Wala66

‫‪m‬‬

‫‪c‬‬

‫‪o‬‬

‫‪s‬‬

‫‪.‬‬

‫‪s‬‬

‫‪r‬‬

‫‪e‬‬

‫‪p‬‬

‫‪a‬‬

‫‪l‬‬

‫‪a‬‬

‫‪w‬‬

‫‪.‬‬

‫‪w‬‬

‫‪w‬‬

‫‪w‬‬

‫گۆڤارێكی سیاسییە‪ ،‬دەزگای وااڵ بیست رۆژ جارێك دەریدەكات ‪ .....‬ژمارە (‪2013/11/28 )66‬‬

‫ئەندامێكی (م‪.‬س)ی یەكێتی‪،‬‬

‫مستەفا هجری‪ ،‬لەوااڵپرێسەوە‪،‬‬

‫لةثيَناو ثاراستنى ذيانيان‪ ،‬رؤذنامةنووساني كةركوك ضةك هةلَدةطرن!‬

‫«ئیــدارەی رۆژئـــاوای كــــوردســــتان‪،‬پـــارتـــی دژ و یــــەكێتی پشــــتیوان!»‬

‫‪Aug. 2012‬‬

‫سەرنووسەر‬ ‫‪3291548 - 07701583203‬‬ ‫بەدالە‬ ‫‪3291542 - 3291532‬‬ ‫بەشی ریكالم‬ ‫‪07710159888‬‬

‫«سةرؤكي هةريَمى كوردستان رووبةرِووي تيرؤر دةبيَتةوة!»‬ ‫ئینشیقاقی حزبە كوردییەكانی رۆژهەاڵتی‬ ‫ئەوەی لەژێر بەڕەیە‪،‬‬ ‫ئەگەری یەكگرتنەوە‬ ‫كوردستان و‬ ‫كةركوك‬ ‫هةفتةيةي‬ ‫تةقينةوةكاني ئةم‬ ‫وردةكاري‬ ‫سەر بەڕە!‬ ‫دەوروژێنێت ضةند دەیخاتە‬

‫‪66‬‬

‫خاوەنی ئیمتیاز‪ :‬دەزگای وااڵ بۆ راگەیاندن و باڵوكردنەوە‬ ‫سەرنووسەر‪ :‬عەدالەت عەبدوڵاڵ‬

‫‪No.‬‬

‫‪54‬‬ ‫‪Price:1500 IQD‬‬

‫‪Facebook: walapresswallapress@gmail.com‬‬ ‫‪E-mail:walapress2011@gmail.com‬‬

‫‪www.walapress.com‬‬

‫‪No. 66 Nov.. 2013‬‬

‫كاریگەرییەكانی ملمالنێی نێوان‬ ‫یەكێتی و گۆڕان لەسەر‬ ‫بازاڕی سلێمانی و زۆنی سەوز ‪..‬‬

‫سكرتێری نووسین‪ :‬ئارام حسێن‬

‫بۆ نێچیرڤان‪،‬‬ ‫بۆ مەسرور نا‬

‫دؤسيَيةك لةسةر‬

‫دەستەی نووسەران‪ :‬لەتیف حسێن ‪ -‬دڵشاد خۆشناو‬

‫يةكطرتوو‬

‫جەمسەرگیریی!‬ ‫بارزانی و ئەردۆگان‪..‬بازرگانی‪ ،‬سیاسەت‪،‬‬ ‫ئايا يةكطرتوو مةترسيية‬ ‫لةسةر ثارتي؟‬

‫سلێمانی‪،‬‬ ‫پرسی پارێزگاری‬ ‫ِاني‪..‬‬ ‫يةكطرتوو حوكمر‬ ‫خوشكاني يةكطرتوو‪..‬‬ ‫وااڵپرێس‪-‬دا‬ ‫ئةميندارولەبەدواداچوونێكی‬

‫دوو‬ ‫يةك يةكطرتوو!‬

‫لةبةردةم رةخنةو تيَبينيي‬ ‫ضاالكةوانةكاندا؟‬

‫سیاسەتمەدارێكی ‪ :PYD‬سەردانەكەی بارزانی لەدژی بەرژەوەندی گەلی كوردە‬ ‫ئايا يةكطرتووى ئيسالمى‬ ‫تووڕەیە‪!..‬‬ ‫پارێزگاری كەركوك‪،‬لە حكومەتی‬ ‫ديموكراسييةت‬ ‫هەرێمیشرِى بة‬ ‫باوة‬

‫هةية؟كــــوردو ‪YPG‬دایـــــە»‬ ‫«لـــە (‪ )%30‬بیرە نەوتەكانـــی ســــوریـــا لەبەردەستی‬

‫بەڕێوەبەری هونەریی‪ :‬هەرێم عوسمان «میدیا گرافیك»‬

‫سلێمانی ‪ -‬گەرەكی ئاشتی ‪ -‬نزیك قوتابخانەی مەولەوی ‪ -‬بەرامبەر شیرینی تابان‬ ‫نرخ‪1500 :‬دینار‬

‫چاپ‪ :‬كۆمپانیای پیرەمێرد باڵوكردنەوە‪ :‬كۆمپانیای نێوەند‬

‫ئەحمەد تورك‪:‬‬ ‫لە نەورۆزدا بانگهێشتی‬ ‫بارزانیمان كرد بۆ ئامەد‪،‬‬ ‫نەهات‬ ‫جەمیل بایك بۆ وااڵپرێس‬ ‫ئاشكرای دەكات كە‪...‬‬

‫‪ PKK‬دژی سەرۆكایەتیی‬ ‫بارزانییە بۆ كۆنگرەی‬ ‫نەتەوەیی و داوا دەكات‬ ‫سەرۆكایەتییەكە دەوری بێت‬

‫”ملمالنێیەكی زەق و بەرچاو‬ ‫لەنێوان ‪ PKK‬و پارتیدا‬ ‫هەیە”‬

‫لە وااڵپرێس‪-‬ەوە‪ ،‬پالرەكانی بایدەمیر‬ ‫لە بارزانی بخوێنەرەوە‪!..‬‬

‫كۆمپانیای ‪BP‬ی بەریتانی‪،‬‬ ‫گۆبەندی نێوان بەغداو هەرێم‬

‫نێچیرڤان لەژێر كاریگەری‬ ‫قوتابخانەی نیو جەاللیزمدایە‬

‫‪2‬‬

‫”نێچیرڤان لەژێر كاریگەريی قوتابخانەی نیو جەاللیزمدایە”‬

‫*لە هەموو ئەو كابینانەی كە نێچیرڤان بارزانی سەرۆكایەتی كردووە ئۆپۆزسیۆن‬ ‫بێدەنگی هەڵبژاردووەو قسەی نەكردووە‬ ‫تایبەت بە وااڵپرێس‬ ‫بەرپرسێكی یەكێتیی نیشتمانیی‬ ‫كوردستان‪ ،‬نهێنییەكی مانەوەی نێچیرڤان‬ ‫بارزانی لە پۆستی سەرۆكی حكومەتی هەرێمدا‬ ‫ئاشكرا دەكات و پێی وایە كە لە ژێر كاریگەریی‬ ‫قوتابخانەی نیو جەاللیزمە ‪.‬‬ ‫سلێمان عەبدوڵاڵ یونس ئەندامی‬ ‫ئەنجوومەنی ب��ااڵی مەكتەبی رێكخستنی‬ ‫(ی‪.‬ن‪.‬ك) كە لە میانەی راپۆرتێكی تایبەتی‬ ‫وااڵپ��رێ��س‪-‬دا سەبارەت بە پرسی مانەوەی‬ ‫نێچیرڤان بارزانی لە پێگەی سەركایەتیكردنی‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستاندا بۆ خولێكی‬ ‫ن��وێ‪ ،‬ئ��ام��اژەی ب��ەوە ك��رد ك��ە مەسەلەی‬ ‫كاندیدكردنەوەی نێچیرڤان بارزانی پەیوەندی‬ ‫بە ملمالنێ و باڵباڵێنەوە نییە لەناو پارتیدا‪،‬‬ ‫ئەو دەڵێ‪ :‬هەموومان دەزانین لەناو پارتیدا‬ ‫مەركەزییەت هەیە‪ ،‬كە بنەماڵەی بارزانی لەناو‬ ‫پارتیدا كەسێكیان بۆ هەر كارێك راسپارد كەس‬ ‫ناتوانێت بەرامبەری بوەستێتەوەو رەتیبكاتەوە‪،‬‬ ‫هەربۆیە ئەو خانەوادەیە هەركاتێك بڕیارێكیان‬

‫دەركرد ئەوانەی خوارەوە مت دەبن و دەبێ‬ ‫جێبەجێی بكەن‪ ،‬هەربۆیە نێچیرڤان بارزانی‬ ‫كارەكتەرێكی بی بەدیل و دیفاكتۆی ناو پارتییە‪.‬‬ ‫سەبارەت بە دیوەكەی تری كە پەیوەندیی‬ ‫بە دەرەوەی پارتییەوە هەیە‪ ،‬سلێمان ئەوەی‬ ‫خستەڕوو‪ :‬نێچیرڤان بارزانی نوێنەرایەتی رووی‬ ‫نوێگەرایەتی و ك��راوەی ناو پارتی دەكات‪،‬‬ ‫ئەمەش وایكردووە كە ئەم كەسایەتییە الی‬ ‫یەكێتی و گۆڕان و هێزەكانی تری ئۆپۆزسیۆن‬ ‫مەقبول بێت و مامەڵەی لەگەڵدا بكەن‪،‬‬ ‫هەموومان بینیمان لە هەموو ئەو كابینانەی‬ ‫كە نێچیرڤان بارزانی سەرۆكایەتی كردووە‬ ‫ئۆپۆزسیۆن بێدەنگی هەڵبژاردووەو قسەی‬ ‫نەكردووە‪ ،‬ئەمە لەكاتێكدا لەو كابینەیەی كە‬ ‫د‪ .‬بەرهەم سەركردایەتی دەكرد بینیمان كە‬ ‫موعارەزە چ حەشرێكیان بە كابینەكەی كرد‬ ‫بەتایبەتی گۆڕان‪ ،‬بەاڵم بۆ نێچیرڤان بارزانی‬ ‫هیچ هەڵوێستێكیان نەبووە ئەمەش ئەوە‬ ‫دەگەیەنێت كە ئ��ەو كەسە كارەكتەرێكی‬ ‫مەقبوولە‪.‬‬

‫رەخنەی لە حكومەتی هەرێمی كوردستانیش هەیە‬ ‫تایبەت بە وااڵپرێس‬ ‫لەوەاڵمێكی وەزارەت��ی سامانە‬ ‫سروشتییەكانی حكومەتی هەرێمی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬پارێزگاری كەركوك‬ ‫رایگەیاند ك��ە زی��ادك��ردن��ی (‪)300‬‬ ‫هەزار بەرمیل لە بیرە نەوتییەكانی‬ ‫سنووری پارێزگاكەی بە هەمانشێوەی‬ ‫شاری كەركوك سوودی بۆ هەرێمی‬ ‫كوردستانیش هەیە‪ ،‬چونكە ئەوان‬ ‫(‪)%17‬ی بودجەی عێراق دەبەن‪.‬‬ ‫نەجمەدین كەریم‪ ،‬لە میانی‬ ‫ب��ەرن��ام��ەی��ەك��ی ك��ەن��اڵ��ی ئاسمانی‬ ‫ك��ەرك��وك��دا رەخ��ن��ەی ت��وون��دی لە‬ ‫ه��ەردوو وەزارەت��ی نەوتی عێراقی‬ ‫و وەزارەت��ی سامانە سروشتییەكانی‬ ‫هەرێمی كوردستان گ��رت ب��ەوەی‬ ‫هەردووالیان بەپێی گرێبەستی نێوان‬

‫خۆیان كار بە كۆمپانیاكانی نەوت‬ ‫دەكەن لە كەركوكدا بەبێ گەڕانەوە‬ ‫بۆ پارێزگای شارەكە‪ .‬وتیشی‪ :‬لە‬ ‫دەستووری عێراقدا هاتووە كە ئەو‬ ‫بیرانەی ن��ەوت بەرهەمدەهێنێت‬ ‫حكومەتی ئیتیحادی و پارێزگاكان‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫ب��ەڕێ��وەی��دەب��ەن‪ ،‬ل���ەو رووەوە‬ ‫حكومەت سەرپێچیكردووە‪ ،‬چونكە‬ ‫بەهیچ ش��ێ��وەی��ەك وەك پارێزگا‬ ‫ئاگامان لە هیچ كارێكیان نییە كە‬ ‫دەی��ك��ەن‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ەوەی ئێستا كە‬ ‫ئەگەر بۆ هەڵكەندنی بیری نوێ بوایە‬

‫بە ئاشكرا بەرەنگاری دەبووینەوەو‬ ‫رێگامان نەدەدا‪ .‬هەروەها وتیشی‪:‬‬ ‫هەرێمی كوردستانیش بەهەمانشێوە‬ ‫كۆمپانیای نەوتی هێناوەتە سنووری‬ ‫كەركوك بە مەبەستی كاركردن بێ‬ ‫ئاگاداری پارێزگاكە‪.‬‬ ‫پ��ارێ��زگ��اری ك��ەرك��وك ئاماژەی‬ ‫كرد بەو هەماهەنگییەی كە لەنێوان‬ ‫پارێزگای موسڵ و كوردستاندا هەیە‬ ‫لە ب��ارەی كاركردنی كۆمپانیاكانی‬ ‫س��ن��ووری ه��ەرێ��م ل��ەو ن��اوچ��ان��ە‪،‬‬ ‫جەختیشیكردەوە ك��ە پارێزگای‬ ‫كەركوك بە هەمانشێوە هەماهەنگی‬ ‫دەوێ��ت لە گ��ەڵ هەرێم و بەغدا‬ ‫بەمەبەستی سوودوەرگرتن‪ .‬زانیاریی‬ ‫زیاتر لە راپۆرتێكی وااڵ‌پ��رێ��س‪-‬دا‬ ‫دەخوێنێتەوە لەالپەڕە ( ‪... )32‬‬

‫‪3‬‬

‫نوجێفی‪ ،‬پرۆژەكەی تاڵەبانی بۆ ئاساییكردنەوەی‬ ‫سنوری پارێزگای كەركوك پەكخستووە‬ ‫تایبەت بە وااڵپرێس‬ ‫پەرلەمانتارێكی یەكێتی ل��ە ئەنجوومەنی‬ ‫نوێنەرانی عێراق‪ ،‬ئەوە بۆ وااڵپرێس ئاشكرا دەكات‬ ‫كە هۆكارێكی سەرەكی پەكخستنی پرۆژەكەی‬ ‫تاڵەبانی بۆ ئاساییكردنەوەی سنوری پارێزگای‬ ‫كەركوك‪ ،‬دەگەڕێتەوە بۆ سەرۆكی پەرلەمان كە‬ ‫ناهێڵێ خوێندنەوە بۆ ئەو پرۆژە یاسایە بكرێت‪.‬‬ ‫خالد شوانی پەرلەمانتاری یەكێتی و لیستی‬ ‫هاوپەیمانی كوردستان و سەرۆكی لیژنەی یاسایی لە‬ ‫ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق‪ ،‬لەمیانەی گفتوگۆیەكدا‬ ‫كە وااڵرێس لەگەڵیدا سازیكردووەو ژمارەی داهاتوو‬ ‫باڵودەكرێتەوە‪ ،‬وتی‪ :‬سەبارەت بەو پرۆژەیە‪ ،‬ئێمە‬ ‫وەك لیژنەی یاسایی لەپەرلەمانی عێراق ماوەی‬

‫ساڵێك ئەبێت داوام��ان ك��ردووە خوێندنەوەی بۆ‬ ‫بكرێ‪ ،‬بەاڵم سەرۆكی پەرلەمان رێگەی لێگرتوەو‬ ‫رێگەش نادات بچێتە بواری جێبەجێكردنەو‪ ،‬پەیڕەوی‬ ‫ناوخۆی پەرلەمانیش مافی ڤیتۆ دەدات بەسەرۆكی‬ ‫پەرلەمان ئەگەر نەیەوێت پرۆژەیەك بچێتەبواری‬ ‫ج ‌ێ بەجێكردنەوە‪ ،‬بۆیە سەرۆكی پەرلەمان رێگری‬ ‫لێكردوە‪.‬‬ ‫لەدرێژەی راوەستانی لەسەر ئەم پرسە‪ ،‬شوانی‬ ‫ئاماژە بە رێگای تر دەكات بۆ ئەوەی ئەو پرۆژەیە‬ ‫خوێندنەوەی بۆ بكرێت و دەڵ��ێ‪ :‬ئەو پرۆژەیە‬ ‫پێویستی بە گوشارێكی سیاسی گەورە هەیە بۆ سەر‬ ‫سەرۆكی پەرلەمان بۆ ئەوەی خوێندنەوەی یەكەمی‬ ‫بۆ بكات ‪.‬‬

‫مستەفا هیجری‪ ،‬سكرتێری حزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران‪:‬‬

‫پژاك ئەوە دوو ساڵە ئاگربەستی لەگەڵ كۆماری ئیسالمی‬ ‫ئێراندا ئیمزاكردووەو لە قەندیل دانیشتووە‬ ‫تایبەت بە وااڵپرێس‬ ‫سكرتێری حزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران پێی وا نییە كە حزبەكەی لە هەرێمی‬ ‫كوردستاندا پاڵی لێدابێتەوە‪ ،‬رەخنەش لەو الیەنە سیاسییە دەگرێت كە ئەم تانانە رووبەڕووی‬ ‫پارتەكەی دەكاتەوە‪..‬‬ ‫مستەفا هجری سكرتێری حزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران لەمیانی بەشی سێیەم و كۆتایی‬ ‫گفتوگۆیەكی رۆژنامەنووسیدا كە وااڵپرێس لەگەڵیدا سازیكردووە و لەالپەڕە (‪ )42‬باڵوبۆتەوە‪،‬‬ ‫ئەوەی راگەیاند كە پارتەكەی لەخەبات و تێكۆشاندا بەردەوامە‪ ،‬سەبارەت بەو رەخنانەش كە‬ ‫پژاك لێی گرتوون و تۆمەتباری كردوون بەوەی لە هەرێمی كوردستاندا لە ئۆردوگاكاندان و‬ ‫پاڵیان لێداوەتەوە‪ ،‬دەڵێ‪ :‬ئۆردوگانشینی ئەگەر دانیشتبین و پاڵمان لێدابێتەوەو هیچ نەكەین‬ ‫رەنگە ئەو قسەیە پژاك بڕێك راست بێت‪ ،‬بەاڵم كارو تێكۆشانی حزبی ئێمە هەر بەردەوامبووەو‬ ‫نەوەستاوە‪ ،‬پژاك‪-‬یش ئەوە دوو ساڵە ئاگربەستی لەگەڵ كۆماری ئیسالمی ئێران ئیمزاكردووەو‬ ‫لە قەندیل دانیشتووە‪ ،‬فەرقەكەی ئەوەیە ئەو لە قەندیل دانیشتووە‪ ،‬ئێمە لێرە دانیشتووین‪،‬‬ ‫ئەگەر مەسەلە دانیشتن بێت‪ .‬لەالیەكی ترەوە‪ ،‬مستەفا هیجری ئاماژە بەوە دەكات كە‬ ‫پژاك ئاگربەستی لەگەڵ كۆماری ئیسالمیدا ئیمزاكردووەو ئەم كارەشی لەژێر كاریگەریی ‪pkk‬‬ ‫دا كردووەو ‪ PKK‬پێیوتووە ئاگربەستەكە ئیمزا بكە‪ ،‬ئەگەر سبەینێ بڵێ بكشێرەوە‪ ،‬لێی‬ ‫دەشكێتەوە‪.‬‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫(ی‪.‬ن‪.‬ك) ژمارەی ئەندامانی كۆنگرە كەمدەكاتەوە‬ ‫لەڕێی چەند سەرچاوەیەكەوە گۆڤاری وااڵپرێس ئەوەی زانیوە كە یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان بەنیازە ژمارەی ئەندامەكانی‬ ‫كۆنگرەی چواری خۆی كەم بكاتەوە‪ ،‬ئەو سەرچاوانە ئاماژەیان بەوەكردووە كە لیژنەی بااڵی ئامادەكاری كۆنگرە‪،‬‬ ‫دەیانەوی رێگە لەوە بگرن كە ئەو هەاڵنەی لە كۆنگرەی سێدا روویاندا دووبارە نەبنەوە‪ ،‬بەتایبەتی ئەوەی پەیوەندی‬ ‫بەزۆری ژماەری ئەندامانی كۆنگرەوە هەیە‪ ،‬بەتایبەت ئەو ئەندامانەی كە بە تەسكییە دەبرانە ناو كۆنگرەوە‪.‬‬

‫‪4‬‬

‫لە ماوەی رابردوودا مەسعود‬ ‫بارزانی سەرۆكی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لەسەر بانگهێشتی‬ ‫رەجەب تەیب ئەردۆگان‬ ‫سەردانی كۆماری توركیای كردو‬ ‫شاری دیاربەكر (ئامەد) كرایە‬ ‫ژوانگەی ئەو دیدارە‪ .‬هەڵبژاردنی‬ ‫ئەم شارە بۆ دیدارێكی لەمجۆرە‪،‬‬ ‫بەپێی بۆچوونی هەندێ لە‬ ‫چاودێران‪ ،‬چەندین ئامانج و‬ ‫ستراتیژی تایبەتی لە پشتەوە‬ ‫بووە‪ ،‬قسەوباسەكانی دەرەنجامی‬ ‫ئەو سەفەرەش زۆرن و‬ ‫لەزۆر الیەنیشەوە لێكدانەوەی‬ ‫جۆراوجۆرو جیاوازی بۆ دەكرێت‪.‬‬ ‫نێردراوی وااڵپرێس ‪ -‬دیاربەكر‬

‫بازرگانی‪،‬‬ ‫سیاسەت‪،‬‬ ‫جەمسەرگیریی!‬

‫لە ئامەدەوە‪،‬‬ ‫بارزانــــی و ئـــەردۆگـــان‪..‬‬ ‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫بزوتنەوەی گۆڕان كۆنگرە دەبەستێت‬ ‫بزوتنەوەی گۆڕان دەیەوێت یەكەم كۆنگرەی خۆی ببەستێت‪ ،‬بەاڵم تا ئێستا وادەكەی دیارینەكراوە‪ ،‬دیاری نەكردنی‬ ‫وادەكەشی بەپێی هەندی لە زانیارییەكان بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە كە هەندێك كێشەی ناو بزوتنەوەكە هەن و پێویستیان‬ ‫بەچارەسەركردن هەیە پێش بەستنی كۆنگرەكە‪ ،‬هەر بەپێی زانیارییەكان ئەندامانی جڤاتی نیشتمانی و مەكتەب سیاسی‬ ‫و سەركردایەتییە كۆنەكانی یەكێتی ناو بزوتنەوەی گۆڕان بەبێ هەڵبژاردن دەبنە ئەندامی كۆنگرەكە‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫سیاسەتمەدارێكی‬ ‫‪:PYD‬‬ ‫سەردانەكەی‬ ‫بارزانی لەدژی‬ ‫بەرژەوەندی گەلی‬ ‫كوردە‬

‫دەميرتاش‪،‬‬ ‫هاوسەرۆكی ‪:BDP‬‬ ‫با ئەوانەی لە ئامەد‬ ‫قسە دەكەن وەاڵمی‬ ‫پرسیارەكانمان‬ ‫بدەنەوە‬ ‫بگەڕێندرێنەوە بۆ شارەكان‪ ،‬ئەویش‬ ‫لەپێناو گێڕانەوەی رەسەنایەتی بۆ‬ ‫شارەكە‪ ،‬لەوكاتەوە تا ئێستا رۆژ‬ ‫ب��ەڕۆژ ن��اوی ئامەد زیاتر لەالیەن‬ ‫ك��وردەك��ان ب��ەك��ار دەهێندرێت و‬ ‫توركەكانیش پێی دەڵێن دیاربەكر‪.‬‬

‫(ئامەد) یان (دیاربەكر)‬ ‫ئ��ام��ەد‪ ،‬ن���اوی دێرینی ش��اری‬ ‫دیاربەكرە‪ ،‬هەر لە سەرەتای شۆڕشی‬ ‫مستەفا كەمال پاشا‪ ،‬زۆرێك لەناوە‬ ‫كوردییەكانی ش��ارو شارۆچكەكان‬ ‫گۆڕانكاریان تێدا ك��را بۆ ئ��ەوەی‬ ‫مۆركێكی توركی وەرگرن‪.‬‬ ‫پێگەی سیاسی ئامەد‬ ‫دوای س��ەره��ەڵ��دان��ی شۆڕشی‬ ‫بەپێی ئ���ەوەی ك��ە ئ��ەو ش��ارە‬ ‫‪ PKK‬ل��ە ت��ورك��ی��ا‪ ،‬ه��ەوڵ��درا ئەو‬ ‫ن��اوە رەسەنانەی ش��ارو شارۆچكە یەكێكە لە ش��ارە ه��ەرە دێرین و‬ ‫كوردییەكان ئەگەر بە ناڕەسمیش بێت مەزنەكانی كوردستانی گەورە‪ ،‬هەم‬

‫ل���ەڕووی رووب���ەرو ه��ەم ل��ەڕووی‬ ‫مێژوویشەوە‪ ،‬هەربۆیە ل��ەڕووی‬ ‫سیاسیشەوە پێگەیەكی مێژوویی و‬ ‫تایبەتی وەرگرتووە‪ ،‬هەر لە سەرەتاوە‬ ‫‪ PKK‬ب��ە پایتەختی كوردستانی‬ ‫مەزن ناوزەدی كردووەو لە ئێستادا‬ ‫زۆربەی كوردانیش شانازی بەو شارەو‬ ‫مێژووی ئەو شارەو شۆڕشگێڕییەتی‬ ‫ئەو شارەوە دەكەن‪.‬‬ ‫هەر ئەو پێگە سیاسییەشە كە‬ ‫وای لە ئەردۆگان كردووە ئەم شارە‬

‫بكاتە جێژوانی خ��ۆی و سەرۆكی‬ ‫ه��ەرێ��م‪ ،‬ل��ەگ��ەڵ ئ��ەوەش��دا ئ��ەوە‬ ‫چەندین ساڵە شارەوانی ئەو شارە‬ ‫كە بااڵترین دەسەاڵتی خۆجێییە هەر‬ ‫لە دەست كوردەكان و ئەو حزبە‬ ‫كوردییە رەسمیانە بوون كە النیكەم‬ ‫لەڕووی فكرییەوە سەرسامن بە ‪PKK‬‬ ‫هەربۆیە سااڵنە بە هەر بۆنەیەكەوە‬ ‫بێت كە ‪ PKK‬بیەوێت‪ ،‬ئەو شارە‬ ‫دەبێتە مەڵبەندی خۆپیشاندانی‬ ‫سیاسی و كۆمەاڵیەتی و نیشاندانی‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫هەبوونی ملمالنێ و ناكۆكی لەناو پارتیدا‬ ‫ئەندامێكی سەركردایەتی پارتی دیموكراتی كوردستان هەموو ئەو دەنگۆیانە رەتدەكاتەوە كە لەسەر چواربارە كاندیدكردنەوەی‬ ‫نێچیرڤان بارزانی بۆ سەرۆكایەتی حكومەت لەالیەن پارتییەوە باڵودەكرێنەوە‪ ،‬ئەو ئەندامەی سەركردایەتی پارتی ئاماژەی‬ ‫بەوەكردووە هەندێك كەناڵی راگەیاندن بەمەبەست ئەم باسانە دەوروژێنن‪ ،‬دەنا لەناو پارتیدا ملمالنێ و باڵباڵێن و‬ ‫كێشەو ناكۆكی نییە بەتایبەتی وەكو ئەوەی باسی دەكەن لەنێوان نێچیرڤان و مەسرور بارزانیدا‪.‬‬

‫‪6‬‬ ‫لە درێژەی قسەكانیدا لەبارەی‬ ‫شەڕیشەوە وتی‪ :‬شەڕ تاقیكرایەوە‪،‬‬ ‫كەسمان سوودمان لەشەڕ نەبینی‪،‬‬ ‫پێویستە ئەو رۆژە نەمێنێ كە خوێنی‬ ‫گەنجێكی تورك بە دەستی گەنجێكی‬ ‫كورد بڕژێندرێ و خوێنی گەنجێكی‬ ‫ك��ورد بە دەستی گەنجێكی تورك‬ ‫بڕژێندرێ‪ ،‬ئەوەبوو كە بناغەی ئاشتی‬ ‫دان��راو ئێمە زۆر سوپاسی جەنابی‬ ‫ئەحمەد تورك‪،‬‬ ‫ئەردۆگان دەكەین كە زۆر بوێرانە‬ ‫هاوسەرۆكی ‪:BDP‬‬ ‫رێگەی ئاشتی هەڵبژاردو دەستی‬ ‫ب��ەپ��ڕۆس��ەی ئاشتی ك���رد‪ ،‬ش��ەڕی‬ ‫لە نەورۆزدا‬ ‫ئاشتی شەڕێكی سەختە‪ ،‬كەسێكی‬ ‫بانگهێشتی‬ ‫زۆر بوێرو جەسوور نەبێت ناتوانێت‬ ‫ش��ەڕی ئاشتی بكات‪ ،‬هەرچەندە‬ ‫بارزانیمان كرد بۆ‬ ‫رێگەی ئاشتی درێژ بێت زۆر باشترە‬ ‫ئامەد‪ ،‬نەهات‬ ‫لەڕێگەی كورتی شەڕ‪ ،‬ئێمە لەگەڵ‬ ‫پڕۆسەی ئاشتین و پشتیوانی لە ئاشتی‬ ‫دەكەین‪.‬‬ ‫هێزی كورد لە توركیا‪.‬‬ ‫دواتر بە چەند وشەیەكی توركی‬ ‫كۆتایی بەوتەكانی خۆی هێنان كە‬ ‫وتەكانی بارزانی لە ئامەد‬ ‫لەو سەردانە رەسمییەی سەرۆكی بریتیبوون لە (یاشاسن كوردو تورك‬ ‫هەرێمی كوردستان كە بۆ ئامەد قاردشلق‪ ،‬یاشاسن بارش‪ ،‬یاشاسن‪،‬‬ ‫رێكخرابوو‪ ،‬بارزانی بەڕەسمی لە یاشاسن ئۆزگزرلوك‪) ،‬‬ ‫دوو شوێن قسەی كرد‪ ،‬یەكەمیان‬ ‫كاردانەوەی قسەكانی بارزانی‬ ‫لە ب��ەردەم ئاپۆڕەی خەڵكدا‪ ،‬لەو‬ ‫محەمەد عەلی فەرمان‪ ،‬یەكێكە‬ ‫گۆڕەپانەی كە پێشوازیان لێكرا‪،‬‬ ‫دووەمیان لەو پرێس كۆنفرانسەی كە لە سیاسەتمەدارە دیارەكانی ‪PYD‬‬ ‫لە ب��ەردەم شارەوانی ئامەد لەگەڵ س��ەردان��ەك��ەی ب��ارزان��ی ب��ۆ ش��اری‬ ‫سەرۆكی شارەوانی ئامەد سازی كرد‪ .‬ئامەد بە ش��ەرم��ەزاری دەزانێت و‬ ‫بارزانی لەوتەكانی لە گۆڕەپانی دەڵێت‪ :‬سەردانەكەی بازرانی لەدژی‬ ‫پێشوازی و بە ئامادەبوونی ئەردۆگان بەرژەوەندی گەلی كوردە‪.‬‬ ‫س���ەاڵح���ەدی���ن دەم���ی���رت���اش‬ ‫و خەڵكێكی زۆر‪ ،‬هەموو پڕۆسەی‬ ‫ئاشتی و دەستپێشخەرییەكانی هاوسەرۆكی ‪ BDP‬باسی سەردانەكەی‬ ‫ئاشتی كردە چاكەو ئاشتیخوازێتیی سەرۆك وەزیرانی توركیای بۆ ئامەد‬ ‫ئەردۆگان و وتی‪ :‬كاتی دروستكردنی ك��ردو وت��ی‪ :‬پێویستە ئەو كەسانە‬ ‫مێژوویەكی نوێ هاتووە‪ ،‬ئەویش كە دەڵێن بۆ پێشكەشكردنی چەند‬ ‫مێژووی پێكەوەژیان و برایەتی و پەیامێك بە گەلی كورد هاتوونەتە‬ ‫یەكتر قبوڵكردنە‪ ،‬ئەوەش دەزانین كە ئامەد‪ ،‬رێز لەو هەموو قوربانییانەی‬ ‫بناغەی ئەم مێژووە ئەو رۆژە دانرا ئ���ەو خ��اك��ە ب��گ��رن ك��ە چ��وون��ەت��ە‬ ‫كە چەند ساڵێك لەمەوبەر جەنابی س��ەری‪ ،‬ئەگەر مندااڵن و دایكانی‬ ‫سەرۆك ئەردۆگان هاتە دیاربەكرو ئامەد كۆاڵن بە كۆاڵن و گەڕەك بە‬ ‫وتی‪ :‬رۆژی نكوڵی كردن لە كوردان گەڕەكی ئامەدیان نەكردبایە گۆڕەپانی‬ ‫بەسەرچوو‪ .‬ئ��ەو رۆژە من وەكو راپەڕین و خۆڕاگری‪ ،‬ئەوا ئەمڕۆ‬ ‫تاكێكی كورد دڵم خۆش بوو بەوەی كەس نەیدەتوانێ لەوێ هیچ جۆرە‬ ‫كە س��ەرك��ردەی��ەك پەیدا ب��ووە لە پەیامێك پێشكەش بكات‪ ،‬پێویستە‬ ‫توركیا رێگەی راستی هەڵبژاردووەو هەر كەس هەست بەوە بكا كە لە‬ ‫رێگەی راست نیشانی هەموو كەسێك سەر چ خاكێكە ئەوسا قسە بكات‪.‬‬ ‫دەمیرتاش رایگەیاند‪ :‬ئەمڕۆ لە‬ ‫دەدا‪ ،‬ئەویش رێگەی برایەتییە‪.‬‬ ‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫ئامەد دەوت��رێ كە ئێمە دەمانەوێ‬ ‫ئاشتی بێنین‪ ،‬بەاڵم چەند كەس و‬ ‫الیەنێك ل��ە دژی هەوڵدانەكانی‬ ‫ئێمەن‪ ،‬پێویستە ناوەكەی ئاشكرا‬ ‫بكەن ئایا مەبەستیان ئەو كەسانەیە كە‬ ‫لەژێر ناوی قۆناغی ئاشتیدا دەستیان‬ ‫بە دروستكردنی بنكەی سەربازی لە‬ ‫ناوچەكە كردووە؟ یان مەبەست ئەو‬ ‫كەسانەیە كە لەژێر ناوی ئاشتیدا بۆ‬ ‫مەرام و مەبەستی سیاسی و سەربازی‬ ‫دەستیان بە دام��ەزران��دن��ی بەنداو‬ ‫كردووە؟ یا مەبەست ئەو كەسانەیە‬ ‫كە باسی ئاشتی دەكەن و لە سەر‬ ‫سنوورەكان دیوار دادەمەزرێنن؟ كێیە‬ ‫حەزی لە ئاشتی نییەو ئاشتی ناوێ؟‬ ‫با ئەوانەی لە ئامەد قسە دەكەن‬ ‫وەاڵمی ئەو پرسیارانە بدەنەوە‪ ،‬لەنێو‬ ‫ئێمەدا هیچ كەسێك نییە لە دژی‬ ‫ئاشتی بێ‪ ،‬ئاشتی گەورەترین خەونی‬ ‫ئێمەیەو ئازادی رێگای واڵتی ئێمەیە‪.‬‬ ‫دوای كۆنفرانسی (رەوشی كورد‬ ‫ل��ەڕۆژه��ەاڵت��ی ب��ارگ��ۆڕاودا) كە لە‬ ‫پەرلەمانی فەرەنسا سازكرا‪ ،‬عەبدوڵاڵ‬ ‫دەم��ی��رت��اش��ی ه��اوس��ەرۆك��ی ‪BDP‬‬ ‫ئەوەشی وتووە‪ :‬پێویستە پەیامەكەی‬ ‫بارزانی لەم سەردانەیدا خزمەت بە‬ ‫گوتاری یەكگرتوویی كورد بكات‪،‬‬ ‫هەروەها خزمەت بە نێوەندگیریی‬ ‫پڕۆسەی ئاشتی بكات‪.‬‬ ‫ب��ۆچ��ی ب��ارزان��ی ب��ۆ ن���ەورۆز‬ ‫نەچووە ئامەد؟‬ ‫ئەحمەد ت��ورك‪ ،‬سیاسەتمەداری‬ ‫دیاری باكوری كوردستان‪ ،‬لە لێدوانێكیدا‬ ‫ك��ە چ��ەن��د رۆژ پێش س��ەردان��ەك��ەی‬ ‫ب��ارزان��ی بۆ توركیا لێدوانی داب��وو‪،‬‬ ‫وتبووی كە خۆزگە بارزانی لە نەورۆزی‬ ‫رابردوودا هاتبایە ئامەد‪ ،‬ئێمە ئەوكاتە‬ ‫بانگهێشتیشمان ك��رد‪ ،‬ب��ەاڵم نەهات‪،‬‬ ‫لەسەر نەهاتنەكەشی مشتومڕی زۆر‬ ‫دروستبوو‪.‬‬ ‫لەبارەی لێدوانی بەرپرسانی ‪BDP‬‬ ‫وە كە بۆچی لە ن��ەورۆزدا سەردانی‬ ‫دیاربەكری نەكردووە؟ بارزانی بە كەناڵی‬ ‫‪Trt6‬ی راگەیاندووە‪ :‬من زۆر پێمخۆش‬ ‫بوو نەورۆز سەردانی دیاربەكر بكەم‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ئەوكات ب���ارودۆخ جیاوازبوو‪،‬‬ ‫ئەمڕۆیش بارودۆخ جیاوازە‪ ،‬ئینشائەڵاڵ‬ ‫لە داهاتوو من بەشداریی لە نەورۆزی‬

‫دیاربەكر دەكەم‪ ،‬لەگەڵ كاربەدەستانی‬ ‫‪ BDP‬دیدار ئەنجام دەدەم و گوێ بۆ‬ ‫بۆچوونەكانی ئەوانیش دەگرم‪ ،‬ئێمە بە‬ ‫هەر شێوەیەك بێ ئامادەین پشتگیری‬ ‫قۆناغی چارەسەری بكەین‪.‬‬ ‫ه��ەر ل��ە ه��ەم��ان چاوپێكەوتندا‬ ‫لەبارەی بەكارهێنانی ناوی كوردستان‬ ‫لەالیەن س��ەرۆك وەزیرانی توركیاوە‪،‬‬ ‫بارزانی وتوویەتی‪ :‬من زۆرم پێخۆشبوو‬ ‫كە س��ەرۆك وەزی���ران رەج��ەب تەیب‬ ‫ئەردۆگان ئەو وشەیەی بەكارهێنا‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەمە ناوێكە كە لەنێو دەستووری عێراقی‬ ‫فیدراڵدا بەڕەسمی دانی پێدانراوە‪.‬‬

‫گرژییەكانی نێوان ‪ PYD‬و پارتی درێژەی هەیە‬ ‫تا دێت پەیوەندییەكانی نێوان پارتی دیموكراتی كوردستان و ‪ PYD‬گرژی و ئاڵۆزی و وەاڵم و وەاڵمكاری بەخۆیەوە دەبینێ‪ ،‬ئەمەش پاش‬ ‫ئەوە دێت كە ‪PYD‬لەڕۆژئاوای كوردستان ئیدارەیەكی سەربەخۆی پێكهێناو پارتی دیموكراتی كوردستانیش لەسەر زاری سەرۆكەكەیەوە‬ ‫مەسعود بارزانی هێرشی توندی كردە سەر ئەو ئیدارەیەو بە تاكڕەو وەسفی كرد‪ ،‬لەدوا لێدوانیشیدا ساڵح موسلیم هاوسەرۆكی پارتی‬ ‫یەكێتی دیموكراتی ‪ PYD‬ئەو تۆمەتانەی رەتكردەوەو وەاڵمێكی ناڕاستەوخۆی بۆ وتەكانی بارزانی نارد‪.‬‬

‫‪7‬‬

‫كۆبوونەوەكەی لەگەڵ ئەردۆگان‬ ‫چی بوو‬ ‫لەبارەی ناوەڕۆكی كۆبوونەوەكەی‬ ‫خ��ۆی ل��ەگ��ەڵ س���ەرۆك وەزی��ران��ی‬ ‫توركیا‪ ،‬مەسعود بارزانی بەو كەناڵەی‬ ‫راگ��ەی��ان��دووە ك��ە‪ :‬بەشی سەرەكی‬ ‫ناوەڕۆكی ئەو كۆبوونەوەیە گفتوگۆ‬ ‫كردن بوو لەبارەی قۆناغی چارەسەری‬ ‫و پڕۆسەی ئاشتی‪ ،‬هەروەها پرسی‬ ‫سوریاو پەیوەندیی نێوان بەغداو‬ ‫ئەنكەرە‪.‬‬ ‫ب�����ەاڵم م��ی��دی��اك��ان��ی ت���ورك‬ ‫بەشێوەیەكی تر باس لەو كۆبوونەوانە‬

‫دەكەن و ئەوەیان ئاشكرا كردووە كە‬ ‫رێككەوتنێكی نهێنی و تایبەت لەسەر‬ ‫رۆژئ���اوای كوردستان ئیمزا ك��راوە‬ ‫لەنێوان ئەردۆگان و بارزانیدا‪.‬‬ ‫بەپێی ئەو هەوااڵنەی میدیاكانی‬ ‫تورك كە سەبارەت بە سەردانەكەی‬ ‫ب��ارزان��ی ب��ۆالی ئ��ەردۆگ��ان باڵویان‬ ‫كردۆتەوە‪ ،‬بەمشێوەیە بووە‪ :‬ئێوارەی‬ ‫دوێنێ دوای ئاهەنگی هاوسەرگیریی‬ ‫بە كۆمەڵ‪ ،‬هاوشان لەگەڵ‌ سەرۆكی‬ ‫هەرێمی باشوری كوردستان و سەرۆك‬ ‫وەزیری تورك‪ ،‬ژمارەیەك لەوەزیرو‬ ‫پەرلەمانتارانی یاوەری هەردووال بۆ‬

‫ماوەی (‪ )80‬خولەك كۆبوونەتەوەو لە‬ ‫كۆبوونەوەكەدا رێككەوتننامەیەكیان‬ ‫ئیمزا كردووە كە بریتییە لەم خااڵنەی‬ ‫خوارەوە‪:‬‬ ‫‪ -1‬بارزانی‪ ،‬بەردەوام دەبێت لە‬ ‫پشتیوانیكردن لەقۆناغی چارەسەری‪.‬‬ ‫‪ -2‬حكومەتی هەرێم پشتیوانی‬ ‫ناكات لە دام��ەزران��دن��ی حكومەتی‬ ‫كاتی لەڕۆژئاوای كوردستان كە ‪PYD‬‬ ‫دەیەوێت‪.‬‬ ‫‪ -3‬هێڵی بۆرییە نەوتەكانی‬ ‫هەرێم كە بەسەر خاكی توركیادا‬ ‫بەرەو جیهان دەڕوات‪ ،‬لەناو مانگێك‬

‫یاخود مانگ و نیوێكدا تەواو دەكرێت‬ ‫و دەست بە هەناردەكردنی نەوت‬ ‫دەكرێت‪.‬‬ ‫‪ -4‬جگە لە دەروازەی ئیبراهیم‬ ‫خەلیل‪ ،‬ل��ەم��اوەی مانگێكدا دوو‬ ‫دەروازەی تر دەكرێنەوە‪.‬‬ ‫ئەمە لە كاتێكدایە كە بارزانی‬ ‫لە بینای ش��ارەوان��ی ئامەد دەڵ��ێ‪:‬‬ ‫هاتنی ئێمە بۆ هیچ شتێك نییە جگە‬ ‫لە پشتیوانی كردنی ئاشتی‪ ،‬ئێمە‬ ‫دەمانەوێ ئەو ئاشتییە بەردەوام بێت‬ ‫و دوژمنایەتی لە نێوان كورد و تورك‬ ‫دروست نەبێ‪.‬‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫گرەنتی بێدەنگییانی وەرگرتووە‬ ‫نێچیرڤان بارزانی لە نوێترین لێدوانی خۆیدا‪ ،‬ئەوەی دووپاتكردەوە سەرەڕای ئەوەی كە پارتەكەی خوازیارە حكومەتی‬ ‫ئایندە حكومەتی بنكەفراوان بێت‪ ،‬بەاڵم هەندێ زانیاری ئاماژە بەوە دەكەن كە ترسیان لە سێ هێزەكەی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫هەیە‪ ،‬بۆیە ئەوەی راگەیاندووە كە نابێت حزبەكان پێیەكیان لەناو حكومەت بێت و پێیەكەی تریان لەدەرەوە‪ ،‬هەربۆیە‬ ‫پارتی بۆ ئەم مەبەستە گرەنتی لە هەرسێ الیەنی ئۆپۆزسیۆن بەتایبەتی بزوتنەوەی گۆڕان وەرگرتووە‪.‬‬

‫‪8‬‬

‫پالرەكانی بایدەمیر لە بارزانی‪!..‬‬

‫سەردانەكەی مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بۆ توركیاو شاری ئامەد‪ ،‬خوێندنەوەی جیاوازی بۆ كرا‪ ،‬لەالیەن سیاسەتمەدارو‬ ‫هاوسەرۆكەكانی ‪BDP‬وە شرۆڤەو گفتوگۆی جیاجیای لەبارەوە كرا‪ ،‬هەندێكیان بە سەردانێكی سەرنەكەوتوویان دایە قەڵەم و زۆرێكیتریشیان‬ ‫سەردانەكەیان بە پێویست زانی سەرباری كۆمەڵێك تێبینى و رەخنەیان لەسەر ئەو سەردانە‪ .‬عوسمان بایدەمیر سەرۆكی شارەوانی گەورەی ئامەد‪،‬‬ ‫یەكێك لەو سیاسەتمەدارانەی ‪ BDP‬بوو كە كۆمەڵێك پالری گرتە سەرۆكی هەرێم‪.‬‬ ‫راپۆرتی‪ :‬سۆما‬

‫كاردانەوەی ئۆجەالنی ئازاد‬ ‫عوسمان بایدەمیر‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫ش���ارەوان���ی دی��ارب��ەك��ر ك��ە لەناو‬ ‫ك��وردان��ی ب��اك��ور ب��ە (ئ��ۆج��ەالن��ی‬ ‫بچوك)و (ئۆجەالنی ئازاد) ناسراوە‪،‬‬ ‫لە هەمانكاتدا بە كەسێكی زۆر‬ ‫دیپلۆماتكارو سیاسەتمەدارو بوێر‬ ‫باسی لێوە دەكرێ‪ .‬ئەم كەسایەتییە‬ ‫سیاسییە ل��ەڕێ��گ��ەی ب��ۆچ��وون و‬ ‫لێدوانەكانی لەكاتی پێشوازیكردنی لە‬

‫مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی‬ ‫كوردستان و كۆبوونەوەكانی لە‬ ‫ئ��ام��ەد‪ ،‬زیاتر لەجارێك رەخنەو‬ ‫پالری سیاسیی ناڕاستەوخۆ لەبارزانی‬ ‫دەگ��رێ��ت ك��ە بەشێكی بەزمانی‬ ‫ئاماژەو لەڕێگەی هێماكانەوە بووە‪.‬‬ ‫سەرەتا‪ ،‬بایدەمیر‪ ،‬پێش ئەوەی‬ ‫پرێس كۆنفرانس رێكبخرێت لەناو‬ ‫بینای شارەوانی ئامەد‪ ،‬بۆ یەكەمجار‬ ‫ئااڵی كوردستانی لە پاڵ ئااڵی توركیا‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫دان��ا‪ ،‬ئ��ەوەش یەكەمین ج��ارە كە لێكدانەوەی جیاوازیان بۆ كراوە‪.‬‬ ‫ئااڵی كوردستان لە شوێنێكی رەسمی‬ ‫وتەكانی بایدەمیر‬ ‫توركیا دادەن��رێ��ت‪ ،‬جگە ل��ەوەش‬ ‫عوسمان بایدەمیر ئ��ەوەی بە‬ ‫لەوتەكانیدا كە لەو دانیشتنەدا كردی‬ ‫و لە راگەیاندنەكاندا باڵوكرایەوەو بارزانی وت كە‪ :‬دەستپێشخەری‬ ‫دوات��ر هەمان قسەشی لە پرێس ئاشتی لەالیەن سەرۆك ئۆجاالنەوە‬ ‫كۆنفرانسەكەی بەردەم شارەوانیش ب���ووەو ل��ە ن����ەورۆزی راب����ردوودا‬ ‫دووب���ارە ك���ردەوە‪ ،‬ئ��ەو قسانەی خراوەتەڕوو‪ ،‬ئەوەبوو نزیكەی دوو‬ ‫هەركامیان جۆرێك لە كاردانەوە ملیۆن كەس لە ئامەد چاوەڕوانی‬ ‫ب���وون ب��ۆ قسەكانی ب��ارزان��ی و پەیامەكەی ئاپۆ بوون‪ ،‬جەنابیشتان‬

‫ئۆپۆزسیۆن لە سلێمانی شێرو لە هەولێرو دهۆك مەڕ‬ ‫وروژاندنی نا یاسایی بوونی پۆستی پارێزگاری سلێمانی لەالیەن بزوتنەوەی گۆڕانەوەو داواكردنی ئەو پۆستە‪ ،‬بەپێی‬ ‫ئەنجامەكانی هەڵبژاردنی پەرلەمان‪ ،‬لێكدانەوەو قسەی جیاجیای بەدوای خۆیدا هێنا‪ ،‬ئەمە لەكاتێكدایە گۆڕان و‬ ‫یەكگرتوو كۆمەڵ‪ ،‬كە داوای بەشكردنی پۆستەكانی سلێمانی دەكەن‪ ،‬لە شارەكانی هەولێرو دهۆك‪-‬دا‪ ،‬تا ئێستا ئەو‬ ‫مەسەلەیەیان نەوروژاندووە! چاودێرێكی سیاسییش پێیوایە لە سلێمانی شێرن و لە هەولێرو دهۆك مەڕ‪.‬‬

