De Vorlesebühne no. 2 2014

De thuisplek voor kor t vreemd proza - september 2014

Kasper C. Jansen en het effect van De Met zijn inmiddels 25 karakteristieke optredens bij De Vorlesebühne heeft Kasper C. Jansen binnen het circuit van De Vorlesebühne al lang een sterrenstatus bereikt. Afgelopen april wist hij samen met De Snijtafel-partner Michiel Lieuwma een aflevering van ‘De Wereld draait door’ even bloedserieus als hilarisch grap-

Snijtafel

pig te fileren. Sindsdien heeft half Nederland hem ontdekt.

Het filmpje werd inmiddels meer dan 250.000 keer bekeken, het regent enthousiaste reacties op internet, kranten en tijdschriften schrijven gretig over het fenomeen ‘De Snijtafel’. In onze krant een exclusief interview met Kasper C. Jansen.

Uniek samenspel met DW B & Perdu Dit najaar is er extra veel Vorlesebühne! Behalve op 13 september, 11 oktober en 15 november, is de bühne er ook op 1 november. Juist dan met een bijzonder thema: verloren post.

Het Vlaams literair tijdschrift DW B heeft in juni een themanummer gepubliceerd rondom ‘Verloren Post’. Uit de 20 Nederlandse en Vlaamse auteurs hebben wij in samenspel met DW B en het literair theater Perdu zeven schrijvers geselecteerd wier werk en lichaam in het najaar zowel bij ons als ook in Perdu (Amsterdam) te horen en te zien zullen zijn. De schrijvers lezen hun verschenen bijdrage rondom ‘Verloren Post’

en reageren daarnaast met vers werk op de tekst van een andere schrijver. In januari volgt een ‘Vlaamse editie’ in samenspel met ‘De Brakke Grond’.

Andere Agenda Wij leven tegenwoordig allemaal met een agenda. Je hebt een gewone agenda voor de dagelijkse dingen. Tandarts, kattenbak, zangles. Er is een werkagenda voor vergaderingen en de lunchafspraken. Er zijn papieren en digitale agenda’s.

Er is een wereldagenda waarin staat wat wij theoretisch zouden moeten doen om de wereld nog te redden. Maar de meeste mensen hebben gewoon hun eigen agenda, die niet strookt met de wereld-agenda. Sommige mensen hebben ook een geheime agenda of een dubbele agenda of zelfs een dubbele geheime agenda, waar zij steeds meer verstrikt in raken.

Wij houden het simpel. Wij hebben op onze site al lang een agenda waar de optredens van De Vorlesebühne te vinden zijn.

En daarnaast hebben wij nu ook een Andere Agenda om te laten zien dat De Vorlesebühne niet alleen maar om zichzelf draait.

In de Andere Agenda kunnen deelnemers aan de Vorlesebühne voortaan optredens plaatsen die zij in de weken vóór en na hun bezoek bij ons doen, een extra service voor hun en voor onze bezoekers: www.kortvreemdproza.nl.

De Vorlesebühne

Komende maanden 13 september

Het blauwe oog van Sancho Panza Veronica met haar grote gele tas.

Er springt een huilende jongen op de trampoline, op en neer en elke keer kraken de veren.

De hele buurt weet ervan. Er zit een vrouw in de tram met zulk rood haar dat het wel iets moet betekenen, maar de meeste mensen kunnen niet lezen.

Het licht is roze en ik volg in stilte. Er zijn helden waarvoor de draken nog slapen, ik draag hun koffie en soms een plastic tasje. “ Veronica,” zegt de deurman, “ik heb een magneet voor je met een molen, kom maar mee naar de achterkamer.” Ik bedank, ik heb geen koelkast.

De deurman legt een hand op mijn schouder, hij is niet graag een man van middelbare leeftijd.

Er staat niemand achter me met een lans. Sommige dingen moet je zelf doen.

Helena Hoogenkamp

11 oktober

De man en zijn hobbit Terwijl in vroeger eeuwen de man zijn hobbit met een zekere trots aan het daglicht kon toevertrouwen - er waren zelfs tijden dat de man zijn hobbit wás - leidde de hobbit in het mannenleven de laatste decennia al een schimmig bestaan. Men doet het nog in schuurtjes, tussen de vishengels en het tuingereedschap, in badkamers, op toiletten en andere afsluitbare ruimtes, maar in huiskamers en op straat zijn ze inmiddels niet meer waar te nemen. Een enkele keer komen groepjes mannen bij elkaar om elkaars hobbit te laten zien en zo nodig te ruilen.

