Tandem Brio 4 - Leerwerkboek - Rit 3 by VAN IN

4 Leerwerkboek A

La méthode qui donne du sens à l’apprentissage du néerlandais LM1 !

4 Leerwerkboek A Marise Vanderwalle Aubert Verdonck

ISBN 978-90-306-9024-5 589589

9 789030 690245

vanin.be

B1–

4 Leerwerkboek A Marise Vanderwalle Aubert Verdonck Plak hier je foto

Dit Leerwerkboek is van ... Naam: ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Voornaam: ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Adres: ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tandem brio 4 ÂŠ Ă&#x2030;ditions Van In, 2019

E-mailadres: .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Bijnaam: ..................................................................................................................................................................................................................

Geboortedatum: ............................................................................................................................................................................

Klas: ........................................................................................................................................................................................................................................

Geboorteplaats: ..............................................................................................................................................................................

School: .........................................................................................................................................................................................................................

Je handtekening: .................................................................................................................................................................................

Udiddit, la plate-forme d’apprentissage en ligne pour les élèves et les enseignants La plate-forme Udiddit te donne, par exemple*, accès à : - des exercices en ligne pour t’entraîner, - un aperçu de tes progrès et de tes résultats, - du matériel de cours, - des jeux, - et bien plus encore... * En fonction de la méthode

Crée-toi un compte sur www.udiddit.be et accède à ton contenu à l’aide du code d’activation ci-dessous :

Cette licence est valable pendant 1 an à partir de la date d’activation.

Composition de Tandem brio 4 : Pour l’élève

• Leerwerkboek comprenant un triple CD audio • Des compléments multimedia accessibles via Udiddit

Pour le professeur

• Handleiding comprenant le matériel audio élève et professeur • Compléments multimedia accessibles via Udiddit • Livre numérique accessible via Udiddit

Un site Internet : www.tandem.be

Tandem brio 4 • Leerwerkboek A Auteurs : Mise en page : Couverture : Enregistrements :

Marise Vanderwalle et Aubert Verdonck Alinea Graphics Alinea Graphics Studio C Anvers

Les auteurs remercient tous les professeurs et les élèves qui utilisent Tandem, De Nieuwe Tandem et Tandem tempo. Leurs commentaires collectés depuis la sortie de la collection ont inspiré son évolution. Les photocopieuses sont d’un usage très répandu et beaucoup y recourent de façon constante et machinale. Mais la production de livres ne se réalise pas aussi facilement qu’une simple photocopie. Elle demande bien plus d’énergie, de temps et d’argent. La rémunération des auteurs, et de toutes les personnes impliquées dans le processus de création et de distribution des livres, provient exclusivement de la vente de ces ouvrages. En Belgique, la loi sur le droit d’auteur protège l’activité de ces différentes personnes. Lorsqu’il copie des livres, en entier ou en partie, en dehors des exceptions défi nies par la loi, l’usager prive ces différentes personnes d’une part de la rémunération qui leur est due. C’est pourquoi les auteurs et les éditeurs demandent qu’aucun texte protégé ne soit copié sans une autorisation écrite préalable, en dehors des exceptions défi nies par la loi. L’éditeur s’est efforcé d’identifier tous les détenteurs de droits. Si, malgré cela, quelqu’un estime entrer en ligne de compte en tant qu’ayant droit, il est invité à s’adresser à l’éditeur.

© Éditions VAN IN, Mont-Saint-Guibert – Wommelgem, 2019 Tous droits réservés. En dehors des exceptions définies par la loi, cet ouvrage ne peut être reproduit, enregistré dans un fichier informatisé ou rendu public, même partiellement, par quelque moyen que ce soit, sans l’autorisation écrite de l’éditeur.

ISBN 978-90-306-9024-5 D/2019/0078/234 Art. 589589/01

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

1re édition : 2019

Tandem brio 4 se compose – – – –

d’un Leerwerkboek A (Ritten 1 à 3), d’un Leerwerkboek B (Ritten 4 à 6), d’un triple CD, de 6 fiches cartonnées pour entraîner les stratégies par compétence.

Chaque Rit commence par un Starter pour faire le point sur ce que l’élève connaît déjà. Certaines activités sollicitent l’entraide en classe : travail par deux, écoute et correction de l’autre pour arriver à produire un texte correct dans un temps limité. L’Overzicht reprend le vocabulaire thématique, les verbes irréguliers et les verbes à préposition rencontrés dans chaque Rit. Le Test jezelf fait le point sur les structures et les formes grammaticales. La rubrique Zelfevaluatie propose de s’autoévaluer et récapitule les pages à revoir pour se préparer aux évaluations. Chaque Rit se termine par des tâches ﬁnales (Eindtaken) pour chaque compétence. Elles permettent de s’entraîner pour les évaluations. Les Vlogs sont de courtes vidéos liées aux thèmes abordés. Un récit complet (Verhaal) figure dans le Leerwerkboek B. Un dossier de révision Thematische luisteroefeningen, un répertoire de fonctions langagières Taalfuncties et le lexique se trouvent à la fin du Leerwerkboek A.

Logos utilisés dans Tandem brio 4 Les logos « compétences » Parler en interaction : interagir avec un ou plusieurs élèves Parler sans interaction : prendre la parole seul(e) Écouter

Lire

Écrire

Les activités où tu exerces plusieurs compétences te proposent une combinaison de ces logos. Autres logos Réﬂéchir à ce que tu apprends, développer des stratégies S’entraider, collaborer pour apprendre Réaliser une activité dans un temps donné Réaliser une tâche finale Les logos « renvois » Exercice disponible en ligne sur Udiddit CD ? >?

Plage de l’un des deux CD audio élève

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

Plage disponible uniquement pour le professeur

TOETS

Possibilité de test Audio/vidéo uniquement accessible via le QR-code

Vlog disponible sur Udiddit

Tandem brio 4 – Vue d’ensemble – Leerwerkboek A Champs thématiques du Conseil de l’Europe Rit 1

Caractérisation personnelle (1) Vie quotidienne (3) Loisirs (4) Santé et bien-être (7) Achats et services (9) Nourriture et boissons (10) Division du temps (12)

Tâches ﬁnales (TF) et Tâches d’apprentissage (TA) TF : apporter sa contribution au Jaarboek en interviewant qqn sur ses habitudes de vie, en présentant les résultats d’une enquête réalisée en classe. TA : – s’exprimer et interagir à propos des manières de vivre sainement, des habitudes de vie, de l’alimentation, de la santé. – donner des conseils pour vivre sainement et sans stress. – s’informer et donner son avis sur les causes et les conséquences des habitudes de vie. – donner son avis. – justifier son point de vue.

Auditions thématiques : Santé et bien-être (7) – Nourriture et boissons (10) Rit 2

Caractérisation personnelle (1) Vie quotidienne (3) Loisirs (4) Voyages (5) Relations avec les autres (6) Santé et bien-être (7) Division du temps (12)

TF : apporter sa contribution au Jaarboek en évoquant une recette du bonheur, en transcrivant une interview sur la vision du bonheur. TA : – s’exprimer et interagir à propos du bien-être et du bonheur, à propos de ce qui rend qqn (mal)heureux. – s’informer et donner son avis sur les différents facteurs qui inﬂuencent le bien-être : causes et conséquences. – formuler des conseils pour être heureux. – reformuler. – rapporter des informations lues ou entendues.

Auditions thématiques : Caractérisation personnelle (1) – Relations avec les autres (6) Rit 3

Habitat, environnement (2) Vie quotidienne (3) Loisirs (4) Voyages (5) Santé et bien-être (7) Achats et services (9) Nourriture et boissons (10) Division du temps (12)

TF : réaliser un vlog pour montrer comment respecter l’environnement dans un lieu donné (à la maison, à l’école, dans un club sportif, au camp, durant un festival). TA : – s’exprimer et interagir à propos de l’environnement. – s’informer et donner son avis sur les différentes problématiques d’environnement, les comportements (ir)respectueux. – donner des conseils pour être respectueux de l’environnement et convaincre qqn de changer ses comportements. – renforcer son avis. – ajouter des arguments. – récapituler.

Auditions thématiques : Habitat, foyer, environnement (2) – Vie quotidienne (3) – Achats et services (9) – Division du temps (12)

Toutes les pistes audio sont accessibles en un clic via ton smartphone ou ta tablette !

2. Scanne le code sur la page : tu auras directement accès aux contenus multimédia de cette page !

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

1. Télécharge l’application Sésame des Éditions Van In.

− bien-être − santé − habitudes alimentaires − hygiène de vie − stress

Ressources grammaticales >> Les subordonnées (le discours indirect) >> Les déterminants et les pronoms indéfinis << Te/om … te + infinitif(s) << La négation << Les temps passés (ovt, vtt, vvt)

s ique ég

Ressources grammaticales et phonologiques

Ressources lexicales

ces stra our t ss

Ressources stratégiques Stratégies de réception (lire et écouter) : cadrer – formuler des hypothèses – les vérifier – les réviser Stratégies d’expression orale : planifier – exécuter – s’assurer de la compréhension – remédier Stratégies d’expression écrite : planifier – exécuter – relire sa production – remédier

Ressources phonologiques : − Accentuation des mots − Assimilations ST : employer un dictionnaire traductif ou − Intonation et intention de communication explicatif

− facteurs favorisant ou empêchant le bien-être, le bonheur − verbes et expressions liés aux facteurs de bonheur

Ressources grammaticales >> Les conditionnelles << Les temps passés << Les indicateurs de temps << Les pronoms et les déterminants << Le pluriel des noms << L’accord de l’adjectif << L’ordre des mots dans la phrase << Les conjugaisons de base

Stratégies de réception (lire et écouter) : cadrer – formuler des hypothèses – les vérifier – les réviser Stratégies d’expression orale : planifier – exécuter – s’assurer de la compréhension – remédier Stratégies d’expression écrite : planifier – exécuter – relire sa production – remédier

Ressources phonologiques : − Accentuation des mots − Assimilations − Intonation et intention de communication

− comportements (ir)respectueux de l’environnement − pollutions − menaces

Ressources grammaticales >> Les comparatifs et les superlatifs >> Les adverbes pronominaux << Les subordonnées (discours indirect) << Les infinitifs avec ou sans te << Les déterminants et les pronoms indéfinis << Les propositions relatives

Ressources phonologiques : − Accentuation des mots − Assimilations

ST : Utiliser une carte mentale pour schématiser les informations extraites d’un texte et faire apparaître les liens

ST = stratégies transversales

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

Retrouvez sur Udiddit de nombreux compléments ! DU CÔTÉ ÉLÈVE

DU CÔTÉ ENSEIGNANT

— Toutes les pistes audio et les vidéos téléchargeables en un clic — Des exercices interactifs supplémentaires à réaliser librement — Des devoirs attribués par ton professeur

— Le manuel numérique enrichi — Le guide pédagogique, avec notamment les corrigés et des conseils méthodologiques — Une planiﬁcation annuelle — Des évaluations de compétences imprimables et personnalisables pour tous les chapitres — Le lexique personnalisable — Des exercices interactifs à attribuer en devoir à un ou plusieurs élèves et leurs résultats en un clin d’œil — Et tout ce à quoi l’élève a accès ! 5

Table des matières Rit 1 – Een gezonde start ...................................................................................................................... 7 1. Starter ............................................................................................................................................................................................. 8 2. Opiniepeiling: Hoe gezond leef je? .............................................................................. 9 3. Oproepen – Stress........................................................................................................................................ 11 Grammaticaﬂits – Discours indirect .......................................................................... 14 4. Tijdritjes ................................................................................................................................................................................ 17 5. Thematische woordenschat .................................................................................................. 18 6. Tandempraatjes .................................................................................................................................................. 23 7. Vlogpraatjes................................................................................................................................................................. 24 8. Lezen – Schat je levensverwachting!.................................................................. 26 BRIO? BINGO! – Zoek iemand die … ........................................................................ 28 Begeleid Zelfstandig Lezen (1)................................................................................................... 29 Begeleid Zelfstandig Lezen (2)................................................................................................... 30 9. Spreken ................................................................................................................................................................................... 38 10. Lezen – Baas in eigen bord? ............................................................................................... 40 Begeleid Zelfstandig Luisteren ................................................................................................... 42 Begeleid Zelfstandig Oefenen ..................................................................................................... 45 Grammaticaﬂits – Déterminants et pronoms indéfinis ........................................................................................................................................................................ 50 Begeleid Zelfstandig Luisteren ................................................................................................... 54 11. Spreektraining.................................................................................................................................................... 56 12. Schrijftraining ..................................................................................................................................................... 57 Test jezelf...................................................................................................................................................................................... 59 Overzicht..................................................................................................................................................................................... 61 Verbes avec préposition ........................................................................................................................... 64 Verbes irréguliers....................................................................................................................................................... 65 Eindtaak – Luisteren ......................................................................................................................................... 66 Eindtaak – Spreken .............................................................................................................................................. 68 Eindtaak – Lezen........................................................................................................................................................ 69 Eindtaak – Schrijven ......................................................................................................................................... 74 Zelfevaluatie ......................................................................................................................................................................... 75 Studietips – Vocabulaire......................................................................................................................... 77

Rit 2 – Geluk ..................................................................................................................................................................... 79 1. Starter ........................................................................................................................................................................................ 80 2. Opiniepeiling: Zit je goed in je vel? ....................................................................... 81 3. Thematische woordenschat .................................................................................................. 84 4. Tandempraatjes .................................................................................................................................................. 88 5. Vlogpraatjes................................................................................................................................................................. 89 Grammaticaflits – Infinitif(s) avec ou sans ‘te’ ................................... 92 Grammaticaflits – L’accord de l’adjectif.............................................................. 96 Grammaticaflits – Les indicateurs de temps........................................... 98 6. Gelukkig zijn! ........................................................................................................................................................ 100 7. Babbelkwartet ................................................................................................................................................... 103 8. Getuigenissen van jongeren .............................................................................................. 104 Begeleid Zelfstandig Luisteren .............................................................................................. 109 9. Oproepen..................................................................................................................................................................... 112 Begeleid Zelfstandig Lezen ............................................................................................................ 114 10. Spreektraining............................................................................................................................................... 117 11. Schrijftraining ................................................................................................................................................ 119 Begeleid Zelfstandig Oefenen ................................................................................................ 120 Test jezelf................................................................................................................................................................................. 128

Overzicht................................................................................................................................................................................ 130 Verbes avec préposition ...................................................................................................................... 133 Verbes irréguliers.................................................................................................................................................. 134 Eindtaak – Luisteren .................................................................................................................................... 136 Eindtaak – Spreken ......................................................................................................................................... 137 Eindtaak – Lezen................................................................................................................................................... 138 Eindtaak – Schrijven .................................................................................................................................... 140 Zelfevaluatie .................................................................................................................................................................... 141 Studietips – Parler ............................................................................................................................................. 143 Rit 3 – Over milieu en duurzame ontwikkeling............... 145 1. Starter ................................................................................................................................................................................... 146 2. Opiniepeiling: Ben je goed voor het milieu?............................... 147 3. Thematische woordenschat ............................................................................................. 150 4. Tandempraatjes ............................................................................................................................................. 154 5. Vlogpraatjes............................................................................................................................................................ 155 Begeleid Zelfstandig Lezen – Omgaan met het milieu ............................................................................................................................................................................ 157 Begeleid Zelfstandig Lezen – Insecten............................................................... 158 Begeleid Zelfstandig Luisteren – 4 jongeren ........................................ 161 6. Rollenspel ..................................................................................................................................................................... 162 7. Luisteren – Taalfuncties .............................................................................................................. 164 8. Babbelkwartet ................................................................................................................................................... 166 BRIO? BINGO! – Ken je iemand die …? ........................................................... 167 Grammaticaﬂits – Les comparatifs et les superlatifs....... 168 Begeleid Zelfstandig Lezen – Help! Mijn broer gaat op kot! ...................................................................................................................................................................................... 171 9. Kringwinkels: “Wadisda”? ........................................................................................................ 174 10. Luisteren..................................................................................................................................................................... 176 Grammaticaﬂits – Les adverbes pronominaux ............................ 177 11. Oproepen................................................................................................................................................................ 181 Begeleid Zelfstandig Luisteren – Nieuws ..................................................... 183 Begeleid Zelfstandig Lezen – Jongeren zijn slecht voor het milieu ............................................................................................................................................................ 184 Begeleid Zelfstandig Luisteren .............................................................................................. 186 Begeleid Zelfstandig Lezen – De mondiale voetafdruk......................................................................................................................................................... 188 Begeleid Zelfstandig Oefenen ................................................................................................ 196 12. Spreektraining............................................................................................................................................... 199 13. Schrijftraining ................................................................................................................................................ 200 Test jezelf................................................................................................................................................................................. 201 Overzicht................................................................................................................................................................................ 203 Verbes avec préposition ...................................................................................................................... 205 Verbes irréguliers.................................................................................................................................................. 206 Eindtaak – Luisteren .................................................................................................................................... 207 Eindtaak – Spreken ......................................................................................................................................... 208 Eindtaak – Lezen................................................................................................................................................... 209 Eindtaak – Schrijven .................................................................................................................................... 211 Zelfevaluatie .................................................................................................................................................................... 213 Studietips – Lire...................................................................................................................................................... 215 Thematische Luisteroefeningen...................................................................... 217 Taalfuncties ............................................................................................................................................................... 257 Table des matières des CD élève ................................................................ 263 Lexique néerlandais – français ........................................................................... 267

RIT 3

Over milieu en duurzame ontwikkeling

Zelforiëntatie S’exprimer et interagir Exprimer des opinions et des sentiments – Tu donnes ton avis à propos de l’environnement. – Tu interroges les autres sur leurs comportements par rapport à l’environnement. – Tu réagis aux avis exprimés dans une enquête. – Tu formules des conseils pour être respectueux de l’environnement.

Ressources grammaticales Comparatifs et superlatifs Adverbes pronominaux Subordonnées-Discours indirect Infinitif(s) avec ou sans te Déterminants et pronoms indéfinis Propositions relatives

Ressources lexicales Comportements (ir)respectueux de l’environnement, pollutions, menaces

Eindtaak

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

Tu réalises un vlog de 3 minutes dans lequel tu montres comment respecter l’environnement dans un lieu donné (à la maison, à l’école, dans un club sportif, au camp, durant un festival).

145

RIT 3 1. Starter Wat kun je allemaal vertellen over het milieu? Gebruik de mindmap en spreek erover.

Goed voor het milieu

Vervoermiddelen

Slecht voor het milieu

Eetgewoontes

Het milieu Koopgedrag

Leefgewoontes

Oorzaken Milieurampen Vrije tijd en sport Gevolgen

146

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

Om inspiratie te vinden, kun je twee ﬁlmpjes op Udiddit bekijken.

RIT 3 2. Opiniepeiling: Ben je goed voor het milieu? Milieubescherming is belangrijk voor iedereen. In je dagelijks leven kun je met kleine dingen beginnen. Alle beetjes helpen!

Test eens in hoeverre jij en je klasgenoten al proberen milieuvriendelijk te leven.

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

Ja of nee?

Nee

Ik werp papiertjes, verpakkingsafval of blikjes in de juiste vuilnisbak.

❏

Ik blijf op de hoogte van de milieuproblemen.

❏

Ik laat de kraan niet lopen als ik mijn tanden poets of mijn handen was.

❏

Ik ga te voet, met de fiets of met het openbaar vervoer naar school.

❏

Ik gebruik milieuvriendelijke producten.

❏

Ik koop geen producten met onnodige verpakkingen.

❏

Ik heb altijd een herbruikbare drinkbeker bij me.

❏

Ik trek een warme trui aan i.p.v. de verwarming hoger te zetten.

❏

Ik doe de deur dicht en het licht uit als ik een kamer verlaat.

❏

Ik reageer als anderen hun afval op de grond gooien.

❏

Ik doe mee aan opruimacties.

❏

Ik breng vervallen geneesmiddelen naar de apotheker.

❏

Ik gebruik oplaadbare batterijen.

❏

Ik breng mijn gebruikte batterijen terug.

❏

Als ik een tijd niet aan de computer zit, zet ik hem uit.

❏

147

RIT 3 Vat hieronder de resultaten van je enquête samen en verwerk ze in een artikeltje. Aantal ondervraagden … • die het afval sorteren • die zich bewust zijn van milieuproblemen • die zuinig zijn met water • die zich milieuvriendelijk verplaatsen • die zuinig zijn met energie ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Woordenschat Schrijf de vertaling van de woorden in de rechterkolom. Woord

Definitie

dagelijks

elke dag

milieuvriendelijk

met respect voor het milieu

Vertaling in het Frans ............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

de verpakking(en)

doos, emballage

............................................................................................................................................................................

herbruikbaar (-bare)

iets wat je opnieuw kan gebruiken

............................................................................................................................................................................

de verwarming hoger zetten

de temperatuur doen stijgen

............................................................................................................................................................................

het licht uitdoen de opruimactie(s) vervallen

zorgen dat er geen lamp meer brandt actie waarbij afval wordt ingezameld en weggebracht niet meer goed voor consumptie

batterijen die je opnieuw met energie kunt laden uitschakelen, van de elektrische uitzetten (zette uit, uitgezet) stroom verwijderen oplaadbare batterijen

............................................................................................................................................................................

148

TOETS

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

débrancher – éteindre la lumière – l’action de ramassage – l’emballage – les piles rechargeables – monter le chauffage – périmé – quotidien – respectueux de l’environnement – réutilisable

RIT 3 WEETJES Zoek een antwoord op de volgende vragen of … weet je het al? 1. Waarom noemt men de aarde de blauwe planeet? ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Uit hoeveel procent water bestaat de aarde? ................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 3. Hoeveel kilo afval per jaar produceert een gemiddeld Vlaams gezin? .................................................................................................................................................................. 4. Hoeveel water verbruik je gemiddeld tijdens het douchen? .................................................................................................................................................................................................................... 5. Bij hoeveel decibel kan het gehoor al worden beschadigd? ....................................................................................................................................................................................................................... 6. Hoeveel jaren blijft kauwgom in de natuur? .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Zoek andere weetjes over het milieu op het internet. Schrijf vragen hieronder en stel ze dan aan je klasgenoten. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

149

R éf

3. Thematische woordenschat 2

waterbesparende toiletten gebruiken 6

zuinig omgaan met 7

de thermostaat lager zetten 11

energie sparen 9

lege batterijen inzamelen

toestellen uitschakelen 13

verspillen

energie verbruiken 8

schadelijke stoffen uitstoten

stijgen – dalen

ir p o r f air u

lé

Werkwoorden en uitdrukkingen 1

ces stra our t ss

s ique ég

RIT 3

het afval sorteren 10

hergebruiken 14

bomen kappen 15

herbruikbare tassen

energiezuinige toestellen

Beantwoord deze vragen. Stel ze dan aan je buur. 1. Lig je wakker van de klimaatverandering en het broeikaseffect? ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Ben je eerder spaarzaam of verspil je veel energie? ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Hoe is je energieverbruik thuis? Doe jij hetzelfde als je op school bent? ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

150

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

RIT 3 Thematische woordenschat Naamwoorden 1

de windmolen 6

de onbespoten vruchten 11

de waterkracht 12

de afvalberg

de duurzame energie

het zonnepaneel 7

de ozonlaag

de groene stroom 9

het broeikaseffect 13

de opwarming van de aarde

de grondstof 10

het fijn stof 14

de vervuiling 15

de kunstmest

de klimaatverandering

4. Moet je altijd nieuwe spullen kopen? Is dit altijd nodig? ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Heb je windmolens en zonnepanelen in je buurt? Wat denk je ervan? ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. Produceer je veel afval? Hoe kun je dit verminderen? ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. Verzin 5 goede tips voor iemand die zich milieuvriendelijk wil gedragen. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

8. Maak 5 goede voornemens* in verband met spaarzaam energieverbruik. ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

* résolutions

TOETS 151

RIT 3 Luister naar de antwoorden. Bij welke vragen passen ze? 1

Woordenschat Schrijf de vertaling van de woorden in de rechterkolom. Werkwoorden en uitdrukkingen 1. waterbesparende toiletten gebruiken

2. zuinig omgaan met

3. energie verbruiken

4. energie sparen

5. het afval sorteren

6. de thermostaat lager zetten

7. lege batterijen inzamelen

8. toestellen uitschakelen

9. hergebruiken

10. bomen kappen

11. schadelijke stoffen uitstoten

12. verspillen

13. stijgen â&#x20AC;&#x201C; dalen

14. herbruikbare tassen

15. energiezuinige toestellen

152

RIT 3 Naamwoorden 1. de windmolen

2. het zonnepaneel

3. de duurzame energie

4. de groene stroom

5. de grondstof

6. de onbespoten vruchten

7. de waterkracht

8. het broeikaseffect

9. het fijn stof

10. de vervuiling

11. de afvalberg

12. de ozonlaag

13. de opwarming van de aarde

14. de kunstmest

15. de klimaatverandering

Werkwoorden en uitdrukkingen 1 des appareils économes en énergie – 2 baisser le thermostat – 3 rejeter des substances nocives – 4 utiliser des toilettes économiques – 5 des sacs réutilisables – 6 augmenter / diminuer – 7 abattre des arbres – 8 réutiliser – 9 consommer de l’énergie – 10 débrancher les appareils – 11 trier les déchets – 12 économiser l’énergie – 13 gaspiller – 14 collecter les piles usagées – 15 agir de manière économe Naamwoorden 1 l’engrais artificiel – 2 la particule fine – 3 la matière première – 4 l’éolienne – 5 le panneau solaire – 6 des fruits non traités – 7 l’énergie durable – 8 la couche d’ozone – 9 le réchauffement de la Terre – 10 la montagne de déchets – 11 l’électricité verte – 12 la pollution – 13 le changement climatique – 14 l’énergie hydraulique – 15 l’effet de serre

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

TOETS 153

RIT 3 4. Tandempraatjes

Lees de vragen en luister naar de antwoorden. Welk antwoord past bij welke vraag? CD 1 > 30

1. Doe jij altijd het licht uit als je de kamer verlaat? 2. Denk je er altijd aan de deur achter je dicht te trekken? 3. Sorteer je afval? 4. Gebruik je oplaadbare* batterijen? 5. Schrijf je op beide kanten van je bladen? 6. Hoelang blijf je gewoonlijk onder de douche? 7. Koop je elk jaar nieuwe schoolspullen? 8. Koop je soms fairtradeproducten? 9. Is wintersport volgens jou milieuvriendelijk? 10. Probeer je minder producten met wegwerpverpakking** te kopen? Vragen Antwoorden * rechargeable ** emballage jetable

154

RIT 3 5. Vlogpraatjes Lees de volgende meningen. Hoe beantwoorden ze de volgende vragen? Werk per twee: A stelt de vijf vragen. B antwoordt erop met de passende zinnen uit de tekst. 1. 2. 3. 4. 5.

