№5 (333). Чоршанбе, 24-уми апрели соли 2013

"Сюрприз"- и нави "Парвандаи исфарагињо"

“Нигоњ”, ЧОРШАНБЕ №5 (233) 24. 04. 2013

1

№5 (333). Чоршанбе, 24-уми апрели соли 2013

Латукўбњои сиёсї ЃАМИ МИЛЛАТ

SOS!!! Тољикони Чин

Њар вазири корњои дохилї ва раиси Кумитаи амнияти миллии Тољикистон латукўбшудањои сиёсии худро дорад

аз фарњангу забони худ дур мешаванд САЊИФАИ 4

БЕПАРДА

Соли шикасти Раиси Суди Олї САЊИФАИ 8

ЗЎРГЎИИ РУСИЯ

Калтаки Путин Оё низоми вуруд бо шиносномањои хориљї ба Русия ќадаме ба сўи љорї кардани раводид аст? САЊИФАИ 11

БО ЧАШМИ МАРДУМ

Хайрият, Кўлоб Вањдат нест! САЊИФАИ 12

Мессиљи "клоун"

2

“Нигоњ”, ЧОРШАНБЕ №5 (233) 24. 04. 2013

МАВЗЎИ АСОСЇ

ЛАТУКЎБЊОИ СИЁСЇ Њар вазири корњои дохилї ва раиси Кумитаи амнияти миллии Тољикистон латукўбшудањои сиёсии худро дорад Латукўби муовини ЊНИТ Шоми рўзи љумъа, 19 апрел таќрибан соати 19:40 даќиќаи ваќти Душанбе Мањмадалии Њайит, муовини раиси Њизби нањзати исломии Тољикистон њини бозгашт аз кор дар даромадгоњи манзили зисташ дар мањаллаи 91-уми пойтахт аз сўи афроди ношинос шадидан латукўб шуд. Бинобар гуфтаи љабрдида, онњо ду нафар ва шояд зиёд буда, ногањонї аз пушт њамла кардаанд ва яке аз онњо дар даст кастет доштааст. Баъди бењуш шудани Мањмадалии Њайит ва ѓирев бардоштани њамсояњо онњо аз љои њодиса фирор кардаанд. Муовини раиси ЊНИТ дар шифохонаи Ќарияи Боло ба њуш омадааст. Муовини вазири корњои дохилї генерал - лейтенанти милиса Шералї Сабзов ва сардори Раёсати ВКД дар шањри Душанбе генерал - майори милиса Абдурањмон Бузмаков ва гурўњи оперативї - тафтишотї ба зудї њозир шуда, љои њодисаро аз назар гузаронданд. Тафтишоти пешакї оѓоз шуд. ЊНИТ рўзи душанбеи 22-юми апрел як нишасти матбуотии фаврї баргузор намуда, ин њодисаро амали тарњрезишуда ва иѓвоангезї номид. Раиси ЊНИТ Муњиддин Кабирї эълон дошт, ки барои пайдо кардани омилони латукўб 10 њазор доллар љоиза хоњад дод. Иттињоди Аврупо ва Фридом Њауси Амрико аз Њукумати Тољикистон даъват карданд, ки омилини ин љиноятро ошкор кунад. Аммо кам касоне ба ошкор шудани "ашхоси номаълум" бовар дорад, аз љумла, худи Мањмадалии Њайит, ки ба "Нигоњ" гуфт: "Худованд инсофи њукуматдоронро дињад, ки ќазияро мунсифона баррасї кунанд", зеро њељ яке аз чунин латукўбњо ва омилони онњо аз соли 2004 ба ин тараф ошкор нашудаанд. Њоло як руљуъ мекунем ба таърихи ин латукўбњо, ки њама сиёсї ва вобаста ба фаъолияти корї унвон шудаанд.

2004. Вазир Шарипов, раиси Кумита Хайриддинов 29-уми июл. Раљаби Мирзо. Сардабири "Рўзи Нав", њафтаномае, ки њоло фаъолият надорад, шоми тобистони соли 2004 аз сўи як шахси номаълум дар наздикии манзилаш мавриди њамла ќарор гирифт. Шахси варзишдида, ки зери либос зирењ (бронижилет) дошт, сардабири нашрияи мухолифи њукуматро аз пой афтонда, то аз њуш рафтан латукўб карда, аз љойи њодиса ѓайб зад. Он рўзњо маълум шуд, ки моњи январи њамон сол Раљаби Мирзоро дар Хуљанд

њам сахт латукўб карда будаанд. Ин парванда тањти назорати Абдурањим Ќањњоров, он замон муовини вазири корњои дохилии Тољикистон ќарор дошт. "Рўзи нав" - њафтаномаи сиёсии маъруфи он шабу рўзњо пас аз як њафтаи латукўби сармуњаррираш амалан аз фаъолият монд. Кўшишњои чандинбораи Раљаби Мирзо барои эњёи нашри он натиља надоданд, њамчунон ки парвандаи бозшуда дар ќазияи латукўби ў. Ўро низ бо оњандаст (кастет) зада буданд. Аз он њодиса танњо захме мондааст, ки то ба њол аз сари Раљаби Мирзо нарафтааст. Тафтишот натиља надод. Вазир Хумдин Шарипов дилмонда аз њукумат вафот кард, раиси Кумита ба истеъфо рафт.

2011. Вазир Ќањњоров, раиси Кумита Ятимов 7-уми феврал. Њикматулло Сайфуллозода. Сардабири нашрияи "На-

«

Латукўби Мањмадалии Њайит даќиќан як њафта ќабл аз љашни 40 солагии ЊНИТ иттифоќ афтод. Аз муовинони раиси њизб интихоб шудани Мањмадалии Њайит , ки амалан рањбари њамешагї ва сари кор дар њизб аст, бењуда буда наметавонад. Муњиддин Кабирї бо Сайид Умар Њусайнї, муовини дигараш асосан бо корњои парлумон машѓуланд.

љот" ва узви Раёсати олии ЊНИТ субњи 7-уми феврал соли 2011 дар роњ ба сўи идораи њафтанома, дар наздикињои манзили худ, воќеъ дар мањаллаи Зарафшон и пойтахт ба таври ѓайримунтазира дучори њамлаи афроди ношинос шуд. Се нафар њадафмандона ўро куфтанд, аз он љумла бо истифода аз як пораи оњан, ки дар љойи њодиса ёфт шуд. Ўро њамсояњо ёфта, дар њолати бењушї ба Беморхонаи "Ќарияи Боло" бурданд. Парвандаи ўро шахсан вазири корњои дохилии ваќт Абдурањим Ќањњоров назорат мекард. Омилони њамла маълум нашуданд, вазир ба маќоми пасттар рафт.

2012. Вазир Рањимов, раиси Кумита Ятимов 5 май. Салим Шамсиддинов. Раиси љамъияти ўзбактаборони вилояти Хатлон таќрибан соати 14:30-и баъд аз зўњри 5-уми майи соли 2012 дар наздикии манзилаш, дар рў ба рўи бинои Раёсати КДАМ дар вилояти Хатлон аз љониби се нафари ношинос латукўб шуд. Шамсиддинов аз ноњияи сар ва пойњояш љароњат бардошт. Тасодуфї буд ё дониста, ўро аз муовинати раисии Љамъияти ўзбактаборони Тољикистон барканор карданд. 15-уми апрели соли равон Салим Шамсиддинов умуман ѓайб зад. То ба њол куљову дар чї њол будани ў маълум нест.

7 май. Далер Шарипов. Хабарнигори телевизиони "Сафина" ва нафари наздик ба хонадони Сайид Абдуллоњи Нурї. 7-уми майи соли 2012 дар наздикии сафорати Русия дар шањри Душанбе мавриди латукўби афроди ношинос ќарор гирифта, љароњатњои сангин бардошт ва ба шифохонаи Ќарияи Боло мунтаќил шуд. Њамлагарон барои тафтишот ва љомеа номаълум монданд.

11 май. Равшани Ёрмуњаммад. Нависандаи тољик ва падари адвокати машњур Бузургмењр Ёров, ки мавзеъгирињои шадиди шањрвандї низ дорад, шоми рўзи 11-уми майи соли соли 2012 дар Гулбутта, мањаллаи байни Душанбе ва ноњияи Рўдакї чањор љавони но-

шинос латукўб карданд. Аввал даст ба љайбаш заданд, чун нависанда хост онњоро аз ин амал боздорад, љавонон бо зарби мушт ўро аз пой афтонданд. Омилони њамла кашф нашуданд.

2013 Вазир Рањимов, раиси Кумита Ятимов 28 феврал. Абдурањим Умаров (Абдурањим Умариён) сухангўи Хадамоти гумруки Тољикистон бегоњи 28-уми феврал дар назди бозори мањаллаи 103-и пойтахт аз сўи 4 фарди ношинос мавриди латукўб ќарор гирифта, дар натиљаи латукуби шадид аз њуш рафт ва ба Ќарияи Боло, сипас Беморхонаи Вазорати корњои дохилии Тољикистон интиќол ёфт. Омилони њамла ошкор нашудаанд.

Натиљањо аз бенатиљагињо Дар робита ба аксари кулли ин латукўбњо парвандањои љиної боз шуданд, аммо њељ яке, бигзор онњоро вазиру муовини вазир тањти назорат доштанд, бидуни натиља анљом ёфтанд. Дар сўњбат бо "Нигоњ" аксари латукўбшудањо гуфтанд, ки ба маълум шудани "шахсони номаълум" бовар надоранд. Аммо ин маънои онро надорад, ки онњо дар бораи сабабњои латукўб шуданашон њадсе ё гумоне надоранд ва њам ангушташон љонибе нигаронида намешавад. Масалан, Раљаби Мирзо бар он аст, ки ду маротиба латукўб шуданаш дар соли 2004 сирф ба мавќеи њафтаномааш рабт дошт, ки пас аз ќариб 15 соли озодии матбуот аввалин маротиба як нашрия дар Тољикистон рўйрост аз сиёсатњои њукумати феълї интиќод мекард. Он замон низ арафаи интихоботи парлумонии 2005 ва президентии соли 2006 буд. Зимнан, дар пайи баста шудани "Рўзи нав" сиёсатмадороне, ба монанди Муњаммадрўзї Искандаров, Султон Ќувватов ва муовинаш - Рустам Файзиев ба њошия ронда шуданд. Мухолифи-

“Нигоњ”, ЧОРШАНБЕ №5 (233) 24. 04. 2013

НИГАРОНЇ

3

бедарак гум шудаастро наздиконаш ба фаъолиятњои сиёсиаш рабт медињанд, ки ваќтњои охир миёни ўзбакњои Хатлон ба тарѓиби номзадии Рањматулло Зойиров, раиси ЊУСДТ, ба маснади президентї пардохта буд ва ин як гун а к ўши ши м утт ањи д кардани ўзбакњо барои дастгирї аз ин номзад буд. Эњтимолан, ин ба як тавтиаи бузурге табдил меёфт, ки пайдо шудани Салим Шамсиддинов ба ин рўшанї меандозад.

"Падар љавобгўи омоли фарзанд?" Л ат ук ўб и н ав ис ан д а Равш ан и Ёрмуњаммад зоњиран ба як амали авбошї монанд аст, аммо ин ки "афроди номаълум" маълум нестанд, дар тањлилњои фаъолияти писараш - яке аз вакилони дифои машњур дар Тољикистон - Бузургмењр Ёров њам ёдрас мешавад. Мавсуф дар парвандањои пурсарусадои Ѓаффор Мирзоев, фармондењи пешини Горди миллї, Нуриддин Мањкамов, як тољири даъвогар алайњи Њасан Асадуллозода, раиси "Ориёнбонк" ва ахиран, масљиди "Муњаммадия"-и бародарон Тўраљонзодањо њимоятгар буд. Аммо то куљо латукўби падараш ба фаъолиятњои ў раб т дорад, дар њоли њози р танњо фарзия аст.

"Нафари расмї"

ни онваќта як ба як аз "элак" - и сиёсии њукумат гузаштанд. Интихоботњо њам баргузор шуданду њукумати имрўза баќои худро таъмин кард. Аммо гардиши аљиб дар ќазияи Раљаби Мирзо пас аз 8 соли боз шудани парвандааш иттифоќ афтод. Пас аз латукўби Далер Шарипов, Салим Шамсиддинов ва Равшани Ёрмуњаммад якуми июни соли 2012 ўро ба вазорати корњои дохилї даъват карда, њодисаи њамла ба ў дар моњи июли соли 2004-умро баррасї карданд. Бале, пас аз 8 сол! Худи Раљаби Мирзо пас аз ин мулоќот гуфт, ки афроди мусоњиби ў аслан дар бораи ќазияаш тасаввуре надоштанд. Аммо ин даъвати маќомот чї маъно дошт, то ба њол ба љуз њадсу гумонњо чизеро ба миён наовардааст. Ногуфта намонад, ки пас аз ин ўро дигар суроѓ накарданд.

Боз интихобот... Интихоботи парлумонии соли 2010 бидуни ин гуна "сюрприз" - њо гузашт, он тавре, ки дастандаркоронаш мехостанд. Аммо натиљањояш наметавонистанд њукуматро, ба ќавли эронињо, шокї накунанд. Натиљањо аз њизби њукмрони ЊХДТ буданд, аммо амалан Њизби нањзат таваљљуњи электорати эътирозии аз ѓояњои нањзатї дурро њам ба даст овард. Латукўби Мањмадалии Њайит даќиќан як њафта ќабл аз љашни 40 - солагии ЊНИТ иттифоќ афтод. Аз муовинони раиси њизб интихоб шудани Мањмадалии Њайит , ки амалан рањбари њамешагї ва сари кор дар њизб аст, бењуда буда наметавонад. Муњиддин Кабирї бо Сайид Умар Њусайнї, муовини дигараш асосан бо корњои парлумон машѓуланд. Аз ин хотир, тахмин меравад Мањмадалии Њайит амалан тадорукоти љашни 40 - солагиро рањбарї мекард. Ин њам дар њоле,ки дар мањфилњои сиёсї ўро аз "бозњои љангї"-и ЊНИТ медонанду таљрибаи хуби љангњои чирикиро дорост. Дар њамин доирањо њамла ба ўро љузъе аз амалиёти "антинањзат" унвон мекунанд.

