Watching 03 2013

SINCE 1995

100% horloges

Special

Volkalenders met maanfase

Hightech creaties van Richard Mille

Breguet: altijd op zoek naar perfectie

Only Watch 2013 WWW.WATCHING.NL herfst 2013 € 4,95

Breguet Classique Chronométrie

Breguet, the innovator.

Invention of the Tourbillon , 1801

The Classique Grande Complication Tourbillon 5317 provides the perfect setting for Breguet’s most spectacular invention and undeniably the most beautiful of all horological complications, developed over 210 years ago to compensate for the effects of gravity. On the back, the “B-shaped” oscillating weight reveals the beauty of the meticulously hand-engraved movement. History is still being written...

AMSTERDAM: Boutique Tourbillon, 020/675 73 48 – Gassan Dam Square, 020/624 57 87 DEN HAAG: Steltman Watches, 070/365 94 33 MAASTRICHT (Wyck): Leon Martens, 043/325 63 63 UTRECHT: Schaap & Citroen, 030/233 22 44

www.omegawatches.com

TIME FOR THE PLANET

Time is precious. It’s why we are obsessed both with measuring it precisely and using it meaningfully. To that end, we share GoodPlanet Foundation’s mission to preserve the health and beauty of our oceans for future generations.

A part of the proceeds from each special edition Planet Ocean GMT dual time zone watch supports this call to action. It’s time to give something back to the planet. www.omegawatches.com/goodplanet

INHOUD nummer 3 Herfst 2013

Op de cover: Breguet Voor meer informatie: www.breguet.com

20 35

ARTIKELEN

20 Breguet en de Classique ChronomĂŠtrie Een volgende stap op de weg naar perfectie

32 Kalenderhorloges Een beknopt overzicht

35 Special Volkalenders met maanfase

50 Luminox gaat de ruimte in

67 Only Watch 2013

Aan boord tijdens de eerste commerciĂŤle ruimtereizen

33 unieke horloges voor het goede doel

56 Richard Mille

76 Juwelier: Chopard

Hightech creaties van hoog niveau

Thuiskomen bij de Boutique in Amsterdam

62 160 jaar Tissot Een mix van innovatie en klassiek design

50 62 03:06

26 54 ARTIKELEN

10 Editorial 12 Bij de tijd Het laatste nieuws uit de internationale horlogebranche

26 Horloges & Imago: Rolex en de autosport

54 Opgemerkt: Konstantin Chaykin Russische renaissance

Een tweede kans voor een Bulova Accutron Spaceview

80 De Klassieker: Eterna

96 Service-pagina

De avontuurlijke reis van de KonTiki

82 Horlogetest: Orient

Official Timekeeper en Timepiece van de Formule 1

Watching testte een professionele duiker

28 10 over 10

86 10 over 10

80 82 03:08

90 De Facelift

98 Puzzel

Elegance is an attitude

Conquest Classic

www.longines.com

Simon Baker

Voorwoord

Misschien heeft u me het al eens eerder horen zeggen: ik heb de mooiste baan van de wereld. Want wat is er nu mooier voor een horlogeliefhebber zoals ik dan

Zegt u het maar

overal tegenkom én met u als lezer van Watching. Hoewel... Het zou natuurlijk kunnen dat we u vervelen. Als lezer zegt u immers

je elke dag met je hobby te mogen

nooit iets terug. Misschien zit u nu

bezighouden? Om van gedachten

te gapen en ligt deze Watching

te mogen wisselen met mensen die

morgen in de kattenbak. Nu

begrijpen wat me zo boeit aan horloges.

hebben we wel een vermoeden

Mensen die nooit zeggen: ‘Jaja, hou

dat de Watching-lezers tevreden

nou maar op. Nu weten we het wel’.

zijn. In ieder geval mogen we elk kwartaal meer nieuwe abonnees

Maar het blijft niet bij praten over

verwelkomen dan dat er lezers

horloges alleen. Dankzij mijn werk voor

opzeggen.

dit blad, krijg ik ook kansen die de Maar graag zouden we nu eens

Dat weet ik te waarderen. Nieuwe

van u persoonlijk horen of u blij

horloges zie ik doorgaans al lang

bent met dit magazine. Wat vindt

voordat ze in de vitrines van de juwelier

u goed aan Watching? Of waar

liggen. De mogelijkheid om ze dan ook

stoort u zich aan? Welke artikelen

even om de pols te voelen, laat ik niet

leest u het eerst? Welke artikelen

aan me voorbij gaan.

slaat u over? Heeft u misschien

© bertbuijsrogge.nl

doorsnee horlogeliefhebber niet krijgt.

Het allermooiste onderdeel van mijn baan zijn echter de vele tripjes die ik

een idee om het blad nog beter te maken? Wij willen het graag allemaal van u horen.

mocht maken naar horlogemerken om

Dus stuur eens een mail naar

hier een kijkje achter de schermen te

redactie@watching.nl.

nemen. De afgelopen jaren heb ik al heel wat horlogemerken mogen bezoeken, maar vervelen gaat dat nooit. Zo bezocht ik

Wij zijn benieuwd naar wat u te vertellen heeft, zodat wij u

eerder dit jaar Richard Mille. U vindt dit merk verderop in deze

tegen het eind van het jaar opnieuw een mooie en boeiende

Watching terug, maar ik kan nu alvast vertellen dat ik nog niet

Watching kunnen toesturen. Een Watching die zoveel mogelijk

eerder een merk bezocht dat zo eigenzinnig is als Richard Mille.

horlogeliefhebbers aanspreekt. Een blad vóór horlogeliefhebbers, dóór horlogeliefhebbers.

Over dit soort ervaringen raak ik niet snel uitgepraat. Gelukkig kan ik ze delen met de vele andere horlogeliefhebbers die ik

03:10

Bernard Werk

Taking center stage: Manero CentralChrono.

The Manero CentralChrono from Carl F. Bucherer is a technologically advanced chronograph that takes a slightly different approach to design. The chronograph’s seconds and minute indicators are both center sweep hands that not only guarantee perfect legibility but also give the wearer precisely what he expects: the time of day and a chronograph, all at a glance. www.carl-f-bucherer.com

Gassan Diamonds Nieuwe Uilenburgerstraat 173-175 1011 LN Amsterdam, Holland T +31(0)20-6225333

Gassan Dam Square Rokin 1- 5 1012 KK Amsterdam, Holland T +31(0)20-6245787

www.gassan.com

Jaeger-LeCoultre steunt Unesco

BIJ DE

tijd 03:12

In het kader van het Times of Tide partnerschap doet Jaeger-LeCoultre al sinds 2008 donaties aan de 46 maritieme gebieden die op de Unesco World Heritage list staan.

Dit jaar kon het 20.000 dollar overmaken voor het Fernando de Noronha en het Rocas Reserves atol voor de kust van BraziliÍ. De eilanden en de wateren er omheen zijn de thuisbasis van een grote populatie vissen, schildpadden, zeezoogdieren en tropische zeevogels. Om dit soort donaties mogelijk te maken, veilt Jaeger-LeCoultre elk jaar een duikhorloge. Dit jaar was dat Prototype N°1 van de Deep Sea Chronograph Cermet. De opbrengst wordt besteed aan een volledig uitgeruste, rubberen dinghy, waarmee het zeeleven kan worden geobserveerd en illegale visserij kan worden bestreden.

BIJ DE TIJD

Een moderne look voor de oudste juwelierszaak van Amsterdam

Aan de lange geschiedenis van de oudste juwelierszaak van Amsterdam is een nieuw hoofdstuk toegevoegd. Na een volledige renovatie werd Ace & Spyer Juweliers eind mei officieel heropend. De juwelierszaak werd opgericht door de firma S. Spyer in 1729 en gaat sinds een overname door David Ben Joseph in 1998 als Ace & Spyer door het leven. De juwelierszaak in het pand met zijn kleurrijke Art-Deco gevel op het Koningsplein 1 heeft een moderne look gekregen, terwijl de historie van het rijksmonument in stand is gebleven.

Binnen zorgen ruime en lichte vitrines ervoor dat de luxe horloge- en sieradenmerken alle aandacht krijgen. Daarnaast worden in speciale corners horlogemerken gepresenteerd als Breitling, IWC, Omega, Tag Heuer en Longines.

A. Lange & Söhne helpt jonge horlogemakers op weg Een bezoek aan A. Lange & Söhne, het Glashütte Watch Museum en de Mathematics and Physics Salon in Dresden én de kans om zelf plaats te nemen in de horlogemakers werkbanken van de manufactuur in Glashütte. Die gelegenheid kregen de acht jonge en getalenteerde horlogemakers, die dit jaar strijden om de F.A. Lange Watchmaking Excellence Award. De acht finalisten volgen opleidingen tot horlogemaker in Duitsland, Oostenrijk, Japan, Denemarken, Finland, Frankrijk en Nederland. Na afloop van hun bezoek aan Glashütte kregen zij de opdracht voor de competitie van dit jaar mee naar huis: construeer een display voor een tweede tijdzone op basis van een Eta 6498 uurwerk. De winnaar wordt begin december bekendgemaakt en ontvangt een bedrag van 10.000 euro, dat is bedoeld voor een vervolgopleiding als horlogemaker.

Leesvoer: In de tempel van mijn horloge

Boeken over horloges zijn er zoveel; boeken om door te bladeren en mooie foto’s van horloges te bekijken. Boeken om echt te lezen zijn er veel minder en dan is ‘In de tempel van mijn horloge’ een aansprekend boek voor de horlogeliefhebber die ook van literatuur houdt. Op 212 pagina’s vertelt George J. Brandon Bravo Bruinsma over de zoektocht van een arts naar de automatische graal, het horloge van zijn dromen. Van ruimtereizen tot de boeddhistische symboliek, alles wordt aan horloges gekoppeld. Hij ondergaat op verschillende continenten therapieën voor zijn ‘horlogefilie’ en eindigt in de Borobudur tempel in Indonesië voor de slotfase van zijn behandeling. Deze reis van herkenning voor horlogeliefhebbers die kunnen relativeren is te koop via onder meer www.boekscout.nl voor € 18,15.

03:13

BIJ DE TIJD

Crowdfunding voor revival van A. Manzoni & Fils

Een horlogemerk in het hogere segment begin je niet zomaar. Daarvoor is geld nodig, veel geld, en dat probeert Oliver Ike nu bij elkaar te krijgen via Kickstarter, ’s werelds grootste crowdfunding platform. Horlogeliefhebbers kunnen hiermee nog tot 26 oktober investeren in de revival van het oude, Zwitserse merk A. Manzoni & Fils. Het merk bestaat al sinds 1888, maar moest in 1978 zijn deuren sluiten. Oliver Ike kennen we van het merk Ikepod, dat spraakmakend was, maar geen lang bestaan gegund was. Ike heeft hiervan geleerd én heeft de Finse designer Ilkka Suppanen aangetrokken om de eerste horloges van het nieuwe A. Manzoni & Fils te ontwerpen. Wat we van het merk mogen verwachten, is alvast te zien op www.amanzoni.com.

Canopus Weekplanner

Oris: ‘Tough enough’ voor Fast & Furious 6

Sneller en ruiger dan ooit. Dat is The Fast & the Furious 6 waarin onder meer Vin Diesel, Paul Walker en Dwayne Johnson opnieuw een rol spelen. Ook in het zesde deel van deze serie actiefilms worden natuurlijk weer veel bloedstollende straatraces gereden. Als elke seconde telt, is een betrouwbaar horloge onontbeerlijk en dit is de rol van Oris in deze blockbuster. Dwayne Johnson draagt de ProDiver Date.

Een duet: Raymond Weil en de Royal Albert Hall

Don Giovanni, Nabucco, Maestro, Parsifal. Een horlogemerk dat zijn modellen dit soort namen geeft, moet wel van klassieke muziek houden. Dat doet Raymond Weil dan ook. Zodanig zelfs dat het een partnerschap is aangegaan met de Royal Albert Hall. Sinds juli mag het Zwitserse merk zich de Official Timing Partner noemen van het beroemde concertgebouw in Londen. Olivier Bernheim, CEO en President van Raymond Weil, is zeer gelukkig met de overeenkomst.

“Muziek en horloges hebben veel met elkaar gemeen: de creativiteit van de musicus, componist, designer of horlogemaker en de precisie om een topprestatie te leveren. Dit partnerschap met de Royal Albert Hall symboliseert alles waar we als merk voor staan.”

03:14

pa n e r a i . c o m

design a n d technology. luminor 1950 8 days gmt (ref. 233) available in steel and pink gold

Exclusively at Panerai boutiques and select authorized watch specialists.

Tel. 020 710 5994

BIJ DE TIJD

Zwitserse horloge-export: een bescheiden groei

De export van Zwitserse horloges heeft in de eerste helft van dit jaar een bescheiden groei doorgemaakt. Met een totale waarde van 10,2 miljard Zwitserse frank (ongeveer 8,7 miljard euro) bedroeg de groei 0,8 procent ten opzichte van de eerste helft van 2012. Dat meldt de Fédération de l’industrie Horlogère Suisse (FHS). In de ranglijst van landen waar de Zwitserse horloges terecht zijn gekomen, staat Nederland op de negentiende plaats. Nederlandse juweliers importeerden voor 73,6 miljoen euro aan Zwitserse horloges, 22,9 procent meer dan in de eerste helft van 2012. De meeste horloges worden geëxporteerd naar Hong Kong (1,5 miljard euro).

IWC verwelkomt twee nieuwe ‘Friends of the Brand’

Kort voor de start van de F1 race in Monaco kondigde IWC Schaffhausen met enige trots twee nieuwe ambassadeurs aan: Lewis Hamilton en Nico Rosberg van het Mercedes AMG Petronas Formule 1 Team. Het Zwitserse horlogehuis werd eerder dit jaar de Official Engineering Partner van het raceteam. De twee nieuwe ambassadeurs zijn de eerste autocoureurs in een selecte groep van internationale celebrities. Georges Kern, CEO van IWC Schaffhausen: “Lewis en Nico zijn twee opzienbarende persoonlijkheden die elke dag een betere prestatie en succes willen behalen. Op hun eigen onnavolgbare wijze vertegenwoordigen zij het beste van IWC. Ik ben echt trots dat ik ze nu ‘Friends of the Brand’ kan noemen.”

25 jaar samen: Chopard en de Mille Miglia

Een beetje regen zijn ze wel gewend bij de Mille Miglia, maar dit jaar viel er wel heel veel neerslag tijdens de duizend kilometer lange rit van Brescia naar Rome en weer terug. 415 auto’s die werden gebouwd tussen 1927 en 1957 gingen dit jaar van start en daarvan keerden er drie dagen later 340 weer terug in Brescia. Chopard is er al bij sinds 1988 als World Sponsor en Official Timekeeper. De familie Scheufele neemt bovendien zelf deel en presenteerde dit jaar de 25ste uitvoering van de Mille Miglia Chronograph.

03:16

ultimate discretion

PIAGET ALTIPLANO The world’s thinnest automatic watch White gold case, 5.25 mm thick The world’s thinnest automatic movement Piaget Manufacture Calibre, 2.35 mm thick

www.piaget-altiplano.com

BIJ DE TIJD

Een studie met dank aan George Daniels

Meester-horlogemaker George Daniels overleed in oktober 2011, maar zijn naam leeft voort bij toekomstige generaties horlogemakers. De City University London maakte op 19 augustus, de geboortedag van Daniels, bekend dat zeven studenten voor het studiejaar 2013/2014 een beurs zullen ontvangen in het kader van de George Daniels Educational Trust scholarships. Ook zal een leerstoel naar de Britse horlogemaker worden vernoemd. De beurs is bedoeld voor studenten die de opleiding Electrical Engineering and Instrumentation volgen. De genereuze donatie die dit mogelijk maakt, was afkomstig van George Daniels zelf. Na zijn dood leverde zijn horlogecollectie op een veiling door Sothebies ongeveer zeven miljoen euro op.

Schaap en Citroen presenteert Hublot Classic Fusion Ajax

Hublot is sinds vorig jaar Official Timekeeper van Ajax, maar een horloge was er nog niet.

Daar is nu verandering in gekomen, want spelers en supporters kunnen voortaan hun clubliefde tonen met het officiĂŤle Ajax-horloge: de Hublot Classic Fusion Ajax. Het horloge werd gepresenteerd door Schaap en Citroen in het kader van de jarenlange samenwerking van het Zwitserse horlogemerk en het juweliershuis. Het horloge is er in hightech keramiek, titanium en goud, maar elke uitvoering heeft een verwijzing naar het 32ste landskampioenschap op het achterdeksel.

Omega vraagt met Planet Ocean aandacht voor de oceanen

Onze oceanen worden bedreigd. Dat wordt op indringende wijze duidelijk gemaakt met de film Planet Ocean. Deze negentig minuten durende documentaire werd gemaakt door Yann Arthus-Bertrand en Michael Pitiot in samenwerking met Omega. De beste onderwaterfilmers, oceanografen en biologen leverden hun bijdrage aan de documentaire vol spectaculaire lucht- en onderwaterbeelden. Planet Ocean, een initiatief van Omega, is niet moraliserend bedoeld, maar maakt de kijker wel bewust van de noodzaak om in harmonie met onze oceanen te leven. Een steentje bijdragen doen onder meer de kopers van de Omega Seamaster Planet Ocean 600M. Een deel van de opbrengst gaat naar de GoodPlanet Foundation en het werk dat zij doen ten behoeve van het milieu en de ecosystemen van de zee.

03:18

Villeret Collection

Quantième Complet Demi-Savonnette Complete calendar, half-hunter Patented under-lug correctors Secured calendar and moon-phases mechanism Ref. 6664-3642-55B

www.blancpain.com AMSTERDAM DIAMOND CENTER - Amsterdam - Tel. +31 20 624 57 87 GASSAN SCHIPHOL WATCHES & JEWELRY - Lounge 3 - Amsterdam Airport Schiphol - Tel. +31 20 405 99 20 STELTMAN WATCHES - Den Haag - Tel. +31 70 365 94 33 · TOURBILLON BOUTIQUE - Amsterdam - Tel. + 31 20 675 73 48 COLMAN - Antwerpen - Tel: +32 3 231 11 11 · GINOTTI - Antwerpen - Tel: +32 3 231 56 92 HALL OF TIME - Brussel - Tel: +32 2 539 34 50 · VANHOUTTEGHEM - Gent - Tel: +32 9 225 50 45

Classique ChronomĂŠtrie

03:20

Te k s t E l z e m a r i e K a r s d o r p F o t o ’ s B r e g u e t

Breguet presenteert de Classique Chronométrie

De eeuwigdurende zoektocht naar perfectie Abraham-Louis Breguet wordt alom beschouwd als de grootste horlogemaker aller tijden. Ruim twee eeuwen later is het aan de manufactuur Breguet om hem te eren met horloges die minstens zo creatief, nauwkeurig en innovatief zijn als die van de meester zelf. Hierin slaagt het merk telkens weer. Het beste voorbeeld hiervan is de Classique Chronométrie, het meest nauwkeurige mechanische horloge dat ooit werd gemaakt. Maar de zoektocht naar perfectie gaat nog altijd door.