Wat vind je de grootste bedreiging voor onze aarde? Wat zou er volgens jou moeten veranderen? Ben jij milieubewust? Wat voor energiegebruiker ben jij? Welke gedragingen zou je bij jezelf kunnen veranderen?

Het dunner worden van de ozonlaag kan gevaarlijk zijn voor het leven op onze planeet. Daarom zou iedereen spaarzaam moeten omgaan met elektriciteit, verwarming en water. Zelf ben ik milieubewust, bijvoorbeeld als ik het huisafval sorteer. Ik doe ook het licht uit als ik mijn kamer verlaat en ik trek de deur achter mij dicht. Ik denk dat ik nog meer zou kunnen doen voor het milieu: ik zou af en toe tweedehandsspullen kunnen kopen.

Ik denk dat iedereen milieuvriendelijker zou moeten leren leven. Wat mij betreft, ik probeer geen blikjes te kopen. Om meer te doen zou ik telkens dezelfde boodschappentassen kunnen gebruiken om naar de supermarkt te gaan. Voor mijn verplaatsingen gebruik ik zo veel mogelijk mijn fiets. Op die manier blijft de auto in de garage en bespaar ik energie. Ik denk dat water- en luchtvervuiling de grootste bedreiging is voor onze planeet.

Tandem brio 4 ÂŠ Ă&#x2030;ditions Van In, 2019

Ik vind dat we thuis niet altijd spaarzaam omgaan met energie. We zouden thuis kunnen afspreken om bijvoorbeeld de verwarming lager te zetten als we niet thuis zijn, of om minder elektriciteit te verbruiken. Er zijn dingen die ik nu al doe: als het fris weer is, draag ik een trui in plaats van onmiddellijk de verwarming hoger te zetten. Ik heb een bromfiets. Ik weet dat dat schadelijk is voor het milieu, maar ik heb toch de indruk dat die minder vervuilt dan een auto. Luchtvervuiling is volgens mij het grootste probleem: als ik in de zomer met de trein naar Brussel kom, zie ik soms een rookwolk boven de stad hangen. Dat is zeker schadelijk voor de gezondheid. Om de mensen aan te moedigen om minder kunstmest te gebruiken, zou de prijs van onbespoten vruchten en groenten lager moeten zijn.

155

RIT 3

Ik denk dat iedereen zich wat meer verantwoordelijk zou moeten voelen voor het milieu. Voor mij is de overbevolking de grootste bedreiging. Misschien lijden in de nabije toekomst nog meer mensen honger dan nu. Een ander probleem is de uitputting van de klassieke energiebronnen, zoals kolen, olie en aardgas.

Woordenschat Schrijf de vertaling van de woorden in de rechterkolom. Woord dun

Definitie niet dik

Vertaling in het Frans ...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

de ozonlaag

spaarzaam omgaan met

een hoeveelheid gas in de atmosfeer die ons beschermt tegen uv-straling zuinig handelen, niet verspillen

...............................................................................................................................................................

de luchtvervuiling

iets met iemand afspreken

het vuilmaken van de atmosfeer met schadelijke stoffen iets samen beslissen

...............................................................................................................................................................

onbespoten

zonder giftige stoffen geproduceerd

...............................................................................................................................................................

de overbevolking

de uitputting

als er te veel mensen in een bepaald gebied leven het verdwijnen

...............................................................................................................................................................

TOETS 156

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

agir de façon économe avec – convenir de qqch avec qqn – l’épuisement – la couche d’ozone – la pollution atmosphérique – la surpopulation – mince – non traité

RIT 3

Naam: .............................................................................. Voornaam: ..................................................... Klas: .......................... Datum: .........................

Begeleid Zelfstandig Lezen â&#x20AC;&#x201C; Omgaan met het milieu Via de media worden we aangespoord beter voor het milieu te zorgen. Hieronder staan een aantal advertenties en reclamefolders door elkaar. b

c d

f h

e j

1. 2. 3. 4.

Deze campagne spoort mensen aan minder wegwerpproducten te kopen. Deze campagne moedigt mensen aan tweedehandsspullen te kopen. Deze folder gaat over het behoud van de natuur. Deze campagne maakt mensen gevoelig voor de manier waarop ze zich soms met afval op straat gedragen. 5. Deze folder helpt mensen hun vervallen geneesmiddelen te sorteren. 6. Deze advertentie richt zich vooral tot de leerlingen. 7. Deze advertentie spoort mensen aan voorwerpen naar het kringloopcentrum te brengen. 9. Deze advertentie nodigt basisscholen uit voor een bezoek aan het huis van de batterij. 8. Deze folder informeert over luchtverontreiniging. 10. Het doel van deze campagne is het verantwoord omgaan met afval.

Kies de boodschappen die het best passen bij de verschillende documenten.

Tandem brio 4 ÂŠ Ă&#x2030;ditions Van In, 2019

157

RIT 3

Begeleid Zelfstandig Lezen – Insecten Maak groepjes van vier en stel vragen. Welke vragen hebben jullie in verband met het eten van insecten? ...................................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................................

Insecten eten

...................................................................................................................................................................................................

Bekijk het ﬁlmpje en zoek een antwoord op je vragen.

Lees de tekst en noteer in het Frans wat je hebt bijgeleerd. Insecten op je bord: ben je er klaar voor? In 2050 zullen we op deze aardbol met negen miljard mensen zijn. We moeten een oplossing zoeken om al die mensen eiwitrijk1 voedsel te geven, zonder de waterreservoirs en het ecosysteem uit te putten. Een van de oplossingen is insecten eten.

158

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

Zijn we allemaal klaar om insecten te eten? Sommige verre landen, zoals Thailand en Mexico, maar ook bepaalde regio’s in Italië hebben een lange traditie van insecten eten. In andere Europese landen vinden de mensen dat meestal niet lekker, maar de tijden veranderen. Uit een Belgische studie van vorig jaar blijkt dat bijna 20 procent van de bevolking er klaar voor is om insecten te eten zoals rupsen2, sprinkhanen3, termieten en andere beestjes. Het gaat vooral om jonge mannen die in de eerste plaats gemotiveerd worden door de milieuproblematiek.

RIT 3

Welke insecten kunnen we eten? Meer dan 1.500 soorten insecten worden als eetbaar beschouwd, van sprinkhanen tot zijderupsen4. In België zijn tien soorten insecten voor menselijke consumptie toegelaten5 in de handel6. Het aantal insecteneters stijgt voortdurend7. De insecten beginnen nu dus ook in de rekken8 van de supermarkten aanwezig te zijn, in de vorm van snoepjes, aperitiefhapjes, smeerpasta of burgers bijvoorbeeld. Welk voordeel biedt het eten van insecten? Het eerste voordeel is dat insecten een belangrijke bron van eiwitten9 zijn. Sommige bevatten10 wel 80 procent eiwitten. Behalve11 eiwitten (de samenstelling12 ervan is te vergelijken met die van vlees) bevatten ze ook heel veel vitamines, mineralen en vetzuren13. Sprinkhanen bijvoorbeeld bevatten evenveel omega 3 als zalm 14. Het tweede voordeel is dat insecten kweken minder landbouwgrond, water en energie nodig heeft dan de traditionele veeteelt15. Ten derde produceert het kweken van insecten minder vervuilende stoffen: geen gebruik van pesticiden en geen gasproductie met broeikaseffect.

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

Moeten we voorzichtig zijn als we insecten eten? Insecten eten kan, zoals elk ander voedingsmiddel, risico’s met zich meebrengen voor de gezondheid (aanwezigheid van bacteriën, allergenen enz.). Producten op basis van insecten moeten dus de regels voor hygiëne en voedselveiligheid16 volgen. Als u allergisch bent voor een insect of een insectenbeet, eet u er natuurlijk beter geen. Wees ook voorzichtig als u 17 overgevoelig bent voor mijten18, want dan kunt u bij het eten van insecten een kruisallergie ontwikkelen: een reactie op twee verschillende voedingsmiddelen met gemeenschappelijke19 allergene stoffen. Wordt de sprinkhanen- of insectenburger over een paar jaar een echt alternatief voor de Big Mac? Dat is helemaal niet zeker, maar het idee lijkt niet langer excentriek … Naar http://www.e-gezondheid.be

159

RIT 3

Woordenschat 1. eiwitrijk

riche en protéines

2. de rups

la chenille

3. de sprinkhaan

la sauterelle

4. de zijderups

le ver à soie

5. toelaten

autoriser

6. de handel

le commerce

7. voortdurend

constamment, continuellement

8. in de rekken (het rek)

dans les rayons (des magasins) (le rayon)

9. het eiwit

la protéine

10. bevatten

contenir

11. behalve

à part, sauf

12. de samenstelling

la composition

13. het vetzuur

l’acide gras

14. de zalm

le saumon

15. de veeteelt

l’élevage

16. de voedselveiligheid

la sécurité alimentaire

17. overgevoelig

hypersensible

18. de mijt

la mite

19. gemeenschappelijk

commun

160

RIT 3

Begeleid Zelfstandig Luisteren – 4 jongeren

CD 1 > 31-34

Lors d’un panel sur l’environnement, Sander, Joris, Ilse et Taïsha expriment leur avis. Écoute-les pour repérer tous les thèmes abordés. Taïsha

Joris

Ilse

Sander

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

De quel(s) jeune(s) partages-tu l’avis ? Note à gauche les idées avec lesquelles tu es d’accord et à droite les idées que tu ne partages pas. Tu es d’accord avec … quand il/elle dit …

Tu n’es pas d’accord avec … quand il/elle dit …

161

RIT 3 6. Rollenspel Gespreksschema Werk samen met een klasgenoot. Kies rol A of rol B. Kijk alleen naar de gekleurde vakjes in jouw kolom. Stel vragen of beantwoord ze. Controleer en verbeter wat je klasgenoot zegt. Wissel dan de rollen om. Demande à ton voisin / ta voisine …

Demande / Dis que …

ce qu’il/elle pense être la plus grande menace pour notre Terre.

Wat vind je de grootste bedreiging voor onze ➥ aarde?

Ik denk dat overbevolking de grootste bedreiging tu penses que la surpopulation constitue la plus ➥ ➥ vormt voor onze aarde, omdat ze tot de grande menace pour la Terre, parce qu’elle va ➥ ➥ ➥ uitputting van de energiebronnen zal leiden. mener à l’épuisement des ressources naturelles. ce qui, à son avis, devrait changer.

Wat zou er volgens jou moeten veranderen?

Ik ben van mening dat iedereen spaarzaam ➥ zou moeten leven, door zijn energieverbruik te laten dalen en door bepaalde producten te hergebruiken.

tu es d’avis que chacun devrait agir de façon économe, en diminuant sa consommation d’énergie et en réutilisant certains produits.

s’il / si elle est respectueux(se) de l’environnement.

Ben jij milieubewust?

Ik sorteer het huisafval, maar ik blijf drank in ➥ ➥ blikjes kopen.

tu tries tes déchets mais tu continues à acheter des boissons en canette.

quel genre de consommateur(trice) d’énergie il/ elle est.

Wat voor energiegebruiker ben jij?

Ik verplaats me met de fiets en doe het licht uit ➥ ➥ als ik mijn slaapkamer verlaat.

tu te déplaces à vélo et tu éteins la lampe quand tu quittes ta chambre.

quels comportements il/elle pourrait changer chez lui/elle-même.

Welke gedragingen zou je bij jezelf kunnen veranderen?

Ik zou tweedehandsspullen kunnen kopen en ➥ de verwarming in mijn slaapkamer lager zetten.

tu pourrais acheter des vêtements de seconde main et baisser le chauffage dans ta chambre.

➥

STUDIETIP

Dans les stratégies que tu développes pour parler en interaction et pour t’assurer que l’autre t’a compris, le non-verbal est essentiel. – Apprends à décoder les signes non verbaux d’incompréhension chez la personne à qui tu t’adresses : à quels signes remarques-tu que l’autre ne te comprend pas ? – Maintiens le contact visuel avec ton interlocuteur. – Si tu observes au non-verbal de ton interlocuteur qu’il ne t’a pas compris, réagis en répétant, en reformulant, en demandant des précisions et en expliquant. – Utilise des gestes pour renforcer ce que tu dis. 162

RIT 3 Re

Rôle A

ssio

n or al

Rôle B

Lors d’une excursion en Flandre, ton professeur a décidé que vous feriez un micro-trottoir. Prépare tes questions en fonction des profils ci-dessous.

Profil 1 Un jeune dont les parents sont très respectueux de l’environnement. Ils se déplacent à pied ou à vélo, ne voyagent jamais en avion, utilisent l’eau de pluie, ont des panneaux solaires, cultivent leurs propres légumes. Ce jeune est assez d’accord avec ses parents, lui-même est très économe, ne veut pas de mobylette, utilise du matériel de seconde main et participe tous les ans à la « journée des gros pulls » (Dikketruiendag). Profil 3 Elle se préoccupe surtout de la pollution de l’air, utilise les transports en commun ou le vélo, mais la faim dans le monde la préoccupe aussi. Elle trouve que l’on consomme trop et que l’on gaspille trop, que l’on devrait être plus économe avec l’énergie.

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

Exp

Réagis en fonction du proﬁl des personnages. Joue alternativement le rôle du reporter (rôle A) et de l’interviewé(e) (rôle B).

ces stra our t ss

s ique ég

Rollenspel

Choisis un profil parmi ceux proposés pour répondre à ton tour aux questions d’un(e) de tes camarades. Tu donnes et tu ajoutes des informations dans la logique du profil décrit. Profil 2 Un jeune dont les parents sont très respectueux de l’environnement, mais qui n’est absolument pas d’accord avec eux. Il/ Elle achète des canettes et des produits avec des emballages jetables, ne diminue jamais le chauffage dans sa chambre, laisse les portes ouvertes, roule à mobylette.

Profil 4 Il trouve que tout seul il ne peut rien faire contre la pollution et l’effet de serre. Il est bien au courant et peut bien expliquer de quoi il s’agit. Il peut aussi donner des exemples de comportements économes et respectueux de l’environnement.

163

RIT 3 7. Luisteren – Taalfuncties 1. Om argumenten op te sommen of toe te voegen

1. Pour récapituler ou ajouter des arguments

• Er zijn ook andere factoren die een rol spelen (waarmee we rekening moeten houden).

• Il y a aussi d’autres facteurs qui jouent un rôle (dont il faut tenir compte)

• Bovendien …

• De plus…

• Verder …

• Ensuite…

• Daarbij moet je ook niet vergeten dat …

• Il ne faut pas non plus oublier que…

• Daarnaast …

• Par ailleurs…

• Enerzijds …, anderzijds …

• D’une part…, d’autre part…

• Ten eerste, ten tweede, ten derde, ten slotte …

• Premièrement, deuxièmement, troisièmement, finalement…

• In de eerste plaats, in de tweede plaats, in de derde plaats …

• En premier lieu, en deuxième lieu, en troisième lieu…

• Eerst …, dan …, vervolgens …, daarna …, kort daarna …, later …, ten slotte …, uiteindelijk …, tot slot …

• D’abord…, puis…, ensuite…, après…, peu après…, plus tard…, finalement…, pour finir…, en conclusion…

2. Om je mening kracht bij te zetten, kun je 2. Pour renforcer ton avis, tu peux combiner de volgende woorden combineren met een les mots suivants avec un verbe. werkwoord. • echt • vraiment Ik geloof echt dat leerkrachten meer aan sport Je crois vraiment que les enseignants doivent moeten doen om gezond te blijven. faire plus de sport pour rester en bonne santé. • zeker Ik weet zeker dat iedereen binnenkort insecten zal eten.

• certainement Je sais avec certitude que tout le monde mangera bientôt des insectes.

• toch We moeten toch iets aan de hongersnood kunnen doen, niet?

• quand même Nous devrions quand même pouvoir faire quelque chose contre la famine, n’est-ce pas ?



p. 261

164

RIT 3 LUISTEREN – Taalfuncties Dans cette séquence, tu apprends comment récapituler ou ajouter des arguments pour étayer un point de vue. Tu découvres aussi comment renforcer, donner du poids à un avis en employant des petits mots tels que ‘echt, zeker, absoluut, toch …’

Note à côté de chaque intention de communication le numéro de l’intervention correspondante. CD 1 > 35

Intentions de communication a. Énonce une décision finale.

n°

Mots employés ...................................................................................................................................................................................................................................

b. Énonce une certitude.

c. Présente deux facettes d’une réalité.

d. Ajoute un aspect à la discussion.

e. Demande avec insistance.

f. Insiste sur ce qui lui paraît le plus important parmi différents aspects.

g. Ajoute un aspect à ne pas oublier.

h. Énumère différents signes de l’indécision de quelqu’un.

i. Affirme une nécessité absolue.

j. Annonce différents facteurs dont il faut tenir compte.

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

165

RIT 3 8. Babbelkwartet Kies een stelling en praat erover! Om je voor te bereiden, kun je de website Jongerengids.be raadplegen. I n s e c te n d e to e k e te n i s omst .

Al l e en niets dokunnen we o pwa r m en a a n d e ing v a a rd e . a n d e

el en is d o t u A v r i en m i l i eu i j k . d el

www.jon

gerengid s.be

ou e n z o e te n e r e Jongeren te De fiets Ied ariër mn. n minst ve is het e t o rd e verbruikergie. g e r v w v e el en e ver voermvuilende i d d el . Twe e l ku n n en k o p ed e h a n d O p s c h o o t s d o en ss p u n is we ook ielimaathet mgoed v llen o i l i eu o r aan de k ring . . v er a n d e

166

Babbelkwartet

Ik vind dat …

Ik denk dat …

Babbelkwartet Ik vind ook dat …

Babbelkwartet Ik denk niet dat …

Babbelkwartet Waarom denk je dat?

Babbelkwartet Ik ga akkoord met jou.

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

Babbelregels 1. Maak kwartetten (groepjes van vier leerlingen). 2. Kies een vraag waarover jullie graag willen babbelen. 3. Iedereen geeft zijn mening. 4. De anderen reageren om de beurt aan de hand van de volgende zinnen:

RIT 3 BRIO? BINGO! – Ken je iemand die …? Interview zes klasgenoten. Stel hen vragen om de vakjes in te vullen. Vul elke zin aan met de naam van een klasgenoot/klasgenote.

.........................................

sorteert afval.

tuiniert graag.

gaat spaarzaam om met water.

kweekt sla en kruiden in een bak.

.........................................

is zuinig met water- en elektriciteitsverbruik.

heeft al insecten gegeten.

heeft thuis een composthoop.

heeft al aan milieuacties meegedaan.

koopt soms eet elke dag producten in een stuk fruit. een wereldwinkel.

wiegt krinie d wint

.........................................

hergebruikt heeft ooit iets zijn school- tweedehands materiaal. gekocht.

.........................................

wiegt krinie d wint

.........................................

brengt reist veel met voorwerpen het vliegtuig. naar de Kringwinkel.

.........................................

koopt geen wegwerpproducten.

.........................................

heeft thuis een moestuin.

heeft al iets gekweekt.

probeert zijn gsm zolang mogelijk te houden.

.........................................

koopt soms hergebruikt verplaatst zich iets in de de schoolspul- vaak te voet. Kringwinkel. len van het voorbije jaar.

.........................................

gebruikt zo blijft heel zet zijn veel mogelijk lang onder de computer het openbaar douche. nooit uit als vervoer. hij zijn kamer verlaat.

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

TOETS 167

RIT 3 Grammaticaﬂits – Les comparatifs et les superlatifs Les comparatifs 1. Égalité Gewone producten zijn

even duur

als milieuvriendelijke producten.

Mijn broer krijgt

evenveel zakgeld

als ik.

Ik gebruik

hetzelfde kringlooppapier

als de andere jongeren uit de klas.

Hij is

zo sterk

als een boom. (figuré)

2. Inégalité Thuis verbruiken we

niet zo veel elektriciteit

als mijn buren.

Mijn vriendin hoeft

niet zo vroeg op te staan

als ik.

3. Infériorité Ik koop

minder blikjes cola

De prijs van milieuvriendelijke producten zou

lager moeten zijn.

dan vorig jaar.

4. Supériorité De ozonlaag is

dunner

dan drie jaar geleden.

Mijn ouders voelen zich

meer verantwoordelijk voor het milieu

dan vroeger.

We moeten

spaarzamer

omgaan met elektriciteit.

Probeer de verwarming

lager

te zetten.

Les superlatifs Règle générale : déterminant + adjectif épithète + ste

Mais, het + adverbe + st

De overbevolking is de grootste bedreiging voor onze aardbol.

Watervervuiling vind ik het ergst.

De luchtvervuiling is het belangrijkste probleem.

Geen snoepjes eten lijkt mij het moeilijkst.

168

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

Si l’on veut former le superlatif avec un adjectif terminé par -isch(e), par -st(e), ou un participe passé, on emploie meest : Mijn leraar wiskunde is de meest pessimistische persoon die ik ken. Chinees is de meest gesproken taal ter wereld. Dit is het meest juiste antwoord van de drie.

RIT 3 Formes irrégulières de comparatifs et de superlatifs adjectif/adverbe

ONTHOUDEN

comparatif

déterminant + superlatif

goed

beter

best

veel

meer

meest

weinig

minder

minst

graag

liever

liefst

dikwijls (vaak)

vaker

vaakst

kwaad (erg)

erger

ergst

dichtbij

dichterbij

dichtstbij

Oefenen 1. Utilise des comparatifs de supériorité à l’aide des éléments proposés. 1. De ozonlaag is tegenwoordig (dun) … tien jaar geleden. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Er is (veel) luchtvervuiling in de steden … op het platteland. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Vuilniszakken zijn in onze gemeente (duur) … bij jou. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. In de slaapkamers staat de verwarming (laag) … in de badkamer. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Ik gebruik mijn fiets (vaak) … het openbaar vervoer. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. Voor hergebruik geschikte boodschappentassen zijn (milieuvriendelijk) … plastic draagtasjes. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. Thuis verbruiken we dit jaar (weinig) elektriciteit … vorig jaar. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

8. Mijn schooltas is (zwaar) … de jouwe.

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

169

RIT 3 2. Transforme les adjectifs proposés en comparatifs. 1. We moeten (bewust) omgaan met drinkwater en energiebronnen. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. We moeten (spaarzaam) leren leven. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. ‘Groene producten’ zouden (goedkoop) moeten zijn. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. De watervervuiling is veel (erg) geworden. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Ik vind dat probleem veel (belangrijk). ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. Luchtvervuiling moet (ernstig) worden aangepakt. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. Volgens sommige wetenschappers wordt de aarde (warm) en (vochtig). ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

8. Stormen, overstromingen en andere rampen volgen elkaar alsmaar (snel) op. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Complète par la forme correcte du superlatif. 1. In grote steden vind je ook de (groot) problemen. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Overbevolking vind ik de (erg) bedreiging voor onze aarde. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Is An de (oud) van het gezin? ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. Welk aspect van ons milieu vind jij het (belangrijk)? ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Het huisafval sorteren vind ik het (vervelend). ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. In de badkamer staat de verwarming het (hoog). ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. Wie gebruikt de auto het (veel) in je gezin? ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

8. De duurzame producten zijn ook vaak de (duur). ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

170

Begeleid Zelfstandig Lezen – Help! Mijn broer gaat op kot! Je oudste broer gaat op kot in Gent. Hij heeft een heleboel folders gekregen. Je kent hem, hij zal dit zeker niet allemaal lezen. Je beslist met je vriend een beknopte lijst op te maken met een aantal nuttige tips voor de groene kotstudent die hij binnenkort wordt. Pluis die tekstjes uit op zoek naar nuttige inlichtingen en geef hem een paar raadgevingen. DAGLICHT Installeer je bureau en je zithoek aan het raam. Zo profiteer je maximaal van het daglicht. Richt je kamer in met heldere kleuren die het licht weerkaatsen.

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

LAAT ELEKTRISCHE VERWARMING LINKS LIGGEN! Elektrische verwarming is gemiddeld 5 maal duurder dan verwarming op gas of stookolie. Bij elektrische verwarming liggen op het einde van het academisch jaar hoge energierekeningen op je te wachten. Ook voor warm water in de badkamer en keuken gebruik je liever een boiler op aardgas dan een exemplaar op elektriciteit.

EIGEN TELLER IS GOUD WAARD

Een teller per kamer heeft het voordeel dat je precies je eigen verbruik betaalt. Zo hoef je niet mee te betalen voor je kwistige buur. In sommige kamers zijn de radiatoren uitgerust met een toestelletje om het gasverbruik te registreren. SHOPPEN IN DE KRINGWINKEL? In de Kringwinkel kun je tweedehands goederen op de kop tikken. Een bezoekje is wegens het gevarieerde aanbod zeker de moeite waard. Je vindt er kledij, keukengereedschap, meubels en decoratiestukken. Maar misschien vind je er ook een koelkast, koffiezetapparaat of wasmachine voor een prikje.

JE TWEEWIELER Controleer je fiets regelmatig. Op donkere dagen moet je worden gezien. Reflectorbandjes zorgen ervoor dat je gezien wordt. Sommige studentensteden hebben een fietsherstelplaats waar je je fiets in orde kan laten zetten.

LAAT JE NIET INPAKKEN! Verpakkingen maken het transport praktisch en ze verlengen de bewaartijd van goederen. Maar vermijd oververpakking! Miniporties zijn duurder en meestal oververpakt. Geef de voorkeur aan retourflessen met statiegeld in plaats van eenmalige verpakkingen (plastic, brik & blik).

