seizoensblad voor boeiend buitenleven
Melk & honing
herfst 2009
8
n ee mm gra ij tis m ee !
Cherchez la femme
Buxussen van Marjan Denie Van veld tot bord
Polderaardappel van chef Anect Het plattelandsgevoel van
De Madammen Binnenkijken
Buytenshuys
Weekendje Weg
Antwerpse polders Surf & win 50 weekends op het platteland www.Melkenhoning.be
Melk & honing Slavlaagje
B
Uitgever Vlaams infocentrum land- en tuinbouw (VILT) vzw
ehoorlijk geënerveerd tuurde ik naar de grijze wolken, terwijl ik mijn auto vollaadde met planten, haagscharen en handschoenen. En bakken goede intenties om van de woestenij rond mijn huis eindelijk een groene oase te maken. “We gaan hier nog een 'salavlaagje' op ons dak krijgen”, knipoogde een ouder heertje. Ik glimlachte. Om de grappige West-Vlaamse woordspeling, waarmee hij doelde op een fris buitje dat alle zorgen wegspoelt. Een vlaagje dat de salade in de grond deugd doet.
Melk & honing wordt uitgegeven ter promotie van de troeven van de Vlaamse land- en tuinbouw
06
05
Verschijning 4 x per jaar: lente, zomer, herfst en winter Verspreiding Melk & honing wordt gratis verdeeld via de Vlaamse land- en tuinbouwers
Letterlijk, bij de familie Defevere die kropsla teelt en zonder schroom vertelt over de moeilijke tijden die telers nu doormaken. Een pakkend verhaal waarbij zoon Geert desondanks de rijke geschiedenis van zijn ouderlijke boerderij in stand wil houden. Of Marjan, die me vraagt om "niet te vergeten schrijven dat het met haar vijf kinderen en zelfstandige boomkwekerij vaak een gekkenhuis is".
Oplage 45.000 ex. Hoofdredactie Marijke Pollentier Redactie-adres VILT vzw, Koning Albert II-laan 35 bus 57, 1030 Brussel, 02/552 81 92, redactie@melkenhoning.be www.melkenhoning.be Redactieraad Bart Boeraeve, Ilse Ceulemans, Cathérine Decraene, Hilde De Sutter, Stephanie Kinot, Griet Lemaire, Maarten Nulis, Leen Schrevens, Soraya Stuer, Gerrit Tulkens, Gert Van Thillo, Erwin Wauters
10
Medewerkers Frank Croes, Mine Dalemans, Daphné Goossens, Marjan Mannaert, Michiel Mertens, Koen Vandepopuliere
surf & win www.melkenhoning.be
50 cadeaubonnen Landelijk logeren
Realisatie www.propaganda.be Verantwoordelijk uitgever VILT vzw, Dirk Lips, Koning Albert II-laan 35 bus 57, 1030 Brussel
i.s.m. www.plattelandstoerisme.be
© Alle rechten voorbehouden. Niets van deze uitgave mag worden vermenigvuldigd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
2 melk & honing
16
koe-leur locale
04
sfeervol seizoen
11
het plattelandsgevoel van...
05
Cherchez la femme
12
doe mee & win
14
binnenkijken innenkijken
16
De troeven van het buitenleven De Madammen van radio 2
ontdek & beleef
06
De Antwerpse polders theater van land en water
Van veld tot bord
Polderaardappel met garnaaltjes en dille van chef Anect Bussens
herfst 2009
14
12
Het zijn opmerkelijk openhartige verhalen, die ook mij doen bekennen. Ik heb geen groene vingers. De heesters en struiken in de auto zijn vakkundig geplant door een tuinaanlegger. Maar ik heb geholpen. In de regen. Laat een 'salavlaagje' ook jou vooral niet tegenhouden al het moois in eigen streek te verkennen…
10
seizoensblad voor boeiend buitenleven
Genieten van het najaar Marjan Denie “Ik kocht een partij buxus en het liep wat uit de hand...” heerlijke eerlijke weekends op het platteland Buytenshuys Logeren tussen bier en botersla
seizoensblad voor boeiend buitenleven
Veel leesplezier!
Marijke Pollentier hoofdredacteur
herfst 2009
melk & honing
3
Melk & honing Slavlaagje
B
Uitgever Vlaams infocentrum land- en tuinbouw (VILT) vzw
ehoorlijk geënerveerd tuurde ik naar de grijze wolken, terwijl ik mijn auto vollaadde met planten, haagscharen en handschoenen. En bakken goede intenties om van de woestenij rond mijn huis eindelijk een groene oase te maken. “We gaan hier nog een 'salavlaagje' op ons dak krijgen”, knipoogde een ouder heertje. Ik glimlachte. Om de grappige West-Vlaamse woordspeling, waarmee hij doelde op een fris buitje dat alle zorgen wegspoelt. Een vlaagje dat de salade in de grond deugd doet.
Melk & honing wordt uitgegeven ter promotie van de troeven van de Vlaamse land- en tuinbouw
06
05
Verschijning 4 x per jaar: lente, zomer, herfst en winter Verspreiding Melk & honing wordt gratis verdeeld via de Vlaamse land- en tuinbouwers
Letterlijk, bij de familie Defevere die kropsla teelt en zonder schroom vertelt over de moeilijke tijden die telers nu doormaken. Een pakkend verhaal waarbij zoon Geert desondanks de rijke geschiedenis van zijn ouderlijke boerderij in stand wil houden. Of Marjan, die me vraagt om "niet te vergeten schrijven dat het met haar vijf kinderen en zelfstandige boomkwekerij vaak een gekkenhuis is".
Oplage 45.000 ex. Hoofdredactie Marijke Pollentier Redactie-adres VILT vzw, Koning Albert II-laan 35 bus 57, 1030 Brussel, 02/552 81 92, redactie@melkenhoning.be www.melkenhoning.be Redactieraad Bart Boeraeve, Ilse Ceulemans, Cathérine Decraene, Hilde De Sutter, Stephanie Kinot, Griet Lemaire, Maarten Nulis, Leen Schrevens, Soraya Stuer, Gerrit Tulkens, Gert Van Thillo, Erwin Wauters
10
Medewerkers Frank Croes, Mine Dalemans, Daphné Goossens, Marjan Mannaert, Michiel Mertens, Koen Vandepopuliere
surf & win www.melkenhoning.be
50 cadeaubonnen Landelijk logeren
Realisatie www.propaganda.be Verantwoordelijk uitgever VILT vzw, Dirk Lips, Koning Albert II-laan 35 bus 57, 1030 Brussel
i.s.m. www.plattelandstoerisme.be
© Alle rechten voorbehouden. Niets van deze uitgave mag worden vermenigvuldigd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
2 melk & honing
16
koe-leur locale
04
sfeervol seizoen
11
het plattelandsgevoel van...
05
Cherchez la femme
12
doe mee & win
14
binnenkijken innenkijken
16
De troeven van het buitenleven De Madammen van radio 2
ontdek & beleef
06
De Antwerpse polders theater van land en water
Van veld tot bord
Polderaardappel met garnaaltjes en dille van chef Anect Bussens
herfst 2009
14
12
Het zijn opmerkelijk openhartige verhalen, die ook mij doen bekennen. Ik heb geen groene vingers. De heesters en struiken in de auto zijn vakkundig geplant door een tuinaanlegger. Maar ik heb geholpen. In de regen. Laat een 'salavlaagje' ook jou vooral niet tegenhouden al het moois in eigen streek te verkennen…
10
seizoensblad voor boeiend buitenleven
Genieten van het najaar Marjan Denie “Ik kocht een partij buxus en het liep wat uit de hand...” heerlijke eerlijke weekends op het platteland Buytenshuys Logeren tussen bier en botersla
seizoensblad voor boeiend buitenleven
Veel leesplezier!
Marijke Pollentier hoofdredacteur
herfst 2009
melk & honing
3
leur Koe~leur locale
Het
plattelands gevoel
Witloof
“heerlijk om verse groenten te halen”
W
itloof is een specialleke voor de
boeren. Ze zaaien het in mei op
de akkers en in het najaar rooien ze de ondergrondse wortels. Vanaf september start de zogenaamde forcerie: het intafelen van die wortels in hydrocultuurbakken of – nog traditioneel – in met aarde kweekschuren. Dergelijk Brussels
elke werkdag tussen 9 en 12 uur duiken anja, Cathérine & ilse op radio 2 de keuken in. Ze brengen nieuwtjes en kooktips, vakkundig bijgestaan door culinair recensent Dirk De Prins. Wij vroegen ons af hoe het met de smaakpapillen van De madammen zelf gesteld is…
grondwitloof is trouwens Europees erkend als streekproduct. Helemaal terecht want heerlijk als aperohapje, gestoofd met honing of hier in een soepje met croûtons. Het receptje vind je op de site. www.melkenhoning.be
N
og even de zilte zeelucht opsnuiven. En intussen genieten van al het goede dat landbouw te bieden heeft. The best of both worlds in het weekend van
19 en 20 september in Middelkerke.
