1
2
3
What’s inside 04
Editorial Note
07
Pharmacy Overview
11
Clean Cut
14
Contraception: It's a choice
21
Viagra for your Heart
24
Antenatal Care: Nine months to prepare, nine months to care
31
The Other Side of a Kiss
34
So Close: The Truth about Trying
38
Communicating HIV Information
44
Birth Control Myths
50
Preconception Diet Makeover
THIS MONTH 49
Events Calendar
28
Gallery: January Events
54
February Listing
4
From the editor
We started planning about this issue in December of 2014, on one of those cold afternoons that anticipate a long, cozy holiday. We were drawn to the topic of reproductive and sexual health, not only because people needed warmth, but because, in our comprehensive contemplation of possible topics, reproductive and sexual health seemed undeniably timely for this generation. From cases of global premarital sex to the high prevalence of sexually transmitted infections (STIs), this issue campaigns to expand the Cambodian people’s awareness and attitude towards preventing and fighting any related sexual-health conditions. Furthermore, we want to impart the basics of sexual and reproductive health where a few are only cognizant of their implications to their bodies. We will also welcome on board some new contributors, and who have greatly contributed to the international reproductive health scene. Touching on pregnancy and the unison between physicians and patients, Dr. Michael Moreton’s delivery of issues on antenatal care (ANC) is a buoyant eye-opener for families and information-hungry society. In a country where a founded healthcare innovation has yet to see its days, antenatal care plays an important role in
achieving a successful labor and delivery process for mums. We’re not alluding that the orthodox medical system is ineffective. However, antenatal care, in the modern health arena, highly ensures maternal and fetal health wellbeing and also prepares women to be physically fit for labor, delivery and the postpartum period. Aside from ANC, we’ve added an article on contraception to better inform the public its different methods and create a consciousness where the people can straightforwardly say that they really had an ‘option’. Our write-up on infertility, which has been generating vast researches and clinical studies globally, are being shared to further help partners recourse to get highly effective means of reproduction and/or fertilization. And then there’s our resident medical advisor’s commentary on males’ circumcision remarks on having a hygienic, preventable measure regarding STDs while also (still disputed) having that ‘macho’ persona in a relationship. Our light feature on the risky side of a kiss will also add more sensibility in your handling of this action in your present relationships, may it be with a partner, peers or dear relatives. In itself, this exciting and challenging era would place you and others to having
an enormous awareness and engage in discourse, with issues regarding relationships and reproduction. We’re looking forward to further releasing pieces in the future that will contribute to these conversations. We hope that the uniformity of this issue will provide a fresh air of contemporary mindset and the need for this cognizance to continue through to the next coming generations. So stand firm and be sensible. You have a choice! យើងបានចាប់ផ្តើមរៀបចំផែនការចេញផ្សាយទស្សនាវដ្តី នេះខែធ្នូ ឆ្នាំ 2014 នៅពេលរសៀល ជាមួយនឹងថ្ងៃសម្រាក ដ៏យូរ។ យើងបានជ្រើសយកប្រធានបទសុខភាពបន្តពូជ និង ផ្លូវភេទមិនមែនដោយសារតែវាជាអ្វីដែលមនុស្សភាគ
ច្រើនត្រូវការនោះទេ ប៉ុន្តែដោយសារតែនៅក្នុងប្រធានបទ របស់យើងក្នុងខែនេះគឺសំដៅលើសុខភាពបន្តពូជ និង ផ្លូវ
ភេទដែលមនុស្សគ្រប់រូបហាក់ដូចជាមិនអាចប្រកែកបាន
ចំពោះសម័យកាលនេះ។
ករណីជាច្រើននៃការរួមភេទមុនរៀបការ ជាសកលមាន
ការប្រឈមមុខខ្ពស់ចំពោះការឆ្លងជំងឺកាមរោគ ( STIs ) ។ គោលគំនិតចម្បងនៃអត្ថបទក្នុងខែនេះគឺដើម្បីពង្រីកការ
យល់ដឹងរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា និង ឥរិយាបថឆ្ពោះទៅរក ការបង្ការ និង ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹង ជំងឺឆ្លងតាមការរួម
ភេទ។ លើសពីនេះទៀត យើងចង់បាននូវភាពជាមូល
ដ្ឋាននៃសុខភាពផ្លូវភេទ និង សុខភាពបន្តពូជដោយសារ មានមនុស្សមួយចំនួនតូចតែប៉ុណ្ណោះ ដែលដឹងនូវផលប៉ះ
5
ពាល់ដល់សុខភាពរបស់ពួកគេ។
ក្រៅពី ANC យើងបានបន្ថែមអត្ថបទមួយផ្សេងទៀតស្តី
នឹងសម្ព័ន្ធភាពស្នេហា និង ការបន្តពូជ។ យើងកំពុងតែ
អត្ថបទទស្សនាវដ្តិរបស់យើងគឺ អ្នកដែល ( យើងមានមោ-
សាស្ត្រផ្សេងគ្នា និង ក្រើនរំលឹកដល់ប្រជាជនអោយបាន
អនាគត ដែលនឹងរួមចំណែកដល់ការពិភាក្សាទាំងនេះ។
អត្ថបទអំពីភាពគ្មានកូន ( អារ ) ដែលទទួលបានពត៌មាន
នៃផ្នត់គំនិតជំនាន់នេះ រួមទាំងតម្រូវការសំរាប់ទទួលបាន
យើងបានស្វាគមន៍ចំពោះអ្នករួមចំណែក ថ្មីក្នុងការសរសេរ
ទនភាពក្នុងការបញ្ជាក់ឈ្មោះ ) បានចូលរួមចំណែកយ៉ាង ខ្លាំង នៅក្នុងអត្ថបទនៃសុខភាពបន្តពូជនៅទូទាំងពិភព
លោក។ បើនិយាយអំពីការមានផ្ទៃពោះ និង ការមូលមតិ គ្នារវាងគ្រូពេទ្យ និង អ្នកជំងឺដែលបានបញ្ជាក់ដោយលោក វេជ្ជបណ្ឌិត Michael
Moreton លោកបានលើកឡើង ពីបញ្ហាលើការថែទាំផ្ទៃពោះមុនពេលសម្រាលកូន ( ANC ) គឺជាអ្វីដែលគ្រួសារ និង សង្គមត្រូវមានការផ្តោតអារម្មណ៍ ទៅលើ។ នៅក្នុងប្រទេសដែលមានសេវាថែទាំសុខភាព
ការថែទាំមុនពេលសំរាល ដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការ សំរាលកូនដោយគ្មានគ្រោះថ្នាក់ និង ទទួលបានទារកប្រកប ដោយសុខភាពល្អ។ យើងមិនបានចាត់ទុកថា ការថែទាំ
បែបបុរាណគ្មានប្រសិទ្ធិភាពឡើយ ប៉ុន្តែយ៉ាងណាម៉ិញ ការ
ថែទាំផ្ទៃពោះមុនពេលសំរាលក្នុងសម័យទំនើប នេះអាច
ពីការពន្យាកំណើត ដើម្បីជូនដំណឹងជាសាធារណៈពីវិធី ដឹងថាពួកពិតជាមាន “ ជម្រើស ”។ យើងបានសរសេរ
នៅក្នុងអត្ថបទនេះ ដើម្បីជាជំនួយបន្ថែមក្នុងការទទួល បានមធ្យោបាយដែលមានប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់ក្នុងការបន្តពូជ
ឬ ការបង្កកំណើត។ ហើយបន្ទាប់មកមានការអត្ថាធិប្បាយ ពីអ្នកផ្តល់ប្រឹក្សាផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រក្នុងស្រុករបស់យើងចំពោះ
ចំនេះដឹងសំរាប់មនុស្សជំនាន់ថ្មី។ ដូច្នេះត្រូវមានភាពរឹង មាំ ហើយទទួលយកពត៌មានពីសុខភាពដោយភាពវៃឆ្លាត ។ អ្នកមានសិទ្ធិក្នុងការជ្រើសរើស!
ភេទបុរសដោយផ្តោតលើអនាម័យ ការការពារពីជំងឺកាម រោគ ធ្វើអោយបុរសមានភាពកាន់តែជិតស្និទ្ធជាមួយដៃ
គូរស្នេហារបស់គេ។ លក្ខណៈពិសេសមួយទៀតនៃអត្ថបទ
របស់យង ើ គឺបានរៀបរាប់ពគ ី ្រោះថ្នក ា ន ់ កា ៃ រថើបដែលនឹង បន្ថែមការយល់ដឹងកាន់តែច្រើនចំពោះទំនាក់ទំនង បច្ចុប្បន្ន
ពេលអ្នកថើបជាមួយដៃគូស្នេហា មិត្តភក្តិ ឬ សាច់ញាតិ
ជាទីស្រលាញ់របស់អ្នក។
ការឈឺពោះសំរាល ការសំរាលកូន និង ក្រោយពេលសំរាល
យុគសម័យដ៏គួរអោយរំភើបនេះនឹងផ្តល់អោយអ្នកនូវតំរូវ
កូនរួច។
យើងសង្ឃឹមថាបញ្ហាទាំងនេះនឹងផ្តល់នូវភាពស្រស់ស្រាយ
សុខភាពបុរស និយាយអំពី “ ការកាត់ស្បែកនៅចុងប្រដាប់
ធានាបាននូវសុខភាពល្អចំពោះមាតា និង ទារក រួមទាំង
អាចរៀបចំអោយរាយកាយស្ត្រីត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចក្នុង
សម្លឹងឆ្ពោះទៅមុខដើម្បីផ្តល់ពត៌មានបន្ថែមទៀតនៅពេល
Ernie Suzanna
EIC, Healthwise Digest Head, DKSH VAS Agency Marketing Manager, DKSH HEC and OTC and Consumer Health
ការដ៏ច្រើនដែលអ្នកត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នរួមទាំងបញ្ហាទាក់ទង
The Official Healthcare Magazine of DKSH DKSH Cambodia Ltd. Publisher Ernie Suzanna Editor-in-chief
Tep Chansambor Timothee Kindbeiter San Sam Eath Layout Designers
Ernie Suzanna Head, VAS Agency Marketing Manager, OTC & Consumer Health
Allan Mitz Arato Managing Editor
Anna Roslyakova, M.D. Contributoring Writers
Buth Chankakada Executive Asstistant to Marketing Manager
Buth Chankakada Nhell Vicente Account Executive
Hong Soklim Editorial Assistant
Full service Healthcare Advertising្and Marketing Agency solely focused on Healthcare Professionals and their Patients
Allan Mitz Arato Lead Copywriter Nhell Vicente Sr. Events and Account Executive Timothee Kindbeiter Sr. Graphic Designer Tep Chansambor Graphics and Event Coordinator Deb Soden, M.D. Medical Advisor Peang Lyna, M.D. Medical Advisor Khin Konika Marketing Officer Hong Soklim Administrator
Ernie Suzanna Allan Mitz Arato Deb Soden, M.D. Peang Lyna, M.D. Editorial Contributors
Khin Konika Production Executive
All editorial content, photos and graphics may not be copied without the express permission of HEALTHWISE, which reser ves all rights. Re-use of any of HEALTHWISE’s editorial content, photos and graphics for any purpose without HEALTHWISE’s permission is strictly prohibited. For advertising space, requests for permission, subscription and inquiries: healthwisedigest@dksh.com.kh HEALTHWISE Digest Mezanine Flr., DKSH Cambodia Ltd. Bldg. No 797, Corner Preah Monivong Blvd. and St. 484 P.O. box 1051 Phnom Penh, Cambodia
6
សូមទិញថ�ាំពណ៌�ៀវ��លពិត��កដ
GET THE REAL BLUE
ដំ�ះ��យដ៏ល�បំផុតសំរាប់ជួយ�ះ��យប��ាអសមត�ភាពផ��វ��ទដល់មនុស�ទូ�
French product
Antibacterial Anti-inflammatory Healing component
So useful So easy From infant to adult
Market Expansion Services by www.dksh.com
Market Expansion Services by www.dksh.com
Cicatryl follows you everytime.
7
Pharmacy Overview With millions of newly-infected cases in the world, have you ever wondered why it has taken so long for leading pharmaceutical companies to develop an HIV cure? Or better yet, a vaccine? The lights have faded anew over Cambodia. With at least 234 villagers infected with HIV, the situation is getting worse in Roka Commune, Battambang Province. The graver part is that the outbreak allegedly points to a physician’s malpractice, who, based on investigation, have been proven unlicensed and is yet to be publicized. Record shows that two of the HIVpositive villagers have already died. This irrefutably suggests that some patients who really have contracted the deadly disease are becoming more vulnerable to death because of a weakened immune system and or a previous underlying condition. Another tragic report states that a whole family, that has no other means of income, was infected of the disease. With the government’s assistance in providing free Anti-Retroviral Drugs (out of the mentioned cases, only about 70% are receiving these as of press time), what would possibly be the definitive resolution to this case? Is it insufficient to rely solely on treatments just because there is an immediate life-threatening case? Global HIV The medical world has been pouring a humongous amount of funds in lieu of
creating a cure for HIV. Just this year, a probable cure for HIV was persistently being developed. The method employs a modified enzyme to remove the virus from the host cell. Laboratory tests on mice have proven effective and are now on hopes of executing clinical trials in humans, which will take years and a huge amount of financing. AIDS is a preventable condition just like other deadly diseases. However, most people openly resort to risky behavior such as multiple sex partners, unprotected sexual activity, which are hard for some people to resist. You would notice that AIDS is similar with Cancer as a leading deadly health condition, but, Cancer over the years and with all survival stories, has proven to be, to some degree, curable. With millions of newly-infected cases in the world, have you ever wondered why it has taken so long for foremost pharmaceutical companies to develop an HIV cure? Or better yet, a vaccine? It always boils down to money. In reality, the whole process of developing, testing and promoting the products alone takes about a billion dollars. With that huge amount in mind, it’s a basic question
for us to ask if those who are AIDS vulnerable or at risk, and who are mostly in developing countries, could afford such medical product. It is important to identify that, first and foremost, these people merely rely on the aid of their government and NGOs. World’s richest man and famous philanthropist Bill Gates recently pronounced his faith on a vaccine and new intensive drugs to combat HIV would be realized by 2030. Gates even mentioned that there’ll be no end for AIDS. However, we’re seeing the tools that will let people do 95-100% reduction. These tools will be invented during the predicted 15-year period. Cambodia and HIV As of today, a few major health care providers are already giving, if not complementary, affordable screenings to the public on sexually transmitted disease. DKSH Cambodia in collaboration with Alere, for instance, has vowed to launch STD screenings in key clinics and hospitals this 2015. This and other initiatives are strategized so that DKSH coincides with the country’s mission on HIV. Just recently, an outstanding 67% drop in HIV case in the country and among people aged 15 to 49, a 0.4 percent decline in 2014 from 0.6 percent
8
in 2013 has been recognized (UNAIDS Cambodia). With Cambodia holding its head high from its recent work in fighting the disease, the recent HIV outbreak is an absolute heartbreaking story. A resolution on both HIV cases and practitioners should be immediately addressed. The Cambodia’s Minister of Health pledged not only to eradicate the country’s unlicensed medical clinics but also hire more health care providers— an ethical approach in continuously understanding the country’s present situation about the disease. Again and again, there are already available preventive measures in the market, specifically in pharmacies even in provinces. It would take both the government and its people to work hand-in-hand in further preventing the disease. While the government is aiding with educational information and preventive measures, its people should work their way in ensuring that they deal with safe health care providers, pay attention in not resorting to risky behavior and are aware in using preventive measures properly.
ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃឱសថស្ថាន ភាពសោកសៅបានកើតមានលើប្រទេសកម្ពុជាម្តងទៀត។ ជាមួយនឹងអ្នកភូមិយ៉ាងហោចណាស់ 234 នាក់ បានឆ្លង មេរោគអេដស៍ ហើយស្ថានភាពនេះត្រូវបានកើតឡើងកាន់ តែអាក្រក់នៅក្នុងឃុំរកាខេត្តបាត់ដំបង។ មូលហេតុចម្បង ដែលបង្កអោយមានការផ្ទុះឡើងនេះ គឺបណ្តាលមកពីគ្រូ ពេទ្យម្នាក់ បានអនុវត្តន៍ផ្ទុយពីវិជ្ជាជីវៈគ្រូពេទ្យ និង គ្មាន អាជ្ញាប័ណ្ណត្រឹមត្រូវ ដែលកំពុងស្ថិតនៅក្រោមការស៊ើប អង្កេតពីអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ។ កំណត់ត្រាបានបង្ហាញថា មាន អ្នកភូមិ 2 នាក់ ដែលមានផ្ទុកមេរោគអេដស៍បានស្លាប់ ហើយ។ នេះជាបញ្ហាមួយមិនអាចបដិសេធបានបង្ហាញ អោយឃើញថា អ្នកជំងឺមួយចំនួនដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយ ជំងឺដ៏សាហាវនេះងាយនឹងរងគ្រោះថ្នាក់ដល់ស្លាប់ ដោយ សារតែប្រព័ន្ធភាពស៊ាំចុះខ្សោយ និង ស្ថានភាពរួមផ្សំពីជំងឺ ផ្សេងៗពីមុន។ របាយការណ៍សោកនាដកម្មមួយផ្សេងទៀត បានថ្លែងថាគ្រួសារទាំងមូលបានឆ្លងមេរោគនេះ ហើយកំរិត ជីវភាពរបស់ពួកគេមានលក្ខណៈខ្វះខាត និង មិនសូវមាន ប្រាក់ចំណូល។ ដោយមានជំនួយរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការផ្តល់ជូនដោយឥត គិតថ្លៃ នូវថ្នាំប្រឆាំងវីរុសអេដស៏ ( Anti-Retrovial
Drug )
( ក្រៅពីករណីដូចដែលបានបង្ហាញនេះ មាន
បំផុតលើពិភពលោក និង ជាអ្នកស្នេហាមនុស្សជាតិដ៏ល្
ប្រហែលជា 70% ប៉ុណ្ណោះដែលទទួលបានថ្នាំទាំងនេះរហូត
បីល្បាញ លោក Bill
Gates ទើបប្រកាសពីជំនឿរបស់
មកដល់បច្ចុប្បន្ន ) តើអ្វីដែលអាចធ្វើទៅបានចំពោះការ
គាត់នៅលើវ៉ាក់សាំង និង ថ្នាំថ្មីដើម្បី ប្រយុទ្ធ ប្រឆាំងនឹង
ដោះស្រាយអោយបានច្បាស់លាស់លើករណីនេះ? តើវាមិន
មេរោគអេដស៍ នឹង ត្រូវទទួលស្គាល់នៅត្រឹមឆ្នាំ 2030។
គ្រប់គ្រាន់មែនទេ ប្រសិនបើត្រឹមតែពឹងផ្អែកលើការព្យា-
លោក Gates បានលើកឡើងថា សម្រាប់ជំងឺអេដស៍ នឹង
បាល ដោយសារតែវាមានករណីគំរាមកំហែងដល់ជីវិតជា
មិនមានទីបញ្ចប់នោះទេ។ ទោះយ៉ាងណាយើងកំពុងស្វែង
បន្ទាន់?
រកឧបករណ៍ដែលនឹងអនុញ្ញាតឱ្យមានការកាត់បន្ថយបញ្ហា ជំងឺអេដស៏ពី 95-100%។ តាមការប៉ាន់ស្មាន ឧបករណ៍
មេរោគអេដស៍ជាសកល
ទាំងនេះនឹងត្រូវបានបង្កើតក្នុងកំឡុងពេល 15 ឆ្នាំខាងមុខ
វេជ្ជសាស្រ្តពិភពលោកបានចំណាយប្រាក់ជាច្រើន សន្ធឹក
ទៀត។
សន្ធាប់សំរាប់មូលនិធិជំនួសការបង្កើតការព្យាបាលមេរោគ អេដស៍។ គ្រាន់តែនៅក្នុងឆ្នាំនេះ ការព្យាបាលជំងឺអេដស៍
ប្រទេសកម្ពុជា និង មេរោគអេដស៏
ត្រូវបានគេបង្ហាញថាមានការអភិវឌ្ឍប្រសើរឡើង។ វិធី
បច្ចុប្បន្ននេះ មានសេវាថែទាំសុខភាពសំខាន់ៗមួយចំនួន
សាស្ដ្រគឺការបំលែងអង់ស៊ីមម្យ៉ាង អោយទៅសំលាប់វីរុស
អាចរកបាននៅប្រទស េ កម្ពុជាដែលមានតំលស ៃ មរម្យក្នង ុ
ដែលនៅក្នុងកោសិកាមេ។ ការធ្វើតេស្តលើសត្វកណ្តុរនៅ
ការធ្វើតេស្តដល់សាធារណៈជន។ ក្រុមហ៊ុន DKSH កម្ពុជា
ក្នុងមន្ទីរពិសោធន៍បានបង្ហាញប្រសិទ្ធិភាព និង ក្តីសង្ឃឹម
សហការជាមួយ
ចំពោះប្រតិបត្តិការសាកពិសោធន៍ដោយយកថ្នន ាំ េះមកព្យា-
តេស្តរកជំងឺកាមរោគនៅគ្លីនិក និង មន្ទីរពេទ្យសំខាន់ៗ
បាលលើមនុស្ស ហើយការសាកល្បងនេះត្រូវការពេលវេ-
នៅឆ្នាំ 2015 នេះ ហើយគំនិតផ្តួចផ្តើមផ្សេងទៀតក្រុម-
លាយូរ និង ថវិការច្រើន។
Alere
បានប្តេជ្ញាថានឹងចាប់ផ្តើមធ្វើ
ហ៊ុន DKSH បានគ្រោងឡើងស្របពេលជាមួយនឹងបេស កម្មរបស់ប្រទេសកម្ពុជាចំពោះមេរោគអេដស៏។ ថ្មីៗនេះ
ជំងឺអេដស៍គឺជាជំងឺដែលអាចការពារបានដូចជំងឺដល ែ កាច
អង្គការ UNAIDS បានរាយការណ៍ថា មានការធ្លាក់ចុះ
សាហាវផ្សេងៗទៀត។ ទោះជាយ៉ាងណា មនុស្សភាគច្រើន
67 % នៃករណីមេរោគអេដស៏នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និង
អាចប្រឈមមុខក្នុងការឆ្លងមេរោគនេះដូចជា អ្នកដែលមាន
ក្នុងចំនោមប្រជាជនដែលមានអាយុពី 15 ទៅ 49 ឆ្នាំបាន
ដៃគូរួមភេទច្រើន រួមភេទដោយមិនមានការការពារ ដែល
ធ្លាក់ចុះ 0.4% នៅឆ្នាំ 2014 ហើយពី 0.6% នៅឆ្នាំ 2013។
ជាការលំបាកសម្រាប់មនុស្សមួយចំនួនដើម្បីទប់ទល់។ អ្នក
ប្រទេសកម្ពុជាបានស្តារមុខមាត់ឡើងវិញនៅក្នុងការប្រ-
នឹងសម្គាល់ឃើញថាជំងឺអេដស៍គឺស្រដៀងគ្នាជាមួយនឹង-
យុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺអេដស៏ដោយការផ្ទុះជំងឺអេដស៏នៅខេត្ត
ជំងឺមហារីកដោយវាអាចបណ្តាលអោយស្លាប់ដូចគ្នា ប៉ុន្តែ
បាត់ដំបងថ្មីៗនេះ ដែលជារឿងដ៏គួរអោយសង្វេគជាពន់
ជំងឺមហារីកប៉ុន្មានឆ្នាំមកហើយ និង មានប្រវត្តិនៃការរស់
ពេក។
រានមានជីវិតទាំងអស់បានបញ្ជាក់ថា ជំងឺមហារីកដែល ស្ថិតក្នុងកំរិតណាមួយអាចព្យាបាលអោយជាសះស្បើយ។
ដំណោះស្រាយចំពោះករណីជំងឺអេដស៏ និង ក្រុមគ្រូពេទ្យ
ជាមួយនឹងអ្នកឆ្លងមរោ េ គថ្មៗ ី រាប់លាននាក់នៅក្នង ុ ពិភព-
គួរតែត្រូវបានដោះស្រាយជាបន្ទាន់។ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខា-
លោក តើអ្នកធ្លាប់ឆ្ងល់ទេថាហេតុអ្វីបានជាក្រុមហ៊ុនផលិត
ភិបាលកម្ពុជាបានសន្យាថា មិនត្រឹមតែលុបបំបាត់គ្លីនិក
ឱសថបានចំណាយពេលយ៉ាងយូរក្នុងការស្វែងរកថ្នាំព្យាបា-
ដែលគ្មានអាជ្ញាប័ណ្ណប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏នឹងជ្រើសរើសយក
លជំងឺអេដស៏? ឬ វ៉ាក់សាំងដើម្បីការពារជំងឺអេដស៏មាន
អ្នកផ្តល់ការថែទាំសុខភាពដែលមានក្រមសីលធម៌ក្នុងការ
ភាពប្រសើរឡើងជាងមុនហើយឬនៅ?
បន្ត ការយល់ដឹងពីស្ថានភាពបច្ចុប្បន្នរបស់ជំងឺអេដស៏ក្នុង ប្រទេសនេះ។ ជាថ្មីម្តងទៀតយើងក៏មានវិធានការណ៍ការ
មូលហេតុគ្រប់យ៉ាងគឺដោយសារតែលុយ។ នៅក្នុងភាពពិត
ពារជំងឺអេដស៏ដែលអាចរកបាននៅលើទីផ្សារ ជាពិសេស
ដំណើរការទាំងមូលនៃការអភិវឌ្ឍការធ្វើតេស្ត និង ការ
នៅតាមឱសថស្ថានសូម្បីតែនៅតាមបណ្តាខេត្តនានា។
លើកកម្ពស់ផលិតផល ត្រូវចំណាយប្រាក់រាប់រយពាន់លាន ដុល្លារ។ ជាមួយនឹងចំនួនទឹកប្រាក់ដ៏ធំនេះ សំណួរជាមូល
រដ្ឋាភិបាល និង ប្រជាជនត្រូវសហការណ៍គ្នាក្នុងការទប់ស្កាត់
ដ្ឋានសម្រាប់ពួកយើងដើម្បីសួរថាបើអ្នកដែលមានភាពងាយ
ជំងឺនេះ។ ខណៈពេលដែលរដ្ឋាភិបាលកំពុងជួយដល់ប្រជា-
រងគ្រោះចំពោះជំងឺអេដស៍ ឬ មានហានិភ័យក្នុងការប្រឈម
ជនរបស់ខ្លួនក្នុងការផ្តល់ពត៌មាន ការអប់រំ និង វិធានការណ៍
មុខ ហើយជាមនុស្សដែលភាគច្រើនមាននៅក្នុងប្រទេស
ក្នុងការបង្ការជំងឺ នោះប្រជាជនកម្ពុជាគួរតែធ្វើតាមវិធីរបស់
កំពុងអភិវឌ្ឍន៍នោះ តើពួកគេអាចមានលទ្ធភាពទិញផលិត
ខ្លួនក្នុងការធានាថាពួកគេបានជួបព្យាបាលជាមួយអ្នកផ្តល់
ផលវេជ្ជសាស្រ្តបែបនេះដែរឬទេ។ វាជាការសំខាន់ដើម្បី
សេវាថែទាំសុខភាពដែលអាចទុកចិត្តបាន និង មានសុវត្ថិ
កំណត់លក្ខណៈរបស់វា ដោយសារមនុស្សទាំងនេះគ្រាន់
ភាព។ ប្រជាជនត្រូវយកចិត្តទុកដាក់លើរាល់ ទង្វើរដែល
តែពឹងផ្អែកលើជំនួយពីរដ្ឋាភិបាល និង អង្គការក្រៅរដ្ឋា-
ជាការប្រឈមមុខនឹងការឆ្លងជំងឺ រួមទាំងចេះប្រើវិធានការណ៍
ភិបាលរបស់ពួកគេតែប៉ុណ្ណោះ។ បុរសដែលមានជាងគេ
ការពារអោយបានត្រឹមត្រូវ។
9
10
See the Whiteness. Feel the Shine
េឃីញភាពសស�ាត
យល់ពភ ី ាពភ�ែឺ ចងចាំង EXTRA WHITE FRESH MINT
BEAUTY PEARLS
EXTREME WHITE COOL MINT
FRESH WHITE ARTIC MINT
CHURCH & DWIGHT AUSTRALIA
GEL FOR ORAL APPLICATION
SHUT
THE PAIN
PANSORAL �ជំនួយដល់�រព��លរយៈ��លខ�ី��ល�ក់ទង
�នឹងប��រ�ក និង ដំ��ើ��ស����អូម�ត់ Adjunctive therapy for short-term and related inflammatory conditions of the oral mucosa ulcer pain.
Expert EXPERTin INdental DENTALcare CARE
Market Expansion Services by www.dksh.com
11
HEALTH
Clean Cut by Dr. Deb Soden
Now’s the month when people always set up new goals or plan for this year’s especially with their health. It’s already a fact that health is a priority we need to take care and maintain.
Circumcision that’s often done for religious and cultural reasons may also be a matter of family tradition, personal hygiene or preventive health care. Circumcision, technically, is a medical operation that removes the foreskin that covers the tip of the penis. Sometimes there's a medical need for circumcision, such as when the foreskin is too tight to be pulled back (retracted) over the glands. In other cases, particularly in certain parts of the world, circumcision is recommended for older boys or men to reduce the risk of certain sexually transmitted infections. There may be varied views about resorting to circumcision but it’s a highly acceptable gesture for people to welcome circumcision and appreciate the health benefits one can have upon doing it. I, for one, am in favor of it. Gain More The public health benefits are enormous, and include protection from urinary tract infections, that are common over the lifetime and often cause permanent kidney damage in babies, inferior genital hygiene, smegma, sexually transmitted HIV, oncogenic types of human papillomavirus, genital herpes, syphilis and chancroid, penile cancer, and possibly prostate cancer, phimosis, paraphimosis, thrush, and inflammatory skin conditions. "In women, circumcision of the male partner provides substantial protection from cervical cancer, genital herpes, bacterial vaginosis (formerly termed "gardnerella"), possibly Chlamydia (that
can cause pelvic inflammatory disease, infertility, and ectopic pregnancy), and other infections," Dr. Peang Lyna, DKSH Medical Advisor, said Circumcision has socio-sexual benefits and reduces sexual problems with age and diabetes. It has no adverse effect on penile sensitivity, erectile function, or sensation during sexual arousal and is reported to enhance the sexual experience for men. Most women prefer the circumcised penis for appearance, hygiene, lower infection risk and sexual activity. At least half of all uncircumcised males will develop one or more problems over their lifetime caused by their foreskin, and many will suffer and die as a result. The benefits exceed the risks by over 100 to 1, and if the level of suffering and fatalities are taken into account in men and their sexual partners the benefit is orders of magnitude higher than this. Given the convincing epidemiological evidence and biological support, routine circumcision should be highly recommended by all health professionals and access facilitated by the health systems of every country. Ward it off Circumcision has major preventive and bodily benefits: • Eliminates the risk of phimosis, which affects 1 in 10 older boys and men. This condition refers to a tight foreskin that cannot be pulled back fully, so making cleaning under it, and passing urine, difficult. Phimosis increases risk of penile cancer 12-fold, and is the cause of
catheter problems in nursing homes. • Reduces by 3-fold the risk of inflammation and infection of the skin of the penis. One in 10 uncircumcised men get inflammation of the head of the penis which is covered by the foreskin. This rises to 1 in 3 if the uncircumcised man is diabetic. (Uncircumcised diabetic men also have other severe penile problems.) In contrast only 2% of circumcised men get this condition. • Over 10-fold decrease in risk of urinary tract infection. Whereas risk is only 1 in 500 for a circumcised boy, 1 in 50 uncircumcised males will get a urinary tract infection in infancy and 1 in 5 over the lifetime. This very painful condition is particularly dangerous in infancy. 40% develop kidney inflammation and disease; sepsis and meningitis can also result. • Over 20-fold decrease in risk of invasive penile cancer, which has a high fatality rate. One in 1,000 uncircumcised men get penile cancer, which usually requires penile amputation or disfiguring surgery leading to impaired penile function. • Uncircumcised men have elevated risk of prostate cancer, which affects 1 in 9 Australian men over their lifetime. • Circumcision may reduce by up to 5 times the risk of the man’s female partner being infected by chlamydia or getting cervical cancer (which is caused by highrisk human papillomavirus). Chlamydia
12
has more than doubled over the past 5 years in Australia and can cause infertility (in both sexes), pelvic inflammatory disease, and ectopic pregnancy. • If not circumcised soon after birth, up to 10% of males will later require one anyway for medical reasons. • Credible research shows that most women prefer the appearance of the circumcised penis. They also prefer it for sexual activity. Hygiene is one reason; increased contact of the penis with the vaginal wall, and stimulation, are others.