Бар љиддияти барномаи "антинањзат" тасмимњои дигари њукумат пас аз латукўби муовини раиси њизб низ ишорат мекунанд. Бино ба гузоришњои ахир, шурўъ аз 20 апрел дастрасии содда барои дарёфт кардани раводиди Тољикистон ба шањрвандони 80 кишвар ва онњое, ки табаият надоранду аз Тољикистонанд, ќатъ шудааст. Дастрасии содда ба раводиди Тољикистон дар фурудгоњи Душанбе имкон дорад. Маќомот мегўянд, ки дастгоњи омода кардани раводид хароб шудааст ва то рўзи душанбе, 29 апрел таъмир мешавад. ЊНИТ 40 - солагиашро 27 апрел, рўзи шанбе љашн мегирад. Рањбарияти њизб мушкилоти марбут ба раводиди сафар ба Тољикистонро низ иќдоме ба хотири љилавгирї аз њузури мењмонони хориљї дар ин љашн медонанд. Абдуќањњори Давлат, масъули умури хориљии њизб ба "Нигоњ" гуфт, ба ин љашн 200 мењмони хориљї даъват шудаанд ва 170 нафари онњо изњори омодагї ба сафари Тољикистонро кардаанд, вале имкон дорад, 30 дарсади онњо дар љашни ЊНИТ ширкат кунад. Бино ба гузоришњо, дар сафоратњои Тољикистон дар Исломобод, Ќоњира ва Кобул њам мушкили раводид пеш омадааст. Дар ин сафоратњо ба мењмонони ЊНИТ гуфтаанд, ки барои визаи Тољикистон аввали моњи май мурољиат кунанд. Тавре дида мешавад, баъид нест, ки латукўби ташкилотчии асосии ЊНИТ бахше аз ин ќабил "омодагињо" ба љашни ЊНИТ аст. Шояд аз ин хотир аст, ки рањбарияти Њизби нањзати исломї њадафи латукўби ўро барњам задани суботи сиёсї дар Тољикистон хонд. Шояд дар ЊНИТ ин тањлилро њам доранд, ки латукўби яке рањбаронаш метавонад кори дасти хадамоти махсуси хориљї ба хотири лабрез кардани косаи сабри исломињои Тољикистон бошад. Зеро дар гузашта њамла ба сардабири нашрияи ин њизб Њикматулло Сайфуллозодаро "сўиќасд ба љони ў" ва "кўшиши тарс додани фаъолони ЊНИТ" арзёбї карда буданду њадди аќал даступохўрда наменамуданд.

«

Бар љиддияти барномаи "антинањзат" тасмимњои дигари њукумат пас аз латукўби муовини раиси њизб низ ишорат мекунанд. Бино ба гузоришњои ахир, шурўъ аз 20 апрел дастрасии содда барои дарёфт кардани раводиди Тољикистон ба шањрвандони 80 кишвар ва онњое, ки табаият надоранду аз Тољикистонанд, ќатъ шудааст.

"Миллатгаро" Латукўб ва бедарак гум шудани Салим Шамсиддинов, рањбари Љамъияти ўзбактаборони вилояти Хатлон њам то љое ба мавзеъгирињои сиёсї ва интихоботи соли оянда рабт дорад. Ў пас аз он латукўб шуда буд, ки дар расонањо Њукумати Тољикистонро барои наќзи њуќуќи ўзбакњои кишвар муттањам мекард. Ин шахс њассосияти махсуси миллие дошт, ки тањти таъсири он мехост вазъи иљтимоиву сиёсї ва фарњангии ўзбакњои Тољикистонро барљастатар ва бадтар аз дигарон нишон дињад, дар њоле ки дар умум вазъи дигар миллатњо, аз љумла тољикон њам чунин аст. Тундгароии миллатгароёнаи ў на фаќат "боло" - њо, балки "поён" - њоро њам норизо карда буд ва шояд ин ба латукўбаш овард. Ин ки имрўз

Ќазияи Абдурањими Умариён, сухангўи Хадамоти гумрук, њам то љое печидааст ва дар суњбат бо "Нигоњ" мавсуф иброз дошт, ки латукўби ў ба фаъолиятњои касбиаш рабт дорад. Воќеан, ў дар гузоришњояш бо лањни шадид љинояткорон ва бахусус, ќочоќбаронро мавриди танќид ќарор медињад. Аммо ин танњо ќазияе буд, ки эњтимол мерафт ба зудї "ашњоси номаълум" - ро рўи об набаровард.

"Расонидани зарари вазнини љисмонї" Бо ин вуљуд, боз нашудани парвандаи латукўбњои сиёсї ва марбут ба фаъолияти корї маънии онро надорад, ки маќомоти Тољикистон умуман ин ќабил њодисањоро тањќиќ карда наметавонанд. Як назар ба рўйхати хабарњои сомонаи Вазорати корњои дохил ии Т ољик истон ва сарл авњањои "Р ас он идани з арари в аз нин и љи смонї" кофист, ки ба зудии зуд ошкор шудани ин ќабил љиноятњо итминон пайдо шавад. Њоло ду мавридро мисол меорем. Дар таърихи 27 сентябри соли 2012 Азамат Ќадамов, соли таваллудаш 1994, сокини кўчаи Маяковский аз тарафи шахсони номаълум дар кўчаи Испечак-2 ба пояш корд хўрдааст. Кормандони милиса ду нафарро дастгир кардаанд ва далели шайъї аз онњо гирифта шудааст. Ё 9-уми сентябри њамон сол Њурматой Шарипова, соли таваллудаш 1951, сокини кўчаи Фирдавсиро дар назди хонаи истиќоматиаш шахсони номаълум латукўб карда, гарданбанди тиллоии 2500 - доллараашро медузданд. Кормандони милиса бо гумони роњзанї ду нафарро боздошт карда, парвандаи љиної оѓоз мекунанд. Мисолњои зиёди дигар њам њастанд, ки аз кори хуби маќомот дарак медињанд ва боиси ифтихори вазири корњои дохилї ва роњбарони дигар маќомоти ќудратї шуда метавонанд. Ин воќеият аст. Њамчунон ки њар вазири корњои дохилї ва раиси Кумитаи амнияти миллии Тољикистон латукўбшудањои сиёсии худро дорад, то ва баъди ёфт шудани омилони њамлањо, албатта. "Нигоњ"

“Нигоњ”, ЧОРШАНБЕ №5 (233) 24. 04. 2013

4

МИЛЛАТ

Дар Љанубу Ѓарби Чин ва марзњояш бо Афѓонистону Покистон ва Тољикистон тољикон зиндагї мекунанд, аммо сол ба сол асолати худро мебозанд ва забони модариашонро фаромўш мекунанд. Чин соли 1955 Ноњияи мухтори Шинљону Уйѓурро ташкил кард, ки дар чор воњиди маъмуриаш - Уезди мухтори Тошќурѓон, Вулусволии миллии Зарафшон бо дањ дења, Вулусволии Навобод бо се дења ва Вулусволии миллии Озодобод тољикон зиндагї мекунанд. Теъдоди тољиконро расман маќомоти Чин аз 35 то 41 њазор нафар њадс мезананд, ки аксаран сарикўлї ва вахонї њастанд. Вахонињо дар Тољикистону Афѓонистон њам зиндагї мекунанд, аммо сарикўлињо бо забони вижаи худ, ки ба гурўњи забонњои форсии помирї ворид мешавад, танњо ватани худро дар Чин доранд. Забони онњо ба забони шуѓнонињои Тољикистон наздик аст. Амалан њукумати Чин бо тољикони Шинљон бархўрди хеле хуб дорад, масалан, агар тавлиди фарзанд барои ханњо - як, барои уйѓурњо 2 нафар иљозаи таваллуд бошад, тољикон њаќ доранд 3 фарзанд дошта бошанд. Аммо мушкиле, ки "Нигоњ" мехоњад таваљљўњи Њукумати Тољикистонро ба он љалб кунад, вазъи забони тољикї ва мактабњои Тошќўрѓон ва дигар дењањои тољикнишини Чин аст. Бино ба иттилои манобеъи мо, дар 18

А

БИДУНИ ТАНЗИМ

Манам бадбахту бењад пургуноњам, Ту донї чораи бахти сиёњам... Ин зан ба мушкил иброз дошт, ки орзуи дидори Мавлоно Шоњкарим Њусайн, имоми имрўзи исмолиёнро дорад. Дар Балдир рўзноманигори эронї бо кўдакони тољик, ки дар мактаби мандарин - мактабњои омўзиши забони чинї (бо диалекти мандаринии забони чинї беш аз 600 млн. чинї гуфтугў мекунад,-Нигоњ ) тањсил доранд, њамсуњбат шуд, аммо њељ яке аз онњо натавонист ба форсї ба ў "Худо њофиз!" гўяд. Њусайни Хандон хулоса мекунад, ки дар ин кунљи замини форснишин забони форсї мемирад, ба истилоњи Мавлоно, "Њар чї мељўям нишонаш бенишонтар мешавад". Суоле, ки њоло матрањ мешавад, ин аст: то куљо Њукумати Тољикистон метавонад бо истифода аз муносибатњои дўстонааш бо кишвари Чин, кишваре, ки 1, 3 миллиард нуфуз дорад, барои эњё шудани забони форсї

SOS!!! Тољикони Чин аз фарњангу забони худ дур мешаванд кази шањр курсњои шашмоња ва њаштмоњаи забони форсї ташкил шуданд. 14 нафарро аз Тошќўрѓон ба Пекин фиристоданд, ки форсї омўзанд. Њоло ин нафарон дар њукумат ва кумитањои Њизби коммунисти Шинљону Уйѓур фаъолият мекунанд, мутахассис њастанд. А. Саидов, як шарќшиноси тољик, ки ба Тошќўрѓон сафар кардааст, дар як маќолааш менависад, дар курсњои забони форсї, ки чор тањсилкардаи Пекин ташкил карданд, 112 љавон ва духтар тањсил кардаанд. Вай менависад, ки соли 2006 худи Ванг Фу И бо забони тољикї бо ў суњбат карда, гуфтааст, ки онњоро барои такмили ихтисос ба Тољикистону Эрон мефиристад. Маќомдори Чин гуфтааст, ки дар оянда дарси забо-

ЧОШИ ГАНДУМ

СИТОРАЊОИ САРИ ТАНЎР

мактаби тољикї њамагї њазор хонанда тањсил мекунанд, ки дарсњо дар онњо бо забонњои уйѓурї ва чинї сурат мегиранд. Соли 1954 њукумати Чин як директиваи давлатї ќабул карда, тадриси забони тољикиро манъ карда буд. Мутаассифона, он директива њоло низ бекор нашудааст. Бино ба ќавли шоњидон, бо он вуљуд ки аксари сокинони Тошќўрѓон тољик њастанд, забони тољикиро намедонанд ва дар хона бо забони сарикўлї ва вахонї суњбат мекунанд, ки он њам сол ба сол аз сўи калимоти туркиву чинї забт мешавад. Сентябри соли 2006 бо ташаббуси зиёиёни мањал ва дастгирии котиби дуюми Њизби коммунисти Тошќўрѓон Ванг Фу И дар мар-

НАБЕРАИ БОБОШ

ни форсї дар мактабњои миёнаи уезд роњандозї мешавад. Ба назар мерасад, њукумати Чин барои ислоњи иштибоње, ки дар соли 1954 кардааст, иќдомоте бардоштааст, аммо бино ба хабарњои мо, њанўз ин ях об нашудааст ва ниёз ба гармии муносибатњои тољикистону Чин мављуд аст.

1-уми марти соли 2013 дар Ютуб наворе аз рўзноманигори эронї Њусайни Хандон пайдо шуд, ки аз сафараш айёми Наврўз ба Балдир, як дењи дурдаст дар Тошќўрѓон њикоят мекунад. Ин дењест, ки дар он тољикони сарикўлї зиндагї доранд. Як пиразан, ки бо рўзноманигори эронї њамсўњбат шуд, хеле ба мушкил форсї суњбат мекард, аз љумла, ин мисраъњои машњур дар миёни форсизабононро ќироат кард: Худовандо, ту султону каримї, Ту бисмиллоњу рањмону рањимї,

- тољикї кўмак кунад. Вагарна таърихи Шинљон шоњид аст, ки дар ин сарзамин бо тољикон миллатњои дигар зиндагї мекарданд - тоторњо, ќирѓизњо, уйѓурњо... ва забони муоширати онњо форсї буд. Таърихнигорони хориљї менависанд, ки то ба њол аксари мањалњои Шинљон номњои форсиро доранд ва њастанд теъдоди бузурги тољиконе, ки умуман забони худро гум кардаанд. Хулоса, тољику забони тољикї дар Шинљон ба хатари мањвшавї гирифторанд. Албатта, ин даъвои соњибият ба ин ќисмати Чин нест, балки танњо эњёи фарњангу забони тољикї дар чорчуби Сарќонуни Чин аст. Мантиќан, љинояти нобахшиданї аст, ки дар њамсоягии мо, њамзабонон ва њаммиллатони мо нобуд шаванду давлати Тољикистон ба ин њама чашм бипўшад. "Нигоњ"

САДОИ МАРДУМ

РУСИЯ ДАР АРАФАИ ИНТИХОБОТ ИМТИЁЗЊОИ НАВ МЕХОЊАД

3%

16%

Барои ман фарќ надорад

5%

24%

24%

Бемасъулиятии Роњи оњани Тољикистон

10%

Русия дар арафаи интихобот имтиёзњои нав мехоњад

15%

Тољикистон хостањои Русияро ќонеъ накард

25%

Cафари И.Каримов болои русњо т аъсир гузошт

29%

30%

20%

Маќомоти тољик “доля”-и заруриро ба русњо надоданд

35%

Натиљаи назарсанљии ахири ОИ Тољнюс маълум кард, ки Русия дар арафаи интихоботи президентии Тољикистон имтиёзњои нав мехоњад.

3%

0% 1

2

3

4

5

6

Дар ин назарсанљї, ки зери унвони "Сабаби афзоиши фишорњои Русия болои Тољикистон дар чист?" баргузор шуд, 29 дарсад (175 нафар) - и иштирокчиён варианти "Русия дар арафаи интихобот имтиёзњои нав мехоњад"-ро интихоб кардаанд. 24 дарсад (147 нафар) - и дигар ба гузинаи "Тољикистон хостањои Русияро ќонеъ накард" раъй додаанд. 24 дарсад (144 нафар) и дигар сабаби афзоиши фишорњои Русия болои Тољикистонро дар бемасъулиятии Роњи оњани Тољикистон унвон кардаанд. 16 дарсад (98 нафар) њам бар он

бовар будаанд, ки сафари Ислом Каримов, президенти Ўзбакистон болои русњо таъсир гузошт. Ба њамин минвол, ба варинатњои "Маќомоти тољик "доля"-и заруриро ба русњо надоданд" ва "Барои ман фарќ надорад" мутаносибан 3 - дарсадї (19 - 21 нафар) овоз додаанд. Ин назарсанљї аз 17то 24-уми апрели соли равон бо фармоиши њафтаномаи «Нигоњ» дар сойти ОИ TojNews гузаронида шуд, ки дар он 604 нафар иштирок карданд.

“Нигоњ”, ЧОРШАНБЕ №5 (233) 24. 04. 2013

НОШАРИКЇ

Њалворо њаким, калтакро ятим хўрд Фаъолияти ду њабарнигори радиои "Садои Хуросон" - ро вазорати корњои хориљї Тољикистон то се моњ ќатъ кард. Аммо тањлилњо нишон медињанд, ки онњоро бегуноњ аз корашон мањрум карданд. ўзи 22 апрел ду хабарнигори "Садои Хуросон" - Аловуддин Ќосимов ва Зиёратшоњ Ањмадов ба дафтарашон омаданд. Рањбари намояндагии Садо ва симои Эрон, ки намояндагии "Садои Хуросон" - ро дар Тољикистонро низ назорат мекунад, аз онњо хост, ки шањодатномањои фаъолияташонро таслим кунанд. Ба суоли "чаро?" - и рўзноманигорон рањбар посух дод, ки ин талаби вазорати корњои хориљї аст. Рўзноманигорон намедонистанд, ки гуноњи онњо дар чист. Дертар фањмиданд, ки "њалворо њаким хўрдаву калтакро ятим" ва ё "алами Мўсоро аз Исо гирифтаанд".

