BÉNÉTEAU FIRST 45
Snelle en comfortabele tientonner Als één van de grootste werven ter wereld de internationale watersportpers uitnodigt om nieuwe modellen voor te stellen, dan doet ze dat in stijl. Zo komt het dat uw Varen-testteam zich op invitatie van Bénéteau naar het mondaine Monaco rept voor een driedaagse "boten testen". Het Bénéteau-team heeft bijna volledig beslag gelegd op de Monegaskische Yacht Club en dat is een chique etablissement. We worden er - ook al zijn we "maar eenvoudige persslaven" en geen eigenaar van één van de tientallen megajachten die hier liggen - met open armen ontvangen. Meer zelfs: we mogen kiezen met welke gloednieuwe Bénéteau we eerst willen varen. Dat wordt de First 45. Meteen de grootste op ons lijstje "te testen". 't Is hier Monaco voor iets, nietwaar?
De kuip van de First 45 is heel groot en open, maar als we op de motor wegtuffen uit de jachthaven, zit ze toch behoorlijk vol. Er komen ook ieder jaar journalisten bij, want in het voormalige Oostblok hebben ze ook ontdekt dat je met vers geld mooie boten kunt kopen. We delen dus de kuip met een Oekraïense reporter, en nog wat obligate Skandinaven. Bij het uitvaren maken we van de gelegenheid gebruik om met de decibelmeter in de aanslag wat rond te sluipen in de boot en te meten hoe stil de Yanmar van 54 pk zijn werk doet. Dat levert de volgende metingen op: bij stationair toerental in de "master bedroom" vooraan: 54 dB en 63 dB in de kajuit. Bij 1.250 toeren loopt dat op tot 73 dB in de kajuit en 58,7 dB in de slaapkamer en als het gas nog verder wordt
opengedraaid tot 2.500 omwentelingen, dan meten we 76 dB in de kajuit en 68 dB in de punt. Geen spectaculair stille waarden, maar ook niet de luidruchtigste. Dit is dan ook een boot voor sportief ingestelde zeilers, die de contactsleutel van de motor liefst zo snel mogelijk weer in de "uit"-stand zetten. Een First is gemaakt om hard te gaan, maar niet per se op de motor. Toch doet die het, in combinatie met de 3-bladsschroef, helemaal niet onverdienstelijk: bij 1.000 tpm lopen we 3,8 knopen, bij 1.500 tpm al 5 knopen, bij 2.000 tpm halen we 6,2 knopen en bij 3.000 tpm toeren gaat het een harde 8,5 knopen. Als het weer tegenzit of de wind wegvalt, geraak je met deze racer dus toch ook nog snel thuis.
Recht en strak Er staat niet al te veel wind op de Middellandse Zee vandaag, en dus maken we eerst een rondgang binnen, in de hoop dat Neptunus straks wat harder wil blazen. Als we in de salon afdalen, dan blijkt dadelijk dat het ordewoord dat de ontwerpers van deze 45-voeters hebben gekregen, luidt: strak. Ze behoren daarmee tot de groeiende club van botentekenaars die dat zelfde woord boven hun bed hebben hangen. Waar een boot vroeger warm en gezellig moest zijn, met veel donker hout en afgeronde vormen, is de slinger de laatste jaren helemaal de andere kant uitgeslagen en krijgen we de ene "strakke" boot na de andere voorgeschoteld. Persoonlijk hou ik daar wel van, maar toch hoor ik ook hier en daar gemopper onder luitjes die het allemaal terug liever wat scheepser zouden zien. Nu, veel is daar niet aan te doen, want de marketingtrends zijn nu eenmaal wat ze zijn en dus is ook deze boot een ode aan de rechte lijn en de lichte tinten. "Recht" betekent ook eenvoudig, en dat zullen ze in de houtateliers van Bénéteau zeker toejuichen. De enige plaatsen waar de houtbewerkingsmachines hun rondingskunsten hebben moeten vertonen, is aan de randen van het keukenblok en de kaartentafel. En het bed in de grote slaapkamer. Net als op veel andere nieuwe boottypes is ook hier de goede oude handgreep aan het plafond gesneuveld en vervangen door een soort sierlijst waar je je vingers kan onder steken om houvast te vinden. De mijne zijn al ooit bont en blauw onder zo'n lijst vandaan gekomen, bij zwaar weer. Maar wie zei ook weer dat je voor schoonheid soms wat moet lijden? Gelukkig zijn ze bij Bénéteau slim genoeg en hebben ze ook bovenaan de wanden nog over de hele kajuitlengte stevige - en prachtige rvs, met leer beklede - grepen voorzien die voldoende houvast bieden.