Tekst: Marijke Pollentier. Beeld: Flandria en VLAM.
L andbouwweekend Middelkerke aan zee
Tekst: Marijke Pollentier. Beeld: VRT/Radio 2.
Cathérine
Met de kippen op stok. Ik groeide
op in het West-Vlaamse Izegem en kreeg als kind van mijn buurman, die groenten teelde, een lapje grond. Daar kweekte ik boontjes en kruiden zoals bieslook en peterselie.
op schoot in de ren zitten. Boer, dierenarts of zangeres, dat was mijn kinderdroom. Vechten voor het vel. De landbouwstiel is me verre van vreemd. Ik plukte als tiener aardbeien en heb ook nog een
op de boerenmarkt van Lier mijn boodschappentas vol lekkers te vullen. Voor bloemkool met worst bijvoorbeeld, zou ik een moord doen. Daarvoor kom ik wat graag langs in Izegem, waar mijn moeder dat klaarmaakt als geen ander.
de Boerinnenbond. Oerdegelijk en altijd bingo! Als er vrienden komen, dan durf ik wel al eens uitgebreid te koken. Hoewel pasta en sushi dan nooit ver weg zijn, hou ik het in de week bij degelijke Vlaamse kost. We halen onze aardappelen bij de boer
Plezant met chrysant D
n! wi
e tijd dat we chrysanten enkel associëren met graven en tristesse, ligt
al lang achter ons. Vooral de fijnbloemige troschrysant siert menig voordeur en winterterras. Teer lila, tijdloos wit of uitbundig oranje… altijd plezant, die chrysant! www.opdesiertoer.be
4
melk & honing
herfst 2009
seizoensblad voor boeiend buitenleven
Mijn tomatenplantjes leverden alleen groene tomaten op maar dat kon de pret niet drukken. Met Pasen kregen we kuikentjes en toen mijn vader die op een gegeven moment van de hand wou doen, stootte hij op fel protest. Van zodra ik van school kwam, ging ik met een kip seizoensblad voor boeiend buitenleven
seizoen in de tabakspluk gewerkt. Ik herinner me trouwens nog levendig mijn kinderjaren bij mijn grootouders, waar de verse, gekookte melk op tafel stond en het vechten was voor dat ‘vel’. Die volle romige smaak van verse boerenmelk blijft me bij. Ik vind het heerlijk om
Ilse Veel prinses, weinig keuken.
Cathérine is de kok! Ik verzink daarbij in het niets en Anja is er nog minder mee bezig, vrees ‘k. Zelf smikkel ik heel graag van een coq-au-vin. Het recept dateert nog van oma’s tijd en komt uit de kookboek van
hier op het eind van de straat en op zondag vind je ons vaak op de markt om onze voorraad verse groenten in te slaan. Broccoli, wortelen… Met twee kleine kinderen (Lars is 3,5 en Lou 6 maand) zit ik immers vaak in de puree. (lacht). Anja was op vakantie. herfst 2009
melk & honing
5
leur Koe~leur locale
Het
plattelands gevoel
Witloof
“heerlijk om verse groenten te halen”
W
itloof is een specialleke voor de
boeren. Ze zaaien het in mei op
de akkers en in het najaar rooien ze de ondergrondse wortels. Vanaf september start de zogenaamde forcerie: het intafelen van die wortels in hydrocultuurbakken of – nog traditioneel – in met aarde kweekschuren. Dergelijk Brussels
elke werkdag tussen 9 en 12 uur duiken anja, Cathérine & ilse op radio 2 de keuken in. Ze brengen nieuwtjes en kooktips, vakkundig bijgestaan door culinair recensent Dirk De Prins. Wij vroegen ons af hoe het met de smaakpapillen van De madammen zelf gesteld is…
grondwitloof is trouwens Europees erkend als streekproduct. Helemaal terecht want heerlijk als aperohapje, gestoofd met honing of hier in een soepje met croûtons. Het receptje vind je op de site. www.melkenhoning.be
N
og even de zilte zeelucht opsnuiven. En intussen genieten van al het goede dat landbouw te bieden heeft. The best of both worlds in het weekend van
19 en 20 september in Middelkerke.
Tekst: Marijke Pollentier. Beeld: Flandria en VLAM.
L andbouwweekend Middelkerke aan zee
Tekst: Marijke Pollentier. Beeld: VRT/Radio 2.
Cathérine
Met de kippen op stok. Ik groeide
op in het West-Vlaamse Izegem en kreeg als kind van mijn buurman, die groenten teelde, een lapje grond. Daar kweekte ik boontjes en kruiden zoals bieslook en peterselie.
op schoot in de ren zitten. Boer, dierenarts of zangeres, dat was mijn kinderdroom. Vechten voor het vel. De landbouwstiel is me verre van vreemd. Ik plukte als tiener aardbeien en heb ook nog een
op de boerenmarkt van Lier mijn boodschappentas vol lekkers te vullen. Voor bloemkool met worst bijvoorbeeld, zou ik een moord doen. Daarvoor kom ik wat graag langs in Izegem, waar mijn moeder dat klaarmaakt als geen ander.
de Boerinnenbond. Oerdegelijk en altijd bingo! Als er vrienden komen, dan durf ik wel al eens uitgebreid te koken. Hoewel pasta en sushi dan nooit ver weg zijn, hou ik het in de week bij degelijke Vlaamse kost. We halen onze aardappelen bij de boer
Plezant met chrysant D
n! wi
e tijd dat we chrysanten enkel associëren met graven en tristesse, ligt
al lang achter ons. Vooral de fijnbloemige troschrysant siert menig voordeur en winterterras. Teer lila, tijdloos wit of uitbundig oranje… altijd plezant, die chrysant! www.opdesiertoer.be
4
melk & honing
herfst 2009
seizoensblad voor boeiend buitenleven
Mijn tomatenplantjes leverden alleen groene tomaten op maar dat kon de pret niet drukken. Met Pasen kregen we kuikentjes en toen mijn vader die op een gegeven moment van de hand wou doen, stootte hij op fel protest. Van zodra ik van school kwam, ging ik met een kip seizoensblad voor boeiend buitenleven
seizoen in de tabakspluk gewerkt. Ik herinner me trouwens nog levendig mijn kinderjaren bij mijn grootouders, waar de verse, gekookte melk op tafel stond en het vechten was voor dat ‘vel’. Die volle romige smaak van verse boerenmelk blijft me bij. Ik vind het heerlijk om
Ilse Veel prinses, weinig keuken.
Cathérine is de kok! Ik verzink daarbij in het niets en Anja is er nog minder mee bezig, vrees ‘k. Zelf smikkel ik heel graag van een coq-au-vin. Het recept dateert nog van oma’s tijd en komt uit de kookboek van
hier op het eind van de straat en op zondag vind je ons vaak op de markt om onze voorraad verse groenten in te slaan. Broccoli, wortelen… Met twee kleine kinderen (Lars is 3,5 en Lou 6 maand) zit ik immers vaak in de puree. (lacht). Anja was op vakantie. herfst 2009
melk & honing
5
ontdek
& beleef
Theater van land en water De Antwerpse polders omvatten enkele van de bosrijkste stukken grond van Vlaanderen. Gevolg is dat je er soms de indruk hebt in een tunnel van groen te rijden. Kapellen, riante villa’s en adembenemende vergezichten over landerijen maken het plaatje compleet. Nochtans gaat achter die schoonheid een harde realiteit schuil…
Tekst: koen Vandepopuliere. Beeld: Mine dalemans, Frank Croes, www.Seniorennet.be - Pascal Vyncke.
