1
2
Contents 04
អារម្ភកថា Editorial Note
06
ទស្សន:ទូទៅ Pharmacy Overview
12 28 អាហារសម្រាប់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ Food for Conception
30
តុល្យភាពអ័រម៉ូន Balancing Hormones
អ្នកជាមនុស្សដែរប្រឈមនិងអសមត្ថភាពផ្លូវភេទ? You may be at risk of Erectile Dysfunction
17 ការធ្វើតេស្តវេជ្ជសាស្រ្តមុនអ្នករៀបការ Medical Tests to sign-up for before you wed
24 តើអ្វីជាការស្រុតចុះរបស់សិរីរាង្គ? What’s it like to have had Genital Prolapse
34
ការធ្លាក់ទឹកចិត្តក្រោយសំរាល ហើយគ្មាន អ្នកណាម្នាក់ធ្លាប់ប្រាប់វាដល់អ្នក Post Partum Depression and what no one will tell you about it
3
for better or
for worse
JUNE 2017
Parents are the ultimate role models for children. Whatever actions they do and words they speak have an adverse effect on children. Children in turn look forward to seeing what their parents do and are greatly influenced especially in how they handle thier own marital issues.
ឪពុកម្តាយមានតួនាទីសំខាន់បំផុត សម្រាប់កូនៗរបស់ពួក
In today’s world, there are numerous factors that affects marriages--finance, loss of intimacy, different priorities and interests, and inability to resolve conflicts. Another factor, where many deem to ignore, that may stir conflicts in a marriage are health issues. At times, these issues could also trigger even divorce. What are can do to save marriages is not as clear.
ជាមូលហេតុមួយជម្រុញអោយមានការលែងលះផងដែរ។
Healthwise Digest this month have compiled articles that addresses the most common health marital problems and also the ones that couples neglect. First on our list are the top health checks that couples should take before taking their vows. Most people enter a holy union without adequate knowledge of their partner’s health status and they end up frustrated because of thie medical conditions, which could have been easily identified before their wedding. Check our Five Medical Tests to sign up for before you wed on page 17. Our article on couple’s poor hygiene traits that may negatively affect their relationship. The article provides an outlook for either spouse in how they can address these issues. Read through this article on page 42. Our resident gynecologist cum columnist also prepared an interesting read on postpartum depression, gving insights on how women who are undergoing this state can easily manage the condition as well as its signs, symptoms and causes. Browse through our column page and get to know more about Dr. Anna’s recommendations on post-partum depression. Flip the pages and checkout our Food for Conception, Balancing Hormones and Genital Prolapse artciles as well. So grab a copy and share it with your partners. We believe this issue will help people manage their health while in ther respective lifelong commitments.
4
គេកុំថាឡើយសកម្មភាព សូម្បីតែពាក្យសម្តីក៏មានឥទ្ធិពល
ដល់កូនរបស់ពួកគេដែរ។ កូនៗនឹងទទួលរងនូវអ្វីៗដែលឪពុកម្តយ ា របស់ពក ួ គធ េ ើ្វ ហើយសកម្មភាពដល ែ មានឥទ្ធព ិ ល ខ្លាំងចំពោះកុមានោះគឺជម្លោះនៅក្នុងគ្រួសារ។
ពិភពលោកសព្វថៃមា ្ង នកត្តជា ា ច្រន ើ ដែលធ្វោ ើអ យប៉ះពាល់ ដល់ជវី ត ិ ដូចជា ហិរញ្ញវត្ថុ បាត់បង់ភាពស្នត ិ ស្នល ា ឱកាស ខុសគ្នា ភាពទាក់ទាញ អសមត្ថភាព ក្នុងការដោះស្រាយ
នូវជម្លះោ ជាដើម។ កត្តផ ា ស្ ង េ ទៀតដែលមនុសស្ ជាច្រន ើ មិន
បានអើពើ ហើយដែលវាបានជម្រុញអោយមានបញ្ហាដល់ ជីវិតអាពាហ៍ពិពាហ៍នោះ គឺបញ្ហាសុខភាព។ បញ្ហានេះអាច
Healthwise Digest សម្រាប់ខែនេះបានចងក្រងនូវ អត្ថបទដែលដោះស្រាយនូវបញ្ហាសុខភាពចំបងទាក់ទងទៅ នឹងការរៀបការ ហើយក៏ជាបញ្ហម ា យ ួ ដល ែ គូសម ា ្វ ភ ី រិយាមើល
រំលងផងដែរ។ដំបូងបំផុតនៅក្នុងអត្ថបទរបស់យើង គឺការ ពិនិត្យសុខភាពចំបងបំផុតដែលគូស្វាមីភរិយាគួរតែធ្វើមុន
ពល េ ពួកគរ េ ៀបការ។មនុសស្ ភាគចន ើ ្រ រួមរស់ជាមួយគ្នាដោយ
មិនបានដឹងគប ្រ គ ់ ន ្រា ព ់ ីស្ថានភាពសុខភាពដៃគរូ បស់ពក ួ គេ ទេ ហើយនៅទប ី ញ្ចបព ់ ក ួ គក េ ត ៏ វូ ្រ ខកចិត្តដោយសារស្ថន ា ភាព ជំងរឺ បស់ដគ ៃ ព ូ ក ួ គេ ដល ែ វាអាចពិនត ិ យ្ រកមើលបានមុនពេល
រៀបការ។ សូមអានអត្ថបទការធ្វើតេស្តទាំង5ប្រភេទមុន ពេលរៀបការនៅទំព័រទី17។
នៅក្នុងអត្ថបទរបស់ពួកយើងត្រង់ចំណុចការខ្វះអនាម័យ
របស់ដគ ៃ ូក៏អាចធ្វអោ ើ យប៉ះពាល់ដល់ទនា ំ ក់ទំនងផងដែរ។
ក្នុងអត្ថបទនេះនឹងផ្តល់នូវទស្សនៈវិស័យ សម្រាប់ប្តីប្រពន្ធ ក្នុងការកំនត់នូវបញ្ហាទាំងនេះ។ សូមអានអត្ថបទនេះនៅ ទំព័រ42។
គព ូ្រ ទ េ យ្ ឯកទស េ រោគសរ្រ្តី បស់ពក ួ យើង បានសរសេរនូវអត្ថ-
បទដល ែ ទាក់ទងទៅនឹង ការធ្លក ា ទ ់ ក ឹ ចិតក ្ត យ ្រោ សមល ្រា ។ ការផ្តល់នូវចំនេះដឹងថាតើស្រ្តីដែរទទួលរងនូវបញ្ហានេះតើ គាត់អាចគ្រប់គ្រងស្ថានភាពនេះបានល្អប្រសើរឬទេដូចជា
រោគសញ្ញា អាការៈរោគ និងមូលហេតប ុ ង្ក។ សូមមើលអត-្ថ
បទរបស់យើងដើម្បីទទួលបាននូវពត៌មានបន្ថែមពីវេជ្ជប-
ណ្ឌត ិ របស់ពក ួ យើងក្នង ុ ការណែនាអ ំ ព ំ ជ ី ម្ងធ ឺ ក ា្ល ទ ់ ក ឹ ចិតក ្ត យ ្រោ សមល ្រា ។ សូមចូលទៅទំពរ័ ផ្សង េ ទៀតដើមប្ អា ី ននូវអត-្ថ បទ អាហារសមប ្រា ស ់ ា មរី្ត្ នផ្ទោ ៃព ះ តុលយ្ ភាពអរម៉ន ូ ការ
ស្រត ុ នៃសរិ រា ី ង្គភទ េ ដូចះេ្ន សួមយកអត្ថបទរបស់ពក ួ យើង ដើមប្ ច ី ក ែ រំលក ែ ជាមួយដគ ៃ រូ បស់អក ្ន ។ យើងជឿរជាក់ថា
បញ្ហាទាំងនេះនិងត្រូវបានគ្រប់គ្រងល្អចំពោះអ្នកដែរស្រលាញ់សុខភាព។
The Official Healthcare Magazine of DKSH
DKSH Cambodia Ltd. Publisher
HEALTHIER BRAINS DURING YOUR MARRIAGE Do you know that married individuals are considered to be the ones who are less likely to develop any severe mental illness?
Ernie Suzanna Editor-in-chief Allan Mitz Arato Managing Editor Buth Chankakada Account Executive Deb Soden, M.D. Medical On-Field Researcher Tr y Keovatana, M.D. Medical On-Field Researcher Tep Chansambor Layout Artist Photographer Anna Roslyakova, M.D. Columnist Allan Mitz Arato Advertising and Sales Direction For Editorial and Subscri ption Inquiries: healthwisedigest@dksh.com.kh For Advertising and Distribution Inquiries buth.chankakada@dksh.com.kh +855 67 990 199 darn.chantho@dksh.com.kh +855 31 333 0144
According to a study conducted by social psychiatrists Lee Robins and Darrel Regier, Psychiatric Disorder in America, married people have significantly lower rates of severe depression and at least half the likelihood of developing any other major recognised psychiatric disorder than never-married, cohabiting or divorced individuals.
This information does not replace the advice of a doctor. Healthwise disclaims any warranty or liability for your use of this information. Your use of this information means that you agree to the Terms of Use. How this information was developed to help you make better health decisions. Š 2016 Healthwise, Incorporated. Healthwise, For people in charge of their health and the Healthwise logo are trademarks of Healthwise Digest and must not be used without permission of the Editorial Board.
www.healthwise-digest.com HEALTHWISE Digest, 1st Flr., DKSH Cambodia Ltd. Bldg., No 797, Corner Preah Monivong Blvd. and St. 484, P.O. box 1051 Phnom Penh, Cambodia Š No content may be reproduced without permission of Healthwise
5
Do you know that marriage is good for your health? This is especially true when it comes to loving your heart. Reaserchers say that marriage can even boosts your survival chances if you had a major heart risk factor such as high cholesterol. A newly recognized “marriage benefit” is reflected in a 25,000 population study in England. It was found that among people having a heart attack, those who were married were 14% more likely to survive and were able to leave the hospital two days sooner than single people having heart attacks (ACALM (Algorithm for Comorbidities, Associations, Length of stay and Mortality) Study Unit, 2000-2003). The study, which was presented at the British Cardiovascular Society Medical Conference, emphasizes the importance of physical and emotional support after committing into a lifelong relationship. The study also indicates how marital status affects the discharging of those who have had heart attacks. However, singles need not be wary. University of East Angila Norwich Medical School physician Dr Nicholas Gollop stated that the results should not be a cause for concern for single people who have had a heart attack. But it should certainly be a reminder to the medical community of the importance of considering the support a heart attack survivor will get once they’re discharged. Another study conducted in 2015 stated that being married can decrease people’s risk of heart attack. The New York University Langone Medical Center research concluded that being married lowered the risk of ever having a heart attack (Marriage Linked to Lower Heart Risks in Study of 3.5+ Million Adults, 2015). A solid relationship encourages their loved ones to immediately seek medical attention when health issues
6
arise as well as undergo health check and live a healthier lifestyle. Particularly, the results showed that married people were 5 percent less likely to have any vascular disease compared with singles. They also had lower risk of abdominal aortic aneurysm, cerebrovascular disease and peripheral arterial disease. Likewise, people (ages 50 and younger) are associated with 12 percent lower chance of acquiring any vascular disease In essence, these studies do not necessarily encourage everyone to speed up their dating game and resort to marriage immediately. However, anyone even those who are single need to replicate the positive attitude and affects of marriage and use them in a way that they can support their families and friends. It is not only through regular medical tests, healthy lifestyle, and diet that people can earn better health but also through effective social interaction. So if you are under any health condition, call a dear friend or loved one for help. You’ll be amazed how it works wonders in your health. ទស្សនៈទូទៅ តើអ្នកបានដឹងទេថា អាពាហ៍ពិពាហ៍ គឺមានសារៈសំខាន់ សម្រាប់សុខភាពអ្នកដែរឬទេ? នេះជាការពិតនៅពេល ដែលការស្រឡាញ់នោះចេញពីបេះដូង។ អ្នកសិក្សាស្រាវជវ្រា បាននិយាយថាការរៀបការអាចជួយបង្កន ើ ឱកាសរស់ បស ្រ ន ិ បើអក ្ន មានបញ្ហប ា ឈ ្រ មនឹងជម្ងប ឺ ះេ ដូងធ្ងនធ ់ រ្ង ដូច ជាការកើនឡើងនូវខ្លាញ់ cholesterol ខ្ពស់ជាដើម។ ការសិកសា ្ ថម ្មី យ ួ បានកត់សម្គល ា ឃ ់ ញ ើ ថា ការរៀបការបាន ទទួលនូវអត្ថប្រយោជន៍ត្រឡប់មកវិញចំនួន25,000ករណី ក្នង ុ បទ ្រ ស េ អង់គស េ ្ល ។ វាតវូ ្រ បានរកឃើញនៅក្នង ុ ចោ ំណ ម ប្រជាជនមានជម្ងឺគាំងបេះដូងក្នុងនោះអ្នកដែលបានរៀប ការច្រន ើ ជាង14% គឺមានឱកាសរស់ចនជា ើ ្រ ងហើយពួកគេ អាចចេញពីមន្ទរី ពទ េ យ្ 2ថ្ងឆា ៃ ប់ជាងអ្នកដល ែ នៅលវី ដល ែ មានបញ្ហាគាង ំ បះេ ដូងដូចគ្នា ការសិកសា ្ ក្នង ុ ឆ្ន២ ំា ០០០ដល់
២០០៣។ (ACALM (Algorithm for Comor-
bidities, Associations, Length of stay and
pharmacy overveiw
WITH ALL
HEART
Mortality) Study Unit, 2000-2003). ការសិក្សាដែលត្រូវបានធ្វើបទបង្ហាញនៅសន្និសិទ្ធវេជ្ជសាសស ្រ្ត អ ្តី ព ំ ស ី រសៃឈាមបេះដូងក្នង ុ ប្រទស េ អង់គស េ ្ល ដល ែ បានសង្កតធ ់ ន ្ង ទៅ ់ លើសារៈសំខាន់នកា ៃ រហាត់បណ ្រា និង ការជួយគាំទផ ្រ វូ្ល ចិតប ្ត ន្ទប ា ព ់ ព ី ក ួ គបា េ នធ្វើការតាង ំ ចិតា ្តម ន ទំនាក់ទនងយូរអង្វែង ការសិក្សាក៏បានចង្អុលបង្ហាញផង ដែរពីឥទ្ធព ិ លនៃអាពាហ៍ពពា ិ ហ៍ធ្វើអោយឃ្លត ា ឆ្ងយ ា ពីជង ំ ឺ គាំងបេះដូង។ ប៉ន ុ អ ្តែ ក ្ន នៅលវី កុព ំ យ ួ្រ បារម្ភអី លោកវជ េ ប ្ជ ណ្ឌត ិ Nich-
olas Gallop នៃសាកលវិទ្យាល័យវេជ្ជសាស្រ្ត Norwich UEA’s បានបញ្ហញ ា ថាលទ្ធផលនេះមិនគួរបង្កត ើ ជាក្តីបារម្ភសម្រាប់អ្នកនៅលីវដែលមានជម្ងឺបេះដូងនោះ ទេ។ ការសិក្សាមួយទៀតដែលធ្វើឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ2015 បាន បង្ហាញថា ការរៀបការអាចកាត់បន្ថយហានិភ័យជម្ងឺគាំង បះេ ដូង។ មជ្ឈមណ្ឌលវជ េ ្ជសាសន ្រ្ត ៃសាកលវិទយា ្ ល័យញូវយ៉កបានសន្និដ្ឋានថា ការរៀបការបានកាត់បន្ថយនូវជម្ងឺ បេះដូង អ្នកដែលមានទំនាក់ទំនងរឹងមាំបានជំរុញអោយ ដៃគរូ បស់ពក ួ គេទៅពិនត ិ យ្ សុខភាពភ្លម ា ៗនៅពល េ ដល ែ គេមានបញ្ហាសុខភាពកើតឡើង។ ដូច្នេះពួកគេទទួលបាន នូវការពិនត ិ យ្ សុខភាពនិងរស់នៅប្រកបដោយសុខភាពល្អ (ការរៀបការផ្សាភ្ជប ា ទៅ ់ នឹងហានិភយ ័ ទាបនជ ៃ ង ំ ប ឺ ះេ ដូង ចំពោះមនុស្សពេញវ័យចំនួន៣,៥លាននាក់ ក្នុងឆ្នាំ២០១៥)។ ជាពិសស េ លទ្ធផលបានបង្ហញ ា ថាមនុសស្ ដែលបានរៀបការមានចំនន ួ 5%នៃជម្ងស ឺ សៃឈាមតិចជាងបើធើកា ្វ រប្រៀបធៀបជាមួយអ្នកនៅលីវ ពួកគេកមា ៏ នហានិភយ ័ ទាបពជ ី ម្ងឺ ប៉ោងសសៃឈាម Aortic ក្នុងពោះ ជម្ងឺសសៃឈាម ខួរក្បាល ជម្ងឺសសៃឈាមអវៈយវៈផងដែរ។ ដូចគ្នន ា ះេ ដរែ មនុសស្ អាយុចាប់ព5 ី 0ឆ្នន ំា ង ិ កង ្មេ ជាងនេះ មាន12% មានហានិភ័យទាបកើតមានជំងឺសសៃឈាម ផ្សេងៗ។ ទោះបីយ៉ង ា ណាក៏ដោយនៅក្នង ុ ខ្លម ឹ សានេះ ក្នង ុ ការសិកសា ្ នេះក៏មិនមានបំណង ដើម្បីលើកទឹកចិត្តដល់អ្នកគ្រប់គ្នា ដើម្បីអោយឆាប់រៀបការនោះទេ។ វាមិនគន ្រា ត ់ ទា ែ មទាអោយពិនត ិ យ្ សុខភាពអោយបានទៀងទាត់នោះទេតែជីវិតត្រូវតែមានសុខភាពល្អនឹងមានរបប អាហារត្រម ឹ ត្រវូ ។ ដូឆះេ ្ន ប្រសន ិ បើអកម ្ន ានបញ្ហស ា ខភ ុ ាព ណាមួយសូមបប ្រា ទៅ ់ មិតភ ្ត ក ័ ឬ រ្ត្ ដគ ៃ រូ បស់អក ្ន ដើមប្ ទ ី ទួល បានការការពិនិត្យសុខភាពទាន់ពេលវេលា។
7
DIET
IN THE BEST OF HEALTH
Obesity shortens life by 10 years According to studies, obesity decreases two to four years off a person’s average lifespan and worse, those who are very obese might reduce their lifespan by 8 to 10 years. Alarmingly, more than 1.9 billion of adults today who are 18 years and older are overweight. Out of these, over 600 million are obese. Technically, obesity takes place when a person’s calorie intake exceeds the amount of energy s/he burns. There are also certain factors that trigger obesity such as genetic or familial, hormonal conditions like hypothyroidism and Cushing’s syndrome, and certain drugs used in psychiatry and in the management of diabetes. More than these, the prevalence of obesity is gravely increasing because of people’s lifestyle behavior. This is due to their diet and physical activity. Firstly, most tend to have high-fat diets, often placing more priority on food satisfaction rather than consuming meals with better nutritional content. Secondly, lack of exercise and having a sedentary lifestyle highly influence a person’s risk towards obesity. No wonder, obese people are more at risk of early death. They are the ones at risk of developing lifestyle disorders like diabetes, hypertension, and cholesterol abnormalities. Death from cardiovascular diseases such as angina, heart attacks, and heart failure is a commonality if obesity is not addressed immediately. You can assess your weight classification by simply identifying your body mass index (BMI). A BMI of 18.5 to 24.9 is normal; overweight is 25 to 29.9; and
