X-YACHTS X-34

X-YACHTS X-34

Vinnige kleine Een X-Yacht testen is altijd een belevenis, of het nu om het grootste exemplaar van de werf gaat, of om het kleinste. De intrinsieke eigenschappen van het Deense merk zijn immers altijd aanwezig, en die staan borg voor puur zeilgenot en vooral: voor snelheid. Het is dus met hooggespannen verwachtingen dat we in Wemeldinge aan boord stappen van de nieuwste telg van de werf uit Haderslev: de X-34.

De X-34 is het kleinste lid van de "Performance Cruising"-familie en dat wil wat zeggen: ze deelt haar naam en afkomst met gerenommeerde rappe zusters als de X-37 en de X-40. Door het fenomeen dat boten met de jaren gemiddeld almaar groter worden, is een 34-voeter tegenwoordig een "kleine boot". Bij het aan boord stappen krijg ik alvast die indruk niet. De brede gangboorden en het hoge vrijboord geven de boot een open, ruimtelijk voorkomen. Eens in de kuip valt wel op dat die smal is, net als de hele boot trouwens. Behalve helemaal achteraan dan: daar is de totale breedte zelfs iets groter dan die van de X-35 one-design, zo leren ons de cijfers. Dat heeft te maken met rompstabiliteit. Wat dadelijk opvalt, is het ronduit immens stuurwiel met dubbele spaken, dat quasi de hele breedte van de kuip beslaat. Het vergt enige moeite om er voorbij te komen, maar het ligt natuurlijk zalig in de hand en allicht zorgt het voor soepel sturen met de vingers in de neus. Van ĂŠĂŠn hand dan toch. Maar dat gaan we straks proberen.

Raceambities

Eerst nog wat rondstruinen in de kuip - pardon, "cockpit" heet dat tegenwoordig.

Helemaal achteraan is er een openklappend luik dat ruim plaats biedt aan een uit de kluiten gewassen reddingsvlot. De ideale plaats voor zo'n veiligheidsuitrusting. Aan beide kanten zijn bakskisten, die niet gelijk van grootte zijn: die aan stuurboord is beduidend groter en kan alle stootwillen herbergen; de kleinere aan bakboord is dan ideaal voor lijnen en ander klein gerief. Spijtig dat ze geen gasveren hebben, maar dat laat het design van het deksel niet toe.

De twee grote langsbanken in de kuip zijn standaard met teak bekleed, en de gangboorden op onze testboot ook, maar dat is een optie. Een kuiptafel is er op deze testboot niet, maar die is wel te verkrijgen. Dat heeft natuurlijk te maken met de roeping van deze X-34: het is een zgn. "dagboot", met relatief veel ruimte buiten, maar wat minder permanent leefcomfort. Dat zullen we ook straks binnen zien. Dat het een toerboot is, maar dan met raceambities, blijkt uit verschillende details: op vier plaatsen vinden we bevestigingsogen in de kuip, om de lijnen van een harnas aan te bevestigen. De verstaging is in rod-rigging uitgevoerd, 6 Harken-lieren zijn standaard, de mast van John is 9/10 verstaagd, bovenaan verjongd en met aan iedere kant twee zalings in een lichte pijlvorm.

Het lopend want omvat een German-mainsheet systeem voor de grootschoot, met de overloop vlak voor het stuurwiel. De lier voor die grootschoot staat ook vlak bij de stuurman, ideaal voor als er short-handed moet worden gevaren. De fokkenrail is perfect bedienbaar vanuit de kuip, om dezelfde reden. Boven de stuurkolom bevindt zich een fraaie crash-bar die goed houvast biedt, maar ze is wel een optie. Nog typische X-kenmerken in de kuip zijn de verluchte grote tassen aan de kuipwanden waarin alle lijnen kunnen worden weggeborgen, zonder dat ze vochtig blijven. Ook de wegbergtas, waarin de buiskap verdwijnt als je ze neerklapt, is zo'n kenmerk van het doordachte design van de Deense werf. Net als het éénlijns reefsysteem. Indien de nadruk minder op racen ligt, maar meer op comfort, kan er worden gekozen voor nog méér bediening vanuit de kuip: er zitten dan geen leuvers aan het grootzeil, maar wagentjes en er kan een elektrische lier worden voorzien. Op die manier kan de boot probleemloos door één man worden gezeild. Of vrouw, want veel mankracht is er voor de bediening dan niet nodig, te meer daar alle blokken gelagerd zijn.