‫‪9‬‬

‫(مەبەستی لە بارزانییە) بانگهێشت‬ ‫ك��راب��وون‪ ،‬ب��ەاڵم نەهاتن‪ ..‬ئەمە‬ ‫لەكاتێكدایە كە بارزانی لە قسەكانی‬ ‫رۆژی پێشتر ئ���ەردۆگ���ان‪-‬ی بە‬ ‫دەستپێشخەری ئاشتی ن���اوزەد‬ ‫كردبوو‪ ..‬لەالیەكی ترەوە‪ ،‬بایدەمیر‬ ‫لە بەشێكی تری قسەكانیدا بارزانی‬ ‫وەك سەرۆكی هەرێمی كوردستان‬ ‫ن��اوب��ردو ئ��اپ��ۆی وەك س��ەرۆك��ی‬ ‫نەتەوەیی هەموو ك��ورد‪ ،‬ئەمەش‬ ‫جۆرێكە لە وەاڵمی دیپلۆماتیانە بۆ‬ ‫ئەوەی بارزانی بیری بكەوێتەوە كە‬ ‫دەستەواژەی ”سەرۆكی كوردستان”‬ ‫بەشێك نییە لە فەرهەنگی سیاسیی‬ ‫كوردانی باكور‪.‬‬ ‫ل��ە بەشێكیتری قسەكانیدا‬ ‫بایدەمیر‪ ،‬ئەوەی خستەڕوو كە ئامەد‬ ‫ماڵی هەموو كوردێكەو هەولێریش‬ ‫بە هەمانشێوە‪ ،‬ئەمەش الی زۆرێك‬ ‫لە چاودێران وەها لێكدەدرێتەوە كە‬ ‫جۆرێك بوو لەوەی بە بارزانی بڵێ ‪:‬‬ ‫كوردستان هی هەمووانەو كەس بۆی‬ ‫نییە سنوور لە كوردانی بەشەكانی تر‬ ‫دابخات‪ ،‬هەروەها ئااڵی كوردستان‬ ‫لە پ��اڵ ئ��ااڵی توركیا لەسەر ئەو‬ ‫تابلۆیە نەخشێندرابوو كە بۆ پشتی‬ ‫كۆنفرانسەكە دانرابوو‪ ،‬جگە لەوەش‬ ‫لە ژوورەوە بۆ یەكەمینجار ئااڵی‬ ‫كوردستانی ل��ەپ��اڵ ئ��ااڵی توركیا‬ ‫دانا‪ ،‬بەمەش دەیویست ئەوە بیری‬ ‫بارزانی بهێنێتەوە كە تەنها ئێمەی‬ ‫كورد دەتوانین رێزی یەكتری بگرین‬ ‫نەك دوژمنەكانمان‪ ،‬ئەمە لە كاتێكدا‬ ‫هیچ كات لە سەردانەكانی سەرۆكی‬ ‫ه��ەرێ��م و س��ەرۆك��ی حكومەتیش‬ ‫ئااڵی كوردستان لە پاڵ ئااڵی توركیا‬ ‫دانەنراوە‪..‬‬ ‫لەڕوویەكی ت��رەوە‪ ،‬بایدەمیر‬ ‫لە پێشوازیشیدا بەجلی كوردییەوە‬ ‫ه��ات��ب��ووە پ��ێ��ش��وازی ب��ۆ ئ���ەوەی‬

‫بیسەلمێنێت ك��ە ل��ەب��ەرك��ردن��ی‬ ‫جلی ك��وردی بەرهەمی خەباتی‬ ‫چ��ەن��دی��ن س��اڵ��ەم��ان��ەو ئێمە بە‬ ‫ه��ەزاران شەهیدمان لەپێناو ئەو‬ ‫مافانەماندا بەخشیوە‪ ،‬لە درێژەی‬ ‫قسەكانیدا بایدەمیر باسی شەهیدانی‬ ‫سەركردایەتی ‪PKK‬یشی كردو ناوی‬ ‫بارزانیشی لەگەڵ ئ��ەوان��دا هێنا‪،‬‬ ‫ئەوەش مەبەست تێیدا ئەوەبوو كە‬ ‫هەموو شەهیدانی كوردستان لە‬ ‫یەك پلەدان و كەس لە كەس بااڵتر‬ ‫نییە‪ ،‬هەمووشیان شەهیدی گەلن‪.‬‬ ‫رێزگرتن لە بارزانی‬ ‫لە س��ەرەت��ای دانیشتنەكەیان‬ ‫بایدەمیر دەڵێ‪ ،‬ئەوەی ئێستاكە هەیە‬ ‫بەرهەمی خوێنی شێخ سەعیدی‬ ‫پیران و سەید رەزا دەرسیمی و‬ ‫بارزانی و مەزلوم دۆغان و سەكینە‬ ‫جانسزە‪ ،‬پێشتریش لە لێدوانێكدا‬ ‫بۆ راگەیاندنەكانی توركیا بایدەمیر‬

‫بایدەمیر باسی‬ ‫شەهیدانی‬ ‫سەركردایەتی‬ ‫‪PKK‬ی كردو ناوی‬ ‫بارزانیشی لەگەڵ‬ ‫ئەواندا هێنا‪،‬‬ ‫ئەوەش مەبەست‬ ‫تێیدا ئەوەبوو كە‬ ‫هەموو شەهیدانی‬ ‫كوردستان لە یەك‬ ‫پلەدان‬

‫وتبووی ئەگەر بارزانی بێتە شارەوانی‬ ‫ئامەد‪ ،‬ئێمە بەڕێزێكی زۆر گەورەوە‬ ‫پێشوازی لێ دەكەین‪ ،‬وەكو كوڕێكی‬ ‫كوردیش شانازی دەكەم كە پێشوازی‬ ‫لێ بكەم‪ ،‬هەر لەكاتی پێشوازییەكەدا‬ ‫ئ��ەوەی خستەڕوو كە پەیامەكەی‬ ‫ئ��ۆج��ەالن ب��ووە ه��ۆی وەستاندنی‬ ‫شەڕو بووە بنەچەی ئاشتی‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئ��ەوەی كە ب��ارزان��ی و حزبەكەی‬ ‫دژی راگەیاندنی ئەو حكومەتەن‪،‬‬ ‫بەاڵم بایدەمیر لە كاتی قسەكانیدا‬ ‫ئەوەی هێنایە زمان كە لەڕۆژئاوای‬ ‫كوردستانیش ك��ورد بەرخۆدانی‬ ‫زۆریان كردووەو هیوادارین میللەتی‬ ‫ك��ورد رێككەوتنیان هەبێت‪ ،‬ئەو‬ ‫رێككەوتنەش دژی عەرەب و فارس و‬ ‫تورك نەبێت‪ ،‬بەڵكو لە بەرژەوەندی‬ ‫گەلەكە بێت‪ ،‬چونكە ئەو رێككەوتنە‬ ‫بۆ رۆژهەاڵتی ناوەڕاستیش ئاشتی‬ ‫دێنێتەكایەوە‪.‬‬ ‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫پارتی‪ ،‬پابەندە بەڕێككەوتننامەی ستراتیژییەوە‬ ‫بەپێی وتەی ئەندامێكی سەركردایەتی پارتی دیموكراتی كوردستان‪ ،‬پارتی دەیەوێت چاو بەڕێككەوتنی ستراتیژی نێوان‬ ‫ ‬ ‫خۆی و یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان‪-‬دا‪ ،‬بخشێنێتەوە‪ ،‬چونكە بەپێی قسەی ئەو ئەندام سەركردایەتییە لەئێستادا هاوسەنگی هێز‬ ‫گۆڕاوەو كورسییەكانی یەكێتی بەشێوەیەك كەمیكردووە كە ناتواندرێت وەكو پێویست هاوسەنگی بپارێزێت‪ ،‬ئەمە لەكاتێكدایە‬ ‫سەركردایەتی پارتی و كاندیدی پارتی بۆ سەرۆكی حكومەت پابەندی خۆیان بەو رێككەوتنەوە نیشانداوە‪.‬‬

‫‪10‬‬

‫پاراستنی ئارامیی سلێمانی‪ ،‬بیرۆكــەی‬ ‫رێككەوتن لەسەر گفتوگۆو و‬ ‫چارەسەری سیاسی و یاسایی‬ ‫بەدواداچوون‪ :‬ئارام حسێن‬

‫(‪ )9/21‬رۆژی موفاجەئەكە!‬ ‫هەڵبژاردنی (‪ )2013/9/21‬تەنها‬ ‫ل����ەوەدا ك���ورت ن��اك��رێ��ت��ەوە كە‬ ‫پڕۆسەیەكی دیموكراتی سەركەوتوو‬ ‫بووە‪ ،‬ئەم هەڵبژاردنەو ئەنجامەكەی‪،‬‬ ‫بەپێی بۆچوونی زۆرێك لە چاودێرانی‬ ‫سیاسی‪ ،‬هاوكێشەی سیاسی و‬ ‫رێكخراوەیی‪ ،‬تەنانەت ئیداریشی‬ ‫خ��س��ت��ەب��ەردەم گ��ۆڕان��ك��اری��ی��ەوە‪.‬‬ ‫ب��ەالی زۆر حزبەوە كە بەشداری‬ ‫ئ��ەو كێبەركێ دیموكراتییەیان‬

‫ك���ردووە‪ ،‬پێیانوایە هەڵبژاردنی‬ ‫(‪ )9/21‬موفاجەئەی دروستكردووەو‬ ‫چ���اوەڕێ���ی ئ���ەوەی���ان ن��ەك��ردووە‬ ‫بەو شێوەیەی كە ئێستا بینیویانە‬ ‫هاوكێشە سیاسییەكان گۆڕانیان‬ ‫بەسەردا بێ و لەبەر رۆشنایی ئەو‬ ‫بارودۆخە سیاسییەی كە ئەنجامی‬ ‫هەڵبژاردنەكان هێناویەتیە پێشەوە‪،‬‬ ‫جارێكیتر سەرلەنوێ دابڕێژرێنەوە‪.‬‬ ‫بزوتنەوەی گۆڕان‪ ،‬وەكو یەكێك‬ ‫لەو حزبانەی بەشداری هەڵبژاردنی‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫داوایانەوە داوای كورسی پارێزگاری‬ ‫شاری سلێمانی دەك��ەن‪ .‬وااڵپرێس‬ ‫لەم بەدواداچوونەدا لەسەر پرسی‬ ‫پۆستی پارێزگارو ملمالنێكان و دۆخی‬ ‫پارێزگای سلێمانی رادەوەستێت‪.‬‬

‫(‪)9/21‬ی كرد‪ ،‬توانی ببێتە خاوەنی‬ ‫(‪ )24‬كورسی و لە هێزی سێیەمەوە‬ ‫خۆی بگەیەنێتە هێزی دووەم‪ ،‬هەر‬ ‫لەبەر رۆشنایی ئەم ئەنجامەش داوای‬ ‫پشكە ئیدارییەكانی خ��ۆی دەك��او‬ ‫بەڕوونی ئەوەیان خستووەتەڕوو كە‬ ‫ناكۆكییە سیاسییەكان هۆكار‬ ‫بەپێی ئیستیحقاقی ئەو دەنگانەی‬ ‫ل��ە س��ێ ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی راب���ردوودا بووە‬ ‫بەهۆی ئەو ناكۆكییە سیاسییە نا‬ ‫بەدەستیانهێناوە دەب��ێ چ��او بە‬ ‫پشكە ئیدارییەكاندا بگێڕدرێتەوەو هەموارەی لە چەند ساڵی رابردوودا‬ ‫لەهەمانكاتیشدا‪ ،‬ل��ەس��ەرو ئەو هەرێمی كوردستانی داپۆشیبوو‬

‫ناحەقی لە مام جەالل و یەكێتی كرا!‬ ‫دوای ئەوەی نوێنەری یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان‪ ،‬لە ئەنكەرەی پایتەختی توركیا‪ ،‬رەخنەی لە ئەردۆگان و سەرۆكی هەرێم و سەرۆكی‬ ‫شارەوانی ئامەد عوسمان بایدەمیر گرت‪ ،‬بەوەی كە لەوتەكانیانداو لەسەر پرسی ئاشتی لەو واڵتەدا‪ ،‬بە تەنها وشەیەك باسیان لە رۆڵی مام‬ ‫جەالل نەكردووە! سەرۆكی شارەوانی لەچەند رۆژی رابردوودا بەڕەسمی وەاڵمی ئەو رەخنەیەی دایەوەو رەخنەكەی بەڕاست و رەوان‬ ‫زانی و بەڵێنیداوە قەرەبووی ئەو ناهەقییە بكاتەوە كە بەرامبەر بە یەكێتی و مام جەالل كردیان‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫البردنی پارێزگاری پەكخست‪..‬‬ ‫لە (‪)80%‬ی بەڕێوەبەرەكانی ئیدارەی گەرمیان‪،‬‬ ‫بە وەكالەت بەڕێوە دەبرێن‬ ‫بەكاتی ج��ی��اوازو چەند جارێك‬ ‫داوای لەالیەنە سیاسییەكان كردووە‬ ‫ل��ەڕێ��گ��ەی دادگ�����اوە ئ���ەو پرسە‬ ‫یەكالبكەنەوە‪ ،‬ب��ەاڵم گوێی لێ‬ ‫نەگیراوە‪.‬‬

‫دكتۆر شێركۆ‬ ‫عەبدوڵاڵ‪:،‬‬ ‫هەر حزبێك كە‬ ‫ئەندامی لەناو‬ ‫ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگادا هەبێت‬ ‫الری لەوە نییە‬ ‫كە هەڵبژاردن‬ ‫بكرێ‪ ،‬بەاڵم گۆڕان‬ ‫مەبەستیەتی‬ ‫پێش هەڵبژاردن‬ ‫ئەو گۆڕانكارییە‬ ‫رووبدات‬ ‫كە هەتا ئێستاش درێ��ژەی هەیە‪،‬‬ ‫هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكانی‬ ‫دواخستبوو‪ ،‬یەكەم هەڵبژاردنی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگاكانی عێراق لە‬ ‫ساڵی (‪)2005‬وە ئەنجامدراوە بۆ‬ ‫(‪ )4‬چوار ساڵ‪ ،‬بەاڵم لە هەرێمی‬ ‫كوردستانداو بەهۆی ئەو ناكۆكییە‬ ‫سیاسییانەوەو دەستلەكاركێشانەوەی‬ ‫پارێزگار دان��ا‪-‬ی ئەحمەد مەجید‪،‬‬ ‫لەساڵی (‪)2009‬دا‪ ،‬چەند جارێك كاتی‬ ‫هەڵبژاردنیان دیاریكردووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هەڵبژاردن نەكراوە‪.‬‬ ‫(‪ )8‬ه��ەش��ت س��اڵ��ە ه��ەرێ��م‬

‫هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكانی‬ ‫تێدا نەكراوە‪ ،‬لەكاتێكدا پارێزگاكانی‬ ‫ع���ێ���راق س���ەرب���اری س��ەخ��ت��ی و‬ ‫شێواوی رەوشی ئەمنی و ناكۆكییە‬ ‫سیاسییەكانیان (‪ )3‬س��ێ ج��ار‬ ‫هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكانیان‬ ‫بەڕێوەبردووە‪ ،‬ساڵی (‪)2005‬و (‪)2009‬‬ ‫و (‪ ،)2013‬هەروەها لە ساڵی (‪)2010‬‬ ‫وەو تائێستا بەهرۆز حمه ساڵح‪،‬‬ ‫ب��ە وەك��ال��ەت پۆستی پارێزگاری‬ ‫سلێمانی ب��ەڕێ��وەدەب��ات ك��ە بۆ‬ ‫ماوەی (‪ )6‬شەش مانگ بەوەكالەت‬ ‫ئ��ەو پۆستەی وەرگ��رت��ووە‪ ،‬بەاڵم‬

‫ئێستا چ��وار ساڵە ئەو ئەو پۆستە‬ ‫بەڕێوەدەبات‪.‬‬ ‫ل���ەم���ب���ارەی���ەوە‪ ،‬پ��ارێ��زگ��ار‬ ‫لەڕاگەیەندراوێكداو بە نووسراوێك‬ ‫كە (‪ )11/21‬باڵویكردۆتەوە داوا لە‬ ‫ئەنجومەنی وەزی��ران��ی هەرێمی‬ ‫كوردستان و ئەنجومەنی ش��ورای‬ ‫هەرێم دەكات پرسی یاسایی بوونی‬ ‫پۆستەكەی ی��ەك�لای��ی ب��ك��ەن��ەوەو‬ ‫مەسەلەی یاسایی نەبوونی بۆ رای‬ ‫گشتی روون ب��ك��ەن��ەوە‪ ،‬ل��ەدوای‬ ‫ماوەی ئەو (‪ )6‬شەش مانگەی كە‬ ‫بەوەكالەت ئەو پۆستەی بەڕێكرد‪،‬‬

‫مۆدی بە وەكالەت بەڕێوەبردن!‬ ‫پ���ارێ���زگ���ای س��ل��ێ��م��ان��ی‪ ،‬بە‬ ‫ب��ەراورد بەهەر دوو پارێزگاكەی‬ ‫ت��ر‪ ،‬ژم��ارەی��ەك��ی زۆر ل��ە پۆستە‬ ‫ح��ك��وم��ی��ی��ەك��ان��ی‪ ،‬ب��ە وەك��ال��ەت‬ ‫بەڕێوەدەبرێن‪ ،‬لە هەركاتێك زیاتر‬ ‫ئەم شارە پێویستی بەوە هەیە ئەو‬ ‫پۆستە حكومییانە كە هەندێكیان‬ ‫پۆستی سەرەكیشن پڕبكرێنەوە‪،‬‬ ‫شارەزایەكی بواری ئیداری ”مەجید‬ ‫ع��ەب��دول��ڕەح��م��ان” پێیوایە ئەو‬ ‫پۆستانەی كە پۆستی سەرەكین‪،‬‬ ‫نابێت بهێڵدرێت هەروا بە وەكالەت‬ ‫ببرێن بەڕێوە‪ ،‬لەبەرئەوەی پۆستی‬ ‫بە وەكالەت ئەگەر بێت و لەدوای‬ ‫ئەو شەش مانگەی بۆی دیاریكراوە‬ ‫حكومەت نەیتوانی شوێنەكەی‬ ‫پ��ڕب��ك��ات��ەوە ی��ان ئ��ەوەت��ا دەبێت‬ ‫ئەو كەسەی بە وەكالەت دان��راوە‬ ‫بكرێتە بەرپرسی تەواو یان ئەوەتا‬ ‫دەب��ێ��ت كەسێكیتری ب��ۆ دان��ێ��ن‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئەوەشدا پۆستی پارێزگاری‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ناحیەی زەالن و سیروان‪،‬‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەری چ��اودێ��ری بازرگانی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ب��ەڕێ��وەب��ەری گشتی‬ ‫تەندروستی‪ ،‬قائیمقام و سەرۆكی‬ ‫شارەوانییەكان‪ ..‬بە وەكالەت بەڕێوە‬ ‫دەبرێن‪ .‬لە ئیدارەی گەرمیان‪-‬یش‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری كشتوكاڵ‪ ،‬تەندروستی‪،‬‬ ‫پ�����ەروەردە‪ ،‬ب��ەرپ��رس��ی ئ��ی��دارەی‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫ئەو كەسەی دەبێتە سكرتێری یەكێتی‪ ،‬دەبێت وەكو مام جەالل جیاوازی نەكات‬ ‫د‪ .‬فوئاد مەعسوم‪ ،‬دەستەی دامەزرێنەری یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان‪ ،‬لە نوێترین لێدوانی رۆژنامەنووسیدا‪ ،‬لەبارەی رەوشی یەكێتیی‬ ‫و داهاتووی یەكێتییەوە قسەی كرد‪ ،‬ئەو بەرپرسە بااڵیەی یەكێتی ئاماژە بەوە دەكات هەرچەندە تا ئێستا كەس خۆی بۆ جێگرەوەی‬ ‫تاڵەبانی دەستنیشان نەكردووە‪ ،‬بەاڵم لەئێستاوە دەبێت ئەوە بزاندرێت ئەو كەسەی دەبێتە سكرتێری یەكێتی دەبێت كەسێك بێت‬ ‫تەنها خۆی بۆ یەكێتی تەرخان بكات و وەكو مام جەالل جیاوازی نەكات‪.‬‬

‫‪12‬‬

‫گەرمیان‪ ،‬لە (‪)%80‬ی بەڕێوەبەرەكانی‬ ‫ئ��ی��دارەی گەرمیان‪ ،‬بە وەكالەت‬ ‫بەڕێوە دەبرێن‪.‬‬ ‫سلێمانی ماندووە‬ ‫چەند رۆژێك دوای ئاشكراكردنی‬ ‫ئەنجامی هەڵبژاردنەكان‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫ل����ەدوای ك���ۆب���وون���ەوەی ل��ەگ��ەڵ‬ ‫فراكسیۆنە نیلییەكەو باژێڕوانانی‬ ‫ب��زوت��ن��ەوەی گ����ۆڕان‪ ،‬رێكخەری‬ ‫گشتی ئ��ەو بزوتنەوەیە پرسیاری‬ ‫ئ��ەوەی لێكردن‪ :‬ئێمە چی بكەین‬ ‫بۆ وەرگرتنەوەی ئیدارەی شاری‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ئەو بۆمبەی بزوتنەوەی‬ ‫گۆڕان بە نیازبوو بیتەقێنێتەوە‪ ،‬دواجار‬ ‫بە فراكسیۆنەكەی لە ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگای سلێمانی تەقاندییەوەو‬ ‫داوای ئەوەیان كرد كە پارێزگاری‬ ‫دەستلەكاربكێشێتەوە‪.‬‬ ‫سلێمانی‬ ‫لەكاتێكدا كە زانییان ه��ەروا بە‬ ‫ئاسانی بۆیان ناچێتەسەر‪ ،‬وادەیەكیان‬ ‫دەستنیشان كرد بۆ ئەوەی سەرجەم‬ ‫فراكسیۆنەكان لە (‪ )11/21‬كۆببنەوەو‬ ‫لەسەر ئەو مەسەلەیە بگەنە ئەنجام‪.‬‬ ‫دكتۆر شێركۆ عەبدوڵاڵ‪ ،‬ئەندامی‬ ‫ئەنجومەنی پ��ارێ��زگ��ای سلێمانی‬ ‫لە فراكسیۆنی (ی‪.‬ن‪.‬ك) ئەوەی‬ ‫بە وااڵپ��رێ��س وت‪ :‬هیچ حزبێك‬ ‫ك��ە ئ��ەن��دام��ی ل��ەن��او ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگادا هەبێت الری لەوە نییە كە‬ ‫هەڵبژاردن بكرێ و پارێزگارێكی نوێ‬ ‫هەڵببژێردرێت‪ ،‬بەاڵم بزوتنەوەی‬ ‫گۆڕان مەبەستیەتی پێش هەڵبژاردن‬ ‫ئەو گۆڕانكارییە رووب��دات ئەوەش‬ ‫جۆرێك لە غروری و نامەنتیقی ئەو‬ ‫بزوتنەوەیە نیشان دەدات‪.‬‬ ‫ش���ازاد ك��ەری��م نەقشبەندی‪،‬‬ ‫ئ��ەن��دام��ی ئەنجومەنی پارێزگای‬ ‫سلێمانی لە فراكسیۆنی (ی‪.‬ن‪.‬ك)‬ ‫باشترین شێواز بەالی ئەوەوە ئەوەیە‬ ‫كە چەند كەڕەتێك داوا لە حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان بكرێت بۆ ئەوەی‬ ‫وادەیەك بۆ هەڵبژاردنی پارێزگاكان‬ ‫دی����اری ب��ك��رێ��ت‪ ،‬ب��ەوت��ەی ئ��ەو‬

‫پارێزگای سلێمانی‪،‬‬ ‫بە بەراورد بەهەر‬ ‫دوو پارێزگاكەی‬ ‫تر‪ ،‬ژمارەیەكی‬ ‫زۆر لە پۆستە‬ ‫حكومییەكانی‬ ‫بە وەكالەت‬ ‫بەڕێوەدەبرێن‬

‫ئەگەر هەر نەكراو وادەك��ە دیاری‬ ‫نەكرا‪ ،‬دووبارەو سێ بارەو هەزار‬ ‫ب��ارە داوا بكرێت وادەك��ە دی��اری‬ ‫بكرێت‪ ،‬بەبۆچوونی ئ��ەو‪ ،‬چونكە‬ ‫تەنها ه��ەر ه��ەڵ��ب��ژاردن مەحەكە‪.‬‬ ‫نەقشبەندی‪ ،‬هیچ رێگەیەكی تر بە‬ ‫شیاو باش نازانێت‪ ،‬لەبەرئەوەی وەكو‬ ‫خۆی وتی‪ :‬شاری سلێمانی تەحەمولی‬ ‫زۆر كێشەی تر ناكات و زۆر ماندووە‪.‬‬ ‫پەشیمان بوونەوە بۆ البردنی‬ ‫پارێزگار‬ ‫ل���ەدوای ئ���ەوەی هیچ ك��ام لە‬ ‫فراكسیۆنەكانی ئەنجومەنی پارێزگای‬ ‫سلێمانی‪ ،‬جگە لە فراكسیۆنە نیلییەكە‪،‬‬ ‫پێیانباش نەبوو لە دەرەوەی ئەو‬ ‫وادەیەی بۆ هەڵبژاردنی پارێزگاكانی‬ ‫ه��ەرێ��م دەس��ت��ن��ی��ش��ان��ك��راوە‪ ،‬هیچ‬ ‫رێگەیەكی تر بدۆزرێتەوە ئەگەرچی‬ ‫تا ئاستێك یاسایی و شەرعیش بێت‪،‬‬ ‫بەڕای ئەوان لە گرژی و پشێوی زیاتر‬ ‫هیچ شتێكی تر بەدوایخۆیدا ناهێنێ‪،‬‬ ‫بەاڵم بزوتنەوەی گۆڕان پەشیمان نەبوو‬ ‫لەوەی كە (‪ )11/21‬كە پۆستی سەرۆكی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگاشی بەدەستەوەیە‪،‬‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫ئەو ناكۆكییە‬ ‫سیاسییە‬ ‫ناهەموارەی‬ ‫لە چەند ساڵی‬ ‫رابردوودا هەرێمی‬ ‫كوردستانی‬ ‫داپۆشیبوو هەتا‬ ‫ئێستاش درێژەی‬ ‫هەیە‬

‫دەب��ێ��ت س��ەرج��ەم فراكسیۆنەكان‬ ‫بگەنە ئەنجامێكی قبوڵكراو‪ .‬لەپشتی‬ ‫پارێزگاو فراكسیۆنە جیاوازەكانی‬ ‫پارێزگاوە‪ ،‬ئەو دەنگۆیانەیان لەناو‬ ‫خەڵكدا باڵوكردبۆوە لەو وادەی��ەی‬ ‫ك��ە ئ��ەن��ج��وم��ەن دی���اری���ك���ردووە‪،‬‬ ‫البردنی پارێزگار دەكەنە فایلێكی‬ ‫بە واقیعیكراو‪ .‬چەند رۆژێك پێش‬ ‫وادەی ك��ۆب��وون��ەوەی ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگا بۆ گەیشتنە ئەنجامێك بۆ‬ ‫البردنی پارێزگار‪ ،‬ئەوەیان بۆ ئاشكرا‬ ‫بوو ئەو بیرۆكەیەیان ناچێتە پێشەوە‬ ‫تەنانەت ئەگەر پارێزگار بەوەكالەتیش‬ ‫دانرابێت‪ ،‬بۆیە لە كۆتاییدا گەیشتنە‬ ‫ئ��ەو ئەنجامەی ه��ەر واباشترە لە‬ ‫هەڵبژاردنێكی گشتیدا الببرێت‪،‬‬ ‫ئەو ئەنجامەشیان لەبەرچاو گرتووە‬ ‫كە ئەگەر بێت و پەشیمان نەبنەوە‬ ‫هەم رەوشەكە بەرەو ئاڵۆزی دەبەن‬ ‫و ه��ەم ش��اری سلێمانیش روو لە‬ ‫گرژی دەكاتەوە لەكاتێكدا بەبۆچوونی‬ ‫زۆرب����ەی الی��ەن��ە سیاسییەكان و‬ ‫خەڵكیش‪ ،‬شارەكە ل��ەوەن��دە زیاتر‬ ‫ب��ەرگ��ەی ئ��ەو ه��ەم��وو ملمالنێ و‬

‫ناكۆكییە سیاسی و ئیدارییانە ناگرێت!‬ ‫هەر بۆیە دواج��ار لە كۆبوونەوەی‬ ‫سەرجەم فراكسیۆنەكاندا رۆژی (‪)11/21‬‬ ‫گەیشتنە ئەو ئەنجامەی كە ئەم پرسە‬ ‫بە كراوەیی بمێنێتەوە‪ ،‬بەاڵم هیچ‬ ‫الی��ەك گ��رژی دروس���ت ن��ەك��ات لە‬ ‫شارەكەدا‪.‬‬ ‫ئەنجامەكە‬ ‫ئەنجومەنی‬ ‫فراكسیۆنەكانی‬ ‫پارێزگای سلێمانی ه��اوڕان لەسەر‬ ‫تێپەڕاندنی ئ��ەم دۆخ��ە بەشێوەی‬ ‫گفتوگۆ‪ .‬لەئێستادا هەموو الیەنە‬ ‫سیاسییەكان دەی��ان��ەوێ��ت بگەنە‬ ‫رێككەوتنی سیاسی پاڵپشت بە یاسا‬ ‫بۆ چارەسەركردنی ئەم دۆخە ئیداری‬ ‫و كارگێڕییەی پارێزگای سلێمانی‪.‬‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی بەپێی‬ ‫دەسەاڵتەكانی بە ئەركی سەرشانی‬ ‫دەزانێت مومارەسەی دەسەاڵتی خۆی‬ ‫بكات و هاوكاری بێت لە هەوڵەكاندا‬ ‫بۆ سەقامگیری بارودۆخی هەرێم‪،‬‬ ‫بۆ ئەم مەبەستەش كۆبوونەوەكانیان‬ ‫ب��ەردەوام��دەب��ن بەكراوەیی‪ .‬ئەوان‬ ‫دووپاتی دەكەنەوە كە ئەم ئەنجومەنە‬ ‫دژی ه��ەم��وو هەوڵێكی گ���رژی و‬ ‫ئاڵۆزی و تێكدانی باری ئاسایشی ئەم‬ ‫پارێزگایەیە‪.‬‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی‬ ‫خ��اوەن��ی (‪ )41‬ك��ورس��ی��ی��ە‪ ،‬پێش‬ ‫دروستبوونی بزوتنەوەی گ��ۆڕان و‬ ‫فراكسیۆنی گۆڕان‪( ،‬ی‪.‬ن‪.‬ك) خاوەنی‬ ‫(‪ )28‬كورسی بووە‪ ،‬دوو ساڵ دوای‬ ‫دروستبوونى بزوتنەوەی گۆڕان (‪)14‬‬ ‫ئەندامیان چوونە ناو بزوتنەوەی گۆڕان‬ ‫و فراكسیۆنی گۆڕانیان دروستكرد (‪)8‬‬ ‫ئەندامی یەكێتی وەك فراكسیۆنی‬ ‫س��ەوز م��ان��ەوە (‪ )4‬ئەندامی تری‬ ‫فراكسیۆنی تری سەوز وەك ئەندامی‬ ‫سەربەخۆ ك��ار دەك���ەن‪ .‬یەكگرتوو‬ ‫خاوەنی (‪ )5‬كورسییە‪ .‬پارتی خاوەنی‬ ‫(‪ )5‬كورسی و كۆمەڵ‪-‬یش خاوەنی‬ ‫(‪ )3‬كورسییە‪.‬‬

‫ئەمینداری یەكگرتوو دان بەهەڵەی حزبەكەیدا دەنێت‬ ‫ئەمینداری گشتی یەكگرتووی ئیسالمی‪ ،‬لەوتارێكیدا كە لە كۆنفرانسی گەنجانی حزبەكەیدا لە سلێمانی پێشكەشیكرد‪،‬‬ ‫دانی بەوەداناوە كە حزبەكەی هەڵەی كردووەو دەبێت دانیپێدا بنرێت و كار بۆ راستكردنەوەی هەڵەكانیان بكەن‪ ،‬هەر‬ ‫لەوتارەكەشیدا محەمەد فەرەج ئەوەی راگەیاندووە كە یەكگرتوو حزبێكە مێژووی پاكە‪ ،‬بەاڵم دەبێت لەگەڵ ئەوەشدا‬ ‫خۆمان بكەین بەخاوەنی هەڵەكان و راستیان بكەینەوە‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫سەرنووسەر‬

‫كۆمەڵگا دەكرێتە دوژمنی یەكترو‬ ‫خۆشیان دەبنەوە دۆستی سیاسی!‬ ‫بۆ ئەوەی كەس لەو ناونیشانەی میللییەی سەرەوە بە‬ ‫هەڵە تێنەگات‪ ،‬پێویستە پێشوەخت روون��ی بكەینەوە‪ .‬بە‬ ‫سادەییش ئەوە دەڵێم كە ئەم جۆرە رستانە‪ ،‬بەدەستكاریی‬ ‫رۆژنامەوانییانەوە‪ ،‬لەسەر زاری هاوواڵتییانەوە دەگوێزرێنەوە‪،‬‬ ‫ئیشی رۆژنامەگەرییش لەبنەڕەتدا هەر ئەمەیە‪ :‬گواستنەوەی‬ ‫ئ��ەوەی لەناو گەلدا دەگ��وزەرێ��ت و خستنەڕووی فاكت و‬ ‫رووداوەكان‪.‬‬ ‫ئێمە لەم پرسەدا مەبەستمان بڕگەی یەكەمی ناونیشانەكەیە‪(:‬‬ ‫كۆمەڵگا دەكرێتە دوژمنی یەكتر)‪..‬واتە بەهیچ جۆرێك تانەو‬ ‫رەخنەمان لەدروستكردنی دۆخی دۆستایەتیی سیاسیی و گفتوگۆ‬ ‫و تەوقەی نێوان سیاسییەكان نییە‪ ،‬بگرە بە پێچەوانەوە‪،‬‬ ‫یەكێك لەرەخنەكانی ئێمە بە بەردەوامی و لە دوای راپەڕینەوە‬ ‫(‪1991‬ز) ئەوەیە كە كایەی سیاسەت لەكوردستاندا بارگاویی‬ ‫ك��راوە بە رقی ئایدیۆلۆژی‪ ،‬یان ئاینی‪ ،‬یان ناوچەگەری و‬ ‫خێڵەكایەتی‪ ،‬واتە هەموو هونەرو گەمە شارستانی و راقییەكانی‬ ‫دنیای سیاسەتكردنی لێ داماڵراوە كە دیارترینیان بریتیە لەزمانی‬ ‫گفتوگۆو دانوستان و پەیوەندیی سیاسی و هەستی نیشتمانی‬ ‫لەبەریەككەوتنی یەكتردا‪ .‬سااڵنێكی زۆرە هاواری ئێمە ئەوەیە‬ ‫كە شەڕە شوومەكانی ناوخۆ هیچی تر نین جگە لە رووداوگەلێك‬ ‫كە دەرەنجامی قبوڵنەكردنی یەكترو تیرۆركردنی گیانی دانوستان‬ ‫و گفتوگۆیە‪ 20 .‬ساڵ زیاترە كەمجار هەیە بانگەوازمان بۆ ئەوە‬ ‫نەكردبێت كە سیاسەت دەبێ بەهای خۆی بۆ بگێڕدرێتەوەو وەكو‬ ‫زانستێك لێی بڕوانرێت نەك وەك كایەیەك بۆ تۆڵەی عەشائیری‬ ‫و ئەخالقی خێڵەكی‪ ،‬یان تێڕوانینی داخراوی ئاینی و جیهادی‪،‬‬ ‫یان ئەنگێزەی ناوچەگەریی‪ ،‬یان ساختەكاریی رووت و درۆی‬ ‫بەردەوام‪ .‬ئێمە هەمیشە وتومانە سیاسەت بواری دۆزینەوەی‬ ‫چارەسەری ناوەنجییانەیە بۆ بەرژەوەندییە ناكۆك و پێكدژەكان‪،‬‬ ‫هیچ رێگایەكی تریش نییە بتوانێت ببێتە ئەرلتەرناتیڤی سیاسەت‬ ‫جگە لەسیاسەت و بەهاكانی خۆی نەبێت كە گرنگترینیان‬

‫گفتوگۆ و دانوستانی نێوان ناكۆك و جیاوازەكانە‪.‬‬ ‫رەخنەی ئێمە لێرەدا هەر لەسەر بارە ناعەقاڵنییەكەی‬ ‫سیاسەتە‪ ،‬رەخنەیە لەوەی لەهەلومەرجی گرژییە سیاسییەكانی‬ ‫نێوان هێزەكانماندا سیاسەت دەكرێتە كایەی باڵوكردنەوەی‬ ‫كولتوری دوژمنایەتی و ڤایرۆسی بە دوژمنكردنی یەكتر‪..‬‬ ‫هەموومان دەزانین ئەم ئەخالقە سیاسییە بە رادەیەك زیانبەخشە‬ ‫كە تەنانەت شیرازەی پەیوەندییە كۆمەاڵیەتییەكانی ناو كۆمەڵگای‬ ‫ئێمە وێران بكات‪ .‬ئێمە بە سەدان و بگرە زیاتریش لەخێزان‬ ‫و بنەماڵەو خزم و دۆست دەناسین و دەزانین كە بەهۆی‬ ‫ملمالنێی سیاسیی نێوانە هێزە سیاسییەكانمانەوە هەموو جۆرە‬ ‫پەیوەندییەكی كۆمەاڵیەتییان لەنێواندا بچراوە‪ ،‬یان خاو و سارد‬ ‫بۆتەوە‪ .‬دۆخێك لە رق و قینی سیاسیی ئەوتۆیان لەنێواندا بەرپا‬ ‫كراوە كە رەنگدانەوەی ئاشكرای بەسەر هۆشیاریی كۆمەاڵیەتیی‬ ‫كۆمەڵگای ئێمە بەجێهێشتووە‪.‬‬ ‫لەكاتی ملمالنێی نێوان الیەنەكاندا چەندین هاورێ و دۆست‪،‬‬ ‫براو برا‪ ،‬خزم و قەوم‪ ،‬دراوسێ بە دراوسێ‪ ،‬خێزان بە خێزان‪،‬‬ ‫پەیوەندییان نەماو كۆتایی هات‪ ،‬واتە كایەی سیاسەت بە هەموو‬ ‫عەیب و عارەكانییەوە‪ ،‬وای لێهاتووە ببێتە یەكێك لەسەرمایە‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكانی كۆمەڵگاو لەناو میللەتی ئێمەدا ناخۆشی و‬ ‫ئاژاوەو زویربوون و تەنانەت شەڕیش بخاتەوە‪ .‬ئێمە تا ئێستا‬ ‫هیچ سیاسییەكمان نەبینی بایی ئەوە بوێرو راستگۆ بێت و بە‬ ‫بنكەی جەماوەریی هێزی خۆی بڵێت‪ :‬شەڕەكانی ئێمە شەڕی‬ ‫سیاسیین‪ ،‬بۆی هەیە ئاشت ببینەوە‪ ،‬بۆی هەیە هەڵوێستگەلێك‬ ‫بنوێنین تەواو پێچەوانەی ئەوەی ئێستا دەیڵێین‪ ،‬بۆیە ئێوە‬ ‫لەبەر خاتری ئێمە‪ ،‬پەیوەندیی و شیرازەی كۆمەاڵیەتیی خۆتان‪،‬‬ ‫مەشێوێنن! ئێمە تائێستا سیاسییەكمان نەبینی بەم گوتارە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەرەفتارا سەدان سیاسیی رێكەوت دەكەین كە هەر خودی‬ ‫سیاسەت خۆی‪ ،‬لەقۆناغێكەوە بۆ قۆناغێكی دی‪ ،‬بۆمانی ئاشكرا‬ ‫دەكات كە مرۆڤێكە درۆزن!‪ ،‬درۆزن پڕ بەمانای وشە!‪.‬‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫دەبێت وادەی هەڵبژاردنی پارێزگاكان دوانەخرێت‬ ‫هەرچەندە حكومەتی هەرێمی كوردستان و پارتی و یەكێتی‪ ،‬رێككەوتوون كە (‪ )30‬نیسانی ساڵی داهاتوو‪ ،‬هەڵبژاردنی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگاكانی هەرێمی كوردستان ئەنجام بدرێت‪ ،‬بەاڵم هەرسێ الیەنی ئۆپۆزسیۆن گومانیان هەیە لەو‬ ‫وادەیەدا هەڵبژاردن بە ئەنجامبگەیەندرێت‪ ،‬ئەو سێ الیەنە ئەوەشیان راگەیاندووە دەبێت پارتی و یەكێتی گرەنتی و‬ ‫نیازپاكی خۆیان بۆ ئەو هەڵبژاردنە بدەنە هەموو هاوواڵتیان‪.‬‬

‫‪14‬‬

‫نهێنیی دواخستنەكانی‬ ‫كۆنگرەی نەتەوەیی كورد‬ ‫سااڵنێكە سەركردەكانی كورد لێرەو لەوێ باس لە گرێدانی كۆنگرەیەكی نەتەوەیی هەمەالیەنە دەكەن لەپێناو یەكخستنی گوتاری كوردی و‬ ‫رێككەوتن و یەكبوونی دەنگی كورد لەهەر چوار پارچەكانی كوردستان بەهۆی بارودۆخی سیاسی ئەو واڵتانەی كە كوردیان تێدا دابەشبووە‪،‬‬ ‫بەستنی ئەو كۆنگرەیە ببووە شتێكی مەحاڵ و تاڕادەیەك دوور لە واقیع‪.‬‬ ‫بەم دواییانە بە پێشنیازی هەندێك لە سەركردە كوردەكان چەند كۆبوونەوەیەك لە هەولێری پایتەختی هەرێمی كوردستان سازدران و‬ ‫كۆمیتەیەكی ئامادەكاری بۆ ئەو كۆنگرە نەتەوەییە هەڵبژێردرا كە لە نوێنەرانی (‪ )4‬پارچەی كوردستان پێكهاتبوون‪ ،‬تا ئێستا چەندینجار كاتی‬ ‫گرێدانی ئەو كۆنگرەیە بە بیانووی جیاواز دواخراوە‪ ،‬لە دوایین دواخستنیدا دەستەواژەی (تا كاتێكی نادیار) بەكارهاتووە‪ ،‬بەگوێرەی رای چاودێران‬ ‫ئەوە بە مانای پەشیمانبوونەوەیە لە گرێدانی كۆنگرەكە بە یەكجاریی‪.‬‬ ‫راپۆرتی‪ :‬وااڵپرێس‬ ‫هەموو كوردێكەو دەبوایە زۆر پێشتر‬ ‫كێ پێشنیازی كۆنگرەی كرد‬ ‫هۆزان عەفرین‪ ،‬رۆژنامەنووسێكی گرێدرابوایە‪ ،‬ب��ەاڵم بۆ پێكنەهات‬ ‫ئ��ازادەو خەڵكی عەفرینی رۆژئاوای و بۆ كاری بۆ نەكرا‪ ،‬ئەوە رەنگە‬ ‫كوردستانە‪ ،‬پێیوایە كە كۆنگرەی لێكدانەوەی جیاوازی هەبێت‪.‬‬ ‫نەتەوەیی كوردستان شتێكی تازە‬ ‫بۆ دواخرا؟‬ ‫نییەو زۆر لەمێژە كە مام جەالل‬ ‫مەسعود ب��ارزان��ی‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫و ع��ەب��دوڵ�ڵا ئ��ۆج��ەالن خەریكی‬ ‫بوونیادنانی ئەو كۆنگرەیە بوون‪ .‬هەرێمی كوردستان‪ ،‬لە بەرنامەیەكی‬ ‫هۆزان باس لە پارتیش دەكات كە تەلەفزیۆنی كەناڵی ‪Trt6‬ی توركیا‬ ‫وتوویانە كاتی خۆی لەسەردەمی كە لە هوتێلی گرین پاركی شاری‬ ‫ئیدریس بارزانیدا گفتوگۆی لەبارەوە ئامەدی باكووری كوردستان لەگەڵی‬ ‫كراوە‪ .‬بەڕای هۆزان‪ ،‬ئەوە داخوازی سازكرابوو‪ ،‬هۆكاری دواكەوتنەكەی‬ ‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫گ���ەڕان���دەوە ب��ۆ ت���ەواو نەبوونی‬ ‫ئامادەكارییەكانی كۆنگرەی نەتەوەیی‬ ‫كورد‪.‬‬ ‫هەر لەبارەی ئامادەكارییەكانی‬ ‫كۆنگرەو بەتایبەت دوای چەندینجار‬ ‫پ��اش��خ��س��ت��ن��ی وادەی بەستنی‬ ‫ك��ۆن��گ��رەك��ە‪ ،‬س��ەرۆك��ی هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ئ����ەوەی خ��س��ت��ەڕوو‪:‬‬ ‫كە ئامانجی كۆنگرەی نەتەوەیی‬ ‫ئەوەیە كە كورد ببێتە خاوەنی یەك‬ ‫گ��وت��اری سیاسی‪ ،‬ئەویش گوتاری‬ ‫ئاشتی و برایەتی و پێكەوەژیانەو‬

‫پشتگیریكردنی ئاشتییە‪ .‬ئەوەشی‬ ‫وت‪ :‬كە لیژنەی ئامادەكاری كۆنگرە‬ ‫لە ئامادەكارییەكانی ب��ەردەوام��ە‪،‬‬ ‫دواخستنی بەستنی كۆنگرە لەبەر‬ ‫ئامادەكارییەكانەو‬ ‫بەكۆتانەهاتنی‬ ‫ه��ەڵ��ەك��ەش ل���ەوەدا ب��وو ك��ە بەر‬ ‫لەكۆتایی هاتنی ئامادەكارییەكان‬ ‫كاتی بەستنی دیاریكرا كە هەركاتێك‬ ‫ئامادەكارییەكان كۆتاییان پێهات‪ ،‬ئەوا‬ ‫كۆنگرەكە دەستبەكارەكانی خۆی‬ ‫دەكاو دەبەسترێ‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم ه��ۆزان عەفرین رایەكی‬

‫چاالكانی ژنان‪ ،‬داوا دەكەن لە پێكهێنانی حكومەتدا پەراوێز نەخرێن‬ ‫كۆمەڵێك لە چاالكانی ژنان و رێكخراوەكانی ژنان داوا دەكەن لە پێكهێنانی حكومەتی ئایندەدا‪ ،‬ژنان فەرامۆش نەكرێن و بەپێی پێویست‬ ‫پۆست و بەشدارییان پێ بدرێت‪ ،‬جگە لەم داوایە ژنان ئەوەیان بەالوە گرنگترە كە بەشداری پێكردنیان تەنها رواڵەتی نەبێت و بەشداربن‬ ‫لەبڕیارە گرنگ و چارەنووسسازەكاندا‪ ،‬هەر بۆ ئەمەش ئاماژەیان بەوەكردووە كە لەكابینەی پێشوودا تەنها یەك ژن بەشداری حكومەتی‬ ‫كردووە بۆیە ناكرێت لە حكومەتی ئایندەدا بەهەمان شێوە بێت‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫جیاوازی هەیەو پێیوایە ملمالنێی‬ ‫نێوان ‪ PKK‬و پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستان بووەتەهۆی دواخستنی‬ ‫كۆنگرە‪ ،‬ئەو پێیوایە‪ PKK :‬شتێكی‬ ‫قورسی داوانەكردووە‪ ،‬تەنیا شتێك‬ ‫كە ئۆجەالن داوای كردبوو ئەوەبوو‬ ‫كە سەرۆكایەتی كۆنگرەی نەتەوەیی‪،‬‬ ‫یان هاوسەرۆكی بێت‪ ،‬یان بەخول‪،‬‬ ‫ئ��ەوەش ئ��ەوپ��ەڕی دیموكراتییەت‬ ‫و شارستانییە‪ ..‬ه���ۆزان ئ��ەوەش‬ ‫ناشارێتەوە دوای ئەوەی كێشەی نێوان‬ ‫پارتی و ‪ PYD‬دروستبوو‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫دوای ئەوەی پارتی نەیهێشت ساڵح‬ ‫موسلیم بێتە ناو خاكی هەرێم‪ ،‬ئەم‬ ‫كۆنگرەیە دیسان دواخرا تا كاتێكی‬ ‫نادیار‪.‬‬ ‫بەدبەختی گەورە‬ ‫س���ەاڵح���ەدی���ن دەم���ی���رت���اش‪،‬‬ ‫هاوسەرۆكی ‪ BDP‬دوای كۆنفرانسی‬ ‫(رەوش�����ی ك����ورد ل��ەڕۆژه��ەاڵت��ی‬ ‫ب���ارگ���ۆڕاودا) ك��ە ل��ە پەرلەمانی‬ ‫فەرەنسا سازكرا‪ ،‬باسی دواخستنی‬ ‫كۆنگرەی نەتەوەیی كوردی كردو ئەو‬ ‫دواكەوتنەی بە بەدبەختییەكی گەورە‬ ‫وەسفكرد‪ .‬هەروەها لە كۆنگرەكەدا‬ ‫ئەوەشی وتووە‪ :‬ئەمە دووەم جارە‬ ‫كۆنگرەی نەتەوەیی كورد دوادەخرێ‪،‬‬ ‫دوای هەر دواخستنێكیش ئەگەری‬ ‫بەستنی كەمتر دەبێتەوە‪ .‬دەمیرتاش‬ ‫سیاسەتوانانی كوردی ئاگادار كردەوە‬ ‫ل��ەوەی كە دەبێ لەوە تێبگەن كە‬ ‫هەموو كوردێك لە دڵەوە خوازیاری‬ ‫بەستنی ئەو كۆنگرەیەیە‪.‬‬ ‫ئەو رۆژنامەنووسەی رۆژئ��اوای‬ ‫ك��وردس��ت��ان��ی��ش پ��ێ��ی��وای��ە ب��ڕی��اری‬ ‫دواخ��س��ت��ن��ی ك��ۆن��گ��رە ل��ە جێگەی‬ ‫خۆیدا نییە‪ ،‬پێیوایە كۆنگرەیەك‬ ‫كە نوێنەرایەتی هەرچوار پارچەی‬ ‫كوردستان بكات بۆ دەبێ دوا بخرێ؟‬ ‫رۆژئاوا هۆكاری دواخستنە‬ ‫لەبارەی دواكەوتنی كۆنگرەی‬ ‫ن��ەت��ەوەی��ی��ەوە‪ ،‬م��ام��ۆس��ت��ا حسام‬

‫دەستپێش‪ ،‬پسپۆڕی بواری پەیوەندی‬ ‫نێودەوڵەتی و مامۆستا لە زانكۆی‬ ‫س��ەاڵح��ەدی��ن‪ ،‬پێیوایە كە سەرەتا‬ ‫م��ەس��ەل��ەی ك��ۆن��گ��رەی ن��ەت��ەوەی��ی‬ ‫هاتەئاراوە‪ ،‬هەموو لەوباوەڕەدابوون‬ ‫كە كۆنگرەی نەتەوەیی زوو گرێ‬ ‫دەدرێ‪ .‬ئەم مامۆستایە لەدرێژەی‬ ‫شرۆڤەكەیدا دەڵێت‪ :‬دواتر دەنگێك‬ ‫ب��ەرزب��ۆوە ب��ەو م��ان��ای��ەی ك��ە ئەو‬ ‫كۆنگرەیە لەالیەن پارتیەوە ئەنجام‬ ‫دەدرێ بۆ ئەوەی شەرعییەت بەخۆی‬ ‫بدات و لە هەڵبژاردنەكاندا كاریگەری‬ ‫هەبێت‪ ،‬الیەنی بەرانبەرەكەی پارتی‬ ‫كە ‪PKK‬یە لەو مەسەلەیە تێگەیشت‬ ‫و لە كۆتاییدا ب��ووەه��ۆی ئ��ەوەی‬ ‫كە كۆنگرەی نەتەوەیی دەبێ دوا‬ ‫بكەوێ‪ ،‬بۆ ئەوەی نەبێتەهۆی سوود‬ ‫وەرگرتنی پارتی وەكو ریكالمێك بۆ‬ ‫هەڵبژاردنەكەی رابردوو‪.‬‬ ‫ئەو مامۆستایەی زانكۆ رایوایە‬ ‫كە ئ��ەوەی كە ئێستا بەدیدەكرێت‬ ‫ئەو ملمالنێ دیارەیە كە لە نێوان‬ ‫پ��ارت��ی دیموكراتی ك��وردس��ت��ان و‬ ‫پارتی كرێكارانی كوردستانە‪ .‬لەسەر‬ ‫ئەو ملمالنێیەش وتی‪ :‬سەرچاوەی‬ ‫سەرەكی ئەو ملمالنێیەش خۆرئاوای‬ ‫كوردستانە‪ ،‬چونكە هەردووكیان‪،‬‬ ‫پارتی و ‪ PKK‬ئ��ەوە دەزان���ن كە‬ ‫هەر كەسێ لە مەسەلەی خۆرئاوادا‬ ‫بیباتەوە‪ ،‬بۆ ماوەیەكی دیاریكراو‬ ‫ب���راوەی هاوكێشە سیاسییەكانی‬ ‫كوردستانە‪.‬‬

