* Theá giôùi trong côn hieåm caûnh * Moãi 6 ngöôøi Myõ coù 1 soáng döôùi möùc ngheøo Baéc Trieàu Tieân, maïng ngöôøi reû hôn maïng ruoài
Tieàn UÙc ñang giaûm do ñoâ Myõ ñöôïc chuoäng laïi
40
cuûa Lieân Soâ cuõ aên caép kyõ thuaät Concorde
Laøm sao ngöûi ñöôïc giaù nhaø ñang leân hay xuoáng?
Ngaân haøng UÙc laïi vaøo côn soác
ruøng rôïn ít ngöôøi bieát
Con gaùi thôøi nay: Tung aûnh khoûa thaân leân maïng cuøng lôøi quaûng caùo tìm ñaïi gia thueâ bao
ngöôøi giaøu cuõng... khoùc Danh muïc tra nhanh hôn 2000 soá phone caùc ngaønh ngheà dòch vuï phuïc vuï coäng ñoàng taïi Sydeny & Melbourne
Truyeän daøi xaõ hoäi ñen Vieät Nam
Toùm thaâu Metropolis ñaïi ca Naêm Cam ñuïng ñoä giang hoà Laâm Chín Ngoùn
1
NEWSAGENCY FOR SALE Sydney South West 21933012M37
Tieäm baùo trong trung taâm shopping lôùn, raát thoâng duïng, quyù hieám vaø ñang phaùt trieån trong khu vuøng. Tieàm naêng raát tuyeät vôøi. Hieän môùi taân trang laïi, chæ baùn taïi choã khoâng giao ñeán nhaø, hôïp ñoàng laâu daøi vaø giaù thueâ phaûi chaêng. Xin goïi Andrea soá 0402 140 977 (t/Anh) Newsagency is located in a shopping centre. Very popular, prestigeous and growing suburb, great potential. Recently renovated, no household deliveries, long lease and affordable rent. For more info, please contact Andrea on 0402 140 977.”
FRUIT SHOP - MARKET Wholesale - Sydney NSW 21923012M37
Thò tröôøng chuyeân ngaønh
TIEÀN... TIEÀN... TIEÀN...
NEWSAGENCY - TOBACCONIST
21943012M37
21963012M37
South/Eastern Melbourne
Cho vay TIEÀN MAËT laáy ngay taïi choã...
Chôï rau caûi cung öùng 80% saûn phaåm rau quaû traùi caây noäi ñòa 20% caùc loaïi nhaäp töø nöôùc ngoaøi. Tieàm naêng coù theå phaùt trieån cung caáp cho caùc nhaø haøng. Hieän ñang coù saïp 25 sq mts baùn taïi 4 khu chôï rau quaû lôùn taïi Sydney. Thò tröôøng ñoäc quyeàn vaø chuyeân ngaønh. Seõ höôùng daãn coâng vieäc kinh doanh. Cô sôû hieän ñang coù chieác Van, coù theå tuøy choïn ñeå mua hay khoâng vôùi giaù $14,000. Cô hoäi ñeå mua doanh nghieäp tuyeät vôøi. Chæ laøm 4 ngaøy x 11 thaùng / naêm. Moät ngöôøi ñieàu haønh, coâng vieäc 30 hr / tuaàn. Xin goïi 0414 223 561 (t/Anh)
LOTTERY NEWSAGENCY
Con laïy boá ñöøng möôïn tieàn con nöõa, ñöa theâm cho boá laø con vôï cuûa con noù gieát con cheát boá aï!!!
Khoûi noùi vôùi chuùng toâi caùc baïn coù vieäc laøm hay khoâng, hoà sô toát hay xaáu vì chuùng toâi
KHOÂNG XEÙT HOÀ SÔ YES! YES...
Mount Annan Campbelltown NSW
Chuùng toâi laø coâng ty cuûa UÙc, hoaït ñoäng treân 40 naêm. Cho vay tröïc tieáp töø
TIEÀN CUÛA CHUÙNG TOÂI chöù khoâng phaûi dòch vuï laøm hoà sô möôïn tieàn ngaân haøng. Caàn tieàn maø ñaõ heát ñöôøng xoay? Sub-Newsagency vaø Lottery khu vöïc SE Melbourne. Ñaõ laâu naêm, ñang hoaït ñoäng toát, doanh thu cao. Vò trí treân ñöôøng caùi hai beân laø shopping strip, ñoâng khaùch quen & vaõng lai. Raát quen thuoäc vôùi khaùch trong khu vöïc, vaø khaùch vaõng lai taáp naäp treân ñöôøng. Ngoaøi saùch baùo & Lottery, tieäm coøn baùn caùc loaïi duïng cuï vaên phoøng phaåm, quaø taëng v.v...Vì lyù do söùc khoûe sang laïi ñieàu kieän deã daøng thöông löôïng. Xin goïi (03) 9557 3316 hoaëc 0403 929 366 (t/Anh)
2
Cöù lieân laïc vôùi chuùng toâi thöû xem coù laøm ñöôïc gì khoâng. Ñöôïc thì toát, khoâng ñöôïc
Tieäm baùo / thuoác laù vaø Lottery cuïm kinh doanh vôùi soå xoá Lottery & giaáy pheùp kinh doanh laù. Hai doanh nghieäp trong moät. Hôïp ñoàng laâu daøi, tieàn thueâ thaáp, vò trí toát gaàn trung taâp sieâu thò lôùn. Baïn chæ phaûi traû chi phí thaønh laäp, khoâng tieàn sang (goodwill). Cô hoäi toát nhaát ñeå sôû höõu moät doanh nghieäp Lottery & Thuoác laù ñaõ coù saün giaáy pheùp. Vò trí ñoái dieän vôùi Coles vaø naèm ôû Mount Annan gaàn Campbelltown. Xin goïi 0402694911 46476301. (t/Anh)
cuõng chaúng maát gì... Tel.: (02) 9788 7364 Mob. 04 3000 69 67 Soá phone naøy cuûa nhaân vieân Vieät Nam, noùi tieáng Vieät môû cöûa töø 9 giôø saùng ñeán 5 giôø chieàu, Thöù Baûy ñeán 1 giôø tröa, Chuû Nhaät & Pub Holliday nghæ. Xin ñöøng goïi ngoaøi giôø laøm vieäc khoâng giaûi quyeát ñöôïc gì. Hoaït ñoäng treân 40 naêm coù giaáy pheùp cho vay taøi chaùnh cuûa Boä Thöông Maõi NSW
38 44
Lic No. 2PS 0438
3
46 TÌM HIEÅU 6 KINH TEÁ THEÁ GIÔÙI HOÂM NAY Toång thoáng Myõ ñaùnh thueá nhaø giaøu 5 giaûi phaùp keùo theá giôùi ra hieåm caûnh 1/6 daân Myõ soáng döôùi möùc ngheøo
10 AUSTRALIA
Ngaân haøng UÙc laïi vaøo côn soác Nguy cô cho Qantas trong Chaâu AÙ Thaùi Bình Döông Giaùm Ñoác sieâu thò Coles löông 16.5 trieäu naêm
Jemi Hendrix Tay guitar huyeàn thoaïi hay nhaát cuûa theá kyû Janis Joplin vieân “Traân Chaâu” khoâng ngöøng toûa saùng WITPRO Chöông trình baûo veä nhaân chöùng cuûa Hoa Kyø Thaäp ñaïi ñoäc phuï trong caùc cung trieàu phong kieán cuûa Trung Hoa
54 THEÁ GIÔÙI ÑOÙ ÑAÂY
Tay gieát möôùn ña tình phaûi loøng coâ gaùi ñöôïc thueâ gieát Ñoåi phaân choù laáy vaøng roøng Loõa nöõ Vaân Nam Tung aûnh khoûa thaân chai moài ñaïi gia
14 CHUYEÂN MUÏC NHAØ ÑAÁT AUSTRALIA
Melbourne ñöùng ñaàu theá giôùi veà thaønh phoá ñaùng soáng nhaát Muøa thueá thôøi ñieåm quan troïng cuûa giôùi ñaàu tö ñòa oác Giaù bình quaân veà nhaø ôû ñaâu cao nhaát Laøm sao ngöûi ñöôïc muøi giaù nhaø
Taïp chí
Doanh Nghieäp Ñôøi Soáng Cô quan chuû nhieäm Viet’s Business Lifestyle
ABN 286 91 497 950 Toøa soaïn Sydney Australia P.O.Box: 308 Villawood 2163 Tel.: (02) 9788 7364 Fax: 9788 7364 Chuû Buùt: Phöông Minh Quaûn Lyù Trò Söï: Dzuõng Trinh Soá tröïc tieáp 0430 00 6965 e:DoanhNghiep@Optusnet.com.au BIEÂN TAÄP THÖÔØNG TRÖÏC AUSTRALIA Phaïm Laâm, Nguyeân Cung, Nguyeãn Ñöùc Hieäp, Nguyeãn Ñình Hoøa, Phöông”N”, Vónh Trung, Minh Anh, Mai DJ, Anne Trinh, Trang Nguyeãn, Dieäp Anh, Hoàng Haø, Mai Oanh, Dzuõng Trinh, Thieân Quaân USA Traàn Thò Vónh Töôøng, Töôøng Yi, Trònh Thanh Thuûy UK, DE Haø Quyeân, Trinh Haân, Phöôùc Duy, Thu Trang VIEÄT NAM Haø Thaønh Laõng Töû, Khaùch Saøi Goøn, Khaùch Haø Noäi, Ngoïc Dieäp, Nguyeân Vieät, Ñöùc Huy, Duy Cöôøng, Ngoïc Thu, Kieàu Mai, Yeân Ba Giang Vuõ ÑAÏI DIEÄN CAÙC THAØNH PHOÁ TIEÅU BANG Melbourne, Vic. Vónh Ñaït, Mob.: 0405 831 558 Brisbane, Qld Nhaät Haï, Mob.: 0419 653 122 Pert, WA Thaïch H, Mob.: 0418 923 951
4
56 QUEÂ NHAØ 18 BÌNH LUAÄN SÖÏ KIEÄN
Melbourne - Ngöôøi giaøu cuõng... khoùc Vaän meänh Obama chæ coøn 2 thaùng
22 THÔØI SÖÏ
Trung Quoác baùn vuõ khí cho Gadhafi Indonesia mua taøu chieán ñeå tham döï tranh chaáp bieån ñoâng Baéc trieàu tieân - Maïng ngöôøi coøn reû hôn ... ruoài Myõ & UÙc Phaûn ñoái söû duïnh aùp löïc hay vuõ löïc... Philippines & keá hoaïch bieàn ñoâng Ñoâ la Myõ ñöôïc choïn trôû laïi UÙc kim maát giaù Kinh teá toaøn caàu rôi vaøo nguy hieåm môùi WB IMF caûnh baùo vuøng nguy veà kinh teá
28 DOANH NHAÂN & DOANH NGHIEÄP ÔÛ Myõ Muoán giaøu? Veà queâ laøm ruoäng
Nöôùc maét phu vaøng Ñaïi gia & Kieàu nöõ... inh thaùi Muùa Yeám ñoäc chieâu cuûa daân chôøi Haø thaønh
66 VAÊN NGHEÄ
Taïp & Kyõ Töø chieác maùy aûnh ñeán huyeàn thoaïi...
75 CHAØNG & NAØNG Hieän töôïng “chôi vôi treân ñænh” cuûa quyù naøng
78 RUØNG RÔÏN ÍT NGÖÔØI BIEÁT Bí aån caùc thaønh phoá ma
80 CHUYEÂN AÙN ÑIEÄP VIEÂN
Gia ñình laøm giaùn ñieäp chaán ñoäng nöôùc Myõ
78 - XAÕ HOÄI ÑEN VIEÄT NAM 38 CHUYEÂN ÑEÀ
Phi cô Concorde vaø 27 naêm huyeàn thoaïi Air France 4590 chuyeán bay hoaøng hoân ñònh meänh Tu-144 vaø vuï aùn giaùn ñieäp Lieân Soâ cuõ aên caép kyõ thuaät Concorde
Thu toùm vuõ tröôøng Metropolis ñaïi ca Naêm Cam ñuïng ñoä giang hoà Laâm Chín Ngoùn
5
T
rong voøng 2 naêm qua, nieàm tin cuûa ngöôøi Myõ vaøo oâng Barack Obama ñaõ suït giaûm xuoáng coøn 43%. Trung tuaàn thaùng 9, Toång thoáng Myõ Barack Obama seõ ñeà xuaát naâng möùc thueá ñaùnh vaøo taàng lôùp giaøu coù ôû quoác gia naøy Tôø New York Times cho bieát, Toång thoáng Myõ Barack Obama seõ ñeà nghò naâng möùc thueá ñoái vôùi nhöõng ngöôøi giaøu ôû Myõ leân ngang baèng vôùi möùc ñoùng goùp cuûa nhöõng ngöôøi thuoäc taàng lôùp trung löu. Daãn lôøi moät quan chöùc Chính phuû Myõ, New York Times khaúng ñònh, trong baøi dieãn vaên ñoïc taïi Toøa Baïch OÁc, Toång thoáng Obama seõ trình baøy moät keá hoaïch, ñöôïc goïi laø “Quy taéc Buffett”, nhaèm taêng thueá ñoái vôùi nhöõng ngöôøi coù thu nhaäp cao. Dan Pfeiffer, Giaùm ñoác truyeàn thoâng cuûa Toøa Baïch OÁc cho bieát thueá naøy seõ aùp duïng nhö moät loaïi cuûa thueá AMT (thueá thay theá toái thieåu), nhaèm höôùng tôùi ñaûm baûo nhöõng trieäu phuù seõ ñoùng moät möùc thueá toái thieåu laø baèng vôùi taàng lôùp trung löu. Buffett tyû phuù Myõ noåi tieáng hoài ñaàu naêm nay, tyû phuù Warren Buffett noùi raèng, loã hoång chính saùch hieän nay laø nhöõng ngöôøi giaøu nhaát chæ phaûi traû töông ñoái ít thueá, bôûi thu nhaäp töø ñaàu tö bò ñaùnh thueá vôùi tyû leä thaáp hôn löông. OÂng thuù nhaän treân tôø New York Times hoài thaùng 8 vöøa qua raèng, oâng caûm thaáy teä haïi khi chæ traû 6,9 trieäu USD tieàn thueá naêm 2010, chæ baèng 17,4% thu nhaäp phaûi chòu thueá cuûa oâng, trong khi nhaân vieân cuûa oâng phaûi traû trung bình 36%. Nhaø ñaàu tö huyeàn thoaïi cuûa thò tröôøng taøi chính Myõ ñaõ ñöa ra gôïi yù raèng neân taêng thueá ñaùnh vaøo thu nhaäp vaø ñaàu tö ñoái vôùi nhöõng ngöôøi kieám ñöôïc hôn 1 trieäu USD thu nhaäp phaûi chòu thueá. Tyû phuù Buffett cho raèng ñaõ ñeán luùc keát thuùc thôøi ñaïi öu ñaõi nhaø giaøu naøy voán toàn taïi töø thôøi cöïu Toång
6
thoáng George W. Bush, bôûi “neáu tieáp tuïc giöõ möùc thueá nhö hieän nay thì kinh teá Myõ seõ caøng sa laày”. Theo tôø New York Times, oâng Obama seõ khoâng ñöa ra moät con soá cuï theå hay toång soá tieàn maø oâng hy voïng seõ coù ñöôïc nhôø bieän phaùp naøy. Döï kieán, ñeà xuaát môùi cuûa Toång thoáng Myõ seõ vaáp phaûi söï phaûn ñoái gay gaét töø caùc nghò só ñaûng Coäng hoøa. Chuû tòch Haï vieän Myõ John Boehner tröôùc ñoù töøng leân tieáng phaûn ñoái vieäc taêng thueá ñoái vôùi nhaø giaøu ñeå caét giaûm thaâm huït, vaø cho bieát, Quoác hoäi chæ choïn 1 giaûi phaùp duy nhaát laø caét giaûm chi tieâu vaø caûi caùch. Ngoaøi ra, Toång thoáng Myõ cuõng seõ keâu goïi thöïc hieän vieäc tieát kieäm khoaûng 300 tyû USD trong voøng 10 naêm trong lónh vöïc baûo hieåm y teá, ñoái vôùi nhoùm nhöõng ngöôøi cao tuoåi nhaát vaø nhöõng ngöôøi ngheøo nhaát. Cuøng vôùi vieäc taêng thueá ñoái vôùi caùc trieäu phuù, ñaây laø moät phaàn quan troïng trong khoaûn tieát kieäm 2.000 tyû USD trong keá hoaïch thu heïp thaâm thuûng ngaân saùch cuûa Myõ, seõ ñöôïc Toång thoáng Barack Obama trình baøy taïi Toøa Baïch OÁc trong ngaøy trung tuaàn thaùng 9 vöøa qua. Theo giôùi phaân tích, tröôùc theàm baàu cöû naêm 2012, oâng Obama laïi ñang ñoái maët vôùi moät “cuoäc chieán” trong quoác hoäi, khi maø caùc nghò syõ Coäng hoøa luoân phuû nhaän treân nguyeân taéc nhöõng ñeà nghò cuûa oâng, “ñaù traùi boùng” laïi phía oâng vaø ñaåy oâng vaøo theá khoù khaên. Quoác hoäi Myõ hieän ñaõ thaønh laäp moät “sieâu uûy ban” bao goàm saùu nghò só Coäng hoøa vaø saùu nghò só Daân chuû ñeå tìm ra caùc bieän phaùp giaûm thaâm huït ngaân saùch vaøo cuoái thaùng 11/2011 khi maø caùc khoaûn caét giaûm töï ñoäng coù hieäu löïc.
“Sieâu uûy ban” naøy coù traùch nhieäm töø nay ñeán cuoái naêm 2011 tìm ra bieän phaùp tieát kieäm ñöôïc 1.200 tæ USD ñeå buø vaøo khoaûn thaâm huït ngaân saùch. “Quy taéc Buffett” laø moät trong nhöõng bieän phaùp maø oâng Obama göûi cho “sieâu uûy ban” vôùi nhieàu kyø voïng. Ngoaøi ra, theo giôùi phaân tích, keá hoaïch keå treân cuûa Toång thoáng Myõ ñöôïc ñöa ra trong boái caûnh uy tín cuûa oâng bò giaûm suùt ñaùng keå, theo moät ñieàu tra dö luaän cuûa CBS/New York Times ñöôïc coâng boá môùi ñaây. Keát quaû ñieàu tra dö luaän cho thaáy, trong voøng hai naêm, nieàm tin cuûa ngöôøi Myõ vaøo oâng Barack Obama ñaõ suït giaûm töø 68% vaøo naêm 2009 xuoáng coøn 43% hieän nay. 68% ngöôøi Myõ traùch oâng ñaõ khoâng mang laïi cho neàn kinh teá caùc thuùc ñaåy caàn thieát. Trong khi ñoù, taïi moät cuoäc thaêm doø khaùc cuûa haõng tin Bloomberg, moät phaàn ba soá ngöôøi Myõ tham döï ñieàu tra tin raèng baø Hillary Clinton laøm toång thoáng toát hôn oâng Barack Obama vaø hai phaàn ba coi baø laø chính trò gia ñöôïc yeâu meán nhaát nöôùc Myõ. 34% soá ngöôøi ñöôïc hoûi tin raèng moïi thöù seõ toát ñeïp hôn neáu nöôùc Myõ ñöôïc ñaët döôùi chính quyeàn cuûa baø Hillary Clinton, trong khi 47% tin moïi thöù
seõ khoâng khaùc so vôùi chính quyeàn Barack Obama hieän nay vaø 13% cho raèng tình hình seõ toài teä hôn. Veà caù nhaân, nöõ Boä tröôûng Boä Ngoaïi giao Myõ ñöôïc 64% yù kieán tham döï ñieàu tra dö luaän bình choïn laø chính trò gia ñöôïc uûng hoä nhaát nöôùc Myõ. Trong khi ñöông kim toång thoáng Barack Obama nhaän ñöôïc 50% soá phieáu uûng hoä. Tuy vaäy, ña soá thaønh vieân Daân chuû cho raèng, oâng Obama seõ vaãn laø öùng vieân thích hôïp nhaát cuûa ñaûng naøy trong cuoäc chaïy ñua vaøo Toøa Baïch OÁc vaøo naêm 2012 vaø chæ coù 30% cho raèng, caàn coù ngöôøi khaùc ñaïi dieän cho phe Daân chuû ra tranh cöû. 5 giaûi phaùp coù theå keùo theá giôùi khoûi hieåm caûnh Ba naêm sau vuï suïp ñoå lòch söû cuûa ngaân haøng Lehman Brothers, heä thoáng taøi chính toaøn caàu laïi ñang coù nguy cô sa vaøo moät cuoäc khuûng hoaûng lôùn môùi. Gaëp hieåm nguy laàn naøy laø söï phuïc hoài cuûa neàn kinh teá toaøn caàu vaø töông lai cuûa khoái Eurozone. Bôûi vaäy, giôùi quan saùt quoác teá ñang keâu goïi laõnh ñaïo caùc neàn kinh teá lôùn nhaát theá giôùi trong cuoäc hoïp tuaàn naøy tìm ra nhöõng bieän phaùp cöùng raén, khoâng haún laø moät chöông trình giaûi cöùu quy moâ haøng tyû USD nhö hoài naêm 2009, nhöng coù taàm quan troïng khoâng keùm veà maët chính saùch. Haõng tin Reuters nhaän ñònh, thaùch thöùc maø caùc quan chöùc taøi chính vaø ngaân haøng trung öông khoái G20 gaëp phaûi trong cuoäc hoïp taïi Washington vaøo ngaøy thöù Naêm vaø thöù Saùu tuaàn naøy laø ñi ñeán ñöôïc nhöõng bieän phaùp cuï theå ngaên chaën ñeå cuoäc khuûng hoaûng nôï coâng maø Hy Laïp laø troïng taâm khoâng bieán thaønh moät cuoäc khuûng hoaûng ngaân haøng toaøn dieän. Moät cuoäc khuûng hoaûng nhö vaäy coù theå trôû thaønh goïng kìm sieát chaët caùc quoác gia naëng nôï khaùc cuûa chaâu AÂu, daãn tôùi nhöõng vuï vôõ nôï, ñaåy caû khu vöïc vaø theá giôùi vaøo tình traïng hoãn loaïn veà maët kinh teá vaø taøi chính. “Chuùng ta ñaõ böôùc vaøo moät giai ñoaïn nguy hieåm môùi cuûa cuoäc khuûng hoaûng. Ñeå vöôït qua, chuùng ta caàn coù yù chí chính trò maïnh meõ khaép theá giôùi, bao goàm caû khaû naêng laõnh ñaïo vaø khaû naêng choáng khuûng hoaûng”, baø Christine Lagarde, Toång giaùm ñoác Quyõ Tieàn teä Quoác teá (IMF) phaùt bieåu hoài tuaàn tröôùc. Tröôùc ñoù, Chuû tòch Ngaân haøng Theá giôùi (WB) Robert Zoellick
Chuùng ta ñaõ böôùc vaøo moät giai ñoaïn nguy hieåm môùi cuûa cuoäc khuûng hoaûng
cuõng nhaän ñònh: “Thôøi gian ñeå chaàn chöø khoâng coøn nöõa”. Vôùi nhöõng caûnh baùo treân, moät loaït giaûi phaùp cho cuoäc khuûng hoaûng ñaõ noåi leân vaø seõ ñöôïc vaïch ra chi tieát hôn trong tuaàn naøy. Nhöõng raøo caûn chính trò cho vieäc choáng khuûng hoaûng hieän vaãn coøn khaù lôùn, nhöng neáu moät phaàn cuûa chöông trình choáng khuûng hoaûng ñöôïc boä tröôûng taøi chính vaø thoáng ñoác ngaân haøng trung öông caùc nöôùc G20 thoâng qua, ñoàng thôøi ñöôïc caùc chính phuû trong khoái tieáp tuïc thöïc thi, tình traïng baát oån treân thò tröôøng toaøn caàu hieän nay ñöôïc caùc chuyeân gia döï baùo seõ giaûm bôùt. Hai yeáu toá ñoäng löïc cuûa khuûng hoaûng, bao goàm söï baát ñoàng chính trò ôû chaâu AÂu veà vieäc hoã trôï taøi chính bao nhieâu cho caùc chính phuû naëng nôï trong khu vöïc voán ñang thöïc hieän caùc chöông trình thaét löng buoäc buïng; vaø khaû naêng deã bò toån thöông cuûa heä thoáng taøi chính khu vöïc, ñaëc bieät laø ôû Phaùp, nôi caùc nhaø baêng naém giöõ 671,6 tyû Euro traùi phieáu chính phuû cuûa caùc nöôùc coù thaâm huït ngaân saùch khoång loà trong Eurozone. Hai yeáu toá naøy taùc ñoäng qua laïi laãn nhau trong moät voøng luaån quaån. Vieäc caùc nhaø chöùc traùch Ñöùc baøn veà vieäc ñeå Hy Laïp vôõ nôï hoaëc rôøi khoûi Eurozone ñaõ ñaåy caùc nhaø ñaàu tö oà aït ruùt voán ra khoûi caùc ngaân haøng Phaùp, laøm gia taêng nhöõng lo ngaïi veà thanh khoaûn cuûa caùc nhaø baêng naøy. Reuters nhaän ñònh, ñeå phaù vôõ voøng luaån quaån naøy, caàn coù 5 böôùc ñi nhö sau: Thöù nhaát, ñeå hoã trôï taêng tröôûng vaø giaûm chi phí vay voán, caàn coù theâm nhieàu ngaân haøng trung öông treân theá giôùi nôùi loûng chính saùch tieàn teä. Giaûi
phaùp naøy coù khaû naêng giaønh ñöôïc söï ñoàng thuaän nhieàu nöôùc trong G20 coù aùp löïc laïm phaùt naèm trong taàm kieåm soaùt. Cuïc Döï tröõ Lieân bang Myõ (FED) ñöôïc döï baùo seõ theå hieän vai troø cuûa mình vaøo thöù Tö tuaàn naøy trong cuoäc hoïp chính saùch ñònh kyø keùo daøi trong hai ngaøy 20-21/9. Thò tröôøng kyø voïng FED seõ haï laõi suaát daøi haïn xuoáng möùc thaáp hôn baèng caùch dòch chuyeån danh muïc traùi phieáu daøi haïn trò giaù 2,8 nghìn tyû USD hieän nay sang höôùng nôï daøi haïn hay vì ngaén haïn nhö hieän nay. Möùc ñoä quyeát lieät trong söï chuyeån höôùng naøy cuûa FED, cuøng vôùi vieäc lieäu FED coù giaûm laõi suaát traû cho caùc nhaø baêng ñoái vôùi tieàn döï tröõ cuûa hoï göûi ôû FED, seõ cho thaáy möùc ñoä lo ngaïi cuûa ñònh cheá naøy veà söï giaûm toác taêng tröôûng. Thöù hai, ñeå giaûi quyeát nhöõng lo ngaïi veà khaû naêng traû nôï cuûa caùc chính phuû, caùc boä tröôûng taøi chính ñeán töø chaâu AÂu ñang caân nhaéc nhöõng ñeà xuaát söû duïng coâng cuï ñoøn baåy cho Quyõ bình oån taøi chính chaâu AÂu trò giaù 440 tyû USD. Quyõ naøy seõ ñöôïc thieát laäp xong vaø ñi vaøo söû duïng vaøo cuoái thaùng. Myõ ñaõ ñeà xuaát duøng ñoøn baåy ñeå taêng quy moâ cuûa quyõ naøy leân 10 laàn ñeå quyõ coù khaû naêng giaûi cöùu nhöõng quoác gia lôùn nhö Italy hoaëc tham gia taùi caáp voán cho caùc nhaø baêng. Hoâm thöù Saùu tuaàn tröôùc taïi Ba Lan, Boä tröôûng Boä Taøi chính Myõ Timothy Geithner ñaõ nhaän ñöôïc söï chaøo ñoùn keùm phaàn noàng nhieät cuûa caùc quan chöùc taøi chính Lieân minh chaâu AÂu (EU) khi oâng ñöa ra yù töôûng duøng ñoøn baåy nôï cho Quyõ bình oån taøi chính. OÂng Geithner caûnh baùo, thaûm hoïa coù theå xaûy ra neáu chaâu AÂu khoâng haønh ñoäng quyeát ñoaùn, tuy nhieân, moät soá quan chöùc chaâu AÂu toû yù khoâng haøi loøng vôùi caùi maø hoï cho laø moät “baøi giaûng” cuûa nöôùc Myõ. Nhöng thò tröôøng tin laø ñeà xuaát hôïp lyù naøy cuûa oâng Geithner roát cuïc seõ ñöôïc chaáp nhaän. Vieäc duøng coâng cuï ñoøn baåy cho Quyõ bình oån taøi chính tröôùc maét khoâng khieán chaâu AÂu maát maùt gì, nhöng laïi giaûi quyeát ñöôïc nhöõng khoù khaên chính trò trong vieäc huy ñoäng voán moät khi moät quoác gia lôùn naøo ñoù trong khu vöïc laâm naïn, ñoàng thôøi giuùp taùi caáp voán cho caùc nhaø baêng khi caàn thieát, vaø taïo laäp ñöôïc söï tin töôûng cuûa thò tröôøng. Cuoäc hoïp toå chöùc moät naêm hai laàn cuûa IMF vaø WB tuaàn naøy seõ cho caùc nhaø laõnh ñaïo EU theâm moät cô hoäi ñeå
7
thaûo luaän veà bieän phaùp naøy. Thöù ba, veà vaán ñeà thanh khoaûn cuûa caùc nhaø baêng, ñoäng thaùi quyeát ñoaùn cuûa Ngaân haøng Trung öông chaâu AÂu (ECB) hoài tuaàn tröôùc cung caáp voán USD trong 3 thaùng cho caùc nhaø baêng ñaõ cho thaáy khaû naêng laõnh ñaïo cuûa ECB, baát chaáp söï baát ñoàng cuûa caùc quan chöùc ngöôøi Ñöùc, ñoàng thôøi giaûi toûa nhöõng caêng thaúng veà thanh khoaûn cho caùc ngaân haøng trong khu vöïc. Thöù tö, voán cuûa caùc ngaân haøng laïi laø moät vaán ñeà nhieàu thaùch thöùc hôn. Caùc quan chöùc chaâu AÂu baát ñoàng saâu saéc vôùi Myõ vaø IMF veà quan ñieåm cho raèng caùc ngaân haøng cuûa hoï caàn theâm voán. IMF öôùc tính, caùc ngaân haøng ôû Eurozone thieáu 200 tyû Euro tieàn voán. Neáu EU nhaát trí vieäc söû duïng linh hoaït Quyõ bình oån taøi chính, caùc ngaân haøng trong khoái coù theå ñöôïc taùi caáp voán choùng vaùnh. Vaø thöù naêm, veà khaû naêng traû nôï quoác gia, caùc chính phuû vaãn ñang tieáp tuïc ñaït ñöôïc tieán boä trong vieäc giaûm thaâm huït ngaân saùch, duø vôùi toác ñoä chaäm. Tuaàn tröôùc, Italy ñaõ thoâng qua moät keá hoaïch caân baèng ngaân saùch vaøo naêm 2012. Taïi Myõ, Toång thoáng Barack Obama cuõng ñaõ vaïch ra keá hoaïch caét giaûm thaâm huït trong ngaén haïn. Maáu choát cuoái cuøng cuûa vaán ñeà laø quyeát saùch chính trò ñeå theo ñuoåi nhöõng keá hoaïch ñaõ vaïch ra naøy.
Theo soá lieäu töø Toå chöùc Hôïp taùc vaø Phaùt trieån kinh teá (OECD), Myõ laø nöôùc coù tyû leä ngheøo cao nhaát trong soá caùc nöôùc phaùt trieån. Möùc thu nhaäp ñeå moät hoä gia ñình 4 ngöôøi cuûa Myõ, trong ñoù coù 2 treû em, bò coi laø ngheøo laø 22.113 USD/naêm. Tyû leä thaát nghieäp ôû Myõ naêm 2010 taêng maïnh leân 9,6% töø möùc 9,3% cuûa naêm 2009. Cuøng vôùi ñoù, soá ngöôøi Myõ ñöôïc höôûng baûo hieåm y teá töø chuû söû duïng lao ñoäng cuõng giaûm maïnh. Coù tôùi gaàn 50 trieäu ngöôøi Myõ khoâng ñöôïc giôùi chuû cung caáp baûo hieåm y teá trong naêm 2010. Theo caùc nhaø phaân tích, nhöõng thoáng keâ treân coøn coù theå teä hôn neáu khoâng coù caùc chöông trình hoã trôï cuûa Chính phuû nhö trôï caáp thaát nghieäp môû roäng, caùc bieän phaùp caûi caùch y teá...
Kinh teá Myõ tröôùc moái hoïa “thaäp kyû maát maùt”
C
öù 6 ngöôøi Myõ thì coù gaàn 1 ngöôøi soáng döôùi möùc ngheøo - AÛnh minh hoïa. Soá daân Myõ soáng döôùi möùc ngheøo khoå ñaõ leân tôùi con soá kyû luïc 46 trieäu ngöôøi trong naêm 2010 Soá daân Myõ soáng döôùi möùc ngheøo khoå ñaõ leân tôùi con soá kyû luïc 46 trieäu ngöôøi trong naêm 2010, ñaåy tyû leä ngöôøi ngheøo ôû nöôùc naøy leân möùc cao nhaát keå töø naêm 1993. Thoáng keâ naøy ñöôïc ñöa ra trong boái caûnh tyû leä thaát nghieäp cuûa Myõ “maéc keït” ôû ngöôõng treân 9%.
Theo Reuters, Cô quan Thoáng keâ daân soá Myõ ngaøy 13/9 cho bieát, tyû leä ngöôøi ngheøo nöôùc naøy trong naêm 2010 ñaõ taêng naêm thöù ba lieân tuïc, leân möùc 15,1%, ñoàng nghóa vôùi vieäc cöù 6 ngöôøi Myõ thì coù gaàn 1 ngöôøi soáng döôùi möùc ngheøo. Con soá 46 trieäu ngöôøi ngheøo laø con soá cao nhaát keå töø khi Chính phuû Myõ baét ñaàu thöïc hieän thoáng keâ naøy vaøo naêm 1959. Ñaây ñöôïc xem laø nhöõng thaùch thöùc khoâng nhoû maø Toång thoáng Barack Obama vaø Quoác hoäi Myõ phaûi ñoái maët ngay tröôùc theàm cuoäc baàu cöû dieãn ra vaøo naêm sau. Möùc ñoä ñaùnh giaù cuûa ngöôøi Myõ veà chính saùch kinh teá cuûa oâng Obama ñang treân ñaø suy giaûm. Giôùi quan saùt cho raèng, con soá veà tyû leä daân ngheøo cao coù theå laø moät ñoäng löïc ñeå chöông trình taïo vieäc laøm trò giaù gaàn 450 tyû USD maø oâng Obama coâng boá hoài tuaàn tröôùc ñöôïc thoâng qua.
8
Nhöõng nhaän ñònh bi quan cuûa FED, IMF ñaõ laøm thoåi buøng nhöõng lo sôï raèng Myõ seõ sa chaân vaøo thaäp kyû maát maùt kieåu Nhaät. Chöông trình nôùi loûng ñònh löôïng môùi ñöôïc FED coâng boá ñeâm qua ñaõ khoâng theå vöïc daäy nieàm tin cuûa thò tröôøng, bôûi kinh teá quaù yeáu Hoâm qua (21/9), keát thuùc cuoäc hoïp chính saùch keùo daøi hai ngaøy, Cuïc Döï tröõ Lieân bang Myõ (FED) coâng boá seõ tung ra moät chöông trình kích thích kinh teá môùi mang teân “Operation Twist”, hay coøn goïi laø QE 2.5, ñeå giaûm laõi suaát daøi haïn vaø kích thích kinh teá Myõ taêng tröôûng. Theo keá hoaïch naøy, FED seõ baùn 400 tyû USD traùi phieáu ngaén haïn (ñaùo haïn trong voøng 3 naêm trôû laïi) ñeå mua 400 tyû USD traùi phieáu daøi haïn baét ñaàu töø thaùng 10/2011 vaø keát thuùc vaøo thaùng 6/2012. “Chöông trình seõ giuùp giaûm laõi suaát daøi haïn vaø caûi thieän tình hình kinh teá noùi chung”, FED cho bieát trong moät tuyeân boá sau cuoäc hoïp. Ngoaøi ra, Cuïc Döï tröõ Lieân bang Myõ cam keát taùi ñaàu tö tieàn thu ñöôïc töø chöùng khoaùn theá chaáp vaøo nôï do caùc toå chöùc cho vay theá chaáp nhö Fannie Mae vaø Freddie Mac phaùt haønh vôùi troïng taâm vaøo mua traùi phieáu Boä Taøi chính thôøi haïn 30 naêm. Treân thöïc teá, FED töøng aùp duïng chính saùch töông töï vaøo thaäp kyû 1960. Toång giaù trò cuûa chöông trình “Operation Twist” vaøo thôøi ñieåm ñoù laø 8,8 tyû USD, töông ñöông 1,7% toång giaù trò cuûa neàn kinh teá Myõ. Coøn chöông trình laàn naøy töông ñöông gaàn 2,7% GDP cuûa Myõ hieän taïi. Moät soá chuyeân gia kinh teá nhaän ñònh, taùc ñoäng töø chöông trình nôùi loûng ñònh löôïng môùi naøy seõ aûnh höôûng tôùi laõi suaát cho vay treân thò tröôøng, töông töï nhö keá hoaïch laàn hai trò giaù 600 tyû USD maø FED ñaõ ñöa ra thöïc hieän hoài naêm ngoaùi. Ngay sau tuyeân boá cuûa
FED, laõi suaát traùi phieáu thôøi haïn 30 naêm cuûa Myõ ñaõ giaûm xuoáng 3%. Tuy nhieân, theo chieán löôïc gia Jim Kochan thuoäc Wells Fargo Funds Management, maëc duø goùi kích thích kinh teá môùi coù quy moâ 400 tyû USD ñaõ ñaùp öùng ñöôïc mong moûi cuûa nhaø ñaàu tö, nhöng noù quaù nhoû, ít nhaát thì cuõng khoâng aùp ñaûo ñöôïc nhöõng chöông trình töông töï ñöa ra tröôùc ñaây, chöa ñuû ñeå thuyeát phuïc nhaø ñaàu tö vay möôïn. Cuõng vôùi quan ñieåm naøy, moät soá nhaø kinh teá hoïc khaùc cho raèng, FED coøn coù theå phaûi höùng chòu tình trang thua loã töø caùc traùi phieáu daøi haïn, vì tyû leä laïm phaùt coù theå taêng cao hôn laõi suaát trong thôøi gian tôùi, qua ñoù laøm giaûm lôïi nhuaän töø soá traùi phieáu naøy. Theâm vaøo ñoù, ñi keøm vôùi vieäc coâng boá chöông trình nôùi loûng ñònh löôïng môùi, Cuïc Döï tröõ Lieân bang Myõ coøn ñöa ra tuyeân boá raèng, hieän roõ raøng laø coù nhieàu ruûi ro ñe doïa trieån voïng kinh teá Myõ, bao goàm caû söï caêng thaúng treân thò tröôøng taøi chính toaøn caàu. Nhaän ñònh cuûa FED ñöôïc ñöa ra ñuùng thôøi ñieåm nhaø ñaàu tö ñaõ quan ngaïi saün veà kinh teá Myõ sau vieäc Quyõ Tieàn teä Quoác teá (IMF) haï döï baùo taêng tröôûng kinh teá toaøn caàu vaøi ngaøy tröôùc. Theo IMF, kinh teá theá giôùi seõ ñaït möùc taêng tröôûng khoaûng 4% trong naêm 2011 vaø naêm 2012, trong ñoù Myõ seõ taêng tröôûng yeáu, coøn chaâu AÂu vaãn vaät loän vôùi baøi toaùn nôï naàn. IMF döï baùo kinh teá Myõ taêng tröôûng 1,5% trong naêm 2011 vaø 1,8% trong naêm 2012. Trong khi, trong baûn baùo caùo hoài thaùng 6/2011, döï baùo do IMF ñöa ra ñoái vôùi kinh teá Myõ laø taêng tröôûng 2,5% trong naêm 2011 vaø 2,7% trong naêm 2012. 6 thaùng ñaàu naêm nay, kinh teá Myõ chæ taêng 0,7% so vôùi cuøng kyø naêm tröôùc, tyû leä thaát nghieäp vaãn treân 9%. Theo IMF, “öu tieân haøng ñaàu cuûa Chính phuû Myõ laø phaûi cam keát coù ñöôïc moät chöông trình nghò söï taøi chính- chính trò ñaùng tin caäy, trong ñoù ñaët nôï coâng vaøo moät quyõ ñaïo oån ñònh trong trung haïn ñoàng thôøi hoã trôï cho phuïc hoài trong ngaén haïn”. Ñònh cheá taøi chính quoác teá naøy cho raèng, do Toång thoáng Barack Obama vaø Ñaûng Coäng hoøa vaãn coøn ñoái ñaàu nhau veà vieäc laøm theá naøo ñeå giöõ ñöôïc ngaân saùch oån ñònh, ít nhaát laø trong trung haïn, thì nöôùc Myõ vaø caû kinh teá toaøn caàu, ñang raát caàn moät thoûa thuaän chung vaø maïnh meõ giöõa hai beân. Moät thoûa thuaän coù theå daãn tôùi caùc chính saùch taøi khoùa ngaén haïn ñuùng ñaén, hieäu quaû, vaø phuø hôïp hôn vôùi thöïc tieãn. Chaúng haïn nhö, thoâng qua caùc giaûi phaùp kích thích kinh teá taïm thôøi ñeå hoã trôï thò tröôøng vieäc laøm vaø nhaø ñaát, hoã trôï caùc chính quyeàn ñòa phöông vaø trung öông vaø chi tieâu cho cô sôû haï taàng.
Chia seû quan ñieåm vôùi IMF, chuyeân gia Jason Schenker cuûa Prestige Economics, cho raèng “ôû neàn kinh teá maø taêng tröôûng döïa tôùi 60% vaøo tieâu duøng nhö Myõ thì nieàm tin coù theå laø ñieàu kieän caáu thaønh caàn thieát nhaát cho taêng tröôûng kinh teá vaø caûi thieän thò tröôøng vieäc laøm. Neáu khoâng coù nieàm tin vaø chi tieâu, thì giaûm phaùt vaø suy thoaùi laø nhöõng nguy cô lôùn nhaát ñoái vôùi kinh teá”. Nhaän ñònh ñaày bi quan cuûa Cuïc Döï tröõ Lieân bang Myõ vaø tröôùc ñoù laø IMF ñaõ laøm thoåi buøng theâm lo ngaïi raèng Myõ ñang chuaån bò böôùc vaøo moät ‘thaäp kyû maát maùt” kieåu Nhaät Baûn, laøm ñoå suïp nieàm tin cuûa giôùi ñaàu cô treân khaép caùc thò tröôøng haøng hoùa, khieán giaù vaøng, xaêng, daàu vaø chöùng khoaùn ñoàng thôøi tröôït doác maïnh, naèm ngoaøi döï tính cuûa caùc chuyeân gia phaân tích kinh teá. Cuï theå, treân thò tröôøng vaøng, choát ngaøy 21/9, giaù vaøng giao ngay giaûm saâu 16,8 USD/ounce, xuoáng coøn 1.788,5 USD/ounce. Giaù vaøng giao thaùng 12 cuõng giaûm tôùi 17,5 USD/ ounce, xuoáng 1.791,5 USD/ounce, ñöa möùc taêng töø ñaàu naêm tôùi nay xuoáng coøn 27%. Treân thò tröôøng chöùng khoaùn Myõ, chæ soá coâng nghieäp Dow Jones tröôït 283,82 ñieåm, töông öùng 2,49%, xuoáng coøn 11.124,84 ñieåm. Chæ soá S&P 500 maát 35,33 ñieåm, töông öùng 2,94%, xuoáng coøn 1.166,76 ñieåm. Chæ soá Nasdaq Composite giaûm 52,05 ñieåm, töông öùng 2,01%, xuoáng 2.538,19 ñieåm. Dieãn bieán cuøng chieàu vôùi thò tröôøng Myõ, caùc saøn chöùng khoaùn chaâu AÂu giaûm maïnh. Chæ soá FTSE 100 cuûa Anh tröôït 1,4% xuoáng möùc 5.288,41 ñieåm. Chæ soá CAC 40 cuûa Phaùp giaûm 1,62% xuoáng coøn 2.935,82 ñieåm vaø chæ soá DAX cuûa Ñöùc tröôït tôùi 2,47% xuoáng choát ôû 5.433,80 ñieåm. Treân thò tröôøng vaøng ñen, giaù daàu thoâ ngoït, nheï giao thaùng 11 giaûm 1 USD, töông öùng 1,2%, xuoáng 85,92 USD/thuøng. Giaù xaêng hôïp ñoàng thaùng 10 giaûm 3 xu Myõ, töông öùng 1,3%, xuoáng 2,67 USD/gallon. Daàu söôûi giao cuøng kyø haïn giaûm 3 xu Myõ, töông öùng 0,9%, xuoáng 2,93 USD/gallon. Keá hoaïch 400 tyû USD cuõng coù veû nhö “ñaáu khoâng laïi” vôùi quyeát ñònh ñaày baát ngôø cuûa toå chöùc ñònh möùc tín nhieäm Moody’s khi haï baäc tín duïng cuûa ba ngaân haøng Bank of America, Wells Fargo vaø Citigroup, do möùc ñoä nhanh choùng cöùu trôï cuûa chính phuû ñoái vôùi caùc nhaø baêng naøy ngaøy caøng giaûm, trong khi laïi saün saøng ñeå caùc ngaân haøng ñoù phaù saûn neáu gaëp raéc roái veà taøi chính. Trong soá ba ngaân haøng bò haï baäc, Bank of America chòu thua thieät nhaát, khi bò haï xeáp haïng caû nôï ngaén haïn vaø
daøi haïn cuõng nhö tieàn göûi daøi haïn taïi ñôn vò ngaân haøng chính. Ngaân haøng naøy ñang phaûi vaät loän vôùi khoaûn thua loã theá chaáp leân tôùi haøng tyû USD, phaûi ñoái maët vôùi nhöõng vuï kieän tuïng ñoàng thôøi phaûi giaûi quyeát aùp löïc taêng voán ñeå ñaùp öùng quy ñònh môùi. Ngöôøi phaùt ngoân cuûa Bank of America cho bieát, “duø chuùng toâi khoâng ñoàng yù vôùi keát luaän cuûa Moody s vaø tin töôûng chuùng toâi seõ coù möùc xeáp haïng tín nhieäm cao hôn nhöng ñeå giaûm thieåu taùc ñoäng cuûa quyeát ñònh treân ñoái vôùi hoaït ñoäng kinh doanh, chuùng toâi ñaõ vaø ñang quaûn lyù thanh khoaûn caån caän cuõng nhö leân keá hoaïch taøi trôï cho caùc nhu caàu vay möôïn trong naêm nay”. Tuy nhieân, Moody s cuõng cho bieát raèng, nguy cô haï caáp cuûa caùc ngaân haøng khaùc, do hieäu öùng daây chuyeàn laø raát thaáp vì boä luaät taøi chính DoddFrank cuûa nöôùc Myõ, ban haønh naêm 2010 ñaõ haïn cheá moái quan heä giöõa caùc toå chöùc taøi chính, nhaèm ñaûm baûo khoâng xaûy ra nhöõng tình traïng khuûng hoaûng laây lan nhö naêm 2008. Trong moät ñoäng thaùi khaùc, cuõng lieân quan tôùi kinh teá Myõ, hoâm qua, döï luaät caáp tieàn cho Chính phuû Myõ sau ngaøy 30/9 ñaõ baát ngôø khoâng ñöôïc thoâng qua taïi Haï vieän vì haøng chuïc nghò syõ Ñaûng Coäng hoøa ñaõ khoâng thuaän theo caùc nhaø laõnh ñaïo cuûa ñaûng naøy ñeå ñoøi caét giaûm chi tieâu saâu hôn. Döï luaät naøy seõ cho pheùp chính phuû ñöôïc caáp theâm 1.043 tyû USD/naêm, phuø hôïp vôùi moät thoûa thuaän löôõng ñaûng ñaït ñöôïc hoài thaùng 8. Theo keát quaû kieåm phieáu taïi Haï vieän hoâm qua, döï luaät treân ñaõ bò baùc boû vôùi tyû leä 195 phieáu thuaän vaø 230 phieáu choáng, keát quaû laøm ngay chính caùc laõnh ñaïo ñaûng Coäng hoøa taïi Haï vieän Myõ cuõng caûm thaáy baát ngôø. Tröôùc ñoù, hoâm 20/9, caùc nghò syõ Myõ ñaõ tuyeân boá, Chính phuû Myõ phaûi ngöøng hoaït ñoäng neáu Quoác hoäi khoâng ñaït ñöôïc moät thoûa thuaän vaøo cuoái taøi khoùa hieän nay, keát thuùc vaøo ngaøy 30/9 tôùi. Caùc nghò syõ Coäng hoøa neâu roõ baát cöù moät khoaûn kinh phí môùi naøo daønh cho vieäc naøy seõ phaûi ñoåi baèng vieäc caét giaûm ngaân saùch trong caùc dòch vuï khaùc.[ ]
Chuyeán xe ma Moät ngöôøi ñi xe buyùt treân xe chæ coù anh vaø baùc taøi, vaø anh ta nguû thieáp ñi. Ñeán khi chôït giaät mình thöùc daäy vaø thaáy xung quanh mình khoâng coøn ai, ñöôøng phoá thì cuõng vaéng tanh...Taøi xeá cuõng bieán ñaâu maát tieâu luoân. Nhöng moät ñieàu kyø laï ñoù laø xe vaãn laên baùnh moät caùch chaäm raõi. Töôûng ma anh theùt leân: -Cöùu toâi vôùi! Moät luùc sau anh ta nghe tieáng theùt leân: -Cöùu gì thaèng kia, xuoáng ñaåy xe phuï tao coi
9
Trang Nguyeãn
N
gaân haøng döï tröõ lieân bang RBA caûnh baùo caùc ngaân haøng UÙc cuõng neân coù caùc ñoäng thaùi ñeå vöôït qua cuoäc khuûng hoaûng taøi chính toaøn caàu môùi. Tuy nhieân, ngaân haøng trung öông ñaõ caûnh baùo caùc ngaân haøng vaø caùc coå ñoâng traû veà trong vaøi naêm tôùi coù theå baét ñaàu ñeå laøm chaäm taêng tröôûng tín duïng vaãn coøn nheï nhaøng. Trong nöûa naêm moät laàn nhaän xeùt oån ñònh taøi chính cuûa mình, RBA cho bieát maëc duø ngaân haøng vaãn giöõ taøi saûn hoaït ñoäng keùm hieäu quaû, nôï ñöôïc kieåm soaùt vaø ñaàu vaãn coøn trong soá nhöõng ngöôøi cho vay coù lôïi nhuaän nhaát treân theá giôùi. RBA noùi raèng caùc ngaân haøng coù caûi thieän ñaùng keå tính thanh khoaûn, taøi trôï cuûa hoï vaø vò trí voán “keå töø khi cuoäc khuûng hoaûng taøi chính naêm 2008. Coù nhöõng lo ngaïi ngaøy caøng taêng trong thò tröôøng taøi chính laø moät thöù hai
10
suy thoaùi toaøn caàu coù theå noåi leân nhö laø traän chieán chaâu AÂu ngaøy caøng toài teä khuûng hoaûng nôï coù chuû quyeàn vaø caùc flatlines neàn kinh teá Myõ. Caùc ngaân haøng UÙc ñaõ thöïc hieän toát nhaát treân theá giôùi trong cuoäc khuûng hoaûng naêm 2008 vaø ñieàu naøy laø do heä thoáng phaùp lyù maïnh meõ cuûa quoác gia baûo ñaûm an toaøn. “Heä thoáng ngaân haøng cuûa UÙc vaãn coøn trong ñieàu kieän töông ñoái maïnh so vôùi moät soá ôû nöôùc ngoaøi,” xem xeùt RBA cho bieát. “Nhieãu loaïn thò tröôøng toaøn caàu gaàn ñaây ñaõ goùp phaàn ngaõ giaù coå phieáu cuûa caùc ngaân haøng UÙc vaø thaét chaët moät soá trong ñieàu kieän kinh phí baùn buoân. Nhöng taùc ñoäng toång theå ñaõ ñöôïc khieâm toán so vôùi nhöõng kinh nghieäm trong naêm 2008 vaø naêm 2009 hoaëc vôùi moät soá quoác gia hieän ñang. “Heä thoáng ngaân haøng UÙc ñöôïc coi laø toát hôn ñeå ñoái phoù vôùi thôøi kyø cuûa söï caêng thaúng thò tröôøng hôn so vôùi tröôùc khi cuoäc khuûng hoaûng, coù ñaùng keå taêng cöôøng thanh khoaûn, taøi trôï vaø caùc vò trí voán trong nhöõng naêm gaàn ñaây,” xem xeùt RBA cho bieát. Baùo caùo cuõng noùi raèng söï gia taêng tieàn göûi, keát quaû töø söï taêng maïnh tieát kieäm ñaõ ñaït ñeán moät cao hai thaäp kyû, seõ giuùp baûo veä caùc ngaân haøng. Chính phuû lieân bang coâng boá seõ giaûm caùc goùi kích thích coù trò giaù töø $1 trieäu seõ ñöôïc ñöa ra trong caùc GFC. “Taêng tröôûng tieàn göûi ngaân haøng laø tieáp tuïc vöôït qua toác ñoä taêng tröôûng tín duïng vaø caùc ngaân haøng lôùn ñang ôû phía tröôùc cuûa loä trình trieån khai keá hoaïch kinh phí haïn baùn buoân cuûa hoï”, RBA cho bieát. “Tuy nhieân, phaïm vi cho baûng caân ñoái trong ngaân haøng ñeå môû roäng khaû naêng haïn cheá hôn so vôùi nhöõng naêm tröôùc cuoäc khuûng hoaûng cho caùch tieáp caän thaän troïng hôn cuûa caùc hoä gia ñình vaø khu vöïc kinh doanh ñoái vôùi ñoøn baåy. “Caùc ngaân haøng vaø caùc coå ñoâng cuûa hoï coù theå caàn phaûi ñieàu chænh kyø voïng trôû laïi ñeå phuø hôïp vôùi moät moâi tröôøng taêng tröôûng tín duïng chaäm hôn.” RBA cho bieát caùc nhaø ñaàu tö coù veû bi quan veà lôïi nhuaän cuûa caùc ngaân haøng ôû nöôùc ngoaøi trong töông lai, vôùi nhieàu ngöôøi rôi xuoáng döôùi baùo caùo trong baùo caùo taøi chính ñònh giaù cuoán saùch cuûa hoï. Nguy cô cho Qantas trong khu vöïc chaâu AÙ-Thaùi Bình Döông ANTAS keá hoaïch cho vieäc môû roäng chaâu AÙ coù theå ñöông ñaàu vôùi baát oån, vôùi caûnh baùo haøng khoâng vuõ truï Myõ khoång loà Boeing cuûa moät
söïnggia taêtaê ntheâ gngcaù ctrong nguoà nTrung “tín duïngc moätgiaù t lôùcao n hôn. Chuù nlöï gcbao goàcm khoaû n trong Thueá lieâ nñieà :ch. -2,8 tyûnUSD doï a-alaø thaâ m tncuû ngaâ ncMyõ ioluõ seõ coùnhieä usaù töømoù ngaø yñoä 9/2. möù iñöôï nhuaä nbang maø hoï muoá nvaø . o suaá coù hôn, trong caù ñoá i haú thuû naê m doanh soá maï nxaû taïñaõ idaø Quoá naê m naê nay. ñaõ m maø nhöõ nthuû gcoâ suy buoà ñoaù iZealand, hoaø iñeà tôù cbang hieä u B töø n gm 12010. ñeá nthgñaà ninhchính cho khu loaï icveà tröø moä tcnhuï ñoä guthöù isaù ñoá .gngNhaø ngiao lòch söû Queensland uñaà naê 2011 hlaï nmgi cuûThaù ñaõ chính noä pphi xin baû nhieâ ntaà ,giaû khi khuû gtaà gu taøaûm leo ngoaø ilôï .ngia nhaø unm tö baé tìm USD. UÙ cTraä ,nmôù Singapore Nhaä Baû .o thieá uMyõ taê gphöông athaù caù cmong xaù m vaø “vaá ni23/10, gkhi ”nraá chöa baï onntaù cñaà quyeà vaã nhoaû ra. phieâ nNew dòch ngaø ycaù tvaø nhieà unc t 1/12, g 2ñòa naê m nay, Ngaâ nipñôn haø nlaà noùvaø g” laø moä tnsuaá moá i yn3cnguy lôù nnihöôû .gnieà Bôû cho vay cuû accuû ngaâ nitaï haø ntaï g,gtoñaà u tö tröï Thueá ôû Myõ : -65 trieä u “Caù c khoaû n chi ñeå giuù neà n kinh Maë c duø toá ñoä laï m phaù cuû a Trung Goù i kích thích kinh teá cuû a Trung Trung Quoá c a caù c haõ n xe naø y ñaë t Giöõ a luù c laõ i t cô baû n ñoà n g USD cuõ n g khoâ n g deã ñaï t möù lôï i nhuaä n cao. Xu höôù n g thaé t löng buoä c buï cuû act thoaù i tröôù c ñaâ y khoâ n g laø m ñöôï c : buoä c maø toû ra raá t höù n g thuù vôù i caù c cöû a dòch vuï . Caù c taà n g treâ n laø caê n hoä cao hoäTöø phaù saûtrong nñeá leângiaø nkhu toø aù2008, nclaõnöôù cuthaé naø vaø thang vaø CIT bò caù c haõ n g xeá p haï n g tín Nhöng ñeå nahivöï chieá nsuaá n-ygThaù hoã naë n g neà ñeá n hoaï t ñoä n g khai thaù c than ôû nöôù c naø y . Australia laø nöôù c xuaá 1979 cuoá coù khoaû nngoi nhaø tin giuù p Vn Index taê n g lieà n moä t maï n hgu Theo keá hoaï c phaù saû n ñaõ ñöôï c caù c seõ daã n tôù i thaø n h coâ n g. Veà baû n chaá t , Cuoá i thaù n g 10 vöø a qua, Boä tröôû “Chuù n g toâ i nhaä n ra raè n g ñoù laø noù n g boû n g cho caù c phi coâ trong khu vöï kyõ thuaä t chaâ AÙ ñaà u tö nhaä n ñöôï c tin nhaé n qua nöôù c quyeá t ñònh giaû m i t cô baû tínpEuro duï ntöø gñöôï noù nañeá ggiöõ laø nhöõ ncg“khoaû khoaû ng,gdieä ñaà tieánupcg,ñoà giaù ngiaû tieá po vaø tínnngduï(haø ngnunoù nthaù g.nhoû USD teá phuï cuñoâ hoà ig, coù theå laï iñinhieà u,hoï lôï i, Quoá ñaõ m xuoá trong n g Quoá citröa bao goà mycaù vieä cimang caé tphaâ giaû m thueá cho troï taâ m vaø nhöõ maã xe , vaø c ôû möù thaá p kyû luï cti, Doanh soá cuû GM trong 7 thaù n ñaà un ngöôø i Nhaä t ñang khieá n n huï ngöôø Nhaä t phaû i tôù mua saé ôû nhöõ n g hieä “secondhand” g ñaõ qua caá coù hai n ba phoø n g nguû buoå i ngaø 1/11 theo giôø Myõ töù c nhieä m ñaù n h tuï t haï n g, thì caù c nguoà 1,4 trieä ngöôø i Trung Quoá c du c trôï coå n c nhaø n tích vaø o khaå u than lôù n nhaá t theá giôù i , trong ñoù bang Queensland laø nôi cung caá p 50 ñieå m (töø möù c 464 ñieå m leâ n 514 chuû nôï vaø traù i chuû cuû a CIT thoâ n g qua, tính ngvìluoà onygkhoâ theå pgñaë tvöï töø Boä Thöông maï i Myõlai,” Gary“Naê Locke tham ñieä thoaï itaïvaä coù noä i ndung i aùkích caà uc ñaà naøSôû yn saù vaø chuù toâgoù ibòcuõ nkhu ñang tö trong töông mthôø ngoaù Bình Döông. töø möù 8,5% p hôi duï g trong thaù g 1t 12, töu m taø inay chính mang m ñeå ncgngleâ ñoå vaø -m Thueá quoá caùgiôø :taøVieä 933 trieä u ích laø nghóa inbieá chính”, nn ggnphaù caù nhaø phaâ nvoá tích ñöôï cokhaé haõ nTaâ tin nhöõ nthaù gc chæ chieá c xe coù ngioâUSD cô nhoû coù giaù reû .g. trong naê m qua, utính n teá môù i naê inhieâ Trung Quoá ctaï ñaï ikeá citieá ñaõ giaû m phaù trò 40.000 tyûkinh Yeâ nluï trong sieâ thò möù cteá giaù phaû i Horizon chaê nhö duï ncdó g) ñang moï nn ôû pgnhaé nôi. tích töø 101 ñeá nnhieà 172 m2. ñeâBoeing 2/11 theo tm Nam. voán ngaø yt”taï caø nñaø ggiaù trôû neâ nneà khan hieá m vaø nhöng coù ngöôø trôû veà ñieå m ). Tuy n , tôù i phieâ n p caù c traù i chuû seõ trôû thaø h chuû sôû höõ u ñaà uuhôn ncoù gnyù naø y390.000 cho t,ñoä coùyi. söû nguoà n than chuû yeá u . treâ n xuoá n Vaø maë c duø phöông y lo döï moä t dieã n n ôû tænh Quaû n g Ñoâ n g thöù hai ñaõ bò baù c boû , thaä m chí tin n xuoá n g coø 7% moä t naê . Töø ñoù , laõ chuù n g toâ i ñaõ phaù t ñoä n g moä t chöông trình thí ñieå m thieá u sinh quaâ n vôù i hai döï ñoaù n trong tuaà n naø höôû nkinh gaùñoà laõncoø iteá suaá tvôù cao, neâ ni3/5 coù theå bòibaù ruù ti naøNhôø y angaø yyn,gm moä thaõ taê nggxe laø do söù c laïhaá p noå Cuõ nnay, ggitrôï gioá nban g taø nhö GE, Bank of bieå u vôù UÛ y ngaâ n saù c h cuû a Haï Reuters thaê doø döï baù o , möù c m vaø vieä c giaù cho xe taû i nhoû . Theo vaä caù c n noä i cuû a Trung i ñaõ g loaï t taê n g laõ suaá t trong boá taê n g 43%. Tuy nhieâ n , soá xe n neà n nöôù c naø y gia taê n g theâ m . Wal-Mart. Soá cöû haø thôø i trang “secondhand” Döï n n coù khu thaå m myõ vôù beå Khuû n hoaû n g i chính ñaõ khieá n CIT ñaé t ñoû hôn ñoá i taä p ñoaø n naø y . Hieä n Trung Quoá c ñang tìm caù c h (2/12), tin ñoà n laï i moä t laà n nöõ a ñaù n h môù i cuû a taä p ñoaø n naø y . Trong ñoù , caù c ngaï hieä töôï nñoä g Trung Quoá cgasaû n xuaá tñaà veà vaá nthò ñeàtröôø inimôù vaø sôû höõ saùotn. gñoätaùcg. theå buoä clieâ cung p cuû a mình ñeå luïnatnñöôï ñaõ ntôùnvuï BHP phaû i ngöng haà uñoå nhö taá tñieå cc uhoaï treâ nni coø göû itaê igmaù yBilliton moä tn soá suaá cô baûvöï nkhoâ tuï ccaá giöõ nguyeâ n phaù nhaø caá dòch ñaø ogcuû okinh haø gteá ucaû treâ nkinh theá giôù thí mcaù .phaä raè nnntgg.bò khu seõ ñoø iñöôï hoû ic 182.300 phi khoû gnaø baá tcaû cöù luù naø daãLuõ toá cicpckhieá tröôû ntaï America nnkhi gunaê phaû i inthoaù noä thu vieä tgchuû cuû aHanjiro naø ñaõ taê nkhoa 5,3% haõ nghieâ ngcttcöù JD Power & Quoá ccung coù lôï theá vieä taä teá cñaà itrong .lôù Ñi ñöôï citaâ naø laønnhaø xe do boä nutrung Wuling “Khoaû gylyù huï tphuï ysuï möù cvaø cheâ ngnguoà hIV leä cxu 7 m g. pÑeá hoaï tm ñoächo nsoá g coù ncuû ihôn Nhaä tkhoaû ñaõ taê nnôï gcnhaé n bôi im m, nCIT, taâ m caï nnkeù nnnhöõ ,htsuoá trong suy itnthueá laø nn20 gilôù chæ nhieà uñaà coâ ntrong taø loâ iTrong oaùmôù nvaø ngöôø itaê gioû nhaá trong vaø tö coù nhii traù“Söï seõ sôû uteáybang nhöõ nntrong gnaø nnhoï môù haø ttaï caù chöõ cöû vaø O nnoKhoâ ghgdaø noù raè g”coù giôù igulaøchaû i nkhi quy vaã nty coø chuyeâ nloaï gia kinh .ynhaâ Ngay sau tin nnni tlöôï phaû nvoá toá hôn nroøgñoù tröôû gAssocitrong saû niteâ xuaá t nöôù itaù tieå utaï y leâ khieá ncleâ saû nTheo than cuû aboà haõ nnhoà quyù taø trong suoá 10 thaù n g sau n thaù n g hôï p c naø ñaï i dieä n cho moä ñaà u tö n cuû a Jetstar trong theá heä coâ g i 247.400 chuyeâ n vieâ n ñoù , ngaâ haø n g naø y caû n h cao vaø laõ i suaá t haá p daã n hôn. Gerard O n g ñeà nghò, caù c nhaø laä p phaù p taä p trong thaù n g 1, möù c cao nhaá t trong hôn ates, tôù ii heá ttoaù thaùnncuû gmoä doanh duï n g caù c bieä phaù p kích caà u cuû a nhaä ptính doanh nghieä p7/2009, trong naê m theá naø y phaû i keå tôù i caù c nöôù c nhö AÁ saû n xuaá t , maø boä phaä n naø y chuû yeá giöõ a toå n g nhu caà u vaø toå n g nguoà n cung taï i Nhaä t thoâ n g qua t chi nhaù n h möù c 19 cöû a haø n g, töø choã chæ coù 1 cöû a theå thao, vöôø n caâ y caû n h bao quanh vaø baû n g caâ n ñoá keá a taä p ñoaø n naø y chính khaù c phuï thuoä c vaø o thò tröôø n ñoù veà nöôù c . tin Ngaâ n haø n g Nhaø nöôù c seõ naâ n g döï cuû a CIT, vôù i meä n h giaù leâ n tôù i 70% giaù kyõ , nhieà trôû ngaï i28% mang ng khoâ nhaé vaáñöôï ñeà höông ñeå thamugn yngheä ,a nhieà ucuûnhaø ñaà um toûcoâ ra töông lai cuû ConnectEast vaø khoù 2010-2011 giaû so vôù i heä gcaânkyø taøi ckhoù an tröôù choà .oi taï cuoá ithuaä naê mto,môù möù laõ insuaá t naø y ccheá môù iñoä ñöôï cp- 2naø töông lai amukhu vöï ctönhaä phi nntính ghoang haõ ncuø g nhaø ntkinh gnhöõ ctrôø ñaø oxe . cho kyõ icactrong khu vöï chaâ utieá AÙ trung vaø caù bieä phaù p nhaè m giaû m naê m . Giôù i chuyeâ n gia n ñònh, laà n soá caù c loaï i xe ñöôï höôû n g hoã Chính phuû nöôù c naø y . Chaú n g haï , haõ n g Ñoä , Trung Quoá c , Indonesia, Thaù i Lan saû n xuaá n g chieá c taû i thöông maø neà n teá saû n xuaá t ra. 2009. Nhöng khaù c vôù i GE, Bank of vôù i caù i teâ n Seiyu, caù c cöû a hieä u cuû a haø n g vaø o naê 1992. saâ chôi ngoaø i i daø n h treû em. chaá tnchænh nyggikhaù khoaû ncuûnôï khoù ñoø .g tyc mang traù phieá ugiaù nhö Nhöõ nygnnhöõ ngöôø hoà höông y niñöôï tröï baé tobuoä cm phaù haøsaé nhtnMae, phieá utaê baé tròTuy caù khoaû nt,nôï ban ñaà ucöù . chính Caù coå ñoâ thoá ngcvaø vaã nmaá ñang m khoâ gc tö töôû gia vaø hoaï t, ñoä nFannie gtnnghieâ ntín cöù uaFreddie vaø phaù phöông höôù nng, baé thoaï ñaànnugt tai ñieà utöø taêDöông nphuû leâ ntictrong 8%. quaû gaà ñaâ aQuoá caù cnaø coâ nhieâ coùlaø veû nhö ñaå yQuoá quaë g than nty gt “Chöông boå sung khaù cgthieâ nñaõ giHaø thí ñieå tuyeå n duï ggiaù cuû chuù Thaù iñaà Bình hai ptaê kyû nôï cphaù gia ñaõ vöôï 1.000 tyû laõtaï suaá tntrình môù im tlónh naø ybao seõcncoù khoâ nncaû ggnct ñoä trôï Chính Trung cnt thaä ñaõ nigy. taê BYD Auto ôû ñaõ möù vaø nítgñeà .thì maï intaà nhoû coù khoaû Do nhaà gthöôù hoù acchí dö ,vaø cn America khoâ gruø phaû ilaønnoä pkhoâ loaï thueá Wal-Mart chöa töø gCIT aêñöôï laõ chæ “xa laù nñaõ h” nhöõ maë Ba nhaø m khu ñeå xe vôù toå nhisuï gnñoà dieä Vuï saû nn-suaá cuû ncoù giciUSD gaâ Mac... uthaä ñaõ bò ñaå ythöø iabôø vöï ccoâ pigra, goï iquoá laø haû i quy atanquaù bieå ,mmoä loá chôi buoä c ,kích hay phaù nnñoå ggn sôûnKhoâ unniseõ phieá ucaá öu it,Myõ goà m saù nghöõ gvaø oggcoå trong nhieà umoä vöï nghieâ trieå nhaá tcgm cuõ nlaø gn,tôù laø taïtcaù iihaø thôø ñieå m baù toá baù nThaâ thaù onhaá ,Quyeá khieá nnsoá thò tröôø Maë c duø laõ i cô baû n giöõ ñöôø n g thu phí. cao, hieä n ôû möù c 200 ñoâ / taá n quaë n g saé t vaø 300 ñoâ Myõ / taá than. Ngoaø toâ i cung p caù c yeâ u caà u cuû a chuù n toâ i cho phi coâ n g trong tôù i . trong vaø itm mkhoâ qua, khi tieá pnnay, tuïc phaû nphuû taê ntrang ggn laõ ichæ tñoû ninagg cuû aut phaû 49% so vôù i,hoï cuø n g ikyø naê m ctôù nhöng doanh soá nMyõ 183% 7itraû thaù ñaà 4.300 USD. imeä giaû mgiaù gchöù baù sa thaû i Tuy nhieâ nnaê töø thaù ngiôù gtrong 11/2008 inghóa naøytöø do coù lôïtröôù i nhuaä .khaû haø nuiphieâ glaàthôø itaê ñaé t trong ,c ngöôø Nhaä tích gaà nnh23.000 m2 500 nhieà ulaø baá ngôø cho i quan saù t,, nhöng vì vaø m chí laøBHP pbaé ñoå hoaø ncvaø toaø . saù chöõ cuï haû itquy lai, n lôùsuï nhaø laønñaï trieä ñoà Vn Chính ,tñaà ñöôï tieà nnöôù sau cöù hoï clieâ thuaä chính thoá nu cuû naø ythaä “Khoâ npggiaù theå t1caù canuñöôï ñaà u cnoù cnhuaä nxe hai nn tieá psuaá t cuoá ngoä tgcuø quay ñaà nguyeâ trong moä m Ñoà gsoá coå ñoâ nduï gnngoaï gaë pnaê nhau vaø caù ci vaø chieá löôï cm uñoä tö hieä quaû cuõ nuugcc laøtieà yeá u.nvaø toá giuù tmaù möù lôï i ng, ngg-t töông lai.” Phaà nvaø lôù ngiaù nhu caà ñoù seõ ñöôï cVöông trong ñaà u“töø tönntaä ocuû oingaà cyuseõ vaø haï taà ngoñaõ cô sôûnlôï.o PBoC trong naê con Thoû . naê m , leâ n möù Gioá n g nhö Toyota, GM khoâ n g tieá nhaâ coâ n g. Maá t vieä c , ngöôø i tieâ u duø n doanh a caù c cöû a hieä u naø y thaù g thôø gian naø y cuõ n g tieá t kieä m chi tieâ hôi hôn 1.500 xe y . Maë c duø ngaâ haø n g naø y baù ñaï t i naê n g p ñoaø n naø laâ m naï n xuaá t Ngoaø i ra, suy thoaù i kinh teá cuõ n g laø haû i ngoaï trôû veà ” . Henry Index ñoä t ngoä t lao doá c , xuoá n g saù t moá c khi caù c chuû nôï ñaõ ñöôï c thanh toaù n . Boä naø ynm. gaá laùvôù ngi phaù minh racoâ ñieàgungheä gì neácao u hoïhaásôï ñieå mtoâ maï nvôù h. iRieâ gngoaù phieâin. taøgiao laõ iOÂsuaá tcuõhuy ñoä taïaixem caù cg xeù ngaâ haø ngii giaû ngaø 27 thaù gvaø 9gtoûñeå t nñoá caù c vôù lôø gaàLaà pnuoá ñoâ so naê “Chuù g i hôn. ñang caï nnhcaù tranh innaê ctít ntaïgningty pg muï tieâ chính cuû Trung gntöø ntaê baø ynthaù uûJetstar, ndöï hoä ñaâ nhaá t Taï Trung cvoá gu ng500 208.000 xe. loä incaù nhuaä Trung Quoá laï ilôïmua , ugiaù caû i boä naø oncnycuõ nmaï guunhieà nn gu6,3 Seiyu kieá m cho aêngaø ngaà nigy im sieâ utaê hieä nsöï gm nay. Ñoä nnkhoâ g,cinaê thaù khieá khoá inhaø löôï g theâ nôïnm xaá taïc,i nhöng CITlaïtaê nbò nhuaä roø nig(Wang gtrong tyû USD, nhöng neá Huy Dieä Huiyao), thuoä Hoä ñieå m .acoâ TaøOÂi nnchính Myõ ñaõ thöø ai löôï nhaä nthò, coù dòch yn 23/12, khoá nncQuoá g soá coå phieá thöông naê nay vaã ncoâ nnvaø ggui laõ ñeà nghò. g Marius Kloppers, Giaù m ñoá c ñieà u haø n h cuû BHP Billiton, noù i : “Chuù ngnt daã n vaø chuù n g ta caà n phaû i laø m moä t coâ n g vieä c toá t hôn giôù i thieä u ngaø n hgtrong coâ Quoá c , maø seõ caà n 72.700 phi n g ñeà nghò caû i caù c h ñaï o luaä t thueá coâ i suaá t laø vaø o ngaø y 25/12. Lo ngaï i Trong khi phaä n GM taï i chaâ u AÙ ñaõ baù o loã giaû m xuoá n g theâ m , töø ñoù taï o ra moä nay hoï seõ kieá m ñöôï c lôï i nhuaä n . Caù c doanh thu cuû a nhöõ n g loaï i rau quaû reû noä p ñôn xin phaù saû n cuû a CIT cuõ n g ít maï n h. Tính tôù i giöõ a naê m nay, gaà hoï c giaû töø phöông Taâ y trôû veà cho raè n g tính tôù i coå töù c phaû i traû cho coå ñoâ n g Trong cuø n g ngaø y , Ngaâ n haø n Nhaø theå thu hoà i laø raá t thaá p . ñöôï c giao dòch thaø nphaù h coâtntrieå g leânndaø ñeáinhaï kyûn döïa treân xu höôùng cung caàu trong thôøi ngöø ng m taêncaù g theo töø ngthuaä thôødoanh i.ñieåmnghieä vaø chæp vieä toâ i laï cpnquan veà nghieä nuh, gtchöù toâ im moä moâ toaø nluaå caànthuoä uthöù ,quaå coâctnnthoâ g. ngheä daï ng, 108.300 n gaâ boä kyõ ty khuyeá khích taê g137 itrieä quaù cao, ñoù ,laøphöông... doanh soá i tröôø quyù vöø qua, baá chaá pg vieä ctin voø ncng1g troø haõ gcô baù nquy leû giaù reû khaù ngñaå nhö ñaäalaõ u,chuù haøsuaá nsöï naá ñòa coù gphaà moä tñaõ cuùinttvaø ckhoaû n ñang trong 10% soá dö nôï boä n ña iTrung chính giôù ikhaû haû inaê seõ thaø hcsoácuõ löï clôù söï tieà nöôù phaû inachính nphaä baù otaø ñoà n sôûnnhaè höõ uhoä coå nnytrôû ny traû luï cnc vôù i pcuû nnhö ghaï khoaù nTrung , tchuû chôø innhieà ñeå "buø nöu g cphaù ". gian saé tôù i . Veà ngaé n n , trong ba naê m tôù ilaø ,nghieä söï maá t tcaâ ntaä baè nanhaá glaø vaø möù cmoä nôï taï o theâ m u vieä laø m . Hieä n möù c Quoá c ñaõ döï a nhieà u vaø o coâ g cuï ñònh cuû a Toyota Quoá c thò tröôø n g lôù n t cuû a GM Tình traï n g aû m ñaï m cuû kinh teá Nhaä nôi maø caù c caù nhaâ n töø taá t caû caù c nguoà n goá c , vaø kyû luaä t coù theå m cho Khu vöï c Chaâ u Ñaï i Döông, trong lieâ n tuï c baù o taê n g doanh soá . ñang taê n g maï n h. Thay vì mua nhöõ n g ngaé n haï n ñoá i vôù i heä thoá n g taø i chính doanh p cuû a p ñoaø n naø y laø saù n g taï o , vaø döï ñoaù n Trung Quoá c seõ treâ n laø sai söï thaä , nhöng caù c phieâ n sau Moä t buoå i quyù baø trao ñoå i vôù inôït nôïNaêvay Chính phuû Myõ,nthì Bankn of yeáu laø baùn ra. m thò tröôø n g chöù g khoaù cao seõnhaè nuthaé ñeá tình hình teá theá giôù khoâ nvöï g coå Chuù toâi ñeà chæ hy thueá ty cuû athöï ñang ñöù nnntyû gy13.600 ôû möù cc löôï gñoä m chaë theå ikinh taï iulyù khu naøñònh. laø quan troï ngngöôø khieáningmua ngöôø i udaâ taùChöa cindöa ndaã ghaá ñaù nngaø gtnkeå oângöôø ngtaïnoù in. , cuï ñoù bao m Australia, seõ caà Trong ,cMyõ caù haõ nsaù gseõ leû cao traù tieà , cung itieà Nhaä ñang Myõ , coâ nhöng cho laø gaâ theâ m xaá . do trôû thaø nngoà hgkhi moä tntrung m nbaù gn taï oUSD. thöï ñoù caû ngöôø in baù ny.vaø toûn heá t,ñaé y,n”t26/10, nhieà utTrung nhaø nhau America treâ ccutaâ teá loã 2,2 höù nñöôï gñoù nhieà tin voï n g giai ñoaï n hoà i phuï c kinh teá seõ keù o daø i taï i caù c nöôù c phaù t trieå n ”. cao nhaá tNhaä (35%) trong caù cñoà nöôù cgteácoâ ngn laø buoä c caù c ngaâ n haø n g taê n g tyû leä döï Quoá c chæ Duø sao, söï gia taê n g doanh soá taï nöôù c naø y chi tieâ u tieá t kieä m . Tyû leä thaá Andrew McLeod Giaù m ñoá c ñieà u haø n h heä thoá n g sieâ u thò Coles laõ n phi coâ n g vaø 15.600 kyõ thuaä t vieâ n . caá pmoä taï i t ñang phaû chöù n kieá chuyeå n sang mua loaï i quaû reû hôn laø aùVaø pChöa löï c cho söï phuï c hoà i kinh coø Ñöôï c thaø n h laä p vaø o naê m 1908, CIT söï t khi coù ñöôï c nhaâ n taø i . ra thaä n troï n g, khieá n thanh khoaû n cuû ahti ñaàu tö treân saøn coøn nhaän ñöôïc tin nhaén Baø A than thôû: vì thua y, nhoï khoânngg tröõ bao loã giôønhö , thò vaätröôø g chöù nghieä baéit, buoä c ntrong ngaâtaê ni "Trong haø ncoù laàcöù nuiu BlueScope nlöông gBHP 5%, Trung cmöù giuù ptaäpcaù haõ ncho g xe ôû nghieä ptnaê taï iôûneà nseõckinh teá lôù hai theá söï suïintpñoù giaû m maï n htñoà meõ cuû doanh soá khieá löôï ncaù gi cdung: chuoá nhaä pg 7khaå $thôø 15.6 trieä uChoà Boeing ñaõ coù nhöõ gnaê daá mong manh cuû nöôù cnnaø laø moä trong nhöõ ngt thaá ñoaø ncaù vay Quaû thaä tcho ,thueá Trung Quoá cy.athöï c nsöï coi thò tröôø nQuoá gm raá pmoã .cn thöù bi quan hôn vôù i noä khoaù coù nhieà uabieá tin nhö trong mu, chuoá n g toâ i chæ bò i i taä t phaû n g . trong voø n g 1 naê m trôû laï i ñaâ y . baá t chaá p ñaâ y buø ñaé p laï i söï co ruù t cuû a tyû suaá giôù i naø y hieä n ñaõ leâ n tôù i möù c kyû luï Trung Quoá c taê n g laõ i suaá t cô baû n Trong boá i caû n h treâ n , BlueScope, coâ n g ty saû n xuaá t theù p lôù n nhaá t nöôù ct coù nôi leâ n tôù i möù c hai con soá . Chòu vaø o nöôù c naø y taê n g tôù i möù c kyû luï c . hieä u cho thaá y nhu caà u veà du lòch vaø o nhieà u cho moä t moâ i tröôø n g baù n leû thöù yeá u khaù c ngöôø i ñöù n g ñaà u cuû a heä Theo soá lieä u do haõ n g tin CNN coâ n g doanh nghieä p vöø a vaø nhoû lôù n nhaá t taï ñoå i môù i saù n g taï o laø phöông thuoá c thaà n Kim ngaï c h xuaá t , nhaä p khaå u suï t tôùi, UÛy ban Chöùng khoaùn Nhaø nayMöù vôùci thueá hình thu thöùcnhaä ngaøpyaâcaø ncuõ g ntinh ngaùy Heä .. n. ngaù yngnhö boø roá nng!tieà .m .xem . naê laøi m g laøvi m gian Ngoaø intgcoâ vieä camboá thaé chaë chính saù cveà vieä ch haõ nhg coâ5,7%. lôï Nhöng lôï iO nhuaä thoá löông höu bòñöôï laàxin n thöù trong 6 raù n Australia vöø thoâ ntagngöôø baù ottin thaû 1000 nignhuaä nhaâ n.giaû O nm gñoáPaul Malley, Toå ng thieä tnhö haï igöû naë nncoâ gog2nhaé nhaá t ,kinh phaû iptuaà keå tôù i tieá caùñaõ c nöôù Söïcthoá tieá kieä cuûñaõ isa Nhaä titrong boá , ñôn baû hoä phaù saû n cuû a CIT Myõ . taê n g tröôû n g n g nghieä trong khu Coles trôû thaø n moä t trong nhöõ n g giaù m c ñieà u haø n h c traû ñeå taù i caâ n baè neà n teá quoá c gia. quaù maï n h seõ n g thoâ n g raá t xaá u hôn i tin n tin c tröï c p Baøkeùtröôø B leâvaø nggioï nygnhoû chæ baûoraá : tnôï lôïTrung i cho keá t quaû kinh doanh cuûbaû a Bank teä,cao Trung Quoá ccoø g,xe ñaõ aùpñaàcduï nntö gng tñoà y ñoâ taï ila naø nhieà unso yeá uthò nhöõ nm g moä chính ngnuiclaõ insuaá cô nkieá laàlaø nn tieà haõ gsoá ñoà hieä uc--.naâ laà n tröôø suy i naø y khoaù ncnñöôï ciNhaä theå hieä Giaù m ñoá BlueScope, hay -Naê UÙ taêunmoä giaù laø t ntrong g ñaù daá vuï phaù saû lôù trong lòch Hieä ncm nay, trong boá hni caù cynhöõ doanh Giôù ih haû iuQuoá quy ñöôï ñaø taït o5Döông caù m 2009, neà nhôn teá trong vöï chaâ u Thaù Bình löông a cuõ UÙ vôù möù löông 15.6 trieä tkhi naê .ikhoaû thò nthoaù gc nhaá chöù nt gcuû n,cho nhaø unaø ñeá nncAmerica. maù y AÙ nhaø ñaà tö... -nhöõ Kinh nghieä mcaù cuû acaûkinh toâNhaä ñaá cöù ofDoanh Thueá suaá tonthöù thueá thuc nhaä pt moä t loaï t bieä n phaù p nhaè m haï nhieä t giaù giôù i thieä u hai vôù i gì maø c haõ n g xe tngaï haùauii phuû khoå n g loà khieá n ngöôø i tgaë lo,ctthieá thöù hai trong 6 tuaà n . AÛ h: Reuters. soá cuû a haõ n g LVMH Moë lyù Wesfarmers doxaûkhieá ng".coânoâgngtychuû phaûsieâ i thöï c hieä n nhöõ ng cbieä phaù p nhoû coù tính tphuï lieä nhö söûTöø nöôù cncung Myõ , pñeá sau caù ccteá vuï phaù saûgvaø nñöôï cuû a neâ nghieä plaønvöøtheá an vaø cuûca quyeá Myõ ñang thöù c ñaú g caá quoá c vaø thoâ n thaï o nöôù vaø giôù i ñang daà n hoà vöôï t xa caá p caù phi coâ n g kyõ u thò Ian McLeod xoâ g leâ n caù baä c thang cuû n haø n thaù n g 9 n giöõ a thaù n g 12 c mua caùii Myõ nuù mcuû "vuùcmình, giaû " xaû cuû ay vì contheá nít,hoï doanh puthöï cLehman teá cñoá ingvôù i iBank nhaø voá nñoùavaã n ñang ncuû tuï cUÙ uccoâ ñöôï ctöông taï khi khuû ngt cho lai vaø Ngaø y nghieä 8/2, Trung taê suaá Hennessy Louis Vuitton, thöông hieä ngaâ ntngöõ n, gñoù tö Brothers, voánkim traà m khi troï g,atToå nng thöôû nnra gug Barack nm g cöû ,yhsa thaû i leo nxe gkích nhaâ Anh nñieå g vai troø choá trong thì ngaï claø hntröôù xuaá t,tieà nhaä pnthoá khaå laï suï giaù ñoá c, nhaø ñieà haøynlieâ amaã ñöôï c ña traûn... löông sau moä tròi giaù thuaä .haø Sau ñeá numaù ngaø 30/10, goù ithang xem laø thôø iñaà m Quoá thò chuû tröôø n-44%, glaõtchöù nso gut ñoù cho ngaä m eâ m chuyeä . of America naê m 2009 laø ôû nöôù c naø y . Caù c nhaø laõ n h ñaï o nöôù c duï n g coù tính hoaû n g. Khi ñoù , khoaû n g moä t nöû athueá lôï tieá t kieä m nhieà u hôn chi tieâ u . cô baû n laà n thöù 2 trong 6 tuaà n nhaè m tuù i xaù c h voá n raá t ñöôï c chuoä n g ôû Nhaä t , ngaâ nnchaø nn Washington Mutual, haõ ng thích Obama ñang tìm chColes nguhaø tieà n-hThaù noã löï taïdaá oggura caùucucuû coâ nsöï gñoàty coùutheå ñöa BlueScope Steel hoaï t troø ñoä ncuû g taï imình UÙc, New khu cmduø Chaâ AÙ giaû m Zealand, quaù saâ u so vôùcaù ivöï naê 2008, thôø igoù kyøii kinh teá chính thöù c ñöôï c Chính 11.1 trieä u USD cho vai a trong vieä c söû a chöõ a n “Caù c hieä a thieá huï t phi khoaù höù nhieà tin n nhaá t , trong vôùigiaû möù cn20% maø n gphaù haø nutgnnaê naø y naøy ñaõ tuyeân boá seõ khoângnaêkhoanh tayn taùkhuû ng theå thao nhuaä caà utrôï a cToyota laø thògntoaø Daâ chuû Nhaä t Baû nnhaø (DPJ) choá söï thang angaâ laï m ñaõ m 6thoâ thaù m vieã g9,5% WorldCom, vaø ñoaø ndaâ ara ñeå caù ngaâ nugtöø Trung Quoá leâ nñang naá cao hôn treâ ndaâ gnntöø hoaû nngnhoã cuû a cuû kinh teá toaø caà . nhoû Bình Döông Baé . seõ BlueScope chÑaû BHP Billiton vaø onnaê m 2002 thoâ nsaûgnqua, tin ñoà n$15,600,000 treâ n loä Vuïnphaù cuûvaø theå ñaùroõ nh baû daátrong u cuû ñoù yeá uccaà laø caù cccuû ntaê gnctaä khoâ nxe gyc phuû tieà löông toå natraï gCIT coä nccoù gMyõ thaù gMyõ 11 2010 coâ nnchuû gigthoâ toaø nleo utrong gia ntin gpñaà nhö caù phaû chòu trong naê m tröôù ñoù . ngñoå nhìn nuBlueScope gtieâ laï mu(SUV) phaù t laï giaù nhaø môù tröôø g ñaû nmm gnn2003. thaé ncg. cöû cuoä cñoá toåuingcaû Ngaø y 8/2, Ngaâ n haø n g Trung öông 2009 taï i thò tröôø n g naø y . Thaù n g 12 naê m hôinGeneral Motors (GM). nhaè ñaå ytrong vay vôùtuyeå inaêcaù chuyeà nhaøkinh teám. Caù cmôû haûileä quy ñöôï ci saê nu ñöù gthuù kim ngaï ccho hKloppers, xuaá t khaå mnci vaø i teâ ntình thaø nñaàhñaõ Steel vaø naêToå chaá t nthaá t thieä t nhöng haä quaû im khoâ ni. onhieà khoaû n thua loã n maø Chính phuû chính xaù c , thaä chí sai c h veà chính O g McLeod veà nhaø thaä chí u hôn Marius laø ngöôø haõ g n g khoâ n g roä n g ñoä taø Standard Chartered: Caà n caûtcoø ncô hn vaø ñaà u cô ñòa oá c . Beâ n caï n h ñoù , choá n g Ñoù laø moä t “Seõ raá t khoù ñeå caù c haõ n g xe bieá cöû môù i ñaâ y taï i nöôù c naø y , ñaõ cam keá Trung Quoá c (PBoC) taê n g laõ i suaá ngoaù i , vì lyù do khuû n g hoaû n g, Louis Ngoaø i ra, vuï phaù saû n cuû a CIT doanh nghieä p naø y ñoá i töôï n g taï o coâ n ñoù n ôû moï i caá p , vaø nhöõ n g haû i quy coù nay ñaï t 56,5 tyû USD, thua xa keá hoaï c hncgt Myõ phaû nhMarius trong chöông trình löôø g. Theo ngcuû ñeå ñaùap quoá öùnSky gc nhu caà uTowers phaù t trieå n trong saù cah mình a nhaø nöôù c trình taøichuyeá chính,n tieà nngphaù ñaàtioâugaù achòu coâ gnKloppers, ty lôùnngthay nhaá t ñoå cuû gia, BHP Billiton, m ñöôï cuûgiaù vaø lòch bay ckieá ntöông gñình ty m giaù tieâ un duø gy söï cuõ laø moä ti ñeà ccuû vôù i luoà nymoä gkeá voá nveà “chaû ycuû ngöôï cn”nga laïñöù thò tröôø nlaø gm Trung Quoá cñöôï thaø nhCoâ moä t lao thò seõ taê ncuû gcCity thu nhaä pmoä cho caù clöïhoä gia baû nnLöôï laà ntích thöù 2 ctrong 6 tuaà nhdaä nhaè m choá Vuitton ñaõ huû hoaï cbaï môû moä tkhoa cöû ñöôï c xem laø t thaá t i a Chính aê n vieä cho t nöû a c löôï n g thaø h ñaë bieä t nhö caù c nhaø ra a naê m laø 64,6 tyû USD, giaû m TARP Phieâ n giao dòch ngaø 30, 31/11 vaø lai, BHP Billiton caà n theâ m khoaû n g 1.500 coâ n g nhaâ n . BHP döï tính seõ thueâ teä . n g tin ñoà n doà n p ñeá noã i BHP Billiton ñaï t möù c laõ i roø n g kyû $11.6m taøi chính . soa Baé ñeåCaù öùi nôûng Tokyo. nhu caà u môù taê nigt.noå taï i ycaù cn thò Hanotex ñaà u itö vaø phaù t trieå np, öu tieân chính saùch naê haøm ngngoaù ñaà lôùnu icuû vôùci TNHH tröôø coù tyû tm lôï nhuaä n cao nhö thoâ qua caé.tsuaá giaû thueá vaø trôï caá cp12/11, neà kinh teá coù söï thang cuû laï phaù cuõ hieä uyñaù môù phuû , vìn caù nhaø chöù c vaø traù ccaà hkhoaù nöôù ñoänngnggcuû a Myõ hoï cleo , nMyõ chuyeâ gia icmchính n ntrò ngaø UÛica,y taø ban Chöù nÑaâ giquaû ngc laïiOÂsoá ngnaênhaâ ntuyeå bò sa thaû BlueScope. luï ntrong gcoâ Goyder n duï ningtöø oâkyø n gnaê McLeod Anh trong m ñeå laø m tröôø gtaê môù iyglaõ noå quaû ntöø lyù vaø giaù mnaê saù t 2008 bôûitem. Coteba Kinh m nay. cuø g m nhöõ n g gì caù c haõ n g xe Nhaä ñaõ laø mi cho caù c hoä gia ñình coù treû Tuy laø laà n n g i suaá t thöù ba cuû a Trung “haø n h ñoä n khaå n caá p ” ñoá i vôù i caù c Tröôù c ñaâ , vaø o caù c thaä p nieâ n 1970, naøTin ycñaõ bôm tyûiccoâ USD vaø onttaä pChính Tröôù cAustralia nguy cô phaù saûn, trong thôø ÔÛ thôøi ñieåm ñænh cao, giaù coå phieá u ñöôï ñaøABCoctaïphaû o2,33 ôûTrong ngoaø imoä ñöôï csoá Nhaø nöôù ignöôù göûkhoâ ngg chaâ vaê ñeá nñoaø caù cni soáNhöõ Sieâ u thueá taø i nguyeâ n ôû khi lónh (Phaù p ), vôù i nhaø thaà u chính laø Coâ n n g laï i kinh doanh Coles ñang eø o uoä t saé p tieâ u , thaù n g tröôù c ñaõ taê n g 21 phaà “Haõ n g haø n n u AÙ noù n g trí thöù c TQ hoà i höông ñöôï c goï i laø haû i quy ruø a bieå n , moä t loá i chôi chöõ töø Theo caùchuyeâ cñaï nhaø phaâ n60 tích, tìnhteátraï ng khi dö ngoaù i, tröôû ñöôï c,nqua, tröôù cCIT yluoâ ôûkinh thòhy tröôø nhoï gnoå Baé ctroø Myõ ”gnai, nhieâ , caù c ñaâ nhaø teá c ilo ngaï Quoá c keå töø thaù n g 10 naê m ngoaù i tôù i baù o caù c neà n kinh teá môù i caà n coù Lyons, n gia kinh n g 1980, vaø thaä m chí caû ôû “thaä p nieâ n luoà n g voá n ñang ñoå vaø o khu vöï c naø y naø y trong thaù n g 12/2008 theo chöông gian n voï n g vai cuû cuû a CIT t möù c USD/coå phieá u . phuû Trung Quoá c boá trí coâ n g vieä c phuø sôû giao dòch, caù ci coâ nvuï g nhöõ tyxuaá chöù ntrì g khoaù na Vieä cStandard BHP Billiton t ,möù ccTrung lôïñaå i nhuaä nghaø kyû luï cdoanh ñaõ khôi igpcuoä ccoâ tranh luaä vöï c saû n xuaá t , dòch , t khaå u cuû ty Xaâ y döï n g daâ n duï n vaø n g nghieä pn cuï m thu töø neà haû iñaï ngoaï idoanh quy lai, nghóa laø “töø haû iBaû ngoaï i laï trôû veà ”tyû traê m trong naê m nhaä p thuù y taê n 6,9% thu 32,1 USD. rieâ n g ñang traû qua n g hoaõ n thöø a tieà n maë t trong n kinh teá maø soá oâ n g Ashvin Chotai, Giaù m ñoá c ñieà raè n g, Nhaä t n seõ khoù maø phaù ñöôï nay. maá t maù t ” 1990, nhieà u ngöôø i Nhaä t vaã n n h ñoä n g khaå n caá ñeå ngaê n chaë thuoä c Chartered, cho raè n g ngaø yvaø moä nhieà ukhoaû , giaù bôû chuù coù theå trình giaû iphoá cöù ui heä ngnimtaø isaùchính mang mình laø moä t taänpg ñoaø nncho vay lôùn ñoáucni Nhöngquanh khi ñoù ngn ñeà cöûathueá phieâtaø n igiao dòch hôï it theâ m thöôû g1 trieä yeâ upgiaù caà uñaõ hôï pthoá tnngvaø ngaê nu xung vaá nguyeâ n taï i UÙ c . Boä tröôû Ngaâ khoá Australia Delta. Coâ n g ty TNHH CB Richard Australia lao ñao vì ñoà n g ñoâ UÙ c quaù Wesfarmers cho bieá t trong baù o caù o haø n g naê m phaù t haø n h giao dòch Chöù n ga vaø n ñoaï n hoaï t ñoä n g do haï n cheá Quoá cSaù t phaà xuaá tnhaä t chuû töø nnnhieà döuc voø agthaë Toyota haø cuû gnghieä tönbòvaá nvöø Intelligence xoaù yghaõ giaû laø soù nggccuû ginmua g bong Reuters cho bieá ttröôø ,Nhieà chòu tuù Louis vaø khaê vôùniinghcaù nhöõ natöôû taù gpt do tieà nnhoû chaâ u, nmoä AÙ nôi pQuoá ncoâ yeá ug0,72 caù teâ nyanGiaû intin nôï xaá vôù cyù doanh amnvaø seõ gaâHaõ ra boù taø saû nn vaø baé t thôø ñaà thöù unay , laø giaù coåntieá phieá uphaù naø ycuû chæ coø nhaâ daâ teä (khoaû nuVuitton gii (TARP). 