8
obese is 30 or more. Calculate yours by using this formula: Weight (kg) / Height2(cm) Example: John’s BMI
អាយុពី ២ ទៅ ៤ ឆ្នាំ នៃអាយុសង្ឃឹមរស់ជាមធ្យមរបស់ អ្នកជំងឺធាត់មធ្យម ខណៈដែលអ្នកធាត់កម្រិតធ្ងន់ អាចខាត អាយុពី ៨ ទៅ ១០ ឆ្នាំ។ អ្វីគួរឱ្យបារម្ភ គឺបច្ចុប្បន្នមនុស្សពេញវ័យច្រើនជាង ១,៩
= 56kg / 1.64cm2 = 56kg / 2.69 = 20.82 (normal BMI)
If your BMI resulted to mild or moderate obesity, a simple lifestyle modification in your diet and exercise can be created to help you lose weight. For a high BMI result equating to “extremely obese”, immediately seek medical attention for various treatment options. ចប់បដោ ា ៉ យ! ធាត់ពក េ ធ្វឲ ើ យ្ ខាតអាយុដល់ ១០ ឆ្នំ ា ហើយ ឆាប់ស្លាប់ទៀត ការសិក្សាស្រាវជ្រាវបង្ហាញថា ជំងឺធាត់បានកាត់បន្ថយ
ពាន់លាននាក់ដែលមានអាយុចាប់ ១៨ ឆ្នាំឡើងទៅមាន បញ្ហាធាត់លើសទម្ងន់។ ក្រៅពីនេះ ជាង ៦០០ លាននាក់ មានជំងឺធាត់។ តាមន័យវេជ្ជសាស្ត្រ ជំងឺធាត់កើតឡើង ពេលដែលការ ទទួលទានកាឡូរីលើសពីចំនួនប្រើប្រាស់ថាមពល។ ក្រៅ ពីនេះ មានកត្តាមួយចំនួនទៀតបង្កឱ្យមានជំងឺធាត់៖ កត្តាហ្សែន ឬកត្តាអ័រម៉ូន ដូចជា ជំងឺអ័រម៉ូនទីរ៉ូអីុត ធ្លាក់ ចុះ (Hypothyroidism) និងជំងឺ Cushing’s
Sy-
ndrome (មុខឡើងមូល) ហើយថ្នាំមួយចំនួនដែលប្រើ សម្រាប់គ្រប់គ្រងជំងឺផ្លូវចិត្ត និងទឹកនោមផ្អែម។ អតប ្រា ្រេវ៉ឡ ា ង់នជ ៃ ង ំ ធា ឺ ត់ មានការកើនឡើងច្រន ើ ដោយ សាររបៀបរស់នៅរបស់មនុស្ស ពោលគឺរបបអាហារ និង
ការធ្វើសកម្មភាពរាងកាយ។
របស់អ្នក (BMI)។ លទ្ធផលនៃផលធៀបរាងកាយមាន កម្រិតដូចខាងក្រោម៖
• ទី១៖ ភាគច្រើនពួកគេចូលចិត្តទទួលទានរបបអាហារ
កម្រិតធម្មតា គឺចាប់ពី ១៨,៥ ទៅ ២៤,៩
មានកម្រិតជាតិខ្លាញ់ខ្ពស់។ ពួកគេទទួលទានអាហារតាម
លើសទម្ងន់ គឺចាប់ពី ២៥ ទៅ ២៩,៩
ចំណូលចិត្ត ជាជាងរបបអាហារដែលផ្ដល់តុល្យភាពសារ
ជំងឺធាត់ គឺចាប់ពី ៣០ ឡើងទៅ
ធាតុចិញ្ចឹមគ្រប់គ្រាន់។
• ទី២៖ មិនសូវធ្វើលំហាត់ប្រាណ និងរស់នៅដោយភាព
អ្នកអាចគណនាផលធៀបនៃរាងកាយនេះដោយខ្លួនឯង
សុខស្រួលពេក ដែលការធ្វើបែបនេះ ធ្វើឲ្យអ្នកប្រឈម
តាមរយៈរូបមន្ត BMI = ទម្ងន់ គិតជាគីឡក ូ ម ្រា / កម្ពស់
មុខខ្ពស់ចំពោះហានិភ័យកើតមានជំងឺធាត់។
គិតជាម៉ត ែ ្រ (ផលការ៉ន េ ក ៃ ម្ពស)់ ។ ឧទាហរណ៍៖ ផលធៀប រាងកាយរបស់លោក ចន គឺ BMI = ទម្ងន់ / (កម្ពស់)២
មនុស្សធាត់មានហានិភ័យខ្ពស់ឆាប់ស្លាប់លឿនជាងការ
; (ទម្ងន់ = ៥៦ kg, កម្ពស់= ១,៦៤m)។ ដូច្នេះ BMI
រំពឹងទុក។ ពួកគេ ជាក្រុមមនុស្សមានហានិភ័យខ្ពស់កើត
របស់លោក ចន គឺ ៥៦/(១,៦៤)២ = ៥៦ / ២,៦៩ =
ជំងឺទឹកនោមផ្អែម លើសសម្ពាធឈាម និងភាពមិនប្រ-
២០,៨២ ដូច្នេះ ផលធៀបរាងកាយរបស់លោក ចន គឺ
ក្រតីនៃកម្រិតជាតិខ្លាញ់ក្នុងសរសៃឈាម។ ការស្លាប់ប-
BMI = ២០,៨២
ណ្តាលមកពីជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង ដូចជា ខ្វះឈាម ទៅចិញ្ចឹមបេះដូង គាំងបេះដូង ហើយជំងឺខ្សោយបេះដូង
បើលទ្ធផល BMI របស់អក ្ន បង្ហញ ា ថា អ្នកមានកមត ិ ្រ ធាត់
ជាធម្មតាកើតមាន បើអ្នកជំងឺធាត់មិនបានគ្រប់គ្រងបញ្ហា
សល ្រា ឬមធ្យម សូមកប ែ រ្រែ បៀបរស់នៅរបស់អក ្ន ដូចជា
នេះឲ្យបានទាន់ពេល។
ផ្លស ា ប ់ រូ្ដ របបអាហារ និងការហាត់បណ ្រា ឲ្យបាន ទៀងទាត់ អាចជួយអ្នកសមក ្រ ទម្ងនបា ់ ន។ លទ្ធផល BMI ខ្ពស់ មាន
អ្នកអាចវាយតម្លៃចំណាត់ថ្នាក់នៃផលធៀបរាងកាយរបស់
ន័យថា អ្នកមានជំងធា ឺ ត់ខង ំា្ល ។ ដូចះេ្ន សូមស្វង ែ រកជម្រស ើ
អ្នកបាន ដោយគន ្រា ត ់ ធ ែ ផ ើ្វ លធៀបរវាងទម្ងន់ និងកម្ពស់
ព្យាបាលសមស្របសម្រាប់អ្នក៕
WHAT TO DO IF YOU THINK YOUR CHILD IS OBESE? If you are concerned about your child’s weight for any reason, it is always advised that you talk to your doctor first. There could be any number of reasons why a child gains too much weight, and you want to rule out any underlying causes. You can also take steps to improve your child’s lifestyle habits, encouraging more physical activity (at least one
hour every day) and limiting screen time with TV, computers, mobile devices, and video games. Be a good role model by buying, preparing, and eating nutritious foods. Limit fast food meals, and eat together as a family. Plan fun, active family outings and adventures.
9
FOOD
IN THE BEST OF HEALTH
3 Simple Ways to Enjoy a Well Balanced Diet Creating a healthy balanced diet is not as hard as you might think. Yes, there are essential factors to consider—portion size and food groups—but identifying what is highly important in your plates should give you an easy glimpse of building a healthy diet.
1. Divide your plate properly Ensure that half of your plate are all about produce--vegetables and fruits. Include green, orange, red, blue/purple and yellow produce. The nutrients, fiber and other compounds in these foods may help protect against certain types of cancer and other diseases. Afterward, divide the remaining half of your plate into two portions: one is for lean protein and the other is for whole-grains. While protein like fish, chicken, meat and eggs keep our metabolism running, our energy up and our blood sugar levels stable every day, whole grains (whole wheat, oats, brown rice, quinoa, corn) are packed with fiber, B vitamins, antioxidants, iron, zinc, copper, and magnesium, thus, are shown to reduce the risk of heart disease, type 2 diabetes, obesity, and some forms of cancer. 2. Take Less Sodium, Go for More Potassium Excessive levels of sodium (commonly known as salt) put you at risk of high blood pressure, stroke, heart failure, osteoporosis, stomach cancer, kidney disease, enlarged heart muscle and even headaches. An international food and drug authority recommends that one should not consume more than 2,300 milligrams of sodium per day and that certain groups should limit intake to 1,500 milligrams per day. So cut back on your sodium intake and bolt more on potassium. Some of the best sources of potassium are bananas, potatoes, prunes, oranges, beans, and tomatoes.
3. Avoid Trans Fats Consuming a diet high in trans fats or hydrogenated fats can lead to high cholesterol levels in the blood, which endangers your health. It simply increases your “bad” LDL cholesterol and decreases your good ones, HDL cholesterol. These fats are mostly found in commercial baked goods, snack foods, fried fast foods, creamer, and margarines. It is highly advised to avoid products that list partially hydrogenated fat or oil on the label, and instead, include a lot of fruit and vegetables in your diet. Minimize eating biscuits, cakes, and pastries as well and use liquid vegetable oil when cooking at home. As much as being mindful in the kind of diet you develop, it is also best to remember enjoying your food more often. Being thankful and enjoying the foods you have in your table provide as well a positive effect on your health.
ញាក់សាច់! អ្នកញ៉ប ំា ្រៃ ត្រៀមកើតជំងទា ឺ ង ំ នេះឲ្យហើយទៅ របបអាហារជារឿងសំខាន់បំផុត ដើម្បីឲ្យមានសុខភាពល្អ តែមនុស្សភាគច្រើននៅតែមិនសូវខ្វល់ ជាហេតុនាំឲ្យកើត ជំងឺឈឺនេះឈឺនោះមិនចេះអស់ បើទោះវ័យក្មេងក៏ដោយ។ ការញ៉ាំប្រៃ អាហារសម្បូរជាតិខ្លាញ់អាក្រក់ និងបែងចែក ទំហរំ បបអាហារមិនតម ឹ្រ តវូ្រ សុទត ្ធ ែនាំជង ំ ម ឺ កពញ េ ខ្លនម ួ ាន ទាំងជំងឺកាច និងជំងឺស្លូត តែរ៉ាំរ៉ៃ។ អត្ថបទខាងក្រោមនេះ នឹងប្រាប់ពីផលប៉ះពាល់ និងរបបអាហារបែបណាដើម្បីឲ្យ សុខភាពកាន់តែល្អ៖ ១. បែងចែកទំហំរបបអាហារឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ពាក់កណ្ដាលនៃចានអាហារ ត្រវមូ ានបន្លែ និងផ្លឈ ែ ើ ពណ៌ បៃតង ទឹកក្រូច ខៀវ/ស្វាយ និងលឿង។ សារធាតុចិញ្ចឹម ជាតិកាកសរសៃ និងសមាសធាតុផ្សេងៗទៀតក្នុងបន្លែផ្លែឈើទាំងនេះ អាចជួយការពារប្រឆាំងប្រភេទជំងឺមហារីក ជាក់លាក់ណាមួយ និងជំងផ ឺ ស្ ង េ ៗទៀត។ ពាក់កណ្ដាលចាន ផ្សេងទៀតចែកជា ២ ផ្នែក៖ មួយផ្នែកសម្រាប់ប្រូតេអីុន ដែលគ្មានខ្លាញ់ និងផ្នែកមួយទៀត គឺគ្រាប់ធញ្ញជាតិ។ បត ូ្រ អ េ ន ុី ដូចជា សាច់ត្រី សាច់មាន់ សាច់ និង ស៊ត ុ ជួយ
10
រក្សាការរំលាយអាហារ បង្កើនថាមពល និងរក្សាកម្រិត តុលយ្ ភាពជាតិសរ្ក របស់អករា ្ន ល់ថ។ ៃ្ង គប ្រា ធ ់ ញ្ញជាតិដច ូ ជា ស្រូវសាឡី អង្ករសម្រូប ពោត សម្បូរដោយជាតិកាកសរសៃវតា ី មីន B សារធាតុប្រឆាំងអុកសត ៊ី កម្ម ជាតិដក ែ ស័ង-្ក សី ទង់ដង ែ និងម៉ញ ា ស េ ៉ យ្ ម ូ ដែលជួយកាត់បន្ថយហានិភយ ័ ជំងប ឺ ះេ ដូង ទឹកនោមផ្អម ែ បភ ្រ ទ េ ទ២ ី និងទម្រងខ ់ ះ្ល ៗនៃ ជំងឺមហារីក។
២. ញ៉ាំជាតិសូដ្យូម (ជាតិប្រៃ) តិច និងជាតិប៉ូតាស្យូមឲ្យ បានច្រើន កម្រិតជាតិសូដ្យូម (ជាតិប្រៃ) លើស អាចធ្វើឲ្យមានជំងឺ៖
• លើសសម្ពាធឈាម • ដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល • គាំងបេះដូង • ពុកឆ្អឹង • មហារីកក្រពះ • តម្រងនោម • រីកសាច់ដុំបេះដូង និង • ឈឺក្បាល។ អាជ្ញធ ា រស្បៀងអាហារ និងថ្នអ ំា ន្តរជាតិ ណនា ែ ថា ំ មនុសស្ ម្នក ា ម ់ ន ិ គួរញ៉ជា ំា តិសដ ូ យ្ ម ូ ឲ្យលើសពី ២.៣០០ មិលក ី្ល ម ្រា ក្នុងមួយថ្ងៃ ហើយថាក្រុមមនុស្សផ្សេងទៀតអាចញ៉ាំជាតិ សូដ្យូមបានតែ ១.៥០០ មិល្លីក្រាមប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយថ្ងៃ។ សូមកាត់បនយ ្ថ បរិមាណបប ើ្រ ស ្រា ជា ់ តិសដ ូ យ្ ម ូ និងញ៉ជា ំា តិ ប៉ូតាស្យូមក្នុងរបបអាហារឲ្យបានច្រើន ដែលជួយឲ្យមាន តុលយ្ ភាពសូដយ្ ម ូ ។ ប្រភពមួយចំនន ួ ដែលសម្បរូ ជាតិបតា ូ៉ ស្យូម រួមមាន ចេក ដំឡូងបារាំង ផ្លែព្រូន ក្រូច សណ្ដែក សៀង និងផ្លែប៉េងប៉ោះ។ ៣. ចៀសវាងញ៉ាំខ្លាញ់អាក្រក់ ការទទួលទានរបបអាហារសម្បរូ ជាតិខញ ា ្ល ់អាកក ្រ អា ់ ចបង្ក ឲ្យកម្រិតជាតិខ្លាញ់ក្នុងសរសៃឈាមកើនឡើងខ្ពស់ ផ្ដល់ គ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាព។ វាចូលរួមក្នុងការបង្កើនខ្លាញ់ "អាក្រក់" LDL និងបញ្ចុះខ្លាញ់ល្អ HDL។ ខ្លាញ់នេះ ភាគច្រើន ត្រូវបានរកឃើញក្នុងផលិតផលឧស្សាហកម្ម នំដុត អាហារសម្រន់ អាហារចៀន ក្រែម និងម៉ាហ្គារីន (margarine)។ គួរជំនស ួ មកវិញ ដោយញ៉ប ំា ន្លែ ផ្លឈ ែ ើ ឲ្យបានច្រើនក្នុងរបបអាហារ។ កាត់បន្ថយញ៉ាំនំស្រួយ នំខេក និងនំបុ័ងគ្រប់ប្រភេទ និងប្រើប្រេងបន្លែ ពេលចម្អិន អាហារនៅផ្ទះ។
11
YOU MAY BE AT RISK OF
ERECTILE DYSFUNCTION ERECTILE DYSFUNCTION (ED) RATES ARE HIGHER TODAY THAN THEY’VE EVER BEEN. ED IS A DIFFICULT STATE THAT MEN NEEDS TO MONITOR. THIS IS ALSO ONE OF THE MOST COMPLICATED ISSUES MEN NEVER TALK UPFRONT OR ARE SHY TO EVEN BRING UP EVEN TO THEIR WIVES OR PARTNERS.
E
D rates have increased during the last few decades. This is especially true as well in young adults. Out of seven countries in Asia, it was charted that the prevalence rate of erectile dysfunction in the region is at 37% on average.
ED, also known as impotence, occurs when a man loses the ability to achieve or maintain a firm erection enough to engage in sexual intercourse. This health condition has been common for most men over 40. Some say men would definitely experience this upon growing old but in reality, it is not considered a part of aging. An erection involves functioning of nerves, blood vessels, sexual arousal and sex hormones. Likewise, any problem involving these body components can contribute to ED. At times, it is also a potential side effect of taking medications. However, there are various lifestyle choices men make nowadays that contribute to heightening the risk of ED, which they may not be even aware of.
12
13
AN AWFUL DIET
People eat more junk food today than they did a couple of decades ago. From softdrinks and chips to ready-to-warm meals, a poor diet may result to weight gain and expand waistline, which in turn harm your vascular function and blood flow. A healthy blood flow is necessary for a strong erection. Similarly, heavy processed foods contain chemicals that mess up with a man’s testosterone levels, which could result to harder time having erection. Likewise, eating foods with too much sodium (salt) is a common ED culprit. High sodium intake increases your risk of hypertension and heart disease. These diseases restrict blood flow and harden your arteries, allowing plaque to build up. These two conditions can cause a stroke, which can then damage the nerves running through your body, including the ones to your manhood.
PRESCRIPTIONS
Certain medications also affect blood flow. Some medications that are known to cause impotence are alphaadrenergic blockers, beta-blockers, cancer chemotherapy medications, central nervous system depressants, central nervous system stimulants or amphetamines diuretics. Some narcotics are known to suppress testosterone
14
levels and will eventually affect your hard-on.
COUCH-POTATO
Over the decades, study have shown that ED was most likely to arise in men who were current smokers, overweight or obese, and specially those who lived a sedentary lifestyle. Having a sedentary lifestyle could be a result of long working hours and tehnological advancement where more and more people are given easier access to online video streaming and gaming. Men spend a lot more time sitting or laying in front of the television. This action affects the heart and increases their waistline, which upsets their manhood potency. Men need at least 30 to 45 minutes of exercise every day to neutralize sedentary time. អ្នកជាមនុស្សត្រូវប្រឈមហានិភ័យនៃអសម្ថភាពផ្លូវភេទ!
អសម្ថរភាពផ្លវូ ភទ េ មានការកើនឡើងនៅ ប៉ន ុ ន ា្ម ទសវត្សរ៍
ចុងកយ ្រោ នះេ ។ បញ្ហន ា ះេ ក៏វាអាចកើតឡើងទៅលើមនុ-
ស្សវ័យជំទង់ផងដែរ។ អសម្ថភាពផ្លូវភេទឬដែរអាចហៅ
ថាលិង្គងាប់ គឺកើតឡើងនៅពេលដែលមនុស្សម្នាក់បាន បាត់បង់សមត្ថភាពក្នុងការសម្រេចបាននូវការឡើងរឹង
របស់លិង្គ ឬ ក៏មិនអាចពង្រឹងដើម្បីរួមភេទបាន។ ស្ថាន ភាពសុខភាពនេះជារើយៗកើតទៅលើបុរសអាយុចាប់ពី 40 ឆ្នាំឡើងទៅ។មនុស្សមួយចំនួននិយាយថា បុរសនឹង
មានបញ្ហានេះនៅពេលដែលគេចាស់ទៅតែធាតុពិតវាមិន ត្រូវបានកំនត់ទៅតាមអាយុនោះទេ។ អសម្ថតភាពនេះ
មានជាប់ពាក់ពន ័ ន ្ធ ង ឹ សរសប ៃ ា ្រស ទ សសឈា ៃ ម សមប ើ ្រ
ផ្លូវភេទនិងអរម៉ូនភេទ។ ដូចគ្នានេះដែរបញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹង
សមាសភាគរាងកាយក៏អាចរួមចំណក ែ ដល់លង ិ ្គងាប់ផង
Do you know that you have a reason now to stop your smoking. Smoking has been shown to double the risk for erectile dysfunction. The nicotine causes blood vessels to constrict, decreasing blood flow to the penis — which complicates erection.