6
melk & honing
herfst 2009
Verdwenen landschappen
Tinus Van den Dorpel was de laatste boer die, in 1965, wegtrok uit Lillo, één van de polderdorpen die plaats moest ruimen voor de haven. Hij startte een nieuw landbouwbedrijf in Meerdonk, maar de heimwee zou nooit verdwijnen. “Vaak reed hij naar Doel om er op de dijk naar ‘Fort Lillo’ te staren”, vertelt zijn vrouw. “Bij elke gebeurtenis in de polder was hij aanwezig: de kermis, een teerfeest (landelijk eetfestijn, nvdr), begrafenis of huwelijk. En hij zou nooit de kerstnachtmis in de kerk van het Fort overslaan.” Tinus overleed in 2002. Zijn laatste wens was te worden begraven op het hoogste punt van het kerkhof waar hij ‘uitzicht zou hebben op de polder’. Een mooie streek dus… op naar Ekeren, waar mijn reis begint.
courgetten bestelt. Even later raken we aan de praat. “Zelf was ik bediende, en mijn man technicus bij BASF. Terwijl ik aan het werk was, verbleef mijn zoon vaak bij mijn ouders, die hier een boerderij hadden. Bij ons thuis speelde hij nog liefst met tractortjes en ander speelgoed dat verwees naar het landleven. Het bleek onvermijdelijk: hij zou zijn grootvader opvolgen. We hebben het hem afgeraden. Mijn vader was namelijk aan het uitbollen en het is niet eenvoudig om dan de fakkel over te nemen. Denk maar aan de mestbankformaliteiten en diverse vergunningen!” Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Olivier is vandaag de trotse uitbater van een landbouwbedrijf met 30 hectare grond, waaronder 8 hectare wintertarwe, 3 hectare aardappelen en 0,2 hectare grove groenten en 2 hectare maïs die wordt gehakseld en ingekuild. Het overige is grasland dat dient om de 60 stuks witblauw vleesvee te laten grazen en om te hooien. “De stiertjes worden verkocht als ze 3 maand zijn. De koeien kalveren drie maal en worden dan afgemest”, zegt de jonge, rijzige boer, die intussen bij ons is komen staan. Ik vraag hem of de haven een bedreiging vormt. “Hier niet meteen”, antwoordt Olivier. “Maar even verder, zoals in Berendrecht, worden nog steeds mensen onteigend. Niet zozeer om plaats te maken voor de haven zelf, maar om ruimte te bieden aan natuurgebieden, die worden gecreëerd ter compensatie van de groei van de haven.”
Geen water te diep
Arbeid adelt
Ik parkeer mijn fiets tegen de loods van Olivier Van Look. Zijn moeder, Gerda, is in de hoevewinkel bezig met een klant die aardappelen en
Volgens Olivier wordt in de streek vooral aan akkerbouw gedaan; lees: aardappelen en granen. Tot voor enkele jaren werden ook veel suiker seizoensblad voor boeiend buitenleven
ontdek
& beleef
Theater van land en water De Antwerpse polders omvatten enkele van de bosrijkste stukken grond van Vlaanderen. Gevolg is dat je er soms de indruk hebt in een tunnel van groen te rijden. Kapellen, riante villa’s en adembenemende vergezichten over landerijen maken het plaatje compleet. Nochtans gaat achter die schoonheid een harde realiteit schuil…
Tekst: koen Vandepopuliere. Beeld: Mine dalemans, Frank Croes, www.Seniorennet.be - Pascal Vyncke.
6
melk & honing
herfst 2009
Verdwenen landschappen
Tinus Van den Dorpel was de laatste boer die, in 1965, wegtrok uit Lillo, één van de polderdorpen die plaats moest ruimen voor de haven. Hij startte een nieuw landbouwbedrijf in Meerdonk, maar de heimwee zou nooit verdwijnen. “Vaak reed hij naar Doel om er op de dijk naar ‘Fort Lillo’ te staren”, vertelt zijn vrouw. “Bij elke gebeurtenis in de polder was hij aanwezig: de kermis, een teerfeest (landelijk eetfestijn, nvdr), begrafenis of huwelijk. En hij zou nooit de kerstnachtmis in de kerk van het Fort overslaan.” Tinus overleed in 2002. Zijn laatste wens was te worden begraven op het hoogste punt van het kerkhof waar hij ‘uitzicht zou hebben op de polder’. Een mooie streek dus… op naar Ekeren, waar mijn reis begint.
courgetten bestelt. Even later raken we aan de praat. “Zelf was ik bediende, en mijn man technicus bij BASF. Terwijl ik aan het werk was, verbleef mijn zoon vaak bij mijn ouders, die hier een boerderij hadden. Bij ons thuis speelde hij nog liefst met tractortjes en ander speelgoed dat verwees naar het landleven. Het bleek onvermijdelijk: hij zou zijn grootvader opvolgen. We hebben het hem afgeraden. Mijn vader was namelijk aan het uitbollen en het is niet eenvoudig om dan de fakkel over te nemen. Denk maar aan de mestbankformaliteiten en diverse vergunningen!” Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Olivier is vandaag de trotse uitbater van een landbouwbedrijf met 30 hectare grond, waaronder 8 hectare wintertarwe, 3 hectare aardappelen en 0,2 hectare grove groenten en 2 hectare maïs die wordt gehakseld en ingekuild. Het overige is grasland dat dient om de 60 stuks witblauw vleesvee te laten grazen en om te hooien. “De stiertjes worden verkocht als ze 3 maand zijn. De koeien kalveren drie maal en worden dan afgemest”, zegt de jonge, rijzige boer, die intussen bij ons is komen staan. Ik vraag hem of de haven een bedreiging vormt. “Hier niet meteen”, antwoordt Olivier. “Maar even verder, zoals in Berendrecht, worden nog steeds mensen onteigend. Niet zozeer om plaats te maken voor de haven zelf, maar om ruimte te bieden aan natuurgebieden, die worden gecreëerd ter compensatie van de groei van de haven.”
Geen water te diep
Arbeid adelt
Ik parkeer mijn fiets tegen de loods van Olivier Van Look. Zijn moeder, Gerda, is in de hoevewinkel bezig met een klant die aardappelen en
Volgens Olivier wordt in de streek vooral aan akkerbouw gedaan; lees: aardappelen en granen. Tot voor enkele jaren werden ook veel suiker seizoensblad voor boeiend buitenleven
den Boerenzuivel Guy Vervoort
olivier Van look
88 melk melk&&honing honing herfst herfst2009 2009
bieten geteeld, maar sedert de sluiting van de suikerfabriek te Moerbeke-Waas is die activiteit sterk achteruitgegaan. Zoals het hele land- en tuinbouwleven in de streek, eigenlijk. Dat merk ik wanneer ik in noordelijke richting fiets. De weiden met kuddes zwarten roodbont vee verdwijnen, terwijl het bosrijke karakter van de streek tot uiting komt. Op den duur lijkt het alsof ik door een tunnel van blaadjes en hout rijd. De bomen omlijsten grachten vol sierlijke varens, zijn statige landhuizen gebouwd of kasteeltjes, kapelletjes en kerken te zien. Het kost me enige moeite om in die natuur de kwekerij te vinden van Guy Vervoort. De man is reeds 35 jaar bezig met intussen 1.500 soorten vaste planten. Zijn trots zijn de 350 soorten pioenen, gaande van de grootste ter wereld (2,50 meter), over de boerenpioen en de Yellow Queen tot eigen kruisingen, die hij bekomt door stampers met de hand te bestuiven met pollen van andere soorten. Wanneer duidelijk wordt dat ik meer wil weten over de sierplanten, troont de tuinder me mee naar de serre. Hij wandelt statig; zijn stem is rustig en vriendelijk. Guy geeft zo’n waardige indruk, dat hij doet denken aan een edelman. “Meestal vermeerderen we door stekjes of scheutjes van moederplanten in een potje aarde te brengen en dit enkele weken in de serre op te kweken. Het vervolg van hun groeiproces vindt buiten plaats.” Hij leidt me rond in zijn 6.000 m2 grote kwekerij, die hij zo heeft uitgebouwd dat het tegelijk zijn tuin is: buxushaagjes in ruitmotief, alpiene- en prairietuintjes, cottagetuinen waar ook groenten gedijen… twee koolwitjes dartelen door de lucht, alsof ze spelen met mekaar. En aan de zijkanten van de kwekerij zijn de bomen stille getuigen van het tafereel. Wanneer ik aanstalten maak te vertrekken, laat hij zich nog in een onbewaakt moment ontvallen: “Ja, het is een passie. En dat moet ook, want anders houd je het niet vol. Het is namelijk veel werk: we zijn dikwijls bezig op zondag, of ’s avonds tot tien uur.”