150.000 Ñoâ Hieä Trung ctieá ng boá nhöõ g(Vieä nngcm aáñoä yphaù caé ptaø hoaë bò ngöø nhöõ ntröø g iñoà nhng thoå treâ thò nla gnuit Wayne Ellis t caï Nam) laønhaä ñaïaêñang inlyù marketing Swan vöø a leâ n n cho raè n g 11 söï kieä n BHP Billiton laø moä t baè n g cao, taä p ñoaø n khai khoaù n g lôù n nhaá khoaù n UÙ c ngaø y hoâ m qua raè n g soá tieà n trung bình phaû i traû cho oâ n g McLeod veà laä p keá hoaï c thí ñieå m .” thöông maï i khoå n g loà , laø moä t nguyeâ n taï i Trung Quoá c Automotive Asia, n xeù t aû m giaù ñeå n h tranh leo thang ñieå m PBoC laà n taê n g laõ i suaá t laà n naø y choaø n g Hermes duø phaû i “nhòn” ñi du khaû nm g, ñoaï Chính phuû Myõ g an coù giuù CIT nhaä n ñöôï cngsöï hoã töø phía doøcnpcheù gquyeà chaû ycho y,trôï haïnn nguoà töø ybuï .nöôù Tieá pNhaä nt ñoä USD/coå phieá uhoï .phöông Myõ .naê iXu baùnhöôù o voá khoa c hôn buoä caûTaâ ba ccuû moä giai n môù i i cuû ap seõ cuoäikhoâ ccoâkhuû ng baø sao p baá t tín hôï pduï phaù pnaø .naø Muoá nnhö nghieâ naø y),tgiôù thaä chí seõ phoá hôï nngñem nng thaá ngn añeá nñoù döï aùacaù nnhaø yu.maù chöù n,saâ gkeá ytntôùlöng Australia caà ñaù nnvoø hgu thueá lôï iôûnphaù nhuaä ni laø cncoâ n, moä gngheä khai theá Billiton vöø an,vôù thoâ n.nñöa baù oug nhaâ nhieà uhay chieá cchuyeá xe trong naø chæ theo hoaï cthaé hnAnh icm haï nvaø trong nmaï gcheá hai naê m tôù $7,8 trieä Dòch vuï ntTrung bay aytieâ Toyota gncuû yty um ucho xa daã iñaõ söï thang giaù caû taê nQuay 18,5%, leâ möù xe htaê nöôù naø y,a.tín khieá nnaê iithaä quan saù ngaï clôù nhieâ nnra gn lòch, mhoà chí phaû inugcuû chi ugÑoä haï khaû ncô gBHP thu itoaø phaà nsoá khoaû ntrong ñaà caù trò Tuy nhieâ ng, vaø ot ñaà thaù ngn. laï thôø iöu ñieå mcnileo naê“khoaû CIT Thaù gitaø 12/2008, Quoá cnBoeing, g tröôû duï nmoä giôù inaê haï Baû nngMyõ Ñöù c ivaø goä pn570.000 laï iu, 2003, löôï laøngöôø Latinh, Ñoâ gdaø A vaø chaâ cöù ucnchính vaø t cgia. trieå ngcöû muoá kyõ cao hoaû n gngiôù chính nnaê caà ngaâ haø i Nhaä t ñang khieá n g huï t vaø caù c quan chöù c khaù c Tröôù c ñoù , Hanotex vaø t soá ngaâ n khoaù n g. veà cho nhaø saû xuaá t möù c lôï i nhuaä n ñaï t möù c laõ i roø n g kyû luï c leâ n ñeá n hôn tieâ n trong lòch söû Las Vegas tieâ u ñieà u vì khuû n g cuû a nöôù c naø y . Moä t ñoà n g Nhaâ n daâ n teä Maë c duø Toyota khoâ n g coâ n g boá lôï i giaù m ñoá c khaù c h haø n g cuû a Roei Tuy nhieâ n , soá tieà n thöï c teá chi traû seõ ñöôï c döï a treâ n thu nhaä p ñaï t ñöôï c . thaù i naø y dieã n ra chæ moä t ngaø y tröôù c heï p hôn vaø o chuyeâ n aê uoá n g. tö naø ,hôï vìptrình khoaû tieàttn. nghìn naø cntraû 7, Cô quan o itröôø hieå mngcTieà göûni gLieâ môù laø moä t coâ cho moâ Baø C phaû nquyeá ñoá :tTechcombank “Chöông moä taøñöôï i naêcaû g” vieâ n ttoá ttrònghieä ptyhaø ngtyûvay naê nhieà u haø thì phaû i kieâ nnBaû thöï thint quyeà nsaû sôûn cho vay treâBIDV, thò baá ñoä Phi. Standard Chartered cuûyachæ Anh nh sinh giaûimchæ phaù ” giaùng40.000 Yeâm nquy trong tröôø nbeù gyñoâ caà ngnthieá n g nhö vaø nhoû khoaû n 100 USD moã i xe. Cöï u Thuû töôù n g Kevin Rudd ñaõ töø n g thoâ n g baù o keá hoaï c h ñaù n h thueá 40% 22 tæ UÙ c . Haõ n g saû n xuaá t xe hôi lôù n nhaá t theá hoaû ngngtöøñaõ nh.ncaû hôn ñöôï cnöôù laø coùgia laø moä tm vuõ nhuaä nGiaù taï inteá Trung Quoá cnatheå ,hveà nhöng oâJeff nngg höõ Ganzarski ihaø i gtTrung taâiñoà m Thuø lao cuû asöï oâñieà Goyder 13% ñeáun-aùsaù $6.9 trieä . nO nba khoâ ngonoù nhaä khi Trung Quoá cvôù keá thuù ctin kyø Thò nnoù gn ninsau g hieä taï Nhaä tTeá coùct maï veà Chính khi CIT traû ñöôï bang Myõ (FDIC) ñaõ ikieå baû laõ nhoû ñoá ccho uÑoä vôù iocho muï c tuaà tieâ u phuû môø goï i ukhoaû nnghæ gCAPA 2.000 hôn Myõ vaø AÁcndö ngnaø coä n(CEO) ggiaû laï im ,duï theá nduï gnñöôï ”, gHaû Gary Locke i.ningnht cunoâchai ñeâchoá m vaø pChæ ntaù caù phaù p ñaà soaù Theo oâm g, thöø neà kinh yhaø taê n gtín theâ baùTrung . tröôø thaù 9, chia ggcHaø gbieä ilaø ñaõ keáum t thoâ Trong ñoù ,g soá a nivaø nhöõ lôï i höõ nhuaä ncô cuû a ycaù ctrôï coâ ntgivaá ty khai khoaù giôù icn.CIT Toyota chính thöù ckyù quyeá tñoà ñònh Ñöôï c meä nñaõ “thuû baø hieä u chuaå cho Baé cnhaä Kinh trong nitrí ghaï Yuzo Ushiyama, ngöôø môù i gñaõ rôøñaõ vò cctaê BHP ñaï tcuû möù cnaê lôï Nguyeâ n ñaù nkhoâ .maï cho haø nchuû gkhi raè nnöôù gUSD moä tmoã soá haõ n ñöôï c ukhi moä tñoù n caá pplöôï öu i coâ daø nNgaâ ,baø UÙ . haø doanh töø 15-20 tyûcuû m heáVieä tthöù caù csoá khoaû n nBilliton nôï cho chuû nôï cho phaù thcroà haødanh noâhnvoï nôï ,aágkhieá nngphuû CIT gaë Peek môù i ra CIT ing. trí choá thdoanh veà c caù trong voøtraù nngggci,i khí nhöng tieâ ukhoaû ngia chaá nñeà cuû anuoâ caû Trung Quoá hy n chính nhöõ ôi! . . . i g y cuõ bieá tn, gpi voá n coù nguy gaâ caù c n môù i veà Söï n g n luoà n g voá n töø caù thöôû n g coå phieá u a c doanh hoã trôï khaù ctheá hc döï haønöôù naùgnicyvay tín duï ngpumua loaï i.gxe kích thöôù cnghieâ lôùcöù nghôn vaø ñem laï i cuoä ñoù n g cöû a nhaø maù lieâ n doanh vôù baï c ” cuû giôù , thaø n h phoá Las cthöù choá nñaâ gyToyota laï m phaù tlaø vìmoä seõtyandaá laø m giaû m Tröôù c y , thueá naø y chæ tính treâ n lôï i nhuaä n töø caù khai thaù c daà khí Giaù m ñoá ckhi taï i,ty Trung Quoá cít,moä ñaõ nhuaä n kyû luï c ñaõ khôi laï i cuoä c tranh Tuy nhieâ n , vieä c taê n laõ suaá t khoâ n g qua caû nhöõ n g con soá thoá g keâ ai nhöng theo haõ n g n cöù u McKinhaø n khoâ n g coù caê n , laø m giaû m bôù t Trong ñoù , löông cuû 100 CEO haø n g ñaà u trong ñaõ taê n g gaá ñoâ ii chuû thaù c h thöù c lôù n trong vieä c tìm kieá tham voï n g ñöa coâ n g naø thaø n h t 5-10 naê m tôù i . O n g Vöông ñaù n h giaù , hai naø vaã n coø n u hoû i . ngöôø i trôû veà seõ giuù p taï o ra moâ i tröôø cuõn. gCuïlaïtheå i nhaè nhaè nhaøroà leø rac .pheù . n.m kinh teá vaø taøi chính taïi caùc neàn kinh nhaø nghieä p lôï nieâ m môù yeánti cao lan nbieä raàkhoâ neàn ukinh teá noåi,truyeà ñaëclaï tmlaønroägôû thaë ,General khaù cnhnvuø nggi ñaá ñöôï pgati nhieà i nhuaä hôn i haõ n g xe Myõ Motors(GM) taï Vegas toï a laï c treâ n t caù t cuû n g dö thöông maï i vaø giaû m giaù haø n g aù m chæ raè n g, nhöõ n g maã u xe kích thöôù ngoaø i khôi. Keá hoaï c h môù i bao goà m caû döï aù n khai thaù c naê g löôï n g treâ n ñaá khieá n caù c nhaø phaâ n tích baá t ngôø , vì töø luaä n xung quanh vaá n ñeà thueá taø i nghó tôù i nhö doanh soá cuû a nhöõ n g chieá c sey & Company, Nhaä t hieä n ñang naè m caù cn ucaù chuyeá n chöù bay, bao goà m n trong naê qua, ñeá t naê xa traû veà cho caù ñoâ ntyg,trieå nghieâ cöù unphaù Bôû i AÙ theá ,ñaõ phaù saû a,quaû CIT coùbong theå nguoà voá ..coå taä ñoaø nnoå cho vay “chöông trình naø t nhieä ugaâ ,caû vaø tính c10 reã Nho giaùm oquy troï gnay toâlôù nvöôï ti vaø traä tthu cho saù g pnctaï o .phaù nbieá ; caê oântnnkhoâ ghoä Vöông ngaù ynintieá Maá chò g? treâ c ,saø nvuï ny khoaù nhaø ñaà uneà teápGoá ñang im .Tuy vaønnnno,moâ ñoù ntöï chaâ goù pigraá phaà ncuû yvoï ra vay tôù ngcao trò thay ñoå khieá lôï nhuaä nnnkyø cho caù ntöucg Moä t70% beä nh.toå nhaâ ngiaù m thaà töôû nsieâ g unat California. Ñaâ yñöôï laø niñaà ucttheo tieâ bang Nevada (Myõ )nôï , taâ laø nôi coù söù huù pnhuaä khaå . naé Trung Quoá cng moû nnTheâ thò tröôø naø,nnykhaû ñaõ laø m laâ unra giôù nnay moâ ñaõ guguhaõ Baé lieà Saé cnutreâ thueá ñaù nTheo h vaø coâ gcNghieâ ty khai coù lôï nchuû claà goï imoä laø oânhoû che möa nhôn. g. trong nnkhoaû g thò gkhoaû nnngcdoanh hieä nguyeâ nihi,ichuyeâ taï ibay Australia. seõ ñaù nsoá daá u nñaõ loãhaø ñaà tieâ nnt nhaä Sau ñoù ,gnhuaä caù cnheù vaø traù chuû cuû lôï inp cao taû maù ynhöõ môù intröôø , thua vì(ABC) söï thieá huï haø h.hôn trong thaù ngaanhieâ naø y. guoVieä ñeá nng cuoá naê m coù 300 trong neà vaê hoù Trung Quoá thaä t söï Tieå usuaá Ñoâ nilinh (Wang Xiaodong), nhaø sau cuø n g toâ i t ñaï i "vuù thaä t " vaø otrít toû hoang mang, khieá n nhieà u haá thuï voá n cuû nhieà neà n kinh teá boù g taø i saû n ôû phöông Taâ y vaø daã laõ i t hoaï t trong voø n g 10-15 xe chæ taê n g chöa ñaà y 5%. mình laø caù i maù y haù t neâ n haù t ong trong lòch söû 72 naê m cuû a Toyota, moä kyø dieä u . Moã i naê m , nhöõ n g khu giaû i vaã n chöa phaù t ñi tín hieä u naø o cho thaá y khoù Toyota. Kinh tieá p tuï c thaé t chaë t chính saù c h tieà n cöù u Dai-Ichi Life, doanh soá thò tröôø n g chòu taù c ñoä n g maï n h nhaá t töø khuû n g thueá taø i nguyeâ n . Keá hoaï c h ñaù n h thueá döï tính mang veà cho chính phuû haø ngcni Baá chaá caù ci ntraä luï t loä ,gaù möa o, cuû maø phuû Myõ phaû i iñeá h baõ CIT ñaõ vaø i tö laàalaønnoù ram pmiñoaø Beâ n hoaï ttHoä ñoä nintheo gñoà chính vay ngöôø itpñöôï cpituyeå duï g”. ngi noå loáncoø pheù pboå , nnaê khoa hoï c uhoù sinh noåhoã i keá tieá gtaätaï Ñaï naø ysöï .Chính Baù ocoácaï caù oihsuy cuû anghó ngkhuoâ UÙlaøc ncho Höu gmieä nhaø ñaà i tay traû toå nntrôï gt,n.giaù ñoá nghieä phaû göû coâ ngnthueá vaê nm nncaù cchòu sôû n g...theá eâ chuyeä môù i n raá haï cheá . Khi khoâ n g tôù i ñoå vôõ taø chính naê 2007. Tuy m . Chuû ñaà u tö cam seõ hoã trôï “Vieä c caé t giaû m aû n h höôû n g quyeá ñònh nhö vaä yñuû ñöôï ctniitaê ñöa ra. kieâ m soø nt gnbaø baï ôû ñaâ yngöôø ñoù tieá pgCIT haø g hoï seõ ñaå nhanh toá cglaé ñoä taêhnngdo g,haø tyû giaù oõacynnaø gtnhöng heá itycnaø ygchính ñeá nyeá baø kia. Haù tnnra “Nhöõ nnygh chieá cpgtaê xe giaù töông ñoá ibaø reû teä ñeå choá n g söï leo thang cuû a giaù caû vaø oâ taï i Nhaä t ñang n maï n nhieà u hoaû n g taø i chính toaø n caà u . Caù c nhaø tyû ñoâ la. Khi oâ n Rudd coâ boá loaï i thueá y , döï ñoaù n phuû seõ thu veà trong chöông trình TARP. naø , khoâ n söù c cöù u caù c doanh nghieä vöø a vaø nhoû Peek ñaõ chi phí saû n xuaá t gia taê n g vaø ñoà n g ñoâ Trong khi ñoù , chính quyeà cuû a 7 ñoø i hoû i sinh vieâ chæ n g nghe caù c i hoï Texas Myõ vaø laø ñoà n saù g Khi ñöôï c hoû i lieä u tình traï n g thieá u ñieà u haø trung bình trong n g ñaà u cuû UÙ c coâ g nieâ m n g 131% giao dòch chöù gchoï khoaù n ñeå baù co uboû tin Baø thôû daø :suaá coù choã chöù , caà goâ ñi tieà n cchaû yi trôø vaøôûio khaù cchttrieä haø gdu 6%/ naê trong nhieâ ntích, ,i doø g acnchaû y naø ñaõ chieà , ngöôø lôù nÑôn tôù söï löï cuû toâ Neá mua Thoâ nA gcn baù ophaù ra y.t 28/8 am chuï u khaù cnh. noä teä .giaù baù chaï yanñoâ taï iluoà Trung Quoá , nnhöng moä luù ,gncuõ beø nlaõ uùiisuy pngaø nguôø i laï icuû haù tToyota tieá p. n hình thaø ngaû hnn bong nthu gnyañeá nit.ñaû thò nncugg inthaä thaø chòu mn boä döôù phaâ nquaù caù chuyeâ gia kinh teá vaø phaù saû cuû atreâ CIT ñaõ ñöôï c ñoà khoû i bôø vöï c saû khoaû g tyû moã i naê m . xaânnygnkhaù döï nig9 maû gonaø cho vay tieâ uthöôû duø nng, bao tænh cuõ nxin tìm caù cboù hnñoaø huù löï ctröôø löôï giaû g cuû a vieâ n maø khoâ g ñöôï c laä p NIBS, n g nghó nhö vaä y . Coø UÙ c cao, taä p n khai khoaù huï t ñaõ h höôû g n keá hoaï h trong p kyû y vaø tieà n g trung bình taê 190%. ñoà n . -bieá iuinñi baø .nNew toâ i cuõ ngg noå ñaõ thöûnñaõ 9cho thaù nThoâ gsó n y.ñoá i vôù i khaù chMotor haø g seõMaë ñoå sang thò tröôø ng chöù glaøkhoaù vaøDöï khu vöï cmaá kinh teáTowers noå nanh laøt i möa City taïi ihieä Haø Noä ñaõ ñöôï cggvay chaø otheá nkhoâ vôù ivaã möù cnigiaù khôû xe , nttoâ i ñòa taphöông m vaø ii nghìn”, ,ñaà nhaø United Tuy nhieâ , maù hoaû ra ccho duø vieä cc, cbaù thaé tnhaâ chính saù chntaê tröôø n naø ñoù n phaû phaâ ncni,khoaù ñòa oáquy cnin.aùntieâ Baù hoû :tieâ ncoâ laø taxi. ngöôø uSky n gtheâ cuø ntNew gmôù coù quan ñieå m noä leâ moä tduø aùiphaù ôûcuoá Theo CIT döï ñònh seõ pkyø tuï duy trì hoaï goà m nhaø döôù inbình chuaå haû veà mình. “Hoï bieá thaé c naé maé claä ;cuû thaù hhôn thöù ngöôø i lôùn ñöôï Ngay pcoø ,nchaá ccpychaë taä ñoaø khai nhôï gchoâpnlôù nso BHP vaø Rio theo gtñoà Vöông Huy Dieä ucntthì, bieá lôù niaplôù nhaá theá giôù (Anhcuû mình, moä tgaà ngoâ nYork. vieâ nm cuû a thò Löông anytöù gcaù ngptytrung ngkyù 52,3% vôù ikhuû cuø ggcoù vaø traû“hoï cho Ñeá khoaû ntoø g nnBHP iBilliton thaù nmua ggoà 10, thò caù c“Haù ñoù roà cuõ nntieá gsao keá quaû ñaá yi, yct ngoà gi,m mua caê nBilliton hoä tröôù cveà ngaø hoaë c baá t ñoä g saû n , qua ñoù laø m taê n g ñieå m 1.909 USD/m2 (chöa thueá VAT), möù c giaù naø ñöôï c aù p duï n g tieá p nhaä n cuoá i . Cui Tao, moä t khaù c h haø n g xe ôû Manufacturing Inc (goï i taé t laø Nummi) khieá n giaù nhaø vaø doanh thu cuû a caù tieà n teä coù theå haõ m phanh neà n kinh teá khuù c maø Toyota caï n h tranh. Chuù Theo quyeá t ñònh do PBoC ñaê n g taû i Theo chuyeâ n gia kinh teá tröôû n g cho raè n g, söï thay ñoå i dieã n ra laà n naø y t thì haù t , laï i laä t nguôø ñônnnaø yñoà , tính tôù i raè giöõ mñaï 2009, CIT ñoä nhöõ gñeå hoaø n taáphaû t caùi cñöôï thuû tuï baû o, choc laø sinh vieâ nchæ hoï cchieá taänp... ñoànhieå gmaï thôø 2.000 igglaøakhoaù khoâ ngglaï daá uphaù uñoä noå mn.i h 31/7. sôû usau saù nnkhi ggntaùg claï caà c baû Tinto tvay nnguy dòch meõ choá sieâ u cothueá Australia) vöø thoâ baù ocho möù laõ Jetstar yù31/7. gañuû khu vöï cTrung taê nboá caù coå ñoâ ncghieä niggloaï 31%. tröôø gnngöôø chöù ionaê roä leâ ntcaû tin ñoà ngi coi nhöng choà nn?iugng”ñeà toâinghò ngoaø ngaù yveä ñeá heá t ngaø ynn söùnicngcaà eùñaï pnñaõ m ttaê .innquyeá Bloomberg nnnnquan baù caù oicaá coâ nihNhaä gcsuaá Thieâ Taâ nnnnhaù , noù seõ nnm gcoânhaâ hoaï tchöù vaø onhaù thaù noâhginquoá 3/2010. soø nngöø baï ôû Vegas lao ccuû khoâ n. g. Quoá ,môû nhöng caù chuyeâ gia toâ phaû iphaù giaû vaá ñeà suy treâ nnncaù website cuû aitænh cô naø ysaû ,caù laõ t Trung Toshihiro thuoä cngaâ treâ thò tröôø gdaã gcuû pncChính laï chi vaøn cgneâ chi h. haø coù toå nugcao gataø taø 71 tyû hoä phaù saû n.Las Nhieà ndoá aRudd taê cöôø nñaâ gNagahama roä glaøtlieâ maû nntcho haø nygn Quoá ckích nluï moã ichoù ñeà tìm thu Naï olaï vaê ntieà ,cuõ quan uc,tng hoï cnDai-Ichi veï ñaà cuõ n ggi laø nhö phaû i ñoä thaï ochi luaä thoä chôi cCIT teá naø y . Vaø y n g moä t trong nhöõ g nguyeâ n chính khieá n g roø g kyû c trong naê m i chính vöø a goù i caà u seõ khoâ n ñöôï c tröôû n nhanh n g noù coù nghóa Traû baè n g n maë trung bình caù c CEO trong naê m 2010 laø $2.79 trieä u Khaù c h haø n g mua caê n seõ phaû i ñaë Goà hai toøanannaø ptyû cgDöï vôù 456 nStandard hoä chung cö, döïquaâ aù nnaø Sky oânnyiggBeä aákhoâ coø nghieá nphoá nöõanaø , suyù tñeà t nttt cho raè n.moä g, Vôù im cgkhoâ teá y ,chuyeâ caùicao cUSD. haõ ngia xe lieâ ngaø ygöû 26/4 cuû caù cphaû nsöï kinh teá Ñaâ laø Toyota saû nochuù xuaá ñaå ygmaù thaø nhnôi yvaø tình nhaä neàuChartered seõ giaû lôï i .nhuaä trong nyahoï nkhoâ ”, oâ ngyù gc phanh, tieà ithöï kyø haï 1gthaù naê m ñoà niSaù goátrong Nhaâ naikieá daâ Life, chi tieâ nitoø cuû acnhaø Baû nthuù seõ laø laø thay ñoå USD vaø soá nôï 64,9 nnnii, caê cuõ nnhaâ naè trong dieä n vaø phaù saû ñaà unm tö vaø chöù gkinh khoaù nngaé hoù .ahaï nyinhaø hquy n :ym huù tntnoù khoaû nmoä 1.000 ngöôø naê m raã ylaä trong caù cnnnbình tröôø ngteá ñaï Caùtmaë cnhoä Giôù haû seõ laø m göông xuaá bò tñònh, ñoå keá c vaø o cuoá i thaù n g u vöø qua phuû thoâ n g qua, trong khi Quoá c hoä laø coù t nhu caà u maï n h meõ cho USD, giaû m 2.4% so vôù i naê m 2009. coï c 5.000 USD, thanh toaù n thaø n h 6 ñôï t City Towers khôû i coâ n g töø thaù n g 11/2007, toï a laï c treâ n khu ñaá t 8760m2 taï i ñi ñôø i hai haï t ñaä u phoï g cuû a em doanh nöôù c ngoaø i taï i Trung Quoá c duø caù c neà n kinh teá môù i noå i raá t caà n xe vaø ñoà n thôø ikhi laø caû naCorolla hn“Ñoà theâ thaû m .Tacoma, nhaù gnhaø maá ycaà c, Las thuoä cthôø ngcaù Standard Chartered mnñình cnmaï h. Reuters baù olaø , 2008 kinh Ushiyama cho bieá ttkhi coø n CIT ñöông chöù teä ñöôï cngaâ ghaø theâ 0,25% leâ nphaù 3%,kinh gia taï in Nhaä trong naê m nhaá tñang ig.ñoâ nhôø thoâ ncoâ cveà thuû cthích saûlaõ ni, giaû cuûmoã coâ ngiaû gngu, ty meï .t A Tuy nchoá ,g sau Nguoà voá nnhieä chính cuû huy naê tôù i”, oânnnqua gUÙ Vöông noù i.tuïphuø töôûNgöôø gtoá m khi ñöôï cbình iadöï trôï ñeå rac theo nhöõ chính saù cChaú m quyeà nc maë xong ñöông ivoá keá m oântaø ntröï g, baø Julia Gillard, ñaõ thueá coø nytnnhieâ 30% cho caù vaã nm baø thaû o.Noä kích hôn 22 tænaâ ccaû .gm caù ctLaù phi gnmoä coù trình ñoä hôï pthôø vaø Möù chieá löông trung cuû atieá UÙ cñöa $66,500 igtieá naê .m Con naø ít hôn khoaû n g nm ñoä coâ nhsoá gntmaø trình. Döï kieá nhieä döï 88 n g Haï , Haø i . Thaù p A töø taà n g 1 ñeá n taà n g 2 daø n h cho khu dòch vuï ; thieä t thoø i hôn Hoï taä p trung vaø o roà i .!!! nôi GM saû n xuaá nhöõ g chieá c u Vegas ñaõ trôû thaø h moä t trong nhöõ n g nguoà n n ñaà u tö c p nöôù c teá Trung Quoá c seõ taê g tröôû n g 9,3% Giaù m ñoá c Toyota taï i Trung Quoá c . cho bieá t , nhöõ n luoà n g voá n ñoå vaø o suaá cho vay noä i teä kyø haï n 1 naê m cuõ n g ñaõ giaû m 762 USD so vôù i naê m 2007, Hieä n nay, t theá heä “nghieà n ” i CIT giaûTrong ñöôï cruû nôï leâlöïnccoâ tôù iTrong tyûti thò xin baû hoä saûqua CIT seõ”coù söï ñoännlaà treâ nvôù thò tröôø nggnaï traù . haø Tuy Taá t chöa nhieâ nm ñoå nhieà ucoù taøtimay vaø chaá tröôø nkhai g, trong nvaø vicphieá phaïnum thoâ seõ taâthaø mphaù nonm phaû i”. maët2/2010. B chöù teá vaønseõ ñeá hoà quyeá coâ gg ity ckhi than quaë gThaù saé tnp.[] ikhu noù tuyeå nxe n6,06%. gi soá phi n10 g taï 42 so icpthaù nhöõ ntaê gì caùtaê g ñaà uquan kieá ñöôï ]nouxong, aù nnhieâ hoaø ntrôû hc.[vaø quyù taà 3-11 daø ninduï hnNhaä cho vaê nc nphoø ng; g Ngay 12-31 laø khu caê caá p10,3% .nhöng nhöõ gmôù maã kích thöôù ciñònh. lôù hôn Pontiac Vibes. Theo quy trình phaù ñòa phöông chòu haä quaû nghieâ m troï ng m 2011, sau khi gngoaø caû caù haõ nUSD, ghoä xe nöôù cnnCEO i coù ngoaø ñeå hoï n g cao tröôû taê 0,25% leâ Caù möù cngaø laõ caùnncggñaõ neà n kinh teá môù i noåm ñang xuoá ngnnaê coø ngiuù 38.475 vaø coø ng, coù khaû trang iu taï t 150 thaä chí khoâ nvaø gyitaàntrong
S
Raát nhieàu choïn löïa maâm nieàng ñuùc thaät ñeïp cho xe theå thao vaø xe sang troïng
Q
22
11 11 11 11
C
uoái cuøng thaønh phoá Melbourne ñaõ caét goùc vöôït qua Vancouver nôi ñang naém côø vaøng laø thaønh phoá toát nhaát ñeå sinh soáng treân toaøn theá giôùi. Hieän nay Melbourne vöøa tuyeân boá danh hieäu môùi cuûa mình laø thaønh phoá haïng nhaát theá giôùi ñeå sinh soáng. Danh hieäu naøy ñöôïc thöïc hieän qua cuoäc khaûo saùt môùi nhaát cuûa Economist Intelligence Unit., vaø cuõng qua cuoäc khaûo saùt naøy caùc thaønh phoá khaùc cuûa UÙc nhö Sydney, Perth vaø Adelaide cuõng ñöôïc vaøo baûn “top ten” trong 10 thaønh phoá sinh soáng toát nhaát theá giôùi. Ñaây laø laàn ñaàu tieân trong gaàn moät thaäp nieân qua cuûa cuoäc ñieàu tra veà caùc ñieàu kieän sinh soáng toát nhaát cuûa caùc thaønh phoá treân toaøn caàu, Vancouver ñaõ bò rôùt ñaøi khoâng coøn huy hieäu “haïng nhaát” nhö laâu nay nöõa. Melbourne ñaõ chia seû vò trí laø 2 thaønh phoá ñaùng soáng haïng nhaát vôùi Vancouver vaøo naêm 2002 nhöng cuoái cuøng, Melbourne hieän nay ñaõ caét goùc ngöôøi baïn ñoàng haønh, ñeå moät mình ñöùng ñaàu baûng trong cuoäc khaûo saùt thaùng 8 naêm 2011 vöøa qua. Qua khaûo saùt Economist Intelligence Unit, Melbourne ñöôïc leân haøng ñaàu laø nhôø Vancouver bò tuït nheï ñieåm trong caùc ñaùnh giaù veà haï taàng cô sôû (ñieän nöôùc, caàu ñöôøng, tröôøng hoïc v.v...) laø moät trong caùc tieâu chí ñeå ñaùnh giaù veà thaønh phoá ñaùng soáng nhaát. Hieän Vancouver cuûa Canada tuït xuoáng vò trí thöù ba, sau Vienna ôû AÙo. Sydney ñang ñöùng vò trí thöù saùu trong baûng xeáp haïng môùi nhaát qua khaûo cöùu treân 140 thaønh phoá, trong khi Perth vaø Adelaide moät laàn nöõa ñoàng haïng vò trí thöù taùm trong list “top ten” Australia, vôùi maät ñoä daân soá thaáp vaø tyû leä toäi phaïm töông ñoái thaáp, vaø ñoù laø moät trong caùc öu ñieåm ñeå UÙc où theå ñöa nhieàu thaønh phoá cuûa mình loït voâ “top ten” cuûa baûng ñaùnh giaù naøy. Maëc duø vieäc taêng chi phí sinh hoaït ñöôïc thuùc ñaåy bôûi ñoàng ñoâ la UÙc taêng cao treân thò tröôøng hoái xuaát quoác teá, nhöõng thaønh phoá cuûa UÙc vaãn cung caáp moät loaït caùc yeáu toá, ñeå laøm cho ñieàu kieän soáng ôû caùc nôi naøy trôû neân raát haáp daãn.” Melbourne ghi ñöôïc toång ñieåm 97.5%, chæ caàn ñaùnh baïi Vienna ôû AÙo, treân 97.4% vaø Vancouver cuûa Canada treân 97.3%. Baûng xeáp haïng 100% ñöôïc coi laø chuaån vaø lyù töôûng. Brisbane ñöùng ôû vò trí thöù 21 treân
12
Ñöùc Huy cuoäc khaûo saùt, daãn hai ñieåm tröôùc Wellington, nhöng laïi sau 10 ñieåm so vôùi Auckland cuûa New Zealand Cuoäc khuûng hoaûng nôï ôû caùc nöôùc khu vöïc ñoàng Euro daãn ñeán giaûm nheï trong baûng xeáp haïng liveability thaønh phoá chaâu AÂu ‘. Thuû ñoâ Nhaõ Ñieån (Athens) cuûa Hy Laïp “rôi töï do khoâng ngöôøi laùi” xuoáng haïng 67, giaûm ñòa vò xöùng ñaùng cuûa nôi naøy qua haøng loaït keâu gaøo cö daân trong thaønh phoá cuûa mình phaûi “thaét löng buoäc buïng” ñaõ vaäy coøn theâm tình traïng baát oån daân söï. Chính caùc ñieàu naøy ñaõ laøm Nhaõ Ñieån ñöùng beân döôùi caùc thaønh phoá trong danh saùch cuûa caùc quoác gia coù “neàn kinh teá ñang noåi leân” nhö Montevideo ôû Uruguay. Ngöôøi nöôùc ngoaøi laøm vieäc taïi Nhaõ Ñieån baây giôø coù theå gaëp phaûi nhöõng ñieàu kieän cö soáng khoù khaên ... Cuoäc khaûo saùt cho bieát AÛ Raäp vôùi caùc bieán ñoäng chính trò cuûa “muøa xuaân noåi daäy” vaø chieán tranh daân söï Libya, bò ñaåy xuoáng ñieåm treân khaép Trung Ñoâng vaø Baéc Phi vôùi thuû ñoâ Libya Tripoli laàn ñaàu tieân rôi vaøo döôùi top ten. Cuoäc khaûo saùt xeáp haïng qua nghieân cöùa cuûa 140 thaønh phoá coù caùc ñieàu kieän soáng toát nhaát, hay toài teä nhaát, ñöôïc döïa treân caùc tieâu chuaån oån ñònh chính trò vaø xaõ hoäi, tyû leä toäi phaïm, caùc ñieàu kieän veà chaát löôïng chaêm soùc cuûa y teá, caùc söï kieän vaên hoùa, moâi tröôøng, giaùo duïc vaø tieâu chuaån cuûa cô sôû haï taàng. Giaù bình quaân veà nhaø ôû ñaâu cao nhaát? Moät cuoäc nghieân cöùu cuûa giôùi baát ñoäng saûn UÙc coù keát quaû laøm nhieàu ngöôøi bò soác. Giaù bình quaân cao nhaát cuûa UÙc, laïi naèm trong tieåu bang nhoû nhaát cuûa ñaát nöôùc. Vaâng taïi ACT ñaõ coù möùc giaù quaân bình cho nhaø haaïng trung laø $545.000, vöôït xa maáy anh em hoï cuûa noù ôû caùc bang lôùn hôn Caùc soá lieäu thu ñöôïc bôûi coâng ty realestate.com.au (RP) thoâng qua döõ lieäu veà thueâ nhaø ñöôïc tìm thaáy, thì giaù nhaø trung bình ôû ACT laø $465.000 ñöôïc coi laø cao hôn bang WA vaø NT khoaûng $80.000. Vaø coù leõ khoâng coù gì ñaùng ngaïc nhieân, khi ñôn giaù trung bình cao nhaát ñöôïc ghi nhaän ôû New South Wales ôû möùc $422.000 chæ tröôùc cuûa WA $420.000. Trong keát quaû khaùc treân moät caáp ñoä quoác gia, khoái löôïng taøi saûn ñöôïc baùn ôû 3 thaùng ñaàu naêm 2011 ñaõ giaûm 22% so vôùi cuøng thôøi ñieåm naêm ngoaùi. Ñieàu naøy cuõng ñöôïc coi laø töông töï qua caùc quan saùt taïi Victoria, Queensland vaø WA veà soá baùn
Ngöôïc laïi, taïi New South Wales laïi coù chæ soá cho soá löôïng nhaø baùn ñöôïc vôùi cuøng kyø, chæ khaùc bieät 10% , khi so saùnh töø 2010-2011. Victoria khoái löôïng nhaø baùn giaûm 28%, Taây UÙc 20% vaø cuûa Queensland ít hôn gaàn moät phaàn ba trong toång khoái löôïng so vôùi naêm ngoaùi - Ñieàu naøy laø do aûnh höôûng töø caùc luõ luït Queensland xuaát hieän trong thaùng 12 naêm 2010. Caùc hieäu öùng tuït laïi ôû vò trí döõ lieäu töø Thaùng Tö-June 2011, do ñoù khoâng ñöa ra moät söï phaûn aùnh thöïc söï cuûa thò tröôøng baát ñoäng saûn trong quyù naøy. Soá löôïng nhaø baùn ñöôïc qua ñaáu giaù cuõng coù nhöõng tyû leä suït giaûm töông ñöông treân haàu heát caùc tieåu bang, ñaëc bieät laø ôû New South Wales vaø Victoria. Muøa thueá: Thôøi ñieåm quan troïng cuûa caùc nhaø ñaàu tö Moät soá nhaø ñaàu tö baát ñoäng saûn coù theå ñaõ noäp tôø khai thueá cho naêm taøi chính vöøa qua nhöng nhieàu ngöôøi vaãn chöa laøm ñieàu naøy. Tuy nhieân duø ñaõ noäp roài, neáu thieáu soùt baïn vaãn coù theå noäp boå tuùc.
chung cö, town house, hay unit trong nhöõng quaàn theå thuoäc coäng ñoàng gia cö. Coù nhöõng phí phaûi traû nhö thang maùy, hoà bôi, vaø spa, phí baûo veä, baûo haønh, laøm vöôøn caét coû v.... Caùc möùc phí naøy thöôøng ñöôïc traû moãi ba thaùng, vaø ñeàu coù theå xin boài hoaøn thueá Chuù ng toâi nhaän daùn kieáng maøu cho: c Maë kính i phí naøy Chi phí cho vieäc vay tieàn ngaân haøng hoaë vôùi tcaù c moâ-ikim giôùi:loaï Chi Xe truck, Sedan, Ute, nhaø,vaø shop thöôøng traû trong thôøi ñieå m mua, coù thôøi gian naêamcaù ñeåc khai boàai hoaø Taåy5 röû lôùp hoù chaánt . ñeåphí giaûbaû moñihaøaùnnh: h naé n nngoaø Chi Ñöønngg beâ queâ bao igoàm khaáu hao cuûa toøa nhaø. Neáu baïn Phuû lôùp hoùa chaát an toaøn khoâ nBaû g coù khaá haoshop, cuûa baïn ng moä hieätulòch quaûtrình ng caù o ucho t daá u hieänuchi(2226-3007) Phí cho Hoäi ñoàng ñòa phöông: Bao goàm taá tVieá caû caù c khoaû traû cho Hoäi haõng xöôûng, kieáng taøu. ñoàng ñòa phöông (council) ñaõ ñöôïc thöïc hieän. Kyõphí thuaä n kieá gnmaø unmôù ñaëcmoät baûng chieát tính veà tröôït gia cho Chi khaát udaù hao taøinsaû : Baï neâin, coù hình,caûchöõ vieäcbieä naøty.coù Ngay moä.t taøi saûn lôùn hôn cuõng coù theå coù nhöõng tröôït giaù, vaø lieân kieä laïcn: vöøa môùi laép ñöôïc boài hoaøn moät soá ñaùng keå treân caùc loaïi ñoà ñaïcXin vaø phuï Giaù höõ u nghò cho ñoà n g höông ñaët vaøo nhö baùn gheá, maùy noùng, maùy laïnh... Vieä laømncaå n thaä n, ñuù ng heï ÑT: 9755 - 0432 859 Laø mc vöôø : Neá u baï n phaû i ntraû cho chuyeä n caé9905 t coû laøm vöôøn, 458 thì phaû i baûo ñaûm raèng baïn ñaõ khai heát caùc chi phí naøy trong baûn boài hoaøn, tröø phi caên nhaø chothueâ, vaø ngöôøi thueâ traû phaàn naøy thì môùi khoâng khaáu tröø ñöôïc. Baûo hieåm: Baïn coù theå coù moät hoaëc nhieàu loaïi baûo hieåm. Taát caû ñeàu xin boài hoaøn ñöôïc cho caùc loaïi baûo hieåm. Laõi suaát vay ngaân haøng: Ñoái vôùi haàu heát caùc nhaø ñaàu tö baát ñoäng saûn, laõi xuaát cho vay seõ laø moùn xin boài hoaøn lôùn nhaát. Neáu baïn coù traû tieàn laõi cho vay cuûa ngaân haøng, baïn coù theå yeâu caàu boài hoaøn caùc thaønh phaàn lieân ñôùi ñeán moùn vay vaø laõi. Neáu baïn khoâng bieát chaéc chaén khoaûn naøo ñöôïc, khoaûn naøo khoâng thì neân yeâu caàu ngaân haøng cuûa baïn cung caáp cho baïn caùc chi tieát. Thueá ñaát: Ñaây laø moät trong nhöõng raøo caûn lôùn nhaát ñeå sôû höõu nhieàu taøi saûn. Neáu baïn coù moät keá toaùn, haõy hoûi hoï veà caùch maø baïn coù theå giaûm thieåu toái ña veà thueá söû duïng ñaát cuûa baïn. Chi phí phaùp lyù: Nhieàu ngöôøi ñaõ khoâng phaûi traû moät xu chi phí phaùp lyù ñoái vôùi taøi saûn cö truù. Tuy nhieân, giöõ taøi saûn thöông maïi nhö nhaø, shop, coù theå laø moät khoaûn raát toán keùm neáu nhö baïn coù moät tranh chaáp phaùp lyù. Pest Control: Trong moät soá quoác gia, vieäc kieåm soaùt saâu beänh moái moït, vaø caùc bieän phaùp kieåm soaùt, raát laø quan troïng ñoái vôùi chaát löôïng cuûa toøa nhaø vaø trò giaù cuûa noù trong töông lai. Neáu baïn khoâng chaéc chaén veà tình hình saâu moït coù theå laøm nguy haïi taøi saûn cuûa baïn. Neân kieåm soaùt thöïc hieän, vaø chi phí naøy ñöôïc khaáu tröø boài hoaøn. Ñieän thoaïi: Baïn coù theå xin boài hoaøn moät phaàn chi phí ñieän thoaïi neáu baïn ñaõ söû duïng ñieän thoaïi nhö laø moät phaàn cuûa ñaàu tö kinh doanh baát ñoäng saûn cuûa baïn. Kieåm soaùt hoùa ñôn ñieän thoaïi di ñoäng vaø ñieän thoaïi coá ñònh. Phí quaûn lyù taøi saûn: Thoâng thöôøng caùc phí naøy chieám ñeán khoaûng 10% toång thu nhaäp chothueâ cuûa baïn bao goàm phí thöôøng xuyeân, taøi khoaûn haøng thaùng giöõ phí, leä phí haønh chính, leä phí kieåm soaùt, hoùa ñôn traû tieàn leä phí, vv... Söûa chöõa vaø baûo trì: Ñaûm baûo raèng yeâu caàu boài hoaøn cuûa baïn laø moät söûa chöõa, baûo trì vaø khoâng phaûi laø moät caûi thieän voán. Neáu baïn khoâng chaéc chaén veà söï khaùc bieät, yeâu caàu keá toaùn cuûa baïn giuùp Vaên phoøng phaåm: Bao goàm tem, phong bì, giaáy, saùch, vv... Ñaây khoâng Moät vaøi ñieåm ghi ra trong baøi vieát phaûi laø thöôøng laø moät chi phí lôùn nhö haàu heát caùc thoâng tin lieân laïc vôùi naøy coù theå goùp theâm qua danh muïc ngöôøi thueâ nhaø ñöôïc thöïc hieän qua ñieän thoaïi hoaëc email. xin boài hoaøn thueá cuûa baïn. Quaûng caùo: Bao goàm chi phí cho taát caû caùc loaïi quaûng caùo in vaø internet. Thaäm chí neáu baïn coù giao Licensed Plumber Drainage Gasfitter - Lic. 143943C cho moät coâng ty ñòa oác quaûn lyù, haõy Chuyeân laép raùp caùc heä thoáng oáng coáng, oáng nöôùc, gas vaø haàm daàu cho kieåm soaùt caùc bieân baûn hoï göûi vaø shop, nhaø & haõng xöôûng. lieät keâ ra taát caû caùc loaïi phí bao goàm luoân caùc phí cho quaûng caùo, hoaëc Gaén & söûa bình nöôùc noùng, gas, ñieän, bình loïc nöôùc, nöôùc tuû laïnh 2 cöûa, caùc loaïi in aán tieáp thò khaùc. söûa nöôùc ræ, ñoåi ñöôøng nöôùc ñieän & gas, töø saét qua ñoàng hoaëc nhöïa Ngaân haøng phí: Coi laïi caùc bieân Chuyeân thoâng coáng ngheït, ñaët bieät camera soi ñöôøng coáng baûn ngaân haøng. Ñöøng queân leä caùc loaïi phí ngaân haøng ñöôïc nhaø baêng Nhaän laøm taát caû caùc coâng vieäc lieân quan ñeán plumbing, coáng, nöôùc, gas. khaáu tröø töï ñoäng haøng thaùng, hoaëc Vieäc laøm uy tín, khaûo giaù mieãn phí . haøng naêm. Thôï nhieàu naêm kinh nghieäm, toát nghieäp taïi UÙc. Leä phí caên baûn cho doanh nghieäp: Soá boài hoaøn cho khoaûn naøy coù theå Xin lieân laïc Michael Nguyen: 0402 669 627 khaù cao, neáu baïn sôû höõu moät caên
DAÙN KIEÁNG MAØU
MICHAEL ACTIVE PLUMBING
13
Di chuyeån: Baïn coù theå yeâu caàu boài hoaøn moät soá löôïng lôùn trong chi phí ñi laïi, ñaëc bieät laø neáu baïn töï quaûn lyù taøi saûn cho mình, vaø nôi baïn soáng coù moät khoaûng caùch daøi ñeå ñeán baát ñoäng saûn ñaàu tö cuûa baïn. Coù moät soá caùch ñeå yeâu caàu boài hoaøn chi phí naøy, yeâu caàu keá toaùn cuûa baïn maø laø caùch toát nhaát cho baïn. Phí nöôùc: Baïn chæ coù theå yeâu caàu boài hoaøn cho caùc phaàn cuûa hoùa ñôn tieàn nöôùc maø baïn ñaõ traû tieàn cho. Neáu baïn coù moät thoûa thuaän theo ñoù ngöôøi thueâ nhaø cuûa baïn traû tieàn cho moät soá hoùa ñôn, phaàn cuûa hoï traû khoâng ñöôïc ñoøi boài hoaøn cuûa baïn. []
N
eáu caùc nhaø ñaàu tö vaø ngöôøi mua nhaø hieåu ñöôïc vaøi yeáu toá chính xaùc ñònh cho giaù baát ñoäng saûn, seõ giuùp cho hoï coù nhöõng choïn löïa ñuùng hôn ñeå taän duïng cô hoäi luùc naøo neân mua, khi naøo neân baùn... Nhöõng ñieàu maø phaàn lôùn thò tröôøng giaù caû baát ñoäng saûn ñaõ khoâng theå hieän roõ raøng. Neáu quyù baïn ñoïc coù theå “ngöûi” ñöôïc muøi giaù nhaø ñang leân tröôùc khi mua, hoaëc ñang xuoáng tröôùc khi baùn thì ñieàu naøy seõ giuùp quyù baïn ñoïc toái ña hoùa ñöôïc lôïi nhuaän, hoaëc giaûm thieåu, hay loaïi boû haún nguy cô thua loã cuûa quyù baïn ñoïc trong vieäc mua baùn Giaù nhaø cuõng nhö giaù xe hôi, TV, hay giaù ñöôøng, söõa, thòt tröùng v.v... leân hay xuoáng chæ laø ñoái soá trong ñònh luaät cung caàu. Cung öùng cao thì nhu caàu giaûm seõ laøm giaù xuoáng, vaø ngöôïc laïi, cung öùng giaûm nhu caàu cao seõ laøm giaù leân. Ví duï, haõy töôûng töôïng laø coù hai loaïi baát ñoäng saûn, moät nhaø loaïi nhaø “seafront” (nhìn ra bieån) vaø moät khaùc laø maáy caên chung cö ôû trung taâm
14
thaønh phoá. Nhu caàu ñoái vôùi baát ñoäng saûn coù maët tieàn xoay ra bieån cao, nhöng chæ coù moät nguoàn cung öùng giôùi haïn, vaø khi nhu caàu cao, cung öùng thaáp, giaù caû seõ taêng leân. Maët khaùc, nhu caàu veà maáy caên apartment chung cö khoâng cao nhö nhu caàu veà nhaø nhìn ra bieån. Theâm vaøo ñoù, apartment chung cö laïi coù moät nguoàn cung öùng lôùn trong thaønh phoá. Khi cung öùng cao, nhu caàu thaáp thì giaù caû phaûi ñi theo chieàu xuoáng. Giaù caùc caên chung cö chæ coù theå ñi leân khi coù ñieàu gì ñoù laøm taêng nhu caàu cö daân choïn ôû chung cö, hoaëc khi caùc caên chung cö ñi vaøo tình traïng “khoâ cung öùng” nghóa laø khoâng coøn caùc döï aùn xaây döïng theâm chung cö seõ ñöôïc caáp pheùp. Trong phaàn ñaõ daãn beân treân, quyù baïn ñoïc ñaõ coù khaùi nieäm veà yeáu toá cung caàu chính laø taâm ñieåm ñeå quyeát ñònh cho giaù cuûa baát ñoäng saûn. Trong baøi vieát hoâm nay DNÑS seõ trình baøy ñeán vôùi quyù baïn ñoïc veà caùc lieân keát taïo aûnh höôûng cho nhu caàu, vaø nhöõng ñöôøng neùt taïo caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán vieäc cung öùng baát ñoäng saûn. Nhu caàu Laø chuû sôû höõu chieám ñoùng vaø caùc nhaø ñaàu tö baát ñoäng saûn cung öùng nhu caàu veà baát ñoäng saûn. Hieåu bieát nhöõng gì aûnh höôûng ñeán haønh vi mua haøng cuûa hoï coù theå giuùp cho quyù baïn ñoïc moät caùi nhìn saâu saéc veà vieäc khi naøo giaù baát ñoäng saûn seõ taêng vaø giaûm. Moät soá trong nhöõng yeáu toá chính aûnh höôûng ñeán nhu caàu laø laõi suaát, neàn kinh teá, nhaân khaåu hoïc, chính saùch cuûa chính phuû, taøi chính, giaù nhaø cho thueâ, tyû leä hoaøn laïi ñöôïc so vôùi voán ñaàu tö (returns on alternative investments), trieån voïng töông lai. Laõi suaát Trong lòch söû, laõi suaát laø moät trong nhöõng aûnh höôûng lôùn nhaát treân haønh vi mua baùn cuûa giôùi ñaàu tö. Noùi caùch khaùc, söï chuyeån ñoäng cuûa laõi suaát leân hoaëc xuoáng seõ laø moät yeáu toá lôùn nhaát quyeát ñònh cho tính nhu caàu Khi laõi suaát taêng leân, moïi ngöôøi ít coù khaû naêng mua, vì chi phí traû nôï vay theá chaáp (mortgage) seõ cao. Khi laõi suaát ñi xuoáng, ngöôøi coù nhieàu khaû naêng ñeå mua moät hoaëc nhieàu baát ñoäng saûn, vì chi phí traû nôï vay theá chaáp haøng thaùng seõ giaûm. Tuy nhieân cuõng coù nhöõng baát thöôøng vaø ñaõ ñöôïc goïi laø “lòch söû” cuûa giaù caû baát ñoäng saûn. Ngöôøi ta ñaõ noùi ñeán chöõ “lòch söû” laø bôûi vì cho
ñeán cuoái naêm 2007 ñaàu naêm 2008, tyû leä laõi suaát ngaân haøng ñaõ taêng. Nhöng ñaùng ngaïc nhieân, laø nhu caàu vaãn ôû möùc cao neân ñoái vôùi baát ñoäng saûn giaù caû ñaõ khoâng suy yeáu daàn theo leä thöôøng. Töông töï nhö vaäy, laõi suaát ñaõ giaûm khoaûng 400 ñieåm caên baûn (4%) töø thaùng 3 naêm 2008, ñaùng leõ ra giaù nhaø ñaát phaûi leân, nhöng treân thò tröôøng giaù baát ñoäng saûn luùc ñoù laïi thöïc söï bò giaûm nheï do nhu caàu ñaõ suy yeáu ñaùng keå... Hai chuyeän baát thöôøng naøy coù theå ñöôïc giaûi thích laø: Cuoái 2007 ñaàu naêm 2008 laø ñænh cao cuûa “söï buøng noå nhoû” cuoái cuøng, vaø phaûi maát nhieàu hôn chæ laø moät vaøi laõi suaát taêng leân, neân laøm giaûm nieàm tin cuûa ngöôøi tieâu duøng trong söï buøng noå. Tuy nhieân, söï gia taêng laõi suaát cuoái cuøng trong tuaàn ñaàu tieân cuûa thaùng ba naêm 2008 (laø laàn taêng thöù tö trong baûy thaùng) ñaõ laøm moät cuù chôi xoû thò tröôøng. Giai ñoaïn töø thaùng ba naêm 2008 ñeán nay, ngöôøi ta ñaõ nhìn thaáy Ngaân haøng Döï tröõ Australia (RBA) giaûm tyû leä tieàn maët baèng 4,25%. Tuy nhieân, do söï suït giaûm lôùn trong kinh doanh vaø söï töï tin cuûa ngöôøi tieâu duøng ñaõ ñöôïc mang veà bôûi cuoäc khuûng hoaûng taøi chính toaøn caàu (GFC), giaûm laõi suaát ñaõ khoâng coù moät aûnh höôûng tích cöïc ñeán haønh vi cuûa ngöôøi mua baát ñoäng saûn nhö ñaõ taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa GFC. Moät khi caùc taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa GFC baét ñaàu ñeå giaûm bôùt nhu caàu veà baát ñoäng saûn vaø giaù caû seõ baét ñaàu taêng. Kinh teá Neáu chuùng ta nhìn vaøo caùc baùo caùo veà caùc neàn kinh teá theá giôùi vaø caùc phaân boå caáp cuûa noù, phaàn coøn laïi cuûa theá giôùi seõ nhaän ñöôïc treân baûng ñieåm phaân loaïi laø + D vaø UÙc seõ coù soá ñieåm laø C-. Caùc neàn kinh teá lôùn treân theá giôùi ñang theå hieän söï phoàn vinh ôû möùc ñoä döôùi möùc trung bình, nhöng coù moät soá daáu hieäu caûi thieän. Australia, maët khaùc, laø moät tieâu chuaån “vöôït qua” söï suy thoaùi kinh teá chung, nhöng chæ laø môùi. Taïi thôøi ñieåm naøy, söï baát oån kinh teá treân toaøn caàu ñaõ laø taùc ñoäng lôùn nhaát cho nhu caàu mua saém baát ñoäng saûn hôn laø yeáu toá laõi xuaát Moät yeáu toá khaùc cuûa kinh teá cuõng coù taùc ñoäng lôùn veà sôû höõu nhaø ñaát bao goàm möùc ñoä tieàn löông vaø thu nhaäp caù nhaân. Neáu möùc löông ngaøy caøng taêng, ngöôøi ta coù nhieàu khaû naêng ñeå mua, do ñoù taïo ra nhu caàu nhieàu hôn vaø laøm taêng giaù baát ñoäng saûn. Neáu taêng thu nhaäp caù nhaân hoaëc laø do tieàn löông taêng hoaëc caét giaûm thueá, ñieàu naøy cuõng laøm cho ngöôøi ta nghieâng nhieàu hôn vaøo chieàu ñi mua
baát ñoäng saûn, ñaëc bieät laø mua ñeå ñaàu tö vaø nhaát laø mua caùc loaïi nhaø cho khaùch du haønh thueâ (holiday home), ñôn giaûn chæ vì thu nhaäp cao, ngöôøi ta ñi chôi nhieàu. Moät trong caùc chæ soá quan troïng laøm cho nhu caàu veà baát ñoäng saûn seõ taêng laïi. Ñoù laø khi ñænh thaát nghieäp sau ñoù baét ñaàu giaûm trôû laïi. Taïi UÙc, ñieàu naøy ñöôïc döï truø ít nhaát phaûi sau moät naêm nöõa. Moät ñeâà nghò cho quyù baïn ñoïc trong giôùi “saên luøng” cô hoäi ñaàu tö nhaø ñaát laø neân giöõ maét cuûa mình treân caùc chæ soá thaát nghieäp. Ñaëc bieät laø laéng nghe khi naøo caùc nhaø döï baùo kinh teá vaø caùc chuyeân gia ñaàu tö baát ñoäng saûn coù teân tuoåi baét ñaàu noùi veà “thaát nghieäp (giaûm) gaàn ñænh ñieåm” laø luùc ñoù giaù nhaø ñaát ñang baét ñaàu ruïc ròch taêng Nhaân khaåu hoïc Yeáu toá Nhaân khaåu hoïc trong nhaø ñaát khoâng bao goàm chæ laø toång soá ngöôøi, maø coøn laø tyû leä caùc gia ñình hình thaønh. Roõ raøng laø nöôùc UÙc vaãn coøn ít ngöôøi hôn soá nhaø ôû maø ngöôøi ta caàn, nhöng Australia ñaõ thöïc söï hình thaønh tyû leä con soá “caùc ñôn vò gia ñình” ñöôïc coi laø taêng nhanh vaø quan troïng hôn toác ñoä taêng tröôûng daân soá. Haõy töôûng töôïng coù moät thò traán nhoû, trong ñoù coù moät daân soá 100 ngöôøi. Coù moät caân baèng cuûa giôùi tính, 50 nam vaø 50 nöõ. Thí duï raèng 50 nam naøy keát hoân vôùi 50 nöõ kia thì coù bao nhieâu caên nhaø ñeå caàn cho 50 gia ñình môùi keát hoân naøy? Caâu traû lôøi nhanh choùng dó nhieân laø 50 caên. Vaäy thì trong 7 naêm sau thí duï raèng taát caû hoï ñem nhau ñi ly dò. Caâu hoûi laø sau ly dò, bao nhieâu caên nhaø seõ caàn cho 50 caëp vôï choàng vöøa môùi chia tay. Deã eït! 100 chöù maáy! Ñuùng vaäy! Nöôùc UÙc, hieän vaãn khoâng coù söï gia taêng daân soá, nhöng nhu caàu veà nhaø ôû ñaõ taêng gaáp ñoâi, do yeáu toá nhaân khaåu hoïc ñaõ laøm soá löôïng ñôn vò gia ñình UÙc taêng gaáp ñoâi (xin ñöøng hieåu laø do ly dò nhö thí duï beân treân). Trong quaù khöù gaàn ñaây, daân soá cuûa UÙc ñaõ taêng 24% nhöng soá löôïng “ñôn vò gia ñình” UÙc ñaõ taêng 45%. Theo thoáng keâ cuûa ABS (Australian Bureau of Statistics), naêm 1911, soá löôïng thaønh vieân trong moät gia ñình laø 4.5 ngöôøi. Naêm möôi naêm sau, kích thöôùc naøy ñaõ giaûm xuoáng coøn 3.55. Vaø hieän taïi möùc trung bình veà soá ngöôøi trong moät gia ñình chæ coøn coù khoaûng 2.5 ngöôøi soáng trong moät gia ñình. Chính saùch cuûa Chính phuû Ñaëc bieät laø chính phuû lieân bang ñaõ ñoùng moät vai troø quan troïng trong thò tröôøng nhaø ôû. Ñeå minh hoïa ñieåm naøy, xin ñi ngöôïc laïi thôøi ñieåm 10 naêm tröôùc. 1999 - Chính saùch giaûm thueá treân voán taêng (The capital gains tax discount) ñaõ ñöôïc giôùi thieäu. Ñieàu naøy khuyeán khích caùc nhaø ñaàu tö vaøo thò tröôøng bôûi vì neáu hoï hoaøn taát cho cuoäc ñaàu tö baát ñoäng saûn trong ít nhaát 12 thaùng, hoï chæ phaûi traû moät nöûa soá thueá thu nhaäp töø voán khi baùn noù ra. 1999 – thueá GST ñöôïc coâng boá, vaø nhö chuùng ta thaáy, tieáp theo ñoù laø côn soát ñieân cuoàng cuûa caùc hoaït ñoäng mua baùn trong thò tröôøng baát ñoäng saûn vaø xaây döïng. Moïi ngöôøi tíu tít xaây, gia haïn döï aùn, mua vaø baùn yø xeøo khi hoï nghó raèng baát ñoäng saûn töï ñoäng seõ coù trò giaù taêng theâm 10% vaøo ngaøy Thaùng Baûy naêm 2000 qua chính saùch GST
DAÙN KIEÁNG MAØU Chuùng toâi nhaän daùn kieáng maøu cho: Xe truck, Sedan, Ute, nhaø, shop ñeå giaûm ñi aùnh naéng beân ngoaøi Baûng hieäu quaûng caùo cho shop, haõng xöôûng, kieáng taøu. Kyõ thuaät daùn kieáng maøu môùi, ñaëc bieät coù hình, chöõ. Giaù höõu nghò cho ñoàng höông Vieäc laøm caån thaän, ñuùng heïn
Maët kính - kim loaïi
Taåy röûa caùc lôùp hoùa chaát
Phuû lôùp hoùa chaát an toaøn Vieát daáu hieäu (2226-3007)
Xin lieân laïc:
ÑT: 9755 9905 - 0432 458 859
Nhôù noùi laø thaáy quaûng caùo töø taïp chí Doanh Nghieäp Ñôøi Soáng hoaëc caét phaàn naøy ñem ñeán seõ ñöôïc discount
15
2000 - GST ñöôïc thöïc hieän, ngöôøi mua nhaø ñaàu tieân ñöôïc hoã trôï mieãn GST. Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc giôùi thieäu ñeå boài hoaøn cho ngöôøi mua caên nhaø ñaàu tieân cho caùc chi phí phuï troäi mang laïi bôûi söï ra ñôøi cuûa GST. Tuy nhieân, taùc ñoäng cuûa GST ñöôïc caûm nhaän chuû yeáu ôû thò tröôøng nhaø môùi. Do ñoù, söï haáp daãn (do mieãn giaûm) cuûa noù ñaõ khoâng laâu tröôùc khi chính phuû taêng gaáp ñoâi soá taøi trôï $14.000 neáu nhö ngöôøi mua caên nhaø ñaàu tieân, laø moät caên nhaø môùi xaây. Nhöõng söï kieän treân ñaõ “bôm theâm xaêng” vaøo söï buøng noå baát ñoäng saûn tröôùc khi noù taêng nhu caàu töø ngöôøi baùn laãn ngöôøi mua. Nhöõng saùng kieán Töông töï vôùi vieäc ruøm beng cuûa côn soát FHOB (first home owner boost – dòch ngöôøi sôû höõu nhaø ñaàu tieân) ñöôïc giôùi thieäu vaøo cuoái naêm ngoaùi. Caùc aûnh höôûng cuûa FHOB ñaõ khoâng ñöôïc nhö lôùn nhö 10 naêm tröôùc ñaây bôûi vì nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa cuoäc khuûng hoaûng taøi chính toaøn caàu. Tuy nhieân, FHOB laø moät trong nhöõng lyù do UÙc ñaõ traùnh ñöôïc moät cuoäc suy thoaùi cho ñeán nay. Taøi chính Tính saün coù cuûa taøi chính coù aûnh höôûng lôùn ñeán nhu caàu veà nhaø ôû vaø giaù caû. Quyù baïn ñoïc chæ caàn nhìn sang Myõ vaø cuoäc khuûng hoaûng subprime cuûa hoï (ôû UÙc goïi sub-prime laø low doc) trong vieäc cho vay möôïn qua caùch haï ñònh löôïng tín chaáp vôùi ñieàu kieän vay deã daøng nhö theá naøo... vaø vieäc naøy ñaõ laøm taêng nhu caàu vay, vaø do ñoù laøm taêng giaù nhaø ñaát baát ñoäng saûn. Ngay tröôùc khi söï suïp ñoå cuûa thò tröôøng nhaø ñaát Myõ, ñieàu kieän cho vay quaù deã daøng ñeán möùc voâ lyù. Haàu nhö ai cuõng coù theå vay ñöôïc chaúng caàn ñònh löôïng gì. Ñieàu naøy khuyeán khích haàu nhö taát caû moïi ngöôøi ñeàu ñoå nhau ñeå mua moät hay nhieàu baát ñoäng saûn. Chính vieäc ñoù ñaõ laøm taêng raát nhieàu nhu caàu veà baát ñoäng saûn, do ñoù khieán giaù vaøng taêng leân. Haäu quaû laø baây giôø theá giôùi ñang traû nôï cho caùc chính saùch cho vay loûng leûo cuûa caùc ngaân haøng Myõ vaø nhöõng chi nhaùnh cuûa hoï treân toaøn caàu. Hieän taïi caùc ngaân haøng ñöa ra yeâu caàu khaù khoù khaên hôn cho ngöôøi daân ñeå vay tieàn, ñaëc bieät laø ngöôøi mua nhaø ñaàu tieân vôùi tieát kieäm ít, hoaëc khoâng coù tieàn göûi... Thaét chaët hôn cuûa thò tröôøng tín duïng cho vay seõ laøm giaûm nhu caàu veà baát ñoäng saûn, vaø ñoù laø moät trong nhöõng lyù do giaù baát ñoäng saûn ñaõ chöõng laïi vaø trong moät soá tröôøng hôïp giaûm.
16
Giaù thueâ Neáu tieàn thueâ quaù cao, ngöôøi thueâ nhaø baét ñaàu tìm kieám caùc löïa choïn mua baát ñoäng saûn thay vì ñi thueâ. Ñieàu naøy laøm taêng nhu caàu veà baát ñoäng saûn. Vôùi tình traïng cho thueâ trong moät soá vuøng ngoaïi oâ haáp daãn ôû caùc thaønh phoá thuû phuû cuûa UÙc vaø laõi suaát 5%, thì giôùi chuyeân moân khuyeân raèng neân quô quaøo maø mua hôn laø ñi thueâ. Trieån voïng taêng tröôûng voán Neáu caùc nhaø ñaàu tö ñaùnh hôi raèng giaù baát ñoäng saûn taêng leân, hoï coù nhieàu khaû naêng thu lôïi ñöôïc töø thò tröôøng baát ñoäng saûn vaø hoï seõ taän duïng cô hoäi naøy ñeå kieám tieàn. Ñieàu naøy laøm taêng nhu caàu veà baát ñoäng saûn vaø do ñoù giaù cuõng taêng. Maët khaùc, neáu caùc nhaø ñaàu tö lo sôï raèng thò tröôøng baát ñoäng saûn ñang döøng laïi hoaëc thaäm chí teä hôn, giaù baát ñoäng saûn giaûm, moät soá seõ hoaûng sôï vaø baùn baát ñoäng saûn cuûa hoï. Tính töông quan cuûa ñaàu tö thay theá Quyù baïn ñoïc cuõng thöôøng nghe raèng khi thò tröôøng baát ñoäng saûn leân laø thò tröôøng coå phieáu xuoáng vaø ngöôïc laïi. Giaû ñònh raèng neáu caùc nhaø ñaàu tö caûm thaáy raèng hoï coù theå coù ñöôïc moät lôïi nhuaän töø coå phieáu, hoï seõ mua vaøo moät soá coå phieáu. Neáu hoï nghó raèng baát ñoäng saûn ñoù laø toát hôn, hoï seõ baùn coå phaàn cuûa mình vaø mua baát ñoäng saûn. Caùc chuyeân gia veà baát ñoäng saûn khoâng chaéc chaén veà giaû ñònh naøy. Bôûi hai giôùi ñaàu tö baát ñoäng saûn, hay ñaàu tö chöùng khoaùn haàu nhö hoaøn toaøn khaùc nhau. Trong nhieàu naêm qua ngöôøi ta haàu nhö khoâng thaáy giôùi chöùng khoaùn baùn coå phieáu ñeå mua nhaø ñaát, vaø ngöôïc laïi cuõng hieám hoi ñeå thaáy giôùi baát ñoäng saûn baùn nhaø ñaát mua chöùng khoaùn Ngöôøi ta thaáy raèng, caùc nhaø ñaàu tö baát ñoäng saûn seõ dính vaøo baát ñoäng saûn vaø chöùng khoaùn seõ dính vaøo coå phieáu. Chính caùc nhaø ñaàu tö baát ñoäng saûn khoâng thích coå phieáu vì hoï khoâng theå “nhìn thaáy, caûm öùng, vaø caûm thaáy” ñieàu gì treân caùc chæ soá cuûa coå phieáu vaø ngöôïc laïi giôùi ñaàu tö coå phieáu cuõng khoâng maën laém vôùi baát ñoäng saûn bôûi vì hoï khoâng muoán maát thôøi giôø ñoái phoù ñöông ñaàu vôùi ngöôøi thueâ nhaø. Dó nhieân laø cuõng coù moät soá nhaø ñaàu tö baát ñoäng saûn “chôi” luoân vöøa
nhaø vöøa coå phieáu. Tuy nhieân trong tröôøng hôn naøy voá ñaàu tö vaãn naëng veà baát ñoäng saûn hôn, hoï chæ nhích moät phaàn nhoû cho coå phieáu cho... dzui maø thoâi. Tính cung öùng Leä thuoäc nhieàu vaøo caùc nhaø xaây döïng vaø phaùt trieån vieäc cung öùng theâm baát ñoäng saûn môùi. Söï hieåu bieát nhöõng yeáu toá naøo ñaõ kích thích caùc nhaø xaây döïng vaø phaùt trieån nhaø ôû seõ giuùp cho quyù baïn ñoïc moät caùi nhìn saâu saéc hôn vaøo giaù nhaø ôû vaø chu kyø cuûa baát ñoäng saûn. Coù taùm yeáu toá chính thuùc ñaåy vieäc cung öùng baát ñoäng saûn - hieän coù cung öùng vaø nhu caàu veà nhaø ôû, kyø voïng möùc ñoä nhu caàu, chi phí xaây döïng (vaät lieäu vaø coâng xaây), chi phí cô sôû haï taàng - (heä thoáng ñieän nöôùc), chi phí vaø saün coù cuûa chính quyeàn veà ñaát ñai, taøi chính, saün coù cuûa caùc caáp, neàn kinh teá cuûa söï töï tin cuûa ngöôøi tieâu duøng vaø kinh doanh. Cung öùng vaø nhu caàu veà nhaø ôû Raát deã thaáy laø neáu nhö thò tröôøng ñaõ quaù taûi vôùi vieäc cung öùng theâm nhaø môùi thì caùc nhaø phaùt trieån xaây döïng seõ khoâng ñöa theâm nhaø môùi xaây vaøo thò tröôøng. Noù gioáng nhö ngöôøi ta khoâng muoán aên theâm khi buïng ñaõ no caønh. Cuõng vaäy vôùi caùc nhu caàu hieän taïi cuûa baát ñoäng saûn. Neáu hieän nay khoâng coù nhu caàu cho baát ñoäng saûn môùi, thì töï ñoäng noù seõ chaùy tieâu nhu caàu xaây döïng theâm. Kyø voïng cuûa nhu caàu seõ taêng trong töông lai Tuy nhieân, neáu nhu caàu hieän taïi cho duø coù möùc thaáp nhöng caùc nhaø xaây döïng vaø phaùt trieån ñöôïc döï ñoaùn moät möùc ñoä cao nhu caàu trong töông lai, thì hoï vaãn giöõ möùc cung cho baát ñoäng saûn nhieàu hôn. Chuyeän xaây caát thöôøng maát moät naêm hoaëc laâu hôn ñeå ñi töø moät khoaûnh ñaát troáng ñeán ngoâi nhaø môùi. Do ñoù caùc nhaø xaây döïng / phaùt trieån caàn phaûi coù moät cuù “ñaù nhieãu” töø hieän taïi ñeán töông lai. Caùc nhaø xaây döïng chung cö (apartment) coù theå phaûi keùo daøi canh baïc laâu hôn trong quaù trình bieán moät mieáng ñaát troáng thaønh moät khoái chung cö cao taàng, vì ñieàu naøy coù theå maát moät soá naêm. Do ñoù yeáu toá “kyø voïng vaøo töông lai” ñaõ laø moät chuyeän khoù döï ñoaùn nhaát. Tuy nhieân cuõng coù moät soá caùc chæ soá haøng ñaàu nhö tyû leä nhaø xaây döïng coøn troáng, caùc loaïi laõi suaát, vaø caùc khoaûn trôï caáp chính phuû, Töø ñoù coù theå ñeå lieät keâ moät vaøi vaø laáy ñoù laøm caên baûn Chi phí xaây döïng Neáu vaät lieäu xaây döïng baát ñoäng saûn ñang gaëp luùc quaù ñaét tieàn hoaëc
hoï ñang taêng giaù ñaùng keå, caùc nhaø thaàu raát ít coù khaû naêng ñeå xaây döïng baát ñoäng saûn nhieàu hôn. Ñieàu naøy cuõng coù theå aùp duïng cho caùc chi phí coâng nhaân. Neáu coâng thôï neà, thôï moäc, v.v..., ñöôïc tính phí quaù cao, thì toác ñoä xaây cuõng seõ giaûm. Chi phí cho haï taàng Bao goàm vieäc cung öùng vaø laép ñaët ñöôøng oáng daãn nöôùc vaø oáng thoaùt nöôùc, ñöôøng giao thoâng, loái ñi boä, kerbing, heä thoáng ñeøn, ... Ñaây laø nhöõng chi phí boå sung maø caùc nhaø phaùt trieån phaûi vöôït qua cho ngöôøi mua. Trong nhieàu tieåu bang, caùc chi phí naøy raát cao. Neáu nhöõng chi phí naøy ñöôïc chaáp nhaän vaø keát thuùc thanh toaùn cuûa ngöôøi tieâu duøng, ñieàu naøy seõ laøm taêng giaù baát ñoäng saûn. Chi phí vaø saün coù cuûa taøi chính Trong tình hình kinh teá hieän nay, seõ khoù khaên hôn ñeå coù nhöõng taøi trôï cho baát ñoäng saûn so vôùi hai naêm tröôùc ñaây. Haàu nhö caùc khoaûn vay loaïi khoâng tín chaáp (no doc) hoaëc tín chaáp thaáp (low doc) ñaõ khoâng coøn ñöôïc thöïc hieän. Vay tieàn ngaân haøng ñeå mua cho moät söï phaùt trieån baát ñoäng saûn (off the plan) seõ khoù khaên hôn nhieàu so vôùi vay tieàn ñeå mua moät ngoâi nhaø ñaõ hoaøn taát vaø hieän höõu. Caùc ngaân haøng thöôøng ñoøi hoûi 25-30 cho moãi phaàn traêm voán chuû sôû höõu neáu laø mua “off the plan”, trong khi ñoù coù theå chæ caàn 5 ñeán 10% laø coù theå vay neáu nhö mua cho caên nhaø ñaõ hoaøn taát vaø hieän höõu Hai naêm tröôùc, caùc yeâu caàu cho caùc nhaø phaùt trieån thaáp hôn nhieàu so vôùi hoâm nay. Nhieàu ngaân haøng hieän nay khoâng cho pheùp caùc nhaø xaây döïng & phaùt trieån ñöôïc taän duïng söï quan taâm cuûa hoï trong cho vay. Trong khi hai naêm tröôùc ñaây, ñieàu naøy raát phoå bieán. Laõi suaát cho phaùt trieån baát ñoäng saûn cuõng cao hôn nhieàu so vôùi hai naêm tröôùc ñaây. Neáu caùc nhaø xaây döïng & phaùt trieån taøi chính taêng chi phí, do ñoù, giaù baát ñoäng saûn taêng neáu nhö ngöôøi mua saün saøng traû theâm tieàn cho hoï. Ngay caû khi caùc nhaø xaây döïng vaø phaùt trieån ñang coù caùc döï aùn ñeå xaây döïng, maø khoâng coù ñaày ñuû taøi chính töø ngaân haøng, nhieàu ngöôøi trong soá hoï khoâng hoaøn thaønh ñöôïc döï aùn. Ñaát ñai khoâng saün saøng Nhieàu nhaø phaùt trieån phaøn naøn raèng ngay caû khi hoï coù nhieàu döï aùn ñeå xaây döïng, laïi khoâng coù ñuû ñaát ñeå xaây. Neáu giôùi haïn söï saün coù cuûa ñaát, roõ raøng laø cuõng haïn cheá vieäc cung öùng nhaø ôû hôn. Caùc ñoái soá ñöôïc thöïc hieän bôûi caùc nhaø phaùt trieån raèng neáu haïn cheá vieäc cung öùng ñaát xaây thì
vieäc caøng ngaøy giaù baát ñoäng saûn caøng taêng laø chuyeän seõ xaåy ra. Neàn kinh teá cuûa tieåu bang Gaàn ñaây, neàn kinh teá NSW veà maët kyõ thuaät ñaõ ñöôïc coi laø bò suy thoaùi. Nhö laø moät keát quaû caùc nhaø xaây döïng NSW vaø caùc nhaø phaùt trieån ñaõ ñöôïc mieãn cöôõng ñeå taêng cöôøng hoaït ñoäng cuûa hoï veà cung öùng nhaø ôû hôn. Maët khaùc, Victoria, Queensland vaø Nam UÙc neàn kinh teá chính quyeàn ñang ñöôïc ghi nhaän laø toát hôn nhieàu. Noù khoâng phaûi ngaãu nhieân maø coù tyû leä cao hôn trong caùc hoaït ñoäng thuoäc caùc ngaønh coâng nghieäp xaây döïng, vaø xaây döïng cuûa tieåu bang Victoria, Queensland vaø SA so vôùi NSW. Möùc ñoä töï tin cuûa ngöôøi tieâu duøng vaø kinh doanh Neáu ngöôøi tieâu duøng ñang thieáu söï töï tin, hoï ít coù khaû naêng chi tieâu tieàn baïc. Ñieàu naøy cuõng coù theå aùp duïng cho caùc doanh nghieäp. Neáu nhaø xaây döïng vaø phaùt trieån ñang thieáu söï töï tin, hoï ít coù khaû naêng chi tieàn mua ñaát vaø xaây döïng nhöõng ngoâi nhaø môùi. Ñieàu naøy seõ haïn cheá vieäc cung öùng caùc baát ñoäng saûn coù theå laàn löôït laøm taêng giaù baát ñoäng saûn. Keát luaän Neáu quyù baïn ñoïc coù theå hieåu ñöôïc caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán nhu caàu vaø cung öùng cho baát ñoäng saûn ñeå taïo thaønh giaù baát ñoäng saûn, coù nghóa quyù baïn ñoïc ñang ôû trong moät vò trí toát hôn, ñeå taän duïng cô hoäi, nhöõng ñieàu maø phaàn lôùn ôû thò tröôøng ñaõ khoâng hieån thò roõ raøng phaàn lôùn . Neáu quyù baïn ñoïc coù theå “ngöûi” ñöôïc muøi giaù nhaø ñang leân tröôùc khi mua, hoaëc ñang xuoáng tröôùc khi baùn thì ñieàu naøy seõ giuùp quyù baïn ñoïc toái ña hoùa ñöôïc lôïi nhuaän, hoaëc giaûm thieåu, hay loaïi boû haún nguy cô thua loã cuûa quyù baïn ñoïc trong vieäc mua baùn[]
Ñöùc Huy
Hoûi moät caâu, chæ doát trong choác laùt. Khoâng daùm hoûi seõ doát naùt suoát ñôøi. Im laëng laø caáp ñoä cao caû nhaát cuûa söï khoân ngoan. Ai khoâng bieát im laëng laø khoâng bieát noùi. Khieâm toán thaät söï khoâng coù nghóa laø khoâng bieát ñeán nhöõng giaù trò cuûa mình maø chính laø nhaän ra nhöõng chaân giaù trò aáy Khoâng bao giôø laøm phieàn ngöôøi khaùc veà nhöõng vieäc mình coù theå laøm ñöôïc. Khi bieát tha thöù, baïn seõ cöôøi nhieàu hôn, bieát caûm nhaän saâu saéc vaø deã thoâng caûm vôùi ngöôøi khaùc.
17
T
haùng 9, Melbourne giaønh laïi vöông mieän cuûa noù nhö laø thaønh phoá haïng nhaát theá giôùi veà caùc ñieàu kieän sinh soáng. Danh hieäu naøy ñöôïc phong taëng bôûi taïp chí Economist Intelligence Unit vaø Sydney ñöùng haøng thöù 6 treân baûng xeáp haïng. Trong nhieàu naêm qua Melbourne vaø Sydney chen laán cho söï chuù yù cuûa caùc chæ soá xeáp haïng veà “thaønh phoá ñaùng sinh soáng”. Sydney töøng ñöôïc ghi nhaän laø coù nhöõng coâng trình xaây döïng haøng ñaàu, trong khi Melbourne ñöôïc öa chuoäng bôûi söï haøi hoøa cuûa taàm nhìn vaø ñoä boùng baûy y nhö trang bìa moät taïp chí maøu ñeïp ñeû. Tuy nhieân maëc duø coù nhieàu haõnh dieän veà vieäc xeáp thöù haïng cao treân baûng ñaùnh giaù, danh saùch naøy chöa haún laø moät nieàm töï haøo cuûa cö daân. Thay vaøo ñoù, noù coù veû nhö ñang laø moät tieâu chí cho caùc thaønh vieân thuoäc giai caáp tö saûn xuyeân quoác gia quyeát ñònh caùc thaønh phoá maø “ngöôøi giaøu cuõng khoùc” ñang ñöôïc chuyeån giao. Cao hôn moät baäc treân baûng xeáp haïng “thaønh phoá ñaùng soáng” laø nhieàu hôn moät baäc veà caùc chi phí ñeå soáng trong caùc thaønh phoá naøy Vì vaäy, veà caên baûn, theo danh saùch “haïng nhaát theá giôùi” cuûa Economist Intelligence Unit coù nghóa laø Melbourne laø thaønh phoá, ít nhaát, ñang thuyeát phuïc giôùi tö saûn seõ trôû thaønh “ngöôøi giaøu cuõng phaûi khoùc” vì bò... ngheøo ñi. Taát nhieân, ñieàu naøy khoâng döøng laïi chæ ôû giai caáp trung löu tö saûn trong nöôùc UÙc, maø noù lan roäng thaønh moät ñaïi traø trong nhieàu taàng lôùp cö daân. Ngöôøi ta ñaõ phaùt hieän caùc “chi phí cuûa cuoäc khuûng hoaûng soáng”, choáng laïi nhöõng ích kyû cuûa ngöôøi giaøu coù vaø caùch maø giôùi truyeàn thoâng thöôøng xieân que vôùi caùnh chính trò gia ñeå khai thaùc vaán ñeà naøy maø ghi baøn ñieåm trong vieäc laáy phieáu vôùi chi phí vaän ñoäng giaù reû. Khi baûng xeáp haïng nhaát daønh cho Melbourne ñöôïc ñöa ra, ngöôøi ta ñaõ chöùng minh raèng giôùi tö saûn trung löu cuûa Melbourne ñaõ thaät söï phaûi khoùc vì ngheøo. Duø raèng Cuïc Thoáng keâ phaân tích chi tieâu cuûa ñôn vò gia ñình UÙc ñaõ phaùt hieän ra raèng, trong thöïc teá, ngöôøi UÙc hieän giaøu coù nhieàu laàn hôn saùu naêm tröôùc ñaây. Chaéc chaén, chi phí vaät giaù ñaõ taêng 19%, nhöng so vôùi cuøng kyø, thu nhaäp cuûa ngöôøi UÙc laïi taêng 50% trong khi chi tieâu chæ taêng 38%. Ngöôøi UÙc coù theå ñöôïc traû nhieàu hôn cho caùc thöù, nhöng hoï cuõng ñang mua veà nhieàu hôn cho caùc thöù
18
Doanh Nghieäp Ñôøi Soáng
töø moät ngaân saùch lôùn hôn. Haõy giaû ñònh raèng söï gia taêng trong tieâu thuï khoâng chæ laø moät caùi gì ñoù chuùng ta coù theå gaén vaøo caùi goïi laø “giôùi trung löu” UÙc. Noù coù veû nhö moïi ngöôøi ñang mua cho chính mình moät thöù baäc cho giai caáp “trung löu tö saûn” khi soáng trong nhöõng thaønh phoá goïi laø “haïng nhaát” hay haïng nhì, haïng ba, haïng saùu v.v... Söï thaät thì ngöôøi ta ñang thaáy caùc chi tieâu cuûa cö daân trong “thaønh phoá
haïng nhaát” veà Internet ñaõ taêng leân 150%. Hoïc phí cho con caùi taêng hôn gaáp ñoâi, ngöôøi daân phaûi chi tieâu gaáp ñoâi treân truyeàn hình caùp coù traû tieàn vaø chi tieâu taêng 75% vaøo aên uoáng ôû nhaø haøng... Nhöng khi nhöõng ngöôøi giaøu coù, coù ñaëc quyeàn töï cho raèng mình laø ngöôøi ngheøo, vaø coù hoaøn caûnh khoù khaên, vaø xem taát caû caùc chi tieâu cuûa chính phuû daønh cho xaõ hoäi vaø vaên hoùa laø töông ñöông vôùi söï boøn ruùt aên caép tieàn (thueá) töø boùp tieàn rieâng cuûa hoï. Döôøng nhö giôùi tö saûn UÙc ñaõ ñaùnh maát loøng töø bi cho söï baát lôïi thöïc söï, vaø taàng lôùp trung löu cuûa UÙc cuõng bò leäch quan ñieåm veà giaù reû laø ñeå caûi thieän treân soá löôïng ñaïi traø. Ví duï, coù theå ngöôøi ta ñaõ khoâng laøm ñieàu gì heát veà thò tröôøng nhaø ôû taïi UÙc. Duø vaäy Cuïc thoáng keâ Lieân bang (ABS) ñaõ cho thaáy raèng chi tieâu veà tieàn thueâ, hay vay theá chaáp ñaõ taêng 55% trong saùu naêm qua. Ñoù laø moät nhieàu hôn ñaùng keå so vôùi söï gia taêng keát hôïp trong thu nhaäp vaø laïm phaùt. Thí duï nhö khu vöïc Gumtree (Vic) laø nôi caùc cuoäc ñaøm phaùn baáp beânh nhaát trong thò tröôøng nhaø ñaát xaûy ra. Sinh vieân quoác teá tìm kieám giaù thueâ reû, thanh thieáu nieân khoâng coù yù töôûng gì veà thò tröôøng nhaø ñaát thaäm chí caû coâng vieäc laøm. Trong khi ñoù, caùc cö daân cuûa Ivanhoe thònh vöôïng vuøng ngoaïi oâ Melbourne ñang buoàn baõ veà khaû naêng soáng gaàn caùc toøa nhaø cao taùm taàng. Ñieàu naøy khoâng phaûi laø ñeå noùi raèng cö daân trong caùc thaønh phoá coù thöù haïng taïi UÙc neân tham gia daét tay nhau phoâ tröông söï keùm may maén cuûa giôùi trung löu tö saûn, maø daân UÙc caàn nhaän ra nhö theá naøo vôùi nhöõng choáng ñoái nhaãn taâm cuûa ñaát nöôùc naøy, töø nhöõng luoàng hôi nhoû nhaát cuûa ngöôøi voâ gia cö. Ngöôøi ta ñaõ hoaøn toaøn thôø ô veà baát cöù ñieàu gì cho ñeán khi noù ñi vaøo saân sau cuûa hoï... Ngöôøi Melbourne hieän ñang bò caùm doã ñeå ñaém mình trong caùc khoù khaên bôûi vaät giaù gia taêng qua theá phaåm, Nhöng coù leõ thôøi gian tôùi, ngöôøi ta neân coá gaéng phaù vôõ haøo quang naøy vôùi moät lôøi caûnh tænh: “Thaønh phoá haïng nhaát - Ngöôøi giaøu cuõng khoùc...” Con ngöôøi ta sinh ra khoâng phaûi ñeå tan bieán ñi nhö moät haït caùt voâ danh maø laø ñeå in daáu laïi treân maët ñaát, in daáu laïi trong traùi tim ngöôøi khaùc.
M
elbourne laø thaønh phoá thuû phuû vaø cuõng laø thaønh phoá ñoâng daân nhaát tieåu bang Victoria, vaø ñoâng daân thöù hai treân toaøn UÙc. Trung taâm thaønh phoá Melbourne, coøn ñöôïc goïi laø Central Business District hoaëc goïi taét laø “CBD” “CBD” hoaëc “trung taâm thaønh phoá” laø trung taâm cuûa khu vöïc ñòa lyù, Melbourne laø teân goïi chung. Tính ñeán thaùng 6 naêm 2009, thaønh phoá Melbourne coù daân soá khoaûng 4 trieäu cö daân, ngöôøi Melbourne ñöôïc goïi laø Melburnians. Melbourne naèm treân vònh bieån lôùn ñöôïc goïi laø Port Phillip, vôùi trung taâm thaønh phoá ñaët ôû cöûa soâng cuûa soâng Yarra (taïi ñieåm phía Baéc cuûa vònh). Caùc khu vöïc ñoâ thò sau ñoù môû roäng veà phía nam töø thaønh phoá trung taâm, doïc theo bôø bieån phía ñoâng vaø phía taây cuûa Port Phillip, vaø môû roäng vaøo noäi ñòa. Melbourne ngoaøi trung taâm chính cuûa thaønh phoá thuû phuû caùc khu vöïc ñoâ thò coøn bao goàm 30 quaän haït thuoäc noäi thaønh. Melbourne ñöôïc thaønh laäp vaøo naêm 1835 (sau 47 naêm caùc giaûi quyeát chaâu AÂu cuûa UÙc) ñònh cö töø ñaát Van Diemen. Thaønh phoá ñöôïc ñaët teân bôûi thoáng ñoác Richard Bourke vaøo naêm 1837, trong danh döï cuûa William Lamb. Melbourne ñaõ chính thöùc tuyeân boá thaønh phoá cuûa Nöõ hoaøng Victoria vaøo naêm 1847. Trong 1851, Melbourne ñaõ trôû thaønh thuû ñoâ cuûa caùc thuoäc ñòa môùi ñöôïc taïo ra töø Victoria...
Sau khi lieân bang cuûa UÙc thaønh laäp vaøo naêm 1901, sau ñoù Melbourne ñöôïc duøng nhö laø choã ngoài taïm thôøi cuûa chính quyeàn cuûa daân toäc môùi ñöôïc taïo ra bôûi UÙc cho ñeán khi naêm 1927. Ngaøy nay, thaønh phoá Melbourne laø moät trung taâm ngheä thuaät, thöông maïi, coâng nghieäp, giaùo duïc, giaûi trí, theå thao vaø du lòch, vaø coøn laø nôi naåy sinh ra caùc toå chöùc vaên hoùa & ngheä thuaät nhö neàn ñieän aûnh UÙc, TV UÙc, nhöõng quy ñònh veà Football cuûa UÙc. Caùc loaïi aán töôïng ngheä thuaät phong traøo (ñöôïc goïi laø tröôøng phaùi Heidelberg). Caùc phong caùch khieâu vuõ UÙc (chaúng haïn nhö Vogue vaø Shuffle Melbourne). Melbourne cuõng coøn laø moät trung taâm lôùn cho neàn aâm nhaïc hieän ñaïi vaø truyeàn thoáng cuûa UÙc, thöôøng ñöôïc goïi laø vaên hoùa neàn taûng cuûa Australia. Thaùng 8 naêm 2011 vöøa qua Melbourne ñöôïc xeáp haïng laø thaønh phoá nhaát theá giôùi veà sinh soáng bôûi taïp chí Economist Intelligence Unit. Ngoaøi ra thaønh phoá naøy coøn ñöôïc ñaïi hoïc quoác teá RMIT cuûa Victoria ñaùnh giaù naèm trong baûng Top 10 treân toaøn caàu veà caùc thaønh phoá Ñaïi Hoïc treân toaøn theá giôùi, vaø cô quan “2thinknow Global Innovation Agency” naêm 2007 ñaùnh giaù laø Top 20 treân toaøn caàu veà nhöõng thaønh phoá coù ñoåi môùi ñoåi môùi. Melbourne cuõng laø nôi löu giöõ maïng xe ñieän lôùn nhaát theá giôùi. Saân bay chính laø Melbourne Airport cuõng coøn goïi laø Tullamarine Airport .
19
Vónh Trung
H
ai naêm röôõi ñaõ qua trong nhieäm kyø toång thoáng cuûa mình vaø ngay tröôùc khi phaûi doàn nhieàu thôøi giôø vaø söùc löïc cuûa mình ñeå chaïy ñua cho cuoäc baàu cöû tôùi... Obama ñaõ bò ngöôøi Myõ boû rôi oâng baèng moät toác ñoä nhanh choùng ñeán... thaûm saàu. Qua thaêm doø cuûa tôø Washington Post gaàn ñaây cho thaáy 1 trong 6 ngöôøi Myõ tin raèng Obama ñang laøm cho tình hình kinh teá cuûa Myõ trôû neân xaáu ñi. Söï vieäc coøn aûm ñaïm hôn cho Obama qua caùc thaêm doø cho muøa baàu cöû ñang ñeán gaàn, ñaõ taïo cho ñaûng ñoái laäp Coäng Hoøa ñöôïc nhieàu yeáu toá thuaän lôïi, coù tieàm aån trong ñoù khaù ñaäm muøi thuoác noå, maø hoï seõ daønh cho Obama trong vieäc tranh quyeàn thaùng 11 naêm 2012 saép ñeán. Trong moät baøi phaùt bieåu gaàn ñaây ôû Nevada veà traïng thaùi dính chuøm bôûi caùc khoù khaên kinh teá. Chuaån öùng vieân saùng giaù cuûa Coäng hoøa laø Mitt Romney cho bieát xöû lyù cuûa toång thoáng Obama veà neàn kinh teá seõ khoâng tranh noåi vôùi caùc chieán löôïc cuûa phía coäng hoøa. Noù ñöôïc so saùnh nhö “Moät beân (Daân chuû cuûa Obama) laø ñieän thoaïi coù traû tieàn, coøn chuùng toâi (Coäng Hoøa) nhö laø moät loaïi theû goïi thoâng minh (smart phone) mieãn phí”. Mitt Romney phaùt bieåu nhö treân. Ngay caû phaùt ngoân vieân cuûa Obama, laø Jay Carney, cuõng khaù lung tuùng khi rao baùn caùc thaønh töïu cho toång thoáng cuûa mình: “Khoâng ai coù theå laäp luaän raèng söï taêng tröôûng chuùng ta ñaõ thaáy trong naêm nay noù nhö theá naøo,
20
nhöng hieän taïi soá coâng aên vieäc laøm cuûa ngöôøi Myõ ñaõ ñöôïc ghi nhaän laø khaù haøi hoøa”. Obama ñang coù voâ soá caùc thaùch thöùc phía tröôùc maët, caû trong nöôùc laãn quoác teá, maø trong ñoù ñieåm ñaùng keå nhaát laø Afghanistan vaø neàn kinh teá cuûa Hoa Kyø, ñaõ ñöôïc chính Obama ñöa leân taàm chuû ñaïo keå töø ngaøy oâng tuyeân theä nhaäm chöùc. Nhö ñaõ höùa, Obam ñaõ coâng boá seõ ruùt 38.000 trong soá 100.000 binh só cuûa Hoa Kyø ra khoûi Afghanistan vaøo cuoái cuûa muøa heø tôùi, vaø giao troïn cuoäc dieän cho chính ngöôøi Afghanistan vaøo naêm 2014.Hoa Kyø ñaõ phaûi traû moät giaù ñaét trong vieäc thöïc hieän muïc tieâu thaùo dôõ Al Qaeda vaø loaïi boû nhoùm Taliban ra khoûi quyeàn löïc. Trong 10 naêm keå töø khi chieán dòch “Operation Enduring Freedom” (töï do beàn vöõng) ñöôïc thöïc hieän, Hoa Kyø ñaõ maát 1.700 sinh maïng cuûa binh só Myõ vaø tieâu toán ñeán 450 tyû Myõ kim daønh cho cuoäc chieán naøy. Duø lôøi coâng boá ruùt moät phaàn quaân ñoäi ñaõ ñöôïc phoå bieán, nhöng ngöôøi ta vaãn tin raèng chuyeän thöïc hieän noù vaãn laø troø “xin xaâm” mang tính may ruûi cho Afghanistan vaø luoân caû cho caù nhaân Obama. Ñeå coù baát kyø cô hoäi thaønh coâng naøo, Washington seõ caàn phaûi laøm vieäc khoù khaên nhieàu hôn nöõa ñeå giuùp Afghanistan xaây döïng moät chính phuû thöïc söï coù theå cung caáp cho ñaát nöôùc naøy moät neàn an ninh vaø söï chi phoái coù hieäu quaû, khoâng coù tham nhuõng nhö hieän nay, laø ñieàu ñaõ baét nguoàn töø saâu trong chính phuû Afghanistan khi ñöôïc phöông Taây haäu thuaãn. Nhieàu ngöôøi Myõ hieän ñang hoaøi nghi vôùi chính quyeàn Obama, cho raèng Hoa Kyø neân coù moät chieán löôïc toaøn dieän ñöôïc thieát keá ñeå hoã trôï trong vieäc xaây döïng moät chính quyeàn cho Afghanistan, vaø seõ laø moät chính quyeàn ñöôïc chuaån bò ñeå hoã trôï vaø ñaáu tranh cho chính hoï. Hai naêm röôõi caàm quyeàn cuûa Obama ñaõ qua heát thôøi soùng laëng gioù eâm. Caùc baøi huøng bieän saùng giaù trong chieán dòch tranh cöû cuûa Obama luùc tröôùc, vaø hy voïng ñaït ñöôïc caùc kyø voïng maø cöûa tri ñaõ trao cho Obama, ñaõ ñöôïc coi nhö khoâng hieäu quaû khi aùp duïng, ñeå coù theå ñaït ñöôïc thaønh tích trong caùc chính saùch quan troïng maø Obama ñaõ thöïc hieän. Ñeå coäng theâm vaøo söï tuoät doác ñeán chaán thöông cuûa Obama, moät chuoãi caùc cuoäc boå nhieäm oân hoøa, keá hoaïch giaûi cöùu ngaân haøng, beá taéc nôï traàn vaø söï ñe doïa seõ coù moät cuoäc “suy thoaùi keùp” ñaõ baét ñaàu xa laùnh leà traùi.
Obama xoâng vaøo Washington höùa laøm baát cöù ñieàu gì ñeå cöùu gôõ cho neàn kinh teá Myõ. Lôøi höùa naøy qua hai naêm ruôõi ñaõ bò chuøn, neáu khoâng muoán noùi laø thaát baïi. Nhieàu ngöôøi Myõ ñaõ boû phieáu cho Obama cho raèng hoï chöa töøng gaëp thaát voïng naøo nhö kyø boû phieáu naøy so vôùi caùc laàn hoï ñaõ boû phieáu tröôc ñaây. Duø vaäy, tình hình vaãn chöa ñeán noåi bi thaûm laém, neáu nhö trong hai thaùng cuoái cuøng naøy Obama tìm ñöôïc chuùt “aùnh saùng cuoái ñöôøng haàm” tröôùc khi bò maát haún nieàm tin cuûa cöû tri. Trong moät baøi phaùt bieåu hieám cuûa moät phieân hoïp chung taïi Quoác hoäi vaøo trung tuaàn thaùng 9, toång thoáng Obama ñaõ ñeà xuaát ra ñaïo luaät Vieäc laøm cuûa Myõ (American Jobs Act). Moät keá hoaïch ñaët troïng taâm trong söï oân hoøa vaø ñoäc laäp. Ñoù laø hai ñieåm chính maø Obama phaûi ñöa vaøo chuû ñaïo, neáu nhö Obama vaãn coøn mong muoán coù moät chieán thaéng laàn nöõa trong muøa baàu cöû tôùi. Trong lôøi môû ñaàu cuûa baøi phaùt bieåu cuûa mình, Obama yeâu caàu Quoác hoäi ngay laäp töùc thoâng qua caùc goùi kích caàu cho kinh teá. OÂng trình baøy vôùi Quoác hoäi raèng vieäc naøy khoâng naèm trong chieán dòch tranh cöû cuûa oâng, vì tröôùc ñaây caû hai Coäâng Hoøa laãn Daân Chuû vaãn hoã trôï thöïc hieän. Thao thao baát tuyeät, Obama keâu goïi Quoác hoäi thoâng qua döï luaät naøy. Goùi kích caàu laø moät noã löïc cuoái ñöôøng maùng trong vieäc Obama taùi caáu tröùc laïi neàn kinh teá Myõ vaø seõ ñaït ñöôïc hieäu quaû taêng thu nhaäp cho ngöôøi Myõ trong giôùi coâng nhaân thöù caáp. Trong baøi phaùt bieåu cuûa mình, oâng Obama ñeà xuaát nhöõng gia taêng ngaân saùch ñaùng keå qua caùc chi tieâu vaøo tröôøng hoïc vaø caùc döï aùn cô sôû haï taàng lôùn cuøng vieäc caûi toå an sinh xaõ hoäi. Nhìn chung, Obama keâu goïi duyeät chi 447 tyû Myõ kim cho caùc goùi kích thích kinh teá lôùn hôn, ñaùng keå hôn, so vôùi nhieàu nhaø bình luaän ñang troâng ñôïi. Taïi taâm ñieåm cuûa American Jobs Act do Obama ñöa ra laø moät phaàn môû roäng trò giaù 240 tyû ñoâ la vaø môû roäng söï caét giaûm hieän coù cuûa caùc loaïi thueá quy ñònh, caét giaûm thueá ñaõ noäp cuûa ngöôøi lao ñoäng ñeán moät nöûa trong naêm 2012. Ngoaøi ra, caùc doanh nghieäp nhoû seõ ñöôïc caét giaûm thueá tieàn löông, vaø moät “kyø nghæ thueá” trong loaïi thueá tuyeån duïng nhaân vieân môùi. Döï ñoaùn seõ coù moät phaûn öùng döõ doäi cuûa ñaûng Coäng hoøa cho keá hoaïch cuûa mình, Obama noùi trong baøi phaùt bieåu cuûa oâng laø, “Caâu hoûi ñaët ra laø lieäu, trong khi nöôùc Myõ ñang ñoái maët vôùi moät cuoäc khuûng hoaûng quoác gia ñang dieãn ra, chuùng ta coù theå döøng laïi caùc troø xieác chính trò vaø thöïc söï laøm gì ñoù ñeå giuùp cho neàn kinh teá quoác gia?” Obama ñeà xuaát Quoác hoäi phaûi thoâng qua. OÂng coù theå - vaø seõ khoâng nghi ngôø, ñeå ñoå loãi cho ñaûng Coäng hoøa neáu Quoác hoäi khoâng duyeät. Nhöng vôùi cuoäc baàu cöû trong thaùng 11 naêm 2012, hy voïng thaønh coâng duy nhaát cuûa Obama chæ naèm trong ba lónh vöïc. Thöù nhaát, vôùi vieäc “caét giaûm ngaân saùch” trong nhieàu laõnh vöïc cuûa Quoác hoäi vaãn coøn cao. Coù ñeán 82% ngöôøi Myõ khoâng chaáp nhaän caùch thöùc maø noù ñang dieãn tieán, ñaëc bieät laø trong boái caûnh cuûa cuoäc tranh luaän veà traàn nôï. Thöù hai, vôùi Obama hieän ñang taäp trung treân moät soá ñoäng thaùi cho viec taêng tröôûng kinh teá vaøo naêm 2012, töông ñoái coù theå ñöôïc moâ taû nhö moät pheùp laï. Vaø... Thöù ba, vôùi coâng chuùng Myõ döôøng nhö ngöôøi ta vaãn tieáp tuïc chua theo söï leân höông cuûa Ñaûng Traø (Tea Party) Obama ñaõ khoâng ñeå chuyeån nhöõng baøi huøng bieän saùng giaù cuûa oâng vaøo nhöõng thaønh töïu bình ñaúng coù trò giaù cao, vieäc naøy laø moät tieáp hôi theâm cho cho ñaûng ñoái laäp Coäng hoøa ñeå hoï coù theå maïnh söùc reâu rao raèng Obama khoâng bao giôø thöïc söï ñaõ coù kinh nghieäm caàn thieát ñeå thaønh coâng trong coâng vieäc leøo laùi con thuyeàn quoác gia. Thaát baïi trong vieäc giaûm tyû leä thaát nghieäp töø möùc hieän taïi laø 9,1% vaø thaát baïi trong vieäc thay ñoåi chæ soá caét giaûm 60% treân caùc keá hoaïch ngaân saùch ñeå chi tieâu cho vieäc kích caàu kinh teá Cuøng luùc, vôùi moät cuoäc thaêm doø cuûa tôø New York Times vaø ñaøi CBS cho thaáy 54% ngöôøi Myõ tin raèng Obama baây giôø khoâng theå naøo coù theå ñaûo ngöôïc vaän meänh cuûa oâng, baát keå ai giaønh ñöôïc chieán thaéng trong ñeà cöû cuûa ñaûng Coäng hoøa. Trong hai naêm röôõi, Obama ñaõ cho ngöôøi Myõ thaáy caâu “No! We can’t” hôn laø “Yes! We can” vaø hai thaùng tôùi, seõ laø ngaøy quyeát ñònh vaän maïng cho töông lai cuûa vò toång thoáng Hoa Kyø ñöông thôøi.[]
S
oá daân Myõ soáng döôùi möùc ngheøo khoå ñaõ leân tôùi con soá kyû luïc 46 trieäu ngöôøi trong naêm 2010 ñaåy tyû leä ngöôøi ngheøo ôû nöôùc naøy leân möùc cao nhaát keå töø naêm 1993. Theo Reuters, Cô quan Thoáng keâ daân soá Myõ ngaøy 13/9 cho bieát, tyû leä ngöôøi ngheøo nöôùc naøy trong naêm 2010 ñaõ taêng naêm thöù ba lieân tuïc, leân möùc 15,1%, ñoàng nghóa vôùi vieäc cöù 6 ngöôøi Myõ thì coù gaàn 1 ngöôøi soáng döôùi möùc ngheøo. Con soá 46 trieäu ngöôøi ngheøo laø con soá cao nhaát keå töø naêm 1959.
