Hart voor Dieren Meinummer by vipmedia_breda

Nr.09 05 September Mei 2020 4,25€ Nr. 04 April 2020 2019 €3,50

Hét magazine voor alle dierenvrienden

Richt je hamsterverblijf mooi in

7 feiten over het vogelbekdier

Praten

met je huisdier Leer elkaar beter begrijpen

Column: or do Gaat liefde g? de maa

Corona

Virus door handel in wilde dieren

www.hartvoordieren.nl

Tips

Guinea Pigs Adventures

Super geliefd op Instagram

Gezondheid

Zorgen voor kortsnuitige honden

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 2 8 3 2

02005

Als je kat last heeft van hooikoorts

Voorwoord

Lieve dierenvrienden, Het zijn vreemde tijden. Door COVID-19 zitten veel mensen

Deze maand in het magazin e

thuis. Ook de redactie van Hart voor Dieren werkt grotendeels van huis uit om het besmettingsgevaar te beperken en de zwaksten in de samenleving te beschermen. Dat thuiswerken is niet voor iedereen weggelegd, maar bij mij zijn er een aantal die het zeer op prijs stellen dat ik er vaker ben om aandacht aan hen te besteden: mijn viervoeters. De hond ligt op mijn voeten, de katten trippelen met grote regelmaat tevreden over het toestenbord en de kippen laten luidkeels horen dat een extra snack nu zeer ge-

Nique Hanskamp hoofdredacteur

Blz. 56: Kater Vladimir reist de wereld af met zijn baasjes.

waardeerd zou worden. Zoals Johan Cruijff zou zeggen: “Elk nadeel heb z’n voordeel.” Ik geniet van de tijd die we samen doorbrengen, maar evengoed zou ik graag zien dat de maatschappij snel weer Fotos: privat (4)

op de rails staat. Dat we in het hondenpark elkaar niet uit de weg hoeven te gaan en dat we bij de dierenwinkel niet buiten hoeven te wachten totdat we 1 voor 1 mogen shoppen. Dat we allemaal gezond en wel weer aan het normale dagelijks leven kunnen beginnen. Tot die tijd blijven we natuurlijk ook Nr.09 05 September Mei 2020 4,25€ Nr. 04 April 2020 2019 €3,50

Hét magazine voor alle dierenvrienden

gewoon onze passie voor dieren Richt je hamsterverblijf mooi in

7 feiten over het vogelbekdier

met jullie delen. Sluit je dier in

Praten

Blz. 25: In haar maandelijkse column vertelt Kootje dit keer over thuiswerken.

deze tijden nog eens extra in je

met je huisdier Leer elkaar beter begrijpen

armen en blijf gezond!

Column: r doo Gaat liefde g? de maa

Corona

Virus door handel in wilde dieren

Met diervriendelijke groet, www.hartvoordieren.nl

Tips

Guinea Pigs Adventures

Super geliefd op Instagram

Gezondheid

Zorgen voor kortsnuitige honden

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 2 8 3 2

02005

Als je kat last heeft van hooikoorts

Nique Hanskamp namens de redactie

Op de cover Hoe vertelt je kat je dat hij honger heeft? En hoe doet een hond, konijn of parkiet dat? Lees alles over communiceren met je huisdier in onze coverstory.

Bezoek ons ook op Facebook of kom eens langs op www.hartvoordieren.nl

Blz. 44: Als je hond of kat blind wordt is dat niet het einde. Het vraagt wel om wat aanpassingen.

H A RT VO O R D I E R E N 3

Inhoud 05/2020

Coververhalen zijn gemarkeerd met een

ACTUEEL 06 Foto’s van de maand Lentekriebels

13 Dierennieuws

Actueel in de dierenwereld

Hoe de handel in wilde dieren het coronavirus onder de mensen bracht

4 H A RT VO O R D I E R E N

Communiceren met je huisdier

Voor mensen is de stem het belangrijkste communicatiemiddel – dieren gebruiken daarentegen vooral non-verbale signalen. Toch is het mogelijk om te praten met je dier, iedereen kan het! Met onze tips zullen jullie elkaar goed begrijpen.

HUISDIEREN 34 Raadgever Hond Opvoeden zonder omkopen hoe werk dat?

Raadgever Hamster

Maak van je hamsterverblijf een paradijs met hamsterscaping

44 Als je dier blind wordt Met wat aanpassingen maak je het leven een stuk makkelijker

MENS & DIER 26 Asieldieren van de maand Te gast bij Dierenasiel Louterbloemen in Dordrecht

Het coronavirus...

... en de handel in wilde dieren

Raadgever Kat

Help, mijn kat heeft last van hooikoorts!

Instagramhit: Guinea Pigs Adventures maakt het helemaal

54 Vraag & Antwoord

Een kat die bang is voor alles wat hij niet kent

Coverfoto: Adobe Stock/©Ermolaev Alexandr; Inzetjes: Adobe Stock (2), Getty Images, Shutterstock (2)

Communicatie: zo praat je dier met jou - leer hem beter begrijpen en maak jullie band nog hechter

ZO BEREIK JE ONS ABONNEMENTEN & BESTELLINGEN

NL: Postbus 7272, 4800 GG Breda B: Komiteitstraat 46-52, 2170 Merksem

NL: 076 - 530 17 22 B: 03 - 645 31 08

@ abo.hvd@vipmedia.nl

Cavia’s op Instagram

HART VOOR DIEREN REDACTIE NL: Postbus 7272, 4800 GG Breda B: Komiteitstraat 46-52, 2170 Merksem

@ nique.hanskamp@vipmedia.nl + 31 (0)76 - 530 17 13 www.hartvoordieren.nl en .be twitter.com/hartvoordieren www.facebook.com/hartvoordieren www.instagram.com/hartvoordieren Verkoopprijs losse nummers: € 4,25 Jaarabonnement: € 42,50 (incl. verzendkosten). * Opgave nieuwe abonnementen: www.hartvoordieren.nl of .be. Of tel. 0800-0996606 (NL). * Abonnementen lopen tot wederopzegging tenzij anders vermeld en worden na afloop automatisch overgezet in een abonnement voor onbepaalde tijd (opzeggen kan wanneer u dat wilt). Kwartaalabonnementen gelden ook tot wederopzegging tenzij anders vermeld en worden telkens met een kwartaal verlengd. * Opzegtermijn is in alle gevallen 1 maand.

Goed zorgen voor een kortsnuitige hond

Opzeggen abonnement: Schriftelijk, telefonisch of via e-mail naar de klantenservice (zie boven). Vermeld bij correspondentie zo mogelijk uw abonneenummer. Adreswijziging: Schriftelijk of via e-mail bij klantenservice (zie boven), minimaal 1 maand van tevoren. Nabestellen: Telefonisch bij klantenservice (zie boven) of via abo.hvd@vipmedia.nl Hart voor Dieren wordt geleverd door boekwinkels, kiosken en per abonnement. Prijswijzigingen voor behouden. Advertenties vallen buiten de verantwoording van de redactie en de uitgever. Onopgevraagd tekst- en beeldmateriaal wordt niet teruggezonden. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder uitdrukkelijke toestemming. Bij toestemming is bronvermelding verplicht.

Als je dier blind wordt vraagt dit om aanpassing

Hart voor Dieren verschijnt maandelijks bij Vipmedia Publishing & Services, Postbus 7272, 4800 GG Breda, Nederland (Handelsregister Breda 39.731). Hart voor Dieren wordt samen met Ein Herz für Tiere in Europees verband uitgegeven. © Copyright Ein Herz für Tiere Media GmbH, Ismaning

56 Hartsverhalen

VERMAAK

25 Kootje’s gedoe

Vladimir, de reizende kater

Kortsnuitige honden

Hoewel de aanschaf ervan wordt afgeraden zijn er nu eenmaal 41 kortsnuitige honden. Hier lees je waar je rekening mee moet 52 houden als je er eentje hebt.

75 Lezersverhaal

Kyto, de hond die pas bij zijn vierde adoptie geluk had

WILDLIFE 66

7 feiten ...

... over het wel heel bijzondere vogelbekdier

68 Stop Finning Stop the Trade

Elk jaar komen er miljoenen haaien op gruwelijke wijze aan hun eind vanwege hun vinnen

Thuiswerken

Column KNMvD

Gaat liefde door de maag?

Column uit het asiel

Mirjam Addiks vertelt

76 Puzzels

Doe mee en win!

79 Column

Rob van Vuure

80 Beest in beeld

Lachen met dieren

82 Preview

Dit kun je volgende maand verwachten in Hart voor Dieren

De door u verstrekte adresgegevens worden opgenomen in ons gegevensbestand. Dit bestand wordt gebruikt voor het uitvoeren van de met u afgesloten overeenkomst. Daarnaast kunnen wij uw gegevens gebruiken om u in de toekomst informatie te verschaffen over producten en diensten van onze eigen onderneming. Als u hier bezwaar tegen heeft, kunt u dit kenbaar maken door contact op te nemen met onze klantenservice via abo.hvd@vipmedia.nl of per post.

COLOFON Hoofd- en eindredactie: Nique Hanskamp E-mail: nique.hanskamp@vipmedia.nl Aan deze uitgave werkten mee: Lidy Verdoolaege, Mariska Kloet, Mirjam Addiks, Rob van Vuure, Marieke van der Burgt, Simone Eckhardt, Michelle van der Gracht, Lysanne, Sarah Everars, Dierenasiel Louterbloemen, Kootje Vormgeving: Nique Hanskamp, Andrea Pfeifer, Christian Fuchsberger Webredactie: Mariska Kloet, Nique Hanskamp Verantwoordelijk uitgever: Vipmedia, Ed Bruijns Advertentie acquisitie: NL: Edwin Fijnaut, Postbus 7272, 4800 GG Breda Tel. 06 - 24 49 94 91 E-mail: edwin.fijnaut@vipmedia.nl BE: Peter de Vester E-mail: peter@moizo.be Traffic: Lidy Verdoolaege E-mail: lidy@vipmedia.nl Marketing: Auke van den Bosch E-mail: auke@vipmedia.nl Druk: PreVision Graphic Solutions BV Distributie losse verkoop Nederland: Betapress BV Distributie losse verkoop België: AMP NV

In beeld

Helemaal in ons element Hij is eindelijk voorbij, die natte en grijze wintertijd! Mens en dier geniet van de eerste warme zonnestralen, geurige bloemen, vers voedsel en het gezang van de vogels. Ga de natuur in!

6 H A RT VO O R D I E R E N

Wat ruikt dit schattige biggetje? Naast de geur van paardenbloemen pikt hij vast nog veel meer op. Wanneer de zon de aarde geleidelijk aan verwarmt, verspreiden geuren zich veel intenser. Natuurlijk ruiken we bloemen in bloei en genieten we van de frisse lucht. Maar het zijn vooral aarde, mos en rottende bladeren die de geur afgeven die ons aan de lente herinnert. De persoonlijke goed-humeur-lucht heeft echter voor iedereen verschillende ingrediĂŤnten en hangt daarnaast samen met onze herinneringen. Wist je trouwens dat zowel varkens als wilde zwijnen meer reukcellen hebben dan honden? Daarom worden ze ook vaak ingezet om naar truffels te zoeken.

H A RT VO O R D I E R E N 7

Foto: Adobe Stock

Het voorjaar zit in de lucht

In beeld

Kleurrijk Wanneer de temperatuur stijgt, begint er een fascinerend schouwspel van kleuren: felgekleurde bloemen, groene scheuten, de helder blauwe lucht en alle schitterende, kleurrijke vlinders, zoals de nachtpauwoog (Saturnia pavonia) waar we maar geen genoeg van kunnen krijgen.

Zing voor ons! Onze zangvogels geven in de ochtenduren een waanzinnig concert weg. Vooral de mannentjes zijn echte zanggenieën. Ze willen immers een goede indruk maken op de dames. Maar hongerige kuikens fluiten en tjilpen ook. Apps zoals ‘Warblr’ onthullen wie je een mooi liedje hoort zingen.

Blindtext WUr, sum as rest alignisseque de vidusaerit volupti in et explictecto quia ad quatur, consequam quis mo mod quiat. Desto con et vellor reste ad molut mo bea conseque molupta dolorum aut am cum qui cumet quibus a vention corro invel modit adisqui nonsequo endellu ptatust autassuntia nobis ipis re Desto con et vellor reste ad molut mo bea conseque molupta dolorum aut am cum qui cumet quibus a vention corro invel modit adisqui nonsequo endellu ptatust autassuntia nobis ipis re

8 E I N H E R Z F Ü R T I E R E / A P R I L 2020

Smaakt het?

Fotos: Alamy, istockphoto.com, Shutterstock

Het aantal zonuren neemt geleidelijk aan toe en fris groen ontspruit eindelijk in onze tuinen en bossen. Deze jonge bok plukt de eerste sappige stengels uit een zee van krokussen. De paarse bloemen zelf, maar ook narcissen en het lelietje-van-dalen zijn slecht of zelfs giftig voor de meeste dieren. Madeliefjes zijn daarentegen gezonde voorgerechten: ze zitten vol met vitamine C, kalium en belangrijke mineralen. Gemengd door het voedsel van hond, kat & co. hebben ze een positief effect op de stofwisseling.

H A RT VO O R D I E R E N 9

In beeld

10 H A RT VO O R D I E R E N

April/mei is de beste tijd om eetbare wilde kruiden te plukken, omdat nu de jonge, zachte bladeren en scheuten uit de aarde schieten. Dit frisse groen is bijzonder geschikt omdat het erg mild smaakt. Deze schattige wasbeer weet dat ook, reikend naar het oranje havikskruid in bloei. In het voorjaar staan eieren en jonge vogels ook op het menu van deze alleseter.

H A RT VO O R D I E R E N 11

Foto: Shutterstock

Jou pluk ik even mee

ADVERTORIAL

voor dier, natuur en milieu Biologische diervoeding. Wat zijn de voordelen? (h)eerlijk, duurzaam en betaalbaar?

Biologisch is niet alleen een trend in menselijke voeding, ook bij dierenvoeding kiezen steeds meer consumenten voor biologische kwaliteit. Consumenten worden steeds kritischer en letten meer op de ingrediënten en de verpakkingen. We zijn eens gaan kijken naar kwaliteit en de prijs van een hoogwaardige nieuwe biologische honden- en kattenvoeding met gezond veel bio vlees in de receptuur, Biofood®-organic geheten. Biologisch betekent, rekening houden met natuur, dier en het milieu en dat heeft zo zijn prijs. Maar wat krijg je nu eigenlijk voor je geld?

beter bewaard blijven. Bij BIOFOOD Organic vleesvoeding is er aanvullende en complete voeding voor hond en/of kat, van kitten/pup tot senior. De voeding bevat slechts één eiwitbron, is koud gevuld, verwarmd op een gecontroleerde lage temperatuur (in eigen vocht) en is vrij van additieven zoals kunstmatige vitamines, vulstoffen, bindmiddelen of dierenmeel. Geschikt voor gevoelige honden/katten, GMO-vrij, CO2-neutraal geproduceerd, geen massa veeteelt en zonder toevoeging van zout, suiker of andere geur-, kleuren smaakversterkers. Klinkt niet verkeerd toch?

Biofood organic brok- en vleesvoeding voldoet met het biologische EU keurmerk aan strenge wettelijke eisen. Bij de gebruikte biologische gewassen gebruikt men geen kunstmest en wordt het gewas beschermd door vruchtwisseling, aangepaste teelttechnieken en biologische gewasbescherming. Gewassen krijgen meer tijd om te groeien, waardoor de smaak en kwaliteit van de biologische voeding ook beter en gezonder is. Voorkomen is nog altijd beter en vele malen goedkoper dan genezen (lees: jeuk, kale plekken, hotspots, dunne en/of veel ontlasting, haaruitval, slechte eetlust, nieren leverstoornissen etc.). Biologische gewassen hebben daarmee een hogere voedingswaarde dan niet-biologische gewassen en is ook de hoeveelheid antioxidanten, mineralen en vitamines hoger. Dit komt tot uiting in het voedingsadvies wat lager is dan bij regulier voer. Minder voeren betekent minder kosten!

Hoe zit het met de verpakking? De nieuw ontwikkelde “No waste” verpakkingen zijn van duurzaam mono materiaal wat recyclebaar is. Deze duurzame “No waste” blik en plastic verpakkingen kunnen dus bij het ingezameld blik- of plasticafval. Let op! Vele petfood zakken bestaan uit of meerdere soorten plastic of lijken geheel van papier maar bevatten plastic waardoor ze niet of erg lastig zijn te recyclen en bij het restafval belanden. De biologische productiemethode, het SKAL en het NVWA zorgen voor een gezond en veilig product.

Biofood organic voeding voor hond en kat  Puur, eerlijk en gezond  Duurzaam, dier en milieu vriendelijk

nieuw

YCLABL

- 100% -

Meer informatie: www.biofooddiervoeding.nl

YCLABL

WASTE NO

00% -1

WASTE NO

Wat zijn de soorten en smaken? BIOFOOD Organic geperst all life stages is complete, hoogwaardige geperste biologische hondenvoeding voor alle leeftijden en alle hondenrassen. De brok heeft een hoge acceptatie, een zeer goede verteerbaarheid en is bereid met biologisch kippenvlees, groente, kruiden en zalmolie. De brokvoeding ondersteunt huid, vacht, gebit en vertering en is vrij van chemische toevoegingen. De lage bereidingstemperatuur (koud geperst) van ca 70 graden zorgt er voor dat de voedingsstoffen

Hoe zit het met het vlees? De meeste honden en katten zijn gek op vlees wat ook de smaak van de voeding ten goede komt. De trend om onnodig veel vlees en dus dierlijke eiwitten in diervoeding te stoppen is niet persé beter. Honden zijn geen wolven: ze kunnen bijvoorbeeld wel zetmeel verteren, wat een wolf niet kan. Het verteringsstelsel krijgt bij te veel eiwitten te weinig tijd om de vele eiwitten te verteren wat bijv. dus diarree of nierfalen kan veroorzaken. Bij katten ligt het iets anders, deze zijn meer afhankelijk van vlees dan honden. Een groot nadeel is ook dat de productie van onnodig meer vlees (dierlijke eiwitten) impact heeft op het milieu. Er is namelijk veel energie, voeding en water voor nodig, waardoor de beschikbaarheid van dierlijke eiwitten voor mensen ook nog eens onnodig onder druk kan komen te staan. Biofood organic bevat een gezond percentage dierlijke eiwitten wat afkomstig is van biologische dieren die lekker de ruimte hebben gehad. Bij het biologisch produceren van vlees wordt niet alleen rekening gehouden met het dierenwelzijn, maar ook met milieuaspecten. De dieren mogen geen preventieve antibiotica of groeibevorderende stoffen binnenkrijgen en de dieren hebben volop leefruimte. Biologisch is het hoogst haalbare in Nederland voor wat betreft dierenwelzijn. Dat biologische landbouw en veeteelt zorgt voor vermindering van het broeikaseffect door een vermindering van de CO2-uitstoot is niet onbelangrijk.

De voordelen van BIOFOOD biologische diervoeding zijn dus talrijk. Het is beter voor natuur, dier en milieu, het is smaakvol, puur, (h)eerlijk en gezond, bevat meer voedingswaarde (minder voeren/ontlasting), geen lichaamsvreemde stoffen en is duurzaam en diervriendelijk.

Actueel

DIERENNIEUWS Internationale berichten en opvallende nieuwtjes uit de dierenwereld

Albatros als agent Villiers en Bois/Frankrijk – Overbevissing brengt de biodiversiteit van onze oceanen in gevaar. Albatrossen, de grootste vliegende zeevogels, ondersteunen de autoriteiten in de strijd tegen de vissersmaffia. Marien ecoloog Henri Weimerskirch en zijn collega’s van het Franse Nationale Onderzoekscentrum CNRS voorzagen de dieren van GPS-zenders. ‘Albatrossen zijn de ideale bewakers van de zeeën’, aldus Weimerskirch. “Ze spotten boten op een afstand van 30 kilometer. De vissen in hun sleepnetten trekken de hongerige vogels aan.” Zo kunnen onderzoekers in realtime zien waar de illegale vissersboten zich bevinden en deze gegevens vergelijken met de officiële registers. Ingenieuze helpers!

BETER DAN BOND Albatrossen maken als succesvolle ‘undercover agenten’ jacht op illegale vissersboten.

+++ Telex +++ +++ Lopende haai: Onderzoekers van de University of Queensland hebben in tropische wateren tussen Noord-Australië en Nieuw-Guinea vier nieuwe soorten ‘loophaaien’ ontdekt. +++ De wolvenroedel die in het noordelijke deel van de Veluwe leeft, lijkt zijn territorium uit te breiden. Wolven doen dit om efficiënter te kunnen jagen op reeën, herten en wilde zwijnen. H A RT VO O R D I E R E N 13

Actueel

Netflix-tip The Healing Powers of Dude Als een 11-jarige jongen met een sociale angststoornis naar de middelbare school gaat, put hij kracht uit zijn hechte band met de haveloze hulphond Dude. Een aanrader voor honden- en eigenlijk alle dierenliefhebbers. Kijk seizoen 1 nu op Netflix en geniet!

Apen zijn behulpzaam Leipzig – Anderen helpen is een integraal onderdeel van het samenleven van mensen. Wat één ding betreft lopen apen echter ver op ons vooruit: In plaats van alleen geselecteerde leden van hun soort te helpen, dienen hun waarschuwingsoproepen, naast familie en vrienden, voornamelijk voor het algemeen welzijn. Hun motto: behulpzaamheid in plaats van egoïsme. Dat ontdekten onderzoekers van het Max Planck Instituut voor Evolutionaire Antropologie.

