Kapr25

‫طؤظارَيكى روناكبيريي طشتيية‬ ‫بيست رؤذ جارَيك دةزطاى واآل دةريدةكات‬

‫ذمارة ( ‪18 )25‬ىئازار ‪2014‬‬

‫يةكةم ذمارةى لة‬ ‫‪8‬ى تشرينى يةكةمى ‪ 2011‬دةرضووة‬ ‫مستەفا ئەحمەد‪:‬‬ ‫وەستاندنی (بەرنامەی بەرنامە)م بەپێویست زانی‬

‫بڵێسە جەبار فەرمان‪:‬‬ ‫مام جەالل لە زۆر شوێندا باسی‬ ‫رۆڵی هێرۆخانى كردووە‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬ ‫ذمارة ( ‪ )13‬كانوونى يةكةمى ‪2012‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬ ‫ذمارة ( ‪ )12‬تشرينى دووةمى ‪2012‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‪ ،‬ذمارة ( ‪ )21‬تشرينى دووةم ‪2013‬‬

‫سیاسییەكانی كورد‪،‬‬ ‫بۆچی ستایشی ژنەكانیان ناكەن؟‬

‫ژنانیش داوای پۆستە سیادییەكانی‬ ‫كابینەی نوێ دەكەن‪!..‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‪ ،‬ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬ ‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‪ ،‬ذمارة ( ‪ )23‬كانوونى دووةمى ‪2014‬‬

‫چۆمان‪ ،‬رەخنەی توند لە گۆرانيبێژو‬ ‫موزیكژەنانی كورد دەگرێت‬ ‫بڵێسە جەبار فەرمان‪،‬‬ ‫رەخنە لەملمالنێی ژنان و ژنە ئیسالمییەكان‬

‫حەیات‪-‬ی شاعیر‪ :‬بوێریی شیعریی‪،‬‬ ‫باسكردنی لێوو جەستەی پیاو نییە‬

‫جەمال بابان‪:‬‬

‫‪ 11/14‬رۆژی‬ ‫سلێمانی نییە !‬ ‫ئيَمة زياتر دةتناسيَنين‬

‫ئيَمة زياتر دةتناسيَنين‬

‫بؤ ئةوةى زياتر بناسريَيت‬ ‫ريكالم بكة لة طؤظارى كةثر‬

‫بؤ ئةوةى زياتر بناسريَيت‬ ‫ريكالم بكة لة طؤظارى كةثر‬

‫فریال‪ ،‬نیازی وابوو‬ ‫بە یەكجاری وازبهێنێت !‬

‫ئەو گۆرانییەی‬ ‫«پەیمان»ی بردە ئەمنە سوورەكە !‬

‫هاشم جەباری‪-‬ی بێژەر‪،‬‬ ‫جیاوازییەكانی راگەیاندنی بەعس و ئێستا‪!..‬‬

‫ديدار‪ ،‬لةبؤني‬ ‫طوآلوي كتيَبدا!‬

‫ماهیر حەسەن‪:‬‬ ‫ئیشی هونەرمەند نییە گازندە لەالیەنێك بكاو‬ ‫بەشان و باڵی الیەنێكی دیكەدا هەڵبدات‬ ‫جوانكاريی لووت‪،‬‬ ‫لە كوردستانیش‪ ،‬بازاڕی گەرمە‪..‬‬

‫وةزيرة ذنةكةمان‪،‬‬ ‫كاتيَك تازة لةدايك دةبيَتةوة!‬

‫سنور ئاالنی‬ ‫دەبێتە كچی كافرۆش‬

‫ناوةندي ئةنديَشة‪،‬‬ ‫خةونةكاني سليَماني دةولَةمةندتر دةكات!‬ ‫نةخؤشخانةى سؤزي دةرووني‪،‬‬ ‫دايكيَك بؤ نةخؤشةكاني‬

‫دەریا خالد‪-‬ی هونەرمەند بۆ كەپر‪:‬‬

‫ئارايشتطاكاني ذنان‪،‬‬ ‫وةرطرتني ثارةي خةيالَي!‬

‫خۆشەویستی‪ ،‬قوربانیی دەوێت!‬

‫طوطوش‬ ‫طوآ لةطؤراني كوردي دةطريَت‪!..‬‬

‫بةسةرهاتي‬ ‫دلَدارييةكةي تايةر تؤفيق‬

‫ضيرؤكي كوردة هةمةوةندييةكاني‬ ‫ليبياو جةزائيرو يؤنان و مالَتا‬

‫ژنانی رۆژهەاڵتی كوردستان‪ ،‬بۆچی دێن و تووشی چی دەبن؟‬

‫مێرولەو هێلكە بەكەرەوە‪ ،‬كوللەی لە چوكلێت هەڵكێشراو‬

‫«بەتامترین خواردنی سەردەم»‬

‫كوڕانی قژدرێژ و‬ ‫تانەو تەشەری خەڵك!‬

‫ئارایشتكردن‬ ‫نهێنییە گەورەكەی ژنان!‬

‫تۆش خۆت تووشكرد؟‬

‫چلورە هەردی‪:‬‬

‫هاوسەريی‪ ،‬ئەو پڕۆسەیەی گەنجان لێی دەترسن‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‪،‬ذمارة ( ‪ )17‬ئايارى ‪2013‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‪ ،‬ذمارة ( ‪ )20‬تشرينى يةكةم ‪2013‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‪ ،‬ذمارة ( ‪ )22‬كانوونى يةكةم ‪2013‬‬

‫كێ شەقامەكانی شاری‬ ‫سلێمانی ناونا؟‬ ‫چۆن یانەی وەرزشی‬ ‫سلێمانی دامەزرا؟‬

‫كوردانی ئاوارەی رۆژئاوا‪،‬‬ ‫نایانەوێ بە كوردی بخوێنن !‬

‫ماڵی سینەما دەیەوێت چی‬ ‫بۆ سینەماكاران بكات؟‬

‫شیعری هەر چوارپارچەكەی‬ ‫كوردستان لەكفریدا!‬

‫ئەو جەڕاحە كوردەی‬ ‫نزیكەی (‪ )10‬هەزار كەسی‬ ‫لە كوردو عەرەب و فارس‬ ‫چارەسەر كردووە‬

‫لەفیستیڤاڵی گەالوێژ دا‪،‬‬ ‫ناودارەكان دێنە كوردستان!‬

‫پارك و گەنجەكانی كەركوك‪،‬‬ ‫لە لێواری وشك بووندان‬ ‫شەیدا مەعروفی شاعیر‬ ‫هاوسەرگیریی لەگەڵ‬ ‫شیعرو وشەدا ئەنجامداوە‪!..‬‬

‫شاجوانی‬

‫لەگۆرانی وتندا‪،‬‬

‫سەربەستی لێسەندۆتەوە‪،‬‬ ‫چ شتێكی تری پێبەخشیوە؟‬ ‫كەپر وردەكارییەكانی‬

‫شاژنـ ــی جانسی‬

‫باڵودەكاتەوە‬

‫شیالن سەعدی‬

‫درامای ئۆشین‪،‬‬ ‫‪ 59‬واڵت دۆبالژی بۆ كردووە!‬ ‫خەاڵتی هەردی‬ ‫كێ بردی؟‬ ‫بەچی سەرنجی‬ ‫هاوسەرەكەت رادەكێشیت؟‬

‫هونەرمەند عومەر دڵپاك‪،‬‬ ‫بەچی ئیحراج بوو‪..‬؟‬

‫ماریا پەلە ناكات!‬ ‫سینەماكارە بزێوەكەی‬ ‫شاری مەهاباد‬

‫بۆ هاوسەرەكەی‬ ‫شەهید كاوە گەرمیانی!‬ ‫تەالر هیرانی‪ ،‬زۆربەی شانۆكارانی‬ ‫كورد بە شانۆكار نازانێت!‬

‫سواڵكردن و‬ ‫بەكارهێنانی مێینە!‬

‫(حەمە دەمبڵ)‪:‬‬

‫هەموو هونەرمەندێك‬ ‫دەرەقەتی كۆمیدیا نایەت‬

‫دیاری عومەر‪،‬‬ ‫بڕیاریداوە هیچ شتێك ناكات‬ ‫كۆمەڵگە رەتی بكاتەوە!‬

‫هەوڵی ناشیریكردنی‬ ‫سلێمانی دەدات‬

‫بە هەورامی پێشوازی‬ ‫لە موراجیع دەكات‬

‫ئەڤین ئاسۆ‪ ،‬لە چییەوە دەستی‬ ‫پێكردو داوای چی لەخانمان دەكات؟‬ ‫بورهان محەمەد‪،‬‬

‫ئاوێزان نوری‪:‬‬

‫بۆچی وازی لە رەشماڵی‬

‫ژن تەنها وەك سێكس و‬

‫كەناڵی ‪ NRT‬هێنا؟‬

‫جەستە!‬

‫ئەو ژنەی لەسلێمانی‬ ‫پیاوان فێری لۆری لێخوڕین دەكات!‬ ‫(كۆیە)وە‪..‬‬ ‫لە‬ ‫كورد‪،‬‬ ‫كام ژنی‬ ‫پۆستیان هەیە!‬ ‫ژنكوژەكان پلەو‬ ‫دەرهێنەرە؟‬ ‫سیناریست و‬ ‫یەكەم‬ ‫بەرپرسە بااڵكەی حكومەتی مەكسیك‪،‬‬ ‫خۆ رووتكردنەوەی ژنان‪ ،‬مۆدێلێكی نوێ!‬ ‫هەوڵدەدات كوردی فێرببێت‬ ‫هەڤاڵ‬ ‫خانەقینی‪ ،‬ژنانی بووكە شوشەیی‬ ‫پیاوانی فانتازی و‬ ‫لەبەر هونەرەكەی‪ ،‬دەبێتە دوكاندار!‬ ‫حەسەن هەیاسەكەى خانەقینیش‪ ،‬حەزی دەكرد!‬ ‫واحیدی كفری‪،‬‬ ‫كورد‪ ،‬گەرمیان‬ ‫هونەری‬ ‫باس لە سینەماو‬ ‫دەكاتعێراقدا‬ ‫لەهەڵبژاردەی‬ ‫پاسكیلسوارێكی‬ ‫كچە‬

‫گەرمیانییەكی كەمئەندام‬ ‫بە قاچەكانی تابلۆ‬ ‫دەكێشێت!‬

‫هێرۆ جەزا‪،‬‬

‫كەپرێك بۆ كۆكردنەوەی هەمووان‬

‫سەالرو‬ ‫رۆژنامەنووسە تاهیر‪،‬‬ ‫پەری‬ ‫كۆمەڵگاوە‬ ‫لەبارەیونەكە‬ ‫سەربازە‬ ‫چی دەڵێت؟‬

‫شاجوانی كەسایەتیی كوردستان‪ ،‬بۆ بەشداریی‬ ‫نازانێت!‬ ‫ئەرینا‪ ،‬خۆی‬ ‫بەجوانناكات؟‬ ‫شاجوانانی جیهان‬ ‫پێشبڕكێی‬

‫كچی شێرەكە‪ ،‬گوێی ناداتێ!‬

‫‪47‬‬

‫‪3‬‬

‫‪28‬‬

‫‪33‬‬

‫دەزگای رۆشنبیريی «جەمال عیرفان»لە ئامەد‪..‬‬

‫‪12‬‬

‫توانا خورشید‪-‬ی مۆزیكژەن‪ :‬هونەر كااڵیەك نییە بفرۆشرێت‬

‫‪4‬‬ ‫‪48‬‬

‫رێكخراوەكانی مێینە‪ ،‬بە پەرتەوازەیی ماونەتەوە‬ ‫«ئەو بۆرەكەی دامنابوو بۆ پەیكەر‪ ،‬پێشمەرگەكان كردبوویان بە ناوساجی»‬

‫‪kapirmag@gmail.com‬‬

‫‪17‬‬

‫ســــةرنووسةر‬ ‫‪07701583203-3291548‬‬ ‫بةدالــة‬ ‫‪3291532-3291542‬‬ ‫بــةشــىريكالم‬ ‫‪07710159888‬‬ ‫سليَماني‪ -‬طة ِرةكي ئاشتي‪ ،‬بةرامبةر‬ ‫شيريني تابان ‪ -‬نزيك قوتابخانةي مةولةوي‬ ‫دابەشكردن‪ :‬كۆمپانیای پەیك‬

‫رەتكردنەوەی داوایەكی كازم ساهر‬

‫*بەپێی ئەو زانیارییانەی كە لەهەندێ‌ كەناڵە راگەیاندنەوە باڵوكراوەتەوە‪ ،‬كازم ساهیر‪-‬ی قەیسەری گۆرانی عەرەبی و عێراقی‪ ،‬داوای‬ ‫لەبەرپرسانی عێراقی كردووە كە گۆرانی(سالم علیكم) كە گۆرانییەكی كۆنی خۆیەتی و هۆنراوەی كەریم عێراقی و ئاوازی خۆیەتی‬ ‫بكرێتە سرودی نیشتمانی عێراق‪ ،‬بەالم لەالیەن بەرپرسانی عێراقەوە رەتكرایەوە‪ ،‬بە پاساوی ئەوەی كە ئەو گۆرانییە دورودرێژە‪.‬‬

‫هونەرمەندانی هەڵەبجەی دڵخۆشكرد‬ ‫بەبۆنەی بەپارێزگابوونی شاری هەڵەبجەوە‪ ،‬لقی سلێمانی‬ ‫سەندیكای هونەرمەندانی كوردستان‪ ،‬ئاهەنگێكی گۆرانی و‬ ‫مۆزیكی بۆ بەرزڕاگرتن و پیرۆزبایی لەو بڕیارەو بۆ پشتگیرییكردن‬ ‫لەشاری هەڵەبجەی شەهید رێكخست و ئەم ئاهەنگەش بووە هۆی‬ ‫دڵخۆشكردنی خەڵك و هونەرمەندانی هەڵەبجە‪.‬‬ ‫ئەم رێزلێنانە بووە جێی خۆشحاڵی هونەرمەندانی هەڵەبجەو‬ ‫پشتگیریكردنی توێژی هونەری و رۆشنبیری بۆ بەپارێزگا وونی‬ ‫هەڵەبجە‪ .‬ئەو هونەرمەندانەش كە خەاڵتەكەیان پێشكەشكرا‪،‬‬ ‫پێكهاتبوون لەهەریەك لە‪ :‬ئەیوب هەورامی‪ ،‬یاسین حەسەن‪،‬‬ ‫سەمیعە محەمەد ئیسماعیل‪ ،‬جەالل عوسمان‪ ،‬كە هونەرمەندی‬ ‫بواری شێوەكارو شانۆكارو مۆزیك بوون‪.‬‬

‫نەجم هۆگر لەشەوێكی دژواردا‬ ‫كورتە فیلمی (‪ )25‬خولەكی (شەوێكی دژوار) كە باس‬ ‫لەكارەساتی ئەنفال دەكات لەدەڤەری گەرمیان‪ ،‬لەالیەن نەجم‬ ‫هۆگری هونەرمەندەوە كاری نوسین و سیناریۆی بۆ كراوەو‬ ‫هەر خۆشی دەرهێنەرەكەی دەبێت‪ ،‬ئامانج لەبەرهەمهێنانی‬ ‫ئەم كورتە فیلمە بۆ بەشداریكردنە لەڤیستیڤاڵی گەرمیاندا‪،‬‬ ‫ئەگەرچی رەزامەندی لەسەر دەق و بودجە وەرگرتووەو‬ ‫لۆكەیشن و كارەكانی تەواوبوون‪ ،‬بەاڵم بەهۆی نەبوونی‬ ‫بودجەوە كارەكە راگیراوە‪.‬‬ ‫بەگشتی فیلمەكە باسی شەوێك لەشەوەكانی ئەنفال‬ ‫دەك��ات كە بەسەر ئەو دەڤ���ەرەدا هاتووە‪ ،‬گوندێك كە‬ ‫خەڵكەكەی بەڕۆژوو بوون‪ ،‬دوای ئەوەی بەربانگ دەكەنەوەو‬ ‫خۆیان بۆ هاتنی جەژن ئامادە دەكەن‪ ،‬بەاڵم لەمەال بانگداندا‬ ‫ئەدەن بەسەریانداو خەڵكەكە هەمووی ئەنفال دەكرێت‪ .‬الی‬ ‫خۆشیەوە نەجم هۆگر وتی‪ :‬ئایا دەبێت ئایەتی پیرۆزی قورئان‬ ‫كە سەبارەت بەئەنفال هاتۆتە خوارەوە‪ ،‬بەسەر خەڵكێكی‬ ‫مسوڵمانی بەوجۆرەدا جێبەجێ بكرێت كە خۆیان بەڕۆژوون‪،‬‬ ‫یان بەسەر كەسانێكدا كە رێز ل��ەڕۆژوو رەم��ەزان و خودا‬ ‫پەرستی ناگرن‪.‬‬ ‫باسی لەوەشكرد كورتە فلمەكە لەواقیعەوە وەرگیراوە‬ ‫بەتایبەت گرتەی ئەو نەقیبە عەرەبەی كەهاوخەمی بۆ‬ ‫كوردەكان دەردەبڕێت و بەزەیی پێیاندا دێتەوەو بۆیان‬ ‫دەگری‪ ،‬بەاڵم بەهۆی ئەم هاوسۆزییەوە دەستگیر دەكرێت و‬ ‫بەدەست و چاو بەستراوی‪ ،‬ئەویش ئەنفال دەكرێت‪.‬‬ ‫ئەوەشی وت كە هەوڵیداوە لەو ڤیستیڤاڵەداو بەو كورتە‬ ‫فیلمە لەچەند الیەنێكەوە خەاڵت بەدەست بهێنێت‪ ،‬وەك‬ ‫خەاڵتی دەق و دەرهێنان و نواندن و وێنەگرتن‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫لەهەریەكێك لەوانەدا خەاڵت بەدەست بهێنین بۆ ئێمە‬ ‫شانازییە‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫لۆكە ‪ ،‬لەفارسییەوە بۆ عەرەبی‪..‬‬ ‫ئا‪ :‬سۆما‬ ‫دوای ئەوەی گۆرانیبێژی ئەرەبێسك (لۆكە زاهیر) گۆرانییەكی فارسی ووت و بە هیچ شێوەیەك لەالیەن جەماوەر و بیسەری فارسی پێشوازی لێنەكرا‪،‬‬ ‫ئەمجارەیان ئەو گۆرانیبێژە رووی كردە ووتنی گۆرانی عەرەبی‪ ،‬هەربۆیە وا بڕیارە كە لە چەند رۆژی داهاتوودا تازەترین كلیپی خۆی كە گۆرانییەكی عەرەبییە‬ ‫بەناوی (شكرا شكرا) باڵوبكاتەوە‪.‬‬ ‫پێویستە ئەوە بگوترێ كە ئەم گۆرانیبێژە تەنیا لەگەڵ ئاوازدانەری ئەرەبێسكی كورد (هەڵكەوت زاهیر)‪ ،‬كار دەكات و هەر ئەو وەكو بەڕێوەبەری هونەری‬ ‫كارەكانیشی لەپشت ئەو گۆرانیبێژەیە‪ ،‬كلیپی ئەمجارەی لۆكە لەالیەن دەرهێنەری بەناوبانگ و سەرمایەداری لوبنانی (فادی حەداد) كاری دەرهێنانی بۆ كراوە‪،‬‬ ‫پێویستە ئەوەش بوترێ كە فادی حەداد پێشتریش تر كاری دەرهێنانی بۆ چەندین گۆرانیبێژی كورد و گۆرانی كوردی گۆرانیبێژانی عەرەبیش ئەنجام داوە‪.‬‬ ‫ئەو دەرهێنەرە لوبنانيیە لە لێدوانێكیدا بۆ كەناڵی (ئەرەبیە) لە سەروبەندی تۆماركردنی كلیپەكە لەبارەی لۆكە زاهیرەوە ووتی‪ :‬هەموو كەس ناتوانێ لە‬ ‫كلیپدا خۆی سەرنجڕاكێش و وروژێنەر بكات‪ ،‬لۆكە یەكێكە لەو كەسانەی كە توانای نواندنی زۆر بەهێزی هەیە لەو الیەنەدا‪.‬‬ ‫هەرچەندە (لۆكە زاهیر) لە ماوەی شەش ساڵی تەمەنی هونەری خۆیدا‪ ،‬هەر ساڵە و ئەلبومێكی دەركردووە‪ ،‬لە ساڵی (‪)2010‬شدا بە الوی ساڵ هەڵبژێردراوە‪،‬‬ ‫بەاڵم تا ئێستا نەیتوانیوە وەكو هونەرمەندێكی دیار دەربكەوێت و شوێنێك بۆخۆی داگیر بكات لە پانتایی هونەری كوردیدا‪.‬‬ ‫وا بڕیارە (شكرا شكرا) سەرەتا لە كەناڵی رۆتانا و پاشان لە تەواوی كەناڵە هونەرییەكانی كوردستان و نیشتمانی عەرەبی باڵو ببێتەوە‪.‬‬ ‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪3‬‬

‫شاكیرا حەزدەكات ‪8‬ی منداڵی تری ببێت !‬

‫ێ و خۆشەویستی ‪8‬‬ ‫*شاكیرا‪ ،‬ئەستێرەی گۆرانی بێژی كۆڵۆمبی و جیهانی لە دواین لێدوانیدا رایگەیاندووە كە دەیەوێت لە پیكێی هاوڕ ‌‬ ‫منداڵی تری ببێت‪ ،‬تا بتوانێت تیپێكی تۆپی پێی لێ دروست بكات‪ ،‬ئەمە لەكاتێكدایە كە شاكیراو پێكیی هاوڕێی تەنها كوڕێكیان هەیەو‬ ‫وەكو خۆی دەڵێ لەبەر زۆریی كاروبارەكانی خۆی ناتوانێت ئەو حەزەی لەئێستادا بهێنێتەدی‪.‬‬

‫لەخۆشی و ناخۆشیشدا‪ ،‬یەك نین!‬

‫(‪ )8‬مارس ئەو رۆژەیە كە لەسەرتاسەری جیهاندا یاد دەكرێتەوە‪ ،‬وێڕای پیرۆزبایی ئەو رۆژە چەندین چاالكی جۆراوجۆر لەالیەن‬ ‫ژنانەوە ئەنجامدەدرێت‪ ،‬لەكوردستانەكەی خۆشماندا هەموو ساڵێك ژنان و رێكخراوەكانیان و حكومەتی هەرێمیش چاالكی و قسەی خۆیان‬ ‫دەبێت‪ ،‬ئەوەی چاالكییەكانی كوردستان و هەندێ‌ لەواڵتانی دونیا جیادەكاتەوە‪ ،‬توڕەیی و نیگەرانی ژنانە لەو بارودۆخە نالەبارەكەی‬ ‫كە توشیان دەبێت بەهۆی زۆریی رێژەی توندوتیژی و پێشێلكارییەكانەوە‪ ،‬بەاڵم یەكێك لەو رەخنانەی بەردەوام ئاراستەی ژنان و‬ ‫رێكخراوەكانیان دەكرێت‪ ،‬یەك نەبوون و ناكۆكییانە لەسەر مەسەلەو پرسی ژنان و چۆنێتی كاركردنیان‪ ،‬تەنانەت لە(‪ )8‬مارسیشدا كە بۆنەی‬ ‫گشتییە بۆ ژنانی ئازادیخوازی جیهان‪ ،‬بەاڵم لە كوردستاندا ئەو بۆنەیەش ناتوانێ و نەیتوانیوە ژنان و رێكخراوەكان یەكبخات و پێكەوە‬ ‫گوتارو بەرنامەی هاوبەشیان هەبێت بۆ رووبەڕووبوونەوەی توندوتیژی دژی ژنان‪.‬‬ ‫راپۆرتی‪ :‬لەتیف حسێن‬

‫رێكخراوەكانیان‬ ‫بە پەرتەوازەیی ماونەتەوە‬ ‫‪4‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫پەالماردانی پیكی‬

‫*لەپاش دۆڕاندنی یانەكەی لە هەفتەی (‪ )27‬اللیگادا بە یانەی بەلەد وەلیدی ئیسپانی‪ ،‬پێكیی بەرگریكاری یانەی بەرشەلۆنە لەالیەن‬ ‫هاندەرانەوە هێرشی دەكرێتەسەر‪ ،‬هەر لەناو یاریگادا كۆمەڵێك لەهاندەرەكان بەڵێنی پێدەدەن كە یارییەكە تەواو بوو هێرشی بكەنە سەرو‬ ‫لێی بدەن‪ ،‬پاش تەواوبوونی یارییەكەش ئەو هاندەرانە بەڵێنەكەیان بردەسەرو هێرشێكی توندیان كردەسەری بەهۆی ئەو ئاستە خراپەی كە‬ ‫لەدوایاری یانەكەیدا نیشانیدا‪.‬‬

‫یادەكانی (‪ )8‬مارس‬ ‫لە رۆژی (‪ )8‬مارسدا چاالكی و‬ ‫شێوازەكانی یادكردنەوەی‪ ،‬هاوشێوەی‬ ‫زۆربەی بابەت و مەسەلەكانی تری ناو‬ ‫كایەی سیاسەتی ئەم واڵتە شێوازێكی‬ ‫پەرت و باڵوی لێكەوتەوە‪ ،‬هەر الیەو‬ ‫بەجیا بۆ خۆی كاری دەكردو یادی ئەو‬ ‫رۆژەی دەركردەوە‪ ،‬بەاڵم ئەم واقعە‬ ‫هێندەی تر ئەوەی دووپاتكردەوە كە‬ ‫كێشەی پرسی ژنان‪ ،‬هێشتا دوورنییە‬ ‫لەملمالنێ سیاسییەكانی ئەم هەرێمەو‬ ‫بەرادەیەك كاریگەریی لەسەر داناون‬ ‫كە تەنانەت لەرۆژێكی جیهانیشدا لێك‬ ‫نزیكنەبنەوە‪ ،‬ئەگەرچی ئەمە بەالی‬ ‫هەندێك كەسەوە ئاساییە كە جیاوازی‬ ‫لە كاركردنی ژنان و رێكخراوەكانیاندا‬ ‫ه��ەب��ێ��ت‪ ،‬ب���ەاڵم لەبەرامبەریشدا‬ ‫هەندێكی دیكە ئەوە رەتدەكەنەوەو‬ ‫بەباشی نازانن‪.‬‬ ‫بێ پارەیی!‬ ‫كەپر زانیاریی ئ��ەوەی الی��ە كە‬ ‫ئەنجومەنی بااڵی كاروباری خانمان‪،‬‬ ‫كە راستەوخۆ سەر بە ئەنجومەنی‬ ‫وەزیرانی حكومەتی هەرێمەو ژنانی‬ ‫سەرجەم پارت و الیەنە سیاسییەكانی‬ ‫تێدایە‪ ،‬لەبەر نەبوونی پارەو بودجە‬ ‫نەیانتوانیوە ئ��ەو ی���ادە بكەنەوەو‬ ‫هەندێكیان وەكو میوان چوونەتە ناو ئەو‬ ‫مەراسیمانەی كە ژنان و رێكخراوەكانی‬ ‫ژنان یان ژنانی سەر بە پارتە سیاسيیەكان‬ ‫سازیان كردبوو‪ ،‬ئەنجومەنەكە تەنها لەو‬ ‫مەراسیمانەدا بەشداربوون كە یەكێتی‬ ‫ئافرەتانی س��ەر بەپارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستان لەهەولێر سازیكردبوو‪،‬‬ ‫جگە لەوان‪ ،‬كەپر بەوەشی زانیوە كە‬ ‫بەڕێوەبەرایەتییەكانی بەدواداچوونی‬ ‫توندوتیژیش بەبۆنەی بێپارەییەوە‬ ‫نەیانتوانیوە ئەمساڵ مەراسیم بۆ ئەو‬ ‫یادە سازبكەن وتەنها هەندێ‌ ئاماری‬ ‫تری مەترسیداریان باڵوكردۆتەوە‪.‬‬ ‫یاساكەی جەعفەری و چایخانەی‬ ‫شەعب‬ ‫یەكێتی ژن��ان��ی ك��وردس��ت��ان كە‬ ‫یەكێتيی نیشتمانيی ك��وردس��ت��ان‬ ‫پشتگیریی دەكات‪ ،‬زیاتر مەراسیمەكانی‬

‫لەشاری كەركوك ئەنجامداو جیاواز‬ ‫لەداواكاری دروشمی مەراسیمەكانی‬ ‫تر‪ ،‬كچان و ژنانی كەروكوك داوای‬ ‫هەڵوەشانەوەی یاسای باری كەسێتی‬ ‫جەعفەريیان دەكرد‪ ،‬لەشاری سلێمانی‬ ‫لەچایخانەی شەعب مەراسیمێك‬ ‫سازكرا كەتێدا چەند كەسایەتیەكی ژن‬ ‫و پیاوان بەشداریان تێداكرد‪ ،‬ئەمە‬ ‫جگە لەهەندێ‌ چاالكی تر لەشارو‬ ‫شارۆچكەكانی تر‪ .‬هەروەها گروپی‬ ‫ژی���ان ك��ە لەكۆمەڵێك رێكخراوی‬ ‫ناحكومى ژن��ان پێكدێت‪ ،‬ئەوانیش‬ ‫بە جیاوازو بەشێوازی تایبەتی خۆیان‬ ‫چاالكی و مەراسیمی خۆیان دەستپێكرد‪،‬‬ ‫ئەوان جیاواز لەمەراسیمەكانی تر‪ ،‬لە‬ ‫سەیدسادقەوەو لەسەر گۆڕی ئەو دوو‬ ‫خوشكەی كە لەكۆتاییەكانی مانگی‬ ‫دوودا خنكان دەستیان پێكرد‪.‬‬ ‫بایكۆتكردنی یادەكە‬ ‫ل��ەالی��ەك��ی ت����رەوە‪ ،‬س��ەن��ت��ەری‬ ‫راگەیاندن و رووناكبیری ژنانیش‪،‬‬ ‫س��ەرج��ەم چ��االك��ی��ی��ەك��ان��ی خ��ۆی��ان‬ ‫راگرت و بەشداری هیچ چاالكییەكی‬ ‫تایبەتیان بە رۆژی (‪ )8‬مارس نەكرد‪،‬‬ ‫رێ��ك��خ��راوەك��ان��ی خوشكانی حزبە‬ ‫ئیسالمییەكانیش چەند چاالكییەكی زۆر‬ ‫كەم نەبێت و لەبەیاننامە دەركردن‬ ‫زی��ات��ر هیچی ت��ری��ان رێكنەخست‪،‬‬ ‫كە ئەویش لەرێگەی هەندێ‌ ژن و‬ ‫كەسی چاالك و نووسەری خۆیانەوە‬ ‫بوو‪ .‬خوشكانی یەكگرتوو لەرێگەی‬ ‫نووسینێكی مامۆستایەكی زانكۆوە‪،‬‬ ‫ئەوەیان بە هەموو الی��ەك وت كە‬ ‫چاالكی و یادكردنەوەی هەشتی مارس‬ ‫تەنها بۆ خۆنمایشكردنەو هیچی تر‪،‬‬ ‫بزووتنەوەی گۆڕانیش وەكو یەكێتی و‬ ‫پارتی بە جیاو بە بەشداری رێكخەره‬ ‫گشتییەكەیان لە مەكۆی سەرەكی‬ ‫حزبەكەیان مەراسیمێكی تایبەتیان‬ ‫رێكخست و بەجیاو ه��ەرخ��ۆی��ان‪.‬‬ ‫ل��ەوب��ارەی��ەوە قسەی خ��ۆی��ان ك��رد‪،‬‬ ‫رێ��ك��خ��راوی ئ����ازادی ژن��ان��ی ‪PKK‬‬ ‫ش هاوشێوەی رێكخراوەكانی ژنانی‬ ‫باشووری كوردستان بەجیاو لەقەندیل‬ ‫مەراسیمی خۆیان بە چەند چاالكییەك‬ ‫و ئاهەنگێك بەڕێوەبرد‪.‬‬

‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪5‬‬

‫سلێمانی تووڕە كرد‬

‫*هەواڵێكی كەناڵی رووداو بەناوی(هاوس پارتی لەسلێمانی هەرا دەنێتەوە) لە سلێمانی هەرای نایەوەو بووە جێگەی ناڕەزایی و نیگەرانی‬ ‫بەشێكی زۆری هاوواڵتیانی ئەو شارەو ئەو هەواڵەی رووداویان بە سووكایەتی بۆ سەر خەڵكی سلێمانی لەقەڵەمدا‪ ،‬هەر بۆ رەتكردنەوەی‬ ‫ئەو هەواڵەش چاالكانی بواری مافەكانی ژنان و توڕە كۆمەاڵیەتییەكان و بەشێكی راگەیاندنەكان بەتوندی ئەو هەواڵەیان رەتكردەوەو داوای‬ ‫رێوشوێنی یاساییان كرد بەرامبەر بە كەناڵی ناوبراو‪.‬‬

‫مەراسیمی تەوارەكان‬ ‫لەیادی (تەوار)دا‪..‬‬

‫لەم رۆژان��ەدا یەكێتی‬ ‫ژنانی كوردستان‪ ،‬لەهۆڵی‬ ‫(ت�����ەوار)‪ ،‬مەراسیمێكی‬ ‫رێزلێنانی بۆ ئەو كۆمەڵە‬ ‫(ت���ەوارە) ب��ەڕێ��وەب��رد كە‬ ‫وەك��و ستافی دەرك��ردن��ی‬ ‫ژمارەی یەكەم و دووەمی‬ ‫گ��ۆڤ��اری (ت���ەوار) كاریان‬ ‫كردووە‪.‬‬ ‫ئا‪ /‬دڵشاد خۆشناو‬

‫د‪.‬بێریڤان دۆسكی‪ ،‬نووسەری تەوار لەشاخ‪:‬‬

‫یەكەم كۆبوونەوە بۆ دەركردنی گۆڤارەكە بە‬ ‫ئامادەبوونی هێرۆخان بوو و لەماڵی كافیە خان‬ ‫ئەنجامدرا‬

‫ل��ەو س��ەردەم��ەی ك��ە هەموو‬ ‫كوردستان كەوتبووە بەر شااڵوی‬ ‫ئەنفال و حكومەتی بەعس بە‬ ‫شانازییەوە لەرۆژنامەكانی خۆیەوە‬ ‫كارە نامرۆییەكانی رژێمی بەعسی‬ ‫بە سەركەوتنی مێژووی لەقەڵەم‬ ‫دەدا‪ ،‬بینیمان كە چۆن لەپاڵ ئەو‬ ‫هەڵۆیانەی شاخەكانی كوردستانیان‬ ‫بەرەو رۆژهەاڵتی كوردستان بەجێ‬ ‫هێشتبوو‪ ،‬كۆمەڵە تەوارێكی ماندوو‬ ‫بە ئەركەكانی خەباتی نەتەوەیی‬ ‫و منداڵ بەخێوكردن و مێردداری‬ ‫و م��اڵ��داری‪ ،‬وەك ئەركێكی تری‬ ‫نەتەوەیی و رەگ��ەزی��ی‪ ،‬دەستیان‬

‫‪6‬‬

‫كرد بە دامەزراندنی یەكێتی ژنان‬ ‫و بیرۆكەی دەركردنی گۆڤارێكی‬ ‫تایبەت بە ژنانیان كردە واقیع و‬ ‫یەكەمین ژمارەی گۆڤاری (تەوار)یان‬ ‫چاپ و باڵو كردەوە‪.‬‬ ‫شیرین تاهیر‪ ،‬ئەندامی دەستەی‬ ‫ن��ووس��ەران��ی گ��ۆڤ��اری ت���ەوار‪ ،‬لە‬ ‫لێدوانێكیدا تایبەت بە كەپر پێی‬ ‫راگەیاندین كە‪ :‬بە پێی ئەوەی بۆ‬ ‫چ��ارەگ��ە س��ەدەی��ەك دەچ��ێ��ت كە‬ ‫گۆڤاری ت��ەوار دەردەچێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ل��ەگ��ەڵ ئ��ەوەش��دا هیچ یادێكی‬ ‫نەكراوەتەوە‪ ،‬بۆیە لەم قۆناغەدا بە‬ ‫پێویستمانزانی كە لە مەراسیمێكدا‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫رێز لەو ستافە بگرین كە ئەو دوو‬ ‫ژمارەیان دەرك��ردووە لە شاخ‪ ،‬بە‬ ‫مەبەستی ئەوەی رێزێك لە رابردووی‬ ‫ئەو گۆڤارەو ئەو ژنانە بگرین كە‬ ‫دەستیان داوەتە ئەو كارە قورسە لەو‬ ‫سەردەمەی كە بێ ئومێدی رووی‬ ‫لەهەمووان كردبوو‪ ،‬ئەوان بیریان‬ ‫لەوە كردووەتەوە كە گۆڤارێكی لەو‬ ‫شێوەیە دەربكەن‪ ،‬چونكە ئەوان‬ ‫لە رۆژگارە تاریكەكاندان‪ ،‬لە شەوە‬ ‫زەنگەكان و لە قات و قڕی و لە‬ ‫نەبوونی و لە شاخدا بیریان لەوە‬ ‫ك��ردوەت��ەوە كە كارێكی لەوجۆرە‬ ‫ب��ك��ەن‪ ،‬ئ��ەم��ەش جێگەی ئەوەیە‬

‫هەڵوەستەی لەسەر بكرێت و رێزیان‬ ‫لێ بگیرێ‪ ،‬دی��ارە لەبەرنامەدایە‬ ‫لەكات و ساتی تردا رێز لەوانەش‬ ‫بگیرێ كە لە دوو قۆناغەكەی تریشدا‬ ‫كاریان ك��ردووە‪ ،‬چونكە ئەوانیش‬ ‫لەكات و ساتی خۆیدا سەختی خۆیان‬ ‫كێشاوە و ئەركی خۆیان بەجێ‬ ‫گەیاندووە‪.‬‬ ‫تابان شێخ عەبدوڵاڵ گەرمیانی‪،‬‬ ‫چاالكوانی بواری ژنان‪ ،‬پێیوایە كە‬ ‫ئ��ەم مەراسیمە بە تێكڕا شتێكی‬ ‫پیرۆزو بە نرخە‪ ،‬چونكە بەڕاستی‬ ‫گۆڤاری تەوار یەكێك بوو لەوانەی‬ ‫كە لەبزاڤی رۆژنامەگەری كوردی بە‬

‫مارتینۆ بۆ ماڵەوە !‬

‫*یانەی بەرشەلۆنە بەهۆی ئەو ئاستەی خراپەی كە لەمساڵی خولی اللیگای ئیسپانی هەیەتی‪ ،‬بەنیازە لە وەرزی داهاتودا راهێنەرەكەی‬ ‫ئیزن بدات و لەئێستاشەوە ئیدارەی یانەی ناوبراو لەگفتوگۆدایە بۆ جێگرتنەوەی تاتا مارتینۆی راهێنەری یانەكەی‪ ،‬هەروەها بەرشە بەنیازە‬ ‫چەند یاریزانێكی هێڵی بەرگری بۆ یانەكەی پەیدا بكات‪.‬‬ ‫گشتی و لەبزاڤی رۆژنامەگەریی‬ ‫ژنانیشدا بە تایبەتی‪ ،‬یەكێك‬ ‫ب��وو ل��ەو هەنگاوە گرنگانەی‬ ‫كە رێكخراوی (یەكێتی ژنانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان) ل���ەئ���اوارەی���ی و‬ ‫لەشاخدا‪ ،‬لەو كاتەی كە هیچ‬ ‫ئومێدێك نەمابوو بۆ گەڕانەوە‬ ‫بۆ كوردستان‪ ،‬لەسەر دەستی‬ ‫كۆمەڵێك دەرچ��ووان��د‪ ،‬دی��ارە‬ ‫ئەمڕۆش یەكێتی ژن��ان ل��ە( ‪)8‬‬ ‫ى م��ارس��دا خ��ەاڵت��ی بەخشییە‬ ‫ئ���ەو س��ت��اف��ەی ك��ە ی��ەك��ەم و‬ ‫دووەم ژمارەی گۆڤاری تەواریان‬ ‫دەركردوە‪.‬‬ ‫تابان شێخ عەبدوڵاڵ هیوای‬ ‫ئ���ەوەش���ی خ��واس��ت ك��ە ئ��ەم‬ ‫جۆرە خەاڵتانە ب��ەردەوام بن و‬ ‫ژمارەكانی داهاتوو لە هەردوو‬ ‫خولەكەی تر‪ ،‬خەاڵتی ئەو ستافە‬ ‫بكرێ كە لەقۆناغە جیاجیاكانی‬ ‫دەرچوونی گۆڤارەكەدا‪ ،‬كاریان‬ ‫كردووە‪.‬‬ ‫د‪.‬ب��ێ��ری��ڤ��ان دۆس��ك��ی‪ ،‬كە‬ ‫ئەو سەردەمە بەناوی بێریڤان‬ ‫مستەفا یەكێك ب��ووە لەستافی‬ ‫دەركردنی یەكەمین و دووەمین‬ ‫ژمارەی گۆڤاری تەوار و یەكێك‬ ‫ب��ووە لەپێشمەرگەكانی یەكێتی‬ ‫نیشتیمانی و لەئێستادا لە سلكی‬ ‫دیپلۆماسی درێ��ژە بە خەباتی‬ ‫خۆی دەدات و جێگری سەرۆكی‬ ‫ناوەندی (‪)PEN‬ی كوردە كە سەر‬ ‫بە رێكخراوی (‪)PEN‬ی جیهانییە‬ ‫و هەموو نووسەرانی جیهانی‬ ‫لەژێر چەترێكدا كۆ كردوەتەوە‪،‬‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ەو ه��ەن��گ��اوەی بە‬ ‫تایبەت بە (كەپر)ی راگەیاند‪،‬‬ ‫كە ئەو بە شانازییەوە بەشداری‬ ‫لەو یادو مەراسیمەدا ك��ردووە‪،‬‬ ‫چونكە وەك خۆی دەڵ��ێ‪ :‬ئەو‬ ‫راب���ردووە بەشێكە لەخەبات و‬ ‫رابردووی ئێمە لەسااڵنی خەبات‬ ‫بۆ بەدەستهێنانی مافی ژن و مافی‬ ‫نەتەوەكەمان بە گشتی‪ ،‬بۆیە ئەو‬ ‫هەنگاوەی دەركردنی گۆڤارێكی‬ ‫تایبەت بە ژن��ان زۆر بە پیرۆز‬ ‫دەزانم‪ ،‬لەوانەیە هەندێ خەڵك‬ ‫پێیوابێ ئەو هەنگاوانە بچووك‬ ‫ب��وون‪ ،‬ب��ەاڵم هەموو رێگایەكی‬ ‫دوور ب��ە ه��ەن��گ��اوی بچووك‬

