№32 (308). Чоршанбе, 31-уми октябри соли 2012

Чаро мусалмонон њаљ мекунанд?

Иттилоот ва тањлил барои одамони фаъол

Муъмин АЊМАДЇ:

Ќосими БЕКМУЊАММАД:

Фавти мармузи писари «Хољипиёда»

Як гапи њафта

| №32 (308). Чоршанбе, 31-уми октябри соли 2012 | Е-mail: nigoh_tj@inbox.ru

Обама ва Ромни: кї барои Тољикистон бењтар аст?

2

Шарњи сиёсї

Љаноби ИКС: Зафарча vs Наимљон. Кўлоб шудани Хуљанд

3

«Розњои пинњон»

5

Дар ин шумора: таќдир Таљлили 20 соли муносибатњои Тољикистону Ўзбакистон дар Душанбе

Истеъфои њукумат Шўйи чинї! Кризиси шавњар њал шуд?

2 замона

Рањмон Набиев куљост?

7 мардикорнома

Дидор пас аз шаш сол

16

2

№32 (308), 31-уми октябри соли 2012

Барои ноуњдабарої ва камбудињои љиддї директори Муассисаи давлатии коммуналии "Душанбенаќлиётхадамотрасон", яке аз муовинони раиси шањри Душанбе ва раиси Шўъбаи Бозрасии давлатии автомобилии пойтахт, ќариб буд, аз вазифањояшон сабукдўш шаванд.

5 ГАПИ ЊАФТА АЗ

ПРЕЗИДЕНТ

Таљлили 20 соли муносибатњои Тољикистону Ўзбакистон дар Душанбе Имрўз дар Сафорати Љумњурии Ўзбакистон дар Тољикистон 20-солагии муносибатњои дипломатии ин кишвар бо Тољикистонро љашн мегиранд. Дар ин бора аз Сафорати Ўзбакистон дар шањри Душанбе иттилоъ доданд.

Хабари муњиме, ки ин њафта барои сокинони кишвар нашр шуд, боз шудани наќби «Шањристон» буд. Ба гуфтаи президенти кишвар ин наќб роњро то 3-4 соат кам мекунад. Аммо њодисаи ѓайриинтизоре, ки њангоми суханронии президент дар чорабинии бахшида ба бозшавии наќби «Шањристон» рух дод, ин вайроншавии баландгўяки президенти кишвар буд. Ин суханронї, ки мустаќиман аз тариќи шабакањои телевизиони давлатї пахш мешуд, тамошобинонро каме њайрон кард, ки чаро садои президент канда - канда ба гўш мерасад. Аммо ба ин худи президент равшанї андохт ва гуфт, ки микрофон вайрон аст. Њамин буд, ки дигар атрофи ин суханронї овозаи зиёд пањн нашуд ва агар худи президент вайрон будани микрофонро ёдрас намешуд, шояд овозањои зиёде пањн мегардид.

«Шикаст»-и Мавзуна Чориева

хатсайрњои шањр таъмин карда нашудааст. Директори Муассисаи давлатии коммуналии "Душанбенаќлиётхадамотрасон" А.Шералиев бархилофи талаботи оинномавї амал намуда, ба роњбарони љамъиятњои хусусии мусофиркаш ѓайриќонунї шањодатномањои хизматї ва њуќуќи назорати кори наќлиёти мусофирбарии шањрро додааст. Мањмадсаид Убайдуллоев аз фаъолияти сусти роњбарони Муассисаи давлатии коммуналии "Душ анбена ќлиётх адамотрасон", корхонањои коммуналї ва љамъиятњои хусусии наќлиёти мусофиркаш, инчунин, комиссияи љамъиятию Шўъбаи Бозрасии давлатии автомобилии шањр ва Раёсати Хадамоти назорат ва танзим дар соњаи наќлиёти Вазорати наќлиёти Љумњурии Тољикистон дар шањри Душанбе изњори нигаронї кардааст.

-Барои роњ додан ба чунин камбудињои љиддї месазад, ки муовини Раиси шањри Душанбе А.Оев, директори Муассисаи давлатии коммуналии "Душанбенаќлиётхадамотрасон" А.Шералиев, иљрокунандаи вазифаи сардори Раёсати Хадамоти назорат ва танзими наќлиёти Вазорати наќлиёти Љумњурии Тољикистон дар шањри Душанбе Ф.Каримов ва сардори Шўъбаи Бозрасии давлатии автомобилии шањри Душанбе С. Турахонов аз мансаби хизматї сабукдўш гардонда шаванд. Аммо бо назардошти баррасии тамоми самтњои фаъолият ва хулосабарории амиќ бо ќарори дахлдори Раиси шањри Душанбе ба директори Муассисаи давлатии коммуналии "Душанбенаќ-

лиётхадамотрасон" А.Шералиев ва муовини Раиси шањри Душанбе А.Оев танбењ эълон намуда, нисбати татбиќи муљозоти интизомї - танбењ ба сардори Шўъбаи Бозрасии давлатии автомобилии шањри Душанбе С.Турахонов ва иљрокунандаи вазифаи сардори Раёсати Хадамоти назорат ва танзим дар соњаи наќлиёти Вазорати наќлиёти Љумњурии Тољикистон дар шањри Душанбе Ф.Каримов ба маќомоти дахлдори болої пешнињод ирсол карда, њамзамон, ба онњо то 1-уми декабри соли 2012 имконияти охирин дода шавад, ки љињати ислоњи камбудињои љойдошта чорањои амалї андешанд. Дар сурати ноуњдабарої љињати ислоњи камбудињо дар муњлати муќарраргардида аз вазифа сабукдўш хоњанд шуд. Мањмадсаид Убайдуллоев, њамчунин, аз фаъолияти сусти раиси комиссияи доимии Маљлиси вакилони халќи шањри Душанбе оид ба масъалањои наќлиёт, коммуникатсия ва бењдошти роњњо Субњон Сафиалоев ва аъзои комиссияи љамъиятї оид ба назорати наќлиёти мусофиркашони шањр изњори нигаронї карда, таваљљуњи онњоро ба куллан дигаргун сохтани вазъи хизматрасонии наќлиёти мусофиркашонї дар шањри Душанбе љалб сохт. Њамзамон, аз Прокуратураи шањр хоњиш ба амал овард, ки дар муњлати муќарраршуда назоратро аз болои хизматрасонии соњаи наќлиёт дар шањр, дар доираи талаботи ќонунгузорї пурзўр намояд. Амруллоњи НИЗОМ

Кушта шудани ќочоќчї: Орзуи Шўроободињо Дар тамоми Шўрообод ва шањри Кўлоб хабаре пањн шуд, ки гўё як нафар сокини оддиро ќочоќчиён ба гарав гирифтаанд, вале ў бо яроќњои худи ќочоќчиён онњоро кушта, фирор мекунад. Дањњо сокини Шўрообод ин хабарро шунидаанд ва онро тасдиќ мекунанд, вале намояндагони маќомоти интизомї онро рад мекунанд. То њол њаќиќати ин хабар маълум нест, вале ин як орзуи њар як сокини Шўрообод аст, ки рўзе чунин шавад ва худи онњо бо ќочоќчиёни гаравгонгир мубориза баранд. Ќочоќичиёне, ки тамоми дороии сокинонро рабудаанд ва садњо сокини ин ноњияи назди марзї аз пушти онњо дар зиндонанд. Шўрообод бо давлатии исломии Афѓонистон сарњади душворназорат дорад ва пайваста аз ин ноњия хабари марзшиканию задухўрди ќочоќчиён ба гўш мерасад. Ќочоќчиён низ аксаран ба талаву торољи амволи мардум машѓул мешаванд. Дар ин њол, дурўѓ будани ин хабарро касе аз сокинони ин ноњия бовар кардан намехоњад.

Падарон барои алимент шикоят мекунанд Акнун дањњо падар эњсос кард, ки метавонад аз фарзанди бемењру бепарвои худ алимент ситонад. Ба додгоњ кашидани 6 фарзанд ва пардохти алимент ба миќдори 80 сомонї аз њар яки онњо ба падарашон, Бобои Сибѓат, як сокини ноњияи Шањритус, њодисаи љолиб буд. То ин њодиса бисёрињо фикр мекарданд, ки танњо бояд падар ба фарзандон алимент дињад. Фикр мекунам, ки пас аз ин бисёре аз падарон аз болои фарзандони худ ба додгоњ мурољиат хоњанд кард. Зеро њоло шумораи фарзандоне, ки аз њоли падари худ бехабаранд, дар љомеаи мо афзоиш ёфтааст. Аммо дар љомеаи мо фарзанд падарро ба додгоњ кашад, он ќадар гапе нест, вале вой бар фарзанде, ки падараш ўро барои алимент ба додгоњ мекашад. Ў чї тавр дар миёни љомеа зиндагї мекунад, бароям ќобили фањм нест.

САДОИ МАРДУМ Бовар доред, ки мањбус Њамза Икромзода худро ба дор овехта буд?

Кори мо чї?!

Барои ноуњдабарої ва камбудињои љиддї дар соњаи мусофиркашонии пойтахт, директори Муассисаи давлатии коммуналии "Душанбенаќлиётхадамотрасон", яке аз муовинони раиси шањри Душанбе ва раиси Шўъбаи Бозрасии давлатии автомобилии пойтахт, ќариб буд, аз вазифањои давлатї сабукдўш шаванд.

Дар њоле, ки Абдулазиз Раљабов бо як њамроњаш пас аз шаш моњ, пои пиёда, ба Макка расиданд, дар рўзи Иди Ќурбон љанозаи писари ў баргузор шуд. Фарзанди ў, ки ба гуфтаи наздиконаш дар маќомоти ќудратї фаъолият мекард, ба таври мармуз ба њалокат расидааст. Љасади ўро бидуни њељ аломате дар бадан аз Варзоб пайдо кардаанд. Аммо Њољї Абдулазиз љанозаи писарашро ѓоибона дар Макка хонд. Ин њољиён пои пиёда пас аз мушкилињои зиёд ба Макка расиданд. Дар роњ њангоми гузаштани Афѓонистон бо сарбозони неруњои НАТО ва Толибон вохўрда буданд, ки аз назди онњо саломат берун шуданд.

Ња, зеро прокуратура эълон кард

Раиси шўъбаи БДА-и пойтахт, ќариб буд, аз вазифа озод шавад

Фавти мармузи писари «Хољипиёда»

Ња, бовар дорам

кунам. Бинобар иттилои манбаъ, Эмомалї Рањмон, Президенти Тољикистон, њамчунин, Ислом Каримовро имрўз ба ин муносибат бо ирсоли як барќия табрик кардааст. Фарзона АШЎРМАДОВА

Мавзуна Чориева, љавондухтари муштзане, ки ба њарифи ќаддарози чиниаш пирўз шуда, соњиби медали биринљии Олимпиадаи Лондон-2012 гашта буд, рўзи 28-уми октябр дар Кўлоб аз як «љавони мањаллии оддї» «шикаст хўрд». Аммо Мавзуна «ин шикасташ»-ро оѓози пирўзии худ дар зиндагї донист. Дар ин рўз тўйи ин чемпиондухтар дар тарабхонаи «Аноњито»-и Кўлоб бо иштироки маъруфтарин шахсиятњо баргузор шуд. Хонадоршавиашро худи Мавзуна як навъ истироњат ва омодагї ба Олимпиадаи соли оянда донист. Ў гуфт, њадафи аслиаш аз ин хонадоршавї - соњиби фарзанд шудан аст

Не, ба Прокуратураи генералї эътимод нест

рўзгори арзандаи мардуми мо муттањид мекарданд. Аз фурсат истифода бурда, ба Шумо - Эмомалї Шарифовичи муњтарам, сињатмандии комил ва муваффаќиятњо ва ба халќи Тољикистон шукуфої ва пешрафт орзу ме-

"ХИЗМАТ"

Мири шањр Мањмадсаид Убайдуллоев ба њар кадоми онњо то 1-уми декабр барои ислоњи вазъ муњлат дода, аз прокуратураи шањр хоњиш кардааст, назорати фаъолияти наќлиёти љамъиятии мусофиркаширо пурзўр кунад.

- Дар љаласаи навбатии њукумати шањри Душанбе Мањмадсаид Убайдуллоев 25-уми октябр аз фаъолияти ин сохторњои њукуматї изњори нигаронї кардаааст. Бинобар иттилои њукумати шањр, бинобар сабаби дуруст фаъолият накардани Муассисаи давлатии коммуналии "Душанбенаќлиётхадамотрасон" ва корхонањою љамъиятњои шаклњои гуногуни моликият, ки ба хизматрасонии мусофирбарии шањр машѓул мебошанд, тибќи санадњои меъёрии њуќуќии соњаи наќлиёт баромад ва иљроиши даврњои воситањои наќлиёти мусофирбар дар аксари

Микрофони вайрони президент

Не, бовар надорам!

Бинобар иттилои манбаъ, муносибатњои дипломатии Тољикистону Ўзбакистон аз 29-уми октябри соли 1992 оѓоз гардидааст ва имрўз 20солагии он дар сафорат таљлил карда мешавад. Ин дар њолест, ки бинобар иттилои Дастгоњи иљроияи Президенти Тољикистон, нимаи дуюми дирўз, 28-уми октябр, президенти Љумњурии Ўзбакистон Ислом Каримов њамтои тољикаш - Эмомалї Рањмонро ба муносибати 20-солагии муносибатњои дипломатии Тољикистону Ўзбакистон табрик гуфтааст. Бинобар иттилои манбаъ, дар барќияи табрикотии Ислом Каримов гуфта мешавад: "Муњтарам Эмомалї Шарифович! Муносибатњои дўстї ва эњтироми тарафайн, умумияти таърихї, динї ва суннату анъана, ки аз ќаъри асрњо маншаъ мегиранд ва мушкилоти умумї, ки халќњои моро лозим аст онро њаллу фасл намоянд, њамеша моро дар роњи комёб шудан ба шукуфої ва

Муъмин АЊМАДЇ, рўзноманигор

Пурсиш бо фармоиши «Нигоњ» дар пойгоњи интернетии www.tojnews.org гузаронида шудааст. Теъдоди овоздињандањо 438 нафар.

№32 (305), 31-уми октябри соли 2012

3

Ромни њанўз дар моњи марти соли љорї Русияро душмани шумораи авали Амрико хонда буд ва дар охирин мунозираи худ бо Обама низ бори дигар аз Маскав ба унвони тањдиди аслии геополитикии кишвараш ёд кард.

НАСИБ

ЯК ШАРЊИ СИЁСЇ

- Абдулвосит Латипов, собиќ узви фаъоли неруњои мухолифи Тољикистон дар солњои љанги шањрвандї ва яке аз муњофизони Њољї Акбар Тўраљонзода, эњтимол, бо дархости маќомоти ќудратї ва Вазорати корњои дохилии Федератсияи Русия аз манзили зисташ рабуда шуда, ѓайриќонунї ба Тољикистон интиќол дода шудааст,- мегўяд Шуњрат Ќудратов.

- Ман аз имрўз (29-уми октябр) бо дархости наздикони Абдулвосит Латипов ваколати њимояи њуќуќии ўро оѓоз кардам ва айни њол њадаф ва вазифаи ман њамчун вакили дифоъ - муайян кардани макони нигоњдории ў аст. Мо аз як сарчашмаи муътамад дар Вазорати корњои дохилии Тољикистон хабар дорем, ки Ќорї Восит пас аз дуздида шуданаш дар Русия ба Тољикистон истирдод шудааст, вале нињодњои дахлдори давлатї хабар надодаанд, ки ўро дар куљо нигањдорї мекунанд,- мегўяд адвокат. Бинобар гуфтаи Шуњрат Ќудратов, истирдоди Абдулвосит Латипов њадафњои сиёсї доранд ва ба гумони ѓолиб, ба интихоботи президентии соли оянда дар Тољикистон рабт дорад.

-Боздошти Абдулвосит Латипов, њамчун нафаре, ки дар бораи маќомдорони кунунии Тољикистон ва собиќ мухолифини њукумат маълумоти зиёд дорад, метавонад њадафњои сирф сиёсї дошта бошад",- гуфт Шуњрат Ќудратов. Дар Вазорати корњои дохилии Тољикистон истирдоди Абдулвосит Латиповро рад карда, мегўянд, дар бораи дуздида шуданаш дар Русия иттилоъ надоранд. Ин дар њолест, ки Ќорї Восит, гуфта мешавад, дар Волгогради Русия аз љониби гуруњи силоњдорони

ниќобпўш аз манзили зисташ дуздида шудааст. Бинобар иттилои Юлия Аксенова, адвокати Ќорї Восит, ў аз боздоштгоњи махсусе, ки дар он нафарони интизори љазои маъмурї нигоњ дошта мешаванд, 15-уми октябр бо ќарори Суди Олии Русия озод шуда, баъди 5 рўзи ба озодї баромаданаш, 20уми октябри соли љорї, аз манзили истиќоматиаш рабудаанд. Юлия Аксенова, адвокати Ќорї Восит, ба расонањо гуфтааст, "шиносњои Латипов 20-уми октябр ба ман иттилоъ додаанд, ки номбурда аз манзили истиќоматиаш аз љониби гуруњи силоњдорони ниќобпўш бурда шудааст ва баъд аз ин касе ўро надидааст". "Ба ман соати 18:00 занг заданд. Соати 8:20 ман ба прокурор занг задам. Прокурор ба ман гуфт, ки имрўз шанбе ва охири њафтаи корї аст ва касе бо ин кор машѓул намешавад. Аммо рўзи душанбе ба ман гуфтанд, ки шояд, ў худ фирор кардааст ва касе ба љустуљўи ў машѓул нахоњад шуд. Ўро мавриди кофтуков ќарор надодаанд. Њарчанд аз ў баёнот дар бораи тарк накардани ноњия гирифта буданд. Ва ѓайб задани Ќори Восит мебоист прокурорро ба ташвиш меовард",- гуфтааст Юлия Аксенова. Гуфта мешавад, Ќорї Восит тањти назорати Суди Аврупо оид ба њуќуќи инсон ќарор дошт ва ахири моњи октябр муњлати ба Русия аз љониби ин суд барои санљиши парвандаи Ќорї Восит додашуда ба анљом мерасид. Адвокати Ќорї Восит гуфтааст, ба Суди Аврупо оид ба њуќуќи инсон мактуби расмї дар бораи дуздида шудани Абдулвосит Латипов ирсол шудааст. Адвокати Адулвосит Латипов ба расонањо гуфта буд, шояд, дар ояндаи наздик Ќорї Абдулвосит дар Тољикистон "иќрор" хоњад шуд, ки худ ба Ватан баргаштааст, тавре ки бо Низомхон Љўраев, собиќ раиси Корхонаи кимиёи шањри Исфара, шуда буд. Ќорї Восит, соли таваллудаш

1968, сокини шањри Кофарнињон, дар замони љанги шањрвандї яке аз иштирокчиёни фаъоли мухолифини Тољикистон буд. Тирамоњи соли 2010 ў дар Волгоград аз љониби маќомоти Русия бо талаби Душанбе дар бораи истирдоди ў ба Тољикистон боздошт шуда буд. Гуфта мешуд, Латипов Абдулвосит соли 1998 мавриди афв ќарор гирифта, парвандаи љиної алайњи ў ќатъ карда шудааст. Соли гузашта Прокуратураи генералии Федератсияи Русия бо талаби Суди аврупої оид ба њуќуќи башар натавонист Ќорї Воситро ба Тољикистон истирдод кунад. Моњи майи соли љорї Суди ноњиявии Волгоград Абдулвосит Латиповро ба истиќомати ѓайриќонунї дар њудуди Русия айбдор дониста, ўро ба маблаѓи 2000 рубли русї љарима кард. Њамчунин, бо ќарори њамин суд номбурда бояд ба Тољикистон истирдод мешуд. Вале баъди 4 рўз бо шикояти Абдулвосит Латипов Суди вилоятии Волгоград ќарори мазкурро лаѓв кард. Прокуратураи вилояти Волгоград ба ќарори мазкур мухолифат кард, аммо њамон рўз шикояти прокуратура низ мавриди санљиш ќарор гирифта, беасос дониста шуд. Маќомоти Тољикистон Ќорї Воситро дар содир кардани як ќатор љиноятњои сангин, аз љумла, одамрабої, куштор ва роњзанї гумонбар медонанд. Хабаргузорињои русї низ бо истинод ба маќомоти амниятии ин кишвар навишта буданд, ки аъзои гуруњи марбут ба Абдулвосит Латипов ба даст доштан дар 25 амали террористї муттањам мешаванд, ки боис ба марги беш аз 40 нафар шудааст. Ин гуруњ, њамчунин, дар ќатли собиќ додситони кулли Тољикистон Нурулло Њувайдуллоев ва куштори 19 марзбони рус ва чањор корманди Шуъбаи корњои дохилии ноњияи Вањдат дар солњои љанги дохилии Тољикистон муттањам мешавад. Мењрафзуни АБДУЛЛО

ХАТАР

Иттифоќи истеъмолгарон: лимити барќ поймол кардани њуќуќ аст Бањодур Њабибов, раиси Иттифоќи истеъмолкунандагони Тољикистон, мегўяд, њукумат бояд ањолиро аз љорї шудани рељаи мањдудияти барќ огоњ кунад. То замони нашри ќарори дахлдор дар матбуоти расмї, мањдуд кардани таъминоти ањолї бо неруи барќ ѓайриќонунї ва поймол кардани њуќуќи истеъмолгар мањсуб мешавад. Бинобар гуфтаи манбаъ, Иттифоќи истеъмолгарони кишвар барои даќиќ кардани ин масъала 22-юми октябри соли љорї ба Ширкати сањњомии кушодаи холдингии "Барќи тољик" мурољиат кардааст.

