DROOMHUIS HETE ZOMER? 12 DUURZAAM Slimme oplossingen van 88 Warmtepomp zorgt
de Klimaatexpert
HOE HARM EDENS DUURZAAM LEVEN LEUK MAAKT
voor heerlijk koel huis
EDITIE 4 / € 6,95
DE BESTE IDEEËN VOOR DUURZAAM WONEN
MOOI & ISOLEREND
ZO LEG JE EEN GROENDAK AAN
EDITIE 4
WWW.GROENERWONEN.COM
DE B E ST E I DE E Ë N V O O R DUUR Z AAM WO N EN
GEZOND BINNEN KLIMAAT MET STRO EN KALKHENNEP
NOG MEER OPBRENGST: NIEUWSTE TRENDS ZONNE-ENERGIE
02001
BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 3 0 0 6
Verwarmen of koelen doe je duurzaam met een Daikin warmtepomp of airco
Is jouw huis al Ready voor een warmtepomp? Doe nu de gratis warmtepomp-check op:
Snel meer weten of komen kijken en luisteren naar een airco of warmtepomp? Bel 088-3245421
hetnieuweverwarmen.nl Hoofdsponsor KNSB
PARTNER VAN SCHAATSEND NEDERLAND
VOORWOORD DOOR JACQUELINE LEENDERS
Pak die zon! Op ons platte dak liggen sinds zeven jaar zestien zonnepanelen en al die jaren profiteerden we van de gunstige salderingsregeling en uiteraard hebben we ook de btw op de panelen teruggevraagd. Kortom: inmiddels hebben we gratis stroom, want de panelen hebben zich wel terugverdiend. Een zinvolle investering dus, zowel voor het milieu als voor de eigen portemonnee want op de bank levert je geld niks op. Ik vond het destijds wel een avontuur. Onze buurt telde slechts één ander huis met zonnepanelen. We hebben daar aangebeld en ons laten voorlichten door de bewoner die enthousiast grafieken van de opbrengst liet zien op zijn tablet. We verdiepten ons in de voordelen van ‘portrait’ en ‘landscape’, in het aantal panelen dat er op ons dak past en de juiste hellingshoek. Uiteindelijk hebben we ons aangesloten bij een collectieve aankoop van panelen en kregen daarom ook nog een mooie korting bij de aanschaf. In het begin keek ik dagelijks op de bijbehorende app. Het is zo leuk om te zien dat je zelf stroom opwekt. Bijna automatisch ga je ook zuiniger om met je energieverbruik. Zonde om al die zelf opgewekte stroom zomaar te laten vervliegen door deuren open te laten staan en overal licht te laten branden. En je kunt best korter douchen en ja, dat geldt ook voor pubers. Inmiddels is zeker 30 procent van de woningen in onze buurt voorzien van panelen. Als je op de geluidswal klimt die langs de huizen ligt, heb je een mooi overzicht. Het valt dan ook meteen op dat de panelen bij iedereen iets anders zijn geïnstalleerd, alhoewel de huizen allemaal min of meer hetzelfde zijn. Soms liggen de panelen rug aan rug als een soort puntdakje, soms staan ze in de lengte, soms in de breedte, soms liggen ze vrij plat op het dak, andere staan juist meer rechtop. De ontwikkelingen op het gebied van zonnepanelen gaan razendsnel. Je kunt nu bijvoorbeeld ook kiezen voor panelen in combinatie met een zonneboiler of je neemt bifacial-panelen, die aan beide kanten stroom op kunnen wekken zoals je kunt lezen in ons dossier Zonne-energie. Daarin ook aandacht voor de financiering van de panelen en de salderingsregeling die vanaf 2023 wordt afgebouwd. De regeling wordt vervangen door een vergoeding van je energiemaatschappij die minder riant is dan de huidige regeling. Toch is de verwachting dat de aanschaf nog steeds rendabel is, omdat de panelen steeds efficiënter worden. Ook vertellen we welke keurmerken er bestaan, zodat je zeker weet dat je met een erkende en vakbekwame installateur in zee gaat. Het wachten is nu nog op een betaalbare thuisbatterij waarin je je eigen energie kunt opslaan voor later gebruik. Nu functioneert onze elektrische auto nog als thuisbatterij. Zodra de zon schijnt en we veel energie opwekken, leg ik de auto snel aan de lader. We kunnen nu nog voor een mooie prijs terugleveren aan het net, maar rijden op je eigen zonnestroom voelt gewoon veel fijner.
‘Zonde om al die zelf opgewekte stroom zomaar te laten vervliegen door deuren open te laten staan en overal licht te laten branden.’
Geïnspireerd geraakt door het tijdschrift? Heb je tips en ideeën voor de redactie? Mail ons via groenerwonen@vipmedia.nl
GROENERWONEN
3
GROENE TRENDS 2
1
Foto: Jasper Leonard
HIP EN HERBRUIKBAAR (1) Steeds vaker kiezen we voor onze eigen herbruikbare groente- en fruittasjes in plaats van de plastic wegwerpvariant. Deze tasjes van Gekkiggeit zijn wel héél erg leuk. Ze zijn handgemaakt van duurzame materialen en gezeefdrukt met ecologische inkt op waterbasis. Met leuke prints als ‘Feelin’ Peachy’ en ‘I wish pizza was a vegetable’ zijn de zakjes een vrolijke verschijning. Met het touwtje knoop je ze gemakkelijk dicht. Ook handig: ze zijn wasbaar. € 3,95 via gekkiggeit.nl EEN GROEN DAK? DAKKAN! (2) Op 18, 19 en 20 september organiseert de stad Antwerpen voor de tweede keer het dakenfestival DAKkan. Met dit festival wil de stad laten zien dat groendaken, regenwateropvang, energie opwekken en het vergroten van de publieke ruimte hand in hand kunnen gaan. Een dak hoeft immers niet gewoon de bovenste laag van een gebouw te zijn, er zit veel potentieel in om daar mensen te ontmoeten, op een bijzonder wijze kennis te maken met de stad of te genieten van een cultureel programma op hoogte. Wil je een bijzonder of geschikt dak aanmelden? Of ben je benieuwd naar meer informatie? Kijk dan op dakkan.be
3
6
GROENERWONEN
WINDTURBINE IN JE ACHTERTUIN (3) Een windturbine in je tuin om zelf windenergie op te wekken. Gek? Nee hoor, het kan! Het innovatieve bedrijf Flower Turbines wil windenergie voor iedereen mogelijk maken. Grote windmolens kunnen vanwege lawaai en grootte niet in een stedelijke omgeving worden geplaatst. De Flower Turbines zijn relatief klein (1-6 m), stil en efficiënt en presteren nog beter als je er meerdere bij elkaar zet. Deze eigenschappen én het esthetisch ontwerp moet ervoor gaan zorgen dat wind in de gebouwde omgeving een bijdrage kan leveren aan onze duurzaamheidsambities. Met de Flower Turbines kun je ook je scooter of fiets opladen. flowerturbines.com
DUURZAME BODEMBEDEKKER! (4) Perzikstenen, zoals de hardhouten kernen van perziken heten, blijken bijzonder geschikt als duurzame bodembedekker. Door hun structuur en kleur hebben de decoratieve Nocciolo perzikstenen bovendien een warme uitstraling. Maar bovenal: de perzikstenen verwaaien niet, vergaan niet en spoelen ook niet weg, ze zijn dus buitengewoon duurzaam. Je kunt de perzikstenen onder andere toepassen op de oprit, in plantenbakken en in borders of op looppaden. nocciolo.nl
4
5
SUBSIDIE OP ELEKTRISCHE AUTO’S (5) Het kopen van een elektrische auto wordt dit jaar aantrekkelijker gemaakt door een subsidie. Vanaf 1 juli kunnen mensen namelijk aanspraak maken op een subsidie van € 4000 bij een nieuwe, en € 2000 bij een tweedehands elektrische auto. Dit heeft minister Stientje van Veldhoven voor Milieu & Wonen afgesproken met milieu-organisaties en autoverenigingen. Het ministerie hoopt door middel van de subsidie de verkoop een boost te geven en wil het aantrekkelijker maken voor particulieren om een elektrische auto aan te schaffen. De verkoop van elektrische auto’s kelderde dit jaar, nadat de bijtelling verhoogd werd naar acht procent.