‫خۆیانی تێدابێت‪ ،‬ئەگەرنا شتی‬ ‫وایان پێ قەبوڵ ناكرێ و زۆربەی‬ ‫زۆری حزبە كوردییەكانیش لەژێر‬ ‫كاریگەری ئەو واڵتانە دان‪ .‬هیوا‬ ‫پێیوایە سەرنەكەوتنی یان سازنەدانی‬ ‫و دواخستنی بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە كە‬ ‫ئێمەی كورد لەكاتی كۆبوونەوەكاندا‬ ‫بە ئاسانی بە بەڵێ وەاڵمی زۆربەی‬ ‫پێشنیازەكان دەدەی���ن���ەوە‪ .‬هیوا‬ ‫دەڵێت‪ :‬ب��ەاڵم كە ئەو پێشنیازانە‬ ‫ئەگەنە ئالییەتی جێبەجێكردن‪،‬‬ ‫گۆڕانكاریان بەسەردا دێت‪ .‬بەڕای‬ ‫ئ��ەو چ��اودێ��رە ئ��ەو كۆنگرەیەش‬ ‫هەمان كێشەی هەیەو سەرەكیترینیان‬ ‫مەسەلەی سەرۆكایەتییە‪.‬‬

‫بارزانی و سەرۆكی نەتەوەیی‬ ‫هیوا‪ ،‬دەمانگێڕێتەوە بۆ مێژووی‬ ‫‪PKK‬و ئەوەمان وەبیردێنێتەوە كە لە‬ ‫سەرەتای دەیەی نەوەدەكانی سەدەی‬ ‫راب���ردوودا‪ PKK ،‬هەوڵی كارێكی‬ ‫لەو جۆرەیدا‪ ،‬ویستی زۆربەی زۆری‬ ‫حزبە كوردستانییەكان ل��ەدەوری‬ ‫خۆی كۆبكاتەوەو بەرەیەكی كوردیی‬ ‫دژ بە توركیاو لەژێر سێبەری خۆی‬ ‫پێكبهێنێت‪ ،‬هاوكات ئامانج ئەوەبوو‬ ‫كە ئۆجەالنیش بكرێت بە سەرۆكی‬ ‫نەتەوەیی‪ ،‬بەاڵم پارتی و یەكێتی‬ ‫بەوە رازی نەبوون و نەهاتنە ناو‬ ‫گەمەكە‪ ،‬بەڕای هیوا ئێستا پارتی بە‬ ‫حوكمی پێگەی سەرۆكایەتی هەرێم‬ ‫ب��ەدوای هەمان ئامانجدا دەگ��ەڕێ‪،‬‬ ‫هیوا ئەگەری ئ��ەوەش دەخاتەڕوو‬ ‫كە رەنگبێ بۆ هەمان مەبەست‬ ‫كێشەی كۆنگرە‬ ‫هیوا عەبدوڵاڵ چاودێری سیاسیی هەوڵیاندابێ لە (‪30‬ی حوزەیران)‬ ‫باكورو دانیشتووی بەلجیكا‪ ،‬پێیوایە م��اوەی سەرۆكایەتی بارزانی درێژ‬ ‫كە كۆنگرەی نەتەوەیی لە دوای بكەنەوە‪.‬‬ ‫بڕیارەكەی (‪30‬ی حوزەیران) بووە‬ ‫ملمالنێ ل��ەس��ەر س��ەرۆك��ی‬ ‫رۆژەڤ‪ .‬ئەو چاودێرە دەڵێت‪ :‬هەر‬ ‫لە س��ەرەت��ادا دەرك��ەوت كە پارتی نەتەوەیی‬ ‫هیوا ع��ەب��دوڵ�ڵا‪ ،‬ل��ە درێ��ژەی‬ ‫ئەجێندای خ��ۆی ه��ەی��ەو (‪)PKK‬‬ ‫ش بەهەمانشێوە‪ ،‬هەروەها واڵتانی لێدوانەكەیدا ئەوە دەخاتەڕوو كە‬ ‫ناوچەكە بە سانایی رێگا بەو جۆرە ‪ PKK‬لە بەرانبەر ئەو ئامانجەی پارتی‬ ‫كۆنگرانە نادەن‪ ،‬مەگەر بەرژەوەندی پێی هەستاوە‪ ،‬چەند پێشنیازێكی‬

‫وەك ئەڵتەرناتیڤێك پێشكەشكردووە‪،‬‬ ‫وەكو ئەوەی كە سەرۆكایەتی كۆنگرە‬ ‫دەوری بێت یان هەر (‪ )12‬مانگ یان‬ ‫هەر (‪ )6‬مانگ جارێك كەسێك ببێتە‬ ‫سەرۆك‪ .‬هیوا باس لەوردەكارییەكانی‬ ‫دەك��او دەڵ��ێ��ت‪ :‬پارتی لەوەاڵمدا‬ ‫وتبووی باشە‪ ،‬ب��ەاڵم با سەرۆكی‬ ‫یەكەم مەسعود ب��ارزان��ی ب��ێ‪ ،‬لە‬ ‫وەاڵمی ئەمەشدا ئەمجارە ئۆجەالن‬ ‫داوای سیستمی هاوسەرۆكایەتی كرد‪،‬‬ ‫پێشنیازەكەش ئەوە بوو كە لە پەنای‬ ‫سەرۆكێكی (نێر) سەرۆكێكی (مێ)‬ ‫ش هەبێ (وەك زۆربەی حزبەكانی‬ ‫نزیك ‪ )PKK‬بەپێی ئ��ەوەی دزەی‬ ‫كردبووە ناو چاپەمەنی ‪ ،PKK‬لەیال‬ ‫زانا بۆ ئەو پۆستە پێشنیاز كرابوو‪،‬‬ ‫بەاڵم لەیال زاناو پارتیش بەوە رازی‬ ‫نەبوون‪.‬‬ ‫پەلەكردن هەیە‬ ‫ئەو پسپۆڕەی بواری پەیوەندی‬ ‫نێودەوڵەتی‪ ،‬پێیوایە‪ :‬دوو جۆر لە‬ ‫پەلەكردن هەیە‪ PKK ،‬پەلەیەتی كە‬ ‫بەڕێوەبەرایەتییەكی كاتی لە خۆرئاوا‬ ‫دابمەزرێنێت‪ ،‬ئەم بەڕێوەبەرایەتییە‬ ‫كاتییە ب��ك��ات��ە ئ��ەم��رێ��ك��ی واق��ی��ع‬ ‫ب��ۆ ئ���ەوەی دوات���ر پ��ارت��ی بێت لە‬ ‫دەرگای ئەو بدات بۆ ئەوەی داوای‬ ‫بەشەكەی خۆی بكات‪ ،‬لەم الشەوە‬ ‫پارتی جۆرێك لە پەلەكردنی هەیە‪،‬‬ ‫پەلەكردن لە جۆرێك لە هەڵوێست‬ ‫وەرگرتن بەرانبەر بە خۆرئاوا‪ ،‬پارتی‬ ‫بۆیە پەلە دەكات كە نەبادا لە دەستی‬ ‫بچێ‪ ،‬لە دەرەنجامی ئەو ملمالنێیەش‬ ‫و نەبوونی هێزێكی هاوسەنگ لە‬ ‫كۆنگرەی نەتەوەییدا‪ ،‬یەكێتی و گۆڕان‬ ‫دەیانتوانی میحوەرێك دروست بكەن‬ ‫و ببن بەو هێزە هاوسەنگە‪ ،‬بتوانن‬ ‫كۆنگرەش ساز بكەن‪ ،‬بەاڵم بەهۆی‬ ‫ئ��ەوەی كە یەكێتی و بزوتنەوەی‬ ‫گۆڕان ئارەزووی سیاسیی گەورەیان‬ ‫نەماوە بۆ گەیشتن بە ئامانجەكانیان‪،‬‬ ‫بۆیە ناتوانن ببن بەو هێزە هاوسەنگە‬ ‫لە كۆنگرەی نەتەوەییدا‪.‬‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫چەنگیز چاندار‪ ،‬لەسەر مام جەالل رەخنە دەگرێت‬ ‫رۆژنامەنووس و گەورە نووسەری تورك چەنگیز چاندار‪ ،‬لەوتارێكیدا كە لەڕۆژنامەی رادیكاڵی توركیدا باڵویكردۆتەوە‪،‬‬ ‫رەخنە ئاراستەی ئەردۆگان و مەسعود بارزانی دەكات‪ ،‬بەوەی كە لەناو وتەكانیان و قسەكانیان لەسەر پڕۆسەی ئاشتی‬ ‫لە توركیا بیریان چوو باس لەڕۆڵی مام جەالل بكەن كە ئەو رۆڵێكی گەورەی لەو پێناوەدا هەبووەو بە پێویستی زانی‬ ‫رۆڵی بەرچاوی تاڵەبانی ون نەكرێت‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫لە دیمانەیەكی تایبەتدا لەگەڵ ”وااڵپرێس”‬ ‫شۆڕش ئیسماعیل‪ ،‬لێپرسراوی دەزگای هەڵبژاردنی (ی‪.‬ن‪.‬ك)‪:‬‬ ‫ل��ەدوای ئەوەی یەكێتیی نیشتمانیی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لە هەڵبژاردنی (‪)9/21‬دا‪،‬‬ ‫رێ��ژەی كورسییەكانی داب��ەزی بۆ (‪)18‬‬ ‫كورسی‪ ،‬هەندێك لە ئەندامانی مەكتەبی‬ ‫سیاسی و سەركردایەتی ئەو حیزبە ئاراستەی‬ ‫گلەیی و تۆمەتەكانیان رووبەڕووی دەزگای‬ ‫هەڵبژاردنەكەی و كەسی یەكەمی ئەو‬ ‫دەزگایە كردەوە كە شۆڕش ئیسماعیل‪-‬ە‪.‬‬ ‫لێپرسراوی دەزگای هەڵبژاردنی ئەو‬ ‫حزبەش لەو چاوپێكەوتنەدا كە ”وااڵپرێس”‬ ‫لەگەڵیدا بە ئەنجامیگەیاندووە‪ ،‬بەرگری‬ ‫لە خۆی و دەزگاكەی دەكات و دەڵێ‪:‬‬ ‫مەكتەبی سیاسی كە ئێستا بەهەق‌و ناهەق‬ ‫كەوتووەتە گلەیی ‌و گازاندەكردن لێمان‪،‬‬ ‫دەیانەوێت داری شكستی یەكێتی لەدوایین‬ ‫هەڵبژاردندا لەسەری ئێمەدا بشكێنن‪..‬‬ ‫سازدانی‪ :‬ئارام حسێن‬

‫پێویستە هەڤااڵنی یەكێتی لەوە تێبگەن كە‬ ‫شكستی پارتەكەمان لەم هەڵبژاردنەدا‪ ،‬لە دەزگای‬ ‫هەڵبژاردنەوە دەستپێناكات‪ ،‬بەڵكو لەو سیاسەتە‬ ‫هەڵەیەوە دەستپێدەكات كە چەند ساڵێكە‬ ‫حیزبەكەمان پێڕەوی دەكات‬ ‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫پڕۆژەی كادیرێكی یەكێتی‪ ،‬پرسیاری زۆر دروست دەكات‬ ‫بەپێی ئەو زانیارییانەی كە لەهەندێ راگەیاندنەوە باڵوكراونەتەوە‪ ،‬كادیرێكی پێشكەوتووی یەكێتی پڕۆژەیەكی ئاراستەی‬ ‫مەكتەبی سیاسی حزبەكەی كردووە‪ ،‬بەوەی كە داوا لەپارتی بكرێت لەبەرئەوەی رێككەوتنی ستراتیژییان لەنێواندایە‪،‬‬ ‫پۆستە ئیدارییەكان لەنێوان خۆیاندا بەش بكەن‪ .‬لەو پڕۆژەیەدا هاتووە نابێت رێككەوتننامەی ستراتیژی ببێتەهۆی‬ ‫ئەوەی كە یەكێتی پشكەكانی كەم بكاتەوە‪.‬‬

‫‪17‬‬

‫لەناو حیزبەكەماندا ناعەدالەتیمان زۆرە‪ ،‬ئیتر چۆن دەتوانین ئەو‬ ‫ناعەدالەتییەی لە دەرەوەی حیزب هەیە‪ ،‬چارەسەری بكەین!‬ ‫دەزگای هەڵبژاردن لەدوور یان نزیكەوە بەرپرس نییە لە ئەنجامەكانی هەڵبژاردن‬ ‫* دوای ئ�����ەوەی رێ����ژەی‬ ‫كورسییەكانی ”یەكێتی” لە هەڵبژاردنی‬ ‫(‪)2013/9/21‬دا‪ ،‬داب��ەزی‪ ،‬هەندێك‬ ‫لە ئەندام سەركردایەتی ‌و مەكتەب‬ ‫سیاسییەكان‪ ،‬هۆكاری ئەو دابەزینە‬ ‫دەخەنە ئەستۆی مەكتەبی هەڵبژاردن‬ ‫كە جەنابت لێپرسراوی ئەوێیت‪،‬‬ ‫ئەو بەرپرسیارێتییەی خستوویانەتە‬ ‫ئەستۆی مەكتەبی هەڵبژاردن تا چەند‬ ‫راستە؟‬ ‫ پ��رس��ێ��ك��ی گ�����ەورەی وەك��و‬‫ه��ەڵ��ب��ژاردن الی ئێمە‪ ،‬مەبەستم‬ ‫ئەم بەشەی كوردستانە (بەداخەوە‬ ‫ب���ەش���ەك���ان���ی ت����ری ك���وردس���ت���ان‬ ‫نەگەیشتوونەتە قۆناغێكی وەها كە‬ ‫هەڵبژاردنی تایبەت بەخۆیان ئەنجام‬ ‫ب��دەن) ئەزمونێكی ت��ازەی��ە‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئەم تازەییەشدا‪ ،‬هێشتا رۆشنبیرییەكی‬ ‫تەواو لەم بوارەدا كە بتوانێت چاالكی‬ ‫‌و ئەنجامەكانی هەڵبسەنگێنێت‪،‬‬ ‫ت��ا رادەی���ەك���ی زۆر ب����زرە! ئەمە‬ ‫بەشێوەیەكی گشتی‪ ،‬بەشێوەیەكی‬ ‫تایبەتیش لە دەزگ��ای هەڵبژاردنی‬ ‫یەكێتیی نیشتمانیی ك��وردس��ت��ان‪-‬‬ ‫دا (نەك مەكتەب) ئەم رۆشنبیرییە‬ ‫گەیشتۆتە ئاستێكی ماقووڵ ‌و بەباشی‬ ‫دەتوانین ئەم كایە گرنگە بخوێنینەوەو‬ ‫بەرنامەی جۆراوجۆرمان بۆی هەیە‪.‬‬ ‫رەنگە زیادەڕۆیی نەبێت ئەگەر‬ ‫بڵێم دوای زیاتر لە (‪ )10‬دە ساڵ لە‬ ‫تەمەنی ئەم دەزگایە‪ ،‬ئێستا خاوەنی‬ ‫پسپۆڕییەكی بەرچاوین‪ .‬پرسیارەكەی تۆ‬ ‫زیاتر پەیوەندی بە سیاسەتمەدارەكانی‬ ‫دەزگ���اك���ەم���ان���ەوە‬ ‫دەرەوەی‬

‫ئەگەر بەقسەی‬ ‫دەزگای هەڵبژاردن‬ ‫بكرایە‪ ،‬دڵنیام‬ ‫وەزعمان لەئێستا‬ ‫باشتر دەبوو‬ ‫هەیە‪ ،‬وات��ە لەناو حیزبەكەمانەوە‪.‬‬ ‫ئێمە چاوەڕوانیمان لەو سیاسییانە‬ ‫ئەوەیە كە بەشێوەیەكی زانستییانەو‬ ‫وردبینانەو لەسەر بنەمایەكی وەها كە‬ ‫دواجار رەخنەی بنیاتنەری لێ بەرهەم‬ ‫بێت‪ ،‬خوێندنەوە ب��ۆ كارەكانمان‬ ‫بكەن‪ .‬ئەگەر ئەم خوێندنەوەیە كرا‪،‬‬ ‫ئەوسا شەرعییەتی ئەوە دەبێت كە‬ ‫پەنجەی كەمتەرخەمی ‌و سستیی بۆ‬ ‫الیەنێك یان دەزگایەك یان كەسێك‬ ‫درێژ بكرێت‪ .‬ئێستا كە ئەمە نەكراوە‪،‬‬ ‫هەندێك قسەو قسەڵۆك ‌و توانج كە‬ ‫مەبەستی دیكەیان هەیە جگە لەكاری‬ ‫پیشەیی ‌و زانستی دەزگاكەمان‪ ،‬ئێمە‬ ‫زۆر بەهەند وەری��ان ناگرین ‌و ئەو‬ ‫جۆرە رەخنانە توانای ئەوەیان نییە‬ ‫ئۆباڵی ئەنجامی دوا هەڵبژاردن بخەنە‬ ‫ئەستۆی ئێمە‪.‬‬ ‫ئ��ێ��م��ە ك�����اری زۆر ب����اش‌ و‬ ‫پیشەییمان كردووە‪ ،‬چەندین خولمان‬ ‫بۆ پ��ەروەردەك��ردن��ی كادیرەكانمان‬

‫بۆ ئەم هەڵبژاردنە بیری‬ ‫سەرەوەی خۆمانمان‬ ‫خستەوە كە هەڵەكانی‬ ‫رابردوو دووبارە‬ ‫نەكەنەوە‪ ،‬دیسان‬ ‫بەقسەمان نەكرا‬ ‫كردۆتەوە‪ ،‬جا چ لەناوەوەی هەرێم‬ ‫بێت یان واڵتانی دراوسێ‪ ،‬وەك ئێران‬ ‫‌و ئ��ەردەن‌‪ ،‬یان ئەمریكاو ئەوروپا‬ ‫بێت‪ .‬دەزگای هەڵبژاردن كاریگەریی‬ ‫سیاسی ‌و رێكخراوەیی بەسەر زۆرێك‬ ‫لە ئۆرگانەكانی تری ناو یەكێتیمانەوە‬ ‫هەیە‪ ،‬نزیكەی (‪ )30‬كتێبی تایبەت‬ ‫بە هەڵبژاردنمان بەچاپ گەیاندووە‬ ‫(‪ )20‬ژم��ارەی گۆڤاری دەنگدانمان‬ ‫دەركردووەو رۆشناییمان خستۆتەسەر‬ ‫گرنگیی هەڵبژاردن ‌و ئەزمونی واڵتە‬ ‫خستۆتەڕوو‪،‬‬ ‫پێشكەوتووەكانمان‬ ‫ش��ی��ك��ردن��ەوەم��ان ب���ۆ ك�����ردوون‪.‬‬ ‫بەهاوكاریی پسپۆڕانی بیانی ‌و ناوخۆ‬ ‫چەندین بەش لە دەزگای هەڵبژاردندا‬ ‫كراونەتەوە‪ ،‬وەك بەشی راپرسی‌ و‬ ‫توێژینەوەو ئامارو یاسا‪ ..‬بەشێوەیەكی‬ ‫زانستی سایكۆلۆژییەتی دەنگدەرمان‬ ‫ل���ێ���ك���داوەت���ەوە‪ ،‬ك����ۆی ه��ەم��وو‬ ‫ئەنجامەكانمان گەیاندۆتە سەرووی‬ ‫خ��ۆم��ان‪ .‬ب��ۆی��ە‪ ،‬كەسێك بتوانێت‬

‫رەخنەمان لێبگرێت ‌و تۆمەتبارمان‬ ‫بكات ب��ە كەمتەرخەمی‪ ،‬دەبێت‬ ‫لەخۆمان شارەزاتر بێت‪ ،‬چونكە ئێمە‬ ‫گوێ لەڕەخنەی سەرپێی ‌و هێرشی‬ ‫ناڕەواو شێواندن‌و ناوزڕاندن ناگرین‪.‬‬ ‫* ئایا سەروو خۆتان‪ ،‬مەبەستم‬ ‫لە مەكتەبی سیاسییە‪ ،‬تا ئێستا لەسەر‬ ‫ئەو راپۆرتانەی ئێوە كە بەرزتان‬ ‫كردوونەتەوە‪ ،‬هیچ لێكۆڵینەوەیەكیان‬ ‫كردووە؟ یان ئێوەیان ئاگاداركردۆتەوە؟‬ ‫ ب��ەداخ��ەوە ك��ەس نەهاتووە‪،‬‬‫ب��ەاڵم من خۆم لە كۆبوونەوەكانی‬ ‫مەكتەبی سیاسیدا‪ ،‬بەردەوام راپۆرتم‬ ‫پێشكەشكردووە‪ ،‬زان��ی��اری��ی وردم‬ ‫خستۆتە ب��ەردەس��ت��ی ه��ەڤ��ااڵن��م‪.‬‬ ‫جێگای ئاماژەبۆكردنە كە توێژینەوەو‬ ‫راپ��رس��ی��ی��ەك��ان��م��ان خ��اڵ��ی گرنگیان‬ ‫تێدابووە‪ ،‬كەمتەرخەمی‌و خەمساردیی‬ ‫لە ئاستێكدا ب��وو كە تەنانەت لە‬ ‫ئەدای دەزگاكەشیان نەكۆڵیوەتەوەو‬ ‫بەدرێژایی چەند ساڵی رابردوو تەنها‬ ‫دووجار سەردانمان كراوە‪ .‬وەكو تریش‬ ‫ب��ەردەوام ئێمە لەدەرگای مەكتەبی‬ ‫سیاسیمان داوەو توێژینەوەو راپرسی‬ ‫‌و سەرنج ‌و پێشنیازەكانمان خستۆتە‬ ‫بەردەستیان‪.‬‬ ‫* مەبەستی تۆ ئەوەیە بڵێیت كە‬ ‫دەزگای هەڵبژاردن لەم بەشانە پێكدێ‬ ‫‌و هەر بەشێكیش توانیویەتی كاری‬ ‫خۆی بكات‪ ،‬بە مانایەكی تر‪ ،‬كاری‬ ‫دەزگ��ای هەڵبژاردن كاركردن بووە‬ ‫لەسەر ئەو بەش‌و جومگانە؟‬ ‫ ك���ۆی ب��ەش��ەك��ان��ی دەزگ���ای‬‫ه��ەڵ��ب��ژاردن بەشێوەیەكی پیشەیی‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫كاریگەری ملمالنێ سیاسییەكان‪ ،‬بازاڕی سلێمانی سست دەكات‬ ‫بارودۆخی سیاسی و ملمالنێی هێزە سیاسییەكان لە شاری سلێمانی‪ ،‬نەك تەنها كاریگەری بۆسەر الیەنی كۆمەاڵیەتی‬ ‫و دەروونی هەیە‪ ،‬بەڵكە كاریگەریشی كردۆتە سەر الیەنی ئابووریش‪ ،‬لەڕاپۆرتێكی تایبەتی وااڵپرێس‪-‬دا‪ ،‬كە لەم‬ ‫ژمارەیەدا باڵوكراوەتەوە‪ ،‬لەسەر زاری چەند ئەندام پەرلەمانێكی كوردستان لە خولی نوێ و خولی پێشوو‪ ،‬ئاماژە‬ ‫بەوەكراوە كە ملمالنێكانی نێوان بزوتنەوەی گۆڕان و یەكێتی وایكردووە بازاڕی زەوی زار لە سلێمانی رابگیرێت‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫دەبێت یەكێتی‬ ‫بەهەڵەكانی خۆیدا‬ ‫بچێتەوە‪ ،‬دەبێت‬ ‫شایستەی ئەوە بین‬ ‫كە پێمان بڵێن حیزبی‬ ‫هەڵبژاردن‬

‫ناتواندرێت شاری‬ ‫سلێمانی بەئاسانی‬ ‫ملكەچ بكرێت‪ ،‬خەڵكی‬ ‫ئەم شارە حەزیان لە‬ ‫ئازادی‌‌و سەربەرزییە‪،‬‬ ‫پەراوێزخستن قبووڵ‬ ‫ناكەن‬

‫شاری سلێمانی لێمان‬ ‫زویر بووە‪ ،‬دەبێت لەو‬ ‫بێمنەتییە دەرچین‬ ‫كە بەرامبەری هەمانە‬

‫دەبێت گۆڕانكاریی لە‬ ‫ئەقڵییەتی بەڕێوەبردنی‬ ‫حیزبایەتیماندا بكەین‪،‬‬ ‫بەم ئەقڵییەتەی ئێستا‬ ‫چیتر بەڕێوە ناچین‬

‫كاردەكەن‪ ،‬كارەكەشمان لە ئەنجامی‬ ‫كۆتاییدا راوێژكارییە‪ ،‬واتە دەزگایەكی‬ ‫جێبەجێكردن نین‪ ،‬بۆ زانیاریی ئێوە‪،‬‬ ‫كۆی كادیرو كارمەندەكانمان لە (‪)45‬‬ ‫كەس تێناپەڕن‪ ،‬بەاڵم لەكاتی پێویستدا‬ ‫دەتوانین گرێبەست لەگەڵ ئەو كەسانە‬ ‫بكەین كە پێویستیمان بە شارەزاییان‬ ‫هەیە‪ .‬ئێمە پێشنیاز دەكەین‌و بەرزی‬ ‫دەكەینەوە بۆ سەرووی خۆمان‪ ،‬ئەوان‬ ‫ئەگەر پێشنیازەكانی ئێمەیان بەدڵ‬ ‫بوو‪ ،‬جێبەجێیان دەكەن‪ ،‬بۆیان هەیە‬ ‫دەسكاریی بكەن یان هەر لەبنەڕەتدا‬ ‫جێبەجێی نەكەن‪ .‬بەشەكانمان كاری‬ ‫جیاجیا دەك���ەن‪ ،‬ب��ەاڵم لەكۆتاییدا‬ ‫راپ��ۆرت��ی گشتی لەكاری هەموویان‬ ‫ئامادە دەكەین‌و بەرزی دەكەینەوە‪.‬‬ ‫* دەزگای هەڵبژاردن ستراتیژی‬ ‫هەبووە بۆ ئەوەی بتوانێت هەڵبژاردن‬ ‫بەرێتەوە؟‬ ‫ وەك چەند جارێك جەختم‬‫لەسەر ك��ردەوە دەزگ��ای هەڵبژاردن‬ ‫ئەو الیەنە نییە كە هەڵبژاردنەكان‬ ‫دەب��ات��ەوە یان دەیدۆڕێنێت‪ ،‬بەڵكو‬ ‫ئەوە حیزبە وەك گشت (كە دەزگای‬ ‫هەڵبژاردنیش یەكێكە لە ئۆرگانەكانی)‬ ‫ئەم كارەی لە ئەستۆیە‪ .‬ئەی ئەركی‬ ‫سەرشانی ئێمە چییە؟ ئێمە پێش‬ ‫وەخت‌و بە ماوەیەكی درێژ‪ ،‬بەرنامەو‬ ‫پ�لان��ی ه��ەڵ��م��ەت��ی ه��ەڵ��ب��ژاردن��م��ان‬ ‫ئامادەكردووە‪ ،‬تێیدا هەر لە لیژنەی‬ ‫ب��ااڵی هەڵمەتەوە هەتا هەڵمەتی‬ ‫دەرگ��ا ب��ەدەرگ��ا‪ ،‬پێكهاتەی هەموو‬ ‫لیژنەو تیم ‌و بەرپرسیارێتییەكانیانمان‬ ‫روون���ك���ردۆت���ەوە‪ .‬دوات���ر پەیامی‬ ‫هەڵبژاردن‌ و ژم��ارەی��ەك دروشمی‬ ‫جۆراوجۆریشمان ئ��ام��ادەك��ردووە‪،‬‬ ‫ئەمانە لەپاڵ ئەنجامی راپرسی ‌و‬ ‫توێژینەوەكانمان ‌و دیدوبۆچوونی‬ ‫بڕیارەكانی مەكتەبی سیاسی‪ ،‬جومگە‬ ‫سەرەكییەكانی ستراتیژی هەڵمەتی‬ ‫هەڵبژاردن پێكدەهێنن‪ ،‬كە وەك‬ ‫دەبینن بەشی ه��ەرە زۆری ئێمە‬ ‫ئامادەمان ك��ردووە‪ .‬بەمجۆرە ئەگەر‬ ‫ئێمە ت��اك��ە داڕێ�����ژەری ستراتیژی‬ ‫ب���ردن���ەوەی ه��ەڵ��م��ەت نەبووبین‪،‬‬ ‫ئ��ەوە بەدڵنیایی یەكێك لەالیەنە‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫سەرەكییەكانی داڕشتنی بووین‪ ،‬ئەگەر‬ ‫نەڵێین سەرەكیترینی بووین‪.‬‬ ‫ئەوەی جێگای سەرنجە‪ ،‬ژمارەیەك‬ ‫لەهەڤااڵنی مەكتەبی سیاسی بەرامبەر‬ ‫ئ��ەم م��ان��دووب��وون ‌و ئارەقڕشتنەی‬ ‫ئێمە بێباك ‌و خەمسارد بوون‪ ،‬هەر‬ ‫ئەوانەشن كە ئێستا بەهەق ‌و ناهەق‬ ‫كەوتوونەتە گلەیی ‌و گازاندەكردن‬ ‫لێمان ‌و دەیانەوێت داری شكستی‬ ‫یەكێتی لەدوایین هەڵبژاردندا لەسەری‬ ‫ئێمەدا بشكێنن‪ .‬جێگای سەرسوڕمانە‪،‬‬ ‫ئەوەی خۆی كاری نەكردووە‪ ،‬خەریكە‬ ‫رەخنە لەئێمە دەگرێت‪.‬‬ ‫دەمەوێت شتێكی تریش بڵێم‪:‬‬ ‫ئێمە ن��ەك ه��ەر بكەری سەرەكیی‬ ‫داڕشتنی ستراتیژەكانی هەڵمەت‬ ‫بووین‪ ،‬بەڵكو بەردەوام پێداچوونەوەو‬ ‫هەڵسەنگاندنمان بۆ ئەو ستراتیژانەش‬ ‫ك����ردووە ك��ە یەكێتیمان پ��ێ��ڕەوی‬ ‫ل���ێ���ك���ردوون‪ ،‬ب���ۆ ن���م���وون���ە‪ ،‬لە‬ ‫هەڵبژاردنەكانی ساڵی (‪)2010‬ی‬ ‫هەرێمدا‪ ،‬راسپاردەمان بەرزكردەوە بۆ‬ ‫سەرەوە كە پێویستە حیزبمان گرنگی‬ ‫بدات بەبردنەوەی زۆرترین ژمارەی‬ ‫كورسی‪ ،‬نەك رازیكردنی زۆرترین كەس‬ ‫بەوەی بكرێن بە پاڵێوراوی حیزب‪،‬‬ ‫حیزب ئەمەی ن��ەك��رد‪ ،‬سەرەنجام‬ ‫لەپارێزگای هەولێر‪ ،‬دەنگێكی زۆرمان‬ ‫بەدەستهێنا‪ ،‬بێ ئ��ەوەی كورسییەك‬ ‫ببەینەوە‪ .‬بۆ ئەم هەڵبژاردنەش دیسان‬ ‫بیری س��ەرەوەی خۆمانمان خستەوە‬ ‫ك��ە هەڵەكانی راب����ردوو دووب���ارە‬ ‫نەكەنەوە‪ ،‬دیسان بەقسەمان نەكرا‪،‬‬ ‫لەبری پاڵیوراوی یەكگرتووی خاوەن‬ ‫یەك ئامانج‪ ،‬بەشێك لە پاڵێوراوەكان‬ ‫خۆیان فاكتەری نوشوستی هێنانی‬ ‫یەكتریی بوون‪ ،‬كێبڕكێ‌و دژایەتییەكی‬ ‫ئ��ەوەن��دە زۆر لەنێوانیاندا هەبوو‪،‬‬ ‫پێویستیمان بە نەیارو دوژمن نەبوو‬ ‫تا تێكمان بشكێنێت‪ .‬ئەگەر بەقسەی‬ ‫ئێمە بكرایە‪ ،‬دڵنیام وەزعمان لەئێستا‬ ‫باشتر دەبوو‪.‬‬ ‫* وات���ا ئ��ێ��وە وەك���و دەزگ���ای‬ ‫هەڵبژاردن‪ ،‬لەم هەڵبژاردنەدا هەڵەی‬ ‫سیاسی ‌و تەكنیكی ‌و هونەریی‬ ‫وەهاتان نەكردووە كە ببێتەهۆی‬

‫دابەزینی كورسییەكانی یەكێتی؟‬ ‫ ئێمە دەزگایەكی زانستی ‌و‬‫هونەریین‪ ،‬ه��ەر هەڵەیەك بكەین‬ ‫زۆر بەرچاوەو قابیلی شاردنەوە نییە‪،‬‬ ‫دەتوانم پێت بڵێم كە زۆر دڵخۆشم‬ ‫بەوەی لێرە لە دەزگاكەمان لەوجۆرە‬ ‫هەاڵنە نەكراون‪ ،‬هەڤااڵن ‌و كادیرانی‬ ‫ئێمە كاری خۆیان بەوپەڕی پیشەییانە‬ ‫راپ���ەڕان���دووە‪ .‬س��ەب��ارەت بەخودی‬ ‫خۆشم وەك لێپرسراوی یەكەمی دەزگا‪،‬‬ ‫هیچ هەڵەیەكی سیاسی ‌و كارگێڕییم‬ ‫ن��ەك��ردووە‪ .‬ئەگەر كەسێك رایەكی‬ ‫ت��ری ه��ەی��ە‪ ،‬دەب��ێ��ت بەشێوەیەكی‬ ‫زانستی‌و لەكایەی زانست‌و هونەری‬ ‫هەڵبژاردندا بیسەلمێنێت‪ ،‬چونكە‬ ‫كاری ئێمە رەوانبێژی ‌و قسەی بەرزو‬ ‫نزم نییەو ناشتواندرێت بەم شێوازە‬ ‫رەخنەمان لێبگیرێت‪ .‬رەخنەی زانستی‬ ‫‌و بابەتی ئاواهییە‪ :‬لە هەڵبژاردنی‬ ‫پەرلەمانی عێراق ساڵی (‪)2010‬دا‪،‬‬ ‫دەزگ��ای هەڵبژاردن پێداگریی كرد‬ ‫كە لەلیستی هاوپەیمانێتیدا بەپێی‬ ‫رێ��ژەی دەنگەكان كەمترین كاندید‬ ‫دابنێین‪ ،‬بەاڵم پێچەوانەكەیان كردو‬ ‫بووەهۆی ئەوەی لەپارێزگای هەولێر‬ ‫دەنگێكی زۆر بەدەستبهێنین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەبەرئەوەی بەسەر كاندیدە زۆرەكاندا‬ ‫پەرش‌و باڵوببۆوە‪ ،‬نەمانتوانی كورسی‬ ‫ببەینەوە‪ .‬ئەمە رەخنەی پیشەییەو‬ ‫ئێمە ل��ەش��ارەزای��ی��ەوە ئ��ەم قسانە‬ ‫دەكەین‪.‬‬ ‫* دەتەوێت بڵێیت ئەو لێدوان‬ ‫‌و قسانەی لەسەر دەزگای هەڵبژاردن‬ ‫دەكرێت‪ ،‬ئەوەندەی رق ‌و بێئاگاییە‪،‬‬ ‫ئەوەندە لەسەر داتاو زانیاری قسە‬ ‫ناكەن؟‬ ‫ رەخ����ن����ەی زان��س��ت��ی��ی و‬‫بابەتییانەی پشتئەستوور ب��ەدات��او‬ ‫زانیاری وەك رۆژی رووناك دیارە‪،‬‬ ‫ك��ەس ناتوانێت نكوڵیی لێبكات ‌و‬ ‫وەاڵمدانەوەشی زۆر زەحمەتە‪ .‬بەاڵم‬ ‫كەسێك دەتوانێت رەخنەی لەمجۆرە‬ ‫بگرێت كە لەبوارەكەدا قاڵ بووبێت‬ ‫‌و ش��ارەزای��ی پەیداكردبێت‪ ،‬دی��ارە‬ ‫ش���ارەزاو پسپۆڕەكانیش دەگمەنن‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ئەوانەی دەتوانن قسەی بێ‬

‫دەزگای هەڵبژاردنی یەكێتی راستییەكان ئاشكرا دەكات‬ ‫شۆرش ئیسماعیل‪ ،‬بەرپرسی دەزگای هەڵبژاردنی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان‪ ،‬لە دیمانەیەكی تایبەتی خۆیدا لەگەڵ‬ ‫وااڵپرێس‪ ،‬لەبارەی پاشەكشەی حزبەكەی و هۆكارەكانی دەدوێت‪ ،‬بەپرسی دەزگای هەڵبژاردن ئەوە دەخاتەڕوو كە‬ ‫ئەوەی لەسەر زانیارییە هەڵەكانی دەزگاكەیەوە دەوترێن دوورن لەڕاستییەوەو دەزگاكەی بەرپرس نییە لەپاشەكشەی‬ ‫حزبەكەی‪.‬‬

‫‪19‬‬ ‫بنەما بكەن‪ ،‬ژمارەیان زۆرە‪ ،‬چونكە‬ ‫تاكە ئامڕازێك بەدەستیانەوە هەبێت‪،‬‬ ‫زمانیانەو دەتوانن بەهەموو شێوەیەك‬ ‫بای بدەن‌ و راستییەكان بشێوێنن‪.‬‬ ‫* بەاڵم ئەم هاتوهاوارە بۆچی؟‬ ‫ شكست هەتیوەو كەس خۆی‬‫ناكات بەخاوەنی‌‪ ،‬هەمووان هەوڵدەدەن‬ ‫لەخۆیانی دوورب��خ��ەن��ەوە‪ ،‬ئەویش‬ ‫ب��ەوەی بەسەر خەڵكی تریدا بهێنن‬ ‫‌و ئۆباڵەكەی بخەنە ئەستۆی غەیری‬ ‫خۆیان‪ .‬ئەمە بەشوێنی خۆی‪ .‬بەاڵم‬ ‫پێویستە هەڤااڵنی یەكێتی هەموویان‬ ‫لەوە تێبگەن كە شكستی پارتەكەمان‬ ‫ل��ەم ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەدا‪ ،‬ل��ە دەزگ���ای‬ ‫هەڵبژاردنەوە دەستپێناكات‪ ،‬بەڵكو‬ ‫لەو سیاسەتە هەڵەیەوە دەستپێدەكات‬ ‫كە چەند ساڵێكە حیزبەكەمان پێڕەوی‬ ‫دەكات‪ ،‬كارێكی نەكردووە دەنگدەر‬ ‫ب���ەالی خ��ۆی��دا رابكێشێت‪ ،‬بگرە‬ ‫دەنگدەرانی تۆراندووە‪ ،‬هەموومان‬ ‫دەزانین كە جەماوەری دەنگدەران‬ ‫داوای���ان هەیە‪ ،‬ن��اڕەزای��ی��ان هەیە‪،‬‬ ‫موعانات‌و ئازاریان هەیە‪ ،‬خواست‌ و‬ ‫هیوای ئایندەییان هەیە‪ .‬ئێمە لەناو‬ ‫حیزبەكەماندا ناعەدالەتیمان زۆرە‪،‬‬ ‫ئیتر چۆن دەتوانین ئەو ناعەدالەتییەی‬ ‫لە دەرەوەی حیزب هەیە‪ ،‬چارەسەری‬ ‫بكەین! لەچەند ساڵی راب���ردوودا‪،‬‬ ‫یەكێتی پشكێكی گەورەی هەبووە لە‬ ‫بەڕێوەبردنی هەرێمی كوردستاندا‪،‬‬ ‫ژمارەیەكی زۆری جەماوەری یەكێتی‬ ‫‌و كەسوكاری شەهیدان‌ و پێشمەرگەی‬ ‫دێرین ‌و كەمئەندامەكان ئومێدیان بە‬ ‫یەكێتییە بۆ بەدیهێنانی خەونەكانیان‪،‬‬ ‫ئایا توانیومانە رێ��ز لە خواست ‌و‬ ‫گلەییەكانیان بگرین‪ ،‬چ��ارەس��ەری‬ ‫گیروگرفتەكانیان بكەین‪ ،‬بەشداریی‬ ‫بكەین لەخۆشكردنی گوزەرانیاندا؟‬ ‫* بەپێی خوێندنەوەكانی جەنابت‬ ‫بێت‪ ،‬دابەزینی رێژەی كورسییەكانی‬ ‫یەكێتی لە (‪)9/21‬دا‪ ،‬بەهیچ شێوەیەك‬ ‫پەیوەندی بە نەخشەو پالنێكی تۆكمەوە‬ ‫ن��ەب��ووە كە مەكتەبی هەڵبژاردن‬ ‫نەیتوانیبێت بەچاكی دایبڕێژێت؟‬ ‫ دوورو نزیك كەمبوونەوەی‬‫كورسییەكانی یەكێتی پەیوەندی بە‬

‫دەزگای هەڵبژاردنەوە نییە‪ ،‬چونكە‬ ‫ئێمە ئەوەی لەسەر شانمان بووە وەكو‬ ‫خۆی بەزیادەوە جێبەجێمان كردووە‪،‬‬ ‫ئەم مەسەلەیە پەیوەندی بە سیاسەتی‬ ‫یەكێتی خۆیەوە هەیە‪ ،‬وەك پێشتریش‬ ‫ئاماژەم پێدا‪ .‬ئەوە راستە كە یەكێتی‬ ‫غ��ەدری لێكراوە‪ ،‬ساختەكاریی زۆر‬ ‫بەرامبەری كراوە‪ ،‬بەاڵم ئەمە دیوێكی‬ ‫وێنەكەیە‪ ،‬دی��وەك��ەی ت��ری ئەوەیە‬ ‫كە ئەنجامی توێژینەوەكانی دەزگای‬ ‫هەڵبژاردن‪ ،‬جیاوازییەكی زۆر كەمی‬ ‫لەگەڵ ئەنجامی كۆتایی هەڵبژاردنەكاندا‬ ‫هەیە‪ ،‬من لێرەدا دووبارەی دەكەمەوە‬ ‫كە دەزگ��ای هەڵبژاردن ل��ەدوور یان‬ ‫نزیكەوە بەرپرس نییە لە ئەنجامەكانی‬ ‫هەڵبژاردن‪ .‬هەروەها لەكۆتاییشدا‪،‬‬ ‫هاوواڵتییانی كوردستان دەن��گ بە‬ ‫حیزب دەدەن‪ ،‬ن��ەك ب��ە دەزگ��ای‬ ‫هەڵبژاردن (ئێمە چەندینجار ئەم‬ ‫قسەیەمان دووب��ارە ‌كردۆتەوە) من‬ ‫داوا لە هەڤااڵنم دەكەم بەویژدانەوە‬ ‫ل��ەك��ارو م��ان��دووب��وون��ی دەزگ���ای‬ ‫هەڵبژاردن ‌و هەر ئۆرگانێكی چاالكی‬ ‫تر بڕوانن ‌و هەڵسەنگاندنی خۆیانیان‬ ‫بۆیان هەبێت‪ .‬ئەنجامی هەڵبژاردنی‬ ‫(‪ )9/21‬وەك��و گ��ۆزەی��ەك لەسەری‬ ‫كەسێكی دی��اری��ك��راو‌دا نەشكێنن‪،‬‬ ‫حیزبی تەندروست دەتوانێت هەموو‬ ‫چاكسازییەكی راستەقینە بكات‪.‬‬ ‫ل��ەم��اوەی س��ااڵن��ی راب����ردوودا‪ ،‬كێ‬ ‫رێگر ب���ووەو بۆچی نەمانتوانیوە‬ ‫ژم���ارەی���ەك ب��ەڕێ��وەب��ەری ناحیەو‬ ‫قایمقام ‌و ب��ەرەو ژوورت��ر بگۆڕین!‬ ‫ئێمە نە سزای كەسی سەرپێچیكارمان‬ ‫داوەو نە خەاڵتی چاكەكارانیشمان‬ ‫كردووە‪ ،‬كەسی جددیی ‌و ئیشكەرو‬ ‫دڵسۆز‪ ،‬لەگەڵ كەسانی هەلپەرست‬ ‫‌و ب���ەرژەوەن���دخ���وازدا‪ ،‬الی ئێمە‬ ‫بەیەكچاو سەیركراون‪ ،‬بگرە زۆرجار‬ ‫هەلپەرستەكەمان بردۆتە پێشەوەو‬ ‫بۆ مەبەستی تایبەتی‌ غەیرە حیزبیی‬ ‫خۆمان بەكارمان هێناون‪ .‬ئەمانە‬ ‫هەمووی هۆی سەرەكی ئەوە بوو كە‬ ‫جەماوەرەكەمان لە هەڵبژاردندا ئەم‬ ‫سزا سەختەی داین‪.‬‬ ‫* زۆرێك لەچاودێرانی سیاسی‪،‬‬ ‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫مەسعود بارزانی ئامۆزاكەی دەنێرێتە كەركوك‬ ‫چەند سەرچاوەیەكی هەواڵ ئەوەیان راگەیاندووە كە پارتی دیموكراتی كوردستان‪ ،‬بەنیازە ئەدهەم بارزانی ئامۆزای‬ ‫مەسعود بارزانی‪ ،‬بباتە شاری كەركوك‪ ،‬ناردنی ئەدهەم بارزانی بەبڕیاری مەكتەبی سیاسی پارتی دیموكراتی كوردستانە‬ ‫بە مەبەستی رێكخستنەوەی حزبەكەیان لەو شارەو هەوڵدان بۆ هاوسەنگ كردنەوەی هێزی خۆی لەبەرامبەر یەكێتی‪.‬‬

‫‪20‬‬

‫ژمارەیەك لەهەڤااڵنی‬ ‫مەكتەبی سیاسی‪،‬‬ ‫بەرامبەر ئەم‬ ‫ماندووبوون‌و‬ ‫ئارەقڕشتنەی ئێمە‬ ‫بێباك‌و خەمسارد بوون‬

‫جەماوەری یەكێتی‪،‬‬ ‫لە هەڵبژاردندا سزای‬ ‫سەختی داوین‬

‫لەناو یەكێتیدا‪،‬‬ ‫جیاوازیمان لەنێوان‬ ‫كەسی جددیی‌و‬ ‫ئیشكەرو دڵسۆز‪،‬‬ ‫لەگەڵ كەسانی‬ ‫هەلپەرست‌و‬ ‫بەرژەوەندخوازدا‬ ‫نەكردووە‬

‫كە سلێمانی كرا بە‬ ‫پایتەختی رۆشنبیریی‪،‬‬ ‫چیمان بۆكرد؟ ئایا‬ ‫یەكێتی لەمە بەرپرسیار‬ ‫نییە؟‬

‫دابەزینی رێ��ژەی كورسییەكانی‬ ‫یەكێتی بۆ ئەو قەیرانە سیاسی ‌و‬ ‫رێكخراوەییە دەگێڕنەوە كە چەند‬ ‫ساڵێكە پ��ێ��وەی گ��ی��رۆدە ب��ووەو‬ ‫تا هەنوكە بەچارەسەرنەكراویی‬ ‫ماوەتەوە‪ ،‬ئەو چاودێرانە پێیانوایە‬ ‫بەهێزترین پیاوی ناو یەكێتیش ئەگەر‬ ‫لێپرسراوی مەكەتبی هەڵبژاردن‬ ‫بوایە‪ ،‬لەكاتی هەڵبژاردنەكەی (‪)9/21‬‬ ‫دا‪ ،‬نەیدەتوانی رێژەی كورسییەكانی‬ ‫بەرەو سەرەوە بەرێت‪ ،‬لەسەر ئەم‬ ‫خاڵە دەڵێیت چی؟‬ ‫ مەسەلەكە پ��ەی��وەن��دی بە‬‫ب��ەه��ێ��زی ‌و الوازی����ی ب��ەرپ��رس��ی‬ ‫یەكەمەوە نییە‪ ،‬بەدەستهێنان ‌و‬ ‫لەدەستدانی كورسی هەڵبژاردن‪،‬‬ ‫ئەركێكە ل��ەس��ەر شانی مەكتەبی‬ ‫هەڵبژاردن نییە‪ ،‬ئەوە ئەركی حیزب‬ ‫‌و رێكخستن ‌و ئەندامەكانێتی‪،‬‬ ‫ئەركی لیژنەی ب��ااڵو لیژنەكان‌ و‬ ‫پاڵێوراوەكان ‌و راگەیاندن ‌و كۆڕو‬ ‫كۆبوونەوە جەماوەریی ‌و متمانەی‬ ‫حیزب لەناو خەڵك ‌و ماقووڵییەتی‬ ‫بەڵێنەكانی‌ و راستگۆبوونی لە‬ ‫هەڵبژاردنەكانی راب��ردووداو‪ ،‬پڕۆژە‬ ‫پێشخستنی‬ ‫خزمەتگوزارییەكانی‪،‬‬ ‫كۆمەڵگا‪ ،‬خۆشكردنی گ��وزەران��ی‬ ‫خ��ەڵ��ك‪ ،‬رازی��ك��ردن��ی دەن��گ��دەر‪،‬‬ ‫خوێندنەوەی جەماوەرو شارەزابوون‬ ‫لە چۆنێتی بیركردنەوەیان‌و هەوڵدان‬ ‫بۆ كێشكردنیان بەالی حیزب ‌و زۆر‬ ‫شتی ت��ر‪ ..‬ئەمانە هیچیان كاری‬ ‫دەزگ��ای هەڵبژاردن نین‪ ،‬بۆیە نە‬ ‫ل��ەڕاب��ردووداو نە ئەمجارەو نە لە‬ ‫هەڵبژاردنەكانی ئایندەشدا‪ ،‬دەزگای‬ ‫هەڵبژاردن ناتوانێت كورسییەك بۆ‬ ‫حیزب مسۆگەر بكات‪ .‬ئەم دەزگایە‬ ‫بەرنامە دادەنێت‪ ،‬ئەگەر حیزب ئەو‬ ‫كارانەی كە ئاماژەم پێكردن ئەنجامی‬ ‫داب��ن‪ ،‬پاشان بەرنامەكەی دەزگ��ای‬ ‫هەڵبژاردن بەباشی جێبەجێ بكات‪،‬‬ ‫ئ��ەوە سەردەكەوێت‪ .‬ب��ەاڵم ئەگەر‬ ‫حیزب ئەركی خۆی رانەپەڕاندبێت‪،‬‬ ‫ئەوە دەزگ��ای هەڵبژاردن ناتوانیت‬ ‫هیچی بۆ بكات‪.‬‬ ‫ئێمە قوڕگمان نووسا ئەوەندە‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫هاوار بكەین هەڤاڵینە با كار لەسەر‬ ‫جەماوەری دەنگدەران بكەین‪ ،‬نەك‬ ‫بەتەنها ئەندامان ‌و كادیرەكانی‬ ‫خ���ۆم���ان‪ ،‬ب��ۆن��ەو ك��ۆب��وون��ەوەو‬ ‫ئاهەنگەكانی هەڵبژاردنمان هەمووی‬ ‫لە چوارچێوەی ئەندامەكانی خۆماندا‬ ‫ب��ووە‪ ،‬نەچووینەتە ناو جەماوەری‬ ‫گشتییەوە‪ ..‬ئەمە هەڵەیە‪ ،‬هەڵەیەكی‬ ‫ك��وش��ن��دەش��ە‪ .‬ل��ە ك��ۆن��گ��رەی (‪)3‬‬ ‫دا‪ .‬رامانگەیاند كە ئێمە حیزبی‬ ‫هەڵبژاردنین‪ ،‬یەكێك لەماناكانی ئەم‬ ‫رستە‌یە ئەوەیە‪ ،‬دەبێت كار لەسەر‬ ‫تاكی دەنگدەر بكەیت‪ ،‬كوا ئێمە ئەو‬ ‫كارەمان كردووە؟ بەردەوام لەڕاپرسی‬ ‫‌و توێژینەوەكانی دەزگای هەڵبژاردندا‬ ‫ئەوەمان خستۆتەڕوو كە بەشێكی‬ ‫بەرچاوی دەنگدەران باری گوزەرانیان‬ ‫باش نییەو دەبێت بەرەوپێش ببرێت‪،‬‬ ‫بەشێكی تریان داواكاریی سیاسی ‌و‬ ‫كۆمەاڵیەتییان هەیەو لە دەزگاكەماندا‬ ‫ب����ەوردی ئ���ەو داواك��اری��ی��ان��ەم��ان‬ ‫دەستنیشان كردووە‪ ،‬تا چ رادەیەك‬ ‫ئەو داواكارییانە خراونەتە ناو پڕۆژەی‬ ‫حیزبەكەمانەوە؟ بۆچی نەتواندراوە‬ ‫كار لە هەردوو كەرتی كشتوكاڵ ‌و‬ ‫پیشەسازییدا بكرێت ‌و پێش بخرێت‬ ‫‌و وەك واڵت��ان��ی دەوروبەرمانیان‬ ‫لێبكرێت؟‬ ‫ئەو برادەرانەی هەروا لەخۆوە‬ ‫لێمان راس��ت��ب��وون��ەت��ەوە‪ ،‬چ��اوی��ان‬ ‫ئ��ەو خ��ەل��ەل‌ و دەالق���ە گ��ەوران��ە‬ ‫نابینێت‌‪ ،‬ئەوانە جەنگە گەورەكەیان‬ ‫دۆڕان�����دووەو دەی��ان��ەوێ��ت ش��ەڕی‬ ‫الكۆاڵن لەگەڵ ئێمە بكەن‪ .‬ئەوانە‬ ‫نەخۆیان پڕۆژەیەكیان هەیەو نە‬ ‫ئ��ەوەن��دەش گیانی لەخۆبوردوویی‬ ‫‌و ت��ەوازوع��ی��ان ه��ەب��ووە‪ ،‬جارێك‬ ‫لەجارەكان سەردانمان بكەن‌ و بڵێن‬ ‫چۆنن‪ ،‬كارەكانتان چۆنە‪ .‬ئێمە كاری‬ ‫خۆمان كرد‪ ،‬پالنمان دانا‪ ،‬توێژینەوەو‬ ‫راپرسیمان ئەنجامدا‪ ،‬هەموو شتێكمان‬ ‫بە پوختەیی بەرزكردەوە‪ ،‬بەاڵم كار‬ ‫بەڕاسپاردەكانمان نەكرا‪.‬‬ ‫* ب��م��ان��ەوێ ‌و ن��ەم��ان��ەوێ‪،‬‬ ‫پێمان خۆش بێ یان نا‪ ،‬یەكێتی‬ ‫لەهەڵبژاردنی (‪)9/21‬دا‪ ،‬تووشی‬