- Мо мурољиат кардем, журналистон њам мурољиат карданд, аммо дар ширкати "Барќи тољик" дар ин бора ба мо ягон маълумоти даќиќ пешнињод карда натавонистанд,- мегўяд Бањодур Њабибов. Аммо Нозирљон Ёдгорї, сухангўи "Барќи тољик", мегўяд, "дар бораи лимити барќ ягон ќарори Њукумати То-

ИЛЊОМИ ЊАФТА ДАЪВАТ Гул, аз хоби зимистон хез, гулшан шав, Ба чашми гулфурўш, эй хор сўзан шав. Пур аз мўру малах дидем дунёро, Парешонї бас аст, эй дона, хирман шав. Фалак бар ќасди ту санги бало дорад, Аё осоншикан, оина, оњан шав. Дарахти захмии боѓи љањон моем, Дигар нармї бас аст, эй пўст, љавшан шав. Чї гўї: зарраам, аз ман чї меояд? Агар гарди рањї, дар чашми душман шав. Бухориву хуросониву эронї, Ман аз ту њастаму ту низ аз ман шав. Нишонгумкардаи чун соя дар шабњо, Чу субњ аз шаб бурун шав, рўзи рўшан шав. Алимуњаммад Муродї

љикистон намебарояд. "Барќи тољик" мувофиќи имконияту захирањои обии худ лимити интиќоли барќро ба Њукумати Тољикистон пешнињод мекунад ва њукумат онро тасдиќ мекунад. Мањдудсозии интиќоли неруи барќ ба ањолї аз нимаи дуюми моњи октябр, яъне "Барќи тољик" љадвали интиќоли неруи барќро ба ањолї, ба њукумат пешнињод кард ва он нимаи дуюми моњи октябр тасдиќ шудааст. Ин њам дар њолест, ки Нозирљон Ёдгорї аз расман љорї шудани лимити неруи барќ ба ањолии Тољикистон, ѓайр аз пойтахт, марказњои вилоятњо ва ноњияњои саноатии Тољикистон 7-уми октябри соли љорї ба расонањо эълон карда буд. Њарчанд дар дењоти дурдасти мамлакат аз хомўш шудани неруи барќ, боз њам пештар, аз оѓози моњи октябр шикоят мекарданд. Бинобар гуфтаи Нозирљон Ёдгорї, айни њол Тољикистон ба Љумњурии исломии Афѓонистон танњо њудуди 12-15 мВт неруи барќ интиќол медињад, ки ба хотири њифзи системаи энергетикї, яъне барои торољ нашудани хатти интиќоли барќ сурат мегирад. Айни њол дар тамоми ноњияњо, ба ѓайр аз марказњои вилоятњо ва ноњияњои саноатии кишвар, неруи барќ тибќи рељаи мањдуд - аз соати 00:00-и шаб то 04:00 субњ ва аз соати 10:00-и рўз то 16:00-и бегоњї дода мешавад. Гуфта мешавад, дар шањри Душанбе моњњои наздик масъалаи мањдуд кардани неруи барќ дар назар нест. Дар "Барќи тољик" мегўянд, њадаф аз љорї шудани мањдудият дар таъминоти ањолї бо неруи барќ - истифодаи босамари оби обанбори Норак ва обњои захиравии кишвар мебошад. Шањлои АБДУЛЛО

Обама ва Ромни: кї барои Тољикистон бењтар аст? Дар дунё чанд кишваре вуљуд дорад, ки интихоботи раёсати љумњуриашон барои Тољикистон дорои ањамият аст. Онњоро метавон ба ду даста таќсим кард: яке кишварњое, ки натоиљи интихоботашон аз ќабл маълум аст (мисли Русия, Узбакистон ва дигар кишварњои минтаќа) ва дигаре кишварњое, ки дар фазои раќобати воќеї (мисли Амрико ва Эрон) яке аз номзадњо ба пирўзї мерасад. Њамин тавр, рўзи 6 ноябри соли љорї мардуми Амрико раиси љумњури нави худро интихоб хоњанд кард. Он Барак Обама (аз њизби демократ) хоњад буд ва ё Митт Ромни (аз њизби љумљурињоњ)? Пирўзии кадомин ба нафъи Тољикистон аст? То љойе, ки аз мунозирањои ин ду номзад ба мушоњида расид, њатто аз Осиёи Марказї ба унвони яке аз авлавиятњои сиёсати хориљии Вашингтон ёд нашуд. Пас ба сурати табиї ањамияти минтаќа ва њамчунин Тољикистонро барои Амрико сиёсати хориљии он нисбат ба кишварњое мушаххас хоњад кард, ки Душанбе бо онњо њампаймонї ва мушорикати стратегї дорад. Аз ин назар Русия ва Эрон аз љойгоњи вижа бархўрдоранд, гарчи Чинро низ метавон дар ин радиф ќарор дод. Бо ин тафовут, ки дар барномањои интихоботї ва мунозирањои Обама ва Ромни Русия ва Эрон мењварияти бештаре доштанд. Ромни њанўз дар моњи марти соли љорї Русияро душмани шумораи аввали Амрико хонда буд ва дар охирин мунозираи худ бо Обама низ бори дигар аз Маскав ба унвони тањдиди аслии геополитикии кишвараш ёд кард. Ин дар њолест, ки раиси љумњури феълии Амрико дар баробари Русия сиёсати нармишпазиртаре дорад. Зимнан Ромни њамон љо Эронро низ "тањдиди асосї барои амнияти миллии Амрико" хонд. Тими ин номзади љумњурихоњ аз Обама ба он хотир интиќод мекунад, ки вай дар баробари муттањидони воќеии Амрико (монанди Исроил) ба таври шадид мавзеъгирї мекунад, дар њоле ки чунин амалеро бояд нисбат ба Русия ва Эрон раво бинад. Гузашта аз ин Ромни дар љараёни мунозирањо њамеша ба Обама таъна мезад, ки дар давраи рањбарии вай Эрон чањор сол ба силоњи њастаї наздиктар шуд. Чунин ба назар мерасад, ки дар сурати ба ќудрат расидани Ромни Амрико ба замони раёсати Буши писар хоњад баргашт. Аммо чунин нигоњ то љое сатњї хоњад буд. Зеро агар ба дидгоњњои Обама ва Ромни дар робита ба сиёсати хориљии Амрико таваљљуњ намоем, тафовути усулиеро мушоњида нахоњем кард. Масалан, дар мавриди Эрон. Њарду њам ба иќдомоти комилан мушобењ ишора мекунанд (иљоза надодан ба дастёбии Эрон ба силоњи њастаї аз роњи афзоиши тањримњо ва дар нињоят тањдиди низомї). Бо ин фарќ, ки Ромни пиёда кардани тањримњои шадидтарро лозим медонад ва мисли Обама гузинаи низомиро охирин роњи њал мепиндорад. Тундгўии Ромни дар мавриди Русияву Эрон метавонад бештар як амали тактикї барои љалби теъдоди бештари тарафдорон бошад, њарчанд бахше аз масъала ба камтаљрибагии вай дар сатњи сиёсатњои калони хориљї низ берабт нахоњад буд. Аз љумла ин таъкиди вай, ки "коре хоњад кард, то дипломатњои эронї дар саросари љањон ба мављудоти тарсноке табдил шаванд", бештар на ба ибрози назари як нафар довталаби курсии раёсати љумњурии кишвари шумораи аввали дунё, балки афсаре мемонад, ки гўё пас аз солњо тоза аз майдони љанг берун омадаву хў гирифтан бо зиндагии одиву мусолиматомез барояш сахт аст. Пас метавон чунин пешбинї кард, ки ќатъи назар аз натоиљи интихоботи 6 ноябр сиёсати хориљии Вашингтон дар мавриди Эрон бидуни тафовути љиддї боќї хоњад монд, танњо бо ин эњтимол ки бо пирўзии Ромни фишорњо шадидтар хоњад шуд. Дар мавриди Чин - кишваре, ки барои Тољикистон ба муњимтарин сармоягузори хориљї табдил шудааст, Обама ва Ромни дар мунозирањояшон як миќдор нигоњи мутфовит нишон доданд. Обама дар робита ба Пекин ба унвони кишвари раќиб (душман) "њифзи њушёриро" лозим донист ва њамзамон гуфт, ки агар Чин бо риояи ќоида бозї кунад, метавонад ба њамкори Амрико дар арсаи байналмилалї табдил гардад. Ромни чунин мешуморад, ки Чин душман нест ва Амрико метавонад бо он њамкорї дошта бошад. Ин дар њолест, ки вай дар навиштањои ќаблии худ аз афзоиши нуфузи байналмилаллии Чин изњори нигаронї кардаву бо ноодилона хондани сиёсати иќтисодии Пекин љорї намудани тањримњо алайњи онро имконпазир дониста буд. Њамин тавр мавзеъгирии ќотеъи Ромни дар мавриди Русияву Эрон ва нармиши нисбии вай дар робита ба Чин бештар њаракати тактикист, ки аз ин тариќ мехоњад ба теъдоди љонибдорони худ биафзояд. Сиёсати Обама бо таваљљуњ ба чор соли раёсати љумњуриаш шаффофтар ва ќобили пешбинитар ба чашм мерасад ва ба ин далел аст, ки назарс анљињои суратгирифта дар кишварњои хориљї ба пирўзии вай алоќамандии бештаре нишон додаанд. Ин дар њолест, ки се даври мунозирањои ду номзад танњо бартарии нисбии Обама дар дохили Амрикоро бозгў кардаву натиљаи нињоиро ба 6 ноябр вогузоштааст. Бо ин њол метавон чунин хулоса кард, ки равобити Амрико бо Тољикистон дар сурати пирўзии Обама ва ё Ромни дастхуши таѓйиру тањаввули љиддї нахоњад шуд (ба ин умед, ки наздикии беш аз пеши Тошканд бо Вашингтон ба ин масъала таъсири усулї нахоњад гузошт). Вашингтон бархилофи баёнияњои расмии худ боз њам ба идомаи њамкорињои Тољикистон бо Эрон бо дарки шароити хоси кишварамон бархўрд хоњад кард. Бо ин тафовут, ки Кохи Сафед баъд аз сафари Владимир Путин ба Душанбе ва тамдиди њузури бечуну чарои низомии кишвараш ба муддати 30 сол, дигар ин иддаоро, ки њамкорї бо Эрон гузинаи (варианти) коњиши вобастагии Тољикистон аз Русия аст, камтар ќабул хоњад дошт. Бале, баъди сафари ёдшудаи Путин Амрико бењтар дарк кард, ки ба Душанбе на мустаќим, балки бояд аз тариќи Маскав ворид шуд… Матлаби ин гўша андешањои шахсї буда, метавонад бо мавќеъи «Нигоњ» муѓойират намояд.

Шуњрат Ќудратов, вакили мудофеи Абдулвосит Латипов, маъруф ба Ќорї Восит мегўяд, ки зерњимояаш бо супориш ё дархости маќомоти њукуматї ба Тољикистон оварда шуда, њадафи боздошти ў сиёсї аст.

аз Ќосими БЕКМУЊАММАД

i

Адвокат: Боздошти Ќорї Восит њадафи сиёсї дорад

4

№32 (308), 31-уми октябри соли 2012

Барои густариши њарчї бештари намуди варзиши самбои муњорибавї ва муњорибањои омехта тез-тез баргузор намудани мусобиќањои сатњи гуногун бисёр муфид ва лозим аст.

29-уми октябри соли равон дар мењмонхонаи "Њаят рељенси"-и шањри Душанбе њамоиши ќабл аз баргузории мусобиќаи љумњуриявии самбои муњ ор иб а вї в а муњ ор и ба њо и омехтаи Тољикистон бо иштироки Алимањмад Мирзоев - муовини аввали раиси Кумитаи љавонон, варзиш ва сайёњии назди ЊЉТ, Ањтам Хокиров президенти Лигаи самбои муњ ор иб а вї в а муњ ор и ба њо и омехтаи ЉТ, Сергей Бал - сармур аб б ии т ими мунт ах аб и кишвар оид ба самбои муњорибавї ва муњорибањои омехта, Сослан Токаев - сармураббии т ими маљму а и ва р зи ши и

ЗОИР ПИРОВ, СЕРГЕЙ БАЛ ВА МУРОДЧОН ТУЙЧИЕВ

СЕРГЕЙ БАЛ

"Леон", варзишгарони шинохтаи кишвар дар вазни мутлаќ Зоир Пиров, Муродљон Тўйчиев ва њамаи иштирокчиёни мусобиќа баргузор гардид. Бояд гуфт, ки мусобиќаи љумњуриявии самбои муњорибавї ва муњорибањои омехта дар шањри Душанбе дар санаи 13-уми ноябри соли равон соати 17:00 дар маљмуаи варзишии Кумитаи андози назди ЊЉТ, воќеъ дар мањаллаи 46-ум (назди Донишкадаи технологии Тољикистон) баргузор хоњад шуд. Сараввал Алимањмад Мирзоев - муовини аввали раиси Кумитаи љавонон, варзиш ва сайёњии назди ЊЉТ риштаи суханро ба даст гирифта, изњор дошт, ки намуди варзиши самбои муњорибавї ва муњорибањои омехта дар Тољикистон чандон таърихи тулоние надорад.

- Ин навъи варзиш акнун д ар Т о љи к ис то н и нки шо ф ёфта, тараќќї дода мешавад. Дар ин намуди варзиш варзишгарони мо дар вазнњои гуногун ширкат варзида, обрў ва шарафи Тољикистонро њимоя на муда ист одаа нд. Умуман Кумитаи љавонон бо 53 федератсияи гуногуни варзишии кишвар робитаи густурдаро ба ро њ мо нд а, б о онњо њ амко рињои мутаќобилан судманд дорад. Агар варзишгарон дар ин намуди варзиш дар дохилу хориљи кишвар натиља нишон дињанд, кумита омода аст чун дигар федератсияњо онњоро дастгирї намояд, - гуфт Мирзоев. Ањтам Хокиров - президенти Лигаи самбои муњорибавї ва муњорибањои омехтаи ЉТ мегўяд, мусобиќаи љумњуриявии самбои муњорибавї ва муњорибањои омехта дар Тољикистон бори аввал аст, ки баргузор мегардад:

да, ба он љиддї рафтор менамоянд. Бояд бигўям, ки тољикон табиатан пурќувват њастанд. Мо алњол бо варзишгарон дар як њафта шаш рўз субњгоњон тамрин мегузаронем. Ба кросс (давидан) кам эътибор медињем, бештар ба тайёрии њамаљониба и љисмонї афзалият медињем. Натиљањоямон низ бад нест. Дар назди ман бачањо натанњо аз пойтахти Тољи ки ст он - ш ањ ри Д уш анбе њамчунин аз музофотњои гуногуни Тољикист он б а тамрин машѓуланд. Намуди варзиши самбои муњорибавї ва муњорибањои омехта 15 - 20 сол ќабл ташкил ёфта, то имрўз инкишоф меёбад. Ватани ин намуди варзиш Федератсияи Русия мебошад. Аммо дар Тољикистон бошад ин намуди варзиш тайи 2-3 соли охир пайдо шуда он рушд меёбад. Ман њамаљониба кўшиш менамоям, ки аз таљрибаи њосил ќардаам ин намуди варзишро ба варзишгарони тољик омўзонам. Умед-

"Љанги омехта" дар Душанбе Дар пойтахти Тољикистон аввалин мусобиќаи љумњуриявии самбои муњорибавї ва муњорибањои омехта баргузор мешавад

АХТАМ ХОКИРОВ

- Дар ин мусобиќа 28 варзишгари синну соли аз 18 то 30 - сола аз шањру ноњияњои гуногуни Тољикистон дар вазнњои 65, 70, 80, 85, 93 ва аз 93 боло ширкат хоњанд варзид. Варзишгароне, ки дар ин мусобиќа пирўз мешаванд, ба Љоми Шоњ Исмоили Сомонї марњаллаи сеюм, ки дар соли 2013 дар шањри Душанбе баргузор мегардад, роњат мегиранд ва имкон пайдо мекунанд дар мусобиќа ва чемпионатњои бонуфузи байналмилалї ширкат варзида, обрўву парча ми Тољи кис тонро б ала нд бардоранд. Дар ин мусобиќа варзишгароне, ки ѓолиб мегарданд барои љои аввал бо 400 доллари ИМА, барои љои дуюм - 200 доллари ИМА, барои ду љои сеюм - 100 долла-

ри ИМА ва бо медалњои тилло, нуќра ва биринљї сарфароз гардонида шаванд. Майдон аз далер аст. Инро мо дар санаи 13-уми ноябри соли равон њангоми тамошо дар маљмуаи варзишии Кумитаи андози назди ЊЉТ шоњид хоњем гашт. Муродалї Тешаев - гардонандаи њамоиш ва сухангўи Кумитаи миллии Олимпии Тољикистон иброз дошт, ки дар мусобиќаи дар пеш истода ду варзишгари шинохтаи кишвар дар вазни мутлаќ Муродљон Тўчиев ва Зоир Пиров бо њам раќобат хоњанд намуд. Гуфтанист, Муродљон Тўчиев чемпиони чандкаратаи ЉТ дар гўштини тарз и озод ва юнонї - румї, чемпиони Бозињо и Осиёии Марказї дар

соли 2003, барандаи медали биринљии Бозињои Осиё дар соли 2010 дар намуди гўштини ю но нї - р умї ме бо ша д. Номбурда бар иловаи машѓул будан ба навъњои гўштин солњои охир ба намуди варзиши самбои муњорибавї ва муњорибањои омехта, намуди варзиши касбї ба њисоб меравад, рў овардааст. Зоир Пиров, ду карат чемп ио ни ља њ он д а р р иш та и "Орентал - спорт", ќисми "mixfight" дар солњои 2010 - 11, ѓолиби мусобиќаи байналмилалии "К-1" дар намуди варзиши кикбоксинг ва устоди варзиши дараљаи байналмилалї мебошад. Ў низ солњои охир ба ин намуди варзиш жарфтар ворид гардида, ба он љиддї машѓул аст. Сергей Бал, сармурабби тими мунтахаби Тољикистон оид ба самбои муњорибавї ва муњорибањои омехта афзуд, ки бори дуюм аз Русия ба Тољикистон меояд: - Аз он ќаноатмандам, ки ба ман боварї карда, маро ба ин маќоми баланд дар Тољикистон интихоб намуданд. Якуним моњ мешавад, ки варзишгарони тољик дарс медињам. Ман хело хурсандам, ки варз иш гар о ни то љи к ро та мри н медињам. Варзишгарони тољик мењнатдустанд ва онњо ба њар як тамрин бо диќќат назар кар-

АЛИМАХМАД МИРЗОЕВ

вор ам, к и дар оянда ља њон чемпи о нњ ои а р за нд а ро б о ному насаби тољикї мешунавад. Њоло њама дар пеш аст,илова намуд Сергей Бал. Дар ин мусобиќа дар баробари доварони тољик њамчунин 3 довари дараљаи байналмилалї аз Русия доварї мекуна нд. Баргузо рк уна нда го ни њамоиш бар он боваранд, ки намуди варзиши самбои муњорибавї ва муњорибањои омехта дар Тољикистон нав густариш меёбад. Дар аввал муњим ин баргузории мусобиќа аст ва натиљањои варзишгарон баъдан худ пайдо хоњанд шуд. Њадаф аз баргузории мусобиќа муаррифї ва пайдо намудани чењрањои нав дар ин намуди риштаи варзиш мебошад. Барои густариши њарчї бештари намуди варзиши самбои муњорибавї ва муњорибањои омехта тез-тез баргузор намудани мусобиќањои сатњи гуногун бисёр муфид ва лозим аст.

13-уми ноябри соли равон дар маљмаи варзишии Кумитаи андози назди Њукумати Љумњурии Тољикистон мусобиќаи љумњуриявї дар намуди варзиши самбои муњорибавї ва муњорибањои омехта баргузор мегардад, ки бењтарин варзишгарон дар ин риштаи варзиш ширкат хоњанд намуд. Абўалї НЕКРЎЗОВ

№32 (305), 31-уми октябри соли 2012

5

Тоифаи дуввуми норизоён аз боз шудани наќби Шањристон он сокинони шимоли Тољикистон њастанд, ки аз лињози иќтисодї он ќадар аз пойтахт вобаста нестанд ва дар њавои бозорњои дар ќиёс бо Душанбе арзони Хуљанду Истаравшан зиндагї мекунанд.

Чаро мусалмонон њаљ мекунанд?