ដែរ។ ជួនកាលវាអាចបណ្តាលមកពីផលប៉ះពាល់នៃការ ប្រើប្រាស់ថ្នាំផងដែរ។
ទោះបីយ៉ង ា ណា ការជស ើ្រ រស ើ របៀបរស់នៅសព្វថរៃ្ង បស់ បុរសធ្វើឱ្យមានការចូលរួមចំណែកក្នុងការបង្កើនអោយ
មានហានិភយ ័ នអ ៃ សម្ថភាពផ្លវូ ភេទ នេះជាអ្វដ ី ល ែ ពួកគេ មិនបានដឹង។
របបអាហារមិនល្អ
ការបរិភោគអាហារបប ែ ជមលោ ្ជឹ កដរែ មនុសស្ ភាគចន ្រើ
បានបរិភោគ ដូចជាភេសជ្ជះដំឡូងចៀនដែរអាហារទាំង នេះជាអាហារដែរឆ្អិនស្រាប់ដែរ ងាយស្រួលក្នុងការបរិ-
ភោគតែផយ ុ្ទ ទៅវិញ របបអាហាទាំងនះេ មិនសូវសំបរូ ដោយ សារធាតុចិញ្ចឹមនោះទេដែរវាអាចបណ្តាលអោយឡើង
គីមីដែរធ្វើអោយប៉ះពាល់ទៅដល់កំរិតអរម៉ូនTestost-
eron របស់បុរសដែលអាចបណ្តាលឱ្យមានការលំបាក ក្នុងការឡើងរឹងរបស់លិង្គផងដែរ។ ដូចគ្នានេះដែរការ
បរិភោគអាហារ ដែលមានជាតិសូដ្យូមច្រើនពេកក៏អាច
ទម្លាប់រស់នៅស្រនុក
ជំងឺបេះដូង។ បញ្ហាទាំងនេះបាននាំអោយលំហូរឈាម
ភាពផ្លូវភេទ គឺទំនងជាកើតឡើងទៅលើបុរសដែលជា
ប្រៃខ្ពស់បង្កើនហានិភ័យនៃការលើសសម្ពាធឈាម និង ថយចុះនិងរឹងសរសឈា ៃ មអាក់ទរែ ដល ែ អាចបណ្តាលអោយ
បង្កត ើ នូវកំពកក្នង ុ សសៃឈាម។ លក្ខខណ្ឌទាំងពីរនេះអាច បង្កឱ្យមានជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល, បន្ទាប់មកវា អាចបំផញ ា្ល នូវដំនរើ ការបស់សរសប ៃ ា ្រស ទដល ែ រត់តាម
រយៈការរាងកាយរបស់អ្នកដែរនាំអោយមានបញ្ហាអសម្ថភាពផ្លូបភេទ។ ថ្នាំដែរប៉ះពាល់
ហូរឈាមមានសារះសំខាន់សមប ្រា ់ការឡើងរឹងរបស់លង ិ ។ ្គ
រួមមាន Alpha-adrenergic
ស្រដៀងគ្នន ា ះេ ដែរ ចំនអា ី ហារដែរផ្ទកទៅ ុ ដោយសារធាតុ
ពាល់ដល់ការឡើងរឹងនៃលិង្គផងដែរ។
បណ្តាលឱ្យអសម្ថភាពផ្លូវភេទដែរ ការទទួលទានជាតិ-
ទម្ងនន ់ ង ិ រីកទំហច ំ ង្កះេ ឬបណ្តល ា អោយប៉ះពាល់ទៅដល់ តួនាទីរបស់សសៃឈាម និង ដំណើរការឈាមរត់ដែរលំ-
ទឹកនោម ថ្នាំញៀន។ ថ្នាំជំងឺផ្លូវចិត្តមួយចំនួនអាចអោយ
អ័រម៉ូន Testosterone ថយចុះដូច្នេះវាបង្កអោយប៉ះ
ជាចន ើ្រ ទសវត្សរ៍មកហើយការសិកសា ្ បានបង្ហាញថាអសម្ថអ្នកជក់បារី, លើសទម្ងន់ឬធាត់និង ជាពិសេសអ្នកដែល រស់នៅសុខស្រួល។ ការរស់នៅមានភាពស្រណុកសុខ-
ស្រួលអាចបណ្តាលមកពីបច្ចេកវិទ្យាកាន់តែទំនើបដែរ ផ្តល់អោយមនុស្សកាន់តែច្រើនឡើងមានភាពងាយស្រួល
តែផ្ទុយទៅវិញ សកម្មភាពទាំងនេះបានប៉ះពាល់ដល់បេះ-
ដូងនិងបង្កើនទំហំចង្កេះដែលបណ្តាលអោយបាត់បង់នូវ ភាពជាបុរស ដូឆះេ ្ន បុរសគួតឆ ែ ៀ្ល តពេលយ៉ង ា ហោចណាស់
ថ្នម ំា យ ួ ចំនន ួ អាចប៉ះពាល់ដល់លហ ំ រូ ឈាមផងដែរ ថ្នោ ាំន ះ
blockers, Beta-
ពី 30 ទៅ 45 នាទីដើម្បីធ្វើលំហាត់ប្រាណជារៀងរាល់ ថ្ងៃដើម្បីសុខភាព។
blockers, ថ្នព ំា យា ្ បាលដោយសារធាតុគម ី ជ ី ង ំ ម ឺ ហារីក,
ថ្នាំជំងឺផ្លូវចិត្ត, ថ្នាំរំញោចប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទ, ថ្នាំបញ្ចុះ
15
Centre International de Vaccination | International Vaccination Center Analysis & International Vaccinations Opening Hours: Monday-Friday | 7:00-17:00 Saturday | 7:00-11:30 Email: accueil@pasteur-kh.org Tel: +855 (0)12 812 003 | :+855 (0)23 428 561 No. 5 Monivong Boulevard P.O Box. 983, Phnom Penh, Cambodia Available Vaccines
Available Vaccines Vaccin/Vaccine Serum
Description
BCG VACCINE
Tuberculose/Tuberculosis, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺរបេង
CD. JEVAX, JEV
Encéphalite Japonaise/Japanese Encephalitis, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺរលាកស្រោមខួរ JE
MENINGOCOCCIQUE A+C(0,5ml/dose)
Méningite, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺរលាកស្រោមខួរ
PENTAXIM
វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺ 5 មុខ ( ខាន់ស្លាក់ តេតាណូស ក្អកមាន់ ស្វិតដៃជើង
DT Coqueluche accelullaire/Haemophilus influenza, អេម៉ូហ្វីលីសប្រភេទបេ ( រលាកស្រោមខួរ )
TT Vaccine 0,5 ml, Mono-Dose
Tetanos, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺតេតាណូស
CERVARIX
Papillomavirus humain/human, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺមហារីកមាត់ស្បូន
ROTARIX
Rotavirus, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺរាគ
STAMARIL PASTEUR (0,5ml/dose)
Fiève jaune/Yellow fever វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺគ្រុនលឿង
SYNFLORIX
Pneumocoque/Pneumococcus, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺរលាកទងសួត Varicelle, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺអុតស្វាយ
TRIMOVAX MERIEUX (ROR)
Rougeole, oreillon, Rubéole, វ៉ក ា ស ់ ាំុ ងបង្ករា ជំងឺ កញល ឹ្រ្ជ ស្អច ូ សឡ ្រ ទន ែ
VARIVAX EUVAX B 10 µg/0,5 ml PEDIATRIC
Hépatite B/Hepatitis B វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ B លើកុមារ
TYPHIM VI
Fiève typhoïde/Typhoïd, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺគ្រុនពោះវៀន
VAXIGRIP ADULT 0,50 ml
Grippe/Flu, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺផ្តាសាយ
EUVAX B 20 µg/1 ml ADULT
Hépatite B/Hepatitis B, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ B
VAXIGRIP PEDIATRIQUE 0,25 ml
Grippe/Flu, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺផ្តាសាយលើកុមារ
TUBERSOL 1 ml
Test Tuberculine/Tuberculin Tets, តេស្តសម្រាប់រកមើលមេរោគរបេង
លើមនុស្សពេញវ័យ
ACT-HIB (0,5ml/dose)
Haemophilus influenzae, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺរលាកស្រោមខួរ ( Hib )
AVAXIM 160U ADULT
Hépatite A/Hepatitis A, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ A លើមនុស្សពេញវ័យ
AVAXIM 80U PEDIATRIQUE Hépatite A/Hepatitis A, វ៉ក ា ស ់ ាំុ ងបង្ករា ជំងរឺ លាកថ្លម ើ បភ ្រ ទ េ A លើកមា ុ រ
16
TETRAXIM
DT Coqueluche accelullaire,
វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺ 4 មុខ ( ខាន់ស្លាក់ តេតាណូស ក្អកមាន់ ស្វិតដៃជើង )
VERORAB (Fl./ 0,5 ml)
Rage/Rabies, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺឆ្កែឆ្កួត
FAVIRAB (5 ml)
Serum antirabique/Antirabic, សេរ៉ូមប្រឆាំងជំងឺឆ្កែឆ្កួត
TETANEA 1500 U.I. (1ml/dose) (TAT)
Serum antitétanique, សេរ៉ូមប្រឆាំងជំងឺតេតាណូស
Immunoglobuline Hépatite B
Immunoglobuline Hépatite B, អីុម៊ុយណូគ្លូប៊ូលីនបង្ការ ជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ B
S T S E T L A C I D ME IGN UP FOR D TO S RE YOU WE O F E B a tr imony m ly o h a foun d in without s i n o e i v n o u l g n ue in ding tr ter into this lifelo so become f f o y o d n ej ns sta tus an people e eople, th t h s t p l o t a con ditio s m e l o , h a r m c e i ’s r v d e e e n For w t m tme nt. se of se. Ho ir par i u u e m a o h t c p m e s o f b c o a e e ng g ag with knowled his lifelo th mar r i t i e t e w a r u o d q e f t e e a b d a str ed an d fr u n d tackl a d e d t e n i i o f i t p en disap e bee n id v a h d l u tha t co
17
Your partner’s health status gives you the chance to better prepare in the future. It is not a deciding factor of avoiding or stopping a marriage but it helps you create an informed plan or an early proper medical care to prevent unnecessary stress and burden during your life together.
1
HIV & STD TESTS
Spouses are advised to ask their partners, to be screened for sexually transmitted diseases. These tests are recommended to be done before marriage. HIV, hepatitis B and C are lifelong conditions that if not properly managed can put serious strain on the marriage. Why do couples need to unergo these tests? This is to help spouses be protected and be given adequate medical care if by chance partners get positive results. For some, this may also be a factor in deciding before marriage. Having acquired an STD could affect the fertility of women and may also induce miscarriage during pregnancy.
1. មេរោគអេដស៍
For those who are infected with an STD, a lifelong care and support may also be needed. Some STDs though can be treated with due care such as gonorrhea, syphilis, bacterial vaginosis and warts.
បើស្ត្រីមានជំងឺកាមរោគវាអាចប៉ះពាល់ដល់លទ្ធភាពមាន
18
បប ្តី ព ្រ ន្ធរដ ឺ គ ៃ ត ូ វូ្រ បានលើកទឹកចិតឱ ្ត យ្ ធ្វត ើ ស េ ្តឈាមដើមប្ ី
ពិនត ិ យ្ រកជំងកា ឺ មរោគ។ ការធ្វត ើ ស េ ្តទាំងនះេ តវបា ូ្រ នណ-ែ នាំឱយ្ ធ្វម ើ ន ុ ពល េ រៀបការ។ មរោ េ គអដ េ ស៍ មរោ េ គរលាក
ថ្លើមប្រភេទ B និង C គឺជាមេរោកដែលរស់នៅជាប់ជា
មួយអ្នកអស់មួយជីវិតប្រសិនបើអ្នកមិនបានព្យាបាលឱ្យ
បានត្រឹមត្រូវទេវាអាចជាសំពាធយ៉ាងខ្លាំងលើជីវិតគូស្រករ
របស់អក ្ន ។ តើហត េ អ ុ បា ី្វ នគូសម ា្វ ភ ី រិយាតវូ្រ ការធ្វត ើ ស េ រ្ត ក
មេរោគទាំងនេះ? ចំលើយគឺការធ្វើតេស្តទាំងនេះអាចជួយ ឱ្យប្តីប្រពន្ធទទួលបានការពារ និង ត្រូវបានការផ្តល់សេវា ថែទាំសុខភាពគ្រប់គ្រាន់ប្រសិនបើមាននណាម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកគេទាំងពីមានមេរោគវិជ្ជមានពីការធ្វើតេស្ត។
សម្រាប់មនុស្សមួយចំនួនវាជាជំនួយក្នុងការធ្វើការសំរេច ចិត្តមុនពួកគេរៀបការផងដែរ។
កូនរបស់ពួកគេហើយស្ត្រីមានផ្ទៃពោះនឹងប្រឈមនឹងការ រលូតកូនក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះផងដែរ។
ស្ថន ា ភាពសុខភាពដៃគរូ បស់អកអា ្ន ចជួយឱ្យអ្នកនូវឱកាសរៀបចំផន ែ នូវការអនាគត់អោយ បានល្អបស ្រ រើ ។ វាមិនមែនជាកត្តដ ា រែ បង្អក ា រ់ ប ឺ ញ្ឈប់អាពាហ៍ពពា ិ ហ៍អកន ្ន ោះទប េ ន ុ៉ ្តែវាអាច ជួយអោយអ្នកទទួលបាននូវពត័មាននិងរៀបចំផែនការថែទាំសុខភាពឱ្យបានត្រឹមត្រូវដើម្បី ទប់ស្កាត់ការព្រួយបារមណ្ម៏ផ្សេងៗក្នុងអំឡុងពេលដែលអ្នករស់នៅជាមួយគ្នា។
If you are the HIV-negative partner in a mixed-status relationship, here are steps you can take to reduce your chances of getting HIV: ■ Encourage your HIV-positive partner to get and stay on antiretroviral therapy (ART), and support your partner in taking all of his/her HIV medications at the right time. This “medication adherence” will lower your partner’s viral load, keep your partner healthy, and reduce the risk that HIV can be transmitted. ■ Get tested for HIV. You should get tested for HIV at least once a year so that you are sure about your HIV status and can take action to keep healthy. Talk to your doctor about whether you may also benefit from more frequent testing (e.g. every 3-6 months). Use the AIDS.gov HIV Testing and Care Services Locator to find a testing site near you, or use a home testing kit. ប្រសន ិ បើអក ្ន មានដៃគមា ូ នផ្ទក ុ មេរោគអេដស៍អវិជ្ជមានរស់នៅជាមួយគ្នានោះគឺជាវិធីដែលអ្នកអាចធ្វើដើម្បីកាត់បន្ថយ ឱកាសនៃការទទួលបានការឆ្លងមេរោគអេដស៍:
■លើកទឹកចិតឱ្ត យ្ ដៃគដ ូ រែ មានផ្ទក ុ មេរោគអេដស៍របស់អក ្ន ដើម្បីទទួលនិងលេបថ្នាំពន្យារជីវិត (ART) និងលើកទឹក ចិត្តដល់ដៃគូរបស់អ្នកក្នុងការលេបថ្នាំប្រឆាំងមេរោគអេដ ស៍របស់គាត់ / នាងអោយបានទៀងទាត់។ "ការប្រកាន់ ខ្ជាប់ក្នុងការប្រើប្រាស់ថ្នាំ" នឹងកាត់បន្ថយចំនួនមេរោគរប ស់ដៃគូអ្នក, ធ្វើឱ្យដៃគូរបស់អ្នកមានសុខភាពល្អនិងកាត់ប ន្ថយការប្រឈមការឆ្លងមេរោគមេរោគអេដស៍។
■ការធ្វត ើ ស េ រ្ត កមេរោគអេដស៍។ អ្នកគួរតែធត ើ្វ ស េ រ្ត កម-េ រោគអេដស៍យង ា៉ តិចម្តងក្នង ុ មួយឆ្នដ ំា ច ូ ះេ្ន អ្នកនឹងបក ្រា ដអំពី ស្ថន ា ភាពជំងអ ឺ ដ េ ស៍របស់អក ្ន និងដើមប្ ថ ី រែ ក្សាសុខភាពអ្នក អោយបានល្អ។ ពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យរបស់អ្នកអំពីថាតើ អ្នកនឹងអាចទទួលបានប្រយោជន៍អព ី្វ កា ី រធ្វត ើ ស េ ញ ្ត កញា ឹ ប់ (ឧទាហរណ៍រៀងរាល់ 3-6 ខែ) ។ ប្រើ AIDS.gov និង សេវាថែទាំក្នុងតំបន់ដើម្បីស្វែងរកកន្លែងពិនិត្យក្បែរអ្នកឬ ប្រើឧបករណ៍ធ្វើតេស្តនៅផ្ទះ។
19
2
BLOOD GROUP
20
Knowing your spouse’s blood group is also advised before entering marriage. The rhesus isoimmunization/blood group incompatibility can affect the development of fetus during pregnancy. Your blood group is determined by the genes you inherit from your parents. Each group can be either RhD positive or RhD negative, which means in total there are eight main blood groups. Blood group is assigned to an individual as A, B, O and AB with another component known as Rhesus factor. For instance, women with rhesus negative blood group who are married to rhesus positive husbands have a greater chance of rhesus incompatibility where the mother produces antibodies (body defence system) to target the red blood cells of the growing fetus (rhesus positive fetus) leading to intrauterine death and miscarriages. With this test, your doctor can easily advise you preventive ways to avoid rhesus incompatibility reactions during pregnancy.