De achttiende eeuw loopt ten einde. Het zijn roerige tijden voor de

waarmee Abraham-Louis Breguet de manier van horloges maken

Franse hoofdstad. De bestorming van de Bastille op 14 juli 1789

definitief heeft veranderd.

leidt de Franse revolutie in, die in 1804 uitmondt in het eerste keizerrijk Napoleon. In zijn atelier aan de Quai de l’Horloge nummer 51

Innovaties van nu

in Parijs zal Abraham-Louis Breguet het ongetwijfeld druk hebben

Tweehonderd jaar later is de wereld ingrijpend veranderd. We stu-

gehad. Eertijds hielden de leden van het hof al van zijn horloges

ren geen brief, maar een whatsapp en we verplaatsen ons niet per

en dat geldt daarna ook voor Napoleon en zijn gevolg. De meest

paardenkoets, maar met de auto. En Breguet? Dat is niet meer de

indrukwekkende creaties verlaten het atelier op de Ile de la Cité.

naam van die beroemde horlogemaker in Parijs, maar van een merk

Tegelijkertijd werkt Breguet aan zijn ideeën om de nauwkeurigheid

met tal van getalenteerde horlogemakers die in de Zwitserse Vallée

van horloges verder te vergroten. In 1790 bedenkt hij de pare-chu-

de Joux zijn werk voortzetten. Toch zou Abraham-Louis Breguet

te. Deze spiraal met boog, die nu bekendstaat als de Breguetspi-

zich hier thuis voelen, want zijn ideeën zijn bewaard gebleven. Cre-

raal, werkt als een soort schokdemper. Zijn grootste vinding is ech-

ativiteit, innovatie en een verfijnde afwerking. Dat is nog altijd waar

ter de tourbillon (1800), een uurwerkonderdeel dat voorkomt dat de

het om gaat bij Breguet. En net zoals Abraham-Louis Breguet dat

zwaartekracht invloed heeft op de gang van een uurwerk. Maar ook

deed, werkt men hier nu aan innovaties die de tand des tijd moeten

het eerste polshorloge komt op naam van Breguet. Hij ontwerpt

kunnen doorstaan.

het voor de Reine de Naples in 1810. Het zijn dit soort vindingen

De innovaties hebben elkaar het afgelopen decennium in hoog

03:21

tempo opgevolgd bij Breguet. In deze periode werden maar liefst

men bij Breguet dus wel te beweren dat de Classique Chronométrie

honderd octrooien aangevraagd. Een belangrijke stap voorwaarts

het meest nauwkeurige mechanische horloge aller tijden is.

in de zoektocht naar optimale precisie zette Breguet in 2006. Het

Dit technische hoogstandje is in de eerste plaats te danken aan

merk gebruikte toen voor het eerst silicium in zijn horloges. Door dit

een frequentie van 10 Hz. Met die frequentie levert de balansspiraal

materiaal in te zetten voor de spiraal en het echappement wist het

betere chronometrieprestaties. Breguet maakte hierbij gebruik van

de nauwkeurigheid van de uurwerken te vergroten.

een speciaal ontworpen dubbele spiraal, anker en echappement-

Voor Breguet was dit echter nog niet genoeg. Het zette zijn queeste

wiel van silicium. Met het gebruik van dit materiaal deed het al eer-

naar perfectie voort en blijft zoeken naar nieuwe technologieën en

der ervaring op en in de Classique Chronométrie zorgt het nu voor

materialen die kunnen bijdragen aan een grotere nauwkeurigheid.

een hogere frequentie en een optimale precisie. Het resultaat is een

Op 7 november 2010 werd opnieuw een mijlpaal in de horloge-

regelkracht van 830 microwatt. Ter vergelijking: voor de beste chro-

geschiedenis bereikt. Op deze dag ontving Breguet een patent

nometers ligt dit tussen de driehonderd en vierhonderd microwatt.

voor de magnetische balansspil, een innovatie waarbij gebruik

Dankzij de energie die is opgeslagen in de veertrommels en de

wordt gemaakt van magnetisme voor een nog grotere precisie en

hoge kwaliteit van de oscillator, garandeert de Classique Chrono-

betrouwbaarheid van een uurwerk.

métrie een gangreserve van zestig uur.

Maar de belangrijkste innovatie die in deze Classique Chronométrie

Classique Chronométrie

schuilt, is het gebruik van een magnetische as. Met de magneti-

De Classique Chronométrie 7727 is het horloge waarin de innova-

sche as is Breguet erin geslaagd om de negatieve effecten van het

tiedrang van Breguet het best naar voren komt. Het is meer dan

magnetisme niet alleen naar zijn hand te zetten, maar ze boven-

simpelweg een horloge. Het is een combinatie van innovaties, die

dien te gebruiken voor een betere loop, rotatie en stabiliteit van

worden beschermd door niet minder dan zes octrooien. Dit alles

de balansas. De magnetische as werkt als volgt: Door elk uiteinde

heeft geleid tot een horloge met een indrukwekkende afwijking van

van de balansas te voorzien van twee dekstenen met in elk ervan

slechts -1/+3 seconden per dag en hiermee scoort het stukken

een uiterst krachtige micromagneet (ongeveer. 1.3 T(esla)), heb-

beter dan de normen van de Contrôle Officiel Suisse des Chrono-

ben de horlogemakers van Breguet een dynamisch stabiel systeem

mètres (COSC). Het officiële Zwitserse chronometer testinstituut

gecreëerd dat zich uit zichzelf centreert en corrigeert. Omdat de

tolereert een afwijking van -4/+6 seconden per dag. Hiermee durft

ene magneet krachtiger is dan de andere wordt een gradiënt van

03:22

magnetisch veld gecreëerd. Door het fenomeen van magnetische inductie wordt door de as heen een magnetische flux opgewekt, waardoor een aantrekkingskracht ontstaat die het uiteinde van de as permanent tegen de deksteen drukt. Omdat de balansas op die manier blijft hangen door een ‘kunstmatige zwaartekracht’, blijft ze altijd op haar plaats, ongeacht de stand van het horloge.

Als de as zich bij een schok zijdelings verplaatst, werkt het systeem als een schokdemper. De corrigerende magnetische krachten, opgewekt door die verplaatsing, zorgen ervoor dat de as zich automatisch weer centreert om de maximale magnetische flux te herstellen. Het resultaat is een stabielere balansas die ongevoelig is voor de zwaartekracht en beter bestand tegen schokken.

Al deze ingrijpende vindingen komen samen in het kaliber 574DR. Het uurwerk krijgt het podium dat het verdient in de roségouden of witgouden Classique Chronométrie. De wijzerplaat hiervan is ont-

Classique Tourbillon

worpen met een excentrische cijferring en een kleine secondewijzer op 12 uur. Op 5 uur is de gangreserve te zien en op 1 uur geeft een gepatenteerde wijzer van silicium de tienden van een seconde aan.

Classique Tourbillon

Als herinnering aan de uitvinding van Abraham-Louis Breguet uit

Abraham-Louis Breguet drukte met zijn vele technische vindingen

1790 en om de tijdmeter zo plat mogelijk te houden, is de ‘pare-

een duidelijke stempel op de horloge-industrie. Toch vroeg hij hier-

chute’ zichtbaar op 2 uur. De wijzerplaat is versierd met zes ver-

voor zelden een patent aan. Wellicht zag hij er het nut niet van in of

schillende, met de hand aangebrachte guillochages. Het uurwerk

vond hij zijn vindingen zelf niet zo belangrijk? We kunnen er slechts

mag gezien worden door de saffierglazen achterzijde.

naar gissen, maar op 24 december 1800 verstuurde hij zijn tweede en laatste patent aanvraag. De tourbillon regulateur die hij bedacht, vond hij blijkbaar wel een patent waard. En terecht, want hiermee

03:23

verbeterde hij niet alleen de precisie van de zakhorloges: hij schonk de horlogewereld een van de mooist denkbare complicaties. Op 26 juni 1801 ontving hij het patent.

Voor het Breguet van nu is het belangrijk om de uitvinding van de naamgever te eren door de meest elegante horloges met tourbillon uit te brengen en deze zelfs nog te verbeteren. Een recent voorbeeld hiervan is de Classique Tourbillon extra-plat automatique. De uitstraling van dit horloge is ‘typisch Breguet’, maar wat deze Grande Complication onderscheidt, is de excentrische tourbillon waaraan verschillende patenten ten grondslag liggen. De tourbillonkooi en de balans zijn gemaakt van titanium, de spiraal van silicium en het echappement van silicium en niet-magnetisch staal. Bovendien wisten de horlogemakers van Breguet de dikte van het uurwerk te beperken tot drie millimeter en die van de kast tot zeven millimeter.

Classique Réserve de marche

Classique réserve de marche Een merk dat voorop loopt in technische innovaties, is het aan zijn

toegepast in alle horloges van de merken van de Swatch Group.

stand verplicht om ook onderzoek te doen naar manieren om de gangreserve van zijn uurwerken te vergroten. Dat is ook de mening

Classique La Musicale

van Breguet en daarom bracht het huis eerder dit jaar de Classique

Veel van de innovaties van Breguet uit het afgelopen decennium

réserve de marche. In dit horloge is het merk erin geslaagd de gan-

komen we tegen in de Classique La Musicale. In dit roségouden

greserve te laten toenemen van 75 naar 96 uur. Dit is onder meer te

horloge werkt het automatische kaliber 777 met een echappement

danken aan een nieuw type, uiterst hoogstaand roestvrij staal. Dit

en platte spiraal van silicium. Het speelt op het gevraagde wekuur

gepatenteerde materiaal is gezamenlijk ontworpen door Breguet en

of bij een druk op de knop ‘Badinerie’, een stukje gecomponeerd

‘zusterbedrijf’ Nivarox. Het is de bedoeling dat het op termijn wordt

door Johann Sebastian Bach. Dit muzikale hoogstandje is te dan-

03:24

slot kon Breguet dankzij de vooruitgang in het onderzoek op het vlak van magnetisme dit instrument uitrusten met een magnetische slagwerkregelaar. Dit gepatenteerde systeem van magneetjes in een koker helpt bijgeruis te beperken en zorgt voor een constant en regelmatig tempo. Wanneer de melodie start, maakt de wijzerplaat, die verbonden is aan de schijf met pennetjes, een volledige rotatie om zijn as.

De briljante vindingen van Abraham-Louis Breguet zijn ruim twee eeuwen later nog altijd te vinden in veel mechanische uurwerken.

Als horlogemaker was hij zijn tijd ver vooruit, maar zullen we dat over tweehonderd jaar ook zeggen over de manufactuur Breguet van vandaag? Het antwoord op deze vraag kunnen alleen toekomstige generaties geven. De innovatieve vindingen die we nu tegenClassique La Musicale

komen in de Classique collectie, doen in ieder geval vermoeden dat dit best wel eens het geval zal kunnen zijn.

ken aan een mechanisme zoals dat van een speeldoos, waarbij een plaat met pennetjes de klassieke trommel vervangt en afwisselend de vijftien metalen reepjes van het klavier aanslaat. Een tweede innovatie zorgt voor een versterking van de frequenties die nodig zijn om de melodie te laten weerklinken, zonder in te boeten op het vlak van waterdichtheid: een met de hand geguillocheerd membraan van metaalglas wordt onder het uurwerk gemonteerd.

Om een optimale klankkwaliteit te bereiken, is intensief onderzoek gedaan naar het materiaal voor het klavier en het membraan. Tot

03:25

03:26

HORLOGES & IMAGO

Te k s t E l z e m a r i e K a r s d o r p F o t o ’ s R o l e x

Horloges en autosport

Rolex Timekeeper van de Formule 1 Meer nog dan de horloges zelf is het in veel gevallen het marketingbeleid van een horlogemerk dat het imago ervan bepaalt. Maar waar het ene merk zich graag associeert met sportieve activiteiten, kiezen andere merken liever voor culturele evenementen of sluiten ze een beroemdheid in de armen om hun imago te helpen vormen. Dit keer: Rolex en de Formule 1.

Horloges en autosport. Twee woorden die vaak in één adem worden genoemd. We zien de merknamen op de auto’s en kleding van de teams, de coureurs treden op als ambassadeurs van horlogemerken en de merken verzorgen de tijdmeting bij de races. Het was dan ook niet verrassend dat Rolex eerder dit jaar bekend maakte de Official Timekeeper en Official Timepiece van de Formule 1 te worden. Het was eerder verrassend dat Rolex, toch niet de minste onder de horlogemerken, dat niet eerder heeft gedaan.

Nauwe band Rolex en de autosport hebben al decennialang een nauwe band. Die gaat terug tot de jaren dertig toen Sir Malcolm Campbell het wereldsnelheidsrecord op het land vestigde met een Rolex Oyster om zijn pols. Hij trapte het gaspedaal in tot een destijds verbluffende snelheid van 480 kilometer per uur.

Sindsdien is Rolex overal ter wereld aanwezig geweest op de racecircuits. Bekend is vooral

het partnerschap met de Daytona International Speedway in de Verenigde Staten, een partnerschap dat in 1959 begon en dat tot op de dag van vandaag stand houdt. Enkele jaren later voegde Rolex de naam Daytona toe aan de Cosmograph, de chronograaf die het speciaal ontwierp voor coureurs. Sinds die tijd is Rolex niet meer van de circuits verdwenen. Zo mag het zich sinds 2001 de Official Timepiece van de 24 Hours of Le Mans noemen.

Ook coureurs uit heden en verleden zijn liefhebbers van het merk. Jackie Stewart, met drie F1-zeges een van de meest succesvolle coureurs van de afgelopen veertig jaar, maakt al sinds eind jaren zestig deel uit van de Rolex-familie van ‘Testimonees’. Tot die familie behoort ook Tom Kristensen, de Deense coureur die maar liefst negen maal de 24 Hours of Le Mans op zijn naam schreef.

Rolex houdt van de autosport in de breedste zin van het woord. Rally’s voor klassiekers kunnen eveneens op de belangstelling van Rolex rekenen, maar ook als het om toekomstige uitdagingen gaat, staat Rolex vooraan.

Het merk is als Official Timing Partner betrokken bij het Bloodhound SSC World Land Speed Record project. Het Bloodhound team wil in de zomer van 2015 het wereldrecord op de weg neerzetten met een snelheid van duizend mijl (1.600 kilometer) per uur.

Klok in de pitstraat Hoewel Rolex ook de Official Timepiece van de Formule 1 is, is er nog geen speciaal model verschenen om dit te onderstrepen. Wel onthulde het merk eerder dit jaar voor aanvang van de eerste race in Australië een klok voor de pitstraat. Deze zal dit seizoen bij alle negentien races worden gebruikt. Jackie Stewart, die in Australië aanwezig was bij de onthulling van de klok, liet weten dat hij erdoor ontroerd was. “Ik werk al 45 jaar met Rolex samen en werd behoorlijk emotioneel toen ik de klok zag en de logo’s rond het circuit. Het voelt heel natuurlijk dat Rolex deel uitmaakt van de Formule 1.”

03:27

Automatik

Advies winkelverkoopprijs € 1898,00 Collectie start vanaf € 449,00

www.meistersinger.net Verkrijgbaar bij: Aalsmeer: Sparnaaij Juweliers, Zijdstraat 90 Alkmaar: Marc Lange, Mient 12 Almere: Sparnaaij Juweliers, Stationstraat 51 Amersfoort: van Hell Juweliers, Utrechtsestraat 28 Amsterdam: bofb jewellery & watches, Rokin 116 M; QP Exclusieve Horloges, Willemsparkweg 154 (hoek Cornelis Schuytstraat) Apeldoorn: van Hell Juweliers, Hoofdstraat 133 Arnhem: Juwelier Punte, Rijnstraat 33 Barendrecht: Juwelier Ettema, Middenbaan 57-59 Barneveld: Ibink Juwelen, Jan van Schaffelaarstraat 30 Breda: Levens Time Center, Nieuw Ginnekenstraat 4; House of Pertijs, Parkstraat 1214 Bussum: Juwelier Geerling, Wilhelminaplantsoen 1 Delft: Van Loenen Horlogerie, Markt 63 Den Haag: Sieralex Juwelier, Denneweg 15, Juwelier Christianne Dings, Frederik Hendriklaan 115; Juwelier van Willegen, Hoogstraat 15 Doetinchem: Juwelier Kopmels, Boliestraat 56 Eindhoven: Juwelier C. van de Kerkhof , Rechtestraat 38 Enschede: Koelink Juwelier sinds 1895, Haverstraatpassage 32-34 Ermelo: Wajer Juwelier Hans van Sloten, Stationstraat 81A Goes: Fabery de Jonge, Lange Kerkstraat 30 Groningen: Juwelier De Schatkamer, Stoeldraaierstraat 3 Haarlem: Juwelier Driessen, Barteljorisstraat 1 Haren (GN): HA Juweliers, Rijksstraatweg 170 Heerenveen: Popma & Popma Juweliers, Dracht 37 Heerlen: Juwelier Oostwegel, Geleenstraat 55 Helmond: Stockx Juwelier-Diamantair, Ameidestraat 8 Hengelo (Ov.): Kwekkeboom Juweliers, Brinkstraat 8 Leeuwarden: Duet Juwelier, Nieuwestad 107 Maastricht: Jos Naebers Juwelier, Havenstraat 10 -12 Middelharnis: Juwelier Keuvelaar, Zandpad 32 Mijdrecht: Juwelier van Beek, Dorpsstraat 36 Nijmegen: Juwelier van Baal, Broerstraat 53 Nijverdal: Saffier Juwelier, Grotestraat 115 Oss: Juwelier Marijnissen, Kerkstraat 9 Rotterdam: A.P. van Willegen Juwelier, Schiekade 4 Rotterdam-Hillegersberg: Fred Helmer Juwelier, Bergse Dorpsstraat 97A ’s-Hertogenbosch: Willem van de Berg Haute Horlogerie, Verwerstraat 91 Schagen: Van Geelen Juweliers, Gedempte Gracht 63 Schoonhoven: Rikkoert Juweliershuys, Haven 1 - 13 Sittard: Juwelier Jan de Wever, Brandstraat 3 Spijkenisse: Atelier Ed Nobel, Oranjelaan 26 Utrecht: Punte Juwelier Horloger, Choorstraat 34-36; DeDock, Nachtegaalstraat 27 Venlo: Nellissen Juwelen, Markt 4 (naast stadhuis) Vianen: ’t Juweliershuis Reijersen van Buuren, Voorstraat 15 Voorschoten: Juwelier van Dam, Schoolstraat 89-91 Winterswijk: Milikan Juwelier, Wooldstraat 22 Zoetermeer: Juwelier van Koningsbruggen, Promenadeplein 104 Zuidlaren: Juwelier Klaas van Ark, Stationsweg 49 Zwolle: Juwelier Geerink, Diezerstraat 104

03:28

Agent: Time Company, info@timecompany.nl Tel. +31 570 514200

Tourbillons 10 OVER 10

Pangaea Day Date

Orrery In het jaar 1713 ontwierp de Britse klokkenmaker George Graham de Orrery, het eerste mechanische model dat het zonnestelsel weergeeft.