‫دەس��ت پێدەكرێت‪ ،‬ب��ەڕای من‬ ‫هەر ژنێك دەست بداتە قەڵەم‬ ‫و لەهەر بوارێكدا بنووسێت ئەوە‬ ‫رچەشكێنەو هەنگاوێك دەچێتە‬ ‫پێشەوە بۆ داواكردنی مافەكانی‬ ‫خۆی‪ ،‬هەر ژنێك بڕوانامەیەكی‬ ‫زان��س��ت��ی وەرب���گ���رێ���ت ئ���ەوا‬ ‫هەنگاوێكە بۆ بەرەو پێشبردنی‬ ‫كۆمەڵگا ب��ە گشتی و ژن بە‬ ‫تایبەتی‪ ،‬ئەوەش هەنگاوی مەزنن‬ ‫ب��ەرەو دادگ��ەری��ی و یەكسانی‬ ‫كۆمەاڵیەتی‪ ،‬هەر ژنێك هاوارێكی‬ ‫لێ هەڵبستێ لەدژی نایەكسانی ‪،‬‬ ‫ئەوە هەنگاوێك ئەچینە پێشەوە‬ ‫بۆ داواك��ردن��ی مافەكانمان‪ ،‬جا‬ ‫چ ژنانێك بتوانن ئ��ەو هەموو‬ ‫كارانە پێكەوە بكەن‪ ،‬هەربۆیە‬ ‫ئەم هەنگاوانە هەنگاوی بچوك‬ ‫نەبوون‪ ،‬چونكە لەهەلومەرجێكی‬ ‫زۆر سەخت دەستماندایە ئەو‬ ‫ك���ارە‪ ،‬هەلومەرجێك ب��وو كە‬ ‫نائومێدییەكی زۆر دروست ببوو‪،‬‬ ‫لەو هەلومەرجە نەك تەنیا مافی‬ ‫ژن��ان‪ ،‬بەڵكو مافی نەتەوەیەك‬ ‫خرابووە ژێر پێ و هیچ ئومێدێك‬ ‫نەبوو‪.‬‬ ‫د‪.‬بێریڤان وەكو بیرەوەرییەك‬ ‫ئەوەی بۆ گێڕاینەوە كە لەیەكەمین‬ ‫كۆبوونەوەدا كە ئەو و خاتوو‬ ‫هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد و خاتوو‬ ‫كافیە سلێمان ب��وون‪ ،‬لە ماڵی‬ ‫كافیە خان یەكەمین كۆبونەوەیان‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬خاتوو بێریڤان دەڵێ‬ ‫هێشتا لەبیرمە كە ئەو ئێوارەیە‬ ‫ماڵی كافیە خان ئەوەندە میوانیان‬ ‫ه��ەب��وو نەمانتوانی ت��ا سعات‬ ‫‪ 11‬ش��ەو ك��ۆب��وون��ەوە بكەین‪،‬‬ ‫هەلومەرجە لەوێ زۆر سەخت‬ ‫بوو‪ ،‬چونكە تەنانەت بۆ هاتوچۆی‬ ‫ناو شارەكانیش بەرگە وەرگرتن بە‬ ‫تەنیا هەر نەبوو‪ ،‬ئەگەر ئێمە وەكو‬ ‫ژن داوای بەرگەمان كردبوایە بۆ‬ ‫سەفەرێك‪ ،‬دەبوایە پیاوێكیشمان‬ ‫لەگەڵ بێت ئەگەرنا بەرگەیان بۆ‬ ‫نەدەكردین‪ ،‬ئەمە جگە لەوەی‬ ‫كە هەندێكمان منداڵی وردیشمان‬ ‫هەبوو‪ ،‬ئ��ەوەش كارەكەی دوو‬ ‫هێندە سەخت كردبوو بۆ ئێمە‪،‬‬ ‫بەاڵم لەگەڵ ئەوەشدا لەخەباتی‬ ‫خۆمان بەردەوام بووین‪.‬‬ ‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪7‬‬

‫هەركەس بۆ خۆی !‬

‫*لە‪8‬ی مارسی ئەمساڵدا ژنان و ئافرەتانی كوردستان‪ ،‬بەجیاو دوور لەیەك گوتاری و پێكەوە بوون ئەو یادەیان كردەوە‪ ،‬بەجۆرێك كە‬ ‫بەشێكیان بایكۆتی یادەكەیان كردو ئەوانی تریش هەر الیەو وەكو رێكخراوەكەی خۆی بەجیاواز لەوانی تر یادی ئەو رۆژەیان كردەوە‪ ،‬ئەم‬ ‫جیاوازی و پێكەوەنەبوونەی ژنان و رێكخراوەكانی لەالیەن بەشێكی زۆری چاالكەوانەكانی ژنان خۆیان‪ ،‬كەوتە بەر رەخنەو هەوڵەكانیان بە‬ ‫كارێكی خراپ دایە قەڵەم بۆ سەر مەسەلەو كێشەی ژنان لە كوردستاندا‪.‬‬

‫بە دوو بڕوانامەی ئەكادیمی و پیشەییەوە‪..‬‬

‫هێرۆ جەزا‪ ،‬رۆژنامەنووسە سەالرو‬ ‫سەربازە ونەكەی رۆژنامەگەریی ژن‪ ،‬بۆ (كەپر)‪:‬‬

‫دواین پڕۆژەم‪،‬‬ ‫وەرگێڕانی كتێبێكە‬ ‫لەسەر سەرەتاكانی‬ ‫زانستی راگەیاندن و‬ ‫ناساندنی سەرجەم‬ ‫بەش و شێوازەكانی‬

‫ئەوەندەی بیرم الی گەیاندنی پەیامی‬ ‫راستەقینەی پیشەكەمە‪ ،‬ئەوەندە‬ ‫گرنگیم بە پۆست و پلەو پایە نەداوە‬ ‫سەرەڕای ئەو گرفت و كۆسپانەی رووبەڕووی رۆژنامەنووسان دەبنەوە بەتایبەتیش خانمان‪ ،‬هێرۆ‬ ‫جەزا‪-‬ی رۆژنامەنووس ماوەی (‪ )11‬ساڵە بێ دابڕان و ماندوو بوون خزمەت بەبواری راگەیاندن دەكات‪.‬‬ ‫ناوبراو لەپاڵ پیشەكەی خۆیدا توانیویەتی دوو بڕوانامە بەدەست بهێنێت‪ ،‬هاوكات تا ئەم ماوەیەی پێشوو‬ ‫سەرپەرشتیاری پاشكۆی كەشتی نوح بوو لەكوردستانی نوێ‪ ،‬دوایین پڕۆژەشی وەرگێڕانی كتێبێكە لەسەر‬ ‫سەرەتاكانی زانستی راگەیاندن و ناساندنی سەرجەم بەش و شێوازەكانی چۆنێتی كاركردنە بەخوێنەران‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەو مەبەستە بەباشمان زانی لەدیمانەیەكی گۆڤاری (كەپر)دا لەنزیكەوە بەسەری بكەینەوە‪.‬‬ ‫سازدانی‪ :‬هەورامان كامەران‬

‫‪8‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫شۆخانیش تووش كرا !‬

‫*بە پێی هەواڵێكی سایتی خەندان‪ ،‬شۆخان ئەبوبەكر‪-‬ی خانمە بێژەری كەناڵی ‪ ،knn‬لەسەر هەواڵێكی تایبەت كە لەسەر هاوواڵتییەك‬ ‫لە كەناڵەكەیەوە خوێندویەتییەوە سكااڵی لەسەر تۆمار دەكرێت‪ ،‬هەر بۆ ئەو مەبەستەش لەالیەن بنكەیەكی پۆلیسەوە بۆ چەند كاتژمێرێك‬ ‫لەسەر ئەو دۆسێیە رادەگیرێت و پاشان تا رۆژی دادگایكردنی بە كەفالەت ئازاد دەكرێت‪.‬‬ ‫*لەكوێوە دەستت بەكاری راگەیاندن‬ ‫ك��رد؟ سەرەتای كاركردنت لەبواری‬ ‫رۆژنامەنووسیدا بۆ كەی دەگەڕێتەوە؟‬ ‫ س��ەرەت��ای كاركردنم لەبواری‬‫راگ��ەی��ان��دن��دا‪ ،‬دەگ��ەڕێ��ت��ەوە بۆ ساڵی‬ ‫(‪ )2003‬ئەو كاتەی كە خوێندكار بووم‬ ‫لەپەیمانگە‪ ،‬یەكەم كاریشم لەباڵوكراوەی‬ ‫(ڕۆژان����ەی سلێمانی) ب�ڵاوك��ردەوە‪،‬‬ ‫لەهەمانكاتدا بەشداریم لەهەموو ئەو‬ ‫رۆژن��ام��ەو ب�ڵاوك��راوان��ەدا ك��ردووە كە‬ ‫لەقۆناغی خوێندكاری لەپەیمانگەدا‬ ‫دەرمان دەكرد‪ ،‬ئەمە وەكو سەرەتایەك‪،‬‬ ‫لەدوای تەواوكردنی خوێندنیش چوومەتە‬ ‫رۆژنامەی (كوردستانی نوێ) تا ئێستا‬ ‫هەر لەوێم و لەزۆرینەی بەش و یەكە‬ ‫جیاجیاكانی رۆژنامەكەدا كارم كردووە‪.‬‬ ‫*ئایا ب��واری راگەیاندن خواستی‬ ‫خۆت بوو‪ ،‬یان بەشێوەی قەدەر بوو‬ ‫وەك هەر ئیشێكی ئاسایی؟‬ ‫ب���ەڵ���ێ‪ ،‬ك��ارك��ردن��م ل��ەب��واری‬‫راگەیاندندا بەخواستی خۆمەو هەمیشە‬ ‫ح��ەزم لەكاری رۆژنامەنووسی بووە‪،‬‬ ‫وەرگرتنیشم ل��ەو بەشە یەكێك بوو‬ ‫لەقەدەرو رێكەوتە خۆشەكانی ژیانم‪،‬‬ ‫چونكە بوارێكی پێبەخشیم كە خەونی‬ ‫مناڵیم بوو‪.‬‬ ‫*تا ئەم ماوەیەش سەرپەرشتیاری‬ ‫پاشكۆی (كەشتی ن��وح) بوویت كە‬ ‫پاشكۆی رۆژنامەی كوردستانی نوێیە‪،‬‬ ‫لەو پاشكۆیەدا دەتەوێت چی بەخوێنەران‬ ‫بڵێیت؟ ئەو پاشكۆیە لەكەیەوە سەرپێ‬ ‫كەوتوو تا كوێیش بەردەوام دەبێت؟‬ ‫كەشتی نوح‪ ،‬پەیامێكی زۆر روونی‬‫هەیەو دەڵێت‪ :‬سروشت زۆر جوانە‪..‬‬ ‫ب��ا ئ��ەو جوانییە نەشێوێنین‪ ،‬ژینگە‬ ‫ماڵی هەموومانە با بیپارێزین‪ ،‬مرۆڤ‬ ‫داهێنەرەو دەتوانێت خزمەتی مرۆڤایەتی‬ ‫بكات‪ ،‬پێویستە هۆشیاریمان لەسەر باری‬ ‫تەندروستی خۆمان و ئەو خۆراكانە‬ ‫هەبێت كە دەیخۆین‪ ..‬لەگەڵ ئەوانەشدا‬ ‫گەشت بە گەردوونی بەریندا دەكات و‬ ‫لەنهێنی هەسارەكانی ئاسمان و شوێنە‬ ‫پەنهانەكانی زەوی دەكۆڵێتەوە‪ ،‬بەكورتی‬ ‫دوور لەدنیای سیاسەت‪ ،‬جیهان پیشان‬ ‫دەدات‪.‬‬ ‫*چ ه��ەواڵ و بابەتێك سەرنجت‬ ‫رادەكێشێت بۆئەوەی لەپاشكۆكەتدا‬ ‫دایبنێیت؟ وە ئەجێندای بابەتەكان‬ ‫لۆكاڵین یان گڵۆباڵین‪ ،‬واتا ئەو بابەتانەی‬ ‫دەتەوێت لەپاشكۆكەتدا دایان ببەزێنیت‪،‬‬ ‫پێتان باشە ناوخۆیی بێت یان بیانی‪ ،‬وە‬

‫هێرۆ جەزا عەبدولعەزیز‬‫لەدایكبووی ساڵی (‪ )1977‬لەشاری سلێمانی‪.‬‬‫ساڵی (‪ )2004-2003‬بەشی رۆژنامەنووسی پەیمانگەی تەكنیكی سلێمانی‬‫تەواوكردووە‪.‬‬ ‫ساڵی (‪ )2012-2011‬بەشی راگەیاندنی كۆلێژی زانستە مرۆڤایەتییەكانی‬‫زانكۆی سلێمانی تەواو كردووە‪.‬‬ ‫لەساڵی (‪)2003‬ەوە دەستی بەكاری راگەیاندن كردووەو زیاتر لە(‪)11‬‬‫ساڵە لەڕۆژنامەی كوردستانی نوێ كاردەكات‪.‬‬ ‫هۆكارەكەی بۆچی دەگەڕێنیتەوە؟‬ ‫هەموو ئ��ەو ه��ەواڵ و بابەتانە‬‫دەبێتە جێگەی سەرنجمان كە لەگەڵ‬ ‫شێوازو ستراتیژی رێ��رەوی كاركردنی‬ ‫كەشتی ن��وح‪ -‬دا دەگونجێت‪ ،‬هەتا‬ ‫بكرێت ح��ەز دەك��ەی��ن بابەتەكانمان‬ ‫لۆكاڵی بن‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە زۆرینەی‬ ‫گلۆباڵییە‪ ،‬ئەوەش بەشێكی پەیوەندیی‬ ‫ب��ە ن��ەب��وون��ی ن���اوەن���دو س��ەن��ت��ەری‬ ‫لێكۆڵینەوەو توێژینەوەی زانستییەوە‬ ‫هەیە لەكوردستاندا‪ ،‬بەشەكەی تریشی‬ ‫پەیوەندیی بەكرانەوەمان بەڕووی دنیاو‬ ‫ئەو ح��ەزەوە هەیە‪ ،‬كە ئێمەش وەكو‬ ‫هەموو مرۆڤێكی تر هەمانە بۆ وەرگرتنی‬ ‫زانیاری و پەیداكردنی شارەزایی لەسەر‬ ‫ش��ێ��وازی ژی��ان و گ��وزەران��ی ئەوانی‬ ‫دی‪ ،‬لەهەمووشی گرنگتر بەجێهێنانی‬ ‫ئەركەكەمانە لەبواری راگەیاندندا‪ ،‬كە‬ ‫«دەستەبەركردن و گەیاندنی تازەترین‬

‫و سەیرترین ه��ەواڵ و زانیارییە بۆ‬ ‫خوێنەرەكانمان»‪.‬‬ ‫*ئایا نوێگەری لەپاشكۆكەدا بەكوێ‬ ‫گەیشتووە؟‬ ‫ پاشكۆی كەشتی نوح‪ ،‬پاشكۆیەكی‬‫زانستی رۆژن��ام��ەی كوردستانی نوێ‬ ‫ب��وو‪ ،‬گرنگی ب��ەالی��ەن��ی ژینگەیی و‬ ‫ت��ەن��دروس��ت��ی و ت��ەك��ن��ۆل��ۆژی دەدا‪،‬‬ ‫نزیكەی دوو ساڵ و نیو بەردەوام بوو‪،‬‬ ‫ل��ەدوای تەواوبوونی ژم��ارە (‪)100‬ەوەو‬ ‫لەچوارچێوەی داڕشتنی بەرنامەی كاری‬ ‫ساڵی نوێی رۆژنامەكەمان‪ ،‬وا بەباشزانرا‬ ‫كە بابەتەكانی پاشكۆكە بێتەوە ناو‬ ‫الپەڕەكانی رۆژنامە‪ ،‬بۆیە ئێستا هەموو‬ ‫رۆژێ��ك دوو الپ��ەڕەی رەنگاو رەنگی‬ ‫رۆژنامەكە بەناوی (كەشتی ن��وح)ەوە‬ ‫دەردەچێت‪ ،‬رۆژانی (دووشەممەو پێنج‬ ‫شەممە) بابەتەكانی پاشكۆی (كەشتی‬ ‫نوح)ی تێدا دادەنرێت‪ ،‬رۆژەكانی تریش‬

‫تایبەتكراوە بە بابەتەكانی (پاشكۆی‬ ‫خێزان‪ ،‬بابەتە هەمەڕەنگەكانی دنیای‬ ‫سینەماو پێگەی فەیسبووك)‪.‬‬ ‫*ماوەی چەندین ساڵە لەرۆژنامەی‬ ‫كوردستانی نوێدا كاردەكەیت‪ ،‬وەك‬ ‫دەبینرێت هێشتا پۆستێكی ئەوتۆت‬ ‫لەڕۆژنامەكەدا پێ نەبەخشراوە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫راشكاوانە پێمان بڵێیت هۆكاری ئەمە‬ ‫بۆچی دەگەڕێتەوە‪ ،‬ئایا خۆت رازی‬ ‫نیت‪ ،‬یان هۆكارێكی دیكەی؟‬ ‫ من كاتێك كاردەكەم‪ ،‬ئەوەندەی‬‫بیرم الی گەیاندنی پەیامی راستەقینەی‬ ‫پیشەكەمە‪ ،‬ئەوەندە گرنگیم بە پۆست‬ ‫و پلەو پایە نەداوە‪ ،‬هەموو ئەوانەی كە‬ ‫لەگەڵیشمدا كاردەكەن‪ ،‬شایەتی ئەوەم‬ ‫بۆ دەدەن‪ ،‬لەگەڵ ئەوەشدا چەندین‬ ‫لێپرسراوێتی وەكو لێپرسراوی الپەڕە‪،‬‬ ‫سەرپەرشتیاری پاشكۆم وەرگ��رت��ووە‪،‬‬ ‫ئێستاش جێگریی لێپرسراوی یەكەی‬ ‫(كەشتی نوح)م‪.‬‬ ‫*ئایا بەچ قۆناغێك گەیشتوویت‬ ‫لەخوێندندا‪ ،‬وە ئایا بەنیازیت بەردەوام‬ ‫بیت لەڕۆژنامەی كوردستانی نوێ‪،‬‬ ‫یاخود بەپێی رشتەكەی خۆت لەخوێندندا‬ ‫كارێكی دیكە بكەیت؟‬ ‫لەئێستادا بڕوانامەی بەكالریۆسی‬‫راگەیاندنم هەیە‪ ،‬ئەگەر ب��وارم بۆ‬ ‫بڕەخسێت‪ ،‬بەنیازم ماستەرو دكتۆرا‬ ‫لەبوارەكەمدا بەدەستبهێنم‪ ،‬سەبارەت‬ ‫ب��ەم��ان��ەوەش��م ل��ەك��وردس��ت��ان��ی ن��وێ‪،‬‬ ‫ئەوەندەی كە كاركردنم نەبێتە بەربەست‬ ‫لەبەردەم خوێندنەكەمدا لێبڕاوانە كاری‬ ‫بۆ دەكەم و لەوێ دەمێنمەوە‪.‬‬ ‫*دوایین پرۆژەت چی دەبێت‪ ،‬ئایا‬ ‫وەك ئێستا ب��ەردەوام دەبیت‪ ،‬یاخود‬ ‫گۆڕانكاریی دیكە دەكەوێتە ژیانتەوە؟‬ ‫ دوای���ن پ����ڕۆژەم‪ ،‬وەرگ��ێ��ڕان��ی‬‫كتێبێكە لەسەر سەرەتاكانی زانستی‬ ‫راگەیاندن و ناساندنی سەرجەم بەش‬ ‫و ش��ێ��وازەك��ان��ی چۆنێتی ك��ارك��ردن‬ ‫تێیدا‪ ،‬پێموایە ئەوە دەبێتە كلیلێك بۆ‬ ‫كردنەوەی دەرگای بوارەكەو رێبەرییەك‬ ‫دەبێت بۆ هەموو ئەو خوێندكارانەی‬ ‫كە لەبەشەكانی راگەیاندن وەردەگیرێن‬ ‫و هیچی لەبارەوە نازانن‪ ،‬جیا لەوەش‬ ‫لەگەڵ یەكێك لەهاوڕێكانی زانكۆم و‬ ‫مامۆستایەكی خۆشەویستمدا سەرقاڵی‬ ‫پڕۆژەیەكین بۆ منااڵن‪ ،‬رەنگە ئەوەش‬ ‫ل��ەدوای تەواوبوونی و پێشكەشكردنی‬ ‫بەكەناڵێك‪ ،‬وەكو كتێبیكیش بەچاپی‬ ‫بگەیەنین‪.‬‬ ‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪9‬‬

‫ب��ەش��داری پێكردنی ژن��ان‬ ‫لەكایە سیاسیەكاندا زیاتر ژنان‬ ‫هاندەدات بێنە پێشەوەو ڕۆڵی‬ ‫خۆیان ببینن لەتاوتوێكردنی كایەی‬ ‫سیاسی و بڕیارە سیاسيیەكاندا‪،‬‬ ‫بەاڵم وەك ژنان خۆیان ئاماژەی‬ ‫پێدەكەن لەكورستاندا بەشداری‬ ‫فیعلیان پێناكرێت‪ ،‬تەنانەت‬ ‫هەندێكی تریشیان دەڵێن ژنان‬ ‫تەنها بۆ جوانكاری و رازاندنەوە‬ ‫لەسیاسەتدا بەكار دەهێنرێن‪.‬‬ ‫وەك ئەندامێكی خولی سێیەمی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان دەڵێت رۆڵی‬ ‫ژنان لەبەشداریكردنی سیاسیدا‬ ‫لەكوردستان ك��ەم��ە‪ ،‬ئەمەشی‬ ‫گەڕاندەوە بۆ كەمیی پشتگیری‬ ‫و كەمتەرخەمی خۆیان كە نایەنە‬ ‫پێش تابتوانن بەشدار بن‪.‬‬ ‫كۆسارعومەر‪-‬گەرمیان‬ ‫خییریە محەمەد‬

‫بێریڤان سەرهەنگ‬

‫پۆستە سیادییەكان لەكابینەی نوێدا‪،‬‬

‫ژنانیش داوای دەكەن‪..‬‬

‫پەرلەمانتارێكی ژن لەخولی پێشوو‪:‬‬ ‫نابێ چیتر ژنان ئەوە قبوڵ بكەن كە تەنها لەسەر شاشەی تەلەفزیۆنەكان دەربكەون‬ ‫چاالكوانێكی ژن‪:‬‬ ‫بۆ جارێكیش بێت سەرۆكی وەزیران یاخود پەرلەمان با ژن بێت‬ ‫ئەزموونی واڵتان‬ ‫(بێریڤان سەرهەنگ)‪ ،‬ئەندامی‬ ‫خولی سێیەمی پەرلەمانی كوردستان‬ ‫پێیوایە لەئەزموونی زۆرب��ەی واڵتانی‬ ‫تردا دەركەوتووە زۆربەی ئەو ژنانەی‬ ‫كە لەسیاسەتدا ئیش دەك��ەن‪ ،‬زیاتر‬ ‫توانای مامەڵەكردنیان هەیە لەسەر‬ ‫بیرۆكەكان وەك لەپیاوان‪ ،‬بێریڤان‬ ‫دەڵێت‪ :‬لەكوردستاندا رێگری هەیە‬ ‫لەالیەن كۆمەڵگا و خانەوادە وخودی‬ ‫خۆیشیانەوە كە دەترسن لەو توانایەی‬ ‫كە هەیانە لەبەرامبەر پیاواندا‪ ،‬بۆیە‬ ‫پێی وای��ە ل��ەم روەوە ژن��ان خۆیان‬ ‫بەرپرسن و كەمتەرخەمن‪ .‬بێریڤان‬

‫‪10‬‬

‫دەڵێت‪ :‬نابێت چیتر ژنان ئەوە قبوڵ‬ ‫بكەن كە تەنها لەسەر شاشەی تی‬ ‫ڤیەكان دەربكەون‪،‬دەبێت خۆیان بێنە‬ ‫پێش و كار بۆخۆیان بكەن‪ .‬پێی وایە‬ ‫تا ژنان خۆیان نەیەنە پێشەوە‪ ،‬چاوەڕێ‬ ‫نەكەن یەكێك لەماڵەوە دەریان بێنێت‬ ‫و بەشداری سیاسیان پێ بكات‪.‬‬ ‫پیاو بڕیار دەدات!‬ ‫ل��ەب��ارەی رێ���ژەی ك��ەم��ی ژن��ان‬ ‫لەبڕیاردانی سیاسیدا‪ ،‬ئ��ەم خانمە‬ ‫دەیگێڕێتەوە بۆ ئ��ەوەی كە پیاوان‬ ‫قبوڵی ئەوەناكەن‪ ،‬چونكە سەرۆكایەتی‬ ‫ه��ەرێ��م وحكومەت و پ��ەرل��ەم��ان و‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫حیزبە سیاسیيەكان هەمووی پیاون و‬ ‫ئەوانە بڕیار لە بەشداری كردنی ژنان‬ ‫دەدەن و ح��ەق وای��ە ژن��ان ئ��ەوەش‬ ‫قبوڵ نەكەن‪،‬داوایش دەك��ات پۆستە‬ ‫سیادیەكان بۆ ژنان بێت‪.‬‬ ‫چاالكوانێكی ب���واری مافەكانی‬ ‫ژنانیش‪ ،‬ژن��ان بەالیەنێكی گرنگی‬ ‫كۆمەڵگا و بونیاتنەری كۆمەڵگا ناودەبات‬ ‫و دەشڵێت‪ :‬هیچ كارێك بەبێ ژن‬ ‫واتای تەواوی نیە‪ ..‬خەیریە محەمەد‬ ‫وەك چاالكوانێك باس لەوەدەكات كە‬ ‫ژنان لەكۆمەڵگەدا ل��ەڕوی جەستەیی‬ ‫و فكرییەوە توانایەكی بێهاوتایان‬ ‫هەیە‪ ،‬بەبەراورد لەگەڵ پیاواندا‪ ،‬پێی‬

‫وایە بەشداری پێكردنی ژنان لەئاستی‬ ‫پێویستدا نیيەو بەدووخاڵ باس لەم‬ ‫پ��رس��ەدەك��ات‪ ،‬ی��ەك��ەم كۆمەڵگەی‬ ‫ك��وردەواری كۆمەڵگەیەكی داخراوە و‬ ‫شێوازی بیركردنەوەیان بەرامبەر بەژنان‬ ‫نەرێنيیە‪ ،‬كۆمەڵێك بەربەست بۆ ژنان‬ ‫دروس��ت دەكرێت چ لەچوارچێوەی‬ ‫خێزان یان لەناو ناوەندە سیاسیيەكاندا‪،‬‬ ‫دووەم��ی��ش بۆ ئ��ەوە دەگەڕێنێتەوە‬ ‫هەندێك جار خودی ژنانیش هۆكارن‬ ‫لەوەی كە نایەنه پێشەوە بۆ بەشداری‬ ‫سیاسی‪ .‬ئەم چاالكوانە داواكارە لە ژنان‬ ‫كە لەچوار دیواری ماڵەكانیان دانەنیشن‬ ‫بەڵكو هەنگاو بنێن بۆ دەرەوەو ئەو‬

‫رەنگین عەبدوڵاڵ‬

‫حەزەی كە لەناخیاندا هەیە لەڕێگەی‬ ‫كارەكانیانەوە دەری ببڕن‪ ،‬وەداوای‬ ‫ئەوەیش دەكات كە بۆ جارێكیش بێت‬ ‫سەرۆكی وەزیران یاخود پەرلەمان ژن‬ ‫بێت‪ ،‬بەالیەوە ئاسایی دەبێت‪ ،‬چونكە‬ ‫پێیوایە ژن��ان دەت��وان��ن ئ��ەو ئەركانە‬ ‫بەڕێوەی ببەن‪.‬‬

‫ژینۆ محەمەد‬

‫پڕچەك بكەن بەزانست‪ ،‬ڕوو دەكاتە‬ ‫پیاوان و ڕاگەیاندنەكان كە ئەو قسانەی‬ ‫دەیكەن لەمیدیاكانەوە كەهەریەكەو‬ ‫پارێزەری مافی ژنانە‪ ،‬دەڵێت‪ :‬لەڕاستیدا‬ ‫ئەوە درۆیەكی شاخدارە‪ ،‬چونكە كەسیان‬ ‫لەخۆیانەوە دەست پێناكەن و بۆچونە‬ ‫جوانەكانیان لەسەر خێزانەكانیان پەیڕەو‬ ‫ناكەن‪ ،‬هەتا پیاوەكان دان بەوەدانەنێت‬ ‫كە ژن خاوەن مافە وەك ئەوان‪ ،‬ژن‬ ‫هەمیشە لەشەڕێكی دۆڕاودا دەبێت‪،‬‬ ‫گەر حكومەتیش نەهێڵێت دەبێت ژنان‬ ‫ئازا بێن و خۆیان بسەپێنن وبەشداری‬ ‫چاالكیە سیاسيیەكان بن وبەفعلی كاریان‬ ‫پێبكرێت لەكایە سیاسيیەكاندا نەك تەنها‬ ‫بۆجوانكاری و ڕازاندنەوە بەكاربهێنرێن‬ ‫و بەكۆتا بڕۆنه پەرلەمان و حكومەت‪،‬‬ ‫لەدرێژەی وتەكانیدا داوای پێدانی پۆستە‬ ‫سیادییەكان دەكات بۆ ژنان و دەڵێت‪:‬‬ ‫ئاستی زیرەكیی ژن��ان زۆر لەپیاوان‬ ‫زۆرترە لەبەر ئەوە پۆستە سیادییەكان‬ ‫لەالیەن ژنانەوە ئەگەر لەپیاوان باشتر‬ ‫بەڕێوەی نەبەن ئەوە كەمتر نابن‪.‬‬

‫كاریگەر نییە‬ ‫رەنگین عەبدوڵاڵ محەمەد‪ ،‬وەك‬ ‫مافناسێك دەڵێت‪ :‬تاڕادەیەك ژنانی‬ ‫ئێمە بەشدارییان پێدەكرێت لەكایە‬ ‫سیاسیيەكاندا وەك جوانكاری‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەداخەوە بەشداری فعلی و كاریگەری‬ ‫ژنمان نییە‪ ،‬گەرچی ژنیشمان هەیە‬ ‫هاوشانی پیاوانە لەكاركردنی سیاسیدا‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ب��ەداخ��ەوە لەپەنجەی دەست‬ ‫تێناپەڕن‪ ،‬ڕەنگین عەبدوڵاڵ دیارترین‬ ‫هۆكاری بۆ ئاستی ووشیاری كۆمەڵگە‬ ‫دەگ��ەڕێ��ن��ێ��ت��ەوەك��ە هەمیشە ژن��ی‬ ‫لەناو ماڵەكاندا زیاتر پێ قبوڵە وەك‬ ‫ل��ەدەرەوە‪ ،‬كە رۆڵی ژن دەسبەتنەوە‬ ‫بەبەخێوكردنی منداڵ و كاری ناوماڵ‪،‬‬ ‫ئەگەر ه��او رەگ��ەزەك��ان��م بێنە‬ ‫بەبۆچونی ئەو ئەمە تەنانەت لەگەڵ‬ ‫ئەو ئایینەشدا یەك ناگرێتەوە كەئێمە پێشەوە‬ ‫ژینۆ محەمەد وەك چاالكوانێكی‬ ‫لەژێر سایەیداین‪.‬‬ ‫ب��واری مافی مرۆیی باس لەم پرسە‬ ‫دەك��ات‪ ،‬ئەو دەڵێت‪ :‬گەرچی ژنان‬ ‫خۆسەپاندن‬ ‫ئ��ەم مافناسەی داواك����اری ژن��ان ب��ەش��داری��ی��ان پ��ێ��دەك��رێ��ت ل��ە كایە‬ ‫ئەوەیە كە بوێربن و كۆت و بەندە سیاسیەكاندا‪ ،‬بەاڵم وەك پێویست نین‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكان بشكێنن و خۆیان و دەبێت لەالیەن حیزب و حكومەتەوە‬

‫هەتاو خدر‬

‫دەرفەتی زیاتر بڕەخسێت بۆ هێنانە‬ ‫پێشەوەیان‪ ،‬ئەم چاالكوانە باس لەباش‬ ‫بەڕێوەبردنی ئ��ەو پۆستە سیادییانە‬ ‫دەك��ات كە ژن بەڕێوەی ب��ردوون و‬ ‫نموونەی (ئاسۆس نەجیب)ی وەزیری‬ ‫كاروكاروباری كۆمەاڵتی كابینەی پێشوی‬ ‫حكومەتی هەرێم دێنێتەوە كە وەك‬ ‫ژنێك توانیویەتی بەباشی ئەركەكانی‬ ‫ڕاپەڕێنێت و هاوشانی پیاوان كاربكات‪،‬‬ ‫بۆیە ژینۆ محەمەد وەك كچێك داواكارە‬ ‫ژنان لەكابینەی نوێی حكومەتدا پۆستی‬ ‫سیادییان پێبدرێت‪ ،‬چونكە وەك خۆی‬ ‫دەڵێت‪ :‬تەجروبەمان هەیە ل��ەوەی‬ ‫كە ژن پۆستی سیادی بەركەوتووە‬ ‫وە س��ەرك��ەوت��وش ب���وون‪ ،‬بۆیە لەم‬ ‫ڕووەوە با ژنانیش بهێنرێنە پێشەوە‪،‬‬ ‫دەشڵێت‪ :‬من وەك كچێك ئەگەر ببینم‬ ‫هاوڕەگەزەكانم ببرێنە پێشەوە ڕەنگە‬ ‫منیش هەوڵی ئەوەبدەم بێمە پێشەوە‬ ‫لەناو سیاسەتدا كاربكەم‪ ،‬بەاڵم كە ببینم‬ ‫هاوڕەگەزەكانم وەك دروش��م وەك‬ ‫ئاوێنەیەك بۆ حیزبەكان بەكاردەهێنرێن‬ ‫و نابرێنە پێشەوە‪ ،‬منیش خۆم هیالك‬ ‫ناكەم و هەوڵی هاتنەپێشەوە نادەم‪.‬‬ ‫لەهەموو كابینەكاندا‬ ‫(هەتاو خدر)‪ ،‬چاالكوانێكی تری‬ ‫ب���وارى مافی ژن��ان و گەنجان باس‬ ‫لەوەدەكات لە كۆمەڵگەی كوردیدا ژن‬ ‫رۆڵێكی بەرچاوی نییە‪ ،‬بەردەوام فشاری‬ ‫لەسەرەو هیچ كاتێك لە ریزبەندیی‬

‫یەكەمدا نەبووە‪ ،‬ژن هیچ رۆڵێكی‬ ‫كاریگەری لەكایەی سیاسیدا نییە و‬ ‫نەبووە‪ .‬ئەوەیش دەڵێت‪ :‬دوابەدوای‬ ‫داڕشتنی یاسای كۆتا بۆ ژنان لەالیەن‬ ‫پەرلەمانی كوردستانەوە ئەوسا رێژەی‬ ‫ژن��ان لەناو پەرلەمان و حكومەت‬ ‫زی��ادك��را‪ ،‬ب��ەاڵم بەشدارییان بەپێی‬ ‫ئاستی خوازراو نییە‪ .‬لە ناو حزب تەنها‬ ‫لە ئاستی خوارەوەدا رۆڵیان هەیە و لە‬ ‫رۆڵی سەركردایەتییدا بەپەنجەی دەست‬ ‫دەژمێردرێن‪ .‬لەدرێژەی قسەكانیدا‬ ‫هەتاو خدر وتی‪ :‬ئەمڕۆ سەردەمی‬ ‫شۆڕشی قەڵەم و جیهانگیرییە‪ ،‬ناكرێ‬ ‫خودی ژنان دەستەوئەژنۆ دانیشن و‬ ‫داوای مافی خۆیان لە پیاو بكەن‪ ،‬ماف‬ ‫نادرێ بەڵكو دەسەنرێ‪ ،‬بۆیە دەبێ‬ ‫چاالكییەكان فراوانتر بكرێت بۆ ئەوەی‬ ‫ژنان لەهەموو بوارەكانی ژیاندا بخرێنە‬ ‫ری��زەك��ان��ی پێشەوە‪ .‬ب��ەداخ��ەوە لە‬ ‫زۆربەی كابینەكانی حكومەتی هەرێمدا‬ ‫ژن پلەی بااڵی نەبووە یان تاكە ژنێك‬ ‫دیاریكراوە بۆ پڕكردنەوەی وەزارەتێك‬ ‫یان لەنێو س��ەدان بەڕێوەبەرایەتیدا‬ ‫چەند بەڕێوەبەرێكی پ��ێ��دراوە كە‬ ‫بە پەنجەكانی دەست دەژمێردرێن‪،‬‬ ‫داواك���ارە لەحكومەت وەزارەتێكی‬ ‫تایبەت بۆ كاروباری ژنان دابمەزرێنێت‬ ‫و تایبەت بێت بەپشتیوانیكردنی ژنان‬ ‫و پێدانی مافەكانیان‪ ،‬بۆ ئەوەی چیتر‬ ‫ژنان ژێردەست نەكرێت و فەرامۆش‬ ‫نەخرێن‪.‬‬ ‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪11‬‬

‫جۆرج وەسوف دەركەوتەوە‬

‫*جۆرج وەسوف پاشای گۆرانی عەرەبی‪ ،‬پاش ئەوەی لە چەند مانگی رابردوودا بەهۆی جەڵتەی مێشكەوە‪ ،‬لەكاری هونەری و هەموو‬ ‫كارەكانی خۆی دووركەوتەوەو رەوانەی نەخۆشخانە كرا‪ ،‬لەچەند رۆژی رابردوودا وەكو وەاڵمێك بۆ هەموو ئەوانەی كە باسیان لە كۆتایی‬ ‫هاتنی ژیانی هونەری هونەرمەندی ناوبراو دەكرد‪ ،‬لە چێشتخانەیەكی لوبنان دەركەوتەوەو رایگەیاند كە ئەوە منم و تەندروستیم زۆرباشە‪.‬‬

‫موزیكی (كامكاران)‬ ‫وەك سیمبولی‬ ‫هونەری موزیكی‬ ‫كوردی لەزۆربەی‬ ‫وڵـاتەكانی دنیادا‬ ‫ناسراوه‬ ‫لەمڕۆدا‬ ‫تێگەشتن له‬ ‫هونەر لەدنیادا‪،‬‬ ‫تاڕادەیەك گۆڕاوە‬

‫«هونەر كاڵـایەك نییە بفرۆشرێت !»‬ ‫زۆرێك لە ئێمە ئاشناین بەهونەری موزیك‪،‬‬ ‫زۆریكیشمان تەنها حەزمان بە دەنگی موزیكە‪ ،‬ئەمجارە‬ ‫«كەپر» یەكێك لە هونەرمەندە دەستڕەنگینەكانی‬ ‫بواری مۆزیكی دواند‪ ،‬كە هونەریانەو راشكاوانە باس‬ ‫لە ڕەسەنایەتی موزیك دەكات‪ ،‬ئەو هونەرمەندە بە‬ ‫ئەزمونەش توانا خورشید‪-‬ە‪.‬‬ ‫سازدانی‪ :‬كۆچەر عومەر‬

‫موزیكژەن‪ ،‬توانا خورشید‪ ،‬بۆ «كەپر» ‪:‬‬

‫نابێت هونەر بۆ دەربڕین بێت لەبیرو بۆچوونی‬ ‫ئایديۆلۆژیایەك یان پارتێكی سیاسی‬ ‫‪12‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫خۆشەویستی سنوری هەیە‬

‫*شانۆ بەكر فەرەج‪ ،‬خاتوونی گەنج و هونەرمەندو بێژەر‪ ،‬لە لێدوانێكی رۆژنامەوانی تایبەتی خۆیدا ئاماژەی بە كۆمەڵێك تایبەتمەندی لە‬ ‫ژیانی خۆی دەكات‪ ،‬شانۆ بەكر فەرەج كە ژەنیاری عودەو ئارەزوویەكی زۆری بۆ هونەرەكەی هەیە‪ ،‬ئەوەی راگەیاندووە كە خۆشەویستی‬ ‫الی ئەو سنووری هەیەو هەركاتێك كوڕێك رووبەڕووی بێتەوەو داوای خۆشەویستی هاوسەرگیری لێبكات‪ ،‬دایك و باوكی ئاگادار دەكاتەوە‪.‬‬