‫ش��ك��س��ت ه����ات‪ ،‬ئ��ۆب��اڵ��ی ئ��ەو‬ ‫شكستەش بەپلەی یەكەم لە ئەستۆی‬ ‫مەكتەبی سیاسی‌ و سەركردایەتییە‪،‬‬ ‫بۆچی هیچكامیان دەستیان لەكار‬ ‫نەكێشایەوە‪ ،‬ئایا هەموویان خۆیان‬ ‫بە پاك‌و پاڵەوان دەزانن یان چاویان‬ ‫لە خێرو بەرەكەتی كورسی مەكتەبی‬ ‫سیاسی ‌و مەكتەبی سەركردایەتییەو‬ ‫قینەبەرایەتی لەگەڵ یەك دەكەن؟‬ ‫ ئێمە لەبەردەم كۆنگرەداین‪،‬‬‫كۆنگرە دەس��ەاڵت��ی لێپێچینەوەی‬ ‫سیاسی ‌و كارگێڕیی ‌و دارایی هەیە‪،‬‬ ‫دەتوانێت لە هەموومان بپرسێتەوە‬ ‫كە چۆن كارمان ك��ردووەو تا چەند‬ ‫ل��ەخ��زم��ەت��ی گ��ەل‌ و نیشتمان ‌و‬ ‫حیزبەكەماندا بووین‪ .‬هیوادارم لە‬ ‫كۆنگرەدا راستییەكان ون نەبن ‌و‬ ‫چارەسەری راستەقینە بۆ گرفت‌ و‬ ‫كێشەكانمان بدۆزرێتەوە‪ ،‬هەروەها‬ ‫بەوپەڕی قەناعەتیشەوە باوەڕم وایە‬ ‫كە پێویستە سەركردایەتی رۆحێكی‬ ‫گەنجانەی بە بەردابكرێت ‌و رێگە‬ ‫ب��ە هاتنەپێشەوەی ن���ەوەی نوێی‬ ‫پەروەردەكراو بدرێت‪.‬‬

‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬باس لە پۆستی سەرۆكایەتی هەرێم دەكات‬ ‫هەرچەندە نێچیرڤان بارزانی‪ ،‬لە سەرەتای هەوڵەكانیدایە بۆ پێكهێنانی كابینەی هەشتەم‪ ،‬باس لەوە دەكرێت هەرسێ‬ ‫الیەنی ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬بێ شەرم كردن باس لە پۆستی سەرۆكی هەرێمیش بكەن‪ ،‬بەاڵم لە ئێستا پارتی بەنیازە لەڕێگەی‬ ‫رازی بوون بە هەمواركردنەوەی دەستوورو گەڕاندنەوەی بۆ پەرلەمان ئەم بابەتە بیری الیەنەكان بباتەوە‪.‬‬

‫‪21‬‬

‫* بەاڵم ئەگەر بڕوانینە ئەم چەند‬ ‫مانگەی راب��ردوو‪ ،‬بەتایبەتی ماوەی‬ ‫دوای ئاشكراكردنی ئەنجامەكانی‬ ‫هەڵبژاردن‪ ،‬هەستدەكەین یەكێتی‬ ‫نایەوێت خۆی چاك بكات‌و چاكسازیی‬ ‫راستەقینە بەئەنجام بگەیەنێت‪ ،‬بۆچی‬ ‫مەكتەبی سیاسی خ��ۆی ن��ادات لە‬ ‫قوواڵیی ئەو قەیرانانەی یەكێتییان‬ ‫بچووك كردۆتەوە‪.‬‬ ‫ ج���ارێ دوو م��ان��گ بەسەر‬‫ه��ەڵ��ب��ژاردن��دا تێنەپەڕیوە‪ ،‬هێشتا‬ ‫زووە بۆ بڕیاری وا‪ ،‬ئێمە پلینیۆممان‬ ‫ك��ردو شەرعییەتمان دای���ەوە بەم‬ ‫سەركردایەتییەی ئێستا بۆ ئ��ەوەی‬ ‫بتوانێت ئامادەسازی بۆ كۆنگرە بكات‬ ‫‌و هەندێك گۆڕانكاریی لە پێكهاتەی‬ ‫رێكخراوەییماندا بكات‪ .‬كۆنگرەش‬ ‫لە پێشەوەیەو ه��ی��وادارم بتوانێت‬ ‫رۆحێكی تازە بكاتە بەری حیزبمان‪.‬‬ ‫بەبۆچوونی من زیندووكردنەوەی‬ ‫دیسپلینی پاداشت ‌و س��زا‪ ،‬زۆرێك‬ ‫ل��ە كێشەكان چ��ارەس��ەر دەك���ات‌ و‬ ‫زیندوكردنەوەشی كەمێك بوێریی ‌و‬ ‫چاونەترسیی دەوێت‪ ،‬ئەمەش بۆخۆی‬

‫مانای گۆڕینی ئەقڵییەتی بەڕێوەبردنی‬ ‫ح��ی��زب دەگ��ەی��ەن��ێ��ت‪ .‬ل��ەس��ەرەت��ادا‬ ‫هەندێك ناڕەحەتیمان دێتەڕێ‪ ،‬بەاڵم‬ ‫سەرەنجامەكەی بە قازانجی هەموومان‬ ‫دەبێت‪.‬‬ ‫* ئامادەیت لە كۆنگرە بەرگریی‬ ‫لەخۆت بكەیت‪ ،‬وەك ئەوەی ئێستا‬ ‫دەیكەیت؟ مەبەستم ئەوەیە دەتوانیت‬ ‫بەداتاو دۆكیۆمێنت وەاڵم��ی هەر‬ ‫تۆمەتێك بدەیتەوە كە بەرەوڕووت‬ ‫دەكرێتەوە؟ بەتایبەتی وەك بەرپرسی‬ ‫دەزگای هەڵبژاردن‪.‬‬ ‫ ه���ەم���وو راپ���ۆرت���ەك���ان‪،‬‬‫راس���پ���اردەك���ان‪ ،‬ن���ووس���راوەك���ان‪،‬‬ ‫راپرسییەكان‪ ،‬فۆكەس گروپەكان‪،‬‬ ‫نامە گۆڕینەوەكانمان بەئەرشیفكراویی‬ ‫هەن‪ ،‬ئێمە زۆر پشتئەستوورین بەو‬ ‫بەڵگانەو هەركاتێكیش پێویست بكات‬ ‫هەموویان دەخەینەڕوو‪ ،‬بگرە ئەگەر‬ ‫بەباشمانزانی‪ ،‬چاپیشیان دەكەین ‌و‬ ‫دەیخەینە بەردەستی هەمووان‪.‬‬ ‫* زۆرێ����ك ل��ە ك���ادی���ران ‌و‬ ‫ئەندامانی یەكێتی دەڵێن كە هەندێك‬ ‫لە ئەندامانی مەكتەبی سیاسی ‌و‬

‫سەركردایەتییەكەی‪ ،‬هەڵە كوشندەكانی‬ ‫خۆیان بە دەزگ���ای هەڵبژاردندا‬ ‫هەڵدەواسن بۆ ئەوەی كەموكوڕیی ‌و‬ ‫كەمتەرخەمییەكانی خۆیان بشارنەوە‪،‬‬ ‫ئەمە تا چەند راستە؟‬ ‫ ئ��ەم��ە راس��ت��ە‪ ،‬ل��ەالی��ەك��ەوە‬‫نیشانەی زرنگی ‌و وریایی كادیرانی‬ ‫پێشكەوتوو و ناوەڕاست‌و خوارەوەی‬ ‫حیزبەكەمانە كە راستییەكان دەزانن‌و‬ ‫بە ئاسانی فریو نادرێن‪ ،‬راستییەكان‬ ‫وەك رۆژ دیارن ‌و بەری رۆژیش بە‬ ‫بێژنگ ناگیرێت‪ ،‬لەالیەكی تریشەوە‬ ‫ژم����ارەی ئ��ەو ئ��ەن��دام��ە ب��ااڵی��ان��ەی‬ ‫دەیانەوێت دەزگای هەڵبژاردن بكەنە‬ ‫قۆچی قوربانی كەمن ‌و لە یەك دوو‬ ‫كەس تێپەڕ ناكەن‪ ،‬ئەمەش دیسان‬ ‫م��ان��ای وای��ە ك��ە هێشتا وی���ژدان‌ و‬ ‫دڵسۆزیی رێكخراوەیی لەناو یەكێتیدا‬ ‫ماوەو بوونی یەك دوو كەسی وەها‬ ‫كە هەست بە بەرپرسیارێتی ناكەن‬ ‫قورساییەكی ئەوتۆی نییە‪.‬‬ ‫ئ����ەوەی دەب��ێ��ت ه��ەم��ووم��ان‬ ‫لەسەری كۆك بین‌و شێلگیرانە پێوەی‬ ‫پابەندبین ئەوەیە كە هەر هەموومان‬

‫وەك یەكێتی دان ب��ەوەدا بنێین كە‬ ‫زیانمان لێكەوتووەو خەتای خۆشمان‬ ‫بووە‪ ،‬دەبێت گۆڕانكاریی لە ئەقڵییەتی‬ ‫بەڕێوەبردنی حیزبایەتیماندا بكەین‪،‬‬ ‫بەم ئەقڵییەتەی ئێستا چیتر بەڕێوە‬ ‫ناچین‪ .‬س��ەری دون��ی��اش بە پووش‬ ‫نەگیراوە‪ ،‬وەك دەڵێن هەر زەبرێك‬ ‫لەناومان نەبات‪ ،‬بەهێزترمان دەكات‪،‬‬ ‫دەبێت وانەیەك لەم شكستەوە فێر‬ ‫ببیین‌و بەخۆماندا بچینەوە‪.‬‬ ‫* پێتوایە یەكێتی بەشێوەیەكی‬ ‫دام��ەزراوەی��ی ك��اری حیزبیی خۆی‬ ‫نەكردووە؟‬ ‫ راستە‪ ،‬وەك دامەزراوە كاری‬‫ن��ەك��ردووە‪ ،‬دیسپلینەكانی پشتگوێ‬ ‫خستووە‪ ،‬بەدواداچوون‌و لێپێچینەوەی‬ ‫نەبووە‪ ،‬هەڵەكان كەڵەكە ب��وون ‌و‬ ‫چ��ارەس��ەری��ان بۆ ن���ەدۆزراوەت���ەوە‪.‬‬ ‫ریزبەندی حیزبی‌ الواز ب��ووەو ئەو‬ ‫سوێندەی خواردوومانە پێوەی پابەند‬ ‫نەبووین‪ ،‬لەبری دام��ەزراوەی��ەك��ی‬ ‫گ����ەورەی ی��ەك��گ��رت��وو‪ ،‬یەكێتیمان‬ ‫ك����ردووە ب��ە ژم���ارەی���ەك دەس��ت��ەو‬ ‫پێكهاتەی بچووكی نەیارو دژ بەیەك‪،‬‬ ‫ب���ەرژەوەن���دی ت��ەس��ك ‌و شەخسی‬ ‫خ��راوەت��ە س���ەرووی بەرژەوەندییە‬ ‫حیزبی ‌و رێ��ك��خ��راوەی��ی��ەك��ان��ەوە‪.‬‬ ‫لەئێستادا یەكێتی ل��ە حیزبێكی‬ ‫دامەزراوەیی ناچێت‪.‬‬ ‫* ه��ەن��دێ��ك ل��ەو رێ��ك��خ��راوە‬ ‫بیانییانەو پەرلەمانتارانەی لەواڵتانی‬ ‫دەرەوە هاتبوون‌ بۆ چاودێرییكردنی‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان��ی (‪ )9/21‬لە‬ ‫راپۆرتەكانیاندا ئ��ەوەی��ان بەخاڵ‬ ‫نووسیوە كە هۆكاری كەمبوونەوەی‬ ‫كورسییەكانی یەكێتی پەیوەندی‬ ‫ب��ە چەند هەڵەیەكی كوشندەوە‬ ‫ه��ەب��ووە ك��ە سەركردایەتییەكەی‬ ‫كردوویەتی‪ ،‬وەك پڕۆژەی دەستوورو‬ ‫درێ��ژك��ردن��ەوەی م��اوەی دەسەاڵتی‬ ‫س��ەرۆك��ی هەرێم ‌و‪ ..‬ئ��ەی بۆچی‬ ‫زۆرێك لەئەندامانی مەكتەبی سیاسی‌‬ ‫و سەركردایەتی گەڕیان لە دەزگای‬ ‫هەڵبژاردن ئااڵندووە؟‬ ‫ ئێمە زۆرێك لەو راپۆرتانەمان‬‫بینیوە‪ ،‬لەهیچ جێگایەكدا ئاماژە بۆ‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫كەركوك و كوردو یەك لیستی‬ ‫حزب و الیەنە سیاسییە كوردییەكان لە شاری كەركوك پێشنیازی ئەوەیان كردووە كە بۆ هەڵبژاردنی ئەمجارەی پەرلەمانی‬ ‫عێراق‪ ،‬كورد بە یەك لیست بەشداری بكات‪ ،‬ئەم پێشنیازەی حزب و الیەنە كوردییەكان لە كۆبوونەوەیەكیاندا هات‬ ‫لە مەڵبەندی یەكێتی لە كەركوك‪ ،‬ئەو حزب و الیەنە كوردیانە دەیانەوێت سەنگ و قورسایی كورد لەناوچە كێشە‬ ‫لەسەرەكان پەرت نەكرێت‪.‬‬

‫‪22‬‬ ‫ئەوە نەكراوە كە دەزگای هەڵبژاردن‬ ‫كاری خۆی نەكردبێت‪ ،‬بەڵكو لەچەند‬ ‫پەیوەندییەكدا بیانییەكان سەرسامیی‬ ‫خۆیان بە دەزگاكەمان دەرب��ڕی��وە‪.‬‬ ‫بۆ نموونە پسپۆڕێكی ئەمریكایی‬ ‫ك��ە ن���اوی س���ك���ۆت‪-‬ەو ل��ەڕێ��گ��ای‬ ‫دەزگاكەمانەوە چەند رۆژێ��ك هاتە‬ ‫كوردستان‌ و ك��ۆب��وون��ەوەی لەگەڵ‬ ‫ئۆرگانەكانمان كرد‪ ،‬راشكاوانە وتی‪:‬‬ ‫سەركەوتنی ئێوە لە هەڵبژاردندا‬ ‫بەندە بە‌ یەكگرتووییتانەوە‌‪ ،‬بەداخەوە‬ ‫بەرژەوەندی هەندێك لە دووبەرەكی‬ ‫‌و بێسەرەو بەرەییدا ب��وو‪ ،‬ئەوەش‬ ‫ئاكامەكەی بوو‪ .‬ئەمە لەسەر ئاستی‬ ‫دەرەك��ی‪ ،‬كەچی لەناوخۆی حیزبدا‪،‬‬ ‫ت��ا ئێستا هیچ هەڵسەنگاندنێكی‬ ‫بابەتییانەم نەبینیوە‪ ،‬نە لەبارەی‬ ‫دەزگ��ای هەڵبژاردنەوەو نە لەبارەی‬ ‫هیچ ئۆرگانێكی حیزبیی ترەوە‪.‬‬ ‫* ئ��ەم��ەی ئێستا پێت دەڵێم‬ ‫زانیارییە ن��ەك ش��رۆڤ��ە‪ ،‬زۆرێ��ك‬ ‫لەكادیرانی یەكێتی دەڵێن ئەو چەند‬ ‫كەسەی لە مەكتەبی سیاسی یەكێتیدا‬ ‫ماونەتەوەو خەڵكی سلێمانین‪ ،‬كە‬ ‫یەكێكیان شۆڕش ئیسماعیلە‪ ،‬دەڵێن‬ ‫بۆیە ئەو هەموو قسەو قسەڵۆكانە‬ ‫لەسەر دەزگای هەڵبژاردن دەكەن‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەیە كە ناچارت بكەن ئیستیقالە‬ ‫بكەیت ‌و لەیەكێتیدا نەمێنیت‪،‬‬ ‫زانیارییت لەمبارەیەوە هەیە؟‬ ‫ من بۆ خۆم شتی وام نەبیستووە‪.‬‬‫بەاڵم هەر ئەوەندە دەڵێم كە شاری‬ ‫سلێمانی لێمان زوی��ر ب��ووە‪ ،‬دەبێت‬ ‫لەو بێمنەتییە دەرچین كە بەرامبەری‬ ‫هەمانە‪ .‬سلێمانی ئێمەی دروست كرد‪،‬‬ ‫ئێمە لەسلێمانییەوە دەستمان پێكردو‬ ‫لە سەختترین رۆژگارەكاندا لەگەڵ‬ ‫سلێمانیدا پێكەوە خەباتمان كردووە‬ ‫(ئەم قسەیە بەمانای شارچێتی ناكەم‪،‬‬ ‫شارەكانی تریش پشكی بەرچاوی خۆیان‬ ‫لەخەباتدا هەیە‪ ،‬هەولێر شەهیدی‬ ‫قارەمانی پێشكەشكردووە‪ ،‬كەركوك‬ ‫یەكێك لەكۆڵەكەكانی س��ەروەری��ی‬ ‫یەكێتییە‪ ،‬ده���ۆك‌ و خانەقین‌ و‬ ‫گەرمیان‌ و كوێستانیش هەموویان هەر‬ ‫لەمێژووی یەكێتیدا بەشدارن) ئێستا‬

‫مەكتەبی سیاسی‬ ‫كە ئێستا بەهەق‌و‬ ‫ناهەق كەوتووەتە‬ ‫گلەیی‌و گازاندەكردن‬ ‫لێمان‌و دەیانەوێت‬ ‫داری شكستی یەكێتی‬ ‫لەدوایین هەڵبژاردندا‬ ‫لەسەری ئێمەدا‬ ‫بشكێنن‬ ‫دەبێت سلێمانی ئاشت بكەینەوە‪،‬‬ ‫گرنگ نییە ئەگەر شۆڕش ئیسماعیل‬ ‫لەسەركردایەتی یەكێتیدا نەمێنێت‪،‬‬ ‫بەاڵم زۆر گرنگە كە پێگەی شایستەی‬ ‫سلێمانی ل��ەم ح��ی��زب��ەدا هەبێت‪،‬‬ ‫دەبێت نوێنەرایەتیكردنی سلێمانی‬ ‫بەپێی قوربانی ‌و بەخششەكانی بێت‪.‬‬ ‫یەكێتی ‌و سلێمانی دوان��ەی خەباتی‬ ‫كوردایەتیین‪.‬‬ ‫* باست لەزویربوونی سلێمانی‬ ‫ك��رد‪ ،‬چۆن لەگەڵ یەكێتیدا ئاشت‬ ‫دەبێتەوە؟‬ ‫ كە سلێمانی كرا بە پایتەختی‬‫رۆشنبیریی‪ ،‬چیمان ب��ۆك��رد؟ ئایا‬ ‫یەكێتی لەمە بەرپرسیار نییە؟ ئەگەر‬ ‫كەمێك مێشكمان بخەینەگەڕ جۆرەها‬ ‫پڕۆژەو بەرنامەی رۆشنبیریی هەن كە‬ ‫دەتوانین لەسلێمانی پیادەی بكەین‪.‬‬ ‫ئەم شارە مۆركێكی یاخی‌و سەركەشی‬ ‫هەیە‪ ،‬بەوەشەوە جوانە‪ ،‬ناتواندرێت‬ ‫بەئاسانی ملكەچ بكرێت‪ ،‬خەڵكی ئەم‬ ‫شارە حەزیان لە ئازادی‌‌و سەربەرزییە‪،‬‬ ‫پەراوێزخران قبووڵ ناكەن‪ ..‬ئەمانە‬ ‫مرۆڤی گ��ەورەن‪ ،‬كەسانی بەتواناو‬ ‫لێهاتوون‪ ،‬دەبێت هەموو دەرگاكانی‬ ‫حیزب ب��ەڕووی گەنجەكاندا بخەینە‬ ‫سەرپشت‌و پێشیان بخەین‌و بەشێكی‬ ‫زۆری بەرپرسیارێتی شاری سلێمانی‬ ‫بدەینە دەس��ت��ی ن��ەوەك��ان��ی خ��ۆی‪،‬‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫دوای ئ��ەوەی ئامادەیان دەكەین بۆ‬ ‫سەركردایەتیكردنی دواڕۆژ‪ .‬پشتكردنە‬ ‫ئەم شارە كوشندەترین هەڵەیە كە‬ ‫حیزبێك بیكات‪ ..‬ئێمە كە هاتینەوە‬ ‫سلێمانی خۆی شارێكی گەشاوە بوو‪،‬‬ ‫ئامادەیی پێشكەوتن ‌و درەوشانەوە‬ ‫ل��ەم ش��ارەدا زۆرە‪ ،‬تواناكان زۆرن‬ ‫دەبێت قوربانی زیاتر بدەین‪ ،‬دەبێت‬ ‫خزمەتی زیاتری بكەین‪.‬‬ ‫* ئ��ەوەی كەمێك لەمەوپێش‬ ‫لە پرسگە بینیم‪ ،‬دەمەوێت بیكەمە‬ ‫پرسیارێك بۆت‪ ،‬كاتێك لەپرسگەی‬ ‫خوارەوە چاوەڕێی هاتنەژوورەوەم‬ ‫دەكرد‪ ،‬دوو ژن‌ و پیاوێك چاوەڕێ‬ ‫بوون بێنەژوورەوە‪ ،‬پرسیارم لێكردن‬ ‫كە بۆ الی كێ دەچ��ن ‌و كێشەتان‬ ‫چییە‪ ،‬وتیان دەچینە الی كاك شۆڕش‬ ‫بۆ ئەوەی یارمەتیمان بدات‪ ،‬چونكە‬ ‫لەدەرگای مەكتەبی سیاسی نامانكەنە‬ ‫ژوورەوە‪ ،‬ئەوان باوكێك ‌و دایكی‬ ‫دوو شەهید ب��وون‪ ،‬ئەوەشیان پێ‬ ‫وتم كە كەسوكاری شەهیدان زۆر‬ ‫لەتۆ ڕازی��ن‪ ،‬ئەو رازیبوونە بۆچی‬ ‫دەگەڕێتەوە؟‬ ‫ لەكاتی دوو ئیدارەییدا‪ ،‬دووجار‬‫پۆستی سەرۆكی دەزگای شەهیدانی‬ ‫گەلی كوردستانیان بەمن سپارد‪.‬‬ ‫لەبنچینەوە دەستمكرد بەڕێكخستنەوەی‬ ‫ئ��ەو دەزگ��ای��ەو كۆمەڵێك لیژنەم‬ ‫دروست كرد‪ ،‬زۆرێك لە گەنجەكانم‬ ‫نارد بۆ ئێران‪ ،‬تا بزانن ئەوان چی‬ ‫بۆ شەهیدانی خۆیان دەكەن‪ .‬تەماشای‬ ‫چەند پڕۆژەیەكی ئەمریكییەكان ‌و‬ ‫ڤێتنامییەكان ‌و فەلەستینییەكان ‌و‬ ‫گەلێك نەتەوەی قوربانیدەری دیكەمان‬ ‫كرد بۆ ئ��ەوەی بزانین ئ��ەوان بە چ‬ ‫شێوەو شێوازێك شەهیدانی خۆیانیان‬ ‫رێكخستووە‪ ،‬چەند پڕۆژە یاسایەكمان‬ ‫ئامادەكرد‪ .‬كاتێك من چوومە دەزگای‬ ‫شەهیدان‪ ،‬مووچەی مانگانەی شەهید‬ ‫(‪ )90‬هەزار دینار بوو‪ ،‬دوای هەوڵ‬ ‫‌و ماندووبوونێكی زۆر مووچەكەم‬ ‫بەرزكردەوە بۆ (‪ )350‬هەزار دینار‪،‬‬ ‫هێشتاش هەر بە دڵم نەبوو‪ ،‬چونكە‬ ‫شەهیدان‌ و كەسوكاریان شایستەی زۆر‬ ‫لەوە زیاترن‪.‬‬

‫هەركاتێك كەسوكاری شەهید‬ ‫هاتبنە الم دەستم نەناوە بەڕوویانەوە‪،‬‬ ‫م��ن ب��اوك‌ و ب��رام شەهیدن‌ و لە‬ ‫ئازاری كەسوكاری شەهیدان تێدەگەم‪.‬‬ ‫ه��ەروەه��ا زۆرێ��ك ل��ەو هەڤااڵنەش‬ ‫لەكاتی خەبات‌ و تێكۆشاندا لەمالوالی‬ ‫خۆمەوە شەهید ب��وون‌ و ئاگاداری‬ ‫رووداوی شەهیدبوونیانم‪ .‬زۆرێكی‬ ‫تریشیان هاوڕێ ‌و هاوسەنگەرم بوون‬ ‫‌و لە ناوچەكانی ت��ری كوردستاندا‬ ‫شەهید بوون‪ .‬دوای ماوەیەك لەوێ‬ ‫نەمام ‌و ئەركی دیكەم پێ سپێردرا‪،‬‬ ‫دوای نزیكەی سێ ساڵ بە بڕیاری مام‬ ‫جەالل ئەو دەزگایە هەڵوەشێندرایەوەو‬ ‫جارێكی تر منی ن��اردەوە بۆ ئەوەی‬ ‫ل��ەس��ەرەت��اوە دروس��ت��ی بكەمەوە‪.‬‬ ‫ئ���ەم���ج���ارەی���ان ب���ەه���اوك���اری���ی‌و‬ ‫ماندووبوونی هەڤااڵنم بەشێوەیەكی‬ ‫زۆر جوانتر دروس��ت��م��ان ك���ردەوە‪،‬‬ ‫ك��اری زیاترمان بۆ شەهیدان كردو‬ ‫خزمەتگوزاریی زیاترمان بۆ كەسوكارو‬ ‫خێزانەكانیان دابینكرد‪.‬‬ ‫* دوا وت��ەت لەبارەی وەزعی‬ ‫یەكێتییەوە چییە؟‬ ‫ جوانترین شت كە ئەم دیمانەیەی‬‫پێ ت��ەواو بكەین‪ ،‬وتە بەنرخەكەی‬ ‫جەنابی مام جەاللە‪ :‬سەروەریمان‪،‬‬ ‫مانەوەمان‪ ،‬داهاتوومان‪ ،‬بەندە بە‬ ‫یەكێتیی نیشتمانیی ك��وردس��ت��ان‪-‬‬ ‫ەوە‪ .‬دەبێت یەكێتی بەهەڵەكانی‬ ‫خۆیدا بچێتەوە‪ ،‬راستیان بكاتەوە‪،‬‬ ‫ئێمە حیزبی كارە دیپلۆماسییەكانین‬ ‫‌و هەڵبژاردنین‪ ،‬ئەركی قورسمان‬ ‫وەئەستۆ گرتووە‪ .‬پێویستە یەكڕیزی‬ ‫‌و تەبایی ریزەكانمان بپارێزین‪ .‬دەبێت‬ ‫كارێك بكەین شایستەی ئەوە بین كە‬ ‫پێمان بڵێن حیزبی هەڵبژاردن‪.‬‬ ‫ی��ەك��گ��رت��ووی��ی ‌و یەكڕیزیمان‬ ‫بپارێزین‪ ،‬قۆناغێكی نوێی یەكێتیبوون‬ ‫دەستپێبكەین‪ ،‬نەشتەرگەریی گەورە‬ ‫لە جەستەی حیزبەكەماندا بكەین‬ ‫‌و ب��ەوپ��ەڕی پ��س��پ��ۆڕی ‌و ژی���ری ‌و‬ ‫دڵسۆزییەوە‪ ،‬خۆمان ئامادە بكەین بۆ‬ ‫ئەوەی لە هەڵبژاردنەكانی ئایندەدا‪،‬‬ ‫دەن��گ��ی ه���ەق‌ و رەوای خ��ۆم��ان‬ ‫بەدەستبهێنینەوە‪.‬‬

‫حكومەتی عێراق لە گرێبەستە نەوتییەكانی هەرێم نیگەرانە‬ ‫لەماوەیەكی نزیكدا راكێشانی بۆری نەوتی هەرێمی كوردستان بۆ واڵتی توركیا كۆتایی دێت و هەناردەكردنی نەوتی‬ ‫هەرێم لەڕێگەی بۆرییەوە رەوانەی توركیا دەكرێت‪ ،‬بۆ ئەو مەبەستەش نێچیرڤان بارزانی سەردانی توركیا دەكات و‬ ‫گرێبەستی نێوان هەرێم و توركیا واژۆ دەكات‪ .‬زانیارییەكان ئەوەیان خستۆتەڕوو كە حكومەتی عێراقی لەم گرێبەستە‬ ‫نیگەرانە‪.‬‬

‫‪23‬‬

‫رۆژنامەنووسێكی خۆرئاوای كوردستان‪..‬‬

‫‪ YPG‬بە هێزێكی زۆر بە ئیرادەو‬ ‫فكری دەزانێت‪ ،‬بۆیە بەرامبەر بە‬ ‫قاعیدە وەستاوە‬ ‫هۆزان عەفرین‪ ،‬تایبەت بە وااڵپرێس‪:‬‬

‫جێگای خۆشحاڵییە لەچەند‬ ‫رۆژی رابردوو یەكێتیی‬ ‫نیشتمانیی كوردستان‪،‬‬ ‫پشتیوانی خۆی راگەیاند بۆ‬ ‫ئەو حكومەتە كاتییەی دامان‬ ‫مەزراندووە‬

‫رەوشی رۆژئاوای كوردستان لە ئێستا تا رادەیەك ئاڵۆزە‪ ،‬بەاڵم لە‬ ‫هەمانكاتدا رەوشەكە بەرەو ئارامی دەڕوا‪ ،‬لەڕووی ئاسایشەوە‪ ،‬ئەوە‬ ‫زیاتر لە یەك ساڵە هەرێمەكانی سەربە رۆژئاوای كوردستان كە ناوچەیەكی‬ ‫ئازادە لەالیەن ئەنجومەنی گەل و دەستەی بااڵی كوردەوە بەڕێوەدەچێ‪.‬‬ ‫بەم دواییەش گۆڕانكارییە سەربازی و سیاسییەكانی سوریاو رۆژئاوای‬ ‫كوردستان‪ ،‬وایكرد كە كورد لەڕۆژئاوای كوردستان بەرەو رەوشێكی‬ ‫باشتر هەنگاو بنێ لە بەڕێوەبردنی ناوچەكانی خۆیان‪ ،‬هەربۆیە لە چەند‬ ‫رۆژی رابردوودا حكومەتێكی كاتی لەڕۆژئاوای كوردستان راگەیەندرا‪.‬‬ ‫ه���ۆزان عەفرین‪ ،‬رۆژن��ام��ەن��ووس��ی خ��ۆرئ��اوای كوردستان‪،‬‬ ‫لەچاوپێكەوتنێكدا كە ”وااڵپرێس” لەگەڵیدا بە ئەنجامیداوە‪ ،‬باس لە‬ ‫بارودۆخی سیاسی و ئیداری و چۆنێتی پێكهێنانی ئەو حكومەتە كاتییە‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫سازدانی‪ :‬دڵشاد خۆشناو‬ ‫* لە چەند رۆژی راب���ردوودا‬ ‫حكومەتێكی كاتی لە خ��ۆرئ��اوای‬ ‫كوردستان راگەیەندرا‪ ،‬درووستبوونی‬ ‫ئەو حكومەتە چ كاریگەرییەكی بەسەر‬ ‫هاوكێشە سیاسییەكانی خۆرهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاست و پرسی كورد لە ناوچەكە‬ ‫هەیە؟‬

‫ لەڕاستیدا راگەیاندنی ئەم‬‫حكومەته كاردانەوەیەك نییە بۆ ئەو‬ ‫حكومەتەی كە لە مەنفا لە هۆڵی‬ ‫ئوتێلەكانی ئەستەنبۆڵ راگەیەندرا‪،‬‬ ‫لەڕاستیدا ئەوە م��اوەی چوار مانگە‬ ‫لەگەڵ ئەنجومەنی نیشتمانی كورد لە‬ ‫سوریا كە حاڵی حازر زۆربەیان چوون‬

‫بۆ ئەستەنبۆڵ و بەجێیان هێشت!‬ ‫وەك��و ك��ورد ل��ەڕۆژئ��اوای كوردستان‬ ‫كۆمیتەیەكی ه��اوب��ەش ه��ەب��وو بۆ‬ ‫بەڕێوەبردنی كاری خۆجێیی‪ ،‬هەموویان‬ ‫هاوڕابوون لەگەڵ ئەنجومەنی گەلی‬ ‫رۆژئاوای كوردستان بۆ دامەزراندنی‬ ‫حكومەتێكی خۆجێیی‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە‬

‫بە فشاری توركیا لەسەر ئەنجومەنی‬ ‫نیشتمانی كورد لە سوریا كە ئێستا‬ ‫لە ئەستنبۆڵن‪ ،‬دنەیان دان بۆ ئەوەی‬ ‫دووربكەونەوە لەو رێككەوتنە لەگەڵ‬ ‫‪ PYD‬و پارتەكانی تری ناو واقیعییەتی‬ ‫رۆژئاوا‪ ،‬دەرەنجامی ئەوەش ئەوەبوو‬ ‫كە لە ماوەی شەو رۆژێكدا ئەنجومەنی‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫لەسەر وەرگرتنی سەرۆكی لیژنەكانی پەرلەمان ملمالنێیانە‬ ‫ئەگەرچی هێشتا دەستەی سەرۆكایەتی پەرلەمان دیاری نەكراوەو كۆبوونەوەی دووەمی پەرلەمانی كوردستانیش دیار نییە‪،‬‬ ‫بەاڵم بەپێی هەندێ زانیاری لەئێستاوە هەر پێنج الیەنە براوەكەی هەڵبژاردن‪ ،‬لەسەر وەرگرتنی سەرۆكی لیژنەكانی‬ ‫پەرلەمان ملمالنێیانە‪ ،‬بەتایبەتی لیژنەكانی دارایی و سامانە سروشتییەكان و ناوخۆ‪.‬‬

‫‪24‬‬ ‫گەلی كورد لە سوریا قبوڵی كرد بچن‬ ‫لەوێ ببن بە ئەندام! بەاڵم دەتوانم‬ ‫ئەوە بڵێم كە ئەنجومەنی گەلی كورد‬ ‫لە سوریا بووەتە دوو بەش‪ ،‬بەشێكی‬ ‫بەشدار بووە لەگەڵ ئەم حكومەتە‬ ‫كاتییەو بەشەكەی تریشی لەگەڵ‬ ‫ئ��ەوان��ن‪ ،‬ئ��ەوان��ەی لە ئەستەمبوڵن‬ ‫نوێنەرایەتی رۆژئ��اوای كورد ناكەن‪،‬‬ ‫چونكە لەو یانزە كەسەی كە نوێنەرن‪،‬‬ ‫ت��ەن��ان��ەت ی��ەك كەسیشی خەڵكی‬ ‫شارەكانی تری رۆژئ��اوا نین جگە لە‬ ‫قامیشلۆ‪ ،‬هەر یانزە كەسەكە خەڵكی‬ ‫قامیشلۆن‪ ،‬هەر هەموویان خەڵكی‬ ‫ی��ەك ش���ارن‪ ،‬ه��ەم��ووم��ان دەزان��ی��ن‬ ‫خەڵكی شارەكانی تر قبوڵ ناكەن كە‬ ‫خەڵكی قامیشلۆ نوێنەری ئەوان بن‪،‬‬ ‫ئەوە لە هەموو شوێنێك هەر وایە‪،‬‬ ‫دەبێ خەڵكی شارەكە خۆی نوێنەری‬ ‫شارەكەی خۆی بێت‪ .‬ئەوەش نیشانەی‬ ‫ئەوەیە كە ئەنجومەنی نیشتمانی سوریا‬ ‫بێ ئیرادە مایەوە بۆیە یانزە كەس‬ ‫خەڵكی یەك ش��ارن و نوێنەرایەتی‬ ‫ش��ارەك��ان��ی ت��ری��ش دەك����ەن و لە‬ ‫ئەستەنبوڵ ئەندامن‪ ،‬لەو حكومەتەی‬ ‫كە لە هوتێلەكانی ئەوێ راگەیەندرا‪،‬‬ ‫بۆیە ئەو ئیدارەیەی كە ئێستا هەیە‪،‬‬ ‫ئیدارەیەكی هاوبەشەو پێكهاتووە لە‬ ‫كورد‪ ،‬لە چیچان و عەرەبی رەسەن‬ ‫و ئاشووری و كلدان و كەمینەكانی‬ ‫ت��ر‪ ،‬ئ���ەوەش خۆبەڕێوەبردنێكی‬ ‫دیموكراسییە كە هەموو كەسێك‬ ‫هاوبەش بێت تێیدا‪ ،‬ئێستاش ئەو‬ ‫ئەنجومەنەی كە راگەیەندراوە‪ ،‬بەناوی‬ ‫ئەنجومەنی بەڕێوەبردنی رۆژئ��اوای‬ ‫كوردستان‪ ،‬لەچەند رۆژی رابردوودا‬ ‫كۆبوونەوەیەكیان ئەنجامداو پێنج‬ ‫كەسیان هەڵبژارد وەكو كۆمیتەی بااڵ‬ ‫بۆ بەڕێوەبردنی كارەكانی حكومەت‬ ‫لە ناوچەكەدا‪ ،‬ئێستا دەستیان بە‬ ‫كارەكانی خۆیان كردووە (‪ )35‬رێكخراو‬ ‫و حزبی ك��وردی تێدا بەشدارن‪ ،‬لە‬ ‫ماوەی رابردوودا دوژمنانی خۆرئاوای‬ ‫كوردستان پڕوپاگەندەی ئەوەیان‬ ‫باڵوكردەوە كە ئەو حزبانەی لەگەڵ‬ ‫‪ PYD‬ئەو حكومەتەیان راگەیاندووە‬ ‫وەه��م��ی��ن‪ ،‬منیش ل��ێ��رەوە دەڵێم‪،‬‬

‫رێكخراو و حزبی ئاشوورییەكان و‬ ‫كلدانییەكان و عەرەبە رەسەكان تێیدا‬ ‫بەشدارن‪ ،‬دەتوانم بڵێم ئەو حكومەتە‬ ‫حكومەتی خەڵكە‪ ،‬بۆیە من دەڵێم‬ ‫ئەوە هەنگاوێكی پیرۆز بوو بۆ خەڵكی‬ ‫رۆژئاوای كوردستان‪ ،‬لە داهاتووشدا‬ ‫فراوانتر دەبێ‪ ،‬چونكە بانگی هەموو‬ ‫حزب و رێكخراوێكیان ك��ردووە كە‬ ‫بەشداری بكەن‪ ،‬ئەو حكومەت مافی‬ ‫خۆمانە‪.‬‬ ‫* كێیە كە ئەوە بە ماف نازانێت؟‬

‫بەڕاستی ئەو‬ ‫بەیاننامەیەی‬ ‫سەرۆكایەتی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬نەدەبوایە‬ ‫بەمشێوەیە بووایە‪،‬‬ ‫چونكە ئیئتیالفی‬ ‫سوریاو هەندێ حزبی‬ ‫عەرەبی شۆڤێنی‬ ‫سوودیان لەو‬ ‫بەیاننامەیە وەرگرت‬

‫پارتی چەپی ك��وردی س��ووری��ا‪ ،‬كە‬ ‫دێرینترین حزبی ك��وردی خۆرئاوای‬ ‫كوردستانە‪ ،‬بەڕێز محەمەد موسا‬ ‫سەرۆكی ئەو پارتەیە‪ ،‬هەموو كەسیش‬ ‫دەیناسن‪ ،‬پارتی چەپی دیموكراتی‬ ‫كورد لە سوریا‪ ،‬سكرتێرەكەی ساڵح‬ ‫گەدۆ‪-‬یە‪ ،‬ئەویش (‪ )50‬ساڵە لەناو‬ ‫خەباتی ك��وردی رۆژئ��اوادای��ە‪ ،‬شێخ‬ ‫ب��اق��ی‪-‬ش كە سكرتێری یەكێك لە‬ ‫پارتەكانی ترە یەكێكە لە كەسایەتییە‬ ‫ناودارەكانی خۆرئاوای كوردستان‪.‬‬ ‫هەروەها دەستەی تەنسیقیش لەناو‬ ‫ئ��ەو ح��ك��وم��ەت��ەی��ە‪ ،‬ك��ە دووەم��ی��ن‬ ‫ئۆپۆزسیۆنی بەهێزی سوریایە‪ ،‬زۆر‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستانی عێراق‪،‬‬ ‫پشت بە حەكیم بەشارو‬ ‫مستەفا جومعەو سەاڵح‬ ‫بەدرەدین‪ ،‬دەبەستێت‪،‬‬ ‫ئەگەر پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستان واز لەو‬ ‫سێ كەسە بێنێت‪ ،‬لەو‬ ‫باوەڕەدام (‪ )180‬پلە‬ ‫رای دەگۆڕێت و تووشی‬ ‫هیچ هەڵەیەكیش نابێت‬ ‫لە رۆژئاوای كوردستان‬ ‫ بۆ دەبێ عەرەب لە مەنفا مافی‬‫ئ��ەوەی هەبێت حكومەت دروس��ت‬ ‫بكات كە هیچ شتێكی نییە‪ ،‬بۆ ئێمە‬ ‫مافمان نییە حكومەت رابگەیەنین‬ ‫لەكاتێكدا هەموو هەلومەرجەكانمان‬ ‫ب��ۆ ف��ەراه��ەم��ە‪ ،‬چەندین ش��ارم��ان‬ ‫لەبەردەستدایە‪ ،‬ئاسایش و پۆلیس‬ ‫و ه��ەم��وو پێداویستییەكانی تری‬ ‫حكومەتمان ئامادەیە‪ .‬بەڕاستی ئەو‬ ‫بەیاننامەیەی سەرۆكایەتی هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ن��ەدەب��وای��ە بەمشێوەیە‬ ‫ب��ووای��ە‪ ،‬چونكە ئیئتیالفی سوریاو‬ ‫ه��ەن��دێ ح��زب��ی ع��ەرەب��ی شۆڤێنی‬ ‫سوودیان لەو بەیاننامەیە وەرگ��رت‬

‫لە دژی خۆمان‪ ،‬چونكە سەرۆكایەتی‬ ‫ه��ەرێ��م دژی ئ��ەو راگەیاندنەیە‪.‬‬ ‫بەداخەوە ئێستاش نازانم چۆن ئەو‬ ‫بەیاننامەیە ل��ەالی��ەن سەرۆكایەتی‬ ‫هەرێمەوە دەرچوو! ئەوەشمان لەبیر‬ ‫نەچێت كە جێگای خۆشحاڵییە لەچەند‬ ‫رۆژی راب��ردوو یەكێتیی نیشتمانیی‬ ‫كوردستان‪ ،‬پشتیوانی خۆی راگەیاند بۆ‬ ‫ئەو حكومەتە‪ ،‬من لەو باوەڕەدام دوای‬ ‫ماوەیەكی تر سەرۆكایەتی هەرێمیش‬ ‫پشتیوانی خۆی رادەگەیەنێت‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەو حكومەتە دژی هەرێمی كوردستان‬ ‫نییەو هاوكاری حكومەتی هەرێمیشە‪.‬‬ ‫* پێتانوانییە ئەو بەیاننامەیەی‬ ‫سەرۆكایەتی هەرێم جۆرێك مۆركی‬ ‫حزبی بوون یان پارتی بوونی پێوە‬ ‫بووبێت؟‬ ‫ حەتمەن وایە‪ ،‬چونكە هەندێك‬‫ئەجێندای پارتی هەن ل��ەڕۆژئ��اوای‬ ‫كوردستان‪ ،‬هەندێك الیەنی بچووك‬ ‫هەن لەڕۆژئاوای كوردستان‪ ،‬كەسانی‬ ‫وەكو حەكیم بەشارو مستەفا جومعەو‬ ‫سەاڵح بەدرەدین‪ ،‬پارتی پشت بەوان‬ ‫دەبەستێك كە بەداخەوە‪ ،‬بەڕاستی‬ ‫حەقوایە پارتی ئەوانە دەربكات‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەوانە ناوی پارتیشیان پیس كردووە لە‬ ‫خۆرئاوای كوردستان‪ ،‬چونكە كەسێكی‬ ‫وەكو حەكیم بەشار تا ساڵی (‪)2011‬‬ ‫لە دیمەشق ب��وو‪ ،‬ل��ەوێ خەریكی‬ ‫كاروباری خۆی بوو‪ ،‬هیچ سەروكاری‬ ‫لەگەڵ سیاسەت و ئۆپۆزسیۆن هەر‬ ‫نەبوو‪ ،‬جگە لەوە مستەفا جومعە لە‬ ‫باڵی حكومەتی سوریادا‪ ،‬لەگەڵ باڵی‬ ‫عەبدولحەلیم خەدام‪-‬دا‪ ،‬بوو كە ئەو‬ ‫جیابووەوە رژێمی سوریا ئەوی گرت و‬ ‫خستیە زیندان‪ ،‬بۆیە بووە ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫مستەفا جومعە پیاوی سەاڵح بەدرەدین‬ ‫ب��وو‪ ،‬س��ەاڵح ب��ەدرەدی��ن��ی��ش پیاوی‬ ‫عەبدولحەلیم خەدام و سەدام حسێن‪-‬‬ ‫یش بوو‪ ،‬ئەوە هەموو كەس دەزانێت‪،‬‬ ‫بەڵگەی فراوان لەبەردەستدا هەن كە‬ ‫پیاوی پلەیەكی سەدام لە خۆرئاوای‬ ‫كوردستان ئەو سەاڵح بەدرەدین‪-‬ە‪،‬‬ ‫بوو‪ ،‬ئەوە ئاشكرایەو هەموو كەسێك‬ ‫دەزان��ێ��ت‪ ،‬ئەمانە وای��ان لە پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان ك��ردووە كە‬

‫عەبدوڵاڵ ئۆجەالن‪ ،‬دەستەكەوتەكانی رۆژئاوا دەپارێزێت‬ ‫پەروین بۆڵدان‪ ،‬هاوسەرۆكی فراكسیۆنی ‪ BDP‬لە پەرلەمانی توركیاو ئەندامی شاندنی ‪ BDP‬بۆالی ئۆجەالن‪ ،‬سەبارەت‬ ‫بەڕاگەیاندنی راوبۆچوونی عەبدوڵاڵ ئۆجەالنی رێبەری زیندانیكراوی ‪ PKK‬لەسەر شۆڕشی رۆژئ��اوای كوردستان‪،‬‬ ‫بەڕاگەیاندنەكانی راگەیاندووە‪ ،‬من لە دیدارم لەگەڵ ئۆجاالن قسەو باسی زۆرم لەگەڵی كرد‪ ،‬ئەویش بە هەمووانی‬ ‫راگەیاندووە تا مردن خاوەندارێتی شۆڕشی رۆژئاوا بكەن و هەموو دەستەكەوتەكانی ئەو شۆڕشەش بپارێزن‪.‬‬

