1.1 Wonen

In 2000 telde Brussel 959.318 inwoners. Vandaag zijn dat er 1.222.637 (27% meer). Op iets meer dan 20 jaar tijd is er in het Brussels Gewest een stad ter grootte van Gent bijgekomen. Door het stijgend aantal inwoners in Brussel en de veranderende woonnoden, is het vinden van (betaalbare) woningen niet evident, zowel wat betreft koopwoningen als huurwoningen. Dit zorgt ervoor dat de middenklasse Brussel te snel verlaat. De Brusselse liberalen zorgden al voor een serieuze aanzet bij het verminderen van de registratierechten bij een eerste aankoop, maar we zetten het werk (nog) verder in het creëren van optimale omstandigheden om vraag- en aanbod op de woningmarkt ten volle te laten spelen.

De helft van de Brusselse gezinnen bestaat uit alleenwoners. Toch is het klassieke gezin van twee ouders en kinderen in de ogen van de overheid nog te vaak de norm. Dat leidt onder meer tot een huisvestingsbeleid dat te weinig rekening houdt met deze groep. Om de veranderende woonnoden een plaats te geven, moedigen we innovatieve woningbouw aan, waarbij mensen zelf bepalen waar en hoe ze wonen in een bepaalde fase van hun leven.

Volgens de meest recente cijfers van Statbel bedroeg de gemiddelde verkoopprijs van een huis in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in het vierde kwartaal van 2021 ongeveer 507.000 euro. Voor een appartement bedroeg de gemiddelde verkoopprijs in dezelfde periode 270.000 euro. Voor huurprijzen in nagenoeg elke Brusselse gemeente betaal je meer dan 1.000 euro met een gemiddelde huurprijs van 1.069 euro in het volledige gewest. Dat blijkt uit de analyse van CIB en Federia. In vergelijking met andere regio’s in België zijn de vastgoedprijzen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest over het algemeen hoger.

• Wij willen een aantrekkelijk investeringsklimaat creëren door onder andere vergunningszekerheid, ontwerpvrijheid en duidelijke regelgeving omtrent hoogbouw te bevorderen. Hierdoor willen we vastgoedontwikkelaars aantrekken, waardoor er meer gebouwd wordt en leegstand wordt teruggedrongen.

• We maken het aanvraagproces voor stedenbouwkundige vergunningen eenvoudiger en efficiënter door digitalisering en bieden heldere instructies voor de benodigde stappen volgens het ‘Digital First’-principe.

• Grote herontwikkelingsprojecten van meer dan 15.000 m2 van (semi-)private partijen willen we beter koppelen aan de uitdagingen van betaalbare en innovatieve huisvesting. Hierbij richten we ons op een gebalanceerde verdeling van woonvormen, waarbij min. 20% van de woningen bestemd is voor publieke woningbouw en min. 20% voor innovatieve woonvormen zoals Coliving, Cohousing, zorgwonen, woningdelen, flexwonen, hamsterhuren enz.

• We zetten ons verder in om een fiscaal en regelgevend kader te ondersteunen voor nieuwe woonvormen (bv. Coliving, Cohousing, zorgwonen, woningdelen, flexwonen, hamsterhuren, enz.).

• Op de huurmarkt willen we een gezond evenwicht vinden tussen huurders en verhuurders. We willen ervoor zorgen dat de wetgeving op de huurmarkt aantrekkelijk blijft voor iedereen. Investeerders en verhuurders moedigen we aan om te investeren in de renovatie van (huur)woningen. Zo kunnen we ervoor zorgen dat onze woningen duurzamer worden en dat we onze klimaatdoelstellingen kunnen behalen.

• We ontwikkelen het ‘Brussels Housing Futures’ platform. Dit platform fungeert als centraal infoen ondersteuningspunt waar administratieve en juridische begeleiding wordt aangeboden en als actieve coördinator waar innovatieve huisvestingsvormen worden onderzocht en getest in samenwerking met (semi-)publieke en private actoren. Dit platform wordt aan de opdracht van CityDev toegevoegd.

• Met een flexibel vergunningenbeleid en concrete ondersteuning kunnen we de leegstaande kantoren ombouwen naar een andere bestemming (woningen) en zo de sociale mix in de wijk een boost geven en meer leven in de buurt creëren.