Een prestatie, drie eeuwen geleden en zelfs vandaag de dag nog, waarvan Graham de 300ste verjaardag niet onopgemerkt voorbij wilde laten gaan.

Graham brengt nu een nieuwe Orrery, die de baan van de aarde, maan, mars en de zon laat zien voor de komende driehonderd jaar. De jaaraanduiding op de achterzijde laat weten wanneer de planeten moeten worden gecorrigeerd (maan - 7 jaar, aarde - 1.156 jaar en mars - 25 jaar). De Orrery is een limited edition van twintig exemplaren. (Prijs op aanvraag)

Patrimony Traditionnelle Tourbillon 14 Days In 2006 creëerde Vacheron Constantin de Collection Excellence Platine, een collectie die volledig bestaat uit buitengewone horloges van dit edelmetaal in beperkte aantallen. Nu is deze lijn uitgebreid met de Patrimony Traditionnelle Tourbillon 14 Days. Het horloge is uitgerust met het kaliber 2260, dat een buitengewone gangreserve heeft van veertien dagen. Omdat de gangreserve aanduiding op 12 uur groter is dan gebruikelijk, kan de resterende tijd nauwkeurig worden afgelezen. De tourbillon is gebaseerd op het Maltezer kruis, zoals dat ook wordt gebruikt in het logo van Vacheron Constantin. (€ 291.500,-)

real watches for real people

Heren 10 OVER 10 03:30

Real Moon Joure Christiaan van der Klaauw maakt zich op voor de herfst want de Real Moon Joure is er nu ook in cognac bruin. De cognacbruine wijzerplaat met wit gerhodineerde indexen en wijzers is nieuw, maar de roterende, driedimensionale maan die de werkelijke maanfase weergeeft, is natuurlijk gebleven. De maan draait in 29,530588853 dagen rond de aarde en de complicatie in de Real Moon Joure wijkt daar slechts één dag per elfduizend jaar vanaf. Hiermee is het één van de meest accurate mechanische maanfases aller tijden. (€ 18.250,-)

Asthmometer-Pulsometer Chronograph De precisie van een chronograaf bewijst niet alleen zijn nut bij sportieve activiteiten, maar kan ook heel handig zijn in de medische wereld. Dat bewijst deze Asthmometer-Pulsometer Chronograph van Longines, die is gebaseerd op een model uit 1963. Met deze chronograaf kunnen de hartslag en de ademhaling worden gemeten van zowel een sporter als een patiënt. De hartslag is op de rode schaalverdeling af te lezen en de ademhaling op de blauwe. De stalen kast heeft net als het oorspronkelijke model een diameter van 38,5 millimeter. (€ 1.730,-)

Ovale Pantographe Parmigiani heeft zich laten inspireren door een zakhorloge van omstreeks 1800 voor een geheel nieuwe ovale horlogelijn. Deze bestaat uit drie modellen, waaronder deze Ovale Pantographe. Om ervoor te zorgen dat de wijzers ook tijdens een rondgang over een ovale wijzerplaat de tijd kunnen aangeven, heeft Parmigiani een unieke oplossing gevonden: telescopische wijzers van geblauwd titanium die de contouren van de ellipsvormige kast volgen. Het model heeft een rosé- of witgouden kast en is uitgerust met het PF 111 manufactuur kaliber met een gangreserve van acht dagen. (€ 47.100,-)

real watches for real people

Oris Aquis Depth Gauge Automatic mechanical movement Patented depth gauge function Unidirectional, revolving top ring with ceramic inlay Water resistant to 500 metres

www.oris.ch

Te k s t F r a n k G e e l e n

De verschillende kalenderhorloges

Van datum tot maanfase Horloges met kalenders zijn met misvattingen omgeven. Dat komt vanwege de vele soorten kalenders en de verschillende manieren waarop de kalender informatie wordt weergegeven. We zetten de verschillende soorten kalender functies voor u op een rij.

Datum De eerste kalender complicatie is de weergave van de datum. De datum kan worden weergegeven met een wijzer die naar de juiste datum wijst of door een schijf waarop de cijfers van 1 tot en met 31 staan. De juiste datum is dan door een kleine opening in de wijzerplaat zichtbaar. De datum verspringt om middernacht en zal in de maanden die geen 31 dagen hebben handmatig vooruit gezet moeten worden naar de eerste van de volgende maand.

Baume & Mercier

Dag en datum Een volgende stap is de weergave van de dag van de week. Deze kan, net zoals de datum, worden weergegeven via een wijzer of een schijf die de juiste dag toont door een opening in de wijzerplaat. De aandrijving van zowel de datum als de dag gebeurt vanuit dezelfde tandwielen en is een betrekkelijk eenvoudige complicaties.

MeisterSinger

03:32

Volkalender De logische volgende stap is de toevoeging van een maandaanduiding.

Maar vaak begint hiermee ook de verwarring. Wanneer de maand wordt toegevoegd, is het visueel niet meer mogelijk om een onderscheid te maken tussen een zogenaamde volkalender en een jaarkalender. Bij de volkalender dient de datum elke maand die geen 31 dagen heeft, handmatig versteld te worden van de laatste dag van de maand naar de eerste van de volgende maand.

Jaarkalender De jaarkalender maakt het leven nog een stuk gemakkelijker. Deze kalender ‘kent’ alle maanden van 30 en 31 dagen en verspringt automatisch van de 30ste dan wel de 31ste naar de 1ste van de volgende maand. De jaarkalender hoeft dus alleen in februari versteld te worden.

Dit betekent dat er in het mechanisme al een soort van mechanische programmering aanwezig is van de volgorde en duur van de maanden.

De jaarkalender was een betrekkelijk onbekende complicatie totdat Patek Philippe in 1997 de referentie 5035 uitbracht. Sindsdien heeft de jaarkalender aan populariteit gewonnen.

Zenith

Eeuwigdurende kalender Nog gecompliceerder, en makkelijker voor de drager, is een eeuwigdurende kalender. Zo lang dit uurwerk blijft lopen, geeft het altijd de juiste datum aan. Sommige eeuwigdurende kalenders geven het jaartal aan, andere volstaan met de juiste dag, datum, maand en schrikkeljaar. Ja, elke eeuwigdurende kalender heeft tevens een schrikkeljaar indicatie.

Ateliers deMonaco

Maanfase aanduiding Vaak wordt een kalender aangevuld met een tot de verbeelding sprekende complicatie, namelijk de maanfase. De aanduiding van de maanfase is echter nog geen sinecure en er is dan ook veel verschil tussen de verschillende maanfase aanduidingen.

Een volledige draaiing van de maan rond de aarde duurt voor ons op aarde 29 dagen, 12 uur, 44 minuten en 2,9 seconden. Je zou ook kunnen zeggen dat de maan in 29,530589 dagen rond de aarde draait. Veel maanfase aanduidingen maken een volledige draaiing in 29,5 dag. Deze maanfase aanduiding heeft dus elke maand een afwijking van 44 minuten en 2,9 seconden. Er zijn ook maanfase aanduidingen die veel nauwkeuriger zijn en slechts een dag afwijking hebben per 144 jaar. Natuurlijk kan het nog nauwkeuriger.

Het polshorloge met de meest nauwkeurige maanfase aanduiding op dit moment is van het Nederlandse merk Christiaan van der Klaauw en heeft slechts een dag afwijking per 11.000 jaar.

Arnold & Son

03:33

SPECIAL: Volkalenders met maanfase

De volkalender met maanfase

altijd up-to-date De volkalender. Slechts weinig complicaties zijn zo nuttig als deze.

Want vragen we ons allemaal niet wel eens af welke dag, datum of misschien zelfs welke maand het ook alweer is? Voor wie zich voor het antwoord op dit soort vragen niet wil wenden tot agenda, muurkalender, mobiel of computerscherm, selecteerden wij 23 horloges met een volkalender. Een maanfase (minder nuttig, wel aansprekend) gaat als vanzelfsprekend samen met de kalenderaanduiding.

Op deze en de volgende pagina’s vindt u volkalenders en jaarkalenders met maanfase. Sommigen geven de datum op traditionele wijze weer terwijl andere merken hier een eigen draai aan geven of zelfs nog een complicatie toevoegen. Ze hebben één ding met elkaar gemeen: ze vertellen u 24/7 wat de tijd én de datum is.

Patek Philippe Met de weekdag, de datum en de maand op een logisch rijtje is dit horloge van Patek Philippe wel heel eenvoudig afleesbaar. Dit model (5205) is een jaarkalender en hoeft dus alleen eind februari gelijk gezet te worden. Het is er met een witgouden of roségouden kast en met vier verschillende wijzerplaten. De verschillende uitvoeringen hebben een ding met elkaar gemeen: het kaliber 324 S QA LU 24H, dat ook de maanfase en de 24-uurs tijdsweergave voor zijn rekening neemt. (€ 22.220,-)

03:35

Baume & Mercier De Clifton-lijn van Baume & Mercier is geïnspireerd op een horloge uit de jaren vijftig en bestaat uit modellen die de balans vinden tussen klassiek en modern. Dat geldt ook voor deze Clifton Complete Calendar – Moon Phase met zijn, blauwe, ‘sun satin finished’ wijzerplaat. Hier achter huist het automatische Dubois Dépraz 9000 uurwerk dat naast de tijd, de weekdag, datum, maand en maanfase aanstuurt. (€ 4.200,-)

Union Glashütte Elk horloge in de Belisar collectie van Union Glashütte bevat een mechanische complicatie en in dit model zijn dat er zelfs meerdere. De Belisar Chronograph with Moon Phase heeft een maanfase, chronograaf en een volledige kalender te bieden. De maanfase is een klassieke, met goudgele sterren en een maan tegen een blauwe hemel terwijl de datum in de ring rondom de wijzerplaat wordt aangegeven. Het uurwerk is het kaliber U7751 dat in eigen huis werd gemaakt. (Vanaf € 2.850,-)

03:36

SPECIAL: Volkalenders met maanfase

Armand Nicolet Armand Nicolet heeft met de TM7 een brede collectie in huis met verschillende complicaties in zowel ronde als tonneauvormige kasten. Ook voor deze Complete Calendar is gekozen voor de tonneau, met een afmeting van 52 bij 38 millimeter. Het automatische uurwerk (kaliber AN 9311/2824-2 TNK) is zichtbaar door de saffierglazen achterzijde van de stalen kast. (â‚Ź 5.000,-)

Seiko De Velatura is de collectie van Seiko die is ontworpen voor onder meer zeilers en de Kinetic Direct Drive Moon Phase (model SRX010) is het vlaggenschip van deze lijn. De kast heeft een diameter van 46,3 millimeter en bevat het kinetic-kaliber 5D88, dat door bewegingen van de drager kinetische energie omzet in elektrische energie. Wie dit horloge wil aanschaffen, moet er snel bij zijn. Het maakt namelijk deel uit van de collectie waarmee Seiko zijn 100-jarig bestaan viert en is nog in productie tot december van dit jaar. (â‚Ź 970,-)

03:37

Parmigiani Bij Parmigiani ontwierp men al vele uurwerken met complicaties, maar de jaarkalender ontbrak nog. In 2011 bracht het daarom de Tonda Retrograde Annual Calendar met hierin het zeventiende eigen uurwerk van de manufactuur in Fleurier. Het is een jaarkalender, dus de datum hoeft alleen in februari te worden aangepast, tenzij het een schrikkeljaar is. Dan verspringt de datum automatisch van 29 naar 1. Eveneens bijzonder is de retrograde aanduiding van de datum. Het horloge geeft de maanfase weer op zowel het noordelijk als het zuidelijk halfrond en behoeft slechts een keer in de 120 jaar een correctie. Deze Tonda heeft een kast van rosé- of witgoud en is voorzien van een leren band van Hermès. (€ 28.100,-)

Blancpain Deze Quantième Complet van Blancpain valt meteen op door het blauw van de band en de blauwgelakte, flinqué wijzerplaat. Minder opvallend zijn de correctors, die zich onder de bandaanzet in de kast bevinden.

Onderscheidend is dit model doordat boven de maanfase wordt aangegeven hoe ver de maan zich in zijn cyclus van 29,5 dagen bevindt. De maan verspringt elke dag om 6 uur.

Het automatische uurwerk is het kaliber 6654 met een gangreserve van 72 uur.

Dit model is er verschillende uitvoeringen. (€ 20.560,-)

03:38

SPECIAL: Volkalenders met maanfase

Aerowatch Het vlaggenschip van de collectie van Aerowatch is de tijdloze lijn 1942. Het volkalender model is de 1942 Chronograph. Dit horloge brengt niet alleen de volledige datumaanduiding in beeld, maar ook de fase van de maan en een chronograaf, die de minuten en de uren bijhoudt. Het Valjoux-kaliber 7751 is zichtbaar door de saffierglazen achterzijde van de stalen kast. Van deze limited edition worden slechts vijfhonderd exemplaren gemaakt. (Prijs op aanvraag)

Hermès In 1978 ontwierp Henri d’Origny voor Hermès de Arceau en dit jaar is deze lijn uitgebreid met een nieuw model: de Arceau Grande Lune. Het horloge doet zijn naam eer aan met een grote maanfase op 6 uur, die de weekdag-, datumen maandaanduiding completeert.

De grote maanfase module is gecreëerd door DuboisDépraz en is toegevoegd aan een automatisch uurwerk dat zichtbaar is door de transparante achterzijde van de kast.

De stalen kast heeft een diameter van 43 millimeter en kan worden gecombineerd met een verzilverde of zwarte wijzerplaat. (€ 5.900,-)

03:39

Carl F. Bucherer De Manero-lijn van Carl F. Bucherer laat het vakmanschap van het merk zien als het gaat om het maken van horloges in hun meest authentieke vorm. Een voorbeeld hiervan is de Manero MoonPhase.

In een volkalender zijn veel aanduidingen noodzakelijk en daarom heeft Carl. F. Bucherer bij het design de nadruk gelegd op een optimale afleesbaarheid. De Manero MoonPhase is er in verschillende uitvoeringen waarbij een roségouden kast wordt gecombineerd met verschillende wijzerplaten en banden. Het uurwerk is het automatische CFB kaliber 1966. (€ 9.200,-)

Jaquet Droz Jaquet Droz heeft de Eclipse Mother-of-Pearl in een nieuw jasje gestoken. Een kleiner jasje welteverstaan, want dit model is er nu met een kastdiameter van 39 millimeter in plaats van 43, waarmee het merk tegemoet komt aan de wens van de liefhebber. Bijzonder is de manier waarop de gouden maan geleidelijk aan wordt getoond door het verschuiven van een wit parelmoeren ‘racket’. De acht sterren op de wit parelmoeren wijzerplaat zijn niet toevallig gekozen, want acht is het geluksgetal van Jaquet Droz. De witgouden kast wordt opgesierd door diamanten. (€ 32.300,-)

03:40

I n twee seconden naar de andere kant van de wereld.

Grande Reverso Ultra Thin Duo. Jaeger-LeCoultre Kaliber 854/1. twee wijzerplaten voor één enkel uurwerk: voor de eerste keer presenteert de legendarische reverso een tweede gezicht in de ultraplatte kast. door 2 wijzerplaten rug aan rug samen te voegen, biedt dit horloge de trotste eigenaar een reis door de tijd. deze geraffineerde combinatie van stijl en uitzonderlijke horlogetechniek weerspiegelt de 180 jaar vakkennis van de Uitvinders van de vallée de Joux.

www.jaeger-lecoultre.com

Yo U d e s e rv e a r e a l watc H.

Chronoswiss De Sirius familie van Chronoswiss is uitgebreid met een grotere broer in de vorm van de Sirius Triple Date. Het horloge doet de familienaam en de fascinatie voor astronomie eer aan met een grote maanfase en complete kalender. Tijdloos en elegant zijn de woorden waarmee men bij Chronoswiss de Sirius Triple Date beschrijft en ondanks de verschillende aanduidingen blijft de wijzerplaat klassiek en clean. De Sirius Triple Date is er in staal of roségoud, beiden uitgerust met het automatische manufactuur kaliber C.128. (Vanaf € 6.350,-)

Habring Bij horloges uit een Alpenland denken we natuurlijk aan Zwitserland, maar ook in Oostenrijk worden horloges gemaakt.

Door Habring Uhrentechnik bijvoorbeeld, dat deze Jumping Second Complete Calendar afleverde. Zo op het eerste gezicht een horloge als zoveel anderen in deze special, maar schijn bedriegt. Deze Habring² Triple Calendar (A09SK) is namelijk uitgerust met een uurwerk met dead beat seconds. Het wordt op verzoek voor de liefhebber gemaakt. (€ 5.850,-)

03:42

SPECIAL: Volkalenders met maanfase

Lange & Söhne In rosé- en witgoud kenden we de Saxonia Annual Calendar van Lange & Söhne al, maar nu is dit horloge er ook in platinum. Het valt onder meer op door het grote datumvenster en de overzichtelijke manier waarop de verschillende indicaties op de wijzerplaat geplaatst zijn. De datum van deze jaarkalender hoeft met slechts een druk op de knop alleen eind februari te worden aangepast. Mocht het horloge na een tijdje stil liggen opnieuw moeten worden ingesteld, dan kan dit snel en eenvoudig met de kleine, verzonken drukknoppen in de kast. Het Sax-O-Mat kaliber met gepatenteerde Zero-Reset functie zorgt ervoor dat de tijd snel en nauwkeurig kan worden ingesteld. (€ 49.800,-)

Longines De Master Collection, die bestaat sinds 2005, is hét bewijs van het kunnen van Longines. Dit jaar werd deze lijn uitgebreid met nieuwe modellen waaronder deze Master Collection Moon Phases. Het horloge combineert verschillende complicaties: de maanfase, een chronograaf, een 24-uurs tijdsaanduiding en een volledige kalender. Dit model is er in staal, roségoud of geelgoud, elk voorzien van het automatische kaliber L678 VAL 7751. (€ 7.140,-)

03:43

Girard-Perregaux Een elegante en moderne interpretatie van een klassieker. Met deze woorden beschrijft men bij Girard-Perregaux de 1966 Full Calendar.