‫‪25‬‬ ‫لەسەر شڕۆڤەی ئ��ەوان بڕیار بدات‬ ‫لەسەر رۆژئاوای كوردستان‪.‬‬ ‫ئەم الیەنانەی كە ئێستا لەڕۆژئاوای‬ ‫كوردستانن‪ ،‬هەڵسەنگاندنی هەڵە بۆ‬ ‫پارتی دەخەنەڕوو‪ ،‬پارتی بەگوێرەی‬ ‫ب��ۆچ��وون��ی ئ���ەوان ب��ڕی��ار دەدات‪،‬‬ ‫بەبڕوای من‪ ،‬ئەگەر پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستان‪-‬ی عێراق واز لەو سێ كەسە‬ ‫بێنێت‪ ،‬لەو باوەڕەدام (‪ )180‬پلە رای‬ ‫دەگۆڕێت و تووشی هیچ هەڵەیەكیش‬ ‫نابێت لە رۆژئاوای كوردستان‪.‬‬ ‫لەڕۆژئاوای كوردستان زیاتر لە‬ ‫ساڵێكە حكومەت هەیە بە كردار‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەڕەسمی رانەگەیەندرابوو‪ ،‬ئاسایش و‬ ‫پۆلیس و هەموو فەرمانگەكانی تر هەن‬ ‫لەڕۆژئاواو دەشپارێزرێن لەالیەن ‪YPG‬‬ ‫وە‪ ،‬لەڕۆژئاوا نزیكەی (‪ )50‬هەزار‬ ‫شەڕڤانی ‪ YPG‬هەیە‪ ،‬لە عەفرینەوە‬ ‫بۆ دێرك و بۆ تەل كۆچەر‪ ،‬ئاسایش لە‬ ‫هەموو ناوچەیەكی هەیەو دەیپارێزن‪،‬‬ ‫هەموو شوێنێك كۆنترۆڵكراوە لەڕووی‬ ‫ئ��اس��ای��ش��ەوە‪ ،‬م��ن خ��ۆم س��ەردان��م‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬خۆم پۆلیس و ئاسایش و‬ ‫هەموو فەرمانگەكانی ترم بینیوە‪،‬‬ ‫وەك��و رۆژن��ام��ەن��ووس چاوپێكەوتنم‬ ‫لەگەڵیان كردووە‪ ،‬وێنەیانم گرتووە‪،‬‬ ‫بەڕاستی ئەو حكومەتەی ئەوێ بەڕێوە‬ ‫دەبات حكومەتێكی راستەقینەیە‪.‬‬ ‫* پێتوانییە ئەو دژایەتیكردنە‪،‬‬ ‫زیاتر پەیوەندی بە دژایەتیكردنی‬ ‫‪ PKK‬وە هەبێت تا خودی رۆژئاوای‬ ‫كوردستان؟ چونكە كەس ناتوانێت‬ ‫نكۆڵی لەوە بكات كە ‪ PYD‬لەژێر‬ ‫كاریگەریی ‪ PKK‬دایە‪.‬‬ ‫ بێگومان هەموومان دەبینین‬‫كە ملمالنێ لە نێوان پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستان و ‪PKK‬دا‪ ،‬هەیە‪ ،‬ئەو‬ ‫ملمالنێیە كاریگەریی خۆی نەك تەنیا‬ ‫لەسەر رۆژئ��اوای كوردستان‪ ،‬بەڵكو‬ ‫كاریگەری دەبێت لەسەر رۆژهەاڵتی‬ ‫كوردستانیش‪ ،‬چونكە لەوێش ئێستاكە‬ ‫پ���ژاك ب��ەه��ێ��زەو چ��االك��ە‪ ،‬ئەویش‬ ‫هەر لەژێر كاریگەری ‪ PKK‬دایە‪،‬‬ ‫لەوێشدا پشتیوانی هەندێك حزبی‬ ‫بچوك دەكات لە دژی پژاك‪ ،‬ئەوەش‬ ‫شتێكی خراپ نییە بەڕای من‪ ،‬بەاڵم‬

‫‪ YPG‬لەڕۆژئاوای‬ ‫كوردستان نزیكەی‬ ‫(‪ )50‬هەزار شەڕڤانی‬ ‫هەیە‪ ،‬لە عەفرینەوە بۆ‬ ‫دێرك و بۆ تەل كۆچەر‪،‬‬ ‫ئاسایش لە هەموو‬ ‫ناوچەیەكی هەیەو‬ ‫دەیپارێزن‬

‫رۆژئاوای كوردستان‬ ‫دەبێتە خاوەنی ماف و‬ ‫هەوو شتێك‪ ،‬چونكە‬ ‫لە ئێستادا (‪ )%30‬بیرە‬ ‫نەوتییەكانی سوریا‬ ‫لەبەردەستی ئێمەدان‬

‫نەك ئەو ملمالنێیە بەرەو ئاقارێكی‬ ‫تر ب��ڕوات‪ ،‬ل��ەڕۆژئ��اوای كوردستان‬ ‫كە ‪PYD‬نوێنەری (‪)%85‬ی خەڵكە‪،‬‬ ‫ئەوە واقیعێكە كە بەهۆی ‪ PKK‬وە‬ ‫وەها گەورە بووە‪ ،‬چونكە ئەو خەڵكە‬ ‫هەمووی سەرسامە بە سەرۆك ئۆجەالن‬ ‫و ‪ PKK‬ئەمانە ه��ەواداران��ی ‪PKK‬‬ ‫و عەبدوڵاڵ ئۆجەالنن‪ ،‬هەموومان‬ ‫دەزانین ‪ PYD‬تەمەنێكی كەمی هەیە‪،‬‬ ‫لەدوای ساڵی (‪)2003‬وە دامەزرێندرا‪،‬‬ ‫بەاڵم بەهۆی ئەوەی كە پشتیوانییەكی‬ ‫فكری و لۆجستیكی باشی هەبوو‪،‬‬ ‫توانی ئامادەكاری خۆی بكات‪ ،‬من‬ ‫ئاگادارم پێشتر ساڵح موسلیم مەحكوم‬ ‫بوو لە سوریا‪ ،‬ئەویش گەریال بوو‪،‬‬ ‫لە چیای گارا بوو‪ ،‬لە چیای مەتینا‬ ‫بوو‪ ،‬لەوێ ئامادەكاری خۆی دەكرد‪،‬‬ ‫ئەوكاتەی كە ساڵح موسلیم ئامادەكاری‬ ‫خۆی دەكرد لە چیا‪ ،‬حەكیم بەشار كە‬ ‫ئێستا پارتی پشتگیری لێ دەكات‪ ،‬لە‬ ‫دیمەشق خەریكی كاری پزیشكی خۆی‬ ‫بوو‪ ،‬خێزانی ساڵح موسلیم لە زیندان‬ ‫بوو‪ ،‬من خۆم هەواڵم لەسەر ئامادە‬ ‫كردووە لە ساڵی (‪ )2007‬لەڕۆژنامەی‬ ‫”ئاسۆ” ئێستاش لە ئەرشیفدا ماوە‪،‬‬ ‫عائیشە ئەفەندی كە هاوسەری ساڵح‬ ‫موسلیمە (‪ )10‬مانگ زیندانی كرا لە‬ ‫س��ووری��ا‪ ،‬ئەوكاتە عایشە ئەفەندی‬

‫ل��ەن��او خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ەدا گ��ی��راوە‬ ‫لەالیەن رژێمی سوریاوە لە كۆبانی‪،‬‬ ‫ئێستاش ئەو هاوسەرۆكی ئەنجومەنی‬ ‫خەڵكە لە كۆبانی‪ ،‬جگە لەوەش سێ‬ ‫منداڵیان لەناوی ‪ YPG‬و یەكێكیشیان‬ ‫شەهید بوو‪ ،‬هەموو كەس دەزانێت‬ ‫ساڵح موسلیم ملیۆنێرە‪ ،‬كاتی خۆی‬ ‫بازرگانێكی گ��ەورە ب��ووە‪ ،‬ئ��ەوان بە‬ ‫بنەماڵە كەسی دیارو مەزنن‪ ،‬سەرەڕای‬ ‫ئ��ەوەش وازی ل��ەو هەموو شتانە‬ ‫هێناوەو خەریكی سیاسەت كردنەو‬ ‫كوڕەكەی لە شەڕدا شەهید دەبێت‪،‬‬ ‫منداڵەكانی تریش ئێستا شەڕڤانن‪.‬‬ ‫* داهاتووی ئێستای رۆژئاوا چۆن‬ ‫دەبینن؟‬ ‫ رۆژئ���اوای كوردستان دەبێتە‬‫خاوەنی ماف و هەوو شتێك‪ ،‬چونكە‬ ‫لە ئێستادا (‪ )%30‬بیرە نەوتییەكانی‬ ‫سوریا لەبەردەستی ئێمەدان‪ ،‬لەڕووی‬ ‫ئابووریشەوە سااڵنە زیاتر لە (‪)17‬‬ ‫ملیار دۆالر دەرامەتی هەیە‪ ،‬جگە‬ ‫لەوانەش ئێستاكە دەروازەی سەرەكی‬ ‫عێراق و سوریا لەژێر دەستی ‪YPG‬‬ ‫یە‪ ،‬هەروەها دەروازەی سەرێكانی‬ ‫و باكورو كۆبانی و باكور هەمووی‬ ‫لەژێر كۆنترۆڵی ‪YPG‬دایە‪ ،‬دەروازەی‬ ‫تربەسیاش هەر لەبەردەستی ‪YPG‬‬ ‫دایە‪ ،‬كەواتە ئێستا تەنیا دەروازەیەكی‬

‫الی عەفرین هەیە بەناوی حەمام‪،‬‬ ‫ئ��ەوی��ش ل��ە دەس��ت��ی ‪ YPG‬دای��ە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم توركیا دایخستووە‪ ،‬ئەویش‬ ‫ه��ەر دەروازەی���ەك���ی نێودەوڵەتییە‬ ‫كە دەكەوێتە نزیك دەری���ای سپی‬ ‫ن���اوەڕاس���ت‪ ،‬ئێمە وەك���و رۆژئ���اوا‬ ‫سنوورمان تا نزیك دەری��ای سپییە‪،‬‬ ‫نێوان عەفرین و دەریای سپی تەنیا‬ ‫(‪ )30‬كیلۆمەترە‪.‬‬ ‫* بەگوێرەی ئەو سنوورەی كە‬ ‫باستتان لێوە كرد‪ ،‬هەرچوار دەورەی‬ ‫ئەو حكومەتە كاتییە دوژمنە‪ ،‬ئەوە‬ ‫سوریاو توركیاو نێوانتان لەگەڵ‬ ‫هەرێمیش خ��ۆش نییە‪ ،‬ئ��ەو بیرە‬ ‫نەوتانەی كە تۆ باسیان دەك��ەی چ‬ ‫سوودێكیان هەیە‪ ،‬وەكو خۆت ئێستا‬ ‫باست كرد كە توركیا دەروازەك��ەی‬ ‫داخستووە‪ ،‬كاتێك دەوڵەتە دراوسێكان‬ ‫هەموو دەروازەكانیان دابخەن نەوت‬ ‫چ سوودێكی دەبێ؟‬ ‫ بێگومان ترسی ئەو گەمارۆیە‬‫هەیە‪ ،‬ئەوەی كە ئێوە دەیڵێن راستە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئێمە حسابی ئەوەش دەكەین‬ ‫كە ئەم بارودۆخە هەروا نامێنێت‪ ،‬جا‬ ‫یان رژێمی سوریا دەڕووخێت‪ ،‬یانیش‬ ‫قاعیدە بنبڕ دەكەین‪ ،‬جا هەركامیان‬ ‫رووخ��ان‪ ،‬ئەوكاتە هاوكێشەكان لە‬ ‫سووریا زەالل دەبن‪ ،‬ئەگەر رژێمی‬ ‫بەعس رووخا‪ ،‬ئەوا حكومەتی ئێمە‬ ‫ح��ازرە‪ ،‬لە ئێستاشدا دوو باسكی‬ ‫قاعیدە شەڕی ئێمە دەكەن‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئەوەشدا ئێمە هەر سەركەوتووین و‬ ‫زۆربەی شوێنەكانیشمان لەبەردەستی‬ ‫ئەوان دەرهێناوە‪ ،‬لەكاتێكدا شەڕی‬ ‫ئەوان زۆر سەختترە لەشەڕی سوپای‬ ‫سووریا‪ ،‬چونكە ئەوان شەڕەكانیان‬ ‫خۆكوژییە‪ ،‬ن��ە س��وپ��ای سوریاش‬ ‫بەرانبەر ئەوان دەتوانێ بوەستێ و‬ ‫نە سوپای ئازادیش‪ ،‬بەاڵم شەڕڤانانی‬ ‫‪ YPG‬رووب��ەڕووی��ان دەوەستنەوە‪،‬‬ ‫كەواتە ‪ YPG‬هێزێكی زۆر بە ئیرادەو‬ ‫فكرییە‪ ..‬بۆیە دەتوانێت بەرامبەر‬ ‫بە رێكخراوێكی تیرۆریستی وەكو‬ ‫قاعیدە بووەستێ و یەك لەدواییەك‬ ‫سەركەوتنیش بەسەریاندا تۆمار‬ ‫بكات‪.‬‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫نەوشیروان مستەفاوكۆبوونەوەكەی لەگەڵ مەسعود بارزانی‬ ‫كادیرێكی راگەیاندنی پارتی دیموكراتی كوردستان لەوتارێكیدا باس لە سەردانەكەی نەوشیروان مستەفا دەكات بۆالی‬ ‫مەسعود بارزانی و پێیوایە هەروەكو چۆن لە دیارەكەی پێشوویاندا هیچ سەوز نەبوو‪ ،‬ئاوەهاش ئەم سەردانەش‬ ‫ناتواندرێت چاوەڕوانییەكی زۆری لێبكرێت‪ .‬ئەو كادیرە ئاماژە بەوە دەكات‪ ،‬پارتی رازی نابێت شەریكێكی نوێ بۆ‬ ‫خۆی دروست بكات و نەوشیروان مستەفاش قبووڵی ناكات ببێتە پاشكۆی پارتی‪.‬‬

‫‪26‬‬

‫((سیاسەت و ئابووری دوو رووی یەك دراون))‬

‫ملمالنێی نێوان یەكێتی و گۆڕان‪،‬‬ ‫بازاڕی زەویشی راگرتووە‬

‫وەك دەردەكەوێت خەرجنەكردنی پێشینەی خانوبەرە لەالیەن حكومەتی هەرێمی كوردستانەوە‪ ،‬پەیوەندییەكی راستەوخۆی هەیە بەوەستانی مامەڵەی‬ ‫كڕین و فرۆشی زەوی و زار لە شاری سلێمانی‪ ،‬هاوكات هۆكاری دووەمی الوازبوونی بازاڕی كڕین و فرۆشی زەوی‪ ،‬پەیوەندیی بە ملمالنێی سیاسی نێوان‬ ‫هێزە سیاسییەكانەوە هەیە‪ ،‬بەتایبەتی هەردوو هێزی سەرەكی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان و بزوتنەوەی گۆڕان‪-‬ەوە لە شاری سلێمانیدا‪ ،‬هەربۆیە ملمالنێ‬ ‫سیاسییەكانی نێوان ئەم دوو هێزە كەم تا زۆر ئاستەنگ و گرفتیان لەبەردەم ئابووری و گەشەسەندنی ئابوورییانەی ئەم شارەدا دروستكردووە‪.‬‬ ‫راپۆرتی‪ ،‬هەورامان كامەران‬ ‫زەوی نابێت بفرۆشرێت‬ ‫د‪ .‬عیزەت سابیر‪ ،‬مامۆستای زانكۆو‬ ‫پەرلەمانتاری خولی چوارەمی پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لەڕووی سیاسییەوە لە بابەتەكە‬ ‫دواو وت��ی‪ :‬سیاسەت و ئ��اب��ووری دوو‬ ‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫رووی ی��ەك دراون‪ ،‬ئەگەر بارودۆخی‬ ‫سیاسی جێگیر نەبێت‪ ،‬ئ��ەوا ئابووریش‬ ‫جێگیر نابێت‪ ،‬هەربۆیە زۆربەی ئەوانەی‬ ‫پێویستیان ب��ەزەوی هەیە ناوێرن زەوی‬ ‫بكڕن‪.‬‬

‫توركمانی شیعە‪ ،‬دژی هەڵبژاردنن لە كەركوك‬ ‫ئەحمەد عەسكەری ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك‌‪ ،‬بۆ راگەیاندنەكانی ئاشكرا كرد‪ ،‬توركمانە شیعەكان دژی‬ ‫ئەنجامدانی هەڵبژاردنن لە كەركوك بەهۆی مەترسیان لە كەمبوونەوەی كورسییەكانیان لە ئەنجومەنی پارێزگا‪ .‬ئەوەشی‬ ‫راگەیاندووە كە توركمانەكان بەگشتی دژی تێپەڕاندنی پڕۆژە یاسای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگای كەركوكن‪.‬‬

‫‪27‬‬

‫د‪ .‬عیزەت سابیر‪،‬‬ ‫مامۆستای زانكۆو‬ ‫پەرلەمانتار‪:‬‬ ‫كێشەی سیاسی تەنها‬ ‫كاریگەریی لەسەر زەوی‬ ‫دروست ناكات‪ ،‬بەڵكو‬ ‫كاریگەریی لەسەر بازاڕی‬ ‫شمەك و ئۆتۆمبێل و‬ ‫پێویستییەكانی ماڵ‬ ‫دادەنێت‬

‫هاوكات ل��ەڕووی ئابوورییەوە‬ ‫پێیوابوو‪ :‬خەرجنەكردنی پێشینەی‬ ‫خ��ان��وب��ەرە ك��اری��گ��ەری��ی بەسەر‬ ‫ك��ەم��ب��وون��ەوەی كڕین و فرۆشی‬ ‫زەوی��ی��ەوە دەب��ێ��ت‪ ،‬چونكە ئەو‬ ‫كەسەی زەوی دەكڕێت و دەیەوێت‬ ‫بیكات بەخانوو‪ ،‬ئەوەی الی خۆی‬ ‫گ��ەاڵڵ��ە ك����ردووە ك��ە حكومەت‬ ‫دوو دەفتەر دۆالری پێ دەدات‪،‬‬ ‫كاتێكیش وەستان لەم پێشینەیەدا‬ ‫روودەدات‪ ،‬دیسان جارێكی دیكە‬ ‫كاریگەریی لەسەر بازاڕی زەوی و‬

‫زار دەبێت‪.‬‬ ‫ئەوەشی وت‪ :‬كێشەی سیاسی‬ ‫تەنها كاریگەریی لەسەر زەوی‬ ‫دروست ناكات‪ ،‬بەڵكو كاریگەریی‬ ‫لەسەر بازاڕی شمەك و ئۆتۆمبێل و‬ ‫پێویستییەكانی ماڵ دادەنێت‪ ،‬یاخود‬ ‫كۆمپانیا گەورەكان روو لەناوچەكە‬ ‫ناكەن و وەبەرهێن و دەوڵەمەندی‬ ‫شارەكە پ��ڕۆژە دروستناكەن‪ ،‬كە‬ ‫لەئێستادا چەند پڕۆژەیەكی گرنگ‬ ‫هەیە ل��ەت��ەواو ب��وون��دان‪ ،‬كەچی‬ ‫م��اوەی (‪ )3‬مانگە ئیشكردن تێدا‬ ‫وەستێندراوەو نە كرێكار ئیشی تێدا‬ ‫دەكات و نە خاوەن كۆمپانیا پارەی‬ ‫تێدا خەرجدەكات‪.‬‬ ‫لەبەر ئەو هۆكارانە پێیوابوو‬ ‫كە گرفتی سیاسیی‪ ،‬راستەوخۆ‬ ‫كاریگەریی لەسەر ئابووریی دەبێت‪،‬‬ ‫وتیشی‪ :‬بەپێی ستانداردی جیهانی‬ ‫نابێت ئەمە وابێت‪ ،‬بەڵكو پێویستە‬ ‫سیاسەت بەڕێگای خۆیدا كاری خۆی‬ ‫بكات و ئابووری و بژێوی ژیانی‬ ‫خەڵكیش پالنی خۆی هەبێت‪.‬‬ ‫پێشیوابوو ئ��ەوەن��دەی گرنگە‬ ‫خەڵك شوێنی شیاوی خۆی هەبێت‪،‬‬ ‫ئ��ەوەن��دە گرنگ نییە كە ب��ازاڕی‬ ‫كڕین و فرۆشتنی زەوی بوەستێت‬ ‫یان بەردەوام بێت‪ .‬وتیشی‪ :‬لەهیچ‬

‫شوێنێكی دنیادا زەوی‬ ‫ب���ۆ ئ����ەوە ن���ەك���راوە‬ ‫كڕین و فرۆشتنی پێوە‬ ‫بكرێت‪ ،‬بەڵكو زەوی‬ ‫كشتوكاڵی كشتوكاڵی‬ ‫تیادا دەكرێت و زەوی‬ ‫بوونیش‬ ‫نیشتەجێ‬ ‫پێویستە بدرێت بەو‬ ‫د‪ .‬عیزەت سابیر‬ ‫ك���ەس���ان���ەی ش��وێ��ن��ی‬ ‫ن��ی��ش��ت��ەج��ێ��ب��وون��ی��ان‬ ‫ن���ی���ی���ە‪ ،‬ب����ۆئ����ەوەی‬ ‫ب��ی��ك��ەن ب��ەش��وێ��ن��ی‬ ‫نیشتەجێبوون‪ .‬ئەوەشی‬ ‫وت كە لەخولی نوێی‬ ‫پەرلەماندا كار بۆ ئەمە‬ ‫دەكەین‪.‬‬ ‫دلێر مەحمود‬

‫با ملمالنێ ببێتە‬ ‫مایەی پێشخستن‬ ‫دلێر مەحمود‪-‬ی‬ ‫پەرلەمانتاری یەكێتی لە‬ ‫خولی سێی پەرلەمانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان و ئەندام‬ ‫لەلیژنەی دارای����ی و‬ ‫ئابووری‪ ،‬پێیوابوو كە‬ ‫بارودۆخە سیاسییەكان‬ ‫لەسەر ناسك تۆفیق‬ ‫كاریگەرییان‬ ‫نرخی زەوی لە هەرێمی‬ ‫كوردستاندا دەبێت‪ ،‬ئەوەشی وت كە‬ ‫ئەو كێشمەكێشەی لەنێوان یەكێتی‬ ‫و گۆڕاندا لەناوچەی سلێمانی بوونی‬ ‫هەیە‪ ،‬ئەوە الیەنێكی گرفتەكەیەو‬ ‫الیەنی س��ەرەك��ی نییە‪ .‬وتیشی‪:‬‬ ‫پێویستە ئەوەمان لەبیر نەچێت‬ ‫كە سلێمانی بەشێكە لەهەرێمی‬ ‫كوردستان و رەنگە كاریگەرییەكانی‬ ‫ئەو ملمالنێیە بۆ سەر سلێمانی زیاتر‬ ‫بێت‪ ،‬نەك سلێمانی بەهەرێمێكی‬ ‫جیاواز تەماشا بكرێت‪.‬‬ ‫ناسك تۆفیق‪ ،‬پەرلەمانتارێكی‬ ‫یەكگرتوو لە خولی سێی پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بەپێویستی زانی ملمالنێی‬ ‫سیاسیی ببێتە مایەی پێشخستنی‬

‫و خ��زم��ەت��گ��ەی��ان��دن‬ ‫بەهەرێمەكە‪ ،‬نەك‬ ‫ج����ی����اك����ردن����ەوەی‬ ‫هەرێمەكەو وێنابوونی‬ ‫وەك دوو ئیدارە‪.‬‬ ‫ك��رێ��ی دوك���ان‪،‬‬ ‫لەپاڵ هەرەسی بازاڕدا‬ ‫ئامانج مەحمود‪،‬‬ ‫لە نووسینگەی تیشكی‬ ‫خ�����ۆر‪ ،‬س���ەب���ارەت‬ ‫بەگرفتە سیاسییەكان‬ ‫و شوێنكاریان لەسەر‬ ‫ك���ڕی���ن و ف��رۆش��ی‬ ‫زەوی‪ ،‬وت��ی‪ :‬لەپێش‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەوە ب��ازاڕ‬ ‫ت���ەواو الواز ب��ووە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ل��ەو ساتەوەی‬ ‫كۆبوونەوەی سیاسیی‬ ‫دەكرێت‪ ،‬مامەڵەكان‬ ‫ك��ەم��ێ��ك ج��ووڵ��ەی��ان‬ ‫ت���ێ���ك���ەوت���ۆت���ەوە‪،‬‬ ‫ئەگەرچی ئەو جووڵەیە‬ ‫وەك پێویست نییەو‬ ‫نرخی موڵك و زەوی‬ ‫ت���ەواو داب��ەزی��وە كە‬ ‫لەپێشتردا ل��ەالی��ەن‬ ‫خەڵكەوە بەنرخێكی‬ ‫بەرز كڕدرابوو‪.‬‬ ‫هەر لەمبارەیەوە دانا كاكە برا‪،‬‬ ‫لە نووسینگەی ترێ‪ ،‬وتی‪ :‬ملمالنێی‬ ‫سیاسی پەیوەندی راستەوخۆی هەیە‬ ‫بەسەر ب��ازاڕی كڕین و فرۆشتنی‬ ‫زەوی���ی���ەوە‪ ،‬ئ��ەگ��ەر ه��ەواڵ��ەك��ان‬ ‫باش بن‪ ،‬خەڵك موڵك و زەوی‬ ‫دەكڕن‪ ،‬بەاڵم ئەگەر بارودۆخەكە‬ ‫رووی لەخراپ ب��وون بێت‪ ،‬ئەوا‬ ‫خەڵك ئامادە نییە پ��ارەی خۆی‬ ‫خەرج بكات‪ .‬ئەوەشی نەشاردەوە‬ ‫كە بەهۆی الوازبوونی ب��ازاڕەوە‪،‬‬ ‫زۆرج��ار كرێی مانگانەی دوكانی‬ ‫نووسینگەكانیان‪ ،‬لە گیرفانی خۆیان‬ ‫دەدەن‪.‬‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫پارێزگای سلێمانی لەژێر كۆنترۆڵی دەزگا ئەمنییەكاندا‬ ‫لەوتەیەكیدا بۆ ماڵپەڕی ئەنجومەنی ناوەندی یەكێتی‪ ،‬جوتیار نوری ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی راگەیاند‪:‬‬ ‫سەردانكردنی وەزیری ناوخۆ بۆ سلێمانی ئاساییەو وەكو كەسێكی تایبەت بە ئەمنی هەرێمی كوردستان كۆبوونەوەیەكی‬ ‫ئاسایی لەگەڵ لیژنەی ئەمنیدا كردووە‪ ،‬رونیشیكردەوە كە پارێزگای سلێمانی بەشێوەیەكی زۆر چاالكانە لەژێر كۆنترۆڵی‬ ‫دەزگا ئەمنییەكاندایە‪.‬‬

‫‪28‬‬

‫وااڵپرێس هۆكارەكەی ئاشكرا دەكات‬

‫بۆ نێچیرڤان‪،‬‬ ‫بۆ مەسرور نا؟‬

‫” یاسایەك لە كوردستاندا نییە خولی‬ ‫سەرۆكایەتی دیاری بكات ”‬ ‫بەكابینەی هەشتەوە‪ ،‬ئەمە چوارەمین جارە كە پارتی دیموكراتی كوردستان نێچیرڤان بارزانی جێگری سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان و‬ ‫برازای سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان كاندید دەكاتەوە بۆ پۆستی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان‪ ،‬ئەمەش لەسەر ئاستی هەرێمی‬ ‫كوردستان لێكدانەوەو شیكردنەوەی جیاوازی بۆ دەكرێت‪ ،‬هەندێك پێیانوایە ئەمە بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە كە نێچیرڤان كەسایەتییەكی لێهاتوو و‬ ‫سەركەوتووە لەكاروباری دەوڵەتداریداو هەندێكیش پێانوایە ئەمە پەیوەندیی بە كێشەی ناوخۆیی ناو بنەماڵەی بارزانییەوە هەیەو بە هۆكارێكی‬ ‫دەزانن بۆ چارەسەركردنی كێشەكانی ناو پارتی‪ ،‬بەوەی كە نێچیرڤان لەناو حزب دووربخەنەوە‪ ،‬بەتایبەتی كە هەندێك لەڕاگەیاندنەكان ناوبەناو‬ ‫كێشەی نێوان نێچیرڤان بارزانی و مەسرور بارزانی دەوروژێنن و دەیكەنە بابەتێك كە زۆرجار پارتی دیموكراتی كوردستان خۆی لەوەاڵمدانەوەی‬ ‫ئەم بابەتە دووردەخاتەوەو نایەوێت قسەی لەبارەوە بكرێت‪ ،‬لەم بەدواداچوونەی گۆڤاری وااڵپرێس‪-‬دا‪ ،‬هۆكارەكانی پشت كاندیدكردنەوەی‬ ‫چوارەمین جاری بارزانی برازا دەخەینەڕوو‪.‬‬ ‫بەدواداچوونی‪ :‬لەتیف حسێن‬ ‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫حكومەت لەسەر بنەمای كورسی نییە‬ ‫نێچیرڤان بارزانی‪ ،‬راسپێردراوی پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ پێكهێنانی كابینەی هەشتەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫پاش دیداری خۆی لەگەڵ بزوتنەوەی ئیسالمی لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەنووسیدا رایگەیاند‪ :‬پێكهێنانی حكومەت لەسەر‬ ‫بنەمای كورسی نابێت‪ ،‬بەڵكو لەسەر پێكهێنانی هاوپەیمانێتی دەبێت‪.‬‬

‫‪29‬‬

‫”نێچیرڤان لەژێر كاریگەری قوتابخانەی نیو جەاللیزمدایەو‬ ‫الی ئۆپۆزسیۆنیش مەقبولە”‬ ‫با پارتی وەاڵم بداتەوە‬ ‫ك��ان��دی��دك��ردن��ەوەی نێچیرڤان‬ ‫بارزانی بۆ جاری چوارەم لەالیەن‬ ‫پارتی دیموكراتی كوردستانەوە ئەو‬ ‫پرسیارە دەوروژێنێت كە ئایا بۆچی‬ ‫پارتی ناتوانێت بەدیلێك بۆ نێچیرڤان‬ ‫بارزانی بدۆزێتەوە‪ ،‬تەنانەت لەناو‬ ‫بنەماڵەكەی خۆشیدا كە كەسانی تر‬ ‫هەن و رەنگە تواناو لێهاتوویی و‬ ‫نزیكی لە سەرۆكی پارتی دیموكراتی‬ ‫ك��وردس��ت��ان رێ��گ��ەی ب���دات ببێتە‬ ‫بەدیلی ئەو كەسایەتییە‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫پێش كانیدكردنەوەی نێچیرڤان‬ ‫ب��ارزان��ی ب��ۆ وی�لای��ەت��ی چ���وارەم‪،‬‬ ‫هەندێك لەڕاگەیاندنەكان باسیان‬ ‫ل��ەوە دەك��رد كە ئەمجارە پارتی‬ ‫مەسرور بارزانی كاندید دەكات بۆ‬ ‫سەرۆكی حكومەت‪ ،‬هەندێكیش‬ ‫باسیان لەوە دەكرد كە ئەگەر بێت‬ ‫و نێچیرڤان بارزانی نەبێتەوە بە‬ ‫سەرۆكی حكومەت رەنگە كێشەكانی‬ ‫ن��او پ��ارت��ی و بنەماڵەی ب��ارزان��ی‬ ‫بتەقێتەوە‪ ،‬سەرباری ئەم دوو رایە‪،‬‬ ‫راوبۆچوونی ترو جیاواز لەپشت‬ ‫كانیدكردنەوەی نێچیرڤان بارزانییەوە‬ ‫ه��ەن بۆ سەرۆكایەتی حكومەتی‬ ‫كابینەی هەشتەم‪.‬‬ ‫برزۆ مەجید ئەندامی پەرلەمانی‬ ‫كوردستان لەسەر لیستی بزوتنەوەی‬ ‫گۆڕان و بەرپرسی مەكۆی هەولێری‬ ‫بزوتنەوەی ناوبراو‪ ،‬رەتیكردەوە‬ ‫لەسەر ئەم بابەتە قسە بكات و‬ ‫ئاماژەی بەوەكرد كە ئەم بابەتە‬ ‫پەیوەندی بە پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستانەوە هەیەو ئەوان دەتوانن‬ ‫باس لە هۆكارەكانی بكەن‪ ،‬نەك‬ ‫حزب و الیەنی دیكە‪ ،‬لەلێدوانێكی‬ ‫تایبەتدا ئەو هەڵسوڕاوەی بزوتنەوەی‬ ‫گ��ۆڕان بە وااڵپرێس‪-‬ی وت‪ :‬ئەم‬ ‫ب��اب��ەت��ە مەسەلەیەكی ناوخۆیی‬ ‫پارتییە‪ ،‬هەروەها ئەوان براوەن و‬ ‫لیستی زۆرینەن و ئازادن لەوەی كی‬

‫كاندید دەكەن و كی كاندید ناكەن‪ ،‬مەسرور بارزانی و لەو بارەیەوە‬ ‫بۆیە پارتی دەتوانێت وەاڵمی ئەوە وت��ی‪ :‬نە بەخوا ئەم شتانە لەناو‬ ‫بداتەوە كە بۆ بەدیلیان بۆ نێچیرڤان پارتیدا نییە‪ ،‬هەموو ئەم قسانە‬ ‫قسەی هەندێك راگەیاندنەو ئەسڵ‬ ‫بارزانی نییە‪.‬‬ ‫و ئەساسی نییە‪ ،‬چونكە من بۆ خۆم‬ ‫ ‬ ‫لەناو كۆبوونەوەی سەركردایەتی‬ ‫ئەسڵ و ئەساسی نییە!‬ ‫پارتیدا بووم یەكەم كەس دەنگی‬ ‫پ��ارت��ی دیموكراتی‬ ‫بە كاندیدكردنەوەی كاك نێچیردا‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ل��ەوەاڵم��ی‬ ‫ك��اك مەسرور بوو‪،‬‬ ‫ن���ەب���وون���ی ب��ەدی��ل‬ ‫ب��ەزۆری��ن��ەی دەن��گ‬ ‫ب�����ۆ ن��ێ��چ��ی��رڤ��ان‬ ‫كاندیدكرایەوە‪.‬‬ ‫ب����ارزان����ی وەاڵم����ی پەرلەمانتارێكی‬ ‫ه��ەڵ��ۆ ئەحمەد‬ ‫هەیە‪،‬‬ ‫لەمبارەیەوە پێشووی یەكێتی‪:‬‬ ‫كوردە‪ ،‬ئاماژەشی بۆ‬ ‫ه���ەڵ���ۆ ئ��ەح��م��ەد‬ ‫ك�����وردە ئ��ەن��دام��ی نەبوونی بەدیل‬ ‫ئەوە كرد كە مەسرور‬ ‫ب��ارزان��ی��ش خ��اوەن��ی‬ ‫سەركردایەتیی پارتی بۆ نێچیرڤان‬ ‫لێهاتوویی و كەفائەتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان‬ ‫لقی بارزانی‬ ‫زۆرە‪ ،‬بەاڵم بۆ ئەم‬ ‫و ب��ەرپ��رس��ی‬ ‫پەیوەندیی‬ ‫قۆناغە وا پێویستبوو‬ ‫چ���واری پ��ارت��ی‪ ،‬لە‬ ‫ك���ە ل���ەب���ەرئ���ەوەی‬ ‫تایبەتدا‬ ‫لێدوانێكی‬ ‫بە كێشە‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��ێ��ك گرفت‬ ‫ب���ە وااڵپ����رێ�‬ ‫���س‪-‬ی ناوخۆییەكانی‬ ‫لە كابینەی هەشتدا‬ ‫راگ���ەی���ان���د‪ :‬ب��ەڕێ��ز‬ ‫نێچیرڤان ب��ارزان��ی پارتییەوە هەیە‬ ‫هەیەو بۆ یەكەمجارە‬ ‫ئ����ۆپ����ۆزس����ی����ۆن‬ ‫كەسێكی لێهاتوو و‬ ‫دەیەوێت بەشداری‬ ‫سەركەوتووە‪ ،‬لەسێ‬ ‫ح��ك��وم��ەت ب��ك��ات‪،‬‬ ‫ك��اب��ی��ن��ەی پێشووی‬ ‫هەروەها مەسەلەی‬ ‫حكومەتی هەرێمدا‬ ‫نێچیرڤان ب��ارزان��ی سەرۆكایەتی هاوپەیمانێتی یەكێتی و پارتی كە‬ ‫كردو سەركەوتوو بووەو ئەزموونی پێویستی بە پێداچوونەوە هەیەو‬ ‫زۆرە‪ ،‬بەتایبەتی كابینەی پێنج كە ئەمانەو زۆر مەسەلەو بابەتی تر كە‬ ‫بەشداری یەكێتی و حزب و الیەنە بۆ تێپەڕاندنی ئەم مەسەالنە كاك‬ ‫سیاسییەكانی تر بۆ ئەوكاتە گرنگ نێچیرڤان ئەزموونی هەیە‪ ،‬بۆیە ئەم‬ ‫بوو‪ ،‬كاك نێچیر توانی ئەو كابینەیە ئەركە بۆ ئەم قۆناغە لەناو پارتیدا‬ ‫بە تەوافوق و بە سەركەوتوویی بەو سپێردرایەوە‪.‬‬ ‫سەرۆكایەتی بكات‪ ،‬هەر بۆیە پارتی‬ ‫كێشە ناوخۆییەكانە‬ ‫دیموكراتی كوردستان لەسەر ئەو‬ ‫د‪ .‬دانا سەعید سۆفی‪ ،‬ئەندامی‬ ‫بنەمایە بەڕێزیانی كاندیدكردەوە‪.‬‬ ‫ئەندام سەركردایەتییەكەی پارتی خولی سێیەمی پەرلەمانی كوردستان‬ ‫هەموو ئ��ەو دەن��گ��ۆو ه��ەوااڵن��ەی لەسەر لیستی یەكێتیی نیشتمانیی‬ ‫رەت��ك��ردەوە‪ ،‬كە كانیدكردنەوەی كوردستان‪ ،‬سەبارەت بە چوار بارە‬ ‫نێچیرڤان بارزانی پەیوەندیی بە كاندیدكردنەوەی نێچیرڤان بارزانی‬ ‫كێشەی ن��او پ��ارت��ی و بنەماڵەی بۆ س��ەرۆك��ی حكومەت‪ ،‬رایەكی‬ ‫بارزانییەوە هەبێت بەتایبەت لەگەڵ جیاوازی هەیەو پێیوایە ئەم بابەتە‬

‫پەیوەندیی بە كێشە ناوخۆییەكانی‬ ‫پارتییەوە هەیە‪ ،‬د‪ .‬دان��ا‪ ،‬لەسەر‬ ‫چەندبارە كاندیدكردنەوەی نێچیرڤان‬ ‫ب���ارزان���ی ب��ۆ پ��ۆس��ت��ی س��ەرۆك��ی‬ ‫حكومەت‪ ،‬بە وااڵپ��رێ��س‪-‬ی وت‪:‬‬ ‫م��ەس��ەل��ەی ن��ەب��وون��ی ب��ەدی��ل بۆ‬ ‫نێچیرڤان بارزانی پەیوەندیی بە‬ ‫كێشە ناوخۆییەكانی پارتییەوە‬ ‫هەیە‪ ،‬جگە ل��ەوە لەناو پارتیدا‬ ‫تاڕادەیەكی زۆر مەركەزییەت هەیەو‬ ‫ئەو مەركەزییەتەش الی بنەماڵەی‬ ‫بارزانییەو لەناو بنەماڵەكەشدا دوو‬ ‫باڵی جیاواز هەیە‪.‬‬ ‫د‪ .‬دانا‪ ،‬شیكردنەوەكەی كەمێك‬ ‫گێڕایەوە بۆ س��ەردەم��ی بارزانی‬ ‫ب��اوك‪ ،‬كە ئەوكاتەش دەسەاڵتی‬ ‫ناو پارتی جگە لە خوالێخۆشبوو‬ ‫مەال مستەفای بارزانی‪ ،‬ه��ەردوو‬ ‫ك��وڕەك��ەی م��ەس��ع��ود ب��ارزان��ی و‬ ‫ئیدریس بارزانی ببوونە دوو باڵی‬ ‫دەسەاڵت لەناو پارتیدا‪ ،‬بەڕای ئەو‬ ‫ئەو بابەتەش تا ئێستا درێژەی هەیە‪،‬‬ ‫سەبارەت بە كێشە ناوخۆییەكانیش‬ ‫ئ��ەو ك��ادی��رەی یەكێتی ئ��ەوەی‬ ‫نەشاردەوە هەرچەندە باسی كێشەی‬ ‫ناوخۆیی پارتی و ن��او بنەماڵەی‬ ‫بارزانی دەكرێت‪ ،‬بەاڵم ناتواندرێت‬ ‫پشتڕاست بكرێتەوە‪ .‬سۆفی دەڵێت‪:‬‬ ‫ئەمەش پەیوەندی بە سیاسەتی‬ ‫پارتی خۆیەوە هەیە‪ ،‬چونكە ئەگەر‬ ‫بوونی ملمالنێ و كێشە لەناو پارتی‬ ‫و بنەماڵەی بارزانیدا هەبێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەناو بنەماڵەی بارزانیدا جۆرێك لە‬ ‫لێكگەیشتن هەبێت لەنێوانیاندا بۆ‬ ‫پۆست و پلەو پایەكان و تەنانەت‬ ‫لەسیاسەتكردنیشیاندا‪.‬‬ ‫د‪ .‬دانا ئاماژەشی بۆ ئەوەكرد‬ ‫پارتی توانیویەتی لەم رێگەیەوە‬ ‫بااڵنسی هێزی خۆی رابگرێت و‬ ‫كێشە ناوخۆییەكانیشی چارەسەر‬ ‫بكات ب��ەوەی كە لە ئێستادا كاك‬ ‫م��ەس��ع��ود س���ەرۆك���ی ه��ەرێ��م��ە‪.‬‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫بۆقەكانی ئوستورالیا سەرژمێری دەكرێن‪ ،‬بەاڵم مرۆڤەكانی عێراق‪..‬‬ ‫لەمساڵدا حكومەتی ئوستورالیا نوێترین سەرژمێری بۆ دانیشتوانانی خۆی كردو بەنیازیشە بەزووترین كات سەرژمێری‌ بۆ‬ ‫بۆقەكانی واڵت ئەنجام بدات‪ ،‬ئەم هەنگاوەی حكومەتی ئوستورالیا هاوكاتە لەگەڵ راگەیەندراوێكی وەزارەتی پالندانانی‬ ‫عێراق كە تیایدا هاتووەو دەڵێت‪ :‬سەرژمێری دانیشتوانانی عێراق ناكرێت ئەگەر سازانی نیشتمانی لەسەر نەكرێت‪.‬‬

‫‪30‬‬

‫بەرپرسی لقی ‪4‬ی‬ ‫پارتی‪:‬‬ ‫بۆ تێپەڕاندنی كۆمەڵێك‬ ‫مەسەلە‪ ،‬كاك نێچیرڤان‬ ‫ئەزموونی هەیە‬

‫د‪ .‬لەسەر ئ��ەم خاڵەش دەڵێت‪:‬‬ ‫ئەگەر بێت و مەسرور بارزانی كە‬ ‫كوڕیەتی بكاتە سەرۆكی حكومەت‪،‬‬ ‫ئەو بااڵنسە تێكدەچێت و كێشە‬ ‫ناوخۆییەكانیان دەردەكەوێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەكاندیدكردن و پێدانی پۆستی‬ ‫سەرۆكی حكومەت بە نێچیرڤان‬ ‫ئەو هاوسەنگییەی راگرتووە‪ ،‬لەسەر‬ ‫هەموو ئەمانەشەوە نەك تەنها بۆ‬ ‫حكومەت بەڵكو بۆ حزبەكانیش‬ ‫یاسایەك نییە كە ویالیەتی كەسەكان‬ ‫دی��اری و س��ن��ووردار بكات‪ ،‬بۆیە‬ ‫یاسایەك نییە كە ئاماژە بەوە بكات‬ ‫كە نێچیرڤان ب��ارزان��ی بۆ چەند‬ ‫خولێك دەتوانێت سەرۆكایەتی‬ ‫حكومەت بكات‪ ،‬بۆیە ئەگەر ئەمە‬ ‫نەبێت‪ ،‬ئ��ەوە كاندیدكردنی بۆ‬ ‫هەتاهەتایە ئاسایی دەبێت‪.‬‬ ‫دوو سەرەیە‬ ‫سلێمان ع��ەب��دوڵ�ڵا ی��ون��س‪،‬‬ ‫ئ��ەن��دام��ی مەكتەبی رێكخستنی‬ ‫یەكێتی و كادیری پێشكەوتووی‬ ‫ئەو حزبە‪ ،‬سەبارەت بە نەبوونی‬ ‫بەدیلی پارتی بۆ نێچیرڤان بارزانی و‬ ‫كاندیدكردنەوەی بۆ جاری چوارەم‪،‬‬ ‫لە لێدوانێكی تایبەتدا بۆ وااڵپرێس‬

‫وت��ی‪ :‬لەڕاستیدا ئەم بابەتە دوو‬ ‫سەرەیە‪ ،‬سەرێكیان پەیوەندیی بە‬ ‫خودی پارتی خۆیەوە هەیەو ئەوی‬ ‫تریان پەیوەندیی بە پارتییەوە نییە‪،‬‬ ‫ئەوەی پەیوەندیی بە پارتییەوە هەیە‬ ‫ئەوەیە كە نێچیرڤان بارزانی لە‬ ‫بەڕێوەبردنی دەوڵەتداریدا كەسێكی‬ ‫س��ەرك��ەوت��ووەو ب��ە ئ��ەزم��وون��ەو‬ ‫توانیویەتی سەردەمێكی زێڕین بۆ‬ ‫پارتی لە مەسەلەی بەڕێوەبردنی‬ ‫حكومەتدا بۆ پارتییەكان تۆماربكات‬ ‫و لەسەر دەستی ئ��ەودا چەندین‬ ‫گەشەكردنی ئ��اب��ووری سیاسی بۆ‬ ‫پارتی و باوەڕیشموایە بتوانێت‬ ‫تەجاوزی ئ��ەوە بكات بۆ هەموو‬ ‫كوردستان بەدەستبێنێت‪ ،‬ئەمەش‬ ‫وایكردووە نێچیرڤان بارزانی ببێتە‬ ‫دیفاكتۆ بۆ پارتی و ناتوانێت بەدیلی‬ ‫بۆ بدۆزێتەوە‪..‬‬ ‫ئەو كادیرە پێشكەوتووەی یەكێتی‬ ‫ئ��ام��اژەی ب��ەوەش��ك��رد‪ :‬مەسەلەی‬ ‫كاندیدكردنەوەی نێچیرڤان بارزانی‬ ‫پەیوەندی بە ملمالنێ و باڵباڵێنەوە‬ ‫نییە لەناو پارتیدا‪ ،‬چونكە هەموومان‬ ‫دەزانین لەناو پارتیدا مەركەزییەت‬ ‫هەیە‪ ،‬كە بنەماڵەی بارزانی لەناو‬ ‫پارتیدا كەسێكیان بۆ هەر كارێك‬ ‫راسپارد كەس ناتوانێت بەرامبەری‬ ‫بوەستێتەوەو رەتیبكاتەوە‪ ،‬هەربۆیە‬ ‫ئەو خانەوادەیە هەركاتێك بڕیارێكیان‬ ‫دەركرد ئەوانەی خوارەوە مت دەبن‬ ‫و دەبێ جێبەجێی بكەن‪ ،‬هەربۆیە‬ ‫نێچیرڤان بارزانی كارەكتەرێكی بی‬ ‫بەدیل و دیفاكتۆی ناو پارتییە‪.‬‬ ‫سەبارەت بە دیوەكەی تری كە‬ ‫پەیوەندیی بە دەرەوەی پارتییەوە‬ ‫هەیە‪ ،‬سلێمان ئ��ەوەی خستەڕوو‪:‬‬ ‫نێچیرڤان ب��ارزان��ی نوێنەرایەتی‬ ‫رووی نوێگەرایەتی و ك��راوەی ناو‬ ‫پارتی دەك��ات‪ ،‬ئەمەش وایكردووە‬ ‫كە ئەم كەسایەتییە الی یەكێتی و‬ ‫گۆڕان و هێزەكانی تری ئۆپۆزسیۆن‬ ‫مەقبول بێت و مامەڵەی لەگەڵدا‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫ب��ك��ەن‪ ،‬ه��ەم��ووم��ان بینیمان لە‬ ‫هەموو ئەو كابینانەی كە نێچیرڤان‬ ‫ب��ارزان��ی س��ەرۆك��ای��ەت��ی ك���ردووە‬ ‫ئۆپۆزسیۆن بێدەنگی هەڵبژاردووەو‬ ‫قسەی نەكردووە‪ ،‬ئەمە لەكاتێكدا‬ ‫ل��ەو كابینەیەی ك��ە د‪ .‬بەرهەم‬ ‫س��ەرك��ردای��ەت��ی دەك���رد بینیمان‬ ‫كە م��وع��ارەزە چ حەشرێكیان بە‬ ‫كابینەكەی كرد بەتایبەتی گۆڕان‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم بۆ نێچیرڤان ب��ارزان��ی هیچ‬ ‫هەڵوێستێكیان ن��ەب��ووە ئەمەش‬ ‫ئ��ەوە دەگەیەنێت كە ئ��ەو كەسە‬ ‫كارەكتەرێكی مەقبوولە‪.‬‬ ‫سلێمان ع��ەب��دوڵ�ڵا‪ ،‬ئ��ام��اژەی‬ ‫بە شتێكی نوێ و جیاواز كرد لەم‬ ‫بابەتەدا‪ ،‬ئەویش باسكردنی رۆڵی‬ ‫م��ام ج���ەالل‪-‬ە‪ ،‬ل��ە پێگەیاندن و‬ ‫هاوكاریكردنی كەسایەتی نێچیرڤان‬

‫بارزانی و وتی‪ :‬ئەو كارەكتەرەی‬ ‫كە ئێستا نێچیرڤان بارزانی هەیەتی‬ ‫چەندە پشكی بەر پارتی دەكەوێت‬ ‫دوو هێندە پشكی بەر جەنابی مام‬ ‫جەالل دەكەوێت لە مێژوودا‪ ،‬هەموو‬ ‫دەزانین كە كەسایەتی مام جەالل‬ ‫كەسایەتییەكەی گرنگ و گەورەیە‬ ‫لە مێژوودا پشتگیریی و هاوكاری‬ ‫ه��ەر كەسایەتییەكی كردبێت‪،‬‬ ‫ئ��ەو كەسە بۆتە كەسێكی دی��ارو‬ ‫هەڵكەوتە لەهەموو بوارەكاندا‪،‬‬ ‫ب��ی��رم��ان نەچێت پشتیوانی مام‬ ‫جەالل بوو د‪ .‬بەرهەمی لە ئەمریكا‬ ‫هێنایەوەو كردیە ئەو كەسایەتییەی‬ ‫كە هەیە‪ ،‬پشتیوانی مام جەاللیش بۆ‬ ‫نێچیرڤان بارزانی ئەو كەسەی كردە‬ ‫كارەكتەرێكی گرنگی دەوڵەتداری‬ ‫لەناو پارتی و كوردستانیشدا‪ ،‬بۆیە‬

‫ئەو كەسەی بنالدنی ئاشكراكرد‪ ،‬چەند جارێك حوكم دەدرێت‬ ‫لەساڵی رابردوودا حكومەتی پاكستان‪ ،‬حوكمی (‪ )33‬ساڵ زیندانیكردنی بەسەر شاكیل ئەفرێدی‪ ،‬دۆزەرەوەی شوێنی‬ ‫ئوسامە بنالدنی سەرۆكی رێكخراوی قاعیدەدا سەپاند‪ ،‬بەبیانووی پەیوەندی لەگەڵ گروپێكی توندڕەو‪ ،‬الی خۆشیەوە‬ ‫حكومەتی پاكستان ئەو حوكمەی پوچەڵكردەوە‪ ،‬بەاڵم بۆ جارێكی دیكە‪ ،‬دەیانەوێت بەتۆمەتی كوشتنی نەخۆشێك‬ ‫حوكمی بدەنەوە‪.‬‬