Ook dat is, als het aan de Tweede Kamer ligt, binnenkort afgelopen. Michiel, lid van van het Genootschap Hou de Hobbit, zegt: ‘Bespottelijk. Maar helaas te verwachten. De hobbithaat heeft een geschiedenis. Eerst dat boek van die Engelsman, waarin het enige dat we nog hebben wordt geportretteerd als een soort kabouter. Daarna die voortdurende hobbit-bashing van de linkse media. En dan die zogenaamde medische rapporten, waarin gesuggereerd wordt dat de hobbit een bron van ziekten is. En nu dit. Het doet denken aan sovjet-praktijken. Ik voorzie

dan ook dat de man massaal met zijn hobbit de illegaliteit in gaat.

En dan zijn de gevolgen niet te overzien.’

Michiel (de naam is gefingeerd) heeft zijn hobbit in een kast in de garage staan. De kast is afgesloten door een hangslot met cijfercombinatie. ‘Zo ver heeft het dus moeten komen,’ zegt Michiel met vermoeide ogen.

Jan Veldman

b i j d e Vo r l e s e b ü h n e 1 november (+31 oktober in Perdu Amsterdam)

Verloren post

Verloren post Het is een wedloop en we kunnen het ons simpelweg niet permitteren om stil te blijven staan. Op oude voet doorgaan is geen optie.

Pas op de plaats maken is funest. We moeten marcheren. De Post.

Waaks en op de hoogte.

Als we niets doen, bezorgen we over vijf jaar alleen nog rouwkaarten. We moeten de kansen zien. Waarin verschillen wij van de concurrent? Precies. Zij hebben algoritmes, maar wij hebben mensenkennis. Zij hebben microfoons en camera’s, wij hebben oren en ogen. Zij zijn afhankelijk van datastaarten en cookies, wij kunnen door de brievenbus gluren.

Patrick Bassant

15 november

De kleine verlossing Notities uit een kippenhuis (fragment) Bij verwondingen diende je een kip rigoureus de nek om te draaien. Om groter leed te voorkomen, zo meldde het handboek.

Wanneer je dat om welke ethische reden dan ook, niet zou doen, zou je jezelf later bij het oprapen van diezelfde kip, nog lelijk kunnen vertillen, aangezien het dier dan ineens een stuk lichter zou blijken dan je van tevoren had ingeschat.

Door goed bedoelde instincten mishandeld & leeg gevreten. Het deed me ineens aan oorlog denken. Zo grondig, zo af.

Jürgen Smit

- auslese Nietzsche

Moeder doen

Geachte Man,

Ik droomde over Nietzsche. Mijn moeder zou hem met de auto ophalen bij het station in Hoorn, hij kwam met de Sprinter. Daarna zou ze mij ergens in een flat ophalen en samen zouden we naar een dorp in de buurt van Hoorn rijden (Zwaag of Blokker). Opeens bedacht ik dat Nietzsche dood was (ik zocht het op op Wikipedia om zeker van mijn zaak te zijn), en ik belde mijn moeder om het te vertellen. ‘Nee hoor,’ zei mijn moeder, ‘we komen er zo aan.’ Ik hing op en dacht na over wat ik Nietzsche zou willen vragen. Mijn moeder toeterde en ik ging naar beneden.

Mijn moeder zat achter het stuur en Nietzsche zat naast haar, maar hij was hartstikke dood. Hij droeg een bril met een zwart montuur.

‘Hij is dood, dat zei ik toch,’ zei ik tegen mijn moeder terwijl ik achter instapte. ‘Nee hoor,’ zei mijn moeder, ‘hij is helemaal niet dood.’ Daarna reden we heel lang in stilte rond.

Ik vind het maar moeilijk dat moeder een lichaam heeft, het boezemt me afschuw in. Ik zal haar morgen in een rolstoel door het ziekenhuis moeten duwen. Moet ik haar dan ook uit bed sjorren? Dat verfrommelde restje mens? De vorige keer droeg ze een soort ziekenhuisschort, dat half van een schouder was afgegleden. Wit vlees, blauw dooraderd. Ik durf dat niet aan te raken.

‘We hebben haar op de pot gezet,’ meldt Laura, die immers ervaren is met de zaken des vlezes, de uitgang des levens, Laura, die dat helemaal niet gek vindt.

Maar ondanks een uitnodigend spetterende waterkraan die men erbij had opengedraaid, kwam er niets. Zou men werkelijk van mij verwachten dat ik met mijn moeder naar de WC ga? Ik wil dat niet, ik durf dat niet, ik kan dat niet.

Een meter afstand, dat is dichtbij genoeg.

Ik zag U al in verschillende gedaantes en in heel veel vormen.

Een vast model voor ogen heb ik niet.

Eva Meijer

F. Starik (fragment uit: ‘Moeder doen’, verschenen bij uitgeverij Nieuw Amsterdam)

En eerlijk gezegd: het zal me worst wezen hoe uw lijf eruit ziet. Het oog wil wel wat, maar het verlangen meer. Deukt dit uw ijdelheid?

