Бадахшон љузъи давлати дигар мешавад?
Иттилоот ва тањлил барои одамони фаъол
| №20 (296). Чоршанбе, 8-уми августи соли 2012 |
Ќосими БЕКМУЊАММАД:
Љаноби ИКС:
Мантиќи русї ва њузури НАТО дар минтаќа
Шарњи сиёсї
Фаридун РАЊНАВАРД:
Хирањо. "Сўзандагони ватан"
«Розњои пинњонї»
3
Е-mail: nigoh_tj@inbox.ru
Бо Убайдуллоев бе миёнарав!
5
Бидуни формат
7
Дар ин шумора: мавќеъ
Орд: ќањтї ё ќиматї? Ташкилкунандагони њодисањои охир дар Бадахшон кињоянд?
Занги дилњоро бо тиловати Ќуръон бишўед 11
Њамоиши "Љунбиши миллї" дар пойтахт
3 љањон
Эрони танњо дар гирдоби тањдидњо
10 пурбин
Як гул њам бањор аст!
16
2
№20 (296), 8-уми августи соли 2012
Њар нафар ва гурўњи сохтае ин корњоро анљом доданианд, дониста бошанд, ки иштибоњ кардаанд. Оќибат амалкарди онњо танњо обру ва нуфуузи ЊНИТ-ро болотар мебарад.
5 ГАПИ ЊАФТА АЗ
СИЁСАТ
Њамоиши "Љунбиши миллї" дар пойтахт Њаракатии "Љунбиши миллии Тољикистон", ки њанўз ба расмият шинохта нашудааст, тасмим дорад, 30-юми август дар Душанбе њамоиш баргузор кунад.
Тибќи иттилои рањбари њизби "Љунбиши миллї" дар Тољикистон Ќиёмиддин Шоев, дар ин њамоиш, дар назар аст, созмонњои сиёсї, байналмилалї ва рўзноманигорон ширкат варзанд.
Замони баргузории њамоиш дар сањифаи ин њизб, дар Шабакаи иљтимоии Фейсбук аз соати 9:00 то соати 13 гуфта мешавад. Дар бораи макони баргузории њамоиши мазкур иттилоъ дода намешавад. Ќиёмиддин Шоев ба TojNews гуфт: - То њол "Љунбиши миллии Тољикистон" расман ба ќайд гирифта нашудааст ва мо умед дорем, ки то рўзи 30-юми август ба ќайд мегиранд, дар њоле, агар баќайдгирї ба дарозо кашид, мо метавонем њамоишро аз номи дигар созмон баргузор кунем. Маќсад аз баргузории њамоиши мазкур талаби кафолати интихоботи шаффофи президентї дар соли 2013 аст. Мењрафзуни АБДУЛЛО
ХОРУЃ
Љасади муовини сардори ОМОН ба хок супурда шуд подполковник Фаррух Зарипов ошкор намешавад. Аз рўйи њодиса парвандаи љиної оѓоз карда шудааст,менависад "Интерфакс". Тибќи иттилои манбаи TojNews, Фаррух Зарипов њанўз рўзи 24-уми июли соли љорї дар лаби дарёи Панљ њадафи тири нишонзан - снайпер шуда, ба дарё афтидааст. Ёдовар мешавем, ки Фаррух Зарипов, њамчунин, дар Мусобиќоти байналмилалии љангњои танбатани омехта ширкат меварзид. Дар мусобиќоти ахири тими мунтахаби Тољикистон ва Ќазоќистон бо иштироки варзишгарони Фаронса, Камерун, Озарбойљон, ИМА,
ки 12-уми июли соли љорї дар Мењмонхонаи "Hyatt Regency"-и пойтахт баргузор шуда буд, Фаррух Зарипов иштирок дошт. Фаррух Зарипов, дар мусобиќоти мазкур барои "Љоми Исмоили Сомонї" моњи январ дар Душанбе бо варзишгари рус Сергей Вербистий ќувваозмої намуда, ѓолиб шуда буд. Нилуфари КАРИМ
ПЕШРАВЇ Дар ин хусус дирўз дар љаласаи васеи њукумати шањр Мањмадсаид Убайдуллоев ва роњбарияти ширкатњи воридкунанда ва фурўши мањсулоти сўзишворї ба мувофиќа расиданд. Дар љаласаи мазкур роњбарияти ширкатњои "Нури Дилшод", "Аноњито", "Умед-88", "Газпромнефт- Тољикистон", "Томойл", "Ойл трединг", "Фароз" ширкат доштанд. Мањмадсаид Убайдуллоев аз болоравии нархи сўзишворї изњори нигаронї кард ва ба роњбарияти ширкатњои мазкур мурољиат кард, ки аз субњи 7-уми август як литр бензини АИ-92 дар пойтахт на бештар аз 6 сомонї барои як литр ва гази моеъ на зиёдтар аз 2,2 сомонї ба фурўш бароварда шавад. Шањрдори Душанбе, њамчунин, аз ширкатњои "Томойл" ва "Умед-88" шадидан интиќод намуда, роњбарияти онњоро бемасъулият унвон кард. Роњбарони ширкатњои мазкур ва Фарњод Мирзоев, раиси "Газмпромнефт -Тољикистон", ки аз "шоњони бензин"-и Тољикистон намояндагї мекард, пешнињоди раиси шањрро пазируфта, ўњдадор шуданд, ки нархи сўзишвориро поин мебаранд. Маврид ба зикр, ки чанд рўз пеш Хадамоти зиддиинњисории назди Њукумати Љумњурии Тољикистон низ аз боло бурдани нархи сўзишворї дар пойтахт нигаронї карда, нисбати ширкатњои мазкур барои он ки дар давоми
Эътибору обру поён мешавад Муњимтарин масъалае, ки дар њафтаи гузашта ва имрўза мавриди бањсу баррасињо ќарор дорад, њаводис ва авзои Хоруѓ мебошад, ки дар асоси амалиёти низомии неруњои њукуматї болои сокинони ин шањр сањарии рўзи 24 июл ба вуќўъ пайваст. Ва аз иттилои расмї ва ѓайрирасмї маълум мегардад, ки талафоти љонї ва хисороти сангинеро сокинони шањри Хоруѓ муттањамил гаштаанд. Агарчи њукуматдорон оѓози амалиётро ба куштори генерали КДАМ Абдуллоњ Назаров бастагї медонанд, вале эълони оташбас шањодат аз иштибоњи чунин амалкард будааст. Бале, дар ВАО дар ин маврид назару андешањои зиёде гуфта шуда мешавад, вале фикр мекунам, иштибоњ донистани оѓози амалиёти низомї аз сўи Њукумати ЉТ дар ин минтаќаи њассоси кишвар фикри аслиест, ки онро кассе рад карда наметавонад. Агар њукумат ба ин бовар аст, ки имконият ва ќудрати њамаљонибаро соњиб гардидааст, бояд аз услубњои муосири боздошти љинояткорон истифода мекард. Ва аз њама муњим, истифода кардани доира ва шахсиятњо таъсиргузор дар њалли чунин мушкилоти пешомада мебошад. Њукумат бояд иродаи чунин корро дошта бошад, агар не, эътибори обўруи хешро ба суръат поин мебарад.
Љон ба Љаббор
Љасади подполковник Фаррух Зарипов, муовини сардори Воњиди махсуси милитсия, ки марзбонони афѓон дарёфт кардаанд, рўзи якшанбе, 5-уми августи соли љорї дар зодгоњаш - ноњияи Рўдакї ба хок супурда шуд. Дар ин бора як манбаи TojNews дар Вазорати корњои дохилї иттилоъ дод. Расонањо дар бораи дарёфти љасади Фаррух Зарипов, ки дар амалиёти махсуси маќомоти ќудратии њукумат дар Хоруѓ ширкат доштааст, дирўз дар такя ба Вазорати корњои дохилї иттилоъ доданд. Бинобар иттилои манбаъ, љасади Фаррух Зарипов дар рўдхонаи Панљ, дар сарњади Афѓонистону Тољикистон дарёфт шудааст. Марзбонони афѓон љасади Фаррух Зариповро аз сокинони мањаллї гирифта, ба љониби Тољикистон супурдаанд. Замон ва сабаби марги
Њикматулло САЙФУЛЛОЗОДА, рўзноманигор ва тањлилгар
Коњиши нархи бензин ва гази моеъ дар пойтахт Бензини тамѓаи Аи-92, ки то дирўз дар Душанбе бо нархи 6,5 сомонї барои як литр фурўхта мешуд, аз субњи имрўз, 7-уми август бо нархи 6 сомонї барои як литр фурўхта хоњад шуд.
Тавре шабакаи хабарии Алљазира иттилоъ дод, Риёз Њиљоб, сарвазири феълии Сурия ба Урдун фирор кардааст. Ва аз ќабл њам маълум аст, ки иддае аз атрофиёни Башор Асад, президенти Сурия, ба љониби мухолифинии ў рў оварданд ё дар асари бархурдњои низомї кушта шуданд. Эњтимол, љаноби Асад аз симати хеш канор рафтанї бошад, вале садо баланд кардани рањбарияти Русия ва Чин аз њимояи ў дар њама минбару нишастњо кам намешавад, ки љуз њифзи манофеи хеш чизи дигаре нест. Бигзор мардум кушта шаванду манофеъ њифз шавад, чунин аст назрияти дарёфт ва њифзи манофеъ ба хотири ќудратхоњї дар сиёсатњои бузург. Агарчи дар чунин њолатњо таърих аз таљрибањои зиёде шањодат медињад, вале нафси курсихоњї боз њам сарварони давлатњоро мувољењи марг кардааст ё бо василањои машрўъ ва ѓайримашрўъ рў ба фирор овардаанду дар ѓарибї љон ба Љаббор супоридаанд.
Иктифои њукумат Хабари то љое ѓайримунтазира эњтимоли дар озодї боќї мондани судяи Суди Олии Тољикистон љаноби Нур Нуров аст. Аз хонандаи мњњтарами «Нигоњ» бовар дорам, ки аз раванд ва чигунагии бархурд ба «парвандаи исфарагињо» ба таври комил огањї дорад, бахусус аз марњилаи баъдии он, ки аз сўи Ољонсии мубориза бо коррупсия аз сар гирифта шудааст. Ва њоло амалкарди ин нињод ба дараљае расид, ки иддаи маќомдорони зирабти ќазия ё аз курсињо канор рафтанд ва ё аз кишвар фирор карданд. Њатто ба барканории судяи Суди Олї љаноби Нуров низ расид, ки њукми парвандаи бањсбарангез ба ў бастагї дорад. Аммо раванди тўлонии ќазия ва тањлилњо ба ин далолат мекунанд, ки њайсияти Суди Олї, ин нињоди аршади њифзи њуќуќ ва ќонуниятро, ки аз љониби Президенти ЉТ таъин мегардад, њифз карданианд ва бо њамон афроди боздоштшуда ва барканоршуда аз мансаб иктифо карданианд. Агарчи Бобољон Бобохоновро мањз бо њамин мушкил аз симмати Доддистони кул барканор карда буданд.
Танњо њамин њизб Масъалаи дигари муњими њафта ва эњтимол ќабл аз он њам, густариш пайдо кардани маводњоест, ки ѓарази он тўњмат задан, сиёњ нишон додан ва иѓво андохтан дар атрофи ЊНИТ мебошад. Вале банда комилан бовар надоштам, ки нашрияи мустаќиле ба ин барномаи њисобшуда ва њадафмандонаи доирањои ѓаразљў, бахусус маќомоти маълум њамроњ мешавад. Агарчи аз ќабл њам камубеш чунин ишорањое дар маводњои ин нашрия ба чашм мехўрданд, вале инро як амри тасодуф мегуфтанд. Вале дар ин чанд моњи ахир сисиламаротиб ба нашр расидани мусоњиба ва матлабњои алоњида маљбур месозанд, ки шакл гирифтани ин равандро ба феъли масъулини нашрия бастагї бидонам. Аммо њар нафар ва гурўњи сохтае ин корњоро анљом доданианд, дониста бошанд, ки иштибоњ кардаанд. Оќибат амалкарди онњо танњо обрў ва нуфузи ЊНИТ-ро болотар мебарад. Бале, ЊНИТ дар фаъолияти хеш камбудї ва норасоињо дорад. Интиќоди дўстон ва сокинони дигари кишвар дар мавриди баъзе амалкардњои њизб љой доранд ва инро мо як амри табиї ќабул дорем. Чунки аз ЊНИТ мардум таваќуоти зиёд доранд ва ба ин боваранд, ки танњо њамин њизб ниёзњои онњоро бароварда сохта метавонад.
моњњои январ-июни соли 2012 мавод оид ба ташкили нархи фурўши маводи сўхтро ба хадамот пешнињод накардаанд, парванда оѓоз карда буд. Бояд гуфт, соли љорї воридоти маводи сўзишворї ба Тољикистон асосан тавассути се ширкати калонтарин - "Газпромнефти Тољикистон", "Нури Дилшод" ва "Умед-88" сурат гирифтааст.
Њаљми мањсулоти воридшудаи нафтї дар нимсолаи якуми соли љорї, ба иттилои расмї, 78 њазору 624 тоннаро ташкил дода, ба ин, њамчунин, 6127,45 тонна маводи сўхт, ки аз љониби Агентии захирањои моддии давлатии назди Президенти ЉТ ворид шудааст, дохил мешавад. Зайнуддин ОРИФЇ
Ба куљо равонаем? Бањси дигаре, ки ВАО ва мањфилу нишастњо ба он бештар рў меоранд, оќибат ва чигунагии бунёди Неругоњи «Роѓун» аст. Тавре маълум, њукумат умед дошт, ки Бонки љањонї мушкилотро дар мавриди лоињаи сохтмон аз миён мебарад. Вале натиљаи тасмими ниманињоии ин нињоди молї ба он овард, ки дар аввал бастани љараёни оби Вахш манъ дошта шуд ва ахиран эълон гардид, ки эњтимол, ин амал аввалњои соли 2013 анљом мегирад. Оќибати дигари санљиши Бонки љањонї ба он овард, ки корњои сохтмонї дар макони неругоњ ќатъ гаштанд ва коргарони зиёде дар њудуди 5000 бекор монданд. Ин дар њолест, ки сохтмони Неругоњи «Роѓун»-ро њаёт ва мамоти миллат ва давлат эълон доштаем. Суоли матрањ ин аст, ки пас, ба куљо равонаем?
№20 (296), 8-уми августи соли 2012
3
То ин дам, аллакай 5 нафар кормандони маќомоти прокуратура ва суд, ки ба парвандаи "исфарагињо" иртибот доштаанд, ё ба љавобгарї кашида ва ё аз вазифа озод карда шудаанд.
АМАЛИЁТ
ЯК ШАРЊИ СИЁСЇ
Бедарак шудани раиси ЊНИТ дар Хоруѓ рик Карамхудоев дорем. Бинобар набудани робита бо Вилояти Мухтори Кўњистони Бадахшон, айни њол мо дар бораи таќдири яке аз фаъолони њизб ягон маълумот гирифта наметавонем. Маќомот низ дастрасии иттилоотро мушкил кардааст. Рўзњои наздик, дар назар аст як њайати ЊНИТ ба Бадахшон сафар кунад ва ба кофтукови Шерик Карамхудоев сафарбар карда шавад. Шерик Карамхудоев 40 сол дошта, давоми 6 сол масъули ин њизб дар Хоруѓ будааст. Солњои ахир Шерик Карамхудоев дар муњољирати корї, дар Федератсияи Русия будааст.
Ёдовар мешавем, ЊНИТ дар робита ба куштори масъули бахши вилоятии ин њизб дар Бадахшон ќорї Сабзалї Мамадризоев ба Прокуратураи генералї шикоят бурдааст. Навори видеої, ки аз љараёни гирдињамоии мардум дар Хоруѓ ва суханронии Сабзалї Мамадризоев бардошта шуда буд, 23-юми июл дар шабакаи интернетии Yotube пайдо шуда буд. Рўзи сеюм аст, ки шабакаи мазкур дар ќатори чанд сайтњои иттилоотии дохиливу хориљї дар Тољикистон дастнорас аст. Њарамгули ЌОДИР
ХАТЛОН
Парвандаи гумонбарони пайравї аз ЊИУ ба Суд рафт Дар вилояти Хатлон парвандаи љиноятии се нафар сокинони ноњияи Ќубодиёни вилояти Хатлон - Алишер Давлатов, Зурмурод Шохонов ва Нуриддин Саханов, ки ба пайравї ба Њаракати исломии Узбакистон муттањам карда мешаванд, ба суд ирсол гардид. Бо тасдиќи ин хабар Ѓулом Бобоев, њимоятгари ин се нафар зимни сўњбати телефонї ба TojNews гуфт, парванда пас аз тафтишоти пешакї аз љониби муфаттишони Кумитаи давлатии амнияти миллї ба суди вилояти Хатлон ирсол гардидааст. Алишо Ќурбонов, муовини раиси суди вилояти Хатлон дар як тамоси телефонї гуфт, њанўз рўзи баррасии парвандаи мазкур мушаххас нашудааст. Дар њамин њол, як манбаи TojNews аз маќомоти судии вилоят,
ки нахост номаш ошкор гардад, гуфт, баррасии парвандаи мазкур барои пешгирї аз сарусадоњои зиёд, эњтимол, то нимаи дуюми моњи август ба анљом расад. Дар суди ноњияи Ќубодиён парвандаи Аслиддин Наврўзов як сокини дигари њамин ноњия, ки њамчунин, ба пайравї аз ЊИУ муттањам карда мешавад, мавриди баррасї ќарор дорад. Рустами САФАР
ПОРА
Эњтимоли озод шудани Нур Нуров Нур Нуров, собиќ судяи Суди Олї бо назардошти он ки ќисми зиёди маблаѓи пораи гирифтаашро њамчун зарари иќтисодї баргардонидааст, эњтимол, аз таъќиби ќонунї рањо хоњад шуд. Дар ин бора як манбаи TojNews аз Агентии давлатии назорати молиявї ва мубориза бо коррупсия иттилоъ дод. Дар њамин њол, бинобар иттилоъи прокуратураи генералї, тафтишот нисбати ќазияи Нур Нуров ќатъ нашудааст. Гуфта мешавад, онњое, ки шоњиди њолати гирифтани пора аз љониби гумонбарони ин ќазия будаанд, феълан дар муњољират, дар хориљ аз кишвар ќарор доранд ва барои тафтишот дастрасї ба онњо душвор аст. "Имтиёзњои судягии Нур Нуров, ки ўро аз таъќиби ќонунї озод мекард, аз љониби Маљлиси миллии Маљлиси Олї лаѓв карда шудаанд, аммо тибќи таѓйироти нав ба Ќонуни мубориза бо фасод, дар сурати пардохти пурраи зарари иќтисодї, имкон дорад, Нур Нуров то нафаќа дар вазифањои дигари поин фаъолият намояд. Нур Нуров собиќаи 30-солаи корї дорад ва барои ба нафаќа баромадани Нур Нуров њамагї бештар аз ду сол ваќти дигар мондааст",- мегўяд манбаъ. Ин дар њолест, ки дар нишасти матбуотии ахир дар Прокуратураи генералї гуфта шуд, амалњои коррупсионии Нур Нуров дар замони судяи Суди олї буданаш ошкор ва тасдиќ шудаанд. Ва тафтишот њар ваќте, ки зарур донад, Нур Нуров ба њабс мегирад. Агентии назорати молиявї ва мубориза ба коррупсия гуфта буд, Нур Нуров тибќи банди 4-и моддаи 247и Кодекси љиноии Тољикистон (ќаллобї дар њаљми мах-
ИЛЊОМИ ЊАФТА САРИ ОВОЗИ МО Сари овози мо бар дор карданд, Ба пойи мо њазорон хор карданд. Њама њастии мо аз мо рабудан(д) Ба дўши мо хиёнат бор карданд. Аз ин ањриманон некї наояд, Бадиро дар љањон бедор карданд. Дареѓи Айниву аллома Дониш, Бузургонро њаме терор карданд. Бухорорo бухори об карданд, Њазорон рахна бар девор карданд. Барои миллати бечораи ман, Чунин бадбахтињо бисёр карданд. Куљо шуд соњиби ин хонаву дар, Ки мушон њамла бар анбор карданд. Фирдавси АЪЗАМ
сусан калон) муттањам мешавад. Њафтаи гузашта зимни нишасти матбуотї Фаттоњ Саидов, раиси Агентии назорати давлатии молиявї ва мубориза ба коррупсия дар њузури хабарнигорон дар њоле парвандаи мазкурро шарњ медод, аз њолати гирифтани пора дар њаљми 350 њазор доллар сухан кард. Дар хусуси он ки Нур Нуров ба гирифтани чї миќдор маблаѓ њамчун ришва муттањам мешавад ва чанди ин маблаѓњо баргардонда шудаанд, Фаттоњ Саидов иттилоъ надод. Маљлиси миллї ваколатњои Нур Нуровро дар вазифаи судяи Суди Олї бо пешнињоди Эмомалї Рањмон, президенти кишвар, 19-уми июли соли љорї лаѓв кард. Он ваќт тахмин мешуд, ин иќдом дар чањорчўби тафтишоти парвандаи маъруф ба "исфарагињо" гирифта шудааст. Номи вай пас аз он расонаї шуд, ки аз моњи июли соли 2008-ум то моњи июни соли 2009-ум муњокимаи парвандаи љиноии 33 сокини ноњияи Исфараро бар ўњда дошт ва бо имзои ў аз 10 то 25- солї равонаи зиндон шуданд. Бояд гуфт, ки то ин дам аллакай 5 нафар кормандони маќомоти прокуратура ва суд, ки ба парвандаи "исфарагињо" иртибот доштаанд ё ба љавобгарї кашида ва ё аз вазифа озод карда шудаанд. Аз љумла, Шермат Нуров, собиќ муовини прокурори наќлиёти кишвар, ки бо гуноњи ришвагирї боздошт шуда, баъди пардохти њудуди 100 њазор доллар "зарари иќтисодї" аз њабс озод шудааст. Охири моњи майи соли равон Агентии назорати давлатии молиявї ва мубориза бо коррупсия Шермат Нуровро бо иттињоми ришвахорї боздошт кард. Фаттоњ Саидов, раиси ин нињод, њам њамон шабу рўз таъкид карда буд, ки боздошти вай ба парвандаи Низомхон Љўраев, собиќ вакили Маљлиси вилояти Суѓд ва раиси Корхонаи кимиёи Исфара рабт дорад. Бинобар гуфтаи Фаттоњ Саидов, Шермат Нуров бо гирифтани 100 000 доллар аз хонаводаи Љўраевњо ваъда дода будааст, ки ба сабук кардани њукми Фахриддин Љўраев, бародари Низомхон Љўраев, мусоидат мекунад. Гардиши нав дар парвандаи маъруф ба "парвандаи исфарагињо" аз аввали соли 2012 ва баъди таслими ѓайричашмдошти Низомхон Љўраев ба њукумат, ки гўё аз Русия бо хоњиши худ ба Душанбе омад, шурўъ шуд. Мењрафзуни АБДУЛЛО
Мантиќи русї ва њузури НАТО дар минтаќа Аз авали августи соли љорї раванди љамъоварии таљњизоти низомии Амрико ва НАТО шурўъ шуд, то дар ду соли оянда ба тадриљ ќаламрави Афѓонистонро тарк гўянд (ба истиснои чанд пойгоњи низомии Амрико). Бо таваљљўњ ба хуруљи неруњои худ аз ин кишвар, намояндагони Амрико ва НАТО дар як соли ахир борњо бо роњбарони Осиёи Марказї дидор ва дар бораи эљоди зерсохтњои марбута, ки расман муваќќат муаррифї мешаванд, гуфтушунид карданд. Тавре маълум, Маскав ба ин гуна гуфтушунидњо бо њассосияти хос бархурд карда, бо истифода аз расонањо ва сиёсатмадорону коршиносони худ, ки љуз манофеи Русия чизи дигареро намешиносанд, кишварњои минтаќаро тањти фишор ќарор медињанд. Тољикистон аз љумлаи љумњурињоест, ки бародари бузурги собиќамон асосан бо беэњтиётї ва беэњтиромии тамом дар мавридаш њарф мезанад. Чунин ба назар мерасад, ки Русия бо исботи зўрии худ дар Тољикистон ба раќибони геополитикиаш мехоњад ин паёмро бирасонад, ки њанўз њам ќудрат аст… Аммо мавзўи бањси мо чизест, ки ба он ишора шуд: имкони эљоди зерсохтњои муваќќати Амрико ва НАТО дар Осиёи Марказї. Ин масъала вуљуд дорад ва намояндагони конгресси Амрико тайи сафари як моњи пеши худ ба минтаќа ба тарзи ошкор ба он ишора карданд. Расонањои хориљї мушаххасан аз эњтимоли ташкили марказњои пуштибонї аз хуруљи неруњои Амрико ва НАТО аз Афѓонистон дар Узбакистон, Тољикистон ва Ќирѓизистон сухан мегўянд. Аммо дар њоле, ки дар ин кишварњо гуфтугузорњо идома доштаву њанўз њам маќомоти расмї аз таъйиди эљоди зерсохтњои нав парњез мекунанд, аз аввали августи соли љорї Маркази транзитии НАТО дар вилояти Уляновски Русия ба фаъолият шурўъ намуд. Њатто на нафари дувуму севум, балки худи раиси љумњури Русия дар нахустин рўзи оѓози фаъолияти расмии ин марказ аз он боздид кард, ки нишондињандаи ањамияти сиёсии масъала барои Кремл аст. Дар Уляновск Владимир Путин њарферо такрор кард, ки дар дањ соли пеш зада буд: Амрико ва НАТО дар Афѓонистон бо терроризм ва ќочоќи маводи мухаддир мубориза мекунанд ва агар онњо набошанд, ин кор ба дўши низомиёни рус меафтад… Дар њоле, ки дар робита ба эњтимоли эљоди зерсохтњои Амрико ва НАТО дар Осиёи Марказї њеч гуна вокуниши љиддии мардум ба назар намерасад, бо љой додани маркази транзитии НАТО (чун паймони низомии натанњо раќиб, балки душмани Русия) дар Уляновск, ки шањри муњимми саноати низомии ин кишвар ба шумор меравад, натанњо теъдоде аз ањзоби сиёсї мухолиф буданд, балки чандин тазоњуроту роњпаймої ва њатто гуруснанишинї низ ба вуќўъ пайваст. Дар посухи чунин иќдомот маќомоти расмии Русия гаштаву баргашта ба он ишора карданд, ки дар Уляновск на пойгоњи низомї, балки маркази транзитии НАТО эљод мешавад! Онњо њатто аз фароњам шудани њазорон љойи кор, имкони таљњиз ва бозсозии фурудгоњи ин шањр ва муњимтар аз њама даромади калони молї (эњтимолан аз 1.5 то 3 миллиард доллар) сухан ба миён овардаву саъй намуданд, то дурустии тасмими худро исбот кунанд. Амрико ва НАТО аз соли 2009 ба ин тараф аз Русия чун масири транзитї истифода мекарданд, вале маълум аст, ки эљоди маркази транзитии Уляновск нуфузи сиёсї ва низомии ин паймон ва мутаносибан Амрикоро дар Русия бамаротиб афзоиш хоњад дод. Зеро бархилофи кишварњои арабї, Вашингтон ва Брюссел дар мавриди Русия на ќудрати низомї, балки истифода аз нуфузи молиро (ќарордодњои миллиардї барои ширкатњои наздик ба Кремл) муассиртар медонад. Ин воќеиятро њатто метавон аз суханони маќомоти баландпояи низомии Русия низ дарёфт. Масалан, вазири дифои ин кишвар Анатолий Сердюков зимни посух гуфтан ба пурсишњои марбут ба паёмадњои хатарноки маркази транзитии НАТО дар Уляновск муддаї шуд, ки "иљрои ин тарњ ба манфиати амнияти низомии Русия аст". Агар дарвоќеъ чунин аст, пас, эљоди марказњои мушобењи Амрико ва НАТО дар Осиёи Марказї низ мантиќан љойи њеч гуна нигаронї надорад, зеро амнияти низомии Русияро дар минтаќа бештар таќвият менамоянд. Мантиќе, ки аз он бояд истифода кард… Матлаби ин гўша андешањои шахсї буда, метавонад бо мавќеъи «Нигоњ» муѓойират намояд.