6
Samen leasen is goedkoper dan individueel leasen of een eigen auto.
DEELNEMEN (6) DEEL is een initiatief van Walter Dresscher, Irene Rompa en Bastiaan Meijer. Het doel? “Wij willen bewoners helpen hun eigen lokale coöperaties op te richten, waarmee zij auto’s en andere voertuigen kunnen delen.” Een coöperatie bestaat uit buurtgenoten die samen bijvoorbeeld vijf auto’s leasen en daarvan de kosten delen, waardoor ze bijna altijd stukken goedkoper uit zijn dan wanneer ze individueel leasen of een eigen auto hebben. Als coöperatie heb je minder auto’s nodig dan wanneer je elk een eigen auto hebt en die in de straat parkeert. Hierdoor ontstaat er ook meer ruimte. Niet alleen auto’s, maar ook bijvoorbeeld (bak)fietsen of andere voertuigen kunnen gedeeld worden. Kijk voor meer informatie op wijzijndeel.nl
GROENERWONEN
7
A
ls kind stopte hij eikels in een potje, zette dat op de verwarming én maar wachten tot er een boom uit kwam. “God, wat heb ik er daarna veel in de grond gestopt. Enschede staat er vol mee, op de gekste plekken”, lacht Harm Edens als ik hem vraag naar zijn langgekoesterde passie voor de natuur. Dichtbij, genieten van de wereld om je heen en vooral niet zo gék doen. Dat is zijn credo. “Ik vind het fascinerend hoe mooi de Nederlandse natuur is en kan er dan niet bij dat we non-stop naar alle uithoeken van de wereld vliegen. Als een reisprofessor roept dat we veel en vaak moeten reizen om ons te verrijken, stappen we massaal in het vliegtuig.” Vluchtgedrag, noemt Harm het. “We weten niet eens meer hoe we onze ‘eigen tuin’ bij moeten houden, de grond waar we horen. We zijn, als je het mij vraagt, het vermogen verloren om gewoon te ZIJN. Waarom alsmaar de wereld over racen, terwijl je omgeving dicht bij huis zoveel te bieden heeft? We moeten steeds het maximale overal uithalen, maar daar worden we juist rusteloos van. En wat we hopen te vinden, dat is er simpelweg niet meer. Dus dan moeten we nog dieper het oerwoud in, nog verder de steppe op, om met nog authentiekere foto’s thuis te komen dan de buren. Om over de stress op luchthavens en de slechte lucht in vliegtuigen nog maar te zwijgen.” “En de tijd dat we thuis zijn, moeten we ook continue vermaakt worden, de festivalisering van ons bestaan. Maar waar is het genot van het alledaagse gebleven? Daarvan genieten, dat moeten we weer leren.” Harm vertelt over een vriendin, die altijd voorbij de horizon reisde met haar puberzoon. “Toen kreeg ik vorig jaar ineens een appje. ‘Harm, je raadt nooit waar ik ben. Ik rijd op een ponywagen op de bloeiende heide van Dwingeloo. Ik ben nog nooit zo gelukkig geweest.’ Zo simpel kan het zijn, de kunst van de eenvoud.”
DUURZAAM DOEN Volgens Harm kun je met kleine dingen al veel bereiken. En dan is er een begin en wordt het vanzelf meer. “Soms moet je gewoon van dingen bewust gemaakt worden. Wist je dat de prognose is dat 80% van onze energie over 30 jaar opgaat aan datacenters als we niks doen? We hebben het wel eens over vliegschaamte, maar daar kun je gerust Netflixschaamte aan toevoegen. Een deskundige rekende laatst voor dat een uurtje Netflix net zoveel CO²-uitstoot oplevert als een ijskast die een jaar aan staat.” Door over dingen na te denken en te proberen
22
GROENERWONEN
wat bewustere keuzes te maken kan ieder mens al een verschil maken. “Het is niet alleen voor de rijken, met een Tesla en een op en top verbouwd huis. Iedereen kan zijn steentje bijdragen. Maar je gedrag veranderen is lastig. Zo vaak realiseer ik me: ‘Oh nee, nu doe ik het weer’. Neem nou iets simpels als een afhaalmaaltijd van de biologische toko. Die plastic bakjes kun je wel tien keer gebruiken, dus neem ik nu mijn eigen bakjes weer mee. Die stokjes ook, wist je dat? Heel Mongolië is ontbost vanwege al die eetstokjes in de wereld, maar je kunt ze gewoon opnieuw gebruiken, doe ik al jaren!”
‘Een uurtje Netflix kijken levert net zoveel CO²-uitstoot op als een ijskast die een jaar aanstaat.’ OPVOEDING Zo moeilijk hoeft beginnen dus niet te zijn. “Belangrijk is vooral dat je het leuk maakt”, vertelt Harm. Niet alleen praten over wat er allemaal niet meer mag, maar samen een nieuwe wereld maken, daar wordt je leven mooier van, vindt hij. Hij heeft twee kinderen, die hetzelfde bewustzijn meekrijgen. “Ik ga gerust wel eens niks doen met ze. En als we ‘niks doen’, gebeuren er de leukste dingen. Dan gaan ze dingen bedenken en die maken. Als je je verveelt, krijg je vaak de beste ideeën.” Als je het Harm vraagt zijn kinderen veel ontvankelijker voor duurzaamheid dan volwassenen. “Ze zijn heel basic, denken niet in cijfertjes en verdienmodellen. Ze zijn flexibel en hebben praktische oplossingen. We zouden er vaker een voorbeeld aan kunnen nemen.”