Dan spijt dat me zeer. Maar ik kick niet op een sixpack. Ook een verzameling van blote achterwerken heb ik niet in mijn bezit. Eerder stel ik belang in hoe U kijkt en handelt. Hoe U ruikt en beweegt.

Hoe U ademt en natuurlijk hoe U tot me spreekt. Maar bovenal - na al die jaren van geklungel - hoe U m'n mond en ogen stralen doet.

Het helpt natuurlijk wel als U attent bent. En vooral hou ik van uw initiatief, want ik weet nooit hoe ver ik mag gaan. Ik schaam me ervoor, dat mag U weten: na meer dan drieëndertig jaren is het voor mij nog steeds onmogelijk uw grenzen in te schatten. Dan zit ik gezellig met een exemplaar van U te drinken en dan weet ik niet of hij wat anders dan dat drinken wil. Ik zou het wel kunnen vragen: maar dan sla ik nog maller figuur dan ik al ben. Of als een exemplaar van U me aanspreekt om als een muze door z'n geest te wandelen, dan weet ik niet, hou ik in z'n hoofd m'n kleren aan? Of als een kordater exemplaar me vraagt wat ik draag, dan besluipt me het gevoel om te zeggen: "Vandaag ben ik voor U een mummie.”

Tine Moniek

Kasper C. Jansen

Kasper C. Jansen behoort sinds een kleine vijf jaar tot de kernauteurs van De Vorlesebühne. Kasper (in 2010 afgestudeerd aan de schrijfopleiding van de Utrechtse HKU) lijkt continu bezig om de maatschappij, zijn omgeving en zichzelf genadeloos analytisch en zijlings erg grappig te fileren. Hij heeft het concept ‘De Snijtafel’ ontwikkeld.

Samen met Michiel Lieuwma analyseert hij in filmpjes liedjes, televisieprogramma’s en rechterlijke uitspraken. Afgelopen april heeft hun vlijmscherpe analyse van ‘DWDD’ ervoor gezorgd dat ‘De Snijtafel’ van geheimtip tot hype werd, sindsdien wordt er veel over hun geschreven en aan hun getrokken. De volgende maanden moeten we Kasper als deelnemer aan De Vorlesebühne helaas missen (wel zal Michiel op 13 september weer eens onze gast zijn), om voor de fans van Kasper zijn afwezigheid wat te verzachten hier een interview met hem. door Bernhard Christiansen en Twan Zegers

Je had niet altijd veel succes.

Toch bestond je. Vertel eens over wat je hiervoor deed?

“Ik trad natuurlijk op bij De Vorlesebühne. Gelukkig maar: het is nog steeds een van mijn weinige sociale activiteiten met meer dan 1 persoon. Ik kreeg bij De Vorlesebühne hele directe, prettige waardering; als mensen naar aanleiding van De snijtafel in de pen klimmen neemt het vaak minder mooie vormen aan, meer potsierlijk. Soms denk ik

doen, wél veel herhaling, vooral de grofvuilafspraken. Bijna niemand nam de wensen van de burger zo serieus als ik.

Hoe is het om ineens succes te hebben?

Het primaire effect is vrolijkheid; het doet goed om iets te maken waar je achter staat, dat geliefd is, populair, iets wat mensen willen zien. Daarnaast heeft het voor- en nadelen. Een grote voordeel is natuurlijk dat

Overigens vind ik het populair zijn wel leuk, maar vooral omdat ik weet dat mensen die ik bewonder het goed vinden wat we doen, zoals bv Wim de Bie of Hans Teeuwen. Wim de Bie stuurde een enthousiaste tweet n.a.v. onze aflevering over De wereld draait door met Halina Reijn en Carice van Houten en hun boek Antiglamour. Maar de getallen van fans betekenen weinig voor mij.

“ He t w a s e r g e r g e w e e s t a l s z i j h e t g e w o o n l e u k h a d d e n g e v o n d e n” wel eens iets als 'Leuk dat je het waardeert, maar je begrijpt er niets van.'

Daarnaast werkte ik bij het klantcontactcentrum van de gemeente Utrecht.”

Wat deed je daar?

Grofvuilverzoeken aannemen, meldingen over de openbare ruimte: stoeptegels, lantaarnpalen. Parkeervergunningen. Vragen over de GG&GD. Het was voor een deel interessant om te

het geld oplevert waarvan je kunt leven. Een nadeel is dat de aandacht soms ook negatief kan uitpakken. Je hebt bijvoorbeeld mensen die je op straat aanspreken, soms. Dat is niet altijd leuk: als het mensen niet zoveel lijkt uit te maken of ik mij ben of Michiel – dat we inwisselbaar voor ze lijken –, dat vind ik bijvoorbeeld irritant. Of als iemand vraagt: Ben jij niet van De Snijtafel? Dan zeg ik altijd: Nee, De Snijtafel is van míj.