• We blijven structureel en creatief nieuwe voorstellen doen rond het verlagen van de registratierechten als eerste woning, en passen deze aan in functie van nieuwe woonvormen.

#emancipatie #goedbestuur

• We optimaliseren de Brusselse openbare vastgoedmaatschappijen. Het consolideren van de 16 ovm’s voor sociale huisvesting in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest via een centrale fusie, waarbij regionale entiteiten worden gevormd onder gewestelijke controle van de BGHM, resulteert in kostenbesparing en een efficiëntere organisatie.

#emancipatie #goedbestuur

• De conformiteitsattesten (een certificaat dat aangeeft dat een woning voldoet aan bepaalde minimale kwaliteitsnormen en veiligheidsvoorschriften) voor huurwoningen wordt een instrument waarmee geordende verdichting van onze stad wordt bevorderd, met als doel het tegengaan van ‘overbewoning’ op wijkniveau. Dit gaat gepaard met adequate handhaving en controlemechanismen om ervoor te zorgen dat de normen daadwerkelijk worden nageleefd.

#goedbestuur

• We kiezen voor een overgang van traditionele verzorgingsinstellingen voor ouderen naar innovatieve, betaalbare en aangepaste woonvormen, zowel individueel als in groepsverband, om tegemoet te komen aan de wens van ouderen om zelfstandig en in hun eigen huis oud te worden en om de vergrijzing in Brussel effectief aan te pakken.

#innovatie #vrijheid

• We versoepelen de huisvestingsnormen (GSV RUR) met betrekking tot de fysieke woonomgeving van bestaande huurwoningen in Brussel om deze in lijn te brengen met de normen van Vlaanderen en Wallonië. Het bevordert intergenerationeel (kangoeroe) wonen en draagt bij aan een hoogwaardig woonaanbod.

1.2 Netheid

Een schone stad is een stad zonder zwerfvuil, slecht onderhouden voetpaden en gevels, sigarettenpeuken, kauwgom op de grond, bekladde muren, omgegooide vuilnisbakken en hondendrollen.

De openbare netheid speelt een essentiële rol in onze leefomgeving, ons veiligheidsgevoel en welzijn. Veel Brusselaars noemen het gebrek aan netheid als een bepalende factor in de ontevredenheid over de levenskwaliteit. Er bestaat heel veel onduidelijkheid, ergernis en onbegrip over het gebrek aan netheid in onze mooie stad: niet alleen bij de burgers, maar ook onder de 3000(!) personeelsleden van Net.brussels en de gemeentediensten. De burger mag op geen enkele manier het onderscheid merken in de netheid van straten en voetpaden tussen gemeente- of gewestwegen. De Brusselse overheid kent een duidelijke rol en verantwoordelijkheid in het bewaken van de orde en netheid, daarbij behoren ook progressieve en innovatieve methoden van afvalophaling en afvalbeheer.

• Wij onderschrijven de ‘Fixing broken windows theory’. Volgens deze theorie heeft de aanwezigheid van zichtbaar vuil op straat de neiging om meer vuil aan te trekken, waardoor de perceptie van verwaarlozing wordt versterkt en criminele activiteiten worden aangemoedigd. Daarom is het belangrijk om afval snel van de straat te verwijderen, zodat een aangename publieke ruimte wordt bevorderd.

• We implementeren een zero-tolerance beleid om huisjesmelkers streng aan te pakken door versterkte handhaving, verbeterde samenwerking tussen het gewest en de gemeenten en

• We creëren overzicht in bestaande afvaldiensten en structuren. We implementeren een zonegericht netheidsplan. Net.brussel richt zich op het ophalen van huisafval, het bestrijden van sluikstorten en het legen van vuilnisbakken. Gemeentediensten zijn verantwoordelijk voor het schoonmaken van straten en trottoirs, ongeacht of het gewestelijke of gemeentelijke wegen zijn.