variety of infections, adverse medical conditions and potentially fatal diseases over their lifetime, and most importantly, protects a person’s sexual partner. The benefits vastly outweigh risks. I believe that resorting to it is a perfectly legitimate option. Start with this article that has provided you an overview of circumcision and feel free to dig-in, read through clinical and scientific studies and comprehensively research on it before making that decision. ការកាត់ស្បែកនៃចុងប្រដាប់ភេទបុរស ( Circumci-
sion ) ដែលបានធ្វើជាញឹកញាប់ក្នុងន័យសាសនា និង
• In general, sexual function, sensation and satisfaction are the same or better in circumcised men
វប្បធម៌ ហើយក៏ជាបញ្ហាដែលអាចពាក់ព័ន្ធដល់ប្រពៃណី
Like any surgical procedure, there are risks associated with circumcision. However, these risks are low. Problems associated with circumcision may include pain, risk of bleeding and infection at the site of the circumcision, irritation of the glands, increased risk of meatitis (inflammation of the opening of the penis) and/or risk of injury to the penis. Circumcision will always be a matter of personal preference. However, to represent it as a "surgical vaccine," circumcision protects men towards a
ប្រតិបត្ដិផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្ត ដោយកាត់យកស្បែកដែលគ្រប
គ្រួសារ អនាម័យផ្ទាល់ខ្លួន ឬ ការការពារសុខភាពផងដែរ។ បច្ចេកទេសនៃការកាត់ស្បែកនៃចុងប្រដាប់ភេទគឺជាការ
ដណ្តប់លើចុងលិង្គចេញ។ ពេលខ្លះវាអាចជាតម្រូវការផ្នែក វេជ្ជសាស្រ្តសម្រាប់ការកាត់ស្បែកនៃចុងប្រដាប់ភេទ ដូច
ជានៅពល េ ដែលស្បក ែ គ្របក្បាលលិង្គនោះមានភាពតឹង
ពេកដោយមិនអាចទាញត្រលប់មកវិញបាន។ នៅក្នុងករណី ផ្សេងទៀត ជាពិសេសនៅក្នុងផ្នែកខ្លះនៃពិភពលោក ការ
កាត់ស្បែកនៃចុងប្រដាប់ភេទត្រូវបានណែនាំសម្រាប់ក្មេង
ប្រុស ឬ បុរសដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យ នៃការឆ្លងជំងឺ កាមរោគមួយចំនួន។
មានទស្សនៈជាច្រើនទាក់ទងនឹងបញ្ហាកាត់ស្បែកនៃចុង
ប្រដាប់ភេទប៉ុន្តែវាជាកាយវិការដែលអាចទទួលយកបាន យ៉ាងត្រឹមត្រូវសម្រាប់មនុស្សដែលស្វាគមន៍ចំពោះការកាត់
ស្បែកនៃចុងប្រដាប់ភេទ និង មានមោទនភាពចំពោះអត្ថប្រយោជន៍សុខភាពដែលទទួលបានក្រោយពីការកាត់រួច។
ខ្ញជា ុំ មនុសស្ ម្នក ា ដ ់ ល ែ មានការពញ េ ចិតច ្ត ំពោះបញ្ហន ា េះ។
យល់ដឹងបន្ថែម
អត្ថប្រយោជន៍សុខភាពទូទៅ គឺមានភាពធំសម្បើម និង
រួមបញ្ចូលទាំងការការពារជាច្រើនដូចជា ការឆ្លងមេរោគ លើផ្លូវបង្ហូរទឹកមូត្រដែលវាជារឿងសំខាន់ពេញមួយជីវិត
ហើយជាញឹកញាប់បណ្តាលឱ្យមានការខូចខាតដល់តម្រង នោមរបស់ទារក អនាម័យប្រដាប់ភេទ បណ្តុំនៃខ្លាញ់ និង កោសិកាដែលស្លាប់នៅលើក្បាលលិង្គ ( Smegma ) ជំងឺ
កាមរោគ មេរោគអេដស៍ មហារីកដែលបង្កដោយមេរោគ
HPV ជំងឺប៉េសលើប្រដាប់ភេទ ជំងឺស្វាយ ដំបៅរលួយ លើប្រដាប់ភេទ ( chancroid ) មហារីកលិង្គ ជំងឺមហា-
រីកក្រពេញប្រូស្តាត ស្បែកនៃចុងលិង្គមិនអាចទាញត្រលប់វិញបានធ្វើអោយគាបលើរន្ធបង្ហួរនោម ( phimosis )
ស្បែកលើចុងប្រដាប់ភេទតឹងពេក ( paraphimosis )។
ចំពោះស្ត្រី ការកាត់ស្បែកនៃចុងប្រដាប់ភេទរបស់ដៃគូជា បុរសផ្ដល់នូវការការពារបានយ៉ាងល្អពីជំងឺមហារីកមាត់ស្បូន
ជំងឺប៉េសលើប្រដាប់ភេទ មេរោគ Chlamydia ដែល អាចបណ្តាលឱ្យមានជំងឺរលាកអាងត្រគាក គ្មានកូន និង
ការមានកូនក្រៅស្បូន រួមទាំងការឆ្លងមេរោគផ្សេងទៀត។ ការកាត់ស្បែក នៃចុងប្រដាប់ភេទ មានប្រយោជន៍ចំពោះ
13
បញ្ហាផ្លូវភេទ និង ជួយកាត់បន្ថយបញ្ហាផ្លូវភេទជាមួយនឹង
ផងដែរ។ ) ផ្ទុយទៅវិញមានតែ 2% នៃបុរសដែលបាន
នៃបុរសនៅពេលក្រោយនឹងតម្រូវឱ្យមានបញ្ហាណាមួយ
អវិជ្ជមានលើភាពប្រែប្រួល ចំពោះការទទួលអារម្មណ៍នៃ
អស់ទាំងនេះ។
• ការស្រាវជ្រាវដែលគួរឱ្យទុកចិត្តបានបង្ហាញថាស្ត្រីភាគ
កត្តាអាយុ និង ជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ វាមិនមានផលប៉ះពាល់ លិង្គ ភាពឡើងរឹង ឬ អារម្មណ៍ក្នុងអំឡុងពេលមានភាព សម្រើបផ្លូវភេទនោះទេ ហើយត្រូវបានរាយការណ៍ថាជួយ
កាត់ស្បែកនៃចុងប្រដាប់ភេទប៉ុណ្ណោះដែលកើតមានបញ្ហា
• មានការធ្លាក់ចុះចំពោះហានិភ័យនៃការឆ្លងមេរោគលើ
បង្កើនបទពិសោធន៍ផ្លូវភេទសម្រាប់បុរសទៀតផង។ ស្ត្រី
ផ្លូវបង្ហួរនោម។ ចំណែកការប្រឈមគឺមានតែម្នាក់ ក្នុងចំ-
ដោយសារ រូបរាងនៃប្រដាប់ភេទ អនាម័យ ហានិភ័យនៃ
នៃចុងប្រដាប់ភេទ បុរសដែលពុំកាត់ស្បែកនៃចុងប្រដាប់
ភាគច្រើនចូលចិត្តបុរសដែលកាត់ស្បែកនៃចុងប្រដាប់ភេទ ការឆ្លងមេរោគទាប និង សកម្មភាពផ្លូវភេទ។ យ៉ាងហោច
ណាស់ពាក់កណ្តាលនៃបុរសដែលពុំកាត់ស្បែកទាំងអស់
នឹងមានបញ្ហាមួយ ឬ ច្រើនដែលបណ្តាលមកពីស្បែកគ្រប
ណោម 500 នាក់ សម្រាប់ក្មេងប្រុសដែលបានកាត់ស្បែក ភេទម្នាក់ ក្នុងចំណោម 50 នាក់ នឹងទទួលរងនូវការឆ្លង
មេរោគលើផ្លូវបង្ហួរនោមចំពោះទារក និង 1 ក្នុងចំណោម 5 ករណី អាចកើតមានពេញមួយជីវិត។ ល័ក្ខខណ្ឌដែល
ក្បាលលិង្គរបស់ពួកគេ។ អត្ថប្រយោជន៍លើសពីហានិភ័យ
ឈឺចាប់បំផុតនេះ ច្រើនកើតមានជាពិសេស និង ផ្តល់
និង ការគាំទ្រដោយការសិក្សាពីរោគរាតត្បាត និង ការសិក្សា
ការដែលមិនបានកាត់ស្បែកចុងប្រដាប់ភេទនឹងបង្កអោយ
ប្រហែល100 ធៀបនឹង 1 ។ ដោយទទួលបានភស្តុតាង ជីវសាស្ត្រ ការកាត់ស្បែកនៃចុងប្រដាប់ភេទ គួរតែត្រូវ
បានណែនាំយ៉ាងខ្លាំងពីអ្នកជំនាញផ្នែកសុខភាពទាំងអស់
និង ទទួលបានការសម្របសម្រួលដោយប្រព័ន្ធសុខាភិបាល នៃប្រទេសនីមួយៗ។
ជៀសវាងការប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាទាំងអស់
សម្រាប់ហេតុផលវេជ្ជសាស្រ្ត។
ច្រើនចូលចិត្តរូបរាងនៃលិង្គនៅពេលដែលបានកាត់ចុង
ស្បែករួច។ ពួកគេក៏ចូលចិត្តវាសម្រាប់សកម្មភាពផ្លូវភេទ ផងដែរ។ អនាម័យជាមូលហេតុមួយ បង្កើនការកកិតនៃ លិង្គ និង ជញ្ជាំងនៃប្រដាប់ភេទនារី អោយកាន់តែមាន រំញោច នេះជាមូលហេតុមួយផ្សេងទៀត។
• ជាទូទៅ មុខងារផ្លូវភេទ អារម្មណ៍ និង ការពេញចិត្តគឺ
មានភាពដូចគ្នា ឬប្រសើរជាងសំរាប់បុរសដែលបានកាត់ ស្បែកនៃចុងប្រដាប់ភេទរួច។
គ្រោះថ្នាក់បំផុតចំពោះទារក។ 40% ចំពោះហានិភ័យនៃ
បច្ចេកទេសនៃការវះកាត់ស្បែកនៅចុងប្រដាប់ភេទណា
មានការរលាកតម្រងនោម និង ជំងឺតំរងនោម មេរោគក្នុង
ផងដែរ ប៉ុន្តែទោះយ៉ាងណាការប្រឈមនេះ គឺមានកំរិត
ឈាម និង ជំងឺរលាកស្រោមខួរក្បាល។
• ការថយចុះជាង 20 ដងចំពោះហានិភ័យនៃជំងឺមហារី
កលិង្គដែលមានអត្រាស្លាប់ខ្ពស់។ ម្នាក់ក្នុងចំណោមបុរស 1.000 នាក់ ដែលមិនបានកាត់ចុងប្រដាប់ភេទកើតជំងឺ
មួយក៏ដោយក៏អាចមានការប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាផ្សេងៗ
ទាប។ បញ្ហាដែលត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹងការកាត់ ស្បែកនៅចុងប្រដាប់ភេទរួមមាន ការឈឺចាប់ ហានិភ័យ
នៃការហូរឈាម និង ឆ្លងមេរោគនៅកន្លែងកាត់ស្បែក
រលាកក្រពេញប្រូស្តាត បង្កើនហានិភ័យនៃការរលាកបង្ហួរ នោម ( Ureteritis ) និង ហានិភ័យនៃការរងរបួសចំ-
មហារីកលិង្គ ដែលជាធម្មតាតម្រូវឱ្យមានការកាត់លិង្គ ឬ
ពោះប្រដាប់ភេទ។
ផ្លូវភេទ។
ការកាត់ស្បែកនៃចុងប្រដាប់ភេទជាបញ្ហានៃចំណង់ចំណូល
។ លក្ខខណ្ឌនេះសំដៅទៅលើស្បែកគ្របលើលិង្គដែលតឹង
• បុរសដែលពុំកាត់ស្បែកចុងប្រភេទមានការកើនឡើង
ស្បែកនៃចុងប្រដាប់ភេទ បុរសអាចដើរតួនាទីយ៉ាងសំ-
តែម្តង ដូច្នេះធ្វើឱ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់ការលាងសំអាត
អោយមានផលប៉ះពាល់ដល់បុរសជនជាតិអូស្ត្រាលីម្នាក់
ការកាត់ស្បែកនៃចុងប្រដាប់ភេទមានអត្ថប្រយោជន៍ ចំពោះការការពាររាងកាយដ៏សំខាន់មួយ:
• ជៀសផុតពីហានិភ័យនៃ បញ្ហា phimosisដែលអាច ប៉ះពាល់ដល់ក្មេងប្រុស និង បុរសម្នាក់ក្នុងចំណោម 10 នាក់
ដោយមិនអាចទាញត្រលប់វិញបានពេញលេញ ឬ មិនបាន
និង ពេលបត់ជើងតូច។ Phimosis បង្កើនហានិភ័យ នៃជំងឺមហារីកលិង្គ និង ជាមូលហេតុ ដែលបង្កអោយមាន បញ្ហាដល់បំពង់បង្ហូរទឹកនោម។
• កាត់បន្ថយការប្រឈមនឹងហានិភ័យនៃការរលាក រួមទាំង
ការវះកាត់ផ្នែកខ្លះដែលអាចណ្តាលអោយបាត់សមត្ថភាព
ចំពោះហានិភ័យនៃជំងឺមហារីកក្រពេញប្រូស្តាតដែលបង្ក ក្នុងចំណោម 9 នាក់។
• ការកាត់ស្បែកនៃចុងប្រដាប់ភេទ អាចកាត់បន្ថយដល់
ទៅ 5 ដងចំពោះហានិភ័យ នៃស្ត្រីចំពោះការឆ្លងមេរោគ
ចិត្តផ្ទាល់ខ្លួនរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗ។ ទោះបីយ៉ាងណា ការកាត់ ខាន់ជា " ការវះកាត់បង្ការបញ្ហាផ្សេងៗ ( Surgical
V-
accine ) " ។ ការកាត់ចុងប្រដាប់ភេទអាចប្រយុទ្ធប្រឆាំង
នឹងការឆ្លងមេរោគ ជំងឺធ្ងន់ធ្ងរដែលមានឥទ្ធិពលលើជីវិត រស់នៅប្រចាំថ្ងៃ ជាពិសេសទៅទៀតនោះគឺការពារដៃគូ រួមភេទរបស់ពួកគេ។ ការកាត់ចុងស្បែកនៃប្រដាប់ភេទ
ណោម 10 នាក់ដែលពុំកាត់ស្បែកនៅចុងប្រដាប់ភេទ
Chlamydia ឬ ជំងឺមហារីកស្បូន ( ដែលត្រូវបានបង្កឡើង មេរោគ HPV ) ។ ជំងឺដែលបង្កដោយមេរោគ Chlamydia មានច្រើនជាងទ្វេដងក្នុងរយៈ 5 ឆ្នាំកន្លងមកនេះ
គឺជាជម្រើសមួយដែលស្របច្បាប់ ហើយផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍
គ្របពីលើនោះ។ វាបានកើនឡើងដល់ 1 ក្នុងចំណោម 3
នៃភាពគ្មានកូន ( ទាំងពីរភេទ ) ជំងឺរលាកឆ្អឹងអាងត្រគាក
ធ្វើការស្វែងយល់ពីវាដោយភាពរីករាយ ហើយដើម្បីទទួល
ការឆ្លងមេរោគនៃស្បែកដែលគ្របលើលិង្គ។ ម្នាក់ក្នុងចំទទួលរងការរលាកក្បាលលិង្គ ដោយសារតែស្បែកដែល
ករណី ប្រសិនបើអ្នកដែលមិនកាត់ស្បែកនោះ ជាអ្នកជំងឺ
ទឹកនោមផ្អែម។ ( បុរសដែលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមដោយ មិនបានកាត់ស្បែក ក៏អាចមានបញ្ហាលិង្គធ្ងន់ធ្ងរដទៃទៀត
នៅក្នុងប្រទេសអូស្រ្តាលី និង អាចបណ្តាលអោយមានបញ្ហា និង ការមានកូនក្រៅស្បូន។
• ប្រសិនបើមិនបានទទួលការកាត់ស្បែកនៃចុងប្រដាប់
ភេទអោយបានឆាប់បន្ទាប់ពីកំណើតទេ លើសពី 10%
Average Fee of Circumcision in Phnom Penh Clinic/Hospital Fee **Khmer Soviet Hospital $50.00 - $60.00 *Royal Ratanak Hospital $1200.00 - $1500.00 *Traumatic Clinic $100.00 - $150.00 *Arun Reah Clinic $100.00 - $150.00 **Kossamak Hospital $50.00 - $60.00 * Private clinic/hospital, includes medication and medical care
**Public clinic/hospital, doesn't include medication and medical care
មានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនជាងផលប៉ះពាល់។ ខ្ញុំជឿថា វា
យ៉ាងល្អឥតខ្ចោះ។ ចំណែកឯអត្ថបទនេះ ផ្ដល់ឱ្យអ្នកនូវ ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃការកាត់ស្បែកនៃចុងប្រដាប់ភេទ សូម
បានពត៌មានអំពីវាអោយកាន់តែលំអិតទៀតនោះ សូម
ធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវលើផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រតាមរយៈវេបសាយ ផ្សេងៗបន្ថែមទៀត។
តំលៃជាមធ្យមចំពោះការកាត់ចុងស្បែកនៃប្រដាប់ភេទ គ្លីនិក / មន្ទីរពេទ្យ **មន្ទីរពេទ្យ ខ្មែរ-សូវៀត * មន្ទីរពេទ្យ រ៉ូយ៉ាល់រតនៈ * គ្លិនិកឯកទេសឆ្អឹង សំណង់ 12 * មន្ទីរសំរាកព្យាបាល និង សម្ភព អរុណរះ ** មន្ទីរពេទ្យ ព្រះកុសុមៈ
តំលៃ
$50.00 - $60.00 $1200.00 - $1500.00 $100.00 - $150.00 $100.00 - $150.00 $50.00 - $60.00
* គ្លីនិក / មន្ទីរពេទ្យឯកជន បូករួមទាំងថ្លៃថ្នាំ និង ការថែទាំរបួស ** គ្លីនិក / មន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ មិនរួមបញ្ចូលថ្លៃថ្នាំ និង ការថែទាំរបួសទេ
14
HEALTH
Contraception: It's a Choice Women should establish a strong communication with their partners about safe sex to ensure that both have consent on the method they need to involve in their sexual life.
Contraceptive use has increased in many parts of the world, especially in Asia. Globally, use of modern contraception has risen slightly to 3% from the past two decades. Certain nations have not totally enforce family planning as such, higher prevalence of unwanted pregnancy emerge. A conundrum most nations in poverty, in a tremendous rate of HIV and AIDS cases, and in insufficient access to family planning resources most likely face. Furthermore, some countries that already have the access have hard time disseminating veracious information regarding contraceptive means’ usage and side effects. Likewise, a certain birth control method doesn’t necessarily fit in everyone’s shoes. Women’s choice of a birth control method is as significant as their choice of priming themselves and their partners for imminent pregnancy. With all the vast methods presently available in the market and healthcare providers, figuring what method best suits you can be overwhelming. And even though easily accessible contraception is essential for helping women manage their reproductive health and stay out of poverty, many women still face barriers to getting it. Each type of birth control has pros and cons. There are various things to consider when choosing a birth control method—pregnancy timeframe, health, frequency of sex, additional protection from sexually transmitted diseases (STDs) and side effects.
Below is a brief report of the common contraceptive categories and methods you may want to know before deciding for your preferred contraception. Hormonal Methods A change in hormones may stop the release of egg, block sperm and change the lining of the uterus. Though these are deemed highly effective, they also have demerits under their sleeves such as lack of resistance from any STDs and a few side effects. A. Contraceptive Pill The infamous birth control pill is taken daily. It is a combination of progestogen and oestrogen. Upside includes having periods lighter, more regular and less painful, and possibility in providing a long-term protection against ovarian and uterine cancer. It may, as its downside, cause side effects such as headaches, breast tenderness, weight gain and nausea. B. Vaginal Ring The Nuva Ring, as it is also popularly called, is a soft plastic ring self-inserted into the vagine to slowly release low doses of progestogen and oestrogen into the bloodstream, usually, it is left in place for three weeks and is taken out for a week. It has a lesser number of side effects compared to birth control pills since it releases lower doses of hormones. C. Emergency Contraception A progestogen-only contraceptive
tablet, it is taken after unprotected sex and is available over-the-counter at pharmacies. It is an effective alternative for women, like breastfeeding mothers, who are unable to take oestrogen. It is also popularly called the Morning-After Pill. D. Mini Pill The Mini Pill or Progestogen-only Pill (POP) thickens cervical mucus and thins the lining of the uterus (endometrium) — preventing sperm from reaching the egg. The mini pill also sometimes suppresses ovulation. It is taken at the same time every day for maximum effectiveness. Its side effects include irregular bleeding, weight gain, moodiness and pimples. E. Injectable Contraception The Depo Ralovera or the Birth Control Shot is a shot in the arms that prevents pregnancy and lasts for three months. It is given regularly every 12 weeks. It may
15
also temporarily delay a return to normal periods and fertility after stopping the injections. There is no daily pill to remember. There is nothing to do right before having sex. Some women say it improves their sex lives because it helps them feel more spontaneous. It is also a very private method of birth control — there is no packaging or other evidence that might be embarrassing for some people. The shot can also help prevent cancer of the lining of the uterus. It also has the same side effect as a mini-pill. F. Contraceptive Implant This progestogen implant or the Implanon is placed under the upper arm under local anesthetic by GPs and gynecologists. It has an effectiveness strength of three years but can be removed at any time. The birth control implant is very effective. Less than 1 out of 100 women a year will become pregnant using the implant. The
implant may cause irregularities in women’s menstrual cycle and may cause unexpected results on health such as weight gain and irritability. Certain medicines and supplements may make the birth control implant less effective—certain TB medicines, certain medicines that are taken by mouth for yeast infections, certain HIV medicines, certain anti-seizure medicines and certain mental disorder medicines. G. Intra-Uterine Device (IUD) Mirena The IUD is a small, T-shaped device placed in the uterus strictly by GPs and gynecologists and releases a small amount progestogen. In comparison with the Implanon, the IUD lasts longer and is effective for five years. Although there may be some irregular bleeding and/or spotting at first, the device makes period lighter and may stop them altogether. There are minimal side
effects because the dose of hormone is minimal and works within the uterus. Non-hormonal Methods A. Intra-uterine Device (IUD) Multiload and Copper T Similar to a Mirena, the device is also placed in the uterus. Copper T lasts for 10 years while Multiload is only effective for 5 years. Women’s periods may be heavier and painful. As there are no hormones involved, it doesn’t have any hormonal side effects. B. Condom A thin sheath of rubber that is placed on an erect penis before contact occurs between the penis and the vagina to prevent pregnancy. Condoms are the most effective way to reduce the risk of sexually transmitted infections. To prevent breakage and friction, most people use water-based lubricant. It is the most accessible contraceptive means
16
as it is readily available over-the-counter, in supermarkets and even vending machines in public and private toilets.
be the first day you start menstruation. Afterwards, pick the longest and shortest of the cycles from your monthly tracking. Here’s the perplexing part: the first day of your fertility period is determined by subtracting 18 days from the length of your shortest cycle. If 26 days was your shortest menstrual cycle, take 26 and subtract 18 to come up with the number 8. This means that the first day of your fertility window starts on the 8th day of your cycle. The last fertile day is then determined by subtracting 11 from the length of your longest cycle. If 32 days was your longest menstrual cycle, take 32 and subtract 11 to reach the number 21. This means that the last day of your fertility period ends on the 21st day of your cycle.
six months old. Breastfeeding women are also given a chance to use other contraceptive methods indicated in this article as long as it is prescribed and recommended by a GP or a gynecologist.
First step is to take your temperature orally each morning before you become active. With a basal thermometer, you will recognize small changes in your temperature. Your body temperature will only rise between -17.55 and -17.22 degree Celsius when you ovulate. Then, record you temperature every day on your fertility tracking calendar. If you record it every day, you will see that prior to ovulation your temperature is rather consistent. As you get closer to ovulation, you may have a slight decline, but it will be followed by a sharp increase after ovulation. The increase in temperature is the sign that ovulation has just occurred. Because the increase happens after you have ovulated, this method is best used by those who have time to track and study their charts for a couple months, to ensure the best chances of conception. Illness, lack of sleep, and alcohol or drug use can affect your temperature and make it difficult to establish an accurate reading.
The time in between these is considered your fertility window.
hundred will be impregnated if not done correctly.
B. Calendar tracking Method Your past menstrual cycles is your definite guide for estimating your fertile times. In order to track your menstrual cycle and to identify your expected ovulation, you have to track your menstrual cycle for 8 to 12 months. Remember that day 1 will
C. Lactational Amenorrhoea Women’s hormones change during breastfeeding, hence, their bodies stop ovulation and period. This is only effective as long as the mother is fully breastfeeding day and night, has not had a period, and the baby is less than
Readers should know that even if a man pulls out in time, pregnancy can still happen. Some experts believe that pre-ejaculate, or pre-cum, can pick up enough sperm left in the urethra from a previous ejaculation to cause pregnancy. If a man urinates between ejaculations
There are also female condoms available in general pharmacies. Popularly known as Dental Dam, it is an option that can be used for both vaginal and anal intercourse. One of its famed advantages is that it can be inserted ahead of time instead of its usage moment before sex. C. Diaphragm A soft, dome-shaped rubber cap, the diaphragm is placed over the cervix and can be used in conjunction with spermicide. Note that it must be inserted before sex and left in place at least six hours after the intercourse.
D. Withdrawal Considered as the world's oldest way of practicing birth control, the withdrawal or the pull-out method prevents pregnancy by keeping sperm out of the vagina. As there are no side effects, anyone can use the withdrawal method. Like all birth control methods, the pull out method is much more effective when you do it correctly. Statistics show that 4 of every 100 women whose partners use withdrawal will become pregnant upon correct usage while 27 out of a
Natural Family Planning A. Basal body temperature Method Your basal body temperature measures a change in the temperature that occurs after ovulation and remains elevated until your next period. By looking at charting from a few cycles, the temperatures can reveal a pattern from which ovulation can be anticipated. The steps below can help you as you begin to track your temperature and identify when you are ovulating.