171

ces stra our t ss

s ique ég

RIT 3

L i re

RIT 3

Maak de nodige afspraken met je medestudenten om dit karwei om de beurt te klaren. BIJ DE INRICHTING VAN JE KAMER HOUD JE HIER REKENING MEE Plaats je zitbank (of andere grote voorwerpen) niet voor de radiator! De zitbank gaat met de warmte lopen, maar zelf blijf je in de kou staan! Plaats gordijnen voor de ramen. Laat ze echter niet over de radiatoren hangen. Zorg dat je makkelijk bij de thermostatische kranen kunt. Een thermostatische kraan, verstopt onder je bureaublad, vergeet je makkelijk!

HET DAGELIJKSE BAD Spring je elke dag in een warm bad? Wist je dat een bad 130 liter water verbruikt, een douche van 5 minuten onder een klassieke douchekop, 50 liter, en onder een spaardouchekop slechts 30 liter? DE DRAAGBARE SPAARDOUCHEKOP Een klassieke douchekop verbruikt 10 tot 18 liter water (1 tot 2 emmers dus) per minuut. Een spaardouchekop daarentegen doet het met 5 tot 9 liter per minuut. Dit is geen grote investering (verkrijgbaar vanaf ongeveer 17 euro). Als je naar een ander kot gaat, pak je hem gewoon mee en installeer je natuurlijk weer de oude douchekop.

De stickers ‘Geen reclame’ weigeren alles. Andere stickers met ‘Geen reclame, wel info- en advertentiebladen’ zijn selectiever. Maak de nodige afspraken met je kamergenoten om info- en reclamebladen geen 7 maal in de bus te krijgen. Wellicht volstaan 1 tot 2 exemplaren. SORTEER! Hoe minder afval, hoe beter! Groente-, fruit en tuinafval (gft) kan oplopen tot 50 procent van het restafval. Raadpleeg de sorteergids voor een correct gebruik van de blauwe pmd-zak (plastic, metaal en drankverpakkingen). Haal karton en plastic uit elkaar: het karton bij het papier uiteraard, de plasticfolie bij het restafval.

JE BATTERIJ OPLADEN Zowel wegwerp- als herlaadbare batterijen zijn niet milieuvriendelijk. Beter ga je dus op zoek naar goedkopere alternatieven: een wekker in de stekker of een rekenmachine op zonne-energie.

172

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

RECLAME IN DE BUS Plak een sticker op de brievenbus.

RIT 3

Woordenschat weerkaatsen (weerkaatste, weerkaatst)

bij contact in een andere richting laten schijnen, reflecteren

links laten liggen

geen rekening houden met, negeren

de teller(s)

toestel voor het meten van energieverbruik

kwistig

niet spaarzaam, niet zuinig

op de kop tikken

vinden (wat vaak moeilijk te vinden is)

wegens

na dit woord noem je de oorzaak of reden van iets; door; vanwege

het aanbod

verzameling waaruit je kunt kiezen

voor een prikje

heel goedkoop

de kraan (kranen)

wat je opendraait om er water uit te laten stromen, ook bij radiatoren

de emmer(s)

vat waarin je bijvoorbeeld water kunt vervoeren

verkrijgbaar

die je kunt krijgen of kopen, beschikbaar

volstaan (volstond, volstaan)

genoeg zijn

............................................................................................................................................................................

dénicher – en raison de – en vente, disponible – ignorer, laisser de côté – l’offre – le compteur – suffire – le seau – pour presque rien – prodigue, gaspilleur – réfléchir, refléter – le robinet, la vanne

Enkele nuttige tips voor een groene kotstudent(e) ........................................................................................................................................................................................................

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

TOETS 173

RIT 3 9. Kringwinkels: “Wadisda”? Een Kringwinkel is een winkel waar je tweedehandsspullen kunt kopen. Je mag ook nog bruikbare dingen brengen. Met ‘nog bruikbaar’ bedoelen ze dat de goederen nog in goede staat moeten zijn. Dit wil zeggen dat iemand anders ze nog moet kunnen gebruiken. Ze mogen niet stuk zijn of tot op de draad versleten. 1. Bij welke alinea’s passen de volgende woorden? – opknappen

..........................................................................................................................................

– sorteren

..........................................................................................................................................

– verkopen

..........................................................................................................................................

– inzamelen

..........................................................................................................................................

– testen

..........................................................................................................................................

2. Je werkt als vrijwilliger bij de nieuwe Kringwinkel in je streek. Hier volgt de takenlijst voor aanstaande zaterdag. Bij welke alinea van de tekst past elke taak?

– 11 uur: een uurtje in de winkel werken om artikelen in de rekken te sorteren

..........................................................................................................................................

– 12 uur: lunchpauze

..........................................................................................................................................

– 13 uur: met de vrachtwagen goederen ophalen

..........................................................................................................................................

– 15 uur: vrachtwagen lossen

..........................................................................................................................................

– 16 uur: het herstellen van speelgoed bijwonen

Wat doet een kringloopcentrum met jouw spullen? De ophaalploegen halen de goederen bij jou op. Telkens als de vrachtwagen vol is, rijden ze naar het kringloopcentrum om alles af te leveren. Bij het lossen van de vrachtwagens zetten de kringloopmedewerkers de

174

..........................................................................................................................................

goederen per productgroep bij elkaar: meubelen bij meubelen, kleding bij kleding, toestellen bij toestellen … De eerstvolgende sortering is die op bruikbaarheid. Alles wat meteen verkoopbaar is, krijgt zijn plaats in de winkel. In een Kringwinkel kun je werkelijk alles vinden: meubels, kleding, speelgoed,

..........................................................................................................................................

huishoudelijke toestellen, hifi en televisietoestellen, boeken, platen … Goederen die stuk zijn of die nagekeken moeten worden, belanden in de herstelwerkplaats. Veel centra voeren kleine herstellingen uit, maar dit is nooit hun hoofdactiviteit. Sommige centra beschikken Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

– 9 uur: producten sorteren en kijken of die onmiddellijk hergebruikt kunnen worden

RIT 3 over een fietsenatelier of een uitgebreid elektroatelier. Wat niet verkoopbaar blijkt te zijn, wordt gerecycleerd. Goederen brengen of laten ophalen? Je hebt spullen die nog te goed zijn om weg te gooien en je weet er geen raad mee? Je mag gewoon bellen naar het kringloopcentrum in je buurt! Goederen zelf brengen naar het kringloopcentrum kan ook. De Kringwinkel biedt de eerste keuze in

tweedehandsartikelen. Een Kringwinkel is een paradijs voor verzamelaars, koopjesjagers, trendsetters, nieuwsgierige fans van de fifties en sixties, milieubewuste bezoekers, mensen met een klein budget … Iedere dag komen enkele vrachtwagens met unieke spullen binnen. Van elk product is er maar één exemplaar. De kringloopsector breidde zich de afgelopen jaren razendsnel uit. Momenteel zijn er meer dan 100 winkels, verspreid over heel Vlaanderen. Bron: www.dekringwinkel.be

Woordenschat nog bruikbaar

dat je nog kunt gebruiken

.............................................................................................................................

versleten

door veelvuldig gebruik kapotgegaan

.............................................................................................................................

ophalen (haalde op, opgehaald)

komen halen om mee te nemen

.............................................................................................................................

afleveren

op een bepaalde plaats brengen

.............................................................................................................................

lossen (loste, gelost)

goederen uit een transportmiddel halen

.............................................................................................................................

meteen

onmiddellijk, dadelijk

.............................................................................................................................

nakijken (keek na, nagekeken)

kijken of iets goed is, checken

.............................................................................................................................

belanden (belandde, beland)

terechtkomen

.............................................................................................................................

de herstelwerkplaats(en)

plaats waar de goederen gerepareerd worden

.............................................................................................................................

beschikken (over) (beschikte, beschikt)

hebben, bezitten

.............................................................................................................................

uitgebreid

ruim, volledig

.............................................................................................................................

de koopjesjager(s)

persoon die producten goedkoper wil kopen

.............................................................................................................................

zich uitbreiden (breidde uit, uitgebreid)

groter worden

.............................................................................................................................

verspreid

verdeeld, hier en daar

.............................................................................................................................

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

le chasseur de bonnes affaires – aller chercher – atterrir – décharger – réparti – disposer de – encore utilisable – immédiatement – l’atelier de réparation – large, étendu – livrer – s’étendre – usé – vérifier

TOETS 175

RIT 3 10. Luisteren Écoute les dialogues et réponds aux questions. CD 1 > 36

1. Joris téléphone. Que sais-tu de lui ? ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. À qui téléphone-t-il ? ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Dans quel but ? ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. Quels renseignements demande-t-il et quelles réponses obtient-il ? ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Quelle proposition lui fait-on ? ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. Qu’est-ce qui est convenu ? ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. Pourquoi ce jour est-il intéressant ? ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

CD 1

Nous retrouvons Joris dans un deuxième extrait.

> 37

1. Où et quand se déroule cette conversation ? ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Qu’a découvert Joris ? ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Quelle proposition lui fait-on ? ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. Accepte-t-il ? Pourquoi ? ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Que va-t-il faire dès la fin de cette conversation ? ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. Il fait une promesse à son interlocuteur. Laquelle ? ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. Joris a-t-il acheté quelque chose ? ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

8. Qu’est-ce qui le rend super content ? ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

176

RIT 3 Grammaticaﬂits – Les adverbes pronominaux On distingue quatre types d'adverbes pronominaux : personnels (er) – démonstratifs (hier/daar) – interrogatifs (waar) – relatifs (waar) L’adverbe pronominal renvoie généralement à un nom de chose, d’animal ou une idée. Il correspond souvent à « y » ou « en » en français. Il se compose de er, hier, daar ou waar + préposition 1. Personnels et démonstratifs dans la phrase er/hier/daar + préposition : en un seul mot Melkchocolade? Het milieu? Afval sorteren?

sujet Ik We Ik

verbe houd hebben houd

er/hier/daar ervan. erover daarvan.

reste verbal gesproken.

er/hier/daar + préposition : en deux mots sujet Ik Ze Hij

verbe kan heeft wil

er/hier/daar er hier daar

groupe complément toch niets nooit iets helemaal niet

préposition aan over aan

reste verbal doen. gezegd. denken.

2. Démonstratifs et interrogatifs en début de phrase En deux mots : hier/daar/waar Hier Daar Waar

verbe wil ben hebben

sujet ik ik ze

groupe complément niets het helemaal niet het reeds

préposition aan mee over

reste verbal veranderen. eens. gehad?

groupe complément niets het helemaal niet het

reste verbal veranderen. eens. gehad?

En un seul mot : hier/daar/waar + préposition Hieraan Daarmee Waarover

verbe wil ben hebben

sujet ik ik ze

3. Relatifs dans la phrase En deux mots :

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

Ik geef de voorkeur aan producten Het milieu is het onderwerp

waar ik weinig afval waar we al veel

aan overhoud. over verteld hebben.

177

RIT 3 En un seul mot : Ik geef de voorkeur aan producten Het milieu is het onderwerp

waaraan waarover

ik weinig afval overhoud. we al veel verteld hebben.

Attention ! Certaines prépositions changent de forme : met ➝ mee naar (= déplacement) ➝ naartoe/heen van (= origine) ➝ vandaan van (= vers le bas) ➝ af tot ➝ toe waar ... vandaan et waar ... naartoe : toujours en deux mots.

Oefenen 1. Réponds aux questions en utilisant un adverbe pronominal personnel (er + préposition). 1. Heb je al iets over luchtvervuiling gelezen? Ja, ik heb er al iets over gelezen. / Nee, ik heb er nog niets over gelezen. 2. Heb je naar de film over de geschiedenis van de aarde gekeken? ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Kunnen we al beginnen met het besparen van elektriciteit? ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. Kun je dat blikje uit de automaat halen? ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Heeft Jan op die vraag gereageerd? ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. Ben je al van je bromfiets gevallen? ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. Moet je morgen naar het jeugdlokaal? ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

8. Komt onze stookolie uit Rotterdam? ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Réagis en utilisant l’expression proposée et un adverbe pronominal démonstratif (daar + préposition). 1. Overbevolking? (niet bang zijn voor) Daar ben ik niet bang voor. 2. Watervervuiling? (niets van weten)

178

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

RIT 3 3. Wat bedoel je met milieuvriendelijk leven? (niets bijzonders) ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. Heb je de vraag gehoord? Wat antwoord … ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. De klassengesprekken? (deelnemen aan) ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. Interesseer jij je voor het leven in de oceanen? Ja … ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. Heeft luchtvervuiling iets te maken met de temperatuurverhoging van de aarde? Ja … ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

8. Worden wilde dieren door de ontbossing bedreigd? Ja, het overleven van wilde dieren … ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Pose la question en utilisant un adverbe pronominal interrogatif (Waar + préposition). 1. Hij heeft gisteravond naar de reportage gekeken. Waarnaar heeft hij gekeken? Waar heeft hij naar gekeken? 2. De vervuiling van onze rivieren komt van verkeerde leefgewoonten. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. We hebben over interessante onderwerpen gesproken. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. Ik moet nog aan mijn huiswerk beginnen. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Iedereen moet zich verantwoordelijk voelen voor het milieu. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. Ik heb het over onze planeet. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. De auto van mijn ouders rijdt op gas. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

8. Paul rijdt morgen naar Antwerpen.

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

179

RIT 3 4. Pose des questions. La seconde partie de l’adverbe pronominal se place derrière l’attribut éventuel (présence du verbe zijn). 1. Hij is bang voor virussen. Waar is hij bang voor? 2. We zijn verantwoordelijk voor ons milieu. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. De leraar is tevreden over onze Nederlandse uitspraak. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. Ze zijn voorzichtig met het gebruik van energie. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Ik ben zuinig met het verbruik van elektriciteit. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. Ze is zich bewust van de gevolgen van haar gedrag. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. Ze is zeer gevoelig voor onze inzet. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

8. Hij is zeker van zijn standpunt. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

9. Ze is erg bezorgd voor haar toekomst.

180

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

RIT 3 11. Oproepen

Wat weet je over de volgende evenementen of acties? Tik ze in een zoekmachine in en lees erover.

Tandem brio 4 ÂŠ Ă&#x2030;ditions Van In, 2019

Earth Hour Autovrije Zondag Dikketruiendag Week van het Bos Week van de Mobiliteit Dag van het Park Week van de Zee Dag van de Zwakke Weggebruiker Dag van de Aarde Week van de Fair Trade Nationale Tuinvogeltelling Compostdag Dag van de Buren

181

RIT 3

Wat is het doel van die speciale actiedag? Deze actie … … spoort mensen aan … te … … nodigt mensen uit voor … * … richt zich tot … … moedigt mensen aan … te … … gaat over … … maakt mensen gevoelig voor … … informeert over … … helpt mensen … te … * opgepast: na ‘voor’ moet een subst. volgen; wanneer een werkwoord volgt, gebruik je ‘om te’

In het kader van de Europese Dag van de buren - Feest in het gebouw VZW - Driesstraat 165, 1200 Brussel - 02 741 63 20 - info@dagvandeburen.be

www.dagvandeburen.be

Kies een evenement en vertel wat men daar allemaal kan doen. Je vriend(in) heeft eraan deelgenomen. Kies de vragen die erbij passen en praat erover. Verzin je eigen vragen en vraag details. Wat wordt er op die dag of tijdens die week allemaal gedaan? Waren er veel mensen? Hoeveel deelnemers waren aanwezig? Wie was er allemaal? Hoe was de sfeer? Wat hebben jullie allemaal gedaan? Wat heb je moeten doen? Hoe was het weer? Ga je er volgend jaar opnieuw aan deelnemen?

182

RIT 3

Begeleid Zelfstandig Luisteren – Nieuws NIEUWSBERICHTEN Tu peux te brancher quand tu veux sur un programme radio en néerlandais et écouter les nouvelles.

Écoute et coche les réponses correctes. CD 1 > 38

A Le sujet de cette information est le suivant : a. ❍ Durant la période des soldes, les parcs à conteneurs seront ouverts plus longtemps. b. ❍ Le service environnement vendra des textiles durant les soldes. c. ❍ Des sacs à provisions réutilisables seront en vente durant la période des soldes. Quelles informations complémentaires sont vraies ? a. ❍ On organise un concours de dessin pour créer un logo. b. ❍ Les soldes auront lieu dans 3 mois. c. ❍ Le service environnement collabore avec des ateliers de textile.

CD 1 > 39

B Le bulletin météo prévoit… a. ❍ du beau temps sur la partie nord du pays. b. ❍ aujourd’hui du beau temps pour l’ensemble du pays. c. ❍ du beau temps partout dans le pays pour les deux jours qui viennent. L’information complémentaire est la suivante : a. ❍ Vu le degré élevé de pollution de l’air, on conseille de couper les moteurs aux feux rouges. b. ❍ Vu le degré élevé de pollution de l’air, les véhicules qui ont plus de 10 ans ne peuvent pas être utilisés.

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

c. ❍ On conseille de rester chez soi vu le degré élevé de pollution de l’air.

183

ces stra our t ss

s ique ég

Begeleid Zelfstandig Lezen Jongeren zijn slecht voor het milieu

RIT 3

L i re

Jongeren zijn slecht voor het milieu! Hoe groot is de bezorgdheid1 over het leefmilieu? En gedragen mensen zich daar ook naar? Daarnaar peilde de Mechelse intercommunale Igemo. De enquête vond plaats in zeven gemeenten van de regio Mechelen. Hoewel2 het onderzoek beperkt is, zijn er enkele opvallende resultaten. Wie jonger dan 25 jaar is, koopt meer drankjes in wegwerpverpakking, wandelt of fietst veel minder in de natuur, neemt vaker en langer een douche en is in het algemeen minder bezorgd3 over het leefmilieu. De kloof4 in milieuvriendelijkheid tussen jongeren en de rest valt op. Zo is een kwart van de jonge mensen het niet eens met de stelling dat consumenten5 meer milieubewuste producten moeten kopen. Van de mensen boven de 25 jaar is maar een op de tien het daarmee oneens. De jongsten gaan niet akkoord met de stelling dat de overheid6 consumenten moet stimuleren om milieuvriendelijke producten te kopen. Bijna een kwart van hen vindt dat de overheid zich daar niet mee moet bemoeien7. Dat ze niet echt bezorgd zijn over het milieu, vertaalt zich ook in hun gedrag. Terwijl ongeveer de helft van de ouderen weleens de natuur in trekt, is dat maar bij een vierde van de min25-jarigen het geval. En wie het toch doet, vindt er weinig aan. Een wandeling of fietstocht in de natuur kan een derde van hen niet of nauwelijks8 interesseren, tegenover een tiende van de ouderen. De moderne technieken en gewoonten waarmee min-25-jarigen zijn opgevoed9, zorgen

184

voor meer comfort, maar hebben ook gevolgen voor het milieu. Zo wassen ouderen zich vaker aan de wastafel. Ruim zes op de tien 50- tot 64-jarigen wast zich dagelijks aan de wastafel. Bij de 65-plussers loopt dat aandeel10 zelfs op tot ruim11 driekwart. Voor hun hygiëne nemen zes op de tien jongeren dagelijks een douche. Een kwart van de min-25-jarigen staat zelfs langer dan 10 minuten onder de douche. Vijftien procent neemt dagelijks een bad. Dat is een pak meer12 dan bij de ouderen. Er bestaat ook een generatiekloof13 bij het verbruik van drankverpakkingen. De vijftigplussers werden niet met blikjes en kartonnen dozen grootgebracht. Een op de vijf vijftigplussers koopt zelden of nooit drank in een wegwerpverpakking. Wie jonger dan vijftig is, kiest radicaal voor de wegwerpverpakking. Zes op de tien, jonger dan 35, drinkt meestal of altijd uit brikjes en blikjes. De jongeren zijn niet alleen boosdoeners14. Zo zijn zij, veel meer dan anderen, vaste gebruikers van milieuvriendelijke vervoermiddelen. Het openbaar vervoer en de fiets zijn belangrijke onderdelen15 van hun dagelijks leven. Vier op de tien min-25-jarigen hebben een abonnement op het openbaar vervoer. Bijna een kwart van hen gebruikt zijn fiets meestal of altijd. (naar een enquête van Igemo)

RIT 3

Woordenschat 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.

de bezorgdheid hoewel bezorgd over of voor de kloof (kloven) de consument(en) de overheid zich bemoeien (met) nauwelijks opvoeden het aandeel (-delen) ruim een pak meer de generatiekloof de boosdoener(s) het onderdeel (-delen)

la préoccupation tandis que, bien que préoccupé de le fossé le consommateur l’autorité publique se mêler (de) à peine éduquer la part largement bien plus, sensiblement plus le fossé entre les générations les « méchants », ceux qui agissent mal la partie, le composant

Fais un schéma des idées exprimées dans le texte. Liste les reproches que l’on pourrait faire aux moins de 25 ans. Relève un aspect positif. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Kun je tegenwoordig nog zeggen dat jongeren slecht zijn voor het milieu? Gelden de verwijten uit de tekst ook voor jou? Schrijf je eigen mening in een kort artikel. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

185

RIT 3

Begeleid Zelfstandig Luisteren Je krijgt 3 gesprekken te horen waarin mensen het over de milieuproblematiek hebben. Probeer uit te maken met wie ze spreken en wat het doel van hun gesprek is. Vul in met de nodige inlichtingen. CD 1 > 40

Gesprek 1 Met wie spreekt die persoon? ❑ met de bediende van de Kringwinkel ❑ met een bediende van het gemeentehuis ❑ met de milieuambtenaar van de gemeente ❑ met een milieuwerker van het containerpark Waarover gaat het? ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Welke informatie krijgt hij/ze? ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Wat wordt er besloten? ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

CD 1 > 41

Gesprek 2 Met wie spreekt die persoon? ❑ met de bediende van de Kringwinkel ❑ met een bediende van het gemeentehuis ❑ met de milieuambtenaar van de gemeente ❑ met een milieuwerker van het containerpark Waarover gaat het? ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

186

RIT 3

CD 1 > 42

Gesprek 3 Met wie spreekt die persoon? ❑ met de bediende van de Kringwinkel ❑ met een bediende van het gemeentehuis ❑ met de milieuambtenaar van de gemeente ❑ met een milieuwerker van het containerpark Waarover gaat het? ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Wat wordt er besloten?

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

187

RIT 3

Begeleid Zelfstandig Lezen – De mondiale voetafdruk De ‘mondiale voetafdruk’ Heb je al gehoord van de ‘mondiale voetafdruk’? Iedereen heeft ruimte nodig. Hoeveel ruimte neem jij eigenlijk in? Lees de informatie hieronder aandachtig en probeer daarna de quizvragen op te lossen. Hoe groot jouw ‘voetafdruk’ is, hangt af van wat en hoeveel je consumeert. Zo neemt voedsel ruimte in, omdat het verbouwd moet worden. Maar ook papiergebruik kost ruimte: denk maar eens aan de bomen die daarvoor gekapt moeten worden. Verder kost vervoer en alles wat je gebruikt, ook ruimte. Zelfs energieverbruik kun je omrekenen naar ruimte. Als je jouw ‘voetafdruk’ vergelijkt met die van anderen, is die dan groot of klein? De gemiddelde Nederlander gebruikt 5,3 hectare. Dat is vergelijkbaar met iets meer dan negen voetbalvelden. Is dat veel? Hoeveel is er eigenlijk beschikbaar per persoon op deze aarde? Als we alle beschikbare ruimte op aarde eerlijk over alle mensen verdelen en we zorgen ervoor dat we de aarde niet uitputten, dan is 1,7 ha per persoon beschikbaar (iets meer dan 3 voetbalvelden). Dit

wordt het ‘Eerlijke Aardeaandeel’ genoemd. Hoe staat het met de andere wereldbewoners? Hieronder heb je een overzicht van de voetafdrukken van de gemiddelde inwoners van een aantal landen. De gemiddelde ‘mondiale voetafdruk’ van alle mensen op de wereld is 2,7 ha. Dat is dus een stuk meer dan het ‘Eerlijke Aardeaandeel’. We verbruiken met zijn allen meer dan de aarde te bieden heeft: we maken de natuurlijke reserves van de aarde op en de natuur kan deze reserves niet meer zo snel aanvullen. De afgelopen tientallen jaren is onze voetafdruk heel sterk gestegen, maar de aarde is niet groter geworden. De ‘mondiale voetafdruk’ laat zien dat er grenzen zijn aan het gebruik van de aarde. We moeten er voorzichtig mee omgaan en alleen gebruiken wat zij kan verwerken. De regeringen hebben een belangrijke taak om de voetafdruk flink te verkleinen. Zo kunnen zij het openbaar vervoer stimuleren en voor schone energiebronnen kiezen. Maar ook wij, als individu, kunnen onze voetafdruk verkleinen. Dat is helemaal niet zo moeilijk. Bron: voetenbank.nl

Woordverklaring

188

occuper de l’espace dépendre (de) cultiver, produire convertir (en) renouveler la frontière assimiler réduire propre dilapider, dépenser Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

ruimte innemen afhangen (van) verbouwen omrekenen (naar) aanvullen de grens verwerken verkleinen schoon opmaken

RIT 3

100

8 6 4

Zwitserland

De Verenigde Staten

Turkije

Tanzania

Polen olen ole

Nigeria Nigeri

Nieuw-Zeeland Zeeland elan

Nicaragua

Nederland

Japan

Israël

Bangladesh

India

IJsland

Griekenland

Frankrijk

Finland

Ethiopië

Duitsland Duitsland

China

Australië

Lis le texte et réponds aux questions suivantes. 1. Explique en français ce qu’est « l’empreinte mondiale ». .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Avec quelle superficie peut-on comparer l’empreinte du Néerlandais moyen ? .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. 1,7 ha correspond à ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ C’est la superficie disponible pour ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... en veillant à ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 4. Quelle est l’empreinte moyenne des habitants de la Terre et que peut-on en conclure ? .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Que peuvent faire les gouvernements pour diminuer l’empreinte ? .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

189

RIT 3

Hieronder vind je een heleboel tips om je voetafdruk te verkleinen. Ze staan door elkaar. Plaats elke tip in de juiste categorie. 1. Energieverbruik 2. Voeding 3. Materialen en afval 4. Waterverbruik 5. Wonen en dagelijks leven Tips • Als je een tijd niet aan de computer zit, zet hem dan uit. • Breng nog bruikbare spullen naar het kringloopcentrum. • Draai de thermostaat een graad lager en trek een dikkere trui aan. • Eet seizoengroenten en -fruit. • Eet wat vaker vegetarisch. • Gebruik de wasmachine alleen als de trommel vol is. • Gebruik een waterbesparende douchekop. • Gebruik niet te veel afwasmiddel. • Gebruik oplaadbare batterijen voor je walkman. • Kies voor milieuvriendelijk wc-papier. • Koop liever producten in retourverpakking dan in glas of plastic flessen voor eenmalig gebruik. • Koop zo veel mogelijk onbespoten bloemen en planten. • Laat apparaten herstellen als ze kapot zijn. • Laat apparaten niet in stand-by staan. • Laat de kraan niet onnodig lopen. • Laat lampen niet onnodig aan. • Neem je eigen tas mee om boodschappen te doen. • Scheid je afval. • Trek ’s avonds de gordijnen dicht. • Vermijd junkfood. • Vermijd ongevraagde reclame, kleef de ‘Nee’-sticker op je brievenbus. • Vermijd papieren zakdoeken. • Vermijd verpakkingen (eenpersoonsportie, voorverpakte groenten, fruit en vlees). • Zoek eens naar producten met een ecokeurmerk.