ER MOET NU IETS GEBEUREN! In het BNR Nieuwsradioprogramma The Green Quest gaat Harm op zoek naar groene doeners in ons land. Daar zijn er gelukkig al veel van en dat is maar goed ook. “Het is geen vijf voor twaalf, maar vijf over twaalf. Er moet nu wel echt iets gebeuren om de klok terug te draaien. Denk even aan dat hele debacle met de boeren. Er wordt gemopperd en gedemonstreerd, maar we moeten gewoon aan de slag. Boeren vormen een belangrijke beroepsgroep in ons land, die moet je serieus nemen, maar dat we tegen de grenzen van het oude systeem opbotsen, valt niet te ontkennen. Thierry Baudet probeert dat nog een beetje, maar het kost te veel tijd om daar steeds mee in discussie te gaan. Levert niks
op, we hebben haast.” Volgens Harm zit de oplossing in veel meer samenwerken. “Met de hele keten om de tafel, samen een nieuwe wereld maken. Dat gebeurt gelukkig nu op heel veel plaatsen.” Harm noemt het boek ‘Drawdown’ van Paul Hawken. “Wie het niet gelezen heeft, moet dat echt doen. Het is een soort bijbel waar de inspiratie uitloopt.” In het boek staan 100 voorbeelden van circulaire businesscases waarbij het verdienmodel ook klopt. “Het kán dus wel. En gelukkig zien veel ondernemers dat nu ook. In 1999 stond ik met Bløf op Spitsbergen om te waarschuwen voor het steeds zachter wordende ijs. Niemand luisterde. Afgelopen september, bijna twintig jaar later, is Raindance begonnen: in tien jaar tijd gaan we twee keer het oppervlak van Europa vergoenen in de wereld. Lokale regensystemen herstellen, het grondwater ook, bomen en lokale landbouw terug… in de hele wereld gaan we dansen om dat voor elkaar te krijgen. En dat gaat lukken! Deze eerst keer danste het Vondelpark samen met Kenia en Tanzania via een live-verbinding. Floortje Dessing, Tess Milne, André Kuipers, De Jeugd van Tegenwoordig en ga maar door…. een geweldige line up die ik mocht aankondigen. Zo gaan we de wereld afkoelen en tijd kopen om die hele transitie te kunnen maken.” Harm vertelt enthousiast en gepassioneerd, het is een onderwerp dat hem na aan het hart ligt en waar hij zich tomeloos voor inzet. Door zelf in actie te komen, door lezingen te geven, door mee te denken. “Je ziet het, er is genoeg reden om er elke dag weer tegenaan te gaan!”
Warmere vloer, meer comfort en gezondere woning
TONZON, ANDERE TECHNIEK, BETER ISOLEREND EFFECT
KLIMAATEFFICIËNT
Vloeren verliezen vrijwel alle warmte door uitstraling naar de kruipruimtebodem en
Alle broeikasgassen die wij
fundering. Andere soorten isolatie (zoals het in de nieuwbouw gebruikte EPS)
uitstoten, dragen bij aan de
beperken wel het warmteverlies door geleiding maar stralen de doorgelaten warmte
versnelling van het broeikas-
aan de onderkant gewoon uit. Zo lekt 24 uur per dag warmte aan de onderkant weg,
effect. Daarom moeten we gaan
waardoor nieuwbouwwoningen met vloerverwarming nog niet echt energiezuinig zijn.
letten op de klimaatkosten die
Het unieke TONZON Thermoskussen reduceert deze warmtestraling trapsgewijs tot
wij maken wanneer we ener-
vrijwel nul. De vloer wordt sneller warm en de eindtemperatuur is hoger bij een lagere
gie willen besparen. Hoeveel
luchttemperatuur. Meer comfort met minder energieverbruik.
energie nodig is bij de productie, transport en installatie van een
“TONZON Vloerisolatie zorgt ook bij nieuwere woningen nog voor een stijging van het wooncomfort en een lagere gasrekening.”
materiaal weegt mee in hoe ‘klimaatefficiënt’ een materiaal daadwerkelijk is. De uitspraak dat alle isolatiematerialen goed zijn omdat ze alle energie
SCHONE DROGERE KRUIPRUIMTE
besparen, is daarom niet juist.
Het wonen boven een vochtig gat in de grond is niet prettig en zelfs soms ongezond. Door een onderdruk wordt constant vochtige lucht uit de kruipruimte de woning ingezogen. Dit vocht moet door ventilatie weer worden afgevoerd. Dit kost energie en daar
Thermoskussen
willen we juist zo weinig mogelijk van gebruiken. TONZON Bodemfolie stopt de verdamping van vocht uit de bodem, remt het vrijkomen van schadelijk radongas en
Bodemfolie
zorgt zo voor een schone, drogere kruipruimte. Misschien wel de meest duurzame maatregel voor veel Nederlandse woningen. In de gebruiksfase biedt het talloze voordelen waaronder energiebesparing. De Bodemfolie is overigens volledig recyclebaar.
Het TONZON Thermoskussen is de meest klimaatefficiënte vloerisolatie ter wereld zo blijkt uit onderzoek van het NIBE. Voor meer informatie kijk op: www.tonzon.nl of bel 053 - 433 23 91
Zonnepanelen aanschaffen? Kies voor een leverancier, aangesloten bij SGZE Zo bent u gegarandeerd van zorgeloze stroomopbrengsten
• • • •
Aanbetaling gegarandeerd Nakoming van fabrieksgarantie Geschillencommissie Kwaliteit en deskundigheid
Bij aankoop van zonnepanelen worden doorgaans langdurige en uitgebreide garanties afgegeven. Wie garandeert u dat uw leverancier er over 10 jaar nog is? Ga voor kwaliteit, zekerheid en garantie. Kijk op www.sgze.nl voor een leverancier die is aangesloten bij Stichting Garantiefonds ZonneEnergie.
www.sgze.nl
Stapsgewijs verduurzamen Laat de zon haar werk doen! ot 60% gasbesparing zonder T extra kosten voor elektriciteit Toepasbaar in alle woningen zonder grote aanpassingen irect of in een later stadium D naar volledig gasloos mogelijk
Ons concept gaat uit van de zon. De warmte die hiermee binnen wordt gehaald is gratis. Zowel voor het warm tapwater als de verwarming. Onze vacuumbuis-collectoren met buffervat, lage temperatuur radiatoren én warmtepomp geven maximaal wooncomfort én besparing.
www.sunpowersolutions.nl
|
tel. 0187-477142
O
f je nu een schuin dak hebt of een plat dak, op veel daken van Nederlandse woningen (en bedrijven uiteraard) kun je gebruik maken van de kracht van de zon. In dit dossier behandelen we een aantal mogelijkheden: zonnepanelen, zonneboilers en PV-T panelen. Maar we beginnen met zonnepanelen, ook wel PV-panelen (photo voltaïc) genoemd; panelen waarmee je elektriciteit kunt opwekken.