17
before having sex again, it will help clear the urethra of sperm and may increase the effectiveness of withdrawal. Permanent Methods A. Sterilization (Male Vasectomy) Vasectomy is a surgery performed to close or block the tubes that carry sperm. When the tubes are closed, sperm cannot leave a man's body and cause pregnancy. Like any other contraceptive method, there are complications that come with vasectomy. However, it is very rare and is usually caused by infection. Various infection symptoms include a fever over 37.7° C, blood or pus oozing from the site of the incision, excessive pain or swelling, hematoma,
and cutting the tubes with clips or rings while essure is done when tiny inserts are put in the tubes. Tissue grows around them and blocks the tube. It is mostly a safe procedure for women though it also poses a few risks. At times, women who are sterilized still develop pregnancy— ectopic pregnancy—in a fallopian tube. This type of pregnancy is serious and may be life threatening. Some of these methods may work for you while other may not. Each method has a varying degree of effectiveness in preventing pregnancy. Still, the best way to decide on the method that fits your situation is to meet with your healthcare provider or set an appointment with your preferred medical professional. More than all these, women should establish a strong communication with their partners about safe sex to ensure that both have consent on the method you need to involve in your sexual life. After all, it takes two to tango. ការប្រើវិធីពន្យាកំណើតមានការកើនឡើងយ៉ាងច្រើននៅ លើពិភពលោកជាពិសេសនៅតំបន់អាស៊ី។ នៅទូទាំងសកល លោក ការប្រើប្រាស់វិធីពន្យាកំណើតបែបទំនើបមានការ កើនឡើង 3% បើធៀបនឹងរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍មុន។ នៅតាមបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនមិនបានអនុវត្តការធ្វើផែន ការគ្រួសារទាំងស្រុងឡើយ ដូច្នេះអត្រាខ្ពស់នៃការមានផ្ទៃ ពោះដែលមិនចង់បានមានការកើនឡើង។ វាជាបញ្ហាដែល ភាគច្រើនកើតមាននៅក្នុងប្រទេសក្រីក្រ ហើយមានករណីឆ្លងមេរោគអេដស៍ និង ជំងឺអេដស៍យ៉ាងច្រើនរួមទាំង ការគ្មានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីរៀបចំផែនការ(ការពន្យា កំណើត)គ្រួសារនៅថ្ងៃខាងមុខផងដែរ។ លើសពីនេះទៀត ប្រទេសមួយចំនួនដែលបានដំណើរការ វិធីពន្យាកំណើតរួចទៅហើយនោះមានការលំបាកក្នុងការ ផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានទាក់ទងនឹងមធ្យោបាយពន្យាកំណើត ចំពោះការប្រើប្រាស់ និង ផលប៉ះពាល់។ ដូចគ្នានេះដែរវិធី សាស្ដ្រពន្យារកំណើតជាក់លាក់ណាមួយ មិនមែនសាកសម្យចំពោះបុគ្គលគ្រប់រូបឡើយ ឧទាហរណ៏ថាអ្នកអាច ទទួលយកការដាក់កងក្នុងស្បូន ដោយមានផលប៉ះពាល់ តិចតួច រឺ មិនមានតែម្តង តែអ្នកដទៃអាចនឹងមិនអាចដាក់ កងបែបនេះបានឡើយ ដូចនេះទើបយើងមានវិធីពន្យា កំណើតច្រើនយ៉ាងដើម្បីងាយស្រួលជ្រើសរើស។ ក្នុងការ
hydroceles (swelling that contain fluid and tenderness near the testicles) and granuloma (sperm leak from the tube). B. Sterilization (Female) During a sterilization procedure, a health care provider closes or blocks a woman's fallopian tubes. Closing the tubes can be done through Tubal Ligation or Essure. Tubal Ligation is performed by tying
ជ្រើសរើសវិធីសាស្រ្តពន្យាកំណើត ចំពោះស្រ្តីម្នាក់ៗគឺជា ការសំខាន់សំរាប់ផ្តល់ជាជម្រើសរបស់ពួកគេក្នុងការជំរុញ ខ្លួនឯង និង ដៃគូដើម្បីកំណត់គោលដៅការមានគភ៌ជាក់ ច្បាស់មួយ។ ជាមួយនឹងវិធីសាស្រ្តដ៏សំបូរបែប និង ការផ្តល់ សេវាថែទាំសុខភាពទាំងអស់ ដែលមាននៅពេលបច្ចុប្បន្ន សូមស្វែងរកអ្វដ ី ែលសាកសមនឹងវិធីសាស្រ្តដ៏ល្អបំផុតសំរាប់ ខ្លួនអ្នក។ ហើយទោះបីជាវិធីពន្យារកំណើតមានភាពងាយ ស្រួល និង មានសារៈសំខាន់ សម្រាប់ជួយដល់ស្ត្រីដើម្បី
គ្រប់គ្រងសុខភាពបន្តពូជរបស់ខ្លួន និង ចាកឆ្ងាយពីភាព ក្រីក្រក៏ដោយ ប៉ុន្តែនៅមានស្ត្រីជាច្រើននៅតែប្រឈមនឹង ឧបសគ្គក្នុងការទទួលបានវា។ ប្រភេទនៃការពន្យាកំណើតមានគុណសម្បត្តិនិងគុណវិបត្តិ ផ្សេងៗគ្នា។ មានរឿងជាច្រើនដើម្បីពិចារណានៅពេល ជ្រើសយកវិធីសាស្រ្តពន្យាកំណើត ដើម្បីកំណត់ការមាន ផ្ទៃពោះសុខភាពភាពញឹកញាប់នៃការរួមភេទ ការ ការពារ បន្ថែមពីជំងឺកាមរោគ ( STD ) និង ផលប៉ះពាល់។
ខាងក្រោមនេះគឺជារបាយការណ៍សង្ខេបមួយនៃប្រភេទ និង វិធីសាស្រ្តពន្យាកំណើតជាទូទៅដែលអ្នកអាចនឹងច ង់ដឹងមុនពេលសម្រេចចិត្តចំពោះការពន្យាកំណើតដែល អ្នកពេញចិត្ត។ វិធីសាស្រ្តពន្យាកំណើតដោយប្រើអ័រម៉ូន អ័រម៉ូនអាចត្រូវបានប្រើដើម្បីផ្លាស់ប្តូរការមានកូន ដោយ ការបញ្ឈប់ការបញ្ចេញមេជីវិត ដែលបានរារាំងមេជីវិត ឈ្មោល និង ការផ្លាស់ប្តូរស្រទាប់ខាងក្នុងនៃស្បូន។ បើ ទោះបីជា វាត្រូវបានចាត់ទុកថាវិធីដែលមានប្រសិទ្ធិភាព ខ្ពស់ តែវាក៏មានផលវិបាកដោយវាមិនអាចការពារពីជំងឺ កាមរោម និង ប៉ះពាល់មួយចំនួន។ ថ្នាំពន្យារកំណើត ជាថ្នាំគ្រាប់ពន្យាកំណើតត្រូវលេបជាប្រចាំថ្ងៃ។ វាគឺជាការ
រួមបញ្ចូលគ្នានៃអ័រម៉ូន progestogen និង estrogen ។ ឥទ្ធិពលនៃថ្នាំរួមបញ្ចូលទាំងការមានរដូវតិច ទៀងទាត់ ពេលវេលា និង មិនសូវឈឺចាប់ ហើយវាមានលទ្ធភាពក្នុង ការការពាររយៈពេលវែងប្រឆាំងនឹងជំងឺមហារីកក្រពេញ អូវែ និង ស្បូន។ វាអាចមានគុណវិបត្តិដែលបណ្តាលឱ្យ មានផលប៉ះពាល់ដូចជាការឈឺក្បាល តឹងឈឺសុដន់ ការ ឡើងទម្ងន់ និង ចង់ក្អួតចង្អោត។ ដាក់កងក្នុងស្បូន
កង Nuva វាត្រូវបានគេហៅថាជាកងប្លាស្ទិចទន់ដែល អាចដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងទ្វារមាសដោយខ្លួនឯង ដើម្បីបញ្ចេញបរិមាណ
progestogen និង Oestrogen
ក្នុងកំរិតទាបសន្សឹមៗចូលទៅក្នុងឈាម ជាធម្មតាវាត្រូវ បានដាក់នៅក្នុងស្បូនរយៈពេលបីសប្តាហ៍ និង ត្រូវដកចេញ រយៈពេលមួយសប្តាហ៍។ វាមានផលប៉ះពាល់តិចបើធៀប ទៅនឹងថ្នាំពន្យាកំណើតដោយវាបានបញ្ចេញអរម៉ូនក្នុង កំរិតទាប។ ពន្យាកំណើតបន្ទាន់
ថ្នាំគ្រាប់ពន្យាកំណើត progestogen តែមួយមុខដែល ត្រូវលេបបន្ទាប់ពីការរួមភេទ ដោយមិនបានការពារ និង អាចរកជាវបាននៅតាមឱសថស្ថានដោយមិនចំាបាច់វេជ្ជបញ្ជា។ វាគឺជាជម្រើសដ៏មានប្រសិទ្ធិភាពជាពិសេសសម្រាប់ ស្ត្រីដែលបំបៅដោះកូនដែលមិនអាចប្រើថ្នាំដែលមានជាតិ
18
Oestrogen បាន។ វាត្រូវបានគេហៅផងដែរថាជាថ្នាំ Morning-after Pill ( ថ្នាំលេបនៅពេលព្រឹកបន្ទាប់
កងដាក់ក្រោមស្បែក
ពីរួមភេទរួច)។
ត្រូវបានដាក់នៅដៃស្ថិតក្រោមការប្រើថ្នាំស្ពឹក ដោយគ្រូ-
Mini Pill Mini Pill ឬ Progestogen តែមួយមុខ (POP ) ធ្វើឲ្យទឹករំអិលមាត់ស្បូនឡើងខាប់ និង ស្រទាប់ខាងក្នុង
នៃស្បូន (endometrium) មានភាពស្តើង ការពារមេ ជីវិតឈ្មោលពីការជួបជាមួយមេជីវិតញី។
Mini Pill
កងដាក់ក្រោមស្បែកដែលមានជាតិ progestogen ឬ ពេទ្យ និង អ្នកឯកទេសខាងរោគស្ត្រី។ វាមានប្រសិទ្ធិភាព រយៈពេលបីឆ្នាំប៉ុន្តែអ្នកអាចយកវាចេញ នៅពេលណាក៏ បាន។ វាមានទម្ងន់ស្រាលនិងមានប្រសិទ្ធិភាពខ្លាំង។ មាន តែស្ត្រីម្នាក់ក្នុងចំណោម 100 នាក់ក្នុងមួយឆ្នាំដែលបាន ប្រើវិធីពន្យាកំណើតបែបនេះហើយមានផ្ទៃពោះ។ កងដាក់ ក្រោមស្បែកនេះអាចបណ្តាលឱ្យមានភាពមិនប្រក្រតីនៅ
Mirena ឧបករណ៍នេះក៏ត្រូវដាក់នៅក្នុងស្បូនដែរ។ Copper T មានប្រសិទិ្ធរយៈពេល 10 ឆ្នាំខណៈពេលដែល Multiload គឺមានប្រសិទ្ធិភាពត្រឹមតែ 5 ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។ រដូវរបស់ស្ត្រីអាចនឹងមានច្រើនជាងធម្មតា និង មានភាព ឈឺចាប់។ កងប្រភេទនេះគ្មានជាតិអ័រម៉ូនឡើយដូចនេះ វានឹងមិនមានផលប៉ះពាល់ដោយសារឥទិ្ធពលអ័រម៉ូនទេ។
B. ស្រោមអនាម័យ ស្រោមជាផលិតផលបង្កើតឡើងពីកៅស៊ូស្តើងដែលត្រូវ បានពាក់លើប្រដាប់ភេទរឹងមុពេលមានទំនាក់ទំនងផ្លូវភេទ
នេះពេលខ្លះរារំាងដំណើរការបញ្ចេញពងអូវុល។ អ្នកត្រូវ
ក្នុងវដ្តរដូវរបស់ស្ត្រី និង អាចបណ្តាលអោយមានការឡើង
លេបជារៀងរាល់ថ្ងៃនឹងមានប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់។ ផលប៉ះ
ទម្ងន់ និង ឆាប់ខឹងជាដើម។
ដើម្បីបង្ការការមានផ្ទៃពោះ។ ស្រោមអនាម័យគឺជាមធ្យោ-
ឱសថ និង សារធាតុចិញ្ចឹមមួយចំនួនអាចធ្វើឲ្យកងនេះមិន
នៃការឆ្លងជំងឺកាមរោគ។ ដើម្បីបងា្កការដាច់រហែក និង
បាយដ៏មានប្រសិទ្ធិភាពបំផុត ដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យ
ពាល់របស់វារួមមានការហូរឈាមមិនទៀងទាត់ ឡើងទម្ងន់ ស្រងេះស្រងោច និង កើតមុន។
សូវមានប្រសិទ្ធភាពដូចជាថ្នាំព្យាបាលរបេង ថ្នាំសំលាប់ ថ្នាំចាក់ន្យាកំណើត
Depo Ralovera ថ្នាំចាក់ពន្យាកំណើតដែលចាក់នៅ ដើមដៃដែលការពារការមានផ្ទៃពោះនិង មានប្រសិទិ្ធភាព រយៈពេលបីខែ។ អ្នកត្រូវចាក់ថ្នាំនេះឱ្យបានទៀងទាត់រៀង រាល់ 12 សប្តាហ៍ម្តង។ វាក៏អាចពន្យាពេលជាបណ្តោះអាសន្ន នៃការវិលត្រឡប់នៃរដូវធម្មតារបស់អ្នកបន្ទាប់ពីការបញ្ឈប់ ការចាក់ថ្នាំនេះ។ អ្នកមិនចាំបាច់ត្រូវចងចាំក្នុងការលេប រឺ ចាក់រាល់ថ្ងៃឡើយ។ ហើយក៏មិនមានអ្វីដើម្បីធ្វើមុនពេល រួមភេទឡើយ។ ស្ត្រីមួយចំនួននិយាយថាវាធ្វើឲ្យជីវិតផ្លូវ ភេទរបស់ពួកគេមានភាពប្រសើរឡើង ព្រោះវាអាចជួយ ឱ្យពួកគេមានអារម្មណ៍ថា វាកាន់ជួយបង្កើនអារម្មណ៍ផ្លូវ ភេទបានលឿន។ វាក៏ជាវិធីសាស្រ្តផ្ទាល់ខ្លួនមួយនៃការ គ្រប់គ្រងកំណើត មិនមានការវេចខ្ចប់ ឬ ប្រើរបស់របរផ្សេង ទៀតដែលអាចជាការខ្មាស់អៀន សម្រាប់មនុស្សមួយចំនួន។ ការចាក់ថ្នាំនេះក៏អាចជួយការពារជំងឺមហារីកស្រទាប់ស្បូនបានដែរ។ ហើយផលប៉ះពាល់នៃឱសថស្រដៀង ទៅនឹងថ្នាំលេបពន្យាកំណើតដែរ។
មេរោគផ្សិត ថ្នាំសំរាប់អ្នកជំងឺអេដស៏ ថ្នាំប្រឆាំងនឹងជំងឺ ប្រកាច់និង ថ្នាំព្យាបាលជំងឺផ្លូវចិត្តជាដើម។ កងដាក់ក្នុងស្បូន (IUD)
Mirena
កងដាក់ក្នុងស្បូនមានទំហំតូចរាងជាអក្សរ T សំរាប់ដាក់
ការកកិតមនុស្សភាគច្រើនប្រើប្រាស់ទឹករំអិលជាជំនួយ។ ការប្រើប្រាស់ស្រោមអនាម័យជាវិធីពន្យាកំណើតដ៏ល្អមួយ ដែលអាចរកទិញបានដោយសេរីនៅតាមផ្សារទំនើប ឱសថស្ថាន និងកន្លែងផ្សេងៗជាច្រើនទៀត។ នៅលើទីផ្សារបច្ចុប្បន្នក៏មានស្រោមអនាម័យសំរាប់ស្ត្រីផង
ក្នុងស្បូនដោយគ្រូពេទ្យ និង អ្នកឯកទេសរោគស្ត្រី វានឹង
ដែរ ដែលអាចរកទិញបាននៅតាមឱសថស្ថានទូទៅផង
ប្រៀបធៀបជាមួយនឹងកង Implanon កងដាក់ក្នុងស្បូន
( ស្រោមដែលផលិតពីកៅស៊ូស្តើងប្រើ ដើម្បីការពារការ
សម្រាប់រយៈពេលប្រាំឆ្នាំ។ ទោះបីជាអាចមានការហូរឈាម
អាចប្រើបានទាំងតាមទ្វារមាស និង រន្ធគូទ។ គុណសម្បត្តិ
បញ្ចេញអ័រម៉ូន progestogen ក្នុងបរិមាណតិច។ បើ
ដែរ។ វាត្រូវបានគេស្គាល់ជាទូទៅថាជា Dental
ប្រភេទ Mirena នេះមានឥទិ្ធពលយូរ និង មានប្រសិទ្ធិភាព
ឆ្លងមេរោគតាមរយៈការរួមភេទ ) វាជាជំរើសមួយដែល
មិនប្រក្រតីនៅពេលដំបូងឧបករណ៍នេះធ្វើឱ្យអ្នកមានឈាម រដូវតិចនឹងអាចធ្វើឲ្យបាត់រដូវតែម្តង។ វាមានផលប៉ះពាល់ តិចតួចបំផុតដោយសារតែកំរិតនៃអរម៉ូននេះ គឺមានតិច និង ស្ថិតនៅក្នុងស្បូន។
Dam
របស់វាគឺអាចសកបញ្ចូលទៅក្នុងទ្វារមាស ឬ រន្ធគូទរបស់ ស្រ្តីមុនពេលរួមភេទដើម្បីការពារជំងឺកាមរោគ ការបង្ករោគ ផ្សេងៗ និង ការមានផ្ទៃពោះ។
វិធីសាស្រ្តដែលមិនមែនជាអ័រម៉ូន
C. Diaphragm ( សន្ទះគ្របសំរាប់ពន្យាកំណើត ) កៅស៊ូទន់ មានរាងកោន diaphragm ត្រូវបានក្រោប
ultiload
មេជីវិតផងដែរ ( Spermicide )។ សូមចំណាំ ឧបករណ៍
ឧបករណ៍ដាក់ក្នុងស្បូន ( កងដាក់ក្នុងស្បូន IUD ) Mនិង
Copper T
ស្រដៀងគ្នាទៅនឹង កង
នៅលើមាត់ស្បូន និង អាចត្រូវបានប្រើនៅក្នុងការសំលាប់
19
នេះត្រូវដាក់បញ្ចូលមុនពេលរួមភេទ ហើយដកចេញវិញ យ៉ាងហោចណាស់ 6 ម៉ោងបន្ទាប់ពីការរួមភេទរួច។ ផែនការគ្រួសារតាមបែបធម្មជាតិ
A. វិធីសាស្ត្រស្ទាបស្ទង់កំដៅនៃរាងកាយ ការវាស់ស្ទង់កំដៅក្នុងខ្លួននឹងមានការផ្លាស់ប្តូរដែលវាអាច កើតឡើងបន្ទាប់ពីការបញេ្ចញអូវុល និង អាចបន្តកើនឡើង រហូតដល់រដូវបន្ទាប់។ ដោយមើលតាមតារាងវដ្តរដូវចំនួន 2 ទៅ 3 ខែជាប់គ្នា អ្នកនឹងអាចកំណត់សំគាល់ឃើញថា កំដៅខ្លួននឹងមានការប្រែប្រួល ក្នុងអំឡុងពេលនៃការបញ្ចេញអូវុល។ ជំហានខាងក្រោមនេះអាចជួយអ្នកក្នុងការ ចាប់ផ្តើមដើម្បីតាមដានសីតុណ្ហាភាពរបស់អ្នក និង កំណត់ ពេលដែលអ្នកបានបញ្ចេញអូវុល។ ជំហានដំបូងគឺធ្វើការវាស់ស្ទង់សីតុណ្ហាភាពរបស់អ្នកតាម មាត់ជារៀងរាល់ព្រឹកមុនពេលដែលអ្នកធ្វើសកម្មភាពផ្សេងៗ។ ជាមួយនឹងឧបករណ៍វាស់កំដៅ អ្នកនឹងអាចដឹងពីការផ្លាស់ ប្តូរនៃកំដៅក្នុងខ្លួនរបស់អ្នកបាន។ សីតុណ្ហាភាពរាងកាយ របស់អ្នកនឹងកើនឡើងនៅចន្លោះ 0,4 ទៅ 1 0F នៅ
ពេលដែលអ្នកបញ្ចេញអូវុលម្តងៗ។ បន្ទាប់មកធ្វើការកត់ ត្រាសីតុណ្ហភាពជារៀងរាល់ថ្ងៃ នៅលើប្រតិទិនតាមដាន ការមានផ្ទៃពោះរបស់អ្នក។ ប្រសិនបើអ្នកបានកត់ត្រាវា ជារៀងរាល់ថ្ងៃ អ្នកនឹងឃើញថា មុនពេលបញ្ចេញអូវុល សីតុណ្ហភាពរបស់អ្នកគឺមិនមានការផ្លាស់ប្តូរទេ។ នៅពេល ដែលដល់ថ្ងៃបញ្ចេញអូវុល សីតុណ្ហភាពក្នុងខ្លួនរបស់អ្នក នឹងមានការកើនឡើង។ ការកើនឡើងនៃសីតុណ្ហាភាព នេះគឺជាសញ្ញាមួយបញ្ជាក់ថាជាថ្ងៃនៃការបញ្ចេញអូវុល។ ដោយសារតែការកើនឡើងនេះកើតមានឡើងក្នុងអំឡុង ពេលនៃការបញ្ចេញអូវុល នាំអោយវិធីសាស្រ្តនេះត្រូវបាន គេប្រើតាមរយៈអ្នកដែលមានពេលវេលា ដើម្បីតាមដាន និង សិក្សាលើតារាងកំណត់ត្រាប្រចាំខែរបស់ពួកគេ ដើម្បី ធានាអោយបាននូវឱកាសដ៏ល្អបំផុត សំរាប់ការមានផ្ទៃ ពោះ។ ជំងឺកង្វះនៃការគេង និង ការសេពគ្រឿងស្រវឹង ឬ ប្រើថ្នាំអាចប៉ះពាល់ដល់កំដៅក្នុងខ្លួនរបស់អ្នកដែលវាអាច បណ្តាលអោយកំណត់ត្រាតាមដានរបស់អ្នកមិនមានភាព ត្រឹមត្រូវ។
B.វិធីសាស្រ្តតាមដានតាមរយៈប្រតិទិន វដ្តរដូវសំរាប់ខែចាស់ គឺជាមគ្គុទេសដ៏ល្អបំផុតសម្រាប់ធ្វើ ការប៉ាន់ស្មានចំពោះរយៈពេលនៃការបញ្ចេញអូវុល។ ការ ធ្វើបែបនេះក្នុងគោលបំណងដើម្បីតាមដានវដ្តរដូវ និង ដើម្បីកំណត់រយៈពេលរំពឹងទុកនៃការបញ្ចេញអូវុល អ្នក ត្រូវតែតាមដានវដ្តរដូវរបស់អ្នករយៈពេល 8 ទៅ 12 ខែ។ សូមចងចាំចំពោះថ្ងៃទី 1 នៃការមករដូវប្រចាំខែ បន្ទាប់ មកធ្វើការតាមដាន និង កត់ត្រាសំរាប់រយៈពេលខ្លី រឺ វែង នៃវដ្តរដូវប្រចាំខែរបស់អ្នក។ នេះជាផ្នែកមួយរួច: ថ្ងៃដំបូង នៃរយៈពេលមានកូនរបស់អ្នកត្រូវបានកំណត់ ដោយដក ចំនួន 18 ថ្ងៃពីប្រវែងនៃវដ្តរដូវខ្លីបំផុតរបស់អ្នក។ ប្រសិន បើរយៈពេលខ្លីបំផុតនៃវដ្តរដូវប្រចាំខែរបស់អ្នកមានចំនួន
26 ថ្ងៃ ដូចច្នេះត្រូវយក 26 ថ្ងៃដក 18 ថ្ងៃនាំអោយនៅ សល់ 8 ថ្ងៃ នេះ មានន័យថានៅថ្ងៃដំបូងនៃការមានកូន របស់អ្នកចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី 8 នៃវដ្តរបស់អ្នក។ ដើម្បីធ្វើការ គណនាថ្ងៃបង្កកំណើតចុងក្រោយរបស់អ្នក គឺត្រូវដកចំនួន 11 ថ្ងៃពីចំនួនថ្ងៃនៃរដូវដែលវែងបំផុតរបស់អ្នក។ ប្រសិន បើរដូវដែលវែងបំផុតរបស់អ្នកមានចំនួន 32 ថ្ងៃគឺ យក 32 ដកចំនួន 11 ថ្ងៃ នាំអោយនៅសល់ 21 ថ្ងៃ មានន័យ ថា នៅថ្ងៃចុងក្រោយនៃអំឡុងពេលនៃការមានកូនរបស់ អ្នកត្រូវបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី 21 នៃវដ្តរដូវរបស់អ្នក។ ពេលវេលា សំរាប់ចន្លោះពេលទាំងនេះ ត្រូវបានចាត់ទុកថា ជារយៈ ចំហនៃការមានកូនរបស់អ្នក។
C. ការរាំងរដូវដោយសារការបំបៅកូនដោយទឹកដោះ អ័រម៉ូនរបស់ស្ត្រីផ្លាស់ប្តូរក្នុងអំឡុងពេលបំបៅកូន ដោយ ទឹកដោះ ជាហេតុធ្វើអោយរដ្តរដូវ និង ការបញ្ចេញអូវុល របស់ពួកគេត្រូវបានផ្អាក។ ការបំរែបំរួលនេះមានផលប៉ះ ពាល់លុះត្រាតែម្តាយធ្វើការបំបៅកូនដោយទឹកដោះយ៉ាង ពេញលេញទាំងពេលថ្ងៃ និង ពេលយប់ ហើយទារកមាន អាយុតិចជាង 6 ខែ។ ស្ត្រីដែលបំបៅកូនដោយទឹកដោះ ក៏ត្រូវបានផ្តលឱ ់ កាសឱ្យប្រើវធ ិ ីសាស្រ្តពន្យាកំណើតផ្សេង ទៀតដូចដែលបានបង្ហាញនៅក្នុងអត្ថបទ សំរាប់អំឡុង ពេលនេះដោយគោរពទៅតាមវេជ្ជបញ្ជា និង ការណែនាំ ពីសំណាក់វេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេស។
D. វិធីសាស្ត្រចាក់ទឹកក្រៅពាង ចាត់ទុកជាវិធីដែលចាស់បំផុតរបស់ពិភពលោក ចំពោះការ អនុវត្តនៃការគ្រប់គ្រងកំណើតបែបនេះ។ វិធីសាស្ត្រដកចេញ ក្រៅដើម្បីការពារការមានផ្ទៃពោះ តាមរយៈការបញ្ចេញ មេជីវិតឈ្មោលអោយនៅក្រៅទ្វារមាស។ ដោយសារវិធី សាស្ត្រនេះមិនមានផលប៉ះពាល់ មនុស្សគ្រប់រូបអាចប្រើ វិធីសាស្រ្តនេះបានផងដែរ។ បើប្រៀបជាមួយវិធីសាស្រ្តពន្យា កំណើតទាំងអស់ វិធីសាស្ដ្រចាក់ទឹកក្រៅពាង គឺ ជា វិី ធ សាស្តម ្រ យ ួ ដែលមានបស ្រ ទ ិ ិភា ្ធ ពបំផត ុ បស ្រ ន ិ បើអក ្ន ធ្វើវា បានត្រឹមត្រូវ។ ស្ថិតិបានបង្ហាញថាមានស្ត្រី 4 នាក់ក្នុងចំណោម ស្ត្រី 100 នាក់ដែលដៃគូប្រើវិធីសាស្ត្រចាក់ទឹកក្រៅពាងមាន ផ្ទៃពោះបើទោះបីជា ពួកគេបានប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រត្រឹម ត្រូវក៏ដោយ ខណៈពេលដែលស្ត្រី 27 នាក់ ក្នុងចំណោម 100 នាក់មានផ្ទៃពោះ ប្រសិនបើមិនបានប្រើប្រាស់វិធី សាស្ត្រត្រឹមត្រូវ។ អ្នកអានគួរដឹងថាបើទោះជាអ្នកបានដកចេញទាន់ពេល វេលាក៏ដោយ ការមានផ្ទៃពោះ នៅតែអាចកើតឡើង។ អ្នកជំនាញខ្លះជឿថាមុនពេលចេញទឹកកាម ឬ ត្រៀមចេញ ទឹកកាម មេជីវិតឈ្មោលអាចប្រមូលផ្តុំគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុង បំពង់បង្ហូរទឹកកាម ពីការបញ្ចេញទឹកកាមលើកមុនអាច បង្កអោយផ្ទៃពោះបាន។ ប្រសិនបើបុរសម្នាក់បត់ជើងតូច រវាងការបញ្ចេញទឹកកាមមុនពេលរួមភេទជាថ្មីម្តងទៀត វានឹងអាចជួយជម្រះមេជីវិតឈ្មោលតាមទឹកនោមបាន និង អាចបង្កើនប្រសិទ្ធិភាពនៃការចាកទឹកក្រៅពាងបានកាន់ តែល្អប្រសើរ។
វិធីសាស្រ្តអចិន្ត្រៃយ៍
A. ការពន្យាកំណើតដោយការចងបំពង់មេជីវិតឈ្មោល ( Male Vasectomy ) ការចងបំពង់មេជិវិតឈ្មោល ( ក្រៀវ ) គឺជាការវះកាត់ដើម្បី កាត់ផ្តាច់បំពង់ ដែលដឹកនាំមេជីវិតឈ្មោល។ នៅពេល ដែលបំពង់ត្រូវបានបិទ មេជីវិតឈ្មោលមិនអាចចាកចេញ ពីក្រពេញមេជីវិតឈ្មោល និង មិនអាចបណ្តាលឱ្យមាន ផ្ទៃពោះបាននោះទេ។ ដូចទៅនឹងវិធីសាស្រ្តពន្យាកំណើត ផ្សេងៗទៀត វិធីសាស្ត្រនៃការពន្យាកំណើតដោយការក្រៀវ ក៏អាចជួបប្រទះផលវិបាកផងដែរ។ ទោះជាយ៉ាងណា វា ជាការកម្រ ហើយជាធម្មតាត្រូវបានបង្កឡើង ដោយការ ឆ្លងមេរោគ។ រោគសញ្ញានៃការឆ្លងមេរោគនានារួមមាន គ្រុនក្តៅដែល កំដៅអាចឡើងលើសពី 100 °F មានឈាម ឬ ខ្ទុះពីតំបន់
ដែលធ្វើការវះកាត់ ឈឺចាប់ខ្លាំង ឬ ហើមជាំ hydroceles ( ការហើមដែលមានសារធាតុរាវនៅក្នុងពងស្វាស ) និង
granuloma ( ការលេចមេជីវិតឈ្មោលពីបំពង់ )។ B. ការពន្យាកំណើតដោយការចងដៃស្បូន ( ស្ត្រី )
ក្នុងអំឡុងនៃដំណើរការចងដៃស្បូន អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំ សុខភាពនឹងចងបំពង់មេជីវិតញី ( ដៃស្បូន)។ ការផ្ចិតបំពង់ ដៃស្បូនអាចធ្វើតាមវិធីសាស្ត្រ 2 យ៉ាងគឺ ការចងដៃស្បូន និង ស៊ករ៉ឺស័រចូលក្នុងដៃស្បូន។ ការចងដៃស្បូនធ្វើឡើង ដោយការចង ឬ កាត់បំពង់ដៃស្បូនជាមួយនឹងប្រដាប់គៀប ឬ ចងរាងជារង្វង់ ខណៈពេលវិធីសាស្ត្រ essure ត្រូវបាន ធ្វើឡើងដោយការបញ្ចូលរ៉ឺស័រតូចមួយចូលទៅក្នុងបំពង់ នៃដៃស្បូន។ ជាលិកាដុះនៅជុំវិញរ៉ឺស័រនឹងផ្ចិតបំពង់នៃដៃ ស្បូន។ វាគឺជាវិធីសាស្ត្រមួយ ដែលផ្តល់សុវត្ថិភាពខ្ពស់ប៉ុន្តែ វានៅតែមានការបឈ ្រ មមុខជាមួយនឹងផលវិបាកផ្សង េ ៗ។ នៅពេលដែលស្ត្រីត្រូវបានគេក្រៀវរួចហើយ នៅតែអាច មានផ្ទៃពោះ វាអាចជាការមានផ្ទៃពោះក្រៅស្បូន ឬ ការ មានផ្ទៃពោះនៅក្នុងបំពង់ដៃស្បូន។ ប្រភេទនៃការមានផ្ទៃ ពោះនេះ គឺមានលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរ និង អាចមានការគំរាម កំហែងដល់អាយុជីវិត។ មួយចំនួននៃវិធីសាស្រ្តទាំងនេះ អាចមានភាពល្អប្រសើរ សំរាប់អ្នកខណៈពេលដែលវិធីសាស្ត្រផ្សេងទៀតអាចនឹង មិនមានប្រសិទ្ធិភាព។ វិធីសាស្រ្តនីមួយៗ មានកម្រិតខុស ប្លែកគ្នាចំពោះប្រសិទ្ធភាពក្នុងការបង្ការការមានផ្ទៃពោះ។ នៅតែមានវិធីដ៏ល្អបំផុតក្នុងការសម្រេចចិត្តលើវិធីសាស្ដ្រ ដែលសាកសមនឹងស្ថានភាពរបស់អ្នក គឺ ជួបជាមួយអ្នក ផ្តល់ព្រឹក្សាលើសេវាថែទាំសុខភាពរបស់អ្នក ឬ ធ្វើការណាត់ ជួបជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេស។ លើសពីនេះទៅទៀត ស្ត្រីគួរតែបង្កើតការទំនាក់ទំនងដ៏រឹងមាំ ជាមួយនឹងដៃគូ របស់ខ្លួនអំពីការរួមភេទប្រកបដោយសុវត្ថិភាព ដើម្បីធានាថាអ្នកទាង ំ ពីរមានការយល់ពម ្រ លើវធ ិ សា ី សដ ្ដ្រ ល ែ អ្នក ទាំងពីរបានសំរេចចិត្ត។ ជាចុងក្រោយ ចូលរួមធ្វើការសំរេច ចិត្តរួមគ្នាដើម្បីទទួលបានជីវិតគ្រួសារដ៏ស្រស់បំព្រង។
20
�ើអ�ី�ប��អសមត��ពផ��វ��ទ?
WHAT IS ERECTILE DYSFUNCTION? Erectile dysfunction refers to a man’s inability to sustain an erection which is sufficient for sexual intercourse.
ប��អសមត��ពផ��វ��ទសំ��ើ�ពអសមត��ព
ក��ង�រ�ើងរ�ង�����ប់��ទបុរស ��ល����កមួយប��ល
�យបុរសមិន�នសមត��ព��ប់��ន់ក�ង�រ រួម��ទ។
WHAT ARE THE SIGNS AND SYMPTOMS OF ERECTILE DYSFUNCTION? Only being able to achieve erection during masturbation but not during sexual intercourse Reduced libido Inability in sustaining an erection A difficulty in achieving an erection WHY YOU SHOULD STOP USING FAKE ERECTILE DYSFUNCTION PRODUCTS? A counterfeit erectile dysfunction medicine is one which is deliberatly mislabeled to deceptively identify original ED drugs,manufactured with the wrong ingredietns and processed incorrectly, thus,affecting a person’s health.
�ើ�គស����ប��អសមត��ពផ��វ��ទ�នអ�ីខ�ះ?
• �ច�ើងរ�ង�ន����ល��លសំ��ច�ម�យខ��នឯង ប៉ុ��មិន�ច �រួច���លរួម��ទ។
• ចំណង់ផ�វ��ទ�ន�រ��ក់ចុះ
• អសមត��ពក��ង�រ�ើងរ�ង�����ប់��ទ • មិន�យនឹង�ើងរ�ង
��តុអ�ី�ន�អ�កគួរ��ប��ប់�រ��ើ��ស់��ំ
សំ�ប់ព��លប��អសមត��ពផ��វ��ទ ��ល���ង��យ?
��ំសំ�ប់ព��លប��អសមត��ពផ��វ��ទ��ល���ង��យ គឺ���ំ��ល��ើ�រ���ងបន�ំ��ើ��កស��
របស់ផលិតផលពិត��ល��ើ�យអ�ក��ើ��ស់�ន
�រពិ�កក��ង�រកំណត់ចំ�ំ �មួយនឹងផលិតផល ��ល��ឹម���វ �រផលិត�មួយនឹងស�ស�តុផ�ំ��លមិនសម��ប និង ដំ�ើរ�រ���រផលិតមិន�ន��ឹម���វ
��ល�ចផ�ល់ផលប៉ះ�ល់ដល់សុខ�ពអ�ក��ល�ន��ើ��ស់។
COUNTERFEITING CAN APPLY TO BOTH BRANDED AND GENERIC PRODUCTS AND COUNTERFEIT MEDICINES MAY INCLUDE:
��ំ��ង��យ�ច���ងបន�ំ�ំង��ំ��ល���ស់រូបមន��ើម ( Brand name ) និង ��ំ��លចម�ងរូបមន��មច�ប់ (Generic name ) �ើយនិង ��ំ��ល���ង��យ រួមប���លដូច�៖
No active ingredients Insufficient active ingredients Blue printer ink Wrong ingredients Correct ingredients but fake packaging
��នស�ស�តុផ�ំសកម� �មួយ �រ�តុផ�ំ��ល�នស�ស�តុសកម���ប់��ន់ Genuine
�មួយ នឹង�រ�ះពុម��យទឹក��ំពណ៌�ៀវ
Fake
�មួយ នឹង�រ�តុផ�ំ��លមិន��ឹម���វ �មួយ �រ�តុផ�ំ��ឹម���វ ����ងបន�ំ�រ��ចខ�ប់
Counterfeiter’s manufacturing facilities Ask only for the Real Blue from your pharmacy.
COU
NTER
FEIT
AFFE
CTED
DRUG
PEOP
S
LE IN
1 24 COUNTRIES IN 2011 60%
TIV NO AC
REDIE E ING
NTS
់ ់ដល ល ា ព ប៉ះ 11 ់ផល ំ 20 ា � ល � ឆ ផ �ក� ង �ន �ស� ក�ាយ ង � � � �ល� 24 � 1 ថ�ាំ� ន ួ ចំន ាជន ��ជ
60% គ �ានសម ាសធាត ផ�ំសក ុ ម�
16% ��ថ ផ� ក �� �ាំ�� ងក យស �ា ារធ យ ាតុផ �ំ �
�លម
ិន�
�ឹម�
�វ
21
Sildenafil for your Heart In Cambodia alone where heart disease is the most common cause of death, the Bio Medical Central (BMC) published findings on an erectile dysfunction drug could open a greater hope in decreasing mortality rate related to heart disease.
If only Pfizer's blue tablet was a motion picture, it would already be reigning as the all-time highest grossing blockbuster and not even all franchised movies combined would snip its title for that matter. An instant cultural icon, Pfizer's "The Real Blue" launch prompted rockethigh sales that reached billions of dollars globally. The Sildenafil Citrate drug has become a world-famous brand and has redefined how people likely viewed pharmaceutical drugs as somewhat similar to lifestyle medicines. It’s primarily used for treating erectile dysfunction (ED). Although there are minor side effects such as random headaches and heart burn, its main purpose of treating impotence by increasing blood flow the penis has been widely accepted and deemed effective by physicians and healthcare providers. A huge factor that affects men’s ego is their ability to ‘get it erected’ and this doesn’t work, a huge effect on how they response with their partners’ intimacy. And with the drug's main chemical, phosphodiesterase-5 inhibitor (PDE5i) that prevents relaxation of muscle tissues, an enormous number of men found a solution in solving their relationship problems as far as intimacy is concerned. With that issue already addressed, it’s an eye-opener that researchers discovered that it may also be a relevant key in
protecting people, specifically men, from any cardiovascular disease.
In Rome, the Sapienza University’s researchers found out that the PDE5i could well be used in preventing changes in the shape and size of heart tissue as well as improving heart health condition. The findings, which is based from 24 trials with over 1,600 patients (with heart conditions and not necessarily ED), manifested an improvement in heart performance without negative effects on blood pressure. Dr. Andrea Isidori of the Sapienza University confirmed that clinical trials based on the findings, where no indication of increased risk of visual disturbance, photosensitivity and ‘blue haze’ among the patients are seen, is currently underway. “Very few drugs used in cardiology can actually affect these parameters [improved efficiency in blood pumped into vessels, with relaxation between beats]. For this reason, their implications in the treatment and prevention of heart failure are huge.” Dr. Isidori added. "The molecule sildenafil was developed in cardiology to treat hypertension and they eventually realized that the side effect was erection. Pfizer chose to commercialize it for Erectile Dysfunction (ED). Another drug made
of sildenafil, Revatio, is commercialized to treat Pulmonary Hypertension. Yes, viagra will decrease the blood pressure but people taking it up to further improve thier health is still yet to be proven," DKSH Healthcare Ethical Marketing Manager Anne Charlotte Ficheroulle said. The analysis also showed that PDE5i prevented the heart from increasing in size and changing shape in patients suffering from left ventricular hypertrophy, a condition which causes thickening of the muscles in the left ventricle. As a result, the inhibitor could be administered, in controlled dosage, to men who suffer from hypertrophy and early-stage heart failure. “Often in medicine, drugs which are used to treat one ailment can have side effects that make it an effective treatment for other conditions,” Maureen Talbot, Senior Cardiac Nurse at the British Heart Foundation concurred. In Cambodia alone where heart disease is the most common cause of death, the BMC published findings could open a greater hope in decreasing mortality rate related to heart disease. Men are naturally observing ED as a potential health threat and that they should as well monitor their heart health. However, given the data assessed and research results obtained from the Sapienza University, there is a need of
22
large randomized controlled trials before healthcare providers could recommend the blue tablet to their heart patients.