Heb je veel contact met je fans?

“Ik heb een contactformulier op mijn website. Dat werd vroeger weinig gebruikt, nu wat vaker. Het gaat dan vooral om suggesties voor nieuwe afleveringen. Maar Michiel en ik hebben onze eigen agenda. Je zou er toch niet aan denken om Van Kooten en De Bie op te bellen voor een sketch? Van: ik heb al jaren een hekel aan de bakker om de hoek, kun je daar niet iets over doen? We zijn geen radio-

station dat je om Donna Summer kunt vragen.

Mensen reageren ook weleens op YouTube, dan geven ze daar commentaar. Soms krijgen we daar kritiek waarvan ik denk: ja, goed gezien, daar heb je wel een punt. Dat zeg ik dan ook. Verder krijgt Michiel geloof ik weleens opmerkingen via Facebook, en daar reageert hij dan altijd wel op. Zelf heb ik geen Facebook.”

Krijg je ook weleens reacties van je 'doelwitten'?

“Eigenlijk niet; je hoort het

naar aanleiding daarvan dingen gaan zitten bekritiseren. Het is andersom: de grappen zijn een middel om onze kritiek verteerbaar te maken; de suiker bij het medicijn, zeg maar. Daarom vind ik het ook erg vervelend als we een 'komisch duo' genoemd worden.

De dingen waar we onze pijlen op richten zijn over het algemeen grote culturele fenomenen die onterecht veel waardering ontvangen. Als iets zwak maar niet zo belangrijk is, dan hoeven wij het niet aan te pakken.

“Ik wil eigenlijk doen wat Michiel ook gedaan heeft: eerst een boek schrijven, en dan voor dát boek een contract krijgen. Dan ben ik vrijer in wat ik doe.” vooral via-via, wat ze ervan vinden, dat bv Matthijs van Nieuwkerk niet echt blij met ons was.

De enige van wie ik direct iets gehoord heb, is Halina Reijn. Ze stuurde me een sms'je waarin ze zei dat er niets klopte van wat we beweerden en dat we ons moesten schamen.”

Was dat de reactie waar je op gehoopt had?

“Wat we doen is niet laidback de populaire cultuur bekijken en er wat over zeggen, het is een offensief in de richting van dominante culturele fenomenen met een slechte invloed. Het is fijn te merken als de partij op wie het gericht is, het ook als een offensief voelt. Het was erger geweest als zij het gewoon leuk had gevonden.

De Snijtafel is vooral kritisch bedoeld. Het is niet zo dat we graag grappen willen maken en

Wie zijn eigenlijk je voorbeelden? Zijn er programma's in het buitenland die met De snijtafel te vergelijken zijn?

“Ik weet niet of we echt voorbeelden hebben. Er zijn mensen die een verwantschap zien tussen ons en Statler en Waldorf, de twee mopperende oude mannen van The Muppet Show. Maar het is eigenlijk meer een soort grap dat die twee bij elke aflevering van De neven, mijn programma met Youri Dingemans, op de achtergrond te zien zijn; een manier om te laten zien: we snappen zelf ook wel dat we zo overkomen.

Er zijn in het buitenland wel vergelijkbare programma's. Russel Brand heeft bijvoorbeeld een programma dat op Twitter wel 'Russel Brands Snijtafel' wordt genoemd; Nederlandse Twitteraars zien de gelijkenis dus ook.

Maar ik vind wat Brand doet niet zo goed: hij is verontwaardigd, en de verontwaardiging is echt, maar hij is té verontwaardigd, en daardoor gaat hij rare dingen zeggen. In Amerika heb je verder nog Red Letter Media, die hebben twee series, The Best of the Worst en Half in the Bag, waarin ze bijvoorbeeld korte metten maken met films die ze niet goed vinden.

Maar vaak zijn dat dan weer films die ook niet bekendstaan als zo heel erg goed, terwijl ik vind dat je juist dingen moet aanpakken die over het algemeen als best goed worden beschouwd. Wij gaan bijvoorbeeld ook niet RTL Boulevard of Fox News bespreken.”

Je had het zo-even over De neven. Dat is een ander al langer lopend project van je, waarin je samen met jouw neef Youri Dingemans o.a. films bespreekt.

Eigenlijk lijkt dat erg op De Snijtafel. Heb je er een verklaring voor dat het één zo populair is geworden en het ander niet?