Marhabo Hokim: - Худо одамонро аз тамоми гўшаву канори дунё љамъ меорад, то онњо донанд, ки дар назди Ў њама яканд бою камбаѓал, вазиру подшоњ, дењќону духтур - њама дар як сатњ ќарор доранд. Тарафи иќтисодии њаљ ин даромад ба даст овардан аст, яъне њам авиакомпанияњо, њам бозору маѓозањо, њам мењмонхонањои Маккаву Мадина даромад ба даст меоранд, андоз месупоранд ва ба давлат њам фоида мерасад. Тарафи сиёсї ин аст, ки давлат, масалан, Тољикистон, шањрвандони худро ба он љо фиристода, бо њамин тариќ нишон додан мехоњад, ки дар њаќиќат демократист, халќ озод аст ва њуќуќи динии онњо поймол намешавад (1 лайк). Шамсиддин Саидов: - Бани одам аъзои якдигаранд... Љамъоии ин анбуњи бузург барои зиёрату ибодат василаест барои барќарор намудани иртиботи байнињамдигарї дар пањнои олам, ошної ва бохабар шудан аз вазъи иљтимої ва сиёсї, расидагї ба мушкилоти умумибашарї (1 лайк). Мехр Собириён: - Пеш аз Ислом дар Каъба ва гирду атрофи он бут ва бутхонањои зиёде буд. Аз њар гўшаи Арабистон одамони зиёд ба зиёрати онњо меомаданд. Аз њисоби ин зоирон ањолии Макка рўз мегузаронданд. Ба ѓайри он на њунармандї буду на кишоварзї, ки онњоро таъмин кунад. Ваќте Њазрати Муњаммад њамаи бутњои Каъбаро шикаст ва зоирон омаданро бас карданд, ањолї ќариб буд, ки аз норасоии молиявї ба исён бархезад. Ана дар њамин замон ќибларо аз Байтулмуќаддас ба сўи Макка гардонданду њаљро ба мусалмонњои бой (камбаѓалро роњ намедињанд) фарз карданд, то халќ исён накунаду гањвораи Исломро оташ назанад. Дар чунин њолат њама нобуд ва ислом нест мешуд. Хулоса, њаљро танњо барои хўронидани ањолии бењунари Арабистон фарз гардониданд. Дигар ягон сабаби мантиќии дигаре дар он замон надошт.. Саид Алиев: - Мо - мусалмонњо барои адои намоз дар як рўз панљ маротиба дар мас љидњ ои мањаллї, дар тўли як њафта дар масљидњои марказї барои намози чумъа ва дар тўли як сол як бор дар Хонаи Худо љамъ мешавем.

Ин худ як сиёсат аст ва њам љои машварат њам њаст. Бародар Мењр маълумот надорад дар бораи пайдоиши ин хона. Ин масљид дар рўи замин аст. Масљидулаќсоро баъди чил соли Каъба рост карданд (3 лайк). Абдуманнон Шералиев: - Ишора ба мусалмонон, ки онњо новобаста аз забон, ранг, макон, син њамагї ЯК миллатанд ва агар муттањид шаванд, дар муддати њамагї 1 моњ метавонанд артиши њадди аќал семиллионнафарї љамъ созанд (3 лайк). Иззат Амон: - Аз ќабл њам дар шибњи љазираи Араб њам заминкорї ва њам тиљорат хеле маълуму машњур буд. Масалан, ман тоза дарёфтам, ки номи ангури тоифї аз њамон шањри Тоифа, дар 20 - километрии Макка гирифта шудааст. Сониян, имрўз як терминология ё калимае бо номи Роњи Абрешим маъруфу машњур аст. Њамон давра љазиратул Араб ва махсусан шањри Макка дар маркази њамон роњ љойгир шуда буданду ќофилаи тољирон аз он љо убур мекарданд. Чун њамон замон њам Макка шањри амн буд, тамоми тољирон њангоми убур (транзит) он љо ист мекарданду дам мегирифтанд (3 лайк). Умар Абдулазиз: - Яке аз сабабњои љамъ омадан баъд аз ибодат - њамаи миллатњои ислом (араб, форс, турк, њинду ва ѓайра) - ро бо њам дўсту ошно ва

МАВЌЕЪ

миллатгароиро аз миёни уммат решакан кардан аст, ки он маризи љиддї ва хатарноктарини љомеа мебошад ва метавонад мусалмонњоро пароканда ва луќмаи лошахўрон кунад (1 лайк).

Marhabo Hokim: - Вакте дар бораи адл хондам, ба сарам фикре омад, ки чаро имрўз як гадо он кадар пуле мегирад, ки ба у лозим аст, яъне бо ин маблаѓ метавонад чизе бихарад, ки шикамаш сер шавад, аммо шахсоне, ки роњбари давлати калонанд ва ѓайр аз шиками худ шиками чандин миллион ањолиро низ фикрашро бояд кунанд, ин гуна адлу инсоф надоранд? (1 лайк) Шамсиддин Саидов: - Зеро барои баъзењо пул барои гузаронидани рўз асту зиндагї, аммо барои баъзе ашхоси дигар умр барои љамъ кардани пулу мол аст (1 лайк). Умар Абдулазиз: - Дар ин замон њаљ як маъракаи мазхабї асту бас, чунки њокимони тамоми кишв арњои му салмонї фармонбардори Ѓарбу Русияву Чин хастанд, аммо он њаље, ки Расули Аллох (с) ва асњобашон анљом медоданд, як маъракаи бузурги сиёсї низ буд ва дар он бисёр масъалањои сиёсии мусалмонњо њаллу фасл мешуд. Иброњим Ќудратов: - Њаљ саховатмндии мусалмононро фањмонида, вањдатро меомўзад.

«Розњои пинњон»-и љаноби ИКС

Зафарча vs Наимљон. Кўлоб шудани Хуљанд Наќби деринтизори Шањристон њам боз шуд. Оё медонед, ки на њама аз он хурсанданд? Бале, роње, ки 50 даќиќа сар - сари аѓбаи Шањристон бо хезохезу паропари мошину мусофирон тамом мешуд, њамагї бо 5 даќиќа ва бо роњи њамвори наќб тамом мешавад. Э дар ќавмњои тарафи шарќ, хешњои нави мо, агар замони Чингизхонро ба назар нагирем, гап нест. Як наќбе зада - зада кандаанд, ки мегўї, табиист ва дасти одам онро насохтааст. Онро шояд садсолањо, њадди воќеиаш то дањњо соли пеш мо орзу мекардем. Имрўз он орзу нест, воќеият аст. Роњ кўтоњ ва осонгузар шуд. Шимолу љануби Тољикистон боз наздиктар шуданд. Акнун роњњои «ѓаразноки» оњан то љое ањамияти худро гум мекунанд. Рейси Душанбе - Конибодом акнун рисолати худро анљом дод, хотираи таърих шуд. Хуљанд Кўлоб шуд. Аз Душанбе то Хуљанд акнун мешавад ба 4 соат расид, яъне ќариб ваќте, ки барои аз пойтахт ба Кўлоб рафтан харљ мешавад. Бахусус зодагони шимоли Душанберо, ки солњо боз аз аѓбањои душворгузар ба зодгоњ рафта меомаданд, ин наќбњову роњи чинисохт хурсанд мекунанд. Онњо акнун бо ночизтарин бањона роњи хонаи падару модарро пеш мегиранд. Акнун метавонанд дар як рўз ду бор рафта оянд. Ош шавад! Бахусус ба навхонадорон! Бале, робитањои хонаводагї бештару бењтар мешаванд. Аз лињози фарњангї, масалан, Зафар Аюбї њам ба шимол барои гузаронидани тўё мераваду Наимљон Мањкамов ба љануб. Лањљањо дигар мешаванд. Кошки як забони воњиди тољикї ба вуљуд ояд. Хулоса, нињоят миллат миллат мешавад, чун роњи воќеии он омода шуд. Аммо тавре гуфтем, ин сабукињо на њамаро хурсанд кардааст. Ду тоифаи нигарон аз боз шудани наќби Шањристон њастанд. Якум, ронандањо. Онњо, ки сарашонро дар шоњроњи Душанбе Хуљанд - Чаноќ сафед кардаанд ва «фоидаи» плазањои IRS-ро мебинанд, нигаронанд, ки боз чанд плазаи дигар дар ин роњ пайдо мешавад. Њоло агар як мошини сабукрав 60 сомонї ва боркаш ќариб 900 сомонї ба IRS «доля» дода, ба Хуљанд ё Душанбе расад, пас аз плазањои нав, њељ набошад 10, ё 100 сомонии дигар «доля» - и зиёдатї хоњад дод. Тоифаи дуввуми норизоён аз боз шудани наќби Шањристон он сокинони шимоли Тољикистон њастанд, ки аз лињози иќтисодї он ќадар аз пойтахт вобаста нестанд ва дар њавои бозорњои дар ќиёс бо Душанбе арзони Хуљанду Истаравшан зиндагї мекунанд. Хавфи онњо аз ин аст, ки нарху навои шимол њам бо љануб баробар мешавад, яъне на фаќат аз рўи масофа, балки аз рўи ќиматњо њам Хуљанд Кўлоб мешавад. Аммо њарчанд задему кўфтем, ин нигаронињоро бебунёд дарёфтем. Зеро пас аз ин шимол, ки дар чањорроњаи се кишвар Тољикистон, Ўзбакистон ва Ќирѓизистон ќарор дорад, ањамияти бештар пайдо мекунад. Мањсулоте, ки он љо тавлид мешавад, бидуни мушкил ба љануб то Афѓонистону Покистон метавонад роњ ёбад. Хуљанд дар асли пойтахти шимолии Тољикистон мешавад, чун мањз бо шарофати мавќеияти љуѓрофї рушди он батадриљ таъмин шудааст. Шоњроњи Душанбе - Чаноќ њаракат ба сўи ин шањрро соддаву осон мекунад. Аммо ба хотири рушди иќтисоди Тољикистон њукуматро мебояд, ки ин роњро на фаќат ба манбаъи даромади ширкатњои машкуке, ба монанди IRS ва «Тољирон», балки тамоми мардум табдил дињад. Чї тавр? Ќабл аз њама мебояд харољоти роњро аз њозира њам кам кунад, то моле, ки ба шимолу љануб меравад, арзонтару бештар гардиш хўрад. Ин њол тољирони афѓону эронї ва чиниро њам ба истифодаи ин роњ такон медињад. Маълум аст, ки Чин аз њисоби мо њам бошад, барои њаракати молњояш роњњоро бидуни бањсу барак њамвор карда равон аст, аммо њадаф танњо ин нест. Моли худи мо њам бояд ба кишварњои дигар њаракат кунад. Барои ин бояд корхонањо дар љанубу шимол аз фишорњои андозу молиёт озод шаванд, тавре IRS шуд. Аз њама муњим умедворем, ки чунин роњи муњим ба нафъи на чанд ширкат, балки тамоми миллат ва минтаќа хизмат хоњад кард. гўша андешањои шахсї буда, метавонад бо мавќеъи «Нигоњ» муѓойират намояд.

Маъракаи њаљдар Маккаи мукаррама ба охир мерасад. Њаљ яке фароизи дини мубини ислом аст, ки барои як мусалмон дар зиндагї риояташро фарз кардааст. Ин њафта Иззат Амон, яке аз ширкатдорони фаъоли Фейсбуки тољикї навишт, ки комилан ањкоми фарзияи адои њаљро анљом дода, ба мењмонхона баргашт. Вай навиштааст, ки худи маъракаи њаљ як ташкилии сиёсист чун њар як амалеро, ки Худованд барои бандагонаш амр фармуда, њатман далеле дорад, аз ин лињоз, ба њам овардани мардум аз тамоми гўшаву канори дунё ба ѓайр аз зиёрати Хонааш сабаби дигар њам дорад. Бањс асосан сари он шуд, ки:

i Матлаби ин

МИНБАРИ ФЕЙСБУКИЊО

Як моњ мешавад, ки дар ноњияњои кишвар лимити барќ љорї шудааст, вале то имрўз нафаре пайдо нашуд, то вазъро пурра шарњ дода, мардумро ќаноат кунонад, ки чаро имрўз нисбат ба солњои пешин мањдуд кардани ќувваи барќ ба гирду атрофи Душанбе зуд омад. Баъзе овоз ањо буданд, ки гўё барои мањдуд кардани барќ њукумат ќарор мебарорад, вале масъулони ширкат сабабро аз кам шудани маљрои Вахш медонанд. Аммо ин гуфтањои онњоро гуруње ќабул накарда, мегўянд, ки имрўз барќро сарфакорона истифода бурда наметавонанд ва ба давлатњои хориља мефурўшанд, бо њамин сабаб наметавонанд, ки ањолии Тољикистонро бо барќ таъмин кунанд. Пас аз соли 1996 дар Тољикистон њар сол аз моњи октябр то моњи март лимит љорї аст, вале тањлилгарон њадс мезананд, ки агар ин амал давом кунад, эњтимол меравад, ки дар охирњои моњи ноябр мањаллањои аз маркази шањр дури пойтахт њам бебарќ монанд, чунки аз ин масъулин њар чиро интизор шудан мумкин аст. Вобаста ба ин мавзуъ «Нигоњ» пурсид:

Лимити «Барќи тољик»-ро ќабул доред? Умедљони ШОКИР, иќтисодчї: - ЊА, ман ин амали «Барќи тољик»- ро дастгирї мекунам, чунки агар гуфтањои Абдулло Ёров дурусту оби Вахш кам шуда бошад, мо бояд, ки аз имрўз нерўи барќро сарфакорона истифода барем. Агар мо имрўз ба њамаи мардуми кишвар барќро дињем ва зимистон сард шавад, пас мо маљбурем, ки дар пойтахт њам барќро мањдуд намоем. Дар дењот агар барќ набошад, онњо метавонанд, ки аз њезуму тапак истифода кунанд, вале дар шањр чї? Барои њамин мо бояд чунин иќдоми њукумат ё «Барќи тољик»- ро дастгирї намоем. Лекин пеш аз њама њукуматдорони моро мебоист, ки дар муддати 21 соли истиќлолияти кишвар ваъдабозиву ваъдахилофї намекарданду сари ин масъала љиддї фикр мекарданд, чунки ин мањдудкунињо обрўи кишварро дар назди давлатњои њамсоя паст мекунад. Ин барќкушињо ягон соли дигар њаст, ё нест, мо Роѓунро месозем ва дигар бебарќ намемонем ва њатто онро ба дигарон мефурўшем. Мо мардуми тољик барои бебарќ зиндагї кардан одат кардаем, ба њар сахтї њам тоб меоварем ва агар то имрўз 15 - 20 сол тавонистем, ки зимистони сардро бебарќ гузаронем, умед дорам, ки ба наздикињо аз ин бунбасти бебарќї рањо хоњем ёфт.

Хилватшоњи МАЊМУД, дабири Шўрои расонањои ЉТ: - НЕ! Лимит, чирабандї, мањдудкунї ва дар маљмўъ ќатъи барќ хоси љомеаи муосир дар асри 21 нест. Он њам дар як кишвари дорои захираи бойи энержї ва љумњурие, ки беш аз 50 дарсади захираи оби минтаќаи Осиёи Марказиро бар худ дорад. Агар лимит ва ќатъи муваќќатии интиќоли барќу њар чизи дигар бо эълони ќаблї ва аз рўи рўйхату љадвали махсус, ки дар ВАО мунташир мешавад, сурат бигирад, инро дарк кардан мумкин аст. Ва дар баробари он маќомоти масъул бояд ба истеъмолгар (мо, яъне шањрвандони комилњуќуќи Тољикистон) шарњ бидињанд, ки ин тасмим барои чї ва бо кадом омилу њадаф сурат мегирад. Аммо тавре ба мушоњида мерасад, ин пањлуи масъала дар љомеаи мо чандон ба назар гирифта намешавад. Гузашта аз ин, чаро агар истеъмолгар аз огоњиномаи пешнињодкардаи назоратчии барќ як соат дертар маблаѓи онро ба бонк супорад, барќи ўро хомўш мекунанд? Аммо чаро «барќдињанда» бе эълону бе ќарордод ва шартнома барќро ќатъ мекардааст? Њамзамон, љуброни корношоям шудани таљњизоту фанноварии муосири барќии сокинонро, ки бар асари зуд-зуд ќатъ шудани барќ ба амал меояд, кї медињад?

6

№32 (308), 31-уми октябри соли 2012

Бачањо дар дигар давлатњо бо истифодаи техникањои муосир чи чизњое ихтироъ намекунанду дар мактабњои ќишлоќњои мо бошад, аќаллан хонандагон компутерро дуруст кор фармуда наметавонанд. Бо назария ба хонанда чизе дода наметавонед. Вазорати молияи кишвар дар бораи то 15% ихтисор кардани кормандони ниходњои давлатї ќарорашро баровард. Ин ќарор, ки дар пайи паёми солонаи президент ба тасвиб расид, имрўзњо иљро мешавад. Аммо суол ин аст, ки ин ќарор то куљо мунсифона иљро мешавад, кињо мераванду кињо мемонанд? Гурўње ин иќдомро сариваќтї меноманд. Гурўње бар инанд, ки агар ин корро Њукумати Тољикистон 10 - 15 сол пеш шурўъ мекард, шояд имрўз ба ин њолат гирифтор намешудему њазорњо љавонони баландихтисоси мо тарки кишвар намекарданд. Мутобиќи иттилои Вазорати молия, ки дар расонањо нашр шудааст, аз ин њисоб њар моњ 120 млн сомонї ва дар як сол бошад 1 миллиарду 440 миллион сомонї маблаѓи буља сарфа карда мешавад. Ин имконият медињад, ки дар кишвар то 4 маротиба маоши кормандони баландихтисос боло бардошта шавад. Яке аз сабабњои асосии дар хориљи кишвар кору фаъолият ихтиёр кардани бисёре аз љавонон ва кадрњои баландихтисос низ дар паст будани маош ва набудани љои кории мувофиќ дар кишвар мебошад. МАНСАБЊОИ ТАКРОРЇ - Дар Тољикистон, ки на он ќадар кишвари калон аст, бисёр мансабњое њастанд, ки њамдигарро такрор мекунанд. Махсусан солњои охир дар љамоатњо ин чиз зиёдтар ба назар мерасад. Аммо масъалањои муњими сокинон на дар сатњи љамоат, балки зинањои болоии маќомот њал мешавад, мегўяд коршинос Љўра Юсуфї. Дар сурати аз рўи адолат ихтисор кардани кормандони идораву сохторњои давлатї метавон то 30 35% -и онњоро ихтисор кард. Дар нињодњои њукуматии мо кори 3 - 4 нафарро як нафар њам ба анљом расонида метавонад. Набиюллоњи Суннатї, коршиноси дигар, иброз медорад, ки теъдоди зиёди кормандони сохторњои давлатї ин њама зарба ба буља аст: - Имрўз кори як нафарро дар кишвар 10 - 15 нафар иљро мекунанд, ки ин њама љабр ба буљаи кишвар аст. Бояд то 50% кормандони давлатї ихтисор карда шаванд ва аз ин њисоб маоши муаллиму духтуру милиса бештар карда шавад. Бисёр аз роњбарони мо борњо кадрњои тасодуфї будани худро исбот кардаанд. Игар имрўз ба омор нигоњ кунед, рўз аз рўз сафи муњољирони мењнатї ба давлатњои Русияву Ќазоќистон меафзояд. Агар омор гўяд, ки имрўз шумораи муњољирони мењнатї то

НАЌЛИ МУЗОФОТЇ

Хушбурут

Ихтисори њукумат: Боз кињо мераванд? фалон миќдор кам шуд, ин аст бурди кормандони њукумат. Аммо аз куљо? Дар њоле, ки имрўз дарёфти љои кори хуб барои сокинони Тољикистон як муаммои асосї ба шумор меравад, то 15% ихтисор кардани кормандони њукумат сафи бекоронро дар кишвар афзун хоњад намуд. Онњо њам ба болои њазорњо нафар љавони тољик, ки њамасола аз бекорї роњ сўи муњољират мегиранд, зам мешаванд.

- Агар ањамият дињед боз њамон нафароне ихтисор карда мешаванд, ки дар боло хешу табор ва ё шинос надоранд, њарчанд ки дониши хуб дошта бошанд њам. Њатто як шиносамро роњбари корхонааш даъват карда гуфтааст, ки худат бо розигиат аризаатро навишта, аз кор рав. Имрўз ў дар Русия аллакай љои кори хуб ёфтааст, чунки дониши хуб дошт ва соњибихтисоси хуб буд, - зикр намуд Рустам, ки худро сокини ноњияи Бобољон Fафуров муаррифї кард.

ТАФАККУРИ МУРДА - Намедонам, хушбахтона ва ё бадбахтона, имрўз зиёда аз 70%и кормандони њукумат ва махсусан он нафароне, ки дар курсии роњбарї нишастаанд, насли калонсоланд. Онњо њама дастпарвари замони шўравии асри гузаштаанд. Тафаккури онњо низ мутобиќ ба замони муосир нест. Имрўз асри 21 аст, асри иттилоот ва техника. Магар метавон бо тафаккури асри гузаштаи шўравї њамќадами љомеаи љањонї буд? Аксарияти онњо аќаллан бо компутер кор карда наметавонанд. Хуб мешуд, ки онњоро ба рўйхати ихтисоршавандањо медароварданду он љавононе, ки донишу љањонбинии васеъ доранд ва дар хориљи кишвар хондаву кор мекунанд, љалб шаванд, - гуфт сокини шањри Хуљанд Латофат Ќаюмова. Коршиносон мегўянд, ки бояд сари ин масъала љиддї андеша кард. Њоло њам дер нашудааст, вагарна ин ихтисоркунї на бар фоидаи мардум, балки бар зарари

кишвар тамом хоњад шуд.

