De thuisplek voor kor t vreemd proza - Winter 2014/15
Bernhard Christiansen en de betovering die we gezamenlijk teweeg kunnen brengen Hij maakt de concepten van De Vorlesebühne, zorgvuldig geplande aaneenschakelingen van naar elkaar verwijzende teksten. Humor en vervreemding zijn zijn vrienden, pretenties en gemakzucht zijn vijanden. In een interview in dit nummer geeft de artistiek lei-
der van de De Vorlesebühne en veelgeprezen kattenoppas een inkijkje in zijn leven als schrijver en poëet, de rode draad in zijn werk, de gevolgen van het ouder dan 40 worden en de betovering die we gezamenlijk teweeg kunnen brengen. Lees verder op pagina 5!
Die meneer zei dat het mocht
Kerstavond 24 december. Met: Tine Moniek, Twan Zegers, Simon Weeda, Helena Hoogenkamp, Bernhard Christiansen en Maaike Haneveld. Muziek is er van het onvoorspelbare Genetic Choir. Speciale kerstgast is dit jaar: Vladimir Rasputin, de grote invalidentemmer uit het Oosten
De Tweede Dimensie: een onderschat perspectief
16 en 17 januari. Het kan niet op in de wereld van de dimensies. Groter! Beter! Méér! Méér! De jacht op de dimensies houdt de gemoederen bezig. Vijf, zes, zeven, misschien wel duizend. Met weemoed denken wij terug aan de tijd dat wij nog pannenkoeken waren. Allemaal even plat, nooit de een en de ander boven de ander. Zie de achterkant van deze krant!
Vorst Ze ligt iedere ochtend op de loer. Ze maakt dat we uitglijden over onze eigen bewegingen. Daarom: geen jaargetijde zo goed om onze vervlogen toekomstdromen te herdenken, onze vrienden hun tekortkomingen te vergeven en vanuit een spectaculair simpel perspectief te kijken. Ons eigen. Bernhard neemt de handschoen op en gaat terug naar zijn voorvaderen. Maaike geeft de strijd tegen haar toekomstdroom op, A.L. Snijders duikt nostalgisch in het leven van een ingenieurszoon. en Midas concentreert zich op onze trouwe viervoeters. Toch is niet alles vrede en naastenliefde wat dit nummer ademt. Sylvia vergeeft niemand, want ziet daar geen reden toe, Eva constateert dat niets meer normaal is en Jürgen roept juist situaties op die om vergeving smeken. Speciaal voor deze (nog niet zo) barre winter een nummer met extra veel verhalen. Voor alle uurtjes voor de kachel, onze behoefte aan gezelschap, onze priemende schuldgevoelens en onze hoopvolle goede voornemens. Onze eigen mentale antivries. - De Vorlesebühne Heb ons lief op twitter, facebook en www.kortvreemdproza.nl
Vanaf de zijlijn Ik kan me goed herinneren dat ik toekomstdromen had. De meeste daarvan ben ik vergeten, een paar heb ik gekoesterd (voor later bleek later). Eén toekomstdroom heb ik niet hoeven koesteren; die was zo hardnekkig dat hij aan me bleef kleven, ook al lieten mijn leraren en ouders geen mogelijkheid voorbijgaan om te wijzen op de kleine kans te slagen. Er komt meer bij kijken dan gewoon een beetje aanleg, zeiden ze als ik ze van mijn droom vertelde. Wat wisten zij ervan. Post bezorgen mag voor vele mensen een fijne hobby zijn en daar is niets mis mee. Professioneel postbode zijn daarentegen, ervan leven, is maar voor weinigen weggelegd. Ik wist dat het hard werken zou worden, dat de kans op succes miniem was, maar destijds geloofde ik in mezelf. Ik bereidde me ja-
ren voor. Oefende me in het sorteren, leerde postcodes uit mijn hoofd, legde me toe op bandenplakken en fietsen in de regen. Er komt meer bij kijken dan gewoon een beetje aanleg, zei de postbeambte die mijn toelatingsexamen voor de Postacademie afnam. De postbeambte keek op zijn horloge en zei dat ik het niet in me had. ‘Je hebt het niet in je’, zei hij en riep de volgende kandidaat. Ik kwam niet eens door de eerste ronde. Op weg naar huis fietste ik de route waarvan ik had gedroomd dat het de mijne zou worden. Thuis plakte ik een nee-neesticker op de brievenbus. Van mijn leven zonder post had ik me nooit een voorstelling kunnen maken. Inmiddels gaat dat me makkelijker