“Nee, niet echt. Het verschil tussen Youri en Michiel zit er vooral in dat Michiel meer een intellectueel is, Youri iets meer een gezellige Brabander. Maar ik heb niet de ervaring dat dingen er populairder op worden als je ze intellectueler maakt – integendeel. Het ligt denk ik eerder aan de onderwerpen die we bespreken.”

Wat zijn jouw toekomstplannen?

“Met De Snijtafel maken we nu maandelijkse afleveringen voor

De Correspondent. De eerste gaat over de Zwarte Piet-discussie en focust als basis op de uitspraak van de rechter over de Sinterklaasintocht in Amsterdam.

Bij de VPRO gaan we een pilot maken van een programma dat moet gaan lijken op De Snijtafel, maar dan met een derde presentator en een net iets ander concept. Die derde presentator is trouwens Youri; onze rollen zullen wisselen.

Ik wil ook nog graag een boek publiceren. Ik ben daarvoor ook al benaderd door verschillende uitgevers, maar ik wil eigenlijk doen wat Michiel ook gedaan heeft: eerst een boek schrijven, en dan voor d叩t boek een contract krijgen. Dan ben ik vrijer in wat ik doe.

Wanneer zien wij jou terug bij De Vorleseb端hne?

Bij De Vorleseb端hne zal ik de komende maanden niet optreden, ik merkte de laatste tijd dat ik het te druk had met andere dingen en te weinig ge誰nspireerd was voor het schrijven van nieuwe teksten. Hierdoor moest ik steeds dieper in mijn archief delven om teksten te vinden; teksten, soms, waar ik eigenlijk niet helemaal tevreden meer over was. Maar ik ben wel van plan om later weer terug te komen, jullie zijn nog niet van me af.

- auslese Openbare ruimte Om te zorgen dat burgers zich van het ene privé-pand naar het andere kunnen bewegen zonder bij andere burgers in te hoeven breken, is een deel van het oppervlak van Nederland ‘openbaar’. Dit oppervlak, dat voornamelijk uit tegels en asfalt bestaat, zou in de regel toegankelijk moeten zijn voor iedere Nederlander die niet in een gevangenis of in een gesloten kliniek zit.

Soms komt het echter voor dat een groep gelijkgestemde individuen de openbare ruimte in beslag neemt voor luidruchtige privé-activiteiten. Hoe zo’n inbeslagname precies genoemd wordt, hangt af van de houding van de overheid die de openbare ruimte beheert.

Als de overheid de inbeslagname negeert, heet ze een ‘demonstra-

tie’. Als de overheid haar bestrijdt, heet ze een ‘rel’. En als de overheid geld aan haar verdient, heet ze een ‘evenement’.

Demonstraties zijn vreedzame inbeslagnames van de openbare ruimte met een ideëel doel. Een demonstratie duurt meestal tot de beslagnemers in de gaten krijgen dat er niet naar hen geluisterd wordt, en verandert dan in een rel.

Een rel is een demonstratie die niet te negeren valt. Als een rel uitbreekt, probeert de overheid die neer te slaan. Lukt dit niet, dan is de rel een revolutie. Een revolutie is een langdurige inbeslagname van alle openbare ruimte, inclusief de overheid. De gevolgen van een revolutie zijn lastig te voorspellen, maar één ding is zeker: er zal een nieuwe overheid geïnstalleerd worden, die de revolutie jaarlijks zal herdenken tijdens lucratie-

ve evenementen in de openbare ruimte.

Een evenement in de openbare ruimte is een door de overheid gesteunde, agressieve expansie van een specifieke subcultuur ten koste van andersdenkenden, aan wie middels wegafzettingen en ticketsystemen de toegang tot de openbare ruimte wordt ontzegd.

Drie subculturen maken met name gebruik van het evenement als middel om hun macht en hun welvaart te vergroten. Ze heten Sport, Entertainment en Godsdienst. De andersdenkenden behoren meestal tot de subcultuur der Intellectuelen, een verzameling individualisten die zelden de openbare ruimte in beslag nemen, omdat ze de excentrieke mening zijn toegedaan dat de openbare ruimte openbaar hoort te zijn.

Kasper C. Jansen

Het gaat allemaal voorbij De mensen die ouder zijn dan jij zullen jou altijd blijven teisteren met hun vreedzame acceptatie van het onrecht waar jij nog mee worstelt. Vooral ooms en tantes hebben er een dik, rimpelig handje van. Hen zie je nooit worstelen, dat doen ze als jij er niet bent. Wat wel pijnlijk duidelijk wordt, is dat ze jouw gevecht voorbij zijn. Of ze het gewonnen of verloren hebben, kun je vaak merken aan de adviezen die ze je geven.

Maar wát ze je ook adviseren, het eindigt altijd met een grijns en de woorden: ‘Geen zorgen. Het gaat allemaal voorbij.’