Р

"Матлаби ѓайрињирфаї"

"Иќдоми бемантиќ"

16 апрел Абдулфайз Атоев, сарвари Департаменти иттилоот ва тањлили вазорати корњои хориљї дар шарњи ин тасмим гуфт, ки сабаби ќатъи фаъолияти ду хабарнигор то се моњи оянда хабари 15 апрел пахшшуда дар сомонаи "tajik.irib.ir" мансуб ба бахши тољикии "Садои Хуросон" аст. Ин хабар "Пешравии Чин дар хоки Тољикистон беш аз тавофуќи созшномаи марзї" ном дорад. Дар он омадааст: "Раиси њизби сотсиал - демократи Тољикистон муътаќид аст, ки Чин беш аз манотиќи марзии вогузоршуда ба ин кишвар дар вилояти Бадахшони Тољикистон, ба дохили ќаламрави ноњияи Мурѓоб нуфуз кардааст. Рањматуллоњ Зоиров таъкид кард: Ман шахсан ба ноњияи Мурѓоб рафтам ва дидам, ки марзбонони чинї дар бахше аз манотиќ то 20 километрии дохили хоки Тољикистон нуфуз кардаанд. Њол он ки бар асоси ќарордоди аломатгузории марзи муштараки Тољикистон ва Чин, танњо њазор километри мураббаъ аз заминњои ноњияи Мурѓоб ба љониби Чин вогузор шуда буд. Ин дар њоле аст, Олим Шерзамонов, масъули њизби сотсиал-демократи Тољикистон дар вилояти Бадахшон дар гуфтугў бо нашрияи русии "Независимая газета" њадаф аз интиќоли нерў ва таљњизоти низомии артиши Тољикистонро ба вилояти Бадахшон, пешгирї аз эътирозњои эњтимолии мардуми ин минтаќа ба вогузории бахши дигаре аз ќаламрави ноњияи Мурѓоб ба Чин барои бозпардохти ќарзњои молиии давлати Тољикистон ба ин кишвар унвон кардааст". Дар охири хабар линки суханони Олим Шерзамонов бо нашрияи русии "Независимая газета": http://www.ng.ru/ cis/2013-04-12/1_pamir.html ва суханони Рањматуллоњ Зоиров дар сайти "Озодагон": http://www.ozodagon.com/ sukhbatiruz/ 8415-ramatillo-zoirov-poygoi201-kafili-ukmronii-ukumat-ast.html махсус зикр мешавад. Абулфайз Атоев ин хабарро тавтиа - провокатсия, берун аз "меъёри ахлоќї" ва "ѓайрињирфаї" унвон кард ва гуфт, то се моњи дигар фаъолияти хабарнигоронашро ќатъ мекунад. Ба гуфтаи ў, дўстии Эрону Тољикистон нагузошт, ки дафтари радио дар Тољикистон баста шавад.

"Садои Хуросон" ба зудї ба тасмими вазорати корњои хориљї посух дод ва иќдомашро "тааммулбарангез" хонд. Дар вокуниш омадааст: "Ин иќдом пас аз он сурат гирифт, ки "Садои Хуросон" дар хабаре, изњороти Олим Шерзамонов, масъули њизби сотсиал-демократи Тољикистон дар Бадахшонро дар мусоњиба бо сайти русии "Независимая газета" ва њамчунин суњбатњои Рањматуллоњ Зоиров, раиси ин њизбро дар гуфтугў бо хабаргузории "Озодагон" дар бораи пешравии беш аз андозаи тавофуќшудаи Чин дар хоки Тољикистон дар минтаќаи Мурѓоби Бадахшон мунъакис кард. ...Бояд гуфт, радди иддаои раиси њизби сотсиал-демократи Тољикистон аз сўи вазорати умури хориљаи ин кишвар эродеро мутаваљљењи Садои Хуросон намесозад, зеро ин расона бар асоси вазифаи зотї ва табиии худ дар њавзаи иттилорасонї, танњо ба пўшиши хабарии як расонаи русї ва наќли суханони як шахсияти сиёсї пардохта ва хабари дурўѓеро мунташир накардааст. Акнун бо таваљљуњ ба ин масъала, Садои Хуросон аз маќомоти вазорати хориљаи Тољикистон мепурсад, ки њатто бо фарзи нодуруст будани изњороти маќомоти њизби сот-

«

Ман шахсан ба ноњияи Мурѓоб рафтам ва дидам, ки марзбонони чинї дар бахше аз манотиќ то 20 километрии дохили хоки Тољикистон нуфуз кардаанд. Њол он ки бар асоси ќарордоди аломатгузории марзи муштараки Тољикистон ва Чин, танњо њазор километри мураббаъ аз заминњои ноњияи Мурѓоб ба љониби Чин вогузор шуда буд.

сиал-демократ, чаро муљаввизи хабарнигорони Садои Хуросон бояд лаѓв шавад? Оё аз назари вазорати хориљаи Тољикистон масъулияти сињњати изњороти мусоњибашаванда бо хабарнигор аст? Оё Дар Тољикистон дар сурате, ки изњороти як манбаи хабарї рад шавад, расонаи мунташиркунандаи хабар бояд муљозот гардад? Радиои Садои Хуросон эълом мекунад, ки њамвора рисолати худро иттилорасонии дур аз њошиясозї ва љанљолофаринї ќарор дода аст ва лаѓви муљаввизи хабарнигорони худ дар Душанберо ба далели такзиб шудани муњтавои як хабар, мунсифона ва мантиќї намедонад". Аммо фаротар аз изњороти вазорати корњои хориљї ва "Садои Хуросон" нуктањое вуљуд доранд, ки "Нигоњ" онњоро тањќиќ кард.

"Провокатсия" ё њаќиќат? Коршиносон дар суњбат бо "Нигоњ" ѓайрињирфаї тањия шудани хабари "Садои Хуросон" - ро таъкид карданд. Аммо дар суњбат бо мо Бањмани Мењрубон, сарвари намояндагии Садо ва симои Эрон дар Тољикистон нуктаи асосии ин бањсро ошкор кард, ки ИН ХАБАРРО ХАБАРНИГОРОНИ ДУШАНБЕ НАНАВИШТААНД! Вай гуфт: - Ман бештар аз он ки дар вокуниши "Садои Хуросон" омадааст, чизе гуфта наметавонам. Аммо њаминро мегўям, ки ин иттифоќ - навиштани хабар дар Душанбе наафтодааст. Њар чї шудааст, дар худи радиои тољикї дар Машњад шудааст. Дарвоќеъ, бино ба иттилоъи мо, хабарнигорони радиои "Садои Хуросон", ки дар Машњад ва зодаи Тољикистон њастанд, суњбатњои ду рањбари Њизби сотсиал - демократро як карда, як хабар навиштаанд. Бино ба баъзе манобеъ, онњо аз сабти "Озодагон" истифода ва сипас пас аз пеш омадани мушкил ба худи сомона ишора кардаанд. Воќеан, чаро дар њамин рўзу шаб бардоштани ин масъала суоли асосї аст. Аммо яке аз огањони њол ба "Нигоњ" гуфт, сабаби пеш омадани хабар изњориназари Алим Шерзамонов, ки њоло дар Маскав ба сар мебарад, ба "Независимая газета" аст. Аммо хабарнигорон бехабар хабарро бо изњороти куњнаи Рањматул-

ло Зойиров оѓоз кардаанд, ки заъфи онњо ва пеш омадани њамчунин мушкил буд. Нуктаи дигари љолиб дар ин бањс ин аст, ки ваќте вазорати корњои хориљї изњороти Зойировро рад карда, "провокатсия" хонд, ахирї њам изњор дошт, ки ин гапро соли гузашта гуфта буд ва аз нав бардоштани он кори дасти гурўњњоест, ки ўро бо њукумат љанг андохтанианд. Зойиров њам рўзноманигоронро муттањам кард. Аммо Алим Шерзамонов ба "Нигоњ" гуфт, аз њарфњои гуфтааш намегардад. Вай дар як посухи хаттї ба мо навишт, ки бо иддаои њукумат њаргиз розї нест ва пешнињод кард, ки "як комиссияи мустаќили иборат аз созмонњои љамъиятї, рўзноманигорон, аъзои парлумон, маќомоти зидахл ва коршиносони соња ба Бадахшон сафар кунад ва собит намояд, ки марз бештар аз он, ки тавофуќ шудааст, ба Чин бештар вогузор нашудааст". Вай мегўяд, комиссия бояд вазъи имрўзаи марзро санљида, онро аксбардорї намояд, бо ибораи дигар, инвентаризатсияи марз гузаронда шавад. Акнун ваќте мављудияти изњороти Зойиров даќиќ аст, Шерзамонов аз гуфтааш намегардад ва аз њама муњим ХАБАР ДАР ДУШАНБЕ НАВИШТА НАШУДААСТ, чаро фаъолияти ду хабарнигори "Садои Хуро-

5

сон" - Аловуддин Ќосимов ва Зиёратшоњ Ањмадов бояд ќатъ шавад? "Садои Хуросон" дар Тољикистон 5 хабарнигор дорад. Ду нафар Аловуддин Ќосимов ва Зиёратшоњ Ањмадов дар Душанбе ва се нафари дигар дар Суѓд, Кўлоб ва Ќўрѓонтеппа кор мекунанд. Оё ин љо њарфи ихтисори кормандон дар радио аст, ё вазорати корњои хориљї "алами Мўсоро аз Исо гирифтанд"? Ва ё ин њам як ќазияе монанд ба ќазияи Абдуќаюми Ќаюмзод аст, ки то имрўз касе намедонад барои чї вазорати корњои хориљї ба ў аккредитатсия надод? Абдулфайз Атоев, сарвари Департаменти иттилоот ва тањлили вазорати корњои хориљї ба "Нигоњ" гуфт, вазорат танњо њамин нафаронро њамчун намояндаи "Садои Хуросон" мешиносад. Вай афзуд, аз дигар расонањо ин гуна ахборро интизор дошт, аммо аз "Садои Хуросон" не. Ва дар посух ба ин суол, ки сарнавишти хабарнигорони "Садои Хуросон" чї мешавад, Абдулфайз Атоев гуфт, ки умедвор аст ќазияи онњо ба хубї њал мешавад. Мо њам њамин умедро дорем, ки ќазия одилона њал мешавад. Ва дар охир њамон шўхї ба хотир меояд, ки касе Хуросонро "Хурусон" фањмида буд.

Фаромарзи ФОЗИЛ

6

“Нигоњ”, ЧОРШАНБЕ №5 (233) 24. 04. 2013

СИЁСАТ

Ќосими БЕКМУЊАММАД

Мессиљи "клоун"

В

ладимир Жириновский, раиси Њизби либерал-демократии Русия, ки тарњи хадамоти махсуси ин кишвар таъриф мешавад, мулаќќаб ба "Жирик" мебошад ва тавре худи русњо мегўянд, як гуна сухангўи ѓайрирасмии Кремл асту дар масъалањои дохиливу хориљии мавќеи њукумати Русияро баён мекунад. Мавќее, ки Кремлин аз мустаќим гуфтани он шарм медорад. Дар ёд доштагистед, ки Жирик чї тавр мухолифини ѓарбгарои рус, аз љумла Борис Немсов ва дигаронро дар эфирњои телевизион тањќиру тавњин мекард, аммо њељ гоњ муљозот намешуд. Агар Жириновский пуштибонии ќавї надошта бошад, ин корро намекунад, яъне даст ба авбошии сиёси намезанад ва њуќуќњои инсонњоро поймол намекунад. Њама љо бо муњофизон мегардад ва маълум аст, ки як нафари камбаѓал нест. Балки миллионер аст. Ўро симои аслии њукумати Русия, аммо на мардуми рус номем њам, хато намекунем. Дар масъалањои хориљї изњори назар кардани Жирик њиљ гоњ бењуда нестанд. Ў дар њолатњои барои Кремлин зарур, гоњ ба Украина мечаспад, гоњ ба Амрико ва гоње ба Гурљистон. Аз ёдњо намеравад, ки бо хитоб ба яке аз кишварњои Соњили Балтика гуфта буд, ки агар њуќуќи русњоро муроот накунанд, десанти рус омода аст бо онњо кор гирад. Пештар аз он гуфт, "мўзањои аскарони русро дар уќёнуси Њинд мешўем" ва албатта бехабар аз он ки дар дунё артиши ягон кишвар ба љуз артиши Русияи аќибмонда мўза, хоса "керзовые сапоги" нампўшад. Худ яњудитабор аст, аммо зидди Исроил суњбат мекунад, њол он ки ягон яњудї ба арзишњои миллаташ хиёнат намекунад, агар кунад, сахт муљозот мешавад. Суњбати ў дар бањси барномаи "Поединок" аз 18-уми апрели соли 2013 дар Тољикистон, бахусус дар сатњи боло - вазорати корњои хориљї ва Маљлиси намояндагон вокунишњои шадидро ба миён овард. Вазорати корњои хориљї сафири Русия дар Тољикистон Юрий Поповро даъват карда, тањќирњои роњбари Фраксияи Њизби либерал-демократи Русия (ЊЛДР) - ро хилофи рўњияи дўстии анъанавии Тољикистону Русия унвон кард. Ў на танњо роњбари љумњурї, балки миллати тољикро тањќир кард. Шукурљон Зуњуров, раиси Маљлиси намояндагон дар љаласаи рўзи 24-уми апрел пешнињод кард, ки изњороти Жириновский ба баррасї гирифта шавад. Муњиддин Кабирї,раиси ЊНИТ пештар аз инхо изњор дошт, ки бо вуљуди мухолифатњои дохилї бо њукумат, дар сатњи байнулмилал мухолифи ин аст, ки президенти Тољикистонро тањќир кунанд. "Рањмон - президенти Тољикистон аст, яъне президенти ман њам њаст" - гуфт ў.