- Дар њоле, ки имрўз бо маблаѓи муњољирони корї иќтисодиёти кишвар чарх мезанад, беш будани кормандони њукуматї ба манфиати мардум нест. Кишварњои дигар њатто барои он ки пешрафт кунанд, шумораи кормандонашонро кам кардаанд, њатто сохторњои вилоятиро аз байн бурдаанд. Танњо сохторњои љамоату ноњия ва марказ боќї мондаанд. Агар дар Тољикистон њам ин корро пеш гиранд, њам шумораи кормандони њукуматї кам мешаваду њам кор бо тезї роњи њаллашро меёбад, мегўяд Вањњоби Назир, як коршиноси дигари мањаллї дар Суѓд. Ба њар њол, њоло чизе гуфтан душвор аст, ки дар ин ихтисоркунї кињо ихтисор мешаванду боз кињо сари њокимият мемонанд ва он ба чї натиља меорад. Шояд баъди ин ихтисоркунињо аќаллан интиќоли барќ ба ањолї пурра набошад њам зиёдтар шавад… Афзал БОСОЛИЕВ

ПРЕЗИДЕНТ

Баргузории рўзи њамрайии Кашмир дар Сафорати Покистон 29-уми октябри соли равон дар Сафорати Љумњурии исломии Покистон дар шањри Душанбе "Рўзи њамрайъии Кашмир" баргузор гардид. Сафири ЉИП дар Тољикистон Амљад Њусайн Бсиал дар сароѓози суханрониаш ёдовар шуд, ки њар сол дар санаи 27-уми октябр вобаста ба мушкилоти њалношудаи марзии Кашмир миёни Покистону Њиндустон аз љониби ЉИП "Рўзи њамрайъии Кашмир" таљлил карда мешавад. Имсол бо сабаби рост омадани Иди Ќурбон ба ин сана баргузории њамрайї ба имрўз гузошта шуд. Амљад Њусайн Бсиал мегўяд, ки љумла Тољикистон хоњони онанд, ки дорои 16 миллион ањолї аст. Масо"Сокинони иёлоти Кашмир тањти ќазияи њалношудаи Кашмир бо роњи њати Кашмири озод бошад 13 њазор назорати шадиди неруњои њарбии осоишта барои худи мардуми Кашкм квадратиро ташкил дода њудуди давлатии Њиндустон ќарор дошта, мир њалли нињоии худро ёбад. Агар он дар ихтиёри Покистон ё ЊиндусЉумњурии Њиндустон то ба имрўз ба таърих назар андозем мардуми тон нест. То ба имрўз вобаста ба барои њалли мусолиатомези ќазияи кашмир аз љињати фарњангї ва даргирињои марзии Кашмир бо ЊинКашмир таќрибан коре анљом наэътиќод наздикї ба тољикон доранд. дустон зиёда аз 93 њазор нафар кушдодааст. Гарчанде Њиндустон барои 65 дарсади сокинони Кашмир аз та шуда, њазорњо тани дигар љабр њалли мусолиатомези ќазияи Кашљињати эътиќод ба дин мусулмон дидаанд. мир борњо аз минбари СММ ва дињастанд. Мо ягон бор нагуфтаем, ки - Бисёр мехоњам, ки давлатњои гар созмонњои бонуфузи байналхоњони гирифтани Кашмир њастем. аъзои СММ, Созмони конфронси милалї ваъдањо додааст, аммо Бигзор ањолии Кашмир тариќи барисломї, ИМА ва дигар созмонњои ваъдањояшро ба таъхир гузошта ба гузории райъпурсии шаффоф бо бонуфузи байналмилалї њамчун ваъдаи додаи худ содиќ нест. райи худ интихоб намоянд, ки тамиёнарав барои њалли мусолиато- Бобати њалли осоиштаи ќазияи рафдори дохил кардани Кашмир ба мези ќазияи Кашмир миёни Покисмарзии Кашмир миёни Покистону Њиндустон њастанд ё Покистон. Мо тону Њиндустон мусоидат намоянд, Њиндустон бисёр давлатњои љањон ба райи мардум эњтиром мегузо- илова намуд сафир. аз љумла њамаи давлатњои аъзои рем. Мо сулњро дар Кашмир мехоЁдовар мешавем, ки то соли Созмони конфронси исломї ва дињем, изњор дошт сафири Покистон.

1947 Покистону Њиндустон ба њудугар созмонњои бонуфузи байналБа ќавли Амљад Њусайн Бсиал, ди як давлат дохил шуда, мустаммилалї тарафдори Покистон њасмасоњати умумии Кашмир 222 ликаи Британияи Кабир ба њисоб танд. Њамаи давлатњои исломї, аз њазор км квадратиро ташкил дода, мерафтанд. Баъди аз мустамликаи

Англия озод шудани Покистон дар санаи 14-уми август ва Њиндустон дар санаи 15-уми августи соли 1947 мушкилоти бањсии марзии Кашмирро аз мустамликадорони собиќашон мерос гирифтанд.То ба имрўз оиди ќазияи Кашмир се даргирии калони њарбї ва чандин хурд миёни неруњои њарбии Покистону Њиндустон ба миён омадааст, ки аз њар ду љониб њазорњо аскарону афсарон ба њалокат расидаанд. Абўалї НЕКРЎЗОВ

Њасаншоњ дарёи Панљро убур карда, ба он љониби дарё ба аёдати аммањояш, ба дењаи Лаби Об рафт. Дар ин дења њамаи љавонони аз синни 18 то 35 - сола мўйлаб доштанду дар љойњои љамъиятї муйлабњояшонро тоб медоданд. Ќисме бо гузоштани мўйлаб волидайн ва духтардорњоро гўшрас мекарданд, ки омода ба барпо намудани оилаи мустаќилона њастанд. Љавонони дењаи Лаби Об њамчун рамзи љавонмардї дар бар корди дар ѓилоф доштанд ва њангоми њаракат садои бархўрии сангњои чашмоќи дар миёнбасташудаашон ба гўш мерасид. Дар торики шаб њангоми бархўрии сангњои чашмоќ шарорањо ба њар тараф пош мехўрданд. Сагњои дења бо дидани ин манзара ба аккосзанї медаромаданду дидањои ошиќони муштоќи вохўрї аз равзанањо дуздида - дуздида ба берун менигаристанд. Аз омадани Њасаншоњ ба дењаи Лаби Об љавонони дења дарк карданд, ки ин љавони ќоматбаланди мўйлабњои ба мисли шохњои меш дарпеч дошта, маъќули зебосанамњои дења ва волидайни онњо мешаваду рўзе зери садои дафу доира тўй барпо мегардад. Аз њама беш омадани Њасаншоњ ба писари аммаи бузургаш - Љамил маъќул набуд. Ў аз он мењаросид, ки бо дидани Њасаншоњ, духтари њамсоя - Моњрухсор мафтуни ќаду баст ва муйлабњои Њасаншоњ гашта, бо фиристодани хостгорњо розигиашро дареѓ намедорад.

- Моњрухсор Њасаншоњро њангоми хурд буданаш дидааст. Солњо боз орзуи ба хонаи мо омадани ўро дошт. Бароям Моњрухсор маъќул аст, вале ў њамеша дархостњоямро рад мекунад. Мебояд коре кард, ки ќадами Њасаншоњ аз дења ба якборагї канда шавад, - худ ба худ меандешид писараммааш - Љамил. Бегоњї. Љавонони дења сари хони Љамилино менишастанд. Мењмон - писари таѓои Љамил - Њасаншоњ бологузар буд. Љамил аз модараш дархости то омода шудани гўштбирён, барои мењмонон тайёр намудани оши буридаро намуд. Ќисме аз љавонони дењаи Лаби Об ќаблан маслињат карданд, ки њангоми хўрдани оши бурида мўйлабњои дарози Њасаншоњ олуда мешаванду онњо ўро масхара мекунанд, то ки аз дења раваду дигар барнагардад. Табоќи оши буридаро назди мењмон гузоштанд. Љавонони дења мўйлабчањояшонро тоб дода, бо эњтиёт оши бурида мехўрданд, вале лабу лунљашон олуда мешуду аз дастрўймол истифода мекарданд. Њасаншоњ даст ба љайбаш бурда, як бастаро бароварда кушод. Дохили баста чумча, корд ва шохинча буд. Ў бо чумча тўппањоро пешаш меовард, бо корд устокорона мебурид ва бо шохинча озодона ба дањонаш мебурд. Замоне, ки табоќи оши бурида тамом шуду навбати тановули гўштбирён расид, њама ба мўйлабњои Њасаншоњ дида дўхтанд ва ягон тори мўйлабашро олудаи оши бурида надида, ба ў ањсан хондаанд. Њасаншоњи хушбурут баъди якчанд моњ Моњрухсорро ба никоњаш дароварда, ба он тарафи дарё бурд. Мабодо аз он тарафи дарёи Панљ, ки он замон марз арзи њастї надошту њама њамзабонон бо њамдигар рафтуомад доштанд, ба дењаи Лаби Об ба мењмонї меомад, љавонон аз Њасани хушбурут пурсон гашта, боифтихор ўро язна мегуфтанд. Давлати ШОЊЭЪТИБОР

№32 (305), 31-уми октябри соли 2012

7

Шояд дигар сирру асрор ё сабабе њаст, ки намехоњанд хуљандиён ва мењмонони шањр ниммуљассамаи Рањмон Набиевро дар ин раста бинанд? Агар гўем, Хуљанд аз ќадимтарин ва маъруфтарин шањрњои Тољикистон аст, аз мо хатое намегузарад. Дар тўли асрњо бузургмардонаш ин маконро машњури дунё гардонидаанд ва сарварони имрўзи шањр бо бунёди растаи шахсони маъруфи шањр, ки дар хиёбони марказии Хуљанд бо гузоштани нимпайкарањои онон бунёд кардаанд, ин сањми эшонро ќадр кардаанд, ки шоистаи тањсин аст. Бале, кори наљибест гиромї доштани номи онњое, ки ба халќу миллати хеш хидмат кардаанд ва дар бунёди ин шањри нотакрор - "Тирози љањон" сањм гузоштаанд. Раста дар тарафи пиёдароњ бунёд шуда, дар як сў арбобони илму фарњанг ва дар сўи муќобил ѓолибан сиёсатмадорон дар ниммуљассамањо менамоянд. Дар сархати ин раста исми Евгений Иванитский менамояд. Баъд Ќодир Рањимбоев

БИДУНИ

Т

... бо Фаридун Рањнавард

Дар бораи њаќорат Халќи Тољикистонро кї њаќоратчї кард?

Рањмон Набиев куљост? Чаро дар растаи бузургони Хуљанд ниммуљассамаи президенти интихобшудаи Тољикистон нест? ва Абдулло Рањимбоев, Љўра Зокиров, Ходими Чамолак... Ин нафарон дар сохтани Љумњурии сотсиалистї ва шўравии Тољикистон сахм гузоштаанд, вале на њамаи номњо бароям шинос аст: Ўѓулой Шамсиддинова, Пётр Буланов... Шояд барои он ки ман хуљандї наям... Аз канори нимтанањои хомўш ќадам мезанам: академик Ќорї Ниёзї, яке аз бузургтарин олимони соњаи риёзиёт дар собиќ Шўравї, ки тамоми умри бобарокати илмии худро ба пешрафти илми Ўзбекистон бахшида буд... Нависандаи номии Хуљанд Рањим Љалил, академикњо Раљабовњо, академик Муњаммад Осимї, собиќ президенти Академияи улуми Тољикистон, олими машњур ва ходими давлатї Юсуфхон Исњоќї... Дар ќатори тарафи муќобил сиёсатмадорон, ягона академики Академияи улуми собиќ Шўравї аз Осиёи Марказї Бобољон Ѓафуров, ки солњои панљоњуми асри гузашта котиби якуми Кумитаи марказии Њизби Коммунисти Тољикистон буд. Ба хонандагони љавон барои маълумот мегўем, ки котиби якуми КМ Њизби Коммунисти Тољикистон дар салоњият баробари президенти имрўза буд... Ному нимтанаи Љаббор Расуловро мекобам, зеро ў њам ќариб бист сол Котиби якуми КМ ЊК Тољикистон буд... То охир ќадам мезанам ва ба хотирам меояд, ки Рањмон Набиев низ аз Хуљанд буду солњои зиёд мисли Расулову Мањкамов зимоми Котиби якумро дар даст дошт. Рањматї аввалин президенте буд, ки аз тариќи интихоботи умумимиллї ба мансаби президентї расида. Фронти халќии Тољикистон, ки ба гуфтаи депутати Маљлиси намояндагон Амирќул Азимов муассисаш буду сарварии он дар ўњдаи Сангак Сафаров, барои барќарор кардани сохти конститутсионї мубориза мебурд, яъне Фронт аз мансаби президентї дур кардани Рањмон Набиевро ѓайриќонунї ва амали беадолатона шумурда, мехост эшонро боз ба курсии раисљумњур шинонад... Вале чї шуду чї монду Набиевро ин бор пурра барканор карданд ва дигар нафар ба љойи ў ни-

F

шаст... Бубахшед, андак аз мавзўъ дур рафтам. Хулоса, ман сурати марњум президент Набиевро дар раста мељустам... Вале пайдо накардам. Чаро? Шояд Набиевро "фаромўш" карда бошанд? На, роњбарони муосири Хуљанд, ки ин растаро таъсис додаанд, фаромўшхотир нестанд, зеро Евгений Иванитский, ки барои бунёди сохти Шўравї дар Тољикистон солњои бистуми асри гузашта, яъне, ќариб сад сол пеш, сањм гузошта буд, аз ёд набурдаанду президенти дирўза, ки шояд баъзе роњбарони солњои навадумро, ки имрўз дар њукумат њастанд, таъин њам карда бошад, аз ёд мебаранд? Пас чаро нимпайкараи Рањмон Набиевро нагузоштаанд? Гумон намекунам, ки Рањмон Набиев чинояткор бошад. Яъне, ин раста танњо барои зодагони Хуљанд аст? Агар чунин бошад, пас чаро дар ин гулбоѓ нимпайкараи Бобољон Ѓафуров њаст? Зеро Ѓафуров њам хуљандї набуданд. Зодгоњи академик ва ходими бузурги давлатї собиќ шањраки Исфисор, имрўза Ѓафуров аст, на Хуљанд! Агар раста арбобони бузурги давлатии дигар шањру ноњияњоро, аз љумла, Ќањрамони Тољикистон

Бобољон Ѓафуровро фаро гирад, пас чаро нимтанаи дигар шахси машњур Чинор Имомов ва ё ду карат Ќањрамони мењнати сотсиалистї Ўрунхољаев дар ин љо рост нашудааст? Ё дар ин раста ниммуљассамаи собиќ президент Рањмон Набиев њасту ман наёфтам? Ин љо тахмин меравад, гурўњи эњтиёткори хушомадгў намехоњад номи собиќ президент Рањмон Набиев рўи об барояд ва мардум ба ёд оранд, ки мо чунин раисљумњур низ дошта будаем. Мошини тарѓиботии ин гурўњ чунин сиёсатро пеш гирифтааст, ки танњо ва танњо як президентро нашр кунад ва таъриф занад ва таъкид кардан мехоњад, ки танњо як президент њаст ва дигар президентњо номаълум ба бойгонии фаромўшї кўчонида мешаванд. Шояд дигар сирру асрор ё сабабе њаст, ки намехоњанд хуљандиён ва мењмонони шањр ниммуљассамаи Рањмон Набиевро дар ин раста бинанд? Умедворем, ба ин суолњо роњбарони шањри бостонии Хуљанд посухи боэътимоде медињанд ва шубњањои мо бартараф мешаванд. Муњибуллоњ ЌУРБОН

Дар Ѓарб як тањќиќот бо иштироки беш аз 100 њазор истифодабарандаи шабакањои иљтимоии интернет муайян кардааст, ки одамони зоњиран начандон зебо бештар аз одамони хубчењра суханњои нохуб ва њатто тањќир мешунаванд. Ин Ѓарб аст, ки дар бораи сабабњои истифодаи алфози ќабењ менависанду мехонанд. Ин як навъи кўшиши ислоњ шудан аст шояд. Аммо дар мо ин мавзўъ хандаовар аст. Дар мо хушрўй њам њаќорат мекунад, зиштсурат њам. Мо бењаќорат банди пойафзоламонро баста наметавонем, чї љойи пинњон кардан. Шояд барои бастани дањони њаќорат дар мо боз сад сол, шояд бештар лозим шавад. Дар бораи њаќорат дар шабакањои иљтимоии Тољнет борњо навиштанд. Шорењони шабакањои иљтимої дар мо ё њаќорат мекунанд, ё хомўш мунтазир мешинанд, ки киро объекти њаќорат ќарор дињанд. Ва ин интеллигенсия ном дорад. Дар мо њокимият њам њаќорат мекунаду мухолифаш њам њаќоратчист. Љавобњои ин љониб ба љониби дигар аслан љавоб не, пастзании шахсияти њамдигарї аст. Шаъну шараф намегўям, чунки дар кї будану дар кї набудани ин неъмати илоњиро то њол даќиќ намедонам. Масалан, њар сањари барваќт дар телевизионе, ки аз њисоби андози тамоми њаќоратчињои кишвар фаъолият мекунад, ба љойи иттилои даќиќу сањењ раќсу таронаро њаќорат нисбати худ медонам. Дар бораи мухолифњои њукумат њољати гап задан нест. Бубахшанд, ќавли Лоиќ, “аз чунин будан чї суд”, ки будану набуданашон њаќорати ќабењтарин аст, ба назари ман. Ба назари ман, сабаби асосии њаќоратчї шудани мардум, љомеа, љавонон, хулоса њама дар њамин аст. Њар касе, ки њаќорат шунид, њатман бояд њаќорат кунад. Аммо дар мо ваќтњои ахир на танњо њаќоратро аз сухани одї фарќ намекунанд, балки аз суханњои хуш парњез мекунанд. Масалан, ман њамчун яке аз мизољони наќлиёти љамъиятї солњои охир дар ёд надорам, ки касе ваќте ба ронанда роњкиро дароз мекунад, “марњамат” гуфта бошад. Шояд шумо шунидаед? Муносибате, ки мо ба њамдигар дар дохили воситаи наќлиёт дорем, худ беодобї ва тањќири бесадо аст. Дар мо, албатта, ба ин касе ањамият намедињад. Вале мусофири маршруткањои шањри Душанбе, ваќте ба ронанда пул дароз мекунанд, умуман дањон намекушоянд. Шумо, агар дар ќатори пеш ё назди ронанда шишта бошед, ба китфатон мекўбанд ва пулро ба баногўшатон наздик мекунанд. Барои санљидан, метавонед ба маршруткаи њар хатсайре, ки хоњед савор шаведу мушоњида кунед. Як шиносам наќл карда буд, дар муњољирати корї дар Русия, барои “пожалуйста” нагуфтанаш, ќариб кушта мешуд. Онњо - як бригадаи тољикон њамроњи устоњои мањаллї дар Маскав дар сохтмон кор мекарданд. “Ман дар замин будам ва аз як нафар рус, ки дар ошёнаи дуюм кор мекард, хоњиш кардам, ки ба ман белро партояд: “Дай лапату! Эй! Дай лапату!!!...” Устои рус белро рост ба рўи ман њаво дода, гуфт, ки “ты можешь сказать: пожалуйста?”- наќл кард Дилшод. Ў мегуфт баъди ин, аз тарс, як муддат њатто пеш аз салом додан њам “пожалуйста” мегуфтам “Здравствуйте, пожалуйста”. Чаро мо калимањои “марњамат”, “мебахшед”, “хоњиш мекунам”-ро истифода намебарем? Бовар намекунам, ки дар мактаби миёна, масалан, дар њамин шањри Душанбе муаллим ин одобро ба талабааш наомўзонад. Ќавли мардум, њар рўз як мактаби нав мекушоем. Дар барномаи таълимии вазорати маорифи Тољикистон дарси одобнома њанўз љорї аст. Зиёд шудани сафи љавононе, ки ба масљид рў овардаанд, боис шуд, ки њукумат рафтани љавонони то 18-соларо ба масљид манъ кард. Аммо на мактаб, на масљид ба мо ин одобро омўхта наметавонанд чаро? Дар назария шояд мо медонем. Аммо дар амал ин мушоњида намешавад.

Тадќиќоти журналистї роњи њалли мушкилоти шумо!

-агар масъалаи Шумо дар суд баррасї мешавад; -агар коратон ба прокуратура афтодааст; -агар бо маќомоти милитса, гумрук, андоз ва монанди инњо мушкилот доред; -агар мушкили Шуморо раиси љамоат, ноњия ва ё шањру вилоят нодида мегиранд; -умуман, агар итминон доред, ки мушкили Шумо бидуни дахолати журналистони касбї ва нашрияи бонуфуз њал намегардад, ба Агентии тадќиќоти журналистии «Нигоњ» мурољиат намоед. Журналистон ва мутахассисони љалбкардаи мо мо омодаанд, ки дар асоси талаботи ќонунњои амалкунанда ба осон гардидани мушкили Шумо мусоидат намоянд.

Биёед, мушкилатонро њамроњ њал намоем! СУРОЃАИ МО: ш. Душанбе, кўчаи Носирљон Маъсумї, хонаи 3 ; Шуморањои телефонї: 600 80 38; 93-520-99-64

8

№32 (308), 31-уми октябри соли 2012

Дар сурати ба воќеият табдил ёфтани ин нигаронињо русњо дар музокирот сари созишномаи муњољират ањромњои нави фишорро ба даст хоњанд овард ва бо ќоидањои на имрўз, замони имзои меморандум, балки фардо - воќеиятњои нав сўњбат хоњанд кард. Як гузор аз бозорњои Атушу Сомони вилояти Суѓд ва Корвону Саховати шањри Душанбе кофист, ки ба Тољикистон фурў рехтани тољирони хитоиро бинем. Онњо бо занњои худ ба Тољикистон наомадаанд. Мисли муњољирони мо, ки бе њамсар ба Русия мераванд, чинињо низ бе занњои худ ба Тољикистон меоянду табиист, ки ин љо зан мегиранд. Бештари љавонони тољик баъди хатми мактаби миёна ва ба вижа замоне, ки ба синни оиладоршавї мерасанд, азми Русия мекунанд. Табиист, ки онњо дар он љо љои кори хуб меёбанд ва бо русу дигар милал ихтиёри зисту оиладорї менамоянд. Бо њамин ватану миллатро фаромўш мекунанд. Тибќи иттилои ѓайрирасмї, имрўзњо љавонони синни болиѓи ќобилияти оиладоршавї дар вилояти Суѓд ба њар 3 духтар як љавонписар рост меояд. Зеро ин синну соли љавонписарон бештар дар Русия њастанд. Кињоянд занњои тољики муњољирони кории чинї?