af. Ik heb nog een tijdje gelopen in het amateurcircuit, bezorgde niet-geadresseerd reclamedrukwerk maar hield het niet vol; de andere amateurs begrepen niet wat de post voor mij betekende, dat het voor mij anders was. Zij konden een briefkaart niet van een ansicht onderscheiden. Passief deelnemen aan het postverkeer is alles wat mensen zoals ik rest. Op mijn vrije dagen schrijf ik brieven naar mezelf, frankeer ze, post ze, kijk toe hoe anderen ze bezorgen, merk hun fouten op, verbijt me, verzamel doelloos elastiekjes aan mijn fietsstuur. Mensen zoals ik beleven de posterijen vanaf de zijlijn, kijken de postbode na, gaan naar hun werk, zuchten zachtjes. - Maaike Haneveld
In de kelder, waar de hoofden van papier-maché & andere handvaardigheids-producten lagen, waar het lichtknopje zich boven aan de trap bij de deur bevond, waar je door een rooster de geluiden van het speelkwartier op kon vangen, waarna het licht vanzelf weer aan, de deur weer open. Maar er waren ook mindere momenten. - Jürgen Smit
Niet normaal Bij Haarlem stapten twee mannen in. Werkmannen, hun precieze beroep bleef onduidelijk. Ze gingen in het zitje naast me zitten, aan de overkant van het gangpad. Er vloog een vliegtuig over. 'En dan schiet iemand dat zo uit de lucht,' zei de een. 'Dat is toch niet normaal,' zei de ander. De een knikte. De trein reed langs een gevangenis. Hij vertelde dat Simon twee weken moest zitten. De ander zei dat Nico van de sportschool vijftien jaar had gekregen omdat hij zijn vriendin de hersens had ingeslagen en daarna het huis in de fik had gestoken. 'Dat is toch niet normaal,' zei de een. 'Die is niet helemaal fris.' De een vertelde over de vrouw met wie hij chat. Ze wil alleen maar chatten en niet afspreken (dat is toch niet normaal, zei de ander) en ze stuurde een foto van haar borsten (dat is toch niet normaal! zei de ander). Eerst al een in badpak, daarna die blote borsten. Hij vond het niet erg dat ze die stuurde, maar normaal was het niet. Toen we Amsterdam naderden betrok de lucht. Er hingen heel dreigende wolken boven de stad, toch bleef het de hele weg naar huis droog. - Eva Meijer
Niets te verwijten Nee, jou valt niets te verwijten. Dus ook niets te vergeven. Weet je dat dat een hoop moeite scheelt? Want het is veel werk om te verwijten en te vergeven. Je moet meer boterhammen eten voor de energie en misschien ook wel naar de therapeut om alles in goede banen te leiden. Ja, dan ben ik blij dat jij nooit iets verkeerds doet. Ik ook niet trouwens, wat dat betreft heb jij lekker ook niet veel werk aan mij. Stel je voor dat jij mij iets zou moeten verwijten en daarna vergeven. Dat zou jou nooit lukken, want jij kijkt liever naar het voetbal dan dat je naar mij kijkt, naar dat wat ik verkeerd doe, wat jij mij zou kunnen verwijten en daarna vergeven. Ik hoor jou wel verwijten maken, maar dat is naar voetballers, laat staan dat je die vergeeft. Nee, het is hopeloos met ons. We doen niets verkeerd en we hebben niets goed te maken. Wij zijn het perfecte liefdesduo. En we slaan ons erdoorheen. - Sylvia Hubers
Roken is niet veel meer dan een traag ten uitvoer gebrachte zelfmoordpoging. Hij bleef dat een geruststellende gedachte vinden. Als kind zat hij al graag in rookcoupĂŠs, of rende er met open mond doorheen. - JĂźrgen Smit
- 3 x Bernhard -
Groei
Ik krijg tegenwoordig dingen toegestuurd, met de post, die over vijf jaar volstrekt achterhaald zullen zijn. Wat moet ik in 2018 met de bankafschriften van 2013, of gelukwensen voor oude nieuwe jaren? Vroeger, vroeger was het anders, toen kreeg je zaadjes toegestuurd, die plantte je toen in de grond en vijf jaar later had je dan een kleine boom. Of je stuurde prille liefdesbrieven heen en weer en vijf jaar later had je dan een vrouw. Als ik nu brieven schrijf aan mijn vrouw dan kan ik doen wat ik wil maar die komen nooit in het verleden terecht, die blijven hier in dit idiote heden hangen waar mijn vrouw helemaal niet is, die kijkt in het verleden naar mij uit, en ik hang hier in het nu.
