8 minute read
VINTAGE HORLOGES
Veilig met Vintage
Horloges die al een leven achter de rug hebben zijn hot. Maar hoe koop je nu eigenlijk verantwoord zo’n stijlvol vintage horloge?
Advertisement
Tekst: Thomas van Straaten Vintage horloges winnen snel aan populariteit. De karaktervolle uitstraling van zo’n oud horloge is uniek. Daarbij worden de veelal wat kleinere maten weer meer gewaardeerd en stabiele waardestijgingen maken het bezit aantrekkelijk. Als horlogeliefhebber komt vroeg of laat het moment dat je naar vintage gaat kijken. Alleen hoe bepaal je nu of een vintage horloge in orde en de moeite waard is? In dit artikel delen we een aantal tips om je op weg te helpen en een miskoop te voorkomen.
EEN GEHEEL ANDER SPEL
Je zult al snel merken dat de aanschaf van een vintage horloge echt een geheel ander spel is dan bij een nieuw horloge. Beperk je je tot de geautoriseerde dealers, dan is een nieuw horloge een kwestie van uitzoeken en kopen. Je hoeft je geen zorgen te maken over authenticiteit, samenstelling en conditie. Je krijgt netjes alle bijbehorende papieren en de originele doos mee. Je band wordt nog even op maat gemaakt. Eigenlijk heel rechttoe rechtaan.
Dat is bij vintage horloges heel anders. Pas als je eenmaal weet welk merk en model je wilt hebben, begint de echte zoektocht. Zeker als je iets zeldzamers op het oog hebt, kan het zijn dat je wereldwijd moet gaan zoeken. Je gaat aanbod van particulieren en handelaars vergelijken, horloges beoordelen op authenticiteit, correctheid, conditie en compleetheid. Je moet een beeld vormen van een reële prijs. Het kan al met al behoorlijk intimiderend zijn. Echter, met de juiste handvatten betreed je een fascinerende en lonende nieuwe dimensie van onze gedeelde passie.
Over kopen met zekerheid gesproken: Vacheron Constantin biedt zelf vintage horloges uit eigen huis aan onder de toepasselijke naam ‘Les Collectionneurs’. Deze collectie, samengesteld door specialisten, verandert doorlopend en wordt regelmatig te koop aangeboden tijdens speciale evenementen in Vacheron Constantin boetieks over de hele wereld. Les Collectionneurs-horloges komen met een certificaat van echtheid en een garantie van twee jaar.
DE VIER C’S
Een prettig handvat om mee te starten zijn de vier C’s: Configuratie, Correctheid, Conditie, Compleetheid. Ben je in staat om deze vier factoren te beoordelen, dan kom je al een heel eind.
Configuratie Heb je eenmaal een merk en model op het oog, dan zul je ontdekken dat veel horloges in talloze configuraties gemaakt zijn. Misschien is het beoogde model wel twintig jaar in productie geweest en heeft het drie of vier updates gehad in die periode. Misschien waren er verschillende maten, uitvoeringen en materialen te kiezen. Er zijn vast en zeker wijzerplaat opties geweest.
Het eerste wat je te doen staat is bepalen welke configuraties je aanspreken. Misschien wil je alleen staal en absoluut een donkere wijzerplaat. Bicolor en gouden opties vallen af. Misschien vind je het tritium op de vroege modellen mooier dan de LumiNova op de latere versies. Op deze manier kun je alvast een efficiënte eerste schifting maken. Correctheid Met correctheid bedoelen we de mate waarin de samenstelling van het beoogde horloge klopt. In de loop der decennia wordt er nog wel eens iets vervangen aan een horloge. Soms betreft het slijtage-onderdelen die bij een service worden vervangen. Soms zijn het creatieve ingrepen door eigenaren en/of handelaars die het horloge naar huns wens aanpassen.
De ongemakkelijke waarheid is dat dit lang niet altijd zichtbaar of aantoonbaar is. Je kunt onmogelijk zeggen of een horloge nog 100% hetzelfde is als toen het uit de manufacture kwam. Wat je met een beetje getraind oog wel kunt zeggen is of de configuratie periode- en versie correct is.
Een voorbeeld: ga je je in vintage Rolex Datejust verdiepen, dan ontdek je dat de iconische Jubilee band aanvankelijk van gevouwen goud of staal gemaakt was. Kijk je naar de zijkant van zo’n band, dan zie je opgerold metaal. Vanaf ongeveer 1974 werden massieve schakels geïntroduceerd, herkenbaar aan een gladde, gepolijste zijkant. Zie je een Datejust uit 1965 met een solide band, dan weet je dat deze configuratie periode-incorrect is. Dat hoeft natuurlijk niet meteen een dealbreaker te zijn, maar je wilt het wel kunnen beoordelen.
Vooral met wijzerplaten is nogal eens gerommeld. Om te beginnen kun je kijken welke lichtstof er in welke periodes is gebruikt. Om even bij Rolex als voorbeeld te blijven, zie je dan bijvoorbeeld het volgende verloop:
<1963: Radium. Herkenbaar aan ‘Swiss’ onderaan de wijzerplaat. Zou geen licht meer moeten geven. Kan groen, oranje, bruin of zwart verkleurd zijn. Activeert een Geigerteller.