Ин љо хулоса намекунем, ки воќеан њассосият нишон додан ба тањќирњои "Жирик" аз садоќат ба президент маншаъ мегирад, ё воќеан эњсоси бологирифти миллї. Аммо ин суол бељавоб мемонад, ки чаро то ба имрўз ин "клоун" муњољирини тољикро тањќир мекарду парлумон ва вазорати корњои хориљї хомўш буданд? Чаро онњо ба тањќирњои миллатгарои ифлос Дмитрий Рогозин љавоб нагуфтанд? Бояд њар тањќири ин нажодбадбинон вокуниш пайдо кунанд ва нињоят аз Русия расман хоста шавад, ки ин сагњои кўчаи сиёсиро бандад. Охир, маълум аст, ки "ин сукин синњо, сукин синњои худашон аст". Аммо ба назар мерасад, дар Русия чї расад ба тољикон, њатто ба тањќирњои худи шањрвандони он кишвар аз тарафи ВВЖ бетараф нестанд ва шояд хеле њам мехоњанд, ки ў њамин тавр бошад, яъне девонавор тарафи даркорї аккос занад. Ваќте Тољнет ё бахши тољикии Интернет дар пайи нопокињои Жирик таркид, Њизби либерал демократи Русия (ЛДПР)дар Думаи давлатї аз Тољикистон барои суханњои тањќиромези Владимир Жириновский узрхоњї кард. Роњбари фраксияи ин њизб дар Дума Владимир Овсянников таъкид дошт, ки суханони рањбараш "тарзе садо додавнд, ки метавонад роњбарияти Њукумати Тољикистон ва сокинони ин кишварро ранљонда бошад. Вале бо вуљуди ин њам бояд гуфт, ки на Владимир Жириновский, на ЊЛДР њадафи тањќир кардани роњбарият ва гузашта аз он, мардуми Тољикистонро надоштанду надоранд. Владимир Волфович ѓайридипломатона суњбат кард, ки шояд, дар лањзаи ба эњсосот дода шудани вай чунин садо дод". Аммо худи Жирик ва ВКХ Русия хомўшанд. Шояд интизор шиори "Пойгоњи 201-ро аз Тољикистон дафъ шавед!" истодаанд? Ростї, шахси солим ба ЛДПР ва њатто ба рањбараш даъво дошта наметавонад. Рамазон Ќодиров, рањбари Чеченистон бењуда ўро "клоун" наномида буд. Ин наќши ў дар сиёсатњои Русия аст, ки хеле моњирона бозї мекунад. Акнун роњбарияти Тољикистон, ки баръакси ќирѓизњо ба Кремлин ва Путин гузаштхои бесобиќа кард, бояд ба андеша равад, ки чаро ин саги Кремл љакид? Маскави ањди Путин аз роњбари давлат чї мехоњад? Ин амал, ки барои 1,1 млн. муњољири тољик мушкили эљод карду мекунад, чї мессиљ ё ишорањо дошт: Иљборан шомил шудан ба Иттињоди гумрукї, ки тарњи империясозии Путини ноком аст? Ё с батамом супурдани НБО "Роѓун"-у даст кашидан аз истиќлолияти миллї ба фоидаи ўзбакњо? Ё шояд даст кашидан аз ќудрат ба фоидаи нафаре ё гурўње? Ин мессиљро бояд шинохт ва љавоби сазовор дод. Фаромарзи ФОЗИЛ

АКНУН ФАШИЗМ ДАР РУСИЯ ЊУКУМАТ ШУДААСТ

Соњиби манфиатњои миллиро бояд ёфт

Муаллиф Мањмуд Эшонќулов

Бовар карда намешавад, ки он чї Владимир Жириновский мегўяд, мавќеи шахсии худи ў бошад. Зеро ин шахс њамеша дар лањзањои њассос он гуна мавќеъгирї мекунад, ки гўё аз асли њодисањо хабар дорад ва медонад, ки гап дар куљост. Гуфтањои ахири ў низ дар худ ишорањо ё месиљи сиёсї доштанд.

шарњи коршинос

Ба наздикї дар як оши нањор шоњиди сањнае шудам. Чун сўњбат аз гуфтугузорњои имрўзи расонањо рафт, яке аз мењмонони њаммизи мо, ки зоњиран мансабдор буд (зеро дар рўзи истироњат галстук дошт), билофосила ба танќиди рўзноманигорон гузашт. Гуфт, ки "Њама айби журналистњост, фаќат аз пайи гап мегарданд. Як рўз ба масъалаи барќ мечаспанду рўзи дигар ба пулакї шудани роњњо. Њарчї хоњанд, мегўянд… Манфиатњои миллиро ба назар намегиранд…". Чун вайро намешинохтам ва маросими оши нањор њам љойи муносиб барои бањс нест, ќазоваташро дар мавриди "наќши манфии расонањо" бепосух гузоштам. Шакке нест, ки манзури вай асосан расонањои мустаќил буд, зеро ба масъалањое, ки ишора мекард, мањз онњо даст мезананд. Барои ман бардошти манфии бештар ё камтари мансабдорон дар бораи расонањои мустаќил чизи тозае набуду нест. Дар он сўњбати оши нањор нуктаи љолиб аз "манфиатњои миллї" ёдовар шудани шахси ба зоњир мансабдор буд. Аз ин назар љолиб буд, ки мо њанўз дар бораи манфиатњои миллиамон як таърифи тадвиншудаву љомеъ ва мавриди ќабули њама нињодњои љомеаи маданї ва ё шањрвандиро надорем. Пас меъёри вай барои ташхиси манфиатњои миллї чї буда метавонад? Намедонам, вале гумон мекунам, ки барояш "манфиатњои миллї" њатман њарфи, ба истилоњ, "болоињост". Яъне њар чї онњо гуфтанд, манфиатњои миллї њамон аст! Агар инро њатто як навъ "ѓаризаи (инстинкти) табиъии мансабдорон" њам бидонем, кор тамом намешавад. Зеро њоло дар муќобили чунин зиёдаравї шоњиди дар љомеа кам-кам шакл гирифтани дидгоњњои дигаре низ њастем. Њарчанд ин дидгоњњо њанўз ба сурати маќола ва ё вокуниш ба матолиби расонањо (бештар сайтњо) ба мушоњида мерасад, дар дурнамо таѓйири шакл додани онњо аз эњтимол дур нахоњад буд. Агар ба шарњњое, ки хонандагон зери матолиби марбут ба масоили сиёсї, иќтисодї ва иљтимоии

сомонањои мухталиф менависанд, таваљљуњ кунед, хоњед дид, ки рўњиёти манфї дар њоли таќвият шудан аст. Шояд битавон њатто бахше аз ин шарњњои, ба истилоњ, манфинигаронаро кори "гурўњњои хос" донист. Вале боз њам наметавон аз ин воќеият гузашт, ки интизороти љомеа ва бахусус насли љавон басуръат дар њоли афзоиш аст ва дар посух гуфтан ба онњо таъхир љой дорад. Ба назари ман аз ин љост, ки њоло бархе аз љавонон дар симои роњбарони баъзе аз ањзоби сиёсї њомиёни манфиатњои миллиро дидан мехоњанд. Тањаввулоти солњои ахири кишварњои арабї хеле чизњоро бозгў мекунад, вале мо бармегардем ба намунаи бароямон наздиктар. Ќирѓизистони њамсоя дар њашт соли пеш ваќте гирифтори "инќилоби рангї" шуд, ки масъалаи манфиатњои миллї љиддї ба миён омад. Мухолифин Аскар Акаевро муттањам ба он карданд, ки манфиатњои "хонавода"-ро ба љойи манфиатњои миллї гузоштааст. Чопи чанд маќола дар мавриди "корнамоињо"и аъзои хонаводаи раиси љумњур кофї буд, то мардуми норозї ба шўр биёянд. Барояшон натиљаи њамон лањза муњим буд, ваќти ба оянда андешиданро надоштанд. Шояд имрўз агар соли 2005 бармегашт ва ба мардуми ќирѓиз ин њаќ дода мешуд, ки аз ду гузина: "Акаев" ва "ѓайри Акаев" якеро интихоб кунад, ба эњтимоли зиёд Акаевро интихоб менамуд. Вале бадбахтона ё хушбахтона чархи таърих барнамегардад. Пас бо таваљљуњ ба ин марњилаи њаёти љомеа ва дурнамои он ниёз ба ташхис ва таърифи манфиатњои миллї дар заминањои сиёсї, иќтисодї, иљтимої, фарњангї, низомї, амниятї ва ѓайра вуљуд дорад. Дар ин масъала, дар канори сохторњои давлатї бояд нињодњои љомеаи шањрвандї, шахсиятњои иљтимої, фарњангї ва соњибназарони воќеї низ сањм бигиранд, то таърифи "манфиатњои миллї" дарбаргирандаи манфиатњои њама ќишрњои љомеа бошад. Анљоми чунин як иќдоми њамоњанг исботи он хоњад буд, ки соњиби манфиатњои миллї фаќат як гурўњи хос нест…

БЕНАЗМИИ СУДЇ

М

урофиаи судие, ки пушти симхорњои Боздоштгоњ (СИЗО)-и №1 дар шањри Душанбе баргузор шуд, беш аз як моњ идома кард. Ин як моњ иддаеро умедвор мекард, ки њаќиќат пирўз мешавад, аммо иддае њам медонистаанд, ки суолњое боќї мемонанд. Мо миёни ахирињо будем. Тавре хонанда огоњї дорад, журналистони "Нигоњ" кўшиш карданд, ки дар ин мурофиа ширкат варзанд, вале ин кор муяссар нашуд, зеро мурофиа бо истифода аз њилаи шаръї дар љойи махсус гузаронида шуд, ки барои журналистон даромадан ба он љо мушкил бошад. Вале мо, ки се сол боз ба ин ќазия таваљљуњ дорем, аз рафти мурофиа мунтазам иттилоъ љамъ меовардем. Акнун, ки санаи 9-уми апрел мурофиаи судї бо муттањамкунии Нур Нуров, собиќ судяи Суди Олии Тољикистон, Рустам Олимов, собиќ айбдоркунандаи давлатї, аз Прокуратураи генералї ва адвокат Бердиќул Расулов ба анљом расид, аз аљоибулѓароибњои ин мурофиа ва ин ќазия њикоят хоњем кард. Рўзи аввали мурофиа Низомхон Љўраев, Рустам Олимов, Бердиќул Расулов ва пайвандони онњо аз суд дархост карданд, ки мурофиа кушода ва дар берун аз СИЗО доир шавад. Ин гумонбаршудагон, ки аз асли ќазия огоњ буданд, мехостанд, ки љомеа тавассути ВАО аз нињону ошкори ин ќазия огоњ шаванд. Онњо, албатта, барои ин асосњое доранд, ки зинда монданашон муњимтарини онњост, зеро онњо гумонбар дар љиноятњоеанд ва ба нафароне линга-линга пул додаанду гирифтаанд, ки дастњои дарозе доранд. Ин дархости онњо аз тарафи раисикунандаи мурофиа судяи Суди Олї Савриддин Тошев рад шуд. Бо ин вуљуд, ба ќавли манбаъњои "Нигоњ", ин судяи Суди Олї, ки ба гумони ѓолиб, раисияш дар ин мурофиа дар сатњи баландтарин мувофиќа шудааст (њамчунин, ки љойи мурофиа) мурофиаи судиро то ба охир ботамкин, одилона, демократї ва бо тањлилњои чуќур пеш бурда, ба њамаи иштирокчиён, судшавандагон, њимоятчињо, шоњидон ва љабрдидагон шароит додааст, то ки далелњои худро биёранд, бегуноњї ё гунањкории худро исбот намоянд. Дар баробари ин, кулли њамсуњбатњои "Нигоњ" таъкид карданд, ки ба назар мерасидааст, ки айбдоркунандаи давлатї аз Прокуратураи генералии ЉТ ба прокурори собиќ Рустам Олимов ва бародараш Пирумшо Олимов бархўрди дигар доштааст. Ин прокурори собиќ аз командаи Бобољон Бобохонов дар рафти мурофиа борњо аз шеваи бархўрди айбдоркунандаи давлатї нигаронї карда, њушдор додааст, ки хомўш нахоњад буд, зеро баръакси Нур Нуров басту банди кирдорњои љиноии ў аз љониби Прокуратураи генералї нодуруст ва ѓаразнок мебошанд. Тазаккур бояд дод, ки Агентии назорати молиявї ва мубориза бо коррупсия шаш маротиба парвандаи Нур Нуровро бо моддаи 319 - "ришвахўрї" ба Прокуратураи генералї пешнињод карда буд, аммо ахирї њар бор моддаи 319-ро рад карда, танњо сари "ќаллобї" тамаркуз кардааст. Ин, албатта, сирри худро дорад, ки аз он поёнтар ёд хоњем кард. Дар рафти мурофиа Рустам Олимов мегуфт, ки кирдорњои хусусияти љиної доштаашро танњо ва танњо бо супориш ва манфиати Нур Нуров иљро кардааст. Аммо намояндаи Прокуратураи генералї Нур Нуровро бо иттињоми сабук ќаллобї айбдор медонисту халос.

"Њуќуќшинос" Хеле аз љузъиёти "ќаллобињои" Нур Нуров дар мурофиа рўшан шуд. Ў иќрор шудааст, ки воќеан њам, дањњо њазор доллари исфарагињоро "ёрдам мекунам" гуфта, гирифтааст, аммо номардона кўмак накардааст. Воќеан, мавќеъгирињои собиќ судяи Судии Олии Тољикистон ва узви Маљлиси миллї аз рўзњои аввали тафтишоти такрории парванда љолиб буд. Дар гузашта расонањо аз ќавли ў навишта буданд, ки вай супориш иљро кардааст ва супориш супориши Раиси Суди Олї будааст. Аммо ин дафъа ў худро "ташаббускор"-и љиноят медонист ва эњсос мешуд, ки кафолати зиндонї нашуданро дорад.

“Нигоњ”, ЧОРШАНБЕ №5 (233) 24. 04. 2013

7

"Сюрприз"- и нави "Парвандаи исфарагињо" Мурофиаи навбатї дар ќазияи Низомхон Љўраев ва исфарагињо боз њам аљоибулѓароибњои низоми судї ва тафтишотии Тољикистонро рўи об баровард. Ин даъфа судяи Суди Олї, ки садњо њазор пули исфарагињои корафтодаро тавассути корманди Прокуратураи генералї ва адвокат гирифтааст, "ќаллоб" унвон шуду нафаре, ки ин пулњоро ба ў расонидааст, "порахўр". Дар натиља судя Нур Нуров ба озодї мебарояду прокурор Рустам Олимов 10 солу 6 моњ зиндонї мешавад. ќазия наздик ба 400 њазор доллари амрикої буда, њудуди 1,5-2 млн. доллар ашёву таљњизоти гаронќимат дар рафти он "гум" шудаанд. Ќаллобї, ки бошад, љинояти иќтисодист ва бо бартараф кардани зарар ќаллоб зиндонї намешавад. Њамин буд, ки Нур Нуров ба муњлати 8 сол мањкум шуда, њаљми зарарро бармегардонаду зиндон намешавад. Ин љо тазаккур бояд дод, ки тамоми ин муњлат аз миёни њама гумонбаршудагон танњо судяи собиќ зиндонї набуд. Дар њоле, ки тафтишоти пешакии Агентии мубориза зидди коррупсия Рустам Олимовро бо панљ эпизоди пораситонї ва Нур Нуровро бо нўњ эпизод гунањкор карда буд, суд Олимовро ба гирифтан ва додани пора бо њаљми махсусан калон ва ќаллобї гунањкор намуда, ўро 10,6 сол бо мусодираи амвол ба зиндон мањкум намуд. Тибќи њукми суд Олимов бояд 80 000 долларе, ки аз љабрдидагон гирифта буд, бояд ба фоидаи давлат гузаронад. Аммо Нуровро фаќат бо як модда - ќаллобї њукм карда, ба ў 8 соли мањрумият аз озодї доданд ва бояд 30 000 доллар пораи гирифтаашро ба оилаи љабрдидагон - Љўраевњо гардонад. Вакили дифоъ ва њамдењаи судя Нуров Бердиќул Расулов бо моддањои ќаллобї ва сохтакорї барои 9 сол аз озодї мањрум шуд ва бояд ба љабрдидагон Љўраевњо 70 000 доллар гардонад. Суд боз як нафари дигарро њам мањкум кард.

Халтањои доллар. Боз ба кї?

Нур Нуров дар мурофиа вакили дифоъ надошт, њамчун њуќуќшинос худро њимоя мекард. Ба гуфтаи шоњидон, ў дар ин мурофиа аз нафароне буд, ки кулли сирњои ин ќазияро шуруъ аз оѓози он, ки ба замони роњбари Агентии мубориза зидди коррупсия будани Шерхон Салимзода рост меояд, медонад. Медонад, вале гуфтан намехоњад. Ин њам дар њоле, ки пеш аз њабси хонагї шудан гуфтанї буд ё њадди аќал, чунин вонамуд кард. Он замон ў ба ВАО гуфт, ки худи пагоњ дар бинои Прокуратураи генералї нишасти матбуотї ороста, њамаашро наќл мекунад. Накард, албатта. Шояд, барои ин ки кафолати зиндон нашуданро гирифт? Ба гумони ѓолиб, њамин тавр аст ва баъди истеъфоњои навбатї ин сир њам фош хоњад шуд. Њарчанд фош кардани сир на њамеша ба фоидаи гумонбаршуда аст. Мисле, ки њамкорї бо тафтишот ба айбдоркунандаи давлатии "парвандаи исфарагињо" њољї Рустам Олимов фоида накард.