Prinses Mathilde
Ik zet koers richting Stabroek. Ik volg geen fietsroute, maar de eenvoudigste weg richting mijn volgende bestemming: ‘Den Boerenzuivel’. Steeds meer bebouwing verschijnt tussen de bomen. Eenmaal aangekomen bij boerin Beatrix van Gogh en haar man Jos zie ik een huis dat eerder op een gewone rijwoning lijkt dan op een hofstee. Maar het blijkt al snel: schijn bedriegt. Wanneer mijn gastvrouw me naar de achterkant van het gebouw leidt, verschijnt een enorme oppervlakte weides, omrand door onder meer het ‘Bos van Moretus’. Regelmatig doorkruist in de verte een groepje fietsers het landschap, af en toe gevolgd daar een tractor op weg naar het veld. “ ’s Zondags ziet het er zwart van de fietsers. Tenminste, als het niet regent”, vertelt Beatrix. “Veel van hen houden halt bij onze woning om een glaasje dagverse koeienmelk uit onze automaat te halen.” Ze toont me de stallen, en even later de ruime boxen van de kalveren, die rondhuppelen in een dikke laag stro. “We geven al onze dieren een naam. Elk jaar begint deze met een andere letter; dit jaar is dat de ‘P’ van Patricia, Paulientje… we zorgen er ook voor dat de naam van de moeder verband houdt met deze van het kalf. Zo werd de dochter van koe Mathilde door ons ‘Prinses’ genoemd. Op die manier kunnen we makkelijk onthouden wie van wie afstamt.” Vervolgens leidt ze me naar de plaats waar de melk wordt verzameld (in melkkoeltanks) en ambachtelijk verwerkt (tot platte kaas, ijs, boter en yoghurt…). Dochter Marie, 12 jaar, houdt ervan haar ouders te helpen. Onder meer in de winkel, waar ze de voorraad aanvult met nieuwe producten, afwast, ijsjes schept… “Verkopen kan ze nog niet. Sommige schappen met producten zijn namelijk te hoog voor haar”, glimlacht Beatrix. Wanneer Jos zich bij ons voegt, vraag ik hem of hij een impact van de haven op het landbouwleven heeft opgemerkt. “Zeker”, antwoordt hij. “Ik heb ze langzaam dichter zien komen. Vandaag komt ze bijna tot onze dorpskern. Maar dichterbij zullen ze niet meer komen: ze stuiten op de vele gebouwen en de snelweg. Daarom kijken ze nu naar de andere kant van de Schelde. Doel, dus.”
seizoensblad voor boeiend buitenleven
Sfeervolle stops Essen
Kalmthout
Wuustwezel
Brecht
Antwerpse Polders
Antwerpen
Lillo boekendorp
Op 20 september vindt te Lillo een resem activiteiten plaats. Een boekenmarkt, bijvoorbeeld. Maar ook: antieke boeken aanschaffen en taxeren, ambachtelijk boekbinden of oude boeken laten herstellen. Kunstwerken over het Polderse leven worden tentoongesteld, en diverse auteurs lezen voor. 2040 LILLO TEL. 03/568 80 77 www.lilloboekendorp.be
Brasschaat
Poldermuseum
Wetteren
Lillo
Stabroek
Kapellen
Ekeren
Een bijzondere verbondenheid Wie richting Fort Lillo fietst, ziet talloze raffinaderijen, havenkranen, trucks… Ze dreunen, bonken en vullen de omgeving met staal en beton. dan neem je een afslag en zie je een meertje met parelhoenen, ganzen die waggelen tussen een handvol bomen, om uit te komen bij de uiterst pittoreske restanten van het met groen omgeven polderdorp. Achilles Van der donck van horecazaak het Landhuis: “In deze oase, zoals ik het noem, wonen nog 29 mensen. Het is de tweede wereldoorlog die zorgde voor een ommezwaai. Het Marshallplan zou ons land heropbouwen, en daartoe moest de haven van Antwerpen worden omgevormd tot een wereldcentrum van de chemische industrie. Massa’s polderboeren, onder meer uit Lillo, zijn toen onteigend…” de hoeveelheid toeristen die het Fort bezoekt, is de voorbije jaren sterk toegenomen. dat is een indirect gevolg van de media-aandacht voor dat andere bedreigde polderdorp: doel.
In meer dan 34 kamers wordt een beeld gegeven van de geschiedenis en het leven van de bewoners van de Antwerpse polders. Dit gebeurt via verzamelingen en zorgvuldig gereconstrueerde interieurs. TOLHUISSTRAAT 10-16, 2040 LILLO TEL. 03/569 98 73 www.poldermuseum-lillo.be
De oude pastorij
Achter de Sint-Jacobuskerk bevindt zich de voormalige pastorij. Vandaag is het een cultuurcentrum. Het gebouw werd in 1775 opgetrokken en was lange tijd een Bernardijnenklooster. De tuin heeft een vijvertje met fontein en enkele verscholen banken, en biedt gelegenheid tot aangenaam verpozen. DORPSTRAAT 45, 2950 KAPELLEN
Boerenmarktje
Elke zondag, van 8 tot 13 uur, verkopen boeren hun eigen producten rechtstreeks aan de verbruikers. Zelden vullen ze aan met producten van collega’s. De markt trekt wekelijks zo’n 2.000 bezoekers. KAPELSESTRAAT 59, 2950 KAPELLEN starrenhof.be/boeremarkt.html
herfst 2009
melk & honing
9
den Boerenzuivel Guy Vervoort
olivier Van look
88 melk melk&&honing honing herfst herfst2009 2009
bieten geteeld, maar sedert de sluiting van de suikerfabriek te Moerbeke-Waas is die activiteit sterk achteruitgegaan. Zoals het hele land- en tuinbouwleven in de streek, eigenlijk. Dat merk ik wanneer ik in noordelijke richting fiets. De weiden met kuddes zwarten roodbont vee verdwijnen, terwijl het bosrijke karakter van de streek tot uiting komt. Op den duur lijkt het alsof ik door een tunnel van blaadjes en hout rijd. De bomen omlijsten grachten vol sierlijke varens, zijn statige landhuizen gebouwd of kasteeltjes, kapelletjes en kerken te zien. Het kost me enige moeite om in die natuur de kwekerij te vinden van Guy Vervoort. De man is reeds 35 jaar bezig met intussen 1.500 soorten vaste planten. Zijn trots zijn de 350 soorten pioenen, gaande van de grootste ter wereld (2,50 meter), over de boerenpioen en de Yellow Queen tot eigen kruisingen, die hij bekomt door stampers met de hand te bestuiven met pollen van andere soorten. Wanneer duidelijk wordt dat ik meer wil weten over de sierplanten, troont de tuinder me mee naar de serre. Hij wandelt statig; zijn stem is rustig en vriendelijk. Guy geeft zo’n waardige indruk, dat hij doet denken aan een edelman. “Meestal vermeerderen we door stekjes of scheutjes van moederplanten in een potje aarde te brengen en dit enkele weken in de serre op te kweken. Het vervolg van hun groeiproces vindt buiten plaats.” Hij leidt me rond in zijn 6.000 m2 grote kwekerij, die hij zo heeft uitgebouwd dat het tegelijk zijn tuin is: buxushaagjes in ruitmotief, alpiene- en prairietuintjes, cottagetuinen waar ook groenten gedijen… twee koolwitjes dartelen door de lucht, alsof ze spelen met mekaar. En aan de zijkanten van de kwekerij zijn de bomen stille getuigen van het tafereel. Wanneer ik aanstalten maak te vertrekken, laat hij zich nog in een onbewaakt moment ontvallen: “Ja, het is een passie. En dat moet ook, want anders houd je het niet vol. Het is namelijk veel werk: we zijn dikwijls bezig op zondag, of ’s avonds tot tien uur.”
Prinses Mathilde
Ik zet koers richting Stabroek. Ik volg geen fietsroute, maar de eenvoudigste weg richting mijn volgende bestemming: ‘Den Boerenzuivel’. Steeds meer bebouwing verschijnt tussen de bomen. Eenmaal aangekomen bij boerin Beatrix van Gogh en haar man Jos zie ik een huis dat eerder op een gewone rijwoning lijkt dan op een hofstee. Maar het blijkt al snel: schijn bedriegt. Wanneer mijn gastvrouw me naar de achterkant van het gebouw leidt, verschijnt een enorme oppervlakte weides, omrand door onder meer het ‘Bos van Moretus’. Regelmatig doorkruist in de verte een groepje fietsers het landschap, af en toe gevolgd daar een tractor op weg naar het veld. “ ’s Zondags ziet het er zwart van de fietsers. Tenminste, als het niet regent”, vertelt Beatrix. “Veel van hen houden halt bij onze woning om een glaasje dagverse koeienmelk uit onze automaat te halen.” Ze toont me de stallen, en even later de ruime boxen van de kalveren, die rondhuppelen in een dikke laag stro. “We geven al onze dieren een naam. Elk jaar begint deze met een andere letter; dit jaar is dat de ‘P’ van Patricia, Paulientje… we zorgen er ook voor dat de naam van de moeder verband houdt met deze van het kalf. Zo werd de dochter van koe Mathilde door ons ‘Prinses’ genoemd. Op die manier kunnen we makkelijk onthouden wie van wie afstamt.” Vervolgens leidt ze me naar de plaats waar de melk wordt verzameld (in melkkoeltanks) en ambachtelijk verwerkt (tot platte kaas, ijs, boter en yoghurt…). Dochter Marie, 12 jaar, houdt ervan haar ouders te helpen. Onder meer in de winkel, waar ze de voorraad aanvult met nieuwe producten, afwast, ijsjes schept… “Verkopen kan ze nog niet. Sommige schappen met producten zijn namelijk te hoog voor haar”, glimlacht Beatrix. Wanneer Jos zich bij ons voegt, vraag ik hem of hij een impact van de haven op het landbouwleven heeft opgemerkt. “Zeker”, antwoordt hij. “Ik heb ze langzaam dichter zien komen. Vandaag komt ze bijna tot onze dorpskern. Maar dichterbij zullen ze niet meer komen: ze stuiten op de vele gebouwen en de snelweg. Daarom kijken ze nu naar de andere kant van de Schelde. Doel, dus.”