ការដឹងថាក្រុមឈាមរបស់ដៃគូក៏ត្រូវបានណែនាំអោយ
ធ្វើតេស្តមុនពេលរៀបការផងដែរ។ ប្រភេទឈាម rhesus (isoimmunization) ក្រុមឈាមដែរមិនត្រូវគ្នា អាចប៉ះពាល់ដល់ការអភិវឌ្ឍរបស់ទារកក្នុងអំឡុងពេល មានផ្ទៃពោះ។
ក្រុមឈាមរបស់អ្នកត្រូវបានកំណត់ដោយហ្សែនដែលអ្នក
បានទទួលពីឪពុកម្តាយរបស់អ្នក។ ក្រុមនីមួយអាចជា R-
hD វិជ្ជមានឬ RhD អវិជ្ជមាន
ដែលមានន័យថាមនុស្ស
មានចំនួនក្រុមឈាមសំខាន់ចំនួនប្រាំបី។ ក្រុមឈាមត្រូវ បានកំនត់នៅលើបុគ្គលម្នាក់មានដូចជា ប្រភេទឈាម
A, B, O និង AB នឹងរូមជាមួយនិងសមាសភាគ Rhesus ផ្សេងទៀត។ ឧទាហរណ៍ស្ត្រី ដែលមានក្រុមឈាម rhesus អវិជ្ជមានបានរៀបការជាមួយ ប្ដីមាន rhesus វិជមា ្ជ នពួកគេមានឱកាសខ្ពស់នៃការមិនត្រូវគ្នានៃ rhe sus ដល ែ ម្តយ ា បង្កត ើ អង្គបដិបក្ខ (បព ្រ ន ័ ្ធការពាររាងកាយ) ដើម្បីកំណត់គោលដៅកោសិកាឈាមក្រហមរបស់ទារក
ដែលកំពុងលូតលាស់ (ទារកមានវិជ្ជមាន rhesus ) ដែល នាំទៅដល់ ការស្លប ា ់ ទារកក្នង ុ ផ្ទៃ និងការរលូតកូន។ ជា-
មួយនឹងការធ្វើតេស្តនេះ គ្រូពេទ្យរបស់អ្នកអាចណែនាំ អ្នកបានយ៉ាងងាយស្រួលនូវវិធីបង្ការជំងឺ
rhesus មិន
ត្រូវគ្នាដើម្បីចៀសវាងកុំឱ្យមានប្រតិកម្មក្នុងអំឡុងពេល មានផ្ទៃពោះបាន។
SICKLE CELL GENE Sickle cell disease describes a group of inherited red blood cell disorders. It is a body-weakening medical condition, where cells are shaped as a ‘sickle’, that also affects their ability to pass through tiny blood vessels to supply oxygen to cells and tissue. Though it is an uncomfortable decision to make, sickle cell patients (SS) are advised not to marry a carrier of the sickle cell gene (AS) since there’s a 50% chance that their offspring could be a carrier of the the disease. However,
a sickle cell patient (SS) can marry an individual with no trait of the disease (AA) as their offspring will only be carriers of the sickle cell genes. ជំងឺគ្រាប់ឈាមរាងដូចកណ្តៀវ គឺជាក្រុមនៃជំងឺកោសិកា
ឈាមក្រហមមានលណ្ខះតំណរពូជ។ វា គឺជាជំងឺដែរធ្វើ អោយរាងកាយចុះខ្សោយដែរគេហៅថា គ្រាប់ឈាមរាង ជា "កណ្ដៀវ" ហើយលក្ខណៈនេះហើយធ្វើអោយវាមិន
3
ឈាមកណ្ដៀវ (SS) មិនត្រូវបានណែនាំ ឱ្យរៀបការជាមួយ អ្នកផ្ទក ុ ហ្សន ែ របស់កោសិកាឈាមកណ្ដៀវទ(េ AS)ពះ្រោ
ពួកគេអាចបង្កើតនូវឱកាស 50% ដែលកូនចៅរបស់គេ អាចនឹងមានផ្ទក ុ នូវជំងន ឺ ះេ ។ ទោះជាយ៉ង ា ណាអ្នកជំងឈា ឺ ម
រាងកណ្តៀវ (SS) អាចរៀបការជាមួយបុគល ្គ ដរែ មានជំងឺ
នះេ (AA)តគ ែ ន ា ្ម រោកសញ្ញដ ា ល ែ កូនចៅរបស់ពក ួ គគ េ ន ្រា ់
តែជាអ្នកផ្ទុកនូវហ្សែនរបស់កោសិកាឈាមកណ្ដៀវតែប-៉ុ ណ្ណោះ។
អាចឆ្លងកាត់សរសៃឈាមតូចៗដើម្បីផ្គត់ផ្គង់អុកស៊ីសែន ដល់កោសិកានិងជាលិកាបាន។
នេះជាការសម្រេចចិត្តមួយដ៏លំបាកដែរអ្នកជំងឺកោសិកា
21
4
FERTILITY
Some may find it hard to accept taking these test as it may be a sensitive issue. However, fertility check is also an important test that couples should undergo before exchanging their wedding vows. As there are numerous treatment options already available to address infertility, it is still a worthwhile test to identify if either the man or woman has this issue. Fertility test includes: seminal analysis for the men to assess for male fertility; hormonal assay for both couples e.g. FSH, LH, Prolactin, Testosterone, estrogen and progesterone; test for ovulation for the women, pelvic ultrasound scan may also be needed to assess the internal reproductive organs for any congenital or acquired abnormalities. បុគ្គលខ្លះអាចពិបាកនឹងទទួលយកការធ្វើតេស្តទាំងនេះ
ព្រោះវាអាចជាបញ្ហារសើប។ ទោះបីយ៉ាងណាការធ្វើតេស្ត ការមានកូនគឺជាការធ្វើតេស្តដ៏សំខាន់សំរាប់ដៃគូស្វាមីភរិយា គួរតែធ្វើមុនពេលពួកគេរៀបការនឹងគ្នា៕
ដូចដែលមានរួចទៅហើយជម្រើសនៃការព្យាបាលជាច្រើន
ដែលអាចប្របា ើ នដើមប្ ដោ ី ះសយ ្រា បញ្ហរា គ្មន ា កូន,វានៅតែ
ជាការធ្វត ើ ស េ ម ្ត យ ួ ដើមប្ ក ី ណ ំ ត់នវូ បញ្ហប ា ស ្រ ន ិ បើទាង ំ បុរស
និងស្ដ្រីមានបញ្ហានេះ។ ការធ្វើតេស្តនេះរួមបញ្ចូលទាំង: ការ វិភាគ ទឹកកាម បុរសដើម្បីវាយតម្លៃ ចំពោះការមានកូន
របស់បរុ ស! វិភាគមើលអរម៉ន ូ សមប ្រា គ ់ ស ូ ម ា្វ ភ ី រិយាទាំងពីរ ឧទា FSH, LH, prolactin, testosterone, estro-
gen និង progesterone
ការធ្វើតេស្តសម្រាប់ការប-
ញ្ចេញមេជីវិតញីសម្រាប់ស្ត្រី, ការស្កេនអ៊ុលត្រាសោអាង
ត្រគាកអាចនឹងត្រូវបានធ្វើក្នុងវាយតម្លៃសរីរាង្គបន្តពូជស-
ម្រាបភា ់ ពមិនប្រកត ្រ ព ី ក ី ណ ំ ត ើ ឬភាពមិនប្រកត ្រ ផ ី ស្ ង េ ទៀត។
22
Knowing the possible genetic or chronic conditions of your partner is not a complicated test as it will definitely provide support in a couples’ preparation if they would encounter health issues in the future. Early testing allows couples seek medical care before the medical conditions gets to its terminal stage. These tests should also include screening for diabetes, test for
5
hypertension, certain cancers kidney disease and test for thalassemia, an inherited blood disorders characterized by abnormal hemoglobin production. ស្ថានភាពជំងឺតពូជនឹងជំងឺរាំរៃ
ដោយដឹងពីស្ថានភាពហ្សែនឬជំងឺរ៉ាំរ៉ៃរបស់ដៃគូ គឺវាមិន
ភាពជំងឺទៅដល់ដំនាក់កាលចុងក្រោយ ការធ្វើតេស្តនេះ
គួរតរែ ម ួ បញ្ចល ូ ពិនត ិ យ្ រកជំងទ ឺ ក ឹ នោមផ្អម ែ ការធ្វត ើ ស េ ស ្ត រកជំងឺលើសសម្ពាធឈាម ជំងឺមហារីកតម្រងនោម និង ការធ្វត ើ ស េ ជ ្ត ង ំ ម ឺ ហារីកមួយចំនន ួ សមប ្រា ដ ់ ច ូ ជាជំងឺ tha-
lassemia, (ជំងឺគ្រាប់ឈាមតំណរពូជដែរមានលក្ខណៈ ការផលិតអេម៉ូក្លូប៊ីមិនប្រក្រតី)។
មានការលំបាកទេវាបានផ្តល់នូវពត័មានជាច្រើនដល់ដៃ
គូអ្នកដើម្បីរៀបចំអនាគត់។ ការធ្វើតេស្តដំបូងបានអនុញ្ញាតឱ្យដៃគូស្វែងរកការថែទាំសុខភាពមុនពេលស្ថាន-
GENETIC/ CHRONIC (POSSIBLE) MEDICAL CONDITION 23
WHAT’S IT LIKE TO HAVE HAD
What are the signs that you are having genital prolapse? • Pelvic organs (uterus, bladder, rectum) slip down from their normal anatomical position. • Pelvic organs protrude into the vagina or press against the wall of the vagina. Prolapse has been common among postmenopausal women who have had children, however it can also happen in younger women and those who have not had children. The weakening or damage of ligaments and muscles supporting the pelvic organs relatively results to it slipping down.
24
25
Stories over the internet describing women’s experience of their vaginas falling out seem to be shams. You might think the uterus is not a baby and there’s no way it will easily fall-off. However, what you probably think fraudulent is completely probable and real. Veritably, the three most deadly gynecological diseases noted in SouthEast Asia Region four years ago were gynecological diseases, genital prolapse, and endometriosis respectively. A testament from a woman who actually experienced the condition stated that she noticed that there was no hole “there” and she felt it “flat.” It was like there was something blocking her vaginal canal. It was a complete uterine prolapse. She had eventually undergone an appendectomy, and a complete hysterectomy. In general, pelvic organ prolapse is the herniation of pelvic organs to or beyond the vaginal walls. With prolapse, support is decreased, and these organs can push down into the vagina. So how does support decreases? The muscle group responsible for supporting the pelvic organs, the pelvc floor, can weaken. This can be attributed to aging, injury, physical exertion or certain illnesses. Likewise, the connective tissues that hold the bladder, uterus, urethra and rectum in pace, may no longer support the pelvic organs once they are stretched, or injured. But do not be too anxious. Prolapse, in general, is not life-threatening. There are already numerous treatment options to choose from. Conservative measures can be recommended--pelvic floor exercises under the care of a physiotherapist and the use of oestrogen cream over several weeks--but it is highly advisable to undergo a gynecological assessment to understand the degree and type of prolapse you have. At times, the prolapse may have already developed to a degree where the conservative measures above may not even succeed at all and there’s no option but to undergo surgery. Even though prolapse may not be always prevented, physicians recommend a series of lifestyle changes women need
26
to do to lower their risk of having one. The Kegel exercises are among the most advised physical activities that can strengthen your pelvic floor muscles. Childbirth can stretch and weaken pelvic floor muscles, which affects your urine control. Find the muscles you use to stop urinating. Squeeze them for 3 seconds. Then relax for another 3. Remember to keep your stomach and thigh muscles loose when doing this. Gradually add a second each week until you are able to squeeze for 10 seconds each time. Repeat this exercise 10 to 15 times per session. Try to do this at least 3 times a day. As for your dietary habits, include highfiber foods in your daily food intake Also, avoid heavy lifting and use your legs instead of your waist or back when you need to do so. Lastly, avoid gaining too much weight. Determine your ideal weight and stick to it. តើអ្វីជាការចុះរបស់សិរីរាង្គ?
តើអ្វីទៅជាសញ្ញាដែលបញ្ញាក់ថាអ្នកមានការស្រុតចុះនៃ សិរីរាង្គ?
គឺជាការស្រត ុ ចុះនូវសរីរាង្គកង ុ្ន ឆ្អងអា ឹ ងត្រគាកដូចជា (ស្បន ូ , ប្លក ោ នោម រន្ធគថ ូ ) ដរែ វាសត ុ្រ ចញ េ ពក ី ន្លង ែ ធម្មតារបស់ វា។ ដូចជាសរីរាង្គដរែ នៅក្នងអា ុ ងត្រគាកបានលយចូលទៅ
ក្នុងទ្វារមាសឬសង្កត់ទៅនឹងជញ្ជាំងនៃទ្វារមាសជាដើម។ ជាទូទៅការស្រុតចុះរបស់សិរីរាង្គកើតឡើងក្នុងចំណោម សក ្ត្រី យ ្រោ អស់រដូវដែលពួកគេធប ា្ល មា ់ នប្រវតន ្ត ស ៍ រា ំ លកូន,
តែយ៉ាងណាក៏វាអាចកើតឡើងចំពោះស្ត្រីវ័យក្មេងនិងស្ត្រី ដែលមិនធ្លាប់សំរាលកូនផងដែរ។ មូលហេតុនេះអាចប-
ណ្តល ា មកពកា ី រខ្សោយឬការខូចខាតសរសព ៃ រួ និង សាច់ ដុំដែរទ្រទ្រង់សរីរាង្គដែរនៅក្នុងអាងត្រគាកនេះ។
រឿងរ៉ាវនៅលើអីុនធឺណេតបានអធិប្បាយអំពីបទពិសោធ របស់សដ ្ត្រី រែ មានការស្រត ុ នូវសិររា ី ង្គតាមទ្វារមាសរបស់ពក ួ -
គហ េ យ ើ ពួកគហា េ ក់ដច ូ ជាមានការខ្មស ា អ ់ ៀនចំពោះបញ្ហា
ទាំងនេះ។ អ្នកប្រហល ែ ជាគិតថា ស្បន ូ ដែរមិនធ្លប ា ព ់ ពោះ វាក៏មន ិ ងាយនឹងសត ុ្រ ចុះយ៉ង ា ងាយសលន ួ្រ ោះទេ ទោះយ៉ង ា -
ណាអ្វីដែលអ្នកបានគិតគឺមិនពិតនោះទេគឺវាអាចហើយក៏ ជាការពិតផងដែរ។
បើគ្មានអ្វីផ្លាស់ប្តូរទេ ជំងឺរោគស្រ្តីចំនួនបីដែរសម្លាប់មនុស្ស ច្រើនបំផុត ក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍បួនឆ្នាំមុននេះ គឺជំងឺ រោគស,្រ្តី ស្រត ុ ប្រដាប់ភទ េ និងរលាកសាច់សប្ ន ូ ។ ការ
បញ្ជាក់ពីស្ត្រីម្នាក់បានជួបប្រទះស្ថានភាពនេះបានកត់ស-
ម្គាល់ឃើញថា ប្រដាប់ភេទរបស់នាងគ្មានរន្ធ។ វាដូចជា
មានអ្វីស្ទះនៅនឹងរន្ធទ្វារមាសរបស់នាងអញ្ជេីញ នេះគឺជា កាលចេញរបស់ស្បូនទាំងមូលហើយនៅទីបំផុតនាងបាន
ឆ្លងកាត់ការវះកាត់ខ្នែងពោះវៀននិងធ្វើការកាត់ស្បូនទាំង មូលចោលតែម្តង។
ជាទូទៅ, ការស្រុតនៃសិរីរាង្គក្នុងអាងត្រគៀក គឺជាការ
សត ុ្រ ទៅកាន់ជញ្ជង ំា ទ្វា ាម សឬក៏លយហួសជញ្ញង ំា ទ្វា ាម ស។ ការស្រុតនេះរួមជាមួយការទ្រទ្រង់នៃសិរីរាង្គត្រូវបានថយ
ចុះទៀតនោះវាអាចអោយសិររា ី ង្គសត ្រុ ចញ េ ក្រៅទ្វាមាស ទៀតតែម្តង។
ដូច្នេះតើការទ្រទ្រង់របស់សិរីរាង្គនោះវាថយចុះយ៉ាងដូចម្តេច? ការស្រុតនេះបណ្តាលមកពីការចុះខ្សោយនៃសាច់ដុំដែរ
ទទួលខុសក្នុងការទ្រទ្រង់សរីរាង្គក្នុងអាងត្រគៀកនិងសាច់ ដុំបាតក្រោមនៃអាងត្រគាគ៕ កត្តាទាំងនេះអាចត្រូវបាន
កំណត់ដោយសារកត្តាអាយុច្រើន, ការរងរបួស, ខំប្រឹងធ្វើ-
ការខ្លាំងពេកឬជំងឺមួយចំនួន។ ដូចគ្នានេះដែរជាលិកាដែរ តភ្ជាប់ប្លោកនោម ស្បូន បង្ហួនោម,រន្ធគូថ ទៅវិញទៅមិន អាចទ្រទ្រង់សិរីរាង្គអាងត្រគាកបានដោយសារភាពយាឬ ការរងរបួស។
ក៏ប៉ុន្តែកុំព្រួយបារម្មណ៍ខ្លាំងអី ជាទូទៅការស្រុតចេញនៃ សិរីរាង្គមិនមែនជាការគំរាមកំហែងដល់អាយុជីវិតនោះទេ មានជម្រើសនៃការព្យាបាលជាច្រើនរួចទៅហើយដើម្បី
Uterine prolapse A uterine prolapse involves the descent of the uterus and cervix down the vaginal canal due to weak or damaged pelvic support structures.
ជ្រើសរើស។ ការហាត់ប្រាណមួយចំនួនត្រូវបានផ្ដល់អនុ-
សាសន៍ - ក្រោមការថែទាំរបស់គ្រូពេទ្យចលនារួមជាមួយ
ការប្រើប្រាស់ក្រែមលាបអ៊ឺស្ត្រូសែន។ តែក៏ទាមទាអោយ មានការផ្តល់ប្រឹក្សាក្នុងការវាយតម្លៃរោគស្រ្តីដើម្បីយល់ពី
ដឹងពីកម្រិតនិងប្រភេទនៃការស្រុតចុះរបស់អ្នកផងដែរ។ ពេលខ្លះការស្រុតចុះនៃសិរីរាង្គអាចវិវត្តន៏ទៅរកកំរិតមួយ ដែរវិធានការហាត់ប្រាណមិនអាចទទួលបានជេាគជ័យ
ទាំងអស់នោះទេ ដូច្នេះវាគ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅពីការវះកាត់ នោះទេ។
ទោះបជា ី ការសត ្រុ នស ៃ រិ រា ី ង្គមនអា ិ ចកាពារបានទាំងស្រង ុ នោះមែន ប៉ុន្តែគ្រូពេទ្យបានណែនាំនូវការផ្លាស់ប្តូររបៀប រស់នៅមួយចំនួនដើម្បីកាត់បន្ថយកត្តាប្រឈម។
ការធ្វើលំហាត់ប្រាណ Kegel គឺជាលំហាត់ប្រាណមួយដែរ ត្រូវបានណែនាំដើម្បីអោយសាច់ដុំអាងត្រគាកផ្នែកខាង ក្រោមមានភាពរឹងមាំ។ ការសម្រាលកូនធ្វើអោយយឺតឬ
ខ្សោយសាច់ដុំផ្នែកខាងក្រោមអាងត្រគាកដែលវាធ្វើអោយ ប៉ះពាល់ដល់ការគប ្រ គ ់ ្រងទៅលើការបញ្ចញ េ ទឹកនោមរបស់ អ្នកផងដែរ។ ព្យាយាមរកសាច់ដុំដែលអ្នកប្រើដើម្បីបញ្ឈប់
ការបញ្ចេញទឹកនោមរួចហើយប្រឹងសង្កត់វាអោយបាន៣
វិនាទិ បន្ទាប់មកសម្រាក 3វិនាទី ត្រូវចងចាំថាមិនត្រូវប្រឹង ពោះនឹងភ្លរៅ បស់អក ្ន នៅពល េ ធ្វវា ើ នេះទេ។ បនម ្ថែ ២វិនាទី
រៀងរាល់អាទិតយ្ រហូតដល់អកអា ្ន ចសង្កត់បានរហូតទៅដល់ ១០ដង។ អ្នកគួតែធ្វើវា 10 ទៅ 15 ដងក្នុង១ពេល។
Cystocele A cystocele occurs when the tissues supporting the wall between the bladder and vagina weaken, allowing a portion of the bladder to descend and press into the wall of the vagina. Urethrocele A urethrocele occurs when the urethra (tube leading from the bladder to the outside of the body) descends and presses into the wall of the vagina. A urethrocele rarely occurs alone, instead usually accompanying a cystocele. The term cystourethrocele is used to refer to the prolapse of both part of the bladder and the urethra. Rectocele A rectocele occurs when the tissues supporting the wall between the vagina and rectum weaken allowing the rectum to descend and press into the wall of the vagina. Enterocele An enterocele is similar to a rectocele, but instead involves the Pouch of Douglas (area between the uterus and the rectum) descending and pressing into the wall of the vagina.
ហើយសូមព្យាយាមធ្វើយ៉ាងហោចណាស់ 3 ដងក្នុងមួយ ថ្ងៃ។ ក្នុងនាមជាអ្នកណែនាំពីចំនីអាហារបស់ អ្នកគួតែបរិភោគអាហាណាដរែ សំបរូ ទៅដោយជាតិសសៃខស ្ព ក ់ ង ុ្ន របប អាហារប្រចាំថរៃ្ង បស់អក ្ន ផងដរែ ។ជៀសវាងការលើករបស់ ធ្ងន់ៗឬប្រើជើងរបស់អ្នកជំនួសឱ្យខ្នងចង្កេះរបស់អ្នកនៅ
Vaginal vault prolapse A vaginal vault prolapse occurs when the top of the vagina descends in women who have had a hysterectomy.
ពល េ ដរែ អ្នកចង់លអ ើ ដ ី្វ រែ ធ្ងន។ ់ ជាចុងកយ ្រោ , ជៀសវាង ការឡើងទម្ងន់ច្រើនពេក។ កំណត់ទំងន់ឱ្យល្អនិងកត់ត្រា វាទុក។
27
Plant Protein
Protein is not only taken from red meat but also from plant foods such as beans. Plant protein (from beans, nuts, seeds and tofu) comes with healthy fats and iron. Women who have enough iron have a higher fertility rate than women who are deficient in the nutrient. ប្រូតេអីុនរុក្ខជាតិ
ប្រូតេអុីនមិនមែនយកតែពីសាច់សត្វមួយនោះទេប៉ុន្តែវា ក៏អាចមាននៅក្នុងរុក្ខជាតិផងដែរដូចជាសណ្តែក។
ប្រូតេអុីនរុក្ខជាតិមាននៅក្នុង(សណ្តែក,គ្រាប់ធញ់ជាតិនិង
តៅហ៊ូ) ដែរវាបានភ្ជាប់មកជាមួយនិងខ្លាញ់ល្អនិងសារជាតិ ជាតិដែកផងដែរ។ ស្ត្រីដែលមានជាតិដែកគ្រប់គ្រាន់មាន
អត្រាបង្កកំនើតកូនខ្ពស់ជាងស្ត្រីដែលមានបញ្ហាកង្វះជាតិ ដែកក្នុងសារធាតុចិញ្ចឹមរបស់ពួកគេ។
Olive Oil
Olive oil is a monounsaturated fat that helps increase insulin sensitivity and decrease inflammation throughout the body. It is believed that including olive oil in your diet can increase your fertility by up to 40 percent. Use it on your favorite salad or when you are cooking. ប្រេងអូលីវ
ប្រេងអូលីវគឺជាខ្លាញ់ monounsaturated ដែលជួយឱ្យមានការកើនឡើងនូវសកម្មភាពអាំងស៊ុយលីននិងបន្ថយការរលាកក្នុងរាងកាយ។វាត្រូវបានគេជឿថានៅក្នុងប្រេងអូលីវក្នុងរបបអាហារ
របស់អ្នកអាចបង្កើនការមានកូនរបស់អ្នករហូតដល់ទៅ 40 ភាគរយ។ ប្រើវានៅលើសាឡាត់ឬពេល ដែលអ្នកចម្អិនអាហារពិតជាបន្ថែមបាននូវឲជារស់ថែមទៀត។
FOOD FOR CONCEPTION
A healthy diet can really increase fertility among women and many do not realize how important proper food and nutrients are when they are in their conception stage. Healthwise Digest lists five of the best foods to boost your fertility! អាហារសម្រាប់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ
របបអាហារពិតជាអាចបង្កើនការមានផ្ទៃពោះប្រាកដមែនចំបោះស្ត្រីហើយមនុស្សជាច្រើនមិនបាន ដឹងពីសារៈសំខាន់អព ំ រី បបអាហារនិងសរធាតុចញ ិ ម ឹ្ច ពល េ ដល ែ ពួកគេនៅក្នង ុ ដំណាក់កាពរពោះនោះ ទ។ េ Healthwise Digest បានរៀបចំអាហារចំនន ួ បដ ំ្រា រែ ល្អបផ ំ ត ុ ដើមប្ ប ី ង្កនកា ើ រមានកូនរបស់ អ្នក!
