Zeilboten van klasse Wedstrijdvaren is een bezigheid die al vele eeuwen plaatsvindt. Daarbij komt het niet alleen op het schip aan, maar vooral op de behendigheid van de bemanning. Als boten identiek zijn, bepalen de kwaliteiten van de zeilers het verschil tussen winnen en verliezen. Varen zette een kleine dertig eenheidsklassen op een rij. Door de min of meer chronologisch rangschikking geeft dit marktoverzicht tegelijk een goed beeld van de geweldige ontwikkeling die de kleinzeilerij in bijna driekwart eeuw heeft doorgemaakt. 29-er | 420 | 470 | 490 | 49-er | 505 | Cadet | Contender | Draak | Efsix | Europe | Finn | Fireball | Flying Dutchman | Flying Fifteen | Flying Junior | Laser | Mirror | OK Jol | Optimist | Ponant | Snipe | Soling | Spirou | Splash | Topper | Vaurien | Yngling | Zoom 8
Het aantal eenheidsklassen is verbazend groot. Er zijn speciale typen voor de jeugd, eenpersoonsjollen, planerende racemachines en meerpersoonszeilboten. Terwijl zeilen vroeger een prestigesport was, hebben goedkoop te bouwen typen zoals de Snipe, Cadet, Optimist en Vaurien de watersport in het bereik van velen gebracht. Niet elke jacht met goede zeileigenschappen brengt het tot eenheidsklasse. Eerst moet er toch een behoorlijk aantal rondvaren. Een type kan vervolgens worden erkend als nationale eenheidsklasse of internationale Isaf-klasse. In zeldzame gevallen brengen zeilboten het tot Olympische wedstrijdboot. Vaak duurt zo'n erkenning lang (bij de Flying Fifteen bijna 30 jaar), soms zeer kort, zoals bij de 49-er. Voor de constructie van een eenheidsboot worden de specificaties door de klassenorganisatie tot in de details vastgelegd. Romp, mast, tuigage en zeilen moeten aan strenge voorschriften voldoen. Alleen erkende constructeurs mogen zo'n zeilboot meestal bouwen. Andere eenheidsklassen zijn juist voor zelfbouw bedoeld en worden daarom eenvoudig en goedkoop geconstrueerd. In BelgiĂŤ zijn er slechts enkele leveranciers van kleine zeilboten actief. Tegelijk is er echter een grote tweedehandsmarkt. Jeugdboten zoals de Optimist en Spirou worden doorverkocht als de kinderen overstappen op een groter type. Veel Olympische zeilboten worden na een wedstrijdseizoen vervangen en zijn dan aan gunstige prijzen te koop. Nuttig advies over de aanschaf van een tweedehands zeilboot is te vinden in het mei 2002-nummer van Varen.
Volop keus
Voor iedere watersporter is er tegenwoordig keus. Het aanbod gaat van goedmoedige beginnersboten voor de jeugd tot supersnelle olympische racemachines, die het uiterste van hun bemanning vergen. De eerste eenheidsklassen maakten de zeilsport bereikbaar voor een groot publiek. Vooral eenvoudige zelfbouwmodellen zoals de Snipe, Cadet, Optimist, Flying Junior, Fireball en Mirror zorgden ervoor, dat velen het water opgingen. De promotie door kranten en watersportbladen was daarbij (vooral bij de Snipe, Cadet en Mirror) een grote stimulans. Tegenwoordig komen de meeste eenheidsklassen kant-en-klaar uit de fabriek. Dit is niet alleen te wijten aan het gebruik van nieuwe constructiematerialen of tijdgebrek. Om de eenheid van de klasse strikt te bewaren en onregelmatigheden uit te sluiten, geven ook steeds meer klassenorganisaties de voorkeur aan gecertificeerde romp-, tuigage- en zeilfabrikanten. Terwijl de klassieke eenheidsklassen prima overleven, zijn de nieuwste standaardtypen speciaal voor wedstrijden ontworpen. Vaak zijn het supersnelle planerende racemachines, gebouwd van exotische materialen zoals kevlar, composiet en koolstofvezels. Vooral uit Australië komen enkele bijzondere ontwerpen, zoals de Contender en 49-er. Tegelijk zijn er heel wat aantrekkelijke typen voor de jeugd, waaronder de Europe, Optimist, Spirou, Splash en Zoom 8. Opgang maken ook meegroeiboten, zoals de Splash/Flash en de Laser-varianten, waarbij één romp kan worden gecombineerd met drie verschillende zeilen. Wij danken de vele clubs en fabrikanten die aan dit overzicht hebben meegewerkt.
INVOERDERS - Boot Show Gent, Meulesteedsesteenweg 400, 9000 Gent, tel. 09/251.04.96, www.bootshowgent.be - Bosmans Yachting, Brusselsesteenweg 337, 2800 Mechelen, 015/41.69.69, http://users.pandora.be/bosmans.yachting/ - Jassa, Rode Kruisstraat 18, 2260 Westerlo, 014/54.96.97, - Nico Voile, Technopark 1 A, 6536 Donstiennes, 071/53.50.33 - Olivier Grandjean, Geleedstraat 45, 8400 Oostende, 0475/48.62.08 - Passion, Visserijstraat 33, 1170 Brussel, tel. 02/660.46.06, www.passion.be - Van Laer Yachting, 4 rue de Maire, 7503 Froyennes (Tournai), 069/21.37.95
Opmerking bij de gegevens: Maten en gewichten zijn bij benadering. Alleen de belangrijkste West-Europese bouwers zijn opgegeven. Tekst en samenstelling: Johan Van LoonVerschenen in Varen juni 2002 en juli/augustus 2002