Melk & honing Zomer 2008 by VILT

seizoensblad voor boeiend buitenleven

Melk & honing

ZOMER 2008

Het plattelandsgevoel van

The Violent Husbands

NEEM MIJ M E GRAT E ! IS

Van hok tot bord

Geitenkaasje van kaasmeester Van Tricht Cherchez la femme

Nicole van de Bilt Leven tussen zoete kersen Binnenkijken

Hoeve Hazegras

WEEKENDJE WEG

Proeven van het Kempense platteland SURF & WIN EEN LUXEWEEKEND OP HET PLATTELAND WWW.MelKeNHONING.Be

Melk & honing 06

Uitgever Vlaams infocentrum land- en tuinbouw (VILT) vzw Melk & honing wordt uitgegeven ter promotie van de troeven van de Vlaamse land- en tuinbouw Verschijning 4 x per jaar: lente, zomer, herfst en winter Verspreiding Melk & honing wordt gratis verdeeld via de Vlaamse land- en tuinbouwers Oplage 49.000 ex. Hoofdredactie Marijke Pollentier Redactie-adres VILT vzw, Koning Albert II-laan 35 bus 57, 1030 Brussel, 02/552 81 92, redactie@melkenhoning.be Redactieraad Greet Aernouts, Bart Boeraeve, Hilde De Sutter, Griet Lemaire, Maarten Nulis, Gerrit Tulkens, Ellen Van Damme, Pieter Van Oost, Gert Van Thillo, Erwin Wauters

Medewerkers Karl Bruninx, Michel Croes, Gunter Hauspie, Michiel Mertens, Peter Schoemans, Frank Van den Branden Realisatie www.propaganda.be Verantwoordelijk uitgever VILT vzw, Dirk Lips, Koning Albert II-laan 35 bus 57, 1030 Brussel © Alle rechten voorbehouden. Niets van deze uitgave mag worden vermenigvuldigd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.

SURF & WIN

www.melkenhoning.be een luxeweekend op Hoeve Hazegras in de Knokse polders (2 personen twv 300 €) en ontdek zo nog meer prettige kantjes van het platteland.

www.melkenhoning.be

07 Koe-leur locale

Het plattelandsgevoel van...

Ontdek & beleef

Van hok tot bord

Sfeervol seizoen

De troeven van het buitenleven The Violent Husbands

Proeven van het Kempense platteland Koe- en geitenkaasjes van kaasmeester Van Tricht Genieten van de zomer

2 Melk & honing zomer 2008

seizoensblad voor boeiend buitenleven

Bloemenjurkje

beken. Ik heb het voor bloemen. Of liever bloemetjes. Fijn en

teer en bij voorkeur op een zomers jurkje. Onschuldig, maar met een leren jasje in een oogwenk ondeugend. (U herinnert zich vast nog mijn voorliefde voor ongewone combinaties). Maar ook een boer kan liefhebber zijn van het genre. Steeds meer boeren sluiten een beheersovereenkomst af om hoogstamboomgaarden in stand te houden of bloemrijke akkerranden in te zaaien. Bloemen en boeren, een fijn duo. Net zoals bloemen en zomer. Een tuiltje instant vrolijkheid en eigenzinnigheid. Want elke bloem is anders. De klaproos heeft bijvoorbeeld kwetsbare bloemblaadjes, maar hult ze in brutaal en levenslustig rood. Madame Emile Mouillère – een Hortensia, heb ik zelf ook ontdekt tijdens dit nummer - kleurt dan weer bescheiden wit, maar overweldigt je met haar bolle vormen. De ene bloem wil je bekijken omwille van haar exuberante looks, de ander net voelen vanwege haar fluwelen gloed. Ze nodigen in elk geval uit. Tot een ongedwongen fietstochtje, een spontane picknick of gewoon letterlijk voor een ‘versiertoertje’ midden september, wanneer menig florist zijn serres opengooit.

12 Cherchez la femme

Zin & onzin

Doe de test

Nicole van de Bilt Leven tussen zoete kersen De boer als natuurbeheerder Welk plattelandstype ben jij?

Binnenkijken

Hoeve Hazegras Charmant logeren in de Knokse polders

Zomer is de tijd bij uitstek om je te voeden met goede indrukken. De natuur kan je die geven, maar kunst ook. Of een combinatie van beiden. Kunst op het hof voert je mee langs schilderachtige dorpen en gehuchten, langs oude schuren en historische hoeves. Zelf overweeg ik die workshop bloemschikken op Prominant dit jaar. Mijn bloemenjurkje hangt al ongeduldig te wachten…

Veel plezier.

16 Marijke Pollentier hoofdredacteur

seizoensblad voor boeiend buitenleven

zomer 2008 Melk & honing 3

Koe~leur leur locale ALLE GEKHEID OP EEN STOKJE Niets heerlijker dan een sappig stukje vlees op het vuur. Van een goed afgekruid kippenbilletje of origineel opgestoken brochette tot een

Een goeie pak friet. Sinds mei kan je ze ook in het gloednieuw Frietmuseum in de Brugse Saaihalle proeven! Naast tips voor de perfect krokant gebakken friet, ontdek je er bovendien de intrigerende geschiedenis van de aardappel, die meer dan 10.000 jaar geleden haar oorsprong kende. Maar ook op de vraag hoe Belgisch die French fries nu eigenlijk zijn, krijg je een antwoord. Dat het museum ook gelinkt is met een fonds dat de aardappelproductie van boeren in het Zuiden ondersteunt, is mooi. Zeker in 2008, door de VN uitgeroepen tot Internationaal Jaar van de Aardappel. Hiermee wil de wereldorganisatie de rol van de aardappel in het licht van armoede en leefmilieu accentueren. www.frietmuseum.be www.aardappel2008.be

around you

Wrap myself

Een kleintje met mayonaise

stevige côte à l’os… Heel wat hoeveslagerijen verkopen tegenwoordig ook bijzonder smaakvolle BBQ-pakketjes op maat. Korte keten-verkoop heet zoiets en staat garant voor lekker, vers en gezond. www.hoeveproducten.be

WIN!

Alden-Biesen: van Haspengouws fruit tot hoevekazen, van ezelskarren tot hightech-landbouwmachines, van dwerggeitjes tot raspaarden, van prieeltjes tot potterie… www.land-en-tuinbouwdagen.be

zondag 6

juli OPENDEUR AARDBEIEN & BRAMEN Bevel: BBQ op het fruitbedrijf van de familie Vermeiren, met fotozoektocht per fiets in de landelijke Netestreek, huifkarritten, demo’s van mandenvlechters & pottenbakkers, alles opgeluisterd met een vrolijke noot van de Sint-Cecilia zondag 13 juli SMULTOCHT

Oostvleteren: met de fiets, per koets of te paard de Westhoek verkennen onder het genot van rijkelijk voorziene stops www.landelijkegilden.be zaterdag & zondag 28 & 29 juni OPEN TUINEN Vlaanderen: bijna 300 bijzondere tuinen met bijzondere aandacht voor de roos zondag 10 augustus HOEVEFEEST

Hamme-Sint-Anna: oude ambachten, streeklekkernijen en optredentjes www.hammesintanna.be

vrijdag 15 tot zondag 17

augustus BLOEMENTAPIJT Grote Markt Brussel: één miljoen begonia’s vormen een feeëriek bloementapijt met als thema Het einde van de Middeleeuwen www.flowercarpet.be

zondag 17 augustus

MOUNTAINBIKETOCHT Haasrode: ook kidstour voorzien www.mountainbiketourtrips.be

4 Melk & honing

zomer 2008

WIN!