KEUS IN ZONNEPANELEN Iemand die al meer dan tien jaar actief is in de markt is André Vlaspoel, mede-eigenaar van Navito (installateur hoogwaardige en maatwerk zonnepaneel-installaties) en Sunpower Energy Solutions (groothandel in duurzaamheidsproducten, waaronder zonnecollectoren, buffervaten, warmtepompen en zonnepanelen). “Bij zonnepanelen onderscheiden we verschillende soorten”, legt hij uit. “Dat begint bijvoorbeeld bij in-dakpanelen of op-dak-panelen. In-dak-panelen zitten als het ware geïntegreerd in het dak, op dezelfde hoogte als de dakpannen. Op de plek waar het paneel zit, zijn dan geen dakpannen. Op-dak-panelen worden op de dakbedekking gemonteerd. De keuze voor in-dak-panelen is meestal een esthetische keuze. Deze gaan tot ongeveer 300 tot 310 Wattpiek, maar op-dak-panelen zijn er al met een opbrengst van zo’n 370 Wattpiek.” Een veelgemaakte fout, vertelt André, is dat op-dak-panelen met speciale constructies als in-dak-panelen gemonteerd worden. Zo komt het bijvoorbeeld voor dat panelen in kunststof bakken worden gemonteerd, terwijl deze panelen daar simpelweg niet geschikt voor zijn. Er is dan geen ruimte voor ventilatie, wat kan leiden tot oververhitting. “Wil je in-dak-panelen, kies dan voor panelen en het montagesysteem dat hier ook echt voor bedoeld is”, luidt zijn advies.
WAAR LET JE OP BIJ DE AANSCHAF? Wanneer je zonnepanelen aanschaft, zijn er verschillende zaken waar je op let. Naast de plaatsing op of in het dak, zit er ook nog verschil in de panelen zelf. Zo zijn er polykristallijn (blauwe) en monokristallijn (zwarte) panelen. “Het begon met de polykristallijn zonnepanelen, deze zijn erg goed en sterk, maar men vindt ze over het algemeen wat minder mooi. Op basis van de vraag naar zwarte panelen zijn fabrikanten deze gaan ontwikkelen. De keuze is aan jou”, legt André uit. Een belangrijk punt van aandacht is volgens hem de manier van bevestiging. “Het is vrij
gebruikelijk om zonnepanelen met beugels op dakpannen te bevestigen. Wij doen het anders, we schroeven een lat op het dak en schroeven hier de beugel op vast, zodat de installatie niet op de dakpan rust. Bij montage rustend op de dakpannen is er een risico op breuk van de pannen wat schade aan de panelen of lekkage kan veroorzaken.” Ook is het belangrijk om de constructie te beschermen tegen vogels. “Wanneer je je panelen op je schuine dak monteert, adviseren we altijd speciale borstels te bevestigen aan de randen van de panelen. Hiermee voorkom je dat vogels nesten bouwen onder de panelen en hier schade aanrichten”, vertelt André. “Op een plat dak is het belangrijk ervoor te zorgen dat de zonnepanelen met genoeg gewicht worden verankerd, zoals bijvoorbeeld met stoeptegels. Doe je dit onvoldoende dan kunnen je zonnepanelen tijdens een storm losraken.” André raadt verder aan om niet alleen te kijken naar de huidige gezinssituatie, maar ook naar de toekomst. Zo geeft hij aan dat een jong stel, wat later misschien wel kinderen wil, het beste bijvoorbeeld nu al voor een wat sterkere omvormer kan kiezen. Ze kunnen dan nu het aantal panelen kopen dat bij het verbruik op dit moment past, maar wanneer de energiebehoefte verandert, kunnen ze eenvoudig extra zonnepanelen aansluiten. Door daar vooraf over na te denken voorkom je dat je onnodig een nieuwe omvormer moet aanschaffen.
GESCHAKELD OF NIET In sommige gevallen zijn zonnepanelen in serie aan elkaar geschakeld. Bij een beschadiging op het paneel of de zonnecel wordt de serie onderbroken en ben je een groot deel van de opbrengst kwijt. André legt uit dat dit niet het geval hoeft te zijn.
‘Wil je in-dakpanelen, kies dan die panelen en het montagesysteem dat hiervoor bedoeld is.’ “Wij werken met een systeem dat de stroom per paneel doorgeeft aan de omvormer, de SolarEdge omvormers en optimizers. Achter elk paneel zit een optimizer. Het grote voordeel is, dat je bij een defect aan een paneel veel minder opbrengst verliest en dat je digitaal kunt inzien welk paneel problemen vertoont, aan de hand van de informatie die de optimizer doorgeeft. Daarnaast, en misschien wel het grootste voordeel, is dit systeem veilig. Wanneer er een storing ontstaat dan schakelen de optimizers terug naar veilige modus van 1 Volt per paneel. Dit voorkomt gevaarlijke situaties.”
ONDERHOUD VAN ZONNEPANELEN Zonnepanelen worden vanzelf schoongespoeld door regenwater en zijn nagenoeg onderhoudsvrij. Als ze echt vies zijn of hardnekkige vlekken hebben, kun je ze schoonmaken of laten schoonmaken. Doe je dit zelf? Gebruik dan altijd osmosewater of gedemineraliseerd kraanwater. Leidingwater bevat te veel kalk en dat is slecht voor de panelen. Gebruik ook geen zeep. Op groenerwonen.com/zonnepanelen-onderhouden-zo-blijven-je-zonnepanelen-goede-conditie lees je meer over het onderhoud van zonnepanelen.
GROENERWONEN
27
DESIGNSTATEMENT ÉN DUURZAAM ISOLATIEMATERIAAL
KURK
Een kurken vloer of een wandelement van kurk: het is niet alleen mooi in huis, maar blijkt ook een groene keuze te zijn. Want kurk is honderd procent recyclebaar, duurzaam en milieuvriendelijk. Dat het ook nog eens isolerend en geluiddempend werkt, maakt het een droommateriaal voor ieder huis. Tekst: Daphne Doemges- Engelen Foto’s: APCOR, Shutterstock e.a.
36
GROENERWONEN
H
et naoorlogse klushuis dat Arnoud Hanenburg kocht, is inmiddels onherkenbaar omgetoverd dankzij een flinke dosis kurk. Dat is niet toevallig: Arnoud is de eigenaar van Pro Suber, waarmee hij als doel heeft om kurk als (isolatie)materiaal - voor vloer, dak en muur - te promoten. Onder het motto ‘practice what you preach’ bekleedde Arnoud de wanden in zijn tussenwoning met kurk. Voor een warme uitstraling, maar ook letterlijk voor een warm gevoel. “Het hoeft hier geen 21 graden te zijn om het behaaglijk te hebben. Waar een betonnen muur een koude straling kan geven, is het met kurk voelbaar minder kil. Het materiaal isoleert thermisch én akoestisch. Tegelijk heeft kurk op de muur ook een isolerende werking in de zomer. Het werkt dan als een buffer tegen de hitte van buiten.”