ជាមួយនឹងបញ្ហាដែលបានដោះស្រាយរួច ហើយវាជាការ
ទទួលស្គាល់មួយដែលអ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញថា ឱសថ
ផ្សំសកម្ម Sidenafil,
ប្រសិនបើប្រៀបធៀបថ្នាំគ្រាប់ពណ៌ខៀវរបស់ Pfizerជា
ជាពិសេសបុរសពីជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង។ នៅក្នុង
ertension ( ការលើសសំពាធឈាមដែលបណ្តាលអោយ
ខ្សែភាពយន្តវិញនោះ វានឹងក្លាយជាប្រភេទខ្សែភាពយន្ត ដែលទទួលបានការពេញនិយមជាខ្លាំងពីសំណាក់អ្នក
នេះ អាចជាគន្លះឹ ដែលពាក់ពន ័ ក ្ធ ងកា ុ្ន រការពារមនុសស្ ទូទៅ ទីក្រុងរ៉ូម ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវរបស់សាកលវិទ្យាល័យ
Sapienza
បានរកឃើញថា PDE5i ត្រូវបានប្រើក្នុង
ទស្សនា។ ប្រសិនបើយកខ្សភា ែ ពយន្តផ្សេងៗដែលទទួល
ការបង្ការការផ្លាស់ប្តូររូបរាង និង ទំហំនៃជាលិកាបេះដូង
យន្ត មួយនោះ ក៏ដោយ ក៏វានៅទទួលបានការពេញនិយម
យោងតាមការសិក្សាចំនួន 24 ករណីជាមួយនឹងអ្នកជំងឺ
បានការពេញនិយមច្រើនមកប្រៀបធៀបជាមួយខ្សែភាព ជាងគេដដែល។
ការចាប់ផ្តើមជំរុញការលក់របស់ថ្នាំគ្រាប់ពណ៌ខៀវរបស់ Pfizer ត្រូវបានកើនឡើងជាលំដាប់រហូតដល់រាប់ពាន់លាន
ដុល្លារនៅទូទាំងពិភពលោក។ ឱសថដែលមានសារធាតុផ្សំ
ក៏ដូចជាការកែលម្អស្ថានភាពសុខភាពបេះដូង។ ដោយ ជាង 1.600 នាក់ ( មានបញ្ហាបេះដូង និង មិនមានបញ្ហា អសមត្ថភាពផ្លូវភេទ ) បានបង្ហាញថា ទទួលបានភាពប្រ
សើរឡើងចំពោះបញ្ហាបេះដូងរបស់ពួកគេដោយមិនមាន បញ្ហាអវិជ្ជមានទៅលើសំពាធឈាម។
citrate បានក្លាយជាម៉ាកយីហោដ៏
លោកវជ េ ប ្ជ ណ្ឌត ិ Andrea Isidori នៃសាកលវិទយា ្ ល័យ
្រ ជនអោយគិតថាវាជាឱសថដែលតវូ្រ បើ្រ ឱសថរបស់បជា
ផ្អែកលើការរកឃើញនេះ មិនមានការបញ្ជាក់ណាមួយដែល
សកម្ម Sildenafil
ើ រផ្លស ា ប ់ រូ្ត ចំពោះទស្សនៈ ល្បល ី ើ ពិភពលោក និង បានធ្វកា ប្រាស់សំរាប់ការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។ វាត្រូវបានប្រើជាចម្បង សម្រាប់ការព្យាបាលបញ្ហាអសមត្ថភាពផ្លូវភេទ( ភាពមិន
Sapienza បានបញ្ជាក់ថាការសាកល្បងព្យាបាលដោយ ពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្តល់ហានិភ័យនៃផលរំខានចំពោះការមើល
ជំងខ ឺ ច ា្ល ពន ន ឺ្ល ង ិ បញ្ហស ា វា ្រ ង ំ ភ្នក ែ ក្នង ុ ចំណោមអ្នកជំងឡ ឺ យ ើ ។
ៃ ង ិ ្គ ) ។ ទោះបីជាមានផលប៉ះពាល់តច ិ តួចដូច ឡើងរឹង នល
ឱសថមួយចំនួនដែលត្រូវបានប្រើនៅក្នុងការសិក្សានៃជំងឺ
សំខាន់ក្នុងការព្យាបាលគឺ ដោយការបង្កើនលំហូរឈាម
ឡើងចំពោះប្រសិទ្ធិភាព នៅក្នុងការសប់បញ្ចូនឈាមទៅ
និង ត្រូវបានទទួលស្គាល់ពីប្រសិទ្ធិភាពដោយវេជ្ជបណ្ឌិត
ចំពោះហេតុផលនេះ ទើបវាមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងចំបង
ជាការឈឺក្បាល និង ចុកចុងដង្ហើមក៏ដោយ គោលបំណងដ៏
បេះដូងអាចផ្តល់ឥទ្ធិពលដល់កត្តាទាំងនេះ ( ធ្វើឱ្យប្រសើរ
ទៅកាន់លិង្គដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់យ៉ាងទូលំទូលាយ
ក្នុងសរសៃឈាមជាមួយ នឹងគំលាតនៃចង្វាក់បេះដូង ) ។
និង អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពជាច្រើន។
ក្នុងការព្យាបាល និង ការការពារនៃជំងឺខ្សោយបេះដូង។
កត្តាដ៏ធំដែលប៉ះពាល់ដល់បុរស គឺបញ្ហាសមត្ថភាពរបស់ពួក
គេក្នុងការ " ឡើងរឹងនៃប្រដាប់ភេទ " ហើយពេលខ្លះការ រួមភេទមិនអាចប្រព្រឹត្តទៅបាន ដែលជាផលប៉ះពាល់ដ៏ធំ ចំពោះបុរស ក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងដៃគូរបស់ពួកគេ។
ហើយជាមួយនឹងសារធាតុគីមីដ៏សំខាន់គ,ឺ phosphodiesterase 5 (PDE5i) មានតួនាទីការពារការសំរាកនៃ
ជាលិកាសាច់ដ។ ំុ បុរសជាច្រនបា ើ នរកឃើញមធ្យោបាយ
វេជ្ជបណ្ឌិត
Isidori បានបន្ថែម។
Anne Charlotte Ficheroulle ប្រធានផ្នែកទីផ្សារ ឱសថវេជ្ជបញ្ជារបស់ក្រុមហ៊ុន DKSH បាននិយាយថា “ ម៉ូលេគុលនៃសារធាតុ Sidenafil” នៅក្នុងឱសថ គប ្រា ព ់ ណ៌ខៀវបានធ្វកា ើ រអភិវឌឍ្ ន៍នៅក្នង ុ ការសិកសា ្ ផ្នក ែ
បេះដូងដើមប្ ធ ី កា ើ្វ រព្យាបាលជំងល ឺ ស ើ សំពាធឈាមឮ និង ត្រូវបានដឹងថាឥទ្ធិពលរបស់វាគឺធ្វើអោយមានការឡើង
ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាទំនាក់ទំនងផ្លូវភេទរបស់ពួកគេ
រឹងនៃប្រដាប់ភេទបុរស ( លិង្គ )។ មន្ទីរពិសោធន៍ PFizer
ព្រួយបារម្ភ។
ព្យាបាលជំងឺអសមត្ថភាពផ្លូវភេទ ( ភាពមិនឡើងរឹងនៃ
ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងភាពស្និទ្ធស្នាល និង ជាអ្វីដ៏គួរអោយ
បានប្រើប្រាស់មុខងាររបស់វា ក្នុងពាណិជ្ជកម្មជាភ្នាក់ងារ
លិង្គ )។ ឱសថផ្សេងៗទៀត ដែលបង្កើតឡើងពីសារធាតុ
Revatio
បានចំណាត់ថ្នាក់មុខ
ងាររបស់វាជា ឱសថព្យាបាលជំងឺ Pulmonary
Hyp-
ប៉ះពាល់ដល់សរសៃឈាម ដែលបញ្ចូលឈាមទៅអោយ សួត និង ថតបេះដូងខាងស្តាំ )។ ចា៎ ពិតហើយ ឱសថ
គប ្រា ព ់ ណ៌ខៀវ អាចបញ្ចះុ សំពាធឈាម ប៉ន ុ ែនៅ ្ត មិនទាន់ មានភស្តតា ុ ងច្បាស់លាស់ណាមួយដែលបញ្ជក ា ់ថា វាអាចធ្វើ
អោយប្រសើរឡើង នូវស្ថានភាពសុខភាពរបស់ប្រជាជន ឡើយ។
ការវិភាគនេះក៏បានបង្ហាញទៀតថា PDESi អាចការពារ ការរីកធំនៃថតបេះដូងឆ្វេងផ្នែកខាងក្រោម ( Left
ntricle Hypertrophy )
Ve-
ជាជំងឺដែលបង្កមកពីការ
ឡើងក្រាស់នៃសាច់ដុំថតខាងឆ្វេង។ ដែលជាលទ្ធផលថ្នាំ
នោះអាចគ្រប់គ្រងកំរិត ដែលបានកំណត់ចំពោះអ្នកដែល
មានជំងឺរីកធំនៃថតបេះដូង និង ខ្សោយបេះដូងកំរិតដំបូង។
“ ចំពោះការប្រើថ្នាំជារឿយៗ អ្នកប្រើវាសំរាប់ព្យាបាលជំងឺ ណាមួយ ប៉ុន្តែពេលខ្លះប្រសិទ្ធិភាពរបស់ថ្នាំ ក៏អាចធ្វើការ
ព្យាបាលចំពោះជំងឺផ្សេងទៀតបានដែរ ” បានយល់ស្រប ដោយលោក Maureen
Talbot គិលានុប្បដ្ឋាកជាន់ ខ្ពស់ផ្នែកបេះដូងនៅ British Heart Foundation ជំងឺបេះដូងជាជំងឺដែលឧស្សាហ៍កើតមានញឹកញាប់បំផុត
ចំពោះប្រជាជនកម្ពុជា ការរកឃើញ និង ផ្សព្វផ្សាយនៃ
BMC ( Bio Med Central ) នោះអាចបង្កើតក្តីសង្ឃឹម ច្រើនជាងមុន ក្នុងការកាត់បន្ថយអត្រាស្លាប់ដែលបង្កមក ពីជង ំ ប ឺ ះេ ដូង។ ជាលក្ខណៈធម្មជាតិ បុរសដែលអសមត្ថភាព ផ្លវូ ភទ េ មានសក្តន ា ព ុ លខ្ពសក ់ ង ុ្ន ការគំរាមកំហង ែ ដល់សខ ុ ភាពហើយពួកគាត់កគ ៏ រួ តែតាមដានលើសខ ុ ភាពបះេ ដូងឲយ្ ា ណាមិញការទទួលបានទិនន ្ន យ ័ និង បានល្អផងដែរ។ យ៉ង លទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវដែលបានពីសកលវិទ្យាល័យ
Sapienza បានបញ្ជកា ព់ តី រំ វូ ការនៃការបងុ្រ បយ ្រ ត ័ យ ្ន ង ា៉
ធំ មុនពេលអ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពនីមួយៗ អាច ណែនាអោ ំ យអ្នកមានជំងប ឺ ះេ ដូងបប ើ្រ ស ្រា ថ ់ គ ំា្ន ប ្រា ជ ់ ន ំ យ ួ
សមត្ថភាពផ្លូវភេទនេះ។
23
Bruises are never pretty. So if you want to remove bruising 50% faster, use Hirudoid Hirudoid contains MPS (mucopolysaccharide) which penatrates deep into the skin to help improve the appearance of bruises, prevents inflammation and relieves pain and tension in the affected area. Hirudoid also effectively treats hematoma, varicose veins and scars. Use Hirudoid and beat bruises faster. Market Expansion Services by www.dksh.com
គឺ�ផលិតផល��ល�ន��សិទ��ពក��ង�រព��ល មុនវ�ុល��រ�ស រ� មុនធម��
FED UP IN WASTING TIME FINDING THE RIGHT ACNE PRODUCT ? ��នអ�ី��លយុវវ័យ���វ�រម�អំពីមុន�ៀត��
No worry about Acne any more for you
�ើមុន����ទមួយ���ល�ើត�ន� �ើ��មុខ និងដងខ��នរបស់�កអ�ក?
For all your acne needs:
មុន�ើកមុខ�ន��ប់ក�ល�� (Blackheads) មុន�ន��ប់បិទមុខ (Whiteheads) ��ភុល (កន��ល��ហម) មុនខ��ះ
ណ�ឌុល (Nodules)
Product from France
Market Expansion Services by www.dksh.com
គីស ឬ ដំុគីស (Cysts)
24
ON-CALL
ANTE NATAL CARE Nine months to prepare, nine months to care. by Dr. Michael Moreton
Those of us involved in the care of pregnant women are smiling a wry smile at all this interest in prevention... Preventive medical care has become very fashionable in the last decade. It makes good sense; avoiding disease rather than waiting for it to occur and then treating it is beneficial to the patient and involves less medical intervention. It also is a money-saver, encouraging patients to lead healthier lives is cheaper for both the patient and the health care system. Prescribing the latest drugs or performing surgery can be a very expensive undertaking. These are not original thoughts; Hippocrates the ‘Father of western medicine’ who practiced in Greece twenty five centuries ago preached that clean air and water along with a good diet and exercise are the keys to healthy living. A book written by an aristocratic british lady five hundred years ago, advising new wives on how to care for their house and family includes advice on caring for themselves during pregnancy. Those of us involved in the care of pregnant women are smiling a wry smile at all this interest in prevention, as for centuries doctors, midwives and nurses have been providing ante-natal care to pregnant mothers in order to prevent problems and to see the pregnancy conclude with a content mother and healthy baby. The evidence is overwhelming that mothers who seek care early, attend the ante-natal clinic regularly and follow advice improve the chance of having a healthy baby than women who do not seek ante-natal care. How many visits need to be made is controversial. In many western countries pregnant women are seen by a doctor or midwife fourteen or more times during the pregnancy. On the other hand, the World Health Organization has recommended that mothers be seen at least four times. This is very minimalistic, but many mothers in Cambodia are seen less than four times. My own feeling is that about eight visits at specified times will produce the desired result of a well
prepared, well monitored mother and achieve a good outcome. The number of the visits is less important than the content. Too much emphasis can be placed on the blood tests and Ultrasound examinations. These are important but a more important part of every visit should be answering questions, removing each mother’s fears and providing instruction on such topics as the onset of labor, premature labor, baby care when to call the hospital. Our protocols are similar to those of most good centers. At each visit we will weigh you, check your blood pressure and test your urine. We will listen to the baby’s heartbeat using a hand-held Doppler machine and may also attach a more sophisticated fetal monitor and check the heart beat for several minutes. Seeing you regularly in pregnancy we can follow the growth of the baby and note any changes in your weight, blood pressure and other factors. This is why it is ideal that mothers visit the same clinic for each visit. I am an Obstetrician (Ob is the latin word meaning “alongside”, steti is the latin word meaning “to stand”) my role and that of my colleagues is to stand alongside our mothers. Our duty is to monitor, inform and comfort them. We aim to be much more than technical advisors. It is best that care begins early in pregnancy. The modern pregnancy tests are so sensitive and reliable that mothers learn that they are pregnant shortly after missing a period. We “date” pregnancies from the date of the first day of the Last Menstrual Period (LMP). Make a note of this date. From this we can calculate the Estimated Date of Delivery (EDD). A good time for the first visit is at about 8 or 9 weeks after the LMP. At this visit we will take a full medical history and health history of the mother’s family and of the father. We will perform a general medical
Dr Michael Moreton is a Canadian Obstetrician/ Gynecologist. After working in Canada for many years he came to Asia and founded the first two western-style Maternity units in China. He is now leading the Maternity team at the Sonja Kill Memorial Hospital in Kampot. drmjmoreton@gmail.com
examination; all this is to discover if there are any health issues that will affect the pregnancy. Several blood tests will be performed to determine the mother’s blood type, to be sure that she is not anemic and to test for the presence of several infectious diseases. An Ultrasound examination may also be performed. This is a very important scan as we can learn several important facts. We can check that the pregnancy is safely in the Uterus where it should be and that the baby is doing well. At 8 weeks we can usually see the baby’s heart beat and if we see this the chances of miscarriage are very low. We can also measure the size of the baby. As the pregnancy grows some babies are naturally bigger than others but at this stage they are all the same size. We can measure the baby and from this calculate the expected due date of the baby with some accuracy. It is nice for the family to have this information, but more importantly it could be invaluable information later in pregnancy knowing when the baby is due. If the mother is 36 years old or over we may delay this scan until the 11th week, as at this time we can look at the neck structure of the baby as an abnormally thick neck is suggestive of Down syndrome. You will be given advice about your diet. There is nothing very new in this information. You should eat in pregnancy the way we should all eat all the time—a well-rounded diet with an emphasis on protein and vegetables and with care not consume too many carbohydrates. High sugar drinks are a no-no and it is best to avoid alcohol. We will give you an iron and vitamin pill to take daily. This is like insurance; you absorb vitamins from your food better than from pills, if you eat well you will get all the nutrients that you and your baby need, but this will ensure that there are no gaps. The exception is Iron, as iron is not absorbed well and even with a good diet you may not get enough, the
25
pill will give you the extra boost of Iron that you need. Apart from this Iron and Vitamin pill, you must be VERY careful what other medications you take. Every time you take a medication the baby is taking that medication too. Be sure to tell your caregiver about any medications that you are thinking of taking as some of them are not good for the baby. Tragically, many pregnancies are miscarried. Mothers always look for a reason to blame themselves, but this sad event is often a result of the body’s quality control system. The pregnancy especially the placenta is not developing well and the body chooses to end the pregnancy. Mothers often worry believing that means that they will not be able to have a child but this is NOT so. Many mothers lose their first pregnancy and then go on to have a house-full of children. Following this the next few months are usually uneventful. At about 18-20 weeks we like to see you again and check on the size of your tummy. At 20 weeks the Uterus is usually up to your belly-button. An Ultrasound scan at this time is very important. The baby is scanned from head to toe making sure that that the baby is developing well; we call this scan the Anatomical Scan. At about 28 weeks we do a test to be sure that your blood sugars are normal. A few patients develop the condition of Gestational (Pregnancy) Diabetes. This is not quite the same as full Diabetes as it occurs during pregnancy and goes away after birth. It is important that we know how your body is maintaining your blood sugar levels at a good level. We give you a sugar drink to drink and then test your blood sugar an hour later. If this screening test is normal we will perform a more complete study of you blood sugar metabolism. I would like to emphasize that high consumption of sugar during pregnancy is not a good thing. This is not easy, you often feel ravenously hungry and a big chocolate bar or a sugary drink looks very attractive, but baby does not share your enthusiasm. By this time you are starting to be very BIG. One effect of this is that you get a great deal of pressure and visit the toilet more times than usually. In the last few months of pregnancy if you look at pregnant women from the side you will see that the lower back has a more pronounced curve than usual. Mothers have to stand like this or they will fall over forwards. This curvature of the spine causes a good deal of lower back especially at the end of the day and mothers find it
difficult to find a position in which they feel really comfortable. Many mothers have found that yoga exercises can help with this discomfort. During the last few weeks we like to see you regularly and check the baby’s growth and position. The third important Ultrasound scan is often performed about three weeks before your due date. This time we are checking the baby’s weight, the position of the baby, the position of the placenta and the amount of fluid. This all sounds very regimented but it is important to monitor mother and baby during the pregnancy. In reality every pregnancy is different and the ANC may differ from one mother to another depending on many other factors. It is
important that a bond form between the health care professionals and the patient and a feeling of confidence and trust is created. Each mother may have their own preferences for the delivery and in the last few visits these preferences can be discussed and notes made about your wishes. ការថែទាំ គាំពារផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្ត បានក្លាយទៅជាអ្វីដែល
មានភាពទាន់សម័យ នៅក្នុងរយៈពេលមួយទស្សវត្សរ៍ចុង ក្រោយនេះ។ វាជារឿងសមហេតុសមផល ព្រោះការការពារ
ប្រសើរជាងព្យាបាល វាជាប្រយោជន៍សំរាប់អ្នកជំងឺ និង ធ្វើ អោយពួកគេមិនសូវចំណាយពេលច្រើន ចំពោះបញ្ហាឈឺ
ថ្កាត់នេះ។ វាក៏ជាការសន្សំសំចៃប្រាក់ដែលលើកទឹកចិត្ត អោយអ្នករស់នៅប្រកបដោយសុខភាពល្អ ហើយក៏ជាគុណ
ប្រយោជន៍ចំពោះអ្នកជំងឺ និង ប្រព័ន្ធផ្តល់សេវាថែទាំសុខ-
26
ភាព។ ការចេញវេជ្ជបញ្ជាថ្នាំ ឬ ការវះកាត់អាចជាកិច្ចការ
ប្រទេសលោកខាងលិចស្ត្រីមានផ្ទៃពោះជាច្រើនបានជួប
សំពាធឈាម និង ធ្វើតេស្តទឹកនោម។ យើងនឹងស្តាប់
“ បិតានៃឱសថភាគខាងលិច ដែលជាអ្នកអនុវត្តផ្នែកវេជ្ជ-
ជាងនេះ។ ម្យ៉ាងទៀតអង្គការសុខភាពពិភពលោកបាន
-Held Doppler Machine )
ដែលត្រូវចំណាយប្រាក់ច្រើន។ ទស្សនៈលោកអីុប៉ូក្រាត សាស្ត្រនៅប្រទេសក្រិច កាលពី 2500 ឆ្នាំមុនបានអធិប្បាយ ថា ខ្យល់ ទឹកស្អាតរួមជាមួយរបបអាហារដែលផ្តល់សុខភាពល្អ និង ការធ្វើលំហាត់ប្រាណគឺជាគន្លឹះក្នុងការរស់នៅ
ដោយមានសុខភាពល្អ។ សៀវភៅដែលសរសេរ ដោយ ស្ត្រីអភិជនជនជាតិអង់គ្លេស 500 ឆ្នាំមកហើយ បានណែ នាំដល់ភរិយាថ្មោងថ្មីទាំងឡាយស្តី ពីរបៀបថែទាំផ្ទះ និង
គ្រួសារ រួមទាំងការផ្តល់ដំបូន្មានលើការថែទាំខ្លួនក្នុងអំឡុង ពេលមានផ្ទៃពោះ។
ក្នុងនាមយើងទាំងអស់គ្នាជាបុគ្គលិកពាក់ព័ន្ធក្នុងការថែទាំ
ពិនិត្យជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត ឬ ពេទ្យធ្មបចំនួន 14 ដង ឬ ច្រើន
ផ្តល់អនុសាសន៍ថា ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះត្រូវទៅពិនិត្យអោយ បានយ៉ាងហោចណាស់ 4 ដង។ វាជារឿងតូចតាច ដែល ត្រូវការចំណាយប្រាក់ និង ពេលវេលាតិចតួចបំផុត ប៉ុន្តែ ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅតែទៅ
ពិនិត្យផ្ទៃពោះបានតិចជាង 4 ដង។ ចំពោះទស្សនៈផ្ទាល់
ខ្លួនរបស់ខ្ញុំគឺ ការពិនិត្យផ្ទៃពោះអោយបាន 8 ដងនឹងអាច ធ្វើអោយអ្នកដឹងពីតំរូវការដែលត្រូវត្រៀមទុកជាមុន និង
ការត្រួតពិនិត្យផ្ទៃពោះស្ត្រីអោយបានល្អរួមទាំងការសំរាល ទារកដែលមានសុខភាពល្អ។
ចង្វាក់បេះដូងរបស់ទារកដោយប្រើម៉ាស៊ីន ដាប់ប្លឺ ( Hand
ហើយយើងក៏អាច
ភ្ជាប់ជាមួយម៉ាស៊ីនទំនើបដើម្បីពិនិត្យមើលចង្វាក់បេះដូង
ទារកក្នុងរយៈពេលជាច្រើននាទី។ ការពិនិត្យអោយបាន ទៀងទាត់ ក្នុងពេលមានផ្ទៃពោះធ្វើអោយយើងអាចតាម
ដានការលូតលាស់របស់ទារក និង កត់សំគាល់ការផ្លាស់ ប្តូរណាមួយចំពោះទំងន់ សំពាធឈាម និង កត្តាផ្សេងៗ ទៀតរបស់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ។ នេះគឺជាមូលហេតុចាំបាច់ ដែលស្ត្រីជាម្តាយត្រូវទៅពិនិត្យផ្ទៃពោះ នៅគ្លីនិកដដែល
ក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះរបស់គាត់ ដើម្បីងាយស្រួល
តាមដានប្រវត្តិសុខភាពស្ត្រីក្នុងអំឡុងពេលនោះ។ ខ្ញុំជា
វេជ្ជបណ្ឌិតផ្នែក Obstetrician ( សម្ភព ) Ob ជាពាក្យ
ឡាតាំងមានន័យថា “ ជាមួយ ” រីឯ steti មានន័យថា
ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ យើងរីករាយ និង រក្សាស្នាមញញឹមស្វា-
ចំនួននៃការទៅជួបគ្រូពេទ្យមិនមែនជាអ្វីដែលសំខាន់ដូច
ច្រើនសតវត្សរ៍មកហើយវេជ្ជបណ្ឌិត ពេទ្យឆ្មប និង គិលា-
ការសង្កត់ធ្ងន់ជាច្រើនបានផ្តោតទៅលើការធ្វើតេស្តឈាម
ជាមួយស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ។ កាតព្វកិច្ចរបស់យើង គឺតាមដាន
សំខាន់ តែអ្វីដែលសំខាន់ជាងនេះទៅទៀតគឺ គួរតែមាន
ចង់ក្លាយទៅជាអ្នកផ្តល់ប្រឹក្សាឯកទេស ។ វាជារឿងល្អ
គមន៍ក្នុងការយកចិត្តទុកដាក់ និង ការពារសុខភាពស្ត្រី។
នុប្បដ្ឋាយិការបានផ្តល់នូវការថែទាំមុនពេលសំរាលចំពោះ
ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ ក្នុងគោលបំណងដើម្បីទប់ស្កាត់ និង ដើម្បី ដឹងថា ទាំងម្តាយ និង ទារកមានសុខភាពល្អ។ នេះគឺជា ភស្តុតាងដ៏លើសលុបបង្ហាញថា ម្តាយដែលស្វែងរកការ ថែទាំបានឆាប់រហ័ស ទៀងទាត់ និង ធ្វើតាមដំបូន្មានពី
អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាព នោះនឹងធ្វើអោយទារកក្នុង ផ្ទៃមានសុខភាពល្អជាងស្ត្រីដែលមិនបានស្វែងរកការថែទាមុនសំរាល។ ដូចនេះ តើស្ត្រីមានផ្ទៃពោះគួរស្វែងរក
ការថែទាំអោយបានប៉ុន្មានដងមុនពេលសំរាល។ នៅក្នុង
បញ្ហាដែលបានឃើញអំឡុងពេលទៅពិនិត្យម្តងៗឡើយ។
និង ការពិនិត្យអេកូ។ ទាំងនេះគឺជារឿងដែលមានសារៈ ការប្រឹក្សាដើម្បីបំបាត់ភាពភ័យខ្លាចរបស់អ្នកម្តាយ និង ផ្តល់ការណែនាំចំពោះប្រធានបទដូចជាការសំរាលកូនមិន
“ ឈរ ” ។ តួនាទីរបស់ខ្ញុំ និង សហការី គឺ ការឈរនៅ
ផ្តល់ដំណឹង និង លើកទឹកចិត្តពួកគេ។ យើងមានបំណង បំផុតក្នុងការចាប់ផ្តើមការថែទាំ ក្នុងពេលមានផ្ទៃពោះ
អោយបានឆាប់រហ័ស។ ការពិនិត្យផ្ទៃពោះមានភាពទំនើប
គ្រប់ខែ ការថែទាំទារក និង ពេលណាដែលស្ត្រីគួរទៅស្វែង
និង អាចការជឿទុកចិត្តដែលធ្វើអោយអ្នកម្តាយដឹងថា
គឺស្រដៀងគ្នាទៅនឹងមជ្ឃមណ្ឌលដែលមានភាពល្អបំផុត
រយៈ។ យើងកំណត់ “ កាលបរិច្ឆេទ ” នៃ គភ៌អាស្រ័យ
រកជំនួយនៅមន្ទីរពេទ្យជាដើម។ គោលការណ៍របស់យើង ក្នុងការផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាព។ ចំពោះការពិនិត្យផ្ទៃពោះ
ម្តងៗ មន្ទីរពេទ្យយើងខ្ញុំនឹងធ្វើការថ្លឹងគីឡូ ពិនិត្យមើល
ពួកគេមានផ្ទពោ ៃ ះបានឆាប់រហ័សបន្ទប ា ព ់ កា ី របាត់រដូវមួយ លើថ្ងៃនៃការបាត់រដូវចុងក្រោយបង្អស់។ ធ្វើការកត់ត្រា ចំពោះកាលបរិច្ឆេទនេះអោយបានច្បាស់លាស់ព្រោះវាជា
27
អ្វីដែលត្រូវប្រើ សំរាប់គណនាកាលបរិច្ឆេទនៃថ្ងៃសំរាល បុត្ររបស់អ្នកបាន ( EDD ) ។
ពល េ វេលាដ៏លម ្អ យ ួ សំរាប់ការពិនត ិ យ្ ផ្ទៃពោះជាលើកដំបង ូ គឺនៅប្រហែលសប្តាហ៍ទី 8 និង ទី 9 បន្ទាប់ពីរដូវចុងក្រោយ ។ ចំពោះការពិនិត្យយើងនឹងសាកសួរពីប្រវត្តិជំងឺទូទៅ និង
ប្រវត្តិជំងឺរបស់ឪពុកម្តាយទាំងសងខាង។ យើងនឹងធ្វើការ
ពិនិត្យសុខភាពទូទៅការធ្វើនេះ គឺដើម្បីរកអោយឃើញ
ថា តើមានបញ្ហាសុខភាពណាមួយ ដែលអាចប៉ះពាល់ដល់ ការមានគភ៌ដែររឺទេ?
ការធ្វើតេស្តឈាមមួយចំនួននឹងត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងការ
កំណត់ពីប្រភេទឈាមរបស់ម្តាយ ដើម្បីអោយប្រាកដថា
នាង គឺមិនមានភាពស្លេកស្លាំង និង ការធ្វើតេស្តរកមើល វត្តមាននៃជំងឺឆ្លងផ្សេងៗទៀត។ ការពិនិត្យអេកូក៏អាចត្រូវ
បានអនុវត្តផងដែរ។ ការធ្វើបែបនេះដើម្បីពិនិត្យមើល
ស្ថានភាពរបស់ទារកថា មានសុវត្ថិភាព និង សុខភាពល្អ ដែរទេ។ ជាធម្មតានៅសប្តាហ៍ទី 8 យើងអាចដឹងពីការលោត
នៃចង្វាក់បេះដូងរបស់ទារក ហើយប្រសិនបើយើងតាម ដានចង្វាក់បេះដូងនេះបានទាន់ពេលវេលា ហានិភ័យនៃ ការរលូតក៏មានទាបដែរ។ ការពិនិត្យអេកូក៏អាចអោយយើង
អាចវាស់ពីទំហំរបស់ទារកផងដែរ។ បើទោះបីជាទារក ទារកក្នុងផ្ទៃមួយចំនួនមានទំហំមិនដូចគ្នា ប៉ុន្តែនៅដំណាក់
កាលនេះ ( សប្តាហ៍ទី 8 ) ទារកទាំងអស់មានទំហំដូចគ្នាៗ
។ យើងអាចវាស់ទំហំទារក និង គណនាកាលបរិច្ឆេទកំណត់រំពឹងទុកនៃការសំរាលជាមួយនឹងភាពត្រឹមត្រូវមួយ ចំនួន។ វាជារឿងល្អសំរាប់ក្រុមគ្រសារនីមួយៗក្នុងការទ-
ទួលបានពត៌មាន ហើយអ្វីដែលសំខាន់ជាងនេះវាអាចជា ពត៌មានដ៏មានតំលៃ ដើម្បីដឹងថាពេលណាដែលទារកនឹង ដល់ពេលសំរាល។ ប្រសិនបើអ្នកម្តាយមានអាយុ 36 ឆ្នាំ
ឬ លើសពីនេះយើងអាចនឹងពន្យាពេលការស្កេននេះរហូត
ដល់សប្តាហ៍ទី 11 ដោយសារវាជាពេលដែលយើងអាច
ពិនិត្យមើលទៅលើរចនាសម្ព័ន្ធនៃករបស់ទារក ហើយ ភាពឡើងក្រាស់មិនធម្មតាគឺបង្ហាញពីជំងឺ Down
Syn-
drome។
អ្នកនឹងទទួលបានដំបូន្មានក្នុងការទទួលទានរបបអាហារ របស់អ្នក។ គ្មានអ្វីដែលប្លែកលើសពីរបបអាហារប្រចាំថ្ងៃ របស់អ្នកឡើយ។ អ្នកគួរបរិភោគអាហារដែលសំបូរប្រូតេ-
អីុន និង បន្លែពណ៌បៃតង ហើយមិនត្រូវទទួលទានផ្អែម ពេកនោះទេ។ ភេសជ្ជៈមានជាតិស្ករខ្ពស់គឺជាអ្វីដែលអ្នក គួរនិយាយថាទេ ហើយវាជាការល្អបំផុតក្នុងការជៀសវាង ការសេពគ្រឿងស្រវឹង។ យើងនឹងផ្តល់អោយអ្នកនូវថ្នាំគ្រាប់
ជាតិដែក និង វីតាមីនដើម្បីលេបជាប្រចាំ។ វាហាក់ដូចជា ការធានាអោយមានភាពប្រាកដប្រជាមួយ បើទោះជាអ្នក
បានស្រូបយកវីតាមីន ពីចំណីអាហារបានប្រសើរជាជាង ការទទួលទានថ្នាំ ហើយប្រសិនបើអ្នកបរិភោគអាហារ
បានគ្រប់គ្រាន់នោះ អ្នកនឹងទទួលបានសារធាតុចិញ្ចឹម
ទាំងអស់ដែលអ្នកនិង ទារកក្នុងផ្ទៃរបស់អ្នកត្រូវការ ប៉ុន្តែ ការទទួលទានថ្នាំគ្រាប់បន្ថែម នឹងអាចធានាបានថា អ្នក នឹង មិនមានបញ្ហាកង្វះសារធាតុចិញ្ចឹមចាំបាច់ទាំងនោះ
ក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះឡើយ។ តែជាតិដែក គឺជា
ករណីលើកលែង ដោយសារវាមិនមានការស្រូបបានល្អ
ឈាមរបស់អ្នកបន្ទាប់ពីមួយម៉ោងក្រោយមក។ ប្រសិនបើ
វាក្នុងកំរិតគ្រប់គ្រាន់ដែរ ថ្នាំគ្រាប់នេះនឹងផ្តល់អោយអ្នក
ការសិក្សាបន្ថែមទៀត ចំពោះកំរិតនៃការរំលាយជាតិស្ករ
ពីថ្នាំគ្រាប់ជាតិដែក និង វីតាមីននេះ អ្នកត្រូវតែមានការ
ស្ករខ្ពស់ អំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ គឺមិនមែនជារឿងល្អ
សូម្បីតែរបបអាហារដ៏ល្អក៏អ្នកអ្នកអាចនឹងមិនទទួលបាន
នូវការជម្រុញបន្ថែមនៃជាតិដែកដែលអ្នកត្រូវការ។ ក្រៅ ប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការប្រើថ្នាំដទៃទៀត។ រាល់ពេលដែល
អ្នកប្រើថ្នាំ ទារកក្នុងផ្ទៃក៏ត្រូវបានទទួលយកឥទ្ធិពលនៃ ថ្នាំនោះដែរ។ ត្រូវប្រាកដថា អ្នកបានប្រាប់អ្នកថែទាំសុខ
ភាពអំពីថ្នាំដែលអ្នកគិតថាចង់ប្រើប្រាស់ព្រោះថាថ្នាំខ្លះវា អាចផ្តល់ផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពទារក។
ជាអកុសល ការមានផ្ទៃពោះជាច្រើនត្រូវរលូតកូន។ ម្តាយ
តែងតែរកមើលមូលហេតុដើម្បីស្តីបន្ទោសខ្លួនឯង ប៉ុន្តែ
មូលហេតុដែលបង្កការសោកស្តាយនេះ ជាញឹកញាប់បណ្តាលមកពីលទ្ធផល នៃប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងគុណភាពរបស់ រាងកាយដោយសារការមានផ្ទៃពោះជាពិសេសសុក ( Pla-
centa ) មិនមានការអភិវឌ្ឍលូតលាស់ល្អ ហើយ រាងកាយ
បញ្ចប់ការមានផ្ទៃពោះដោយសារការរលូត។ ម្តាយជាញឹក ញាប់មានការបារម្ភ និង ជឿជាក់ថាពួកគេនឹងមិនអាចមាន
កូន ប៉ុន្តែនេះគឺមិនមែនដូច្នេះនោះទេ។ មានម្តាយជាច្រើន នាក់បាត់បង់ការមានផ្ទៃពោះលើកដំបូងរបស់ពួកគេហើយ បន្ទាប់មកពួកគេអាចមានកូនពេញផ្ទះ។
សប្តាហ៍ទី 18 ដល់ទី 20 យើងចង់ឃើញអ្នកជាថ្មីម្តងទៀត និង ពិនិត្យមើលលើទំហំនៃពោះរបស់អ្នក។ នៅសប្តាហ៍
ទី 20 ជាធម្មតាស្បូននឹងរីកត្រឹមពោះរបស់អ្នក។ ការស្កេន
អ៊ុលត្រាសោននៅអំឡុងពេលនេះគឺមានសារៈសំខាន់ខ្លាំង ណាស់។ ទារកត្រូវបានស្កេនពីក្បាលដល់ជើងដើម្បីប្រាកដ
ថាទារកមានការអភិវឌ្ឍលូតលាស់បានល្អ ដែលយើងហៅ ដើម្បីវិភាគសរីរាង្គ )។
Scan
ក្នុងឈាមរបស់អ្នក។ ខ្ញុំចង់សង្កត់ធ្ងន់ថាការប្រើប្រាស់ជាតិ
ឡើយ។ នេះមិនមែនជាការងាយស្រួលទេ ជាញឹកញាប់ អ្នកមានអារម្មណ៍ឃ្លានយ៉ាងខ្លាំង ហើយដុំសូកូឡា ឬ ភេ-
សជ្ជៈដែលមានជាតិស្ករខ្ពស់ គឺវាមានភាពទាក់ទាញមែន
ទែន ប៉ុន្តែទារកមិនបានចែករំលែកភាពរីករាយរបស់អ្នក ទេ។
នៅពេលនេះពោះរបស់អ្នកនឹងរីកធំ។ ផលប៉ះពាល់នៃការ
It is important that a bond form between the health care professionals and the patient and a feeling of confidence and trust is created.