Verzengende hitte of strakke bries? Ook tijdens de zomermaanden heeft je huid heel wat te verduren. Wat is er dan fijner dan je dag te beginnen met een mild schuimende en romige douchecrème? De intensief verzorgende sesamolie beschermt, het melkzuur werkt vochtregulerend en de etherische oliën van citroen en sinaas zorgen voor een fruitig-frisse geur. De Citrus Verfrissingsdouche van Weleda is vrij van synthetische stoffen als parabenen en ftalaten. Te koop in natuurwinkels, bioshops en bij de apotheek.

25 Weleda-verwenpakketjes met douchecrème, deo en zomerboekje t.w.v. € 17,25

Stuur je gegevens voor eind augustus naar wedstrijd@melkenhoning.be of per briefkaart naar VILT/Melk & honing, Koning Albert II-laan 35 bus 57 in 1030 Brussel. De winnaars worden persoonlijk verwittigd.

seizoensblad voor boeiend buitenleven

Tekst: Marijke Pollentier. Beeld: Weleda, Lava

Okselfris

zondag 6 juli PLATTELANDSHAPPENING Landcommanderij

www.opentuinen.be

5 Seizoensreceptenboeken t.w.v. € 19,95

agenda

fanfare www.landelijkegilden.be

Slank, slank, slank… Van zodra het zomert, komt het lijnsyndroom weer op de proppen. Een aantal kilootjes verliezen, lijkt ons wel wat. Echt lijnen, liever niet. Zon is genieten en dat mag. Met een vegetarische wrap bijvoorbeeld: heerlijk kruidig, licht en handig, zelfs voor op kantoor. In Slank in elk seizoen vind je hele weekmenu’s, maar ook korte infoblokjes over ongewone groenten, handige bewaartips en veel, héél veel seizoensrecepten.

Het

plattelands gevoel

“Zalig om je dag te starten met een portie verse koeienmelk met cornﬂakes” The Violent Husbands zijn muzikale doe-het-zelvers: ze schrijven, spelen en zingen alles zélf. Gewapend met contrabas, akoestische gitaar en synthesizer krijgen ze elke zaal plat. Met De Boeren van Vroeger en hun zoektocht naar De wilde boerendochter wekken The Husbands een stukje onvervalste boerennostalgie tot leven. Dat charismatische frontzanger Jason Dousselaere het hart van menig vrouwvolk weet te beroeren, was ook ons snel duidelijk… Tekst: Marijke Pollentier. Beeld: XXX

Kinky Marcel. We hebben net een optreden op de landbouwbeurs van Wingene achter de rug. Ferme billen hebben die koeien daar (glimlacht ondeugend). Maar ook varkens hebben nauwelijks nog geheimen voor ons. We worden al eens gevraagd op een verjaardagsfeestje van een varkensboer, hé. Doen we met evenveel enthousiasme als die TV-shows. Ik ben wel een man van extremen. Laat ons maar buiten de lijntjes kleuren. Zoals dat typisch West-Vlaams dialect en onze voorliefde voor marcellekes, wat inmiddels voor een stuk ons handelsmerk is geworden. Maar omwille van onze kinky teksten en vrij experimentele muziek hebben we ook best wel alternatieve roots. Ik vrees dat we moeilijk voor één gat te vangen zijn… Els De Koe. De boeren van vroeger heb ik eigenlijk geschreven voor Els De Koe. Echt! Ze was laatstejaarsstudente hier aan de modeacademie

seizoensblad voor boeiend buitenleven

in Gent en had haar défilé opgebouwd rond het boerenleven. Wij vonden het een goed nummer en zo kwam het op onze plaat terecht. De wilde boerendochter is een ander verhaal. Hiervoor zijn we door de VRT gevraagd, als buitenbeentje tussen al die gevestigde waarden. Maar we konden het nummer van Ivan Heylen wel naar onze hand zetten. Het heeft een heel directe tekst en dat ligt ons wel. Volle buzze. Ik heb trouwens mateloos respect voor boeren. Ze moeten volle buzze gaan voor rendement. Dat spreekt me wel aan: mensen die met passie hun ding doen. Wij woonden tussen de boeren, wat als kind ronduit zalig is. ’s Morgens om verse koeienmelk voor bij de cornflakes. Fantastisch! Ik ben niet zo’n fancy pancy-kerel. Doe mij maar eerlijke, kwalitatieve keuken. Vers en goed, dat zijn de sleutelwoorden. Kwaliteit, passie, che-

mie,… voor minder gaan we ook niet in de band. We vormen een echt triumviraat. Ongebreidelde humor proberen we inderdaad te combineren met muzikaal vakmanschap. We willen gewoon wat losweken

tijdens onze optredens. Een beetje flirten met je publiek, met het boerenleven, met West-Vlaanderen en bij uitbreiding met de grens van het onwelvoeglijke... We flirten gewoon graag, denk ik (lacht).

Identikit Leeftijd: 28 jaar Opgegroeid in: het West-Vlaamse Beernem als (OUDSTE???????) van zes Woont nu: in Gent, waar hij bleef plakken na zijn studie moraalwetenschappen. Inmiddels is quasi de hele familie in zijn kielzog naar Oost-Vlaanderen gevolgd. Vormt: samen met broer Benjamin (26) en vriend elektro-jazz muzikant David Sanders (28) The Violent Husbands. Ze releasden in september vorig jaar hun debuutplaat. Bekend van: • De wilde boerendochter waarmee de groep zich moeiteloos in de finale van Zo is er maar één zong • van De boeren van vroeger waarmee ze met verve West-Vlaanderen vertegenwoordigden in de Provincieshow met woelwater Peter Van de Veire op Eén • als winnaar van Belgosong, een muziekwedstrijd in de kantlijn van het Canvasprogramma De Grootste Belg • maar ook van hun vele optredentjes – zie www.myspace.com/theviolenthusbands Momenteel bezig met: muziek voor een kindertheaterstuk Abrikoosje, het appelflapje, maar ook met The birthdaysong company, waarbij Jason een verjaardagsliedje op maat componeert in ruil voor een muziekinstrument. www.myspace.com/thebirthdaycompany

zomer 2008

Melk & honing

Ontdek

& beleef

Proeven van het Kempense platteland Ooit bestonden de zanderige Kempen uit uitgestrekte heidegronden. Ze gaven de Kempen de reputatie een woest, verlaten en hard land te zijn. Vandaag wordt de streek op zonnige dagen overrompeld door ﬁetsers. Onderweg hebben ze keuze te over om bij een boerderij of in een herberg een heerlijk streekproduct te proeven. Gulheid heeft het armzalige beeld van de Kempen al lang verdrongen. Hoe schoon op de wereld… Tekst: Gunter Hauspie. Beeld: Peter Schoemans, Karl Bruninx, Toerisme Provincie Antwerpen en de Hooibeekhoeve.

euwenlang waren Kempenaren hardwerkende boeren die koppig probeerden de schrale heidegrond vruchtbaar te maken. Wanneer we langs de groene oever van het kanaal van Herentals naar Bocholt onze fietstocht beginnen, beseffen we nauwelijks dat de aanleg van deze waterweg in de negentiende eeuw óók met die arme zandgrond te maken had. Het kanaal staat in verbinding met de Maas, wat kalkrijk water uit de Ardennen naar de Kempense akkers moest voeren. Het plan mislukte grotendeels, waardoor het wachten was op de uitvinding van de kunstmest vooraleer de Kempengrond écht vruchtbaar werd.

Melk & honing

zomer 2008

Polle en zijn eerste lief Marie De brede vallei van de Kleine Nete strekt zich voor ons uit als een eindeloos groen biljartlaken. Weiden en akkers wisselen elkaar af. Grote kudden koeien rukken aan mals groen gras. De zandige akkerbodem is omgeploegd, bemest en ingezaaid. In het ooit arme land is het vandaag goed boeren. En heerlijk fietsen. Tientallen fietsers groetten we al in deze eerste kilometers op de rustige landwegels tussen Geel en Kasterlee. De eerlijke boerenstiel en het gezond genieten op ons stalen ros ontmoeten elkaar een eerste keer bij geitenboerderij De Polle in Lichtaart. Veerle, de vrouw van geitenboer Paul D’Haene (de Polle dus), opent net haar hoevewinkeltje.