NIET KAPPEN MAAR PELLEN Arnoud Hanenburg weet alles van kurk en was zich jaren geleden al bewust dat er voor een houdbare toekomst moet worden ingezet op CO2-neutraal bouwen. “De helft van de totale milieubelasting zit in de daadwerkelijke bouw. Je kunt dus ook veel bereiken door te kijken naar het gebruik van hernieuwbare of herwinbare materialen, zoals geëxpandeerde kurk. Dit materiaal is gemaakt van kurkgranulaat, afkomstig van de kurkeik oftewel Quercus suber.” Hoe het winnen van kurk in zijn werk gaat?
LEKKER ZITTEN
“Bij het pellen van de kurkeik, ook wel eken genoemd, haal je de buitenste laag van de boom weg, die vervolgens hard zijn best doet om een nieuwe laag te laten groeien. Hierdoor gaat de kurkeik drie tot vijf keer meer CO2 opnemen dan een kurkeik die met rust wordt gelaten.” In tegenstelling tot wat sommige mensen denken, worden er voor het winnen van kurk dus geen kurkeiken gekapt. “Wist je dat de eerste oogst van een kurkeik pas na zo’n 23 tot 25 jaar plaatsvindt? Je kunt daarna één keer in de negen jaar opnieuw oogsten. En dat oogsten is ook nog eens goed voor de levensduur van de boom. Een originele kurkeik wordt gemiddeld tachtig jaar, terwijl door het winnen van de kurk de leeftijd van de boom tot wel ruim over de tweehonderd jaar kan oplopen.”
Arnoud Hanenburg
Kurk werkt isolerend in de winter én in de zomer. NET ALS POPCORN Voor het gebruik van kurk als isolatiemateriaal in huis, wordt geëxpandeerde kurk gebruikt. Hiervoor wordt gemalen kurk in een grote bak onder druk verhit en zo ‘steam-backed’: door stoom gebakken. “De kurkkorrels zetten dan onder druk bij een temperatuur van zo’n 360 graden uit als een soort popcorn. De
Kurk wordt misschien wel meer gebruikt dan je denkt. In woonaccessoires, zoals onderzetters en theelichthouders, in yoga blokken en er worden zelfs schoenen en riemen van gemaakt. Er zijn ook designers die kurken meubels ontwerpen. Zo ontwikkelde Ivanka Bakker een typografisch zitconcept, waarin ze terugging naar de meest elementaire vorm van een stoel: een segment dat door herhaling duidelijk een blokvorm van een ‘b’, ‘d’, ‘h’ of ‘e’ visualiseert. Ivanka werkt hiervoor met duurzaam plaatmateriaal en geëxpandeerde kurk. “Ik heb voor geëxpandeerde kurk gekozen omdat het een veelzijdig, natuurlijk product is. Het is geschikt voor binnen- en buitengebruik, het is geluidsisolerend, het voelt prettig aan en het is goed verwerkbaar. En het feit dat het materiaal licht in gewicht is, maakt het ideaal om te gebruik voor een stoel, zodat deze goed verplaatsbaar is.” www.iva2d3d.com/chairs
natuurlijke suberine harsen die vervolgens uit de kurk vrijkomen, binden het materiaal tot een massa. De grote blokken zijn honderd procent bio based en worden in platen gezaagd. Deze platen, die je in diverse diktes kunt krijgen, zijn geschikt als isolatie binnen de constructie van gebouwen.” De platen zijn ook geschikt als gevelafwerking. “Ik heb ze niet alleen op de gevel van mijn eigen huis toegepast, maar ook bij een groot particulier project in Friesland. Daar is tweehonderd vierkante meter geveloppervlak bekleed met kurk. Naast de isolerende werking is er ook sprake van geluidsabsorptie. Je moet natuurlijk wel weten hoe je met de kurk het gewenste resultaat kunt bereiken, door aandacht te schenken aan een goed ontwerp met juiste detaillering tot en met de correcte uitvoering. Er zijn verschillende kwaliteiten en densiteiten geëxpandeerde kurk, die op hun beurt geschikt zijn voor diverse toepassingen. Naast toepassing als isolatiemateriaal of gevelafwerking kun je ook denken aan geëxpandeerde kurk die gebruikt wordt om trilling-bestendig te bouwen.” “Daarnaast bestaan er kurk-sedummodules, waarmee je met recht een echt groendak realiseert. Het dak kan tijdelijk water vasthouden, tempert hittestress in de zomer en werkt isolerend tegen winterkou. Niet alleen de planten en sedum zijn groen, maar de kurk is ook honderd procent van natuurlijk materiaal.”
GROENERWONEN
37
DOSSIER GEZOND WONEN
46
GROENERWONEN
BOUWEN MET DUURZAME MATERIALEN Niet iedereen staat erbij stil, maar Europeanen brengen gemiddeld 90 procent van de dag binnen door. Een goed binnenklimaat is daarom van groot belang, want gezondheid gaat natuurlijk boven alles. Of je nu voor nieuwbouw gaat, een renovatie of kleine aanpassingen binnenshuis; er valt op elk niveau winst te behalen om de kwaliteit van leven in huis te verbeteren. Tekst: Danique Pals Foto’s: Strobouw Nederland, Shutterstock e.a.
GROENERWONEN
47
DOSSIER
GEZONDHEIDS- EFFECTEN VAN EEN SLECHT BINNENKLIMAAT
GEZOND WONEN
Geïrriteerde ogen, droge keel, verkoudheid, hoofdpijn, vermoeidheid… Het zijn allemaal klachten, die veroorzaakt worden door een slecht binnenklimaat. Op langere termijn kun je er zelfs luchtweginfectie of astma door ontwikkelen. Gelukkig zijn er genoeg maatregelen die je kunt nemen om het binnenklimaat in huis te optimaliseren.
U
it onderzoek van het internationale onderzoeksbureau RAND blijkt dat een op de drie Nederlandse kinderen onder de 15 jaar in een woning leeft met een ongezond binnenklimaat. Dat wil zeggen dat ze wonen in een huis met bijvoorbeeld schimmel, vochtproblemen, geluidsoverlast, te weinig daglicht en slechte verwarming. Deze factoren veroorzaken verschillende gezondheidsklachten en wanneer al deze problemen zich in een huis voordoen, dan hebben de kinderen ruim vier keer zoveel kans op bijvoorbeeld astma en eczeem.
VENTILATIE EN VOCHTREGULATIE “Veel van de gezondheidsklachten worden veroorzaakt door slechte ventilatie in huis”, zegt Loes Janssen van Qlima, waar je terecht kunt voor onder andere ontvochtigers, bevochtigers, luchtreinigers en verwarming. “Ramen openzetten helpt, maar een goed ventilatiesysteem is nog beter. Continue ventilatie is ook belangrijk voor de juiste luchtvochtigheid in huis. Veel huishoudens hebben last van vochtproblemen, waardoor er bijvoorbeeld schimmels kunnen ontstaan. Dit is extra vervelend voor mensen met astma. Op dit moment lopen onze luchtontvochtigers daarom ook als een trein. Je merkt binnen enkele uren al verschil in de luchtkwaliteit.”