ការស្កេននេះថាជា Anatomical
ការធ្វើតេស្តពិនិត្យនេះគឺបញ្ជាក់ថាមិនធម្មតា យើងនឹងធ្វើ
( ការស្កេន
នៅសប្តាហ៍ទី 28 យើងនឹងធ្វើតេស្តដើម្បីចង់ដឹងថាកំរិត
ជាតិស្ករក្នុងឈាមរបស់អ្នក។ ស្រ្តីមួយចំនួនអាចកើតមាន ជំងឺទឹកនោមផ្អែមក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ ( Gestati-
onal Diabetes )។ នេះជាករណីជំងឺទឹកនោមផ្អែម មួយ
ប្រភេទ តែវាមិនដូចគ្នានឹងជំងឺទឹកនោមផ្អែមផ្សេងទៀត
ទេ វាកើតឡើងអំឡុងពេលស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ ហើយនឹងបាត់
ទៅវិញបន្ទាប់ពីសំរាល។ វាជាការសំខាន់ដែលយើងត្រូវ ដឹងអំពីរបៀបដែលរាងកាយរបស់យើងត្រូវការដើម្បីរក្សា កម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមអោយនៅក្នុងកម្រិតល្អមួយ។ យើង
បានផ្ដល់ឱ្យអ្នកនូវភេសជ្ជៈដែលមានជាតិស្ករដើម្បីពិសារ ហើយបន្ទាប់មកយើងនឹងធ្វើតេស្តមើលកំរិតជាតិស្ករក្នុង
រីកធំនេះគឺថាអ្នកនឹងមានសម្ពាធកើនឡើង និង នោមញឹក ជាងធម្មតា។ នៅប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនៃការមានផ្ទៃពោះ ប្រសិនបើអ្នកសម្លឹងមើលទៅលើស្ត្រីមានផ្ទៃពោះផ្សេងទៀត
អ្នកនឹងឃើញថាឆ្អង ឹ កងខ្នងនឹងមានភាពកោងជាងធម្មតា ។ ស្ត្រីជាម្តាយត្រូវឈរដូចនេះ ឬ ពួកគេនឹងពត់ចង្កេះពើង
ពោះឡើងលើ។ ភាពកោងនៃឆ្អឹងកងខ្នងនេះបង្កឱ្យមាន លក្ខណៈល្អដល់ខ្នងផ្នែកខាងក្រោមជាពិសេសនៅថ្ងៃចុង
ក្រោមនៃការមានផ្ទៃពោះ ហើយស្ត្រីជាម្តាយបានរកឃើញ
ថាវាមានការលំបាក ក្នុងការស្វែងរកទីតាំងដែលផ្តល់ផាសុខភាពដល់ពួកគេ។ ម្តាយជាច្រើនបានរកឃើញថា ការ
ធ្វើលំហាត់ប្រាណយូហ្គា អាចជួយពួកក្នុងការបំបាត់ភាព មិនស្រួលនេះបាន។
ក្នុងអំឡុងពេលប៉ុន្មានសប្តាហ៍ចុងក្រោយនេះ យើងចង់ឃើញ អ្នកជាទៀងទាត់ និង ពិនិត្យមើលការរីកលូតលាស់របស់
ទារក និង ទីតាំងរបស់គេ។ ការស្កេនអ៊ុលត្រាសោនដ៏សំខាន់ ជាលើកទីបីនេះ ជាញឹកញាប់ត្រូវបានអនុវត្តប្រហែល 3 សប្តាហ៍មុនពេលកាលបរិច្ឆេទនៃថ្ងៃសំរាល។ ពេលនេះ យើងកំពុងពិនិត្យមើលទម្ងន់ ទីតាំង ទីតាំងរបស់សុក និង ចំនួនទឹកភ្លោះរបស់ទារក ។
ស្តាប់មើលទៅវាហាក់ដូចជាស្មុគស្មាញបន្តិច ប៉ុន្តែវាជាការ សំខាន់ក្នុងការតាមដានមើល ម្តាយ និង ទារកអំឡុងពេល មានផ្ទៃពោះនេះ។ នៅក្នុងទិដ្ឋភាពជាក់ស្តែង ការមានផ្ទៃ
ពោះគឺ មានលក្ខណៈខុសៗគ្នា និង ការថែទាំផ្ទៃមុនពេល សំរាលអាចមានភាពខុសគ្នាពីម្តាយមួយរូបទៅមួយរូបទៀត ដោយអាស្រ័យលើកត្តាជាច្រើន។ វាជាការសំខាន់ដែលថា
សំណុំបែបបទ រវាងអ្នកជំនាញផ្នែកថែទាំសុខភាព និង អ្នកជំងឺ ហើយអារម្មណ៍នៃទំនុកចិត្ត និង ការជឿទុកចិត្ត
ត្រូវបានបង្កើត។ ម្តាយម្នាក់ៗអាចមានចំណង់ចំណូលចិត្ត ផ្ទាល់ខ្លួនសម្រាប់ការសំរាល និង ចំពោះប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយ
នៃការពិនិត្យមុនសំរាល អ្នកអាចពិភាក្សាចំពោះចំណង់
ចំណូលចិត្ត និង ការកត់សំគាល់ដែលអ្នកចង់បាន។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Michael
Moreton គឺជាអ្នកឯក-
ទេសផ្នែកសម្ភព និង រោគស្ត្រីជនជាតិកាណាដា។ បន្ទាប់
ពីបានធ្វើការ នៅក្នុងប្រទេសកាណាដាអស់រយៈពេលជា ច្រើនឆ្នាំ គាត់បានមកដល់តំបន់អាស៊ី និង បានបង្កើតប-
ច្ចេកទេសសម្ភពភាគខាងលិចលើកដំបូងនៅក្នុងប្រទេស ចិន។ ឥឡូវនេះ គាត់ជាប្រធានផ្នែកសម្ភពនៅមន្ទីរពេទ្យ
Sonja Kill Memorial នៅខេត្ត កំពត។ drmjmoreton@gmail.com
28
DKSH has recently launched its Consumer Health Roadshow, a series of free screenings that are open to anyone above 16 years old and you may attend at any of the locations mentioned on the ad page for Health Day. Let your friends and family know of this exciting new endeavour to a Road to Better Health, that range from free bone and body mass screenings and held every month. DKSH wants to promote health awareness by providing not only free health screening but also public education and follow up on health. So join us on the Road to better health.
ANGTAMINH PHARMACY 19 JAN 2015 ANGTAMINH ST.
GUARDIAN PHARMACY
15 JAN 2015 SIHANOUK Bone Density Machine for screening Bone Density
WESTERN PHARMACY 20 JAN 2015 BAK TOUK
29
NAGA CLINIC
MAYBANK 22 JAN 2015 BAK TOUK
Omron Karada Scan for assessing Body Mass Index
U-CARE PHARMACY 15 JAN 2015 AEON MALL
23 JAN 2015 | SIHANOUK
30
31
What would you feel if your favorite romantic film, with all its fancy scenes of a lowly boy meeting a rich girl or its body-shuddering tale of a girl dying as a resolution of unrequited love, ended without even a first kiss? Would you still feel the same? Would you still note that movie in your personal never-ending list of all-time heartmelting flicks? I bet you would not even imagine a world without a kiss. There’s more to a kiss than meets the lips. Humans have used kissing as a means of transferring critical information. In a romantic courtship, kissing helps either party to send signals or may even foster a long-term relationship. Part of this information exchange is most likely facilitated by pheromones, chemical signals that are passed between people to help send messages, urging them to trail a deeper bond with each other. Our lips are deemed to be the most exposed erogenous zone. It has notable nerve endings that are sensitive and can easily relay information to our brains for urgent passionate decisions. A passionate kiss has a neurotransmitter called dopamine that provides sensation of reward and promotes a feeling of euphoria, insomnia, or loss of appetite. Not only does it affect our emotion but it also generates physical changes in the body. At some point, it can cause blood vessels dilation, quickened pulse and flushed cheeks, making it harder to hide what we’re feeling during that kiss. However thought-provoking a kiss is, you may not be well aware but there are numerous microorganisms inhabiting our mouths that cannot be seen, felt and tasted. Over 700 different strains of bacteria have been detected in the human mouth, though most people are only host to 34 to 72 different varieties. Neisseria meningitidis is an example of bacteria that causes Meningococcal disease. A disease that poses a potentially life-threatening condition, which includes meningitis, inflammation of the membranes (meninges) that surround the brain and spinal cord, and septicaemia. These bacteria can be spread either through direct contact or via droplets.
And with deep kissing, there is a possibility that you may be susceptible to the disease. While most of these tiny oral bacteria do us no harm, there are other species in the mix that are disease causing and can affect our health. Other bacterial species in the mouth appear to be harmless when it comes to our health. Renowned bacteria called as probiotics, are beneficial as they aid in the digestion of foods. Correspondingly, other bacteria actually protect our teeth and gums. There are some bacteria, however, that we'd rather do without, since they cause tooth decay and gum disease. On a recent study, researchers were able to detect the volume of bacteria transferred to the other partner. Results show that a 10-second kiss would transfer an average of 80 million bacteria, mostly risk-free ones (Remco Kort, 11-2014, Shaping the Oral Microbiota through Kissing). On that point, there’s no sense to givingup kissing just because you may find it unsafe. The benefits critically overshadow the risks. Kissing releases calming brain chemicals that reduce stress levels and it also boosts a person’s metabolism as it burns kilojoules. Just remember that preventive measures are always encouraged to reduce risk of catching a disease or infection. If the other person is sick, might as well avoid kissing and resort to pampering him/her with food for fast recovery. If you have that ‘gut-wrenching’ pain from an active cold sore or mouth ulcer, try veering away from your partner first. Finally, maintain a good oral hygiene. A good oral hiygiene not only provides confidence, it has a few health benefits under its sleeve. Proper oral hygiene is also important in helping you stay healthy, especially if you have risk factors such as diabetes and heart problems. Also, professional dental care can reduce the risk of heart attack and stroke.
Findings show that those who had their teeth professionally cleaned at least once every two years were 24 percent less likely to have a heart attack and 13 percent less likely to have a stroke (American Heart Association Scientific Sessions). Stay orally hygienic and you’ll be well-equipped for that unforgettable kiss. តើអ្នកនឹងមានអារម្មណ៍យ៉ាងដូចម្តេច ប្រសិនបើខ្សែភាព យន្តមនោសញ្ចេតនាដែលអ្នកចូលចិត្ត មានឈុតឆាកនិយាយ អំពី ក្មេងប្រុសម្នាក់ដែលមានវណ្ណៈតូចទាបបានជួបជាមួយ ក្មេងស្រីដែលជាកូនអ្នកមានម្នាក់ ឬ រឿងនិទាននិយាយអំពី ក្មេងស្រីម្នាក់ហ៊ានបូជាជីវិតដើម្បី សេចក្តីស្នេហារបស់ពួក គេដោយមិនមានភាពស្តាយក្រោយ បានបញ្ចប់ដោយគ្មាន សូម្បីតែការថើបជាលើកដំបូង? តើអ្នកនៅតែមានអារម្មណ៍ធម្មតា? តើអ្នកនៅតែកត់សំគាល់ ចំពោះភាពយន្តដែលអ្នកចូលចិត្តនៅក្នុងបញ្ជីដែលបញ្ចប់ ដោយរឿងស្នេហា? ខ្ញុំទាយថាអ្នកនឹងមិនអាចសូម្បីតែស្រមៃមើលថាមានពិភព លោកមួយដែលគ្មានការថើប។ ការថើបមិនមែនប៉ះពាល់ត្រឹមតែបបូរមាត់នោះទេ។ មនុស្ស បានប្រើការថើបជាមធ្យោបាយ នៃការផ្លាស់ប្តូរពត៌មានដ៏ សំខាន់មួយ។ នៅពេលដែលអ្នកស្ថិតក្នុងបរិយាកាសផ្អែម ល្អែម ការថើបអាចជួយដល់ភាគីណាមួយ ក្នុងការបញ្ជូន សញ្ញា ឬ អាចត្រូវបានជំរុញទំនាក់ទំនងរយៈពេលវែង។ ផ្នែកមួយនៃការផ្លាស់ប្តូរពត៌មាននេះ ទំនងជាត្រូវបានសម្រប សម្រួលដោយ
pheromone
ជាសញ្ញាណនៃធាតុគីមី
ដែលត្រូវបានឆ្លងកាត់រវាងមនុស្សក្នុងការផ្ញើសារដោយជំរុញ ឱ្យពួកគេឆាប់មានចំណងស្នេហាកាន់តែជ្រាលជ្រៅជាមួយ គ្នា។ បបូរមាត់របស់យើងត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាតំបន់ ដែលផ្តល់ភាពស្រើបស្រាលជាងគេ។ វាសំបូរទៅដោយ សរសៃប្រសាទដែលងាយនឹងទទួលអារម្មណ៍ និង អាចបញ្ជូនពត៌មានបានយ៉ាងងាយស្រួលទៅដល់ខួរក្បាលក្នុងការ ទទួលយកចំណង់ផ្លូវភេទភ្លាមៗ។
32
Good oral hygiene is essential. Brush your teeth after every meal.
ចំណង់នៃការថើបចម្លងដោយភ្នាក់ងារបញ្ចូនចរន្តនៃសរ-
សៃប្រសាទខួរក្បាលដែលគេហៅថា Dopamine មាន
មួយនឹងការថើបយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ គឺអ្នកអាចទទួលរងនូវ
បង្កើនការសំយោគសារធាតុចិញ្ចឹមរបស់មនុស្ស។ គ្រាន់តែ
ជំងឺទាំងនេះ។
ចាំថា វិធានការបង្ការតែងតែត្រូវបានលើកទឹកចិត្ត ក្នុងការ
តួនាទីក្នុងការផ្តល់នូវអារម្មណ៍នៃការទទួលរង្វាន់ និង ជំរុញ
ទទួលយកដើម្បីកាត់បន្ថយការប្រឈមមុខ ចំពោះការបង្ក
អារម្មណ៍នៃការសប្បាយ គេងមិនលក់ ឬ ការបាត់បង់នៃ
ខណៈពេលដែលបាក់តេរីតូចៗក្នុងមាត់ទាំងនេះមានចំនួន
ជំងឺ ឬ ឆ្លងមេរោគ។ ប្រសិនបើមានមនុស្សណាម្នាក់ធ្លាក់
ចំណង់អាហារ។ វាមិនត្រឹមតែមានឥទ្ធិពលដល់អារម្មណ៍
តិចតួច វាមិនបានផ្តល់គ្រោះថ្នាក់ដល់យើងនោះទេ វាមាន
ខ្លួនឈឺ សូមជៀសវាងការថើប ហើយផ្គត់ផ្គង់អាហារដែល
របស់យើងប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាក៏បានបង្កើតការផ្លាស់ប្តូរការ
ប្រភេទដទៃទៀតលាយលំចូល អាចបណ្តាលឱ្យមានជំងឺ
ផ្តល់សុខភាពល្អដើម្បីអោយឆាប់ជាសះស្បើយពីជំងឺ។ ប្រ-
ធ្វើចលនាក្នុងរាងកាយរបស់យើងផងដែរ។ នៅក្នុងចំណុច
និងអាចប៉ះពាល់ដល់សុខភាពរបស់យើង។ ប្រភេទបាក់
សិនបើអ្នកមានការមិនស្រួលក្នុងខ្លួនខ្លាំង “ ការឈឺចាប់
មួយចំនួន វាអាចធ្វើអោយសរសៃឈាមរីក ជីពចរដើរលឿន
តេរីផ្សេងទៀតនៅក្នុងមាត់ទំនងជាគ្មានការបង្កគ្រោះថ្នាក់
ដោយចេញពងបែកលើមាត់ ឬ ដំបៅមាត់ ” ព្យាយាមនៅ
និង ថ្ពាល់ឡើងក្រហម វាពិបាកដើម្បីលាក់នូវអារម្មណ៍ដែល
នៅពេលដែលវានៅក្នុងខ្លួនរបស់យើងទេ។ បាក់តេរីម្យ៉ាង
អោយឆ្ងាយពីដៃគូរបស់អ្នក។ អនាម័យមាត់ធ្មេញស្អាត
យើងមានក្នុងអំឡុងពេលនៃការថើប។
ត្រូវបានគេស្គាល់យ៉ាងទូលំទូលាយថាជា
មិនត្រឹមតែផ្តល់នូវទំនុកចិត្តសំរាប់អ្នកឡើយ វាផ្តល់គុណ
probiotics
គឺជា បាក់តេរីដែលមានប្រយោជន៍មានតួនាទីជួយដល់
តំលៃសុខភាពជាច្រើនទៀត។ ការថែរក្សាអនាម័យមាត់
ទោះជាយ៉ាងណា ការភ្ញោចចំពោះការផ្តោតអារម្មណ៍លើ
ការរំលាយអាហារ។ មានបាក់តេរីផ្សេងទៀតអាចការពារ
ធ្មេញអោយបានត្រឹមត្រូវក៏មានសារៈសំខាន់ក្នុងការផ្តល់
ការថើប គឺអ្នកអាចនឹងមិនបានដឹងច្បាស់លាស់ ប៉ុន្តែមាន
ធ្មេញ និង អញ្ចាញរបស់យើង។ បាក់តេរីមួយចំនួនប្រសិន
អោយអ្នកមានសុខភាពល្អ ជាពិសេសប្រសិនបើអ្នកមាន
អតិសុខុមប្រាណជាច្រើនរស់នៅក្នុងមាត់ ដែលយើងមិន
បើយើងមិនបានសំអាតធ្មេញអោយបានស្អាតទេ នោះវា
ហានិភ័យក្នុងការកើតមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម និង ជំងឺបេះ-
អាចឃើញ ដឹង និង ទទួលរសជាតិ។ មានមេរោគជាង
នឹងធ្វើអោយមានការពុកធ្មេញ និង ជំងឺអញ្ចាញធ្មេញ។
ដូង។
ប៉ុន្តែទោះបីជាយ៉ាងណា មនុស្សភាគច្រើន គឺត្រឹមតែអាច
ចំពោះការសិក្សាថ្មីៗនេះ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវអាចរកឃើញ
ជាមួយគ្នានេះផងដែរ ការថែរក្សាសុខភាពមាត់ធ្មេញបាន
ប្រឈមមុខជាមួយនឹងមេរោគចំនួន 34 ទៅ 72 ប្រភេទ
បរិមាណនៃបាក់តេរីដែលផ្ទេរទៅឱ្យដៃគូផ្សេងទៀត។
យ៉ាងល្អ និង ខ្ជាប់ខ្ជួនអាចកាត់បន្ថយ ហានិភ័យនៃជំងឺគាំង
ខុសគ្នាៗប៉ុណ្ណោះ។
លទ្ធផលបានបង្ហាញថាការថើបក្នុងរយៈ 10 វិនាទីនឹងផ្ទេរ
បេះដូង និង ជំងឺដាច់សសៃឈាមខួរក្បាល។ តាមការស្រាវ
មេរោគជាមធ្យម 80 លានបាក់តេរី តែភាគច្រើនជាបាក់
ជ្រាវបានបង្ហាញថា អ្នកដែលសំអាតមាត់ធ្មេញបានត្រឹម
តេរីដែលមិនបង្កជាផលវិបាកផ្សេងៗនោះទេ។
ត្រូវយ៉ាងហោចណាស់ម្តងក្នុង 1 ថ្ងៃ នោះត្រូវបានគេដឹង
700 ប្រភេទខុសគ្នា ត្រូវបានរកឃើញក្នុងមាត់របស់មនុស្ស
meningitidis Neisseria ( ឈ្មោះបាក់តេរីដែលបង្ក អោយមានជំងឺរលាកស្រោមខួរក្បាល ) គឺជាឧទាហរណ៍មួយ នៃបាក់តេរីដែលបង្កឱ្យមានជំងឺ
Meningococcal (
ថា អាចកាត់បន្ថយការកើតមានជំងឺគាំងបេះដូងបាន 24%
ជំងឺរលាកស្រោមខួរក្បាល ) ។ ជំងឺដែលបង្កអោយមានស-
នៅលើចំណុចនេះ វាគ្មានអត្ថន័យដែលថាអ្នកត្រូវបោះបង់
ភាពធ្ងន់ធ្ងរ និង គំរាមកំហែងដល់អាយុជីវិត រួមមាន ជំងឺ
ការថើបដោយសារតែអ្នកអាចរកឃើញថាវាគ្មានសុវត្ថិភាព
រលាកស្រោមខួរ ( ស្រោមនៅព័ទ្ធជុំវិញខួរក្បាល ) និង រលាក
នោះទេ។ វាមានអត្ថប្រ យោជន៍ច្រើន ជាងការប្រឈមមុខ
ជាចុងក្រោយសូមរក្សាអនាម័យ មាត់ធ្មេញអោយបានស្អាត
ជាមួយហានិភ័យ។ ការថើប ភ្ញោចអោយខួរក្បាលបញ្ចេញ
ជានិច្ច អ្នកនឹងអាចបន្តស្នាមថើបដ៏ជ្រាលជ្រៅរបស់អ្នក
)។ បាក់តេរីទាំងនេះអាចត្រូវបានរីករាលដាលតាមរយៈ
សារធាតុគីមី ម្យ៉ាងដែលមានតួនាទីជំរុញអោយខួរក្បាល
បានយ៉ាងផ្អែមល្ហែម។
ការប៉ះពាល់ផ្ទាល់ ឬ តាមរយៈដំណក់ទឹកមាត់។ ហើយជា
មានភាពស្ងប់ ដែលអាចជួយកាត់បន្ថយបញ្ហាស្ត្រេស និង
ខួរឆ្អឹងខ្នង ហើយ septicemia ( មេរោគក្នុងចរន្តឈាម
និង ជំងឺដាច់សសៃឈាមខួរក្បាល 13%។
33
The only antifungal product with a Triple effectiveness against mycosis
េបីចង់បានឱសថមានគុណភាពល� សូមទិញឱសថមានបិទលតប័្រតប��ក់េលខប�� ិក CAM R1 4359IP-07 េនតមឱសថស�ន ឱសថស�នរង ែដលមានច្បោប់ និងស�កស�� Logo ពី្រកសួងសុខភិបាល។ ករផ្សព�ផ្សោយ Market Expansion Services by www.dksh.com
្រត�វបានអនុ��តតមេសចក�ីសេ្រមច ៨៧១/១៤ អបស/ឱអបស ចុះៃថ�ទី 27 ែខ វ ិច�ិក ឆា� ំ 2014 របស់្រកសួងសុខភិបាល និង អស់សុពលភាពេនៃថ�ទី 24 ែខ ឧសភា ឆា� ំ 2015។
េបីមាន្របតិកម�រ ំខនរបស់ឱសថ សូមរយករណ៍មកនាយកដ�នឱសថ តមរយ:េលខទូរស័ព� 023 990 499 / 012 948 552 ឬ អីុែម៉ល pv.center@ezecom.com.kh ឬ វ ិបសយ www.ddfcambodia.com និង ្រក�មហ៊ុន DKSH ទូរស័ព�េលខ 067 555 752 ឬ 067 555 256
consumer satisfaction. Clinically-tested hypoallergenic formula improves acne scars in 4 weeks.*
The acne scar removal and prevention product that also LIGHTENS dark marks
*Satisfaction study by dermascan on 25 subjects in france 2011
6
Betex មានសារធាតុពិ��ស3យ៉ាង : Thiamine វ�តាមីនB1 , Pyridoxal Phosphate វ�តាមីនB6និង Cyanocobalamine វ�តាមីនB12 ��លជួយដល់ការលូតលាស់យ៉ាងល����ើរ។
��ពីការលូតលាស់យ៉ាងល�របស់រាងកាយ Thiamineជួយដល់សុខភាពភ�ាស�សិកា។ វ�តាមីន B6 ជួយដល់ការប��ើត��ប់ឈាម��ហមរ�ឯវ�តាមីន ការ���កស�ាំង។ Betex
B12មានមុខងារដូចនឹង
Thiamineនិងជួយព�ា�ល
គឺ��វ�ន��នាំសំរាប់��ី��ល��ើ��ស់ថ�ាំពន�ាកំ�ើត��មទាំងបុរស���ី��ល�ើបនិងវះ
កាត់រួច និង���ី��លបំ��ះកូន។ ��ប់ថ�ាំ
Betex
មិន��ឹម��កាត់បន�យភាព�ឿយហត់និងអស់កំលាំង�ើយវា�នជួយដល់ភាពសុំា��
រាងកាយពីការឆ�ង�����គ។
Betex Tablet is an EXTRAORDINARY 3-in-1 supplement that contains three essentials: Thiamine (Vitamin B1), Pyridoxal Phosphate (Vitamin B6) and Cyanocobalamine (Vitamin B12), that wholly promote stable growth and development. Thiamine keeps mucous membranes healthy. Vitamin B6 promotes red blood cell formation. Vitamin B12 treats pernicious anemia. Betex is also recommended to women taking oral contraception or estrogens, men and women who have currently undergone surgery and also women who breastfeed. Betex Tablet not only reduces fatigue and depression but also improves your resistance and reinforces your immunity from infection and diseases. Market Expansion Services by www.dksh.com
34
FAMILY
So Close:
The Truth about Trying by Dr. Peang Lyna
35
While married couples suffer from financial issues or family problems, others agonize from the excruciating truth of infertility. Sometimes even the strongest of families needed support and guidance in dealing with such unexpected circumstance. Marriage is tough. You seem to be imbibed with all the fairytales you envision on your wedding moments: your partner vowing in front of your adored folks and later, waking up together on a morning scent of coffee, day dreaming and hoping for perfect years to come. At some point problems get in the way and when they hit, you’ll be stuck in a corner, sobbing and anticipating for the right answers. Marriage is always a beautiful splendor but when difficulties arise you need to regain all your patience and extend your prayers. While married couples suffer from financial issues or family problems, others agonize from the excruciating
truth of infertility. Sometimes even the strongest of families needed support and guidance in dealing with such unexpected circumstance. As having a baby is the ultimate desire of couples, infertile women tend to cope with immense stress and social stigma, which can lead to considerable mental distress and psychological stressors such as denial, anger, guilt and depression. Statistics show that getting pregnant is a slot machine. The chance of becoming pregnant each month is between 20% and 25% for healthy couples in their twenties who have regular unprotected sex. However, this data seem to drop if chances of issues—irregular periods, low sperm count, pelvic inflammatory
disease—occur. In Cambodia, researches on infertility are almost non-existent. However, global studies show that one in six couples experiences infertility, which is defined as couples failing to conceive after 12 months of trying though most of them will conceive eventually. There are different causes of infertility. The male encounters abnormal sperm production due to undescended testicles, genetic defects, health problems including diabetes, prior infections such as mumps, trauma or prior surgeries on the testicles or inguinal region. Most males also have issues with the delivery of sperm due to sexual problems, such as premature ejaculation, semen entering the bladder instead of emerging through the penis
36
during orgasm. Overexposure to certain chemicals and toxins, such as pesticides, radiation, tobacco smoke, alcohol and steroids are also big factors that affect infertility. In addition, frequent exposure to heat, such as in saunas or hot tubs, can elevate the testicular temperature, impairing sperm production. While some men mostly acquired infertility due to their lifestyle, women’s infertility is caused by internal problems. Ovulation disorder that hinders or prevents the ovaries from releasing eggs is a primary cause. There are also uterine or cervical abnormalities. Sometimes, their fallopian tube is damaged or blocked because of inflammation. Other causes in women include thyroid problems, cancer
and its treatment. Medical conditions associated with delayed puberty or the absence of menstruation (amenorrhea) disease, sickle cell disease, kidney disease or diabetes, can affect a woman's fertility as well. With these mentioned, it is a must to see a doctor if (for women) you’ve been trying to conceive months or longer and you’re age 35 to 40, you have irregular menstruation, you've been diagnosed with endometriosis or pelvic inflammatory disease, prior cancer treatment and/or you've had more than one miscarriage. For men, immediate medical attention should be sought if you have low sperm amount during ejaculation, swelling in the scrotum, had a previous vasectomy, had
a prior scrotal, inguinal surgery or cancer treatment. Doctors may prescribe medication/s that aid/s in helping women who want to get pregnant before the usual clinical fertility treatment/procedure is recommended. For women who are facing problems with conceiving, maternity doctors in Phnom Penh advise them to have intercourse with their partners three times a week every ovulation for three months. If by then these women were unable to achieve pregnancy, they would be tested for ovulation and/or be given fertility drugs like Clomide or Bayer's Visane. If you are newly-weds, it’s best to resort
37
to several strategies to increase chances of pregnancy by trying to avoid illlifestyle (drug, tobacco, caffeine and alcohol consumption), exposure to industrial or environmental toxins, stress, being overweight or underweight and medications that may impact fertility such as corticosteroid. Like all disease prevention, exercising regularly and having a balanced diet is highly recommended.