Samen met een medewerkster heeft ze de hele voormiddag geitenkaasjes bereid. “Met de verse melk van onze geitjes,” zegt ze fier. Sinds kort beschikt de geitenboerderij over een nieuwe melkcarrousel. De 410 geiten kunnen zo zelfstandiger gemolken worden. “En dat scheelt. Vroeger waren we daar twee keer vijf uur per dag mee bezig. Nu twee keer anderhalf uur.” Dat levert 750 liter geitenmelk per dag op. “Alle melk verwerken we zelf in onze kaasmakerij. We bereiden tientallen soorten geitenkazen, maar ook yoghurts, feta en quiches. En ijsjes natuurlijk.” Lekker en gezond, dus? “Geitenmelk is niet rijker aan voedingstoffen dan koemelk”, verduidelijkt Veerle. “Maar mineralen zoals ijzer en

seizoensblad voor boeiend buitenleven

geiten in 1983. “We begonnen idealistisch. Maar aangezien we allebei niet uit de boerenstiel kwamen, moesten we wel lenen... en logischerwijs ook winst maken om alles terug te betalen. Tot zover onze idealen (lacht). Maar we proberen net zoals toen in de pioniersjaren nog steeds zuivere, eerlijke en correcte producten te maken.” Iets wat op de Antwerpse Vogeltjesmarkt geapprecieerd wordt, waar de kazen van De Polle een heus begrip zijn. Maar ook de gerenommeerde Antwerpse kaasmeester Michel Van Tricht komt graag langs voor een exclusief geitenkaasje. “De Neteling is een zwarte schimmelkaas die we enkel voor Van Tricht maken. Zo’n kaas vraagt veel werk. Maar hij levert hem dan ook aan bekende sterrenrestaurants. Daar moet je niet met een simpele plattekaas afkomen”, lacht Veerle. We slaan enkele yoghurtjes en een kaasje in voor de lunch. Nog even een blik op de speelse jonge geitjes in het stro en we hijsen ons terug op het fietszadel.

Langs de Kleine Nete is het heerlijk fietsen. Echte waterratten springen de kajak in.

Al die willen te kaap’ren varen… De route streelt nu even langs de Kempense heuvelrug, een zanderige landduin die de Netevallei afbakent. Hij is een restant van de laatste ijstijd die eeuwenlang met heide bedekt was. Nu groeien er naaldbomen op , die vorige eeuw als mijnhout aangeplant werden. Ze zijn de enige planten die er graag wortel schoten. Nu is de heuvelrug een heerlijk plekje om te vertoeven. Via de Keesesmolen in Kasterlee trappen we een

“ Wij hebben geen geheimen voor onze klanten.” Ria Peeters, Wolkenhoeve

kalk worden makkelijker opgenomen door het lichaam. Ik heb een klant die dakwerker is en zijn schouder brak. Hij sukkelde er lang mee en bleef klagen over pijn. Tot hij overschakelde op geitenmelk. De pijn verdween al snel.” Het begon allemaal in 1979, met een boerderijtje waar ze kleinschalig en met veel idealisme biologische groenten verbouwden. Daarnaast hielden Paul en Veerle ook wat dieren : kippen, schapen, en Marie, de eerste geit, die al gauw gezelschap kreeg. Toen ze merkten dat de zelfgemaakte geitenkaasjes beter van de hand gingen dan de onbespoten groenten was dit de aanleiding tot de definitieve start met een dertigtal

seizoensblad voor boeiend buitenleven

end door naar het gehucht Houtem. Een rustig bankje bij de voormalige watermolen langs de Kleine Nete nodigt uit tot een royale picknick: stokbrood, yoghurt en een kaasje van de Polle. Met de zon op onze huid fietsen we nu de Kleine Nete stroomopwaarts. Felgele en -rode kajaks komen in de andere richting de rivier afgevaren. In deze rustige bovenloop kun je het stille Kempense boerenland immers ook vanop het water bewonderen. Wat je ongetwijfeld ook een heel andere kijk op fauna en flora geeft. De Kleine Nete is immers een van de zuiverste waterlopen van Vlaanderen. En zeldzame platen

De kaas die op geitenboerderij De Polle wordt gemaakt, belandt op het bord in sterrenrestaurants.

zomer 2008

Melk & honing

Ontdek

& beleef

Aardbei, chocolade, speculoos,... IJs in tal van smaken en kleurtjes, bereid met verse koemelk.

De melkrobot is een vernuft staaltje techniek.

en dieren ontdekken dat uiteraard als eersten. Vertrekpunt van een afvaart van de rivier is de watermolen in Retie. Opnieuw een idyllisch plekje – op het terras van taverne ’t Meulezicht – met zicht op het water dat zich enkele meters naar beneden stort.

Ene van ’t vat of van de robot? Hier verlaten we de Netevallei en zetten opnieuw koers naar het kanaal uit het begin van de tocht. We passeren een stokoude wegwijzer die leidt naar gehuchten die

al lang geen vermelding op een wegenkaart meer halen. Terug bij het kanaal houden we halt bij sluis nummer 6. Daar staat de meest eenzame herberg van de tocht. Een heerlijk oud hoevetje, ingericht zoals de beste kamer bij grootmoeder vroeger en met taarten die ook door haar gebakken hadden kunnen zijn. Nestel je even op het terras, drink gerust ene van ’t vat, maar vergeet de tijd niet (en het gevaar is reëel…). Twee pedaalslagen verder is het immers wéér terrastijd bij de Breyckenshoeve. ‘Hoeve-ijs’, wijst een pijl in de richting van de oprijlaan.

Een leuke stopplaats is schipperscafé Sas VI, ondergebracht in eena oude Kempense hoeve.

Slechts weinigen kunnen de lokroep weerstaan. Marc en Rit Verschueren runnen hun melkveebedrijf samen met zoon Kristof. We worden naar de splinternieuwe stal geleid. Momenteel staan er vijftig koeien, maar er is een groeimarge voorzien want er is plaats voor 75 dieren. Je behoeft geen arendsblik om de gloednieuwe melkrobot op te merken. Een vernuft staaltje techniek dat koeien volautomatisch melkt en opvolgt. Aan de boer om op een computerscherm de resultaten te analyseren. “Zo’n robot is een onge-

looflijke vooruitgang. Vroeger was ik vijf uur per dag bezig met melken. Nu moet ik nog af en toe omkijken”, vertelt Marc. “Bovendien hebben we dankzij de robot onze stal kleiner en dus goedkoper kunnen bouwen. Ik merk al na enkele weken dat we meer melk produceren. De computer houdt bij wanneer een koe best gemolken wordt. Ik schat dat we dankzij de robot vijftien procent meer melk hebben.”

Speculaasijs Een deel daarvan verwerken Marc en Rit zelf tot hoeve-ijs. Dat was

Proef het Kempense platteland tijdens Prominant! De hoeve- en streekproductenmarkt van Prominant is een begrip in de regio. Op zondag 7 september vind je hier alles wat de Kempen culinair te bieden heeft. Alle ambachtelijke producten zoals hoeve-ijs, streekbiertjes, vers fruit en likeuren bieden de producenten zelf aan op een rijkelijk gevulde markt. Ook de kids beleven de dag van hun leven. Speciaal voor hen worden er allerlei animaties en doe-activiteiten georganiseerd: knutselen met stro, grime, openlucht schilderen, maken van dierenmaskers en schrinkels, … Top-of-the-bill blijft echter de reuze stroberg met klimtouwen en glijbanen. Als aanloop naar dit groots plattelandsgebeuren kan je op zaterdag 6 september op de Hooibeekhoeve in Geel-Ten Aard terecht voor een hele resem landelijke workshops. Van bloemschikken en natuurfotografie, over kruidenwandelingen en outdoor cooking tot patineertechnieken met La Peinturette. Inkom met proevertjes: € 7 (kinderen jonger dan 12 gratis). Ontdek het rijkelijk aanbod op www.prominant.be.