Sparta is ver weg Iedereen die de geschiedenis van de First-reeks kent, weet dat dit boten zijn met race-ambities. En dan zal deze 45-voeter diehardracers allicht hartsgrondig doen vloeken. Er zijn namelijk zeer verregaande toegevingen gedaan om het ook de verwende toerzeiler naar de zin te maken. Mij niet gelaten, want racen doe ik niet meer en het mag gerust wat comfortabeler. Dit is dus een boot naar mijn smaak. Een compromis, toegegeven, maar één dat de grote doelgroep van jonge gezinnen zal aanspreken. Het soort gezinnen, waar de dynamische pa zich niet door Jan en alleman wil laten voorbijsteken en vrouwlief en de koters toch in alle luxe moeten kunnen meevaren. Geen hangmatten of andere Spartaanse toestanden dus, maar alles wat je ook op een toerboot vindt: een comfortabele salon, een complete keuken met volwaardige kook- en koelapparatuur,
voldoende bergruimte, luxueuze badkamers, … Kortom, geen toegevingen om het gewicht drastisch te beperken. De salon is uitnodigend, met aan twee zijden lange banken, waarvan één in L-vorm. Een beetje verweesd - en ook wat in de weg voor een vlotte passage naar voren - staan aan stuurboord ook nog twee designstoelen zonder rugleuning. Zitruimte is er in ieder geval meer dan genoeg. Ook de navigator zit goed, want aan de kaartentafel heeft hij - of zij - een fraaie lederen stoel, die pivoterend is opgesteld, zodat hij ook kan dienen om aan de eettafel te zitten. Die stoel kan wel niet worden verplaatst, en dat is allicht wat vervelend voor kleinere zeilers, die dan te ver van de kaartentafel af zitten. Boven die tafel met haar openklappend, met leder bekleed blad troont een groot flatscreen, dat zowel de beelden van de plotter kan weergeven, maar evengoed als tv kan dienen. Een handige oplossing die terecht opgang maakt, de laatste tijd. In de wand ernaast zit een zeer overzichtelijk en mooi elektrapaneel, zodat de navigator alle cruciale informatie in één oogopslag te zien krijgt.
Licht en lucht Wie goed zoekt, vindt binnen nog een paar toegevingen aan de sportieve roeping van deze boot: zo is de doorlopende mast niet bekleed, en zitten er onderaan nog wantspanners. Maar dat is het zowat. De vloerplaten zijn in een quasi onverslijtbare laminaatsoort, een praktische oplossing die misschien minder mooi oogt dan de fineerplaten van weleer, maar wel veel minder kwetsbaar is. Een beetje zonde dat ze hier niet vlekkeloos tegen mekaar passen, maar dat heeft allicht te maken met het vroege productienummer van deze boot. Vervelender is dat er nergens een greep of een opening voorzien is om houvast op te krijgen als er een vloerplaat uit moet. Geen probleem als je rustig de tijd hebt, maar één van de Bénéteau-medewerkers begint danig te sakkeren als hij, met vier journalisten die op zijn vingers staan te kijken, er even snel een vloerplaat uit wil nemen om ons de bilge te laten zien. Maar ja, een vingergat is nu eenmaal niet strak. Dat is de prachtige tafel in deze kajuit wél, en ze is in het midden voorzien van een uit de kluiten gewassen bar, mooi ingewerkt in de rvs voet. Een honingraatdeksel met eveneens inox grepen verleent toegang tot de voorraad spiritualiën. Veel licht ook in deze kajuit, dankzij de lichte tinten van het meubilair natuurlijk, maar ook door de talloze ramen. Een groot luik in het dak met zonneblinden en hor - en maar liefst vier rechthoekige patrijspoorten aan iedere kant, met daaronder nog eens een lang, smal ovalen raampje. Opvallend is ook de plaats van de ijskast: die vormt, net als bij de First 50, een overgang tussen de keuken en de salon. En dat is heel goed bekeken: je haalt immers net zo goed een fris biertje uit die frigo vanuit je luie zetel als de roomboter wanneer je aan het koken bent. Nog opvallend: sommige wandkastjes onder de ramen hebben opklappende deurtjes in twee delen. Het bovenstuk scharniert nog eens apart. Handig, maar het lijkt vrij kwetsbaar.