‫‪31‬‬

‫مام ج��ەالل سیاسەت و كارەكانی‬ ‫نێچیرڤان بارزانی بە گرنگ زانیوەو‬ ‫پشتگیری ك����ردووەو نێچیرڤان‬ ‫بارزانیش هەمیشە سەرسام بووە‬ ‫بە سیاسەت و پرەنسیپەكانی مام‬ ‫ج���ەالل ل��ە س��ی��اس��ەت��دا‪ ،‬هەربۆیە‬ ‫لێرەوە دەتوانم بڵێم كە نێچیرڤان‬ ‫ب��ارزان��ی چەندە لەژێر كاریگەری‬ ‫قوتابخانەی بارزانیزمدایە‪ ،‬هێندەش‬ ‫لەژێر كاریگەری قوتابخانەی نیو‬ ‫جەاللیزمدایە‪.‬‬ ‫كێشەی ناوخۆیی بوونی نییە‬ ‫ف��رس��ەت س��ۆف��ی‪ ،‬مامۆستای‬ ‫زانكۆو ئەندامی خولی چوارەمی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان لەسەر لیستی‬ ‫پ��ارت��ی دی��م��وك��رات��ی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫سەبارەت بە پرسی نەبوونی بەدیلی‬

‫نێچیرڤان بارزانی بۆ سەرۆكایەتی‬ ‫ح��ك��وم��ەت ل��ەن��او پ��ارت��ی��دا‪ ،‬بە‬ ‫وااڵپرێس‪-‬ی راگەیاند‪ :‬مەسەلەی‬ ‫كاندیدكردنی ه��ەر كەسێك بۆ‬ ‫پۆستێكی بااڵی حكومی لەناو پارتیدا‬ ‫لەناو سەركردایەتی و مەكتەبی‬ ‫سیاسی بڕیاری لێدەدرێت‪ ،‬ئەوەشی‬ ‫پ��ەی��وەن��دی ب��ە كاندیدكردنەوەی‬ ‫نێچیرڤان بارزانییەوە هەبێت بۆ‬ ‫ج��اری چ���وارەم ب��ۆ سەرۆكایەتی‬ ‫حكومەت‪ ،‬دەمەوێت ئەوە بڵێم‪،‬‬ ‫لە سەنگافورە لە ساڵی (‪)1953‬وە تا‬ ‫نەوەدەكان كەسێك بەناوی لی كوان‬ ‫یو‪ ،‬سەرۆكی وەزیرانی ئەو واڵتە‬ ‫بووە‪ ،‬ئەو كەسە توانی لەو ماوەیەدا‬ ‫گەشەكردنێكی بەرچاو بۆ واڵتەكەی‬ ‫بەرهەمبهێنێ و لە واڵتێكی هەژارەوە‬ ‫كردیە ئەو واڵتەی كە ئێستا لەڕیزی‬

‫پێشەوەی واڵتە پێشكەوتووەكانە‪،‬‬ ‫بۆیە ئێمەش پێمانوایە كە كاك‬ ‫نێچیرڤان بارزانی هەنگاوی باشی‬ ‫دەس��ت��پ��ێ��ك��ردووەو دروستكردنی‬ ‫ژێرخانێكی ئابووری گ��ەورەی بۆ‬ ‫كوردستان دروس��ت��ك��ردووە‪ ،‬جگە‬ ‫ل��ەوە لەبواری دیپلۆماسییەتیشدا‬ ‫دیسانەوە هەنگاوی باشی ناوەو‬ ‫ح��زب��ەك��ان��ی ت���ری كوردستانیش‬ ‫كەسایەتی ئەویان قبوڵە‪ ،‬ئەمانە‬ ‫وای��ك��ردووە كە پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستان بۆ ئەم قۆناغەش كاك‬ ‫نێچیر كاندیدبكاتەوەو كارەكانی‬ ‫تەواو بكات‪ ،‬ئەمە بەو مانایە نییە‬ ‫كە بەدیلی نییە‪ ،‬بەدیل هەیە لەناو‬ ‫پارتیدا‪ ،‬بەاڵم بۆ ئەم قۆناغە پارتی‬ ‫پێیباشبوو كە نێچیرڤان بارزانی‬ ‫سەرۆكایەتی حكومەت بكاتەوە‪.‬‬ ‫سەبارەت بە دەنگۆی بوونی‬ ‫ملمالنێ و كێشەی ناوخۆیی لەسەر‬ ‫ئەم پرسە‪ ،‬سۆفی وتی‪ :‬من جگە‬ ‫ل��ەوەی ئێستا ئەندامی پەرلەمانی‬ ‫كوردستانم لەسەر لیستی پارتی‪،‬‬ ‫ماوەی (‪ )20‬ساڵیشە كادیری پارتیم‪،‬‬ ‫ئ��ەو ش��ت��ان��ەی ل��ەب��ارەی كێشەی‬ ‫ناوخۆیی پارتی و ملمالنێی ناو‬ ‫پارتی وایكردبێت كە كاك نێچیر‬ ‫بۆ سەرۆكایەتی حكومەت كاندید‬ ‫بكرێتەوە‪ ،‬هیچ ئەسڵ و ئەساسێكی‬ ‫نییەو دوورە لە راستییەوە‪.‬‬ ‫مەرج بۆ پارتی دانانرێت‬ ‫د‪ .‬دەرب��از محەمەد‪ ،‬ئەندامی‬ ‫ژووری ت��وێ��ژی��ن��ەوەی سیاسی‬ ‫بزوتنەوەی گ��ۆڕان‪ ،‬لەسەر پرسی‬ ‫كاندیدكردنەوەی نێچیرڤان بارزانی‬ ‫بۆ ویالیەتی چ��وارەم و نەبوونی‬ ‫ب��ەدی��ل ب���ۆی‪ ،‬لەلێدوانێكدا بە‬ ‫وااڵپرێس‪-‬ی وت‪ :‬كاندیدكردنەوەی‬ ‫نێچیرڤان بارزانی لەالیەن پارتییەوە‬ ‫بۆ چوارەمینجار‪ ،‬كێشەیەكی یاسایی‬ ‫نییە‪ ،‬لەبەرئەوەی ئێمە یاسایەكمان‬ ‫نییە كە ویالیەتەكان و خولەكان‬ ‫دیاریی بكات‪ ،‬هەروەها لەڕووی‬

‫بەرپرسی مەكۆی‬ ‫هەولێر‪-‬ی بزوتنەوەی‬ ‫گۆڕان‪:‬‬ ‫پارتی براوەن و لیستی‬ ‫زۆرینەن و ئازادن لەوەی‬ ‫كێ كاندید دەكەن‬

‫سیاسیشەوە پ��ارت��ی دیموكراتی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ب�����راوەی ی��ەك��ەم��ی‬ ‫هەڵبژاردنەكانەو ئازادە كێ كاندید‬ ‫دەك��ات��ەوەو هیچ هێزێكی سیاسی‬ ‫ناتوانێت مەرج بۆ پارتی دابنێت‬ ‫كە كێ كاندید بكات‪ ،‬جگە لەوەش‬ ‫ك��ەس��ای��ەت��ی نێچیرڤان ب��ارزان��ی‬ ‫لەماوەی رابردوودا كە سەرۆكایەتی‬ ‫كابینەكانی پێشووشی ك��ردووە‪،‬‬ ‫دەركەوتووە كە كەسێكە ئەزموون‬ ‫و تەجروبەی زۆرەو ئەمكارەشی‬ ‫كارێكی قورسە‪ ،‬بۆیە لەناو پارتیدا‬ ‫تەنها ئەو دەتوانێت ئەمكار بكات و‬ ‫پارتیش كاندیدی كردووە‪.‬‬ ‫د‪ .‬دەرب�����از‪ ،‬ئ���ام���اژەی بۆ‬ ‫ئەوەشكرد كە بەشێكی ئەمەش‬ ‫پەیوەندی بەڕاگرتنی بااڵنسەوە‬ ‫هەیە لەناو بنەماڵەی بارزانیدا‪،‬‬ ‫بەتایبەتی كە ئەو كوڕی ئیدریس‬ ‫بارزانییە‪ ،‬بۆیە پارتی دەیەوێت‬ ‫مەكانەی نێچیرڤان بارزانیش دیار‬ ‫بێت و پارێزراو بێت‪ ،‬لەوەشدا كە‬ ‫جێگری سەرۆكی پارتیشە‪ ،‬دەبێت‬ ‫لەناو حكومەتیشدا پۆستی بااڵی‬ ‫هەبێت‪ ،‬بۆیە تەنانەت خ��ودی‬ ‫مەسعود بارزانیش دەیەوێت ئەم‬ ‫بااڵنسە رابگرێت‪.‬‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫راپۆرتێك لەسەر پڕۆسەی‌ ئاشتی‌ باڵودەكاتەوە‌‬ ‫بڕیارە پارتی‌ دادو گەشەپێدانی توركیا كە حزبی فەرمانڕەوایە لە توركیا‪ ،‬لە هەفتەی داهاتوودا راپۆرتێكی‌ فراوان لەسەر‬ ‫قۆناغەكانی‌ دەستپێكردنی‌ پڕۆسەی ئاشتی باڵوبكاتەوەو الی خۆشیەوە یالشین ئاكدۆغان‪ ،‬راوێژكاری‌ سیاسی‌ سەرۆك‬ ‫وەزیران‪ ،‬رایگەیاند‪ :‬لەڕاپۆرتەكەدا ئاماژە بەو راپۆرتانەش دەكرێت كە لە قۆناغەكانی‌ رابردودا دەربارەی‌ پڕۆسەی‌‬ ‫ئاشتی‌ باڵوكراونەتەوە‪.‬‬

‫‪32‬‬

‫كۆمپانیای ‪BP‬ی بەریتانی‪ ،‬گۆبەندی نێوان بەغداو هەرێم‬

‫پارێزگاری كەركوك‪ ،‬لە حكومەتی هـ‬ ‫كۆمپانیای ‪BP‬ی بەریتانی‪ ،‬گۆبەندی نێوان بەغداو هەرێم‬ ‫شارەزایەكی بواری نەوت بۆ وااڵپرێس‪:‬‬ ‫پێویست ناكات پرس بە حكومەتی هەرێم بكرێت‬

‫بەهۆی دابەزینی رێژەی بەرهەمهێنانی نەوت لە كێڵگە نەوتییەكانی پارێزگای كەركوك لە (‪)900‬‬ ‫هەزار بەرمیلەوە بۆ (‪ )280‬هەزار بەرمیل‪ ،‬وەزارەتی نەوتی عێراقی ناچار بووە لەگەڵ كۆمپانیای‬ ‫”بریتش بترۆلیۆم”دا‪ ،‬گرێبەستێك واژۆ بكات‪ ،‬ئەمەش بەڕەزامەندیی پارێزگاری كەركوك‪ ،‬بە مەبەستی‬ ‫بەرزكردنەوەی رێژەی بەرهەمهێنانی نەوت لە پارێزگاكەدا‪.‬‬ ‫بەدواداچوون‪ :‬عیماد جەباری‪ -‬كەركوك‬

‫شارەزایەكی بواری نەوت بۆ وااڵپرێس‪:‬‬

‫پێویست ناكات پرس بە حكومەتی هەرێم بكرێت‬

‫ئاماژەی بەوەشدا كە بەزووترین كات ئامێرو تەكنۆلۆژیای نوێ دەگوازنەوە‬ ‫واژۆكردنی گرێبەست‬ ‫كۆمپانیای بریتش بترۆلیۆم (‪)BP‬ی بەریتانی لە (‪)2013/11/6‬دا‪ ،‬لەگەڵ بۆ كەركوك و دەستبەكاردەبن بۆ زیاتركردنی بەرهەمهێنانی نەوت‪.‬‬ ‫عەبدولكەریم لوعێبی وەزیری نەوتی عێراق‪ ،‬سەردانی شاری كەركوكی كردو‬ ‫كۆنتر لە كۆمپانیای نەوتی باكور‬ ‫گرێبەستێك واژۆكرا بۆ هەڵكەندن‌و كاركردن لە كێڵگە نەوتییەكانی پارێزگاكە‬ ‫كۆمپانیای ‪BP‬ی بەریتانی یەكێكبووە لەو كۆمپانیانەی كە لەپێش‬ ‫بەمەبەستی پەرەپێدانی كێڵگە نەوتییەكان‪.‬‬ ‫لەو بارەیەوە‪ ،‬بۆب‪ ،‬بەڕێوەبەری جێبەجێكاری كۆمپانیاكە لە لێدوانێكی دامەزراندنی كۆمپانیای نەوتی باكور لە ساڵی (‪ )1972‬لە سنووری پارێزگای‬ ‫رۆژنامەنووسیدا وتی‪ :‬وەك كۆمپانیای ‪BP‬ی بڕی (‪ )100‬ملیۆن دۆالرمان كەركوك كاریكردووەو رۆڵێكی گرنگی گێڕاوە لە هەڵكەندن و زیادكردنی‬ ‫خستووەتە وەبەرهێنانەوە بە مەبەستی پەرەپێدان و بووژاندنەوەی كێڵگە بەرهەمی چاڵە نەوتییەكانی كەركوك‪ ،‬بەپێی ئاماژەكانیش لە سەرەتاوە رێژەی‬ ‫بەرهەمهێنانی نەوت گەیشتووەتە زیاتر لە ملیۆن و (‪ )300‬هەزار بەرمیل‪.‬‬ ‫نەوتییەكان لەڕووی بەرهەمهێنانی نەوتەوە لە كەركوك‪.‬‬ ‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫ئەردۆگان‪ :‬عەلی‌ سیستانی‌ داوای‌ البردنی‌ مالیكی‌‌ و ئەسەدی‌ كردووە‬ ‫رەجەب تەیب ئەردۆگانی‌ سەرۆك وەزیرانی‌ توركیا‪ ،‬لەبەردەم كەناڵەكانی راگەیاندنی توركیادا ئەوەی راگەیاندووە‪:‬‬ ‫لەمیانی‌ سەردانەكەی‌ ئەحمەد داود ئۆغڵۆی‌ وەزیری‌ دەرەوەی‌ واڵتەكەیدا بۆ عێراق‪ ،‬عەلی‌ سیستانی‌ مەرجەعی‌ بااڵی‌‬ ‫شیعەكان بە ئۆغڵۆی‌ وتووە‪ ،‬ئێستا كاتی‌ ئەوە هاتووە نور ‌ی مالیكی‌ سەرۆك وەزیرانی‌ عێراق و بەشار ئەسەدی‌ سەرۆكی‌‬ ‫سوریا دەست لەكارەكانیان هەڵبگرن و لە پۆستەكانیان دوربخرێنەوە‪.‬‬

‫‪33‬‬

‫ــــەرێم تووڕەیە‪!..‬‬ ‫ه��ەر ل����ەدوای س��ەردان��ەك��ەی‬ ‫عەبدولكەریم لوعێبی ب��ۆ ش��اری‬ ‫ك���ەرك���وك‪ ،‬وەزارەت������ی س��ام��ان��ە‬ ‫س��روش��ت��ی��ی��ەك��ان��ی ح��ك��وم��ەت��ی‬ ‫هەرێم ب��ەن��اوی وتەبێژێكەوە لە‬ ‫بەیاننامەیەكیدا دژای��ەت��ی خۆی‬ ‫بۆ كاركردنی كۆمپانیاكە دەرب��ڕی‬ ‫و دەڵ��ێ��ت‪ :‬ك��ەرك��وك ناوچەیەكی‬ ‫جێناكۆكیی نێوان حكومەتی هەرێمی‬ ‫كوردستان و حكومەتی عێراقە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەداخەوە راوێژمان پێنەكراوە‪ ،‬بۆیە‬ ‫حكومەتی هەرێم هیچ هاوكارییەكی‬ ‫كۆمپانیای ‪BP‬ی بەریتانی ناكات‪.‬‬ ‫پارێزگار وەاڵمی هەیە‬ ‫ل���ەو رووەوە پ��ارێ��زگ��اری‬ ‫كەركوك‪ ،‬وەك وەاڵمێكی وەزارەتی‬ ‫سامانە سروشتییەكانی حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬رایگەیاند كە‬ ‫زیادكردنی (‪ )300‬ه��ەزار بەرمیل‬ ‫لە بیرە نەوتییەكانی سنوورەكە بە‬ ‫هەمانشێوەی شاری كەركوك سوودی‬ ‫بۆ هەرێمی كوردستانیش هەیە‪،‬‬ ‫چونكە ئ���ەوان (‪)%17‬ی بودجەی‬ ‫عێراق دەبەن‪.‬‬ ‫نەجمەدین كەریم‪ ،‬لە میانی‬ ‫ب��ەرن��ام��ەی��ەك��ی ك��ەن��اڵ��ی ئاسمانی‬ ‫ك��ەرك��وك��دا رەخ��ن��ەی ت��وون��دی لە‬ ‫ه��ەردوو وەزارەت��ی نەوتی عێراقی‬ ‫و وەزارەت��ی سامانە سروشتییەكانی‬ ‫هەرێمی كوردستان گ��رت ب��ەوەی‬ ‫هەردووالیان بەپێی گرێبەستی نێوان‬ ‫خۆیان كار بە كۆمپانیاكانی نەوت‬ ‫دەكەن لە كەركوكدا بێ گەڕانەوە‬ ‫بۆ پارێزگای شارەكە‪ .‬وتیشی‪ :‬لە‬ ‫دەستووری عێراقدا هاتووە كە ئەو‬ ‫بیرانەی ن��ەوت بەرهەمدەهێنێت‬ ‫حكومەتی ئیتیحادی و پارێزگاكان‬ ‫ب��ەڕێ��وەی��دەب��ەن‪ ،‬ل���ەو رووەوە‬ ‫حكومەت سەرپێچیكردووە‪ ،‬چونكە‬ ‫بەهیچ ش��ێ��وەی��ەك وەك پارێزگا‬

‫ك��ە ه�����ەردوو وەزی�����ری سامانە‬ ‫سروشتییەكانی حكومەتی هەرێم و‬ ‫وەزیری نەوتی عێراقی لە پشتەوەیە‬ ‫ب��گ��وازرێ��ت��ەوە ب��ۆ ك��ەرك��وك‪ .‬ئەو‬ ‫شارەزایە ئاماژەی بەوەشكرد‪ :‬ئەركی‬ ‫پارێزگاری كەركوكە بۆ رەواندنەوەی‬ ‫گومانەكانی ئەنجومەنی پارێزگاو‬ ‫كۆمپانیای نەوتی باكوور ناوەڕۆكی‬ ‫گرێبەستەكە روون بكاتەوە‪ ،‬چونكە‬ ‫ئ��ەوەی تا ئێستا هەستی پێكراوە‬ ‫دیوێكی رووك��ەش��ی گرێبەستەكە‬ ‫ئاشكرا بووە‪.‬‬

‫ئاگامان لە هیچ كارێكیان نییە كە‬ ‫دەی��ك��ەن‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ەوەی ئێستا كە‬ ‫ئەگەر بۆ هەڵكەندنی بیری نوێ بوایە‬ ‫بە ئاشكرا بەرەنگاری دەبووینەوەو‬ ‫رێگامان نەدەدا‪ .‬هەروەها وتیشی‪:‬‬ ‫هەرێمی كوردستانیش بەهەمانشێوە‬ ‫كۆمپانیای نەوتی هێناوەتە سنووری‬ ‫كەركوك بە مەبەستی كاركردن بێ‬ ‫ئاگاداری پارێزگاكە‪.‬‬ ‫پارێزگاری ك��ەرك��وك ئاماژەی‬ ‫كرد بەو هەماهەنگییەی كە لەنێوان‬ ‫پارێزگای موسڵ و كوردستاندا هەیە‬ ‫لە ب��ارەی كاركردنی كۆمپانیاكانی‬ ‫حكومەتی هەرێم بەرپرسە!‬ ‫س��ن��ووری ه��ەرێ��م ل��ەو ناوچانە‪،‬‬ ‫هەفتەنامەی هەواڵ لەڕاپۆرتێكی‬ ‫جەختیشیكردەوە ك��ە پارێزگای‬ ‫كەركوك بە هەمانشێوە هەماهەنگی شیكاریدا كە ل��ەزاری شارەزایەكی‬ ‫دەوێ��ت لە گ��ەڵ هەرێم و بەغدا ئابوورییەوە وەریگرتووە‪ .‬دەڵێ‪:‬‬ ‫ئەگەر كۆمپانیای (‪ )BP‬كارەكانی‬ ‫بەمەبەستی سوودوەرگرتن‪.‬‬ ‫راگرت یاخود هەڵوەشاندەوە بەهۆی‬ ‫ناڕەزایی و دژایەتییەكانی حكومەتی‬ ‫هەڵكەندی بیری نەوت نییە‬ ‫ش����ااڵو م��ح��ەم��ەد‪ ،‬ش����ارەزا هەرێم و ئاشتی هەورامییەوە‪ ،‬ئەوە‬ ‫لەبواری نەوت و غازی سروشتی‪ ،‬حكومەتی هەرێم بەرپرس دەبێت‬ ‫لەلێدوانێكیدا بۆ وااڵپرێس‪ .‬وتی‪ :‬لەو زیانەی سااڵنە بەر بودجەی پترۆ‬ ‫ئ���ەوەی ل��ەو گرێبەستەی نێوان دۆالری كەركوك دەكەوێت بەبڕی‬ ‫وەزیری نەوتی عێراق و كۆمپاینای (‪ )392.375.000‬ملیۆن دۆالر‪.‬‬ ‫لەوبارەیەوە‪ ،‬بۆكان عەبدوڵاڵ‪-‬ی‬ ‫‪BP‬ی بەریتانی واژۆ ك���راوە‪ ،‬بۆ‬ ‫هەڵكەندنی بیری نەوت نییە تاوەكو‬ ‫راوێژ بە حكومەتی هەرێم بكرێت‪،‬‬ ‫بەڵكو بۆ نۆژەنكردنەوەی كێڵگە‬ ‫نەوتییەكانی كەركوكە كە ئێستا ئاستی‬ ‫بەرهەمهێنانی نەوت لە كەركوكدا‬ ‫داب���ەزی���وە‪ ،‬ل��ەب��ەر ئ���ەوە دەك��را‬ ‫وەزارەت���ی سامانە سروشتییەكانی‬ ‫حكومەتی هەرێم پێش وەزارەت��ی‬ ‫نەوتی عێراق پڕۆژەیەكی ستراتیژی‬ ‫ه��ەب��وای��ە ب��ۆ پ��ەرەپ��ێ��دان��ی كێڵگە‬ ‫نەوتییەكانی كەركوك تاوەكو مافی‬ ‫تانە لێدانی هەبێت لەو گرێبەستەی‬ ‫كە واژۆ ك��راوە‪ .‬وتیشی‪ :‬ئ��ەوەی‬ ‫هەستی پێدەكرێت نیەتی ئ��ەوە‬ ‫هەیە ش��ەڕی كۆمپانیا نەوتییەكان‬

‫یاساناس بە وااڵپرێس‪-‬ی راگەیاند‪:‬‬ ‫هاوواڵتیانی شارەكە دەتوانن لە هەر‬ ‫دادگایەكی ئاسایی سكااڵ لەدژی ئەو‬ ‫الیەنە تۆمار بكەن كە رێگری دەكات‬ ‫لەكاری كۆمپانیاكە بە مەرجی ئەوەی‬ ‫بتوانێت رێگرییەكان بسەلمێنێت‪،‬‬ ‫یاخود لەوكاتەی كۆمپانیاكە كارەكانی‬ ‫هەڵوەشێنێتەوەو بڵێت بەهۆی‬ ‫رێگرییەكانی هەرێمەوەیە‪ ،‬بەوپێیەی‬ ‫بودجەی زیادكردنی بەرهەمهێنانی‬ ‫نەوت پەیوەستە بەژیانی رۆژانەی‬ ‫هاوواڵتیانەوە‪.‬‬ ‫بەپێی زانیارییەكانی وااڵپرێس‪،‬‬ ‫قۆناغی یەكەمی گرێبەستەكە لەالیەن‬ ‫بەڕێوەبەری نەوتی باكورو كۆمپانیای‬ ‫‪BP‬وە واژۆ ك��راوە بە مەبەستی‬ ‫خوێندنەوە بۆ بیرە نەوتییەكان‪،‬‬ ‫لە قۆناغی دووەمیشدا گرێبەستێك‬ ‫بۆ ماوەی (‪ )20‬ساڵ واژۆ دەكرێت‬ ‫بۆ بووژاندەوەی بیرەكان‪ ،‬هەر لە‬ ‫گرێبەستەكەدا هاتووە كە ئەگەر‬ ‫كۆمپانیاكە لە دراسەكردنی بیرەكان‬ ‫سەركەوتوو نەبوو ئەوكات كۆی‬ ‫بودجەی سەرفكراوی لە حكومەتی‬ ‫ع��ێ��راق��ی وەردەگ��رێ��ت��ەوە لەگەڵ‬ ‫قازانجی (‪.)%10‬‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫‪ 11‬هەزار منداڵ لەسوریا كوژراون ‪ 389‬بەقەناس‬ ‫الی‌ خۆیەوە ناوەندی‌ توێژینەوەی‌ زانكۆی‌ ئۆكسفۆرد باڵویكردەوە‪ ،‬بەپێی‌ ئەو زانیارییانەی‌ دەستیانكەوتووە‪ ،‬دەركەوتووە‬ ‫لەماوەی‌ دوو ساڵ و نیوی‌ رابردووی‌ جەنگی‌ سوریادا (‪ )11‬هەزارو (‪ )420‬منداڵ كوژراون‪ ،‬هەروەها دەركەوتووە‬ ‫(‪ )389‬منداڵ بە چەكی‌ قەناس كوژراون‪.‬‬

‫‪34‬‬

‫حسام دەستپێش‪،‬‬

‫پسپۆڕ لە بواری پەیوەندیی نێودەوڵەتی‪ ،‬بۆ وااڵپرێس‪:‬‬

‫ملمالنێیەكی زەق و بەرچاو لەنێوان‬ ‫‪ PKK‬و پارتیدا هەیە‬ ‫لەچەند رۆژی رابردوودا بڕیاری پێكهێنانی بەڕێوەبردنێكی كاتی بیسترا لەڕۆژئاوا كە لە سێ هەرێم پێكهاتووە‪ ،‬دیارە ئەوەش بە هەنگاوی‬ ‫یەكەم دادەندرێت بۆ پێكهێنانی حكومەتێكی هەرێمی لە خۆرئاوای كوردستان‪ ،‬هەربۆیە گریمانەو پرسیاری زۆر دێنەپێشەوە بۆ ئەوەی‬ ‫ئاخۆ ئەو دروستبوونی هەرێمە چ كاریگەرییەكی دەبێت بەسەر پرسی كورد لە خۆرهەاڵتی ناوەڕاست و گۆڕینی جوگرافیای ئەو واڵتانەی‬ ‫كە كوردیان تێدایە؟ كاریگەرییەكانی درووستبوونی ئەو هەرێمە چییە بەسەر هەریەك لە هەرێمی كوردستان و خۆرهەاڵتی كوردستان و‬ ‫رەوتی پرسی ئاشتی لە توركیا؟‬ ‫سازدانی‪ :‬وااڵپرێس‬ ‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫یەكگرتوو بڕیاری بەشداریكردنی یەكالیی كردەوە‬ ‫یەكگرتووی‌ ئیسالمی‌ كوردستان‪ ،‬بڕیاریدا لەحكومەتی‌ داهاتوودا بەشداربێت و داواشی كرد كە حكومەت‪ ،‬حكومەتێكی‬ ‫بنكە فراوان و خزمەتگوزارو بەشێوەی شەراكەتی‌ نیشتمانی‌ بێت‪ ،‬هەروەها داواشیانكرد پۆستەكان بەپێی‌ ئیستیحقاقی‌‬ ‫هەڵبژاردن دابەشبكرێن‪.‬‬

‫‪35‬‬

‫”‪ PYD‬لە بەرەی شیعەدایە لە دژی بەرەی سوننە”‬ ‫كوردستان رووی���داوە تا ئێستا‬ ‫رەهەندی یەكەم‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ەوەی كە ئاخۆ شانسی ئەوەی نییە بتوانێت بچێتە‬ ‫راگەیاندنی ئەم حكومەتە كاتییە ناو ئەو هاوكێشە نێودەوڵەتییانەوە‪.‬‬ ‫لە كات و ساتی خۆیدابووە‪ ،‬حسام‬ ‫رەهەندی دووەم‬ ‫دەستپێشی‪ ،‬مامۆستای زانكۆ‪،‬‬ ‫بەڕای دەستپێش‪ ،‬رەهەندی‬ ‫پێیوایە كە بۆ شیكردنەوەی ئەم‬ ‫بابەتە دەبێ بچینەوە سەر ئەو دووەم‪ ،‬رەه��ەن��دی ناوچەیی و‬ ‫كانتێكسانەی كە ئەو بابەتە تێیدا كاریگەرییەكانی ئ��ەم پرسەیە‪.‬‬ ‫مانادار دەبێ‪ ،‬بۆیە دەكرێ لە سێ حسام لەمبارەیەشەوە دەڵێت‪ :‬ئایا‬ ‫رەهەندەوە سەیری بەرژەوەندی لە ئاستی هاوكێشە ناوچەییەكاندا‬ ‫كورد بكرێت لەو بابەتەدا‪ ،‬یەكەم ئەو پرسە چۆن دەخوێندرێتەوە‪،‬‬ ‫رەهەند ئەوەیە كە‪ ،‬راگەیاندنی چونكە ئەو هاوكێشە ناوچەییانە‬ ‫ئەم حكومەتە كاتییە چ پێگەیەكی ل��ە ب���ن���ەڕەت���ەوە پ��ردێ��ك��ە بۆ‬ ‫هەیە لە سیاسەتی نێودەوڵەتیدا‪ ،‬پەڕینەوەی پرسەكە بۆ سیاسەتە‬ ‫ب��ۆ نمونە ئ��ەگ��ەر ب����ەراوردی نێودەوڵەتییەكە‪ ،‬بەاڵم كە دەبینین‬ ‫بكەین لەگەڵ هەرێمی كوردستان جۆرێك لە هاوكێشە سیاسییەكانی‬ ‫دەبینین كە ئەوكاتەی كە هەرێمی ن��اوچ��ەك��ە ب��وون��ی ه��ەی��ە لە‬ ‫كوردستان دروس��ت بوو و ئەو خ��ۆرئ��اوای كوردستان‪ ،‬ئەویش‬ ‫دەسەاڵتە كوردییە هاتەگۆڕێ‪ ،‬هەبوونی ئەو ملمالنێ سەختەی‬ ‫دەبینین سیاسەتی نێودەوڵەتی نێوان بەرەی شیعەو سوننەیە كە‬ ‫بووە فاكتەری هێنانەئارای ئەو لەنێوانیاندا هەیە‪ ،‬یان بەشێوەی‬ ‫دەسەاڵتەو بەهێزەوە پشتیوانی رۆژان��ەی��ی��ەك��ەی ئ��ەگ��ەر سەیری‬ ‫لێكرد‪ ،‬ئایا دەت��وان��ی��ن هەمان بكەین ئێران و توركیا لە سوریا‬ ‫وێناكردنمان هەبێت بۆ رۆژئاوای خەریكی ئ��ەو گەمە ك��ردن��ەن‪،‬‬ ‫كوردستان؟ لێرەدا ئەگەر سەیری نابێ ئەوەشمان لەبیربچێت كە‬ ‫واقعییەتەكە بكەین‪ ،‬دەبینین ‪ PYD‬بە بەرفراوانی ئامادەیی‬ ‫كە پرسی خۆرئاوای كوردستان هەیە لە خۆرئاوای كوردستان‪،‬‬ ‫نەچۆتە نێو كانتێكسی سیاسەتی بەاڵم هەبوونەكەی لە خزمەتی‬ ‫نێودەوڵەتییەوە بە مانا فراوانەكەی كام بەرە دایە‪ ،‬بەرەی شیعە یان‬ ‫ك��ە ئ��ەگ��ەر میحوەرێك بدەین سوننە‪ ،‬بەڕای من و بە هەموو‬ ‫بە سیاسەتە نێودەوڵەتییەكان‪ ،‬ئەو بەڵگانەی كە لەبەردەستان‬ ‫خ��ۆرئ��اوای كوردستانیش لەو ‪ PYD‬لە بەرەی شیعەدایە لە دژی‬ ‫میحوەرە جێگیر بێت‪ ،‬بۆ نمونە بەرەی سوننە‪ .‬حسام دەستپێش‪،‬‬ ‫كە بیستمان ئەمریكا دژایەتی ئەوەشی وت‪ :‬هەرچەندە ‪PYD‬‬ ‫دەرب��ڕی��وە بۆ ئ��ەو راگەیاندنە‪ ،‬پێیوایە كە یارییەكی سیاسی دەكەن‬ ‫ئەوە دەگەیەنێت كە خۆرئاوای لەنێوان ئ��ەو دوو ب��ەرەی��ەدا بۆ‬ ‫ك��وردس��ت��ان ن��ەك��ەوت��ۆت��ە ئ��ەو ئەوەی بوونی خۆیان بسەلمێنن‪،‬‬ ‫بەاڵم پرسەكە ئەوەیە كە ئەگەر‬ ‫میحوەرەوە‪.‬‬ ‫ئەو پسپۆڕە دەیەوێ ئەوەش بتەوێ كیانێك دروس��ت بكەیت‬ ‫بڵێ ك��ە ئ���ەوەی ل��ە خ��ۆرئ��اوای و ببیتە ئەكتەرێك لە ناوچەكەدا‪،‬‬

‫ئەگەر خۆرئاوای‬ ‫كوردستان‬ ‫نەتوانێت بە تەواوی‬ ‫لەگەڵ باشووردا‬ ‫رێك بكەون و‬ ‫دانوستانیان‬ ‫هەبێت‪ ،‬ئەوا لە‬ ‫هیچ حاڵەتێكدا ئەم‬ ‫حكومەتە كاتییەی‬ ‫خۆرئاوا نابێتە‬ ‫دەستكەوتێكی‬ ‫نەتەوەیی‬ ‫دەبێ هێڵێكی پاشەكشەت هەبێت‬ ‫بۆ ئەوەی لەكاتی پێویستدا لێیەوە‬ ‫دەرب��از ببی‪ ،‬بۆ نمونە هەرێمی‬ ‫كوردستان جاران ناچار بوون پاڵ‬ ‫بدەنە ئێران و توركیا‪ ،‬چونكە هیچ‬ ‫شوێنی دەربازبوونێكیان نەبوو‪ ،‬لە‬ ‫ئێستادا ئەو شوێنی دەربازبوونە‬ ‫بۆ ‪ PYD‬نییە‪ ،‬لەوانەیە ئەوانیش‬ ‫پەیوەندیی نێوان ‪ PYD‬توركیاو‬ ‫‪ PYD‬و عێراق بۆ دروستبوونی‬ ‫شوێنێك بێت بۆ ئەو دەربازبوونە‬ ‫لە داهاتوودا‪.‬‬ ‫رەهەندی سێیەم‬ ‫ب����ەڕای م��ام��ۆس��ت��ا ح��س��ام‪،‬‬ ‫رەهەندی سێیەمی ئەم مەسەلەیە‬ ‫خ���ودی ك���وردو ناسیۆنالیزمی‬

‫كوردییە‪ ،‬ئەم مامۆستایە دەڵێت‪:‬‬ ‫ئەگەر ئێمە باوەڕمان بەوە هەبێت‬ ‫كە دەتوانین لەڕێگای عێراقەوە‬ ‫دەروازەی��ەك دروست بكەین بۆ‬ ‫گەیشتن بە جیهان‪ ،‬كەواتە ئەو‬ ‫هەرێمی كوردستانەیان بۆ چییە؟‬ ‫ئایا بۆ ئ��ەوە نییە كە هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ببێتە م��ەك��ۆی��ەك‪،‬‬ ‫ببێتە سەنگەرێك بۆ كوردانی‬ ‫پ��ارچ��ەك��ان��ی ت��ری ك��وردس��ت��ان؟‬ ‫یان ببێتە پێگەیەك كە لەڕووی‬ ‫جیۆپۆلەتیكەوە باشوری كوردستان‬ ‫ئ��ەو ه��ەل��وم��ەرج��ان��ەش��ی هەیە‬ ‫كە ببێتە سەنتەرێك بۆ ئەوەی‬ ‫بتوانێت جۆرێك لە یەكگرتن‬ ‫دروس���ت ب��ك��ات ب��ۆ ه��ەرچ��وار‬ ‫پارچەكەی كوردستان؟ بەڕای ئەو‬ ‫پسپۆڕە ئەوكاتەی كە ناسیۆنالیزمی‬ ‫ك���وردی ش��ەق��ب��وون بەخۆیەوە‬ ‫دەبینێ‪ ،‬ك��وردان��ی پارچەكانی‬ ‫تر ناچار دەب��ن پەنا ببەنەبەر‬ ‫حكومەتەكانی تری ناوچەكە‪ ،‬لەم‬ ‫رەهەندەیەوە دەتوانین بابەتەكە‬ ‫بە ت��ەواوی بخوێنینەوە‪ ،‬ئەویش‬ ‫ئ��ەوەی��ە ك��ە ئ��ەگ��ەر خ��ۆرئ��اوای‬ ‫كوردستان نەتوانێت بە تەواوی‬ ‫ل��ەگ��ەڵ هەرێمی ك��وردس��ت��ان و‬ ‫باشووری كوردستان رێك بكەون‬ ‫و دانوستانیان هەبێت‪ ،‬لە هیچ‬ ‫حاڵەتێكدا ئەم حكومەتە كاتییەی‬ ‫خ��ۆرئ��اوا نابێتە دەستكەوتێكی‬ ‫ن��ەت��ەوەی��ی‪ ،‬ل��ەوان��ەی��ە ببێتە‬ ‫دەستكەوتێكی بچوكی ناوچەیی‪،‬‬ ‫وەكچۆن عەرەبەكان دابەشبوون‬ ‫بەسەر چەند واڵتێكی بچوك‪،‬‬ ‫كوردیش رەنگە بتوانێت چەند‬ ‫حكومەتێكی ن��اوچ��ەی��ی ل��ەو‬ ‫شێوەیەی هەبێت‪ ،‬هەركامیشیان‬ ‫سیاسەت و بەرژەوەندی خۆیان‬ ‫لەبەرچاو بێ‪ ،‬بەپێی بەرژەوەندی‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫بەشە بودجەی هەرێم بۆ ‪ 11%‬كەمدەكرێتەوە‬ ‫سەفین دزەیی رایگەیاند‪ :‬بودجەی عێراق بۆ ساڵی (‪ )2014‬كە نزیكەی (‪ )175‬تریلیۆن دینارە‪ ،‬تەنیا (‪ )18‬تریلیۆن دینار بۆ‬ ‫هەرێمی كوردستان دانراوە كە دەكاتە كەمتر لە (‪ )11%‬وتیشی‪ :‬ئەمە بەهۆی زیادبوونی سااڵنەی خەرجییە سیادییەكان‬ ‫كە لەالیەن حكومەتی عێراقی فیدراڵەوە‪ .‬حكومەتی هەرێمیش بەمافی خۆی دەزانێت هەموو رێكارێكی یاسایی‬ ‫بگرێتەبەر بۆ بەدەستهێنانی رێژەی (‪.)17%‬‬

‫‪36‬‬

‫خۆشیان دۆست و دوژمنی خۆیان‬ ‫دیاری بكەن‪ ،‬مەبەستمە بڵێم لەو‬ ‫سێ رەهەندەوە ئەگەر چاوی لێ‬ ‫بكەین‪ ،‬لە دوو الیەنەوە ئێمە وەكو‬ ‫كورد هێشتا نەمانتوانیوە خۆمان‬ ‫بخەینە ناو هاوكێشە ناوچەیی و‬ ‫نیودەوڵەتییەكانەوە‪ ،‬لە رەهەندی‬ ‫سێیەمیشدا بە پێچەوانەوە خۆمان‬ ‫خستۆتە ناو ملمالنێیەكی ناوخۆیی‬ ‫كورد‪ ،‬ئەو ملمالنێیەش زۆر زەق‬ ‫و ب��ەرچ��اوە لە نێوان پارتی و‬ ‫دیموكرات و ‪ PKK‬دایە‪ ،‬لێرەوەیە‬ ‫ك��ە دەڵ��ێ��م هێشتا خ��ۆرئ��اوای‬ ‫كوردستان نیشانی ن���ەداوە كە‬ ‫بتوانێت ببێتە دەرفەتێك‪ ،‬كە لە‬ ‫حاڵێكدا دەیتوانی ببێتە فاكتەرێكی‬ ‫یەكجار بەهێز بۆ دروستبوون و‬ ‫درێژبوونەوەی هێڵی كوردی لە‬ ‫ناوچەكەدا‪.‬‬ ‫كاریگەریی حكومەتی كاتی‬ ‫لەبارەی كاریگەری راگەیاندنی‬ ‫ئ��ەو حكومەتە ل��ەس��ەر پرسی‬ ‫چارەسەری ئاشتی لە باكوورو كورد‬ ‫لە خۆرهەاڵتی كوردستان ئەو‬ ‫مامۆستایەی زانكۆی سەاڵحەدین‪،‬‬ ‫پێیوایە‪ :‬لە حەوزەی ناسیۆنالیزمدا‬ ‫باسێم هەیە پێیدەڵێن كۆمەڵگەی‬ ‫وێنایی‪ ،‬ناسیۆنالیزم خۆی لەخۆیدا‬ ‫كۆمەڵگەیەكی وێناییە كە هەریەك‬ ‫لەئێمە بۆ ك��وردب��وون هەمانەو‬ ‫ئەوەیە كە هەموومان پێكەوە‬ ‫گ���رێ���دەدا‪ ،‬ئ����ەوەش ل��ەالی��ەن��ی‬ ‫مەجازییەوە كاریگەرییەكی فرە‬ ‫دادەن��ێ��ت ل��ەس��ەر رۆح��ی��ەت و‬ ‫پێناسەی تاكی ك��ورد‪ ،‬بۆ نمونە‬ ‫كە كوردی باشوور یان رۆژهەاڵت‬ ‫دەبینێت كە لە خۆرئاوا خەریكە‬ ‫شتێكی وەه��ا دێتەگۆڕێ‪ ،‬ئەمە‬ ‫بە ئۆتۆماتیكی هاوكاری دەكات‬ ‫ك��ە تەماعی ئ��ەوی��ش زۆر بێت‬ ‫و كاریگەری لەسەر دەبێت بۆ‬ ‫هاندان بۆ بەرفراوانكردنی ئەوەی‬ ‫لەبەردەستیدایە‪ ،‬الیەنێكی تریش‬ ‫ئەوەیە كە دەتوانێ كاریگەری‬ ‫باشی هەبێت لەسەر باشووری‬

‫كوردستانیش كە ئیتر لەو بەرەیەوە‬ ‫هەست بەئارامییەك بكات نەك‬ ‫ئ���ەوەی دوژمنێكی هەبێ لەو‬ ‫سنوورەوە‪.‬‬ ‫رۆڵی ‪PYD‬‬ ‫سەبارەت بە كاریگەرییەكەی‬ ‫بەسەر باكووری كوردستانەوە‪،‬‬ ‫حسام دەڵێت‪ :‬ئەوەی كە روون‬ ‫و دیارە‪ ،‬من دەمەوێ لێكچوونێك‬ ‫باس بكەم هەرچەندە بۆ هەندێك‬ ‫ك��ەس راس���ت نییەو لەوانەیە‬ ‫زۆرك��ەس پێشی خ��ۆش نەبێت‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ئەو رۆڵ��ەی كە ‪ PKK‬بە‬ ‫‪PYD‬ی داوە‪ ،‬هەمان رۆڵ��ە كە‬ ‫ئێران داوی��ەت��ی بە حزبوڵاڵ لە‬ ‫لوبنان‪ ،‬بۆ ئەو قسەیەشم سێ‬ ‫بەڵگەی بەهێزم هەیە‪ ،‬یەكەمیان‬ ‫سەیری دروستبوونی ‪ PYD‬بكەو‬ ‫بزانە چۆن دروستبووەو سەیری‬ ‫دروستبوونی حزبوڵاڵش بكە‪،‬‬ ‫دووەمیان مەسەلەی ئایدۆلۆژیایە‬ ‫كە هەردوكیان ئایدیۆلۆژیاكەیان‬ ‫ه�������ەن�������اردە‬ ‫ك�������ردووە‪،‬‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫سەیرێكی رەف��ت��ارو پراكتیكی‬ ‫هەردوو الش بكەی ئەوە دەبینی‬ ‫كە بەڵگەی سێیەمی هاوبەشیان‬ ‫رەفتارو پراكتیكیانە‪ ،‬بەپشتبەستن‬ ‫بەو سێ بەڵگە بەهێزە دەتوانین‬ ‫ئەوە بسەلمێنین كە ‪ PKK‬هەمان‬ ‫رۆڵیداوە بە ‪ PYD‬كە ئێران بە‬ ‫حزبوڵاڵی لوبنانی داوە‪ ،‬كەواتە‬ ‫ئێستا لە حاڵی ح��ازردا ‪ PYD‬و‬ ‫خۆرئاوای كوردستان‪ ،‬مەبەستی‬ ‫سەرەكی نییە لە سیاسەتی ‪PKK‬‬ ‫دا‪ ،‬بەڵكو ئ��ەوە كارتێكی زۆر‬ ‫بەهێزە بۆ گوشار خستنەسەر‬ ‫دەوڵ��ەت��ی توركیا ل��ە پرۆسەی‬ ‫چارەسەری ئاشتیدا‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫بتوانێت هاوسەنگی بكات لە‬ ‫قەسكردن و دیالۆگداو بە توركیا‬ ‫بڵێت ئێمە دەتوانین زۆرش��ت‬ ‫بكەین كە لە بەرژەوەندی ئێوە‬ ‫بدەین بۆیە بە كەم سەیرمان‬ ‫م��ەك��ەن‪ ،‬ئێستا ئەگەر‬ ‫جوگرافیای‬ ‫سەیرێكی‬ ‫توركیا بكەین دەبینین كە‬ ‫ئەگەر رۆژئ��اوا ب��ێ��ت��ە‬ ‫میحو ە ر ێك‬ ‫ب��ۆ ‪،PKK‬‬

‫لە سنووری عێراقیشدا ‪ PKK‬خۆی‬ ‫میحوەرە‪ ،‬كەواتە لە دوو بەرەوە‬ ‫توركیای گەمارۆ داوە‪ ،‬گەمارۆدانی‬ ‫ئ���ەو س���ن���وورەش دەب��ێ��ت��ەه��ۆی‬ ‫ئەوەی كە توركیا دەستی نەگاتە‬ ‫رۆژهەاڵتی ناوەڕاست لە حاڵەتی‬ ‫زەمینییەكەیدا‪ ،‬بەتایبەتی توركیا‬ ‫زۆر ئ��ارەزووی هەیە كە دەستی‬ ‫بگاتە پرسی فەلەستین و كێشەی‬ ‫ئیسرائیل و فەلەستین‪ ،‬ئەویش‬ ‫بۆ ئەوەی لەو رێگەوە بچێتە ناو‬ ‫هاوكێشەی زلهێزەكانی جیهان‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەی ئەویش بتوانێت ئامادەیی‬ ‫ه��ەب��ێ��ت ل��ە چ��ارەس��ەرك��ردن��ی‬ ‫كێشەی فەلەستین‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی‬ ‫ئ��ۆت��ۆم��ات��ی��ك��ی ببێتە هێزێكی‬ ‫جیهانی‪ ،‬لەبارەی ئەوەی كە لە‬ ‫داهاتووی نزیكدا لەوانەیە ‪PKK‬‬

‫‪37‬‬

‫هەمان رۆڵ بداتە پژاك‪-‬یش لە‬ ‫خۆرهەاڵتی كوردستاندا لەكات و‬ ‫ساتی گونجاودا‪ ،‬بە قسەی مامۆستا‬ ‫حسام هەر لەسەرەتاوە ئامانجیان‬ ‫لە دروستكردنی پژاك و ‪ PYD‬ئەو رۆڵەی كە ‪PKK‬‬ ‫هەر ئەوە بووە‪ ،‬بەاڵم لە باشووری بە ‪PYD‬ی داوە‪،‬‬ ‫ك��وردس��ت��ان پ��ارت��ی چ��ارەس��ەری‬ ‫نەیتوانیوە ئ��ەو رۆڵ��ە بگێڕێ‪ ،‬هەمان رۆڵە كە‬ ‫بەاڵم ئەوەشمان لەبیر نەچێت كە ئێران داویەتی بە‬ ‫باشووری كوردستان دوژمنی پلە حزبوڵاڵ لە لوبنان‬ ‫یەك و دوو و سێ نییە بۆ ‪PKK‬‬ ‫لوتكەی دوژمنایەتییەكەیان ئەوەیە‬ ‫كە گوشارێك بخەنە سەریان‪،‬‬ ‫ئەگەرنا هێرشی سەربازی تازە ئەو ئەگەر پارتی چارەسەری لە‬ ‫باشوور بە دەسەاڵتیش نەگات‪،‬‬ ‫بوونی نییە‪.‬‬ ‫‪ PKK‬هیچی لەدەست ن��ەداوە‪،‬‬ ‫بەاڵم لە خۆرئاوا جیاوازە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫گەمارۆدانی توركیا‬ ‫ئ���ەم پ��س��پ��ۆڕەی ل��ەب��واری ‪ PYD‬دەسەاڵت لەدەست بدات‪،‬‬ ‫پ���ەی���وەن���دی ن��ی��ودەوڵ��ەت��ی��دا ‪ PKK‬كارتێكی گ��ەورە لەدەست‬ ‫دەدات‪ .‬دەستپێش‪ ،‬دەی���ەوێ‬ ‫خ��وێ��ن��دن��ەوەی جیاجیای‬ ‫ئ��ەوەش بڵێ كە لە هاوكێشەی‬ ‫ه����ەی����ە‪ ،‬پ��ێ��ی��وای��ە‬ ‫خۆرئاوای كوردستاندا ‪ PKK‬بە‬ ‫باشووری كوردستان‬ ‫ج��ددی ك��ار دەك��ات بۆ ئ��ەوەی‬ ‫و رۆژه����ەاڵت لەو‬ ‫كە گ��ەم��ارۆی توركیا ب��دات لە‬ ‫رووەوە‬ ‫دوو میحوەردا‪ .‬مامۆستا حسام‬ ‫ل����ەی����ەك‬ ‫دەڵێت‪ :‬ئەگەر نەتوانێ بەشێوەی‬ ‫ج��ی��اوازن‪،‬‬ ‫سەربازی رۆژانە ملمالنێی توركیا‬ ‫ب�����ەڕای‬ ‫بكات‪ ،‬ئەمجارە بەڕێگەی سیاسیانە‬ ‫گەمەكە دەگ��ۆڕێ‪ ،‬بۆیە دەبینین‬ ‫لە ب��اش��ووری كوردستانیش ئەو‬ ‫ملمالنێیە هەیە ئەویش بە جۆرێكی‬ ‫تر‪ .‬ئەو مامۆستایە پێیوایە كە‬ ‫ئەگەر سەیری پرسی كورد بكەین‬ ‫لە ئێستادا‪ ،‬دەبینرێت جۆرێك‬ ‫لە میحوەربەندی دروستبووە‪.‬‬ ‫ئەم پسپۆڕە لەمڕووەشەوە وتی‪:‬‬ ‫چ��ەپ��ەك��ان وەك��و ب��ەرەی��ەك كە‬ ‫لە یەكێتی و گ��ۆڕان و ‪ PKK‬و‬ ‫حزبەكانی تری چەپ پێكهاتوون‬ ‫میحوەرێكیان دروستكردووە لە‬ ‫بەرانبەر ناسیۆنالیستەكان كە پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان رێبەرایەتیان‬ ‫دەك���ات‪ ،‬چەپەكانیش لەالیەن‬ ‫‪PKK‬وە رێبەرایەتیان دەكرێت‪،‬‬ ‫بەمانای ئەوەی كە چەپەكان لە‬ ‫بنەڕەتەوە لە پاشخانێكی چەپەوە‬