! WIN 8

Melk & honing

zomer 2008

Win 10 DUO-tickets t.w.v. € 14 Stuur je gegevens voor eind juli naar wedstrijd@melkenhoning.be of per briefkaart naar VILT/Melk & honing, Koning Albert II-laan 35 bus 57 in 1030 Brussel. De winnaars worden persoonlijk verwittigd.

seizoensblad voor boeiend buitenleven

Sfeervolle stops Fietsen langs het kanaal Herentals – Bocholt

Bij Chris en Ria van de Wolkenhoeve koop je varkensvlees van eigen kweek.

In de 19e eeuw waren de Kempense kanalen een economische noodzaak. Vandaag hangt er een permanent vakantiesfeertje. Vooral tijdens de zomermaanden heerst er een gezellige drukte. Op de autovrije jaagpaden is het heerlijk fietsen. Diverse sluizen helpen het hoogteverschil tussen het Kempens Plateau en de Kempense laagvlakte te overbruggen. Een knap staaltje van industriële archeologie. Het fietsknooppuntennetwerk telt hier zo’n 2.000 kilometer prima fietspaden. Je kunt de fietskaarten kopen bij de plaatselijke toeristische infokantoren (€ 5). www.antwerpsekempen.be

afvaart van de Kleine Nete

Vier keer wip je de Kleine Nete over. Dit schilderachtig riviertje staat bekend als de zuiverste van Vlaanderen en herbergt een rijke fauna en flora. Tussen Retie en Grobbendonk is ze geschikt voor kano- en kajakvaart. Je treft er aanlegsteigers, picknickbanken, vuilnisbakken en informatiepanelen aan. Verwacht geen adrenalinetrip maar een ontspannende tocht door een idyllisch landschap. Een aanrader voor het hele gezin!

Schipperscafé Sas VI

Eenzaam bij de kleine sluis staat dit oude Kempense hoevetje waarin een charmant café huist. Huiselijk ingericht, een rustig terras onder de bomen met uitzicht op het kanaal en de sluis. Je kunt er typisch Kempense streekbieren van ’t vat drinken zoals een blonde Zeunt en heerlijke taarten proeven.

Kempense zwarte pensen oorspronkelijk het idee van Rit: “Ik heb vroeger in de horeca gewerkt. Ik wilde op de boerderij ook graag mensen ontmoeten. Zo kwamen we bij het ijs terecht. De melk hadden we toch al”. Elke dag maakt Rit in haar winkeltje vers ijs. Een dozijn soorten liggen er in de gekoelde toonbank. “De smaken zijn allemaal echt en vers. Ik snij zelf de aardbeien of smelt zelf chocolade. Ja, dat kost tijd. Maar mensen komen precies omdat ze weten dat ze hier een vers ambachtelijk product krijgen.” Ik bestel een ijsje en vraag naar de smaak die op dit moment het meest gevraagd wordt. Rit moet geen seconde nadenken: “Speculaasijs!”

Varkens in de wolken Terug in het Geelse gehucht Ten Aard maken we een laatste ommetje langs de Wolkenhoeve. Chris en Ria Peeters runnen er een varkensbedrijf met tweehonderd zeugen en 1.400 vleesvarkens. De hoeve staat eenzaam in het landbouwgebied De Zegge, het oude overstromingsgebied van de Kleine Nete. “We komen allebei uit een boerengezin en wilden absoluut met dieren werken. Zo kwamen we snel bij varkens

terecht”, legt Ria de keuze uit. Het insemineren van de zeugen, het werpen van de biggen en het spenen van de biggen… elke week is er een andere hoofdactiviteit op de boerderij. Bijzonder is ook het voer van de vleesvarkens. Dat wordt klaargemaakt in een brijvoerinstallatie. “De dieren worden gevoederd op grootmoederswijze met verse, natuurlijke producten zoals granen, maïs, aardappelen en melk. Deze producten worden in de installatie gemengd tot een papje of brij.” Omdat uitbreiden moeilijk was, groeide bij Chris en Ria het idee naar landbouwverbreding. “Chris volgde daarvoor een opleiding beenhouwer-spekslager. Sinds juni hebben we onze eigen hoeveslagerij en verkopen we ons eigen vlees in de hoevewinkel”, vertelt Ria. “Je ziet waar het product vandaan komt, je kunt een kijkje nemen achter de schermen en er wordt steeds met verse producten gewerkt. Zo is de cirkel helemaal rond.

Slagerij Vandecruys in de maakt al vier generaties lang haar typisch Kempense zwarte pensen. De pensen hebben een vrij vaste structuur maar niet droog. Ze zijn lichtgekruid met muskaatnoot, piment, peper en zout. Vaartstraat 44 * Geel * 014/85.28.34 www.streekproduct.be

Zomerse boerenmarkt

Tot en met 24 september is er elke woensdagnamiddag een zomerse boerenmarkt met hoeve- en streekproducten op de Markt van Kasterlee. Een ideale gelegenheid om je boodschappentas te vullen met lekkers van eigen bodem. www.kasterlee.be

Retie Kasterlee te Ne ine Kle Kan

Herentals

Geel Kalmthout

aal H

eren

tals-B

och

old

Mol Hoogstraten Turnhout Tu

Westerlo

Kasterlee Kasterle

Schilde Schild e

ANTWERPE ANTWERPEN Herental Lier

Geel

Mol

De Kempen Kempen Westerlo

MECHELEN

seizoensblad voor boeiend buitenleven

zomer 2008

Melk & honing

Van

hok tot bord

Geitenboerderij De Polle De ruim vierhonderd melkgeiten van Paul D’haene (Polle dus) en echtgenote Veerle leveren dagelijks zo’n 750 liter melk. Die verwerkt het koppel tot diverse soorten kaas. “Ons assortiment bestaat uit zowel rauwe-melkse kazen als gepasteuriseerde kazen”, vertelt Paul. “Bij de eerste blijven de enzymen intact wat de verteerbaarheid en het natuurlijk rijpingsproces ten goede komt. Deze rijping waarborgt een diepere smaak. De gepasteuriseerde kazen daarentegen kan je langer bewaren”. Verse geitenkaasjes met kruiden, gehuld in zwarte peper of rozijnen, krenten en noten, met een spekjasje of bladerdeegomhulsel,… U vraagt, Polle en Veerle draaien. Maar ook voor geitenyoghurt, smeerkaas, kaaskroketjes en feta kan je er terecht. w ww.polle.be Tekst: Marijke Pollentier en Michel Van Tricht. Beeld: Karl Bruninx.