Њамчунин, Мањмадалии Њайит, муовини раиси ЊНИТ ба TojNes гуфт: -Бинобар иттилои ба мо расида, авалин њамлаи маќомоти ќудратї дар Хоруѓ болои Љамоатхона (ибодатгоњ - муаллиф), пањлуи манзили зисти Шерик Карамхудоев сурат гирифтааст. Ва манзили зисти Шерик Карамхудоев дар натиљаи амалиёти низомї хароб гардидааст. Њоло мегўянд ягона фарзанди ў дар шањри Хоруѓ будааст, ки гуфтааст, шаби оѓоз шудани амалиёти низомї бо ањли оила дар хона, дар Хоруѓ будааст. Ин њамаи он иттилоъ аст, ки мо дар бораи Ше-
аз Ќосими БЕКМУЊАММАД
i
ЊНИТ дар робита ба бедарак гаштани Шерик Карамхудоев, масъули бахши ЊНИТ дар шањри Хоруѓи Вилояти Мухтори Кўњистони Бадахшон ва ањли оилаи ў изњори нигаронї мекунад.
www.tojnews.org
www.tojnews.org
4
№20 (296), 8-уми августи соли 2012
Баъди пардоз ба ў либосњои ќиматбањо пўшониданд. Зулайхо њарчанд он бегоњї 2000 рубли русї ба даст гирифта бошад њам, дигар ба кор нарафт. Муддати ду моњ вањмакї шуда, мурдањоро хоб медид. ФИРЕБИ "ШИРКАТЊОИ ТАРЉУМОНЇ" Дар кулли эълонњои Русия, ки дар њафтаномањо нашр мешаванд, бо њарфњои калону зебо навишта шудааст: "Духтарони зебои то синни 35 соларо, ки забонњои хориљиро медонанд, ба кори хубу даромаднок даъват мекунем. Љойи хоб бепул, роњкиро аз њисоби ширкати тарљумонї. Суроѓа…" Духтараки њисорї Замира Л., ки забони инглисиро ба хубї медонист, хурсандона раќами телефонии ширкатро гирифта занг зад. Баъди сўњбат бо менеджери ширкат ў худро орову торо дода, ба њамон суроѓа рањсипор гардид. Раиси ширкат Людмила Иванова ўро хеле хуш пазирої карда, гуфт, ки зодаи кадом миллат аст? - Тољикистон. - Хеле хуб. Духтарони тољик хеле зебоянд. Шумо ба ѓайр аз забони инглисї боз кадом забонњоро медонед? - Форсиро хуб медонам. - Бисёр њам хуб аст. Дар Питер хешу таборе доред? - Не, ман дар ватан ба мушкилињои иќтисодї дучор шуда, ноилољ рў ба Русия овардам. Аз ин љавоби содалавњонаи духтари зебои тољик Людмила сахт хушнуд гардиду аз дил гузаронид: "Бењтарин. Касе надоштааст. Агар ягон воќеа рўй дињад, касе суроѓаш намекунад.
ду шарти бордоршавии сунъиро гуфта дод. "Зан бояд аввал њаматарафа аз ташхиси тиббї гузарад. Сипас ба нутфаи ў ба воситаи сўзандору тухми аллакай бордоршударо мегузаронанд. Аммо зан дар як љойи махсус зиндагї карда, њамеша дар назорати духтурон меистад. Сипас, кўдак, ки тавлид ёфт, кўдакро мегиранду ба ў пули ваъдагї ба маблаѓи 20 000 долларро медињанд. Анора бечуну чаро розї шуд. Вале њангоми таввалуд фишори хунаш якбора баланд шуду ў сари мизи љарроњї бо олам падруд гуфт. Духтурони фирма барои рўпўш кардани найрангњои хеш љасади ўро бе ягон ташхис бурда, дар криматорияи морг сўзониданд. САНИТАРИ МОРГ Зулайхо намедонист, ки кори серпул чї корест. Шиносаш ўро ба морги мањаллаи Гатчина бурд. Зулайхо дар аввал њайрон шуд, ки чаро мањз морг. Аммо баъд санитари морг омада гуфт, ки асоси кори морг ин пардози љасадњо мебошад. Мурдањои насронињоро пеш аз гўронидан ба таври фармоишї рангу пардоз медоданд. Ба Зулайхо гуфтанд, ки маоши якрўзааш ба 2000 рубли русї баробар аст. Аз ин маоши баланд Зулайхо нањаросида, розї шуд. Санитари морг гуфт: - Шумо њаргиз аз мурда на-
ки чї тавр рух додани кушторро наќл кунад. Ин љо айби тарљумон буд, ки њангоми тарљума ба полис гуфт, ки гуё Мењрї чї тавр ба сари ўзбак шишаи араќро задани муњољири дигарро дида бошад. Мењрї сари ќањру ѓазаб аз ин тўњмати ногањонии тарљумони ўзбак асабњояш гирењ баста аз љояш бархесту ба сари тарљумон диктафони полисро гирифта, якбора пайи њам задан гирифт. Базўр Мењриро аз гиребони тарљумон халос карданд. Барои ин кораш Мењриро 13 рўз дар прокуратура нигањ доштанд. ДАР РУСИЯ ЗАНГИРЇ МЎД ШУД Љавонони 19-28 - солаи тољике, ки дар Русия ба мардикорї машѓуланд, ба фикри зангирї афтодаанд. Ќисми зиёди љавонон аллакай бо занњои калонсоли молдавию ќиргизу ўзбак аќди никоњ баста, зиндагї мекунанд. Ќисми дигари муљаррад ба воситаи интернету телефонњои мобилї бо духтарони 18 - 26 - солаи дар ватан бешавњар шинос шуда, пули чиптаро мефиристанд. Баъди омадани ин гуна духтарон ба Русия онњоро даррав бо як коса об никоњи мусалмонї карда, зан мекунанд. Чанде пеш духтараки 22 солае аз Файзобод бо исми Нозанин ба шањри Питер омад. Ў тасодуфан бо љавони 30 - сола бо телефон шинос мешавад. Љавон
Агар зан муњољир бошад - 4 Боз хеле зебо будааст". - Мо ба ту дар се моњи аввал 80000 рубли русї маош медињем. Баъд боз мебинем, ки ту то чї андоза гуфтањои моро иљро мекунї. Бо шунидани чунин маоши хеле баланд ќариб, ки Замира аз хурсандї дод занад. Рўзи аввали корї ўро ба кошонаи њусн бурда, чунон рангу пардозаш доданд, ки каси дидагї хаёл мекард, духтараке аз киноњои Голивуд ин љо нишастааст. Баъд назди компютер шинонда, чї тарз бо компютер кор карданро нишон доданд. Аксашро дар њар лањза сабт карданд. Сипас гуфтанд, ки бо забони инглисї калимањои "Ман туро дўст медорам", "Бо ту будан мехоњам"-ро такрор ба такрор хеле оромона ва боњарорат ба забон орад. Ин машќкунї ќариб се рўз идома ёфт. Аввал Замираи аз олами ифлос бехабар ба ин ањамияте надод. Дар ин се рўзи машќкунї ба ў 10000 рубли русї аванс доданд. Акнун Замира ба кори асосї омода шуда буд. Устодаш Надя наздаш омаду гуфт: - Имрўз дар сайтамон як шайхи арабро ба воситаи суханњои шањвонї ба дараљаи ќаноатмандї мерасонї. - Нафањмидам, чї тавр? - Тавре дар камераи интернетї љилваву ноз мекунї, ки ин
Ранљ кашидан ва дам назадан рўњро бузургї ва фикрро нерў мебахшад.
араби беаќл аз ишќат девона шавад. Бо забони форсї њарф мезанї. Замира акнун пай бурд, ки паси ин тарљумонї чї доѓи ѓализе нињон аст. Аммо дер шуда буд. Ў ноилољ имрўз чизе нагуфта, ба кор сар кард. Араби синну солаш ба љое расида, дар камераи видеоии интернет чунон наѓмаву усулњое мекард, ки аз диданаш дили Замира бењузур шуд. Ў худро базўр аз ханда дошту бо лањни форсї бо ў бозињои виртуалиро идома дод. Бегоњї Людмила ўро назди худ љеѓ зада, табрик кард. Ба дасташ боз 10 000 рубли русї доду гуфт, ки метавонад пагоњ истироњат кунад. Замира бо бањонаи либосњоямро аз хонаи иљора меорам, гуён баромада рафту худи њамон замон ба Маскав чипта харида, ба воситаи ќатора ба назди духтари холааш фирор кард. То дергоњ њамхонањои Замираро одамони Людмила фишор оварда, суроѓаи Замираро пурсон мешуданд. ДАСТИ БУРИДА Дар бозори Апраскини шањри Питер корхонаи хурди нонпазї њаст. Дар он асосан занњои тољики Самарќанд кор мекунанд. Маоши кориашон њаррўза мебошад. Рўзе шоњиди воќеае шудам. Зани самарќандї Фароѓат ногањон доду вой карда, аз коргоњ давид. Атрофиён кунљковона ба ў нигаристанд. Ангуштону дастони Фароѓат бурида шуда кашол меистоданд. Аз дидани ин љароњати ў дили кас хун мешуд. Ман њам давида рафтам. - Чї шуд?
- Њангоми хлебпазї теѓ ногањон дастамро бурид. Раисамон маро бароварда пеш кард. Ман бошам, корамро гум карданї нестам. Фароѓат ин њангом аз сўзиши љароњати бардоштааш он ќадар намесўхт, баръакс, барои он мегирист, ки агар ўро аз кор пеш кунанд, он гањ дар ватан ањволи модари бемору чор фарзанди чашминтизораш чї мешавад? - Чї магар коргоњи шумо барои коргарон пункти тиббї надорад? - Аз куљо? - О, давида, ба беморхона рав. - Не, агар ба беморхона равам, маро аз кор пеш мекунанд. - Э апа, саломатї муњим бошад, кор ёфт мешавад. Аммо Фароѓат ба гапи ман ањамияте надода, дастонашро каме шакар пошиду сипас бо рўймоле сахт баста, бозгашт ба корхона рафт. То бегоњї дар корхона тоќат карда кор мекунад ба хотири гум накардани кораш. Вале бегоњї аз зиёд рафтани хун ў бењушу беёд меафтаду њамкоронаш ба мошини ёрии таъљилї занг мезананд. "ДОНОРИ КЎДАК" Дар кўчаву хиёбонњо эълонњое ба чашм мерасанд, ки "занони солими то 35 - соларо (махсусан аз Осиёи Миёна) барои бордоршавии сунъї даъват менамоянд" Љавонзани ўзбек Анора, ки сахт эњтиёљманди пул буд, ин эълонњоро дида, ба њамон суроѓа рафт. Љавонзани 30 - солаи зебову солим диќќати директори фирмаро ба худ љалб кар-
тарсед. Мурда дигар чизе надорад. Аз зиндањо тарсед, ки ба њама кор ќодиранд. Зулайхо рўзи аввал љасади кампиракеро пардоз дод. Хешовандон супориш доданд, ки ўро бо упову кремњои гаронбањои фаронсавї пардоз дињад. Њарчанд ба тани љасад балзами махсуси спиртї молида бошанд њам, ў бўйи мурдор мекард. Зулайхо дилаш бењузур шуда, худро рўзи аввали корї бад њис кард. Вале хотири пул худро мардонавор дошту ба пардоз оѓоз кард. Дастонаш меларзиданд. Ба гумонаш ки кампир њозир аз љояш мехезад. Баъди пардоз ба ў либосњои ќиматбањо пўшониданд. Зулайхо њарчанд он бегоњї 2000 рубли русї ба даст гирифта бошад њам, дигар ба кор нарафт. Муддати ду моњ вањмакї шуда, мурдањоро хоб медид. ТАРЉУМОНИ ЎЗБАК Дар хољагии дењќоние як љавони украинї бо шиша зарбаи марговаре ба сари ўзбаке заду ахирї мурд. Шабошаб Мењриро бо занњои муњољири дигар барои шоњидї ба идораи полис бурданд. Барои пурсуљўйи онњо тарљумони ўзбакеро даъват карданд, ки гўё њам забони тољикиро медонистаасту њам забони озариву узбакиро. Њарчанд на бо забони русї ва на бо забони тољикї дуруст њарф мезад. Ин тарљумони хираи бесавод он ќадар ба Мењрї саволњои бешумор дод, ки сараш сахт ба дард омад. Мењрї мефањмонид, ки њангоми сар задани воќеа ў дар хонаи иљораашон хоб буд, корманди полис боз савол медод,
худро муљаррад муаррифї карда, мегўяд, ки ўро надида, ошиќи шайдо шудааст, аммо дар ватан зану се фарзанд дорад. Ба ў пули чиптаи њавопаймоиро ба воситаи бонк мефиристад. Нозанини аз дунё бехабар ба падару модар мегўяд, ки ба назди дугонааш ба Русия меравад. Духтари њанўз шавњар накарда танњо роњи Русияро пеш мегирад. Дар фурудгоњ љавони сияњљурдаи тањамтани баднамое ўро пешвоз мегирад. Нозанин ўро дидан замон карахт шуд. Љавон пай мебарад, ки ба ин духтари зебо писанд наомад. Барои њамин роњи њилларо пеш мегирад. Љиддї ва бо ширинзабонї ўро пешвоз гирифта, наворњои телефонии мобилиашро нишон медињад. Дар он наворњои реалии як гурўњ љавонони беномуси миллат сабт гардида буд, ки духтарони тољикро "сартарошон" мекарданд. Љавон гуфт: - Агар бо хубї зани ман шавї, аз сар то поят тилло мерезам. Вагарна мисли ин духтарон саратро кал карда, ба ватан мефиристам. Ё пули билети фиристодаамро ёфта дењ, онгањ ба ту љавоб. Нозанин дар ин шањр касеро намешинохт. Розї шуд. Љавон духтарро ба хонаи иљора оварда, худи њамон бегоњї ўро никоњи мусалмонї кард. Њоло Нозанин дар маѓозае ба њайси фаррош кор мекунад. Ба хонаашон пул мефиристад. Аммо то њанўз умедвор аст, ки ин љавон ба ватан омада, аз рўи расму русум ўро тўю тамошо мекунад… Шањлои НАЉМИДДИН, журналист
№20 (296), 8-уми августи соли 2012
5
Росташро гўям, агар њаминњо намебуданд, Чингизхону Темурланг њам ба сари мо њуљум намекарданд. Ўзбакистонро њам онњо ба Тољикистон муќобил кардаанд. Русияро њам. Барои Роѓун њам мањз инњо тарѓиб карда, аз мардум пул љамъ кардаанд…
Бадахшон љузъи давлати дигар мешавад? Њикматуллоњ Саидиён: - Њаргиз роњ додан даркор нест. Мухаммадикбол Садриддин: - Аз мо намепурсанд, дар боло њаллаш мекунанд. Мо пас аз 2 моњи имзо шуданаш хабардор мешавем! Komil Qurbonov: - Модоме ки ин сухан аз дањони як намояндаи парлумон баромадааст, пас, фирефтаи овозањои онњо нашавед. Sirojiddin Tolibov: - Аљаб, гапи нав -ку! Вале хеле хандаовар ва бепоя! Хилватшо Ходжаев: - Ин як фалсафаи пуч, бемантиќ, бепоя аст. Њар кас ин њарферо гуфта, зимни мастии лояќил гуфта. Наход, то ба ин дараља мардумро гўл бизанем. Ва имкони сохтани ягон давлат дар Читролу Бадахшон нест, илло, њамин давлатњои њозира, ки њастанд. Муътасим Биллох: - Агар Оѓохон пул дињад… Sulaimon Shohzoda: - Ин сухани бемаънї ва бемантиќи депутати Афѓонистон аст, ки дар фикри ягон фарзанди бадахшонї нест - на имрўз, на фардо. Идрис Джонмамадов: - Латиф(А)и Пидром - аз фамилияаш маълум )) Мухаммадикбол Садриддин: - Аз дасти ин абарќудратњо њама чиз меояд. Чї кор кунем, замин сахту осмон баланд. Агар мо њам ќудрат медоштем, Самарќанду Бухороро аз ўзбакњо талаб мекардем. Вале њамин заминњои худамонро базўр соњибї дорем. Zuhuriddin Nuriddin: - Аз Темори Шарќї, ки фаќиртарин љазира дар Љануби Индонезия буд, аз љануби Судон, ки одамон то њоло дар Љангалњо зиндагї доранд, аз Исроил, аз ќавмњои парокандаи сиёњу сафед дар зери шиори дини яњудї давлат сохтанд. Чаро њамин корро бо Бадахшон накунанд? Бадахшони Афѓонистон аслан як ќитъаи зиёдатист, ки инглис барои рўзи мабодо људо кардааст. Куруш Сухроб: - Русия њам њамин хел маќсад дорад, аммо худаш намедонад, ки чаро. Zuhuriddin Nuriddin: - Курдњоро бинед. Аввал онњоро
байни Туркияву Эрону Сурияву Ироќ таќсим карданд, баъд гузоштанд, ки ин чор давлат болои онњо зулму ситам кунанд. Њоло чї? Мехоњед ё не, оянда як давлати Курдистон ба вуљуд меояд? Ин њам барои дигарон хаёл буд. Ё чаро Русия дар њодисањои Бадахшон тарафи њукумати Тољикистонро нагирифт? Латифи Пидром худ бадахшист ва ин минтаќаро хуб медонад. Хасан Арабакеш: - Парешонї наояд ба кор, Даста љамъи муштро дињад ќарор. Суруш Давлатзода: - Аввал ин ки, Пидром њаргиз нагуфтааст, "давлате ба номи Бадахшон", балки гуфтааст, Амрико ва Инглис дар фикри таъсиси як воњиде, давлате дар ин ќаламрав њастанд. Аммо номе аз давлате набурдааст. Дигар ин, ки барои дар бораи суханони Пидром ќазоват кардан, бояд ба андозаи Пидром китоб хонда бошї, дониш ва љањонбинї дошта бошї, робита ва њамкорї бо дунё дошта бошї, як шахсияти матрањ мисли ў бошї. Ин бањс баёнгари он аст, ки сатњ ва дарки Пидром аз дўстон фарсахњо фарќ мекунад. Чизеро, ки ў мебинад, одамони кўчак баъди 20 ё 50 сол метавонанд бубинанд. Њама чиро ба Пидром Худо додааст, нотавонбинон ба ў њатто њасад њам бурда наметавонанд. Дигар ин ки, њар касе сухане дорад дар бораи нодурустї ё дурустии сухани Пидром бигўяд, ба шахсияти ў чаро дар бояд афтод? нуралиев махмадсодик: - Латифи Пидром яке аз шахсиятњои шинохтаи љањон, сиёсатмадори пурнуфузи тољикони асили Бадахшони Афѓонистон аст, ки њама ваќт дар парлумони Афѓонистон љасурона аз мавќеи тољикони њамаи Афѓонистон њимоят мекунад. Аз рўи баъзе манбаъњо, дар Афѓонистон зиёдтар аз 10 млн. тољик зиндагї мекунад. Ў наздиктарин дўсти Тољикистон аст ва Тољикистони моро њамчун ватани худ Афгонистон дўст медорад. Аъзамшох Ширговади: - Пидром сиёсатмадори хуб аст, аммо дар ин замон баланд кардани чунин хабар фикр мекунам ба нафъи мардуми Бадахшони Афѓонистон ва
МАВЌЕЪ
дар маљмўъ ба нафъи њама мардуми тољик нест. Zoir Shah Davlyat: - Сухани Латифи Пидром асос надорад. Инро агар дар авоили асри 20 мегуфт, дигар гап буд, аммо дар љањони имрўз чунин њадс заданњо дуруст ба назар намерасад. Фарид Ориён Балхи: - Ин тарњ дар оѓози истиќлолияти Тољикистон вуљуд дошт ва њоло њам дорад. Љаноби Оѓохони чорумро мехостанд амрикоињо барои ин кор истифода кунанд, вале русњо нагузоштанд. Русњо Бадахшонро њамин тавре, ки њаст, дидан мехоњанд, аммо дар ихтиёри худ. Њодисањои ахир инро боз исбот кард. Касе, ки Бадахшонро гирифт, на фаќат мавќеи стратегї, балки "маводи стратегї" - героинро њам дар ихтиёр хоњад дошт. Аммо бадахшонињои мо дуруст мефањманд, ки агар ин гуна давлат барпо шавад, наќши асосии онњо аз даст меравад. Помирињои Чин бисёртаранд. Чин намегузорад ва онњоеро, ки дар ин фикр њастанд, ќир мекунад. Вале дар њолатњои зарурї ин проектро метавонанд истифода кунанд. Боз оянда нишон хоњад дод.