"Иљрокунандањо" Рустам Олимов дар мурофиа иќрор шуд, ки кирдорњояш дар "парвандаи исфарагињо"-ро бо маслињати пешакї, дастур

ва њатто, супоришњои Нур Нуров анљом додааст. На фаќат Рустам Олимов, судшаванда ва љабрдидањои дигар низ оиди кирдорњои љиноятии Нуров шоњидї доданд. Аммо бо ин њама њам, зўри ќонун ва адолати судї ба собиќ судяи Судии Олии Тољикистон нарасид. Дар рафти парванда маълум шуд, ки Нур Нуров, ба истиснои Рустам Олимов, њамдењањои худ - Гавњаралї Ёров, Бердиќул Расулов, Турдї Насимовро байни худ ва оилањои судшавандањо дар "парвандаи исфарагињо" миёнарав намуда, маблаѓњои калон ба даст овардааст, яъне бизнеси худро ба бизнеси њамаи дења табдил додааст. Чанде аз ин њолатњоро мо пешнињоди хонанда карда, теъдоди зиёдтари онњоро мавриди тањќиќи иловагї ќарор медињем. Бино ба иттилои шоњидони мо, Нур Нуров аз сокинони Исфара - Сирољ Убайдуллоев - 50 000 доллар (тавассути вакили дифоъ Бердиќул Расулов), аз Љаъфар Њайдаров - 13 њазор, Зарофат Муќитова - 18 000 доллар, аз Вафо Набиев - 50 њазор ва аз Валї Эркабоев - 30 њазор доллар пора гирифта, кори онњоро буд накарда, онњоро фиреб дода, "ќаллобї" кардааст. Ёдрас мешавем, ки љамъи порањои фошшудаи ин

Ин нафар Олимов Пирумшо мебошад, ки бо ду моддаи Кодекси љиної - "гирифтани пора" ва "шарикї дар љиноят" айбдор шуд. Ў ба 7 соли зиндон ва он њам шартан мањкум шуд. Пирумшо, бародари Рустам Олимов, дар овардани халтањои доллар барои Нур Нуров бо мошини шахсиаш "Тайота -Кемри" аз Исфара ба Душанбе гунањкор дониста шуд. Як шоњиди мурофиа мегўяд, "ба љуз ин халтањо доллар ва долларњои ба ќудои Амиршо Миралиев - Шермат Нуров дода, халтаву дипломатњои пули дигар њам буданд, ки сирри онњо баъди интихоботи президентї ошкор мешавад". Интизор мешавем, мисле, ки судя Тошев интизор аст. Судя Тошев Ба ќавли шоњидон, ваќте судя Савриддин Тошев рўзи 9-уми апрел њукм мехонд, худро дар назди мардум ногувор эњсос мекард. Ин, албатта, бардошти субъективї аст, аммо кї медонад? "Нигоњ" чанд бор кўшиш кард, ки бо судя њамсуњбат шавад, зеро Тошев аз судяњоест, ки худ навиштанро дўст медорад, аммо муяссар нашуд. Мањкумшудагон Рустам Олимов ва Бердиќул Расулов, аллакай, аз ноадолатии суд ва Прокуратураи генералї шикояти кассатсионї овардаанд. Ин буд њикояи боз як "сюрприз"-и "парвандаи исфарагињо". Парвандае, ки сари Прокурори генералии ваќт Бобохон Бобољоновро хўрда, ба љойи ў оѓозкунандаи тафтишот Шерхон Салимзодаро овард, парвандае, ки сари чандин прокурор ва муфаттишонро хўрд. Парвандае, ки њанўз идома дорад. Ќиёми НУР, Њарамгули ЌОДИР

8

“Нигоњ”, ЧОРШАНБЕ №5 (233) 24. 04. 2013

РАНДА - Ростї, аз Суди Олї буданамон на олї монду на суд...

Соли шикасти Раиси Суди Олї Ё чї бояд кард, то низоми судии кишвар эътимоди аздастдодаашро барќарор созад? Маќомоти судї дар тамоми дунё шохаи мустаќили њокимият эътироф шуда, вазифаи асосии он барќарор намудани адолат ва њуќуќи шањрвандон дониста мешавад. Вале парвандаи маъруф бо номи "исфарагињо" собит сохт, ки дар давлатњои худкомае чун Тољикистон, ки судяњо ба таври таъинотї ба фаъолият шурўъ мекунанд, мустаќилияти онњо аз байн рафта, аксаран дар баровардани њукм адолат риоя карда намешавад. Ин аст, ки бањсу мунозирањо њамеша дар атрофи њукмномањои судї сол то сол зиёд шуда, эътимод нисбати маќомоти судї камтар шуда истодааст.

Д

ар тўли 21 соли истиќлолияти давлатии Тољикистон агар соли 2012 - ро барои маќомоти судии кишвар ва бахусус, ба роњбари он Нусратулло Абдуллоев соли аз њама бебарор ва њатто соли шикаст унвон намоем, хато накунем. Зеро агарчи солњо рўзноманигорон аз њукмњои ноодилонаи судяњо менавиштанду љабрдидагон алайњи судяњо ва њукми онњо норозигї баён мекарданд, вале танњо ин њама нишондодњо бо вокунише инкор мешуданду халос. Вале соли 2012 соле буд, ки фаъолияти зидду наќизи маќомоти судии моро чун оина дар назди мардум љилвагар кард ва ин нињодро чун маќомоти ѓайрикасбї ва ба фасод олуда эътироф кард. Агар сабаби ин нахуст бо ба фасод даст доштани ин маќомот бошад, ки бо боздошти Нур Нуров ва њукми ба таври супоришї баровардаи ў дар парвандаи маъруфї "исфарагињо" ошкор шуд, баъдан эътирофи Омбудсмени кишвар оиди њукмњои ноодилонаи судяњо ва пурсиши гузаронидаи Ољонсии Тољнюс ва бисёр хулосањои дигар нишон доданд, ки маќомоти судии кишвар эњтироми худро миёни ањолї таќрибан ба пуррагї аз даст додаанд. Омбудсмени тољик Зариф Ализода дар гузориши худ рўирост изњор намуд, ки додгоњњои Тољикистон "принсипи беэътибории далелњои дар љараёни тањќиќ ва тафтишот бо роњњои ѓайриќонунї ба даст овардашударо на њама ваќт риоят мекунад". Ба таъбири дигар, додрасњои тољик эътирофи њосилшуда бар асари азобу шиканљаро ба инобат мегиранд, ки солњои тўлонист "як доѓи" низоми додгоњии Тољикистон хонда мешавад. Ваќте Тољнюс пурсишеро бо номи "Ба кадоме аз инњо эњтироми бештар доред?" анљом дод, аз 729 нафар дар пурсиш иштироккардагон ягон нафар нагуфтанд, ки ба судяњо эхтиром доранд. Њатто муллоњо, ки имрўз гуруње алайњи онњо мешўранд, соњиби райъи 37 % -и иштирокчиён гардиданд, вале судяњо ба як(!!!) овоз њам лоиќ дониста нашуданд. Шояд нафароне далел оранд, ки ин назарсанљї ѓарирасмисту намешавад ба он такя кард. Бале, он ѓайрирасмист, вале БАЁГЎИ воќеият аст! Ягон истифодабарандаи дувумин пойгоњи мањбубтарини Тољнет ё бахши тољикии Интернет ба судњои тољик эњтиром НАДОШТААСТ! Ин бояд боиси нигаронии давлат ва љомеаи Тољикистон бошад ва њам љомеаи 411 - нафараи судяњои Тољикистон водор ба андеша кунад. Солњои зиёд матбуоти кишвар дар бораи ноадолатињои судї, њукмњои ноодилона, фасод ва ѓайра дар Тољикистон менавиштанду менависанд, вале маълум мешавад, ки ислоњоти љиддие дар ин соња ба назар намерасад. Агарчи њама даъвои матбуот оиди ноадолатињои судї њамеша аз тарафи судяњо инкор мешуд, вале инак бори нахуст эътирофи омбудсмени тољик ва ба фасод мањ-

кум кардани тамоми њайати тафтишотии "парвандаи исфарагињо", - аз айбдоркунандаи давлатї то судяву вакили мудофеъ исбот кард, ки рўзноманигорон њаќќанд. Эътирофи имсолаи омбудсменро дар бораи сад дар сад њаќ будани навиштањои рўзноманигорон њатто чун ѓалабаи муборизаи чандинсолаи рўзноманигорон алайњи ноодалатињои судї унвон кардан мумкин аст. Зеро на танњо "парвандаи исфарагињо", балки садњо парвандањое мављуд буданд, ки воќеан бо такя ба иќрорњои зўракї гирифташуда тањия шудаву аз ѓайрикасбї будани судяњо дарак медоданд. Банда худ низ чандин маротиба њамчун рўзноманигор дар мурофиањои судї ширкат варзида, рафти баррасии парвандањоро мушоњида намуда, ба хулосае омадам, ки воќеан судяњои мо њама намуди эътимод ва эњтиромро аз даст додаанд. Соли 2009 дар муњокимаи яке аз парвандањои бањсї дар суди ноњияи Шоњмансури шањри Душанбе ширкат варзида, рафти онро љиддани зери тозиёнаи танќид гирифта будам. Гулов Ёрмањмад ва Абдуллоев Њакимљон, волидайни ду нафар мањкумшуда барои бегуноњии фарзандонашон Гулов Абуалї ва ноболиѓ Абдуллоев Фаридун тамоми далелњоро доштанд. Далелњои зерин собит мекарданд, ки гумонбаршудагон бегуноњанд, вале чунин ба назар мерасид, ки судя дар баровардани њукм мустаќил набуд ва бояд онњоро гунањкор эълон мекард. Он далелњоро руйнавис мекунам, то љомеа онњоро донад: 1. Дар рафти суд исбот шуд, ки ноболиг Абдуллоев Ф. бо њама ќонуншиканињо дар

«

Њукму њалномањои низоми судии Тољикистон далели онанд, ки њар шуъбачаву шуъбаи корњои дохилии шањраку ноњияњои Тољикистон аз СРУ, МОССАД, ФБР, МИ-6 ва ФСБ самараноктар кор мекунанд.

мањбас нигоњ дошта шуда, муддати се рўз дар пурсиши ў на адвокат ва на волидайнаш ширкат наварзидаанд ва "иќрори" ў дар зери шиканљаву фишор гирифта шудааст; 2. Дар рафти суд ягон нафар шоњид пайдо нашуд, ки гуноњи мањкумшавандагонро

«

Агарчи њама даъвои матбуот оиди ноадолатињои судї њамеша аз тарафи судяњо инкор мешуд, вале инак бори нахуст эътирофи омбудсмени тољик ва ба фасод мањкум кардани тамоми њайати тафтишотии "парвандаи исфарагињо", аз айбдоркунандаи давлатї то судяву вакили мудофеъ исбот кард, ки рўзноманигорон њаќќанд.

тасдиќ кунад ва баръакс, шоњидоне, ки ба таври зўрї ва фишор пештар ба муфаттиш баёнот дода буданд, изњор доштанд ки онњо баёнотро тањти фишор дода буданд ва дар суд шоњидї доданд, ки мањкумшавандагон гуноње надоранд; 4. Ваќти боздоши мањкумшавандагон ба ваќти содир шудани љиноят дуруст намеомад; 5 . Дар суд далели шайъї пайдо нашуд ва исботашро наёфт, ки љиноят аз тарафи кї сурат гирифта буд. Ба љои телефони гумшуда, муфаттишон нусхаи њуљљатњои онро аз хонаи љабрдида њозир кардаанд, ки он наметавонист ба сифати далели шайъї эътироф шавад. Вале суд онро чун далели шайъї эътироф кард; 6. Аз њама аљиб он буд, ки айбдоркунандаи давлатї ва љабрдида дар рафти суд исбот карда натавонистанд ки воќеан мањз боздоштшудагон ба ў њуљум карда буданд, зеро љабрдида онњоро нашинохт. Бо пешнињоди ин њама далелњо мо гумон кардем, ки суд бо хукми худ мањкумшавандагонро аз толор љавоб медињад ва парвандаро барои тафтишоти иловагї мефиристад. Вале ѓайричашмдошти њама, суд талаботи прокурорро ќонеъ кард ва бо њукми ѓайриќонунии худ шахсони бегуноњро пушти панљара кашид ва даъвоњои минбаъда низ суде надоштанд. Таљрибаи маъмул аст, ки судяњо њукми худро асосан бо такя ба пешнињоди прокурор бо кам ва ё зиёд кардани он мебароранду халос. Дар рафти суд новобаста ба он ки даъвои прокурор исботи худро меёбад ё не њукм њатман ба фоидаи прокурор бароварда мешавад. Ин аст, ки дар як сол як ё ду нафар сафед мешаванду халос. Њукму њалномањои низоми судии Тољикистон далели

онанд, ки њар шуъбачаву шуъбаи корњои дохилии шањраку ноњияњои Тољикистон аз СРУ, МОССАД, ФБР, МИ-6 ва ФСБ самараноктар кор мекунанд. Ин аз чї дарак медињад? Ин нахуст аз он дарак медињад, ки судяњои мо ё ѓайрикасбиянд, ё мустаќил нестанд. Ман моил ба онам, ки ќонунгузорї онњоро пойбанди прокурор кардааст, зеро прокуратура фишангњои ќавие сари судяњо дорад. Мустаќил набудани судяњоро Нур Нуров њам собит карда, дар як сабте гуфта буд, ки њукми "парвандаи исфарагињо"- ро бо супориши Раиси Суди Олї содир кардааст. Мо њама шоњид будем, ки ў бо маќсади фишор ба Прокурори генералї ва роњбари ваќти Агентии мубориза зидди фасод ба ВАО эълон дошт, ки дар бинои Прокуратураи генералї нишасти матбуотї медињад. Нишаст баргузор нашуд, судяи љинояткор Нур Нуров бо љазои ѓайризиндонї дар озодї гашта истодааст. Љинояти ў - "ќаллобї" бастубанд шуд. Акнун ў садњо њазор доллари исфарагињоро бармегардонаду зиндон намешавад. Ќаллобї-дия! Воќеан, агар парвандаи машњур бо номи "Делои исфарагињо"-ро парвандаи таърихї ва сархўр унвон кунем, хато накунем. Зеро дар тўли 21 соли истиќлолияти Тољикистон бори нахуст исбот шуд, ки маќомоти њуќуќи мо аз поён то ба боло ба фасод олуда буда, ќонунро ба як тиљорати бузург табдил додаанд. Агар натиљаи чунин тафтишот, яъне бинобар ба фасод даст доштан ба љавобгарї кашидани раискунандаи суд, айбдоркунандаи давлатї ва њатто вакилу мудофеву чандин масъулини дигар дар кори як парванда дар давлати воќеан њуќуќї ба амал меомад, дар низоми судии он кишвар як тањаввулоти бузурге сурат мегирифт ва албатта Раиси Суди Олї ва Прокурори генералї бо хоњиши худ ба истеъфо мерафтанд. Вале чун ин ќазия дар Тољикистон ба амал омад, яќин аст, ки дигаргуние ба амал намеояд. Њадди аќалл то интихоботи президентї дар моњи ноябр. Вале љойи шубња нест, ки низоми судии кишвар то он ваќт ба реформаи хеле љиддї ниёз дорад. Ислоњоти љиддие, ки тавонад мисли Гурљистон ќолаби мављударо шикаста, бо озод намудани зиёда аз 70 дар сади судяњо ва ба кор љалб намудани кадрњои љавону пурлаёќат, ки ба фасод олуда набошанд, боварї ба маќомоти судї ва адолати иљтимоиро дар ин давлат барќарор созад. Адолат ва волоияти ќонун бояд то интихобот таъмин шавад. Агар на, обруи њукумат ба нол ё сифр баробар мегардаду соли шикасти Раиси Суди Олї ба соли шикасти њукумат табдил ёфта метавонад. Акрами ХОЛИЌ