ភាពស្រមើស្រមៃដ៏មានសុភមង្គលនិងសង្ឃឹមថា សម្រាប់
បារី ការសេពគ្រឿងស្រវឹង និងការប្រើថ្នាំស្តេរ៉ូអ៊ីតគឺជាកត្តា
ឆ្នាំថ្មីនឹងតែងតែផ្តល់នូវអ្វីដ៏ល្អឥតខ្ចោះចំពោះអ្នក។ នៅពេល
ដ៏ធំមួយដែលប៉ះពាល់ដល់ការគ្មានកូន។ លើសពីនេះទៀត
ខ្លះមានបញ្ហាកើតឡើងហើយអ្នកនឹងត្រូវបានជាប់គាំងនៅ
ការប៉ះពាល់ញឹកញាប់ទៅនឹងកំដៅដូចជាសូណា ឬ ងូតទឹក
ក្នុងជ្រុងនៃមួយការសោកសង្រេង និងការរំពឹងនូវចម្លើយ
ក្តៅអាចធ្វើឲ្យសីតុណ្ហភាពពងស្វាសកើនឡើងដែលធ្វើឲ្យ
ដែលត្រឹមត្រូវ។ អាពាហ៍ពិពាហ៍គឺតែងតែជាភាពរុងរឿង
បន្ថយការផលិតមេជីវិតឈ្មោល។
ការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍មិនមែនជារឿងងាយស្រួលឡើយ។ អ្នកហាក់ដូចជាចង់មានជីវិតដូចក្នុងរឿងនិទានដ៏មានសុភមង្គលមួយ អ្នកប្រមើលមើលចំពោះជីវិតអាពាហ៍ពិពាហ៍ របស់អ្នកថា: ដៃគូរបស់អ្នកសន្យានៅចំពោះមុខមិត្តភ័ក្រ្ត និង ក្រុមគ្រួសារជាទីស្រឡាញ់របស់អ្នកអ្នកថា គេនឹងស្រលាញ់អ្នកភ្ញាក់ពីដំណេករួមគ្នាជាមួយនិងក្លិនឈ្ងុយនៃកាហ្វេ
ដ៏ស្រស់ស្អាត ប៉ុន្តែនៅពេលមានការលំបាកកើតឡើងអ្នក ត្រូវតែបង្កើនការអត់ធ្មត់និងពង្រឹងក្តីសង្ឃឹមរបស់អ្នក។
ខណៈពេលដែលបុរសភាគច្រើនជាបុរសមានភាព(អារ)
គូស្វាមីភរិយាដែលបានរៀបការរួចមួយចំនួន ទទួលរង
ដោយសាររបៀបរស់នៅរបស់ពួកគេ ចំណែកភាពគ្មានកូន
បញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុ ឬ បញ្ហាគ្រួសារ រីឯ អ្នកផ្សេងទៀតក៏អាច
(អារ) របស់ស្ត្រីត្រូវបានបង្កឡើងដោយបញ្ហាពីសរីរាង្គខាង
ជួបបញ្ហាដ៏សែនឈឺចាប់នៃភាពគ្មានកូន (អារ) ផងដែរ។
ក្នុងទៅវិញ។ ក្នុងនោះមានដូចជា ជំងឺក្នុងការបញ្ចេញពង
ពេលខ្លះសូម្បីតែក្រុមគ្រួសារដែលមានភាពរឹងមាំបំផុត ក៏
អូវុលដែលរារាំងអូវែចេញពីការបញ្ចេញមេជីវិតញី គឺជា
នឹងត្រូវការការគាំទ្រនិងការណែនាំដើម្បីដោះស្រាយជាមួយ
មូលហេតុចម្បង។ ស្រ្តីខ្លះមានស្បូន ឬមាត់ស្បូនមិនប្រក្រតី។
នឹងស្ថានភាពដែលមិនអាចរំពឹងទុកបែបនេះដែរ។ នៅពេល
ជួនកាលដៃស្បូនត្រូវបានរងការខូចខាត ឬ បានស្ទះដោយ
ដែលការមានកូន គឺជាបំណងប្រាថ្នាចុងក្រោយនៃគូស្វាមី
សារតែការរលាក។ មូលហេតុផ្សេងទៀតចំពោះស្ត្រីរួម
ភរិយា ពេលនោះស្ត្រីរឺបុរសមានភាពអារជាច្រើនបានប្រ-
បញ្ចូលទាំងបញ្ហាក្រពេញទីរ៉ូអីុត ជំងឺមហារីក និង ការព្យា-
ឈមមុខនឹងភាពតានតឹងដ៏ធំ និង ការមាក់ងាយពីសង្គម
បាលមហារីក។ លក្ខខណ្ឌវេជ្ជសាស្រ្តដែលជាប់ទាក់ទងជា
ដែលអាចនាំឱ្យមានភាពធុញថប់ផ្លូវចិត្ត និង ផ្លូវចិត្តកាយ
មួយភាពពេញវ័យដែលពន្យារពេល ឬការអវត្តមាននៃរដូវ
ដូចជាការច្រានចោលមិនអើពើ កំហឹង ការមានកំហុសឆ្គង
(អត់មានរដូវ) ជំងឺខ្វះគ្រាប់ឈាមក្រហម ជំងឺតម្រងនោម
និងការធ្លាក់ទឹកចិត្ត។
ឬជំងឺទឹកនោម ផ្អែមសុទ្ធសឹងតែអាចប៉ះពាល់ដល់ការមាន កូនរបស់ស្ត្រី។
ស្ថិតិបង្ហាញថាការមានផ្ទៃពោះហាក់ដូចជាការបង្វិលក្នុង ម៉ាស៊ីនស័្វយប្រវត្តិមួយ។ ឱកាសនៃការមានផ្ទៃពោះរៀង
ចំពោះស្រ្តីដែលប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាគ្មានគភ៌ គ្រូពេទ្យរោគ
រាល់ខែគឺរវាង 20% និង 25% សម្រាប់គូស្វាមីភរិយាដែល
ស្រក ី្ត ង ុ្ន ទីកង ុ្រ ភ្នព ំ ញ េ បានឲ្យដំបន ូ ន ា្ម ឲ្យស្រធ ី្ត ើកា ្វ ររួមភេទជា
មានសុខភាពល្អនៅក្នុងអំឡុងវ័យម្ភៃឆ្នាំដោយមានការរួម
មួយដៃគូ របស់ពក ួ គាត់ជាទៀងទាត់ឲយ្ បាន ៣ដងក្នង ុ មួយ
ភេទទៀងទាត់ និង មិនបានការពារ។ ទោះយ៉ាងណាទិន្ន-
សប្តហ ា ៍ និងរៀងរាល់ពល េ ovulation ( ការបញ្ចញ េ អូវល ុ៉ )
ន័យនេះហាក់បីដូចជាធ្លាក់ចុះប្រសិនបើមានបញ្ហាមិនប្រក្រតី
គ្រូពេទ្យនិងធ្វើតេស្ថមើលសមត្ថភាពនៃ
នៃវដ្តរដូវ ចំនួនមេជីវិតឈ្មោលទាប ជំងឺរលាកអាងត្រគាក
របស់ស្រ្តី រឺផ្តល់ថ្នាំដើម្បីបង្កើនលទ្ធភាពមានផ្ទៃពោះដូចជា
កើតមានឡើង។ នៅប្រទេសកម្ពុជាការស្រាវជ្រាវទៅលើ
ថ្នាំ Clomide រឺ Visane របស់ក្រុមហ៊ុន Bayer។
ovulation
ការគ្មានកូនគឺស្ទើរតែមិនមាន។ ទោះជាយ៉ាងណាការសិក្សា ជាសាកលបានបង្ហាញថា គូស្មេហ៏ក្នុងចំណោមប្រាំមួយគូ
ជាក់ស្តែងគូស្វាមីភរិយាត្រូវការ ការពិគ្រោះយោបល់ផ្នែក
ជួបបញ្ហាគ្មានកូនដែលត្រូវបានកំណត់ថាជាគូស្វាមីភរិយា
វេជ្ជសាស្រ្តមុនពេលពួកគេទទួលបានការផ្តល់អនុសាសន៏
ដែលបរាជ័យក្នុងការមានគភ៌បន្ទាប់ពីរយៈពេល 12 ខែនៃ
ក្នុងការជ្រើសរើសយកវិធីណាមួយ នៃការព្យាបាលដែល
ការព្យាយាមធ្វើឲ្យមានគភ៌។
បានរៀបរាប់។ ប្រសិនបើអ្នកជាគូស្នេហ៏ដែលទើបនឹងរៀប ការថ្មីថ្មោង វាជាការល្អបំផុតដើម្បីងាកទៅរកយុទ្ធសាស្រ្ត
មានមូលហេតុផ្សេងគ្នានៃភាពគ្មានកូន។ ចំពោះបុរសនេះ
នានា ដើម្បីបង្កើនឱកាសនៃការមានផ្ទៃពោះតាមរយៈការ
មានដូចជា ភាពមិនប្រក្រតីនៃការផលិតមេជីវិតឈ្មោល
ជៀសវាងជំងឺដែលបង្កមកពីរបៀបរស់នៅ មិនសមស្រប
ដោយសារតែពងស្វាសមិនធ្លាក់ចុះពីកំណើត ពិការភាពនៃ
(ការប្រើឱសថមានជាតិកាហ្វេអ៊ីននិងការសេពគ្រឿងស្រវឹង)
ហ្សែន បញ្ហាសុខភាព រួមទាំងជំងឺទឹកនោមផ្អែម ការឆ្លង
ការប៉ះពាល់ទៅនឹងជាតិពុលដែលបានមកពីឧស្សាហកម្ម
មេរោគពីមុនដូចជាជំងឺស្រឡាទែន របួសឬការវះកាត់ពី
ឬ បរិស្ថាន ស្ត្រេស ធាត់ពេក រឺស្គមពេក និងការប្រើថ្នាំដែល
មុន នៅលើពងស្វាស ឬតំបន់ក្រលៀន។ បុរសភាគច្រើន
អាចប៉ះពាល់ដល់ការបង្កកំណើតដូចជាថ្នាំ Corticos-
ក៏មានបញ្ហាជាមួយនឹងការបញ្ជូនមេជីវិតឈ្មោល ដោយ
teroid។
សារតែមានបញ្ហាផ្លូវភេទដូចជា ការបញ្ចេញទឹកកាមមាន
ខាងលើសូមរួមបញ្ចូលទាំងការ ហាត់ប្រាណអោយបាន
ការហូរចូលទៅក្នុងប្លោកនោមជំនួសឱ្យការធ្វើដំណើរតាម
ទៀងទាត់ និង គប ្រ គ ់ ង ្រ របបអាហារអោយមានតុលយ្ ភាព
រយៈលិង្គក្នុងអំឡុងពេលនៃការឈានដល់ចំនុចកំពូលដើម្បី
ដែលមានសារៈវាមានភាពចាំបាច់ចំពោះសុខភាពលោក
បញ្ចេញទឹកកាម។ ការប៉ះពាល់ទៅនឹងសារធាតុគីមីមួយ
អ្នក។
ចំនួននិងជាតិពុលដូចជា ថ្នាំសំលាប់សត្វល្អិត កាំរស្មី ផ្សែង
ព្រមជាមួយការចៀសវាងដែលបានរៀបរាប់
38
SOCIETY
"
People need to keep in mind that HIV/AIDS still exist in the country. There are six people newly infected by AIDS every day in Cambodia. We still face a huge problem. Tim Vora, HACC Executive Director
"
Communicating HIV/AIDS information: A Potent Tool in Fighting the Disease with report from Allan Mitz Arato and Deb Soden Most people living with HIV, as well as some of the world’s poorest, live in middle-income countries. And though few countries gain its reputation from immediate decline in new HIV infections and AIDS related deaths, most countries, especially in the Sub Saharan areas in Africa, have still yet to struggle with their disease rate prevalence. Following a big leap in Cambodia’s success towards fighting HIV/AIDS, overseas aid is rapidly being reduced. And with millions of people still not accessing the proper services they need, is Cambodia ready to continuously face such significant challenge and still be strappingly vigilant towards the disease? We have come to ask the HIV/AIDS Coordinating Committee (HACC) Cambodia to find out how this country’s HIV/AIDS rate is emerging over the past years and what would possibly be the
factors of this impactful humanitarian development. HACC Executive Director Tim Vora granted Healthwise Digest a one-on-one interview and provided us a glimpse of Cambodia’s noteworthy fight towards HIV/AIDS. Healthwise Digest (HD): We have assessed a few institutions that are related with HIV/AIDS. Plain and clear, HACC provides a large scale of advocacy. What is HACC Cambodia and how do you work as an institution designed to eradicate this deadly disease in the country? Tim Vora: HACC is a network of non-governmental organizations (NGOs) working in Cambodia. Currently, we have 93 NGO members. We work with them and we mostly review and check how many
existing NGOs (relating to HIV/AIDS) are here in Cambodia. The HIV case in Cambodia started in 1993; by then there were only three or four NGOs. We played a big role as a bridge in transferring information from the government to our member NGOs and to the people. Since then, the number of NGOs increased. We focus on four key areas—Coordination, Capacity Building, Networking and Organizational Development. We strengthen effective communication and information transferring towards our members. We also handle networking with these NGOs. In 2013, we have estimated 120 NGOs working with HIV/AIDS. Every quarter we have a membership meeting to provide updated information from all over the globe, the region, and from country level about the disease. This information involves new interventions, prevention treatments and impact treatments. Communication materials
39
from agencies, organizations and the United Nations are shared through our website and other social media to increase awareness among the members. This is to help them create a better strategic plan in fighting the disease. Sometimes, if there is an updated policy from the government, we invite them to do a presentation to the NGOs. We also share issues to have a better consensus in fighting the disease. Oftentimes, we become the national representative for these NGOs during governmental and developmental partner meetings since they cannot invite all of these organizations. We also do Capacity Building for NGOs where we ask them to be our key speakers for organizational development, monitoring and evaluation and fund raising strategies. These also include organizing campaigns and projects throughout the year. HD: Can you give us a preview on those projects and campaigns? Tim Vora: As I’ve mentioned, we have our quarterly member meetings and we have workshops regarding organizational development and fundraising strategies. For the specific projects and events, we organize HIV Awareness campaigns throughout the year where we mobilize all the NGOs to come together. We do one for the youth during Valentine’s Day, we have our Candlelight Memorial Day every May, another awareness campaign during the Water Festival in November and the World Aids Day in December. HD: What’s the status of HIV/AIDS at present here in Cambodia? Tim Vora: I’m happy to say that now, the rate of HIV/AIDs in Cambodia decreased based on the National Data among general population 15-49 years old—from 1.7% in 1998 to 0.7% in 2012. The fight is a success. The UN even awarded Cambodia for its success rate in the region. The HIV/AIDS among general population decreased but if we are to look at the key area population, we are still having high prevalence of the disease. This key area population comprise of injecting drug users (24.8%), Entertainment workers (14.4%) and Men-Sex-Men (2.1%). It’s
sad to say that the numbers of these workers are rising and their works are very risky. We also shouldn’t be focusing alone on general population but also on our private sectors. The recent outbreak in Battambang where a huge number of people were infected with HIV/AIDS because of a probable malpractice is a good sample of that. The cause of the infection was through the injection used by a local medical practitioner. HD: The Battambang outbreak is really a depressing news. However, we would like to congratulate you and all the NGOs about Cambodia’s success rate. What do you think were the factors that lead to this disease prevalence reduction? Tim Vora: I think there are a lot of factors for that matter. A huge factor is our strong collaboration with the government because our government has a strategic plan, and coordination mechanism to implement its projects from the provincial to commune level. We also have our eversupportive development partners who support the government. They provide financial aid. Last year, 58 million usd is spent in Cambodia. Among that budget, 11% only came from the government. I can say that Cambodia is more dependent on outside source for funding.
People need to keep in mind that HIV/AIDS still exist in the country. There are six people newly infected by AIDS every day in Cambodia. We still face a huge problem. Another element is our strong monitoring evaluation with our surveillance survey. It provides us clear data on what population we really need to target. Of course, our collaboration with each other [NGOs], people living with HIV and AIDS and vulnerable groups and not keeping aside information is an essential reason. We invite them and we join together to design, implement and monitor. Unity is the main key. We likewise continuously enforce the 100% condom use policy. That means, all people have an increased awareness about HIV/AIDS prevention by always using condom.
HD: You said something about your 100% condom use policy. How do you implement this program? Tim Vora: Now our NGOs have programs targeting all those key at risk populations who are working at karaoke bars, beer garden, spa and massage salons. They were educated about the different disease transmission modes, how often they should have medical check-ups, and all the preventive measures needed to avoid sexually transmitted infections. Fundamentally, they are taught how to properly wear condoms and they are encouraged to be equipped with condoms all the time. HD: Based on that, do you think communication plays the most vital role in the country’s fight towards the disease? Tim Vora: Yes, definitely. Communication played an important tool—for prevention, and treatment care support. We have been using IEC materials, the media and even social media. Right now, the media impacts our key area target population because that population is difficult to reach. They go from one place to another. They listen to radio, watch the TV and they have their own mobile phones already. Before the law on suppression of human trafficking and sexual exploitation was established and endorsed, we are only able to educate brochure-based. It’s easier to work because they are only in one place. However now, because of the law, they go to some places where even NGOs have a hard time finding and meeting them. Hence, with the new forms of communication, it is easier to effect awareness and relay information. HD: You’ve mentioned Social Media. Does this mean that you are already utilizing social media as your primary means of communication? Have you also observed your member NGOs using it as tool for their projects and campaign? Tim Vora: Our member NGOs have already been using social media on their specific programs. The social media is very useful and sometimes, its effectiveness depends on the level of delegation. However, I think not many people can access it. Though some people have the means, they don’t regularly check updates and news regarding social issues.
40
In terms of our role as a coordinating committee, our primary means of communication is still e-mail and website though the social media is an essential tool as well. Not only do we use them as a means of communication and transferring information but we also use it to do survey among our NGOs and as an advocacy tool. However, some people are still not knowledgeable in using them, like Facebook. Sometimes they cannot even read English and are not well educated. Another factor is affordability as well. Some cannot buy smartphones. I think if we really target these key populations, language is a barrier. HD: What specific social media do you use and what you think is the most effective among them?
wear condom all the time. It’s important. Also, after you have an intercourse, let’s say last night, and you don’t use a condom and/or you suspected that you might contract the disease, you should go to a major hospital here in Phnom Penh—Calmette Hospital, Khmer Soviet or Kampuchea for example—and ask for postexposure prophylaxis from medical doctors to prevent infection in case of accidental exposure. However, this is given upon immediate consultation and recommendation from the doctor. មនុសស្ ភាគច្រន ើ បានរស់នៅដោយមានផ្ទក ុ មេរោគអេដស៏ ដូចគ្នាទៅនឹងប្រទេសក្រីក្រមួយចំនួនលើពិភពលោករស់
នៅក្នុងប្រទេសដែលរស់នៅដោយមានប្រាក់ចំណូលម-
ធ្យម។ ទោះបីជាបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនដែលទទួលបាន ភាពល្បីល្បាញដោយសារការធ្លាក់ចុះភ្លាមៗ ក្នុងការឆ្លង មេរោគអេដស៍ថ្មី និងការស្លាប់ទាក់ទងនឹងជំងឺអេដស៏ ក៏ ដោយបណ្តាប្រទេសភាគច្រើនពិសេសនៅក្នុងតំបន់ក្បែរ
Tim Vora: We have facebook, youtube, twitter and flickr. I think among these, facebook is the most effective one. We already have more than a thousand likes and we’ve been using it to disseminate news about the disease as well as updating the public on all our campaigns and projects. We use youtube and flickr for our video and photo archive. For twitter, we already have hundreds of followers.
សាហារ៉ាទ្វីបអាហ្វ្រិក តែមានអត្រាប្រេវ៉ាឡង់ខ្ពស់ជំងឺនេះ
HD: Lastly, what can you advice or share to people, especially to the youth and those who don’t have any access with technology about HIV/AIDS prevention?
ត្រៀមខ្លួនជាស្រេចដើម្បីបន្តប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាដ៏សំខាន់
Tim Vora: I think keeping aware about HIV/AIDS’ existence in the country is a must because HIV now still do not have vaccines and medicine to cure it 100%. Every day in Cambodia, there are 6 people newly infected by AIDS. So we still face a huge problem. First is that they need to keep in mind that the disease still exist. If some NGOs don’t have the money to do campaigns to the public, it doesn’t mean that there’s absence of HIV/AIDS. People still need to adhere with preventive measures to avoid contaminating the disease. Use the ABCD strategy— Abstinence, Be Faithful, Condom Use and don’t use drug.
អេដស៍ (HACC) នៃប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីចង់ដឹងពីអ-
If they are resorting to sex, they must not only use condom but they need to properly know how to use it. If you are young, you should consider when to have sex or who you’re having it with. If they’re already involved with sex, properly
នៅឡើយ។
ខាងក្រោមនេះជាជំហានដ៏ធម ំ យ ួ ក្នងកា ុ រទទួលបានជេាគជ័យរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ឆ្ពោះទៅរកការប្រយុទ្ធប្រឆាំង នឹងមេរោគអេដស៍ រឺ ជំងឺអេដស៍។ ជំនួយក្រៅប្រទេសបាន
នឹងកំពុងត្រូវបានកាត់បន្ថយយ៉ាងឆាប់រហ័សហើយដោយ មានមនុស្សរាប់លាននាក់នៅតែមិនអាចទទួលបានសេវា ត្រឹមត្រូវដែលពួកគេត្រូវការនៅឡើយ។ តើប្រទេសកម្ពុជា
បែបនេះ ហើយនៅតែមានការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះជំងឺនេះ ដែររឺទេ?
យើងបានសាកសួរគណៈកម្មាធិការ សម្របសម្រួលជំងឺ
ត្រាមេរោគអេដស៍ ជំងឺអេដស៍របស់ប្រទេសកំពុងរីកចម្រើន ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកនេះ និង អ្វីដែលអាចធ្វើ ទៅបានចំពោះកត្តានៃការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស។
លោក ទឹម វរ៉ា នាយកប្រតិបត្តិរបស់ HACC បានផ្តល់ បទសម្ភាសន៏មួយដល់ Healthwise
Digest និងផ្តល់
ឱ្យពួកយើងឃើញពីការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងរបស់ប្រទេសកម្ពុជាចំពោះមេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍។
Healthwise Digest (HD ):
យើងបានវាយតម្លៃស្ថាប័នមួយចំនួនដែល មានទំនាក់ទំនង ជាមួយមេរោគអេដស៍/អ្នកជំងឺអេដស៍។ ភាពធម្មតា និង ច្បាស់លាស់របស់ HACC ផ្ដល់នូវភាពទូលំទូលាយនៃ ការបញ្ចេញមតិ។ តើHACC ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជាអ្វី?
ហើយតើអ្នកធ្វើការជាស្ថាប័នមួយដែលបង្កើតឡើងដើម្បី
លុបបំបាត់ជំងឺដ៏សាហាវនេះនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដោយ បៀបណា?
លោក ទឹម វរ៉ា (TV):
HACC
គឺជាបណ្តាញនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល
(NGOS) នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ បច្ចុប្បន្ននេះយើង
មានអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ដែលមានសមាជិកចំនួន 93 នាក់។ ភាគច្រើនយើងធ្វើការជាមួយនឹងពួកគេ ហើយ
យើងបានពិនិត្យមើលពីចំនួន នៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល
(ទាក់ទងទៅនឹងមេរោគអេដស៍ / ជំងឺអេដស៍) ដែលមាន
ស្រាប់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ករណីមេរោគអេដស៍នៅ ប្រទេសកម្ពុជាបានចាប់ផ្តើមក្នុងឆ្នាំ 1993 នៅពេលនោះ អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលដែលមានទំនាក់ទំនងទៅនឹងជំងឺ នេះទើបតែចាប់ផ្តើមបាន 3 ទៅ 4 សមាជិកប៉ុណ្ណោះ។
យើងបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងការបញ្ចូនព័ត៌មាន ពីរដ្ឋាភិបាលទៅឲ្យអង្គការ មិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលជា សមាជិករបស់យើង និង ទៅកាន់ប្រជាជន។ ចាប់តាំងពី
ពេលនោះមកចំនួននៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលបានកើន ឡើង។
41
យើងផ្តោតសំខាន់លើគោលការណ៏4 គឺ ការសំរបសំរួល
សមត្ថភាពក្នុងការបង្កើតបណ្តាញ និង ការអភិវឌ្ឍស្ថាប័ន។ យើងពង្រឹងទំនាក់ទំនងដែលមានប្រសិទ្ធិភាព និង បង្កើត
ផ្សេងទៀតរបស់យើង ដើម្បីបង្កើនការយល់ដឹងចំពោះ សមាជិកម្នាក់ៗ។
យើងក៏បានធ្វកា ើ រកសាងសមត្ថភាពសមប ្រា អ ់ ង្គការក្រៅ រដ្ឋាភិបាល ដោយយើងបានសុំឱ្យពួកគេក្លាយជាវាគ្មិនដ៏
សំខាន់របស់យើងសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍស្ថាប័ន ការត្រួតពិនិត្យ
ការផ្លាស់ប្តូរចំពោះសមាជិករបស់យើង។ យើងក៏បានធ្វើ
ទាំងនេះគឺដើម្បីជួយឱ្យពួកគេបង្កើតផែនការយុទ្ធសាស្រ្ត
និង ការវាយតំលៃរួមទាំងយុទ្ធសាស្រ្ត ក្នុងការបង្កើនមូល
2013 យើងបានប៉ាន់ប្រមាណថាមានអង្គការមិនមែនរដ្ឋា-
ជួនកាលប្រសិនបើមានការអភិវឌ្ឍន៏គោលនយោបាយអ្វី
និងគម្រោងការងារពេញមួយឆ្នាំរបស់ពួកគេ។
ការជាបណ្តាញជាមួយអង្គការទាំងនេះផងដែរ។ ក្នុងឆ្នាំ
ភិបាលចំនួន 120 ដែលធ្វើការទាក់ទងជាមួយ មេរោគអេដស៏/ អ្នកជំងឺអេដស៍។ ជារៀងរាល់3ខែម្តងយើងមាន កិច្ចប្រជុំសមាជិកមួយ ដើម្បីផ្តល់ព័ត៌មានពីការប្រែប្រួល
ល្អប្រសើរជាងមុននៅក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំង នឹងជំងឺនេះ។ មួយពីរដ្ឋាភិបាលយើងក៏អញ្ជើញពួកគេឱ្យធ្វើបទបង្ហាញ ដល់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលផងដែរ។
ទាំងអស់នៅលើពិភពលោកតាមតំបន់ និង ប្រទេសនីមួយៗ
យើងក៏បានចែករំលែកនូវបទពិសោធន៏ដើម្បីឱ្យមានការ
ធ្វើអន្ដរាគមន៏ថ្មីៗស្តីពីការព្យាបាល ការបង្ការ និង ការគ្រប់
ជាញឹកញាប់យើងក្លាយជាអ្នកតំណាងឲ្យអង្គការមិនមែន
អំពីស្ថានភាពនៃជំងឺនេះ។ ពត៌មាននេះពាក់ព័ន្ធ នឹងការ
គ្រងលើផលប៉ះពាល់។ សមា្ភរៈរឺឯកសារក្នុងការទំនាក់ទំនងពីភ្នាក់ងារអង្គការ និង អង្គការសហប្រជាជាតិត្រូវបាន
ចែករំលែកតាមរយៈវេបសាយ និង ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម
និធិ។ ទាំងនេះក៏រួមបញ្ចូលទាំងការរៀបចំធ្វើយុទ្ធនាការ
HD :
តើអ្នកអាចប្រាប់ពីគម្រោងនិងយុទ្ធនាការដែលគ្រោងទុក ជាមុនទាំងនោះបានរឺទេ?
មូលមតិគ្នាបានល្អប្រសើរក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងជំងឺនេះ។
ទូរទស្សន៍:
រដ្ឋាភិបាលថ្នាក់ជាតិ ទាំងក្នុងអំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំភាពជា
រាល់ 3ខែម្តង ជាមួយសមាជិករបស់យើង ហើយយើងមាន
ដៃគូរដ្ឋាភិបាលការអភិវឌ្ឍន៍ ដោយសារពួកគេមិនអាច អញ្ជើញបុគ្គលិកនៃអង្គការទាំងនោះឲ្យមកចូលរួមបាន។
ដូចដែលខ្ញុំបានរៀបរាប់ខាងលើ យើងមានកិច្ចប្រជុំរៀង សិក្ខាសាលាទាក់ទង នឹង យុទ្ធសាស្រ្តអភិវឌ្ឍ និង ការរៃ អង្គាសប្រាក់របស់អង្គការ។ ចំពោះគម្រោង និង ព្រឹត្តិការណ៍
Quarterly Meetings with HIV/AIDS-related NGOs in Cambodia are held to further share information, government policies and discuss relevant issues about the disease.
42
Candlelight Memorial Day done annually on May is an international disease awareness day created to raise social consciousness about HIV and AIDS.
ជាក់លាក់ យើងបានរៀបចំយុទ្ធនាការនៃការយល់ដឹងអំពី
គេគឺមានគ្រោះថ្នាក់យ៉ាងខ្លាំង។ យើងមិនគួរផ្តោតសំខាន់
សង្គម។ ឥឡូវនេះ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមានឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំង
អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលទាំងអស់ឱ្យចូលមករួមទាំងអស់
អ្នកធ្វើការនៅតាមស្ថាប័នផងដែរ។ មានការផ្ទុះឡើងថ្មី
ជួបពួកគេដល់ទីកន្លែង។ ពួកគេបានចេញពីកន្លែងមួយទៅ
ច្រើនបានឆ្លងមេរោគអេដស៍ ដោយសារតែការធ្វេសប្រ-
វិទ្យុ មើលទូរទស្សន៍ ហើយពួកគេមានទូរស័ព្ទដៃផ្ទាល់ខ្លួន។
មេរោគអេដស៍ពេញមួយឆ្នាំ វាគឺជាពេលដែលយើងប្រមូល គ្នា។ មានមួយផ្នែកគឺយើងបានធ្វើសម្រាប់យុវជនក្នុងអំឡុង ពេលទិវានៃក្តីស្រឡាញ់ទិវារំលឹកជំងឺអេដស៏រៀងរាល់ខែ
ឧសភា យុទ្ធនាការលើកកំពស់ការយល់ដឹងមួយទៀតក្នុង
តែចំពោះតែប្រជាជនទូទៅឡើយ ប៉ុន្តែត្រូវផ្តោតទៅលើ នៅខេត្តបាត់ដំបង ជាកន្លែងដែលមានចំនួនប្រជាជនជា
ហែសហើយវាគឺជាគំរដ ូ ល ៏ ម ្អ យ ួ ដើមប្ ច ី ងចាំនង ឹ បង ្រុ បយ ្រ ត ័ ។ ្ន
អំឡុងពេលពិធីបុណ្យអុំទូកនៅក្នុងខែវិច្ឆិកា និង ទិវាពិភព-
មូលហេតុនៃការឆ្លងមេរោគនេះគឺតាមរយៈការចាក់ថ្នាំដែល
HD :
ទូរទស្សន៍:
ទេសកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្នមានស្ថានភាពយ៉ាងណា?
គោលដៅដ៏សំខាន់ចំពោះក្រុមមនុស្សដែលមានហានិភ័យ
លោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍នៅខែធ្នូ។
អាត្រានៃការឆ្លងមេរោគអេដស៍ / ជំងឺអេដស៍នៅក្នុងប្រ-
ទូរទស្សន៍:
ខ្ញុំពិតជារីករាយក្នុងការនិយាយថាឥឡូវនេះ អត្រានៃការ
ឆ្លងមេរោគអេដស៍ / ជម្ងឺអេដស៍ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា
មានការថយចុះដោយផ្អែកលើទិន្នន័យជាតិ នៅក្នុងចំ-
ណោមប្រជាជនទូទៅដែលមានអាយុពី 15-49 ឆ្នាំមាន
1,7% នៅក្នុងឆ្នាំ 1998 វាបានធ្លាក់មក ដល់ 0,7% នៅ ក្នុងឆ្នាំ 2012 ហើយការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនេះគឺជាភាពជេាគជ័យមួយ។ អង្គការសហប្រជាជាតិក៏បានប្រគល់រង្វាន់ដល់
កម្ពុជា សម្រាប់អត្រានៃការទទួលបានភាពជេាគជ័យរបស់
ធ្វើឡើងដោយគ្រូពេទ្យក្នុងតំបន់។
ឥឡូវនេះអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលរបស់យើង មានកម្មវិធី ទាំងអស់ដូចជា អ្នកធ្វើការនៅបារ ខារ៉ាអូខេ រង្គសាល ស្ប៉ា
និង ហាងម៉ាស្សា។ ពួកគេត្រូវបានទទួលការអប់រំអំពីរបៀប
ផ្សេងៗគ្នានៃការឆ្លងជំងឺ រយៈពេលដែលគួរត្រូវពិនិត្យសុខភាព និង វិធានការការពារទាំងអស់ ដែលត្រូវការដើម្បី
ជៀសវាងការឆ្លងជំងឺកាមរោគ។ ជាមូលដ្ឋាន ពួកគេត្រូវ
ការកេងប្រវ័ញ្ចផ្លូវភេទត្រូវបានបង្កើតឡើង យើងបានត្រឹម តែអាចអប់រំប្រជាជនមូលដ្ឋានតាមរយៈខិតប័ណ្ណ ឬ កូន
សៀវភៅផ្សព្វផ្សាយតែប៉ុណ្ណោះ។ វាជាការងាយស្រួលក្នុង ការធ្វើការ ដោយសារតែពួកគេរស់នៅតែមួយកន្លែងប៉ុ-
ណ្ណោះ។ ទោះជាយ៉ាងណាឥឡូវនេះ ដោយសារតែច្បាប់
នេះពួកគេបានធ្វើដំណើរទៅកាន់កន្លែងមួយចំនួន ដែល ជាកន្លែងសូម្បី តែអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមានការលំបាក
ក្នុងការស្វែងរក និង ជួបពួកគេដែរ។ ដូច្នេះដោយមានទម្រង់
ថ្មីនៃការទំនាក់ទំនង វាជាការងាយស្រួលក្នុងការទទួល បានការយល់ដឹង និង បញ្ជូនពត៌មាន។
អនាម័យគ្រប់ពេលនៃការរួមភេទ។
ថា អ្នកកំពុងប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមជាមធ្យោ-
ហើយពួកគេត្រូវបានលើកទឹកចិត្តអោយប្រើប្រាស់ស្រោម
HD:
មេរោគអេដស៍ / ជំងឺអេដស៍ក្នុងចំណោមប្រជាជនទូទៅ
ជំងឺឆ្លងនៅក្នុងប្រទេសឬ?
បានដើរតួនាទីដ៏សំខាន់បំផុត នៅក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំង
មួយចំនួននោះ យើងនៅតែឃើញមានអត្រាខ្ពស់នៃជំងឺ
ទូរទស្សន៍:
ថ្នាំញៀន (24,8%), បុគ្គលិករង្គសាល (14,4%) និង បុរស
នាទីយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់ការការពារ និង គាំទ្រការថែទាំ
ការនិយាយថាចំនួនកំពុងកើនឡើងហើយទង្វើរបស់ពួក
ចាយពត៌មាន និង សូម្បីតែប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយតាមបណ្តាញ
រួមភេទជាមួយបុរស (2,1%) ។ វាជាការសោកស្តាយក្នុង
មុនពេលដែលច្បាប់ស្តីពីការបង្ក្រាបការជួញដូរមនុស្ស និង
HD:
ដោយផ្អែកលើបញ្ហានេះ តើអ្នកគិតថាបញ្ហាទំនាក់ទំនង
នេះដដែល។ ចំនួនប្រជាជនទាំងនោះរួមមានៈ អ្នកចាក់
រស់នៅកន្លែងមួយផ្សេងទៀតផងដែរ។ ពួកគេបានស្ដាប់
បានបង្រៀនអំពីរបៀបពាក់ស្រោមអនាម័យ ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ
ខ្លួននេះផងដែរ។
បានថយចុះ ប៉ុន្តែបើយើងរកមើលនៅក្នុងតំបន់ទីប្រជុំជន
ដល់ប្រជាជនគោលដៅ ពីព្រោះមានការពិបាកក្នុងការទៅ
បាទ, ត្រឹមត្រូវណាស់។ ការប្រាស្រ័យទាក់ទងបានដើរតួ-
ព្យាបាល។ យើងបានប្រើប្រាស់សំភារៈផ្សព្វផ្សាយ ការចែក
អ្នកបានរំលឹកពីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម តើនេះមានន័យ បាយចម្បងក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទងរបស់អ្នកឬ? តើអ្នក បានសង្កេតទេថាអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលជាស-
មាជិករបស់អ្នកបានប្រើវាជាឧបករណ៍សម្រាប់គម្រោង និង យុទ្ធនាការនេះផងដែររឺទេ?
TV:
អង្គការមិនមែនរដ្ឋភ ា បា ិ លជាសមាជិករបស់យង ើ បានប្រើ ប្រាស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមនៅលើកម្មវិធីជាក់លាក់របស់
ពួកគេរួចហើយ។ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមគឺមានប្រយោជន៍ ខ្លាំងណាស់ ហើយពេលខ្លះប្រសិទ្ធភាពរបស់វា អាស្រ័យ
លើកំរិតនៃការយល់ដឹង ។ ទោះជាយ៉ាងណា ខ្ញុំគិតថាមិន
43
មានមនុស្សច្រើនទេដែលចេះប្រើកម្មវិធីនេះនោះទេ។ ទោះ
បីជាមនុស្សមួយចំនួនមានមធ្យោបាយ ក្នុងការប្រើប្រាស់ កម្មវិធី តែពេលខ្លះពួកគេ មិនបានចូលមើលអោយបាន
ទៀងទាត់ និង តាមដានអោយទាន់ហេតុការណ៍នូវព័ត៌មានទាក់ទងនឹងបញ្ហាសង្គមនោះទេ។
នៅក្នុងលក្ខខណ្ឌនៃតួនាទីរបស់យើង ក្នុងនាមជាគណៈកម្មាធិការសម្របសម្រួលជាមួយមធ្យោបាយចម្បងនៃការ ប្រាស្រ័យទាក់ទងរបស់យើង គឺ នៅតែប្រើប្រាស់អីុម៉ែល
គេហទំព័រនិង ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមផងដែរ។ យើងមិន ត្រឹមតែប្រើប្រាស់ពួកវាជាមធ្យោបាយ ក្នុងការទំនាក់ទំនង
និង ផ្លាស់ប្តូរព័ត៌មានប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែយើងក៏បានប្រើវា ដើម្បីធ្វើការស្ទង់មតិក្នុងចំណោមអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល របស់យើង និង ជាឧបករណ៍សម្រាប់តស៊ូមតិផងដែរ។
ទោះជាយ៉ាងណា មនុស្សមួយចំនួននៅតែមិនមានចំណេះ ដឹងក្នុងការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយដូចជាហ្វេសប៊ុកជា ដើម។ ពេលខ្លះពួកគេមិនអាចអានភាសាអង់គ្លេស ហើយ
មិនមានការអប់រំខ្ពង់ខ្ពស់ និងអ្នកខ្លះមិនមានលទ្ធភាពទិញ ស្មាតហ្វូន។ ខ្ញុំគិតថាប្រសិនបើយើងប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រ នេះជាគោលដៅដ៏សំខាន់សំរាប់ប្រជាជន កត្តាភាសាគឺជា ឧបសគ្គដ៏ធំមួយ។
HD:
តើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមណាមួយដែលអ្នកប្រើប្រាស់ជា ចម្បង និង អ្វីដែលអ្នកគិតថាមានប្រសិទ្ធិភាពបំផុតក្នុងចំណោមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមទាំងអស់?