28
Whole Milk
Consuming one or two servings a day of whole milk or whole milk products like yogurt and cheese can protect women against ovulatory infertility. It is believed that removing the fat from milk changes its balance of sex hormones, which hinders ovulation. ទឹកដោះគោស្រស់
ការទទួលទានមួយឬពីរដងក្នុងមួយថ្ងៃនៃទឹកដោះគោស្រស់ឬផលិតផលពីទឹកដោះគោដូចជាយ៉ាអួ ឬ ឈីស
ក៏អាចការពារការគ្មានកូនបានដែរ។ ការដកនូវជាតិសារធាតុចេញពីទឹកដោះនាំឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរតុល្យភាព នៃអរម៉ូនភេទដែលវាអាចរារាំងការបញ្ចេញពងអូវុលរបស់ស្ត្រី។
Multivitamins
Nutritional deficiencies is closely related to ovulation issues, hormonal imbalances, poor egg health, and low sperm count. Important nutrients for fertility include Vitamin D, E, C, B6, B12, Folic Acid, Zinc, Selenium and Iron. When choosing a multivitamin, make sure that it contains the essential fertility nutrients stated above. Males are no expception as well since the health of his sperm is highly affected by the nutrients they take daily. វីតាមីនចម្រុះ
កង្វះអាហារូបត្ថម្ភ ត្រូវបានទាក់ទងយ៉ាងជិតស្និទ្ធ ទៅនឹងបញ្ហាការបញ្ចេញអូវ៉ុល,អតុល្យភាព អ័រម៉ូន នាំអោយអូវល ុ៉ របស់សម ្ត្រី ន ិ មានលទ្ធភាពបង្កកន ំ ត ើ បាននិងចំនន ួ មេជវី ត ិ ឈ្មោលទាប។ សរធាតុចញ ិ ម ឹ្ច ដែលសំខាន់សមប ្រា កា ់ រមានកូនរួមមានវីតាមីន D
E C B6 B12
អាសត ៊ី ហ្វល ូ ក ិ , ស័ងស ្ក ,ី sele-
nium និងជាតិដែក។ នៅពេលដែរជ្រើសរើសយកវីតាមីនចម្រុះមួយ, សូមអ្នកប្រាកដថាវាមានសារ ធាតុចិញ្ចឹមដែលសំខាន់ដូចដែរបានបង្ហាញពីខាងលើ។ បុរសគ្មានលទ្ធភាពបង្កកំនើតដូចគ្នានៅពេល មេជវី ត ិ ឈ្មល ោ របស់ពក ួ គេតវូ្រ បានរងផលប៉ះពាល់យង ា៉ ខ្លង ំា ដោយសរធាតុចញ ិ ម ឹ្ច ដល ែ បានបប ើ្រ ស ្រា ់ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
Leafy Greens
Leafy green vegetables are one of the most recommended foods for women who are trying their chance at increasing fertility. Leafy vegetables are high in nutrients that naturally cleanses the body. Spinach, romaine, arugula, broccoli are among those high in folate, and B vitamin. These greens helps with the development of a healthy nervous system, and also helps produce healthy sperm for males. បន្លែស្លឹកបៃតង
បន្លែគឺជារបបអាហារមួយដែរបានផ្ដល់អនុសាសន៍ច្រើនបំផុតសម្រាប់ស្ត្រីមានគំរោងមានផ្ទៃពោះ។ ស្លឹកបន្លែមាន កម្រិតសារធាតុចិញ្ចឹមខ្ពស់ដូចជា ស្ពៃខ្មៅ រ៉ូមែនី ខាត់ណាស្ថិតក្នុងចំណោមបន្លែដែលមានអាស៊ីតហ្វូលីកនិងវីតាមីន Bខ្ពស់ ។
បន្លែបៃតងទាំងនេះបានជួយជាមួយនឹងការអភិវឌ្ឍនៃសុខភាពប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទនិងជួយឱ្យផលិតទឹកកាម បុរសបានល្អ។
29
BALANCING
HORMONES Have you ever felt elated when you wake up? You walk right out of your bed, sung your heart out in the showers feeling that you can face any negative issues that could come your way. Aside from experiencing better moods, increased energy and glowing skin, are basic manifestations of having a balanced hormones.
Scientists found that alcohol has widespread effects on the endocrine system. It can impair the regulation of blood-sugar levels by interfering with certain hormones, reduce testosterone levels in men by damaging the testes.
Unfortunately, most people find it hard to experience these nowadays. With poor diet, stressful lifestyles and loss of interest in physical exercise, more and more men and women develop hormonal imbalance. As people age, the effects of this imbalance increases as well. Almost everything is connected with body hormones. Women gaining weight during pregnancy, people experiencing bloating, men losing and gaining muscles easily, and developing into adolescence are direct effects of hormones. Hormones, which travel in the bloodstream to tissues and organs, affect our metabolism, sexual function, reproduction, and mood. Therefore, an imbalance in the hormone levels will directly disturb these bodily processes. It slowly robs people of their energy and it is a must for people to be immediately diagnosed as proper recovery might be difficult to achieve due to its severity. Most of the time, simple signs of having a hormonal imbalance are already manifesting in the body but most people still think of
30
it as a sign of a different health condition. These include fatigue not relieved by rest, difficulty in getting up in the morning, lack of adequate sleep, craving for sugar and salty foods, decreased sex drive, depression, lack of enjoyment or happiness, weight gain/loss, food intolerance, sinus problems, anxiety, digestive disorders, dry and thin skin, excessive or no hunger at all, hair loss, inflammation, blood pressure problems and many more. Is it treatable? Nowadays, hormone replacement therapy
is the preferred method of treatment but there are certain risks involved. Studies have shown that hormone replacement therapy users had a higher risk of breast cancer, heart disease, stroke, and blood clots. Thus, more have resorted to using bioidentical hormone replacement therapy (BHRT). Specific hormones that BHRT aims to increase or balance include those tied to reproduction and youth, such as estrogen (in the form of estrone or estradiol), progesterone, and sometimes testosterone, dehydroepiandrosterone (DHEA) and adrenal hormone. Most BHRT treatments
31
វាស្ទើរតែអ្វីៗទាំងអស់នៅក្នុងរាងកាយត្រូវបានជាប់ទាក់-
ទងទៅនឹងអ័រម៉ូនទាំងអស់ដូចជា ស្ត្រីឡើងទម្ងន់អំឡុង
In response to stress, the endocrine system quickly secretes various hormones at higher-than-normal levels in order to help the body mobilize more energy and adapt to new circumstances include creams, lotions, injections and gels that raise hormone levels back to its normal state. However, there are also natural ways to balance your hormone levels. Physicians advise including raw carrots in a patient’s diet. Raw carrots help detox excess estrogen from the body. In a study, several women who suffered from premenstrual symptoms (PMS), had their serum estrogen measured before and after the “carrot diet,” and they found that the carrot lowered their estrogen within a few days, as it relieved their symptoms (Natural Estrogens, D. Roy, et al., 1997). Likewise, removing soy from your diet also help you restore your hormone balance. Soy disrupts hormones by looking like estrogen, it may also cause inflammation and leaky gut by inhibiting trypsin, a protein-digesting enzyme. Whether it may be soy milk, soy meat, soy protein, soy-based cereal, it has a toxic effects on hormone balance and general health. In a study, six premenopausal women with normal menstrual cycles were given 45 mg of soy isoflavones per day. This is equivalent to only 1-2 cups of soy milk or 1/2 cup of soy flour. After only one month, all women experienced delayed menstruation with the effects similar to tamoxifen, the anti-estrogen drug given to women with breast cancer (American Journal of Clinical Nutrition 1994). Strengthening not only your diet but also your exercise habits could also address hormone imbalance. Some may not know
32
that chronic or prolonged cardiovascular exercises could impair balanced hormones due to its creation of free radical damage that spikes stress hormones. On the contrary, walking in nature offers a recuperative but satisfying physical effect that is ideal in balancing hormones. A study showed that walking in nature was shown to reduce cortisol levels and boost the immune system (The physiological effects of Shinrin-yoku (taking in the forest atmosphere or forest bathing): evidence from field experiments in 24 forests across Japan, B. J. Park, et al., 2009). Remember that stress hormones such as cortisol induce inflammation so undertaking this physical activity, which also helps flush out toxins from the body, every now and then is a must. តុល្យភាពអ័រម៉ូន
តើអ្នកធ្លាប់មានអារម្មណ៍សប្បាយរីករាយដែរឬទេពេល អ្នកក្រោកពីគេង? ងើបចេញពីគ្រែរបស់អ្នកហើយដើរ
ទៅមុជទឹកនិងច្រៀងលេងពេលកំពុងមុជទឹក។ ក្រៅពី
ជួបប្រទះនឹងអារម្មណ៍ល្អប្រសើរជាងមុន ថាមពលរឹងមាំ និងស្បក ែ ភ្លរឺ លោងទៀតនោះ គឺជាការបង្ហញ ា ថា អ្នកមាន អរម៉ូនដែលមានតុល្យភាពល្អ។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននះេ មនុសស្ ភាគចន ើ្រ មានការលំបាកដើមប្ ទ ី ទួល យកបទពិសោធន៍ទាំងនេះ។ ដោយសារ តែកង្វះរបប
អាហារ ជីវត ិ ពោលពញ េ ទៅដោយភាពតានតឹង និងកង្វះ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណ បានធ្វើអោយបុរស និង ស្ត្រីកាន់
តែច្រើនឡើងបានវិវឌ្ឍនទៅរកអតុល្យភាពអ័រម៉ូន។ ប-
ញ្ហាអាយុក៏ធ្វើអោយប៉ះពាល់ដល់ការកើនឡើងនៃអតុ-
ល្យភាពអ័រម៉ូននេះដែរ។ នៅពេលនេះ វាអាចជាការ លំបាកក្នុងការព្យាបាលជារៀងរហូត។
ពេលមានផ្ទៃពោះ មនុស្សដែលជួបប្រទះការហើមពោះ បុរសបាត់បង់ឬកើនឡើងទំហំនៃសាច់ដុំ និង ការលូតលាស់ចល ូ ទៅវ័យជំទង់របស់មនុសស្ គឺជាសកម្មភាពផ្ទល ា ់ នៃអរម៉ូនទាំងអស់។
អរម៉ូនធ្វើដំណើរនៅក្នុងចរន្តឈាមទៅកាន់ជាលិកានិង
សរីរាង្គផ្សេងៗ ដែលធ្វើអោយមានការប្រែប្រួលដល់តំ-
ណើរការដុតរំលាយអាហាក្នុងរាងកាយ, មុខងារបន្តពូជ ការបង្កកំនើតនិងការប្រែប្រួលអារម្មណ៍។ ដូច្នេះអតុល្យភាពនៃអរម៉ូនិងរំខានដល់ដំណើរការរាងកាយទាំងនេះ
ដោយផ្ទាល់។ វាបានធ្វើឱ្យមនុស្សបាត់បង់ថាមពលរបស់ ពួកគេយឺតៗហើយវាក៏ជាកត្តាចាំបាច់សម្រាប់អោយមនុស្ស ដើម្បីទទួលបានការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យអោយត្រឹមត្រូវឆាប់ រហ័ស ដើម្បីមានឱកាសធូស្បើយមកវិញ។
ភាគចន ើ្រ បំផត ុ រោគសញ្ញដ ា សា ៏ មញ្ញនអ ៃ តុលយ្ ភាពអរ-
ម៉ូន គឺត្រូវបានបង្ហាញរួចទៅហើយនៅក្នុងរាងកាយរបស់ អ្នកប៉ុន្តែមនុស្សភាគច្រើនបានសន្មតទៅស្ថានភាពសុខភាពផ្សេងទៀតទៅវិញ។ រោគសញ្ញាទាំងនេះរួមបញ្ចូល
ទាំងការអស់កម្លង ំា ពិបាកងើបពគ ី ង េ , គង េ មិនស្គបស ់ ល ្គ ,់ ចំណង់អាហារជាតិស្ករ ឬ ជាតិប្រៃកើនឡើង ថយចុះចំ-
ណង់ផ្លូវភេទ ជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត មិនសូវសប្បាយរីករាយ
ទៅដល់កំរិតធម្មតា។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏មានវិធី ដើម្បី
ដៀងគ្នាទៅនឹងថ្នាំ tamoxifen ថ្នាំនេះប្រឆាំងនឹងអ័រ-
មួយអាហារ បញ្ហាស៊ីនុស ថប់បារម្ភ បញ្ហារំលាយអាហារ
ដែរ។
មហារីកសុដន់ ( America
ឬមិនមានសុភមង្គល ឡើងទម្ងន់ / ថយចុះ ប្រតិកម្មជា ស្បែកស្ងួតឬស្តើងហួសហេតុហូបច្រើនឬ មិនឃ្លានគ្រប់
ធ្វើអោយមានតុល្យភាពអរម៉ូនតាមបែបធម្មជាតិផង
ពេលទាំងអស់, ជ្រុះសក់, ការរលាក, បញ្ហាសម្ពាធឈាម
គ្រូពេទ្យបានណែនាំអោយមានការរួមបញ្ចូលការ៉ុតឆៅ
តើអាចព្យាបាលបាន?
សព្វថ្ងៃព្យាបាលដោយប្រើអ័រម៉ូនសិប្បនិមិត្ត គឺជាវិធីសា-
gen ដែរលើសចេញពីរាងកាយ។ សម្ត្រី យ ួ ចំនន ួ ដែរទទួល រងនូវរោគសញ្ញម ា ន ុ មករដូវ premenstrual (PMS), ត្រូវបានទទួលការពិនិត្យកំរិតអ័រម៉ូន estrogen មុន
ហានិភ័យមួយចំនួនពាក់ព័ន្ធផងដែរ។ ការសិក្សា បាន
ថា ការ៉ុតបានបន្ទាបនូវអ័រម៉ូន estrogen ក្នុងរាងកាយ
និងច្រើនជាងនេះទៀត។
ស្ត្រ ដើម្បីព្យាបាលបញ្ហាអតុល្យភាពអ័រម៉ូន ប៉ុន្តែក៏មាន
បង្ហាញថា អ្នកប្រើអរម៉ូនសិប្បនិមិត្តមានហានិភ័យខ្ពស់នៃ
ជំងឺមហារីកសុដន់ ជំងឺបេះដូង ជំងឺដាច់សរសៃឈាម
ខួរក្បាលនិងការកកឈាម។ អ័រម៉ូនដែរប្រើដើម្បីព្យាបាល
bioidentical (BHRT) ។ គោល បំណងនៃការប្រើប្រាសB ់ HRT គឺដើម្បីបង្កើននូវតុល្យនោះឈ្មោះថា
ភាពរបស់អ័រម៉ូនភេទទៅនឹងការបន្តពូជនិងភាពពេញ វ័យរបស់មនុស្សជាពិសេសអ័រម៉ូន estrogen
Proge steron, testosterone, Dehydroepiand rosterone ( DHEA ) និង adrenalhorm one។ ភាគច្រើនការព្យាបាលដោយ BHRT រួមមាន ក្រែម, ឡេលាប, ថ្នាំចាក់ និង ជែលដែលវាអាចបង្កើន កម្រិតអរម៉ូនអោយឲ្យត្រឡប់មកវិញបានរហូតដល់
ក្នង ុ របបអាហារ។ ការ៉ត ុ ឆៅជួយកាត់បនយ ្ថ អ័រម៉ន ូ estro-
នឹង បន្ទាប់ពីការទទួលទានការ៉ុតឆៅ ហើយគេរកឃើញ របស់ពួកគេក្នុងរយៈពេលពីរបីថ្ងៃបន្ទាប់ ដូចច្នេះរោគ-
សញ្ញាមុនមករដូវរបស់ពួកគេមានការធូរស្រាលផងដែរ (Natural
Estrogens, D. Roy, et al., 1997)។
estrogen ដែរបានផ្តល់ទៅឱ្យស្ត្រីដែលមានជំងឺ Journal of Clinical Nutrition 1994) ។ ម៉ូន
មិនត្រឹមតែពង្រឹង របបអាហាររបស់អ្នកទេ ប៉ុន្តែការធ្វើ
លំហាត់ប្រាណជាទម្លាប់របស់អ្នកក៏អាចប៉ះពាល់អតុល្យ-
ភាពអរម៉ូនផងដែរ។ មនុស្សមួយចំនួនមិនដឹងទេថាការ ធ្វើលំហាត់ប្រាណ ដើម្បីសុខាភាពបេះដូងសសៃឈាម អាចបណ្តល ា អោយប៉ះពាល់ទៅលើតល ុ យ្ ភាពអ័រម៉ន ូ ដោយ សារការបញ្ចេញនូវរ៉ាឌីកាល់សេរីFree
radical នោះ
ទេ។ ការសិក្សាមួយបានបង្ហាញថាការដើរនៅក្នុងព្រៃភ្នំបានកាត់បន្ថយកម្រិត cortisol និងបង្កើនប្រព័ន្ធភាព
Isoflavones ក្នុង
physiological effects of Shinrin-yoku (taking in the forest atmosphere or forest bathing) (evidence from field experiments in 24 forests across Japan, B. J. Park, et al., 2009)។ សូមចងចាំថាអរម៉ូនស្ត្រេស មួយដូចជាអ័រម៉ូន cortisol នាំឱ្យមានដំនើការរលាក
សណ្តែក1/2 ពែង បន្ទាប់ពីមួយខែក្រោយមក, ស្ត្រីទាំង
ងសម្អាតជាតិពុលចេញពីរាងកាយរបស់អ្នក,ចាប់ពីឥឡូ
ដូចគ្នានេះដែរប្រសិនជាអ្នកមិនបរិភោគសណ្តែកសៀង
គឺវាអាចជួយស្ដារឡើងវិញនូវតុល្យភាពអរម៉ូនរបស់អ្នក
ផងដែរ។ សណ្តែកមានផលប៉ះពាល់ទៅលើតុល្យភាពអ័រ-
ម៉ូននិងសុខភាពទូទៅ នៅក្នុងការសិក្សាមួយទៅលើស្ត្រី មិនទាន់អស់រដូវចំនន ួ បម ំ្រា យ ួ នាក់មានរដូវធម្មតាគេបាន ផ្តល់ឱ្យ 45 មីលីក្រាមនៃសណ្តែក
មួយថ្ងៃ។ នេះគឺស្មើនឹង 1-2 ពែងទឹកសណ្តែក ឬ ម្សៅ
នេះមានរដូវយឺតខុសធម្មតា ដែរផលប៉ះពាល់របស់វាស្រ-
ស៊ាំក្នុងរាងកាយរបស់អ្នកផងដែរ។ (The
ក្នង ុ រាងកាយដូចន ្ េះការធ្វស ើ កម្មភាពនេះអាចជួយលា វនេះហើយបន្ទាប់ជាចាំបាច់។
33
34
Post Partum Depression AND WHAT NO ONE WILL TELL YOU ABOUT IT. DR. ANNA ROSLYAKOVA
Becoming a mom is all about facing new challenges, fulfilling difficult responsibilities, and forgetting about your pain and aches. If you’re a brand-new mom, you could better understand what does motherhood mean. Right after childbirth, you’re most probably dealing with many issues including sacrificing your sleep, comfort, and feeling back or even breast pain (if you’re nursing). Okay, you can take this! But, what about the sudden fluctuations in your mood. Sometimes, you may feel joyous, excited, scared, and then anxious after childbirth. Don’t blame the postpartum baby blues that usually subsides within two to three weeks. In fact, your daily activities are now getting affected due to intense exhaustion and despair. Oh, God! It’s getting severe and serious. So, what is it? New moms often suffer from longlasting feelings of sadness, exhaustion, and anxiety, and this mood disorder is referred as Postpartum Depression. If you’re experiencing the same, then, you’re not alone. In a latest study, it has been revealed that every seventh new mom suffers from postpartum depression. Just remember, postpartum depression isn’t because of your fault, it’s simply a psychological complication occuring right after childbirth. So, just accept it and get prompt treatment so you can lead a happier and healthier life. Postpartum Depression More threatening than you think!