“Нигоњ”, ЧОРШАНБЕ №5 (233) 24. 04. 2013

ИЌТИСОД ар ин бора Умед Давлатзод, муовини вазири рушди иќтисод ва савдои Тољикистон изњори назар кард. Бино ба гуфтаи ў, -Дар моњи апрели соли љорї, дар наќтањои фуруши сўзишвории шањри Душанбе, нархи фурўши бензини тамѓаи АИ-95 6 сомониву 80 дирам аст ва бо назардошти аз байн бурдани бољи гумрукии содиротї аз љониби Федератсияи Русия, дар назар аст нархи ин навъи сўзишворї ба 1 сомониву 46 дирам коњиш ёбад. Тибќи њисобњои пешбинишуда, дар назар аст нархи эњтимолии 1 литр бензини тамѓаи АИ-95 ба 5 сомониву 34 дирам ва нархи сўзишвории дизелї 5 сомониву 53 дирам баробар шавад. Њоло нархи 1 литр сўзишвории дизелї дар нуќтањои фуруши шањр ба 6 сомониву 60 дирам баробар аст ва дар назар аст нархи он то ба 1 сомониву 7 дирам коњиш ёбад. Њамчунин нархи гази моеъ , ки њоло дар шањри Душанбе ба 2 сомониву 70 дирам баробар шудааст, дар назар ба 70 дирам коњиш ёфта, нархи 1 литр гази моеъ ба 2 сомонї баробар шавад, - мегўяд Умед Давлатзод.

-Дар иртибот ба масъалањои таъмини доимии бозори дохилї, бо мањсулоти сўзишворї ба гази моеъ, дар натиљаи гуфтушунидњои байнињукуматї, тавозуни индикативии мањсулоти нафтї байни Федератсияи Русия ва Љумњурии Тољикистон барои соли 2013 тасдиќ шуд. Мувофиќи мувозинаи тартибдодашуда, дар соли љорї меъёри миёнаи бољи содиротии бензине, ки аз Русия ба кишвар ворид карда мешавад, 377 доллари ИМА-ро аз њар як тонна ташкил медињад. Ба ќурби асъори миллї, дар њоле, ки 1 доллари ИМА 4, 85 сомонї аст, ин нишондињанда 1 њазору 828 сомониву 40 дирам баробар аст, ки барои њар килограмм як сомониву 83 дирам ва барои як литр як сомониву 40 дирамро ташкил медињад-таъкид мекунад Умед Давлатзод. Ин њам дар њоле, ки дар семоњаи аввали соли љорї, воридоти маводи сўзишвории нафтї ба љумњурї ба 24,2 њазор тонна, нисбати њамин давраи соли гузашта коњиш ёфта, аксари корхона ва ширкатњои воридкунанда, бинобар номуайян будани санаи аз байн бурдани бољи гумрукї аз љониби Русия, то бастани шартномањои нав воридоти маводи сўзишвориро ќатъ кардаанд. Имсол аз Федератсияи Русия ба Тољикистон воридоти 1 млн. тонна маводи маводи нафтї дар назар дошта шудааст, ки аз ин 360 њазор тона бензин, 250 њазор

Д

9

Нархи бензин 5,3 ва гази моеъ 2 сомонї мешавад Вазорати рушди иќтисод ва савдои Тољикистон мегўяд, бо аз байн рафтани бољи гумрукии содиротї аз љониби Русия, як литр бензини АИ-95 бояд аз 6,8 ба 5,3 сомонї, солярка аз 6,6 ба 5,5 сомонї коњиш ёфта, нархи як литр гази моеъ 2 сомонї мешавад.

«ГАЗПРОМНЕФТ - ТОЉИКИСТОН» ТАНЊО ШИРКАТЕ, КИ НАРХИ БЕНЗИНРО ПОИН НАБУРДААСТ тонна сузўишвории дизелї ва 200 њазор тонна кокси нафтї мебошад. Аз Русия соли љорї дар назар аст њамчунин мазут дар њаљми умумии 32 њазор тонна, битум, дар њаљми 50 њазор тонна ва 8 њазор тонна гази моеъ ворид карда шавад. Ёдрас мешавем, Лоињаи Созишнома байни Њукуматњои Тољикистон ва Русия

оид ба њамкорї љињати интиќоли мањсулоти нафтї аз ин кишвар ба Тољикистон аввали моњи феврали соли љорї дар Маскав имзо шуд. Њукумати Тољикистон айни њол ќарори њукуматро дар бораи тасдиќи ин созишнома ба баррасї гирифта, тибќи муќаррароти ин Созишнома, он аз санаи

мавриди амал ќарор гирифтанаш, пас аз иљро гардидани расмиёти дохилидавлатї эътибор пайдо хоњад кард. Аммо мушкил он аст, ки бо гузашти беш аз 6 моњи бастани созишнома њам љониби Русия майл ба иљрои бандњои онро надорад.

Маълумот дар бораи воридоти мањсулоти нафтї ва гази моеъ аз Федератсияи Русия Барои соли 2013 Номгўи мањсулоти нафтї

Бензин Сўзишвории дизелї Сўзишвории реактивї Мазут Битум Кокси нафтї Гази моеъ Њамагї

Њамагї (њазор тонна)

360,0 250,0 100,0 32,0 50,0 200,0 8,0 1000,0

Нархи миёна бо долл/тн

1129 1095 1333 790 600 395 698

Арзиш (млн. долл. ИМА) 406,4 274,0 133,3 25,3 30,0 79,0 5,6 953,6

Меъёри миёнаи бољи содиротї барои 1 тонна (доллар)

377,0 276,4 276,4 276,4 276,4 276,4 172,5

Маблаѓи умумии бољи содиротї (млн. дол. ИМА)

135,7 69,1 27,6 8,8 13,8 55,3 1,4 311,7

Исмоил Талбаков: "Памперс" аз вакилон муњимтар аст?! Вакилони Маљлиси намояндагон изњори нигаронї карданд, ки рекламаи "памперс" дар Шабакаи аввали телевизиони Тољикистон аз гузориши љаласањои парлумони кишвар ва суњбатњои депутатњо муњимтар шудааст.

Ин нукта рўзи чоршанбе вакилони Маљлиси намояндагон њангоми баррасии Ќонун "Дар бораи телевизион ва радио" таъкид карданд. Вакил аз Њизби коммунистї Исмоил Талбаков аз Саидалї Сиддиќов, муовини раиси Кумита телевизион ва радиои назди Њукумати Тољикистон пурсид: "Чаро мардум ва аз

љумла депутатњо барои фаъолияти телевизион андоз месупоранд, аммо њар ваќте, ки телевизиони тољикро рўшан кунї фаќат реклама ва рекламаи "памперс"-ро мебинї? Ин чї маънї дорад? Реклама муњимтар аз кори вакилон шудааст?" Муњиддин Кабирї, вакил аз ЊНИТ танзомез пурсид, ки бо гузашти се соли даъвати чорум

акс ва суханронии ўро ба истилоњ аз шабакањои телевизион рўфтаанд ва интихобкунандањои вай бовар надоранд, ки ў дар љаласањои парлумон ў ширкат мекунад.

-Њеч гоњ моро, вакилони њизби моро дар љаласањо ва иљлосияњои парлумон аќќалан њамчун вакил нишон намедињанд, чењраи моро аз дурбини телевизион ќайчї мекунанд, ё нишон намедињанд. Ин боис шудааст, ки интихобкунандагони мо дар мулоќотњо аз мо мепурсанд, ки оё дар иљлосияњои порлумон ширкат мекунем ё не, -гуфт Кабирї.

Шукурљон Зуњуров, раиси Маљлиси намояндагон ба љойи Сайдалї Сиддиќов вакилонро мутмаин кард, ки аз ин баъд чењрањои шуморо дар телевизион мебинанд ва "умед мекунем, ки дар ояндаи наздик барномањои телевизион љолибтар мешаванд". Вакилон ба намояндаи Кумитаи радио ва телевизион шикоят карданд, ки мавњои шабакањои телевизонњои Тољикистонро дар манотиќи марзї таќрибан дида намешавад ва сокинони навоњии сарњадї ба вакилон шикоят доранд, ки аз тамошои барномањои телеви-

зионњои Тољикистон таќрибан мањруманд. Саидалї Сиддиќов дар љавоб ба ин савол гуфт: "Феълан дар 99,7 дарсади Тољикистон барномањои шабакањои телеизиони давлатї пахш мешаванд". Аммо ин гуфта то куљо њаќиќат дорад, маълум нест, зеро баръакси аксари кишварњои ИДМ дар Тољикистон ширкатњои машѓул ба њамчунин тадќиќот вуљуд надоранду омори маъмури соња-Кумитаи телевизион ва радио боварибахш нест. Њарамгули ЌОДИР

10

“Нигоњ”, ЧОРШАНБЕ №5 (233) 24. 04. 2013

ШОИР АЗ ШИМОЛ ТО ЉАНУБ

"Вилояти касал" Ќоњир Расулзода нав фањмид, ки дар чї вилояте рањбарї мекунад арчанд раиси вилояти Суѓд Ќоњир Расулзода ба љамоати дењоти Нофарољи шањри Истаравшан, ки сариваќт наќшаи даъвати бањорї ба артишро иљро кардааст, мошини "Ёрии таъљилї" таќдим намуд, аз иљрои наќшаи даъвати љавонон ба хизмати њарбї изњори нигаронї кард. Њангоми мулоќот бо сокинони шањри Истаравшан вай гуфт, дар вилоят 18 њазору 960 нафар захира вуљуд дорад, аммо захираи воќеї 4 њазор нафар аст. Ба ќавли ў, бо истифодаи 4. 9% - и захира наќша иљро мешавад, аммо њамасола ваќти даъват мушкили зиёд пеш меояд. Вай як сабабро суст будани корњои фањмондадињї байни ањолї ва сабаби дигарро сўиистифодаи кормандони комиссарифтњои њарбї аз мансаб њангоми даъват унвон кард: - Ваќте кормандони милиса 150 љавонро ба Комиссариати њарбии вилоят мефиристанд, аз онњо 148 нафар љавоб дода мешавад. Њамаашон "справка" доштаанд. Њама касал. Магар мо љомеаи касал тарбия карда истодаем? - гуфт раиси вилоят Ќоњир Расулзода. Раљаббой Каримов, шањрдори Хуљанд дар маросими аввалин гусели љавонон гуфт,

Њ

ки имрўз шароит дар ќисмњои низомии кишвар то њадде бењтар шудааст, ки њатто бархе оилањо дар хонаашон чунин шароит надоранд. Агар чунин аст, чаро љавонон ба хизмат намераванд?

"Бењтар аз хонаи падар" Њамасола то даъвати бањорї љавонон роњ сўи муњољират мегиранд ё ба њамин роњ аз хизмат мегурезанд. Салим, як сокини Истаравшан мегўяд: - Хуб, ман хизмат меравам, аммо зиндагии моро кї таъмин мекунад? Додаронамро хўрондану пўшондан лозим аст. Ман низ ба ватан хизмат карда истодаам, њар моњ аз Русия маблаѓ мефиристам ва вазифаи давлатро, ки таъмини зиндагии шоистаи шањрвандонаш аст, осон карда истодаам. Агар ман хизмат равам, зиндагии мо чї мешавад? Вањњоби Назир, коршиноси мањаллї мегўяд, ваќте маќомот мегўянд, ки шароит хуб аст, ќабл аз њама њељ яке аз онњо аќаллан барои исботи суханаш фарзанд ва ё хешашро њамчун намуна ба артиш гусел намекунад: - Мансабдорон фарзандонашонро ба донишгоњ мебаранд. Бо кадом роњ дохил мекунанд ва хондани фарзандашон гапи дигар

"Гулчагазон" ё раиси Ќубодиён ва 555 модари ў

аст. Аммо шароити љавононе, ки дар артиш хизмат доранд, хуб нест. Агар хуб мебуд, аќаллан пули билети њарбї ё чипта ба Русияро медоштанд. Чаро фарзанди ягон вазиру кабир дар хизмат нест. Зеро хуб медонанд, ки шароит дар ќисмњои низомї чї гуна аст. Воќеан, як сокини Истаравшан њангоми мулоќот ба раиси вилоят аз шароити "госпитал"е, ки дар мањаллаи 82-юми Душанбе воќест, изњори ташвиш кард. Вай ба раиси вилоят гуфт, агар хоњад баъзе њарфу мушкилињоро барояш дар алоњидагї мегўяд ва ќиссашро чунин наќл кард: - Ваќте фањмидам, ки фарзандам ба "госпитал" афтодааст, ба дидорбиниаш ба Душан-

бе рафтам. Фарзандамро дида нашинохтам. Ваќти рафтан ба хизмат 75 килограмм вазн дошт, њозир 48 килограмм шудааст. Гирифта омадам ва алњол дар Дењмой табобат мегирад. Њарчанд масъулин дар расонањо аз зиёд шудани хоњишмандон ба хизмат њарф мезананд, вале 20 апрел, таќрибан соати 12:20 даќиќа як дўстам занг зада, иброз дошт, ки њатто як донишљўеро, ки дар Консертваторияи миллї тањсил дораду ба дидорбинии волидайнаш омадааст, "облава" карда, ба Комиссариати њарбї бурдаанд.