VERWARMEN MET INFRAROOD Bij een gezond binnenklimaat hoort natuurlijk een goede temperatuur. De klassieke radiatoren zijn bij de meeste mensen wel bekend, maar je kunt ook duurzaam verwarmen met infrarood. Met een infraroodverwarming
52
GROENERWONEN
verwarm je gelijkmatig, waardoor er nagenoeg overal dezelfde temperatuur hangt. Er circuleert geen water in de verwarming en daarom is onderhoud niet nodig. Een ander voordeel zit hem in het verbeteren van het binnenklimaat. “Wij verwarmen met infrarood panelen aan het plafond. Het paneel straalt warmte uit zonder luchtcirculatie. Dat betekent dat er, in tegenstelling tot bij een radiator, geen stof of huismijt door de kamer zweeft. Dat is bijvoorbeeld erg gunstig voor iemand met astma of een allergie. Daarnaast werkt het systeem bacteriewerend en vochtwerend, hiermee voorkom je schimmels”, vertelt Roman Caresani van Degree-n, lid van de branchevereniging IG Infrarood. “Recentelijk spraken we nog iemand met een reumatische aandoening. Door de comfortabele warmte van de infraroodverwarming kon die persoon zijn handen weer beter bewegen.”
ZEROHOME Een perfect binnenklimaat creëren, klinkt als een moeilijke opgave, maar dat hoeft niet zo te zijn. Het ZeroHome systeem is ontwikkeld om te verwarmen, koelen en ventileren. De installatie is een kant-en-klare unit die in huis geplaatst wordt. Dit kan in zowel nieuwbouw als bestaande woningen. “Het is een uniek alles-in-een-systeem. De consument hoeft alleen maar de gewenste temperatuur in te stellen en het ZeroHome systeem regelt de rest. Er wordt daarbij met meer dan 50 parameters naar de waardes van het binnenklimaat gekeken. Hierdoor ontstaat er een comfortabele en behaaglijke omgeving en dat merk je”, zegt Daniël Tulp, directeur van ZeroHome. “Onze installatie werkt niet met een laminaire luchtstroom, maar met diffuse
ventilatie. En het onderhoud? Het systeem geeft aan wanneer de filters, waarmee we onder andere pollen uit de buitenlucht filteren, vies zijn en vervangen moeten worden. Meestal is dat één keer in het jaar of in de twee jaar.”
PERFECT BINNENKLIMAAT Er zijn dus veel manieren om een gezond binnenklimaat te realiseren. Houd er dan wel rekening mee, dat in het ideale geval de temperatuur in huis tussen de 19 en 22 graden ligt. In de slaapkamer mag de temperatuur iets lager zijn. Vloerverwarming kun je het beste op 19 graden zetten. Een goede luchtvochtigheid ligt tussen de 40 en 60 procent; dan is de lucht niet te vochtig maar ook niet te droog. Daarnaast is frisse lucht heel belangrijk. Helaas is een raam openzetten niet altijd voldoende. Voor schone lucht is 24 uur per dag ventilatie nodig.
Voor meer informatie: T 035 740 05 00 E info@degree-n.com
www.degree-n.com
DE EXTREEM STILLE EN ZUINIGE WARMTEPOMP BESTAAT! Weishaupt warmtepompen behoren tot de meest efficiënte en stilste warmtepompen op de markt. Of de warmte nu uit de lucht, de grond of het grondwater gehaald wordt, steeds is een zuinige en absoluut betrouwbare werking van uw klimaat- en warmtapwaterinstallatie verzekerd.
> Slechts 35 dBA in vollast > Efficiënte opname van energie uit de bron > Tapwater tot 60 graden Celsius, zonder elektrisch element > Fraai design van de buitenunit, van hoge kwaliteit en zeer duurzaam > Voor nieuwbouw & renovatie
_
weishaupt _
DE NIEUWE GENERATIE WARMTEPOMPEN
Monarch Nederland BV ∙ t 020 - 69 97 401 ∙ www.monarch.nl
‘ WE DENKEN ALLES NAAR ONZE HAND TE KUNNEN ZETTEN, ZELFS DE NATUUR’ “We leven in een wereld waarin we denken dat alles maakbaar is. Zelfs de natuur om ons heen. Een écht mooie tuin betekent continu leren van de natuur, zeker in deze tijden van klimaatverandering”, stelt Dionysios Sofronas van Aardoom Hoveniers. Hij bedacht het concept van een drijvend terras. Het terras ligt in een waterbassin met overtollig regenwater, dat bij hevige regenval als opvangbak dient, terwijl het water tijdens droogte gebruikt kan worden om de tuin te sproeien. Tekst: Daphne Doemges- Engelen Foto’s: Aardoom Hoveniers, Shutterstock
62
GROENERWONEN
D
e huidige klimaatproblemen zijn niet nieuw, de maatschappij reageert echter nu pas op de veranderingen”, begint Dionysios. Het team van Aardoom Hoveniers ziet al jaren de negatieve gevolgen van klimaatverandering, die worden versterkt door de huidige trend waarin we de tuin als verlengde van ons huis zijn gaan zien. “Tuinen worden steeds meer ingericht als woonruimte. Wij proberen mensen al jaren duidelijk te maken, dat een tuin niet een woonkamer is, waar alles schoon en opgeruimd moet zijn. Een tuin is een stukje natuurlijke omgeving waar je lekker tussen het groen tot rust kan komen. Dat doe je niet in een dicht bestrate tuin, waarin groen tot het minimum is beperkt.”
SLECHTE TUINERVARING Het gros van de mensen streeft een opgeruimde tuin na, die niet veel onderhoud kost, is de ervaring van Dionysios. “We denken in onze maatschappij dat de wereld maakbaar is. Dat we als mens alles naar onze hand kunnen zetten, zelfs de natuur. De tendens is bijvoorbeeld dat mensen bomen mijden, want ze nemen de zon weg en vallende blaadjes zorgen voor overlast. Tegelijkertijd wil iedereen een overkapping en slepen ze parasols de tuin in: heel tegenstrijdig. Ze vergeten dat een boom niet alleen voor
de overhand heeft, zonder dat het buitensporig veel onderhoud hoeft te kosten. “Wij creëren een omgeving waar mensen graag komen, waar ze genieten van groen en rust. Een uurtje werk per week is dan ineens geen last meer. Mensen ervaren dat het leuk kan zijn om in de tuin te werken, het wordt als het ware stresstherapie.” Een tuin met veel groen is niet alleen gezond voor onszelf, maar ook nodig in deze tijden van klimaatverandering, stelt Dionysios. “We hebben een rioleringssysteem dat gemaakt is om het riool af te voeren, geen hemelwater. Maar hoe meer er wordt gebouwd, hoe meer regenwater er tijdens felle buien direct de riolering in loopt, en die is daar niet op berekend. Gevolg: wateroverlast. Het weer hebben we niet in de hand, andere factoren wel. Groendaken bufferen water en geven het geleidelijk af aan de grond. Meer groen in tuinen met veel bestrating helpt ook om wateroverlast te voorkomen.”