«Бузбозї» Русия чї тавр соли 2004 - ро такрор мекунад? Ба назар мерасад, пас аз ин миёни Русияву Тољикистон боз бањсњо ављ хоњанд гирифт. Даќиќан рўи ду ёддошти тафоњум, - яке дар бораи бољи гумрукии маводи нафтї ва дигаре, будубоши муњољирони тољик дар Русия ихтилофи назари љонибњо ба миён хоњад омад. Чї тавр?

Шўйи чинї! Кризиси шавњар њал шуд? КАДОМЕ БЕЊ: ФОЊИШАГЇ Ё ЗАНИ ХИТОЇ? Аз фоњиша шудан ба дигар миллат бошад њам ба шавњар баромаданро Хадича ном зане, ки имрўз шавњараш хитоисту дар бозори Сомони вилояти Суѓд ба тиљорат машѓул аст, бењтар медонад.

- "Ќурбоќќа шў дорад, обрў дорад, - мегўяд Хадичаи 30 сола. Аз рўи гуфтаи ў, шавњарашро дар бозор, ки худ дар он љо кор мекардааст, вохўрдааст. Ба љуз хитоињо уйѓурњое будаанд, ки шањрванди Хитоянду зани тољик гирифтаанд ва занашонро ба кор рафтан намемонанд.

- Шавњарњои хитоиву уйѓурї њама шароитро ба зани тољикашон муњайё мекунанд, ўро хор шудан намемонанд. Њозир њатто духтарњои љавон њам зани дуюми уйѓурњо шуда истодаанд, сатр мегиранд, дар хона мешинанд. Уйѓурњои чинї никоњи мусалмонї мекунанду аммо аз ќайди САЊШ (ЗАГС) намегузаранд, - иброз дошт Хадича. ШАВЊАРАТ ХИТОЇ НАБОШАД, СПИД МЕШАВЇ!? Аксари занони суѓдї, бавижа ноњияњои Б. Ѓафуров, шањрњои Ќайроќќуму Хуљанду Чкалов бо сабаби тангии шароит ва надоштани шавњар маљбур шудаанд, ки ба хитоиву уйѓурњо ба шавњар бароянд. Гўё худро бо ин роњ аз фоњишагї боздоштаанд. Аммо њастанд нафароне, ки аз шавњари хитої кардану насли миллати ѓайритољику ѓайримусалмон таваллуд кардан фоњишагиро авло медонанд.

- Ман аз мардњо нафрат дорам, зеро моро падарам дар ваќти вазнин партофта рафт, аз фарзанди маъюбаш ва аз зани нобиноаш рўй гардонд. Ман дар синфи 9 пешхизматї мекардам, то зиндагиамонро пеш барам. Шабе аз кор бармегаштам, маро дар роњ бачањои мансабдору бой боздошта, таљовуз карданд. Ман, ки њатто падар надоштам, чї тавр ба суд мурољиат мекардам? Њозир њама љо пул мегўяд, аз ин рў, дигар кор аз дастам намеомад, ба љуз фоњишагї. Бо ин роњ ман зиндагиамонро пеш мебарам, он нафаќае, ки аз тарафи давлат барои маъюбон пардохт мешавад, њатто якњафтаина харољоти моро рўйпуш карда наметавонад. Њоло ман гирифтори бемории ВИЧ-СПИД њастам, - мегўяд бо ашки резон Мастонаи 19-сола, ки аз гуфтани суроѓа ва насабаш худдорї намуд. ВАКИЛОНИ ПОРЛУМОН ХОБАНД? Кишвари мо дар фењрасти фаќрзадтарин кишварњои дунё ќарор дорад ва ин гўё як хатари бадест. Аммо ба гумони аксари коршиносон, хатари бадтар аз ин дар натиљаи ихтиёр кардани шавњари хитої боиси аз байн рафтани миллати тољик (охир аз гени шавњари хитої тољик таваллуд намешавад-ку!), оини исломї ва тамоман вайрон шудани шаклгирии чењраи ирќи форсї мешавад. Гузашта аз ин, агар љавондухтарон шавњари хитої ихтиёр накунанд, пас онњоро хатари фоњишагию мубтало шудан ба ВИЧ - СПИД тањдид мекунад.

Пас чї бояд кард, ки занони тољик ба марди дигар миллат ба шавњар набароянду њам шумори фоњишањо кам шавад? Коршиноси суѓдї ва яке аз занњои фаъоли Шимоли Тољикистон Дилбар Самадова, ки яке аз фаъолони ЊСДТ мебошад, ин гуна пешомадро хатари глобалии умумимиллї унвон мекунад: - Агар њамин тавр рафтан гирад, миллати тољик аз байн меравад. Пас бењтар нест, ки ба љои ба миллати дигар ба шавхар баромадан, зани дуюми марди тољик бошад? Њоло дар мо расм шудааст, ки мардњо ду зан мегиранд, гарчанде инро ќонун манъ кардааст. Бояд, ки ин масъаларо порлумони кишвар ба хубї дарк карда, барои пешгирии аз байн рафтани миллат ва ба СПИД гирифтор нашудани насли оянда дузанагиро ба расмият дарорад. Бо ин васила њам фоњишагї кам мешавад ва њам зани тољик ба дигар миллат, бахусус хитоињо шўй намекунад, - мегўяд хонум Дилбар Самадова Масъалаи мубрами дигари ихтиёр кардани шавњари ѓайритољик дар сурати људо шудан аз алимент мањрум мондани фарзандњои эшон аст. Тибќи муќаррароти Кодекси оилаи ЉТ, занњое, ки ба марди дигар миллат ба шавњар баромадаанду аз ќайди САЊШ нагузаштаанд, ваќте аз њам људо мешаванд, њатто њуќуќи алимент гирифтанро надоранд. Оё ваќти он нарасидааст, ки парлумон сари масъалаи дузанагї таљдиди назар кунад? Ганљинаи ИЛЊОМ

Ёддошти њусни тафоњум ё меморандум дар заминаи њамкорї дар интиќоли мањсулоти нафтї ва дар соњаи энергетикаро, ки Гул Шералї ва Александр Новак, вазирони энергетика ва саноати Тољикистону Русия имзо карданд, шурўъ аз њамин рўзњо тањти суол меафтанд. Аввалан, ба он хотир, ки то 1 ноябр бояд ин меморандум имзо мешуд, аммо нашудааст. Тавре ба «Нигоњ» аз вазорати энергетика ва саноати Тољикистон гуфтанд, имрўз, 31 октябр бояд гурўњи кории ду кишвар сари матни созишномаи мазкур кор кунанд. Яъне то 1 ноябр ин созишнома имзо нашуд ва нахоњад шуд, зеро вазири энергетикаи Русия вориди Душанбе нашудааст, њадди аќал то ин лањза, ки маводи мо омода мешавад. Сониян, њангоми баррасии созишнома баъид нест, ки љонибњо шартњои дигарро пешнињод кунанд ва музокирот ба бунбаст кашида шаванд. Ба њамин њол, орзуи мардуми Тољикистон, ки пас аз 1 январ бољи гумрукї барои маводи нафтї аз тарафи Русия лаѓв хоњад шуд, љомаи амал нахоњад пўшид. Ин нигарониро мурољиати ширкатњои нафтрасони Тољикистон ба сарвазири кишвар Оќил Оќилов низ то љое собит мекунад. Онњо вазъи кунуниро «номуайянї» меноманд. Бо забони иќтисод, њолати кунунї намегузорад, ки ширкатњо аз Русия бо нархи кунунї маводи нафтї - бензин, солярка, карасин, љамъ 7 намуди мањсулотро ворид кунанд. Онњо аз ин тарс доранд, ки агар маводи нафтиро бештар ворид кунанду созишнома имзо ва бољи гумрукї лаѓв шавад, зарари њангуфти молиявї мебинанд, масалан, аз сари њар тон бензин 360 доллар. Агар мањсулотро кам ворид кунанд ва созишнома имзо нашавад, дар бозор камбуди мавод пайдо мешавад. Ин метаво-

над сабаби ташаннуљ дар љомеа гардад. Хулоса, дар њама њолат онњо ва истеъмолкунандагони одї дар њолати ногувор хоњанд монд. Ин як љониби масъала бошад, беэътимодї ба Русия - тарафи дигари он аст. Русњо мисли онњое, ки харашон аз об гузаштааст, манзур, созишномаи пойгоњи 201 - ро имзо карда гирифтанд, метавонанд умуман шартњои дигарро пеш гузоранд. Аз љумла гирифтани имтиёзи бештар барои «Газпромнефт-Тољикистон», ки ба ќавле, 40 ва ба ќавли дигар, 80 дарсади маводи нафтии Тољикистонро ворид мекунад. Ин њам дар њоле, ки барои монополия нашудани бозор ягон ширкат набояд бештар аз 40 дар сади маводи нафтиро ворид кунад. Аммо чї метавон кард, ваќте оянда бо ин кашолкорї русњо бо шартњои дигар вориди музокирот сари созишномаи интиќоли маводи нафтї шаванд? Маълум аст, ки барои њайати њукуматии Тољикистон ин масъаларо љиддї нагирифтааст. «ГОВИ МУРДАИ ЉЎШОЇ» Муњољирати корї, ки вазири корњои хориљї Њамроњхон Зарифї мегуфт, дар баробари пойгоњи 201 «ду гови љўшої» аст ва њарду набояд кушта шаванд, низ аз масъалањои барои маќомоти Тољикистон номуњим дар музокирот бо Русия будааст. Сањнаи дигари бањсњои ду кишвар акнун ба сањнаи муњољират хоњад кўчид. Дар ёддошти њусни тафоњуме, ки ибтидои моњи октябр миёни рањбарони хадамоти муњољирати Тољикистон ва Русия - Сафиалло Девонаев ва Константин Ромодановский дар бораи рушди њамкорї дар соњаи муњољират ба тасвиб расид, муњлати иќомати беќайди муњољирони кории тољик аз се рўз ба 15 рўз ва иљозаи кор барои онњо аз як ба се сол дароз шуд. Ин ме-

морандум бар сари муњољирини тољик дар Русия оби хунук рехт. Онњо њадди аќал умед доштанд, ки муњлати иќомати беќайд мисли ќирѓизњо то се моњ тамдид мешавад. Аммо ба љуз Зарифї, барои дигар маќомоти Тољикистон сарнавишти муњољирон ањамият надоштааст. Дар сўњбат бо мо дар Хадамоти муњољирати Тољикистон гуфтанд, ки созишномаи сари муњољират акнун баррасї мешавад ва имзояш дар соли оянда пешбинї шудааст. Аммо аз Русия хабар мерасад, ки эњтимол дорад, соли нав ќимати будубоши муњољирини тољик дар Русия боз гаронтар шавад. Њоло онњо барои як моњи будубош танњо барои кор кардан 1 њазор рубли русї медињанд. Вале соли нав ин маблаѓ ба 2 њазор хоњад расид. Дар сурати ба воќеият табдил ёфтани ин нигаронињо русњо дар музокирот сари созишномаи муњољират ањромњои нави фишорро ба даст хоњанд овард ва бо ќоидањои на имрўз, замони имзои меморандум, балки фардо - воќеиятњои нав сўњбат хоњанд кард. Тавре ба назар мерасад, ин масъала њам моњи октябр њатто кўркўрона баррасї нашудааст. СОЛИ 2004? Ба њамин минвол, ду созишномаи фавќуззикр миёни Тољикистону Русия барои мањз Душанбе мушкилофар хоњанд шуд. Як нукта дар њайрат мегузорад, ки чаро сари онњо бањси љиддї нашуда, бо ин соддагї маќомоти тољик ба Русия гузашт кардаанд, њол он ки имкон дошт, дар њамон ваќту дар њамон макон мешуд «пўлодро дар гармиаш кўбанд», чун созишномаи пойгоњ имзо нашуда буд? Пас, мешавад фикр кард, ки имтиёзњои аслї аз назари мо пўшидаанд ё дар Душанбе бовар доранд, ки ба мисли соли 2004 Русия боз онњоро ба «бузбозї» хоњад андохт? Агар чунин аст, пас мунтазири бањсњои навбатї миёни Русияву Тољикистон мешавем. Фаромарзи ФОЗИЛ

№32 (305), 31-уми октябри соли 2012

9

Гўиё маоши муаллимон боло рафт, Вале касе нагуфт, ки ставкаи дарсии муаллим аз 18 ба 22 соат расонда шуд. Вазири маориф коре кард, ки маоши нав танњо дар сурати зиёд шудани соат ба даст меояд. Таљрибаи солњои охир нишон медињад, ки дар аксар давлатњои љањон президентњои дарозумр ба хотири зуд-зуд ба мардум муаррифї намудани худ пеш аз њама њукумат ва ё парлумонро пароканда карда, бо ин роњ нишон доданї мешаванд, ки онњо воќеан барои некўањволии халќ кор мекунанд. Сару садои мардум хеле аз номардумињои њукумати феълии кишварро низ, то соли нав, ба истеъфо фиристониданист... ЌАЗОЌИСТОН: "ЊУКУМАТ БАРОИ ХАЛЌ" Дар тўли зиёда аз 20 соли роњбарии худ президенти Ќазоќистон аллакай чанд маротиба њукумати кишварашро ба истеъфо фиристода буд. Нурсултон Назарбоев чанде пеш ин рафтори худро боз такрор намуда, атрофиёнашро ба њайрат овард. Зеро ў пеш аз њама чанд хешованди худро аз курсї дур намуд ва барои таъсиси њукумати нав фармон дод. Коршиносон бар ин андешаанд, ки таљрибаи њар чанд сол ба истеъфо фиристодани њукумат ва таъсиси њукумати нав аз тарафи Назарбоев бори нахуст нест. Мањз њамин кори ў новобаста ба он, ки ў низ чун президентњои Ўзбекистон ва То љики стон дар озумртар ин президент дар минтаќа ба шумор меравад, муњаббаташро ба атрофиён афзун намуда, новобаста ба раќобати мухолифон рейтингашро боло мебардорад. Аз њама љолибтар ин аст, ки дар ваќти ба истеъфо фиристодани њукумат ў њатто ба хешу табори худ гузашт намекунад. Ал батт а, ќиёс на муда ни Ќазоќистон бо Тољикистон тамоман ѓайриимкон аст. Зеро Ќазоќистон дорои захирањои бузурги нафту газ буда, инчунин тавонист баъди соњибистиќлол шудан бо иваз намудани тамоюл, њатто тамоми корхонаву заводњои аз шўравї мерос гирифтаашро на танњо коршоям нигоњ д орад , ба лки онњо ро сари ваќт муљањњаз гардонида, ќудрати истењсолиашонро баланд бардорад. Ќазоќистон кишварест, ки на танњо шањрвандони худашро бо љои кор таъмин карда тавонист, балки миллионњо муњољир низ аз кишварњои Осиёи Марказї дар он кору фаъолият мекунанд. Агар дар Ќазоќистон даромади асосии буља ба нафт ва соњањои дигари истењсолї такя кунад, дар Тољикистон барои буља асосан ба андозњои гарон такя мекунанд. Дар Ќазоќистон андоз агар аз арзиши иловашуда њамагї 12 фоиз аст, дар Тољикиситон он то ба имрўз 18 фоизро ташкил мекард ва Кодекси нави андоз ба љои он, ки сабукї орад, андози мазкурро ба 21 фоиз расонд. Агар ба таври дигар гўем, дар Ќазоќистон мардум асосан ба ёрии давлат такя кунанд ва соњибкорон аз тарафи давлат пуштибонии хеле љиддї би-

нанд, дар Тољикистон баръакс, чунин шароите фароњам оварда шуд, ки давлат ба ёрии халќ сахт мўхтољ аст, на халќ ба ёрии давлат. Дар чанд соли охир њатто кўмакпулињои маъюбон низ ба љои зиёд шудан кам карда шуда, онњо низ оњиста-оњиста маљбуранд роњњоеро пайдо кунанд, ки мустаќиман маблаѓ пайдо намоянд. Ибораи "њукумат барои халќ" комилан мафњуми худро гум карда, љои онро "халќ барои њукумат" ё аниќтараш "халќ барои мансабдорони давлатї" иваз намуда истодааст.

њамин њукумат натавонист ормонњои зиёди халќро дар амал татбиќ созад ва њатто дастуру фармонњои президент низ дар аксар ваќт рўи коѓаз мемонанд. Новобаста ба 21 соли истиќлолият ва бунёди садњо нерўгоњњои хурду миёна ва њатто калон њанўз мардум дар давоми як сол 7 - 8 моњ аз барќи доимї мањруманд. Новобаста ба људо намудани маблаѓњои зиёду зўран фурўхтани сањмияњо, вазири энергетика натавонист дар фасли тирамоњу зими стон ба мард ум с абук ие орад. Аз 260 нерўгоњи хурди обии сохташуда айни замон

њатто имтиёзњои њарбиён низ 10 баробар кам шуда, ба ќавли худи њарбиён, кўмакпулии људонамудаи давлат "њатто барои кафан" намерасад. Мо имрўз барои пур намудани буља аз маќоли "аз мурда кафан талбидан" истифода мебарем. Гў иё маоши муа ллимон боло рафт, Вале касе нагуфт, ки ставкаи дарсии муаллим аз 18 ба 22 соат расонда шуд. Вазири маориф коре кард, ки маоши нав танњо дар сурати зиёд шудани соат ба даст меояд. Яъне маош зиёд нашуд, балки кор вазнинтар шуд. Вазорати корњои хориљии

Истеъфо Њукумати Тољикистон чаро корношоям шудааст?

ТОЉИКИСТОН: "ХАЛЌ БАРОИ ЊУКУМАТ" Миёни мард ум миш -миш аст, ки президенти Љумњурии То љики стон бо наза рдош ти њамаи ин мушкилињои ба сари мардум омада, тасмим гирифтааст пеш аз интихоботи президентии соли 2013 њукумати кишварро пурра ба истеъфо фир исто да, мутах асси они љавону болаёќатро новобаста ба мавќеи љуѓрофї ва њизбиашон ба њукумати нав љалб мекунад. Коршиносон вобаста ба ин миш-мишњо андешањои гуногун доранд. Бархе сабаби ба ин иќдом даст задани президенти Тољикистонро аз он медонанд, ки мардум аллакай аз ин њукумат сахт хаста шуда, бинобар ноўњдабораоияњояш аз он интиќ од ме кунанд. Зеро мањз

њамагї 50 фоизи он ба таври расмї кор мекунанду халос. Њолати соњаи кишоварзї низ сол ба сол вазнинтар шуда, дењќонон дар ноњияњо на аз техника, балки аз хару љуфт истифода мебаранд. Вазорати мелиоратсия ва хољагии оби Тољикистон натавонст дар 21 сол аќаллан заминњои дар замони шўравї обї бударо пурра дар њолати обї нигањ дорад ва њазорњо гектар замини пештар обї имрўз лабташнаву корношоям гардиданд. Вазорати молия њар сол њама гуна маблаѓро танњо аз њисоби андоз пешбинї мекунад. Сол ба сол њамаи имтиёзњо барњам хўрда истода, њатто ба маъюбону бечорагону нафаќахўрон гузашт намекунад. Кор ба дараљае расид, ки бо дар хост и Ваз орат и мо лия

кишвар низ натавонист муваффаќияте дар сиёсати берунии Тољикистон ба даст орад ва ин аст, ки имрўз кишвар пурра дар бунбаст ќарор гирифт. Роњњои оњан аз тарафи њамсояњо ба рўи мардуми мо мањз ба туфайли ноўњдабароии дипломатии мо баста шуданд. ОВОЗАИ ХУБ Баъзе коршиносон яке аз сабабњои асосии ноўњдабароии њукумати имрўзаро мањз дар авлодї шудани њукумат ва аз як ноњия љамъ омадани онњо медонанд. Коршиносони дигар њатто бар он андешаанд, ки президент пеш аз интихоботи оянда мањз ба хотири ба мардум ни шон додани с иёсати худ, нахуст њама хешовандонро аз њукумат дур карда, аз тамоми минтаќањо кадрњои пеш-

рафтаро љамъ меорад ва њатто дар њукумати нав ба хотири нишон додани шаффофият аз та моми ањз обу љамъ иятњ ои сиёсї кадрњо даъват мешаванд. То чї андоза ин овоза воќеият дорад, аз маќомоти дахлдор маълумоти сањењтареро ба даст оварда натавонистем. Вале воќеан агар ин кор анљом ёбад ва њукумати наве, ки њама вазиронашро на одамони як минтаќа, балки кадрњои баландихтисоси тамоми минтаќањо ташкил кунанд, кишвар хеле пеш хоњад рафт ва боварї ба президент бештар хоњад шуд. Воќеан, дар њукумати нав бояд кадрњое љалб карда шаванд, ки њам дар сиёсати дохилї ва њам берунї намуна нишон дињанд. Шахсиятњое бояд љалб карда шаванд, ки бо кишварњои њамсоя забон ёбанд ва раводидро барњам дода, рафтуои озоди шањрвандонро таъмин намоянд. Агар в оќе ан п рез иденти кишвар ба чунин иќдом даст занад, рейтинги худро баланд мебардорад ва ба мухолифини худ камтар имконият барои танќид медињад ва њатто дар сурати ворид намудани таѓйирот ба Ќонуни интихоботи кишвар ва дар њавзањо роњ додани намояндагони тамоми номзадњо ба маќоми президентї ва барњам хўрдани таќаллуб хавфи нагузаштани номзади ЊХДТ камтар мешавад. ПАРЛУМОН ЊАМ… РАВАД Бисёр хуб мешуд, ки дар сурати интихоби њукумати нав парлумон низ пароканда карда шуда, интихоботи нави парлумонї баробари интихоботи президентї таъин карда шавад. Агар њарду интихобот якбора гузарад, харољот њам кам мешавад, ки барои кишвари камбаѓал ва танњо ба андоз вобастаи мо хеле манфиатнок аст. Зеро парлумон низ њаматарафа исбот кард, ки дар ќабули ќонунњо ба халќ такя намекунад ва ѓами халќро намехўрад. Ин аст, ки аксари ќонунњо, аз љумла љорї кардани аксиз, ќонуни масъулияти падару модарон, аз андоз озод кардани ширкатњои худї, имтиёз додан ба ширкатњои бесоњиб дар муќобили худи мардум нигаронида шуданд. Мањз њамин парлумон аст, ки бебањс бахше аз њудуди сарзамини камзамини моро ба Хитой бахшид. Мањз њамин палумон аст, ки бар хилофи Сарќонуни кишвар амал карда, роњи Душанбе-Чаноќро беалтернатива пулакї намуда, таќдири онро ба дасти ширкати номаълум супорид ва онро аз њама андозњо озод кард. Шояд дар интихоботи нав њайати наве интихоб карда шавад, ки воќеан дар ѓами мардуми худ бошад ва ќарору ќонунњое ќабул намояд, ки манфиати њамаи мардумро њимоят кунад? То чї андоза ин овоза њаќиќат дорад, ваќт нишон медињад. Зеро бењуда намегўянд, ки "то шамол нашавад, барги дарахт намељунбад". Фаромарзи ФОЗИЛ