Ñaây ñöôïc xem laø nhöõng thaùch thöùc khoâng nhoû maø Toång thoáng Barack Obama vaø Quoác hoäi Myõ phaûi ñoái maët ngay tröôùc theàm cuoäc baàu cöû dieãn ra vaøo naêm sau. Möùc ñoä ñaùnh giaù cuûa ngöôøi Myõ veà chính saùch kinh teá cuûa oâng Obama ñang treân ñaø suy giaûm. Giôùi quan saùt cho raèng, con soá veà tyû leä daân ngheøo cao coù theå laø moät ñoäng löïc ñeå chöông trình taïo vieäc laøm trò giaù gaàn 450 tyû USD maø oâng Obama coâng boá hoài tuaàn tröôùc ñöôïc thoâng qua. Theo soá lieäu töø Toå chöùc Hôïp taùc vaø Phaùt trieån kinh teá (OECD), Myõ laø nöôùc coù tyû leä ngheøo cao nhaát trong soá caùc nöôùc phaùt trieån. Möùc thu nhaäp ñeå moät gia ñình 4 ngöôøi cuûa Myõ, trong ñoù coù 2 treû em, bò coi laø ngheøo laø 22.113 USD/naêm. Tyû leä thaát nghieäp ôû Myõ naêm 2010 taêng maïnh leân 9,6% Cuøng vôùi ñoù, soá ngöôøi Myõ ñöôïc höôûng baûo hieåm y teá töø chuû söû duïng lao ñoäng cuõng giaûm maïnh. Theo caùc nhaø phaân tích, nhöõng thoáng keâ treân coøn coù theå teä hôn neáu khoâng coù caùc chöông trình nhö trôï caáp thaát nghieäp môû roäng, caùc bieän phaùp caûi caùch y teá...
21
C
hính phuû Trung Quoác tuyeân boá khoâng coù hôïp ñoàng naøo ñöôïc kyù keát taïi cuoäc hoïp hoài thaùng 7 ôû Baéc Kinh vaø khoâng coù vuõ khí naøo ñöôïc xuaát khaåu sang Libya sau cuoäc hoïp. Hoï cuõng noùi raèng luùc ñoù hoï khoâng bieát laø coù moät cuoäc hoïp nhö vaäy. Neáu caùc coâng ty Trung Quoác quaû thöïc ñaõ xuaát khaåu vuõ khí sang Libya thì ñieàu ñoù vi phaïm caùc bieän phaùp cheá taøi do Lieân hieäp quoác aùp ñaët hoài ñaàu naêm nay. OÂng Richard Fisher laø moät nhaø phaân tích cuûa Trung taâm Thaåm ñònh vaø Chieán löôïc Quoác teá ôû Washington. OÂng cho bieát oâng ngaïc nhieân khi thaáy Baéc Kinh thöøa nhaän cuoäc hoïp dieãn ra vaø thaäm chí laø caùc coâng ty quoác phoøng Trung Quoác muoán dính líu tôùi cuoäc noäi chieán Libya. OÂng Fisher noùi: “Chuùng toâi raát hieám khi, neáu khoâng muoán noùi laø chöa bao giôø, coù ñöôïc söï thöøa nhaän laàm loãi cho duø laø thöøa nhaän moät phaàn, töø moät ngöôøi phaùt ngoân cuûa chính phuû Trung Quoác. Qui taéc thöù nhaát cuûa hoï laø phuû nhaän moïi thöù; vaø ngöôøi phaùt ngoân cuûa chính phuû laïi leân tieáng sau 24 giôø treã naõi ñeå phuû nhaän moät laàn nöõa, roài sau ñoù môùi thöøa nhaän laø ít ra ñaõ coù söï tieáp xuùc vôùi caùc giôùi chöùc chính phuû Libya.” OÂng Fisher noùi raèng söï thöøa nhaän cuûa Trung Quoác döôøng nhö coù muïc ñích laáy loøng caû hai phía cuûa cuoäc xung ñoät Libya. OÂng Fisher noùi tieáp: “Moät söï phuû nhaän thaúng thöøng chæ laøm cho vò theá bò xuoáng caáp cuûa hoï ôû Libya trôû neân teä hôn. Vì vaäy hoï ñaõ quyeát ñònh khoâng phuû nhaän. Nhöng qua vieäc thöøa nhaän moät phaàn laø coù sai laàm, hoï cuõng môû cöûa cho nhieàu nghi vaán khaùc.” Maõi tôùi ngaøy 12 thaùng 9 vöøa qua Trung Quoác môùi thöøa nhaän Hoäi ñoàng Chuyeån tieáp Quoác gia NTC laø chính phuû hôïp phaùp cuûa Libya vaø toá caùo veà nhöõng hôïp ñoàng baùn vuõ khí ñeå giuùp cho caùc löïc löôïng cuûa Gadhafi ñaõ laøm phöùc taïp theâm vò theá cuûa Trung Quoác ôû Libya, nôi hoï coù nhieàu hôïp ñoàng veà daàu löûa vaø xaây döïng cô sôû haï taàng. Ngöôøi Trung Quoác ñeán Libya laøm aên ñoâng ñeán ñoä khi cuoäc xung ñoät Libya baét ñaàu, Baéc Kinh ñaõ phaùi moät taøu khu truïc cuûa haûi quaân ñeán nôi ñeå di taûn khoaûng 30,000 coâng daân cuûa hoï. Nhöõng chi tieát veà cuoäc hoïp thaùng 7 ñaõ ñöôïc phanh phui hoài gaàn ñaây khi moät nhaø baùo cuûa tôø The Globe and Mail ôû Canada tìm thaáy nhöõng giaáy tôø taïi moät khu xoùm ôû Tripoli noùi tôùi vieäc caùc coâng ty quoác phoøng
22
Hoài tuaàn tröôùc, Trung Quoác thöøa nhaän raèng caùc coâng ty quoác phoøng cuûa nöôùc hoï ñaõ gaëp gôõ caùc ñaïi dieän cuûa oâng Moammar Gadhafi hoài thaùng 7 ñeå baøn veà nhöõng vuï mua baùn vuõ khí. Söï thöøa nhaän naøy laøm daáy leân nhieàu nghi vaán veà söï hoã trôï quaân söï maø Baéc Kinh daønh cho cöïu laõnh tuï ñoäc taøi cuûa Libya. Trung Quoác tìm caùch baùn suùng oáng vaø ñaïn döôïc cho caùc löïc löôïng cuûa oâng Gadhafi. Nhöõng hoà sô ñoù khoâng cho thaáy caùc loaïi vuõ khí coù ñöôïc chuyeån giao hay chöa. Caùc giôùi chöùc cuûa NTC noùi raèng hoï coù hay bieát veà söï dính líu cuûa Trung Quoác, ngay caû tröôùc khi caùc giaáy tôø ñoù ñöôïc phaùt giaùc vaø hoï döï truø tieán haønh nhöõng haønh ñoäng phaùp lyù. Trong cuoäc phoûng vaán daønh cho haõng tin Reuters hoài tuaàn tröôùc, phaùt ngoân vieân quaân söï Libya, oâng Abdulrahman Busin, noùi raèng NTC coù nhöõng baèng chöùng cuï theå veà vieäc oâng Gadhafi mua vuõ khí töø Trung Quoác vaø nhöõng nöôùc ôû Ñoâng AÂu, baát chaáp leänh caám cuûa Lieân hieäp quoác. OÂng Busin noùi: “Raát nhieàu nhöõng vuï mua baùn ñoù ñöôïc thöïc hieän qua moät ngöôøi trung gian. Vieäc naøy khoâng phaûi tôùi baây giôø môùi xuaát hieän. Chuùng toâi ñaõ theo doõi vieäc naøy töø laâu roài. Vaø nhöõng hoà sô môùi ñöôïc tìm thaáy chæ laøm vöõng chaéc theâm luaän cöù maø chuùng toâi ñaõ xaây döïng trong maáy thaùng vöøa qua.” OÂng Busin cho hay caùc hoà sô ñoù cho thaáy ngöôøi trung gian laø moät coâng daân cuûa Algerie, laø nöôùc maø Trung Quoác coù nhöõng nhöõng moái lieân heä quaân söï raát chaët cheõ. OÂng cuõng noùi raèng coù nhöõng baèng chöùng roõ raøng cho thaáy Trung Quoác bieát raát roõ laø nhöõng vuõ khí maø hoï baùn cho Algerie roát cuoäc seõ ñöôïc ñöa tôùi Libya. Tröôùc khi Lieân hieäp quoác aùp duïng caùc bieän phaùp cheá taøi hoài ñaàu naêm nay, vaø tröôùc khi cuoäc noäi chieán Libya baét ñaàu, nhieàu nöôùc treân theá giôùi ñaõ tieáp xuùc vôùi boä quoác phoøng Libya ñeå rao baùn vuõ khí. Hôn 100 coâng ty cuûa ít nhaát 24 nöôùc ñaõ tham gia Hoäi chôï Quoác phoøng Libya hoài cuoái naêm ngoaùi. Hôn phaân nöûa caùc coâng ty ñoù laø coâng ty Anh. Caùc nhaø phaân tích quaân söï cho hay caùc coâng ty quoác phoøng Trung Quoác naèm trong soá caùc coâng ty tham gia trieãn laõm, keå caû nhöõng coâng ty coù teân trong caùc hoà sô tìm thaáy hoài ñaàu thaùng naøy. OÂng Pieter Wezeman laø moät nhaø nghieân cöùu caáp cao cuûa Vieän Nghieân
cöùu Hoøa bình Quoác teá Stockholm, chuyeân nghieân cöùu veà nhöõng vuï mua baùn vuõ khí ôû Trung Ñoâng vaø Baéc Phi. OÂng Wezeman nhaän xeùt: “Chaéc chaén laø Trung Quoác seõ tìm caùch baùn moïi loaïi trang thieát bò, töø vuõ khí nheï, xe boïc saét cho tôùi caùc loaïi maùy bay chieán ñaáu; nhö hoï ñaõ laøm ôû nhöõng nôi khaùc vaø gioáng nhö nhöõng gì maø caùc nöôùc khaùc ñaõ laøm. Tuy nhieân, ngöôøi ta khoâng bieát nhieàu veà vaán ñeà laø Trung Quoác thaät söï ñaõ baùn cho Libya nhöõng gì.” Phaân tích gia Fisher cho bieát caùc loaïi vuõ khí cuûa Trung Quoác ñaõ ñoùng moät vai troø trong cuoäc xung ñoät ôû Libya. OÂng Fisher noùi: “Moät cuoäc xem xeùt khaùi quaùt veà nhöõng hình aûnh giao tranh töø khi cuoäc noäi chieán baét ñaàu cho thaáy raát roõ laø caû hai beân cuûa cuoäc xung ñoät ñeàu söû duïng caùc loaïi vuõ khí cuûa Trung Quoác. Ñoâi beân ñaõ duøng suùng phoùng löïu cuûa Trung Quoác ñeå baén vaøo ñoái phöông. Caû hai beân ñeàu duøng xe taûi do Trung Quoác cheá taïo ñeå gaén caùc khaåu suùng ñaïi lieân hoaëc suùng coái ñeå taán coâng phía beân kia.” Caùc giôùi chöùc chính phuû Myõ noùi raèng hoï chöa nhaän thaáy ñieàu gì maâu thuaãn vôùi tuyeân boá cuûa Trung Quoác laø chöa coù baùn vuõ khí. Phaùt bieåu hoài ñaàu tuaàn naøy taïi Washington trong moät cuoäc hoäi thaûo do nhaät baùo Christian Science Monitor baûo trôï, Ñaïi söù Hoa Kyø taïi Lieân hieäp quoác Susan Rice noùi raèng Trung Quoác ñaõ cho Hoa Kyø bieát raèng hoï döï ñònh “taêng cöôøng nhöõng bieän phaùp kieåm soaùt noäi boä” ñeå baûo ñaûm laø seõ khoâng dieãn ra nhöõng cuoäc gaëp gôõ nhö cuoäc gaëp hoài thaùng 7. Chuyeân gia cuûa ASEAN hoïp veà Bieån Ñoâng Boán nöôùc thaønh vieân ASEAN, bao goàm Philippines, Brunei, Malaysia vaø Vieät Nam naèm trong soá 6 quoác gia tuyeân boá chuû quyeàn ôû quaàn ñaûo Tröôøng Sa - moät trong nhöõng nôi xaûy ra tranh chaáp gay gaét nhaát trong khu vöïc Bieån Ñoâng. Ngoaøi ra, Trung Quoác vaø Ñaøi Loan cuõng ñaõ tuyeân boá chuû quyeàn ôû quaàn ñaûo naøy. Tröôùc ñoù, vaøo thaùng 7/2011, taïi cuoäc hoïp Ngoaïi tröôûng ASEAN toå chöùc ôû Bali (Indonesia), Philippines ñaõ ñeà xuaát giaûi phaùp cho vaán ñeà Bieån Ñoâng cuûa nöôùc naøy. Ñoù laø thaønh laäp Khu vöïc Hoøa bình, Töï do, Höõu nghò vaø Hôïp taùc ASEAN-Trung Quoác (ZoPFF/C).Philippines cho raèng theo Coâng öôùc cuûa Lieân Hôïp Quoác veà Luaät Bieån, caùc nöôùc caàn
phaân bieät vaø xaùc ñònh roõ caùc khu vöïc tranh chaáp vaø khoâng tranh chaáp ôû Bieån Ñoâng. Sau ñoù, caùc boä tröôûng ASEAN ñaõ yeâu caàu caùc quan chöùc cao caáp phoái hôïp vôùi chuyeân gia luaät phaùp ñeå nghieân cöùu ñeà nghò naøy. OÂng Henry Bensurto, Toång Thö kyù Trung taâm Haøng haûi vaø Ñaïi döông thuoäc Boä Ngoaïi giao Philipines, ñoàng thôøi laø ngöôøi chuû trì hoäi nghò laàn naøy tuyeân boá hoäi nghò nhaèm taêng cöôøng söï hieåu bieát chung trong khoái ASEAN veà ñeà xuaát ZoPFF/C. OÂng Bensurto cho bieát keát quaû hoäi nghò seõ ñöôïc baùo caùo cho ASEAN ñeå toå chöùc naøy ñeà nghò caùc boä tröôûng ngoaïi giao xem xeùt laïi tröôùc khi dieãn ra Hoäi thöôïng ñænh ASEAN laàn thöù 19 vaøo thaùng 11/2011 taïi Bali, Indonesia.
M
oät chuyeân gia an ninh cho bieát Indonesia ñang coù keá hoaïch mua ba chieác taøu ngaàm cuûa Haøn Quoác nhaèm ñoái phoù vôùi söï troãi daäy cuûa Trung Quoác cuõng nhö ñeå baûo veä nguoàn daàu moû vaø khí ñoát cuûa nöôùc naøy taïi Bieån Ñoâng. Haøn Quoác ñaõ ñaùnh baïi moät vaøi ñoái thuû Chaâu AÂu ñeå trôû thaønh nhaø cung caáp ba chieác taøu chieán chaïy baèng ñieän vaø diesel, naëng 1400 taán, cho Indonesia. Boä tröôûng Quoác phoøng Haøn Quoác Kim Kwan-jin seõ ñeán Indonesia trong thaùng 9 tôùi nhaèm thaûo luaän veà hôïp ñoàng mua baùn taøu ngaàm trò giaù moät tæ ñoâ-la giöõa hai nöôùc. Nhaän ñònh veà vaán ñeà naøy, oâng Paul Burton thuoäc nhoùm tình baùo an ninh IHS Janes, cho Radio Australia bieát trong boái caûnh gia taêng tranh chaáp laõnh haûi giöõa caùc nöôùc trong khu vöïc hieän nay, vieäc mua taøu ngaàm seõ giuùp Indonesia baûo veä chuû quyeàn laõnh thoå cuõng nhö nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân phong phuù cuûa mình ôû Bieån Ñoâng, ñaëc bieät laø daàu moû vaø khí ñoát. Theo oâng Burton, hieän Trung Quoác coù tôùi 60 chieác taøu ngaàm, trong khi ñoù Indonesia chæ coù hai chieác ñôøi cuõ, vì vaäy, Jakarta caàn phaûi nhanh choùng taêng cöôøng khaû naêng taùc chieán cuûa haûi quaân nöôùc naøy. Beân caïnh ñoù, moät soá nöôùc Ñoâng Nam AÙ trong nhöõng naêm gaàn ñaây cuõng ñaõ mua taøu chieán, ví duï trong naêm 2009, Malaysia mua 2 taøu ngaàm Scorpene, Singapore tieáp tuïc vieäc mua 1 trong 2 taøu ngaàm lôùp Västergötland (A17), Vieät Nam mua 6 chieác taøu ngaàm haïng Kilo cuûa Nga. Trong boái caûnh caùc nöôùc Chaâu AÙ chaïy ñua quaân söï, vieäc Indonesia quyeát ñònh mua taøu ngaàm, moät phöông tieän chieán ñaáu chuû choát, laø ñieàu deã hieåu. Hôïp taùc quoác phoøng Treân thöïc teá, trong thôøi gian gaàn ñaây, Haøn Quoác vaø Indonesia ñaõ hôïp taùc quoác phoøng töông ñoái chaët cheõ vaø saâu saéc.
23
Tieát loä cuûa moät soá ngöôøi troán chaïy khoûi Baéc Trieàu Tieân ñaõ phaàn naøo heù loä nhöõng bí maät veà cuoäc soáng kinh hoaøng maø ngöôøi daân ñaát nöôùc naøy ñaõ phaûi traûi qua.
V
ôùi noã löïc nhaèm taêng cöôøng hieåu bieát veà ñaát nöôùc coøn nhieàu bí aån vôùi theá giôùi Baéc Trieàu Tieân, vaøo hoâm thöù Ba 20/9, caùc nhaø laäp phaùp Hoa Kyø môøi hai phuï nöõ ñaõ troán chaïy khoûi Trieàu Tieân tôùi UÛy ban Ngoaïi giao Haï Vieän Hoa Kyø ñeå nghe hoï chia seû caâu chuyeän veà cuoäc ñôøi mình. Hoï ñaõ keå laïi nhöõng naêm thaùng phaûi laøm vieäc quaàn quaät töø saùng tinh mô tôùi taän khuya trong caùc traïi tuø, ñoàng thôøi phaûi soáng cuoäc ñôøi maø theo lôøi hoï laø “maïng soáng coøn reû hôn ruoài”. Noãi thoáng khoå nguùt ngaøn Baø Kim Hye Sook, moät ngöôøi ñaõ troán khoûi Trieàu Tieân ñeå sang Trung Quoác vaø bò sa vaøo ñöôøng daây buoân baùn noâ leä tình duïc. Sau ñoù, baø ñaõ tôùi ñöôïc Haøn Quoác. Baø cho UÛy ban Ngoaïi giao Haï Vieän Hoa Kyø bieát baø bò ñöa tôùi moät traïi tuø cuøng vôùi gia ñình khi baø môùi 13 tuoåi vì moät toäi maø maõi sau naøy baø môùi bieát.
24
Ñoù laø toäi maø oâng cuûa baø ñaõ phaïm töø nhieàu naêm tröôùc ñoù khi oâng rôøi khoûi Trieàu Tieân ñeå troán sang Haøn Quoác. Nhöõng ngöôøi trong traïi tuø bò buoäc phaûi laøm vieäc 18 tieáng ñoàng hoà moãi ngaøy. Lính gaùc doïa seõ haønh quyeát baát kyø ai vi phaïm luaät leä cuûa traïi, trong ñoù coù caû luaät caám tuø nhaân tìm hieåu veà lyù do hoï bò giam caàm. Baø Kim Hye Sook hoài töôûng: “Toâi khoâng theå moâ taû heát noãi thoáng khoå cuûa nhöõng ngöôøi ñaõ chòu cô cöïc vaø cheát vì ñoùi khaùt trong caùc traïi tuø. Toâi thaáy nhieàu thi theå cuûa tuø nhaân loã choã voâ vaøn veát ñaïn baén vì hoï khoâng tuaân leänh chính quyeàn”. “Coù nhöõng luùc toâi thaáy thi theå cuûa nhöõng ngöôøi bò baén ñöôïc cuoän troøn trong nhöõng manh chieáu ñeå ñöa leân xe boø ñi choân. Toâi töï nhuû raèng ngay caû con choù cuõng khoâng cheát moät caùch ñaùng thöông ñeán nhö vaäy”. Ra ñieàu traàn cuøng vôùi baø Kim Hye Sook taïi UÛy ban Ngoaïi giao Haï Vieän Hoa Kyø coøn coù baø Kim Young Soon, naêm nay hôn 70 tuoåi. Baø Kim Young Soon cho hay baø cuøng vôùi gia ñình ñaõ bò ñöa tôùi moät traïi tuø naêm 1970 vì baø bieát nhaân tình cuûa oâng Kim Jong Il, luùc ñoù laø nhaân vaät keá vò oâng Kim Nhaät Thaønh, ngöôøi khai sinh ra nöôùc Coäng hoøa Daân chuû Nhaân daân Trieàu Tieân. Baø cho bieát ba con trai, moät con gaùi vaø cha meï cuûa baø ñaõ cheát vì ñoùi. Ngoaøi ra, moät ngöôøi con trai khaùc cuûa baø bò xöû baén coâng khai vì ñaõ tìm caùch troán khoûi Trieàu Tieân. Coøn choàng baø ñaõ bò göûi tôùi moät traïi tuø khaùc vaøo naêm 1970 vaø töø ñoù tôùi nay, baø khoâng bieát gì veà soá phaän cuûa oâng. Baø phaùt bieåu: “Toâi ñaõ traûi qua 9 naêm cuûa giai ñoaïn ñeïp nhaát cuoäc ñôøi phaûi soáng trong ñòa nguïc, nôi maø ngay caû loaøi thuù cuõng phaûi ngoaûnh maët”. Lôøi keâu goïi cuûa ngöôøi ñaøo thoaùt Baø Kim Young Soon keâu goïi caùc nhaø laäp phaùp Hoa Kyø haõy taïo aùp löïc ñeå ñöa oâng Kim Jong Il, moät trong nhöõng nhaø laõnh ñaïo 24 bí aån nhaát theá giôùi, ra tröôùc Toøa aùn Hình söï Quoác teá. Baø tuyeân boá: “Ngaøy naøo oâng ta coøn toàn taïi, ngaøy ñoù daân chuùng coøn tieáp tuïc chòu nhieàu thoáng khoå”. Beân caïnh ñoù, moät soá ngöôøi troán chaïy khoûi Trieàu Tieân cuõng ñaõ keâu goïi Hoa Kyø coâ laäp chính theå cuûa nhaø laõnh ñaïo Kim Jong Il. Lôøi keâu goïi ñöôïc ñöa ra vôùi hy voïng Hoa Kyø seõ öu tieân quan taâm nhieàu hôn tôùi vieäc caûi thieän tình traïng nhaân quyeàn taïi quoác gia coäng saûn Trieàu Tieân.[]
M
yõ, Australia phaûn ñoái söû duïng aùp löïc hay voõ löïc trong tranh chaáp Bieån Ñoâng... Ñoù laø tuyeân boá ñöôïc ñöa ra taïi Hoäi nghò Tham vaán caáp Boä tröôûng 2011 (AUSMIN) giöõa Myõ vôùi Australia dieãn ra taïi thaønh phoá San Francisco cuûa Hoa Kyø ñaùnh daáu 60 naêm ngaøy thieát laäp moái quan heä ñoàng minh giöõa hai nöôùc. Thoâng caùo chung ñeà ngaøy 15/9 do Boä Ngoaïi giao Hoa Kyø coâng boá cho bieát Myõ vaø Australia taùi khaúng ñònh töï do haøng haûi, söï duy trì hoøa bìnhoån ñònh, tinh thaàn toân troïng luaät quoác teá, vaø giao thöông hôïp phaùp khoâng bò caûn trôû taïi Bieån Ñoâng laø lôïi ích quoác gia ñoái vôùi ñoâi beân cuõng nhö ñoái vôùi coäng ñoàng quoác teá. Taïi Hoäi nghò, Myõ vaø Australia nhaéc laïi raèng khoâng ñöùng veà beân naøo trong cuoäc tranh chaáp chuû quyeàn taïi Bieån Ñoâng, ñoàng thôøi keâu goïi caùc beân lieân quan haõy minh ñònh, theo ñuoåi caùc tuyeân boá chuû quyeàn keøm theo caùc quyeàn lôïi haøng haûi cuûa mình theo ñuùng luaät quoác teá, trong ñoù coù Coâng öôùc veà Luaät Bieån.
Washington vaø Canberra khuyeán khích caùc beân tuaân thuû nhöõng cam keát ñaõ ñöa ra bao goàm vieäc töï cheá vaø giaûi quyeát tranh chaáp baèng ñöôøng loái oân hoøa cuõng nhö tieán tôùi moät boä quy taéc öùng xöû mang tính raøng buoäc. Thoâng caùo chung cuûa Hoäi nghò Tham vaán caáp Boä tröôûng AUSMIN 2011 cuõng neâu roõ Hoa Kyø-Australia uûng hoä baûn Tuyeân boá Haønh söû cuûa Caùc beân ôû Bieån Ñoâng 2002 giöõa Trung Quoác vôùi ASEAN, ñoàng thôøi phaûn ñoái vieäc baát kyø quoác gia naøo söû duïng aùp löïc hay voõ löïc ñeå cuûng coá caùc tuyeân boá chuû quyeàn cuûa mình hoaëc can thieäp vaøo caùc hoaït ñoäng kinh teá hôïp phaùp taïi Bieån Ñoâng. ASEAN: Keá hoaïch cuûa Philippines veà bieån Ñoâng coù cô sôû phaùp lyù Cuoäc hoïp hai ngaøy caùc chuyeân vieân phaùp lyù cuûa ASEAN keát luaän laø ñeà nghò cuûa Philippines veà phaùt trieån kinh teá chung taïi nhöõng vuøng tranh chaáp ôû Bieån Ñoâng coù caên baûn phaùp lyù. Ñaûo Pagasa, moät phaàn cuûa nhoùm ñaûo Tröôøng Sa ñang tranh chaáp, naèm ôû ngoaøi khôi bôø bieån phía taây Philippines.Phaùi ñoaøn cuûa
Philippines taïi hoäi nghò ASEAN trình moät ñeà nghò thaønh laäp “vuøng hoøa bình, töï do, höõu nghò vaø hôïp taùc” taïi Bieån Ñoâng. YÙ chính laø khoanh vuøng nhöõng ñaûo coù nhieàu quoác gia ñang tuyeân boá chuû quyeàn vaø cuøng nhau bieán nhöõng ñaûo naøy thaønh nhöõng ñòa ñieåm kinh teá caùc quoác gia ñoøi hoûi chuû quyeàn coù theå cuøng höôûng lôïi. Ngoaøi Trung Quoác vaø Philippines, Vieät Nam, Malaysia, Brunei vaø Ñaøi Loan cuõng ñoøi chuû quyeàn treân nhoùm ñaûo Tröôøng Sa. Ñaïi dieän phaùp lyù cuûa 3 nöôùc trong nhoùm cuõng tham gia hoäi nghò 2 ngaøy naøy. Thöù tröôûng Ngoaïi giao Esteban Conejos, tröôûng ñoaøn Philippines ñöa ra keá hoaïch naøy. OÂng noùi: “Hoäi nghò naøy xaùc nhaän taàm quan troïng cuûa loái laøm vieäc caên cöù treân luaät phaùp. Chuùng ta ñònh nghóa loái laøm vieäc caên cöù treân luaät phaùp laø gì? Caên cöù treân luaät phaùp coù nghóa laø chaáp nhaän nhöõng nguyeân taéc cuûa coâng phaùp quoác teá, trong ñoù coù UNCLOS.” UNCLOS, Coâng öôùc cuûa Lieân Hieäp Quoác veà Luaät Bieån, cho caùc quoác gia ñoäc quyeàn khai thaùc trong phaïm vi 200 haûi lyù beân ngoaøi bôø bieån. Philippines ñaõ chaáp nhaän khaùi nieäm naøy ñeå ñoái phoù vôùi ít nhaát 7 laàn Trung Quoác xaâm nhaäp haûi phaän cuûa hoï. Moät trong nhöõng phaûn ñoái maïnh meõ cuûa Philippines laø vaøo thaùng Hai naêm nay, khi nhöõng taøu haûi quaân Trung Quoác ñöôïc xem laø quaáy nhieãu moät taøu thaêm doø cuûa Philippines trong vuøng ñaëc quyeàn kinh teá cuûa Philippines. Caùc giôùi chöùc Trung Quoác toû ra baát bình veà hoäi nghò chuyeân gia luaät phaùp taïi Manila. Phaùt ngoân vieân Boä Ngoaïi giao Trung Quoác Hoàng Loãi noùi vôùi caùc phoùng vieân taïi Baéc Kinh hoâm thöù Saùu Trung Quoác cam keát giaûi quyeát nhöõng tranh chaáp qua caùc cuoäc ñaøm phaùn song phöông. Thöù tröôûng Ngoaïi giao Philippines Conejos noùi nöôùc oâng laø quoác gia duy nhaát trong khoái ASEAN ñaõ trình moät ñeà nghò nhaèm giuùp giaûi quyeát nhöõng tranh chaáp taïi Bieån Ñoâng. Phuùc trình cuûa caùc chuyeân gia phaùp lyù seõ ñöôïc trình leân phieân hoïp cao caáp cuûa ASEAN vaøo ngaøy 11 thaùng 10 tôùi ñaây. Caùc giôùi chöùc naøy seõ ñöa ra nhöõng khuyeán nghò veà ñeà nghò cuûa Philippines cho caùc boä tröôûng ngoaïi giao tham döï hoäi nghò thöôïng ñænh thöôøng nieân cuûa ASEAN vaøo thaùng 11 naêm nay.[]
25
Chöùng khoaùn toaøn caàu suït giaûm do lo ngaïi raèng caùc ngaân haøng trung öông seõ khoâng theå ngaên ñöôïc moät cuoäc suy thoaùi khaùc ôû Hoa Kyø vaø Chaâu AÂu. Cuõng coù tin raèng saûn xuaát ôû Trung Quoác suït giaûm nheï thaùng thöù ba lieân tieáp vaø ñaây laø moät lyù do nöõa gaây lo ngaïi. Taát caû goùp phaàn taïo ra moät 26 ngaøy xaáu vôùi caùc thò tröôøng Chaâu AÂu giaûm maïnh: taïi Paris laø 5,25%, Frankfurt gaàn 5%, London - 4,6%. Maëc duø coù caûnh baùo töø Cuïc Döõ tröõ Lieân bang cuõng nhö söï baát löïc cuûa cô quan naøy trong vieäc ñaåy kinh teá Myõ leân, thaäm chí laø söï tuït haïng tín nhieäm AAA moät thaùng tröôùc, Hoa Kyø vaãn ñöôïc xem laø moät nôi an toaøn. Do ñoù, caùc nhaø ñaàu tö hieän ñoå doàn vaøo ñoàng ñoâ-la vaø caùc loaïi traùi phieáu Myõ, ñöôïc xem laø nhöõng yeáu toá an toaøn nhaát theá giôùi. Xu höôùng naøy laøm cho ñoàng ñoâ-la UÙc maát lôïi theá vaø suït giaûm. Ñoâ-la UÙc giöõa thaùng 9 ñaõ xuoáng thaáp ôû möùc 96,9 xu Haøng hoùa cuõng bò aûnh höôûng, vôùi giaù vaøng xuoáng 5%, ñoàng 9%, daàu thoâ xuoáng coøn 80 ñoâ-la Myõ/thuøng. Chuyeân gia kinh teá cao caáp cuûa ngaân haøng Westpac, James Shugg, noùi raèng do thieáu giaûi phaùp töø caùc ngaân haøng trung öông, caùc nhaø ñaàu tö ñang phaûi löïa choïn caùch 26 an toaøn laø treân heát . “Coù söï gia taêng maïnh veà ruûi ro khieán giôùi ñaàu tö lo laéng. Hoï nghó khaû naêng vôõ nôï cuûa Hy Laïp laø raát cao vaø neàn kinh teá Myõ vaø Chaâu AÂu nhieàu khaû naêng rôi vaøo suy thoaùi, cho neân baát kyø thöù gì bò xem laø taøi saûn ruûi ro nhö ñoâ-la UÙc, chöùng khoaùn vaø haøng hoùa seõ ñöôïc baùn thaùo”, oâng Shugg noùi. Trieån voïng thò tröôøng chöùng khoaùn Australia tuaàn cuoái thaùng 9 khoâng maáy saùng suûa. Chæ soá All Ordinaries Index môû cöûa thaáp hôn 77 ñieåm do suït giaûm 2,6% ngaøy hoâm qua. Hieän giôùi ñaàu tö ñang chuù yù tôùi baûn toång keát möùc ñoä oån ñònh taøi chính maø Ngaân haøng Döï tröõ seõ ñöa ra hoâm nay theo chu kyø hai laàn moät naêm bôûi taøi lieäu naøy cho bieát tình hình ngaønh ngaân haøng Australia vaø caùch öùng phoù vôùi côn baõo kinh teá toaøn caàu ñang caøn queùt Hoa Kyø vaø Chaâu AÂu. Australia cuøng vôùi saùu quoác gia trong nhoùm G20 khaùc ñang keâu goïi khaån tröông haønh ñoäng ñeå giaûi quyeát caùc vaán ñeà nôï cuûa Hoa Kyø vaø khu vöïc söû duïng ñoàng euro.
26
Kinh teá toaøn caàu rôi vaøo giai ñoaïn nguy hieåm môùi Quyõ Tieàn teä Quoác teá (IMF) vöøa leân tieáng caûnh baùo raèng kinh teá toaøn caàu ñang böôùc vaøo moät giai ñoaïn nguy hieåm môùi, vôùi caùc neàn kinh teá lôùn nhaát theá giôùi laïi treân bôø vöïc suy thoaùi sau thôøi gian phuïc hoài ngaén nguûi. Trong Taàm nhìn Kinh teá Theá giôùi, baùo caùo ñöa ra hai laàn moãi naêm, coâng boá hoâm qua 20/9, IMF noùi raèng quaù trình phuïc hoài kinh teá coù theå bò ñe doïa bôûi nhöõng noã löïc baát thaønh nhaèm caét giaûm nôï treân quy moâ toaøn caàu. IMF, cô quan töøng tham gia cöùu trôï Hy Laïp, Ireland vaø Boà Ñaøo Nha, tin raèng kinh teá toaøn caàu ñang ôû theá raát 26 choâng cheânh . “Kinh teá toaøn caàu ñaõ böôùc vaøo moät giai ñoaïn nguy hieåm môùi”, oâng Olivier Blanchard, chuyeân gia kinh teá tröôûng cuûa IMF, nhaän ñònh. “Giai ñoaïn phuïc hoài ñaõ yeáu ñi nhieàu. Caàn coù nhöõng chính saùch maïnh meõ ñeå vöøa caûi thieän taàm nhìn vöøa giaûm thieåu ruûi ro”. Vôùi thaùi ñoä do döï keùo daøi veà caùch thöùc cöùu Hy Laïp, Chaâu AÂu tieáp tuïc laø moái lo ngaïi lôùn nhaát. IMF nhaän ñònh raèng taêng tröôûng ôû caùc nöôùc phaùt trieån raát 26 yeáu ôùt . Trieån voïng cuûa Hoa Kyø bò haï xuoáng möùc 1,5% coøn Anh quoác chaéc chaén chæ taêng tröôûng 1,1% trong naêm 2011. Chaâu AÂu vaø Hoa Kyø coù theå rôi vaøo suy thoaùi trong naêm tôùi tröø phi hoï nhanh choùng xöû lyù nhöõng vaán ñeà kinh teá tröôùc khi nhöõng chuùng 26 laây lan sang caùc khu vöïc coøn laïi treân theá giôùi. IMF ñaõ thuùc giuïc Ngaân haøng Trung öông Chaâu AÂu haï laõi suaát neáu vaãn coøn nhöõng ruûi ro ñoái vôùi taêng tröôûng. Cô quan naøy cuõng ñeà nghò Anh xem xeùt laïi caùc giaûi phaùp maïnh meõ cuûa mình vì nhöõng giaûi phaùp naøy coù theå ñaåy Anh vaøo suy thoaùi. Theá nhöng, Ngoaïi tröôûng Anh William Hague noùi raèng khoâng coù Keá hoaïch B. “Chuùng toâi coù nguyeân taéc vaø quyeát taâm xöû lyù thaâm huït vaø nôï coøn toàn taïi töø chính phuû nhieäm kyø tröôùc, vaø chuùng toâi seõ tieáp tuïc laøm vieäc ñoù vôùi quyeát taâm döùt khoaùt vaø khoâng heà do döï cho duø theá naøo”, oâng Hague noùi. Baùo caùo cuûa IMF ñöa ra trong boái caûnh xeáp haïng nôï cuûa Italia bò Standard and Poor’s giaûm töø A+ xuoáng A, khieán cho nöôùc naøy khoù khaên hôn trong vieäc vay tieàn ñoàng thôøi taêng theâm aùp löïc ñoái vôùi ñoàng Euro.
Italia laø neàn kinh teá lôùn thöù ba trong khu vöïc söû duïng ñoàng Euro. Neàn kinh teá Italia, vôùi quy moâ lôùn hôn Hy Laïp khoaûng 6 laàn, ñöôïc xem laø khoù cöùu trôï noåi vì quaù lôùn. Thuû töôùng Italia phaûn ñoái vieäc ñaùnh tuït haïng treân nhöng chuyeân gia phaân tích Phil Tyson cuûa MF Global thì khoâng cho laø nhö vaäy.
“Roõ raøng phöông phaùp tieáp caän mang tính taïm thôøi naøy cuûa caùc nhaø hoaïch ñònh chính saùch Chaâu AÂu trong vieäc taêng theâm söùc eùp taøi chính leân caùc neàn kinh teá 27 ngoaïi vi khoâng coù taùc duïng gì caû, bôûi vì chæ khieán taêng tröôûng suy giaûm theâm vaø taïo ra nhieàu vaán ñeà khaùc”, Phil Tyson phaân tích. IMF ñaõ giaûm döï baùo taêng tröôûng daønh cho khu vöïc söû ñuïng ñoàng Euro goàm 17 nöôùc xuoáng 1,6% trong naêm 2011. Taïi thôøi ñieåm hieän nay, khoái tieàn teä duy nhaát naøy ñang taêng tröôûng vôùi möùc 0,25% moãi naêm. Theo IMF, trong soá caùc neàn kinh teá phaùt trieån, Ñöùc seõ laø nöôùc duy nhaát taêng tröôûng hôn 2% trong naêm 2011. Cô quan naøy cuõng giaûm möùc döï baùo taêng tröôûng cuûa Australia xuoáng thaáp hôn döï baùo cuûa Boä Ngaân khoá nhöng noùi raèng Australia coù lôïi theá vöôït qua ñöôïc suy thoaùi toaøn caàu.[]
Nhieàu ngöôøi lo ngaïi kinh teá theá giôùi coù theå rôi vaøo suy thoaùi keùp (ABC). Caùc hoäi nghò thöôøng nieân cuûa Quyõ Tieàn teä Quoác teá (IMF) vaø Ngaân haøng Theá giôùi (WB) saép dieãn ra taïi Washington vôùi trieån voïng kinh teá ngaøy caøng aûm ñaïm. Coù theå xaûy ra suy thoaùi keùp? Giaùm ñoác IMF Christine Lagarde nhaän ñònh tình hình kinh teá hieän nay ñang böôùc vaøo giai ñoaïn nguy hieåm. “Chuùng ta seõ thaáy nguy cô suy thoaùi xuaát hieän”, baø Lagarde noùi. Trong khi ñoù, Chuû tòch WB Robert Zoellick cuõng cho raèng kinh teá theá giôùi ñang ôû trong “vuøng nguy hieåm”. Caû hai nhaø laõnh ñaïo caùc cô quan taøi chính tieàn teä quoác teá ñeàu caûnh baùo raèng Chaâu AÂu vaø Hoa Kyø caàn kieåm soaùt ñöôïc caùc cuoäc khuûng hoaûng kinh teá ngaøy caøng toài teä cuûa mình cuõng nhö nhöõng nguy cô aûnh höôûng ñeán kinh teá toaøn caàu. “Chaâu AÂu, Nhaät Baûn vaø Hoa Kyø phaûi haønh ñoäng ñeå giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà kinh teá lôùn cuûa mình tröôùc khi chuùng trôû thaønh nhöõng vaán ñeà lôùn hôn nöõa ñoái vôùi theá giôùi. Khoâng haønh ñoäng laø voâ traùch nhieäm”, oâng Zoellick thaúng thaén. Toång thoáng Barack Obama ñaõ gaëp gôõ caùc nhaø laõnh ñaïo Chaâu AÂu taïi New York maáy ngaøy qua, keâu goïi coù haønh ñoäng quyeát lieät vaø maïnh meõ ñeå giaûi quyeát cuoäc khuûng hoaûng ôû khu vöïc söû duïng ñoàng euro. Hieän ôû Hoa Kyø, coù taâm lyù e ngaïi ngaøy caøng lôùn raèng caùc vaán ñeà cuûa Chaâu AÂu seõ khieán cho nöôùc naøy rôi trôû laïi suy thoaùi. “Toâi vaãn nghó raèng khoù coù theå xaûy ra suy thoaùi keùp ñoái vôùi caùc neàn kinh teá lôùn treân theá giôùi nhöng nieàm tin cuûa toâi vaøo khaû naêng ñoù ñang ngaøy caøng hao moøn tröôùc nhöõng tin töùc kinh teá aûm ñaïm lieân tieáp”, oâng Zoellick noùi. Theo Giaùo sö Kinh teá hoïc James Hamilton cuûa Ñaïi hoïc California, neáu Chaâu AÂu laïi rôi vaøo suy thoaùi thì caùc quoác gia khaùc raát khoù traùnh khoûi aûnh höôûng. Giaùo sö Hamilton cuõng nhaän ñònh raèng khaû naêng xaûy ra suy thoaùi keùp ñang taêng leân. OÂng nhaän ñònh Hoa Kyø seõ traùnh ñöôïc suy thoaùi trong naêm 2011 nhöng taêng tröôûng voâ cuøng chaäm chaïp vaø vôùi möùc taêng tröôûng thaáp nhö vaäy thì chæ caàn nhích moät chuùt cuõng ñuû ñeå caân baèng, nhöng vôùi Chaâu AÂu vaán ñeà laø “khoâng nhích ñöôïc gì caû”. []
27
G
iöõa luùc kinh teá Myõ chöa hoaøn toaøn hoài phuïc, tæ leä thaát nghieäp vaãn ôû möùc treân 9%, môùi ñaây moät baøi baùo treân tôø Time cho bieát moät nhaø ñaàu tö coù tieáng taïi Wall Street vaø taùc giaû nhieàu cuoán saùch veà ñaàu tö, oâng Jim Rogers, khuyeân raèng neáu muoán giaøu, haõy veà queâ mua ñaát laøm ruoäng. Ñieàu naøy cho thaáy coù daáu hieäu tích cöïc trong laõnh vöïc noâng nghieäp taïi Hoa Kyø, moät laõnh vöïc kinh teá trong nhieàu thaäp nieân bò boû xa so vôùi caùc laõnh vöïc dòch vuï, taøi chính, coâng ngheä cao vaø saûn xuaát coâng nghieäp...
Noâng saûn Myõ xuaát khaåu ñem veà cho quoác gia 11 tæ 800 trieäu ñoâ la, chöa keå lôïi nhuaän baùn noâng saûn taïi quoác noäi.Daân soá toaøn theá giôùi gia taêng, khí haäu bieán ñoåi, soá ngöôøi tieán vaøo giai caáp trung löu ôû nhöõng nöôùc AÙ chaâu nhö Trung Quoác, AÁn Ñoä ngaøy caøng taêng (neân caøng tieâu thuï löông thöïc nhieàu hôn), xaêng daàu leân giaù, vaø vieäc saûn xuaát nhieân lieäu sinh hoïc, nguyeân lieäu laáy töø baép, laø moät soá nhöõng yeáu toá ñaåy giaù löông thöïc leân cao. Taïi Hoa Kyø, giaù thöïc phaåm taïi caùc sieâu thò vaø caùc nhaø haøng aên hoài gaàn ñaây ñaõ taêng thaáy roõ. Theo baøi baùo treân tôø tuaàn baùo Time soá ra ngaøy 11 thaùng Baûy naêm nay, lôïi töùc sau khi tröø thueá vaø chi phí cuûa noâng gia theo döï kieán seõ taêng 20% trong naêm nay, chöa keå naêm ngoaùi laø 27%. Ñaây laø chieàu höôùng ñaûo ngöôïc trong neàn kinh teá Myõ. Trong moät thôøi gian raát daøi, laõnh vöïc noâng nghieäp ñaõ bò boû xa so vôùi nhöõng laõnh vöïc khaùc trong neàn kinh teá. Nhöng nay tình theá nay ñaõ ñoåi khaùc. Caùc tieåu bang naëng veà noâng nghieäp nhö Nebraska, tæ leä thaát nghieäp chæ laø 4% vaø Iowa, treân 6%, so vôùi tæ leä trung bình caû nöôùc treân 9%. Tieán syõ John Michael Riley thuoäc khoa kinh teá noâng nghieäp, ñaïi hoïc bang Mississippi, cho bieát giaù löông thöïc taêng laø nguyeân nhaân giuùp cho lôïi töùc cuûa noâng gia taêng. OÂng noùi: “Chuùng ta ñaõ thaáy giaù noâng phaåm taêng, töø nguõ coác, gia suùc vaø taát caû caùc maët haøng noâng phaåm khaùc, vì vaäy chuùng ta thaáy lôïi töùc cuûa noâng gia cuõng taêng leân, nhöng ñoàng thôøi chi phí cuûa ngheà noâng cuõng taêng, nhöng thu nhaäp sau khi tröø thueá cuûa noâng gia vaãn taêng 20% trong khoaûng thôøi gian töø 1 naêm cho ñeán 18 thaùng qua.” Chæ noäi trong thaùng Tö naêm nay, noâng saûn Myõ xuaát khaåu ñem veà cho
28
quoác gia 11 tæ 800 trieäu ñoâ la, chöa keå lôïi nhuaän baùn noâng saûn taïi quoác noäi. Nhöõng nöôùc mua nhieàu noâng phaåm cuûa Hoa Kyø laø Canada, Mexico, vaø chaéc chaén laø Trung Quoác. Theo baùo Time, giôùi noâng gia coù nhieàu tieàn hôn, hoï mua saém nhieàu hôn, vaø kinh teá ôû nhöõng thò traán vuøng queâ nôi hoï soáng cuõng khaù hôn. Ngöôøi ta thaáy ôû nhöõng thò traán vuøng queâ nhö Grand Island, bang Nebraska, vôùi daân soá chöa ñaày 49 ngaøn ngöôøi, nhaø cöûa baùn chaïy hôn cho duø tình hình kinh teá treân toaøn quoác, nhaát laø ngaønh ñòa oác, laïi xuoáng doác, vaø ñaïi lyù cho haõng xe Ford taïi ñaây cho bieát hoï ñaõ baét ñaàu baùn ñöôïc loaïi xe haïng sang. Giaù ñaát canh taùc cuõng taêng nhieàu. Trong voøng 6 naêm qua giaù noâng traïi trung bình ñaõ taêng gaáp ñoâi, vaø trong naêm ngoaùi, giaù chöùng khoaùn ñaàu tö vaøo ñaát canh taùc ñaõ taêng voït treân thò tröôøng Wall Street. Nhöng theo giaùo sö Riley, noâng gia khi thu ñöôïc lôïi nhuaän, chuû yeáu laø hoï taùi ñaàu tö vaøo coâng vieäc laøm aên cuûa hoï. OÂng cho bieát: “Toâi cho raèng khi lôïi töùc roøng cuûa hoï taêng, hoï seõ taùi ñaàu tö vaøo caùc thöïc theå noâng nghieäp khaùc. Taát caû nhöõng noâng gia maø toâi ñaõ gaëp khoâng laùi nhöõng xe hôi haïng sang maø cuõng khoâng xaây nhöõng caên nhaø quaù ñoà soä. Nhöng toâi cuõng khoâng theå noùi laø hoï khoâng höôûng ñoâi chuùt cho baûn thaân hoï. Tuy nhieân toâi döùt khoùat tin raèng lôïi nhuaän hoï thu veà seõ ñöôïc taùi ñaàu tö vaøo noâng traïi cuûa hoï, vaø laøm nhö theá noù cuõng seõ giuùp ích cho kinh teá nöõa.” Quaû vaäy, 5 ngaân haøng trong thò traán aên neân laøm ra vôùi nhieàu tieàn cho vay thay vì ñi xuoáng hay vôõ nôï nhö nhieàu nôi khaùc trong nöôùc. Chi nhaùnh cuûa coâng ty Case IH, chuyeân saûn xuaát noâng cuï, nhö loaïi combine harvester (maùy ña duïng vöøa gaët, ñaäp, saøng thoùc luùa),v..v.. taïi Grand Island ñaõ hoaït ñoäng ñeán khaû naêng toái ña. Trong 9 thaùng qua, nhaø maùy ñaõ thueâ möôùn theâm 130 coâng nhaân. Coâng ty Global Industries, saûn xuaát caùc trang thieát bò cho noâng traïi, kho laãm chöùa thoùc luùa v..v.. cho bieát soá baùn ñaõ taêng 130% keå töø naêm 2003 ñeán nay. Vaø nhö giaù treân thò tröôøng hieän nay, moät maùy caøy môùi, thöù lôùn, giaù khoaûng 220 ngaøn ñoâ la. Moät heä thoáng chöùa luùa khoaûng 60 ngaøn ñoâ la. Moät maùy phun thuoác tröø saâu raày khoaûng 30 ngaøn ñoâ la. Vôùi lôïi töùc trong laõnh vöïc noâng nghieäp leân cao nhö vaäy hoài gaàn ñaây, nhöõng ai muoán tieán vaøo ngaønh canh taùc ñeå laøm giaøu cuõng caàn xeùt ñeán
nhöõng trôû ngaïi tröôùc khi muoán thöû thôøi vaän. Giaùo sö Riley giaûi thích veà nhöõng khoù khaên cuûa ngheà noâng: “Quí vò coù theå saûn xuaát moät chieác xe hôi trong nhaø maùy, thôøi tieát haàu nhö chaúng coù maáy aûnh höôûng ñeán coâng vieäc. Trong khi nhaø noâng phaûi thöôøng xuyeân ñoái maët vôùi möa baõo, haïn haùn, tuyeát rôi, luït loäi. Nhöõng yeáu toá baát ñònh naøy khieán cho ngheà noâng luùc naøo cuõng gaëp thöû thaùch. Thöû thaùch coøn lôùn hôn nöõa khi ngaøy nay (taïi Hoa Kyø), raát khoù maø tieán vaøo ngaønh canh taùc neáu nhö quí vò khoâng coù saün cô sôû. Bôûi vì giaù ñaát cao, giaù noâng cuï vaø trang bò ñeàu cao. Neáu tay traéng chaúng coù gì maø muoán vaøo ngheà noâng thì trôû ngaïi raát lôùn, vì phaûi caàn dieän tích ñaát thaät roäng, vaø raát nhieàu noâng cuï, trang thieát bò môùi saûn xuaát ñöôïc caùc noâng phaåm duøng laøm thöông phaåm treân thò tröôøng. Moät chuyeän khaùc maø caùc noâng gia phaûi ñöông ñaàu laø caùc luaät leä.” Nhôø nhöõng tieán boä khoa hoïc, giôùi noâng gia Myõ naém ñöôïc nhöõng kieán thöùc vaø phöông tieän ñeå gia taêng saûn xuaát ñaùng keå so vôùi khoaûng 20 naêm veà tröôùc. Laáy ví duï, nhöõng haït gioáng ñöôïc bieán ñoåi gien khieán caây khoâng caàn nhieàu thuoác tröø saâu vaø khoâng phaûi töôùi nhieàu nhö tröôùc; vôùi söï hoã trôï cuûa heä thoáng ñònh vò GPS, phöông caùch troàng troït ñöôïc maùy ñieän toaùn theo doõi, moät soá nhaø noâng coù theå chen 2 luoáng khoai, ngoâ vaøo moät dieän tích maø tröôùc ñaây chæ coù theå troàng 1 luoáng maø thoâi. Tính trung bình, naêm 1980, moät acre ñaát (khoaûng 4000 meùt vuoâng) thu hoaïch ñöôïc chöøng 91 thuøng (bushel) baép, hieän nay saûn löôïng leân tôùi 152 thuøng. Saûn löôïng taêng, giaù caùc maët haøng noâng saûn taêng, ñoù laø lyù do taïi sao thu nhaäp cuûa noâng gia khaù hôn nhieàu vaø giaù ñaát canh taùc cuõng taêng cao.
Vaø nhö ta thaáy, trong 2 naêm trôû laïi ñaây, giôùi noâng gia Myõ laøm aên khaám khaù, nhaø ñaàu tö noåi tieáng treân thò tröôøng chöùng khoaùn Wall Street ñaõ ñöa lôøi khuyeân laø neáu muoán laøm giaøu haõy veà laøm ruoäng. Nhöng neáu muoán trôû thaønh noâng gia thaønh coâng ôû Hoa Kyø, ngoaøi ñieàu kieän phaûi coù voán lieáng nhö ñaát ñai noâng cuï, vaø trang thieát bò, muoán thaønh coâng, ngöôøi ta phaûi coù nhöõng kieán thöùc nhö theá naøo? Giaùo sö John Michael Riley, ñaïi hoïc Mississippi khuyeán nghò: “Phaàn lôùn nhöõng kieán thöùc trong noâng nghieäp laø ngheà daäy ngheà, nhöng caøng ngaøy toâi caøng thaáy coù nhieàu noâng gia theo hoïc ñaïi hoïc ñeán nôi ñeán choán, roài môùi trôû veà noâng traïi cuûa hoï, aùp duïng nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc hoûi ñöôïc ôû nhaø tröôøng. Giôùi noâng gia treû baây giôø quen thuoäc vôùi vieäc söû duïng maùy ñieän toaùn, nhöõng khai phaù môùi khaùc trong coâng ngheä, nhöõng ñieàu tuy khoâng phaûi laø baét buoäc phaûi coù môùi trôû thaønh noâng gia ñöôïc, nhöng nhöõng kieán thöùc vaø coâng ngheä môùi ñaõ giuùp cho giôùi noâng gia treû hieän nay moät lôïi theá hôn haún nhöõng ngöôøi khoâng ñöôïc chính thöùc hoïc hoûi ôû nhaø tröôøng.” Ñeå keát thuùc Caâu Chuyeän Nöôùc Myõ hoâm nay, chuùng toâi xin trích thuaät laïi lôøi cuûa nhaø ñaàu tö kieâm taùc giaû nhieàu cuoán saùch veà ñaàu tö, oâng Jim Rogers, cho raèng luaät cung caàu laø baøn tay voâ hình quyeát ñònh moïi chuyeän, vaø hieän nay thì “Theá giôùi ñang thieáu huït löông thöïc traàm troïng, phöông saùch duy nhaát ñeå giaûi quyeát laø loâi keùo theâm nhieàu ngöôøi trôû laïi vôùi ngheà noâng.”
Quan heä gì? Moät coâ gaùi queâ ra phoá thueâ nhaø troï ñeå tieän ñi laøm. Chuû nhaø laø moät ngöôøi ñaøn oâng gaàn 40, vôï ñi coâng taùc xa. Thi thoaûng heát thaùng chöa coù tieàn nhaø coâ gaùi gôïi yù vôùi chuû nhaø cöù coi coâ ta “nhö vôï” moät hoâm ñeå “tröø nôï”. Gaëp phaûi anh chuû nhaø ñieäu ngheä neân khi höùng chí leân, khoâng phaûi chuyeän nôï naàn tieàn nhaø coâ cuõng “khuyeán maõi” taëng theâm cho chuû nhaø nhöõng böõa “laøm vôï” khaùc maø khoâng caàn phaûi tröø tieàn nhaøï. Moät hoâm coâng an xeùt hoä khaåu thì loøi ra chuyeän coâ chöa ñaêng kyù taïm truù. Baét veà ñoàn, coâng an laáy lôøi khai. “Quan heä vôùi chuû nhaø nhö theá naøo?” Coâ gaùi laép baép “Thöa... chæ coù... 2 hoaëc 3 laàn moät tuaàn aï...”.
Böùc töôïng. Moät phuï nöõ ñang ngoaïi tình thì choàng veà. Coâ ta noùi vôùi tình nhaân “Ñöøng cöû ñoäng. Haõy töôûng töôïng anh laø moät böùc töôïng nheù.” Coâ xoa daàu leân khaép ngöôøi tình vaø raéc boät leân ngöôøi anh ta. Anh choàng voâ phoøng thaáy moät hình nhaân traéng xoùa ñöùng trong goùc hoûi “Caùi gì vaäy em yeâu?” Vôï ñaùp: “OÀ, ñoù chæ laø moät böùc töôïng thoâi anh, em thaáy gia ñình coâ Lieãu baïn em mua moät caùi ñaët trong phoøng nguû. Em raát thích, neân cuõng mua moät caùi cho nhaø mình.” Vaøo nöûa khuya, khi vôï ñaõ nguû say, ngöôøi choàng thöùc daäy, ñi vaøo nhaø beáp vaø luùc sau quay laïi vôùi moät caùi baùnh mì keïp vaø moät ly söõa noùi vôùi böùc töôïng: “Neø, aên chuùt ñoà aên ñi chöù. Hoâm böõa tröôùc coâ Lieãu vôï anh baét tui ñöùng caû 2 ngaøy maø coù ai cho aên uoáng gì ñaâu?
29
Newsagency/Tobacconist Mount Annan gaàn Campbelltown NSW.
Baïn chæ phaûi traû chi phí thaønh laäp, khoâng tieàn sang (goodwill). Vò trí ñoái dieän vôùi Coles trong trung taâm shopping centre lôùn. Xingoïi 0402694911 - 46476301.
21963012
21943012
Lottery Newsagency
Sub-Newsagent vaø Lotto khu vöïc SE Melbourne. Ñaõ laâu naêm, ñang hoaït ñoäng toát, doanh thu cao. Vò trí treân ñöôøng caùi hai beân laø shopping strip, ñoâng khaùch quen & vaõng lai. Vì lyù do söùc khoûe sang laïi ñieàu kieän deã daøng thöông löôïng. Xin goïi (03) 9557 3316 hoaëc 0403 929 366 (t/Anh)
Fruit Market - Wholesale
Newsagency Lottery
Cung öùng rau quaû cho caùc shop & chôï taõi Sydney. Hieän ñang coù caùc saïp 25 sq mts trong 4 khu chôï rau quaû lôùn taïi Sydney. Cô hoäi ñeå mua doanh nghieäp tuyeät vôùi. Chæ laøm 4 ngaøy x 11 thaùng / naêm. Moät ngöôøi ñieàu haønh, coâng vieäc 30 hr / tuaàn. Xin goïi 0414 223 561 21923012
Sydney South West trong trung taâm shopping lôùn, Tieàm naêng raát tuyeät vôøi. Hieän môùi taân trang laïi, chæ baùn taïi choã khoâng giao ñeán nhaø, hôïp ñoàng laâu daøi vaø giaù thueâ phaûi chaêng. Xin goïi Andrea soá 0402 140 977 21933012
Eat in & Takaway
Cakes Shop
Riverwood NSW Vò trí
, 21851512
Mechanical Repair Shop Thornleigh NSW Vò trí toát hôïp ñoàng 3 x 3 , khu cö daân raát maïnh, hieän ñang ñoâng khaùch quen. Sang $70,000 + stock. Phone 02 9484 2122 or 0449 137 619 (tieáng Anh) 2182101209
Cabramatta NSW Ñang
hoaït ñoäng ñoâng khaùch, vì lyù do gia ñình caàn sang laïi gaáp, giaù thöông löôïng. Xin goïi Vinh 0422 882 215 (tieáng Vieät / Anh) hoaëc coù theå ñeán shop AÙi Taâm soá 4/91 John Street Cabramatta Syd NSW 2166 ñeå thaûo luaän. 21883012
Hamberger Shop
Fashion Business
30
Riverwood NSW well est fully equipped, current very busy customers, The shop also has nail table for rent at $100/pw. We also want to employ Hair Dressers & Nail Technician with good pay & good atmosphere at work. Please call for more info 9584 2225 0403 648 852
T'away & Grocery
toát treân ñöôøng caùi ñoâng khaùch, Hôïp ñoàng laâu daøi, thueâ reû $620/tuaàn luoân GST. Ñang kinh doanh thu nhaäp toát. Vì ñoåi ngheà caàn sang nhanh giaù $50,000. Xin goïi 0466 409 133 (tieáng Anh/ Chinese) 21913012
Vuøng Sydney West, vò trí raát toát, tieàm naêng cao khoâng giôùi haïn, hôïp ñoàng laâu daøi, thueâ phaûi chaêng. Sang giaù nhaân nhöôïng tröïc tieáp töø chuû nhaân. Xin goïi Con 0407 284 559 (t/Anh) 21873012
Hair & Nail Salon
21861912
ngay trung taâm Fairfield CBD khu thöông maïi luoân taáp naäp khaùch vaõng lai. hôïp ñoàng laâu daøi thueâ reû, vì baän chuyeän khaùc, caàn sang laïi kieåu WIWO (chæ tính trò giaù haøng toàn khoâng tính tieàn sang). Xin goïi Wenddy 0400 883 909 (Tieáng Vieät + Hoa/Anh)
Sydney NSW Vò trí toát treân ñöôøng caùi,
khu thò töù saàm uaát. Ñang ñoâng khaùch, hieän thu $16-18 ngaøn/tuaàn, laõi roøng 3-4 ngaøn, hôïp ñoàng laâu daøi thueâ reû. Sang 200,000. 21780112 Goïi Sam 0405 242 497
Takeaway lunch shop
Kings Park Sydney NSW Khu haõng xöôûng vaên phoøng Theâm tieàm naêng cho 48 ñôn vò haõng xöôûng môùi xaây ñang chôø khaùch vaøo. Laøm töø 06:30 saùng ñeán 2.30 chieàu. Thöù Hai - Thöù Saùu . Hieän thu $4,750 moãi tuaàn, tieàn thueâ nhaø $2530 moãi thaùng. Sang $65.000 xin goïi Alex 0433 374 128 sau 2 giôø chieàu, baèng tieáng Anh.
21981001M37
Florist Business
21841212
Sydeny NSW Ñaõ laøm 25 naêm kinh doanh oån ñònh ñang ñoâng khaùch. Hôïp ñoàng laâu daøi, thueâ reû, coù luoân 3 phoøng nguû treân laàu. Sang giaù $150,000 luoân haøng kho + website. Xin goïi 9558 0533 (tieáng Anh) ñeå bieát theâm chi tieát.
Fish & Chips Moorebank NSW Takeaway vò trí raát toát trong khu shopping village trang thieát bò ñaày ñuû, taân kyø coøn tình traïng toát môùi, Ñang thu 13,000/tuaàn. Sang giaù $260,000 thöông löôïng. Xin goïi 0417 458 21811012 395 tieáng Anh hay Khmer
Milk run for Sale •
Thöông vuï nhöôïng quyeàn (franchise) cuûa haõng söõa Dairy Farmers, Quyeàn cung caáp söõa ñoäc quyeàn cho caùc khu vöïc noäi thaønh Syd NSW. * Tieàm naêng taêng tröôûng keát hôïp phaùt trieån vôùi baùn Juice Berri / haøng ngaøy * Thieát bò bao goàm tuû laïnh ñöùng duøng cho thöông maõi * Xe taûi 4.6 taán hieäu Hino * Xin goïi 0418487181 (tieáng Anh) 21971001M37
Dry clean & laundry shop Randwick Sydney NSW
Vò trí toát trong khu Randwick, Trang thieát bò môùi toanh, maùy môùi cuûa USA. Hôïp ñoàng thueâ choã laâu daøi giaù reû. Tieàm naêng raát tuyeät vôøi ñeå ñaàu tö. Hieän sau tröø chi phí coøn laõi roøng $3,700 tuaàn. Sang giaù $270,000. Xin goïi Stanley Lam 0424 664 625 ñeå bieát theâm chi tieát 21991001M37
31
! " # $ % $ & ! '( $ ) " " ! " # *+,* -., .*- / 0 1 2
3 4 5 6 $ 7 89:"
! &( 0 ; ; $ 4 5 $ < 9 9 9 " = ! &( ! '( ) " > ! $ & ' < 9 ?@-,"*** A8A B
*+*C DE- ,-. *+@+ .FC .-- / 0 2
% P# % 4 . <30 <8 T , Y ! 6;03 T , 1 (. 2 , B $% / A * ( 6;##4### 9 ( #;P; ;<< "33 #;<P #P3 M""
Z 3 . J 4 6M## . 4 % + 8 4 2 2 4 6M3## , ! 8 $% O ' (. 2@ N + * , A 6334### 9 ( B"<" MP#C - #;#3 <"C MMC 5 1 T[ * 7 "<33#3<<
"<3M"#<< E@-.E*@@
E@-FE*@@
5 & 5 ( G ( " ! > ! &
& ' ( & & ( ! & & # 5 ' 5 4 5< 3 >5 < 1 > ! $ & < B *+E+ +C@ FCF / 0 2
H > G " ( " $ # " ! &( @, '(" < 9 ?C,* & A8A" ! I & < H 7 J G +DE@ E-*+ *+@C ,,+ @++ /K ! 2
3 ( > ) ( ! # < 1 > ! $ & < 8 &
& ! L ( < B 7 *+@+ -*D ,.- 6 !! *+CC +DE ..- E@-+E*@@ / C (2 ) (<
3 5 ) " ) 5 " 5 ) & H $ " G5( ! " 9 M " N $J !$" & ( > O !! < = DE"*** '(< 9 ?+*"***< E@-CE*@@ B ) ( *+*- .*+ E@,
! " ##
& " " 7 4 5 <<< " > " ! > C & " ! > & ! &(< L ) ) (" 9 ! ?-,"***< B 3 *+@C ,E* ,CF
1 @E",**P > < N & ( E* " & +** QR " % ( & ) 5< 1 & ! & < B *+@C D., FC S /*E2 +,DD ,@F*
E :F % 2 ( * . + G H * I J K* L M# N , E , ,% $ % ,% <;# $ 2 2 ( ) + * , 6<B#4### J ( 2 , & 2 , 2 ( 9 ( A #;<M <;# 8;" 2 ? % "<3<P#<#
! " ## D@ * 2@ , . % * ( %@ & ( 2 2 O . ? 2& A * ( 6B34### J % ) * * ( #;<; <;P <#3 "<3#P#<#
32 30
E@-@E*@@
== % 4 2 2 . 4 +4 * ( 4 % > ! + ==4 ? * % % %@ & ( A ;# 9 ( #;<3 #BB <CC 5 D 7
"<3P#3<<
= ! &
! "# $% & ' (% ) * + , + -. ( , / % % . 0 % . ' . * 1 (. 2 , 3 $% / 3 $% ( 4 + 5633# . 7 1 68### . 9 ( : #;<;
"<3;#3<<
E@-,E*@@
E@-D@*@@
E@-*E*@@
O % & + QF 4 D& ' 4 ! * % * $%4 +4 2 2 R ! * ' (. D 1 (. 2 , * , . + A 6 <P#4### 9 ( S #;<< #33 CCB #;"C BB< 8BB 5 T : 7 "<;BP#<#
! J A U * 1 % = 4 , @% , 2 ( * ? . ? 2 , + QF
D E % 9 ( #;#P 38C <3M % * VH "##3W %X "<3C"#<<
31 33
Quaûng Caùo Doanh Nghieäp Sang Baùn - Business for Sale in Sydney & NSW
Newsagency
Thò traán ngoaïi oâ bang NSW. Taïp hoùa ña duïng, tieäm baùo, loto vaø luoân takeaway. Ñaõ laøm 25 naêm, hôïp ñoàng 5x3 luoân 3 phoøng nguû khu cö truù. Cô sôû hieän ñang kinh doanh bôûi vôï choàng vaø gia ñình + 10 nhaân vieân hôïp taùc thôøi vuï. Xin 21702011 goïi 0407 383 708
Black Town & Hills Distric, vò trí toát ngay shopping centre ñòa phöông vôùi 3 tröôøng hoïc chung quanh vaø Franklins, Takeaway shops, Tieäm baùnh, Nhaø haøng v.v... Sang gaáp $250,000 luoân haøng WIWO. Goïi 0402 782 859 (noùi tieáng Anh) ñeå thaûo luaän
21723011
General Store
Nail Shop
Courier Run Vaän taûi chuyeån phaùt nhanh. Hieän thu trung bình $70,000 moãi naêm, vì ñoåi ngheà sang deã daøng $45,000 luoân xe van ñang hoaït ñoäng (xe coøn toát môùi theo tieâu chuaån cuûa toång coâng ty). Xin goïi neáu coù yù muoán sang 04 25 26 25 26 (tieáng Anh)
Sang tieäm nails, moät vò trí tuyeät vôøi trong khu Shopping Centre, gaàn Woolworths. Caàn sang laò vì chuû ñang coù döï ñònh ñaàu tö lôùn hôn. Cô hoäi tuyeät vôøi vì chuùng toâi raát ñoâng khaùch. Chuùng toâi caàn thôï nails bieát laøm moùng boät vaø tay chaân nöôùc. Xin lieân laïc Nary 0413 233 291 (t/Anh) 21773011
21733011
Fish & Chips Naèm ôû phiaù Ñoâng Nam Melbourne, ñang hoaït ñoäng 5 ngaøy ruôõi moät tuaàn. Shop môùi chæ coù 18 thaùng. Heä thoáng baùn haøng baèng computer, raát deã ñieàu haønh. Vaãn ñang phaùt trieån raát maïnh. Sang giaù $160, 000 WIWO. Xin goïi John 0414 371 825 21761209
Takeaway
Charcoal Chickens Burgers Seafoods vaø Salads. Gaàn phi tröôøng ñang laøm 6 ngaøy. Deã laøm, Ñang thu $11,000, laõi $3,300. Thích hôïp cho vôï choàng cuøng laøm. Sang $215,000. Xin goïi sau 3pm 0422 94 91 36 21170112
34
Quaûng Caùo Doanh Nghieäp Sang Baùn Business for Sale in Sydney & NSW Hair - Nails Beauty Laser Queanbeyan Cafeù Rest 21483010
Treân 35 naêm. Thu $31,000/ tuaàn, lôò töùc $200,000/ naêm. Shop ñeïp vaø roäng, dieän tích 222.6 m.sq. Môû cöaû 7 ngayø, saùng töø 8am-3pm, chieàu töø 5pm- 9.30pm. Chuû coù vieäc khaùc caàn sang laò. Xin goïi Alex 0459 094 399 hoaëc email alex@divus.com.au ñeå bieát theâm chi tieát.
Restaurant Hornsby 21462010
Chæ coù treân taïp chí Doanh Nghieäp Ñôøi Soáng vôùi caùc trang quaûng caùo chuyeân veà sang baùn tieäm shop cô sôû kinh doanh haõng xöôûng v.v... Ñaêng quaûng caùo vaøo ñaây seõ raát höõu hieäu vì nhieàu cô hoäi choïn löïa cho ngöôøi mua tìm ñoïc. Xin goïi (02) 9788 7364 hoaëc 0430 00 6965 hay nhaén tin
chuùng toâi seõ phone laïi
Trong shopping centre Punchbowl. laøm taát caû caùc dòch vuï veà thaåm myõ, laser, toùc, manicure, pedicure, waxing, tinting, facials. Shop raát ñoâng khaùch quen, coù maùy ñieàu hoaø khoâng khí. Hôïp ñoàng thueâ shop daøi 3x3. Lieân laïc Sam 0410 687 327 (English) Dooleys Store 21442010
Chöùa 40 seats. Toaøn boä trang thieát bò ñeàu môùi. Vò trí toát treân ñöôøng chính, gaàn traïm xe löûa. Hôõp ñoàng daøi haïn thueâ reû. Xin goïi May 94823827 or 0423285434 (English)
Sang business hoaëc laáy luoân baát ñoäng saûn (leasehold or freehold) Cöûa haøng sieâu thò, deli, loø baùnh, bottle shop ... vuøng Murrundi NSW (caùch Syd 4 hr veà phía baéc), coù luoân nhaø vôùi 5 phoøng nguû raát lôùn, hoà bôi saân tennis nöûa saân. Ngoaøi ra coøn coù moät nôi cö truù rieâng bieät coù theå duøng cho thueâ rieâng. $Giaù 1.3 trieäu + haøng toàn (khoaûng $180K). Xin goïi Paul, Maureen hoaëc Naomi ñeå tìm hieåu theâm. Mobile 0428 438 478 or 02 6546 6105 or email <pnmm_bowd@exemail.com.au>
Motel Taree
Takeaway Lunch shop
20 phoøng, vaø fully lic restaurant ñuôïc taùi cho thueâ. Coù 3 phoøng nguû, thích hôïp cho gia ñình cö nguï luoân taò choã. Vò trí toát, chæ caùch Sydney 4 giôø chaî xe vaø naèm trong khu Manning Valley Sang giaù reû 325,000 luoân stock khoaûng $1000. Lieân heä baèng tieáng Anh (02) 65521455 hoaëc email: alabastermotel@bigpond.com
Trong khu haõng xöôûng vuøng Artamon Syd.. Laøm töø Mon-Fri, hieän kinh doanh ñaùng toát, thu nhaäp cao, sang $65 ngaøn hoaëc thöông löôïng. Xin goïi 0416 150 415, hoaëc ñeán gaëp taïi soá 6 Carlotta St. Artamon 2064
Tony Dry Clean
Dry Clean Parramatta NSW
Liquor & Super Market Thu $35,000/ tuaàn vaø vaãn coøn ñang phaùt trieån. Tieàn thueâ shop reû chæ $3,100/ tuaàn. Khoâng coù OG, Naèm trong Sydney. Sang giaù $320, 000 + stock. Xin goïi Bill 0418 412 185 21751209
21403010
21412010
21422010
226 (English)
Tony Dry Clean 21422010 Khu vöïc noäi thaønh Melbourne Vic. Ñang thu $9500/tuaàn, ñaày ñuû trang thieát bò maùy moùc tình traïng toaøn haûo. Sang 495 ngaøn thöông löôïng Goïi 0409 160
21452010
21123009
Ngay trung taâm thöông maïi CBD chung quanh shops & vaên phoøng, nhaø haøng quaùn v.v.... Ñaõ laøm laâu naêm ñoâng khaùch moái vaø khaùch vaõng lai. Trang thieát bò maùy moùc nhö môùi . Hôïp ñoàng thueâ möôùn laâu daøi, thueâ reû. Hieän taïi tröø heát chi phí boû tuùi roøng $1500/tuaàn. Sang giaù 65 ngaøn. Haøng toàn, stock $2000. Xin goïi 0421 687 259
35
Quaûng Caùo Doanh Nghieäp Sang Baùn Business for Sale in Sydney & NSW Hair salon
Bakery for Sale
ey CBD Naèm ngay trung taâm city, dieän tích 27 sq.m. Tieàn thueâ reû, vò trí ñoâng ngöôøi qua laò. Sang giaù $9,500. coù theå thöông löôïng. Xin goïi 0405 459 130 (English)
Penrith-blue moutain area. tieäm baùnh naèm trong shopping centre, gaàn Coles, shop baùn leû vaø baùn sæ. Chuyeân veà baùnh mì, baùnh ngoït vaø baùnh kem. Shop ñuôïc trang bò ñaâyø ñuû, taát caû duïng cuï ñeàu coøn môùi. Lieân laïc Kha 4754 3885 tröôùc 1 pm hoaëc 0405 909 202 sau 1pm. (English)
21392010
Quaûng Caùo Doanh Nghieäp Sang Baùn Business for Sale in Sydney & NSW Sang Supper Market Pizza Sutherland Shire 21263009
21273009
Ñaõ laøm laâu naêm, hieän thu nhaäp raát toát oån ñònh. Toaøn boä trang thieát bò ñaày ñuû. Beáp roäng, coù theå laøm theâm menu takeaway vôùi nhìeàu moùn AÂu AÙ khaùc. Hôïp ñoàng laâu daøi, thueâ chæ $260/tuaàn. Sang $34,000. Xin goïi Paulo 0434 496 453 Casuarina Rd. Gymea Bay 2227
Dry Cleaning Marickville Syd
Bakery - Taren Point
Restaurant Rockdale NSW
Shop ñang hoaït ñoäng raát ñoâng khaùch. Thu nhaäp treân $10,000/ tuaàn. Cheâch leäch giaù baùn vaø voán cao. Tieàn thueâ shop reû $750/ tuaàn. Hôïp ñoàng daøi haïn. Vì lyù do gia ñình caàn sang laò vôùi giaù thöông löôïng. Muoán bieát theâm chi tieát xin goïi 0412 770 785
Hieän ñang hoaït ñoäng, trang thieát bò ñaày ñuû, beáp roäng raõi thích hôïp nhieàu loaïi thöùc aên. Vò trí toát, ñang hoaït ñoäng ñoâng khaùch. Cô sôû coù luoân choã ôû treân laàu, thuaän tieän cho gia ñình laøm vaø cö nguï laïi. Caàn sang laïi gaáp. Xin goïi 0404 337 735 hoaëc 0435 760 200
Dry Clean In Kingsford
Bangor Newsagent
vò trí toát ngay khu trung taâm thöông maïi, doïc hai beân laø shop. Lôïi töùc thu nhaäp hieän taïi laõi roøng $1500pw, Coâng vieäc ñôn giaûn chæ caàn 1 ngöôøi laøm vaø troâng coi tieäm. Vì lyù do gia ñình caàn sang gaáp $65 ngaøn thöông löôïng. Xin goïi , 0413 911 855 (EngVietnamese)
Raát deã ñieàu haønh. Laõi roøng 96 ngaøn moãi naêm treân soá thu $179 ngaøn. Hôïp ñoàng laâu daøi, thueâ shop reû, vò trí toát khu thò töù. Trang thieát bò ñaày ñuû. Xin goïi 0402 206 473 hoaëc (02) 9543 1728 (tieáng Anh)
Tobacco & Gift
Newsagency Valey Plaza
Takeaway Chipping Norton NSW
Colyton NSW, gaàn xe löûa vaø RTA office, raát baûo ñaûm, laøm ngaén giôø, thueâ möôùn thaáp. Hieän ñang thu 40,000 moãi tuaàn. Sang 260,000 thöông löôïng. Hôïp ñoàng laâu daøi. Goïi Abe 0414 650 252 ñeå bieát theâm, xin noùi tieáng Anh
Trong Valey Plaza shopping centre vuøng Green Valey, coù lotto + thuoác laù vaø caùc loaïi quaø taëng, duïng cuï vaên phoøng hoïc sinh v.v... Sang thöông löôïng. Goïi Marys or Tony 9826 8539 hoaëc 0412 44 6472 (tieáng Anh)
Trong Industrial park, ñang baùn breakfast & lunch 5 ngaøy röôõi, thu nhaäp raát cao, quaùn roäng, beân trong chöù 10 choã ngoài, beân ngoaøi baøn vôùi 15 choã, Hôïp ñoàng laâu daøi thueâ reû. SangWIWO (chæ tính trang thieát bò thaønh laäp maø thoâi). Xin goïi 0433 567 087 or (02) 9755 1048 (tieáng Anh)
21311010
21293009
36
21331010
213010110
21283009
21193009
Vò trí tuyeät toát ngay beân trong Shopping Centre, Ñaõ laøm laâu naêm ñang thu nhaäp toát ñeïp, hieän ñang laøm 6 ngaøy tuaàn, Lôøi raát cao cho chuû töï ñieàu haønh. Toaøn boä trang thieát bò ñaày ñuû. Goïi (02) 9519 0404 hoaëc 0414 616 898 (tieáng Hoa / hay tieáng Anh)
Restaurant Avalon Sydney NSW 21173009
Nhaø haøng Fully Lic khu Avalon Sydney, vò trí toát ngay ñöôøng chính, 80 choã trong + 20 beân ngoaøi. Hieän ñang thu nhaäp raát good, ñoâng khaùch quen + khaùch vaõng lai. . Hôïp ñoàng laâu daøi, thueâ phaûi chaêng. Beáp roäng vaø tieän nghi, thích hôïp cho taát caû caùc loaïithöùc aên AÂu AÙ. Sang thöông löôïng. Xin goïi 0413 111 405 (tieáng Anh)
21133009
Caàn sang laïi Supper Market taïi Canley Heights. Shop roäng 450m2, ñoái dieän carpark raát thuaän tieän cho khaùch haøng. Trang thieát bò coøn raát môùi, thu nhaäp cao, tieàn thueâ shop reû, hôïp ñoàng thueâ coøn 4 naêm + 5 naêm option. Raát thích hôïp cho caû gia ñình cuøng laøm. Vì thieáu ngöôøi quaûn lyù cho neân caàn sang laïi shop, giaù laø $300K + stocks. Moïi chi tieát xin lieân laïc Hoaøng (Kim) Nguyeãn soá 0421 890 425 / 9723 0188
Childcare Centre Liverpool 21223009
Nhaø giöõ treû vaø lôùp maãu giaùo ngay trung taâm Liverpool Sydney NSW, Sang baùn luoân nhaø ñaát baát ñoäng saûn + cô sôû kinh doanh (free hold) $1.5 trieäu, hoaëc $600 ngaøn neáu chæ mua cô sôû kinh doanh (lease hold) Ñaây laø cô sôû baùn tröïc tieáp töø chuû, xin goïi 0414 616 960 (tieáng Anh)
Camping Clothing Work Wear 21143009
Cô sôû cung caáp sæ & leû caùc loaïi quaàn aùo vaät lieäu phuï tuøng cho camping. Toïa laïc taïi Whittlesea, 5 ngaøy ruôõi. Ñaõ laøm laâu naêm töø 1988. Hieän ñang phaùt kinh khuûng. Sang $225,000 thöông löôïng. Xin goïi 0438 549 140
Cafeù shop Marrickville NSW 2109300
Hieän ñang hoaït ñoäng vò trí tuyeät toát trong khu vöïc saàm uaát, raát toát ñeå môû nhaø haøng aên uoáng AÙ chaâu. Caàn sang giaù $200,000. Tel.: Ana 9558 7434 or 0419 294 847 töø 8 am 5pm (tieáng Anh)
37
T
oång soá “chò em” cuûa nhaø Concorde chæ voûn veïn 20 chieác, 2 chieác nguyeân maãu, 2 chieác coøn trong giai ñoaïn tieàn saûn xuaát, 16 chieác ñaõ xuaát xöôûng, 14 chieác duøng chôû haønh khaùch, vaø 12 chieác vaãn hoaït ñoäng tuyeät haûo cho ñeán ngaøy toaøn boä caùc tuyeán cuûa Concorde ñöôïc chính thöùc ñình chæ hoaït ñoäng ngöng bay vónh vieãn. “Xaùc” cuûa 20 chieác phi cô naøy, moät chieác ñaõ rôi khi laâm naïn, 19 chieác coøn laïi hieän ñöôïc tröng baøy trong nhieàu vieän baûo taøng vuõ truï & haøng khoâng treân theá giôùi bao goàm Anh, Phaùp, Hoa Kyø, Toâ Caùch Lan, Ñöùc vaø Barbodos laø moät ñaûo quoác ôû khu vöïc phía taây cuûa Baéc Ñaïi Taây Döông. Moät chieác thuoäc theá heä treû nhaát coù soá hieäu F-BTSD ñöôïc tröng baøy ôû Le Bourget cuûa Phaùp. Chieác F-BTSD em uùt saûn xuaát cuoái cuøng ñang ñöôïc moät nhoùm goàm 593 kyõ sö veà khoâng gian tình nguyeän phuïc cheá laïi. Hoï mong raèng Concorde coù theå tung caùnh theâm moät laàn nöõa ñeå bay chuyeán khai maïc cho London Olympic vaøo 2012 sang naêm... Môøi baïn ñoïc ñi vaøo caâu chuyeân hy höõu cuûa Concorde qua chuyeân ñeà thaùng 10 trong soá baùo naøy vôùi caùc baøi vieát lieân quan ñeán theá heä maùy bay vaän taûi haønh khaùch loaïi sieâu aâm bay nhanh hôn toác ñoä cuûa aâm thanh... vaø nhöõng caâu chuyeän ít ngöôøi bieát chung quanh chieác phi cô coù moät khoâng hai treân toaøn caàu... ooOoo Concorde laø teân goïi daønh cho chieác phi cô haønh khaùch bay nhanh hôn toác ñoä aâm thanh do Lieân Hieäp Haøng Khoâng Anh Phaùp saûn xuaát. Bay thöû vaøo ngaøy 1 thaùng 10 naêm 1969 vaø chính thöùc vaøo hoaït ñoäng chuyeân chôû haønh khaùch vaøo naêm 1976, toàn taïi ñöôïc 27 naêm, ngaøy 24 thaùng 10 naêm 2003 Concorde ngöng hoïat ñoäng. Bôûi, tuy bay nhanh nhöng laïi khoâng ñem laïi lôïi nhuaän cho caùc haõng haøng khoâng ñieàu haønh noù. Caùc tuyeán bay thöôøng xuyeân cuûa Concorde laø nhöõng chuyeán xuyeân Ñaïi Taây Döông qua caùc phi tröôøng Heathrow ôû Anh (vôùi Bristish Airways), Paris-Charles de Gaulle Airport (vôùi Air France) vaø New York qua phi tröôøng JFK... Duø bay nhanh kinh hoaøng, vaø taïo tieän nghi toái ña cho haønh khaùch veà thôøi gian khi ñi töø Myõ qua Paris hay London chæ coù 3 tieáng ñoàng hoà, nhöng Concorde chæ ñem laïi lôïi nhuaän cho caùc laàn bay cuûa mình baèng moät nöûa so vôùi caùc loaïi maùy bay thöôøng, duø laø haønh khaùch cuûa caùc chuyeán bay sieâu aâm thanh naøy haàu nhö ñeàu laø
38
R
a ñôøi vaøo ñaàu thaùng 10, vaø... “giaõ töø cuoäc soáng” cuõng thaùng 10... Sau 27 naêm laøm möa laøm gioù treân baàu trôøi baèng moät toác ñoä bay nhanh khoâng ñoái thuû, Concorde chieác phi cô haønh khaùch ñöôïc coi laø “con aùt chuû baøi” cuûa Lieân Hieäp Haøng Khoâng Anh Phaùp trong gaàn nöûa theá kyû qua, ñaõ chính thöùc ngöng hoaït ñoäng ngaøy 24-10-2003 ñeå ñi vaøo huyeàn thoaïi lòch söû haøng khoâng daân duïng cuûa loaøi ngöôøi.
haøng doanh nhaân ña trieäu phuù hoaëc caùc sieâu sao theá giôùi. Vì laø “haøng hieäu” cuûa giôùi haønh khaùch thích löôùt gioù tung maây, khoâng phaûi ai cuõng bay aøo aøo ñöôïc nhö maáy chieác cuûa caùc haõng haøng khoâng giaù beøo hoâm nay, cho neân Concorde ñöôïc Lieân Hieäp Haøng Khoâng Anh Phaùp cho xuaát xöôûng chæ voûn veïn coù 20 chieác. Trò giaù cuûa chieác maùy bay “khoâng ñuïng haøng” naøy ñöôïc giôùi bình daân tính nhaåm baèng caùch aùng chöøng xem coâ naøng Concorde naøy naëng bao nhieâu kyù, roài laáy giaù moät kyù vaøng maø nhôn vôùi soá kyù loâ cuûa naøng thì ra giaù thaønh cuûa Concorde. Vì Concorde coù giaù caân naëng bao nhieâu laø trò giaù thaønh vaøng baáy nhieâu, neân vieäc thieát keá cho Concorde ñaõ laø moät toån thaát ñaùng keå cho neàn kinh teá quoác gia cuûa Anh & Phaùp vì noù ñöôïc chính phuû cuûa hai nöôùc naøy taøi trôï cho ra loø ñeå roài khoâng coù maáy haønh khaùch söû duïng. Ñaõ vaäy coøn theâm moät laàn, duø laø chæ moät laàn duy nhaát, chieác phi cô haønh khaùch sieâu aâm thanh naøy gaëp naïn, gaây töû vong toaøn boä phi haønh ñoaøn vaø haønh khaùch luoân caû 4 ngöôøi döôùi maët ñaát. Toång coäng laø 113 ngöôøi vaøo 25 Thaùng 7 naêm 2000. Beân caïnh yeáu toá kinh teá khoâng ñem laïi lôïi nhuaän cao cho caùc haõng haøng khoâng ñieàu haønh caùc chuyeán Concorde vaø taïi naïn kinh hoaøng laøm cheát troïn soá haønh khaùch treân phi cô ñaõ goùp phaàn laøm thaønh yeáu toá quyeát ñònh cho vieäc Concorde phaûi vónh vieãn ngöng bay. Söï ra ñôøi cuûa Concorde ñöôïc ghi nhaän laø ôû cuoái nhöõng naêm 1950 khi boán nöôùc Anh, Phaùp, Hoa Kyø vaø Lieân Soâ (cuõ) ñeàu cuøng coù yù töôûng trình laøng moät theá heä maùy bay sieâu aâm môùi, coù toác ñoä nhanh hôn aâm thanh duøng ñeå chôû haønh khaùch. Thieát keá cuûa Anh laø moät hình phaúng caùnh moûng cho moät maùy bay xuyeân
Ñaïi Taây Döông vôùi söùc chöùa dao ñoäng khoaûng treân döôùi 100 ngöôøi, trong khi ñoù phía ngöôøi Phaùp laïi coù yù ñònh xaây döïng moät maùy bay taàm trung, chôû ít hôn con soá 100 khaù cao voïng cuûa Anh Caùc maãu thieát keá ñaõ ñöôïc caû hai ñaõ saün saøng ñeå baét ñaàu xaây döïng nguyeân maãu vaøo ñaàu nhöõng naêm 1960. Caùc döï aùn phaùt trieån ñaõ ñöôïc ñaøm phaùn nhö moät hieäp öôùc giöõa hai nöôùc chöù khoâng phaûi laø moät thoûa thuaän thöông maïi giöõa caùc coâng ty. Hieäp öôùc döï thaûo ñaõ ñöôïc kyù keát ngaøy 28 thaùng 11 naêm 1962 cuøng “ñôn ñaët haøng tröôùc” cuûa caùc haõng haøng khoâng lôùn aøo aøo bay ñeán nhö böôm böôùm ngay trong ngaøy nhö haõng Pan Am, BOAC vaø Air France laø nhöõng khaùch haøng ñaàu tieân, vôùi saùu chieác. Ngoaøi ra trong danh saùch xí choã daønh mua tröôùc coøn coù caùc haõng Panair, Continental Airlines, Japan Airlines, Lufthansa, American Airlines, United Airlines, Air India, Air Canada, Braniff, Singapore Airlines, Iran Air, Olympic Airways, Qantas, CAAC, haõng haøng khoâng Middle East, vaø TWA Concorde thöïc hieän chuyeán bay thöû nghieäm ñaàu tieân töø phi tröôøng Toulouse ngaøy 02 Thaùng 3 naêm 1969, vaø laàn bay vöôït aâm thanh ñaàu tieân, ñöôïc coi nhö ngaøy “ra ñôøi” trong giaáy khai sanh laø ngaøy 1 thaùng 10 naêm 1969 cuøng naêm Caû hai nguyeân maãu ñaõ ñöôïc trình baøy cho coâng chuùng laàn ñaàu tieân vaøo ngaøy 7 & 8 thaùng 6 naêm 1969 taïi trieån laõm haøng khoâng Paris. Theo chöông trình chuyeán bay tieán trieån, Concorde baét tay vaøo kinh doanh vaø tham gia cuoäc bieåu dieãn haøng khoâng ngaøy 04 thaùng 9 naêm 1971. Tieáp theo ngaøy 2 thaùng Saùu naêm 1972 thöïc hieän vôùi moät tour du lòch ñeán Trung Ñoâng vaø Vieãn Ñoâng Cho ñeán 1976, caùc quoác gia “khaùch haøng tieàm naêng” ñaët mua Concorde maïnh nhaát tröôùc ñaây ñaõ luïc tuïc ruùt duø, baáy giôø chæ coøn 4 nöôùc laø Anh, Phaùp, Trung Quoác, vaø Iran. Cuoái cuøng, chæ coù Air France vaø British Airways (söï keá thöøa BOAC) laø giöõ laïi ñôn ñaët haøng cuûa mình qua söï taøi trôï cuûa caû hai chính phuû Anh & Phaùp ñeå thöïc hieän. Phía Hoa Kyø ñaõ huûy boû döï aùn Boeing 2707, cuõng laø döï aùn phi cô sieâu thanh cuûa Myõ, vaøo naêm 1971. Maëc duø Toång thoáng John F. Kennedy tuyeân boá naêm 1963 veà vieäc hoã trôï döï aùn maùy bay sieâm aâm thanh, nhöng caùc quan saùt vaãn cho thaáy coâng chuùng khoâng taùn thaønh veà tieáng oàn, nghe y nhö bom noå, khi
“vöôït böùc töôøng aâm thanh” cuûa loaïi maùy bay hieän ñaïi naøy. Moät trong caùc kyõ thuaät hieän ñaïi nhaát cuûa Concorde laø naèm ôû chieác muõi khoaèm quaép xuoáng nhö moû chim ñaïi baøng cuûa chieác maùy bay. Chieác muõi khoaèm cho pheùp phi cô coù moät saép xeáp hôïp lyù ñeå laøm giaûm löïc caûn vaø ñaït ñöôïc hieäu quaû khí ñoäng hoïc toái öu, vaø ñoàng thôøi khoâng caûn trôû caùc hoaït ñoäng caát caùnh vaø haï caùnh. Do goùc cao cuûa chieác muõi nhoïn daøi ñöa ra tröôùc, gaây caûn trôû vieäc quan saùt neân noù ñöôïc cheá taùc cho khoaèm xuoáng. Vaø chieác muõi khoaèm naøy ñöôïc lieân keát vôùi moät thieát bò chuyeån ñoäng ñeå keùo caùc taám che naâng leân haï xuoáng thöïc hieän vieäc giaûm tính caûn löïc cuûa khí ñoäng hoïc.
Trong 27 naêm goùp maët vôùi ñôøi, Concorde ñaõ taïo ñöôïc danh tieáng laãy löøng trong ngaønh haøng khoâng cuûa theá giôùi. Khoâng chæ rieâng veà yeáu toá bay nhanh, tieát kieäm thôøi gian, vaø ñoä sang troïng daønh cho loaïi haønh khaùch sieâu haïng... maø coøn laø kyõ thuaät sieâu vieät cuûa caùc kyõ sö Anh Phaùp ñaõ boû vaøo nhöõng “con chim muõi khoaèm” naøy ñeå noù coù theå ñöa haønh khaùch du haønh baèng toác ñoä vöôït aâm thanh... Haøng ngaøn boä oùc tinh hoa nhaát ñaõ ñoùng goùp vaøo vieäc xaây döïng vaø döï truø phaàn loãi coù theå xaåy ra mang ñeán tai naïn ñeå khaéc phuïc tröôùc. Vaäy maø vaãn khoâng coù ngoaïi leä... Ngaøy 25 thaùng baûy naêm 2000, chieác Concorde mang soá hieäu 4590 cuûa haõng Air France bò rôi ôû Gonesse, Phaùp, gieát cheát taát caû 100 haønh khaùch vaø 9 thaønh vieân phi haønh ñoaøn. Khi rôi xuoáng chieác phi cô coøn uûi deïp theâm boán ngöôøi nöõa
treân maët ñaát. Ñoù laø laàn tai naïn gaây töû vong duy nhaát lieân quan ñeán Concorde (xin ñoïc theâm baøi Air France 4590 hoaøng hoân ñònh meänh cuõng trong chuyeân ñeà naøy). Theo ñieàu tra chính thöùc ñöôïc tieán haønh bôûi vaên phoøng ñieàu tra tai naïn Phaùp (BEA) thì sôû dó chieác Air France ñaõ gaëp chuyeän thaûm saàu laø do moät vaøi maûnh kim loaïi nhoû ñaõ thoaùt ra töø chieác DC-10 cuûa haõng Continental vöøa caát caùnh naêm phuùt tröôùc ñoù. Maûnh kim loaïi naøy laøm thuûng loáp xe treân giaù chuyeån traùi cuûa Concorde, vaø laø baùnh xe chính trong quaù trình caát caùnh. Loáp baùnh xe ñaõ phaùt noå, laøm vaêng moät mieáng cao su laøm ñöùt sôïi caùp ñieän duøng ñeå ñieàu khieån thoáng daãn nhieân lieäu treân thaân maùy bay, taùc ñoäng naøy gaây ra moät cuù soác soùng trong bình ñöïng nhieân lieäu, vaø laøm caùc van nhieân lieäu ôû caùnh bò vôõ môû ra, sau ñoù boác chaùy khi vöøa môùi caát caùnh roài ñaâm xuoáng khaùch saïn Hotelissimo trong Gonesse caïnh phi tröôøng vaø noå tung. Ngaøy 06 Thaùng 12 naêm 2010, 7 naêm sau, John Taylor moät trong caùc cô khí vieân treân chieác DC-10 caát caùnh tröôùc ñoù naêm phuùt, ñaõ bò keát toäi ngoä saùt khoâng chuû yù treân 113 sinh maïng lieân quan ñeán Concorde Air France 4590, vaø bò ñình chæ coâng taùc trong 15 thaùng. Tröôùc khi tai naïn, Concorde ñaõ ñöôïc coi laø maùy bay haønh khaùch hoaït ñoäng an toaøn nhaát treân theá giôùi, nhöng vôùi döõ lieäu ñöôïc ghi nhaän laø coù nguy cô bò noå loáp baùnh xe laïi cao hôn ñeán 6 laàn so vôùi caùc maùy bay phaûn löïc caän aâm khaùc. Sau tai naïn moät caûi thieän an toaøn ñöôïc thöïc hieän trong boái caûnh cuûa vuï Air France 4590, bao goàm caû heä thoáng ñieàu khieån ñieän, an toaøn hôn cho caùc lôùp loùt boïc thuøng nhieân lieäu, vaø nhaát laø loáp xe choáng buøng noå ñaõ ñöôïc nhieàu kyõ thuaät gia nghieân cöùu phaùt trieån ñaëc bieät. Chuyeán ñaàu bay thöû nghieäm trôû laïi cuûa Concorde sau tai naïn, vaø sau khi ñaõ ñöôïc caûi tieán kyõ thuaät ruùt kinh nghieäm töø vuï noå, ñöôïc khôûi haønh töø phi tröôøng Heathrow ôû London vaøo ngaøy ngaøy 17 thaùng 7 naêm 2001, vaø theâm nhieàu chuyeán thöû nghieäm nöõa, khoâng coù haønh khaùch, treân caùc tuyeán London New York, ñöôïc tuyeân boá laø moät thaønh coâng vaø ñöôïc theo doõi treân truyeàn hình tröïc tieáp, vôùi söï chöùng kieán cuûa ñaùm ñoâng treân ñaát taïi phi tröôøng ôû caû hai ñòa ñieåm. Sau 8 naêm söûa chöõa, bay thöû, khaéc phuïc caùc loãi kyõ thuaät keå töø vuï Air France 4590... Concorde taùi phuïc vuï trôû laïi coù chôû haønh khaùch treân
39
tuyeán bay ñaàu tieân töø Paris ñeán New York. Ngaøy 11 thaùng 9 naêm 2001 khi Concorde vöøa tieáp ñaát taïi phi tröôøng New York thì cuõng laø luùc Hoa Kyø vöøa böôùc qua trang söû ñau thöông vôùi cuoäc taán coâng kinh hoaøng cuûa khuûng boá ñaõ duøng phi cô haønh khaùch ñaâm vaøo cho noå saäp toøa thaùp ñoâi World Trade Centre cuûa Myõ taïi New York laøm töû vong 5000 ngöôøi. Chuyeán bay thöông maïi cuoái cuøng cuûa Concorde dieãn ra vaøo ngaøy 24 thaùng 10 naêm 2003 tröôùc khi veà höu döôõng laõo taïi baûo taøng haøng khoâng Golf Alpha ôû Anh. Trong chuyeán cuoái cuøng sau 27 naêm “hoâ phong hoaùn vuõ” treân baàu trôøi Ñaïi Taây Döông, Concorde vaãn giöõ kyû luïc toác ñoä môùi khi xuyeân Ñaïi Taây Döông chæ coù 3 giôø, 55 phuùt, vaø 12 giaây. Moät trong nhöõng Concorde sanh sau ñeû muoän nhaát coù maõ soá F-BTSD ñöôïc tröng baøy taïi baûo taøng veà vuõ truï haøng khoâng ôû Le Bourget cuûa Phaùp. Trong thaùng 2 naêm 2010 vöøa qua, chieác Concorde naøy ñaõ ñöôïc thoâng baùo raèng, cô quan baûo taøng Le Bourget, ñang tröng baøy noù, vaø moät nhoùm tình nguyeän vieân veà kyõ thuaät haøng khoâng cuûa Anh vaø Phaùp leân ñeán 593 ngöôøi coù yù ñònh khoâi phuïc laïi F-BTSD, ñeå “coâ uùt” naøy coù theå laøm moät loaïi phi cô sieâu aâm cho thueâ rieâng (nhö taxi) mang tính ñoäc laäp rieâng cuûa mình. Nhoùm chuyeân gia haøng khoâng thieän nguyeän naøy ñaõ baét ñaàu laøm vieäc raø soaùt laïi ñoäng cô cuûa chieác Concorde F-BTSD. Hoï döï truø seõ khoâi phuïc kòp ñeå Concorde coù theå tung caùnh moät laàn nöõa trong cuoäc bieåu dieãn trieån laõm haøng khoâng vaø trong leã khai maïc Theá vaän hoäi London 2012 cuõng laø moät muïc tieâu. Duø ñöôïc ra ñôøi moät caùch laãy löøng cuûa kyõ thuaät tieân tieán cuûa khoa hoïc vaø veà höu trong söï traân troïng cuûa loaøi ngöôøi, nhöng suoát 27 naêm tung hoaønh xuoâi ngöôïc treân voøm trôøi Ñaïi Taây Döông, nhöõng coâ naøng Concorde sieâu haïng naøy, cuõng chæ ñöôïc coù 4 haõng haøng khoâng chòu oâm aáp neùt myõ mieàu cuûa maáy naøng. Ñoù laø Air France, British Airways, Braniff International Airways vaø Singapore Airlines. Chæ coù Air France vaø British Airways laø ñöa vaøo hoaït ñoäng vaän chuyeån haønh khaùch, coøn hai haõng coøn laïi duøng vaøo vieäc cho thueâ chuyeân cô ngaén haïn vôùi troïn phi haønh ñoaøn. Concorde ñöôïc goïi trong tieáng Anh ñôn giaûn chæ laø “Concorde”. Trong khi ôû Phaùp con chim moû khoaèm naøy laïi ñöôïc goïi laø “le Concorde”, vì chöõ “le”, laø moät thuaät ngöõ nhaát ñònh phaûi
40
coù ñöôïc söû duïng trong tieáng Phaùp ñeå giôùi thieäu teân cuûa moät con taøu hoaëc maùy bay, vaø cuõng laø moät caùch ñeå phaân bieät vôùi moät chöõ Concorde khaùc coù cuøng caùch vieát, maø trong tieáng Phaùp laïi laø danh töø chung coù nghóa laø “thoûa thuaän, haøi hoøa, hoaëc hoøa bình” .