Taskast Vooraan is een ruime slaapkamer, met een breed bed dat wel schuin toeloopt naar het hoofdeind toe. Ideaal voor smoorverliefde koppels. Naast de sfeerverlichting in het plafond zijn er ook nog aparte leeslampjes, en dat maakt deze bedstede heel knus. De bergruimte in de kasten is, in vergelijking met andere boten van deze afmeting, eerder beperkt maar deze First heeft dan ook
zijn naam van racer waar te maken, en iedere kilo is er één. In de twee andere kajuiten is er zelfs voor een nog lichtere oplossing gekozen: een grote lederen, opgehangen opbergtas waar je heelder smokings in kwijt kunt, voor als je de beker voor de line honours gaat afhalen. Een taskast, zeg maar. De en-suite badkamer - met bijna 1,93 m stahoogte! - voor de grote slaapkamer bevindt zich aan bakboord en is een lust voor het oog. Als "strak" ergens tot zijn recht komt, is het wel in deze badkamer: de sobere rechthoekige en half-vrijstaande wastafel in kunststof, de vlakke kastdeurtjes, … het is perfect op mekaar afgestemd en gemakkelijk te onderhouden. Een afsluitbare douche behoort natuurlijk tot de standaarduitrusting. Verrassing: achter één van de deurtjes van de kastjes in de wand zit geen bergruimte, maar de vuilwatertank. Een ander deurtje geeft toegang tot afsluiters, die hiermee op een uitzonderlijk goed bereikbare plaats zitten. De badkamer achteraan, die twee slaapkamers bedient op onze testboot, is even genereus in de stahoogte en heeft een gelijkaardige uitrusting als de voorste, maar dan zonder de vuilwatertanks achter de wanden.
Wind? Waarmee we dan achteraan zijn beland, bij de twee ruime gastenkajuiten. Die hebben geen bergkasten, maar dus een "hangzak" voor de kledij en er wordt geslapen met de voeten naar achteren gericht. Persoonlijk zou ik dat omdraaien, want ik heb graag "rugdekking" terwijl ik slaap. Het kan, als je de hoofden dicht bij mekaar steekt. Het is in deze twee kajuiten dat de race-roeping van deze First nog het best tot uiting komt: geen fantasietjes, maar wel comfortabel en toch zeevast slapen, dat laatste desnoods met wat extra opvulling aan de zijkanten. Tijd om buiten een kijkje te nemen, want we zijn inmiddels de havendammen van Monaco voorbij. Pech, de windgoden hebben nog altijd hun dagje vrijaf en de hemel betrekt bovendien. Zonde, want deze boot vraagt om een stevige bries. Rod-rigging rondom, doorlopende mast met drie zalings in lichte pijlvorm, gelamineerde (en optionele) 3DL-zeilen van North Sails, een overloop met twee lijnen en bijhorende klemmen en een kuip vrij van alle obstakels, deze beauty met haar sportieve lijn ademt de "need for speed" uit. Natuurlijk geen kuiptafel dus tijdens het varen, maar ook zelfs geen gashendel meer voor de Yanmarmotor: die hendel van Spinlock is afneembaar uitgevoerd om tijdens het racen op het scherp van de snee niemand te hinderen. Zo'n vaart zal het vandaag niet lopen, de windmeter geeft een armzalige 4,9 knopen aan. We hebben de wind half aan stuurboord en lopen daarmee 4,7 knopen. We veranderen van koers en de spinnaker gaat erop. Van de weeromstuit neemt ook de wind wat toe, tot 8,9 knopen achterlijk en dat levert 5,6 knopen speed over grond op. De snelheid over water noteer ik niet, want de schipper legt uit dat de log nog niet geijkt en dus niet betrouwbaar is. Nog even van koers veranderen, terug op de "gewone" genua scherper aan de wind en bij 10 knopen ware wind persen we er 4,6 knopen uit. Niet slecht voor een tientonner. Dit is een boot die niet veel wind nodig heeft om veel zeilgenot te verschaffen.