•

Ook intern bij de diensten wordt er opgekuist. Net. brussels wordt in zijn taken (deels) geprivatiseerd. De dienst maakt een strategisch plan op met vooropgestelde doelstellingen, waarbij de organisatie van het wagenpark een structureel onderdeel uitmaakt. De infrastructuur en de IT-diensten worden vernieuwd. Het HR-beleid wordt structureel hervormd, met een focus op competenties en interne controle.

#goedbestuur #vooruitgang

• We gaan voluit voor de uitrol van (ondergrondse) containers. De optimale plaatsing van deze containers wordt per wijk bekeken. Slimme technologie wordt gebruikt om te meten wanneer een container vol is, zodat een vuilniswagen op het juiste moment naar die locatie gestuurd wordt om het afval op te halen. Dit afval wordt vervolgens op een duurzame manier gerecycled. Dit wordt gekoppeld aan een goede dienstverlening die mensen met beperkte mobiliteit en ouderen niet vergeet.

#innovatie #emancipatie

• We plaatsen dispensers met gratis hondenpoepzakjes. Zo hebben hondeneigenaars gemakkelijk toegang tot zakjes om de hondenpoep op te ruimen.

#innovatie

• Om grondig schoon te maken, zullen schrobmachines met watersproeiers worden ingezet. Voor een efficiënte werking van deze machines is het essentieel dat auto’s worden verwijderd op de dag van de schoonmaak. Dit wordt aangegeven via verkeersborden.

#goedbestuur #innovatie

• We elimineren single-use plastics in de stad. Grote bedrijven en ketens die veel verpakt takeaway eten verkopen dienen hiervoor mee op te draaien.

#groenegroei #innovatie

• We intensiveren de strijd tegen sluikstorten met behulp van de stadswachters die er een rol als ‘waste watcher’ bijkrijgen. Effectieve handhaving en correcte identificatie van overtreders zijn daarbij essentieel. We concentreren ons op het vergroten van de pakkans, bijvoorbeeld door het controleren van afval, het inzetten van camera’s en het opvolgen van overtredingen. Zodra deze aspecten goed zijn geregeld, kunnen bepaalde GASboetes worden verhoogd. Wie de regels negeert, moet de consequenties voelen.

1.3 Leefmilieu

In Brussel sterven jaarlijks 632 mensen vroegtijdig door de ongezonde lucht. Daarom is gezonde lucht zeer belangrijk voor het leven in de stad. Hiervoor willen we de stad vergroenen en voerden we met succes de LEZ-zone in. We willen verder gaan door de LEZ verder te verstrengen, maar ook door de introductie van SmartMove. Het Brussels Gewest is an sich een erg groen stadsgewest, maar een groot deel van de groene ruimten komen op rekening van het Zoniënwoud en van de vele privétuinen die Brussel rijk is. Grote delen van de stad moeten het met veel minder kwalitatieve groene ruimte stellen. Liberalen geloven in gelijke kansen ook wat betreft toegang tot groen in de openbare ruimte. Het sturen van maatregelen om een gezonder en veiliger leefmilieu te verkrijgen, moet gepaard gaan met het aanmoedigen van duurzame maatregelen en het ontmoedigen van milieubelastende handelingen.

Het principe van de vervuiler betaalt, is een logisch economisch gevolg van een liberaal beleid. Het belicht beide facetten van onze vrijheid: het leven in een gezonde omgeving (recht) en de plicht om duurzaam te handelen, gelinkt aan eventuele sancties die men kan ontlopen door voldoende burgerzin te tonen. We streven naar een groennorm; elke Brusselaar moet op wandelafstand van zijn woning toegang krijgen tot kwalitatieve groene ruimte. Het uitgangspunt is dat elke buurt een eigen park(je) heeft.

Brussel heeft reeds mooie zaken gerealiseerd de voorbije jaren met de aanleg van het Zennepark, Tour & Taxispark en de toekomstige plannen voor een park in de Heyvaertwijk en het Maximiliaanpark. Ook de aanwezigheid van water is hierbij essentieel. Op dat elan bouwen we verder aan een groenere en gezondere stad.

• We willen dat een deel van de Brusselse kleine ring in de richting van het Zuidstation vergroend wordt, gebouwen en terreinen van de overheid kunnen hiervoor dienen.