Categorieën

Woordverklaring

190

la consommation récupérable le tambour unique l’emballage consigné

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

het verbruik nog bruikbaar de trommel eenmalig de retourverpakking

RIT 3

De ‘mondiale voetafdruk’ Quizvragen Vraag 1: Wat is de ‘mondiale voetafdruk’? ❍ a. Het aantal aardbollen dat nodig is om de gehele wereldbevolking een goed leven te geven. ❍ b. Een manier om uit te rekenen hoeveel hectare aarde iemand (of een land) nodig heeft om in zijn of haar levensstijl te voorzien. ❍ c. De ruimte die jouw voeten nodig hebben om ergens te staan op de wereld. Vraag 2: De voetafdruk van de gemiddelde inwoner van Nederland is ongeveer 4 keer groter dan de voetafdruk van de gemiddelde inwoner van … ❍ a. Polen ❍ b. Australië ❍ c. Nicaragua ❍ d. Frankrijk Vraag 3: Wat is de voetafdruk van een gemiddelde inwoner van India? ❍ a. 0,8 ha ❍ b. 3,4 ha ❍ c. 4,7 ha ❍ d. 1,7 ha Vraag 4: Hoeveel oppervlakte is er per persoon beschikbaar als we de aarde eerlijk onder elkaar verdelen en haar tegelijkertijd niet uitputten? ❍ a. 0,8 ha ❍ b. 1,7 ha ❍ c. 4,7 ha ❍ d. 3,8 ha Vraag 5: Als iedereen de voetafdruk zou hebben van de gemiddelde Nederlander, dan … ❍ a. zouden we meer dan 1 aardbol nodig hebben om in de behoeften te voorzien. ❍ b. zouden we gelukkig nog veel ruimte overhebben op de aarde. ❍ c. hebben we nog maar net genoeg aan deze aarde om in de behoeften te voorzien. Vraag 6: Wat vergroot je voetafdruk het meest? ❍ a. 400 gram kaas eten. ❍ b. 200 gram vlees eten. ❍ c. 5 liter melk drinken. ❍ d. aardbeien in januari eten.

Woordverklaring

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

uitrekenen overhebben in een behoefte voorzien

calculer meer hebben dan nodig répondre à un besoin

191

s ique ég

RIT 3

Onze aardbol is ziek! L i re

SITUATION Avec ta classe, tu passes quelques jours dans une école aux Pays-Bas. Cette semaine, les élèves présentent de courtes élocutions sur différents thèmes liés à la survie de notre planète. Afin de pouvoir suivre leur exposé plus facilement, tu t’informes en lisant les textes.

Lees de titels van de onderstaande artikels. Waarover gaat het? Stel de problematiek van elke tekst in één zin voor. Kies een probleem waarvoor jij je interesseert. Lees de tekst grondig door en stel oplossingen voor die op dit probleem kunnen worden toegepast. 1. Onze oceanen gaan dood De aarde is een waterplaneet. Oceanen beslaan ongeveer 71 procent van de aardoppervlakte, ze zijn onmisbaar om het leven op aarde in stand te houden. Ze spelen een belangrijke rol in het behoud van de biodiversiteit en in het klimaat. Ze zorgen wereldwijd voor voeding en jobs voor miljoenen mensen. Het leven in en om die oceanen wordt ernstig bedreigd. Een van die bedreigingen is overbevissing: te veel boten, vooral grootschalige, industriële schepen met overcapaciteit richten enorme schade aan. De overblijvende vispopulatie is te klein om zichzelf in stand te houden. staat in de staat niet in Zet een kruisje in de juiste kolom. is verkeerd tekst de tekst Deze informatie … De oceanen worden bedreigd door overbevissing. De oceanen zijn een bron van voeding voor veel mensen. Er wordt te veel gevist. Bijna 3/4 van de aardoppervlakte is bedekt met water.

Woordverklaring

192

recouvrir la surface terrestre indispensable subsister, se maintenir la préservation mondial, universel la surpêche à grande échelle provoquer des dégâts restant(e) Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

beslaan de aardoppervlakte onmisbaar in stand houden het behoud wereldwijd de overbevissing grootschalig schade aanrichten overblijvend

RIT 3

2. Pas op voor de POP’s! De chemische industrie heeft duizenden nieuwe stoffen gewild of per ongeluk gecreëerd. Veel van die stoffen zijn giftig tot uiterst giftig. Gekende voorbeelden zijn DDT, dioxines, pcb’s. Het grote probleem is dat deze giftige stoffen in het milieu worden verspreid. Men vindt ze terug tot in de diepte van de oceanen, in de poolgebieden en op de Alpentoppen. Ze leiden tot dood en vernieling van talrijke levende wezens. Het grote probleem bij tal van deze stoffen is dat ze niet enkel giftig zijn, maar ook persistent en bio-accumuleerbaar. Persistent wil zeggen: ze breken moeilijk af, zodra ze zich in het weefsel vestigen blijven ze er jarenlang zitten. Bio-accumuleerbaar betekent dat ze zich opstapelen in de voedselketen, waarbij de concentraties groter worden naargelang er hoger in de voedselketen wordt opgeklommen. Deze gifstoffen hebben een gezamenlijke naam: persistente organische polluenten of POP’s. staat in de staat niet in Zet een kruisje in de juiste kolom. is verkeerd tekst de tekst Deze informatie … De chemische industrie heeft per ongeluk giftige stoffen gecreëerd. Deze stoffen blijven meestal in het lab. Men vindt deze stoffen op de top van bergen, in oceanen en aan de polen. Deze stoffen verdwijnen na een korte periode. Hoe hoger in de voedselketen, hoe meer POP’s. Deze stoffen zijn waarschijnlijk schadelijk voor levende wezens.

Woordverklaring

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

uiterst verspreiden de diepte in stand houden de vernieling het wezen afbreken het weefsel opstapelen de voedselketen naargelang gezamenlijk

extrême répandre, propager la profondeur maintenir, conserver la destruction l’être se décomposer le tissu s’accumuler la chaîne alimentaire à mesure que commun

193

RIT 3

3. De houtkap bedreigt de laatste oerwouden Oerwouden zijn bossen die zich sinds duizenden jaren op aarde hebben ontwikkeld. Zij herbergen de grootste variëteit aan planten en diersoorten. Ze zijn de grootste voorraadkamers aan biodiversiteit op aarde. Bovendien zijn miljoenen mensen (vooral inheemse) afhankelijk van het bos. 80 procent van de grote oerwouden zijn reeds vernietigd, gefragmenteerd of gedegradeerd tot secundaire bossen. Vandaag wordt de helft van de overblijvende oerwouden in hun bestaan bedreigd. De Europese oerwouden zijn verdwenen, de Aziatische oerwouden zijn bijna vernietigd en in Noord-Amerika, Rusland, Afrika en in het Amazonewoud wordt op steeds grotere schaal gekapt. Hierdoor dreigt de mens de biodiversiteit – waarvan hij voor zijn eigen overleven afhankelijk is – een zware slag toe te dienen. Zet een kruisje in de juiste kolom. Deze informatie … Het oerwoud is aan het verdwijnen. Een groot aantal dieren en planten leeft in het oerwoud. Het Amazonewoud is een oerwoud. De mens ontbost o.a. door het verbranden van bomen. Een groot aantal dieren en planten wordt door de ontbossing bedreigd.

staat in de staat niet in is verkeerd tekst de tekst

Woordverklaring

194

la forêt vierge la réserve abriter, héberger indigène dévaster, détruire abattre porter un coup (à)

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

het oerwoud de voorraadkamer herbergen inheems vernietigen kappen een slag toedienen

RIT 3

4. De planeet heeft koorts Gaandeweg warmt de aarde op en wordt ze vochtiger. De voorbije eeuw is de gemiddelde temperatuur op aarde met 0,7 à 0,8 °C gestegen. De jaren ’90 waren de warmste van de 20ste eeuw. De oorzaak? De luchtvervuiling, veroorzaakt door fabrieken, auto’s en andere menselijke activiteiten. Die globale opwarming bedreigt talrijke ecosystemen en heeft ernstige gevolgen. Dit beïnvloedt ons klimaat: stormen, overstromingen, droogtes … volgen elkaar alsmaar sneller op. Regeringen erkennen stilaan de ernst van het broeikaseffect. Maar over de grond van het probleem, de afhankelijkheid van de geïndustrialiseerde landen van fossiele brandstoffen, moet het debat nog starten. staat in de staat niet in Zet een kruisje in de juiste kolom. is verkeerd tekst de tekst Deze informatie … De temperatuur is hoger dan een eeuw geleden. De opwarming van de aarde beïnvloedt ons klimaat. Luchtvervuiling heeft niets te maken met de stijging van de temperatuur. Er zijn vaker natuurlijke rampen dan vroeger. Het broeikaseffect is een algehele temperatuurverhoging door de vorming van grote hoeveelheden kooldioxide in de dampkring. De vervuiling is veroorzaakt door het gebruik van fossiele brandstoffen. Fossiele brandstoffen zijn o.a. stookolie, kolen, gas …

Woordverklaring

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

gaandeweg de overstroming de droogte alsmaar de ernst de afhankelijkheid het broeikaseffect

peu à peu l’inondation la sécheresse sans cesse, toujours la gravité la dépendance l’effet de serre

195

RIT 3

Begeleid Zelfstandig Oefenen 1. Commence tes phrases par Ik heb gelezen dat … Veille à placer le verbe de la subordonnée devant le deuxième terme de la comparaison.

..............

1. Luchtvervuiling is erger dan watervervuiling. Ik heb gelezen dat luchtvervuiling erger is dan watervervuiling. 2. Er wordt meer stookolie verbruikt dan gas. .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..............

3. Mensen gaan veel bewuster om met energie dan tien jaar geleden.

..............

4. Jongeren voelen zich meer verantwoordelijk voor het milieu dan volwassenen.

..............

5. Er worden eindelijk minder bomen gekapt dan vijf jaar geleden. .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. Elektriciteit is comfortabeler dan stookolie.

..............

7. Het openbaar vervoer vervuilt minder dan het autoverkeer. .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..............

8. Mensen kopen meer duurzame producten dan vroeger.

.............. .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..............

2. Utilise le verbe 'zich afvragen' avec la personne indiquée entre parenthèses. 1. Waar komt die vervuiling vandaan? (Ik …) Ik vraag me af waar die vervuiling vandaan komt. 2. Wat kunnen de regeringen daaraan doen? (Ze vraagt zich af …) .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Hoeveel inwoners telt onze aarde tegenwoordig? (Ik …) .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. Is voedselhulp een oplossing? (Hij …)

196

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

RIT 3

5. Zijn de voedingsmiddelen onbespoten? (Ik vraag …) .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. Welk gedrag zou ze bij zichzelf kunnen veranderen? (Ze vraagt …) .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. Wat zouden we nog meer kunnen doen om minder elektriciteit te verbruiken? (We vragen …) .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

8. Welk bedrijf heeft die giftige stoffen gecreëerd? (Ze vragen …) .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Complète avec weinig, veel, elk ou enkel et accorde si nécessaire. 1.

Na de les heeft hij er helaas ........................................................................... van overgehouden.

Koop je ........................................................................... jaar nieuwe schoolspullen?

Ik koop zo ........................................................................... mogelijk producten in wegwerpverpakking.

...........................................................................

Wij produceren thuis meer afval dan vroeger. Dit komt door die ........................................................................... verpakkingen.

Er zijn nu ........................................................................... wagens op de markt die elektrisch rijden. De meerderheid blijft

vervuiling is schadelijk voor het milieu.

brandstof gebruiken. 7.

Autobestuurders? ........................................................................... liggen wakker van de stijging van de brandstofprijzen.

Oplaadbare batterijen? Slechts ........................................................................... uit onze klas gebruiken deze milieuvriendelijke batterijen.

De meeste mensen verspillen energie. ........................................................................... gaan met energie spaarzaam om en kunnen het voorbeeld tonen.

10. Gelukkig zijn ........................................................................... energiezuinige toestellen duurder dan gewone apparaten.

4. Combine les phrases à l’aide des pronoms relatifs die ou dat. 1. We eten groenten. De groenten zijn onbespoten. .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. We drinken water. Het water komt uit de kraan. .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. De ozonlaag beschermt de aarde. De ozonlaag wordt steeds dunner.

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

197

RIT 3

4. Deze folder gaat over het behoud van de natuur. De folder is op gerecycleerd papier gedrukt. .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Ik had gisteren een boeiend gesprek. Het gesprek ging over milieuproblemen. .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. Wij sorteren het huisafval. Gesorteerd afval wordt gerecycleerd. .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. Vader heeft een nieuwe wagen gekocht. Deze wagen gebruikt weinig energie. .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

8. Ik neem boodschappentassen mee. Ze zijn herbruikbaar. .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Complète par ‘préposition + wie’ ou ‘waar + préposition’ 1. Ik ken het tijdschrift (in) hij zat te lezen. .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Mijn vriend speelt nu in de club (bij) ik vorig jaar ingeschreven was. .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Stijn is de jongen (van) ik mijn eerste sigaretje gekregen heb. .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. Elise is het meisje (met) ik het liefst over mijn problemen praat. .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. De appel is de vrucht (aan) ik de voorkeur geef. .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. Daar komt de lerares (van) ik strafwerk gekregen heb. .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. Oom Johan en Tante Lien zijn de familieleden (met) ik volgende maand met vakantie ga. .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

8. De gezondheidsproblemen (op) ik zinspeel, zijn allergie en kanker.

198

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

RIT 3 Exp

12. Spreektraining

ces stra our t ss

s ique ég

ssio

e n or al

1. De vriend van je broer gaat op kot. Hij heeft een goedkoop kot gevonden. Stel vragen om te zien of er geen verborgen kosten zijn. 2. Beschrijf de ideale indeling van een milieuvriendelijke kamer.

t ongezond

toe

en ct se in elen d auto

s aliseri d an lob eh g

e we

vle

veg eta riër

uk etafdr o v duurzaamh eid

tic as pl

opwarm ene ing rgi o v ezu er ini lev schadelijk g en ver vui len d

3. Improviseer gedurende ongeveer 2 minuten aan de hand van de volgende woorden.

4. Vertel wat volgens jou het grootste milieuprobleem is. 5. Vergelijk twee jongeren die totaal verschillende gedragingen hebben in verband met het milieu.

6. Reageer met vijf vragen op elke stelling. a. Milieuvriendelijk leven is niet belangrijk voor jongeren. b. Ik wil mijn gedrag niet veranderen om milieuvriendelijker te leven. c. Ik leef milieuvriendelijk.

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

7. Geef zeven tips om milieuvriendelijk te leven.

199

13. Schrijftraining

ces stra our t ss

s ique ĂŠg

RIT 3 Ă&#x2030; cr

i re

1. Kies een milieuproblematiek en maak er een diapresentatie over. Gebruik de 7 regels voor een goede opmaak. 2. Je bent gechoqueerd door het gedrag van een van je vrienden: zo zag het salon eruit toen ze het na het feestje verlieten. Post deze foto op je account en schrijf er een bericht bij.

3. Stel regels op om het gedrag van de toeristen te verbeteren. Wat zouden de toeristen moeten doen? Wat doe jij als je op die verschillende plaatsen bent? a

200

RIT 3

Test jezelf 1. Geef de comparatief.

..................

/10

1. Milieubescherming is (belangrijk) ...................................................................................................... voor mij ......................................................................voor mijn ouders. 2. Tijdens de winter draag ik (warme) ...................................................................................................... kleren. 3. Mijn ouders zetten de verwarming (hoog) ....................................................................................................... 4. Mijn broer is (milieuvriendelijk =) ...................................................................................................................................................................................... ik. 5. Leerkrachten hebben (weinig) ...................................................................................................... invloed op de (oude) .................................................................................................... leerlingen. 6. Industrieën zijn (spaarzaam =/) ......................................................................................................................................................................................................... 7. De ozonlaag wordt (dun) ....................................................................................................... 8. Ze eet (graag) ...................................................................................................... groenten ........................................... fruit. Ze vindt ze (lekker) ....................................................................................

2. Geef de superlatief.

..................

/10

1. Momenteel zijn mijn studies (belangrijk) ....................................................................................................... 2. Wetenschappen en wiskunde zijn mijn (groot) ...................................................................................................... problemen. 3. Mijn (jong) ...................................................................................................... broer helpt mij (veel) ......................................................................................................: hij is de (goed) ......................................................................................................

leerling van zijn klas.

4. In de kringwinkel vindt mijn vriendin de (goedkoop) ...................................................................................................... kleren maar ze zijn vaak (versleten) ........................................................................................................................................................................................................... 5. Mijn vader heeft veel hobby’s, maar hij tuiniert (graag) ....................................................................................................... 6. Mijn (goed) ...................................................................................................... vriendin vindt Nederlands het (tof) ...................................................................................................... vak.

3. Demande à ton copain / ta copine…

..................

1. quel est le plus grand problème aux États-Unis. ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. s’ils utilisent plus de mazout que de gaz naturel. ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. ce qu’ils font pour mieux économiser l’énergie.

Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

201

RIT 3

4. s’ils devraient vivre de manière plus économe. ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. s’il/si elle pense qu’ils achètent les produits les plus chers. ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. Stel vragen.

..................

1. Hij zit de hele dag achter zijn computer. ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Ze brengt haar spullen naar kringwinkels. ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Steeds meer mensen zijn bezorgd over het milieu. ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. Veel ouders bemoeien zich met het liefdesleven van hun kinderen. ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Onze klassen beschikken over een beamer. ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Antwoord op de vragen. Gebruik een voornaamwoordelijk bijwoord (adverbe pronominal).

..................

1. Lig je soms wakker van je schoolresultaten? ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Houden je ouders rekening met de luchtvervuiling? ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Zijn je vrienden zich bewust van de klimaatverandering? ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. Combineer de twee zinnen met die of dat.

..................

1. Ze draagt kleren. Haar kleren zijn vaak versleten. ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Hij neemt elke dag de trein. Zijn trein heeft soms vertraging. ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Hij heeft een zonnepaneel gekocht. Zijn zonnepaneel produceert veel energie. ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

202

RIT 3 Overzicht

Ressources lexicales Substantieven het milieu de aarde de bedreiging de bescherming de energiebron de energiegebruiker de gedraging de grondstof de klimaatverandering de kraan de kunstmest de luchtvervuiling de maatregel de moestuin de ontwikkeling de opruimactie de opwarming van de aarde de overbevolking de ozonlaag de planeet de raadgeving de rookwolk de stookolie de stroom de uitputting de vernieling de verpakking de vervuiling de verwarming de voetafdruk de vuilnisbak de wegwerpverpakking de windmolen het aardgas het afval het broeikaseffect het eiwit

l’environnement la terre la menace la protection la source d’énergie le consommateur d’énergie le comportement la matière première le changement climatique le robinet l’engrais la pollution atmosphérique la mesure le potager le développement l’action de ramassage le réchauffement climatique la surpopulation la couche d’ozone la planète le conseil le nuage de fumée le mazout le courant l’épuisement la destruction l’emballage la pollution le chauffage l’empreinte la poubelle l’emballage jetable l’éolienne le gaz naturel les déchets l’effet de serre la protéine

203

het energieverbruik het fijn stof het openbaar vervoer het voornemen het zonnepaneel

la consommation d’énergie les particules fines les transports en commun la résolution le panneau solaire

Adjectieven bruikbaar dagelijks dun duurzaam herbruikbaar milieuvriendelijk onbespoten oplaadbaar schadelijk schoon spaarzaam tweedehands verantwoordelijk versleten waterbesparend zuinig

utilisable quotidien mince durable réutilisable écologique non pulvérisé, non traité rechargeable nocif propre économe de seconde main, d’occasion responsable usé économique en eau économe

Werkwoorden ademhalen bevatten bezorgd zijn voor/over gooien hergebruiken herstellen hoger zetten inzamelen kappen kweken lager zetten leiden tot omgaan smelten sorteren sparen/besparen uitdoen

respirer contenir s’inquiéter de jeter réutiliser réparer augmenter collecter abattre cultiver diminuer mener à agir fondre trier économiser éteindre

204

RIT 3

RIT 3 uitschakelen uitzetten veranderen verbruiken verminderen verspillen werpen zich bemoeien met zich verplaatsen

débrancher, déconnecter débrancher changer consommer diminuer gaspiller jeter se mêler de se déplacer

Schooltaalwoorden een lijst opmaken gebruiken passen bij proberen samenvatten vertellen verwerken (in een artikel verwerken) het antwoord de vraag de uitdrukking de vertaling het verband (in verband met) de stelling

dresser une liste utiliser correspondre à essayer résumer raconter intégrer (dans un article) la réponse la question l’expression la traduction le lien (en rapport avec) l’affirmation

Verbes avec préposition

Dans chaque Rit, tu trouveras une liste des verbes qui s’utilisent avec une préposition spécifique. Il est important que tu les retiennes. Tu en auras besoin, notamment pour utiliser correctement les adverbes pronominaux. Werkwoord zich richten informeren wakker liggen zich bewust zijn bijdragen profiteren wachten de voorkeur geven rekening houden oplopen

Voorzetsel tot over van van aan van op aan met tot

Vertaling s'adresser à informer sur se soucier de être conscient de contribuer à profiter de attendre donner la préférence à tenir compte de s'élever à 205

RIT 3 ophalen bellen blijken beginnen een blik werpen overhouden peilen bezorgd zijn akkoord gaan zich bemoeien

bij naar uit bij op aan naar over/voor met met

aller chercher chez téléphoner à apparaître, se montrer commencer par jeter un coup d'œil à garder de sonder, enquêter sur être préoccupé de être d'accord avec se mêler de STUDIETIP

Après avoir étudié la liste, note de mémoire sur une feuille les verbes qui s’utilisent avec chacune des prépositions suivantes : aan – tot – naar – over – met – bij – van – op

Verbes irréguliers Infinitief aanlaten aantrekken betreffen bieden dichtdoen lijden meenemen nagaan overhouden springen stijgen terugbrengen uitdoen verkopen werpen

206

ovt sg liet aan trok aan betrof bood deed dicht leed nam mee ging na hield over sprong steeg bracht terug deed uit verkocht wierp

ovt pl lieten aan trokken aan betroffen boden deden dicht leden namen mee gingen na hielden over sprongen stegen brachten terug deden uit verkochten wierpen

vd aangelaten aangetrokken betroffen geboden dichtgedaan geleden meegenomen nagegaan overgehouden gesprongen gestegen teruggebracht uitgedaan verkocht geworpen

Vertaling laisser allumé mettre (un vêtement) concerner offrir fermer (la porte) souffrir emporter vérifier garder sauter augmenter rapporter éteindre (la lumière) vendre jeter

RIT 3

Eindtaak – Luisteren

ces stra our t ss

Éc

s ique ég

outer

CD 1 > 43

Contexte À la sortie d’un festival, quelques jeunes sont interviewés. Tâche Écoute l’interview et note les problèmes abordés, ainsi que les solutions envisagées. Problèmes abordés

Solutions envisagées

............................................................................................................................................

Exemple : ............................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................

207

Exp

Eindtaak – Spreken

ces stra our t ss

s ique ég

RIT 3

ssio

n or al

Compétence parler Contexte 1 Tu essaies de convaincre un copain ou une copine de changer ses habitudes de vie. Argumente et trouve des conseils pour l’influencer. Il/Elle t’écoute attentivement… sans réagir. Production attendue : …… phrases Contexte 2 Tu as choisi Milieubewust leven comme thème pour ton élocution. Prépare-toi à en parler durant 2 minutes. Production attendue : 20 phrases Contexte 3 Tu participes aux Olympiades de néerlandais. Comme exercice d’improvisation, tu dois faire le portrait d’un jeune qui a des habitudes de vie respectueuses de l’environnement et celui d’un jeune qui ne s’en soucie vraiment pas. Production attendue : …… phrases Contexte 4 Prépare tes questions pour mener une enquête sur le respect de l’environnement. Poursuis la conversation en fonction des réactions de ton interlocuteur. Production attendue : 10 interactions Contexte 5 Tu participes à une enquête sur le respect de l’environnement. Imagine 7 questions à poser à des passants sur leurs habitudes de vie en rapport avec l’environnement. Prépare-toi également à répondre au même type de questions. Pense aux manières de commencer et de clôturer ton interview. Production attendue : 10 interactions +

Contenu adapté au contexte

Vocabulaire varié et adapté

Respect de la consigne

Formes grammaticales

Présentation du message

Prononciation / Accentuation

Message compréhensible

Intonation / Fluidité

Structure des phrases

Stratégies de communication

208

–

RIT 3 ces stra our t ss

s ique ég

Eindtaak – Lezen L i re

Contexte Ton/Ta correspondant(e) néerlandophone doit faire un travail sur les moyens de réduire son empreinte écologique. Il/Elle t’a envoyé son brouillon pour voir ce que tu en penses. Tâche Lis son texte et repère 1) les moyens qu’il/elle propose et les exemples donnés, 2) les 7 commentaires personnels qu’il/elle fait.