‫* ئەركی هونەر گەیاندنی رۆحی كۆمەڵگەیە؟‬ ‫تۆ لەرێگەی هونەری موزیكەوە توانیوتە رۆحی‬ ‫كۆمەڵگە بگەیەنیت بە دونیای دەرەوە؟‬ ‫ ئەتوانم بڵێم ئەركی هونەر گەیاندنی‬‫رۆحی كۆمەڵگە نییە بەتەنیا‪ ،‬چونكە هونەر خۆی‬ ‫كایەیەكی زۆر سەربەخۆیە لە پێش هەموو شتەكانی‬ ‫دیكەوە‪ ،‬هونەر بەتایبەتیش هونەری (موزیك)‬ ‫بریتییە لە پرۆسەی پەرچەكرداری هونەرمەندێك‬ ‫بۆ حاڵەتێك ی��ان چەند حاڵەتێكی ن��او خودی‬ ‫ئەو هونەرمەندە كە لە رێگەی هونەرەكەیەوە‬ ‫بەرجەستەی ئەكات‪ ،‬جا ئەگەر ئەو حاڵەتانە كەسی‬ ‫بن یان رەنگدانەوەی هەر جۆرە حاڵەتێكی تر‬ ‫بێت‪ ،‬واتە موزیك لە پێشدا ‌نیشاندانی ‌هەستی‬ ‫كەسی ئەو هونەرمەندەیە (وەك ئینسانێك) كە‬ ‫لەوانەیە موزیكێك دەربڕین لە چەندەها هەستی‬ ‫جۆراوجۆری تێكەڵ بكات كە مەرج نییە هەموو‬ ‫ئینسانەكانی تری ئەو كۆمەڵگەیە هەمان هەستیان‬ ‫هەبێت! ئەمە ئەگەر وەك ئەو حاڵەتە سەیری‬ ‫بكەین‪ ،‬بەاڵم بە دیوەكەی تریشیدا ئینسان لە هەر‬ ‫شوێنێكی ئەم دنیایەدا بژی بەركەوتە بە كولتوور‬ ‫و شێوە ژیانی ئەو كۆمەڵگەیەی تێیدا ئەژی‪ ،‬بۆیە‬ ‫بە شێوەیەك لەشێوەكان هەموو هونەرمەندێك‬ ‫بەشێك لەڕۆحی كۆمەڵگەكەی خۆی دوبارە لە‬ ‫رێگەی هونەرەكەیەوە پەخش ئەكاتەوە لەگەڵ ئەو‬ ‫هەستە تایبەتییەی ناو ناخی خۆی‪ ،‬هەڵبەتە منیش‬ ‫وەك ئینسانێك بەدەرنیم لەو حاڵەتەو تارادەیەك‬ ‫و تا ئەو شوێنەی كە توانیبێتم هونەرەكەمی‬ ‫تێدا پەخش بكەم توانیومە بەشێك لەڕۆحی‬ ‫كۆمەڵگەكەم نیشان بدەم‪.‬‬ ‫* قسەیەك هەیە دەڵێت‪ :‬مەرگی هونەر‬ ‫ئەوكاتە دەستپێدەكات كە بەرگێكی ئایديۆلۆژی‬ ‫یان سیاسی لەبەر دەكرێت‪ ،‬هەستدەكەیت كە‬ ‫ئێوە لەو گروپەبوون كە ئەم كارەتان دەرهەق بە‬ ‫هونەر كردووە؟‬ ‫لە سەدا سەد لەگەڵ ئەو وتەیەدام‪،‬‬ ‫ ‬‫چونكە ه��ون��ەر ت��ا ئ��ەو شوێنە ه��ون��ەرە كە‬ ‫سەربەخۆیەو خۆی جوانییەكانی خۆی نیشان‬ ‫ئەدات‪ ،‬هونەر دەبێت تەنیا هونەر بێت‪ ،‬بۆیە‬ ‫هەر كاتێك هونەر لەو كایەیە هاتەدەرەوە بوو‬ ‫بە داردەستی ئایدۆلۆژیایەك یان سیاسەتێك چیدی‬ ‫ئەوە هونەر نییە‪ ،‬هونەر كااڵیەك نییە بفرۆشرێت!‬ ‫ئەگەر وەك ماندوبوون هونەرمەند پاداشت‬ ‫بكرێت ئاساییە‪ ،‬بەاڵم نابێت هونەر بۆ دەربڕین‬ ‫بێت لە بیر بۆچونی الیەنێك‪ ،‬ئایديۆلۆژیایەك یان‬ ‫پارتێكی سیاسی‪ ..‬هونەر تا ئەو شوێنە گەورە و‬ ‫جوانە كە خۆیەتی‪ ،‬لەوە بترازێت هونەر نییە‪..‬‬ ‫بۆیە بڕواناكەم من هەرگیز كاری وام دەرهەق بە‬ ‫هونەرەكەم كردبێت و بیكەم‪ ،‬چون من هەمیشە‬ ‫ئەو كاتانە هونەر ئەكەم كە ناخم داوام لێئەكات‪،‬‬ ‫دواتر مێژووش بڕیار لەسەر هەموومان ئەدات‪.‬‬

‫* دەمەوێت شتێكی تایبەتیت لێبپرسم لە‬ ‫جیهاندا شتێك هەیە ناوی شۆڕشی نەرمەهێزە‬ ‫یانی لەرێگەی كەلتور و هونەرەوە جیهان بە‬ ‫میللەتەكەت دەناسێنیت‪ ،‬پێتوایە هونەرمەندان و‬ ‫كلتور ناسانی كورد بە رۆشنبیر و چینەكانی ترەوە‬ ‫توانیویانە ئەم شۆڕشە بكەن و كورد ببەنە ناو‬ ‫جیهانەوە؟‬ ‫هەرچەندە (كورد) خاوەن كەلتورێكی‬ ‫ ‬‫هەمەچەشنە و دەوەڵەمەندە‪ ،‬بەاڵم لەراستیدا‬ ‫بەهۆی ئەو هەموو دۆخە ناهەموارەی كە پێیدا‬ ‫تێپەریوین وەك نەتەوەیەكی بێ نیشتمان و بەهۆی‬ ‫نەهامەتییە زۆرەكانمانەوە زووتر لە دنیادا ناسراین‬ ‫بەر ل��ەوەی بە هونەرەكەمان بناسرێین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هونەرمەند و رۆشنبیرەكانیشمان توانیویانە كەم‬ ‫تا زۆر هونەری كورد نیشانی دنیای دەرەوە بدەن‬ ‫و نموونەش زۆرن بۆ ئەوە‪ ،‬لە هەموو بوارەكانی‬ ‫هونەردا بۆ نموونە زۆربەی هۆنراوەكانی مامۆستای‬ ‫كۆچكردو (شێركۆ بێكەس) وەرگێردراونەتە سەر‬ ‫چەند زمانێكی بیانی‪ ،‬گروپی موزیكی (كامكاران)‬ ‫وەك سیمبوڵی هونەری موزیكی كوردی لە زۆربەی‬ ‫واڵتەكانی دنیادا ناسراون ئەمانە و چەندەها‬ ‫نموونەی تریش‪ ،‬بەاڵم پێموایە لەمڕۆدا تێگەشتن‬ ‫بۆ هونەر تارادەیەك لەدنیادا گۆڕاوەو چیتر لەو‬ ‫قاڵبە كالسیكییەدا نەماوە‪ ،‬مەبەستم ئەوەیە كە ئیتر‬ ‫سنوری جوگرافی مانایەكی ئەوەندە گرنگی نەماوە‬ ‫بۆ هونەر بە گشتی و موزیك بەتایبەتی‪ ،‬هونەر‬ ‫لەئێستادا هەوڵدانە بۆ دروستكردنی پەیوەندی‬ ‫لەنێوان ئینسانەكاندا جا سەر بە هەرچ میللەتێك‬ ‫و رەنگ و رەگەزێك بن‪ ،‬هونەر هەموو سنورە‬ ‫دەستكردەكانی تێپەڕاندووە‪.‬‬ ‫* بۆچی دەڵێن هونەری رەسەن؟ رەسەن یانی‬ ‫چی؟ یانی كۆن؟ یان ئەو هونەرەی دابەش بێت‬ ‫بەسەر رۆحەكاندا و دەبێتە رۆحی گشتی؟ ئێمە بە‬ ‫چ خاڵێكی جەوهەری هونەری رەسەن و ناڕەسەن‬ ‫لەیەك جیابكەینەوە؟ ئەوخااڵنەم دەوێت؟‬ ‫ رەن���گ���ە ت���ۆزێ���ك ئ��ەس��ت��ەم بێت‬‫پێناسەكردنی وشەی (رەس��ەن)‪ ،‬چونكە پێناسەی‬ ‫رەسەنایەتی لەشتێكەوە بۆ شتێكی ترو لەكەسێكەوە‬ ‫بۆ كەسێك دەگۆڕێت‪ ،‬بەدەر لەسەیركردنی هونەر‬ ‫وەك سەرچاوەیەكی چێژوەرگرتن كۆنی و نوێ‬ ‫هیچ جیاوازییەكی نییە لەهونەردا بەقەد ئەوەی‬ ‫چەندێك ئەو هونەرە پەیوەندیی بەستووە لەگەڵ‬ ‫دەوروب���ەردا‪ ،‬پێمخۆشە وتەیەكی تۆلستۆی بە‬ ‫نموونە بهێنمەوە كە تەواو بڕوام پێی هەیە كە‬ ‫دەڵێت‪( :‬هونەر بریتیە لە هونەری پەیوەندی‬ ‫بەستن لەگەڵ رۆحەكانی دەوروبەرتدا‪ ،‬چۆن لە‬ ‫رێگەی قسەوە بیروبۆچونەكانت دەگوازیتەوە بۆ‬ ‫دەوروب��ەر بەهەمان شێوە لەرێگەی هونەرەوە‬ ‫هەستەكانیشت دەگوازیتەوە بۆ دەوروب���ەر)‪..‬‬ ‫چۆن؟ سەیركە زۆرجار هەندێك هەست لەئینسانا‬

‫ه��ەن كە ق��ەد بیرناچنەوە‪ ،‬ب��ەدەر لەهەموو‬ ‫لێكدانەوەكانی تر ئەو هەستانە بەر شوێنێكی ناو‬ ‫قوواڵییەكانی ناخ كەوتون كە زۆر شت نایگاتێ‪،‬‬ ‫چونكە هەمیشە هەستە راستییەكان لەقوواڵییەوە‬ ‫دێن و بەر قوواڵیی ئەكەون ئیتر ئەگەر ئەو‬ ‫هەستانە خۆشبن یان ناخۆش‪ ،‬باشبن یان خراپ‪،‬‬ ‫دواج���ار ئ��ەرك��ی ه��ەرە گ���ەورەی ه��ون��ەر هەر‬ ‫ئەمەیە‪ ،‬بەاڵم لەبەرگێكی ئافرێنەرانەدا و هیچ‬ ‫پێودانگی ستاتیكیش ناتوانێت بەتەواوی ڕەسەنی‬ ‫و ناڕەسەنی هونەر بپێوێت بەتەنیا‪ ،‬چونكە جۆری‬ ‫ئەو پەیوەندییە رۆحییەی كە هونەر دروستی‬ ‫دەكات گەورەترین پێوەرە‪ ،‬هەر هونەرێك ئەگەر‬ ‫لەقواڵییەكانی ناخەوە بێتەدەر وە هەستێكی‬ ‫(راستگۆیانە) بێت كە بەر رۆحی هەر ئینسانێكی‬ ‫تر كەوت دەستی لێئەدات و تیا ئەمێنێتەوەو ئەو‬ ‫پەیوەندییە ویژدانییە دروست ئەكات‪ ،‬بە مانایەكی‬ ‫تر واتە گواستنەوی ئەو بەركەوتە ویژدانییەی خۆتە‬ ‫كە لە قواڵییەكانتدا هەستی پێدەكەیت و پێی‬ ‫كاریگەربویت بۆ بەرامبەرەكەت وە تاكە رێگە بۆ‬ ‫گواستنەوەی ئەو هەستە (راستگۆییەكی بێ خەوشە)‬ ‫و الی من ئەوەیە جیاوازیە جەوهەرییەكەی لەگەڵ‬ ‫هونەرێكی نارەسەندا‪.‬‬ ‫* ئەگەر شیعر نەبوایە گۆرانی چی دەبوو؟‬ ‫ئەی ئەگەر مۆسیقا نەبوایە گۆرانی چی دەبوو؟‬ ‫ شیعر ب��ۆخ��ۆی شیعرە‪ ،‬مۆسیقاش‬‫بۆخۆی مۆسیقایە‪ ،‬بەاڵم گۆرانی بۆ خۆی گۆرانی‬ ‫نییە‪ ،‬یانی بەبێ ئەو دوان��ە هیچ نییە‪ ،‬شتێكم‬ ‫پێبڵێ لەسەر مۆسیقا بەبێ ئەودوو شتە‪ ،‬لە راستیدا‬ ‫هەریەك لە شیعر و موزیك و گۆرانی سێ هونەری‬ ‫سەربەخۆن‪ ،‬بەاڵم لە هەمان كاتدا پێكەوە جوانی و‬ ‫چێژێكی تایبەتیتریان هەیە‪ ،‬گۆرانی كۆنترین جۆری‬ ‫هونەرە كە مرۆڤ یەكەم جار پێی ئاشنابووبێت‬ ‫لە س��ەردەم��ە سەرەتاییەكاندا‪ ،‬وەك نوسراوە‬ ‫مێژووییەكانیش ئاماژەیان پێكردووە سەرەتا مرۆڤ‬ ‫قوڕگی خۆی بەكارهێناوە وەكو ئامێرێك‪ ،‬دواتر‬ ‫له دوای بەشارستانی بوونی مرۆڤ هونەرەكانی‬ ‫تر بەرجەستە بوون و بەتێپەربوونی كات ئەم‬ ‫قاڵبە جوانەی ئێستایان وەرگرتووە‪ ،‬شیعر بە بێ‬ ‫موزیك جۆرە نەشئەیەكی تایبەتی خۆی هەیە‪،‬‬ ‫و ئەگەر تۆزێك قوڵتر سەیری بكەیت گوێت لە‬ ‫جۆرە موزیكێكیش ئەبێت تێیدا! گۆرانی فەرهادی‬ ‫شیعرە‪ ...‬موزیك هونەرێكی زۆر تایبەتی و‬ ‫ئەفسوناوییە هەڵبەتە هەموو هونەرەكانی دیكەش‬ ‫جوانی و ئەفسونی خۆیان هەیە‪ ،‬بەاڵم موزیك‬ ‫تاكە هونەرە كە راستەوخۆ بەر مرۆڤ ئەكەوێت‪،‬‬ ‫چونكە لەڕێی گوێوە ئەگوازرێتەوە‪ ،‬موزیك ئەو‬ ‫پردە نەبینراوەی نێوان خەیاڵ و واقیعە‪ ،‬ئەڵقەی‬ ‫گرێدانی رۆحە بە ئیحساسەوە‪ ،‬ئەو ئیحساسە‬ ‫قوڵ و هەمە جۆرەیە كە هەموو رەنگێكی تێدا‬ ‫كۆبوەتەوە‪ ،‬موزیك جوانییەكی بیستراوە!!‬ ‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪13‬‬

‫لۆكە لە شاشەی عەرەبی‬

‫*پاش ئەوەی لەماوەی رابردوودا لۆكە زاهیر‪-‬ی خانمە گۆرانی بێژی كورد‪ ،‬دوای كلیپكردنی گۆرانییەكی لەواڵتی لوبنان كە فادی‬ ‫حەدادی گەورە دەرهێنەری لوبنانی كارەكەی بۆ كردووە‪ ،‬گەڕایەوە كوردستان‪ ،‬لۆكە لەلێدوانێكی تایبەتدا بۆ كەناڵەكانی راگەیاندن وتی‬ ‫كە فادیە پێی وتووە شاشەی عەرەبی پێویستیی بە كەسی وەكو تۆ هەیە‪.‬‬

‫سلێمانی نیگەران دەكات!‬ ‫راپۆرتێكی كەناڵی ئاسمانیی «رووداو» كە لەچەند رۆژی رابردوودا باڵوكرایەوە‪ ،‬جگە لەناڕەزایی و نیگەرانی خەڵكی شاری سلێمانی‪،‬‬ ‫بووە هۆی توڕەیی و نیگەرانی چاالكوان و رۆشنبیران و توێژەرانی كۆمەاڵیەتی و خەڵكی جیاجیای شارەكە‪ ،‬بۆ ئەو مەبەستەش لەچەندین‬ ‫شوێنی جیاجیاوە وەكو وەاڵمدانەوەو رەتكردنەوەی ئەو راپۆرتە‪ ،‬كاردانەوەی جیاواز راگەیاندن و تۆڕە كۆمەاڵیەتییەكان پڕ دەكات‪ ،‬تا‬ ‫دەگاتە ئەوەی كە كار بكرێت بۆ ئەوەی سكااڵی یاسایی لەسەر ریپۆرتەرەكەو كەناڵەكەش تۆمار بكرێت‪ ،‬ئەوەی جێگەی تێڕامانە ئەوەیە‬ ‫كە‪ ،‬راپۆرتی ئەو كەناڵە لەكاتێكدایە كە كچان و ژنانی ئەم هەرێمە رۆژانە رووبەڕووی كوشتن و توندوتیژی و سوكایەتی دەبنەوە‪.‬‬ ‫«هاوس پارتی» كە كۆپی واڵتانی وەكو ئێران و كوەیت و هەندێك واڵتی دەوروبەری كوردستانە‪ ،‬بەجۆرێك ئاراستەكراوە‪ ،‬جگە‬ ‫لەترس و توڕەیی و نیگەرانی هیچی تری لەناو خێزانە كوردییەكان لێ سەوز نابێت‪ ،‬لەم بەداواداچوونەی (كەپر)دا لە زاری چەندین‬ ‫چاالك و شارەزای بواری ژنان و كۆمەاڵیەتی دەخرێتەڕوو‪ ،‬لەسەر ئەم بابەتە رادەوەستین‪.‬‬ ‫ئامادەكردنی‪ :‬لەتیف حسێن‬

‫چلورە هەردی‪ ،‬چاالكوانی مافی ژنان‪:‬‬ ‫ئەم كەناڵە لەوەتەی دانراوە هەوڵی ناشرینكردنی سلێمانی داوە‪ ،‬ئەمە‬ ‫الی سلێمانییەكان ئاشكرایە‬ ‫كاردانەوەكانی ناو توڕە كۆمەاڵیەتییەكان‬ ‫كاردانەوەكانی ناو تۆڕە كۆمەاڵیتییەكان‬ ‫ل��ەپ��اش ب�ڵ�اوب���وون���ەوەی راپ���ۆرت���ی «ه���اوس‬ ‫پارتی» كەناڵی رووداو‪ ،‬كە لەالیەن خانمە‬ ‫رۆژنامەنووسێكەوە بەناوی ت��ەرزە عەبدوڵاڵ‬ ‫باڵوكرایەوە‪ ،‬هێندە كاریگەربوو كە زۆرێك‬ ‫لەكەناڵ و راگەیاندنەكانی تری هێنایە قسەو‬ ‫خەڵكی شاری سلێمانی وا لێكرد كە ئەو راپۆرتە‬ ‫بەسووكایەتی بە كچان و كوڕانی شارەكەیان‬ ‫بزانن و هەڵوێستیان هەبێت‪ ،‬لەوبارەیەوە چلورە‬ ‫ه��ەردی نووسەرو چاالكوانی ب��واری مافەكانی‬ ‫ژنان لەپەیجی تایبەتی خۆی كە بۆ (كەپر)یشی‬ ‫ناردووە وەها دەنووسێ‌‪ :‬ئەوەی سایتی رووداو‬ ‫نووسیویەتی‪ ،‬جێگەی قبوڵكردن نییە! ئێمە لەم‬

‫‪14‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫كوردستانە پڕ لە كێشەیەدا‪ ،‬ژن لەسەر پەیوەندی‬ ‫تەلەفۆنی هەڵە دەكوژرێن‪ ،‬لەسەر چوونە سەر‬ ‫فەیسبووك دەكوژرێن‪ ،‬لەسەر سەیركردنێكی كوڕی‬ ‫ماڵە دراوسێ دەكوژرێن‪ ،‬ئەی رووداو بەتەمای‬ ‫چییە؟ لەباڵوكردنەوەی كۆمەڵێك درۆی ترسناك‪..‬‬ ‫ئەم كەناڵە لەوەتەی دانراوە هەوڵی ناشیریكردنی‬ ‫سلێمانی داوە‪ ،‬ئەمە الی سلێمانییەكان ئاشكرایە‪،‬‬ ‫ئێستا كەوتۆتە نانەوەی كێشەی كۆمەاڵیەتی!!‬ ‫شەرمەزار بن‪ ...‬تكایە خەڵكی هەموو شارەكان‪،‬‬ ‫نەك هەر سلێمانی‪ ،‬هەولێر‪ ،‬دهۆك‪ ،‬كەركوك‪،‬‬ ‫هەڵوێست وەرگرن و ناڕەزایی دەربڕن بەرامبەر‬ ‫زڕاندنی ناوی كچ و كوڕانی شاری سلێمانی‪ ...‬با‬ ‫رووداو ئەم چاودێرییە ترسناكەی خستوێتیە سەر‬ ‫شاری سلێمانی و خەڵكەكەی رایبگرێ‪...‬‬

‫ئەمە چ ئەخالقێكە ؟‬ ‫هەر دوای چلورە هەردی‪ ،‬پەروین حەسەن‪،‬‬ ‫كۆمەڵناس و ئەندامی ئەنجومەنی بااڵی خانمان‪،‬‬ ‫سەبارەت بەو راپۆرتەی رووداو دەڵێ‪ :‬كەناڵی‬ ‫رووداو باسی چی دەكات ئەمە چییە‪ ،‬كچان‬ ‫و كوڕانی سلێمانی ش��ەوان لە (‪ )12‬شەوەوە‬ ‫دەچنە دەرەوەو لە یەكێك لە ماڵە هاوڕێكانیان‬ ‫تا بەیانی نێرگەلە دەكێشن و دانس دەكەن و‬ ‫تا د‪ ...‬نازانم ئەمە چ ئەخالقێكە‪ ،‬یانی كچی‬ ‫سلێمانی بەو رادەیە سوكن كە كەناڵی رووداو‬ ‫ئاوا باسی دەكات ئەمە چ ئەدەب و ئەخالقێكە‬ ‫ئەمە چ سوكایەتییەكە بە سلێمانی دەكات‪ ،‬ئەمە‬ ‫جێگای قبوڵ كردن نییە‪ ،‬هیچ باوەڕ ناكەم تەنها‬ ‫كەسێكی سلێمانی ئەمە قبوڵ بكات‪ ،‬نازانم بۆ‬

‫وتەی سێكسی و ماچەكەی هەیفا‬

‫* ماچكردنەكەی هەیفا وەهبی لەالیەن عادل كەرەمی بێژەری كەناڵی ئێم تی ڤی لوبنانی هەرای نایەوە‪ ،‬ئەوەیش لەبەر ئەوەی ئەو‬ ‫بەرنامەیە چەندین ئاماژەو وتەی سێكسی و ورژێنەر لەالیەن هەیفاو عادل كەرەمەوە نیشاندران‪ ،‬بینەرانی بەرنامەكەو ئامادەبووانی ئەو‬ ‫بەرنامەیەش بەو رەفتارو هەڵسوكەوتە ورژێنەرانەی هەیفا نیگەران بوون‪ ،‬هەر لەو بەرنامەیەدا هەیفا شوێنی هەر سێ‌ تاتۆكەی لەشی‬ ‫پیشانی بینەرانی بەرنامەكەدا‪.‬‬

‫پەروین حەسەن‪ ،‬چاالكوانی مافی ژنان‪ :‬یانی كچی سلێمانی بەو رادەیە‬ ‫سوكن كە كەناڵی رووداو ئاوا باسی دەكات؟ ئەمە چ ئەدەب و ئەخالقێكە؟‬

‫چلورە هەردی‬

‫سارا قادر‬

‫كەلسوم گەزنەیی‬

‫ئااڵ لەتیف‬

‫بوار قادر‬

‫دایكی تیرۆكی بۆ هەڵگرتووە‪ ،‬ئەتوانم سوێند بخۆم‬ ‫كە ئێستا لە (‪ )١٠٠‬ماڵدا یەك ماڵ ئەگەر تیرۆكی‬ ‫هەبێت‪ ،‬چونكە كەس نان ناكات‪ ،‬دواتریش خێرە‬ ‫لەسەر ئەو هەموو شتەی ناو ماڵەكەدا دایكی رایكرد‬ ‫تیرۆكەكەی بۆ بێنێت؟‬

‫چاویان بە سلێمانی هەڵ نایەت‪ ،‬لەبەرچی و بۆچی؟‬ ‫زۆر بە داخەوە زۆر‪ ،‬پەروین حەسەن‪ ،‬لەدرێژەی‬ ‫قسەكانیدا دەڵێت‪ :‬راپۆرتەكەی رووداو مەبەستی‬ ‫لەپشتەوە بووە‪ ،‬تەنها مەبەست لێی ئەوەیە كە‬ ‫رووی راستەقینەی خۆیان دەربخەن‪ ،‬من پێموایە‬ ‫هەر وێنەیەك دابەزێت لەسەر ئەم جۆرە بابەت و‬ ‫كاریگەری نێگەتیڤی زۆری هەیە‬ ‫راپۆرتانە سوكایەتی كردنە بە ژنان‪ ،‬بەاڵم بۆ ئەوەی‬ ‫كەلسوم گەزنەیی‪ ،‬ت��وێ��ژەری كۆمەاڵیەتی‬ ‫خەڵك بزانێت كە ئەم راپۆرتانەی رووداو تەنها بە‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ەو راپ��ۆرت��ەی رووداو و مەسەلەی‬ ‫سیاسی كردنی كێشەی ژنانەو هیچی تر‪.‬‬ ‫هاوس پارتی‪ ،‬لە لێدوانێكیدا بۆ «كەپر» دەڵێت‪:‬‬ ‫بەر لەهەموو شتێك بڕیاردان لەسەر چۆنایەتی و‬ ‫دوورە لە راستی‬ ‫ئااڵ لەتیف‪-‬ی رۆژنامەنووسیش لەوبارەیەوە رەهەندی ئەو حاڵەتە لەچوارچێوەی ئەخالق و‬ ‫وەاڵمدانەوەیەكی بۆ راپۆرتەكەی رووداو نووسیوەو پەیوەندی بە جیهانبینی تاكەوە هەیە‪ ،‬بەداخەوە‬ ‫دەڵ��ێ‌‪ :‬سوێند دەخ��ۆم ح��ەرف بە حەرفی ئەو بۆ ئ��ەوەی كە دەیڵێم لە رۆژگ��اری ئەمڕۆدا لە‬ ‫راپۆرتەی رووداو كە لەبارەی «هاوس پارتیەوە» كوردستان كۆمەڵێك دەزگ��ای راگەیاندن هەن و‬ ‫كردویەتی دروستكراوی خەیاڵی موحەریرەكەیەتی‪ ،‬بەبێ‌ ئ��ەوەی هەست بە بەرپرسیارێتی بكەن و‬ ‫هیچی لە گێڕانەوەی كەسە حەقیقییەكان ناچێت دوور لە پیشەیی و رەوشتی كار دەكەن‪ ،‬ئەوەش‬ ‫«ئەگەر هەبن»‪ .‬وروژاندنی ئەم باسەش ئەگەرچی رەنگدانەوەی دەبێت لەسەر تاكەكانی كۆمەڵگا‪،‬‬ ‫بازاڕ گەرمكردن و راكێشانی خوێنەرە بەبابەتی بەتایبەتی لەكۆمەڵگەی ك��وردی��دا‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫ئاوا كە پەیوەندیی ئازادانەو دوور لەچاوی خێزانی تاكو ئێستا سەرەڕای كرانەوەی كۆمەڵگەی كوردی‬ ‫تێدایە‪ ،‬بەاڵم باشترین بابەتیشە بۆ ئەوەی دایك بەڕووی جیهان‪ ،‬بەاڵم لەڕووی كولتورو مەعنەوی‬ ‫و باوكەكانی ئەم كۆمەڵگەیە ئەوەندەی تر چاو و بیروباوەڕ داخراوە‪ ،‬كومەڵگاو سیستمی خێزان‬ ‫لەمناڵەكانیان سور بكەنەوەو تەداخولی سادەترین نەریتییە‪ ،‬بۆیە ناكرێت بابەت و هەواڵ و راپۆرتی‬ ‫ویست و ئارەزوو پەیوەندییەكانیان بكەن‪ .‬ئەمە ئالەو شێوەیە لەكەناڵەكانی راگەیاندن باڵوبكرێتەوە‪،‬‬ ‫نمونەیەكیشە لەهەستنەكردن بە بەرپرسیارێتی لەبەرئەوەی كاریگەری نێگەتیڤی زیاتر دەبێت‪.‬‬ ‫میدیاو رۆژنامەنووسان لەدەستبردن بۆ ئەم بابەتانەو چەند رۆژێك پێش ئێستا راپۆرتێك بەناوی{‪house‬‬ ‫شێوازی گەیاندنیان‪ ،‬لەهیچ شوێنێكی ئەو راپۆرتەدا ‪ }party‬لەكەناڵی (رووداو)باڵوكرایەوە‪ ،‬ئێمە نازانین‬ ‫نەنووسراوە كە ناوی كەیسەكان خوازراوە‪ ،‬ئەمەش تا چەند ئەم راپۆرتە بەدواداچوونی بۆكراوەو‬ ‫واتە ئەو كەسانەی كە بەدزییەوە چوون بۆ هاوس تاچەند ئەم هەواڵە راستە‪ ،‬گریمان ئەم هەواڵە‬ ‫پارتی بە ئاشكرا دەتوانن قسە بۆ رووداوی بێ راست بووە‪ .‬نەدەكرا پەخش بكرێت و بەتایبەتی‬ ‫ركابەر بكەن‪ ،‬ئەمەش یەعنی بە دزییەوە نەماو لەكەناڵیكی وا كە بینەرێكی زۆری هەیە‪ ،‬بۆیە‬ ‫من و تۆو سەدانی دیكە زانییان كە لەجێگەی خۆی بوونی ئەم راپۆرتانە لە میدیاكاندا چەندین زیانی‬ ‫سەرینی داناوە‪ ..‬پاشان لەوەش سەرسوڕهێنەرتر كۆمەاڵیەتی بەدوای خۆیدا ج ‌ێ دەهێڵێ‪ ،‬دەبێتە‬ ‫ئەو خانمەیە كە سەعات پێنجی بەیانی گەڕاوەتەوەو هۆی نەمانی متمانە لەنێوان ئەندامانی خێزانەكان‬

‫پەروین حەسەن‬

‫و تێكدانی ئاسایشی تاكەكان‪ ،‬ئازادی ئافرەت و‬ ‫كچ بەرتەسك دەكاتەوەو ژیانیان لەژێر هەڕەشەو‬ ‫مەترسیدایە بەهۆی نزمی ئاستی وشیاری تاكەكان‬ ‫بوونی ئەو حااڵتانە بەالیەنەوە نامۆیەو كاریگەر‬ ‫دەبێت بەسەر ناپاكی هاوسەرگیری بەتایبەتی‬ ‫بۆ ئ��ەو خێزانانەی كە ژینگەی كۆمەاڵیەتیان‬ ‫ناسەقامگیرە‪ ،‬هەوڵدەدەن ئەو بۆشاییەی كە هەیە‬ ‫لەناو خێزانەكانیاندا لەشوێنكی تر پڕی بكەنەوەو‬ ‫دەبێتە دابڕانی ئافرەت لەخوێندن و كاركردن‪،‬‬ ‫رێژەی كوشتنی ئافرەت و كچ بەرزتر دەبێتەوە‬ ‫بەتایبەتی لەبارودۆخی كۆمەاڵیەتی ناسەقامگیری‬ ‫ئێستای خێزانی ك��وردی‪ ،‬هەروەها الوازی��ی یاسا‬ ‫لەجێبەجێكردنی سزادانی تاوانباران‪.‬‬ ‫زۆر شتی تر لەدەست دەدرێت‬ ‫سارا قادر‪-‬ی رۆژنامەنووس و چاالكوانی بواری‬ ‫مافەكانی ژنان و مامۆستای بەشی راگەیاندنی زانكۆی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬نیگەرانی خۆی لەسەر ئەو راپۆرتەی رووداو‬ ‫راگەیاند‪ ،‬بەاڵم ئەو وەكو كەسێكی ئەكادیمی بواری‬ ‫رۆژنامەنووسی لە رووی ئیتكەوە قسەی لەسەر ئەو‬ ‫راپۆرتە كردو‪ ،‬لەلێدوانێكی تایبەتدا بە كەپر‪-‬ی‬ ‫وت‪ :‬لەراستیدا كاتێك رۆژنامەنووس‪ ،‬كارێكی‬ ‫رۆژنامەنووسی دەكات و بابەتێك دەخاتەڕوو‪ ،‬بەر‬ ‫لەهەر شت پێویستە لەخۆی بپرسێت ئەم بابەتە چ‬ ‫پنتێك رووناك دەكاتەوە؟ چ خزمەتێكی مرۆڤایەتی‬ ‫دەكات؟ چ گرێیەك دەكاتەوە؟ كام بابەتی سودمەند‬ ‫دەوروژێنێت؟‬ ‫تا بتوانێت لەو رێگەیەوە كارێكی پرۆفیشناڵ‬ ‫و پڕ زانیاری پێشكەش بكات‪ ،‬ب��ەاڵم بە بڕوای‬ ‫من ئ��ەوەی ئەمكارەی ك��ردووەو ئەو راپۆرتەی‬ ‫ئامادە كردووە رەنگە هزری ئەو پرسیارانەی لەال‬ ‫كاڵكردبێتەوە‪ ،‬یان بە دیوێكیتردا بەپێچەوانەی‬ ‫هەموو ئەو پرەنسیپانەوە كاری كردبێت كە پێویستە‬ ‫لە بابەتێكی رۆژنامەوانیدا هەبێت‪.‬‬

‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪15‬‬

‫رووداوی ئوتۆمبێل سەری ئەویشی خوارد‬

‫*ژنە ئەكتەرو ئەستێرەی سینەمایی هیندو بۆلیود سەنعان خان‪ ،‬بەپێی ئاژانسەكانی هەواڵ لە رووداوێكی هاتوچۆدا لەشەقامەكانی شاری‬ ‫جامشوروی هیند گیانی لەدەستدا‪ ،‬ئەو خانمە ئەكتەرە ئێوارەی (‪ )3/10‬لەكاتی گەڕانەوەی بۆ ماڵەكەی لەگەڵ هاوسەرەكەی بەهۆی‬ ‫پێكدادانیان لەگەڵ بارهەڵگرێكدا گیانی لەدەستدەدات و هاوسەرەكەشی بە سەختی بریندار دەبێت‪.‬‬

‫بوار لەتیف‪ ،‬چاالكوانی مافی ژنان‪:‬‬ ‫ئەو كەسەی ئەو راپۆرتەی كردووە هیچ لەكاری رۆژنامەوانی نازانێت‬ ‫ئیتیكی رۆژنامەنووسی‬ ‫س��ارا ق��ادر‪ ،‬زیاتر دواو وت��ی‪ :‬ئ��ەوەی جێی‬ ‫قسە لەسەركردنە راستی و ناڕاستی ئەم بابەتە‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵكو قسەكردنە لەسەر ئێتیكی پیشەی‬ ‫رۆژنامەوانی لەهەر دەزگایەكی راگەیاندندا كە‬ ‫جگە ل��ەوەی چەندین بنەمای جیهانی ئێتیكی‬ ‫رۆژنامەوانی هەیە‪ ،‬هەر دەزگایەكی راگەیاندنیش‬ ‫بۆ خۆی بەڵێننامەی شەرەفی رۆژنامەنووسی خۆی‬ ‫هەیە‪ ،‬ب��ەاڵم باڵوكردنەوەی ئەمجۆرە بابەتانە‬ ‫ب��ەو هەموو ل��وغ��زەوە رەنگە پرسیاری زۆرت��ر‬ ‫بەدوای خۆیدا بێنێت ئەویش ئەوەیە ئایا ئەمە‬ ‫سەرچاوەكەی راستە؟ ئەگەر راستیش بێت كە‬ ‫دڵنیام ناڕاستە بۆ دەزگایەكی وەك رووداو كە‬ ‫دەیەوێت ببێتە دەزگایەكی پرۆفیشناڵ بابەتێكی‬ ‫لەو جۆرە باڵودەكاتەوە؟ لەكاتێكدا ئەگەر ئەو‬ ‫جۆرە ئاهەنگانەش هەبێت یان هەبووبێت بەهیچ‬ ‫جۆرێ لەپێش هەموو ئەو روداوان��ەوە نییە كە‬ ‫لەپێشمانە‪ .‬ئێمە دەبینین لەئێستادا قوتی خەڵك‬ ‫ب��ڕاوە‪ ،‬مووچە نییە‪ ،‬رۆژان��ە ژنانی ئەم واڵتە‬ ‫جەستەیان دەكرێتە قوربانی و دەسوتێنرێن‪،‬‬ ‫دەكوژرێن‪ ،‬دەخنكێنرێن‪ ،‬تۆ بڵێی هیچ كام لەمانە‬ ‫بابەت نەبن‪ ،‬تەنها سەمایەكی كوڕان و كچان كە‬ ‫وانییە‪ ،‬بابەت بن؟ لەكاتێكدا ئەمە بەشێكە لەژیانی‬ ‫تایبەتی هەر كەسێك و هەر كەس ئازادە لەوەی‬ ‫دەیكات تا نەگاتە ئەو ئاستەی ئازادی كەسانی تر‬

‫‪16‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫پێشل بكات‪ ،‬بۆیە من دەڵێم باڵوكردنەوەی ئەم‬ ‫بابەتانە جگە لە چەواشە كردن و سەرقاڵكردنی‬ ‫خوێنەرو بینەر هیچی تر نییەو ئەو دەزگایانە‬ ‫بیریان چۆتەوە كە ئایا ئەوە راستە یان نا‪ ،‬رەنگە‬ ‫چەند ژمارەیەكی فرۆشی رۆژنامەكەیان بۆ زیاد‬ ‫بكات بەاڵم راستگۆیی و بابەتی بوون و متمانەی‬ ‫خوێنەرو خەڵك دەدۆڕێنن‪.‬‬ ‫كێشەی خێزانی دروستكردووە‬ ‫بوار قادر‪ ،‬كە داكۆكیكارێكی مافەكانی ژنانەو‬ ‫لەرێكخراوی وادی كاردەكات‪ ،‬سەبارەت بەو‬ ‫راپۆرتەو كاردانەوەو لێكەوتەكانی‪ ،‬لەلێدوانێكی‬ ‫تایبەتدا بە گۆڤاری كەپر‪-‬ی وت‪ :‬لە راستیدا كە‬ ‫سەیرم ئەو راپۆرتەم كرد تووشی سەرسوڕمان‬ ‫بووم‪ ،‬ئەو راپۆرتە باسی هاوس پارتی دەكات‪،‬‬ ‫كە هەموومان دەزانین الی ئێمە بوونی نییەو‬ ‫قەدەغەیە‪ ،‬بەاڵم ئەو راپۆرتە دەیەوێت پێمان‬ ‫بڵێت‪ ،‬خێزانەكان‪ ،‬خەڵكی سلێمانی وریابن ئەگەر‬ ‫شتێكی وا بكەن ئەوا كێشەی لێ دروست دەبێت‬ ‫و قابیلی قبووڵكردن نییە‪ ،‬جگە لەوە وێنەو‬ ‫تایتڵ و ناونیشانی راپۆرتەكەش بۆخۆی جێی‬ ‫سەرنج و قسە لەسەركردنە‪ ،‬كاتێك وێنەی چەند‬ ‫كوڕو كچێك دانراوە بۆ ئەو راپۆرتە هەرچەند‬ ‫لێی نووسراوە وەرگیراوە‪ ،‬بەاڵم ریپۆرتەری‬ ‫ئەو راپۆرتە دیارە نازانێ كە وەها وێنەیەك چ‬

‫كاریگەرییەكی لەسەر بینەرو خوێنەری كۆمەڵگای‬ ‫ئێمەو خێزانەكانیش جێدەهێڵێت‪ ..‬بوار ئەوەشی‬ ‫راگەیاند‪ :‬كاتێك رۆژنامەنووسێك دەیەوێت‬ ‫راپۆرتێك یان بابەتێكی رۆژنامەوانی بكات‪،‬‬ ‫دەبێت ئەوە لێكبداتەوە كە تاچەند خزمەت بە‬ ‫كۆمەڵگا دەكات‪ ،‬هەروەها دەبێت ئاگای لەوە‬ ‫بێت كە ئەو ك��ارە رۆژنامەوانییەی دەیكات‬ ‫نابێت زیان بە كۆمەڵگاو تاكەكانی بگەیەنێت و‬ ‫دایبڕوخێنێت و كێشە دروست بكات‪ ،‬لەمانەوە‬ ‫دەردەكەوێت كە ئەو كەسەی ئەو راپۆرتەی‬ ‫كردووە هیچ لەكاری رۆژنامەوانی نازانێت‪ ،‬جگە‬ ‫لەوە‪ ،‬ئەم راپۆرتە وا دەكات متمانەی نێوان‬ ‫دایكان و باوكان بە كچ و كوڕەكانیان هێندەی تر‬ ‫الواز ببێت و وادەكات دایك و باوك بەردەوام‬ ‫چاودێریان بكەن نەبادا شتێكی لەوجۆرە بكەن‪،‬‬ ‫ئەوەشی ئەو راپۆرتە بخوێنێتەوە ئەوەی لەال‬ ‫دورست دەبێت‪ ،‬كە بپرسێت ئاخۆ ئەو ریپۆرتەرە‬ ‫ئەو كچانەی چۆن دەستكەوتووە ئاوا بەئازادی‬ ‫هەموو شتێكی خۆیانی بۆ باس دەكەن‪ ،‬ئاخۆ كێ‬ ‫بێت بتوانێت ئەوە بە رۆژنامەنووسێك بڵێت من‬ ‫لەو شەوەدا ئەوەی بمەوێ‌ دەیكەم؟ بەداخەوە‬ ‫ئەو كەسەی ئەو راپۆرتەی كردووە رەچاوی هیچ‬ ‫شتێكی نەكردووە‪ ،‬ئەگەر بیكردایە دەیزانی لەم‬ ‫واڵتەدا چ كێشەو ناخۆشییەك رووبەڕووی كچان‬ ‫و ژنان دەبێتەوە‪.‬‬

‫هەودا تێر گریا‬

‫*هەودا ئەحمەد‪-‬ی كچە بێژەری كورد‪ ،‬پاش دووركەوتنەوەی بۆ ماوەی سێ‌ ساڵ لەشاشەكان و كەناڵەكانی راگەیاندن‪ ،‬بە باڵوكردنەوەی‬ ‫كارێكی كۆنی خۆی كە تێیدا وەكو بێژەری بەرنامەیەكی مندااڵن دەردەكەوێت بووە جێی بایەخی بەشێك لەراگەیاندنەكان‪ ،‬هەودا ئەحمەد‬ ‫لەسەر ئەو ڤیدیۆیەی خۆی نووسیویەتی بە بینینی ئەم كارەی خۆم تێر گریام و لەخۆمم پرسی لە كوێوە دەستم پێكردو ئێستاش لەكوێم‪.‬‬