«Розњои пинњон»-и љаноби ИКС
Хирањо. "Сўзандагони ватан" Ќањрамонсоз - рўзноманигор аст ё прокуратура? Прокурори генералї Шерхон Салимзода њафтаи гузашта душмани асосии миллати тољикро ёфта, айбдор карданд, аммо љазо надоданд. Он кас дар расонањои дохиливу хориљиро барои "ќањрамони озодихоњ" тарошидан аз Мамадбоќир Мамадбоќиров ва "роњандозии барномаи тарњрезишудаи бегонагон" айбдор карданд. Ростї, љаноби прокурор, њамин шубњањоро мо њам аз ин рўзноманигорон доштем. Як тарафи диламон мегуфт, ки њаминњо бошанд - мї ё…, лекин як тарафи дигараш мегуфт, шояд боз њаминњо бошанд. Хеле гаранг шуда будем. Љои шишт намеёфтем, ки кай пардаи асрор аз рўи инњо бардошта мешавад. Хайрият, ки бардоштед! Хуб кардед, акнун мо онњоро хоњем шинохт. Шубњаи мо аз ин буд, ки мањз њаминњо 20 сол не, 2 њазор сол боз гўем њам мешавад, як миллатро "бузбозак" андохтаанд. Гоње аз як нафар ќањрамон месозанду ба арши барин мебароранд ва онњо, мањз худи онњо, ўро ба хоки сияњ яксон мекунанд, ба фарши замин мезананд. Агар гўї, ки чаро ин тавр - ба манофеи миллии худ хатар эљод ва ва њатто хиёнат, балки ба нафъи хориљињо кор мекунед, мегўянд: касби мо њамин, он чї њаст, њамонро рўи сафња мекорем. Медонед, боз чї мегўянд, не, не, иќрор мекунанд, ки дар хизмати хонандаву бинандаву шунавандаи худ њастанд. Њукумати чоруманд! Аз мардум пуштибонї мекунанд ё пуштибонашон мардум аст. Мардум! Гўё мардум аз онњо мехостааст, ки "иттилои даќиќу бетарафона" дињанд. Тавба! Чї тўњмате бар миллати бо таърихи њазорсолањо! Мо њам њайрон! Онњо мепурсанд, ки чаро 20 сол "Боќир - ќумондон" наѓз буду имрўз ганда, чаро то ба имрўз њукумат онњоро пуштибонї мекард… не, не, худи онњо њукумат буданду имрўз антињукумат? Чї мегўед, ки 20 сол боз кори инњо њамин. Ѓаффору Ёќубу Муњаммадрўзиву кадом як раисони сатњи поёнї ба боло расидаро бардор бардор мекарданду мекунанд. Ин њамаро мањз рўзноманигорон сохтанд, на каси дигар. Сиёсатњои хирадмандона, давлати демокративу њуќуќбунёду балову бадтарро мањз инњо ба сари мардум бор кардаанд. Агар инњо набошанд дар Тољикистон фасод, мањалгарої, хешутаборбозї, њаракатњои рейдериро Шумо дар як зум гум мекунед! Аммо инњо халал мерасонанд! Намегузоранд, ки Тољикистон ба озодї ва демократияи њаќиќї (тавре шумо мехоњед!) расад. Њуќуќи башарро мањз инњо поймол мекунанд. Боздоштшудагону зиндониёнро латукўб карда, аммо дар озодї озод нафас мекашидагї мањз инњо - рўзноманигорон њастанд. Росташро гўям, агар њаминњо намебуданд, Чингизхону Темурланг њам ба сари мо њуљум намекарданд. Ўзбакистонро њам онњо ба Тољикистон муќобил кардаанд. Русияро њам. Барои Роѓун њам мањз инњо тарѓиб карда, аз мардум пул љамъ кардаанд… Прокуратура, ВКД, КДАМ, ВД, АКДН, АНМК… инњо айбе надоранд. Аммо онњо - рўзноманигорон ќариб буд, ки њатто аз њамон Бобољон Бобохонову Низомхон Љўраевро њам ќањрамону муќаддас рост кунанд. Гап байни худамон, ин рўзноманигорон њастанд, ки пора њаст, терроризм њаст, экстремизму коммунизму нањзати исломиву маводи мухаддир њаст. Протоколро њам дуздида, њаминњо чоп карданд. Охир, агар инњо ин гапњоро наменавиштанд, кї онњоро медонад? Онњо њатто дар Амрикову Аврупову, э равед, дар тамоми дунё њастанд. Дар тамоми дунё њамин корашонро мекунанд. Аниќ ин як тоифае њастанд, ки дар љиноятњои созмонёфта тариќи ташкил кардани шабакањои фаромиллии љиноятї даст доранд - якташ, ки хабар дод, дигаронаш њам онро дастак карда, аз ин забон ба он забон ин хабарро тарљума мекунанд. Охир, замин сахту осмон баланд! Чї гўем, ки нагуфтанамон бењтар аст! Ин рўзноманигорон буданд, ки дар Тољикистон љанги гражданї шуд, фирорињо аз зиндон гурехтанд, њатто дар Бадахшон амалиёти махсус баргузор шуд. Барои њамин хуб кардед, ки онњоро њушдор додед. Ин хирањоро! Газетањояшонро фармон дињед, ки банданд, сомонањояшонро масдуд кунанд. Аз вазорати фарњанг талаб кунед, ки ба онњо њушдор додан гирад, аз Хадамоти алоќа таќозо кунед, ки тарафи онњо "тирњои мўъљизанок" - ашро боз ва боз парронад. Нашуд, ВКД - ро боз барои як амалиёти махсус сари онњо фиристед. Нашавад дигар нињодњоро њам ба ин амалиёт њамроњ кунед. Конститутсияро дигар кунед! Дар Кодекси љиної моддаи нав дохил шавад - сўзандањо! гўша андешањои шахсї буда, метавонад бо мавќеъи «Нигоњ» муѓойират намояд.
Латифи Пидром, узви парлумони Афѓонистон, њафтаи гузашта эълом дошт: "Амрико ва Англися аз чандин сол бад-ин сў талош доранд, ки ќисмати Гилгит ва Читроли Покистон, бахшњое аз Бадахшони Афѓонистон ва Тољикистон ва як бахш аз хоки Чинро як кишвари љадид бисозанд". Шуморе аз намояндагони вилояти Бадахшони Афѓонистон њам дар порлумони ин кишвар дар њамраъйї ба ў таъкид кардаанд, ки "Англия ва Амрико аз чандин сол бад-ин сў мекўшанд, то бо пуштибонї аз фаъолиятњои њалќањои мушаххасе, њадафњояшонро дар ин бахшњо бароварда созанд". Онњо бар ин боваранд, ки "нооромињои ахир дар бахшњое аз вилояти Бадахшони Тољикистон ва Афѓонистон низ бо њамин њадафњо пайванди наздик доранд." Ин сўњбатњо истифодабарандагони Фейсбуки тољикиро њам дар канор нагузошт ва суоли ин бањс чунин буд:
i Матлаби ин
МИНБАРИ ФЕЙСБУКИЊО
Мањмадсаид Убайдуллоев, шањрдори Душанбе, тасмим гирифтааст, ки рўзи 23 август соати 8 бо фейсбукиён мулоќоти рўбарў ва «бе миёнаравњо" гузаронад. Шањрдори Душанбе барои мулоќоти аввал чанд мавзўи сўњбат пешнињод кардааст, аз љумла наќшаи кулли пойтахт, аз миён бурдани биноњои кўњна, вазъи роњњо ва наќлиёти љамъиятї, таъмини бозорњои Душанбе бо маводи зарурї пас аз моњи Рамазон ва чанд мавзўи дигар. Бархеи мардум ин иќдомро кори хуб медонанд, вале мегўянд, ки ин як љанбаи таблиѓотї дорад. Лекин гурўњи дигар аллакай пешнињодњои худро аз њозир омода доранд, то ки дар ваќти сўњбати рў ба рў онњоро ба раиси шањр расонанд. Вобаста ба ин мавзўъ «Нигоњ» аз ду нафар пурсид:
Шумо ба вохўрии Мањмадсаид Убайдуллоев меравед? Бахтиёр АМИНОВ, директори иљроияи кооперативи "Матбуот": - ЊА! Ман кўшиш мекунам, ки дар он вохўрї ширкат кунам, чунки ман чанд пешнињод дорам: дар бораи љамъоварии партовњои зиёди зараровар, ки таваљљўњи хосро талаб мекунанд, мисли чароѓакњои каммасраф, њама гуна батареяњо ва амсоли онњо. Дар бораи ташкили кооперативи сохтмонї, ки метавонад мушкилоти манзили бисёр оилањоро њал кунад. Дар бораи танзими фурўши рўзномаву маљаллањо, манзурам гузоштани киоскњо. Дар бораи љалби бештари кўдакон ба хондан, бо роњи ташкили њар гуна мањфилњое, ки дар давраи Шўравї вуљуд дошт, мисли мањфили дўстдорони табиат, мањфили дўстдорони фановарї ва ѓайра. Ин бењтарин иќдоми шањрдорї аст. То ба њол нафаре дар сатњи Мањмадсаид Убайдуллоев њамчунин як иќдомро рўи даст нагирифта буд. Муњим нест, ки ин таблиѓот аст ё чизи дигар. Муњим он аст, ки Шумо њамчун шањрванди Тољикистон метавонед дар баробари раиси шањр нишинед ва ба ў савол дињед.
Искандари ФИРЎЗ, рўзноманигор: - НА! Чунки ман аз фаъолони Facebook мањсуб намешавам ва ба
ин далел, чандон ба баргузории чунин мулоќот низ таваљљўњнамекунам. Аз сўи дигар, дар сањифањои Facebook ин ќадар навиштанду менависанд, ки маќомот бояд аз муддатњо ќабл ба ин навиштаљот вокуниш мекарданд, вале накарданд. Ва чї боис мешавад, ки баъд аз ин дидор мушкилоти матруњаи фейсбукињо њал хоњад шуд? Агар шањрдори Душанбе, ки нисбаташ эњтиром ќоил њастем, аз алоќамандони Facebook аст, пас, чаро мушкилоте, ки дарсафањоти инсомонаи иљ тимої аз муддатњо ќабл баррасї мешаванд, то њол њал нашудаанд? Ба ин далел, чунин эњтимол низ вуљ уд дорад, ки тасмими дидор бо фаъолони Facebook як иќдоми таблиѓотї бошад. Дар њар сурат, аз ин иќдом пуштибонї мекунам. Зеро дидор ва сўњбати як маќоми баландпоя ва калидии Тољикистон бо фаъолони сомонаи иљтимої худ падидаи хубест. Лекин, мутаассифона, ман худам ба он љо намеравам.
6
№20 (296), 8-уми августи соли 2012
Ронандањои љавон бо сабукравњо чун "хиромон" мегузаранд, халал намерасонанд, зеро роњњо ба пурагї таъмир нашуда бошанд њам, то љое чуќурињо пур шудаанд. Ѓайбулло Авзалов, раиси вилояти Хатлон гуфт, њукумати вилоят барои барои солњои 2012 - 2013 «Наќшаи амал» ќабул карда, дар нимсолаи аввал 31 корхона ва 21 коргоњи хурди истењсолиро мавриди истифода ќарор дод, ки дар онњо 505 нафар соњиби љойи кор шуданд. Раиси шањри Ќўрѓонтеппа Шарифхон Самиев аз фаъолият накардани ќисме аз корхонањои саноатї дар маркази вилоят изњори нигаронї дошт. Ў гуфт, то замоне, ки корхонањои миёнаю азими хусусишуда пурра ба фаъолият шурўъ накунанд, буљаи шањри Ќўрѓонтеппа ѓанї ва масъалањои дар шањр љойдошта њалли худро пайдо намекунанд. Дар ин замина раиси шўъбаи минтаќавии Бонки миллии Тољикистон Ш. Зардов дар љамъи хабарнигорон изњор дошта, ки «замони диназаврњо гузаштааст», бояд корхонањои хурд ва миёнаи истењсолї бунёд кард. - Мо ба корхонањои азим ќарз медињем, вале мањсулоти тавлидотии онњо ба савдо намеравад. Маблаѓњоро барои пардохти маош сарф мекунанд. Њамаи он маблаѓњои бебозгашти бонкњо мањз дар њамин замина ба вуљуд омадаанд, - гуфт Зардов Ш. Мебояд гуфт, ки дар шањри Ќўрѓонтеппа бештари корхонањои хусусигардонидашуда, ба мисли Корхонаи истењсоли собун, собиќ
Фарќи «динозаврњо» Чаро Хатлон аз Суѓд фарќ мекунад? Маркази хизматрасонии «Саодат», Корхонаи коркарди пўсту пашм, Корхонаи истењсоли шакар пурра фаъолията надошта, корхонањои «Равѓан», «Ресанда» ва «Трансформатор» бо иќтидори пурраашон фаъолият намекунанд. Дар ин замина сардори Раёсати давлатии сармоягузорї ва идораи амволи давлатии вилоят С. Мусоев изњор дошт, ки корхонањои азим ва миёнаи бекорхобида ба маблаѓи аз 1 - 15 миллион ва аз ин њам зиёд ниёз доранд.
- Порсол 48 лоињаи сармоягузорї пешнињод кардем. Рости гап, лоињањо камтар хом њам буданд, ягонтояш нагузашт. Имсол 21 лоиња пешнињод кардем. Боварї дорем, ки 6 лоиња оиди бунёди корхонањои коркарди меваю сабзавот мегузарад. Дар хусуси дигар лоињањои пешнињодшуда чизе гуфта наметавонам. Хориљињо мебинанд, месанљанд, баъд маблаѓгузорї мекунанд. Онњо њамин хел пул намедињанд!, - мегўяд Мўсоев.
ба ватан аст ё назарфиребї? Ё "фиреб" несту як услуби нави "мењмоннавоз"-ист? Табиист, ки ба хонаи касе мењмоне ояд, соњибхона хонаро хуб оро медињад. Фаќат соњибхонае нест, ки ќисми хонаро рўбучин кунаду ќисмеро не. Аммо ба таассуфи масъулини Ёвон, президент бо чархбол ба мањалли сохтмони Корхонаи "Хуакин ѓаюр семент" омад ва пас аз он бо сабукрав аз манотиќи дигар дидан кард. Оё аз чархбол заминњои ба пуррагї шудгорнашударо дида бошад?