Ben je een jaar of tien, lachen ze om je weerzin tegen school en je materialisme. Ben je vijftien, zitten ze te grinniken om je verliefdheden. Ben je twintig, dan moeten je ambities en idealen het ontgelden.

‘Geen zorgen. Het gaat allemaal voorbij.’

En weer die sinistere grijns, het ontblote gebit ineens niet meer dan een voorschot op de schedel, dat de schijnbare tijdloosheid van hun gezapige gezichten een moment lang bespot, zoals hun ontvelde schedels straks zullen grijnzen om het leven waar jij je nog net aan vastklampt, tachtig jaar oud en slecht ter been.

Eens per jaar bezoek je de graven van je ooms en tantes en, ook al ben je inmiddels stokdoof geworden, je kunt ze die troostende woorden nog steeds horen zeggen.

‘Geen zorgen. Het gaat allemaal voorbij.’

Kasper C. Jansen

Assepoesters Pompoen K

O

R

T

V

Zoek niet de originele pompoen van Assepoester, die is al lang verschrompeld tot niets.

Kies een verse pompoen in de Lombokse Kanaalstraat. Maar wel eentje die er op lijkt natuurlijk. Niet zo’n gladde peer!

Verder heb je nodig: enkele sjalotten, enkele tomaten, een aubergine, twee gele paprika’s, een grote of twee kleine wortels. Knoflook. Olijfolie.

Paprikapoeder, komijnzaad, venkelzaad, kaneel, kerriepoeder, zout, peper. Dapper? Dan ook een Spaanse peper. Blikje kikkererwten. Bosje verse koriander. Een oven natuurlijk.

En een mes en een lepel. Een bos.

Je kunt uit de pompoen eten.

Bovendien kun je de pompoen ook opeten met huid en haar en dat scheelt weer spijtige verspilling en vaat. Begin met iets wat typisch is voor sprookjes: begin met een onthoofding.

Dus snij er een mooie kap af die je als deksel kunt gebruiken. Het steeltje is het handvat. De pompoen zelf hol je uit. Met een lepel haal je de ingewanden er uit en daar mag je later iets leuks mee doen. Met een kort mes of scherpe lepel hol je de pompoen verder

- door Jolanda’s Keuken R E E M D

uit. Voorzichtig! Probeer wat mooie stukken uit het vlees te snijden maar laat een centimeter of twee aan de wand zitten.

De losse stukken vlees snij je waar nodig in blokken van twee bij twee. Sjalotten snij je in een aantal parten. Tomaten ook. Aubergines in grote stukken. Paprika’s idem. Wortels in schuine plakken, niet te dik. Die dappere Spaanse peper ook. Maak een lekkere mix van olijfolie, knoflook, komijnzaad, venkelzaad en kaneel.

R

E

C

E

P

T

Met deze mix wrijf je de stukken groenten in en dan zet je ze in de oven op hoge temperatuur (200 graden). Beginnen ze te kleuren schep ze om en zet ze nog even terug. Laat ze niet helemaal gaar worden.

De pompoen zet je ook in de oven, nadat je hem van binnen met olijfolie, paprikapoeder en kerriepoeder hebt ingewreven. Deksel er op. Als het past tegelijkertijd. Een grote pompoen heeft wel een uurtje nodig, kleintjes minder. Je kan met een vork in het vlees prikken om te zien hoe gaar hij is, maar prik niet door het velletje heen! Dan maak je ‘m lek en loopt ‘ie later leeg. Weg sprookje.

Meng de geroosterde groenten met wat zout en peper en de uitgelekte kikkererwten, en wat fijngehakte verse koriander. Vul de pompoen met het mengsel, deksel er op en laat het in de oven samen helemaal gaar worden. Ruikt heerlijk!

Zet de pompoen in het bos en wacht maar op de kinderen.

Misschien een vers Turks of Marokkaans broodje erbij? Je kan alles opeten, ook de schil en het lange blonde haar. Of bewaar dat anders maar. Voor als de prins komt.

- auslese Deze week bezweerde ik mijn vader dat als ik me erop zou toeleggen dat ik dan in staat zou zijn aan de geur van een boek te zeggen van welke uitgeverij hij komt. En als ik echt hard zou oefenen, dat ik dan zou kunnen zeggen welk boek het is. Vader haalde laconiek zijn schouders op en schudde het hoofd terwijl hij tegen zijn geliefde, maar moeder zegt: „Vrouwe, onze zoon wordt wel erg ambitieus, nu begint hij ook al aan boeken te snuffelen, de verslaafde, alleen lezen is nog niet erg genoeg? Waar hebben we dat eigenlijk aan verdiend?” Het moederdier haalde zonder gevoel de schouders op. Nu zit ik hier met een totaal verbrijzelde ziel en een manifest ongeloof in de toekomst.