Er zijn heel wat tips om je ecologische voetafdruk te verkleinen! Ten eerste kun je meer ecologisch verbruiken door duurzaam te winkelen. Je kunt bijvoorbeeld meer vers fruit en verse groenten eten in plaats van diepgevroren. Misschien denk je dat je er zelf niets aan kunt doen omdat je ouders boodschappen doen, maar je kunt ze zeker beïnvloeden door verse producten op de boodschappenlijst te zetten. Enkele keren per week kun je vlees door een vegetarisch alternatief vervangen. Zuinig omgaan met papier is een andere manier om je ecologische voetafdruk te verkleinen. Op de brievenbus kun je een sticker plakken om reclame te vermijden. Zo spaar je veel papier. Nu kunnen de klanten toch alle reclame online raadplegen. Op school gebruik je het liefst gerecycleerd papier in plaats van gewoon papier. Het is niet goedkoper, vind ik, maar je draagt bij tot de bescherming van onze planeet. Door groene stroom te gebruiken kun je ook meer ecologisch leven. Als je ouders er niet wakker van liggen, kun je ze er misschien van overtuigen dat het voor de toekomst een verschil maakt. Zelf kun je bijvoorbeeld apparaten uitzetten. Laat ze niet op stand-by staan. Zet de verwarming op je kamer wat lager en draag een wollen trui. Wees zuinig met water! Wist je dat een douche nemen in plaats van een bad heel veel water spaart? Douche af en toe eens minder, dat is ook beter voor je huid! Delen en ruilen is iets van alle tijden, maar de laatste jaren staat de ruilhandel weer in de kijker. Spullen delen met mensen in je buurt is al lang een gewoonte. Er bestaan steeds meer initiatieven om dit digitaal te doen of op te volgen. Overal worden er geefpleinen, boekenruilkasten, herstelcafés, instrumentheken georganiseerd. Iedereen ruilt mee: je kunt met vrienden, klasgenoten, buren of collega’s ruilen. Via een website kan je online eigen ruilgroepen aanmaken.

Er bestaan ook weggeefwinkels, ontmoetingspunten waar je spullen die je niet meer gebruikt heen kan brengen. Iedereen mag de spullen van anderen gratis mee naar huis nemen.

209

RIT 3

Een leuk alternatief voor shoppen is swapping. Swapping staat in feite gewoon voor ruilen. De trend komt uit Amerika, waar het heel populair is. Op een swappingavond komen meestal vrouwen samen om hun miskopen onder elkaar te ruilen. Misschien is iemand anders wel heel gelukkig met jouw miskoop! En ook jij gaat naar huis met andere kleren terwijl je geen euro uitgegeven hebt. Ik vind dat zulke evenementen niet alleen voor vrouwen interessant zijn. Jongens en mannen kopen ook soms dingen die ze niet dragen of weinig of niet gebruiken. Spullen die je niet meer nodig hebt, kan je – in plaats van ze weg te gooien – ruilen of aan iemand geven. Wie weet krijg je er wel iets leuks voor in de plaats. Hiermee spaar je veel geld uit. Bovendien kun je bijna alles delen. Je kunt ook kiezen voor gedeeld gebruiken. Een boormachine wordt gemiddeld 20 minuten per jaar gebruikt, een grasmaaier een keer per week. Je kunt ze uitlenen of verhuren in plaats van kopen. Samen koken of samen tuinieren, kan ook milieuvriendelijk zijn. Je spreekt met de buren af en je kookt een of twee porties meer. Een andere dag van de week krijg je van hen een portie lekkers. Zo eet je gevarieerd. Ook samen groenten kweken of collectief aankopen bij lokale boeren is goed voor het land, de boeren, je portemonnee en de sociale contacten. Op een ander vlak heb je ook vervoer delen zoals fietsdelen, autodelen, ritten delen. De laatste jaren zijn autodelen en fietsdelen populair geworden. De diensten zijn perfect te combineren met openbaar vervoer, voor een duurzame mobiliteit. Om je goedkoper of meer ecologisch te verplaatsen of gewoon om niet alleen te moeten rijden kun je ook ritten delen. Als chauffeur kan je een groot deel van je onkosten terugkrijgen door je beschikbare plaatsen aan te bieden. Op die manier is ritten delen een plezante en vrij goedkope manier om in heel België en in het buitenland te reizen. Als jongere kun je zo veel mogelijk de fiets of het openbaar vervoer gebruiken. Je ouders zullen ook blij zijn dat ze je niet overal naartoe moeten brengen. Als je op het platteland woont, ver van de steden, is het zeker moeilijker om overal met de fiets naartoe te gaan. Vooral als het regent. Ook tijdens de vakantie en op reis bestaan er heel wat mogelijkheden om te ruilen en te delen. Huisruilen bestaat al jaren. Je verblijft in het huis van een gezin dat ondertussen in jouw huis verblijft. Huisruil is bovendien een zeer duurzame vorm van toerisme, het vraagt namelijk geen extra infrastructuur waar buiten het seizoen nauwelijks gebruik van gemaakt wordt. Op die manier kun je lokale mensen leren kennen en geld besparen op je verblijf- en vervoerskosten.

210

Er zijn nog andere manieren om je ecologische voetafdruk te verkleinen. Er is genoeg keuze, maar je moet er zelf over beslissen!

ces stra our t ss

s ique ég

Eindtaak – Schrijven

RIT 3 Re

É cr

i re

Contexte 1 Ton école a l’intention de démarrer un projet environnemental. D’abord, chaque classe va désigner un élève responsable. Pour te porter candidat, il te faut développer un plan environnement pour ta classe, ton école. Lance-toi ! Tâche Explique tes propositions concrètes. Pour quelles raisons souhaites-tu devenir responsable de classe dans ce projet ? Présente tes qualités pour remplir ce rôle. Décris les tâches de l’élève responsable. Fais 6 propositions concrètes détaillées pour la gestion de l’environnement à l’école. Quelques idées... - réduire la quantité de déchets, - limiter les photocopies et veiller à ce qu’elles soient faites en recto-verso, - placer un bac pour récolter les piles usagées, - éteindre les lumières, - fermer les portes. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Contexte 2 Pendant ton séjour à la côte, la commune organise un concours pour gagner le titre de « touriste respectueux de l’environnement ». Le vainqueur remporte un séjour gratuit d’une semaine. Tâche Tu participes et tu rédiges tes habitudes en tant que touriste. Il s’agit de prouver que tu te comportes partout et toujours de façon respectueuse envers l’environnement ! Voici quelques questions pour t’aider. - Wat doe je met je afval als je op het strand bent? - Gebruik je veel drankjes in blik of geef je de voorkeur aan flessen? - Heb je een hond? Laat je die uit? Neem je altijd een zakje mee om zijn poep op te rapen? - Rook je? Wat doe je dan met je sigarettenpeuk? - Welk vervoermiddel gebruik je het meest aan de kust? De fiets, de billenkar, de bromfiets, de auto of loop je? - Heb je een boodschappentas of gebruik je telkens nieuwe plastic zakjes? - Heb je eerbied voor de beplantingen in de duinen? Loop je altijd op de wandelpaden of betreed je weleens de natuurgebieden? ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

211

RIT 3

Contexte 3 Lors d’un échange dans une école néerlandophone, tu participes à la rédaction de la revue de l’école. Ils ont décidé d’introduire la rubrique Milieubewust voor beginners. Tâche Tu es chargé(e) de la rédaction. Propose une série de comportements de base qui peuvent aider à respecter l’environnement. ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Respect de la consigne

Vocabulaire varié et adapté

Contenu adapté au contexte

Structure des phrases

Présentation du message

Formes grammaticales

Message compréhensible

Orthographe et ponctuation

212

–

RIT 3 Zelfevaluatie Compétences CECR Tu es capable… B1B1-

B1-

B1B1-

B1-

B1B1-

✔ ✗ Si ✗, refais les activités suivantes :

– d'exprimer ton avis sur l’environnement. – de donner des conseils pour être respectueux de l’environnement. – de citer les comportements (ir)respectueux de l’environnement. – d'interviewer qqn sur son rapport à l’environnement. – de renforcer son avis, récapituler ou ajouter des arguments. – d'écouter un bulletin météo.

– pp. 146, 155, 166, 199 – p. 199

– pp. 167, 199

– pp. 150-151, pp. 162-163, p. 199 – pp. 164, 165, 166

– p. 183

– de repérer les comportements (ir)respectueux de l’environnement – d'identifier pour différentes problématiques d’environnement les arguments utilisés. – de commenter les résultats d’une enquête. – de formuler des arguments pour convaincre qqn de changer ses comportements.

– pp. 161, 176, 209

– BZL pp. 171, 182, 188, 192

– p. 149 – p. 200

Ressources lexicales Tu connais et tu sais dire quand il est nécessaire d’utiliser le vocabulaire lié… - aux comportements (ir)respectueux de l’environnement.

- aux menaces et pollutions.

✔

✗

Si ✗, refais les activités suivantes : pp. 150-153, Overzicht pp. 203-206 pp. 150-153, Overzicht pp. 203-206

213

RIT 3 Ressources grammaticales (savoirs et savoir-faire) Tu es capable d’utiliser… les comparatifs et les superlatifs

pp. 168-170

les adverbes pronominaux

pp. 177-180

Ressources phonologiques

✔

✗

✔

✗

Tu accentues correctement les mots que tu apprends (syllabes soulignées). Tu prononces correctement les assimilations.

p. 162

Ressources stratégiques Tu as pris l’habitude… de cadrer avant de lire, de formuler des hypothèses, de les vérifier en lisant, et de les réviser si nécessaire. pp. 215-216 d’utiliser la webcam ou la vidéo pour réaliser une capsule (TIC).

p. 145

de décoder les signes non verbaux d’incompréhension et d’y réagir.

p. 162

Attitudes

✔ ✗ Conseils pour progresser

Tu as pris l’habitude… de collaborer avec les autres pour réaliser les tâches. d’adopter une attitude positive d’écoute. d’oser, de prendre des risques.

214

de manifester ton envie de communiquer.

Compétence LIRE Studietips LIRE AVEC UN PROJET ! La manière de lire un texte dépend de ton projet de lecture, de l’intention avec laquelle tu lis. Dans quel but lis-tu ?     

pour te détendre pour repérer une information précise pour te faire une idée du contenu pour connaître les avis ou les sentiments exprimés pour savoir ce que tu dois faire et comment

Excepté quand tu lis simplement pour te détendre, la lecture débouche souvent sur une autre action. Repérer une information pour solutionner un problème, pour répondre à une question.  Retirer un maximum d’informations pour pouvoir demander ce qui manque.  Chercher l’idée principale pour réagir oralement. 



une recette la météo dans le journal le programme TV des messages sur un blog un FAQ (foire aux questions) un règlement une petite annonce un livre, un roman une biographie une bande dessinée

Au cours



Dans la vie courante

Au cours

un article de journal une publicité, une affiche une lettre amicale une lettre formelle un dépliant touristique un texte informatif un article d’une revue pour jeunes des posts sur un réseau social un e-mail (un courriel) un mode d’emploi

Dans la vie courante

Quels types de documents as-tu déjà eu l’occasion de lire en néerlandais ?



215

Compétence LIRE Quelques conseils ! – Dans les activités de lecture de Brio 4, prends bien connaissance de la consigne pour te donner un projet de lecture adéquat. Dans quel but dois-tu lire ? Vas-tu lire pour repérer une information et solutionner un problème, lire pour raconter en français, lire pour comparer à des informations et décider si elles sont vraies ou fausses, lire pour préparer une intervention orale… ? – Observe le document à lire, sa structure en paragraphes, les caractères utilisés, les photos, le titre. De quoi va-t-on parler ? Quelles idées, quels mots t’attends-tu à trouver dans le texte ? – Comprendre le sens, ce n’est pas inventer… Vérifie tes hypothèses, repère les mots, expressions, tournures du texte qui prouvent ce que tu comprends. – Veille à structurer ta compréhension en distinguant les faits et les opinions, les causes et les conséquences, les arguments pour et les arguments contre, les avantages et les inconvénients, etc. – Quand tu as solutionné les tâches de lecture, prends l’habitude de relire les textes en essayant de retrouver le sens des mots contenus dans la liste de vocabulaire, sans regarder. Ensuite, vérifie. À ce moment-là, tu lis avec un autre projet, celui de fixer les mots nouveaux, d’approfondir ta compréhension. Ressources stratégiques : lire Pour t’entrainer à la maîtrise de la compétence Lire, prends l’habitude d’utiliser les stratégies schématisées ci-dessous. Que dois-tu faire à chacune de ces étapes ? Complète toi-même les phylactères.

...............................................................................

AVANT

PENDANT

FORMULER

CADRER

RÉVISER

les hypothèses

PENDANT

216

des hypothèses

VÉRIFIER

les hypothèses

PENDANT

...............................................................................

Table des matières des CD élève plage élève CD 1 1-6 7

page Lwb RIT 1 3. Oproepen – Stress (getuigenissen 1-6)

6. Tandempraatjes Antwoorden A Antwoorden B

8 9 10 11

Begeleid Zelfstandig Luisteren Interview met Emma Interview met Brecht Interview met Axelle Interview met Wout

43 43 44 44

12 13 14 15 16

Begeleid Zelfstandig Luisteren – Nieuwsberichten (1) (2) (3) (4) (5)

54 54 54 55 55

Eindtaak – Luisteren

RIT 2 18

1. Starter

4. Tandempraatjes Antwoorden A Antwoorden B

20 21 22 23

8. Getuigenissen van jongeren Theo Lotte Tijs Elena

107 107 107 107

24 25 26 27 28

Begeleid Zelfstandig Luisteren Fragment 1 Fragment 2 Fragment 3 Nieuwsbulletin A Nieuwsbulletin B

109 109 109 110 110

Eindtaak – Luisteren

136

263

RIT 3 30

4. Tandempraatjes - Antwoorden

154

31 32 33 34

Begeleid Zelfstandig Luisteren – 4 jongeren Taïsha Joris Ilse Sander

161 161 161 161

7. Luisteren – Taalfuncties

165

36 37

10. Luisteren Gesprek 1 Gesprek 2

176 176

38-39

Begeleid Zelfstandig Luisteren – Nieuws (A-B)

183

40-42

Begeleid Zelfstandig Luisteren

CD 2

207

Thematische Luisteroefeningen 1. Persoonlijke gegevens, gezin, familie, vrienden… Wie is wie? A Wie is wie? B Wie is wie? C Wie is wie? D Wie is wie? E Wie is wie? F Beschrijvingen

218 218 219 219 220 220 220

2. Woning, woonomgeving A. Over een studentenkot B. Drie woningen (1-3)

222 223

12 13

3. Alledaagse leven A. Zaterdagse activiteiten: Een welgevulde agenda B. Over stageactiviteiten

224 225

14 15 16 17

4. Vrijetijdsbestedingen A. Op de kunstijsbaan B. In het zwembad C. In de bioscoop D. Een fietskar huren

227 228 228 229

18 19 20

5. Reizen A. Aan de receptie van het hotel B. Een kamer huren C. Een hotelkamer boeken

230 231 232

21 22

6. Relaties met de anderen A. Line B. Wout

233 234

1 2 3 4 5 6 7 8 9-11

264

Eindtaak – Luisteren

186-187

Tandem brio 4 ÂŠ Ă&#x2030;ditions Van In, 2019

23 24 25 26

7. Gezondheid en welzijn A. Een afspraak maken met de tandarts B. Bij de tandarts C. Bezoek van de dokter aan huis D. In het apotheek

235 236 237 238

27 28

8. Onderwijs en leren A. Avondles volgen B. Afstandsonderwijs volgen

239 240

29 30 31

9. Aankopen en diensten A. In de kledingzaak B. Bij de warme bakker C. Bij de banketbakker

241 242 243

32 33

10. Voedsel en drank A. In de frietkraam B. Een tafel reserveren

244 245

34 35 36

11. Aankopen en diensten A. In het station B. Bij de infodienst toerisme C. Op het postkantoor

246 247 248

37 38 39

12. Plaatsen A. De weg vragen B. Een zaal huren C. Een plattegrond gebruiken

249 250 251

40 41

13. Vreemde talen A. Over woorden leren B. Talen en cultuur

252 253

42 43

14. De tijd / Het weer A. In elk seizoen iets anders! B. Zomertijd en wintertijd

254 256

265

Lexique néerlandais – français

apparaître, avoir son tour se mettre au travail offrir offre, l' attention, l' (prêter attention à) attentif(-ve) attentivement aandachtsprobleem (-blemen), problème d'attention, le het aandeel (-delen), het quote-part, la aandenken, het souvenir, le aandoen mettre aangaan concerner aangenaam (-name) agréable aangeven indiquer, signaler aangezien vu que aanhalen citer aankloppen (bij) frapper (chez - à la porte de) aankomen prendre du poids - arriver aankoop (-kopen), de achat, l' aankopen faire des achats aanleggen construire aanleiding geven tot causer, provoquer aanmaak, de fabrication, la aanmaken fabriquer, créer aanmelden (zich -) annoncer (se manifester) aanmoedigen encourager aanpak(ken), de approche, l' aanpassen adapter aanpassingsvermogen, het faculté d'adaptation, la souplesse, la aanraden conseiller aanrichten causer, provoquer aanslag(en), de attentat, l' aansluiten (zich aansluiten bij) se rattacher à aansluiting(en), de raccordement, le aansporen tot/om… te encourager, stimuler, pousser à aanspreekpunt(en), het point d'information, le aanspreken aborder, concerner aantal(len), het nombre, le aantonen montrer aantrekken mettre (un vêtement) attirer aanvaarden accepter, admettre aanvullen compléter, remplir aanwezig(e) présent(e) aanwezigheid, de présence, la aanwijzen montrer, indiquer aanwinst(en), de acquisition, l' - avantage, l' aanzetten inciter, stimuler aardappel(en/s), de pomme de terre, la aardbei(en), de fraise, la aardbol, de globe terrestre, le Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

aan bod komen aan de slag gaan aanbieden aanbod, het aandacht, de (aandacht schenken aan) aandachtig(e)

aarde, de aardgas, het aardig(e) aarzelen absoluut achter achter iemand aanlopen achteraan achtergrond, de achterlaten achterlicht(en), het achterop achtervolgen achtervolger(s), de acties opzetten activiteit(en), de ademhalen adres(sen), het advertentie(s), de advertentieblad(en), het advies (-viezen), het adviesraad (-raden), de af en toe afbreken afgaan afgelegen afgelopen afgeven afhalen afhangen van afhankelijk(e) afhankelijkheid, de afkoelen afkomst(en), de afkorting(en), de afleggen afleiden afleiden uit afleveren Afrika Afrikaans(e) afschaffen afslanken afspraak (-spraken), de afspreken afstand(en), de afstandsbediening(en), de afstemming(en), de afval, de/het afvalberg, de afvalkalender(s), de afvallen afwasmiddel(en), het

terre, la gaz naturel, le gentil(-le), aimable hésiter absolument derrière courir après qqn à l'arrière arrière-plan, l' - cadre, le laisser feu arrière, le à l'arrière poursuivre poursuivant, le mettre en œuvre des actions activité, l' respirer adresse, l' annonce (publicitaire), l' journal publicitaire, le conseil, le comité consultatif, le de temps en temps se décomposer descendre isolé(e), à l'écart passé(e), dernier(-ière) (la semaine dernière) remettre aller chercher dépendre de dépendant dépendance, la refroidir origine, l' abréviation, l' parcourir distraire déduire du/de livrer, remettre Afrique, l' africain(e) supprimer mincir, perdre du poids rendez-vous, le convenir, se mettre d'accord distance, la commande à distance, la harmonisation, l' déchets, les montagne de déchets, la calendrier de voirie (des déchets), le maigrir, perdre du poids produit pour la vaisselle, le

afwerken afwezig(e) afwisselen afwisseling(en), de afzeggen afzetten agglomeratie(s), de akoestiek, de al dan niet al lang alcoholisch(e) algeheel (-hele) algemeen (-mene) alhoewel alinea('s), de alle allebei alleen alleenstaande(n), de allemaal aller tijden allergisch voor allerlei alles alpentop(pen), de als alsmaar alternatief (-tieven), het altijd alvast alvorens Amazonewoud, het ambtenaar(s/-naren), de Amerikaan (-kanen), de amper ander(e) anderhalf (-halve) anders anderzijds angst(en), de anti-verveeltip(s), de Antwerpen antwoord(en), het antwoorden op apart(e) aperitiefhapje(s), het apotheek (-theken), de apotheker(s), de apparaat (-raten), het appel(en/s), de appelschil(len), de arbeidsrecht(en), het Ardennen, de argument(en), het arm(en), de armoede, de armoedebestrijding, de aroma('s), de

achever absent(e) varier, diversifier changement, le annuler, décommander déposer agglomération, l' acoustique, l' ou pas depuis longtemps alcoolisé(e) - alcoolique total(e), global(e) général(e) bien que paragraphe, le tous, toutes tous/toutes les deux seul(e) - seulement isolé, l' tous, toutes de tous les temps allergique à toutes sortes de tout sommet des Alpes, le quand, si sans cesse alternative, l' toujours déjà, en tout cas avant de forêt amazonienne, la fonctionnaire, le Américain, l' à peine autre un et demi autrement d'autre part angoisse, l' conseil anti-ennui, le Anvers réponse, la répondre à séparé(e), à part amuse-gueule, l' pharmacie, la pharmacien, le appareil, l' pomme, la pelure de pomme, la droit du travail, le Ardennes, les argument, l' bras, le pauvreté, la lutte contre la pauvreté, la arôme, l'

267

autodelen autoloos (-loze) automaat (-maten), de autopech, de autoverkeer, het avontuurlijk(e)

baan (banen), de baas (bazen), de (de baas spelen over) babbelen bad(en), het badkamer(s), de balie(s), de banaan (-nanen), de band(en), de bang zijn basiswaarde(n/s), de batterij(en), de beantwoorden beautysalon(s), het bebouwde kom(men), de bed(den), het bedanken bedankt bedelaar(s), de bedenken bediende(n/s), de bedoelen bedoeling(en), de bedrag(en), het bedreiging(en), de bedrijf (-drijven), het beeld(en), het beeldscherm(en), het beetje(s), het (een beetje) begeleiden begeleiding(en), de begeven (zich -) begin, het beginnen begrenzen begrijpen begroeten behalen behalve behandelen beheer, het behoefte(n/s), de behoud, het behulpzaam (-zame) behulpzaamheid, de