Омада истед, Љаноби Олї! Чї тавр президентро ќисман пешвоз мегиранд? Рўзи 4-уми август президенти кишвар Эмомалї Рањмон ба Ёвон омад. Табиист, ки ба омадомади президент омодагињо мебинанд - бо корхонањои хурду калону тракторњои нав, густурдани ќолин аз дохили љўйборњо то ба оѓил ва… Хулоса, байни "идеяњо" мусобиќа аст, аммо мазмун як: кї бештар "садоќат ба Ватан" ва "хизмат"- њои худро ба президент нишон медињад? Ташрифи президентро ба Ёвон чанд моњ пеш аз "радиои ЗЛО (занакњои лаби об)" шунида будам, аммо ин ташриф њатто "ширкати МСР (мардакњои сари роњ)"-ро низ хурсанд кард. Чаро? Пас аз ин ронандањои љавон бо сабукравњо чун "хиромон" мегузаранд, халал намера-
сонанд, зеро роњњо ба пўрагї таъмир нашуда бошанд њам, то љое чуќурињо пур шудаанд. Байраќчањо дар масофаи таќрибан 4 - 5 метр тўли роњњо мисли лолањо овезон буданд. Дидани онњо пеш аз омадани президент мантиќи аљиб дорад: бо ин кор њисси миллиро бедор мекунанд. Фаќат ин маълум нест, ки њисси миллии киро: президентро ё сокинони њамон минтаќаро? Аммо аљибтар аз ин, шудгор кардани ќисме аз заминњо мебошад, танњо њамон ќисме, ки агар рафту, президент бо сабукрав ташриф биёрад, ба чашм мерасад, ќисмати ба роњ наздик. Шафати роње, ки бояд Президент гузарад, шудгор мешавад ва давомаш не. Аљиб! Ин хизмат
Дар њоле, ки умеди аз нав ба кор шўрўъ намудани корхонањои миёна ва азими хусусигардонидашуда дар вилояти Хатлон аз 100 як аст, дар вилояти Суѓд чунин корхон ањо б о сар мояг узори њои хориљї аллакай мавриди истифода ќарор гирифтаанд. Чаро?! Ба ин суол як коршинос, ки номаш оварда намешавад, дар яке аз њафтаномањо посух додааст, ки дар вилояти Хатлон корхонањои азим ва миёнаро дар ваќташ шахсони муштзўр, тасодуфї ва авлоддорњо бо пули ночиз хусусї карда, аз фурўши таљњизоти ин корхонањо ќасру кушк сохтаанд. Дар оянда низ ба кор доромадани онњо ба гумон аст, зеро барои соњибони амволи хусусишуда танњо пули фурўши биноњо як умр басандагї мекунад. «Так что», - ба гуфти мардуми рус, љаноби Шарифхон Самиев, соњибмулкон њамаљониба «поддержка» доштаанд. Ба њар њол, дилсард нашавед. «Шайтон ноумед, одам бо умед», гуфтаанд. Модоме ки дар вилояти Суѓд барои «динозаврњо» алаф ёфт шудааст, дар вилояти Хатлон низ масъала роњи њаллашро меёфтагист. Албатта, агар аќли солим боло бигирад ва аз њама муњим, агар бошад! Давлати ШОЊЭЪТИБОР
Албатта дид, чун чархбол мисли сабукрав сиёњпуш ва барои дидани масофаи дур мањдуд нест. Аммо боз муаммо аст, ки маъсулин чї гуфта бошанд? Ба њар сурат, ќисман њам, ки бошад, аз ташрифи раиси љумњур "ободї" мешавад. Агар ташриф намеоварданд, кї медонад, тайи чанд сол ин роњњо ќисман таъмир ва заминњо ќисман шудгор мешуданд? Пазироии президентро њам ќисман мекунанд? Омада истед, Љаноби Олї! Исматуллоњи АЗИЗ
НАЌЛИ МУЗОФОТЇ
Шиноснома ба љои ќимиз Чанде пеш бо устод Њикматулло Сайфуллозода ва Аъзамшоњи Ширговадї ба шањри Хуљанд сафар кардем. Ваќте аѓбаи Шањристонро поён мефаромадем, устод Сайфуллозода аз ронанда хоњиш карданд, ки ба маркази ноњияи Шањристон мошинро ронад. Мо фикр кардем, ки устод ба мо маркази Шањристонро нишон доданианд, вале ваќте ба марказ расидем, ба ронанда гуфтанд, ки "исто, аз ягон нафар пурсем, ки ќимиз дар куљо мефурўшанд?!" Ман бори нахуст ин номро шунидам. Хаёл кардам, устод ягон дорувориро аз ин љо гирифтанианд, аммо андак пас гуфтанд, ки як ќимиз мехўрем, баъд ба Истаравшан меравем. То Шањристон боз гумон кардам, ки ќимиз дору неву балки ягон хўроки хуб аст, ки устод дўст медорад. Пас аз пурсуљўй кўчањоро убур карда, як хонаи пастакро ёфтем ва духтарчае гуфт, ки дар ин љо ќимиз њаст. Фарёдкунон ба њавлї даромадем. Дар рў ба рўямон мўйсафеде омаду бо забони узбакї "хуш келибсиз" гўён њамаро ба болои кат, ки зери дарахте буд, хонд. Дарњол дастархон оростанд. Соњибхона бобои Рањмонќул ном доштааст. Устод хоњиш кард, ки њарчи зуд ќимизро биёранд, чунки моро дар Истаравшан интизоранд. Бобои Рањмонќул рафт ва пас аз чанд даќиќа дар даст кўзаи ба носкаду монанд, вале хеле калонро гирифта омад. Мо њайрон, ки ин чї сире бошад. Аъзамшоњ ба ман нигоњ мекунаду ман ба ў. Устод Сайфуллозода дарк карду гуфт: "Њайрон нашавед, ин чизи зўр аст, як бор чашида бинед, пас, мефањмед". Ваќте ќимизро гардонданд, дидем, ки мисли шир сафед ва ба дўѓ њам монанд аст. Бобои Рањмонќул нимрусї, нимузбакї ва нимтољикї наќл кард, ки ќимиз шири асп аст ва онро дар каду омода мекунанд, фарќияташ аз дўѓ ин аст, ки барои омода кардан аввал бояд каду дошта бошї, пас метавонї ќимиз ба даст орї! - Ин касб аз бобову бобокалонам ба ман мерос мондагї аст, наќл кард бобои Рањмонќул, - Дар ваќташ бобои ман ќимизро барои одамони обруманд омода мекардаанд. Барои кадуро омода кардан бошад, мо тухми онро аз Узбакистон меорем. Барои омода кардани як каду ќариб 40 рўз ваќт лозим аст. Ќимиз то 20 - 25 рўз омода мешавад. Одамоне, ки лаззати онро медонанд, рост ба хонаи ман омада, мебаранд, аммо баъзеашон хоњиш мекунанд, ки бо кўзааш дињам, вале ман дигар кўзаамро ба касе намедињам, чунки чанд нафар барои бурдани кўза шиносномаашро гарав (залог) монда, то њол наомадаанд. Дар хона чанд шиноснома њаст, вале намедонам, ки чї кор кунам. Ман, ки ягон маротиба ќимиз начашида будам, њайрон шудам, ки наход, барои як кўза ќимиз шиносномаро гарав монї, вале ба суроѓаш барнагардї?! Ваќте стакани пур аз "ќимиз"-ро ба даст гирифтем, дарњол бобои Рањмонќул садо баланд кард: - Бачањо агар бори якум бошад зиёд нанўшед, ки одамро "маст" мекунад. Њама хандидем. Шири асп њам одамро маст мекардааст! Эраљи АМОН
№20 (296), 8-уми августи соли 2012
7
Мо чї хел корманди худамонро коррупсинонер барорем? Аммо мардум баёнот медод, ўро "огоњї" ё "выговор" дода, аз кор холї мекардем. худ бо шањрвандонро хуб ба роњ монад, зеро вай дар назди шањрвандон обрўи давлат аст ва дар сурати ислоњ нашудан чорањои иловагї дида мешавад. Фаришта Рањматуллоева њам дар вазорати адлия баёнот додааст, ки шикояти шањрвандон дар мавриди вай "њаќиќати воќеї." надорад. Ин баёноти хонум Рањматуллоева, ки аз як сањи-
ФАРИШТА РАЊМАТУЛЛОЕВА МУДИРИ ШУЪБАИ САЊШ ДАР ФАЙЗОБОД
ГУРЕЗ ВА РАД
Хизматчии давлатии САЊШ (ЗАГС) - и Файзобод мавриди хусумати шахсї ќарор гирифтааст, ё мењрубонии нињодњои масъул? сатро барои аз пайи он шудан иљозат ва амр надодам. Аммо пинњонї аз ман корманди раёсат ба Файзобод аз пайи тањќиќи ин мурољиат рафтааст. Ман фикр мекунам, ки ин номаи шикояти махсус бо њадафи ѓарази шахсї буд ва њаст!. Вагарна чаро бе огоњї ва розигии ман корманди мо аз пайи ин ќазия рафтааст? - илова кард Гурез Ќосимов. Нафаре, ки аз Раёсат ба тањќиќи мурољиати шањрвандон ба Файзобод рафтааст, Содиќљон Муродљонов, сармутахассиси шўъбаи раёсати хизматчии давлатї дар шањри Душанбе ва навоњи тобеи љумњурї будааст. Номбурда, аз пайи мурољиати шањрвандон расидагї ба масъаларо тасдиќ кард, аммо гуфт, тањќиќ бенатиља анљом ёфт. Гурез Ќосимов гуфт, ки тањќиќи ќазия ба ўњдаи вазорати адлия аст ва бояд ин нињод нисбати корманди зердасти хеш чора бинад. САЊШ ТОБЕИ ВАЗОРАТИ АДЛИЯ НЕСТ? Дар њукумати Файзобод ба "Нигоњ" гуфтанд, ки аз ин ќазия ва шикояти шањрвандон огоњї доранд. "Аммо таъйин ва озод кардани вазифаи мудири шўъбаи САЊШ дар ваколати вазорати адлия аст. Мо чорае
дон зиёди ў шикояти шањрвандон њам кам нест. Дар вазорати адлия тасдиќ кардаанд, ки шикоятњо дар мавриди фаъолияти ў њам ба ин нињод расидаанд, аммо Салоњиддин Рањимов, мутахассиси пешбари вазорати адлия ба мо гуфт, ки "мутаасифона, онњое, ки шикоят навиштаанд, танњо як нома ба ду номи муаллифи аст. Аммо мо љавоби номаи аввалро додем. Вале барои тасдиќи ин гуфтањо шањрвандон баёнот надодаанд. Онњое, ки аризањо бо номи онњо расида буданд, дар сўњбати рў ба рў аз тасдиќи даъво ё шикояти худ даст кашиданд". ГИРЕЊИ САРБАСТА Масъулини вазорати адлия мегўянд, барои исботи амалњои коррупсионии кормандашон бояд, ки Агентии назорати давлатии молиявї ва мубориза бар зидди коррупсия машѓул шавад. Сокинони Файзобод њам бояд, ки шикояти худро дар бораи љой доштани амалњои коррупсионї ба ин нињод ирсол мекарданд. Аммо масъулини вазорати адлия бо Фаришта Рањматуллоева сўњбати алоњида кардаанд ва дастур додаанд, ки низоми кориро иљро ва шеваи гуфтори
фаи дастї иборат аст, њамаи шикоятњои дар борааш љойдоштаро рад кардааст. Бино ба иттилои ба мо расида, як гурўњ аз вазорати адлия ба дафтари САЊШ - и Файзобод дар пайи тањќиќи шикояти шањрвандон рафта, аз утоќњои корї ва низоми кор дидан кардаанд. Ба истилоњ, њама 100 будааст. Ба гуфти як масъул, ки нахост номаш ифшо шавад, "иттило дар бораи бољи гумрукї чанд пул аст ва дигар иттилои огоњкунада ба шањрвандон овезон буд, аммо дар масъалаи порагирї шањрвандон бояд ба нињоди зиди фасод мурољиат кунанд. Мо чї хел корманди худамонро коррупсинонер барорем? Аммо мардум баёнот медод, ўро "огоњї" ё "выговор" дода, аз кор холї мекардем. Вале мардум баёнот надод ва мегўянд, ки ин шикоятњоро мо нанавиштем". Ќисса кўтоњ, маќомоти масъул масъаларо бо сабабњои номаълум ин тарафу он тараф мекашанд. Мегўянд, баёнот нест. Дар ихтиёри "Нигоњ" номањои шикоятии шањрвандон ва баёноти онњо мављуд аст. Агар вазорати адлия ин њуљатњоро зарур донад, пешнињод мекунем. Аммо оё мехоњад?
www.tojnews.org
www.tojnews.org
Мењрафзуни АБДУЛЛО
БИДУНИ
F
Т
... бо Фаридун Рањнавард
Бо Убайдуллоев, бе миёнарав! Фейсбуки тољикї дирўз бемуњобо метавон гуфт, ки њаќќи њалоли Мањмадсаид Убайдуллоев буд. Дар Фейсбук эълон кардани вохўрии рў ба рўи фаъолони шабакањои иљтимоии Интернет бо мири шањри Душанбе, ба хулоса аз навиштаи истифодабарандагон, бисёрињоро ба ваљд овард. Рўз то бегоњ касе натавонист, ки диќќати фаъолони бахши тољикии Интернетро аз сафњаи Бе миёнаравњо!-и Мањмадсаид Убайдуллоев берун кашад. Ман мурољиат, истиќбол, умеду орзуњо ва пешнињодоти ин сафњаро, ки аз субњи барваќт то бегоњ (7-уми августи соли 2012) њам зам мешуданд, ба як файл љамъ овардам. Хеле аљиб шуд, вале... Дар ин бора баъдтар. Њоло барои рўшан шудани масъала барои хонандаи гиромї, ки шояд, аз ин иќдоми њукумати шањр бехабар монда бошад, бояд Бе миёнаравњо!-ро шарњ бидињам. Раиси њукумати шањри Душанбе фаъолони шабакаи Интернетро барои муњокимаи мавзўъњои муњими пойтахт ба вохўрии рў ба рў даъват кард. Инак, дар назар аст, субњи 23-юми август Мањмадсаид Убайдуллоев бо ин фаъолон, ки аллакай дар сафњаи махсус дар Фейсбук шуморањои телефониашон аз љониби гурўњи корї ќайд мешавад, дар Маркази равобити пойтахт вохўрда, ёдрас мекунам, бе миёнарав вохўрда, масъалањои зеринро муњокима намояд. Мири шањр дар Фейсбук эълон кард, ки дар ин нишаст масъалањои мазкур мавриди муњокима ќарор хоњанд гирифт: (Иќтибос аз шарњи Мањмадсаид Убайдуллоев) - Наќшаи генералии шањри Душанбе ва бартарафсозии биноњои камошёна, намои меъмории минбаъдаи шањр; - Њолати роњњо ва фаъолияти наќлиёти мусофиркашонии љамъиятї; - Хољагии манзилию коммуналї ва лоињаи инноватсионии шањрї mometavonem.tj. - Дар бораи тадбирњои ѓанигардонии бозори истеъмолї бо мањсулоти ниёзи аввалия дар моњи сипаришавандаи Рамазон ва ѓайрањо... (Анљоми иќтибос) Диќќат кунед, гуфта мешавад ва ѓайрањо! Ба ин масъала бармегардем. Бо ин иќдом, албатта, Мањмадсаид Убайдуллоев тамоми холњои сиёсиро, ки на њар як сиёсатмадори имрўзаи тољик метавонад дар як рўз ба даст орад, аз худ кард. Арзиши ин сармояи сиёсиро, ба ќавле, њисоб кардан номумкин аст. Вале... Марњамат! Дар пеши чашми мо њукумати шањри Душанбе гўё, такрор мекунам, гўё як мисоли бењтарини манфиат бардоштанро аз мушкилоте, ки воќеан, метавонанд барои як сиёсатмадоре, ки солњои дароз дар як мансаб будааст, натиљањои ногувортарин дошта бошанд, ба намоиш гузошт. Ман мурољиат, истиќбол ва пешнињодоти ин сафњаро, ки аз субњи барваќт то бегоњ (7-уми августи соли 2012) зам мешуданду кам намешуданд, дар як файл љамъ овардам. Бегоњї, аллакай, гўё китоби бештар аз 100 сањифадорро, ки дар он на танњо тамоми мушкилот ва роњњои эњтимолии њалли мушкилоти як шањри замонавиро дар даст доштам. Дар ин китоб, њамчунин, шумораи телефонии нафарони касбу корњои гуногунро њам метавон дастрас ва истифода кард. Вале мањаки асосии ин китоб, дастгирї аз мири шањр аст. Њољати суханпардозї нест - Офарин! Дар бораи ва ѓайрањо! Њамин ибораи одатии ва ѓайрањо, шояд, сабаб шуд, ки дигар фаъолон то бегоњ аз навиштани пешнињодњои худ дар бораи усулњову иќдомњои, ба назарашон, зарурї барои бењтар кардани шароит дар пойтахт хаста намешуданд. Дар китоб кињо чињо нанавиштанд. Аз бўю тафи партовгоњњои шањр, роњњои харобу валангори он, то ба низоми пардохти маблаѓи хизматрасонињои маишї ва њатто дар бораи эњтимоли ба озмуни мадњиясарої табдил шудани вохўрии мазкур. Аммо оё дар як вохўрї, бигзор бе миёнаравњо бошад, њал кардани њадди аќал, як масъалаи муњим, бигзор наќшаи генералии пойтахт бошад, мумкин аст? Ин савол, ба хуслоса аз мундариљаи китоб касеро аз истифодабарандагони Фейсбук, ба ќавле, фаъолони шабакањои иљтимоии Интернет ташвиш надод, њамчунон ки дар њукумати шањри Душанбе. Гурўњи корї дар масъалаи баќайдгиырии хоњишмандони ширкат дар ин вохўрї хеле фаъол ба назар мерасид. Яъне, шояд, касоне њам зиёд буданд, ки воќеан, бовар доранд, тамоми масъалањои муњими пойтахт баъд аз ин вохўрии рў ба рў њал мешаванд. Бигзор њатто чунинњо зиёд набуданд. Њукм намекунем, аммо бояд иќрор шуд, ки ба њар сурат њам, аз ин мањаки асосии китоб халал намебинад. Акнун, ба назарам, раиси њукумати шањри Душанбе Мањмадсаид Убайдуллоевро мебояд холњои гирифтаашро дар вохўрї бо фаъолон њифз кунад. Барор мехоњам! Матлаби ин гўша андешањои шахсї буда, метавонад бо мавќеъи «Нигоњ» муѓойират намояд.
Ба мо шаш нусхаи мурољиати шањрвандон унвони Раёсати хизматчии давлатии назди президенти Тољикистон дастрас шуд. Дар ин мурољиатњо дар бораи фаъолияти хизматчии давлатии вобастаи ин раёсат буда наќл мешавад. Аммо дар Раёсати хизмати давлатї ба "Нигоњ" гуфтанд, ки њамагї як мурољиати шикоять аз шањрвандон гирифтаанду халос. Гурез Ќосимов, сардори раёсат зимни тањќиќи ин ќазия гуфт, ки ворид шудани як мурољиати шикоятї ва бидуни огоњиву розигии ман аз пайи он шудани як корманди раёсат, бозгуйи хусумати шахсї доштан ба хонум Рањматуллоева аст: - Як номаи шикоятї ворид шуда буд, аммо ман њељ як корманди Раё-
дида наметавонем. Њоло Фариштамо Рањматуллоева дар рухсатии мењнатї аст…" - гуфт як масъули њукумати ноњияи Файзобод. Собиќаи кории Фариштамоњ Рањматулоева дар ин вазифа чандон тўлонї нест. Вай баъди интихоботи соли 2010, ки то он замон муовини раиси ноњия буд, ба ин вазифа таъйин шуд. Аммо аз фаъолияти начан-
i
Њафтаномаи "Нигоњ" аз сокинони ноњияи Файзобод дар мавриди фаъолиятњои кории мудири шўъбаи Сабти асноди њолати шањрвандии ин ноњия шикоятњои зиёд гирифт. Онњо аз фаъолияти Фариштамо Рањматуллоева шикоят мекунанд, ки њангоми кор бо мардум "даѓалона" муносибат мекунад. Тафсили шикояти шањрвандонро ин љо намеорем, зеро саныиши онщо кори нищодщои давлать аст.
8
№20 (296), 8-уми августи соли 2012
Як тољике, ки ба хонаи мо омада мерафт, ба номи Љайњун буд. Мепурсидам, ки номи аслиат чист, Љайњунов аст ё чї, мегуфт, њарчї мехоњї, бигў. Ман њам то охир нафањмидам, ки номи аслии ў чист. Celebrities як маљаллаи то ба имрўз гумном дигарбора ба бањси таронаи Шабнами Сурайё - «Наравад», ки онро Мавлуда Асалхољаева бо забони ўзбакї хонда, клип њам кардааст, боз доман зад. Ин маљалла, ки дар интернет нашр мешавад ва дар домени «tj» сабти ном шудааст, аз оѓоз ин бањсро намегузорад, ки хомўш шавад. Аввал хабар дод, ки Њунарпешаи мардумии Ўзбакистон Мавлуда Асалхољаева таронаи овозхони тољикро хондааст. Сипас эълон кард, ки дар ин бора љузъиёти навро пайдо намуд. «Хабари мо дар бораи он, ки Мавлуда Асалхољаева, малењ карда гўем, таронаи овозхони машњури тољик Шабнами Сурайёро «иќтибос кардааст», як ќатор бањсу мунозира ва гуногунфикриро ба вуљуд овард. Касе гуфт, ки ин дуруст нест. Касе гуфт, ки мо мехоњем Мавлуда Асалхўљаеваро шарманда намоем ва ўро ѓайбат мекунем. Хабар дар бораи плагиат (дуздии асар) дар матбуоти Тољикистону Ўзбакистон пахш шуд. Аз ин хотир, имрўз маљаллаи Celebrities хост ба вазъ рўшанї андозад, - маљалла инро навишта идома медињад: Дар ин кор ба мо продюсери машњури Тољикистон Бењрўз Зеваров кўмак мерасонад. Celebrities ба Бењрўз Зеваров бо ин суолњо мурољиат кард: Оё Мавлуда Асалхўљаева барои истифодаи таронањои Шабнами Сурайё иљозатнома дорад? Оё таронаи «Ашки чашмон» махсус барои Шабнам навиштааст? Ва ин посухро гирифтем. «Не, Шабнами Сурайё барои овозхони Ўзбакистон ягон иљозатнома надодааст. Беш аз ин мегўям, ки таро-
баромадааст. Дуюм ин, ки мову ўзбакњо муштаракоти фарњангї дорем. Асрњо боз таронањои њамдигарро хондаем. Бигзор хонанд ва бигзор хонем. Доман задани ин бањс њадди нињоии камхирадист. - Рост, охир, бачањои мо њам, аз љумла Шабнами Сурайё таронањои дигаронро хондаанд… - Бале, дар ин минтаќа њар замон як миллат дар тарона пурќувват буд, миллатњои дигар аз пасаш мерафтанд. Хуб, ќиссаи њамон «Шашмаќом». Агар ин тавр гирем, нисфи зиёди овозхонони тољик бояд ба суд кашида шаванд. - Агар овозхони ўзбакро бинед, чї мегўед? - Мегўям, ки таронаро хуб хондааст, клипаш њам хеле хуб аст. Ош шавад, боз маъќул шавад, хондан гирад… - Худо медонад, дигар хонад…
Љанљоли як тарона Овозхонњои тољику ўзбакро кї мехоњад љанг андозад? наи «Наравад» (ин тарона мањз чунин ном дорад, аммо бисёрињо «Ашки чашмон» ро истифода мекунанд), мањз барои Шабнами Сурайё офарида шудааст. Муаллиф Фарњоди Милод, танзимгар Роберта Мирзоян њастанд. Тарона барои албоми Шабнам «Хаёли сабз» навишта шудааст, - рўйрост гуфт ба мо продюсер Бењрўз Зеваров. Акнун шумо тамоми љузъиётро медонед. Маљаллаи Celebrities Бењрўз Зеваровро барои иттилои муфид ташаккур мегўяд». Ин тамоми матнест, ки дар сомонаи Celebrities нашр шудааст. Аммо хабар-
нигори «Нигоњ» - ро шеваи навишти матн дар њайрат гузошт. Ин љо ѓаразе пинњон буда метавонад. Аз ин хотир, мо ба тањќиќи ин мавзўъ гузаштем. ЊАРФИ МУАЛЛИФ Дар ин ќисса чор нафар ширкат мекунанд: аввал, Мавлуда Асалхољаева, ки натавонистем бо ў дар тамос шавем, зеро дар шањри Тошканд аст ва ягон суроѓаи имейлаш њам пайдо нашуд; дуввум, Шабнами Сурайё, ки низ барои мо дастнорас буд; саввум, Роберт Мирзоян, танзимгари тарона, ки низ дар Тошканд ба сар мебарад; чорум, Фарњоди Ми-
лод (Фахриддини Холбек), муаллифи тарона, ки рўзноманигори радиои «Озодї» аст ва дар Душанбе зиндагї дорад. Мо ахириро пайдо кардем ва аз ў пурсидем: - Ин тарона моли кист? - Ин оњанги Роберт Мирзоян аст. Ман танњо матни онро навиштаам. Дар бархе ќисматњои оњанг њам сањм доштам. Аммо моли њалоли Роберт аст. - Ба њамин бањсе, ки ба вуќўъ пайвастааст, чї назар доред? - Бисёр бемаънї аст. - Оё бо Шабнами Сурайё ва Роберт Мирзоян сўњбат доштед, аз ин бањс хабар доранд?