‫كەریمۆك‬ ‫(مایكرۆفۆن)ی دروست كرد‬ ‫دڵشاد خۆشناو‬ ‫هونەرمەندی سینەماكاری كورد كەریمۆك دواكاری‬ ‫سینەمایی خۆی بەناوی (مایكرۆفۆن) بەكۆتا هێنا‪.‬‬ ‫كەریمۆك لە لێدوانێكی تایبەتیدا بۆ گۆڤاری‬ ‫«كەپر» ئ��ەوەی ئاشكرا كرد كە ئەم فیلمەی كە‬ ‫بەناوی (مایكرۆفۆن)ە‪ ،‬كە بەرهەمی (بەڕێوەبەرایەتی‬ ‫سینەمای هەولێر)ە و بە ستافێكی پرۆفیشناڵی بواری‬ ‫فیلمسازی لە باشوور و رۆژهەاڵتی كوردستان بە‬ ‫ئەنجام گەیشتووە‪ ،‬سەرجەم لۆكەیشنەكانی فیلمەكە لە‬ ‫شاری كۆیە بەئەنجام گەیشتووە‪.‬‬ ‫سەبارەت بە هۆكاری هەڵبژاردنی كۆیە بۆ‬ ‫لۆكەیشنی كارێكی لەمجۆرە‪ ،‬كەریمۆك راشكاوانە‬ ‫دەڵێ‪ :‬شاری كۆیە شوێنێكی تایبەتە و خەڵكەكەی و‬ ‫دامودەزگا حكومیی و حزبییەكانیشی هاوكارییەكی‬ ‫باشی هونەرمەندان دەكەن لە هەموو بوارەكاندا‪.‬‬ ‫سەبارەت بە چیرۆكی فیلمەكەش ئەو دەرهێنەرە‬ ‫ئەوەی خستەڕوو‪ ،‬چیرۆكێكی سادەیە لەرووخساردا و‬ ‫لەهەمان كاتیشدا خاوەن ناوەڕۆك و پەیامی خۆیەتی‪،‬‬ ‫باس لە ونبوونی منداڵێك دەكات لەناو مزگەوتێكدا‪.‬‬ ‫لەبارەی هۆكاری هەڵبژاردنی مزگەوت بۆ كارێكی‬ ‫لەمجۆرە كەریمۆك دان بەوەدا دەنێت كە لەو كارەیدا‬ ‫بەجۆرێك دەست بۆ هەندێك تابۆی وەكو ئاین و‬ ‫نەریتە كۆمەاڵیەتییەكان براوە‪.‬‬ ‫حاڵی حازر فیلمەكە لە قۆناغی مۆنتاژدایە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫كەریمۆك پێیوایە رەنگە (‪ )15‬خولەك دەربچێت‪،‬‬ ‫لەگەڵ ئەوەشدا دواجار مۆنتاژ بڕیاری كۆتایی دەدات‬ ‫كە چەند خولەك دەردەچێ‪.‬‬ ‫سەبارەت تەواوبوون و بەشداریكردنیشی لە‬ ‫فیستیڤاڵەكاندا‪ ،‬كەریمۆك ئەوەی نەشاردەوە كە‬ ‫كورتە فیلم زیاتر بە مەبەستی بەشداریكردن لە‬ ‫فیستیڤاڵەكان دروست دەكرێ و چانسی زیاتریشی‬ ‫هەیە بۆ بەشداریكردن لە فیستیڤاڵەكاندا‪ ،‬هەربۆیە‬ ‫ل��ەالی خۆیەوە هیوای وای��ە ب��ەش��داری زۆرترین‬ ‫فیستیڤاڵی ناوخۆیی و دەرەوە بكات و ئومێدەواریشن‬ ‫بتوانن خەاڵتی باش بەدەستبهێنن‪.‬‬ ‫ماوەتەوە بڵێین لەم فیلمەدا ئەكتەران (سۆالڤ‬ ‫شەیدا‪ ،‬پێشەوا ناسح‪ ،‬سرود سەاڵح‪ ،‬كەیفی ئەحمەد)‬ ‫رۆڵیان بینیوە‪ ،‬بەڕێوەبەری وێنەگرتنەكەی میهرداد‬ ‫سلێمانی و دەنگوەرگرەكەی قادر قادری و راوێژكاری‬ ‫هونەریش سوهێل سوخەنپەژوە‬

‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪17‬‬

‫ئامادەكردنی‪ :‬تاژان جەزا‬

‫ئه‌و هه‌اڵنه‌ی ده‌یكه‌ین و پێی نازانین‬ ‫کە هەڵە دەکەیت لەچێشتخانەکەت بەبێئەوەی بزانی‪،‬‬ ‫سامناکەن و زەرەری هەیە لەسەر تەندروستی خێزانەکەت‪،‬‬ ‫ئەمەش زۆر جار دەبێتە هۆی ژەهراوی بوونی خواردن‬ ‫لەکاتی بونی بەکتریا لەخواردنەکاندا چارەسەکردن و‬ ‫پاکژکردنەوەو هەڵگرتنی بەڕێگەیەکی ناتەندروست‪ ،‬ئەگەر‬ ‫لەو نەریتە هەاڵنەی ماڵەوە رزگارت بوو لەکاتی خواردنی‬ ‫ژەمە خواردنەکەداو دڵنیابیت زۆر بۆ خۆت و ماڵەوەت‪.‬‬ ‫تواندنەوەی خواردنەکە لەدەرەوەی ساردکەرەوە‬ ‫گۆشتەکە لەناو بەفرگر دادەنرێت بۆ ئەوەی بەتازەیی‬ ‫بمێنێتەوە بۆ ماوەیەکی زۆرو توانەوەکەی ئەو پلە گەرمییەی‬ ‫کە لەژوورەکەدایە یارمەتی گەشەکردن و زۆربوونی بەکتریا‬ ‫دەدات‪.‬‬ ‫باشترین رێگا بۆ تواندنەوەی خواردنەکان‬ ‫پێش رۆژێك خواردنەوەکە بگوازەرەوە لەبەفرگرەکە بۆ‬ ‫ژێر بەفرگرەکە بۆ ئەوەی بەساردی بمێنێتەوەو لەپیسبوون‬ ‫دوریبخەیتەوە و خواردنەکانی تر پیس نەکات دەتوانیت‬ ‫بەمایکرۆوەیڤیش بیتوێنیتەوە‪ ،‬بەاڵم دەبێت خواردنەکە‬ ‫راستەوخۆ لێبنرێت‪.‬‬ ‫خواردنی هەویری لێنەنراو‬ ‫وەکو هەویری کێك کە هێلکەی کاڵی تێدایە ئەویش‬ ‫بەکتریای سالمونیالی تێدایە‪ ،‬هەروەها خواردنی ئەم جۆرە‬

‫هەویرە پێش ئەوەی بخرێتە فڕنەوە ژەهراویش دەبێت بەخواردن‪.‬‬ ‫شتنی گۆشت و مریشك‬ ‫شتنی گۆشت و مریشك هۆکارێکە بۆ باڵوبونەوەی بەکتریا لەقاپشۆرو ئەوانەی تر‪ ،‬باشتر وایە لەچێشتخانەکەت بێ‪،‬‬ ‫ئامۆژگاری بەوە ناکرێیت کە گۆشت و مریشك و هێلکە بشۆێت و هەڵبگیرێت‪ ،‬به‌ڵكو دەبێت یەکسەر بەکاربهێنرێت ‪.‬‬

‫رێنمایی بۆ ژنی دووگیان‬ ‫لەماوەی دوگیانی و دوای منداڵبوون گۆڕانکارییەکی زۆر بەسەر لەشی ژنان دێت‪ ،‬لەوانەش زیادبوونی کێش‪ ،‬کە‬ ‫ئەمەش دیارترین گۆڕانکارییە بەسەر ژناندا دێت لەماوەی دوگیانیداو دوای کاتی منداڵبوون‪.‬‬ ‫توێژینەوەیەکی نوێ ئاماژەی بەوەکرد شیرپێدانی سروشتی یارمەتییت دەدات بۆ کەمکردنەوەی کێشی زیادە‪،‬‬ ‫بۆیە پێویستە ئەم ئەزموونە جوانە پشت گوێ نەخەیت کە لەدوای ماوەی منداڵبوونە‪ ،‬لەبەرئەوەی گرنگە بۆت‬ ‫هەروەها گرنگە بۆ منداڵەکەشت‪.‬‬ ‫بۆ گەڕانەوە بۆ باری ئاسایی دەتوانیت ئەم کارانە بکەیت‪:‬‬ ‫‪A-E‬ئەویش بۆ پێست گرنگە‪.‬‬ ‫کرێمی نەرمکەرەوە بەکاربهێنە کە دەوڵەمەند بێت بە ڤیتامین‬ ‫مەچۆرە بەرهەتاو چونکە بۆ پێست باش نییە‪.‬‬ ‫پێویست وەرزش ئەنجام بدەیت بۆ ئەوەی کێشت دابەزێت‪.‬‬ ‫ئاو زۆر بخۆرەوە بۆ نەمانی ژەهری لەشت‪.‬‬ ‫یۆگا بکە بۆ پاراستنی نەرمیت‪.‬‬ ‫پەیڕەوی ژەمی خۆراکی تەندروستی بکە کە دەوڵەمەند بێت بە پڕۆتین‪ ،‬میوە و سەوزە بخۆو‬ ‫دووربکەوەرەوە لەخواردنی ژەمە خێراکان‪.‬‬ ‫مەچۆ بۆ مەلەوانگە لەبەرئەوەی دەوڵەمەندە بە مادەی کلۆر‪.‬‬ ‫کاتێکی باش تەرخان بکە بۆ خەوتن‪ ،‬لەبەرئەوەی پێوسیت پشوودانە بۆ ئەوەی هەستیت بەکارە‬ ‫نوێیەکانت‪.‬‬ ‫ئەوەی کە زۆر پێویست دەبێت لەم ماوەیەدا واتا لەدوای منداڵبوون‪ ،‬پشوودانە‪ ،‬بۆ ئەوەی رزگارت‬ ‫بێت لەو پەستانە زۆرەی کە لەسەرت بووە‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫سەرخەوه‌كه‌مان چه‌ند بێت باشه‌؟‬

‫هەموومان هەست دەک��ەی��ن پێویستمان‬ ‫بەسەرخەو شکاندن هەیە یان بەخەوتن لەماوەی‬ ‫نێوان نیوەڕۆو دوای نیوەڕۆ بۆ ماوەیەکی کورت‪،‬‬ ‫بۆ ئەوەی هەست بەئیسراحەت و رزگاربوون‬ ‫لەهیالکی بكه‌یت ‪ ،‬بۆ گەڕانەوەی کارەکانی‬ ‫رۆژانە جارێکی تر‪ ،‬ئایا راستییه‌کەی دەزانی؟ کام‬ ‫کات تەندروستە بۆ لەش‪.‬‬

‫لە ‪ ١٠‬بۆ ‪ ٢٠‬خولەك‪ ،‬ئەم ماوەیە باشە بۆ‬ ‫گەڕانەوەی وزە بۆ لەش مێشك تەرکیز بکات‬ ‫جارێکی تر‪ ،‬بەتایبەت لەالی خوێندکاران‪ ،‬ئەمە‬ ‫باشترینە لەبەرئەوەی واتان لێدەکات هەست‬ ‫بە خاوبوونەوەی لەش یان حەز لەخەو دەکەی‬ ‫لەدوای هەستان جارێکی تر‪.‬‬ ‫سەرخەوشکاندن ‪ ٣٠‬خولەك‬

‫ب��ە پ��ێ��چ��ەوان��ەی ئ���ەوەی ل��ە راب����ردوودا‬ ‫روودەدات‪ ،‬بە مانای نیو کاتژمێر خەوتن لە‬ ‫نێوان نیوەڕۆو دوای نیوەڕۆ‪ ،‬دەبێتە هۆی لەش‬ ‫خاوبوونەوە لەدوای هەستان‪ ،‬وەکو سەرخۆشت‬ ‫لێدێت‪ ،‬هەست بەجموجۆڵ ناکەی هەتا نیو‬ ‫کاتژمێر دوای هەستان‪.‬‬ ‫سەرخەوشکاندن ‪ ٩٠‬خولەك‬ ‫ئ��ەم م��اوەی��ە جارێکی ت��ر ت��ەرک��ی��زت بۆ‬ ‫دەگەڕێنێتەوە‪ ،‬یارمەتیت دەدات بۆ بیرکەوتنەوەی‬ ‫ژمارە و کەسەکان‪ ،‬بەاڵم توشی لەشخاوی دەبیت‬ ‫و ماوەیەکی کورتی پێدەچێت‪.‬‬ ‫باشترین کات بۆئەوەی سەرخەو بشکێنیت‬ ‫بەشێوەیەکی ت��ەن��دروس��ت لەکاتژمێر یەکی‬ ‫دوانیوەڕۆوه‌ تاكو چواری پاش نیوەڕۆ‪ ،‬ئەو کاتە‬ ‫تەندروستیت دەپارێزیت لەڕووی دەروون��ی و‬ ‫جەستەیی‪ ،‬بەاڵم کاتژمێر چواری پاش نیوەڕۆ‬ ‫بخەوی توشی سەرئێشەو لەشخاوی دەبیت لەگەڵ‬ ‫تێکچونی کاتژمێری بایۆلۆجی لەشت كه‌کاردەکاتە‬ ‫سەر خەوی شەو بۆ چەند رۆژێك‪.‬‬ ‫لەکۆتایدا ئامۆژگاری ب��ەوە دەکرێت ئەو‬ ‫کەسانەی کە هیالکن و کەمخەون هەناسەیان‬ ‫توند دەبێت لەخەوتنی رۆژ‪ ،‬باشتر وایە بە رۆژ‬ ‫نەخەون‪ ،‬چونکە گرفتەکانی خەو زیاد دەکات‪.‬‬

‫ئارەزووی سێکسی کەم دەکاتەوە‬

‫توێژینەوەیەکی نوێ دەریخست ئەو خواردنانەی کە لەقتودان‪ ،‬یان ئەوانەی کە لەمایکرۆوەیڤدا گەرم دەکرێنەوە یان ئەوانەی لەناو قاپدا دەپارێزرێن‪،‬‬ ‫بەتایبەت قاپی پالستیکی کە بۆ ماوەیەکی زۆر بەر تیشکی خۆر دەکەون‪ ،‬ئەگەری ئەوەی هەیە زیان بەژنانی‬ ‫دووگیان بگەیەنێت و تووشی لەدەستدانی منداڵەکەیان ببن‪.‬‬ ‫توێژینەوە پزیشکییە نوێکەش باڵویکردەوە ئەو قاپانەی بۆ پاراستنی خۆراك بەکاردەهێنرێن پێکهاتوون‬ ‫لەمادەی کیمیایی ئەگەر ئەوەی هەیە دایکەکە منداڵەکەی لەباربچێت‪ ،‬زانایان ئەوەیان وت کە ئەستەمە‬ ‫دوربکەنەوە لەمادەی کیمایی زەرەرمەند کەلە دروستکردنی قاپی پالستیکی و قتۆکاندا هەیەو خواردنی تێدا‬ ‫هەڵدەگیرێت‪.‬‬ ‫توێژینەوەکە لەسەر ئەوە نەوەستاوە کە ئاگاداری ژنانی دووگیان بکاتەوە بەڵکو پیاوانیش دەگرێتەوە‪،‬‬ ‫ئەم مادە کیمیاییانە کاریگەرییەکی نێگەتیڤ لەسەرئارەزووی سێکسی پیاوان هەیە کە بە رێژەی ‪%٢٠‬‬ ‫کەمیدەک‪0627‬تەوە‪.‬‬ ‫سەرژمێرییەکان ئەوە دەردەخەن کە رێژەی لەبارچوونی منداڵ الی ژنانی دووگیان بەوهۆیەوە‬ ‫گەیشتۆتە رێژەی ‪.%٢٠-١٥‬‬

‫تێكه‌ڵه يه كی نوێ بۆ قژ‬ ‫ئه‌م تێكه‌ڵه‌یه‌ پێكهاتووه‌ له‌کرێمی بەلسەم لەگەڵ زەیتی‬ ‫سروشتی بۆ قژی مخۆرکاوی‪ ،‬ئه‌ویش به‌م شێوه‌یه‌‪:‬‬ ‫کەوچکێکی گ��ەورە لەزەیت ‪ ٢‬کەوچکی گەورەکرێمی‬ ‫بەلسەمی تایبەت و گونجاو کە بۆ قژت بگونجێ‪ ،‬لەگەڵ ‪٢‬‬ ‫کەوچک زەیتون یان زەیتی گوێزی هندی‪.‬‬ ‫ئەم پێکهاتەیە بەباشی تێکەڵ بکەو بیدە لەبنی قژت لەگەڵ‬ ‫كۆتاییه‌كانی قژت و مخۆرکاوییەکان‪ ،‬ئەم پێکهاتەیە بە با قژتەوە‬ ‫بمێنێتەوە بۆ ماوەی نیو کاتژمێر پاشان بە ئاوو شامپۆ بیشۆ‪.‬‬

‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪19‬‬

‫شێخ موعتەسەم رەشید‬

‫دێرینەو پیرۆزە‪.‬‬ ‫ئەم جەژنی نەورۆزە‪..‬‬

‫دی��ۆج��ی��ن ب��ۆ ئ��ەس��ەك��ەن��دەری‬ ‫مەكدۆنی !‬ ‫نەورۆز‪ ،‬جەژنە نەتەوایەتییەكەی‬ ‫گ��ەل��ی ك���ورد‪ ،‬ب��ەس��ەم��او گ��ۆران��ی و‬ ‫ئاگرە پ��ی��رۆزەك��ەی��ەوە‪ ،‬ف��رە كۆنترە‬ ‫لەداستانەكەی (ئەژدەهاك و كاوەی‬ ‫ئاسنگەرو فەرەیدونی فەڕ)‪.‬‬ ‫ساڵی (‪)335‬ی بەر لەزاین‪ ،‬كاتێك‬ ‫ئەسكەندەری مەكدۆنی ئامادەباشیی‬ ‫دەك��رد بۆ داگیركردنی واڵت��ی ئێران‬ ‫و ئیمپراتۆریەتی هاخامەنشین‪،‬‬

‫‪20‬‬

‫وە ب��ۆ م��ەب��ەس��ت��ی ك��ۆك��ردن��ەوەی‬ ‫زانیاریی دەرب��ارەی واڵتی ئاسیاو ئەو‬ ‫ئیمپراتۆرییە رۆژهەاڵتییە‪ ،‬ئەسكەندەر‬ ‫سەردانی فەیلەسوفی یۆنانی دیۆجینی‬ ‫كەلبی ‪(-‬سەگی) دەكات‪ ،‬بۆ وەرگرتنی‬ ‫زانیاریی لەو فەیلەسوفە سەروقژ چڵكنە‬ ‫دزداشە كورتە پێخاوسە سەگ ژیاوە‪،‬‬ ‫(دیۆجین) بێ گوێدانە سام و هەیبەتی‬ ‫ئەسكەندەرو پاسەوانەكانی دەوروبەری‪،‬‬ ‫خۆیدابوویە بەر هەتاوی خۆرو لەسەر‬ ‫پشت ب��ۆی راك��ش��اب��وو‪ ،‬ب��ێ ئ��ەوەی‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫لەبەر ئەسكەندەر هەڵسێتەوە‪ ،‬هەر‬ ‫لەسەر پشت باسی جەژنێكی سەیرو‬ ‫سەمەرە بۆ ئەسكەندەر دەگێڕێتەوە كە‬ ‫لەخاكی (مادیاو ماد)دا هەموو ساڵێك‬ ‫لەسەرەتای وەرزی بەهاردا خەڵكی‬ ‫ئەو خاك و واڵتە جەژنێك دەگێڕن‬ ‫پێی دەڵێن جەژنی (ساكیا)‪ ،‬ئەو جەژنە‬ ‫چەند رۆژێ��ك دەخایەنێت ئاهەنگی‬ ‫قەشەنگ قەشەنگی تیا ساز دەكرێت‪،‬‬ ‫بەبێ بوونی جیاوازیی خەڵكی هەموو‬ ‫دەكەونە مەینۆشین و سەماكردن و‬

‫گەمەی ئازادو سترانبێژی و كردنەوەی‬ ‫ئاگر‪ ،‬ئالەو جەژنەدا نە كەس خاوەنی‬ ‫سامان و سەروەت و موڵكی تایبەتییە‪،‬‬ ‫نەكەسیش كۆیلەو ژێردەستی كەسێكی‬ ‫دیكەیە‪ ،‬هەموو یەكسان و چونیەكن‪،‬‬ ‫ب��ەس��ەرۆك��ی ه��ۆزی��ش��ەوە‪( .‬ه��ەم��وو‬ ‫چونیەك سەما دەكەن‪ ،‬گۆرانی دەڵێن‪،‬‬ ‫دەخۆن‪ ،‬دەكەن‪ ،‬دەخۆنەوە)‪ ،‬تەنیا لەو‬ ‫جەژنەدا كەسێكی زیندانی كە سزای‬ ‫مەرگی بەسەردا دراوە‪ ،‬ئازاد دەبێت‪،‬‬ ‫وە دەكرێتە س��ەردارو فەرمانڕەوای‬

‫تەاڵقی بدات ماڵی وێران دەبێت!‬

‫*نمایشكاری بەناوبانگی ئەمریكی كیم كارداشیان بۆ جاری سێیەم شوودەكاتەوە بە ویست كانی‪ ،‬كارداشیان بۆ ئەمجارەی هاوسەرگیرییەكەی‬ ‫مەرجێكی قورسی داناوە بۆ هاوسەرەكەی بۆ ئەوەی ئەو ترسەی كە لەهاوسەرگیری هەیەتی بڕەوێتەوە‪ ،‬مەرجەكەی كارداشیان كە لەدادگا‬ ‫ئیمزاكراوە لەالیەن ویست كانی‪-‬یەوە‪ ،‬ئەوەیە كە ئەگەر جیاببنەوە لەیەكتر بۆ هەر ساڵێك بڕی یەك ملیۆن دۆرالرو بۆ هەر شەوێك ‪2700‬‬ ‫دۆالری دەوێت و هاوسەركەشی بەمەرجەكە رازی بووە‪.‬‬ ‫هۆزەكە‪ ،‬بەسواری گالیسكەی سەرداری‬ ‫هۆز سەرپەرشتیاریی ئاهەنگی ئەو‬ ‫جەژنە دەك��ات‪ ،‬فەرمان دەردەك��ات‪،‬‬ ‫ئەو زیندانییە ئ��ازادك��راوە لەكۆشكی‬ ‫سەرداری هۆزدا دەخوات و دەخواتەوە‪،‬‬ ‫لەپێخەفی خێزانییەكەیدا دەخەوێت‪...‬‬ ‫كەسایەتی یەم‬ ‫ل��ەپ��ەرت��وك��ی ئاڤێستای ئایینی‬ ‫(‪)monotheism‬ی‬ ‫یەكتاپەرستی‬ ‫زەردەشتی دا باس لەكەسایەتی (یەم)‬ ‫دەك��ات‪ ،‬كە لەسەردەمی دەسەاڵتی‬ ‫ئەودا‪ ،‬مەردوم هەموو بەختەوەر بوون‪،‬‬ ‫ژیانیان بەیەكسانی دەب��ردەس��ەر‪ ،‬بێ‬ ‫بوونی هیچ جۆرە ناكۆكی و ملمالنێیەك‪،‬‬ ‫وە مرۆڤ گەلی ئەو سەردەمە‪ ،‬هەموو‬ ‫لەتافی الوی و جوانیدا بوون‪ ،‬نەخۆشی‬ ‫و پیری و ه��ەژاری بوونیان نەبوو‪،‬‬ ‫ن��ەك��ەس پیر دەب���وو ن��ەك��ەس ه��ەژار‬ ‫ب��وو‪ ،‬وە نەكەس نەخۆش دەك��ەوت‪،‬‬ ‫هەموو ساڵێك مرۆڤ گەلی ئەو خاك‬ ‫و واڵت��ە ل���ەوەرزی ب��ەه��اردا ئاگریان‬ ‫دەك����ردەوەو ب��ەدەوری��دا ئاهەنگیان‬ ‫دەگ��ێ��ڕا‪ ،‬وە رۆژان���ی ئ��ەو ئاهەنگە‬ ‫دەكەوتە رۆژەكانی جەژنی نەورۆزی‬ ‫ئێستای ئێمەوە‪ ،‬واتا سەرەتای بەهارو‬ ‫كۆتایی سەختی زمستان و سەرهەڵدانی‬ ‫مەنێ و چنور لەژێر توێژاڵە بەفری‬ ‫ئێالخانا‪ ،‬نێرگس و وەنەوشەو گواڵڵە‬ ‫لەپێدەشت و بنارا‪ ،‬بەاڵم زۆری نەبرد‪،‬‬ ‫ژیانی بەختەوەریی كۆتایی هات‪،‬‬ ‫نەهامەتی جێگای گرتەوە‪ ،‬نەخۆشی و‬ ‫پیری و هەژاری هاتە ئاراوە‪ ،‬ناكۆكی‬ ‫و ناحەزی كەوتە نێوانی خەڵكەوە‪،‬‬ ‫وەك داستانەكەی (یەم) باسی دەكات‬ ‫ئەو گۆڕانە لەژیانی خەڵكدا هۆكارەكەی‬ ‫دەگەڕێتەوە بۆ گوناه و تاوانێك كە لە‬ ‫(یەم) وەشاوەتەوە‪ ،‬ئەڵێن گوناهەكە‬ ‫خواردنی گۆشت بوو لەالیەن (یەم)‬ ‫ەوە‪ ،‬كە خ��واوەن��دی ئ��اه��ورا م��ەزدا‬ ‫بەگوناه و خەتا داینابوو‪ ،‬بۆچوونێكی‬ ‫دیكە دەڵێت نەخێر گوناهەكە خواردنی‬ ‫گ��ۆش��ت ن��ەب��وو‪ ،‬بەڵكو گوناهەكە‬ ‫(درۆكردنێك بوو) كە لەخودی (یەم)‬ ‫تاوانی درۆكردنەكە وەشایەوە‪ ،‬ئەم‬ ‫بۆچوونە عەقڵ گیر ترە‪ ،‬چونكە لەئایینی‬ ‫زەردەشتیدا درۆ گەورەترین تاوانە‪.‬‬ ‫هەرچۆنێك بووبێت داستانی (یەم) و‬ ‫جەژنی (ساكیا)و واڵتانی میدو ماد‪،‬‬ ‫نەورۆزەكەی ئێمەو ئاگرەكەی پیرەمێرد‬ ‫لەگردەكەی الی مامەیارە‪ ،‬بۆنەیەكە‬

‫دەمانباتەوە بۆ ژیانی سەرەتایی كە‬ ‫هێشتا كۆمەڵگای مرۆڤی زاگ��رۆز‪،‬‬ ‫لەدۆخێكی یەكسانی و مەشاعیدا دەژیان‬ ‫بەر لەقۆناغی پەیدابوونی موڵكایەتی‬ ‫و سامانی تایبەتی‪ ،‬سەرهەڵدانی‬ ‫ناكۆكی و ملمالنێی چینایەتی‪ .‬وە بەر‬ ‫لەداستانەكەی ئ��ەژدەه��اك و كاوەی‬ ‫ئاسنگەر‪.‬‬

‫سوپاس بژێری و رێزلێنان لەئاهورا‬ ‫مەزدا‪ ،‬وە ئاگركردنەوە لەسەر سەكۆی‬ ‫پەرستگاكان و شوێنە بەرزەكان‪ ،‬كە‬ ‫هێماو دەرك��ەوت��ەو تەجەللی خودای‬ ‫ئاهورا مەزدایە لەسەر زەوی‪ ،‬وەك‬ ‫لەئاسمانیشدا رۆژ ئەو هێماو تەجەللیەی‬ ‫ئاهورایە‪ ،‬بەو چەشنە كە لەقورئانیشدا‬ ‫هاتووە (الله نور السموات واالرچ)‪،‬‬ ‫وە هەروەها سەبارەت بەوشەی جێژن‬ ‫(‪ )jezin‬كە بەمانای رۆژی ش��ادی و‬ ‫پیرۆزی و پەرستن دێت‪ ،‬لەبنەڕەتدا‬ ‫وشەكە (یەزە‪ )yasna -‬وە پیتی (ی)‬ ‫لەوشەكەدا گۆڕاوە بە (جیمی) فارسی‬ ‫ه���ەروەك وش��ەی (ی��ەم و ج��ەم) وە‬ ‫جەژن لەسەرەتاوە بۆنەیەكی ئایینی‬ ‫بووە‪ ،‬پاشان خەسڵەتێكی نەتەوایەتی‬ ‫وەرگ���رت���ووە‪ ،‬وە ب��ووەت��ە بەشێك‬ ‫لەفەرهەنگی گەالنی هیندی ئەوروپی‪،‬‬ ‫وەك فەرهەنگی نەتەوەی كورد كە‬

‫ریچ) دەربارەی جەژنی نەورۆز بۆمان‬ ‫دەگێڕێتەوە كە خەڵكی سولەیمانی‬ ‫لەنەورۆزدا سەیرانێكیان رێكدەخست‬ ‫كەسێكی ه��ەژارو شێتۆكەیان دەكردە‬ ‫ل��ێ��پ��رس��راوو س���ەرك���ردەی خ��ۆی��ان و‬ ‫سەیرانەكەیان‪ ،‬وە بەسواری وشترێك‬ ‫كە لەلۆكەو پەڕۆ دروستیان دەكرد‪،‬‬ ‫ئەو پیاوە هەژارەیان هەڵدەگرت وەك‬ ‫پادشای خۆیان لەشارەوە بۆ سەرچنار‬ ‫دەیانبرد‪ ،‬پادشای وشتر سواریش هەموو‬ ‫بڕیارو فەرمانەكانی بەڕێوەدەچوو‪،‬‬ ‫ه��ەم��وو س��ەی��ران��ك��ەرەك��ان ملكەچی‬ ‫دەب��وون‪ ،‬وە یەكێك لەفەرمانەكانی‬ ‫ئەو پادشایە بریتی بوو لە راپێچ كردنی‬ ‫كەسێكی دەوڵەمەندو ن��اوداری شارو‬ ‫هێنانی بۆ ناو سەیرانەكەو فەرمانی‬ ‫پێ ئەدا بەكۆكردنەوەی چیلكەو دار‬ ‫یان شتنی قاپ و قاچاغی سەیرانەكە‪،‬‬ ‫ئەویش بێ یەك و دوو ملكەچی فەرمانی‬

‫فی ستت ایام) وە بەگوێرەی ئاڤێستا‬ ‫دوا خولی پڕۆسەی خەلق كە خولی‬ ‫شەشەمە‪ ،‬خولی دروستبوونی توخمی‬ ‫مرۆڤە‪ ،‬وە بەو بۆنەیەوە مرۆڤ كە‬ ‫بوونەوەرێكی هۆشمەندە‪ ،‬سوپاسی‬ ‫ئاهورا م��ەزدای ك��ردووە‪ ،‬وە هەموو‬ ‫ساڵێك بەبۆنەی هاتنی دابەزینی‬ ‫خ��ۆی وات��ا دابەزینی م��رۆڤ بۆ ناو‬ ‫گەمەی ژیان‪ ،‬جەژنێكی پڕ لەخۆشی‬ ‫و ئاهەنگی گێڕاوە‪ ،‬كە ماوەی شەش‬ ‫رۆژی دەخایاند‪ ،‬وە رێكەوتی رۆژەكانی‬ ‫ن���ەورۆزی ئێستای ئێمە دەك��ات بۆ‬

‫زادەی خاكی زاگ��رۆس��ە‪ ،‬كە ئاڤێستا‬ ‫بەخاكی واڵت��ی (ئ��اری��ان وی��چ) ناوی‬ ‫دەبات‪ ،‬بەمانای (خاكی نەجیب زادان)‬ ‫دێت‪.‬‬

‫پادشای سەیران دەبوو وەك پەیڕەوی‬ ‫كردنی داب و نەرێتی سەیرانەكانی‬ ‫ن��ەورۆز‪ ،‬وە دەسەاڵتی میریش رێزی‬ ‫لەو داب و نەرێتە دەگرت‪ ،‬بێگومان‬ ‫سەیرانەكەی شاری سلێمانی ئەوسا‪،‬‬ ‫زۆر نزیكە لەجەژنی ساكیاوە‪ ،‬دیارە‬ ‫سولەیمانی كە پایتەختی رۆشنبیرییە‬ ‫ل��ەف��ەره��ەن��گ��ی ك��ۆن��ی ك����وردەواری‬ ‫تەواو بەهرەمەند بووە‪ ،‬وە هەمیشە‬ ‫لەمێژووی نەتەوەكەیدا ژی��اوە‪ ،‬دەسا‬ ‫پیرۆز بێت لەسلێمانی و لەكوردستان‬ ‫جەژنەكەی نەورۆزی ئیمساڵمان‪.‬‬

‫لە قورئان و ئاڤێستادا‬ ‫هەر سەبارەت بەجەژنی نەورۆز‪،‬‬ ‫وەك لەئاڤێستادا ئاماژەی پێكراوە‪،‬‬ ‫خ��ودای تاك و تەنیا (ئاهۆرا مەزدا)‬ ‫لەشەش قۆناغدا گ��ەردون و ئاسمان‬ ‫و زەوی و مرۆڤی دروس��ت��ك��ردووە‪،‬‬ ‫هەروەك لەقورئانی پیرۆزدا بەهەمان‬ ‫جۆر ئاماژە بەپڕۆسەی (خەلق) كراوە‪،‬‬ ‫وەك لەسورەتی ئەعرافدا ئایەتی (‪)52‬‬ ‫هاتووە (خلق الله السموات واالرچ‬

‫نەوروزی ئێستامان‬ ‫لەكۆتایی باسەكەماندا دێمەوە‬ ‫سەر جەژنی ن��ەورۆزی ئێستامان‪ ،‬وە‬ ‫دەچمەوە سەر باسی جەژنی ساكیا‪،‬‬ ‫كە دیۆجینی كەلبی بۆ ئەسكەندەری‬ ‫مەكدۆنی گێڕاوەتەوە‪ ،‬هەر بەو تەورە‬ ‫رۆژه��ەاڵت��ن��اس��ی ئینگلیزی (میستەر‬

‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪21‬‬

‫خەتای پێاڵوەكانی بوو‬

‫*میریام كلینیكی خانمە نمایشكاری لوبنانی‪ ،‬لە بەرنامەیەكی راستەوخۆی كەناڵی جەدیدی لوبنانی‪ ،‬دەكەوێت بەزەویداو ئازاری پێدەگات‪،‬‬ ‫میریام لە بەرنامەكەدا كە بەشێوەیەكی راستەوخۆ پەخشدەكرا لەالیەن هاوكارەكەیەوە بەرزدەكرێتەوەو هەر پاش هەستانەوەشی میریام بە‬ ‫پێكەنینەوە باس لەهۆكاری كەوتنەكەی دەكات و ئۆباڵەكەشی دەخاتە ئەستۆی پێاڵوە بن بەرزەكانی پێی‪.‬‬

‫پیاوانی فانتازی و ژنانــــ‬ ‫بەكارهێنانی بەردەوامی دەرزییە‬ ‫تایبەتەكان بۆ پڕكردنەوەی چرچ و لۆچی‪،‬‬ ‫بۆ خۆ جیاكردنەوەیە لە هەمووان!‬ ‫ئەو پیاوەی كە شێوەو ستایلێكی مندااڵنەی‬ ‫هەیەو دوگمەی كراسەكەی تانیوە‬ ‫كراوەتەوە‪ ،‬لەشت كڕین بۆ ماڵەوە بێزارە‬ ‫ئا‪ :‬زریان مەحمود‬ ‫ئەوشتەی كە لەم سەردەمەدا زۆر بەرچاومان‬ ‫دەك��ەوێ��ت‪ ،‬بریتییە لەكێبڕكێی گوفتاری و‬ ‫رەفتاری نێوان ژن��ان و پیاوان‪ .‬ه��ەردووالی��ان‬ ‫گلەیی لەپێشێل بوونی مافەكانیان دەكەن‪ .‬ژنان‪،‬‬ ‫ب��ەردەوام دەڵێن پیاوان لە ئێمە تێناگەن و بە‬ ‫ئەندازەی پێویست رێزمان لی ناگرن‪ .‬پیاوانیش‬ ‫لە نەبوونی درك و گوێڕایەڵی گونجاوی ژنان‬ ‫شكایەتیان هەیە‪ .‬ه��ەردووال بەدەست خیانەت‬ ‫و نەبوونی تێگەشتن و درك��ی بەرامبەرەوە‬ ‫دەناڵێنن‪ .‬دەتواندرێت لە دیدگاگەلی جیاوازەوە‬ ‫ش��ڕۆڤ��ە ب��ۆئ��ەم بابەتە بكرێت‪ .‬ب��ۆ نموونە‬ ‫لەڕوانگەی دەرونناسی و خودناسییەوە‪ -‬روانگەی‬ ‫كۆمەاڵیەتی‪ -‬شیكردنەوەی كۆمەڵناسیانەی كێشە‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكان‪ -‬پەیبردن بەڕیشەی فەرهەنگ و‬ ‫بارودۆخی كۆمەڵگاو تێپەڕبوونی مێژوو‪.‬‬ ‫پێویستە س��ەرەت��ا حیسابی ئ��ەو خانم و‬ ‫پیاوە تێگەشتوو خ��اوەن دركانە لەم دەستەیە‬ ‫جیابكەینەوە كە لێرەدا دەمانەوێت لەبارەی‬ ‫چۆنێتی رەفتارەكانیانەوە‪ ،‬قسە بكەین‪ .‬هەرچەند‬ ‫ئ��ەم بابەتە قسەی زۆر هەڵدەگرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەبەركەم تاقەتی خوێنەران بەپێی توانا باسەكە‬ ‫كورت دەكەینەوە‪ .‬خاڵی گرنگ لێرەدا ئەوەیە كە‬ ‫چ ژنان و چ پیاوانی ئەمڕۆ‪ ،‬زیاد ل��ەوەی كە‬ ‫گرنگی بەالیەنی مەعنەوی و ئەخالقی و كەسایەتی‬ ‫بەرامبەر بدەن‪ ،‬سەرو شێوەو بارودۆخی مادی ئەو‬ ‫كەسە جێگەی سەرنجیانە‪ .‬ئەمە بەو مانایە نایەت‬ ‫كە پێویستە مرۆڤە تێگەشتووەكان سەروچاوێكی‬

‫‪22‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫تێك هەڵپژاو و شێواویان هەبێت‪.‬‬ ‫پیاوان و ژنانی بووكەشوشەیی كێن؟‬ ‫ئەو كەسانەی كە لەهەوڵی ئ��ەوەدان هەتا‬ ‫وەكو ئەكتەرو هونەرمەندە ناسراوەكانی جیهان‬ ‫جلوبەرگ بپۆشن‪ ،‬ئارایش بكەن‪ ،‬لەشوالریان رێك‬ ‫بكەن‪ ،‬بەچەندین نەشتەرگەری گەورە یان بچووك‬ ‫تا لەڕوخسارو ئەندامەكانی تری لەشیان گۆڕانكاری‬ ‫دروس��ت بكەن‪ .‬ئ��ەم كەسانە پێیانخۆشە كە‬ ‫پۆشاكەكانیان لە پۆشاكی ناسراوترین هونەرمەندو‬ ‫ئەكتەرەكانیش سەرنجڕاكێشتر بن‪ .‬جوانكاری‬ ‫لوت‪ ،‬بەرزكردنەوەی روومەتهەڵكێشانی ددانی‬ ‫عەقڵ بۆدروستبونی چاڵی روومەت‪ ،‬بەكارهێنانی‬ ‫بەردەوامی دەرزییە تایبەتەكان بۆ پڕكردنەوەی‬ ‫چرچ و لۆچی و‪ ..‬هەموویان بۆ ئەوەیە كە بڵێن‬ ‫من لە هەمووان جیاوازترم لەگەڵ هەموواندا‬ ‫جیاوازیم هەیە‪.‬‬ ‫پێویستە پیاوان ئەوە بزانن‪ ،‬ئەو ژنەی كە‬ ‫زۆرترین كاتەكانی بەپێڕاگەشتنی خۆی بەسەردەبات‬ ‫و رەنگكردنی نینۆكەكانی لە هەموو ژەمەكانی ئەو‬ ‫رۆژە گرنگترن بەالیەوەو دەست لەڕەش و سپی‬ ‫نادات‪ ،‬كەسێكی گونجاو و هەڵبژاردنێكی دروست‬ ‫نییە بۆ ژیانی هاوسەرێتییان‪( .‬ئەڵبەتە ئەمە بەو‬ ‫مانایە نییە كە پیاوان لەكارەكانی ماڵەوەدا یارمەتی‬ ‫هاوسەرەكەیان نەدەن) ئەگەر پیاوان بارودۆخی‬ ‫هاوسەرەكەیان لەبەرچاو نەگرن و ب��ەردەوام‬ ‫خواردن و پۆشاكی ئامادەو بەردەستیان بووێت‪،‬‬

‫چەند كۆنسێرتێك لە سلێمانی و هەولێر‬

‫* بێژەنی كامكار‪ ،‬لەدوا دەركەوتن و دیداری رۆژنامەوانی خۆیدا‪ ،‬ئاماژە بەكارەكانی داهاتووی گروپەكەی دەكات كە بە نیازن لە یەك‬ ‫دوو مانگی داهاتوودا چەند كۆنسێرتێك لە كوردستان و لەشارەكانی هەولێرو سلێمانی ساز بكەن‪ ،‬بێژەنی كامكار ئەوەشی وتووە كە وەكو‬ ‫گروپەكەیان كارە هونەرییەكانیان لە كوردستانی ئێران و لەشارە كوردییەكان بەردەوامیان هەیەو نەیانهێشتووە كوردانی رۆژهەاڵت لە مۆزیك‬ ‫و گۆرانی كوردی دوور بكەونەوە‪ ،‬هەر بۆ ئەو مەبەستەش لەچەند شوێن و كاتێكی جیاوازدا كۆنسێرتیان بۆ سازكردوون‪.‬‬