Larsje precies Allemaal aspecten die aangeven welke Pietjes precies er bij de werf aan slag zijn; of Larsjes precies in dit geval. Al doen ook die perfectionisten soms toegevingen aan trends die in het diepst van hun hart moeten pijn doen. Zo heeft ook deze boot een gladde overgang tussen romp en dek, zonder voetrail, waardoor het altijd even uitkijken is bij op- en afstappen: je glijdt zo het sop in als je niet oplet met die ronding. Ook vreemd is dat er soms kleine foutjes worden gemaakt: zo vinden we op deze X-34 een doorgang voor een lijn die niet op de exacte plaats staat, en waar de lijn dus al een ovaal gaatje in de polyester heeft uitgeschavield. Maar voor de rest: niks dan lof voor Niels en Lars Jeppesen en hun team, want ze blijven het presteren om mooie, goed afgewerkte en supersnelle boten te maken. Tijd om eens te checken of dat ook binnen in deze X-34 is gelukt.

Het afdalen in de kajuit gaat via een veilige brede trap. Het interieur is klassiek: keukenblok in L-vorm aan bakboord, kaartentafel direct aan stuurboord en voor de rest de oerdegelijke, aloude opstelling van twee langsbanken en een tafel in het midden. Deze boot oogt bepaald smal, en naar voren toe is hij dat ook. Zelfs met de twee openklapbare stukken tafel toegeklapt, is de passage naar voor niet

echt ruim te noemen. Maar we vermeldden het al: deze boot is niet bedoeld om lang op te verblijven of om er met een kroostrijk gezin grote tochten mee te ondernemen. Het is een fun-boat die voor onvergetelijk sportieve en toch comfortabele weekends kan zorgen en dan is wat hij te bieden heeft, meer dan voldoende. Zo is de keuken even compleet als die op grotere boten: goed afgewerkt tweepitsvuur mét oven, diepe koelkist, grote afwasbak, veel bergruimte achter fumé plexi schuifdeurtjes en in open rekken. Bij die plexi schuifdeurtjes valt het op: op dit X-Yacht is niet kwistig met onnodig gewicht omgesprongen. Waarom zware houten kastdeuren voorzien, als het net zo elegant en praktisch met een veel lichter schuifraampje in plexi kan?

90 op de autostrada Die filosofie vinden we trouwens overal hier binnen terug. De aanpak is simpel gehouden, maar zonder Spartaans te worden. Er zijn wel wat van de gebruikelijke kastjes onder de gangboorden, maar er zijn evenveel open aflegruimtes. Gewicht- én kostenbesparend. Want deze X-34 is verrassend betaalbaar gebleven, en daarmee een ideale instapboot voor wie van de beruchte reputatie van deze boten wil proeven. Opgepast: dat is meestal het begin van een fikse verslaving aan "de rapste zijn". Wie een X-Yacht aanschaft, moet bereid zijn om zich over te geven aan dezelfde passie die ook haar ontwerpers bezielt: zeilen op het scherp van de snee. Verplicht is het natuurlijk niet, je kunt met dit jacht evengoed relaxed ronddobberen, maar wie rijdt er nu 90 met een Porsche op een Duitse autostrada? De race-evocatie is ook hier binnen overal merkbaar: bv. aan de doorlopende mast en de verstaging die aangrijpt op het befaamde frame van gegalvaniseerd staal dat volledig in de romp is ingelamineerd. Dat, samen met de rod rigging, maakt van ieder X-Yacht een onwrikbare kegel, waarop torsie geen enkele kans krijgt. Die stijfheid van de totale constructie is voor de snelheid - en voor de zeewaardigheid - van essentieel belang. De kiel is een traditionele vinkiel met bulb, en er is keuze tussen een diepe versie van 1,9 m en een ondiepere van 1,6 m.