268

arrêter, appréhender article, l' arme atomique, l' certificat, le cornichon, le Australie, l' chauffeur, le - conducteur, le autopartage, l' carpooling, le sans voitures distributeur, le panne de voiture, la circulation automobile, la aventureux(-se)

emploi, l' chef, le (jouer au chef avec) bavarder bain, le salle de bains, la comptoir, le - guichet, le banane, la lien, le - pneu, le avoir peur valeur de base, la batterie, la - pile, la répondre à centre de beauté, le agglomération, l' lit, le remercier merci mendiant, le imaginer, inventer employé, l' vouloir dire intention, l' montant, le menace, la entreprise, l' image, l' écran, l' peu, le (un peu de) accompagner accompagnement, l' (se rendre, aller) début, le commencer limiter, délimiter comprendre saluer obtenir sauf - à côté de traiter gestion, la administration, l' besoin, le préservation, la serviable serviabilité, la

beide beïnvloeden bejaarde(n), de bekend(e) bekendmaken beker(s), de bekeren beknopt(e) belanden belang(en), het belangrijk(e) belangstelling(en), de beleefd(e) beleg, het

beleid, het beletten beleven België Belgisch(e) beloven (beloofd) beluisteren bemoedigend(e) bemoeien (zich -) bemoeizuchtig(e) benieuwd(e) beoefenen bepaald(e) bepalen beperken bereid zijn bereiken berekenen bergaf bergop bericht(en), het beroemd(e) beroemdheid, de beroep(en), het beroerte, de beschadigen beschermen bescherming(en), de beschikbaar (-bare) beschikken over beschouwen beschrijving(en), de beschuitje(s), het beslaan beslissen over beslissing(en), de besluit(en), het besluiten besmet raken besmetten besparen bespuiten (bespoten)

tous les deux influencer personne âgée, la connu(e) communiquer, publier gobelet, le convertir condensé(e), résumé(e) atterrir, arriver intérêt, l' - importance, l' important intérêt, l' - attention, l' poli(e) accompagnement, l' (ce qu'on étale sur une tartine) politique, la - stratégie, la empêcher vivre Belgique, la belge promettre (promis) écouter encourageant(e) se mêler de indiscret(-ète), qui se mêle de tout curieux(-se) (de savoir) exercer, pratiquer spécifique, certain(e) déterminer, fixer limiter, délimiter être prêt(e) à, être disposé(e) à atteindre calculer en descendant en montant message, le - nouvelle, la célèbre célébrité, la profession, la attaque, l' - congestion cérébrale, la endommager, abîmer protéger protection, la disponible disposer de considérer description, la biscotte, la - pain grillé, toast, le recouvrir décider de décision, la conclusion, la décider, conclure être contaminé contaminer économiser pulvériser (pulvérisé)

best (zijn best doen)

mieux (faire de son mieux) best(e) meilleur(e) bestaan exister bestaan uit se composer de, comporter bestaan, het existence, l' bestaand(e) existant(e), présent(e), réel(-le) bestand(en), het fichier, le besteden aan consacrer à bestemd zijn être destiné(e) bestemmen voor destiner à bestemming(en), de destination, la bestuurder(s), de chauffeur, le - conducteur, le betaalautomaat, de caisse automatique, la betaalbaar (-bare) payable betaalbaarheid, de accessibilité financière, l' betalen payer betekenen signifier betekenis, de signification, la beter mieux beter scoren obtenir de meilleurs scores betreden entrer dans, pénétrer dans betreffen concerner betrekken impliquer betrekking(en), de rapport, le - relation, la betrouwbaar (-bare) fiable beu (iets beu zijn) las(se) (en avoir assez de qqch) beurt(en), de tour, le bevatten contenir bevestigen confirmer bevinden (zich -) (se trouver) bevolking(en), de population, la bevragen interroger bevriend zijn met être ami avec bewaartijd, de durée de conservation, la bewaken garder, surveiller bewaren conserver bewegen bouger beweging(en), de mouvement, le - exercice, l' beweren prétendre bewijzen prouver bewolking, de nébulosité, la bewolkt(e) couvert(e), nuageux(-se) bewoner(s), de habitant, l' bewoonbaar (-bare) habitable bewust (zich bewust worden conscient(e) (prendre van) conscience de) bewustzijn, het conscience, la bezielen animer, inspirer bezighouden occuper, préoccuper bezit, het possession, la - bien, le bezitten posséder bezitting(en), de bien, le - propriété, la bezorgd(e) préoccupé(e) bezorgdheid, de inquiétude, l' bieden offrir bier, het bière, la bijdrage(s/n), de contribution, la Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

arresteren artikel(en), het atoomwapen(s), het attest(en), het augurk(en), de Australië autobestuurder(s), de

bijdragen tot bijleren bijna bijten bijvoorbeeld bijvullen bijzonder bijzonder(e), (in het bijzonder) billenkar(ren), de binden binnenkort binnenlopen bioritme, het bioscoop (-copen), de bitter(e) bitterbal(len), de blaar (blaren), de blad(en) (bladeren), het blijken blijven blik(ken), het (in blik) blikje(s), het bloed, het bloedig(e) bloeding(en), de bloem(en), de blokkeren boeiend(e) boeiend(e) boekenruilkast(en), de boer(en), de boerderij(en), de boete(n/s), de boodschap(pen), de boodschappentas(sen), de boom (bomen), de boomgaard(en), de boontje(s), het boormachine(s), de boosdoeners, de boost, de boot (boten), de bord(en), het bos(sen), het boterham(men), de boven bovendien braaf (-brave) branden brandstof(fen), de brandwonde(n), de breed (brede) brengen (met de auto -)

brievenbus(sen), de brik(ken), de broeikaseffect(en), het

cotisation, la contribuer à apprendre presque mordre par exemple remplir particulièrement particulier (en particulier) cuistax, le lier d'ici peu, sous peu entrer dans rythme biologique, le cinéma, le amer(-ère) boulette apéritif, la ampoule, l' - cloque, la feuille, la apparaître, ressortir rester boîte en fer blanc, la (en conserves) canette, la sang, le sanglant saignement, le fleur, la bloquer passionnant(e) captivant(e), passionnant(e) armoire d'échange de livres, l' fermier, le ferme, la amende, l' contravention, la message, le - course, la sac à provisions, le arbre, l' verger, le haricot, l' foreuse, la les 'méchants', ceux qui agissent mal coup de pouce, le bateau, le assiette, l' bois, le tartine, la au-dessus de en outre brave, gentil(-le) brûler, être allumé(e) combustible, le brûlure, la largement conduire, amener (en voiture) boîte aux lettres, la brique, la effet de serre, l'

broer(s), de bromfiets(en), de brommer(s), de bron(nen), de brood, het broodbeleg, het broodmaaltijd, de broodtrommel(s/en), de bruikbaar (-bare) bruin brood Brussels Hoofdstedelijk Gewest buis (buizen), de buiten buitenactiviteit(en), de buitenkant, de buitenland, het buitenlands(e) buitensluiten bureaublad(en), het burgemeester(s), de burger(s), de burgeroorlog(en), de buurman (-mannen), de buurt(en), de buurtbewoner(s), de buurtwinkel(s), de buurvrouw(en), de

cafetaria('s), de calorie(ën), de capaciteit(en), de chemisch(e) cholesterolgehalte, het cijfer(s), het circustechniek(en), de CLB (Centrum voor Leerlingenbegeleiding), het CO2-uitstoot, de cola('s), de comfortabel(e) commercieel (-ciële) compleet (-plete) composthoop (-hopen), de computer(s), de concreet (-crete) consument(en), de consumentengedrag, het

frère, le vélomoteur, le vélomoteur, le source, la pain, le ce qu'on met sur une tartine repas tartines, le boîte à pain, la utilisable du pain gris Région de BruxellesCapitale échec, l' - buse, la dehors (en dehors de) activité extérieure, l' extérieur, l' étranger, l' - extérieur, l' étranger(-ère), exotique exclure bureau, le bourgmestre, le - maire, le citoyen, le - habitant, l' guerre civile, la voisin, le quartier, le riverain, le - habitant du quartier, l' magasin de quartier, le voisine, la

cafétéria, la calorie, la capacité, la chimique taux de cholestérol, le chiffre, le technique de cirque, la CPMS, le

consumptie(s), de containerpark(en), het creatief (-tieve) cultuur (-turen), de cyclus(sen), het

émission de CO2, l' coca-cola, le confortable commercial(e) complet(-ète) tas de compost, le ordinateur, l' concret(-ète) consommateur, le comportement de consommateur, le consommation, la parc à conteneurs, le créatif(-ve) culture, la cycle, le

daarentegen daarna daarnaast daarom

par contre ensuite par ailleurs c'est pourquoi

dadelijk dagelijks(e)

tout de suite quotidien(-ne), quotidiennement daglicht, het lumière du jour, la dak(en), het toit, le dakloos (-loze) sans abri dalen descendre, chuter daling(en), de diminution, la - baisse, la dan alors, ensuite dankzij grâce à de meesten la plupart (des personnes) de moeite waard zijn valoir la peine debat(ten), het débat, le decoderen décoder decor(s), het décor, le deel (delen), het partie, la deelnemen participer à defect(e) défectueux(-se) degelijk(e) solide, sérieux(-se) delen partager denken penser depressief (-pressieve) dépressif(-ve) depri déprimé(e) dergelijk(e) tel(le), pareil(le) desnoods au besoin destijds alors, à l'époque deur(en), de porte, la deurbel(len), de sonnette (d'une porte), la deze celui-ci, celle-ci - ceux-ci, celles-ci dicht fermé(e) dichtbevolkt(e) très peuplé dichtbij proche dichtdoen fermer dichttrekken (de gordijnen -) tirer (- les rideaux) dieet (diëten), het régime (alimentaire), le dieetvoorschrift(en), het régime, le - ordonnance de régime, l' dief (dieven), de voleur, le dienen te falloir, devoir dienst(en), de service, le dienstregeling(en), de horaire, l' - tableau des arrivées et des départs, le dieper plus profondément diepgang, de profondeur, la consistance, la diepgevroren congelé(e) diepte, de profondeur, la dier(en), het animal, l' dierenhulp, de aide aux animaux, l' diersoort(en), de espèce animale, l' diëtist(en), de diététicien, le dik(ke) gros(-se), épais(-se) Dikketruiendag, de journée des gros pulls, la dikwijls souvent ding(en), het chose, la dochter(s), de fille, la doel(en), het but, le doen faire dokter(s), de docteur, le - médecin, le donker(e) sombre, foncé(e) dood, de mort, la doodgaan mourir

269

doorgeven doorkomen doornemen doorschuiven doorslaggevend(e) doorzettingsvermogen, het doorzoeken dorp(en), het douchekop(pen), de douchen draaien dragen drank, de drankje(s), het dreigen drinkbeker(s), de dromen over dronkaard(s), de dronken droogte(s), de drug(s), de druk (het druk hebben) druk(ke) druppelen duidelijk(e) duin(en), het/de dun(ne), dunner duren durven duur (dure) duur (duren), de duurzaam (-zame) duurzaamheid, de

echt echter ecosysteem, het eenmaal eenmalig(e) eentje (in mijn eentje) eenvoudig(e) eenzaam (-zame) eerbied, het eerder eerlijk(e) eerlijkheid, de eerst eerstvolgend(e) eetbaar (-bare) eetgedrag, het eetgewoonte(s/n), de eeuw(en), de

270

feuilleter passer du fait que, comme continuer le plus souvent, la plupart du temps passer, donner réussir parcourir continuer à avancer décisif(-ve), déterminant(e) persévérance, la fouiller, explorer village, le douchette, la doucher tourner porter boisson, la boisson, la menacer gobelet, le rêver de ivrogne, l' ivre, soûl(e) sécheresse, la drogue, la occupé(e) (être très occupé) occupé(e), actif(-ve) goutter clair(e), explicite dune, la mince, plus mince durer oser cher(-ère), coûteux(-se) durée, la durable durabilité, la

vraiment mais, cependant, toutefois écosystème, l' une fois unique seul(e) simple solitaire, seul(e) respect, le plutôt honnête, honnêtement équitable honnêteté, l' d'abord suivant mangeable, comestible comportement alimentaire, le habitude alimentaire, l' siècle, le

effect(en), het EHBO (Eerste Hulp bij Ongelukken) ei(eren), het eigen eigenaar(s), de eigenlijk eigenschap(pen), de

effet, l' secourisme, le

œuf, l' propre, à soi propriétaire, le en fait caractéristique, la caractère, le eiland(en), het île, l' eind(e), het (aan het eind van) fin, la (à la fin de) eindigen terminer, finir eindpunt, het point final, le eisen exiger eiwit(ten), het protéine, la eiwitrijk(e) riche en protéines elektriciteit, de électricité, l' elektrisch(e) électrique elektronisch(e) électronique elk(e) chaque elkaar se, réciproquement emmer(s), de seau, le en et energie, de énergie, l' energiebehoefte, de besoin énergétique, le energiebron(nen), de source d'énergie, la energieverbruik, het consommation énergétique, la energiezuinig(e) économique en énergie enerzijds, anderzijds d'une part, d'autre part enig, enige quelque, quelques-uns enigszins tant soit peu enkele quelques erg grave - très ergens quelque part erkend(e) reconnu(e) erkennen reconnaître erkenning(en), de reconnaissance, la ernst, de gravité, la ernstig(e) sérieux(-se), grave eruitzien avoir l'air ervaren expérimenter, éprouver ervaring(en), de expérience, l' - pratique, la eten manger Ethiopië Éthiopie, l' Europees (-pese) européen(-ne) eveneens aussi, également eventueel éventuellement evenwichtig(e) équilibré(e) exemplaar (-plaren), het exemplaire, l' exotisch(e) exotique

faalangst, de factor(en), de fairtradeproduct(en), het familie(s), de familiefeest(en), het familielid (-leden), het fastfood, het feit(en), het

peur de l'échec, la facteur, le produit issu du commerce équitable, le famille, la fête de famille, la membre de la famille, le fast-food, le - restauration rapide, la fait, le

festivalbeest(en), het festivalganger(s), de festivalweide(s/n), de fiets(en), de fietsen fietsenstalling(en), de fietser(s), de fietsgebruik, het fietsherstelplaats(en), de fietspad(en), het fietstocht(en), de fijn stof, het file(s), de filteren fit fitheid, de flatgebouw(en), het fles(sen), de flexibel(e) flink(e) (een flinke ruzie) flits(en), de folder(s), de fontein(en), de formulier(en), het fout(en), de fraai(e) Frankrijk fris(se) frisdrank, de frustrerend(e) fuifje(s), het functioneren

gaan gaandeweg gang(en), de gast(en), de gastgezin(nen), het gasverbruik, het gebaar (-baren), het gebeuren gebeurtenis(sen), de gebied(en), het geboorte(s/n), de (bij de geboorte) gebouw(en), het gebrek aan, het gebruik(en), het gebruiken gedachte(n), de gedeeld door gedeeltelijk(e) gedienstig gedrag het - gedragingen, de gedragsverandering(en), de geduldig(e)

bête de festival, la festivalier, le prairie du festival, la vélo, le faire du vélo garage à vélos, le abri pour vélos, l' cycliste, le usage du vélo, l' atelier de réparation de vélos, l' piste cyclable, la promenade à bicyclette, la poussière fine, la embouteillage, l' - queue, la filtrer en (pleine) forme forme physique, la immeuble, l' bouteille flexible, souple fort(e), gros(-se) (une grosse dispute) flash, le dépliant, le fontaine, la formulaire, le faute, la beau, bel(-le) France, la frais (fraîche) boisson rafraîchissante, la frustrant(e) fête, la fonctionner

aller peu à peu couloir, le invité, l' famille d'accueil, la consommation de gaz, la geste, le se passer, se dérouler événement, l' territoire, le naissance, la (à la naissance) bâtiment, le manque de, le usage, l' - utilisation, l' utiliser, employer pensée, la - idée, l' divisé(e) par partiel(le) serviable comportement, le comportements, les changement de comportement, le patient(e) Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

doorbladeren doorbrengen doordat doorgaan doorgaans

pendant espace où l'on peut donner, l' geen trek pas d'appétit gegeven, het - gegevens, de donnée, la - coordonnées, les gehecht attaché(e) geheim(en), het secret, le geheugen, het mémoire, la gehoor, het audition, l' gehoorzamen obéir geïrriteerd irrité(e) geld, het argent, l' gelden valoir geleden il y a gelegenheid (-heden), de occasion, l' geliefd(e) aimé(e) gelijk hebben avoir raison gelijk(e) identique gelijkheid, de égalité, l' gelijktijdig en même temps geloof (-loven), het foi, la - confiance, la geloven croire gelovig(e) croyant(e) geluid(en), het bruit, le - son, le geluk, het bonheur, le gelukkig heureux(-se) geluksladder(s), de échelle du bonheur, l' gelukzalig(e) bienheureux(-se) gemachtigde opzichter(s), de surveillant mandaté, le gemak, het (op zijn gemak) aise, l' (à son aise) gemakkelijk(e) facile, facilement gemeenschappelijk(e) commun(e) gemeente(s/n), de commune, la gemeentebeleid, het politique communale, la gemeenteblad(en), het journal communal, le gemeentelijk(e) communal(e) gemiddeld en moyenne gemoedstoestand(en), de humeur, l' - disposition d'esprit, la geneeskunde, de médecine geneesmiddel(en), het médicament, le genezen guérir genieten jouir de - bénéficier de genoeg assez, suffisant genoegen(s), het plaisir, le gepast(e) adéquat(e) geraken toucher, atteindre gerecht(en), het plat, le gericht(e) ciblé(e) gerookte zalm, de saumon fumé, le geroosterd grillé(e) gerust franchement, sans se faire de soucis gescheiden séparé(e), divorcé(e) geschenk(en), het cadeau, le geschiedenis, de histoire, l' geschikt(e) adéquat(e) gespannen tendu(e) gesprek(ken), het conversation, la gestrest stressé(e) getal(len), het chiffre, le getuigen témoigner Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

gedurende geefplein(en), het

getuigenis(sen), de gevaar (-varen), het (in gevaar brengen) gevaarlijk(e) geval(len), het (in ieder geval) gevarieerd(e) geven gevoel, het gevoelen(s), het gevoelig maken voor gevoelig(e) gevolg(en), het gewaagd(e) geweld, het gewelddadig(e) gewenningsprobleem (-blemen), het gewest(en), het gewicht, het gewichtscontrole, de gewoon (-wone) gewoonlijk gewoonte(s/n), de gezamenlijk(e) gezellig(e) gezicht(en), het (een lang gezicht zetten) gezin(nen), het gezinsleven, het gezinslid (-leden), het gezond(e) gezondheid, de gezondheidscentrum(s) (-tra), het gezondheidsprobleem (-blemen), het gezondheidszorg, de gifstof(fen), de gift(en), de giftig(e) gips, het gisteren glasscherf (-ven), de glimlach, de glimlachen glimlachend(e) gloednieuw(e) godsdienst, de goed in zijn vel zitten goederen, de goedgeluimd(e) goedkoop (-kope) goedvinden gok(ken), de gooien gordel(s), de gordijn(en), het graad (graden), de graag grappig(e) grasmaaier(s), de grens (grenzen), de groeien

témoignage, le danger, le (mettre en danger) dangereux(-se) cas, le (en tout cas) varié(e) donner sentiment, le sentiment, le - émotion, l' sensibiliser à sensible conséquence, la - suite, la à risques, risqué(e) violence, la violent(e) problème d'accoutumance, le région, la poids, le contrôle du poids, le simple, simplement habituellement habitude, l' commun(e) agréable visage, le (tirer une drôle de tête) famille, la vie de famille, la membre de la famille, le sain(e) - en bonne santé santé, la centre de santé, le problème de santé, le soins de santé, les matière toxique, la don, le - donation, la toxique, empoisonné(e) plâtre, le hier éclat de verre, l' sourire, le sourire souriant(e) flambant neuf religion, la être bien dans sa peau biens, les de bonne humeur, gai(e) bon marché accepter, approuver jeu de hasard, le jeter ceinture, la rideau, le degré, le volontiers comique, marrant(e) tondeuse, la frontière, la croître, augmenter

groenafval, het groente(n/s), de grond, de (op de grond) grondig grondstof(fen), de grootouders, de grootschalig(e) grootstad (-steden), de grootte, de

haast, de (Daar/Er is geen haast bij.) haasten (zich -) halen halfbroer(s), de halfuur, het halfvolle melk ham, de hamburgertent(en), de hand(en), de (Wat is er aan de hand?) handbereik, het (buiten -) handel, de handelen handenvrij(e) handig(e) handje(s), het (een handje helpen) handschoen(en), de hap(pen), de hard studeren hard(e) hartaanval(len), de hartenwens(en), de hartstilstand(en), de haten hecht(e) heel heerlijk(e) heimwee, de hek(ken), het helder(e) helemaal helft(en), de helm(en), de helpen hemel(en), de Henegouwen herbergen herbruikbaar (-bare) herfstvakantie, de hergebruiken herhalen herinneren (zich -) hersenen, de herstellen herstelling(en), de

déchets verts, les légume, le sol (par terre) - fond, le à fond matière première, la grands-parents, les à grande échelle, de grande envergure métropole, la grandeur, la

hâte, la (Il n'y a pas d'urgence.) dépêcher (se -) obtenir demi-frère, le demi-heure, la du lait demi-écrémé jambon, le stand de hamburgers, le main, la (Qu'y a-t-il ?) (hors de portée) commerce, le agir mains libres habile - facile à manier pratique petite main, la (donner un coup de main) gant, le bouchée, la étudier durement dur, durement crise cardiaque, la désir le plus cher, le arrêt cardiaque, l' haïr, détester solide très magnifique mal du pays, le clôture, la - barrière, la clair(e), pur(e) clairement complètement, entièrement moitié, la casque, le aider ciel, le Hainaut, le héberger, renfermer réutilisable vacances d'automne, les réutiliser répéter rappeler (se -) cerveau, le restaurer, réparer réparation, la

271

hoewel hoffelijk(e) hoffelijkheid, de hoger hoger zetten hond(en), de honderd Hongaars, het honger hebben honger, de hongergevoel, het hongersnood, de honing, de hoofdmaaltijd(en), de hoofdstad (-steden), de hoofdweg(en), de hoofdzakelijk hoogleraar(s) (-raren), de hoogste tijd om te … hoogstens hoogte(s/n), de hoop (hopen), de hopen horen houdbaarheidsdatum (s/-data), de houding(en), de hout, het houten huid, de huidskleur(en), de huisarts(en), de huishoudelijk(e) huishouden, het huisruilen huiswerk, het hulp(en), de hulpdienst(en), de hulppost(en), de hulpverlener(s), de humaniora, de humeur, het humor, de

272

atelier de réparation, l' remarier ne pas être d'accord avec il va de soi que la même chose colline, la vallonné(e), accidenté(e) violent(e), fort(e) de ce fait, par conséquent ci-contre ci-dessous faire obstacle à parcours d'obstacles, le hobby, le petit coin, le combien de fois quantité, la être nécessaire (ne pas être nécessaire) tandis, bien que courtois(e), poli(e) courtoisie, la plus haut, plus élevé(e) augmenter, hausser chien, le centre de santé, le hongrois, le avoir faim faim, la sensation de faim, la famine, la miel, le repas principal, le capitale, la route principale, la principalement professeur d'université, le urgent de… tout au plus, au maximum hauteur, la espoir, l' espérer entendre date limite de consommation, la attitude, l' - posture, la bois, le en bois peau, la couleur de peau, la médecin de famille, le ménager(-ère), domestique ménage, le échanger les maisons devoirs, les aide, l' - assistance, l' service de secours, le poste de secours, le assistant social, l' humanités, les humeur, l' humour, l'

huwelijk(en), het hygiëne, de

mariage, le hygiène, l'

i.p.v. (= in plaats van) idee(ën), het/de ideeënbusje(s), het

au lieu de idée, l' boîte à idées, la - boîte à suggestions, la chaque chacun(e), tout le monde quelqu'un quelque chose iceberg, l'

ieder(e) iedereen iemand iets ijsberg(en), de Ik kan het niet helpen. Ik kan er niets aan doen. ikzelf illustratie(s), de imago, het in elkaar zitten in hoeverre in je eentje inademen inderdaad indien indruk(ken), de (de indruk hebben dat) indrukwekkend(e) industrieel (industriële) infoloket(ten), het informaticaspecialist(en), de ingang(en), de ingeschreven (inschrijven) ingewikkeld(e) ingrediënt(en), het inheems(e) inhoud, de initiatief (-tieven), het inleiding(en), de inlichting(en), de innemen inpakken inrichten inrichting(en), de insect(en), het insectenbeet (-beten), de insecteneter(s), de insmeren met inspannen (zich -) inspanning(en), de inspelen op inspraak, de

instellen (een onderzoek instellen) instelling(en), de integraal (-grale) intussen investeren investering(en), de invloed(en), de

Je ne sais rien y faire. moi-même, moi personnellement illustration, l' image, l' fonctionner dans quelle mesure seul(e) inspirer en effet si impression, l' (avoir l'impression que) impressionnant(e) industriel(-le) guichet d'information, le informaticien, l' entrée, l' inscrit(e) (inscrire) compliqué(e) ingrédient, l' indigène, du pays contenu, le initiative, l' introduction, l' information, l' prendre emballer aménager aménagement, l' insecte, l' piqûre d'insecte, la mangeur d'insectes, le insectivore, l' enduire de (s'efforcer de) effort, l' jouer sur droit de parole codécision, la participation, la instituer, créer, ouvrir (ouvrir une enquête) attitude, l' - mentalité, la intégral(e), intégralement entre-temps investir investissement, l' influence, l'

invullen inwoner(s), de inzamelen inzet, de

jaarboek(en), het jaloers(e) jaloersheid, de jam(s), de jarenlang jazeker jeugd, de jeugdblad(en), het jeugdcafé(s), het jeugdherberg(en), de jeugdhuis (-huizen), het jeugdhulpverlening, de jeugdlokaal (-kalen), het jeugdraad (-raden), de jeugdwerking(en), de jezelf jongere(n), de jongerenrecht(en), het juist junkfood, het

compléter, remplir habitant, l' collecter, ramasser dévouement, le enthousiasme, l'

livre de l'année, le jaloux(-se) jalousie, la confiture, la pendant des années certainement jeunesse, la magazine pour jeunes, le café pour jeunes, le auberge de jeunesse, l' maison des jeunes, la aide à la jeunesse, l' local des jeunes, le conseil de la jeunesse, le service à la jeunesse, le toi-même jeune, le droit des jeunes, le justement malbouffe, la

kaart(en), de kaas (kazen), de kalm(e) kampeermateriaal, het kanker, de kans(en), de

carte, la fromage, le calme, calmement matériel de camping, le cancer, le chance, la - possibilité, la risque, le kant(en), de côté, le - face, la kant-en-klaargerecht(en), het plat cuisiné, le kantine(s), de cantine, la kantoor (-toren), het bureau, le kapot(te) abîmé(e), brisé(e) kappen abattre, couper kapper(s), de coiffeur, le kapsel(s), het coiffure, la karaktertrek(ken), de trait de caractère, le karwei(en), het tâche, la - besogne, la kassa('s), de (aan de kassa) caisse, la (à la caisse) kast(en), de armoire, l' kauwgom(men), de chewing-gum, le keihard très fort kennen connaître kennis(sen), de connaissance, la kennismaken faire connaissance kernwoord(en), het mot central, le keuken(s), de cuisine, la keukengereedschap, het ustensiles de cuisine, les keus (keuzen), de choix, le keuze(n/s), de choix, le kiezen choisir kijk, de regard, le kijken naar regarder kijker, de (in de kijker staan) collimateur, le (être mis en évidence) Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

herstelwerkplaats(en), de hertrouwen het oneens zijn met het spreekt voor zich dat hetzelfde heuvel(s/en) heuvelachtig(e) hevig(e) hierdoor hiernaast hieronder hinderen hindernissenparcours(en), het hobby('s), de hoekje(s), het hoeveel keer hoeveelheid (-heden), de hoeven (niet hoeven te)

kilo's bijkomen kind(eren), het kinderarbeid, het kindermishandeling, de kip(pen), de klaar klaarmaken klacht(en), de klagen over klant(en), de klaren klasgenoot (-noten), de klassement(en), het klassenafgevaardigde(n), de klassenleraar(s/-raren), de klassenvertegenwoordiger(s), de klastitularis(sen), de kledij, de kleding, de kledingstuk(ken), het kledingzaak (-zaken), de kleedkamer(s), de klein(e) kleinigheid (-heden), de kleren, de kletsen klimaat, het klimaatverandering(en), de klinken klontje(s) (suiker), het kloof (kloven), de kloppen (dat klopt) kluisteren aan knakworst(en), de knap(pe) knel, de (in de knel zitten)

reprendre des kilos enfant, l' travail des enfants, le maltraitance d'enfants, la poulet, le prêt(e) préparer plainte, le se plaindre de client, le venir à bout de camarade de classe, le classement, le délégué de classe, le titulaire de classe, le délégué de classe, le

titulaire de classe, le vêtements, les vêtement, le vêtement, le magasin de vêtements, le loge, la - vestiaire, le petit(e) petite chose, la - détail, le vêtements, les bavarder, causer climat, le changement climatique, le sonner morceau (de sucre), le fossé, le cadrer (c'est exact) river à, clouer à saucisse de Francfort, la beau(-elle), brillant(e) être dans le pétrin, dans l'embarras knus(se) douillet(e) koekje(s), het biscuit, le koelkast(en), de frigo, le koffiezetapparaat (-raten), het percolateur, le koken cuire kolen charbon, le kolom(men), de colonne, la komen venir komend(e) (de komende qui vient (les prochains dagen) jours) koopgedrag, het comportement d'acheteur, le koopje(s), het bonne affaire, la koopjesjager(s), de chasseur d'occasions, le koopjesperiode(n/s), de période des soldes, la koorts, de fièvre, la - température, la kop(pen), de tasse, la kopen acheter koplamp(en), de phare, le koploper(s), de leader, le kort(e) court(e) kortetermijngeheugen, het mémoire à court terme, la kortom bref, en un mot kosten coûter kostprijs (-prijzen), de coût, le - prix de revient, le