Slagtand ames bekoort de dde felgekleurde

Net zoals n VS/IJsland – te geweien va wen of de gro au p ikt n ru b va ge en s staart n narwal va d n ta ag sl it de hrijven Amer elanden, word ekken. Dat sc tr te het n in aa s es er tj ek om vrouw andse onderzo sl IJ en dat se n en aa gg li ze kaanse, Brazi e onderzoeken d n le il h et sc m f er o V gy. jagen vakblad Biolo bruikt om te ge t rd o w . jk ie li icat oge f ter commun de slagtand m te vechten, o s je wordt et n jk li an ge m andere tand mo ag sl e d at d n eiologe n. De onderzo Nu denken b aan te trekke es tj g w n u o la vr ar ja gebruikt om sie na het 35 t deze conclu to ndom en ro m s ko al w rs ar ke jesn n 245 mannet l. observeren va de noordpoo

14 H A RT VO O R D I E R E N

Geredde schapen komen eindelijk aan Hamburg/Boekarest – Na wekenlange onderhandelingen met de autoriteiten kon de dierenbeschermingsorganisatie Vier Voeters samen met haar Roemeense partnerorganisatie ARCA eindelijk de 180 schapen verzorgen die eind november van een gekapseisd schip bij Roemenië werden gered. De dieren leven tijdelijk op een boerderij bij Boekarest totdat ze een permanent onderkomen vinden. Slechts enkele van de 14.000 schapen van het veetransport konden worden gered. Vier Voeters roept de Europese Commissie op te stoppen met het transport van levend vee.

Wat je als huisdiereigenaar moet weten over COVID-19

Kunnen (huis)dieren besmet raken met het nieuwe coronavirus? De kans is erg klein dat (huis)dieren besmet raken met het coronavirus. Klopt het dat een kat in België besmet is met het nieuwe coronavirus? Ja. In België is op 27 maart bekend geworden dat een COVID-19 positieve patiënte haar kat heeft besmet met het nieuwe coronavirus. De kat vertoonde klinische symptomen (diarree, braken en hoesten) en testte positief op het virus in braaksel en faeces. Het is niet 100 procent zeker dat deze ziekteverschijnselen bij de kat veroorzaakt werden door het coronavirus of door een andere oorzaak. Hoe groot is de kans dat een huisdier een ander dier of mens besmet? De kans dat een huisdier een ander dier of mens besmet is verwaarloosbaar klein in vergelijkbaar met besmetting van mens op mens. Uit voorzorg adviseert het RIVM mensen die ziek zijn of klachten hebben, contact met huisdieren te vermijden. Dat betekent het huisdier niet aaien of knuffelen en 1,5 meter afstand houden. Ook is het belangrijk regelmatig de handen te wassen met water en zeep.

Kan het nieuwe coronavirus op de vacht van een hond, kat of konijn overleven en door aaien overgedragen worden? Er zijn geen aanwijzingen dat huisdieren een rol spelen in de verspreiding van het virus. Mensen met COVID-19 en mensen met klachten zoals koorts, hoesten, keelpijn of verkoudheid wordt geadviseerd het contact met huisdieren zo veel mogelijk vermijden. Dat wil zeggen: niet aaien, knuffelen, kussen of laten likken. Mocht je huisdier in contact zijn geweest met een patiënt met COVID-19 of mensen met klachten, dan zijn geen extra maatregelen nodig. De algemene hygiënemaatregelen voor omgang met huisdieren, zoals handen wassen met water en zeep, volstaan. Kan mijn huisdier getest worden op het nieuwe coronavirus? Er zijn (snel)testen beschikbaar om honden en katten te testen op coronavirus, maar deze testen zijn bedoeld om te controleren of honden of katten geïnfecteerd zijn met een coronavirus dat maag-darm-infecties veroorzaakt. Deze testen zijn niet geschikt om mensen te testen, en bovendien niet gemaakt voor het nieuwe coronavirus. Kan ik nog de hond uitlaten? Als je geen klachten hebt zoals koorts, hoest of verkoudheidsklachten, kun je gewoon je hond uitlaten. Als je wel een van deze klachten hebt, vraag dan iemand anders je hond uit te laten. Voor iedereen die de hond uitlaat geldt: Houdt tenminste 1,5 meter afstand tot anderen en vermijd sociaal contact.

H A RT VO O R D I E R E N 15

Foto’s: EuroVideo Medien (2), OCTAV GANEA /VIER VOETERS, Shutterstock

Er is veel te doen over de Belgische kat die corona van zijn baasje zou hebben opgelopen. Het dier had milde klachten en is inmiddels hersteld. Vanwege de onrust onder huisdiereigenaren hier advies en antwoorden op de meest gestelde vragen van de experts: Faculteit Diergeneeskunde Universiteit Utrecht.

Coverstory

Praat met mij! Voor mensen is de stem het belangrijkste communicatiemiddel â&#x20AC;&#x201C; dieren gebruiken daarentegen vooral non-verbale signalen. Toch is het mogelijk om te praten met je dier, iedereen kan het! Met onze tips zullen jullie elkaar goed begrijpen.

16 H A RT VO O R D I E R E N

anneer Beagle Joop zijn vragende blik opzet en opgewonden blaft, weet zijn vrouwtje: hij wil me wat vertellen. Ook als honden bevriende soortgenoten tegenkomen, beginnen ze na het snuffelen wel eens met een blafconcert, alsof ze hun laatste belevenissen uitwisselen. Terwijl er nog steeds mensen zijn die van mening zijn dat dieren niet kunnen denken, zijn anderen gelukkig allang bezig hun taal te onderzoeken – met verrassende resultaten: papegaaien apen tuinvogels na, bijen geven routebeschrijvingen, dolfijnen hebben een dialect en zelfs bomen wisselen informatie uit met dieren en andere planten. Ook al kunnen maar weinig levende wezens woorden gebruiken, de communicatieve vaardigheden van dieren zijn verbluffend. En sinds de film 'The Horse Whisperer' weten we dat er mensen zijn die hun taal spreken - ook ver weg van Hollywood.

➊

➋

Hoe communiceren dieren? Ieder van ons heeft al wel eens onbewust of bewust met een dier gecommuniceerd. Volgens communicatiewetenschapper Paul Watzlawick kunnen we echter helemaal niet communiceren. Communicatie is gedrag en gedrag vertoon je op ieder moment; je drukt altijd wel iets uit. Hoe werkt dat? Let maar eens op je kat: als hij zo stil als een muis op de bank zit en niet naar je kijkt terwijl je hem roept, denk je misschien dat hij niet communiceert. Maar dat doet hij wel. Heel duidelijk zelfs: de blik en lichaamstaal van de kat geven duidelijk aan dat hij op dit moment geen contact wil. “Dieren praten vooral met elkaar via hun gezichtsuitdrukking en houding. Hiermee brengen ze hun gevoelens, behoeften en verlangens over op soortgenoten,” legt dierenarts Tina Hölscher uit. Als een leeuw agressief is, ontbloot hij zijn tanden. Om indruk te maken op zijn rivaal, zet hij zijn vacht op zijn rug en nek omhoog om er nog groter en gevaarlijker uit te zien. Als hij daarentegen onderdanigheid wil tonen, maakt hij zichzelf klein, trekt hij zijn oren plat en trekt hij zijn staart in. Dieren praten met hun hele lichaam om van alles uit te drukken: van "ga weg, dat is mijn territorium", en "blijf van mijn lijf" tot "kom erbij, hier kun je lekker eten". Dergelijk gedrag is ook duidelijk

➌

'HONDS' BEGRIJPEN ➊A lles is goed. Ik ben gelukkig en tevreden. ➋ I k ben gespannen, nerveus en onzeker. ➌ Boven: Ik ben bang/ ik heb pijn. Onder: Ik ben woedend en bereid om aan te vallen.

H A RT VO O R D I E R E N 17

Coverstory GEEN WOORDEN NODIG "Ik ben hier de baas "– wat deze katten elkaar vertellen is heel duidelijk zichtbaar door hun lichaamstaal.

zichtbaar bij onze katten en honden. Net als bij mensen worden gezichtsuitdrukkingen voornamelijk gebruikt voor communicatie over korte afstanden, terwijl gebaren ook op grotere afstand kunnen worden waargenomen. "Geluiden als blaffen, jammeren, grommen of sissen zijn slechts een aanvulling als de tegenpartij niet reageert op lichaamstaal," zegt de expert.

➊

Gezang, dans en stille muziek

➋

➌

KATTENTAAL

➊ Ik voel me goed. ➋ Ik maak me zorgen. ➌ Boven: Ik ben boos, laat me met rust!

Onder: Ik ben bang/ ik heb pijn. 18 H A RT VO O R D I E R E N

Andere dieren gebruiken vooral geluiden om te communiceren; om aan te geven dat er gepaard kan worden, ter verdediging of ter oriëntatie. Zonder tjilpende vogels, kwakende kikkers of kraaiende hanen zou onze wereld behoorlijk stil zijn. Vogels zijn de meesters van het geluid - vooral de mannetjes zijn zingende virtuozen. Papegaaien, parkieten en zelfs vele soorten raven kunnen ook de stemmen van andere dieren en zelfs mensen nabootsen. De meeste dieren kunnen anatomisch gezien echter geen geluiden produceren die lijken op de menselijke taal. Dieren beschikken wel over een groot repertoire van andere communicatiemiddelen. Een deel van wat ze vertellen is niet waarneembaar voor menselijke ogen en oren. De infrageluiden (geluiden op een zeer lage frequentie) van olifanten en het onderwaterzang van walvissen zijn door ons zonder technische hulp niet

te horen. Een andere handige manier om te communiceren is via chemische signalen. "Afhankelijk van hun stemming geven dieren, maar ook mensen en planten, speciale geuren af, zogenaamde feromonen," zegt Hölscher. Om hun metgezellen de weg naar een voedselbron te wijzen, leggen mieren een geurspoor tussen het nest en de nieuw ontdekte voedselbron aan. Gewonde bomen 'roepen' met speciale geuren om insecten aan te trekken die hen kunnen helpen. Honden wisselen ook het grootste deel van hun informatie uit via hun neus. Ze sturen berichten via hun urine en 'lezen' de verschillende geuren als een dagelijkse krant tijdens wandelingen. Ze ruiken zelfs hoe wij ons voelen. Een ander type communicatie is dans. Als ze willen zeggen: "Hé, ik vind jou behoorlijk cool", blijken sommige dieren echte showtalenten te zijn die met hun choreografie, veren en liedjes de bekendste menselijke artiesten gemakkelijk zouden kunnen verslaan. In het geval van bijen wordt de dans gebruikt om kameraden naar voedsel te leiden. De taal van onze huisdieren en de wilde dieren is een ingenieus samenspel van geuren, geluiden en lichamelijke tekens. Enkele diersoorten gaan zelfs zo ver dat ze zichzelf een naam geven. Dolfijnen praten bijvoorbeeld niet alleen via fysiek contact, springen en fluiten, ze 'dopen' zichzelf ook met een unieke reeks tonen.

Dierentaal is een verfijnd samenspel van geurstoffen, geluiden en lichaamstaal Onderzoekers hebben kunnen bewijzen dat een dolfijn onmiddellijk reageert wanneer hij een bepaalde geluidscombinatie hoort, dat wil zeggen: zijn eigen naam of die van een familielid. Dankzij dit vermogen kunnen de zeezoogdieren niet alleen met elkaar praten, maar ook met anderen. Dolfijnen gebruiken dus ook de namen van anderen in hun gesprekken. Denise Herzing en haar team van de Universiteit van Florida maakten gebruik van deze sterke communicatievaardigheden en ontwikkelden een onderwater toetsenbord waarmee je symbolen en geluiden kunt uitwisselen met de dieren.

Dialogen tussen mens en dier Eén viervoetige vriend heeft zich tijdens zijn domesticatie ontwikkeld tot een echte expert in menselijke communicatie: de hond. Als puppy luistert hij al naar zijn naam, begrijpt gemakkelijk met welke signalen hij in zijn mand moet gaan of de bal mag pakken. Bovendien kunnen honden de kleinste gezichtsuitdrukkingen van hun baasje correct interpreteren, hebben ze een goed oor voor menselijke stemmen en een neus voor hoe we ons voelen. Katie Slocombe van de Universiteit van York in het Verenigd Koninkrijk en haar collega Alex

Benjamin testten hoe honden reageren op verschillende vormen van spraak. Het resultaat: de meeste honden hadden liever contact met mensen die met hen spraken met een soort babypraat. Als mensen overdreven hoge tonen gebruikten en met een uitgesproken spraakmelodie korte zinnen zeiden, zoals "Je bent een lieve hond", "Braaaf!" Of "Zullen we een wandeling maken?", waren de dieren zichtbaar blij met het contact. Dezelfde zinnen kregen echter minder belangstelling als ze op een serieuze toon werden uitgesproken. Hetzelfde ging op voor situaties waarin alleen de intonatie correct was, maar de inhoud nergens op sloeg. Bijvoorbeeld als er vrolijk en op een hoge toon werd gezegd: "Gisteravond was ik naar de bios". De onderzoekers concluderen hieruit dat de tone of voice ervoor zorgt dat honden überhaupt aandacht aan onze woorden besteden en pas daarna gaan herkennen of we dingen zeggen die voor hen relevant zijn of niet. Attila Andics en Anna Gábor van de Eötvös Loránd Universiteit in Boedapest hebben ontdekt dat honden ook de betekenis van individuele woorden begrijpen: lof activeert

ROEP OM HULP Vogels spreken meestal alleen 'mensentaal' als ze zich eenzaam voelen en geen contact hebben met soortgenootjes.

VREEMDE TAAL Konijnen en cavia's kunnen het beste praten met hun soortgenootjes. Ze hebben grote moeite iets te begrijpen wat mensen of andere soorten zeggen.

H A RT VO O R D I E R E N 19

Coverstory

het beloningscentrum bij honden, maar alleen als de toon en inhoud van wat er wordt gezegd bij elkaar passen. De dieren interpreteerden beledigingen en mopperen niet als lof tijdens de tests - zelfs niet als dit uiterst vriendelijk en op hoge toon werd uitgesproken. Behalve siervogels praten onze huisdieren vooral via hun lichaamstaal om hun behoeften uit te drukken. Als een viervoeter gromt of blaast, heeft de eigenaar waarschijnlijk een eerder teken van het dier genegeerd. Daarom moeten wij, ook al zijn we vooral gefixeerd op woorden, absoluut meer aandacht besteden aan de non-verbale uitdrukkingen en non-verbale communnicatie met onze dieren.

De toon zegt alles Dus zeg niet alleen wat je wilt van je dier, maar toon het hem tegelijkertijd met je toonhoogte, stemming, gezichtsuitdrukking en een gebaar. Om ervoor te zorgen dat je in elke situatie de juiste toon aanslaat, heeft dierenarts dr. Hölscher een paar tips: Als je een verlegen of onbekend dier wilt aantrekken, moet je kalm, rustig en met een monotone stem spreken. Als je je eigen dier wilt uitnodigen om te spelen, adviseert ze een luidere, hoge stem. "Vriendelijk en zacht praten is vooral zinvol als je aandacht wilt trekken of vreugde en genegenheid wilt uiten," legt ze uit. Een paar duidelijke, vriendelijke, vaste woorden zijn het meest effectief voor verschillende verzoeken. Als een viervoeter iets doet wat niet mag, zijn veel woorden, verklaringen en uitgebreid schelden absoluut niet effectief. “Eenvoudige aankondigingen op een strikte toon zijn beter - en dat werkt ook alleen bij honden. Katten reageren vaak met protest, kleine dieren worden bang, omdat ze helemaal niet weten wat ze fout hebben gedaan." Schreeuwende en dreigende gebaren zijn overigens altijd contraproductief voor elk dier en maken hen bang en schuchter. "De meeste dieren herkennen een opgeheven wijsvinger en een baas die zich grootmaakt meteen en zien dit als bedreiging", voegt de dierenarts toe.

Gemeenschappelijke oertaal Lichaamstaal kan echter een grote hulp zijn bij het communiceren met je dier. Als je bijvoorbeeld naar een speeltje wijst en oogcontact 20 H A RT VO O R D I E R E N

Piep, miauw & woef – zo praten wij Terwijl honden contact met ons zoeken en ook nodig hebben, praten andere dieren liever met soortgenootjes.

Onderonsje Vogels zijn groepsdieren en communiceren bij voorkeur met elkaar via fluitende, tjirpende en koerende geluiden en hun lichaamstaal. Alleen uit eenzaamheid wenden zij zich tot hun eigenaar en imiteren ze de menselijke taal. Taalproblemen en misverstanden kunnen ook ontstaan bij onderling verschillende soorten vogels. Een vriendelijke stem (en kalm gedrag) vergroot hun vertrouwen in mensen.

Konijnen, cavia's & co. De wat meer schuchtere konijnen en knaagdieren zijn zeer sociale vluchtdieren, die in de natuur samenleven in vaste groepen. Ze spreken liever op hun eigen manier en ontwikkelen meestal alleen een hechte band met mensen of andere kleine dieren uit eenzaamheid. Hun communicatie is zeer uiteenlopend. Cavia's en chinchilla's hebben een complexe gesproken taal. Konijnen laten alleen geluiden horen uit doodsangst.

Voor konijnen is het gepiep van een cavia, het geschreeuw van een kind of een luide stem best stressvol en zelfs eng. Dus spreek zacht en rustig tegen ze. Maak jezelf klein zonder over je dier heen te hangen en beweeg langzaam.

Met jou kletsen? Als ik daar zin in heb! Hoewel de communicatie met honden vaak vrij goed werkt, maakt het de meeste katten niet uit wat hun baasje wil. Ze leven wat meer op zichzelf en communiceren vooral als ze iets van ons willen. Tegelijkertijd zijn ze veel minder bereid om iets te accepteren dan honden. De sleutel tot goede communicatie met je kat is het lezen van zijn lichaamstaal. Katten hebben een zeer subtiele manier van communiceren. Elke kleine beweging van de staart en snorharen betekent iets. Als wij wat traag van begrip zijn, maken de slimme huistijgers gebruik van verschillende miauwvormen – van vrolijk kirren tot het wat meer 'bitchy' gemopper. Hier zijn drie tips voor een succesvolle dialoog met je kat:

Baasje, ik wil je graag begrijpen Honden zijn echte meesters in het communiceren met ons. Hun gezichtsspieren zijn steeds meer verfijnd in de loop van hun domesticatie om nog beter met ons te kunnen praten via gezichtsuitdrukkingen. Onze sociale viervoetige vrienden lezen ons als een boek en zoeken als roedeldieren het contact met ons op. Met deze trucs kunnen we nog beter met ze communiceren: • Samenhang: Mensen sturen vaak signalen die elkaar tegenspreken. We roepen bijvoorbeeld onze hond, maar onze houding, gezichtsuitrukking en stem drukken boosheid uit. Het is dan begrijpelijk dat de hond liever wegblijft. Uniforme, vriendelijke signalen zijn dus nuttig. • Ik hou van je: Honden zien omarming juist als een dominant signaal en voelen zich er ongemakkelijk bij.

Je kunt beter affectie tonen door extra te spelen of te aaien. • Minder is meer: Gebruik zo min mogelijk duidelijke woorden bij het communiceren. Koppel akoestische signalen liefst aan een gebaar. Tip: Dierengedragtherapeuten en trainers kunnen helpen om de communicatie met je hond te verbeteren als dat nodig is. Wist je dat gezichtsuitdrukkingen en gebaren voornamelijk worden gebruikt om conflicten te voorkomen? Dominantie- of onderdanigheidssignalen (zogenaamd overspronggedrag zoals geeuwen, krabbelen of uitrekken) verduidelijkt vanaf het begin de rang van een dier. Vooral bij bepaalde rassen zijn er vaak communicatieproblemen door korte oren, hooggedragen staarten of atypische gezichten.

• Het is niet alleen het geluid dat iets uitmaakt, als sluipjagers en langslapers houden katten meer van stilte. Praat gerust met je kat, maar doe het zachtjes. Als mopperen echt nodig is, volstaat het om jezelf groot te maken of te 'blazen' zoals je kat dat doet. • Oogcontact is toegestaan, maar hou het kort. Er is voor katten niets onbeleefder en provocerender dan hen aanstaren. Wees beleefd en knipper regelmatig. • Met een hoge, zachte en vriendelijke stem creëer je vertrouwen en kun je proberen je kat naar je toe te roepen. Je uitnodiging wordt nog aantrekkelijker als je je wat kleiner maakt.

Coverstory

houdt met je hond terwijl je 'zoek!' zegt, zal dit effectief werken na een goede training. Bij het omgaan met onze huisdieren geven we bewuste signalen af (bijvoorbeeld met verzoeken zoals 'hier', 'zit' en 'blijf'), maar ook onbewust en intuïtief door ons gedrag. Zo geeft een mens onbewust signalen aan een dier af dat er geen gevaar dreigt als hij zich klein maakt, langzaam nadert en rustig praat. "Aan de andere kant kan het juist weer dominantie uitdrukken als je je over een dier heen buigt," zegt Hölscher. Zo verschillend als de uitdrukkingsvormen van verschillende levende wezens kunnen zijn: onze intuïtieve lichaamstaal is een wereldtaal die zelfs kleine dieren en exoten begrijpen – en gebruiken. Kortom, mensen en dieren spreken nog steeds dezelfde oorspronkelijke taal. Communiceren doen we dus altijd.