‫ـــــی بووكە شوشەیی‪ ،‬بناسن!‬ ‫لەكاتێكدا كە هیچ هاوكارییەكیشیان گۆڕاندایە‪ .‬پێویستە وابیرنەكەنەوە كە‬ ‫نەكەن‪ ،‬چرای ماڵیان بەموحیبەتی ئەو تەنها هەبوونی گرێبەستی هاوسەرێتی‬ ‫گەرەنتی بەردەوامی و مانەوەی ژیانێكی‬ ‫هاوسەرە داناگیرسێت‪.‬‬ ‫هەتاهەتایە‪ ،‬كە ئەمە بیركردنەوەیەكی‬ ‫زۆر بەتاڵ و هەڵەیە‪ .‬چونكە لەكاتی‬ ‫ژنان چی بزانن؟‬ ‫پێویستە ژنانیش ئەوە بزانن‪ ،‬ئەو‬ ‫پیاوەی كە شێوەو ستایلێكی مندااڵنەی‬ ‫هەیەو دوگ��م��ەی كراسەكەی تانیوە‬ ‫كراوەتەوە‪ ،‬لەكڕین بۆ ماڵەوە بێزارەو‬ ‫ه��ەروەه��ا قسەكردن لەگەڵ ه��اوڕێ‬ ‫كچەكانی پێشووی ل��ە هەمووشت‬ ‫گرنگترە ب��ەالی��ەوە‪ ،‬لەكاتێكیشدا كە‬ ‫ب��ەه��اوس��ەرەك��ەی دەڵێت تەنها تۆو‬ ‫هیچ كەسی تر نا‪ ،‬ئەوە هەڵبژاردنێكی‬ ‫دروست نییە بۆ ژیانی هاوسەرداری‪.‬‬ ‫چونكە ئەوكاتەی كە هاوسەرەكەی بە‬ ‫هەرهۆیەكەوە جوانی و تازەیی خۆی‬ ‫لە دەستبدات‪ ،‬لێی دووردەكەوێتەوەو‬ ‫ل��ەگ��ەڵ��ی��دا ن��ام��ێ��ن��ێ��ت��ەوە‪ .‬كاتێكیش‬ ‫ك��ە ب��وون��ە خ��اوەن��ی م��ن��داڵ لەبری‬ ‫ئ��ەوەی كە ه��اوڕێ و هاوكاربێت لە‬ ‫پەروەردەكردنیدا‪ ،‬لە ئەركی باوكایەتی‬ ‫هەڵدێت‪ .‬لەوتنی وشەی هاوسەرەكەم‪،‬‬ ‫ئازیزەكەم‪ ،‬لەبەرامبەر هاوسەرەكەیدا‬ ‫دوورەپەرێزی دەك��ات‪ ،‬چونكە ترسی‬ ‫ئ��ەوەی هەیە كە سەرنجی ژنانی تر‬ ‫لەدەستبدات‪ .‬لە كۆتاییدا‪ ،‬پێویستە كە‬ ‫سەرنجی هەمووان لەسەرخاڵی ئەخالقی‬ ‫و جێگەباوەڕی و خاوەن كەسایەتی و‬ ‫رەسەنایەتی و میهرەبانی و خاوەن‬ ‫بەرپرسیارێتی و سەالمەتی دەروونی‪،‬‬ ‫كەسی بەرامبەر بێت‪.‬‬

‫شێوانی سەالمەتی دەروونی و یاسای‬ ‫خانەوادە‪ ،‬یان دووركەوتنەوەی فیزیكی‬ ‫و نەمانی پەیوەندی سۆزداریدا‪ ،‬ئەوەی‬ ‫كە ئێوە چ كەسێكن‪ ،‬خاوەنی توانان یان‬ ‫بەپێچەوانەوە‪ ،‬لەچ نەتەوەیەكن و بەچ‬

‫زمانێك قسە دەكەن‪ ،‬جوانن یان نا‪،‬‬ ‫خوێندەوارن یان‪ ..‬هیچ كاریگەرییەكی‬ ‫نییەو پەیوەندی پێیەوە نابێت‪ ،‬چونكە‬ ‫ئ��ەو تاكێشەكە روون����ەدات هەست‬ ‫بەئازارەكەی ناكەن‪.‬‬

‫گەورەنەكردنی كەموكوڕی‬ ‫خاڵی گرنگ و ت��ەن��دروس��ت بۆ‬ ‫دروستكردنی ژیانی هاوسەرێتی بینینی‬ ‫تواناو ئەو شتانەی كە هەردووال هەیانە‬ ‫بۆ گەشتن بەیەك ئامانجی هاوبەش‪.‬‬ ‫پێویستە كە هەردوال كەموكورتییەكانی‬ ‫یەكتری گەورە نەكەن و بەتواناكانی‬ ‫خۆیاندا زۆر هەڵنەدەن‪ .‬پێویستە ئەوە‬ ‫بزانن كە هیچ شتێك لەم جیهانەدا بەبێ‬ ‫گۆڕانكاری نامێنێتەوەو هەموو شتێك و‬ ‫هەموو كەسێك لە حاڵەتی بارەوباری و‬ ‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪23‬‬

‫چاوی بڕیوەتە حۆرانی‬

‫*هونەرمەندی گۆرانی بێژی ئیماراتی «عەبدوڵاڵ بەلخێر» چاوی بڕیوەتە خانمە گۆرانیبێژی لوبنانی دۆمێنیك حۆرانی‪ ،‬ئەمەش پاش‬ ‫ئەوە هات كە دۆمێنیك لەهاوسەرەكەی جیابوویەوەو رایگەیاند كە بەهۆی كێشەی تایبەتەوە لەگەڵ هاوسەرەكەی نەیتوانیوە درێژە بە ژیانی‬ ‫هاوسەری بدەن‪ ،‬بەاڵم هەر زوو جیابووەنەوەكەی حۆرانی هونەرمەندە ئیماراتییەكەی هێنایە قسەو پێی وتووە كە دەركەوتن و شێوەی زۆر‬ ‫الجوانە‪.‬‬

‫شاجوانی كەسایەتیی كوردستان‪،‬‬ ‫خەونەكانی ئاشكرا دەكات‬

‫سەحەر عەبدوڵڵـا گەرمیانی‪:‬‬

‫پێیان وتووم بۆ بەشداریكردنم‬ ‫لەپێشبڕكێی شاجوانی جیهان‬ ‫پاش ئەوەی لەڕێوڕەسمێكی شایستەداو لەهەولێری پایتەخت هەڵبژاردنی شاجوانی ‪ ٢٠١٣‬ی كوردستان‬ ‫لەچوارچێوەی یەكەمین فێستیڤاڵی هەولێر بۆ بازاڕكردن بەرێوەچوو‪ ،‬تیایدا (سەحەر عەبدوڵاڵ گەرمیانی)وەك‬ ‫شاجوانی كەسایەتی دیاریكرا‪.‬‬ ‫كۆسارعومەر‪-‬گەرمیان‬

‫‪24‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫ئیتۆ‪ ،‬پیر نەبووە‬

‫*سامۆئیل ئیتۆی كامیرۆنی و یاریزانی یانەی چێڵسی ئینگلیزی‪ ،‬بەهۆی ئەو ئاستە خراپەی كە لەیانەكەی پێشكەشی كرد وای لە‬ ‫هاندەرانی ئەو یانەیە كرد كە ئیتۆ بە پیاوە پیرو پەككەوتەكە ناو ببنەن و رەخنەیەكی زۆری لێبگرن‪ ،‬بەاڵم ئیتۆ هەر زوو وەاڵمی ئەو‬ ‫رەخنانەی دایەوەو بە گۆڵێكی زۆر جوان كە لەدوا یاریی یانەكەی كردی بە نمایشكردنی خۆی وەكو پیاوێكی پیرو پەككەوتە وەاڵمی‬ ‫هاندەرانی دایەوە‪.‬‬

‫شاجوانی كەسایەتی لەڕێگەی (كەپر)ەوە‬ ‫باس لەئاوات و پڕۆژەو چاالكییەكانی دەكات و‬ ‫دەڵێت‪ :‬گەرچی ئێستا سەرقاڵی هەندێك كارو‬ ‫پڕۆژەی تایبەتیم لەدەرەوەی كوردستان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەم نزیكانە دەگەڕێمەوەو بەرنامەو بیرۆكەی‬ ‫چەند پرۆژەو كاری خێرخوازیم هەیە لەكوردستان‬ ‫كە ئەنجامیان بدەم‪ ،‬دەشڵێت پرۆژەكانم زیاتر‬ ‫تایبەت دەبن بەخزمەتكردنی ژنان و مندااڵن و‬ ‫هەژاران و خزمەت كردن بە كوردانی رۆژئاوا‪.‬‬ ‫ئیشكردن لەبواری راگەیاندندا‬ ‫سەحەر عەبدوڵڵـا دەڵێت‪ :‬سەرەڕای ئەوەی‬ ‫لەالیەن چەندین دەزگای راگەیاندن و هەندێ‬ ‫كۆمپانیای ریكالمەوە داوام لێكراوە بۆ ئیشكردن‬ ‫لە گەڵیان‪ ،‬هاوكات ئیشكردنم لەبواری ڕاگەیاندن‬ ‫یەكێك ب��ووە ل��ەئ��ارەزوەك��ان��م‪ ،‬ب��ەاڵم تەنها‬ ‫كەناڵی(‪)net.tv‬م هەڵبژاردوەو لەداهاتوویەكی‬ ‫نزیكدا لەو كەناڵەوە دەبمە میوانی ماڵەكانتان‪،‬‬ ‫سەحەر گەرمیانی‪ ،‬ئەوەیشی ن��ەش��اردەوە كە‬ ‫لەالیەن چەند دەرهێنەرێكی ناوخۆو بیانییەوە‬ ‫داوای لێكراوە بۆ رۆڵ بینین لە فیلمدا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫وەك خۆی دەڵێت تائێستا بڕیاری بەشداریكردنی‬ ‫نەداوە ‪.‬‬

‫پر‬ ‫گەرم س �ەح � ۆفایل‬ ‫یان‬ ‫ەر‬ ‫‪1983‬ی گ ی لەدا ع �ەب‬ ‫�‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫ڵ‬ ‫ئەڵ‬ ‫ەر‬ ‫�ڵا‬ ‫یكب‬ ‫یە مانیا نی میانەو لە ووی‬ ‫ب كەمین شتەجێیە ئێستادا ل ساڵی‬ ‫ە‬ ‫‪،‬‬ ‫فێ‬ ‫ازا‬ ‫ڕكردن ستیڤاڵی لەچوار واڵتی‬ ‫ك‬ ‫چ‬ ‫وە‬ ‫ەسایەتی ك یەكە هەولێر ێوەی‬ ‫م‬ ‫كوردست بۆ ساڵ ین شاج بۆ‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ان دیار ی (‪ 2013‬نی‬ ‫ی كرا‪) .‬ی‬

‫لەسەر ئەركی خۆم‬ ‫شاجوانی كەسایەتی دەڵێت‪ :‬بەهۆی نەبوونی‬ ‫پاڵپشتی ماددی بۆ بەڕێوەچوونی كارەكانم تائێستا‬ ‫چەند چاالكیەكم ئەنجامداوە‪ ،‬دەشڵێت پاڵپشتی‬ ‫مادی الیەنێكی گرنگە بۆ بەڕێوەچوونی كارەكانی‪،‬‬ ‫وەك خۆی دەڵێت تائێستا چەند چاالكییەكی‬ ‫ئەنجامداوە كە هەمووی لەسەر ئەركی خۆی‬ ‫بووەو هیوادارە حكومەت هاوكاروپاڵپشتی بێت‬ ‫بۆ زیاتر خزمەتكردن بە هاوواڵتیانی كوردستان‬ ‫بەتایبەتی لەئەنجامدانی كارە خێرخوازیەكانیدا‪.‬‬

‫بۆبەڕێوەچونی پرۆژەكانیشی‪ ،‬شاجوانی كەسایەتی‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪ :‬نەبوونی پاڵپشتی م��ادی بەربەستە‬ ‫لەئەنجامدانی پ��رۆژەو چاالكیەكانم‪ ،‬چونكە‬ ‫لەئێستادا بە راوێ��ژی چەند كەسێكی پسپۆر‬ ‫بیرۆكەی چەند پرۆژەیەكمان داناوە‪ ،‬بەاڵم بە‬ ‫هۆی نەبوونی كولفەیەكی پێویستەوە نەمانتوانیوە‬ ‫ئەنجامی بدەین ‪.‬‬ ‫خەونەكەی بۆ كەپر !‬ ‫سەحەرگەرمیانی دەڵێت ئ��ارەزووم نەمانی‬ ‫توندوتیژيیە بە تایبەت نەمانی توندووتیژی‬ ‫بەرامبەر بە ژنان و منااڵن‪ ،‬خەونی هەمیشەیم‬ ‫دروس��ت��ك��ردن��ی الن��ەی��ەك��ە ب��ۆ م��ن��دااڵن��ی بێ‬ ‫سەرپەرشت و دروستكردنی مۆزەخانەیەك‬ ‫لەمەزاری ئەنفالەكان لەگەرمیان بۆ پاراستنی‬ ‫ئەو جلوبەرگ و كەرەستانەی كە لەئازیزانمان‬ ‫بە جێماون ‪.‬‬ ‫بۆ بەشداری نەكرد؟‬ ‫ل��ەالی��ەك��ی ت���رەوە‪ ،‬س��ەح��ەر زۆر ح��ەزی‬ ‫لەپێشبڕكێی شاجوانی جیهان ب��ووەو بەتەمای‬ ‫بەشداری كردن بووە‪ ،‬وتیشی‪ :‬پێیانوتووم بۆ‬ ‫بەشداریكردنم لەپێشبڕكێی شاجوانی جیهان‪،‬‬ ‫بەاڵم بەهۆی نەگونجانی ئەو پێشبركێیە لە گەڵ‬ ‫عادات و تەقالیدی كوردستاندا پاشگەز بومەتەوەو‬ ‫بریاریداوە دا بەشداری نەكات ‪.‬‬ ‫شاجوانی كەسایەتی لەبارەی ژیانی تایبەتی‬ ‫خۆیەوە وتی‪ :‬وەك هەر ئافرەتێكی تر ڕۆژانە‬ ‫سەرقاڵی ئیش وكاری ناوماڵ دەبم و وەرزشكردن‬ ‫یەكێكە لە بەرنامەكانی ڕۆژانەم وە زۆرجاریش‬ ‫سەرقاڵی كتێب خ��وێ��ن��دن��ەوەدەب��م‪ .‬سەحەر‬ ‫گەرمیانی دەڵێت هیچ جۆرە نەشتەرگەرییەكی‬ ‫جوانكاریم ئەنجام نەداوەو بەنیازی شوكردن نیم‪،‬‬ ‫لەئێستادا تەنها بیر لە ئەنجامدانی پڕۆژەكانم‬ ‫دەكەمەوە‪.‬‬

‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪25‬‬

‫هەڵەبجە لەسوریا شەهید كرایەوە !‬

‫*كوشتنی كچەكەی شاعیری بەناوباگی كوردی رۆژئاوا تەها خەلیل‪ ،‬كە لەچەند رۆژی رابردوودا بەهۆی تەقینەوەیەكەوە لەشاری‬ ‫قامیشلۆ گیانی لەدەستدا‪ ،‬بووە جێگەی نیگەرانی و قسە لەسەركردنی زۆربەی زۆری كەناڵەكانی راگەیاندن و تۆڕە كۆمەاڵیەتییەكانی‬ ‫فەیسبووك و تویتەر‪ ،‬كچەكەی تەها خەلیل ناوی «هەڵەبجە»یە‪ ،‬باوكی لەبەر ئەوەی كچەكەی لە ساڵ و رۆژی كیمیابارنكردنی هەڵەبجە‬ ‫لەدایكبووە ئەو ناوەی لێناوە‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە چەكدارەكانی داعش و تەقینەوەكانیان هەڵەبجەیان لەقامیشلۆ شەهیدكرد‪.‬‬

‫كەمئەندامان‪ ،‬بێكەسەكانی وڵـات!‬

‫سامان حسێن‪ ،‬سكرتێری یەكێتی كەمئەندامانی كوردستان‪ ،‬لە دیمانەیەكیدا لەگەڵ «كەپر» سەرزەنشتی حكومەتی هەرێمی كوردستان دەكات و دەڵێت‪:‬‬ ‫خۆزگە بمزانیایە سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان چۆن بیر لە كەمئەندامان دەكاتەوە‪ ،‬تۆ بڵێی بەچیمان بزانێ‪ .‬لەجێگایەكی تری گفتوگۆكەدا باس لە‬ ‫نا ئومێدیان دەكات و بەوتەی خۆی هیچ هیوایەكیشیان نییە! گلەییەكی زۆریشیان لە وەزارەتی كارو كاروباری كۆمەاڵیەتی هەیە كە وەكو مرۆڤ تەماشای‬ ‫كەمئەندامان ناكات‪.‬‬ ‫سازدانی‪ :‬مەم ئارام‬

‫سامان حسێن‪،‬سكرتێری یەكێتی كەمئەندامان‪:‬‬

‫تائێستا كەمئەندامان‪ ،‬چاوەڕوانی دەستی‬ ‫وەبەرهێنێكن چەند عارەبانەو گۆچانێكی‬ ‫نابینایان بۆ بكڕێت!‬ ‫‪26‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫لە كارەكانی دوور دەكەوێتەوە‬

‫*بڵند عەبدوڵاڵ‪-‬ی هونەرمەندی گۆرانیبێژو موزیكسیان‪ ،‬بەهۆی بەشداریكردنی لەبەرنامەی ئای دكتۆری كەناڵی كوردسات بۆ ماوەیەك‬ ‫لەكاری هونەری دووردەكەوێتەوە‪ ،‬هونەرمەندی ناوبراو كە ماوەیەكی زۆرە لەكوردستانەو لەچەند بەرنامەیەكدا بەشداریكردووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دەركەوتن و بەشداریكردنی ئەمجارەی بڵند جیاوازەو وەكو پێشكەشكارێكی ئەو بەرنامەیە لە كوردسات دەردەكەوێت‪.‬‬ ‫* كەمئەندامان تابێت گوزەرانیان‬ ‫خراپ دەبێت‪ ،‬ئەو خراپییە لەچییەوە‬ ‫سەریهەڵداوە؟‬ ‫ بە هەموو ماناو لێكدانەوەیەك‪،‬‬‫خراپی گوزەرانی كەمئەندامان لە ئەستۆی‬ ‫حكومەتە‪ ،‬دڵنیاتان دەكەمەوە تائێستا‬ ‫حكومەت ن��ی��ازی ن��ەب��ووە كەموكوڕی‬ ‫و داخ��وازی��ی��ەك��ان��ی ك��ەم��ئ��ەن��دام��ان بە‬ ‫ت���ەواوی چ��ارەس��ەر بكات و گوێی لێ‬ ‫بگرێت!حكومەت و وەزارەتی پەیوەندیدار‬ ‫كۆمەڵێك كاری كرد بۆ كەمئەندامان كە‬ ‫خۆیان ل��ەك��اری بچووكدا دەبیننەوە‪،‬‬ ‫وەكو ئ��ەوەی كە موچەیەكی كەمی بۆ‬ ‫كەمئەندامان بڕییەوە‪ ،‬وەكو ئەوەی (‪)30‬‬ ‫هەزار دیناری كرد بە (‪ )100‬هەزار‪)50( .‬‬ ‫هەزاری كرد بە (‪ )150‬هەزار‪ .‬تائێستا كە‬ ‫قسە لەگەڵ تۆدا دەكەم داهاتێك نییە بۆ‬ ‫خاوەن پێداویستییە تایبەتەكان تا لەكاتی‬ ‫پێویستداو بۆ پێداویستییەكانیان خەرجی‬ ‫بكەن‪.‬‬ ‫* دەتوانیت روونتر پێم بڵێیت ئەو‬ ‫پێداویستیانە وەكو چی؟‬ ‫ تائێستا كەمئەندامان‪ ،‬چاوەڕوانی‬‫دەستی وەبەرهێنێكن چەند عارەبانەو‬ ‫گۆچانێك بۆ نابینایان بكڕێت! لەماوەی‬ ‫چوارساڵی وەزارەت���ی ك��ارو ك��اروب��اری‬ ‫كۆمەاڵیەتیدا تەنها (‪ )30‬عارەبانەی‬ ‫ب��ۆ كەمئەندامان ل��ە ش��اری سلێمانی‬ ‫و دەوروپ��ش��ت��ی��دا داب��ی��ن��ك��ردووە! ئەو‬ ‫وەزارەت���ە پێمان ناڵێت لەكۆی (‪)125‬‬ ‫هەزار كەمئەندام‪ ،‬كام لە كەمئەندامان‬ ‫ئەو كورسییە وەربگرێت؟ بۆ زانیاریشتان‬ ‫ئەو (‪ )30‬عارەبانەیەی وەزارەت���ی كار‬ ‫دابەشی كرد لە خراپترین جۆری عارەبانە‬ ‫بوون! تائێستا وەزارەتی كار كە كێشەی‬ ‫كەمئەندامان رووبەڕووی ئەوان دەبێتەوە‪،‬‬ ‫نەیتوانیوە پالنی سااڵنەی بۆ كەمئەندامان‬ ‫هەبێت‪.‬‬ ‫* ئەو پالنەی تۆ باسی دەكەیت‬ ‫وەكو چی‪ ،‬دەتوانیت لەسەر ئەو پالنە‬ ‫بووەستیت؟‬ ‫ پالن وەكو ئەوەی ئەو وەزارەتە‬‫بڵێت‪ ،‬رێژەی بێكاری لەناو كەمئەندامانداو‬ ‫بۆ ئەمساڵ ئ��ەوەن��دە كەمدەكەمەوە‪،‬‬ ‫ئ��ەوەم��ان پ��ێ بڵێت چەند ل��ە ئامێرە‬ ‫یارمەتیدەرەكان دابین دەك��ات‪ ،‬دواتر‬ ‫ئاشكرای بكات كە ل���ەڕووی ئابووری‬ ‫و كۆمەاڵیەتییەوە چ گۆڕانێكی نەوعی‬ ‫دێنێتەئاراوە بۆ ئەوەی هەست بكەین كە‬ ‫بێ پشت و پەنانین‪.‬‬ ‫* بۆچی ئەو پ��ڕۆژە یاسایەی لە‬

‫كەمئەندامان لە‬ ‫خراپترین رەوشدان‪،‬‬ ‫بێكەسترین كەسین‬ ‫لەم وڵـاتەدا‪ ،‬داوا‬ ‫دەكەین حكومەت‬ ‫و وەزارەتی‬ ‫پەیوەندیدار‬ ‫بە هەڵوێستە‬ ‫نێگەتیڤەكانیاندا‬ ‫بچنەوە بەرامبەر بە‬ ‫ئێمە‬

‫لەماوەی‬ ‫چوارساڵی وەزارەتی‬ ‫كارو كاروباری‬ ‫كۆمەڵـایەتیدا تەنها‬ ‫(‪ )30‬عارەبانەی بۆ‬ ‫كەمئەندامان لە‬ ‫شاری سلێمانی‬ ‫و دەوروپشتیدا‬ ‫دابینكردووە كە‬ ‫لە خراپترین جۆری‬ ‫عارەبانە بوون‬

‫پەرلەمانی كوردستان دەنگی لەسەردراو‬ ‫درا بە حكومەت و وەزارەتی پەیوەندیدار‬ ‫تائێستا نەچووەتە بواری جێبەجێكردنەوە؟‬ ‫ رێزنەگرتنی حكومەتە لە ئیمزای‬‫سەرۆكی هەرێم‪ ،‬رێزنەگرتنە لە دەنگی‬ ‫(‪ )111‬ئەندام پەرلەمان لە پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‪ .‬كۆمەڵێك بیانووی نا مەنتیق‬ ‫دەهێننەوە كە هەتا ئێستا ئەو پڕۆژە‬ ‫یاسایە نەچۆتە بواری جێبەجێكردنەوە‪،‬‬ ‫لە ساڵی (‪)2014‬دا‪ ،‬پاساوێك نەماوە بۆ‬ ‫ئەوەی ئەم یاسایە جێبەجێ نەكرێت‪.‬‬ ‫* شتێكی تر هەیە كە هێشتا ئاشكراتان‬ ‫نەكردبێت‪ ،‬وەكو یەكێتی كەمئەندامان‬ ‫لەسەر ئەوەی بۆچی ئەو یاسایە نەچۆتە‬ ‫ب��واری جێبەجێكردنەوە‪ ،‬ئەگەر هەیە‬ ‫دەتوانیت بۆم ئاشكرا بكەیت؟‬ ‫ شتێكی وا ش��اراوە نییە‪ ،‬یەكێك‬‫لە هۆكارە سەرەكییەكان ئەوەیە كە‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان باوەڕی بە‬ ‫مەسەلەی كەمئەندامان نییە! بە مانایەكی‬ ‫ت��ر م��ەس��ەل��ەی كەمئەندامان بچووك‬ ‫دەبینێت لەناو وەزارەتەكانیدا‪ ،‬هەر بۆیە‬ ‫حساب بۆ كەمئەندامان ناكات لەكاتێكدا‬ ‫زیاتر لە (‪ )125‬ه��ەزار كەمئەندام لەم‬ ‫واڵت��ەدا هەیە‪ .‬باوەڕبكە سەدان كەسی‬ ‫تریش چاوەڕێی ئەوە دەكەن فایلەكانیان‬ ‫وردبینی تێدا بكرێ و بەشێوەیەكی‬ ‫یاسایی كەمئەندامییەكەیان ساغ ببێتەوە بۆ‬ ‫ئەوەی لەو كەمە یارمەتییەی كەمئەندامان‬ ‫س��وودم��ەن��د ببن‪ .‬ل��ە كەوانەیەكیشدا‬ ‫پێویستە ئەوە بڵێم كە شەڕو شۆڕو جەنگ‬ ‫هێشتا لەم واڵتەدا كۆتایی پێنەهاتووە‪،‬‬ ‫بە تەئكید كە كۆتایشی پێنەهاتبێت‬ ‫دیارە زۆرێكیشی تێدا كەمئەندام دەبن‪.‬‬

‫فایلەكانیان لێوەردەگرن و پێیان دەڵێن ئێمە‬ ‫وردبینیكردن لەو فایالنەمان رانەگرتووە‪،‬‬ ‫كەچی كە تەماشای كارەكانیان دەكرێت‬ ‫نە لیژنە دامەزرێندراوە نە چروسكاییەك‬ ‫هەیە بۆ ئەوەی كارەكانیان بچێتە پێشەوە!‬ ‫چ رەوایەتییەك لەوەدایە حكومەت و‬ ‫الیەنی پەیوەندیدار‪ ،‬ساڵ زیاترە فایلی‬ ‫كەمئەندامی وەردەگرێ بەبێ ئەوەی یەك‬ ‫فایل جگە لەوانەی واسیتەی گەورە لە‬ ‫پشتیانەوەیە چووبێتنەپێشەوە‪ ،‬بەڕاستی‬ ‫ئەوە خۆڵكردنەچاوی كەمئەندامانە بە‬ ‫تایبەتی و خەڵكە بە گشتی‪.‬‬ ‫* ئێوە لەوەتان نەپرسیوەتەوەو‬ ‫بەدواداچوونتان بۆ نەكردووە بۆچی ئەو‬ ‫فایالنە وردبینییان تێدا ناكرێت؟‬ ‫ ئەگەر بێت و بەدواداچوون بكەیت‬‫و زۆریان لێ بكەیت‪ ،‬پێتدەڵێن ئەوە كاری‬ ‫حكومەتەو پەیوەندی بەئێوەوە نییە‪.‬‬ ‫* لە م��اوەی راب���ردوودا چەندین‬ ‫خۆپیشاندانتان كردو تەنانەت گەیشتە‬ ‫ئەو ئاستەی ئەگەر بێت و گوێتان لێ‬ ‫نەگیرێ و النیكەمی داخوازییەكانتان بۆ‬ ‫جێبەجێ نەكرێت خۆتان دەسووتێنن‪،‬‬ ‫ئ��ەو بەڵێنانەی ب��ە ئێوەیان داب��وو‬ ‫بەكوێگەیشتووە؟‬ ‫ لەو رێپێوان و خۆنیشاندانانەدا‪،‬‬‫سەرۆكی حكومەت بە یەك دێڕ چییە‬ ‫وەاڵمی نەداینەوە! سەرۆكی حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان ئامادەنەبوو بەیەك‬ ‫دێ��ڕی��ش وەاڵم��م��ان ب��دات��ەوە‪ ،‬خۆزگە‬ ‫بمزانیایە سەرۆكی حكومەتی هەرێمی‬ ‫كوردستان چ��ۆن بیر لە كەمئەندامان‬ ‫دەكاتەوە؟ پرسیار لەتۆ دەكەم تۆ بڵێی‬ ‫بەچیمان بزانێ؟‬

‫* من پرسیار لەتۆ دەكەم‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان بەچیتان‬ ‫دەزانێ؟‬ ‫ بەپێی هەموو ئەو ئەزموونەی‬‫ئێمە هەمانە لەگەڵ ئ��ەم حكومەتەو‬ ‫وەزارەت���ی پ��ەی��وەن��دی��داردا‪ ،‬حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان وەكو ئینسان تەماشای‬ ‫كەمئەندامان ناكات!‬ ‫* بەنیازن ب��ە چ شێوازێكی تر‬ ‫داخوازییەكانتان بەرنەپێشەوە؟‬ ‫ چاوەڕوانین كابینەی حكومەت‬‫پێكبێت‪ ،‬داوا لە هەموو كەمئەندامان‬ ‫دەك��ەی��ن پاڵپشتمان ب��ن و ئ���ەوەی‬ ‫ل��ە چ��وارچ��ێ��وە یاساییەكان و فشارە‬ ‫مەدەنییەكانماندا بێت دەی��ك��ەی��ن و‬ ‫كەمتەرخەمییان تێدا ناكەین‪.‬‬ ‫* س��ك��رت��ێ��ری گ��ش��ت��ی یەكێتی‬ ‫كەمئەندامانی كوردستان‪ ،‬لەوتارێكیدا‬ ‫باس لەوە دەكات كە سەرەك وەزیران‬ ‫دەیەوێت ئەمان و خاوەن پێداویستییە‬ ‫تایبەتەكان و وەزارەت��ی كاروكاروباری‬ ‫كۆمەاڵیەتی پێكەوە سەرقاڵ بكاو بیانكات‬ ‫بەگژیەكدا‪ ،‬ئەوە تاچەند راستە؟‬ ‫ ئێمە خۆمان سەرقاڵ ناكەین بەو‬‫شەڕەوە‪ ،‬گرنگ ئەوەیە ئێمە لە فشارە‬ ‫مەدەنییەكانی خۆمان ناوەستین‪.‬‬ ‫* ئەگەر هاتوو بەشێوەیەكی یاسایی و‬ ‫بە فشارە مەدەنییەكانیش گوێیان لێنەگرتن‬ ‫و لەم كابینەیەشدا پ��ڕۆژە یاساكەتان‬ ‫نەخرایە ب��واری جێبەجێكردنەوە‪ ،‬دوا‬ ‫هەڵوێستی ئێوە چی دەبێت؟‬ ‫ بەڵێن بە كەمئەندامان دەدەین‬‫وەكو یەكێتی كەمئەندامانی كوردستان كە‬ ‫ناوەستین و فشارەكانمان زیاد دەكەین‪،‬‬ ‫دەبێت وا لە حكومەت بكەین ئیتر بە‬ ‫جددی قسە لەسەر مافەكانمان بكات‪.‬‬ ‫یەكێك و دووان لەو فشارانە ئەوەیە كە‬ ‫پەنابەرینە بەردەم نەتەوەیەكگرتووەكان و‬ ‫رێكخراوە مرڤدۆستە نێودەوڵەتییەكان‪.‬‬ ‫* دوا پرسیارم ئەوەیە‪ ،‬كەمئەندامان‬ ‫لە ئێستادا لە چ رەوشێكدان و چی‬ ‫بە حكومەت و وەزارەت��ی پەیوەندیدار‬ ‫دەڵێیت؟‬ ‫ ك��ەم��ئ��ەن��دام��ان ل��ە خراپترین‬‫رەوشدان‪ ،‬داوا لە حكومەت و رێكخراوە‬ ‫پیشەیی و حزبییەكان دەكەم بە فریای‬ ‫كەمئەندامان بكەون‪ ،‬چونكە بێكەسترین‬ ‫كەسین ل��ەم واڵت����ەدا‪ ،‬داوا دەك��ەی��ن‬ ‫حكومەت و وەزارەت����ی پەیوەندیدار‬ ‫بە هەڵوێستە نێگەتیڤەكانیاندا بچنەوە‬ ‫بەرامبەر بە ئێمە‪.‬‬ ‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪27‬‬

‫ژنان و سوپای روسیا‬

‫*بە پێی هەواڵێكی ئاژانسی(چەكی رووسیا) ئامارێكی وەزارەتی بەرگری روسیا ئاماژەیان بەوە كردووە كە پێنج هەزار و (‪ )600‬ئەفسەری‬ ‫ژن لە ریزی سوپادا هەیەو (‪ )500‬لەو ژنانە بە پلەی عەقیدو موقەدمن و تەنها یەك ژنیش پلەی لیوایە كە ناوی یەلینیا كینازیڤا‪-‬یەو‬ ‫جێگری سەرۆكی ئیدارەی هاوكاری سەربازی نێودەوڵەتی وەزارەتی بەرگری روسیایە‪ .‬پلەكەشی ساڵی( ‪ )2012‬پێی دراوە‪.‬‬

‫زۆرن ئەو خاوەن پێداویستییە تایبەتانەی كە بارو گوزەرانی ژیان چۆكیان پێداناداو هەردەم هیوایەكی گەورە لە ناخیاندایە‪ ،‬لەگەڵ ئەو كەمئەندامییەشیاندا‬ ‫هەوڵدەدەن دانەبڕێن لەو حەزو خولیایەی كە هەیانە‪ ،‬ئاراس عوسمان‪ ،‬یەكێكە لەو خاوەن پێداویستییە تایبەتانەی كە هەردەم گەشبینە بەرامبەر بە‬ ‫ژیان و سەرباری ئەوەی هەردوو دەستی لە دەستداوە‪ ،‬بەاڵم توانیویەتی بە پەنجەی قاچەكانی وێنەبكێشێ و رۆژی (‪ )2014/3/6‬لەبەردەم نووسینگەی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان لەشاری سلێمانی‪ ،‬پێشانگا بۆ تابلۆكانی بكاتەوە‪.‬‬ ‫ریپۆرتاج‪ :‬شەم مەم‬

‫ئاراس عوسمان‪-‬ی شێوەكار‪:‬‬ ‫ئەوە لەبیرناكەم كە بەسەر میللەتەكەمدا هاتووە‬ ‫گەشە شێخ دارا حەفید‪ ،‬ئەندامی پەرلەمانی كوردستان‪:‬‬

‫ئەم پێشانگایە ئیرادەی كەسێكی گەورەی لە پشتەوەیە‬ ‫سەرسامی تەماشاكەران‬ ‫هێشتا ك��ۆڵ��ن��ادات و ل��ەڕێ��ی‬ ‫تابلۆكانییەوە گ��وزارش��ت لە هیواو‬ ‫تواناكانی دەك���ات‪ ،‬ئەگەرچی ئەو‬ ‫هەردوو دەستی نییەو بۆ ئەو مایەی‬ ‫خەمێكی گەورەیەو بەوتەی خۆی رەنگە‬ ‫تا مردن هەر دڵ و خەیاڵی لەالی ئەو‬ ‫دوو دەستە بێت كە تەقەمەنییەكانی‬

‫‪28‬‬

‫رژێمی بەعس لێیسەندن‪ ،‬بەاڵم خۆی‬ ‫ناداتە دەست بێ هیوایی و هەردەم‬ ‫گەشبینە بەرامبەر بە ژیان‪.‬‬ ‫لەبەردەم نووسینگەی پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬خەڵكێكی زۆر كۆبوبۆوە‬ ‫بۆ بینینی تابلۆكانی ئاراس عوسمان‪-‬ی‬ ‫ش��ێ��وەك��ار‪ ،‬زۆرك��ەس��ی��ش ك��ە كاتێك‬ ‫س��ەرن��ج��ی��ان ل��ە ت��اب��ل��ۆك��ان دەدا‪،‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫لەبەرخۆیانەوە دەیانووت‪ :‬بەڕاستی‬ ‫تابلۆكان زۆر ج��وان��ن‪ ،‬ئافەرین بۆ‬ ‫كەسێك كە ه��ەردوو دەستی نەبێ و‬ ‫بتوانێت ئەو تابلۆیانە بكێشێت‪!..‬‬ ‫سەرسامی تەماشاكەران گەیشتبووە‬ ‫ئاستێك كە ئەندام پەرلەمانەكانیش‬ ‫بگرێتەوە‪ ،‬گەشە شێخ دارا حەفید‪،‬‬ ‫ئەندامی پەرلەمانی كوردستان لەسەر‬

‫لیستی یەكێتی‪ ،‬یەكێك لەو ئەندام‬ ‫پەرلەمانانە بوو كە قسەی ناخی دڵی‬ ‫خۆی كردو پێی سەیر بوو یان بەكارێكی‬ ‫زۆر گ��ەورەی دایە قەڵەم كە خاوەن‬ ‫پێداویستییەكی تایبەت بتوانێت ئەو‬ ‫كارە بكات‪ ،‬ئەو ئەندام پەرلەمانە بە‬ ‫«كەپر»ی وت‪ :‬ئەم پێشانگایە ئیرادەی‬ ‫كەسێكی گ��ەورەی لە پشتەوەیە‪ ،‬من‬

‫‪ 140‬هەزار قوربانی‬

‫*روانگەی سوریا بۆ مافی مرۆڤ‪ ،‬چەند ئامارێكی باڵوكردەوە‪ ،‬لە ئامارەكاندا ئاماژەی بۆ هەموو ئەو زەرەرو زیانانە كردووە كە لە‬ ‫سەرەتای جەنگەوە‌تا ئێستا رووبەڕووی واڵتی سوریا بۆتەوەو رایگەیاند كەوا لە سەرەتای جەنگەوە (‪ )140‬هەزار هاوواڵتی سوری بونەتە‬ ‫قوربانی و لەو ژمارەیەش (‪ )7.5‬هەزاریان منداڵ و (‪) 5‬هەزاری تریش ژن بوون‪.‬‬

‫گەرمیانییەكی كەمئەندام‪..‬‬

‫بە قاچەكانی تابلۆ دەكێشێت!‬ ‫ئامادەبووانی پێشانگاكە‪:‬‬ ‫بەڕاستی تابلۆكان زۆر جوانن‪ ،‬ئافەرین بۆ كەسێك كە‬ ‫هەردوو دەستی نەبێ و ئەو تابلۆیانە بكێشێت‬ ‫بۆخۆم ئەگەر بۆ ساتێك خۆم بهێنمە‬ ‫جێی ئەو‪ ،‬لە خۆم رانابینم ئەوەندە‬ ‫خاوەن قودرەو ئیرادەبم جێپەنجەی‬ ‫خ��ۆم ب��ەس��ەر كۆمەڵێك تابلۆوە‬ ‫بەجێبهێڵم‪.‬‬ ‫ئازاری میللەتەكەی لەبیر ناكات‬ ‫ئ��اراس‪-‬ی تەمەن (‪ )35‬ساڵ‪،‬‬ ‫دانیشتووی ناحیەی رزگ��اری شاری‬ ‫ك����ەالر‪-‬ەو ت��ا (‪)5‬ی س��ەرەت��ای��ی‬ ‫خ��وێ��ن��دووە‪ ،‬دوو منداڵی هەیە‪،‬‬ ‫یەكیان دوو ساڵەو ئەویتریان سێ‬ ‫ساڵە‪ .‬لەكاتی جیاوازیشدا تابلۆكانی‬ ‫كێشاون‪ ،‬چوار ساڵ زیاترە سەرقاڵی‬ ‫وێنەكێشانەو تابلۆكانیشی گوزارشتن‬ ‫ل��ەو ن��ەه��ام��ەت��ی��ان��ەی ك��ە بەسەر‬ ‫گەلەكەیدا هێنراون‪ .‬ئەم شێوەكارە‬ ‫ل��ەس��ەر تابلۆكانی دەڵ��ێ��ت‪ :‬ئەم‬ ‫پێشانگایەم ئەو تابلۆیانەی گرتۆتەخۆ‬ ‫كە لەدوای مانگی ئازارەوە هاتوونەتە‬ ‫سەر رێی واڵتەكەم وەكو راپەڕین و‬ ‫كۆڕەو ئازادكردنی جارێكیتری شارو‬ ‫شارۆچكەكانمان‪.‬‬ ‫هیچ كاتێك‪ ،‬بەوتەی خۆی‪،‬‬ ‫ئ���ەوە ل��ەب��ی��رن��اك��ات ك��ە ب��ەس��ەر‬ ‫میللەتەكەیدا هاتووە‪ ،‬چونكە ئەو‬ ‫بە تایبەتی لە دەڤ��ەری گەرمیان‬ ‫ك��ە زۆرێ���ك ل��ە خەڵكەكەی بەر‬ ‫ش��ااڵوی ئەنفال كەوتوون‪ ،‬بۆ ئەو‬ ‫بووەتە ئیلهامێك تا خۆی لە بواری‬ ‫شێوەكاریدا بدۆزێتەوەو هەرچی‬ ‫ئ��ازارو كارەساتەكان هەیە لەگەڵ‬ ‫فڵچەی بۆیاخەكەیدا تێكەاڵوی بكاو‬ ‫دواجار لە تابلۆكانیدا بیاننەخشێنێت‪.‬‬ ‫ئەم شێوەكارە بە خەمێكی گەورەوە‬ ‫ك��ە ب��ەڕووی��ەوە دی��ارب��وو‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫ن��ازان��م تاچەند توانیبێتم ت��ەواو‬ ‫گوزارشت لەونەهامەتیانە بكەم كە‬