Het horloge houdt het eenvoudig en stijlvol en dit is mede te danken aan de symmetrie en de goede afleesbaarheid. De roségouden kast bevat het automatische manufactuur uurwerk GP033M0, dat door de saffierglazen achterzijde is te bewonderen. (€ 21.800,-)

Jaeger-LeCoultre In 1945 presenteerde Jaeger-LeCoultre een kalenderhorloge dat kan worden beschouwd als de inspiratie voor alle Master Calendar modellen die volgden. Bij het oude gebleven in dit nieuwe model zijn de goede afleesbaarheid, de traditionele uuraanduidingen en de woorden ‘Jaeger-LeCoultre Automatic’ op de wijzerplaat als reminder aan de prestatie van het kaliber 866. Het verschil zit hem in de afmetingen.

De kast heeft een diameter van 39 millimeter en is 10,6 millimeter dik.

De Master Calendar is er in staal en roségoud, beiden met een silvertoned sunburst wijzerplaat. (Vanaf € 8.600,-)

03:44

www.omegawatches.com

TIME FOR THE PLANET

T i m e i s p re c i o u s . I t ’ s w hy we a re o b s e ss e d both with measuring it precisely and using it meaningfully. To that end, we share GoodPlanet Foundation’s mission to preserve the health and beauty of our oceans for future generations.

A part of the proceeds from each special edition Planet Ocean GMT dual time zone watch supports this call to action. It’s time to give something back to the planet. www.omegawatches.com/goodplanet

OMEGA IS IN THE HOUSE. OPENINGSTIJDEN

Dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag 10.00 -18.00 uur Zaterdag 10.00 -17.00 uur Eerste zondag van de maand 13.00 -17.00 uur PARKSTRAAT 12-14 BREDA • +31 (0)76 – 514 14 16

GOLD IS THE NEW BLACK.

HOUSE OF PERTIJS .COM

Vulcain Vulcain viert de zestigste verjaardag van de Presidents’ Moonphase Watch. Dat doet het met deze eigentijdse interpretatie van dit iconische horloge met maanfase en complete kalender. De nieuwe Presidents’ Moonphase Watch is geïnspireerd door de spirit van de jaren vijftig en laat zien dat de tijd geen vat heeft op de echte klassiekers. Het model blijft trouw aan het oorspronkelijke ontwerp met een maanfase op 6 uur en de datum daar omheen. De kast heeft een diameter van 42 millimeter en is er in staal en roségoud. Het uurwerk is het automatische Vulcain-kaliber V-58. (Staal: € 4.400,-/goud: € 15.650,-)

Raymond Weil Zeven wijzers in midnight blue heeft Raymond Weil nodig om in de Maestro Phase de Lune Semainier de uren, minuten, seconden, maanfase en kalender aan te geven. De volkalender biedt een extraatje in vergelijking met andere horloges, want naast de weekdag, datum en maand geeft deze ook de weeknummers aan. Het uurwerk laat zich corrigeren door vier drukknoppen op 2, 4, 7 en 10 uur, een vinding van de horlogemakers van Raymond Weil. Basis van dit stalen horloge is het mechanische kaliber RW 3600. (€ 3.995,-)

03:46

SPECIAL: Volkalenders met maanfase

Montblanc Een van de horloges die Montblanc eerder dit jaar presenteerde op de Salon International de la Haute Horlogerie (SIHH) is de Star Quantième Complet. Dit model geeft de kalender weer met vensters voor weekdag en maand op 12 uur en een ring voor de datum rondom de wijzerplaat. Het automatische uurwerk is het kaliber MB 4810/912.

Het getal 42 is een terugkerende eigenschap van dit roségouden horloge; het staat voor zowel de gangreserve als de kastdiameter. (€ 14.200,-)

Louis Erard Horloges met maanfase zijn er genoeg te vinden in de collectie van Louis Erard, maar dit model voegt daar nog eens een volledige kalender, een chronograaf en een 24-uurs tijdsaanduiding aan toe. Er zijn verschillende uitvoeringen van dit model. Het is er met een witte of een zwarte wijzerplaat, met een stalen of een gouden kast, maar elke variant is uitgerust met het automatische Eta 7751 kaliber. (€ 2.500,-)

03:47

Junghans Het jaar 2013 is voor Junghans het jaar van de klassieke Meister horloges.

Het merk heeft deze lijn nu uitgebreid met de Meister Kalender. Het design is harmonieus tot in de kleinste details. Voor een optimale afleesbaarheid heeft Junghans de weekdag en maand buiten het centrum van de wijzerplaat geplaatst. De sterren in de maanfase hebben dezelfde kleur als de kast in zilver, geel- of roségoud. Wie de maanfase goed bekijkt, zal nog een detail opvallen: een van de sterren is de ster uit het Junghans-logo. Het uurwerk is het automatische kaliber J800.3. (€ 2.090,-)

Maurice Lacroix Spijtig, vindt Maurice Lacroix het dat de maan niet zichtbaar is tijdens de dag en dus bracht het in de jaren tachtig een horloge met maanfase aanduiding uit. De Masterpiece Tradition Phases de Lune van vandaag de dag voegt aan de maanfase op 6 uur een kalender toe. Let ook op het gezichtje dat de maan een karakter geeft. Het automatische uurwerk is het gedecoreerde kaliber ML 37, dat zichtbaar is door de saffierglazen achterzijde van de kast. (€ 3.750,-)

Voor meer informatie over de merken in deze special: Aerowatch www.aerowatch.com • Armand Nicolet www.armandnicolet.com • Baume & Mercier www.baume-et-mercier.com • Blancpain www.blancpain.com • Carl F. Bucherer www.carl-f-bucherer.com • Chronoswiss www.chronoswiss.de • Girard-Perregaux www.girard-perregaux.com • Habring www.habring2.com • Hermes www.hermes.com • Jaeger-LeCoultre www.jaeger-lecoultre.com • Jaquet Droz www.jaquet-droz.com • Junghans www.junghans.de • Lange & Söhne www.alange-soehne.com • Longines www.longines.com • Louis Erard www.montres-louiserard.ch • Maurice Lacroix www.mauricelacroix.com • Montblanc www.montblanc.com • Parmigiani www.parmigiani.ch • Patek Philippe www.patekphilippe.com • Raymond Weil www.raymond-weil.com • Seiko www.seiko.nl • Union Glashütte www.union-glashuette.com • Vulcain www.vulcain-watches.ch

03:48

BONGERD 11 6411 JL HEERLEN TEL. 045-5712440 INFO@VAESSEN.NL

Te k s t J e t t e V o n k F o t o ’ s L u m i n o x e n SXC

Ruimtevaart van Nederlandse bodem

Luminox: space pioneer Ze deden al land, zee en lucht, maar vanaf dit jaar mag Luminox zich één van de weinige merken noemen die ook de ruimte ‘doen’. De Nescarcoureurs, de U.S. Navy Seals en de F-117 Nighthawk Stealth piloten van de Amerikaanse luchtmacht moeten vanaf volgend jaar ook astronauten met een Luminox naast zich dulden.

Het Amerikaans-Zwitserse merk gaat namelijk outer space, en wel met een Nederlands tintje.

een tijdperk aangebroken waarin geprivatiseerde ruimtevaart het mogelijk maakt om de gewone man en vrouw iets te laten ervaren wat voorheen onmogelijk was – in de ruimte zijn”, aldus Barry Cohen, oprichter van Luminox.

Nederlandse ruimtevaarders De Nederlander Harry van Hulten staat in een blauw pilotenpak op de stand van Luminox tijdens Baselworld 2013. Bezoekers gaan met hem op de foto, op de achtergrond een replica op ware grootte van de Lynx Mark I, zijn ruimteschip. Het lijkt eigenlijk meer op een klein vliegtuigje (negen meter lang) met omhoog geknakte vleugels, maar deze machine is meer dan dat. Niet minder dan 2.9 Mach is de maximum snelheid (een slordige 3.550 kilometer per uur) en de Lynx is bestand tegen 4 G-kracht. De cockpit biedt plaats aan twee

‘A life changing experience’, dat is wat een ruimtevaart zou zijn.

personen, de piloot en een klant. Want voor 100.000 Amerikaanse

Tot nu toe was het een ervaring die slechts 528 mensen op aarde

dollars neemt SXC je mee naar 103 kilometer hoogte en dat is

ooit mochten beleven, waarvan er een heel aantal in ons collectieve

officieel de ruimte, het heelal, outer space dus.

geheugen gegrift staat. Armstrong, Gagarin en Nederlands eigen

Met een uur uit en thuis en gewoon opstijgen en landen als met

Ockels en Kuipers: zij schreven geschiedenis. Vanaf volgend jaar is

een vliegtuig. Geen gedoe dus. Een jongensdroom? Van Hulten:

een ruimtereis echter niet langer voorbehouden aan dat handjevol

“Als jongetje droomde ik er van om de lucht- en ruimtevaart in te

uitverkorenen. Het Nederlandse Space Expedition Corporation

gaan, toen wist ik nog niet zo goed het verschil. Ik ben uiteindelijk

(SXC) biedt vanaf eind 2014 commerciële ruimtevluchten aan en

straaljagerpiloot geworden. In zoverre heb ik mijn droom dus wel

dat doen ze in samenwerking met horlogemerk Luminox. “Er is

waargemaakt. Dat er nu ook de mogelijkheid is om ruimtevaarder

03:50

te worden is natuurlijk hartstikke mooi.” Van Hulten werd na zijn

en hoorde ik van zijn plannen om een commerciële ruimtevaart uit

carrière bij defensie experimenteel vlieger bij de USAF Test Pilot

te voeren. Ik heb meteen een ticket gekocht. Een paar jaar terug

School, een zeer exclusief programma van Nasa. “Er hebben

werd ik benaderd om dit project mee op te zetten, ze zochten nog

zich tijdens mijn carrière twee momenten voorgedaan dat er een

een ondernemer en kwamen bij mij uit. Nu ben ik er dus echt bij

Nederlander in aanmerking kwam voor een ruimtereis. De eerste

betrokken, dat is helemaal fantastisch”, vertelt Mol enthousiast.

keer zat ik nog in mijn opleiding bij de luchtmacht en was ik dus te

Het Virgin ticket dat Mol bij Branson kocht is nog altijd niet

jong. De tweede keer was ik te oud. Nu heb ik toch nog de kans.”

verzilverd en zo zou het zomaar eens kunnen gebeuren dat Mol eerder in zijn eigen spaceshuttle de ruimte in gaat dan met

Ruimte pioniers

Bransons project. Dit zou overigens drie keer zo duur zijn en

Het moet het pionierskarakter zijn geweest wat het Amerikaans-

bovendien een vlucht voor meerdere passagiers aanbieden, minder

Zwitserse Luminox en het Nederlandse SXC heeft aangetrokken

exclusief dus. Mol: “Branson heeft een vrij complex model, bij ons

in elkaar. Van Hulten bevindt zich als COO van SXC in goed

is het een kwestie van bijtanken en gaan. De speciale raketmotoren

gezelschap van onder andere Michiel Mol (CEO), oprichter van

die voor ons zijn ontwikkeld kunnen meer dan vijfduizend keer

Lost Boys, Media Republic, eigenaar van het Force India F1-team

gestart worden.” Naast eenvoudiger is het concept van SXC dan

en bekend als een van de meest succesvolle e-businessmensen

ook veel milieuvriendelijker. “Als je na een paar minuten buiten de

van de afgelopen decennia. Ook voor hem was de ruimtevaart een

dampkring bent verbruikt de Lynx geen energie meer. Hiermee

jongensdroom. “Ik droomde er mijn hele leven al van om de ruimte

bespaar je dus enorm ten opzichte van de traditionele luchtvaart.

in te gaan. Zeven jaar geleden kwam ik Richard Branson tegen

Na het verdwijnen van de Concorde is hiermee het supersonisch

SXC Spaceport Curaçao

03:51

De Lynx Mark I. Met 3.350 kilometer per uur naar 103 kilometer hoogte

vliegen voor consumenten dus weer terug. Over tien tot vijftien jaar

moeten verzetten. Bovendien moet je in een oogopslag kunnen

denk ik dat we vluchten van A naar B kunnen aanbieden. Dan vlieg

zien hoe laat het is en dat gaat met de lichtgevende techniek van

je in een uur en drie kwartier van Amsterdam naar Tokyo.”

Luminox perfect. Niet voor niets dat de Amerikaanse Navy Seals ze gebruiken. En als je weer geland bent wil je natuurlijk ook gewoon

Sea, Air, Land & Space

een mooi horloge met analoge tijd.”

Luminox (Lumi = licht, nox = nacht) werd in 1989 opgericht door de Amerikaanse horlogeveteraan Barry Cohen. Na het zien van een noodverlichting met eigen energievoorziening kwam hij op het idee om horloges te ontwikkelen met hetzelfde idee. Horloges die

Naast een take off in Mojave

onder alle omstandigheden perfect afleesbaar zouden zijn. Het werd

California, wordt er straks ook

een succes. Het Amerikaanse leger omarmde het merk en zowel

‘gevlogen’ vanaf dat heerlijke

de Navy Seals als de Nighthawk piloten werden uitgerust met een

Nederlandse eiland: Curaçao.

Luminox. Voeg daar de coureurs van de Nescar aan toe en men

Wie nu boekt vliegt al in 2014.

heeft Sea, Sky en Air. Wat is dan mooier om daar nog Space aan te

De special edition van Luminox

kunnen toevoegen? Mol: “ We zij heel blij met de samenwerking met

die speciaal hiervoor wordt

Luminox. Zij waren al bezig met de Space-tak van hun collectie, het

ontwikkeld is niet bij de prijs

is natuurlijk mooi om hier op aan te kunnen sluiten.” Van Hulten ziet

inbegrepen, maar een kniesoor

het nut van een Luminox ook wel in: “De combinatie van analoog

die hier om maalt. Het is

en digitaal is perfect voor een piloot. Als je vliegt begeef je je

immers ‘Essential Gear’.

vaak in verschillende tijdszones, je wilt dan niet telkens je horloge

03:52

Michiel Mol

Nog in ontwikkeling: de Luminox SXC

03:53

Te k s t E l z e m a r i e K a r s d o r p F o t o ’s K o n s t a n t i n C h a y k i n

Konstantin Chaykin

Russische renaissance

Cinema 03:54

OPGEMERKT

In de schaduw van de grote merken bevinden zich talloze kleine horlogemerken die vaak bijzondere horloges maken. In deze rubriek krijgen deze merken de aandacht die zij verdienen. Dit keer: Konstantin Chaykin.

Als we het over Russische horloges hebben, zullen we daarbij niet snel het woord haute horlogerie in de mond nemen. De redden hiervoor ligt voor de hand. Terwijl Europese horlogehuizen al eeuwenlang gecompliceerde horloges maken, bestond de haute horlogerie simpelweg niet in de tijd van de communistische Sovjet Unie. De Russen hebben dus een achterstand goed te maken als zij de aansluiting willen vinden in de internationale horlogewereld.

Konstantin Chaykin (1975) loopt hierbij voorop. Zijn belangstelling voor het vak van horlogemaker ontstond tien jaar geleden toen hij na zijn dienstplicht een eigen bedrijf begon en horloges ging verkopen.

De uurwerken boeiden hem, maar omdat een goede opleiding voor horlogemakers in Rusland ontbreekt, leerde hij het vak in de praktijk. De inspanningen van deze jonge, selfmade horlogemaker leidden tot de eerste Russische klok met flying tourbillon.

Sindsdien presenteerde Konstantin Chaykin talloze opmerkelijke horloges, vroeg hij tientallen patenten aan en opende de Konstantin Chaykin Manufacture in St. Petersburg. Dat hij in 2008 mocht toetreden tot de Académie Horlogère des Créateurs Indépendants (AHCI) is een bewijs van zijn kunnen. Maar voor de selfmade horlogemaker is de top hiermee nog niet bereikt. Hij schrijft boeken, bedenkt nieuwe uurwerken en leidt horlogemakers op. Dit alles om het doel te bereiken waar hij van droomt: de renaissance van het hoogstaand uurwerkmaken in Rusland.

Vanuit de Konstantin Chaykin Manufacture vinden op dit moment horloges hun weg in de internationale horlogewereld die zijn te verdelen in drie categorieën. Ten eerste zijn er klokken en horloges met religieuze kalenders volgens de drie belangrijkste religies in Rusland, Russisch orthodox, joods en islamitisch. Daarnaast zijn er de verschillende uitvoeringen van de Mystery Watch met zijn transparante wijzerplaat en ‘zwevende’ wijzers. En dan zijn er nog de klokken en horloges met ongebruikelijke complicaties.

Dit is onder meer de Quartime, die de dag in vieren verdeelt en per dagdeel aangeeft of het ochtend, dag, avond of nacht is.

Cinema Dit jaar baart Konstantin Chaykin opzien met de Cinema, het eerste mechanische horloge met een animatiefilmpje. De Russische horlogemaker heeft zich hiertoe laten inspireren door het werk van Eadweard Muybridge. In 1878 lukte het hem om met 24 camera’s en een zeer korte sluitertijd een bewegend paard vast te leggen. Een jaar later presenteerde hij de Zoopraxiscope, die kan worden gezien als de eerste filmprojector. Muybridge maakte hierbij gebruik van een snel roterende glazen disk met hierop verschillende beelden die samen een filmpje vormden.

Het principe hiervan is nu verwerkt in de Cinema. Het horloge bevat twee uurwerken: een voor de tijdsweergave en een mechanisme dat net als de Zoopraxiscope het paard in twaalf plaatjes laat galopperen in het venster op 6 uur. De beelden bewegen met een snelheid van één beeld per 0,07 seconde. Een bijzondere prestatie, waarmee Konstantin Chaykin opnieuw een bijdrage heeft geleverd aan de renaissance van de Russische haute horlogerie.

Cinema

Quartime

Mystery of Jazz 03:55

Te k s t M e l i n d a B r a a k s m a F o t o ’ s R i c h a r d M i l l e

Alleen het beste is goed genoeg voor Richard Mille

Hightech creaties Er is één woord dat niet in de vocabulaire van horlogemaker Richard Mille voorkomt: onmogelijk.

Het merk dat sinds 2001 horloges in de prijsklasse vanaf 40.000 euro op de markt brengt, kent geen grenzen. Watching ging op zoek naar de essentie van Richard Mille.

RM 011

03:56

RM 027 Rafael Nadal

40.000 euro voor een horloge, daar moet wat tegenover staan. Bij Richard Mille zijn dat duizenden uren aan onderzoek en ontwikkeling, materialen die niet voor de hand liggen (zoals carbon nanofiber – nanokoolstofvezel - dat voorheen alleen voor Stealthvliegtuigen werd gebruikt, of het dit jaar op de SIHH geïntroduceerde siliciumnitride uit de Formule1), innovatieve productiemethoden en externe, branchevreemde technieken. Tel daarbij op de ontwerpen die het horlogemakers op zijn zachtst gezegd niet makkelijk maken en je weet waar het bedrag vandaan komt.