Air France 4590 chuyeán bay hoaøng hoân ñònh meänh
4590 laø soá hieäu cuûa chieác phi cô sieâu aâm Concorde thuoäc haõng Air France. Ngaøy 25 thaùng 7 naêm 2000 Air France coù lòch trình cho chieác 4590 bay töø saân bay Charles de Gaulle ôû Paris Phaùp ñeán phi tröôøng John F. Kennedy ôû thaønh phoá New York Hoa Kyø. Luùc 5 giôø 30 chieàu, khi vöøa caát caùnh Concorde 4590 bò rôi taïi quaän Gonesse gaàn Paris gaây töû naïn cho taát caû 100 haønh khaùch, 9
phi haønh ñoaøn, vaø khi chieác phi cô maát ñieàu khieån ñaâm nhaøo vaøo moät khaùch saïn gaàn phi tröôøng gaây töû naïn theâm 4 ngöôøi, bò thöông 1 ngöôøi döôùi maët ñaát. Ñaây laø chuyeán bay thueâ troïn goùi cuûa Peter Deilmann Cruises, moät coâng ty löõ haønh Ñöùc, nhaèm ñöa 100 haønh khaùch haïng sang cuûa hoï ñeán chuyeán taøu du lòch MS Deutschland cho moät haønh trình 16 ngaøy treân bieån seõ khôûi haønh taïi New York ñi ñeán Nam Myõ. Tai naïn cuûa Air France 4590 laø laàn tai naïn ñaàu tieân vaø duy nhaát cuûa Concorde, vôùi nhieàu haønh khaùch töû vong. Vaø ñoù cuõng laø söï khôûi ñaàu ñeå ñi ñeán quyeát ñònh ngöng bay vónh vieãn moät loaïi maùy bay chôû khaùch vôùi toác ñoä nhanh hôn aâm thanh ñaõ phaûi veà höu ba naêm sau ñoù. ooOoo Hoâm ñoù laø moät buoåi chieàu coù chuyeån bieán gioù nheï taïi saân bay. Söï kieän naøy ñöôïc ñaøi kieåm soaùt khoâng löu cuûa phi tröôøng thoâng baùo cho caùc phi haønh ñoaøn ñang caát caùnh.
Concorde 4590 ñöôïc vaøo thöù töï nuùt 8 vaø xeáp haøng treân ñöôøng baêng 26R. Sau moät giôø trì hoaõn ñôïi gioù laëng, phi haønh ñoaøn chieác Air France 4590 ñöôïc leänh ra ñöôøng baêng Naêm phuùt tröôùc quyeát ñònh ñoù, moät DC-10 cuûa haõng Continental Airlines khôûi haønh cho tuyeán ñi Newark, New Jersey Hoa Kyø, trong luùc caát caùnh, chieác DC-10 naøy ñaõ laøm rôi laïi phi ñaïo moät ñoaïn daây
raøng coù hôïp chaát kim loaïi (titan) daøi khoaûng 4 taác, roäng ñoä 3 phaân. Keá tieáp, khi Concorde Air France 4590 lao mình laáy ñaø treân ñöôøng baêng ñeå caát caùnh, baùnh xe traùi cuûa chieác phi cô caùn leân sôïi daây titan (cuûa nôï cheát ngöôøi) cuûa chieác DC-10 vaãn coøn löu treân phi ñaïo. Maûnh daây kim loaïi naøy caét vôû lôùp xe vaø do söùc ly taâm quaù maïnh, moät maûnh lôùp xe ñaõ vaêng ra khoûi caøng baùnh vôùi söùc ñaäp maïnh 4.5 kyù loâ, neän maïnh vaøo phaàn döôùi caùnh maùy bay giöõa luùc chieác Concorde ñang laáy ñaø trong toác ñoä 500 km/giôø. Maëc duø maûnh voû xe khoâng tröïc tieáp ñaâm thuûng thuøng nhieân lieäu, nhöng söï va chaïm maïnh cuûa noù ñaõ taïo ra moät lôùp soùng xung kích trong bình nhieân lieäu, laøm vôõ beå moät soá caùc van nhieân lieäu naèm ôû ñieåm yeáu nhaát ôû ngay treân boä phaän haï caùnh.Vaø vieäc naøy ñaõ taïo söï kieän roø ræ nhieân lieäu ñöôïc phun ra töø maët beân döôùi caùnh. Coù theå trong luùc naøy soá nhieân lieäu roø ræ bò boác chaùy bôûi moät hoà quang ñieän trong khoang boä phaän haï caùnh, hoaëc thoâng qua tieáp xuùc vôùi daây caùp ñieän bò caét ñöùt. Khi phaùt chaùy, heä thoáng ñieàu khieån bò teâ lieät, caøng baùnh xe khoâng xeáp vaøo ñöôïc. Moät chuøm lôùn cuûa ngoïn löûa vaãn tieáp tuïc phaùt trieån. Ñoäng thaùi töùc thôøi cuûa kyõ sö tröôûng treân chuyeán bay laø taét maùy 2, laø maùy ñang chaùy, trong phaûn öùng vôùi moät caûnh baùo hoûa hoaïn ñöôïc ban haønh töø cô tröôûng ñeán taát caû caùc vò trò cuûa phi haønh ñoaøn. Duø phía ñoäng cô 2 ñang boác chaùy, nhöng thoâng qua toác ñoä ñaõ ñaït ñeán V1, (laø toác ñoä yeâu caàu toái thieåu ñeå caát caùnh), chieác maùy bay vaãn tieáp tuïc ñi leân nhöng noù laïi khoâng ñuû toác ñoä ñeå bay vôùi ba coâng cuï coøn laïi. Bôûi vì daây dieän bò caét ñöùt taïo teâ lieät cho heä thoáng ñieàu khieån vieäc xeáp caøng baùnh xe vaøo khi maùy bay ñaõ leân khoûi ñöôøng baêng, vieäc naøy laøm cho chieác phi cô khoâng theå leân cao hôn, hoaëc taêng toác. Concorde 4590 chæ duy trì toác ñoä “bay taø taø” khoaûng 370km/giôø ôû ñoä cao 60 meùt. Ngoïn löûa gaây ra thieät haïi traàm troïng cho phaàn ñuoâi phi cô, vaø noù baét ñaàu tan chaûy moät soá boä phaän treân thaân maùy bay do nhieät ñoä khi chaùy laø moät nhieät ñoä cöïc cao. Phoøng maùy ñieàu khieån ñoäng cô 1 taêng toác theâm moät laàn nöõa nhöng ñaõ khoâng ñaït ñöôïc hieäu quaû. Chieác Concorde 4590 coá “leát” ra khoûi khu vöïc phi tröôøng bay vaø laø ñaø treân maët loä vôùi cuïm löûa phöøng phöøng sau ñuoâi qua söï chöùng kieán cuûa caû chuïc ngaøn ngöôøi ñi ñöôøng beân döôùi. Vaø cuoái cuøng, bôûi chæ coù moät ñoäng cô hoaït ñoäng neân löïc ñaåy khoâng ñoái xöùng, caùnh phía phaûi khoâng giöõ caân baèng ñöôïc, phi cô bò nghieâng ñi 100 ñoä. Phi haønh ñoaøn giaûm bôùt löïc treân caùc thanh chuyeàn 3 vaø 4 ôû ñoäng cô 1, trong noã löïc caáp cöùu cho chuyeán bay, hoï coá ñöa chieác maùy bay ñaùp xuoáng moät phi tröôøng khaùc gaàn ñoù. Nhöng ñaõ treã, toác ñoä bay giaûm thaáp hôn 300 km/giôø. Phi coâng khoâng coøn kieåm soaùt ñöôïc phi cô, Air France 4590 chao ngang ñaâm vaøo khaùch saïn Hoâtelissimo Relais Les Bleus ôû gaàn saân bay ñeå vónh bieät coõi ñôøi. Sau tai naïn, cuoäc ñieàu tra chính thöùc ñöôïc thöïc hieän bôûi vaên phoøng ñieàu tra tai naïn haøng khoâng Phaùp, BEA, vaø keát quaû ñaõ ñöôïc coâng boá ngaøy 14 thaùng 12 naêm 2004. Caùc nhaø ñieàu tra keát luaän keát luaän laø do maãu daây kim loaïi tatin vaêng ra töø chieác DC-10 caát caùnh tröôùc Air France 4590 nhö ñaõ daãn. Ngaøy 12 thaùng ba naêm 2008, Bernard Farret, moät coâng toá vieân phoù trong Pontoise, beân ngoaøi Paris, ñaõ yeâu caàu thaåm phaùn ñem laïi caùo buoäc toäi ngoä saùt ñoái vôùi Continental Airlines vaø boán caù nhaân: John Taylor, cô khí vieân treân chieác DC-10 cuûa Continental, Stanley Ford, kyõ sö baûo trì Continental, Henri Perrier cuûa Aerospatiale, Claude Frantzen, moät cöïu nhaân vieân cuûa caùc haõng haøng khoâng ñieàu chænh Phaùp. Haõng Continental ñaõ baùc boû caùc caùo buoäc naøy, vaø tuyeân boá taïi toøa aùn raèng maùy bay ñaõ boác chaùy tröôùc khi caùn leân sôïi daây titan. Ngaøy 06 thaùng 12 naêm 2010, Continental Airlines ñaõ bò tuyeân aùn phaûi chòu traùch nhieäm hình söï veà thaûm hoïa Air France 4590. Cô khí tröôûng John Taylor cuûa Continetal bò tuyeân aùn 15 thaùng ñình chæ coâng taùc. Toøa aùn phaùn quyeát raèng caùc vuï tai naïn laø do keát quaû cuûa moät maûnh kim loaïi ñaõ ñeå laïi treân ñöôøng baêng, töø chieác DC-10 cuûa Continental caát caùnh 5 phuùt tröôùc ñoù. Maûnh daây kim loaïi naøy laøm thuûng loáp baùnh xe cuûa Concorde AF 4590 vaø sau ñoù bò vôõ moät thuøng nhieân lieäu. Moät nhaân vieân cuûa Continental, Stanley Ford, trong chuyeán bay naøy ñöôïc coi laø voâ toäi. Olivier Metzner, luaät sö cuûa Continental cho bieát seõ khaùng caùo phaùn quyeát naøy cuûa Paris. Toøa aùn cuõng phaùn quyeát raèng Continental seõ phaûi traû 70% cuûa baát kyø khieáu naïi boài thöôøng naøo lieân quan ñeán tai naïn. Air France phaûi traû 100 trieäu Euro cho caùc gia ñình cuûa caùc naïn nhaân...
Tupolev Tu-144 vuï aùn daønh laøm chò Thieân Quaân
T
u144 laø teân hieäu cuûa moät phi cô chôû haønh khaùch vôùi toác ñoä sieâu aâm thanh, ñöôïc Lieân Soâ (cuõ) saûn xuaát naêm 1965 cuøng ñôøi vôùi Concorde cuûa Lieân Hieäp Haøng Khoâng Anh Phaùp. Ngöôøi ta cho Tu144 vaø Concorde laø hai chò em sanh ñoâi vì hình daùng cuûa noù gioáng nhau nhö hai gioït nöôùc. Xuaát xöôûng tröôùc Concorde hai thaùng, Tu144 töï xöng mình laø “chò” vaø leân aùn Concorde laø aên caép “sôû höõu trí tueä” cuûa “ñænh cao” coäng saûn. Trong khi ñoù Concorde chæ nheo maét ñaùp leã, cho raèng söï ra ñôøi tröôùc cuûa Tu-144 chæ laø “traán loät” hình haøi vaø kyõ thuaät cuûa Concorde ñeå daønh laøm chò maø thoâi... Môøi baïn ñoïc ñi vaøo chi tieát vuï aùn “daønh laøm chò” khaù thuù vò naøy cuûa 2 chieác phi cô haønh khaùch sieâu aâm thanh Tu144 vaø Concorde...
Ñ
öôïc nhaø nöôùc Lieân Soâ (cuõ) trình laøng naêm 1965 vôùi lôøi giôùi thieäu laø chieác phi cô sieâu aâm chôû haønh khaùch ñaàu tieân cuûa theá giôùi, vaø laø saûn phaåm cuûa phoøng thieát keá haøng khoâng Soâ Vieát do kyõ sö Alexei Tupolev thöïc hieän. Tu-144 coù hình daùng y chang nhö chieác Concorde cuûa Lieân Hieäp Haøng Khoâng Anh Phaùp cuõng ñöôïc xuaát xöôûng cuøng thôøi ñieåm. Söï gioáng nhau cuûa Tu-144 vaø Concorde nhö laø hai gioït nöôùc neân luùc ñoù phía phöông Taây ñaõ daønh cho Tu-144 moät caùi teân mang tính cheá gieãu laø Concordeski hay Konkordski, nghe chaéc cuù y nhö moät caùi hoï cuûa ngöôøi Nga nhöng laïi raát gioáng vôùi chöõ Concorde. Tu-144 hoaøn taát nguyeân maãu ñeå bay thöû laàn ñaàu ngaøy 31 thaùng 12 naêm 1968 taïi moät phi tröôøng gaàn Moscow, chæ hai thaùng tröôùc chuyeán bay thöû nghieäm ñaàu tieân cuûa Concorde neân töï xöng mình laø “chò” Coâ “chò” Tu-144 laàn ñaàu vöôït böùc töôøng aâm thanh ngaøy 5 thaùng
41
6 naêm 1969, vaø vaøo ngaøy 15 thaùng 7 naêm 1969 vaø coâ naøng ñoûng ñaûnh naøy ñöôïc nhaø nöôùc Lieân Soâ (luùc ñoù) kieâu haõnh, moät caùch raàm roä, ñeå tuyeân boá Tu-144 laø chieác maùy bay haønh khaùch ñaàu tieân treân theá giôùi ñaït Mach 2.35, töùc laø vöôït nhanh hôn toác ñoä aâm thanh chæ coù Mach 2, vaø laø chieác maùy bay haøng khoâng daân duïng “cuûa loaøi ngöôøi” bay nhanh nhaát töø tröôùc nay. Nhaø nöôùc Lieân Soâ ñaõ quaûng caùo yù töôûng veà Tu-144 trong moät baøi baùo vaøo thaùng 1 naêm 1962 treân tôø Technology of the Air Transport (Kyõ thuaät Vaän taûi Haøng khoâng). Boä khoâng vaän cuûa Lieân Bang Soâ Vieát ñaõ baét ñaàu phaùt trieån Tu-144 ngaøy 26 thaùng 7 naêm 1963, sau khi ñöôïc Hoäi ñoàng Boä tröôûng pheâ chuaån möôøi ngaøy tröôùc ñoù. Baûn veõ vôùi döï tính cheá taïo naêm chieác coù theå bay trong boán naêm. Chieác maùy bay ñaàu tieân saün saøng ñeå hoaït ñoäng döï truø seõ caát caùnh naêm 1966. Ñöôïc cho raèng caùc thieát keá ñeå ñaït yeâu caàu cuûa haõng haøng khoâng daân duïng Aeroflot (cuûa Lieân Soâ) veà moät maùy bay chôû khaùch taàm xa loaïi lôùn. Chieác Tu-144, ra ñôøi nhö moät söï minh chöùng veà kyõ thuaät “ñænh cao” cuûa theá giôùi coäng saûn, vaø laø nieàm töï haøo cuûa ngöôøi coäng saûn trong ñaát nöôùc Soâ Vieát, vaø cuõng laø moät caïnh tranh taän löïc vôùi Concorde, vaø Boeing 2707 cuõng laø moät maùy bay sieâu aâm, coøn ñang laø döï aùn, do Myõ saûn xuaát vaø coù theå cuõng seõ ñöôïc ra ñôøi nay mai. Maëc duø coù beà ngoaøi gioáng vôùi Concorde nhö chò em sanh ñoâi, Tu144 laïi coù soá löôïng haønh khaùch leân ñeán 140, trong khi Concorde chæ vöøa ñuû chaün 100. Toác ñoä cuûa Tu144 nhö ñaõ daãn laø Mach 2.35 nhanh hôn Concorde laø 2.16 chæ moät nhín. Thieát keá cuûa Tu-144 laáy caûm höùng töø nhöõng nghieân cöùu tröôùc ñoù cuûa hai maãu maùy bay quaân söï loaïi tieâm kích laø Tu-125 vaø Tu-135. Treân thöïc teá thì 2 chieác quaân söï Tu-125 vaø Tu-135 khoâng bao giôø ñöôïc saûn xuaát, nhöng döï aùn cuûa hai phi cô tieâm kích naøy ñaõ mang laïi cho caùc kyõ sö cuûa Tupolev nhieàu kinh nghieäm quyù baùu trong vieäc ñaùnh giaù moät caùch chính xaùc caùc taùc ñoäng khí ñoäng hoïc ôû toác ñoä Mach 2 cuûa caùc loaïi hình daïng, giaûi quyeát vaán ñeà nhieät, thieát keá loái vaøo ñoäng cô, vaø bieát ñeán nhieàu vaán ñeà khaùc lieân quan tôùi vieäc bay ôû vaän toác lôùn, nhö nhöõng tieáng noå sieâu aâm v.v. Baûn thieát keá cuoái cuøng coù caùc ñaëc ñieåm veà caùnh laø hình caùnh cung nhoïn, gioáng caùnh cuûa Concorde, vaø
42
söû duïng boä phaän chuyeån ñoäng ñöôïc ñeå kieåm soaùt ñoä leân xuoáng, chöù khoâng duøng caùnh ngang ôû ñuoâi kieåu truyeàn thoáng. Cuõng gioáng nhö Concorde, caùc ñoäng cô ñöôïc ñaët thaønh caëp gaàn boä phaän laùi ôû ñuoâi döôùi moãi caùnh, vaø thaân tröôùc cuõng söû duïng moät cô caáu muõi khoaèm chuùc xuoáng ñeå môû roäng taàm nhìn cuûa phi coâng khi caát vaø haï caùnh.Khi hai “chò em sanh ñoâi” Tu-144 vaø Concorde cuøng ra ñôøi trong moät thôøi ñieåm, phía Lieân Soâ bò caùo buoäc laø coù lieân quan ñeán vuï giaùn ñieäp kyõ thuaät, hay noùi traéng ra laø Tu-144 ñaõ “traán loät” (cöôùp) kyõ thuaät cuûa phía Concorde duø chieác Tu-144 ñöôïc xuaát xöôûng tröôùc Concorde 2 thaùng. Lôøi caùo buoäc naøy cuûa phía Anh & Phaùp lieân quan ñeán vuï baét giöõ Sergei Pavlov, moät nhaân vieân laøm vieäc cho vaên phoøng chi nhaùnh cuûa haõng haøng khoâng Aeroflot cuûa Lieân Soâ taïi Paris, khi oâng ta bò phaùt hieän ñang giöõ caùc baûn veõ veà heä thoáng thaéng, baùnh ñaùp, cuõng nhö khung maùy bay cuûa chieác Concorde coøn ñang trong giai ñoaïn tieàn saûn xuaát.
Sergei Pavlov ñaõ chuyeån caùc baûn veõ naøy veà Nga (Lieân Soâ cuõ) töø tröôùc naêm 1965. Trong khi ñoù phía Lieân Soâ leân aùn ngöôïc laïi laø chính Concorde môùi laø teân “aên caép sôû höõu trí tueä” (baûn quyeàn) cuûa “ñænh cao loaøi ngöôøi” laø nhöõng ngöôøi coäng saûn Lieân Soâ. Maëc duø ñöôïc quaûng caùo raàm roä laàn ñaàu tieân vôùi coâng chuùng vaøo naêm 1965, nhöng ña phaàn theá giôùi vaãn khoâng ñöôïc nhìn kyõ coâ naøng cöù naèng naëc daønh laøm chò laø Tu-144 . Cho tôùi taän khi “chò caû” Tu-144 xuaát hieän ôû cuoäc Trieån laõm haøng khoâng Paris... Vaø khoâng may thay, nieàm töï haøo mang tính “ñænh cao loaøi ngöôøi” cuûa nhaø nöôùc Lieân Soâ ñaõ laøm cho coâ chò “Konkordski” Tu-144 cuûa hoï loän nhaøo ñaâm ñaàu xuoáng ñaát noå tung tröôùc maét truyeàn hình vaø baùo chí theá giôùi ñang theo doõi trieån laõm. Ñaõ vaäy phía nhaø nöôùc Lieân Soâ coøn ñau hôn bò boø ñaù truùng “deá” nöõa laø treân chuyeán bay bieåu dieãn naøy laïi coù Boä Tröôûng Haøng Khoâng Soâ Vieát, vaø coâ chò kyõ thuaät “ñænh cao” Tu 144 ñaõ tieãn ñöa oâng Boä tröôûng cuûa coâ naøng veà mieàn tieân caûnh moät caùch ngang xöông giöõa luùc oâng Boä naøy ñang coøn taïi chöùc taïi quyeàn. Vieäc Tu-144 ñang bay bieåu dieãn boãng nhaøo ñaàu rôùt aïch xuoáng ñaát noå tung ñaõ laø moät thaûm hoaï “khoâng ngöôøi laùi” cho chöông trình phoâ tröông kyõ thuaät “ñænh cao” veà haøng khoâng cuûa Soâ Vieát. Cuoäc ñieàu tra do phía Soâ Vieát thöïc hieän, vaø hoï laäp töùc quy loãi cho moät chieác phi cô cuûa Phaùp, cuõng ñang bay bieåu dieãn trong buoåi trieån laõm, ñaõ coá vöôït qua Tu-144 ñeå chuïp hình chieác muõi khoaèm cuûa coâ chò Tu. Khi khoâng caùi roài bò maáy thaèng Taây chuïp hình baát töû haø (boä tính ñeå daønh tung leân maïng sau naøy hay sao ñoù maø), cho neân ñaõ laøm phi haønh ñoaøn luùng tuùng laáy
tay che maët vì vaäy hoï ñaõ maát ñieàu khieån laùi vaø gaây ra tai naïn... Duø bò “chuïp hình” môùi gaây ra tai naïn (chöù khoâng phaûi loãi kyõ thuaät) nhöng sau ñoù phía Lieân Soâ vaãn ra coâng caûi tieán trang ñieåm dung nhan coâ chò Tu144 laïi. Sau nhieàu söûa ñoåi, goàm caû vieäc laép theâm caùnh muõi coù theå thuït vaøo ñeå naâng cao tính naêng bay toác ñoä thaáp, thieát keá ñöôøng daãn môùi ñeå ñöa nhieân lieäu vaøo ñoäng cô, taêng saûi caùnh, moät thaân maùy bay ñöôïc keùo daøi hôn vaø boû gheá phoùng cuûa phi coâng voán coù ôû maãu ñaàu tieân, naøng chò Tu 144 baây giôø ñaõ coù veû ñaùng tin caäy hôn laø luùc bay bieåu dieãn ôû trieån laõm haøng khoâng 1973 taïi Paris vaø laøm tieâu ñôøi ngaøi Boä tröôûng Haøng khoâng cuûa coâ naøng. Cho ñeán cuoái 1975 Tu-144 ñaàu tieân ñöôïc ñöa vaøo söû duïng vaø baét ñaàu moät loaït caùc chuyeán bay chôû haøng, vaø böu kieän giöõa Moskva vaø Alma Ata. Hai naêm sau, vieäc vaän chuyeån haønh khaùch cuõng baét ñaàu giöõa caùc thaønh phoá ñoù. Nhöng ngöôøi ta noùi ngöôøi ñeïp thì ñoaûn maïng, coâ naøng chò caû Tu-144 coù phaàn soá khaù ngaén nguûi. Chuyeän ñöa ñoùn khaùch chæ keùo daøi trong 7 thaùng, ñeå roài moät laàn nöõa tai naïn thaûm khoác thöù hai ngaøy 23 thaùng 5 naêm 1978, trong luùc chôû haøng, chò caû phaûi ñaùp khaån caáp laøm cheát 3 phi haønh ñoaøn, duø laàn naøy khoâng coù ai bay theo chuïp hình nhan saéc chieác muõi môùi söûa cuûa coâ naøng heát. Tai naïn 1978 tuy chæ laøm töû vong 3 thaønh vieân trong “toå laùi” cuûa phía “ñænh cao” thoâi chöù khoâng laøm noå tung maùy bay, nhöng söï kieän naøy ñaõ daãn ñeán vieäc keát thuùc vónh vieãn vieäc vaän haønh, ñeå chôû haønh khaùch hay haøng hoùa, cuûa naøng chò caû Tu-144. Nhöõng coâ em khaùc cuøng hoï “Konkordski”cuûa Tu-144 coøn laïi bò toáng vaøo kho naèm uï ñoù coi chôi hay ñöôïc trao cho caùc baûo taøng löu tröõ dung nhan cuûa moät thôøi laøm sieâu sao keânh kieäu. Beân caïnh hai thaûm kòch tai naïn, moät nhaân toá khaùc cuõng goùp phaàn keát lieãu nieàm töï haøo chò caû Tu-144 chính laø tieàm naêng thöông maïi trong vieäc “chaïy show” cuûa naøng quaù thaáp. Giöõa luùc maùy bay Concorde cuûa Anh vaø Phaùp, voán cuõng ngoán chi phí cao ngaát trôøi khi khai thaùc, nhöng nhôø söï uûng hoä cuûa soá ñoâng ngöôøi phöông Taây coi thôøi gian laø tieàn baïc vaø caàn di chuyeån nhanh treân caùc tuyeán bay lieân luïc ñòa, neân noù vaãn toàn taïi vaø sinh lôïi. Trong khi ñoù taïi Lieân Soâ thôøi chieán tranh laïnh thì khoâng coù nhieàu ngöôøi “khaùt” thôøi gian nhö vaäy vaø ñieàu naøy ñoàng nghóa vôùi vieäc toác ñoä sieâu aâm thanh cuûa Tu-144 chæ daønh rieâng cho ñaûng vaø nhaø nöôùc Lieân Soâ maø thoâi, coøn vôùi “ñaïi traø quaàn chuùng” thì laø moät xa xæ khoâng caàn thieát. Ñoù laø chöa noùi ñeán ñoäng cô cuûa Tu-144 laø ñoäng cô daønh cho phi cô quaân söï mang tính bí maät quoác gia, neân Tu-144 chæ ñöôïc quaûn lyù vaø ñieàu haønh bôûi chính nhaø nöôùc Soâ Vieát maø thoâi chöù khoâng baùn cho caùc haõng haøng khoâng nöôùc ngoaøi khaùc. Do nhu caàu thaáp, neân trong suoát 8 naêm saûn xuaát, Lieân Soâ chæ cho ra loø 16 chieác maùy bay sieâu thanh loaïi naøy. Ngaøy nay 7 chieác trong soá naøy ñang naèm trong caùc baûo taøng haøng khoâng ôû Nga vaø nhieàu nöôùc khaùc. Ñoàng luùc vôùi coâ naøng daønh laøm chò Tu-144, phía Concorde khai thaùc thöông maïi töø naêm 1976 vaø hai haõng haøng khoâng khoång loà cuûa chaâu AÂu laø British Airways vaø Air France thöôøng xuyeân söû duïng maùy bay sieâu thanh naøy cho ñöôøng bay luoân taáp naäp giöõa caùc thaønh phoá Paris - New York vaø London - New York. Thôøi gian bay thoâng thöôøng daøi 7 tieáng ñeå vöôït Ñaïi Taây Döông, ñaõ ñöôïc caùc chieác Concorde cuûa British Airways vaø Air France ruùt ngaén xuoáng coøn 3 tieáng röôõi vôùi Concorde. Toång coäng coù 20 chieác Concorde ñöôïc hoaøn thaønh, 14 chieác xuaát xöôûng trong hoaït ñoäng thöông maïi. Trong ñoù British Airways khai thaùc 5 chieác vaø Air France 4 chieác. Soá coøn laïi duøng laøm maùy bay thueâ bao, hoaëc döï phoøng vaø sau ñoù trôû thaønh nguoàn cung caáp cho caùc hoaït ñoäng khaùc. Nhöng cho duø coù tuoåi ñôøi tung caùnh coù thoï hôn so vôùi Tu-144 ngöôøi chò caû sinh ñoâi (do ñaïo kyõ thuaät) cuûa mình, Concorde cuõng khoâng traùnh khoûi soá phaän ñònh meänh bôûi moät tai naïn thaûm khoác ngaøy 25 thaùng 7 naêm 2000 (xem Air France 4590 chuyeán bay hoaøng hoân ñònh meänh cuõng trong chuyeân ñeà naøy). Coù moät ñieàu thaät trôù treâu laø nôi chieác Concorde 4590 cuûa Air France ñaâm xuoáng naêm 2000 chæ caùch coù vaøi caây soá nôi chieác maùy bay sieâu thanh Tu144 cuûa Lieân Soâ laâm naïn naêm 1973. Coi nhö caû hai “chò em sanh ñoâi” ñöôïc choân chung trong moät naám moà ñeå Dieâm vöông tieän phaùt xeùt laø ai ñaõ “traán loät hình haøi” cuûa ai. Thaûm kòch Air France 4590 naêm 2000 ñoøi hoøi moät khoaûn chi phí naâng caáp khoång loà, ñeå baûo ñaûm nhöõng chieác Concorde khaùc coù theå tieáp tuïc tung maây trong an toaøn hôn. Duø vaäy, töø sau tai naïn naøy nhu caàu di chuyeån baèng maùy bay sieâu aâm thanh khoâng coøn nöõa, vaø hoaït ñoäng cuûa Concorde qua hai
haõng British & Air France cuõng trôû neân thua noã naëng. Trong boái caûnh khoù khaên vì bò “rôùt” soá löôïng haønh khaùch, ngoõ ñôøi caøng theâm bi ñaùt qua vuï taán coâng ñaùnh saäp thaùp ñoâi World Trade Centre ôû New York ngaøy 11 thaùng 9 naêm 2001 khieán ngaønh haøng khoâng daân duïng cuûa theá giôùi rôi vaøo khuûng hoaûng lôùn, vaø 24 thaùng 10 naêm 2003, toaøn boä caùc maùy bay Concorde ñöôïc tuyeân boá laø “veà höu” vónh vieãn chaám döùt moät kyõ nguyeân phuïc vuï haønh khaùch haøng khoâng baèng phi cô sieâu aâm thanh. Sau khi caùc chieác Concorde cuûa British Airways & Air France ñöôïc
cho veà höu, kieåu maãu duy nhaát cuûa phi cô daân duïng sieâu aâm thanh coøn tieáp tuïc bay laø chieác Tu-144D ñöôïc caûi tieán töø coâ chò Tu-144 cuõ vaø ñöôïc söû duïng nhö moät phoøng nghieân cöùu veà caùc loaïi maùy bay sieâu aâm. Moät trong nhöõng chieác 144D ñöôïc “leân ñôøi” laàn nöõa ñeå tieáp noái thaønh loaïi “sieâu sao” Tu-144LL coù tieâu chuaån cao hôn, vaø ñöôïc vaän haønh hoãn hôïp bôûi Nga vaø Myõ, nhö moät phaàn cuûa chöông trình Vaän taûi haøng khoâng daân duïng toác ñoä cao HSTC (HiShear Technology Corporation ) cuûa cô quan NASA Hoa Kyø. Baáy giôø ñaõ heát chieán tranh laïnh. Sau khi laøm nguûm cuû toûi vaøi trieäu ngöôøi ôû caùc chieán tröôøng Vieät Nam Campuchia, Laøo hai ñaïi gia Nga Myõ beây giôø ñaõ... hueà tieàn, cuøng baét tay nhau vöøa laøm ñoàng chí laãn ñoàng minh ñeå cuøng nghieân cöùu veà khaùm phaù vuõ truï khoâng gian chung vôùi nhau. Coâ em uùt sieâu sao Tu-144LL, moät saûn phaåm hoãn hôïp giöõa Nga & Myõ ñaõ hoaøn thaønh toång soá 27 chuyeán bay nghieân cöùu cho vieäc tieán haønh caùc cuoäc thöû nghieäm veà caùc kyõ thuaät ñoäng cô sieâu aâm, caùc heä thoáng nhieân lieäu, ñieàu haønh bay taân tieán vôùi kyõ thuaät hieän ñaïi, kyõ thuaät giaûm tieáng oàn, vaø caùc khaùi nieäm khaùc nhaèm laøm cho caùc chuyeán bay sieâu aâm trôû neân kinh teá vaø thaân thieän hôn vôùi moâi tröôøng. Sau khi bò vaét caïn nöôùc... chanh, gaàn ñeán luùc “nhuïy röõa hoa taøn” coâ em sieâu sao naøy ñöôïc hai ñaïi gia Nga Myõ cuøng ñoàng yù gaøi ñoä ñeå baùn caû hoàn laãn xaùc cho moät “ñaïi gia tö nhaân” qua maïng eBay vôùi giaù 11 trieäu ñoâ la Myõ naêm 2001...
Thieân Quaân
43
T
rong caùc soá baùo vöøa qua baïn ñoïc ñaõ coù dòp oân laïi nhöõng bieán coá lôùn trong thaäp nieân 60 taïi Hoa Kyø, töø cuoäc caùch maïng tình duïc cuûa Myõ, phong traøo Hippie phaûn chieán, cho ñeán leã hoäi lieân hoan aâm nhaïc Woodstock, moät ñaïi nhaïc hoäi ñöôïc coi laø moät trong caùc söï kieän hoaønh traùng nhaát cuûa nöôùc Myõ, vaø laø moät toå chöùc mang tính lòch söû cuûa neàn aâm nhaïc toaøn caàu, tröôùc ñoù chöa töøng coù, vaø ngaøn naêm sau khoâng theå naøo taùi laäp...
Ñ
eå keát thuùc loaït baøi vieát veà thaäp nieân 60 cuûa Hoa Kyø vaø cuõng ñeå ñaùp laïi söï khích leä cuûa baïn ñoïc qua caùc baøi vieát veà ñeà taøi naøy ñaõ ñaêng qua... Trong soá baùo naøy Doanh Nghieäp Ñôøi Soáng xin trình baøy tieáp theo hai khuoân maët ca nhaïc só ñöôïc xem laø bieåu töôïng lôùn nhaát cuûa neàn aâm nhaïc 60 Hoa Kyø qua taøi naêng laãy löøng vaø phong caùch cheát cuûa hoï giöõa luùc teân tuoåi ñang treân tuyeät ñænh danh voïng... Ñoù laø Jimi Hendrix vaø Janis Joplin caû hai cuøng cheát vì ma tuùy quaù lieàu ôû tuoåi 27 ñeå laïi cho ngöôøi ñôøi moät di saûn laø nhöõng album vöôït thôøi gian luoân toûa saùng treân baàu trôøi aâm nhaïc khaép moïi nôi...
Song Anh, Melbourne Jimi Hendrix ñöôïc giôùi say meâ aâm nhaïc cuûa thaäp nieân 60 bieát ñeán nhö laø moät tay chôi guitar ñieän lôùn nhaát trong lòch söû aâm nhaïc, vaø moät trong nhöõng nhaïc só coù aûnh höôûng maïnh nhaát cuûa thôøi ñaïi luùc ñoù qua moät loaït caùc theå loaïi trình taáu mang ñaëc thuø rieâng cuûa chính anh saùng taïo. Sau thaønh coâng ban ñaàu ôû chaâu AÂu vôùi nhoùm Jimi Hendrix Experience, ñaõ ñaït ñöôïc danh tieáng taïi Hoa Kyø. Sau ñoù, Hendrix trôû thaønh moät tieâu ñeà chính taïi leã hoäi Woodstock 1969, moät ñaïi hoäi aâm nhaïc loaïi “voâ tieàn khoaùng haäu” ñöôïc toå chöùc ngoaøi trôøi keùo daøi 4 ngaøy 3 ñeâm quy tuï hôn nöûa trieäu khaùn giaû (Doanh Nghieäp Ñôøi Soáng ñaõ trình baøy trong soá baùo roài), sau Woodstock Jimi laïi caøng theâm noåi baät trong leã hoäi Wight Festival vaøo naêm 1970. Sôû tröôøng cuûa Jimi Hendrix laø khai trieån toái ña boä khueách ñaïi aâm thanh kieåu “aên theo” (overdrive) taïo hieäu suaát taêng cao vaø söû duïng aâm ñieäu “treble” ñeå laäp caùc khuyeách ñaïi phaûn hoài... Ñaây laø moät kyõ thuaät mang ñaày tính saùng taïo cho caây guitar ñieän maø tröôùc ñoù chöa nhaïc só naøo laøm ñöôïc. Hendrix cuõng phoå bieán roäng raõi caùch söû duïng baøn ñaïp taïo tieáng “woahwoah” trong nhaïc rock cheøn vaøo laøm neàn loùt cho caùc noát solo aûo giaùc quaùi dò cuûa mình. Ñaëc bieät vôùi ñoä uoán cong aâm thanh raát cao qua thieát bò caàn nhuùn laéc cho aâm thanh ngaân nhòp, vaø nhaát laø caùch chôi guitar phöùc taïp, duøng 2 baøn tay voø treân caùc sôïi daây ñaøn nhö quyù baø voø quaàn aùo giaët, duøng raêng “caïp” daây daøn nhö caïp baép nöôùng, ñöa ñaøn ra sau löng, ñaøn giöõa hai chaân v.v...
44
Beân caïnh moät nhaïc só trình dieãn Jimi Hendrix coøn laø chuû nhaân moät nhaø saûn xuaát thu aâm, vaø tay guitar tröù danh naøy cuõng ñaõ saùng taïo moät neàn taûng môùi trong vieäc söû duïng phoøng thu aâm, nhö moät phaàn môû roäng, cuûa nhöõng yù töôûng aâm nhaïc cuûa mình. Jimi Hendrix laø moät trong nhöõng nhaïc só ñaàu tieân thöû nghieäm vôùi caùc hieäu öùng aâm thanh noåi (strereo), vaø loaïi boû daàn caùc tieáng rock trong ghi aâm. Trong cuoäc ñôøi trình taáu ngaén nguûi Hendrix ñaõ giaønh ñöôïc nhieàu giaûi thöôûng cuûa loaïi nhaïc rock uy tín nhaát trong ñôøi soáng cuûa mình, bao goàm ñöôïc giôùi thieäu vaøo US Rock and Roll Hall of Fame vaøo naêm 1992 vaø UK Music Hall of Fame vaøo naêm 2005. Moät trong caùc di saûn cuûa vöông quoác Anh laø taám “plaque” maøu xanh ñöôïc xaây döïng döôùi teân cuûa Jimi Hendrix vaø ñòa chæ laø nôi cö truù cuõ cuûa Jimi taïi Brook Street, London. Ngoaøi ra thaùng 9 naêm 1997 Jimi cuõng ñöôïc truy taëng laø moät sieâu sao ñöôïc ghi teân treân leã ñaøi Hollywood Walk of Fame taïi 6627 Hollywood Blvd, vaø naêm 2003 ban nhaïc Rolling Stone ñaõ bình choïn teân Jimi Hendrix laø nhaïc só guitar haøng ñaàu trong danh saùch cuûa 100 ngheä só guitar “vó ñaïi nhaát” cuûa moïi thôøi ñaïi . Naêm 2006, album ñaàu tay cuûa Jimi Hendrix “Are You Experienced”, ñöôïc giôùi thieäu vaøo danh baï ghi aâm quoác gia Hoa Kyø. Trong leã hoäi Woodstock 1969 vôùi thôøi tieát xaáu vaø caùc loän xoän trong danh saùch trình dieãn ñaõ gaây ra söï chaäm treã laâu daøi, coäng theâm nhöõng “ngaãu höùng” töø Jimi qua röôïu vaø caàn sa ñaõ laøm phaàn trình dieãn cuûa Jimi Hendrix bò rôùt laïi sau cuøng. Jimi chæ leân saân khaáu ñöôïc vaøo saùng thöù Hai khi ñaõ coù hôn hai phaàn ba soá khaùn giaû (maø phaàn lôùn ñeán chæ ñeå chôø xem phaàn cuûa Jimi Hendrix) ñaõ ra veà sau ba ngaøy ñeâm laên loùc meät moûi treân ñoàng coû chaên boø vôùi aâm nhaïc. Duø vaäy vaøo luùc ñoù vaãn coøn 180 ngaøn khaùn giaû quyeát taâm ôû laïi chæ ñeå chôø nhìn thaáy Jimi Hendrix xong môùi chòu veà. Trong phaàn trình dieãn cuoái cuøng ñeå beá maïc Woodstock, tay guitar “phuø thuûy” xuaát hieän vôùi hai baïn phuï dieãn cho troáng & guitar ñeäm. Jimi Hendrix trình taáu phaàn guitar chính, bieåu dieãn tieáng bass môùi cuûa mình, vöôït ra ngoaøi boä thieát bò ñònh daïng, moät laàn nöõa Jimi Hendrix ñaõ laøm cho ngöôøi xem quaù ngôõ ngaøng qua caùch taïo ra nhöõng aâm thanh quaùi chieâu traøn ñaày aûo giaùc kieåu “luïc chæ caàm ma” coù theå laøm ngöôøi nghe ngaát
icaé goï xeseõ cho töï löôõ . keá Duø coù bieä ncôn pcuûncan thieä tieâseõ u daø in daø i khoû caùchaø i icaû giaù ham Naø laøm cho nm gc)phaû "nhôù ñöôï cnithieá ticöù nhau, coùsoJimi boà taém m thì nguønhieà boã nuguonoä noå gem taêunthöông gy hôn cao vôùninaê caù c, ngö (maø i icoâ nphaù gnñieâ khoâ thaâ mpihaäutrieä thìnt gdaù m hoà lìa xaù chæci baè ng gaù ñaø n naø boø aneávaø thò traá an. gCoâ hoï vôù xöa ñaõ töï töû khi bò phaù n toä i “khinh Ñoá i vôù i naø n g thì ngöôï c laï i . theå 60 nhö duø n g “toa ñieä n töû ” , “ñeà nghò muoá n , keå caû caù i ham muoá n giaû n ñôn ñôø i " vôù i kyõ nieä m hoâ m nay. voø i sen nöôù c vaø moä t thöù khoâ n g lao nhaø o ñeá n xeù luoâ n aù o sô mi cuû a tính toaù n luù c ban ñaà u . caâ y ñaø n guitar ñieä n cuû a anh. nhöõng khaåu hieäu töï do tình duïc, töï mieä t toø a aù n ” qua vuï aù n kieä n tôù i kieä n ngaø y ñeâ m daè n g dai, thôø i gian ñuû baù c só chòu khoù luyeä n chöõ ” hoaë c ít cuû a moä t thaè n g ñaø n oâ n g. Toâ i ñaâ m lo. thieá u laø . .. caù i giöôø n g. chuù reå ra, thaù o thaé t löng cuû a chaø n g, Ñuù n g laø “phuù c baá t truø n g Di saû n vaê n hoù a maø Hendrix ñaõ ñeå laï i cho neà n aâ m nhaï c laø söï phaù t trieå n do caàn sa v.v... . Sau khi coù nhieàu vôù daøMoä ivì... ñuût ghen roä ngu ñeå nleä gñôn bieá ncaù thaø nhVaø ra... toa chaä m laï ”, naïnaathieá Caù naønhö y, elaøraèmoä ngt caù c con gioátieá ngt lui ñieà thoâainaø nKathy gvoâ laøEtchingham, c tieâ nmoä tuoä phaê gi quaà chuù reå chæ chöø lai hoï chí”. onöõt caùct“vieá taá m treâ caâ y iñieä nra , nHendrix t ilaäñaø p noù nguoà n aâm tranh caõuitaânsoâ noå innñaõ ñöôï c nhöng baø ra giöõ nngaø gc. Bac ñöôï cnight coi t nutrong ngöôø i cuõ khaù “chöõ baù “nnvaã n khaù phoåThaù Vaä i cuõ ng maá t luoâ n caùickhaû vaøo iphoø naømoä yThaù ñeà laï g. khoâ chieá quaà nibieá xòp nhoû .. cuû y Thöù tö laø 13 g traà 8, n ñoäci ccho ñaùcochaø ,só chöù nycg 02 phaû chæ n alaøtoâmoä t phieâ n baû n khueá h ñaïnaê i aânmg ngöôø caù nghò vieâ Ngaø nng.ñôn Baûyy.thuaà caù c baï n gaù i cuû a Jimi Hendrix ôû thaä Naø n g khaù c ñeá n noã i toâ i cöù töôû neâ n beä n h nhaâ n cuõ n g caà n coù chuù t truyeà n gioá n g. Theá laø , trong moä t thôø i truoà n g khoâ n g moä t maû n h vaû i che Vaä y roà i naø n g ñeø chaø n g ra laø m nhöõ n g coø n hai ngaø y ngaø y nöõ anpg thanh töø guitar thuø g. Töông töï nhö vaä y , söû duï n g aâ m thanh phaû n hoà i cuû a 1969, Hoäi ñoàng thaønh phoá ñaõ thoâng nieâ n 60. moä t ngöôø i ñaø n baø xa laï laï c vaø o nhaø “coâ löï c ” ñeå “phoø n g thaâ n ”: Neá u ñieå m khaù thuaä n lôï i , luù c naø n g ñaë t ñaà u thaâ n , hoï vui chôi aê n uoá n g ca haù t vôù ñoä n g taù c giaû boä nhö mình laø moä t coâ môù i chính thöc khai maï c ,i mình, keá t hôï p baø n ñaï p woah-woah vaø caù c taá u khuù c solo chính aâ m (laden qua moät ñaïo luaät vaø laäp töùc coù hieäu mình. khoâ n g ñoaù n ra chöõ “roà n g bay phuï n g toâ i leâ n ñuø i vaø caà m nhíp nhoå töø n g sôï i khaù c h..., gaù i khaù t tình daâ m duï c nôi hoang ñaû o vaä y maø ñaõ coù khoaû n g soloing) nhuaà n nhuyeã n ñeå chuyeå n bieá n daï n g töø caâ y ñaø n guitar, ñem noù vöôï t quaû aùp duïng ngay töùc khaéc. Ñoù laø Sau laøgmtöôï vieä coâtnñaõ g ty, muù añöôï ”tieä cbuoå toátñeï ti bình nhaá saâouthaø cho ng, toâi khuù coá cnhoaø Thöû giôø töôû n ncg nôûmoä ngaø y naø cuoá vôù ct ateâ nsó, g treû p vöø aneâ yù nbò 50.000 khaù giaû chieá mngi quaù caùcuû caá ucñaø truù coâiaânthì m tieá ñeåc taï nhchoà nhieà u chæ môùii laïra. caá m caùnbaù leã hoä hoø a tthöôø nhaï cng, toù khoâ n g coø n taá t taû chôï buù a côm nöôù gaé n g quay laï i hoû i “taù c giaû ” cho ra khoû i ñuø i naø n g, buoä t mieä n g: ñôø i (ñoä c thaâ n ) cuû a quyù oâ n g maø ñöôï chìm taø u troâ i ñeá n , naø n g vöø a ñeø vöø a choã traø n ngaä p treâ n “ñoà n gcc, Jimi keá t hôï p caù c hieä u öù n g töø baø n ñaï p vaø caù c ñôn vò giai ñieä u thieá t keá ñaë c ngoaøi trôøi gì ñoù seõ ñöôïc thöïc hieän maø chæ taï t vaø o cöû a haø n g fast food nheõ , hoaë c ít ra hoû i moä t ñoà n g nghieä p Em nhö vaà y hoaø i chaé c anh... caé ngaâ m mình döôù i laø n nöôù c suû i boï t cuû a nöï n g, vöø a ngaá u nghieá n nhai "thaè n g coû chaê n boø ” cuû a ban toå bieä t cho rieâ n g mình, mang ñeá n cho khaù n thính giaû moä t taù n thöôû n g thaä t aá n taïi Wallkill vaø luoân caû caùc vuøng laân hoaë c gheùchöù tieä mñeåyaêchôø n cmua cuû an"noâ nga cta, cuø chuyeâ n ncaø g löôõi! hoà massage löï (spa), treânhoä beù cuû chaø ng. Coù chaø hoaû g nvía cthuû xem.côm Löôï ntay gp, töôï g. caä thuoä quaä nnghaï t naø y.ngmoâ bòch. Vieä giaëhoà tkhoå , giuõ chuø toálaátKhoâ .ySau Ñöø gbuïchæ phoù thaù cgiaû sinh i toùcgiöõ nhaá p cnhaù rôi khoûisaùtay, laø ly vang, beâ bôø laønñóa i caâ tay m laï i maø chaï ymaï ,mnaø ngg vaø khaù nncgiaû g, lau, loàtraùnaø y iy, moä thaù nröôï go9t naêmSôï1970 a luù teânnhtuoå i ñang ng canh nngWoodstock ñôn nt naê laø caá,nm choã chaê m hoa, chaê m caâ y , chaê m choù , taø i ñoaù n chöõ cuû a mình, hay cuû a naø n g ruø n g mình, hoû i : maù t laï n h, vaø nhaá t laø treâ n loø n g mình theo, baé t ñöôï c ñeø xuoá n g chieá c gheá chuû tröông “xem coï p ” choù i tuyeä t möù c treâ n ñaø i danh voï n g, thì baá t ngôø Jimi Hendrix tay guitar hay naøy thì ñi tìm choã khaùc chöù coù gì maø tuyeán ñöôøng ñeán ñieåm ñaõ bieán thaønh carpark m choà naønn,gtieâ khoaù n traé g cho ngöôø ilaábaù thuoá Khoâ ngñöôï phaû i ban aio maë - cCaé n löôõi? Nhöng anh caén löôõi chaê laø moä t naønng... g tieâ n thaä t, nkhoâ ng daøii., Sau y ntay ghòt um chaø ng cvaø buïra, ncg Caù noù khi leäcn.hñaà caá c laømoä m nñeà tieánda g aùcaù o cblouse, ngoà sau quaà thuoá ai? c thaèng “chaên boø” naøy noù thaåy baø phaûgiuù i tieâpnvieä trong g, utieâñeà n unaø2y coù döôù i cuû mình maø naï otöøynhö naï oñeà döøuna ñöôï cöû a ahaø ng ibaù n leû choá i cnhaä ñoà g hoàcoù moãvuù i ngaø . Ngoaø i giôø ñi laønm laø coù laøWoodstock, döôïc só cuõnvaø g cho-caù Löôõ anh!i boø ñeå baùm. coùnthòt, coù ymoâ ng ngoà n ngoä ... khoâ vaä ... i...i ñuoâ baù ndöôï veùcysó, tröôùmaø c cho c nguû , thôø n khoâ ncuoä gnhieâ chaé cn ñoï cdòch noå nhöõ toa - Nhöng phaû caén löôõ cuûca vaø Caûnngoaï h ñôøii tröø nhöluùvaä y thì ngaøi ygian maicoøcoù nhöõ ngi ñoä gngtaù c naø y chæ Ñòa ñieåmsao môùanh i ñöôï c i nghieâ m i tuù caùcDó c giao ñaønm phaù nthuoá giöõ ac laï i , naø n g daø n h heá t cho vieä c töï chaê m “ai vieá t ngöôø i aá y hieå u ”. (Baù o Tuoå i anh? cheá t cuõ n g cam loø n g chöù noù i gì chæ ñi laø "minh hoï a " maø thoâ i chöù khoâ n g caùc nhaø toå chöùc vôùi caùc nhaïc só trình thoâng baùo, vaø coâng vieäc xaây döïng baû.nÑoù thaâlaøn,chöa öu tieâ ñaëcmaø bieä choa Treû i anh... n! c nhanh choùng soù laáyc vôï keånsau n tkhoû thaä)nt, cuõ neánug muoá n thaä c ñaàuu saân- Taï khaá u cuõnchaù g ñöôï dieã ñang baétt thì ñaàukhi coùluùnhieà vieä c toâ n taï o , naâ n g caá p dung nhan Caé n löôõ i Chaù n ... maø anh chaù n ai? thaâ n ca haù t aê n nhaä u döôù i hoà massage phaû i "book" maá y choã cung öù n g dòch ngoïng nghòu run raåy. Khoâng ai coù tieán haønh. Caùc gian haøng cung öùng Chaù aêi nA boû aêuni dieã vaø nsoáNghóa ng nheï Chaùn em! thuûaymình. löïc cuøng baày tieân, thì chuù reå seõ vuï "loaï n taï gia. n aên uoáng, baõi ñaäu xe, saân cuû theå kyùn hôï pcoùñeá ñoàtheå ngZ" bieå khi maølaø cho- chuyeä t con o ít teâ nhnaø nseõ g ckhoâ bia, röôï u,i boä nöôùnhö eùcoâ phoïtraù Muõcho i teântreûcaéem, m phaä p vaø naøng.ñieä Maë keõchoã khainhö maømoä n roà i töønmeø g caë p loâ töøng coâ ychöù naõ nhaø veäo sinh, n t laøTöø ban toåbaè khoânng ggiaû noù ñöôï cc laø seõiy chôi deã laï n h, luoâ n co ro chui ruù c tìm hôi caâ y hay nöôù c taê n g löï c . Chaù n maë c xanh nhö taø u laù , nhöng naø n g khoâ n g caë p dìu nhau vaø o nhöõ n g phoø n g nguû giôø keå maø laø laø m "thaä t " töø A ñeá n Z, dieãn ôû ñaâu. Trong luùc ñoù, ngaøy khai nöôùc... ñöôïc caùc ñoäi xaây döïng tranh m ncuû choàng, naønngglôù ñaõ ñoåci coù ngkhaê taéomvôï hay g khoá nkhoâ phoø Bac ñeà traà reâncaùlaécræ, nvaøgoo giöõ keâunagñoà gaø Kieâ nu gan, g atrong phoø n bieá naøyn) hoà ñeån caù coâtheå nquaá saønquaû laønm töông lai cuûa thuû ptieâraù pnöõvaø nog.night coû cho kòpn aá(cuõ maï csaütheo gncho caù ñaõ gaàñoù n nkeà maø ntöï gchöù khoâ t maûveá nht vaû i che thaânCaâ ... m xaù nhn moä t aûi seõ beobieå tinh xinhn nhö ngöôø itoådaâ nmai toäccvaã .seõn chöa naøtruoà nygtoå baêncng... gmoäboù thöông. naøcngthaø tieâ Thaù u ranh, dieãn moù chaøñieå ng mngaø ychöù phaûi coù khoù ñòa . c theùt ngaø Ngheà nghieä p vaø caù i cheá t cuû a Jimi ñeï p . Thay vaø o böôù c ñi e deø roù n reùnt n nguû thì chong maé t tröôù c maø n taé m baè n g "Omanko" cuû a gaù i Nhaä vìChaù ñeâ m qua thaè n g choà n g mình noù laë n g, naø n g tieá p tuï c nhaã n nhòn soá n g, Duø thôøi tieát khaù xaáu, thaùng 8 cuûa Thôøi may nhôø trôøi cöùu! Chæ moät ngöôø saunc Ngheä nhoù laïnihn ngaø naønogñöôï laøcnhöõ ngni böôù chaâm n laï hình phim hay xem ñaùnoù (ñaõ ytöôø thuaä t treâ Vaê tuaà ñi nbaé nruôõ thieâ n Haø haïc nñeá n yheá t baømaø ñaï tieáTheo p tuïYork c lôø laøim n phaä ncoà söïvöø cuû ngöôø cuû a moä tagaømaø aamôù i ngiaõ laøtroø muø coù nhöõ g i Hendrix thaù gcoi i tröôù ngaø môû nbanh. chon, New ingJanis Joplin, vaøny luø kieâ kyø cuû a ngöôø iMorrison ñeï treâanmaá saø Chaù ng athì coùmoä theå uoáinxoay gnaø thuoá cñöôï nguû qua) laømu cho "noø nJim g phaù o"pcuû chaúnngsoáchöø t môù vieâ o racho vôï vôï vöømöa achieà n,gn vöø töø cuoä soánaé ñoä cñaû thaâ n. "ñôn y g abaá t mthöôø ng, phöông nhöng vôù Woodstock hoï c ngaø Brian Jones laø moä t trong caù c thaø nhc catwalk. Maø naø n g... ôù i Trôø i , laâ u nay quaù lieà u hay nhòn khaù t , nhòn ñoù i cho chaø n g cöù "vöôn leâ n trôø i cao" tröôù trong ngaø y cöôù i ñeå laø m thuoá c ... Söï cam chòu lì lôï m cuû a naø n g khieá n quyù toä c " cuû a mình taï i Sydney cho keä , mieã n laø coù choã ñeå khai maï c ... Soá nôi trình dieãn. Giöõa luùc moät soá ñoâng vieâ n gaï o coä i cuû a caâ u laï c boä 27. Ñaâ coù maé t maø toâ i khoâ n g bieá t nhìn, hoaë tôù i taø n hôi. khi ñem chaø n g leâ n giöôø n g söû chaø nygc Caù c dòch vuï cung öù n g gaù i loaï i muù a toâ i khoâ n g coø n chòu noå i . Uaá t öù c , toâ i bieá t . Hoï moä t nhoù m 8 ngöôø i , ñaë t choã ñaõ baét ñaàu ruïc ròch vôùi chuyeän ñoøi veù luùc baáy giôø ñaõ baùn ñöôïc tuy chöa laø moä t caâ u laï c boä bao goà m caù c ngoâ ii laø nhìn maø khoâ n g thaá y , raè n g vôï toâ Nhöng... chaù n vôï thì quaû laø nan baè n g cuù "kamikaze", nhaø o chieá c phi thaä t "baé n thaä t " naø y cuõ n g raá t ña daï n g, gaø o leâ n : cho dòch vuï Bac night thaä t hoaø n h tieàn ñaõ mua veù laïi thì coù moät thaèng bao nhieâu nhöng coù tieàm naêng seõ nhaï c kích rock mang bieå quaû laømmoä t... myõ nhaâtính n. cuû giaû khi mình ngngcoù ñieå naøotc vöôï cô tieâ Omanko a unaøtöôï ngnuïgp tuøyi,rôï theo yeâ uqueâ caàkhoâ u) , boã hoï coùdöng theåmxuaá phuï heát soá chòu noå i roà ... Mình traù- ntAnh gxatrong moä50 t "trung taâm trí"i sao con ngaø n ikhaù n giaû giaûigiaû döï “bí ” vôï (nhaø naêsaé mu c1960, cheá i 27 naøon”gñaõ khieá nt ôûoânntuoå haø ncaû g ñaù traù ch. Coâñoû ncg,nhoù dung, ngoâ n,t truø vaøNhan ong"khaå phaù cuû a chaø gg ñeå vuïnngtöø ng ngöôø i, bí hoaë , taï ibieá nhaø thoaù ñi! lôùnluùtôûccho Surrey Sydney. bannhau ñaàuHills, ... nhöng caøngTrong gaàn nhöõ hieä . cheâ Tay chôi naø ymcho vì töï töû hay lieâ n quan ñeá n ma tuù y . nhaá t theá kyû ñaõ cheá t moä t caù c h ñoä t ngoä t trong khaù c h saï n Samarkand, 22 xoù m thaã n thôø , cöù len leù n lieá c maé haï n h, naø n g ñeà u veï n toaø n . Naø n g hai cuø n g cheá t chuø m , laø m cho chaø n gt khaù c h hay taï i nôi cuû a hoï . Thöôø n g Sau tieá n g gaø o thaá u taä n trôø i xanh, phoø n g loaï i VIP cuû a trung taâ m naø y anh coù moät ñoàng coû meânh moâng ngaøy khai maïc thì nhieàu vaán ñeà noåi Baïinbaé ñoï coù ymnchöõ Lansdowne Hill nôi anh soá nchaâ g ra chung phaû n theå löïhaø c goõ ñeá vieâ ñaï cuoáni thì i nhoù caù c maé gNotting keùio nhau coøncntaä baø ngnmaá xoù thìn“Jimi luoâ cuõ ng gvôùñeá khoâ gm,Crescent, heà phaû chöù nnggñiLondon, toâ i ñöôï ñôn ñaâ m ñôn toøa,cvôù ñoø hoïm cphöông naø ngñang n AÙ u phuï vuïii, nhìn, coä khaù c8laï i naå ytieâ sinh. roä n n n600 maã uchaø ôûcnBethel, vuø youtube” nñöôï search coânng baï i nöû luùcung cNew .t daä cuøngngchaú ng n ñeå daønnhcbaû gì ñeá nôi öùYork ngiôø g dòch naèm ly mieä maé ngcoømeø o treâ nhieá choù vaøc cho xoùi moä du ñeå a baá ñeâym baä yvuï nhaø dò. moã i naøsoá ngseõ moãcoù i anh... Moä quaøny bar Con caû traê mt ngaø khaùñuû n Hendrix ngoaï itaä oânngaù bang hieä nboû,ñang Tay troá nghaä cuûm a Santa Ana trong leãnaø hoänig. cuû a Google ñeå xem laï i caù c buoå iy Theo baù o caù o giaù m ñònh phaù p y, Jimi Hendrix cheá t vì bò noâ n où i vaø chaá t coâ daâ u vaø o ñeâ m ñoä n g phoø n g ngaø trong caù c khaù c h saï n sang, coù ñuû tieä n caù i nhìn höï c sau löng ñi lang thang maø suï p hoá ga hay teù 2. Hoø a giaû i khoâ n g thaø n h. 2 thaù n g, loaï i bia röôï u vaø caù c loaï i thöù c uoá n g, giaû seõ ñeá n tham döï ñaõ ñöôï c coi nhö cho caùc tay chaên boø möôùn ñeå luøa boø trình dieã n naê m xöa cuû a tay guitar röôï u ñoû laã n vôù i thöù c aê n khi noâ n ñaõ laø m ñöôø n g hoâ haá p bò bòt kín khieá n anh mai... nghi ñaù p öù n g caù nhu caà u giaõ töø cuoä c Coø n toâ i , khi thaá y vôï mình ñeï p nhö coá n g teù raõ n h. Luù c naø o naø n g cuõ n g leõ o laø thôø i gian thöû thaù c h maø toø a ñöa moä t baø n aê n daø i ñuû choã cho 8 caë p , hoà cuûa hoï ñeán aên. Neáu ban toå chöùc thaáy laø naém chaéc trong tay. Nhoùm “long khoâ g mua veù, hoï xuyeân qua moät hay nhaá tbaï theá kyû .haø .. thì t Bac taø iquanh naê nluù g ctraï aâm taéoticbeâ thôû Tuy caùtoâ cheá tcmoä cuû nhieà i laøctoå do ngoä c igiôø ma Thoâ g vôù night duø ñôø ñoä thaâlaá cho khaù cich. ñaõ vôïhoû cuû ncuû mình cuõ laø toâ ñeõ nc. choà ngynhieâ vaø ithöï laøMaø taoâ ngoï g i coù ra. n”chöa g cuû thôø iban gian ñoù , ñoá iñoä toâ spa roänutruï gtranh ñöôï 20 ngöôø i,vôù heäi loã nganlôù nthöôø ang, nMoä g iraø ong ii moâ nKhoaû töù acaõ chöù c baâ yvaø ñöôï thì cöù choncoi vieä hieä nJimi leã nhaï khoâ nhgii traù bao giôø vang tuùiyn ,g.röôï vaøphaû keå icaûlaølaø t...mNhaá t ilaø ñieå khi baï i Jimi goï i nuoâ laø ic"hoaø ncaù ng" 8 doä anh laø giaõ töøu,thì m do saomöu chosaùhoâ nhaä nboø ra roà nguy cônhö maá tnhoù naø nmcg... hoaø chaú khaù c naø ovôù imaø daânnygaù thoø gtheâ loï ng thoá nchaï gthôø karaoke i thueâ hình traø vaø ongöng khu vöï seõ toåi phaû yi ñoâ nmñaù osôï möôù nnplasma m hoä Woodstock. nhöõ m yn)ysaù ntreâ gchoï on iqua xe cöù thöông nTöôû ñaõ t roà hay nveä soá ncaê g... vaã nñoä moä tnaø tranh i chöù vöøNguy acngleå keåaâhoä (loaï i coù tieà ñeâ m sau chaø nhuù giñeá naø ythì phaû iñaâ tieá n icaù cô ñoù cöù ñaà ngaø moä t ntaï phình to. Caø nanh gut nan giaû caù igsöï chaù nngaå cöù voâ hình maøsinh toâniphoø phaû cöï quaä lôùcnnhaø . coø Trong nilaø gluoâ ycacoø ncaõcoù i vang vaø ngöï tröôù cñaõ baõ coû löu nlôù g,nnnöôù , thöù cy Thieä laø baø !khi nanh uccheá boä töù giai ñieä u cuû a anh, laã n huyeà n thoaï ict ñeá n hoâ m nay. vui chôi cuoá i cuø n g cuû a mình taï i caù tieá c ngô vôù i chuyeä n (khi khoâ n g hôi Töø n g giôø , töø n g phuù t , noù choaù n g heá lan daà n vaø phình leâ nhö quaû boù n g ñeå : Moä t laø thoaù t khoû i noù , laø töï giaû i 4 caù n h cöû a deå ñi vaø o 4 phoø n g nguû tröôù c saâ n khaá u ñeå xí choã . long moân saép laøm thaèng boán thaèng aên vaø taïp hoùa v.v... ñeå cung öùng cho caùtrí i cheá tsinh bí aånlöï mnilôù []töôùctöøc m 1996, ñôø in,khaù Monika i baï "trung taâ giaû iunaê trí" n tuoå phuï cngphuï vuï bò Naê ngu) yi26 vôï a sau mình m gì... taâ m vaøm claà toâ .27 Noù cuõit... bôm nñi g,t laá choaù nnaê gncuûm heá tthì taângaø mlaønytrí vaøuqua phoù g; laøiDannemann sieá tñeá vaø coåncngöôø mình, laø nhoû c, trong cnophoø gdöï nguû ñeà Sau bao nhieâ thuyeá soá löôï nghai ngöôø seõ caù ñöôï truø laø.n..u veà choû ngcaê cheá troâ ñeá nôi boã gJimi ñaâ
CHUYEÂN TRÒ MAÙNG XOÁI
Saûn xuaát bôûi nhoâm ñaëc cheá khoâng caàn sôn Khoâng ñöôøng raùp khoâng ræ nhieåu nöôùc Phía sau cao, tröôùc thaáp MIEÅN PHÍ Haïn baûo haønh gia taêng taám chaén laù Giaù tröïc tieáp töø haõng saûn xuaát
* luoân caùc ñöôøng raõnh maùng xoái cho troïn nhaø
114 Adderley St Auburn 9748 3022 (xin gaëp Rose, noùi tieáng Vieät)
45 37 45
O
n stage, I make love to 25,000 different people, then I go home alone.. (Treân saân khaáu, toâi laøm tình vôùi 25.000 ngöôøi khaùc nhau, sau ñoù toâi veà nhaø moät mình...). Ñoù laø lôøi ca trong baøi “Pearl” (Traân Chaâu) vaø cuõng laø teân cuûa album cuoái cuøng cuûa Janis trong thaùng möôøi naêm 1970. Baøi haùt duy nhaát trong boä söu taäp Pearl maø Janis chöa haùt vaø seõ khoâng bao giôø haùt leân ñöôïc, laïi ñöôïc cho laø baøi haùt cuoái cuøng keát thuùc cuoäc ñôøi cuûa nöõ hoaøng nhaïc rock... Nhöng thay vì cheát, baøi ca naøy ñaõ ñöôïc choân soáng trong album cuûa Weird Blues...
Janis Lyn Joplin sanh 1943 qua ñôøi 1970 luùc 27 tuoåi, laø moät ca só ngöôøi Myõ, kieâm nhaïc só saùng taùc, hoïa só, vuõ coâng, vaø coøn laø nhaø hoøa aâm cho theå loaïi nhaïc rock. Janis saùng choùi nhaát vaøo nhöõng naêm cuoái thaäp nieân 60 vaø laø ca só chính cuûa Big Brother vaø Holding Company Limited, sau ñoù laø moät ca só ñoäc laäp haùt vôùi caùc nhoùm uûng hoä cuûa mình nhö The Blues, Kozmic vaø The Full Tilt Boogie. Khi ñang treân ñænh cuûa danh voïng, tieáng haùt cuûa sieâu sao ca nhaïc naøy coøn coù danh hieäu laø “Queen of Rock N Roll” vaø “Queen of Soul Psychedelic” (Nöõ
46
hoaøng nhaïc Rock N Roll vaø Rock aûo giaùc). Taïp chí Rolling Stone moät taïp chí danh tieáng veà aâm nhaïc ñaõ xeáp haïng Janis Joplin ñöùng haøng 46 trong danh saùch 100 ngheä só tuyeät vôøi nhaát moïi thôøi ñaïi vaøo naêm 2004, vaø soá 28 trong danh saùch naêm 2008 cuûa 100 ca só vó vöôït thôøi gian Naêm 1966, phong caùch cuûa Joplin ñaõ thu huùt söï chuù yù cuûa ban Big Brother qua loaïi trình dieãn Rock Psychedelic maø Janis ñaõ ñaït ñöôïc moät soá ngöôõng moä trong coäng ñoàng Hippie non treû ôû Haight-Ashbury. Janis Joplin ñaõ ñöôïc môøi tham gia vaøo nhoùm Big Brother do Chet Helms quaûn lyù. Helms laø moät nhaø laêng xeâ caùc sieâu sao ca nhaïc, ngöôøi ñaõ bieát ñeán Janis tröôùc ñoù ôû Texas. Helms ñöa Janis trôû laïi San Francisco vaø laêng xeâ cho Janis Joplin cuøng vôùi Big Brother. Thaùng 6 naêm 1966 Janis Joplin dieãn laàn ñaàu tieân vôùi Big Brother ôû Avalon Ballroom ôû San Francisco. Taïp chí TIME phong hieäu cho Joplin “coù leõ laø ca só maïnh nhaát noåi leân töø phong traøo nhaïc rock”, vaø Richard Goldstein, ñaõ vieát cho cuûa taïp chí Vogue 1968 raèng Joplin laø “ngöôøi phuï nöõ ñaùng kinh ngaïc nhaát cuûa thôøi ñaïi, moät ca só haøng ñaàu cuûa rock ... Gioïng ca cuûa Janis “dính” nhö nhö nhöïa ñöôøng, aùp ñaûo ngöôøi nghe moät caùch ma quaùi... Thaùng 10 naêm 1970, trong chuyeán thu aâm cuøng vôùi ban Ken Pearson taïi phoøng thu Beanery Barney. Ñeâm thöù Baûy Janis nghe tin qua ñieän thoaïi, ai ñoù noùi raèng Seth Morgan, choàng saép cöôùi cuûa Janis ñang ôû taïi nhaø “vui veû” vôùi moät ñöùa con gaùi naøo ñoù anh ta môùi “luïm” ngoaøi ñöôøng veà. Coâ naøng ñang laøm “naøng tieân caù” khoâng mieáng quaàn aùo “hì huïp” döôùi hoà bôi trong nhaø mình. Trong phoøng thu, baïn beø thaáy Janis ñaõ “ñieân maùu” theá naøo veà ñieàu naøy, Joplin cho raèng Morgan (teân choàng saép cöôùi) ñaõ khoâng giöõ lôøi höùa ñeán studio thu aâm thaêm Janis vaøo ñeâm hoâm tröôùc, nhöng sau ñoù Janis Joplin cuõng baøy toû nieàm vui veà söï thaønh coâng cuûa buoåi thu aâm vaø cuøng ban nhaïc Ken Pearson ruû nhau ra phoá tìm caùi gì uoáng sau nhöõng giôø laøm vieäc vaát vaû... Nöûa ñeâm, Joplin laùi chieác Porche “Summer of Love” (teân baøi ca hieäu cuûa phong traøo Hippies cuûa thaäp nieân 60) maøu meø cuûa mình veà khaùch saïn Landmark nôi ñang taïm truù trong thôøi gian thu aâm. Trong ñeâm ñoù Janis nhuùng hoàn mình trong aûo giaùc vôùi heroin laàn cuoái cuøng, sau ñoù xuoáng tieàn saûnh noùi chuyeän vôùi
moät nhaân vieân khaùch saïn taïi ñaây. Anh nhaân vieân naøy keå laïi raèng Janis döôøng nhö hoaøn toaøn trong traïng thaùi töï nhieân nhö ngöôøi thöôøng chöù khoâng coù gì khaùc bieät (vaø anh ta cuõng khoâng bieát Janis laø ai). Khi Janis trôû veà phoøng cuûa mình vaøo quaù nöûa ñeâm, “nöõ hoaøng nhaïc aûo giaùc” ñaõ ngaõ chuùi daäp maët vaøo caïnh giöôøng, gaàn nhö bò phaù vôõ naùt soùng muõi. Janis guïc ñaàu chen vaøo khoaûng heïp giöõa chieác baøn nhoû ñaàu giöôøng vôùi caïnh giöôøng, trong tay coøn caàm moät ñieáu thuoác laù coù troän heroin ñang huùt dang dôû. Cho ñeán khi John Cook, moät trong nhöõng thaønh vieân trong ban nhaïc ñang thu aâm, thaáy hôi lo laéng cho söï vaéng maët cuûa Janis ôû buoåi thu aâm saùng hoâm sau, vaø sau khi coá gaéng goïi Janis qua phone nhöng khoâng ñöôïc. John ñaõ töï mình ñeán khaùch saïn tìm Janis. Nhaân vieân khaùch saïn duøng khoùa rieâng môû cöûa vaø ngöôøi ta tìm ñöôïc Janis Joplin “ca só xuaát saéc nhaát töø phong traøo nhaïc rock” theo bình phaàm cuûa TIME ñaõ cheát cöùng trong ñeâm qua. Cuõng nhö caùi cheát cuûa Jimi Hendrix cuøng thôøi ñaïi, Janis qua ñôøi naêm 27 tuoåi. Caùi cheát cuûa Janis Joplin laø moät trong caùc chuû ñeà chính cuûa haàu heát caùc phöông tieän truyeàn thoâng lôùn nhoû luùc baáy giôø. Theo keát quaû giaûo nghieäm, thì nhöõng nguyeân nhaân chính thöùc ñöa ñeán söï töû vong laø do heroin quaù lieàu, coù theå keát hôïp vôùi aûnh höôûng cuûa röôïu. Ngöôøi ta tin raèng Joplin ñaõ voâ tình laøm cho bò “overdoze” vôùi löôïng heroin maïnh hôn bình thöôøng. Chuyeän naøy xaûy ra nhö côm böõa trong giôùi Hippie luùc baáy giôø. Ñaùm tang cuûa Joplin, vieân Traân Chaâu (Pearl) cuûa neàn aâm nhaïc Hoa Kyø trong thaäp nieân 60 ñöôïc hoûa taùng trong Mortuary Pierce Brothers Westwood Village ôû Los Angeles, tro coát ñöôïc raûi töø maùy bay xuoáng bieån Thaùi Bình Döông beân bôø Taây cuûa nöôùc Myõ, vaø doïc theo baõi bieån Stinson ôû San Francisco... Janis Joplin ra ñi ñaõ ñeå laïi thöông tieác trong tim haøng chuïc trieäu ngöôøi aùi moä treân toaøn theá giôùi. Baïn ñoïc muoán nghe vaø xem laïi gioïng ca cuûa vieân Traân Chaâu khoâng bao giôø ngöøng toûa saùng naøy xin goõ maáy chöõ “Janis Joplin youtube” leân baûn search cuûa Google vaø choïn baøi mình thích trong soá nhieàu album cuûa Janis ñöôïc ngöôøi ñôøi löu giöõ cho ñeán hoâm nay...
Song Anh, Melbourne
MÖÔØI VÔÏ Vôï 1 daønh ñeå naáu aên Vôï 2 toâi ñeå queùt saân lau nhaø Vôï 3 da deû noõn naø Neân daønh caát kyõ ñeå maø toái oâm Vôï 4 toäi nghieäp oám roøm Thoâi thì coi soùc chaêm nom vòt gaø Vôï 5 coù tính thaät thaø Ñi laøm mang cheque veà nhaø boû baêng Vôï 6 tính neát coïc caèn Ai maø aên hieáp chæ caàn goïi teân Vôï 7 giaët giuõ chieáu meàn Ñaám löng caïo gioù khi mình oám ñau Vôï 8 xinh ñeïp laøm sao Ñeå daét ñi phoá hoûi chaøo baø con Vôï 9 coù tính haùt ñaøn Thoâi thì ca muùa nhòp nhaøng toâi nghe Vôï 10 laøm luïng sau heø Troàng rau böûa cuûi chaúng neà chuyeän chi 10 vôï toâi vaãn cöôøi khì Kieám theâm baø nöõa lôõ khi toái trôøi 10 vôï söôùng laém ai ôi Khoâng tin laøm thöû ... oái giôøi khoeû re !
MÖÔØI CHOÀNG Choàng 1 coù soá laøm aên Cöûa nhaø sung tuùc chæ naèm maø chôi Choàng 2 ham loäi thích bôi Qua soâng noù choõi moät hôi tôùi bôø Choàng 3 laø moät boác xô Noù vôøn noù dôït bô phôø toùc mai Choàng 4 xöùng ñaùng taøi trai Xuoáng khe khe caïn leân ñoaøi ñoaøi tan Choàng 5 aên noùi dòu daøng Caøng cöng chieàu vôï laïi caøng con ñoâng Choàng 6 chuyeân nghieäp nhaø noâng Caày böøa kheùo leùo caáy troàng maùt tay Choàng 7 tuoåi treû söùc giai Ngaøy ba ñeâm baåy troå taøi bao saân Choàng 8 boùng ñaù thuû quaân Thoïc saâu boû goùc noù quaàn xaùc sô Choàng 9 laïi gioûi ñaùnh côø Daám duùi vaøi nöôùc ngaån ngô ñoäi hình Choàng 10 laø lính phaùo binh Ñeâm ñeâm noù baén rung rinh coät giöôøng Möôøi choàng möôøi veû deã thöông Ñaõ ôi laø ñaõ quaù chöøng Maù ôi !
47
Ngoïc Thu
L
uaät phaùp Lieân bang Hoa Kyø cho pheùp Chöông trình Baûo veä Nhaân chöùng WITPRO (Witness Protection Program) ñöôïc taùi ñònh cö caùc cöïu toäi phaïm vaø gia ñình hoï khoûi bò traû thuø neáu nhö caùc toäi phaïm naøy chòu laøm chöùng ñeå giuùp luaät phaùp truy toá nhöõng keû chuû möu trong caùc toå chöùc toäi phaïm maø hoï ñang hoaït ñoäng. Nhöõng ngöôøi tuaân theo luaät an ninh cuûa chöông trình baûo veä haàu nhö ñeàu toàn taïi, trong khi ña soá nhöõng keû töø boû noù khoâng soáng quaù 4 naêm tieáp theo. Ñeo kính raâm vaø moät caùi löng guø giaû, toùc beân thaùi döông nhuoäm traéng, tay chôi Carmine Sessa troâng gioáng moät thôï may nhaø ngheà hôn laø moät cöïu caän thaàn cuûa gia ñình toäi phaïm Colombo. Bao naêm soáng trong chöông trình baûo veä nhaân chöùng, roõ raøng laø chöông trình naøy baûo veä hieäu quaû tay anh chò tuoåi trung nieân kheùt tieáng naøy. Coù veû thoaûi maùi tinh thaàn laãn theå löïc, cô baép vaãn coøn khaù gaân guoác döôùi chieác aùo sô mi... Nhöõng ngöôøi soáng soùt nhôø chöông trình baûo veä nhaân chöùng khaù nhieàu, trong ñoù coù Henry Hill, moät tay chôi khaù löøng laãy maø cuoäc ñôøi thöïc cuûa tay anh chò naøy ñaõ laø caûm höùng taïo thaønh phim “Goodfellas” cuûa ñaïo dieãn Martin Scorsese. Sau khi bò baét naêm 1980, Hill hôïp taùc vôùi caûnh saùt ñeå trôû thaønh nhaân chöùng ñoàng yù laøm chæ ñieåm cho caûnh saùt, vaø nhöõng lôøi khai cuûa haén daãn ñeán baét giöõ thaønh coâng hôn 50 teân toäi phaïm. Khi Hill, vôï vaø 2 con haén gia nhaäp chöông trình baûo veä nhaân chöùng, taát caû hoï thay teân ñoåi hoï vaø ñöôïc taùi ñònh cö taïi nhieàu nôi khaùc nhau taïi Omaha, Nebraska, Independence vaø Redmond (Washington). Sau nhieàu laàn taùi phaïm vaø bò baét vôùi caùc toäi danh lieân quan ñeán ma tuùy, Hill vaø vôï haén bò truïc xuaát khoûi chöông trình naøy vaøo ñaàu nhöõng naêm 90 cuûa theá kyû XX, vaø caû hai ly dò khoâng laâu sau ñoù. Hieän haén soáng ôû Malibu, California, vôùi vôï môùi laø Lisa Caserta, nhôø ngheà baùn tranh treân ñòa chæ maïng eBay vaø thu nhaäp töø nhaø haøng Wiseguys Tonight (bang Connecticut). Trong khi ñoù, moät vaøi tay chôi khaùc khaù töï tin vôùi caùch laãn troán rieâng cuûa mình, neân ñaõ töï yù rôøi boû Chöông trình Baûo veä Nhaân chöùng vaø ñaõ laõnh ñuû vôùi nhöõng cuù traû thuø cuûa ñoàng boïn. Mario “Sonny” Riccobene, moät tay anh chò ôû Philadelphia, ngoài tuø vì toäi danh toáng tieàn. Naêm 1984, Mario baét tay vôùi Chính phuû Myõ vaø ra laøm chöùng taïi phieân toøa xöû Frank Monte, moät ñaøn em cuûa oâng truøm bò saùt haïi. Theá roài vaøo ñaàu nhöõng naêm 90 cuûa theá kyû 20, khoâng moät lôøi giaûi thích, Mario töø boû chöông trình baûo veä nhaân chöùng cuûa lieân bang, vaø trôû veà Nam Philadelphia, ñeå roài chaúng bao laâu sau ñoù,
48
tay chôi phaïm luaät mafia (hôïp taùc vôùi caûnh saùt) bò gieát theo leänh cuûa moät oâng truøm ma tuùy khaùc coøn ngoaøi voøng phaùp luaät. Rieâng tröôøng hôïp cuûa Sessa tay chôi baén guïc ñoàng boïn keå treân, bò baét treân nhöõng baäc tam caáp daãn leân nhaø thôø Thaùnh Patrick taïi thaønh phoá New York vaøo ngaøy Leã Laù (Chuû nhaät tröôùc Leã Phuïc sinh) naêm 1993. Chæ 10 phuùt sau, Sessa töï thuaän laøm “coäng taùc vieân” vôùi caûnh saùt. Coù leõ vì hieåu raèng neáu caùc toäi danh ñöôïc thaønh laäp, chaéc chaén Sessa seõ phaûi ñoái maët vôùi baûn aùn chung thaân. Trong voøng vaøi thaùng sau ñoù, ñích thaân 2 ñaëc vuï FBI Jeffrey Thomlinson vaø Howard Leadbetter thaåm tra Sessa, daãn ñeán nhieàu vuï laøm chöùng tröôùc caùc phieân xöû quan troïng choáng laïi caùc truøm ma tuùy “côõ böï”. Sessa chæ thuï aùn coù 6 naêm röôõi, so vôùi “thaønh tích” gieát ngöôøi cuûa y thì quaù nheï. Moät nguyeân nhaân khaùc khieán y quyeát ñònh choáng laïi nhöõng huynh ñeä laø do y khao khaùt traû thuø cho hai ngöôøi baïn thaân nhaát bò oâng truøm Gregory Scarpa Jr. ra leänh cho y gieát. Khoâng thoaùt khoûi voøng laån quaån cuûa chöùng traàm caûm vaø nhöõng yù töôûng töï saùt, 2 naêm sau ñoù Sessa thuù toäi töøng khuûng boá tinh thaàn con trai vaø vôï. Naêm 2006, Sessa töï nguyeän ruùt lui khoûi chöông trình baûo veä nhaân chöùng cuûa lieân bang vaø “boác hôi” maát daáu töø ñoù cho ñeán nay. Giôùi giang hoà thì cho raèng xaùc cuûa Sessa ñaõ ñöôïc doïn coã cho baày caù maäp ngoaøi khôi Ñaïi Taây Döông... Chöông trình Baûo veä nhaân chöùng ra ñôøi treân cô sôû Ñaïo luaät Kieåm soaùt toäi phaïm coù toå chöùc naêm 1970 vaø ñöôïc söûa ñoåi bôûi Ñaïo luaät Kieåm soaùt toäi phaïm toaøn dieän naêm 1984. Moät vaøi bang nhö California, Illinois, New York vaø Texas coù caùc chöông trình baûo veä nhaân chöùng cuûa bang khi ngöôøi laøm chöùng ôû ñaây khoâng phaûi laø ñoái töôïng ñöôïc chöông trình lieân bang baûo veä. Chöông trình Baûo veä Nhaân chöùng ñaõ mang ñeán moät coâng cuï ñoäc ñaùo vaø hieäu quaû trong traän chieán cuûa chính quyeàn choáng laïi nhöõng toäi phaïm coù toå chöùc. Töø khi khôûi ñoäng vaøo naêm 1971 ñeán nay, öôùc tính chöông trình ñaõ baûo veä, chuyeån choã ôû vaø taïo nhaân daïng môùi cho hôn 8.300 nhaân chöùng vaø 9.800 ngöôøi phuï thuoäc cuûa hoï. Gaàn nhö khoâng coù ngöôøi laøm chöùng naøo bò thieät maïng khi hoï ñöôïc ñöa vaøo chöông trình baûo veä. Chöông trình baûo veä nhaân chöùng ñaõ goùp phaàn truy toá thaønh coâng 89% caùc vuï aùn maø noù tham gia, vôùi hôn
10.000 teân toäi phaïm hình söï bò keát aùn. Ngöôøi laøm chöùng muoán ñöôïc thu nhaän vaøo chöông trình baûo veä phaûi trình baùo cho Cuïc Caûnh saùt hoaëc Vaên phoøng Cô quan thi haønh aùn cuûa Boä Tö phaùp ít nhaát 10 ngaøy. Ñôn ñeà nghò ñöôïc höôûng cheá ñoä baûo veä phaûi trình baøy toùm löôïc lôøi khai maø nhaân chöùng seõ cung caáp cho cô quan phaùp luaât, söï ñe doïa ñoái vôùi hoï cuõng nhö nhöõng hieåm hoïa maø hoï coù theå gaây ra cho coäng ñoàng trong moâi tröôøng môùi neáu buoäc phaûi di chuyeån ñeán nôi khaùc. Cuïc Caûnh saùt thuoäc Boä Tö phaùp seõ phoûng vaán nhaân chöùng vaø tieân löôïng nhöõng ruûi ro coù theå xaûy ra tröôùc khi ñeà nghò ñöa hoï vaøo chöông trình baûo veä. Boä tröôûng Boä Tö phaùp laø ngöôøi quyeát ñònh cuoái cuøng, boä tröôûng seõ caân nhaéc caùc khía caïnh: thay ñoåi lyù lòch hình söï; thay vieäc aùp duïng chöông trình baûo veä baèng phöông phaùp khaùc; laáy lôøi khai cuûa nhöõng nhaân chöùng khaùc coù tieàm naêng. Neáu xaùc ñònh giaù trò lôøi khai cuûa nhaân chöùng coù troïng löôïng hôn moái nguy hieåm ñoái vôùi coäng ñoàng maø anh ta coù theå gaây ra, boä tröôûng Tö phaùp coù theå nhaän caù nhaân ñoù vaøo chöông trình baûo veä nhaân chöùng. Moät soá ngöôøi ñang bò giam trong caùc nhaø tuø cuõng coù theå ñuû ñieàu kieän trôû thaønh ñoái töôïng ñöôïc baûo veä, neáu ñaùp öùng caùc tieâu chí cuûa chöông trình nhöng phaûi traûi qua moät cuoäc kieåm tra vôùi maùy phaùt hieän noùi doái. Nhaân chöùng laø tuø nhaân thöôøng bò chuyeån ñeán moät nhaø tuø môùi trong thôøi gian tham gia chöông trình ñeå chòu phaàn baûn aùn coøn laïi cuûa hoï. Khi ñöôïc ra tuø, cô quan chöùc naêng taùi thaåm ñònh ñeå xaùc ñònh xem hoï coù caàn phaûi chuyeån ñeán moät thaønh phoá an toaøn naøo ñoù khoâng. Muïc ñích cuûa vieäc baûo veä an toaøn caùc nhaân chöùng laø ñeå hoï coù theå laøm chöùng taïi caùc phieân toøa coù theå keát aùn toäi phaïm coù toå chöùc, caùc baêng nhoùm hoaëc maïng löôùi khuûng boá. Phaàn ruûi ro cao nhaát laø khi nhaân chöùng quay laïi ñeå laøm chöùng. Do ñoù, haøng loaït bieän phaùp an ninh ñöôïc tieán haønh vaøo thôøi ñieåm naøy. Ngöôøi ta coù theå chôû nhaân chöùng baèng xe choáng ñaïn hoaëc maùy bay tröïc thaêng vaø thuyeàn ñaùnh caù. Coù tröôøng hôïp xöû moät toäi phaïm mafia, caûnh saùt ñaõ ñem moät chieác xe ñaëc cheá choáng ñaïn vaø löïc löôïng hoä toáng raàm roä theo sau chieác xe naøy ñeå ñaùnh laïc höôùng, trong khi nhaân chöùng thieät laø cöïu thaønh vieân mafia Joseph Barboza ñöôïc leûn ñöa vaøo toøa aùn baèng cöûa hoâng. Thaäm chí taïi toøa, ngay caû caùc nhaân chöùng
bôûi heä thoáng toøa aùn gioáng nhö baát kyø söï thay ñoåi teân khaùc nhöng caùc hoà sô ñöôïc nieâm phong. Nhöõng thay ñoåi sau ngaøy 11-92001 Ngaøy nay, caùc cô quan chöùc naêng Hoa Kyø noã löïc nhieàu hôn ñeå tìm ra nhöõng nhaân chöùng coù theå cung caáp chöùng cöù choáng laïi caùc toå chöùc khuûng boá. Vieäc che giaáu nhaân chöùng khi hoï laøm chöùng choáng laïi nhöõng keû khuûng boá nöôùc ngoaøi ñang cö nguï baát hôïp phaùp taïi Myõ laø moät coâng vieäc phöùc taïp. Caùc nhaân chöùng laø ngöôøi nöôùc ngoaøi ñang soáng baát hôïp phaùp khoâng theå chuyeån choã ôû cho ñeán khi caùc yeâu caàu veà vieäc nhaäp cö ñöôïc ñaùp öùng vaø caùc giaáy tôø caàn thieát ñöôïc cung caáp. Caùc coâng toá vieân cuõng phaûi thuyeát phuïc caùc quan chöùc phuï traùch nhaäp cö khoâng truïc xuaát caùc nhaân chöùng vaø xoùa teân nhöõng ngöôøi naøy ra khoûi danh saùch nhöõng keû khuûng boá caàn ñöôïc theo doõi. Khoâng ñöôïc mieãn traû nôï vaø giaûm aùn Daán thaân vaøo chöông trình baûo veä nhaân chöùng khoâng gioáng nhö truùng xoå soá. Khoâng coù chuyeän boû qua caùc khoaûn vay hoaëc caùc nghóa vuï khaùc. Tröôùc khi trôû thaønh ñoái töôïng ñöôïc chöông trình baûo veä, tröôùc heát caùc nhaân chöùng phaûi traû baát kyø khoaûn nôï naøo maø hoï ñang maéc vaø hoaøn thaønh caùc nghóa vuï hình söï hoaëc daân söï coøn ñang boû dôû. Hoï cuõng phaûi cung caáp caùc taøi lieäu xaùc ñaùng coù lieân quan ñeán con caùi ñeå chöùng minh raèng chuùng thöïc söï laø con cuûa hoï. Tuy ñöôïc pheùp khôûi ñaàu moät caùch “saïch seõ” trong coäng ñoàng môùi, nhaân chöùng laø toäi phaïm hoaøn toaøn khoâng ñöôïc nhaø chöùc traùch theå taát caùc vi phaïm trong quaù khöù. Cuïc Caûnh saùt luoân thoâng baùo cho cô quan haønh Tö phaùp laø cô quan vaát vaû nhaát bôûi phaùp cuûa coäng ñoàng môùi bieát söï haøng loaït nhieäm vuï: taïo ra nhaân hieän dieän cuûa nhaân chöùng cuõng nhö daïng môùi vaø tìm moät nôi ôû môùi cho tieàn aùn, tieàn söï cuûa hoï. nhaân chöùng, gia ñình hoï vaø baát kyø coäng söï naøo cuûa hoï ñang bò ñe doïa; Hoûi: Taïi sao taïo cô hoäi ñeå hoï coù moät coâng vieäc vôï nguy hieåm hôïp lyù; hoã trôï nhaân chöùng tìm kieám hôn nhöõng nhaø ôû, giaûi ngaân sinh hoaït phí cho teân toäi phaïm nhaân chöùng (bình quaân 60.000 USD/ Mafia? naêm); cung caáp caên cöôùc môùi cho Ñaùp: Mafia nhaân chöùng vaø caùc thaønh vieân trong chæ muoán moät gia ñình; baûo veä nhaân chöùng 24 giôø laø tieàn, hai laø trong ngaøy khi hoï ñang ôû trong vuøng maïng soáng coù moái ñe doïa cao, keå caû thôøi gian cuû a ngöôø i ñaõ tröôùc vaø trong khi phieân toøa dieãn ra. bò toå chöù c chieá u coá , trong khi vôï Khi caàn, nhaân chöùng ñöôïc caûnh saùt muoán caû hai, tieàn laãn maïng, cuûa thu xeáp ñeå caùc nhaø taâm lyù hoïc, taâm teân ñaøn oâng naøo ñöôïc naøng chieáu thaàn hoïc hoaëc nhaø hoaït ñoäng xaõ hoäi coá... tö vaán vaø chæ daãn. Vieäc thay ñoåi teân ñöôïc thöïc hieän
khaùc vaãn ñöôïc baûo veä neáu lôøi khai cuûa hoï khieán hoï “böôùc vaøo” chöông trình baûo veä nhaân chöùng. Quy taéc quan troïng nhaát laø caùc nhaân chöùng khoâng ñöôïc lieân heä vôùi caùc coäng söï cuõ hoaëc nhöõng thaønh vieân gia ñình khoâng ñöôïc baûo veä vaø cuõng khoâng ñöôïc quay laïi nôi ñaõ soáng. Ñeán nay chöa coù nhaân chöùng naøo tuaân thuû quy taéc naøy bò gieát caû. Moät khi ñaõ hoøa vaøo coäng ñoàng, nhaân chöùng chæ caàn lieân heä vôùi chính quyeàn moãi naêm moät laàn. Hoï phaûi lieân heä vôùi cô quan chöùc naêng neáu hoï ñi khoûi nôi ñang cö truù. Baát kyø ai muoán lieân heä vôùi hoï ñeàu phaûi thoâng qua Vaên phoøng Chuyeân traùch thi haønh aùn Boä Tö phaùp. Moät trong nhöõng “ñoäc chieâu” cuûa chöông trình laø kieán taïo traïng thaùi mai danh toaøn dieän cuûa nhaân chöùng vaø giuùp hoï laån vaøo moät coäng ñoàng môùi, nôi haàu nhö khoâng ai coù theå nhaän ra hoï. Cuïc Caûnh saùt thuoäc Boä
49
N
göôøi Trung Quoác goïi nhöõng ngöôøi ñaøn baø hieåm ñoäc la “ñoäc phuï” hay “aùc phuï”. Nghieân cöùu lòch söû nöôùc Trung Quoác phong kieán maáy ngaøn naêm, ngöôøi ta thaáy “ñoäc phuï” coù raát nhieàu, haàu nhö trieàu ñaïi naøo cuõng coù. Laõ Haäu: Ngöôøi ñaøn baø ñoäc aùc nhaát trong lòch söû Haùn Cao toå Löu Bang vaø Laõ Tró quaû laø moät caëp vôï choàng hoaïn naïn coù nhau, theá nhöng söï xuaát hieän cuûa Thích Phu nhaân laø moät trôû ngaïi nghieâm troïng cho cuoäc soáng haïnh phuùc cuûa caëp vôï choàng ñeá haäu naøy. Ngöôøi Trung Quoác coù caâu “Nam nhi aùi haäu phuï, nöõ töû troïng tieàn phu” (Ñaøn oâng thì yeâu vôï sau, ñaøn baø thöôøng troïng ngöôøi choàng tröôùc). Thích Phu nhaân maët ñeïp nhö hoa, thaân hình gôïi caûm, haùt hay muùa gioûi, laïi sinh ñöôïc cho Löu Bang hoaøng töû Nhö YÙ. Nhö YÙ thoâng minh khoâi ngoâ, Löu Bang raát yeâu neân coù yù muoán pheá tröôûng laäp thöù. Laõ Haäu raát hoaûng, töôûng bò pheá ñeán nôi, may nhôø coù caùc ñaïi thaàn uûng hoä neân baø ta môùi giöõ vöõng ñöôïc ngoâi haäu. Sau khi Haùn Cao toå qua ñôøi, Laõ Haäu chuyeân quyeàn, baét ñaàu tính ñeán chuyeän traû thuø nhöõng phi taàn ñaõ ñöôïc Löu Bang suûng aùi khi tröôùc. Thích Phu nhaân laø naïn nhaân ñaàu tieân. Baø ta sai ngöôøi chaët heát chaân tay Thích Phu nhaân, choïc muø maét, ñaâm thuûng tai, baét uoáng thuoác ñoäc cho caâm, sau ñoù quaúng keû tình ñòch trong tình traïng soáng dôû cheát dôû nhö theá vaøo moät caên haàm toái, goïi laø “Ngöôøi lôïn”. Tình caûnh cuûa Thích Phu nhaân ñaùng sôï ñeán möùc moät laàn con trai Laõ Haäu laø Haùn Hueä Ñeá tình côø nhìn thaáy, sôï quaù laâm beänh, naèm lieät giöôøng. Nhöõng thuû ñoaïn gieát ngöôøi taøn baïo khoâng phaûi laø hieám ôû Trung Quoác, nhöng thuû ñoaïn taøn aùc nhö Laõ Haäu thì quaû laø coù moät khoâng hai. Khoâng nhöõng haïi Thích Phu nhaân, Laõ Haäu coøn löøa Nhö YÙ vaøo trong cung. Hueä Ñeá bieát roõ tính meï, sôï ñöùa em cuøng cha bò meï haõm haïi neân aên nguû cuøng nhau, khoâng rôøi moät böôùc. Nhöng duø ñöôïc ngöôøi anh toát buïng che chôû thì Nhö YÙ cuõng khoâng thoaùt khoûi tay ngöôøi ñaøn baø hieåm ñoäc ñöôïc maõi. Moät laàn, nhaân luùc Hueä Ñeá ñi saên ngoaøi cung, Laõ Haäu ñaõ sai ngöôøi boùp cheát con trai cuûa keû tình ñòch.