‫ئێمە وەكو كورد‬ ‫هێشتا نەمانتوانیوە‬ ‫خۆمان بخەینە‬ ‫ناو هاوكێشە‬ ‫ناوچەیی و‬ ‫نێودەوڵەتییەكانەوە‬ ‫س��ەی��ری م��ەس��ەل��ەك��ان دەك���ەن‪،‬‬ ‫ل��ە ب��ەران��ب��ەری��ش��دا م��ی��ح��وەری‬ ‫ناسیۆنالیستەكانە ك��ە پارتی‬ ‫رێبەرایەتیان دەكات‪ ،‬حاڵی حازر‬ ‫ئەو میحوەرەی چەپە دەیەوێت‬ ‫میحوەری راست گەمارۆ بدات‪،‬‬ ‫بۆ ئ��ەوەی بەڕێوەبەری پرسەكە‬ ‫خ��ۆی بێت و ئ���ەوان پرسەكە‬ ‫بەڕێوەببەن‪ ،‬ئەوكاتەی كە ئەو‬ ‫گەمارۆدانە روویداو پارتی خرایە‬ ‫گەمارۆكەوە‪ ،‬ئەوكاتە ‪PKK‬ش‬ ‫سیاسەتەكانی خۆی پەیڕەو دەكات‬ ‫لە باشوور‪ ،‬بەاڵم لەڕۆژهەاڵتدا‬ ‫ئەمە هێشتا نەكەوتۆتە رۆژەڤەوە‪.‬‬ ‫كەس خائین نییە!‬ ‫س���ەب���ارەت ب���ە ملمالنێی‬ ‫نێوان ‪ PYD‬و پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستان كە مەسعود بارزانی‬ ‫س��ەرۆك��ەك��ەی��ەت��ی‪ ،‬ئ��ەو بەهیچ‬ ‫شێوەیەك ل��ەوب��اوەڕەدا نییە كە‬ ‫ك��ورد بووبێتە مەقاشی دەستی‬ ‫توركیاو ئێران‪ ،‬دڵنیابوو لەوەی كە‬ ‫كورد لەگەڵ سیاسەتی خەڵكدایە‪.‬‬ ‫ئەم مامۆستایە خوێندنەوەیەكی‬ ‫تایبەتی بۆ ئەو هاوكێشە سیاسییانە‬ ‫هەیە كە‪ PKK‬و پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لەناوچەكەدا رەسمی‬ ‫دەك���ەن‪ .‬ب���ەوردی ل��ەس��ەر ئەو‬ ‫خ��اڵ��ەش دەوەس��ت��ێ و دەڵێت‪:‬‬ ‫سیاسەتی ئ��ێ��ران و توركیا لە‬ ‫هەرێمی كوردستاندا ئامادەییان‬ ‫هەیە‪ ،‬چۆن پارتی نزیكی هەیە‬

‫لەگەڵ توركیا‪PKK ،‬ش نزیكی‬ ‫لەگەڵ ئێران و سوریا‪ ،‬دەكرێ‬ ‫بەدیوێكی تردا سەیری بكەین‪،‬‬ ‫دەبینین ئ��ەو س��ی��اس��ەت��ەی كە‬ ‫‪ PKK‬بەڕێوەی دەبات‪ ،‬سیاسەتی‬ ‫ب��زوت��ن��ەوە رزگ��اری��خ��وازەك��ان��ی‬ ‫جیهانە‪ ،‬سیاسەتێك كە ئەرزی‬ ‫واقیعی بەدەستەوە نییە‪ ،‬تەنیا‬ ‫ب��ە گ��وت��ار س��ی��اس��ەت دەك���ات‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم پ��ارت��ی ئ���ەرزی واقیعی‬ ‫بەدەستەوەیەو سیاسەتی رۆژانەی‬ ‫بەدەستەوەیە‪ ،‬كەواتە كاتێ كە‬ ‫پارتی بۆ گەیشتن بە بازاڕی وزەی‬ ‫جیهانی پێویستی بە توركیا دەبێ‪،‬‬ ‫ئاساییە كە توركیاش داواكاری لێی‬ ‫هەبێت‪ ،‬بەاڵم تا ئەو جێگەیەی كە‬ ‫ئەو تێگەیشتووە لە پارتی‪ ،‬پارتی‬ ‫نەبۆتە مەقاشێك بۆ توركیا‪ ،‬بەو‬ ‫مانایەیە كە سیاسەتی توركیا پەیڕەو‬ ‫بكات‪ ،‬بەاڵم ئەوەمان لەبیرنەچێت‬ ‫وەكچۆن ‪ PKK‬ئارەزوویەكی هەیە‬ ‫بۆ گوتارو سیاسەتەكانی خۆی‪،‬‬ ‫پارتیش ئ��ارەزووی��ەك��ی هەیە‪،‬‬ ‫بەمانای شۆڕبوونەوە بۆ پارچەكانی‬ ‫كوردستان بوون بە میحوەرێك‪ ،‬جا‬ ‫بۆیە ئەو ملمالنێیەی نێوان پارتی و‬ ‫‪ PKK‬لە بنەڕەتەوە ملمالنێی دوو‬ ‫خەیاڵ و وێناكردنی كوردایەتییە لە‬ ‫ناوچەكەدا‪ ،‬ئەو دوو هێزە هیچیان‬ ‫خائین نین‪ ،‬هەردووكیان تەماعی‬ ‫سیاسیان هەیە‪ ،‬بۆ دەستەبەركردنی‬ ‫ئەو بەرژەوەندییە سیاسیانەش‪،‬‬ ‫ب��ەدواداچ��وون دەك��ەن‪ ،‬كاتێ كە‬ ‫بەدواداچوونیش دەكەن ئاساییە‬ ‫كە ئ��ەوە لەبەرچاو دەگ��رن كە‬ ‫كێ هاوكاریانەو كێ هاوكاریان‬ ‫ن��ی��ی��ە‪ ،‬ب���ەاڵم دەب���ێ ب��ەچ��اوی‬ ‫ب��ەرژەوەن��دی��ی��ەك��ان��ی خۆیانەوە‬ ‫بیبینن‪ ،‬لەوەش نابێ غافڵ بین كە‬ ‫سیاسەتی كوردی هێشتا نەچۆتە‬ ‫ئەو دابەشبوونە مێژووییەوە‪ ،‬وەكو‬ ‫پێی دەڵێن كوردستانی عوسمانی و‬ ‫كوردستانی سەفەوی‪.‬‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫‪38‬‬

‫قادر هەمەوەندی‬

‫هەمەوەندەكان‪..‬‬ ‫چۆن یونس خانی بانەیان رزگار كرد؟‬ ‫زۆرم ن��ەوت��ووە ئ��ەگ��ەر بڵێم‪،‬‬ ‫ك���ورد پ��ی��اوی زرن���گ و گ���ەورەو‬ ‫دەسەاڵتداری زۆری تێدا هەڵكەوتووە‬ ‫كە هەریەكەیان شایستەی ئەوە‬ ‫بووە واڵتێك یان ئیمپراتۆرییەتێك‬ ‫ببات بەڕێوە‪ ،‬بەاڵم بێ پشتیوانی و‬ ‫بێكەسی كورد كە هەردەم لەگەڵیدا‬ ‫ه��ات��ووە‪ ،‬ئ��ەو كەسە زرن��گ و بە‬ ‫دەسەاڵتە كوردانەی وەك��و ئەوەی‬

‫كە هەبوون نەهێشتۆتەوە‪ .‬مێژوو‬ ‫لەو رووەوە تۆمارێكی بێ پچڕانی‬ ‫نەخشاندووە كە هەتا بە ئێستامان‬ ‫دەگات مێژووی كورد بەتاڵ نییە لەو‬ ‫كەسە بە دەسەاڵت و زرنگانە‪.‬‬ ‫دوژم��ن��ان و ت��ا دەگ��ات��ەوە بە‬ ‫دۆستەكانیشمان دان��ی��ان��ن��اوە بەو‬ ‫راس��ت��ی��ی��ەدا‪ ،‬س���ەرب���اری بەهێزی‬ ‫دوژم��ن��ان و بێ پشتیوانی ك��ورد‪،‬‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫بەاڵم خۆخۆرییەكەی ناو كورد خۆی‬ ‫هۆكاری یەكەم و سەرەكییە بووە‬ ‫بۆ ئ��ەوەی كە ئەو كەسە زرنگ و‬ ‫لێهاتووانە نەمێننەوەو گەشەی زیاتر‬ ‫نەكەن‪ .‬دوژمنان لێزانانە بەرژەوەندی‬ ‫گ���ەورەو جیاجیایان خستوونەتە‬ ‫بەردەم بۆ ئەوەی بیاندەن بەیەكداو‬ ‫الوازیان بكەن و ئەو تۆوەشیان تێدا‬ ‫چاندوون كە هەر خۆیان ببنە هۆكاری‬

‫ئەوەی كە تیابچن! بەدیوێكی تردا‬ ‫هەندێكجاریش هەندێك لە سەرۆك‬ ‫خێڵ و میرو خ��ان‪-‬ەك��ان��ی ك��ورد‬ ‫پاڵپشتی یەكتریان كردووەو دوژمنیش‬ ‫نەیتوانیوە درز بخاتە نێوانیانەوە‬ ‫وەك ئەوەی لەم رووداوە مێژووییە‬ ‫راستەقینەیەدا باسی دەكەین كە‬ ‫پ��ی��اوێ��ك��ی گ����ەورەو زرن���گ و بە‬ ‫دەسەاڵتی كورد چۆن چۆنی لەپێناوی‬

‫‪39‬‬ ‫یەكێك لە پارچەكانی كوردستاندا‬ ‫لەشكر كۆدەكاتەوەو دەیەوێت ببێتە‬ ‫ئەو فریادڕەسەی كە كورد لەزوڵم و‬ ‫زۆرداری رزگار بكات‪ ،‬ئەو پیاوە بە‬ ‫دەسەاڵتەش ”یونس خانی بانە” بووە‪.‬‬ ‫ی���ون���س خ����ان ك���ە ه���ەواڵ���ی‬ ‫ئ��ەوەی پێدەگاتەوە كە زۆرداری‬ ‫عوسمانییەكان بەرامبەر بە كوردی‬ ‫باشوور گەیشتۆتە چڵەپۆپە‪ ،‬بەخۆی‬ ‫و هێزێكەوە روودەك��ات��ە باشووری‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬س��ەد مخابن بەهۆی‬ ‫ئەوەی كە هاتن و پالنەكەی ”یونس‬ ‫خ���ان” ب��ۆ ب��اش��ووری ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫ل��ەالی��ەن چ��ەن��د خ��ۆف��رۆش��ێ��ك��ەوە‬ ‫دەگ��ات��ەوە بە عوسمانییەكان‪ ،‬لە‬ ‫شەڕێكی نابەرامبەرداو بەهۆی ئەوەی‬ ‫عوسمانییەكان سازو ئامادە بوون و‬ ‫خ��ۆی��ان دام��ەزران��دب��وو‪ ،‬بەرامبەر‬ ‫بەو ئامادەییەی عوسمانییەكانیش‬ ‫یونس خ��ان ب��ێ ئاگا ب��وو ل��ەوەی‬ ‫ك��ە ع��وس��م��ان��ی��ی��ەك��ان ب��ە پ�ل�ان و‬ ‫هاتنەكەیانی زانیبێت‪ ،‬لەنێوانی كفری‬ ‫و دوزخورماتوودا دەبێتە شەڕێكی‬ ‫ق���ورس و ه��ێ��زەك��ەی ی��ون��س خان‬ ‫تێكدەشكێ و دواجار عوسمانییەكان‬ ‫یونس خان دەستبەسەر دەكەن‪.‬‬ ‫دوای لێكۆڵینەوەو دادگایی كردنی‬ ‫یونس خان‪ ،‬عوسمانییەكان فەرمانی‬ ‫لە سێدارەدانی بۆ دەردەكەن‪ ،‬پێش‬ ‫ئ��ەوەی فەرمانی لە سێدارەدانەكە‬ ‫جێبەجێ بكرێت بە هەفتەیەك‪،‬‬ ‫یونس خان بیر لەوە دەكاتەوە بە چ‬ ‫شێوەو شێوازێك بتوانێت لە دەست‬ ‫عوسمانییەكان رزگاری ببێت‪ ،‬دواجار‬ ‫بیر ل��ەوە دەك��ات��ەوە نامەیەك بۆ‬ ‫”فەقێ قادری هەمەوەند” بنووسێ و‬ ‫هەرچەندە زۆر دڵنیاش نەبووە لەوەی‬ ‫كێ نامەكەی بۆ بگەیەنێتە دەست‬ ‫فەقێ قادر‪ ،‬بەاڵم هەر دەینووسێ‬ ‫و لە پاسەوانەكانیش زیاتر كەسی‬ ‫تر شك نابات بۆ ئەوەی نامەكەی‬ ‫پیادا بنێرێت‪ ،‬بەاڵم تازە پێیخۆش‬ ‫بووبێت یان نا دەبێت هەوڵبدات‬ ‫بۆ ئ��ەوەی خۆی رزگ��ار بكات‪ .‬بە‬ ‫یەكێك لەو پاسەوانانە دەڵێت كە لە‬ ‫پاسەوانەكانی تر زیاتر خزمەت بە‬

‫یونس خان دەكات‪ ،‬ئەویش لەخۆی خاندا بچن‪ ،‬بە خێراییەكی زۆر‬ ‫دەبڕێ و بەنهێنی و بەهەر جۆرێك بەرەو گوندی ”چیمەن” دەرباز دەبن‬ ‫بووبێت ب��ەوپ��ەڕی جوامێرییەوەو و هەر لەو گوندەشدا هەموویان‬ ‫لەناو قاپی خواردنەكەی یونس خاندا یەكدەگرنەوە‪.‬‬ ‫دوای هەفتەیەك یونس خان‬ ‫نامەكە دەگەیەنێتە دەس��ت فەقێ‬ ‫قادر‪ .‬یونس خان لەنامەكەدا ئەوەی داوا ل��ە ه��ەم��ەوەن��دەك��ان دەك��ات‬ ‫تێدا نووسیوە كە لە چ قەاڵیەكی بیگەیەننەوە ”بانە” هەمەوەندەكانیش‬ ‫ش��اری ك��ەرك��وك��دا زیندانیكراوەو لەناویاندا فەقێ ق��ادر‪ ،‬داواك��ەی‬ ‫حوكمی لە سێدارەدانیشی لەالیەن‬ ‫عوسمانییەكانەوە بۆ دەرچ���ووەو‬ ‫ئەگەر نەگات بەفریای لە سێدارەی‬ ‫دەدەن‪.‬‬ ‫هەر لەو نامەیەشدا عەشرەتی‬ ‫هەمەوەندەكان بە جوامێرو چاونەترس‬ ‫ن���اودەب���ات‪ ،‬دڵ��ن��ی��ای ف��ەق��ێ ق��ادر‬ ‫دەكاتەوە مەگەر هەر هەمەوەندەكان‬ ‫بتوانن رزگاری بكەن لەناو زیندانی‬ ‫عوسمانییەكاندا‪ .‬ف��ەق��ێ ق��ادر‪-‬‬ ‫یش بێ ئ��ەوەی كەمتەرخەمی تێدا‬ ‫بنوێنێ دەنێرێت بەشوێن ”شەریف‬ ‫فەرەنگێس” باوەڕپێكەری خۆیدا‪،‬‬ ‫لەدوای كۆبوونەوەو مشتومڕ فەقێ‬ ‫قادر روودەكاتە شەریف فەرەنگیس و‬ ‫پێیدەڵێت‪ :‬شەریف ئەو رزگاركردنەی یونس خ��ان جێبەجێدەكات و بە‬ ‫یونس خان تەنها بە دەوڵەتیار ئاغای پ��ارێ��زراوی دەیگەیننەوە ”بانە”‬ ‫ب��رات دەك��رێ‪ ،‬ل��ەدوای پێكهاتن و ل��ەدوای ئ��ەو رزگ��ارك��ردن��ەی یونس‬ ‫نەخشەدانان بۆ رزگاركردنی یونس خان‪ ،‬عوسمانییەكان بەوە دەزانن‬ ‫خ��ان‪ ،‬فەقێ ق��ادر نامەیەك بەو كە ئەو رزگاركردنەی یونس خان‬ ‫پاسەوانەدا دەنێرێت كە یەكەمجار هەمەوەندەكانی لە پشتەوە بووە‪،‬‬ ‫نامەكەی یونس خانی گەیاندبووە دەك��ەوێ��ت��ە ف��ش��ار دروس��ت��ك��ردن‬ ‫دەستی‪ ،‬لەنامەكەدا بۆی نووسیوە‪ :‬لەسەریان‪ ،‬زۆریان بە فەقێ قادر‪-‬‬ ‫ب��رام یونس خ��ان‪ ،‬لەنیوەشەوداو یشەوە لە عوسمانییەكان یاخی دەبن‪.‬‬ ‫دوای ماوەیەكی زۆر كە ئاشكرا‬ ‫لەنزیك بەندینخانەكە ئەو پاسەوانەی‬ ‫نامەكەی منی گەیاندبووە دەستت نییە چەندی خایاندبێت‪ ،‬گوزەرانی‬ ‫دەرگ��ای ژوورەك��ەت بۆ دەكاتەوەو هەمەوەندەكان لەالی عوسمانییەكان‬ ‫چوار كەس لە خوارەوە جاجمت بۆ ئاسایی دەبێتەوەو پێكدێنەوەو یونس‬ ‫دەگرنەوەو تۆیش خۆت فڕێبدەرە خان‪-‬یش بەو ئاسایی بوونەوەیەی‬ ‫س��ەر ج��اج��م��ەك��ە‪ .‬ن��زی��ك��ەی (‪ )10‬نێوانیان دەزانێت و زۆری پێخۆش‬ ‫سوارێك لە هەمەوەندەكان دەچنە دەب��ێ��ت‪ ،‬بیر ل��ەوە دەك��ات��ەوە لە‬ ‫شوێنی مەبەست و چۆن نەخشەیان ئێستادا‪ ،‬چ��ۆن بتوانێت چاكەی‬ ‫بۆ كێشابوو ئاوەها یونس خان خۆی هەمەوەندەكان ب��دات��ەوە‪ ،‬یەكێك‬ ‫فڕێدەداتە سەر جاجمەكە‪ ،‬كۆمەڵێك ل��ە باشترین پ��اداش��ت ك��ە یونس‬ ‫لە چەكدارەكانی تریش تەقە لەو خان بیری لێكردبۆوە دروستكردنی‬ ‫ق��ەاڵی��ە دەك���ەن ك��ە ی��ون��س خانی خزمایەتییە لەگەڵ هەمەوەندەكاندا‬ ‫تێدا بەندكرابوو بۆ ئەوەی سەریان بەتایبەتی لەگەڵ فەقێ ق��ادر‪-‬دا‪.‬‬ ‫نەپەرژێتەسەر ئەوەی بەدوای یونس یونس خان دەگاتە ئەو بڕوایەی كە‬

‫كچێكی خۆی بدات بە فەقێ قادر‬ ‫ب��ەن��اوی ”خ��ورش��ی��دە” فەقێ ق��ادر‬ ‫كوڕێكی لێی دەبێت ناوی دەنێت‬ ‫”حەمە ئەمین ئاغا” سێ كچیشی‬ ‫لێی دەبێت بەناوەكانی ”شەمسە”‬ ‫”جەمینە” ”حوسنی” یەكێك لە‬ ‫كچەكانی فەقێ قادر بەناوی شەمسە‬ ‫دەدرێت بە ”حەمەی سڵێمان ئاغای‬

‫هەمەوەند” كوڕێكی لێی دەبێت‬ ‫ناوی دەنێت ”موشیر ئاغا” حوسن‪-‬‬ ‫یش دەدرێ بە ”فەقێ محەمەد”و‬ ‫دوو كوڕی لێدەكەوێتەوە بەناوەكانی‬ ‫”مەحموود”و ”رەئوف” جەمینە‪-‬ش‬ ‫دایكی شەریف خاتوونە‪ .‬بەمشێوەیە‬ ‫یونس خان كۆڵەكەی بانەییەكانی‬ ‫لەناو عەشرەتی هەمەوەنددا داكوتی‬ ‫و تا بە ئێستا دەگ��ات وەچەكانیان‬ ‫ش��ان��ازی ب��ە ی��ون��س خ���ان و ئ��ەو‬ ‫بەوەفاییەی باپیریانەوە دەكەن كە‬ ‫چ��ۆن چۆنی پاداشتی داون��ەت��ەوەو‬ ‫هەمەوەندەكانیش ب��ەڕزگ��ارك��ەری‬ ‫یونس خان دەزانن‪.‬‬ ‫تێبینی‪:‬‬ ‫ئەم رووداوە مێژووییە لەپیاوانی‬ ‫ری���ش س��پ��ی ه��ەم��ەوەن��دەك��ان��ەوە‬ ‫گێڕاوەتەوە وەكو (عەبدوڵاڵ حەیدەر‬ ‫عەزیز‪ ،‬مام رەشیدی هەمەوەند‪،‬‬ ‫حەمە شەریف ئاغای هەمەوەند‪،‬‬ ‫ئەنوەر ئاغای كوڕەزای فەقێ قادر)‪.‬‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫‪40‬‬

‫شێخ موعتەسەم رەشید‬ ‫بەشی دووەم‬

‫”عەلمانیەت بۆنی باروتی لێ دێت!”‬ ‫لەژمارەی (‪)65‬ی ئەم گۆڤارەدا ئاماژەمان‬ ‫بەڕێككەوتننامەی ویستڤالیا (‪ )1648‬كرد كە‬ ‫كۆتایی بەجەنگی (‪ )30‬سی ساڵەی ئایینی‬ ‫نێوان دەوڵەتانی ئ��ەوروپ��ا هێنا‪ ،‬هەروەها‬ ‫ئەو رێككەوتننامەیە دەس��ەاڵت و هەژموونی‬ ‫پاپاو كەنیسای كاسۆلیكی رۆما بەسەر واڵتانی‬ ‫ئ��ەوروپ��ادا نەهێشت‪ ،‬دەس��ەاڵت��ە رەهاكەی‬ ‫پاپای رۆما خزێنرایە ژێر گومەزەكەی كەنیساو‬ ‫لەكاروباری واڵتانی ئەوروپا دوورخ��رای��ەوە‪،‬‬ ‫دوورخستنەوەی دەسەاڵتی پاپای رۆما بەسەر‬ ‫واڵتانی ئەوروپادا بەسەرەتای قۆناغێكی نوێ‬ ‫دەژم��ێ��ردرێ��ت بۆ پراكتیزەكردنی بیرۆكەی‬ ‫جیاكردنەوەی (ئاین لەدەوڵەت) ئەم بیرۆكە‬ ‫نوێیە كە لەناو مناڵدانی جەنگی مەزهەبی و‬ ‫ئاینیدا لە دایكبوو‪ ،‬لەبۆنی باروت و خوێن و‬ ‫دووكەڵی جەنگ هەڵكێشرابوو بەدرێژایی زیاد‬ ‫ل��ەدوو سەد ساڵ ملمالنێ و كێشمەكێشێكی‬ ‫زۆری بەدوای خۆیدا هێنا‪.‬‬ ‫دژوارت��ری��ن ملمالنێیەك ك��ە بیرۆكەی‬ ‫جیاكردنەوەی ئاین لەدەوڵەت هێنایە كایەوە‪،‬‬ ‫ئەو ملمالنێ فكرییە فەلسەفییە بەرفراوانە‬ ‫بوو‪ ،‬لەسەدەی (‪)17‬و (‪)18‬دا‪ ،‬بیرمەندان و‬ ‫فەیلەسوفانی ئەوروپا دژ بەدەسەاڵتی پادشایەتی‬ ‫رەها بەرپایان كرد‪ .‬رێككەوتنی ویستیڤالیا گەرچی‬ ‫كۆتایی بەدەسەاڵتی پاپای رۆما هێنا‪ ،‬وەلێ لە‬ ‫هەمانكاتدا قەوارەی دەوڵەتی نەتەوەیی هێنایە‬ ‫ئاراوە لەفۆڕمی پادشایەتی رەهاو پیرۆزدا‪ ،‬ئەو‬ ‫دەوڵەتە شانشینانە هەریەكە بۆ خۆی كەنیساو‬ ‫مەزهەبێكی سەربەخۆی خۆیان دامەزراند‪ ،‬وەك‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫كەنیسای (ئینگلیكانی)ی بەریتانیا لەسەردەمی‬ ‫هێنری هەشتەمدا‪ ،‬وە كەنیسای (غالیكانی)‬ ‫فەرەنسا كە لە سەردەمی لویسی چواردەهەمدا‬ ‫دەسەاڵتێكی فراوانی پەیداكرد‪ ،‬لەڕێگای ئەم‬ ‫كەنیسانەوە دیسانەوە ئاینی مەسیحی كرایەوە‬ ‫بە(دینی دەوڵەت)و خرایە خزمەتی پاشایەكی‬ ‫رەه��او ستەمكار‪ .‬سەرۆكی قەشەكانی ئەو‬ ‫كەنیسانە بەناوی خوداو كوڕ و روحی پیرۆزەوە‬ ‫تاجیان دەنایە سەر پادشا‪ ،‬بەناوی ئەو سێ‬ ‫النە پیرۆزەی ئاینی مەسیحەوە شەرعییەت‬ ‫بەدەسەاڵتی پادشا دەدرا‪ ،‬كە نوێنەرو سێبەری‬ ‫خودایە لەسەر زەوی‪ ،‬ئیدی كەس بۆی نەبوو‬ ‫بتوانێت دوو لێوی بكاتەوەو دژ بەو دەسەاڵتە‬ ‫ناڕەزایی دەرببڕێت‪ ،‬ئا لەم قۆناغەدا گەالنی‬ ‫ئەوروپا بەدەست برسێتی و نەخۆشی تاعون‬ ‫و نەخوێندەوارییەوە دەیاننااڵند‪ ،‬س��ەرەڕای‬ ‫دەمارگیریی و چەوساندنەوەی مەزهەبی كە‬ ‫بەرۆكی بەر نەئەدان‪ ،‬لە شانشینی فەرەنسادا‬ ‫سەردەمی لویسی چ��واردەه��ەم بەفەرمانێك‬ ‫هەموو كەنیساكانی مەزهەبی كالفینی و‬ ‫پڕۆتستانتیان وێرانكرد‪ ،‬ئەوانەی سەر بەو‬ ‫دوو مەزهەبە ب��وون كەوتنە ب��ەر ش��ااڵوی‬ ‫كوشتن و راون���ان و بەستنەوەیان بەتەلی‬ ‫دڕكاوی و راكێشانی جەستەیان بەسەر جادەو‬ ‫كۆاڵنەكانی پاریس و تۆلۆس و شارەكانی‬ ‫دیكەدا‪ ،‬هەروەها لە بەریتانیا لەسەردەمی‬ ‫حكومڕانی هێنری هەشتەمدا چەوساندنەوەی‬ ‫مەزهەبدارانی كاسۆلیكی سەریهەڵدایەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم وەك دەزانین كە سەدەی حەڤدە تەنیا‬

‫سەدەی پادشایەتی رەهاو دەمارگیریی مەزهەبی‬ ‫نەبوو‪ ،‬بەڵكو سەدەی بزوتنەوەی رۆشنگەری‬ ‫و مرۆڤدۆستی (هیومانیزمی) بەرفراوان بوو‪،‬‬ ‫وەك پەرچدانەوەیەكی فكری دژ بەو بارودۆخە‬ ‫سیاسی و كۆمەاڵیەتییەی ئەوروپای تێكەوتبوو‪،‬‬ ‫فەیلەسوف و بیرمەندانی س��ەدەی حەڤدە‪،‬‬ ‫زۆر بوێرانە بەگژ ئەو بارودۆخە نالەبارەدا‬ ‫دەچوونەوە‪ ،‬وەك بارۆخ سپینۆزا (‪)1677-1632‬‬ ‫ئەم فەیلەسوفە بەهۆی بیروڕا فەلسەفییەكانی‬ ‫دژ بەئەفسانەو بابەتە میتافیزیكییەكانی‬ ‫كەنشتەی (كەنیسە) ئاینی جولەكە لەالیەن‬ ‫ئەنجومەنی كنشتەی جولەكەوە لەدینەكەی‬ ‫و هەم لە نەتەوەكەی بێ ب��ەری دەكرێت‪،‬‬ ‫بۆ چەند جارێك هەوڵی كوشتنی دەدرێ��ت‪.‬‬ ‫سپینۆزای دەرب��ەدەرو حاشالێكراو بانگەشەی‬ ‫دامەزراندنی دەوڵەتێكی دەكرد كە لەخزمەتی‬ ‫مرۆڤدا بێت‪ ،‬ئازادی ژیانیان بۆ دابین بكات‬ ‫نەك دەوڵەتێك مرۆڤەكان بكاتە دڕندە بەرامبەر‬ ‫بەیەك‪ ،‬بەر لەزۆربەی فەیلەسوفەكانی ئەوروپا‬ ‫بیرۆكەی جیاكردنەوەی نێوان ئایین و دەوڵەتی‬ ‫وروژان���د‪ ،‬دژ ب��ەو یاسایانە ب��وو كە لەسەر‬ ‫رێنماییەكانی ئایین گەاڵڵە دەكراو مرۆڤی بۆ‬ ‫دەسەاڵت ملكەچ دەكرد‪ .‬یەكێكی دیكەش لەو‬ ‫فەیلەسوفانەی سەرسەختانە بەگژ دەسەاڵتی‬ ‫سیۆكراتی (ئاینی) و قەشەكانی ئینگلیكانی‬ ‫و پادشای رەه��ادا دەچ��ووی��ەوە‪ ،‬فەیلەسوفی‬ ‫بەریتانی جۆن لۆك بوو (‪ )1704-1632‬كە‬ ‫دژ بەدەمارگیریی و چەوساندنەوەی مەزهەبی‬ ‫پەیامێكی فەلسەفی باڵوكردەوە‪ ،‬لەو پەیامەدا‬

‫‪41‬‬

‫بانگەشەی بۆ پەیڕەوكردنی سیاسەتی لێبوردنی‬ ‫ئاینی دەك��رد‪ ،‬داواش��ی دەك��رد كە دەوڵ��ەت‬ ‫دەست لەكاروباری مەزهەبەكانی مەسیحی‬ ‫هەڵبگرێت و كەنیسا لەدەوڵەت جیابكرێتەوە‪.‬‬ ‫یەكێك لە پەیڤە فەلسەفییەكانی جۆن لۆك ئەو‬ ‫پەیڤەیە كەداوای پەیمانی كۆمەاڵیەتی دەكرد‬ ‫لەنێوان دەسەاڵت و كۆمەڵگادا كە هەردووال‬ ‫بەرامبەر بەیەك بەرپرسیاربن‪ ،‬ئەگەر دەسەاڵت‬ ‫بەپێچەوانەی ئەو پەیمانە رەفتاری كرد ئەوا‬ ‫كۆمەڵگا بتوانێت دەسەاڵتی لێوەربگرێتەوە‪.‬‬ ‫ئێمە لە وردەكاری پەیڤەكانی جۆن لۆكدا‬ ‫بۆمان دەردەكەوێت كە عەلمانییەت پڕۆسەیەكی‬ ‫سیاسییە لەنێوان دەوڵ��ەت و كۆمەڵگادا كە‬ ‫سەربەستی ئاینی بەشێكە لە پێكهاتەكانی‬ ‫ئەو كۆمەڵگا مەدەنییە كە دەوڵ��ەت دەبێت‬ ‫بیپارێزێت‪ .‬بیروڕاكانی جۆن لۆك كە دەوڵەت‬ ‫لەسەر رەزامەندی گەل پێكبێت‪ ،‬ئیلهامێك بوو‬ ‫بۆ فەیلەسوفی فەرەنسی مۆنتیسكۆ (‪-1689‬‬ ‫‪ )1755‬كە (‪ )30‬ساڵ لە تەمەنی بەنووسینەوەی‬ ‫پەڕتوكە بەناوبانگەكەی ب��ردە سەر بەناوی‬ ‫(رۆحی یاساكان)ەوە‪ ،‬مۆنتیسكۆ لەو پەڕتوكەیدا‬ ‫گەل بەسەرچاوەی دەسەاڵتێكی عەقاڵنی و‬ ‫مۆدێرن دادەنێت‪ ،‬واتا سیستمێكی دیموكراسی‪.‬‬ ‫رۆژ ل��ەدوای رۆژ ئەوروپا لەژێر كاریگەریی‬ ‫بیروڕای ئازادو پێشكەوتوودا لە قۆناغێكی نوێ‬ ‫نزیك دەبوویەوە‪ ،‬بەتایبەتی لەسەدەی هەژدەدا‬ ‫كە دەكرێت بەسەدەی ڤۆڵتێرو جان جاك رۆسۆ‬ ‫ناوزەد بكرێت‪ .‬بیروڕاكانی ئەو دوو بلیمەتە‬ ‫ناكۆك بەیەكە بەفاكتەرێكی فكری دەژمێردرێت‬ ‫لەبەرپابوونی شۆڕشی فەرەنسا‪ ،‬هەروەك دوا‬ ‫پادشای شانشینی فەرەنسا لویسی شانزە هەم‬ ‫لەزیندانەكەیدا دان بەو راستییەدا دەنێت و‬ ‫دەڵێت‪ :‬ئەو دوانە بوون واڵتیان وێرانكرد‪.‬‬ ‫مەبەستی لەڤۆلتێرو رۆسۆیە‪ .‬دیارە مەبەستی‬ ‫لویس لەواڵت تەنیا واڵتە تایبەتییەكەی كۆشك‬ ‫و ژیانی پڕ لەكەیف و رابواردنەكانی جارانی‬ ‫خۆی بووە‪ ،‬نەك واڵتی كۆاڵنە پڕ لە كوێرەوەری‬ ‫و ژنە هەژارەكانی پاریس‪.‬‬ ‫شۆڕش واڵتی گێڕایەوە بۆ گەلی فەرەنسا‪،‬‬ ‫گ��ەل ب��وو ب��ەخ��اوەن��ی دەس����ەاڵت‪ ،‬كەنیسا‬ ‫لەدەوڵەت جیاكرایەوەو بۆ یەكەمجار بیرۆكەی‬ ‫عەلمانییەت كرایە بنەمایەك لەدەسەاڵتی‬

‫بۆ تووشی شۆك‬ ‫ببین كە بڕێك‬ ‫لەپیاوانی ئاینی‬ ‫هەرێمەكەی ئێمە‬ ‫فەتوای تیرۆركردنی‬ ‫نووسەران و‬ ‫شاعیرانی كورد‬ ‫دەردەكەن؟‬ ‫سیاسیدا‪ ،‬سەیر ل��ەوەدای��ە تا ئەودەمەیش‬ ‫سیستمی دەس��ەاڵت��ی ج��ی��اك��ردن��ەوەی ئایین‬ ‫لەدەوڵەت‪ ،‬هیچ دەستەواژەیەكی دیاریكراوی‬ ‫لێ نەنرابوو‪ ،‬تا ساڵی (‪ )1851‬نووسەرێكی‬ ‫بەریتانی ب��ەن��اوی (ج���ۆرج هۆلیۆك) لەو‬ ‫سیستمە نوێیە دەس��ت��ەواژەی عەلمانیەتی‬ ‫لێنا (‪ .)secularism‬لەوبارەیەوە هۆلیۆك‬ ‫دەیوت‪ :‬ناكرێت لەعەلمانییەت واتێبگەین كە‬ ‫نەیارو دژی ئاینە‪ ،‬چونكە نە ئایدۆلۆژیایە‪،‬‬ ‫نە مەزهەبێكە دژ بەئاینەكانی دیكە‪ ،‬ناكرێت‬ ‫عەلمانییەت ك��ورت بكەینەوە ب��ەوەی تەنیا‬ ‫پڕۆسەیەكە بۆ جیاكردنەوەی ئاین لەدەوڵەت‪،‬‬ ‫بەڵكو لەڕاستیدا بریتییە لەجیاكردنەوەی‬ ‫دەس��ەاڵت لەپێكهاتەكانی كۆمەڵگای مەدەنی‬ ‫وەك كاروباری كنیساو پەرستگا ئاینییەكان و‬ ‫سەندیكاو كارە پیشەییەكان‪.‬‬ ‫س��ەی��ر ل���ەوەدای���ە س���ەرچ���اوەی وش��ەی‬ ‫عەلمانییەت لە فەرهەنگ و كولتووری ئاینی‬ ‫مەسیحییەوە وەرگ��ی��راوە‪ ،‬بەمانای (خەڵكە‬ ‫دنیاییەكە) بەپێچەوانەی چینی ئەكلیرۆس‬ ‫و پیاوە رۆحانییەكانی ئاین‪ .‬وە لەئەنجامی‬ ‫پراكتیزەكردنی عەلمانییەت لەچەند واڵتێكی‬ ‫دنیادا بۆ پیاوانی كەنیسانی مەسیحی دەركەوت‬ ‫كەئەو سیستمە نەك هەر دژی ئایین نییە‪،‬‬ ‫بەڵكو پارێزەرێكی یاسایی راستگۆیە بۆ‬

‫پاراستنی سەربەخۆیی ئاینیی و رێزگرتن لە‬ ‫پیرۆزییەكانی‪ .‬بەاڵم بەداخەوە هێشتا لە كۆمەڵگا‬ ‫ئیسالمییەكانی ئەفریقاو رۆژهەاڵتی ناوەڕاستی‬ ‫ئاسیا بەچاوێكی گوماناوییەوە لە عەلمانییەت‬ ‫دەڕواندرێت‪ ،‬بەتایبەتی بزوتنەوە ئیسالمییە‬ ‫سیاسییەكان كە بەكفرو ئیلحاد پێناسەی دەكەن‬ ‫و بەكااڵیەكی ئایدۆلۆژی ه��اوردەی ئەوروپا‬ ‫دایدەنێن بۆ دژایەتیكردنی ئاینی ئیسالم‪،‬‬ ‫گروپە ئیسالمییە پەڕگیرەكان كوشتنی ئەو‬ ‫كەسانە بەئەركێكی ئاینی دادەنێن كە بیرۆكەی‬ ‫عەلمانییەت باڵودەكەنەوە‪ ،‬بۆ نموونە ئەو‬ ‫كەسەی هەستا بەتیرۆركردنی د‪ .‬فەرەج فۆدە‪،‬‬ ‫دادوەر لێی دەپرسێت بۆ كوشتت؟ بكوژەكە‬ ‫ل��ەوەاڵم��دا دەڵ��ێ��ت‪ :‬چونكە عەلمانی بوو‪.‬‬ ‫دیسانەوە دادوەرەكە لێی دەپرسێت‪ :‬عەلمانی‬ ‫چییە؟ بكوژەكە لەوەاڵمدا دەڵێت‪ :‬نازانم چییە‪.‬‬ ‫لەكاتێكدا بكوژەكەی ف��ەرەج ف��ۆدە نازانێت‬ ‫عەلمانییەت چییە‪ ،‬كە ئەو كەسێكی نەفام و‬ ‫رەنگە نەخوێندەواریش بووبێت‪ ،‬وەلێ شێخی‬ ‫قەرزاوی كە بیرمەندێكی ئیسالمییە‪ ،‬بەبیستنی‬ ‫دەستەواژەی عەلمانییەت دڵی تێكدەچێت و‬ ‫بەشتێكی نامۆو ناپەزێر سەیری دەكات‪ .‬گەر‬ ‫شێخی قەرزاوی تەنیا بیرمەندێكی ئاینیی پەتی‬ ‫بێت و عەلمانییەتی بۆ هەرس نەكرێت‪ ،‬ئەی‬ ‫بۆ بیرمەندی ئیسالمی محەمەد عابر جابری‪،‬‬ ‫بەڕەچەڵەك مەغریبـی كە خاوەنی كۆمەڵێك‬ ‫بیروڕای هاوچەرخە‪ ،‬پتر لەشێخی ق��ەرزاوی‬ ‫لەوشەی عەلمانییەت (نەك عیلمانیەت) بێزارە‪،‬‬ ‫ب��ەڕاددەی��ەك بەبێ هیچ ش��ەرم و شكۆیەك‬ ‫لەبیروڕای ئازاد پێشنیار دەكات كە دەستەواژەی‬ ‫عەلمانییەت لەناو فەرهەنگی فكری عەرەبیی‬ ‫هاوچەرخدا بكەنەدەرەوەو فڕێی بدەنە ئەودیوی‬ ‫دنیای نا فكرییەوە‪ .‬ئیدی بۆ لۆمەی بكوژەكەی‬ ‫فەرەج فۆدە بكەین‪ ،‬بۆ تووشی شۆك ببین كە‬ ‫بڕێك لەپیاوانی ئاینی هەرێمەكەی ئێمە فەتوای‬ ‫تیرۆركردنی ن��ووس��ەران و شاعیرانی كورد‬ ‫دەردەك��ەن‪ ،‬تەنیا لەبەرئەوەی بیروڕای ئەو‬ ‫نووسەرو شاعیرانە كەمێك بۆنی عەلمانییەتی‬ ‫لێدێت‪ ،‬فەتوادەرانیش دەیانەوێت بەئاگرو‬ ‫باروت ئەو بۆنە بڕەوێننەوە‪ ،‬تاكو بتوانن ئایینی‬ ‫پیرۆزی ئیسالم لە گەوهەرە جاویدانەكەی‬ ‫دابماڵن و هەر لەخزمەتی سوڵتاندا بێت‪.‬‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫‪42‬‬

‫”بۆ سەرۆكایەتی كۆنگرەی نەتەوەیی كورد‪،‬‬ ‫باوەڕمان بە سەرۆكی هەمیشەیی نییە”‬ ‫مستەفا هیجری‪ ،‬سكرتێری حزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران‪:‬‬

‫جیابوونەوەی حزبەكانی كوردستانی ئێران‬ ‫لەیەكتر‪ ،‬لەسەر بەرژەوەندی و دەسەاڵتە‬ ‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫‪43‬‬

‫وەك گۆڤاری وااڵپرێس‪ ،‬لە بارەگای سەرەكی سكرتارییەتی حزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران‪ ،‬لەگەڵ مستەفا هیجری‬ ‫سكرتێری گشتی حزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران‪ ،‬كۆبووینەوە بۆ سازدانی ئەم دیدارە‪ .‬ئەو سكرتێری حزبێكە كە‬ ‫لەرابردوودا لە خەبات و تێكۆشانێكی سەختدا بووەو خاوەنی چەندین سەركردەی تێكۆشەری وەكو شەهید قازی‪،‬‬ ‫قاسملۆو شەرەفكەندی‪-‬یەو لەچەند ساڵی رابردوودا لەبەردەم چەندین مەترسی گەورەو تیرۆرو هەرەشەو ترس و‬ ‫‪.‬تۆقانێكی زۆردا بووە‬ ‫سكرتێری گشتی حزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران‪ ،‬لە بارەگای سەرەكی خۆی‪ ،‬سەبارەت ‌بە بارودۆخی كۆنگرەی‬ ‫نەتەوەیی و بارودۆخی سیاسی كوردو كێشەو گرفتەكانی حزبی دیموكرات و ئەگەرەكانی یەكگرتنەوەی هەردوو باڵی‬ ‫‪.‬حزب‪ ،‬ئەو ئاڵوگۆرانەی لە خۆرهەاڵتی ناوەراستدا پێكهاتووە‪ ،‬بیروبۆچوونەكانی دەخاتەروو‬ ‫سازدانی‪ :‬ئەنوەر حسێن (بازگر)‬ ‫‪3-3‬‬

‫* لەچەند رۆژی راب���ردوودا‬ ‫كۆمەڵەی یەكسانی كوردستانی‬ ‫رۆژه��ەاڵت راگەیاندنێكی داوەو‬ ‫پێموایە راگەیاندنەكەی تا رادەیەكی‬ ‫زۆر مەنتیقییە‪ ،‬س��ەب��ارەت‬ ‫بەكۆنگرەی نەتەوەیی لە یەكێك‬ ‫لەخاڵەكانیدا دەڵ��ێ��ت پێویستە‬ ‫سەرۆكایەتی كۆنگرە ب��ەدەوری‬ ‫بێت‪ ،‬هیچ كەس بۆی نەبێت لە‬ ‫دوو دەورە زیاتر خۆی كاندید‬ ‫بكات و كەس نەتوانێت قۆرخكاری‬ ‫بكات‪ ،‬ئێوە لەگەڵ ئەم بۆچوونەن‬ ‫یان ئەڵتەرناتیڤێكتان هەیە یان‬ ‫پێویستە سەرۆكایەتی كۆنگرە چۆن‬ ‫بێت كە لەئێستادا قسە لەسەر ئەوە‬ ‫دەكرێت كە رەنگە مەسعود بارزانی‬ ‫سەرۆكی هەرێم و سەرۆكی پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان سەرۆكی‬ ‫ئەو كۆنگرەیە بێت‪ ،‬وات��ە ئێوە‬ ‫دەتانەوێت ئەو سەرۆكایەتییە چۆن‬ ‫بێت دەوری بێت بە هەڵبژاردن‬ ‫بێت‪ ،‬ئەڵتەرناتیڤتان چییە بۆ ئەو‬ ‫قسانە؟‬ ‫ راستییەكەی تائێستا لە‬‫ك��ۆن��گ��رەی ن��ەت��ەوەی��ی��دا ك��اری‬ ‫ئامادەكاری كە دەكرێت‪ ،‬تائێستا‬ ‫هیچ باسێك لەوەی كە سەرۆك كێ‬ ‫بێت یان سەرۆك چۆن دیاریبكرێت‬ ‫ن��ەك��راوە‪ ،‬رەنگە دەوری بوونی‬

‫س��ەرۆك��ی كۆنگرە شتێكی باش‬ ‫بێت‪ ،‬بەاڵم ئایا ئەوە دەگونجێت‪،‬‬ ‫ناگونجێت قازانجی چەندو زەرەری‬ ‫چەندە‪ ،‬دەب��ێ لێكبدرێتەوە‪ ،‬لەو‬ ‫م��ەس��ەل��ەی��ەدا پێكهاتنی كۆنگرە‬ ‫لەكاتی خۆیدا دێتەبەرباس و باسی‬ ‫لەسەر دەكرێت‪ ،‬دەبێت گوێبگرین‬ ‫لەهەموو الیەنەكان بزانین قسەكان‬ ‫چین‪ ،‬ئ��ەوەی بە قازانجی گشتی‬ ‫بێت دەبێت ئەو كارە بكەین‪.‬‬ ‫* ئ���ەگ���ەر ك��ۆن��گ��رەی��ەك‪،‬‬ ‫سەرۆكایەتییەكەی دیموكراتی بێت‬ ‫باشتر نییە‪ ،‬دەورەی���ەك تۆ بی‬

‫دەورەیەك بارزانی بێت؟‬ ‫ ئ��ەوە باشترین شكڵییەتی‪،‬‬‫بەاڵم دەبێت گوێ بگرین لەقسەی‬ ‫هەمووان‪.‬‬ ‫* دەكرێت كەسێك بۆ هەمیشە‪،‬‬ ‫سەرۆكایەتی ئەو كۆنگرەیە بكات؟‬ ‫ بۆ هەمیشە نا‪ ،‬بۆ هەمیشە‬‫ئێمە باوەڕمان بەسەرۆكایەتی هیچ‬ ‫كەسێك نییە‪ ،‬لەهیچ كۆمەڵگایەكدا‪،‬‬ ‫لەهیچ حزبێكدا‪ ،‬پێمانوایە دەبێت‬ ‫بەشێوەیەك بێت كە گونجاو بێت‬ ‫لەگەڵ ئوسوڵی دیموكراتیدا‪.‬‬ ‫* ئەو گونجانە دیموكراسییە‪،‬‬

‫ئەو ئوسوڵە چییە الی تۆ؟‬ ‫ ئەو گونجانە دیموكراسییە‬‫دەتوانێت رێگاچارەی تەوافوقی‬ ‫هەبێت‪ ،‬هەموو پێكەوە باسبكەن‪،‬‬ ‫قازانج و زەرەرەكانی لێكبدەنەوە‪،‬‬ ‫ئەوەی كە كێ سەرۆك بێت یان كێ‬ ‫هەڵبژێردرێت دوای ئەوە ئەگەر بە‬ ‫تەوافوق نەگەیشتن دەبێت دەنگدان‬ ‫بێت‪.‬‬ ‫* ئەگەر ه��ەر ش��ەش مانگ‬ ‫بەدەست یەكێك لەو نوێنەرانی ئەو‬ ‫پارچانەوە بێت كارێكی باشتر نییە؟‬ ‫ ب������ەراس������ت������ی زۆر‬‫بەرتەسككردنەوەی لە شەش مانگدا‬ ‫بڕێك بە نەگونجاو دەزانم‪ ،‬چونكە‬ ‫هیچ كەس ناتوانێت لە شەش مانگدا‬ ‫بەرنامەیەكی هەبێت بیباتەپێشێ‬ ‫و شتێك بكات‪ ،‬بەاڵم ئ��ەوەی كە‬ ‫دەوری بێت پێم خراپ نییە‪ ،‬جا‬ ‫دەورەك��ە ساڵێك بێت‪ ،‬دوو ساڵ‬ ‫بێت ئەوە جێگای قسەلێكردنە‪.‬‬ ‫* ل���ەس���ەروب���ەن���دی ئ��ەم‬ ‫كۆنگرەیەدا‪ ،‬تا رادەیەك هەست بە‬ ‫نزیكبوونەوەیەك دەكرێت لەنێوان‬ ‫حزبی دیموكراتی كوردستانی‬ ‫ئ��ێ��ران و ح��زب��ی دی��م��وك��رات��ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬مستەفا هیجری و هەم‬ ‫خالیدی عەزیزی ئەم دەرئەنجامە‬ ‫رەنگدانەوەی تازەی كۆنگرەیە یان‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫‪44‬‬