- Як замон Роберт гуфта буд, ки њамин гуна сўњбатњо њастанду ў ба онњо таваљљўњ накардааст. Бо Шабнам дар ин бора сўњбат накардаам. Он ќадаре, ки ман медонам, њељ як аз мо зидди овозхони Ўзбакистон даъвое надорад. Шахсан банда, ки муаллифам. - Чаро? - Дар моњи Рамазон ва њар ваќте набошад, ман намехоњам ба як мўъмину мусалмон зарар расонам, асабашро хароб кунам ва ба сўи ў бо ангушт ишора кунанд, ки гўё дузд аст. Бахусус, ки ў зан аст. Мавлуда Асалхољаева сари тарона хеле мењнат кардааст. Таронаи хуб
Вањиди Мужда: "Исми рањбари нави ЊИУ мустаор аст" ВАЊИДИ МУЖДА, ТАЊЛИЛГАРИ АФЃОН Вањиди Мужда, тањлилгари афѓон мегўяд, ки эњтимолан рањбари нави Њаракати исломии Узбакистон тољик ё чечен аст. Њаракати Исломии Узбакистон бо пахши як баёния аз марги Усмон Одил, рањбари худ хабар дода, номи рањбари нави ин њаракатро њам эълон кард. Мавсуф шахсе ба номи Усмон Ѓозї аст, ки то ин замон ба касе маълум набуд, њадди аќќал ба расонањо. Усмон Одил, домоди асосгузори ин љунбиш Тоњир Юлдош мањсуб мешуд ва баъд аз кушта шудани ў дар соли 2009-ум рањбарии Њаракати Исломии Узбакистонро бар ўњда гирифт. Бовар меравад, ки вай 37 сол дошт ва аз собиќадорони Њаракати Исломии Узбакистон мебошад. Аммо рањбари нав кї аст? Дар ин маврид мо бо чанд суол ба Вањиди Мужда мурољиат кардем, ки дар Вазорати умури хориљии њукумати Толибон то соли 2001-ум дар Кобул масъули бахши Осиёи Марказї ва Русияву Ќафќозу Чин будааст. Он
солњо ў бевосита бо рањбарони ЊИУ робита дошт. Озодї: Оё номи Усмон Ѓозї барои Шумо ошност? Вањиди Мужда: "Ин исми аслї нест. Њамон Усмон Одил њам шахсї воќеї набуд. Њоло њам дар кадом бой-
гоние љустуљў накунед, номи аслии ўро пайдо намекунед. Танњо касе, ки дар Њаракати исломии Узбакистон бо номи аслиаш фаъолият мекард, Тоњири Юлдош буд, ки њамон њам тахаллуси Форуќро гирифта буд. Исмњои мустаор дар созмонњои монанд ба ЊИУ як воќеият аст. Ин номњо як гуна динї њастанд, бахусус таъкид бештар ба ањли суннат будан мекунад ва аз нуќтаи назари амниятї, хадамоти амниятиро фиреб медињанд. Њоло Усмон, Холид, Абдурањмон, Њафизуллоњ ва ѓайраву њоказо тахаллуси ќариб аксари размандагони њаракатњои террористист. Як тољике, ки ба хонаи мо омада мерафт, ба номи Љайњун буд. Мепурсидам, ки номи аслиат чист, Љайњунов аст ё чї, мегуфт, њарчї мехоњї, бигў. Ман њам то охир нафањмидам, ки номи аслии ў чист." Усмон Одил Озодї: Ба назари Шумо, рањбари нави ЊИУ кист? Вањид Мужда: "Ваќте аз таѓйирот дар рањбарии ЊИУ хабар ёфтам, зуд ба зењнам Мавлавї Абдураќиб, наздиктарин дўстони Тоњири Юлдош омад, ки узбаки Узбакистон аст ва
њоло дар Покистон ќарор дорад. Аммо ваќте акси Усмон Ѓозиро дидам, чењрааш аз Мавлавї хеле фарќ мекунад. Ин чењраи тољик ва њељ набошад, чечен аст. Ваќте ман ба њузури Тоњири Юлдош мерафтам, дар атрофи ў чеченњо зиёд буданд. Ќорї Тоњир бо онњо ба забони русї њарф мезад. Умуман, љаласањои муштараки ЊИУ ба забони русї сурат мегирифт. Забони форсї ё узбакї забони умумї набуд." Озодї: То куљо як тољик ё чечен метавонад рањбарии созмонеро ба ўњда гирад, ки аслан муассисонаш узбактабор њастанд? Вањид Мужда: "Ваќте дар вазорати умури хориљї будам, як номаи расмї аз Ќорї Тоњир гирифтам. Дар он гуфта шуда буд, ки мо бояд сиёсатњоямонро бо кишварњои шимолї Осиёи Марказї, Русия, Ќафќоз ва Чин бояд бо ў њамоњанг кунем, зеро ўро Мулло Умар - амири ин минтаќа таъйин кардааст. Аммо муовини вазири ваќт пас аз сўњбат бо Мулло Умар гуфт, мо ба умури кишварњои дигар дахолат намекунем. Ман дар хонаи ў уйѓурњо, узбакњо, чеченњо ва тољиконро медидам, яъне дар ин њаракат сањ-
МАЌСАДИ «CELEBRITIES» ЧЇ АСТ? «Celebrities» як сомона аст, ки бино ба маълумоти он, дар Русия сабти ном шудааст ва худро аз оилаи ODAK Group Inc медонад. Ин ширкат бо рекламаву консертњо машѓул будааст. Бархе гуфтанд, ки ин сомона аз як духтари тољику ўзбак аст, ки миёни Тошканду Душанбе рафтуомад мекунад. Њар кї ва њар чї њам набошад, ба асабњои овозхони ўзбак расидан ва ба шўр овардани Шабнами Сурайё шояд њадафњои тиљорї дорад ё ягон ќасди дигар дар миён аст, ё умуман њељ маќсад надорад. Бовар дорем, ки ин дар сатњи фарњангї њам доман задани мухолифатњои Тољикистону Ўзбакистон нест. Агар ин тавр бошад, хеле бад! Эраљ ХОЛОВ
ми як ё ду миллат нест. Њоло, ки бо бархе шиносњоям аз ЊИУ сўњбат мекунам, мегўянд, дигар мавзўи миллат миёни онњо матрањ нест." Озодї: Тољикон зиёд буданд? Вањид Мужда: "Хеле зиёд буданд. Як маркази фарњангї бо номи "Бухоро" дар Кобул буд, ки сарвариашро Мањмадсабур ном тољике аз Ќаротегин сарварї мекард ва машваратњояшро танњо бо худи рањбари ЊИУ анљом медод. Усмон Ѓозї ба ў монанд нест, аммо он љо тољикони зиёди вафодор ба Тоњири Юлдош буданд, ки он замон љавон буданд. Баъид нест, ки аз љумлаи онњо касе ба мартабаи рањбари ЊИУ расида бошад." Озодї: Агар рањбари ЊИУ тољик интихоб шуда бошад, чї паём дошта метавонад? Боз њаракати дигаре њам бо номи "Ансоруллоњ" њаст, ки тољикон дар он аксариятро ташкил мекунанд? Вањид Мужда: "Воќеан, гардонандањои ин тарњ агар кадом як барномаеро сари Тољикистон доранд, ин интихоб боиси нигаронист. Аз таљрибаи њодисањои ахир дар олами араб бармеояд, ки ќудратњо ба њаракатњои исломї таваљљўњи зиёд мекунанд. Њаракатњои исломии марбут ба Тољикистону минтаќа њам бо тањрики хориљињо ва барои амалї кардани барномањои худ метавонанд дардисарњоеро на фаќат барои мардуми минтаќаву Тољикистон, балки дигар кишварњои шимолї эљод кунанд."
«ОЗОДЇ»
№20 (296), 8-уми августи соли 2012
9
Дар худи Ќазоќистон њоло нархи яклухти халтаи орд 135 - 140 сомонї аст. Арзиши орди мањаллї низ боло меравад. Нарх ба ќиматшавии роњкиро ва камчинии мањсулот дар бозор њам иртибот дорад. ЧАРО АЗ БОЗОРЊО ОРД ЃАЙБ МЕЗАНАД? Ќиёми моњи шарифи Рамазон. Бозори шўњратёри «Шоњмансур», ки ба фаровонию арзониаш мањбубияти хосе байни сокинони пойтахт дорад. Назди дарвозаи бозор бо иќдоми шањрдорї ярмарка - фурўши мањсулоти кишоварзї сурат мегирад. Ба хотири андаке арзон будани мањсулот анбўњи харидорон атрофи мањсулоту харидорро печонидаанд. Чењрањои пуризтиробу навбати калон, бахусус, назди мошине эњсос мешуд, ки орд мефурўхт. - Магар ордро ба халта намефурўшанд? – суол кардам аз марде, ки пеш аз ман дар навбати орд меистод. - Ду рўз пеш ба халта мефурўхтанд, - шарњ дод мард, ки ба дасташ борхалтае дошт, - акнун ба сари кас 10-килої мефурўшанд. Воќеан њам дар мошине, ки мансуби муассисаи давлатии агентии хариди мањсулоти озуќаворї буд, як тараф, нархи як кило орди навъи якум 2 сомонию 20 дирам ва сўи дигар, раќами телефони боварї 23534-72 ва 236-17-84 навишта шуда буд. Зери офтоби сўзон навбат пойиданамро ду навраси аробакаш дида, наздам омада, маслињат доданд: - Ака, аз дарун як халтаи холї
Њамин дам воќеан як љавон шитобон омаду сўи ман назаре афканду тухми шубња ба ќалбаш уфтод. Дар кисаам ќалам ва дар дастам ѓилофи суратгиракро дида, ќулфи дўконро боз накард. - Орди якум тамом шуд, хоњед аз назди дарвоза гиред, - кўтоњ посух дод фурўшанда ва дар як лањза байни анбўњи мардум ѓайб зад. - Бењтараш, аз бозори «Саховат» мегирам, 140-150 сомонї бошад њам, шербачањо мефурўшанд, -он зан инро гуфту шитобон самти дигар рафт. Дар маъмурияти бозори «Шоњмансур» иллати камчинии орди якумро муаяйн кардан нашуд; шањрдорї маљлиси танзими нархњо доштаасту раиси бозор њам он љо рафтааст. Дар бозорњои «Дењќон»-и мањаллаи Гипрозем, бозори мањаллаи Зарафшони пойтахт низ дарёфти орди навъи якум мушкил шудааст. Аз ин бозорњо картошка њам ѓайб зада, њолатњои бо нархи ду маротиба гаронтар (1 кг картошка - 4,5 со-
орд 1 миллиону 43 њазор тоннаро ташкил медињад.
ОРДИ НАВЪИ ДУЮМ ХАРИДОР НАДОРАД
Орд: ќањтї ё ќиматї? омор, тўли нимсолаи аввал дар кишвар 372,2 њазор тонна ѓалладона истењсол шуд, ки назар ба соли гузашта 2,7% зиёд аст. Аскар Нуралиев, сардори раёсати танзими тарофањои Вазорати рушди иќтисод ва савдо мегўяд, ки воридоти орд дар нимсолаи аввали соли 2012 назар ба соли гузашта 11 фоиз афзоиш ёфта, 174 тонна зиёд шудааст. Гузашта аз ин, нархи воридотї ба 60 доллар арзон шуда, аз кишвари содиротї -Ќазоќистон ягон
ДАР ТАЛОШИ ОРДИ ЌАЗОЌИСТОН
биёру ба аробаи мо гузор ва дањкилої орд гирифта, ба ин халта рез, дар байн мо њам навбат истода, бароят орд мегирем, мебинї, ки байни 20-25 даќиќа як халта орди навъи якум 50 килогиро ба 110 сомонї мегирї. Албатта, хизмати моро њам фаромўш намекунї. Зимнан аз хизмати миёнаравии ин бачањои корчаллон аллакай як зан истифода бурда, назди ароба халтаашро пури орд мекард. Гарон бошад њам, аз њамон растаи ордфурўшї як халта орди хушсифати «ќазоќ» гирам гуфта, дохили бозор шудам. Аз дўконњои ќатори ордфурўшї танњо 3 - 4 тоаш боз буду он љо њам танњо орди навъи дуюми истењсоли Тољикистон мефурўхтанд. Нархаш поёнтар - 105 сомонї. Аммо ин навъи орд харидор надошт. Назди дўкони ќулфзадае занеро дучор омадам, ки интизори фурўшанда буд. - Њоло аз њамин љо 145 сомонї як халта орди навъи олиро марде харида рафту фурўшанда аз паи ў рафт - эзоњ дод сабаби интизориашро зан.
КАМ Ё ГАРОН? Мардуми Тољикистон дар сол ба њудуди якуним миллион тонна орд ниёз дорад. Аммо чаро орд кам ва ќимат шудааст? Оё ин сунъї боло бурдани нархи он бо маслињати пешакии иддае аз таъминкунандагони орд аст? Як коршинос сабаби гароншавии нархи ордро ба хушксолї марбут медонад. Ба гуфтаи ў, сабабњои дигар, аз љумла, мањдудиятњо аз сўи кишвари њамсояи Узбакистон дар роњњои мошингард ва оњан боиси болоравии нархи орд шудааст. Иддае њам ба коњиш ёфтани њосили зироат дар Русия, Украина ва Ќазоќистон дар пайи беборишї ишора мекунанд. Дар миёнањои моњи июни соли 2012 ќимати гандум њудудан 50 дар сад ва бањои љуворї беш аз 45 фоиз боло рафтааст. «Мо набояд иљоза дињем, ки болоравии муваќќатии ќимати мањсулоти ѓизої ба паёмадњои дарозмуддати зиндагии мар-
монї) фурўхтани он ба мушоњида мерасад. Мардум аз болоравии нархи орди навъи якум то ба 150 сомонї барои як халтаи 50 - килограммї дар бозорњои ноњияи Њисор низ шикоят мекунанд. Нафаре, ки худро Мурод аз Хуљанд муаррифї кард, телефонї хабар дод, ки дар Шимол низ нархи орд ва нон гарон мешавад, аммо талоши орд дар бозори Панљшанбеи Хуљанд нест ва андаке боло рафтани нархи нонро мардум ботањаммул ќабул кардаанд. ОМОРИ ПУР – БОЗОРИ ХОЛЇ Шањрдории Душанбе дар моњи Рамазон бо як ќарор дар бозорњои пойтахт нархњои 12 мањсулоти ниёзи аввалияи мардумро танзим кардааст. Аз љумла, як халта орди навъи якуми Ќазоќистон на зиёдтар аз 110 сомонї бояд фурўхта шавад. Давлат рисолати иљтимоии худро ба љо оварда, аз манфиатњои сокинон пуштибонї кардааст, аммо соњибкорон њам дар њолати ноќулай мондаанд, зеро ба иллати ќимат
АЗ ЊАМОН ПАСИ ПЕШТАХТА ОРД НАМЕДИЊЕД?
шудани орд дар кишвари содиротї - Ќазоќистон ба 110 сомонї фурўхтани халтаи он онњоро аз фоида мањрум намуда, дучори зарар мекунад. Раиси бозори «Шоњмансур»-и пойтахт Асомиддин Ризоев бо пешнињоди њукумати шањри Душанбе аз захирањои давлатї њар рўз ба ин бозор бо ќимати 110 сомонї халтаи орд пешкаш намояд њам, гарон шудани орди якумро эњсос намудааст ва мегўяд, мардум барои харидории орд навбати калон барпо мекунанд. Дар конфронси матбуотї вазири рушди иќтисод Шариф Рањимзода дар бораи таъсири хушксолї ва баланд шудани ќимати орду гандум ва дигар маводи ѓизої ба Тољикистон изњор карда буд. Ба гуфтаи ў, эњтимол аст, ки нархи маводи ѓизої минбаъд низ боло равад. Бино ба маълумоти Ољонсии
мањдудияти содироти гандум ва орд нашудааст. Ќазоќистон содироткунандаи асосии орд ба Тољикистон буда, 96 фоизи бозори орди Тољикистонро таъмин мекунад. Танњо дар нимсолаи аввали соли љорї аз ин кишвар 190,3 њазор тонна орд ба маблаѓи 69 миллион доллар ворид шудааст. Талабот ба орд дар Тољикистон доимо зиёд аст, чунки дастархони мардум бе нон тасаввурнопазир аст. Ба њар сари ањолї соле 140 кило мањсулоти нонї рост меояд. Тибќи маълумоти Вазорати рушди иќтисод, њаљми истењсоли ѓалладона дар дохили љумњурї аз 1 миллион тонна мегузарад. Ољонсии омор маълумот медињад, ки воридоти орд ба Тољикистон дар нимсолаи аввал аз 200 њазор тонна гузашт. Мутобиќи натиљаи барўйхатгирии ањолї дар Тољикистон 7 миллиону 616 њазор нафар зиндагї мекунанд ва ниёз ба
думи камбизоат дар љањон анљом ёбад», - гуфтааст президенти Бонки љањонї Љим Ён Ким. Дар баробари ин, онњо ишора мекунанд, ки уфту хези ќимати маводи ѓизої риштаи сармоягузории соњаи кишоварзиро низ заиф мекунад. Гузашта аз ин, мавридњои содироти дубораи орд ба кишварњои њамсоя низ љой дорад. Иќтисодшиносон 20 фоиз болоравии нархи ордро пешгўї мекунанд. Танњо як моњи охир нархи орди «ќазоќ» ба 40 сомонї ва орди мањаллї ба 10 - 15 сомонї боло рафт. - Аслан, чунин болоравии нархи орд хоси зимистон буд, вале болоравии нархи имсола дар фасли тобистон ба хушксолї ва камњосилии ѓалладона дар Ќазоќистон рабт дорад, ки содиркунандаи асосї дар Осиёи Марказї аст, - мегўяд Таѓоймурод Шарифов, сардори Корхонаи воњиди давлатии «Ѓалла». Дар худи Ќазоќистон њоло нархи яклухти халтаи орд 135 - 140 сомонї аст. Арзиши орди мањаллї низ боло меравад. Нарх ба ќиматшавии роњкиро ва камчинии мањсулот дар бозор њам иртибот дорад. Барои пешгирии болоравии нархи орд давлат аз њисоби захирањои худ тадобир меандешад. Муовини сардори Ољонсии захирањои моддї ва хариди давлатии назди Њукумати љумњурї Муњаммадї Муллоев мегўяд, болоравии нархро танњо бо захирањои давлатї пўшонида намешавад. - Мо ба бозор танњо миќдори муаяйни муќарраршударо мебарорем, яъне тибќи ќоида 10 фоиз аз њаљми умумии бозор. Ин љо 50 фоизи њиссаи бозор лозим аст, то ба нарх мусоидат кунем. Айни замон Ољонсии мазкур иловагї 100 њазор тонна орд ва 40 њазор тонна гандумро аз Ќазоќистон бор кард. Нархњои ољонсї аз бозор 10 - 15 фоиз арзонтар аст, - гуфт Муллоев. Ваќте маќомот мегўянд, ки гандум зиёд истењсол шудаву дар дохил њам њосил хуб шудааст, ин муаммо пеш меояд: дар Тољикистон ќањтии орд пеш омадааст ё ќиматии он? Ё ин танњо «табларзаи рамазонии нархњо» - ст? Зайнудин ОРИФЇ Аксњои муаллиф
10 №20 (296), 8-уми августи соли
2012
Њафтаи гузашта дар як хутбаи намози љумъа Оятуллоњ Сайид Алии ХОМАНАЇ, роњбари мазњабии Эрон аз сокинони кишвар даъват кард, то худро ба як љанги доманадор алайњи ишѓолгарони хориљї омода созанд Бино ба иттилои “Wall Street Journal”, Эрон тасмим гирифтааст дар мубориза зидди ИМА ва шарикони ѓарбии он аз неруи Толибони афѓон истифода кунад. Ин нуќтаи назар дар як маќолаи тањлилии рўзномаи ёдшуда омадааст. Бино ба навиштаи ин нашрия, Эрон аллакай барои ба Толибони додани мушакњои муњофизатї ва њамлаккунандаи замин ба њаво мувофаќа кардааст. Ба гузориши “Wall Street Journal”, Эрон розї њам шудааст, ки Толибон дар вилояти Зоњидон дафтари расмии намояндагии худро ифтитоњ намоянд. Дар хабар њатто гуфта мешавад, ки масъул ва ташаббускори ин иќдомњои ахир Сипоњи посдорони инќилоби исломист, ки як неруи љанговар ва эътирофшуда дар Эрон аст. Коршиносоне, ки дар њошияи ин хабар ибрози назар мекунанд, бар ин аќидаанд, ки пурра имкон дорад, аз ин ба баъд Тењрон аз њар неруи зиддиѓарбї истифода кунад. То ин замон аз “Њизбуллоњ”-и Лубнон ва “Њамос”-и Фаластин ёд мешуд, ки дар сурати њамлаи Исроил онњо канори Эрон ќарор хоњанд гирифт. Иттињод бо Толибон ба маънои кушодани љабњаи дуюми зиддиамрикої хоњад буд. Ин боз дар њолест, ки ваќтњои охир њамлањои ѓофилгиронаи Толибон зидди пойгоњњои њарбии НАТО ва Амрико дар нукоти мухталифи Афѓонистон фармондењии ин неруњоро нигарон кардааст. Дар сурати муљањњаз шудани Толибон бо мушакњои дурбурдашон миёнаи эронї самараи ин њамлањо дучанд мешаванд ва эњтимоли бебандуборї дар неруњои хориљии мустаќар дар Афѓонистон ба маротиб зиёд хоњад шуд. Аммо ин гузориши як рўзномаи чопи Амрико буд, ки то њол Эрон онро на тайид кардааст ва на такзиб. ТАЪРИХ ТАКРОР МЕШАВАД? Таърихи истилои кишварњо аз љониби соњибќудратон ва муборизањои истиќлолхоњї ба он далолат мекунад, ки мамолики олам ба хотири њифзи манфиатњои геополитикиву иќтисодии худ аз неруњое истифода мебаранд, ки тавони дигаргунсозии авзоъ ё сохтор дар кишвареро дошта бошад. Дар гузашта ин гуна њаводис зиёд рух додаанд ва имрўз њам мо худ шоњиди рўйдодњое њастем, ки ба њаќонияти ин навишта ишора мекунанд. Чунончи, љанги Балкан дар охири садаи бист, суќути режими Толибон дар Афѓонистон, шикаст ва ќатли Саддом ЊУСЕЙН дар Ироќ, ноамнињо дар Ховари Миёна, суќути режимњои худкомае аз ќабили Њуснї МУБОРАК дар Миср, Бин АЛЇ дар Тунис, Муаммар ЌАЗЗОФЇ дар Либия, роњандозии љанги доманадор дар Сурия аз њамин ќабиланд. Сарнавишти Сурия њоло њам номаълум аст, дар Либия кор ба њадде љиддї шуд, ки Ќаззофї на танњо сарнагун гардид, балки дар на-
ШАРЊИ ХАБАРИ №1 Тибќи иттилои Рейтер, 6 август Риёз Њиљоб-сарвазири давлати Сурия бо чанд шахси воломаќоми ин кишвар аз Димишќ фирор карданд ва ба Урдун паноњ бурданд. Дар хабарњо гуфта шуд, ки Риёз Њиљоб аз њамкорї бо њукумати Башор Асад даст кашид ва бо касоне пайваст, ки ќаблан ба нишони эътироз кобинаи вазирони Башор АСАДро тарк карда буданд. Худи њамон рўз телевизиони давлатии Сурия аз барканоршавии Риёз аз мансаби сарвазирї иттилоъ пахш кард, вале шарњ надод, ки иллати ин тасмими президент Асад чї будааст. Шабакаи телевизиони давлатї њамчунин хабар дод, ки акнун Умар Ѓалованљї, ки дар гузашта муовини аввали сарвазир буд, муваќќатан иљрокунандаи вазифа муаррифї шудааст. Урдун њам расман тайид кард, ки Њиљоб Риёз вориди ин кишвар шудааст.
Эрони танњо дар гирдоби тањдидњо
бард бо мухолифонаш ба њалокат расид. Соли 1986 муљоњидони афѓон, ки зидди иттињоди Шўравї дар набард буданд, аз љониби ИМА кўмак дарёфт карданд. Бо њидояти Кохи Сафед Пентагон ба муљоњидон, ки муќовиматашон ба идомаи мубориза боваринок буд, ПЗРК Stinger дод. Мањз њамин кўмакњо камари Шўравї ва режими коммуннистии маскавгарои Наљибуллоро суќут дод. Аммо пирўзии муљоњидин ва бунёди љомеаи орому осудаи исломї барои Ѓарб писанд набуд ва бо кўмаку тарњрезии онњо дар Покистон гурўњи Толибон шакл гирифт, ки бо суќут додани њукумати устод Раббониву Ањмадшоњи МАСЪУД сари ќудрат омад. Ва ин омад ба њамон ду њадафи ѓарбиён комилан мувофиќ буд. Аввалан бо амалкардњои Толибон чењраи поки ислом ѓуборолуд гардид ва мардумро аз ислом дилмондаву дилозурда кард. Ва дуюм, ба оламиён нишон дод, ки мављудияти гурўњњое амсоли Толибон њамеша бар хатари башарият аст. Аз ин рў, бояд онњо саркўбу сарнагун карда шаванд. Хоњ дар Афѓонистон ва хоњ дар њар гўшаи дигари Сайёра бошанд. ТАЊДИДЊОИ ФАЗОЯНДАИ АМРИКОВУ ИСРОИЛ Митт РОМНИ, номзади љумњурихоњон дар интихоботи президентии ояндаи ИМА ва њарифи сарсахти
Барак ОБАМА ахиран аз Исроил дидан кард. Ин як анъанаи беш аз 50солаест, ки таќрибан њама номзадњо ба курсии раёсати љумњурї ќабл аз интихобот вориди Исроил мешаванд, то бо роњбарони давлати яњудї сари масоили мубрами рўз сўњбат ороянд ва аз мавзеъгирии худ дар мавриди дурнамои сиёсатњо бо Исроил хабар дињанд. Ин баёнгари то кадом њад муњим будани Исроил дар сиёсатњои ИМА мебошад. Ва Митт РОМНИ њудудан дањ рўз пеш вориди Тел-Авив шуда буд ва дар сўњбатњои расмиву ѓайрирасмии хеш аз сиёсатњои имрўзаи Обама интиќод кард. Аз љумла, дар мавриди Эрон низ њарф зад. Ромнї, чун њамаи номзадњо дар марњилаи интихоботї рўњияи љангљўёнаи худро пинњон намедорад, зеро хуб медонад, ки ин рўњия барои дарёфти овозњои бештар кўмак мерасонад. Вай дар мулоќот бо Бинямин НАТАНЁЊУ, сарвазири давлати яњудї на танњо изњор дошт, ки дар сурати президенти ИМА интихоб шуданаш зидди Эрон хоњад љангид, балки ваъда дод, ки Исроилро дар њама иќдомоташ алайњи Эрон пуштибонї хоњад кард. Номзад ба курсии президентии Амрико, аз љумла, гуфт: “Мо бояд садоќат дошта бошем ва иќрор шавем, ки њама тањримњо ва кўшишњои дипломатї натиља надоданд ва барномањои атомии Эронро мутаваќќиф накарданд”.