We stellen becijferde doelstellingen over het aantal aan te planten bomen. We blijven ook de luchtkwaliteit monitoren door onder andere via burgermeetacties. Ook de rand van het Zoniënwoud dient beschermd te worden.

• Brussel beschikt over heel wat spoor- en metrolijnen in diepe bedding doorheen de stad. Dat betekent een hoop potentiële groene ruimten die vandaag niet beschikbaar zijn. We gaan daarom voor een plan onder de naam ‘Brussels Greenways’ waarmee we onderzoeken welke lijnen we deels of geheel kunnen overkappen om er een park van te maken. (bv. vraag buurtbewoners metrosporen Belgica-Simonis)

• We stellen een stedenbouwkundig kader op om een ambitieus dakenplan te realiseren, waarbij we streven naar de aanleg van meer groene- en witte daken. Deze daken hebben zowel positieve effecten op het verminderen van het hitte-eilandeffect als op de isolatie van gebouwen.

• We kiezen voluit voor de uitrol van SmartMove; de slimme kilometerheffing op basis van afstand, het tijdstip en het voertuigvermogen. Zo verminderen we uitstoot en dragen we bij aan schonere lucht in Brussel. We hebben aandacht voor privacy en betrekken cybersecurity-experts om een openbare implementatie te ontwikkelen. Hierbij worden de locatiegegevens strikt beperkt in precisie, tijdsduur en doel en worden ze beschermd volgens de geldende richtlijnen voor encryptie en anonimisatie.

• We implementeren een onthardingsplan dat gericht is op het verwijderen van verharde oppervlakten en het herstellen van natuurlijke bodems. Dit resulteert in meer groene ruimten en koelere steden, aangezien de bodem minder warmte absorbeert en afgeeft. Bovendien leidt dit tot minder wateroverlast doordat de bodem fungeert als een spons en water opneemt.

1.4 Samenleven

• Ons doel is om een grondig onderzoek te doen naar mogelijkheden om water opnieuw te integreren in de stad. We verkennen de haalbaarheid van het heropenen van bepaalde delen van de oude dokken, zoals de Varkensmarkt, secundaire beken en valleien en zelfs delen van de Zenne. Deze inspanningen bieden niet alleen esthetische voordelen, maar ook klimaatadaptatie, het creëren van natuurlijke habitats, het bieden van recreatiemogelijkheden en een beter waterbeheer.

• In Brussel ligt er een aanzienlijk potentieel voor vergroening verborgen. Veel binnengebieden zijn momenteel privaat, met ommuurde tuintjes of volledig bebouwd met achterliggende constructies. Samen met de eigenaars en lokale stakeholders streven we ernaar om deze binnengebieden aan te pakken. Dit kan gebeuren door ze te transformeren tot gedeelde privéruimtes voor de omwonenden, of afhankelijk van hun omvang, als (semi-)publieke ruimtes.

Er zijn weinig woorden die zoveel debat veroorzaken als ‘diversiteit en inclusie’. De betekenis van deze woorden is dan ook complex en varieert. Zo wordt het woord diversiteit soms gebruikt voor alles en nog wat zodat het haar initiële definitie; namelijk het erkennen van het feit dat mensen van elkaar verschillen op meerdere vlakken en binnen meerdere contexten de basis is van een vrije samenleving. Ervaringen, etniciteit, seksualiteit, sociale status, validiteit, opleiding en gezinssituatie zijn maar enkele voorbeelden van diversiteit. We omarmen diversiteit en we profileren onze stad als een gastvrije plek voor iedereen, ongeacht achtergrond, cultuur, levensbeschouwing of seksuele geaardheid.