‫بەسەر میللەتەكەمدا هاتووە‪ ،‬بەاڵم ئەركی سەرشانی خۆیانی زانی كە‬ ‫میللەتەكەم بە گشتی و گەرمیانەكەم دەبێت ئەو توێژە مەحرومە لەبیر‬ ‫بە تایبەتی زۆر لەوەی قابیلە كە من نەكەن‪ ،‬چونكە شایستەی هەموو‬ ‫شتێكی باشن‪.‬‬ ‫تائێستا كردوومە‪.‬‬ ‫بۆچی لەبەردەم نووسینگەی‬ ‫پەرلەماندا؟‬ ‫س��ك��رت��ێ��ری گ��ش��ت��ی یەكێتی‬ ‫كەمئەندامانی كوردستان‪ ،‬عومەر‬ ‫كەریم كە یەكێك بوو لەو كەسانەی‬ ‫ئ��ام��ادەی ك��ردن��ەوەی پێشانگاكە‬ ‫بوو‪ ،‬ئەو پەیامەی روونتركردەوە‬ ‫كە بۆچی ل��ەب��ەردەم نووسینگەی‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��دا ئ��ەو پێشانگایەیان‬ ‫كردۆتەوە؟ پێیوابوو بەكردنەوەی‬ ‫ئ��ەو پێشانگایە‪ ،‬دەی��ان��ەوێ بڵێن‬ ‫كە كەمئەندامان سەرباری ئەوەی‬ ‫كەمئەندام ب��وون‪ ،‬ب��ەاڵم خ��اوەن‬ ‫توانای جیاجیان‪ ،‬تەئكیدیكردەوە بۆیە‬ ‫لەبەردەم نووسینگەی پەرلەماندا‬ ‫ئەم پێشانگایەیان كردۆتەوە كە بە‬ ‫ئەندامانی پەرلەمان بڵێین توێژێك‬ ‫هەیە سەرباری كەمئەندامیان خاوەن‬ ‫توانان‪ ،‬بەاڵم لە هەرێمی كوردستاندا‬ ‫ئاستەنگی زۆری��ان لەبەردەمدا بۆ‬ ‫دروستكراوە‪.‬‬ ‫د‪ .‬ش��ێ��رك��ۆ ح��ەم��ە ئەمین‪-‬‬ ‫ی��ش پ��ەرل��ەم��ان��ت��اری فراكسیۆنی‬ ‫گ��ۆڕان‪ ،‬ئ��ەو راستییەی سكرتێری‬ ‫گشتی یەكێتی كەمئەندامانی‬ ‫دووب��ارەك��ردەوە كە بەڵێ راستەو‬ ‫دەبێت خزمەتی زیاتریان بكرێ و‬ ‫هەموو كەمئەندامێكیش بەوتەی د‪.‬‬ ‫شێركۆ‪ ،‬شایستەی ئەوەیە ژیانێكی‬ ‫شەرەفمەندانەی بۆ دابین بكرێ و‬ ‫بەڵێنی ئەوەی پێدان بەدواداچوون‬ ‫بۆ داواو داخوازییەكانیان دەكەن‪.‬‬ ‫هەروەها گەشە دارا حەفید‪-‬یش بە‬

‫كێ هاوكاری نەبووە!‬ ‫بەپێچەوانەی ئەوانەی كە هەر‬ ‫لە س��ەرەت��اوە خولیای بوارێك لە‬ ‫بوارەكان بوون‪ ،‬ئەم واتا ئاراس‪-‬ی‬ ‫شێوەكار‪ ،‬هەر لە سەرەتاوە هیچ‬ ‫خولیای بواری وێنەكێشانی نەبووە‬ ‫تا ئەوكاتەی كە كەمئەندام بووە‪،‬‬ ‫ئەوجا دەستی بەوێنەكێشان كردووە‪.‬‬ ‫جارێك و دوان و سەد بە قاچەكانی‬ ‫خۆی تاقیكردۆتەوە داخۆ دەتوانێت‬ ‫بە پەنجەی قاچەكانی فڵچەی بۆ‬ ‫بگیرێ یان نا؟ وردە وردە رادێت‬ ‫و ئێستا لە توانایدا هەیە تەنانەت‬ ‫پێشانگایەكی وەكو ئەم پێشانگایەش‬ ‫بكاتەوە!‬ ‫ئ��ەم شێوەكارە كەمئەندامە‪،‬‬ ‫بەوپەڕی باوەڕبەخۆبوونەوە ئەوەی‬ ‫وت‪ :‬م��ەرج نییە ئەگەر كەسێك‬ ‫ئەندامێك زی��ات��ری جەستەی لە‬ ‫دەستبدات وەك��و م��ن‪ ،‬ئیتر كۆی‬ ‫ئەندامەكانی تریشی لە دەستبدات‪،‬‬ ‫من هەردوو دەستم لە دەستداوە‪،‬‬ ‫بەاڵم توانیم خۆم رابێنم و بە پەنجەی‬ ‫هەردوو قاچەكانم وێنەبكێشم‪ .‬زۆر‬ ‫راشكاوانە ئەوەی بۆ «كەپر» ئاشكرا‬ ‫كرد كە خێزانەكەی هاوكاری نییە‬ ‫بۆ گەشەپێدانی زیاتری بەهرەو‬ ‫خ��ول��ی��اك��ەی‪ ،‬ئ��ەوەش��ی وت ئەو‬ ‫هاوكارینەكردنەی ئەو لەوەوە نییە‬ ‫كە رقی لە وێنەكێشان و خۆی بێت‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەیە كە زۆر سەرقاڵە بەكاری‬ ‫ماڵ و منداڵ بەخێوكردنەوە‪.‬‬

‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪29‬‬

‫نەیتوانی فەیسبوك و تویتەر دابخات‬

‫*پاش ئەوەی چەند رۆژێك لەمەوبەر ئەردۆغان‪ ،‬سەرۆك وەزیرانی توركیا‪ ،‬بەهۆی كێشەی لەگەڵ گولەنییەكان بڕیاری ئەوەی دا كە‬ ‫فەیسبووك و تویتەر دابخات‪ ،‬بەاڵم هەر زوو بەهۆی فشاردروستكردن لەسەری رازی نەبوونی هاوبەشە سیاسییەكەی عەبدوڵاڵ گویل‪ ،‬لەو‬ ‫بڕیارەی پاشگەزبوویەوە‪.‬‬

‫لە (كۆیە)وە‪..‬‬ ‫ژنكوژەكان پلەو پۆستیان هەیە!‬

‫بەشێكی زۆری بەرپرسەكان‬ ‫ئامادەنین ژن و خوشك‬ ‫و كچی خۆیان بەشداری‬ ‫لەسیاسەتدا بكەن‬

‫پەشێو عومەر‪ ،‬چاالكوانی مافەكانی ژنان لەشاری كۆیە‪ ،‬لەدیمانەیەكی تایبەتی گۆڤاری «كەپر»دا‪ ،‬باس لە رەوشی‬ ‫ژنانی كوردستان و بەتایبەتی شاری كۆیە دەكات و هاوكات دەڵێ‪ :‬بەشێك لەحزبە سیاسيیەكانی كوردستان ژنانیان ناشیرین‬ ‫كردووە‪ ،‬ناوبراو بڕوایشی وایە ژنان لەئاستێكی باشدان‪ ،‬هاوكات رایگەیاند كە تاكو ئێستا ئێمە لەكۆمەڵگەیەكی پیاو‬ ‫ساالریدا دەژین‪.‬‬ ‫سازدانی‪ :‬هەورامان كاروان‬

‫پەشێو عومەر‪:‬‬ ‫زۆربەی ئەوانەی توندوتیژی بەرامبەر‬ ‫ژنان دەكەن‪ ،‬پیاوی دەوڵەتن‬ ‫‪30‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫لێبوردنی گشتییان بۆ دەربكرێت‬

‫*بەرزبوونەوەی رێژەی كوشتنی گەنجە كوردەكانی ناو گروپە جیهادییەكانی سووریا‪ ،‬وەزارەتی ئەوقافی حكومەتی هەرێمی كوردستانی‬ ‫هێنایە دەنگ‪ ،‬لەبەیاننامەیەكدا وەزارەتی ناوبراو نیگەرانی خۆی لەوبارەیەوە خستۆتەڕوو داوای لە حكومەتی هەرێم كردووە كە لێبوردنی‬ ‫گشتی بۆ ئەو گەنجانە دەربكات‪ ،‬كە بەناوی جیهادكردنەوە روویان لەسووریا كردووەو دژی دەسەاڵتەكەی ئەسەد شەڕ دەكەن‪.‬‬ ‫*رەوشی ژنان لەكوردستاندا لەچ ئاستێكدایە‪ ،‬بەتایبەتی شاری كۆیە؟‬ ‫ لەڕاستیدا ماوەی چەند ساڵێكە بەهۆی بوونی دەیان رێكخراو و‬‫باڵوێزخانەو كونسوڵگەری واڵتان لەهەرێمی كوردستان و چەند هۆكارێكی‬ ‫تر‪ ،‬رەوشی ژنان بەرەو باش بوون چووە‪ ،‬بەاڵم ئەمە مانای ئەوەنییە كە‬ ‫توندوتیژی كۆتایی هاتووە‪ ،‬هەندێك كەمی كردووە بە بەراورد بەفراوان‬ ‫بوونی بەرچاوی كۆمەڵگاو خراپ بەكارهێنانی ئامێرەكانی پەیوەندی‪.‬‬ ‫* كێشەكانی بەردەم ژنان چین‪ ،‬بۆچی بەردەوام رێگریان لێدەكرێت‬ ‫و كێشەیان بۆ دروست دەكرێت؟‬ ‫ كۆمەڵگای پیاوساالری رۆڵی هەیە لەوەی تاكو ئێستا لەبەشێك‬‫لەناوچەكانی هەرێمی كوردستاندا ژنان بەهاوواڵتی پلە دوو سەیر‬ ‫دەكرێن و لەالیەن باوك و براكانیانەوە رێگەیان پێ نادرێت بچنە خوێندن‬ ‫و دامودەزگاكانی حكومەت و لەرێكخراوەكاندا كار بكەن‪ ،‬ئەوە هۆكارە‬ ‫بۆ كێشەكان‪ ،‬بەاڵم نابێت ئەوەمان بیر بچێت كە ئەمەش رۆژێك دێت‬ ‫بەسەر بچێت‪ ،‬هەندێكجار ژنان بۆخۆیان هۆكاری كێشەن بۆخۆیان‪،‬‬ ‫ناكرێت ژنان هەموو شتێك بكەن و كەس لێیان نەپرسێتەوە‪.‬‬ ‫* ژنان توانایان هەیە بەشداری لەسەرجەم سێكتەرەكانی ژیان بكەن؟‬ ‫ بەڵێ ژنان هیچیان لەپیاوان كەمتر نییە بۆ بەڕێوەبردنی ژیان‪،‬‬‫ئەگەر بەویژدانەوە قسە بكەین دەبینین ئەو پۆستانەی كە ژنان لەماوەی‬ ‫چەند ساڵی رابردوودا بەڕێوەیان بردووە یان ئێستا بەڕێوەی دەبەن زۆر‬ ‫سەركەوتووتر بووە‪ ،‬كەمترین گەندەڵی تێدایە‪ ،‬بەهۆی ئەوەی ژنان زیاتر‬ ‫هەست و سۆزیان هەیەو ناتوانن هەموو شتێك بكەن‪.‬‬ ‫* بۆچی ژنان كەمتر بەشداریی كاری سیاسی دەكەن‪ ،‬ئایا ئەگەر‬ ‫ژنان بەشداریی سیاسەت بكەن نابێتە هۆی بەرەوپێشچوونی رەوشی‬ ‫ژنان؟‬ ‫ بەشێك لەحزبە سیاسییەكانی كوردستان بەشداری كردنی ژنانیان‬‫زۆر ناشیرین كردووە لەسیاسەتدا‪ ،‬هەندێكجار بەچاوێكی كەم سەیری‬ ‫ئەو ژنانە دەكرێت كە بەشداریی كاری سیاسی دەكەن‪ ،‬بەشێكی زۆری‬ ‫بەرپرسەكانیش ئامادەنین ژن و خوشك و كچی خۆیان بەشداری سیاسەت‬ ‫بكەن‪ ،‬بەاڵم گرنگە ژنان بەشداری سیاسەت بكەن لەبەر ئەوەی ژیانی‬ ‫رۆژانەی خەڵك پەیوەندی بەسیاسەتەوە هەیە‪.‬‬ ‫*بوونی رێكخراوەكانی ژنان تاچەند رۆڵی هەبووە لەكەمكردنەوەی‬ ‫توندوتیژی دژی ژنان و دوورخستنەوەیان لەخۆسوتاندن و خۆكوشتن؟‬ ‫دەبێ ئێمە بەشێوازێكی لۆژیكی قسە بكەین‪ ،‬واتە ناتوانین بڵێین‬‫رێكخراوەكان هیچیان نەكردووە‪ ،‬ناشكرێت بڵێین زۆر شتیان كردووە‪،‬‬ ‫بەاڵم بوونی دەیان ژنی چاالك لەو رێكخراوانە بۆخۆی كارێكی باشە‪،‬‬ ‫ئەگەر دەستێوەردانی حزب نەبوایە رۆڵێكی زۆر گرنگیان دەبوو بۆ‬ ‫داكۆكیكردن لەمافەكانی ژنان و فشارخستنە سەر دەسەاڵت بۆ نەهێشتنی‬ ‫دیاردەی كوشتن و ئازاردانی ژنان‪.‬‬ ‫* بەرپرسان بەردەوام باس لەمافی ژنان دەكەن ئایا ئەمە بەكردەوە‬ ‫بەدی دەكرێت؟‬ ‫بەداخەوە بەشێكی زۆری ئەو بەڵێنانەی لەالیەن دەسەاڵتدارانەوە‬‫بەژنان دەدرێت و باس لەباشتركردنی رەوشی ژنان دەكرێت جگە لەقسە‬ ‫نەچۆتە چوارچێوەی جێبەجێكردنەوە‪ ،‬بەدەلیلی ئەوەی زۆربەی ئەوانەی‬ ‫توندوتیژی بەرامبەر ژنان دەكەن و ژن دەك��وژن پیاوی دەوڵەتن و‬ ‫پلەو پۆستیان هەیەو بەچەكی دەوڵەت دەكوژرێن‪ ،‬لەڕووی بەڕێوەبردن‬ ‫و دامەزراندن و كاریشەوە هیچ كارێكی ئەوتۆیان نەكردووە ئەگەرنا‬ ‫دەبوو زۆرترین ئەو كەسانەی دادەمەزرێن لەڕەگەزی مێینە بن یاخود‬ ‫لەدامودەزگاكانی حكومەت كاتژمێرێك كەمتر دەوامیان بكردایە‪ ،‬لەبەر‬ ‫كاروباری ماڵەوە بۆنمونە لەكاتژمێر (‪ )١٢‬دەوامیان تەواو ببوایە‪.‬‬

‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪31‬‬

‫ژمارەیەكی مۆبایل بە ‪ 100‬هەزار دۆالر‬

‫*لەمیانەی زیادكردنێكی ئاشكرای كااڵی نایابی دامەزراوەی ئیمارات بۆ پەیوەندییەكان‪ ،‬ژمارە مۆبایلی(‪ )0507777777‬بەبڕی حەوت‬ ‫ملیۆن و (‪ )820‬هەزار درهەمی ئیماراتی كە دەكاتە نزیكەی دوو ملیۆن و (‪ )100‬هەزار دۆالر فرۆشرا‪ ،‬لەو زیادكردنەدا كە چەندین كااڵو‬ ‫كەرەستەی ئەڵماسی و زێڕین و پالتینی و ژمارەیەك كەرەستەی تر نمایشكران‪ )700( ،‬كەسایەتی كێبڕكێیان دەكرد بۆ كڕینی شمەكەكان‪.‬‬

‫لەپاش نەورۆز‬ ‫ئەلبومەكەی‬ ‫تۆمار دەكات‬ ‫هەیاس‪،‬‬ ‫رەمزەكەی خانەقین‬ ‫لەهونەری گۆرانيوتندا‪..‬‬ ‫كۆسار عومەر‪-‬گەرمیان‬ ‫هونەر الی حەسەن هەیاس‪،‬‬ ‫پەیامێكی هەڵقواڵوی ناخیەتی و‬ ‫لەدەوروبەرەكەی خۆی سەرچاوەی‬ ‫گ���رت���ووە ب�����ەرەو ج��وگ��راف��ی��ای‬ ‫كوردستانی گەورە‪ ،‬لەژێركاریگەری‬ ‫دەنگی حەسەن زیرەكدا هونەری‬ ‫گۆرانیوتن چۆتە دڵ��ی��ەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەدەسپێكی كاری هونەریدا‪ ،‬ئەو‬ ‫خولیای ئەوە بووە كە رێچكەیەكی‬ ‫تایبەتی خۆی هەبێت‪ ،‬وەك دەڵێت‬ ‫بۆ ئ��ەوەی بتوانم لەو رێ��ڕەوەوە‬ ‫پێگەو مۆركی تایبەتی خۆم هەبێت‬ ‫لەگۆڕەپانی ه��ون��ەری ك��وردی��داو‬ ‫دروشمی (خزمەتی وشە و شیعر و‬ ‫ئەدەب و ئاوازی كوردی) هەڵگرم‬ ‫و تاڕادەیەك بتوانم هەموو شێوە‬ ‫زاراوەك��ان دەوڵەمەندترو شيرینتر‬ ‫بكەم‪.‬‬ ‫هەیاس‪ ،‬سەرەتا عاشقی شیعرو‬ ‫ئەدەبی كوردی بووە‪ ،‬دواتر بەهۆی‬ ‫ئاوێزانبونی بە شیعرو گۆرانییەوە‬ ‫و ه���اوك���ات ب���ەه���رەی دەن���گ‬ ‫خۆشیەكەشی كە لەباوكیەوە وەری‬

‫«منیش حەزدەكەم وەك‬ ‫هەندێك هونەرمەند لەتوركیا‬ ‫گۆرانیەكانم تۆماربكەم!»‬

‫‪32‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫گرتووه ‪ ،‬هەموو ئەمانە یارمەتیدەر‬ ‫ب��وون بۆ ئ��ەوەی پیشەی گۆرانی‬ ‫چڕین پەسەند بكات‪.‬‬ ‫ئ���ەم ه��ون��ەرم��ەن��دە دەڵ��ێ��ت‬ ‫نزیكەی (‪ )22‬كەناڵی كوردیمان‬ ‫هەیە‪ ،‬بەاڵم تەنها كەناڵی ئاسمانیی‬ ‫ك��ەرك��وك كلیپێكیان ب��ۆ ك��ردوە‪،‬‬ ‫سەبارەت بە تۆماركردنی ئەلبوومیش‬ ‫وتی بەهەر كەم و كوڕیەك بێت‬ ‫ه��ەواداران��م لە بەرهەمەكانم ب ‌ێ‬ ‫بەش ناكەم‪ ،‬هەرچەند منیش حەز‬ ‫ئەكەم وەك��و هەندێ‌ خەڵك كە‬ ‫لە توركیا و لە باشترین ستۆدیۆ‬ ‫گۆرانیەكانم تۆماربكەم‪ ،‬بەاڵم ئەوەی‬ ‫جێگای خۆشحاڵیمە گۆرانییەكانی من‬ ‫بەكەموكوڕی موزیكی و ئەندازیارییە‬ ‫دەنگیەكانیشیەوە بیسەری هەیە‪.‬‬ ‫لەبارەی نوێترین بەرهەمیەوە‪،‬‬ ‫هەیاس ئەوەی بۆ(كەپر)ئاشكرای كرد‬ ‫كە ئەو ئەلبوومێكی بە دەستەوەیە‬ ‫لە ‪ 8‬تراك پێكهاتووە و بەنیازە لە‬ ‫دوای ن��ەورۆز بچێتە كوردستانی‬ ‫رۆژهەاڵت و لەوێ تۆماریان بكات‪،‬‬ ‫تائێستایش ‪ 8‬ئەلبووم و یەك كلیپی‬ ‫تۆماركردوە‪.‬‬

‫پرۆفایل‪:‬‬ ‫(حەسەن هەیاس محەمەد)لە ساڵی ‪ 1965‬لە گوندی (عەلی خان)ی‬ ‫نزیك شاری خانەقین لە دایك بووە‪ ،‬لە‪1983‬ەوە دەستی كردووە بە كاری‬ ‫هونەری لە ساڵی ‪ 1987‬گۆرانی لە تەلەفزیۆنی كەركوك و رادیۆی كوردی‬ ‫بەغدا پەخشكراوە‪ ،‬لە‪ 1990‬یەكەم ئەلبوومم بە ناوی (چەكردی) تۆماركردووەو‬ ‫لە ‪ ،1993‬بەهاوكاری چەند هاوڕێیەكی (تیپی مۆسیقای شرین)ی لە بەغدا‬ ‫دامەزراندوە‪ ،‬جگە لەهونەری گۆرانی وتن ئەو ڕاگەیاندكارە و هاوكات‬ ‫سەرقاڵی كۆكردنەوەی شیعرەكانیەتی ئەیەوێ‌ بیانخاتە دووتوێی كتێبێكەوە‪.‬‬

‫كوردسات نیوز دەبێتە ‪HD‬‬

‫*بە پێی ئەو زانیاریانەی كە دەست گۆڤاری كەپر كەوتوون‪ ،‬كردنەوەی كەناڵی كوردسات نیوز‪ ،‬بە هەمان ستاف و هەمان تەكنیكی‬ ‫كەناڵی پێشووی كوردسات فشارێكی زۆری لەسەر ستافی ئەو كەناڵە دروستكردووە‪ ،‬كوردسات نیوزیش بەنیازە بۆ یەكی شەشی ئەمساڵ‬ ‫چەند گۆڕانكارییەكی تر بكات بۆ باشتركردنی ئاستی توانای مرۆیی و تەكنیكی كەناڵەكەو بەنیازیشن سیستمی كەناڵەكەش بگۆڕن بە‬ ‫سیستمی(‪.)HD‬‬

‫دەزگای رۆشنبیريی «جەمال عیرفان»‪..‬‬ ‫لە شاری ئامەد درێژە بەكارو‬ ‫چاالكییەكانیان دەدەن‬

‫ژیر خواڕەحم‬ ‫ب���ە ب����ەردەوام����ی س��ەرق��اڵ��ی‬ ‫رێكخستن و فراوانكردنی بەشەكانی‬ ‫دەزگ��اك��ەی��ەت��ی‪ ،‬وەك��و خ��ۆی باسی‬ ‫كرد بە ئاواتی ئ��ەوەوەی��ە بتوانێت‬ ‫ل��ە ه��ەم��وو ش���ارو شارۆچكەكانی‬ ‫كوردستاندا لقی خ��ۆی بكاتەوەو‬ ‫خزمەت بە توێژی رۆشنبیران و بوارە‬ ‫رۆشنبیری و هونەرییەكان بكات‪،‬‬ ‫بەختیار سەعید‪ ،‬بەڕێوەبەری دەزگای‬ ‫رۆشنبیری «جەمال عیرفان»ەو ماوەی‬ ‫ساڵ و نیوێكیش دەبێت ئەم دەزگایە‬ ‫دام���ەزراوەو زیاتر لە (‪ )120‬كتێبی‬ ‫جۆراوجۆری بەچاپگەیاندووە‪.‬‬ ‫بۆچی دەزگاكەیان ناوناوە دەزگای‬ ‫«جەمال عیرفان» ئەمە ئەو پرسیارەیە‬ ‫كە زۆركەس پرسیار لەبارەیەوە دەكات‬

‫بەتایبەتی ئەوكەسانەی كە زانیارییەكی‬ ‫كەمیان لەبارەی مێژووی رۆشنبیری‬ ‫و سیاسی واڵتەكەی خۆیانەوە هەیە‪.‬‬ ‫بەختیار‪ ،‬وەكو ئ��ەوەی كە خۆیشی‬ ‫رۆژنامەنووسێكی بواری هونەرییە‪،‬‬ ‫بە «كەپر»ی وت‪ :‬جەمال عیرفان‪،‬‬ ‫جگە لەوەی كە شۆڕشگێڕ بووەو بە‬ ‫بەردەوامی یەكێك لە داینەمۆكانی‬ ‫ب��زوت��ن��ەوەی رزگ��اری��خ��وازی ك��ورد‬ ‫بووە‪ ،‬ئەدیبێكی ناسراو و گەورەی‬ ‫سەردەمەكەی خۆیشی بووە‪.‬‬ ‫سەعید‪ ،‬ئەوەشی خستەڕوو كە‬ ‫جەمال عیرفان‪ ،‬یەكەم شەهیدی‬ ‫قەڵەمە كە لە (‪12‬ی كانوونی یەكەمی‬ ‫ساڵی ‪ )1922‬دەچنەسەر ماڵەكەی و‬ ‫شەهیدی دەكەن‪ ،‬باسی لەوەش كرد‬

‫هۆكاری س��ەرەت��او كۆتایی ئ��ەوەی‬ ‫كە دەستیان چووەتە خوێنی ئەو‬ ‫رۆشنبیرە تەنها ئەوە بووە كە یەكێك‬ ‫لە بزوێنەرەكانی خۆپیشاندانەكانی‬ ‫ئەوكات بووە كە لەناو شاری سلێمانیدا‬ ‫دروستبووە‪ ،‬بە گرنگییەوە ئەوەشی‬ ‫وت كە جەمال عیرفان‪ ،‬یەكێك لە‬ ‫دەستەی دامەزرێنەرانی رۆژنامەی‬ ‫«پێشكەوتن»یش ب��ووە كە یەكەم‬ ‫رۆژنامەی كوردییە كە لە باشووری‬ ‫كوردستاندا دەرچووبێت‪.‬‬ ‫ئ��ەم دەزگ��ای��ە بەشی هونەری‬ ‫و ئەدەبی و مێژوو و فەلسەفەو‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ی ل��ە خ��ۆدەگ��رێ و‬ ‫كتێبخانەكەیشی دەوڵ��ەم��ەن��دە بە‬ ‫زمانەكانی فارسی و ئینگلیزی و‬

‫كۆمەڵناسی‪ ..‬لەگەڵ ئ��ەو ب��ەش و‬ ‫بەرهەمانەشدا ئەو دەزگایە بووەتە‬ ‫جێگای سازكردنی ك��ۆڕو سیمینارو‬ ‫ف��رۆش��ت��ن��ی ت��اب��ل��ۆو نمایشكردنی‬ ‫بەرهەمی هونەری بەگشتی‪ ،‬یەكێك‬ ‫لەكارەكانی تری ئەو دەزگایە كە‬ ‫سەرقاڵی ئامادەباشین بۆی كردنەوەی‬ ‫پێشانگای گەڕۆكە لەناو پەیمانگاو‬ ‫كۆلێژەكانی هونەرو ناوەندە ئەدەبی‬ ‫و رۆش��ن��ب��ی��ری��ی��ەك��ان‪ ،‬بەنیازیشن‬ ‫لەناوەڕاستی ئەمساڵیشدا لەشاری‬ ‫هەولێر بەشێكی ت��ری هاوشێوە‬ ‫لە پایتەختی هەرێمی كوردستان‬ ‫هەولێر‪-‬یش بكەنەوەو لە سەرەتای‬ ‫ساڵی (‪)2015‬دا‪ ،‬لە شاری ئامەد درێژە‬ ‫بەكارو چاالكییەكانیان دەدەن‪.‬‬

‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪33‬‬

‫ئامادەكردنی‪ :‬ئەیاد بەرزان‬

‫جۆرێكی نوێ‌ لە (فالش میمۆری)‬ ‫الی هەمووان ئاشكرایە كە (فالش میمۆری) بریتییە لەدەزگای هەڵگرتنی داتا بە شێوەی گەڕۆك‪ ،‬واتە دەتوانین داتاكانی پ ‌ێ‬ ‫بگوازینەوە بۆ شوێنی مەبەست و كاری لەسەر بكەین‪ ،‬لەسەرەتادا كاری فالش میمۆری لەالیەن (سیدی ودیڤیدی)ەكانەوە دەكراو‬ ‫بەكارهێنەر لە ڕێگەیانەوە داتا و زانیارییەكانی دەگواستەوە و یاخود عەمباری دەكرد بۆ ئەوەی پارێزراو بێت لە هەموو‬ ‫حاڵەتێكی نەخوازراو ‪ ،‬بەاڵم بەتەنیا سیدی و دیڤیدیەكان بەس نەبوون بۆ ئەم كارە و هەندێ‌ كاتیش گونجا و‬ ‫نەبوون بەهۆی كەمی توانای عەمبار كردن و نزمی كوالێتی و قەبارەو كێَشیانەوە‪ ،‬هەر بۆیە‬ ‫(فالش میمۆری) پەرەی پێدراو ڕۆژ بەڕۆژ بەرە و پێش چوو بە شێوەیەك هەموو تاكێك‬ ‫پێویستە (فالش میمۆریەكی) تایبەت بە خۆی هەبێت بۆ ئەوەی هەموو ئەو داتا و زانیارییانەی‬ ‫پەیوەندیی بەكار و پڕۆژەكانی یەوە هەیە پارێزگاری لێ‌ بكات و لەهەر شوێنێك بیەوێت كاری‬ ‫لەسەر بكات‪ ،‬ئەوەی هۆكار بوو بۆ پڕ فرۆشتنی (فالش میمۆری)یەكان برتتی بوو لەقەبارەی‬ ‫گونجاو‪ ،‬پانتایی ڕووبەری عەمباركردن‪ ،‬بەرزی كوالێتی و مانەوەی هەمیشەیی‪ ،‬ئەمە جگە لەوەی‬ ‫كە بەكارهێنەران دەتوانێت گۆڕانكارییەكان لە ناو هەمان فالشدا دووبارە ئەپدەیت بكات و هەڵی‬ ‫بگرێت كە لە گەلێك جۆری سیدی دا ناتوانرێت ئەو كارە بكرێـت‪ ،‬لەئێستادا فالش میمۆرییەكان‬ ‫توانای ئاڵوگۆڕكردنی داتاین بەڕێژەیەكی بەرچاو زیادی كردوە زۆربەیان دەرچەی (‪)3.0 USB‬یان پێوە‬ ‫و‬ ‫زۆر ب��ەرەو پێش چوونە‬ ‫(كینجستون) فالش میمۆریەكی بەرهەمهێناوە كە پشتگیری لە سمارت فۆنەكان دەكات ئەمەش بە هۆی‬ ‫پەیوەستە‪ ،‬بەاڵم ئەوەی جێی سەرنجە كە كۆمپانیایەك بەناوی‬ ‫ئەوەی كە لەئێستادا و وە بە بەردەوامیش بەكارهێنەری سمارت فۆنەكان ڕوو لەزیاد بوونە و ڕۆژ بە ڕۆژ بەرهەمی نوێش لەو بوارەدا دێت‪ ،‬هەر بۆیەك كۆمپانیای ناوبراو بە گرنگی‬ ‫زانی كە لەمەودوا فالش میمۆریەكان پشتگیری لەمۆبایلە زیرەكەكان بكەن و داتاو زانیاری ئاڵوو گۆڕ بكەن‪ ،‬بەرهەمە تازەكەی كۆمپانیا كە لەژێر ناوی (‪ )MicroDue‬باڵو بۆتەوە وە یەكێكە‬ ‫لەزنجیرەكانی (‪ )DataTraveler‬پشتگیری لەهەردوو دەرچەی (‪)USB‬و( ‪ )MicroUSB‬دەكات واتە لەگەڵ كۆمپیوتەر وسمارت فۆنەكان كار دەكات و بە خێرایەكی زۆر ئاڵوگۆڕی داتا دەكات‬ ‫و بە شێوەیەكی خودكارانە خۆی بە ئامێرەكان دەناسێنت و خاوەن قەبارەیەكی گونجاوە و توانای عەمباركردنی لە ‪ 8‬گێگابایت دەست پێدەكات بۆ ‪ 64‬گێگابیات‪ ،‬كۆمپانیای ناوبراو ئەوەشی‬ ‫خستە ڕوو كە لەهەوڵدان بەرەو پێشبردنی ئەم جۆرە لەفالش میمۆری و گونجادنی لەگەڵ زۆرینەی سمارت فۆنەكاندا ‪.‬‬

‫نوێكارییەكانی سامسۆنگ بۆ (گاالكسی)!‬ ‫كۆمپانیای ساسمۆنگ بۆ ئامێری ئەلكترۆنی خاوەنی سمارت فۆنی ن��اودار‬ ‫بە (گاالكسی) لەتازەنرین بەرهەمیدا كە بریتی بوو ڤێرژنێكی نوێ‌ لەسمارت فۆنە‬ ‫ناودارەكەی (گاالكسی) چەند نوێكاری و تازەگەری بەكارهێناوە‪ ،‬سمارت فۆنە نوێكە بە‬ ‫(سامسۆنگ گاالكسی ئێس ‪ )5‬ناو دەبرێت و خاوەند تایبەتمەندیی زۆرە‪ ،‬پاش ئەوەی‬ ‫(كۆمپانیای ئەپڵ) ڕكابەری سەرسەختی سامسونگ‬ ‫دوا بەرهەمی خ��ۆی بە تایبەتمەندیی‬ ‫نایاب لەكۆتاییی ساڵی پێشوودا خستە‬ ‫ب���ازەڕەوە كۆمپانیای سامسۆنگ وەك‬ ‫وەاڵم��دان��ەوەی��ەك بۆ ئ��ەو بەرهەمەی‬ ‫ئەپڵ پەیمانی بە بەكارهێنەرانی خۆیدا‬ ‫كە لەساڵی نوێدا (گاالكسی ئێس ‪)5‬‬ ‫بەرهەمبهێنێت و بازاڕی ڕكابەری پێ‌‬ ‫گەرمتر بكات‪ ،‬پاش چاوەڕوانییەكی‬ ‫زۆر توانرا بە سەركەوتووی سمارت‬ ‫فۆنە تازەكەی ڕابگەیێنێت‪ ،‬باسكردن‬ ‫لەتایبەتمەندییەكانی ئ��ەم سمارت‬ ‫فۆنە زۆرن‪ ،‬بەاڵم گرنكتریینیان ڕوون‬ ‫دەك��ەی��ن��ەوە‪ ،‬سیستەمی كارپێكردنی‬ ‫سمارت فۆنەكە بریتییە لە (ئەندرۆید‬ ‫كیت كات ‪ )4.4‬كە تازەترین سیستەمە‬ ‫ل��ەج��ۆری ئ��ەن��درۆی��د‪ ،‬پڕۆسیسەرەكەی‬ ‫لەجۆری (سناپ دراگۆن)ەو بە خێرایی ‪ 2.5‬گێگا هێرتز‬ ‫داتاكان شیدەكاتەوە و فەرمانەكان بە ئەنجام دەگەێنێت‪ ،‬قەبارەی ڕامەكەی ‪ 2‬گێگا‬ ‫بایتە قەبارەی زەینی عەمباركدرنی واتە (میمۆری ناوەكی) ‪ 16‬بۆ ‪ 32‬گێگا بایتە‪ ،‬خاوەن‬ ‫هەریەك لە دەرچەی (‪ MicroSD‬و ‪ HDMI‬و ‪)3.0 USB‬ە‪ ،‬توانای خوێدنەوەی میمۆری‬ ‫دەرەكی ‪ 128‬گێگابایتە‪ ،‬قەبارەی شاشەكەی ‪ 5.1‬ئینجە و لەجۆری (سوبر ئەمۆلید)‬ ‫كامێرای پێشەوەی ‪ 2.1‬مێگا پێكسڵەو میمۆری پشتەوەی ‪ 16‬مێگا پێكسڵە فالشی لەجۆری‬

‫‪34‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫‪ LED‬هەیە‪ ،‬هەرەوەها خاوەن هەریەك لەخزمەگوزارییەكانی (بلوتوز ‪ ،4.0‬وای فای‪،‬‬ ‫‪ NFC‬و ‪)IR Remote‬ە‪ ،‬باترییەكی ‪ 2800‬میلی ئەمبێرە‪ ،‬كێشەی ‪ 145‬گرامە‪ ،‬ئەو‬ ‫تایبەت مەندییانەی كە لەهەموویان دیارترە بریتیە لەهەبوونی (خوێنەری پەنجە) واتە‬ ‫دەتوانێت لەڕێگەی ناساندنی‬ ‫ب��ەك��اره��ێ��ن��ەر‬ ‫هێڵەكانی پەنجەیەوە بە‬ ‫سمارت فۆنەكە كۆنتڕۆڵی‬ ‫ك���ردن���ەوەو داخستنی‬ ‫سمارت فۆنەكە بكات‪،‬‬ ‫ه��ەروەه��ا لەتەنیشت‬ ‫فالشی كامێرەكەشیەوە‬ ‫بە شێكی تر هەیە كە‬ ‫بە پەنجەدانان لەسەری‬ ‫ژم����ارەی ل��ێ��دان��ی دڵ��ی‬ ‫بەكارهێنەر لەخولەكێكدا‬ ‫دی��اری دەك���ات‪ ،‬ئ��ەوەی‬ ‫جێی سەرنجە كە دوای‬ ‫كۆمەڵێك گۆڕانكاریی و‬ ‫زیادبوونی تایبەتمەندی‬ ‫هێشتا (بەكارهێنەران‬ ‫و ش��ارەزای��ان) پێیانوایە‬ ‫كە سیاسەتی كاركردنی‬ ‫سامسۆنگ گوێ‌ نادات بە‬ ‫هاواڵتییان و داواكارییەكانیان‬ ‫ڕاوبۆچوونی‬ ‫بەو پێیەی تەنها پاش چەند ڕۆژێ��ك لەباڵو بوونەوەی ئەم ئامێرە نوێیە زۆرێك‬ ‫لەبەكارهێنەران گلەییی گەورەیی قەبارەی سمارت فۆنەكەیان كردو هەروەها خراپی‬ ‫كوالێتی سیستەمی پشكنینی پەنجە لەچاو بەرهەمی(كۆمپانیای ئەپڵ)ی ئەمریكیدا‬ ‫پێشبینی دەكرێت لەماوەیەكی كەمدا بەرهەمەكە بگاتە سەرجەم بازاڕەكانی جیهان ‪.‬‬

‫لەنەوروزدا سلێمانی لەئاهەنگدایە‬

‫*راگەیاندنی گەشتوگوزاری سلێمانی ئامادەكاری تەواوی كردووە بۆ ئاهەنگە گەورەكەی نەورۆزی ئەمساڵی شاری سلێمانی‪ ،‬بڕیارە‬ ‫لە(‪)3/20‬ئەمساڵ لە شاری سلێمانی ئاهەنگێكی گەورە لە بەردەم باخی گشتییەوە تا پردی خەسرەوخاڵ ساز بكرێت و ئاهەنگەكەش‬ ‫چەندین چاالكی جۆراوجۆر لەخۆی دەگرێت‪.‬‬

‫( ‪)Tablet‬ێكی هەرزان لە (‪)HP‬ەوە !‬ ‫كۆمپانیای (‪ )HP‬تابلێتێكی نوێی بەرهەمهێناوە كەبە هەرزانترین تابلێتی ئەو‬ ‫كۆمپانیایە دادەنرێت‪ ،‬تابلێتەكە بە (‪ )8 HP‬ناو دەبرێت جگە لەوەی بەشێوەیەكەی‬ ‫زۆر جوان دیزاین كراوەو ڕازێنراوەتەوە چەند تایبەتمەندیی تریشی هەیە لەوانە‪،‬‬ ‫بەسیستەمی كارپێكەری ئەندرۆید (‪ 4.2.2‬جێلی بیەن) كار دەكات‪ ،‬قەبارەی‬ ‫شاشەكەی ‪ 7.85‬ئینجە‪ ،‬پڕۆسیسەرەكەی لەجۆری چوار ناوكییەو ڕامەكەی ‪ 1‬گێگا‬ ‫بایتەو توانای خەزنكردنی داتای ‪ 16‬گێگا بایتە‪ ،‬ئامێرەكە خاوەنی دوو كامێرایە‬ ‫پێشەوەی بە كوالێتی ‪ 0.3‬مێگا پێكسڵ وێنە دەگرێت و كامێرای دواوەی بە‬ ‫كوالێتی ‪ 2‬مێگا پێكسڵ وێنە دەگرێت و ڤیدیۆ تۆمار دەكات‪ ،‬باتری ئەم تابلێتە‬ ‫‪ 3800‬میلی ئەمپێڕەو توانای ئیشكردنی ‪ 7‬سەعاتە بە بەردەوامی‪ ،‬خزمەتگوزاری‬ ‫(بلوتوز‪ ،‬وای فای ) كارایەو دەرچەی (مایكرۆ ‪ )USB‬هەیە‪ ،‬ئەم تابلێتەی كۆمپانیا‬ ‫دوای باڵوكردنەوەی كۆمەڵێك تابلێتی تر دێت كە لەمانگی پێشوودا بە كوالێتی جیاو‬ ‫نرخی جیاواز باڵوی كردبۆوە‪ ،‬پێشبینی دەكرێت نرخی ئەم ئامێرە تەنها ‪ 170‬دۆالر‬ ‫بێت لەبازاڕەكانی جیهاندا ‪.‬‬