Recept K oe- en geitenkaasjes

van kaasmeester Van Tricht

Suggestie van kaasmeester Van Tricht Neteling is het kaasje dat we samen met kaasmaker Polle hebben ontworpen. De geitenboer maakt verschillende rauwmelkse geitenkazen. Neteling is een geaste kaas wat betekent dat de korst bestrooid wordt met gezouten houtskoolas. Dit procédé zorgt voor een mooie schimmelstructuur op de korst en onttrekt vocht uit de kaas wat een sterkere smaak genereert. Epoisses is afkomsig uit de bourgogne. De korst wordt gewassen met “marc de bourgogne”, een sterke drank op basis van druiven. Deze koekaas rijpt een zestal weken en krijgt dan zijn uitgesproken volle smaak. Epoisses is een lepelkaas. Zeer smeuïg dus en verpakt in een mooi houten doosje. Bio bleu is een biologische blauwschimmelkaas gemaakt van rauwe koemelk. Ze is afkomstig van het Hinkelspel. Deze coöperatieve kaasmakerij uit Gent haalt zijn melk op bij biologische boeren uit de Westhoek. De kaas wordt op dezelfde manier gemaakt als roquefort: aan de melk wordt de bacterie penecilium roquefort toegevoegd om de blauwe schimmel te verkrijgen. Na een achttal weken is hij pittig van smaak maar wel zachter dan roquefort. Perfect voor een beginnende bleu-eter. Chaource is een zogenaamde AOC-kaas van rauwe melk, afkomstig uit de bourgogne. Een zeer zacht kaasje dat na een viertal weken smelt in de mond. Brocciu corse is een Corsicaanse schapenkaas die gemaakt wordt van de wei van de melk. Hoewel vaak vers gegeten, kan hij ook gerijpt genuttigd worden. Dan krijgt hij een grijsblauwe schil. Ook zacht van smaak Garneertips Presenteer de kazen op een rieten mand of een kaasschotel. Garneren kan creatief met een notenmengeling, druiven, opgevulde soesjes, dadels en canapés. Maar ook een gemengd slaatje met aangepaste dressing kan. Voeg er kleine pistolets en sneedjes vijgen-, noten- of ciambelonebrood bij. Wijntip Kaas & wijn zijn een smaakvol duo. Bij dit kaasbordje schenkt u bij voorkeur een mooie sauvignon. Een pinot noir of chardonnay doet het ook heel goed bij deze kaasselectie.

10 Melk & honing zomer 2008

Kaasmeester Van Tricht et hoeft geen betoog dat kaasmeester Michel Van Tricht H kind aan huis is bij De Polle. Het indrukwekkende assortiment ambachtelijke kazen wordt bereid uit rauwe melk en worden door de kaasmeester zelf op de boerderij geselecteerd. De kaasaffineur begeleidt zijn kazen van de rijpkelder tot op de kaastafel van de meest gerenommeerde restaurants en hotels in België en Nederland. Ook het Belgisch koningshuis doet af en toe beroep op hen. Michel Van Tricht nam in 1978 de winkel van zijn vader over en bouwde ze uit tot een internationaal vermaarde speciaalzaak. Inmiddels stapte ook zoon Frédéric mee in de zaak en openden ze een Cheese & Wine bar. “Op vraag van onze klanten, die voortaan eerst de kazen kunnen proeven vooraleer aan te kopen”, aldus Frédéric. www.kaasmeestervantricht.be

seizoensblad voor boeiend buitenleven

Tekst: Marijke Pollentier. Beeld: Eenhoorn, AVBS

Gedekte tafels en lege stoelen, gulzigheid en versterving, smaken en rituelen… Kunst op het hof is een boeiende ontdekkingstocht doorheen de wondere wereld van kunst en platteland. In het weekend van vrijdag 11 tot zondag 13 juli stellen 25 kunstenaars uit België, Nederland, Italië, Frankrijk en Bulgarije tentoon op historische hoeves, in stallen en schuren, voor- en achtertuinen. Thema dit jaar is eten en drinken en dat mag je letterlijk nemen. De 32-km lange kunstroute meandert zich langs schilderachtige dorpen en gehuchten in de stille Antwerpse Kempen, met gelegenheid tot een hapje en drankje www.kvlv.be

De stier

met de mooie benen “Hoe is het buiten”, wil Klaartje weten. Ze is pas een paar maanden oud. Het enige dat ze van de wereld gezien heeft, is de binnenkant van de stal. “Voor de zoveelste keer, dat is te ingewikkeld om uit te leggen”, zegt moeder Anna. Het is lente en Klaartje mag voor het eerst naar buiten. Daar maakt ze kennis met de stier met de mooie benen. De grote koeien vinden hem ronduit aantrekkelijk. Klaartje daarentegen vindt hem maar helemaal niets. Haar oprechtheid heeft echter vergaande gevolgen… www.eenhoorn.be

WIN!

5 kinderboeken t.w.v. € 13,95

Fruit Passion In tegenstelling tot veel andere fabrikanten perst Verhofstede ze vers. Elke week moet een hele lading appels en peren, flink wat zachtfruit zoals aardbeien, bessen, krieken en pruimen en een handvol citrusvruchten eraan geloven. Het resultaat? 100% vers geperst fruitsappen, zonder enige additieven. Zalige verfrissing voor zomerse dagen. Of als aperitiefje, met een vierde Malibu, een vierde Passoa en de helft appel-zwarte bes. IJs en limoenschijfje erbij. Cheers! www.fruitsappen-verhofstede.com

Sfeervol seizoen

Hortensia

Hydrangea’s (of Hortensia's) kennen de jongste tien jaar een steile opmars. Hun succes hoeft niet te verwonderen want met hun spectaculaire bloemen, fris blad en volumineuze groeiwijze zijn hortensia’s echte blikvangers. Van sneeuwwit tot ijsblauw, van oudroze tot donkerpaars, van citroengeel tot felrood… zorgen ze voor kleur en volume op het eind van de zomer, wanneer de meeste bloemen over hun hoogtepunt heen zijn.

Mad ame Emile Mouillère et Sœur Th érèse

De Hydrangea macrophylla is de meest verspreide hortensia. Hieronder vallen ook de klassieke hortensia's met de typische bolvormige bloemen. Wit is nooit zomaar wit. De dames hebben subtiele nuanceverschillen, want Madame Emile Mouillère bloeit wit en verkleurt naar roze, terwijl Soeur Thérèse eveneens wit begint maar evolueert naar lichtgroen. Enkel witte hortensia's zijn trouwens kleurvast. Afhankelijk van de bodem kan de kleur naar blauw of roze-rood gaan. Wens je de kleur stabiel te houden, geef dan blauwbloeiende hortensia’s in mei en september kalium-aluin en roze-rode hortensia’s kalk.

Limel ight en Pinky Winky

De pluimhortensia of Hydrangea paniculata is één van de gemakkelijkste hortensia's. Ze is perfect winterhard en stoort zich veel minder aan droogte dan haar soortgenoten. Typerend voor de plant zijn de peervormige bloemhoofden, soms ook 'schapenkoppen' genoemd. Limelight produceeert van juli tot oktober bloemen in een zeer subtiele limoen- tot crèmewitte kleur en Pinky Winky verkleurt al roze in de loop van de bloeiperiode. De witte klimhortensia Hydrangea anomala ssp. petiolaris is het buitenbeentje van de familie: de perfecte klimmer voor een schaduwplek, en ideaal om pakweg een hoge noordermuur te bedekken. Bovendien is het een gemakkelijke plant, die weinig eisen aan de grond stelt en nauwelijks onderhoud vergt. Vanaf juni bloeit de klimhortensia met grote, crèmewitte, ijle bloemschermen, die licht geurend zijn.

Ysheiligen

Groeit de plant te weelderig, dan kan je best de wortels snoeien (en niet de takken) ergens in het voorjaar, bij voorkeur na de IJsheiligen, half mei. De meeste hortensia’s zijn winterhard, wat betekent dat de takken en gesloten knoppen niet doodvriezen. Aan het eind van het bloeiseizoen, in september of oktober, kan je de bloemstengels afsnijden om ze te laten drogen. Doe de blaadjes eraf en zet ze in een vaas met weinig water. Van zodra het water opgezogen en verdampt is, kan je de droge bloemen uit de vaas halen.

www.bloemenplanten.be

Op de siertoer

Doet Madame Emile Mouillère je hart sneller slaan? Je wil haar wel eens ontmoeten? Dat kan! Op zondag 14 september stellen tientallen siertelers gratis hun geurende en kleurende serres open en sommigen verkopen ook bloemen waarvan de opbrengst naar het Kinderkankerfonds gaat.

www.opdesiertoer.be

seizoensblad voor boeiend buitenleven

zomer 2008

Melk & honing

Cherchez la femme

Nicole van de Bilt-Govaert

De zoete kersen van Engelendael De traditie wil dat met Sint-Jansdag op 24 juni zoete kersen werden verkocht tijdens de plaatselijke volkskermis in het charmante Oost-Vlaamse dorpje Sint-Jan-in-Eremo. Een gebruik dat Nicole van de Bilt (38) en manlief Marc Govaert (39) graag nieuw leven inblazen. Naast de klassieke akkerbouwgewassen, telen ze sinds een paar jaar een hectare blozende kersen. Welkom op het zeventiende eeuwse Engelendael! Tekst: Marijke Pollentier. Beeld: Peter Schoemans.