seizoensblad voor boeiend buitenleven
Sfeervolle stops Essen
Kalmthout
Wuustwezel
Brecht
Antwerpse Polders
Antwerpen
Lillo boekendorp
Op 20 september vindt te Lillo een resem activiteiten plaats. Een boekenmarkt, bijvoorbeeld. Maar ook: antieke boeken aanschaffen en taxeren, ambachtelijk boekbinden of oude boeken laten herstellen. Kunstwerken over het Polderse leven worden tentoongesteld, en diverse auteurs lezen voor. 2040 LILLO TEL. 03/568 80 77 www.lilloboekendorp.be
Brasschaat
Poldermuseum
Wetteren
Lillo
Stabroek
Kapellen
Ekeren
Een bijzondere verbondenheid Wie richting Fort Lillo fietst, ziet talloze raffinaderijen, havenkranen, trucks… Ze dreunen, bonken en vullen de omgeving met staal en beton. dan neem je een afslag en zie je een meertje met parelhoenen, ganzen die waggelen tussen een handvol bomen, om uit te komen bij de uiterst pittoreske restanten van het met groen omgeven polderdorp. Achilles Van der donck van horecazaak het Landhuis: “In deze oase, zoals ik het noem, wonen nog 29 mensen. Het is de tweede wereldoorlog die zorgde voor een ommezwaai. Het Marshallplan zou ons land heropbouwen, en daartoe moest de haven van Antwerpen worden omgevormd tot een wereldcentrum van de chemische industrie. Massa’s polderboeren, onder meer uit Lillo, zijn toen onteigend…” de hoeveelheid toeristen die het Fort bezoekt, is de voorbije jaren sterk toegenomen. dat is een indirect gevolg van de media-aandacht voor dat andere bedreigde polderdorp: doel.
In meer dan 34 kamers wordt een beeld gegeven van de geschiedenis en het leven van de bewoners van de Antwerpse polders. Dit gebeurt via verzamelingen en zorgvuldig gereconstrueerde interieurs. TOLHUISSTRAAT 10-16, 2040 LILLO TEL. 03/569 98 73 www.poldermuseum-lillo.be
De oude pastorij
Achter de Sint-Jacobuskerk bevindt zich de voormalige pastorij. Vandaag is het een cultuurcentrum. Het gebouw werd in 1775 opgetrokken en was lange tijd een Bernardijnenklooster. De tuin heeft een vijvertje met fontein en enkele verscholen banken, en biedt gelegenheid tot aangenaam verpozen. DORPSTRAAT 45, 2950 KAPELLEN
Boerenmarktje
Elke zondag, van 8 tot 13 uur, verkopen boeren hun eigen producten rechtstreeks aan de verbruikers. Zelden vullen ze aan met producten van collega’s. De markt trekt wekelijks zo’n 2.000 bezoekers. KAPELSESTRAAT 59, 2950 KAPELLEN starrenhof.be/boeremarkt.html
herfst 2009
melk & honing
9
Van
Sfeervol seizoen
veld tot bord
Aardappelboer Peter de bock
ReCePt opgevulde polderaardappel met garnaaltjes en dille
Zo maak je het klaar Was en kook de aardappelen in de schil. Snij er een hoedje af en hol ze uit. Kook de eieren gedurende 3 minuten (zacht) en lepel ze uit. Stoof de sjalotsnippers in de boter en voeg er de aardappelpulp, de eieren, de kruiden, peper, zout en muskaatnoot bij. Prak alles met een vork Laat de vulling even rusten en meng er dan ¾ van de garnalen bij. Vul hiermee de aardappelen op. Leg de rest van de garnalen op de aardappel en versier met een stukje dille.
Tekst: Marijke Pollentier en Anect Bussens. Beeld: Frank Croes en VLAM.
melk & honing herfst 2009
D
it jaar is de boerenzwaluw uitgeroepen tot Vogel van het Jaar. Zoals de naam al doet vermoeden, voelt dit vogeltje zich vooral
thuis op boerderijen. Maar met minder boeren komt de deze zwaluw
Voor het sausje 2 eierdooiers sap van ¼ citroen 100 g gesmolten boter 0,5 dl room peper en zout muskaatnoot takje dille
Klop een emulsiesaus: de eierdooiers met een scheutje water en het citroensap op een vuurtje luchtig op kloppen. Voeg er in een straaltje de gesmolten boter bij en werk af met de room. Kruid met peper en zout.
10
Boerenzwaluw in nesten
Dit heb je nodig voor het gerecht 4 dikke polderaardappelen (of andere vastkokende aardappel) 4 eieren 200 g gepelde garnalen 1 eetlepel gehakte sjalotjes 2 eetlepels gehakte groene kruiden (peterselie, kervel,dragon, bieslook en dille) 50 g boter.
in nesten. Daarom inventariseerden heel wat boeren deze zomer het aantal boerenzwaluwen. In samenwerking met Natuurpunt komt straks een beschermingsplan. Op www.melkenhoning.be vind je een leuk filmpje over deze stoere jongen!
win!
de Perenboom et restaurant, genoemd naar een gelijknamig H gehucht in Moerbeke-Waas, had ooit naam en faam tot in het verre Antwerpen. “Maar wanbeheer en louche affaires bezorgden De Perenboom de laatste jaren een kwalijke reputatie”, zegt gastvrouw Rita Verschelden. Samen met haar echtgenoot Rony Bussens nam ze de zaak een jaar geleden over. “We ontvangen heel wat paardenliefhebbers en ruiters die hun paarden hier trouwens ook kunnen stallen. Je kan hier uiteraard ook fietsen, wandelen of een tochtje met de huifkar wagen. Mijn schoonbroer Anect neemt de culinaire honneurs waar. Aangezien we enkel in het weekend open zijn, kan hij dat perfect bolwerken.” Anect gaat vrijdagmorgen voor dag en dauw naar de vroegmarkt, haalt zijn aardappelen bij boer Peter en vervult vervolgens de hele keuken met heerlijke geuren en smaken. “Dit receptje is een klassieker, maar staat of valt met goede basisproducten: de volle smaak van een polderaardappel en het rijke aroma van de verse Noordzeegarnalen”, zegt Anect. Ondanks zijn eenvoud, succes verzekerd! www.deperenboom.com
seizoensblad voor boeiend buitenleven
Tekst: Marijke Pollentier. Beeld: VLAM, Clavis en natuurpunt.
Niet alleen aan de kust maar ook in Oost-Vlaanderen en Antwerpen tref je een prachtig polderlandschap aan. De streek is gekend voor zijn uitstekende aardappelen, maar wat maakt die polderknol zo uniek? “Ongetwijfeld de grondsoort”, antwoordt aardappelboer Peter De Bock (34). “De zware kleigrond brengt een aardappel voort met een evenwichtig zetmeelgehalte wat het koken ten goede komt. Met zijn blanke schil is het bovendien ook een mooi knolletje.” Zelf teelt hij 20 hectare polderaardappelen, die hij deels thuis verkoopt aan particulieren en winkeluitbaters. De andere helft verwerkt Peter tot vers gesneden frietjes, die hij in luchtdicht verpakte zakjes aan frituren en restaurants in het Waasland en Gent levert. “We bieden een dagvers product aan zonder bewaarmiddelen en we zijn zeven op zeven bereikbaar. Ik denk dat daarin onze grootste troef schuilt”, vertelt Peter, terwijl hij me meetroont naar de nieuwe loods waarin een heus machinepark ondergebracht is. “Ik wou vooral mijn eigen lot in handen nemen. Vandaar het idee om mijn aardappelen zelf te vermarkten.” Niet zonder resultaat blijkbaar want recent mocht een van zijn klanten, de Frietlounge uit Gent, nog de Horeca Award voor Beste Frituur in ontvangst nemen. Aardappelen De Bock, Kruisstraat 52 in Moerbeke-Waas − 0473/30 56 53
Bertje Big wil wel eens iets van de wereld zien! Het grappige varkentje trekt op avontuur in de paardenwei, maar krijgt al snel stier Harold op de hielen en belandt na een fikse tocht met de eendjes in de sloot. Of Bertje Big ooit nog de weg naar huis in de modderpoel vindt, lees je in dit beestige prentenboek van schrijver en illustrator Peter Brouwers!
www.melkenhoning.be
Smikkelen www.melkenhoning.be Krokant, sappig, zuur of zoet… De hele herfst kan je nieuwe appelvariëteiten proeven. In alle grootwarenhuizen serveren ze je op vrijdag en zaterdag niet alleen de klassieke jonagold maar ook een stoere kanzi met felrode blos, een zachtgroene golden delicious (what’s in a name?), een krokante rubens of nationale trots belgica. Smikkelen maar!
www.melkenhoning.be
seizoensblad voor boeiend buitenleven
herfst 2009
melk elk & honing 11
Van
Sfeervol seizoen
veld tot bord
Aardappelboer Peter de bock
ReCePt opgevulde polderaardappel met garnaaltjes en dille
Zo maak je het klaar Was en kook de aardappelen in de schil. Snij er een hoedje af en hol ze uit. Kook de eieren gedurende 3 minuten (zacht) en lepel ze uit. Stoof de sjalotsnippers in de boter en voeg er de aardappelpulp, de eieren, de kruiden, peper, zout en muskaatnoot bij. Prak alles met een vork Laat de vulling even rusten en meng er dan ¾ van de garnalen bij. Vul hiermee de aardappelen op. Leg de rest van de garnalen op de aardappel en versier met een stukje dille.