Reflectie
Mijn vrouw spiegelde de mensen graag iets voor, het liefst ietwat vreemde dingen. Daarom zat zij graag in een ruimte met een gaatje, met een grote machine die met een zacht geluidje een hele lange rol heen en weer kon trekken. De mensen die aan de andere kant van het gaa tje zaten zagen als het goed was vreemde dingen op een grootse manier. Ik zag een beetje en heel klein iets van deze vreemde dingen, ik zag vooral mijn vrouw die soms met mij en soms met een machine in de weer was, die soms moest klimmen waardoor ik dan vooral haar billen kon zien. Ik vond dat niet erg, ik was geïnteresseerd in haar hele persoon, dus ook in haar billen.
Ceremonie
Het was een prachtige locatie, Amsterdam-Noord, haar huisje, haar slaapkamer. Iedereen die er moest zijn die was er ook. Wij droegen allemaal heel perfect geen kleren. Het was midden in de nacht. Wij zaten op exact de juiste manier in haar bed toen zij mij ernstig aankeek en mij vroeg of ik haar man wou zijn. Ik ben een meester van de twijfel en de relativering maar er ontbrak toen bij mij van alles. Ik had geen twijfel over haar, geen twijfel over mij, geen twijfel over ons. Ik zei ‘ja’ zonder de minste aarzeling , er was niets aan te doen, het klopte, dan maar gelukkig. Zo werden wij dus man en vrouw, dat was de ceremonie. Misschien hadden wij ook weer ontbonden kunnen worden, maar verdwijnen is geen ceremonie.
Bernhard Christiansen won in 1999 het toenmalige Utrechtse Kleinkunstfestival, in 2007 het NK Poetry-slam en is een veelgeprezen kattenoppas. Samen met schrijfster Tine Moniek beheert hij De Garderooobe, samen met pianiste Karolinka de Bree speelt hij op dit moment drie verschillende licht absurde muziektheatervoorstellingen. Tevens is hij de bedenker van het concept 'Dobbelslam'. In 2011 verscheen zijn dichtbundel ‘Nu daarentegen’. Bernhard organiseert sinds meer dan 10 jaar Poëzie-entiteit Blauw en is artistiek leider van De Vorlesebühne.
door Bernhard Christiansen. Foto’s: Hetty van Oordt en Diana Wildschut
Laten we bij het begin beginnen. Er zijn mensen die vermoeden dat jij oorspronkelijk ergens anders vandaan komt, hebben deze mensen gelijk? - Ja, dat klopt, in mijn vroegere levens zat ik in een heel ander milieu, de ene keer was ik een mooie eenzame prinses waar iedereen met groot ontzag naar keek, de andere keer een mensenschuwe zonderling. Wat deed je toen als zonderling? - Ik leefde in het bos aan de rand van het dorp, ik vond het plezierig om stiekem naar mensen te kijken. Hebben jouw vroegere levens nog invloed op jouw bestaan nu in Nederland? - Wat denk je zelf, zie je in mij nog iets terug van een prinses of een zonderling? Je beschouwt jezelf tegenwoordig als entertainer? - Nee, ik zou mezelf geen en-
tertainer willen noemen, dat klinkt veel te vlak, ik ben alleen als entertainer begonnen. Goed, maakt niet uit, maar hoe is jouw carrière als entertainer begonnen? Met een prinses en een zonderling als achtergrond zou je geen entertainer verwachten. - Het begon vanuit plichtsbesef. Toen ik een jaar of vier was wist ik dat er altijd kinderen om me heen in de lucht hingen
ik met dat vak, ik ben er pas veel later weer ingestapt. Ruim 15 jaar schreef ik wel eens een verdwaald gedicht of als puber moralistische science-fiction, maar het publiek en ik, wij zochten elkaar in deze periode nauwelijks op. Ben je later weer begonnen omdat de kinderen terug kwamen? - Nee, ik heb de kinderen niet meer gezien, het kwam ge-