Gezellig en belangrijk Katja Liebal, hoogleraar evolutionaire psychologie aan het Max Planck Instituut, heeft een belangrijk verschil in communicatie tussen dieren en mensen vasgesteld: wij mensen babbelen aan een stuk door. Hoewel we onze taal voornamelijk gebruiken om te krijgen wat we nodig hebben als kleine kinderen, wordt het praten later steeds meer een doel op zich. We leren praten over het verleden, de toekomst, gevoelens en gedachten, over onszelf en anderen. We ontmoeten elkaar om de laatste roddels met vrienden te delen of gewoon om onszelf te vermaken. Dieren daarentegen communiceren altijd over het hier en nu: niet om te praten, maar specifiek om aan haar actuele behoeften te voldoen. Zoals bijvoorbeeld een kat die constant rondjes draait om onze benen of ons onophoudelijk kopjes geeft in de keuken en zijn voedsel eist met een hongerige, klagende miauw. Maar of het nu gaat om diepe gesprekken, koetjes en kalfjes, een roep om hulp, pogingen om te flirten, mensen of dieren: communicatie is nodig om succesvol samen te leven, om te overleven en om de eigen soort te behouden. Daarom kunnen we niet anders dan ideeën uitwisselen met onze dierlijke gezinsleden. Begrijpen onze lievelingen ons nu echt? Elk huisdierbaasje zal deze vraag waarschijnlijk bevestigend beantwoorden. De enige vraag is: hoeveel begrijpen ze? De complexe en uitgebreide taal van de dolfijnen toont aan dat ook in de wetenschap hier het laatste woord voorlopig nog niet over is gesproken.

22 H A RT VO O R D I E R E N

Hoogbegaafd Deze taalgenieën communiceren met mensen – en dit op een hoog niveau

Papegaai Alex Deze slimme grijze roodstaart (1976–2007) heeft laten zien wat vogels in huis hebben. Alex leerde van psycholoog Irene Pepperberg ruim 200 woorden. Hij onderscheidde verschillende objecten, kleuren, vormen en hoeveelheden en stelde zelfs vragen. Toen hij bij een test probeerde een nootje onder een beker vandaan te halen en daarbij faalde, vroeg hij zijn verzorgster: "Til de beker op".

Teefje Chaser Border Collie-teefje Chaser (2004–2019) kende na drie jaar training de namen van in totaal 1.022 speeltjes. Bovendien kon ze onderscheid maken tussen de namen van objecten en commando's. Totaal verbluffend is dat Chaser zelfs de betekenis van verschillende categorieën van objecten begreep. Deze vaardigheden zijn vergelijkbaar met die van een mensenkind van drie jaar.

Bonobo Kanzi De in 1980 geboren dwergchimpansee leerde van psycholoog en primatoloog Susan Savage-Rumbaugh om te communiceren met mensen middels een computer met daarop verschillende symbolen. Hij begreep circa 3.000 Engelse woorden en kon 500 daarvan ook zelf gebruiken. Kanzi leeft tegenwoordIg met een groep soortgenoten in een onderzoekscentrum in Des Moines, Iowa.

Tekst: Dabrina Werner | Foto's: istockphoto.com (2), Shutterstock (8), Wikipedia (3)

Dieren uiten alleen acuele behoeften

s 1933

Sinds 1933

AMIVEDI Sinds 1933

Neutralisatie Wat u moet weten over

Sinds 1933

AMIVEDI Sinds 1933

AMIVEDI van uw huisdier Sinds 1933

Wat is neutralisatie (=sterilisatie/castratie)? In de diergeneeskunde wordt de volgende definitie gehanteerd: castratie is het weghalen van de geslachtsklieren, zowel bij mannelijke als bij vrouwelijke dieren. Worden de geslachtsklieren niet weggehaald, maar de eileiders of zaadleiders onderbroken, dan heet dat sterilisatie. De dieren zijn dan onvruchtbaar, maar hormonaal nog intact. Sterilisatie wordt in Nederland normaal gesproken niet gedaan.

AMIVEDI

Dieren in het asiel Er zitten duizenden dieren in de asielen in Nederland te wachten op een goed tehuis. Neem eens een kijkje en gun deze dieren een gouden mandje.

Wist u dat…

AMIVEDI

Voordelen van neutralisatie Sinds 1933

Het reduceert de kans dat uw dier verdwaalt in krolse of loopse siMIVEDI

tuatie. Het is het meest efficiënte middel tegen (ongecontroleerde) voortplanting. Het voorkomt veel dierenleed door overpopulatie van honden en katten. De asielen zitten overvol met thuisloze dieren en dat zijn nog de geluksvogels. Veel dieren leven een hard bestaan op straat en worden niet oud. Gezondheid Neutralisatie bij vrouwtjes vermindert de kans op kanker, andere ziektes en/of erfelijke aandoeningen. Neutralisatie bij mannetjes vermindert onder andere dominant gedrag en agressiviteit naar andere mannetjes toe. Het reduceert de kans op geslachtsziekten en ziekten veroorzaakt door bijtincidenten.

Een teefje gedurende haar vruchtbare jaren in 6 jaar tijd voor bijna

7.000 nakomelingen kan zorgen?

Of dat een poes 3 nestjes per jaar kan krijgen met 4 tot 6 kittens per nestje? In 7 jaar tijd kunnen een poes en haar nakomelingen in theorie zorgen voor

420.000 katten! Huisdier zoek? Stichting Amivedi registreert landelijk vermiste en gevonden huisdieren. Elk jaar registreert Amivedi tienduizenden vermiste huisdieren. Dit veroorzaakt veel verdriet en ongerustheid bij hun eigenaren. Laat daarom uw huisdier neutraliseren én chippen. Controleer regelmatig deze registratie bij de databank en vergeet niet een verhuizing of een nieuw telefoonnummer door te geven. Wordt uw dier toch vermist? Meld dit dan zo snel mogelijk op www.amivedi.nl

www.amivedi.nl

DÃ© online shop voor:

HOND KAT KNAAGDIER PAARD

Animal Health Shop

Ontvang nu 10% extra korting op je eerste bestelling!

De korting wordt verleend voor je eerste bestelling via onze webshop: WWW.ANIMALHEALTHSHOP.NL Gebruik de code: 2020HVD10 Geldig tot 31-12-2020

www.animalhealthshop.nl

Vermaak

Kootje’s gedoe “We zijn binnen, Martine en ik. En wat kittens. En af en toe schuift er een kat naar binnen, of buiten...”

weg, zij thuis. En eigenlijk zo’n beetje alle mensen. Dat is knap vervelend. Ook voor mij, want zo’n knorrepot is niet echt gezellig. Nou ja, we gaan dus nu wel elke dag ver wandelen in het bos en door de weilanden. Maar als ik even wil meekijken op de laptop dan moppert ze. Terwijl ik zo mijn best doe.

eestal vind ik het wel gezellig als ze thuis is. Nou ja, ik kan er niet zo goed tegen als er geen mens in huis is. Iets met verlatingsangst, lang verhaal. Natuurlijk gaan we wel naar buiten hoor, ik dender mijn rondjes door de tuin en we gaan er ook elke dag wel uit voor een grote ronde. Martine moet af en toe weg, dan komt ze weer terug met een tas met eten. Nee, geen balen toiletpapier… ik hoor u denken. Ze houdt erg van dieren, maar hamsteren vindt ze belachelijk. Maar goed, we zijn dus binnen, of thuis, hoe u wilt. Het duurt al best een tijdje nu. Eerst vond ik het wel leuk, gezellig, ‘vrouw-

tje’ thuis, Martin kwam ook nog langs. Maar ineens bleef ze bijna de hele dag binnen. Laptop open, kopje thee en maar typen. Werk noemen jullie mensen dat. De dag daarna hetzelfde. De dag daarna moest ze hoesten en begon ze te mopperen. Ze belde Martin en zei dat hij beter weg kon blijven, want dat was wel zo slim nu. Nou heeft ze het me uitgelegd. Er is iets wat een virus heet en het is nogal besmettelijk, en gevaarlijk bovendien. Bij dat hoesten kon ze haar vriendje weleens besmetten. Dus bleef hij

Hoewel ik niet graag alleen thuis ben, hoop ik toch wel dat jullie allemaal snel weer beter zijn. Dan komt Martin ook weer langs en is iedereen weer gewoon gezellig. Stiekem denk ik dat dit alles ook wel een beetje in mijn voordeel werkt. Dat klinkt wat raar, dat snap ik. Laat het me uitleggen. De typende dame achter haar laptop verzucht wel dat ze het zat is, dat binnen zitten. En ik snap dat zo goed, ik wil er ook uit, leuke dingen doen. Misschien dat ze het nu een beetje snapt, dat ik het niet leuk vind als ze gaat werken en ik thuis blijf, alleen. Dikke blaf (want pootjes doe ik niet aan) en word allemaal maar gauw weer beter! Kootje

H A RT VO O R D I E R E N 25

Asielhond van de maand

Onzekere Max zoekt liefde en begrip

Max is een kruising Friese Stabij met een Golden Retriever van 6 jaar oud. Door een slechte start is hij afwachtend, onzeker en heeft hij helemaal geen vertrouwen in vreemden. Hij zoekt dan ook iemand die hem geduldig laat wennen. 26 H A RT VO O R D I E R E N

Als hij je eenmaal vertrouwt, kruipt hij het liefst helemaal in je

oen Max pas zes weken jong was, werd hij al bij zijn moeder en nestgenootjes weggehaald. Zijn socialisatie liet daardoor te wensen over en dat heeft de rest van zijn leven effect op een hond. Max is een kruising Friese Stabij x Golden Retriever en had altijd een vaste eigenaar, die hem helaas wegens gezondheidsredenen heeft moeten afstaan. Max verblijft in Dierenasiel Louterbloemen en is daar onzeker, angstig en afwachtend naar vreemden toe. Bij zijn oude baas was hij bovendien erg waaks.

Weinig vertrouwen Als er iemand langs liep, sloeg Max direct aan. Buiten is dat een ander verhaal: daar kan hij juist enorm schrikken van vreemde geluiden. Het is dus een beetje een combinatie van waaksheid en onzekerheid, waarbij de tweede de hoofdrol speelt. In huis ligt Max het liefst onder de tafel en bij zijn vorige baasje sliep hij onder het bed. Allemaal tekens dat deze knappe jongen weinig (zelf )vertrouwen heeft. Toch heeft hij momenten dat hij naar je toe komt en kan genieten van aandacht. Hij kan dan ook lekker maf doen met een speeltje. Als hij de gekke vijf minuten heeft, daagt hij je uit en rent hij keihard rondjes om je heen en gooit hij zijn speelgoed de lucht in.

Tekstt & foto's: Dierenasiel Louterbloemen

Rustig huishouden Zijn vaste verzorgers kent Max inmiddels goed en hij vindt het heerlijk om met ze te kroelen. Als je eenmaal zijn vertrouwen hebt gewonnen, kruipt hij het liefst helemaal in je. Max heeft een baas nodig die veel geduld, tijd en aandacht aan hem kan geven en iemand die enigszins ervaring heeft met honden. In een rustig huishouden voelt Max zich het meest op zijn gemak. Met andere honden kan hij prima overweg, maar hij laat zich gemakkelijk ondersneeuwen.

Interesse in Max? Neem dan contact op met Dierenasiel Louterbloemen in Dordrecht đ&#x;&#x201C;¸ 078 â&#x20AC;&#x201C; 6137902 louterbloemen.nl

H A RT VO O R D I E R E N 27

SPECIALE AANBIEDING

6 nummers Hart voor Dieren 50 voor €17, OOKCALDEEUAKU NR. 4 April 2020 / € 4,25

Nr.09 05 September Mei 2020 4,25€ Nr. 04 April 2020 2019 €3,50

w w w. h a r t vo o r d i e re n . n l

Nr.09 03 Nr.

7 feiten over het vogelbekdier

Maart 20202019€3,50 4,25€ September

Ein Herz für

Praten

met je huisdier

Hét magazine voor alle dierenvrienden

OM TE GEVEN! Test: Voor welk dier heb jij een zwak?

Portret: blauwpuntrog

Das Magazin für alle Tierfreunde

Waarom d ratten goen bij mense passen

www.hartvoordieren.nl www.herz-fuer-tiere.de www.hartvoordieren.nl

voor een goede

slaap

Info:

• Vachtwisseling • Snorharen: onmisbaar zintuig • Fit & Gezond

Gezonde voeding

Nat- en droogvoer

Bij jou voel ik me veilig!

Portret

001_u1_NL_Cover_HR13 1

Nr.09 02 Nr.

Op reis

En verder:

Costa Rica: chillen in de jungle

• Raadgever Hond • Instagramhits • Fretten houden • Mooie vachtjes

02003

De avonturen van je huistijger

Over binnenen buitenkatten

02004

02005

8 711273 992832

Guinea Pigs Adventures

Bescherm jouw huisdier: van vaccinatie tot eerste hulp

Tips

Je kat wil niet meer op de bak?

8 711273 992832

www.hartvoordieren.nl

Tips

Liefdesverklaringen

Baasjes over hun beste maatje

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 2 8 3 2

Corona

Samen gelukkig Deze vogels passen goed bij elkaar

31-03-20 10:46

Februari 2020 € 4,25 September 2019 3,50 €

Ein Herz für

Reportage: opvang van huisdieren in noodsituaties

HONDEN w w w. h a r t vo o r d i e r e n . n l

Portret:

het rendier

Slaap lekker!

Das Magazin für alle Tierfreunde

Waarom gezonde slaap zo belangrijk is voor je dier

Rasportret

Chihuahua & Cane Corso

www.hartvoordieren.nl www.herz-fuer-tiere.de www.hartvoordieren.nl

Alles over wat je h wilt onden wet en!

Nr.09 10 Nr. 11 Nr.

Oktober 2019 €€ November 2019 € 4,25 September 2019 3,50 3,50

Natuur: dassen in Nederland

10 tips om zelf dieren te helpen

Ein Herz für

Das Magazin für alle Tierfreunde

www.herz-fuer-tiere.de www.hartvoordieren.nl www.hartvoordieren.nl

Interessant

Hond in de fotografie Pret in de kou

Vermaak Anatomie

Zo ziet jouw hond de wereld

Verhalen over mensen en dieren

Nieuwkomers

Zelf kittens grootbrengen

Gezond & lekker Zo vind je het ideale voedsel voor jouw dier

Najaarspret

Tips & info:

• Wintersport met je viervoeter • Natvoer versus droogvoer

Reportage

Asielhonden

Laika & Maya

Wondheling: snel en gezond

Sporen

Dieren in de sneeuw

01911

01912

Wat vertelt jouw hond je?

Kattenkunst

In het atelier van Rosina Wachtmeister

Heb je pijn?

Als je hond niet lekker in zijn vel zit

Info

Een hamster die zich thuisvoelt

Ga voor deze en andere aanbiedingen naar hvd.mijntijdschrift.net Het abonnement is tot wederopzegging. Opzeggen is eenvoudig en kan per maand. Cadeau-abonnementen stoppen automatisch.

8 711273 992832

Gezondheid

8 711273 992832

Het hoge noorden

8 711273 992832

02002

Mimiek, signalen & gedrag

Oudje van de maand

Senior zijn in een asiel is geen makkelijke opgave. De meeste mensen gaan bij voorkeur voor een jonge hond. Maar viervoeters op leeftijd zoeken ook een thuis! Deze maand stellen we je voor aan Junior.

Junior heeft een uitgesproken eigen mening

it de 'Kijk, Het Klikt!'-test kwam Junior als een Bezige Bij. Junior is inmiddels een senior van tien jaar oud en een kruising van een Beagle met een Cocker SpaniĂŤl. Hij is voor zijn leeftijd echter nog behoorlijk energiek en vindt het heerlijk om buiten te zijn en te wandelen. Hij snuffelt er druk op los en heeft het ontzettend naar zijn zin in de buitenlucht.

Tekstt & foto's: Dierenasiel Louterbloemen

Kleine dief Junior is een eigenwijs baasje en laat zich niet zomaar iets vertellen. Hij heeft niet veel opvoeding genoten en dat is te merken: hij steelt eten van tafel, luistert slecht en kan zich soms als een verwend kindje gedragen. Daarom is het belangrijk dat hij een baas krijgt die stevig in zijn schoenen staat, en bereid is hem nog het een en ander bij te brengen. Een hond is nooit te oud om te leren, maar geduld en enig doorzettingsvermogen is hier wel voor nodig. Junior kan goed met andere honden overweg. Met

Een lieve jongen die wat regels en grenzen nodig heeft

katten daarentegen vormt hij geen goede combinatie. Op straat gedraagt hij zich netjes, maar loslopen zit er voor hem niet in. Hij loopt zijn neus achterna en heeft dan geen oog meer voor zijn mens. Kortom: Junior is een vriendelijke hond met een sterke eigen wil. Hij heeft duidelijke regels en grenzen nodig en een eigenaar die hem dit kan bieden. Heb je ervaring met honden en ben je in voor een uitdaging? Dan ben je van harte welkom bij Dierenasiel Louterbloemen om kennis te komen maken met Junior.

Interesse in Junior? Neem dan contact op met Dierenasiel Louterbloemen in Dordrecht đ&#x;&#x201C;¸ 078 â&#x20AC;&#x201C; 6137902 louterbloemen.nl

H A RT VO O R D I E R E N 29

Asielkatten van de maand

Simba In Dierenasiel Louterbloemen wachten katers Ted en Simba op een lief nieuw baasje.

Ted

30 H A RT VO O R D I E R E N

Vriendelijke en knappe kerels, allebei met hun eigen gebruiksaanwijzing

ed een vriendelijke vent van 6,5 jaar oud. Deze leuke rode kater werd afgestaan omdat hij niet langer overweg kon met het jonge dochtertje van de eigenaar. Ted is namelijk erg gesteld op zijn privacy en wil graag zelf bepalen wanneer hij wel en niet aangehaald wordt. En dat is moeilijk uit te leggen aan een kind van een jaar oud. Uit de 'Meet Your Match'- test is hij als oranje kameraad gekomen. Ted is echt heel aanhankelijk en ligt ook heel graag op schoot maar heeft wel een eigen agenda. In 2014 had hij een naar ongeluk waardoor hij een achterpoot moet missen. Ted gaat gelukkig nog steeds vrolijk door het leven en kan prima functioneren met drie poten. Hij zoekt een nieuw en fijn thuis waar geen andere dieren en kinderen aanwezig zijn. Kun jij Ted een fijne plek bieden?

Tekstt & foto's: Dierenasiel Louterbloemen

Stresskipje Zwart-witte Simba is een knappe kater van 5,5 jaar. Ook hij kwam uit de 'Meet Your Match'-test als een oranje kameraad. Simba is een stoere kerel die redelijk op zichzelf is. Zijn nieuwe thuis moet daarom niet te druk zijn; hij is erg stressgevoelig. Bij te veel prikkels en stress kan Simba last krijgen van blaasproblemen. Op dit moment is dit goed onder controle en in een huis waar hij compleet op zijn gemak is zal hij geen klachten krijgen. Zo nu en dan geeft Simba je een flinke kopstoot. Dat is zijn manier om te zeggen: 'Ik vind je lief!' Simba heeft veel interesse in speeltjes en zou het leuk vinden om bij zijn nieuwe baasje naar buiten te kunnen.

Interesse in Ted of Simba? Neem dan contact op met Dierenasiel Louterbloemen in Dordrecht đ&#x;&#x201C;¸ 078 â&#x20AC;&#x201C; 6137902 louterbloemen.nl

H A RT VO O R D I E R E N 31

Groetjes uit het dierenrijk Elk kind weet: de paashaas brengt de kleurrijke eieren. En toch is er vaak een konijn te zien op veel plaatjes in deze periode. Tamme huisdieren zijn natuurlijk gemakkelijker te fotograferen dan hun wilde familieleden, de veldhazen. De symboliek blijft hetzelfde: konijnen en hazen staan erom bekend veel nakomelingen te hebben en worden daarom gezien als een teken van vruchtbaarheid.

32 H A RT VO O R D I E R E N

Huisdieren

34 Raadgever Hond Opvoeden zonder omkopen â&#x20AC;&#x201C; zo werkt het

38 Raadgever Kat Hooikoorts: hulp voor je kat

41 Column dierenarts Gaat liefde door de maag?

42 Raadgever Knager Een hamsterverblijf goed inrichten

44 Omgaan met blindheid

Foto: Adobe Stock, Shutterstock

Tips voor katten- en hondenbaasjes

H A RT VO O R D I E R E N 33

Raadgever Hond

Opvoeden zonder omkopen, hoe werkt dat?

Natuurlijk belonen we onze hond graag als hij iets doet wat we hem gevraagd hebben. Maar moeten we hem altijd iets lekkers geven?

“Goed gedaan!“ – jubelen en aaien zijn heel fijne beloningen voor de hond.

34 H A RT VO O R D I E R E N

Een korte race of een leuk spelletje na een leersessie verlicht opgebouwde spanning beter dan een traktatie.

anneer een pup net bij ons komt wonen, heeft hij meestal nog geen flauw idee van wat we van hem verwachten. Onze woorden ‘zit’, ‘plaats’, ‘voet’ en ‘kom hier!’ zijn betekenisloos voor hem. We kunnen zijn kontje op de vloer drukken zodat hij gaat zitten, maar dat is erg vervelend voor een hond en hij snapt ook niet wat het doel is. Als je je hond iets wilt leren, moet je te allen tijde stress zien te vooromen. De traktatie die we in de lucht houden en die door de hond met z’n ogen wordt gevolgd, zorgt ervoor dat het dier automatisch gaat zitten. Iets lekkers op de grond motiveert hem om te gaan liggen, een snoepje voor de neus laat de hond naast ons rennen en een lekker ruikend hapje in onze hand zorgt ervoor dat hij bij ons blijft. Hij leert op deze manier van alles zonder enige druk of stress, juist met hoge motivatie en vol verwachting.