In een tijdspanne van iets meer dan tien jaar bouwde innovator Richard Mille (die voorheen werkte als president van de horlogeafdeling van het Franse Mauboussin) intuïtief een merk op dat de crisis ongeschonden door lijkt te komen en prijkt om de polsen van sportieve grootheden als tennisser Rafael Nadal (terwijl hij tennist), Formule 1-coureur Felipe Massa (in zijn racewagen) en golfer Bubba Watson (tijdens een kampioenschap). De collectie telt inmiddels zo’n vijftig modellen.

Manufacture Désignée Hoewel Zwitserland bekend staat als hét horlogeland, kent elke regio zijn eigen specialisatie. In het dorpje Les Breuleux in de Zwitserse Jura, waar Richard Mille zetelt, is men van oudsher gespecialiseerd in het maken van horlogekasten en -onderdelen. In de loop der jaren werden de horlogemakers meesters in het ontwerpen van onderdelen en de bijbehorende gereedschappen om deze te maken. Nog altijd leveren onafhankelijke specialisten zeer specifieke delen van het uiteindelijke product aan de horlogemerken. Een gegeven dat door Richard Mille van harte omarmd wordt.

Onafhankelijk zijn van grote leveranciers van standaarduurwerken en wars van verticale integratie, tracht het merk Richard Mille geen Manufacture te zijn in de bekende zin van het woord. Het merk streeft er dus niet naar om alles onder één dak te produceren, maar zoekt de beste specialisten bij elkaar om zo tot het ultieme eindproduct te komen. Alles onder de eindcontrole van de veeleisende kwaliteitscontroleurs van het eigen merk, natuurlijk. Zo noemt het merk zichzelf graag een manufacture désignée. Elk onderdeel krijgt daardoor de beste en voor het product meest geschikte producent.

Want in elk Richard Mille model is de functionaliteit ‘leading’, met zijn eigen extreme eisen aan waterdichtheid, schokbestendigheid, precisie en afwerking.

Eén uitzondering moet wel vermeld worden. Het maken van de kasten is een zeer moeilijk proces en die van Richard Mille zijn de meest lastige om te maken in de hele horlogebranche. In het verleden zorgde dit nog wel eens voor vertraging in de productie.

Richard Mille startte in 2012 daarom een eigen kastenmakerij op, vlakbij de huidige fabriek in Les Breuleux. Bijkomend voordeel: ook bepaalde onderdelen voor specifieke projecten kunnen hier worden geproduceerd.

03:57

RM 56-01 Tourbillon Sapphire

Hoofdrol Sport, en met name de autosport is een terugkerend thema in de collectie van Richard Mille. Het idee om de motor van het horloge, het uurwerk, de hoofdrol te laten spelen is leidend in alle ontwerpen. De achterliggende visie: het in materiaal vormgeven van innovatieve uurwerken door gebruik te maken van hypertechnologie. Dit betekent dat elk horloge zijn esthetiek krijgt door de mechanische architectuur. Mille’s eerste model, de RM 001 tourbillon uit 2001, is een fascinerend geheel van radertjes, bruggen, assen en reliëfpatronen, vormgegeven in een open kast waarin het interieur als een 3D-schilderij zichtbaar is.

Nog altijd is dit het handelsmerk van het Richard Mille: alles wat voorheen door wijzerplaten en kastdeksels verborgen werd gehouden, ligt ‘out in the open’, waardoor een 3D-effect wordt gecreëerd dat altijd boeit. Het uurwerk, met bijvoorbeeld een zichtbare gangreserve en volledig visuele complicaties, is minutieus afgewerkt en soms extreem bezet met edelstenen, zoals de Skull Watch RM 052, maar altijd technisch van state of the art niveau. Want op elk moment in het creatieproces, waarop men moet beslissen of er links- of rechtsaf gegaan zal worden, wordt de oplossing gekozen die technisch het best is. Hoe kostbaar dit ook mag zijn.

Innovatief Technisch gezien tot de beste oplossing komen, betekent dat alle

RM 052-01 Skull nano

hulpmiddelen worden ingezet, zoals innovatieve machinerie en materialen uit innovatieve industrieĂŤn als de luchtvaart en die van de medische instrumenten, om maten en gewichten te berekenen.

Zo is geometrische precisie gewaarborgd bij het uitfrezen en op de micron nauwkeurig afstellen van de uurwerkonderdelen. Echter, het menselijk oog en de menselijke hand zijn onmisbaar in dit proces, al was het alleen maar om de juiste materialen bij elkaar te zoeken.

Voor de RM 006 Tourbillon Felipe Massa zocht Mille in 2005 een materiaal voor de basisplatine dat licht van gewicht was, maar extreem sterk en onbuigzaam. Op Mille’s verzoek ging een team van Audemars Piguet Renaud & Papi (APR&P) op zoek en kwam na maanden studie terug met het eerder genoemde carbon nanofiber. Dit was alleen via een leverancier van militaire materialen aan de Amerikaanse luchtmacht te verkrijgen. Inmiddels is het materiaal een vaste waarde in de collectie van Richard Mille en zijn alle modellen met een basisplaat van carbon nanofiber tegenwoordig te herkennen aan de toevoeging V2.

RM 011 Flyback Chronograph In de RM 009-1 Felipe Massa wordt gebruikgemaakt van een aluminium-lithium-legering die ook gebruikt wordt voor de Airbus A380. De kast is bovendien gemaakt van Alusic, een legering van aluminium, silicium en een speciaal soort koolstof dat door het metaal wordt verspreid tijdens het smelten. Geen berg te hoog voor

RM 58-01 World Timer Jean Todt Limited Edition

Richard Mille. In 2007 mocht hij dan ook toetreden tot de Fondation de la Haute Horlogerie in Genève, waar uitsluitende topmerken toe behoren.

Een bijzonder horloge dat regelmatig op de tennisbaan te vinden is, is de Tourbillon RM 027 Rafael Nadal. Met een extreem licht gewicht van 19 gram, inclusief de velcro band, is één postzegel voldoende als je het zou willen versturen. Naast het lichte gewicht is ook de constructie van het uurwerk opvallend. Dit is midden in de kast opgehangen aan vier stalen kabels, elk met een diameter van 0,35 millimeter. Hierdoor kan het uurwerk bovendien acceleraties tot 5G aan. Het uurwerk weegt slechts 3,5 gram dankzij het gebruik van grade 5 titanium en Lital, een lithium legering die bestaat uit aluminium, koper, magnesium en zirkonium. Daarnaast draagt ook de kast van carbon bij aan het lage gewicht van dit horloge.

Op de SIHH van dit jaar werd een nieuwe versie van de RM 011 (RMAC1 automatische tourbillon en jaarkalender) gepresenteerd, nu met flyback chronograaf. Daarbij is dit het eerste horloge met een bezel en kastdeksel van bruin siliciumnitride. Deze combinatie van silicium en stikstof (Si 3N 4) is bijzonder hard (1.500 Vickers) en daardoor bijna onmogelijk te bewerken. Het materiaal is bestand tegen slijtage en corrosie, maar ook tegen grote temperatuursveranderingen. Daarbij is het licht van gewicht, waardoor het vooral in de auto-industrie wordt gebruikt voor kleppen en turborotors. De siliciumnitride delen voor de lunette en het (tonneauvormige) kastdeksel van de nieuwe RM 011 werden door Richard Mille bewerkt met diamantgereedschap. Moeilijk, maar niet onmogelijk blijkt nu maar weer.

Dit jaar doen geruchten de ronde dat Richard Mille in onderhandeling is met Kering (de voormalige luxegroep PPR waarvan ook Girard-Perregaux, Boucheron en juwelenmerk Pomellato deel uitmaken) om overgenomen te worden. Laten we hier de hoop uitspreken dat het merk zijn eigenzinnige identiteit weet te behouden.

Voor dit artikel is gebruikgemaakt van het boek Richard Mille, Monografie I, 2013, Editions Cercle d’Art, Paris

RM 11-01 Roberto Mancini Automatic Flyback Chronograph

Te k s t e n F o t o ’ s B e r n a r d W e r k

Op bezoek bij Richard Mille Afgelopen voorjaar opende Richard Mille de Proart factory in Les Breuleux en ter gelegenheid hiervan werd Watching uitgenodigd om een bezoek te brengen aan het jonge, Zwitserse merk. Bernard Werk bezocht de afgelopen jaren vele horlogemerken. Toch wist Richard Mille hem te verbazen.

Ons bezoek aan Richard Mille begint in de Richard Mille Boutique in Genève. Waar anders vind je zoveel horloges van het merk bij elkaar? Het wordt hier dus al snel duidelijk waarin de horloges van Richard Mille zich onderscheiden: de karakteristieke kastvorm, de hightech materialen, de link naar de autosport en de voorkeur voor skelettering en complicaties.

Vervolgens reizen we verder naar Les Breuleux om het hoofdkantoor Horometrie en de Proart factory te bezoeken. Eigen uurwerken worden hier niet ‘gebouwd’. Dat laat het merk over aan specialisten als Soprod, Vaucher en Audemars Piguet (Renaud et Papi) SA (AP R&P). In de nieuwe, drieduizend vierkante meter grote, fabriek worden echter wel de kasten en enkele uurwerkonderdelen gemaakt.

De kasten van Richard Mille zijn ingewikkeld, dus de productie hiervan houdt het merk liever in eigen hand. Een rondleiding door woordvoerder Theodore Diehl laat ons kennismaken met het bedrijf achter de bijzondere horloges. Het moderne pand, de state-of-theart machinerie, de technologie. Alleen het beste lijkt goed genoeg voor Richard Mille.

Die eerste indruk wordt nog eens bevestigd door een bezoek aan AP R&P in Le Locle, waar een aanzienlijke ruimte is ingericht voor de productie van uurwerken voor Richard Mille. Hier worden de meest gecompliceerde uurwerken gemaakt zoals de RM 027, het horloge van tennisser Rafael Nadal. Het bewijs dat het echt zo licht is als wordt beweerd, wordt geleverd wanneer we het op de weegschaal leggen:13,52 gram, zonder band.

Genève - Les Breuleux - Le Locle. Hier hebben we alle onderdelen van de ‘manufacture’ Richard Mille bekeken en de conclusie is duidelijk: Het merk is in alles anders dan andere merken die we bezochten: in materialen, in complicaties en in technieken. Het is een bijzonder eigenzinnig merk met een duidelijk plan.

03:61

160 jaar Tissot

Een mix van innovatie en klassiek design

Tissot Heritage Navigator

03:62

Te k s t X a n d r a B o e r s m a F o t o ’ s T i s s o t

De workshops in 1923

‘In touch with your time’, is de slogan van het Zwitserse Tissot. De slogan is niet uit de lucht gegrepen. Tissot heeft het tot zijn missie gemaakt om in elk tijdperk technologische innovaties en nieuwe ontwikkelingen te integreren in zijn horloges. Dit jaar bestaat de horlogemaker 160 jaar. Dat mag gevierd worden!

De geschiedenis van Tissot begint in 1853 in Le Locle, een klein

van het zakhorloge Tissot Savonette naar Rusland af te reizen.

stadje in het Zwitserse Jura-gebergte dat bekend staat om de vele

Een land dat op dat moment bekend staat als de bakermat van de

horlogemakers die zich daar gevestigd hebben. Inmiddels staat het,

technische innovatie. Deze reis resulteert in het in 1878 ontworpen

samen met het naastgelegen La Chaux-de-Fonds, dan ook op de

zakhorloge, de Tissot Pendant 1878. Een achttien karaats gouden

Werelderfgoedlijst van Unesco. In het prille begin is oprichter Char-

exemplaar dat symbool staat voor het Russische succes en inge-

les-Felicien Tissot al druk bezig met het creëren van een zakhor-

legd is met zeven Top Wesselton diamanten. Het is een verfijnd

loge waarin twee tijdzones geïntegreerd zijn. Een unicum voor die

mechanisch model dat in een gelimiteerde oplage van honderdzes-

tijd, want de officiële indeling van de wereld in tijdzones bestond

tig exemplaren verschijnt. Het Russische hof is zodanig onder de

toen nog niet. Voor Tissot was dit het begin van een eeuwenlange

indruk van het ontwerp dat ze te zien krijgen, dat Tissot in 1904 een

aanwezigheid in de horlogewereld.

horloge speciaal voor het hof van Sint-Petersburg maakt.

Als Tissot in 1953 het honderdjarig jubileum viert, heeft de Zwitser-

Tissot en Rusland

se horlogemaker naast Rusland en andere delen van Europa, ook

Vijf jaar na de oprichting van het bedrijf verlaat Charles-Emile Tis-

de Verenigde Staten en Latijns-Amerika veroverd. Om het eeuw-

sot, de zoon van, het kleine stadje om met een aantal exemplaren

lange bestaan te vieren, wordt de Tissot Navigator gecreëerd,

03:63

het eerste horloge met vierentwintig tijdzones.

Het is een goed voorbeeld van de fascinatie die Tissot heeft voor materialen en het innovatieve gebruik hiervan. Het merk maakte horloges van hout en steen en bracht in 1971 de Tissot Idea 2001 Research Division, het eerste horloge waarvan niet alleen de kast, maar ook delen van het mechanische uurwerk van plastic waren gemaakt. Van recentere datum is de Tissot T-Touch, het eerste horloge met een touchscreen wijzerplaat. En dit jaar komt het bedrijf T-Race MotoGP

met een geheel nieuw, exclusief voor Tissot gemaakt uurwerk. De Powermatic 80, die de Tissot Luxury aandrijft, biedt een gangreserve van tachtig uur.

Tissot en sport Naast zijn connectie met Rusland en de liefde voor innovatieve materialen is er nog een ander onderwerp waar Tissot een flinke affiniteit mee heeft: de sport. De verbintenis die Tissot kent met sport, kan inmiddels zelfs gezien worden als een traditie. Zo verzorgt het merk al geruime tijd de tijdwaarneming bij verschillende wedstrijden in het basketbal, rugby, ijshockey en schermen. Daarnaast heeft Tissot een nauwe band met de wielersport. Sinds 1995 is het bedrijf zelfs verbonden aan de International Cycling Union UCI. Dit betekent dat de Zwitserse horlogemakers de officiële tijdwaarneming voor hun rekening nemen tijdens verschillende grote internationale wedstrijden.

Dit jaar verzorgt Tissot daarnaast de tijdwaarneming voor de Luxury

MotoGP, wederom een jarenoude traditie. Deze traditie wordt nu geëerd met een speciaal horloge: de Tissot T-Race MotoGP Automatic Chronograph. Een limited edition, want er worden maar 3.333 exemplaren van gemaakt. Het mechanisch uurwerk van het horloge, dat tot honderd meter waterbestendig is, wordt beschermd door een stalen kast met zwarte PVD coating en krasbestendig saffierglas. De lunet is daarnaast geïnspireerd op een remschijf en de kroonbeschermer op de remklauw. De Tissot T-Race MotoGP Automatic Chronograph wordt geleverd in een heuse helm met geïntegreerde watch winder. Het horloge is dus beschermd, hoe snel je ook gaat.

Het jubileum Inmiddels is het precies 160 jaar geleden dat Tissot zijn vleugels uitsloeg in La Locle en zijn eeuwenlange succes van start ging. De T-Touch Lady Solar

03:64

Zwitserse horlogemaker is inmiddels uitgegroeid tot een van de grootste producenten van traditionele, Zwitserse horloges. Tissot is

met ruim 14.000 verkooppunten vertegenwoordigd in 160 landen, verspreid over vijf continenten.

Een groot merk als Tissot laat een jubileum natuurlijk niet zomaar voorbij gaan. Om het 160-jarig bestaan van het Zwitserse merk te vieren, organiseerde het daarom eerder dit jaar een speciale expositie tijdens Baselworld. 160 Years Exhibition, Innovators by tradition, is de naam van de expositie die de uitgebreide geschiedenis van Tissot weergeeft. Zo zagen we de meest toonaangevende horloges uit de geschiedenis van het bedrijf en werden enkele his-

Met een zakhorloge met twee tijdzones is Tissot zijn tijd in 1853 ver vooruit

torische documenten tentoongesteld die hebben bijgedragen aan de carrière van de horlogemakers. Maar het centrale punt van de tentoonstelling was een grote driedimensionale kubus. Iedere tien minuten werd hierop een film vertoond over de Maison Tissot, met alle hoogtepunten uit de geschiedenis. Voor wie dit gemist heeft: een soortgelijke expositie is nog tot 6 oktober te bezichtigen in het Cité du Temps in Genève.

Tissot Heritage Navigator Naast de speciale expositie wordt het jubileum gevierd met, hoe kan het ook anders, een nieuw horloge. Zestig jaar nadat de originele Tissot Navigator op de markt werd gebracht, komt Tissot nu met de Tissot Heritage Navigator. Een eerbetoon aan het oude ontwerp. Het is een ode aan traditie, maar ook aan innovatie. De Tissot Heritage Navigator is dan ook een combinatie van het klassieke, bijna ouderwetse ontwerp en de allernieuwste innovatieve technieken.

Tissot Navigator. s‘Werelds eerste horloge met 24 tijdzones uit 1953

Dit jubileumhorloge heeft, net als het originele model, 24 tijdzones die met behulp van verschillende hoofdsteden worden aangegeven op de wijzerplaat. Op die manier biedt het horloge de eigenaar de mogelijkheid om rekening te houden met verschillende tijdzones.

Het uurwerk heeft een mechanische chronometerprecisie met officiële Cosc-certificering. Dit uurwerk wordt beschermd door krasbestendig saffierglas met een anti-reflecterende coating. De stalen kast met opengewerkte achterzijde heeft een diameter van 43 millimeter en is waterbestendig tot dertig meter.

De Tissot Heritage Navigator straalt een ouderwetse klasse uit, maar zal ook zeker de moderne zakenman aanspreken. Het is, zoals we Tissot al 160 jaar kennen, een combinatie van klassiek design en innovatie. Een horloge zoals er ongetwijfeld nog vele zullen volgen in de jaren die Tissot nog tegemoet ziet.

Tissot Idea 2001 Research Division

03:65

Te k s t E l z e m a r i e K a r s d o r p F o t o ’ s O n l y W a t c h

33 bijzondere horloges onder de hamer voor het goede doel

Only Watch 2013 Only Watch 2013 staat voor de deur. Op 28 september gaan 33 horloges, die de merken speciaal voor deze gelegenheid maakten, onder de hamer in Monaco. 33 bijzondere horloges voor een bijzonder goed doel.

Chopard, Chronoswiss, Christophe Claret, Corum, Cyrus, deLaCour, De Bethune, DeWitt, Frédérique Constant, Girard Perregaux, Harry Winston, Hublot, Ikepod, Jaquet Droz, Julien Coudray, Laurent Ferrier, Louis Vuitton, Maurice Lacroix, Montblanc, Patek Philippe, Piaget, Richard Mille, Roger Dubuis, Armin Strom, Ulysse Nardin, Vacheron Constantin, Van Cleef & Arpels en Zenith.