миссари њарбї таъин шуданд, њамаи маќомоти њифзи њуќуќ дар атрофии он љамъ омаданд: - Бо таклифу пешнињоди якдигар ба хулосае омадем, ки аз њамаи 7 љамоати шањраку дењоти ноњия 250 хонандаи фаъоли синфњои 11-ро ба ќисми њарбии вазорати мудофиаи Тољикистон, ки дар Шањритус љойгир аст, бурда, онњоро бо шароити сарбозону афсарон, варзишгоњ, ошхонаю хобгоњи ќисми низомї ва техникањои њарбї шинос намоем. Ба гуфтаи ў, чизи дигаре, ки тавонист рўњияи ватандўстии љавононро баланд бардорад, ин аст, ки дар рафти таљлили 20 - солагии Артиши миллї хонандагони синфњои 11-и мактабњои маркази ноњия бо либоси низомї баробари сарбозону афсарон ва кормандони шўъбаи вазорати корњои дохилии ноњия аз паради њарбї гузаштанд. Саъдулло Бекназаров боз як "ретсепти" дигари њалли наќшаи даъватро ба "Нигоњ" фош кард: - Ќабл аз маъракаи даъват ман руйхати тамоми писарони мансабдоронро тартиб дода,

лимро носолим гуфта њуљљат мекарданд, то аз њисоби волидайни онњо "зиёфат" хўранд. Барои аз байн бурдани ин ба љамъияти "Тољикматлубот" супориш додам, то дар назди комисариати њарбї ошхонаи сайёр таъсис дињад ва тамоми харољоти ин ошхонаро аз њисоби њукумат пардохт намудем, то њайати комиссия бо се ваќт хўроки гарму серѓизо таъмин гардад, - мегўяд Саъдулло Бекназаров. Ба гуфтаи ў, дар рўзи љамъбасти даъват консерти калон ташкил шуд, ба њайати комиссия фаъолтарин раисони љамоатњо ва он 35 модаре, ки дар рўзи аввал писаронашонро ихтиёран ба Комиссариати њарбї оварда буданд, туњфањои пулию молї таќдим карда шуд. Давлат Таѓоев, комиссари њарбии ноњия мегўяд, сахтгирињои раиси ноњия буд, ки дар маъракаи даъват љамоатњои дењоти "Навобод" дар мудати 4 шабонарўз ва "Ќабодиён", "Носири Хусрав", "Ишмурод Ниёзов" дар 8 шабонарўз наќшаро иљро намоянд. Дар баробари ин муваффаќиятњо маќомоти Ќубодиён изњори нигаронї мекунад, ки дар ноњия шумораи љавонони синни даъват зиёд бошанд њам, вазъи саломатии ќисми ками онњо ба талаботњои хизмати њарбї љавобгў мебошанд. Саъдулло Бекназаров мегўяд: - Њозир њам сатњи камбизоатии мардум таъсири худро барои хуб инкишоф ёфтани љавонон расонидааст. Якеаш лоѓар мебошад, дигараш вазъи саломатиаш хуб нест. Маъракаи имсола нишон дод, ки аз њар дањ нафари даъватшуда, вазъи саломатии 3-4 нафари онњо ба талаботи артиш љавобгў нест. Барои аз байн бурдани ин бояд корњо аз мактаб оѓоз ёбад. Наврасону љавононро ба варзиш љалб кардан зарур аст. Барои хубтар обутоб ёфтани љавонон, махсусан, писарон њукумати ноњия ба шўъбањои маориф, љавонон, варзиш ва сайёњии ноњия дастур дод, ки дар мактабњо мусобиќањои варзиширо зиёдтар кунанд. Саъдулло Бекназаров пеши худ маќсад гузоштааст, ки маъракаи тирамоњии даъватро на дар 15, балки дар 10 шабонарўз ба итмом расонад, то ин маърака ба дигар корњои хољагидорї халал нарасонад. Дар њоле, ки ин матлаб барои нашр омода мегардид, Иззаттулло Саидов, муовини комиссари њарбии вилояти Хатлон зимни як тамоси телефонї ба "Нигоњ" гуфт, то ба имрўз дар баробари Ќубодиён ноњияи Хуросон низ аз иљрои наќшаи даъват баромад ва то рўзи панљшанбе 25-уми апрел шањри Ќўрѓонтеппа ва ноњияњои Норак, Темурмалик ва Љиликўл њам наќшаи базиммадоштаашонро шояд иљро намоянд.

« оњияи Ќубодиён наќшаи даъвати њарбии љавонон ба сафи Ќуввањои Мусаллањи Тољикистонро дар 15 рўз ба итмом расонд ва тайи 20 соли охир бори нахуст аст, ки наќшаи даъватро иљро мекунад. Њолдонњо мегўянд, ин дастовард ба раиси ноњия Саъдулло Бекназаров рабт дорад. Мавсуф "ретсепт" - њои муваффаќияташро бо "Нигоњ" ба миён гузошт: - Барои ин муваффаќият бояд ба дилу дидаи мардум љой шавї, бахусус модарон ва шахсони обруманди ноњия. Аз рўзе, ки раиси ноњия таъин шудам, корро аз ин самт оѓоз намудам, масалан, рўзи 8- уми март 555 модарро дар вазъияти тантанавї бо туњфањои арзанда ќадрдонї намудем. Дар њузури мардум гуфта будам, ки "мо бо Шумо њастем ва Шумо њам бо мо бошед". Бар замми ин, њамин 555 модар ба љашни Наврўзи байналмилалї низ даъват шуданд. Ба гуфтаи раиси ноњияи Ќубодиён, дар рўзи аввали сафарбаркунии љавонон ба сафи

Н

ќуввањои Мусаллањ аз он 555 модар 35 нафарашон писарони худро ба Комиссариати њарбї ихтиёран оварданд, ки ин њодисаи беназир тайи 20 соли охир дар ноњия аст: - Барои ин 35 љавон маъракаи махсус "гулчагазон" кардем. Онњоро бо либоси ягонаи варзишї ба Комиссариати њарбї фиристодем. Ба замми ин, ба њар модаре, ки фарзандашро ихтиёран дар рўзи аввал ба Комиссариати њарбї овард, 5 - метрї атласи хуљандї туњфа кардем. Давлат Таѓоев, комиссари њарбии Ќубодиён њам муваффаќияти имсоларо ба ќўшишњои Саъдулло Бекназаров рабт дод: - Худ бевосита раисии комиссияи даъватиро ба уњдаи хеш гирифта, њамарўза аз субњ то шом дар он иштирок мекард. Дар баробари ў тамоми маќомоти њифзи њуќуќ ба мо ёрї расонданд. Ин буд, ки мо ба ин дастоварди беназир даст ёфтем. Суњроб Њусейнов - прокурори ноњияи Ќумсангир бошад, мегўяд, баъди он ки Саъдулло Бекназаров, раиси ноњия ва Давлат Таѓоев, ко-

- Ваќте ба ноњия омадам, фањмидам, ки солњои ќаблї баъзе аз комисияи тиббї барои хўроки нисфирўзї шуда, баъзе љавонони солимро носолим гуфта њуљљат мекарданд, то аз њисоби волиайни онњо "зиёфат" хўранд.

ба онњо "принсипи ё вазифа, ё писарат"-ро пешнињод кардам. Дар натиља 20%-и даъватшудагонро фарзандони мансабдорони ноњия ташкил медињанд. Иќдоми дигаре, ки дар ноњияи Ќубодиён роњандозї шуду дар дигар шањру ноњияњо ба мушоњида намерасад, он аст, ки дар назди Комиссариати њарбї ошхонаи сайёр барои њайати тиббї ва писарони даъватшуда ташкил карда шуд: - Ваќте ба ноњия омадам, фањмидам, ки солњои ќаблї баъзе аз комиссияи тиббї барои хўроки нисфирўзї шуда, баъзе љавонони со-

Афзал БОСОЛИЕВ

Рустами САФАР

СИЁСАТ утин акнун бо калтак собиќ кишварњои Шўравиро ба сўи тарњњои империявиаш мехоњад пеш кунад. Сар аз соли 2015 шањрвандони Иттињоди Давлатњои Мустаќил дигар наметавонанд бо шиносномањои дохилии худ вориди хоки Русия шаванд. Ин дастури Владимир Путин президенти Русия аст. Барои муњољирини кории тољик мушкили нав пеш меояд. Онњо акнун њатман бояд шиносномаи хориљї дошта бошанд. Онњое, ки њам алњол чунин гузарномањо доранд, бояд ба ватан баргарданд ва бо шиносномаи нав дубора вориди Русия шаванд. Зеро низоми шиносномадињї дар Тољикистон тавре тарњрезї шудааст, ки соњиби шиноснома худ бояд онро бигирад, на касе аз пайвандонаш, зеро дар он имзои шахсии соњиби шиноснома бояд бошад. Њарчанд тайи чанд соли охир низоми додани шиносномаи хориљї дар Тољикистон то њадде рў ба эътидол овардааст, вале талаби нави њукумати Русия боз њамон бесарусомонии ќаблиро ба миён меорад. Ва агар боз дар назар дошта бошем, ки солона њудудан 700 њазор нафар Русия мераванду меоянд, пас метавон гуфт, ки ин мушкил њатман ба вуљуд хоњад омад.

“Нигоњ”, ЧОРШАНБЕ №5 (233) 24. 04. 2013

11

П

Иттињоди гумрукї - фишори нави путинї? Аммо аз ин тасмим танњо Тољикистон зарар намебинад, балки ќарор аст раводид барои њама кишварњо, ба љуз Беллоруся ва Ќазоќистон, ки узви Иттињоди гумрукї мебошанд, љорї шавад. Мањз њамин нукта сиёсї будани ќазияро фош мекунад. Маскав тадриљан ба фишор оѓоз мекунад ва Иттињоди гумрукиро имтиёзе ба шањрвандони узви паймон эълон медорад. Аммо ќабл аз Путин дигарон сари ин масъала андешаронї доштанд ва ба сарвари давлати Русия гўшзад карда буданд, ки аз ин омили фишор моњирона бояд истифода барад. Аз љумла Владимир Жирихин-љонишини Директори пажуњишгоњи кишварњои ИДМ, ки дар мавриди Украина тањќиќот анљом медињад, мегўяд: "Давлатњои узви Иттињоди гумрукї бе ин њам бахше аз истиќлолияти худро ќурбони ин иттињод кардаанд. Аз ин рў онњо бояд нисбат ба касоне, ки шомили он нестанд, имтиёз дошта бошанд. Аз љумла озодињое дар бозори кори Русия ба даст оварданд. Шумо гумон мекунед, ки белорусњо ва ќазоќњо ба Русия фишор намеоранд? Талаб мекунанд ва фишор меоранд. Ва онњо њаќанд". Он замон Жирихин пешгўї карда буд: "Дур нест рўзе, ки Русия барои шањрвандони кишварњои ѓайри иттињоди гумрукї раводид љорї мекунад".

Ба Аврупо бе раводид, ба Русия бо иљоза Аз миёни кишварњои узви ИДМ Украина бештар сари ин масъала меандешад ва њатто бар ин бовар њам нест, ки тасмими Маскав ба Киев њам тааллуќ хоњад дошт. Њамчуноне Владимир Сипко, коршиноси умури байналмилалии Пажуњишгоњи тањќиќотии Украина мегўяд, ин кишвар њоло сари он талош дорад, ки бо Иттињоди Аврупо барои низоми бидуни раводид канор ояд. Ахиран њатто Радаи Украина чунин як муоњадаро, ки роњњоро ба Иттињодияи Аврупо њамвор мекунад, ба тасвиб расонд ва њоло марњилањои дигар тай мешаванд. Мансабдорони украин њатто изњори назари сафир оид ба супоришоти махсуси ВКХ Русия Анвар Азимовро ба ёд меоранд, ки гуфта буд: "Аз нигоњи сиёсї нодуруст мебуд агар Иттињодияи Аврупо сари масъалаи низоми бидуни раводид бо Украина ќабл аз Русия ба тавофуќ расад". "Независимая газета" аз ќавли роњбари Пажуњишгоњи сиёсати Украина Константин Бондаренко навишт: "Русия мехоњад наќши намояндаи манфиатњои Украина дар љањонро дарёфт кунад. Вале ин ѓайриимкон аст. Манфиатњои кї дар ин миён зери по мемонад? Дар бораи раводид бештар бояд Украина њарф мезад. Вале мо ин масъаларо дар миён нагузоштем, зеро намехостем бо Русия мушкил дошта бошем. Вале агар њоло Маскав даст ба ин иќдом занад, дасти Киев њам боз мешавад ва мо њам њамин гуна низом љорї хоњем кард". Ба андешаи ин коршинос баъди имзои созишномаи би-

Калтаки Путин Оё низоми вуруд бо шиносномањои хориљї ба Русия ќадаме ба сўи љорї кардани раводид аст?

«

Манфиатњои кї дар ин миён зери по мемонад? Дар бораи раводид бештар бояд Украина њарф мезад. Вале мо ин масъаларо дар миён нагузоштем, зеро намехостем бо Русия мушкил дошта бошем. Вале агар њоло Маскав даст ба ин иќдом занад, дасти Киев њам боз мешавад ва мо њам њамин гуна низом љорї хоњем кард".

дуни раводид бо Иттињодияи Аврупо украинњо бештар ба Аврупо рў меоранд, то ки ба Русия. Танњо Ќирѓизистон мегўяд, ки дар њоли љорї гаштани вуруд бо асноди хориљї ба Русия муњољирони ин кишварро мушкилоте пеш нахоњад омад. Молодованњо, ки ба Маскав бо шиносномањои хориљї мераванд, вале майли бештар ба Иттињоди Аврупо доранд, аллакай бар ин гумонанд, ки пешнињоди Путин ба онњо низ дахл дорад. Яъне, дар сурати љорї шудани низоми раводид ниме аз сокинони Молдоваро хатари фаќр тањдид хоњад кард. Шањрвандони Озарбољон бошанд на танњо ба Русия, балки умуман ба хориљ аз кишвари худ бо шиноснома сафар мекунанд ва дар дохили кишвар онњо шањодатномаи муайянкунандаи шахсият доранд. Ва ин боз Тољикистон аст, ки аз њоло хомўшї ихтиёр кардааст ва посухи расмие ба иќдомоти нави Русия надодааст. Тољикистон моил аст вориди Иттињоди гумрукї

шавад, вале ба назар мерасад то замоне, ки њамсоягонаш ба он напайванданд майлу хоњиш натиљае нахоњад дошт. Душанбе дар миёни мамолики њавза ягона кишварест, ки ба њама даъватњои Маскав лаббайк гуфтааст ва њарчанд дар ибтидо эълон мешавад, ки бо хостањои худ вориди ин гуна паймонњо хоњад шуд, вале баъдтар ин хостањо ба талаботи Кремл мувофиќ гардонида мешаванд.

Мухолифони раводид Љорї намудани раводид барои муњољирони кории Осиёи Марказї метавонад тадбири мухолиф ба равандњои њамоиш дар фазои пасошўравї бошад. Дар ин бора аз аввалинњо шуда коршиноси пажуњишгоњи тањќиќоти стратегии Русия Аджар Куртов изњори назар намуд. Вай дар њошияи шарњи назорати ќаторањои Душанбе-Маскав, ки ногањон аз љониби ноиби сарвазир Дмитрий Рогозин гузаронида шуда буд, мегуфт, ки муњољирати корї аз Осиёи Марказї ба Русия ба салоњиятњои Рогозин дохил намешавад:

- Рогозин объектњои њарбии Русия дар Тољикистон, ки тољикон атрофи он даст ба тиљорат задаанд ва ирсоли молњои њарбїтехникї ба ин кишварро назорат мекунад, вале ин ба он маъно нест, ки касе барояш карт-баланш дода бошад, то дигар самтњои равобит бо Тољикистон, аз љумла муњољирати кориро њам назорат кунад",-мегўяд Куртов. Ин коршинос њамчунин гуфтааст, ки љорї кардани раводид барои сокинони кишварњои Осиёи Марказї як раванди мураккаб аст ва роњи њалли ягона ва љавобгў ба манфиати љонибњо надорад. Њамзамон бо ин Куртов ба он ишора мекунад, ки президенти Русия Владимир Путин бо ѓояи бунёди Иттињоди иќтисодии АвруОсиё, яъне бо шеваи нав кашидани кишварњои пасошўравї ба як иттињод сари ќудрат омадааст. Ба дигар маънї, даъватњо барои љорї намудани раводид барои сокинони мамолики Осиёи Марказї мухолиф ба ѓояњои путинианд. Ва Аджар Куртов сарењан таъкид мекунад: "Агар шумо раводид љорї мекунед, пас, ин мухолиф ба талошњои ба њам овардан, ин мамолик аст". Аз он ки Аджар Куртов ишора ба тиљорати Тољикистон бо Русия сари пойгоњи низомї мекунад, метавон нуктаи дигарро њам ба ѓояи низоми раводид илова кард, яъне Маскав ба Душанбе гўшзад мекунад, ки ин гуна ќартаи њанўз нокушода њам дорад, ки дар сурати таъхири имзои ќарордод метавонад ба бозї дарояд. Фирўзи МУЊАММАД

“Нигоњ”, ЧОРШАНБЕ №5 (233) 24. 04. 2013

12

НАЗАР

МАКТУБИ ХОНАНДА - Баъди дискотека чї кор мекунї?