Waarom die beloning dan achterwege laten? In de eerste leerfase, dat wil zeggen het moment waarop een hond de gesproken woorden en gebaren begint te combineren met wat we van hem vragen, zijn smakelijke beloningen echt geen steekpenningen. Als de timing goed is, leert de hond de betekenis van jouw woorden en handsignalen correct te inter-

preteren. Maar daarna neemt de kans toe dat hij zich niet langer concentreert op jou en je wensen, maar alleen op het lekkers in je zak of in je hand. Met andere woorden: hij volgt niet jou met al zijn zintuigen, maar de geur van worst of kaas. Dit is contraproductief voor het verder leren, omdat hij voortaan bijvoorbeeld niet ‘blijft’, tenzij je een lekker hapje aan zijn voeten legt. Jouw signalen worden overstemd door de wens om te eten. En omdat honden heel slim zijn, kan het zelfs zo zijn dat ze niet meer terugkomen als je hen roept, tenzij je met een traktatie loopt te zwaaien. Of dat ze alleen gaan zitten als jij je hand in je traktatiezak steekt. Een hond zal zich niet gemotiveerd voelen om losjes en braaf mee te lopen aan de riem als hij niet langer wordt verleid door een brokje. Hij zal zelfs regelmatig zomaar voor je gaan zitten en om een beloning gaan bedelen. Op dat moment zijn de rollen omgedraaid: je hond heeft geen zin in welke actie dan ook zonder een hapje.

Hoe kan je zonder een lokmiddel belonen? Dit is echt niet zo moeilijk. Zodra een hond jouw signalen/commando’s heeft begrepen, en hij weet dus wat ‘zit’, ‘hier’ en ‘af’ betekent, bevestig je jouw hond na (!) de gewenste uitvoering van het com-

mando dat hij het netjes heeft gedaan met aai in de nek of over de schouders, een jubelend ‘braaaaf!’ of een spelletje waar hij van houdt. Vervolgens geef je hem een hem een nieuwe opdracht. Het is aan jou om uit te zoeken welke van deze beloningen het beste werkt voor jouw hond, omdat elke viervoeter zo zijn eigen voorkeur heeft. Alle drie bevestigingen (aaien, jubelen en spelen) geven echter gelukshormonen af in het brein van de hond – de leerling beloont zichzelf als het ware voor zijn prestaties. Dit wekt op zijn beurt het verlangen naar meer op en zorgt ervoor dat je hond in de startblokken staat om van alles te leren. Op de lange termijn – en niet alleen als je een traktatie voor zijn neus houdt. Nog een belangrijke bijwerking: je hond laat jou niet langer uit het zicht en geeft jou zijn volledige aandacht, ook als je niets lekkers bij je hebt.

Welke voordelen heeft belonen zonder lekkers? Door de alternatieve beloningen bouwt je hond een hechtere band met je op dan mogelijk is met voedsel. Aaien, belonen met je stem of samen spelen biedt een veel nauwer contact. Het bevordert een goed partnerschap tussen jullie tweeën – veel sterker dan voedsel. Iedereen kan hem immers smakelijke hapjes geven, maar persoonlijk contact met zijn meest geliefde mens vindt hij alleen bij jou.

Mag ik hem nu nooit meer wat lekkers geven? Natuurlijk wel. Maar je moet nooit in de verleiding komen om hem van tevoren te laten zien wat hij kan verwachten. Een heerlijke beloning is een speciale verrassing na een speciale daad. Dit moet iets zeldzaams zijn, en altijd worden geassocieerd met lof, aaien en spelen. Het kan een jackpot worden waarvan de hond nooit weet wanneer deze valt. H A RT VO O R D I E R E N 35

Raadgever Kat

Heeft mijn kat last van hooikoorts? Of het nu buiten is of in de woonkamer: alle katten worden blootgesteld aan een groot aantal omgevingsallergenen. Maar hoe uit een allergie voor pollen, huisstofmijt en co. zich? We lopen met jou door de verschillende symptomen. 36 H A RT VO O R D I E R E N

Jeuk kan het eerste teken van een allergie zijn.

et het voorjaar begint de pollenperiode. En hoewel mevrouw Mulder dol is op tuinieren, is dit seizoen stiekem ook best lastig voor haar. Terwijl ze om de beurt wiedt en haar neus snuit, knippert kater Max met zijn ogen op het bankje in de tuin. Hij rimpelt zijn neus, niest en mevrouw Mulder is verbaasd: Heeft Max ook last van hooikoorts of kietelt de lentezon gewoon even zijn neus? Of het nu gaat om pollen, sporen of huisstof: allerlei allergie veroorzakende deeltjes zweven door de lucht, zowel bij ons binnen als buiten in de natuur. Deze omgevingsallergenen kunnen ervoor zorgen dat het lichaam overgevoelig reageert bij sommige katten. Onschadelijke stoffen worden dan door het immuunsysteem foutief geclassificeerd als bedreigend en er wordt een afweermechanisme in gang gezet: de allergische reactie.

Jeuk, hoesten – allergieën hebben veel gezichten Terwijl mensen meestal op omgevingsallergenen reageren met hooikoorts, rode en tranende ogen en niesbuien, vertonen katten meestal atopische dermatitis; een allergische huidontsteking.

Hatsjoe! Een niezende kat is vaak geen allergische kat.

Het belangrijkste symptoom daarvan is jeuk. De kat likt en wast zichzelf intensief, vooral de kop, de ledematen en de buik. Dit beschadigt de huid en veroorzaakt haaruitval, ontstekingen en korstvorming. De symptomen komen ofwel seizoensgebonden (pollenallergie) of het hele jaar door voor (mijten en schimmels). De aanleg voor een dergelijke allergie is grotendeels erfelijk. Overigens zijn katten de enige dieren die - net als mensen - last kunnen hebben van allergisch astma. De omgevingsallergenen veroorzaken een reactie van het immuunsysteem, waarbij de bronchiën krampachtig samentrekken. Er is dan sprake van slijmvorming, hoesten en acute kortademigheid. Net als bij mensen is allergisch astma bij katten een chronische aandoening die levenslange therapie vereist. Of het nu gaat om atopische dermatitis of allergisch astma: het zoeken naar het allergeen dat de heftige reactie veroorzaakt vereist veel speurwerk en is tijden kostenintensief. De dierenarts sluit in

eerste instantie alle andere oorzaken uit van jeuk (bijvoorbeeld door parasitaire besmetting) en luchtwegklachten (bronchitis, longontsteking e.d.).

De diagnose vormen is een onderneming Als er een vermoeden is van een allergische reactie, wordt de gevoeligheid van de kat voor bepaalde allergeengroepen gemeten door middel van een bloedonderzoek. Dit wordt meestal opgevolgd door een individuele allergietest. Vooral wanneer een kat reageert op allergenen uit de omgeving, is het vermijden van contact daarmee niet zo eenvoudig te realiseren. Daarom zal de dierenarts in de meeste gevallen een symptomatische behandeling uitvoeren, bijvoorbeeld met cortison, om de symptomen van de kat te verlichten. Ook zogenaamde allergeenspecifieke immunotherapie of hyposensibilisatie is mogelijk: de kat wordt met vaste tussenpozen geïnjecteerd met zeer kleine hoeveelheden van het allergeen en de dosis wordt langzaam verhoogd zodat het lichaam eraan kan wennen.

Een gelukig leven met een allergie is prima mogelijk Verschillende omgevingsallergenen kunnen dus allergische reacties veroorzaken bij gevoelige katten. Zij manifesteren zich meestal in atopische dermatitis en minder vaak in allergisch astma. Als de aandoening op tijd wordt herkend en behandeld, staat niets een goede levenskwaliteit in de weg. Mevrouw Mulder hoeft zich dus geen zorgen te maken: zolang haar Max alleen zo nu en dan niest en er geen andere symptomen zijn, is er niets aan de hand.

H A RT VO O R D I E R E N 37

Raadgever Kat

Kunnen alle kittens zwemmen?

e baby’s van vrijwel alle zoogdieren hebben kort na de geboorte een zogenaamde zwemreflex: als ze in het water vallen, peddelen ze erop los om boven water te blijven. Als hun koppie daarbij onder water komt, houden ze hun adem automatisch

in. Deze reflex verliezen de kleintjes echter binnen enkele dagen. Pas als de kittens na een paar weken goed kunnen lopen, beheersen ze ook het zwemmen en kunnen ze zich gericht voortbewegen in het water. Ze zijn er echter niet dol op.

Bloedneus

odra je merkt dat je kat uit zijn neus bloedt, moet je hem onmiddelijk op een rustige plek neerzetten. Breng, zolang hij het toelaat, een koele doek op zijn neus aan. Het advies is om hierna zo snel mogelijk naar de dierenarts te gaan met je kat omdat neusbloedingen ernstige oorzaken kunnen hebben en grondig onderzocht moeten worden.

Krolse katten

38 H A RT VO O R D I E R E N

Tekst: Sabine Schroll | Foto’s: Adobe Stock, Shutterstock (9)

e krolsheid bij katten duurt normaal gesproken zo’n zes of zeven dagen. Maar het kan ook veertien dagen in beslag nemen. Katten worden doorgaans twee tot drie keer per jaar krols, maar het kan ook veel vaker zijn. Ook per dier zijn er individuele verschillen; mannetjes hebben vaker periodes van seksuele activiteit dan vrouwtjes. Een kat kan onzindelijk worden in zo’n periode, zowel poes als kater, en begint dan de woning te markeren. Hoewel dit minder vaak voorkomt, is het wel zo dat de meeste katten onrustiger worden in de krolse periode en dat ze heel graag naar buiten willen. Dit kan behoorlijk wat overlast veroorzaken. Zorg bij voorkeur dat je kat gecastreerd is voordat hij of zij naar buiten mag. Er zijn al zoveel katten in asielen en op straat die geen thuis hebben. De gedachte dat een kat jongen gehad moet hebben om een gelukkig kattenleven te kunnen leiden, is inmiddels achterhaald. Een tijdig gecastreerde kat/poes leeft veel gezonder.

Hartstikke statisch

lektrostatische lading is niet erg zeldzaam, vooral niet als er veel objecten in je woning zijn gemaakt van synthetische vezels. Kunststoffen genereren voornamelijk elektrostatische lading. Daarom is het belangrijk dat je geen plastic kam gebruikt voor het kammen van je kat, maar een kam van hout of metaal. Een verhoging van de luchtvochtigheid in je huis van 50 tot 60 procent is daarnaast aan te raden. Je kunt ook katoenen kleding dragen tijdens het kammen van je katten.

Korte gezondheidscontrole

e gezondheidscontrole kun je zelf op elk moment thuis doen. Met een intensieve aaimassage kun je het lijf van je kat aftasten en zijn huid, oren, ogen, neus en voetzooltjes controleren. Laat daarnaast minstens een keer per jaar de gezondheid van je dier controleren bij de dierenarts, bijvoorbeeld bij de vaccinatie. Een senior (vanaf acht jaar) kun je het best tweemaal per jaar laten controleren.

Red dieren als berberaapje Musa

Word donateur

WWW.AAP.Nl

AnimalHealthShop.nl Dé online shop voor:

HOND • KAT • KNAAGDIER • PAARD

ANTI

VLOOIEN

TEKEN

VOOR ELK GEWICHT/GROOTTE BESCHIKBAAR

Ontvang nu 10% extra korting op alle anti-parasitica!

De korting wordt verleend voor je eerste bestelling via onze webshop: WWW.ANIMALHEALTHSHOP.NL Gebruik de code: 2020HVD10 Geldig tot 31-12-2020

ANTI WORMEN

VOOR ELK GEWICHT/GROOTTE BESCHIKBAAR

www.animalhealthshop.nl

Column

Gaat liefde echt door de maag?

Aanspreken op overgewicht Dierenarts ben je in hart en nieren, dus ook na je werk. Mijn vrienden en familie zijn hier niet altijd blij mee. Bij iedere foto, elk filmpje of huisbezoek spreek ik hen vrijwel direct aan op het (over)gewicht van hun dier. Maar het is geven en nemen; tenslotte bellen ze ook als je op vakantie bent met de boodschap dat de kwartel ziek is en of je kunt helpen.

Vraag het je dierenarts Uit onderzoek blijkt dat meer dan 50 procent van de honden en katten in Nederland last heeft van overgewicht. Sterker nog: het ‘normaalbeeld’ van het gewicht bij huisdieren is veranderd. Hierdoor noemen we sommige dieren te mager terwijl hun gewicht hartstikke goed is. En mede daardoor overtuigen we onszelf dat ons huisdier helemaal niet te dik is. Bovendien vinden we het moeilijk om al dat lekkers niet te delen met onze beste vrienden. Het is hard om te zien dat je dier smeekt om een lekker hapje, maar de waarheid is misschien nog wel harder: minder uithoudingsvermogen, gewrichtsproblemen, een grotere kans op suikerziekte en hart- en vaatziekten. Overgewicht bij huisdieren kan verschillende oorzaken hebben, waaronder bepaalde ziek-

tes. En net als bij mensen is er niet één kant-en-klare oplossing om weer op een gezond gewicht te komen. Jouw dierenarts heeft gelukkig veel kennis over dit onderwerp. Twijfel je of jouw huisdier te dik is? Of weet je dit al, maar weet je niet hoe je het moet aanpakken? Jouw dierenarts helpt je graag!

Zo lang mogelijk gezond leven Voor de baasjes die tijd en energie stoppen in het laten afvallen van hun dier, heb ik veel respect. Tenslotte snappen dieren er niets van dat ze opeens minder eten krijgen. En vergis je niet, honden kunnen blijven smeken en katten kunnen hun baas zelfs gaan bijten. Ik snap best dat het niet in één keer lukt om streng te zijn, zelf ben ik geen haar beter. Maar dan kijk ik nog eens naar dat zwarte monster (dat zojuist weer iets van de vensterbank heeft gegooid, maar dit terzijde…) en besef ik: ik wil je zo lang mogelijk gezond bij me houden. Liefde gaat door de maag, maar zorgen dat je dier gezond is en blijft, is pas echt liefde! Michelle van der Gracht, dierenarts en beleidsmedewerker bij de KNMvD

Foto: Shutterstock

e ploft na een lange werkdag op de bank met een bord eten op schoot. Plotseling krijg je het gevoel dat iemand naar je kijkt. ‘‘Negeren, gewoon negeren’, denk je. Je weet dat je het niet moet doen, maar toch kijk je om. Twee grote ogen kijken je smekend aan. “Nee, dit is voor mij”, hoor je jezelf zeggen. Dat is het teken voor extra trucjes: een kopje, gepiep of een poot op je been. Je kunt het niet meer aan en je gaat overstag. Mijn kat Foetsie loopt met ontzag voor zichzelf richting haar mand... ze heeft het weer voor elkaar.

F E B R UA R 2 0 17 / EHI A NRT H EVO R Z OFR Ü RD ITEIR EE RN E 41

Raadgever Hamster

Hamsterscaping Bij hamsterscaping richt je een hamsterverblijf zo creatief mogelijk in, waarbij de natuurlijke behoeften van je hamster voorop staan. Zo creëer je een prachtig landschap waarin je knagertje gelukkig is.

et doel van hamsterscaping is het nabootsen van de natuurlijke omgeving van een hamster. In de leefomgeving die dan ontstaat kan hij zijn natuurlijke gedrag het best uiten. Het voordeel hiervan is dat stereotiep gedrag en verveling voorkomen worden. Je knaagdier zal bovendien minder of geen stress ervaren en zich veilig voelen. Genoeg redenen dus om je hamsterverblijf opnieuw in te richten. Met de volgende natuurlijke behoeften van je hamster moet je rekening houden bij hamsterscaping: bewegen, graven, voedsel verzamelen, ontdekken, schuilen en rusten.

Keuze verblijf Een hamsterverblijf moet minimaal 70 bij 50 centimeter zijn, maar een Syrische 42 H A RT VO O R D I E R E N

hamster heeft al meer ruimte nodig. Sowieso geldt dat je een knaagdier het beste meer ruimte geeft dan het minimaal vereiste oppervlak. Voor het verblijf zelf heb je de keuze tussen een hamsterkooi of een glazen knaagdierenverblijf, eventueel met tralieafdekking bovenop en luchtgaten. De ventilatie van glazen bakken is een belangrijk aandachtspunt. Zorg voor voldoende luchttoevoer, maar voorkom tocht.

Aan de slag Naast een ruim verblijf heb je de volgende dingen nodig voor een natuurlijk landschap: verschillende soorten bodembedekkers, takken, gras, stenen, huisjes, knaagspeelgoed, nestmateriaal, gedroogd mos, trappen, bruggen, tunnels en een zandbakje.

Start met een dikke laag bodembedekking, minimaal 15-20 centimeter, maar liever nog dikker: 40-50 centimeter. Dit komt het meest overeen met de natuurlijke leefomgeving, waarbij hamsters zich helemaal in kunnen graven. Leuk is om met verschillende materialen te werken en zo laagjes te creëren. Let er wel op dat de materialen geschikt zijn voor hamsters want de kleine knagers hebben zeer gevoelige longen. Zorg voor verschillende hoogtes en heuvels en geef je hamster minimaal één zandhoek of een strandje. Daar kun je fijn chinchillaen terrariumzand voor gebruiken. Plaats als eerste de steen, de takken en de huisjes. Zet zware objecten goed vast. Vervolgens maak je een netwerk van de trappen, bruggen en tunnels. Drapeer vervolgens gedroogd mos over verschillende

onderdelen om een zo natuurlijk mogelijk verblijf te creëren.

Nadat je het basislandschap hebt gemaakt, ga je voor de finishing touch. Verdeel het knaagspeelgoed over het verblijf en maak verschillende hoopjes nestmateriaal. Verstop dagelijks wat eten op verschillende plekjes in het hamsterverblijf. Dit stimuleert het zoeken verzamelgedrag. Door hamsterscaping krijgt je knager meer beweging, al legt een hamster in de natuur meerdere kilometers per nacht af. Veel mensen lossen dit op met een loopwiel. Kies altijd voor een gesloten rad (zie foto’s) zodat de hamster niet met zijn pootjes tussen de spijlen terechtkomt en zichzelf bezeert. Omdat je bij het hamsterscapen zoveel mogelijk aan de natuurlijke behoeften van je knaagdier wilt voldoen, is het noodzakelijk om voor voldoende bewegingsmogelijkheden te zorgen, ook naast (of in plaats van) het loopwiel. Plaats bijvoorbeeld een houten stormbaan in het verblijf, werk waar

In een natuurlijke omgeving voelt een hamster zich het gelukkigst.

mogelijk met hoogteverschillen, kies voor een huisje met meerdere verdiepingen en meerdere kamers en geef je hamster zo mogelijk een buitenren. Plantjes maken de natuurlijke look helemaal af. Voldoende groen hoort immers bij een natuurlijk landschap. Let op: niet iedere

plant is geschikt, sommige zijn zelfs giftig. Kattengras en graslelies zijn voorbeelden van geschikte planten om bij hamsterscaping te gebruiken. Als je ze in een pot zet, zorg er dan voor dat deze stabiel staat. Kijk voor meer tips en handige links op www.hartvoordieren.nl

Jouw kat verdient de beste voeding en snacks: · · www.vitakraft.nl

Poésie, een complete kattenvoeding, welke naadloos aansluit op de voedingsbehoefte van je kat. Cat Yums, heerlijke zachte snacks met veel vlees.

Vitakraft. Uit liefde.

Tekst: Mariska Kloet | Foto’s: Ailsah Fraser Hamsterscraping, Intratuin Barneveld/Kidsproof

Finishing touch

Tips & tricks

Blindheid vraagt om aanpassing Net als wij worden onze honden en katten ouder met de nodige kwaaltjes. Ze krijgen als senioren soms te maken met verminderd of helemaal geen zicht. Of een dier wordt het slachtoffer van een ongeval en is als gevolg daarvan blind van de ene op de andere dag. Dit lijkt een onoverkomelijke handicap, maar onze viervoeters kunnen er in de meeste gevallen wonderwel mee omgaan. Als wij als baasjes tenminste bereid zijn ons ook een beetje aan te passen en hen een veilige haven te bieden.

at een schok! Kitten Leah is door een rottig ongeluk beide ogen kwijt op een leeftijd van slechts drie maanden. Hoe nu verder? Even raak ik de moed kwijt. Kan een kat wel functioneren zonder zicht? Zal ze wel gelukkig zijn? Ik aai haar over haar bolletje als ik haar bezoek in de dierenkliniek waar ze herstelt van haar operatie na het voorval. Al na een paar dagen heeft ze volledig in de gaten waar haar eten vandaan komt, reageert ze op de stemmen van de assistentes als ze iets nodig heeft en vindt ze probleemloos haar kattenbak. Ze spint en lijkt te genieten van de aandacht. Als ik na het bezoekuur weer vertrek, draait ze haar koppie in de richting van het geluid van de piepende deur en miauwt ze zacht, alsof ze gedag zegt. Zal ze zich na haar ziekenhuisverblijf ook zo goed kunnen redden?