50
Maây Xaùm
2. Chieâu Tín: Quaùi vaät trong trieàu Haùn Chieâu Tín laø cô thieáp cuûa Quaûng Xuyeân Vöông Löu Khöù, chaùu noäi vua Haùn Caûnh Ñeá. Chieâu Tín ñeïp theá naøo thì khoâng thaáy söû saùch ghi, nhöng tính tình taøn nhaãn hieåm aùc thì vaøo loaïi haøng ñaàu trong lòch söû Trung Quoác. Theo söû cheùp thì luùc ñaàu Löu Khöù raát suûng aùi hai naøng Vöông Chieâu Bình, Vöông Ñòa Dö, höùa heïn laäp hoï laøm hoaøng haäu. Nhöng voán laø keû hoang daâm voâ ñoä neân sau naøy oâng ta laïi quay ra suûng aùi Chieâu Tín. Chieâu Bình, Ñòa Dö raát caêm töùc neân baøn möu ñònh haïi Chieâu Tín. Chuyeän bò baïi loä, Löu Khöù baét Chieâu Bình ra duøng khoå hình tra khaûo. Ñaùnh roi maây, Chieâu Bình neùn chòu khoâng khai, chuyeån sang duøng duøi saét ñaâm, Chieâu Bình ñau quaù phaûi khai. Theá laø Löu Khöù beøn trieäu taäp caùc phi taàn ñeán, baét hoï duøng kieám ñaâm cheát Ñòa Dö, coøn Chieâu Bình thì ñeå Chieâu Tín ñaâm cheát. OÂng ta coøn cho treo coå 3 thò tyø, sau ñoù ñem ñoát xaùc hai ngöôøi ñeïp oâng ta haèng yeâu daáu thaønh tro roài ñoå ñi. Chöa haøi loøng, Chieâu Tín coøn vu caùo Voïng Ngöôõng, moät aùi thieáp khaùc ñöôïc Löu Khöù suûng aùi. Nghe Chieâu Tín sieåm taáu, Löu Khöù cho goïi caùc phi taàn cuøng keùo ñeán nôi Voïng Ngöôõng ôû, loät heát quaàn aùo naøng, baét caùc phi taàn duøng duøi nung ñoû gí vaøo ngöôøi naøng. Voïng Ngöôõng boû chaïy, nhaûy xuoáng gieáng töï vaãn, Chieâu Tín loâi leân, duøng giaùo ñaâm vaøo choã kín, xeûo muõi caét mieäng, caét löôõi naøng... ñem naáu chín, baét caùc phi taàn khaùc xem. Chöa heát, Chieâu Tín coøn vu caùo haõm haïi moät cung phi laø Vinh AÙi. Vinh AÙi sôï quaù nhaûy xuoáng gieáng nhöng khoâng cheát. Chieâu Tín loâi leân, troùi laïi, gí dao nung laøm muø hai maét, caét hai tay, nung chì ñoå vaøo mieäng naøng. Vinh AÙi cheát, Chieâu Tín coøn sai phaân thaây baét choân moãi thöù moät nôi. Coù tôùi 14 cung phi töøng ñöôïc Löu Khöù suûng aùi bò Chieâu Tín haønh haï nhö vaäy. 3. Leä Cô: Keû gieát ngöôøi khoâng dao Söï hieåm ñoäc cuûa Leä Cô khaùc vôùi nhöõng ngöôøi khaùc ôû choã “gieát ngöôøi khoâng dao”. Thôøi Xuaân Thu, Taán Hieán Coâng xuaát binh ñaùnh Leä Nhung - moät nhaùnh cuûa Taây Nhung, nay thuoäc huyeän Laâm Ñoàng, tænh Thieåm Taây - gieát vua Leä Nhung, baét Leä Cô coâng chuùa laø con gaùi oâng ta mang veà trung nguyeân. Leä Cô ñeïp nghieâng nöôùc nghieâng
thaønh neân Hieán Coâng raát thích. Baát chaáp lôøi can ngaên cuûa quan chieâm boác (thaày boùi), oâng ta vaãn laáy laøm thieáp, sau ñoù Leä Cô sinh ñöôïc con trai, ñaët teân laø Kheâ Teà. Sinh ñöôïc con trai roài, Leä Cô tìm caùch haønh ñoäng ñeå lo lieäu cho töông lai cuûa hai meï con. Tröôùc heát, naøng doïn saïch moïi trôû ngaïi treân con ñöôøng ñöa Kheâ Teà ñeán ngai vaøng, laäp möu tröø boû 3 coâng töû taøi hoa laø Thaân Sinh, Truøng Nhó, Di Ngoâ. Naøng theõ thoït baåm vôùi Hieán Coâng sai Thaân Sinh mang quaân ñi ñaùnh Nhung Ñòch roài thöøa cô naém laáy choã yeáu, ñaåy Thaân Sinh ñeán choã cheát, nhöng khoâng thöïc hieän ñöôïc. Tieáp ñoù, Leä Cô tìm caùch vu caùo boû thuoác ñoäc vaøo thöùc aên daâng leân ñeå gieát haïi vua cha, böùc Thaân Sinh phaûi thuù nhaän roài oâm haän töï saùt. Thaân Sinh cheát roài, Leä Cô beøn vu cho Di Ngoâ ñoàng möu khieán Coâng töû Truøng Nhó phaûi boû chaïy veà Boà Thaønh, coøn Di Ngoâ chaïy ñeán Khuaát Thaønh. Taán Hieán Coâng nghe noùi hai con trai boû troán lieàn noåi giaän loâi ñình, caøng tin raèng hai ngöôøi ñoàng möu vôùi Thaùi töû Thaân Sinh haïi cha vaø Leä Cô neân ra leänh ñieàu binh ñi ñaùnh Boà Thaønh. Vieân quan coi Boà Thaønh sôï quaù khuyeân Truøng Nhó töï saùt ñeå taï toäi, Truøng Nhó voäi nhaûy xuoáng döôùi thaønh chaïy troán, ngöôøi naøy chæ kòp vung göôm caét laáy tay aùo cuûa Truøng Nhó. Hieán Coâng sai ngöôøi ñaùnh Khuaát Thaønh nhöng khoâng ñöôïc. Sau khi Hieán Coâng cheát, caùc quan ñaïi phu taäp hôïp dö ñaûng cuûa caùc coâng töû laøm loaïn gieát cheát Kheâ Teà vaø Traùc Töû, ñoùn Di Ngoâ trôû veà leân ngoâi vua, côn soùng gioù do Leä Cô gaây neân baáy giôø môùi yeân. 4. Trieäu Phi Yeán ñôøi Haùn: Caëp chò em gheâ gôùm Veû ñeïp cuûa Trieäu Phi Yeán coù theå noùi laø “Ñeä nhaát thieân haï”, khoâng ai saùnh baèng, nhöng söï hieåm ñoäc cuûa ñaïi myõ nhaân naøy thì cuõng khoâng ai so ñöôïc. Trieäu Phi Yeán vaø ngöôøi em gaùi laø Trieäu Hôïp Ñöùc sau khi ñöôïc Haùn Thaønh Ñeá ñöa vaøo cung laøm phi ñaõ cuøng nhau laät ñoå Höùa Hoaøng haäu. Noùi veà taøi muùa haùt vaø ngheä thuaät phoøng the cuûa Phi Yeán thì khoâng ai saùnh baèng, coù giaû thuyeát naøng xuaát thaân gaùi laàu xanh. Chính vì laø gaùi ca kyõ neân khoâng coøn khaû naêng sinh ñeû. Ngöôøi em gaùi cuõng vaäy, “hoa khoâng theå ñeïp maõi”, neáu khoâng sinh ñöôïc con trai ñeå cuûng coá ñòa vò thì chaúng choùng thì chaày seõ bò gaït boû, hai chò em hoï bieát roõ moái nguy hieåm ñoù. Hai ngöôøi baét ñaàu chuù yù ñeán caùc
cung phi ñöôïc Thaønh Ñeá suûng aùi khaùc. Moät soá cung phi coù mang ñaõ chuoác hoïa vaøo thaân vì ñieàu ñoù. Moät cung phi laø Taøo Cung sau khi “tieán ngöï” sinh ñöôïc con trai khieán Thaønh Ñeá tuoåi ñaõ 40 maø chöa coù con trai möøng ñeán phaùt cuoàng. Theá nhöng chò em Phi Yeán hay tin ñaõ eùp vua xöû töû caû hai meï con Taøo Cung, gaây neân vuï thaûm aùn kinh hoaøng. Moät naêm sau, tình caûnh töông töï laïi xaûy ra vôùi Höùa myõ nhaân - moät ngöôøi cuõng vöøa sinh ñöôïc con trai. Thaønh Ñeá khoâng phaûi khoâng bieát ñeán söï hieåm ñoäc cuûa hai ngöôøi ñaøn baø naøy, nhöng do quaù chìm ñaém trong saéc duïc neân oâng ta khoâng cöông quyeát ñöôïc. Taän maét thaáy coát nhuïc cuûa mình bò chò em Phi Yeán haõm haïi maø chæ ñaønh gaït nöôùc maét than vaõn. Söû kyù coøn ghi “Voâ soá cung phi mang thai ñeàu bò eùp uoáng thuoác ñeå phaù boû”. OÂng vua hoang daâm aáy guïc ngaõ döôùi vaùy chò em nhaø hoï Trieäu, ñeå maëc hoï taøn haïi coát nhuïc cuûa mình, baát chaáp nguy cô Haùn trieàu bò tuyeät töï, nhö theá ñuû bieát söùc quyeán ruõ cuûa hai chò em nhaø aáy gheâ gôùm ñeán theá naøo. 5. Giaû Nam Phong ñôøi Taán: Vua sôï nhö coïp Noùi veà söï hieåm ñoäc, xaáu xa laãn daâm ñaõng thì khoù ai qua maët ñöôïc Giaû Nam Phong, hoaøng haäu cuûa Taán Hueä Ñeá. Laø hoaøng haäu nhöng baø ta sinh lieàn 4 coâng chuùa, khoâng coù con trai thì caùc phi taàn khaùc trong cung neáu ai may maén ñöôïc Hueä Ñeá laâm haïnh dó nhieân seõ laõnh ñuû. Giaû Nam Phong hung taøn hôn haún Trieäu Phi Yeán. Sau khi bieát tin moät cung phi coù thai, baø ta chaïy ngay ñeán nôi ngöôøi ñoù ôû, giaät laáy kích cuûa thò veä ñaâm cho coâ ta moät nhaùt vaøo ngöïc cheát töôi. Taán Hueä Ñeá sôï Giaû Nam Phong nhö sôï coïp. Tuy luoân moàm noùi mình toân suøng “leã phaùp”, nhöng tröôùc söï hoaønh haønh baïo ngöôïc cuûa Giaû Nam Phong, oâng vua naøy cuõng chæ bieát than thaàm. 6. Ñoäc Coâ hoaøng haäu ñôøi Tuøy: Caäy coâng laøm caøn Hoaøng haäu cuûa Tuyø Vaên Ñeá hoï Ñoäc Coâ thöïc ra coù theå aên no nguû kyõ chaúng phaûi lo gì ñeán chuyeän gieát choùc nhöõng ngöôøi thaân thích vì baø ta sinh ñeán 5 con trai, hôn nöõa caû 5 ngöôøi ñeàu ñaõ tröôûng thaønh, thì coøn lo gì chuyeän bò thaát suûng? Theá nhöng taâm lyù phoøng bò ñaõ khieán baø ta trôû thaønh ngöôøi hieåm ñoäc. Tuøy Vaên Ñeá töøng suûng aùi moät cung nöõ ôû cung Thöôïng Nhaân Thoï, ngöôøi naøy hoï UÙy Trì, raát xinh ñeïp treû trung, coù theå coi nhö moät ñoùa hoa môùi nôû. Tuøy Vaên Ñeá bò troùi buoäc vôùi Ñoäc Coâ hoaøng haäu nhieàu naêm nay ít ñöôïc nhöõng ngöôøi ñeïp khaùc chieàu chuoäng, gaëp UÙy Trì lieàn meâ maån ngay. Ñoäc Coâ hoaøng haäu nghe tin, laäp töùc sai ngöôøi ñi gieát UÙy Trì thò khieán Tuøy Vaên Ñeá uaát quaù phoùng ngöïa ra ngoaøi cung lang thang suoát ngaøy, ñeán chieàu toái môùi raàu ró veà cung. Ñoäc Coâ hoaøng haäu sôû dó daùm hung haõn ñoái khaùng vôùi choàng nhö theá vì baø ta luoân töï haøo veà vieäc mình ñaõ goùp coâng lôùn cuøng choàng ñaùnh laáy thieân haï, baø ta coù laøm theá thì Tuøy Vaên Ñeá cuõng chaû daùm laøm gì baø ta.
51
7. Voõ Taéc Thieân thôøi Ñöôøng: Vì chính trò khoâng töø ñieàu gì Töï coå chí kim, ôû Trung Quoác chöa coù ai saùnh ñöôïc vôùi Voõ Taéc Thieân caû veà taøi hoa laãn söï ñoäc aùc. Nhöng söï ñoäc aùc cuûa baø ta laø vì muïc ñích chính trò, gieát con gieát chaùu, khoâng ñieàu gì khoâng daùm laøm ñeå doïn ñöôøng cho vieäc baûn thaân buoâng reøm nhieáp chính. Moät ngöôøi phuï nöõ ñaõ ñöôïc Ñöôøng Thaùi Toân Lyù Theá Daân ngöï haïnh, sau ñoù laïi ñöôïc vò hoaøng ñeá môùi laø Lyù Trò ñoùn vaøo cung, khoâng phaûi bôûi söùc quyeán ruõ, maø bôûi tình theá cuoäc ñaáu ñaù tranh giaønh söï suûng aùi trong cung ñöa ñaåy maø neân. Vöông Hoaøng haäu tuy laø ngöôøi coù göông maët raát ñeïp nhöng thaân hình laïi maûnh mai. ÔÛ vaøo thôøi ñaïi nhaø Ñöôøng, phuï nöõ ñeïp phaûi laø ngöôøi ñaày ñaën, beùo toát thì Tieâu Thuïc Phi baèng voùc ngöôøi phoáp phaùp vaø veû yeâu kieàu nuõng nòu ñaõ chieám ñöôïc söï suûng aùi cuûa Cao Toâng Hoaøng ñeá, Hoaøng haäu göûi gaém vaøo Mò Nöông neân cho ñoùn vaøo cung ñeå duøng laøm coâng cuï ñoái phoù laïi Tieâu Thuïc Phi. Luùc môùi vaøo cung, Mò Nöông hieàn laønh ñaùng yeâu, raát ñöôïc moïi ngöôøi trong cung quyù meán. Nhöng daàn daàn tình theá thay ñoåi, Mò Nöông lieân tieáp sinh haï hai hoaøng töû neân nhanh choùng trôû thaønh theá löïc môùi trong cung. Töø choã laø ñoàng minh, giôø ñaây Vöông Hoaøng haäu laïi lo sôï, quay ra hôïp möu vôùi Tieâu Thuïc Phi ñeå ñoái phoù laïi Mò Nöông. Sau ñoù xaûy ra vuï coâng chuùa Nhö YÙ con cuûa Mò Nöông bò ñoät töû khieán hoaøng ñeá raát ñau xoùt. Giöõa luùc ñoù coù ngöôøi trong cung baùo, tröôùc luùc xaûy ra chuyeän Vöông hoaøng haäu coù ñeán thaêm coâng chuùa, cöû chæ coù nhieàu ñieåm ñaùng ngôø. Roài moät loaït tin ñoàn baát lôïi vôùi Vöông hoaøng haäu lan ra, daàn daø baø soáng trong noãi lo bò pheá boû vaø trò toäi. Sau khi thanh loïc caùc theá löïc ñoái ñòch trong trieàu, Mò Nöông baét ñaàu chóa muõi nhoïn vaøo caùc phuï nöõ trong cung. Luùc ñaàu laø vieäc caùc thuaät phuø thuûy tröø taø cuûa Vöông hoaøng haäu bò phaùt giaùc, sau ñoù ñeán chuyeän baø cuøng Tieâu Thuïc Phi bò pheá laøm daân thöôøng vôùi toäi danh ñònh duøng röôïu ñoäc laøm haïi Voõ chieâu nghi. Hai ngöôøi bò giam trong phoøng toái caùch bieät vôùi beân ngoaøi. Coù laàn Cao Toâng nghó laïi tình aân aùi khi tröôùc, ñoäng loøng traéc aån, ñònh tha cho hoï ra ngoaøi thì tin lan ñeán tai Mò Nöông. Theá laø hoï bò ngöôøi cuûa Mò Nöông baùm theo ñaùnh, chaët chaân tay, quaúng vaøo chum röôïu... Sau maáy ngaøy trong chum röôïu, caû hai ngöôøi
52
ñeàu cheát thaûm. Tröôùc khi cheát, Tieâu Thuïc Phi nguyeàn ruûa sau khi cheát seõ hoaù thaønh meøo ñeå baét chuoät laø “Voõ yeâu tinh”. Tin truyeàn ñeán tai Voõ Taéc Thieân (Mò Nöông), baø ta lo sôï, töø ñoù caám tieät vieäc nuoâi meøo trong cung. Vaø truyeàn thuyeát Voõ Taéc Thieân sôï meøo coøn truyeàn ñeán taän ngaøy nay. 8. Lyù Hoaøng haäu nhaø Toáng: Ghen tuoâng beänh hoaïn Moät baø hoaøng khaùc laø Lyù Hoaøng haäu thôøi vua Nam Toáng Quang Toân cuõng noåi tieáng veà söï ñoäc aùc vôùi nhöõng keû tình ñòch vaø nhöõng thuû ñoaïn ngaên chaën thoùi laêng nhaêng cuûa choàng. Moät hoâm khi Quang Toân röûa tay chôït thaáy baøn tay cuûa thò nöõ ñang röûa tay cho mình traéng ngaàn gôïi caûm, raát thích, baát giaùc naém laáy ve vuoát, hoân hít vaø buoâng lôøi khen ñeïp. Maáy hoâm sau, Lyù Hoaøng haäu sai ngöôøi daâng vua moät caùi hoäp noùi ñaây laø thöù vua raát yeâu thích neân tieän thieáp laáy ñeå daâng leân. Quang Toân nghe noùi caû möøng, voäi môû ra xem thì ra trong ñoù laø... ñoâi baøn tay cuûa thò nöõ hoâm noï vua khen ñeïp ñaõ bò chaët ra. Vua kinh haõi, saây xaåm caû maët maøy. 9. Minh trieàu Vaïn Traân Nhi: Khoâng ñöôïc aên thì ñaïp ñoå Vaïn Traân Nhi chính laø nguyeân maãu trong vuï aùn Ly mieâu traùo Thaùi töû ñöôïc noùi ñeán trong caùc phim veà Bao Coâng.
Vaïn Thò laø ngöôøi Thanh Chaâu, Sôn Ñoâng, ñöôïc tuyeån vaøo cung töø nhoû laøm cung nöõ. Lôùn leân, Vaïn Thò ñöôïc haàu haï Chu Kieán Thaâm, daàn daø hai ngöôøi naûy sinh tö tình. Naêm Thieân Thuaän thöù 8, Anh Toân baêng haø, Chu Kieán Thaâm leân ngoâi khi troøn 18 tuoåi, laáy hieäu laø Hieán Toân, luùc ñoù Vaïn Thò ñaõ 35 tuoåi. Tuy tuoåi taùc cheânh leäch nhöng hai ngöôøi vaãn leùn maây möa cuøng nhau. Vaïn Traân Nhi ñeïp moät caùch ñaày ñaën phoáp phaùp, coù caâu raèng “Thanh tuù töïa Trieäu Hôïp Ñöùc, ñaày ñaën nhö Döông Quyù Phi”, baø ta raát ñöôïc Hieán Toân suûng aùi. Nhöng sau khi Hieán Toân leân ngoâi thì hai vò Thaùi haäu ñaõ tuyeån choïn vaøo cung nhieàu myõ nöõ, trong ñoù phaûi keå ñeán Hoaøng haäu Ngoâ Thò, hai naøng phi Vöông Thò vaø Baùch Thò, khieán Vaïn Traân Nhi ñem loøng ghen gheùt, thuø haän. Ngoâ Hoaøng haäu thaáy Vaïn Traân Nhi khoâng coi ai ra gì, muoán trò cho moät traän. Moät hoâm khi Vaïn Traân Nhi vaøo gaëp, raát ngaïo maïn voâ leã, baø lieàn maéng. Vaïn Thò khoâng vöøa lieàn ñaùp traû noùi naêng choûng loûn. Böïc quaù, Hoaøng haäu vôù laáy chieác gaäy trong tay thaùi giaùm goõ cho maáy caùi. Vaïn Thò beøn tìm ñeán vua khoùc loùc toá khoå vaø bòa chuyeän noùi khích. Hieán Toân töùc giaän lieàn truyeàn chæ pheá boû Ngoâ Hoaøng haäu roài laäp Vöông Thò laøm haäu. Naêm Thaønh Hoaù thöù 2 (1466), Vaïn Thò sinh ñöôïc con trai, ñöôïc phong laøm Quyù phi, nhöng ít laâu sau thì ñöùa beù cheát yeåu, töø ñoù veà sau baø ta khoâng sinh ñöôïc nöõa. Vaïn Thò thöôøng ghen tuoâng ñeán möùc ñieân khuøng tröôùc vieäc nhöõng phi taàn, cung nöõ khaùc trong cung ñöôïc vua suûng aùi. Neáu phaùt hieän thaáy ai coù thai baø ta lieàn sai ngöôøi laáy côù chöõa beänh ñeå baét uoáng thuoác phaù thai, vaäy maø vua chaúng daùm laøm gì ngoaøi vieäc nhoû nheï phuû duï baø ta.
Moät laàn, Hieán Toân laâm haïnh moät cung phi hoï Kyû, ngöôøi naøy coù baàu. Vaïn Thò sai moät cung nöõ ñi doø xeùt, ngöôøi naøy baûn chaát löông thieän neân veà noùi doái laø khoâng coù mang. Sau ñoù Kyû Thò sinh haï moät beù trai, bieát caû hai meï con seõ laâm nguy neân khaån caàu vieân thaùi giaùm haõy boùp cheát ñöùa beù ñi. Thaùi giaùm thaáy baát nhaãn, beøn leùn ñöa vaøo nuoâi trong phoøng kín. Ngoâ Hoaøng haäu sau khi bò pheá cuõng thöôøng vaøo thaêm ñöùa beù. Baáy giôø Hieán Toân môùi coù moät con trai laø Taù Cöïc, chöa ñaày 2 tuoåi vöøa ñöôïc laäp laøm Thaùi töû ñaõ bò Vaïn Thò sai ngöôøi gieát cheát. Thaùi giaùm Tröông Maãn thöøa cô baåm baùo chuyeän mình ñaõ leùn nuoâi ñöôïc moät hoaøng töû. Vua caû möøng, cho ñoùn Kyû Thò vaø ñöùa beù vaøo cung. Vaïn Thò noåi ñieân, haïi cheát Kyû Thò. Tröông Maãn hoaûng sôï, cuõng phaûi nuoát vaøng töï töû. 10. Khaùch Thò: Ngöôøi ñaøn baø laøm loaïn trieàu Minh Khaùch Thò voán laø nhuõ maãu cuûa Minh Hy Toân, sau khi caâu keát vôùi thaùi giaùm Nguî Trung Kieân, baø ta baét ñaàu khoáng cheá caùc theá löïc trong trieàu vaø ra tay saùt haïi nhöõng ngöôøi phuï nöõ trong cung maø xöa nay baø ta khoâng öa. Minh Quang Toân tuyeån ñöôïc moät ngöôøi phi laø Trieäu Thò. Ngöôøi naøy coù chuùt xích mích vôùi Khaùch Thò, baø ta beøn giaû thaùnh chæ buoäc Trieäu Thò phaûi thaét coå töï vaãn. Duï Phi Tröông Thò noùi naêng coù ñieàu chaïm ñeán Khaùch Thò khieán baø ta nuoâi haän trong loøng, beøn kieám lôøi xuùc xieåm vôùi Hy Toân, noùi ñöùa beù do Duï Phi sinh ra khoâng phaûi coát nhuïc cuûa vua. Hy Toân tin lôøi, toáng giam Duï Phi vaøo laõnh cung. Khaùch Thò khoâng cho tieáp teá ñoà aên khieán baø phaûi uoáng nöôùc möa caàm hôi roài cheát ñoùi. Tröông Hoaøng haäu raát gheùt Khaùch Thò neân löïa lôøi khuyeân Hy Toân ñöøng nghe lôøi baø ta tröøng phaït ngöôøi ngay, nhöng oâng ta khoâng nghe. Khaùch Thò mua chuoäc ñöôïc moät cung nöõ trong cung Caøn Ninh ñeå ra tay haïi Hoaøng haäu. Khi ñoù Tröông Hoaøng haäu ñang coù mang, thöôøng moûi löng neân sai cung nöõ boùp löng. Cung nöõ ñaõ ra tay khieán baø bò saûy thai. Chæ vì dung tuùng cho Khaùch Thò laøm haïi nhöõng phuï nöõ trong cung maø Minh Hy Toân ñaõ chòu hoïa tuyeät töï. Kieán Thaâm leân ngoâi khi troøn 18 tuoåi, laáy hieäu laø Hieán Toân, luùc ñoù Vaïn Thò ñaõ 35 tuoåi. Tuy tuoåi taùc cheânh leäch nhöng hai ngöôøi vaãn leùn maây möa cuøng nhau. Vaïn Traân Nhi ñeïp moät caùch ñaày ñaën phoáp phaùp, coù caâu raèng “Thanh tuù töïa Trieäu Hôïp
Ñöùc, ñaày ñaën nhö Döông Quyù Phi”, baø ta raát ñöôïc Hieán Toân suûng aùi. Nhöng sau khi Hieán Toân leân ngoâi thì hai vò Thaùi haäu ñaõ tuyeån choïn vaøo cung nhieàu myõ nöõ, trong ñoù phaûi keå ñeán Hoaøng haäu Ngoâ Thò, hai naøng phi Vöông Thò vaø Baùch Thò, khieán Vaïn Traân Nhi ñem loøng ghen gheùt, thuø haän. Ngoâ Hoaøng haäu thaáy Vaïn Traân Nhi khoâng coi ai ra gì, muoán trò cho moät traän. Moät hoâm khi Vaïn Traân Nhi vaøo gaëp, raát ngaïo maïn voâ leã, baø lieàn maéng. Vaïn Thò khoâng vöøa lieàn ñaùp traû noùi naêng choûng loûn. Böïc quaù, Hoaøng haäu vôù laáy chieác gaäy trong tay thaùi giaùm goõ cho maáy caùi. Vaïn Thò beøn tìm ñeán vua khoùc loùc toá khoå vaø bòa chuyeän noùi khích. Hieán Toân töùc giaän lieàn truyeàn chæ pheá boû Ngoâ Hoaøng haäu roài laäp Vöông Thò laøm haäu.
Naêm Thaønh Hoaù thöù 2 (1466), Vaïn Thò sinh ñöôïc con trai, ñöôïc phong laøm Quyù phi, nhöng ít laâu sau thì ñöùa beù cheát yeåu, töø ñoù veà sau baø ta khoâng sinh ñöôïc nöõa. Vaïn Thò thöôøng ghen tuoâng ñeán möùc ñieân khuøng tröôùc vieäc nhöõng phi taàn, cung nöõ khaùc trong cung ñöôïc vua suûng aùi. Neáu phaùt hieän thaáy ai coù thai baø ta lieàn sai ngöôøi laáy côù chöõa beänh ñeå baét uoáng thuoác phaù thai, vaäy maø vua chaúng daùm laøm gì ngoaøi vieäc nhoû nheï phuû duï baø ta. Moät laàn, Hieán Toân laâm haïnh moät cung phi hoï Kyû, ngöôøi naøy coù baàu. Vaïn Thò sai moät cung nöõ ñi doø xeùt, ngöôøi naøy baûn chaát löông thieän neân veà noùi doái laø khoâng coù mang. Sau ñoù Kyû Thò sinh haï moät beù trai, bieát caû hai meï con seõ laâm nguy neân khaån caàu vieân thaùi giaùm haõy boùp cheát ñöùa
beù ñi. Thaùi giaùm thaáy baát nhaãn, beøn leùn ñöa vaøo nuoâi trong phoøng kín. Ngoâ Hoaøng haäu sau khi bò pheá cuõng thöôøng vaøo thaêm ñöùa beù. Baáy giôø Hieán Toân môùi coù moät con trai laø Taù Cöïc, chöa ñaày 2 tuoåi vöøa ñöôïc laäp laøm Thaùi töû ñaõ bò Vaïn Thò sai ngöôøi gieát cheát. Tröôùc noãi ñau maát con, vua voâ cuøng saàu naõo. Moät hoâm, vua soi göông vaø than thôû mình tuoåi ñaõ cao maø khoâng coù con trai noái doõi. Thaùi giaùm Tröông Maãn thöøa cô baåm baùo chuyeän mình ñaõ leùn nuoâi ñöôïc moät hoaøng töû. Vua caû möøng, cho ñoùn Kyû Thò vaø ñöùa beù vaøo cung. Vaïn Thò noåi ñieân, haïi cheát Kyû Thò. Tröông Maãn hoaûng sôï, cuõng phaûi nuoát vaøng töï töû. 10. Khaùch Thò: Ngöôøi ñaøn baø laøm loaïn trieàu Minh Khaùch Thò voán laø nhuõ maãu cuûa Minh Hy Toân, sau khi caâu keát vôùi thaùi giaùm Nguî Trung Kieân, baø ta baét ñaàu khoáng cheá caùc theá löïc trong trieàu vaø ra tay saùt haïi nhöõng ngöôøi phuï nöõ trong cung maø xöa nay baø ta khoâng öa. Minh Quang Toân tuyeån ñöôïc moät ngöôøi phi laø Trieäu Thò. Ngöôøi naøy coù chuùt xích mích vôùi Khaùch Thò, baø ta beøn giaû thaùnh chæ buoäc Trieäu Thò phaûi thaét coå töï vaãn. Duï Phi Tröông Thò noùi naêng coù ñieàu chaïm ñeán Khaùch Thò khieán baø ta nuoâi haän trong loøng, beøn kieám lôøi xuùc xieåm vôùi Hy Toân, noùi ñöùa beù do Duï Phi sinh ra khoâng phaûi coát nhuïc cuûa vua. Hy Toân tin lôøi, toáng giam Duï Phi vaøo laõnh cung. Khaùch Thò khoâng cho tieáp teá ñoà aên khieán baø phaûi uoáng nöôùc möa caàm hôi roài cheát ñoùi. Tröông Hoaøng haäu raát gheùt Khaùch Thò neân löïa lôøi khuyeân Hy Toân ñöøng nghe lôøi baø ta tröøng phaït ngöôøi ngay, nhöng oâng ta khoâng nghe. Khaùch Thò mua chuoäc ñöôïc moät cung nöõ trong cung Caøn Ninh ñeå ra tay haïi Hoaøng haäu. Khi ñoù Tröông Hoaøng haäu ñang coù mang, thöôøng moûi löng neân sai cung nöõ boùp löng. Cung nöõ ñaõ ra tay khieán baø bò saûy thai. Chæ vì dung tuùng cho Khaùch Thò laøm haïi nhöõng phuï nöõ trong cung maø Minh Hy Toân ñaõ chòu hoïa tuyeät töï.[] Beân kia vaùch ngaên toilet coù gioïng nöõ hoûi “anh ôû beân ñoù sao roài?” Coù tieáng lòch söï ñaùp laïi: “toâi khoâng sao, coøn coâ?” Coâ gaùi traû lôøi; “em vaãn khoûe, anh ñang laøm gì beân ñaáy ñaáy”, “toâi ñang ñi veä sinh, coøn coâ... laøm gì”, boãng coâ gaùi la leân: “thoâi em cuùp maùy nha, coù thaèng ñieân naøo ôû phoøng beân cöù xía vaøo phone cuûa mình”
53
T
haønh phoá Ñaøi Baéc, thuû phuû cuûa Ñaøi Loan seõ taëng vaøng mieáng cho baát cöù ai giao noäp nhöõng tuùi phaân choù trong noã löïc baûo veä moâi tröôøng. Baét ñaàu töø ngaøy 1/8 , chuû nhaân cuûa nhöõng chuù cuùn cöng vaø thaäm chí baát keå nhöõng coâng daân naøo khaùc ôû thaønh phoá Ñaøi Baéc, thaønh phoá lôùn nhaát vaø cuõng laø thuû phuû cuûa Ñaøi Loan seõ coù cô hoäi nhaän ñöôïc nhöõng thoûi vaøng giaù trò neáu giao noäp nhöõng tuùi phaân choù do hoï thu gom nhaèm laøm saïch moâi tröôøng. Theo caùc quan chöùc thaønh phoá, hoï seõ trao caùc phieáu ruùt thaêm may maén cho nhöõng ngöôøi giao noäp caùc tuùi ñöïng phaân choù. Soá löôïng phieáu ruùt thaêm may maén khoâng haïn cheá vaø ngöôøi chieán thaéng seõ ñöôïc chính quyeàn thaønh phoá coâng boá vaøo thaùng 10 tôùi. “Chuùng toâi hy voïng raèng chöông trình naøy seõ thu huùt söï tham gia ñoâng ñaûo cuûa ngöôøi daân, ñaëc bieät laø khi giaù vaøng ñang taêng leân choùng maët trong thôøi ñieåm hieän nay”, Chen Chao-ming, moät quan chöùc thuoäc Phoøng baûo veä moâi tröôøng thoâng baùo. Thaønh phoá seõ cung caáp mieãn phí cho ngöôøi daân caùc tuùi ñöïng phaân choù. Beân caïnh ñoù, chính quyeàn cuõng ñaåy maïnh thöïc hieän caùc giaûi phaùp quen thuoäc nhaèm thoaùt khoûi söï aùm aûnh do nhöõng chuù cuùn cho gaây neân cho ñöôøng phoá vaø nhöõng khu vöïc coâng coäng ôû ñaây.
Chuû nhaân cuûa nhöõng chuù cuùn ôû thaønh phoá Ñaøi Baéc, Ñaøi Loan seõ coù cô hoäi nhaän ñöôïc nhöõng thoûi vaøng mieáng giaù trò neáu giao noäp caùc tuùi ñöïng phaân choù.
Do ñoù, phieáu ruùt thaêm may maén cuõng seõ ñöôïc trao cho nhöõng ai chuïp ñöôïc nhöõng böùc aûnh toá caùo chuû nhaân cuûa caùc chuù cuùn cöng khoâng chòu doïn saïch baõi chieán tröôøng cuûa caùc chuù ñoàng thôøi maïnh vieäc tuaàn tra caùc khu vöïc maø nhöõng chuù cuùn hay lui tôùi. Chính quyeàn thaønh phoá Ñaøi Baéc cuõng hy voïng raèng chöông trình laàn naøy seõ thu veà keát quaû toát hôn chieán dòch cuûa thaønh phoá Ñaøi Trung naêm 2009 khi thaønh phoá naøy quyeát ñònh thöôûng caùc phieáu mua haøng trò giaù 100 USD cho moãi kg phaân choù thu gom ñöôïc. Chieán dòch naøy nhaän ñöôïc nhieàu lôøi chæ trích vaø cheá gieãu hôn laø söï hôïp taùc cuûa ngöôøi daân. Keû gieát möôùn phaûi loøng naïn nhaân, döïng hieän tröôøng giaû Moät tay gieát möôùn ñaõ laøm giaû caùi cheát cuûa naïn nhaân sau khi 54 say naéng chính muïc tieâu cuûa mình. Carlos Roberto de Jesus tôùi töø Brazil ñaõ ñöôïc traû 345 baûng ñeå gieát cheát Iranildes Aguiar Araujo. Jesus ñaõ kí hôïp ñoàng vôùi baø noäi trôï Maria Nilza Simoes ngöôøi cho raèng Iranildes ñang coù quan heä tình caûm vôùi choàng baø.
54
Nhöng khi tieáp xuùc vôùi naïn nhaân, tay gieát thueâ naøy ñaõ khoâng theå ra tay haønh ñoäng vaø thuù nhaän aâm möu vôùi muïc tieâu cuûa mình. Tieáp ñoù, haén ñaõ söû duïng moät ít nöôùc soát caø chua ñoå leân ngöôøi naïn nhaân ñeå troâng gioáng maùu. Caû hai ñaõ laäp keá hoaïch ñaùnh löøa Simoes ñeå baø ta tin raèng Jesus ñaõ ra tay. Sau khi ñoå 2 chai nöôùc soát leân aùo Araujo, Jesua keïp moät con dao vaøo naùch naïn nhaân, daùn mieäng coâ laïi, troùi tay vaø ñeå Araujo naèm nhö theå ñaõ cheát. Jesus chuïp laïi caûnh ñoù vaø göûi cho baø Simoes. Nhöng keá hoaïch ñaõ bò baïi loä 3 ngaøy sau khi baø Simoes nhìn thaáy keû aùm saùt maø baø ñaõ thueâ ñang hoân tình ñòch cuûa mình. Baø Simoes ñaõ tôùi gaëp caûnh saùt phaøn naøn veà vieäc Jesus ñaõ ñaùnh caép 1000 USD cuûa baø. Caùc thaùm töû ñaõ raát ngaïc nhieân khi nghe toaøn boä caâu chuyeän. Vuï vieäc ñöôïc cho laø ñaõ dieãn ra vaøo thaùng 7 naêm ngoaùi ôû thò traán Pidonbacu, bang Bahia, phía ñoâng Brazil. Caûnh saùt tröôûng Marconi Lima chia seû: “Trong 8 naêm haønh ngheà, toâi chöa töøng nghe thaáy moät vuï vieäc naøo gioáng nhö vaäy”.
Tung aûnh noùng tìm ñaïi gia thueâ bao C
ô gái Bành Xuân Bình đã quyết định đăng ‘ảnh nóng’ của mình để tìm người nuôi dưỡng. Hiện tại thì Bành Xuân Bình vẫn chưa tìm được người “nuôi dưỡng”
nhưng hình ảnh khỏa thân và tự sự gây sốc của cô đã ngập tràn trên những trang tin tức và báo mạng Trung Quốc. Bành Xuân Bình (Vân Nam, Trung Quốc) trước đây đã từng nổi tiếng
Trái với mong muốn của Bành Xuân Bình, nhiều độc giả tỏ ra phản cảm với hành động và tuyên ngôn của cô, nhiều người còn thẳng thừng nhận xét đây chẳng khác nào là hành động “bán thân” với ngôn ngữ “khơi gợi sắc tình”. Nhiều độc giả còn châm biếm: “Thà đừng tung hê lên có khi lại tìm được người nuôi thân, giờ thì hot quá, không biết có người đàn ông nào cảm thấy an toàn khi bỏ tiền ra nuôi cô gái táo bạo này không”. Trước áp lực của “búa rìu dư luận”, Bành Xuân Bình cũng không ngần ngại phản bác lại: “Tôi thừa nhận mình không phải là cô gái thuần khiết, bản thân tôi đã từng trải qua rất nhiều nỗi bất hạnh, trong thế giới mạng vì tự trưng ảnh cộng thêm cả sự chấp nhận phô bày khỏa thân, giờ thì cô càng nổi tiếng thân thể, biến bản thân trở thành đồ hơn khi có biệt danh mới “lõa nữ tung chơi phơi bày trước mặt mọi người, ảnh khỏa thân làm gái bao”. Dưới đây là những lời “tự sự” đi kèm theo những bức ảnh khỏa thân của Bành Xuân Bình: “Chào mọi người! Tôi chính là người nổi tiếng trên mạng: lõa nữ Vân Nam Bành Xuân Bình, tin rằng mọi người đều biết tôi. Tôi cao 1m62, nặng 49 kg, năm nay 21 tuổi, hoạt bát vui vẻ, phóng khoáng, hiện đại cởi mở, nho nhã đoan trang. Ba tôi mất rồi, hạnh phúc của mẹ ba đã vĩnh viễn không trao được, điều tôi có thể làm là lau khô nước mắt tiếp tục hướng tới tương lai. Trời đã dần dần lạnh rồi, bản thân trôi dạt tha hương, không có nhà để trở về, chỉ biết quẩn để mọi người thưởng thức miễn phí quanh trong giá rét, thất thểu trong cơ thể và vết thương của tôi. gió tuyết. Tuy thời tiết lạnh giá như Cuộc sống của tôi là một sân khấu, vậy, nhưng trái tim tôi lại nhiệt tình còn tôi là diễn viên trên sân khấu, mọi phóng khoáng! người lại là khán giả ngồi phía dưới! Tôi là lõa nữ Vân Nam, nhưng tôi Những gì mà mọi người nhìn thấy cũng là con người, không phải là chính là nghệ thuật mà tôi biểu diễn, sắt thép, mà là một người đang còn những gì mọi người thưởng thức cũng sống! Tôi thật sự rất lạnh, rất lạnh! chỉ là vẻ ngoài của một người đàn bà Tôi muốn một cuộc sống phấn khích, mua vui cho mọi người. Mọi người muốn được thoải mái vui vẻ! không thể biết được phía sau cô ấy rút Hôm nay mong mọi người hãy vứt cuộc có bao nhiêu máu, nước mắt và bỏ thế tục để đọc tin tức về mong sự đau lòng!” muốn được “nuôi dưỡng” của tôi: “Tôi hy vọng mọi người có thể ủng Yêu cầu của tôi vốn không cao, tôi hộ tôi, cổ vũ cho tôi! Tôi không hy chỉ hy vọng anh ấy là một người đàn vọng mọi người nghĩ sai hay chửi bới ông kiện tráng, khỏe mạnh, chỉ cần tôi. Bởi vì các bạn không phải là giun anh ấy cho tôi một căn phòng ấm áp, đũa trong bụng tôi, suy nghĩ của tôi, cho một chiếc ti vi, một không gian trải nghiệm của tôi, cảm xúc của tôi, viết lách để tôi viết lại những bất các bạn đều không thể thấu hiểu, đừng hạnh mà gia đình mình gặp phải, viết dùng ánh mắt của các bạn để đánh giá lại câu chuyện của tôi, cuộc đời tôi. tôi, được không?” Ngoài ra mỗi tháng cho tôi 10.000 tệ Hiện tại thì Bành Xuân Bình vẫn để trang trải cuộc sống. chưa tìm được người “nuôi dưỡng” Tuy không có thân hình của người nhưng hình ảnh khỏa thân và tự mẫu hay khuôn mặt “tiên nữ” nhưng sự gây sốc của cô đã ngập tràn trên tôi tuyệt đối tự tin khiến bạn đích thân những trang tin tức và báo mạng cảm nhận được các chiêu kích thích Trung Quốc. và cuồng bạo!”
Moät anh chaøng ñi laøm treã böôùc vaøo vaên phoøng vôùi hai maét thaâm tím. Anh ta xin loãi vì tôùi muoän roài veà choã laøm vieäc. - Chuyeän gì xaûy ra vôùi caäu vaäy? - Ñoàng nghieäp cuûa anh ta hoûi. - AØ, chieàu qua tôù ñi xem ñaù boùng. Ñang giöõa hieäp, moïi ngöôøi ñöùng daäy. Tôù thaáy coâ gaùi ñöùng tröôùc tôù maëc caùi jean treã caïp thoøi heát nöûa caùi moâng ra ngoaøi. Theá laø, tôù quyeát ñònh toû ra mình laø ngöôøi ñaøn oâng haøo hoa baèng caùch naém löng quaàn coâ naøng keùo leân ñeå che bôùt phaàn moâng bò loä ra cho coâ aáy. Vaø khi tôù tôù vöøa keùo moâng quaàn coâ naøng leân xong, coâ ta quay laïi vaø thoi moät phaùt taän löïc vaøo maét tôù. - Tôù hieåu roài! - Anh ñoàng nghieäp noùi - Nhöng laøm sao caäu laïi bò tím baàm caû con maét coøn laïi kia? - Laø vì, khi tôù thaáy coâ ta coù veû khoâng muoán keùo leân, neân tôù lieàn keùo noù xuoáng laïi nhö cuõ... Vaäy laø naøng dzôùt luoân con maét thöù hai.
Trong giờ học môn tâm lý cô giáo nói: “Các em chú ý, hãy nhìn cô và nói xem thích cái gì trên người cô thì cô sẽ cho biết, lớn lên các em sẽ làm gì” Cô bé tên Tâm nói: “ Thưa cô, em thích mái tóc của cô”. “Ôi, Tâm lớn lên em sẽ trở thành thợ làm đầu nổi tiếng”. Cậu bé Hải: “Thưa cô, đôi mắt của cô rất đẹp”. “Cám ơn Hải, lớn lên em sẽ trở thành bác sỹ nhãn khoa”. Quay qua em khác cô giáo tiếp: “Còn Hùng nói gì đi chứ, đừng xịu mặt như vậy em thích cái gì trên người cô?”. - Thưa cô, em còn biết nói gì nữa bây giờ? Em đã biết phận mình, nói ra em thích cái gì trên người cô thì tương lai em cũng sẽ chỉ là công nhân vắt sữa bò ở trại mà thôi.;.
55
G
ioáng nhö bao thaân phaän phu phen khaùc, toâi (phoùng vieân trong nöôùc) vaùc baloâ goùi gheùm vaøi boä ñoà ñi laøm phu vaøng. Döôùi caùi naéng oi noàng moät ngaøy ñaàu thaùng 8, con ñöôøng vaøo baõi vaøng moãi luùc moät saâu huùt vôùi nuùi non cheo leo truøng ñieäp. Nhieàu naêm qua lieân tuïc xaûy ra vuï saäp haàm vaøng laøm haøng traêm ngöôøi thieät maïng. Tröôùc ngaøy vaøo baõi vaøng toâi ñöôïc moät “ñaïi ca” teân Ñoâ ôû thò traán Khaâm Ñöùc (huyeän Phöôùc Sôn, Quaûng Nam) caûnh baùo: “Maøy ñöøng töôûng bôû, phaûi coù ngöôøi quen bieát giôùi thieäu may ra coøn coù ngaøy veà ñaát meï, cöù lôù ngôù baõi naøo cuõng ñaâm ñaàu voâ khoâng chöøng noù ñaøy maát xaùc giöõa röøng khoâng ai bieát”. Ba ngaøy sau toâi ñöôïc giôùi thieäu vaøo laøm vieäc taïi moät baõi vaøng ôû Phöôùc Chaùnh (Phöôùc Sôn, Quaûng Nam) cuûa chuû cai bieät danh Khaùnh “beùo” quaûn lyù. Baõi vaøng nôi toâi laøm vieäc naèm cheo leo giöõa löng chöøng nuùi cao. Khe suoái nöôùc ñaõ ngaû maøu vaøng ñuïc, ñaëc seät. Töø döôùi chaân nuùi nhìn leân chæ nghe aâm thanh töø nhöõng coã maùy noå keâu kinh ñoäng caû khu röøng. Ñaët chaân leân laùn, tröôùc maét toâi laø haøng chuïc thanh nieân trai traùng huøng huïc khuaân ñaù, ñaäp ñaù vaø xay ñaù. Laâu laâu tieáng chöûi theà sa saû voïng ra khoûi mieäng haàm: “ÑM. laøm ñi, ngoài ñöø nhö choù cheát vaäy”, “Maøy muoán aên ñaù thay côm haû thaèng kia?”. Sau moãi tieáng chöûi caùc phu vaøng laïi goàng mình, caêng söùc laøm vieäc, hoï chæ daùm lieác maét nhìn toâi aùi ngaïi. “Lính môùi haû maøy?” - moät phu vaøng gioïng mieàn Trung ñaäp ñaù caïnh chieác maùy xay haát haøm hoûi. Toâi lí nhí traû lôøi “Daï, em môùi voâ”. Röôùn söùc ñaäp vôõ noát khoái ñaù to ñuøng, anh ta buoâng lôøi xanh rôøn: “Laï chi moâ, möôøi ñöùa voâ thì chín ñöùa xin veà vì khoâng chòu noåi coâng vieäc naëng nhoïc, nhìn maøy xanh xao oám yeáu, cuøng laém vaøi ngaøy laø guïc”. Toâi aäm öø xaùch tuùi böôùc nhanh vaøo laùn gaëp chuû cai ngoài treân phaûn goã vôùi moät vaøi “coäng söï” ñang ghi cheùp soå saùch. Ngöôùc maét nhìn toâi moät löôït chuû cai gaèn gioïng hoûi: “Maøy ñaõ töøng laøm baõi naøo chöa?”. Toâi noùi thaät laø laàn ñaàu tieân ñi laøm vaøng, tröôùc nay chæ quen laøm ruoäng. Chuû cai Khaùnh “beùo” gaït tay noùi: “Khoâng sao, maáy thaèng voâ ñaây cuõng laøm ruoäng nhö maøy nhöng laøm rieát quen heát”. Toâi ñöôïc chuû cai giao keøo ngaén goïn veà löông vaø giôø giaác laøm vieäc: “Coù hai ca laøm vieäc cho maøy löïa
56
G
iöõa röøng thieâng nöôùc ñoäc, coù nhöõng con ngöôøi quaêng thaân mình döôùi haàm saâu, lao ñoäng nhö nhöõng noâ leä ñeå ñoåi laáy ñoàng tieàn coâng reû maït. Hoï laø nhöõng phu vaøng thôøi hieän ñaïi. Choïn ngheà naøy nhö moät keá möu sinh, nhieàu ngöôøi chöa kòp caàm laáy ñoàng tieàn ñaõ boû mình nhö moät keû voâ danh trong ñaát buøn haàm moû...
choïn laø ca ngaøy vaø ca ñeâm. Ca ngaøy baét ñaàu töø 6g-17g30. Ca ñeâm laøm töø 18g30-6g saùng hoâm sau (nghæ giöõa buoåi tröa vaø toái moät tieáng röôõi - PV). Löông 2,5 trieäu ñoàng/thaùng bao aên ôû. Laøm ñuû ba thaùng tao seõ traû ñuû tieàn”. Toâi nhaåm tính theá laø moät ngaøy phu vaøng chuùng toâi chæ nhaän ñöôïc khoaûn tieàn coâng 83.000 ñoàng cho hôn 10 tieáng laøm vieäc huøng huïc döôùi haàm saâu nguy hieåm. Döôùi ñaùy saâu Giöõa löng chöøng vaùch nuùi moät cöûa haàm hình baùn nguyeät ñöôïc khoeùt saâu nhö ñòa ñaïo. Ñöôøng haàm cao 1,5m, roäng 80cm. Phía treân vaø hai beân ñöôïc ñoùng coïc thöng goã ñeå traùnh ñaát ñaù suït luùn bít kín ñöôøng haàm. Toâi laïnh ngöôøi khi vaøo saâu phía trong ñöôøng haàm 30m laø haøng chuïc nhaùnh haàm lôùn nhoû ñöôïc ñuïc khoeùt töù tung. Khoeùt leân, khoeùt xuoáng, khoeùt ngang, khoeùt doïc... ñuû caû. Coù choã noå mìn mieång ñaù coøn maéc laïi treo lô löûng treân ñaàu. Moät soá choã laâu ngaøy ñaù saäp ñöôïc choáng hôø vaøi coïc goã to baèng naém chaân vôùi daêm taám vaùn ñeà phoøng saäp tieáp. Coâng vieäc ôû baõi vaøng ñöôïc vaän haønh nhö caùi maùy, töø khaâu noå mìn, khoan ñaù, khuaân ñaù ra khoûi haàm, ñaäp ñaù, xay ñaù vaø cuoái cuøng laø ñaõi. Phu vaøng phaûi laøm taát caû caùc khaâu tröø ñaõi vaøng laø khaâu nheï nhaøng nhaát do chuû cai tröïc tieáp laøm. Nhaän chieác xe ñaåy töø baõi ñaù maø nhoùm laøm ca ñeâm ñeå laïi, toâi khom ngöôøi lao xe vaøo ñöôøng haàm saâu hun huùt chæ coù vaøi boùng ñeøn ñieän saùng lôø nhôø. Lao xe vaøo gaàn cuoái ñöôøng haàm ñeå reõ sang choã boác ñaù thì “boáp” - ñaàu toâi bò ñaäp maïnh vaøo thanh goã chaén ngang ñöôøng haàm. Ñöùng ñôïi xe toâi vaøo boác ñaù, Huyønh nhe raêng cöôøi kheø kheø: “Beå ñaàu chöa oâng anh? Cuùi thaáp xuoáng nöõa khoâng thì ñaàu “thaêm” goã daøi daøi”. Toâi nhaên maët, xuyùt xoa veát thöông thì maét cay xeø, muõi nhö cöùng laïi khi moät muøi haéc cöïc ñoä töø trong haàm thoác ra. Toâi lau voäi nöôùc maét, nöôùc muõi tính chaïy ra ñeå thôû thì phu vaøng teân Ñoäi ñaäp vai baûo: “Khí mìn noå töø toái hoâm qua chöa bay heát ñaáy. Raùng chòu ñi chöù ngaøy naøo chaû phaûi ngöûi. Böõa ni coøn ñôõ, coù böõa oáng thoâng hôi khoâng hoaït ñoäng muoán ngaát xæu luoân”. Ñoäi keå tuaàn tröôùc ñang ñöùng khuaân ñaù thì ñaàu choaùng vaùng, buoàn noân, may coøn kòp chaïy ra ngoaøi ñeå thôû... Trong haàm saâu toå saùu ngöôøi chuùng toâi chia laøm hai nhoùm. Toâi cuøng ba phu vaøng khaùc laø baùc Ñöùc, Ñoäi, Huyønh ôû haàm döôùi ñaûm nhieäm vieäc xuùc ñaù,
ñaåy ñaù vaø ñaäp ñaù cho toå phía ngoaøi haàm xay. Nhoùm hai ngöôøi coøn laïi laø Tuaán vaø Bình ñaûm nhieäm vieäc leo leân haàm phía treân khoan ñaù, ñaåy ñaù xuoáng. ÔÛ döôùi ngoù leân Tuaán vaø Bình ñaàu traàn chaân ñaát, moà hoâi nheã nhaïi ñang coá aùp ngöôøi ñeø maùy khoan vaøo vaùch ñaù söøng söõng. Trong haàm saâu tieáng maùy khoan keâu roáng leân, giaõy ñaønh ñaïch vaøo taûng ñaù cöùng. Boãng “raït, raït”, moät khoái ñaù töø haàm treân baát ngôø saäp xuoáng ngay choã nhoùm chuùng toâi ñang hì huïc khuaân ñaù, baùc Ñöùc xoâ caû ñaùm, heùt lôùn: “Ñaù saäp bay ôi! Chaïy mau!”. Thoaùt ra khoûi haàm maët ai cuõng taùi meùt vì sôï. Baùc Ñöùc chaïy sau bò moät khoái ñaù nhoû rôùt vaøo löng, goùt chaân traày xöôùc. ÔÛ phía ngoaøi nhoùm xay ñaù khaån tröông beâ nhöõng taûng ñaù lôùn vöùt vaøo maùy xay. Buïi mòt muø, mieång ñaù saéc nhoïn bay veøo veøo tröôùc maët. Trong haàm saâu laïnh nhöng aùo cuûa toâi öôùt daàm deà dính saùt vaøo da thòt, traùn luùc naøo cuõng toaùt moà hoâi hoät vì sôï. Ñoäi chaâm ñieáu thuoác rít moät hôi thaät saâu roài chuyeån cho toâi baûo: “Laøm khoùi ñi!”. Toâi giaät ñieáu thuoác laám lem ñaát pha laãn moà hoâi rít lieân tuïc. Ñoäi noùi tieáp: “Ñaõ chui ñaàu voâ ñaây roài, cöù may thì trôøi cho soáng, tôùi soá thì...”. Boû löûng caâu noùi, Ñoäi giuïc toâi ñaåy xe ñaù cao ngaát ra ngoaøi sôï vaøo laâu chuû cai chöûi. Vaét söùc giöõa röøng Vöøa loùp ngoùp boø leân khoûi mieäng haàm thì Bình vaø baùc Ñöùc bò chuû cai baûo quay xuoáng döôùi haàm ñeå noå mìn phaù ñaù cho nhoùm laøm ca ñeâm. Caàm treân tay naêm thoûi mìn to baèng naém tay, daøi 20cm ñi xuoáng haàm vaø 10 phuùt sau hoï lao ra, kích ñieän. UØm! UØm! UØm!... Caû khoái nuùi rung chuyeån nhö moät traän ñoäng ñaát. Phía treân quaû nuùi moät coät khoùi traéng xoùa boác leân muøi kheùt leït. Söùc phu vaøng So vôùi moät soá baõi vaøng ôû Phöôùc Hieäp noåi tieáng thì baõi vaøng ôû Phöôùc Chaùnh (Quaûng Nam) laø ñòa ñieåm môùi ñöôïc khai thaùc. Theo giôùi phu vaøng, saép tôùi ñaây seõ laø “mieàn ñaát höùa” cho nhieàu chuû cai ñöa quaân vaøo khai thaùc. Taïi baõi vaøng nôi toâi laøm laø ñòa baøn cuûa boán chuû cai coù maùu maët laø anh em oâng Möôøi, oâng Chín ngöôøi Thaùi Nguyeân, oâng Haø ngöôøi Quaûng Nam vaø Khaùnh “beùo” ngöôøi Ngheä An. Boán chuû cai phaân chia raïch roøi laõnh ñòa khai thaùc vaø hôïp taùc laøm aên theo kieåu aên chia phaàn traêm soá vaøng thu ñöôïc. Nhöõng khu laùn traïi phuû baït ñöôïc döïng kieân coá phuïc vuï vieäc ñaøo ñaõi vaøng naèm len loûi döôùi nhöõng
taùn röøng raäm. Haøng chuïc coã maùy noå hieän ñaïi taäp keát hoaït ñoäng 24/24 caøy naùt khu röøng. Döôùi nhöõng haàm saâu haøng chuïc meùt luùc naøo cuõng coù treân 20 phu vaøng laøm vieäc suoát ngaøy ñeâm. Vaø nhö moät quy luaät, ñeå vaét
söùc thì chuû cai coù moät soá “lính ruoät” thaân caän, thöôøng xuyeân giaùm saùt gaét gao tieán ñoä coâng vieäc. Trong haàm moät khoái ñaù cao ngaát ñaõ ñoå saäp, coù khoái to baèng caùi baøn buoäc phu vaøng chuùng toâi phaûi duøng buùa taï ñaäp thaønh nhöõng hoøn ñaù nhoû ñeå deã vaän chuyeån. “Ñöøng töôûng laøm ca ñeâm deã laån traùnh coâng vieäc. Chuû cai baét laøm aùc hôn, quaûn kyõ hôn caû ban ngaøy. Thaèng naøo troán chuû cai baït tai, ñaù ñít thaèng ñoù” - Ñoäi nhaéc nhôû. Giôø laøm vieäc ca ñeâm keùo daøi töø 18g30 ñeán 6g saùng hoâm sau laø khoaûng thôøi gian maø caùc phu vaøng sôï nhaát vì bò “haønh xaùc” khuûng khieáp nhaát. Toái. Luøa voäi mieáng côm vaøo buïng, uoáng mieáng nöôùc caùc phu vaøng trong boä daïng ngaùi nguû lao vaøo haàm laøm vieäc. Trong haàm saâu ban ngaøy toái om, ñeâm ñeán chæ nhìn thaáy nhöõng boùng ngöôøi vaät loän vôùi ñaù vaø ñaù. Ñöùng khuaân ñaù vaøo xe, ban ñaàu toâi thaáy Quaân laøm huøng huïc, caøng veà khuya cöù ñöø daàn. Luùc ngoài nghæ tay chôùp nhoaùng döôùi moûm ñaù haøm eách Quaân than: “Moät thaùng môùi ñöôïc ñoåi ca moät laàn, laøm toái nguû ngaøy neân chaúng thaèng naøo chôïp maét noåi...”. Phía trong Quaân, moät phu vaøng khaùc tranh thuû luùc chuû cai ra ngoaøi ngoài guïc nguû, trong tay coøn oâm nguyeân hoøn ñaù lôùn. “Noù sôï chuû cai vaøo vôù ñaù khoâng kòp, oâm ñaù saün chæ vieäc ñöùng daäy laø xong” - Quaân giaûi thích. Trong haàm saâu, giöõa ñeâm khuya laïnh boãng: “AÙ! Tao bò ñaù caét vaøo chaân roài, ñau
quaù!” - beâ ñaù ôû taàng haàm phía treân, Bình keâu reù leân veû ñau ñôùn. Ngoài xuyùt xoa veát thöông thì chuû cai töø ñaâu xuaát hieän chöûi sa saû vaøo maët: “Ngu cho maøy cheát, lieäu hoàn daäy maø laøm khoâng cheát vôùi tao”. Caøng veà saùng, göông maët cuûa caùc phu vaøng laøm ca ñeâm caøng baïc theách, tieàu tuïy. Maét truõng saâu, thaâm quaàng vì maát nguû. Ngaùp moät hôi thaät daøi, Quaân röôùn heát söùc ñaåy chieác xe chôû ñaù cao ngaát cuoái cuøng ra khoûi ñöôøng haàm saâu huùt. Daùng gaày lieâu xieâu. Trong nhöõng ñeâm ôû laïi baõi vaøng toâi khoâng sao chôïp maét noåi bôûi hình aûnh nhöõng phu vaøng ñang chui ruùc taän döôùi haàm saâu, bôûi tieáng chaùt chuùa töø coã maùy noå voâ tri cöù oang oang xeù toaïc maøn ñeâm. Toâi nghe böôùc chaân cuûa ñoàng nghieäp chaïy hoàng hoäc vaøo baøn tu nöôùc öøng öïc. Nghe tieáng thôû daøi cuûa baùc Ñöùc. Roài buoàn nguû chöa kòp ñaët löng leân chieác phaûn goã ñaõ bò chuû cai loâi coå xuoáng haàm. OÂng Ñöùc, queâ Quaûng Trò, noùi chua chaùt: “Thaèng Khaùnh “beùo” vaét söùc lính khieáp laém! Hoâm meät quaù khoâng coøn söùc ñeå maàn nöõa vöøa môû mieäng xin noù nghæ moät buoåi maø noù trôïn maét chöûi nhö taùt nöôùc: “Khoâng nghæ ngôi gì heát. Muoán nghæ thì ra khoûi baõi nghæ luoân cho khuaát maét tao”. Töùc nhöng nghó buïng coøn maáy thaùng tieàn coâng chöa nhaän neân oâng caén raêng maø laøm”. Boân ba laøm phaän phu phen hôn möôøi naêm khaép caùc baõi vaøng töø Ñaék Noâng tôùi Quaûng Nam, oâng Ñöùc baûo ñau ñôùn, tuûi nhuïc neám ñuû caû, nhieàu laàn tính nghæ nhöng cuoái cuøng laïi phaûi lao vaøo baõi vaøng kieám tieàn nuoâi con aên hoïc. Gioáng nhö caùc phu vaøng khaùc, “boá Ñöùc” cuõng ít noùi, ít cöôøi maø chæ bieát laàm luõi laøm vaø laøm. Moät laàn ngoài nghe oâng troø chuyeän maø loøng toâi nhö quaën thaét: “Coøn chuùt söùc giaø baùn noát kieám tieàn cho con aên hoïc ñeå ñôøi noù khoâng phaûi khoå, nhuïc nhö ba noù con aï”. Trong caâu chuyeän keå veà gia ñình moãi khi nhaéc tôùi ngöôøi con uùt khuoân maët oâng laïi raïng ngôøi veû haõnh dieän: “Noù ñang hoïc cao ñaúng ôû Saøi Goøn ñaáy chaùu, noù ngoan vaø hoïc gioûi nhaát nhaø”. Mieáng aên Maâm côm chieàu ñöôïc doïn ra ñuùng luùc coâng vieäc trong ngaøy cuûa caùc phu vaøng hoaøn taát. Toâi thaû phòch chieác xe vaøo baõi ñaù cao ngaát, löõng thöõng böôùc leân laùn. Phuûi tay qua loa toâi ngoài vaøo maâm côm tröôùc maët. Treân baøn aên laø hai chieác ñóa ñöïng hai mieáng caù bieån caét moûng leùt kho ñoän vôùi thòt môõ. Moät thau nhoû ñöïng canh vaø hai chaäu côm. Sau moät ngaøy
57
vaét söùc döôùi haàm saâu, caùc phu vaøng ai naáy lao vaøo baøn aên. Thòt kho maën, canh loõng boõng... Ngöôøi ngoài caïnh nhaùy maét vôùi toâi: “AÊn ñi maø laøm, guïc cheát ñaây thieät thaân chaúng ai lo ñaâu”. Toâi nuoát khoâng noåi tính boû cheùn ñi ra ngoaøi. Quaân ngoài ñoái dieän luøa mieáng côm roài ñoäng vieân: “Raùng maø aên ñi chuù, aên voâ môùi coù söùc maø maàn, chan canh voâ luøa cho mau”. Quaân chöa ngôùt lôøi thì Huyønh, moät phu vaøng nhoû tuoåi nhaát trong laùn, chaïy phaét vaøo trong beáp mang ra moùn môùi noùi laø “ñaëc saûn”. Ai cuõng haùo höùc, hoùa ra moùn “ñaëc saûn” laø maáy mieáng caø tím xaét vuïn vaø cheùn maém toâm daäy muøi. Chaúng maáy choác ñóa caø tím cuõng heát saïch. Sau giôø aên ai cuõng tranh thuû ra voõng naèm laáy söùc cho moät ngaøy laøm vieäc môùi saép tôùi. Naèm caïnh toâi, oâng Ñöùc vöøa ñaët löng ñaõ thôû phoø phoø, Bình caàm ñieän thoaïi baám baám roài lim dim chôïp maét. Huyønh chaïy khaép laùn möôïn ñöôïc chieác ñieän thoaïi ñeå goïi cho moät ai ñoù ôû queâ nhaø. Ñoäi laø ngöôøi sau cuøng rôøi baøn aên, xoa buïng böôùc tôùi voõng naèm buoâng lôøi nhö traùch moùc: “AÊn uoáng theá naøy thì cheát giöõa röøng maát thoâi”. Moät laàn chuû cai Khaùnh “beùo” ñi thò traán veà mang theo 1kg thòt heo töôi, 1kg loøng, ít tieát canh vaø moät can röôïu 5 lít. Boû phòch ñoáng thòt xuoáng saøn, Khaùnh “beùo” hoâ lôùn: “Boïn bay vaøo laøm ñeå aên côm nhanh leân”. Chui ruùc caû ngaøy döôùi haàm vaøng meät raõ rôøi, nhoùm chuùng toâi laïi phaûi lao vaøo beáp ñöùa laøm loøng, ñöùa röûa thòt, ñöùa ñaùnh tieát canh... Khaùnh “beùo” ngoài treân phaûn goã khoanh chaân ra leänh. Böõa côm toái hoâm ñoù cuõng laø böõa aên “töôi” hieám hoi cuûa phu vaøng sau gaàn caû thaùng trôøi giöõa röøng saâu laïnh. Phaän phu nöõ Cöù töôûng nôi “ñòa nguïc traàn gian” naøy chæ coù trai traùng laøm phaän phu phen, naøo ngôø laïi coù nhöõng “boùng hoàng” bò chuû cai löøa eùp baùn söùc laøm coâng vieäc ñoïa ñaøy naøy. Haø, Höông, Nga, Hoa laø nhöõng “boùng hoàng” hieám hoi aáy. Giöõa baõi vaøng hoï laàm luõi laøm moïi thöù ngang baèng coâng vieäc cuûa moät phu nam. Quanh hoï laø caïm baãy rình raäp... “Hoa” giöõa baõi vaøng Ngaøy ñaàu khi böôùc chaân vaøo baõi vaøng, toâi ñaõ nghe caùc “ñoàng nghieäp” baøn taùn xì xaàm: “Laùn laõo Haø coù maáy ñöùa con gaùi vaøo laøm phu ñoù, con gaùi maø noù laøm khoûe nhö con trai, caøy suoát ngaøy ñeâm”. Coøn baùc Ñöùc thì noùi veû xoùt xa: “Toäi nghieäp maáy ñöùa
58
nhoû, con gaùi con ñöùa bò ñaøy kieåu nôù thì cheát maát thoâi”. Toâi soác! Baõi vaøng cuûa chuû cai teân Haø naèm cheânh veânh phía treân baõi vaøng nôi toâi laøm vieäc. Quy moâ khai thaùc nhoû nhaát trong ba baõi vaø khoâng ñaøo haàm, chæ khai thaùc doïc theo vaùch nuùi. Trong soá taùm phu vaøng taïi ñaây coù boán phuï nöõ cuøng queâ Haø Giang. Khoâng cöôøi, khoâng noùi, laàm luõi laøm vieäc... laø nhöõng gì toâi thaáy ôû nhöõng “ñoàng nghieäp” phu vaøng nöõ. Phaûi nhieàu laàn tieáp xuùc, Haø môùi heù mieäng troø chuyeän. Haø keå: “Em bò chuû cai löøa vaøo ñaây. Hôn boán thaùng tröôùc oâng chuû veà queâ baûo caàn tuyeån ngöôøi vaøo laøm vieäc ôû coâng ty goã, löông cao, coâng vieäc nhaøn vaø coù choã aên choã ôû thoaûi maùi neân boïn em ruû nhau ñi, ai ngôø bò ñöa vaøo röøng laøm vaøng khoå theá naøy”. Haø noùi vôùi toâi raèng ngaøy ra ñi coøn nghó laø oâng chuû
“toát buïng” quaù khi bao luoân chi phí aên uoáng, tieàn xe töø queâ vaøo luùc naøo laøm coù tieàn traû sau. Vaäy maø... “Tôùi ñaát Quaûng Nam roài vaøo vuøng nuùi Phöôùc Sôn thaáy tröôùc maët laø nuùi non cheo leo ñöùa naøo cuõng sôï nhöng khoâng daùm noùi vì nghó coâng ty goã naèm ôû gaàn röøng. Ñi vaøo taän baõi vaøng gaëp toaøn ñaøn oâng xa laï maáy ñöùa môùi giaät mình bieát bò löøa. Khoùc loùc, naên næ ñoøi veà thì chuû cai teân Haø chöûi: “ÑM, tuïi bay muoán veà thì phaûi traû ñuû soá tieàn tao mang boïn bay vaøo ñaây. Tieàn xe, tieàn aên moãi ñöùa ñoùng cho tao 1 trieäu ñoàng. Coù traû ñöôïc khoâng?”. Bieát boïn em khoâng coøn tieàn veà, coù tieàn cuõng khoâng bieát ñöôøng veà neân chuû cai giao keøo: “Tuïi bay laøm vieäc ôû baõi saùu thaùng tao seõ traû tieàn coâng, baét xe cho veà. Cöù ñoøi veà tröôùc thì töï kieám tieàn maø veà, tao khoâng chòu traùch nhieäm”. Khoâng tieàn, khoâng bieát ñöôøng veà, caû boán chæ bieát caén raêng laøm vieäc theo söï chæ ñaïo cuûa chuû cai Haø töø ñoù. Hoa cho bieát chuû cai Haø chia taùm phu vaøng thaønh hai ca, moãi ca boán ngöôøi goàm hai nam, hai nöõ. Giôø laøm vieäc sôùm hôn vaø nghæ muoän hôn so
vôùi caùc baõi khaùc. Ca ngaøy töø 5g3018g, ca ñeâm töø 18g-6g saùng hoâm sau. ÔÛ giôø nghæ giöõa moãi ca oâng chuû khoâng cho taét maùy xay maø baét nhoùm khaùc ra thay ñeå nhoùm coøn laïi vaøo aên côm, xong ra laøm tieáp. “Caùc baõi khaùc ñöôïc nghæ tröa nhöng beân em chaúng luùc naøo ñöôïc nghæ. Heã nhoùm kia ñeán giôø nghæ giaûi lao ñeå aên côm laø chuû cai laïi baét boïn em ra xuùc ñaát, ñoå ñaát vaø ñöùng maùy ñeán khi ca aáy aên xong thì thoâi” - nöôùc maét löng troøng Hoa keå. Ngaøy cuõng nhö ñeâm, toâi chöùng kieán caûnh chuû cai Haø baùm saùt theo doõi tieán ñoä laøm vieäc gaét gao. Thôøi gian ñeå vaøo uoáng mieáng nöôùc ñoái vôùi caùc phu vaøng nöõ döôøng nhö quaù xa xæ. Ñeâm ñeán, chuû cai keùo daây loâi ra moät boùng ñeøn beù xíu thaép saùng moät khoaûng giöõa khu röøng toái om ñeå caùc phu vaøng laøm vieäc. Treân nhöõng vaùch nuùi döïng ñöùng, boùng caùc phu vaøng nam duøng xaø beng caïy ñaù ñoå daøi khoâng thaáy roõ maët maø chæ nghe aâm thanh “boáp boáp beng beng”. Phía döôùi hai phu nöõ laøm ca ñeâm laø Nga vaø Hoa chaân ñaát hì huïc khuaân ñaù, xuùc ñaát lieàn tay, thænh thoaûng nhöõng phieán ñaù ñöôïc naïy ra khoûi khoái nuùi baát ngôø lao xuoáng. “Ñaù rôi, traùnh mau!” - gioïng phu vaøng nam heùt leân - Nga vaø Hoa laïi phaù ñöôøng chaïy taùn loaïn. Caïm baãy Trong boán phu vaøng nöõ, Höông lôùn tuoåi nhaát vôùi tuoåi 20. Haø, Hoa, Nga môùi 17, 18 vaø ñeàu hoïc heát caáp II. Bò löøa vaøo baõi vaøng, bò ñaøy aûi laøm vieäc nhö moät con traâu giöõa röøng saâu xung quanh hoï laø bieát bao caïm baãy chöïc chôø... Hoâm ñoù, sau khi hoaøn thaønh coâng vieäc döôùi haàm vaøng, toâi tranh thuû chaïy leân troø chuyeän vôùi Haø vaø Höông ñang laøm vieäc phía treân. Haø khoaùc chieác aùo xanh ñoaøn vieân huøng huïc xuùc ñaát, beâ ñaù leân xe vaø ñaåy taäp keát thaønh moät baõi. Moà hoâi rôi laõ chaõ treân maù, Haø giô hai baøn tay noùi moät caùch hoàn nhieân: “Anh xem naøy, tay em bò chai noåi maáy cuïc roài ñaáy”. Roài coâ noùi tieáp: “Em chöa bao giôø nghó mình phaûi laøm vieäc naëng nhö theá naøy caû. ÔÛ nhaø coù ba meï laøm heát chöù em ñaâu bieát laøm. Hoâm môùi vaøo laøm toaøn thaân em ñau nhöùc, laøm rieát cuõng quen anh aï”. Ngoài caàm cuoác moå ñaù xuoáng loã maùy ñang xay phía tröôùc laø Höông. Nhoû nhaén, ñaàu luùc naøo cuõng buoäc chieác khaên maøu saãm ñeå ngaên moà hoâi chaûy xuoáng maët, Höông laàm luõi cuùi gaèm maët xuoáng chieác maùy ñang xay ñaù, ai hoûi cöù laëng thinh, chæ daùm ngöôùc maét leân nhìn moät caùch leùn luùt.
Chæ moät laàn duy nhaát Höông chòu thoát neân lôøi khi toâi baét chuyeän: “Em muoán veà, em muoán ra khoûi ñaây laém roài” ñoâi maét ñoû hoe nhö chöïc khoùc. Ñeâm ñeán laø khoaûng thôøi gian ñaùng sôï nhaát vôùi phu vaøng nöõ. Giaác nguû cuûa hoï laø luùc uøa veà bao noãi sôï haõi, lo laéng. “Coâng vieäc khoå ñeán maáy em cuõng chòu ñöôïc, nhöng ñeâm ñeán em sôï boùng ngöôøi rình raäp löôïn qua löôïn laïi” - Hoa taâm söï. Giöõa haøng chuïc thanh nieân trai traùng, Hoa vaø Haø laø hai “boùng hoàng” ñöôïc nhieàu caëp maét doøm ngoù nhaát vì daùng ngöôøi cao raùo, nuï cöôøi duyeân. Nhöõng giôø laøm vieäc coù caû boán ñeán naêm “lính ruoät” cuûa chuû cai ngoài beân taùn tænh, choïc gheïo ñuû thöù. Haø keå moät laàn trong côn ngaø ngaø say, lính cuûa oâng Möôøi lao leân baõi nôi Haø laøm vieäc gaï gaãm voâ röøng chôi, Haø khoâng ñoàng yù thì ngay laäp töùc bò ngöôøi naøy chæ tay vaøo maët chöûi teù taùt: “ÑM, vaøo ñaây coøn baøy ñaët. Ñi vôùi tao tao cho tieàn maø veà queâ con aï”. “Em chæ bieát gaøo khoùc leân ñeå cho hoï sôï boû ñi” - Haø rôùm nöôùc maét keå. Roài voâ soá laàn khoâng chòu “chieàu” bò caùc chuû cai ôû caùc laùn taùt vaøo maët vaø ñuoåi ra baõi ñaøy laøm vieäc. “Lao leân voõng nguû laø em laïi quaán kín mít töø ñaàu ñeán chaân tay vì sôï” - Hoa noùi.”Moãi laàn goïi ñieän veà nhaø em phaûi noùi doái coâng vieäc raát toát ñeå cha meï khoûi lo laéng, nhöng cöù laøm theá naøy em chòu khoâng noåi...” - Haø keâu trôøi. ooOoo Khi toâi ñang thöïc hieän loaït baøi naøy, goïi ñieän cho Hoa thì Hoa heùt toaùng leân veû vui söôùng: “Anh ôi! Boïn em ñaõ veà nhaø ñöôïc roài. Gia ñình em phaûi goïi ñieän vaøo noùi vôùi chuû cai laø baø ngoaïi ñoå beänh naëng khoâng qua khoûi oâng aáy môùi chòu thaû cho boán ñöùa veà. Ngaøy veà chuû cai chæ cho boán ñöùa ñuû tieàn mua veù xe laø 740.000 ñoàng vaø tieàn aên uoáng doïc ñöôøng. Coi nhö hôn boán thaùng laøm phu khoâng coâng giöõa röøng”. Vaäy laø hoï ñaõ coù caùi keát may maén roài! Nhöõng naám moà phu Leân khoûi haàm, ra khoûi baõi vaøng toâi môùi bieát mình may maén coøn soáng. Nghó laïi caâu chuyeän veà caùi cheát cuûa nhöõng ñoàng nghieäp xaáu soá naèm laïi choán röøng saâu, toâi cöù aùm aûnh maõi. Moä ñaù Toâi ñöôïc Ñoâng, tröôùc ñaây töøng “baùn söùc” laøm phaän phu phen taïi nhieàu baõi vaøng, nhaän lôøi daãn vaøo röøng saâu ñeå thaép neùn nhang treân moä nhöõng phu vaøng xaáu soá. “Mua theâm nhang ñeå thaép cho maáy anh aám loøng, chöù ôû giöõa röøng saâu coâ quaïnh laém!” - Ñoâng khoâng queân caên daën.
Luùc ngoài nghæ beân goác caây coå thuï, Ñoâng noùi nhö chieâm nghieäm: “Ñôøi phu vaøng ngaén nguûi laém, soáng ngaøy naøo bieát ngaøy ñoù. Laâu laâu saäp haàm cheát moät vaøi ngöôøi laø chuyeän bình thöôøng. Ñau xoùt hôn, nhieàu vuï saäp haàm cheát ngöôøi chuû cai khoâng theøm ñöa thi theå leân maø ñeå naèm döôùi haàm saâu laïnh leõo, nhieàu ngöôøi cheát chaúng bieát goác gaùc queâ höông. Coù ngöôøi cheát vì saäp haàm thì chuû cai ñoå thöøa cheát do huùt chích xì ke. Phaän phu vaøng soáng ñaõ khoå, cheát coøn khoå hôn”.
Khoâng khí nhö u uaát, laïnh leõo hôn khi Ñoâng keå toâi nghe veà moät phu vaøng ngöôøi Ngheä An cheát caùch ñaây khoâng laâu: “Noù cheát vì dính ma tuùy. Bao nhieâu tieàn cuûa laøm ra ñeàu ñoå vaøo ma tuùy, khi söùc laøm khoâng ñuû tieàn huùt noù trôû thaønh noâ leä laøm suoát ngaøy ñeâm. Moät thôøi gian sau noù thaân taøn ma daïi, lôû loeùt ñaày mình, moïi ngöôøi thaáy toäi quaù ñöa ra beänh vieän thò traán thì noù cheát ngay treân ñöôøng ñi. Thi theå ñöôïc moïi ngöôøi choân ôû nghóa ñòa phu vaøng taïi thò traán Khaâm Ñöùc!”. Ñöôøng vaøo khu moä heo huùt. Coù choã doác ñöùng, choã phaûi len loûi döôùi nhöõng khe suoái coù taùn röøng raäm. Treân ñöôøng vaøo khe suoái 45 (xaõ Phöôùc Xuaân), moä phu vaøng toâi gheù ñeán ñaàu tieân laø ngoâi moä ñaù. Ngoâi moä nhoû beù, naèm neùp mình saùt loái ñi, beân kia laø khe suoái nöôùc chaûy roùc raùch. Ñuùng nhö teân goïi, ngoâi moä ñöôïc phuû quanh baèng moät lôùp ñaù daøy, hoøn lôùn baèng baép chaân, nhoû baèng baép tay. Nhöõng vieân ñaù traûi qua möa naéng laâu ngaøy ngaû maøu rong reâu, cuõ kyõ. Treân ngoâi moä coù moät chaân nhang vôùi voâ soá goác nhang laïnh ngaét, laù khoâ ruïng phuû gaàn kín. Caïnh ngoâi moä laø moät caây coå thuï, treân thaân caây coù moät baøn thôø vaø moät lö höông lôùn. Treân lö höông coù moät soá nhang ñöôïc thaép laâu ngaøy chæ coøn trô laïi chaân höông, nhöng cuõng coù nhieàu goác höông coøn môùi vöøa ñöôïc thaép leân thoang thoaûng muøi thôm. Laâu laâu coù ngöôøi ñi ngang gheù vaøo moät luùc thaép neùn nhang, ñaép vaøi vieân ñaù roài tieáp tuïc laëng leõ leân
ñöôøng. “Moãi khi coù vieäc qua ñaây moïi ngöôøi ñeàu döøng laïi ít phuùt thaép nhang treân phaàn moä cuûa phu vaøng xaáu soá ñeå moä phaàn bôùt laïnh leõo” Ñoâng noùi. Caâu chuyeän veà caùi cheát cuûa phu vaøng naèm döôùi naám moà kia chæ laø nhöõng caâu chuyeän laép gheùp ñöôïc keå laïi. Khoâng teân, khoâng tuoåi, chaúng ai bieát chính xaùc ngöôøi naèm döôùi ngoâi moä kia teân gì, ôû ñaâu, maát vaøo thôøi gian naøo, chæ bieát “Nhieàu phu vaøng vaãn truyeàn tai nhau veà ngöôøi naèm döôùi ngoâi moä ñaù naøy laø moät phu vaøng ñöùng tuoåi cheát vì bò beänh soát reùt. Nghe baûo raèng ngöôøi naøy bò soát reùt raát naëng, giöõa röøng saâu khoâng coù thuoác men gì neân ñi boä ra thò traán Khaâm Ñöùc mua thuoác ñieàu trò. Chöa kòp ra ñeán thò traán tìm thuoác thì cheát khi ñang ngoài töïa vaøo goác caây beân ñöôøng ñeå nghæ. Sau khi ñöôïc phaùt hieän, ngöôøi ñi ñöôøng ñaõ ñaøo hoá choân caát saùt ngay goác caây, caïnh khe suoái nôi ngöôøi ñaøn oâng xaáu soá guïc cheát vaø ñaép ñaù traùnh nöôùc chaûy xoùi moøn maát thi theå” - Ñoâng laáy töø trong tuùi ra moät boù nhang thaép vaø keå. Giöõa nuùi röøng thaâm u, muøi höông nghe rôøn rôïn. Moä Ba Muõ Toâi tieáp tuïc xaùch baloâ vaøo moä Ba Muõ naèm saâu taän cuøng trong khe suoái 45. Möa röøng nhoû loäp boäp treân nhöõng taùn caây caøng laøm taêng veû u tòch. Suoát chaëng ñöôøng hôn ba giôø baêng röøng vöôït suoái vaøo khu moä, toâi baét gaëp töøng “ñoäi quaân” phu vaøng goàng treân löng baloâ haøng naëng tróu tieáp tuïc vaøo röøng saâu. Raûi raùc treân ñöôøng ñi, moät soá haàm vaøng ñaõ ngöøng hoaït ñoäng, caïnh ñoù laø nhöõng baøn thôø nhoû laïnh tanh. Hoûi chuyeän moà Ba Muõ, ngöôøi ñi röøng ai cuõng bieát vaø trong caâu chuyeän hoï keå vaãn coøn vöông veû sôï haõi, kinh hoaøng veà caùi cheát cuûa ba phu vaøng xaáu soá caùch ñaây troøn moät naêm. Ñieàu khieán ngoâi moä naøy ñaëc bieät hôn caû so vôùi nhöõng ngoâi moä phu vaøng khaùc toâi töøng gaëp: ngoâi moä chæ laø caên choøi nhoû phuû baït, beân trong coù moät baøn thôø lôùn ñaët saùt vaùch nuùi naèm caïnh mieäng haàm vaøng ngöøng khai thaùc laâu ngaøy. Treân baøn thôø coù ba lö höông, ba muõ baûo hoä maøu vaøng treo ñoái xöùng vôùi ba lö höông caém ñaày goác nhang laïnh ngaét. Teân tuoåi, queâ quaùn, ngaøy maát... khoâng heà coù. “Goïi laø moà Ba Muõ vì chæ coù ba chieác muõ laøm teân tuoåi thoâi” - oâng Myõ, chuû baõi vaøng caïnh ñoù, lyù giaûi. Beân cheùn traø, oâng Myõ nhôù laïi caâu chuyeän ñau loøng moät naêm veà tröôùc: “Ñoù laø moät chieàu möa taàm taõ. Vöøa noå mìn xong, ba phu vaøng lao leân
59
khoûi mieäng haàm ñôïi khoùi mìn bay heát môùi vaøo khuaân ñaù, gaëp luùc chuû cai ñi nhaäu ñaâu veà say khöôùt thaáy ba phu vaøng ñang ngoài ñaùnh baøi neân quaùt thaùo, baét xuoáng haàm khuaân ñaù. Lao xuoáng khoâng thaáy ñoäng tónh gì neân chuû cai goïi ngöôøi kieåm tra, ai deø caû ba ñaõ cheát döôùi haàm vì ngaït khí mìn”. Nhaáp nguïm traø, oâng Myõ tieáp tuïc keå: “Caû laùn huy ñoäng gaàn chuïc chieác maùy noå ñeå keùo ngöôøi leân vôùi hi voïng coù ngöôøi coøn soáng nhöng chaúng chieác maùy naøo chòu noå, khi keùo ñöôïc ngöôøi leân thì ñaõ cöùng heát caû roài”. Thi theå phu vaøng ngay sau ñoù ñöôïc chuû cai ñöa leân choân ngay caïnh haàm vaøng. Nghe ñaâu hoï ñeàu queâ ôû mieàn Baéc. Môùi ñaây ngöôøi nhaø cuûa ba phu vaøng xaáu soá tìm ñeán boác moä mang veà, chaúng ai bieát teân tuoåi hoï laø ai. “Maáy aûnh thieâng laém, hoâm tröôùc maáy phu vaøng môùi vaøo nghòch ngôïm laáy muõ ra ñoäi, toái nguû maáy anh veà nhaéc nhôû ñöøng laáy muõ, haõy traû muõ cho caùc anh” - toâi laïnh ngöôøi khi nghe oâng Myõ keå. OÂng baûo hoï cheát giöõa röøng nhöng coøn may maén ñöôïc choân caát, thôø phuïng. Nhieàu phu vaøng khaùc cheát khoâng ai choân caát, thi theå cöù troâi daït khe suoái naøy qua khe khaùc ñeán luùc chæ coøn trô moãi boä xöông. Chieác baøn thôø treân ñoù coù ba chieác muõ ngaû maøu vaø ba lö höông laø do chính tay oâng Myõ laäp ra ñeå thaép nhang cho nhöõng phu vaøng xaáu soá bôùt laïnh ôû giöõa röøng saâu. Vôï oâng Myõ ngoài caïnh beân goùp theâm vaøo caâu chuyeän: “Moàng moät, raèm hay ngaøy leã vôï choàng tui laïi ra thaép neùn nhang cho caùc anh ñöôïc aám loøng. Nhieàu phu vaøng ñi laøm duø khoâng quen maët, bieát teân cuõng gheù qua thaép nhang phaàn vì caûm thöông cho phaän ngöôøi ngaén nguûi, phaàn caàu mong caùc anh phuø hoä cho mình”. Caâu chuyeän cuûa vôï choàng oâng Myõ keát thuùc, côn möa chieàu cuõng vöøa döùt. Toâi thaép leân baøn thôø phu vaøng ba neùn nhang maø loøng xoùt xa khi nghó veà chuyeän nhöõng thaân phaän con ngöôøi... Moät anh veà nhaø baét gaëp vôï ñang ngoaïi tình beøn ruû tình ñòch ñaáu suùng, ra saân 2 ngöôøi giao öôùc vôø noå suùng roài cuøng laên quay ra giaû cheát chôø xem coâ naøng ñeán beân ngöôøi naøo tröôùc thì ngöôøi kia phaûi bieán. Chuyeän thöïc hieän, coâ vôï chaïy ra xem roài chaïy vaøo heùt leân möøng rôõ “Anh ôi, hai thaèng ngu ñoù cheát heát caû roài anh khoâng caàn phaûi troán nöõa...
60
Du thuyeàn rieâng cuûa dieãn vieân Dieãm Mi trò giaù 1 trieäu ñoâ Myõ
N
hôø laøm aên phaát leân nhanh choùng, nhieàu ñaïi gia ôû mieàn Taây Nam boä saün tieàn ñaõ nghó ra laém troø tieâu khieån ñeå chöùng toû “ñaúng caáp” vaø thoûa thuù chôi ngoâng cuûa mình. “Du thuyeàn” vaø gaùi ñeïp Ñuùng chaát soâng nöôùc, nhieàu ñaïi gia vuøng ÑBSCL ñang ñua nhau thueâ caû chieác taøu, phaø hay saém luoân canoâ ñeå löôùt soùng cuøng ngöôøi ñeïp vaø aên nhaäu töø beán naøy tôùi beán khaùc. Dòp leã, oâng Giang (*) - moät “ñaïi gia” trong ngheà nuoâi caù tra ôû Q.Caùi Raêng, TP Caàn Thô, ñieän thoaïi cho töøng “chieán höõu” trong nhoùm thoâng baùo: “Laàn naøy qua cuø lao Taân Loäc (Thoát Noát, Caàn Thô - PV) nhaäu nghen! Choã naøy kín ñaùo, thô moäng, phong caûnh raát höõu tình”. Ñuùng heïn, tôø môø saùng, canoâ ñaõ saün saøng xuaát beán treân soâng Haäu, TP Caàn Thô. Ñeán ñieåm heïn treân cuø lao, moät baøn tieäc caëp bôø soâng ñaõ chuaån bò xong. Moài, bia vaø dó nhieân laø caùc boùng hoàng “hoa ñoàng coû noäi” khaù xinh ñaõ chôø saün. “Ñaúng caáp” canoâ Caùch ñaây khoâng laâu, khi daân cuø lao Taân Loäc (TP Caàn Thô) truùng caù tra, nhaø naøo cuõng taäu moät chieác canoâ toác ñoä cao ñeå laøm phöông tieän ñi laïi döôùi nöôùc. Moãi laàn caùc ñaïi gia nuoâi caù hoaëc chuû caùc nhaø maùy cuøng ngaønh ngheà nhoùm hoïp laïi thì cuõng laø luùc maët nöôùc soâng Haäu... daäy soùng. Canoâ xeáp thaønh haøng ngang haøng doïc chaïy xeù nöôùc qua bôø phía Ñoàng Thaùp. Laém luùc, haøng chuïc canoâ cuûa caùc ñaïi gia ñaäu kín doïc hai beân bôø soâng. Giôùi ñaïi gia trong vuøng chaúng laï gì baûn tính thích chôi ngoâng cuûa oâng Löông - moät ñaïi gia trong ngheà ñoùng taøu saét, chôi caây caûnh, nuoâi caù tra ôû Thoát Noát. OÂng naøy ñaõ khoâng ngaàn ngaïi chi 10 trieäu ñoàng thueâ haún moät chieác thuyeàn trong suoát ba ngaøy Teát Nguyeân ñaùn vöøa qua ñeå môû tieäc chieâu ñaõi khaùch khöùa, baïn beø treân soâng. Ñoàng thôøi trang trí moät daøn ñeøn chôùp nhaùy, moät soá ngheä só ca coå tuùc tröïc cuøng daøn ñôøn coå, moät daøn karaoke vaø chaát ñuû thöù sôn haøo haûi vò treân thuyeàn. Khaùch khöùa, caùc em gaùi “sinh thaùi” muoán xuoáng thuyeàn nhaäu nheït, ca haùt chæ caàn oâng Löông hoâ moät tieáng laø coù canoâ ñöa ñoùn taän nôi. Töø haï nguoàn tôùi ñaàu nguoàn “Luaät” nhaäu nheït cuûa oâng Giang vaø caùc ñaïi gia cuøng tham gia laø khoâng bao giôø nhaäu taïi moät ñieåm, cöù moãi choã chæ uoáng saùu lon bia roài leân ñöôøng
di chuyeån ñeán nôi khaùc. Caùc ñaïi gia ñi treân hai canoâ cao toác löôùt soùng vun vuùt treân soâng Haäu. Canoâ di chuyeån xoaønh xoaïch giöõa caùc ñieåm nhaäu töø bôø soâng Haäu phía Caàn Thô sang bôø phía Ñoàng Thaùp vaø ngöôïc laïi. Nhöõng luùc nhö vaäy, taøi xeá cuûa caùc ñaïi gia coù nhieäm vuï laùi xe baêng qua laïi phaø Vaøm Coáng ñeå saün saøng chôø seáp. Nhaäu ñaõ ñôøi ôû Caàn Thô, canoâ ñöa caû “baøn nhaäu” ngöôïc soâng Haäu veà thò xaõ Sa Ñeùc (Ñoàng Thaùp), gheù Coâng ty TN chuyeân veà nuoâi, cheá bieán caù tra xuaát khaåu thuoäc loaïi lôùn nhaát nhì vuøng naøy naèm caëp beân soâng Haäu. Nôi ngoài nhaäu laø moät caên nhaø goã ñöôïc chôû veà töø mieàn Trung coù giaù vaøi tæ ñoàng, baøn gheá laø nhöõng thaân goã goõ, xaø cöø. Xung quanh laø khuoân vieân troàng haøng traêm caây caûnh to töôùng, trò giaù moãi goác töø vaøi traêm trieäu ñeán haøng tæ ñoàng. Caëp beân laø hoà nuoâi caù tra, coù caàu daãn ra hoà ñeå khaùch caâu caù giaûi trí. Moät ñaïi gia trong nhoùm ruù leân thích thuù khi caù caén caâu: “Vöøa nhaäu vöøa caâu caù thö giaõn, vöøa coù em uùt sinh thaùi nhö theá naøy thì coøn gì baèng nöõa”. Chöøng nhö chöa ñaõ, sau vaøi lon bia taïi Sa Ñeùc, nhoùm ñaïi gia laïi leân canoâ xeù nöôùc veà TP Long Xuyeân (An Giang). OÂng Huøng, chuû coâng ty xaây döïng, kinh doanh ñòa oác ôû TP Long Xuyeân, sau khi ñaõ cheánh choaùng hôi men, noåi höùng giaønh voâlaêng laùi canoâ laïng laùch, phoùng baït maïng treân maët soâng. Ñeå chöùng toû mình laø “yeâng huøng” soâng nöôùc, oâng naøy coøn ñieàu khieån canoâ baèng chaân, chaïy nghieâng haún veà moät beân hoaëc ngoài treân naép capoâ quay maët laïi laùi, khieán chieác canoâ xoay troøn vôùi toác ñoä choùng maët. Ñeán Long Xuyeân, vieäc ñaàu tieân cuûa nhoùm ñaïi gia naøy laø taáp canoâ vaøo moät nhaø haøng laøm “taêng” thöù... 9. Taïi ñaây cuõng laø luùc caùc ñaïi gia keát thuùc chuyeán ñi ngao du soâng nöôùc baèng maøn tôùi... Z vôùi caùc boùng hoàng “sinh thaùi”. Tieäc taøn vaøo luùc hôn 1g saùng, ñaïi gia naøo cuõng ngaát ngö, ñöôïc taøi xeá dìu leân xe quay veà nhaø. Nhaäu trong muøng giöõa röøng Ñeå “soáng ñoäng” hôn, bao giôø nhöõng chuyeán aên nhaäu cuõng coù... kieàu nöõ. Kieàu nöõ maø bieát ca coå thì caøng thuù vò. Ñaïi gia côõ xoaøng thì keâu maáy em phuïc vuï ca coå taïi quaùn, maáy em thôï uoán toùc, laøm moùng chaân moùng tay, nöõ coâng nhaân taïi maáy coâng ty may, cheá bieán thuûy haûi saûn... laø “moái ruoät”. Ñaúng caáp hôn nöõa thì phaûi môøi ñöôïc caùc em ñaøo thuoäc moät soá ñoaøn ngheä thuaät taïi ñòa
phöông. Sang troïng thì phaûi moät soá ngheä só töø TP.HCM xuoáng goùp vui taïi baøn nhaäu. Rieâng vôùi ñaïi gia Song Tuù (kinh doanh thuûy haûi saûn, noåi tieáng giaøu suï ôû TP Caàn Thô), bao giôø cuõng chöøa ra moät caên bieät thöï (thöôøng ôû bôø soâng maùt meû, höõu tình) ñeå laøm ñòa baøn taäp keát caùc cuoäc aên chôi buø khuù. OÂng Tuù noùi: “Ra quaùn nhaäu laém khi phieàn phöùc. Muoán kín tieáng cöù veà nhaø, ñoùng cöûa laïi, ngoài nhaäu chaùn thì baät daøn karaoke leân ca haùt, nhaûy muùa, em uùt tha hoà goïi veà”. Ñaïi
mai ñaây moãi ñöùa moät con... ñöôøng...” nghe da dieát, döôùi aùnh ñeøn daàu môø aûo thì laõng maïn naøo cho baèng. Môùi ñaây, trong böõa nhaäu cuûa moät nhoùm ñaïi gia treân soâng Haäu caïnh caàu Caàn Thô, coù ngöôøi ñeà caäp caâu chuyeän cheát ñuoái cuûa coâ coâng nhaân xaáu soá trong laàn ñi chôi cuøng moät soá quan chöùc huyeän Caàn Giuoäc, Long An. Nhöõng lôøi baøn luaän trôû neân soâi noåi, boãng oâng Duy, moät ñaïi gia kinh doanh vaøng baïc ñaù quyù ôû Long Xuyeân, la lôùn: “Coù tieàn thì cöù aên chôi thoâi, caám sao ñöôïc. Chaû leõ laïi ñaùnh giaù tö caùch nhau treân baøn nhaäu? Ai xui thì cheát, maø cheát thì raùng chòu thoâi chöù bieát sao baây giôø!”. Moät soá taøu du lòch ôû Phuù Quoác luoân trang bò caùc xuoàng nhoû ñeå chôû khaùch töø taøu tôùi caùc hoøn, baõi taém hoang vaéng, ít ngöôøi ñeå... taém tieân (aûnh chuïp gaàn khu vöïc Gieáng Tieân, Phuù Quoác, Kieân Giang)- AÛnh: H.H. Gaùi “sinh thaùi” Haàu heát coâ gaùi ñöôïc tuyeån choïn sinh nhaät Dieãm Mi treân du thuyeàn tham gia aên nhaäu treân “du thuyeàn” cuûa mình cuøng baïn höõu cuûa caùc ñaïi gia ñeàu laø “con nhaø gia naøy coøn thuû saün trong nhaø ñuû laønh”, coù hoïc thöùc, coù ngheà nghieäp thöù cuûa quyù nhö maät gaáu, nhaân saâm, haún hoi... nhöng ham vui, khoaùi maät boø toùt vaø caû maùy maøi ñeå... maøi “vaên ngheä vaên göøng”, aên nhaäu vaø söøng teâ giaùc cho khaùch, neáu coù say muoán kieám theâm chuùt ñænh caûi thieän thu nhaäp. Caùc ñaïi gia thöôøng goïi vui thì uoáng vaøo giaûi ñoäc, daõ röôïu. Ñaïi gia Ñöùc Hoà (nhaø thaàu noåi tieáng hoï laø gaùi “sinh thaùi” hay “rau saïch”, trong ngaønh xaây döïng ôû TP Caàn Thô ñeå phaân bieät vôùi daïng gaùi “chuyeân vaø mieät Haäu Giang, Soùc Traêng...) laïi nghieäp”, gaùi bia oâm... “Em laøm coâng nhaân may moãi khoaùi caùc em chaân daøi laø sinh vieân cuûa moät soá tröôøng ÑH, CÑ taïi Caàn thaùng ñöôïc 1,6 trieäu ñoàng, ñi nhaäu Thô, Vò Thanh... Laàn nhaäu naøo, oâng vaày ñöôïc maáy oång cho moãi laàn naêm, Ñöùc Hoà cuõng maïnh tay “bo” moãi em baûy traêm ngaøn ñoàng cuõng ñôõ laém. 1-2 trieäu ñoàng. Em naøo “ngon laønh” Coù khaùch soäp cho ñeán caû trieäu laän. thì ñoùng “huïi cheát” haèng thaùng 4-5 Moãi tuaàn coù 3-4 ñeâm vaø ngaøy nghæ trieäu ñoàng tuøy theo nhan saéc, hoaëc laøm em ñi chôi vôùi maáy oång. Cöù oâng naøy giôùi thieäu vôùi oâng khaùc. Baäy baï chu caáp nhaø, xe tay ga ñaét tieàn. Rieâng “anh Hai” - moät ñaïi gia hay khoâng thì do mình caû thoâi. Mình noåi tieáng trong ngaønh cheá bieán, khoâng chòu thì ñaâu ai eùp ñöôïc. Chæ kinh doanh thuûy saûn ôû TP Caø Mau aên nhaäu, haùt hoø thoâi, vui laém...” vaø nhoùm baïn cuûa oâng thì chôi theo Traàn Thò Loan (21 tuoåi, coâng nhaân kieåu khaùc. Moãi laàn tieáp ñoái taùc laøm moät coâng ty may ôû Caàn Thô, queâ ôû aên hoaëc laõnh ñaïo caùc taäp ñoaøn kinh Baïc Lieâu) noùi veà “ngheà” cuûa mình teá ñeán laøm vieäc laø oâng coù haún moät nhö vaäy. OÂng Tính, moät ñaïi gia kinh doanh “ban tieáp khaùch” goàm nhieàu “em uùt” tuoåi töø 18-25, taäp hôïp trong coâng thöùc aên gia suùc ôû TP Long Xuyeân, ty ñöùng ra... uoáng röôïu giuøm. Nhöng tuyeân boá: “Muoán goïi gaùi nhaø laønh kieåu nhaäu “ñoäc” nhaát laø “phi vuï” ruû töø caáp tænh ñeán caáp huyeän, caáp xaõ, nhau vaøo röøng ñeå nhaäu... oân laïi kyû thaäm chí caáp... xoùm tui ñeàu coù theå nieäm xöa. Taïi röøng Voà Dôi, khi trôøi ñieàu ñeán heát. Daân nhaäu baây giôø chæ suïp toái, muoãi keùo ñeán caû ñaøn vo ve, khoaùi nhaäu vôùi gaùi “sinh thaùi” thoâi, caùc ñaïi gia nghó ra chieâu nhaäu trong nhaäu vôùi gaùi bia oâm xöa roài. Thöôøng muøng traâu (moät loaïi muøng lôùn - PV) maáy oâng chuoäng nhaát maáy em tuoåi ñeå traùnh muoãi. Ngoài nhaäu trong töø 16-22. Nhöng tui chæ meâ töø U-35 muøng, keá beân laø caùc ngöôøi ñeïp “sinh trôû leân, maáy em goùa choàng, boû choàng thaùi” haàu röôïu, thi thoaûng laïi caát vaøi ham vui, vöøa deã tính vöøa thoaûi maùi caâu ca coå, ñaïi loaïi: “Tieäc röôïu ñeâm hôn maø laïi nhieàu... kinh nghieäm”. Taém tieân nôi ñaûo ngoïc nay chöa taøn cuoäc, Sôn Ca ñaønh voäi Treân ñöôøng töø saân bay veà khaùch vaõ boû ñi sao? Haõy ôû laïi ñaây uoáng cuøng em theâm ñoâi ba chung nöõa, roài saïn, taøi xeá taxi teân Thaønh baét chuyeän
61
vôùi khaùch khaù roâm raû. Sau moät vaøi caâu thaêm doø, Thaønh baét ñaàu quaûng caùo veà nhöõng baõi taém thô moäng, hoang sô baäc nhaát cuûa ñaûo naøy. Sau cuøng Thaønh gôïi yù: “ÔÛ nhöõng baõi caùt daøi traéng tinh, phaúng lì vaø hoang vaéng aáy maø ñöôïc taém cuøng caùc “tieân nöõ” thì heát saåy. Maáy ñaïi gia ra ñaây ñeàu nhôø em tìm giuùp caùc “tieân nöõ” laø ngöôøi ñòa phöông vì phaûi thöôûng thöùc “ñaëc saûn” chính goác Phuù Quoác môùi thuù”. “Aloâ” laø coù Khoâng cho pheùp taém tieân Moät quan chöùc taïi huyeän Phuù Quoác cho bieát gaàn ñaây coù nghe chuyeän moät soá baõi taém, khu vöïc taïi caùc hoøn ôû Phuù Quoác coù chuyeän taém tieân. Coù tröôøng hôïp khaùch du lòch ra ñaûo taém, cuõng coù tröôøng hôïp taém tieân traù hình giöõa khaùch du lòch vaø gaùi do moät soá taøi xeá taxi, caùc chuû taøu du lòch giôùi thieäu. Hoaït ñoäng dieãn ra leùn luùt neân khoù phaùt hieän. “Veà maët quaûn lyù , chuùng toâi khoâng cho pheùp “taém tieân” vì chuyeän naøy khoâng phuø hôïp vôùi ngöôøi Vieät” Thaønh moät höôùng daãn du lòch khoe trong danh baï ñieän thoaïi cuûa mình coù soá cuûa khoaûng 30 “tieân nöõ”. Taát caû ñeàu laø... gaùi nhaø laønh, ngöôøi baûn xöù cuõng coù maø töø ñaát lieàn ra laøm aên cuõng coù. Giaù caû cho moät “tieân nöõ” ñi taém cuøng khaùch thì voâ chöøng, coù em ñoøi hoûi thaúng thöøng, em thì tuøy loøng haûo taâm cuûa khaùch. Nhöng thöôøng dao ñoäng töø 500 ngaøn ñeán 1 trieäu ñoàng tuøy thôøi gian ngaén daøi, daùng daáp, ñoä tuoåi, nhan saéc, vaø quan troïng laø “phuïc vuï” ñeán möùc naøo... Phuïc vu% töø A ñeán Z coù nghóa laø caùc em seõ laøm luoân chuyeän maõi daâm. “Tuïi em bieát nhu caàu maáy anh maø, tuyeät ñoái khoâng ñöa haøng laø gaùi bia oâm, gaùi goïi ñaâu, toaøn laø “rau saïch”, gaùi “sinh thaùi” caû” - Thaønh quaû quyeát. Thaønh “tieáp thò” trong danh saùch cuûa mình ñang coù hai em 19 tuoåi, cuõng laø daân Phuù Quoác chính hieäu, chaân daøi vaø xinh nhö ngöôøi maãu, coù ñieàu giaù ñi taém khaù cao, phaûi laø moät “veù” (100 ñoâ Myõ). Coøn chuïc chò em baùn quaùn caø pheâ, laøm toùc, laøm thôøi vuï boùc toâm, öôùp caù... cho caùc cô sôû cheá bieán haûi saûn ôû thò traán Döông Ñoâng thì chæ caàn chi 5 traêm ñeán 6 traêm ngaøn ñoàng laø “tuoát tuoàn tuoät” ngay Thaønh tö vaán theâm: “Ñeå rieâng tö, caùc anh neân bao nguyeân moät taøu, vöøa kín ñaùo laïi coù ngöôøi phuïc vuï, chaû thieáu thöù gì. Neáu khoâng thích “em uùt” ôû Döông Ñoâng thì caùc anh coù theå lieân heä tröïc tieáp vôùi chuû taøu du lòch ñeå tìm “tieân nöõ” ôû caùc xaõ ñaûo. Nhaø queâ hôn, chaân chaát
62
hôn vaø cuõng... “sinh thaùi” hôn”. Ñeå chöùng minh, Thaønh ñöa ñieän thoaïi cho khaùch noùi chuyeän tröïc tieáp vôùi moät ngöôøi töï xöng laø chuû taøu. Ñaàu daây beân kia, gioïng moät ngöôøi ñaøn oâng ñöùng tuoåi noùi raønh roït: “Neáu caùc anh khoâng choïn ñöôïc ngöôøi töø ñaát lieàn thì lính tuïi em seõ tìm caùc coâ gaùi treân caùc ñaûo (caùc ñaûo nhoû thuoäc quaàn ñaûo An Thôùi Phuù Quoác). Treû, da raùm naéng, chaân daøi, chòu chôi heát mình vaø bôi cuõng gioûi. Sau khi öng yù, maáy anh cho tuïi em tieàn “coø” 200.000 ñoàng thoâi coi nhö coâng tuïi em ñoùn ñöa caùc coâ. Song haønh cuøng nhoùm ñaïi gia treân baõi bieån hoâm aáy laø moät nhoùm ñaïi gia khaùc goàm 12 ngöôøi do oâng Leâ Saéc,
taém tieân taïi Phuù Quoác noâng daân phaát leân töø ngheà nuoâi caù tra ôû TP Caàn Thô, laøm tröôûng nhoùm. OÂng Saéc cho bieát cöù caùch vaøi tuaàn oâng laïi thueâ taøu chôû caû nhoùm ra Hoøn Thôm chôi. Taïi moät quaùn caø pheâ gaàn baõi bieån, ñaïi gia naøy seõ ñieän cho caùc taøi xeá xe oâm, taøi xeá taxi ñeå tuyeån löïa haøng öng yù laø gaùi “sinh thaùi” vaø “boác” leân taøu ngay sau ñoù. Trong maùy ñieän thoaïi cuûa oâng löu gaàn 20 soá ñieän thoaïi cuûa caùc “coø” cung caáp “haøng”. “Ngoaøi caùnh xe oâm, taxi, tui bieát khoaûng chuïc ñaàu moái cung caáp gaùi “sinh thaùi” cho khaùch taém tieân. Gaùi
queâ raët, daân bieån, coøn ngaây thô, ñen gioøn, xinh xaén maø raát an toaøn. Hoï seõ ñieàu ñeán taän nôi cho mình ôû caùc hoøn, baõi taém hoang vaéng” - oâng Saéc khoe. “Tieân nöõ” giaùng traàn Saùng hoâm sau, oâng Naêm cuøng hai ngöôøi baïn ñeàu laø caùc ñaïi gia noåi tieáng trong lónh vöïc baát ñoäng saûn ôû Saøi Goøn ñeán Baõi Sao, ñöôïc xem laø moät trong nhöõng baõi bieån thô moäng nhaát cuûa Phuù Quoác. Nhö thoûa thuaän hoâm tröôùc vôùi taøi xeá taxi, “haøng” ñöôïc ñöa tôùi laø ba coâ gaùi treû ngöôøi ñòa phöông. OÂng Naêm chi hôn 1 trieäu ñoàng, bao moät taxi chaïy gaàn 30km töø trung taâm thò traán Döông Ñoâng caäp Baõi Sao, roài bao troïn goùi moät “du thuyeàn”, laø nhöõng chieác ghe caù côõ lôùn cho du lòch thueâ, vôùi giaù 3,5 trieäu ñoàng ñeå du hí moät voøng vuøng bieån An Thôùi. Ñaïi gia naøy mua theâm 5kg gheï, 3kg möïc vaø 4kg soø toâ ñeå lai rai treân boong taøu. Ba coâ gaùi ngoaøi 20 tuoåi, töï giôùi thieäu teân Thuûy, Dieãm, Lan hoøa nhaäp raát nhanh. Caùc coâ noùi cöôøi vui veû laøm huyeân naùo caû boong taøu. Hai ngöôøi giôùi thieäu mình laø nhaân vieân chaïy baøn taïi moät quaùn aên ôû Döông Ñoâng, coâ coøn laïi cho bieát ñang laøm thôøi vuï cho moät cô sôû cheá bieán haûi saûn beân An Thôùi. Ngöôøi coù sôû tröôøng ca coå, ngöôøi pha troø raát kheùo vaø töûu löôïng ñeàu raát khaù. Moãi khi caùc coâ nhoõng nheõo, nuõng nòu, caùc ñaïi gia nhö höng phaán haún leân, bia lon Heineken baät roâm roáp. Khui gaàn heát moät thuøng bia, ñuû ñeå “say trong loøng moät ít”, oâng Naêm keùo saùt coâ gaùi vaøo loøng thì thaàm to nhoû. Coâ gaùi chæ cöôøi roài e leä cuùi ñaàu... Caû nhoùm böôùc xuoáng moät chieác xuoàng nhoû. Ñeán khu vöïc vaéng ngöôøi, bao quanh laø nhöõng baõi ñaù nhoâ cao, oâng Naêm döøng xuoàng cuøng hai ngöôøi baïn daét tay ba coâ gaùi naáp vaøo moät khe ñaù. Hoï côûi heát quaàn aùo vöùt leân moûm ñaù cao roài dìu nhau daàm mình xuoáng bieån. Nhöõng thaân hình khoâng maûnh vaûi che thaân, quaán rieát quaép laáy nhau döôùi laøn nöôùc bieån maùt dòu trong xanh cöôøi khuùc khích khieâu daâm raäm röïc. Thi thoaûng hoï chôi troø teù nöôùc, hì huïi “moø cua baét oác” roài reù leân cöôøi saûng khoaùi. Hôn moät giôø sau, hoï naém tay nhau naèm daøi treân baõi caùt, traàn truoâàng loõa theå giöõa trôøi ñaát tieáp tuïc nhaâm nhi bia vaø haûi saûn. Sau ñoù, ba caëp “kieàu nöõ & ñaïi gia” boãng döng maát huùt ñaâu ñoù trong caùc luøm caây keït ñaù moät caùch khoù hieåu. OÂng Töôøng, moät “phuï beáp” nhieàu
naêm laøm vieäc treân taøu naøy, cöôøi leùm lænh: “Taém tieân laø vaäy ñoù. ÔÛ ñaây tuaàn naøo maø chaúng coù gaàn chuïc toáp ñaïi gia töø Saøi Goøn, Caàn Thô, Raïch Giaù, Caø Mau... ra caâu caù, taém tieân. Hoï mang caû xe hôi töø ñaát lieàn ra roài töï toå chöùc tour rieâng cho mình. Coù ñaïi gia cöù vaøi tuaàn ra ñaây moät laàn, moãi laàn laïi tuyeån moät em môùi, bao taøu ñi chôi 3-4 ngaøy treân bieån. Ñi chôi “kheùp kín” nhö theá vöøa bí maät rieâng tö vöøa coù theå che maét thieân haï”. Cuõng theo oâng Töôøng, tröôùc ñaây noùi ñeán taém tieân ôû Phuù Quoác chæ laø baïn beø, ngöôøi thaân töï taém vôùi nhau hoaëc caùnh maøy raâu mang theo “haøng xaùch tay” ra du hí. Nhöng gaàn
K
hi cuoäc chôi “ñaõ con maét” sau nhöõng maøn thoaùt y taïi caùc vuõ tröôøng bò khoùa chaët thì troø tieâu khieån daønh cho nhöõng keû laém baïc laïi daït veà nhöõng con ngoõ nhoû nôi maø laâu nay ngöôøi ta vaãn thöôøng nhaéc ñeán nhö khoâng gian vaên hoùa gia ñình - caùc quaùn karaoke. Heát thôøi hoaønh traùng vôùi haøng traêm ngöôøi vaây quanh hoø heùt, vung tieàn böøa baõi treân saøn, taïi ñaây, khi khaùch coù nhu caàu, “haøng” seõ ñöôïc ñieàu ñeán vôùi moät “thöïc ñôn” daøi haøng gang tay caùc maøn bieåu dieãn, nhaát laø khi tieàn ñaõ ñöôïc keïp treân ñoâi chaân daøi cuûa nhöõng “vuõ coâng” bieát côûi quaàn aùo. Ñöôïc nhaéc ñeán nhö moät saøn nhaûy ña saéc maàu vaø ñaày tính baûo maät, saøn daõ chieán truù nguï trong caùc quaùn karaoke ñaõ trôû thaønh moät moùn ñaëc saûn cho nhöõng ñaïi gia muoán taän höôûng thuù chôi naëng muøi xaùc thòt. Sau “cuoäc chieán tieân töûu”, L. gheù tai noùi, “toái nay toâi seõ cho oâng moät traän sex show maõn nhaõn”. Löôùt nheï trong maøn ñeâm, chieác BMW X6 cuûa L. ñöa chuùng toâi ñeán quaùn N.T phoá T.S (Haø Noäi). Ñeå taïo söï phaán khích tröôùc cho moïi ngöôøi, treân chaëng haønh trình ñeán ñaây, L. vanh vaùch giôùi thieäu quy luaät cuûa cuoäc chôi. “Haøng” ôû ñaây thuoäc loaïi baäc nhaát Haø thaønh, khoâng öng ñoåi luoân, ñoåi ñeán khi naøo thaáy söôùng caùi maét thì “ok”. ÔÛ ñaây seõ coù maøn mua yeám ñaày ngheä thuaät”. Nhö söïc nhôù , L. nhaéc: “Khoâng quay phim, chuïp aûnh, ñoù laø nguyeân taéc ôû ñaây”.