Tekst: Marijke Pollentier en Anect Bussens. Beeld: Frank Croes en VLAM.
melk & honing herfst 2009
D
it jaar is de boerenzwaluw uitgeroepen tot Vogel van het Jaar. Zoals de naam al doet vermoeden, voelt dit vogeltje zich vooral
thuis op boerderijen. Maar met minder boeren komt de deze zwaluw
Voor het sausje 2 eierdooiers sap van ¼ citroen 100 g gesmolten boter 0,5 dl room peper en zout muskaatnoot takje dille
Klop een emulsiesaus: de eierdooiers met een scheutje water en het citroensap op een vuurtje luchtig op kloppen. Voeg er in een straaltje de gesmolten boter bij en werk af met de room. Kruid met peper en zout.
10
Boerenzwaluw in nesten
Dit heb je nodig voor het gerecht 4 dikke polderaardappelen (of andere vastkokende aardappel) 4 eieren 200 g gepelde garnalen 1 eetlepel gehakte sjalotjes 2 eetlepels gehakte groene kruiden (peterselie, kervel,dragon, bieslook en dille) 50 g boter.
in nesten. Daarom inventariseerden heel wat boeren deze zomer het aantal boerenzwaluwen. In samenwerking met Natuurpunt komt straks een beschermingsplan. Op www.melkenhoning.be vind je een leuk filmpje over deze stoere jongen!
win!
de Perenboom et restaurant, genoemd naar een gelijknamig H gehucht in Moerbeke-Waas, had ooit naam en faam tot in het verre Antwerpen. “Maar wanbeheer en louche affaires bezorgden De Perenboom de laatste jaren een kwalijke reputatie”, zegt gastvrouw Rita Verschelden. Samen met haar echtgenoot Rony Bussens nam ze de zaak een jaar geleden over. “We ontvangen heel wat paardenliefhebbers en ruiters die hun paarden hier trouwens ook kunnen stallen. Je kan hier uiteraard ook fietsen, wandelen of een tochtje met de huifkar wagen. Mijn schoonbroer Anect neemt de culinaire honneurs waar. Aangezien we enkel in het weekend open zijn, kan hij dat perfect bolwerken.” Anect gaat vrijdagmorgen voor dag en dauw naar de vroegmarkt, haalt zijn aardappelen bij boer Peter en vervult vervolgens de hele keuken met heerlijke geuren en smaken. “Dit receptje is een klassieker, maar staat of valt met goede basisproducten: de volle smaak van een polderaardappel en het rijke aroma van de verse Noordzeegarnalen”, zegt Anect. Ondanks zijn eenvoud, succes verzekerd! www.deperenboom.com
seizoensblad voor boeiend buitenleven
Tekst: Marijke Pollentier. Beeld: VLAM, Clavis en natuurpunt.
Niet alleen aan de kust maar ook in Oost-Vlaanderen en Antwerpen tref je een prachtig polderlandschap aan. De streek is gekend voor zijn uitstekende aardappelen, maar wat maakt die polderknol zo uniek? “Ongetwijfeld de grondsoort”, antwoordt aardappelboer Peter De Bock (34). “De zware kleigrond brengt een aardappel voort met een evenwichtig zetmeelgehalte wat het koken ten goede komt. Met zijn blanke schil is het bovendien ook een mooi knolletje.” Zelf teelt hij 20 hectare polderaardappelen, die hij deels thuis verkoopt aan particulieren en winkeluitbaters. De andere helft verwerkt Peter tot vers gesneden frietjes, die hij in luchtdicht verpakte zakjes aan frituren en restaurants in het Waasland en Gent levert. “We bieden een dagvers product aan zonder bewaarmiddelen en we zijn zeven op zeven bereikbaar. Ik denk dat daarin onze grootste troef schuilt”, vertelt Peter, terwijl hij me meetroont naar de nieuwe loods waarin een heus machinepark ondergebracht is. “Ik wou vooral mijn eigen lot in handen nemen. Vandaar het idee om mijn aardappelen zelf te vermarkten.” Niet zonder resultaat blijkbaar want recent mocht een van zijn klanten, de Frietlounge uit Gent, nog de Horeca Award voor Beste Frituur in ontvangst nemen. Aardappelen De Bock, Kruisstraat 52 in Moerbeke-Waas − 0473/30 56 53
Bertje Big wil wel eens iets van de wereld zien! Het grappige varkentje trekt op avontuur in de paardenwei, maar krijgt al snel stier Harold op de hielen en belandt na een fikse tocht met de eendjes in de sloot. Of Bertje Big ooit nog de weg naar huis in de modderpoel vindt, lees je in dit beestige prentenboek van schrijver en illustrator Peter Brouwers!
www.melkenhoning.be
Smikkelen www.melkenhoning.be Krokant, sappig, zuur of zoet… De hele herfst kan je nieuwe appelvariëteiten proeven. In alle grootwarenhuizen serveren ze je op vrijdag en zaterdag niet alleen de klassieke jonagold maar ook een stoere kanzi met felrode blos, een zachtgroene golden delicious (what’s in a name?), een krokante rubens of nationale trots belgica. Smikkelen maar!
www.melkenhoning.be
seizoensblad voor boeiend buitenleven
herfst 2009
melk elk & honing 11
Cherchez la femme
07:30
“ik kocht een partij buxus en het liep wat uit de hand…”
09:30
> spoor van vernieling. Rond 6 uur tikken we de wekker af. Een half uur later staan ook onze kinderen Marieke (11), Fien (10), Lowie (8, niet op foto), Julie (7) en Trees (5) op en ontbijten we samen: voor de kids cornflakes of een boterham met choco en ikzelf ga eerder voor hesp of de pruimenconfituur van opa. Na het ochtendtafereel brengt Geert de kinderen naar school en ruim ik puin (lacht). Ik berg de vergeten turnzakjes terug op en stop de wasmachine vol, waarna ik me door wat paperassen op mijn bureau worstel. Ik speel ook piano en soms sta ik om 5 uur op om een uurtje rustig te oefenen. Ik heb jaren in een percussiegroepje gespeeld en ook nu zijn feestjes en muziek nooit ver weg.
> dorus. Mijn vader is goudsmid in Turnhout en ik volgde in zijn kielzog. Maar toen ik Geert leerde kennen, stierf dat een stille dood. Hij had al een tuinaannemersbedrijf en toen ik zelf een partij buxus opgekocht had, liep het helemaal uit de hand. We kochten wat machines en van het een kwam het ander. We hebben momenteel zo’n 10 hectare zwaardere haag- en vormplanten: buxus, taxus, carpinus (haagbeuk), fagus (beuk) en hulst. Dorus is hierbij mijn klankbord. Hij is een Nederlander die onafhankelijk advies verstrekt. Hij loopt samen met mij een voormiddag per maand door de kwekerij. Daarbij geeft hij concreet teeltadvies om insecten milieuvriendelijk te bestrijden en zorgvuldig te bemesten. Heel belangrijk want overbemesten is duur, ecologisch onverantwoord en slecht voor de plant.
13:00 > Congo. Wij zijn getrouwd ‘in den Congo’. Geert had daar een tante nonneke in de brousse en via Radio Vlaanderen Internationaal hebben we haar verwittigd dat we eraan kwamen met geld dat we via een benefiet opgehaald hadden. Dat engagement is wel een rode draad doorheen ons leven. Toen een aantal collegaboomkwekers klaagden dat mensen niet meer weten wanneer ze bomen moeten planten, zijn wij een scholenproject opgestart. Met ‘Ooit van bomen gehoord’ ontvangen we nu een drietal dagen per jaar de leerlingen van de vijfde klas. Ze planten hier zelf bomen aan en leren die verzorgen. Het jaar erop komt dezelfde klas nog eens drie dagen. Voor de leerkrachten is er een gratis lessenpakket 'Grasspriet'.
Wie is marjan?