មិនមានលុយដើម្បីធ្វើយុទ្ធនាការ ជាសាធារណៈនោះទេ
TV: យើងប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមដូចជា គេហទំព័រ
អត្រានៃការឆ្លងមេរោគអេដស៍ / ជំងឺអេដស៍នៅតែមាន។
ថា ក្នុងចំណោមប្រព័ន្ធទាំងអស់នេះ ហ្វេសប៊ុក គឺមាន
ដើម្បីចៀសវាងពីជំងឺនេះ។ ប្រើយុទ្ធសាស្រ្ត ABCD ដូច
ពាន់នាក់ ហើយយើងបានប្រើវាដើម្បីផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន
និង មិនប្រើថ្នាំញៀន។
ណៈស្តីពីយុទ្ធនាការ និង គម្រោងរបស់យើងទាំងអស់។
ប្រសិនបើពួកគេមានដៃគូរួមភេទច្រើន ពួកគេមិនមែន
Twitter និង Flickr។ ខ្ញុំគិត
ប្រជាជននៅតែត្រូវការប្រកាន់ខ្ជាប់ជាមួយនឹងវិធានការបង្ការ
ប្រសិទ្ធិភាពបំផុត ។ យើងទទួលបានការចូលចិត្តជាងមួយ
ជា កំណត់ដៃគូ ស្មោះត្រង់ ប្រើស្រោមអនាម័យគ្រប់ពេល
ហ្វេសប៊ុក YouTube
អំពីជំងឺក៏ដូចជាការផ្សព្វផ្សាយឱ្យទាន់ពេលវេលាជាសាធារ-
យើងប្រើ YouTube និង Flickr សម្រាប់សារវីដេអូ
ត្រឹមតែចេះប្រើប្រាស់ស្រោមអនាម័យ ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ
មនុស្សរាប់រយនាក់បានចូលដំណើរការតាមពួកយើង។
បានត្រឹមត្រូវ 100%។ ប្រសិនបើអ្នកនៅក្មេង អ្នកគួរតែ
HD:
ភេទ ឬ ដៃគូររួមភេទអ្នកជាអ្នកណា។ ប្រសិនបើពួកគេ
និង រូបថតរបស់យើង។ សម្រាប់
យើងមាន
ពួកគេត្រូវតែដឹងឱ្យបានច្បាស់ពីរបៀបប្រើប្រាស់វាអោយ
ពិចារណាអោយបានម៉ត់ចត់ថា ពេលណាដែលអ្នកគួររួម
ជាចុងក្រោយ អ្វីដែលអ្នកអាចអោយដំបូន្មាន ឬ ចែករំលែក
កំពុងជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយការរួមភេទរួចហើយ ពាក់ស្រោម
ប្រើកម្មវិធីបណ្តាញសង្គម ជាមួយនឹងបច្ចេកទេសក្នុងការ
សំខាន់។
ទៅកាន់ប្រជាជនជាពិសេសយុវជន និង អ្នកដែលមិនចេះ បង្ការមេរោគអេដស៍ / ជំងឺអេដស៍?
TV:
អនាម័យគ្រប់ពេលវេលា និង អោយបានត្រឹមត្រូវវាជាការ
ដូចគ្នានេះផងដែរ បន្ទាប់ពីអ្នកមានការរួមភេទដោយមិន បានប្រើស្រោមអនាម័យ និង / ឬអ្នកសង្ស័យថាអ្នកអាច
ខ្ញុំគិតថាការរក្សាឱ្យបាននូវការយល់ដឹងអំពី អត្ថិភាពនៃមេ
នឹងឆ្លងមេរោគអេដស៏ អ្នកគួរប្រញាប់រួសរាន់ទៅជួបជា
ដោយសារមេរោគអេដស៍ឥឡូវនេះ នៅតែមិនទាន់មាន
ការប្រឹក្សាយោបល់ និង លេបថ្នាំការពារអោយបានលឿន
ទេ។ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា អត្រាអ្នកឆ្លងមេរោគមាន
មន្ទីរពេទ្យធំៗមួយចំនួនដូចជា មន្ទីរពេទ្យ កាល់ម៉ែត មន្ទីរ
នឹងបញ្ហាដ៏ធំ។ ជាដំបូង ពួកគេត្រូវដឹងក្នុងចិត្តថាជំងឺនេះ
ពារ។
រោគអេដស៍ / ជំងឺអេដស៍នៅក្នុងប្រទេសគឺជាភាពចាំបាច់
មួយវេជ្ជបណ្ឌិត ឬ អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំវេជ្ជសាស្ត្រដើម្បីធ្វើ
វ៉ាក់សាំង និង ថ្នាំដើម្បីព្យាបាលវាបាន 100% នៅឡើយ
តាមដែលអាចធ្វើបាន។ សំរាប់សេវានេះ អ្នកអាចទៅកាន់
ចំនួន 6 នាក់ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដូច្នេះយើងនៅតែប្រឈម
ពេទ្យ មិត្តភាពខ្មែរសូវៀត ជាដើមហើយសូមសួររកវិធីការ
នៅតែមាន។ បើសិនជាអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួន
44
HEALTH
Birth Control Myths Dr. Anna Roslyakova
Birth control methods have been used in one form or another for thousands of years. As contraceptives evolved, so too have the myths surrounding their use.
All throughout history, people have wanted to be able to decide when and whether to have a child. Given this, birth control methods have been used in one form or another for thousands of years. As contraceptives evolved, so too have the myths surrounding their use. Following are some common myths about birth control: Myth #1: A Female Can't Get Pregnant when she has sex for the first time. A woman's chances for becoming pregnant are always the same, about 1 out of 20 -- even if it is her first time. A female can become pregnant any time after she begins to ovulate. This may mean that a person can become pregnant before she even has her very first period (since she ovulates approximately 14 days before her period begins). Do not be pressured by comments like, "don't worry, it's your first
time", and don't assume that a person may be too young (or too old) to get pregnant. Myth #2: Douching, Showering, or Bathing after sex Can Prevent Pregnancy. After sexual intercourse, the sperm enter the cervix where they are out of reach of any douching solution. There is a theory that douching with Coca-Cola is supposed to kill sperm; although this is true, it is not recommended as it can cause harm to the reproductive track. As a side note, deodorant vaginal suppositories or sprays do not work either and can be equally as harmful. Myth #3: A Female Can't Get Pregnant if She Has Sex During Her Period. Many women (and men) believe this myth. It is possible for a female to get pregnant at any time during her menstrual cycle. Generally, when you are having your period, it means that you are not
ovulating. If this is the case, then you will not get pregnant. However, females with irregular or shorter cycles can actually ovulate during their period. It is not guaranteed that you will ovulate mid-cycle. Sperm can live inside a woman's body for up to 5 days, so if you ovulate anytime within 7 days of having unprotected sex, you could become pregnant. Myth #4: The Pill can only be taken for a limited time. In most healthy women, the Pill can be taken safely from puberty to menopause, and its effectiveness won’t go down as they get older. Myth #5: All contraceptives protect against sexually transmitted infections (STIs). The only contraceptive that offers such protection is the condom. Even other
45
barrier methods, such as the diaphragm, do nothing to keep bacteria out of the vagina, and the Pill and IUD offer no STI protection at all.
a male ejaculates on or near the vagina). Withdrawal can be an effective method, but only if it is done perfectly (which is extremely hard to do).
Myth #6: Birth Control Pills Cause Cancer. Though there may sometimes be side effects with the pill, it has not been conclusively linked to cancer; the most recent research suggests that the pill has little, if any, effect on the risk of developing breast cancer. In fact, according to Planned Parenthood, women who use the Pill are only 1/3 as likely to get cancer or the ovaries or lining of the uterus as those who do not. Protection against developing these cancers increases with each year of use and can last up to 30 years after stopping the combination pill.
Myth #10: Contraceptive intrauterine devices (IUDs) causes infertility.
Myth #7: Pregnancy is Prevented by Jumping Up and Down or Placing Seeds in the Vagina. There are many believers out there that sneezing, coughing, and jumping up and down after sex will dislodge sperm. This is all untrue; sperm are too quick and too tiny for any of these methods to work. Plus, placing objects (such as seeds or plants) into the vagina before, during, or after sex will have no effect on preventing conception. This behavior can be dangerous as it can be harmful to the female's body.
The only contraceptive that offers protection against STDs is the condom. Even other barrier methods, such as the diaphragm, do nothing to keep bacteria out of the vagina, and the Pill and IUD offer no STI protection at all.
ដែលនាងបានចាប់ផ្តើមរដូវបន្ទាប់ប្រមាណជា 14 ថ្ងៃ ) ។ មិនត្រូវមានសម្ពាធចំពោះជំនឿអស់ទាំងនេះទេ " កុំបារម្ភ
ថាវាជាលើកដំបង ូ របស់អក ្ន " ហើយ កុស ំ ន្មត់ថាមនុសស្ ម្នក ា ់
អាចមានវ័យក្មង េ ពក េ ( ឬចាស់ពក េ ) ដើមប្ ទ ី ទួលបានការ មានផ្ទៃពោះ។
ជំនឿទី 2: ការសំអាតទ្វរា មាស ការងូតទឹក ឬ ងូតទឹកបន្ទប ា ់ ពីការរួមភទ េ អាចបងា្ករការមានផ្ទៃពោះបន្ទប ា ព ់ កា ី ររួមភេទ មេជវី ត ិ ឈ្មល ោ ចូលទៅក្នង ុ ស្បន ូ ជាកន្លង ែ ដែលពួកគេអាច ជៀសផុតពីទឹកសំរាប់សំអាតទ្វារមាសបាន។ មានទ្រឹស្តី
មួយបានបង្ហាញថាការលាងសំអាតទ្វារមាសជាមួយ នឹង ភេសជ្ជៈ Coca-Cola អាចសម្លប ា ម ់ ជ េ វី ត ិ ឈ្មល ោ បាន ទោះ
បីជាការលើកឡើងនេះជាការពិតក៏ដោយ ក៏មិនត្រូវបាន ណែនាអោ ំ យធ្វដ ើ ច ូ នះេ ដែរ ពះ្រោ វាអាចធ្វើអោយមានផល
ប៉ះពាល់ដល់ប្រដាប់ភទ េ របស់អក ្ន ។ ចំពោះការកត់សគា ំ ល់ ផស្ ង េ ទៀត ថ្នស ំា ល ុ៊ សំរាប់បបា ំ ត់កន ិ្ល និង ស្ពយ ្រៃ ក ៍ ម ៏ ន ិ មែន
If a woman has a sexually transmitted infection (STI), the IUD can help to spread it into a woman’s uterus and fallopian tubes, which could damage her future fertility. But this is only a problem if a woman already has an STI. As long as a woman doesn’t get an STI, the IUD doesn’t put her fertility at risk. For couples who don’t have STIs and are in a long-term, monogamous relationship (a.k.a. they have only one sexual partner), the IUD is a very safe and effective form of contraception.
Myth #8: Use Saran Wrap (or a Balloon) if You Can't Find a Condom. Yes, this is a myth floating around out there! Saran wrap is no substitute for a condom. If you do not have a reliable birth control method handy, do not use plastic sandwich wrap around a penis as a way to prevent pregnancy: It does not work (neither does using a balloon, so don't try that either)! On a somewhat related note, never use toothpaste in place of a spermicide (it does not kill sperm -as many people have heard).
How much do you know about birth control types, sex myths, birth control myths, and your chances of becoming pregnant? Can you identify the myths verses the facts? Pop into Women-Baby’s Centre Anna to get more confidential, professional family planning advice.
Myth #9: A Female Can't Get Pregnant if the Male "Pulls Out" Before He Ejaculates. This is a huge myth! Withdrawal is not always a reliable method, and there are several reasons for this. Once a male becomes aroused, he ejects pre-ejaculate fluid -- this fluid can contain at least 300,000 sperm (and it only takes 1 to join an egg)! There is also the risk that he doesn't pull out in time as, in the heat of the moment, it can be hard to keep control. Even if he ejaculates outside of the vagina, sperm can swim, so semen anywhere near the vagina can still lead to pregnancy (this means that pregnancy can occur even without penile penetration if
ជាជំរស ើ ដ៏ល្អនោះដែរ ហើយវាអាចបង្កគះ្រោ ថ្នក ា ផ ់ ងដែរ។ ជំនឿទី 3: ស្រ្តីមិនអាចមានផ្ទៃពោះបានទេប្រសិនបើនាង
មានការរួមភេទក្នុងអំឡុងពេលនៃវដ្តរដូវរបស់នាងស្ត្រីជា
ច្រន ើ ( និងបុរស ) ជឿលើជន ំ ឿទាំងនេះ។ សអា ី្ត្រ ចមានផ្ទៃ ពោះនៅពល េ ណាមួយក្នង ុ អំឡង ុ ពល េ នវៃ ដ្តរដូវរបស់នាង។ ជាទូទៅ នៅពេលដែលអ្នកមានរដូវ មានន័យថាខ្លួនអ្នក
មិនត្រវូ បានបញ្ចញ េ អូវល ុ នោះទេ។ ប្រសន ិ បើអក ្ន ស្ថត ិ ក្នង ុ ករណីនះេ នោះអ្នកនឹងមិនអាចមានផ្ទៃពោះនោះទ។ េ ទោះ ជាយ៉ាងណា ស្ត្រីដែលមានវដ្តរដូវមិនទៀងទាត់ ឬ ខ្លីអាច
បញ្ចេញអូវុលក្នុងអំឡុងពេលនៃវដ្តរដូវរបស់ពួកគេ។ វា មិនត្រវូ បានធានាថាអ្នកនឹងបញ្ចញ េ អូវល ុ នៅពាក់កណ្តល ា
នៃវដ្តរដូវទេ។ មេជវី ត ិ ឈ្មល ោ អាចមានជីវត ិ រស់នៅក្នង ុ រាង
កាយរបស់ស្ត្រីរហូតដល់ទៅ 5 ថ្ងៃ ដូច្នេះប្រសិនបើស្ត្រី បញ្ចេញអូវុលក្នុងចន្លោះពេលណាមួយនៃរយៈពេល 7 ថ្ងៃ
នៃការរួមភេទដោយមិនបានការពារ អ្នកអាចមានផ្ទៃពោះ។ ជំនឿទី 4: ការប្រើប្រាស់ថ្នាំពន្យាកំណើតត្រូវបានកំណត់
នៅក្នង ុ បវ្រ ត្តសា ិ ស្រ្តទាំងអស់គប ្រ ជ ់ នា ំ ន់ មនុសស្ តែងតែមាន
រយៈពេលប្រើប្រាស់ចំពោះស្ត្រីដែលមានសុខភាពល្អភាគ
វេលានកា ៃ រមានផ្ទៃពោះរបស់ពក ួ គេ។ សំរាប់បញ្ហន ា ះេ វិធី
វ័យរហូតដល់ពេលអស់រដូវ ហើយប្រសិទ្ធភាពរបស់វានឹង
បែបបទមួយ ឬ វិធីផ្សេងៗទៀតរាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ។
ទេ។
ជុវំ ញ ិ ការប្រប ើ ស ្រា វ់ ធ ី ព ី ន្យាកំណត ើ របស់ពក ួ ផងដែរ។ខាង
ជំនឿទី 5: រាល់វធ ិ សា ី ស្តន ្រ កា ៃ រពនយា ្ រកំណត ើ ទាំងអស់អាច
គ្រប់គ្រងកំណើត:
រោគ) វិធីសាស្ត្រតែមួយគត់ដែលផ្តល់ជូននូវការការពារ
ជំនឿទី 1: សម ី្ត្រ ន ិ អាចមានផ្ទៃពោះនៅពល េ ដែលនាងមាន
ដើមប្ កា ី រពារកំណត ើ ផស្ ង េ ទៀតដូចជា diaphragm (សន្ទះ
ពោះគឺតែងតែមានភាពដូចគ្នា ប្រហែលជា 1ក្នុងចំណោម
មេជីវិតឈ្មោលឆ្លងកាត់ ) ក៏មិនមានតួនាទីក្នុងការកម្ចាត់
ស្ត្រីអាចមានផ្ទៃពោះពេលណាមួយបន្ទាប់ពីនាងបានចាប់
និង កងដាក់ក្នុងស្បូនក៏មិនបានផ្តល់ការការពារជំងឺកាម
បំណងប្រាថ្នាចង់បានការសម្រេចចិត្តក្នុងការរៀបចំពេល
ចន ើ្រ ថ្នន ំា ះេ អាចតវូ្រ បានប្រើដោយសុវត្ថិភាពតាំងពីពញ េ
សាស្រ្តក្នុងការពន្យាកំណើតត្រូវបានគេប្រើនៅក្នុងសំណំុ
មិនធ្លក ា ច ់ ះុ ខណៈពល េ ដែលពួកគវេ វិ ត្ថនច ៍ ល ូ វ័យចាស់នោះ
ការពនយា ្ រកំណត ើ មានការវិវត្តកន ើ ឡើង ហើយក៏មានជំនឿ ក្រោមនេះគឺជាជំនឿមួយចំនួនអំពីដំណោះស្រាយលើការ
ការពារប្រឆាំងនឹងការឆ្លងមេរោគកាមរោគបាន (ជំងកា ឺ មបែបនេះគឺការប្រើស្រោមអនាម័យ។ ទោះបីជា វិធីសាស្ត្រ
ការរួមភេទជាលើកដំបូងឱកាសរបស់ស្ត្រីក្នុងការមានផ្ទៃ
ជ័រទន់ប្រើសំរាប់គ្របលើមាត់ស្បូនដើម្បីការពារកុំអោយ
20នាក់ ម ិ ន ថាតែវាគឺ ជ ាលើ ក ទី ម ួ យ របស់ ន ាងក៏ ដ ោយ។
បាក់តេរីចេញពីទ្វារមាសបានដែរ ហើយ ប្រភេទថ្នាំគ្រាប់
ផ្តើមបញ្ចេញអូវុល។ នេះមានន័យថា ស្ត្រីម្នាក់អាចមានផ្ទៃ
រោគបានឡើយ។
( ចាប់តាំងពីនាងបាន បញ្ចេញអូវុលរហូតដល់មុនពេល
ជំនឿទី 6: ថ្នគ ំា ប ្រា ព ់ នយា ្ កំណត ើ អាចបណ្តល ា ឱ្យជំងម ឺ ហារីក
ពោះបាននៅមុនអំឡង ុ ពល េ នថ ៃ ម ៃ្ង ករដូវបន្ទប ា រ់ បស់នាង
46
ទោះបីជាមានពល េ ខ្លះអាចមានផលប៉ះពាល់ជាមួយនឹងថ្នាំ
ជីវិតឈ្មោលមានភាពរហ័ស និង តូចៗដែលវិធីទាំងនេះ
ល្បងវា) ម្យ៉ង ា ទៀតសូមកុប ំ ថ ើ្រ ដ ំា្ន ស ុ ធ្មញ េ ធ្វើជាឧបករណ៍
នឹងជំងម ឺ ហារីកនោះទេ ការសវ្រា ជវ្រា ថ្មប ី ផ ំ ត ុ បានបង្ហាញថា
ក្រៅបានទេ។ បូករួមទាំង ការដាក់វត្ថុអ្វីមួយ (ដូចជាគ្រាប់
ឈ្មោលបានទេ)។
គ្រាប់នេះក៏ដោយ ក៏មិនមែនអាច សន្និដ្ឋានថាពាក់ព័ន្ធទៅ ថ្នន ំា ះេ វាអាចមានកំរត ិ តិចតួច ប៉ន ុ ែវាជា ្ត ការកំរណាស់ដល ែ បណ្តល ា អោយវិវត្តនទៅ ៍ ជាជំងម ឺ ហារក ី សុដន់។ ជាការពិត
ណាស់ បើយោងតាមការគង ្រោ ទុកក្នងកា ុ រត្រៀមខ្លន ួ ដើមប្ ី មានផ្ទពោ ៃ ះនោះ ស្តដ ី្រ ល ែ បានប្រប ើ ស ្រា ថ ់ ន ំា្ន ះេ គឺមាន 1/3
នាក់ អាចកើតមានជំងជ ឺ ង ំ ម ឺ ហារីក មហារីកលើកព ្រ ញ េ អូវែ ឬ ស្រទាប់ខាងក្នុងនៃស្បូនបើធៀបជាមួយអ្នកដែលមិន
មិនមានប្រសិទ្ធិភាពក្នុងការបណ្តេញពួកវាអោយចេញមក ធញ្ញជាតិ ឬ រុក្ខជាតិ ) ចូលទៅក្នុងទ្វារមាសមុនពេល ក្នុង
អំឡុងពេល ឬ បន្ទាប់ពីការរួមភេទនឹងមិនមានឥទ្ធិពល លើការរារាំងការមានផ្ទៃពោះឡើយ។ ឥរិយាបទនេះអាច
ជំនឿទី 9: សម ី្រ ន ិ អាចមានផ្ទៃពោះបានទប េ ស ្រ ន ិ បើបរុ ស
កាយរបស់ស្ត្រី។
នេះជាជំនឿដ៏ធម ំ យ ួ ! ការចាក់ទក ឹ ក្រៅពាងគឺមន ិ មែនតែង
មានគ្រោះថ្នាក់ ដូចដែលវាអាចនឹងបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់រាង
បានប្រើ។ ប្រើប្រាស់ថ្នាំនេះអាចការពារជំងឺមហារីកបាន
ជំនឿទី 8: ការរុំថង់ប្លាស្ទិចស្តើង ( ឬប៉េងប៉ោង ) ជំនួស
ទៅ 30 ឆ្នាំក្រោយពីបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ថ្នាំ។
មួយដែលបានរក ី រាលដាលជាចន ើ្រ ក្នង ុ ជីវភាពរស់នៅសព្វ
និង វាអាចការពារអ្នកពីការកើតមានជំងម ឺ ហារក ី រហូតដល់
ការយល់ខុសទី 7: ការមានផ្ទៃពោះត្រូវបានរារាំងដោយ
លោតឡើងលើ ចុះកម ្រោ ឬ ដាក់គប ្រា ធ ់ ញ្ញជាតិកង ុ្ន ទ្វាមាស
មានអ្នកមានជំនឿជាចននៅ ើ ្រ ទីនះេ ដែលជឿថា ការកណ្តស ា ់ ក្អក និង ការលោតចុះឡើងបន្ទប ា ព ់ កា ី ររួមភទ េ នឹងបណ្តញ េ
មជ េ វី ត ិ ឈ្មល ោ ។ ទាំងអស់នះេ គឺមន ិ មែនជាការពិតទេ មេ-
សំរាប់សំលាប់មេជីវិតឈ្មោល ( វាមិនអាចសម្លាប់មេជីវិត
ប្រសន ិ បើមន ិ មានសម ្រោ អនាម័យមែនហើយ នះេ គឺជាជំនឿ ថ្ងៃ ការរុំថង់ប្លាស្ទិចស្តើងគឺមិនអាចជំនួសស្រោមអនាម័យ បានទេ។ ប្រសិនបើអ្នកមិនមានវិធីសាស្រ្តណាមួយដែល
អាចជឿទុកចិត្តបានកុប ំ ្រើការរុប ំ ស ា្ល ច ិ្ទ ជុវំ ញ ិ លិងធ ្គ ្វើជាមធ្យោ បាយមួយដើម្បីទប់ស្កាត់ការមានផ្ទៃពោះ:
វាមិនអាចការពារបានទេ ( ហើយក៏មន ិ មានប្រយោជន៍កង ុ្ន
ការបប ើ្រ ស ្រា ប ់ ង េ៉ ប៉ង ោ ផងដែរ ដូចះេ្ន សូមកុព ំ យា ្ យាមសាក
នោះទាញប្រដាប់ភេទចេញមុនពេលគេបញ្ចេញទឹកកាម តែជាវិធីសាស្រ្តដែលអាចទុកចិត្តបានគ្រប់ពេលនោះទេ
និង មានហេតុផលជាច្រើនសម្រាប់បញ្ហានេះ។ នៅពេល ដែលបុរសម្នក ា ចា ់ ប់ផម ើ្ត មានអារម្មណស ៍ ប ើ្រ សល ្រា ពួកគេ នឹងចាប់ផ្តើមបញ្ចេញសារធាតុរាវថ្លាៗ ដែលសារធាតុរាវ នះេ អាចមានមជ េ វី ត ិ ឈ្មល ោ យ៉ង ា ហោចណាស់ 300.000
មេជីវិតឈ្មោល ( មានតែមេជីវិតតែមួយគត់ដែលអាចជួប
ជាមួយអូវុល ) មានហានិភ័យផងដែរថាគាត់អាចនឹងមិន បានដកចញ េ អោយទាន់ពល េ វេលាដែលបានចង់បាន ពះ្រោ
ថាក្នុងអំឡុងពេលនោះវាមានភាពពិបាកក្នុងការគ្រប់គ្រង
អារម្មណខ ៍ ង ំា្ល ណាស់។ បើទោះបីជា គាត់បានបាញ់ទក ឹ កាម នៅខាងក្រៅទ្វារមាសក៏ដោយ មេជីវិតឈ្មោលអាចហែល
បាន ដូច្នេះទឹកកាមគ្រប់ទីកន្លែងនៅក្បែរទ្វារមាសនៅតែ អាចនាំមជ េ វី ត ិ ឈ្មល ោ ចូលទៅធ្វើការបង្កកណ ំ ត ើ បានដែរ
( នេះមានន័យថាការមានផ្ទៃពោះអាចកើតឡើងសូម្បីតែ គ្មានការជ្រៀតចូលនៃលិង្គ ប្រសិនបើបុរសបាញ់ទឹកកាម នៅលើ ឬ នៅជិតទ្វារមាស )។ ការចាក់ទឹកក្រៅពាងអាច
ជាវិធីសាស្រ្តដ៏មានប្រសិទ្ធិភាព ប៉ុន្តែអាចមានប្រសិទ្ធិភាព
លុះត្រាអាចធ្វើវាបានយ៉ាងល្អឥតខ្ចោះ ( វាមានការលំបាក ខ្លាំងណាស់ក្នុងការធ្វើ )។
ជំនឿទី 10: ការដាក់កងក្នង ុ ស្បន ូ ( IUD ) អាចបង្កអោយ
OBSTETRICAL-GYNECOLOGICAL CARE: counselling, examination and treatment
ជួយធ្វអោ ើ យមេរោគមានការរីករាលដាលចូលទៅក្នង ុ ស្បន ូ
និង បំពង់ដៃស្បូន ( fallopian ) របស់ស្ត្រីដែលវាអាចធ្វើ របស់នាង។ ប៉ុន្តែនេះគឺគ្រាន់តែជាបញ្ហាចំពោះមុខប្រសិន បើសម ី្រ្ត ក ា្ន នោ ់ ះមានជំងកា ឺ មរោគនះេ រួចទៅហើយ។ ចំពោះ
PAP SMEAR
ស្តដ ី្រ ល ែ មិនមានជំងកា ឺ មរោគនោះ កងដាក់កង ុ្ន សប្ ន ូ ក៏មន ិ
បណ្តាលអោយនាងមានហានិភ័យនៃការបាត់លទ្ធភាពនៃ
CONTRACEPTION
ការបង្កកណ ំ ត ើ បានឡើយ។ ចំពោះគូសម ា្វ ភ ី រិយាដែលមិន
មានជំងឺកាមរោគ ហើយមានទំនាក់ទំនងផ្លូវភេទមួយទល់
PREGNANCY CARE
នឹងមួយ ( មិនមានការរួមភទ េ ជាមួយនរណាម្នក ា ផ ់ ស្ ង េ ទៀត) កងដាក់ក្នុងស្បូននេះគឺជាវិធីសាស្ត្រដ៏មានសុវត្ថិភាព និង
STI
មានប្រសិទ្ធិភាពយ៉ាងខ្លាំងសំរាប់ការពន្យាកំណើត។
តើអក ្ន បានដឹងអ្វខ ី ះ្ល អំពប ី ភ ្រ ទ េ នកា ៃ រពនយា ្ កំណត ើ ជំនឿនៃ
book an appointment on-line
+(0)98 800 055 (Khmer)
បើសម ី្រ្ត ក ា្ន មា ់ នការឆ្លងជំងកា ឺ មរោគ កងដាក់កង ុ្ន សប្ ន ូ អាច
អោយបាត់បង់លទ្ធភាពក្នង ុ ការបង្កកណ ំ ត ើ នាពេលអនាគត
ANNUAL CHECK-UP
+855 (0)98 800 921
មានបញ្ហាអសមត្ថភាពក្នុងការមានកូន ( ស្រីអារ )ប្រសិន
ការរួមភទ េ ការពនយា ្ កំណត ើ និងឱកាសនកា ៃ រមានផ្ទៃពោះ?