75% van de Brusselaars heeft een niet-Belgische origine wat betekent dat heel wat verschillende gemeenschappen met elkaar samenleven en elkaar verrijken. Dat kan alleen in een veilige en tolerante omgeving waarin mensen zichzelf kunnen zijn en hun eigen identiteit ten volle kunnen vormen. Racisme, discriminatie en uitsluiting moeten we daarom bestrijden en voorkomen. Brussel is bij uitstek een liberale stad waar vrijheid, gelijkheid en respect voor iedereen de norm moet zijn. Daarom willen we inzetten op projecten die de sociale cohesie tussen groepen bevordert. Negatieve spiralen in de stad moeten doorbroken worden: niet enkel etnisch-culturele, maar ook gendergerelateerde en sociaaleconomische tussen stadsdelen. Dat komt niet enkel die mensen, maar ook Brussel als stad te goede. Een divers netwerk verhoogt de kansen voor iedere persoon. Brussel is een stad waar nieuwkomers zich om verschillende redenen vestigen. Elke nieuwkomer willen we de kans geven om een actieve burger te worden. Brussel is een stad van aankomst. actief de ontmoeting in de openbare ruimte stimuleren. Ze zetten hun talenten in om de sociale cohesie in de wijk te versterken. Als vergoeding voor hun inzet kunnen ze bijvoorbeeld een tegemoetkoming voor de huur van hun woning krijgen. Ze krijgen passende begeleiding van professionele medewerkers om hen te ondersteunen in hun rol.

• We stellen vast dat onderhuids racisme een hardnekkig probleem blijft in onze stad. Om discriminatie op de Brusselse woon- en arbeidsmarkt effectief te bestrijden, nemen we krachtige maatregelen. We maken gebruik van praktijktesten, bemiddeling en dialoog om een duidelijk en resoluut einde te maken aan racisme. Bovendien erkennen we het belang van het aanpakken van microagressies.

#emancipatie #goedbestuur

• Als liberalen hechten we veel belang aan de neutraliteit van de staat binnen onze pluralistische samenleving. We erkennen echter dat een te strikte interpretatie van dit beginsel soms het gevoel van uitsluiting onder bepaalde groepen kan teweegbrengen. Daarom pleiten we voor een pragmatische aanpak waarbij we onderscheid maken tussen gezaghebbende functies en andere functies. Daarbij is het cruciaal dat werkgevers altijd alert blijven om vormen van peer pressure en proselitisme op de werkvloer tegen te gaan. Op die manier streven we naar een werkbaar compromis dat zowel neutraliteit respecteert als individuele emancipatie waarborgt.

• Wij willen van Brussel een inclusieve en diverse stad maken. Voor ons is diversiteit de mainstream. We maken hiervoor een holistisch plan op basis van bewustwording en educatie, het implementeren van inclusief beleid, het stimuleren van culturele uitwisseling, het bevorderen van samenwerking tussen gemeenschappen, het creëren van economische kansen en het omarmen van de meertalige realiteit in Brussel.

#vrijheid #emancipatie #vooruitgang

• We verwelkomen nieuwkomers in de stad met een actieve verwelkomingspolitiek, gebaseerd op bestaande trajecten, zoals de verplichte inburgering, van de GGC. Onze focus ligt op integratie, taalvaardigheid en burgerschap. Voor ons, liberalen, is inburgering een positief verhaal dat burgers in staat stelt kansen te grijpen. Het welkomstpakket helpt bij het actief opbouwen van een gedeelde toekomst.

#emancipatie

• We laten Brusselaars die aan de rand van de samenleving staan niet los. We willen mensen zonder opleiding, baan of huisvesting, weer op de rails te krijgen via vrijwillige buddyprojecten. Ons initiatief omvat zowel individuele- als groepsgerichte buddyprojecten, waarbij meerdere mensen tegelijkertijd betrokken zijn. Op deze manier verlagen we de drempel voor deelname en versterken we hun sociaal netwerk.

#emancipatie

• In samenwerking met de lokale besturen zorgen we voor enkele testprojecten rond ‘Pleinmakers’. Dit zijn bewoners van een specifieke buurt die

• OCMW’s moeten een actieve rol spelen als partner in inburgeringstrajecten. Samenwerking met BON (het Brussels onthaalbureau voor inburgering) is essentieel om doorverwijzingen naar en opvolging van inburgeringstrajecten te optimaliseren. Een snelle toegang tot inburgeringstrajecten is van groot belang voor de sociale en maatschappelijke integratie van nieuwkomers, vooral in een aankomststad. Om dit te bevorderen, streven we naar een uitbreiding van het aanbod aan inburgeringstrajecten en willen we het bereik vergroten door de verplichting om een traject te volgen.

#emancipatie #goedbestuur