Kleine heldin De dierenarts is voorzichtig optimistisch. Ze vertelt me dat de meeste dieren die blind worden een goede manier vinden om daarmee te leven, maar dat het zeker ook afhangt van hoe het dier er zelf mee omgaat. Leah heeft al besloten: ze gaat niet bij de pakken neerzitten. Als ik haar na tien dagen mee naar huis mag nemen is ze klaar voor een groter verblijf. Ik knutsel samen met mijn

partner een 'cattery' van planken met een oppervlakte van twee bij drie meter in elkaar. Hier kan ze gaan wennen en uitproberen. We zetten hem in de slaapkamer - want lekker rustig. De 'muren' van haar verblijf zijn slechts een meter hoog, maar ik ga er vanuit dat ze

voorlopig wel even zoet zal zijn met het testen van haar vaardigheden op de begane grond. Ik zit er volledig naast want nog geen dag na haar thuiskomst is madam al over de schotten heen geklommen. Ze speelt zorgeloos op bed met een pluchen muisje en snort naar hartenlust als ze het ding in haar greep vastklemt. Het is voor mij duidelijk: ze is absoluut niet ongelukkig en past zich razendsnel aan aan haar nieuwe situatie. Mijn kleine heldin deinst nergens voor terug en staat nog altijd midden in het leven. En dus buig ik me over de aanpassingen die er nodig zijn van de kant van het baasje om het leven van een blinde kat - of hond - zo prettig mogelijk te maken.

Niets veranderen Het was voor Leah misschien niet zo nodig, maar ik denk dat klein beginnen op zich geen slecht plan is, vooral als je dier wat langzamer moet wennen aan zijn blindheid. Laat je dier je woning kamer voor kamer (opnieuw) verkennen als hij blind is geworden en blijf erbij om te zien wat de mogelijke struikelpunten kunnen zijn en om in te grijpen waar nodig. Nu kan hij in zijn hoofd een kaart maken van wat waar staat en hoe hij bij zijn eten en drinken kan komen. Maak je je zorgen over trappen, scherm deze dan af met bijvoorbeeld een kinderhekje. Een hond snapt al snel dat hij daar niet mag komen en een kat zal met enige hulp en begeleding van het baasje vlug leren hoe hij de treden op en af komt als hij het kinderhekje wenst te trotseren. De meeste katten laten zich namelijk niet afschrikken en willen koste wat kost weten wat er op alle plekken in huis gaande is. Wat heel belangrijk is, is dat alles blijft staan waar het staat. Ga dus niet met meubels slepen of opeens een parketvloer leggen als je een blind dier hebt, zeker in het begin niet want het leren kennen van zijn omgeving vraagt ontzettend veel inspanning. Als hij gewend is om op de bank te klimmen en opeens staat daar een kast of tafel, kan dit een behoorlijke afknapper zijn. Als dit regelmatig gebeurt, is het een aanslag op zijn zelfverzekerdheid. Je dier moet zich veilig kunnen voelen in zijn omgeving en met veelvuldige ongelukjes en zichzelf bezeren komt dat niet van de grond. Ook de locatie van de kattenbak(ken) is en blijft vast. 'Gevaarlijke' zaken zoals plantenbakken en lage planken, maar ook dingen die wankel staan, makkelijk omvallen of scherpe kantjes hebben moet je verwijderen of op een plek zetten waar je dier niet bij kan komen.

Zorg dat alles op een vaste plek staat en ga niet schuiven met meubels

Belang van neus, oren en snorharen Hoe belangrijk de neus, oren en tastharen in het leven van honden en katten zijn, merk je echt wanneer zij hun zicht verliezen. Katten zullen hun oren als scanners gebruiken en met behulp van H A RT VO O R D I E R E N 45

VEERKRACHTIG Leah is pijlsnel gewend aan haar blindheid en geniet met volle teugen van haar kattenbestaan.

hun snorharen hun omgeving aftasten. Al snel weten ze waar ze kunnen rennen en springen en waar ze moeten oppassen omdat er meubilair in de weg staat. Voor honden is vooral de neus extra belangrijk als ze niets meer zien. Ook al voordat het zicht verdween nam de hond zijn wereld grotendeels op via zijn neus, die bijzonder goed werkt. Ga je met een blinde hond wandelen, geef hem dan uitgebreid de tijd om overal te snuffelen. Zo 'leest' hij de krant en weet hij wat er gaande is in de buurt.

Wandelen en buiten zijn Vooral in het begin is het belangrijk om je hond zelf de route te laten bepalen van de wandeling; dit vergroot zijn gevoel van zekerheid en veiligheid. Overigens kun je blinde honden ook een groot plezier doen met hersenwerk, bijvoorbeeld voerpuzzels of door gewoon wat lekkers in het gras te gooien tijdens het uitlaten. Dan kunnen ze hun neus inzetten en krijgen ze er nog een beloning voor ook. Lees tijdens de wandeling de lichaamstaal van je hond om te bepalen of hij zich vermaakt, of misschien wel gestresst is. Het is heel belangrijk dat hij er plezier aan beleeft. Ook veiligheid is een must: leer je hond het gesproken commando 'stop', zodat je in een gevaarlijke situatie meteen kan ingrijpen. Andere signalen, zoals 'hoog'en 'laag' zijn makkelijk 46 H A RT VO O R D I E R E N

zodat je hond weet of hij bijvoorbeeld een stoepje of trapje op of af gaat. Laat je hond liever niet loslopen, gebruik desnoods een flexlijn om hem wat mee ruimte te geven. Als hij in een veilig gebied wel los mag lopen, gebruik je regelmatig een belleltje of fluitje om aan te geven waar jij bent. Oefen dit eerst thuis. Een blinde kat los laten lopen is vragen om moeilijkheden, ook al woon je in een landelijke omgeving. Het dier kan zich ergens in klem lopen, de weg kwijtraken of in een sloot terechtkomen. Het alternatief voor een blinde kat is dan ook een ruime en veilige buitenren of een goed afgeschermd balkon. Zijn dit voor jou geen mogelijkheden, dan kun je overwegen om je kat op een rustige plaats uit te laten aan een tuigje. Oefen dit altijd eerst thuis zodat je dier gewend is aan het tuigje en de lijn. Als hij er geen lol aan lijkt te beleven, laat het dan achterwege. De meeste katten willen echter graag genieten van de buitenlucht en stellen een uurtje of meer per dag beperkte vrijheid in de frisse lucht zeer op prijs. Ook al kunnen ze geen vogeltjes achterna jagen, ze horen ze wel!

Stootkussen en lopers Heeft je dier moeite zijn weg door het huis te vinden of is de vloer glad? Dan kun je hem ondersteunen door op bepaalde plekken een loper of een mat

Tekst: Nique Hanskamp | Foto's: Nique Hanskamp & Shutterstock

Tips & tricks

Speeltjes die geluid maken zijn een feestje. En honden willen hun neus gebruiken neer te leggen. Dit zijn contactpunten waaraan de hond of kat herkent waar hij zich bevindt. Vooral in de beginfase zal dit vaak helpen om je dier sneller te laten wennen aan zijn omgeving. Het biedt hem dat zo belangrijke gevoel van veiligheid als hij weet wat hij op zijn pad kan verwachten. Voor honden zijn speciale hulpmiddelen, zoals de Muffin's Halo, verkrijgbaar die hen helpen om vrijer te bewegen. Dit is een soort stootkussentje dat voor hun neus uitsteekt en bevestigd is aan een tuigje. Als je hond hem draagt en iets nadert, raakt dit het stootkussen voordat zijn neus de pineut is en past hij zijn richting aan. Voor katten is dit niet echt een optie, al zou je zelf zoiets in elkaar kunnen knutselen. Katten gebruiken hun snorharen om hun route te bepalen en zullen een stootkussentje in de meeste gevallen alleen maar irritant vinden.

Spelen is een must Natuurlijk wil een blind dier ook spelen. Blinde katten jagen nog net zo graag als voorheen. Je kunt ze bijvoorbeeld speelgoed met geluid geven om achterna te jagen. Leah vindt het machtig om in de badkuip met een dopje van een frsidrankfles

te spelen. In de badkuip kan ze het speeltje niet kwijtraken en het kletert lekker tegen de wanden. Haar soortgenoten spelen inmiddels vrolijk met haar mee als ze haar dopje naar de badkamer versleept. Met een hond kun je bijvoorbeeld iets met geurdetectie gaan doen of samen leuke ontdekkingswandelingen maken. Zelfs trainen is een optie; met een clicker of een hondenfluitje kun je hem van alles leren, zolang je maar geduld toont.

SAMEN STERK Met een maatje aan hun zij gaan blinde honden vaak nog sneller en zelfverzekerder door met een normaal leven.

Heb jij tips? Voor Leah en andere blinde huisdieren zijn er nog veel meer mogelijkheden om toch een gelukkig leven te leiden, zo lang we als baasjes maar meedenken. Hebben jullie aanvullende tips? Die horen we graag! Mail jouw ideeën naar: nique.hanskamp@vipmedia.nl

Enkele tips:

FREMDSPRACHEN Kaninchen & Co. „reden“ am besten mit ihresgleichen. Menschen und artfremde Fellnasen • Laat je dier nooit schrikken. Kondig aan dat je in de buurt verstehen sie nur schwer

bent door je stem te gebruiken en hem niet lukraak te aaien voordat hij aan je hand heeft kunnen snuffelen.

BUITENLEVEN Op een veilig afgeschermd balkon kan een blinde kat toch genieten van de buitenlucht.

• Zorg dat je dier gechipt en geregistreerd is en voorzie zijn halsband van een kokertje met je adresgegevens. • Een bekende soortgenoot helpt vaak om snel de lol in het leven terug te vinden. • Zorg dat voer, water, mand, kattenbak e.d. altijd op een vaste plaats staan en probeer meubilair niet of zo min mogelijk te verschuiven. • Het belangrijkste is dat je dier zich veilig voelt. In zijn omgeving, bij jou en in zijn leven over het algemeen. Zorg dat je er bent voor je dier en dat je hem kunt begeleiden.

H A RT VO O R D I E R E N 47

Een zachte koeienkus Een smakkerd van een koe kan behoorlijk vochtig zijn: herkauwers produceren 200 liter speeksel per dag â&#x20AC;&#x201C; wij mensen slechts 0,6 tot 1,5 liter! Daar is natuurlijk een goede reden voor. Koeien doen ongeveer negen uur per dag aan herkauwen, waarvoor ongeveer 30.000 kauwbewegingen nodig zijn. Hun lange, flexibele tong wikkelen de dieren om het gras om het af te scheuren.

48 H A RT VO O R D I E R E N

Mens & dier 50 Caviaâ&#x20AC;&#x2122;s op Instagram Online al even geliefd

54 Vraag en antwoord 56 Hartsverhalen 58 Kortsnuitige honden Hier moet je rekening mee houden H A RT VO O R D I E R E N 49

Foto: Getty Images, Shutterstock

Als je een schrikachtige kat hebt

Mens & dier

â&#x20AC;&#x153;Ze zijn allemaal uniek en ze kunnen ontzettend slim zijn" Serie: De grootste Nederlandse en Belgische pet influencers op Instagram

50 H A RT VO O R D I E R E N

cht Nederlandse cavia's betoveren op Instagram zo'n 60.000 volgers. Schattige en vrolijke foto's en video's van gelukkige knagers die geweldig worden verzorgd en alle ruimte krijgen om hun ding te doen. Als dat niet genoeg is om een glimlach op je gezicht te toveren... Eigenaresse Lysanne vertelt over haar idyllische caviafamilie.

EEN VAN DE FAVORIETE FOTO'S VAN LYSANNE.

HvD: Wanneer en waarom ben je begonnen op Instagram met de cavia's? Lysanne: In oktober 2016. Ik fotografeerde de caviaâ&#x20AC;&#x2122;s toen al een jaar of twee. Mijn eerste camera had ik eigenlijk gekocht voor paardenfotografie, maar ik ben chronisch ziek en mijn gezondheid ging in die tijd erg hard achteruit dus dat lukte niet meer. In 2013 hadden we twee caviaâ&#x20AC;&#x2122;s waar ik veel mee bezig was en ik besloot er een cavia bij te kopen om daar een nestje mee te fokken. Dat leek mij heel leuk, ook omdat ik zoveel thuis was. Uiteindelijk hielden we alle vijf de babyâ&#x20AC;&#x2122;s. Babycaviaâ&#x20AC;&#x2122;s lenen zich natuurlijk extra goed als fotomodel, en zo is het begonnen. HvD: Wat maakt ze zo bijzonder? Lysanne: De uitgesproken karakters! Ze zijn allemaal uniek en ze kunnen ontzettend slim zijn. Vijf van de acht caviaâ&#x20AC;&#x2122;s zijn hier geboren, dat maakt het nog leuker. Ik zie in de jongste generatie veel terug van de oudere familieleden.

Tekst: Nique Hanskamp | Foto's: ÂŠ Guinea Pigs Adventures

HvD: Hoe heb je zoveel volgers gekregen? Lysanne: In de eerste maanden begon het meteen al vanzelf te rollen. Twee jaar geleden werden de â&#x20AC;&#x2DC;Olympigsâ&#x20AC;&#x2122; filmpjes ontdekt door de Amerikaanse singer-songwriter Parry Gripp, die ook het bekende 'Guinea Pig Bridge' liedje heeft gemaakt. Hij was geĂŻnteresseerd in filmpjes van mijn buiten spelende cavia's, die over een hindernisbaan rennen - met onder andere een brug, een tunnel en een hoepel, en hij heeft daar het liedje â&#x20AC;&#x2DC;Guinea Pig Olympicsâ&#x20AC;&#x2122; bij gemaakt. Dat werd al snel enorm veel bekeken op Facebook en vanaf dat moment ging het nog veel harder met de volgers. HvD: Zijn er merken waarvoor jullie producten testen als pet influencers? Lysanne: â&#x20AC;&#x2030;Ik heb geen vaste sponsor, maar af en toe test ik wel eens producten waar ik dan een foto of filmpje van plaats. Ik ben daar wel selectief in want ik wil geen ongezonde of onveilige producten aanraden. HvD: Is dit een baan of een hobby? Lysanne: Een hobby. Ik heb een Etsy Shop waar ik bijvoorbeeld kalenders, kaarten en fotohoedjes verkoop, maar ik denk dat ik blij mag zijn als de caviaâ&#x20AC;&#x2122;s zichzelf daardoor kunnen voorzien van een luxe leven.

HvD: Maak je alle foto's zelf? Lysanne: Ja! Ik heb op de zolder een mini-studio en ik heb een flinke verzamelingen fotoattributen. HvD: Hoe reageren je cavia's op al die aandacht van de camera? Lysanne: Meestal vinden ze alle aandacht heerlijk. Op de uitzonderlijk tamme types na blijven ze het oppakken vaak wel wat spannend vinden. Ik doe dat zo rustig mogelijk. Op de fototafel zijn ze heel makkelijk, ze zijn dat natuurlijk gewend. Alle spullen die ik gebruik vinden ze maar wat interessant. Ook caviaâ&#x20AC;&#x2122;s hebben zo nu en dan hun dag niet, op zulke dagen laat ik ze met rust want ik vind het heel belangrijk dat ze het zelf ook leuk vinden. Hun welzijn staat voorop. HvD: Hoe vaak plaats je iets op Instagram? Lysanne: Een keer per dag, meestal 's avonds. HvD: Heb je tips voor dierenbaasjes die ook zo'n succes willen worden op Instagram? Lysanne: Doe wat jij leuk vindt! Laat het karakter van je dier zien en wat jij zo leuk aan hem vindt. Verlies nooit je dier uit het oog als het een groot succes wordt; welzijn moet altijd op de eerste plaats staan.

Verlies nooit het welzijn van je dier uit het oog, want dat moet voorop staan

@guineapigsadventures đ&#x;?ą 8 cavia's 59,9 k volgersđ&#x;&#x2021;łđ&#x;&#x2021;ą Nederlandđ&#x;&#x2021;§đ&#x;&#x2021;Ş etsy.com/shop/guineapigsadventures

H A RT VO O R D I E R E N 51

Column

Lichtpuntje Jack

Foto‘s`; Dierenzorgcentrum Louterbloemen

Aan de balie meldt zich een echtpaar. Ze zijn op zoek naar een klein hondje. Hun vorige hond hebben ze enkele weken geleden in moeten laten slapen. Het is stil in huis en ze missen de wandelingen. Na het invullen van de wensenlijst van het adoptieprogramma ‘Meet Your Match’ en ‘Kijk, Het Klikt!,’ kijken we welke hond het best bij hen zou passen. Het echtpaar is erg vriendelijk en mevrouw vertelt dat de hond vooral een klik met meneer moet hebben. Jack,de Jack Russell is een ondeugd en een clown. Het vriendelijke echtpaar maakt kennis met Jack en we nemen de geschiedenis van Jack door. Jack haalt alles uit zijn koker om ons aan het lachen te maken en steelt de show. Meneer wandelt een eindje met Jack 52 H A RT VO O R D I E R E N

en ik blijf met mevrouw staan praten. Dan krijgt het gesprek in eens een serieuze toon. Meneer is ernstig ziek en moet een zware behandeling ondergaan, waarbij hij veel thuis zal zijn. Jack moet vooral zijn maatje worden. We kijken samen naar de man die ons tegemoet loopt met een stralende lach. Meneer is marinier geweest en ziet er naast heel stoer ook bijzonder vriendelijk uit. In zijn ogen zie je iets bijzonders. Ik kan het niet omschrijven. Een soort goedheid. Maar deze grote marinier kan toch niet zo ziek zijn? Hij

Ze begon aan hem te wennen en zelfs van hem te houden ziet er sportief en gezond uit... Helaas is de werkelijkheid anders. Jack gaat met zijn grote vriend en zijn vrouw mee naar huis. Thuis aangekomen heeft Jack soms best wat praatjes en de dochter van het echtpaar is niet direct smoorverliefd op de kleine donderstraal. Maar ze ziet wel de vriendschap tussen Jack en haar pa, die inmiddels aan zijn be-

handelingen is begonnen. Langzaam aan went ook zij aan Jack en waardeert ze zijn grappen en grollen steeds meer als hij een glimlach op haar steeds zwakker wordende vader tovert. Afgelopen week tikt mijn collega op mijn deur en vertelt dat er mensen aan de balie staan die de spulletjes en het voer van hun overleden hondje aan het asiel doneren. Ze willen mij graag even spreken en ik moet ze nog kennen, zo vertelt mijn collega mij. In de tientallen jaren heb ik veel dieren en mensen gezien en ik hoop dat ik ze ook daadwerkelijk nog kan herinneren. Maar als ik de dame aan de balie met haar dochter zie staan, herken ik ze meteen. Het zijn de eigenaren van Jack. Mevrouw vertelt dat haar man nog negen maanden heeft geleefd en dat Jack zijn lichtpuntje was. De vorige dag hebben ze Jack in moeten laten slapen. Hij is veertien jaar geworden en was op. Vooral de dochter heeft het duidelijk moeilijk met het verlies van de oude Jack Russell. Jack was immers ook een stukje van haar vader. Toen Jack bij hun kwam wonen was ze niet dol op hem. Toen ze eenmaal zag wat deze clown voor haar vader betekende, begon ze aan hem te wennen en zelfs van hem te houden. Tijdens die laatste levensfase werd Jack ook haar grootste vriend want hij was er altijd voor haar.

Mirjam Addiks Dierentehuis Louterbloemen

- NIEUW CADEAU -

12 nummers Hart voor Dieren voor € 34,50 + boek naar keuze

Doe en denk als een kat In dit boek lees je hoe wij ons die bewonderenswaardige kattenkwaliteiten eigen kunnen maken. Hoe we stress de kop kunnen indrukken, ons charisma kunnen vergroten en belangrijke zaken naar onze hand kunnen zetten.

ven

Kwispel door je le

kunt vinden je het ultieme geluk e ho ult th on ek bo Dit ten. Want ture al lijken te bezit dat honden van na viervoeters? e uw van deze tro en ler t nie nu er l wi wie kracht t een bot, gebruik de Dus beloon jezelf me zijn. nd ho er me r de kunst van van de poot en lee

LEVENSLESSEN VAN DE BESTE COACHES DIE ER ZIJN Nr.09 05 September Mei 2020 4,25€ Nr. 04 April 2020 2019 €3,50

Hét magazine voor alle dierenvrienden

7 feiten over het vogelbekdier

Praten

Ga voor deze en andere aanbiedingen naar

met je huisdier

hvd.mijntijdschrift.net

Corona

www.hartvoordieren.nl

Guinea Pigs Adventures

001_u1_NL_Cover_HR13 1

8 711273 992832

02005

Tips

31-03-20 10:46

Voor 12 nummers Hart voor Dieren betaal je € 32,50 en voor het boek betaal je slechts € 2, dus in totaal € 34,50. Het abonnement loopt minstens voor 12 nummers en is tot wederopzegging. Opzeggen is eenvoudig en kan per maand. Cadeau-abonnementen stoppen automatisch. Je bijdrage in de verzendkosten van het boek bedraagt € 3,65.

Vraag & Antwoord Service

Vraag & Antwoord Elke maand beantwoorden gedragsexperts vragen van lezers over hun huisdieren.