12 Melk & honing zomer 2008

05.00 > Ochtendkrieken. Het is vroeg dag op Engelendael. Heel juli wacht een volle boomgaard hoogzwanger van koraalrode kersen op de pluk. Met een kersengelei-boterham en een kop dampende koffie achter de kiezen, begint Nicole haar dag. “Het eerste wat ik doe als ik in de boomgaard kom, is een kers in de mond stoppen”, glimlacht Nicole. “We plukken vroeg in de morgen omdat het dan net iets minder warm is, wat de kwaliteit van de vrucht ten goede komt”. Kersen blijken een delicate fruitsoort, die je met veel zorg moet omringen. Hiervoor schakelen de Govaerts een vijftal jobstudenten in, overwegend meisjes. “Onze slavinnen”, grapt Marc. Die ze overigens best verwennen, want om half acht nemen ze een royale pauze met koffie en koekjes. 09.00 > Mand vol lekkers. Het plukken zelf gaat nog door tot de middag. Gestaag schuiven ze op, iemand bovenaan de boom en iemand beneden. Netjes volgens grootte en kleur. Grote rieten manden worden zorgvuldig gevuld met knapperige zoete kersen. Nostalgisch, die rieten manden, maar dat is niet de reden. “Kersen zijn heel gevoelig voor deuken en vlekjes en riet garandeert een optimale verluchting”, vertelt Nicole. “We beperken het volume ook telkens tot een zeven kilo per mand en dan legen we ze”. Ze hebben zo’n hectare laagstamkerselaars met een tiental rassen in functie van het rijpingsproces. Zo kunnen de Govaerts van eind juni tot begin augustus doorlopend kersen thuis verkopen. In 2002 werden de eerste bomen aangeplant en vier jaar later konden ze beginnen oogsten. In die warme zomer waren de weergoden hen bijzonder gunstig gezind, maar Nicole en Marc herinnerden zich nog heel goed hun allereerste oogst van 2005 toen een fikse regenvlaag de vijftig kilo kersen in een oogwenk vernietigde. Ze wilden het lot niet langer tarten en vroegen een vergunning aan voor een overkapping. “Kersen zijn bijzonder gevoelig voor regen,

seizoensblad voor boeiend buitenleven

Van kers tot cherry pie De kers (Prunus avium) is na de aardbei wellicht het meest geliefde zachtfruit. Ze werd reeds ruim 4.000 jaar geleden in China verbouwd en was ook al bekend bij de oude Grieken. De kers is een steenvrucht, verwant aan de pruim. Je hebt zoete en zure kersen (Prunus cerasus), ook wel krieken genoemd. Die worden vooral verwerkt in jam, in gebak (zoals de Amerikaans geïnspireerde cherry pie), in sausjes of als fruit bij wit vlees en gevogelte en als drank (Kriekbiertje, likeur…). Zoete kersen vind je in allerlei schakeringen: van geel met rode blos, over vermiljoen roze, naar gemarmerd hoogrood tot purper. Met ronkende namen als Bigarreau Napoleon en Schneider maar ook herkenbaarder zoals in Brugse Kortsteel en Dikke Waalse. De kersenteelt is bijzonder intensief. Vooral het plukken is hard labeur en kan slechts gedurende een heel korte periode. Terwijl ze vroeger aan hoogstambomen hingen, vind je ze tegenwoordig in de professionele teelt steevast aan laagstamkerselaars. Gezien ze heel (weers)gevoelig zijn, opteren steeds meer telers om hun boomgaard te overkappen, zodat hevige regen en hagel geen invloed meer hebben. Kersen zijn verkrijgbaar van juni tot september met juli als absolute topmaand. Koop alleen glanzende, stevige vruchten, die niet gekneusd zijn want anders kan je ze nauwelijks nog bewaren. Dat doe je best in de koelkast en bij voorkeur verspreid op een bord of schotel zodat ze niet gaan rotten.

dauw en hagel. De overkapping van onze boomgaard vangt deze problemen quasi volledig op”, vertelt een vooruitziende Marc. 10.00 > S-bocht. Intussen is Nicole al volop aan het sorteren en verpakken. Om tien uur komen de eerste klanten over de vloer en dagvers is hier het motto. Sorteren gebeurt op een aangepaste leesband in een S-vorm. “Dat hebben we pas naderhand ontdekt”, zegt Nicole. “Zo rolt een kers ook eens ondersteboven en kunnen we haar letterlijk van alle kanten zien”. Met een arendsblik op de witte band gericht, sorteren vaardige handen de vele knapperige kersen. “Knapperig blijven ze doordat we ze onmiddellijk naar 2°C afkoelen waardoor ze een soort koudeschok toegediend krijgen. Zo bewaren ze hun structuur en versheid optimaal”. Maar veel bewaren is er in de zomermaanden niet bij. De doorzichtige kilobakjes vliegen de deur uit. Naast die letterlijke en figuurlijke transparantie vormt kwaliteit hier onderdeel van de bedrijfsfilosofie. “We stellen bij het begin van het seizoen een vaste prijs in en houden ons daar ook aan. De verpakking laat vooral ook zien dat we alleen de beste kersen verkopen. De kleinere verwerken we sinds kort in een eigen kersencoulis en gelei”, aldus Nicole. 12.00 > Broodje kaas. Hoewel de winkel over de middag gesloten is, blijft de telefoon vaak roodgloeiend staan. “Ik heb me voorgenomen om onze lunch ’s morgens klaar te zetten”, lacht Nicole, “want anders lopen we het risico nauwelijks onze boterham met kaas aangeroerd te hebben.”. Dit is ook het moment waarom Nicole en Marc even overleggen: welke bestellingen staan nog genoteerd, is er voldoende voorverpakt,… Veel werk, maar de voldoening blijkt navenant. “Die ene maand

seizoensblad voor boeiend buitenleven

kersenpluk levert mij meer energie aan dan een vol jaar industriële aardappelen telen”, zegt Marc. Ook voor Nicole is de thuisverkoop een absolute meevaller. Bij mooi weer sleept ze haar tafel naar buiten, wat haar de gelegenheid biedt om een genuanceerd verhaal te vertellen”. Dat de Govaerts hoofdzakelijk geïntegreerd telen bijvoorbeeld, waardoor ze vooral natuurlijke vijanden inzetten tegen ziekten en plagen. Of dat ze flink wat investeerden in rationeel watergebruik door hun boomgaard met druppelbevloeiing te voorzien: het regenwater wordt van alle dakgoten opgevangen en via een vernieuwd rioleringsnetwerk in een ondergrondse kelder opgeslagen. Water en kersen zijn sowieso een delicate evenwichtsoefening. Zo moet de vrucht regelmatig bevloeid worden zodat ze niet plots te veel water opslorpen waardoor de celwand van de rijpe kers gaat barsten.