Alhoewel dit dus geen Spartaans racejacht is, heeft de X-34 toch een uitstekende rating in zowel IRC- als IMS-ratings. Al heeft die laatste rating veel van zijn pluimen verloren. Deze nieuweling heeft dan ook al flink wat successen op zijn palmares: de X-Yacht Cup in de cruiser-klasse, bv. En de overwinning in de Spi Ouest - de grootste race in Frankrijk -, in standaarduitvoering nota bene, maar wel met een Deense bemanning. Straks, als we gaan varen, zullen we zelf nog een staaltje te zien krijgen van wat deze X-34 vermag. Maar eerst nog de inspectieronde binnen verder zetten: de motor zit, heel klassiek, onder de trap en de kuip, en hij is bereikbaar via die trap en de slaapkamer. Het is een Yanmar 29 pk op deze testboot. Dat is een optie, standaard wordt een 20 pk-exemplaar ingebouwd. Ik ben altijd voorstander van wat meer vermogensoverschot. Je zal maar bij stormwind een smalle havengeul moeten binnenlopen met een achteropkomend zeetje, of aan hogerwal willen aanleggen. In de trap een afsluitbaar blusgat, en de isolatie van het motorruim is genereus. De badkamer aan stuurboord is licht en functioneel, met een spiegeldeurtje boven de fraai gevormde wasbak en een schuifdeurtje eronder. Dat laatste moet wel met enige voorzichtigheid worden behandeld of het valt er uit, zoals bij onze - duidelijk te bruuske - aanpak. Ook hier een uiting van de raceroeping: een grote natte cel, achter een deurtje in de badkamer.

Zeilen, niet steigerborrelen Eveneens aan stuurboord, voor de badkamer, bevindt zich nog een echte kaartentafel. In de wand ernaast is plaats voor apparatuur zoals de marifoon.

Daar zit ook het heel overzichtelijk schakelpaneel voor alle elektra. Plaats voor een grote plotter is er niet echt, die kan dan ook beter buiten op de console staan. Het licht in de kajuit komt van een vluchtluik in het dak - compleet met zonneblinden en hor - en van vier langwerpige patrijspoorten in de zijwanden.

Voor die zijramen loopt over praktisch de hele lengte van de kajuit een gordijntje op rails. In het geheel zijn hier minder fantasietjes en ramen dan op veel "moderne" toerjachten, maar die hebben dan ook een andere roeping te vervullen. Dikwijls komt dat tegenwoordig neer op: weinig zeilen, veel steigerborrelen. Dat met deze boot à volonté gezeild mag worden, ook als het er op het water wat heftiger aan toe gaat, blijkt nog eens ten overvloede uit de stevige handgrepen langs de hele dakrand.

En dan de slaapkamers. Die zijn gemaakt om te slapen, met vooral in het exemplaar achteraan - aan bakboord - een extra breed en comfortabel bed.

Allebei voldoende verlucht via patrijspoorten en luiken, die laatste ook met verduistering en muggenbarrières. De voorste slaapkamer loopt zeer spits toe, omdat dat nu eenmaal de vorm van dit jacht is. Voetjes dicht en warm bij mekaar is hier dus de boodschap. De kleerkasten zijn sober en licht gehouden, maar hebben wel allemaal een afdoende verluchting, iets wat de laatste tijd ook wel eens wordt vergeten op jachten. Nog zoiets: een opengeklapte slaap- of badkamerdeur klemt zich op dit X-Yacht zelf vast in een stevige V-veer, geen gepruts met magneten of haakjes. Het illustreert de no-nonsense aanpak van de Deense ontwerpers, die geen nieuwe oplossingen gaan zoeken als er "oude" zijn die hun kwaliteit ruimschoots bewezen hebben.