18:00 > Palaveren bij pompoensoep. Geert en ik eten samen een boterham met een kom soep van pompoenen uit eigen tuin. Of Geert waagt zich aan een omelet. Grootse gesprekken voeren we dan niet, maar het is wel fijn om even te palaveren en wat afspraken te maken. Geert heeft een vijftiental arbeiders in dienst en het gebeurt meer dan eens dat er een aantal mij helpen. Met de spade de wortels rond de plant afsteken bijvoorbeeld, is best een zware klus omdat wij dat nog met de hand doen. Ook het schoffelen en mechanisch wieden is arbeidsintensief. Buitenstaanders denken vaak dat een boomkwekerij annex tuinaanlegbedrijf de ideale combinatie is, maar dat lijkt alleen maar zo. Als het bij Geert druk is, is het dat bij mij ook en dan moet je als kapitein van je schip alle zeilen bijzetten.
“Schrijf er maar bij dat het hier vaak een bende is”, mailt Marjan Denie (38) me een paar dagen na het interview. Ik glimlach. Zo leerde ik haar kennen. Als sympathieke boomkweker en echtgenote van Geert Laenen (41). Maar ook als moeder van vijf kinderen die ondanks haar titel ‘Plattelandsondernemer van het jaar’ letterlijk en figuurlijk met beide voeten op de grond staat…
Tekst: Marijke Pollentier. Beeld: Mine dalemans.
12
melk & honing herfst 2009
seizoensblad voor boeiend buitenleven
seizoensblad voor boeiend buitenleven
herfst 2009
melk & honing
13
Cherchez la femme
07:30
“ik kocht een partij buxus en het liep wat uit de hand…”
09:30
> spoor van vernieling. Rond 6 uur tikken we de wekker af. Een half uur later staan ook onze kinderen Marieke (11), Fien (10), Lowie (8, niet op foto), Julie (7) en Trees (5) op en ontbijten we samen: voor de kids cornflakes of een boterham met choco en ikzelf ga eerder voor hesp of de pruimenconfituur van opa. Na het ochtendtafereel brengt Geert de kinderen naar school en ruim ik puin (lacht). Ik berg de vergeten turnzakjes terug op en stop de wasmachine vol, waarna ik me door wat paperassen op mijn bureau worstel. Ik speel ook piano en soms sta ik om 5 uur op om een uurtje rustig te oefenen. Ik heb jaren in een percussiegroepje gespeeld en ook nu zijn feestjes en muziek nooit ver weg.
> dorus. Mijn vader is goudsmid in Turnhout en ik volgde in zijn kielzog. Maar toen ik Geert leerde kennen, stierf dat een stille dood. Hij had al een tuinaannemersbedrijf en toen ik zelf een partij buxus opgekocht had, liep het helemaal uit de hand. We kochten wat machines en van het een kwam het ander. We hebben momenteel zo’n 10 hectare zwaardere haag- en vormplanten: buxus, taxus, carpinus (haagbeuk), fagus (beuk) en hulst. Dorus is hierbij mijn klankbord. Hij is een Nederlander die onafhankelijk advies verstrekt. Hij loopt samen met mij een voormiddag per maand door de kwekerij. Daarbij geeft hij concreet teeltadvies om insecten milieuvriendelijk te bestrijden en zorgvuldig te bemesten. Heel belangrijk want overbemesten is duur, ecologisch onverantwoord en slecht voor de plant.
13:00 > Congo. Wij zijn getrouwd ‘in den Congo’. Geert had daar een tante nonneke in de brousse en via Radio Vlaanderen Internationaal hebben we haar verwittigd dat we eraan kwamen met geld dat we via een benefiet opgehaald hadden. Dat engagement is wel een rode draad doorheen ons leven. Toen een aantal collegaboomkwekers klaagden dat mensen niet meer weten wanneer ze bomen moeten planten, zijn wij een scholenproject opgestart. Met ‘Ooit van bomen gehoord’ ontvangen we nu een drietal dagen per jaar de leerlingen van de vijfde klas. Ze planten hier zelf bomen aan en leren die verzorgen. Het jaar erop komt dezelfde klas nog eens drie dagen. Voor de leerkrachten is er een gratis lessenpakket 'Grasspriet'.
Wie is marjan?
18:00 > Palaveren bij pompoensoep. Geert en ik eten samen een boterham met een kom soep van pompoenen uit eigen tuin. Of Geert waagt zich aan een omelet. Grootse gesprekken voeren we dan niet, maar het is wel fijn om even te palaveren en wat afspraken te maken. Geert heeft een vijftiental arbeiders in dienst en het gebeurt meer dan eens dat er een aantal mij helpen. Met de spade de wortels rond de plant afsteken bijvoorbeeld, is best een zware klus omdat wij dat nog met de hand doen. Ook het schoffelen en mechanisch wieden is arbeidsintensief. Buitenstaanders denken vaak dat een boomkwekerij annex tuinaanlegbedrijf de ideale combinatie is, maar dat lijkt alleen maar zo. Als het bij Geert druk is, is het dat bij mij ook en dan moet je als kapitein van je schip alle zeilen bijzetten.
“Schrijf er maar bij dat het hier vaak een bende is”, mailt Marjan Denie (38) me een paar dagen na het interview. Ik glimlach. Zo leerde ik haar kennen. Als sympathieke boomkweker en echtgenote van Geert Laenen (41). Maar ook als moeder van vijf kinderen die ondanks haar titel ‘Plattelandsondernemer van het jaar’ letterlijk en figuurlijk met beide voeten op de grond staat…
Tekst: Marijke Pollentier. Beeld: Mine dalemans.
12
melk & honing herfst 2009
seizoensblad voor boeiend buitenleven
seizoensblad voor boeiend buitenleven
herfst 2009
melk & honing
13
Zin & onzin
Tekst: Marijke Pollentier. Beeld: kristien Wintmolders.
Heerlijk logeren op het platteland… “ Net zoals de kust lijkt het platteland pas dolle pret als de zon over korengele einders gloeit. Wie eenmaal in de winter naar zee getrokken is, weet wel beter. echte genieters trekken de sfeervolle winterkaart…
Vroeg of laat zijn we er allemaal aan toe: even weg uit de alledaagse sleur en de zalige rust van het buitenleven opzoeken. Het Vlaamse platteland is een schatkist vol verrassingen. Van Westhoek tot Pajottenland, van Haspengouw tot de polders… De rijke landschappen bieden je heerlijk geurende bossen om in te verdwalen, glooiende akkers vol rijm en wintervogels en unieke vergezichten. Dat dichtbij en klasse toch heel goed samen kunnen gaan, bewijzen de talrijke sfeervolle hoevelogies. Ze bieden je een
14
melk & honing herfst 2009
uniek kader van authentiek gerestaureerde kamers, met respect voor traditie en oog voor detail. Je kan er een kijkje nemen achter de staldeuren en meegenieten van de rijke oogst van voorbije zomer. Maar ook letterlijk want menig gastvrouw verwent je met heerlijke verwenontbijtjes met huisgemaakte vruchtenconfituur, kakelverse scharreleitjes, geurende broodjes en meer dan één dampende kop koffie. En dan is het afwachten… De zelf gemaakte biogeitenkaasjes, hoeveyoghurt of honing verraden op welke boerderij je te gast bent!
Gewapend met een dikke sjaal en knuffeljas trek je erop uit, de wereld tegemoet. Romantisch hand in hand, al filosoferend met een stel vrienden, dollend met de kinderen of gewoon bijpratend met mama en zus… De gezonde buitenlucht doet wonderen. Ergernissen en piekermomenten verdwijnen als sneeuw voor de zon. Een frisse wind streelt de wangen rood en laat je genieten van desolate winterlandschappen, afgewisseld met karaktervolle Vlaamse dorpjes. De volle picknickmand van de gastvrouw is intussen flink geplunderd.
seizoensblad voor boeiend buitenleven
Eenmaal het waterig zonnetje ondergaat en de koude komt opzetten, wacht binnen een aperitiefje bij een gezellig haardvuur. Tijd voor een gezelschapsspelletje, wat bijpraten of lezen onder het genot van een fijn streepje muziek. De vele voormalige tabakszolders, boterhuisjes en vierkantshoeves ademen bakken sfeer. Vaak kan je er zelf je stoofpotje koken of serveert de gastvrouw een eenvoudige maar fijne maaltijd. Of ze loodst je naar de fijnste bistrootjes en restaurantjes in de buurt. Nog even genieten van een schuimend bad en je slaapt ’s avonds gegarandeerd rozig in…
Met de kids logeren bij Johanna op de geitenboerderij? of liever zoals lotte romantisch slapen in een limburgs hemelbed? Je vindt alle leuke adresjes op: www.plattelandstoerisme.be
seizoensblad voor boeiend buitenleven
Zin
Lotte vertelt “december vorig jaar. na een kwakkelherfst en wat moody maanden besloten mijn vriend jasper en ik om een er even tussenuit te knijpen. Maar we hadden geen zin in veel geregel en toen mijn zus Saar een weekendje boerderijlogeren voorstelde, gingen we meteen overstag. Begin januari trokken we met zijn vieren naar een Limburgse vierkantshoeve, waar we ons heerlijk lieten verwennen door boerin en gastvrouw Marijse. jasper en Pieter sjeesden met de mountainbike de velden in en Saar en ik konden al wandelend zalig bijkletsen. ’s Avonds trokken we een fles rood open en speelden kaart. de zondag gooiden we het over een romantische boeg en gingen jasper en ik – met een rijk gevulde picknickmand – onze eigen weg… (lacht).