WATERRESERVOIR MET TERRAS Het huidige probleem van wateroverlast door felle buien, gecombineerd met hete, droge zomers, zette de hovenier op het denkspoor van een vernieuwend concept. Hij bedacht het drijvend terras, waarmee hij de Gouden Gieter won: een prijs in de groensector voor de beste praktische oplossing tegen klimaatproblemen. “Als je in een tuin echt maatregelen wil nemen tegen water, moet
‘Een tuin is een levend organisme, we zouden deze meer moeten accepteren zoals het is.’ natuurlijke schaduw zorgt, maar ook voor verkoeling.” Volgens de hovenier hebben veel consumenten een slechte tuinervaring gehad. “Ze planten bijvoorbeeld een tak van een wilg in de tuin, die binnen vijf jaar uitgroeit tot een boom van 7 m hoog en een stam van 30 cm doorsnee. Als ze ervan af willen, is dat kostbaar en besluiten ze: ‘geen boom meer’. Maar als je de juiste keuzes maakt, kan het wel goed gaan en heb je er veel plezier van.”
STRESSTHERAPIE Aardoom Hoveniers probeert mensen te inspireren met tuinontwerpen waarin groen
Dionysios Sofronas
je dat water gaan bufferen. De ruimte voor zo’n buffer is er in veel tuinen niet, en een watertank ingraven is relatief duur. Maar als je dat water kunt hergebruiken en het leuk wordt om te spelen met het concept van water in de tuin, dan wordt het wel aantrekkelijk. Zo kwam ik op het idee om overtollig water te gebruiken in het ontwerp van het terras, door een terras in een waterreservoir te plaatsen, zodat het terras op het water drijft. Het is een plek waar je water kunt opslaan. In de winter loopt de bak vol en komt het terras omhoog. Het terras vangt op deze manier het meeste licht. In de zomer, als je de borders kunt sproeien met water uit
de bak, zakt het terras omlaag. Je krijgt dan het effect van een zitkuil. Met hogere struiken eromheen wordt het een beschutte plek tegen de felle zon. De druk van het gewicht van het terras zorgt ervoor, dat het water door de leiding naar de borders loopt; je hebt geen dure beregeningsinstallatie nodig. De wateropvang zal ongeveer een meter diep moeten zijn en zo’n 9 tot 16 kubieke meter groot, wat haalbaar is in een kleine tuin.”
WATERTUIN Volgens de hovenier is het soms een kwestie van omdenken: niet tegen, maar mét de principes uit de natuur werken. “Stel je hebt veel wateroverlast in de tuin en de planten redden het niet, omdat ze continu met de voeten in het water staan. Dan kun je alles eraan doen om dat water weg te krijgen, maar je kunt het water ook de ruimte geven. Kies voor een watertuin, met moerasbeplanting en zitplekjes op vlonders.” Volgens Dionysios ontbreekt het vaak aan groen kennis als mensen zelfstandig aan de slag gaan. “Ze zien foto’s op internet: zó moet het worden. Maar ze vergeten te kijken of de beplanting bij hun woning en de omgeving past. Het groen moet altijd bij de grondsoort en situatie passen van de tuin. In een zonnige tuin op het zuiden kun je wel bosplanten als varens en rododendrons neerzetten, maar die gaan het niet geweldig doen.”
GROENERWONEN
63
Fardau van der Galiën
zorgen voor het laadpakket, maar ook voor een pasje waarmee je eveneens bij stadspalen of snelladers kunt laden. Van A tot Z wordt geregeld. Soms vraagt men zich af of het ook mogelijk is om energie terug te leveren aan het net. Dit is zeker mogelijk en we streven er ook naar dit in de toekomst te gaan doen. Momenteel kunnen nog niet alle laadpalen en auto’s energie terugleveren. Ook staan niet alle autoleveranciers positief tegenover dit idee vanwege het effect op de batterij. Wij als Vandebron willen dit in de toekomst wel mogelijk maken, want wanneer je kunt terugleveren heb je ook meer flexibiliteit. Daarnaast zit er nóg een voordeel aan: de nationale netbeheerder TenneT betaalt de gas- en kolencentrales geld om het net in balans te houden. Dit kan flink oplopen. Door slim te laden, kun je het net op een andere manier in balans houden, waardoor TenneT niet voor de flexibiliteit van de centrales betaalt, maar voor de groep elektrische auto’s die tijdelijk stopt met laden. Dat kunnen wij dan weer aan onze klanten teruggeven en zo kun je dus geld verdienen, terwijl jouw auto ’s nachts laadt en jij slaapt.” KUN JE 100% GROEN RIJDEN? “Dat lig eraan waar je je stroom afneemt en waar je laadt. Niet alle groene stroom is even groen. Dit komt doordat groene stroom soms
70
GROENERWONEN
met behulp van certificaten wordt ingekocht uit het buitenland en zo wordt grijze stroom groen gemaakt. Er wordt dan niet méér duurzame stroom geproduceerd, maar slechts gebruik gemaakt van centrales die (meestal in Scandinavië) toch al bestaan. Dit wordt ook wel sjoemelstroom genoemd. Vanuit de regio of provincie wordt een tender uitgeschreven waar bedrijven zich voor kunnen inschrijven. Dit gaat om zowel plaatsing van de palen als levering van de stroom. De consument kiest niet wie de aanbieder is, dat doet de regio of provincie. Hierdoor kan het dus zijn dat er grijze stroom wordt geleverd met groene certificaten uit het buitenland. Wij kiezen voor groene stroom die in Nederland duurzaam wordt opgewekt. We werken momenteel aan een project waarbij de consument met zijn laadpas kan kiezen waar zijn stroom vandaan
komt. Wanneer je incheckt bij een openbare laadpaal kun je dan zelf kiezen waar je de energie afrekent en er zo voor zorgen dat je ook écht groen rijdt.” HEEFT ELEKTRISCH RIJDEN DE TOEKOMST? “Ik denk van wel. Ik denk dat binnen vijf tot tien jaar veel meer mensen elektrisch rijden. Het gaat dan denk ik vooral om personenauto’s en kleine busjes. Ik kan me voorstellen dat dit voor grote trucks en bussen vanwege de lange afstanden en het verbruik nog een stuk lastiger is, maar voor personenauto’s zie ik zeker een toekomst in elektrisch rijden. Ons streven is om dit elektrisch rijden dan ook 100% groen te maken en ervoor te zorgen dat er voldoende groene stroom is om dit te kunnen realiseren.”
GROENE STROOM Wat is groene stroom nu precies? Wist je bijvoorbeeld dat niet alle stroom even ‘groen’ is en dat er zelfs binnen dit begrip nog verschillen zitten? Op www.groenerwonen.com/wat-is-groene-stroom/ leggen we je uit wanneer stroom ‘groen’ genoemd mag worden en wat sjoemelstroom precies is.