10 №32 (308), 31-уми октябри соли

2012

ИМА бим аз он дорад, ки дар сурати њамла ба Эрон Сурия метавонад ба парвози њавопаймоњои љангии ин кишвар монеъа эљод кунад. Вале њоло муњимтар аз њама барои Пентагон лозим аст донад, ки сипари дафъи мушакии Сурия то кадом њад ќудратманд аст. Њудудан як моњ аст, ки масъалаи њамлаи эњтимолї ба Эрон аз сар гирифта шудааст. Ќасди ќудратњои ѓарбї дар мавриди таќсим кардани љањон як чизи маъмулист ва дар ин бора борњо сару садоњо баланд шуда буданд. Вале ин бор чун мавзўъ Эрон аст, даќиќтар гуфта мешавад, ки ин кишварро чї сарнавиште баъди суќути низоми имрўза интизор аст. Тарњњо гуногунанд, вале маъмултарини онњо ба ќисматњои курднишин, форснишин ва туркнишин људо кардани Эрон аст. Дар ин њолат лоињаи "Озарбойљони бузург" аз миёни лоињањои дигар тавваљљўњбарангезтар ба назар мерасад, зеро амалї гардидани он низ комилан имкон дорад. Тибќи ин лоиња "Озарбойљони бузург" баъди фурўпошии Эрон бо Туркия иртибот хоњад гирифт. Илова бар ин суќути Сурия ва њамроњ кардани бахше аз ќисматњои он ба Арабистони Саудї ва ташкили иттињоди арабу форс ва боз аз њам пош додани Афѓонистон низ аз зумраи наќшаву лоињањои пешнињодист. ОЛМОН БА ЊАМ ОМАДУ ГУРЉИСТОН ПОШ ХЎРД Ва чун њарфи нахуст аз пошхўрии Эрону бунёди "Озарбойљони бузург" буд, хостем сари њамин масъала бияндешем. Оё дар њаќиќат ин имконпазир аст? Гумон аст, бар асари шикасти низоми исломии Эрон Озарбойљон бахше аз ќаламрави онро соњиб шавад. Шинохтатарин коршиносони минтаќаї инро баъид медонанд ва мегўянд, њатто агар Боку ошкоро дар њамла ба Эрон аз ИМА пуштибонї кунад, Ѓарб порае аз хоки онро намегузорад, ки моли Озарбойљон шавад. Чаро? Ба ин савол Григорий Трофимчук, сиёсатшинос ва ноиби аввали президенти Маркази рушди стратегии Русия посухи даќиќ дорад. Вай мегўяд Ѓарб ба њељ ваљњ зери бори талошњои ќаламрав ба кишварњое намеравад, ки ягон замон шомили Ѓарб набуданд. Ва мисол меорад: тибќи њамин принсип дар гузаштаи начандон дур Олмони пошхўрда басо осон ба њам омад, вале дар ин росто њарчанд Амрико пуштибонаш буд, Гурљистон пош хўрд, Косово, ки ќаблан вуљуд надошт, ба миён омад. Ин мисолњо бояд Бокуро сабаќ бошанд ва љиддан андешад, ки њатто дар сурати аз њам пош хўрдани Эрон соњиби бахше аз он нахоњад шуд. Метавон ба андешаи ин коршинос розї шуд, чун мо бегонагии Туркияро барои Ѓарб ошкоро мебинем. Соњибдавлатони Туркия кишвари худро олуда бо тамаддуни ѓарбї медонанд ва њарчанд ин мамлакат

ШАРЊИ ХАБАРИ №1 Вакилони Думаи давлатии Русия Владимир Плигин ва Дмитрий Вяткин лоињаи ќонунеро барои баррасї ва тасвиб ба Дума пешнињод карданд, ки тибќи он, муњољирони корї оид ба таърихи Русия ва асосњои ќонунгузории ин кишвар имтињон бояд супоранд. Рўзи љумъаи гузашта палатаи поёнии парлумон лоињаи ќонуни мазкурро баъди сеюмин муњокима пазируфт. Ќарор аст, ќонун аз 1-уми декабри соли 2012 мавриди амал ќарор гирад. Лоињаи нави ќонун пешбинї мекунад, ки имтињон бояд барои раводиди маъмулии яксолаи кор, дарёфти иљозаи будубош дар Русия супурда шавад. Супурдани имтињон, њамчунин, њазинае дорад, ки онро муњољир бояд худаш пардохт намо-

як муќовимати низомї кашида нашаванд.

Иттињоди туркњо: кї бо кї ба њам меояд? Дар пасманзараи султаљўињои ѓарбиву амрикої неруи дигаре дар сиёсат майдон мељўяд, ки он неруи туркист. Вале оё ин ќудратњои султахоњ туркњоро ба ин майдон роњ хоњанд дод? солњост узвият дар НАТО дорад, вале наметавонад ба Иттињодияи Аврупо шомил шавад. Њамеша ваќте асноди зарурї барои пазириши он ба ин паймон омода мешавад, мушкилеро пеш меоранд, ки барои бартараф кардани он Анќараро лозим меояд солњо талош кунад. Аммо ин љо назокати дигар њам вуљуд дорад, њарчанд, ки чун омили басо заъиф арзёбї мешавад. Игор Кравчук, тањлилгари украинї бар ин назар аст, ки мавзеъгирињои устувори Туркия дар мавриди таъсири ИМА дар сиёсатњои Ховари Миёна то њадде баъзе доирањои сиёсии ѓарбиро тањрик додааст, ки чун неруи алтернатив ба муќобили ИМА аз Туркия истифода баранд. Вале ин неруњо эътибору мавќеъияти собите дар сиёсатњои Аврупо надоранд ва онњо наметавонад таъсир расонанд. Дар маљмўъ олами ѓарбї комил аз нуфузи Амрико њимоят мекунад ва он чї гоњу ногоњ мухолифатњое дида мешавад на ба њаддест, ки таъсири Вашингтонро дар тасмимгирињо кунд кунад. Аз сўи дигар, талоши ѓарбгароии Туркияро муттањидони он, бахусус, ИМА чандон ќабул њам надоранд. Миёни Вашингтон ва Анќара назокатњое вуљуд доранд, ки

дар ваќти зарурат аз худ дарак медињанд. ИМА намехоњад дар Осиёи Марказї ва Ќафќоз наќши Туркияро муассир бинад. Аз сўи дигар давлатњои Осиёи Марказї ва Ќафќоз низ аз амалкардњои ахири Туркия чандон хуш нестанд. Зеро ин кишвар ба назар мерасад ба тањољуми фарњангї майли бештар дорад, то ки ба кўмакњои иќтисодиву сармоягузорї тамоюл дошта бошад. Мамолики пасошўравии Осиёи Марказї ва Ќафќоз, ки умдатан аз ќафомандатарин љамоњир ба шумор мераванд, бештар аз пештар эњтиёљ ба сармоягузорињои хориљї доранд. Аз њамин нигоњ ташкили "Озарбойљони бузург" аз нигоњи геополитикї як орзуи хоболуда аст. Илова ба он чизе, ки гуфтем, на танњо ѓарб, балки худи њамин ќудрати минтаќавї-Туркия, ки пое ба Ѓарбу пои дигар ба шарќ дорад, монеъ мешавад. Доирањои сиёсии Туркия ба њељ ваљњ хостори он нестанд, ки дар минтаќа ќудрати туркии дигаре ќад алам кунад. Зеро дар Туркияи ѓарбгаро ва отатуркї бо вуљуди он ки њокимони имрўзааш бўи исломї мекунанд, вале аз бузургманишии туркї ва султахоњии пантуркистї орї нестанд.

ТАЪРИХЕ, КИ ФАРОМЎШ ШУДААСТ Робитањои Туркия ва Ѓарб ќадимианд. Њатто дар замони истибдодии Камол Отатурк ин кишвар аз он ки ба Шарќ майл кунад, рў ба Ѓарб овард ва як њадафи аслии инќилоби отатуркї низ мањз њамин буд. Камол Отатурк мехост њатто решањои исломии Туркияро комил барканад ва чун як кишвари дунявї онро ба оѓўши Ѓарб партов кунад. Вале то ба охир барои Ѓарб он чун як гўшаи аз хоки бегона боќї монд. Ягона талоше, ки комёр омад, њамин пайвастан ба НАТО буд. Узвият дар Паймони Атланитики Шимолї Туркияро тавонист бо Ѓарб наздиктар кунад, вале он њам натавонист чун як кишвари наздик ба арзишњои ѓарбї муаррифї шавад. Вале дар паймони низомї муваффаќ буд, њарчанд НАТО на њамеша аз кўшишњову иќдомњои Анќара пуштибонї кардааст. Чунончї, чандест, ки баъди тезутунд шудани авзоъ миёни Сурия ва Туркия, ки ин ду кишварро дар њоли љанг бо њам ќарор дод, НАТО аз Анќара пуштибонї кард, вале мухолифи он шуд, ки зиддияти онњо муљиби дахолати низомї шавад. Ѓарб бо њар васила кўшид то ин зиддиятњо ба

Имтињони дигари муњољирї Аз ин хабар њамаи расонањои машњури хабарии Русия гарм истиќбол карданд. Ва ба назарам расид, ки субњи рўзи сешанбе хабаре њангомабарангезтар аз ин набуд. Муњољирини корї акнун бояд илова ба имтињони забон, боз аз таърих ва њуќуќи рус имтињон супоранд. Ва љуъиёти хабар:

яд, на ин ки кор аз буљаи давлат сурат гирад. Тибќи лоињаи пешнињодшуда, њар нафаре, ки мехоњад иљозаи будубош ва љойи кор пайдо кунад, барои супурдани имтињонот аз фанни таърих ва асосњои њуќуќ 5 њазор рубл пардохт намояд, ки баробар ба 160 доллари амрикої мешавад. Вале ин љо истисно низ њаст. На њама ин гуна имтињон хоњанд супурд. Ин, асосан, ба онњое дахл дорад, ки дар хољагињои коммуналї, тиљорат ва хадамоти иљтимої кор мекунанд. Мутахассисони баландихтисос, ки вориди Русия меша-

ванд, аз супоридани ин гуна имтињонот озод хоњанд буд. Расонањо дар њошияи хабари худ ин нуктаро њам таъкид кардаанд, ки ташаббускори ин лоиња ва ин иќдом кадом вакили мардумї нест, балки худи президенти Русия Владимир Путин аст, ки баъдан онро кобинаи вазирони Медведев дар дафтари корї ќарор дод ва вориди Консепсияи давлатии сиёсати муњољирати Русия намуд. Ќарсаки расонањои русї на аз он буд, ки як хабари хуше дарёфт кардаанд. Балки дар њамаи ин хабарњо як оњанги тантана бо бўи шо-

винизм ба машом мерасид. Билохира шовинизми русї пирўз омад ва бо сари кор омадани Путин низомњое барои муњољирин шакл мегиранд, ки бидуни шак, иртиботе ба кори сиёњи он белбадасту андовачии тољику ўзбаку ќирѓиз надорад. Барои ин мардум њамин як бурда ноне, ки аз пушти белу каланду аробаашон меёбанд, болотар аз њар низоми тоталитарии Русия аст. Вале акнун чї бояд кунанд, ки агарчи таърихи миллати худро намедонанд, бояд таърихи русро омўзанд. Омўзанд, на ба он хотир, ки соњибдониш шаванд, балки омўзанд, то бур-

СУРИЯВУ ТУРКИЯ НЕ, БАЛКИ ЭРОН БУД ЊАДАФ Замоне, ки тайёраи љангии Туркия дар Сурия суќут дода шуд, сару садоњои зиёд ва тањлилњои коршиносонаи бисёре дар расонањо рехтанд, ки бахше агар вазъро ба зоњир тањлил мекарданд, бахши дигар дар ин тањлилњо жарфтар мерафтанд. Чунончи, сомонаи sokol_ff (маљаллаи хусусии русї) бо интишори тањлиле инро ба љанги оянда ва эњтимолии Амрико зидди Эрон рабт дода буд. Муаллиф менависшт, ки Сурия яке аз њамсоягони ќудратманди наздик ба Эрон аст ва аз сўи дигар ин ягона мамлакатест, ки њоло њам аз Тењрон пуштибонї мекунад. ИМА бим аз он дорад, ки дар сурати њамла ба Эрон Сурия метавонад ба парвози њавопаймоњои љангии ин кишвар монеъа эљод кунад. Вале њоло муњимтар аз њама барои Пентагон лозим аст донад, ки сипари дафъи мушакии Сурия то кадом њад ќудратманд аст. Аз тариќи Сурия кўтоњтарин хати парвози Исроил ва Эрон убур мекунад. Аз љониби дигар миёни Тењрон ва Димишќ муоњадаи њарбї вуљуд дорад, ки ду кишвар метавонанд дар њоли таљовузи бегонагон дар канори њам ќарор бигиранд. Барои ИМА дар ин шабу рўзи тарњрезињои даќиќи зарба ба Эрон мушаххас кардани неру ва азамати системаи сипари зиддимушакии Сурия басо муњим аст. Аз ин рў, ба иѓвои навбатї роњбарони сиёсии Туркия љалб карда шуданд. Ва ё њаддиаќал Пентагон инро бидуни огоњии роњбарияти олии Туркия якљо бо фармондењони артиши ин кишвар роњандозї кард. Ин сомона њамчунин навишт: "Баъди анљоми фољиабори тарњи мазкур амрикоињо ба ду њадаф даст ёфтанд Аввал ин ки равобити бе ин њам мураккаби Сурияву Туркияро мураккабтар карданд ва Анќараро бештар аз њар ваќти дигар ба муќобили Димишќ ќарор доданд, аз сўи дигар даќиќ карданд, ки бидуни нобудсозии системаи сипари зиддимушакии Сурия њамла ба Эрон барояшон хатаровар аст". Ва њамин манбаъ љузъиёти дигарро њам пайгирї кардааст. Рўзе баъд аз интишори маќолаи ќаблї навишт, ки њавопаймои љосусии "F4 Phantom" бо вазифа ва ўњдадории љамъоварии маълумот аз пойгоњи њарбии Малатя, ки аз љониби туркњову амрикоињо муштаракан истифода мешавад, ба њаво хест. Пас метавон мутмаъин буд, ки Пентагон дар љараёни њодиса ќарор дошт ва ин парвози муштараки амрикоиву туркї буд.

Фирўз МУЊАММАД

даи нони беминнат ёбанд. Акнун соле баъд муњољири тољик ба муљарради вориди хоки Русия шудан бояд дар љайб аввал он миќдор пуле дошта бошад, ки пулиси гушнаи русро сер кунад, сипас барои дарёфти иљозаи иќомату љои кор пул биспорад ва дар аксар маврид илова ба њаќќи маъмулї ва боз акнун 160 доллари дигар њам дошта бошад, ки имтињони таъриху њуќуќ супорад. Дар маљмўъ њоло илова ба роњкиро шояд муњољири тољик 500 700 доллар дар љайб дошта бошад, ки сарфи ин њама расмиёти давлатии Русия кунад. Вале ба њамаи ин акнун маблаѓи имтињон њам зам мешавад. Акнун њар ќадам бо “баракати” ин гуна ќонунњо дучори мушкил хоњад буд.

Насрулло НИЁЗЇ

№32 (305), 31-уми октябри соли 2012

Ман дар маљлиси Шурои уламо, ки доир ба масъалаи низої доир гардида буд, баромад намуда гуфта будам: "Ба сабаби барпо кардани "Ошўро" мусулмоне шиа намешавад то аќидаи шиаро фаро нагирад.

11

12 №32 (308), 31-уми октябри соли

2012

Дар сурати љой доштани чунин њолатњо, љињати пешгирї кардан ва ба љавобгарї љалб намудани шахсони гунањкор ба маќсад мувофиќ аст, ки маълумотњои аниќ пешнињод карда шаванд.

Прокуратураи Генералии Љумњурии Тољикистон маќолаи «Фармонњои ѓайриќонунї чї гуна «ќонунї» гардидаанд», ки дар њафтаномаи «Нигоњ» ба табъ расида буд, бо омўзиши маводњои санљишии прокуратурањои шањри Хуљанд ва вилояти Суѓд мавриди баррасї ќарор дод. Муаллиф Мирхољаев Н. дар маќола оиди њолатњои ѓайриќонунї ба вазифа таъин гардидани Њасанов А. ва Низомов В. зоњир намудани бемасъулиятї нисбат ба санадњои эътиноии прокурорї ва бар хилофи талаботи ќонун аз эътибор соќит намудани фармонњои ѓайриќонунии сардори Идораи корхонањои полиграфии вилояти Суѓд

нов А. ба њисоб меравад. Бо ин фармоиши вазири фарњанг, ки дар доираи талаботи ќонунгузории мењнат бароварда шудааст, бањси мењнатии бавуќўъомада моњиятан њал гардида, Низомов В. ва Њасанов А. аз љониби шахси ваколатдор (вазир) ба кор таъин карда шудаанд. Мутобиќи фармоиши дигари вазири фарњанги Љумњурии Тољикистон тањти №9-ш аз 24. 01.

2011 сол директори Корхонаи воњиди давлатии матбаањои вилояти Суѓд Сайфуллоев Њ. барои ба иљрои вазифањои хузматии худ ба таври дахлдор муносибат накардан ва беэътиної нисбати санадњои эътиноии маќомоти прокуратура ба љавобгарии интизомї кашида шуд, ба ў

Фармонњо аз эътибор соќит шудаанд Посухи Прокуратураи генералии Љумњурии Тољикистон Њ. Сайфуллоев дар бораи ба вазифа таъин гардидани шахсони номбурдаро ќайд намудааст. Бояд зикр намуд, ки ќаблан аризањои муаллиф якчанд маротиба санљида шуда, аз натиљаи онњо ба ў хабар дода шудааст. Баррасии такрории масъалаи мазкур собит намуд, ки сабаби сари ваќт баррасї нагардидани санадњои эътиноии прокурорї аз тарафи роњбарияти Корхонаи воњиди давлатии матбаањои вилояти Суѓд (собиќ Идораи корхонаи полиграфии вилояти Суѓд), ба тасвиб расидани фармоиши вазири фарњанги Љумњурии Тољикистон тањти №25-ш аз 31.03.2010 сол дар бораи ба вазифаи муовини директори Корхонаи воњиди давлатии матбаањои вилояти Суѓд таъин кардани Низомов В. ва ба вазифаи сармуњосиби њамин корхона таъин гардидани Њаса-

«танбењ» эълон карда шудааст. Њамчунин тибќи фармоиши зикргардида, Сайфуллоев Њ. вазифадор карда шудааст, ки фармонњои ѓайриќонунии худро тањти №11 аз 11.02.2008 сол (нисбати Њасанов А.) ва тањти №37 аз 08.09.2009 сол (нисбати Низомов В.) ба ќонунгузории амалкунанда мутобиќ созад. Дар ин асос 3 марти соли 2011 фармони директори Корхонаи воњиди давлатии матбаањои вилояти Суѓд Сайфуллоев Њ. бароварда шудааст, ки мувофиќи он фармонњои ѓайриќонунии зикршуда аз эътибор соќит карда шудаанд. М. Олимов, сардори раёсати назорати умумии Прокуратураи генералии Љумњурии Тољикистон, мушовири давлатии адлияи дараљаи 3