‫الپتۆپی نوێی “‪”TOSHIBA‬‬ ‫كۆمپانیای یابانی (تۆشیبا) تایبەت بە دروستكردنی كۆمپیوتەر و الپتۆپ و پارچەكانی‬ ‫تازەترین بەرهەمی خۆی ڕاگەیاند كە بریتی بوو لە» ‪ ، »Satellite Pro NB10‬زنجیرەی‬ ‫الپتۆپی (‪ )Satellite‬یەكێك بوو لەباشترین و پڕ فرۆشترین الپتۆپەكانی كۆمپانیای تۆشیبا‪،‬‬ ‫هەر بۆیە كۆمپانیای ناوبراو تازەترین وەشانی لەم زنجیرەیە بەرهەمهێناو لێدوانێكی‬ ‫سەبارەت بە كوالێتی ئامێرەكەی بۆ بەكارهێنەران دا‪ ،‬ئامێرەكە خاوەن تایبەتمەندیی‬ ‫بەرزەو بە یەكەم الپتۆپی كۆمپانیا دادەنرێت كە بەتەواویی گونجاو بێت لەگەڵ سیستەمی‬ ‫كارپێكەری كۆمپانیای (مایكرۆسۆفت) (ویندۆز ‪)8‬دا‪ ،‬ئەویش بە هۆی ئەو تایبەتمەندییانەی‬ ‫بەكارهاتووە تێیدا‪ ،‬شاشەكەی ‪ 11.6‬ئینجەو پشتگیری لەسیستەمی تەچ دەكات‪ ،‬واتە‬ ‫بەكارهێنەر دەتوانێت كۆنتڕۆڵی سیستەمی كارپێكردن بكات لەڕێگەی تەچ(لەمس)ەوە‪،‬‬ ‫پڕۆسیسەرەكەی لەجۆری (سیلیرۆن)ە‪ ،‬هەروەها پڕۆسیسەری كارتی شاشەی لەالیەن‬ ‫كۆمپانیای (إنتێل) دابین كراوە‪ ،‬قەبارەی ڕامەكەی ‪ 4‬گێگا بایتە و قەبارەی زەینی هەڵگرتنی‬ ‫داتای ‪ 500‬گێگا باییتە‪ ،‬هەروەها دەرچەی (‪ 3 USB‬و ‪ 2 USB‬و ‪)HDMI‬هەیە‪ ،‬دەرچەی‬ ‫میمۆری دەركیشی هەیە‪ ،‬خزمەتگوزاری بلوتوز لەجۆری ‪ 4.0‬كە زۆر خێرایە لەكاركدندا‪،‬‬ ‫كامێرای ڤیدیۆ چات بە كوالێتی ‪ HD‬وێنەكان دەگوازێتەوە‪ ،‬كێشەكەی ‪ 1.3‬كیلۆ گرامە و سیستەمی كارپێكەری ویندوز ‪ 8‬لەجۆری ‪ 68‬بیت جێگیر كراوە‬ ‫لەسەری‪ ،‬كۆمپانیای تۆشیبا هیچ نرخێكی دیاریكراوی باس نەكردووە بۆ ئامێرە نوێكەی‪ ،‬بەاڵم پێیوایە ئەو نرخەی دیاری دەكات زۆر گونجاو دەبێت‪.‬‬

‫ڤیدیۆ چات بە بەردەوامی‬ ‫كۆمپانیای (‪ )Rounds‬لەتازەترین هەنگاویدا باس لەدروستبوونی (ڤیدۆ چاتی بە كۆمەڵ) دەكات بە شێوەیەكی بەردەوام‪ ،‬پاش ئەوەی كۆمپانیای (راوندس)‬ ‫توانی لەدوا هەنگاویدا خزمەتگوزاریی (راوندس الیف) بخاتە بەردەست بەكارهێنەران كە بریتی بوو لەپەیوەندی ڤیدیۆیی تاك واتە‪ :‬تەنها لەنێوان دوو كەسدا‬ ‫كە ئامانجیان پەیوەندیی گرتنە بەیەكەوە‪ ،‬لەئێستا سەرقاڵی خزمەتگووزاییەكی نوێیە بۆ پەیوەندیی ڤیدۆیی بە كۆمەڵ‪ ،‬ئەوەی ڕوونكرابێتەوە لەالیەن كۆمپانیا‬ ‫برتیی لەهەبوونی پەیوەندیی بەبەردەوامی بەبێ‌ پچڕان و بە كوالێتییەكی زۆر باش‪ ،‬هەروەها لەم خزمەتگوزارییە نوێیەدا گرووپەكان جیاكراونەتەوەو هەر‬ ‫گرووپێك دەتوانێت ‪ 15‬بەكارهێنەر لەخۆ بگرێت‪ ،‬لەهەمووشی گرنگتر ئەوەیە كە بەرنامەكە چەسپاو نیە‪ ،‬بەڵكو بەكارهێنەر دەتوانێت لەكاتی ڤیدیۆ چات‬ ‫سەرقاڵی وێب سایتە كۆمەاڵیەتیەكان ببێت و هەموو كارەكانی تریش بە ئەنجام بگەیەنێت بەبێ‌ دروستبوونی كێشە بۆ چاتەكەی ئەوەشی وای كردووە كە‬ ‫بەم شێوەیە بێت دیزاینی بەرنامەكەیە كە لەشێوەی بازنەی شەفاف ڤیدیۆ چاتەكە دەگوازرێتەوەو بەكارهێنەر دەتوانێت بە ئارەزووی خۆی ئاڵوگۆڕی شوێن‬ ‫و جێگەی بكات‪ ،‬هەروەها كۆمپانیای ناوبراو پەیمانی داوە كە بەرنامەكە بە شێوەی (پاشكۆیەك) دروستبكات بۆ وێب گەڕی گوگڵ كرۆم و بەكارهێنەران بە‬ ‫ئاسانی كاری پێبكەن‪ ،‬كۆمپانیا ئاگاداری بەكارهێنەرانیش دەكات كە هەر لەسەرەتای باڵو بوونەی ئەم خزمەتگووزارییە تازەیە دەتوانن خۆیان تۆمار بكەن و‬ ‫چێژ لەبیرۆكەكە وەرگرن‪ ،‬كۆمپانیای راوندز لەساڵی ‪ 2008‬دامەزراوەو هەر لەسەرەتاوە كاری بۆ چات بە گشتی و ڤیدۆ چات بە تایبەتی كردووەو تا ئێستاش‬ ‫نزیكەی ‪ 10‬ملیۆن بەژداربووی هەیە‪.‬‬ ‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪35‬‬

‫فرە ژنی و هاوسەرگیریی زوو وەخت‬

‫*بەپێی ئامارو لێكۆڵینەوەو بەدواداچوونەكانی ئەنجومەنی بااڵی كار‪،‬باری خانمانی هەرێمی كوردستان بێت‪ ،‬بەهۆی جێبەجێنەكردنی‬ ‫یاسای بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی خێزانی لەكوردستاندا‪ ،‬هێشتا فرەژنی و هاوسەرگیری پێش تەمەنی (‪ )18‬ساڵی بەردەوامی هەیە‪ ،‬ئەم‬ ‫ئامارەی ئەنجومەنی ناوبراو لە یادی دامەزراندنی ئەنجومەنەكەدا هات‪ ،‬كە چەند رۆژێك لەمەوبەر بەخستنەڕووی ئەو ئامارانە بەڕێوەچوو‪.‬‬

‫ئەمجارە‪ ،‬هەڵەبجە بە دووگیانی شەهید بوو!‬

‫دڵشاد خۆشناو‬ ‫هەڵەبجە ن��اوی ئ��ەو ژن��ە رۆح س��ووك و‬ ‫خەباتكارەیە كە رۆژی ‪11‬ی ئاداری ئەمساڵ لەگەڵ‬ ‫حەوت كەسی تر لە شارەوانی قامیشلۆی رۆژئاوای‬ ‫كوردستان گیانی بەخشی‪ ،‬ئەو هەشت شەهیدە‬ ‫چواریان كوڕ و چواریان كچ بوون‪ ،‬كە تیایاندا‬ ‫هەڵەبجە كچی شاعیرێكی ن��اوداری قامیشلوە بە‬ ‫ناوی تەها خەلیل‪ ،‬ئەو شاعیرە بە هەردوو زمانی‬ ‫كوردی و عەرەبی شیعر دەنووسێت‪.‬‬ ‫شەهید هەڵەبجە‪ ،‬لە نیوەی دوەمی ئاداری‬ ‫ساڵە شوومەكەی ئەنفال و كیمیابارانی كوردستان‬ ‫لەدایك بووە‪ ،‬بۆیە تەها خەلیل كچە بەنازەكەی‬ ‫بەناوی هەڵەبجەوە ناودەنێت‪ ،‬بێخەبەر لەوەی كە‬ ‫لە بیست و شەشەمین بەهاری تەمەنیدا ئەویش‬ ‫وەكو هەڵەبجەی ئەو سەردەمە بە دەستێكی رەش‬ ‫شەهید دەبێت‪.‬‬ ‫ئەگەر هەڵەبجەی باشوور پێنج هەزار كەسی‬ ‫تێدا شەهید ب��وو‪ ،‬ئ��ەوا هەڵەبجەی رۆژئ��اوا بە‬ ‫دووگیانی شەهید دەبێت‪ ،‬ئەو دەستە رەشە ئەو‬ ‫كۆرپەیەش شەهید دەكەن كە هێشتا لەدایك نەبوو‬ ‫بوو‪.‬‬ ‫شەهید هەڵەبجە دوو ساڵێك لەمەوبەر‬ ‫هاوسەرگیریی لەگەڵ رۆژنامەڤان شێرۆ هیندی‬ ‫كردوە كە لە ئێستادا پەیامنێری (كوردستان‪)TV‬‬ ‫یە لە رۆژئاوا‪.‬‬

‫‪36‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫دووگیانی شەهید دەبێت‪ ،‬ئەو دەستە رەشە ئەو‬

‫هونەرمەندانی ژنی كورد رۆڵیان نەبووە‬

‫*فرمێسك مستەفا‪ ،‬ژنە هونەرمەندو شانۆكاری بەتواناو مامۆستای كۆلێژی هونەر لەشاری هەولێر‪ ،‬لەدیمانەیەكی تایبەتدا ئاماژە بە‬ ‫الوازی شانۆی ژنان دەكات و ئاماژە بەوە دەكات‪ ،‬كە لەكوردستاندا ژنانی هونەرمەندو شانۆكاران نەیانتوانیوە رۆڵیان لەنیشاندانی ئەو‬ ‫توندوتیژییانەدا هەبێت كە لەسەر ژنانە لەم هەرێمەدا‪.‬‬

‫كۆمەڵێك ژنی دەوڵەتە ئیسالمییەكان لە گۆڕەپانی (لۆڤەر)ی (پاریس) پایتەختی فەڕەنسا‪ ،‬لە یادی (‪8‬ی مارس)دا وەكو ناڕەزاییەك لە دژی پێشێلكردنی‬ ‫مافەكانی ژنان بە ڕووتبوونەوە ناڕەزایی خۆیان دەربڕی‪ ،‬ئەمەش یەكەمین جاربوو فێمینیستەكان بەم شێوەیە ناڕەزایی دەرببڕن‪ ،‬پێشتر كۆمەڵێك لە‬ ‫ڕێكخراوە فێمێنیستەكان‪ ،‬تەنها سنگیان رووتدەكردەوە‪.‬‬ ‫ئەو كۆمەڵە ژنە بریتیبوون لە چەند ژنێكی عەرەب و ئێرانی بوون‪ ،‬ئەوەی جێگەی سەرنج بوو كە یەكێك لە ژنە ئێرانییەكان بەناوی «مریەم نەمازی»‬ ‫ئااڵی (كۆماری ئیسالمی ئێران) كەمەری خۆی پێچابوو و شوێنی هێمای كۆماری ئیسالمی كون كردبوو و خستبوویە بەردەم ئەندامی زاوزێی خۆی‪ ،‬ئەم‬ ‫رەفتارەش لەالیەن هەندێ ناوەندیی ئیسالمییەوە بە بێڕێزییەكی گەورە وەسف كراوە‪.‬‬ ‫جگە لەوەش دروشمی ناڕەزاییی خۆیان بە زمانەكانی عەرەبی و فارسی و فەڕەنسی لەسەر جەستەی رووتی خۆیان نووسیبوو‪.‬‬

‫خۆ رووتكردنەوەی ژنان‪،‬‬ ‫مۆدێلێكی نوێی ناڕەزایی!‬ ‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪37‬‬

‫ئەساڵە نەسری مسۆلكەكانی نیشان دەدات‬

‫*ئەساڵە نەسری خانمە گۆرانیبێژو هونەرمەندی س��ووری‪ ،‬ماوەیەكی زۆرە بەهۆی سەرقاڵی بەكارتی تایبەتەوە لەكاری هونەری‬ ‫دووركەوتۆتەوەو هیچ كارێكی هونەری ئەنجامنەداوە‪ ،‬كە ئەمەش بۆ هەوادارەكانی جێگەی نیگەرانییە‪ ،‬لەنوێترین دەركەوتنیدا ئەساڵە لەسەر‬ ‫تۆڕە كۆمەاڵیەتییەكان وێنەیەكی خۆی و براكەی باڵوكردتەوە كە یاری ئاسن و وەرزش دەكات و ماسولكەكانی نیشانی هەوادارەكانی‬ ‫دەدات‪.‬‬

‫چۆن پارێزگاری له‌ددانمان بكه‌ین؟‬ ‫مادد ‌ه زیانبه‌خشه‌كان بناسه‌‬ ‫‪38‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫نانسی و ئەلبومێكی نوێ‬

‫*ئەلبومە نوێیەكەی ناسنسی عەجرەمی لوبنانی‪ ،‬هێندەی نەماوە باڵو ببێتەوە‪ ،‬بەاڵم لەگەڵ ئەوەی هێشتا ئەو ئەلبومە نوێیە باڵونەكراوەتەوە‪،‬‬ ‫نانسی سێ‌ لە گۆرانییەكانی ئەو ئەلبومە نوێیەی كلیپكردووەو هەر یەكەیان بەشێوازی جیاوازو لەالیەن دەرهێنەرانی بەتوانای وەكو فادی‬ ‫حەداد كاری كلیپەكەیان بۆ كردووە‪ ،‬نانسی ئەوەی راگەیاندووە كە كلیپكردنی ئەو سێ‌ گۆرانییەم بۆدڵخۆشكردنی هەوادارەكانمانە‪.‬‬

‫ئایا دەتەوێت پارێزگاری لە سەالمەتی ددانەکانت بکەیت و پارێزگاری‬ ‫لەڕووکەشی جوانی و سپێتییەکەی بکەیت؟ ئایا سەردانی پزیشكی جوانکاری‬ ‫ددانت کردووەو پارەیەکی زۆرت خه‌رج كردبێت بەهۆی چاودێریکردنی‬ ‫و پارێزگاری ددانەکانت بە شێوەیەکی سروشتی؟ ئایا ڕۆژێك هەستت‬ ‫بەوە کردووە جۆری ئەو خواردنەی کەدەیخۆیت باشە یان زیان بەددان‬ ‫دەگەیەنێت؟ لەم راپۆرته‌دا هەموو وەاڵمەکانی ئەم پرسیارانه‌ت ده‌ست‬ ‫ده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫تاژان جه‌زا‪ -‬بڕوا عوسمان‬

‫ددانه‌كانیان ده‌پارێزن‪ ،‬له‌وه‌اڵمدا ئاكام‬ ‫شه‌مسه‌دین كه‌خه‌ڵكی كوردستانی‬ ‫ئێرانه‌و ئێستا له‌سلێمانی ده‌ژی‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫ئه‌گه‌ر له‌سه‌ر پاككردنه‌وه‌ی ددانه‌كانمان‬ ‫رانه‌هاتبین قورس‌ه بتوانین هه‌موو‬ ‫شه‌وێك ددان بشۆین و ب���ه‌رده‌وام‬ ‫خزمه‌تی بكه‌ین له‌خواردن و مادده‌ی‬ ‫زیانبه‌خش بیپارێزین‪ ،‬به‌اڵم ئه‌مه‌ش‬ ‫ئه‌وه‌ ناگه‌یه‌نێت كه‌هه‌میش‌ه پشتگوێی‬ ‫بخه‌م و نه‌یشۆم»‪.‬‬

‫پشتگوێخستنی شتنی ددان ڕۆژان��ە‬ ‫ل���ەدوای هەموو ژەم��ە خواردنێك‪،‬‬ ‫پشتگوێخستنی چارەسەرکردنی ددان‬ ‫لەکاتی ئ���ازار‪ ،‬ئەمانە ه��ۆک��ارن بۆ‬ ‫لەناوچوونی ددان»‪.‬‬

‫خۆت به‌رپرسیاری‬ ‫پ��زی��ش��ك�ه‌ك��ان ده‌ڵ��ێ��ن‪« :‬ئ��ەگ��ەر‬ ‫ب��ەردەوام بوویت لەسەر خ��واردن و‬ ‫خواردنەوەی خراپ‪ ،‬کە دەبێتە هۆی‬ ‫کەوتنی ددانەکانت و لەناوچوونی‪،‬‬ ‫ئەو کاتە خۆت بەرپرسیاریت لەوەی‬ ‫رانه‌هاتبین قورسه‌‬ ‫کەچی روودەدات لەددانەکانت‪ ،‬چونکە‬ ‫ئێمه‌ش ویستمان بزانین تاكو چه‌ند‬ ‫ئەمە رەوشتێکی ناشرینە‪ ،‬وه‌ك زۆر‬ ‫خواردنەوەی چا‪ ،‬قاوە‪ ،‬جگەرەکێشان‪ ،‬كه‌سانی ئاسایی ئه‌م كاران‌ه ده‌كه‌ن و‬

‫ئه‌سته‌مه‌ رزگاربوون له‌ددانی زه‌رد‬ ‫لێكۆڵینه‌وه‌كان هه‌میش‌ه جه‌خت‬ ‫له‌وه‌ده‌كه‌نه‌وه‌ كه‌خواردنی خراپ زیانی‬ ‫زۆری ده‌بێت له‌سه‌ر تواناو به‌هێزی‬ ‫ددانه‌كانمان‪ ،‬هه‌روه‌ك له‌توێژینه‌وه‌یه‌كی‬ ‫نوێی زانكۆی هارڤارددا ده‌ركه‌وتوو‌ه‬ ‫كه‌ئاماژه‌ی به‌وه‌ كردووه‌‪ »:‬ئەو خواردن‬ ‫و خواردنەوانه‌ی زیانی هەیە لەسەر‬ ‫ددان لەدروستکردنیدا ماددەی کیمیاوی‬ ‫رەنگاوڕەنگ بەکاردەهێنرێت‪ ،‬هەروەها‬ ‫پاشماوەیەك بەجێدەهێڵێت لەسەر جل‬ ‫و راخ �ه‌ر‪ ،‬ئەویش هەمان کاریگەری‬ ‫هەیە لەسەر ددان‪ ،‬چەند هێزی ڕەنگ‬ ‫زی��ادی��ک��رد ئ��ەوا کاریگەریی خراپی‬ ‫دەبێت لەسەری‪ ،‬چونکە ئەو ماددە‬ ‫رەنگاوڕەنگەی کە لەدروستکردنی‬ ‫خ����واردن����دا ب���ەک���اردێ���ت م����اددەی‬ ‫كرۆمۆجینه‌‪ ،‬ئەویش كاریگه‌رییه‌كی‬ ‫نێگه‌تیڤی هەیە بۆ سەر ددانەكان‪،‬‬ ‫زۆر بەئه‌سته‌م رزگارت دەبێت لەددانی‬ ‫زەرد کە توشی دەبیت‪ ،‬لەگەڵ ئەمەشدا‬ ‫تەنها ماددەیەك نییە کە کاریگەرییەکی‬ ‫نێگەتیڤی بەهێزی هه‌بێت بۆ سەر‬ ‫ددان»‪.‬‬

‫پیسپی پێ هه‌ڵده‌پچڕێت!!‬ ‫«رۆژێ��ك��ی��ان ل��ه‌دووك��ان س��اردی‬ ‫شكێنه‌كه‌ شكاو هیچی تر نه‌بوو ساردی‬ ‫و پیپسی پێ هه‌ڵپچڕم‪ ،‬كرێكاره‌كانیش‬ ‫به‌رده‌وام ده‌هاتن و پیپسیان داواكرد‪،‬‬ ‫چونك‌ه كاتی نانخواردنی نیوه‌ڕۆ بوون و‬ ‫په‌له‌و برسیبوون ناچار منیش به‌ددان و‬ ‫به‌خێرایی یارمه‌تیم ده‌دان بۆ هه‌ڵپچڕینی‬ ‫پیپسییه‌كان‪ ،‬به‌اڵم ددانیشم ساغه‌و بێ‬ ‫كێشه‌یه‌ تاكو ئێستا بۆ دواتریش خوا‬ ‫گه‌وره‌یه‌«‪ ،‬ئه‌مه‌ وته‌ی دوكاندارێكی‬ ‫یه‌كێك له‌گه‌ڕه‌كانی سلێمانی بوو‬ ‫كه‌پیپسی به‌ددان هه‌ڵده‌پچڕێت‪.‬‬ ‫قاوه‌و لیمۆو هه‌نار زیانبه‌خشن‬ ‫توێژینه‌وه‌كه‌ ئه‌وه‌شی خسته‌ڕوو‬ ‫ك�ه‌‪« :‬م���اددەی ترشی‪ ،‬پێکهاتووە‬ ‫لەهەندێك ماددەی خۆراکی ئەویش‬ ‫ب��ەم��اددەی��ەک��ی ت��ون��د دادەن��رێ��ت‬ ‫دەبێتە هۆی زەردب��وون��ی ددان و‬ ‫کلۆربوونی‪ ،‬هەروەها زیانیشی هەیە‬ ‫بۆ م��اددەی ئەینامیل کە بەرگری‬ ‫ل �ه‌ددان ده‌ك��ات‪ ،‬هێزی ددان زیاد‬ ‫دەکات بۆ کاریگەری خستنە سەر‬ ‫م��اددەی کرۆمۆجین کە هێزەکەی‬ ‫دەکاتە دووئەوەندە‪ ،‬لێرەدا ماددەی‬ ‫کیمیايی تریش هەیە کە کاریگەری‬ ‫ه��ەی��ە ل��ەس��ەر خ��راپ��ب��ون��ی ددان‬ ‫ئەویش ماددەی تانین کە کاریگەری‬ ‫کرۆمۆجین زی��اد دەک��ات ئەویش‬ ‫دەبێتە هۆی پوچەڵبوونی ددان‪،‬‬ ‫ئەمەش دەبێتە هۆی لەناوچوونی‬ ‫ئەو پڕۆتینانەی کەپێویستی خۆراکی‬ ‫ددانن‪ ،‬ئەمیش لەچاو قاوەو ئاوی‬ ‫لیمۆو هەناردا هەیە»‪.‬‬ ‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪39‬‬

‫كەسە بە تەمەنەكان‪،‬‬ ‫چی لەبارەی گەڕەكەكەیانەوە دەڵێن؟‬ ‫«سلێمانی و گەڕەكی مەڵكەندی‪،‬‬ ‫وەكو سەرو جەستە وان‪»..‬‬ ‫گشت جێگایەك كەم و زۆر خاوەنی یادەوەری و بەسەرهات و كارەسات و رووداوی خۆیەتی‪ ،‬كاتێك گوێ بۆ ئەو گێڕانەوانە شل دەكەیت‪ ،‬لەزۆركاتدا‬ ‫دەتخەنە گریان و سەرسام دەبیت بەوەی كە لەڕابردوودا روویانداوە‪ ،‬لەزۆركاتی تردا دەتخەنە پێكەنین و ئاسوودە دەبیت بەو هەموو گاڵتەو گەپ و بەسەرهاتە‬ ‫خۆشانەی كە روویانداوە!‬ ‫دواجار هەموو ئەو یادەوەرییانە بەشێكن لە مێژوو و كولتوور‪ ،‬گۆڤاری «كەپر» بە هەستكردن بە بەرپرسیارێتی بەرامبەر بەو مێژوو كولتوورەی كوردەواری‪،‬‬ ‫هەرجارەو لەناو ئەو كارەسات و رووداوانەی بوون بە مێژوو و كولتوور‪ ،‬بۆ ئەوەی نەفەوتێن و كەسەكان نەیانبەنە ژێرگڵ‪ ،‬یادەوەری كەسەكان لەناوجەرگەی‬ ‫كارەسات و رووداوەكاندا هەڵدەهێنجێ و بۆتانی باڵودەكاتەوە‪..‬‬ ‫ئامادەكردنی‪ :‬موتەلیب سەعید‬

‫یەكێك لە بەتەمەنەكانی گەڕەكی مەڵكەندی‪:‬‬ ‫لە جەژنی نەورۆزیشدا حەپسەخانی نەقیب و عایشەخان و‬ ‫پیرەمێردی نەمر‪ ،‬الی تووەكەی مەلیك كۆدەبوونەوەو ئاهەنگیان‬ ‫ساز دەكرد‬ ‫خەڵكی تێدا نیشتەجێبووە‪ ،‬بەاڵم بەدیاریكراوی و وەكو ئەوەی بەڵگەیان‬ ‫بەدەستەوەبێت بۆ پشتڕاستكردنەوەی بۆچوونەكانیان هیچ بەڵگەیەك شك‬ ‫نابەن و تەنها پشت بەو یادەوەرییانە دەبەستن كە لە باوك و باپیریانەوە‬ ‫بۆیان بەجێماوە‪.‬‬ ‫لە بەشێكی تری یادەوەرییەكاندا باس لەو كەسایەتیانە دەكەین كە لە‬ ‫گەڕەكی مەڵكەندی شاری سلێمانیدا لە دایكبوون و ژیاون‪.‬‬

‫دروستبوونی گەڕەكی مەڵكەندی‬ ‫زۆرێ��ك لە س��ەرچ��اوە مێژووییەكان وای بۆچوون كە گەڕەكی‬ ‫مەڵكەندی لە شاری سلێمانی كۆنتر بێ و كاتی خۆی گوند بووبێ‪،‬‬ ‫وەكو كانی و سەرچاوەكەی كانی ئاسكان‪ ،‬گەڕەكی مەڵكەندیش كانی‬ ‫و سەرچاوەی خۆی هەبووە‪ ،‬هەر بۆیە ئاوەدانیش بووە‪ ،‬زۆرێكیتریش‬ ‫پێیانوایە لەگەڵ دروستبوونی شاری سلێمانیدا ئەو گەڕەكە دروستبووەو‬ ‫یەكێكە لە گەڕەكە دێرینەكانی شاری سلێمانی‪ .‬رەنگە ئەگەر لەگەڵ شاری‬ ‫كەسایەتییەكانی مەڵكەندی‬ ‫سلێمانیدا هاوتەمەن نەبن ئەوە رەنگە زۆر لە شاری سلێمانی كۆنتر بێت‪.‬‬ ‫حاجی عارف رەشید محەمەد سوركە‪ ،‬یەكێكە لەپیاوە بەتەمەنەكانی‬ ‫هەندێك لەو پیاو و ژنە بە تەمەنانەی لەشاری سلێمانیداو لە گەڕەكی‬ ‫مەڵكەندی لەدایك بوون و گەورە بوون‪ ،‬ئەوە پشتڕاستدەكەنەوە كە گەڕەكی مەڵكەندی شاری سلێمانی‪ ،‬زۆر بەسەرهات و بیرەوەری لەژیانی‬ ‫ئەو گەڕەكە بە بیرەوەری ئەوان و باوك و باپیریان هەر هەبووەو ئ��ەودا هەیە‪ .‬حاجی عارف لە ساڵی (‪ )1925‬لە گەڕەكی مەڵكەندی‬

‫‪40‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫میریام فارس پەیوەندیی نهێنیی نییە‬

‫*میریام فارسی خانمە هونەرمەندی لوبنانی‪ ،‬لە دیمانەیەكی رۆژنامەوانیدا لەسەر چەند نهێنییەكی ژیانی خۆی قسە دەكات‪ ،‬میریام كە‬ ‫لەناو واڵتە عەرەبییەكان و رۆژنامەكاندا بە خانمە وروژێنەرەكە دەناسرێت‪ ،‬باس لەوە دەكات كە پەیوەندی نهێنیی لەگەڵ پیاواندا دەیترسێنێت‬ ‫و هەرگیز بیر لەوجۆرە پەیوەندیانە ناكاتەوە‪ ،‬هەروەها ئاماژەش بەوە دەكات بوونی ئەو جۆرە پیاوانەی كە دەیانەوێت بە نهێنی لەگەڵیدا بن‬ ‫رەتدەكاتەوەو نایەوێت وەها بژی‪.‬‬ ‫ه��ات��ۆت��ەدن��ی��اوە‪ ،‬دەرب����ارەی ژیانی‬ ‫رابووردی گەڕەكی مەڵكەندی‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫سلێمانی و گەڕەكی مەڵكەندی‪ ،‬وەكو‬ ‫سەرو جەستە وان و لەیەكجیانابنەوە‪،‬‬ ‫چەندە سلێمانیم خۆشدەوێ ئاوەها‬ ‫گەڕەكی مەڵكەندیشم خۆشدەوێ‪،‬‬ ‫ئ��ەوس��ا خەڵكی مەڵكەندی دەغ��ڵ‬ ‫و دانەكانیان ل��ەس��ەرووی گەڕەكی‬ ‫ئێستای تووی مەلیك بووە‪ ،‬بەمەڵۆ‬ ‫هێناویانەتەوە بۆ گەڕەكی مەڵكەندی‬ ‫و بەزەنجەڕ هاڕویانە لە سەرخەرمان‪.‬‬ ‫بەوتەی حاجی عارف‪ ،‬خەڵك لەو‬ ‫سەردەمەدا لە هەژارییەكی زۆردا ژیاوە‪،‬‬ ‫باوكیشی یەكێك لەو كەسانە بووە كە‬ ‫لەگەڵ شێخ مەحمود‪-‬ی حەفید‪-‬دا‪،‬‬ ‫چۆتە هندستان‪ ،‬رەشید محەمەد‪-‬ی‬ ‫باوكی حاجی عارف بۆی گێڕاونەتەوە‬ ‫كە لە هيندستان مەنجەنیقیان بۆ شێخ‬ ‫مەحموود داخستووە تا پەشیمانی‬ ‫بكەنەوە لە كوردایەتی‪ ،‬ب��ەاڵم ئەو‬ ‫قبوڵی نەكردووەو لەو رووەوە ئازاری‬ ‫زۆریان داوە‪.‬‬ ‫یەكێكیتر لە پیاوە بە تەمەنەكانی‬ ‫گ��ەڕەك��ی مەڵكەندی وەستا ق��ادری‬ ‫حەمە بچكۆل‪-‬ە‪ ،‬وەك خۆی پێیووتین‬ ‫ل���ەڕاب���ردودا ب��ەك��اری مەقاولییەوە‬ ‫خەریك بووە‪ ،‬بەاڵم ئێستا ئەو كارەی‬ ‫پێ ناكرێ‪ ،‬وەستا قادر ساڵی (‪)1940‬‬ ‫ل��ە گ��ەڕەك��ی مەڵكەندی سلێمانی‬ ‫هاتۆتە دنیاوە‪ .‬لەبارەی كەسایەتییە‬ ‫ناسراوەكانی مەڵكەندییەوە وتی‪:‬‬ ‫ئ��ەوەی لەبیرم بێت جگە لە حاجی‬ ‫ب��ارام و حاجی رەشیدی مەڵكەندی‬ ‫و حاجی كەریم بێ كراس و ئەحەی‬ ‫ئ��ەواڵو رەش��ەی میرەو ماڵی شاسوار‬ ‫ئاغای قەرەنی و ئەحالن چاوشین و‬ ‫كەریم چاوشین‪ ،‬ئەم كەسایەتیانە لە‬ ‫بنەڕەتەوە لە گەڕەكی مەڵكەندی‬ ‫ب��وون‪ ،‬ئەحالن چاوشین و كەریم‬ ‫چاوشین‪ ،‬پیشەیان عەالفی ب��ووە‪،‬‬ ‫حاجی كەریم لە سەرەتاوە قەزوانی‬ ‫سوێری فرۆشتووە‪ ،‬ئەمانەی باسم‬ ‫كردن خاوەن موڵك بوون‪.‬‬ ‫حسابی بۆ مێجەرسۆن نەكردووە!‬ ‫سوركە‪ ،‬باسی حاجی مەال عەلی‪،‬‬ ‫ب��ۆ گێڕاینەوە ك��ە یەكێك لەپیاوە‬ ‫ناسراوەكانی گەڕەكی مەڵكەندی بووە‬ ‫كە حاجی مەال عەلی‪ ،‬باوكی غەفورە‬ ‫فەنییەو بە مەال عەلی مۆرهەڵكەند‬

‫لە هيندستان مەنجەنیقیان بۆ شێخ مەحموود‬ ‫داخستووە تا پەشیمانی بكەنەوە لە كوردایەتی‪،‬‬ ‫بەڵـام ئەو قبوڵی نەكردووە‬ ‫یەكێكیتر لە بەتەمەنەكانی گەڕەكی مەڵكەندی‪:‬‬ ‫لەو سەردەمەدا پەیوەندی بەهێز بوو‪ ،‬خەڵك پاك‬ ‫بوو‪ ،‬ئەگەر كەسێكی هەژار لەناویاندا هەبووبێ‬ ‫یارمەتیانداوە‬ ‫ن��اس��راوە‪ .‬س��ورك��ە‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪ :‬حاجی دەڕۆیشتن بۆ گردەكەی مامەیارە‪.‬‬ ‫مەال عەلی‪ ،‬ئەوەندە رەش��ی بووە‪،‬‬ ‫كاتی خۆی خەڵك پاك بوو‬ ‫م��ێ��ج��ەرس��ۆن ب���ەالی���دا رۆی��ش��ت��ووە‬ ‫وەس��ت��ا ق���ادر‪ ،‬ب��اس��ی ل��ەوەش‬ ‫هەڵنەستاوە لەبەری (كاتی خۆی كە‬ ‫مێجەرسۆن‪-‬ی حاكمی ئینگلیز حوكمی كرد كە جاران خەڵكی مەڵكەندی‬ ‫شاری سلێمانی و دەوروپشتی سلێمانی بەردیان لەكانەبەردەكانی گردێك‬ ‫ك���ردووە ب��ەه��ەر ج���ادەو كۆاڵنێكدا بەناوی گردەسوتاو هێناوە بۆ ئەوەی‬ ‫بڕۆیشتایە دەبوایە لەبەری هەستانایە‪ ،‬خانووەكانیانی پێ دروست بكەن‪،‬‬ ‫ئەگەر هەڵنەستانایە س��زای دەدان) ئەو بەردانە بە بەردی مەڵكەندی‬ ‫مەال عەلی‪ ،‬پیاوێكی زاناو بوێر بووەو ناسراون و قەبارەیان گەورە بووەو‬ ‫حسابی بۆ مێجەرسۆن ن��ەك��ردووە‪ ،‬بە عەرەبانە گواستوویانەتەوە‪.‬‬ ‫ئەم وەستایە‪ ،‬وێنەیەكی تری‬ ‫با ئەوەشتان بۆ بگێڕمەوە لەكاتی‬ ‫بۆنەكانی نەورۆزیشدا حەپسەخانی شاری سلێمانی و بەتایبەتی گەڕەكی‬ ‫نەقیب و عایشەخان و پیرەمێردی م��ەڵ��ك��ەن��دی پ��ێ ن��ی��ش��ان��دای��ن كە‬ ‫ن���ەم���ر‪ ،‬الی ت���ووەك���ەی مەلیك لەڕابردودا خانووەكانیان هەمووی لە‬ ‫كۆدەبوونەوەو ئاهەنگیان ساز دەكرد‪ ،‬قوڕ دروستكراوە‪ ،‬بەهاوینانیش لەسەر‬ ‫لەبن تووەكەشدا ئاشگێڕێك ئاوی سەربانەكان چیغ دادەكوتراو هەموو‬ ‫پیادەهات‪ ،‬خەڵك دارو پێویستی تریان خەڵك لەسەربانەكان دەخەوتن و‬ ‫دەبردە ئەوێ ئاگریان دەكردەوەو پاشان هەمووی بەتەنیشت یەكترەوە بووە‪.‬‬

‫ئەوەشی پێووتین لەو سەردەمەدا‬ ‫پ��ەی��وەن��دی بەهێز ب���وو‪ ،‬خەڵك‬ ‫پاك بوو‪ ،‬ئەگەر كەسێكی هەژار‬ ‫لەناویاندا هەبووبێ یارمەتیانداوە‪،‬‬ ‫لەبارەی خانووە كۆنەكانیشەوە وتی‪:‬‬ ‫هەندێ خانوو هەیە قابیلی ئەوەیە‬ ‫نۆژەن بكرێنەوەو چاك بكرێن‪.‬‬ ‫حاجی ع��ارف‪ ،‬زۆرب��ەی پیاوە‬ ‫ناودارەكانی مەڵكەندی بینیوە لەوانە‬ ‫حاجی بارامی مەڵكەندی‪ ،‬حاجی‬ ‫ئەمینی كاكە حەمە‪ ،‬حەمەی یونسی‬ ‫حەمە ع��ەزی��ز‪ ،‬حاجی مستەفای‬ ‫حەمە عەزیز‪ ،‬حاجی كەریم بێ‬ ‫ك��راس‪ ،‬حاجی رەشید بێ كراس‪،‬‬ ‫حەمەڕەشی میری‪ ،‬حاجی عارف‪،‬‬ ‫ئەوەشی پێووتین كە ئەم پیاوانە‬ ‫نزیك و هاوڕێی باوكی ب��وون و‬ ‫باوكیشی نزیكەی (‪ )115‬ساڵێك‬ ‫ژیاوە‪.‬‬ ‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪41‬‬

‫داوای سێ ملیۆن دۆالر قەرەبوو دەكات‬

‫*بەڵێندەرێكی سازكردنی ئاهەنگە هونەرییەكان سكااڵیەكی یاسایی لەدژی هونەرمەندی لوبنانی فارس كەرەم تۆمار دەكات و داوای ‪3‬‬ ‫ملیۆن دۆالر قەرەبووی لەهونەرمەندی ناوبراو دەكات‪ ،‬ئەمەش بەو تۆمەتەی كە فارس كەرەم بەڵێنی پێداوە كە ئاهەنگێك لەواڵتی ئەمریكا‬ ‫ساز بكات‪ ،‬بەاڵم فارس كەرەم لەبەرئەوەی كە ئەو بەڵێندەرە چەندجارێك مافە داراییەكانی پێشێلكردووە ئەو بەڵێنەی هەڵوەشاندۆتەوە‪ ،‬هەر‬ ‫بۆیە ئەو بەڵێندەرەش داوای قەرەبوو لەفارس كەرەم دەكات‪.‬‬

‫« رەنگوبۆی شاشەكان و رۆحی راگەیاندنین»‬

‫مونیرەی كەناڵی یەكگرتووی ئیسالمی‪:‬‬ ‫ئافرەتی راگەیاندنكار تاكو ئێستاش بەالی‬ ‫هەندێك كەسەوە نامۆیە‪ ،‬بگرە نەخوازراویشە‬ ‫لەكەركوك‪ ،‬نەوەیەكی میدیاكار دروستبووە كە لەهەردوو رەگەزەكەن و رۆڵی دیاریان هەیە‬ ‫لەبوژاندنەوەی میدیاو زمانی كوردی‪ ،‬مونیرە عەبدولڕەحمان ئەحمەد‪ ،‬یەكێكە لەو میدیاكارە چاالكانەی كە رۆڵەی‬ ‫ئەم نەوە نوێیەیەو لەتەلەفزیۆنی یەكگرتووی سەربە یەكگرتووی ئیسالمیی كوردستان لەكەركوك كاردەكات‪ ،‬كەپر‬ ‫هەمیشە و بێ جیاوازی سەكۆی هاندان و ئاوڕدانەوەیە لەو كەسە چاالكانە‪ ،‬بۆیە لەم دیدارەدا‪ ،‬ئەم میدیاكارەی‬ ‫كەركوك دەناسێنێت‪.‬‬ ‫سازدانی‪ :‬عیماد جەباری‪-‬كەركوك‬

‫‪42‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫ئەليساو تامر حوسنی لە پێشبڕكێی الیك پەیجدا‬

‫*ئەلیساو تامر حوسنی‪ ،‬لەسەر هەوادارەكانیان و ژمارەی الیكی سەر پەیجە رەسمییەكانیان لە فەیسبووك كێبڕكێ دەكەن‪ ،‬ئەمەش پاش‬ ‫ئەوەی لەالیەن چەند شوێنێكی جیاجیاوە ژمارەی ئەو كەسانەی الیكی پەیجی هەردوو هونەرمەندیان كردووە‪ ،‬دەركەوت كە لەماوەی‬ ‫مانگێكدا پەیجەكەی تامر حوسنی نزیكە ‪11‬ملیۆن كەسی تێپەڕاندوو ئەلیساش كەمێك خوار ئەو ژمارەیەیە‪ ،‬بۆیە هەردووكیان لە كێبڕكێی‬ ‫یەكتردان و هەوڵی بەرزكردنەوە رێژەی الیەكەكانیان دەدەن‪.‬‬