IRC De zeilvoering van deze First 45 oogt een beetje vreemd: het achterlijk van het zeil komt helemaal niet tot het eind van de giek, en dat heeft alles te maken met het feit dat de boot is afgestemd op de IRC-regels, en niet (meer) op IMS. De boom is bovendien langer uitgevoerd om de overloop van de grootschoot achter
de kuipbanken te kunnen situeren. Een positie die vooral toerzeilers zal bevallen. Wat de minder sportieve en dus al wat strammere zeiler minder zal appreciëren, is de positie van de plotter: die zit aan bakboord helemaal onderaan tegen de kuipvloer. Daardoor moet je, om 'm goed te kunnen aflezen en bedienen, een beetje een slangenmens zijn. Ook de plaats van de lieren voor de grootschoot had naar onze smaak iets meer naar achteren gemogen, zodat bij beperkte "hands on deck" de roerganger ze ook nog zou kunnen bedienen. Maar dat is een detail, want deze ruime kuip is zo open en vlot toegankelijk, dat je probleemloos over en weer kunt lopen. Zelfs de passage tussen de twee immense stuurwielen in koolstof is bepaald ruim te noemen. De First 45 kan zeer verregaand aan de smaak van de koper worden aangepast. Zo is hij te verkrijgen met twee soorten kielen: één in gietijzer, waarmee de boot een diepgang van 2,40 m heeft; en een optionele in lood waarmee de boot 2,74 m diep steekt. Je kunt deze First naar believen ook min of juist meer sportief maken: elektrische lieren, carbon mast, … Maar zelfs in zijn standaarduitvoering is dit een zeer doordacht ontworpen schip. Fanatieke racers zullen allicht wel mopperen dat er verregaande toegevingen aan comfort en toerzeilerij zijn gedaan, zoals de (wegneembare) cross-beam die de kuip achteraan afsluit en zo voor de nodige veiligheid zorgt als er kinderen of onervaren passagiers aan boord zijn. Maar dan vergeten die racefanaten dat het gros van de nieuwbakken zeilers genoeg heeft van Spartaans afzien in hun schaarse vrije tijd. En deze First 45 heeft dan nog altijd meer dan genoeg potentie om aan hun winnersinstinct te voldoen. En dàt terwijl hun doos goede punten vol blijft met een tevreden, meegenietende kapiteinse. Ontwerper Briand mag op zijn twee oren slapen: hij heeft een zeer geslaagd compromis afgeleverd dat nog altijd snel zeilt en bovendien heel fraai oogt, zowel van binnen als van buiten. Tekst: Frank Maes Foto's: Concertpix
Technische gegevens -
LOA: 14,07 m Breedte: 4,20 m Diepgang: 2,40 m Waterverplaatsing: 10.600 kg Oppervlakte grootzeil: 55 m² Oppervlakte genua: 60 m² Tankinhoud brandstof: 200 l Tankinhoud drinkwater: 530 l Motorvermogen: 54 pk Prijs: basisuitvoering 203.900 EUR excl. btw
Info: Ship Shop, Watersportlaan 7, 8620 Nieuwpoort, tel. 058/23.50.32, fax 058/23.93.98, e-mail info@shipshop.be , www.shipshop.be , www.beneteau.com .
Verschenen in Varen mei 2008