1963 - +/-1999: Tritium. Herkenbaar aan ‘T Swiss T’, ‘T Swiss Made T’ of ‘T Swiss T <25’ onderaan de wijzerplaat. Meestal geel, groenig of zwart verkleurd. Geeft geen licht meer.
1999> LumiNova of Super-LumiNova, later Chromalight. Herkenbaar
De vermelding onderaan de wijzerplaat kan veel vertellen over het betreffende horloge. En is tevens een indicator voor de correctheid van het exemplaar.
Compleet met doos, papieren en eventueel extra schakels is geen must, maar wel een grote pré voor een vintage horloge.
aan ‘Swiss Made’ of ‘Swiss’ onderaan de wijzerplaat. Vaak lichtgroen van kleur. Geeft vaak nog licht in het donker na lading met een zaklampje.
Overweeg je een horloge uit 1975 maar zie je dat de wijzerplaat en/ of wijzers felgroen oplichten in het donker, dan weet je dat er iets niet in de haak is. Staat er ‘Swiss Made’ onderaan de plaat, dan is het een vervanging. Staat er bijvoorbeeld toch netjes ‘T Swiss T’, dan is de wijzerplaat gerelumed. Spot je een ‘T Swiss T’ wijzerplaat is een horloge uit 1952, ook dan is er iets mis. Dit is het type analyses dat je uitvoert om te evalueren of een horloge correct is. Conditie Met conditie bedoelen we de technische staat van het horloge. Vraag altijd wanneer het voor het laatste een full service heeft gehad en door wie. Let op dat ‘nagekeken’ iets heel anders is dan ‘geserviced’. Schroef de kroon los en ervaar hoe het opwinden en verzetten voelt. Vraag hoe nauwkeurig het horloge loopt. Zoek uit wat een full service kost, zodat je die eventueel kunt incalculeren mocht dat toch nodig blijken.
Kijk vooral ook goed naar de kast. Veel vintage horloges zijn meermaals in hun leven gepolijst. Dat is niet zo erg, tenzij het slecht of overmatig is gedaan. Probeer een beeld te vormen van de exacte vormen en oppervlakken van de kast. Zie je bijvoorbeeld ongelijke of dunne kastpootjes terwijl die volgens jouw onderzoek dik en gelijk moeten zijn, dan is er wellicht wat over-gepolijst.
Compleetheid Heb je eenmaal een eerste schifting gemaakt op basis van configuratie, en een tweede op correctheid en een derde op conditie, dan rest de vierde C: compleetheid. Wat zit er na al die jaren allemaal nog bij het horloge. Zijn alle schakels nog aanwezig in de band? Zo niet, is hij groot genoeg voor je? Zijn de originele doos en papieren er nog bij?
Regelmatig wordt van vintage horloges een re-make gemaakt, die niet of nauwelijks verschilt. Dan is het een kwestie van kiezen: wordt het the real deal, of ga je toch voor de extra zekerheid van modern fabricaat.
Je kunt hierin natuurlijk bepaalde voorkeuren hebben. Misschien wil je graag een full set, met alles erop en eraan. Dat kan echter je keuze behoorlijk beperken of zelfs onmogelijk maken. Het heeft ook zeker effect op de prijs. Bij een gemiddelde Rolex of Omega kan een full set zomaar € 500,- tot € 2.000,- meer kosten dan een ‘watch only’ aankoop. Bepaal hierin wat je belangrijk vindt en laat het meewegen.
ONDERZOEK, ONDERZOEK, ONDERZOEK
Zoals je inmiddels aanvoelt, komt er nogal wat onderzoek bij kijken. Dit is nu juist precies het allerleukste deel van het gehele aankooptraject. Koop een boek en speur het internet af naar informatie over jouw beoogde horloge. Je ontdekt al snel dat je een heel subuniversum induikt vol met verhalen en kennis die je anders nooit tot je had genomen.
Met elke ontdekking voel je je zekerder richting een aankoop. Al heel snel zul je merken dat je een derde van het aanbod zo aan de kant schuift omdat je incorrecte onderdelen of slecht onderhoud hebt gespot. Ook dat wordt al snel een sport.
Kies je voor een horloge waarop alle littekens van een bewogen leven nog zichtbaar zijn, of eentje die helemaal is hersteld naar oorspronkelijke staat?
KOOP DE VERKOPER
Tot slot een oude bekende wijsheid: koop de verkoper. Als je na al je onderzoek toch nog niet helemaal zeker bent van je zaak, koop dan alleen bij een gerenommeerde vintage dealer. Ook als je wel zeker bent is dat overigens een goed idee. Er zijn veel winkels waar gepassioneerd en goed geïnformeerde dealers dag in dag uit met deze materie bezig zijn. Zij kunnen je alles vertellen over configuratie, correctheid, conditie en compleetheid. Als ze hun goede naam waard zijn zullen ze dat ook eerlijk doen.
Bijkomend voordeel is dat zij vaak garantie bieden en je ondersteunen bij eventuele issues. Dat reduceert het risico van een vintage aankoop natuurlijk drastisch.
GA VINTAGE!
De wereld van vintage horloges wordt met een klein beetje onderzoek al heel snel een stuk minder intimiderend. Je zult ontdekken dat dit soort zoektochten een verdieping aan de horlogehobby geven. De jacht wordt dan (bijna) leuker dan de uiteindelijke aanschaf.
Er is echter wel een nadeel aan verbonden: het is verslavend! Na die aanschaf zal een nieuwe jacht lonken. En nog een…