kou, de koud, kouder kraam (kramen), het/de kraan (kranen), de kracht(en), de krekel(s), de krijgen kring(en), de kringloopcentrum (s/-tra), het kringlooppapier, het kringwinkel(s), de kruid(en), het kruis(en), het (het Rode Kruis) kruispunt(en), het kunnen kunstenaar(s), de kunstmest(en), de kunststof(fen), de kust(en), de kwaad (kwade) kweken kwetsbaar (-bare) kwetsen kwijt kunnen (iets -) kwijt willen kwik, het kwistig(e)

laadzone(s), de laagdrempelig(e) laat (te laat) laatste, (de laatste tijd) lab(s), het lachen laden lager land(en), het landbouwgrond(en), de landgenoot (-noten), de landschap(pen), het lang (te lang) lang(e) langdurig(e) langetermijngeheugen, het langskomen (bij) langzaam (-zame) langzamerhand laptop(s), de last hebben van lastigvallen laten later lawaai, het lawaaioverlast, de leefbaar (-bare) leefgewoonte(s/n), de

froid, le froid(e), plus froid(e) stand, le - baraque, la robinet, le force, la grillon, le recevoir cercle, le centre de dépôt-vente, le centre de récupération, le papier recyclé, le magasin d'occasion, le herbe aromatique, l' croix, la (la Croix-Rouge) carrefour, le pouvoir (être capable de) artiste, l' engrais chimique, l' matière synthétique, la côte, la fâché(e), méchant(e) élever, cultiver fragile blesser pouvoir se débarrasser (de qqch) vouloir se débarrasser de mercure, le dépensier(-ère)

zone de chargement, la accessible à tous tard (en retard) dernier (ces derniers temps) laboratoire, le rire charger plus bas pays, le terre agricole, la compatriote, le paysage, le longtemps (trop longtemps) long(-ue) long(-ue), de longue durée mémoire à long terme, la passer (chez) lent(e) peu à peu, petit à petit ordinateur portable, l' être sujet(-te) à importuner laisser - faire plus tard bruit, le pollution sonore, la vivable, habitable habitude de vie, l'

leefmilieu, het leefruimte(s/n), de leeftijd, de leeg (lege) leegmaken leerkracht(en), de leerling(en), de leermoment(en), het leerproces(sen), het leerrijk(e) leerstof(fen), de leggen leiden tot leider(s), de lek(ke) (een lekke band) lelijk(e) leren les(sen), de leuk(e) leven leven(s), het levensbedreigend(e) levensbelang, het levensdomein(en), het levensopvatting(en), de levensstijl(en), de levensverwachting, de levenswijze(n), de leveren lezen licentie(s), de lichaamsbeweging(en), de lichaamsgewicht, het lichamelijke opvoeding, de licht(e) licht(en), het lichtgekleurd(e) lid (leden), het lief, het liefdadigheid, de liefde, de liefdesverdriet, het liefdevol(le) liefst (het liefst) liegen lievelingsgerecht(en), het lievelingsmuziek, de liever lift(en), de liggen lijden lijken lijn(en), de lijnen lijstje(s), het Limburg

environnement, l' - cadre de vie, le espace vital, l' âge, l' vide vider professeur, le - enseignant, l' élève, l' moment d'apprentissage, le processus d'apprentissage, le instructif(-ve) matière, la déposer conduire à chef, le - dirigeant, le percé(e), qui fuit (un pneu crevé) laid(e) apprendre cours, le - leçon, la amusant(e) vivre vie, la mortellement grave importance vitale, l' domaine de vie, le conception de la vie, la style de vie, le espérance de vie, l' mode de vie, le fournir lire licence, la exercice physique, l' poids du corps, le éducation physique, l' léger(-ère) lumière, la de couleur claire membre, le bon ami, le - bonne amie, la charité, la amour, l’ chagrin d'amour, le affectueux(-se), amoureux(-se) le plus volontiers, de préférence mentir plat préféré, le musique préférée, la de préférence ascenseur, l' être couché souffrir sembler ligne, la faire un régime, suivre un régime liste, la Limbourg, le

273

loterij(en), de luchthaven(s), de luchtverontreiniging, de luchtvervuiling, de luid(e) Luik luisteren naar lunchen lusten Luxemburg

maagd(en), de maaltijd(en), de maand(en), de maar maatregel(en/s), de maatschappij(en), de macht(en), de mager(e) maken makkelijk mandarijn(en), de manier(en), de mate, de (in toenemende mate) materieel (-teriële) matig(e) medemens(en), de medereiziger(s), de medewerker(s), de medewerking, de medicijn(en), de medisch(e) meebeslissen meedoen aan meehelpen meeloopster(s), de meeloper(s), de meelworm(en), de meenemen meer meerdaags(e) meermaals meertalig(e) meerwaarde(n), de meest, het meestal meeste (de meeste) meetellen melden

274

litre, le loger logique attirer salaire, le marcher, courir décharger zone de déchargement/de dépôt, la loterie, la aéroport, l' pollution de l'air, la pollution de l'air, la bruyant(e) Liège écouter déjeuner (à midi) avoir envie de, aimer manger Luxembourg

vierge, la repas, le mois, le mais mesure, la société, la pouvoir, le maigre faire facilement mandarine, la manière, la mesure, la (de manière croissante) matériel(-le) modéré(e), raisonnable prochain, le - semblable, le compagnon de voyage, le collaborateur, le collaboration, la médicament, le médical(e) avoir voix au chapitre participer à aider qqn à faire qqch suiveuse, la suiveur, le ver de farine, le emporter plus de plusieurs jours à plusieurs reprises polyglotte, plurilingue, multilingue plus-value, la plus, le généralement, la plupart du temps plupart (la plupart des) compter, importer annoncer, signaler

melk, de mening(en), de meningsverschil(len), het mens(en), de menselijk(e) mensenrechtenverdrag, het merken mespuntje(s), het met mate meteen meten Mexico microgolfoven(s), de middag, de middagmaal (-malen), het middel(en), het middelbaar (-bare) middeleeuwen, de midden, het Midden-Oosten, het middernacht milieu, het milieubescherming, de milieubewust(e) milieuramp(en), de milieuvervuiling, de milieuvriendelijk(e)

miljoen(en) min minder minder dan minderjarige(n), de minimumloon (-lonen), het minister(s), de ministerie(s), het minst, het minstens misbruik maken van misdrijf (-drijven), het mishandeling(en), de miskoop (-kopen), de misschien missen mist, de mobieltje(s), het mobiliteit, de modeontwerper(s), de moe moed, de moeilijk(e) moeilijkheid (-heden), de moeiteloos (-loze) moestuin(en), de moeten mogelijk(e)

lait, le opinion, l’ - avis, l' différence d'opinion, la personne humaine, la humain(e) convention des droits de l'homme, la observer, remarquer pointe d'un couteau, la avec mesure tout de suite, immédiatement mesurer Mexique, le four à micro-ondes, le après-midi, l' déjeuner (repas de midi), le moyen, le - remède, le secondaire Moyen Âge, le milieu, le Moyen-Orient, le minuit environnement, l' protection de l'environnement, la respectueux(-se) de l'environnement catastrophe écologique, la pollution, la respectueux(-se) de l'environnement, écologique million (des millions) moins moins moins que mineur (d'âge), le salaire minimum, le ministre, le ministère, le moins, le au moins abuser de délit, le - crime, le maltraitance, la mauvais achat, le peut-être rater, manquer - se passer de brouillard, le portable, le - GSM, le mobilité, la couturier, le fatigué(e) courage, le difficile, difficilement difficulté, la sans peine, aisément jardin potager, le devoir possible

mogelijkheid (-heden), de mogen momenteel mond(en), de (een grote mond opzetten) mond(en), de (zijn mond houden) mondeling(e) mondiaal (-diale) mooi(e) morgen, de munt, de muur (muren), de muziekoptreden(s), het

na naam (namen), de naamwoord(en), het naargelang naarmate naast nabijheid, de nablijven nacht(en), de nachtrust, de nachtvlucht(en), de nadat nadeel (-delen), het nadenken nadruk(ken), de nagel(s), de nakijken namelijk Namen namens nat(te) natuurgebied(en), het natuurramp(en), de nauwelijks nauwkeurig(e) nauwkeurigheid, de Nederland negeren neiging(en), de nemen nerveus(-veuze) net niemand niets nietwaar nieuw(e) nieuwsbericht(en), het nieuwsgierig(e) nochtans nodig hebben noemen nog nogal nood (noden), de (in nood) noodzakelijk(e) nooit

possibilité, la pouvoir (être autorisé à) momentanément bouche, la (élever le ton, la voix) bouche, la (se taire) oral(e), oralement mondial(e) beau, bel(-le) matin, le menthe, la mur, le prestation musicale, la

après nom, le substantif, le suivant, selon au fur et à mesure que à côté de proximité, la rester en retenue nuit, la repos nocturne, le sommeil, le vol de nuit, le après que inconvénient, l' réfléchir accent, l' ongle, l' vérifier, contrôler en effet Namur au nom de mouillé(e) parc naturel, le catastrophe naturelle, la à peine précis(e) précision, la Pays-Bas, les nier tendance, la prendre nerveux(-se) juste, exactement personne rien n'est-ce pas nouveau(-elle) nouvelle, la curieux(-se) cependant, néanmoins avoir besoin de nommer encore assez, plutôt besoin, le - danger, le nécessaire ne… jamais Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

liter(s), de logeren logisch(e) lokken loon (lonen), het lopen lossen loszone(s), de

Noord-Amerika noorden, het noordenwind, de Noordpool, de Noord-Zuidverhouding, de noot (noten), de normaal (-male) noteren notitie(s), de nummer(s), het nut, het nutteloos (-loze) nuttig(e)

Amérique du Nord, l' nord, le vent du nord, le pôle Nord, le relation Nord-Sud, la noix, la normal(e) noter note, la numéro, le utilité, l' inutile utile

o.a. (onder andere) oceaan (oceanen), de ochtend, de ochtenddouche(s), de oerwoud(en), het of ogenblik(ken), het olie, de olievoorraad (-raden), de om… te… omdat omdoen (zijn gordel omdoen) omgaan met omgeving(en), de omhoog omrekenen naar/in omringen omstandigheid (-heden), de omwille van omwisselen omzetten onbekend(e) onbelangrijk(e) onbespoten ondanks onder onderaan onderbreken onderdeel (-delen), het onderhoud, het onderhouden ondernemen ondernemerschap, het

e.a. (entre autres) océan, l' matin, le douche matinale, la forêt vierge, la ou moment, le pétrole, le réserve de pétrole, la pour parce que boucler (sa ceinture) s'y prendre (avec qqn) environnement, l' vers le haut convertir en entourer circonstance, la étant donné, vu changer transformer inconnu(e) sans importance non traité, biologique, bio malgré sous ci-dessous interrompre partie, la - composant, le entretien, l' entretenir entreprendre fonction d'entrepreneur, la sous-estimer ci-dessous, ci-après soutenir signer personne interrogée, la interroger en cours de route sujet, le - objet, l' enseignement, l' recherche, la examiner, étudier chercheur, le en désaccord (ne pas être d'accord)

onderschatten onderstaand(e) ondersteunen ondertekenen ondervraagde(n), de ondervragen onderweg onderwerp(en), het onderwijs, het onderzoek(en), het onderzoeken onderzoeker(s), de oneens (het oneens zijn)

oneerlijkheid, de ongeduldig(e) ongelukkig(e) ongerust(e) (zich ongerust maken) ongeval(len), het ongeveer ongezond(e) onlangs onmiddellijk onmisbaar (-bare) onmiskenbaar (-bare) onnodig(e) onnozel(e) onschadelijk(e) ontbijt, het ontbijten ontbijtgranen, de

malhonnêteté, la impatient(e) (impatiemment) malheureux(-se) inquiet(-ète)

accident, l' environ malsain(e) récemment immédiatement indispensable indéniable inutile, inutilement idiot(e), imbécile inoffensif petit déjeuner, le prendre le petit déjeuner céréales du petit déjeuner, les ontbossen déboiser, déforester ontbossing, de déboisement, le déforestation, la ontdekken découvrir ontdekking(en), de découverte, la onthouden retenir, mémoriser ontmoeten rencontrer ontslaan dispenser, décharger licencier ontsmetten désinfecter ontsmettingsmiddel(en), het produit désinfectant, le ontsnappen échapper ontspannen se détendre - détendu(e) ontstaan naître, apparaître ontstressen déstresser ontvangen recevoir ontvluchten fuir ontwikkelen développer ontwikkeling(en), de développement, le ontwikkelingsland(en), het pays en voie de développement, le ontzeggen interdire ontzettend très, formidablement onveiligheid, de insécurité, l' onverantwoord injustifiable onverdraagzaamheid, de intolérance, l' onvergetelijk(e) inoubliable onvoldoende insuffisant(e) onvoorzichtig(e) imprudent(e) onvoorzien(e) imprévu(e) onweer (-weren), het orage, l' onwettig(e) illégal(e) onzeker(e) incertain(e), peu sûr(e) oog (ogen), het (onder vier œil, l' (entre quatre yeux) ogen) oogaandoening(en), de affection des yeux, l' oogstseizoen(en), het saison de la récolte, la oordopje(s), het boule Quies, la oorlog(en), de guerre, la oortje(s), het oreillette, l' oorzaak (-zaken), de cause, la oostelijk(e) de l'est, oriental(e) Oost-Vlaanderen Flandre orientale, la

op de kop tikken op dieet zijn op stap gaan op voorhand op zoek naar opbellen opblazen opdracht(en), de openbaar (-bare) opendoen openen openhouden opgaan opgroeien ophaalploeg(en), de ophalen ophebben ophouden met opinie(s), de opiniepeiling(en), de opjagen opklimmen opknappen opkomen tegen oplaadbaar (-bare) opleiding(en), de opletten oplopen oplopen (een ziekte -) oplossen oplossing(en), de opmaak, de opmerking(en), de opnemen opnieuw opnoemen oppervlakkigheid, de oppervlakte(s/n), de oproep(en), de oproepen opruimactie(s), de opruimen opslaan opstaan opstapelen opstapplaats(en), de opstel(len), het opstellen optellen optimistisch(e) optreden opvallen opvallend(e) opvangcentrum (s/-centra), het opvliegend(e) opvoeden opvoeder(s), de opvoeren opvolgen opwarmen opwarming, de

dénicher, dégoter être au régime sortir à l'avance à la recherche de téléphoner gonfler - faire sauter tâche, la public(-que) ouvrir ouvrir tenir ouvert monter grandir, pousser équipe de ramassage, l' ramasser avoir bu arrêter, s'arrêter de opinion, l' sondage d'opinion, le harceler grimper, monter retaper, remettre en état s'élever contre rechargeable formation, la faire attention augmenter, hausser attraper (une maladie) solutionner solution, la mise en pages, la remarque, la enregistrer, filmer à nouveau nommer, énumérer superficialité, la superficie, la appel, l' évoquer, mobiliser action de rangement, de ramassage, l' ranger, mettre de l'ordre enregistrer, sauvegarder se lever entasser, empiler arrêt (d'autocar), l' rédaction, la rédiger, composer additionner optimiste apparaître, se manifester se faire remarquer voyant(e) centre d'accueil, le irascible, coléreux(-se) éduquer, élever éducateur, l' gonfler suivre se réchauffer réchauffement, le

275

overeenkomst(en), de overeenstemmen overgevoelig(e) overgewicht, het overhebben overheid (-heden), de overhouden overkomen overleg(gen), het overleggen met overleven overmorgen overrijden overslaan (een maaltijd -) overstappen oversteken overstroming(en), de overtreden overtuigen overtuiging(en), de overvol(le) overweg kunnen met overwegen overzicht(e), het ozonlaag, de

paar (paren), het pad(en), het pagina('s), de pak(ken), het pakken pantoffel(s), de papierpropje(s), het paradijs (-dijzen), het parkiet(en), de pas passen passen bij

276

dresser (une tente) surveillant, le mettre de côté original(e) plus âgé(e) personnes âgées, les parents, les four, le en général partout surpêche, la surpopulation, la surpeuplé(e) restant(e) superflu(e), inutile pendant la journée couvert(e) transmissible exagérer correspondre, être en accord avec contrat, le correspondre hypersensible surpoids, le avoir en surplus, en trop autorité publique, l' garder, conserver arriver concertation, la consulter, discuter avec survivre après-demain écraser (en voiture) passer (un repas) changer (de ligne, de voiture, de train) traverser inondation, l' enfreindre convaincre conviction, la comble, plein(e) à craquer s'entendre avec envisager vue générale, la - vue d'ensemble, la couche d'ozone, la

paire, la chemin, le page, la paquet, le - emballage, l' attraper pantoufle, la boulette de papier, la paradis, le perruche, la seulement convenir aller ensemble (avec), concorder (avec)

passend(e) passief (passieve) pasta, de patiënt(en), de pauze(n/s), de Pech! pechdienst(en), de peil, het (op peil) peilen naar pendelen percentage(s), het persoonlijk(e) persoonlijkheid, de perzik(en), de pessimistisch(e) pesten pijnstiller(s), de pincet(ten), de plaat (-platen), de plaats(en), de plaatselijk(e) plaatsvinden plagen plakken planeet (-neten), de plasticfolie, de platteland, het plegen pleister(s), de pleiten plicht(en), de ploeg(en), de plots(e) pluimpje(s), het plus poep(en), de poetsen (zijn tanden -) poffertje(s), het Polen politicus (-tici), de politie, de pompelmoes (-moezen), de poolgebied(en), het pootje(s), het portret(ten), het potje(s), het praktijk, de praktisch praten prentbriefkaart(en), de prestatievermogen, het prettig(e) preventie, de prijsgeven prikkelbaar (-bare)

adéquat(e) passif(-ve) pâte, la - pâtes alimentaires, les patient, le pause, la Pas de chance ! Touring-Secours, service de dépannage, le niveau, le (à niveau) sonder faire la navette pourcentage, le personnel(-le) personnalité, la pêche, la pessimiste harceler, embêter, enquiquiner calmant, le - antidouleur, l' pincette, la - pince, la disque, le lieu, le local(e) - localement avoir lieu taquiner, se moquer de coller planète, la feuille en plastique, la campagne, la commettre sparadrap, le - pansement, le plaider devoir, le - obligation, l' équipe, l' soudain(e), brusque soudainement petite plume, la compliment, le plus crotte, la brosser (les dents) petite crêpe hollandaise, la Pologne, la homme politique, l' politicien, le police, la pamplemousse, le région polaire, la patte, la portrait, le petit pot, le pratique, la pratique parler, discuter carte postale (illustrée), la performance, la agréable prévention, la révéler, abandonner irritable

proberen procent produceren product(en), het proeven Proficiat! prognose(s), de programma('s), het pruik(en), de prutsen putten uit

essayer pour cent produire produit, le goûter Félicitations ! prévision, la programme, le perruque, la bricoler, cafouiller puiser dans, tirer de

raad (raadgevingen), de raadgeving(en), de raadplegen raam (ramen), het raar (rare) radiator(en), de raken ramp(en), de rapport(en), het reageren recept(en), het recht(en), het rechterkolom(men), de rechtstaan rechtvaardig(e) rechtvaardigheid, de reclamebord(en), het reclamefolder(s), de

conseil, le (les conseils) conseil, le - avis, l' consulter fenêtre, la étrange, bizarre radiateur, le devenir, passer catastrophe, la bulletin (scolaire), le réagir recette, la droit, le colonne de droite, la se tenir debout juste, équitable justice, la panneau publicitaire, le dépliant publicitaire, le prospectus, le spot publicitaire, le recycler sauver brevet de sauvetage, le raisonnablement raison, la - cause, la série, la barre, la - bâton, de (chocolat) bande réfléchissante, la bande réfléchissante, la règle, la – ligne, la régler régulier(-ère) régulièrement pluvieux(-se) arc-en-ciel, l' pleuvoir gouvernement, le région, la durée du voyage, la temps de déplacement, le voyager voyageur, le étagère, l' compter sur tenir compte de compte, le machine à calculer relativiser freiner

reclamespot(s), de recycleren redden reddersbrevet(ten), het redelijk reden(en), de reeks(en), de reep (repen), de reflecterende strip(s), de reflectorbandje(s), het regel(s/en), de regelen regelmatig(e) regenachtig(e) regenboog (-bogen), de regenen regering(en), de regio('s), de reistijd, de reizen reiziger(s), de rek(ken), het rekenen op rekening houden met rekening(en), de rekenmachine(s), de relativeren remmen

opzetten (een tent -) opzichter(s), de opzijleggen origineel (-nele) ouder(e) ouderen, de ouders, de oven(s), de over het algemeen overal overbevissing, de overbevolking, de overbevolkt(e) overblijvend(e) overbodig(e) overdag overdekt(e) overdraagbaar (-bare) overdrijven overeenkomen

rest, de restafval, het resulteren in retourfles(sen), de richten tot (zich -) richting(en), de richtlijn(en), de riem(en), de rijbewijs (-wijzen), het rijden rijmen met rimpel(s), de risico('s), het roddelen roken rol(len), de rollenspel(en/len), het rolstoel(en), de rommelig(e) rond ronddelen rondhangen rondleiden rondleiding(en), de rondom rookwolk(en), de rotzooi, de rug(gen), de rugtas(sen), de rugzak(ken), de ruilen ruilhandel, de ruim(e) ruimte(s/n), de ruimtelijke ordening, de rund(eren), het rups(en), de Rusland rust, de rusten rusthuis (-huizen), het rustig(e) ruzie(s), de

's avonds 's morgens salaris(sen), het samen samengaan samenleven samenleving, de samenstelling(en), de samenvatten samenwerking(en), de

sap(pen), het sausje(s), het schaal (schalen), de

reste, le déchets résiduels, les résulter en, aboutir à bouteille consignée, la diriger, adresser (s'adresser à) direction, la - sens, le directive, la ceinture, la permis de conduire, le rouler, conduire rimer avec ride, la risque, le cancaner fumer rôle, le jeu de rôles, le fauteuil roulant, le désordonné(e) autour de distribuer traîner, traînasser, glander faire visiter visite guidée, la autour de nuage de fumée, le désordre, le - bazar, le dos, le sac à dos, le sac à dos, le échanger troc, le (commerce de l'échange, le) large, largement espace, l' aménagement du territoire, l' bœuf, le chenille, la Russie, la repos, le - calme, le se reposer maison de repos, la calme, calmement dispute, la

le soir le matin salaire, le ensemble aller de pair vivre ensemble société, la - vie en commun, la composition, la résumer collaboration, la coopération, la jus, le sauce, la échelle, l'

schade(s/n), de schadelijk(e) schaden schakelaar(s), de schatten scheiden scheiding(en), de schenken (aandacht -)

dégât, le nuisible, nocif(-ve) nuire à, faire du tort à interrupteur, l' évaluer, estimer divorcer, se séparer divorce, le - séparation, la offrir, accorder (de l'attention) scheppen (schiep-geschapen) créer scherm(en), het écran, l' schermen, het escrime, l' schijnen briller schikken (Schikt u dat?) convenir (Est-ce que cela vous convient ?) schoen(en), de chaussure, la schommelen osciller, varier school, de école, l' schoolbus(sen), de bus scolaire schoolgaand(e) en âge scolaire schoolkrant(en), de journal de l'école, le schoolleven, het vie scolaire, la schoolmateriaal, (-ialen), het matériel scolaire, le schoolomgeving, de environs de l'école, les schoolpoort(en), de porte de l'école, la schoolprestatie(s), de prestation scolaire, la schoolraad (-raden), de conseil d'école, le schoolrapport(en), het bulletin scolaire, le schoolreis (-reizen), de voyage scolaire, le schoolresultaat (-taten), het résultat scolaire, le schoolspullen, de matériel scolaire, le schooltas(sen), de cartable, le schoolwerk, het travail scolaire, le schoon (schone) propre schoonmaken nettoyer, essuyer schotel(s), de plat, le schrappen barrer, biffer schrijven écrire schudden secouer secundair(e) secondaire seintje(s), het signal, le seizoen(en), het saison, la sfeer (sferen), de ambiance, l' sigarettenfabrikant(en), de fabricant de cigarettes, le sigarettenpeuk(en), de mégot de cigarette, le sinaasappel(s/en), de orange, l' sinds depuis (que) sindsdien depuis lors skioord(en), het station de ski, la sla, de salade, la slaaf (slaven), de esclave, l' slaap, de (in slaap vallen) sommeil, le (s'endormir) slaapgedrag, het habitude de sommeil, l' slaapgewoonte(s/n), de habitude de sommeil, l' slaapkamer(s), de chambre à coucher, la slachtoffer(s), het victime, la slag(en), de (aan de slag gaan) coup, le (se mettre au travail) slagen (in) réussir (à) slang(en), de serpent, le slank(e) mince slapen dormir slecht(e) mauvais(e) slechts seulement

sleuren sleutelwoord(en), het slim(me) slogan(s), de slot(en), het sluiten smaak (smaken), de smaken (naar) smal(le) smeerpasta('s), de smeken smelten smoesje(s), het smullen snappen snee (sneeën), de sneeuw, de sneeuwpret, de sneeuwvlok(ken), de snel(le) snelheid (-heden), de snelheidsbeperking(en), de snelweg(en), de snoepen snoepje(s), het snoepreep (-repen), de snufje(s), het sociaal (-ciale) sociaalnetwerksite(s), de soep, de som(men), de sommige soms sorteergids(en), de sorteren spaardouchekop(pen), de spaarrekening(en), de spaarzaam (-zame) spanning(en), de sparen speelgoed, het speelplaats(en), de spelling, de spenderen (tijd -) spiegel(s), de spijsvertering, de spijten (Het spijt me.) spits(en), de sportdag(en), de sportnieuws, het sportwedstrijd(en), de sprake (geen sprake van) spreiding(en), de springen sprinkhaan (-hanen), de sprookjesachtig(e) spul(len), de staat (staten), de stad (steden), de stampvol(le) stand(en), de

traîner mot-clé, le malin(-igne), intelligent(e) slogan, le serrure, la - cadenas, le fermer goût, le avoir le goût (de) étroit(e) pâte à tartiner, la supplier, implorer fondre prétexte, le se régaler piger, comprendre coupure, la neige, la plaisir de jouer dans la neige, le flocon de neige, le rapide, rapidement vitesse, la limitation de vitesse, la autoroute, l' manger des bonbons, des friandises friandise, la barre de friandises, la gadget, le social(e) réseau social, le soupe, la somme, la certains, certaines parfois guide de tri, le trier douchette économique, la compte d'épargne, le économe tension, la économiser jouets, les cour de récréation, la orthographe, l' passer (du temps) miroir, le digestion, la regretter (Je regrette.) heure de pointe, l’ journée sportive, la nouvelles sportives, les compétition sportive, la (c'est hors de question) répartition, la sauter sauterelle, la féerique chose, la état, l' ville, la bourré(e), plein(e) à craquer position, la