‫ئەو هەواڵنەیە كە تۆ باستكرد‪ ،‬یان‬ ‫دیسان باس لەوە دەكرێت كە پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستانی عێراق‪ ،‬لە‬ ‫هەوڵی میانگیریی تازەیە لەنێوان‬ ‫ئێوەدا‪ ،‬ئەمە تاچەند راستە؟‬ ‫ ئ��ەو ی��ەك��ب��وون��ەوەی ئێمە‬‫لەگەڵ ك��اك خالیدی ع��ەزی��زی و‬ ‫ه��ەروەه��ا ل��ەگ��ەڵ ك��ۆم��ەڵ��ەك��ان‪،‬‬ ‫شتێك نییە ك��ە ل��ە ك��ۆن��گ��رەوە‬ ‫دەستیپێكردبێت‪ ،‬زەمینەی زۆر لە‬ ‫پێشتر ئامادەكرابوو‪ ،‬بۆیە بەئاسانی‬ ‫ئێمە دەتوانین پێكەوە دابنیشین‪،‬‬ ‫ئێمە ئەو سیاسەتە درێژەپێدەدەین و‬ ‫تائێستاش لەگەڵ ئەوەی هەم پارتی‬ ‫هەم یەكێتی زۆر دۆستی دیكەی‬ ‫ئێمەی كورد لەهەموو بەشەكاندا‬ ‫ه��اوس��ۆزی خۆیان نیشانداوە بۆ‬ ‫ئەوەی ئێمە بتوانین یەكبگرینەوەو‬ ‫ببینەوە بە یەك هێز هەموو‪ ،‬ئەو‬ ‫ه��اودەردی��ی��ەی��ان دەرب��ڕی��وەو ئەو‬ ‫پشتیوانییەیان ك��ردووە‪ ،‬بەاڵم ئەو‬ ‫نزیكبوونەوەیە لەژێر تەئسیری هیچ‬ ‫الیەنێكدا نییە‪ ،‬ئێمە بۆ خۆمان‬ ‫هەستمان ب��ەوەك��ردووە كە كاتی‬ ‫ئەوە هاتووە‪.‬‬ ‫* ئ��ای��ا دووەم���ج���ارە حزبی‬ ‫دیموكرات ترازانی تێبكەوێت؟‬ ‫ نەخێر سێیەمجارە‪ ،‬النیكەم‬‫دوای هاتنەسەر ك��اری كۆماری‬ ‫ئیسالمی سێیەمجارە‪ ،‬جاری یەكەم‬ ‫ل��ەدوای هاتنەسەر ك��اری كۆماری‬ ‫ئیسالمی جاری دووەم رێبەرایەتی‬ ‫ئێستاشە‪.‬‬ ‫* كێ بوون ئەوانە؟‬ ‫ ئەوانە لە حزبی دیموكرات‬‫جودابوونەوە لەحزبی دیموكراتدا‬ ‫ناویان نرا دەستەی حەوت كەسی‪،‬‬ ‫چونكە لەڕێبەرایەتی حزبدا حەوت‬ ‫ك��ەس ب���وون‪ ،‬دی���ارە جەمعێكی‬ ‫دیكەش لە گەنجەكانیان دواكەوت‪،‬‬ ‫بەبۆچوونی من ئەو جیابوونەوەیە‬ ‫شتێكی بەربایەخ بوو و دەبووایە‬ ‫ببوایە‪ ،‬چونكە ئ��ەو بۆچوونەی‬ ‫ئ���ەوان ه��ەی��ان��ب��وو ل��ەگ��ەڵ ئێمە‬ ‫نەدەگونجا‪ ،‬بەاڵم بەدوای ئەودا دوو‬ ‫جیابوونەوەی دیكەش بوو‪.‬‬ ‫* جیابوونەوەی رێبەرایەتی‬ ‫شۆڕشگێرو حزبی دیموكراتی‬

‫پژاك‪ ،‬ئەوە دوو ساڵە‬ ‫ئاگربەستی لەگەڵ‬ ‫كۆماری ئیسالمی‬ ‫ئێران ئیمزاكردووەو‬ ‫لە قەندیل دانیشتووە‪،‬‬ ‫جیاوازییەكەمان‬ ‫ئەوەیە ئەو لە قەندیل‬ ‫دانیشتووە‪ ،‬ئێمە لە‬ ‫كۆیە‬

‫ئەگەر كوردی سوریا‬ ‫بەگشتی داوای‬ ‫هاوكاریمان لێبكەن‪،‬‬ ‫چی لەدەستمان بێت‬ ‫لەخزمەتیانداین‬

‫كوردستان؟‬ ‫ بەڵێ‪.‬‬‫* قسەكە ئ��ەوەی��ە كە ئێوە‬ ‫مێژوویەكی تاڵتان هەیە‪ ،‬واتا‬ ‫پێتانوایە ئ��ەگ��ەر لەحاڵەتێكدا‬ ‫زەمینەی دانوستان و یەكگرتنەوەش‬ ‫بكرێت مەترسییەك نییە جارێكی كە‬ ‫ئینشیقاق بكەنەوە؟‬ ‫ با ئێمە ئەو مەترسییەمان‬‫ه���ەی���ە‪ ،‬ب����ەو دەل���ی���ل���ەی كە‬ ‫باسمانكرد نیگەرانین كە ئەگەر‬ ‫یەكبگرینەوە دوای یەكگرتنەوەكە‬ ‫زەمینەی جودابوونەوەیەكی دیكە‬ ‫نایەتەپێشەوە وەك��و ئ��ەوەی كە‬ ‫رێبەرایەتی شۆڕشگێر ك��ردی��ان‪،‬‬ ‫بۆیە ل��ەوب��ارەوە بڕێك بەحسابی‬ ‫وردت��رەوە دەچینەپێشێ بۆ ئەوەی‬ ‫دەمانەوێت بگەینە ئەو جێگایەی كە‬ ‫ئەو نیگەرانییەمان النەمێنێت ئەو‬ ‫دەمی یەكبگرینەوە‪.‬‬ ‫* باشە ئ��ەگ��ەر ق���ەرار بێت‬ ‫یەكبگرنەوە‪ ،‬ناوی حزبەكەتان چی‬ ‫دەبێت؟‬ ‫ حزبی دیموكراتی كوردستانی‬‫ئێران‪.‬‬ ‫* تەلەفزیۆنەكەتان ناودەنێن‬ ‫چی و چۆن دەمێنێتەوە؟‬ ‫ تیشك‪.‬‬‫* كێ سكرتێری ئ��ەو حزبە‬ ‫دەبێت؟‬ ‫‪ -‬دەبێت هەڵبژێرێت‪ ،‬بەپێی‬

‫پەیڕەوی ناوخۆ‪.‬‬ ‫* جەریدەكەشتان ناگۆڕن؟‬ ‫ نا مومكینە جەریدە بگۆڕین‪،‬‬‫تەنانەت ئەوەی باستكرد‪ ،‬تەلەفزیۆنی‬ ‫تیشك‪-‬یش كێشەمان لەسەری نییە‪،‬‬ ‫رەنگە رۆژێ��ك بێت ناوی ئەویش‬ ‫بگۆڕین‪ ،‬ب��ەاڵم بەبۆچوونی من‬ ‫لەم هەلومەرجە سیاسییەدا ئەوانە‬ ‫بە قازانج نازانین بۆ حزبەكەمان‬ ‫حزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەوەش ماوەتەوە بۆ بڕیاری‬ ‫كۆنگرە‪ ،‬كۆنگرەی حزبی دیموكرات‬ ‫یان كۆمیتەی ناوەندی كە بڕیارێكی‬ ‫دیكە بدات‪ ،‬من و هەموو خەڵكی‬ ‫دیكە پەیڕەوی لێدەكەین‪.‬‬ ‫* ئ��ەگ��ەر كۆنگرە بڕیاریدا‬ ‫خالیدی عەزیزی سكرتێر بێت‪ ،‬تۆ‬ ‫ئیلتیزامی پێوە دەكەیت؟‬ ‫ ئەگەر كۆمیتەی ناوەندی‬‫بڕیاریدا؟ حەتمەن دەیكەم هیچ‬ ‫ئەوالو الی تیا نییە‪.‬‬ ‫* باشە كەوابێ ئێوە كێشەتان‬ ‫چی بوو‪ ،‬پێشتر بۆچی جیابوونەوە؟‬ ‫ كێشەی ئێمە نەبوو‪ ،‬كێشەی‬‫ئەوان بوو‪ ،‬ئەوان لە كۆنگرەیەكدا‬ ‫كە بۆ خۆیان تێیدا بەشداربوون‬ ‫رەئیان ب��ۆداوەو خۆیان بەرنامەی‬ ‫كۆنگرەكەیان رێكخستووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئاكامەكەی‪ ،‬چونكە بەدڵی ئەوان‬ ‫نەبوو‪ ،‬جودابوونەوە‪.‬‬ ‫* ب��اش��ە ف��اك��ت��ەرێ��ك��ی وا‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫گرنگ ه��ەب��وو جیاببنەوە یان‬ ‫ئێستا فاكتەرایەكی گرنگ هەیە‬ ‫یەكبگرنەوە؟‬ ‫ فاكتی ئاوا گرنگ كە ئەوان‬‫جوداببنەوە م��ن نایبینم‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫باشترە لەوان بپرسی بزانی ئەوان‬ ‫جوابیان چییە بۆ ئەو مەسەلەیە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئێستا بۆ یەكگرتنەوە ئەگەر‬ ‫یەكبگرینەوە بەهێزتر دەبین و ئەو‬ ‫جیاوازی بۆچوون و شێوەی كارو‬ ‫ئەوانەمان نامێنێت‪ ،‬خەڵكیش بەوە‬ ‫دڵخۆشەو داوای دەكات‪.‬‬ ‫* ئ��ێ��وە ل��ەگ��ەڵ ع��ەب��دوڵ�ڵا‬ ‫حەسەن زادە دانیشتنێكتان كردووە‬ ‫لەوبارەیەوە ئەو هەلومەرجەتان‬ ‫دووبەدوو خستووەتە بەرباس؟‬ ‫ ئێمە لەگەڵ مامۆستا عەبدوڵاڵ‬‫لەو سەردانەیاندا كە من كردوومە‬ ‫بۆ الی ئ��ەو ب��رادەران��ە لەگەڵیان‬ ‫دان��ی��ش��ت��ووم‪ ،‬لەگەڵیان قسەمان‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬ب��ەاڵم بۆ خۆت دەزان��ی‬ ‫ئێستا مامۆستا وەك���و ئەندامی‬ ‫رێبەرایەتی نەماوە‪ ،‬راستە رەنگە‬ ‫گ��وێ ل��ە قسەكانی ب��گ��رم‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫بڕیاردەری ئێستا هەیە رێبەرایەتی‬ ‫دی هەیە هەڵبژێردراوە‪.‬‬ ‫* پێتوانییە ئێستا ئەو بڕیاردەرە؟‬ ‫ ئێستاش ق��س��ەی ه��ەی��ە‪،‬‬‫ئێستاش گوێی لێدەگرن‪ ،‬بەاڵم ئایا‬ ‫ئەو كەسێكی یەكالكەرەوەیە یان نا؟‬ ‫گومانم هەیە‪.‬‬ ‫* پ��ێ��ت وان��ی��ی��ە كەسێكی‬ ‫یەكالكەرەوە بێت؟‬ ‫ پێم وانییە‪.‬‬‫* م��ان��ای وای���ە ك��ە ت��ۆ وا‬ ‫هەستدەكەیت مامۆستا عەبدوڵاڵ‬ ‫پشتگیریی ئ��ەم یەكگرتنەوەیە‬ ‫ناكات؟‬ ‫ تائێستا ل��ە ن��ووس��ی��ن و‬‫هەڵوێستەكانیدا شتی جددیم نەدیوە‬ ‫بۆ یەكگرتنەوە‪.‬‬ ‫* ئەمەش مەترسییەكە لەسەر‬ ‫یەكنەگرتنەوە؟‬ ‫ بەڵێ‪.‬‬‫* لەهەرحاڵدا ئەگەر قەرار‬ ‫بێت یەكبگرنەوە چەند كادیرێك‬ ‫لە دەرەوە بمێننەوە مانای وایە‬ ‫ئێوە هیچتان نەكرد ئەگەر چەن‬

‫‪45‬‬

‫كەسێكیش بن؟‬ ‫ ب���ەڵ���ێ وای������ە‪ ،‬راس��ت��ە‬‫ئەگەر یەكگرتنەوە بێت دەبێت‬ ‫یەكگرتنەوەیەك بێت وەكو دوای‬ ‫ئ��ەوەی رێبەرایەتی شۆڕشگێر لە‬ ‫كۆنگرەی (‪ )9‬نۆدا‪ ،‬یەكمانگرتەوە‪،‬‬ ‫بەهەموویەوە یەكمانگرتەوە‪ ،‬دەنا‬ ‫ئەگەر لەگەڵ جەمعێك یەكبگرینەوە‬ ‫جەمعێكی دیكە نەیەن كێشەكە‬ ‫چارەسەر نابێت‪.‬‬ ‫* الی كۆمەڵەكان محاوەلەیەكی‬ ‫وا هەیە ئێوە چاو لەوان دەكەن‬ ‫ی��ان ئ��ەوان چ��او لەئێوە دەك��ەن‬ ‫ك��ە خ��ۆی��ان ك��ۆب��ك��ەن��ەوە‪ ،‬ئەم‬ ‫خۆكۆكردنەوەی ئێوەو ئەوانیش‬ ‫لەالیەنی نەتەوەییەوە هێشتا دوو‬ ‫هێزی س��ەرس��ەخ��ت و منافسی‬ ‫یەكترن هەركامتان دەتانەوێت‬ ‫خۆتان بەهێزبكەن لە داهاتووی‬ ‫ئێراندا دەورو رۆڵ و سیاسەتی‬ ‫رەنگڕێژتری باشترتان هەبێت؟‬ ‫ ئێمە چ��او ل��ەوان ناكەین‪،‬‬‫ئێمە بەقەناعەت و بەلێكدانەوەوە‬ ‫گەیشتووینەتە ئ��ەو سیاسەتە كە‬ ‫دەبێت لەیەك نزیكبینەوە چ ئەو‬ ‫الی��ەن��ان��ەی ل��ە حزبی دیموكرات‬ ‫ج��وداب��وون��ەوە چ ئ��ەو الیەنانەی‬ ‫دیكەی وەكو كۆمەڵە‪ ،‬بەاڵم ئەوەی‬ ‫كە منافەسە دەبێت و هەركەسە‬ ‫دەی��ەوێ��ت جێ پێی خ��ۆی قایمتر‬ ‫بكات خەڵكێكی زۆر بەدوای خۆیدا‬ ‫كۆبكاتەوە شتێكی زۆر تەبیعییە‪،‬‬ ‫بۆ هەموو حزبێك مافی خۆیەتی‬ ‫لەڕێگەی دیموكراتیك و لەڕێگەی‬ ‫دروستەوە بتوانێت ئەو كارە بكات‪،‬‬ ‫ئەوە بە حەقی هەموو كەسێك و‬ ‫هەموو حزبێك دەزانم‪.‬‬ ‫* ئەمەلێكت هەیە بۆ ئەو‬ ‫یەكگرتنەوەیە‪ ،‬دەتوانیت مودەتێكی‬ ‫زەمەنیم پێ بڵێیت كە دوو حزبی‬ ‫دیموكرات لەكەیدا یەكدەگرنەوە؟‬ ‫ ك��ات��ەك��ەی ن��ات��وان��م دی��اری‬‫بكەم‪ ،‬بەاڵم ئێمە پڕۆسەكە لەالیەن‬ ‫خ��ۆم��ان��ەوە درێ��ژەپ��ێ��دەدەی��ن تا‬ ‫ئەوكاتەی دەگەین بەو قەناعەتەی‬ ‫ئەوەندە لێكنزیكبینەوە كە بگەین‬ ‫بەو قەناعەتەی كە یەكگرتنەوەكە‬ ‫نابێتەهۆی ج��وداب��وون��ەوەی��ەك��ی‬

‫دیكە‪ ،‬ئەوكات بڕیار دەدەی��ن بۆ‬ ‫یەكگرتنەوە‪.‬‬ ‫* گلەییەكتان لێدەكرێت‪ ،‬لە‬ ‫كۆمەڵەكان‪ ،‬كە جیابوونەوەكانتان‬ ‫زیاتر لەسەر پۆست و پلەو پارەو‬ ‫بەرژەوەندییە‪ ،‬ئێوە جیاوازییەكی‬ ‫فكری و ئایدۆلۆژیتان نییە؟‬ ‫ نا‪ ،‬بەبۆچوونی من النیكەم‬‫نێوان ئێمەو كاك خالیدو ئەوان‬ ‫هیچ جیاوازییەكی بیروبۆچوونی‬ ‫فكری بەو شكڵەی كە دەبێتەهۆی‬ ‫جودابوونەوە نیمانە‪ ،‬نە ئەو دەمی‬ ‫بوومانە‪ ،‬نە ئێستا هەمانە‪.‬‬ ‫* جیاوازییەكی فكریتان نییە‪،‬‬ ‫گلەیی ئەوەتان لەسەرە كە زۆرتر‬ ‫بەرژەوەندی و دەسەاڵت بوو؟‬ ‫ بەڵێ‪ ،‬راستە بەرژەوەندی و‬‫دەسەاڵت بوو! چونكە ئەو الیەنەی‬ ‫جودادەبێتەوە ئەگەر مەسەلەكە‬

‫م��ەس��ەل��ەی��ەك��ی گ��رن��گ��ی سیاسی‬ ‫نەبێت بێجگە لەمەسەلەی پۆست‬ ‫و مەنسەب چی تری ال مەبەستە‪،‬‬ ‫ئ��ەوەی ئێستا دەیڵێم بۆ مێژوو‬ ‫دەیڵێم‪ ،‬ئەگەر لەكۆنگرەی (‪)13‬‬ ‫ی ئێمەدا ئاڵوگۆڕێك لەڕێبەرایەتی‬ ‫‌‌‌‌حزبدا بهاتبایەتە پێشێ‪ ،‬ئەو الیەنە‬ ‫جودانەدەبوونەوە‪ ،‬بەاڵم هەندێك‬ ‫لەوانە هەڵنەبژێردراون‪.‬‬ ‫* مەبەستت لە ‌‌عەبدوڵاڵی‬ ‫حەسەن زادەیە؟‬ ‫ ئەو یەكێكە لەوان‪.‬‬‫* وات��ا پێتوایە ئ��ەگ��ەر ئەو‬ ‫هەڵبژاردنە ئەوان بیانبردایەتەوە‬ ‫ئەم ئینشیقاقە رووینەدەدا؟‬ ‫ سەد لە سەد‪.‬‬‫* ئەی بۆ نەتكرد بۆ خاتری‬ ‫ئەوەی ئینشیقاق نەبێت؟‬ ‫‪ -‬باشە ئەوە نەتیجەی كۆنگرە‬

‫ب��وو ئ��ەوە س��ازان ن��ەب��وو‪ ،‬رەنگە‬ ‫م��ن ب��ۆ خۆشم پێشبینی ئ��ەوەم‬ ‫نەكردبێت‪ ،‬ب��ەاڵم كۆنگرە وەك‬ ‫نوێنەرانی ئەو حزبەی لە بەدەنە‬ ‫هەڵدەبژێردرێت وەك عەرزم كردی‬ ‫ئەوان ئەو دەمی لەڕێبەرایەتی حزب‬ ‫ئەكسەرییەت بوون بەرنامەی كاری‬ ‫كۆنگرەو بەڕێوەبردنی كۆنگرە لەژێر‬ ‫چاودێری ئەواندا بەڕێوەدەچوو‪،‬‬ ‫پێشبینی ئەوە نەدەكرا ئ��ەوان لە‬ ‫ئەكسەرییەت نەمێنن لەڕێبەرایەتی‬ ‫حزبدا شتێك نەبوو كە نێوان من و‬ ‫ئەوان بێت پێكەوە بسازێین‪.‬‬ ‫* ماڵپەڕێكی ت��ورك دەڵێت‬ ‫هەردوو دیموكرات (‪ )6000‬هەزار‬ ‫پێشمەرگەیان ناردووە بۆ پشتیوانی‬ ‫كوردەكانی سوریا‪ ،‬دەزانم دەڵێی‬ ‫ئ��ەم��ە راس���ت نییەو دیعایەی‬ ‫توركیایە؟‬ ‫ بەڵێ‪ ،‬وایە‪.‬‬‫* ب��ەاڵم ئەگەر كوردەكانی‬ ‫رۆژئاوا پێویست بكات ئێوە ئامادەن‬ ‫بۆ هاوكارییەكی وا؟‬ ‫ ئەگەر كوردی سوریا بەعام‬‫داوابكەن ئێمە چی لەدەستمان بێت‬ ‫لەخزمەتیانداین‪.‬‬ ‫* بەاڵم ئەگەر ‪ PYD‬داوا بكات‬ ‫نایكەن؟‬ ‫ هیچ حزبێك‪ ،‬نەك ‪،PYD‬‬‫هیچ كامیان بە تەنیا‪ ،‬داوا بكەن‬ ‫نایكەین‪.‬‬ ‫* ل��ەس��ەر ئ���ەم خ��ەب��ەرەی‬ ‫باڵوكراوەتەوە لەسایتەكان چەند‬ ‫كۆمێنتێك هەیە ئەو كۆمێنتانە‬ ‫هیوادارم وەك دەڵێن بەڕۆحێكی‬ ‫ریازی و پیاوێكی دیموكرات جوابی‬ ‫بدەیتەوە‪ ،‬یەكێك لەو كۆمێنتانە‬ ‫دەڵێت توركەكان دوو نوقتە زیادیان‬ ‫دان��اوە لەو شەش ه��ەزارە‪ ،‬واتە‬ ‫شەست كەستان ناردووە‪ ،‬واتا ئێوە‬ ‫خاوەنی شەش هەزار كەس نین؟‬ ‫ بۆ من لە هەلومەرجێكی‬‫ئاوادا گرنگ نییە شەست كەس یان‬ ‫شەش هەزار كەس یان شەست كەس‬ ‫دەنێری‪ ،‬موهیم هەڵوێستی سیاسییە‬ ‫لەوكاتەدا‪ ،‬بۆیە من ئەو كۆمێنتە‬ ‫ن��ەك پێی ن��اڕەح��ەت نیم‪ ،‬بەڵكو‬ ‫پێموایە ئەگەر شەست كەسیش‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫‪46‬‬ ‫بتوانین بنێرین بۆ خۆی یارمەتییەكە‬ ‫هەڵوێستێكی سیاسییە‪.‬‬ ‫* كۆمێنتێكی تریان دەڵێت‬ ‫دیموكراتەكان خاوەنی ئەركێكی وا‬ ‫نیشتمانی نین تا پێیهەستن؟‬ ‫ قسە ئ����ازادە ه��ەر كەس‬‫دەیكات‪ ،‬ئەگەر دیموكرات خاوەنی‬ ‫هەستی ن��ەت��ەوەی��ی نەبێت كە‬ ‫ئێستا شەست و چ��ەن ساڵە لەو‬ ‫رێگەیەدا خەبات دەكات ئەو هەموو‬ ‫پێشمەرگەو سەركردەو ئەندامەی‬ ‫شەهیدبووە‪ ،‬نازانم بۆچی خاوەنی‬ ‫ئەو پەیامە نین‪..‬؟‬ ‫* كۆمێنتێكی تر دەڵێت ئەگەر‬ ‫حزبی دیموكرات و مستەفا هیجری‬ ‫ئەمەیان ك���ردووە‪ ،‬ئ��ەی ئ��ەوەی‬ ‫لەچی كە لە تەلەفیزێنی رووداو بە‬ ‫‪ PYD‬دەڵێت دیكتاتۆرە‪ ،‬تۆ شتێكی‬ ‫وات وتووە بە ‪PYD‬؟‬ ‫ جا ئەوەچی بەسەرچیەوەیە‪،‬‬‫ئێمە ئەگەر یارمەتییەكمان نارد بۆ‬ ‫الیەنێك هەقمان نییە پێی بڵێین‬ ‫دیكتاتۆرە‪ ،‬وات��ا دەبێت زمانمان‬ ‫ببەستین‪ ،‬دی���ارە م��ن نەموتووە‬ ‫دیكتاتۆرە‪ ،‬بەاڵم من ئەو رەخنەیەم‬ ‫هەبووە لەسەر كوردستانی رۆژئاوا‬ ‫كە پێكەوە ناسازێن‪ ،‬لەحاڵێكدا كە‬ ‫ئێستا ئەو كوردستانە لەژێر فشاردایە‬ ‫فتوای جیهاد بەرامبەر بە ژن و‬ ‫منداڵ دەدرێت و قەتڵوعام دەكرێن‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم هەموو هێزەكان ناتوانن‬ ‫پێكەوە هێزەكانیان كۆبكەنەوە‬ ‫لەسەریەك و بچن لەوێدا دیفاع‬ ‫بكەن‪ ،‬ئەوجار مەسەلەكە ئەوە نییە‬ ‫كە زمانمان ببەستین‪ ،‬ئەگەر هێزێك‬ ‫رەخنەمان لەسەری هەبوو رەخنەی‬ ‫خۆمان نەڵێین‪.‬‬ ‫* كۆمێنتێكی ت��ر دەڵێت‬ ‫‪ PKK‬و پژاك دەڵێن دیموكرات‬ ‫ئۆردوگانشینە‪ ،‬ئەگەر ئۆردوگانشینە‬ ‫بۆ داوای هاوكاریت لێدەكەن؟‬ ‫ ئ��ۆردوگ��ان��ش��ی��ن��ی ئ��ەگ��ەر‬‫دانیشتبین پاڵمان لێدابێتەوەو هیچ‬ ‫نەكەین رەنگە ئەو قسەیە بڕێك‬ ‫راست بێت‪ ،‬بەاڵم كارو تێكۆشانی‬ ‫حزبی ئێمە هەر بەردەوامبووەو‬ ‫نەوەستاوە‪ ،‬پژاكیش ئەوە دوو ساڵە‬ ‫ئاگربەستی لەگەڵ كۆماری ئسالمی‬

‫نزیكبوونەوەی‬ ‫نێوان هەردوو حزبی‬ ‫دیموكرات‪ ،‬لەژێر‬ ‫كاریگەریی هیچ‬ ‫الیەنێكدا نییە‬

‫ئێران ئیمزاكردووەو لە قەندیل‬ ‫دانیشتووە‪ ،‬ف��ەرق��ەك��ەی ئەوەیە‬ ‫ئەو لە قەندیل دانیشتووە‪ ،‬ئێمە‬ ‫لێرە دانیشتووین‪ ،‬ئەگەر مەسەلە‬ ‫دانیشتن بێت‪.‬‬ ‫* مەبەستت ئەوەیە‌ ئیمزاكردنی‬ ‫تاكتیكە؟ ئێران لەگەڵ پژاك دەیكات‬ ‫یان ئێران دەیەوێت دەستی پژاك‬ ‫ئاوەاڵتر بكات؟‬ ‫ نازانم چیان دەوێت‪ ،‬بەاڵم‬‫ئ��ەوەن��دە دەزان����م ئاگربەستیان‬ ‫ئیمزاكردووەو دوو ساڵە هیچیش‬ ‫ناكەن (بەپێكەنینەوە)‪.‬‬ ‫* بەوەدا كە پێدەكەنی‪ ،‬دیارە‬ ‫شتێك دەزانی كە لەنێوان ئێران و‬ ‫پژاكدا هەبێت؟‬ ‫ نا‪ ،‬من ئەوەی عەرزم كردی‬‫مەسەلەی پ��ژاك مەسەلەی ‪PKK‬‬ ‫یە‪ PKK ،‬پێیوتووە ئاگربەستەكە‬ ‫ئیمزا بكە‪ ،‬ئیمزای كردووە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫سبەینێ بڵێ بیشكێنە‪ ،‬دەیشكێنێ‪.‬‬ ‫* كۆمێنتێكی ت��ر دەڵێت‬ ‫هەردوو دیموكرات شەڕی خۆیان‬ ‫راگەیاندووە لەگەڵ ‪ PYD‬و پژاك‬ ‫و ‪ PKK‬ئیتر هاوكاری چی؟‬ ‫ هیچ ش��ەڕێ��ك��م��ان لەگەڵ‬‫هیچ الیەنێكی كوردی نییە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەهەمانحاڵدا خۆمان بەملكەچی‬ ‫هیچ الیەك نازانین و لەگەڵ هەر‬ ‫الیەنێك رەخنەی خۆمان هەبێت‬ ‫زۆر بەڕاشكاوانە رەخنەی خۆمان‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫دەڵێین و رەخنەگرتن‌ بەمانای‬ ‫دوژمنایەتی و بەربەرەكانی نییە‪،‬‬ ‫پێموایە هەر هێزێكیش خۆی بە‬ ‫دیموكرات بزانێت دەبێت گوێی‬ ‫لەڕەخنە بێت‪.‬‬ ‫* پاش دیدارەكەی تۆ لەگەڵ‬ ‫تەلەفزیۆنی ”رووداو” پژاك‪ ،‬تۆی‬ ‫بەهاوهەڵوێستی لەگەڵ قاعیدەی‬ ‫تیرۆریست تۆمەتبار ك��ردووە‪،‬‬ ‫راگەیاندنێكیانداوە كە مستەفا‬ ‫هیجری لەگەڵ قاعیدە هاوهەڵوێستە‬ ‫بەوپێیەی كە تۆ وتووتە ‪PYD‬‬ ‫دیكتاتۆرە‪ ،‬ئەم بۆچوونە پێتوایە‬ ‫كارێكی نابەجێیە؟‬ ‫ حوكمدان‪ ،‬لەمێژە عادەتمان‬‫پێوەگرتووە‪ ،‬لە كۆماری ئیسالمی‬ ‫ئێرانیشدا ئێمە كە داوای سەرەتایترین‬ ‫مافەكانی گەلی ك��ورد دەكەین‬ ‫خەباتی بۆ دەكەین‪ ،‬دەڵێن ئەوە‬ ‫نۆكەری ئیسرائیلە‪ ،‬ئەوە نۆكەری‬ ‫ئەمریكایە‪ ،‬ن��ازان��م سەردەمێك‬ ‫دەی���ان���وت ن��ۆك��ەری سۆڤیەتە!‬ ‫ع��ادەت��م��ان گ��رت��ووە ب��ەو ج��ۆرە‬ ‫تۆمەتانەوەو پێی ناڕەحەت نابین‪،‬‬ ‫ئەوە لە بۆچوون و فكری بەرتەسكی‬ ‫ئ��ەوان��ەوە س��ەرچ��اوە دەگ��رێ��ت‪،‬‬ ‫هەر ئەوكاتەی كە فتوا درا دژی‬ ‫كوردی سوریا‪ ،‬ئێمە وەكو دەفتەری‬ ‫سیاسی بەیاننامەمان باڵوكردەوەو‬ ‫ئەوەمان مەحكوم كردووە لەوێشدا‬ ‫داوامانكردووە هێزەكانی كوردی‬ ‫سوریا بەهەماهەنگی و پێكەوە‬ ‫بتوانن لەبەرامبەر ئەو هێزانەدا‬ ‫بەربەرەكانی بكەن‪.‬‬ ‫* ب��ۆچ��وون��ێ��ك ه��ەی��ە كە‬ ‫هێزەكانی رۆژئ���اوا‪ ،‬كوردەكانی‬ ‫رۆژئاوا دابەشبوون بەسەر سلێمانی‬ ‫و هەولێرو قەندیلدا‪ ،‬واتە مەبەستم‬ ‫ئەوەیە یەكێتیی و پارتی و ‪PKK‬‬ ‫دەخالەت لەئیشی ئێوە دەكەن‬ ‫یان هەر یەكێك لەوانە وابەستەیە‬ ‫بەمانەوە‪ ،‬پێتوایە ئەمە ئەگەر‬ ‫راستە تا چەند كاریگەری دەبێت‬ ‫یان زەرەر دەدات لە كوردەكانی‬ ‫رۆژئاوا؟‬ ‫ پێموایە هەریەك لە پارتی‬‫و یەكێتیی كاریگەریان هەیە لەسەر‬ ‫هێزەكانی كوردی رۆژئاوا‪ ،‬ئەوەش‬

‫زەرەریداوە لە یەكگرتووی كورد لەو‬ ‫بەشانە‪.‬‬ ‫* ئەگەر ئاڵوگۆڕ لەڕۆژهەاڵتی‬ ‫ئێراندا رووبدات‪ ،‬یەكەم شوێن كە‬ ‫تۆ بۆی بچیت كوێیە؟‬ ‫ هەر شارێك موناسب بێت‪،‬‬‫لە ئێستاوە دیاریكردنی زەحمەتە‪.‬‬ ‫* لە خەیاڵت نییە؟‬ ‫ وەك خ����ۆم پ��ێ��م��وای��ە‬‫لەداهاتوودا كرماشان ببێتە ناوەندی‬ ‫كوردستانی ئێران‪.‬‬ ‫* دەچیتە كرماشان یەكەم شار‬ ‫ئەگەر بۆت دەستبدات؟‬ ‫ چونكە پێموابێت كرماشان‬‫گەورەترین شاری كوردە‪.‬‬ ‫* پرسیارێك بكەم ببورە ئەگەر‬ ‫جەنابت لە تاراوگە شەهیدبووی‪،‬‬ ‫هیوادارم تەمەن درێژبیت‪ ،‬حەز‬ ‫دەكەی لە كوێ بتنێژن؟‬ ‫ پێمخۆش نییە لە تاراوگە‬‫شەهید ببم‪.‬‬ ‫* دەڵێم ئەگەر بارودۆخەكە ئاوا‬ ‫رۆیشت؟‬ ‫ ئ��ەگ��ەر ب��ارودۆخ��ەك��ە ئ��اوا‬‫رۆیشت و من ن��ەم��ام‪ ،‬حەتمەن‬ ‫وەس��ی��ی��ەت دەك����ەم ب��م��ب��ەن��ەوە‬ ‫كوردستانی ئێران‪.‬‬ ‫* رێ��گ��ا ن����ادات جمهوری‬ ‫ئیسالمی؟‬ ‫ دوای جمهوری ئیسالمی‪.‬‬‫* تەرمی شەهید قاسملۆ لە‬ ‫پاریسە‪ ،‬تۆ دەت��ەوێ��ت لە كوێ‬ ‫بتنێژن؟‬ ‫ م��ن دەم��ەوێ��ت ل��ێ��رە‪ ،‬لە‬‫كوردستان‪.‬‬ ‫* لە كوێ لە چ شارێك هەر‬ ‫لە كۆیە؟‬ ‫ بەڵێ هەر لە كۆیە‪.‬‬‫*شوێنێكی ترت پێ باش نییە؟‬ ‫ نا كۆیەم پێ باشترە‪ ،‬چونكە‬‫هەر لێرە ماوینەتەوە‪.‬‬ ‫* ئەگەر كوردستانی ئێران‬ ‫رزگار بوو حەتمەن دەتەوێت لە‬ ‫شارەكەی خۆت بیت لە تەنیشت‬ ‫قازی و قاسملۆ‪.‬‬ ‫ ب��ەڵ��ێ‪ ،‬ب��ەس م��ن خەڵكی‬‫مەهابادنیم‪.‬‬

‫‪47‬‬

‫سەرۆكایەتیی كۆنگرە دەبێ دەوریی بێ‬ ‫جەمیل بایك‪ ،‬هاوسەرۆكی كۆما چڤاكێن كوردستان‪ ،‬تایبەت بە وااڵپرێس‪:‬‬

‫كۆنگرەی نەتەوەیی دەبێ هەموو كورد تێیدا‬ ‫بەشدار بێت‪ ،‬نەك تەنیا لە بەرژەوەندی حزبێك‬ ‫یان چەند حزبێكدا بێت‬

‫دوای ئەوەی لەڕۆژی (‪ )1978/11/27‬پارتی كرێكارانی كوردستان خۆی راگەیاند‪ ،‬دوای شەش ساڵ چاالكی سیاسی لەڕۆژی (‪)1984/8/15‬‬ ‫ئەرتەشی رزگاریی گەلی كوردستان بە سەركردایەتی مەعسوم كوركماز دامەزرا كە بوو بە باڵی سەربازی ‪ pkk‬و پارتی كرێكارانی كوردستان‪،‬‬ ‫چاالكی سەربازی خۆی لە دژی دەوڵەتی تورك راگەیاند بە ئامانجی سەربەخۆیی كورد لە هەرچوار پارچەی كوردستان‪ ،‬لەو ساوە تا ئێستا رۆژ‬ ‫لەدوای رۆژ الیەنگرانی ‪ pkk‬لە كوردستان و ئەوروپاش لە فراوانیدان و ئەرتەشی رزگاری گەلی كوردستانیش كە ئێسشتا ناوەكەی گۆڕاوە بۆ‬ ‫هێزی پاراستنی گەل لە فراوانبووندایەو تا ئەمڕۆكە بە هەزاران شەهیدیان داوە لەسەر خاكی كوردستان‪.‬‬ ‫لەو كاتانەی كە عەبدوڵاڵ ئۆجەالن لە زانكۆوە بیرۆكەی دامەزراندنی حزبێكی سیاسی هەبوو‪ ،‬یەكێك لە هاوڕێ نزیكەكانی خۆی بەناوی‬ ‫جەمیل بایك بەشداری هەموو چاالكییەكانی دەكردو هەموو نهێنییەكانی دەزانی‪ ،‬دواتر لەگەڵ راگەیاندنی ئەرتەشی رزگاری گەلی كوردستان‬ ‫بە ناوی نهێنی هەڤاڵ جومعە دەبێت بە شەرڤانی ئەرتەشەكەو تا ئێستاشی لەگەڵ دابێت یەكێكە لە سەركردە دیارەكانی ‪pkk‬دەوترێ كە‬ ‫ئاپۆ هێندە باوەڕی بە كارەكانی جومعە هەبووە بەردەوام پێی وتووە (سەرۆكێ من) ئێستا جومعە یەكێكە لە بڕیار بەدەستەكانی ‪ pkk‬و لەم‬ ‫رۆژانەدا بەردەوام هەڕەشە لە توركیا دەكات و هەر وشەیەك لە الی جومعە بوترێت لە هەموو راگەیاندنەكانی جیهان دەنگ دەداتەوەو‬ ‫توركیاش حیسابێكی تایبەت بۆ قسەكانی دەكات‪ .‬ئێمە وەكو وااڵپرێس لە سەردانێكمان بۆ قەندیل چاومان بە هەڤاڵ جومعە كەوت و دیمانەیەكی‬ ‫درێژمان لەگەڵی ساز كرد‪.‬‬ ‫سازدانی‪ :‬دڵشاد خۆشناو‪ -‬ئەسعەد جەباری‬ ‫‪3-3‬‬ ‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫‪48‬‬ ‫* ئێستاكە زۆر باسی كۆنگرەی‬ ‫نەتەوەیی دەك��رێ��ت‪ ،‬بیرۆكەی‬ ‫ئ��ەو كۆنگرە نەتەوەییە چۆن‬ ‫هاتەكایەوە؟‬ ‫ ناوی كۆنگرەی نەتەوەیی بۆ‬‫یەكەمجار سەرۆك ئاپۆ داوای كرد‪،‬‬ ‫چونكە سەرۆك ئاپۆ وتی پێویستە‬ ‫چوار كۆنفرانس گرێ بدرێن‪ ،‬یەكیان‬ ‫لە ئامەد‪ ،‬یەك لە ئەنكەرەو یەك‬ ‫لە برۆكسل و یەك لە هەولێر‪،‬‬ ‫ئەوەی ئامەدو ئەنكەرەو برۆكسل‬ ‫ت���ەواو ب��وو‪ ،‬ئ���ەوەی ئێستا هی‬ ‫چوارەمەو پێویستە پێشبكەوێ‪ ،‬ئەو‬ ‫كۆنگرەیەی هەولێر كۆتایی هەموو‬ ‫كۆنگرەكانە‪ ،‬سەرۆك ئاپۆ بۆ ئەو‬ ‫كۆنفرانسەی پێشنیاز كرد؟ ویستی‬ ‫كە پرسی ناو كوردان چارەسەر ببێ‪،‬‬ ‫ویستی كە یەكێتی كورد‪ ،‬یەكێتی‬ ‫ن��ەت��ەوەی��ی پێشبكەوێ‪ ،‬چونكە‬ ‫لەناوچەی رۆژهەاڵتی ناوەڕاستدا‬ ‫كورد زیندووە‪ ،‬كورد هێزی یەكەمە‪،‬‬ ‫بۆیە پێویستە كورد رۆڵی دیرۆكی‬ ‫خ��ۆی بگێڕێت‪ ،‬دی��رۆك لەمڕۆدا‬ ‫بە كورد دەڵێ‪ :‬بڕۆ‪ ،‬سەرۆكایەتی‬ ‫خۆت بكە لەڕۆژهەاڵتی ناوەڕاستدا‪.‬‬ ‫ئێستا ك��ورد بەش بەش و پارچە‬ ‫پ��ارچ��ەی��ە‪ ،‬ئ���ەوەش هێزی ك��ورد‬ ‫كەمدەكاتەوە‪ ،‬ناهێڵێ هێزی كوردو‬ ‫تێكۆشانی كورد باشتر ئامانجەكانی‬ ‫بپێكێت‪ ،‬ئەو پارچە پارچە بوونە‪،‬‬ ‫هەمیشە زەمینەی پرسی تر دروست‬ ‫دەك��ات كە واڵت��ە داگیركراوەكان‬ ‫بتوانن خۆهەڵقورتێنن و لەنێوان‬ ‫ك��وردان��دا گرفت دروس��ت بكەن!‬ ‫پێویستە نەهێڵین ئ��ەو زەمینەیە‬ ‫بڕەخسێندرێت‪ ،‬ئ��ەرۆك ئاپۆ بۆ‬ ‫یەكبوونی ك��ورد ئەو كۆنگرەیەی‬ ‫پێشنیاز كرد‪ ،‬بۆ بەهێزتر بوونی‬ ‫كورد ئەوەی خستەڕوو‪ ،‬یەكێكیش‬ ‫ل��ە ن��ێ��وان ك���وردو دراوس��ێ��ك��ان��ی‬ ‫گرفتەكان چارەسەر بكرێن‪ ،‬چونكە‬ ‫دەوڵەتە داگیركەرەكان لە كورد‬ ‫دەترسن‪ ،‬كورد هەرچی بكات ئەوان‬ ‫دەڵێن ئەوە لە دژی ئێمەیە‪ ،‬بۆیە‬ ‫رێگە بەخۆیان دەدەن لێكمان بكەن‬ ‫و بمانتوێننەوە‪ ،‬هەربۆیە هەوڵی‬ ‫تواندنەوەی ئێمەی كورد دەدەن‪،‬‬ ‫سەرۆك ئاپۆ ویستی ئەو كۆنگرەیە‬

‫دەوڵەتە‬ ‫داگیركەرەكان لە‬ ‫كورد دەترسن‪،‬‬ ‫كورد هەرچی بكات‬ ‫دەڵێن ئەوە لە‬ ‫دژی ئێمەیە‬

‫دروست ببێ بۆ ئەوەی ئەو گرفتەش‬ ‫جێبەجێ ببێ كە ئەو دەوڵەتانەش لە‬ ‫كوردا نەترسن‪ ،‬كورد دوژمنی ئەوان‬ ‫نییە‪ ،‬ك��ورد ئ��ەوان پارچە پارچە‬ ‫ناكەن‪ ،‬دەبێ ئەوانیش بەڕاستی لە‬ ‫كورد نزیك ببنەوە‪ ،‬ئەگەر ئەوان‬ ‫سەقامگیرییان دەوێ���ت‪ ،‬رێگەی‬ ‫سەقامگیریی و ئاشتی لە ناوچەكە‬ ‫پەیوەندی بە چارەسەركردنی پرسی‬ ‫ك����وردەوە ه��ەی��ە‪ ،‬ل��ەڕۆژه��ەاڵت��ی‬ ‫ناوەڕاستدا هیچ گرفتیك لە پرسی‬ ‫ك��ورد گ��ەورەت��ر نییە‪ ،‬ئ��ەو پرسە‬ ‫چارەسەر نەبێت‪ ،‬هیچ كاتێك نە لە‬ ‫ئێران و نە لە سوریاو نە لە توركیاو‬ ‫نە لە عێراقیش و نە لەڕۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاستیش سەقامگیریی دروست‬ ‫نابێت‪ ،‬ئێستاكە زلهێزەكانی جیهان‬ ‫دەی��ان��ەوێ رۆژه��ەاڵت��ی ناوەڕاست‬ ‫سەقامگیر بێت و ئاشتی بێتەكایەوە‪،‬‬ ‫چۆن سەقامگیریی دروس��ت بكەن‬ ‫ئەگەر پرسی كورد چارەسەر نەبێت‪،‬‬ ‫كاتێك دای��م ش��ەڕە هیچ شوێنێك‬ ‫سەقامگیر نابێ‪.‬‬ ‫چ����ارەس����ەری پ��رس��ی ك���ورد‬ ‫خزمەتی هەموو گەالنی ناوچەكە‬ ‫دەك���ات‪ ،‬پێویستە زلهێزەكان و‬ ‫واڵتانی ناوچەكەش و بە تایبەتی ئەو‬ ‫واڵتانەی كە داگیركەری كوردن ئەوە‬ ‫بزانن‪ ،‬سەرۆك ئاپۆ بۆ ئەو شتانە‬ ‫پێشنیازی ئەو كۆنگرەیەی كرد‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەی كورد خەونی هەزار ساڵەی‬ ‫خۆی بێنێتەدی‪ ،‬كۆنگرەی نەتەوەیی‬

‫‪No. 66 Nov. 2013 4th years‬‬

‫نابێ لە كۆنگرەی‬ ‫نەتەوەییدا باسی‬ ‫حزبی بچوك و‬ ‫مەزن و پارچەی‬ ‫بچوك و گەورە‬ ‫بكرێت‬

‫دەبێ هەموو كورد تێیدا بەشدار‬ ‫بێت‪ ،‬نەك تەنیا لە بەرژەوەندی‬ ‫حزبێك یان چەند حزبێكدا بێت‪،‬‬ ‫هەر پرسێك كە حزبێك دژی بوو‬ ‫نابێ ببێتە بڕیار‪ ،‬دەبێ بڕیارەكانی‬ ‫كۆنگرەی نەتەوەیی هاوبەش بن‪،‬‬ ‫هەموو ك��ارو ئامانجێك بۆ كورد‬ ‫بێ‪ ،‬سەرۆكایەتی كۆنگرە نابێت‬ ‫تەنیا حزبێك سەرۆكایەتی بكات‪،‬‬ ‫سەرۆكایەتییەكە دەب��ێ دەورەی��ی‬ ‫بێ‪ ،‬وەك��و یەكێتی ئ��ەوروپ��ا‪ ،‬یان‬ ‫هاوسەرۆكی هەبێت‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫دیموكراسی هەبێت‪ ،‬دەبێ كورد‬ ‫هێزی دیموكراسی و ئازادی بێت لە‬ ‫خۆرهەاڵتی ناوەڕاستدا‪.‬‬ ‫* ئەوەی كە بەڕێزتان وتتان‬ ‫كە سەرۆكایەتی كۆنگرە دەبێ‬ ‫دەورەیی بێت‪ ،‬ئێمە دەبینین كە‬ ‫پارتی دیموكرات‪ ،‬لەڕاگەیاندنەكانی‬ ‫خۆیدا بارزانی بە سەرۆكی هەموو‬ ‫كورد دەدەن��ە قەڵەم‪ ،‬راب��ردووی‬ ‫پارتیش ئ��ەوەی سەلماندووە كە‬ ‫هەمیشە هەوڵدەدا كە دەسەاڵتی‬ ‫یەكەم بێت‪ ،‬لە كۆنگرەی نەتەوەییدا‬ ‫ل��ەگ��ەڵ پ��ارت��ی‪ ،‬گەیشتوونەتە‬ ‫رێككەوتنێك كە سەرۆكایەتی‬ ‫كۆنگرە هاوسەرۆكی بێت یان‬ ‫دەورەیی‪ ،‬بەدیوێكیتردا ئەو پرسە‬ ‫كاریگەریی هەیە لەسەر پرسی‬ ‫چارەسەری لە باكور؟‬ ‫ ئەگەر كۆنگرەی نەتەوەیی‬‫ببەسترێت كاریگەری خۆی دەبێ‬

‫لەسەر پرسی ئاشتی‪ ،‬چونكە ئەوكاتە‬ ‫پ��ڕۆژەك��ە نابێتە تەنیا هی ‪PKK‬‬ ‫دەبێتەهی هەموو ك��ورد‪ ،‬هەموو‬ ‫ك��ورد پشتیوانی ئ��ەو كۆنگرەیە‬ ‫دەكات و ئەوەیش پشتێكی ئەستوور‬ ‫بۆ باكوور دروست دەكات‪ ،‬لەالیەنی‬ ‫دەروونیشدا بیروباوەڕی كوردەكان‬ ‫پتەوتر دەك���ات‪ ،‬ك��اری��گ��ەری��ی و‬ ‫گوشاری خۆیشی دەبێت لەسەر‬ ‫دەوڵ��ەت��ەك��ان��ی ن��اوچ��ەك��ە‪ ،‬ل��ەزۆر‬ ‫الیەندا خزمەت دەكات نەك تەنیا‬ ‫بۆ باكور‪ ،‬كاریگەریی خۆی لەسەر‬ ‫داگیركەرانیش دەبێ‪ ،‬دەبێتەهۆی‬ ‫ئەوەی داگیركەرانیش بیربكەنەوە‪،‬‬ ‫وەكو پێشتر نزیكی كورد نەبنەوە‪،‬‬ ‫ئ��ەوەش دەبینن كە ك��ورد وەكو‬ ‫پێشتر نییە‪ ،‬كورد هێزێكە نەتەوەی‬ ‫خ��ۆی دروس��ت��ك��ردووە‪ ،‬پێكەوە‬ ‫دەژین‪ ،‬پێكەوە پێشدەكەون‪ ،‬بۆیە‬ ‫هەمەالیەنەیە‪،‬‬ ‫كاریگەرییەكەی‬ ‫كاریگەرییەكانی هەمووی ئەرێنین‪،‬‬ ‫بۆ مەسەلەی سەرۆكایەتیش ئێمە‬ ‫باسی ئەو مەسەلەیەمان نەكردووە‪،‬‬ ‫ئێمە رێكنەكەوتووین‪ ،‬ئەوە دیدی‬ ‫ئێمەیە‪ ،‬ئێمە تێڕوانینی خۆمانمان‬ ‫وت��ووە‪ ،‬جا تێڕوانینەكەمان قبوڵ‬ ‫دەكرێ یان نا‪ ،‬قبوڵیش نەكرێ‪ ،‬ئێمە‬ ‫ناتوانین ب��ەزۆر تێڕوانینی خۆمان‬ ‫بە كۆنگرە قبوڵ بكەین‪ ،‬ئەمە‬ ‫نەك تەنیا لە كۆنگرەی نەتەوەیی‪،‬‬ ‫تەنانەت لە كۆنگرەی حزبیشدا كاری‬ ‫لەو بابەتە ناكەین‪ ،‬بۆیە ناتوانین‬ ‫تێڕوانینی خۆمان بە كۆنگرە بدەینە‬ ‫قبوڵكردن‪ ،‬چونكە ئەو كۆنگرەی‬ ‫نەتەوەییە تەنیا هی ئێمە نییە‪،‬‬ ‫دەب��ێ هەموو ئەندامانی كۆنگرە‬ ‫بە هاوبەشی بڕیاری خۆیان بدەن‪،‬‬ ‫لەسەر مەسەلەی سەرۆكایەتیش‬ ‫دەبێ بڕیاری هاوبەش بدرێ‪ ،‬باسی‬ ‫حزبی بچوك و مەزن و پارچەی‬ ‫بچوك و گەورە نەكرێ‪ ،‬پێویستە‬ ‫سەرۆكایەتییەكەش هاوبەش بێت‬ ‫كە دەڵێن دیموكراسی‪ ،‬ئەوەیە‬ ‫دیموكراسی‪ ،‬ن��ەك سەرۆكایەتی‬ ‫ب����ەردەوام ه��ی بەشێك ی��ان لە‬ ‫دەست حزبێكدا بێت‪ ،‬چونكە كورد‬ ‫بەمشێوەیە ناتوانێت خۆی لە مردن‬ ‫رزگار بكات‪.‬‬