”
in een weekendje luxueus logeren op de boerderij?
sURF & win een van de
50
cadeaubonnen!! www.melkenhoning.be
herfst 2009
melk & honing
15
Zin & onzin
Tekst: Marijke Pollentier. Beeld: kristien Wintmolders.
Heerlijk logeren op het platteland… “ Net zoals de kust lijkt het platteland pas dolle pret als de zon over korengele einders gloeit. Wie eenmaal in de winter naar zee getrokken is, weet wel beter. echte genieters trekken de sfeervolle winterkaart…
Vroeg of laat zijn we er allemaal aan toe: even weg uit de alledaagse sleur en de zalige rust van het buitenleven opzoeken. Het Vlaamse platteland is een schatkist vol verrassingen. Van Westhoek tot Pajottenland, van Haspengouw tot de polders… De rijke landschappen bieden je heerlijk geurende bossen om in te verdwalen, glooiende akkers vol rijm en wintervogels en unieke vergezichten. Dat dichtbij en klasse toch heel goed samen kunnen gaan, bewijzen de talrijke sfeervolle hoevelogies. Ze bieden je een
14
melk & honing herfst 2009
uniek kader van authentiek gerestaureerde kamers, met respect voor traditie en oog voor detail. Je kan er een kijkje nemen achter de staldeuren en meegenieten van de rijke oogst van voorbije zomer. Maar ook letterlijk want menig gastvrouw verwent je met heerlijke verwenontbijtjes met huisgemaakte vruchtenconfituur, kakelverse scharreleitjes, geurende broodjes en meer dan één dampende kop koffie. En dan is het afwachten… De zelf gemaakte biogeitenkaasjes, hoeveyoghurt of honing verraden op welke boerderij je te gast bent!
Gewapend met een dikke sjaal en knuffeljas trek je erop uit, de wereld tegemoet. Romantisch hand in hand, al filosoferend met een stel vrienden, dollend met de kinderen of gewoon bijpratend met mama en zus… De gezonde buitenlucht doet wonderen. Ergernissen en piekermomenten verdwijnen als sneeuw voor de zon. Een frisse wind streelt de wangen rood en laat je genieten van desolate winterlandschappen, afgewisseld met karaktervolle Vlaamse dorpjes. De volle picknickmand van de gastvrouw is intussen flink geplunderd.
seizoensblad voor boeiend buitenleven
Eenmaal het waterig zonnetje ondergaat en de koude komt opzetten, wacht binnen een aperitiefje bij een gezellig haardvuur. Tijd voor een gezelschapsspelletje, wat bijpraten of lezen onder het genot van een fijn streepje muziek. De vele voormalige tabakszolders, boterhuisjes en vierkantshoeves ademen bakken sfeer. Vaak kan je er zelf je stoofpotje koken of serveert de gastvrouw een eenvoudige maar fijne maaltijd. Of ze loodst je naar de fijnste bistrootjes en restaurantjes in de buurt. Nog even genieten van een schuimend bad en je slaapt ’s avonds gegarandeerd rozig in…
Met de kids logeren bij Johanna op de geitenboerderij? of liever zoals lotte romantisch slapen in een limburgs hemelbed? Je vindt alle leuke adresjes op: www.plattelandstoerisme.be
seizoensblad voor boeiend buitenleven
Zin
Lotte vertelt “december vorig jaar. na een kwakkelherfst en wat moody maanden besloten mijn vriend jasper en ik om een er even tussenuit te knijpen. Maar we hadden geen zin in veel geregel en toen mijn zus Saar een weekendje boerderijlogeren voorstelde, gingen we meteen overstag. Begin januari trokken we met zijn vieren naar een Limburgse vierkantshoeve, waar we ons heerlijk lieten verwennen door boerin en gastvrouw Marijse. jasper en Pieter sjeesden met de mountainbike de velden in en Saar en ik konden al wandelend zalig bijkletsen. ’s Avonds trokken we een fles rood open en speelden kaart. de zondag gooiden we het over een romantische boeg en gingen jasper en ik – met een rijk gevulde picknickmand – onze eigen weg… (lacht).
”
in een weekendje luxueus logeren op de boerderij?
sURF & win een van de
50
cadeaubonnen!! www.melkenhoning.be
herfst 2009
melk & honing
15
binnen kijken
Buytenshuys Logeren tussen bier en botersla
“Het Belgisch witblauw ras geeft bijzonder smaakvol, mager vlees”, opa Ward, specialist terzake. dezegt hoevestallen werden gerestaureerd met veel respect voor het verleden.
“Hard werken en een onzeker bestaan”, zo vat oudste zoon Geert de glastuinbouwactiviteit van zijn vader Luc samen. Voor mij staat een knappe jonge kerel die duidelijk weet waarover hij het heeft. Zelf koos hij resoluut voor een job als informaticus, maar met zijn echtgenote Ingeborg steekt hij vader Luc en moeder Leona een handje toe in de B&B. “Wij speelden al langer met de idee om in de vroegere stallingen naast de serres hoevelogies aan te bieden, maar toen de prijs van de sla een paar jaar geleden in elkaar zakte, vond ook mijn vader de tijd rijp”, zegt Geert. “Bovendien is dit het ouderlijke bedrijf van mijn grootvader. Hier stonden vroeger varkens en op zolder bewaarde hij tabak en graan. Zo’n fijn levensverhaal wilden we niet verloren laten gaan.”
“Hoewel Gits een gezellig landelijk dorpje is, situeren zich hier heel wat grote bedrijven. Met onze B&B mikken we dan ook voor een stuk op een zakenpubliek”, zegt zoon Geert. “Maar ook fijnproevers zijn welkom. Zo hebben we een arrangement ‘Leven in de brouwerij’, dat het rijke bierverleden van de streek rond Roeselare alle eer aandoet: van fietstochtje of degustatiemenu tot een bezoek aan de brouwerij Rodenbach.” Een streekbiertje op het terras met zicht op de glooiende lappendeken van Hooglede kan natuurlijk ook.
je vindt er een zee van ruimte binnen en buiten.
16
melk & honing herfst 2009
Luc teelt botersla: malse kropsla, die soms moet inboeten op de beter te bewaren ijsbergsla.
de bewoners Familie: Luc (59) en Leona (61) Defevere-De Vos met Geert (35) en schoondochter Ingeborg (34) en de kleinkinderen Niels (8) en Luuk (1) Boerderij: actief tuinbouwbedrijf in Hooglede-Gits in hartje West-Vlaanderen met naast de serres het stijlvolle gastenverblijf Activiteiten: serresla – hoevelogies Logies: stallingen en tabakszolder zijn omgebouwd tot 1 heerlijk ruime familiekamer met eigen zithoek en zonneterras en 3 kamers (waaronder eentje toegankelijk voor rolstoelgebruikers) – met elk koelkastje – TV, radio & internetaansluiting – kinderbedje op aanvraag – stijlvolle, gemeenschappelijke keuken Ontbijt: broodjes – croissants – ham & kaas – zelfgemaakte confituur van pruimen of aardbeien – eitjes indien gewenst – honing uit de streek – peperkoek – choco – yoghurt – koffie of thee – fruitsap Adres: Gitsbergstraat 39, 8830 Hooglede-Gits – tel: 051/20 37 53 en 0476/45 62 31 Website: www.buytenshuys.be Voor meer hoevelogies: www.plattelandstoerisme.be
seizoensblad voor boeiend buitenleven
Tekst: Marijke Pollentier. Beeld: Mine dalemans.
Begin de jaren ’70. Luc neemt het bedrijf van zijn vader over en teelt vollegrondsgroenten: prei, bloemkool en sla. Wanneer in 1984 de gronden maandenlang onder water staan en niet geoogst kan worden, beslist Luc om serres te bouwen. In 1991 staat 7.300 m² kropsla onder glas. De prijzen zijn goed en de inmiddels drie uit de kluiten gewassen zonen helpen in de vakanties mee. Maar een generatie later is veel veranderd. “De teelt kende een exponentiële groei, de markt verzadigde en de prijzen kelderden”, aldus Luc. Bovendien gingen de zonen hun eigen weg. Tijd om het opnieuw over een andere boeg te gooien: de B&B Buytenshuys was een feit.