Waarom is mijn kat zo bang voor alles wat nieuw is

oor storm Ciara is onze sunbubble (overdekte plantenruimte) gaan vliegen, met als gevolg het naar buiten vluchten van onze kat - waarna hij 24 uur afwezig was. Hij is een aangelopen buitenkat, we weten niet waar hij vandaan komt en wat hij meegemaakt heeft voor hij bij ons was. Het heeft lang geduurd voor hij binnen durfde te komen. Soms schrikt hij plots in zijn slaapmandje opeens op, zonder externe aanleiding. Boze dromen, denken wij dan. Elke verandering in zijn omgeving (nieuwe meubels, nieuwe mensen, dingen die verplaatst zijn) is erg moeilijk voor hem. We willen hem graag begrijpen en proberen nu al zoveel mogelijk rekening te houden met zijn angsten. Hoe doen we dat het best? Dierenartscontrole is volledig in orde, al is hij wel een oudere kat. Bedankt alvast,

Foto‘s: Shutterstock

Hilde

oi Hilde, wat vervelend dat je kat zo enorm is geschrokken van de sunbubble. Wanneer een kat enorm schrikt van iets of iemand waar hij voorheen niet bang voor was, spreken we van een traumatische ervaring. Als ik je vraag zo lees, dan denk ik dat je kat dit ook zo heeft ervaren. Je schrijft dat hij is komen aanlopen en dat je niets van zijn verleden weet. Fijn dat je hem een warm huis hebt aangeboden toen hij niemand had die voor hem zorgde. Het lijkt erop dat je kat niet gewend was aan het leven in huis. Wanneer een kat in de kittentijd weinig positieve contacten heeft gehad met mensen en niet in huis heeft geleefd, dan is de kat hoogstwaarschijnlijk niet voldoende gesocialiseerd. Om de schrikreacties 54 H A RT VO O R D I E R E N

te verminderen kun je verschillende acties ondernemen. Ten eerste is het belangrijk om zoveel mogelijk te voorkomen dat je kat ergens van schrikt. Iedere keer dat je kat vlucht van een spannende situatie naar een voor hem veilige plek, wordt hij bevestigd in zijn vluchtgedrag. Dit zorgt ervoor dat hij dit gedrag blijft herhalen. Misschien kun je hem met wat vleesvoer naar een rustige kamer of naar buiten lokken voordat er bijvoorbeeld nieuwe mensen binnen komen. Daarnaast is het goed om je kat stapsgewijs te laten wennen aan voor hem moeilijke dingen. Nieuwe mensen kun je bijvoorbeeld minder spannend maken door je kat op deze momenten op afstand iets lekkers aan te bieden of met hem te spelen. Hiervoor zal veel geduld nodig zijn. Als je kat niet goed is gesocialiseerd, dan is de kans groot dat hij altijd onzeker zal blijven en sneller vlucht dan een kat die goed is gesocialiseerd. Er zijn overigens ook voedingssupplementen en voeding te verkrijgen die angst en stress wat verminderen. Denk bijvoorbeeld aan Zylkène of Royal Canin Calm. Wil je meer concrete adviezen die echt zijn afgestemd op je kat, dan adviseer ik om een afspraak te maken met één van onze gediplomeerde en ervaren gedragstherapeuten. Marieke van der Burgt, Tinley gedragstherapeut voor hond, kat en konijn

Hoe hou ik mijn hond thuis lekker bezig

onden hebben zo veel als mogelijk hun normale uitlaatrondes nodig, maar natuurlijk zitten ook hondenbaasjes vaker binnen in deze periode nu het coronavirus rondwaart. Dan is het leuk om samen wat te doen te hebben. Daarom hier een praktische binnenspeeltip om je hond (en natuurlijk jezelf ) in huis mee te vermaken. Je kunt bij deze truc gebruik maken van dat wat je zelf continu kwijt bent. Wat is dat bij jou? Je telefoon, bril, portemonnee? Benoem je hond tot inspecteur en je hoeft nooit meer zelf op zoek naar jouw op mysterieuze wijze verdwenen spullen!

Zo werkt het: Neem het voorwerp in je hand en laat het aan je hond zien; 1. Speel er een beetje mee zodat het de aandacht van je hond trekt. 2. Leg het onder zijn toezicht op de grond en zeg: “Zoek bril!” (of portemonne, of telefoon etc.). 3. Zodra de neus van je hond het voorwerp raakt, zeg je op enthousiaste toon “braaaafff!!!” en geef je hem een beloning. 4. De volgende stap is het verbergen van het voorwerp, maar wel op een plek waar je hond goed bij kan. Tip: Gebruik voor ieder object een unieke en duidelijke naam.

Belangstelling voor planten, dieren en milieu? Interesse in landbouw, tuinbouw of dierenzorg? Een boontje voor wetenschap, biotechnologie of sport? Dan ben je bij VABI aan het juiste adres!

Opendeurdag 21 mei 2020 OLH-Hemelvaart van 10 tot 17 uur Infoavond 1 juli 2020

info tweede en derde graad

vanaf 19 uur

R o ids .v a e s t ra b e l at i . b a r 27 e e

Neem contact met ons op: lidy.verdoolaege@vipmedia.nl

Roeselare

Uw advertentie hier?

VRIJ AGRO- EN BIOTECHNISCH INSTITUUT

In mooi rustig park in de bossen van Winterswijk. Honden/huisdieren welkom, omheind terrein. www.bosvakantie.nl Wilt u meer weten? Tel. 0543 - 515656 of g.overbekking@chello.nl

TE HUUR: VRIJST. 6 PERS. BUNGALOW

Mens & dier

HARTSVERHALEN

Ontroerend – verrassend – en met een happy end! Goed-gevoel-verhalen vanuit de hele wereld

NATUURLIEFHEBBERS Baasje Cees zou nooit zonder zijn kater Vladimir op reis gaan.

Onderweg met baasje

Kater Vladimir gaat op reis Yosemite-Nationalpark/VS: De witte kat Vladimir deelt de liefde voor de natuur van zijn mensen. Hij was erbij toen zijn baasje Cees diens vriendin in Yosemite National Park ten huwelijk vroeg. Op dat moment besloot het koppel alle 59 nationale parken van de VS samen met hun camper te bezoeken - uiteraard vergezeld van hun kater. Katten worden over het algemeen beschouwd als honkvast en gesteld op routine, maar dat geldt niet voor Vladimir. Waar zijn kattenbak ook staat, hij voelt er zich thuis. Zijn huis is de camper, zijn vaste plaats op de hoedenplank voor de achterruit. Vanaf hier observeert hij de wereld met grote interesse. Als er onverharde wegen zijn, probeert hij zijn wollige muis te vangen, die zijn bazinnetje boven zijn favoriete plek heeft opgehangen. Vladimir komt nog eens ergens: zo kon hij over gletsjerijs in de Rocky Mountains lopen, zijn nagels scherpen aan de beroemde sequoiabomen in Californië en na een bezoek aan de Everglades in Florida genoot hij van een portie mosselen.

UITZICHT Dankzij zijn tuigje is Vladimir bij wandelingen veilig. 56 H A RT VO O R D I E R E N

Fotos: animal.press(3), Instagram/Patrick Boyle

O nze

Held

Patrick redt koala’s uit de vuurzee Mallacoota/Australië: De verwoestende bosbranden in Australië hebben talloze dieren het leven gekost. Maar tussen alle horrorverhalen door is er af en toe ook positief nieuws - zoals dat van Patrick Boyle. De jongeman trok in z’n eentje de gloeiende en verkoolde bossen achter zijn huis in en redde verschillende gewonde koala’s. Vervolgens bracht hij de dieren naar het asiel. “De mensen daar doen het heel goed en ze doen wat ze kunnen - ondanks de weinige middelen die ze hebben”, aldus de dappere dierenliefhebber.

AUSTRALISCHE HELD Patrick Boyle helpt koala’s in nood.

Alles voor een positief verschil. Voor je huisdier, voor jou en de planeet. yarrah

Lekkere diervoeding van de allerbeste en dus biologische kwaliteit, zonder de natuur onnodig te belasten.

WWW.YARRAH.COM

Mens & dier

Zorgen voor een

kortsnuitige hond Over de gezondheidsklachten van kortsnuitige honden is al veel gezegd. Gelukkig zijn er ook oplossingen. Verschillende fokkers bieden al dieren aan die wel gezond zijn en een iets langere snuit hebben. Voorlichting van hondenkopers is een belangrijke stap in de verandering naar een gezondere hondenpopulatie. Want wie weet waarom kortsnuitjes zo ‘grappig’ snurken, zal niet snel zo’n hond meer kopen. En heb je al zo’n hond, maak dan een plan met je dierenarts om hem gezond te krijgen.

ortsnuitige honden hebben vaak veel gezondheidsklachten. Door hun platte neus ademen ze moeilijk. Hun achterhoofd is afgeplat, waardoor de ruimte in de kop beperkt is en ze krijgen daardoor soms problemen met hun gehoorgang en verhemelte. En dan zijn er nog de uitpuilende ogen en de huidplooien die in het gezicht hangen. Hoe deze problemen ontstaan zijn, vertelt dierenarts en specialist dierenwelzijn aan de Universiteit van Utrecht, Marjan van Hagen. “Deze honden zijn in feite van voor tot achter in elkaar gedrukt. De problemen beperken zich niet tot de kop. Ook de rugwervels raken misvormd. Daardoor kunnen deze dieren pijn hebben of bewegen ze moeilijk.” 58 H A RT VO O R D I E R E N

Niet natuurlijk

De problemen beperken zich niet tot de kop

Van Hagen legt uit dat een korte snuit niet natuurlijk is. “De voorvader van alle honden, de wolf, heeft een snuit-kop-verhouding van 1 staat tot 1. Dat betekent dat de snuit net zo lang is als de kop van het dier. Bij sommige kortsnuiten is dit terug gebracht naar 1 staat tot 0,1. Dat is niet gezond. Wij vinden 0,5 al kort, maar 0,3 is nu minimaal de norm.” Ze adviseert kopers van pups van rassen zoals de mopshond, Franse of Engelse dog, pekinees en chihuahua te vragen naar de ouders van de pup. Er zijn goede fokkers die ouderparen met voldoende neus- en lichaamslengte gebruiken om zo tot gezondere nakomelingen te komen, vertelt ze. “Je moet verder zoeken dan je neus lang is. Het

Meer info over fokken met kortsnuiten De universiteit van Utrecht kwam op verzoek van de minister met een stellig rapport, waarin het fokken van verschillende katten- en hondenrassen werd afgekeurd. Het onderzoek laat zien dat veel meer rasdieren kampen met ernstige handicaps. En het beschrijft gedetailleerd hoe bepaald kan worden wanneer een fokker de wet overtreedt. Meer informatie: www.rvo.nl/onderwerpen/agrarisch-ondernemen/dieren/huisdierenhouden-en-fokken

Grappig? De extreem korte snuit wordt door sommige mensen als mooi gezien, maar het is absoluut niet gezond, zegt Van Hagen. “Vaak zie je dat mensen met hart en ziel met zo’n hondje bezig zijn. Maar ze hebben soms een blinde vlek voor de problemen. Het is goed dat hondenliefhebbers zich bewust zijn van de gezondheidsproblemen van deze honden. Dan kiezen ze liever een ander hondje, met een langere snuit.” Maico Boumans, Clustervoorzitter Gezelschapsdieren van de KNMvD, vertelt dat sommige eigenaren het gesnurk van kortsnuiten grappig vinden. “Ze realiseren zich alleen niet dat die honden bijna niet kunnen ademhalen. Als je ze daarop wijst, vinden ze dat vaak heel vervelend.” Van Hagen vindt dat de meeste kortsnuiten lieve en leuke honden zijn. “Qua karakter zijn het vaak ideale honden. Van mij mag iedereen zo’n hond kopen, maar koop een gezonde. Want als je dat niet doet, houd je de problematiek in stand. Je hebt als hondenkoper veel meer macht dan je denkt.”

Overleg met dierenarts Boumans raadt mensen aan om voor de aankoop van een pup even bij de dierenarts langs te gaan voor informatie. “Dat zijn eigenlijk de beste paar tientjes die je aan een hond kunt uitgeven. Als je overlegt met de dierenarts of dit ras wel geschikt voor je is en welke afwijkingen er zijn, kun je een veel betere keuze maken. En als je een hond hebt gekocht, ga dan binnen een paar dagen naar de dierenarts om hem te laten checken. Mensen komen nu pas bij de eerste vaccinatie, maar dan hebben ze het dier al een paar weken in huis.”

Levenskwaliteit verbeteren Als je al een hond hebt die door een korte snuit veel problemen heeft, is het belangrijk om met de dierenarts een plan te maken om de levenskwaliteit van het dier verbeteren. In sommige gevallen is het nodig het dier te opereren. Boumans adviseert mensen in ieder geval niet de ogen te sluiten voor de gezondheidsklachten. “Het gesnurk van deze dieren is een eerste teken van ademnood en bij veel van deze dieren is ook een stukje lopen op een hete zomerdag te veel van het goede. Overleg met de dierenarts wat eraan gedaan kan worden. Vaak kan een relatief simpele operatie zoals het meer openzetten van de neusvleugels al heel veel verlichting geven. Er zijn meer mogelijkheden, maar echt oplossen kan je het niet.” Voorkomen is beter dan genezen, vindt Van Hagen. “We moeten een goed fokbeleid maken en dat ook naleven. En hondenliefhebbers moeten inzien dat korte snuiten niet mooi zijn, maar vooral ongezond.”

Je hebt als hondenkoper veel meer macht dan je denkt

Vrolijker en blijer Er zijn in Nederland gelukkig genoeg fokkers die van de genoemde rassen pups met een langere snuit aanbieden, weet Van Hagen. “Fokkers hebben ingespeeld op de vraag naar dieren met langere snuiten. Ze zijn aangenaam verrast door de verschillen en zien dat de vitaliteit van de honden flink verbetert. En dat ze een stuk vrolijker en blijer zijn. Maar die fokkers hebben natuurlijk flinke wachtlijsten en kunnen niet altijd aan de vraag voldoen.” Dierenartsen, fokkers, wetenschappers, dierenbeschermers, importeurs van buitenlandse herplaatsers en dierenspeciaalzaken hebben de handen ineengeslagen voor FairDog. Om zoekende hondenkopers te helpen, werkt FairDog aan een website waar alleen betrouwbaar aanbod op komt. Dit gaat samen met kwaliteitscriteria voor de fokkerij. Van Hagen is enthousiast over deze organisatie. “Dat brengt het hele plaatje bij elkaar. Het is een heel ambitieus plan, maar een goede poging om de juiste fokkers te ondersteunen.”

Tekst: Joop van Vlerken | Foto's: Shutterstock

is zeker mogelijk om een hond te kopen van deze rassen, die beter in elkaar zit.”

H A RT VO O R D I E R E N 59

Pas op, gevaarlijk! “Blijf van m’n lijf! Ik ben een giftige slang”, lijkt dit knalgroene dier te willen zeggen. Het is echter een ongevaarlijke rups van een vlinder uit de familie van de pages: de Papilio troilus. Deze rupsen hebben hun afweersysteem geperfectioneerd; ze kunnen hun kop zelfs omhoog en omlaag bewegen zoals een slang dat doet. Hier raken hun vijanden, onder meer vogels, van in de war en kunnen de rupsen zich het vege lijf redden.

60 H A RT VO O R D I E R E N

Wildlife

62 Het coronavirus Ontstaan door handel in wilde dieren

66 Zeven feiten Het fascinerende vogelbekdier

68 Stop Finning - Stop the Trade

Foto: Alamy, Schutterstock

Haaien hebben onze hulp nodig

H A RT VO O R D I E R E N 61

Mens & dier DIERENLEED OP MARKTEN Schubdieren worden op grote schaal verhandeld omdat hun schubben tegen allerlei kwalen zouden werken.

Het coronavirus en de rol van handel in wilde dieren Het kan niemand ontgaan zijn; de recente uitbraak van het coronavirus, officieel COVID-19 genoemd. Het wrange is dat het niet de eerste keer is dat de wereld met zo’n dodelijk virus geconfronteerd wordt. En de virussen hebben allemaal één ding met elkaar gemeen: ze zijn zeer waarschijnlijk ontstaan door de handel in en consumptie van wilde dieren.

et coronavirus heeft al voor vele dodelijke slachtoffers gezorgd, waaronder in Nederland, en de uitbraak heeft voor tientallen miljarden euro's aan schade veroorzaakt. Waar minder aandacht voor lijkt te zijn, is de reden die aan het coronavirus ten grondslag ligt: een grote (illegale) handel die veel wilde dieren naar de rand van uitsterven brengt, om nog nog maar niet spreken van veel dierenleed. Handel in wilde dieren is een belangrijke oorzaak voor virusuitbraken. Volgens wetenschappers is het ontstaan van nieuwe virussen een permanent gezondheidsrisico, en vindt zo’n 70 procent van 62 H A RT VO O R D I E R E N

Er is veel te weinig aandacht voor de oorzaak

alle nieuwe infectieziektes zijn oorsprong in wilde dieren. Doordat mensen steeds meer de leefgebieden van dieren binnendringen, onder meer om daar dieren te vangen die ze kunnen verkopen, zijn uitbraken in de toekomst vrijwel niet uit te sluiten. Het is dus iets wat hoog op de agenda zou moeten staan van iedere regering. Tot op heden lijkt het er echter vooral op dat overheden bezig zijn met het bestrijden van de crisis zelf. Er is weinig oog voor de oorzaak van dit soort virussen - de (illegale) handel in en consumptie van wilde dieren. Dat is op zich logisch want het is nu van belang dit virus te stoppen. Maar van zeker even groot belang is

OP HET RANDJE VAN UITSTERVEN Leeuwen worden illegaal afgeschoten en verhandeld om hun lichaamsdelen. Beren worden uitgebuit voor hun gal.

deze vraag: Hoe houden we nieuwe virussen zoals het coronavirus in de toekomst buiten de deur?

Belangrijke stap van China Naar aanleiding van het coronavirus gebeurde er iets waar veel natuur- en dierenorganisaties zich al jaren hard voor maken: China stelde een verbod in op de consumptie van wilde dieren. Ook handel in deze wilde dieren, wanneer het doel consumptie is, is nu verboden in China. De beslissing is een grote stap in de goede richting. Maar in tegenstelling tot wat veel mensen lijken te denken, betekent het geen einde aan dierenmarkten zoals de beruchte markt van Wuhan. En het besluit betekent ook niet het einde van handel in (wilde) dieren, zo onderstrepen dierenorganisaties. Zij zien in het besluit nog genoeg hiaten. Zo vallen wilde dieren die gebruikt worden in medicijnen buiten het verbod. En daarin zit een groot gevaar, aldus stichting SPOTS. Zij voert samen met World Animal Protection lobby in Den Haag om zo de (illegale) handel vanuit Nederland op de agenda te zetten. Veel wilde dieren worden verhandeld omdat er in Azië vraag is naar hun lichaamsonderdelen. Deze zouden heilzaam werken tegen allerlei kwalen en ziektes en worden daarom verwerkt in traditionele Chinese medicijnen. De bekendste dieren die hiervoor worden gebruikt zijn de neushoorn, de tijger, de beer en het schubdier. De grote vraag leidt er vaak toe dat dieren tot aan de rand van uitsterven worden gebracht. Het schubdier dreigt inmiddels door de vraag vanuit Azië ook te verdwijnen.

Illegale jacht Maar het zijn ook dieren die potentiële veroorzakers kunnen zijn van virussen. Het schubdier bijvoorbeeld is de mogelijke veroorzaker van het coronavirus. Het dier zou een tussengastheer geweest zijn. Het nieuwe virus is ontstaan bij een ander dier, zeer waarschijnlijk een vleermuis, en vervolgens overgedragen op het schubdier. Die heeft het weer overgedragen op mensen. Als dieren gefokt worden ter consumptie, leven ze vaak in zeer slechte omstandigheden, wat de virusoverdracht nog eens vergemakkelijkt. Het schubdier is het meest verhandelde dier ter wereld. De vraag naar dit zoogdier uit Azië en Afrika komt vooral voort uit het idee dat de schubben van het dier kwalen zouden genezen, waaronder ontstekingen. Ze zouden zelfs helpen tegen kanker. Dit kon echter nooit wetenschappelijk worden aangetoond.

Een ander dier dat veelvuldig gebruikt wordt in traditionele Chinese medicijnen is de tijger. Van snorharen tot geslachtsdelen; praktisch alles van dit roofdier wordt gezien als een potentieel medicijn. Dit heeft geleid tot een enorme vraag, waardoor de diersoort bijna is uitgestorven. Er zijn nog maar zo’n 4.000 exemplaren in het wild en nog altijd blijft de illegale jacht met als doel de verwerking in 'medicijnen' een belangrijke bedreiging voor de tijger. Omdat de tijger steeds beter beschermd wordt, zijn handelaren gaan zoeken naar alternatieven. Die vonden ze in leeuwen. Dit dier wordt nu systematisch gefokt in Zuid-Afrika en geëxporteerd naar Azië vanwege de vraag ernaar voor traditionele Chinese medicijnen. De skeletten worden gekookt en gefermenteerd, resulterend in een wijn die wordt verkocht onder het label ‘tijgerwijn’, zogenaamd als remedie tegen vele kwalen en ziektes.

Uitstervende soorten Natuurbeschermingsorganisaties als SPOTS maken zich druk over deze handel. Naast het dierenleed dat ermee gepaard gaat, zien zij een gevaar voor het voortbestaan van een flink aantal wilde dieren. Neem bijvoorbeeld de leeuw, waarvan er nog maar zo’n 20.000 in het wild rondlopen. Door de vraag uit Azië worden meer en meer leeuwen in het wild gestroopt, om op deze manier goedkoper aan hun lichaamsonderdelen te kunnen komen. De leeuw is dan ook hard op weg de nieuwe

Het virus kan makkelijk overleven vanwege de slechte leefomstandigheden van de dieren

H A RT VO O R D I E R E N 63

Mens & dier

De vraag vanuit Azië zorgt ervoor dat veel wilde dieren op het punt staan uit te sterven

tijger te worden. Maar er zijn nog meer slachtoffers. Door de vraag naar berengal worden beren illegaal uit het wild gehaald om de populatie die in gevangenschap leeft aan te vullen. Zij worden in gruwelijke omstandigheden gehouden en uitgebuit omdat hun gal gewild is voor traditionele Aziatische medicijnen. Kortom, de vraag vanuit Azië voor de traditionele geneeskunde of consumptie zorgt ervoor dat veel wilde dieren nu uitsterving te wachten staat. Het leidt ook tot een enorme en voornamelijk illegale handel, die een bedreiging is voor dieren, de biodiversiteit en nu zelfs onze eigen gezondheid.