Ik smeer mezelf een boterham met rabarberconfituur, sluit

VORLESEBÜHNE

NIEUWS A N A L Y S E

mijn ogen, pluk een boek van de plank en inhaleer… Stukken van mensen – Leonard Nolens. Ik kijk en zie dat het goed is. Volgende boek. Werken – Majakovski in de van Oorschot dundruk. Voltreffer.

Nog een voorlaatste om het af te leren. Rayuela, een hinkelspel – Julio Cortazar. Jammer, het blijkt een slecht vertaalde biografie van Truman Capote. Rome is ook niet op één dag gebouwd, zo heb ik mij laten vertellen.

Jeroen Boone

Klassieker ‘Maar,’ zei de grote 18e-eeuwse componist tegen zijn vrouw, toen, enkele uren nadat hij huiverend van geestdrift de laatste kruizen en mollen op de laatste noten van zijn laatste meesterwerk had opgetekend, de overwinnigsroes langzaam zijn kalende hoofd verliet, ‘welke naam moet dit hemelse klankenepos gaan dragen? Het moet echt een onvergetelijke titel zijn. Een naam als een getrokken sabel, alleszeggend, herkenbaar voor vriend en vijand, kenner en leek. Wacht even, wacht. Ik heb ‘m te pakken. Elfde concert voor drie violen, een trommel en een fluit in A-majeur!’

Kasper C. Jansen

ISIS

Goed Nieuws

Laatst, toen ik me in een Amsterdamse boekhandel verveelde, grasduinde ik door de brochure van een theosofisch genootschap.

Het genootschap bood er cursussen in aan, waardoor men kon leren zorgvuldig met zijn karma om te gaan. Zijn naam luidde Isis, en zijn slogan: ‘Hoe kom ik aan mijn karakter, en hoe kom ik er weer vanaf?’

Vele van de jongens die naar Syrië en Irak gaan, schijnen dat te doen op uitnodiging van een organisatie die zich tot voor kort ISIS noemde, maar die nu als IS bekend wil staan. Vermoedelijk om verwarring met een Amsterdams theosofisch genootschap te voorkomen.

Ik heb goed nieuws voor u. U heeft een ziekte die niet uw schuld is. U moet het zien als een dictator die bezit heeft genomen van uw welvarende gebieden. U zult onderdrukt worden maar u kunt er niets aan doen, behalve dapper weerstand bieden, in het verzet gaan, onderduikers huisvesten, een dagboek schrijven. U wordt een held. U zult nog lang herinnerd worden.

Twan Zegers

Rinske Kegel (uit de aflevering “Het goede brengen van slecht nieuws”)

De Vorlesebühne nader verklaard In Berlijn zijn rond de val van de Muur de eerste Vorlesebühnes of Lesebühnes ontstaan. Vooral mannelijke twintigers en dertigers die op een literair-grappige manier over hun dagelijkse frustraties vertelden trokken veel publiek, vooral veel jonge vrouwen. Intussen bestaan er tientallen Lesebühnes

in Berlijn, soms wekelijks, soms maandelijks, soms onregelmatig.

In heel Duitsland zijn in de steden inmiddels Lesebühnes te vinden.

De in 2008 opgerichte Utrechtse Vorlesebühne was het eerste Nederlandse exemplaar en wij hebben dan maar een genre tot een merk omgetoverd. Onze Vorlesebühne kent heel eigen wetten.

In Duitsland overheerst vaak de satire, bij ons is de basis eerder absurdisme. In Duitsland zijn het in de regel een groep vaste schrijvers (met soms een gast erbij) die los van elkaar langere verhalen voorlezen. Bij ons zijn het (na een beginperiode met een vaste groep) steeds wisselende combinaties van schrijvers (met een kerngroep van auteurs die vaker meespelen).

Mocht u de neiging krijgen om sommige teksten poëzie te noemen: dat is niet juist. Een betere aanduiding is “kort vreemd proza’.

Ons digitale bezoekadres heet ook

www.kortvreemdproza.nl. Mocht u toch ook graag poëzie willen horen, komt u dan naar Poëzie-entiteit Blauw, eens in de twee maanden in café Averechts.

Kenmerkend voor ons is de compositie van de avond, de deelnemers sturen vantevoren hun (mo-

gelijke) teksten op en Bernhard (of Jan of iemand anders) maken een compositie van de avond. De avond bestaat niet uit een aantal losse langere optredens maar uit +- veertig scherfjes tussen een halve minuut en ruim vijf minuten rondom een thema. De teksten en

de muziek reageren op deze manier vaak op elkaar, vormen een verrassend geheel en schrijvers raken verstrikt met elkaar. Ook dialogen of briefwisselingen met elkaar zijn vaker onderdeel van het gezamenlijke spel.