ñaây dòch vuï naøy roä leân maø “haøng” phaûi ñeàu laø gaùi “sinh thaùi”, daân ñòa phöông môùi ñuùng gu cuûa caùc ñaïi gia khoaùi cuûa laï. OÂng naøy keå caùch ñaây hai thaùng, coù moät “tieân nöõ” ñang taém cuøng ñaïi gia suyùt cheát ñuoái vì saëc nöôùc. May maén laø nhoùm baïn cuûa oâng naøy cuøng caùc “tieân nöõ” khaùc bôi gaàn ñoù ñaõ cöùu kòp. Moät luùc sau, trôøi ñoå möa bieån noåi soùng, nhoùm ñaïi gia - kieàu nöõ vaãn say söa taém. Sau hôn hai giôø, ba coâ gaùi böôùc leân bôø, vôù laáy chieác khaên taém quaán hôø ngang ngöïc. Xong “vieäc”, hoï thueâ moät chieác xuoàng nhoû trôû laïi “du thuyeàn”. Ba coâ trong ba boä ñoà öôùt suõng nöôùc khoâng maëc gì loùt beân trong, ñeå loä heát “voán lieáng” cuûa mình dính saùt beân trong laøn vaûi moûng, böôùc leân taøu vôùi khuoân maët taùi meùt, ngöôøi run baàn baät vì laïnh. Xeá chieàu, chieác taxi chôû caû nhoùm gheù qua cöûa haøng tröng baøy saûn phaåm ngoïc trai treân ñöôøng veà laïi Döông Ñoâng. Caùc coâ böôùc vaøo moät laùt roài hôùn hôû böôùc ra, treân tay moãi ngöôøi ñeàu xaùch moät gioû ñoà. Lan laáy hai chieác boâng tai vaø maët daây chuyeàn coù gaén ngoïc trai ñeo leân tai vaø coå, töï haøo khoe: “Ñeïp khoâng? Vôùi thöông hieäu “VIP” cuûa mình, L. nhanh choùng laáy phoøng ngay taàng 2. Heát 1,5 trieäu ñoàng ñaáy! Buø laïi cho Moät phoøng haùt chöøng 40m2, noäi thaát hieän ñaïi, daøn aâm thanh tuyeät haûo. Vaøi nguyeân moät ngaøy chòu laïnh”. phuùt sau, moät nhaân vieân phuïc vuï kheä neä oâm 3 chai Chivas 21 leân nhanh Minh Löïc, PV trong nöôùc nhaûu cho bieát: “Caùc seáp chòu khoù khôûi ñoäng tröôùc vaøi baøi nhaïc nheï, uoáng
63
ly röôïu cho noùng ngöôøi, caùc em ñang thay ñoà leân ngay”. Chöøng 10 phuùt sau, moät ñoäi thieáu nöõ laû löôùt khoaùc treân ngöôøi maûnh yeám ñoû laàn löôït ra maét ñeå “ñaïi gia” löïa choïn. Khi maøn chaøo hoûi ñaõ xong, troø chôi baét ñaàu ñöôïc L. khôûi xöôùng, taát yeáu khoâng queân, moãi em ñöôïc duùi moät tôø xanh meänh giaù 500 ngaøn ñoàng. Ngay laäp töùc, toaøn boä aâm thanh ñaõ ñöôïc chuyeån sang nhaïc saøn vôùi maøn “mua yeám”. Chuû xò L. tay caàm 2 tôø xanh chæ tay vaøo moät beù ra hieäu môû maøn. Khoâng chuùt do döï, coâ beù coù teân loùng “Boûng ngoâ” ñöùng phaét daäy, chuïp voäi tôø tieàn roài laéc lö theo ñieäu nhaïc. Qua caùc ñoäng taùc ñaày kheâu gôïi, trong tieáng nhaïc chaùt chuùa, töøng nuùt thaét cuûa chieác yeám ñöôïc keùo tung ra. Cöù theá, laàn löôït theo tieáng nhaïc vaø röôïu, tieát muïc “mua yeám” ñöôïc keát thuùc vôùi maøn muùa toång hôïp cuûa ñoäi chaân daøi. Ñaùm khaùch luùc ñaàu ngoài haù hoác moàm, nhöng roài, theo söï phaán khích cuõng gaøo ruù trong men röôïu, laéc lö theo nhaïc vaø vuõ coâng. Chôi ñoäc theå hieän ñaúng caáp 2h saùng, taát caû lôø ñôø rôøi quaùn, nhöng vôùi L. ñoù môùi chæ laø khuùc daïo ñaàu cho cuoäc chôi “xeù ñeâm” quen thuoäc. Laø moät thöông gia môùi phaát neân L. hieåu raèng, chæ coù nhöõng troø vui, cuûa laï môùi döïng neân ñieåm nhaán veà mình vôùi ñoái taùc. Vì theá, sau bao naêm laên loän tìm kieám, L. cuõng goùp söùc xaây döïng khoâng ít ñieåm... “ñoäc”.
ñaïo, ñoàng thôøi cuõng nhanh tay gaäp 6 chieác baøn laïi vôùi nhau thaønh moät buïc dieãn. Ñuùng 5 phuùt sau, 2 ngöôøi ñeïp böôùc ra vôùi daùng veû hoaøn toaøn ñaëc bieät. Caû hai baét ñaàu nhaäp cuoäc baèng nhöõng tö theá uoán eùo, laéc moâng trong tieáng hoø heùt cuûa khaùch, tieáng nhaïc ñaày kích ñoäng vaø aùnh ñeøn laze chieáu thaúng vaøo ngöôøi. Laàn löôït töøng maûnh vaûi cuoái cuøng cuûa 2 ngöôøi ñeïp bieán maát sau nhöõng tieáng coå xuùy noàng nhieät. Moãi moät phaàn vaûi bò gôõ boû xuoáng töông öùng vôùi soá tieàn toaøn tôø 100 ñeán 200 ngaøn ñoàng caém ôû chieác coác phía goùc baøn. Ngoài beân caïnh, L. nhaéc nhoû: “Caém theâm vaøo, caøng nhieàu caùc em caøng nhieät tình”. Caøng theå hieän “khaû naêng kyø laï” cuûa mình, caùc em caøng ñöôïc “bo” haäu hónh. Khoâng ngaàn ngaïi, moät coâ gaùi vô voäi chieác môû bia treân baøn, caém vaøo choã kín, öôõn ngöôøi veà phía chai bia... Phuït, naép bia ñöôïc môû, boït traéng xoùa, traøn trong tieáng gaøo theùt ñaày kích ñoäng. Khoâng keùm caïnh, coâ gaùi ngoài caïnh L. chaâm voäi ñieáu thuoác, caém vaøo vuøng kín roài quay veà phía khaùn giaû ñang kinh ngaïc nhìn khoùi thuoác uoán löôïn theo nhöõng cuù laéc moâng ñieäu ngheä. Lieân tieáp, heát troø “gaép tieàn” roài chuyeån maøn “aên hoa quaû”, soâ dieãn ñaày chaát thoâ tuïc ñaõ choaùn heát hôn 2 giôø ñoàng hoà. Sau cuoäc chôi, L.
Hình minh hoïa vaø baøi trong muïc naøy laø do Luù ñaïi ca “luïm” ñöôïc töø caùc baùo trong nöôùc, khoâng bieát hoï chaâm bieám ai chuyeän gì... baén truùng ai naáy chòu Luù xin mieãn caùo loãi...
Moãi naêm heát heø phuï huynh phaùt raàu! Nhöõng khoaûn tieàn ta ñoùng ñi veà ñaâu? Tieàn con traùi tuyeán, ñieän, nöôùc, micro Ñeán tieàn veä sinh, baûo veä... Giôø nhö nöôùc ra aøo aøo.
N Theo quan ñieåm cuûa L. thoaùt y coøn ñöôïc goïi laø “Sex-Party” (coù nghóa troø sex ñaúng caáp - PV), ñaõ vaøo laø khoâng bieát chaùn. Hieän treân ñòa baøn Haø Noäi, ñieåm sô qua cuõng coù haøng chuïc quaùn karaoke coù troø naøy nhö caùc quaùn treân ñöôøng: N.C.T, B.T.X, T.N.V,... Taïi caùc tuï ñieåm naøy, muoán chôi “Sex-Party”, khaùch phaûi thöông löôïng vôùi caùc em ñöôïc goïi ñeán, vì theá, chaát löôïng vaø söï haøo höùng seõ khoâng troïn veïn. Vaäy neân, vôùi thaâm nieân coäng cuøng soá tieàn boû ra khoâng nhoû ñeå mua vui, L. cuõng ñaõ coù ñòa chæ “Sex-Party” thuoäc vaøo haïng nhaát nhì ñaát Haø thaønh. Vaø ñeâm nay, L. töï tin theå hieän ñieàu ñoù. Ñang bon bon chaïy veà höôùng Nguyeãn Vaên Cöø (quaän Long Bieân), qua caàu Chöông Döông, baát ngôø, “con” X6 boãng reõ theo höôùng doïc ñeâ soâng Hoàng, sau vaøi khuùc ngoaét ngoeùo, moät caên bieät thöï 3 taàng lôø môø hieän ra trong boùng ñeâm. Tröôùc khi ñeán, L. ñaõ ñieän thoaïi cho ñaùm ñaøn em ôû quaùn chuaån bò moät caùch kyõ löôõng. Sau 3 lôùp cöûa caån maät, chieác oâ toâ ñaõ naèm goïn trong caên bieät thöï ñaày ñuû tieän nghi. Theo L. ôû ñaây chæ coù duy nhaát moät phoøng vaø chæ phuïc vuï cho khaùch quen. Ñoåi laïi, moãi giôø thueâ phoøng “bieåu dieãn ngheä thuaät” ôû ñaây cuõng coù giaù ñeán vaøi trieäu ñoàng, vaø caùt seâ cuûa caùc “vuõ coâng” cuõng khoâng döôùi chuïc trieäu ñoàng moãi em cho cuoäc chôi ñeán Z. Taïi caên phoøng 30m2 ñaày ñuû tieän nghi vaø thieát bò aâm thanh, aùnh saùng nhö moät saøn nhaûy hieän ñaïi, laàn löôït nhöõng ngöôøi ñeïp khoaùc treân mình chieác vaùy moûng tang ra maét khaùch haøng. L. phaát tay leân gioïng goïi gaõ chaïy baøn: “Hoâm nay ñaõi khaùch VIP, ñöa haøng ra dieãn ngay”. Hieåu yù, gaõ ñaøn oâng coù khuoân maët baëm trôïn, xaêm troå ñaày mình laät ñaät ruùt boä ñaøm chæ
64
Caøng theå hieän “khaû naêng kyø laï” cuûa mình, caùc em caøng ñöôïc “bo” haäu hónh.
phaùn xanh rôøn: “Phaàn coøn laïi cuûa caùc em ñeâm nay do caùc oâng quyeát ñònh”. Khoaùc vai moät em leân taàng, gaõ ngoaùi laïi höùa heïn, laàn sau seõ coù maøn “roàng phun löûa” vaø “goït hoa quaû” coøn ñaëc bieät hôn. []
hieàu phuï huynh treân caû nöôùc ñang haùt baøi naøy, chöù khoâng phaûi chæ moät mình toâi haùt. Vaâng, hoï vöøa haùt vöøa chaïy tieàn cho con. Caùi ñieäp khuùc vaên hoùa vaên ngheä ñoù caát leân vaøo ñaàu naêm hoïc, nghe vöøa buoàn cöôøi, vöøa bi thaûm. Cuõng nhö haøng naêm, ñaàu muøa töïu tröôøng naêm nay, Boä Giaùo duïc - Ñaøo taïo ra nghieâm leänh: "Khoâng thu quyõ hoã trôï daïy hoïc". Theá nhöng, ôû döôùi ñòa phöông thì coù veû... teá nhò vaø kín ñaùo. "Hoã trôï" coù nghóa laø giuùp nhau. Bôûi chuùng toâi chöa ñuû kinh phí ñeå xaây döïng toát caùc ñieàu kieän daïy vaø hoïc neân kính mong quyù vò phuï huynh tình nguyeän hoã trôï theâm ñeå xaây döïng cho toát. Phuï huynh naøo khoâng hoã trôï cuõng chaúng sao nhöng xin vui loøng... ñöa chaùu ñi hoïc tröôøng khaùc vì chaùu traùi tuyeán, tröôøng heát choã, nhaän chaùu naøy khoâng nhaän chaùu kia sôï ngöôøi ta la. ÔÛ Haø Noäi, ngöôøi ta laøm theá naøy: Tröôøng KT phaùt moät boä hoà sô hoïc traùi tuyeán cho treû vaøo lôùp hoïc maø chæ thu sô sô 500.000 ñoàng; moät chaùu traùi tuyeán vaøo tröôøng KL phaûi ñoùng 1 trieäu ñoàng; tröôøng QM thaûy ra 47 chaùu traùi tuyeán, sau ñoù nhaän vaøo laïi vaø phuï huynh moãi chaùu phaûi ñoùng 1,5 trieäu ñoàng. ÔÛ thaønh phoá Hueá, ngöôøi ta khoâng laøm nhö röùa. Sau moät thôøi gian... tö duy, ñaïi ñeå nhaø tröôøng buoäc phuï huynh phaûi ñoùng nhöõng moùn tieàn nheø nheï cho con em nhö ñieän nöôùc, thi ñua, veä sinh, baûo veä, khuyeán hoïc, hoäi phí, giaáy thi, ñoäi sao... Moùn tieàn ít nhaát laø 25.000 ñoàng; moùn tieàn cao nhaát laø 80.000 ñoàng. Trong 8 moùn treân, chæ coù moùn hoäi phí nghe ra hôïp lyù bôûi hoäi phuï huynh hoïc sinh phaûi coù kinh phí thì môùi hoaït ñoäng ñöôïc. Baûy moùn coøn laïi coù veû taøo lao. ÔÛ choã toâi. Moät phuï huynh ôû tröôøng khaùc xin cho con vaøo moät tröôøng danh giaù chæ toán treân 14 trieäu ñoàng. Tính vaäy cho noù goïn, chi tieát hoùa raâu ria ra chi cho theâm phieàn phöùc. Coøn tröôøng naøo khaùc thu bao nhieâu, keä hoï. Treân ñaây chæ laø vaøi neùt chaám phaù cuûa böùc tranh thuûy maëc Troùc tröôøng
phí (Thu tieàn tröôøng) hoaønh traùng vaø daøi doøng treân caû nöôùc, ñöôïc trieån laõm haøng naêm vaøo ñaàu naêm hoïc. Phaûi noùi moät caùch coâng baèng laø nhöõng tröôøng ngheøo ôû vuøng saâu, vuøng xa thu tieàn tröôøng raát ñuùng qui ñònh cuûa ngaønh giaùo duïc. Thaäm chí, coù nôi chaúng nhöõng khoâng thu maø coøn giuùp theâm tieàn baïc, giaáy buùt, aùo quaàn, gaïo côm cho con em ñeán lôùp. Thu theâm nhöõng khoaûn "hoã trôï" chæ laø saùng kieán ôû nhöõng thaønh phoá lôùn. Thaønh phoá caøng lôùn thì möùc thu, soá tieàn thu caøng phong phuù. Ta coù theå ruùt ra keát luaän: "Thu tieàn tröôøng tæ leä thuaän vôùi ñoä lôùn cuûa ñòa phöông". Vaên veû hôn, ta coù theå noùi: "Neáu baïn cho toâi bieát soá tieàn baïn ñoùng ñaàu naêm hoïc bao nhieâu, toâi coù theå hình dung ñoä danh giaù cuûa tröôøng maø con baïn ñang theo hoïc". Ngaønh sö phaïm voán laø ngaønh coù tính kyû luaät cao nhaát thieân haï. Tính kyû luaät ñoù nhieàu khi baûo thuû ñeán khoù chòu. Thí duï ñeå tuaân thuû caâu thieäu: "Giaùo khoa laø phaùp leänh", ngöôøi ta vaãn daïy y chang nhö saùch giaùo khoa duø bieát roõ möôøi möôi ñoaïn aáy, kieán thöùc aáy trong saùch laø sai toeùt! Theá nhöng, khi coù caùi moùn tieàn tröôøng ra ñôøi, caùc nhaø tröôøng töï cho pheùp mình söû quaùi chieâu, luoàn laùch nhöõng quy ñònh, ñaët ra nhöõng khoaûn môùi ñeå thu. Tröôøng ñaõ coù micro, ampli, nhaø veä sinh... maø coøn ñeø con nít ra thu caùc khoaûn aáy laø thu caùi gì? Xöa nay, ta hay cöôøi caùc "hoïa só" veõ ra nhöõng quy ñònh ngaët ngheøo ñeå laøm khoù, laøm khoå thieân haï. Ngaønh giaùo duïc cuõng coù nhieàu "hoïa só" chöù khoâng phaûi chôi ñaâu. Ñieàu laï laø caùc Sôû Giaùo duïc khoâng heà cho phoùng to caùc qui ñònh coâng khai thu tieàn tröôøng daùn taïi caùc tröôøng ñeå phuï huynh hieåu. Moïi chuyeän cöù daám duùi theo kieåu “nhaân aûnh. môø söông khoùi”. Hoûi ñeán thì caùc vò noùi chung chung chuùng toâi ñaõ chæ ñaïo, chuùng toâi ñaõ quaùn trieät. Cho neân, baøi ca Moãi naêm heát heø phuï huynh phaùt raàu... cöù vang leân ñaàu naêm hoïc môùi. Ngoä quaù heùn! Noùi môùi maø vaãn cuõ rích. Ñoã Bi 2 cha thôøi tieàn söû cuûa boä laïc aên thòt ngöôøi ñi saên. Chaäp sau ñöùa con baét ñöôïc 1 ngöôøi gaày, oâng cha noùi: "Thaû noù ñi con, thaèng naøy xöông khoâng haø khoâng coù gì aên". Hoài sau baét ñöôïc 1 ngöôøi maäp, oâng cha laïi noùi: "Thaû ñi, thaèng naøy ñaày môõ ngaùn laém!". Laùt sau ñöùa con baét ñöôïc 1 coâ gaùi tuyeät ñeïp, oâng boá noùi: "Ñem veà nhaø”, ñöùa con hoûi “Mình aên naøy... uoång vaäy ba?” “Khoâng, toái nay ta aên thòt... meï maøy.”
65
“
Variety show” - Chöông trình “Taïp Kyõ” - chaúng nhöõng chæ toàn taïi treân saân khaáu raïp haùt maø ñaõ lan roäng ra caû saân khaáu cuoäc ñôøi.
Phaïm Hoaøng Nam
“Variety show” laø teân goïi moät loaïi chöông trình coù toång hôïp ñuû moïi loaïi hình bieåu dieãn trong cuøng moät show, tieáng Vieät dòch laø chöông trình “taïp kyõ”. Caùi söï “taïp kyõ” naøy sang tieáng Vieät noù mang nhieàu yù nghóa hôn caû “variety”. Show dieãn daïng naøy chaúng nhöõng chæ toàn taïi treân saân khaáu nhaø haùt maø ñaõ lan roäng ra caû saân khaáu cuoäc ñôøi. Moät saân khaáu giaûi trí khoång loà coù khi taïp khi kyõ, cuõng coù khi troän laãn caû hai. 1. Chuyeän “bia hôi keøm laïc” Ai coù ôû Haø Noäi thôøi bao caáp ñeàu bieát, bia hôi ngon nhöng hieám, nhöõng quaû “bom bia” (bia töôi ñöïng trong bình saét) laïnh toaùt ñöôïc chôû thaúng töø nhaø maùy ñeán quaùn bia væa heø, chaûy qua nhöõng oáng huùt nhöïa vaøo töøng vaïi, soùng saùnh, maùt laïnh maø chaúng
66
caàn ñaù. Khi ñoù ngöôøi ta chöa bieát ñeán thò tröôøng, bia cuõng saûn xuaát theo chaát löôïng vaø chæ tieâu neân raát khan, khoâng ñuû caàu. Vaäy neân môùi phaûi coù troø baùn bia baét buoäc keøm laïc (ñaäu phoäng) vaø nhöõng ñoà nhaém khaùc. Moät vaïi bia keøm moät suaát moài. Theá neân ñoâi khi mua laïc maø chaúng aên heát vì nhieàu quaù, nhöng vì muoán uoáng bia neân vaãn phaûi mua, ngöôøi ta goïi laø “bia keøm laïc”. Baây giôø thôøi “khuyeán maõi”, bia chai, bia lon, bia töôi caùc loaïi, nhieàu hôn nöôùc laõ, caû nöôùc vöøa uoáng vöøa ñöôïc khuyeán maõi ñuû thöù vaãn khoâng heát, khuyeán maõi quaø taëng, tieàn baïc, xe hôi,... laïi coøn coù maáy em xinh töôi vaùy ngaén chaân daøi lieân tuïc khui chai giuøm vaø tieáp ñaù. Haø Noäi baây giôø uoáng bia caàn ñoàng thanh: “1,2,3 dzoâ!” coøn xoâm hôn caû Saøi Goøn, baát keå dzoâ baèng caùch naøo vaø dzoâ caùi gì. Ngöôøi ta noác thaät nhieàu nöôùc ñaù pha bia maø chaúng quan taâm ñeán caùi söï nhaït nheõo. Keä, thôøi nay ngöôøi ta chæ caàn vui vaø caàn soá löôïng. Gu aåm thöïc tyû leä nghòch vôùi soá ño voøng buïng. Thôøi cuûa aên vaø uoáng taïp! Nhöng vaãn coøn soá ít nhöõng thöïc khaùch vaãn trung thaønh vôùi bia hôi töø bom, hoaëc ruûng rænh vaø caàu kyø hôn thì öôùp saün ly vaø bia trong tuû laïnh, roài ñieäu ngheä nghieâng caû chai vaø ly cuøng luùc thaät kheùo leùo ñeå coù ñöôïc lôùp boït phoàng caêng khi vöøa chôøm tôùi meùp ly maø khoâng bò traøo ra ngoaøi. Ly chaïm mieäng cuõng laø luùc boït bia
tan nheï treân moâi cuøng vò bia nguyeân chaát maùt laønh traøn vaøo löôõi. Ai taïp thì cöù taïp, ai kyõ thì vaãn kyõ! 2. Chuyeän chieác piano ñeå... laøm sang phong caùch Coù leõ khi Hayden Bach vaø caùc sö toå aâm nhaïc phöông Taây luùc caûi bieán chieác ñaøn klavier thaønh ñaøn piano nhö ngaøy nay cuõng khoâng theå töôûng töôïng ñöôïc coù moät ngaøy, piano laïi bò moät ñoái thuû voán laø con chaùu sinh sau caïnh tranh vaø laán aùt döõ doäi ñeán theá. Baäc haäu sinh ñoù laø chieác ñaøn piano ñieän hay organ. Chieác ñaøn thaáp beù, nheï caân, thaäm chí coøn reû tieàn hôn maø laïi laém chöùc naêng, nhieàu trong moät. Noù thay theá cho caû daøn nhaïc, tieän lôïi vaø hoaønh traùng, nhöng khoâng thay theá ñöôïc caûm giaùc cuûa nhöõng ngoùn tay treân baøn phím, khoâng thay ñöôïc tieáng goõ cuûa buùa vaøo daây, bôûi vaäy tieáng noù khoâ khoác, deã ñaùnh nhöng voâ caûm. Vaäy maø ngöôøi ta vaãn thích vaø quen nghe daàn ñaøn ñieän, nhaïc coâng organ ngaøy moät nhieàu. Nhöng ngaønh saûn xuaát ñaøn thì khoâng cheát, piano nhaäp veà Vieät nam ngaøy caøng nhieàu, baùn raát chaïy vì ngöôøi ta ñaõ phaùt hieän ra, ngoaøi tieáng ñaøn, noù coù moät taùc duïng khaùc voâ cuøng höõu hieäu, ñoù laø taùc duïng laøm sang phong caùch. Baây giôø phoøng khaùch sang phaûi coù piano, ai ñaùnh? Treû con! Ñaùnh theá naøo? Tính sau! Caøng giaøu caøng mua ñaøn ñaét, ñaøn to. Nhöõng chieác aéc cô ba chaân nhaäp khoâng kòp ñeå baùn. Nhaïc coå ñieån ñaõ töø boû nhaø haùt ñeå ñi saâu vaøo töøng gia ñình. Nhöõng buoåi hoøa nhaïc vaãn thöa thôùt ngöôøi xem... Vaên hoùa thöôûng laõm aâm thanh ñaõ thay ñoåi choùng maët, khi caùi tai ñaõ khoâng caûm thuï ñöôïc ñoä tinh teá cuûa caây ñaøn, cuûa gioïng haùt thì noù raát caàn söï hoã trôï, caàn haøng baùn keøm cho nhöõng giaùc quan khaùc. Ñi nghe nhaïc baây giôø ñöôïc khuyeán maõi ngaøy caøng nhieàu phaàn nhìn. Ca só ñua nhau ñi hoïc nhaûy thay vì hoïc haùt, saân khaáu traøn ngaäp vuõ coâng thay theá cho nhaïc coâng. Chæ caàn moät chieác mini disc, moät vuõ ñoaøn, moät boä ñoà laáp laùnh laø coù theå haønh ngheà. Gioïng ca ö? Coù caàn thieát khoâng khi maø coù haùt khaùn giaû cuõng chaúng hieåu, chaúng nghe thaáy noåi moät ca töø. Saân khaáu thöïc söï laø taïp kyõ vôùi nhöõng môù chieâu troø ngoàn ngoän, baát chaáp moïi phong caùch hay ngoân ngöõ bieåu hieän. Khi ca só nam ngaøy caøng nöõ tính thì ca só nöõ ngaøy caøng taùo baïo hôn caû ñaøn oâng. Nhöõng chieác coå aùo ngaøy caøng treã xuoáng, nhöõng caïp quaàn gaáu vaùy ngaøy caøng co leân ñeán ñoä coù caûm giaùc chuùng saép gaëp nhau taïi moät ñieåm “cheát”. Khoe caøng laém,
haøng giaû caøng nhieàu. Silicon leân cuøng vôùi giaù xaêng daàu, ñieän nöôùc. Ngöôøi ta goïi laø thaûm hoïa nhöng vaãn haøng ngaøy traû tieàn cho noù. Caøng taïp caøng baùn ñöôïc haøng. Trong ñaùm hoãn taïp ñoù, muoán laøm nhaïc sang, nhaïc cao caáp laïi coù veû nhö deã daøng. Ñaúng caáp laø söï khaùc ngöôøi. Muoán sang thì cöù laøm ngöôïc laïi: ngöôøi ta laøm ñoâng thì mình laøm ít, laøm to thì mình laøm nhoû, ngöôøi ta coù muùa thì mình coù ban nhaïc, ngöôøi ta haùt nhaïc dance thì mình chôi tieàn chieán, nhaïc xöa, ngöôøi ta ñieän töû thì mình giao höôûng hoaëc acoustic, chaúng caàn maøn hình môùi laø sang. Caøng toái giaûn caøng ñaúng caáp. Nhöng ñieàu quan troïng nhaát laø aâm nhaïc, laø taùc phaåm thì laïi voâ cuøng thieáu thoán. Nhaïc só thì nhieàu, taùc phaåm thì ít. Baøi haùt môùi soáng non. Chaúng ñuû baøi môùi, baøi hay neân duø ñaúng caáp vaø toái giaûn vaãn phaûi chieâu troø... Caùi môùi thöïc ra vaãn cuõ meøm, luaån quaån maø chöa thaáy loái thoaùt laâu daøi. Laøm taïp cuõng chaùn maø laøm kyõ cuõng chöa xong! 3. Chuyeän veà söï khai töû voâ duyeân cuûa chieác maùy aûnh cô Coøn haåm hiu hôn soá phaän chieác piano, chieác maùy chuïp aûnh baèng phim, nieàm mô öôùc vaø töï haøo moät thôøi cuûa bao nhieâu ngöôøi, nguoàn caûm höùng vaø coâng cuï saùng taùc cuûa bao nhieâu taùc phaåm nhieáp aûnh löøng danh ña bò khai töû laëng leõ bôûi nhöõng chieác maùy aûnh soá, khai töû luoân moät khaùi nieäm, moät ngheà: Ngheà buoàng toái vaø hoùa aûnh. Chaúng coøn thuù vui chôi vôùi ñoä loä saùng cuûa lôùp nhuõ töông phim aâm baûn, ngaãu höùng vôùi baøn tay che chaén treân giaáy aûnh hay taän höôûng söï sung söôùng khi taám hình töø töø hieän leân trong chaäu thuoác hieän cuûa buoàng toái. Saùt thuû kyõ thôøi kyõ thuaät soá hieän nguyeân hình maët muõi. Ñoù laø kyõ thuaät cuûa chöông trình Photoshop treân maùy computer. Lónh vöïc phim aûnh cuõng chung soá phaän, chieác maùy quay phim nhöïa cuõng töø töø hoâ bieán theo vaø thay baèng maùy soá. Quay phim chuïp aûnh quaù deã daøng! Cöù chuïp thaät nhieàu vaø nhanh, coù gì ñaõ coù photoshop. Ai cuõng laøm phim ñöôïc vaø ñoùng phim ñöôïc maø chaúng caàn ñaøo taïo gì nhieàu. Photoshop laøm ñeïp nhöng aûo ñi cuoäc soáng, laøm giaû vaø taïp caû vaên hoùa nhìn. Chöa bao giôø ngaønh giaûi trí laïi töng böøng vaø taïp nhö baây giôø. Caùc loaïi hình ngaøy caøng côûi môû, caùc ñeà taøi cuõng côûi môû vaø caùc em thì caøng côûi môû hôn. Moät thieáu nöõ queâ coù chuùt chieàu cao vaø nhan saéc, phaàn lôùn seõ nghó ñeán vieäc ñoåi ñôøi baèng ngaønh
giaûi trí. Duø naøng coù muoán ñoùng phim, laøm ca só, laøm ngöôøi maãu hay thi hoa haäu cuõng caàn côûi vaø môû ñeå phaùt trieån caùi danh cho mình vaø nuoâi beùo truyeàn thoâng. Khoâng côûi ñoà thì cuõng “côûi loøng”. Caùc naøng côûi kheùo thì goïi laø khoe haøng, côûi vuïng thì goïi laø loä haøng, maø coù côûi kieåu gì thì cuõng neân khoaùc cho noù moät lyù do toát ñeïp vaø ñaày yù nghóa. Khi em khoe treân saân khaáu, coù haøng chuïc chieác maùy aûnh soá khoâng caàn phim kia baám coø tôùi taáp vôùi toác ñoä cuûa maùy quay phim neân caùc tö theá nhaïy caûm cuûa caùc em ñöøng hoøng troán thoaùt. Ai khoâng ñi xem tröïc tieáp caùc em ñöôïc seõ coù cô hoäi chieâm ngöôõng qua baùo maïng. Ai caän thò thì baùo seõ zoom gaàn vaø khoanh voøng ñoû laïi vuøng soác cho deã coi. Nhöõng voøng
troøn hình quaû tröùng khoanh vuøng cô theå caùc em ngaøy caøng nhieàu treân baùo laù caûi. Troøn nhö soá khoâng cuûa khaùi nieäm ñaïo ñöùc. Nhaïc nheï maø coù “nöõ hoaøng” ñaõ gheâ hoàn roài, ñoà loùt phuï nöõ maø cuõng coù “nöõ hoaøng” môùi thöïc söï choaùng. Coá leân caùc em! Chæ côûi theâm moät chuùt nöõa thoâi laø ngheä thuaät seõ trôû laïi thôøi phuïc höng cuûa kyû nguyeân aùnh saùng, ôû thôøi ñoù, hoäi hoïa hay ñieâu khaéc gì cuõng nude heát maø chaúng caàn phaûi vì moâi tröôøng. Trong nhöõng thöù caùc em ñang “coá” thì deã nhaát treân ñôøi ñeå thaønh danh laø ñi thi hoa haäu. Moät thöù thi thoá vôùi kòch baûn nhaøm chaùn nhaát treân ñôøi maø xöù ta ai cuõng thích xem! Quaùn trieät tinh thaàn “tieân tieán, hoøa nhaäp” thì ñaõ coù maøn maëc daï hoäi kieåu Taây, “ñaäm ñaø baûn saéc” thì coù aùo daøi ta, ñeå roài sau ñoù côûi saïch nhöõng thöù aáy ñi coøn laïi maûnh vaûi ñeå khoe vaø che moùn chính. Maûnh vaûi caøng nhoû, nhöõng con maét môû caøng to ñeå roài cöôøi khoaùi traù vôùi maøn taáu haøi “thi öùng xöû”. Vaø vì ngöôøi caùc em ñeàu ñeïp neân ngöôøi ta phaûi xaùc ñònh moät keû cao hôn baèng caùi thöù goïi laø vöông mieän, thöù trang söùc giaû, phuø phieám khieán em naøo cuõng mô öôùc maø khoâng bieát ñaèng sau ñoù laø ñaïi hoïa. Chieác vöông mieän sau ñoù seõ trôû thaønh taám bia ñeå ngöôøi ta neùm ñaù, neùm tôùi taáp cho ñeán khi coù ai ñoù ñoäi chieác vöông mieän khaùc. Treân ñôøi laøm gì coù ai hoaøn haûo, keå caû trong caùi söï mua vui. Vaø vì caùi danh kyõ cho nhöõng “ngöôøi öu tuù cuûa nhaân daân” ngöôøi ta ñaáu nhau cuõng chaúng keùm. Caùc boâ laõo ngheä só nhôùn cuõng haêng haùi kieän caùo nhau vì danh, vì hieäu ñeán noãi khoâng coøn tình baïn beø, ñoàng nghieäp, chaúng coøn söï cao quyù cuûa ngheà. Caùi danh baây giôø hoùa ra khoâng chæ laø “danh tieáng” maø coøn laø “danh döï” vaø “danh lôïi”. Taïp, kyõ laãn loän caû! 4. Heát chuyeän Chaúng kyõ ñöôïc thì ñaønh taïp vaäy, ít nhaát cuõng ñöôïc moät chuyeän... Hoaøi coå nhieàu quaù cuõng khoâng neân vì cuoäc soáng luoân caàn chuyeån ñoäng veà phía tröôùc. Nhöng duø sao vaãn theøm moät coác bia hôi keøm laïc naêm xöa ôû Haø Noäi... [] Chæ coù taïp chí Doanh Nghieäp Ñôøi Soáng ñem ñeán cho baïn ñoïc caùc baøi vieát mang tính thoâng tin ít ngöôøi bieát. Haøng thaùng ñoïc Doanh Nghieäp Ñôøi Soáng seõ ñöa baïn ñoïc chu du toaøn caàu vôùi caùc chuyeän ñoâng taây kim coå. Doanh Nghieäp Ñôøi Soáng ngöôøi baïn ñöôøng cuûa baïn ñoïc Vieät Nam
67
/ & <G " $ ! " " % & 4 % ( )
! " # $
9' : - 9 %+ *+. * . ;' $ ( # * # < - = ' # (0# # ' 0 ( # $ *' $ ;' < !' . 0 > . & $ ( # 0+ +# ? 0 " ( 1 # ( % @ 2A3 B B 42A $ ( C$ @ D@ $ $ 'E
9 @)( 4 % ") A & 0 B& * ! ( ( # C) # - " . D &
#E F& (
G )0 /
%
( # ( "
" & # ( # '
& 8) ' ! (
" + & H#)
( ! ( & ") A ) # 0 1 * & $ 0
& . # ( ! (& " #
' I < <<< 23431% $ 5 ! 6 $)7 $ :#
# 78%888% 3
9 #) -
% % & '(
& ' & ! #
Formal Wear & Bridal
= $ F < ' 0# 0+ ( $ ( ' F$ < G' > < ( H I3
J ; # 23K 22 AB 6 7 8
% (' +. K , '. ? ' , B
L4
' % $ ' < , ' ( # '* ** ) 0 '. + , . F 1 # M < 2 3 AN 4 N 6 7 8
) * + , & '
) . / 0
! " # $ # % &'(() ( * +#, ' ( ' - ' . / 0+ (0+# 1 # 233 4 3 255 ! $ 6 7 8
$ %
& $! !
2
! " # $!
=EE.-C K?
" $
$ . $ ) \.K " !
" 2 BO ) = , , > < ) ' $ F ' -' < F$ H P (- 9 +#, ( ' - ' . ) '. 1 # 2K3 55 A4 6 7 8
) ' $ ( ' %:Q < + 3B R (' ? +#, '. 0# 0 , ' , ! / # 2 2 A 5 KKK 7 ) ! ( # (+ S
$ " 1 . + ' "# $ ! ( +N ( " ( 9
! 6 9 * &' ( # ,#@ A ) 1888: #
% / ( 9 $ 0 ) * ) ;2188 # 0 & )0 $& U * RSRT = M !# $ ! 1 "# $ ( #)*& & ! 1 ! !3 !#+ " ( ! ' ?& <+ !#3 # ) !
# . # ( ' !" $' * 1 ! IJJ Z * D" ' I >J 6 & &
= # ?9 1
U , E O # # #) 8# #
;<=8%888! + Q9 &
! * ! " %# #
( # #)
" % & 4 % ) - 9 >2222848=? =EE . ? ! ) 5 D>;<<<J<X E
! !
! " #
! =EE8KC K? $ % & $$
%
J< B& + ) #
C KLKM D N # ( #)
D C
' E F ' ! " 0
#)*
+ E % G H & 0 @ H +
3# #) G " % " ;1288 # O) ! & ) -$) #$) # % :# # , ) , ) D<;E J;S> & &
! <S;< T / 8P D<;E J;S >?;> + 1 ) # P A ) QA# $ & DR #+
E 2<81<88B
<+ !#3 % (9 !
0 !9 # )!
9 , #)0
/#+ 4 9 # + %U #)3 9 1 ! - / 0 9
! ) 5 + ( ! - / @9 ! ) 0
!3 & A " "
. #) 8) ' H B C. / 9
1 !
& * 0& $ # &)0 N 0 ! " D & ' ( I=<<Y & * % & ? <<< & ! ) $ ,E&.!#
F /# 0 9 ! 3 % (
" @ # # & * [ ( G 0 9 0 )
& +# + * + # $)7 ,C. 9 H ! & ! " % B &
' * '
! + $ :# &# # B & I ) ! ! )! D % A #)
#) )
>22B1488=? J D>>=S><< E = ! ) 5 ?
D>>XS;<<SE
36 70
1 2! %+ < - -'# L T-' 7 9 F , # - - 0+ " ' , R !$ ' (+# ) # ' $ = $ - P ' < $ 1 # 2 3 NNA 4 A O 6 K8 445
B N
'
! " % ? < ' 0+ $ K F$ < - ! ' ABP O ' ? ) '. > $+ H IAB
/ # 2AK 4 N 42B 7
U # H& + # ) >J B& I R #) ! * &' & S
'% T
3 ( A)!+# ) G ! ( # ' & * )3
# ) $) # M8 ! " ( + # N " & 6C % I=< <<< 0# :# # ( " V $#) #) & * # ! 6 - " ;<M8%888 Q 0 8# U # & #)
& &
! +
9 AAA @ A) & & >22=1<18=? D>> >;<< E
36 68
34 68
=EEQEC ?
D>>>= J<=
" #
-
9 !M $ . #) !# & 6 . # & W . # I # - 09 & % G 0 ) ) D 9) ) # # (#
+) & X ( ! ( ) 9 0 "
" % (& ( 3 #) ! (# ! 1 ! (9 " # ' % #) & IS<<<Y ( "
&
,C.9 $ 0 718: #
% + IX< <<< Z 0
! ( & O * D
,.%E 9 # 4 % $ 0 ;21%888
( #)*& :# # P ! +
! ) < ! 2[ " # Q 9 >22==288N?
>22=7<18=?
Melbourne Vic .) # -& )$ / I " Ă&#x2018;uĂť caĂš
)*
#) c loaï i 0quaà n aÚo 1 daï 5 9J% !#) # ( ! ' tieäc cho nam & aÚo cÜôÚi
% ' 2 ' ' & # nÜþ , (vaø caÚc loaï i thôø trang * " 3 / . '
3 i # ' phuï4 ( kieä n cho daâ u& 18 * DKL
$&
&'coâ
( & ( " M chuĂš (reĂĽ
naĂŞ (m
. Ă&#x2018;aĂľ laøm 30 , #
! ( " # 56
#)* coÚ nhieà u $)7 cÜÝ a$ haø ng&vaø $ 0 ;118! 6 + ''
8& 9 + ' #)
# , $ 9 + ( ĂąaĂŻ i lyĂš. ThĂch hĂ´ĂŻp cho vĂ´ĂŻ
+ )3;72%888 & & $ # ) ! ( # 0 & )0 ( 56 9 &' ! ( +) choà ng# # #) cuøng *laø m nguï $ 7 (
7 '
#) vaø )3cÜ 3 # taï# + i choã . Theâm chi tieå )0 c xin ( >22MN <18=? # & :#
;<< ==> >=? )3 !#) # #) goĂŻi (03) 9885 1727 D>>S J<SE
# )! ! 3 ! " ?
! ( ! $! " $ % )
! "# $ ! % & &' ( & " # " $% #) & ") ) * * & % ' !# #) ' ( #
! ! ( " + ' " % & " # ,
#
( ' $! ) $ ## % # ' * ' + #)
- !, D>>X?;<<SE >22BN488=?
35 69
P B ! % !# ! ( !# ( ! ! ! " ! 10 / " ! )!& ) ! ) 5
' 0 !# !# ! 0 ! " B B , 9 O ! )!
! ! ! ! ' ' ( (
! ! " # $! " # $!
$ %
& $! !
9 @)( 4 % ") A & 0 B& * ! ( ( # C) # - " . - " . D &
#E F& (
G /
% )0 / %
( # ( "
" &
" &
# # '
& 8) ' ( ! (
" + & H#)
( ! (
! ( " & ") A ) # 0 1 0 1 * *
& & $ 0
&
' . # ( ! (& " # ! (& " #
'
I < <<< 23431% 5 23431% $ $ 5
! 6 ! 6 $)7 $
:#
# 78%888% 3 78%888% 3
9 9 #) -
. #) !# & 6 6
. # . #
& W . # & & % % 9) ) # # (#
+) & X ( " "
" " % (& % (& #) ! (# " # " #
' ' % % #) & IS<<<Y ( $ $ 0 718: # 0 718: #
% % + IX< <<< Z O O
* D
,.%E 9 # $ 0 ;21%888
$ 0 ;21%888 ( #)*& :# # P ! + P ! +
2[ " # Q Q 9 9 >22==288N? >22==288N?
0 0 1 2 *- 3 1 2 *- 3 4 4 ( ,
( ,
! " ! # $ ,
, '5 ,
, '5 % & 6 0 ! 0 ! ! ' 6
() * ! 7, 7 ! 7, 7
' $ " 28 28 9 9 ! " + * , + * $ - -
. $ / 0 $ $ 1 23 4 5 6 ?LLHDL--+@ ?LLHDL--+@ 78(9 ):;; <$ )=(: ;7) =(+
! " ! ! ! ! #
# ( # ( / , 6 , 6 $ ! ! ? $ '
## ' ' ! $ C + G "
>
> P!== 1 , ( P!== 1 , ( - 8 H= ! " # = 6 ! 6 ! ##
# - $ * ! P ! 1 , " P ! 1 , " !
! C-- C-- 6 4 , 3 3 / 4 $ , # '$ / 6 ! " , I $ J
$- ! 2 , ## 2 4 !
= ; ! = ! 0 !$ 4 = ; ! = ! 0 !$ !
D(;) ))) '
! & D9)))
. !
9 9 . !
" K )=+( )89 :;;
?LL*-MI--N@ ?LL*-MI--N@
> ? @ # A /
5 5
!-
$ ! & 7 ## $ 7 ## $## " "# #, , 5 !/ $ ( 5 !/ (
' $ *
, ! ! ? $ , " # , " # , 1 ' ! ' = L- = L- % / % / $ > / ! " 5 , !
5 , ! )CN-,---, )CN-,---, ! B B BB , B -& / ! ' B . . !/ !/ !$ !$ !$ !$ 2C 4 D=9) ))) E 5 $ 2)(4 " > " > =77) ((=( 2F B 4 ? !$ ? !$ @ @ ?LL+DI--N@ ?LL+DI--N@
?LLINI--O@ ?LLINI--O@ $ %& $ & ! ! ! !
'
" #
0 "
$ 0 " !$ !$ !/ !/ ' ' $ $ $ $## " "## ( ( 0 ! 0 ! ! 7, ! 7, 9) ' : 2 , : 2 , 7 ## # !. :+H:8 & 7 ## # !. , , " " / / 5 ,
5 , ,
, = ! / + !4 !4 !4 !4 # # !/ !/
! " 0 ! ; ! <=, 7! 0 ! ; ! <=, 7! ( ( B!$## " " , !$ , !$ 5 5
$ $ > > ( ( B!$ 7 * 4 ( ( ' ' < $ < $ !4 !4 !4 !4 # # 4 ( (
D=))
K !/ !/ , , ## 4 4
= = , , !
! )CD-E F !$ !$ . . # ( # ( , # ?1 !!@ " , # ?1 !!@ " )CD-E F )=9= =:: (++ H )=:9 )9+ L(( = = 4 4 4 4 0 3 0 3 4 4 A A " # " #
$ $
" # .) # -& )$ / I I
" "
)* 0 #) 1 5 5
9J 9J% %
!#) # ( ! '
% % ' 2 ' ' & # * * " " 3 3
/ / ( . ' 3 # ' 18 * 18 * DKL DKL 4 ( $& &'
( & ( (
" "
M M ( ( #
! ( ! ( " # " #
56 $)7 $ #)*& $ + ''
' 8& 9 + ' #) # , $ 9 + ( $ 0 ;118! 6 0 ;118! 6 ;72%888 & &
+ )3 $ # ) ! ( # 0 & )0 ( 56 9 &' ! ( +) ;72%888 & & + (
7 ' # # #) * #) )33 # $ 7 (>22MN <18=? >22MN <18=? # & :# # + ;<< ==> >=? )3 !#) )0 # #) D>>S J<SE
G !" G !" & 3 & 3
" " $ $ , 7 # " , 7 # " , H # , H # , + , + !$ !$ 7# , 7# , H H , , " " # # 77 ! A I !$ 77 ! A I !$ J J , C , C " " G " G " ; ; !
! B " B " ( ( 7 7 " "
>
> ( ( !4 !4 !" !" =!3 =!3 = = K K ?LLL+MC+-*@ ? !$ ; !" ; !" @ @ ?LLL+MC+-*@ ? !$
D>>>= J<=
$
$ . $ ) \.K ! ! . + ' "# $ ! ( +N ( (
" " * &' ( # ,#@ A ) 1888: # 1888: #
% / % /
$ $ ;2188 # & )0 $& U ;2188 #
0 0 "# $ ( #)*&
&
& " ( # . # ( ! ! ' ' ' * ' * ' '
! ! IJJ Z * D" ' I >J 6 & & 6 & &
E O # # #) 8# # ;<=8%888! + ;<=8%888! + %# #
( # #)
- 9 9 >2222848=? >2222848=? D>;<<<J<X E
! ! !
!
! $$
% $$
J< B& + ) #
C ) # C KLKM D N # (
D C
' E F '
D C
' E F ' #) ! " 0
#)*
+ E % G H % G H & 0 @ @
H +
3# #) G " % " %
" ;1288 " ;1288 # O) ! & ) -$) #$) #
%
# % , ) D<;E J;S> :# # , ) & &
! & & ! <S;< T / 8P D<;E J;S >?;> + + 1 ) # P A A ) QA# $ & DR #+
E 2<81<88B 2<81<88B
, #)0 /#+ 4 9 # + ! - / 5 5 U #)3 + ( ! - / " "
. . #) 8) ' H " " ! ! & & * 0& $ # &)0 N & & ! ) $ ! ) $ I=<<Y & * % & ? <<<
" @ " @ # # # #
& * [ ( # & & +# + * + # $)7 &
' * ' * ' '
! + ! + $ :# &# # & A #) #) A D>>=S><< E
>22B1488=? >22B1488=?
$ % $ % & $ & $
!"
!" # !" " "## $ $ $ %& ' % % % ! &
% ! & % !" ( ) * " ! ! ) )*+,--- . !/ ' (
' ( )*+,--- . !/ +
,-.. /0. .-1 2 3 !
! % 45 % 6 ) )
>22=7<18=? >22=7<18=?
D>>XS;<<SE
7 # 7 # !( !( ' ' = = , ,
)O-,--- A )O-,--- A !/ !/ !$ !$ !
! !$ !$ ? !$ ? !$ @ @
'
! " % ! " %
Q !" Q !"## #
# # $ # $
!$ !$ % % # !
# ! , , , , ' ' !" ' ' !" COD COD $
$ R R 4 4
.! .! ' A !$ ' A !$ 5 )CL-,--- 5 )CL-,--- )CD-- 4 )CD-- 4 R " ?. !/ R " ?. !/ J J !$ !$ !$ .! !$ .! ?LLI-I--*@ ?LLI-I--*@
U # H& + # ) >J B& I I
R R #) ! * &' & S
'% T S
'% T
3 ( A)!+# ) G ! ( # G ! ( #
' & ' & * * )3
# ) $) # #
M8 M8 ! ! " ( + # N
" & " &
6C % 6C % I=< <<< 0# :# # ( (
" "
V $#) #) &
&
* * # #
! 6 ! 6 - " 0 0 U8# U
# & & " ;<M8%888 Q ;<M8%888 Q #)
& &
! + & & ! +
9 9 AAA @ A) & & >22=1<18=?
>22=1<18=? D>> >;<< E
70
37 39 39
34 68 34 68
!
! ( ! $! " ! $! " $ % )
! "# $ !
! % & &' ( & " # " $% " # " $% #) & ") ) * * & % ' & % ' !# #) ' ( #
!
! ! ! ( (
" " + ' " "
% & % & " # " #
,
#
( ' ' $ $! ) $ ! ) $ # # # % # % #
' * ' * ' '
+ + #)
- !, !, >22BN488=? D>>X?;<<SE >22BN488=?
71 35 69
$ %
' & $! !
"
# C) # .
G %
( " '
( ! ( * ) #
& . # ( $)7
. #) !# & 6 . # & W . # =EE8 ? ' 0 ! +! < ! 2 0 & % !# ! 0 ( # ! )( ( 9) ) # # (
! %+) & 7 ! X ( 0 . /0& "
" % (& A + ## ) #) B ! * ( ! " #
' % 9 & #) & IS<<<Y ( $ 0 718: # % '# ! )! + 1 $ " 0
& + IX< <<< Z 7 % ( 1 B 9
! ( $ O * & D
,.%E 9 / <G " $ # 0 ;21%888 $
( #)* ! " " %& :#
& 4 # % P ! +
( ) 2[ " # Q 9 >22==288N? D>>>= J<=
<18=?
$
. $ ) \.K ! 2
#) 1 ! '
# # ' & ( # )*& ( &' ! ( +) )33 # !#) )0 D>>S J<SE
. + ' "# $ ! ( 9 !M $
+N ( " * &' ( # ,#@ A ) I # - 09 1888: # % / $ & )0 $& U ;2188 # 0 G 0 ) ) D #)* & 9 0 ( 3
& "# $ ( ! ( ) " (
# . # ( ! ' ! 1 ! (9 IJJ Z
* ,C.9
D" ' I >J ' * ' ! " &
6 & &
E O
0 # # #) ! ( & 8#
# ;<=8%888! + %# #
( 4 %
# #) - ! ) < ! 9 >2222848=? D>;<<<J<X E
8 0 ! 9 )( # ! 3 %( % ! " / 5: 5;9 <+ !#3 ! )! # ! # ! !# ( $ % 5: 9 5;9 ' 9 7 9 2 !9 7 & &&& 7 " < ! 2 09 # )! ! 3 %( * 0 < ! 2 0 ! " " % & 4 % => # ?
. * / 0' ! # 1 ' ' & " 2 ' + 3 4 5 4 $ ' 67 68+ /9 ! $ :;:<% ( ( ' + = > 4 / ? @ ' A
=EE8C?
! ! " !# $ % & ' ( # )! ! )! * + & # , -. /0 # 1 & 2 +!#3 ! )! # ( # # ( 3 & 4 % ! ) 5 6 ! ) 7 &
4 B ! ! * % % # ' ( % # $% ' C + * 4 !" 5 + DCE%FFF ' % ' ' % 4 !" G # + & ! 4 &+ >IIJQA
>IIPCA
3 ' % 4 ( , 1 $ 4 ( '" & 4 . R ' + M R 4 5 / . % JF # % # ( % O DKHC G0 *) # + S DC %FFF ' + = >IICKJKF A
=EEQEC ?
!
. 4 $ 3 R ( >. :A ' 4 + B DKH%FFF) # + 1 EF ) % ' IF % 2 + DIIFS 0
>IIJKJFF A
=EE.-C K?
E 2<81<88B D>>XS;<<SE
! " $ "
% $$ $ " 1 , #)0 /#+ 4 9 # + ( 9 ! 6 9 U #)3 + ( 0 ) * )(9 #) 8) ' H * RSRT = M !# $ ! 1 * 0& $ # &)0 N ! 1 ! !3 !#+ I=<<Y & * % & ? <<< ?& <+ !#3 # )! & * [ ( # !" $ 1 +# + * + # $)7 = # ?9 1 U , $ :# &# # Q9 & ! * ! " #) #) " % & 4 % ) D>>=S><< E ! ) 5
! - / 5 " " . ! & & ! ) $ " @ # # & & ' * ' ! + A
>22B1488=?
" * +
"! # $ !
P B # )! ! )! ! % !# % *09 ! ( !# -& . /0 ( ! !# * " % ! " D & ! 10 / " 0 ) !G0 0 ! ! )!& ! )! D % ) ! ) 5
4 % ( ' + DC%CFF 4 DH%FFF) # % 5% ! $ DI%FFF) # + $ $ C % 4 +JF 4 J+JF % ! $ E 4 KI + ,)' L % L + 1 $ 9 ( % 4 # +
$ "
' ! & 4 4 5 ( % % ' IF # % 4 !" $ % ! O ' $% $ # # ' % DJFFS% T -
>IICPJFFHA
>IICQJFFHA
=EE . ?
=EE8E?
! ( ! " # ! $! " =EE8KC K? $ % ) $ % &
' & *
C % # ! 6 Q 9 D>> >;<< E >22=1<18=?
<+ !#3 % (9 !
0
!9 # ) !
9
% 9 1 ! - / 0 9
! ) @9 ! ) 0 !3 & A ! "# $
! % & &' B C. / ( & 0 9 1 " # " $% ! " #) & ") ) *
* D & ' ( & % ' ,E&.!#
F / 0 9 ! 3 % ( !# #) ' ( #
! ! (
" G + ' 09 0 ) " % & " # ,C. 9 H ! & ! " % B ,
#
( ' $! ) $ ## % # ' * ' + B & I ) )! ! )! D % #)
- !, J = ! )D>>X?;<<SE >22BN488=? 5 ?
72 36 70
35 69
' ' 0 L! ! 09 !# (( !# !# ! 0 B 9 ! 0 ! " & B B * 1 " M , 9 ! & N % O * )! ! 0 ! )! ) D 0 = ! ) 5 ?
' ( + - # ' # + M # ' ? ( '" + /" 5 ( 1 1 N' 2 + B 4 % O ' % =
!" # $ % # & ' % (" ) ( ) * + , ' - ' >IICHJFFHA
71 37 73
T
rong 15 năm qua, triển lãm Proud ở London đã tạo ra một phân khúc thị trường mới, chỉ chuyên cung cấp các bức ảnh có đề tài liên quan đến các thần tượng trong làng giải trí. Proud Chelsea cũng đươc coi là một trong những triển lãm những lớn nhất từ trước tới nay và là Biểu tượng thế kỉ 20. Triển lãm đã cung cấp những minh họa phong phú về sức mạnh của nhiếp ảnh trong việc xây dựng, duy trì, cả công kích lẫn châm biếm những ngôi sao nhạc rock từng được vinh danh. Đến nay, làng nhiếp ảnh thế giới vẫn nhắc đến những bức ảnh đã làm nên tên tuổi những nhiếp ảnh gia nổi tiếng. Điều đặc biệt, nhân vật trong những bức ảnh này đều là người của công chúng. Ví như: bức ảnh nổi tiếng Johnny Một chiếc máy ảnh, một cách tiếp Cash “flipping the bird” (ngón tay giữa) trong buổi kiểm tra âm thanh ở nhà tù cận rất riêng đã đưa Terry O’Neill, San Quentin của nhiếp ảnh gia Jim Marshall; bức chân dung Patti Smith trong Elliott Landy Ethan Russell… trở chiếc áo sơ mi trắng trên trang bìa album Horses của nhiếp ảnh gia Robert thành những huyền thoại trong làng Mapplethorpe, hay hình ảnh nữ ca sỹ quá cố Amy Winehouse khiêu khích trên nhiếp ảnh. giường vào ngày cưới… Chúng được coi như những tác phẩm có sức mạnh, Đây được xem như một hình ảnh điển đưa ra một thứ ngôn ngữ mạnh hơn lời nói. hình cho quan niệm về những ngôi sao nhạc rock nổi loạn. Trái ngược những bức ảnh “khoảng tối” trên là bức chân dung bình dị của Bob Dylan chụp bởi Elliott được sử dụng cho trang bìa của album Dylan1969’s Nashville Skyline. Nó hoàn toàn tương phản với những bức hình trước của Sinatra hay Richards: thể hiện nụ cười hạnh phúc của Dylan khi trải qua kì nghỉ thanh bình nơi thôn quê, một người đàn ông của gia đình đang dần rút lui khỏi danh tiếng cũng như hình tượng huyền thoại của chính mình. Dylan chào đón Elliott rất niềm nở tại nhà mình, ngôi nhà mang phong cách Byrdcliffe trong khu rừng ở phía bắc New York. Dù tương đối thoải mái nhưng Dylan vẫn thấy khó chịu khi chụp ảnh. Elliott đã khá vất vả vài ngày đầu để giúp Dylan tự nhiên hơn. Elliott sau này đã viết chính Dylan là người hay đưa ra ý tưởng về các góc chụp. Cuối cùng, những bức hình Dylan trong album The Nashville Skyline trông hoàn toàn thoải mái và dễ gần, dù chúng được chụp trong studio và được dàn dựng gần giống Bên cạnh đó, không thể không nhắc đến 3 bức ảnh nổi tiếng ghi lại hình như cách Russell chụp chàng rocker ảnh một Frank Sinatra kiêu hãnh cùng vệ sĩ đi dọc con đường lát gỗ ở bờ biển nổi loạn Richards. Miami năm 1968 của Terry O’Neill; một Bob Dylan dân dã ở Woodstock năm Rõ ràng với mỗi góc nhìn, cách tiếp 1969 của Elliott Landy; một Keith Richards chụp ảnh bên cạnh cửa hải quan nhận khác nhau, mỗi nhiếp ảnh gia của sân bay khi ký tuyên bố về một nước Mĩ không có ma túy năm 1972 của lại khám phá những khóc khuất trong Ethan Russell. nội tâm của những người nổi tiếng. Với mỗi cách tiếp cận cuộc sống của từng nhà nhiếp ảnh, các bức ảnh đưa ra Những bức ảnh chân dung của Frank những câu hỏi về sự nổi tiếng, về sự hiện diện của người nghệ sĩ lớn trên sân Sinatra và Keith Richards vẫn luôn khấu và cả những vấn đề trong cuộc sống riêng tư. Có những bức ảnh đưa họ được coi là chuẩn mực về tính chính lên bục vinh quang nhưng cũng không ít tấm ảnh làm hủy hoại hình ảnh của xác và chân thực hơn về cuộc sống thực của những huyền thoại. họ trong lòng công chúng. Thành công nhất của bức ảnh O’Neil là ghi lại được những khoảnh khắc Nhật Linh trong đời sống của Sinatra, thể hiện sinh động mặt tối trong con người ông - một nghệ sĩ lớn bị cáo buộc có liên quan đến mafia. Nhiếp ảnh gia O’Neil Moät oâng choàng thaønh taâm caàu đã chụp lại những khoảnh khắc khác nhau của Sinatra: một Sinatra ngôi sao nguyeän: “Laïy Chuùa! Con raát yeâu và một Sinatra bê tha trong chuyến lưu diễn cùng nhóm Rolling Stones năm vôï con. Neáu coâ aáy ñau ñaàu, con 1972. Ông nói: “Ngay khi nhận thấy dấu hiệu, tôi gọi Keith quay lại và ngay xin ñau thay; neáu coâ aáy buoàn, con lập tức chụp lại 2 tấm hình. Nhân viên bảo vệ cũng đã dọa sẽ tịch thu cuốn xin buoàn thay; neáu coâ aáy phaûi phim nhưng tôi nhanh chóng giữ được. Tôi hiểu rõ những gì tôi đang có”. chòu caûnh goùa buïa, con xin chòu Một người nghệ sĩ khác cũng nổi danh với bức ảnh chụp người nổi tiếng. Đó thay...” là Annie Leibovitz với tấm hình Richard nằm ngất xỉu trong phòng thay đồ.
74
C
où moät baïn ñoïc nam taâm tình laø anh tình côø ñoïc ñöôïc moät ñoaïn vieát cuûa vôï do naøng ghi trong nhaät kyù. Coâ vôï töï boäc raèng chính anh chaøng ngöôøi cuõ naêm xöa môùi laø ngöôøi luoân luoân laøm cho vôï ñöôïc “tôùi ñænh” moãi khi hai ngöôøi gaàn nhau chöù khoâng phaûi laø vôùi choàng hieän taïi, duø laø naøng raát haïnh phuùc vôùi tình yeâu hieän taïi nhöng sao chuyeän aùi aân vôùi choàng noù thöôøng khoâng troïn veïn nhö vôùi... ngöôøi xöa. Ñieàu naøy ñaõ laøm cho anh choàng mang moät cuù soác lôùn veà taâm lyù. Chuyeän ñöa naøng leân “ñænh phuø vaân” laø nieàm kieâu haõnh chung cuûa nam giôùi, anh choàng töï cho “tay ngheà” cuûa mình cuõng khoâng phaûi loaïi teä, anh cuõng ñaõ chaúng töøng laøm cho nhieàu naøng phaûi “cheát leân cheát xuoáng” moãi khi laâm traän laø gì? Vaäy thì taïi sao vôùi vôï anh laïi khoâng theå hieän ñöôïc “tay ngheà cao” cuûa mình ñeå laøm cho naøng phaûi chôi vôi treân ñænh...
Dieäp Anh
Chæ tröø moät soá ít quyù baïn nam giôùi, hôi bò keùm may maén, luoân luoân trong caûnh chöa ñeán chieán tröôøng maø ñaïn ñaõ vung vaõi ra khoûi noøng suùng... thì khoâng theå naøo dìu naøng leân ñænh ñöôïc, coøn thoâng thöôøng haàu nhö ña soá phuï nöõ ñeàu ñaït ñöôïc côn khoaùi laïc toät ñænh ñeán laøm naøng “cheát leân cheát xuoáng” trong caùc laàn aân aùi. Tuy nhieân cuõng khoâng ít quyù naøng coù chuùt phöùc taïp vôùi chuyeän leo ñænh tìm söôùng khoaùi cuûa mình, maø neáu chaøng khoâng bieát caùch ñeå daãn naøng ñi tìm, coù khi suoát ñôøi naøng cuõng chaúng thaáy maët muõi cuûa “noù” ra sao caû. Theo nhieàu taøi lieäu chuyeân khoa vaø taâm lyù trò lieäu thì vieäc tôùi ñænh cuûa quyù naøng “ñoûnh ñaûnh khoù khaên” naøy thöôøng coù nhieàu raéc roái vaø mang tính huyeàn bí hôn quyù oâng töôûng. Ña soá phuï nöõ thích khuùc daïo ñaàu nhieàu vaø laâu hôn, trong khi khoâng ít quyù oâng coù moät quan nieäm sai laàm ñeán cheát ngöôøi laø quyù oâng cöù nghó chæ caàn côûi tuoät heát quaàn aùo cuûa mình vaø cuûa naøng ra laø phaàn “ñoài nuùi” cuûa caùc naøng seõ “noùng phöøng phöøng” nhö hoûa dieäm sôn, coøn phaàn “bôø möông khe suoái” cuõng seõ daàm deà y nhö “soâng Coân muøa luõ” ngay töùc khaéc. Nhieàu chaøng khoâng theøm hieåu laø traïng thaùi höùng tình laøm cho naøng phaûi röôïn leân trong aân aùi cuûa phuï nöõ thöôøng tuøy thuoäc vaøo caùc khuùc daïo ñaàu, noù
caàn thieát nhö moät loaïi “intro” cho ca só tröôùc khi baét gioïng vaäy. Quyù naøng caàn ñöôïc oâm aáp, vuoát ve, thuû thæ taâm tình nhieàu vaø laâu hôn chöù khoâng nhanh choùng muoán ñöôïc nhaåy ngöïa cöôõi soøng soïc ngay nhö caùc chaøng. Cuõng nhö chieác xe vaøo muøa ñoâng, saùng sôùm noå maùy caàn cho xaêng nhôùt vaän haønh ñieàu hoøa tyù chuùt maùy aám leân thì luùc ñoù voït môùi eâm... Quyù naøng cuõng vaäy. Maùy chöa noùng maø chaøng cöù nhaøo leân “ngöïa phi ñöôøng xa” saûi voù caâu raàm raàm tung buïi mòt muø laøm cho daäp naùt heát hoa coû tröôùc coång nhaø naøng. Ñaõ khoâng coù khuùc daïo ñaàu maø coøn bò “xöû” moät caùch baïo taøn nhö vaäy maø khoâng bò naøng haát xuoáng giöõa ñöôøng laø may roài chöù ñöøng coù maø ôû ñoù ñoøi chuyeän gì khaùc... Bôûi vaäy, nhieàu khi söï “khoâng bieát gì” cuûa quyù oâng ñaõ taïo moät tyû leä khaù cao ôû quyù cuï baø cuûa nhöõng theá heä tröôùc thöôøng khoâng bieát ñænh khoaùi söôùng cuûa aùi aân laø gì. Hoï vaãn ñeû soàn soàn, vaø aùi aân vôùi khoâng ít quyù cuï baø chæ laø nhieäm vuï truyeàn gioáng. Maõi taän ñaàu thaäp nieân 70 vaãn khoâng ít quyù baø baø nöông töû cho laø hieän töôïng “hoùa roà” khi tôùi ñænh cuûa nöõ giôùi chæ laø saûn phaåm cuûa maáy cha chuyeân vieát tieåu thuyeát khieâu daâm. Bôûi raát nhieàu quyù baø baø caû ñôøi coù thaáy “noù” ra sao ñaâu. Moät phaàn cuõng laø do caùc cuï oâng ngaøy xöa khoâng coù “tay ngheà cao” nhö caùc chaøng tuoåi treû (voán doøng haøo kieät) ñôøi nay. Thôøi baây giôø, söï nghieân cöùu veà caùc “bí aån” cuûa quyù naøng ñöôïc thöïc hieän bôûi caùc chuyeân gia ôû ñaïi hoïc keát hôïp vôùi nhieàu chuyeân ngaønh veà taâm lyù, sinh lyù, y hoïc, vaø nhaát laø khoa hoïc giôùi tính v.v... ñaõ laøm thay ñoåi ñöôïc nhieàu söï vieäc. Caùc chuyeân gia khaúng ñònh raèng, moãi ngöôøi phuï nöõ ñeàu coù theå ñaït ñöôïc côn söôùng roà khi söï röôïn tình ñaõ ñeán ñieåm “cöïc ñænh khoaùi laïc” cuûa caùc naøng. Thaäm chí coù nhieàu naøng coøn coù theå giaõy ñaønh ñaïch trôïn maét ngaùp gioù, hoaëc gaøo leân thoáng thieát ñeán maáy laàn chæ trong moät baän aân aùi. Hieän töôïng naøy caùc chuyeân gia goïi laø “khoaùi laïc nhieàu laàn” (multiple orgasms). Noùi chung, khaû naêng ñeå ñöa caùc naøng ñeán cöïc ñænh khoaùi laïc, laø chuyeän maø quyù oâng coù theå thöïc hieän ñöôïc, vaø quyù naøng cuõng coù theå nhaän ñöôïc côn söôùng khoaùi ñeán ngaát ngö nhieàu laàn, chæ trong moät traän ñaùnh, neáu nhö quyù naøng muoán. Chuyeän ñieàu tieát ñeå mang khoaùi laïc ñeán kích ngaát cho quyù naøng, trong aùi aân, coù khaû naêng xaûy ra vôùi caùc phuï nöõ ñaõ tröôûng thaønh, ñöôïc coi laø nhieàu hôn so vôùi caùc naøng coøn son treû. Duø
75
laø söùc löïc cuûa quyù naøng treû coù theå sung maõn hôn vaø nieàm ñam meâ ham muoán ñöôïc ñeán cöïc söôùng cuõng nguùt ngaøn hôn. Muoán ñaït ñöôïc ñieàu söôùng ngaát thöôøng xuyeân cho quyù naøng, theo caùc chuyeân gia thì caû hai phía quyù chaøng, vaø quyù naøng caàn coù chuùt hieåu bieát veà chuyeän “cöïc khoaùi cuûa nöõ giôùi”. Phaûi coù quan nieäm veà hình daïng maët muõi cuûa “noù” ra sao thì môùi coù theå ñi tìm noù ñöôïc. Cöïc söôùng xaûy ra trong cô theå cuûa moät ngöôøi phuï nöõ trong thôøi gian ñænh ñieåm raát gioáng nhö nhöõng gì xaûy ra trong cô theå nam giôùi ôû luùc traïng thaùi phoùng tinh. Noùi caùch khaùc, noù coù moät caûm giaùc höùng thuù ñöôïc bôm thuùc ngaøy caøng taêng, xaây döïng choàng chaát leân ñeán moät ñieåm, nôi maø taát caû seõ nhö moät söï buøng noå vôõ oøa ra, noù “thoåi” bay tung heát moïi thöù treân ñôøi chæ coøn laïi caûm giaùc nhö ñang bò ngaát cheát ñi vì söôùng khoaùi. Thôøi ñieåm naøy “cöïc khoaùi” coù ñaëc tröng nhö nöôùc thuûy trieàu daâng taïo thaønh nhöõng côn “soùng thaàn” co thaét trong cô quan sinh duïc daãn ñeán heä thaàn kinh caûm giaùc cuûa naõo boä, nhòp ñoä co thaét taêng daàn lieân tuïc vôùi vaän toác moãi 0.8 giaây/nhòp ñeå ñem côn söôùng ñeán. Khi côn ñænh söôùng ñaõ ñeán, quyù oâng thöôøng nhaän thöùc ñöôïc raèng moät caûm giaùc khoaùi laïc traøn treà, ñöôïc keøm theo baèng söï bôm phoùng phun xòt ra cuûa tinh dòch. Nhöng ôû quyù naøng thì laïi khaùc. Hieän töôïng khoaùi laïc traøn ngaäp, baèng phoùng tinh, thöôøng khoâng xaûy ra ôû nöõ giôùi, duø côn söôùng cuûa hoï coù theå “vuõ baõo” hôn quyù oâng nöõa laø ñaèng khaùc. Laø vì ôû “choã ñoù” cuûa quyù naøng coù moät “chuøm daây thaàn kinh” ñeå tieáp nhaän côn kích söôùng cuûa hoï nhieàu hôn quyù oâng ñeán... taùm ngaøn laàn. Nhöng xin ñöøng laàm laãn chuyeän “söôùng nhieàu” vaø “söôùng deã” laø hai hai chuyeän hoaøn toaøn khaùc nhau. Phuï nöõ coù theå söôùng ngaát nhieàu laàn trong moät traän aân aùi, vaø keùo daøi côn toät ñænh khoaùi laïc laâu hôn quyù oâng (bôûi vaäy caùc naøng thöôøng hay bò hoùa roà trong luùc naøy), nhöng hoï khoâng deã daøng leân ñænh ñeå söôùng moät caùch deã eït nhanh choùng leï laøng (y chang gaø) nhö cuûa quyù oâng. Söï thaät ñaõ chöùng minh coù moät ít phuï nöõ trong côn cöïc khoaùi ñaõ phoùng ra moät soá chaát loûng, khaù nhieàu hôn chaát nhôøn cuûa daâm thuûy, nhöng con soá quyù naøng coù theå gaëp chuyeän “vôõ ñeâ” luùc söôùng ngaát laøm cho soâng suoái daâng trieàu tuoân nöôùc oøng oïc... vaãn coøn laø moät tyû leä khaù khieâm nhöôøng chöù khoâng laø chuyeän
76
loaïi “muoân maët ñôøi thöôøng” ai cuõng coù. Quyù baïn ñoïc coù theå ñaõ xem nhieàu caûnh thaät “aán töôïng” trong caùc phim sex veà chuyeän khi côn ñænh söôùng vöøa ñeán, caùc naøng thöôøng naõy baät vöôn cao thaân döôùi, roài xoâ chaøng vaêng ra, mieäng gaøo leân la laøng keâu trôøi keâu cheát, roài dang roäng chaân maø phun xòt leânh laùng nhö voøi roàng cöùu hoûa... Taát caû nhöõng “kinh dò” ñoù chæ laø kyõ xaûo cuûa phim aûnh chöù khoâng thaät nhö “ñôøi thöôøng”. Khoù coù theå tin ñöôïc laø naøng naøo cuõng coù theå “phoùng xòt” leânh laùng khi tôùi ñænh. Chæ coù moät soá ít quyù chaøng may maén chöùng kieán ñöôïc coâ baïn tình cuûa mình phoùng xòt tyù chuùt trong côn söôùng roà cuûa naøng, khoaûng nöûa taùch caø pheâ laø quyù laém roài chöù nöôùc ôû ñaâu maø xòt nhö voøi roàng. Vaø con soá caùc naøng coù hieän töôïng naøy raát ít, vaø duø laø naøng ñaõ töøng coù, cuõng khoâng phaûi laàn tôùi ñænh naøo naøng cuõng seõ... phoùng xòt ñöôïc. Hieän töôïng “cöïc khoaùi nhieàu laàn” cuûa quyù naøng cuõng vaäy. Khoâng nhö quyù chaøng khi phun “baày laêng quaêng” cuûa mình ra khoûi oáng bôm roài thì laø kieät löïc ñoå guïc treân mình ngöïa ngay töùc khaéc. Coù chaøng coøn “thaêng” luoân ñeán... ñòa nguïc (chöù laøm gì coù cöûa maø leân thieân ñaøng ñöôïc) coù ñeán vaøi phuùt sau môùi nhuùc nhích laáy hôi thôû trôû laïi maø theàu thaøo ñeå bieát mình coøn soáng. Trong khi ñoù phía quyù naøng, duø côn söôùng coù laøm quyù naøng hoùa roà cuoàng baïo hôn quyù oâng. Nhieàu naøng thöôøng keâu trôøi keâu cheát lôùn moàm hôn, giaõy giuïa oaèn oaïi taøn baïo hôn... nhöng döôøng nhö maáy chuyeän ñoù noù chaúng “xi nheâ” gì ñeán chuyeän “cöôõi ngöïa ñöôøng xa” cuûa quyù naøng caû. Cuõng coù raát nhieàu naøng khi “noù tôùi” thì cuõng nín thôû maø... “thaêng”... nhöng lieàn ngay töùc khaéc quyù naøng coù theå trôû laïi traïng thaùi laøm naøi ñeå “cöôõi” tieáp nhö
khi luùc “noù” chöa ñeán, ñaõ vaäy naøng coøn taøi tình “laùi” cho noù “ñeán” nöõa, theâm laàn thöù hai, thaäm chí coøn coù khi laàn ba, laàn boán... Vaø laï luøng theâm nöõa laø giöõa caùc laàn noù “tôùi” roài ñi, ñi roài “tôùi” trôû laïi, coù khi chæ caùch nhau coù moät hoaëc hai phuùt. Chuyeän naøy thì quyù oâng ñaønh quyø laïy maø xin laøm boù tay chaám côm thoâi chöù coù oâng naøo daùm noùi baûnh laø coù theå laøm cuù “söôùng ñuùp” (söôùng roài söôùng nöõa) chæ caùch nhau coù moät hai phuùt nhö quyù naøng. Hieän töôïng naøy ñöôïc caùc chuyeân gia giaûi thích laø quyù oâng thöôøng coù khuynh höôùng nhanh ñeán ñænh, vaø cuõng nhanh nhaøo ñaàu “rôi töï do” töø ñænh xuoáng taän ñaùy... vöïc saâu. OÂng naøo taøi laém thì coù theå giöõ caûm giaùc “giaõy giuïa treân ñænh” ñöôïc chöøng treân döôùi chuïc giaây laø... teâ taùi thaèng con ngay. Trong khi ñoù quyù naøng “boø” leân ñænh khaù chaäm chaïp hôn quyù oâng, nhöng khi tôùi roài laø cöù chôi vôi hoaøi ôû ngoïn “phuø vaân yeân töû” chöù khoâng chòu “xuoáng ngay” nhö quyù chaøng. Caûm giaùc taïo côn söôùng khoaùi cho quyù naøng cöù boàng beành treân ngoïn soùng. Khi soùng daâng ñeán ñænh thì “noù” tôùi, qua ñænh thì noù “huïp” xuoáng moät chuùt nhöng vaãn trong loøng soùng chöù khoâng rôi luoân nhö quyù chaøng, roài khi côn soùng sau ñeán seõ ñöa noù leân ñænh theâm laàn nöõa... Quyù naøng cöù troài huïp... troài huïp... cho côn söôùng ngaát loan toûa khaép chaâu thaân, ñeå “noù” ñeán roài ñi, ñi roài ñeán nöõa, moãi laàn chæ caùch nhau coù moät hai phuùt laø vaäy. Moät ñieàu khaùc nöõa trong chuyeän giuùp quyù naøng leo nuùi ñi tìm ñænh laø caùc chaøng caàn neân hieåu theâm laø “coâ beù” nhaø naøng noù khaù ñoûng ñaûnh chöù khoâng nhö laø moät chieác xe. Khoâng phaûi cöù nhaán ga laø voït aøo aøo, ñaïp phanh laø döøng caùi cuïp nhö vôùi “thaèng beù” cuûa quyù oâng. Haàu heát ñaøn oâng xuaát tinh khaù deã vaø nhanh choùng, vaø chæ caàn baèng caùch nöïng nòu “thaèng beù” cuûa chaøng laø noù coù theå “tôùi ñænh” vaø phoùng tinh ra ngay. Quyù chaøng coù theå “tôùi ñænh” baèng baát cöù tö theá naøo, naèm beân treân hay beân döôùi, vaùc caøy qua nuùi, daãn ngöïa qua soâng, ñaøng tröôùc ñaøng sau gì cuõng ñöôïc. Cho “thaèng nhoû” noù “chui” vaøo ñaâu cuõng khoâng thaønh vaán ñeà. Cöûa tröôùc hay cöûa sau, ôû mieäng hay ôû “baøn tay naêm ngoùn kieâu sa” cuûa naøng (hoaëc nhaùm nhuùa toäi loãi cuûa chaøng) ñeàu OK tuoát tuoät. Ngay caû aùp duïng cho chuyeän tôùi beán vaø xuaát tinh trong caùc tröôøng hôïp khoâng caàn phaûi coù chaát laõng maïn, hoaëc thaäm chí raát nhieàu chaøng,
khoâng heà coù moät choïn löïa ñaëc bieät naøo veà ngöôøi seõ laøm cho mình tôùi ñænh laø ai, keå caû ngöôøi khoâng quen bieát, vaø chaúng heà coù chuùt tình caûm nhö gaùi maõi daâm chaúng haïn, hoaëc coâ baïn cuûa baïn gaùi mình, coâ naøng vöøa xaáu nhö ma, ñaõ vaäy coøn hay laøm kyø ñaø caûn muõi maø chaøng raát gheùt, nhöng neáu coù dòp “ònh” nhau thì chaøng vaãn... xòt tung toùe caû “baày laêng quaêng” cuûa mình ra ñöôïc nhö thöôøng. Chuyeän tôùi beán moät caùch deã daøng cuûa caùc chaøng khoâng theå naøo aùp duïng cho quyù naøng ñöôïc. Vì nhö ñaõ noùi, cöïc khoaùi cuûa quyù naøng khoâng phaûi laø moät caùi nuùt baám. Noù chæ ñeán khi caùc ñieàu kieän phaûi ñuùng thôøi ñieåm vaø ñuùng caùch. Maëc duø moãi moät quyù naøng ñeàu coù nhöõng “töû huyeät” rieâng ñeå giaõy cheát neáu nhö chaøng tìm ra ñöôïc vaø bieát caùch khai thaùc. Nhöng thoâng thöôøng ñieàu kieän chung coù theå öùng duïng, maø haàu nhö ña soá quyù naøng ñeàu caàn ñeå ñaït ñöôïc côn söôùng ngaát laø moät baàu khoâng khí laõng maïn, deã chòu, thoaûi maùi moâi tröôøng xung quanh, moät baïn tình laø ngöôøi maø hoï thöïc söï yeâu thích, moät caûm giaùc röôïn tình, mong muoán thöïc hieän chuyeän aùi aân, vaø nhaát laø “moät doøng chaûy” trôn nhaày töôm ra töø moâi meùp beân döôùi, do kích thích cuûa söï röôïn tình, seõ giuùp caùc boä phaän nhaïy caûm cuûa naøng khoâng bò ñau raùt khi “thaèng beù” cuûa chaøng noù huøng huïc xoâng vaøo taän ñaùy haäu cung. Neáu nhö caùc ñieàu kieän “aét coù vaø ñuû” nhö vaäy ñaõ ñöôïc theå hieän, vaø luùc ñoù naøng coøn gaëp moät ngöôøi baïn tình coù “tay ngheà cao” thì chaøng seõ bieát caùch laøm theá naøo ñeå kích thích “nuï hoa” cuûa naøng nhieàu hôn nöõa, laøm cho noù phaûi “heù nhuïy” ñoùn chôø con ong chui vaøo ñeå caû hai cuøng “oaèn oaïi” hoøa tan ra hai trong moät, ñeâ meâ haïnh phuùc treân con ñöôøng leo ñænh phuø vaân. Xin nhôù raèng traùi vôùi nhöõng gì nhieàu ngöôøi ñaøn oâng nghó, chuyeän aùi aân vôùi quyù naøng, chính noù khoâng coù khaû naêng ñeå taïo ra cho caùc naøng moät cöïc khoaùi. Vieäc töï söôùng (thuû daâm) khoâng phaûi laø caùch toát ñeå kích thích söï höùng tình cuûa nöõ giôùi. Tröø moät soá ngoïai leä, gaàn nhö taát caû quyù naøng ñeàu caàn söï kích thích beân ngoaøi “mieäng hang” cuûa mình baèng baøn tay, hoaëc baèng mieäng cuûa ngöôøi baïn tình... (Huù hoàn! Neáu quyù naøng maø khoâng caàn ñaøn oâng ôû chuyeän naøy nöõa thì quaû laø maáy ñaáng nam nhi ñöïc röïa cuûa quyù oâng soáng ôû treân ñôøi naøy hôi bò dö thöøa roài ñaáy mí oâng ôi!.)
Vì vaäy, thöïc ñôn aân aùi vôùi naøng coù theå seõ caàn moät thôï naáu kheùo ñeå taïo ra nhieàu thay ñoåi. Moät soá quyù naøng coù theå tìm thaáy côn söôùng ngaát ñeán vôùi naøng deã daøng hôn, chæ khi chaøng uïp maët giöõa hai ñuøi naøng ñeå “naïo veùt” doøng soâng nhoû beân döôùi cuûa naøng. Ñaëc bieät neáu anh chaøng naøy coù tính kieân nhaãn, chòu thöông chòu khoù, chòu hi sinh moûi coå moûi mieäng moät chuùt (coù khi coøn phaûi chòu bò naøng ghòt ñeán... daäp caû moâi nöõa) ñeå ñem ñeán cho naøng caùc caûm giaùc ñeâ meâ maø naøng ñang ham muoán. Vaø laøm theá, thì theá naøo anh ta cuõng tìm ñöôïc caùi maø anh muoán thaáy ôû naøng. Ñoù laø côn hoùa roà cuûa naøng khi ñeán ñænh. Vaâng! moät chaøng coù “tay ngheà cao” seõ bieát caùch laøm cho naøng hoùa roà vì söôùng khoaùi, khoâng chæ moät laàn maø coù khi laø nhieàu laàn, chæ trong moät baän aân aùi. Xin heïn gaëp laïi baïn ñoïc ôû soá baùo sau. Dieäp Anh Khoâng ngoan...
Moät baø meï daãn coâ con gaùi nhoû ñi xem trieån laõm ngheä thuaät. Khi ñi ngang qua moät böùc töôïng khoaû thaân nam, vì toø moø coâ gaùi keùo baø meï döøng laïi vaø chæ vaøo caùi cuûa quí cuûa böùc töôïng maø hoûi: - Meï ôi! caùi naøy laø caùi gì haû meï? - Ñoù laø moät boä phaän trong cô theå ñaøn oâng thoâi con aï, aø mình ñi ñi con! - Khoâng! con muoán xem theâm moät chuùt nöõa. - Thoâi ñi ñi con, con ngoan ñi lôùn leân theá naøo con cuõng coù ñöôïc moät caùi. - Coøn neáu nhö con khoâng ngoan thì sao haû meï? - AØ, neáu nhö con khoâng ngoan thì con seõ coù... nhieàu caùi !
Luaät cuûa quan
3 thaèng bò quan xöû. Quan hoûi thaèng 1: Maøy laøm gì con nhoû ñoù. Thöa quan con boùp vuù noù. Sao maøy coù vuù maø hoûng boùp maø laïi boùp noù? Phaït 2 naêm tuø. Coøn maøy? Thaèng 2 ñaùp: Thöa quan con boùp ñít noù” “Sao maøy coù ñít maø hoûng boùp laïi ñi boùp ñít noù? Phaït 2 naêm tuø. Coøn maøy? Thaèng thöù 3 ñaùp: Thöa quan con chæ ñuùt caùi voøi cuûa con voâ hang cua cuûa noù roài xòt chuùt nöôùc ra cho maùt...” Quan phaùn: “UØ maøy khoâng coù hang cua neân thoït voøi voâ cuûa noù thì ñöôïc khoâng coù toäi gì. Veà!
77
T
haønh thaønh phoá ma hay thaønh phoá hoang laø moät thò traán hay thaønh phoá bò boû hoang hoaøn toaøn. Moät thò traán thöôøng trôû neân moät thaønh phoá ma khi caùc hoaït ñoäng kinh teá ñeå hoã trôï cho noù bò ngöng treä thí duï nhö luõ luït, hoaëc quyeát ñònh cuûa chính quyeàn phaûi boû pheá vì chieán tranh. Thuaät töø thaønh phoá ma ñoâi khi ñöôïc duøng vôùi yù nghóa traùi ngöôïc ñeå chæ caùc thaønh phoá, thò traán vaø khu daân cö tuy vaãn coøn ngöôøi sinh soáng nhöng ngaøy caøng ít ngöôøi so vôùi nhöõng naêm tröôùc ñoù. Coù moät soá thaønh phoá ma trôû thaønh nhöõng nôi thu huùt du khaùch, nhö Tombstone, Jerome, Oatman, Bannack, Montana; Kolmanskop vaø Elizabeth Bay. Ñaëc bieät, ñieàu naøy ñuùng ñoái vôùi nhöõng thaønh phoá ma vaãn giöõ ñöôïc nhöõng neùt kieán truùc haáp daãn cho du khaùch vieáng thaêm. Tuy nhieân coù nhieàu thaønh phoá ma coù theå trôû neân quaù hoang taøn ñeán noãi khoù vaøo ñöôïc, nguy hieåm, vaø ñoâi khi chuyeän vieâng thaêm cuûa du khaùch ñöôïc coi laø baát hôïp phaùp vôùi chính quyeàn sôû taïi. Coù nhieàu nhaân toá daãn ñeán vieäc nhieàu thò traán bò boû hoang, Thöôøng laø do nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân caïn kieät, ñöôøng xe löûa vaø ñöôøng loä chaïy qua thò traán khoâng coøn, hay khoâng coù ñöôøng daãn vaøo thò traán (nhö tröôøng hôïp cuûa nhieàu thaønh phoá ma doïc tuyeán ñöôøng Opeongo lòch söû cuûa bang Ontario). Hoaït ñoäng kinh teá cuûa thò traán bò chuyeån ñi nôi khaùc, söï can thieäp cuûa con ngöôøi öùng duïng leân thaønh phoá naøy nhö vieäc di dôøi caùc xa loä (tröôøng hôïp cuûa nhieàu thò traán naèm doïc theo Quoác loä 66 cuûa Hoa Kyø sau khi caùc tuyeán xa loä lieân tieåu bang I-44 vaø I-40 ñöôïc xaây döïng khieán ngöôøi laùi xe khoâng coøn phaûi ñi ngang qua caùc thò traán naøy nöõa maø ñi voøng phía ngoaøi qua caùc xa loä vöøa keå nhanh hôn), söï thay ñoåi doøng chaûy (bieån Aral laø moät thí duï ñieån hình) vaø tai hoïa nguyeân töû (thí duï nhö vuï thaûm hoïa Chernobyl). Tæ leä töû vong cao töø nhöõng côn dòch beänh cuõng ñaõ sinh ra caùc thaønh phoá ma, thí duï nhöõng nôi ôû phía ñoâng tieåu bang Arkansas bò boû hoang sau khi coù treân 7.000 ngöôøi Arkansas cheát trong dòch cuùm “Spanish Flu” töø naêm 1918 ñeán 1919. Thieân tai cuõng coù theå taïo ra caùc thaønh phoá ma. Thí duï, sau khi bò luõ luït treân 30 laàn keå töø khi thò traán ñöôïc thaønh laäp vaøo naêm 1845, cö daân thò traán Pattonsburg, Missouri ñaõ caûm thaáy khoâng theå chòu ñöïng ñöôïc nöõa sau 2 laàn luõ luït vaøo naêm 1993. Vôùi söï giuùp ñôõ cuûa chính quyeàn, toaøn boä
78
V thò traán ñöôïc xaây döïng laïi caùch ñoù 3 daëm Anh. Ñoâi khi coù thò traán bieán thaønh phoá ma vì moät vuï thieân tai ñöôïc tieân ñoaùn töø tröôùc - Thí duï, thò traán cuûa Canada laø Lemieux, Ontario bò boû hoang vaøo naêm 1991 sau khi thöû nghieäm cho thaáy raèng coäng ñoàng naøy ñaõ ñöôïc xaây döïng treân neàn ñaát khoâng oån ñònh. Hai naêm sau ñoù, toøa nhaø cuoái cuøng taïi Lemieux bò san baèng, moät vuï ñaát lôû cuoán troâi moät phaàn cöïu thò traán xuoáng soâng South Nation. Söï oâ nhieåm ñaát cuõng coù theå taïo ra thaønh phoá ma. Ñoù laø tröôøng hôïp cuûa Times Beach, moät khu ngoaïi oâ cuûa thaønh phoá St. Louis, cö daân khu vöïc naøy coù khaû naêng bò nhieåm 1 tæ leä cao chaát dioxin. Centralia, Pennsylvania bò nhieàu ngöôøi boû ñi nôi khaùc vì moät vuï chaùy moû than döôùi loøng ñaát. Caùc thaønh phoá ma cuõng coù theå ñöôïc taïo ra khi ñaát bò chính quyeàn sung coâng vaø cö daân ñöôïc yeâu caàu di dôøi ñi nôi khaùc. Tröôøng hôïp noåi baät laø laøng Tyneham ôû Dorset bò thu mua trong thôøi Ñeä nhò Theá chieán ñeå xaây nôi taäp baén phaùo binh. Thí duï khaùc laø khi NASA thu mua ñaát xaây döïng trung taâm thöû nghieäm heä thoáng phoùng phi thuyeàn. Vieäc xaây döïng caùc ñaäp nöôùc cuõng ñaõ taïo ra nhieàu thaønh phoá ma naèm döôùi loøng nöôùc. Mologa ôû Nga cho ngaäp nöôùc moät thò traán ñeå taïo hoà chöùa nöôùc Rybinsk. Nhieàu laøng coå phaûi boû hoang trong luùc xaây döïng Ñaäp Tam Hieäp ôû Trung Quoác. Moät ít thaønh phoá ma ñöôïc taùi sinh ra ñôøi laàn thöù hai, thöôøng thöôøng nhôø du lòch taïo ra moät neàn kinh teá ñeå hoã trôï cho cö daân trong thaønh phoá ma naøy. Nhö thò traán Walhalla ôû Ballarat bang Victoria cuûa UÙc laø moät ñieån hình. Thò traán naøy bò boû hoang sau khi caùc hoaït ñoäng tìm vaøng chaám döùt. Nhôø vò trí deã ñeán vaø ôû gaàn nhöõng nôi thu huùt du lòch khaùc neân Walhalla ñaõ töø töø coù söï gia taêng daân soá vaø kinh teá. Alexandria, thaønh phoá lôùn thöù hai cuûa Ai Caäp, töøng laø thaønh phoá phaùt trieån trong thôøi coå ñaïi nhöng suy taøn trong thôøi trung coå. Vì daân soá coù chöøng 150 cö daân neân noù ñöôïc xeáp loaïi laø thaønh phoá ma vaøo ñaàu theá kyû 19. Trong thôøi hieän ñaïi, noù ñaõ phaùt trieån thaønh moät thaønh phoá coù 3.5 ñeán 5 trieäu ngöôøi.[]
uï FBI baét giöõ John Walker vaø toaøn boä löôùi ñieäp vieân maø oâng naøy caàm tròch ñaõ xeù toang tinh thaàn quoác gia cuûa nhieàu ngöôøi Myõ moät thôøi, khi cho laø nöôùc Myõ “mieãn dòch” vôùi chuyeän coâng daân cuûa hoï laøm giaùn ñieäp cho nöôùc ngoaøi. Nhaát laø cho Lieân Soâ cuõ trong thôøi chieán tranh laïnh. Ñoái vôùi Maïc Tö Khoa (Moscow) thì John laø moät giaùn ñieäp quan troïng nhaát maø hoï tuyeån moä ñöôïc. Ñoái vôùi Washington, ñoù laø con soá gaàn 1 tyû ñoâ la maø chính quyeàn ñaõ boû ra ñeå thay maõ cho nhieàu ngaønh quan troïng ñaõ bò John baùn ñöùt cho Lieân Soâ. Tuùng quaãn vaø... “baùn mình” Raïn nöùt trong chuyeän vôï choàng, gaëp phaûi baø vôï tieâu tieàn quaù möùc, khoù khaên veà taøi chính, John Walker töøng chóa suùng vaøo ñaàu vôùi yù ñònh caéc buøm moät phaùt ñeå ñi ñôøi cho xong, nhöng cuoái cuøng John khoâng ñuû baûn lónh ñeå boùp coø, thay vaøo ñoù, anh ta ñaõ quyeát ñònh baùn taøi lieäu maät cuûa Haûi quaân Myõ cho Lieân Soâ. Khôûi ñaàu töø gia ñình Scaramuzzos laø moät gia ñình tieâu bieåu cuûa Myõ trong caùc thaäp nieân 20-30. Hoï coù moät cuoäc soáng khaù giaûn dò vaø traàm laëng ôû Scranton (bang Pennsylvania). Nhöng coâ con gaùi cuûa hoï, Margaret, teân thöôøng goïi laø Peggy, laïi öôùc muoán moät cuoäc soáng naùo nhieät hôn. Naêm 1932, coâ ñem loøng yeâu James Walker - ca só cuûa moät ban nhaïc ñòa phöông. Peggy vaø James bí maät tieán haønh leã cöôùi vaøo ngaøy 15/8/1934. Moät thaùng sau, coâ sinh moät beù trai, Arthur Walker. Ñaây laø nhaân toá ñaàu tieân môû ñaàu cho haøng loaït nhöõng bí maät sau naøy cuûa gia ñình Walker. Thaêng tieán nhöng vaãn thieáu tieàn Sau Arthur Walker, Peggy sinh ñöùa con trai thöù hai, töùc John Walker. Naêm 18 tuoåi, John Walker nhaäp nguõ. Trong thôøi gian ñoùng quaân ôû Boston bang Massachusetts, John ñaõ laøm quen vôùi Barbara Crowley. Hoï nhanh choùng toå chöùc ñaùm cöôùi. Nhöng cuoäc hoân nhaân böôùc vaøo giai ñoaïn raïn nöùt sau khi hoï coù ñöùa con thöù 3 Ñaàu nhöõng naêm 1960, John ñöôïc ñieàu ñoäng ñeán phuïc vuï treân taøu USS Andrew Jackson, moät trong nhöõng taøu ngaàm môùi chaïy baèng naêng löôïng haït nhaân cuûa Haûi quaân. Moät buoåi saùng, ngöôøi ta ñöa cho John baûn baùo caùo toái maät, trong ñoù coù danh saùch caùc muïc tieâu taán coâng haït nhaân cuûa Myõ. Luùc ñoù trong ñaàu John chôït xuaát hieän yù nghó: Khoâng bieát phía Lieân Soâ seõ traû bao nhieâu tieàn ñeå hoï coù ñöôïc moät baûn sao taøi lieäu naøy?