“Ik wil mensen anders naar dingen laten kijken, ik wil beweging in vastgeroeste structuren brengen.” die naar mij keken en vermaakt wilden worden. Dus vermaakte ik ze met wat zelfverzonnen liedjes en verhalen. Op den duur ging me dat steeds makkelijker af. Je bent dus bijna dit hele leven een entertainer geweest? - Nee, op mijn zevende verdwenen de kinderen en stopte
woon vanwege liefdesverdriet, liefdesverdriet is een goede motor om het binnenste naar buiten te willen keren. En liefdesverdriet kan veel vrijheid geven omdat er niets wezenlijks meer te verliezen valt. Een aantal jaren heb je jezelf vooral als voorlezer gezien, in Utrecht ben je ineens met
cabaret begonnen, hoe kwam dat? - Ik zag bij een kleinkunstwedstrijd iemand optreden die zooo slecht was dat ik dacht, ja, pfff, dan kan ik het ook wel. Klopt het dat je toen ook vaak in de rol van 'grote en beroemde schrijver' optrad, terwijl je alleen nog maar enkele matige gedichtjes had geschreven? - Ja, dat was toen mijn alter ego. Ik deed het vooral ook om praktische redenen, heb ik die fase alvast gehad. Nu hoef ik naar zoiets nooit meer te hunkeren. Ik zie helaas soms schrijvers om me heen die in de hunkerfase zijn blijven steken. Jouw carrière kent opmerkelijke hoogtepunten: het nachtelijke oproepen van dode dichters in een bos op Terschelling, het optreden met een harpiste en het Koor der Lijdenden op het Nederkunstfestival, het via een meditatie veranderen van publiek in koeien bij Martin Šimek, een live hoorspel van twee autisten plus een Oloog op de landelijke radio, bestaat er iets als een rode draad in jouw werk? - Ja, natuurlijk. Je bent inmiddels de veertig ruim gepasseerd, nog wat jaren en je kunt ook dit leven onder jouw vroegere levens scharen. Heb je de omslag al gemaakt? - Dat denk ik wel, het draait steeds minder om mezelf en steeds meer om het zaaien en
in beweging brengen. Ik hoef mezelf niet meer te bewijzen maar kan met wezenlijke dingen bezig zijn, mij op een eigenwijze manier dienstbaar opstellen. Dat is uitermate prettig. Dat klinkt vaag. - Het is heel concreet. Mijn podium Poëzie-entiteit Blauw in café Averechts geeft sinds een aantal jaren iedereen die met een thema rondloopt de kans om hiervoor een keer een eigen podium ter beschikking te hebben. Iedereen is welkom, als het maar een beetje een raak thema is en wij er iets speels van kunnen maken, dus geen pretentieus saai ego-gedoe. Daarbij maakt het mij geen moer uit of ik de middag met bijdragen en als presentator mee draag of slechts op de achtergrond een minieme rol speel. Een ander voorbeeld is mijn werk voor Revief, een stichting voor volwassenen die als kinderen seksueel misbruikt zijn. Mensen kunnen mij hun verhaal vertellen en
ik probeer om op mijn manier er een nieuwe vorm aan te geven, de essentie te plukken en er een beetje mee te spelen, een sprankje humor en vervreemding toe te voegen zonder dingen weg te cijferen of milder te maken. Soms kan zo'n cadeau veel voor mensen betekenen, erkenning van hun bestaan en geschiedenis. Je bent toch niet idealistisch? - Weet ik niet, ik wil mensen anders naar dingen laten kijken, ik wil beweging in vastgeroeste structuren brengen. Om de wereld alsnog te redden? - Nee, de hoop dat de wereld nog gered zou kunnen worden ben ik al lang kwijtgeraakt. Wij zijn een soort met een sterke zelfvernietigingsdrang, daar heb ik intussen vrede mee. Het gaat mij om andere dingen. Om wat voor andere dingen? - Nou ja, een waardig afscheid, het verwijderen van ruis.