Ваљњњо даќиќ нашуданд Посухи Шўрои адлияи Тољикистон ба матлаби «Фарзандхондї: мењри харида ё тиљорати миёнаравњо» («Нигоњ», 1 августи соли 2012, №19 (295) Љињати иљрои фармони президенти Љумњурии Тољикистон аз 7-уми феврали соли 2009, тањти №622 «Дар бораи вокуниши шахсони мансабдор ба маводњои танќидї ва тањлилии васоити ахбори омма», маќолаи С. Ќурбонова бо номи «Фарзандхондї: мењри харида ё тиљорати миёнаравњо» вобаста ба маблаѓи пулї талаб намудани судя ва кашол додани баррасии парвандањои оилавї оиди ба фарзандхондї ќабул намудан аз тарафи судњо мавриди баррасї ќарор дода шуд. Дар натиља муайян гардид, муаллиф дар маќолаи худ бобати мушкилотњои баамаломада, ки њангоми тартиб додани њуљљатњо вобаста ба ќабули фарзандхондї ба миён меоянд, суханронї намуда, ваљњњои носањењ оиди талаб намудани маблаѓи пулї ба миќдори 700 доллари ИМА аз љониби судя ва кашол додани баррасии чунин намуди парвандањоро нишон додааст. Барои муайян ва тањлили даќиќи ваљњњои номбурда, яъне аниќ кардани ному насаби судяе, ки ба ин амал роњ додааст, ба суроѓаи њафтаномаи «Нигоњ» мактуби дархостї аз 4 сентябри соли 2012 тањти раќами №97-21 ирсол карда шуд. Муњаррири њафтаномаи мазкур Эраљи Амон бо сабабњои аз љониби муаллиф ва шоњиди шартї ифшо накардани маълумотњои дар маќола овардашуда аз пешнињод намудани чунин маълумот бо мактуб аз 11 сентябри соли 2012 тањти №114 худдорї намуд. Бо дарназардошти њолатњои мазкур санљидани ваљњои дар маќола овардашуда ѓайриимкон мегарданд. Дар ин маврид, дар сурати љой доштани чунин њолатњо, љињати пешгирї кардан ва ба љавобгарї љалб намудани шахсони гунањкор ба маќсад мувофиќ аст, ки маълумотњои аниќ пешнињод карда шаванд. Зеро ба таври оммавї пањн намудани маълумотњои беасос ба нуфузи маќомоти судї таъсири манфї расонида, њамзамон љавобгариро таќозо менамояд. Новобаста аз ин ваљњњои маќола дар семинари машѓулиятии навбатї ба диќќати судяњои судњои љумњурї расонида шуд. Исњоќов А. Н., муовини аввали раиси Шўрои адлияи Љумњурии Тољикистон

№32 (305), 31-уми октябри соли 2012

13

Ба назари мо, посухи њамаи ин саволњо танњо њамин аст, ки шумо дар касби хабарнигорї шахси камтаљриба њастед ва шеваи сўњбат оростан бо мусоњибро намедонед. Нависандаи маводи мазкур, ки худашро Мењрафзуни Абдулло муаррифї кардааст, зимни тањияи он сатњи дониши поин ва фарњанги пасти хабарнигории худро ба исбот расонидааст. Ин хабарнигор Маљлиси намояндагони Маљлиси Олии Љумњурии Тољикистонро "водии хамўшон" номидааст, ки ин тањќири густохонае беш нест. Њамчунин ў намояндагони мардуми шарифи Тољикистонро вакилони таинї унвон кардааст. Ба маълумоти ин хонуми "тањлилгару бањогузор" мерасонам, ки вакилони Маљлиси намояндагон аз сўи мардум бо роњи баргузор кардани интихобот ба парлумон роњ меёбанд, ки шумо низ њамчун шањрванд яке аз ин интихобкунандагон мебошед. Мо дар бораи паёмадњои ояндаи ин бўњтону тањќир барои нависандаи ин матлаб иќдоми љиддиеро рўи даст нахоњем гирифт, танњо ба хотири эњтиром доштан ба касби хабарнигорї ва маќому манзалати зан, ки муаллифи маводи мазкур низ хонум аст, беасос будани маводи навиштаи ўро исбот хоњем кард, аниќтараш дар асоси навиштањои худаш ба ў посух хоњем гуфт. Нависандаи матлаб гуфтааст, ки "Як моњ боз Сафаралї Раљабов, раиси кумитаи молияро (дурусташ - Кумита оид ба иќтисод ва молия. С.Р.) мекобам. Њатто ќабл аз баррасии Кодекси андоз. Ба љойи вай доим котибааш (дар Маљлиси намояндагон воњиди кории котибагї мављуд нест, њамаи онњо мутахассис мебошанд. С.Р.) љавоб медињад. Хуллас, Кодекси андоз ќабул шуду ўро пайдо накардам". Хабарнигори мўњтарам, шумо вакилонро аз 1-уми сентябр то 1уми октябр кофтаеду наёфтед. Наход, ки дар муддати њамин як моњ С. Раљабов, А. Азимов ва Салимзода О. ягон рўз дар утоќњои кории худашон набошанд? Дурўѓу бўњтон њам њад доштагист. Вакилон пас аз рухсатї, аз 15 - уми август корро шурўъ мекунанд. Имсол аз 10 то 21 сентябр барои вохўрї бо интихобкунандагон дар њавзањои интихоботї дар сафари хизматї буданд. Дар дигар рўзњо њамаи мо дар мањалли кор њастем. Кодекси андози Љумњурии Тољикистон бошад, рўзи 5-уми сентябр аз тарафи вакилони Маљлиси намояндагон ќабул шуд. Шумо дар ин муддат танњо як маротиба рўзи 27 - уми сентябр занг задаед, ки дар ин њолат кумитаи мо дар њаќиќат љаласа дошт. Шумо навиштаед, ки "Котибаи Сафаралї Раљабов, то соати 4 мегўяд, ки раисаш љалсаи (дурусташ љаласаи… С. Р.) муњим дорад, аммо ваќте исбот мекунед, ки дар парлумон ягон љаласа нест, медонед, чї мегўяд? Раис, беморхона рафтааст". Аввалан, њамаи кумитањои Маљлиси намояндагон бо иштироки аъзои худ, намояндагони дигар кумитањои Маљлиси намояндагон, вазорату идорањо, Дастгоњи иљроияи Президенти Љумњурии Тољикистон ќариб њар рўз љаласа доранд. Дар ин нишастњо лоињањои ќарору ќонун ва санадњои дар оянда ќабулмешударо ба таври густурда баррасї мекунанд ва онњоро дар шакли тайёр ва комил ба љаласањои Шўро ва иљлосияњои Маљлиси намояндагон барои баррасї пешнињод менамоянд. Њамаи он бањсу баррасињои вобаста ба ислоњ ва такмили ќонуну дигар санадњо мањз дар њамин љаласа бо иштироки субъекти њуќуќи ташаббускор ва дигар маќомоти марбут сурат мегиранд. Сониян, вакил њам одам аст, бемор мешавад, ниёз ба табиб до-

Айби худ агар ба чашми худ медидї… (посух ба маќолаи "Парлумон ё "водии хамўшон"? Чаро вакилон пучак мебароранд?", "Нигоњ" №28 (304) аз 03.10.2012 с.) рад. Ё шумо, Мењрафзуни Абдулло, њаргиз бемор намешавед? Муаллифи маќола дар идомаи матлаби худ менависад, ки "Соат 4- у панљ даќиќа гузашт ва ман раќами телефони Сафаралї Раљабов - 221-11-14 мегирам…". Раќами телефоне, ки шумо дар матлаби худ дарљ кардаед, аз ман нест, балки раќами телефони ман 221-11- 42 аст, ки њамеша фаъол мебошад. Иштибоњи шумо дар нодуруст чидани раќами телефон аст, мўњтарама Мењрафзуни Абдулло! Шумо гарчанде, ки хабарнигор њам бошед, аз дастовардњои парлумон тайи солњои охир бехабаред, зеро мутаассифона, шумо ва шумо баринњо танњо дунболи љустани камбудї ва норасоии љомеа њастед, муваффаќияти миллати худро камбудї мебинед. Шумо, агар воќеан ва содиќона, аз рўи дилу нияти пок ва бо назари нек фаъолияти даъвати чоруми Маљлиси намояндагонро ба риштаи тањлил мекашидед (агар дониши кофї дар ин замина дошта бошед), њељ гоњ парлумонро ба "водии хамўшон", ки нињоят ибораи тањќиромез аст, ташбењ намедодед. Мутаассифона, шумо телевизиону радиоњои давлатї, аз љумла "Шабакаи аввал", "Сафина", "Љањоннамо", радиои Тољикистон ва дигар шабакањои радиоии давлативу мустаќилро намебинеду гўш намекунед, сомонањои "Би-би-си", "Озодї", "Авесто", "Азия плюс" ва дигар рўзномањои давлативу хусусиро намехонед, барои њамин њам аз дастовардњои парлумон бехабар мондаед. Хуб, шумо гуфтед, ки "Пас агар вакилон хуши бо хабарнигорон сўњбат кардан надоранд, эълон доранд ва хотири мо њам љамъ шавад" ва гўё шумо вакилонро пайдо карда натавонистед. Ба ин саволњо посух дињед, ки чаро хабарнигорони ВАО-е, ки дар боло зикр кардем, метавонанд, бо њамаи вакилон тамоси мустаќиму ѓайримустаќим барќарор кунанду шумо не? Чаро ин хабарнигорон - њамкасбони шумо-

метавонанд ба њадаф расанд ва вобаста ба ќонуну санадњои мухталиф ва њатто масъалањои дигари доѓи љомеа бо вакилони Маљлиси намояндагон сўњбатњо ташкил кунанду шумо не? Чаро вакилони Маљлиси намояндагон аз ин хабарнигорон, ки аз лињози донишу фаросат аз шумо чанд сару гардан болоанд намегурезанду аз шумо рў ба фирор нињанд? Ва боз чанд чароњои дигар… Ба назари мо, посухи њамаи ин саволњо танњо њамин аст, ки шумо дар касби хабарнигорї шахси камтаљриба њастед ва шеваи сўњбат оростан бо мусоњибро намедонед. Бояд зикр кард, ки фаъолияти вакилони даъвати чоруми Маљлиси намояндагон шаффоф аст. Бо пешнињод ва дастури бевоситаи роњбарияти Маљлиси намояндагон њамкорињои мо бо ВАО-и дохил ва хориљи кишвар, ки дар мамлакати мо сабти ном њастанд, хуб ба роњ монда шудааст. Зиёда аз 70 расона намояндагони худро барои ворид шудан ба бинои парлумон пешнињод кардаанд, аз љумла њафтаномаи "Нигоњ" низ. Хабарнигори парлумонии њафтаномаи "Нигоњ" њамеша дар љаласањои Маљлиси намояндагон иштирок ва бо вакилон вобаста

ба масъалањои дилхоњи худ мусоњиба анљом медињад. Агар шумо дар њаќиќат дар бораи фаъолияти вакилон мавод тањия карданї будед, метавонистед аз ин њамкори худ барои таълифи ин матлаб маслињат пурсед. Шумо дар идомаи матлаби худ сомонаи Маљлиси намояндагонро мавриди интиќод ќарор дода, гуфтаед, ки номи вакилон дар он бо "дањњо хатои имлої" дарљ шудааст. Аввалан, сомонаи парлумон дар миёни дигар сомонањои вазорату идорањои давлатї серхонандатарин сомона буда, дар он рољеъ ба њамаи чорабинињое, ки дар Маљлиси намояндагон баргузор мегарданд, бо забонњои тољикї, русї ва англисї маълумот дода мешавад. Ному насаби вакилон, аъзои кадом кумита будани онњо њамроњ бо раќами телефони кориву мобилї ва тарљумаи њолашон дар ин сомона љой дода шудааст. Агар шумо ба ин сомона мурољиат накарда бошед, ин гуноњи масъулони сомона нест. Бори дигар барои шумо эълон менамоем, ки раќами телефонњои корї ва мобилии вакилони Маљлиси намояндагон дар сомонаи парлумон дар рубрикаи "Кумитањо ва комиссияњо" љой дода шудааст. Лутфан,

ба он љо мурољиат намоед. Дар бораи "дањњо хатои имлої" бошад, танњо њаминро мегўем, ки њамин матлаби навиштаи шумо, ки агар дунболи хатоњояш равем, даруни он роњгум хоњем зад ва эроди шумо маќоли "Дидан њама касрову надидан худро"-ро мемонад. Шумо њамчунин навиштаед, ки "Чаро вакилон аз шарњи ќонунњо њатто тариќи телефон њам ибо мекунанд?". Дар посух ба ин савол њаминро гуфтанї њастем, ки вакилони Маљлиси намояндагон мувофиќи наќшаи тартибдодаи роњбарияти Маљлиси намояндагон, њар њафта аз тариќи барномањои телевизионии "Шабакаи аввал", "Љањоннамо", рўзномаи "Садои мардум", дигар нашрияњои давлативу мустаќил, аз љумла њафтаномаи "Фараж", "Миллат", сомонањои интернетии давлативу ѓайридавлатї, аз ќабили "Ховар", "Озодї", "Би-би-си", "Азия -плюс", "Имрўз нюс" нуктањои асосии ќонуну санадњои ќабулнамударо шарњу эзоњ медињанд. Мутаассифона, танњо њафтаномаи "Нигоњ" аст, ки аз њамкорї бо вакилони Маљлиси намояндагон ба ифодаи шумо "ибо" мекунад. Агар шумо майли њамкорї бо вакилонро надошта бошед, ин маънои онро надорад, ки бо нашри матлаби муѓризона њуќуќи паст задани шаъну шарафи намояндагони мардум дар парлумонро дошта бошед. Вакилони Маљлиси намояндагон ба њамаи саволњои хабарнигорон дар доираи ќонунњои амалкунанда њамеша посух медињанд. Чизи дигарро ба маълумоти шумо расониданї њастам, ки вакилони Маљлиси намояндагон ѓайр аз баргузор кардани мулоќоту вохўрињо бо интихобкунандагони хеш дар њавзањои интихоботии худ соле ду маротиба, њамчунин бо њар мурољиаткунандае, ки аз манотиќи дуру наздик ба Маљлиси намояндагон меоянд, ба таври алоњида њамсўњбат шуда, ба мушкили онњо гўш медињанд ва барои њалли ин мушкилот то андозае мусоидат низ менамоянд. Натиљаи њамаи ин мулоќоту вохўрињо дар аксари рўзномањои давлативу мустаќил ва сомонањои интернетї нашр шудаанд. Дар матлабе, ки аз љониби мо иншо шуд, њамаи пањлўњои манфии зикрнамудаи муаллиф оид ба фаъолияти Маљлиси намояндагон фаро гирифта нашудааст. Ман мутмаин њастам, ки вакилони дигари Маљлиси намояндагон низ вобаста ба маќолаи нашрнамудаи њафтаномаи "Нигоњ" вокуниш нишон дода, фикру андешањои худро рољеъ ба ин масъала изњор хоњанд дошт.

www.tojnews.org

www.tojnews.org

Сафаралї РАЉАБОВ, раиси Кумитаи Маљлиси намояндагон оид ба иќтисод ва молия

14 №32 (308), 31-уми октябри соли

2012

Аз њама бештар њамин Љоник бадрашк аст. Намегузорад, ки ман ба маймунњои њамроњаш ва одамон гап занам. Маймунњо хеле эњсоси баланд доранд. Ѓамгин мешаванд, хурсандї мекунанд.

№32 (305), 31-уми октябри соли 2012

15

Наход, ШСХК "Барќи тољик" бе дуруѓ гуфтан иддаояшро асоснок карда натавонад? Ё дуруѓ гуфтан чун мањдудияти энергияи барќ ба масъулини ШСХК "Барќи тољик" меъёр ва шиор шудааст!

?-И НОБОБ

АКСИ ГЎЁ

ЉАВОНОН АЗ СИННИ ЧАНДСОЛАГЇ СОЊИБИ ЊУЉЉАТИ РОНАНДАГЇ ШУДА МЕТАВОНАНД?

- Якчанд соли охир нисбат ба солњои пешин дар саросари љумњурї садамањои воситањои наќлиёт бисёр рух медињанд, ки дар пайи он маргу мири шањрвандон низ зиёд шудааст. Мутаассифона, аксари сабабгорони баамалоии садамањо љавонон њастанд. Зидди мошин рондани љавонон нестам. Оё намешавад, ки ваќте љавонон ба синну соли 20-22 даромаданд, баъд ба онњо њуљљати ронандагї дода шавад? Аксари ин љавонон мошин ронда метавонанд, вале мутаассифона, аз шарру шўри љавонї суръатро баланд карда, мўљиби садамањои наќлиётї мешаванд. Мувофиќи ќонунњои амалкунандаи Тољикистон, шањрвандон аз синни чандсолагї соњиби њуљљати ронандагї шуда метавонанд? Аломатхон АБДУЛЛОЕВА, сокини шањри Душанбе - Мувофиќи Ќарори Њукумати Љумњурии Тољикистон тањти № 306 аз 5-уми августи соли 1999 барои гирифтани шањодатномаи ронандагї барои шањрвандон чунин муайян шудаааст: 1. Барои гирифтани дараљаи "А" аз синни 16 - солагї 2. Барои гирифтани дараљаи "В" ва "В,С" аз синни 18 - солагї 3. Барои гирифтани дараљаи "Д" ва "Е" аз синни 21 - солагї боло Вобаста ба идора намудани воситаи наќлиёт аз тарафи љавонон бошад њаминро гуфтанием, ки њар љавоне, ки дар сари чанбараки автомобил менишинад бояд худ масъулияти баландро дар ин самт эњсос намояд, зеро беањамиятии онњо оќибат ба ягон њодисаи нохуш оварда мерасонад. Аз ин рў, аз тамоми дорандагони воситаи наќлиёт хоњиш карда мешавад, ки дар роњњо боэњтиёт бошанду ба одитарин ќоидањои њаракат дар роњ риоя намоянд. Љони худ ва дигаронро зери хатар нагузоранд. Ба саволи Шумо сардори Раёсати БДА ВКД ЉТ, генерал-майори милитсия Мањмадсаид САИДОВ посух дод.

ЧАРО? ЧАРО МАЊДУДИЯТИ ЭНЕРГИЯИ БАРЌ АЗ РЎИ АДОЛАТ РОЊАНДОЗЇ НАМЕШАВАД?

- Ман дар маркази шањри Вањдат зиндагї мекунам. Мо дар як шабонарўз аз соати 05:30 то 08:00 ( 2 соату 30 даќиќа) ва аз соати 17:30 то 22:00 (4 соату 30 даќиќка) яъне љамъулљамъ 7 соат неруи барќ дорему халос. Ин дурўѓе, ки аз мурољиатномаи ШСХК "Барќи тољик" мехонему мешунавем, ки гўё дар маркази ноњияњои кишвар неруи барќ њаст, дар љонамон зад. Аз рўи ин мурољиат бармеояд, ки дар як шабонарўз бояд 10 соат мањдудият љой дошта бошад, аммо мо 17 соат аз нерўи барќ бенасибем. Ё намедонам масъулони ин соња дар шањри Вањдат худсарона энергияи барќро хомўш мекунанд, ки дар таъмини он адолат нест. Барои ин беадолатї оё ягон масъули соња назди мардум посухгў аст? Чаро мањдудияти энергияи барќ дар шањру ноњияњои кишвар аз рўи адолат роњандозї карда намешавад? Муњаррама МОЊБУРИЕВА, сокини кўчаи Салимзодаи шањри Вањдат НИГОЊ: Њамчунин ба ин мазмун ба идораи нашрия 27 арзу шикояти хонандагони дигари мо низ аз 19 шањру навоњии кишвар ворид гардидааст, ки њамаи онро дар як савол љамъ карда, ба унвонии ШСХК "Барќи тољик" равон намудем. Посухи зер љавобест ба њамаи арзу шикояткунандагони нашрияи "Нигоњ" дар бораи мушкилоти таъмини энергияи барќ.

- Асосан системаи энергетикии кишвари моро гидроэнергетика ташкил медињад, ба таври дигар гўем - дар Тољикистон асосан аз об барќ њосил карда мешавад. Вобаста ба ин, дар фаслњои сарди сол, ки маљрои дарёњо, алалхусус дарёи Вахш, ки манбаи асосии гидроэнергетикии кишвар ба шумор меравад, кам мегардад, иќтидори истењсолии нерўгоњњо бамаротиб коњиш меёбад. Аз ин рў, мањдуд намудани интиќоли барќ ногузир мешавад. Яъне, ваќте маљрои дарё кам мегардад ва барои истењсоли нерўи барќ истифодаи обанбори Норак шурўъ мегардад, лозим меояд, ки мањдудият љорї кард. Соли љорї аз санаи 7-уми октябр истифодаи обанбор шурўъ шуд ва интиќоли барќ аз рўи меъёр љорї гардид. Хотиррасон менамоем, ки ширкати "Барќи Тољик" барќро на аз рўи соат, балки аз рўи миќдори энергияи барќ - кВт.соат - интиќол медињад. Бо пешнињоди ширкати "Барќи Тољик", вобаста ба он шароиту имконоте, ки системаи энергетикии кишвар дорад, аз тарафи ЊЉТ љадвали меъёри интиќоли барќ ба вилоятњо ва ноњияњои тобеи марказ тасдиќ мегардад ва дар доираи ин љадвал ба шањри Душанбе, вилоят ва ноњияњо барќ интиќол дода мешавад. Яъне - дар мањалњо њар њадар барќ сарфакорона истифода бурда шавад, миќдори соати бо барќ таъмин будан зиёд мегардад. Мушаххас барои ноњияи Вањдат барои нимаи дуюми моњи октябр 8 миллиону 100 њазор кВт.соат барќ меъёр људо карда шудааст, ки ин нисбат ба њамин давраи соли гузашта 400 њазор кВт.соат зиёд буда, ба њар шабонарўз 540 000 кВт.соат рост меояд. Барои ба муњлати мадидтар басандагї намудани ин миќдор, лозим аст, ки аз барќ сарфакорона истифода бурд ва дигаронро низ бояд ба ин таблиѓу талќин намуд. ШСХК "Барќи тољик" њаргиз ба он њавасманд нест, ки дар ин ё он нуќоти кишвар интиќоли барќро кам намояд. Аќаллан аз он хотир, ки нерўи барќ мањсулоти мост, ки аз њисоби фурўши он системаро коршоям нигоњ медорем, таљдиду модернизатсия менамоем ва тарњу лоињањоро амалї месозем. Бояд њамагон огоњ бошанд, ки системаи энергетикии Тољикистон моли њамин мардум ва њамин диёр асту маќсаду нияташ таъминоти њарчї бештари сокинони кишвар бо барќ ва пешрафти истењсолот мебошад. Њамдиёрони азиз! Ширкати "Барќи тољик" дар давраи зимистон дар нияти таъмини бештари Шумо бо нерўи барќ аст. Мо њар сантиметр обро ба њисоб мегирем, кўшиш мекунем, ки њар як кВт.соат нерўи барќ маќсадноку манфиатнок истифода шавад. Ба саволи њамаи Шумо сардори Хадамоти матбуоти ШСХК "Барќи тољик" Нозир ЁДГОРЇ љавоб дод.