Coâng vieäc môùi baét ñaàu töø thaùng 4/1967 ñaõ taïo ñieàu kieän cho John tieáp caän vôùi haàu heát caùc cuoäc lieân laïc voâ tuyeán nhaïy caûm cuûa quaân ñoäi. Ñoù laø böôùc thaêng tieán trong söï nghieäp, nhöng anh ta laïi caûm thaáy khoå sôû vì gaëp khoù khaên veà taøi chính. Moät ñeâm, John ngoài moät mình trong phoøng ôû döôùi taàng haàm lau chuøi khaåu suùng ngaén, roài leân ñaïn vaø chóa suùng vaøo traùn ñònh 79 ñoäp” moät cuù cho xì soï ra coi chôi. Nhöng cuoái cuøng khoâng ñuû baûn lónh ñeå boùp coø, vaø cuõng ñoàng luùc ñang trong côn ñu daây sinh töû vôùi khaåu suùng, John ñaõ quyeát ñònh baùn taøi lieäu toái maät cuûa Haûi quaân Myõ cho phía ñoái nghòch Lieân Soâ. “Moùn haøng” ñaàu tieân Nghó laø laøm, John ñaùnh caép moät boä maõ söû duïng cho loaïi maùy giaûi maõ KL-47, ñaây laø maùy giaûi maõ ñöôïc söû duïng roäng raõi nhaát trong quaân ñoäi Myõ. Sao chuïp laïi, nheùt vaøo tuùi quaàn vaø bình thaûn böôùc ra khoûi phoøng tröïc. Sau 4 giôø laùi xe, John ñaõ ñeán ñöôïc thuû ñoâ Washington DC. Ñieåm ñeán maø anh ta nhaém tôùi laø Ñaïi söù quaùn Lieân Soâ, naèm caùch Toøa Baïch OÁc nôi laøm vieäc cuûa toång thoáng Myõ chöa ñaày 4 daõy phoá. John laáy heát cam ñaûm lao vaøo beân trong Söù quaùn Lieân Soâ “Toâi caàn gaëp ngöôøi phuï traùch an ninh cuûa caùc coâ”, John laép baép. Vaøi giaây sau, anh ñöôïc ñöa vaøo caên phoøng nhoû vaø gaëp moät ngöôøi Nga coù daùng veû beà ngoaøi laïnh luøng (thôøi ñoù coù oâng coá noäi Nga naøo maø bieát cöôøi moät caùi thì môùi laø chuyeän laï). John ñi thaúng vaøo muïc ñích “Toâi coù khaû naêng vaø ñang muoán baùn caùc taøi lieäu maät cuûa Chính phuû Myõ cho Lieân Soâ. Xin xem qua baûn maãu toâi coù mang theo ñaây”. Noùi roài John trao boä maõ KL-47. Nhaân vieân Söù quaùn Lieân Soâ maø thöïc chaát laø moät syõ quan KGB (Cô quan tình baùo cuûa Lieân Soâ) OÂng naøy hoûi theâm moät soá thoâng tin caù nhaân nhö danh tính, gia ñình. John mieãn cöôõng cho anh ta xem theû quaân nhaân cuûa mình. Ngöôøi naøy boû ñi moät laùt cuøng vôùi boä maõ. Khi quay trôû laïi, anh ta ra hieäu cho John ngoài xuoáng vaø chôït hoûi John cuõng thaúng baêng theo loái... Myõ: “Anh cung caáp taøi lieäu vì lyù töôûng chính trò hay vì tieàn? “Thuaàn tuyù laø vì tieàn. Toâi caàn tieàn”, John traû lôøi khoâ khoác. John noùi vôùi vieân syõ quan naøy raèng mình saün saøng kyù moät hôïp ñoàng laâu daøi cung caáp thoâng tin maät, chuû yeáu laø caùc boä maõ cuûa NSA (Cô quan An
79
ninh Quoác gia Myõ), ñeå ñoåi laáy moät khoaûn löông haøng thaùng, gioáng nhö moät nhaân vieân laøm vieäc cho coâng ty. Ngöôøi só quan KGB naøy chöa bao giôø gaëp tröôøng hôïp ñieäp vieân ñeà nghò ñöôïc lónh löông thöôøng xuyeân nhö John. John ñeà nghò moãi tuaàn töø 500 ñeán 1.000 ñoâ Myõ. Vieân só quan ñoàng yù vaø yeâu caàu John chuaån bò moät danh muïc caùc boä maõ maø anh ta coù theå ñaùnh caép. Hoï thoûa thuaän gaëp laïi 2 tuaàn sau taïi moät trung taâm mua saém ôû khu vöïc ngoaïi oâ. John seõ gaäp ñoâi moät tôø taïp chí Time ôû döôùi naùch phaûi cuûa mình ñeå laøm aùm hieäu. Moät nhaân vieân höôùng daãn John caùch laäp hoïp thö lieân laïc, vaø thieát keá cho vieäc hoï seõ gaëp laïi nhau ôû chaâu AÂu. Sau ñoù, ngöôøi ta ñöa John moät phong bì ñöïng caùc tôø ñoâ la Myõ vaø daãn anh ta vaøo moät haønh lang. ÔÛ ñaây, John ñöôïc yeâu caàu khoaùc moät chieác aùo khoaùc daøi, vaø ñoäi moät chieác muõ roäng vaønh. Ngay sau ñoù, ngöôøi ta ñaåy John vaøo gheá sau moät chieác xe hôi ñang ñaäu ôû döôùi taàng haàm cuûa Söù quaùn. Voøng veøo hôn moät giôø ñoàng hoà qua caùc con phoá, John ñöôïc thaû xuoáng khu vöïc daân cö sinh soáng. Khuaát boùng chieác xe cuûa Ñaïi söù quaùn Lieân Soâ, John baét ñaàu ñeám tieàn. Sau laàn ñaàu troùt loït eâm aùi, John thaáy chuyeän laøm “ñieäp vieân nhò truøng” cuûa mình sau quaù deã. Vaäy laø nhö ñaõ höùa vôùi Söù quaùn Lieân Soâ, John tieáp tuïc ñaùnh caép caùc boä maõ lieân laïc cuûa haïm ñoäi Ñaïi Taây Döông Hoa Kyø vaø baát kyø taøi lieäu maät naøo khaùc maø anh coù theå laáy ñöôïc. Trong soá ñoù, coù caû nhöõng thoâng tin chi tieát veà taøu ngaàm haït nhaân hieän ñaïi nhaát cuûa Haûi quaân Myõ. Thuyeân chuyeån vaø... lo sôï Ñoät nhieân, khoâng hieåu lyù do gì, naêm 1969, John bò chuyeån ñi laøm huaàn luyeän vieân ôû moät quaân tröôøng ñaøo taïi taân binh cho ngaønh truyeàn thoâng. ÔÛ vò trí môùi naøy, khoâng aên ñöôïc caùi daûi gì, KGB laäp töùc haï möùc löông thaùng töø 4.000 xuoáng coøn 2.000 ñoâ /thaùng, khieán John vaø vôï phaûi ñoái maët vôùi caùc vaán ñeà taøi chính. John laïi tìm caùch ñeå tieáp tuïc ñaùnh caép taøi lieäu. Vaø Jerry Whitworth, moät “ñeä töû” trong ñaùm hoïc vieân taân binh cuûa John, coù leõ laø muïc tieâu deã tieáp caän, ñaõ giuùp cho John giaûi ñöôïc baøi toaùn luoân tuùng tieàn cuûa vôï mình. Moät laàn nöõa, John laïi bò thuyeân chuyeån ñeán moät taøu tieáp teá haäu caàn coâng vieäc cho pheùp tieáp caän vôùi caùc boä maõ. KGB laïi bôm theâm tieàn vaøo khoaûn löông haøng thaùng cuûa John. Do ñaëc thuø coâng vieäc, John phaûi
80
leânh ñeânh haøng thaùng trôøi treân bieån, khi veà nhaø sau moät chuyeán ñi daøi vaøo ñaàu naêm 1973, Barbara noùi raèng coâ naøng muoán ly dò. Duø ñaõ chaùn ngaáy coâ vôï naøy, nhöng John vaãn caàu xin Barbara caân nhaéc laïi. Khoâng phaûi vì tình yeâu maø ñoù laø söï sôï haõi bò ñoå beå chuyeän laøm giaùn ñieäp maø anh ñang thöïc hieän. Theo quy ñònh cuûa FBI, cöù sau 5 naêm thì tieán haønh thaåm tra laïi toaøn boä lyù lòch cuûa töøng nhaân vieân laøm vieäc cho chính phuû, vaø naêm aáy, John ñaõ ñeán haïn vaø ñang saép phaûi thaåm tra. John lo sôï raèng sau khi ly dò, Barbara seõ xì ra chuyeän anh laøm giaùn ñieäp cho Nga. Vaäy laø John ñöa ra nhieàu lôøi höùa ñöôøng maät ñeå “ñaùnh guïc” Barbara. John höùa seõ haø hôi thoåi theâm tieàn vaøo caùi thuøng khoâng ñaùy cuûa vôï, “oâi ngöôøi phuï nöõ ñaùng thöông vôùi moät traùi tim daïi khôø vaø tuyeät voïng...”, nhöng roài John ñaõ nhanh choùng nuoát laïi lôøi höùa (ñaïi) naøy sau khi vöôït qua ñöôïc ñôït thaåm tra. Baét ñaàu tuyeån duïng Ñeán luùc naøy, John quyeát ñònh chính thöùc tuyeån duïng Whitwort vaøo maïng löôùi giaùn ñieäp cuûa mình, sau ñoù coù theå xin nghæ höu vaø ñaûm traùch nhieäm vuï ngöôøi ñöa tin giöõa Whitworth vaø KGB. Theo tính toaùn cuûa John, moät khi khoâng coøn laøm vieäc cho Haûi quaân, oâng ta coù theå ñaùnh löøa Barbara raèng mình khoâng coøn laøm giaùn ñieäp nöõa. Vaø dó nhieân, oâng ta coù theå toáng khöù coâ vôï laém lôøi ra khoûi cuoäc ñôøi mình. Whitworth tay “ñeä töû” cuûa John khoâng chæ coù khaû naêng tieáp caän caùc boä maõ vaø böùc ñieän nhaïy caûm, maø coøn coù theå ñaùnh caép taøi lieäu giôùi thieäu veà caùch thöùc hoaït ñoäng cuûa heä thoáng veä tinh lieân laïc. Sau moät vaøi phi vuï thöû tay ngheà cuûa Whitworth, John ñöôïc ñieàu trôû laïi Norfolk vaø laäp töùc laøm ñôn xin veà höu, roài sau ñoù laø chia tay hoaøng hoân vôùi Barbara. Luùc baáy giôø coù nhieàu thôøi gian roãi, John tìm caùch môû roäng maïng löôùi giaùn ñieäp cuûa mình, phoøng khi Whitworth khoâng coøn coäng taùc. Ñöa con ñeû vaøo löôùi Nhaän thaáy muïc tieâu deã tieáp caän nhaát laø nhöõng ñöùa con cuûa mình, John quyeát ñònh lieân laïc vôùi tuïi noù, nhöng anh ta chæ nhaän ñöôïc lôøi khöôùc töø. Khoâng chòu thaát baïi, Naêm 1973, Arthur- anh trai John- veà höu vôùi quaân haøm thieáu taù, nhöng vaãn laøm vieäc cho Coâng ty VSE, moät nhaø thaàu trong lónh vöïc saûn xuaát haøng quaân söï. John söû duïng phöông phaùp ñaõ hoïc ñöôïc cuûa KGB ñeå loâi keùo anh trai. Anh ta hoûi Arthur xem lieäu coù theå cung caáp cho mình nhöõng taøi lieäu maät ñöôïc khoâng, vaø sau ñoù traû coâng baèng khoaûn tieàn 6.000 USD, quaù hôøi ñoái vôùi thoâng tin nhaän ñöôïc. Chaúng bao laâu, Arthur nhaän thaáy vieäc ñaùnh caép taøi lieäu ôû Coâng ty VSE môùi deã laøm sao, aên ngoït sôùt, vaø anh cuûa John coù theå kieám ñöôïc boän tieàn nhôø nhöõng taøi lieäu naøy. Khoâng döøng laïi ôû ñoù, John chuyeån sang muïc tieâu laø con trai Michael. Ñaàu naêm 1984, Michael phuïc vuï treân taøu saân bay USS Nimitz. ÔÛ ñaây caäu ñöôïc giao nhieäm vuï tieâu huyû caùc tuùi ñöïng taøi lieäu maät. Nhöõng chieác tuùi naøy ñöôïc daùn kín vaø Michael mang chuùng ñeán moät chieác loø ñoát. Nhöng ngöôøi ta chæ ñoát chuùng khi caàn thieát, vaø vieäc naøy chæ dieãn ra sau 23g30, khi caùc maùy bay khoâng coøn caát vaø haï caùnh. Michael coù voâ khoái thôøi gian ñeå luïc loïi trong kho ñöïng nhöõng chieác tuùi naøy. Nhöng moät laàn caäu ñaõ bò baét quaû tang khi ñang luïc loïi nhöõng chieác tuùi. “Caäu ñang laøm caùi quaùi gì ôû ñaây theá, Walker?”, moät trong soá nhöõng só
quan chæ huy treân taøu hoûi. “Toâi ñang tìm moät böùc ñieän maø thuyeàn tröôûng caàn”, Michael nhanh choùng ñaùp lôøi. Sôû dó Micheal coù theå öùng phoù ñöôïc nhanh nhö theá laø do ñaõ ñöôïc ngöôøi cha huaán luyeän cho nhöõng ngoùn ngheà cuûa moät thaùm töû. Roài Michael tieáp tuïc gaëp may. Ñeâm noï, trong luùc ñang ngoài ôû phoøng tröïc taùc chieán treân taøu saân bay, Michaek laáy tay buùng nheï vaøo moät ñoáng theû baøi vaø thaáy teân cuûa moät ngöôøi phuï nöõ ñöôïc vieát treân moät taám theû maøu traéng nhoû. Taám theû ñeà teân cuûa moät ngöôøi phuï nöõ laø Jodie keøm theo moät vaøi con soá. Nhöng ñaây khoâng theå laø soá ñieän thoaïi, bôûi coù quaù nhieàu soá. Michael ghi laïi teân vaø caùc con soá ñoù leân moät maûnh giaáy, roài tieáp tuïc luïc tìm toaøn boä nhöõng taám theû coøn laïi. Laàn löôït laø nhöõng caùi teân Sarah, Joanne... Toång soá coù 7 teân, ñuùng baèng soá löôïng tuû ñöïng taøi lieäu maät ôû trong phoøng. Vaäy laø Michael coù theå tieáp caän haàu heát caùc taøi lieäu tuyeät maät treân con taøu. Cuoäc saên ñuoåi cuûa FBI John döï ñònh ñeán hoïp thö lieân laïc sau khi trôøi toái, nhöng vì khoâng coù keá hoaïch gì cho buoåi chieàu hoâm ñoù, neân anh ta ñi sôùm hôn. John ra khoûi nhaø luùc 12g10 tröa, vaø 50 phuùt tröôùc ñoù, Hunter ñaõ yeâu caàu caùc nhaân vieân tieáp tuïc theo doõi. Laàn theo daáu veát FBI baùm theo John treân ñöôøng tôùi Washington DC. Moïi vieäc dieãn ra troâi chaûy tröôùc khi John ñeán khu vöïc ngoaïi oâ thuoäc bang Maryland. Caû 6 chieác xe nhaäp laïi vaø cuøng baùm theo xe John. Hunter, tröôûng toaùn haønh ñoäng ñang baùm theo, lo laéng John coù theå phaùt hieän ra hoï khi anh ta baét ñaàu chaïy xe doïc nhöõng con ñöôøng queâ vaéng veû. Chieác tröïc thaêng tham gia ñuoåi baét ñaõ bò maát daáu veát khi chieác xe cuûa John chui vaøo nhöõng taùn caây raäm. Luùc ñoù laø gaàn 5 giôø chieàu vaø khoâng ai bieát John ñaõ bieán ñaâu maát. Trong khi Hunter ñöùng ngoài khoâng yeân, thì John laïi ung dung aên toái ôû khaùch saïn Ramada gaàn ñoù. 7g30 toái, chieác tröïc thaêng phaùt hieän thaáy xe cuûa John ñang chaïy veà khu vöïc maø hoï ñaõ maát daáu. Cuøng luùc ñoù, caùc nhaân vieân FBI troâng thaáy moät chieác xe khaùc mui kín vôùi baûng soá ngoaïi giao xuaát hieän. Thoâng tin treân baûng soá cho thaáy ñoù laø xe cuûa Aleksei Gavrilovich Tkachenko, Bí thö thöù ba Ñaïi söù quaùn Lieân Soâ. Khoâng coøn nghi ngôø gì nöõa, John saép tieán haønh trao taøi lieäu cho Lieân Soâ qua tay Bí thö naøy.
Nhöng sau ñoù FBI ñaõ haønh ñoäng quaù voäi vaõ. Theo chæ daãn cuûa KGB, John phaûi ñeå moät lon Seven Up ñuùng vò trí ñaët hoïp thö lieân laïc ñeå “thoâng baùo” oâng ta ñaõ ñeán vaø saün saøng trao ñoåi. Sau khi ñeå lon Seven Up ôû beân caïnh ñöôøng, John ñaõ laùi xe ñeán ñòa ñieåm maø Tkachenko cuõng ra aùm hieäu töông töï. Ngay khi John baét ñaàu laùi xe veà höôùng baéc, FBI ñaõ lao ñeán vaø nhaët lon Seven Up. Hoï cöù nghó raèng beân trong lon nöôùc coù theå laø taøi lieäu ñöôïc thu nhoû. Baét huït vì lon Seven Up Vì FBI ñaõ laáy chieác lon, neân luùc Tkachenko ñeán, anh ta khoâng thaáy baát kyø aùm hieäu naøo. Tkachenko nghó raèng John khoâng thöïc hieän ñöôïc cuoäc trao ñoåi laàn naøy, vaø lieàn laùi xe veà. Trong khi ñoù, John ñeán ñòa chæ
hoïp thö lieân laïc cuûa KGB vaø troâng thaáy lon Seven Up cuûa Tkachenkos. Töôûng moïi vieäc vaãn dieãn ra bình thöôøng, John quay trôû laïi vò trí ñaët hoïp thö lieân laïc cuûa mình vaø ñaët chieác tuùi ôû gaàn taám bieån ñeà doøng chöõ “Caám saên baén”. John vöøa ñi khoûi, FBI xuaát hieän vaø laáy chieác tuùi. Hoï phaùt hieän ra caùc bí maät ñoäng trôøi beân trong noù. John ñeán vò trí KGB ñaët tieàn maø khoâng tìm thaáy caùi gì caû. Hoát hoaûng, anh ta nhanh choùng quay laïi nôi ñaët chieác tuùi, nhöng noù ñaõ bieán maát. John ñaønh laùi xe trôû laïi khaùch saïn Ramada. John nghó coù theå FBI ñaõ phaùt hieän ra ñieàu gì ñoù, nhöng oâng ta khoâng theå lyù giaûi ñöôïc taïi sao hoï laïi khoâng baét mình ôû ngay ñòa ñieåm ñaët hoïp thö lieân laïc. Traèn troïc maõi khoâng nguû ñöôïc, John baét ñaàu vaïch ra töøng kòch baûn trong ñaàu cho ñeán khi tieáng chuoâng ñieän thoaïi phoøng oâng ta ñoät ngoät vang leân. Luùc ñoù laø 3g30 saùng. “Yes”, John traû lôøi. “Thöa oâng Walker, ñaây laø ñieän thoaïi töø quaày leã taân”, moät gioïng nöõ vang leân trong
ñieän thoaïi. “Chuùng toâi raát laáy laøm tieác khi thoâng baùo cuøng oâng laø coù chuùt va chaïm nhoû trong baõi ñaäu xe ñaõ truùng vaøo chieác xe cuûa oâng, xin oâng xuoáng gaëp ngöôøi gaây tai naïn ñeå cho chi tieác boài thöôøng...” “Ñöôïc thoâi”, John noùi. “Toâi xuoáng ngay ñaây”. John ñaùnh hôi bieát laø mình ñang gaëp phaûi chuyeän chaúng laønh. Chaéc chaén FBI ñaõ bieát chuyeän. Thôøi gian luùc naøy coøn raát ít. Ñieàu ñaàu tieân phaûi laøm laø tieâu huyû chieác phong bì maø KGB ñaõ chuyeån cho John caùch ñaây vaøi thaùng ôû Vienna (AÙo). Phong bì naøy coù veõ baûn ñoà ñòa ñieåm ñaët hoäp thö lieân laïc, nhöõng vò trí maø John seõ ñaët tuùi ñöïng taøi lieäu maät, vaø nhöõng taám aûnh ñen traéng chuïp ñòa ñieåm ñaët hoïp thö lieân laïc. Chæ coù moät ñieàu laø neáu ñoát heát caùc taøi lieäu höôùng daãn naøy, John seõ khoâng theå söû duïng laïi ñöôïc. Caùc nhaân vieân tình baùo Lieân Soâ daën raèng, neáu moät ñòa ñieåm ñaët hoïp thö lieân laïc bò boû qua, thì caû hai beân seõ lieân laïc laïi sau ñoù ñuùng moät tuaàn. Neáu ñoát ñi heát caùc taøi lieäu höôùng daãn, John seõ khoâng theå bieát ñöôïc ñòa ñieåm cuûa laàn lieân laïc vaøo chuû nhaät tuaàn tôùi ñeå nhaän caùi goùi 200.000 Myõ kim cuûa phía KGB traû coâng cho anh. Loøng tham ñaõ nhanh choùng chieán thaéng söï caån troïng, John nhìn quanh caên phoøng ñeå tìm moät choã giaáu chieác phong bì. Ñuùt taïm chieác phong bì vaøo döôùi chieác goái, John ruùt khaåu Smith 38 ly ra khoûi bao suùng ñeo beân hoâng vaø chuaån bò môû cöûa. John hoát hoaûng chaïy doïc haønh lang, suùng laêm laêm trong tay. Khoâng thaáy ai quanh ñoù. Voäi vaøng quay trôû laïi phoøng, John voà laáy chieác phong bì vaø chaïy nhanh ñeán chieác baøn nôi anh ñaët caùi maùy xay giaáy thì boãng döng coù tieáng quaùt: “Ñöùng laïi! FBI ñaây!”. Hai nhaân vieân FBI xoâng ra töø caên phoøng phía ñoái dieän vôùi caàu thang. Hoï chóa suùng vaøo ngöïc John. Sau ñoù, caùc thaønh vieân trong maïng löôùi giaùn ñieäp cuûa John cuõng laàn löôït phaûi ñöa tay vaøo coøng. Taát caû caùc tay giaùn ñieäp nhò truøng nghieäp dö khoâng qua ñaøo taïo naøy ñeàu bò laõnh aùn tuø chung thaân. Tröø Michael ôû ñöôïc 15 naêm caäu chaøng ñöôïc traû töï do vaøo thaùng 2/2000, ôû tuoåi 37. Rieâng Barbara coù coâng baùo cho FBI neân ñöôïc mieãn truy toá. John bò “thua” khoâng phaûi vì tay ngheà yeáu hay FBI hay maø chæ vì khoâng giöõ lôøi höùa vôùi ñaøn baø... Ñình Vuõ
81
K
hi naĂŻn cÜôÚp bieĂĽn Somali baĂŠt ĂąaĂ u gaây chuĂš yĂš treân toaøn theĂĄ giĂ´Ăši vaøo naĂŞm 2008, chĂnh quyeĂ n caĂšc nÜôÚc phaĂťn ÜÚng laĂŻi baèng giaĂťi phaĂšp quaân sÜï thoâng thÜôøng. HoĂŻ gÜÝi taøu chieĂĄn tuaĂ n tra quanh AĂ n Ă&#x2018;oä DÜông nhaèm muĂŻc ĂąĂch ngaĂŞn caĂťn nhÜþng cuoäc taĂĄn coâng cuĂťa boĂŻn cÜôÚp bieĂĽn. Ngaøy nay coĂš khoaĂťng 30 taøu haĂťi quaân cuĂťa 10 quoĂĄc gia ùÜôïc toĂĽ chÜÚc thaønh Ăt nhaĂĄt 3 Ăąoäi taøu chieĂĄn quoĂĄc teĂĄ - moät Ăąoäi do MyĂľ chĂŚ huy vaø hai Ăąoäi coøn laĂŻi do EU vaø NATO chòu traĂšch nhieäm - tuaĂ n tra cheĂšo treân khu vÜïc bieĂĽn nguy hieĂĽm. VĂ´Ăši vuøng bieĂĽn roäng bao la phaĂťi tuaĂ n tra vaø 25.000 taøu thÜông maĂŻi lĂśu thoâng qua AĂ n Ă&#x2018;oä DÜông trong moät naĂŞm caĂ n ùÜôïc baĂťo veä, thĂŹ 30 chieĂĄc taøu chieĂĄn xem ra laø moät lÜïc lÜôïng daøn traĂťi quaĂš moĂťng laĂŻi quaĂš caĂšch xa ĂąeĂĽ coĂš theĂĽ ÜÚng cÜÚu khi caĂ n thieĂĄt. Do ĂąoĂš khoâng coĂš gĂŹ ngaĂŻc nhieân khi nhÜþng vuĂŻ cÜôÚp thaønh coâng ĂąeĂĄn 50% trong 3 naĂŞm qua, baĂĄt chaĂĄp nhÜþng cuoäc tuaĂ n tra taĂŞng cao cuĂťa haĂťi quaân. Ngoaøi vieäc Ăąeo ĂąuoĂĽi moät chieĂĄn lÜôïc quaân sÜï thaĂĄt baĂŻi, chĂnh quyeĂ n caĂšc nÜôÚc treân theĂĄ giĂ´Ăši dÜôøng nhĂś Ăąang tĂŹm thaĂĄy giaĂťi phaĂšp thoâng thÜôøng ĂąeĂĽ choĂĄng cÜôÚp bieĂĽn laø sÜÝ duĂŻng Ăąoäi an ninh thueâ mÜôÚn. Moät nhoĂšm nhoĂť veä sĂł vuĂľ trang coĂš leĂľ ĂąuĂť ĂąeĂĽ ĂąaĂšnh baĂŻi moät cuoäc taĂĄn coâng cÜôÚp taøu haøng. Tuy nhieân vieäc mang vuĂľ khĂ treân taøu haøng daân sÜï Ăąoøi hoĂťi moät soĂĄ quy ùònh mĂ´Ăši. Ă&#x2018;aây cuĂľng laø khoĂš khaĂŞn khaĂšc maø luaät ban haønh khaĂš chaäm chaĂŻp. Khoâng coĂš sÜï trĂ´ĂŻ giuĂšp quaân sÜï cuĂľng nhĂś thieĂĄu caĂť vuĂľ khĂ, thuĂťy thuĂť taøu haøng phaĂťi duøng ĂąeĂĄn nhÜþng bieän phaĂšp lieĂ u lĂłnh. NhĂś trÜôøng hĂ´ĂŻp moät thuĂťy thuĂť taøu ĂąaĂšnh caĂš Trung QuoĂĄc khaĂšng cÜï laĂŻi boĂŻn cÜôÚp bieĂĽn trang bò vuĂľ khĂ ĂąaĂ y ĂąuĂť chĂŚ nhôø vaøo bom xaĂŞng vaø voøi roĂ ng. Haønh Ăąoäng duĂľng caĂťm nhĂśng coĂš nguy cĂ´ thuĂťy thuĂť Ăąoaøn bò gieĂĄt saĂŻch trong cuoäc chieĂĄn khoâng caân sÜÚc nhĂś theĂĄ. GiaĂťi phaĂšp quaân sÜï khoâng thaønh coâng keĂĄt hĂ´ĂŻp giĂ´Ăši haĂŻn phaĂšp lyĂš veĂ trang bò vuĂľ khĂ treân taøu haøng taĂĄt nhieân giuĂšp lĂ´ĂŻi theĂĄ nghieâng haĂşn veĂ boĂŻn cÜôÚp bieĂĽn. Murphy, chuyeân gia veĂ cÜôÚp bieĂĽn, tuyeân boĂĄ trong naĂŞm 2009: â&#x20AC;&#x153;BoĂŻn cÜôÚp bieĂĽn Ăąang chieĂĄn thaĂŠngâ&#x20AC;?. Do ĂąoĂš maø LÜïc lÜôïng tuaĂ n duyeân MyĂľ khuyeĂĄn khĂch caĂšc taøu haøng thÜông maĂŻi laäp ra moät soĂĄ bieän phaĂšp â&#x20AC;&#x153;phoøng veä thuĂŻ Ăąoängâ&#x20AC;?, nhĂś laø boĂĄ trĂ nhÜþng buoĂ ng an toaøn khoĂša tÜø beân trong, laĂŠp ĂąaĂŤt heä thoĂĄng chuoâng baĂšo Ăąoäng v.v... Trong khi ĂąoĂš, moät vaøi chĂnh quyeĂ n cho pheĂšp taøu haøng deĂŁ gaĂŤp nguy cĂ´ sÜÝ duĂŻng veä sĂł vuĂľ trang hoaĂŤc taøu veä sĂł tĂś nhaân Ăąi keøm saĂšt beân taøu haøng. Taây Ban Nha laø moät trong nhÜþng quoĂĄc gia ĂąaĂ u tieân ban haønh luaät cho pheĂšp taøu haøng thÜông maĂŻi sÜÝ duĂŻng veä sĂł. LuĂšc ĂąaĂ u nhÜþng veä sĂł naøy khoâng ùÜôïc trang bò vuĂľ khĂ noĂšng maø chuĂť yeĂĄu dÜïa vaøo vuĂľ khĂ aâm thanh vaø voøi roĂ ng ĂąeĂĽ tÜï veä. NaĂŞm 2008, moät nhoĂšm veä sĂł khoâng mang suĂšng phaĂťi luøi bÜôÚc
82
trÜôÚc sÜï taĂĄn coâng aĂšp ĂąaĂťo cuĂťa boĂŻn cÜôÚp bieĂĽn. John Dalby, ngÜôøi saĂšng laäp Coâng ty an ninh bieĂĽn tĂś nhaân Taây Ban Nha Marine Risk, nhaän xeĂšt: â&#x20AC;&#x153;HoĂŻ - nhoĂšm veä sĂł - bò ĂąaĂšnh baĂŻi chĂŚ laø nhÜþng cÜïu veä sĂł gaĂšc sieâu thò vaø chĂŚ ùÜôïc huaĂĄn luyeän moät tuaĂ n trong beĂĽ bĂ´i. NaĂŞng lÜïc chĂŚ coĂš vaäyâ&#x20AC;?. Coâng ty an ninh tĂś nhaân MyĂľ noĂĽi tieĂĄng Blackwater, nay ĂąoĂĽi teân thaønh Xe, trang bò moät taøu tuaĂ n tra nhaän sÜÚ maĂŻng hoä toĂĄng vaø cung caĂĄp dòch vuĂŻ baĂťo veä treân AĂ n Ă&#x2018;oä DÜông. NhĂśng sÜï lieân can cuĂťa Blackwater trong vuĂŻ noĂĽ suĂšng Ă´Ăť QuaĂťng trÜôøng Nisour Ă´Ăť Iraq naĂŞm 2007 ĂąaĂľ khieĂĄn cho coâng ty maĂĄt khaĂšch haøng vaø chaĂşng bao laâu sau buoäc phaĂťi giaĂťi taĂšn Ăąoäi an ninh choĂĄng cÜôÚp bieĂĽn cuĂťa mĂŹnh. NhÜþng veä sĂł chĂŚ ùÜôïc huaĂĄn luyeän sĂ´ saøi thaäm chĂ nhaĂšt gan cuøng vĂ´Ăši moät soĂĄ coâng ty an ninh bieĂĽn khoâng ĂąaĂšng tin ĂąaĂľ khieĂĄn cho theĂĄ heä nhÜþng ngÜôøi baĂťo veä taøu haøng ĂąaĂ u tieân phaĂťi mang tieĂĄng xaĂĄu. NhĂśng hieän nay tĂŹnh hĂŹnh ĂąaĂľ ĂąoĂĽi khaĂšc. SÜï huaĂĄn luyeän chuyeân nghieäp hĂ´n ĂąaĂľ mĂ´Ăť ra moät kyĂť nguyeân mĂ´Ăši cuĂťa nhÜþng veä sĂł baĂťo veä taøu haøng. ThaĂšng 3/2010, veä sĂł â&#x20AC;&#x153;theĂĄ heä mĂ´Ăšiâ&#x20AC;? ĂąaĂľ baĂŠn cheĂĄt moät teân cÜôÚp bieĂĽn trong vuĂŻ taĂĄn coâng taøu haøng thÜông maĂŻi Panama - thaønh coâng ĂąaĂ u tieân cuĂťa Ăąoäi nguĂľ chieĂĄn binh choĂĄng cÜôÚp bieĂĽn hieän ĂąaĂŻi. TÜø ĂąoĂš ra ùôøi nhieĂ u coâng ty an ninh bieĂĽn tĂś nhaân mĂ´Ăši treân theĂĄ giĂ´Ăši - bao goĂ m Coâng ty Anh Protection Vessels International (PVI). Vaø phaĂ n Ăąoâng soĂĄ coâng ty mĂ´Ăši hieän nay tĂŹm kieĂĄm cÜïu quaân nhaân, nhaĂĄt laø nhÜþng ngÜôøi tÜøng tham gia tuaĂ n tra choĂĄng cÜôÚp bieĂĽn cuĂťa haĂťi quaân. Maersk, moät trong nhÜþng coâng ty vaän chuyeĂĽn haøng hoĂša treân bieĂĽn haøng ĂąaĂ u theĂĄ giĂ´Ăši, chĂŚ choĂŻn thueâ veä sĂł laø cÜïu thaønh vieân ùôn vò ĂąaĂŤc nhieäm haĂťi quaân MyĂľ noĂĽi tieĂĄng SEAL (HaĂťi caĂĽu). Stephen Carmel, PhoĂš chuĂť tòch Maersk, noĂši: â&#x20AC;&#x153;CuoĂĄi cuøng, chuĂšng ta ĂąaĂľ coĂš ùÜôïc nhÜþng veä sĂł ùÜôïc huaĂĄn luyeän chuyeân nghieäp, nhĂśng raĂĄt ĂąaĂŠt tieĂ n, treân theĂĄ giĂ´Ăšiâ&#x20AC;?. Carmel cho bieĂĄt moĂŁi chieĂĄc taøu cuĂťa Maersk traĂť khoaĂťng 5.000 USD moät ngaøy cho veä sĂł chuyeân nghieäp loaĂŻi naøy. Moät chuyeĂĄn vÜôït bieĂĽn coĂš theĂĽ toĂĄn 100.000 USD hoaĂŤc cao hĂ´n ĂąeĂĽ kyĂš hĂ´ĂŻp ĂąoĂ ng baĂťo veä vĂ´Ăši moät coâng ty an ninh bieĂĽn tĂś nhaân. NhieĂ u coâng ty vaän taĂťi bieĂĽn lĂ´Ăšn chaĂŠc chaĂŠn seĂľ vung tieĂ n ra ĂąeĂĽ thueâ veä sĂł chuyeân nghieäp, trong khi ĂąoĂš giaĂš caĂť thueâ quaĂš cao seĂľ khieĂĄn cho soĂĄ coâng ty vaän taĂťi nhoĂť hĂ´n coĂš nguy cĂ´ khoâng ùÜôïc baĂťo veä[]
! ! ' ( 0 1 2 *- 3 4 ( , , , '5 6 0 ! ! 7, 7 28 9
?LLHDL--+@
5 7 ## $# "#, 5 !/ $ ( , "# , = L- % / 5 , ! )CN-,---, . !/ !$ !$ " > ? !$ @ ?LL+DI--N@
?LLINI--O@
! !
! ! # ( , 6
# '
> P!== 1 , ( 6 ! # P ! 1 , " ! C-- 3 4 , 2 , # 4 ! = ; ! = ! 0 !$
. ! 9
?LL*-MI--N@
!" "# $ % % ! & ' ( )*+,--- . !/ !
7 # !( ' = , )O-,--- A !/ !$ ! !$ ? !$ @
0 " !$ !/ ' $ $# "# ( 0 ! ! 7, : 2 , 7 ## # !. , " / 5 , , !4 !4 # !/ 0 ! ; ! <=, 7! ( $ > ( B!$# " , !$ 5 ' < $ !4 !4 # 4 ( !/ , # 4 = , ! ( # ( , # ?1 !!@ " )CD-E F !$ . = 4 4 0 3 4 A " # $
$ % & $ G !" & 3
" $ , 7 # " , H # , + !$ 7# , H , " # 77 ! A I !$ J , C " G " ; ! B " ( 7 "
> ( !4 !" =!3 = K
? !$ ; !" @ ?LLL+MC+-*@
Q !"# # # $ !$ % # ! , , ' ' !" COD $ R 4 .! ' A !$ 5 )CL-,--- )CD-- 4 R " ?. !/ J !$ !$ .! ?LLI-I--*@
73 39 83
Tröôøng thieân phoùng söï tieåu thuyeát xaõ hoäi ñen
Taùc giaû: Yeân Ba Giang Vuõ
Toùm taét kyø tröôùc: Bang Truùc Lieân, moät bang hoäi Mafia Ñaøi Loan vôùi theá löïc gaàn 30 ngaøn thaønh vieân coù taàm hoaït ñoäng toaøn caàu do Traàn Khaûi Leã (Chan Chi Li) laõnh ñaïo. Cuoái thaäp nieân 90 Leã göûi Lee Han Shin töùc Lyù Luøn hay coøn goïi laø A Lyù qua Vieät Nam baét tay vôùi Naêm Cam ñeå baønh tröôùng theá löïc... Trong moät tranh chaáp vôùi Toáng Vieät Hoøa, chuû nhaân phaàn huøn vôùi A Lyù taïi vuõ tröôøng Metropolis, baêng nhoùm cuûa Truùc Lieân baén cheát Hieàn Gaø ñaøn em cuûa Toáng baèng moät loaïi suùng ñaëc chuûng coù teân goïi laø “miniflare pen gun”. Söï xuaát hieän cuûa moùn “vuõ khí laï” trong giôùi giang hoà nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam ñaõ taïo chuù yù cho phía coâng an tích cöïc ñieàu tra. Bò ñoäng A Lyù troán qua Campuchia vaø “boác hôi” khoûi giang hoà... Coù tin laø bang hoäi Truùc Lieân ñaõ “khöû” A Lyù taïi xöù chuøa thaùp Nam Vang (Phnom Penh) ñeå bít ñöôøng ñieàu tra cuûa coâng an Vieät Nam... Trong cuoäc ñoåi ñôøi cuûa Hoàng Koâng 1997 khi trao traû veà cho Trung Quoác ñaõ laøm cho moät soá baêng phaùi giang hoà phaûi sô taùn ñi nhieàu nôi, moät soá ñoâng caùc tay anh chò beán caûng Hongkong ñaõ choïn Ñaøi Loan laøm ñieåm ñeán cho cuoäc di cö ñaïi traø. Ñaëc bieät bang Trieàu Chaâu vôùi 18 ngaøn anh chò xaõ hoäi ñen treân beán Höông Caûng (Hongkong), vaø baêng 14K vôùi 5 ngaøn “thôï cheùm” ñang laøm möa laøm gioù taïi Hongkong ñaõ keát naïp moät soá giang hoà Haûi Phoøng traø troän trong caùc thuyeàn nhaân ra ñi töø mieàn Baéc cuûa thaäp nieân 80. Vôùi yù ñoà caáy “sinh töû phuø” vaøo caùc tay chôi xöù Baéc, moät soá ñöôïc hoï duøng tieàn lo cho “ñaäu thanh loïc” tî
84
naïn, ñeå ñöôøng hoaøng böôùc leân phi cô ñi ñònh cö taïi UÙc, taïi Anh, Canada, Hoa Kyø v.v... theo chöông trình tî naïn cuûa Lieân Hieäp Quoác luùc baáy giôø cuûa. Vôùi söï huaán luyeän cuûa Tieâu Chí Vinh, moät “phuø thuûy” cheá bieán taân duôïc naèm trong nhoùm Truùc Lieân Bang cuûa Ñaøi Loan, caùc tay chôi “Hoåi Phooøng dzaønh” (ngöôøi Haûi Phoøng) ñöôïc chæ cho caùch “laøm noâng nghieäp” khi ñeán ñònh cö nôi xöù ngöôøi. Haøng loaït “noâng traïi” troàng caàn sa ñöôïc khuyeách taùn trong ñoäng ñoàng ngöôøi Vieät töø Canada, qua Anh, UÙc, New Zealand v.v... Daân chôi Haûi Phoøng laøm giaøu caáp kyø, hoï oâm tieàn tích goùp chaéc chieâu sau bao naêm “laøm noâng nghieäp” nôi xöù ngöôøi veà nöôùc ñeå ñoåi ñôøi bieán thaønh ñaïi gia. Nhöõng caùi teân Huøng Toùt, Trí Ñeâ, Tröôøng Voà cuûa moät thôøi ñaâm cheùm baây giôø laø nhöõng “quyù oâng” khaû kính chuû nhaân cuûa nhöõng khu du lòch, nghó döôõng resort , khaùch saïn, nhaø haøng ... kinh doanh hôïp phaùp taïi Vieät Nam... Chöông 4 Laâm Chín Ngoùn taùi xuaát giang hoà Ngaøy 30 thaùng 4 naêm 1975, khoâng bieát moät cao nhaân naøo ñoù trong caùc giaùm thò laøm vieäc taïi Trung Taâm Caûi Huaán Chí Hoøa ñaõ thaåy laïi chuøm chìa khoùa cuûa baø Chuùa Nguïc. Cöûa sinh cuûa Baùt Quaùi Loø ñöôïc môû, hôn 10 ngaøn tuø nhaân ñöôïc veà ñôøi trong khoaûnh khaéc. Laâm Chín Ngoùn luùc baáy giôø vaãn coøn trong bieät giam ñieän aûnh, boãng choác thaønh con coïp soå loàng... Tuy nhieân sau ñoù khoâng laâu, caùc tay giang hoà coäm caùn nhaát cuûa mieàn Nam tröôùc 75 moät phaàn chöa bieát chính quyeàn môùi ra sao neân laën saâu vôùi cuoäc ñoåi ñôøi, moät soá khaùc ñoùi quaù khoâng nhòn ñöôïc trôû veà ngheà cuõ ñi cöôùp giaät linh tinh vaø hoï luïc ñuïc trôû laïi nhaø tuø, trong soá naøy coù Laâm Chín Ngoùn. Chæ moät thôøi gian ngaén sau khi veà ñôøi naêm 1975, sau ñoù Laâm Chín Ngoùn trôû laïi nhaø tuø cuûa cheá ñoä môùi. Tuø môùi khoâng nhö Chí Hoøa naêm xöa ñeå cho Laâm laøm ñaïi ca truøm ma tuùy trong nguïc, döôùi tröôøng coù vaøi ngaøn ñaøn em quy phuïc. ÔÛ cheá ñoä môùi ngöôøi ta nhoát tuø khoâng taäp trung moät choã maø chuyeån ñi nhieàu traïi ôû nhieàu nôi khaùc nhau keøm vôùi lao ñoäng. Tröôùc 75 Laâm töøng ôû Cöûu Söøng vôùi Traàn Ñaïi ôû Coân Ñaûo, roài sau veà laøm truøm khu FG Chí Hoøa. Sau 75 Laâm bò chuyeån ñi Caø Mau, roài sang traïi Z30D cuûa Haøm Taân, Bình Thuaän, roài laïi qua Phu Sôn, Phuù Khaùnh... Coù moät ñieàu laï laø khoâng hieåu taïi sao, sau naêm 75 chính quyeàn môùi khoâng hoài toá caùc toäi phaïm hình söï chöa heát aùn trong ngaøy 30 thaùng 4 nhö Laâm Chín Ngoùn. Maëc duø hoà sô tö phaùp soá 3 vaãn ñöôïc löu tröõ taïi Toång Nha Caûnh Saùt Quoác Gia (cuõ), cho ñeán ngaøy UÛy Ban Quaân Quaûn cuûa phía Baéc tieáp nhaän Saøi Goøn, caùc hoà sô naøy vaãn coøn nguyeân, nhöng chính quyeàn môùi laïi “caøo baèng” heát nhöõng vuï aùn hình söï cuûa Laâm Chín Ngoùn thôøi coøn phong ñoä quaù khöù. Hoï chæ baét ñaàu “tính soå” nhöõng toäi do chính hoï “vòn gaùy” sau ngaøy 30 thaùng 4. Vì vaäy sau 75 bò giam nhoát nhieàu laàn vôùi caùc toäi linh tinh khaùc, naêm 1988 Laâm Chín Ngoùn ñöôïc traû töï do veà ñôøi trôû laïi maø khoâng truy cöuù toäi coá saùt bò choàng aùn trong Chí Hoøa do hai laàn ñaâm cheát Sôn Cöông vaø Hoaøng Ñaàu Laâu. Hoa coâ vôï cuõ thôøi maø Laâm coøn laø “truøm” ôû Chí Hoøa moãi thaùng laùi xe Toyota mui traàn vaøo tuø ñoùn Laâm veà nghæ pheùp, sau khi Laâm heát thôøi ñaïi ca Chí Hoøa bò giam ôû ñieän aûnh, giai ñoaïn ñaàu Hoa coù nhôø thieáu taù Phan Huy Vöông (teân ñaõ ñöôïc thay ñoåi) cho thu Xe Boø laøm tröïc sinh ñeå tieáp teá “xì ke” (heroin) cho Laâm, söï “nhôø vaû ñaëc bieät naøy” ñaõ ñöôïc Hoa ñích thaân ñeán taän vaên phoøng ñeå caùm ôn thieáu taù Vöông, vaø nhöõng laàn ñoù taát caû hoà sô giaáy tôø treân baøn laøm vieäc cuûa thieáu taù Vöông ñeàu ñöôïc Hoa gaït phaêng heát xuoáng ñaát ñeå laáy choã maø “traû coâng” cho vò Phoù chuùa nguïc treû tuoåi ñeïp trai, chöùc phaän cao... Sau naøy, khi thieáu taù Vöông vaøo tuø nôi mình ñaõ töøng laøm... chuùa nguïc veà toäi tham nhuõng, Hoa phieâu daït nôi naøo giang hoà ít ngöôøi coøn bieát. Naêm 1988, sau hôn 20 naêm aên côm tuø caû tröôùc vaø sau 75, Laâm ñöôïc traû töï do, trôû veà thaønh phoá Saøi Goøn laøm ñuû ngheà ñeå kieám soáng. Gaù nghóa theâm vaøi boùng hoàng môùi khaùc, cuõng trong giôùi giang hoà aùi moä teân tuoåi cuûa
Laâm Chín Ngoùn, nhöng nhöõng cuoäc tình naøy khoâng truï laïi laâu... Cho ñeán 1993, Laâm cöôùi vôï vaø sinh con, môû moät quaùn thòt choù bình daân treân ñöôøng ñöôøng 3 thaùng2, quaän 10, lo chí thuù laøm aên. Ngöôøi ñôøi nhìn Laâm Chín Ngoùn, moät ñaïi ca kheùt tieáng giang hoà töø thôøi Traàn Ñaïi, qua ñeán Chí Hoøa qua hai vuï “laãy löøng” xoùa soå Sôn Cöông vaø Hoaøng Ñaàu Laâu, ngaøy ngaøy Laâm hì huïc beân beáp löûa nöôùng töøng mieáng söôøn choù ñeå phuïc vuï khaùch nhaäu bình daân... Ai cuõng nghæ raèng Laâm Chín Ngoùn ñaõ thaät söï röûa tay gaùc kieám, mong muoán ñoaïn tuyeät haún vôùi theá giôùi giang hoà. Ít ai bieát ñöôïc soùng giang hoà cuõng coù luùc laëng yeân nhöng beân trong bao gioø cuõng ngaám ngaàm nhöõng côn khoùi soùng möa soâng... ooOoo Moät trong nhöõng ngaøy ñaàu tieân khi Laâm Chín Ngoùn ñöôïc tha veà töø traïi Kinh 5 ôû Hoøa Löïu huyeän Vò Thanh thuoäc tænh Haäu Giang, luùc baáy giôø Naêm Cam ñaõ laø moät ñaïi ca lôùn taïi Saøi Goøn vaø ñang phaùt trieån theá löïc ñeå thaâu toùm giang hoà. Bieát Laâm laø keû nhieàu laàn vaøo tuø ra toäi, chieán tích, uy tín giang hoà khaù laãy löøng, Naêm Cam ñaõ tìm tôùi taän nhaø thaêm hoûi, cho tieàn, muïc ñích laø ñeå laáy moái lieân heä vaø chieâu moä Laâm Chín Ngoùn veà ñaàu quaân trong baêng nhoùm cuûa mình. Thaät söï thì vôùi theá löïc cuûa “giang hoà ñôøi môùi” döôùi tay cuûa Naêm Cam baây giôø ñaõ quy tuï, khoâng bieát bao nhieâu maø ñeám, nhöõng tay saùt thuû maùu laïnh. Söùc löïc cuûa Laâm Chín Ngoùn baây giôø ñaõ veà giaø, khoâng ñaùng ñeå Naêm Cam phaûi doøm ngoù, tuy nhieân noùi veà “soá maù” thaønh tích, thì teân tuoåi cuûa Laâm cuõng vaãn coøn coù theå “kheø” ra vaøi tieáng ñeå traán vía maáy tay non môùi ra ngheà... Uy theá cuûa Laâm coù theå ñeå cho Naêm Cam duøng ñeå daèn maët caùc baêng nhoùm ñoái ngòch, vaø ñoàng thôøi neáu nhìn ôû taàm xa, ñieàu maø anh Naêm khoâng muoán laø phaûi ñoái nghòch vôùi moät con Coïp, duø laø coïp giaø.... Töø ngaøy ñöôïc thaû veà töø Kinh 5, Naêm Cam vaãn ñeå taâm theo doõi nhaát cöû nhaát ñoäng cuûa Laâm Chín Ngoùn, giang hoà bieát ngöôøi bieát ta môùi laø coù möu löôïc. Nhöõng thoâng tin veà Laâm Chín Ngoùnvaãn ñeàu ñaën roùt veà cho Naêm Cam. Laâm vaãn toû ra ngang taøng vaø ñuïng ñoä vôùi caùc caùnh giang hoà cheá ñoä cuõ nhö Maõ Thaønh Kyø, Baèng Choät, Luaân Traâu Ñieân .v..v.. AÊn côm tu hôn 20 naêm, tay chôi naøy chaúng “khoân” ra theâm tyù naøo. Vaãn hung haêng nhö thôøi ngöïa non haùo ñaù. Tuoåi ñôøi ñaõ giaø maø vaãn xaùch dao ñi cheùm nhau y nhau maáy ñöùa con
nít muoán phoâ tröông baûn lónh... Nhìn Laâm Chín Ngoùn muùa may quay cuoàng vôùi dao buùa y thôøi hai tay ba dao cuûa Chí Hoøa, Naêm Cam chôït nghó ñeán chuyeän söû duïng Laâm
Tuoåi ñôøi ñaõ giaø maø vaãn xaùch dao ñi cheùm nhau y nhau maáy ñöùa con nít muoán phoâ tröông baûn lónh...
Chín Ngoùn, bieán tay chôi naøy thaønh moät loaïi “laõo ñaïi ca” vaø duøng vaøo muïc ñích thu phuïc toaøn boä giôùi giang hoà ñaâm cheùm. Daãu sao, oai danh cuûa Laâm Chín Ngoùn vôùi vieäc töøng “ thòt” Sôn Cöông vaø Hoaøng Ñaàu Laâu caû hai ñeàu laø nhöõng tay voõ ngheä cao cöôøng teân tuoåi löøng laãy trong nhaø Sôn Ñaûo moät oâng truøm cuûa khu OÂng Taï thôøi theá naêm xöa. Nhieâu ñoù thoâi cuõng ñuû ñieåm xuyeán cho chieác “Toång Tö Leänh” cuûa theá giôùi ñaâm cheùm döôùi tröôùng Naêm Cam, maø ñaïi ca Naêm ñang chuaån bò khoaùc leân ngöôøi Laâm Chín Ngoùn. Chaúng heïn maø gaëp, khi yù ñònh cuûa Naêm Cam coøn chöa kòp noùi cho ai hay thì Huøng Ñaàu Boø töùc James Dean Huøng trong thôøi Traàn Ñaïi boãng döng vaùc maët luø luø ñeán thaêm Naêm Cam. Huøng voán cuøng baêng vôùi Laâm Chín Ngoùn, caû hai ñeàu laø em uùt döôùi tröôùng thôøi traàn Ñaïi töùc Ñaïi Cathay, neân coi nhö laø choã “ngöôøi nhaø” cuûa Laâm Chín Ngoùn Sau khi nghe gôïi yù cuûa Naêm Cam, Huøng lieàn ñeán gaëp Laâm ñeå môøi “oâng baïn giaø” ñi chôi. Dó nhieân coøn choã naøo ñeå chôi cho “dzui” hôn baèng caùch ñöa Laâm ñeán thaúng soøng baïc Naêm Cam, Huøng giôùi thieäu vôùi Laâm caùi goïi laø “ nghóa khí giang hoà” cuûa Naêm Cam, baèng gioïng ngoït nhö mía luøi. Töø ñoù Laâm lui tôùi soøng cuûa Naêm Cam haèng ngaøy ñeå nhaän moãi ngaøy vaøi traêm ngaøn ñoàng tieàn tieâu vaët nhö thuôû xöa Huyønh Tyø, Ngoâ Vaên Caùi, Ba Theá... nhaän tieàn cuûa Ñaïi Cathay. Tuy coù tieàn tieâu vaët maø chaúng caàn laøm caùi (choù) gì. Naêm Cam chæ muoán moãi ngaøy Laâm “ñeán chôi” cho thieân haï thaáy maët laø ñöôïc roài. Cuõng chính caùi ñieåm naøy ñaõ laøm noãi töùc khí cuûa moät con coïp ñieân trong loøng Laâm khoâng theå traùnh khoûi khoù chòu khi phaûi neùp mình döôùi söï baûo boïc
cuûa Naêm Cam, moät ngöôøi maø theo Laâm chæ laø moät “thaèng” coù taøi ñaùnh baïc bòp thoâi chöù chaúng coù thaønh tích giang hoà caùi con meï gì heát, thaèng naøy maø caàm dao quô tröôùc maët noù thì noù daùm teù ñaùi. Moät böõa, löïa luùc chæ coù hai ngöôøi. Laâm keùo Naêm Cam ra noùi rieâng: “Tui noùi thieät nghen, Naêm Cam ñöøng buoàn... Cöù ñeán chôi khôi khôi roài nhaän tieàn cuûa Naêm Cam hoaøi, tui ngaïi thaáy meï! Chaúng thaø coù chuyeän gì laøm ñeå tui ra tay... cho noù ñaùng...” Naêm Cam hieåu caùi goïi laø “töï aùi giang hoà” cuûa laâm, neân chæ sau moät thoaùng nghó ngôïi ñaïi ca Naêm ñaõ coù ngay moät giaûi phaùp. Maáy hoâm sau, Naêm Cam cho goïi Möôøi Ñen, gaõ ñaøn em cuûa Luoâng Ñieác, sau khi ñaøn anh Luoâng xoä khaùm ñaõ ñöôïc Naêm Cam “naâng ñôøi” cho theá choã Luoâng. Möôøi thaønh taâm thaønh yù trong chöùc vuï môùi vaø taâm phuïc khaåu phuïc veà phuïc vuï döôùi tröôùng cuûa Naêm Cam. Beân ly Remy soùng saùnh trong tay, Muôøi Ñen laéng nghe chæ thò. “Chuù caàm laáy hai caây vaøng naøy, cho anh Laâm Chín Ngoùn huøn voán mua baùn ngoaøi chôï Huyønh Thuùc Khaùng... Haèng ngaøy chuù laáy tieàn laõi lo cho anh Laâm. Nhôù ñöøng ñeå anh Laâm bieát ñaây laø tieàn cuûa anh! Luùc naøy, nhö ñaõ keå, Hoa vôï cuõ cuûa Laâm Chín Ngoùn thôøi Chí Hoøa ñaõ bieät tích, coù leõ ñaõ theo ñoaøn ngöôøi di taûn ngaøy 30 thaùng 4 maø rôøi ra khoûi Saøi Goøn tröôùc khi Laâm ñöôïc suùt khoûi Baùt Quaùi Chí Hoøa. Ngoïn löûa “haän keû baïc tình” vaãn nguùt ngaøn trong loøng tay chôi kheùt tieáng naêm xöa. Coäng theâm nhieàu naêm tuø toäi trong goâng cuøm bieät giam, vaø lao ñoäng khoå sai sau 75. Haäu quaû do moâi tröôøng tuø toäi coù quaù nhieàu tranh chaáp loïc löøa, maø Naêm Cam vaø nhöõng keû haâm moä Laâm Chín Ngoùn ñeàu khoâng hình dung ra ñöôïc... Söï tranh soáng cuûa keû troïng tuø nhö Laâm Chín Ngoùn coù moät chuyeån bieán taâm lyù lôùn. Trong loøng Laâm chæ chaát chöùa moät ñaèng ñaèng saùt khí vaø Laâm chaúng tin ai caû, duø ñoù laø keû luoân cö xöû toát vôùi mình. Ngoïc, em gaùi Troïng Keùt, ngay sau khi Laâm veà ñôøi cuõng ñaõ tìm ñeán giuùp ñôõ giuùp ñôõ Laâm trong tình nghóa aùi moä giang hoà. Tình caûm naûy sinh, Ngoïc ôû luoân vôùi Laâm nhö vôï choàng vaø coù yù ñònh seõ cuøng Laâm xaây döïng söï nghieäp laâu daøi. Boû ra moät ít voán laáy töø soá tieàn chia ñöôïc do baùn caên nhaø treân ñöôøng Leâ Lai, Ngoïc ruû Laâm ñi buoân thuoác taây ôû chôï trôøi. Thôøi naøy coøn laø bao caáp, moïi thöù treân ñôøi ñeàu khan hieám, coù tieàn cuõng chaúng coù gì maø mua. Vì vaäy chôï trôøi laø nôi quy tuï caùc baùn buoân cuûa thò tröôøng
85
ngoaøi luoàng töï phaùt, vaø neáu buoân baùn gioûi coù theå ñoåi nöôùc mieáng laáy vaøng chæ trong thôøi gian ngaén. Nhöõng giang hoà môùi lôùn nhö Minh Ñaïi Baøng, Löôïm Luøn, Sang Ñòa, Sang Moå, Hoàng Ñòa v.v... trong khu Chôï Lôùn, nghe tin Laâm ra chôï trôøi ñaõ luïc tuïc ñeán tìm Laâm Chín Ngoùn ñeå toân xöng moät ñaïi ca teân tuoåi laãy löøng naêm xöa. Theá nhöng Laâm laïi coù loái cö xöû coù phaàn ti tieän vaø quaù ñoãi ngaïo maïn neân daàn daø soá ñeä töû ñaùng leõ taêng leân laïi maát daàn theo thôøi gian. Soáng vôùi Laâm nhö vôï choàng chæ trong moät thôøi gian ngaén, Ngoïc cuõng nhaän ra thoùi bieån laän, baàn tieän cuûa anh “choàng” gaù nghóa. Cuoái cuøng, vieäc gì ñeán thì phaûi ñeán, sau moät cuoäc caûi vaõ naåy löûa do söï khoâng minh baïch veà taøi chaùnh cuûa Laâm, Ngoïc cuoán goùi boû ñi. Laâm chæ nhuùn vai cöôøi khaåy. Daãu sao vieäc chia tay vôùi Ngoïc, ñoái vôùi Laâm töông ñöông vôùi vieäc giaûi thoaùt. Ngoïc hôi bò xaáu gaùi, khoâng xöùng vôùi Laâm, moät ñeä nhaát giang hoà teân tuoåi vang danh nhö Laâm thì Ngoïc chæ laø loaïi “côm nguoäi khi ñoùi loøng” maø thoâi, coøn giôø ñaây. Laâm ñang thöøa möùa, caøng xuaát hieän ra thì caøng nhieàu ñaøn em, vaø caû nhöõng myõ nhaân ñeán xin tuaàn phuïc... Muoán ñöôïc Laâm chieáu coá thì phaûi coù saéc ñeïp chuùt ít ñeå goïi laø! Moät trong caùc ñeä töû trong ñaùm toân vinh Laâm ôû chôï trôøi coù Haûi Quaëp con reå UÙt Seån, moät chuû ñoäng maïi daâm coù taàm côõ ôû khu nhaø Loâ Coâ Giang. Haûi mang Laâm veà nhaø mình ñeå côm böng nöôùc roùt vôùi taát caû söï suøng baùi, coi Laâm nhö thaùnh soáng. Trong nhaø laïi coù Hoàng coâ chò vôï cuûa Haûi, laïi tieáp tuïc noái goùt Ngoïc, trôû thaønh “ vôï” cuûa Laâm chín ngoùn. Cuõng cuøng trong thôøi ñieåm naøy, Naêm Cam cuõng coù yù muoán thu phuïc Laâm, neân ñaõ duøng “uy tín rieâng” qua caùc lieân heä vôùi caùnh coâng an thaønh phoá ñeå baûo laõnh cho Laâm. Laâm soáng ñaàm aám haïnh phuùc vôùi Hoàng trong caên nhaø rieâng cuûa coâ “vôï” môùi naøy. Ñeå giöõ chaân anh choàng kheùt tieáng giang hoà, Hoàng chieàu chuoäng heát möïc. Cuõng nhö Ngoïc em gaùi Troïng Keùt, Hoàng khoâng ñeïp laém vaø cuõng khoâng coøn treû ñeå hoaøn toaøn laøm cho Laâm say ñaém,
Trong loøng Laâm chæ chaát chöùa moät ñaèng ñaèng saùt khí vaø Laâm chaúng tin ai caû, duø ñoù laø keû luoân cö xöû toát vôùi mình.
nhöng thöïc ra, neáu khoâng gaù nghóa vôùi Hoàng, coù leõ Laâm ñaõ phaûi tieáp tuïc trôû laïi caùc traïi caûi taïo aên côm tuø do bí loái phaûi lieàu maïng ñi cöôùp giaät vôù vaån. Caû hai ngöôøi ñeïp laø Ngoïc vaø Hoàng, duø khoâng phaûi laø loaïi gaùi chaân daøi boác löûa boác khoùi, nhöng caû hai ñeàu coù yù mong muoán cho Laâm moät maùi aám gia ñình ñeå truù naéng truù möa trong thôøi buoåi khoù khaên môùi, ñeå Laâm khoûi ñi cöôùp giaät vaø laïi sa thaân vaøo tuø toäi ôû caùi luùc maø tuoåi ñôøi ñaõ saép khuaát boùng giang hoà. Ôn nghóa aáy, Laâm chaúng nhöõng voâ taâm khoâng nhìn thaáy, ñaõ vaäy laïi coøn hôi coù chuùt baát bình thöôøng, Laâm ñoät nhieân “giôû queû” ngay vôùi chính “vôï” cuûa mình. Moät ñeâm, Laâm baøn tröôùc vôùi nhoùm ñaøn em thaân tín, trong ñoù caàm ñaàu laø Hoøa Buùa, daãn moät ñaùm aâm binh leùn ñoät nhaäp vaøo nhaø cuûa ngay chính vôï choàng mình. Laâm ñeå cöûa khoâng khoùa vaø giaû vôø nguû say cho “ boïn nhaäp
86
nha” ung dung haønh ñoäng. Toaøn boä xe coä, maùy moùc vaø ñuû thöù taøi saûn coù giaù trò khaùc cuûa Hoàng - dó nhieân laø cuûa Hoàng heát roài, vì Laâm laøm gì coù cuûa naû ñeå maát - ñaõ bò nhoùm Hoøa Buùa doïn saïch seõ. Hoâm sau, trong luùc Hoàng muoán xæu taïi choã vì maát saïch cuûa caûi daønh duïm, Laâm Chín Ngoùn hôùn hôû ñi ñeán ñieåm heïn gaëp Hoøa buùa. “Caûm ôn maáy chuù nghen!”. Laâm tænh ruïi noùi roài quô heát caùc thöù “troäm vaät” ñeâm qua boû ñi tröôùc caëp maét ngôõ ngaøng cuûa Hoøa buùa vaø söï haäm höïc cuûa ñaùm ñaøn em! Chöa heát, sau khi Laâm baùn saïch caùc thöù vaøng baïc nöõ trang cuûa naû cuûa Hoàng, khoâng moät xu teng naøo ñöôïc chi ra cho ñaùm ñaøn em, ngoaøi caâu caùm ôn voâ nghóa aáy! Chuyeän “chôi dô” cuûa Laâm bò vôõ lôõ do chính Hoøa buùa cuøng luõ ñaøn em quaù böïc töùc, ñem taâu baøy laïi cho Naêm Cam. Dó nhieân, chaúng choùng thì chaày, tin töùc aáy cuõng loït veà tai oâng giaø vôï UÙt Seån. Caû gia ñình UÙt Seån nhao nhao leân ñoøi xöû toäi Laâm. Coù ñieàu uy danh cuûa Laâm ñaõ laøm chuøn tay taát caû nhöõng caùi ñaàu noùng trong gia ñình UÙt Seån. Sau ñoù, noå ra moät cuoäc caõi vaõ suyùt daãn ñeán ñoå maùu giöõa Laâm vaø gia ñình beân vôï. Toaøn boä daân coù maùu maët khu vöïc Caàu Muoái lao vaøo beânh vöïc gia ñình UÙt Seån,Laâm boû ñi vaø quay trôû laïi vôùi moät baêng du ñaõng tuyeån moä töø ñòa baøn cuõ cuûa mình, khu chuoàng Boø Ngaõ Baûy... Cho ñeán khi tieâu heát soá voøng vaøng “cöôùp” ñöôïc cuûa vôï, bí deá quaù Laâm quay qua caø khòa vôùi Möôøi Ñen, ngöôøi ñang, theo leänh cuûa Naêm Cam, cho Laâm Chín Ngoùn huøn 2 caây vaøng voâ cöûa haøng ñieän maùy ôø Huyønh Thuùc Khaùng. Laâm ñoät ngoät tuyeân boá vôùi Möôøi Ñen “Töø raøy trôû ñi, anh yeâu caàu chuù phaûi coâng khai taøi chính moãi ngaøy cho anh bieát! Daãu sao anh cuõng coù huøn voán trong caùi tieäm naøy maø!” Ñaâu coù phaûi ngu ñaâu maø Möôøi Ñen khoâng hieåu Laâm muoán “thu huïi cheát” moãi ngaøy. Möôøi Ñen ngôõ ngaøng tröôùc yeâu caàu cuûa “anh Laâm”. Thaèng cha naøy ñieân hoaëc ngu hay sao chôù? Soá tieàn goïi laø huøn voán cuûa Naêm Cam ngaàm cho Laâm, chæ ñuû mua khoâng ñeán moät caùi keä ñeå baøy haøng, goïi laø huøn voán cho oai, chöù ñuùng ra laø Möôøi Ñen ñaõ phaûi trích thu nhaäp cuûa mình ñeå chia laïi haøng ngaøy cho Laâm! Ñaõ nghe ñeán “caâu chuyeän coå tích” thaät kyø cuïc cuûa Laâm vôùi nhoùm Hoøa Buùa trong vieäc “nhaäp nha” chính nhaø cuûa vôï choàng mình, nhöng Möôøi Ñen khoâng ngôø gaõ ñaøn
anh naøy laïi coù theå voâ lyù ñeán maéc cöôøi ñeán nhö vaäy! Sau khi nghe Möôøi Ñen thuaät laïi nguoàn côn, Naêm Cam gaät guø moät luùc roài quyeát ñònh, Naêm Cam ñaõ hieåu ñöôïc moät phaàn naøo caù tính kyø quaëc cuûa Laâm: “Chuù cöù ñöa luoân hai caây vaøng caây cho Laâm Chín Ngoùn, coi nhö raû huøn traû laïi voán, chaát döùt vieäc cho giaõ huøn voán, coøn laïi ñeå xem giaõ ñi theâm nöôùc côø naøo nöõa ñaõ roài haõy tính!” Nhaän laáy vaøng töø tay Möôøi Ñen, Laâm hí höûng ñuùt luoân vaøo tuùi quaàn roài boû ñi, mieäng nôû moät nuï cöôøi ñaéc thaéng. Vaøi hoâm sau, vôï beù cuûa Möôøi Ñen, chaúng hieåu lyù do gì bò Laâm neän cho maáy baït tai xieång lieång giöõa chôï. Chöa haû giaän, Laâm coøn ñaäp phaù moät soá ñoà ñaïc trong cöûa haøng Möôøi Ñen roài môùi boû ñi. Möôøi Ñen qua tìm thuû lónh vôùi gioïng töùc töôûi: “Anh Naêm tính sao tính chôù em chòu heát noåi roài!” Thöïc ra Naêm Cam bieát, Laâm Chín Ngoùn voán coi thöôøng mình töø laâu neân qua vieäc eùp Möôøi Ñen, tay ñaâm cheùm heát thôøi naøy ngoù boä ñang muoán... daèn maët mình. “Thì thoâi, ñaønh vaäy!... Giaõ thích thì mình chieàu, ñeán thì ñoùn! Naêm Cam trieäu taäp Hoøa Buùa cuøng ñaùm ñaøn em ñang baát maõn ñaïi ca Laâm trong vuï nhaäp nha nhaø Hoàng vôï cuõ cuûa Laâm. Hoøa cuøng ñaùm “huynh ñeä” mang theo ñaày ñuû caùc thöù “ñoà chôi” töø dao leâ ñeán maõ taáu. Thöïc tình maø noùi, duø haäm höïc vôùi Laâm Chín Ngoùn nhöng ñaùm Hoøa Buùa voán sôï “vía tinh” cuûa Laâm, neáu khoâng coù Naêm Cam “ thò thieàng” thì chaúng teân naøo daùm nhìn vaøo maët Laâm chôù ñöøng noùi chi ñeán chuyeän ra tay cheùm tay ñaïi ca naøy. Phuïc kích ôû quaùn caø pheâ gaàn chôï trôøi suoát maáy ngaøy lieân tuïc, chaúng hieåu vì thoâng tin roø ræ hoaëc vì Laâm coù linh tính neân tay ñaïi ca ñaøn anh naøy khoâng heà loä maët ra ñeán chôï trôøi. Moät ñieàu hôi laï ñoái vôùi Laâm, vôùi baûn tính hung döõ, trong maét Laâm ñaùm Hoøa Buùa coù laø caùi nghóa ñòa gì, neáu bieát bò ñoùn loûng, deã gì Laâm chòu boû qua maø khoâng ñeán. Cuõng trong luùc naøy, Luoâng Ñieác ñöôïc ra tuø, vaø dó nhieân Naêm Cam laïi môû roäng taàm duø ñeå cöu mang Luoâng Ñieác, moät ñaøn em tuy ñang thaát theá nhöng coù maùu lieàu maïng. Ñaïi ca Naêm Cam döï truø seõ söû duïng Luoâng Ñieác vaøo moät canh baïc môùi maø theo Naêm Cam, chæ coù Luoâng môùi baûn laõnh. Laâm Chín Ngoùn vaãn coøn ñoù sôø sôø, duø chöa ñuû söùc ñeå gaây phieàn nhieãu cho Naêm Cam nhöng vôùi baûn
tính lo xa, Naêm Cam quyeát khoâng ñeå cho Laâm moïc ñuû loâng caùnh ñeå gaây haïi cho mình. Luoáng Ñieác, tay giang hoà tröôùc 75 duy nhöùt, ñaõ töøng toû ra coi thöôøng Laâm vaø ngoû yù saün saøng “ thòt” Laâm khi “anh Naêm muoán” ñaây chính laø ñieàu Naêm Cam caàn phaûi “nuoâi quaân” nhöõng ngöôøi nhö Luoâng trong luùc naøy... Giöõa luùc xaäp xình vôùi Laâm Chín Ngoùn coøn chöa ñeán ñaâu thì moät vuï aùn lôùn xaûy ra naêm 96-97, ñaõ thu huùt söï chuù yù cuûa Naêm Cam vì tröôùc ñaây Naêm Cam cuõng coù ñoâi chuùt dính líu ñeán coâng vieäc kinh doanh naøy töø nhöõng naêm thaùng ñaàu tieân cuûa thôøi
Phaùt xuaát nhöõng cuoäc tranh huøng ñeàu laø do caùc caûng caù ôû caû Vuõng Taøu laãn Long Haûi
bao caáp nhöng chöa saâu ñaäm laém. Soá Laø naêm 1992, thoâng qua moät ngöôøi quen bieát, Nguyeãn Höõu Theá Traïch, thöôøng ñöôïc goïi laø Ba Theá (khoâng phaûi Ba Theá cuûa baêng Ñaïi Cathay Ñaïi, Tyø, Caùi, Theá naêm xöa). Theá Traïch, voán laø moät chuû vöïa caù chôï Caàu OÂng Laõnh ñích thaân ñeán gaëp Naêm Cam ñeå xin anh Naêm ra tay giuùp... Ba Theá coù chuùt raéc roái trong chuyeän thu mua caù ôû caùc vöïa caù ôû Vuõng Taøu.
coù 3 teân giang hoà môùi noåi laø Truùc Luøn, Khaûi Nheo, Tuøng Nhó vaøo quaùn thòt choù cuûa Laâm aên nhaäu
Vuõng Taøu, moät nôi ñöôïc bieát ñeán nhö moät khu du lòch taém bieån lyù töôûng nhöùt Vieät Nam, laïi laø moät moû vaøng gaây ra nhieàu tranh chaáp cuûa caùc anh huøng haûo haùn. Phaùt xuaát nhöõng cuoäc tranh huøng ñeàu laø do caùc caûng caù ôû caû Vuõng Taøu laãn Long Haûi. Lôïi duïng thôøi bao caáp, chính quyeàn luùc
baáy giôø aùp duïng chính saùch “kinh teá ñoái löu” taïo caûnh ngaên soâng caám chôï. Taát caû moïi saûn phaåm ñeàu do nhaø nöôùc thu mua vaø quaûn lyù. Chính trong caùi luùc khoù khaén ñoù, nhöõng coâng ty ñoäc quyeàn thu mua cuûa nhaø nöôùc ñaõ “hôïp doanh” vôùi caùc “taäp ñoaøn gia coâng” maø thöïc chaát laø caùc baêng ñaûng xaõ hoäi ñen, ñeå thao tuùng nguoàn haøng. Nguoàn lôïi thu mua thuûy haûi saûn leân ñeán möùc khoù ai traùnh noåi söï theøm muoán ñoäc baù. Cöù thöû nghó, 1 kyù loâ toâm ñaùnh baét töø khôi xa veà caäp beán, ñöôïc caùc “taäp ñoaøn gia coâng” thu mua chao ñaûo töø hôn ba chuïc ngaøn ñeán naêm möôi laêm ngaøn ñoàng. Qua tay caùc thöông laùi cuûa “taäp ñoaøn thu mua” khi ñöa vaøo nhöõng nhaø maùy cheá bieán, giaù coù luùc ñaõ vöôït traàn leân ñeán 120.000 ñoàng! Trung bình, 6 caûng caù ñem ñeán cho giôùi “taäp ñoaøn thu mua” töø moät ñeán treân hai tyû ñoàng laõi roøng haøng thaùng. Taäp ñoaøn thöông laùi Duõng Ba Leùm, Saùu Haøo, Huøng Raâu...ñaõ thueâ teân moät giang hoà môùi noåi laø Minh Samasa ñeå thaâu toùm toaøn boä quyeàn lôïi ôû caûng caù. Taát nhieân ñaõ xaûy ra khoâng ít vuï ñuïng ñoä ñaãm maùu maø phaàn thua thieät luoân thuoäc veà caùc ngö daân khoâng theá löïc. Ñeå loaïi ñi nhöõng ñoái thuû caïnh tranh coù maùu maët, Minh Samasa baøn vôùi caùc taäp ñoaøn thu mua tìm moät “con Coïp” thaät döõ daèn veà traán thuû uy danh. Luùc naøy Laâm chín ngoùn, ñaõ raõ huøn vôùi Möôøi Ñen, ñaõ laáy vôï khaùc vaø ñang nhaøm chaùn vôùi cuoäc ñôøi moät oâng chuû quaùn nhaäu thòt choù bình daân thì boãng nhö côn buoàn nguû baét ñöôïc taám chieáu manh. Moät ngaøy cuoái naêm 1994, coù 3 teân giang hoà môùi noåi laø Truùc Luøn, Khaûi Nheo, Tuøng Nhó vaøo quaùn thòt choù cuûa Laâm aên nhaäu. Caû ba ñeàu laø daân ñöùng beán trong caùc “hôïp taùc xaõ boác vaùc” taïi baõi xe Kyø Hoøa caïnh quaùn choù cuûa Laâm Chín Ngoùn, tuïi noù cuõng thöôøng ñeán quaùn cuûa Laâm lai rai luùc voâ maùnh neân Laâm bieát teân bieát maët. Röôïu vaøo, lôøi ra, Truùc Luøn ñaõ keå laïi cho Laâm nghe moät “hôïp ñoàng giang hoà” maø chuùng vöøa thöïc hieän. Thaùng tröôùc, vôï choàng Minh Samasa - Phuïng Traéng ôû Vuõng Taøu muoán ñoäc quyeàn baûo keâ caùc caûng caù Vuõng Taøu, Long Haûi vaø Phöôùc Tónh ñeå huøng cöù caùc ñòa phöông naøy trong ngaønh caù. Minh Samas vaø Phuïng Traéng nhôø Ñöùc Naêm Ngheä - Söông L’Amour, laø caëp vôï choàng döõ daèn nhö caëp “haéc phong song saùt” Mai Sieâu Phong & Traàn Huyeàn Phong hai teân ñeä töû phaûn ñoà cuûa Hoaøng Döoïc Sö trong chuyeän chöôûng cuûa
87
Kim Dung. Ñöùc Naêm Ngheä - Söông L’Amour laø truøm “saùt thuû” trong khu vöïc caàu Taân Thuaän, Saøi Goøn giuùp söùc ñeå queùt saïch caùc tay loâm coâm loaïi giang hoà beán xe ôû ñòa phöông ra khoûi caûng caù. Thuø lao Ñöùc Naêm Ngheä - Söông L’Amour ñöôïc Minh Samasa chieâu ñaõi vôùi giaù gaàn traêm trieäu, con soá khoâng nhoû cho moät laàn “chinh chieán” ôû thôøi ñoù. Nhaän lôøi, Ñöùc Naêm Ngheä - Söông L’Amour caëp “haéc phong song saùt” cuûa thôøi ñaïi ñaõ gom 50 tay “chieán höõu” trong ñoù coù Truùc Luøn, Khaûi Nheo, Tuøng Nhó, laø maáy teân ñang nhai nhoøm nhoaøm thòt choù tröôùc maët Laâm Chín Ngoùn. Boïn Truùc Luøn vaø hai chieán höõu cuûa mình vaùc maõ taáu theo Ñöùc Naêm Ngheä - Söông L’Amour xuoáng Vuõng Taøu, traøn vaøo ñòa baøn cuûa caùc teân Phöôùc Ñaàu Laâu, Haûi Loä. Sau traän hoãn chieán, hoï baét ñöôïc teân Thieàng Thöø, tay ñöôïc coi laø thuû lónh cuûa nhoùm ñoái phöông. Chaúng noùi chaúng raèng Ñöùc ruùt dao chaët caùi “puïp” ñöùt cha noù ngoït sôùt moät ngoùn tay troû cuûa teân Thieàng vaêng ra caû thöôùc. Truùc Luøn löôïm laïi, goùi vaøo khaên tay ñem veà noäp cho vôï choàng Minh Samasa ñeå chöùng minh baêng cuûa “Thieàng Thöø” ñaõ bò queùt. Giöõ lôøi theo ñuùng luaät giang hoà, Minh Samasa ñaõ thanh toaùn hôïp ñoàng “queùt raùc” ñaày ñuû cho Ñöùc Naêm Ngheä - Söông L”Amour. Coù tieàn chia, ñeâm ñoù Truùc Luøn vaø moät soá chieán höõu ôû laïi Vuõng Taøu ñi nhaäu nheït ca haùt phaù phaùch roài daét maáy con “gaø” vöøa môùi toùm ñöôïc ôû quaùn karaoke ñem veà khaùch saïn. Bò baûo veä caûn khoâng cho daét gaùi vaøo phoøng, caû ñaùm ñang say men chieán thaéng vôùi ñaùm Thieàng Thöø ban chieàu, beøn leân côn bao vaây ñaùnh baûo veä khaùch saïn chaïy ñeán xòt cöùt. Coâng an nhanh choùng ñeán hieän tröôøng, giaûi nguy cho khaùch saïn, hoát heát caû boïn taïm giam veà ñoàn trong ñeâm ñoù. Vaø giam luoân “con ngöïa saét” (chieác Dream) khoâng giaáy tôø môùi caùu cuûa Truùc Luøn. Boïn Truùc, bieát Laâm Chín Ngoùn laø moät ñaïi ca coù “uy tín laãy löøng” ôû giang hoà xöa nay, chæ vì “quy aån gaùc kieám” neân môùi truù thaân ôû nôi naøy baùn thòt choù. Truùc nhôø “ñaïi ca Laâm” ñi Vuõng Taøu noùi vôùi Minh Samasa moät tieáng ñeå tìm caùch daét “con ngöïa chieán” cuûa mình veà. Nghe chuyeän, maét Laâm Chín Ngoùn saùng rôõ, vôø thôû daøi khuyeân ñaùm tieåu yeâu haõy töø boû con ñöôøng toäi loãi, “côõ nhö anh” maø coøn gaùc kieám thì noùi gì maáy chuù. Duø vaäy, Laâm cuõng “mieãn cöôõng” nhaän lôøi ñi Vuõng Taøu ñeå gaëp Minh Samasa ñeå tìm caùch laáy laïi xe maùy cho ba teân khaùch haøng thòt choù
88
Nhöõng laàn naøy, ngoaøi caùc muïc röôïu cheø gaùi guù phaûi coù trong taát caû caùc chieâu ñaõi thöôøng leä,
muoán laøm ñaøn em. Ngaøy 26 Teát cuoái naêm 1994, Laâm cuøng ba teân ñaøn em thòt choù xuoáng Vuõng Taøu. Laø moät giang hoà môùi noåi sau naøy, bieát khaùch quyù thaêm vieáng mình hoâm nay töøng laø moät giang hoà coäm caùn coù “beà daøy lòch söû” ñaùng neå veà tuø toäi, vaø thaønh tích hai tay ba ñoâ naêm xöa töøng ñaâm cheát hai voõ só thöôïng ñaúng trong tuø. Toùm laïi Minh Samasa bieát Laâm laø moät ñaøn anh coù maùu maët, cuõng vöøa ñuùng luùc Minh ñang muoán tìm moät “con Coïp” ñeå tieáp tay mình traán giöõa maáy caùi caûng caù ôû Vuõng Taøu. Minh Samasa ñaõ tieáp ñoùn Laâm Chín Ngoùn khaù nieàm nôû neáu khoâng muoán noùi laø vôùi caùi long troïng chaân tình. Minh höùa: “Chuyeän chieác xe nhoû thoâi maø, ñeå toâi cho maáy ñöùa em qua lieân heä vôùi phoøng caûnh saùt löu thoâng xem sao. Neáu khoâng xin laïi chieác xe cho chuù Truùc ñöôïc thì toâi seõ mua chieác xe khaùc cho chuù Truùc laøm chaân. Anh Laâm ñaõ ñích thaân xuoáng ñeán ñaây thì thaèng em naøy ñaâu daùm khoâng bieát ñieàu. OÂi maáy khi coù dòp anh Laâm ra ñaây chôi... boû maáy caùi linh tinh cuûa boïn treû qua moät beân ñi. ÔÛ ñaây toâm caù ñoà bieån loaïi thöôïng haïng khoâng thieáu, anh em mình laøm moät chaàu “keát nghóa” tröôùc caùi ñaõ, chuyeän gì khaùc tính sau” Sau buoåi nhaäu traøn ñaày tình nghóa “huynh ñeä giang hoà” bieát troïng neå nhau hoâm ñoù, vaøi hoâm sau Minh Samasa, Duõng Ba Leùm ñích thaân laùi xe hôi ñi Saøi Goøn ñeán quaùn thòt choù ôû 3 thaùng 2 gaëp Laâm, ñeå ñoùn anh Laâm ra Vuõng Taøu hoùng maùt aên nhaäu ñaõi ñaèng tieáp. Nhöõng laàn naøy, ngoaøi caùc muïc röôïu cheø gaùi guù phaûi
coù trong taát caû caùc chieâu ñaõi thöôøng leä, Minh Samasa coøn ñöa “anh Laâm” tham quan caùc vöïa caù vaø chaân tình ngoû lôøi “môøi anh Laâm xuoáng Vuõng Taøu hôïp taùc laøm aên”. Minh noùi: “Anh Laâm coù gaùc kieám quy aån thì cuõng tìm nôi coù gioù maùt traêng thanh, coù soùng bieån chaäp chôøn, coù toâm caù töôi ngon nhö caùi xöù Vuõng Taøu naøy, vaø nhaát laø haøng ñeâm phaûi coù maáy coâ em uùt mieàn bieån ñaám löng boùp caúng cho anh Laâm höôûng phöôùc chöù ai ñaâu laïi danh tieáng moät thôøi nhö anh Laâm maø laïi phôi löng ñöùng nöôùng thòt choù cho maáy thaèng nhoùc noù nhaäu aø...” Maáy ngaøy nay ôû Vuõng Taøu, Laâm ñaõ taän maét chöùng kieán nguoàn tieàn chaûy voâ tuùi cuûa Duõng Ba leùm, Minh Samasa. Hai teân naøy teân naøo cuõng giaøu suï, laïi quaù tha thieát troïng voïng mình, vôø ñaåy ñöa cho phaûi leû, chöù Laâm Chín Ngoùn möøng rôn trong buïng vaø cuoái cuøng ñoàng yù khaên goùi quaû möôùp ra Vuõng Taøu truù thaân nôi vöïa caù. Khi ñeán Vuõng Taøu, vieäc ñaàu tieân cuûa Minh Samasa laø ñi baét loa rao leân Laâm Chín Ngoùn ñang “hôïp taùc” vôùi mình. Moät caùch raát hieäu nghieäm, baèng vaøo söï coù maët cuûa Laâm Chín Ngoùn ñaõ khieán caùc baêng nhoùm löu manh khaùc khieáp vía, daït ra heát, taïo ñieàu kieän cho Minh Samasa vaø Duõng Ba leùm tha hoà ñoäc chieám caûng caù, tha hoà naâng haï giaù, baùn mua tuøy yù ñeå laøm giaøu. Ñoåi laïi, Laâm Chín Ngoùn chæ vieäc ngaøy ngaøy chöôøng maët ra caûng caù nhöng khoâng phaûi moù tay vaøo baát cöù vieäc gì, moïi chi phí aên uoáng chôi bôøi ñeàu ñöôïc “bao caáp”, keøm soá löông 5 trieäu ñoàng moät thaùng. Minh Samasa, Duõng Ba leùm coøn saém rieâng cho Laâm moät chieác Dream môùi caùu ñeå “ñaøn anh tieän ñi laïi laøm vieäc”. Sau hai naêm laøm lính gaùc saân cho Minh Samasa vaø Duõng Ba Leùm, thaáy ñaát Vuõng Taøu vaø chuyeän laøm vöïa caù ôû ñaây laøm giaøu quaù deã, nhìn hai tay Minh & Duõng “möôïn teân” cuûa mình maø löôïm tieàn nhö löôïm raùc, Laâm Chín Ngoùn naûy ra yù ñoà khoâng ñi laøm coâng nöõa. Nghó raèng vôùi “teân tuoåi” cuûa mình maø ra môû chaønh thu mua rieâng, thì caùi ñaùm Minh Samasa vaø Duõng Leùm caùi con meï gì ñoù chæ coøn nöôùc huùp chaùo chöù coøn toâm caù gì nöõa maø aên. Thaùng 4 naêm 1995, trong moät buoåi nhaäu taïi nhaø haøng Thuøy Döông ôû Baõi Tröôùc Vuõng Taøu, Laâm thoâng baùo döï ñònh “ra rieâng” moät chaønh thu mua caù ôû Vuõng Taøu ñeå cuøng anh em laøm aên cho vui... Ñaùm Minh Samasa, Duõng Ba Leùm taùi maët. Neáu yù ñoà cuûa Laâm
ñöôïc thöïc hieän, xem nhö hoï seõ töï röôùc phaûi moät ñoái thuû giang hoà quaù maïnh. Ñuùng laø khoâng coù caùi daïi naøo baèng caùi daïi “caàm cu cho choù ñaùi”. Minh Samasa laäp töùc goïi vôï choàng Ñöùc Naêm Ngheä - Söông L’Amour xuoáng Vuõng Taøu laàn nöõa vôùi moät hôïp ñoàng môùi laø “queùt” Laâm Chín Ngoùn veà Saøi Goøn laïi hay bieán ñi ñaâu ñoù thì bieán... Tuy laø moät ñaïi ca “coù soá coù maù” giang hoà naêm xöa, nhöng coâ thaân coâ theá, tuoåi giaø söùc kieät, laïi khoâng tieàn thì laøm sao Laâm Chín Ngoùn ñöông ñaàu cho noåi vôùi lieân minh giang hoà vaø taøi phieät giöõa Ñöùc Naêm Ngheä Söông L’Amour cuøng vôùi Duõng Ba Leùm & Minh Samasa. Sau vaøi thaùng coù “chieán tranh” leû teû. Moät buoåi chieàu ñích thaân Ñöùc Naêm Ngheä cuøng 6 teân ñaøn em loaïi chieán ñaáu nhaát ñoùn loûng Laâm ôû chaân caàu Caây Kheá ñoaïn giöõa ñöôøng Baø Ròa Vuõng Taøu. Duø vaãn hung haêng nhöng tuoåi gia söùc kieät, moät mình Laâm laøm sao ñòch laïi nhoùn “thaát tinh quaùi ñaåu” naøy, vaû laïi tuïi noù toaøn chôi haøng noùng (suùng) chöù khoâng coøn thôøi caàm dao muùa duøi nhö Laâm naêm xöa ôû Chí Hoøa nöõa. Naêm Ngheä baét ñaïi ca Laâm Chín Ngoùn quyø döôùi gaàm caàu, keùo choát cô baåm khaåu K54 chóa hoïng suùng vaøo soï Laâm Chín Ngoùn maø laõi coø nghe “click” moät tieáng khoâ khan... Vieân ñaïn khoâng noå... Ñöùc Naêm Ngheä cho bieát laàn naøy chæ laø caûnh caùo, laàn sau seõ boû ñaïn thieät voâ tröôùc khi boùp coø. Ñöùc dòu daøng “Anh Laâm phaûi höùa vôùi tuïi em laø keå töø nay anh Laâm phaûi ruùt chaân ra khoûi giang hoà....” Duø Ñöùc Naêm Ngheä vaãn leã pheùp xöng hoâ moät tieáng anh, hay tieáng em vôùi Laâm Chín Ngoùn, nhöng muõi suùng chóa ngay soï vaø tieáng click cuûa choát cô baåm ñaõ laøm Laâm Chín Ngoùn rôïn da gaø noåi oác khaép toaøn thaân vaø soùn ñaùi meï noù luoân ra trong quaàn. Laâm bieát giang hoà luoàng soùng sau xoâ luoàng soùng tröôùc. Ñaùm Ñöùc Naêm Ngheä naøy quaû thieät seõ khoâng boùp coø vôùi caây suùng khoâng ñaïn ôû laàn thöù hai. Laâm Chín Ngoùn ñaønh ngaäm nguøi quaøy xe chaïy troái cheát khoûi Vuõng Taøu ñeå giöõ maïng soáng vaø “giöõ tieáng treân giang hoà”. Hai naêm sau Minh Samasa vaø nhieàu teân trong ñaùm caûng caù cuøng nhau vaøo tuø trong moät chieán dòch caøng queùt giang hoà baûo keâ caûng caù cuûa coâng an xöù bieån. Thaáy xöù Vuõng Taøu ñaõ vaéng ñaàu lónh, Laâm laïi mon men muoán thöû thôøi vaän trong ngaønh “laøm vöïa caù” laàn thöù hai. Tuy nhieân, laàn naøy duø khoâng ñöôïc
“Neáu anh Laâm coøn moø xuoáng Vuõng Taøu, thì laàn naøy tuïi em seõ khoâng noå suùng khoâng ñaïn nhö laàn tröôùc nöõa ñaâu...” Minh Samasa “hôïp ñoàng” nhöng vôï choàng Ñöùc Naêm Ngheä, Söông L’Amour vaãn “nhaéc nhôû” Laâm lôøi höùa luùc Laâm suyùt aên ñaïn ôû chaân caàu Caây Kheá. “Neáu anh Laâm coøn moø xuoáng Vuõng Taøu, thì laàn naøy tuïi em seõ khoâng noå suùng khoâng ñaïn nhö laàn tröôùc nöõa ñaâu...” Thaáy laø mình khoâng coøn ñuû uy ñeå laøm cho ñaùm “choù döõ” môùi “suûi taêm” nhöng ñaày hung haõn vaø khoâng heà bieát neå nang, Laâm Chín Ngoùn ñaønh taïm baèng loøng trôû veà “gaùc kieám” theâm laàn nöõa beân quaùn thòt choù. Laâm khoâng heà heù moâi vôùi baát kyø ai veà chuyeän coøn ñònh quay laïi naém caûng caù ôû Vuõng Taøu hay khoâng. ooOoo Moïi chuyeän töôûng chöøng ñaõ yeân, baát ngôø tai vaï boãng chuïp leân ñaàu Laâm Chín Ngoùn. Khoaûng 8 giôø toái ngaøy 14 thaùng 7 naêm 1999, Laâm chôû vôï vaø ñöùa con trai 6 tuoåi ñi aên phôû taïi quaùn Loài ôû cö xaù Baéc Haûi, quaän 10. Khi Laâm vöøa döïng xe cho vôï con böôùc xuoáng thì baát ngôø, moät teân thanh nieân khoâng quen bieát nhaûy xoå ra taït thaúng vaøo maët Laâm moät ca ñaày acid sunfuric ñaäm ñaëc. Sau ñoù vöùt chieác ca nhöïa, tay saùt thuû voâ danh toùt ngay leân yeân sau moät xe maùy chôø saün beân kia ñöôøng chaïy maát. Heùt leân moät tieáng haõi huøng “Trôøi ôi..ii..ii!!!! Cheát... cheát.... “ “Ahhhh.... ahhhh cheát toâi roài...” Laâm ngaõ guïc xuoáng maët ñöôøng nhöïa quaèn quaïi trong ñau ñôùn. Traän ñoøn thuø khoâng roõ lai lòch quaù hieåm aùc. Tay giang hoà moät thôøi laãy löøng oanh lieät bò chaùy vaø bieán daïng toaøn boä khuoân maët, hai tai ruïng, muõi ruïng, caèm chaûy ra dính chaët vaøo ngöïc. Hai mí maét cuõng chaûy ra dính vaøo nhau, bòt kín con maét. Sau nhieàu thaùng chaïy chöõa vôùi nhieàu laàn phaãu thuaät, loät toaøn boä da moâng, da ñuøi ñaép leân maët, Laâm Chín Ngoùn môùi taïm hoài phuïc nhöng khuoân maët vaãn bò bieán daïng khuûng khieáp. Hai maét Laâm gaàn nhö muø haún. Nhieàu laàn phaãu thuaät, caùc baùc só beänh vieän Chôï Raãy môùi taïm môû ñöôïc cho Laâm hai hoác maét nhoû xíu. Moãi laàn laáy ngoùn tay aán leân töø hai hoá maét ñaõ muø, nhöõng gioït nöôùc ñuïc nhö nöôùc gaïo laïi öùa ra. Thaät ra, Laâm Chín Ngoùn bieát raát roõ ai laø keû ñaõ toå chöùc taït acid huûy hoaïi ñôøi mình, nhöng con Coïp baây giôø ñaõ giaø vaø bieát sôï. Moät laàn bò Ñöùc Naêm Ngheä dí suùng vaøo ñaàu cho noå giaû ñöôùi chaân caàu Caây Kheá, laàn naøy Laâm bieán daïng ñui muø taøn pheá vôùi ca acid ñaäm... Laâm bieát cuoäc ñôøi anh chò cuûa mình coi nhö ñaõ ñöôïc giang hoà ñieåm cho moät daáu chaám heát cuoái cuøng... Im laëng trong tuûi nhuïc, Laâm Chín Ngoùn chæ khai baùo luùc laäp bieân baûn vôùi coâng an laø khoâng bieát ai laø thuû phaïm, khoâng nghi cho ai... khoâng bieát lyù do gì... Laâm noùi vôùi oâng an, coù leõ cuoäc ñôøi cuûa toâi coù quaù nhieàu keû thuø, neân ñaây chæ laø moät trong nhöõng ñieàu quaû baùo... Xin quyù baïn ñoïc nhôù ñoùn xem tieáp kyø sau, töôøng thuaät dieãn tieán toaøn boä keá hoaïch Dung Haø ra tay “pheá” Laâm Chín Ngoùn vôùi nhöõng chi tieát chöa heà tieát loä... Vì sau Naêm Cam quyeát ñònh xoùa soå Laâm Chín Ngoùn...