Niet alleen in Verweggistan Wie denkt dat wrede dierenmarkten alleen te vinden zijn in overzeese landen, komt bedrogen uit. Om een idee te krijgen van hoe de handel in

Van 17 tot 21 mei vindt de jaarlijkse vergadering van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) plaats. Hier zullen praktisch alle landen van de wereld, waaronder Nederland, onder meer de recente corona-uitbraak bespreken. SPOTS en World Animal Protection hebben zich er hard voor gemaakt dat de handel in wilde diersoorten, hier door Nederland zal worden aangekaart.

64 H A RT VO O R D I E R E N

Meer aandacht is een must Het dierenleed dat gepaard gaat met de (illegale) handel en verkoop van wilde dieren op markten is onvoorstelbaar. Ze worden vaak onder zeer slechte omstandigheden gefokt of uit het wild gevangen, en worden samengepakt in zakken of kleine kooien voor transport. De dodingsmethoden zijn meestal even gruwelijk. De beroerde leefomstandigheden van deze wilde dieren vergroten daarnaast de kans op de snelle verspreiding van virussen en gevaarlijke mutaties daarvan. Al met al genoeg redenen om er ook vanuit de Nederlandse overheid veel meer aandacht aan te besteden dan dit onderwerp nu krijgt.

Tekst: Simone Eckhardt/Stichting SPOTS | Foto’s: Shutterstock

PATIENT ZERO Vleermuizen hebben waarschijnlijk schubdieren geïnfecteerd met het coronavirus en vervolgens hebben de schubdieren mensen in Azië besmet. Dit kan allemaal gebeuren door de handel in en consumptie van wilde dieren.

exotische huisdieren in Europa eruitziet, hoef je enkel een vogel- of reptielenbeurs te bezoeken. Een samenkomen van kameleons, baardagamen en slangen, opgesteld in rijen van veel te kleine kooien of bamibakjes. Zo kunnen de dieren niet ontsnappen, zijn ze goed te bezichtigen en na de koop gemakkelijk te vervoeren. Ook dit soort plaatsen kunnen zomaar een broedplaats voor virussen zijn. Steeds vaker belanden wilde dieren zoals slangen, papegaaien, schildpadden, leguanen, eekhoorns en egels in huiskamers. Alleen al in Nederland worden ruim 650.000 reptielen en 4 miljoen zangvogels en papegaaien gehouden. World Animal Protection voert al jaren campagne om deze dieren in het wild te houden. Volgens hen hebben wilde dieren geen baas nodig. Gekweekt of uit het wild gevangen; ze zijn totaal ongeschikt als huisdieren.

“Zonder hulp zou Drechtje het nooit hebben gered...” “Drechtje werd uit de auto gegooid in de Drechttunnel bij Dordrecht. Ze was er verschrikkelijk slecht aan toe. Het arme dier had het nooit gered zonder onze hulp én de hulp van DierenLot.”

Mirjam Addiks - Dierenhulpverlener Dierenasiel Louterbloemen in Dordrecht DierenLot helpt dieren in nood! Samen met ruim 300 dierenhulporganisaties helpen wij dagelijks vele honderden dieren in nood. Dit doen wij om voer, medicijnen, operaties, hulpmaterialen en renovaties aan de opvang mogelijk te maken. Maar ook door de inzet van inmiddels 150 eigen DierenLot dierenambulances. Word donateur.

Ook bij u in de buurt! Dieren in nood worden veelal geholpen door de onmisbare vrijwilligers van deze lokale dierenhulporganisaties. Onmisbaar werk voor mens én dier. Zo helpen we samen hulpeloze dieren als Drechtje en geven we hen weer een toekomst. Helpt u ook mee alstublieft! Dat kan al voor € 1,85 per maand.

Dieren in nood hebben uw hulp nodig!

sms DIER naar 4411 Volg ons op

#samenvoordieren

Wildlife

r e v o n e t i e f 7

het vogelbekdier

je in het emt een heel eigen plek ze Dit bijzondere wezen ne er niet alleen apart uit, n zie en er di ek lb ge vo : eren. dierenrijk in manieren van andere di lei er all op h zic en eid ondersch

Een zoogdier dat eieren legt

Het vogelbekdier is een zoogdier, maar hij legt wel eieren. Deze bijzonderheid is slechts van toepassing op twee dierenfamilies - het vogelbekdier en de mierenegel. Beiden komen uit AustraliĂŤ. Hun speciale kenmerk: een gemeenschappelijke opening voor uitscheidings- en geslachtsorganen.

Zijn platte lichaam en platte staart doen denken aan een bever. De ronde snavel kan afkomstig zijn van een eend en zijn voeten met zwemvliezen van een otter: het vogelbekdier lijkt op een mythisch wezen, dat uit verschillende dieren is samengesteld.

Giftige mannetjes

Er zijn weinig giftige zoogdieren - het mannelijke vogelbekdier is daar een van. Het mannetje heeft aan de enkels van beide achterpoten een holle, hoornige spoor, die verbonden is met een gifklier in de dij. Hij gebruikt ze voornamelijk bij gevechten met andere mannetjes in de paartijd.

Het water in

Foto: Getty Images

Het thuis van het vogelbekdier is in de heldere beken en rivieren in het oosten van AustraliĂŤ. De nachtactieve dieren kunnen uitstekend zwemmen: zodra ze onder water gaan, sluiten vogelbekdieren hun ogen en ooropeningen af. Ze gaan overigens ook verbazingwekkend snel over land.

66 H A RT VO O R D I E R E N

Aparte mix

5 6

Vleeseters

Wormen, krabben en insectenlarven staan op het menu van deze zonderlinge dieren. Ze graven met hun snavel naar prooi op de bodem van de beek of pakken een hapje mee terwijl ze zwemmen. Ze kunnen ruim twee minuten onder water blijven.

Levend fossiel

Onderzoekers vermoeden dat de eerste zoogdieren op aarde eieren hebben gelegd. Omdat vogelbekdieren een van de weinige zoogdieren zijn die vandaag de dag nog steeds eieren leggen, worden ze ook wel levende fossielen genoemd. Ze zijn niet nauw verwant aan andere typisch Australische dieren, zoals kangoeroes en koalaâ&#x20AC;&#x2122;s.

Bedreigd

Net als veel andere diersoorten wordt ook het vogelbekdier bedreigd door klimaatverandering. Steeds vaker zijn er langere periodes van droogte in AustraliĂŤ waardoor zijn leefgebied vernietigd wordt. Deskundigen vrezen dat de vogelbekdierpopulatie de komende vijftig jaar met de helft zal afnemen.

H A RT VO O R D I E R E N 67

Bescherming

Naar de haaien Om de haverklap kom je in het nieuws berichten tegen over grote ladingen illegale haaienvinnen die onderschept zijn door de douane. De aanblik van een hangar vol met uitgestalde vinnen is ontzettend verdrietig, vooral omdat we weten hoezeer de dieren hiervoor hebben moeten lijden. Daarom is het burgerinitiatief â&#x20AC;&#x2DC;Stop Finning - Stop the Tradeâ&#x20AC;&#x2122; keihard nodig.

68 H A RT VO O R D I E R E N

lk jaar sterven er tussen de 63 en 273 miljoen haaien door menselijk toedoen. Het exacte aantal is een kwestie van speculeren omdat er onvoldoende betrouwbare informatie is en het aantal niet geregistreerde zaken over illegale visserij ongekend hoog is. Haaien worden wereldwijd bejaagd vanwege de commerciële waarde van hun vlees en leverolie, maar vooral wegens het traditionele gebruik in de beruchte haaienvinnensoep binnen de Aziatische cultuur, waar dit als een delicatesse wordt beschouwd.

Europa is een belangrijke speler De manier waarop haaien worden behandeld om ze te ontdoen van hun kostbare vinnen is ronduit walgelijk te noemen. Vaak wordt gebruik gemaakt van de wrede methode van ‘finning’, waarbij de vinnen worden afgesneden van de dieren als zij nog in leven zijn. De dieren worden vervolgens overboord gegooid en zinken dan naar de bodem waar ze stikken, doodbloeden of levend worden opgegeten. Dit is natuurlijk een bijzonder tragisch einde voor een van ’s werelds oudste roofdieren, maar los daarvan is het ook nog eens een knal voor het ecosysteem onder water. Wat je misschien niet had verwacht, is dat Europa één van de belangrijkste spelers is in de wereldwijde vinhandel. ‘Stop Finning - Stop the Trade’ is een initiatief van Sea Shepherd en twintig andere organisaties samen met Europese burgers. Hun eis? Per direct een einde aan de handel in haaienvinnen in de Europese Unie.

Er zijn geen goede regels Sinds 2013 zegt de Europese wetgeving dat alle schepen binnen de EU de vinnen aan het karkas van de haaien moet laten zitten totdat ze in de haven worden gelost. Daarna kunnen de vinnen echter worden gescheiden en over de hele wereld worden verhandeld. Zodoende worden er nog steeds vinnen door heel Europa verhandeld en kunnen EU-vissers voldoen aan de grote vraag van Azië naar haaienvinnen voor de soep. Alex Cornelissen, mede-initiatiefnemer van ‘Stop Finning’ en directeur van Sea Shepherd Global, is niet te spreken over de huidige regelgeving. “Die is veel te zwak, vooral omdat er geen regelgeving is die de handel reguleert. Als er eenmaal iets binnen Europa is – en we weten dat er nog steeds illegaal gevangen wordt, ook door Europese schepen – dan kan het ongestraft verkocht worden”, aldus Cornelissen. Volgens hem zijn beschermingsmaatregelen dan ook absoluut noodzakelijk. “Haaienpopulaties staan momenteel dusdanig onder druk dat we echt verder moeten gaan om ze te beschermen. Het ultieme doel van Sea Shepherd gaat dan ook nog verder dan dit initiatief:

Onvoorstelbaar veel haaien komen zo aan hun eind.

wereldwijde bescherming van haaien. Op dit moment is dat nog slechts een droom, maar ons burgerinitiatief is een grote stap in die richting.” Het burgerinitiatief eist dat “de handel in vinnen in de EU wordt beëindigd, met inbegrip van de invoer, uitvoer en doorvoer van vinnen anders dan op natuurlijke wijze verbonden aan het dier.” Als het initiatief succesvol is, zou de Europese Commissie kunnen besluiten om nieuwe regelgeving voor te stellen om dit doel te bereiken. Hoe meer EU-burgers zich aansluiten en de petitie ondersteunen, des te groter is deze kans (zie kader blz. 70).

Verborgen oliefabriek Alex Cornelissen ziet als kapitein bij Sea Shepherd vanaf de eerste rij hoe groot de verwoesting is die onder water wordt aangericht door de (illegale) visserij. “Niet alleen onder de haaien, maar ook roggen, schildpadden, dolfijnen en zelfs walvissen. Jaarlijks sterven er zo’n 300.000 dolfijnen en walvissen in de netten van de wereldwijde visserij. Het aantal haaien ligt daar nog vele malen boven." "Het is schokkend wat we aan boord aantreffen als we samen met onze partners van de kustwacht weer een boot arresteren. Eén van die schepen in Liberia, de Labiko 2, had zelfs een verborgen haaienlever oliefabriek aan boord. Gebaseerd op hoeveel olie ze na iedere reis afleverden, konden we berekenen dat de Labiko 2 per jaar zo’n 500.000 haaien ving”, vertelt Cornelissen. “En dat is slechts 1 schip. Ik denk dat de schatting dat er jaarlijks tussen de 63 en 273 miljoen haaien worden gedood nog erg conservatief is. Volgens ons liggen de aantallen nog veel hoger. Dit kan zo natuurlijk niet doorgaan.”

Alex Cornelissen van Sea Shepherd.

Er wordt nog steeds illegaal gevangen, ook in Europa

H A RT VO O R D I E R E N 69

Bescherming

Wereldwijde bescherming van haaien is nu nog een droom de Midway -eilanden in het noorden van de Stille Oceaan. Hun tienduizenden dode kuikens die het dieet van plastic niet meer aankonden, zijn een schokkend voorbeeld van onze zwaar verstoorde relatie met de aarde.

Tijd voor verandering

Bovenaan de voedselketen

De regels in de Europese Unie zijn veel te zwak

70 H A RT VO O R D I E R E N

Los van de wrede manier waarop haaien aan hun einde komen, is het een klap voor de mariene ecosystemen wanneer deze soort zo sterk in aantallen afneemt. Cornelissen: “Haaien staan bovenaan de voedselketen, ze zorgen dat oceanen gezond blijven en dat er een balans is. We zijn hard op weg die balans te verstoren en op veel plaatsen is dat ook al zichtbaar. Als we de balans niet herstellen kunnen de gevolgen ook voor ons heel negatief uitpakken. Een ernstig verstoorde voedselketen in de oceanen gaat schuiven. Waarheen is niet duidelijk en welke dieren de overhand zullen krijgen is moeilijk te voorspellen. Maar het is wel duidelijk dat het geen goede verandering zal zijn. Er is niet voor niets al miljoenen jaren een gezonde balans.”

In juni 2019 was Canada het eerste G7-land dat de invoer van haaienvinnen op haar grondgebied verbood. Over de hele wereld wordt inmiddels de roep steeds groter om een einde te maken aan de wrede en nutteloze praktijk van het ontvinnen van haaien. Europa is nu aan de beurt. Wat wij hebben als burgers de macht om onze wil voor een sterkere natuurbescherming te tonen aan de besluitvormers in de EU. Het ‘Stop finning - Stop the Trade’ initiatief van Europese burgers met als vertegenwoordiger Sea Shepherd directeur Alex Cornelissen is op 1 februari begonnen met het verzamelen van handtekeningen. Met slechts een jaar om een miljoen stemmen bijeen te krijgen wordt iedere dieren- en natuurliefhebber opgeroepen om deel te nemen. De boodschap aan het EU-parlement is duidelijk: Het is tijd voor verandering!

Verstoorde relatie Alsof haaien het niet al zwaar genoeg hebben met bovengenoemde problemen, liggen er nog andere dreigingen op de loer die hun voortbestaan steeds onzekerder maken. Plastic is daar de grootste van. Cornelissen: “De voorspelling is dat er in 2050 meer plastic in de oceanen ronddrijft dan de totale biomassa in die oceanen. Dus eigenlijk, voor elk leven dat we eruit halen komt er plastic voor in de plaats. Ook dit kan niet langer doorgaan. De plastic consumptie moet drastisch omlaag. We moeten alternatieven ontwikkelen, en snel.” Gelukkig zijn er steeds meer initiatieven om plastic te verwijderen en ook Sea Shepherd is hier mee bezig, denk maar aan beach cleanups en het verwijderen van spook- en illegale netten. “Maar het is dweilen met de kraan open”, verzucht Cornelissen. “Niet alleen haaien hebben hiermee te maken, het is een steeds groter probleem voor al het leven in de oceanen, en ook voor de zeevogels.” Als voorbeeld noemt hij de albatrossen op

Doe je mee? Steun het burgerinitiatief ‘Stop Finning- Stop the Trade’ op: https://eci.ec.europa.eu/012/public Het initiatief wordt al ondersteund door twintig milieuorganisaties, waaronder Sea Shepherd, Shark Project en Pro Wildlife.

REGELS In de EU mogen haaien pas in de haven van hun vinnen worden ontdaan. Maar het uiteindelijke resultaat is hetzelfde: ze sterven.

DELICATESSE De vinnen van haaien belanden in de soep â&#x20AC;&#x201C; een delicatesse in AziĂŤ.

H A RT VO O R D I E R E N 71

Bescherming

Alex Cornelissen van Sea Shepherd: "Ik heb niets dan respect voor haaien"

aldus Alex. “Door mijn werk bij Sea Shepherd heb ik helaas ook gezien wat er in onze oceanen gaande is en in wat voor een mate haaien worden afgeslacht. We zien dan ook steeds minder haaien waar we ook komen, en dat is zeer slecht nieuws voor onze oceanen. Tijdens onze campagnes in West-Afrika komen we steeds meer illegale vissersschepen tegen die haaien vangen die nog niet eens volgroeid zijn, dus hun reproductie komt ook onder steeds grotere druk te staan. Haaien zijn van levensbelang voor gezonde oceanen dus er moet echt iets gebeuren om hun verdere teruggang te stoppen.”

Kijk voor meer info op: seashepherd.nl

Tekst: Nique Hanskamp | Fotos: Kim McCoy/Sea Shepherd, Shutterstock

Kapitein Alex Cornelissen heeft meegedaan aan ruim 25 Sea Shepherd campagnes. Hij kwam in 2002 bij de organisatie terecht als kok aan boord van het vlaggenschip, de Farley Mowat. Wat een sabbatical had moeten zijn, werd een levenslange passie. Door zijn werk voor Sea Shepherd maakte hij veel inspirerende momenten mee, maar zag hij ook veel wreedheid jegens dieren en verwoesting onder water. Hij redde dolfijnen, schildpadden en walvissen uit netten en zag Japan haar rechtzaak verliezen bij het Internationale Hof van Justitie in Den Haag. Hij werkte zich door de jaren op verschillende schepen en met verschillende functies op tot kapitein. In 2014 werd hij CEO van Sea Shepherd Global en sindsdien is hij verantwoordelijk voor de wereldwijde vloot van de bekende non-profit organisatie. Alex is een ervaren duiker en heeft op veel prachtige plekken over de hele wereld gedoken. “Sinds mijn allereerste ontmoeting met een haai in Egypte heb ik niets dan respect voor deze dieren. Het is niet voor niets dat ze al honderden miljoenen jaren vrijwel onveranderd in onze oceanen rondzwemmen. Perfectie kun je eenvoudigweg niet verbeteren”,

72 H A RT VO O R D I E R E N

Echt waar: jĳ hebt waarschĳnlĳk 50% meer kans op een tekenbeet! Volg de STAP-methode! In Nederland krĳgen jaarlĳks maar liefst 27.000 mensen de ziekte van Lyme door een tekenbeet. En wist je dat honden- en katteneigenaren maar liefst 50% meer kans hebben op een tekenbeet? Onbeschermde huisdieren kunnen teken levend mee naar huis of je tuin nemen. Maar liefst 31% van tekenbeten lopen mensen gewoon in de tuin op. Om jezelf en je gezin te beschermen, is het dus zaak óók je huisdier te beschermen! Volg de STAP-methode!

andelen volgens de STAP-methode helpt gezondheidsproblemen bĳ jezelf, je gezin en je dier te voorkomen. STAP is een ezelsbruggetje voor de volgende vier handelingen, die je voortdurend in acht moet nemen waar het teken aangaat:

Signaleren Teek verwĳderen Advies bĳ (dieren)arts Preventie STAP 1 Signaleren In Nederland komen teken overal voor. Je loopt niet alleen tekenbeten op in het bos (43%), maar ook in de tuin (31%), in duinen (7%) en in mindere mate in stadsparken! Wanneer het buiten warmer is dan 7°C, worden teken al actief. Controleer je hond of kat, jezelf en gezinsleden dan ook regelmatig op teken, zeker als je in het groen bent geweest! Vergeet niet, dat het soms moeilĳk zoeken is. Jonge teken zĳn namelĳk slechts 1 tot 3 mm groot!

STAP 2 Teek verwĳderen Signaleer je een teek? Verwĳder deze dan zo snel mogelĳk met behulp van een puntige pincet, tekentang of tekenkaart. Hoe eerder je de teek verwĳdert, hoe kleiner de kans op besmetting. Kĳk voor tips voor het verwĳderen van een teek op www.stapnaardedierenarts.nl.

STAP 4 Preventie Teken wil je het liefst voorkomen. Zeker gezien teken bacteriën, virussen en andere parasieten kunnen overbrengen. Bescherm jezelf en je kat daarom preventief tegen teken. Ga je het groen in? Bedek zoveel mogelĳk je huid en smeer onbedekte huid met DEET in. Voor je huisdier bestaan er verschillende producten die gemiddeld een maand of juist meerdere maanden beschermen tegen teken. Dierenartsen en parasitologen adviseren om katten en honden die buiten komen, al vanaf begin maart tot eind november te beschermen tegen teken! Tĳdens warme winters kan bescherming ook nodig zĳn. Wacht dus niet tot je huisdier weer een teek heeft, want dan ben je eigenlĳk al te laat.

STAP 3 Advies bĳ de (dieren)arts Heb je een tekenbeet? Overleg dan met je huisarts in verband met een mogelĳke Lymebesmetting. Informeer ook bĳ je dierenarts naar een middel dat teken bĳ je kat zoveel mogelĳk helpt voorkomen. Uiteraard voor het welzĳn en de gezondheid van je huisdier, maar ook omdat onbehandelde dieren weleens teken naar je tuin of je huis meenemen. Eenmaal thuis kunnen deze parasieten ‘loslaten’ en opnieuw bĳten... ook jou of je gezin! Je dierenarts adviseert middelen die uitgebreid zĳn onderzocht op veiligheid en effectiviteit en geeft een persoonlĳk advies op basis van de gezondheid van je huisdier en je thuissituatie. Ook kan je dierenarts je helpen bĳ het verwĳderen van teken bĳ je kat of hond.

Blĳf STAP het jaar rond gebruiken in de strĳd tegen teken. Zorg voor preventie en controleer regelmatig op teken!