Laat uw eigen zonne-energie niet verloren gaan
Webasto Live: Het slimme laadstation Kan geĂŻntegreerd worden in een energie management systeem voor o.a. het gebruik van zonne-energie Slimme functies zoals Dynamic Load Balancing om overbalasting te voorkomen Te koppelen aan diverse backend systemen, waaronder E-Flux Uitgebreide connectiviteit met Wifi, 4G en LAN Zeer eenvoudige bediening Hoge kwaliteit: Made in Germany
Vanaf â‚Ź 1.595,(Incl. BTW en gratis verzenden, excl. installatie)
Bestel direct op: www.webasto-charging.com
198x138mm_Webasto_Live.indd 1
12-2-2020 08:59:22
√ Duurzaam & recyclebaar √ Geen gezondheidsrisico’s
ENERGIE BESPAREN & GEZOND WONEN Meer weten? Neem contact op: pxanederland.nl of bel 030 666 6963
STIJLVOL ÉN ISOLEREND BUITENSTUCWERK
Ook uw dak groen!
GROENER WONEN MET 100% NATUURVERF
Meer comfort Minder energie www.natuurverfwebshop.nl www.dibotherm.nl
www.ekogras.com
SpeedComfort
De slimme radiatorventilator Eenvoudig energie besparen met meerlaagse reflecterende isolatie!
NIEUWSBRIEF
Meer comfort – √ Dun & lichtgewicht minder energie √ Hoge isolatiewaarde tot√ 30% besparing Gemakkelijk te verwerken √ Duurzaam & recyclebaar mogelijk
Exclusieve aanbiedingen, primeurs & tips
Schrijf je nu in op
www.groenerwonen.com
Winnaar Greenchoic e Energieprijs 2019
√ Geen gezondheidsrisico’s
Meer weten? Neem contact op: pxanederland.nl of bel 30 030666 666 69 6963 Meer info www.pxanederland.nl +31 63 Bestel of nu bel op www.speedcomfort.nl
Eenvoudig met de buren duurzame stappen zetten Onder vakkundige begeleiding voordelig isoleren, Gezonder goedkoper een groendak & maken, een deelauto rijden… G oe d vo or he t m il ie u e n u w wonen met meer Comfort p o rte mo n ne e ! Zie: www.duurzaammetdeburen.nl
Dat is nu mogelijk met deDUURZAAM hulp van MET Ansveco! DE BUREN Doe het zelf met profesionele hulp
43
GROENERWONEN
Uitvoering Energie besparen
Garantie
ADVIES
Uw wensen centraal
Eigen keuze
oplossingsgericht
Isolatie Ventilatie Gezonder, goedkoper en comfortabeler wonen Renovatie Vochtoplossingen www.ansveco.nl Duurzaamheid en advies
Ansveco
COLUMN ADRIAAN PIETERSMA
Na zijn studie kwam Adriaan Pietersma, directeur van Feenstra, in de energiewereld terecht. Allereerst in diverse functies bij Alliander en Vattenfall. Sinds 2018 werkt Adriaan bij Feenstra. ‘Onze ambitie: een veilige, gezonde en comfortabele woon omgeving voor iedereen, nu en in de toekomst.’
Waar wachten we nog op? We kunnen lang met elkaar praten, maar ik houd ervan om ook een keer iets te gaan dóén. Mouwen omhoog en aan de slag. Waarom zou je bijvoorbeeld wachten met het verduurzamen van je huis als je er vandáág nog mee kunt beginnen? De energietransitie lijkt ingewikkeld, maar als je je goed laat informeren, door doeners en kenners, buren en professionals, valt het in de praktijk best mee. Bovendien zijn er allerlei kleine maatregelen in huis mogelijk die je direct kunt nemen. Duurzame techniek ontwikkelt zich in een duizelingwekkend tempo. Dankzij zonnepanelen, zonneboilers en warmtepompen komen we in de nieuwbouw steeds vaker woningen tegen die energieneutraal, CO²-neutraal of zelfs klimaatneutraal zijn. Maar ook in bestaande woningen is de techniek al tot veel in staat. Verduurzamen begint vaak met het isoleren van dak, vloer en muren. In combinatie met dubbelglas of driedubbelglas kun je op die manier het energieverlies flink verminderen. Vervolgens kun je gaan denken aan technieken om zelf elektriciteit op te wekken: een zonneboiler of zonnepanelen. Is je huis voldoende geïsoleerd, dan is het met een hybride of all-electric warmtepomp zelfs mogelijk om bijna helemaal ‘van het gas af’ te gaan. Natuurlijk vragen zulke maatregelen om een investering. Maar die dragen wél bij aan een reductie van de CO²-uitstoot en vaak ook aan een lagere energierekening. Bovendien betaalt de overheid veelal mee. Lang niet iedereen weet dat de Nederlandse overheid in allerlei situaties aardig wat subsidie geeft voor het verduurzamen van je woning. Of je nu eigenaar of huurder bent, het Rijk betaalt mee aan je groene plannen. En als je geld leent om je huis duurzaam te verbouwen, kun je dat doen tegen een extra lage rente. De energietransitie wordt in de media niet altijd even enthousiast belicht. Daar kun je zelf een positieve wending aan geven door te beginnen met dingen die je léúk vindt. Dat kunnen zonnepanelen zijn, maar ook een nieuwe koelkast kan energie besparen. Ik realiseer me niet op ieder moment van de dag hoeveel en welke energie ik verbruik. Toch is dát waar duurzaam wonen begint. Onlangs heb ik in mijn huis onderzocht welke apparaten meer energie verbruiken dan nodig is. Dat leverde mij een paar verrassende vondsten en
onverwachte besparingsmogelijkheden op! Sluipverbruik komt in bijna ieder huis voor. Denk aan stekkers van ongebruikte apparaten die nog in het stopcontact zitten, de cv-ketel die niet op de eco-stand staat, een radiator die voor de buren stookt of een boiler die te hoog is afgesteld. Een inspectierondje levert altijd iets op. Zoals ik al zei: mouwen omhoog en dóén! Om je eigen woning serieus te verduurzamen, hoef je helemaal niet te wachten op beslissingen van het kabinet of het gemeentebestuur. Iedereen kan vandaag nog beginnen. Voor duurzame inspiratie en praktische informatie zijn websites als zorgeloos.nu en groenerwonen.com een prima startpunt.
‘ Om je eigen woning serieus te verduurzamen, hoef je niet te wachten op beslissingen van het kabinet of het gemeentebestuur.’
GROENERWONEN
81
82
GROENERWONEN
SCHREEUW HET VAN DE GROENDAKEN De biodiversiteit verbeteren, een groener straatbeeld creëren en het riool ontlasten: een groendak helpt mens en milieu. Steeds meer mensen nemen zo’n groendak en gemeenten en waterschappen stimuleren dit met subsidies voor de aanleg. Door: Danique Pals Foto’s: Annemarie Görts, Sempergreen, Shutterstock
GROENERWONEN
83