FIETSEN OVER DE DIEK

Tekst: Annemarie Bergfeld

Fietsen langs een zeedijk betekent aan beide kantentwee heel verschillende uitzichten. Op fietspad Kiekover Diek kies je steeds zelf het vergezicht dat je wilt.

‘Eem over diek kiek’n.’

Sommige Groningers moeten elke week de Waddenzee zien, even over de dijk kijken. Een favoriet plekje om de dijk te beklimmen en over het water óf de drooggevallen zeebodem te turen is Noordpolderzijl: de kleinste zeehaven van Nederland, een sluis buiten dienst en café ‘t Zielhoes, meer is het niet. Meer hoeft ook niet. Het uitzicht tot aan Schiermonnikoog, Rottumerplaat en Borkum is onveranderlijk mooi en ‘t Zielhoes serveert perfecte scones op het terras. Van 1811 tot de jaren zeventig van de vorige eeuw was het café ook sluiswachterswoning. Op de bovenverdieping vergaderden de bestuurders van het waterschap. Nu komen gasten van over de hele wereld zich er verbazen over de Groninger polders, dijken, kwelders en Waddenzee. Het verhaal gaat dat zelfs Bob Dylan er graag koffie en een gezond shotje zeelucht kwam halen. Zijn Europese tournees verlengde hij wel eens met een bezoek aan Groningen en een fietstocht naar het wad.

SCHAPENHOEVEN

Ik ben hier ook gekomen om te fietsen. Van Lauwersoog tot Eemshaven kun je een kleine vijftig kilometer langs de waddendijk fietsen, soms binnendijks, soms buitendijks. Al naar gelang de kant die je kiest, zie je verre vergezichten over graan- en aardappelakkers of over kwelders, zee en eilanden. Je kiest zelf je uitzicht op dit fietspad met de naam Kiek over Diek. Vanaf het terras van ‘t Zielhoes sla ik rechtsaf, oostwaarts de dijk op. Het pad aan de zeezijde ligt vol lege oesterschelpen. Hier zijn meeuwen aan de slag geweest. Ik probeer zo veel mogelijk om de scherpe schelpen heen te manoeuvreren, maar word steeds afgeleid door de pluizebollige schapen in het gras. Al grazend doen ze goed werk. Gras dat niet regelmatig begraasd of gemaaid wordt, gaat snel in kwaliteit achteruit en haalt de conditie van de dijk naar beneden. Bovendien verstevigen de trappelende schapenhoeven de aarde op de dijk. Ik denk niet dat ze enig idee hebben, maar mooi dat ze een bijdrage leveren aan de veiligheid van het land achter de dijk.

WACHTEND OP DE OOGST

Soms staan de hekken open, soms is er een smalle doorgang over een veerooster, soms moet ik om de paar honderd meter van de fiets af om er eentje open en weer netjes dicht te duwen. Een enkele keer zit er een op slot en duw ik de fiets door het gras over de dijk heen. Er zijn wel grotere barrières... Ik houd van de afwisseling en fiets om en om aan de zee- en de landkant. Of maak een ommetje nog wat verder landinwaarts langs boerderijen zo groot als kathedralen, graan dat wuift zoals graan hoort te wuiven, aardappelplanten in volle bloei en torenhoog gestapelde kisten die wachten op de oogst. Langzamerhand worden de rijen windmolens en de contouren van de bedrijven in de Eemshaven groter en groter en komt het einde van mijn fietstocht in zicht. Bij molen Goliath, een dwerg naast de grote witte windmolens, staat een uitnodigend bankje. Naast de sculptuur van een op zijn rug liggende man is nog genoeg ruimte voor mij.

Even de kilometers uit de benen laten zakken voor ik weer op de fiets stap. Want ik wil zo nog wel eem over diek kiek’n.

EEN ANDER WADDENEILAND

De hele tijd lonkte het eiland al op de horizon, maar je kunt er ook eenvoudig naartoe. In 50 minuten vaart de boot van Eemshaven naar Borkum. Dit Duitse eiland heeft veel weg van onze Waddeneilanden maar is toch ook weer heel anders. Wat de Nederlandse eilanden niet hebben, heeft Borkum wel: een dorp aan de Noordzee. Met een honderden meters breed strand en een promenade (met muziekpaviljoentje) waar Zandvoort jaloers op kan zijn. Typisch Borkums zijn de Milchbude’s, eenvoudige houten strandtentjes waar gerechten als Dicke Milch mit Kirschen (kwark met kersen) op de menukaart staan. Ze stammen uit de tijd dat er nog niet op elke straathoek een terras te vinden was. Wat de Borkumer boeren tussen de middag zelf aten, verkochten ze ook aan de badgasten. En natuurlijk de Strandkörbe, de felgekleurde rieten stoelkorven waar de Duitse Waddeneilanden patent op hebben. Wat weer hetzelfde is als op onze eilanden: je kunt er net zo mooi fietsen! - borkumlijn.nl

OOK DE MOEITE WAARD

— Vlak vóór Eemshaven ligt het meest noordelijke punt van ons vasteland, de Noordkaap. De exacte plek wordt gemarkeerd door de Hemelpoort, een stalen poort van 2,5 meter hoog. Een mooiere plek om van de leegte te genieten is er niet.

— De Menkemaborg in Uithuizen is een van de weinige bewaard gebleven Groninger borgen. Met zonnewijzertuin en een groot doolhof waarvan de paden naar een oude plataan leiden. - menkemaborg.nl