89
7 ' . > " $8/! '
## # 6 ? 4
( + @ ! A; % 7 ' . > " $8/! D ( " 8/' & ' ) ! & ' '
$ $ ## # 2 > C; < " 8/6 6 ? 4 + ( 8/' # * + E ' 8* ' ! 8/' " :;;1F ,
( + @ ! A; % - ' & ' " $ " & & '
* $ $ & ' ) ! - ( 8/' /6# $ ( ;;;1F ,+ ' ! 0 # ! + ( 8/' # * * $ 6# ! 2 ! + 7 ' 8/ 8/6 6 <+ > ! & * - ( 8/' /6# $ ( # ( ' ' & & 5 6 ( )* &+)$ ",)" " B 2 ! + 7 ' 8/ 8/6 5 6 ( )* &+)$ ",)" " B A C
$ " G;; ' + = A C ! 6 +* ,!)! #%," ' " H
D ( " 8/' 2 > C; < " 8/6 + E ' 8* ' ! 8/' " :;;1F , - ' & ' " $ " ;;;1F ,+ ' ! 0 # ! * $ 6# ! 6 <+ > ! # ( ' ' & & $ " G;; ' + = ! 6 +* ,!)! #%," ' " H
NAIL SALON PERTH WA -) ' . ' Thaâm myþ vieän & nail
-) ' . ' / & 2 - ' * ! 2 6 !
ngay trung taâm taåp naäp, / & 2 - ' * ! 2 6 ! ùaþ laâu naêm ùang ùoâng ) ! I ' * $ ! % & khaÚch, coÚ nhieà u khaÚch 2 " $. $ $ & ' quen & vaÝng lai, trang ! . > " " & 86 $ $ ' 8/! ) 6 ( thieåt bò ùaà y ùuÝ, 3 spa, 03 ' + ,/6# $ ( 2 ! ( # * + ' * 8/ 6 baÝn nail, 2 phoøng 3A0;;J 7 ' 8/ 8/6 28/' 9:; ;;;+ * 8/6 + = 6 $ - " waxing. Sang thÜông lÜôïng treân dÜôÚi $90 $ - & ' ( 2 < 2 ! + = ! 6 ngaø Xin goïi 0408 066 319 ùeü bieåt theâm chi !%$ ,%% ,!+ ! n " . ## $%& $ " + 7 M ! 3A0;;J 7 / /* * 5 " ! 5 " tieåt 7 2
) ! I ' * $ ! % &
! "# # $ ! % $ 2 " $. $ $ & ' $ & ' ' ( & ' ) ! & ' * + !# $
!
. > " " & 86 $
! "# % $ , ! $ ! ! " -. $ ( $ * /' 0 # 1 $ ' 8/! ) 6 ( 2 2 3 - ! ! ! 4 5 $ #
& ' ' ( & ' ) ! & ' * + 03 ' + ,/6# $ ( 2 ! ( # *+ ' * 8/ , !
$ ! ! * " -. $ ( $ * /' 0 # 1 7 ' 8/ 8/6 28/' 9:; ;;;+ 8/6 + = 6 $ - " $ - & ' ( 2 < 2 ! + = ! ! 6 2 2 3 - ! # ! 4 5 !%$ ,%% ,!+ ! " ## $%& $ " +
D7? @ ! %
$ $ & ' ! ) ! + , $ #
J;; ;;; 1 % + 7 '
7 / /* * 5 " ! 5 " + F 6 2 8/ 8/6 ' 5 ' # * ! 4 $ O $ $ " 5 I 5 ! + !%) +"$ )#" 8 - ! - ' K ! * " 6 H 0GA ;J 0; ;3 < ' 6 - ! " *
8/! ) ( & - L
<+ ' 6 6 6 4 B. > "
I ' $8/! ) ( ( # ! # & 4 ! E 2 + Q ' & & E 2 + ## B
6 ? 2 B 4 2 M - ' 8' % B # 2 " ! 8/' I ! - K ;; '
5 8* $ " 2 6 M , 5 &
( 2 ! 6 # ( # 90 ;1 ( /6# $ (
## HN P , $ ( $ * + # 93 ;;; $ " ;;
! 1 % =
6 9G ;;;1 ( + 9 ;; #4 8/' N # 7 2 + # > /6# /6 ( ! ! 6 /' ' 8* # ' < $ , N &"), & &% I !%! ,%) + " " , 9G; ;;;+ = 6 > !)& &$+ ,,! 0GA ;J
B. > "
I ' $8/! ) ( ## B
6 ? 2 B 4 2 M 8/' I ! - K ;; '
5 8* $ " 2 ## HN P , 9 ;; #4 8/' 8* # ' < $ - ! 6 2 + ,/6# $ ( ! 0+ % ( # K 9 ;;1 ( + F 6
$ * ! $ )! $#" O
72 90 38
0; ;3 3 0;;J
- ! 6 2 + ,/6#O $ $ " 5 I 5 ! + $ ( ! 0+ % ( # K 9 ;;1 ( + F 6
$ * ! $ )! $#" O
7 M ! 7 2 D7? @ ! % $ $ & ' ! ) ! + , $ # J;; ;;; 1 % + 7 ' 8/ 8/6 + F 6 2 $ ' 5 ' " H !%) +"$ )#"
'
( # ! # & 4 ! E 2 + Q ' - ' 8' % B 2 " ! E 2 + ( # 90 ;1 ( /6# $ ( 2 ! 6 # $ ( $ * + # 93 ;;; $ " 9G ;;;1 ( + > /6# /6 ( ! ! 6 /' ' 9G; ;;;+ = 6 > !)& &$+ ,,!
3 0;;J
# * ! 4 8 - ! - ' K ! * 6 < ' 6 - ! " *
8/! ) ( & - L <+ 6 6 6 4 & # & 6 M , 5 &
( N # 7 2 + # ;;
! 1 % = 6 , N &"), & &% I !%! ,%) + " " ,
SÜÝa ChÜþa Xe Beyond 2000 Auto Care,Tel: 03 9312 1198, 04 Future Auto Care; Tel: 9460 6548, 0407 197 412 PhaĂšt SÜÝa Xe LĂśu Ă&#x2018;oäng 0401 057 699, Tommy: 0424 847 539 Saigon Aussia, 03 9364 5122 Mechanical & Towing, Linh: 0432 100 972 or 0432 651 000 Autoteck PTY LTD, CÜôøng 0433 568 398, 03 9312 2484 Mua Xe BoĂť, Nam 0417 557 999 SÜÝa Xe LĂśu Ă&#x2018;oäng, Anh: 0450 425 868, TuaĂĄn: 0426 246 667 TĂś TÜôïng SĂśaĂť Xe LĂśu Ă&#x2018;oäng, 03 9352 8825, 0416 095 319 Lee LÜông SĂśaĂť Xe 0411 556 380, 03 9310 1003 SĂśaĂť Xe LĂśu Ă&#x2018;oäng, 0413 224 656, 03 9352 6881 Spot On Tyres & Auto, 0422 830 992; 03 9311 4838 GH Laøm Ă&#x2018;oĂ ng SĂ´n Xe, Hoaøng: 0434 114 996 Tho Auto Care, 0422 871 817, 03 9311 4846 Auto Security, 0431 240 630 Service Xe LĂśu Ă&#x2018;oäng, Lee: 0411 508 053 Super Car Alarm, 03 9711 1519, 0434 677 493 Taâm SÜÝa Xe, 0403 332 810 SÜÝa Xe LĂśu Ă&#x2018;oäng, Huy: 0421 792 861 Tyres, Daäu: 0403 155 069, 0423 082 866, 03 9311 3214 SÜÝa Xe Taò Nhaø BaĂťy: 0425 718 394, 03 9352 4899 Anh Khoa Crash Repair, 0413 394 925, 03 9312 0588 VaĂŻn NaĂŞng KeĂšo Xe, 0413 128 631, 03 9318 3839 P & Son Auto Repair, 03 9546 4833 Thien Long Smash Repair, 03 9364 2575, 0418 533 848 HaĂťi: 0413 650 992, Tung: 0411 882 026, Taøi: 0403 583 515 TrÜôøng HĂśng Auto Repairs, 03 9548 1103 Car Service Terry PhaĂŻm Leâ: 03 9362 1212, 0433 456 184 Linkim Motors, 03 9318 1441 VN Body Works, 2/ 1,3 Burke St, Braybrook 3019 03 9364 7316, 0422 232 797 L.K Motors Repairs, 0403 578 576, 03 9879 5138 DaĂšn KieĂĄng Maøu Xe DaĂšn KieĂĄng Maøu, 0411 137 756, AH: 03 9318 7268 DaĂšn KieĂĄng Maøu, 0423 802 858, sau 7pm: 03 9346 9438 DaĂšn KieĂĄng Maøu, Tony: 0421 597 922, 03 9701 2255 DaĂšn KieĂĄng Maøu, Thaønh 0413 487 074, 03 9769 1059 DMS KieĂĄng, Andy: 0413 092 315, Lan: 0430 504 255; KieĂĄng Cho Nhaø Shop HaĂľng XÜôÝng 0417 009 210, 0417 341 508, 03 9311 4630; 03 9356 0119 Affordable Glass PTY LD, 03 9310 8050 KieĂĄng MyĂľ Thuaät, 0423 666 216, 03 9323 0033 KieĂĄng BeĂĽ Ă&#x2018;Üøng Lo, Mandy: 0413 003 003, 0412 305 305 CĂśaĂť KieĂĄng Nhoâm, 03 9310 2895, Nguyen 0416 145 046, Ă&#x2018;ieän & Ă&#x2018;ieän LaĂŻnh Ă&#x2018;ĂŹnh Electrician, Ă&#x2018;ĂŹnh: 0401 927 600 Wolf Electrical & Security, 0434 185 348 Nhaø & HaĂľng & Shop, TuaĂĄn or Frank 0402 982 312 Robens Eletrical Air Con 0417 345 969, 03 9366 1605 BaĂťo NgoĂŻc ThĂ´ĂŻ Ă&#x2018;ieän & Ă&#x2018;ieän LaĂŻnh, 0422 889 266 Heating and Cooling Solution, Hoaøng: 0468 716 838 ThĂ´ĂŻ Ă&#x2018;ieän, Taân Lee: 0435 773 567, 03 9266 0340 Ichiban Air Conditioning, CĂ´: 0411 456 883 ThĂ´ĂŻ Ă&#x2018;ieän, SĂ´n: 03 8307 2210 0413 248 055 Ă&#x2018;ieän LaĂŻnh TNT, Thaønh: 0411 190 650 VoĂľ Electrical Rec 20705, TuaĂĄn VoĂľ: 0403 332 831 Jasminetech, Toaøn: 0430 605 039, CÜôøng: 03 9266 0403 HĂśng NguyeĂŁn Electrics, 03 9440 1244; 0432 593 634 Nham ( Chris) 0404 037 522; 03 9078 0036 Nhaän SÜÝa, NghĂła: 03 9547 5114; 0412 868 482 SĂ´n Ă&#x2018;ieän LaĂŻnh, Loø SÜôÝi, SĂ´n: 03 9364 3374, 0400 503 177 Vo Elec Alarm, 0412 327 986; 03 9390 4691 CĂ´, Nhieät, Ă&#x2018;ieän LaĂŻnh 0411 885 191, 03 9769 1061 AĂ&#x201A;n ThĂ´ĂŻ Ă&#x2018;ieän, 03 9547 3170, 0412 994 6617 Electrical Contractor Pty, Ltd, 03 9547 9090; 0417 583 549 ThĂ´ĂŻ Ă&#x2018;ieän NhuaĂ n: 0418 124 760; 0430 016 518; 03 9362 1376 TuaĂĄn Ă&#x2018;ieän LaĂŻnh, 03 8802 8252; 0434 378 855 MQ Electrical & Alarm, Minh 0413 119 539, 03 9323 0121 Leâ Ă&#x2018;ÜÚc Electrical, 0413 755 294 Nam TuaĂĄn, TD Ă&#x2018;ieän LaĂŻnh, TuaĂĄn: 0402 293 041 Tung Le Electrical Contractor, 03 9312 4317, 0401 674 778 Ă&#x2018;ieän LaĂŻnh, 03 9466 3981; LaĂľm: 0412 382 909, HoĂ ng: 0402 830 107 MT Ă&#x2018;ieän LaĂŻnh, Taâm: 03 9382 8836; 0412 656 267; 0412 888 747 Ă&#x2018;ÜÚc TuaĂĄn ThĂ´ĂŻ Ă&#x2018;ieän + LaĂŻnh, 0434 199 695, 0402 293 041 Hoaøng ThĂ´ĂŻ Ă&#x2018;ieän, Hoaøng 0421 319 573
Ă&#x2018;ieĂ n ThĂ´ĂŻ Ă&#x2018;ieän, 0403 370 803 Ducted Heating NghĂła: 0414 350 746 Ă&#x2018;oĂ ng Thònh Ă&#x2018;ieän LaĂŻnh 0403 342 081; a/h: 03 9331 0875 Air Sonic, CÜôøng: 0430 190 518 Hoaøng Long Electrical Contractor, 0414 821 183 MaĂšy LaĂŻnh, NhuaĂ n: 0418 124 760, 0434 016 518, CÜôøng: 0430 190 518 TuaĂĄn GaĂŠn TV Antenna/ 0431 174 876 SÜÝa TV, Taâm: 03 9077 2849, 0412 631 311 SÜÝa MaĂšy GiaĂŤt & TuĂť LaĂŻnh, Sam: 0413 119 619 TV & Ă&#x2018;ieän TÜÝ TruyeĂ n HĂŹnh Satelite TÜø Vieät Nam, VaĂŞn 0425 903 718 Taâm TuaĂĄn Chuyeân GaĂŠn Satellite, 03 9364 6178; 0421 374 130 ThieĂĄt Bò BaĂťo Veä An Ninh Alarm, Camera, Phone Computers, Hai: 03 9466 4846, 0412 599 159 Technician Nguyen ( Dat), 0403 360 636 Security Alarm, Toaøn: 0403 254 482, Minh TraĂ n 0411 619 353 Quaân Telecom, 0434 279 939 DMS Security Alarm, 03 9689 6570, Andy 0413 092 315, Lan: 0430 504 255 Thanh T.V,Alarm, Tel: 0401 909 TCN TV Satellite/ Security Network, 04 01 01 72 72, GiaĂŤt ThaĂťm Chuøi rÜÝa heä thoĂĄng maĂšy laĂŻnh & sÜôÝi Minh: 0431 536 126 Lestra, GiaĂŤt ThaĂťm, 03 9395 6516, 0403 66 44 58 GiaĂŤt thaĂťm Phong: 0421 602 050, 0413 099 532 An GiaĂŤt ThaĂťm, An: 03 9544 7180, 0432 871 744 GiaĂŤt ThaĂťm PhÜôÚc: 03 9464 6883; 0413 068 784 GiaĂŤt ThaĂťm & TraĂťi ThaĂťm, BaĂťy: 03 9312 7248; 0417 345 593 GiaĂŤt ThaĂťm, HaĂťi: 03 9466 3396; 03 9540 8164; 0412 287 844 Coâng Ty GiaĂŤt ThaĂťm, Long: 03 9484 9341; 0408 393 485 OĂ ng NÜôÚc ThĂ´ĂŻ thoâng coĂĄng & oĂĄng nÜôÚc, 0431 812 800, 0402 182 367 Plumbing, Andy 0413 092 315, Lan: 0430 504 255; 03 9689 6570 Hong Le Plumbing, KhaĂšnh 0413 381 720, 03 9352 0188 ThĂ´ĂŻ SÜÝa OĂ ng NÜôÚc, SĂ´n, Vieät: 0402 770 636, 03 9311 1465 Jani Plumbing And Buider, 03 9017 9653, 0419 378 701 Plumbing Services, Naji: 0418 569 288; 03 9836 6101 HoĂ Plumbing & Gas, Nhanh: 03 9547 5205, 0402 886 699 ThaĂťo Leâ Plumbing, ThaĂťo: 0432 300 688 Hoaøng: The Best Plumbing, 0431 378 748 ThĂ´ĂŻ OĂ ng NÜôÚc, Huyønh: 03 9850 9245; 0412 082 677 ThĂ´ĂŻ OĂ ng NÜôÚc, Kim 0432 826 824, a/h: 03 9318 4124 ThĂ´ĂŻ OĂ ng NÜôÚc:, Huøng: 03 9546 3126, 0439 400 567 OĂ ng NÜôÚc, LoĂšt GaĂŻch, BĂŹnh: 03 9312 5945; 0411 859 299 OĂ ng NÜôÚc, CoĂĄng, VaĂŞn VĂłnh: 03 8361 7875; 0417 336 576 CaĂŠt CoĂť Laøm VÜôøn Ă&#x2018;oĂĽ raĂšc CaĂŠt caây, 7 Nghieâm: 0425 765 615, 03 9512 6627 CaĂŠt coĂť laøm vieäc, ThÜông: 03 9398 5315, 0411 662 830 Taøi Trinh Laøm VÜôøn, Taøi: 0418 105 871 DoĂŻn RaĂšc Vaø SaĂŠt VuĂŻn, Shane: 0407 599 616, 03 9708 6603 Sang, CaĂŠt CoĂť, Sang: 0402 941 844; 0432 815 944 VuĂľ Lawnmowing And Gardencare, VuĂľ: 0422 838 769 CaĂŠt CoĂť, Laøm VÜôøn, SĂśaĂť Ă&#x2018;ieän, Ă&#x2018;Üông: 0468 931 520 BaĂš Taøi, CaĂŠt CoĂť, DoĂŻn RaĂšc, BaĂš Taøi: 0422 111 868 House & Garden Hoaøng: 0413 597 379; Thieân: 0432 017 116 CaĂŠt Caây Quang: 03 9547 4557; 0421 826 000 CaĂŠt Caây, Hoaøng: 03 9893 1157; 0419 303 680 CaĂŠt Caây, MeĂš NhaĂšnh, BaĂťo ChĂ´n 0409 965 413 DoĂŻn RaĂšc CaĂŠt CoĂť, Tam: 03 9362 1762; 0411 082 060 DoĂŻn RaĂšc, Ă&#x2018;oĂĽ SoĂťi, BaĂťo 03 9361 2363; 0411 517 877 Quaân, 03 9382 6255; 0432 149 274 CaĂŠt CoĂť & DoĂŻn RaĂšc, ChuĂš ThuĂťy: 0432 701 035 Handyman CaĂŠt CoĂť DoĂŻn RaĂšc, 0410 894 892 - 0432 739 944 Ă&#x2018;aĂŻt, 03 9382 6754, 0424 495 672 CaĂŠt CoĂť DoĂŻn RaĂšc, Anh NaĂŞm: 0432 081 389 SĂ´n, 0478 177 244; 0403 360 012 CaĂŠt CoĂť DoĂŻn RaĂšc, TrieĂ u 03 9364 8956; 0402 997 901 CaĂŠt CoĂť, DoĂŻn RaĂšc, 0451 860 192 SÜÝa MaĂšy CaĂŠt CoĂť, 0401 403 051 DoĂŻn Nhaø & Chuyeân ChĂ´Ăť TuaĂĄn 03 9427 0962; 0418 545 900 GioĂťi DoĂŻn Nhaø, 03 9366 7160, 0409 667 160 Chuyeân ChĂ´Ăť DoĂŻn Nhaø, HĂśng: 03 9464 3237; 0423 407 552 Hoaøi DoĂŻn Nhaø, Hoaøi 03 9404 5698; 0410 328 620 (sau 6pm) Minh Thaønh DoĂŻn Nhaø, 0423 906 592, 0413 885 615 Hoaø Transport, 0420 968 815 Huøng DuĂľng DoĂŻn Nhaø, 03 9367 1498; 0418 998 077 Chuyeân ChĂ´Ăť DoĂŻn Nhaø, Taâm: 03 9312 1141, 0413 888 590 Huøng DoĂŻn Nhaø, 03 9547 1156; 0423 840 630
91
Chuyeân Chôû Doïn Nhaø, Kyø: 0402 768 128, 0402 198 929 Töôøng Nguyeân Doïn Nhaø, Töôøng Nguyeân: 0466 693 811 Haøo Doïn Nhaø, 0431 790 225 Huy Doïn Nhaø, Huy: 0422 890 694 Doïn Nhaø, Xuyen: 0435 200 503 Vinh, Doïn Nhaø &ø Xuyeân Bang, 03 9317 4484; 0412 422 570 Doïn Nhaø, Long: 0423 633 566; 03 9332 6338 Chôû Möôùn Doïn Nhaø, Vöông: 0411 450 773; 03 9478 1542 Ngoïc Soaïn Doïn Nhaø, 03 9713 0053; 0400 792 999 Vuõ, Chuyeân Chôû Doïn Nhaø, Vuõ: 03 5941 8842; 0431 648 598 Truck Doïn Nhaø, 03 9366 9387 0401 828 497 Chuyeân Chôû Doïn Nhaø, 03 9314 9572; Hoa: 0422 877 355 Ñöa Ñoùn Khaùch Springvale, Melbourne Airport Bus, Huøng: 0434 006 434 Ñöa Ñoùn Phi Tröôøng, 03 8390 0988 Airport 35, 0431 290 662, 03 9318 8373 Chìa Khoùa Tröông Thôï Khoaù Löu Ñoäng, 0402 597 856, 03 9546 1269 Thôï Khoùa Trung, 03 9859 9297; 0410 654 929 K.C Locksmith, : 03 9346 9399; 03 9547 3853; 0403 133 960 Dieät Daùn Moái Moït Coân Truøng Tran’s Pest Control, 03 9311 3259; 0418 549 892; 0420 544 122 Maøn & Cöûa Thaønh Nhaâns Curtains, 0421 321 564 Chuyeân Söûa Cöûa Cuoán An Toøan, An: 0413 140 226; 03 9939 8718 N.P.T Security Door & Fly Screens, Toaøn: 03 9333 6265, 0403 034 801 Smart Shutters, 03 9574 0322 Cöûa Cuoán An Toaøn, 03 9364 2232, 0407 994 722 Toaøn, Cöûa Security Maøn, Roller Shutter, 03 9333 6265; 0403 034 801 HTD Blinds, 0411 507 076, 03 9077 1353 In, Style Blinds, Duõng: 0406 373 557; 0405 821 374, 03 8361 7642 Coâng Ty Maøn Cöaû Soå New Force Blinds, 03 9364 3658; 0412 366 456 Doors, Luôùi Ruoài, Chöông: 03 8339 2195; 0403 023 358 TK Blinds, 03 9548 5275; 0417 555 996 Shutter Blinds, 03 9748 5427, 0425 764 997 Rainbow One, 03 9077 1353; 0411 507 076 Maøn P.V.C Outdoor, Tam Van: 0409 867 262 Viet Design, 0450 000 963 Xaây Caát Söûa Chöõa Nhaø & Shop Bobcat, Exca’tor, Tipper Truck, 03 9362 1363, 0422 877 815 Van Bobcat, Tipper, Exca’tor, 03 9363 3105, 0431 807 789 Mr. Bin, 03 9314 2774, 0403 605 085 Star Bobcat, Excavator, Thaùi: 0413 208 629; 0413 160 360 Bobcat, Söûa Nhaø, Söûa Shop, Lyù: 03 9317 4990; 0418 395 844 Duõy Xaây Söûa Nhaø, Duõy: 0413 597 094, 03 9312 5801 Chuyeân Söûa: Nhaø, Shop, Hoàng: 03 9323 0212, 0421 104 537 Söûa Chöõa Nhaø, Shop, Troïng: 03 9363 3987, 0422 595 398 Söûa Nhaø & Shop, Duõng: 0401 678 559 Söûa Phoøng Taém, Loùt Gaïch, Haûi: 0422 683 386, 03 9512 4278 LT Building PTY LTD, Lieâm: 03 9312 7903, 0413 320 766 Keysborough’s, Hung: 0421 912 226, 03 9711 5891 Phuùc Bobcat, Tipper Truck, 03 8307 3375; 0432 715 678 Tieán: 03 9399 3348; 0403 270 114 Nhaø Beáp DL Fine Kitchen Cabinets, 03 9312 1045 CNC Kitchens Pty Ltd, 03 9310 2642; fax 03 9310 2640 Kitchen 4 All, 03 9364 9636, Kieân 0413 515 418 Sunrise Perfect Kitchen, 03 9311 7999; 0412 288 679 L.V Kitchen PTY Ltd, 03 9689 8829; 0411 189 115 Tín Tuaán Kitchen, Tín 0421 869 816, Tuaán 0422 878 711 Hoaø, Bình Kitchen Cabinets, 03 9546 6352, 0434 596 416 D & H Kitchen, 03 9310 2625; 0412 798 360 Today s Kitchen, 03 9318 5897 Sunshine Kitchen, 03 9314 1811; 0402 383 705 T & H Kitchen & Shopfiting, 03 9356 0009; Thaâu 0466 542 470; Haûi 0411 412 246 K.E Kitchen PTY/ LTD, 03 9312 2291; Ñoáng: 0434 599 955 Range Hood, Maùy Huùt, 0412 650 902 Thieát Keá & Xaây Caát Söûa Chöõa G7 Shopfitting, 0401 686 169 Blue Print, 03 9687 3303, 0413 189 177 Bengee Homes PTY LTD, 0434 589 822 PH Homes, 03 9314 9572; Hoaø Traàn 0422 877 355 Archibuild Khieâm Huyønh: 0434 246 926, 03 9307 0813 Vaên Phoøng Thieát Keá, 03 9478 2801, 0407 556 652
92
Chau Le Architect, 03 9552 4093, 0413 955 826 Award Dream Home, 03 8502 7562, 0422 199 270 Home Building Service, 0434 348 482 Söûa Nhaø, 0401 268 481, 0414 308 838, 03 8390 0668 Builder License, Trung: 0411 015 071, 0413 392 854 MT Builder P/L, Minh: 0426 050 767 Söûa Chöõa Nhaø, Shop, 03 8502 2636, Shop Fixout Chuyeân Nghòeâp, 0412 514 172 Con Concrete, 9529 2175, 0414 503 896, 0401 204 039 Thaønh Homes, Thaønh: 03 8339 0828, 0411 508 226 Johnny Engineering Pty Ltd, Quang Dung: 0413 952 890 Toaøn: 0421 121 622, Traâm: 0411 191 788 Söûa Chöõa Nhaø, Shop, Höông: 03 9687 7259, 0412 288 679 M.J Renovation, Jukey: 03 9366 9173, 0422 830 299 Land Surveyor, Mr Tieâu: 0411 294 680 Söaû Chöõa Nhaø & Shop, Ñoâi: 0419 894 075, 03 9700 0405 Söûa Nhaø & Shop, 0425 732 457, 9499 6224; 0418 124 760 Chuyeân Söûa Nhaø, Shop, Phöôùc: 0403 064 207, 0417 888 853 Söûa Nhaø & Toilet, Minh: 03 9363 5451, 0411 190 960 Söûa Nhaø, Shop, Nguyen: 0400 824 548, Hai: 0466 332 771 Söûa Nhaø, Shop, Nguyen: 0400 824 548, Hai: 0466 332 771 Khang Keene, Ph 03 9363 2204, 0478 030 229, 0403 463 376 Thònh Sôn Ngoùi, Thònh: 0433 173 755, 03 9798 4272 Michael: 0414 986 388 Vuõ Plasterer, Vuõ: 0413 777 811 Building Convenience 03 9318 5358, 0435 557 662 TDL Contractors, Ñaëng Tuyeån 0403 349 455; 03 9314 4702 Building Design Consultants, 03 9546 2970, 0422 877 665 Destination CAD, 0433 558 816 Cost Planner, 0402 093 948 H, N, Builder & Architect, 0427 695 255 Duc: 0431 596 466 Nam Constructions PL, 0421 084 504, 03 9332 2717 D.T Design & Constructions P/L, 03 9317 8683, 0407 889 805 T & H P/L, 03 9356 0009; 0466 542 470, 0411 412 246 Haøng Raøo & Carport Maùng Xoái GTH Carport, Haäu: 0434 235 193 or 0422 834 000 Haøng Raøo, Carport, Cöûa: 0421 187 618 or A/H: 03 9364 3774 Carport, Haøng Raøo, 03 9312 3767 or A/H: 0411 467 680 Inox, Phöông: 0413 779 822 or 03 9352 7729 VP Welding, Hieáu: 0422 874 016 or Tel: 03 9311 9385 Saigon Welding Co, 03 9311 8964 or Mob: 0411 607 135 Golden Welding City, 0413 520 151 or 03 9336 4033. Ña Naêng Fencing, Quoác: 03 9548 1747, 0422 310 300. Advance Arc Welding, Vaên Nguyeãn: 0413 705 645 T.T Carport, Tính: Phone/ Fax: 03 9798 3702 or 0403 240 094 Thôï Saét, Haøng Raøo, Carport, Ñoâ: 03 8390 6022, 0411 635 057 Quoác, Racking P/L, 0418 582 017, Tel/ Fax: 03 9363 8418 AT ( Haûi Fencing), Duõng: 0421 595 970, Bình: 0412 154 009 Thay Maùng Xoái Nam, 0410 581 826 A/H: 03 8711 4977 Hoà Phuù Maùng Xoái, 1800 880 419, 0422 384 400 Carport, Tieán: 03 9312 7158, Mob: 0402 613 362 NT Fencing, Nam: 03 9364 6131, 0422 632 218 Binh Minh Welding, 03 8307 3987, 0434 293 785 RCA Fencing, Hau Nguyen: 0401 905 932 Haøng Raøo, Carport, Maùng Xoái, Theá: 0430 795 744 Thôï Haøn, Ñeä: 03 9689 0101, 0433 370 101 ND Fencing, Ñöùc: 0422 875 956 A/H: 03 9367 3165 Haûo Welding, 0404 007 264, 03 9309 0050 Lee Welding, Leâ: 0431 293 308. Tel: 03 9266 2688 Western Fencing, 03 9352 5334, 0422 832 892 Haûi Carport, Haûi: 03 9367 5520, 0423 971 568 Trung Tín Welding, Nhaø: 03 9859 8437, Mob: 0419 001 810 BJ Handyman, Be: 0432 070 864 Minh Cong, Minh: 0422 597 622, 03 9356 4697 Saøn Nhaø Goã & Gaïch Xaây Gaïch & Röûa Gaïch, Paul & Ñöùc: 0418 889 686 Loùt Gaïch, 0423 685 044 Thôï Loùt Gaïch, Söûa Phoøng Taém, 0411 418 339, 03 9512 6537 Thôï Loùt Gaïch, Trí Phöông: 0411 416 139 Thôï Loùt Gaïch, Quang: 0469 339 986 Thôï Chuyeân Loùt Gaïch, 0416 760 822 Loùt Gaïch, Gaét: 0421 471 017, Nôi: 0402 871 068 Toâ Gaïch, 0412 310 217 (Melbourne), 0432 650 773 (Sydney) Thôï Loùt Gaïch, Taøi Neân: 03 9449 5385, 0413 866 292 Loùt Gaïch, Thieän: 0421 898 866 Steven Timber Flooring, Duõng: 0435 375 698 KK Saøn Goã, Kha: 03 9356 0294, 0413 119 776 Ñaùnh Boùng Vecni Saøn Goã, Hoïc: 03 9366 3074, 0417 551 783 New Timber Floor, Tuù: 0438 362 783, 03 9311 8049 Saøn Goã, Dieäp: 0412 722 117, 0422 325 021, 03 9366 1366 QTF Timber Flooring, Nghieäp: 0434 400 884, 03 9312 5166
VN Timber Floor, Vinh: 0434 014 033 Saøn Goã & Handyman, Hoaø: 0434 466 700, 03 8307 2392 Saøn Goã, Tuaán: 03 8361 7715, 0421 139 456 Saøn Goã & Sôn Nhaø, Phöôùc: 03 9363 6520, 0432 438 249 Thôï Caân Saøn Nhaø, Nghóa Thi: 03 9311 5176, 0411 419 290 Caân Saøn Nhaø Thanh: 0411 177 327, 03 9364 4195 Thôï Caân Saøn Nhaø, Gaét: 03 9366 4303, 0421 471 017 Saøn Nhaø, Thanh: 03 9352 4893; 0438 468 812 Yes! Timber Floor, Nam: 03 8361 9541, 0411 456 735 Minh Carpentry, 03 8361 9247, 0425 795 197 Brilliance Timber Floor, Sôn: 0402 198 216 Thôï Caân Saøn Nhaø, Thuaän: 03 9360 4969, 0431 418 669 Chuyeân Caân Saøn Nhaø, 0413 419 360, 0401 781 190 Caân Saøn Nhaø, Kris 0411 836 745, Duõng: 0412 811 207 Thôï Caân Saøn Nhaø, Kieät: 0438 699 999, 03 8361 7997 Chuyeân Caân Saøn Nhaø, Quang: 0437 981 128, 03 9367 2317 TN Timber Floor, Taøi Neân: 0413 866 292, 03 9449 5385 Saøn Goã, Trung: 0413 518 776, 03 9366 0430 BSB Timberfloor, Bình: 0432 081 722, 03 8307 3723 DT Timber Floors 0403 589 363, 03 9687 6331 VNT Timber, John ( Trung): 0402 932 077, 03 9312 3329 Minh Thôï Moäc, Minh: 03 9363 5451, 0411 190 960 Thôï Moäc, Carpenter, Hoøa: 0423 797 881, Nam: 0423 832 189 Logitech Timber Flooring, 0412 303 484, 03 8307 8089 Thôï Ña Duïng Handyman L & B Handyman, Long: 0435 747 366, Baûnh: 0468 593 200 Phu & Handyman, 03 9421 1728, 0431 740 246 Handyman, Nam: 0411 451 185 TPD Painting & Decorating, 0433 300 501, 0419 123 883 Handyman, Hoa: 03 9310 7892, 0413 621 269 Hungs Handyman, 0468 744 185 N & N Handyman, Nhaân: 0431 812 800, 0402 182 367 Handyman, Saùng: 0405 507 959, 03 9266 1743 Handyman, 0431 647 663, 0423 811 578 D,D Handyman Bob Cat, Jack: 0403 421 107, 0422 877 315 Nhuaàn: 0418 124 760, 0422 870 572, Cöôøng: 0402 484 171 P.C Handyman, Phöông: 03 9346 9343, 0422 878 131 Handyman, Dung Tran: 0431 605 317 Handyman, Vinh: 0434 014 033 Handyman, Nam 0402 447 871, 03 9311 5719 Handyman, Tieán: 03 9364 3214, 0432 455 669 Handyman Phöôùc: 0401 862 996, A/H: 03 9390 5127 Handyman, 0423 876 550 Handyman, 0401 720 678, 0422 332 158 Tuaán Handyman, Tuaán Traàn: 0421 125 788 Builder & Handyman, 0413 092 315, Lan: 0430 504 255 Handyman, 0413 573 801, 0434 218 598, 03 8685 8262 Vaên Maây Handyman, Vaên Maây: 0403 297 026 V.P Handyman, Vuong: 0432 030 067, Phuong: 0413 109 479 Handyman, 0402 100 776, 03 9562 4727; Saùu: 0469 392 712 Handyman, Thôï Moäc, Phuïng: 0422 870 299, 03 9390 0238 Handyman, Linh: 0413 920 149, Nguyeân: 0423 411 411 Handyman, Thanh: 0411 177 327, 03 9364 4195 Thôï Hoà & Handyman, Troïng: 0431 440 454 Handyman, Trung: 0449 806 842, Khanh: 0403 714 924 Handyman, 9311 6468, 0423 676 000, 0468 960 345 Handyman, Trong Dat: 0416 548 889 Handyman, Haûi: 03 9546 3984, 0402 345 771 Handyman, Tuøng: 03 9311 4888, 0423 811 578 Handyman, Huøng: 03 9449 5475, 0423 695 999 Handyman, Trieàu: 03 9364 8956, 0402 997 901 Handyman, Hoaø: 0434 466 700, 03 8307 2392 Handyman, Duyeân: 0412 794 529 Thôï Sôn Sôn Söûa Nhaø Shop, Oai: 03 9366 7420, 0414 347 528 Sôn Söûa Nhaø Shop, Quyeát Tieán: 03 9332 6519, 0422 319 780 Thanh Thôï Sôn, 03 8390 5618, 0423 433 043 Thôï Hoà, Höôûng: 0402 294 906, 03 9512 6537 Zekko Construction, : 0413 471 888, Huøng: 0422 388 380 Minh Thôï Sôn, Minh: 0431 421 442, 03 9798 1753 Sôn Söûa Nhaø, Thi: 0403 662 289 Sôn Söûa Nhaø, Phan: 0423 376 987, 03 9416 3579 Sôn Ngoùi & Thay Maùng Xoái, Trung: 0422 716 165 Thôï Sôn Chuyeân Nghieäp, Vuõ: 0421 362 355, 03 9367 4998 Thôï Sôn, Huy: 0421 590 889 Sôn Ngoùi & Maùng Xoái, Sôn: 03 9367 6939, 0421 126 771 Thôï Sôn Chuyeân Nghieäp, Theá: 0423 083 658, 03 9364 4768 Sôn Söûa Nhaø, Shop, 0417 017 497, sau 8pm: 03 9523 7388 Q, L Painting, Quyù: 0401 154 514 Thôï Sôn, Söûa Nhaø, Huyeàn: 0412 869 979 Thôï Moäc, Lyù: 03 9317 4990, 0418 395 844
Sôn Söûa Nhaø, Shop, Ñònh: 03 8502 6429, 0412 605 501 Sôn Söûa Nhaø, Ñieäp: 03 9366 1366, 0412 722 117 Cöôøng Sôn Ngoùi, 03 8502 7870, 0423 674 935 CB Painting Service, Baûo: 0422 870 304 Sôn Söûa Nhaø, Phuù: 0413 430 713 Professional Painter, Giang: 0423 376 987 Sôn Ngoùi + Maùng Xoái + Carport, 9799 2991, 0413 255 989 Sôn Ngoùi, Taâm: 03 9363 2506, 0401 609 618 Sôn Ngoùi & Thay Maùng Xoái, Vaän: 0402 466 076 Vuõ Thôï Sôn Nhaø Chuyeân Nghieäp, Vuõ: 0411 751 991 Anh Le Painting, AÙnh: 0402 939 426, A/H: 03 9361 1951 Huøng Sôn Nhaø, 0434 006 434 H & T, 0432 099 395, 0421 652 530 Röûa Gaïch, 0422 336 786 Taân Trang & Tu Söûa, Bình: 0488 843 343 Khang, Handyman, 0412 787 198, 0412 817 786 Sôn, Thôï Moäc Tröôøng: 03 9478 4842, 0408 314 866 Austarc P/L, Andy Lu: 0411 989 178 . Fax: 03 9464 2265 Multifield Construction, 0413 511 039, 03 9670 5445 Carpenter, Long: 0431 225 966,Huøng: 0422 846 678 Caét CNC, 03 9315 1661, Khaùnh: 0402 988 568, VMK Consultant, 0426 240 940, Thoâng 0424 506 288 Bricklayer/ Carpenter, 0422 344 442, 03 9390 6643 Landscape Design & Construction 9486 5977; 0400 008 398 Traùng Neàn Xi Maêng, Huøng: 0407 900 100 Tradesman, Tel/ fax: 03 9366 1567, 0413 524 411 Complete Landscaping Construction, Ms AÙi: 0432 503 016 Mats Modern Homes, Nguyeãn An Maät: 0402 042 816 Building Leâ Löôïng: 0435 557 662; 03 9318 5358 Gaén Caùch Nhieät, 03 9364 2071, 0411 358 087 Oriole Construction, Eric: 0428 124 137 Thôï Moäc & Traûi Thaûm, Vónh: 03 8361 7875, 0417 336 576 Thôï Toâ Nhaø, Huøng: 0413 686 630 Thôï Moäc, Huøng: 0422 846 678, Long: 0431 225 966 Daïy Laùi Xe Daïy Laùi Xe AÙ Ñoâng, 0412 370 618, 03 9884 1318 Daïy Laùi Xe Luu Nguyen, 03 9469 2778, 0412 878 905 Driving School, 0413 400 430, A/H: 03 9009 0726 Chieán Daïy Laùi, 03 9366 8779, 0403 089 411 Daïy Laùi Xe Hieàn, 9449 3668, 0402 129 529, 0431 708 365 Daî Laùi Xe Vinh, 03 9318 3269, 0403 203 783 (Optus) Vina Driving School, 03 9318 8540, 0412 307 666 (optus) Daïy Laùi Xe Coâng Minh, 0403 483 552, A/H: 03 9464 0228 Driving School, 03 8390 0934, 0434 096 998, HLV Minh: 03 9356 4636, 0402 985 371 Daïy Laùi Xe Hoaøng, 0411 054 387 (Optus), 0402 724 282 (3) Daïy Laùi Xe Nhaát Bình, Coâ Bình: 0401 680 286 (Optus) Hoaø Driving School, 03 9311 8912, 0425 729 842 (optus) Huøng Daïy Laùi Xe, 03 9574 2753, 0400 826 442 Daïy Laùi Xe Thaønh Coâng, 03 8307 3889, 0402 217 272 Daïy Laùi Xe Trung Nguyen, 03 9798 3025, 0403 625 583 Long s Driving School, 03 9352 5793, 0413 131 980 MIM Driving Training, 0423 819 646, 03 9311 2478 An Toan Driving School, 03 9364 2076, 0423 538 315 Kim Driving School, 0488 944 902 Coâ Thaûo, 0466 438 864 Truôøng Daïy Laùi Xe Nam, 0425 181 000 Vaên Tuôi Phaïm Driving School, 03 9763 0143, 0411 177 344 Taøi, Daïy Laùi Xe, 0412 142 068, 03 9266 0710, 03 9466 2228 Truôøng Daïy Laùi Xe D.C Kim, 03 9547 9797, 0412 320 694 An Nöõ Huaán Luyeän Vieân, 03 9346 4286, 0423 035 249 Truôøng Daïy Laùi Xe Duy Taân, 03 9367 3208, 0400 121 260 Daïy Laùi Xe Nguyeân: 0425 098 582 (3), 0466 526 693 (Virgin) Thu Hieàn Truôøng Daïy Laùi Xe, 0423 375 899, 03 8707 4968 New Era Driving School, Tuaán: 0403 474 295, 03 9795 6464 Fast Link Driving School, 0423 081 400 Tröôøng Daïy Laùi Xe Hieáu, 0404 289 238 Driving School Thanh, 03 9857 5665, 0413 698 588 (optus) L2P Driving School, Ñænh: 0433 416 752 First Pass Driving School, Linh, Nhuyen: 0432 459 456 Daïy Laùi Xe Troïng Hieàn, 0418 388 033, A/H: 03 8390 1773 U2 Can Drive, Kim: 0416 045 688 Daî Laùi Xe Laäp Nguyeãn, 0412 886 953, 0403 622 713 Dòch Vuï Caàm Ñoà Kim Linh 03 9687 6666, 0431 333 343 Tieäm Vaøng & Caàm Ñoà Kim Lôïi, 03 9428 8450 May Quaàn Aùo Cuôùi & Chuïp Hình AÙo Daøi, 03 9367 2845, 0401 181 340 Nhaø May Thanh, 0469 113 166 Myõ An Bridal, Tel/fax: 03 9429 1584, 0413 146 220 Nhaõ Vi Bridal, 03 9318 4628
93
Taâm Ñan Bridal & Make Up, 03 9318 7778, 0413 778 119 Tammy Pham Formal Wear, 03 9390 8447, 0402 138 805 Paris Bridal, 03 9312 0989, 0434 445 060 Tiffany Studio, Tel: 03 9689 9009 TD Photo, 0411 580 481 Leâ Quang Video, 03 9480 0182, 0411 590 857 Hiep Nguyen Studio, 0401 436 227, 03 9337 3235 AÛnh Lôïi, 03 9689 7411, 0411 467 893 Duy Khang Photography, 0400 139 945, 03 9356 4565 Thaùi Trang 0422 999 276 0413 693 098, 03 9395 4976 Nguyeân Höng Video Photo 03 9323 0589, 0421 089 454 Dòch Vuï Thaåm Myõ Hair Removal, Taåy Söûa Veát Thaâm, 0412 394 798 Phun, Xaâm Theâu, 0401 621 241 Phun Theâu, Noái Loâng Mi, Ñaøo: 0415 531 450 Phun, Khaéc, Thaåm Myõ, Thuyû: 0431 803 985, 03 9761 2014 Mai Xaâm Thaåm Myõ, 0411 699 518 Daïy Keøm Toùan, Anh Vaên (1,12), Coâ Kim Chuông, Thaày Trí Lieâm 03 9306 3692, 0422 891 698 Melb High/ Macc ROB / Scholarships, 0401 995 784 (ah) Daïy hoïc Thaày Vuõ & Coâ Ngaø: 0412 611 801, 03 9574 0057 Tutoring School, Catherine: 03 9331 4881, 0411 855 115, Lan: 03 9310 8457, 0413 880 892 Trung Taâm Daïy Keøm: Nam Quang, 0413 706 813 School No1, 03 9363 8717, 0421 605 308 The In, Tuition Centre, Thuyø Nhö 0403 433 277 Quang Nhöït: 0409 506 623, 03 9769 1061, Coâ Bình: 03 9808 5117, 0401 680 286, Phuùc: 0466 112 071 Universal Tutoring Service, Ken: 0412 741 181, 03 8555 2082 Daïy Keøm Toaùn, Lyù Hoùa, Thaày Trí: 03 9376 4435 ( sau 4pm) Daïy Keøm, Coâ Thuyû: 03 9346 9946, 0422 874 357 Thaày Hoàng: 03 9390 0295, 0407 436 202 Daïy Toaùn, 0431 085 209 Kim: 0434 598 283, 03 9077 8243 Toaùn VCE, Leâ Ñöùc Beù: 03 9408 8196, 0410 574 670 Daïy Keøm Toaùn, Thaày Sinh: 03 9352 6530, 0432 727 056 St Vincent Institute of Education, 03 9346 9610, 0416 316 631 Toaùn, Anh Vaên (1,12), Coâ Hoàng: 0401 175 368, 03 9464 1218 Tutoring School, Mr Nguyen: 03 9364 1945, 0412 023 389 Lôùp Toaùn, Anh Vaên Kumon, 03 9315 6163, 0409 350 874 Daïy Keøm Vuøng Richmond, 0421 428 485 Daïy Keøm Toaùn & Anh Vaên Co, Ed, 0421 212 684 Daïy Keøm Toaùn, Thaày Thanh: 03 9442 3723, 0415 311 265 Daïy Keøm, 0422 563 889 Daïy Keøm, 03 9360 4919, 0406 222 572, Thuan Luong 03 9352 5694, 0401 672 993 Daïy Keøm Nghóa, 0403 510 898 (optus), 03 9382 9258 Trung Taâm Thaønh Coâng, Tel: 03 9317 7999/ 0404 121 929 Daïy Keøm Toaùn & Hoaù, 0421 784 033 ATF Alpha Tutoring Centre, 03 9314 1337, 0408 897 234 Daïy Keøm Toaùn, Anh Vaên, Kim: 03 9317 5118, 0468 607 066 Daïy Keøm VA Maàm Non, 03 9857 7654, 0413 347 679 Math / Physic / Chemistry, Joe: 03 9077 7125 Daïy Keøm Amanda 0413 571 022 or 0422 656 738 In Tuition Learning, 03 9310 9288, 0422 890 627 Keøm Lôùp 11,12, Tuaán Nguyeãn 03 9311 6068, 0431 804 557 Toaùn, Lyù Hoaù Lôùp 6,12, Huoáng: 03 9317 0478, 0400 858 714 Söûa Chöõa & Baùn Computer Vónh Thònh Computer, 0422 999 276, 03 9395 4976 Xcelit Computer Solutions, 0422 168 295, 03 9546 1243 Computer Quang, Quang: 03 8685 8959, 0468 998 326 PC Care & Services, Kevin: 0402 640 522 Springvale Computer, Khuoân: 0430 857 678 DST Solutions Laptop & PC, 03 9471 8038 Computer, 9311 0322, Fax: 03 9311 0372, 0414 845 898 Söûa Phone, Computer, Laptop, 03 9943 9105, 0401 689 989 Huy Computer, Huy: 0424 066 956, 0424 066 980 Ñöùc Huy Computer, Ñöùc Huy: 0403 201 441, 03 9077 4976 Computer Care, Thanh: 0422 891 150, 03 9352 6954 Wan Computers, Quang & Duy 03 9362 1203, 0414 449 178 Computer Quang: 03 9363 3837, 0412 517 010 Toùc Nail Thaãm Myõ Thaåm Myõ 03 9574 1811, 03 9540 3188, 0412 329 853 Faces Of Elagance, Thanh: 0411 183 711, Linh: 0421 248 115 Thaåm Myõ Angelique, 0412 318 628 Make Up Artist Bridal & All Occassions, 0413 816 077 Trisha Pro Make, Up, 0431 974 899 Bridal Make Up, Thu: 0422 834 000 Kathy Ngo Beauty & Hair Salon, 03 9312 3097, 0403 788 994 Vieän Uoán Toùc Taân Duyeân, 03 9687 7183, 0403 019 275 Thaåm Myõ Vieän Phöông Lan, 03 9687 1649
94
Anna Toá Nhö, 0412 567 378, 03 9711 5408 Make Up Artist & Hair Stylist, 0413 679 479, 03 9361 2539 L & V Top Nails, 03 9352 4334, 0401 720 099 Nhö YÙ Chuyeân Xaâm, 0411 324 724, 0478 025 434 Make Up 0423 386 691 (Eng/ Viet), 0413 938 479 (Eng/ Kor) Cindy T. Leâ, 0411 215 813 Myõ Linh Hair Designer, 03 9689 3425 My My Hair Beauty Salon, 03 9687 9591, 0423 83 93 95 Lina s Hair Salon, 03 9318 6347, 0400 539 276 Beauty Salon, 03 9367 2275, 0433 677 611, 0401 521 396 Stop In Hair, Chi: 03 9364 1469, 0411 663 119 Hueä, 03 9687 1457 Minh Huy Hair & Beauty Salon, 03 9689 6188, 0411 766 066 Thaåm Myõ Vieän Kim Yeán, 03 9382 8998, 0403 011 937 Uoán Toùc & Thaåm Myõ Leä Hoa, 03 9687 6939, 0413 515 473 Thaåm Myõ Ngoïc Minh, Tel/ Fax: 03 9396 1877, 0418 531 908 Nguyen Hair Salon, 03 9317 5108 Tammy Hair & Beauty, 03 9367 8155, 0423 051 028 Bích Vaân Hair Salon, 03 9943 8218 Make, Up, 03 9364 5746, 0432 776 700 Tieäm Baùn Saùch & Caét Toùc Leâ Tuaán, Tel: 03 9689 3133 Vieän Uoán Toùc Ngoïc Lan, 03 9689 0588 Syõ Nguyeân, 0406 215 960, 0405013 233 Khaùnh Hair Salon, 03 9687 7380 Tieäm Hoa JoJo Florist 03 9310 9983. A/H: 0403 260 582, 0423 592 486 Tieäm Hoa Footscray Thuyû Tieân, 03 9396 1533, 0422 899 839 Nguyeân Vuõ Florist, 0434 415 872 Hoa Cuôùi, Coâ Lieân: 0411 469 928 Tieäm Hoa 03 9326 1880, 0413 269 261, Denise 0401 568 603 Marie Ann s 9689 8434, 0403 380 980. Home: 03 9317 8322 Chuyeân Toå Chöùc, Trang Trí, Anh Naêm: 0432 712 171 Karaoke – Daïy Piano & Ban nhaïc Mai, Piano, 03 9687 9997, 0403 70 70 70 Piano, Keyboard, Theory, 0431 415 183 Daïy Nhaïc, Nhaïc Só Duy Thanh: 0413 910 553 Ban Nhaïc The Flame, Kyø Thaùi: 0411 711 900 Johnny Hoaøng + Hong Van Karaoke + MC, 0412 345 429 MC Theá Vinh, 0421 375 090, 03 9395 3597 Daïy Nhaïc, Nhaïc Só Töø Duy: 03 9077 2849, 0412 631 311 Nam Thaûo Karaoke, 03 9887 2716, 0403 121 891 Karaoke, Hoaøng Tuaán: 0414 288 048, 0403 128 979 Ban Nhaïc Ngoâ Chuông, 0414 792 096 Ban Nhaïc Enterprise, Hieáu: 0421 195 868, 0419 512 103 Ban Nhaïc Krystal, 0427 345 870, 03 9346 9336 Ban The Eagles, 0411 711 920, 9317 4489. 0419 368 214 Ban The Blue, 03 9312 5779, 0412 394 264. Vuõ 0418 120 284 Ban Vieãn Phöông, Anh Ñaøo 03 9331 2461, 0403 384 679 Ban Vieãn Du, 03 9561 4594, 0432 671 338, 0403 138 378 Naáu AÊn Nhaø & Tieäc Wing La Cake, Tel: 03 9687 2485, Fax: 03 9689 4708 Ñaët Tieäc & Party Cuoái Tuaàn, 03 9078 6506, 0423 016 481 Oriana Receptions, 0422 176 448, 0432 345 378, Beâ & Tröøu, 0428 686 886 Beâ, Tröøu, Nai, 03 9382 9330, 0411 506 822, 0422 816 677 Baùnh Boät Loïc, Linh: 0430 755 776 Baùn, Cho Muôùn, Sang: 03 9436 6352, 0422 779 042 Boø, Nai, Tröøu, Vinh: 0401 643 779 Beâ, Tröøu, 0411 260 269, 0430 222 611, 03 8768 8881 Boø, Nai, Tröøu, Xuaân: 03 9352 0166, 0421 030 369 Nhaän Ñaët Baùnh, Trang: 0421 786 916 Ñoà AÊn Chay, 9687 0808, 9325 1188, 0412 517 388 Plume Chinese Cuisine, 03 9318 6833 Golden Chef Cooking, Coâ Bình: 0413 137 648 Chay Ñòa Caàu Xanh, Tel: 03 9939 8566, 0412 607 870 Taâm Thieän Thöùc AÊn, 0413 703 600, 0422 315 988 Tieäm Baùnh Thaéng Lôïi, 03 9366 3702 HR Happy Receptions, 0418 228 338, 0438 937 027 KT Catering, 0411 316 880, 03 8802 8293 Springvale International Reception, 03 9574 0566 Anabella Receptions, 03 9551 5733, 0433 135 779. Crystal Palace Catering, Tony: 03 9650 9333, 0411 52 04 11 Dòch Vuï Chuyeân Moân / Dòch Vuï (Professional) Nha Só, Baùc só, Baùc Só Chuyeân Khoa Leâ Anh Huaân, 03 9317 7887 Baùc Só Nguyeãn Ñình Hoeø, 03 9429 8855 Baùc Só Chuyeân Khoa Quaùch Nhôn Thaùi, 03 8345 1855 Baùc Só Löu Ñình Baéc, 03 9311 6085 Richmond Family Medical Clinic, 03 9421 6988 Medical Clinic, 03 9309 9229 Baùc Só Chung Saùng, 03 9562 4850
BS Chuyeân Khoa Tim Maïch Nguyeãn Phuù Quyù, 03 9561 5252 Nha Só Phaïm Leâ Höng, 03 9878 9395 Nha Só Tony Traàn, Baùc Só Traàn Quoác Ñoâng, 03 9546 7900 Nha Só Nguyeãn Thanh Tuøng, Nhö Loan, Tel: 03 9689 8852 Nöõ Nha Só Nguyeãn T Anh Ñaøo, 03 9310 7739 Nöõ Nha Só Löõ Tuù Lieân, 03 9803 5515 Nha Só Vöông Vaên Ñaït, 03 9579 4036 Nha Só Tuôûng Laäp Huøng, 03 9428 5906 Nha Só Lö Maõn Toaøn, 03 9558 4588, 03 9540 3367 Nha Só Ñoã Trung Phöông Linh, 02 9367 5000 Phoøng Nha Khoa, 03 9364 4446 Nha Só Leâ Thò Dieäu Quyù, 03 9850 9388 Nha Só Phaïm Hoàng Ñöùc, 03 9687 7933 Nha Só Traàn An & Dieäu Taâm, 03 9689 4951, 03 9428 1534 Nha Só Phan Taán Phuïng, Tel: 03 9428 3701, 0403 476 904. Nha Só Döông Ñöùc Vinh, 03 9330 4000 Nöõ Nha Só Quaùch Thuyù Haïnh, 03 9689 8602 EM Dental Thaåm Myõ Nha Khoa, 03 9318 8128 Trung Taâm Nha Khoa, 03 9361 2777, 03 9311 7353 Trung Taâm Y & Nha Khoa, 03 9546 3453 Trung Taâm Nha Y Khoa Phöôùc Loäc Thoï, Tel: 03 9362 0088 Nhaõn Khoa Optical Outlet, Tel: 03 9317 8845, Fax: 03 9317 8851 Footscray Optometrist 03 9396 1027, 0422 879 299 Y Só Nhaõn Khoa Leâ Traàn Minh Trí, 03 9428 2280 The Eyecare Place Belinda Luu, Tel: 03 9429 2889 Y Só Nhaõn Khoa Giang Quoác Cuôøng, 03 9356 4200 Crystal Eyecare Optometrist, 03 9547 0388 Vision Pro, Tel: 03 9364 5509 Luaät Sö Toå Hôïp Luaät Sö, Tel: 03 9670 5225 Vaên Phoøng Luaät Sö, Tel: 03 9687 8589, 0413 886 733 Luaät Sö, Traïng Sö, Tel: 03 9689 6393 Luaät Sö Nguyeãn Taân Haûi, Tel: 03 9429 3360, 0412 574 877 Luaät Sö Gia Ñình, 0405 240 204 Traàn Nhaõ Tieân, Luaät Sö, 9347 7999, Mob: 0409 581 346 Luaät Sö Keá Toaùn Hoaøng Gia, 03 9428 1035, 0402 615 711 Luaät Sö Di Truù, 03 9417 6096, 0431 311 037, 03 9466 1906, Luaät Sö Francis L Hanh Ñoaøn, 0402 488 020, 0418 136 838 Luaät Sö Di Truù Koenig & Simons, Tel: 03 9867 1701 Luaät Sö & Taøi Chaùnh, Tel: 03 9356 0868 Du Lòch & Di Truù Coâng Ty Du Lòch Theá Giôùi, Tel: 03 9396 1181 A & S Travel, Tel: 03 9366 8800 Kim Travel, Tel: 03 9419 0029, 03 9419 8152 Lombard Travel, Tel: 03 9687 4040, 03 9687 4451, Travel Bug, Tuyeàn 03 9354 8262, 0411 073 020 Coâng ty du lòch VIVI Travel, 03 9310 8111, 03 9310 8133 Dòch Vuï Di Truù, 03 9470 4537, 0424 959 076, 0424 184 530 Di Truù Nguyeãn Thu Haø, Tel: 03 9317 4214, 0411607 011 Di Truù, Hoân Nhaân, Phieân Dòch, 9689 3855, 0419 368 214 Ñaïi Dieän Boä Di Truù, 03 9687 7899 Di Truù Ngoâ Tuøng Baûo, 9429 3088, 9429 9542, 0401 736 150 Di Truù Vuông Trung, 03 9606 0988, 0412 543 968. Taøi Chaùnh & Keá Toaùn Ñòa OÁc, Taøi Chaùnh Mortgage Wise, 03 9547 9976 Finance 9689 3224, 03 9429 2426, 9547 3931, 03 9366 7721 Caàn Vay Tieàn, Tel: 03 9364 5660, 0433 212 472 Keá Toaùn, Khai Thueá, 0433 260 779 HR Home Run Finance, 03 9546 9898, 03 9547 9890 Hoàng VINA Fast Money Transfer, Tel: 03 9687 2269 Vaên Phoøng Keá Toaùn Tag, Tel: 03 8511 4047, 0402 063 703 Thueá, Keá Toaùn Trinh & CO, Tel: 03 9687 9531, Khai Thueá, Keá Toaùn, Tel: 03 9687 5885, Fax: 03 9687 8816 Taøi Chính Kim Huyønh, 0407 922 385, 03 9367 8022 Finance, 03 9366 7721 Keá Toaùn Khai Thueá Taøi Chính, Tel: 03 9689 9049 Coâng Ty Taøi Chính Platinum, 1300 650 822, 03 9364 9889 Accounting Tax Haïnh Phaïm, 03 9312 2595, 0422 891 701 Kwik Ezi Money, Tel: 03 9366 2002 Monica Shamon Lawyers, Tel: 03 9310 9343, 0411 490 055 0403 254 709, 03 9746 7065, 0488 911 948 Vacat Education, Tel: 03 6657 3437, 0412 494 302 Bank of Queensland, Tel: 03 9201 0310 Bank of Queensland,Tel: 03 8543 1068 Khai Thueá, Keá Toaùn, Taøi Chính, Tel: 03 9689 3700 Keá Toùan, Taøi Chính Huy Traàn, Tel: 03 9548 0988 Keá Toaùn Traàn Tuaán, Tel: 03 9558 5655 Fax: 03 9558 5730 Mekong Services P/L, Tel: 03 9548 4466, 0425 806 006 Keá Toaùn & Thueá Vuï Traàn Ñình Phöông, Tel: 03 9427 8861 03 9687 3705, 0425 737 786
Psychologist Dung Nguyen, Tel: 03 9362 7888, 03 9362 7882 Ma Chay Mai Taùng Funeral Directors, 03 9547 2726
Söûa Chöõa Xaáy Caát Nhaø Shop Marble & Granite, Tel: 03 9311 9086, A/H: 0403 488 599 Blue O Constructions 0412 910 897, David: 0447 188 888 Home Improvement, 8704 5488, Minh: 0431 802 283 T.V.L Domestic Architecture Designers, 0420 866 640 Lasting Constructions P/L, Tel: 1300 616 071 TM Interior Design, Steven: 0469 579 106 A & J Construction PTY LTD, Adam Vu: 0414 908 779 Xaây Caét, Söûa Chöõa, Tel: 9885 1246, 0404 055 888 Building & Project Manager, Tel: 9726 3867 Kyõ Sö Quang Nguyen, Tel: 9723 0659, 0433 086 377 DP Architects, Registered Architect In NSW, 0431 042 893 Design & Drafting, 0422 314 890 0408 190 440 Anh Bình Home Improvement, Minh: 0413 264 965, 0412 112 698 HVTD Architecture Design, Phöôùc David: 0423 080 780 Vinh Nguyen Bros & Assoc, Tel: 8704 5702, 0410 061 175 Home Improvement, Thaønh: 0404 662 235, 9724 1714, Shopfitting World, 9723 5899, 0414 739 929, 0416 088 063 First & Only Home Improvement, 0413 827 744 B & J Building & Construction PTY LTD, Transi Design, Tel/ Fax: 9604 1188, 0411 442 632 Nhaø Cöûa & Shop, Hoaøng: 0423 093 981, Owner Builder & Extentions, Thaùi Haïnh: 0431 692 303 Francis Carpentry, Francis Le: 0406 775 939 Söûa Chöõa Nhaø & Shop, John: 0422 629 103 V & t Renovation, Van: 0421 111 761, 9649 9065, Taân Trang Nhaø, Shop, Taøi: 0422 877 422, 8786 1026 Söûa Chöõa Nhaø Cöûa, Anh Trí: 0410 493 869 Söûa Chöõa Nhaø & Shop, David Tran: 0422 190 190 Söûa Chöõa Shop, Nhaø Cöûa, 9723 5899 (t/ Vieät), Söûa Chöõa Nhaø, Cöûa, Shop, Syõ Nguyeãn: 0401 017 846 Shopfitting: 0410 646 223, Kitchen: Khanh: 0404 883 165 BT Construction, 9720 9927, 0425 267 667, 0433 033 476 TD Plumbing & Renovation, A. Troïng: 0411 286 914 Excavation & Bobcat, 0416 299 315, 0422 432 519, Concrete & Bobcat, Vuõ: 0411 502 752, Andy: 0431 648 228 T.V Lancrete, Thaønh: 0403 379 561, 9790 8682 Tính Concrete, 9753 0035, 0407 655 008 Prime, Bobcat Excavator, Jim: 0426 955 975 Concrete Services, Phaùt: 0423 008 228 / 0433 888 623 Concrete Service, Anh Vaân Söû 0413 087 517 Bobcat Excavator, Loäc: 0400 804 969, 9786 6072 Traàn Vaên Concrete Landscape, 0410 528 120, 8764 0245 TN Constructions PTY LTD, 0421 347 683, 9788 6630 Maùng Xoái Carport Haøng Raøo Saét Chuyeân Trò Maùng Xoái, Tel: 9748 3022 T & T Roofing, Sôn Söûa Maùi Nhaø, Tieán: 0411 622 890 T & A Roofing, Vaên Taân: 9786 0110, 0430 431 025 A, M, I Roofing & Highpressure Cleaning Services Baûy: 02 9823 6102, 0409 969 811 Roofing Gutters Painter, Tel: 9709 8265, Ñònh: 0410 126 510 / Taân: 0430 480 966 Mua Kim Loaïi Pheá Thaûi, Tel: 8764 1602, Mob: 0413 271 511 Security Shutters, Tel: 9755 7488, 9773 0349, Fax: 9755 7738 Vuõ Haøng Raøo Saét, 9723 8089 Mob: 0412 657 214 Tieäm Saét Quang Minh, Tel: 0414 403 432, 9602 4620 Victor Metal Fabrication, Saùng: 9607 7461, 0425 316 064 Long Tran Metals, Tel: 9738 0168, 0433 080 589 Thaønh Metal, Tel: 9757 3845, 0458 780 188 Best Shutters, Tel: 1300 798 756 Thanh Tuøng Metal, Tel: 9823 7728, 0410 508 076 Glass & Aluminium, 9728 9223, 9728 9293, 0418 447 602 Glass & Aluminium 9823 6806, Thanh: 0418 675 614 Glass Aluminium, 9738 8688, 9724 1318, : 0409 313 828 Philip Colorbond Fencing, Tel: 9723 9781, Philip: 0423 058 941, 0414 537 197 Bình Metal, Tel: 9822 2969, 0431 696 787, A/H: 9727 3117 Ngoc Tran Metal & Handyman, Tel: 0425 888 068 Colorbond Fencing, Ñöùc: 9607 3530, 0410 575 366 N & N Roller Shutter, 9754 1623 Huy: 0413 525 728, 0412 191 233 Khaùnh Contractor, Khaùnh: 0425 204 455, 9644 6036 Dung s Metal, Dung: 9610 9715, 0414 577 879
95
Nguyen s Metal, 9743 7495, 0419 023 010, 0423 434 587 Le Tan Metal, Tel: 9727 5084, 0411 193 659 Thaønh Thuyû Metals, Tel: 9738 7409, Mob: 0410 560 832 Anh Tai Aluminium, Tel: 9755 3929, 0411 219 317 T.P All Doors, Tel/ Fax: 9757 3838, 0425 303 851 K & J Security Doors & Screen, YÙ: 0431 594 285, 9738 0279 W & P Metal, Tel: 9601 7863, Mob: 0422 332 603 Dragon Security Doors, 0416 117 503, 0414 307 471 Bowden Security Shutters, Tel: 0412 141 990, 0431 802 283 Metal Recycling, 0420 474 493, 0423 407 636, 0431 464 388 Stainless Steel Tel: 9153 0988, Fax: 9153 0972, Handyman Handyman, 0434 220 210, Thaønh: 0416 291 193, Handyman, Tel: 8731 1954, 0433 762 401, 0430 299 816 Hai Handyman, 0413 609 214, 0435 854 890 Handyman, Vöông: 9559 3249, 0451 819 940, 0410 382 333 Handyman, Haûi: 0405 552 839, 9711 7817 Handyman, Ñaày: 0432 715 666, 9786 4640 Handyman, Tel / Fax: 9826 7697, Kim Handyman, Kim: 0433 430 649 Huy Handyman, Huy: 0414 823 651 DL Handyman Services, Le: 0433 939 987 Thieän: 0423 031 045 Tuøng: 9796 0206, 0403 283 770 Thai Nguyen Thaùi: 9645 6025, 0449 259 597 Vinh Handyman, Vinh: 0403 088 345, 0433 998 118 Saøn Nhaø Gaïch Goã Xaây Nhaø, Loùt Gaïch, Söûa Phoøng Taém, Flooring Specialist, Tony Quang: 9746 6866, 0421 376 703 Timber Floors, Tel: 9726 9688, 0400 705 785 Charlie Tiling, Leâ: 9609 1724, 0402 665 260 Thôï Loùt Gaïch, Minh Trung: 0432 498 297 Aus Tiling Services, Minh: 0404 030 869 Furniture, 9726 2264, 0405 055 555, Nam: 0405 509 737 T & K Kitchen 0402 561 963, Mrs Thu: 0423 341 194 Moon Light Kitchen, Minh: 8704 3625 / Mob: 0422 873 484 DIY Kitchens for $1799, Tel: 9726 9887, 0401 321 538 Kitchen, Tel: 9723 5199, 0422 199 159, Loäc: 0433 842 218 K.L.M Kitchen, Tel: 8764 0338, 0416 096 220 Tuaán Kitchen, 9728 6824, 0405 193 916 New CK, Kitchens, Tel: 8798 5981, Anh Maãn: 0413 533 819 Timber Flooring 9737 8801, Jack Wu: 0424 168 002 T.B Flooring PTY LTD, Tel: 9601 3063, 0404 171 191 Luaän Thôï Loùt Gaïch Chuyeân Nghieäp, 0433 966 015 Tuaán Loùt Gaïch, Tuaán: 0401 293 346, Hieáu: 0401 861 367 OZ Wood Timber Flooring, Tel: 9645 5019, 0466 674 535 Thôï Loùt Gaïch, Trung Nguyeân: 0435 883 854 Thôï Loùt Gaïch, Tuaán: 0424 873 289 OÁng Nöôùc &Nhaø taém Khöông: 0433 934 963 Fai Bathroomware, Tel: 9790 6888 Tuan Le Plumbing Services, Tuaán: 0411 666 763 Loäc Plumbing Service, Loäc: 0411 196 126 Adam Hot Water Services, 0432 457 467 Dingo Solar, 8012 8284 M & Q Leâ Plumbing Services, 9753 4348, 0411 541 277 Tripple Star Plumbing, Vuõ: 0414 878 796 Smart Choice Plumbing, Duõng: 0450 18 50 18 Maintenance & Bathrooms Renovations, Tel: 4627 5529 KD Stormwater Design & Modelling, 0432 211 421 Chuyeân Söûa Bathroom & Nhaø Cöûa, Thaønh Loäc: 0403 073 094 Plumbing Services Handyman, Taán Duõng: 0400 942 993 Plumbing Services, Hoøang: 9826 8456, 0421 045 104 Thôï Choáng Thaám & Loùt Gaïch, Thaùi: 0416 102 388 TLE Plumbing Services P/L, 0410 342 005 Caùc Vaät Duïng Cho Phoøng Taém, TEL: 9600 3333 Bathroom Centre, Vaät Duïng Nhaø Taém; Tel: 9799 7999 Vina Floorcoverings P/L, Tel: 9790 8381, 0417 270 816 Le Tiles & Bricks, Tel: 9723 8666, 0407 318 381 FAI Phoøng Taém, Tel: 9790 6888, Chaâu: 0411 306 111 Norton Shopfittings, Tel: 9738 8880, Jack: 0419 257 339 Plumbing, Michael Nguyen: 0402 669 627 Ñoâng An Building Residential, An Ñoã: 0403 796 668 Thanh Thuaän, Thuaän: 0411 846 477 Phöông: 0402 231 256 Thôï Söûa Nhaø, Minh Trung: 0432 498 297 Nhaø Beáp Tuû Töôøng & Thôï Moäc AD Carpentry, Anthony: 0401 320 845 Laøm Tuû AÂm Wardrobe Bros, Hai Carpenter, Hai: 0468 543 969, Quoác: 0431 873 366 Atlantic Home Improvement, 0410 648 131, 0406 133 433 Thònh: 0410 258 900 (t/ Vieät) Toøng: 0430 345 343, 9757 3496
96
A.B Custom Wardrobe, Al: 0408 231 541 Lôïi: 0406 526 000, Saùu: 0449 967 499 Atom Timber, 0433 029 115, 0430 035 121 S & A Kitchen Shop Fitting 9755 3452, 0417 246 614 Kitchen, Tel: 8704 5710,Tuaán: 0431 780 595,0422 889 829 Kitchen, Tel: 9618 7788, 0412 931 127, 0413 514 017 Ñieän & Ñieän Laïnh Electrician Services Jack Handy, Jack: 0435 373 400 Vu: 0405 315 871 , 0410 169 168 (t/ Anh) J.N.L Home Improvement PTY LTD, Tel: 9609 5587, Tuaán: 0411 468 808 Alarmtel, Anh Phuøng: 0411 495 328 An Ñoâng Ñieän, Ñieän Laïnh, Tel: 0423 452 767 Blue Star Conditioning, Tel: 9755 0909, 9726 8899 Ñieän, Thôï Laïnh, Alarms, Tel: 0417 481 526, 9604 8529 Security Market, Tel: 9745 6677, 0412 021 856 Q & T Alarm PTY LTD, Van: 0421 988 878 Security, Electrical Alarms 9728 4163, 0414 269 419 ESPY Alarms Australia, Tel: 9723 3301, 0414 383 301 Electronic Electrical, Tel: 9723 1263, 0418 256 446 Electrical, Alarm, Camera Services, 0402 353 772 Truyeàn Hình Vieät Nam Haøng Thaùng, Tom: 0432 864 926 Heä Thoáng Xem Truyeàn Hình Vieät Nam, Phöôùc: 0416 981 673 Xem Phim Truyeàn Hình Tieáng Vieät, Hieån: 0479 181 160 Ñieän & Laïnh, Tel: 9609 3829, 0416 260 270 Trung Taâm Söûa T.V, Tuôøng: 9626 0985, 0425 249 575 Xuaân Thôï Ñieän, Tel: 0451 650 690 Tuaán Ñieän Laïnh, Tuaán: 9988 3262, 0488 064 478 Hieàn Thôï Ñieän, Tel: 9825 1361, 0411 751 095 Electrical Security Tel: 8704 1808, Thanh: 0400 192 232 ALT Thôï Ñieän, Tel: 9786 3833, Hoaøng Leâ: 0418 863 032 Hai Electrical, Haûi: 0414 508 194, 8704 4829 DQV Ñieän & Laïnh, Vieân: 0412 363 338 Chaâu TV; Chaâu: 0416 923 917 ADN Electrical & Air Conditioning, Ñoâng Anh: 0401 458 593 Tel: 9724 9793, Haûi: 0410 663 728, 0410 525 656 Expand Electrical, Anh Kính: 0405 238 434 Ñieän Laïnh, 0411 831 836, A/H: 9610 1051 (sau 7pm) AÂn Thôï Ñieän, AÂn: 0414 383 726, A/H: 8725 4428 TV, Electrical Alarm & Camera 0402 780 601, 9709 4626 Powertrans, Huøng: 0421 177 937 Le Ñieän Laïnh, Le: 0411 412 040 Sonny Air Con Sonny: 0430 370 101, 0425 699 902 Sôn Thôï Sôn 0425 617 808, Lan: 0410 203 399 Thôï Sôn 0413 017 262 , A/H: 9822 8789 ( Sau 7pm) Thôï Sôn Nhaø, Vuõ: 0412 705 346, 9785 9987 Thôï Sôn,Tel 9725 7898 0409 013 168, 0423 431 118 Thôï Sôn, Syõ: 0401 017 846 Mr Pond Excavator & Bobcat, 0419 419 452 Andrew: 0410 521 304, Nhung: 0413 560 947 Caét Coû Ñoán Caây Laøm Vöôøn Ñoå Raùc Hieäp Ñoán Caây Laøm Vöôøn, 0431 807 359 Laøm Vöôøn, Ñoå Raùc, 9755 9207, 0414 811 058, 0414 256 324 Chieán Ñoán Caây, Ñoå Raùc, 0408 963 575 SuperSave Lawns, Haûi: 0435 253 300, 0410 390 377 Laøm Vöôøn, Anh Khoa: 9764 1679, 0418 147 662 Laøm Vöôøn, 0435 310 924, 0402 018 179 Laøm Vöôøn, 9608 3907, 0413 513 115 Vuõs Gardening Services, 0412 705 346 Cao Caét Coû, Ñoán Caây, Tæa Caây, 0404 896 800, 8798 9118 Caét Coû, Ñoå Raùc, 9723 3961, 0422 875 394, 0449 062 259 Tip Truck Services, 0404 887 810, 0416 733 184 P.K Waste, Phong: 0411 742 205 Duncans Dumpers Waste, Lan: 0407 900 012 Chuyeân Chôõ Doïn Nhaø Quaùch Thaïnh Töôøng, UÛi Nhaø Cuõ, 9724 4214, 0408 401 863, Duõng Removal, Duõng: 9823 5704, 0402 950 252 Ñoâng Removal, Ñoâng: 9726 0780, 0416 299 199 Removal, 9787 9678( t/Vieät) / 0404 826 639 (t/ Anh, Hoa) Chuyeân Chôû Doïn Nhaø, Tel: 8786 2892, Mob: 0439 734 299 Removal, 0404 100 774 (t/ Anh), Hoa: 0406 566 745 (t/Vieät) Col Western Sheds, 8707 0777 Phuù Ñaït Transport, 0402 018 855, 9610 5375 Huøng Saigon Removal, Huøng: 0418 673 660 Kim Removal, A. Kim: 0405 467 769 Nam Phaùt Removal, Tel: 8704 4299, 0434 235 735 Saøi Goøn, Chuyeân Chôû Doïn Nhaø, Xuaân Taøu: 0419 323 398 Sang Transport, A. Sang: 9823 5131, 0412 248 001 Hoaøng Ñoã Western Airport Services, Tel: 1800 837 980 Maøn & Cöûa
JJ Curtains & Blinds, Tel: 9793 9885, Mob: 0423 835 598 Westside Window Blinds, Loäc: 0430 808 193, 9644 9783 Smiley Blinds, Peter Tran: 9729 3568, 0418 401 681 Steven Blinds, Mr Leâ: 8786 2876, 0413 527 350 OCC Window Blinds, Tel: 9727 0023, Trung: 0401 292 812 Rose 9755 9886, 0438 132 129, 0411 968 819 Rainbow Blinds, 0414 083 350, 0431 771 478, Aileen Curtains, 9729 1409, 0416 039 717 Regents Blinds, Tel: 9644 1385, Mob: 0411 418 098 H & Y Blinds, 0416 178 928, 0431 790 090, Nhaø: 8704 6878 Tommy: 0418 119 227, Chò Tuôøng: 0419 619 022 Anibal: 0418 166 894 , Baïch: 0404 049 368 Dieät Coân Truøng Moái Moït Perfect Locksmiths, Tel: 9728 4222, Fax: 9728 9222 Pest Control, 9823 2736, Mob: 0403 067 231, 0400 827 009 Doom Pest Control, Anh Khaùnh: 04 05 09 05 49 Advanstar Pest Management, Martin Vu: 0449 985 893 Excel Pest Control, Lieâm Traàn: 9610 9426, 0408 109 426 Maùy Xe Söûa Xe Löu Ñoäng, Lee: 0431 696 779, 0420 467 057 Cheng Söûa Xe Löu Ñoäng; Tel: 0419 134 340, 9823 1341 Nhaän Boû Xe Mieãn Phí, Kasy: 0422 795 950, 9790 2983 Automatic Transmission 9728 1327, 0410 203 379 ALL Japs Automotive, Baûo: 8764 3275, 0425 278 316 Söûa Xe Löu Ñoäng, Duõng: 0413 123 830 Bình Ñieän Xe, Söûa Xe; Tel: 0415 129 119 NP Sydney Auto Services, Tel: 9519 2818 Minh Söûa Xe Löu Ñoäng, Mob: 0419 285 825 Söûa Chöõa Xe Löu Ñoäng 1300 855 891, 0401 549 266 Söûa Xe Löu Ñoäng, Tel: 0410 316 266 Garage Phuù Vinh; Tel: 9892 4088, 0417 658 165 Haûi Söûa Xe Löu Ñoäng, Mob: 0416 020 679 Söûa Xe Löu Ñoäng, : 0468 611 446, 0488 877 466 Ñoàng Xe Smash Repairs, Tel: 9790 3335, Vinh: 0410 528 678 Car Body Repairs, PTY, LTD, Tel: 9726 6370, 0412 668 066 Fran’s Auto Link, Tel: 9726 8868 Laøm Ñoàng 9756 6797, Fax: 9756 6798, Nghóa: 0422 875 850 Thôï Laøm Ñoàng & Sôn Xe, Tel: 0431 396 660 Khôûi Smash Repairs, 9727 4330, 9708 6556, 0421 924 144 Auto Repairs, Danny Huyønh: 9708 2568, 0422 358 176 Smash Repairs, 9687 3675, Mob: 0417 203 704, 0414 987 878 Kính Xe Car Glass 9826 9517, 0412 994 200, A/H: 9734 0836 Glass Splash Backs, Tel: 9608 1999, Leâ Ñaù: 0410 338 794 Boïc Neäm Gheá nhaø & Xe, 9728 4350, 0418 651 565 Keùo & Boû Xe Saøi Goøn Xe Keùo, Anh Thoï: 9788 7622, 0402 081 517 Ñieàn Xe Keùo, Tel: 0411 054 442, 0412 529 955 Sogho Nhaän Boû Xe Mieãn Phí, Tel: 9632 3700, 0410 661 927 Nhaän Boû Xe Mieãn Phí; Tel: 1800 996 502 Nhaän Boû Xe Mieãn Phí, Karl: 0404 827 462, 9785 7377 Nhaän Boû Xe Mieãn Phí, Tel: 0414 713 777 Giaët Thaûm Laøm Khoùa In Theâu Laâu Ñaøi Hôi Cleaning, Tel: 8783 5088, 0423 733 452, 0412 505 751 Coâng Ty Giaët Thaûm Hoa, Vieät, Löôïm: 0417 268 877 Laøm Chìa Khoaù 9729 0099, 0408 113 839 Laøm Chiaø Khoaù, 9646 3281, 0414 856 828 Sai Gon Printing, Tel: 9724 3614 / Mob: 0433 853 998 Theâu, Chò Tuù: 9755 4732, 0404 023 220 Söûa Maùy May, Tel: 9772 2107, 0411 452 048 Laâu Ñaøi Hôi, Khang: 9822 2393, 0421 602 655, 0424 989 232 Jumping Castle, 0413 478 664, 0434 521 546, 9738 0279 Leny On Tel: 9721 0092, 0421 688 629 Huùt Hôi & Khoùi Nhaø Beáp 9645 1851, 0418 977 799 Daïy Keøm Coâ Giaùo Hieàn Ñaëng, Tel: 0416 053 411, 9723 5292 5 Star Education 9727 9878, 0402 265 625, 0421 977 707 First Class Tutoring, Tel: 8798 1340 Nhaän Daïy Toaùn, Coâ Giaùo Thuyù Döông: 0413 806 405 Nhaän Daïy Keøm, Khoa: 0421 213 257 Daïy Keøm, 9771 4795, 0411 251 332, Thu Le: 0426 199 188 Lôùp Toaùn Mai Dang, Thaày Ñaëng: 9728 9125, 0449 823 821 Australia ABC College, 9570 8866, 0417 328 388 Daïy Anh Vaên, Lan Anh: 0423 087 870, 9823 7140, Mr Shawn: 8786 1161, 0400 881 499 Daïy Keøm Tieáng Anh, Tel: 0423 830 548 Daïy Keøm, Tel: 0403 972 638 CK Tutoring, Tel: 8704 5472 (sau 6pm), 0449 982 016 Tutoring, Tel: 9822 0791, 0413 654 904, 0405 218 810 Honey World Travel, Tel: 9264 6832
Thaùi Bình Travel, Tel: 9724 2304, 0404 491 200 Physiotherapy Haø Quang Traùc, : 9757 2038, 0403 202 678 HB Advisory, Tel: 9707 4811 Coâng Ty Chuyeån Tieàn Vina Money Transfer, 9707 3108 Queenie Homeloans, Ph: 9708 2099 Chöùng Hoân Nhaân Maria Nguyen, 9728 9688, 0432 490 247 Chöùng Hoân Nhaân Bích Huyeàn, Tel: 9604 1831, 0432 822 732 Thieát Keá Website, Sophie: 0452 184 008, 0421 546 496 Computer Haøo Lyù, Tel: 0402 734 442 (Gaëp Haøo) Danson Computer Services, Haø: 0416 293 472, 8006 5262 Computer Services, Trung: 0435 225 815 Thaùm Töû Tö, Tel: 0430 517 558, 0431 695 118 Daïy Laùi Xe Car & Truck Daïy Laùi Xe, 0419 492 018, 9724 0807 Driving School, HLV Quoác Baûo: 0412 663 602, 0404 329 927 L Visa P Driving School; HLV Phaïm AÛnh: 0418 275 054 A1 Driving School, Nöõ HLV Baïch Yeán: 0402 486 386 L, Driving School, HLV Ñaëng: 0403 633 272 Haïnh Driving School, Tel: 9823 2248, 0411 053 059 Hoàng Laân Driving School, Tel: 9728 2447,H. Laân: 0412 222 740, N. Lan: 0431 696 740 Daïy Laùi Xe Thaønh Coâng, Tel: 9728 1835, 0416 067 975 Tom, SaiGon Driving School, Tel: 9644 7774, 0405 188 301 Driving School, HLV Nghóa: 0412 688 787, 9787 5961 Daïy Laùi Xe Vieät Tíeán, 9785 8408, 0414 431 186 Quang Trung Driving School, 0406 086 520, 9573 1167 Quoc Te Driving School, 0410 326 344, 9724 7526 Kevin Nguyen Driving School, : 0413 206 810 Chöông A1 Success Driving School, Tel: 0404 087 730 Möôøi Driving School, Anh Möôøi: 0402 737 745, 9785 7258 Tröôøng Daïy Laùi Xe Ñoã Ñaït, HLV Phöông: 0417 027 030 EZY Pass Driving School, HLV Vinh (Simon): 0420 442 849 Kyõ Thuaät Driving School, Tel: 9609 7197 Hoàng Long Driving School, Tel: 9788 6123, 0400 393 832 Bình Minh Driving School, 9727 3745, 0400 400 797 Thaønh Coâng Tours, 0433 70 80 90, 9724 4281, 0414 949 001 Luaät Sö Phuù Nguyeãn, Luaät Sö; Tel: 0412 452 395 Phu & Associates, Luaät Sö; Tel: 9724 0888 Nguyeãn Thaønh Quang, Traïng Sö; Tel: 9796 7545 Greenfield Lawyers, Tel: 9708 6832, 0422 372 695 Nguyeãn Hoaøng Tranh East West Lawyers, Tel: 9755 9077 Luaät Sö Mary Nguyeãn, Tel: 9755 7103 Luaät Sö Nguyeãn Thò Caåm Hoàng, Tel: 9723 4345 Luaät Sö Löông Thoáng Nhöùt, 9755 5767, Mob: 0410 306 710 Chu Baûo Canh, Lawyers; Tel: 9787 1850, 0404 097 873 Luaät Sö Tuù Nguyeãn, Tel: 8065 9339, 0434 351 985 Quy Lawyers, Tel: 9724 2100 Family General Practice, Bac Si, Tel: 9707 2383 MLC Lawyers, Tel: 9755 5312, 9724 5788 Thuyø Höông, Lawyers & Immigration; Tel: 9726 4388 Solicitors & Barristers, Tel: 9755 0188, Mob: 0412 227 838 Coâng Ty Luaät Sö Gajic & Co. Lawyers, Tel: 9727 2277 Luaät Sö Traàn Vaên Duõng, Tel: 9790 8303, Mob: 0416 273 726 Vaên Phoøng Luaät Sö John Street Chambers, Tel: 9724 7188 Toå Hôïp Luaät Sö Gibson Tran, Tel: 9728 9688, 9728 9288 Vaên Phoøng Luaät Sö Ly Lawyers, Tel: 9734 7573 Solicitors & Barristers, 9727 2200, 9727 2022, 0419 211 659 Luaät Sö MY.T NGUYEN Solicitors, Tel: 9754 1297 Luaät Sö Trivo Lawyers, Tel: 9755 9216 Luaät Sö Voõ Lawyers, Tel: 9726 6700, 0421 322 041 Just Legal, Tel: 1300 751 349, 9824 3884, 0401 288 771 Victor Lawyers, Tel: 9727 6988 Traàn Toá Loan, Luaät Sö; Tel: 9708 0288 Nha Só & Bac Só Nha Só Sophie Thuyù Nguyeãn, Tel: 9755 7700, 9755 7703 Nha Só Mai Phöôùc Thaønh, Tel: 9793 2466, 9793 1019 V.P Dentist, Nha Só Vónh Phuù, Tel: 9796 3487 Bill Trung Bình Taï, Nha Khoa; Tel: 9724 0466 Thu Höông Nguyeãn, Nha Khoa; Tel: 9709 8818 Di Truù & Du Lòch Di Truù Duy Taân, Tel: 9724 4602, Mob: 0402 77 55 44 Du Hoïc UÙc, Tel: 9723 0188, 0421 890 425 Di Truù & Tö Vaán Du Hoïc, Tel: 9266 0929, 8212 5662 Safe Education & Migration Centre, Tel: 9211 5678 Tö Vaán Du Hoïc; Tel: 9267 9078 Grandcity, Travel & Tours; Tel: 9211 8218 Sai Gon Travel, Booking: 9723 1336, 0413 178 177 Kevin Trinh Immigration; Tel: 9757 1602, 0411 791 899 Planet Immigration & Education Tel: 8764 1894, Honey World Travel, Tel: 9264 6832
97
Thaùi Bình Travel, Tel: 9724 2304, 0404 491 200 Taøi Chaùnh Keá Toaùn Finance Home Loan, Tel: 9709 4627, : 0413 570 282 Taøi Chính Springheart Finance, Tel/ Fax: 9755 5724 A. Quang: 0408 230 442, A. Nhaân: 0432 055 154 Queenie Homeloans, Ph: 9708 2099 V S Finance Solutions, Tel: 0414 850 802 VBN Finance, Tel: 9728 9700 South East Tax, Tel: 9727 2999 CH Home Loans Aust PTY LTD, Tel: 9750 2559 Happy Finance, Tel: 9709 8988 Taøi Chính Global Tel: 0466 908 553, 0431 467 882 JT King Finance, Finance; Tel: 0403 533 088 Vinh Duong Associates, Tel: 9793 9745, 9793 9774 Keá Toaùn, Khai Thueá, Tel: 9728 9623, 0402 114 916 Taøi Chính Dragon Home Loan, Tel: 1300 888 727 T & A, Accountants, 0468 827 484, Tram: 0406 002 448 Wealthplus, Finance; Tel: 9738 8948 PDN Accountants, Tel: 9708 5774, 9708 5772, 0420 205 544 Market Linked Home Loans Centre, Tel: 9755 3666 Focus, Accounting Taxation; Tel: 9729 0890, 0412 882 862 Atax, Taxation; Tel: 9558 9924 Damons Insurance; Tel: 0411 780 128 Cash Fast, Loan Service; Tel: 9788 7364, 0430 00 69 67 A.I.T Services, Tax Agents; Tel: 9558 4872 IME Finance, Göûi Tieàn, Tel: 9754 2823, 0449 954 872 Nguyen & Co, Taì Chính, 9727 7348, Mob: 0422 354 495 Ñòa OÁc Jimmy Huyønh: 0412 433 590, 9726 4888 Mai Home Loans, Tel: 9793 3314 eChoice Home Loans, Tel: 0430 798 822 Reliable, Home Loans; Tel: 9755 4001, 0415 955 355 Thaåm Myõ Advance Beauty Cosmetic Surgery, Tel: 1300 104 102 Thaåm Myõ Vieän Paris Spring, Tel/ Fax: 9727 6228 Skin & Haircare Centre, Tel: 9789 0097, 0416 112 325 Giaûi Phaãu Thaåm Myõ Dr Tuaán Tröông, Tel: 9727 6569 Nhaõ Chi, Thaåm Myõ Vieän; Tel: 0408 168 838 Beauty Sense, Beauty Salon; Tel: 9755 0081 Pally, Beauty Centre; Tel: 9723 2296 Caùc Vaán Ñeà Veà Maët, Da & Toùc, Tel: 9559 4123 Beauty Nail & Hair College, Tel: 9723 0588, 0431 133 288 Giaûi Phaåu Thaåm Myõ, Cany Hau: 1300 656 236, 0422 642 882 Thaåm Myõ Vieän Cathy s Vu Beauty Salon, Tel: 9558 5990 Caùc Loaïi Saûn Phaåm & Myõ Phaåm Doan Security, Security Products; Tel: 0433 199 189 Pacific Bedding, Baùn Giöôøng; Tel: 9754 1695 Daàu Goäi Trò Ruïng Toùc; Tel: 9609 5448, Mob:0450 529 889 CCTV, Serveillance System; Tel: 9725 7733 Cignall, Mobile Phone Centre; Tel: 9728 2118 P & S Höng Thaønh, Tel: 0414 659 365, 9644 4330 Hospitality & Retail Solutions, Tel: (02) 9212 1482 Ñoâng Truøng Haï Thaûo Tel: 9607 6278, Mob: 0408 288 238 Fresh Nail & Beauty Supplies, Tel: 9728 7788 P.J Cremona Farm, Tel: 0416 271 487, 9627 1487 Furniture Direct Sale, Tel: 9724 1716 Tyre Exchange, Tel: 8764 0892, 0451 722 722 Save More Discount Chemist, Tel: 9569 4691 Beauty Supply, Tel: 9727 4121, 0416 187 616, 0408 957 614 Thuoác Giaûm Caân, Tel: 9724 6882 Daàu Baûo Taâm An (Hoäp Thieác), Tel: 9724 6882 Team Z5000 Karaoke, Tel: 9728 2165, 0425 205 052 KEC Best Karaoke System, Tel: 9725 6556 Royal Bakery Equipment, Tel: 9756 4746 HPR Tyre Factory, Tel: 9681 6889, 0450 344 988 Hai Au Beauty Supplies Centre, 9796 3507, 0433 574 171 Manchester Direct Factory Sale, Tel: 9609 6924 Kim Car Radio, Tel: 9727 7518, 0418 409 096 5 Star Jewellery, Tel: 9724 0562 Khieâu Vuõ; Tel: 0414 698 880, 0401 092 599 Peter’s Hair Tech, Hair Salon; Tel: 0404 363 143, 9707 3403 Burwood Hotpot, AÊn Uoáng; Tel: 9745 2009 Coffee School, Daïy Ngheà; Tel: 9722 4292 BC Universal, Freight Service; Tel: 9727 9083 Thai Orchid Massage, Tel: 8065 9380 Tony Thach s Tours, Tel: 9281 9010 Baûo Phuùc Laêng Vieân Funeral Service, Tel: 9728 9880 Hai Son Shipping & Transport, 9773 5455, 0433 237 757 Masterton Home Consultant, Tel: 8778 9108 Xem Boùi Lin, Tel: 0413 718 445, 0412 164 355 Daïy Keøm Pal Education, Tel: 9755 7778
98
Trung Taâm Daïy Keøm Nam Quang, Tel: 1300 79 18 78 Excel, Lôùp Daïy Keøm; Tel: 9724 1172, 0435 117 061 Top School, Daïy Keøm; Tel: 9726 9993, 0415 511 990 Sydney Institute, Hair & Beauty; 8021 6606, 1300 205 112 Truôøng An, Funeral, 9724 0488, 0410 323 868, 0411 148 602 Best Australia, Daïy Keøm; Tel: 0430 881 796 Coaching First, Daïy Hoïc; Tel: 9586 3800, 0433 168 168 Childcare & Preschool, Tel: 9726 4825, 0421 154 806 Yagoona Physiotherapy; Tel: 9709 8853 Poppets, Childcare; Tel: 9823 5335 Happy Poppets, Childcare; Tel: 9823 3209 St Andrews, Childcare; Tel: 9823 7211 Naáu AÊn Cho Nhaø & Tieäc Great Century Restaurant, AÊn Uoáng; Tel: 9796 3366 Beverly Chinese Seafood, AÊn Uoáng; Tel: 9580 0918 New Pioneer 9758 9688, Mob: 0432 192 688 (Linh) Phoenix Asian Catering, Tel: 9728 3682, 0401 692 351 Côm Pary & Côm Tuaàn, Coâ Thi: 9786 1881, 0433 452 437 Côm Tuaàn Vieät, Hoa, Ngoïc: 0405 975 258, 9738 8269 Chò Thanh Côm Tuaàn, Tel: 9644 3115, 0434 196 802 Taâm Anh Côm Tuaàn, Tel: 0402 756 737 Naáu Party Baûy Thoï, Tel: 9601 4125, 0412 053 140 Paradise Reception, Tel: 9726 6128, 0413 067 955 Nhaän Naáu Party, Baùc Taùm Traïng: 9724 2426 Nhaän Naáu Côm Tuaàn, Chò Bích: 0422 433 844, 8725 4796 Phôû James, Tel: 9558 4023, 0430 051 179 Phôû Nha Trang, Tel: 9709 8225 Grand Pearl Seafood Restaurant, Tel: 9723 6888 Liberty Palace, Tel: 0408 066 966 Hình AÛnh Video Tieäc Cöôùi Video & Photo, 9758 9461, 0404 894 944, 0416 646 607 Toaøn Myõ Photo & Video, Tel: 9682 5665, 0414 746 747 Minh Hoaøng Video, Tel: 9533 3412, 0421 600 780 Photography Sai Gon Digital, Tel: 0406 546 674 Chuyeân Trang Ñieåm, Laøm Toùc, Thaûo Leâ: 0425 808 150 Chöông Photography Video, Tel: 9609 3836, 0414 663 128 Blue Star Wedding Photo, Phone: 9708 4416, 0411 453 924 Ultimate Make Over, Jessica: 0411 858 833 Veõ Baûng Hieäu Veõ Baûng Hieäu, 9823 8568, 9610 3221, Quang: 0400 105 588 Signs, Tony Tran: 9600 6690, 0410 632 768 Baûng Hieäu Neon Leâ Tuøng, Tel: 9628 3216, 0411 358 358 In AÁn Pacific Printing 9723 2917, Mob: 0404 068 911
Baùn sæ vaø leû ñuû caùc loaïi saûn phaåm veà saøn nhaø goã vaø vaät lieäu loùt saøn nhaø
TAËNG
$100 TIEÀN MAËT
Khi mua haøng nhôù noùi laø thaáy quaûng caùo naøy ñaêng treân baùo Doanh Nghieäp Magazine & Online seõ ñöôïc taëng $100 tieàn maët khaáu tröø vaøo hoùa ñôn. AÙp duïng ñieàu naøy cho suoát naêm
2011
* Solid timber * Goã ñaëc * Floor boards * Laminate
* Vinyl * Carpets Rugs * Tiles gaïch * Thaûm ñuû loaïi
Xin goïi Joseph
0421 128 720 - 9755 0555 - Fax - 9755 0554
CAÙC SOÁ PHONE QUAN TROÏNG CAÀN BIEÁT Caûnh saùt xe cöùu thöông cöùu hoûa 000 Thoâng dòch mieãn phí qua phone 13 4450 Thoâng tin veà ngoä ñoäc 13 1126 Xe cöùu thöông 13 1233 Caûnh saùt NSW 13 1444 Baùo caùo toäi phaïm 1800 33 3000 Caùc soá phone trong trang danh muïc ngaønh ngheà dòch vuï naøy ñöôïc Doanh Nghieäp Ñôøi Soáng ñaêng taûi hoaøn toaøn mieãn phí ñeå giuùp baïn ñoïc tra nhanh caùc dòch vuï hoaëc caùc doanh nghieäp caàn bieát. Quyù baïn ñoïc muoán ñöôïc ñaêng taûi hay caäp nhaät soá phone doanh nghieäp dòch vuï cuûa mình xin vui loøng lieân laïc tröïc tieáp vôùi toøa soaïn: Tel.: (02) 9788 7364 - hoaëc 0430 00 69 65 eMail: DoanhNghiep@Optusnet.com.au Hay bieân thö göûi veà toøa soaïn Taïp Chí Doanh Nghieäp Ñôøi Soáng P.O.Box: 308 Villawood NSW 2173
75 99
dòch vuï
Cung öùng Quaø Taëng & baùnh Sinh Nhaät giao taän nhaø cho baát cöù nôi naøo treân toaøn laõnh thoå Vieät Nam Nhieàu goùi thích hôïp ñeå choïn löïa töø
50 - $70 - $100
$
hay nhieàu hôn
(bao goàm luoân caû leä phí giao taëng)
hoaëc baát cöù giaù naøo cho taát caû caùc loaïi yeâu caàu
Hoa vaø Quaø taëng cho ngöôøi thaân taïi queâ nhaø laø moùn quaø mang nhieàu yù nghóa, göûi söï yeâu thöông ñeán nhöõng ngöôøi maø baïn quan taâm.
Hoa vaø Quaø möøng sinh nhaät, hoa taëng laõng maïng tình yeâu, hoa cho ñaùm cöôùi, hoa khai tröông, chuùc söùc khoûe, taëng bieáu ngöôøi beänh, chia buoàn tang leã v.v...
Hoa & Quaø coù theå thay baïn noùi lôøi yeâu thöông, thay baïn göûi lôøi chuùc möøng ñeán nhöõng ngöôøi thaân yeâu cuûa baïn taïi queâ nhaø. Hoa töôi cuõng laøm cho tình yeâu cuûa baïn ñöôïm thaém chaân tình & laõng maïn. Chæ caàn moät cuù ñieän thoaïi cho bieát caùc yeâu caàu, chuùng toâi seõ thay maët quyù khaùch choïn hoa vaø quaø thích hôïp vaø ñem ñeán taän nhaø cuûa ngöôøi thaân ôû baát cöù nôi naøo taïi Vieät Nam. Chuùng toâi coù chi nhaùnh ôû taát caû caùc thaønh phoá tænh huyeän treân toaøn laõnh thoå, vaø laø nôi duy nhaát coù theå thöïc hieän giao nhaän chæ trong 24 giôø cho taát caû caùc ñòa chæ thuoäc caùc thaønh phoá, tænh, quaän huyeän treân toaøn laõnh thoå Vieät Nam. Caùc thò xaõ + thoân laøng ôû vuøng saâu, vuøng xa xin ñaët tröôùc theâm moät ngaøy.
Dòch vuï “noùi lôøi yeâu thöông” tröïc thuoäc doanh nghieäp Viet’s Business Lifestyle taïi UÙc ñaûm nhaän, thieát keá hoa töôi, hoa cöôùi, hoa sinh nhaät, hoa chuùc möøng, hoa khai tröông, hoa chia buoàn... giao taëng cho ngöôøi nhaän taïi queâ nhaø Nhaän traû leä phí taïi UÙc baèng theû Visa - MasterCard - Amex
100
Xin goïi (02) 9788 7364 hoaëc 0430 00 69 65 hoaëc chuyeån khoaûn voâ account ngaân haøng Viet’s Business Lifestyle BSB 032 172 Account 39 2975 Westpac Bank (Australia)
101