Even racen Maar genoeg gezwamd over veren. Een boot als deze is gemaakt om te váren, en dat gaan we dan ook doen. Spijtig genoeg staat er niet echt véél wind op de Oosterschelde vandaag, maar we weten al uit vorige testen dat zelfs met géén wind - of toch geen voelbare - een X-Yacht nog vooruit gaat. Vandaag wijst de meter zo'n 3 Beaufort aan, dus dat zit wel snor. We tuffen bijna geruisloos de haven van Wemeldinge uit. Op deze testboot zit een 3-bladsschroef, maar standaard wordt een tweeblads klapschroef gemonteerd. Van enige vibratie is met deze schroef alvast niets te merken, het lijkt alsof we niet door, maar óp het water glijden. Eens buiten beginnen we met een rak scherp aan de wind, met een windje van 13 knopen. Het log wijst al gauw 6,5 knopen aan en het klimt af en toe tot 6,7. Daarna gaan we een halfwindse koers en dat gaat iets trager: 5,7 tot 6 knopen, maar nog altijd spectaculair voor een boot van deze afmetingen en een 3 Beaufort! De zeilgarderobe bestaat uit Soft Norlan zeilen van North Sails, met een grootzeil van iets meer dan 40 m² en een rolgenua van 24,6 m².

Dan zien we in de verte een jacht, enkele voeten groter, met een gesofisticeerde amber zeilgarderobe scherp aan de wind opkruisen. Dat vraagt om wat concurrentie! Met onze rolfok, die voorzien is van een foam leader om mooi op te rollen, zijn we niet echt supersportief getuigd, want zo'n zachte pand is wat nadelig bij scherp aan de wind zeilen. Toch wagen we een poging en jawel… we gaan er vlot over, tegen 7,1 knopen scherp aan de wind. Dit is nog maar eens een supersnel schip van de broers Jeppesen. Bewonderend steekt de schipper

van het ingehaalde jacht zijn duim op. Sympathiek. Het is dan ook op die manier dat X-Yachts aan hun spijkerharde reputatie van "onklopbaar" geraken, natuurlijk. Maar toch zijn we verbaasd dat ook deze "kleine" zo snel gaat.

Tenslotte voorziet het ontwerp een niet-overlappend voorzeil, om ook aan de eisen van toerzeilers te voldoen. Het geheim zit 'm natuurlijk in het feit dat dat zeil ruimschoots wordt gecompenseerd door de rest van de zeilvoering.

Bovendien levert zo'n kleiner voorzeil een minder dikke en dus lichtere mast op, wat dan weer bijdraagt tot de algemene stabiliteit van de boot. Tel daarbij nog de centraal gelegen zware onderdelen, zoals tanks en batterijen, en je krijgt een uiterst stabiel en zeewaardig jacht.

Geen struikelblokken Al even opvallend als zijn snelheid is dat ook deze kleine telg van de XYachtfamilie zich laat besturen met de vingertoppen. Natuurlijk zit het immens stuur daar voor veel tussen, maar ook de stuurinrichting met haar stevige stangen en slechts korte kabels zorgt voor feilloos en licht sturen. Aan dek werken is ook een plezier: de blokken zijn in het dek ingewerkt, zodat het geen struikelblokken zijn, en aan de mast is een uitklapbaar opstapje voorzien, zodat alles gemakkelijk bereikbaar is. Ook het rolreefsysteem zit onderdeks, net als de optionele ankerlier en de lijnen. En de rod rigging? Die grijpt vér naar buiten aan, op de rand, ook al uit de weg. Hier mag dus echt gesproken worden van een "flush deck": niets hindert de doorgang. Toch vinden we, als we terug in de haven zijn, bij het afmeren van de boot nog iets om over te zagen - we zijn tester voor iets, nietwaar? -: de voorste kikkers zijn wat te ver naar achteren gemonteerd, zodat het moeilijk is om de boot vooraan stevig af te meren. De punt heeft nog te veel speling en kan bij harde wind nog over en weer zwaaien.

Maar dat zijn we al lang vergeten als we de heerlijke momenten van het voorbijsteken daarstraks nog zullen herinneren. En dàt omschrijft het X-gevoel perfect.

Tekst: Frank Maes Foto's: Concertpix

Technische gegevens -

LOA: 10,36 m Breedte: 3,40 m Diepgang: 1,90 m Waterverplaatsing: 5.300 kg Ballast: 2.200 kg Motorvermogen: 29,1 pk Zeiloppervlak: 64,60 m² Basisprijs: 128.000 EUR excl. btw

Info: X-Yachts Belgium, Eddy Verbinnen, Hooiweg 24a, 2222 Itegem, tel.

0475/28.71.62, fax 015/24.32.60, www.x-yachts.be .

Verschenen in Varen november 2009