De literaire wereld staat juist bekend om ruis in overvloed. Hoe ontsnap je met De Vorlesebühne aan de pretenties van de literatuur? - Door bijvoorbeeld al dat eromheen weg te laten, geen vervelende aankondigingen van schrijvers, het niet toestaan van inleidingen door schrijvers, het zoveel mogelijk vermijden van applaus tussendoor. Het gaat bij ons niet om de ego's maar om het samenspel en de compositie, de betovering die we gezamenlijk teweeg kunnen brengen. Missen de schrijvers niet de sokkel waarop ze gewoonlijk staan? - In de regel gelukkig niet, ervaren zij zo'n avond juist als bevrijdend. Schrijvers maken soms mee dat zij ineens met een grote status opgezadeld raken, soms door uitzonderlijk werk, vaker ook door toevalligheden of grote netwerkkwaliteiten. Als iemand eens zo’n status heeft hobbelt de wereld er blind achteraan. Honderd
keer een interview met Ingmar Heytze, nooit een interview met Kasper C. Jansen. Intussen is Kasper bekend van De Snijtafel en wil iedereen hem ineens wél interviewen. Prima, terecht, maar Kasper schrijft al meer dan 5 jaar uitmuntende teksten, publiekelijk bij ons voorgedragen. Ik betreur die gemakzucht, weiger een dergelijke bril. Ik heb niets tegen bekende mensen, zeker niet, indien zij bij het concept passen (zoals bijvoorbeeld ook Ingmar) zijn ze uitermate welkom bij De Vorlesebühne. Zij kunnen soms ook nieuw publiek naar ons toe lokken, dat is heel waardevol. Maar ik ben er trots op dat wij geen verschil maken tussen toevallig bekende en toevallig onbekende schrijvers of muzikanten, dat wij niet om de verkeerde redenen omhoog of omlaag kijken. Intussen zijn er al ruim zeventig schrijvers eens of vaker opgetreden bij De Vorlesebühne, welke schrijver was voor jou het absolute hoogtepunt?
- Ik was al bang dat je zo'n soort vraag zou stellen, er waren heel veel hoogtepunten. Je mag maar eentje noemen. - Dan noem ik Ariadne Verstegen, een bevriende pianiste zonder literaire ambities. Toevallig struikelde ik over haar eigenwijs schrijftalent en zij vond het best een leuk experiment om eens met ons mee te doen, deed het voor een eerste keer erg goed. Zonder De Vorlesebühne had zij nooit een prominente rol kunnen spelen als onderdeel van een literair podium, vanzelfsprekend naast een Paulien Cornelisse kunnen optreden. Heb je eigenlijk voorbeelden wat jouw soort van gedrevenheid betreft? - Voorbeelden is misschien niet het goede woord maar ik ken verwante zielen van wie ik het bestaan als heel inspirerend ervaar. Hun werk maakt me blij, ze weten op een speelse en dwarse manier een meerwaarde te geven aan ons bestaan. Wie zijn dat? - Uit mijn eigen vriendenkring bijvoorbeeld Krista Peters, Sanne Bloem, Harmen Zijp, Jan Schellink, Tine Moniek. En natuurlijk Holk Schieferdecker. Heb je wat De Vorlesebühne betreft nog plannen en ambities? - Ik wil heel graag voorstellingen componeren met verschillende combinaties van schrij-
vers die door het land kunnen reizen. Met inmiddels ook toezeggingen van bijv. Midas Dekkers en A.L. Snijders om hieraan deel te willen nemen zal het waarschijnlijk ook geen probleem zijn om theaterdirecteuren en publiek over de eerste drempel te helpen. Nu alleen nog een management vinden dat het aandurft om open deuren binnen te lopen. Daarnaast wil ik graag de begonnen samenwerking met Vlaanderen verder uitbouwen. Tenslotte. Waarom heb je
het eigenlijk steeds over jouw vrouw? Voor zover ik heb kunnen nagaan ben je nooit getrouwd geweest. - Dat is flauwekul, ik heb het maar heel zelden over mijn vrouw. Je ontwijkt mijn vraag. Je hebt het misschien niet vaak over haar maar ze komt wel steeds terug. Wat is dat voor een rare soort van mystificatie van een vroegere geliefde? Als ik even de meester zelf mag citeren: ‘Het was maar een vrouw. Daar zijn er nog zoveel van.’
- Dat is een volstrekt uit zijn verband gerukt citaat van mij. Volgens geruchten die ik heb opgepikt heeft jouw vrouw inmiddels trouwens twee kinderen. - O, mooi. Zou ik haar misschien even kunnen groeten? Dit lijkt me hiervoor niet het geschikte medium. - Ik houd het ook heel kort. “Daaag Nadja!” Dag, Bernhard.