By definition, it’s a depression type that you feel after giving birth. If your emotions are spiking up more than 3 weeks after delivery, this is a classic symptom of Postpartum Depression. As your and others (who associated with you) quality of life will be disturbed significantly, you’ll initially feel sadness, to hopelessness, to guilt, to exhaustion, to anxiety, and to depression. Your emotional status would get worst when you don’t care for yourself, your newborn, and your rest of the family. The American Psychiatric Association revealed that Postpartum Depression can be developed during pregnancy or after delivery. Postpartum depression isn’t only reported by first-timers, it has also been reported by moms, who already gave birth to children. Surprisingly, they reported that they didn’t experience this problem previously. Every woman should try to figure out and notify doctors if anything is wrong with her. The symptoms normally occur within 3 months after delivery. When the symptoms have started, getting the
35
treatment as earlier as possible is important. What are its signs and symptoms? Well, restlessness, crying spells, and irritation are not common after one or two weeks of childbirth. This might be baby blues. But when symptoms don’t fade and become worse, you won’t be able to care your family. Postpartum depression’s symptoms may last up to 6 months if you don’t get medical help on time. Besides sadness and anxiety, you’ll feel the following symptoms: • Problem in bonding with your little one • Severe mood swings • Withdrawal from family and friends • Loss of appetite or bingeing on food excessively • Hunger pangs • Insomnia or excessive sleeping • Lethargic and loss of energy • Frequent bouts of irritability and anger • Lack of interest in activities that you used to enjoy most • Panic attacks • Loss of concentration • Trouble in remembering the details and making the decisions • Feeling extremely exhausted that won’t get up from bed for hours. • Experiencing the physical pains and aches, including, headache, muscle pain, and stomach pain. • Unintentional weight loss or weight gain • Feeling that life isn’t worth living • Thoughts of harming your baby or even yourself • Suicidal thoughts What are its potential cause? Sometimes, underlying cause is not found earlier and when its figured out, it’s too late. Knowing the causes are as important as knowing its symptoms. You can also help your loved one if she is going through with postpartum depression and she really don’t have an idea about it. A single factor isn’t involved in triggering the Postpartum Depression. It’s a combination of emotional and physical factors. Following are the possible causes that is responsible for your Postpartum Depression:
36
1. Stress Any tension or stress acts like a slow poison in your body. Unwanted pregnancy could lead to higher stress levels. Later, if your partner isn’t caring enough you’ll feel low and disheartened. Stress during pregnancy can give rise to postpartum depression. Those new moms-to-be having issues with money, and addictions more likely develop Postpartum Depression. Women who aren’t ready to have babies before giving birth are also at a risk of experiencing the Postpartum Depression. 2. Hormones fluctuated Sudden ups and downs in your hormone levels can alter your mood and mental status. Your hormones increase when you become pregnant. When your baby is born, hormone level drops down. So, these hormonal changes could trigger depression afterward. 3. Previous history of depression If you’ve genetically inherited depression or often suffered from depression in your life, you’re more prone to Postpartum Depression. 4. Addiction If you’re addicted to alcohol, smoking or illegal substances, many other health problems along with postpartum depression could occur. How is Postpartum Depression different from Baby Blues? Undoubtedly, baby blues affect up to 80% women and it’s milder than Postpartum depression. However, in Postpartum Depression, symptoms last longer and gets worst by the time. Is there any treatment available? Many treatment options are available to improve postpartum depression. Among many options, counselling and medications are most effective. In counselling, your doctor may suggest a cognitive behavioral therapy and interpersonal therapy so negative energies can be removed from your mind. Also, psychologists will tell you how to cope with these situations in a positive way. Antidepressant medication will also be a great help. It’ll regulate your mood and
make you feel better. Don’t get worried, your doctor will prescribe you the safest drug. If you’ve any issues related to medicine, you should consult to your healthcare provider. How can you help yourself ? Along with getting medical attention, following are the ways to cope with depression and make feel good: 1. Fulfill your necessities properly. Eat the right food and get the appropriate sleep at night. 2. Try to think positively. 3. Share your feelings with your partner. 4. Feel good. Put the makeup on. Wear your sexiest outfit. Get ready like a glamorous queen. Instantly, your mood will be revamped. 5. Do some exercise and let your serotonin levels up. Your neural circuits will be strengthened positively.
Are you at risk of developing the Postpartum Depression? If you’re dealing with any of the below-listed issues, you can experience the Postpartum Depression. So, here are the predictors of Postpartum Depression that you shouldn’t avoid: • Preterm delivery • Traumatic childbirth experience • Baby in intensive care unit • Lack of social support • Breastfeeding problems • Multiple babies • Baby blues after delivery • Domestic violence • Gestational diabetes • Having problems with partners • Bipolar disorder មេរោគនេះនឹងរីកលូតលាស់នៅលើតុ
ឬសូម្បីតែនៅជ្រុងម្ខាងនៃទូ។ ដូច្នេះសូម្បីតែការមានអនា
ម័យត្រឹមត្រូវនៅតែមិនគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីការពារពីមេរោគ នេះបានឡើយ។ ចំពោះករណីនេះ ដូចដែលបានបង្ហាញ នៅក្នុងទិន្នន័យរបស់យើង
ដែលថាសូម្បីតែបណ្តាប្រទេសជឿនលឿននៅតែមាន គ្មាននរណាម្នាក់នឹងប្រាប់អ្នកអំពីជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តក្រោយ
ទៅៗ។ តើមានអ្វីខ្លះនឹងកើតឡើង?
មិននឹកស្មាន.
ជាញឹកញាប់ភាពជាម្តយ ា ថថ ្មី ង ោ ្ម តែងទទួលរងពីអារម្មណ៍
បំពេញនូវទំនួលខុសត្រូវជាច្រើន និងត្រូវបំភ្លេចការឈឺ-
ដែលជំងឺនៃអារម្មណ៍នេះត្រូវបានសំដៅដល់ជំងឺធក ្លា ់ទឹក
ឆ្លងទន្លេនោះទ,េ ដឹងថាវាជាការពិតអាកក ្រ ម ់ យ ួ ដល ែ យើង ភាពក្លាយជាម្តាយម្នាក់គឺជាការប្រឈមមុខនឹងអ្វីដែលថ្មីៗ ចាប់កឡ ំ ង ុ ពេលមានផ្ទោ ៃព ះនឹងឆ្លងទន្ល។ េ បស ្រ ន ិ បើអក ្ន
ទើបតែក្លាយម្តាយថ្មីថ្មោង អ្នកនឹងអាចយល់បានកាន់តែ
ករណឆ្លងជំងឺនេះខ្ពស់ផងដែរ “ វេជ្ជបណ្ឌិត ជឹង ជា ប្រធាននា:
នៃភាពទុក្ខព្រួយ អស់កម្លាំង និងការថប់បារម្ភយូរអង្វែង
•
ចិត្តក្រោយសម្រាលកូន។ ប្រសិនបើអ្នកកំពុងជួបប្រទះ
•
បញ្ហដ ា ច ូ គ្នន ា ះេ តវូ្រ ដឹងថាវាមិនមន ែ តអ ែ ក ្ន ដល ែ ជួបរឿង រៀងរាល់សដ ្ត្រី ល ែ សមល ្រា កូនថថ ្មី ង ោ ្ម ក្នង ុ ចំណោម ៧ នាក់
• •
សម្រាល។
•
មានរឿងម្យង ា៉ ថា តើមានអ្វី នឹងជាការបប ្រែ លន ួ្រ ៅក្នងអា ុ រ-
គន ្រា ត ់ ចា ែ ថា ំ ជំងធ ឺ ក ា្ល ទ ់ ក ឹ ចិតក ្ត យ ្រោ សមល ្រា គឺមន ិ មន ែ
•
រីករាយ រំភើប ខ្លាច ហើយបន្ទាប់មកមានការខ្វាយខ្វល់
ឡើយ វាគ្រាន់តែជាផលវិបាកផ្លូវចិត្តដែលបានកើតមាន ឡើងបន្ទប ា ព ់ កា ី រសំរាលកូន។ ដូចះេ្ន គន ្រា ត ់ ទ ែ ទួលយក
• •
ដើម្បីឱ្យអ្នកអាចមានជីវិតរីករាយនិងមានសុខភាពល្អ។
•
ច្បាស់អព ំ អ ី ត្ថនយ ័ នៃភាពជាម្តយ ា ។ បន្ទប ា ព ់ កា ី រសមល ្រា កូន ភាគចន ើ ្រ អ្នកបហ ្រ ល ែ ជាដោះសយ ្រា បញ្ហាជាចន ើ ្រ រួម
ទាំងការលះបង់ការគង េ ការលួងលោម និងមានអារម្មណ៍ ថាចុកខ្នង ចុកចង្កះេ និងឈឺសដ ុ ន់ ( ពល េ បំបៅដោះកូន )។
មិនអីទេ អ្នកអាចឆ្លងកាត់ស្ថានភាពទាំងនេះបាន! ប៉ុន្តែ
ម្មណ៍របស់អ្នក? ពេលខ្លះអ្នកអាចមានអារម្មណ៍សប្បាយ ចន ើ្រ បន្ទប ា ព ់ ស ី មល ្រា កូនរួច។ កុប ំ ន្ទស ោ ចំពោះអារមណ ្ម ៍ ទុក្ខព្រួយក្រោយសម្រាលកូន វានឹងបាត់ទៅវិញក្រោយពី ២ ទៅ ៣ អាទិត្យបន្ទាប់។ ពិតណាស់ សកម្មភាពនៃការ
រស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ត្រូវបានរងផលប៉ះពាល់ដោយសារ តែភាពល្អិតល្ហៃខ្លាំង និងអស់សង្ឃឹម។ វាកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ
នេះ។ នៅក្នុងការសិក្សាចុងក្រោយនេះបានបង្ហាញថា
តែងតែមានម្នាក់ ក្នុងនោះមានបញ្ហាធ្លាក់ទឹកចិត្តក្រោយ
ដោយសារតែភាពខុសឆ្គង ឬ កំហុសណាមួយរបស់អ្នក
វា និងព្យាយាមទទួលយកការព្យាបាលអោយបានត្រឹមត្រូវ
ជំងធ ឺ ក ា្ល ទ ់ ក ឹ ចិតក ្ត យ ្រោ សមល ្រា មានការគំរាមគំហង ែ ចន ើ្រ
យកដ្ឋានជំងឺរាគរូសនៅមន្ទីរពេទ្យកុមារជាតិបា នមាន
នៃទូ។ ដូច្នេះសូម្បីតែការមានអនាម័យត្រឹមត្រូវ នៅតែ
គ្រប់គ្រាន់ដើម្បីការពារពីមេរោគនេះបានឡើយ។ ករណីនេះ ដូចដែលបានបង្ហាញនៅក្នុងទិន្នន័យ របស់
មេរោគនេះនឹងរីកលូតលាស់នៅលើតុ ឬសូម្បីតែនៅជ្រុងម្ខាង
នៃទូ។ ដូច្នេះសូម្បីតែការមានអនាម័យត្រឹមត្រូវ នៅតែ
គ្រប់គ្រាន់ដើម្បីការពារពីមេរោគនេះបានឡើយ។ ករណីនេះ ដូចដែលបានបង្ហាញនៅក្នុងទិន្នន័យ របស់
ដែលថាសូម្បីតែបណ្តាប្រទេសជឿនលឿននៅតែ មានក
37
កាន់តែខ្លង ំា ឡើងៗ អ្នកនឹងមិនអាចថទា ែ គ ំ ា ្រួស ររបស់អក ្ន បានទេ។ ដូចគ្នានេះផងដែរ រោគសញ្ញានៃជំងឺធ្លាកទ ់ ឹក
ចិតក ្ត យ ្រោ សមល ្រា អាចមានរយៈពេលរហូតដល់ទៅ 6 ខែ បស ្រ ន ិ បើអក ្ន មិនបានទទួលជំនយ ួ ផ្នក ែ វជ េ ា ្ជស ស្រ្តអោយ ទាន់ពេលវេលា។
ក្រៅពីភាពទុក្ខព្រួយ និងការថប់បារម្ភ អ្នកនឹងជួបប្រទះរោគសញ្ញា
នៃជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តក្រោយសម្រាលដូចខាងក្រោម
• មានបញ្ហាទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងកូនតូច • មានបញ្ហាផ្លាស់ប្តូរអារម្មណ៍ខុសប្រក្រតី • ផ្តាច់ខ្លួនចេញពីក្រុមគ្រួសារ និងមិត្តភក្តិ • បាត់បង់ចំណង់អាហារ ឬ ញុំាច្រើនហួសហេតុ • គេងមិនលក់ ឬគេងច្រើនហួស • ឡេះឡះ ឬគ្មានកម្លាំង • ឆាប់ខឹងឆេវឆាវ • បាត់បង់ចំណង់ចំពោះសកម្មភាពដែលធ្លាប់ចូលចិត្ត • បាត់បង់ការផ្ចង់អារម្មណ៍ • មានបញ្ហកា ងុ្ន ការចងចាំសចេ ក្ដល ី ម្អត ិ និងធ្វើការសមច ្រេ ចិត្ត • មានអារម្មណ៍អស់កម្លាំងយ៉ាងខ្លាំងរហូតមិនចង់ងើបពី គ្រែសម្រាប់រយៈពេលរាប់ម៉ោង
• ឈឺចាប់លើរាងកាយដូចជា ឈឺក្បាល ឈឺសាច់ដុំ និងឈឺក្រពះ
• មានបញ្ហាស្រក ឬឡើងទំងន់ខុសប្រក្រតី • មានអារម្មណ៍ថាជិវិតអស់ន័យ • មានគំនិតធ្វើបាបកូន និងខ្លួនឯង • មានគំនិតធ្វើអត្តឃាត តើអទៅ ី្វ ជាមូលហេតច ុ ម្បងដែលបង្កអោយមានជំងន ឺ ះេ ?
ជួនកាល យើងមិនអាចរកឃើញមូលហេតុអោយបាន
ច្បាស់លាស់ ធ្វោ ើអ យមានការយឺតយ៉វា ក្នងការដោ ុ ះសយ ្រា
បញ្ហទា ា ង ំ នះេ ដឹងពម ី ល ូ ហត េ ប ុ ង្កគមា ឺ នសំខាន់ដច ូ ដែល យើងដឹងពរោ ី គសញ្ញរា បស់វា។ អ្នកអាចជួយមនុសស្ ជាទី
ស្រឡាញ់របស់អកបា ្ន ន បស ្រ ន ិ បើនាងកំពង ុ ជួបប្រទះជំងឺ លើសពីអ្វីដែលអ្នកបានគិត!
រាយការណ៍ពស ី ដ ្ត្រី ល ែ មានកូនថ្មង ោ ថោ ្មីន ះទេ វាតវបា ូ្រ ន
ទួលបានបន្ទប ា ព ់ ផ ី ល ្ត ក ់ ណ ំ ត ើ ឱ្យកូន។ ប្រសន ិ បើអារម្មណ៍
ដល់កុមារផ្សេងទៀត។ គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើល ពួកគេបានរាយ
តាមនិយមន័យ វាជាប្រភេទជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តដែលអ្នកទរបស់អ្នកនៅតែមានភាពច្របូកច្របល់បន្ទាប់ពីសម្រាល
ហើយ ៣ អាទិត្យ វាគឺជារោគសញ្ញានៃជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត
ក្រោយសម្រាល។ ដូចដែលជីវិតរបស់អ្នក និងអ្នកដែល នៅជុំវិញអ្នក នឹងត្រូវរំខានយ៉ាងខ្លាំងដោយរូបអ្នកនឹ
បប ្រា ដោ ់ យអ្នកឯកទស េ ជាម្តាយដោយធ្លប ា ផ ់ ល ្ត ក ់ ណ ំ ត ើ
ការណ៍ថា ពួកគេមិនបានជួបប្រទះបញ្ហានេះពីមុន។ ស្ដ្រី
គ្របរ់ ប ូ គួរតែពយា ្ យាមដោះសយ ្រា និងជូនដំណង ឹ ដល់វជ េ -្ជ បណ្ឌិតប្រសិនបើមានអ្វីខុសប្រក្រតីកើតឡើង។
ងចាប់ផ្តើមមានអារម្មណ៍ទុក្ខព្រួយ អស់សង្ឃឹម ឆ្គាំឆ្គង
រោគសញ្ញាភាគច្រើនបំផុតស្តែងឡើងបន្ទាប់ពីសម្រាល
រម្មណ៍របស់អ្នកនឹងកាន់តែធ្លាក់ចុះខ្លាំងនៅពេលដែលអ្ន
បានចាប់ផ្តើម ឬរយៈពេលប៉ុន្មានដែលវាកើតឡើងនោះ
អស់កម្លាំង ខ្វល់ខ្វាយ និងធ្លាក់ទឹកចិត្ត។ ស្ថានភាពផ្លូវអា កមិនខ្វល់ចំពោះខ្លួនឯង ទារកទើបនឹងកើត និងសមាជិ កក្នុងក្រុមគ្រួសាររបស់អ្នក។
កូនរួចរយៈពេល ៣ ខែ។ មិនថាពេលដែលរោគសញ្ញា ទេ ទទួលយកការព្យាបាលអោយបានលឿនតាមដែល អាចធ្វើបានគឺមានសារៈសំខាន់ណាស់។
សមាគមចិតា ្តស ស្រ្ត អាមេរក ិ បានបង្ហាញថា ជំងធ ឺ ក ា្ល ទ ់ ក ឹ
តើរោគសញ្ញារបស់ជំងឺនេះមានអ្វីខ្លះ?