20.00 > Boerenkost en Boerekreek. Na een hectische dag zijn de Govaerts wel toe aan een goed gevuld bord. Stephanie en Laurent doen zich net als mama en papa flink tegoed aan aardappeltjes van eigen kweek, een stevige steak en wat sla met tomaat. Erna nog wat bijpraten en dan is het bedtijd voor de kids. Augustus is dan weer de vakantiemaand bij uitstek voor hen. Geen kersen meer en dus heeft mama zeeën van tijd om leuke dingen te doen: een dagje aan zee, wat fietsen langs de vele polderdijken die de omgeving rijk is of wandelen tot aan de Boerekreek. Waar oorspronkelijk putten ontgonnen werden voor turf, zijn die vervolgens volgelopen met zeewater tot een zoet-zoute mengeling, ook wel brakwater genoemd. Inmiddels is de omgeving tot een heus Provinciaal Domein uitgegroeid dat flink wat toeristen lokt. De familie Govaert, vijfde generatie op rij achter het landbouw-

Hoeve Engelendael

thuisverkoop van zoete kersen in juli op woensdagnamiddag en op zaterdag & zondag www.engelendael.be

Kersenhappening Alden-Biesen

Op zondag 13 juli in de Landcommanderij van Alden-Biesen: degustaties, aankoopstalletjes, boomgaardverkenning en landschapswandeling www.alden-biesen.be

18.00 > Net-netter-netst. Na het sluiten van de winkel is het kuisen geblazen. “Hygiëne is cruciaal”, vertelt Nicole. De bakken moeten gereinigd worden voor de volgende plukdag maar ook de sorteerband wordt opgepoetst zodat er geen vieze film op blijft hangen, waardoor je anders al snel kersenrot zou krijgen. “We hebben een open bedrijfscultuur”, aldus onze gastvrouw. “Iedereen ziet het sorteren en vullen van de bakjes, wat het vertrouwen bij de klant alleen maar ten goede komt”.

roer, reikt hen graag een hand. “Recreatief medegebruik heet zoiets, wat betekent dat wij een deel van onze velden en wegen openstellen voor wandelaars”, legt Marc uit. Maar hij gaat nog een stapje verder en heeft een oude schuur vakkundig gerestaureerd tot een stijlvolle ruimte voor een honderdtal personen. Mét fantastisch zicht op de uitgestrekte landerijen erbovenop. Maar de klokt tikt inmiddels een behoorlijke elf. Bedtijd ook voor Nicole en Marc want morgen is het terug vroeg dag.

zomer 2008 Melk & honing 13

Zin & onzin

Boer of berm versierder? Tekst: Marijke Pollentier. Beeld: Phovoir

Over de al dan niet vermeende paringsdans tussen landbouw en natuur is al veel inkt gevloeid. Niet in het minst in de gespecialiseerde landbouwpers. Intussen doen steeds meer boeren – letterlijk en figuurlijk – te velde aan natuurbeheer. De opmars van bloemrijke akkerranden, houtkanten, poelen en hoogstamboomgaarden lijkt niet meer te stuiten. Een bezigheid in de marge? Houtkanten waren tot een eeuw geleden onmisbaar voor de Vlaamse landbouw als windscherm, beschutting voor het vee, afsluiting van percelen en houtleverancier. Arme zandgronden werden destijds vaak

omzoomd door eiken en op natte gronden zag je wilgen en populieren. Hoogstamboomgaarden met koeien waren eerder regel dan uitzondering in regio’s zoals het Pajottenland en Haspengouw. In de

Camille Wouters (58) van de kasteelhoeve in het Limburgse Neerrepen vertelt:

Ik ben boer in hart en nieren, maar het enige tv-programma dat ik nooit mis is ‘Half uur natuur’ op zondagmiddag. De fauna en flora op mijn boerderij ken ik inderdaad als mijn broekzak. Gewoon, uit gezonde interesse. Om de natuurwaarden te stimuleren, beheer ik een drietal poelen met zuiver bronwater waar mijn beesten onbezorgd kunnen drinken. In de buurt van het kasteel heb ik ook nog een hoogstamboomgaard van drie hectare aangeplant. Daarnaast heb ik nog een halve hectare bloemrijke akkerrand, 140 meter houtkant en zo’n 700 meter haag. Die zorgt voor rust in een groep runderen. Voor het grote geld moet ik het niet doen, want de vergoeding is meestal ontoereikend om zelfs maar de kosten te dekken. Je doet het uit liefde voor de stiel en de omgeving.

14 Melk & honing zomer 2008

naoorlogse periode deden de steeds grotere arealen en de introductie van landbouwmachines het aantal perceelsgrenzen afnemen. Boeren ruilden gronden, percelen werden gegroepeerd waardoor houtkanten behouden voortaan gelijk stond met verspilling van schaarse grond. Tientallen jaren later lijkt het tij te keren. Beheersovereenkomsten tussen boer en Vlaamse overheid deden hun intrede. In ruil voor een jaarlijkse vergoeding, engageren boeren zich om heel concreet inspanningen te leveren voor milieu en landschap. Dat kan gaan van maaien met respect voor weidevogels, minder bemesten, aanplanten van kleine landschapselementen zoals hagen en poelen tot en met erosiebestrijding door bijvoorbeeld gras als bufferstrook te voorzien. Vrijwilligheid is de basis maar vrijblijvend is het allerminst. De over-

heid controleert niet alleen administratief maar stapt ook ter plaatse af om te verifiëren of de afspraken nageleefd worden. Momenteel hebben zo'n 3400 boeren een beheersovereenkomst afgesloten. Een mooi staaltje van win-win, zo lijkt het wel. De landbouwers worden vergoed voor hun extra inspanningen en krijgen leuke reacties van recreanten op zoveel bloemen- en kleurenpracht. Akkervogels genieten op hun beurt van een welgekomen biotoop, wat de natuurvrienden dan weer weten te waarderen. Iedereen blij! Maar het was geen liefde op het eerste gezicht. Boeren vonden het aanvankelijk al ingrijpend genoeg om enkel hun boerderij een groen jasje aan te meten. Bovendien was er de vrees dat wie een hand geeft, wel eens een hele arm aan de natuur kwijt zou kunnen geraken. Continuïteit en rechtszekerheid, daar was het de landbouwers om te doen. Maar ook natuurverenigingen bleken vragende partij in deze. “Een grote handicap blijft natuurlijk dat dergelijke beheersovereenkomsten tussen boer en overheid na vijf jaar aflopen”, zegt professor Eckhart Kuijken, voormalig hoofd van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek en al meer dan twintig jaar een autoriteit in de natuursector. “Bovendien kan de optelsom van beheersovereenkomsten nooit gebiedsdekkend worden omdat ze vrijwillig zijn”. Een paringsdans zoals ze behoort te zijn dus, van aantrekken en afstoten. It still takes two to tango…

seizoensblad voor boeiend buitenleven

DOE DE

TEST! Bereken je score Tel hoeveel keer je a, b of c geantwoord heb en check je plattelandsprofiel hieronder!

Overwegend a Farmer girl pur sang

Welk plattelandstype ben jij? Kan een weekendje op het platteland jou wel verleiden? Doe je wel es een boerenmarkt aan op zoek naar lekkere authentieke producten? Of ben je eerder iemand die al wandelend of fietsend de uitgestrekte landerijen verkent? Doe de test en ontdek jouw plattelandstype mét verrassende uit-tips!! VRaaG 1 Hoe vaak kom je op het platteland? A. heel vaak, ik woon er B. zelden, doe mij maar een bruisende stad C. af en toe voor een weekendje uit of een leuke picknick

• • •

VRaaG 2 Hoe vertrouwd ben je met het boerenleven? A. goed, ik kom wel eens op een boerderij en het platteland B. nauwelijks, landbouw interesseert me niet C. behoorlijk, ik hoor en lees er wel es over