2 x Bernhard
Welzijn
Mijn vrouw kocht op de vlooienmarkt wel eens een donkerblauw sweatshirt met lange mouwen of iets dergelijks voor mij. Wat ik amusant vond en waar ik verder niet zo goed wist wat ik ermee moest, ik stopte de rommel voorlopig in een kast, ik had toen nog een kast. Ik was net de muren in haar huisje, ik was een belangrijk deel in haar leven dat zij graag op haar manier wilde behangen, en tot op zekere hoogte vond ik dat ook goed. Zij praatte ook wel eens over cholesterol, of ik niet misschien teveel cholesterol, dat ik beter minder melk zou kunnen, ik was toen een product dat nog lang mee moest gaan. Ik liet het onderzoeken, mijn cholesterolwaarden waren, dat mag ik hier bekennen, in het verleden uitstekend, er was niets mis met cholesterol en mij. Maar ondanks mijn uitstekende cholesterolwaarden is mijn vrouw dan toch mysterieus verdwenen. Zij heeft bijna niets achtergelaten, niet eens een soa. Dat heb ik toen nog uit laten zoeken, je zoekt dan toch wanhopig naar wat laatste resten van verbondenheid.
Consumptie
Mijn vrouw was trouwens niet de enige vrouw in mijn leven. Ik had bv ook een eerste vriendin die niet kon snappen dat ik het wel jammer maar niet erg vond toen zij het weer uitmaakte, het zoenen was wel leuk, maar ja. Ik had iets met een groepsleidster die ik onvoldoende houvast kon bieden. Ik had iets met een vrouw die mij verzoende met mijn lichaam. Ik had ook een langere relatie om eens te leren functioneren. En ook na mijn vrouw was er nog iets, eerst een scharrel om te zien of ik nog steeds ook een persoon kon zijn, daarna nog een vriendin die wel jaloers bleef op mijn vrouw, ook al had ik haar verstopt, ergens tussen oude sokken. Maar nu mijn vriendin dan begrijpelijk vertrokken is ben ik wie ik ben, een weduwnaar, een steeds meer tevreden weduwnaar. Ik heb een vrouw, daar ben ik dankbaar voor, dat is geen kwestie van beschikbaarheid. Consumptie is niet alles.
Groene taart voor 80 mensen K
O
R
T
V
Groene en toch best lekkere taart voor 80 mensen die leuk is rond de kersttijd! Zet je bakvormen vast klaar. Voor deze hoeveelheid drie gastronormbakken bekleden met bakpapier. Of 8 cakeblikken. Bakpoeder, vanillesuiker en bloem met een theelepel zout mengen. Spinazie wassen en blancheren of bij wat grovere spinazie kort koken, afgieten, vocht er uit drukken in een zeef en in een maatbeker pureren. De olie, eieren, basterdsuiker en bloemmengsel mengen. Een handige manier is om suiker en olie eerst te mengen met een mixer, dan een voor een de eieren erdoor mixen en tot slot het bloemmengsel erdoor te scheppen. Meng tenslotte hier de gepu-
- door Jolanda’s Keuken R E E M D
R
E
C
E
P
T
- 2 kg spinazie, zorgvuldig gewassen - 1 liter zonnebloemolie - 24 eieren - 1600 gram witte basterdsuiker - 16 zakjes vanillesuiker (van 8 gram) - 120 gram bakpoeder (8 zakjes) - 1600 gram fijne bloem - 1 Theelepel zout (stel dat je met minder bent, dan haal je gewoon een nulletje van alle gewichten af) reerde spinazie door, en schep het goed om zodat het een gelijkmatig groen mengsel wordt. Stort dit in de bakvormen en zet het in de oven op 200 graden. Afhankelijk van de hoogte van het gebak 20 tot 40 minuten bakken. Het is gaar als een prikker die je er in steekt, er droog uit komt. Garnering: 1,5 liter Slagroom en suiker naar smaak. Rood fruit naar smaak (van verse aardbeien of rode bessen tot kersen uit een
pot; al zou ik deze laatste even laten uitlekken, het vocht binden met aardappelzetmeel en wat suiker en citroensap zodat je er wel een mooi laagje van kunt maken) Laat het gebak afkoelen en snij het horizontaal doormidden. Klop de slagroom (eventueel verstevigen met ‘klopklop’) met suiker tot stevig. Bestrijk de onderste laag gebak met een laagje slagroom en leg de bovenste helft er voorzichtig op. Bestrijk de bovenste laag ook met slagroom en garneer het gebak met rood fruit zodat je echt alle kerstkleuren te pakken hebt (groen, wit en rood). Of roep dat het een Italiaans thema heeft. Overigens komt deze taart uit Turkije. En zegt men daar dattie heel gezond is.