Охири њафтаи гузашта нашрияи фаронсавии “Le Monde” хабар дода буд, ки хатари њамла ба Эрон хеле бузург аст. Коршиносони масоили байналмилалї низ инро истисно намедонанд. Зеро Барака ОБАМА низ дар остонаи баргузории интихоботи президентї ба имидљи сиёсї ниёз дорад. Аз ин рў, гумон меравад, ин амалиётњо ба зудї оѓоз шаванд ва то моњи ноябр ба анљом расанд. Њоло аз се як њиссаи флоти бањрии ИМА дар халиљи Форс гирд омадааст. То ба имрўз ду њавопаймобар ва киштињои дигари љангї мустаќар шудаанд. Дар ќаламрави Кувейт бошад, як артиши 15 - њазорнафараи ИМА љо ба љо шудааст, ки аз киштињои интиќоли чархболњо, гурўњњои десантї иборат мебошад. Аз сўи дигар, Вашингтон њамвора эълон мекунад, ки толиби љанг бо Эрон нест, вале боз мегўяд, бо Тел-Авив тарњи ин њамларо мав риди бањ с у баррас ї в а њамоњангї ќарор додааст. Ва боз эълон њам шуд, ки акнун як бомби нав ихтироъ кардааст, ки тавлидгоњњои уранро дар Эрон ба нишон мегирад ва ин бомб имкон дорад синаи заминро шикофад ва сохтмонњои тавлиди уран дар Эронро, ки аз тарси бомборонњо дар баѓали кўњњо нињон сохтаанд, аз байн барад.
ЭРОН ЊАМ ХУДРО ОМОДАИ ЉАНГ МЕКУНАД Тењрон љиддан ба љанг омодагї мебинад. Њафтаи гузашта дар як хутбаи намози љумъа Оятуллоњ Сайид Алии ХОМАНАЇ, роњбари мазњабии Эрон аз сокинони кишвар даъват кард, то худро ба як љанги доманадор алайњи ишѓолгарони хориљї омода созанд. Тењрон аз ќабл паёмадњои нохуши оѓози љангро эњсос карда буд. Њанўз тирамоњи соли 2008 дар шањри бандарии Љаск пойгоњи њарбїбањрї ифтитоњ кард. Дар соњилњои гулугоњи Њурмуз пойгоњњои дигари њарбии дорои мушакњо таъсис дод, дар атрофи он киштињоеро мустаќар намуд, ки бо мушакњои зиддиновгонї, торпедо ва воситањои њифозатї муљањњаз мебошанд. Тењрон њамвора ба он таъкид мекунад, ки агар љанг оѓоз гардад, он
доманадор ва хунрезтарин љанг дар таърих хоњад буд, ки оќибатњои њалокатборро барои љонибњо ба бор меорад. Њодисањои Сурия нишон доданд, ки Эрон дар њавзаи кишварњои халиљ тани танњост. Ќатар ва Арабистони Саудї аз љонибдорони сарсахти шикасти Башор АСАД дар Сурия њастанд. Њоло, ки мухолифони давлати Асад неру мегиранд, на аз њисоби кўмакњои ѓарбї, балки аз пуштибонии Арабистону Ќатар ва Туркия аст. Ќатар дар замони љанги Амрико зидди Ироќ аз муттањидони аслии Вашингтон мањсуб мешуд. Маркази фармондењии неруњои зиддиироќї мањз дар Ќатар мустаќар буд. Тавре Мањмуд САЛОМЇ, талњилгарри пажањишгоњи стратегии Туркия иброз медорад, Ќатар дар замони љанг зидди Муаммар ЌАЗЗОФЇ низ басо фаъол буд ва њадафи ин гуна мухолифатњо бо режимњое, ки ѓарбиён дар Ховари Миёна худкома унвон мекунанд, маълум аст. Низомњои салафии халиљи Форс мехоњанд дар минтаќа њарфи аввал дошта бошанд ва ба онњо низомњои дигаре аз ќабили Эрон, Либия ва Сурия халал мерасонанд.
Фирўз МУЊАММАД
Фирори сарвазир ва суќути ќарибулвуќўъи президент Фирори Риёз Њиљоб, нахуствазири Сурия ба Урдун аз љумлаи њангомабарангезтарин хабарњои охири љањон буд, ки њамаи хабаргузорињои маъруфу мўътабар тафсир кардаанд. Фирори сарвазирро метавон оѓози аз њам пошидани њукумати Асад дар Сурия номид. То ин замон вазирон ва раисон ва генералњои љангдида Димишќро тарк карда буданд ва њоло бошад, ба ин љамъ сарвазир пайваст. Ин паёми дигаре аз суќути ќарибулвуќўи низоми Башор АСАД дар Сурия аст. Паёмњои аввалї фирори генералњо буд. Теъдоди ин афрод бештар аз бист нафаранд ва аксаран ба нишони њамовозї бо шўришгарон ваколатњои худро як сў гузоштанд, иддае назди шўришчиён рафтанд, то мушовирони низомї бошанд ва иддае дигар аз кишвар берун шуданд ва њоло паноњанда дар мамолики мухталифанд Ба дунболи генералњо дипло-
матњо ва сафирони кишварњо даст аз њамкорї бо Башор АСАД шустанд. Муњаммад ал-Атрї, ки котиби матбуотии Риёз Њиљоб буд, аз ќавли ў, ба телевизиюни "Ал-Љазира"-и давлати Ќатар гуфтааст: "Бо камоли масъулият эълон медорам, ки аз њамкорї бо режими вањшату куштор даст кашида, ба сафи шўришчиён пайвастам". Дар баёнияи расмии нахуствазир амалкардњои неруњои давлатї "љинояти љангї, наслкушї ва ќатлу куштори вањшиёна" унвон шудааст. Риёз Њиљоб гуфтааст, ки то ин замон Башор АСАД барояш ду роњро пешнињод кард, ки аз он ду якеро интихоб кунад: яке ќабули мансаби сарвазирї ва дуюмї, марг буд.
Аммо Риёз роњи сеюмро интихоб кардааст ва мегўяд, ин роњ ба шикасти низом бештар кўмак хоњад кард. Сухангўи Риёз, аз ќавли ў, ба хабаргузорињо гуфтааст: "Имрўз ман яке аз сарбозони ин инќилоби муборак њастам". Бале, дар Сурия аз рўз ба рўзи дигар вазъ муташанниљтар мешавад. Нерўњои вафодор ба президент пайваста аз пирўзињои чашмгири худ дар љанг алайњи мухолифони мусаллањ гузоришњо пахш мекунанд. Вале ба назар мерасад, режим аз дохил заиф мешавад ва аз њам мепошад. Фирори сарвазир муњимтарин бохти Асад дар љанг зидди шўришчиён аст ва шояд боз як муддати кўтоњи дигар низомиёнаш
тавони муќовимат дошта бошанд. Фирори генералњо ва афсарони баландпоя тадриљан рўњияро дар хати муќаддимотии љабња мешиканад ва шикасти рўњия дар майдони набард ин худ ниме аз бохти зудрас аст. Ва ба ин љамъ пайвастани сарвазир нишони ошкорои шикасти режим унвон мешавад. Њоло навбат ба худи Асад монда, ки чун Ќаззофї маргро мепазирад ё чун бин Алї фирорро. Аммо ба назар мерасад, ба фирори Асад дер шудааст, сарнавишти Саддом ЊУСЕЙНУ Муаммар ЌАЗЗОФЇ барояш такрор шуданист.
Насрулло НИЁЗЇ
№20 (296), 8-уми августи соли 2012
11
Зинњор ба зиёдии хатмњои Ќуръон хушнуд мабош ва агар як ояро дар саросари шаб такрор кунї ва дар маънои он бияндешї, аз ду хатми Ќуръон бењтар аст. Њазор мартаба гўям дањон ба мушку гулоб Њанўз номи ту бурдан камоли беадабї аст. Ин байт дар мавриди тиловати Ќуръони Карим аст. Охирин дањаи моњи мубораки Рамазон ин рўзњои нузули Ќуръони Карим барои бандагони Худо, рањнамоии башар ва њидояти мўъминон аст. Дањаи сеюм, ки як дањаи љамъбастии моњи шариф аст, чандин рўйдоди муњими таърихиро дар худ љо додааст. Яке аз он шањодати Амиралмўъминин Алї (к)- мавлои муттаќиён аст ва дигар рењлати бонуи бузургвор, аввалин њамсари Расули Худо (с) њазрати Хадиља (р) мебошад. Моњи Рамазони соли дањуми беъсат, баъди се рўзи фавти Абутолиб њазрати Хадиља, дувумин шахси наздик ба Расулаллоњ (с) олами моро тарк карданд ва Расули Худо (с)-ро дар як андўњи бепоёне, ки баъдан, борњо аз он ёд кардаанд, танњо гузоштанд. Аз љумлаи санањои муњими таърихї, ки ба ин дања иттифоќ уфтодааст, нузули Ќуръони Карим аст. Ва ин китоби осмонї дар шаби Ќадр фиристода шудааст, ки аз бењтарину мукаррамтарин шабњои сол ва моњи Рамазон аст. Њамчуноне Худованди љањониён дар ояти 185 сураи мубораки "Баќара" мефармояд: "Моњи Рамазон, моњи нузули Ќуръон аст". Ва аз сўи дигар, дар сураи "Ќадр" мефармояд: "Мо Ќуръонро дар Шаби Ќадр нозил кардем". "БЕЊТАРИН ИБОДАТИ УММАТИ МАН ТИЛОВАТИ ЌУРЪОН АСТ" Ќуръони Карим ва тиловати он бузургтарин неъмат барои банда дониста мешавад ва дар ислом мартабаи бузургтаре аз ин амр нест. Њазрати Расули Худо (с) касонеро, ки Ќуръон мехонанд, "дўстони хоси Худо" унвон кардаанд. Ва дар њадиси дигар он Њазрат (с) фармудаанд: "Бењтарин ибодати уммати ман тиловати Ќуръон аст". Тиловати Ќуръон занги дилњоро мешўяд, инсонњоро аз ранљњо наљот медињад. Ва чун аз занги дил суол шуд, Расулаллоњ (с) посух доданд: "Ќалбњо олуда мешаванд ва занг мегиранд он гуна, ки оњан занг зада мешавад. Гуфтанд: Эй Расули Худо! Занги ќалб бо чї чиз пок мегардад? Фармуданд: Ба василаи тиловати Ќуръон ва ёди марг". Дар њадиси дигар аз Расули Худо (с) омада: "Ќуръонро бихонед, ки он дар рўзи ќиёмат шафоаткунандаи ањли худ бошад, ду сураи дурахшонБаќара ва Оли Имронро бихонед зеро онњо рўзи ќиёмат ба сурати ду абрпора ва ё ба сурати ду сели паррандагони болкушода ва сафбаста ба суроѓи ањли худ оянд ва аз онњо њимоят намоянд". Тиловати Ќуръони Карим, ин бузургтарин ва боазаматтарин мўъљизаи Илоњї роњу равишњои хоси худро дорад ва яке аз муњимтарин талаб бо дарки маънї хондани он аст. Ривоят аст, ки њазрати Икрима (р) њамеша дар њангоми тиловати Ќуръон аз њуш мерафт, зеро шадидан мутаваљљењи азамати он шуда буд. Ва њамвора таъкид мекард: "Ин каломи Парвардигори ман аст". Дар китоби "Лањзае бо ањли роз" ин њикоят омада: Язид ибни Каъб ривоят мекунад: Як дафъа машѓули хондани намози ишоъ будем. Њазрати Имоми Аъзам (р) низ дар байни мо њузур доштанд. Ба мањзи ин ки имоми љамоат ояи "Изо зулзилатил арзу зилзолањо" - (Њангоме замин ба сахттарин зилзилаи худ ба ларза дарояд) ро хонд ва баъди намоз мардум аз масљид хориљ шуданд, Имоми Аъзам (р) - ро дидам, ки ба фикр фурў рафта. Ба худам гуфтам, њоло муносиб нест, ки барои ишон эљоди музоњимат (нороњатї) намоям. Нури чароѓро кам намуда, ба манзил рафтам. Бомдод, ваќте барои додани азон омадам, Имоми Аъзамро дар њоле дидам, ки инчунин, мегуфт: "Чї ќадар бузург ва бартар аст он зоте, ки ивази як зарра (чї хубу чи бад) - ро медињад. Борилоњо! Бандаат (Ибни Нўъмон) - ро аз азоби охират наљот дењ". Язид ибни Каъб мефармояд: Имоми Аъзам (р) машѓули њамин розу ниёз ва ниёиш буд, ки азони субњро додам. Баъдан, назди ишон рафтам ва гуфтам: "Бо шамъ ниёз дорї? "Фармуданд: Хайр. Гуфтам: Азони субњ дода шуд.
Фармуданд: бисёр хуб. Ва ба хубї ёд дорам, имом Абўњанифа (р) бо њамон вузўъи намози ишоъ намози субњро хонданд. Тўли таърихи дароз муфассирене, ки каломи Худоро тафсир кардаанд, зимни шарњу баёни маънии ин китоби осмонї ба одобу талаботи хости тиловати он низ таваљљўњ намудаанд ва ба бозмондагон васиятњое кардаанд, ки китоби Худоро дар кадом њолатњо бояд тиловат намуд. Мухтасари ин талаботро дар ин шакл метавон љамъбаст намуд: бо вузўъ будан, боадаб ва орому бовиќор истодан ва ё нишастан, рў ба ќибла овардан, сарро поин андохтан ва ѓайра. Имом Ѓаззолї (р), ин фаќењи бузург фармудаанд, ки набояд "ба њолати сари по нишастан ё такя бар чизе додан ва нишастан ба њолати кибр ва ѓурур Ќуръонро бихонад. Боадаб бошї ва калимоти онро шумурда, равон бихонї ва як - як њарфњоро бе аљала ва шитоб адо кунї".
марњамати худ шуморо ёд кунам. Бо тарки љањону интихоби љониби ман ёдам кунед, то бо марњамат ёдатон кунам, бо ихлос ва бериё ба ёди ман бошед, то бо рањої аз чанги мушкилот ба ёдатон бошам. Бо дилњои худ маро ёд кунед, то бо аз миён бурдани андўњњоятон ба ёди шумо бошам. Муаллифи Тафсири навини Ќуръони Карим" Абдушарифи Боќизода дар шарњи ояти мазкур ин гуна менависад: "Муњимтарин омили аќибафтодагї, хорї ва бесарнавиштии мусалмонони имрўз њамин људої ва дурии онњо аз арзишњои Илоњї ва паёмњои рањоибахши дини Худо мебошад, ки асрњо ќабл шурўъ гардидааст. Ва ин раванди рў ба пастии онњо имрўз ба љое расидааст, ки дар баъзе кишварњои мусалмоннишин фарзандони онњо таќрибан аз маърифати дурусти динї ва шинохти воќеии Ислом мањрум ва бебањра гаштаанд. Онњо иззату шараф, асолати динї, арзишњои фарњангї ва сарбаландии дунёву охи-
рои сафои бештар аст. Ва рўзњо агарчи инсон дар тиловат бошад, њаракат ва омаду рафтани дигарон ва иштиѓолашон ба корњои дунё ботини ўро тањрик ва машѓул мекунанд. Махсусан, дар ваќте, ки инсон љўёи коре бошад ва бад-он ки њар тур Ќуръон бихон, чї бевузўъ ва дароз кашида бошї, аз фазилат ва савоб холї нест. Зеро Худованд онро дар њамаи ањвол сутуда ва фармудааст: "Онњое, ки дар њар њолат истода ва нишаста ва хуфта Худоро ёд кунанд ва доим фикр дар хилќати осмону замин карда ва гўянд: Парвардигоро, ту ин дастгоњи боазаматро бењуда наофаридаї, пок ва муназзањї, моро ба лутфи худ аз азоби дўзах нигоњ дор" (Оли Имрон, 191). ДАР ЧАНД РЎЗ ЯК ХАТМ БОЯД КАРД? "Агар шаётин бар ќалби бани Одам мусаллат намешуданд, ба маќоме мерасид, ки малакути аълоро тамошо кунад". (Расули Арам (с)).
Шояд шоистатар барои ту ин аст, ки гуфтори яке аз орифонро сармашќ барои хеш ќарор дињї, ки гуфтааст: "Ман дар як њафта хатме дорам ва ин хатмро њам дорам, ки сї сол аст, ки онро шурўъ кардам ва њанўз тамом нашудааст". ЌУРЪОНРО КЇ БОЯД ТАФСИР КУНАД? Ин бахшро аз ин њадиси ќудсї оѓоз кунем, ки Расул (с) фармуданд: "Њар кас барои худ Ќуръонро тафсир кунад, бояд љои худро дар дўзах омода кунад". Ва метавон хулоса кард: тафсири ояњои каломи раббонї аз љониби њар касе иљоза нест. Мутаассифона, имрўз њар атеисти собиќу њар мансабдори давлат ва омўзгори навмашќро метавон пайдо кард, ки бехабар аз ин фармудаи Расули Худо (с) як ояти каломи Њаќро бо хости худ шарњу тафсир медињад ва намедонад, ки муртакиби гуноњ шудааст. Табиати инсонист, ки дарки фитрии худро амалан њаќ медонад ва пушти он нест, ки
ЗАНГИ ДИЛЊОРО БО ТИЛОВАТИ ЌУРЪОН БИШЎЕД Тиловати саросемавор ва бидуни дарки маънї њамеша боиси сарзаниши ањли имон будааст. Аз љумла Ибни Аббос (р), ки аз љумлаи сањобагони ќарин ба Расули Акрам (с) буданд ва бештари њадисњои сањињ аз љониби эшон ривоят шудаанд, мефармоянд: "Агар сурањои "Зилзилат" ва "Ќория" ро бихонам ва дар маънои онњо тафаккур кунам, бештар дўст дорам аз ин ки сурањои "Баќара" ва "Оли Имрон" - ро бо аљала бихонам". "Ёдам кунед, то ёдатон кунам..." Гуфтаї: Ман бо шумоям рўзу шаб, Як замон ѓофил набошед аз талаб. Пас бад-ин нисбат ба ту њамсояем, Ту чу Хуршедиву мо чун сояем. Чун шавад, эй мўътии бемоягон, Ки нигањ дорї њаќи њамсоягон. Ќуръони Карим дастури зиндагї барои бандагони ростин, њидояткунандаи башар ба сўи Худои мењрубон аст. Худованд зоти бахшанда ва мењрубону бонавозиш аст. Ва ба њаддест, ки дар њељ каломаш бандаро ноумед аз рањмати худ намедонад. Талќин мекунад, ки сўяш оянд, бо Ў иртибот гиранд, бо Ў рози дил гўянд, зеро Ў шунавову бино ва ќабулкунандаи њар дуо мебошад. Дар ояти 154 Сураи Баќара Худои љањониён мефармояд: "Ёдам кунед, то ёдатон кунам". Муфассирин дар тафсири ин оят гуфтаанд: маќсуди Њазрати Њаќ он аст, ки бандагон бо пойдорї ва субот ва истиќомати хеш Худоро ёд кунанд. Худованд мефармояд, ки маро бидуни як лањза ѓафлат ёд кунед, то ман њам шуморо пайваста ёд кунам. Бо надомат ва пушаймонї аз афъоли зишти худ ба ёди ман бошед, то бо карам ва
рати худро танњо бо бозгашт ба њарими дини Худо метавонанд ба даст оваранд". ВАЌТ ВА МАВЗЕЪИ ЌИРОАТИ КИТОБИ ХУДО Ибни Масъуд (р) мегўяд: "Њар гоњ илму маърифатро хостед, Ќуръонро боз кунед, ба ростї илми аввалин ва охирин дар он вуљуд дорад". Ва дари њикмати Илоњї ба рўи банда аз нахустин ба забон рондани њарфе аз каломи шариф боз мегардад. Аммо барои тиловати он ваќту соати хосеро мушаххасан нишон надодаанд, то банда имкони зиёд дошта бошад, ки каломи Худояшро мутолиа кунад. Танњо дар баъзе њолатњо хондани онро нољоиз медонанд. Масалан, њангоми хутбаи намози љумъа, ки бояд намозгузор гўш фаро ба хутба дошта бошад. Дар бозор, ки љойи сермаѓал ва ё ба таъбири Расули Акрам (с) "хонаи шайтон аст", тиловати Ќуръон бо садои баланд мумкин нест. Ќуръонро бояд дар љое тиловат кунанд, ки њозирин ба он гўш андозанд ва аз он бањра бардоранд, на ки бо корњои дигар овора шаванд. Дар бозор зикр гуфтан ва Ќуръонро бо садои паст хондан иљозат њаст, вале бо овози баланд тиловат кардани он дуруст нест. Ё худ дар масљид њам агар мардум машѓули намозхонї бошанд, бо овози баланд хондани Ќуръон мумкин нест. Ба он хотир ки ба намоз халал мерасонад. Дар дигар њолатњо тиловати Ќуръон равост. Њато тавсия дода мешавад, ки агар имкон дошта бошанд, онро шабонарўзї бихонанд, вале бо пои ботањорат ва садои хуш. Олими шинохта, Имом Муњаммади Ѓаззолї (р) тиловати Ќуръонро дар шаб гуворотар донистаанд, "зеро ќалби инсон дар шаб фориѓтар ва до-
Дар шариати исломї хатми Ќуръон дорои дараљањои зиёд аст. Ва бењтарин дараљаи он хатми фањмида ва дарккардашуда мебошад. Пайѓамбари гиромї (с) дар се рўз хатм кардани китоби осмониро тавсия медињанд. Ва мегўянд, ки агар дар камтар аз се рўз як хатм воќеъ шавад, ба он маъност, ки тиловаткунанда онро хондааст, вале чизе нафањмидааст. Имом Ѓаззолї дар як њафта як хатм карданро тавсия медињанд ва мегўянд, ин дараљаи мўътадили хатми Ќуръон аст. Ин олими раббонї навишта: "Магар намебинї, ки ба ту дастур дода шудааст, ки намоз бихонї, вале аз хондани он дар тамоми рўз нањй шудааст…Ва гузашта аз ин, бояд таваљљўњ дошта бошї, ки муќоисаи тиловати Ќуръон бар корњои муфиди дигар сањењ нест ва масали ин аст, ки бигўї: "чун дору барои бемор муфид аст, њар ќадар бештар бихўранд, фоидааш бештар аст, дар сурате, ки басо иттифоќ меуфтад, ки хўрдани доруи зиёд сабаби марг мешавад". Амиралмўъминин Алии Муртазо (р) фармуда: "Ибодате, ки шинохту маърифати Худо дар он набошад ва тиловате, ки њамроњ бо тадбир дар оёт нест, фоидае надорад". Ва агар хоњем ин нуктаро рўшантар тавзењ дињем, боз њам рў меорем ба Имом Муњаммади Ѓаззолї: "Зинњор ба зиёдии хатмњои Ќуръон хушнуд мабош ва агар як ояро дар саросари шаб такрор кунї ва дар маънои он бияндешї, аз ду хатми Ќуръон бењтар аст. Ва њазрати Расули Худо, алайњиссалом љумлаи "Бисмиллоњир-рањмонир-рањим"-ро 20 бор такрор кард ва Саъд бинни Љобир шабе то субњ ба такрори ин оя машѓул буд: "Ва эй бадкорон, имрўз шумо аз сафи некувони Худо шавед".