MEER INFORMATIE? Kĳk op www.stapnaardedierenarts.nl

ZOEK DE E D K E ZOEK DE ZO VERSCHILLEN N

E L L I H C S VERSCHILLEN R VE ZIE JIJ HOND WELKE RG MET ZO T IS? K O F E G

HOND U IT EEN GO ED NES T? KIES E EN STAMB OOMHOND!

l n . n e l hcihl illen.nl c s r e s yyvver hillen.nl p p p p u p u . w w w w..p versc y w p p u w p www

CHECK DE UITKOMST P: ST OOP: ITKOM UUITKOMST E D CHECK DE OP: K C E H C

Deze campagne is een initiatief an: f vcampagne tievan: is een initiatief van: een initiaDeze Dezezecampagne agneis iseen initiatief van: De camp

Mens & dier

LEZERSVERHAAL Sarah vertelt over haar geadopteerde Alaskan Malamute kruising Kyto

Kyto is een kruising Alaskan Malamute x Husky van zes jaar. Hij is door verschillende eigenaars slecht behandeld en verwaarloosd. Hij leefde buiten in barre weersomstandigheden, opgesloten in een klein hok. Hij belandde drie keer in het asiel. We kunnen ons niet voorstellen hoe kwetsend het moet zijn om steeds afgestaan te worden. Sinds eind 2019 is Kyto bij ons en we kunnen niet genoeg benadrukken hoe gelukkig wij met hem zijn! Bij onze eerste ontmoeting was Kyto nog niet vrij ter adoptie. Hij moest nog onderzocht worden omdat uit een eerste evaluatie bleek dat hij een heupprobleem had. Deze stevige kerel woog ruim 50 kilo, had problemen met opstaan, gleed uit op allerlei ondergronden en zijn conditie was slecht. Nadat we hiervan hoorden, moesten we beiden even slikken. Ons voorne-

men was om een hond te adopteren waar we verre wandeltochten mee konden maken, maar uiteraard hielden we er ook rekening mee dat de meeste problemen met genoeg inzet en geduld wel verholpen kunnen worden. Toen we Kyto voor het eerst ontmoetten, was dit een prachtig moment. Hij was erg blij en kwam ons beiden kwispelend groeten. Met een korte blik in elkaars en Kyto’s ogen wisten we het zeker: deze dag werd ons gezamenlijke begin. Hij gaf ons meteen het gevoel dat hij voor ons had gekozen. We waren vastberaden om aan zijn gezondheid te werken en hem een warm thuis te geven. Kyto is in korte tijd helemaal opgebloeid. Onvermijdelijk hebben we ook zeer confronterende mo-

menten beleefd. Tijdens onze eerste wandelingen bleek al snel dat Kyto totaal niet wist hoe hij zich moest gedragen en zigzagde hij nerveus heen en weer. Ook ontmoetingen met andere dieren maakten hem erg onrustig. We moesten de wandelingen stapvoets opbouwen. Angstig reageren op metaalgeluiden, bang worden bij luide stemmen op tv … we hebben het allemaal zien passeren. Tijdens het schoppen tegen een voetbal in de tuin kroop hij angstig in elkaar. Het is wel duidelijk wat dit betekent en het raakte ons diep. Zijn grootste werkpunt blijft verlatingsangst. Hij is zo bang om alleen gelaten te worden, zelfs nu we elkaar al veel beter kennen. Maar ook hierin is hij al sterk gegroeid. Wat ons is opgevallen, is dat hij enorm graag wil leren. Als hij de kans er maar toe krijgt. Hij toont zoveel dankbaarheid wanneer hij erkenning krijgt voor zijn inspanningen. Wat een transformatie heeft hij al doorgegaan! Hij is verzot op kauwspeeltjes, hij krijgt vaak ‘blijdschapsaanvallen’, hij is een enorme knuffelaar en tijdens zijn dutjes snurkt hij de pannen van het dak. Hij is erg slim en dit heeft al hilarische momenten opgeleverd. Als je denkt dat je hem gauw te slim af kan zijn heb je het goed mis. Wat een prachtige viervoeter is dit toch! Het is onmogelijk te beschrijven wat een warmte hij ons de voorbije periode al heeft gegeven en hoeveel voldoening het ons heeft gegeven om hem te zien uitgroeien tot een gelukkige hond. Wij zouden ons geen leven meer kunnen inbeelden zonder hem. Wil je Kyto’s verhaal verder volgen via Instagram? Volg ons dan op: @alaskanmalamut_Kyto

H A RT VO O R D I E R E N 75

Puzzelplezier

Maak kans op kaarten en een pluche dier van de film ‘SCOOB!’

Doe mee & win Beleef het avontuur mee!

Los de vier puzzels op en vul de oplossingen tussen 22 april en 20 mei in op: www.hartvoordieren.nl/winacties Hoe meer puzzels je juist oplost, des te meer kans je maakt op een prijs.

In dit eerste volledig geanimeerde Scooby-Doo-avontuur voor de bioscoop zie je hoe het allemaal begon en stuit Mystery Inc. op het grootste mysterie uit hun carrière. ‘SCOOB!’ onthult hoe vrienden voor het leven Scooby en Shaggy elkaar ontmoet hebben en hoe ze samen met jonge speurneuzen Fred, Velma en Daphne het beroemde Mystery Inc. vormden. Na honderden opgeloste zaken en gezamenlijke avonturen worden ze geconfronteerd met hun grootste, uitdagendste mysterie ooit: een complot om de geesthond Cerberus op aarde los te laten. Tijdens hun strijd om deze wereldwijde ‘hondpocalyps’ tegen te houden, ontdekt de groep een geheim over Scooby’s achtergrond en dat hij voor iets heel groots is voorbestemd. ‘SCOOB!’is vanaf 13 mei te zien in de bioscoop en wordt gedistribueerd door Warner Bros. Pictures. Deze maand geven we 4 x 2 kaartjes voor de film weg en 2 pluche knuffels.

Oplossingen uit Hart voor Dieren 04/2020: Kruiswoord: vegetatie Woord-Sudoku: buidelrat Zweedse puzzel: papegaai Filippine: spinnenweb De winnaar krijgt automatisch bericht per e-mail.

Filippine puzzel 2

1 4

4 5

4 9

Gelijke cijfers staan voor gelijke letters. Probeer aan de hand van de omschrijvingen alle woorden te vinden. Bij een correcte invulling leest u van boven naar beneden in de gekleurde hokjes de oplossing.

3 6

76 H A RT VO O R D I E R E N

8 9

6 7

1 5

2 3 1 2

1. Balans. 2. Reptiel met een hard buik- en rugomhulsel. 3. Bloembollenpark bij Lisse. 4. Meer gebruikelijke naam voor de plant Hydrangea. 5. Europees land. 6. Keukengerei. 7. Zangvogel met een sterke snavel. 8. Land in Zuid-Amerika. 9. Hoofd van een bedrijf. 10. Groot straatorgel.

Kruiswoordpuzzel 11 15

12 17

20 25

Horizontaal: 1 assistent 6 sinds 12 draaikolk 13 deftig feest 15 irriteren 18 prediker 20 honingdrank 21 voordat 23 deel v.e. tennispartij 24 biersoort 26 Russische vorst 28 smekend verzoek 29 injectie 31 slagwapen 33 hooghartige houding 34 vermoeid 36 ontvangkamer 38 viering 41 enthousiasme 43 beddengoed 45 vluchtheuvel 47 venijn 49 deel v.e. korenhalm 51 boerenbezit 52 kaassoort 55 zeevis 58 advies 59 zuiver 60 metaal 61 najaar.

19 23 27

28 32

Breng letters uit de puzzel over naar de hokjes met het corresponderende nummer.

10 14

Verticaal: 2 wereldtaal 3 watering 4 land in ZuidAmerika 5 glorie 7 ik 8 vochtige lucht 9 Bijbelse priester 10 rugzak 11 vaart 14 kookgerei 16 koordans 17 broedplaats 18 moerassig 19 plechtige gelofte 22 en andere 25 houtdeeltje 26 deel van Oostenrijk 27 begroten 28 dier 30 sufferd 32 dierengeluid 35 vloersteen 36 jachtexpeditie 37 in de richting van 38 fors 39 ook 40 naaigerei 42 abonnee 44 kauwtje 46 soort hert 48 klinkende zoen 50 zinken emmer 53 meegaand 54 pl. in Gelderland 56 vlaktemaat 57 koraalbank.

46 51

3 9

Zweedse puzzel

17 11

3 1 6 7 6 2 3 18 8 4 14 4 7 8 9 12 8 9 7 5 15 16 3 3 5 6

9 2 13

1=P

2=A

3=T

Woord-Sudoku

vorstengraf huidplooi

babysit voorzetsel

lage vrouwenstem

ouderloos kind uitstalruimte

vulkaan op Sicilië

golfterm liefdesgod

opschudding

familielid

friet

tapkast Ned. rivier leeg

deel v.d. mond

alleenzang metalen staafje

pausennaam

wilde hond pl. in België

4=D 5=N 6=O

7=E

8=E

9=R

Los de puzzel op als een gewone Sudoku. In elk van de gekleurde hokjes komt een cijfer 1 t/m 9 te staan. Dit cijfer correspondeert met een letter uit de kleine vakjes onderaan. Deze letter komt op de plek te staan van het cijfer dat steeds rechtsboven in een gekleurd vak staat. Welk woord zoeken we?

drinkgerei

ik (Latijn)

scheepsborrel deel v.d. bijbel

vis

Heel veel r! puzzelplezie

Foto: Eric Isselee/Shutterstock

H A RT VO O R D I E R E N 77

DOE MEE EN WIN! Ga naar www.hartvoordieren.nl/winacties en maak kans op een van deze fantastische prijzen.

HALSBAND BELLA BARKLEY Jouw hond is niet zomaar een hond, dat begrijpen wij best bij Bella Barkley. Jouw hond is de knapste, liefste, stoutste, grappigste hond van allemaal en bovenal jouw allerbeste vriend. Voor alle knuffelaars, stokkenvangers, kuilengravers, levensgenieters en ontdekkingsreizigers maakt Bella Barkley kleurrijke halsbanden, tuigjes, riemen & meer. Gemaakt om iedere dag te dragen en samen op pad te gaan, te rennen, te spelen, te springen en te snuffelen. Have a colourful doglife! De halsbanden zijn in 3 maten verkrijgbaar. Neemt je hond graag een modderbad, geen probleem! De halsband is wasbaar op lage temperatuur in een waszakje. Prijs: € 24,95 Meer informatie: www.bellabarkley.com

EEN LEKKERE DUBBELDEKKER HANGMAT VOOR KNAAGDIEREN!

Vooral ratten zijn dol op dit soort hangmatten en liggen er graag in te hangen. De hangmat is van nylon gemaakt en heeft een zachte schapenvacht vulling. Dankzij het handige ophangsysteem is de hangmat eenvoudig te bevestigen in elke traliekooi. Prijs: € 7,95 Meer informatie: www.drdknaagdierwinkel.nl

SPEELHUIS WAVE

Speelhuis Wave is een echte bestseller! Een leuk huisje voor je konijn of knager om in te schuilen of mee te spelen. De Huisdiersuper.nl denkt vanuit jouw huisdier en past hier het assortiment op aan. Jouw huisdier staat bij ons altijd op nummer 1. Prijs: € 14,99 Meer informatie: www.dehuisdiersuper.nl

BOEK HOE HELP IK DE DIEREN IN MIJN TUIN? 4x Kan ik vogels helpen met nestmateriaal? Gaan honingbijen in bad? Hoe maak ik van een klein tuintje een dierenparadijs? Dit boek biedt meer dan honderd duurzame ideeën om het dierenleven in je tuin te verrijken. Een leuk en informatief boek met veel illustraties en verrassende weetjes. Voor iedereen die diervriendelijk wil tuinieren. Prijs: € 21,95 Meer informatie: www.knnvuitgeverij.nl

www.hartvoordieren.nl/winacties Meedoen kan tot 18-5-2020. Winnaars worden per mail op de hoogte gesteld.

Column

Nestkastje

Net als Moederdag, 5 december en verjaardagen is er nog een heel belangrijke dag: De Dag Waarop De Koolmeesjes Uitvliegen.

e belangrijke dagen van het jaar, vroeger bij ons thuis, glommen van doorsnee: verjaardagen, 5 december, Moederdag. Op nieuwjaarsdag naar oma, ja je moet mee - kan de laatste keer zijn. Maar er was elk jaar ook een niet-doorsnee belangrijke dag. De dag waar wekenlang naar toe werd geleefd, voorpret, napret, soms na-verdriet. De Dag Waarop De Koolmeesjes Uitvlogen. Het nestkastje in onze tuin hing precies goed, na jaren van liefdevolle aanpassingen: niet te hoog, niet te laag, niet in de volle zon. Niet te groot, niet te klein, het juiste binnenwerk. En: veilig voor de katten. Daar waren heel wat dode peutermezen aan vooraf gegaan: eerdere kastjes waren niet hittegolf-proof, niet stortbui-proof, niet windkracht-proof. En al helemaal niet katproof. Ook was er een rampjaar: vader en moeder vlogen al af en aan maar bleven opeens weg. Twaalf kleine koolmeesjes werden koolwéesjes en kwamen om van honger. Zelfs aan het moment van ‘uit de kast komen’ was gedacht. Jonge vogeltjes zijn dan nog niet echt vliegensvlug, schrikken van de wijde wereld en zoeken snel een plek om alles eens rustig tot zich te laten doordringen. Vandaar die boom vlakbij, zoveel takken zoveel vluchthavens.

Leeg nestkastsyndroom Mijn moeder was chef-nestkast. Ze kende in het voorjaar exact de stand van zaken: in maart nestelen, elf eitjes, in april broeden. Ongevraagd hield ze ons op de hoogte, ook toen ik allang uit huis was. "Nee, nog niet broeden, er zijn nog maar zes eitjes." Ze wist altijd in welke week de tienermezen zouden uitvliegen. Vandaag of morgen was de niet-doorsnee belangrijke

dag! Ze wilde het moment suprême absoluut niet missen, stond een week lang extra vroeg op om zich voor het raam te nestelen, met boek en breipennen. Ze gunde zich in die dagen nauwelijks tijd om te koken, ging in die week nooit langer dan een half uur van huis. Op het moment suprême gaf moedermees een signaal, ze riep haar jongen naar buiten. Tien keer achter elkaar zag je het dan gebeuren: jonkie loert door het invlieggat, hup naar buiten, gelukkig is daar een tak. Vele malen heb ik chef-nestkast bezorgd horen zeggen: "Ze weten niet wat ze te wachten staat". Want van de tien jonge vogeltjes overleven er maar drie, ook voor katten en eksters geldt: moment suprême. Voor mijn moeder was het dé lente-hoogtijdag, dat is duidelijk. Om in de dagen daarna van een leeg nestsyndroom te spreken is overdreven, maar de grap werd gemaakt. Nog zie ik haar ontreddering toen ze in een bepaald jaar de uittocht miste. Veel later verbleef ze in een verzorgingshuis, na drie verhuizingen. Ze vroeg een keer: ‘Zijn ze al uitgevlogen?"

Opvoeding Ook bij mij hangt nu zo’n kastje. Kwestie van opvoeding. En op een mooie Pinksterdag hoorde ik opeens dé lokroep. Ik hield de katten binnen en zag acht jonge koolmeesjes in een boom verdwijnen. Mijn moeder is zes jaar geleden overleden maar daar zat ze weer, naast me, met haar boek. En ik dacht: 'Ze weten niet wat ze te wachten staat'.

De dag waar wekenlang naartoe werd geleefd

Rob van Vuure

H A RT VO O R D I E R E N 79

Vermaak

Hoe noem je een kruising van een papegaai met een duizendpoot? Walkie-Talkie!

Ja, ik heb een grote neus. Zo kan ik de best grassprietjes opsporen!

Beest in beeld Dieren die wat te melden hebben. Heb je vandaag al gelachen?

Achter elke succesvolle vrouw spint een huiskat.

Ook een paard mag wel eens wat aan zijn pony laten doen ... 80 H A RT VO O R D I E R E N

Winnaar van de 3.2020 uitgave

Yep, ik ben de dakbedekker D. Smaals, Breda

Ik zit zo vol! Mijn ogen waren weer eens groter dan mijn maag.

Doe mee:

Welke grappige opmerking past hierbij? Heb je een idee? Stuur dan een leuke tekst of spreuk naar ons op. De beste tekst maken we bekend in editie 7/2020 en de winnaar krijgt natuurlijk niet alleen eeuwige roem, maar ook een kleine verrassing.

Fotos: istockphoto.com (4), Shutterstock (4)

Hart voor Dieren t.a.v. Beest in beeld Postbus 7272, 4800 GG Breda E-mail: redactie.hvd@vipmedia.nl

Wat haal ik me nou weer op mâ&#x20AC;&#x2DC;n nek?

H A RT VO O R D I E R E N 81

Preview

VOLGENDE MAAND De nieuwe Hart voor Dieren verschijnt op 20 mei (twee dagen eerder voor abonnees).

Raadgever Drinkt hij gen Zo maak je wateroeg? interessant voo weer r je kat Alleen thuis zijn hond dat het nie : Leer je t erg is Veilig onder weg op moet letten b: Waar je ij h vervoeren van et konijnen

Pijn herkennen en dan handelen

Als je maatje naar de dierenarts moet dier herkent, wat je kunt doen en wanneer je dier echt een arts nodig heeft. Geen reden tot paniek: met een paar simpele trucs kun je jouw hond, kat of klein huisdier op zijn gemak stellen om het bezoek zo relaxt mogelijk te laten plaatsvinden.

e! m p l e H Egels in gevaar Het maaiseizoen is weer begonnen. Vooral robotgrasmaaiers kunnen levensgevaarlijke verwondingen veroorzaken bij egels en andere kleine dieren. Omdat egels niet vluchten voor een bedreiging, maar zich oprollen, leven ze bijzonder onveilig. We laten zien hoe je onze schattige en stekelige vrienden goed kunt beschermen.

School

Weesaapjes leren klimmen Kom naar Borneo’s apenschool: In de twee opvangcentra van de BOS Foundation in Indonesië worden meer dan 700 orang-oetans opgevangen, verzorgd en voorbereid op een leven in vrijheid. Deze primaten zijn niet alleen de grootste in bomen levende dieren op aarde - ze lijken ook verbazingwekkend veel op ons!

H A RT VO O R D I E R E N 82

Foto’s: istockphoto.com (1), shutterstock (3)

Het is niet altijd even makkelijk om pijnsignalen van onze huisgenoten juist te interpreteren. Veel huisdieren lijden onopgemerkt en proberen hun pijn voor ons te verbergen. Onze expert legt uit hoe je in een vroeg stadium tekenen van pijn bij je huisdier of een gevonden (wild)

MAAK VAN UW KAT GEEN THUIS VOOR WORMEN.

30 d’œufs JOURS

aux vers

30 d’œufs JOURS

a vers

VAN EI TOT WORM

IN GEMIDDELD

30 DAGEN

HOE VAAK MOET IK MIJN KAT ONTWORMEN?2 Wist u dat uw kat gemakkelijk besmet kan raken met een worminfectie? Hoe? Door contact met besmettingsbronnen uit zijn directe omgeving zoals: besmette grond, prooidieren of het eten van rauw vlees. Piepkleine, voor het oog onzichtbare, ingeslikte wormeitjes kunnen zich in 30 dagen1 ontwikkelen tot schadelijke wormen. Frequent ontwormen beschermt uw kat hiertegen. De juiste ontwormingsfrequentie2 hangt nauw samen met de samenstelling van uw gezin, uw levensstijl en met de levensstijl van uw kat. Uw dierenarts of assistent(e) kan u hierbij adviseren. 1. Baneth G, et al., Major Parasitic Zoonoses Associated with Dogs and Cats in Europe. Journal of Comparative Pathology (2015) 1-21. 2. ESCCAP guideline 01 third edition 2017. . REG NL 10092 - MILBEMAX filmomhulde tabletten voor kleine katten en kittens; REG NL 10093 - MILBEMAX filmomhulde tabletten voor katten Werkzame bestanddelen: Milbemycine oxime en Praziquantel. Kanalisatie: VRIJ Registratiehouder: Elanco GmbH, Heinz-Lohmann-str. 4, 27472 Cuxhaven, Duitsland. Verdere informatie is beschikbaar op aanvraag bij Elanco Animal Health: Van Deventerlaan 31 | 3528 AG Utrecht | Tel.: +31(0)30307 9245 | benelux@elanco.com © Elanco Animal Health 2020. Milbemax®, Elanco en het schuine balk logo zijn handelsmerken van Elanco of haar filialen. PM-NL-20-0052

Bescherm ze met

U I T Z O N D E R L I J K

I N

E L K

D E TA I L

EEN FANTASTISCH LEVEN BEGINT MET EEN GEZONDE START In het begin is je kitten het meest kwetsbaar. Haar spijsvertering en immuunsysteem, maar ook haar zintuiglijk- en zenuwstelsel zijn ontzettend fragiel en nog volop in ontwikkeling. In deze periode heeft je kitten een ‘dipje’ in haar afweer. Ze krijgt geen afweerstoffen meer via de moedermelk en zelf heeft zij ze nog niet genoeg opgebouwd. Met ROYAL CANIN® KITTEN krijgt je kitten een combinatie van voedingsstoffen die haar immuunsysteem ondersteunen. Het helpt haar gezonde groei en is volledig afgestemd op de behoeften die ze heeft in deze levensfase. Door haar ROYAL CANIN® KITTEN te geven, kun je er gerust op zijn dat je jouw kitten een gezonde start geeft van een fantastisch leven. Leer meer op royalcanin.nl