Zuster In de wachtkamer van de APK-garage zat ik naast een man die me verhalen vertelde. Hij was even oud als ik, we leefden in hetzelfde tijdsgewricht, we spraken dezelfde taal. Hoewel we geen honger hadden geleden, hadden we in de hongerwinter geleefd, en dat is toch iets anders dan overlevering. Na een half uur van kleine anekdotes en stekelige verhaaltjes vroeg ik hem iets te vertellen dat jaren in beslag had genomen. Hij aarzelde, ik zag iets van wantrouwen, hij vroeg hardop of ik wel te vertrouwen was. Dat doet er niet toe, zei ik, we hebben elkaar levenslang niet gezien, de kans dat dit na vandaag veranderen zal, is nihil. Bij onze geboorte woonden hier negen miljoen inwoners, nu zijn het er zeventien. Daartussen zal ik uw gezicht morgen en overmorgen heus niet meer herkennen. Hij vertelde zijn verhaal, natuurlijk over de liefde – als je doorprikt kom je altijd bij de liefde uit. Hij was geboren in de stad Groningen. Hij fietste iedere ochtend een flink eind van noord naar zuid, hij zat op de hbs, zijn vader was ingenieur, hij hechtte veel waarde aan een degelijke opleiding. Iedere ochtend fietste hem een meisje tegemoet van zuid naar noord. Het zal geen verbazing wekken dat de regelmaat tot liefde en verlangen leidde. Maar omdat hij het vage, onredelijke en troostende idee koesterde dat deze vluchtige ontmoetingen bij het leven hoorden zoals het weer en de seizoenen, nam hij geen enkel initiatief. De dag dat hij haar voor het laatst zag, kan hij zich goed herinneren. Hij heeft haar stem nooit gehoord en haar naam nooit geweten, maar hij heeft vijftig jaar iedere dag aan haar gedacht, hij heeft haar met zich mee laten verouderen, en toen hij haar ten slotte weer zag, hij was 67 jaar, herkende hij haar zonder moeite, zijn verbeelding had goed werk gedaan. Ze luisterde aandachtig en moedeloos naar zijn verhaal. Zij was het niet die hij iedere ochtend was tegengekomen, het was haar jongere zuster geweest, ze leken erg op elkaar. Dit was niet de eerste keer dat ze verwisseld werden. Ze was op haar vijfenentwintigste gestorven aan tbc. Hij had dus al die jaren met een onbekende dode geleefd en vroeg zich af of je dat eigenlijk wel een leven kon noemen. Toen de monteur kwam vertellen dat de uitlaat vernieuwd moest worden, was ik er niet bij met mijn gedachten. Doet u maar, zei ik.
- A.L. Snijders
Voor een hond is een drol geen vuil dat met de grootste spoed moet worden afgevoers. Voor hem is het een kostbaar communicatiemiddel. De luchtjes ervan vormen woorden, zinnen, mededelingen. Een drol is voor een hond een heuse boodschap. Twee drollen zijn een tweet, drie stuks een memorandum. Een straat vol drollen is een bibliotheek vol romantiek en wetenswaardigheden, met hier en daar een klein maar o zo fijn poepje, kunstig tot een fier slagroompuntje opgedraaid, dat door elke hond
die langskomt als een gedicht in zich wordt opgenomen. Nooit trapt een hond in zijn eigen of anderhonds drol; dat vindt hij zonde. Een drol weggooien staat voor hem gelijk aan boekverbranding. Zonder uitwerpselen kan een hond zich niet verstaanbaar maken. Wij snoeren hun de kont. Vertwijfeld snuffelen de arme dieren naar houvast. Het zachte janken van honden terwijl ze net nog zijn uitgelaten is niets anders dan een roep om vrijheid van meningsuiting. Gelukkig zijn er nog de geurvlaggen op bomen
en lantaarnpalen. Die gooi je niet zo gemakkelijk weg. - Midas Dekkers. Uit:
De Vorleseb端hne nader verklaard Voorvaderen Onze voorvaderen. Ik was op bezoek bij onze voorvaderen, onze voorvaderen in Berlijn, de S, de Brauseboys, de Chaussee der Enthusiasten, de Reformb端hne Heim und Welt. Onze voorvaderen. Moeders hebben wij niet, of bijna niet, 1 van de tien van onze voorvaderen is een moeder. ik sprak met 1 van de drie moeders, zij wilde mij niet geloven. "Maaike, Sylvia, Caroline, Bertine, Marein, zijn dat allemaal vrouwen?"