Wie een winnend bod uitbrengt op een van de horloges die dit jaar worden geveild, maakt hiermee niet alleen zichzelf blij, maar steunt ook het goede doel. De opbrengst komt namelijk ten goede aan

Horlogeliefhebbers die op zoek zijn naar een echt uniek horloge,

onderzoek naar de Ziekte van Duchenne. Dit is een aangeboren,

een horloge waarvan er slechts één bestaat, zouden eind sep-

progressieve spierziekte die ervoor zorgt dat kinderen al snel in

tember een bezoek moeten brengen aan Monaco. Dan slaan de

een rolstoel terecht komen en op jonge leeftijd zullen overlijden. De

horlogemerken de handen ineen voor Only Watch, een veiling die

opbrengst van de veiling gaat naar de Monegasque Association

elke twee jaar wordt gehouden en die dit jaar voor de vijfde keer

against Muscular Dystrophy, dat Only Watch organiseert met de

plaatsvindt. In Hôtel Hermitage worden horloges geveild van de

steun van veilinghuis Antiquorum Auctioneers en de Monaco Yacht

merken Backes & Strauss, Bell & Ross, Blancpain, Breguet, Chanel,

Show. In 2011 bracht Only Watch ruim vier miljoen euro op.

Patek Philippe Een split seconds chronograaf en een eeuwigdurende kalender met maanfase. Het zijn de eigenschappen die van model 5004 een van de klassiekers binnen de Grand Complications collectie van Patek Philippe maken. Het uurwerk is het kaliber CRH 27-70, dat bestaat uit 407 onderdelen die elk met de hand zijn afgewerkt. Door de jaren heen werd deze zeldzame combinatie van complicaties gehuisvest in een kast van witgoud, geelgoud, platinum of staal, maar voor Only Watch is er nu deze eerste en enige uitvoering in titanium.

03:67

Piaget Voor deze vijfde editie van Only Watch heeft Piaget een uniek horloge gecreëerd dat is gebaseerd op de bekende Altiplano Skeleton: de Altiplano 38mm Only Watch Skeleton 1200S. De witgouden kast met zwarte PVD-coating biedt plaats aan ’s werelds dunste skeletuurwerk. Het is slechts 2,4 millimeter hoog. Op de achterzijde van de kast vinden we de gravure ‘Only Watch 2013 - Piece Unique’.

Blancpain Blancpain, het eerste horlogemerk dat besloot de Monaco Association against Muscular Dystrophies te steunen, brengt dit jaar een automatisch dameshorloge naar Only Watch. De parelmoeren wijzerplaat is ingelegd met een afbeelding van een duif en de wijzerplaat en kast zijn ingelegd met diamanten van in totaal 0,79 karaat.

Het kaliber 1153 geeft de tijd aan.

Breguet Het bijzondere van deze geelgouden Breguet Classique Chronograph zit hem in het uurwerk. Het is het kaliber CH 27, dat in de jaren veertig door Albert Piguet werd ontworpen en door vele gerenommeerde merken in hun horloges werd gebruikt. Breguet geeft dit column wheel chronograafuurwerk nu een tweede leven door het in volledig gedecoreerde vorm onder een opengewerkte wijzerplaat te plaatsen

03:68

vlieger 20044B

Zenith Niet iedereen kan zeggen dat hij een horloge draagt dat is ontworpen om snelheden te bereiken waarmee de geluidsbarrière wordt doorbroken. De eigenaar van deze Felix Baumgartner Stratos Prototype I/I kan dat straks wel. Het is namelijk het enige prototype van de El Primero Stratos waarmee Felix Baumgartner in oktober vorig jaar de hoogste parachutesprong ooit maakte. Hij sprong van een hoogte van 39 kilometer, bereikte een recordsnelheid van 1.357 kilometer per uur en ging hij als eerste mens door de geluidsbarrière.

Chopard De one-of-a-kind platinum L.U.C Tourbillon Only Watch 2013 Edition heeft een handgegraveerde wijzerplaat en uurwerk. Het is uitgerust met het L.U.C Calibre 02.17-L met een gangreserve van negen dagen. Het motief op de wijzerplaat bestaat uit de ruiten van het wapen van Monaco, omringd door een patroon van DNA-chromosomen. Dit is een reminder voor de reden achter deze liefdadigheidsveiling: steun voor onderzoek naar de ziekte van Duchenne.

Chronoswiss Twee primeurs voor Chronoswiss: het merk draagt voor het eerst bij aan Only Watch en voor het eerst heeft het een uniek horloge gecreëerd waarvoor het gebruik heeft gemaakt van verschillende creatieve staaltjes van ouderwets vakmanschap. The Three Apes heeft een geskeletteerd uurwerk en een wijzerplaat die is geguillocheerd en geëmailleerd om het beeld van de drie aapjes te creëren.

De drie aapjes (horen, zien en zwijgen) staan voor ontkenning, een veel voorkomende reactie als mensen geconfronteerd worden met een ernstige ziekte.

03:70

First CreAteD in 1953

tissot Heritage Navigator automatic 160th AnniversAry – nUMBereD eDitiOn Classic heritage timepiece providing 24 time zones, set in a 316L stainless steel case with an automatic COsC certified movement and water resistance up to 3 bar (30 m/ 100 ft).

Get in touch at www.tissot.ch

in tOUCH witH yOUr time

Richard Mille Dit horloge van Richard Mille is niet nieuw, maar dat is voor horloge- en sportliefhebbers juist de charme ervan. Het werd gedragen door de Jamaicaanse sprinter Yohan Blake tijdens de Olympische Spelen van London 2012. Hij droeg het horloge tijdens zijn wedstrijden en mocht er drie keer het podium mee beklimmen om twee zilveren en ĂŠĂŠn gouden medaille in ontvangst te nemen. Dit unieke horloge is gebaseerd op de RM 038 en is aangepast aan de wensen van Yohan Blake. De Tourbillon Prototype Yohan Blake heeft dan ook de kleuren van de Jamaicaanse vlag.

Armin Strom Met de One Week Skeleton Water Only Watch 2013 levert Armin Strom een bijzonder horloge af voor het goede doel. Het skelethorloge is uitgerust met het kaliber ARM09, dat in dit model goed te bewonderen is. Armin Strom heeft voor dit horloge gekozen voor moderne vormen van skeletteren, zoals dat ook bij het merk past.

Het uurwerk met handopwinding heeft een gangreserve van zeven dagen.

Vacheron Constantin Deze Patrimony Traditionnelle World Time brengt een groot aantal exclusieve kwaliteiten van Vacheron Constantin, zowel op esthetisch als technisch gebied, samen in een horloge. De wijzerplaat is een eerbetoon aan drie oude, creatieve technieken, namelijk graveren, emailleren en het zetten van edelstenen. De technische inbreng komt van de wereldtijden complicatie, een onderdeel van het kaliber 2460 WT dat in 37 tijdzones (dus ook de tijdzones met een afwijking van een kwartier of een half uur) de juiste tijd aangeeft.

03:72

39

at last, a watch that adjusts to all 39 time zones on earth.

dedicated to perfection ASTRON. By developing a low-energy-consumption GPS receiver, Seiko has created a watch that connects to the GPS network and uses it to identify both time of day and time zone. The new Astron recognises all 39 time zones on earth and, by taking all the energy it needs from light alone, never needs a battery change. seiko.nl

Christophe Claret De X-Trem-1 Pinball van Christophe Claret is een horloge zoals we dat nog niet eerder zagen. De flying tourbillon in een hoek van dertig graden trekt de aandacht, maar nog lang niet zoveel als de retrograde uren- en minutenaanduiding. Langs de zijkanten van de kast bewegen twee kleine metalen balletjes op en neer om de uren en minuten aan te geven, zonder enige mechanische connectie, maar voortbewogen door magnetische velden. Maar niet alleen de balletjes doen denken aan een flipperkast, ook de onderdelen van het uurwerk zijn door Christophe Claret zo bewerkt dat ze aan een flipperkast doen denken.

Montblanc Met de Nicolas Rieussec Rising Hours for Monaco heeft Montblanc een bijzonder horloge afgeleverd voor Only Watch 2013. Uiterlijk, door de combinatie van roségoud en staal met een Dual Carbon coating. En innerlijk, door het nieuwe manufactuurkaliber MB R220. Dit is ook verantwoordelijk voor de digitale aanduiding van de uren. Doordat de uuraanduidingen van kleur wisselen, geeft dit uurwerk ook het moment van de dag aan (zwart overdag en blauw ’s nachts).

Roger Dubuis Dit roségouden model met de naam La Monegasque van Roger Dubuis staat volgens het merk voor de knowhow, het uurwerkmeesterschap en de zoektocht naar excellentie van het merk. Het bevat namelijk drie belangrijke pronkstukken van het huis: de flying tourbillon, de zichtbare microrotor en het prestigieuze Poinçon de Genève keurmerk. Dit unieke horloge is speciaal voor Only Watch gecreëerd. Uniek, omdat Roger Dubuis voor het eerst het flying tourbillon uurwerk in de La Monégasque collectie verwerkt heeft. .

03:74

03:76

Te k s t M e l i n d a B r a a k s m a F o t o ’ s B e r t B u i j s r o g g e

Chopard Boutique Amsterdam

Thuiskomen bij Chopard De aarde telt 120 Chopard Boutiques. Acht jaar geleden opende de 87e uit de serie in Amsterdam, waar Arabel van Butzelaar en haar deskundige team de klanten ontvangen. De Boutique gunt de bezoeker een kijkje in het universum van Chopard, Limited edition Historic Grand Prix Zandvoort, Racing

dat zich niet alleen tot horloges en juwelen beperkt. De boutique voelt aan als een huiskamer. Warm, gezellig en luxueus. Hier voelt de wereldburger die de Chopard-klant is zich al snel thuis.

03:77

De Chopard Boutique aan de Amsterdamse P.C. Hooftstraat meet 120 vierkante meter over twee verdiepingen. Al aan de buitenzijde trekken het zonnescherm met het merklogo en de geheel uit hout opgetrokken façade met twee showcases met horloges en sieraden de aandacht. Op de etalagevloer staat een collectie felgekleurde lederen Chopard-tassen te pronken en naast de ingang hangt een goudkleurige plaquette met de naam van het juwelen- en horlogemerk.

Binnen is het gezellig en verzorgd. Gebaseerd op het idee dat Chopard eeuwenoude familietradities vertegenwoordigt is de stijl klassiek, warm en luxueus. Ook hier is veelvuldig gebruikgemaakt van gelakt donker hout, maar ook van spiegels en het bekende bor03:78

deaux met crème gestreepte zitmeubilair. Een blikvanger is de ingelegde parketvloer, die ook na acht jaar nog niets van zijn glans heeft verloren. Alles is gedrapeerd om de vitrines met horloges en juwelen van het merk. Dit is ‘thuis zijn’ bij Chopard.

Toch is in nieuwere Boutiques in andere landen een afwijkende huisstijl toegepast, met andere materialen, zoals leer, zijde, fluweel en een lichtere houtsoort. “Tja, tijden veranderen, “ vertelt Arabel van Butzelaar, directeur van Chopard Nederland én sinds de opening in 2005 manager van de Boutique aan de P.C. Hooftstraat. “Inmiddels is het familiebedrijf Chopard op horlogegebied echt mee gaan tellen. Om de mix van familietraditie en hightech creaties tot uitdrukking te brengen, heeft

de Franse architect Thierry W. Despont in 2007 een eigentijdse draai aan de bestaande designcodes gegeven. Dat wil niet zeggen dat alle Boutiques ter wereld nu stante pede moeten worden omgebouwd. Dit ‘huiskamer’concept is bijzonder geliefd bij onze klanten.

Bovendien moet je wel meegaan met je tijd, maar ook kijken naar wat bij het betreffende pand past.”

Familiebedrijf Chopard is een familiebedrijf. Dat blijkt vooral uit de bemoeienis die de familie Scheufele heeft met alles wat er in het bedrijf gebeurt.

Arabel: “Maar men stimuleert ook enorm de inbreng vanuit de Boutiques om werkprocessen en collecties te verbeteren. Zowel

Arabel van Butzelaar: “De Chopard-klant weet wat hij of zij wil: no-nonsense met een knipoog” vooral als ruimte voor privéontvangsten.

“Laatst was hier nog een groep van dertig klanten”, vertelt Arabel. “Die kun je niet beneden ontvangen, daar is het echt te klein voor. Maar hier boven is het ruim.” Komen er veel buitenlandse klanten in de Boutique?

“Het is fifty-fifty. Vijftig procent procent is lokaal, maar de Chopard-klant is wel een wereldburger. Iemand die weet wat hij of zij wil: no-nonsense met een knipoog. Die kwinkslag vind je zowel in de juwelen- als de horlogecollecties terug. Natuurlijk in de Happy Diamonds-collectie met de dansende diamanten, maar ook op een hightech L.U.C minute repeater, waar Karl-Friedrich dan weer een muzieknootje op de wijzerplaat heeft laten zetten.”

Het antiek van morgen

Karl Scheufele III en zijn vrouw Karin, de eigenaren van Chopard, als de kinderen KarlFriedrich en Caroline die vice-president zijn, zijn zeer goed benaderbaar voor ons.” Het is dan ook niet verwonderlijk dat op de schouw op de begane grond een foto prijkt van de familie Scheufele. Daarnaast staan foto’s van enkele beroemdheden die de juwelen en horloges van het merk dragen. Ook in de tuin, een ommuurde patio met zitje, prijken foto’s van de celebs. Binnen staan tafelklokken uitgestald, in de vorm van zakhorloges. Een verwijzing naar de L.U.C Louis Ulysse - The Tribute - het eerbetoonhorloge aan de grondlegger van Chopard, Louis Ulysse Chopard.

De eerste verdieping is ingericht met een comfortabele zitbank en fauteuils, en dient

Arabel roemt verder de Haute Joaillerie collectie: “Chopard Haute Joaillerie is het antiek van morgen. Het is uitzonderlijk in deze economisch zware tijden dat een familiebedrijf nog zulke stukken kan creëren. De Cannes Red Carpet collectie telde dit jaar 66 High Jewelry stukken (voor de 66e editie van het filmfestival) waarbij niet op edelstenen en goud werd bespaard. Onze winkel heeft altijd wel enkele High Jewelry stukken in huis, het privilege van een Boutique.”

Verder is de kracht van de Boutique dat ook alle andere artikelen uit de wereld van Chopard te zien zijn, zoals parfums, tassen, shawls, zonnebrillen, pennen, porselein, zilverwerk en dassen. Arabel: “Bovendien zijn alle mensen die hier werken specialisten op het gebied van ons merk. Dat is toch anders dan wanneer je voor een multi-brand juwelier werkt. Bovendien heeft elke Boutique een L.U.C ambassadeur, die extra wordt opgeleid in de gecompliceerde L.U.C collectie. Bij ons is dat mijn assistente Marga Meijs. Voor juwelen wil de familie Scheufele ook een ambassadeur per Boutique gaan aanstellen.

Zelf heb ik binnenkort een nieuwe taak: ik ga in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland mijn collega’s in de Boutiques trainen op

hun Chopard-merkbeleving. We hebben in Amsterdam een succesvolle pilot gedraaid en nu mag ik deze helpen uitrollen in Europa. Alle neuzen dezelfde kant op, in elke Boutique ter wereld; als dat niet het ultieme familiegevoel is…”

Meerwaarde Arabel van Butzelaar bekleedt verschillende functies als manager van de Boutique en directeur van Chopard Nederland, en daarmee als het aanspreekpunt in ons land. Dit levert naar eigen zeggen geen problemen op.

“In de loop der jaren heeft de meerwaarde van een eigen Boutique zich wel bewezen.

Natuurlijk is dat af en toe met vallen en opstaan gegaan… Ik zal met de Chopard Boutique niet meedoen aan een event in een regio waar ook een Chopard concessionaire actief is. In Amsterdam, waar zowel wij als Gassan Diamonds en Schaap en Citroen het merk Chopard verkopen, verdelen we zonder woorden de rollen. We hebben een goede verstandhouding, samen sterk! Sommige klanten willen de brede keuze die ze bij een juwelier vinden; anderen willen ‘member of the family’ zijn en helemaal worden omringd door het Chopard merkgevoel. Dat kan op deze wijze allebei.”

De Chopard Boutique in Amsterdam is een volle dochter van Chopard Genève. Arabel houdt zich echter niet alleen bezig met de promotie van de Boutique, maar juist ook met de organisatie van activiteiten die op alle dealers van Chopard een positief effect hebben. “Zo organiseren we evenementen, zoals charity events of eind augustus nog de Historic Grand Prix in Zandvoort. Daar wordt dan ook een limited edition horloge voor uitgebracht. Dat is puur om ons imago als classic car-liefhebber te ondersteunen. Of onze deelname aan de Tefaf, de internationale kunst- en antiekbeurs in Maastricht. Elk jaar komt daar een internationale clientèle op af, dat is pure image building. We zijn tenslotte samen Chopard.”

03:79

Te k s t E l z e m a r i e K a r s d o r p F o t o ’ s E t e r n a

Klassieker van Eterna

Het avontuur van de KonTiki

03:80

de klassieker

Elk merk heeft zijn klassieker, een model dat al decennia lang deel uitmaakt van de collectie en dat elk voorbijgaand modebeeld heeft overleefd.

Waarom juist deze horloges zijn uitgegroeid tot klassiekers, wordt duidelijk in Watching. Dit keer: de KonTiki van Eterna.

Het verhaal achter de KonTiki leest als

Ook Eterna was erbij op de avontuurlijke

tal van uitvoeringen verschenen. Een kleine

een spannend boek en boeit als een

reis met de Kon-Tiki. De zes

greep uit de historie: de eerste KonTiki met

avontuurlijke film. Beiden zijn er dan ook en

wetenschappers droegen namelijk allemaal

automatisch uurwerk (1958), de dames

ze nemen ons mee op een reis die begint in

een horloge dat door het Zwitserse

KonTiki (1958), het duikhorloge Eterna

1937. Hoofdpersoon is de Noorse zoöloog

merk speciaal voor deze expeditie was

Matic Super KonTiki (1962) en de Royal

en geograaf Thor Heyerdahl die met zijn

ontworpen. Eterna beloofde waterdichtheid,

Quartz KonTiki (1976).

vrouw Liv zijn huwelijksreis doorbrengt

accuratesse en betrouwbaarheid en maakte

In 2004 keerde Eterna met de KonTiki Four

op de Marquesas eilanden, een deel van

dat ook waar. Toen de horloges na de

Hands terug naar het oorspronkelijke model

Frans Polynesië. Op deze idyllische plek in

expeditie in het Zwitserse Grenchen werden

en bijna tien jaar later is de Four Hands

het midden van de Grote Oceaan komt hij

getest, bleken ze ondanks de invloed van

nog altijd de besteller. Gebleven zijn de vier

op een idee. Er wordt altijd aangenomen

vocht, zout en temperatuursschommelingen

luminiscerende driehoekjes als achtergrond

dat het de Aziaten waren die als eerste

nog uitstekend te lopen.

bij de vier tijdsaanduidingen. Nieuw is de

voet aan land van Polynesië zetten, maar

datumaanduiding, maar hierbij heeft Eterna

zouden het ook Zuid-Amerikanen geweest

Four Hands

er naar gestreefd om het oorspronkelijke

kunnen zijn? De wind en de stromingen

Dat deze kleine serie horloges een blijvertje

ontwerp geen geweld aan te doen. Een

zouden hen hier gebracht kunnen hebben,

zou worden in de collectie van Eterna lag

datumvenster in de wijzerplaat was dus

zo bedenkt Thor Heyerdahl. Hij ziet

dus voor de hand. En de naam van dit

geen optie. Daarom is gekozen voor een

bovendien een verband tussen de naam

model ook: KonTiki. Het zou echter nog

centrale datumring op de wijzerplaat en

Tiki in religieuze, Polynesische mythes en

even duren voordat de eerste KonTiki voor

een vierde wijzer die de datum aanwijst.

de Zuid-Amerikaanse Inca zonnegod Kon-

het grote publiek werd uitgebracht. In 1958

Vandaar ook de naam Four Hands.