ផ្ទៃពោះ ឬបន្ទាប់ពីសម្រាល។
រឿងធម្មតាបន្ទប ា ព ់ 1 ី រឺ2សប្តហ ា ន ៍ កា ៃ រសមល ្រា កូនឡើយ។
ចិតក ្ត យ ្រោ សមល ្រា អាចនឹងចាប់ផម ើ្ត វិវតន ្ត ក ៍ ង ុ្ន ពល េ មាន
ជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តក្រោយសម្រាលមិនមែនត្រឹមតែត្រូវបាន
38
សំរាន្តមិនបាន យំ និងមានអារម្មណ៍ឡេះឡះមិនមែនជា អាការៈទាំងនះេ អាចជាជំងធ ឺ ក ា្ល ទ ់ ក ឹ ចិតក ្ត យ ្រោ ពស ី មល ្រា ។ ប៉ន ុ ្តែនៅពល េ ដែលរោគសញ្ញម ា ន ិ មានការថយចុះ ហើយវា
ធ្លក ា ទ ់ ក ឹ ចិតក ្ត យ ្រោ សមល ្រា ហើយនាងពិតជាមិនអាចរក វិធដោ ី ះសយ ្រា ចំពោះបញ្ហន ា ះេ ។ មិនមែនកត្តត ា ម ែ យ ួ ដែល
អាចចូលរួមបងោ ្កអ យមានជំងធ ឺ ក ា្ល ទ ់ ក ឹ ចិតក ្ត យ ្រោ សមល ្រា នោះទេ វាតវូ្រ មានការរួមផ្សរំ វាងកត្តផ ា វូ្ល ចិត្ត និងរាងកាយ ផងដែរ:
ខាងកម ្រោ នេះគឺមល ូ ហេតដ ុ ល ែ អាចធ្វើបានក្នងកា ុ រជំរញ ុ អោយអ្នកមានជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តក្រោយសម្រាល 1. ភាពតានតឹង
ភាពតានតឹង ដើរតួនាទីដច ូ ជាថ្នព ំា ល ុ ដែលបំផាញរា ្ល ងកាយ
យើងបនច ិ្ត មង ្ត ៗ។ ការមានផ្ទោ ៃព ះដល ែ មិនចង់បានអាច នាំឱយ្ មានកមត ិ្រ នៃភាពតានតឹងកើនឡើងខ្ពស។ ់ កយ ្រោ មកទៀត ប្រសន ិ បើដគ ៃ រូ បស់អក ្ន មិនបានយកចិតទ ្ត ក ុ ដាក់
មើលថែរក្សាអ្នក វានឹងធ្វោ ើអ យអ្នកមានអារម្មណក ៍ ណ្តច ោ កណង ្តែ ។ ភាពតានតឹងអំឡង ុ ពេលមានផ្ទោ ៃព ះបង្កអោយ
មានអតខ ្រា ស ្ព ច ់ ពោ ំ ះការកើតមានជំងធ ឺ ក ា្ល ទ ់ ក ឹ ចិតក ្ត យ ្រោ សមល ្រា ។ ស្ត្ដ រី ល ែ នឹងក្លយ ា ជាម្តយ ា ថថ ្មី ោងទា ្ម ង ំ នោះអាច
ជួយបញ្ហាប្រាក់កាក ការញៀន និងប្រាក់ចំណូលភាគច្រើន
ទំនងជាអាចប្រឈមមុខនឹងការកើតមានជំងធ ឺ ក ា្ល ទ ់ ក ឹ ចិត្ត ក្រោយសម្រាល។
2. អ័រម៉ូនប្រែប្រួល
មានជម្រស ើ នៃការព្យាបាលជាច្រន ើ ដែលអាចធ្វើអោយ ប្រសរើ ឡើងនូវជំងធ ឺ ក ា្ល ទ ់ ក ឹ ចិតក ្ត យ ្រោ សំរាល។ ក្នង ុ ចំណោម ជម្រើសជាច្រើននោះ, ការផ្តល់ប្រឹក្សានិងការប្រើថ្នាំមាន
ដល ែ ទាក់ទងទៅនឹងថ្ន,ំា អ្នកគួរតព ែ គ ិ ះ្រោ ជាមួយអ្នកផល ្ត ់ សេវាថែទាំសុខភាព។
ប្រសិទ្ធិភាពបំផុត។
តើអ្នកជំងឺអាចជួយខ្លួនឯងបានរឺទេ?
ម្មណ៍ និងស្ថានភាពផ្លូវចិត្តរបស់អ្នក។ ដូចដែលអ័រម៉ូនរបស់
ក្នុងការប្រឹក្សា គ្រូពេទ្យអាចណែនាំឱ្យអ្នកទទួលបានការ
នេះគឺជាវិធីដើម្បីដោះស្រាយជាមួយនឹងជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត
ពេលដែលកូនរបស់អ្នកកើត កម្រិតអរម៉ូនធ្លាក់ចុះ។ ដូ
លិកលក្ខណៈរបស់អក ្ន ជំងន ឺ ម ី យ ួ ៗ ដូចះេ្ន គព ូ្រ ទ េ យ្ អាចធ្វើ
ការកើនឡើង និងធ្លាក់ចុះនៃកម្រិតអ័រម៉ូនអាចផ្លាស់ប្តូរអារអ្នកបានកើនឡើងនៅពេលដល ែ អ្នកមានផ្ទោ ៃព ះ។ នៅ
ច្នេះការផ្លាស់ប្តូរអរម៉ូនទាំងនេះនឹងអាចជំរុញអោយមាន ជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តបន្ទាប់ពីនោះ។
3. ប្រវត្តិសាស្រ្តនៃការធ្លាក់ទឹកចិត្តពីមុន
ប្រសិនបើអ្នកមានក្រុមគ្រួសារដែលធ្លាប់មានជំងឹធ្លាក់ទឹក
ព្យាបាលដោយគព ូ្រ ទ េ យ្ តវូ្រ យល់ដង ឹ អាកប្បកិរយា ិ និងបុគ-្គ អោយអ្នកជំងប ឺ ញ្ចៀសផុតពកា ី រគិតអាកក ្រ ោ ់អ យទៅជា រឿងល្អៗ ។ ដូចគ្នានេះផងដែរ, គ្រូពេទ្យចិត្តវសាស្ត្រនឹង ប្រាប់អ្នកអំពីរបៀបក្នុងការដោះស្រាយជាមួយនឹងស្ថាន ភាពទាំងនេះនៅក្នុងវិធីវិជ្ជមានមួយ។
ចិត្ត ឬទទួលរងពីការធ្លាក់ទឹកចិត្តជាញឹកញាប់ អ្នកទំនង
ថ្នាំប្រឆាំងនិងការធ្លាក់ទឹកចិត្តក៏អាចជួយអោយអ្នកល្អប្រ-
ម្រាល។
ធ្វឱ ើ យ្ អ្នកមានអារមណ ្ម ប ៍ ស ្រ រើ ជាងមុន។ សូមកុព ំ យបា ួ្រ រម្ភ
ជាអាចប្រឈមមុខខ្ពស់ ចំពោះជំងធ ឺ ក ា្ល ទ ់ ក ឹ ចិតក ្ត យ ្រោ ស-
4. ញៀន
ប្រសន ិ បើអក ្ន កំពង ុ ញៀនគ្រឿងស្រវង ឹ ការជក់បារី ឬសារ-
សើរផងដែរ។ វានឹងគ្រប់គ្រងលើអារម្មណ៍របស់អ្នក និង
វេជ្ជបណ្ឌត ិ របស់អក ្ន នឹងចេញវេជ្ជបញ្ជាថដ ្នាំ ល ែ មានសុវតភា ិ្ថ ពបំផត ុ សំរាប់អក ្ន ។ បស ្រ ន ិ បើអកបា ្ន នបញ្ហាណាមួយ
រួមជាមួយនឹងការព្យាបាលទាំងអស់ការព្យាបាល ខាងកម ្រោ និងការធ្វើអោយមានអារម្មណ៍ល្អដោយខ្លួនឯង!
1. បំពេញបញ្ហាចាំបាច់របស់អ្នកឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។ បរិ-
ភោគអាហារអោយតម ឹ្រ តវូ្រ និងគង េ អោយបានគ្របគ ់ ន ្រា ់ នៅពេលយប់។
2. ព្យាយាមគិតរឿងវិជ្ជមាន។
3. ចែករំលែកអារម្មណ៍របស់អ្នកជាមួយដៃគូរបស់អ្នក។
4. ធ្វើអោយអារម្មណ៍ល្អ តុបតែងមុខ ស្លៀកពាក់អោយ បានស៊ច ិ ស៊ី ធ្វអោ ើ យអារម្មណថា ៍ អ្នកដូចជាព្រះមហាក្សត្រី ដ៏អស្ចរា យ្ ភ្លម ា នោះអារមណ ្ម រ៍ បស់អក ្ន នឹងតវូ្រ បានកប ែ ។ ្រែ
5.ធ្វើលំហាត់ប្រាណមួយចំនួនដើម្បីឱ្យកម្រិត seroto-
nin របស់អក្ន កើនឡើង នោះចរនក្ត ងុ្ន សសរសៃប្រសាទ របស់អ្នកនឹងត្រូវបានពង្រឹងជាវិជ្ជមាន។
ធាតុញៀនខុសច្បាប់ផស្ ង េ ទៀតជាបញ្ហស ា ខ ុ ភាពជាច្រន ើ រួមជាមួយនឹងជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តក្រោយសម្រាលអាចកើត មានឡើង។
តើអក ្ន មានហានិភយ ័ ខ្ពសច ់ ពោ ំ ះការកើតមានជំងធ ឺ ក ា្ល ទ ់ ក ឹ ចិត្តក្រោយសម្រាលដែរឬទេ?
ប្រសិនបើអ្នកកំពុងដោះស្រាយជាមួយបញ្ហាណាមួយដែ លមានដូចខាងក្រោម អ្នកអាចជួបប្រទះជំងឺធ្លាក់ទឹកចិ ត្តក្រោយសម្រាល។ ដូច្នេះ ទាំងនេះគឺជាការស្មានទុក
មុននៃការកើតមានជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តដែលអ្នកមិនគួរតែ ជៀសវាង,
• សម្រាលកូនមិនគ្រប់ខែ • កូនដែលកើតមករងរបួសកំឡុងពេលសម្រាល • ទារកស្ថិតក្នុងការសង្គ្រោះបន្ទាន់ • កង្វះនៃការគាំទ្រពីសង្គម • មានបញ្ហាបំបៅដោះកូន • មានទារកច្រើន • ទារកមានសម្បុលស្វាយ • អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ • ជំងឺទឹកនោមផ្អែមអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ • មានបញ្ហាជាមួយដៃគូ • អ្នកជំងឺមានអារម្មណ៍មិនប្រក្រតី តើពេលដែលម្តាយឃើញកូនកើតមកខ្វះអុកស៊ីសែន(កូ នកើតមកពណ៌ស្វាយ)ធ្វើអោយម្តាយនោះមានជំងឺធ្លាក់ ទឹកចិត្តដោយរបៀបណា?
ដោយមិនមែនការសង្ស័យទារកដែលកើតមកមានពណ៌ ស្វាយបានធ្វើអោយម្តាយមានជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តរហូតដ
ល់80% ដែលរោគសញ្ញានេះបានធ្វើអោយម្តាយមានជំ ងឺកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅៗ។
តើមានការព្យាបាលណាមួយដែលអាចដោះស្រាយបញ្ហា នេះបាន?
39
WHO AM I? A look in the life of
Dy Sonita
1
2
At 25 years old, she’s been a successful singer and actress in the country. Performing at school has been her stepping stone and her major training was joining television singing competitions. Today, she is considered as a prominent vocalist who sings original songs. នៅក្នុងវ័យ 25 ឆ្នាំនាង គឺជាតារាចម្រៀងនិងជាតារាស-
ម្តែង ដែលទទួលបានជេាគជ័យនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ការសម្តែងនៅក្នុងសាលាគឺជាការបោះជំហានមួយរបស់ នាងរួមជាមួយនឹកការហ្វឹកហាត់ទៀតនោះបាននាំអោយ
រូបនាងចូលរួមការប្រកួតប្រជែងច្រៀងតាមទូរទស្សន៍។ ថ្ងន ៃ ះេ នាងតវូ ្រ បានគចា េ ត់ទក ុ ថាជាអ្នកចំរៀងដ៏លប្ ល ី បា ្ ញ ម្នាក់ដែលច្រៀងចម្រៀងនិពន្ធដោយខ្លួនឯង។
40
Sonita had a cyst when she was still young and she had to undergo a medical operation where she stayed in the hospital for a week. Beside it, she had trouble managing her time and had always ended up getting sick. However, she decided to be improve her health now by avoiding fermented foods, exercising regularly, eating a well balanced diet, and getting enough sleep.
3
អស់រយះពេលមួយសប្ដហ ា ។ ៍ កព ្រៅ ន ី ះេ នាងក៏មានការលំ-
What’s Sonita’s daily health routine? She cleanses her mouth with oral mouth wash after waking up in the morning, drinks a glass of warm water and a glass of milk even before going to bed. Her exercises routine involves yoga two times per week.
នះេ ។ ទោះជាយ៉ង ា ណាក្តីនាងបានសំរច េ ចិតធ ្ត ោ ្វើអ យសុខ-
តើអទៅ ី្វ ជាទម្លប ា ថ ់ រែ ក្សាសុខភាពជាប្រចាំថរៃ្ង បស់ សូន-ី
ចំណអា ី ហារផ្អប ា កា ់ រធ្វល ើ ហា ំ ត់បណ ្រា ឱ្យបានទៀងទាត់ញំា៉
នាងខ្ពលមា ់ ត់របស់នាងជាមួយនឹងទឹកខ្ពលា ់ម ត់កយ ្រោ ពល េ
សូនីតាធ្លប ា មា ់ នគីសនៅពេលដែរនាងនៅកង ្មេ ហើយនាង
តវូ្រ បានឆ្លងកាត់ការវះកាត់នង ិ សំរាកព្យាបាលនៅមន្ទរី ពេទយ្ បាកក្នង ុ ការៀបចំនវូ ពល េ វលា េ ដោយសារតប ែ ញ្ហស ា ខ ុ ភាព ភាពរបស់នាងកាន់តប ែ ស ្រ ើជាងមុនដោយជៀសវាងការញ៉ំា របបអាហារមានតុលយ្ ភាពល្អនង ិ គង េ អោយបានគប ្រ គ ់ ន ្រា ។ ់
តា?
កក ្រោ ពគ ី ង េ រួចហើយផឹកទឹកក្តឧ ៅ ណ្ហៗ និងផឹកទឹកដោះ-
គោមួយកែវមុនពេលចូលគេង។ ការធ្វើលំហាត់ប្រាណ របស់នាងរួមបញ្ចល ូ ការធ្វយ ើ ហ ូ ព ា្គ រី ដងក្នង ុ មួយសប្តហ ា ។ ៍
4
Her advice for people regarding better health care is that they should eat breakfast containing a carbohydrate and protein. Exercise is also her recommendation where everyone should play a sport at least once a week. As for food, a healthy balanced diet is a must--a lot of vegetable and mixed fruit juice. ដំបន ូ ន ា្ម របស់នាងសមប ្រា ម ់ នុសស្ ដែរចង់បានសុខភាពល្អ
គឺពក ួ គេគរួ តែញ៉អា ំា ហារពេលព្រក ឹ ដែលមានជាតិកាបូអ-ុី
ដត ្រា និងប្រត ូ អ េ ន ីុ រួមគ្ន។ ា ធ្វល ើ ហា ំ ត់បណ ្រា សំរាប់អក ្ន គ្រប់ គ្នគ ា រួ តល ែ ង េ កីឡាយ៉ង ា តិចមង ្ត ក្នង ុ មួយសប្តហ ា ។ ៍ បរិភោគ
អាហាមានដល ែ មានបន្លផ ែ ឈ ែ្ល ដ ើ ម ើ ប្ ទ ី ទួលបាននូវសុខភាពល្អ។
41
5 COUPLE’S POOR HYGIENE TRAITS THAT MAY NEGATIVELY AFFECT YOUR RELATIONSHIP Is it hard to love someone who doesn’t even love himself or herslef? Aside from the division of labor and finance talks that couples always tackle, one issue that has always been hard to communicate with is personal hygiene. Many couples experience similar issues in sharing their frustrations about their partners’ hygiene.
Couples are deemed to help each other build a better life and work through issues in their relationship. At times, your partner doesn’t complain about your hygienic issues but that doesn’t mean that they are wholly willing to accept your sanitary ways. Many believe it is even a taboo to speak about these issues to avoid hurting their loved ones. Healthwise Digest lists here the many negative impacts of living with unhygienic partners and the best solution to address these issues. គូរស្នេហ៍ខ្វះអនាម័យ 5 គូបានបង្ហាញពីផលប៉ះពាល់អវិជ្ជ-
មានចំពោះទំនាក់ទន ំ ងដោយសារបញ្ហគ ា ន ា្ម អនាម័យគូស-ា្វ មីភរិយាតវូ្រ ជួយគ្នក ា ង ុ្ន ការកសាងជីវត ិ អោយបានល្អបស ្រ រើ
ជាងមុន និងរួមគ្នដោ ា ះសយ ្រា បញ្ហក ា ង ុ្ន ជីវត ិ គូរបស់ពក ួ គេ។
ជួនកាល ដៃគូរបស់អ្នកមិនហាននិយាយអំពីបញ្ហាអនាម័យ របស់អ្នក ប៉ុន្តែមិនមែនមានន័យថាពួកគេមានឆន្ទៈក្នុងការ ទទួលយកទាំងស្រុងអំពីរបៀបដែលអ្នកធ្វើអនាម័យនោះ ទេ។
មនុស្សជាច្រើនជឿថា វាគឺជាបម្រាមក្នុងនិយាយអំពីបញ្ហា
ទាំងនេះដើម្បីជៀសវាងការប៉ះពាល់ដល់មនុស្សជាទីស្រឡាញ់របស់ពួកគេ។ ទស្សនាវដ្តី Healthwise
Digest
នឹងរៀបរាប់ពីផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានជាច្រើនចំពោះការរស់
នៅជាមួយដៃគូដែលគ្មានអនាម័យ និងដំណោះស្រាយល្អ ៗដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ។
42
1
BAD BREATH
Bad breath is no joke when it comes to relationships. Your partner may likely forgive you for a few instances of malodorous breath but living with it on a daily basis, for years, is something that can be difficult to accept and tolerate. Take a good visual of you whispering something to her ear, as a romantic gesture, but the breath that comes out of your mouth stinks. The result would not be what you expected. Instead of a better intimacy, you will likely push your partner away. The solution: Having a better oral hygiene is the top most recommendation. BE SENSITIVE. If you feel like bad breath comes out of your mouth frequently even if you respect your oral hygiene rituals, immediately seek dental attention. 1. ក្លិនមាត់មិនល្អ
ក្លិនមាត់មិនល្អគឺមិនមែនជារឿងលេងសើចដែលយើងមិន
ត្រូវខ្វល់ចំពោះបញ្ហាទំនាក់ទំនងនោះឡើយ។ ដៃគូរបស់អ្នក ទំនងជាអាចអត់ទោសអោយអ្នកសម្រាប់ករណីមួយចំនួន
នប ៃ ញ្ហក ា ន ិ ្ល ដង្ហម ើ នះេ ប៉ន ុ កា ្តែ ររស់នៅជាមួយវាជារៀងរាល់
ថ្ងៃ ជាច្រន ើ ឆ្នគ ំា ជា ឺ អ្វដ ី ល ែ អាចជាការលំបាកក្នងកា ុ រទទួល យក និងការអត់ធ្មត់។
ចូរឆ្លៀតរកពេលពេលវេលាដ៏ល្អមួយដើម្បីស្វែងយល់ជាមួយ នឹងកាយវិការដ៏រម ូ៉ ន ែ ទិចទៅខ្សប ឹ ដាក់តច ្រ ៀកដគ ៃ រូ បស់អក ្ន ដោយខ្យល់ដង្ហម ើ មិនល្អពីមាត់របស់អក ្ន ពេលនោះអ្នកនឹង
2
ឃើញពីលទ្ធផលដែលទទួលបានគឺខុសពីអ្វីដែលអ្នកបាន
ការណនា ែ ដ ំ ល ៏ ប ្អ ស ្រ រើ បំផត ុ ។ តវូ្រ តែមានការប្រង ុ ប្រយត ័ ។ ្ន
ការស្នទ ិ ស ្ធ ល ា្ន ល្អក ូ ល្អន ើ តែបរែ ជាត្រវូ ដៃគរូ ញ ុ ចេញទៅវិញ។
ពីមាត់ជាញឹកញាប់បទោ ើ ះជាអ្នកបានគោរពតាមវិធថ ី ទា ែ ំ
រំពឹងទុកមិនខាន។ ជំនួសអោយអារម្មណ៍ដែលអាចត្រូវមាន
ដំណោះស្រាយ:
ការមានអនាម័យក្លនម ិ ាត់លប ្អ ស ្រ រើ គឺជាវិធដ ី ល ែ ស្របតាម
ប្រសិនបើអ្នកមានអារម្មណ៍ថា ដូចជាមានក្លិនមិនល្អចេញ
មាត់ធ្មេញបានទៀងទាត់ក៏ដោយ ត្រូវតែស្វែងរកជំនួយពី ទន្តពេទ្យជាបន្ទាន់។
DIRTY HANDS
Some say that your partner is a reflection of you. So if you are seen at gatherings with your partner, whose hands are dirty and nails are stained, it would likely reflect the kind of support you have in your partner. Our hands are commonly exposed to thousands of germs and microorganisms. These do not only affect your physical image but also your health. And living together requires sharing things, which could be a vessel in passing microbes to your husband or wife. The solution: Scientists have already provided us the best answer--SOAPS. In any market you go, you will find a variety of soaps. Some are labelled to be 99% powerful in wiping off microorganisms on your skin. It also helps prevent a lot of sanitary diseases. Wash your hands frequently-after using the comfort room, before and after meals, or after doing activites that exposes you to in dirty things.