БИДУНИ ШАРЊ

НАХОД?

?-И БОБ

НАХОД ,"БАРЌИ ТОЉИК" БЕ ДУРЎЃ ГУФТАН ИДДАОЯШРО АСОСНОК КАРДА НАТАВОНАД?

- Дар давраи мањдудияти энергияи барќ шањрвандони Тољикистон ба сокинони хушбахт ва бадбахт бадал мешаванд. Зеро мањдудият ва интиќоли энергияи барќ ба њамаи сокинони кишвар аз рўи адолат таъмин карда намешавад. Дар ин давра яке шоњу дигаре вазир ва саввумї гадо мешавад. Шањрвандони бебарќ ба сокинони бо энергияи барќ таъмин бо њасаду њавас менигаранд. Чун аксари музофоти кишвар дар ноњияи Рўдакї низ интиќоли энергияи барќ ба сокинон аз рўи адолат таъмин карда намешавад. Мо дар як шабонарўз њамагї 7 соату 30 даќиќа бо энергияи барќ таъмин њастему тамом. Ин дар њолест, ки дар мурољиатномаи ширкати "Барќи тољик" гуфта шудааст, ки нерўи барќ дар навоњї аз соати 00:00-и шаб то 04:00 субњ ва аз соати 10:00-и рўз то 16:00-и бегоњї мањдуд карда мешавад. Яъне дар як шабонарўз бояд 10 соат энергияи барќ хомуш карда шавад. Аммо ба мо њамагї њафтуним соат энергияи барќ медињанду халос. Мо 16 соату 30 даќиќаи дигар агар дар гўристон бо энергияи барќ таъмин набошем дар ин торикистон таъмин нестем. Дар ин давраи њассос албатта мо дарк мекунем, ки роњандозии мањдудияти энергияи барќ аз ночорист! Бигзор ШСХК "Барќи Тољик" бе дурўѓ гуфтан ба мардум росташро гўяд, ки мо шуморо танњо 7 ё 8 соат бо энергияи барќ таъмин карда метавонем. Ё гўяд, аслан, шуморо бо барќ хоњем таъмин мекунем, нахоњем намекунем. Аммо иттилои бардурўѓ пањн накунад, ки дар як шабонарўз сокинон 14 соат бо энергияи барќ таъмин карда мешаванд. Бовар кунед ин хел ба мардум сахт намерасад. Бузургон бењуда нагуфтаанд: "Ростиро набувад завол дар љањон! " Наход, ШСХК "Барќи тољик" бедуруѓ гуфтан иддаояшро асоснок карда натавонад? Ё дурўѓ гуфтан чун мањдудияти энергияи барќ ба масъулини ШСХК "Барќи тољик" меъёр ва шиор шудааст! Ќањрамон МУРОДОВ, сокини дењаи Партизани сурхи љамоати Зайнабободи ноњияи Рўдакї

ОЁ ВКД ОМОДААСТ, КИ РАБУДА ШУДАНИ КЎДАКОНРО РАД Ё ТАСДИЌ НАМОЯД?

- Муддати ду њафта аст, ки миёни сокинони ноњияи Њисор ва берун аз он овозањои њаросангези зиёд дар бораи дуздидани кўдакон аз љониби афроди љиноятпешаи номаълум сайр дорад ва он њанўз њам хомўш нашудааст. Мувофиќи овоза гўё ки 3 кўдакро шахсони номаълум ба мошини сиёњшиша савор мекунанду ба самти номаълум мебаранд ва шиками онњоро чок карда узвњои дарунии кўдаконро бо маќсади фурўш ба ашхоси сарватманди кишварњои ѓайр мегиранд. Ин овозаву њангома на танњо сокинони ноњияи Њисор, балки тамоми мардуми Тољикистонро ба тањлука овардааст. Оё њамин овоза дуруст аст? Оё ягон нињоди расмии Тољикистон, бахусус Вазорати корњои дохилї омодааст, ки рабуда шудани кўдаконро рад ё тасдиќ намояд то шиддати њароси мардум паст ва њангомаву овозањо хомўш шаванд? Ёќубљон ОДИНАЕВ, сокини ноњияи Њисор, Њољимурод ШАРИФОВ, сокини ноњияи Шањринав - Дар таърихи 9-уми октябри соли равон ба Шўъбаи корњои дохилии ноњияи Њисор аризаи шањрванд Њусейнов Зубайдулло Хайруллоевич, сокини љамоати дењоти Алмосии њамин ноњия ворид гардид, ки писари хурдсолаш Њусейнов Шањриёр соли таваллудаш 2009-ум бедарак гум шудааст. Вобаста ба ин парвандаи љустуљўї боз карда шуда, корњои љустуљўї оѓоз карда шуданд ва тамоми фарзияњо, маконњои эњтимолии рафтан ва ё мављуд будани ин ноболиѓ мавриди санљиш ќарор дода шуданд. Баъд аз чанд рўзи ин њодиса аз рўи њадсу гумонњои беасос, ки гўё Шањриёрро шахсони номаълум ба мошини сиёњшиша савор намуда, ба љониби номаълум бурдаанд дар аксари расонањои хабарии кишвар маводњо дарљ гардиданд, ки ин боиси дар миёни мардум пањн гардидани њангомаву овозањои зиёде дар бораи рабудани кўдакон барои гирифтани узви бадани онњо гардид. Вобаста ба ин корњои љустуљўї боз њам пурзўр гардида, рўзи 27-уми октябри соли равон тахминан соати 15.00, аз соњили дарёи "Хонакоњ", воќеъ дар њудуди дењаи Тутакаи љамоати дењоти Алмосии ноњияи Њисор, љасади ноболиѓ Њусейнов Шањриёр Зубайдуллоевич бе аломатњои марги маљбурї дарёфт карда шуд, ки ноболиѓ бинобар беназоратии падару модар ва наздиконаш ба дарё ѓарќ шуда, ба њалокат расидааст. Дар охир бори дигар изњор медорем, ки фарзияи рабудани кўдакон барои гирифтани узви дарунии бадани онњо на танњо дар ноњияи Њисор, балки дар тамоми Тољикистон асос надорад ва аз сокинони кишвар хоњиш мекунем, ки ба њар хел овозаву њангомаи беасос дода нашаванд. Ба саволи Шумо сардори маркази матбуоти Вазорати корњои дохилии Тољикистон Мањмадулло АСАДУЛЛОЕВ посух дод.

МАН ЌАБУЛ НАДОРАМ АЗ ТАРАФИ "ШАБАКАИ ЯКУМ" МОНОПОЛИЯ КАРДАНИ ШАБАКАЊОИ КИШВАРАМОНРО ЌАБУЛ НАДОРАМ!

- Ба њама маълум, ки айни њол ба дењот додани неруи барќ хеле мањдуд аст. Мардум пас аз кору бори вазнини њаррўзаи худ бегоњї дар назди оинаи нилгун нишаста, бо њавас намоиши дилхоњашонро тамошо мекунанд. Кўдакон аз намоишњои шабакаи "Бањористон" лаззат мебаранд. Аммо пас аз гузашти андаке табъашон хира мешавад. Дар оинаи нилгун худ ба худ намоишњои "Шабакаи якум" пайдо мешавад. Дар ин ваќт њамаи шабакањои телевизионии Тољикистон намоишњои худро ќатъ карда, филмњои мустанадеро, ки њар сол борњо намоиш дода шудааст, боз иљборан пешкаши тамошобинон мегардонанд. Агар онњо нав ва дар сатњи касбї мебуданд, љои гап набуд. Кумитаи телевизион ва радиои назди ЊЉТ бебандубориро дар ин масъала аз њад гузаронидааст. Њар шомгоњї шабакањои телевизионии Тољикистон намоишњои худро ќатъ карда, ихтиёрро ба "Шабакаи якум" медињанд. Г ўё ки њамаи шабакањои дигар дар монополияи "Шабакаи якум" бошанд. Њатто дар ин њангом намоишњои шабакаи "Россия" - ро низ иљборан ќатъ мекунанд. Чаро? О, мардум мехоњад, ки шабакаи дилхоњашро тамошо кунад. Барои чї одамонро бо зурї аз тамошои шабакаи дўстдоштаашон мањрум мекунанд. Рости гап дар ягон мамлакати дигар њамаи шабакањоро якбора ќатъ кардану як намоишномаро гаштаву баргашта пешнињод кардани телевизион вуљуд надорад. Агар бовар накунед, ба шабакањои давлатии телевизионии Ўзбакистон назар андозед. Њамаи шабакањои давлати њамсоя дар сатњи баланд барномаву намоиш омода карда, ба мардум намоишњои љолиби тарбиявиро пешнињод мекунанд. Мо бошад аз онњо ќафо мондаем. Ана барои њамин сокинони тољики ноњияњои Шањринаву Њисор ва шањри Турсунзода шабакањои телевизионии Ўзбакистонро тамошо мекунанд. Агар бовар накунед, марњамат, ба ин љо омада, миёни сокинони он пурсиш гузаронед. Ман аслан шабакањои давлати њамсояро тамошо намекунам, аммо сатњу муњтавои баланд ва љињатњои тарбиявии касбии намоишњои онњоро эътироф мекунам. Ман миллатамро дўст медорам. Ман намехоњам мардум ба ин хотир аз тамошои телевизонњои кишварамон дилбазан шуда ба тамошои шабакањои телевизонии Ўзбакистон гузаранд. Ин албатта аламовар аст. Ман аз тарафи "Шабакаи якум" монополия кардани шабакањои дигари кишварамонро ќабул надорам! Сайдалї УМАРОВ, сокини дењаи Ѓурриёти ноњияи Њисор Масъули сањифа Абўалї НЕКРЎЗОВ, Тел:985 60 86 85, E-mail: nigoh_tj@inbox.ru

Д И Ќ Ќ А Т! Барои ба саволњои доѓи худ посух гирифтан ба идораи њафтаномаи "Нигоњ мурољиат

16 №32 (308), 31-уми октябри соли

2012

- Хайр, њаёт њамин хел шуда рафт, Некрўзљон. Яке ба дења бармегардаду дигаре ўро надида меравад, дигаре бармегардаду ў меравад, дастњоро ба ду тараф кушода, бо садои паст гуфт Аслиддин.

ЛАТИФАЊО

Шўхињо аз Азамшои Ширговадї, рўзноманигор - Дар 15 корпус, гўй! Зуњал њам бе ягон фикре гуфт: - Муаллим дар 15 корпуси балнеса! Ханда баланд шуд. Муаллим Ќодиров гуфт: - Чї Шумо мурда будед-мї?!

15-УМ КОРПУС Солњои донишљўи њамкурсамон Зуњал гоњ - гоњ ба дарсњо дер мекард ва њангоме муаллим Ќодиров (Худо рањматаш кунад), устоди забони арабї сабабашро мепурсид ў бањонае пеш меовард. Як рўзи дигар омаду дасташ бастагї буд.

- А, Зуњал боз ба шумо чї шуд?

- Муаллим, афтидам ангуштам шикаст.

- Дар куљо? Баъд гипс кардї? Зуњал, ки дигар намедонист чї кор кунад, аз њамкурси шўхамон Бахтиёр пурсид, ки дар куљо гўям? Ў гуфт:

«РЕЙСИ 635» Баъди 15 соли хатм бо њамсабаќон љамъ шудем. Саёњати њамкурсам наќл кард, ки дар беморхона бояд љарроњї мешуд. Баъди наркоз гузаронидан духтурон мепурсанд, ки чї кораї? Мегўяд, дар фурудгоњ наттоќ аст.

- Набошад канї як эълони рейс кун, - хоњиш мекунанд аз ў.

- "Ба диќќати мусофироне, ки бо рейси 635 ба тарафи Маскав парвоз мекунанд, аз дармадгоњи якум ... " - Ваќте ман эълон мекардам, онњо маро сари мизи љарроњї мехобонданд. Пас њамин тавр дар њамон шифохона то рўзи љавоб шудан маро «рейси 635» ном мебурданд…

- ба наќлаш анљом дод Саёњат.

БА УМЕДИ ПУТИН Њамроњи Хилватшоњи Мањмуд дар роњи пањлуи канал бо мошини ў мерафтем, дар њамон роњи кандадор. Хилватшоњ бо як азоб аз якчанд чуќурї гузашт, вале аз бисёр будани чуќурињо дигар намедонист, ки чї кор кунад. Охир мошин дар чуќурие бархўрд. Ў мошинашро дўст медошт, як уффас карду гуфт: - Путин дафъаи дигар, ки ба ин роњ мегузашт… ПОРАХЎР Як рафиќам барои иљрои коре назди раис медарояд. Раис мегўяд: - Майлаш корота иљро мекунем, пулша парто.

- Ака, пул надорам!

- Хайр ягон чизи дигар, мон!

- Надорам.

- Э нос дорї?

- Надорам!

- Набоша дар дастам як туф кун, ки одат кардам, дасти холї корро буд карда наметавонам.

МАРДИКОРНОМА

Дидор пас аз шаш сол Дар тўли 4 соати парвози њавопаймои Маскав - Душанбе Аслиддин якчанд њамдењањояшро вохўрд. Њанўз дар њоли интизорї њамдењааш аз мањаллаи туркон Ўктами "чап"-ро дид. Барои чапдаст буданаш ба ў чунин лаќаб гузошта буданд. Миёни њамсолону дўстонаш як раванди лаќабгузорї рушд карда буд ва Аслиддинро баъзан "Аслии туруш" низ мегуфтанд. Баъдтар њамдењааш Сиёвушро вохўрд. Ў њамроњи њамон духтари дўстдоштааш буд. Дар баѓали духтар кўдак буд. Аслиддин пай бурд, ки онњо хонадор шудаанд. Ба ёдаш омад, ки аз сабаби Сиёвуш тољик буданаш оилаи туркњо ба ў духтарашонро надода буданд, њарчанд њама медонист, ки њар ду њамдигарро дўст медоранд. Аммо Сиёвуш ба такдир тан надод. Духтарро гурезонда њамроњаш ба Маскав бурд. Ана, акнун пас аз ду сол бо кўдак бармегарданд. Суњбати Сиёвушу Аслиддин дар њоли интизорї кўтоњ буд. Сиёвуш дар поён таъкид намуд, то Аслиддин, албатта, ба тўю маъракае, ки дар дења баргузор хоњанд кард, ташриф орад. Овањ, танњо њангоми ба њавопаймо нишастан Аслиддин дўсташ Некрўзро дид. Кўшиш кард ба ў наздик шавад, то њамроњ нишинанд. Некрўз баробари ба нишастгоњ нишастанаш Аслиддинро дид, ки аз байни издињоми роњрави њавопаймо ба ў даст бардошта ишорат мекард. Некрўз нишастгоњи пањлуяшро барои Аслиддин банд кард. Аслиддин нињоят ба назди ў расид

ва њарду дўстон њамдигарро ба оѓўш кашиданд. Наздик ба шашсол буд, ки њамдигарро надида буданд.

- Эњ, Аслї, боварам намеояд, ки ту бошї. Куљоњо мегардї, Туруш? баробари нишастан гуфт Некрўз. Аслиддинро дўстони наздикаш њамин тавр кўтоњ "Аслї" ном мебурданд.

- Хайр, њаёт њамин хел шуда рафт, Некрўзљон. Яке ба дења бармегардаду дигаре ўро надида меравад, дигаре бармегардаду ў меравад, - дастњоро ба ду тараф кушода, бо садои паст гуфт Аслиддин. Садояш шояд аз хастагии зиёд буд, ки паст баромад ва Некрўз ўро базўр шунид. Аслиддин аслан бо садои на онќадар баланд њарф мезад. Садои

МУАССИС: Созмони љамъиятии «ИНДЕМ» («Информатика барои демократия ва рушди миллї»).

www.ilhom.wordpress.com

љањонпрезидент Эмомалї Рањмон, президент: - Агар мардум солњои пеш барои расидан аз гўшаи марказии кишвар то Шимол 12 соат њаракат мекарданд, њоло ин масофаро дар 3-4 соат тай хоњанд кард. Худатон ќазоват кунед, ки чї ќадар сўзишворї сарфа мешавад.

- Як љањон ташаккур, Љаноби олї!

Замонавакил Марњаббо ЉАББОРОА, вакили парлумон: - Њозир њамин хел замона шудааст, ки љавонон интернетро истифода бурда, бо њаргуна бозињои компютерї банд шуда, ба дарс ањамият намедињанд. Падару модарон бошанд масъулияти худро њис намекунанд, мутаассифона, мактабу ањли љомеа бетарафї зоњир менамоянд.

- Таќдир њамин будааст, шумо вакил шудеду замона њамин шуд!

Афсонарањгум Исмоил ТАЛБАКОВ, муовини раиси ЊКТ: - Нуралї Давлат дастовардњои воќеии сохти сотсиалистиро њамчун афсона њисобида, сари мардумро тайи солњои охир гаранг карда, онњоро ба гумроњї бурдан мехоњад.

- Шумо бо дастовардњои афсонавии сохти конститутсионї ин мардумро њушёр карда, ба роњи дуруст њидоят кунед!

Оромсиёсат Адолат РАЊМОНОВА, сиёсатмадор: - Масъулони њизби њоким набояд ором нишинанд, ки гўиё њама масъалањо дар љомеаи мо њал шуда бошад ва танњо дар даврањои интихобот фаъол гарданд.

- Монед инњо ором шиштанашон бењтар, таърихи 20 соли пеш аз ёдатон баромад-мї?!

Килосардор Саидамир РОЗИЌОВ, сардори Раёсати кор бо њайати шахсии вазорати мудофиа: - Дар њаќиќат шумораи фарзандон аз оилањои шахсони мансабдори давлатї дар сафи Ќуввањои мусаллањи ЉТ ба миќдори кофї намебошад. Ин нишондињанда дар љамъбасти даъвати бањории соли равон 4,44%-ро ташкил дод.

- Ако, ин нишондињанда бо килограмм чен карда шудааст, ё литр?

Кўдакруизер Сафарбек СОЛИЕВ, сарвари гурўњи робита бо љомиаи СММ: - Дар ќатори таъмири бинои таълимї, мо ба мактаб-интернати №4-и пойтахт мошини "Тайота-Лендкрузер"ро њадя кардем.

- Э зўр кардед - да! Акнун кўдакон њам ба задани кампирњову журналистон сар мекунанд! Як бор коргари СММ - ро мезаданд, баъд меднистед чї њадя карданатонро! Раиси Шўрои муњаррирон: С.А. Дўстов Котиби масъул: Эраљи Амон

Њ аф т ан о ма да р В а зо р ат и ф а рњ а нг и Љ у м њ у р ии Т о љ и к и с т о н б а ќ а й д гириф та шу д аас т.

паст ва камгапии ў њамсуњбатонашро водор мекард, ки бо диќќати тамом ба ў гўш дињанд. Дўстону њамсинфон дар машварату бањсњо ба суханњои ў диќќати махсус медоданд. Ва бештар сухани ў њамчун хулосавї садо дода, бањсу кашмакашњоро поён мебахшид. Соли гузашта дар шањри Красноярск як котеди сеошёнаеро таъмир карда буд. Соњиби хона ба ин хислатњои оромї, камгапї, сухангўии боандешаи Аслиддин бањои баланд дода, гаштаю баргашта таъќид мекард, ки љои ў дипломатияи тољик аст. Ва афсўс мехўрд, ки чунин шахси дорои маълумоти олї ба корњои сиёњ машѓул аст.

МАНГАР, КИ КЇ МЕГЎЯД...

Шўъбаи муњосибот тел: 224 25 09 Шўъбаи тањќиќот ва тањлил тел: 44 600 80 38 Шўъбаи иљтимоъ ва иќтисод тел: 224 25 09 Шўъбаи реклом ва огоњиномањо тел: 93 500 77 41 Масъули логистика ва чоп: тел: 93 591 02 01

 Дар њафтанома матолибе низ ба нашр мерасанд, ки бо мавќеи идораи он муѓойират доранд.  Дар шумора аз аксњое њам аз Шабакаи љањонии Интернет истифода шудааст.  Матолиби хусусияти таблиѓотидошта ® метавонанд танњо бо пардохти муайян дар њафтаномаи «Нигоњ» нашр шаванд.  Барои дар дигар нашрияњо пурра ё ќисман чоп кардани матолиб ва иќтибосњо аз «Нигоњ» иљозаи хаттии идора ва нишон додани сарчашма дар шакли «аз њафтаномаи «Нигоњ» №_ аз санаи _» њатмист.  Њуќуќи муаллифии кулли матлабњои шумора ба идораи њафтаномаи «Нигоњ» ва СЉ «ИНДЕМ» тааллуќ дошта, тибќи ќонунгузории љории Тољикистон ва байналмилалї њифз карда мешаванд.

Ќимати рўзнома дар фурўши чакана на беш аз 1,5 сомонї  Њафтанома дар нашриёти «Мега-принт» чоп мешавад. Теъдод 4 000 Ќимати обуна барои як сол - 71 сомонию 76 дирам. Индекси обуна: 68990  НИШОНИИ ИДОРА: Љумњурии Тољикистон, шањри Душанбе, кўчаи Носирљон МАЪСУМЇ, хонаи 3. Телефон: (44) 600 80 38, 224 25 09