277

place, la - emplacement, l' point de vue, le pas, le - démarche, la – étape, l’ stappen naar aller vers starten démarrer, commencer statiegeld, het consigne, la status(sen), de état, l' - statut, le steeds toujours, sans cesse steeds meer de plus en plus de steentje(s), het petit caillou, le - petite pierre, la stekker(s), de prise électrique, la stelen voler, dérober stellen (een vraag stellen) poser (une question) stelling(en), de affirmation, l' - position, la stem(men), de voix, la stemming(en), de humeur, l' - ambiance, l' step(pen), de trottinette, la ster(ren), de étoile, l' sterk(e), sterker fort(e), plus fort(e) sterrenchef(s), de chef étoilé, le sterven aan mourir de steunen appuyer, soutenir steuntje(s), het soutien, le stevig(e) solide stichting(en), de fondation, la sticker(s), de autocollant, l' stiefmoeder, de belle-mère, la stijgen monter, grandir stijging(en), de hausse, la - accroissement, l' stilaan peu à peu, petit à petit stilzitten rester tranquille stimuleren stimuler stoeltjeslift(en), de télésiège, le - téléski, le stoep(en), de trottoir, le stoer(e) (stoer doen) costaud (jouer au caïd, au dur) stof(fen), de matière, la stom(me) muet(te) - ennuyeux(-se), barbant(e) stookolie, de mazout de chauffage, le stopbord(en), het panneau 'stop', le stoppen met arrêter, s'arrêter de storen déranger storm(en), de tempête, la - ouragan, l' straf(fen), de sanction, la - punition, la straffen punir, sanctionner straks tantôt straling(en), de rayonnement, le strand(en), het plage, la streek (streken), de région, la streng(e) sévère stress hebben/krijgen avoir du stress strijd(en), de lutte, le - combat, le stroom, de (groene stroom, de) courant, le (électricité verte, l') studie(s), de étude, l' studierichting(en), de filière, la - orientation, l' stuk zijn être cassé(e) stuk(ken), het morceau, le sturen envoyer stuur (sturen), het volant, le - guidon, le

278

Succes ermee! suiker, de suikervrij(e) superfit(te) supermarkt(en), de surfen

taak (taken), de taal (talen), de tabak, de tabaksrook, de tabel(len), de tafelen talenkennis, de talrijk(e) tand(en), de tandarts(en), de tandenborstel(s), de tandheelkunde, de tas(sen), de teamspeler(s), de tegelijk tegelijkertijd tegenkomen tegenover tegenstelling(en), de (in tegenstelling tot) tegenwoordig(e) tekenwedstrijd(en), de tekst(en), de telefoonnummer(s), het teleurstellen telkens teller(s), de temperatuur (-turen), de ten gevolge van ten minste ten slotte tenminste tent(en), de tentoonstelling(en), de terechtkunnen bij termijn(en), de (op korte termijn) terrein(en), het terugkijken op terugkomen terugweg (-wegen), de terwijl tevreden tevredenheid, de Thailand thema('s), het thermostaat (-staten), de thuis thuisblijven thuiskomen Tienen tiental(len), het

Bonne chance ! sucre, le sans sucre super en forme supermarché, le surfer

tâche, la langue, la tabac, le fumée de tabac, la tableau, le dîner (être à table) connaissance des langues, la nombreux, nombreuses dent, la dentiste, le brosse à dents, la médecine dentaire, la sac, le travailleur d'équipe, le en même temps, simultanément en même temps rencontrer contre opposition, l' - contraste, le (en contraste avec) actuel(le), actuellement concours de dessins, le texte, le numéro de téléphone, le décevoir à chaque fois compteur, le température, la comme conséquence de au moins finalement, pour conclure du moins tente, la exposition, l' être écouté(e) par échéance, l' - terme, le (à court terme) terrain, le revoir, passer en revue revenir route du retour, la tandis que content contentement, le satisfaction, la Thaïlande, la thème, le thermostat, le à la maison rester à la maison rentrer à la maison Tirlemont dizaine, la

tijd, de tijdelijk(e) tijdens tijdschrift(en), het tijdsverschil(len), het tip(s), de titel(s), de toedienen toegang, de toegankelijk(e) toegelaten toegeven toekomst, de toekomstig(e) toekomstvisie(s), de toelaten toelichten toen toenemend(e) toepassen toespraak (-spraken), de toestand(en), de toestel(len), het toeval(len), het toevoegen toewijzen toilet(ten), het tomaat (-maten), de tonen tonijn, de tot nu toe tot op de draad versleten totdat trachten traditie(s), de training(en), de trap(pen), de trappen trend(s), de trendsetter(s), de trommel(s), de trouw(e) trouwens trui(en), de tuin(en), de tuinafval, het tuinieren Turks(e) turnen tussen tussendoortje(s), het tv-programma('s), het tv-uitzending(en), de tweedehands tweewieler(s), de twijfel(s), de (zonder twijfel) twijfelen aan

temps, le temporaire, temporairement - provisoire durant, pendant magazine, le - périodique, le décalage horaire, le conseil, le - tuyau, le titre, le administrer accès, l' accessible, facile d'accès autorisé(e) avouer futur, le - avenir, l' futur vision de l'avenir, la autoriser clarifier, expliquer alors (dans le passé) croissant appliquer allocution, l' - discours, le situation, la appareil, l' hasard, le - coïncidence, la ajouter attribuer, assigner toilette, la tomate, la montrer thon, le jusqu'à présent usé(e) jusqu'à la corde jusqu'à ce que essayer tradition, la entrainement, l' escalier, l' pédaler tendance, la - mode, la novateur, le - personne qui donne le ton, la cuve, la - tambour, le fidèle d'ailleurs pull-over, le jardin, le déchets de jardin, les jardiner turc(-que) faire de la gymnastique entre en-cas, l' programme TV, le émission de télévision, l' d'occasion, de seconde main deux-roues, le doute, le (sans aucun doute) douter de Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

standplaats(en), de standpunt(en), het stap(pen), de

élargir, agrandir exploiter défi, le éteindre exprimer expression, l' finalement, en fin de compte uiteraard naturellement, certes uiterlijk, het apparence, l' - look, le uiterst extrêmement, très uitgaan sortir uitgebreid(e) étendu(e), élargi(e), vaste - de manière copieuse uitgeput épuisé(e) uitgeven dépenser uithoek(en), de coin perdu, le - endroit perdu, l' uitkijken faire attention, prendre garde uitkomen se réaliser uitlachen rire de, se moquer de uitleg(gen), de explication, l' uitleggen expliquer uitlenen prêter uitlezen lire jusqu'au bout uitmaken établir, voir, décider rompre uitnodigen inviter uitoefenen exercer uitpluizen dépouiller, éplucher uitpraten parler jusqu'au bout uitputten épuiser uitputting, de épuisement, l' uitrekenen calculer uitrusten équiper uitschakelen débrancher, couper, déconnecter uitslag(en), de résultat, le uitsluiten exclure, rejeter uitspraak (-spraken), de prononciation, la jugement, le uitstappen descendre (d'un véhicule) uitstek, het (bij uitstek) par excellence uitsteken (de arm -) étendre (le bras) uitstellen reporter uitstoten expulser, évacuer uitverkocht(e) épuisé(e) uitvinding(en), de invention, l' uitvoeren réaliser, effectuer uitweg(en), de sortie, la uitwijkmogelijkheid (-heden), possibilité de s'exiler, la de uitwijzen montrer, démontrer uitwisseling(en), de échange, l' uitzenden diffuser uitzetten éteindre, couper uitzondering(en), de exception, l' urenlang des heures durant USB-stick(s), de clé USB, la uv-straling, de rayonnement ultra-violet, le Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

uitbreiden uitbuiten uitdaging(en), de uitdoen uitdrukken uitdrukking(en), de uiteindelijk

vaak (hoe vaak) vaardigheid (-heden), de vaatwasser(s), de vak(ken), het - vakje(s), het Valentijnsdag vallen van binnenuit van plan zijn te van tevoren vanachter vanaf vanavond vandaag vanmorgen vanzelfsprekend(e) vastberaden vastklikken (zijn gordel -) vastleggen (regels -) vaststellen vechten veel veeteelt, de vegetariër(s), de vegetarisch(e) veilig(e) veiligheid, de veiligheidsgordel(s), de vel(len), het veranderen verandering(en), de verantwoordelijk(e) verantwoordelijkheid (-heden), de verband(en), het

souvent (combien de fois) habileté, l' lave-vaisselle, le branche, le (cours) - case, la Saint-Valentin, la tomber de l'intérieur avoir l'intention de à l'avance de derrière à partir de ce soir aujourd'hui ce matin évident(e) déterminé(e) boucler (sa ceinture) fixer (des règles) constater se battre beaucoup élevage, l' végétarien, le végétarien(-ne) sûr(e), en sécurité sécurité, la ceinture de sécurité, la peau, la changer changement, le responsable responsabilité, la

bandage, le - pansement, le verband(en), het (in verband lien, le - relation, la met) verbergen cacher, dissimuler verbeteren corriger, améliorer verbieden interdire verbinden relier verblijven séjourner, rester verbondenheid, de solidarité, la - fraternité, la verborgen caché(e) verbouwen cultiver, transformer verbruiken consommer verbruiker(s), de consommateur, le verbuigen décliner verdelen partager, diviser, répartir verdeling(en), de partage verder plus loin, de plus verdienen gagner verdikken grossir verdoofd(e) engourdi(e), anesthésié(e) verdraagzaamheid, de tolérance, la verdragen supporter verdubbelen doubler verdwalen se perdre, s'égarer verdwijnen disparaître vereenvoudigen simplifier

vereist(e) Verenigde Staten, de verergeren vergelijken vergelijking(en), de vergeten vergiftiging, de vergrijzing, de vergroten verhaal (-halen), het verhelpen verhoging(en), de verhoogd verhuizen verhuren verjaardag(en), de verkeer, het verkeersvrij(e) verkeren verkering(en), de (verkering hebben met) verkiezen verkiezing(en), de verklaren verklaring(en), de verkleinen verkoopbaar (-bare) verkopen verkrijgbaar (-bare) verkrijgen verlangen naar verlaten verlegen verlengen verlichten verlichting(en), de verliefd (zijn) op verliefdheid, de verlies, het verliezen verlopen vermageren vermelden vermijden verminderd(e) verminderen vermoeid(e) vermoeiend(e) vermoorden vernemen vernieling(en), de vernietigen verongelukken veroorzaken verpakking(en), de verplaatsen verplaatsing(en), de verpleegkundige(n), de verplichten verraden

requis(e) États-Unis, les empirer, aggraver comparer comparaison, la oublier empoisonnement, l' vieillissement, le agrandir, augmenter récit, le - histoire, l' remédier à hausse, la - augmentation, l' augmenté, plus élevé déménager louer, donner en location anniversaire, l' circulation, la fermé(e) à la circulation être, se trouver relation, la (sortir avec) élire élection, l' déclarer, expliquer déclaration, la – explication, l’ diminuer, réduire vendable vendre en vente, disponible acheter, obtenir, acquérir désirer, aspirer à quitter, abandonner timide prolonger alléger éclairage, l' amoureux(-se) de (être -) amour, l' - passion, la perte, la perdre se dérouler maigrir mentionner éviter diminué, moindre diminuer fatigué(e) fatigant(e) assassiner apprendre, être informé de destruction, la détruire mourir victime d'un accident causer, provoquer emballage, l' déplacer déplacement, le infirmier, l' obliger, imposer trahir

279

surprendre surprise, la enrichissement, l' frais (fraîche) fournir, procurer différence, la différer, être différent différent(e) accro, obnubilé(e) compte rendu, le empirer, se dégrader usé(e) jusqu'à la corde gaspiller disperser, répandre, propager verstand, het raison, la - intelligence, l' versterken renforcer verstoppen cacher, dissimuler verstoren perturber, déranger verstrooid(e) distrait(e) verstuiking(en), de entorse, l' - foulure, la vertalen traduire vertaling(en), de traduction, la vertegenwoordigen représenter vertellen raconter vertragen ralentir vertraging(en), de ralentissement, le - retard, le vertrekken partir vertrouwen faire confiance à vertrouwenspersoon (-sonen), personne de confiance, la de vervaldatum(s/-data), de date de péremption, la vervallen périmer - périmé(e) vervangen remplacer vervelend(e) désagréable, ennuyeux(-se) verven peindre vervoegen conjuguer vervoer, het transport, le vervoeren transporter vervoermiddel(en), het moyen de transport, le vervoersmaatschappij(en), de société de transport, la vervolgens ensuite, puis vervuilen polluer vervuiling, de pollution, la vervullen remplir, combler verwaarlozen négliger verwachten prévoir, s'attendre à verwarming, de chauffage, le verwennen gâter, chouchouter verwerken traiter, intégrer verwerven obtenir, acquérir verwezenlijken réaliser verwijten reprocher verwoorden formuler, exprimer (par des paroles) verzamelaar(s), de collectionneur, le verzamelen rassembler, collectionner verzekeren assurer verzekering(en), de assurance, l' verzinnen imaginer, inventer verzoeken inviter à, prier de verzorgen soigner

280

verzorging(en), de vestigen vet(ten), het vetstof(fen), de vettig(e) vetzuur (-zuren), het vezel(s), de vieren vies (vieze) vies smaken vijftigplusser(s), de vijver(s), de vinden vinger(s), de vis(sen), de vissen vitamine(s/n), de Vlaams(e) Vlaanderen Vlaming(en), de vlees, het vliegen vliegtuig(en), het vlot(te) vluchteling(en), de vlug vocht, het vochtig(e), vochtiger voeding, de voedingsadvies (-adviezen), het voedingsdeskundige(n), de voedingsmiddel(en), het voedingstekort(en), het voedsel, het voedselhulp, de voedselinname, de voedselketen(s), de voedselpiramide, de voedselveiligheid, de voelen (zich voelen) voeren (een gesprek -) voet(en), de (te voet) voetafdruk(ken), de voetbalveld(en), het voetganger(s), de vogelpestvirus(sen), het vogelsoort(en), de vogeltelling, de vol(le) voldaan voldoen aan voldoende volgebouwd(e) volgen volgend(e) volgende week volgens volk(en/eren), het

soins, les fixer, installer graisse, la matière grasse, la gras(-se) acide gras, l' fibre, la fêter sale, dégoûtant avoir mauvais goût plus de 50 ans (la personne de plus de -) étang, l' trouver, penser doigt, le poisson, le pêcher vitamine, la flamand(e) Flandre, la Flamand, le viande, la voler, s'envoler avion, l' facile - facilement réfugié, le rapide, vite humidité, l' - liquide, le humide, plus humide alimentation, l' conseil diététique, le spécialiste de l'alimentation, le - nutritionniste, le aliment, l' carence alimentaire, la nourriture, la aide alimentaire, l' prise de nourriture, la chaîne alimentaire, la pyramide alimentaire, la sécurité alimentaire, la sentir, se sentir mener (une conversation) pied, le (à pied) empreinte (du pied), l' terrain de football, le piéton, le virus de la peste aviaire, le espèce d'oiseaux, l' comptage des oiseaux, le rempli(e), plein(e) satisfait(e), rassasié(e) répondre à, suffire suffisant(e) suffisamment rempli(e) de constructions suivre suivant(e) semaine prochaine, la suivant, selon gens, les

volkorenbrood volledig(e)

du pain complet complet(-ète) - complètement, tout à fait volstaan suffire volwassene(n), de adulte, l' voor avant, pour voor een prikje pour une bouchée de pain vooraf au préalable vooral surtout voorbeeld(en), het exemple, l' voorbereiden préparer voorbereiding(en), de préparation, la voorbij(e) passé(e) voordat avant que voordeel (-delen), het avantage, l' voordelig(e) avantageux(-se) voorhand (op -) (à l'avance) voorhoofd(en), het front, le voorkeur(en), de (bij préférence, la (de voorkeur) préférence) voorkomen arriver, se passer voorkomen, het prévention, la voorkomend(e) éventuel(-le) voornamelijk principalement voornemen(s), het résolution, la voorraad (-raden), de (in réserve, la (en réserve, en voorraad) stock) voorraadkamer(s), de réserve, la - garde-manger, le voorrang, de priorité, la voorruit(en), de pare-brise, le voorspellen prévoir, annoncer, prédire voorsprong(en), de avance, l' voorstel(len), het proposition, la voorstellen présenter voortaan dorénavant voortdurend(e) constant(e) voortzetten continuer, poursuivre vooruitgaan avancer voorval(len), het incident, l' voorverpakken préemballer voorwaarde(n), de (op condition (à condition voorwaarde dat) que) voorwerp(en), het objet, l' voorzichtig(e) prudent(e) voorzien équiper - prévoir vordering(en), de progrès, le vorig(e) (vorige week) passé(e), dernier(-ère) (la semaine dernière) vorm(en), de (in de vorm van) forme, la (sous forme de) vraag (vragen), de question, la vrachtwagen(s), de camion, le vragen demander vragenlijst(en), de questionnaire, le vrede, de paix, la vreemd(e) étrange, bizarre étranger(-ère) vreselijk(e) terrible vrezen craindre vriendenkring(en), de cercle d'amis, le vriendin(nen), de amie, l' vriendschap, de amitié, l' vriespunt, het zéro degré Tandem brio 4 © Éditions Van In, 2019

verrassen verrassing(en), de verrijking(en), de vers(e) verschaffen verschil(len), het verschillen verschillend(e) verslaafd(e) verslag(en), het verslechteren versleten verspillen verspreiden

vrij(e) vrije tijd, de vrijetijdsbesteding(en), de vrijgezel(len), de vrijheid (-heden), de vrijmaken vrijwilliger(s), de vrijwilligster(s), de vrijwilligerswerk, het vroeg (te vroeg) vroeger vrucht(en), de vuilmaken vuilnisbak(ken), de vuilniszak(ken), de vullen

waaien Waals(e) waarde(s/n), de waardeloos (-loze) waarderen waardevol(le) waarheid, de waarmaken waarom waaronder waarschijnlijk wachten wafel(s/en), de wagen(s), de wakker liggen van wal(len), de Wallonië wandelen wandeling(en), de wandelpad(en), het wanneer warm(e), warmer warmte, de wasmachine(s), de wassen wastafel(s), de wat later wat… betreft water, het waterbesparend(e) waterkracht, de

watermeloen(en), de waterpijp(en), de waterreservoir(s), het wedstrijd(en), de weefsel(s/en), het week (weken), de weekend(s), het weer, het weerkaatsen

libre temps libre, le aménagement des loisirs, l' célibataire, le liberté, la libérer volontaire, le bénévolat, le tôt (trop tôt) anciennement, dans le passé - plus tôt fruit, le salir poubelle, la - boîte à ordures, la sac poubelle, le remplir

faire du vent, souffler wallon(ne) valeur, la sans valeur apprécier précieux(-se), de valeur vérité, la concrétiser pourquoi dont probablement attendre gaufre, la voiture, la se soucier très fort de (à en perdre le sommeil) cerne, le Wallonie, la se promener promenade, la sentier de promenade, le quand chaud, plus chaud chaleur, la machine à laver, la laver lavabo, le un peu plus tard en ce qui concerne… eau, l' économe en eau énergie hydraulique (hydroélectrique), l' pastèque, la narguilé, le réservoir, le match, le - compétition, la tissu, le semaine, la week-end, le temps, le renvoyer (la lumière), réfléchir

weerploeg(en), de weetje(s), het wegen (woog - gewogen) wegens weggaan weggebruiker(s), de weggooien weghalen wegrijden wegwerpen wegwerpproduct(en), het wegwerpverpakking(en), de wegwijs weigeren weinig (te weinig) wekelijks(e)

équipe météo, l' détail intéressant, le peser à cause de partir usager de la route, l' jeter enlever, emporter partir (en voiture) jeter produit jetable, le emballage jetable, l' au courant de, au fait de refuser peu (trop peu) hebdomadaire - par semaine wekker(s), de réveil, le weldoend(e) bienfaisant(e) weleens parfois welk(e) quel(s), quelle(s) welkom bienvenue wellicht peut-être welzijn, het bien-être, le - prospérité, la wensen souhaiter wensvervulling(en), de réalisation d'un vœu, la wereld, de monde, le wereldbewoner(s), de habitant de la terre, l' WereldgezondheidsOrganisation mondiale de organisatie, de la santé, l' wereldkaart(en), de carte du globe, la wereldoorlog(en), de guerre mondiale, la wereldprobleem (-blemen), het problème mondial, le wereldreis (-reizen), de tour du monde, le wereldreiziger(s), de globe-trotter, le werelds(e) (wereldse keuken) du monde (cuisine du monde) wereldwijd mondialement wereldwinkel(s), de magasin du monde, le werk, het travail, le werkelijk vraiment werken travailler - fonctionner werkloze(n), de chômeur, le werkplaats(en), de atelier, l' - lieu de travail, le werksfeer, de ambiance, l' werkuur (-uren), het heure de travail, l' werkwoord(en), het verbe, le werpen jeter westers(e) occidental(e) West-Vlaanderen Flandre occidentale, la wet(ten), de loi, la weten savoir wetenschap(pen), de science, la wezen(s), het être, l' wiel(en), het roue, la wijn(en), de vin, le wijsmaken faire croire wijten aan attribuer à, imputer à wild(e) sauvage, fou (folle) willen vouloir wind(en), de vent, le windmolen(s), de moulin à vent, le éolienne, l'

winkelen winnares(sen), de winnen winst(en), de winter, de wintersport(en), de wiskunde, de wisselen wissen wol, de (wollen) wolk(en), de wonde(s/n), de woning(en), de woninkje(s), het woongelegenheid (-heden), de woonkosten, de woonplaats(en), de woonwijk(en), de woord(en), het woordenboek(en), het woordenschat, de worden

faire les courses gagnante, la gagner bénéfice, le hiver, l' sport d'hiver, le mathématique, la changer effacer laine, la (en laine) nuage, le blessure, la habitation, l' nid, le (habitation) logement, le charges d'habitation, les domicile, le - résidence, la quartier d'habitation, le mot, le dictionnaire, le vocabulaire, le devenir

yoghurt(en), de

yaourt, le

zaak (zaken), de zaal (zalen), de zacht(e) zakdoek(en), de zakgeld, het zalm(en), de zandloper(s), de zebrapad(en), het zeep, de zeer zeilen zeilkamp(en), het zeker zelden zelfbeeld(en), het zelfgemaakt(e) zelfmoord(en), de zelfs zelfstandig(e) zelfstandigheid, de zelfvertrouwen, het zenuwachtig(e) zetten zeuren zich afvragen zich begeven naar zich gedragen zich haasten zich vergissen ziek(e) ziekenhuis (-huizen), het ziekenwagen(s), de ziekte(s/n), de zien zijderups(en), de zin hebben in

affaire, l' salle, la mou(-olle) mouchoir, le argent de poche, l' saumon, le sablier, le passage piétons, le savon, le très faire de la voile, naviguer stage de voile, le sûrement, certainement rarement image de soi, l' fait à la main, à la maison suicide, le même indépendant(e) indépendance, l' confiance en soi, la nerveux(-se) mettre casser les pieds se demander se rendre vers se comporter se dépêcher se tromper malade hôpital, l' ambulance, l' maladie, la voir ver à soie, le avoir envie de

Y Z

281

zin(nen), de zinsbouw, de zinspelen op zinvol(le) zitbank(en), de zithoek, de zo zo veel, zoveel zoals zodat zodra zoeken zoektocht(en), de zoet(e) zoetigheid (-heden), de zoiets zolang zomer, de zomertijd, de

282

phrase, la syntaxe, la - construction de la phrase, la faire allusion à sensé(e), judicieux(-se) canapé, le coin salon, le ainsi, tellement tant de comme de sorte que, de manière que dès que chercher quête, la sucré(e) sucrerie, la une chose pareille aussi longtemps (que) été, l' heure d'été, l'

zomervakantie(s), de zomerweer, het zo'n zon, de zonder zonlicht, het zonne-energie, de zonnepaneel (-panelen), het zonnig(e) zoon (zonen, zoons), de zorg(en), de zorgeloos (-loze) zorgen baren zorgen voor (+ substantief) zorgen voor (ervoor zorgen dat) zorgvuldig(e) zorgzaam (-zame)

vacances d'été, les temps estival, le un tel, une telle soleil, le sans lumière du soleil, la énergie solaire, l' panneau solaire, le ensoleillé(e) fils, le soin, le - souci, le insouciant(e), de manière insouciante causer des soucis fournir - soigner veiller à soigneux(-se), soigneusement soigneux(-se), attentionné(e)

zou (zouden) zout, het zoveel zuinig(e) zuivelproduct(en), het zulk(e) zullen zus(sen), de zuur (zure) zwaailicht(en), het zwaar (zware), zwaarder zwaarlijvigheid, de zwak(ke) zwart(e) zwembad(en), het zwemmen zwijgen zwijgzaam (-zame) Zwitserland

auxiliaire du conditionnel sel, le tant économe produit laitier, le tel(s), telle(s) auxiliaire du futur sœur, la acide gyrophare, le lourd(e), plus lourd obésité, l' faible noir(e) piscine, la nager se taire silencieux(-se), taciturne, taiseux Suisse, la