តើអ្នកអាចធ្វើការបែងចែក ជំនឿជាមួយនឹងការពិតបាន
wbc@wbcanna.com
Business Center KTT (KT Tower), Phaar Depo 3, Khan Tuol Kok, Phnom Penh.
www.wbcanna.com
ដែរឺទេ? សូមអញ្ជើញមកកាន់ Woman-Baby’s Centre
Anna ( មជ្ឈមណ្ឌលគាំពារមាតានិងទារក អាណា ) ដើម្បី
ទទួលបានការរក្សាការសំងាត់ និង ការប្រក ឹ ្សាយោបល់ទាក់
ទងនឹងការធ្វផ ើ ន ែ ការគ្រួសារជាមួយនឹងវេជប ្ជ ណ្ឌត ិ ជំនាញ។
47
THIS MONTH we bring
you
2
ND
WEEK
BONE DENSITOMETRY TEST
Participate and join us at our 2015 Health Day Consumer Roadshows and take charge of your health with our FREE bone density and body mass index screening.
monitors your bone and calcium level to ensure strong and healthy bones
BODY FAT ANALYSIS
assess your body, visceral, fat and body mass index
Our latest BONE DENSITOMETER and BODY FAT ANALYSIS machines assess both your body weight and bone density to give you an insight of your present body's biological age. WITH
FREE ON-SITE CONSULTATION
4
TH
WEEK
The Femfresh Leisure – High Tea Experience is a series of afternoon events that aims to inspire working girls, including mothers, to have the best distressing environment, catching up with people in their line of industry or career after work, study and/or home. It includes a decadent high-tea sitting, a complimentary tea, and pastry station along with an exclusive all-invite workshop and boutique stalls. Catch the next event at the Hotel Intercontinental Phnom Penh on the 14th of March 2015
48
ូ កចល រ � ិ នង � យ � �ត �ី ន� ុ � � អ
ឡី
�ូ � �វ h s ចិត� Cura
Anyone can make baby products. But at Curash, your baby’s wellness is our top priority. Curash, one of Australia’s leading baby care brands, utilizes thorough research and testing to create products that are 100% natural and made with ingredients like oatmeal that does not dry out skin or lead to skin irritation. So, give your baby’s skin the care that can only come from Curash Oatmeal. We’re sure you and your baby will love it. អ�ក�ល់���ចប��ើតផលិតផលស��ប់�រក�ន។ ប៉ុ�� Curash ��ត
��រក�
�ចម�ង��ើសុខុ�ល�ពកូន តូចរបស់អ�ក។ Curash �ផលិតផល
���កក�ល និង
baby care �ន មុខ��មួយក��ង����សអូ��ាលី �ើង�ន��វ�វនិង
���ក�រក��លស��ត
ពិ�ធ��ងហ�ត់ចត់�ើម�ីប��ើតផលិតផលពីធម��តិ 100% ផលិត��ញ
�ើយ�យ��ត�កម�
ពី�រ�តុផ�ំដូច���ូវ�ឡី ��ល មិន��ើឲ����កស��ត ឬបង�ឲ����ក
�ម��បធម��តិ
រ�ស់។ ដូ��ះ ក��ង�រ���ំ���កកូនតូចរបស់អ�ក�ះគឺ�ន�� Curash មួយប៉ុ��ះ។ ��ះ�ើងដឹងច�ស់�អ�ក និង កូនតូច របស់អ�កនឹង��ញ ចិត�។
Market Expansion Services by www.dksh.com
េបីចង់បានេ្រគឿងសំអងមានគុណភាពល� សូមទិញេ្រគឿងសំអងមានបិទលតប័្រតប��ក់េលខប�� ិក CAM N4559CN-13 េនតមឱសថស�ន ឱសថស�នរង ែដលមានច្បោប់ និងស�កស�� Logo
ពី្រកសួងសុខភិបាល។ ករផ្សព�ផ្សោយ ្រត�វបានអនុ��តតមេសចក�ីសេ្រមច ៨៣៥/១៤ អបស/ឱអបស ចុះៃថ�ទី13 ែខ វ ិច�ិក ឆា� ំ 2014 របស់្រកសួងសុខភិបាល និង អស់សុពលភាពេនៃថ�ទី 11 ែខ ឧសភា ឆា� ំ 2015។ េបីមាន្របតិកម�រ ំខនរបស់េ្រគឿងសំអង សូមរយករណ៍មកនាយកដ�នឱសថ តមរយ:េលខទូរស័ព� 023 990 499 / 012 948 552 ឬ អីុែម៉ល pv.center@ezecom.com.kh ឬ វ ិបសយ
www.ddfcambodia.com និង ្រក�មហ៊ុន DKSH ទូរស័ព�េលខ 067 555 752 ឬ 067 555 256
Market Expansion
49
Introducing the latest
Bone Densitometry TEst AND
BODY FATANALYSIS
Know your real biological age. �រ���ំពីប���កវ�ទ�ចុង��យបង�ស់
�រ��ើ��ស��ើម�ីពិនិត��ើលកំរ�ត��កំ�ប់ឆ�ឹង និង
�រ��ើ��ស��ើម�ី��តពិនិត�កំរ�ត�តិ��ញ់ក�ងសរ��ង� ដឹងពី�យុ�សិ�របស់អ�ក
����� ច័ន� ទី ៩ �� កុម�ៈ ឆ�ាំ ២០១៥ Monday, 9 February 2015
Take charge of your health by participating in our DKSH Consumer Health Roadshows. Be educated and conscious about your lifestyle and dietary nutrients intake. យកចិត�ទុក�ក់ចំ�ះសុខ�ពរបស់អ�ក�ើម�ីទទួល�នសុខ�ពល��មរយៈ�រចូល រួម�មួយនឹង��ុមហ៊ុន DKSH ក��ង��ឹត�ិ�រណ៍��តពិនិត�សុខ�ពអតិថិជនចល័ត
ទទួល�ន�រអប់រ� និង �រយល់ដឹងអំពីរ�ៀបរស់� និង �រទទួល�នរបប��រ ��លសំបូរ�រ�តុចិ��ឹម
����� ច័ន� ទី ៩ �� កុម�ៈ ឆ�ាំ ២០១៥
៤:០០ - ៧:០០ ល�ាច 4:00 - 7:00 PM ឱសថស�ាន Pharmalink Naga Clinic
����� អង�ារ ទី ១០ �� កុម�ៈ ឆ�ាំ ២០១៥
៩:០០ - ១១:០០ ��ឹក ឱសថស�ាន វ�សិត
Monday, 9 February 2015
Tuesday, 10 February 2015
����� អង�ារ ទី ១០ �� កុម�ៈ ឆ�ាំ ២០១៥ Tuesday, 10 February 2015
����� ពុធ ទី ១១ �� កុម�ៈ ឆ�ាំ ២០១៥ Wednesday, 11 February 2015
� ពិនិត � � ត ិ គ ឥត
����� ពុធ ទី ១១ �� កុម�ៈ ឆ�ាំ ២០១៥ Wednesday, 11 February 2015
9:00 - 11:00 AM
៤:០០ - ៧:០០ ល�ាច 4:00 - 7:00 PM ABA Bank - Corporate Workshop ៩:០០ - ១១:០០ ��ឹក 9:00 - 11:00 AM ឱសថស�ាន New World Olympic ៤:០០ - ៧:០០ ល�ាច 4:00 - 7:00 PM ឱសថស�ាន De la Gare
����� ��ហស�ត� ទី ១២ �� កុម�ៈ ឆ�ាំ ២០១៥ ៩:០០ - ១១:០០ ��ឹក 9:00 - 11:00 AM Thursday, 12 February 2015
ឱសថស�ាន Mayoura
����� ��ហស�ត� ទី ១២ �� កុម�ៈ ឆ�ាំ ២០១៥ ៤:០០ - ៧:០០ ល�ាច 4:00 - 7:00 PM Thursday, 12 February 2015
����� សុ�� ទី ១៣ �� កុម�ៈ ឆ�ាំ ២០១៥
Friday, 13 February 2015
/VASAGENCYASIA
៩:០០ - ១១:០០ ��ឹក 9:00 - 11:00 AM ឱសថស�ាន អង�តាមិញ
ឱសថស�ាន Amkorn Pharmacy
៨:០០ - ១២:០០ ��ឹក 8:00 - 12:00 PM ឱសថស�ាន Guardian City Mall
50
FOOD
Pre-conception Diet Makeover Having a balanced diet is one thing, however, it is critical for women to get all the right nutrients in their pre-conception, pregnancy and post-natal stages. Most women are not aware that bearing a child doesn’t only indicate a conscious diet during pregnancy but also throughout preconception and post-natal stages. It is critical to make sure that women get all the right nutrients during these three stages. Generally, on these periods, women should consider a diet that comprises foods with high content of folic acid, calcium and essential fatty acids. Folic acid is usually found on dark green vegetables. Women who are planning to be pregnant have to consume more adequate amount of folic acid to prevent birth defect. Calcium is also significant. High intake of this nutrient is a must as women every so often lose it during their lifetime—during menstruation, pregnancy and menopausal stage. Eating dairy products contribute to large amount of calcium; however, one can also eat fruits, vegetables, and white meat though these have only a very minimum amount of it. DHA, an essential fatty acid DHA is especially important during the 2nd to 3rd trimester of women’s pregnancy. As our bodies cannot produce it, women must recourse to eating fish. It greatly impacts a fetus’ eye, brain and nerve development. Pregnant and lactating mothers have different food requirement than normal women. “Mother’s on their lactation must go with variety of foods and not only what they need so babies will get the maximum nutrition from the breast milk.” Nutritionist Jilian Lai said. “With multiple pregnancies, if the mother is not replenished with the required nutrients every after pregnancy, the succeeding babies would possibly have problems with their nutrition. There is also no need to worry about excessive nutritional intake. For instance, doctors prescribe the necessary calcium intake. Also, women who have a balanced diet with supplementation should drink more water. Water maximizes nutrient absorption in the body and excretes excessive nutrients so as to not cause any harm and minimize
risks in the body. With all these in mind, it could be hard for women out there to prepare a food list that may contain the stated nutrients. Healthwise Digest tenders this ultimate nutritious recipe—containing DHA, calcium and folic acid—that you can prepare and chomp on whether you’re planning for a baby, expecting or taking care of one. Chicken Avocado-Yogurt Enchilada Enchilada Sauce 2 tsp vegetable oil 2 tsp all-purpose flour 2 tsp chili powder 1 tsp oregano 2 chopped tomatoes. 2 cups water salt and fresh ground pepper 1 tsp garlic Directions: Put everything but the oil, flour and chili powder in a blender and puree. Heat oil in large 2-quart saucepan; stir in flour and chili powder; cook for 1 minute. Add remaining ingredients bring to a boil and simmer for about 10 minutes. Enchilada Ingredients: ¼ cup enchilada sauce 1 avocado ¼ cup plain non-fat yogurt ¼ tsp minced garlic 1 tbsp ground cumin 1 cup blanched and minced spinach 2 tsp hot sauce ½ cup chopped white onion 6 low-carb tortillas 8 ounces cooked, cubed chicken Directions: Preheat oven to 350° F. Coat an 8-by-8-inch pan with cooking spray and pour in ¼ cup enchilada sauce. Mash 1 avocado with ¼ cup plain nonfat yogurt, ¼ teaspoon minced garlic, 1
tablespoon ground cumin, 1 cup blanched and minced spinach 2 teaspoons hot sauce and ¼ cup salsa. Sauté ½ cup chopped white onion. Layer each of 6 low-carb tortillas with avocado mixture, 8 ounces cooked, cubed chicken (divided) and onion. Roll up side by side in pan. Drizzle with ¾ cup enchilada sauce; bake for 20 minutes. Nutrition Score Per Serving: 561 calories, 39g protein, 59g carbohydrates, 18g fat (3g saturated), 64mg calcium, 3mg iron, 66mcg folate, 31g fiber, 1705mg sodium ស្ត្រីភាគច្រើនមិនបានដឹងថា ការមានផ្ទៃពោះមិនត្រឹមតែ
ត្រូវយល់ដឹងអំពីរបបអាហារ ក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ ប៉ុណ្ណោះទេប៉ុន្តែវាក៏ពាក់ព័ន្ធនឹងការយល់ដឹងអំពីរបបអាហារ
ត្រៀមសំរាប់ការមានផ្ទៃពោះនិងក្រោយសំរាល។ វាជាការ
សំខាន់ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រាកដថាស្ត្រីដែលទទួលបានសារធាតុ
ចិញ្ចឹមដែលត្រឹមត្រូវក្នុងដំណាក់កាលទាំងបីនេះ។ ជាទូទៅ ចំពោះពេលវេលានេះ ស្ត្រីគួរតែពិចារណាពីរបបអាហារដែល សំបូរអាស៊ីតហ្វូលិក កាល់ស្យូម និង អាស៊ីតខ្លាញ់។
អាស៊ីតហ្វូលិកមាននៅក្នុងបន្លែពណ៌បៃតងចាស់។ ស្ត្រីដែល មានផែនការធ្វើជាអ្នកម្តាយមួយរូប ត្រូវរៀបចំខ្លួនឯងរួច ជាស្រេចតាមរយៈសារធាតុចិញ្ចឹមដើម្បីទប់ស្កាត់បញ្ហាមិន
ប្រក្រតីពីកំណើតរបស់ទារក។ កាល់ស្យូមក៏មានសារៈសំខាន់
ផងដែរ។ ការទទួលទានសារធាតុចិញ្ចឹមនេះក្នុងកំរិតខ្ពស់ គឺជាតំរូវការចាំបាច់ដោយសារគ្រប់ស្ត្រីទាំងអស់ នឹងអាច
បាត់បង់វាពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ គឺក្នុងកំឡុងពេលមករដូវ
ពេលមានផ្ទៃពោះ និងពេលអស់រដូវ។ ការទទួលទានទឹក ដោះគោរួមចំណែកដល់ការបំពេញចំនួនដ៏ច្រើន នៃជាតិ
កាល់ស្យូម ទោះជាយ៉ាងណា អ្នកក៏អាចបរិភោគបន្លែផ្លែ ឈើនិងប្រភេទនៃសាច់ពណ៌ស ទោះបីជាអាហារទាំងនេះ មានកាល់ស្យូមក្នុងចំនួនអប្បបរមាក៏ដោយ។ អាស៊ីត DHA
ដែលជាអាស៊ីតខ្លាញ់ដ៏សំខាន់ជាពិសេសក្នុងអំឡុងពេល
ត្រីមាសទី 2 និង ទី 3 នៃការមានផ្ទៃពោះដោយសាររាង
កាយរបស់យើងមិនអាចផលិតវាបានឡើយ ដូចនេះស្ត្រី
ត្រូវបរិភោគត្រីដើម្បីទទួលបានវា។ វាមានផលប៉ះពាល់យ៉ាង ខ្លាំងជាមួយនឹងការអភិវឌ្ឍ "ភ្នែកខួរក្បាល និងសរសៃប្រសាទទារក។
ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ និង ស្ត្រីបំបៅកូនដោយទឹកដោះមានតម្រូវ
51
ការម្ហូបអាហារខុសពីស្ត្រីធម្មតា។ អ្នកឯកទេសផ្នែកអាហារ
សាច់មាន់ផ្លែបឺរ Enchilada
បំបៅដោះកូនត្រូវទទួលទានអាហារ ឲ្យបានច្រើនប្រភេទ
ប្រេងឆា
2 ស្លាបព្រាកាហ្វេ
ជាដុំតូចៗរួចស្រុះជាមួយទឹកក្តៅ 1 ពែង
ម្សៅម្ទេស
2 ស្លាបព្រាកាហ្វេ
ខឹ្ទមបាំរាំងចិញ្ច្រំាជាដុំតូចៗ
រូបត្តម្ភកញ្ញា
Jilian Lai
បានមានប្រសាសន៏ថា " ស្ត្រី
លើសពីអ្វីដែលពួកគេត្រូវការដូច្នេះ ទារកនឹងទទួលបាន អាហាររូបត្ថម្ភអតិបរមាពីការបៅដោះម្តាយ។ " ។ «ចំពោះ
ការមានផ្ទៃពោះកូនភ្លោះប្រសិនបើស្ត្រីជាម្តាយមិនបានបំពេញសារធាតុចិញ្ចឹមដែលបានទាមទារនោះទារក ដែល សំរាលមកនឹងអាចមានបញ្ហាជាមួយនឹងភាពកង្វះអាហារ
រូបត្ថម្ភរបស់ពួកគេ។ អ្នកមិនចាំបាច់មានការព្រួយបារម្ភ អំពីការទទួលទានអាហារបំប៉នច្រើន ហួសប្រមាណនោះ ទេ។ ដូចគ្នានឹងការចេញវេជ្ជបញ្ជាពីគ្រូពេទ្យចំពោះការ
ទឹកជ្រលក់ Enchilada ម្សៅ
Oregano
ហាន់ប៉េងប៉ោះ ទឹក
2 ស្លាបព្រាកាហ្វេ 1 ស្លាបព្រាកាហ្វេ 2 ផ្លែ
2 ពែង
អំបិល និង ម្រេចស្រស់ ក្នុងបរិមាណសមស្រប ខ្ទឹម
1 ស្លាបព្រាកាហ្វេ
ទទួលទានជាតិកាល់ស្យូមបន្ថែមជាដើម។ ម្យ៉ាងទៀត ទោះ
វិធីធ្វើ:
មួយនឹងថ្នាំបំប៉នក៏ដោយក៏ពួកគេគួរទទួលទានទឹកឲ្យបាន
លែងតែប្រេងឆាចូលក្នុងម៉ាស៊ីនក្រឡុករួចច្រោះ ។
ជាស្ត្រីដែលទទួលទានរបបអាហារដែលមានតុល្យភាពជា
ច្រើនផងដែរ។ ទឹកបង្កើនការស្រូបយកសារធាតុចិញ្ចឹមក្នុង
រាងកាយ និង បញ្ចេញចោលសារធាតុចិញ្ចឹមដែលច្រើន ហួសប្រមាណ ដូច្នេះវានឹងមិនបង្កគ្រោះថ្នាក់ណាមួយឡើយ ហើយវាជួយកាត់បន្ថយហានិភ័យចំពោះសុខភាពអ្នកបាន។
ជាមួយនឹងពត៌មានទាំងអស់នេះ វាអាចជាការលំបាកសម្រាប់ស្ត្រីដើម្បីរៀបចំម្ហូបអាហារដែលមានសារធាតុចិញ្ចឹម ជាក់លាក់ណាមួយ។ Healthwise នាំអាហារដែលមានផ្ទុកអាស៊ីត
Digest សូមណែ-
DHA
អាស៊ីតហ្វូលិក
និង ជាតិកាល់ស្យូមដែលអ្នកអាចចំអិននិងមានរសជាតិ
ឆ្ងាញ់ប្រសិនបើអ្នកកំពុងរៀបចំផែនការមានផ្ទៃពោះ រឺ កំពុង មានផ្ទៃពោះ។
1. ដាក់គ្រឿងផ្សំខាងលើដូចជាម្សៅនិងម្សៅម្ទេសលើក 2. កំដៅប្រេងឆាអោយក្តៅល្អនៅក្នុងខ្ទះ
កូរឱ្យសព្វនៅក្នុងម្សៅ និង ម្សៅម្ទេស ចំអិនរយៈពេល 1 នាទី។
3. បន្ថែមគ្រឿងផ្សំដែលនៅសល់រួចយកទៅរំពុះនិងរម្ងា
Ground Cumin 1 ស្លាបព្រាបាយ Blanche និង minced spinach ( ស្ពៃខ្មៅ ) ហាន់
ទឹកជ្រលក់ដែលធ្វើរួច
2 ស្លាបព្រាកាហ្វេ
½ ពែង
នំTortillas ដែលមានជាតិស្ករទាប 6 ដុំ
សាច់មាន់ដែលឆ្អិនហាន់ជារាងគូប 8 អោន របៀបធ្វើ:
1. កំដៅខ្ទះអោយមានកំដៅ 350 O
F
2. ចាក់ខ្លាញ់នៅក្នុងខ្ទះនិងចាក់ទឹកជ្រលក់ enchilada ចូលក្នុងខ្ទះ ¼ ពែង
3. ដាក់ផ្លែបឺរកិនអោយម៉ត់1ផ្លែលាយជាមួយទឹកដោះគោ
ជូរដែលគ្មានជាតិខ្លាញ់ ¼ ពែង ខឹ្ទមចិញ្រ្ចំា ¼ ស្លាបព្រា កាហ្វេ ម្ស៉ៅ Ground
Cumin 1ស្លាបព្រាបាយ ស្ពៃ
ខ្មៅហាន់ជាដុំតូចៗស្រុះទឹកក្តៅ 1 ពែង
4. ដាក់ទឹកជ្រលក់ដែលធ្វើរួច 2 ស្លាបព្រាហ្វេ និង
Salsa ¼ ពែង
½
ស់រយៈពេលប្រហែល 10 នាទី។
5. ចំអិនខ្ទឹមបាំរាំងដែលចិតរួចអោយឆ្អិនល្មម
Enchilada
ចូលគ្នា សាច់មាន់ចំអិនរួច និង ខ្ទឹមបាំរាំងបន្ទាប់មកមូលនំ
គ្រឿងផ្សំ:
ទឹកជ្រលក់ enchilada
6. ពាសលើនំ Tortillas ទាំង 6 ជាមួយផ្លែបឺរច្របល់
¼ ពែង
ផ្លែបឺរ 1 ផ្លែ
ទឹកដោះគោជូរដែលគ្មានជាតិខ្លាញ់ ¼ ពែង ខ្ទឹមចិព្រ្ចំា
ពែង
¼ ស្លាបព្រាកាហ្វេ
Tortillas ចូលគ្នាស្រោចទឹកជ្រលក់ enchilada រួចដុត រយៈពេល 20នាទី
7. កំរិតសារធាតុចិញ្ចឹមដែលបាន: 561 កាឡូរី, 39 g
ប្រូតេអីុន 59g កាបូហាយដ្រេត ( ស្ករ ) 18g ខ្លាញ់ (3g
saturated), កាល់ស្យូម 64mg, ដែក 3mg, ហ្វូឡេត 66mcg, ហ្វាយប៊ឺ 31g, សូដ្យូម 1705mg
52
53
To help foetus and mummy to get a good health
Effective and safety One pill a day
Vitamin B9 + Iron are suďŹƒcient for the early development of your baby based on clinical studies
nch Freoduct r p
Perfect for breast feeding women To build the blood cell after delivery the baby
54
THIS MONTHlisting 4Rivers Eco Lodges Koh Kong +855 97 64 34 032 reservations@ecolodges.asia www.ecolodges.asia Himawari Hotel No. 313, Preah Sisowath Quay, Phnom Penh +855 23 214 555 Amanjaya Hotel No. 1, Preah Sisowath Quay corner St. 154 Phnom Penh, Cambodia +855 23 214 747 Chanails #46, street 352 (entrance on street 57) Phnom Penh, Cambodia +855 23 987 789 Tips and Toes #17 Beo, Street 278 Phnom Penh, Cambodia +855 23 987 442 Cabaret Restaurant #159, Street 154 | Corner Street 81 Phnom Penh, Cambodia +855 92 650 980
Lotteria No. 132, Samdech Sothearos Blvd, Aeon Mall, Phnom Penh +855 93 591 111 The Face Shop No. 110Eo, Preah Sihanouk Blvd (274), Phnom Penh +855 23 997 107 Tous Les Jour No. 298 Preah Monivong Boulevard, Phnom Penh +855 93 372 222 No. 307-309, Yothapol Khemarak Phoumin Blvd (271), Borey Golden City, Phnom Penh +855 93 582 222 No. 132, Samdech Sothearos Blvd (3), Aeon Mall Phnom Penh, Ground Floor, Phnom Penh +855 93 321 111 No. 751 EoE1, Kampuchea Krom Blvd (128), Sangkat Teuk Laak I, Khan Toul Kork, Phnom Penh +855 93 341 111 The Grey Khmer Grill Acha Sva (St.), King’s Road Angkor, Wat Bo Village, Siem Reap +855 63 966 940
KWest Restaurant No. 1, Preah Sisowath Quay corner St. 154 Phnom Penh, Cambodia +855 23 214 747
Central Hospital No. 82A, St. 154) Phnom Penh, Cambodia +855 11 322 224
Le Moon No. 1, Preah Sisowath Quay corner St. 154 Phnom Penh, Cambodia +855 23 214 747
Women-Baby’s Center Room 403, #23, St. 112 Business Center KTT (KT Tower) wbc@wbcanna.com www.wbcanna.com +855 98 800 921
International Chiropractic Clinic No. 67 Bis, St. 240 Phnom Penh, Cambodia info@cambodiachiropractic.com www.cambodiachiropractic.com +855 23 223 101 The Blue Pumpkin No. 563, Mondul 1 Village, Sangkat Svay Dangkum, Siem Reap City, Siem Reap +855 63 963 574 No. 7, St. 380, Phnom Penh +855 23 987 153 No. 245, Preah Sisowath Quay Phnom Penh +855 23 998 153 St. 57, corner of St.288 Phnom Penh +855 23 991 818 No. 2Eo, St. 106, Phnom Penh +855 93 996 070 No. 69, St. 566, Phnom Penh +855 23 991 883 No. 12A, St. 57, Phnom Penh +855 23 991 816 Beeline No. 15E2, Preah Norodom Blvd (41), 12208 Phnom Penh +855 90 220 220
55
or
Buy
or
Buy
get
get
BUY 1 CURASH NAPPY RASH CREAM AND GET FREE MAMY POKO
�វ femfresh ១ ដប និង ទទួល�ន Enchanteur ១ ដប ឥតគិត���
�វ femfresh ១ ដប និង ទទួល�ន Enchanteur ១ ដប ឥតគិត���
ជាវ
1
ទទួល�ន�
POST ACNE Gel for acne scar and dark marks
វយឺត
ដ៏��ស់��ត
BUY 1 HIRUSCAR POST ACNE AND GET A FREE SHIRT
Purchase 1 bottle of Femfresh women's hygiene wash and get a free bottle of Enchanteur
ជាវ
1
ទទួល�ន�
វយឺត
SCAR CLEAR
Formulation Formulation
ដ៏��ស់��ត
BUY 1 HIRUSCAR POST ACNE AND GET A FREE SHIRT
Alcohol Free
3-in-1
POST ACNE Gel for acne scar and dark marks
�វ femfresh ១ ដប និង ទទួល�ន Enchanteur ១ ដប ឥតគិត���
Purchase 1 bottle of Femfresh women's hygiene wash and get a free bottle of Enchanteur
1
ទទួល�ន�
SCAR CLEAR
Formulation Formulation
POST ACNE Gel for acne scar and dark marks
វយឺត
ដ៏��ស់��ត
BUY 1 HIRUSCAR POST ACNE AND GET A FREE SHIRT
Alcohol Free
3-in-1
get
BUY 1 CURASH NAPPY RASH CREAM AND GET FREE MAMY POKO
ជាវ
BUY 1 CURASH NAPPY RASH CREAM AND GET FREE MAMY POKO
�វ femfresh ១ ដប និង ទទួល�ន Enchanteur ១ ដប ឥតគិត���
Purchase 1 bottle of Femfresh women's hygiene wash and get a free bottle of Enchanteur
ជាវ
1
ទទួល�ន�
SCAR CLEAR
Formulation Formulation
POST ACNE Gel for acne scar and dark marks
វយឺត
ដ៏��ស់��ត
BUY 1 HIRUSCAR POST ACNE AND GET A FREE SHIRT
Alcohol Free
3-in-1
or
Buy
get
BUY 1 CURASH NAPPY RASH CREAM AND GET FREE MAMY POKO
Purchase 1 bottle of Femfresh women's hygiene wash and get a free bottle of Enchanteur
or
Buy
Alcohol Free
3-in-1
SCAR CLEAR
Formulation Formulation
56
AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar Product Representative
AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar Product Representative
AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar Product Representative
AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar Product Representative
AVAILABLE at all BABY MARTS in Phnom Penh
AVAILABLE at all BABY MARTS in Phnom Penh
AVAILABLE at all BABY MARTS in Phnom Penh
AVAILABLE at all BABY MARTS in Phnom Penh
Visit Guardian at the following branches: Guardian TK Avenue 081 222 899 #80, Street 516 corner street 313, Sangkat Boeung Kak, Khan Toul Kork Guardian Sihanouk 081222879 Village 4, Sangkat Boeung Keng Kang I Khan Chamkarmon Guardian City Mall 081222896 City Mall building, street monyreth Sangkat Velvong, Khan 7 Makara
AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar Product Representative
Visit Guardian at the following branches: Guardian TK Avenue 081 222 899 #80, Street 516 corner street 313, Sangkat Boeung Kak, Khan Toul Kork Guardian Sihanouk 081222879 Village 4, Sangkat Boeung Keng Kang I Khan Chamkarmon Guardian City Mall 081222896 City Mall building, street monyreth Sangkat Velvong, Khan 7 Makara
Visit Guardian at the following branches: Guardian TK Avenue 081 222 899 #80, Street 516 corner street 313, Sangkat Boeung Kak, Khan Toul Kork Guardian Sihanouk 081222879 Village 4, Sangkat Boeung Keng Kang I Khan Chamkarmon Guardian City Mall 081222896 City Mall building, street monyreth Sangkat Velvong, Khan 7 Makara
AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar Product Representative
AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar Product Representative
Visit Guardian at the following branches: Guardian TK Avenue 081 222 899 #80, Street 516 corner street 313, Sangkat Boeung Kak, Khan Toul Kork Guardian Sihanouk 081222879 Village 4, Sangkat Boeung Keng Kang I Khan Chamkarmon Guardian City Mall 081222896 City Mall building, street monyreth Sangkat Velvong, Khan 7 Makara
AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar Product Representative
57
Buy
or
get
Buy
or
get
Buy
or
get
BUY 1 CURASH NAPPY RASH CREAM AND GET FREE MAMY POKO
BUY 1 CURASH NAPPY RASH CREAM AND GET FREE MAMY POKO
BUY 1 CURASH NAPPY RASH CREAM AND GET FREE MAMY POKO
�វ femfresh ១ ដប និង ទទួល�ន Enchanteur ១ ដប ឥតគិត���
�វ femfresh ១ ដប និង ទទួល�ន Enchanteur ១ ដប ឥតគិត���
�វ femfresh ១ ដប និង ទទួល�ន Enchanteur ១ ដប ឥតគិត���
Purchase 1 bottle of Femfresh women's hygiene wash and get a free bottle of Enchanteur
Purchase 1 bottle of Femfresh women's hygiene wash and get a free bottle of Enchanteur
Buy 1 blister and get Postan Note pad
Buy 1 blister and get Postan Note pad
�វ Ponstan ១ បន�ះ និង ទទួល�ន �ៀវ�កត់�� ១ ឥតគិត���
Buy 5 blisters and get Postan pouch bag
�វ Ponstan ៥ បន�ះ និង ទទួល�ន �បូបដ៏��ស់��ត ១
�វ Ponstan ១ បន�ះ និង ទទួល�ន �ៀវ�កត់�� ១ ឥតគិត���
Buy 5 blisters and get Postan pouch bag
�វ Ponstan ៥ បន�ះ និង ទទួល�ន �បូបដ៏��ស់��ត ១
Purchase 1 bottle of Femfresh women's hygiene wash and get a free bottle of Enchanteur
Buy
or
get
BUY 1 CURASH NAPPY RASH CREAM AND GET FREE MAMY POKO
�វ femfresh ១ ដប និង ទទួល�ន Enchanteur ១ ដប ឥតគិត���
Purchase 1 bottle of Femfresh women's hygiene wash and get a free bottle of Enchanteur
Buy 1 blister and get Postan Note pad Buy 1 blister and get Postan Note pad
�វ Ponstan ១ បន�ះ និង ទទួល�ន �ៀវ�កត់�� ១ ឥតគិត���
�វ Ponstan ១ បន�ះ និង ទទួល�ន �ៀវ�កត់�� ១ ឥតគិត���
Buy 5 blisters and get Postan pouch bag Buy 5 blisters and get Postan pouch bag
�វ Ponstan ៥ បន�ះ និង ទទួល�ន �បូបដ៏��ស់��ត ១
�វ Ponstan ៥ បន�ះ និង ទទួល�ន �បូបដ៏��ស់��ត ១
58
AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar Product Representative
AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar Product Representative
AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar Product Representative
AVAILABLE at pharmacies with Hiruscar Product Representative
AVAILABLE at all BABY MARTS in Phnom Penh
AVAILABLE at all BABY MARTS in Phnom Penh
AVAILABLE at all BABY MARTS in Phnom Penh
AVAILABLE at all BABY MARTS in Phnom Penh
Visit Guardian at the following branches: Guardian TK Avenue 081 222 899 #80, Street 516 corner street 313, Sangkat Boeung Kak, Khan Toul Kork Guardian Sihanouk 081222879 Village 4, Sangkat Boeung Keng Kang I Khan Chamkarmon Guardian City Mall 081222896 City Mall building, street monyreth Sangkat Velvong, Khan 7 Makara
Visit Guardian at the following branches: Guardian TK Avenue 081 222 899 #80, Street 516 corner street 313, Sangkat Boeung Kak, Khan Toul Kork Guardian Sihanouk 081222879 Village 4, Sangkat Boeung Keng Kang I Khan Chamkarmon Guardian City Mall 081222896 City Mall building, street monyreth Sangkat Velvong, Khan 7 Makara
Visit Guardian at the following branches: Guardian TK Avenue 081 222 899 #80, Street 516 corner street 313, Sangkat Boeung Kak, Khan Toul Kork Guardian Sihanouk 081222879 Village 4, Sangkat Boeung Keng Kang I Khan Chamkarmon Guardian City Mall 081222896 City Mall building, street monyreth Sangkat Velvong, Khan 7 Makara
Visit Guardian at the following branches: Guardian TK Avenue 081 222 899 #80, Street 516 corner street 313, Sangkat Boeung Kak, Khan Toul Kork Guardian Sihanouk 081222879 Village 4, Sangkat Boeung Keng Kang I Khan Chamkarmon Guardian City Mall 081222896 City Mall building, street monyreth Sangkat Velvong, Khan 7 Makara
Visit Guardian at the following branches: Guardian TK Avenue 081 222 899 #80, Street 516 corner street 313, Sangkat Boeung Kak, Khan Toul Kork Guardian Sihanouk 081222879 Village 4, Sangkat Boeung Keng Kang I Khan Chamkarmon Guardian City Mall 081222896 City Mall building, street monyreth Sangkat Velvong, Khan 7 Makara
Visit Guardian at the following branches: Guardian TK Avenue 081 222 899 #80, Street 516 corner street 313, Sangkat Boeung Kak, Khan Toul Kork Guardian Sihanouk 081222879 Village 4, Sangkat Boeung Keng Kang I Khan Chamkarmon Guardian City Mall 081222896 City Mall building, street monyreth Sangkat Velvong, Khan 7 Makara
Visit Guardian at the following branches: Guardian TK Avenue 081 222 899 #80, Street 516 corner street 313, Sangkat Boeung Kak, Khan Toul Kork Guardian Sihanouk 081222879 Village 4, Sangkat Boeung Keng Kang I Khan Chamkarmon Guardian City Mall 081222896 City Mall building, street monyreth Sangkat Velvong, Khan 7 Makara
Visit Guardian at the following branches: Guardian TK Avenue 081 222 899 #80, Street 516 corner street 313, Sangkat Boeung Kak, Khan Toul Kork Guardian Sihanouk 081222879 Village 4, Sangkat Boeung Keng Kang I Khan Chamkarmon Guardian City Mall 081222896 City Mall building, street monyreth Sangkat Velvong, Khan 7 Makara
59
Ponstan 500 ជួយកាត់បន�យ ការឈឺចាប់របស់អ�ក ក��ងរយៈ��ល
ប��ប់ប��ាឈឺចុកចាប់��លមាន ជា�ៀងរាល់��របស់អ�ក
ទទួលយកអ�ី��លល�
�រឈឺចុក�ប់��ល�នរដូវគឺ�ប��សុខ�ពមួយ��ល�ើងមិនចង់ជួប��ទះ�ទល់���ះ។ ���ីមួយចំនួន�ន�រឈឺចុក�ប់��ង ��ំង���ល�ន រដូវ។ ��លខ�ះ �រឈឺចុក�ប់��ះ��ើ�យ�នផលរ��ន��ង��ំងសំ�ប់ជីវ�តរស់����ំ��ដូច� �រ�ៀបចំផ�ះសំ��ង �រ��ើ�រ�រ និង �រសិក� �ៀនសូ��។ ��រពិត�ស់�ំង��ះ�ច�មូល��តុ�� �រ�ក់�នចំ�ះ�រ�រ និង �រសិក��ៀនសូ�� សំ�ប់��ី��ញវ័យ។ Ponstan 500 �នផ�ល់��សិទ�ិ�ព��ង�ប់រហ័សសំ�ប់បំ�ត់ប��ឈឺចុក�ប់��ះ។ ��ឱសថ��លផ�ល់�ព�យ��ួលក��ង�រ��ប �ើយ�ចជួយ�យ���ី�ន�ព�យ��ួលសំ�ប់ជីវ�តរស់��ប់��ល��� និង ��ប់ទីក���ង។ ញ�ំា Ponstan 500 ជួយ�ត់បន�យ��រៈឈឺចុក�ប់ក�ងរយៈ��ល 15�ទី Admit it. Menstrual pains and cramps are one of the health conditions you don’t want to experience anymore. Most women have painful periods. Sometimes, the pain makes it hard to perform everyday routines such as household chores, work and/or school activities. This fact has been the leading cause of lost time from school and work among teens and early 20s. Ponstan 500 provides the fastest and most effective solution for this problem.
Its easy to swallow tablet allows you to go back to your normal lifestyle anywhere you are, whenever you need it. Take Ponstan 500. Relieves your pain starting from 15 minutes onwards.
េបច ី ង់បានឱសថមានគុណភាពល� សូមទញ ិ ឱសថមានបទ ិ លតប័្រតប��ក់េលខប�� ិក............. េន តមឱសថស�ន ឱសថស�នរង ែដលមានច្បោប់ នង ិ ស�កស�� Logo ពី្រកសួងសុខភិបាល។ ករផ្សព�ផ្សោយ្រត�វបានអនុ��តតមេសចក�ីសេ្រមចេលខ........ អបស/ឱអបស ចុះៃថ� ទី......... របស់្រកសួងសុខភិបាល និង សុពលភាពេនៃថ�ទ.ី ......... ។
េបីមានផលរ ំខនណាមួយេដយេ្របី្របាស់ឱសថេនះ សូមទូរស័ព�េលខ ០៦៧ ៥៥៥ ៧៥២ ឬ ០៦៧ ៥៥៥ ២៥៦
60
®
Allium Cepa with MPS for scar and keloid care
Be confident with Hiruscar, your effective scar care treatment
កាន់��មានទំនុកចិត� ជាមួយ Hiruscar បំ�ត់សម�ាក យ៉ាងមាន��សិទ�ភាព®
Does not irritate the skin
��ន�រ�តុ�ល � បង�ឲ�រ�ក���ក
Apply once wound is closed. For facial and body scars. លាប�ើស�ាមរបួស��លបិទជិត
សំរាប់ស�ាមសម�ាក�ើដងខ��ន និង មុខ
Swiss Formula
ផលិតផលរបស់�� � ស � ស�ស ិ
No. 1 and effective scar treatment in Cambodia.
ផលិតផលបំ�ត់ ��មស��ក��ខ 1 ក��ង����សកម���។ �ន��សិទ��ព ខ�ស់។