‫*مونیرە كێیە؟‬ ‫ من دەرچ��ووی بەشی ئینگلیزی‬‫كۆلێژی پ���ەروەردەم‪ ،‬نزیكەی ‪ 9‬ساڵە‬ ‫لەبواری راگەیاندندا كاردەكەم‪ ،‬لەچەندین‬ ‫الیەنی وەكو بێژەری هەواڵ‪ ،‬هەواڵساز‪،‬‬ ‫پێشكەشكار‪ ،‬پەیامنێر‪ ،‬ئامادەكاری‬ ‫بەرنامە‪ ،‬لەرادیۆ و تەلەفزیۆن خزمەتم‬ ‫پێشكەشكردووە‪ ،‬هەنوكەش ئامادەكاری‬ ‫بەرنامەكانی تەلەفزیۆنی یەكگرتوو كەناڵی‬ ‫كەركوكم و پێشكەشكاری بەرنامەی‬ ‫(ك��ەرك��وك س��ات)م و ئەندامی ك��ارای‬ ‫سەندیكای رۆژنامەنوسانی كوردستانم‪.‬‬ ‫ژی��ان��ی ه��اوس��ەری��م پێكهێناوە‪،‬‬ ‫هاوسەری سیروان سەید‪-‬م كە سوپاس بۆ‬ ‫خوا هاوسەرەكەشم نوسەرو رۆژنامەنوس‬ ‫و م��ی��دی��اك��ارە‪ ،‬ئێستاكە بەرپرسی‬ ‫بەرنامەكانی تەلەفزیۆنی یەكگرتووی‬ ‫كەناڵی كەركوكە‪ ،‬منداڵێكی ژیكەلەشمان‬ ‫هەیە بەناوی مەستی‪.‬‬ ‫*چ��ۆن ب��ڕی��ارت دا بێیتە ب��واری‬ ‫راگەیاندن؟‬ ‫ خۆشەویستی و چوونە نێو كاری‬‫راگەیاندنی من‪ ،‬بە كۆمەڵێك قۆناغ‬ ‫دەستیپێكرد‪ ،‬لەمنداڵیەوە بەر لەوەی‬ ‫خۆم بناسم كەشی ماڵەوەمان گونجاو‬ ‫ب���ووە ب��ۆ ئ��ەو ك���ارەو هەمیشە بەر‬ ‫لەخۆم ئەوان منیان لەو ب��وارەدا بینی‬ ‫ب��ووەوە‪ ،‬هەمیشە هانیان دەدام قسە‬ ‫بكەم‪ ،‬پێبكەنم‪ ،‬بنووسم‪ ،‬بخوێنەوە‪،‬‬ ‫بەجۆرێك هەر لەمنداڵیەوە گوێم ل ‌ێ‬ ‫دەگیراو پارسەنگ بۆ قسەكانم دەكرا‪،‬‬ ‫بە قسەزل ناوم دەبرا‪ ،‬هەموو ئەمانە‬ ‫وایانكرد هەستی خۆ بە گرنگ زانینم ال‬ ‫بەرجەستە بێت‪ ،‬دواتریش بۆ یەكەمجار‬ ‫كاتێك پارچە شیعرێكم نووسی‪ ،‬دەركم‬ ‫بەخۆم كرد كەمن خولیایەكم هەیە‪،‬‬ ‫بەاڵم بەهۆی زیاد منداڵیمەوە كۆتایی‬ ‫هەنگاوەكانم لێ دیار نەبوو‪ ،‬نەمدەزانی‬ ‫چیم دەوێت و بە كوێ بەكوێ دەگەم‪،‬‬ ‫كۆتایی ساڵی (‪ )2005‬ل��ەدوای پرۆسەی‬ ‫ئ��ازادی كەركوك دەرفەتێكی فراوانتر‬ ‫هاتە كایەوە‪ ،‬ئەویش بەرفراوانی الیەنی‬ ‫راگ��ەی��ان��دن و ك��ردن��ەوەی ژم��ارەی��ەك‬ ‫تەلەفزیۆنی نێوخۆیی بوو‪ ،‬بۆیە ئەمەم‬ ‫بەدەرفەتێكی گرنگ زان��ی‪ ،‬هەر زوو‬ ‫پەیوەندیم بە رادیۆی یەكگرتوو كەناڵی‬ ‫ك��ەرك��وك��ەوە ك��رد ك��ە ئ��ەم رادی��ۆی��ە‬ ‫یەكەم رادیۆیە لەدوای پرۆسەی ئازادی‬ ‫عێراقەوە لەیەكەم چركەساتی راپەڕینی‬

‫كەركوكەوە دەستی بە پەخش كرد‪،‬‬ ‫منیش ئ��ەو ك��ات ب��ەرن��ام��ەی (س��ۆزی‬ ‫شاعیرانم) پێشكەش دەك��رد‪ ،‬لێرەوە‬ ‫كرامەوە بە رووی راگەیاندن‪ ،‬ئەوەبوو‬ ‫دەستم ك��رد بە ك��ارك��ردن ل��ەرادی��ۆ و‬ ‫تەلەفزیۆنی یەكگرتوو‪ ،‬ستافی نوسەرانی‬ ‫باڵوكراوەی (تافی)ش بووم كە سەنتەری‬ ‫گەشەپێدانی چاالكی الوان��ی كەركوك‬ ‫دەریان دەكرد‪ ،‬هەنوكەش پێشكەشكاری‬ ‫بەرنامەی (كەركوك سات) و ئامادەكاری‬ ‫بەرنامەكانی تەلەفزیۆنی (یەكگرتوو ‪)2‬م‬ ‫لە شارە جوانەكەی كەركوك‪.‬‬ ‫*چ��ی ب��ەوان��ە دەڵ��ێ��ی ك��ە دژی‬ ‫كاركردنی ژنن لە بواری راگەیاندن؟‬ ‫بە بڕوای من‪ ،‬ئافرەت رەنگوبۆی‬‫شاشەكان و رۆحی راگەیاندنە‪ ،‬بۆیە بە‬ ‫دابڕان لەو كایە گرنگە‪ ،‬نەك تەنیا خودی‬ ‫راگەیاندن‪ ،‬بەڵكو لە بەهای كۆمەڵگەش‬ ‫كەم دەبێتەوە‪ ،‬یان هیچ نەب ‌ێ لەكەدار‬ ‫ئەبێت‪ ،‬چونكە ئافرەت هەروەك چۆن‬ ‫هەوێنی دروستبوون وپێكهاتەی هەموو‬ ‫كۆمەڵگەیە‪ ،‬بەهەمان شێوە ئافرەت‬ ‫هەوێنی راگەیاندن و دیوە راستەقینەكەی‬ ‫ب��واری راگەیاندنە‪ ،‬بۆیە بەبڕوای من‬ ‫ه����ەروەك چ��ۆن هیچ شتێك بەب ‌ێ‬ ‫هەوێن قەرار ناگرێت‪ ،‬بەهەمان شێوە‬ ‫راگەیاندنیش بەبێ‌ ئافرەت كۆلەكەیەكی‬ ‫ی��ەك پ��ەل و دەنگێكی بێ رەن��گ و‬ ‫رەنگێكی بێ دەنگە‪ ،‬هەموو ئەوانەشی‬ ‫دژی ئ��ەم بۆچوونەن‪ ،‬دی��ارە دەرك��ی‬ ‫تەواویان بەم راستییە نەكردووە‪ ،‬یاخود‬ ‫ل��ەڕووی كۆمەاڵیەتییەوە بەتەلبەندی‬ ‫چەقبەستوویی تەنراون‪.‬‬ ‫*خەسڵەتەكانی بێژەری سەركەوتوو‬ ‫كامانەن؟‬ ‫ئەو خەسڵەتانەی كە گرنگە لەبێژەر‬‫بەگشتی و لەراگەیاندكاردا هەبێت زۆرن‪،‬‬ ‫لەوانە پێویستە بێژەر لێهاتوو و شارەزایی‬ ‫باشی هەبێت لەئەرك و كاری بێژەریدا‪،‬‬ ‫مەحبوب بێت‪ ،‬بەو مانایەی كە بینەر‬ ‫بە بینین و گوێ لێگرتنی كەمەند كێش‬ ‫بن‪ ،‬ئ��ارەزووی بینین و گوێ لێگرتنی‬ ‫بكەن‪ ،‬پێویستە بێژەر مەتلوب بێت‪،‬‬ ‫مەبەست لەمەتلوبی ئەوەیە كە هێندە‬ ‫كاریگەری لەسەر جەماوەر جێبهێڵێت‪،‬‬ ‫كە بە ونبوونی بۆشایی لەدڵی جەماوەر‬ ‫جێبهێڵێت‪ ،‬بینەر و بیستەر داوای بكەن‪،‬‬ ‫بێگومان سیمبۆلی هەموو ئەمانەش‬ ‫راستگۆیی بێژەرەكانە‪ ،‬بەبوونی ئەم‬

‫چەمكە پێموایە سەرجەم خەسڵەتەكانی‬ ‫دیكە دەخوڵقێنێت‪.‬‬ ‫*خاڵی الواز لەبێژەریدا چییە؟‬ ‫ خاڵی الوازی بێژەر ئەوەیە كە‬‫دەركی هەموو راستییەكان بكا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەهۆی سێبەرەكان بەسەریەوە نەتوانێت‬ ‫ئەو راستییانە وەكو خۆی بگوێزێتەوە‪،‬‬ ‫بگرە ئ���اوەژووی راستییەكانیش بكا‪،‬‬ ‫حەقیقەتەكانیش ژێر كەنوو بخا‪ ،‬بەم‬ ‫كارەش نەك بەهای بێژەر‪ ،‬بەڵكو بێژەر‬ ‫دەستەمۆ و بە پوشبرنجی دەكات‪.‬‬ ‫*كێشەی تۆ وەك ژنێك لەكاتی‬ ‫رووماڵكردنی بۆنە تایبەتییەكان چییە؟‬ ‫كێشەیەكی ئەوتۆم نەبووە لەگەڵ‬‫بۆنەكان‪ ،‬ب��ەاڵم لەگەڵ شرۆڤەكاریی‬ ‫بۆنەكان كێشەم ه��ەب��ووە‪ ،‬چوونكە‬ ‫ب��ەداخ��ەوە كەسانی پسپۆڕ لە شاری‬ ‫كەركوك زۆر كەمن‪ ،‬دەگمەنن ئەوانەی‬ ‫كە بتوانن شیكارییەكی جوانی بۆنەكان‬ ‫بكەن بە خۆشی و ناخۆشییەكانیەوە‪.‬‬ ‫*ژیانی كۆمەاڵیەتی و پەیوەندییە‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكان تاچەند كاریگەری‬ ‫لەسەر تۆ هەیە؟‬ ‫ دەت��وان��م بە دوو دی��و وەاڵم��ی‬‫بدەمەوە‪ ،‬دیوێكی پەیوەندیی بە خودی‬ ‫هاوسەرەكەمەوە هەیە كە ئەو هەمیشە‬ ‫بەئەندازەیەك هاوكاری سەرەكیم بووە‬ ‫كە پێشكەوتنەكانی بواری راگەیاندنم لە‬ ‫چاوی ئەودا دەبینم‪ ،‬هەرچەندە ئەزانم‬ ‫سوپاسكردن بۆ ئەو هاوكارییەی ئەو زۆر‬ ‫كەمە‪ ،‬لەگەڵ ئەوەش لێرەوە سوپاسی‬ ‫دەك��ەم‪ ،‬دیوەكەی تریشی كۆمەڵگەیە‬ ‫كە نابێت نكۆڵی لەو راستییە بكەین‬ ‫كە ئافرەتی راگەیاندنكار تاكو ئێستاش‬ ‫ب���ەالی ه��ەن��دێ��ك ك��ەس��ەوە نامۆیە‪،‬‬ ‫بگرە نەخوازراویشە‪ ،‬بۆیە لەمەیاندا‬ ‫بەئەندازەیەك رچەشكێنی ئەو الیەنە‬ ‫بووم كەهیچ خانەیەكی مێشكم پێنەداوە‪.‬‬ ‫*كام ڕوداو لەژیانی پیشەیتدا زۆر‬ ‫بێزای كردویت؟‬ ‫بەوپێیەی كارەكەم لە كەركوكە‪،‬‬‫ب���ەداخ���ەوە ت��ا ه��ەن��وك��ە ك��ارەس��ات‬ ‫و رووداوەك����ان����ی زۆرت����ر ب���ووە لە‬ ‫دەستكەوتەكانی‪ ،‬بۆیە هەمیشە لەخەمی‬ ‫ئەو شارەدا بووم‪ ،‬بە پارچەیەك لەخۆم‬ ‫زانیوە‪ ،‬بە بوونی هەر رووداوێك لەو‬ ‫شارە بەدڵنیاییەوە الیەنی كەم پارچەیەك‬ ‫لەالشەم ئازاری پێگەیشتووە‪ ،‬لە ناخەوە‬ ‫گریاندوومی ‪.‬‬ ‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪43‬‬

‫رۆیشت بۆ عەمرە !‬

‫* حسێن جسمی‪ ،‬گۆرانیبێژی ئیماراتی لەچەند رۆژی رابردوودا جگە لەكارە هونەرییەكانی سونەتێكی ئاینیشی بەجێهێناو چووە واڵتی‬ ‫سعودییە بۆ بەجێگەیاندنی سوونەتەكانی عومرە‪ ،‬جسمی لە ناو حەرەمی كەعبەدا وێنەیەكی خۆی و منداڵێكی خاوەن پێداویستی تایبەتی‬ ‫لیبی دەگرێت و پاشان لە پەڕەی تایبەتیی خۆی لەسەر تۆڕە كۆمەاڵیەتییەكان باڵوی دەكاتەوە‪.‬‬

‫بەرپرسێكی كورد پاسكیلێكی بۆ دەكڕێت‬

‫كچە پاسكیلسوارێكی كورد‬ ‫لە هەڵبژاردەی عێراق‬ ‫خۆی دەسەلمێنێت‬ ‫ئەندامی یەكێتی پاسكیلسواری عێراقە‪ ،‬هەرچەندە تەمەنێكی كەمی هەیە‪ ،‬بەاڵم دەستكەوت و‬ ‫كارەكانی گەورەن و خەونی گەورەشی هەیە كە لەئێستادا خۆی بۆ بەدیهێنانیان ئامادەكات‪« ،‬زریان عەتار»ی‬ ‫‪ 21‬ساڵ‪ ،‬وەكو یاریزانێكی هەڵبژاردەی عێراق بۆ پاسكیلسواری بایەخێكی زۆر بە وەرزشەكەی دەدات و داواش‬ ‫دەكات بایەخی زیاتری پێبدرێت تا بتوانێت ببێتە پاڵەوانێكی جیهانی‪ ،‬وەكو خۆی باسی دەكات هێرۆ ئیبراهیم‬ ‫ئەحمەد خانمی یەكەمی عێراق پاسكیلێكی بە(‪8000‬دۆالر) بۆ دەكڕێت‪ ،‬لەم دیمانە تایبەتەی (كەپر)دا زریان‬ ‫قسەوباسی زۆرتر دەكات‪.‬‬ ‫سازدانی‪ :‬رێناس عەلی‬

‫‪44‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫گاڵتەكردن بە غادە عەبدولرازق‬

‫*غادە عەبدولڕەزاق‪-‬ی ئەكتەری دیاری سینەمای میسری‪ ،‬وێنەیەكی خۆی بە عەزییەكی تایبەتەوە باڵودەكاتەوەو لەسەری دەنووسێ‌ ئەو‬ ‫عەزییەم زۆر خۆشدەوێت‪ ،‬بەاڵم هەر زوو هەوادارانی ئەو ئەكتەرو هونەرمەندە كەوتنە گاڵتەپێكردنی عەزیەكەیی و بۆ غادە دەنووسن كە‬ ‫ئەو عەزییە الیەقی شان و شكۆی ئەو نییە‪.‬‬

‫*لە ئێستادا زریان یاریزانی هەڵبژاردەی عێراقە‬ ‫چۆن بوو رۆیشتیتە هەڵبژاردەی عێراقەوە؟‬ ‫ لە ساڵی (‪ )2009‬توانیم بچمە ریزی هەڵبژاردەی‬‫عێراقەوەو هەتا ئێستا هەر یاریزانێكی سەرەكی‬ ‫هەڵبژاردەكەم‪.‬‬ ‫*تۆ لەزۆربەی پاڵەوانێتییەكاندا بە ئەنجامێكی‬ ‫باشەوە گەڕاویتەوە بۆ كوردستان‪ ،‬ئایا بەرپرسان‬ ‫و وەزارتی وەرزش و الوان تا چەند رێزیان لەو‬ ‫توانایەی تۆ گرتووە؟‬ ‫ وەك���و رێ��ز رێ���زی زۆری���ان لێگرتووم ‌و‬‫دەستخۆشی زۆریان لێكردووم‪ ،‬خاتوو هێرۆ ئیبراهیم‬ ‫ئەحمەد‪ ،‬ئەمساڵ پاسكیلیكی بە دیاری بۆ كڕیم كە‬ ‫نرخەكەی(‪)8000‬دۆالربوو‪.‬‬ ‫* پێتوایە وەك كچە كوردێك توانیوتە بە كچانی‬ ‫واڵتانی تر بڵێیت ئێمەی كوردیش توانای ئەوەمان‬ ‫هەیە خۆمان پێبگەیەنین؟‬ ‫ بەڵێ بێگومان‪ ،‬كاتێك ئەچین بۆ گەشتەكانمان‬‫ه��ەم��ووی��ان ن��اوم��ان ئ��ەزان��ن و وەك��و رك��اب��ەری‬ ‫سەرسەختی خۆیان دەم��ان بینن و ل���ەدەرەوەی‬ ‫وەرزشیش هاوڕێمانن‪ ،‬بەاڵم ئێمە كە ئەچین بۆ‬ ‫سەفەر وەكو عێراق ئەچین بۆیە وەكو كچانی عێراق‬ ‫دەمان بینن باسی كوردو كوردستانیان بۆ ئەكەین و‬ ‫سەرسام ئەبن‪.‬‬ ‫*لەئێستادا ل��ەی��ان��ەی دوك��ان��ی��ت‪ ،‬زری��ان‬ ‫گرێبەستەكانی لەگەڵ یانەكاندا لەسەرچ ئەساسێك‬ ‫ئیمزادەكات؟‬ ‫ لە ئێستادا هیچ پەیوەندیم بەدوكانەوە نەماوە‪،‬‬‫سەفەری ئوردنیش وەكو كچە هەڵبژاردەی عێراق‬ ‫كرد نەك وەكو كچی یانەی دوكان گرێبەستەكەم بەو‬ ‫جۆرە بوو كە مەشقی باش و پێداویستیم بۆ دابین‬ ‫بكرێت‪ ،‬بەاڵم بەو جۆرە نەبوو بۆیە پاڵەوانێتییەكانی‬ ‫كۆتایی بەشداریم نەكردو دابڕام لە مەشق هەتا ئەو‬ ‫كاتەی هەڵبژاردە داوای بەشداریكردنی لێكردم بۆ‬ ‫ئوردن‪.‬‬ ‫*بە نیاز نیت یانەی دوكان بە جێ بهێڵیت؟‬ ‫لە دوكاندا زۆر كەسی ئازیزم ناسی وەكو كاك‬‫سەالم و كاك داراو خێزانەكانیان‪ ،‬بەاڵم بەهۆی‬ ‫ئەوەی دوكان بۆ من دوورەو ئەو پێداویستیانەو‬ ‫تەمرینی زۆریان نییەو مودەریبی جددیان نییە ئەو‬ ‫نادیەم جێهیشتووە‪.‬‬ ‫*چ��ەن��د م��ەدال��ی��ات وەرگ��رت��ووەو ك��ام لەو‬ ‫نازناوانەی بە دەستتهێناوە جێی شانازی تۆن وەك‬ ‫كچە كوردێك؟‬ ‫ بێجگە لە یەكەمیەكانی عێراق و كوردستان‪،‬‬‫چەندین مەدالیام هەیە هی دەرەوەی واڵت‪ ،‬وەكو‬ ‫زیو و برۆنز‪ ،‬بەاڵم ئەوەی زۆر جێی شانازی منە‬ ‫مەدالیا ئاڵتونەكەمە‪ ،‬چونكە یەكەم كچم لەمێژووی‬ ‫پاسكیل سواری لەعێراقداو لەفەردداو لەقاعەی تراكدا‬ ‫مەدالیای ئاڵتونم هەبێت‪.‬‬ ‫*داواك��اری ئێوە چییە بۆ وەزارتی وەرزش و‬ ‫الوانی هەرێمی كوردستان؟‬

‫ داواك��اری��ن گرنگی بە ی��اری پاسكیلسواری‬‫بدرێت و داوا لەیانە كوردییەكان بكرێت یانەی‬ ‫تایبەت بە پاسكیلسواری دروست بكەن‪.‬‬ ‫*زریان ئەندامی یەكێتی پاسكیلسواری عێراقە‬ ‫لەئێستادا؟ پالنی داهاتوت چییە بۆ هەڵبژاردەی‬ ‫عێراق‌و بۆ یانەكەشت؟‬ ‫لەئێستادا لەیانەی نەورۆز گرێبەستێكی چوار‬‫ساڵیم ئیمزاكردووە‪ ،‬ب��ەاڵم هەڵبژاردنی عێراق‬ ‫ئەیانەوێت خۆیان بخەنە یانەیەكەوەو لەواز هێنانم‬ ‫ئەترسن و لەسەر قسەی خۆیان پێیانوایە ئەگەر‬ ‫من واز لەیاری بهێنم ئیتر عێراق لەپاڵەوانێتییەكانی‬ ‫دەرەوە بێ مەدالیا ئەگەڕێنەوە‪ ،‬بەاڵم بڕیارمداوە‬ ‫ئەمساڵ خۆم باش ئامادە بكەم بۆ پاڵەوانێتییەكانی‬ ‫دەرەوەو گرنگی بەبتوڵەكانی ناوخۆ نادەم‪ ،‬ئەمەوێت‬ ‫چۆن لەساڵی (‪ )2013‬بوومە خاوەنی مەدالیای ئاڵتون‬ ‫و مێژوویەكم تۆمار كرد‪ ،‬بەهەمان شێوە(‪) 2014‬‬ ‫ببمەوە خاوەنی مەدالیای ئاڵتون‪.‬‬ ‫*ماڵەوە تا چەند هاوكارت بوون لە برەودان‬ ‫بە تواناكانت؟‬ ‫م��اڵ��ەوە زۆر یارمەتیم دەدەن وە كاتی‬‫نزیكبوونەوە لەیارییەكانم دایكم وەكو مودەریبێك‬ ‫دەور ئەبینێت لەگەڵم‪ ،‬زۆر كەسیش هەن ئەڵێن‬ ‫زری��ان دایكی مودەریبی ماڵەوەیەتی‪ ،‬باوكیشم‬ ‫هەمیشە هانم دەدات و داوای یەكەمیم لێ ئەكات‪،‬‬ ‫بەجۆرێك دووەم و سێیەمی بە ئەنجام نازانێت‪.‬‬ ‫*دەكرێت پێمان بڵێیت وەرزش زیانی بۆ ژیانی‬ ‫تایبەتیت نەبووە؟‬ ‫ هەیبووە‪ ،‬بەاڵم من گوێی نادەمێ و هەر‬‫بەردەوام ئەبم‪ ،‬دەتوانم بڵێم هەندێك كەس هەیە‬ ‫هەموو هەوڵێكی بۆ ئەوەیە وام لێبكات دور‬ ‫بكەومەوە لەیاریەكەو تووشی كێشەم دەكات‪ ،‬لەژیانی‬ ‫تایبەتی خۆم‪ ،‬بەس من لێرەوە ئەڵێم من سوپاسیان‬ ‫ئەكەم‪ ،‬چونكە وام لێ ئەكات زیاتر هەوڵبدەم و‬ ‫سوور بم لەسەر بەردەوام بوونم لەیاریكردن‪.‬‬ ‫*ئەگەر وەرزشەوان نەبوویتایە پێت خۆشبوو‬ ‫چی بیت؟‬ ‫ب��ی��رم لەهیچی ت��ر ن��ەك��ردۆت��ەوە‪ ،‬چونكە‬‫وەرزشەكەم زۆر ال خۆشە‪ ،‬بەاڵم هەمیشە حەزدەكەم‬ ‫كەسێك بم جێی دەستم دیار بێت‪.‬‬ ‫*زری��ان مەرجی چیە بۆ ئەو كەسەی دێتە‬ ‫ژیانیەوە؟‬ ‫نیو مسقاڵ خۆشەویستی و مسقاڵێك رێزو‬‫راستگۆیی و پاكی‪ ،‬ئەوە هەموو ئەو شتانەیە كە‬ ‫دەمەوێت‪.‬‬ ‫*دەوترێت زریان كچێكی تاڕادەیەك عەجولە‪،‬‬ ‫ئەو عەجولیەت كێشەی بۆ دروست نەكردویت؟‬ ‫ب��ەڵ��ێ كێشەی ب��ۆ دروس��ت��ك��ردوم‪ ،‬ب��ەاڵم‬‫لەهەمانكاتدا كەسانێكیش هەن بە عەجولیەكەم‬ ‫خۆشیان ویستوم‪ ،‬ئەوە سروشتی منە‪ ،‬بەاڵم لەگەڵ‬ ‫هەموو كەسێك وا نیم تەنها لەگەڵ هاوڕێ نزیك و‬ ‫خۆشەویستەكانم وام‪.‬‬ ‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪45‬‬

‫بەرهەمی نوێی كانی‬

‫*خانمە هونەرمەندی بەتوانای كورد كانی‪ ،‬لەپاش ماوەیەكی زۆر لەچاوەڕوانی هەوادارەكانی‪ ،‬دواجار نزیك دەبێتەوە لەدەركردنی بەرهەمە‬ ‫نوێیەكەی كە لە ئەلبومێكی گۆرانی پێكهاتووە‪ ،‬بڕیاریشە لە ئایندەیەكی نزیكدا‪ ،‬ئەو ئەلبومە نوێیەی باڵوببێتەوە‪ ،‬كتێبخانەی ئەندێشە‪-‬ش‬ ‫بە ئامادەبوونی كانی ئەلبومە نوێیەكەی بە ئیمزاو ئامادەبوونی هونەرمەندی ناوبراو پێشكەش بەهەوادارانی دەكات‪.‬‬

‫لەساڵی (‪ )1989‬لەشاری ئەزمیری توركیا لەدایكبووە‪ ،‬دەرچوی ناوەندی پیشەسازی بەشی نەخشەسازی گرافیكە‪.‬‬ ‫زەینەب ماوەی (‪ )7‬ساڵ لەگەڵ یەكێك لە یانەكانی توركیا یاریزانی بالە بووە‪ ،‬سەرەتای كاركردنی لەپۆلی دووەمی ناوەندییەوە‬ ‫نمایشكاری جلوبەرگ بووە‪ ،‬دواتر لەساڵی (‪ )2005‬بەشداریی پێشبڕكێی ‪ best model of turkey‬كردووەو خەاڵتی باشترین لەشوالری ‪2005‬‬ ‫وەرگرتووە‪.‬‬ ‫دوای ئەوەی كە خوێندنی ناوەندی تەواو دەكات ئەڕوات بۆ ئەستەنبوڵ بۆ كاركردن وەك نمایشكاری جلوبەرگ بۆ ماوەی (‪ )2‬ساڵ‪،‬‬ ‫هونەرمەندی روح سوك بەشداریی لە درامای( قەدەر) (‪( ،)2007‬الدكاترە) بەشی دووەم (‪(،)2007‬موقف اكاسیا)‪( ،2008‬حفلە تنكریە) (‪)2009‬‬ ‫كردووە‪( ،‬أسیر الحب)یش لە (‪ )2011‬دواترین كاری هونەرمەندە كە ئێستا لەشاشەی ‪ mbc‬نمایش دەكرێت‪.‬‬

‫دواترين كاری زەینەب‬ ‫دوانەیەكی چارەنووس هاوتا‬ ‫بانو‬ ‫چارەنووسی زۆربەی دوانەكان سەرسوڕهێنەرە‪ ،‬بەاڵم چارەنووسی دوانەیەكی‬ ‫ئۆهایۆ خاوەنی زۆرترین سەرسوڕهێنەرن‪ .‬دوو برای دوانە دوای لە دایكبوون‬ ‫لەیەكدابڕان و هەریەكێكیان بەخێزانێك سپێردرا‪ .‬هەردوو خێزانەكەش ناوی جیمزیان‬ ‫لەو مندااڵنە نا‪ .‬لێرەوە چارەنووسی سەرسوڕهێنەری ئەو مندااڵنە دەستپێدەكات‪.‬‬ ‫هەردوو جیمز حەزیان لە فێربوونی زانستی ماف بوو‪ .‬هەردووكیان بەدوای‬ ‫كاری دارتاشی و میكانیكییەوە بوون‪ .‬هەردووكیان لەگەڵ ژنێك بەناوی لینداوە‬ ‫هاوسەرگیرییان كرد‪ ،‬لەدوایدا هەردووكیشیان لە هاوسەرەكەیان جیابوونەوە‪ .‬تا‬ ‫ئەوەی ئەم دوو منداڵە دوای چل ساڵ بەیەكتری گەشتنەوەو بەهاوبەشی بەكاری‬ ‫بازرگانییەوە سەرقاڵ بوون‪.‬‬ ‫سەرچاوە‪ :‬ایران ناز‬

‫‪46‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬

‫پڕوپاگەندەكان رەتدەكاتەوە‪..‬‬

‫كچی شێرەكە ‪ ،‬گوێی ناداتێ!‬ ‫لەتیف حسێن‬ ‫كچە گۆرانیبێژی كورد هێالن عەبدوڵاڵ كە نازناوی‬ ‫«هێڵی ل��ەڤ»ی بۆ خۆی هەڵگرتووە‪ ،‬وەك��و خانمە‬ ‫هونەرمەندێكی تازە دەركەتووەو خاوەنی ئەلبومێكی‬ ‫(‪ )12‬تراكییە‪ ،‬لە تازەترین كاری خۆیدا كە كلیپكردنی‬ ‫گۆرانییەكی ئینگلیزییە بەناوی(‪ ،)risk it all‬بەهۆی بوونی‬ ‫چەند دیمەنێك لەناو كلیپەكەیدا رووبەڕووی چەند قسەو‬ ‫قسەڵۆكێك بۆتەوەو بۆ ئەو مەبەستەش ئەو گۆرانیبێژە‬ ‫لەكەناڵێكی راگەیاندن میوانداری كراو روونكردنەوەیەكی‬ ‫زۆری لەسەر كارەكانی و كلیپەكەی و ژیانی خۆی‬ ‫باڵوكردەوە‪ ،‬بەاڵم ئەو روونكردنەوانەی نەیتوانی ئەو‬ ‫پرسیارانە الی خەڵك وەاڵم بداتەوە كە لەسەر شێوازی‬ ‫خۆگۆڕین و تەنانەت ئەو شتانەی كە لەكلیپەكەیدا هەیە‬ ‫بداتەوە‪.‬‬ ‫هێڵی لەڤ‪ ،‬وەكو خۆی باسی دەكات ناوی هێالن‬ ‫عەبدوڵاڵیەو خەڵكی ش��اری دهۆكە‪ ،‬لەساڵی (‪)1988‬‬ ‫خێزانەكەیان روودەكاتە واڵتی ئێران و توركیاو پاشان‬ ‫روودەكەنە واڵتی فینلەنداو هێالن لەوێ‌ گەورە دەبێت‪.‬‬ ‫سەبارەت بەنازناوەكەشی دەڵ��ێ‪ ‌:‬هێڵی كورتكراوەی‬ ‫ناوەكەمەو زۆر كەس لەبەر خۆشەویستی ئەو ناوەم‬ ‫پێدەڵێن و لەڤیش پاشگرێكە بۆ ناوەكەم كە بەمانای‬

‫خۆشەویستی دێ��ت بۆخۆمم زی���اد ك����ردووە‪ .‬ئەم‬ ‫روونكردنەوەی هێالن لەسەر ناوەكەی پاش ئەوە هات كە‬ ‫هەندێك كەس پێيانوابوو ئەو ناوە مانای كچی جەهەننەم‬ ‫دێت‪.‬‬ ‫هێالن‪ ،‬پاش باڵوبوونەوەی كلیپەكەی كە لەشاری‬ ‫هەولێرو ق��ەاڵی هەولێر وێنەی گرتوون‪ ،‬لەناوخوى‬ ‫كوردستان رووبەڕووی رەخنەیەكی زۆر بوویەوە‪ ،‬ئەمەش‬ ‫ئەو خاتوونەی ناچار بەوەكردبوو كە روونكردنەوە‬ ‫ب��دات‪ ،‬بەتایبەتی لەسەر جلوبەرگ و نازناوەكەیی و‬ ‫بوونی شێر لەناو كلیپەكەی و هەروەها ئەو سێگۆشەیەی‬ ‫كە لەدیمەنێكی ناو كلیپەكەیدا دەردەك��ەوێ و زۆرێك‬ ‫بە نیشانەو لۆگۆی ماسۆنییەتیان ناوبرد‪ ،‬هەرچەندە‬ ‫هونەرمەندی ناوبراو روونكردنەوەی زۆری لەوبارەیەوە‬ ‫باڵوكردەوە‪ ،‬بەاڵم تائێستا ئەو قسەو قسەڵۆكانەی كە‬ ‫هەبوون لەسەری ئێستاش هەر م��اوە‪ .‬هێالن لەسەر‬ ‫جلوبەرگەكەی دەڵێ‌‪ :‬جلو بەرگی من كە بە نیوەڕووت‬ ‫ناوبراوە‪ ،‬ئەوەیە كە راستە من كوردم بەاڵم لەئەمریكاو‬ ‫فینلەندا گەورە بووم و ئەوە ستایلی خۆمە‪ ،‬هەروەها‬ ‫بوونی شێر لەناو كلیپەكەمدا ئەوەیە كە شێر نیشانەی‬ ‫ئازایەتییە‪ ،‬چونكە پەیامی من لەگۆرانی و كلیپەكەم‬

‫ئەوەیە كە داوا دەكەم ژنان نەترسن و كاری خۆیان‬ ‫بكەن‪ ،‬ئەوەشی لەبارەی سێگۆشەكەوە وتراوە بەوەی كە‬ ‫لۆگۆی ماسۆنییەتە‪ ،‬ئەو گۆرانیبێژە ئەوە رەتدەكاتەوە‬ ‫كە ماسۆنی بێت و ئاماژەی بەوەكردووە كە دوای ئەو‬ ‫كلیپەى زانیویەتی كە ماسۆنییەت چییە‪ ،‬كە لەكلیپەكە‬ ‫بوومەوە لەناو ئینتەرنێت و گۆگڵ گەڕام و ئەوجا زانیومە‬ ‫ماسۆنییەت چییە‪ ،‬ئیتر چۆن دەكرێت بە ماسۆنییەت‬ ‫تۆمەتبار بكرێم‪.‬‬ ‫هێالن ماوەیەك بەر لەئێستا بەمەبەستی ئەنجامدانی‬ ‫چەند كارێكی هونەری گەڕایەوە كوردستان‪ ،‬هەرچەندە‬ ‫ئەو خەڵكی شاری دهۆكە‪ ،‬بەاڵم كوردیی بەباشی نازانێت‬ ‫تەنانەت لەو دیمانانەی لەو ماوەیەی لەكوردستان بوو‬ ‫كە لەگەڵی سازكران‪ ،‬نەیتوانی وەكو پێویست لەرستەو‬ ‫پرسیارەكان تێبگات و وەاڵمبداتەوە‪ ،‬جگە لەوە‪ ،‬هێالن‬ ‫رەتیكردەوە كە شەكیرای كورد بێت و وتی‪ :‬من هێالن‪-‬م‬ ‫و نامەوێت ببمە كەسی تر‪ ،‬من ستایلی خۆم هەیەو‬ ‫بەردەوام دەبم لەسەری‪ ،‬ئەو كچە هونەرمەندە ئاماژەشی‬ ‫بەوەكرد كە كورد ئەم ستایلەی منی نەدیوە بۆیە بەالیەوە‬ ‫نامۆیەو تووشی هەڕەشەو قسەو قسەڵۆكیش بوومەتەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم من گوێی نادەمێ‌ و بەردەوام دەبم‪.‬‬

‫ذمارة ( ‪ )25‬ئازارى ‪2014‬‬

‫‪47‬‬

‫ترس لە نەگەڕانەوە‬

‫*بەپێی راپرسییەكی رێكخراوی ئۆكسفام‪ ،‬كە تایبەتە بە ژیان و گوزەرانی ئاوارە سوورییەكانی هەرێمی كوردسستان و واڵتانی تری‬ ‫ناوچەكە‪ ،‬دەركەوتووە كە پەنابەرانی سووریا نیگەرانن لە رەوشی ژیانی خۆیان و ترسی ئەوەیان هەیە كە نەتوانن جارێكی تر بگەڕێنەوە‬ ‫واڵتەكەی خۆیان‪ ،‬ئەم راپرسییەی ئۆكسفام لە(‪ )%65‬ئاوارە سوورییەكان ترسیان لە نەگەرانەوەی دووبارەی خۆیان هەیە بۆ واڵتەكەیان‪ ،‬ئەم‬ ‫راپرسییە لە یادی دووەمین ساڵی شۆڕشی سوریا ئەنجامدراوە‪.‬‬

‫زاهیر سدیق‪ :‬ئەو بۆرەكەی دامنابوو بۆ پەیكەرەكە‪،‬‬ ‫پێشمەرگەكان كردبوویان بە ناوساجی!‬ ‫لە ساڵی (‪)1985‬دا‪ ،‬لە گوندی چۆخماخ لە دۆڵی جافایەتی پێشمەرگەبووم‪،‬‬ ‫لەوێ درێژەمدا بەكاری پەیكەرسازی‪ ،‬بۆیە ئەو ساڵە بڕیارمدا كارێكی گەورە بكەم و‬ ‫پەیكەرێك لە دەروازەی گوندی چۆخماخ دروست بكەم كە یەكێك لە خەونەكانیشم‬ ‫بوو‪ .‬تەنها ژوورێكم هەبوو بۆ خواردن و ئیشكردن و پشوودان‪ ،‬ئەو زەمانەش بەهۆی‬ ‫زەبروزەنگی حكومەتی بەعسەوە زۆر بەزەحمەت هەندێك بۆرەك و پێداویستی‬ ‫ئیشكردنیان گەیاندبووە دەستم‪ ،‬بۆرەكەكان لە فەردەدابوون وەكو فەردەی ئارد وابوون‬ ‫بۆ ئەوەی بتوانن بیگەیەننە الی ئێمە‪ .‬لەو ماوەیەدا شەڕی گەورەی قەیوان ماوەت‬ ‫دەستی پێكردبوو‪ ،‬هێزێكی گەورەی یەكێتی هاتنە ئەو ناوچەیە‪ ،‬كاك قادری حاجی‬ ‫عەلی بەرپرسی مەڵبەندی (‪ )2‬بوو‪ ،‬سەرپەرشتی ئەو هێزەشی دەكرد‪ ،‬بەڕێكەوت ئەو‬ ‫شەوە من لەژوورەكەی خۆمدا نەبووم‪ ،‬كۆمەڵێك پێشمەرگە هاتبوونە ژوورەكەمەوەو‬ ‫شەو زۆریان برسی بوو بوو خۆیان تۆزێك ئاردیان پێبوو بوو‪ ،‬ژوورەكە گەڕابوون لەناو‬ ‫فەردەكاندا بەڕێكەوت دەستیان بردبوو بۆ گونییە بۆرەكەكە‪ ،‬چونكە بۆرەكەكە نەرم‬ ‫و سپی چووبۆوە وایان زانی بوو ئاردە‪ ،‬بۆرەكەكەی من و ئاردەكەی خۆیان تێكەڵ‬ ‫كردبوو وایان زانیبوو ئاردی سفرەو كردبوویان بە ناوساجی و خواردبوویان! بۆ بەیانی‬ ‫كە چوومەوە بۆ ژوورەكەم بینیم فەردە بۆرەكەكە هەڵپچڕاوەو وتم‪ :‬ئەمە چییە بۆ‬ ‫وایلێهاتووە‪ .‬وتیان‪ :‬بۆچی ئەوە ئارد نییە‪ .‬وتم‪ :‬نەوەڵاڵ بۆرەكە بۆ كاری پەیكەرسازیم‬ ‫دانابوو‪ .‬دەستیان كرد بە پێكەنین و وتیان‪ :‬بۆیە كاتێك ناوساجییەكەمان خوارد تامی‬ ‫خۆڵی دەدا‪ .‬بەڕاستی جگە لەوەی شتێكی چاوەڕواننەكراو بوو بۆ من مەوقیفێكی‬ ‫ئیحراجیش بوو كە بۆرەكی كاركردنم لەگەڵ ئارددا كراوە بە ناوساجی و خواردویانە‪.‬‬ ‫* پەیكەرساز‬

‫فەرەیدون پێنجوێنی‪:‬كۆمەڵە شیعرێكی ژنان‪ ،‬تووشی‬ ‫ئیحراجیان كردم‬ ‫چەند ساڵێك لەمەوبەر بەڕێوەبەری نووسینی باڵوكراوەیەكی وەرزی بووم بەناوی‬ ‫«شیعرستان» دەزگ��ای چاپ و پەخشی س��ەردەم دەریدەچواند‪ ،‬پالنم دانا یەكێك‬ ‫لەژمارەكانی ئەو باڵوكراوەیە تەرخان بكەم بۆ شیعری ژنانەی كوردی (باڵوكراوەكە‬ ‫هەر خۆی تایبەت بوو بەشیعر) ئەوەبوو كەوتمەخۆ‪ ،‬ئەمال‪ ،‬ئەوال‪ ،‬بۆ كۆكردنەوەی‬ ‫هەندێ شیعری باش كە ژن نووسیبێتنی‪ .‬وردە وردە پاش چەندین رۆژ پەیوەندیكردن‬ ‫بەم و ئەوەوە ئاخری بابەتی ژمارەیەكی تایبەتیی باڵوكراوەكەم هەرچۆنێ بوو بەهەزار‬ ‫كولەمەرگی حازر كردو هەڵكڕاند‪ .‬هێشتا مابووی قیاسێكی وردی بگرم و بیكەمە بەری‬ ‫باڵوكراوەكە‪ ،‬مەوعیدێكی بەسەردا هات (رەنگە هەر لەگەڵ ژنیشدا بووبێ) یەكسەر‬ ‫كەلوپەلە شیعرییە ژنانەكانم هەر هەموو هاویشتە ناوزەرفێكی گەورەی كاغەزەوەو نامە‬ ‫بندەستم‪ ،‬سواری پاس بووم بڕۆم بەدەم مەوعیدە بۆرەوە‪ ،‬ئێستاش بیرم ناكەوێتەوە‬ ‫پاسی چ هێڵێك بوو كە سواری بووبووم؟ گرنگە بپرسن ئەی لەپاسەكەدا چیم لێ قەوماو‬ ‫چۆن و لەكوێ دابەزیم؟ وا لەكۆتاییدا شیعرەكانم پێ نەمابوو؟ ئەی چەند سەعات و‬ ‫چەند رۆژ دوای دابەزینم لەپاسەكە بیرم كەوتەوە كەلوپەلەكانم دیارنەماون؟ بەهەرحاڵ‬ ‫پاش چەند رۆژێك بیرم كەوتەوە! ئەوەبوو دواجار چارەكی‪ ،‬چارەكی ئەوەی من‬ ‫كۆمكردبۆوەو بزرم كردبوو‪ ،‬پەیداكرا! فایلێكی سووكەڵەی شەرمنەی لەكۆی باڵوكراوەكە‬ ‫بۆ تەرخانكراو باڵوكراوە بەتێكەڵەیەك لە شیعری ژنانەو پیاوانەوە دەرچوو‪ ،‬وابزانم هەر‬ ‫دوای ئەوەو بەهۆی هەمان رووداوەوە بوو ئیتر باڵوكراوەكە لە دەستیمندا نەما‪ .‬ئەمەش‬ ‫كۆمەڵێك شیعریی ژنانەی كوردی كە تووشی ئیحراجی كردم‪.‬‬ ‫*شاعیر‬

‫‪48‬‬

‫طؤظاريَكى روناكبيريي طشتيية‬