Hebben jullie dan ook last ervan dat de vrouwen steeds maar klappen en lachen maar dat bijna nooit een vrouw zo enthousiast raakt om met jou achteraf graag mee te willen, jullie wat, hu, jullie zijn voor de helft vrouwen? En die drinken dan net zoveel of nee, jullie drinken niet, ja, een biertje af en toe, maar ja, een biertje is toch niets." Onze voorvaderen zijn aardig. Zij zijn tegen de vijftig, zij hebben problemen met het nageslacht. Sommige hebben wel kinderen maar het is niet meer als vroeger bij de boeren of de timmerlieden, de kinderen willen niet in hun voetstappen treden, zij hebben geen gevoel voor traditie. "Dus jullie zijn onze kinderen? En jullie praten Hollands?"
Rond de val van de muur zijn onze voorvaderen opgestaan, opgestaan uit de ruines, zoals Oostduitsers altijd al zongen, zoals zij dat altijd al deden. Onze voorvaderen hebben een drankprobleem, 2 van de tien van onze voorvaderen heeft geen drankprobleem. Ik spraak met een van de voorvaderen met een drankprobleem, hij wilde mij niet geloven dat het bij ons anders is. "Jullie gaan niet indrinken, jullie blijven niet altijd samen drinken achteraf, wat Bieren en wat Schnapsen achterover drukkend? Tssj... Wat doen jullie dan, behalve dat voorlezen dan?
Aan het eind zingen onze voorvaderen altijd gezamenlijk een melig lied, wij vinden dat ouderwets. Onze voorvaderen weten niet of ze nu wel of niet blij met ons moeten zijn. Onze voorvaderen zijn net gewone vaders. - Bernhard Christiansen heb ons lief en achtervolg ons op facebook, twitter en kortvreemdproza.nl
de thui sp l e k vo o r kor t vr eemd p r oza - ww w.kor tv r eemdpr oza.nl
Die meneer zei dat het mocht Kerstavond 24 december
De vierde Kerstavond-editie van de Vorlesebühne, dit keer met Tine Moniek, Twan Zegers, Simon Weeda, Helena Hoogenkamp, Bernhard Christiansen en Maaike Haneveld. Muziek is er van het onvoorspelbare Genetic Choir. Speciale kerstgast is dit jaar: Vladimir Rasputin, de grote invalidentemmer uit het Oosten. Komt allen tezamen! Kom voor de voorstelling om 20 uur of neem eten mee en eet om 18 uur gezellig mee. Reserveren via: vorlesebuhne@gmail.com
De Tweede Dimensie: een onderschat perspectief 16 en 17 januari Het kan niet op in de wereld van de dimensies. Groter! Beter! Méér! Méér! De jacht op de dimensies houdt de gemoederen bezig. Vijf, zes, zeven, misschien wel duizend. Met weemoed denken wij terug aan de tijd dat wij nog pannenkoeken waren. Allemaal even plat, nooit de een en de ander boven de ander. Wij hoefden niet omhoog en omlaag en we waren allemaal goed voor elkaar. Vrijdag 16 januari in de Brakke Grond in Amsterdam en zaterdag 17 januari in Molen De Ster in Utrecht met : Maud Vanhauwaert, David Troch, Jeroen Boone, Sylvia Hubers en Bernhard Christiansen. Muziek is er van De Anale Fase. Reserveren via de Brakke Grond en via vorlesebuhne@gmail.com.
Bewaar de datum! De Vorlesebühne is er ook op 21 februari en op 21 maart. Wil je niks missen? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief via vorlesebuhne@gmail.com
Mama onder de grond Vingers stopt gij in uw oren duimen stopt gij in uw mond kindjes stopt gij onder de dekens en mama's onder de grond alle dingen van waarde stopt gij onder de aarde (...) Mama als ik groot ben mag ik ook onder de grond met bloemen in mijn handen en wormen in mijn mond? Anna Vercammen / De Anale Fase
Vooraf (18u) kunt u in het nieuwe jaar met de schrijvers en musici van die avond meeëten! Jolanda’s Keuken bereidt een overheerlijk en voedzaam driegangenmenu. Een echte aanrader! Iedereen is welkom. Reserveren via vorlesebuhne@ gmail.com is nodig, uiterlijk op de donderdag voor de Vorlesebühne. Al deze Vorlesebühnes beginnen om 20.00 uur (zaal open 19.30 uur) Adres: Houtzaagmolen De Ster, Molenpark 3, Utrecht. (Dichtbij Utrecht CS, toegankelijk via het parkje en dan hek door, of aan de stadskant over de loopbrug). Toegang: 10 euro of met korting 7 euro (ook met bibliotheekpas!) Reserverenof andere opmerkingen? vorlesebuhne@gmail.com