នៅក្នង ុ ទផ ី សា ្ រដល ែ អ្នកបានទៅ អ្នកនឹងឃើញសាប៊ជា ូ ចន ើ ្រ ប្រភទ េ ផ្សង េ គ្ន។ ា មួយចំនន ួ តវូ្រ បានដាក់សាកថា ្ល អាចស-
ម្លាប់មេរោគលើស្បែកបានរហូតដល់ 99%។ វាអាចជួយ ការពារបានយ៉ង ា ច្រន ើ ពីជង ំ ដ ឺ ល ែ បង្កឡង ើ ពីការគ្មន ា អនាម័យ ។ លាងសំអាតដៃរបស់អ្នកអោយបានញឹកញាប់បន្ទាប់ពីការបន្ទោរបង់រួច មុន និងក្រោយពេលញុំាអាហារ
ឬក្រោយពីធ្វើសកម្មភាពមួយចំនួនដែលអាចប្រឈមមុខ ជាមួយរបស់ដែលកខ្វក់។
3
UNPLEASANT BODY ODOR
Again, do not give your partner a reason to move away from you. No, it is not because your partner hates you but because s/he might not resist the foul smell of your body. Eventually, this could be a reason for her to entirely lessen her romantic liking with you.
ជាថ្មីម្តងទៀត សូមកុំផ្តល់ហេតុផលណាមួយឱ្យដៃគូរប
ដំណោះស្រាយ:
ដំណោះស្រាយ:
The solution: Our body constantly produces sebum and if these are not thoroughly washed off, unpleasant smells are triggered. The fix is very simple. Take showers more often. Take one or two showers per day and this will keep your body fresh and clean. There are also deodorizing products that could keep you sweat-free most of the day.
យ៉ាងល្អគឺ សាប៊ូ។
3. ក្លិនខ្លួនមិនល្អ
2. ដៃកខ្វក់
មនុស្សខ្លះនិយាយថាដៃគូខ្លួន គឺជាកញ្ចក់ឆ្លុះពីខ្លួនឯង។ ដូចះេ្ន ប្រសន ិ បើពល េ ជួបជុម ំ ត ិ ភ ្ត កជា ិ្ត មួយដគ ៃ ដ ូ ល ែ មាន
ដៃកខ្វក់ ហើយក្រចកមិនមានអនាម័យ វាទំនងជាអាច
ឆ្លះុ បញ្ចង ំ ា ពប ី ភ ្រ ទ េ នកា ៃ រគាំទព ្រ ដ ី គ ៃ រូ បស់អក ្ន ចោ ំព ះអ្នក។
ជាទូទៅ ដៃត្រូវបានប៉ះពាល់ទៅនឹងមេរោគរាប់ពាន់។ ទាំងនះេ មិនត្រម ឹ តែមានឥទ្ធព ិ លដល់រាងកាយនោះទេ ប៉ន ុ ្តែ
ថែមទាំប៉ះពាល់ដល់សុខភាពរបស់អ្នកទៀតផង។ ម្យ៉ាងវិញ ទៀត ការរស់នៅជាមួយគ្នាតម្រូវឱ្យមានការចែករំលែក
របស់បប ្រើ ស ្រា ជា ់ មួយគ្នដ ា ល ែ ជាហត េ អា ុ ចធ្វើអោយឆ្លង ដល់ដៃគូម្ខាងទៀតដូចជាប្តី ឬប្រពន្ធ។
អ្នកវិទយា ្ សាស្ដ្រ បានផ្តលរ់ ច ួ ទៅហើយដល់យង ើ នូវចម្លយ ើ
ស់អ្នកអោយនៅឆ្ងាយពីអ្នក។ ទេ វាមិនមែនដោយសា រតែដៃគូរបស់អ្នកស្អប់អ្នកនោះទេ ប៉ុន្តែដោយសារតែ
គាត់ / នាងមិនអាចទ្រាំបាននឹងក្លិនអាក្រក់នៃរាងកាយរ បស់អ្នក។ នៅទីបំផុត វាអាចជាហេតុផលមួយដែលធ្វើ
អោយនាងអស់អារម្មណ៍រូមែនទិចជាមួយអ្នកទាំងស្រុង។
រាងកាយរបស់យើងជានិច្ចជាកាលតែងតែបញ្ចេញជាតិ
ខ្លញ ា ម ់ កក្រៅ ប្រសន ិ បើអក ្ន មិនបានលាងសម្អាតវាអោយ បានស្អាតល្អទេ វានឹងបង្កអោយយើងមានក្លិនខ្លួនកើត
ឡើង។ ការកែបគ ្រែ មា ឺ នភាពសាមញ្ញបផ ំ ត ុ គឺដោយគន ្រា ់ តែងូតទឹកសម្អាតខ្លួនអោយបានញឹកញាប់។ សូមងូតទឹក
សម្អាតខ្លួនអោយបាន ២ ទៅ ៣ ដងក្នុងមួយថ្ងៃនោះរាងកាយរបស់អ្នកនឹងមានភាពស្រស់ថ្លា និងគ្មានក្លិន។ មាន
ផលិតផលបំបាត់កន ិ្ល មួយចំនន ួ អាចជួយរក្សារាងកាយរបស់ អោយស្ងួតបានពេញមួយថ្ងៃ។
43
4
POOR BODY CONDITION
Yes marrying someone could also signfy marrying that someone’s imperfection. However, there are just so many things that can be accepted especially if that imperfection could affect your partners health. Gaining weight, losing skin glow or maintaining an odious body odors could be signs of poor body condition, which could signify poor health. And this should be addressed to your partner if you feel that s/he is currently living under any of the conditions. Essentially, your self-esteem confidence help better trust romance among partners.
44
and and
The solution: Maintaining your body in good shape is a little more complex than the above hygiene habits. It requires exercising, proper dieting, and reducing eating portions. This lifestyle will improve not only your physical appearance but also your self-wroth and confidence. When you love how you feel inside, everything else follows. Encourage yourself to also groom your body and improve your dressing habits. 4. ខ្វះអនាម័យខ្លួនប្រាណ
បាទ ការរៀបការមិនប្រាកដថាអាចជួបនរណាម្នាក់ដែល មានភាពល្អឥតខ្ចោះទាំងស្រុងនោះទេ។ ទោះយ៉ាងណា
មានរឿងជាច្រើន ដែលអាចទទួលយកបានជាពិសេស ប្រសិនបើភាពមិនល្អឥតខ្ចោះនោះអាចប៉ះពាល់ដល់សុខ
5
UNSANITARY HOME
Remember your mom lashing out at you in your adolescent years because you don’t clean your room regularly?
ចាំបានទេម្តាយរបស់អ្នកបានវាយអ្នកកាលពីអ្នកនៅវ័យ
Same goes to you living independently with your partner under a single roof. The problem is that, you cannot expect your partner to always lash out at you and be like you parents in following your daily activities. Living in a dirty and unkempt house is one to avoid.
ដូចគ្នាចំពោះអ្នកដែលរស់នៅដោយឯករាជ្យជាមួយដៃគូ
Viruses and bacteria thrive for a long time in different surfaces--it can be in your laptop, your carpet, your cupboard or in your walls and you cannot even notice them swarming in it. These microorganizsms definitely cause health issues and living in a clean environment reduces infections and diseases.
ភាពដៃគូររបស់អ្នក។ ឡើងទម្ងន់ ស្បែកស្រអាប់ ឬមានក្លិនខ្លួនមិនល្អអាចជា
សញ្ញានៃការគ្មានអនាម័យខ្លួនប្រាណដែលអាចចង្អុញប-
ង្ហាញដល់ការមានលក្ខខណ្ឌសុខភាពមិនល្អ។ ហើយរឿង នេះវាគួរតែតវូ្រ បានដោះស្រាយទៅកាន់ដគ ៃ រូ បស់អក ្ន បើ
អ្នកមានអារម្មណថា ៍ គាត់ / នាងបច្ចប ុ ប្ ន្នកព ំ ង ុ រស់នៅទាំង ទើសទាល់។
ភាពសំខាន់នោះគឺ ការមានទំនក ុ ចិត្ត និងជំនឿជាក់លខ ើ ន ួ្ល
The solution: Ensure that your home is always a haven of cleanliness, free from from microbes, viruses and infections. The kitchen is a prime area for germs because of the many crevices that can hold water or splatters of food. Do not wait for hours to wash the dishes when you can just give a few minutes of your time washing them. Also, areas like carpeting, upholstery or bedding, can worsen allergies and asthma if not regularly vaccumed or cleaned. 5. កង្វះអនាម័យផ្ទះសម្បែង
ជំទង់ដោយសារអ្នកមិនទាន់អាចចេះរៀបចំបន្ទប់អោយ បានស្អាតល្អ?
នៅកម ្រោ ដំបល ូ តម ែ យ ួ ។ បញ្ហគ ា ឺ អ្នកមិនអាចរំពង ឹ ថា ដៃគូរបស់អ្នកនឹងតែងតែវាយ ឬស្តីបន្ទោសអោយអ្នកដូច ឪពុកម្តយ ា របស់អក ្ន រហូតនោះទេ។ ហើយការរស់នៅក្នង ុ
ផ្ទះកខ្វក់ និងគ្មន ា ការយកចិតទ ្ត ក ុ ដាក់ថទា ែ ំ គឺជាប្រការគួរ ជៀសវាង។
មេរោគ និង បាក់តេរីអាចរស់នៅបានរយៈពេលយូរនៅ លើផន ៃ្ទ រៃ បស់ផស្ ង េ ៗគ្នា វាអាចនៅក្នង ុ កុព ំ យ្ ទ ូ រ័ យួរដៃ កំ-
រាលព្រំ ទូដាក់ចាន ឬនៅក្នុងជញ្ជាំងរបស់អ្នក ហើយអ្នក
មិនអាចសូម្បីតែកត់សម្គាល់ឃើញពួកគេរីកសាយភាយ នោះទេ។ កត្តាទាំងនេះពិតជាអាចនាំអោយមេរោគបង្ក
បញ្ហដ ា ល់សខ ុ ភាពរបស់អក ្ន ។ ការរស់នៅក្នង ុ បរិសន ា្ថ ស្អត ា នឹងជួយកាត់បន្ថយការឆ្លងមេរោគ និងជំងឺបាន។ ដំណោះស្រាយ:
ធានាអោយបានថាផ្ទះរបស់អ្នកគឺតែងតែមានអនាម័យ ដោយមិនមានផ្ទុកមេរោគឡើយ។ ផ្ទះបាយ គឺជាតំបន់
សំខាន់សម្រាប់មេរោគដោយសារតែជញ្ញាំង ដែលមាន
ប្រហោងអាចដកទឹក ឬម្ហូបអាហារដែលខ្ទាតទៅតោង
ភ្ជាប់នៅទីនោះ។ សូមកុំចំណាយពេលទុកចានចោលជា ច្រើនម៉ោងដោយមិនលាងខណៈពេលដែលអ្នកគ្រាន់តែ ចំណាយពេល ៥ ទៅ ១០នាទីដម ើ ប្ ស ី ម្អត ា វាជាការសច ្រេ ។ ដូចគ្នន ា ះេ ផងដែរ តំបន់ដច ូ ជា កមល ្រា ព្រំ សម ្រោ ពូក ឬ
ស្រោមខ្នើយអាចបង្កអោយអ្នកមានបញ្ហាអាលែហ្សី ឬ ជំងឺហឺត ប្រសិនបើមិនមានការសម្អាត ឬបូមដូលីអោយ បានទៀងទាត់។
ឯងអាចធ្វអោ ើ យភាពជឿជាក់ និងអារម្មណរ៍ ម ូ៉ ន ែ ទិចរវាង គ្នា និងគ្នាកាន់តែប្រសើរឡើង។ ដំណោះស្រាយ:
រក្សារាងកាយរបស់អកអ ្ន ោយមានអនាម័យគឺមានលក្ខណៈ ស្មុគ្រស្មាញជាងទម្លាប់នៃការរក្សាអនាម័យទាំងអស់ខាង លើបន្តច ិ ។ វាតម្រវូ ឱ្យមានការធ្វល ើ ំហាត់បណ ្រា ការគប ្រ -់ គង ្រ របបអាហារអោយបានតម ឹ្រ ត្រវូ និងកាត់បន្ថយការញុាំ ច្រន ើ ។ របៀបរស់នៅបែបនេះនឹងធ្វឱ ើ យ្ បស ្រ រើ ឡើងមិន
ត្រឹមតែរូបរាងរបស់អ្នកប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបង្កើន
ជំងច ឺ ត ិ ្ត និងភាពជឿជាក់ទៀតផង នៅពល េ ដល ែ អ្នកស-្រ ឡាញ់ របៀបដែលអ្នកមានអារមណ ្ម ច ៍ ញ េ ពខា ី ងក្នងន ុ ោះ អ្វីផ្សេងទៀតនឹងមកតាមក្រោយ។ លើកទឹកចិត្តខ្លួនអ្នក ដើម្បីបង្កើនភាពល្អប្រសើរដល់រាងកាយ និងទម្លាប់ក្នុង ការស្លៀកពាក់របស់អ្នក។
45
46
DKSH CSR PROJECT - Giving back to your Employees HD Cares, together with the HD magazine, aims to: provide effective health care education (facts, figures and advices on specific health topics and conditions) to those who have limited access on health information such as Cambodia’s workforce; make health education a part of every private organization and entity’s CSR projects; become an immediate instrument in fostering health and wellness in Cambodia; and instill among workers and employees that reading on health is a crucial part of corporate culture
Pancam Group The Blue Pumpkin CBM Co., Ltd. Tylenol and Fugacar Activation 47
THIS MONTHlisting HOSPITALS AND CLINICS Le Cabinet Infirmiers Francais +855 96 64 25 96 lecabinetpp@gmail.com Pan Clinic Medical Beauty Center Paragon Shopping Center Street 214, 1st Floor Phnom Penh, Cambodia +855 92 98 78 10 European Dental Clinic No. 160A, Norodom Blvd, Phnom Penh, Cambodia +855 23 211 363 Central Hospital No. 82A, St. 154) Phnom Penh, Cambodia +855 11 322 224 Women-Baby’s Center Room 403, #23, St. 112 Business Center KTT (KT Tower) wbc@wbcanna.com www.wbcanna.com +855 98 800 921 International Chiropractic Clinic No. 67 Bis, St. 240 Phnom Penh, Cambodia info@cambodiachiropractic.com www.cambodiachiropractic.com +855 23 223 101 Sonja Kill Memorial Hospital P.O. Box 0705 Kampot, Cambodia +855 77 666 752
BANKS ABA Bank No.148, Preah Sihanouk blvd., Phnom Penh Cambodia +855 23 225 333 www.ababank.com Maybank No. 144, 217 Veng Sreng Boulevard, Phnom Penh +855 23 424 482
RESTAURANTS Cabaret Restaurant #159, Street 154 | Corner Street 81 Phnom Penh, Cambodia +855 92 650 980 Kaviar Restaurant No. 22, Street 55 corner Street 242 Phnom Penh, Cambodia +855 17 390 066
48
KWest Restaurant No. 1, Preah Sisowath Quay corner St. 154 Phnom Penh, Cambodia +855 23 214 747 Le Moon No. 1, Preah Sisowath Quay corner St. 154 Phnom Penh, Cambodia +855 23 214 747 Hagar Restaurant & Catering + 855 92 333 142/ 092 333 095 / 012 306 075 No. 44 Street 310, Beoung Keng Kang 1, Phnom Penh, The Grey Khmer Grill Acha Sva (St.), King’s Road Angkor, Wat Bo Village, Siem Reap +855 63 966 940
HOTELS Indochine Hotel No. 28-30, Street 130, Phnom Penh, Cambodia +855 23 211 525 Himawari Hotel No. 313, Preah Sisowath Quay, Phnom Penh +855 23 214 555 Hotel Sofitel Phnom Penh Phokeethra No.26 Old August Site, Sothearos Boulevard, Phnom Penh 12301 +855 23 999 200
CAFES AND PASTRIES Wings Coffee No. 28BEo, St. 310, Phnom Penh, Cambodia +855 98 840 231 Joma Cafe No. 294, Norodom Blvd, Phnom Penh +855 23 993 722 The Blue Pumpkin No. 563, Mondul 1 Village, Sangkat Svay Dangkum, Siem Reap City, Siem Reap +855 63 963 574 No. 7, St. 380, Phnom Penh +855 23 987 153 St. 57, corner of St.288
Phnom Penh +855 23 991 818 No. 2Eo, St. 106, Phnom Penh +855 93 996 070 No. 69, St. 566, Phnom Penh +855 23 991 883 Tous Les Jour No. 298 Preah Monivong Boulevard, Phnom Penh +855 93 372 222
BEAUTY SHOP AND SALON Chanails #46, street 352 (entrance on street 57) Phnom Penh, Cambodia +855 23 987 789 Tips and Toes #17 Beo, Street 278 Phnom Penh, Cambodia +855 23 987 442 The Hair Lab No. 23, St. 310 Sangkat Boeung Keg Kang I, Phnom Penh +855 23 222 638 Dermalogica Perfect Skin PSL No. 23, St. 310 Sangkat Boeung Keg Kang I, Phnom Penh +855 23 222 603
NGOs HIV/AIDS Coordinating Committee (HACC) SL International Limited (2nd floor): #10, St. Oknha Pich(242), Phnom Penh, Cambodia +855 23 217 964 GROCERY MART Natural Garden No. 214, Street 63, Boeung Keng Kang I, Chamkar Morn, Phnom Penh Tel: 023 555 20 28 info@ngkhmer.com No.243Eo, Street 63, Boeung Keng Kang I, Chamkar Morn, Phnom Penh Tel: 023 555 20 28 Street Corner 240 & Pasteur Street 51, Daun Phen, Phnom Penh Tel: 060 444 058
49
AVAILABLE at pharmacies with Tanakan Product Representative មាននៅ
AVAILABLE at pharmacies with Tanakan Product Representative មាននៅ
AVAILABLE at pharmacies with Tanakan Product Representative មាននៅ
AVAILABLE at pharmacies with Tanakan Product Representative មាននៅ
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
ផលិតផល Tanankan នៅទីនោះ
ផលិតផល Tanankan នៅទីនោះ
ផលិតផល Tanankan នៅទីនោះ
ផលិតផល Tanankan នៅទីនោះ
AVAILABLE at Ucare pharmacy
AVAILABLE at Ucare pharmacy
AVAILABLE at Ucare pharmacy
AVAILABLE at Ucare pharmacy
មាននៅ
មាននៅ
មាននៅ
មាននៅ
ដែលមានអ្នកតំណាង
ដែលមានអ្នកតំណាង
ដែលមានអ្នកតំណាង
ដែលមានអ្នកតំណាង
ឱសថស្ថាន Ucare
ឱសថស្ថាន Ucare
ឱសថស្ថាន Ucare
AVAILABLE at pharmacies with Gastropulgite Product Representative
AVAILABLE at pharmacies with Gastropulgite Product Representative
AVAILABLE at pharmacies with Gastropulgite Product Representative
AVAILABLE at pharmacies with Gastropulgite Product Representative
មាននៅ
មាននៅ
មាននៅ
មាននៅ
ឱសថស្ថាន Ucare
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់
ផលិតផល Hiruscar នៅទីនោះ
ផលិតផល Hiruscar នៅទីនោះ
ផលិតផល Hiruscar នៅទីនោះ
ផលិតផល Hiruscar នៅទីនោះ
AVAILABLE at HelpPlus pharmacy
AVAILABLE at HelpPlus pharmacy
ដែលមានអ្នកតំណាង
មាននៅ
ឱសថស្ថាន HelpPlus
50
ដែលមានអ្នកតំណាង
មាននៅ
ឱសថស្ថាន HelpPlus
ដែលមានអ្នកតំណាង
AVAILABLE at HelpPlus pharmacy មាននៅ
ឱសថស្ថាន HelpPlus
ដែលមានអ្នកតំណាង
AVAILABLE at HelpPlus pharmacy មាននៅ
ឱសថស្ថាន HelpPlus
All in the name of education for Health. 2017 CSR corporate PARTNERS
Our corporate partners help us realize our mission of helping the Cambodian community make informed decisions on their health. Let's build a better and healthy working community by participating with us and and becoming one of our CSR partners.
healthwisedigest@dksh.com.kh www.healthwise-digest.com/hd-cares
51
52