ин шарњаш дуруст буд ё на, њаќи тафсир дошт ё на. Боиси таассуф аст, ки дар доирањои њукуматї, бахусус, он бахш аз сохтори давлат, ки ба назорати дин машѓуланд, ин аќидаи нороиљ дар љараён аст, ки гўё муллоњо ба хости худу ба фоидаи худ Ќуръонро шарњ медињанд, аз ин рў, агар худи онњо ба ин кор машѓул шаванд, ба мардум њаќиќатро зиёдтар мерасонанд. Вале бехабар аз он ки тафсири Ќуръон илм аст ва ин илмро аз оѓоз то ба анљом наомўхта, шарњи каломи Худованд номумкин аст. Зеро њар њарфу њиљои он маънии хос ва замони иљрои хос дорад. Њатто, мутаассифона, баъзењо тарљумаи калима ба калимаи оёти каломи Худоро тафсир медонанд. Надонистани илми тафсир ва надоштани мутолиаи асарњои муфассирини шинохта барои шахсе, ки иддоои тафсиргарї мекунад, на танњо савоб нест, балки гуноњи бузургест. Ин фармуда аз Имом Муњаммади Ѓаззолї дорем, ки дар шарњи њадиси боло омадааст: "Касоне, ки гумон мекунанд Ќуръон љуз тарљумаи зоњирї маъниии дигаре надорад, танњо аз нафси худ хабар медињанд (ва маълумоти худро муаррифї менамоянд) албатта, метавонанд аз худ хабар дињанд (бигўянд, мо љуз маънии лафзї чизи дигаре намедонем). Вале дар ин ки њукм кунанд бояд тамоми мардум ба андозаи онон бидонанд ва бештар аз мизони тарљумаи лафзї аз Ќуръон нафањманд, иштибоњ мекунанд. Чун ањодис ва осор бар ин далолат доранд, ки дар фањми маъонии Ќуръон саъйе барои ањли дарк мављуд аст". Фирўзи МУЊАММАД
12 №20 (296), 8-уми августи соли
2012
Њанўз соли 2004 дар шабакаи интернет веб-сайти http://www.akn.tj бо забони русї ба кор шурўъ кард, ки он дар байни вазорату идорањо, аз љумла маќомоти њифзи њуќуќ ва сохторњои ќудратии кишвар аввалин буд.
Агентии назорати маводи нашъаовари назди Президенти Љумњурии Тољикистон ба њайати эљодии њафтаномаи иттилоотї-сиёсии «Нигоњ» барои њамкорињои судманд дар тањия ва нашри маќолањо, хабару гузориш ва мусоњибањо дар масъалањои пешгирии нашъамандї ва муќобилият бо муомилоти ѓайриќонунии маводи нашъадор эњтироми хешро баён менамояд. Мактуби Шумо (№ 98 аз 11.07.2012) ва маќолаи Эраљи Амон бо номи «Сайтњои фаъолу ѓайрифаъоли вазорату идорањо», ки дар њафтаномаи иттилоотї-сиёсии «Нигоњ»,№ 11(287) аз 6.06.2012 чоп шуд, аз љониби Агентї мавриди омўзиш ќарор гирифт. Муаллиф дар оѓози маќолааш «Ба таваљљўњи Дастгоњи иљроияи Президенти Љумњурии Тољикистон» расонидааст ва ёдовар шудааст, ки «Зарфи ду-се соли охир ба муљарради маъруфият пайдо кардани интернет ва то њадде осон гардидани дастрасї ба он вазорату идорањои кишвар њам љињати таблиѓи фаъолиятњои худ даст ба ташкили сайтњо заданд...» ва дар идомаи маќола дар баробари сайтњои дигар вазорату идорањо, инчунин, фаъолияти сайти Агентиро низ тањлил карда, нисбати камбудию норасогињои љойдошта фикру аќидаашро навиштааст. Агентї бо эродњои муаллифи маќола ќисман розї мебошад. Аз љумла, баъзе сахифањои сайт мавод надоранд, очеркњои судї аз натиљаи парвандањои љиноие, ки кормандони шўъбаи тафтишотй ба анљом расонида, ба суд равон кардаанд ва њукми суд ба ќувваи ќонунї даромадааст, нисбати кам омода ва дар сайт љойгир карда шудааст. Њамчунин, роњбарияти Агентї дар нишастњои матбуотї, маљлисњо, семинар ва конференсияњои байналмилалї пайваста баромад мекунанд, вале на њамаи матни баромадњо дар сайт љойгир карда мешаванд. Љавоби мутахассисони соњањои фарњанг, маориф, тандурустї, аз љумла наркологњо ва равоншиносон ба саволњои истифодабарандагони сайт кам мебошад. Дар баробари ин, Агентї лозмм мешуморад, дар бораи баъзе корњое, ки нисбати бењтар гардони-
Агентї бо эродњо ќисман розї мебошад (Посухи Агентии назорати маводи нашъаовар ба маќолаи Эраљи Амон - «Сайтњои фаъолу ѓайрифаъоли вазорату идорањо» («Нигоњ»,№ 11(287) , 6.06.2012)
дани кори сайт ба анљом расонидааст, ёдовар шавад. 1 июни соли 2012 ба таъсисёбии Агентй 13 сол пур шуд. Дар ин давра, дар баробари мубориза бо муомилоти ѓайриќонунии маводи нашъадор ва љиноятњои марбут ба он, Агентї инчунин вазифањои пешгирии пањншавии бемории нашъамандї, ташкил ва иљрои корњои таблиѓотї, инчунин, дар Воситањои ахбори оммаи ватанию хориљї инъикос намудани вазъи воќеии нашъамандї дар кишвар ва берун аз онро иљро менамояд. Њанўз соли 2004 дар шабакаи интернет веб-сайти http:// www.akn.tj бо забони русї ба кор шурўъ кард, ки он дар байни вазорату идорањо, аз љумла, маќомоти њифзи њуќуќ ва сохторњои ќудратии кишвар аввалин буд. Маќсади он дар амал татбиќ намудани сиёсати зиддимухаддиротии Њукумати ЉТ ба ањолї расонидани маълумоти даќиќ оид ба вазъи нашъамандї ва пањн кардани хабарњои фаврї аз фаъолияти Агентї
иборат мебошад. Барои боз њам пурмазмун ва бењтар кардани њолати техникии сайт роњбарияти Агентї пайваста кўшиш менамояд ва дар рафти нишастњои матбуотї, брифинг, конференсия ва вохурињо Воситањои ахбори оммаро дар ин кор ба њамкории доимї даъват менамояд. Њамзамон, Агентї дар сайт бо мурољиатнома ба истифодабарандагон, дар брошюра, буклет ва маљаллаи Шарњи вазъи нашъамандї бо дархост ба хонандагон барои бартараф кардани камбудї, бењтар намудани сифати мавод ва пешнињоди саволњо мурољиат мекунад. Соли 2010 бо супориши директори Агентї тахти роњбарии Муовини директор ва мутассадиёни раёсату шўъбањои дахлдор Гурўњи корї таъсис дода шуд, ки он барои таљдиди сайт, ворид кардани сахифањои нав, бењтар намудани њолати техникї ва бартараф кардани хатогї ва камбудињои љойдоштаи
он корњои зиёдеро иљро кард. Гарчанде сайт дар ваќти таљдид фаъолият намекард, вале ба ин нигоњ накарда, тамоми маводи омодакардаи Агентй ба агентињои иттиллоотї ирсол ва ба хабарнигорон шахсан пешнињод карда мешуд. Аз моњи майи соли 2011 веб-сайти АНМН аз нав таљдид гардида, бо дизайни нав, бо забонњои тољикї ва русї фаъолият дорад. Танњо дар нимасолаи якуми соли љорї 82 мавод бо забонњои тољикї ва русї, аз љумла, хабар, маќола, маълумотнома, саволу љавоб, эълон оид ба љойи кори холї, сурат, навор, омор ва дигар маълумот дар бораи фаъолияти Агентї омода ва дар сайт љойгир карда шуд. Маводњои сайтро расонањои хабарии ватанию хориљї низ пайваста истифода мебаранд. Дар аввали соли 2012 Агентї сањифаи худро дар сайти иљтимоии Твиттер кушода, пайваста маводњои бо забонњои тољикї, русї ва англисї омодашударо дар сањи-
Аризаи ЊНИТ камбудї дорад (Посухи Шўрои адлияи Тољикистон ба маќолаи «Сукути суд ба дархости ЊНИТ», ки дар «Нигоњ» 4 июли соли 2012 (№ 15 (291) ба нашр расидааст)
Љињати иљрои Фармони Президенти Љумњурии Тољикистон аз 7 феврали соли 2009, тањти № 622 «Дар бораи вокуниши шахсони мансабдор ба маводњои танќидї ва тањлилии Воситањои ахбори омма» ва бо омўзиши маводњои парванда мавриди баррасї ќарор дода шуд. Дар натиља муайян гардид, ки аризаи даъвогии Њизби нањзати исломии Љумњу-
рии Тољикистон нисбати Прокуратураи генералии Љумњурии Тољикистон «Оид ба аз эътибор соќит донистани супориши Прокуратураи генералии Љумњурии Тољикистон оид ба санљиши њолати иљрои Ќонуни Љумњурии Тољикистон «Дар бораи њизбњои сиёсї» аз 6 январи соли 2012 ва санадњое, ки дар асоси супориш ва љараёни ин санљиш тартиб дода шудаанд», 8
майи соли 2012 ба суди ноњияи Синои шањри Душанбе ворид гардида, бинобар ба талаботи моддањои 134-135 КМГ Љумњурии Тољикистон љавобгў набудани ариза, бо таъинот аз 11 майи соли 2012 бењаракат мононда шуда, ба даъвогар барои ислоњи камбудињо то 18 майи соли 2012 мўњлат муайян карда шуда, нусхаи таъинот бо мактуб 14 майи соли 2012 ба даъвогар ирсол карда шудааст. Аммо дар мўњлати муайяннамудаи судя камбудињо ислоњ карда нашудаанд, аз ин лињоз, ариза баргардонида шудааст. Такроран 21 майи соли 2012 ариза бо њамин даъво ба суд ворид гардида, бинобар асосњои дар боло овардашуда бењаракат мононда шуда, барои ислоњи камбудињо мўњлат муайян ва нусхаи таъинот бо мактуб 22 май ирсол карда шудааст. Аммо дар мўњлати муайянкарда низ камбудињо ислоњ нашуда, 31 май ариза баргардонида шудааст.
фаи иљтимоии он љойгир менамояд, ки шумораи зиёди истифодабарандагон дорад. Њамзамон, бо мусоидат ва њамкории Раёсати Созмони Милали Муттањид оид ба маводи нашъадор ва љинояткорї маводњои сайт ба забони англисї тарљума ва баъдан, дар сањифаи англисї љойгир карда мешаванд. Бо маќсади иљрои "Супоришњои Президенти Љумњурии Тољикистон дар маљлиси васеи Њукумати Љумњурии Тољикистон аз 30 январи соли 2010 дар бораи аз натиљањои фаъолияти маќомоти њифзи хуќуќ ва сохторњои ќудратї дар мубориза бо муомилоти ѓайриќонунии маводи нашъадор пайваста ба ВАО мавод пешнињод намудан, пешгирї кардани хабарњои иѓвоангези агентињои иттилоотии хориљї ва сари ваќт ба онњо вокуниш додан" ва талаботи Фармони Президенти ЉТ "Дар бораи вокуниши шахсони мансабдор ба маводњои танќидї ва тањлилии Воситањои ахбори омма" № 622 аз 7.02.2009, аз љониби Агентї чорабинињои зиёде амалї мешаванд. Маводое, ки нисбати фаъолияти АНМН Воситањои ахбори омма табъу нашр менамоянд, пайваста омўхта ва тањлил гардида, ба хабарњои танќидї љавоби расмї пешнињод карда мешавад. Њамкорињои Агентї на танњо бо Агентии миллии иттилоотии Тољикистон "Ховар" ва рўзномањои расмии љумњуриявї, ки аз талаботи иљрои Ќарори Њукумати ЉТ аз 30.04.2011 № 200 "Дар бораи Наќшаи чорабинињо љињати татбиќи нишондодњое, ки дар Паёми Президенти ЉТ ба Маљлиси Олии ЉТ аз 20.04.2011 баён гардидаанд" бармеояд, балки бо њамаи расонахои иттилоотї хуб ба роњ монда шуда, маводи омодакардаи Агентї пайваста ба онњо пешнињод мешавад. Агентии назорати маводи нашъаовари назди Президенти Чумхурии Точикистон барои њамкорињои минбаъда дар ин самт омодагии хешро баён менамояд. Бо эњтиром, Рустам Назаров, директори Агентии назорати маводи нашъаовари назди Президенти Љумњурии Тољикистон
4 июни соли 2012 Њизби нањзати исломии Љумњурии Тољикистон бо даъвои номбурда ба суд мурољиат намуда, бо сабаби мављуд будани камбудињо аризаи даъвогї бењаракат мононда шуда, то 12 июн мўњлат дода шуда, бинобар сабаби ислоњ накардани камбудињо боз 21 июн аризаи даъвогї баргардонида шудааст. 29 июни соли 2012 боз аризаи даъвогї ба суд ворид гардида, аз сабаби доштани камбудињо то 9 июл дода шуда, намояндаи даъвогар ба суд даъват ва бевосита огоњонида шудааст. Вале аз љониби намояндаи даъвогар камбудињо ислоњ карда нашудаанд, бинобар ин 11 июл ариза ва њуљљатњои ба он замимагардида баргардонида шудааст. Рўзи 12 июли соли 2012 баъди ислоњи камбудињо аризаи мазкур ба суд ворид гардида, худи њамон рўз ариза ба мурофиаи суд ќабул карда шуда, парвандаи гражданї оѓоз карда шудааст. Айни замон парвандаи гражданї дар марњилаи омодасозї ба муњокимаи судї ќарор дорад. А. Н. ИСЊОЌОВ, муовини аввали раис Шўрои адлияи Тољикистон
№20 (296), 8-уми августи соли 2012
13
Рўзе чунин зиндагии сагона ба дилаш заду рафта, худро ба дарёи Нева партофт. Ваќте љасади ўро дарёфта, ба морг оварданд, касе аз њамватанон ўро соњибї накард.
Дар шањрњои Русия њодисањои худкушии муњољирон, бахусус, тољикон ба ќайд гирифта мешавад. Худкуширо ислом мањкум кардааст, аммо чаро муњољирони мењнатии барои ризќу рузї омада даст ба худкушї мезананд? Њар нафаре, ки ба Русия, ба муњољират меояд, худ мушоњида мекунад, ки то чї андоза фарќияти калонест миёни мардуми мусалмон ва ѓайр. Мурод њам баъди хатми мактаби миёна ба гапи падару модар гўш накарда, роњи Русияро пеш гирифт. Шањри калону техникаи навтаринро дида, ба ќавли мардум, чашмонаш боз шуд. Ана, озодї, дур аз падару модар, чї коре хоњад мекунад. Мурод дар сохтмоне ба кор даромад. Њармоња маошашро сари ваќт мегирифт. Бачаи намозхону боодоб дар як моњ тайѓир ёфт. Акнун телефонии мобилии ќиматбањо харида, њар рўз ба маѓозањо рафта, нўшокии спиртї мехаридагї шуд. Оре, бадбахтона, дар Русия кам нафароне ёфт меша-
љинояте, ки дар мањаллаи Приозерск рўй додааст, њамаашро гуё ман содир кардаам. Ваќте ки бењуш мешавам, мебаранду дар барф рўямро медоранд, аз хунукї ба њуш меоям, баъд боз мезананд, хар барин. Мурдан хубтар аст бароям… БО КИСАИ ХОЛЇ ВАТАН РАФТАН АЙБ АСТ… Хуршед 12 сол дар Русия муњољир буд. Аммо ба зорикунињои падару модар нигоњ накарда, боре ба Ватан нарафт. Сабабаш кисаи холї ва бепулии ў буд. Куљое, ки кор мекард, кораш нобарор буд. Аз бепулї ба ѓамбода гирифтор шуд. Дўстон маслињат карда, ўро ба беморхонаи руўбемории љунун якбора шиддат
љанљол бардоштаасту акнун Толиб маљбур аст, ки пули иљораи яксолаи зистанашро дар ин хона бипардозад. Якмоња њаќќи иљора 20000 рубли русї мебошад. Толиб бо шунидани ин найранг ќариб аз аќл бегона шавад. Байни Толибу Игор муноќишаи сахт ба вуќўъ пайвасту дар натиља Толибро муњофизони ин сарватманд зада-зада, маъюбу маслуќ карданд. Игор фармон дод, ки ўро ба хонаи истироњатиаш, воќеъ дар Рошино, бурда партоянд. Толиб муддати ним сол ин љо бепул хидматгорї кард. Аммо ваќте Игор омада фармон дод, ки саргини њољатхонаро њам тоза кунад, ў инони ихтиёрро аз даст дода, худро дар шифти хонаи хобаш овехт. САТАНИЗМ - ХУДРО ЌУРБОН КАРДАН Дар шањрњои рус гурўњњое амал мекунанд, ки худро «писари шайтон» меноманд. Ин гурўњњо њоло барои амалї кардани корњои хунини
Ѓарибмаргї Чаро муњољирон худкушї мекунанд? ванд, ки аз нўшидан, занакабозї, одамкушї, дуздї худдорї кунанд. Бачаи тољики боодоб ин љо маззаи дуздї, одамкушї, фиребу найрангро мечашад. Мурод он рўз масти шароб ба хона бармегашт. Дар роњ ногањонї чашмаш ба духтараки мактабхоне афтод, ки аз дарс ба хона шитоб дошт. Муроди шаробмаст оќибати корашро фикр накарда, пеши роњи духтараки ноболиѓро гирифта, як мушт ба рўяш фаровард. Сипас, хам шуда, аз кисаи сумкаи ў телефони мобилии «Нокия» - и 100 доллараро дуздид. Аммо байни як соат Муродро полис дастгир кард. Телефони мобилї бо Мурод буд. Дар СИЗО Муродро чунон латукўб карданд, ки аз љонаш безор шуд. Пайти мувофиќ кофта, бо риштарошак рагњои хунгардашро бурид. Дар беморхона њангоми љон кандан ба судяи давлатї чунин наќл кардааст: - Он ќадар маро азобу шиканља доданд, ки дигар зистан бароям маънї надорад. Мегўянд, ки чї ќадар
Њељ дарду ѓуссае нест, ки даво надота бошад, аммо чи басо ки даво намехоњем ва бо дарду ѓусса месозем. Муњаммад ЊИЉОЗЇ
гирифту шабе ў худро аз савум ошёна ба замин партофт. Љасади ўро субњ њавлирўб аз кўча дарёфта, кормандони беморхонаро хабардор сохт. БЕКОРЇ - МАРГ Султон куљое, ки коркобї мерафт, ќабулаш намекарданд. Сабабаш - дасти модарзод маъюби ў буд. Оќибат ин њама бекорињо ба дилаш заду ба партовгоњ рафт. Ќатори дигар бомжњо зиндагї кард. Аммо дар њамин љо њам байни бомжњо миллатгарої буд. Ўро тањќир мекарданд. Султон хомўшона ба њамааш тоќат мекард. Рўзе чунин зиндагии сагона ба дилаш заду рафта, худро ба дарёи Нева партофт. Ваќте љасади ўро дарёфта, ба морг оварданд, касе аз њамватанон ўро соњибї накард. Оќибат мувофиќи ќоидаи моргњо љасади ўро ба криматория бурда, сўзониданд. ЌАРЗ Толиб дар фирмаи тиљоратие ба њайси ќаровул кор мекард. Директори фирма Игор ба ў гуфт, ки агар хоњад, рафта, бепул дар хонаи ў зиндагї кунад. Хонаи Игор дар маркази шањр воќеъ буд. Дар ин хонаи якњуљрагии ў касе зиндагї намекард. Толиб бо љону дил розї шуда, рафта њамон љо иљоранишин шуд. Муддати як сол Игор чизе нагуфт. Аммо баъди як сол омада гуфт, ки занаш
хеш муњољиронро гумроњ сохта, ќурбони шайтон мегардонанд. Карим яке аз он муњољиронест, ки ба хотири пул нафањмида, ба ин гурўњ њамроњ шуда буд. Карим аввал нафањмид, ки њадафи сатанизм чист. Аммо ваќте ўро бурда, дар љангал фармон доданд, ки ба хотири падарашон шайтон худро дар оташ сўзонад, аз тарс дилаш кафида, њамон љо ба њалокат расид. ЃУЛОМОНИ АСРИ 21 Њастанд ширкатњое, ки бо роњи фиреб муњољирони мењнатиро љамъ оварда, ба дењањои дурдасти Русия мебаранд ва мисли њайвон онњоро бепул, то саломатиашонро аз даст додан кор мефармоянд. Масрур нафањмида, ба доми миёнарави озарї фитода, ба чунин як бинои сохтмонї рафт. Дар ин љо њатто одитарин шароит барои зистан вуљуд надошт. Онњо бояд як бинои нимвайронаро ба анљом мерасонданд. Масрур бо њамватанон маслињат карда, роњи гурезро пеш гирифтанд. Аммо дар миёни љангали беодам гурўњи силоњбадастон онњоро пайгирї карда, тирборон карданд. Љасадњои онњоро дар њамон љо гўр карданд. Масрур, ки дар ин байн зинда монда буд, аз ѓуломї дида, маргро авлотар донисту худро дар дарахте овехт. Шањлои НАЉМИДДИН
Мэ то звук – забони падарии ман
Маќолаи ахири оќои соњибэњтиром Салим Аюбзод дар торнамои «Радиои Озодї» перомуни забонњои кўчаки сокинони Бадахшон, ки аз дарди имрўз ба таври ошкор мегўяд, маро илњоме ба навиштани ин чанд сухан дод. Имрўз кам касоне медонанд, ки дар бастаи заррини забонњои то имрўз ба таври куллї ношинохти Бадахшон забони аз лињози сухангў камтар - забони ишкошимї арзи њастї ва ташаккул дорад. Сухани дигар ин ки, бештар мардум дар Тољикистон ва иддае дар Бадахшон низ чун ин забонро мешунаванд, фикр доранд, ки ин забон дар кулли ноњияи Ишкошими вилояти Бадахшон љорист, чун бо номи ноњияи номбурда яксон аст, аммо воќеият чунин нест. Маќоларо танњо ба хотири соњибзабон буданам ба ин забони ширин, яъне ишкошимї, менависам, дар сурате, ки дар диёри забоншиносї касе нестам. Риштањои филулужї ва забоншиносї забони ишкошимиро махсусияти аљибе аз нигоњи пайдоиш, ташаккул ва пайванд бо дигар забонњо медињанд. Дар ин авохир, забоншиноси љавон, вале бенињоят боистеъдод, хонум Елена Карвовская, ки бо забони ишкошимї сарукори пурмашаќќат ва муњаббатомез доранд, дар як сўњбат перомуни забони мо чунин арз карданд: «Аз нигоњи забоншиносї, забони ишкошимї чунин љолибияте дорад, ки шомили хонаводаи забонњои њинду - урупоист(яъне бо забонњое чун русї ва олмонї наздиктар аст, магар бо забони туркї), аммо аз забонњои урупої, дар ќисмати њамоиш бо онон фарќияти сахте дорад. Бо вуљуди ин, забони ишкошимї бисёре аз хусусиятњо ва амалњои забонњои ќадимии эрониро дар таркибаш дорад, ки фаразан, имрўз дар забонњое чун порсї ва тољикї, ба чашм намерасанд». Аммо забони падарї, яъне чї? Сухангуёни ин забони нодир ва соири уламо, ки бо ин забон сару кор доштаанд, ин забонро - забони падарї, на модарї, мегўянд. Гурўње аз олимон, чун Катя Мюллер, Елизабет Аббесс, Даниел Паул, Калвин Тиессен, Габриела Тиессен дар маќолоташон, ки дар рустои Рэн чамъ овардаанд, чунин маќолаеро чоп кардаанд: «Забони ишкошимї – забони падарї. Забони кўчак ба чї навъе аз заволёбї эмин мемонад?» Бо таъкиди дигарбора ба он, ки забоншинос нестам, вале чун ин забон - забони ман аст, дар ин бора чунин мехоњам гуфтан: риштаи ин таъкид бо шумори сухангуёни ин забон пайванди мањкаме дорад. Дар ин кураи замин, таќрибан, то 2000
кас ва ё каме бештар бо ин забон сухан мекунанд. Маркази асосии сухангўёни ин лафз рустои Рэни ноњияи Ишкошими Тољикистон аст. Баъзан забони ишкошимиро - забони рэнї низ мегўянд, чун аслан ин забон ба таври куллї танњо дар ин рустои номбурда рўи кор аст. Ќариб бештари модарони ин дења зодагони ин дења нестанд ва аз дуру наздик ба ин љо шавњар кардаанд ва бо ќарори маълум, забонњои худро доранд, чун забонњои вахї, шуѓнонї, тољикї ва дигар. Аммо забони ягонае, ки бо он дар ин русто њама гуфтугў доранд, забони ишкошимист, яъне забоне, ки падар бо он сўњбат мекунад. Аз назари ман, ба њамин сабаб, ин забонро «падарї» меноманд. Низ дар чандкилометрии ин дења, як рустои кўчаки дигаре бо номи Сумљин аст, ки бошандагони он њам бо ин забон гуфтугў доранд. Ва дар Ишкошими Афѓонистон њам иддаи камшуморе шомили фењрасти ин забонанд. Боќї халос. Дар поён як нуктаи љолиберо хидмати шумо дар бораи пайванди зиндаи ин забон бо Донишномаи «Авасто» арз мекунам. Сухангўёни лафзи ишкошимї Офтобро «Ремузд» мегўянд, ки ба гуфтаи бархе аз донишварон, риштааш аз Ањура Маздо (Ре-музд) аст. Дар сурате, ки дар забонхои шуѓнонї ва вахї (вахонї) Офтоб чун «хир» ва «ир» аст. Ремузд нэлуст, мэ умедо-н нэлуст, Тэ-т туѓд, кэ мэн сар ам варэт хон нэлуст. Ам хон нэлуст, заминэт осмон нэлуст, Ѓамои љион п байни мэн љон нэлуст. Ин рубої бо забони ишкошимї ба ќалами Нафасбек Рањмонї, шоир ва рўзноманигори тољик, ки низ парвардаи ин забон аст, тааллуќ дорад. Шахсан аз раванди љањонишавї ва муњољирати бемеъёр, ки ба ин забони ман таъсири бештаре доранд, магар ба дигар забонњо, хело нигаронам. Умед дорем, ки ин лафзи ќадим ва ноёби авастої, ки ганљинаи фарњанги Тољикистон бо он бой ва нодир аст, дар оянда аз лафз ба коѓаз расад. Ва, иншоаллоњ, замоне хоњад расид, ки дар макотиби мо аз ин забон низ дарс гўянд, то наслњои баъдини мо барои нигањдошти ин гавњар моро сипос гўянд ва на баръакси њол. Мэх хи звуки фри дирон – Мо забонамонро дўст медорем! Ханљарбек ЌУРБОНБЕКОВ
14 №20 (296), 8-уми августи соли
2012
Ќабули фарзандони иштирокчиёни бартарафкунии оќибатњои фољиаи Чернобил ба муассисањои тањсилоти миёна ва олии касбии ЉТ барои фарзандони шањрвандоне, ки бар асари фалокати неругоњи барќї атомии Чернобил зарар дидаанд (ќарори мушовараи Вазорати маориф аз 1.02.с.2010, №2/18), амалї мегардад.