Afhankelijk van het thema en de deelnemers is een avond soms meer inhoudelijk en rakend, soms vooral grappig en alle kanten uitvliegend. Terwijl in Duitsland Lesebühnes vaak 3 uur en langer duren proberen wij om niet langer dan anderhalf tot twee uur gezamenlijk te toveren. Vast onderdeel van onze Vorlesebühne is ook het Open Podium. Max. 3 schrijvers krijgen per avond max. 3 minuten de kans om hun proza bij ons te laten horen, zonder selectie vooraf.

Sinds begin dit jaar mogen we vanaf 6 uur al genieten van een erg lekkere maaltijd, gemaakt door Jolanda’s Keuken, die ook het kort vreemde recept in dit blaadje heeft gemaakt. Iedereen mag samen met de schrijvers en musici van die avond meeëten voor een schappelijke prijs. Enige voorwaarde is dat u van tevoren reserveert.

Tot slot: de reguliere Vorlesebühne vindt plaats in Houtzaagmolen De Ster. Een stek waar de bühne zich thuis voelt. U kunt daar ook

terecht voor andere leuke evenementen, of gewoon een kijkje nemen op zaterdag.

Zie: www.molenerfdester.nl Bernhard Christiansen

de thui sp l e k vo o r kor t vr eemd p r oza - ww w.kor tv r eemdpr oza.nl S eptemb er / Oktob er / Novemb er

1 november (+31 oktober in Perdu A’dam):

13 september

Lang werd gedacht dat Sancho Panza over een drietal bruine ogen beschikte om op deze manier Don Quixote beter in de gaten te kunnen houden. Vandaag weten we beter. De Vorlesebühne laat een avond lang de helden als een baksteen vallen en geeft alle aandacht aan de randfiguren. Met: Michiel Lieuwma, Geert Simonis, Helena Hoogenkamp, Twan Zegers, Bernhard Christiansen. Muziek: Zimihc

Misschien zijn we slordig, misschien zijn er kwade krachten in het spel, misschien hapert de machinerie van de posterijen, maar één ding is zeker: we verliezen aan de lopende band brieven, pakketten, interessante correspondentie en van verliefdheid overlopende kattebelletjes. Een presentatie van het thema-nummer van DW B, het Vlaams literair tijdschrift Dietsche Warande En Belfort.

Met: Jonathan Robijn, Maaike Haneveld, Jakob Faber, Ester Naomi Perquin, Patrick Bassant, Bernhard Christiansen, Willem Bongers. Muziek: Heug

11 oktober:

15 november:

De meeste mannen hebben een afwijking. Veel volwassen mannen hebben een zwakte voor onnozele balspelletjes, autootjes, treintjes, pijltjes werpen of kogels schieten, lijstjes en statistieken. De Vorlesebühne & muzikante Caroline Lobanov focussen op de man en zijn hobbit, welke afwijkingen kennen we, waar komen ze in hemelsnaam vandaan, hoe het beste ermee om te gaan? Met: Jan Veldman, Sylvia Hubers, Gerrie Hondius en Bernhard Christiansen.

Muziek: Caroline Lobanov en Roeland Dol.

Vroeger was het leven in Nederland nog dramatisch, draaide het om grootse dromen en om kwesties van leven of dood, om liefde of eenzaamheid. Intussen hebben wij voor alles een vangnet, wij troosten ons met televisie en met katten, de dromen zijn vervangen door wat dagelijkse plannetjes, voor geweld huren wij een choreograaf.

Met: Midas Dekkers, A.L. Snijders, Eva Meijer, Jürgen Smit, Sylvia Hubers.

Muziek: Meneer van Dalen

b i j d e Vo r l e s e b ü h n e Het blauwe oog van Sancho Panza

De man en zijn hobbit

Verloren post

De kleine verlossing

Vooraf (18u) kunt u met de schrijvers en musici van die avond meeëten!

Jolanda’s Keuken bereidt een overheerlijk en voedzaam driegangenmenu. Een echte aanrader! Iedereen is welkom. Reserveren via vorlesebuhne@gmail.com is nodig, uiterlijk op de donderdag voor de Vorlesebühne.

Al deze Vorlesebühnes beginnen om 20.00 uur (zaal open 19.30 uur) Adres: Houtzaagmolen De Ster, Molenpark 3, Utrecht. (Dichtbij Utrecht CS, toegankelijk via het parkje en dan hek door, of aan de stadskant over de loopbrug).

Toegang: 10 euro of met korting 7 euro (ook met bibliotheekpas!)

Reserverenof andere opmerkingen? vorlesebuhne@gmail.com