Tiki.

was het zover en sindsdien is het horloge in

Avontuurlijke expeditie Op 28 april 1947 begint Thor Heyerdahl aan een expeditie die zijn theorie moet bewijzen. Hij laat een vlot bouwen van Balsahout zoals dat lang geleden ook gebruikt zou kunnen zijn. Hij noemt het vlot de Kon-Tiki en met vijf andere Scandinavische wetenschappers gaat hij aan boord. Ze vertrekken vanuit Peru en laten zich door de wind en de stroming richting Polynesië brengen. Na 101 dagen en ruim achtduizend kilometer komt de expeditie tot een abrupt einde als het vlot strandt op de koraalriffen van het atol Raroia in de Tuamotu archipel, ten zuiden van de Marquesaseilanden in FransPolynesië.

KonTiki Four Hands (2013)

De eerste KonTiki (1958) 03:81

HORLOGETEST

horloge

test

Een professionele duiker van Orient, type SEL02003W

Een duikhorloge van Orient De naam Orient zal niet iedere horlogeliefhebber vertrouwd in de oren klinken. Voor Watching is dat echter geen belemmering om het Japanse merk aan een uitgebreide test te onderwerpen. Vooral de professionele duiker van Orient, type SEL02003W, maakte ons nieuwsgierig. Maakt onbekend ook onbemind? Deze vraag staat dit keer centraal in de Horlogetest.

03:82

Te k s t B e r n a r d W e r k F o t o ’ s G e r a r d N i j e n b r i n k s e n B e r n a r d W e r k

horloge

test

Voor een merk dat al meer dan een halve eeuw bestaat, is Orient nog altijd een onbekende in de internationale horlogewereld.

De Japanse fabrikant maakt al horloges sinds 1950 en sinds 2009 maakt het volledig deel uit van Seiko Epson. De focus van Orient ligt op de productie van mechanische uurwerken. Het merk staat bekend om zijn laag geprijsde horloges, maar het duikhorloge dat wij testen is de top van het merk. De winkelverkoopprijs is 1.475 euro.

Het model SEL02003W van Orient mag zich een echt duikhorloge noemen. Het voldoet dus aan de eisen als het om waterdichtheid gaat. U kent het staatje vast wel: - 3 ATM - 30 meter waterdicht - handen wassen - 5 ATM - 50 meter waterdicht - douchen - 10 ATM - 100 meter waterdicht snorkelen - 30 ATM - 300 meter waterdicht - duiken met flessen - >100 ATM - >1000 meter waterdicht diepzee duiken Het duikhorloge van Orient is een professioneel duikhorloge omdat het een druk van dertig atmosfeer kan weerstaan. Bovendien voldoet het aan alle eisen voor de ISO 6425 certificering. Deze internationale standaard, die bestaat sinds 1996, stelt niet alleen eisen aan de duikdiepte, maar ook aan de mate waarin een horloge bestand is tegen onder meer temperatuurswisselingen, schokken en magnetisme.

Het horloge is gemaakt om tot grote diepte te duiken zonder noodzaak van een heliumventiel. Dat is volgens de fabrikant mogelijk omdat de kast en pakkingen zo geconstrueerd zijn dat het edelgas niet kan binnen-

De bodem is geschroefd en van staal

De kroon bevindt zich tussen de beide schouders op 4 uur

dringen. Het gebruikte staal voor de kast is het corrosiebestendige SUS 316L.

ronde index van de 1 uur maakt het voor ons optisch af. Puntje op de i. De datum is naast de lichtgevende index op 9 uur geplaatst.

Een slimme oplossing want zo hou je twaalf lichtgevende indexen in plaats van elf, zoals bij de meeste duikhorloges met datumfunctie. Ook de perfect draaiende lunette ziet er strak en hoogwaardig uit en maakt het geheel mooi af.

Werking en bediening De eerste indruk van het duikhorloge is meteen goed. Bij ons test exemplaar is de crème-witte wijzerplaat het eerste dat in het oog springt. Deze is perfect afleesbaar, zoals we van een duikhorloge mogen verwachten. Door het gebruikte luminova geven de indexen en de punt op de lunette in het donker heel veel licht.

De functies op de wijzerplaat zijn duidelijk: grote, duidelijke wijzers en indexen met een grote lichtmassa en een donker kader, de datum op 9 en de gangreserve indicatie op de 1 uur positie. De gangreserve indicatie ligt iets verlaagd en de uitsparing in de

Door de forse kroon los te draaien, kom je bij de opwindfunctie. Het is mooi om te zien hoe de gangreserve oploopt naar veertig uur.

Trekt je de kroon een stap uit, dan bedien je de snel verzet van de datum. Deze gaat erg soepel. Trek je de kroon nog een stap verder, dan kan je de tijd verstellen.

Bij het duiken is de duikring soepel in te

In een poeltje op het strand van Scheveningen blijft het horloge goed afleesbaar, op 300 meter diepte ook 03:83

Fact sheet

Zowel de stalen als de rubberen band zijn gesigneerd met de merknaam Orient

In de luxe doos zit naast het horloge ook een tweede band en een tool om de banden te wisselen

stellen en de afleesbaarheid onder water blijft uitstekend. Het is ook juist bij het duiken waar het grote formaat van het horloge zijn voordelen biedt.

Het automatische uurwerk werd door Orient helemaal in-huis vervaardigd. In het recente verleden hadden de uurwerken van Orient nog geen seconden-stop en opwindfunctie (anders dan via de rotor), maar dit uurwerk (40N5A) is de top uit de lijn.

Draagcomfort en gebruik

Merk / model / referentie:

Orient SEL02003W Pro Saturation

Afmetingen horloge (diameter x hoogte, gewicht):

Diameter 45,4 mm zonder en 50,4 mm met kroon.

Hoogte 16,6 mm.

Gewicht 233 gram met stalen band en 168 gram met rubberen band

Materiaal (kast, band, sluiting):

Staal SUS316L , staal massief en rubber met stalen doorn-gesp

Kroon en poussoir constructie:

Kroon op 4 uur positie verschroefd

Drukvast / waterdicht:

30 bar, 300 meter

Lunette (soort, materiaal, functie):

De eenzijdig draaibare, stalen duikring heeft een geanodiseerde aluminium inleg. Op de 12 zit een lichtgevende punt. 120 kliks

Glassoort, bodemmateriaal en constructie:

Bijna 5 mm dik saffierglas, dubbelzijdig ontspiegeld, staal geschroefd

Wijzerplaat (kleur, soort, type index/cijfers):

Crèmewit, opgelegde indexen met luminova en donker kader

Uurwerk (hand, automaat, quartz):

Automaat

Kaliber/frequentie//jewels/looptijd:

Orient 40N5A, 21.600 A/h, 45 uur, 22 steens

Functies:

Uren, minuten, seconden, datum en gangreserve aanduiding

Certificering:

ISO 6425

Prijs testexemplaar:

â‚Ź 1.475,-

Variaties:

Zwarte wijzerplaat en rode wijzerplaat

De stalen band is massief en heeft massieve aanzetstukken. De duikverlenging in de sluiting is goed en makkelijk te bedienen. Deze band draagt comfortabel, maar de aanzet aan de kast had iets strakker gekund. Nu voelt het alsof de band 21 millimeter breed is en de breedte van de aanzet 22 millimeter. De rubberen band past precies en draagt comfortabel.

Zowel de stalen als de rubberen band zijn gesigneerd met de merknaam Orient en beiden zijn van goede kwaliteit. In de kast zijn

gaten geboord om de bandenwisseling makkelijker te maken. Bij de stalen band moeten we opmerken dat het jammer is dat het verwisselen van de schakels wat moeilijker is door het gebruik van pennetjes en busjes in plaats van schroeven.

De reacties van anderen op dit horloge zijn eensgezind. Het eerste woord dat veelal valt, is groot. En inderdaad, met zijn 45,4 millimeter is het een groot horloge. Dit wordt nog benadrukt door de lichte wijzerplaat en

De kast van het horloge is fors te noemen en dit werkt het gebruik van het woord klok in de hand. Het is een groot en zwaar horloge en onder bepaalde omstandigheden (kleine pols met rubberen band) is het wat topzwaar.

De afwerking van de deels geborsteld - en deels gepolijste kast vinden we van hoog niveau. Er zijn geen scherpe hoeken of kanten.

De grote gesigneerde kroon op de 4 uur positie is verschroefd en zit beschermd tussen schouders in de kast. De bodem is geschroefd en is, zoals het hoort bij een professionele duiker, van staal. De duikring/ lunette heeft een geanodiseerde aluminium inleg die zo behandeld is dat het op een keramisch exemplaar lijkt. Op de 12 zit een lichtgevende punt. Met de 120 kliks draait de lunette perfect en soepel.

In de luxe doos zit naast het horloge ook een tweede band en een tool om de banden te wisselen.

03:84

Door de kastdiameter van 45,4 millimeter en de forse kroon is dit een flink horloge

horloge

test

De kast is deels geborsteld, deels gepolijst

de hoogte van de kast waardoor het een fors horloge is. Veel positieve reacties zijn er op de crème -witte wijzerplaat. Uiteraard is dit een kwestie van smaak. Voor ons was deze onderscheidende kleur de aanleiding om dit horloge op te nemen in de Horlogetest.

Conclusie Om terug te komen op onze beginvraag ‘Maakt onbekend ook onbemind?’ kunnen we stellen dat dit voor het horloge uit onze test zeker niet opgaat. Samengevat is deze

Orient een erg prettig draaghorloge. De echte duikcapaciteiten hebben we niet kunnen testen, maar het horloge voelt zo robuust en degelijk aan dat we deze graag aannemen.

De afleesbaarheid is perfect en de functies die worden weergegeven zijn overduidelijk.

De gangreserve is een mooie en functionele aanvulling en maakt het horloge wat ons betreft af.

De conclusies + groot en uitstekend afleesbaar duikhorloge + professionele duikcapaciteiten + Met de 120 kliks draait de lunette perfect en soepel +/- enigszins topzwaar met de rubberen band op de kleinere pols +/- stalen bandschakels verwisselen (pennetjes met busjes) +/- prijs is hoog maar rechtvaardig. Raar is dat een vergelijkbaar horloge van het zelfde huis voor een veel lagere prijs wordt aangeboden. Op het moment dat dit blad ter perse ging, hadden we nog geen reactie op onze vraag hierover ontvangen.

-

uitlijning datum (volgende/eerdere datum gedeeltelijk zichtbaar)

De duikverlenging in de sluiting is goed en makkelijk te bedienen

03:85

duikers 10 OVER 10 03:86

Extreme Diver 300 Orange De nieuwe Extreme Diver 300 Orange van Alpina is een horloge met een aantal belangrijke duikfuncties. De modellen in deze serie zijn waterbestendig tot driehonderd meter, voorzien van antireflecterend saffierglas en ook op grote diepte goed afleesbaar.

Dit is onder meer te danken aan de kleur oranje, de meest zichtbare kleur in alle wateren. Deze automatische uitvoering (AL-525) is er met een metalen, rubberen of gaasmetalen band.

Daarnaast is er een quartz uitvoering van de Extreme Diver 300 Orange (AL-240). (AL-525: Vanaf € 1.095,-)

Seamaster Diver ETNZ Limited Edi Het was weliswaar zeiler en merkambassadeur Dean Barker die als eerste de Seamaster Diver ETNZ Limited Edition in ontvangst mocht nemen, maar dit horloge van Omega is ook geschikt voor iedereen die het niet op, maar onder water wil dragen. De chronograaf is namelijk uitgerust met een unidirectionele bezel, een heliumventiel, voorzien van een Super-LumiNova coating en is waterdicht tot driehonderd meter. Het is ontworpen ter gelegenheid van de 34ste America’s Cup en het partnerschap van Omega met het Emirates Team New Zealand. Van de Seamaster Diver ETNZ Limited Edition zijn 2.013 exemplaren gemaakt. (€ 4.930,-)

ProDiver Pointer Moon Oris lanceert met trots de ProDiver Pointer Moon. Met trots omdat dit ’s werelds eerste mechanische horloge is dat zowel de maancyclus als de getijden aangeeft. Beiden zijn in één oogopslag af te lezen dankzij het wijzerplaatdesign. Het horloge is verkrijgbaar met de getijdenindicatie voor zowel het noordelijk als het zuidelijk halfrond. De ProDiver Pointer Moon is bovendien voorzien van het gepatenteerde Oris Rotation Safety System, waarmee de duiker de verstreken tijd onder water in de gaten kan houden. De titanium kast is waterdicht tot duizend meter. (€ 2.700,-)

10 OVER 10

Transocean Unitime Pilot De Transocean Unitime Pilot combineert heden en verleden. Het verleden komt vooral naar voren uit de technische look die herinnert aan de luchtvaartgeschiedenis van Breitling. Het heden wordt vertegenwoordigd door het innovatieve manufactuurkaliber B05, waarmee zowel de wereldtijden als de datum door slechts een draai aan de kroon, zowel achteruit als vooruit, kunnen worden gecorrigeerd. De Transocean Unitime Pilot is er met een blauwe wijzerplaat in een roségouden kast evenals in een gelimiteerde oplage van duizend stuks met een zwartstalen kast en band. (Vanaf € 14.320,-)

Vlieger Jaren geleden kocht Wybe van der Gang in Noorwegen een vliegtuigklok uit de cockpit van een historisch vliegtuig. Deze aankoop gaf hem de inspiratie voor de ontwikkeling van de Vlieger, een horloge dat zowel de stoere uitstraling heeft van een vliegtuig instrument heeft als de verfijndheid van een Van der Gang. Het horloge heeft een AM/PM aanduiding, een tweede tijdzone en een grote datum op 6 uur die in eigen huis in Dokkum zijn ontwikkeld.

Er zijn twee uitvoeringen. Het model met de blank gesatineerde kast heeft een industriële, frisse uitstraling (€ 9.900,-). De versie met een antraciet DLC (Diamond-Like-Carbon) coating is sportief en stoer (€ 10.800,-).

(Advertentie)

03:88

Voor gepassioneerde golfers en gedragen door professionals, met een licentie van St. Andrews Links. Altijd voorzien van een automatisch uurwerk met shockabsorber.

Het model Transatlantic heeft tevens een strokeplay counter en handicap correctie.

Exclusief, geheel mechanisch, met de hand vervaardigd in de Zwitserse Jura. De collectie en dealers vindt u op: www.jaermann-stuebi.com

Import Benelux: HQ-Time, www.hq-time.com , info@hq-time.com, +31655890504 Dealers: The Dutch (members only), Haarweg 3, 4212KJ Spijk, www.thedutch.nl, info@thedutch.nl QP Exclusieve Horloges, Willemsparkweg 154, 1071HS, Amsterdam, www.qpx.nl, info@qpx.nl Š 2013 ST ANDREWS LINKS LIMITED

Te k s t J a n U b e l s

F o t o ’s L u c i A v e r s t e e g

Bulova Accutron Spaceview

Een oude bekende De Facelift

Het horloge bij binnenkomst

Het eindresultaat

TECHNISCHE GEGEVENS

03:90

• Bulova Space View 214

• 12 ½ linge

• 15 steens

• Bouwjaar 1960 - 1968

• Diameter 28,75 mm

• Frequentie 360Hz

• 4x Kif Duofix systeem

• Hoogte 5,5 millimeter

• Batterij 387 ( 1,35Volt)

FACELIFT

Veel mensen hebben een horloge in kast of la liggen dat zijn beste tijd heeft gehad, maar dat ze niet willen weggooien. Omdat het een bijzonder horloge is bijvoorbeeld of vanwege de sentimentele waarde die een horloge kan hebben. In De Facelift geeft horlogemaker Jan Ubels deze horloges een tweede kans. Dit keer gaat hij aan de slag met een Bulova Accutron Spaceview.

Vol verbazing en aangenaam verrast. Dat

af vloog, de secondewijzer brak en de

Bij thuiskomst haalde hij het horloge van

is de reactie van Jan Ubels als een oude

uren- en de minutenwijzer krom waren.

zijn vader op en nu is het voor de tweede

bekende op zijn werkbank belandt. De

Het horloge verdween in een la totdat

keer op de werkbank van Jan Ubels beland.

Bulova Accutron Spaceview werd in 2003

zijn vader het jaren later voor reparatie

Als deze hem laat weten dat de Bulova in

al eens bij hem aangeboden voor reparatie.

naar de plaatselijke juwelier bracht. De

aanmerking komt voor De Facelift, is hij

Destijds had de eigenaar er geen geld voor

kosten waren hem echter te hoog en hij

door het dolle en belt direct zijn moeder

over om het horloge te laten repareren.

besloot het horloge te bewaren. Opnieuw

om het goede nieuws te vertellen.

Nu, tien jaar later, staat de zoon van de

gingen er jaren overheen, totdat hij in

eigenaar in het atelier van de horlogemaker

2003 bij toeval langs het atelier van Jan

De Bulova Accutron Spaceview

met de vraag of dit horloge alsjeblieft in

Ubels in Bredevoort liep. Ook toen bleek

De Bulova Accutron Spaceview waar

aanmerking mag komen voor de Facelift.

de reparatie te kostbaar en hij besloot

Jan Ubels zich deze Facelift over buigt,

Zijn vader is ernstig ziek en nu zou zijn

opnieuw om het horloge niet te laten

is een bijzonder horloge. Het werd

zoon het horloge graag in oude glorie

repareren.

gemaakt door de Amerikaanse Bulova

laten herstellen. Jan Ubels hoeft niet lang

Nu ontvangt Jan Ubels zijn zoon in zijn

Watch Company die in 1875 door Joseph

na te denken. De Bulova Accutron is een

atelier. Dat zijn vader tien jaar eerder

Bulova werd opgericht. Bulova begon

interessant horloge en het persoonlijke

ook al langs was geweest, weet hij niet.

als een van de eerste bedrijven met een

verhaal laat hem niet onberoerd.