№20 (296), 8-уми августи соли 2012
15
Кўмакпулии якваќта њангоми таваллуди кўдак аз рўзи таваллуди кўдак таъин ва пардохт мешавад, агар мурољиат барои гирифтани он на дертар аз шаш моњи пас аз рўзи таваллуди кўдак сурат гирифта бошад.
?-И БОБ БА ЗАНЕ, КИ СОЊИБИ ЯК КЎДАК АСТ ДАВЛАТ КАДОМ ИМТИЁЗЊОРО МУЌАРРАР НАМУДААСТ ВА ОНЊО КАДОМАНД? - Кўдаке, ки барои модараш фарзанди якум ба њисоб меравад ва ё агар дар ягон корхонаи давлатї ё мактаб кор кунад, мувофиќи ќонунњои љории кишвар барои нигоњубини кўдак давлат кадом имтиёзњоро муќаррар намудааст ва онњо кадоманд? Зиёдулло БЎРИЕВ, сокини дењаи Ќалъаи Њисори ноњияи Њисор - Тибќи моддаи 14 Ќонуни Љумњурии Тољикистон "Дар бораи суѓуртаи давлатии иљтимої" аз 13 декабри соли 1997, № 517,њангоми таваллуди кўдак дар оила кўмакпулии оилавии зайл пардохта мешавад: - Кўмакпулии якваќта бинобар таваллуди кўдак; - Кўмакпулии њармоња барои нигоњубини кўдак; - Кўмакпулии якваќта бинобар таваллуди кўдак ба андозаи зерин таъин карда мешавад: - Њангоми таваллуди кўдаки якум - ба андозаи се нишондињанда барои њисобњо; - Њангоми таваллуди кўдаки дуюм- ба андозаи ду нишондињанда барои њисобњо; - Њангоми таваллуди кўдаки сеюм- ба андозаи як нишондињанда барои њисобњо. Кўмакпулї дар љои кори (тањсили) яке аз волидайн, агар падару модар кор ё тањсил накунанд - аз љониби шўъбањои њифзи иљтимоии ањолии мањалли истиќомат пардохта мешавад. Кўмакпулии якваќта њангоми таваллуди кўдак аз рўзи таваллуди кўдак таъин ва пардохт мешавад, агар мурољиат барои гирифтани он на дертар аз шаш моњи пас аз рўзи таваллуди кўдак сурат гирифта бошад. Дар сурати додани рухсатї ба зан барои нигоњубини кўдак то ба синни якунимсолагї расидани он, барои ин мўњлат, дар љои кор аз њисоби маблаѓњои суѓуртаи иљтимої ба андозаи 100 фоизи нишондињанда барои њисобњо ба ў кўмакпулии њармоња барои нигоњубини кўдак пардохта мешавад. Бояд ќайд кард, ки нишондињанда барои њисобњо ба миќдори 40 сомонї бо муќаррароти Ќонуни Љумњурии Тољикистон "Дар бораи нишондињандањои њатмї" ќабул шудааст. Ба суоли Шумо сармутахассиси шўъбаи кафолатњои иљтимої ва сатњи зиндагии ањолии Раёсати њифзи иљтимої Н.Љўраев чунин посух дод.
НАХОД?
НЎШОБАИ ХУЧ ДАР «БАЛТИКА» Санаи 5 август сари роњи Варзоб аз як дўкон нўшобаи хуч гирифта, пешкаши мењмон кардам. Барояш лаззати хуч хуш омад, вале паси зарфи шишагин акси хосаи ширкати пивопазии «Балтика»-ро дида, њайрон шуд, ки оё дар Тољикистон нўшобаи хучро дар зарфњои пивои «Балтика» мефурўшанд? Инак, ман ба борчаспи ин нўшоба бодиќќат таваљљўњ кардам: «Суроѓа; ш. Душанбе , кўчаи Мирзо Турсунзода гузари 2, хонаи 5, истењсолкунанда соњибкори инфиродї Амрихўљаев Ш., стандарти давлатї 9182004, таркиб - хуч, шакар, об, љавњари лимў, мўњлати истифодабарї (дурусташ фоидабарї бошад!) 12 моњ, аммо санаи истењсол номаълум. Фурўшанда њам шањодатномаи молро нишон дода натавонист. Нўшобаи хуч сирф моли Тољикистон аст. Дар манотиќи кўњсор меваи хуч хосияти шифобахшї дорад. Пас, истењсоли ин нўшоба њам бо зарфи хоса, борчаспи зебову бехато ва сифати аъло дастраси харидор гардад, хуб мешавад.
Такмили фарњанги соњибкорї таќозо мекунад, ки дар Тољикистон њар молу хизматрасонї дорои чењраи махсус ва оянда чун «бренд» эътироф гардад. Дуруст аст, ки таблиѓ ва тавсифи мол маблаѓ талаб мекунад. Њангоми истењсол ва фурўш соњибкор бояд њиссаи маблаѓи тавсифи молро ба инобат гирад. Зайнудин ОРИФЇ, Ољонсии машваратии «ОRO»
16 №20 (296), 8-уми августи соли
2012
Ин хислатњои ўро сарвари корхона дида, назараш ба тољикон дигар шуд ва фармон дод, ки шањрвандњои Тољикистонро ба кор гиранд.
ЛАТИФАЊО
МАНГАР, КИ КЇ МЕГЎЯД...
Шўхињо аз хонандаи фаъоли «Нигоњ» Њољї Абдуллоњи Њољї баъд «аз нўги хамир фатир», - яъне аванс медињем. ЛИМЕХ Раис назди трактори бекор меояд. Тракторчї Абдурасул дар сояи трактор хоб аст. - Њай, хоболуд, тракторат чиба бекор? Абдурасул хобу хоболуд мегўяд: - Плуг лимех надорад. - Наход, барои ду-се дона мех шуда бекор хобї? - Мех не, раисбобо, теѓи плуга лимех мегўянд. ПУЛ-МУЛ Гриша-амак, ягона марди рус дар колхоз, ронандаи трактор буд. Рўзе ў ба раис мурољиат мекунад: - Раисбобо, пул-мул доред? Мо, одамони шањрї бепул гашта наметавонем. Гришамак забони тољикиро хуб медонист ва баъзе калимањоро бо ќофияаш талаффуз мекард. Масалан: педал-медал, истакон-пистакон, калла-малла ва ѓайра. Раис дар љавоб гуфт: - Пул дорему мул нест. Агар ѓаллая љамъоварї карда, ба давлат супорем, ана
ПЕШПАРДОХТ Келини шахсе, баъди чор моњи хонадоршавї таваллуд кард. Падар писарашро саволборон мекунад: - Ин чї шармандагї? Таваллуд баъди хонадоршавї одатан дар нўњ моњу нўњ рўзу нўњ соат бояд шавад. - Дадаљон, худатон мегуфтед, ки њар кора пеш аз мўњлат иљро бояд кард. Бинобар он ман њам як пешпардохт кардам - дия. - О, шаввозе! Ту њам бачаи дадеш - дия. Очаат туро баъди хонадоршавиамон дар чормоњагї таваллуд карда буд-да!
МАРДИ БЕГОНА Марде сад дарсад либосашро дигар мекунад ва назди оина истода, симояшро мебинад. Ин дам занаш аз ошхона баромада, њайрон мешавад. - Далерљон, азизам, шумо чї хел даромада омадед? - Ман Далерљон не, ман шавњарат! КАТИ БОЛО Зану шавњар дар купеи ќатора сафар доштанд. Шаб шуд. Зан рахти хобашро дар рафти боло батартиб овард. - Њой занак, дар рафи боло ман бояд хобам. Барои зан боло баромадан айб аст. - Мардакљон, имшаб арафаи иди њаштуми март. Як бор боло бароям, осмон ба замин намефаромадагист.
Як гул њам бањор аст! дии Русияро ба даст орад. Нињоят тирамоњи соли гузашта бахт ба рўяш хандиду шиносномаи Русияро гирифт ва ба фирмаи СТС ба кор даромад. Дар рўзњои аввали корї бисёр фишору пастзанињоро аз сар гузаронда ва то имкон дошт, шаъни миллатро паст намезад ва нексириштию одамгарї нишон медод. Бањсњо њар ваќт шаклу шеваи гуногун мегирифтанд. Гоње ба донишу фањмиши техникї марбут буданд ва гоње ба рафтору кирдори инсонї. Њатто боре бо саркор бањс шудаасту саркор тољиконро одамони заиф ном бурд. Парвиз кўшиш намуда, бањси љангљўёна-
ро ба бањси шўхиомез мубаддал кард. Саркор мисол овард, ки шароби ў менўшидаро Парвиз агар нўшад, мемирад. Парвиз маљбур носкадуяшро бароварда гуфт, ки ин хокро мо - тољикон њар ним соат истифода мебарем ва аз њисоби боќувватї нокалавида, кор мекунем ва агар русњо аз он истифода баранд, афтида, дигар намехезанд. Саркор нописандона носкадуро аз дасти Парвиз гирифт ва кафашро пур карду ба дањон партофта, фурў бурд. Ва 5 даќиќа нагузашта, аз по афтид. Дарњол дигар коргарон, ки он љо њузур доштанд, ёрии тиббиро љеѓ заданд.
МУАССИС: Созмони љамъиятии «ИНДЕМ» («Информатика барои демократия ва рушди миллї»).
- Љиноятњо бояд дар доираи ќонун њал карда шаванд ва набояд ба пањн гардидани њар гуна овозањо дар байни мардум роњ дод. - Э, ќитъаи амрикоро бори дигар кашф кардед. Чї хел гапи олї: "Љиноятњо бояд дар доираи ќонун њал карда шаванд" -пеш аз шумо, касе нагуфтааст ин гапро.
Хандатањлил Аркадий ДУБНОВ, тањлилгари рус: - Нобоварї нисбати њукумат ављ мегирад, аммо Душанбе њеч талоши гуфтушунидро бо мардум надорад. Њоло аз иттилои расмї дар мавриди мањдуд будани иртибот бо Хоруѓ метавон хубам хандид. - Эња-а-а! Дар нишасти матбуотии Хадамоти алоќа мебудед, рўдатон медарид аз хандая, коршинос!
Пардосухан Хуллас, саркор пас аз 3 рўзи беморї ба кор баромад ва бо Парвиз дигар бањс намекард. Оњистаоњиста русњо бо Парвиз унс гирифтанд. Пас аз 4 моњи корї Парвизро тамоми коргарон ва раис њурмат мекарданд. Чунки ў шаробнўшї намекард, аз тањти дил ва аз рўи инсоф кор мекард ва одоби баланд дошт. Ин хислатњои ўро сарвари корхона дида, назараш ба тољикон дигар шуд ва фармон дод, ки шањрвандњои Тољикистонро ба кор гиранд. Парвиз аз фурсат истифода бурда, дўсту рафиќонашро даъват намуд. Ва бо њар яктааш дар рўзи аввали корї шарт мегузорад, ки "подводит" накунанд ва обруи тољиконро баланд бардоранду паст назананд. www.ilhom.wordpress.com
Нозирљон ЁДГОРЇ, сухангўи ширкати "Барќи тољик": - Мо бо нерўгоњи "Сангтуда -1" њамкории доимї дорем. Ва масъалаи пардохти ќарз як мушкили муваќќатї аст, ки њатман пардохт мекунед. - Ња, онњо њам ќариб њамин гапро гуфтанд. Муваќќатан шаш моњ боз ба коргаронашон маош надодаанд. Лекин њатман пардохта мешавад.
Вазормушкил Мањмадулло АСАДУЛЛОЕВ, сухангўи ВКД: - Њамон гурўњњо аллакай супоридани яроќошона оѓоз карданду чанд рўз мешавад, ки силоњњои худро таслим мекунанд. Дар кул вазъият ором аст ва бозору дигар маконњо њама кор мекунанду њеч камбудие нест ва корњои фањмондадињї дар байни мардум љарён дорад. -Ягон камбудй нест, ягон, ягон... Њатто телефонњошон њам кор мекунад, сабил монад њамон тири шикорчињои вањдатї!
Фикрвазорат Фаридун МАЊМАДАЛИЕВ, сухангўи Вазорати мудофиа: - Њар ду љониб, љониби њукумат ва љонибе, ки имрўз ѓайриќонунї мусаллањанд, ба созиш расанд ва он талаботе, ки њукумати љумњурии Тољикистон пешнињод кардааст, дастгирї карда шавад, фикр мекунам, вазъият мисли пештара ором мешавад. - Фикр кунед, бисёр-бисёр фикр кунед, њамин хел шавад, тезтар мисли пештара шавад, ако, илтимос да!
Нањзатвакил Саидиброњими НАЗАР, раиси шўъбаи таблиѓотии ЊНИТ: - Мо намехоњем гўем, ки артишу амнияти дохилии мо љинояткор аст, вале... -Мо њам шуморо нањзатї гуфтан намехоњем, лекин Шумо... Раиси Шўрои муњаррирон: С.А. Дўстов Котиби масъул: Эраљи Амон
Њ аф т ан о ма да р В а зо р ат и ф а рњ а нг и Љ у м њ у р ии Т о љ и к и с т о н б а ќ а й д гириф та шу д аас т.
Исмоил ТАЛБАКОВ,ъ муовни раиси ЊКТ:
ОЊИСТАТАР ГАП ЗАН - Мегўянд, ки нафаќапулї зиёд мешудааст. Ин гап рост бошад? - Бале, бале, рост. Лекин оњистатар гап зан, ки мабодо тољирони бозор нашунаванд.
МАРДИКОРНОМА
Яке аз корхонањои сохтмонии шањри Тюмен Спестехстрой (СТС), ки дорои нуфузи баланд дар минтаќа аст, оѓози соли равон ќабули тољиконро ба кор шурўъ кард. Дар корхонаи м азкур то ин дам танњо шањрвандони Русия кор мекарданд. Шароити хуби онро дида, бисёрињо орзу доштанд ба кор дароянд, аммо надоштани шањрвандии Русия онњоро ноумед мекард. Парвиз - як мардикори тољик, ахиран, ба ин фирма кор медарояд ва пас аз нишон додан ва шиносонидани миллати тољик ба саркору сарварони фирма, њамчун мардуми мењнатдўсту дорои одоби баланд роњи тољикон сўи ин корхона кушода шуд. Соати корї аз 8 то 17, шанбею якшанбе рўзњои истироњат, њар 15 рўз маош, хўроку љои хоб бепул ва пас аз њар 6 моњи корї рухсатии музднок. Ин гуна шароитњоро на њар корхона дорост. Парвиз соли 2001 бо роњњои бисёр кўшиш кард, ки ин љо кор дарояд. Аммо аз коргари оддї то раиси фирма аз ѓайрирусњо њазар мекарданд ва дарро чанд маротиба ба рўи Парвиз пўшиданд. Пас аз ин нобарорињо Парвиз назди худ маќсад гузошт, ки бо чї роње набошад, шањрван-
Коммунисткашшоф
Шўъбаи муњосибот тел: 224 25 09 Шўъбаи тањќиќот ва тањлил тел: 44 600 80 38 Шўъбаи иљтимоъ ва иќтисод тел: 224 25 09 Шўъбаи реклом ва огоњиномањо тел: 93 500 77 41 Масъули логистика ва чоп: тел: 93 591 02 01
Дар њафтанома матолибе низ ба нашр мерасанд, ки бо мавќеи идораи он муѓойират доранд. Дар шумора аз аксњое њам аз Шабакаи љањонии Интернет истифода шудааст. Матолиби хусусияти таблиѓотидошта ® метавонанд танњо бо пардохти муайян дар њафтаномаи «Нигоњ» нашр шаванд. Барои дар дигар нашрияњо пурра ё ќисман чоп кардани матолиб ва иќтибосњо аз «Нигоњ» иљозаи хаттии идора ва нишон додани сарчашма дар шакли «аз њафтаномаи «Нигоњ» №_ аз санаи _» њатмист. Њуќуќи муаллифии кулли матлабњои шумора ба идораи њафтаномаи «Нигоњ» ва СЉ «ИНДЕМ» тааллуќ дошта, тибќи ќонунгузории љории Тољикистон ва байналмилалї њифз карда мешаванд.
Ќимати рўзнома дар фурўши чакана на беш аз 1,5 сомонї Њафтанома дар нашриёти «Мега-принт» чоп мешавад. Теъдод 4 000 Ќимати обуна барои як сол - 71 сомонию 76 дирам. Индекси обуна: 68990 НИШОНИИ ИДОРА: Љумњурии Тољикистон, шањри Душанбе, кўчаи Носирљон МАЪСУМЇ, хонаи 3. Телефон: (44) 600 80 38, 224 25 09