សកលវិទ្យោល័យេខ
១. េសចក�េី ផ�ម តុលករអន�រជ ា តិ គឺជាអង�ក រច្បោប់ដ៏សំខន់មួយរបស់អង�ករសហ ស�ក់ករេ នវិមានសន�ិភាព ក �ុងទី្រក�ងឡាេអ្របេទ តុ លករអន�រជាតិបា េផ�មដំេណរករងររបស់ខ�ួនេនក�ុង
១៩៤៦
េដយជំនួសតុលករយុត�ិ ធម៌អន�រ
អចិៃ�ន�(the Permanent Court of International Justice/PCIJ) ែដលបំេពញមុខងររបស
ខ�ួនេនទី្រក�ងឡាេអេនះចប់ព១៩២២មក ក�ុងនាមសង�ម្របជាជា តិ។ ជាេគ
តុលកPCIJ េប កផ�ូវឲ្យ្រគប់រដ�ស្រមាប់េធ�ករេដះ�សយតមផ�ូវតុលករនូ ជាតិ រដ�នានាក៏អច្របកសជាមុន នូវករទទួលស�ល់យុ ត�ធិករតុលក េលះផ�ូវច្បោប់មួយចំនួនថាជាករចំបាច់ ក�ុងក ណីែដល រ រដ�ដៃទេទៀតទទួលយក
ដូចគា�េនះែដរ។ តុក PCIJ មានអំណាចផ�ល់្របឹក្សោេយាបល់េល ជំេ ល មួយែដលខ�ួនទទួលបាន តមរយៈ្រក�ម្របឹក្សោ ឬមហសន�ិបាតសង� េទះជាតុលករេនះ ្រត�វបានបេង�តេឡងេដយសង�ម្របជា
ជា
តុលករេនះ មិនែមនជាែផ�ករបស់សង�ម្របជាជាតិែដរ។ សមាជិសង�ម មិនែមន ក�យជាភាគីៃនលក�ន�ិកៈរបស់តុលករេនះេដយស�័យ្របវត ក�ុងចេនា�ះឆា១៩២២ និង១៩៤០ តុ លក PCIJ បានទទួលក�ីជំេលះរវងរដ� និង
មកេដះ�សយបានចំ២៩ករណី និងបានផ�ល់េយាបល់្ របឹក្សោបា២៧ករណី 1។ ជាមួយគា�េនះែដរ មានសន�ិស�� អនុស�� និងេសចក�កសរ ប់រយក៏បានផ�ល់យុត ករឲ្យតុល PCIJ ជាអ�កេដះ�សយ េនេពលមានជំេលះមួយចំនួនេក េនេពលែដលស�ង�មេលកផ�ុះេឡងេន១៩៣៩
វមានផល ប៉ះពល ់យា៉ង
ដល់តុលក PCIJែដលមានប���ស ប់។ តុលPCIJ មានអយុកលពី១៩២២ ដល់១៩៤៦។ េនទីបំផុតតុលករេនះ ្ដក់ជំនួសេដយតុលករថ�ីមួ តុលក យុត�ិធម៌អន�រជាតិInternational Court of Justice/ICJ)2។ តុ លក PCIJ ្រត�វបានរំល ផ�ូវករេនែខេមស១៩៤៦។
តុ លក
េនះមិនអចមានអត�ិភាពតេទេទៀ
េដយសរមិនមាន្របសិទ�ភាពក�ុងករេដះ�សយជំេល
និងករគាំ្រទក
េខ្សោយេទ
1
នួន សុធិមន� “ច្បោប់អន�រជ ” ទំព័រទី២០
2
-ដែដល-
រមឹ រត�ៈវិ ទូ
Page 1