Wel weet hij zich te herinneren dat

gestandaardiseerde massaproductie van

De zoon vertelt dat zijn vader dit

de Bulova Accutron van zijn vader op

uurwerken en aanverwante onderdelen.

horloge heeft gekocht van zijn eerste

verjaardagen regelmatig werd aangehaald

Tussen 1930 en 1940 had Bulova veel

salaris. Jarenlang heeft hij het horloge

en dat de familie het jammer vond dat

succes met rechthoekig vergulde horloges

met veel plezier gedragen totdat hij

het horloge niet meer te repareren was.

waarvan de onderkant van de kast gebogen

begin jaren zeventig met zijn fiets ten

Toen hij toevallig tijdens zijn vakantie

was om een betere pasvorm om de pols te

val kwam. Hij sloeg met het horloge

een Watching kocht en de rubriek De

hebben.

tegen de stoeprand waardoor het glas er

Facelift las, bracht hem dat op een idee.

Een revolutie in de horlogewereld bracht

ONDER DE LOEP

1

1

2

De speciale tools voor de Bulova Accutron

2

Alle onderdelen

3

De nieuwe onderdelen

3

03:91

FACELIFT

Bulova teweeg met de Accutron. Deze

De beoordeling

het Bulova 214 en 218 kaliber opgebouwd.

uitvinding van Max Hetzel maakt gebruik

Wat bij de eerste beoordeling van de

Ook werkhouders, kastopeners en

van een stemvork met een frequentie van

Bulova Accutron Spaceview natuurlijk

afstelsleuteltjes liet hij daarbij niet aan

360 Hertz. De zeer kleine stemvork wordt

meteen opvalt, is dat niet alleen het glas,

zijn neus voorbij gaan. Dat hij nog een

door een transistor elektronisch oscillator

maar ook de wijzers ontbreken. Een

aantal van de elektronische gedeeltes in

circuit in trilling gebracht en via een

resterend stukje van wat ooit een uurwijzer

de originele verpakking heeft liggen, komt

miniatuur palwielmechanisme gekoppeld

was, geeft echter een goede indicatie

goed uit, maar hij besluit er een te halen

aan een vertragend raderwerk. Dit brengt

van hoe de wijzers er ooit uitzagen. Bij

uit een old stock uurwerk.

op zijn beurt de wijzers in beweging. De

het openmaken met de bijbehorende

Na het uurwerk onder de microscoop te

Accutron is herkenbaar aan het zoemen

kastenopener merkt Jan Ubels dat ook de

hebben bekeken, blijkt ook het steentje op

van de stemvork.

achterdeksel pakking weg is. Eerst maar

de pal weg te zijn. Hij besluit het complete

Hoe werkt een stemvorkhorloge? Jan

eens een batterij inzetten, want die zit er

instelbare kloofje met pal eveneens uit

Ubels legt het op eenvoudige wijze

ook niet in. Helaas gebeurt er niets.

een oud uurwerkje te halen. Op het goed

uit: Een stemvorkhorloge bevat

Als Jan Ubels de stemvork dan maar

reinigen van de rest van het uurwerk na

twee magneten die op de stemvork

handmatig in beweging brengt, doet het

lijkt het niet zo’n spannend verhaal, maar

gemonteerd zijn. Daar overheen komen

horloge nog steeds niks. Na het doormeten

Jan Ubels weet dat het toch een pittige klus

de spoelen die deel uitmaken van het

van het elektronische gedeelte blijkt deze

zal worden om alles op de juiste manier

elektronisch circuit. Door het met

dus ook niet goed te zijn. Wat is er precies

af te stellen. Kennis van de werking en

een 1,35 Volt batterij onder spanning

kapot? Jan Ubels weet het niet zo direct.

afstelling is hierbij een must.

brengen van het circuit gaat er ook een

Een nader onderzoek zal het antwoord

stroom door de beiden spoelen. Hierdoor

op deze vraag moeten geven. Jan Ubels

De revisie

ontstaat een elektromagneetkracht

vermoedt dat de spoel beschadigd is en

Na het uurwerk te hebben gedemonteerd

waardoor de stemvork met een frequentie

na het doormeten hiervan blijkt deze

en alle onderdelen grondig te hebben

van 360 Hertz begint te trillen. Op

inderdaad kapot. Het lijkt Jan Ubels beter

schoongemaakt, bekijkt Jan Ubels alle

een van de armen van de stemvork zit

het elektronische gedeelte te vervangen.

onderdelen onder de microscoop op

een klein veertje met een rechthoekig

Een probleem is dit niet. De afgelopen

slijtage of eventueel nog aanwezig vuil.

synthetisch robijntje dat ingrijpt in een

jaren heeft Jan Ubels regelmatig

Het is daarbij van groot belang dat de steen

schakelrad. Doordat dit steentje meetrilt,

onderdelen voor dit steeds zeldzamere

die het schakelrad onder invloed van de

wordt het rad met een frequentie van 360

horloge gekocht. Waren het geen glazen

trilling van de stemvork wegdrukt en de

Hertz weggedrukt.

of pakkingen, dan waren het wel complete

palsteen honderd procent schoon zijn. Ook

of incomplete werken. Zodoende heeft hij

het schakelrad moet zeer delicaat worden

een aardige voorraad aan onderdelen voor

behandeld. De tanden op dit schakelrad

ONDER DE LOEP

4

03:92

5

4

De nieuwe accucel

5

De beschadigde kast

6

6

De gelaserde en gepolijste kast

P L A N E T A R I U M

ASTRONOMY, TIME IN ITS PUREST FORM. Astronomie, de basis van tijd zoals we die nu kennen. Dit fascinerende gegeven vormt dé inspiratiebron van Christiaan van der Klaauw. Met het schitterende Planetarium presenteert Christiaan van der Klaauw één van zijn meest gecompliceerde horloges. Dit meesterwerk is een ultieme uiting van precisie en ambachtelijk handwerk. Het unieke horloge is voorzien van het kleinste mechanische planetarium ter wereld en geeft behalve de tijd, datum en maand ook de omwentelingen rond de Zon aan Real Moon 1980 Retro Moon van de planeten Mercurius, Venus, Aarde, Mars, Jupiter en Saturnus.

D E AS T R O NO M I S C H E H O R L O G E S VA N C H R I S TI A A N VA N DE R KLA A UW ZIJN A LLE E N V E R KR IJG BA A R BIJ DE V O LG E NDE G E A UTORI S EERDE DEALERS: STELTMAN DEN HAAG, AWCO AMSTERDAM, VAN WILLEGEN ROTTERDAM, PERTIJS BREDA, JOS NAEBERS MAASTRICHT, VAN HELL AMERSFOORT, VAN HELL APELDOORN, GRÖNEFELD OLDENZAAL, KWEKKEBOOM HENGELO, SLAETS ANTWERPEN. VOOR MEER INFORMATIE: 0513 - 624 906, INFO@KLAAUW.COM, WWW.KLAAUW.COM

ONDER O OND ER R VOOR O BEHO BEHOU EHOU HO HOU O DV VA VAN WIJZ W IGING WIJ GIN ING NG GEN. EN © C CHRI HRI R STIAA AAN AA AN VA VAN V DER ER KLA KLAAU AAU A AUW H HOR HO ORLOGE LOG OG OG GE ATELI TELI LIER E B B.V V..

C V D K

FACELIFT

zijn zo fijn dat het aanraken of beetpakken

wordt vastgehouden door de rand van

Facelift nodig?

van de tandkrans met een spiraaltang al

het afgebroken glas. Dat is een geluk bij

Heeft u een horloge in de kast liggen dat

desastreuze gevolgen kan hebben.

een ongeluk, want als het glas niet was

een facelift kan gebruiken? Een bijzonder

Nu alles schoon is, kan het uurwerk weer

afgebroken op de rand, maar er helemaal af

model dat niet (goed) meer loopt en eruit ziet

worden opgebouwd. Met behulp van de

was, dan zou de indexrand ook los zitten

alsof het al een heel leven achter zich heeft?

originele werktekeningen monteert de

en zou de kans groot zijn dat deze in de

Of een horloge dat voor u om persoonlijke

horlogemaker het uurwerk. Omdat de

loop der jaren zou zijn verdwenen. Jan

redenen van grote waarde is? Dan kunt u dit

originele batterij 387 van 1,35 Volt niet

Ubels verwijdert de oude glasrand en kan

horloge aanmelden voor een facelift. Stuur

meer leverbaar is, maakt Jan Ubels gebruik

de kast nu polijsten. Voor de zekerheid

een beschrijving van het horloge, een foto

van de in de handel zijnde Accucel- 1.

meet hij de sponningmaat voor het nieuwe

ervan en de reden waarom u denkt dat juist

Dit is een zilver oxide batterij met een

glas. Dit komt met 33,4 millimeter overeen

dit horloge een facelift verdient naar:

reducer en een pasring. De reducer is een

met de glazen die de horlogemaker in

redactie@watching.nl (o.v.v. Facelift)

stukje elektronica bovenop de batterij, dat

voorraad heeft.

of naar: Watching/ De Facelift

de spanning reduceert van 1,55 Volt naar

Nu kan het uurwerk weer in de kast

Postbus 61133

ongeveer 1,35 Volt.

worden gezet. De pakking wordt geplaatst

2506 AC Den Haag

Kijkend door de microscoop stelt Jan Ubels

en de nieuwe band die de zoon al heeft

het uurwerk opnieuw af. Het schakelrad

uitgezocht, wordt bevestigd aan de

De Facelift komt tot stand in samenwerking

loopt mooi en gelijkmatig door en op

kast. Om het horloge op alle standen en

met Luci Aversteeg (Goudatelier Elcerlyck)

misschien een kleine correctie na verwacht

bewegingen te controleren, laat Jan Ubels

en Jan Ubels (Technisch Uurwerken Cen-

hij geen problemen. Wellicht dat de ruiters

het een aantal dagen meedraaien op de

trum & De Klokkenmaker). Jan Ubels is een

op de stemvork na een paar dagen lopen

Cyclomat.

gerenommeerd uurwerkhersteller met 25

nog iets moeten worden bijgesteld op voor-

Twee weken later heeft het horloge de

jaar ervaring op het gebied van reparaties en

of achterlopen, maar het is even afwachten

test goed doorstaan. Het loopt op tijd en

restauraties.

hoe het uurwerk zich in de praktijk houdt.

is betrouwbaar. De zoon kan het horloge

Meer informatie over De Klokkenmaker:

komen ophalen en zijn vader er een

www.ubels-uurwerkreparatie.com.

De horlogekast

plezier mee doen. Jan Ubels heeft er alle

Op een aantal krassen en butsen na

vertrouwen in dat ook deze Facelift weer

ziet de kast er nog zeer redelijk uit. De

op en top gewaardeerd zal worden.

De klokkenmaker aan het werk zien?

binnenrand zit nog in de kast vast en

Kijk dan op www.watching.nl voor een filmpje!

ONDER DE LOEP

7

03:94

7

Het elektronisch gedeelte met spoelen

8

8

Het in orde gemaakte uurwerk aan de achterzijde

9

9

Het in orde gemaakte uurwerk aan de wijzerplaatzijde

Edelstaal Automatisch uurwerk 200m waterdicht Duikersring

www.orient-watch.com S. Weisz Uurwerken BV - 020 679 46 33 - info@weisz.nl

Adverteerders index Colofon Achttiende jaargang Nummer 3, herfst 2013 Watching is een uitgave van Special Interest Media bv Watching verschijnt vier maal per jaar uitgever Paul Heikens directie Bernard Werk hoofdredacteur Elzemarie Karsdorp vormgeving Iris de Haan aan dit nummer werkten mee Luci Aversteeg, Xandra Boersma, Melinda Braaksma, Bert Buijsrogge, Frank Geelen, Gerard Nijenbrinks, Jan Ubels en Jette Vonk. redactie adres Postbus 61133 2506 AC Den Haag tel 070 7440640 fax 088 5496740 E-mail: redactie@watching.nl advertenties Special Interest Media bv tel 070 7440640 fax 088 5496740 Bernard Werk gsm 06 25080838 E-mail: sales@watching.nl druk Koninklijke van Gorcum distributie Nederland: Betapress bv, Gilze België: PVD, Brussel prijs losse verkoop: € 4,95 (incl. BTW) abonnementsprijs: € 18,95 (incl. BTW) per jaar (4 nrs) (alleen voor Nederland)

Het abonnement wordt automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor het verstrijken van het lopende abonnementsjaar schriftelijk of per e-mail wordt opgezegd.

E-mail: abonnementen@watching.nl © copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd door middel van druk, foto­kopie, microfilm of welke andere methode dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.

De uitgever noch de redactie aanvaardt enige verantwoordelijkheid voor schadelijke gevolgen die kunnen ontstaan na gebruik­making van gegevens uit dit blad.

ISSN: 1386-3592

Ball 49 Blancpain 19 Breguet 2/3 Carl F. Bucherer 11 Chopard 7 Christiaan vd Klaauw 93 De Klokkenmaker 88 Eterna 87 Frédérique Constant 34 House of Pertijs 45 Jaeger-LeCoultre 41 Jaermann & Stübi 89 Longines 9 MeisterSinger 28

Omega 4/5 + 44 Oris 29+31 Orient 95 Panerai 15 Piaget 17 Rolex 100 Seiko 73 Tag Heuer 66 Tissot 71 Tourbillon Boutique 4/5 TW Steel 97 Vacheron Constantin 99 Van der Gang Watches 69 Victorinox 75

Winnaars Puzzel De oplossing van de prijspuzzel uit Watching nr. 2 van 2013 luidt: Tijd om te lezen Onder de goede inzenders zijn vijf exemplaren van het boek Live your passion over Frédérique Constant ter waarde van € 89,- verloot.

De winnaars zijn: R. de Graaf uit Landsmeer E.J. Huisinga uit Zoetermeer F. Mertens uit Haren R. van Munster uit Huizen F. Rietvelt uit Zoetermeer

Neem nu een abonnement Een heel jaar voor slechts € 18,95 Wilt u voortaan de nieuwste Watching elk kwartaal thuis ontvangen? Vul dan deze bon in of meld u aan op www.watching.nl.

Nieuwe abonnees ontvangen Watching met ingang van het eerstvolgende nummer viermaal per jaar.

Nieuwe abonnee: Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Straat: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Postcode: . . ................. Plaats: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Telefoon: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Email: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Welk(e) horlogemerk(en) draagt u? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

www.facebook.com/watchingmagazine

Handtekening:

De volgende uitgave van Watching verschijnt in november 2013 www.watching.nl

03:96

Stuur deze bon naar: Watching Postbus 61133 2506 AC Den Haag of surf naar www.watching.nl

A B O N N E M E N T E N G E L D E N T O T W E D E R O P Z E GG I N G , ( P R I J S ) W I J Z I G I N G E N VOORBEHOUDEN. ALS U BEZWAAR HEBT TEGEN HET VERSTREKKEN VAN GEGEVENS AAN DERDEN KUNT U DIT AANGEVEN [ ] JA, IK MAAK BEZWAAR

PUZZEL

Win een Canteen Automatic Dario Franchitti Limited Edition van

TW Steel Ter waarde van € 699,-

Speel mee!

TW Steel merkambassadeur Dario Franchitti won drie keer de Indy 500, werd vier maal IndyCar kampioen en blijft successen op zijn naam schrijven. TW Steel introduceert dan ook met trots de CEO Canteen Automatic Dario Franchitti Limited Edition. De CE1200 is uitgerust met een betrouwbaar Miyota 9015 automatisch uurwerk en voorzien van een krasvast saffierglas op de achterkant.

Net als bij de voorgaande TW Steel Franchitti Editions is het rode cijfer 10 een verwijzing naar het nummer waaonder Dario Franchitti aan IndyCar races deelneemt. De cijfers 2 en 7 zijn in groen uitgevoerd als erkenning voor de racewagen met nummer 27. Daarin behaalde Franchitti zijn eerste Indy 500 overwinning. Dit horloge is een limited edition van vijfhonderd exemplaren.

Voor meer informatie: www.twsteel.com

ZWEEDSE PUZZEL nul

idee

nederig

bovenmenselijk wezen

luxe

water in NoordBrabant

korte filmopname zeer krachtig 5

merde hokjes over naar de hokjes hieronder. Indien

1

2

9

10

3

4

5

6

7

8

-

TW Steel stelt één exemplaar van de Canteen

tekeergaan

sullig persoon

zogoed als

gehoororgaan

ik (Lat.)

eenmaal

plus

4

plezier

voorzetsel

10

eb en vloed

klein beetje

zel@watching.nl of op een (brief)kaart naar Watching,

03:98

deel van een riem

naschrift (afk.)

alert

2

niet volgroeid

Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar onderstaande balk. Deze letters vormen de oplossing.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

©"Sanders", Vaassen

8

beschikking. Stuur uw oplossing per mail naar puz-

oplossing insturen tot 8 november 2013.

3 Frans lidwoord

kolenemmer

factuur

Automatic Dario Franchitti Limited Edition ter

postbus 61133, 2506 AC Den Haag. U kunt uw

politieke partij

peulvrucht onbeweeglijk

oud-Russische heerser

vochtmaat

1

onderworpen

deel v.e. boerderij

wijfjeshond

instaan op welke voor wijze

vrouw

akkoord waterdier

vuurmaker 9

alcoholische drank

6

heel lichtrood

Breng de letters uit de overeenkomstig genum-

oplossing.

verzet

7

soort kachel

de Zweedse puzzel correct is opgelost, ontstaat de

© Sanders puzzelboeken, Vaassen

17th of September 1755. In the offices of the solicitor Mr. Choisy, a young Master Watchmaker from Geneva named Jean-Marc Vacheron is about to hire his first apprentice. This agreement is the first known reference to the founding watchmaker of a prestigious dynasty and it represents the establishment of Vacheron Constantin, the oldest watchmaking manufacturer in the world in continuous operation.

www.vacheron-constantin.com ¡ www.thehourlounge.com

Ever since this agreement, and true to the history that built its reputation, Vacheron Constantin has been committed to passing on its knowledge to each of its Master Watchmakers in order to guarantee the excellence and durability of its craftsmanship and of its timepieces.

Overseas Chronograph Perpetual Calendar Pink gold case, Self-winding mechanical movement RĂŠf. 49020/000R-9753

5RNLQ .. $PVWHUGDP +ROODQG 5RNLQ .. $PVWHUGDP +ROODQG 7 ) ( LQIR#JDVVDQGDPVTXDUH FRP , ZZZ JDVVDQ FRP

7 ) ( LQIR#JDVVDQGDPVTXDUH FRP , ZZZ JDVVDQ FRP