•• •

VRaaG 3 Waaraan stoor je je het meest? A. aan uitstoot van fabrieken en uitlaatgassen B. aan geur van mest en varkens C. aan gebrek aan parkeerplaats in de stad VRaaG 4 Hoe ontspan je je het best? A. werken in de tuin B. heerlijk gaan shoppen C. een terrasje doen VRaaG 5 Stel je ideale dorp samen A. kruidenier – gemeenschapshuis – velden B. bakker – post – cinema C. krantenwinkel – bib – café

seizoensblad voor boeiend buitenleven

•• • •• • •• •

VRaaG 6 Hoe breng jij je vakabtie graag door? A. ik vertoef graag in een landelijke omgeving B. citytrips zijn meer mijn ding C. aan de Belgische kust VRaaG 7 Hoe kijk jij tegen de landbouw aan? A. modern en noodzakelijk, zelfs in deze moderne samenleving. B. oubollig en overbodig C. romantisch met voorkeur voor kleine, ambachtelijke bedrijfjes VRaaG 8 Ken je boeren, veehouders of bloemisten? A. ja, een aantal persoonlijk B. nee, helemaal niet C. ik ken er wel een paar, maar eerder vaag VRaaG 9 Wat is een zorgboerderij? A. een boerderij waarbij de boer een zorgbehoevende medemens opvangt B. een boerderij op het randje van failliet C. een boerderij met zorg voor de natuur VRaaG 10 Wat doe je in je vrije tijd? A. mijn dieren verzorgen B. naar de fim of het theater gaan C. wandelen in de natuur

•• • •• • •• • •• • •• •

Of je woont op de buiten, of je vertoeft er toch wel héél graag. Wil je de volle smaak van verse plattekaas, vollegrondsaardbeien of een nieuw patatje ervaren? Check dan zeker www.hoeveproducten.be. Of flaneer je graag eens op een authentieke boerenmarkt? Op www.platteland-stad.be/ boerenmarkten vind je er ongetwijfeld eentje in je buurt. Ook logeren op oude kasteelhoeves of op een schapenboerderij kan met een muisklik op www.toerismevlaanderen.be.

Overwegend B Citychick op stiletto’s Een wijds vergezicht is mooi, maar een etalage nog beter. De stilte van het platteland maakt je eerder nerveus dan dat het je tot rust brengt… Denk je… Want landbouw wierp al lang haar Bokrijkimago af. Kaviaar proeven tussen de koeien, een spelletje boerengolf als teambuildingsactiviteit of je eens neervlijen op een luxueus bed met streekontbijtje erbovenop, ook dat is hedendaagse landbouw. Laat je eens verrassen met originele uitjes op www.plezantplatteland.be. En op www.hoevetoerisme.be grasduin je in het overweldigend aanbod aantrekkelijke plattelandslogies.

Overwegend C Meid met gezond boerenverstand Je fietst al eens langs ongerepte, landelijke wegen, net zoals je durft te stoppen bij de boer om die authentieke, ambachtelijk gemaakte kaas te proeven. Maar landbouw is meer dan dat! Voor de kids zijn er heel wat doe-vakanties en in september kan je pas echt je hartje ophalen met de Maand van het Platteland. Van zelfoogstboerderij tot een sessie koeknuffelen: een voorsmaakje vind je alvast op www.maandvanhetplatteland.be. Van rozentuinen bezoeken tot kunst op het hof… De Vlaamse landbouw heeft vele leuke gezichten. Op www.landelijkegilden.be krijg je een mooi overzicht.

zomer 2008

Melk & honing

De kamer Tijm, waarvan de naam verwijst naar de liefhebberij van vrouw des huizes, diende als inspiratiebron en uitvalsbasis voor ‘Katarakt’-scenarist Geert Vermeulen.

Het ruime Hoevelandhuis aan de Paulusdijk biedt een stijlvol onderdak voor tien personen.

elk

enhonin

Er staat een strakke zeebries als gastvrouwen Suzanne en Lieve me hartelijk begroeten. Hun enthousiasme voelt als een warm dekentje op een kille zomeravond. Terwijl ze mij op sleeptouw nemen naar het Landhuis en de voormalige Boterfabriek, krijg ik het hele verhaal te horen. Over de moeder van Suzanne, die als een van de weinige boerinnen al ijs voor eigen gebruik maakte. “Een parfait, een soort dessertijs, op basis van opgeklopte room, eieren en suiker”, legt Suzanne uit. “Dat recept met eerlijke ingrediënten vormt nog steeds de basis van ons hoeve-ijs”, vult schoondochter Lieve aan. Toch niet zo evident, pols ik voorzichtig naar de samenwerking tussen schoonmoeder-schoondochter. De dames moeten er eens hartelijk om lachen. “We zijn zelfs samen op cursus geweest naar de Groene Poort en twee jaar later afgestudeerd als gediplomeerd ijsbereider”, vervolgt Lieve. “Of hoe het wel klikt tussen ons”. Suzanne herinnert zich die pioniersjaren nog levendig. Buiten ijs scheppen zolang er volk kwam, en wat over was, lepelden ze gewoon zelf op. Die fase zijn ze inmiddels ontgroeid. Toch hebben ze nog flink wat klanten van het eerste uur. Maar ook een Koen De Bouw, Stanny Crets of Jan Decleir geniet graag van een ambachtelijk hoeve-ijsje. “We zitten hier vlakbij de Riante Polderroute en de Zwinroute, wat uiteraard nogal wat fietsers lokt”, zegt Lieve. Net zoals de shoppende medemens, die van Knokke graag afgezakt komt om de frigobox te vullen vooraleer ze hun weg vervolgen naar het binnenland. Soms blijven ze al eens plakken in een van de schitterend gerenoveerde vakantieverblijven. De overdadige luxe en drukte van de stad wat moe, krijgen ze hier eenvoud en rust. Letterlijk op het ritme van de seizoenen. Ze komen er graag. Voor een wandel- of fietstochtje langs uitgestrekte poldervlaktes met stops in pittoreske dorpjes als Damme en Oostkerke. Of met een goed boek op het terras of voor een dagje aan zee. Ook het gesofisticeerd kinderspeelgoed wordt snel ingeruild voor het aaien van de kalfjes of het sjeezen op de kindertractor. Eenvoud is ook mooi!

De oude schapenstal werd omgevormd tot ijshuisje. Reeds in 1664 was er al sprake van De Stelle van de Paulusdijk (wat aanvankelijk een vluchtheuvel voor de kudde schapen was). Later werd dat De scaperie of schapestal.

De bewoners

“We houden de weersvoorspellingen in de gaten en stemmen daar onze dagelijkse portie ijs op af. Mét vers gemixte aardbeien en vanillestokjes. Dagverse kwaliteit is ons motto”.

Stijl zit vaak in kleine details. Ook het servies verwijst naar het rijke verleden van de hoeve..

Melk & honing zomer 2008

Familie: Eugène en Suzanne Lannoije-Brusselle met zoon Geert (39) en schoondochter Lieve (38) en hun kinderen Alexander (12), Josephine (10) en Virginie (8) Boerderij: Hazegras naar het gelijknamig gehucht in de West-Vlaamse Polders Type: gerestaureerde polderhoeve met geklasseerde bijgebouwen temidden het nostalgische hinterland van Knokke Woonstijl: verﬁjnde eenvoud met maritieme toets – blauwgrijze tinten – bijzondere aandacht voor authentieke materialen Onthaal: stijlvol en discreet – ruime en mooi uitgeruste vakantieverblijven met zonnig terras -speelweide en boerderijdieren voor de kids Activiteiten: vleesvee – melkvee – akkerbouw – hoevelogies Extra’s: thuisverkoop van dagvers hoeve-ijs Streek: West-Vlaamse polders, op een boogscheut van het Knokke Adres: Hazegrasstraat 122, 8300 Knokke-Heist – tel: 050/602208 Contact: www.hazegras.be

seizoensblad voor boeiend buitenleven

Tekst: Marijke Pollentier. Beeld: Peter Schoemans en fam. Lannoije.

De Hazegrashoeve is een gemengd akkerbouw- en veeteeltbedrijf met naast de klassieke teelten zoals maïs, tarwe, suikerbieten en de typische polderaardappelen ook ajuin en vlas, wat voor de textielindustrie naar China verscheept wordt.

eeke op nd platt het eland

Logeren in een rustgevend charmeverblijf

WIN xe w

een lu

Hoeve Hazegras

www

Binnen kijken