- Маст дароз мекашаму...

Хайрият, Кўлоб Вањдат нест! о се нафар Ќурбон Каримов, Саид Мирзоев ва Назар Љобиров аз шањри Кўлоб бо шумораи њафтаномаи "Нигоњ" тањти №48 аз 20-уми феврал ба шањри Душанбе сафар намудем. Дар шањраки Данѓара мусофире хоњиш кард, ки ўро то шањри Вањдат њамроњ гирем ва гирифтем. Баъд маълум гардид, ки ў Њољї Карим аз шањри Вањдат хеле шахси ботаќво будааст. Дар ин сафар рафиќамон Саид "Нигоњ"-ро мехонду хондагиашро ба мо наќл карда медод. Дар ин шумораи "Нигоњ" ба ѓайр аз маводњои доѓи рўз, аз љумла "Пеш аз оне, ки мардум ба хиёбонњо резанд", "Дил ё сил" ду маводи дигареро хонда, тањлил намудем, худ ба худ ба андеша афтодем, ки мо - мардуми Тољикистон ба куљо рафта истодаем ва ин роњи пешгирифтаи моро то куљо мебурда бошад? Ба хулосае омадем, ки ба ин савол љавоб гуфтан бисёр душвор аст, гарчанде љавоб маълум аст. Ду маводи дигаре, ки дар ин шумора оварда шудааст, куштори фоњишаи Вањдатї ва таљовуз, 26 зарби корд, куштор ва оташ задани духтари 20 соларо мутолиа намуда, ашк аз чашмонам љорї шуду боз њамон саволе, ки "куљо равонем" аз гулўямон гирифт. Њољї Абдукарими вањдатї бо таассуф изњор дошт, ки сабабгори њамаи ин, дур кардани љавонон аз масољид аст ва гуфт, бигирем ќонун "Дар бораи масъулияти падару модар дар тарбияи фарзанд"-ро: - Ин ќонун то имрўз натиљаи дилхоњ надодааст ва шояд надињад ба он асос, ки якум, ду њафта ќабл дар кадом њафтаномае хондам, ки 700 000 марди фарзанддори тољик дањсолањо боз дар муњољирати мењнатианд ва фарзандон дур аз таълиму тарбияанд, ки падарони онњо масъулият талаб кардан ягон маънї надорад.

М

Дуввум, Њољї гуфт, дигар шањру новоњиро намедонам, дар шањри Вањдати мо имрўзњо чандин нуќтаи дилхушї (дискотекањо) амал мекунанд, ки хоњ - нохоњ љавонписарону духтаронро ба худ мекашанд ва якчанд аз ин нуќтањоро номбар кард, ба монанди "Алмос" дар мањаллаи Роњатї, дар рў ба рўи "Алмос" дар дохили терминали мусофиркашонї, дар кўчаи Гагарин, дар мањаллаи Станса, дар ќабати собиќ кинотеатр, дар назди беморхонаи марказии шањри Вањдат ќахвахонаи "Љавонон", дар ду километрии шоњроњи Вањдат - Душанбе, мањаллаи Кирпичний, ки дар ин нуќт ањ о т о с оат њои як-дуи шаб духтарони нимбарањна саргарми раќсу суру дхонї, араќнў шию банг, албат та, ба фоњ ишагї машѓуланд. Аммо солњои тўлонист, ки радиову телевизион, рўзномаю маљаллањо дар бораи тарбияи насли наврасу ахлоќ бис ёр мегўянду менависанд, ки ахлоќу одоби насли наврас бад шуд, ки бењ нашуд.

- Рўзњои љумъа дар назди масљидњои љумъахонї кормандони њифзи њуќуќро мебинем ва маълум, ки онњо барои назорат омадаанд, то пеши роњи љавонон барои ба масљид рафтанро гиранд. Тахминан 3-4 моњ ќабл дар як шаб дар шањри Вањдат 3 кордзанї дар нуќтањои дилхушї ба вуќуъ пайваста буд. Аммо боре надидем ва нашунидем, ки ягон масъули шањри Вањдат аз ин нуќтањои дилхушї изњори норозигї карда бошад. Милисањо чаро он љойњо њам намеистанд? -оњи сарде кашида, гуфт Њољї Карим ва дар Вањдат бо мо хайрухуш кард. Аз наќли Њољї дами мо гирифт. Шукргузорем, ки дар шањри Кўлоби мо чунин нуќтањоро барои љавонон надорем. Ќурбон КАРИМОВ, шањри Кўлоб

ИНЊОРО БОЯД ШИНОХТ

Амонуллоњ Њукумов

Аз љумлаи чор нафарест, ки аввали соли љорї дар як назарпурсии интернетии TojNews "номардумитарин" мансабдори њукумати Тољикистон муаррифї шуд. Ва боз аз љумлаи

касоне низ мебошад, ки зарфи ду ё се соли охир исмаш бештар расонаї шуд. Њукумов Амонулло Њукумович 11 майи соли 1951 дар ноњияи Бохтар таваллуд шудааст. Баъди хатми мактаби миёна дар Донишгоњи давлатии Тољикистон тањсил кардааст. Фаъолияти мењнатии худро дар зодгоњаш чун мудири маѓоза оѓоз намудааст. Сипас, зина ба зина боло рафтааст: раиси сех, раиси шўъбаи захиравии заводи консерв, директори хољагии ангурпарварї будааст. Љанги шањрвандї ќатори чандин соњибмансабони имрўза ўро низ бо иззат ба тахти роњбарї биншондааст. Соли 1995 аз шањри Ќўрѓонтеппа депутати Маљлиси Олї ва баъд аъзои Кумита оид ба илм, маориф ва сиёсати љавонон интихоб шудааст. То соли 2002 роњбари ИЉШК "Нафтрасон" низ ба њисоб мерафт. Аз моњи январи соли 2002 дар курсии раиси КВД "Роњи оњани Тољикистон" такя мезанад ва инак, муддати зиёда аз 11 сол аст, ки раиси ин муассисаи барои кишвар њаётан муњим аст. Амонулло Њукумов дар доираи мансабдорони бархоста аз собиќ вилояти Ќурѓонтеппа аз љумлаи шахсиятњои маъруф муаррифї мешавад. Ба њаддест, ки ваќте расонањо ду сол пеш њамлаи лафзї бурданд ва ўро дар бебан-

дуборї дар роњи оњан ва кундии раванди муколама бо љониби Ўзбакистон дар масъалаи таваќќуфи садњо вагон гунањгор донистанд, њамшањрињояш аз собиќ вилояти Ќурѓонтеппа ба дифоъи ў бархостанд ва њатто дар номаи худ ба расонањои хабарии кишвар талаб мекарданд, ки ба Амонуллоњ Њукумов унвони Ќањрамони Тољикистон дода шавад. Албатта, ин чизе набуд, ки аз боло њидоят шуда бошад ва унвони ќањрамонї дар радифи Эмомалї Рањмон ба Амонуллоњ Њукум намерасад, вале интишори ин гуна нома метавонад баёнгари он нукта бошад, ки Њукумов ба доирањои болої шахсияти камањамияте нест. Далели муддаъиёни унвони ќањармонї ба Њукумов он буд, ки мегуфтанд, вай пайваста ба онњо дасти мадад дароз мекунад, вале инро ифшо намесозад. Яъне, аз саховати дасти росташ дасти чапаш хабар надорад. Амонулло Њукумов њатто дар расонањои хабарии кишвар як шахсияти њам мусбату њам манфї муаррифї шудааст, ки дар ибтидо барои офаридани чењраи сиёсии ў кас метавонад ба гумроњї равад. Таќрибан то панљ соли пеш ўро аз љумлаи муваффаќтарин симоњои њукумат медонистанд. Њамин арзёбї дар сатњи њокимиятро матбуот низ таблиѓ мекард. Њатто мегуфтанд, ки се сол пеш Амо-

нулло Њукумов сањмияњои НОБ-и Роѓунро ба маблаѓи чанд миллион сомонї харидорї кардааст. Аз ин пештар, аниќтараш соли 2008 нашрияи "Факти и коментарии" Амонуллоњ Њукумовро дар 100 - нафараи доротарин шахсони кишвар шомил карда буд. Аммо дар нишастњои матбуотї ваќте сухан аз кораш меравад, Њукумов мукарраран таъкид мекунад, ки бањои расонањоро чандон ба эътибор њам намегирад, зеро натиљањои кори ў барои одамони лозимї муайян аст. Ду сол пеш расонањо ваќте аз њодисаи халабонњои рус менавиштанд, аз хонаводаи ў низ ёдовар шуданд. Он замон матбуот чї дар Русия ва чї дар Тољикистон ќазияи озодии халабонњо ва озодии Рустам Њукумов, фарзанди Амонуллоњ Њукумовро на иттифоќоти тасодуфї, балки наќшаи тарњрезишуда гузориш карданд. Бо гузашти бештар аз як сол аз рўйдод Рустам Њукумов нашрияи "Имрўзнюс"-ро ба додгоњ кашид ва дар зинаи аввали бањси додгоњї пирўз шуд. Аммо ин њамоно интињои бањс набуд ва алњол шикояти касатсионии "Имрўз-нюс" дар додгоњи болої дар садади баррасї шудан аст. Њарчї бошад ё набошад, Амонуллоњ Њукумов њамоно як чењраи таъсиргузор дар њукумат ва барои матбуот хабарсоз боќї мемонад. Њарчанд мекўшад то њадде аз матбуот фосила гирад. Акнун дар доирањои сиёсї аз ў њамчун «наследник» ном мебаранд.

МИНТАЌА

“Нигоњ”, ЧОРШАНБЕ №5 (233) 24. 04. 2013

13

Мусофирати Ќарзай Президенти Афѓонистон аз Ќатар чї овард? Бо гузашти замон ва наздикшавї ба таърихи хориљ гардидани ќуввањои низомии ИМА ва НАТО аз Афѓонистон љустуљўи роњњои дарёфти мусолиња дар ин кишвар бо шиддат љараён дорад. Пас аз вохўрї ва музокироти охири соли 2012 ва оѓози соли 2013 гурўњњои дохили Афѓонистон, "Толибон" ва намояндагони давлати Афѓонистон дар Париж, президенти Афѓонистон Њомид Карзай ва президенти ИМА Барак Обама дар Вашингтон ва сарвазири Бритониё Дэвид Кэмерон аз мулоќоти Њомид Карзай бо њамтои покистониаш, Алї Осаф Зардорї дар Лондон ба назар мерасад, натиљагирї ба тартибе шуд, ки таваљљўњи асосї ба масъалаи созмон додани музокирот байни њукумати Афѓонистон ва намояндагони гурўњи "Толибон" дода шавад. Аммо бояд зикр намуд, ки ин мавзўъ ќаблан низ дар миён буд. Њангоми музокироти Њомид Карзай ва Барак Обама оппозитсияи мусаллањ, яъне «Толибон»-ро ба рафтори гуфтугўи сиёсї даъват намуданд. Барак Обама аз њукумати Покистон даъват намуд, ки бо Афѓонистон дар мубориза бо терроризм ва экстремизм њамкорї намояд. Обама изњор дошт, ки "Толибон" бояд Ќонуни асосии мављударо бо моддањои њифзи њуќуќи занон эътироф намоянд. Ў изњор дошт, "ИМА бар ин аст, ки Афѓонистон, монанди њар кишвари дигар, наметавонад ба муваффаќият даст ёбад, агар дар он кишвар њуќуќи зан поймол гардад".

М

утобиќ ба изњори сарвазири Англия Кэмерон дар конфронси матбуотї пас аз музокироти Лондон бо њайати намояндагони Афѓонистон тањти сарварии президент Њамид Карзай ва президенти Покистон Алї Осаф Зардорї тарафњо тасмим гирифтанд масъаларо аз тариќи музокирот њаллу фасл хоњанд намуд. Масъалаи музокира бо "Толибон" бисёр печида ва њассос аст. Аввалан, ба назари мо, то њанўз "Толибон" изњор надоштаанд, ки аз тарзи амале, ки њангоми сари ќудрат будан доштанд, даст кашидаанд ва усулњои таъиннамудаи Ќонуни асосии имрўзаи Афѓонистонро муроот менамоянд. Сониян, гурўњњое, ки ќаблан дар муќобили амали "Толибон" дар Афѓонистон бархоста буданд, то ба њол мавзеъгирии худро нисбат ба оѓози музокирот бо ин гурўњ изњор надоштаанд. Солисан, гуруњи "Толибон", ба таври расмї, дар дохили кишвар, яъне Афѓонистон фаъолият надоранд ва ин музокира аз пояи мустањками воќеият шояд бархўрдор нахоњад шуд. Аммо бояд гуфт, ки ин музокира дар поягузории сулњ ва субот дар Афѓонистон, ки бештар аз сї сол гирифтори љанги хонумонсўз мебошад, наќши босазо бояд дошта бошад, зеро як таконе ба љониби дарёфти роњи берунрафти кишвар аз вазъияти мушкили мављуда мебошад. Бо назардошти ин вазъият тасмим гирифта шуд, ки музокирот бояд дар Аморати Ќатар аз тариќи ташкили сафорати "Толибон" дар Доха - пойтахти Ќатар сурат гирад.

30 марти соли 2013 њайати намояндагони Афѓонистон тањти сарварии президент Њомид Карзай дар таркиби вазири корњои хориљї Залмай Расул, мушовири президент доир ба амнияти миллї доктор Рангин Додфар Спанто, мушовири президент доир ба масъалањои байналмилалї доктор Маъруфї, рањбари Шўрои Олии сулњ Салоњиддин Раббонї ва котиби матбуотии президенти Афѓонистон Аймал Файзї ба Аморати Ќатар мусофират намуданд. Мутобиќ ба маълумоти Вазорати корњои хориљии Афѓонистон, дар љараёни ин мусофират бояд масъалањои боз намудани сафорати "Толибон" дар Доха пойтахти Аморати Ќатар, муайян намудани барномаи роњњои мусолиња бо "Толибон",

имкони сармоягузории Ќатар дар Афѓонистон ва ба таври расмї оѓоз намудани музокирот бо рањбарони "Толибон" мавриди баррасї ќарор хоњад гирифт. Дар љараёни музокироти њайати намояндагони Афѓонистон тањти сарварии Њомид Карзай бо Амири Ќатар шайх Ањмад бини Халиф ал - Танї масъалаи марказии музокирот ташкили намояндагии дипломатии гурўњи "Толибон" дар Доха ва таъини тарзи фаъолияти он дар давраи фароњам овардани шароит барои мусолиња байни тарафњо ва барќарор намудани субот дар кишвар буд. Ин масъала бо сафири Ќатар дар Покистон низ мавриди баррасї ќарор гирифта буд. Аз љониби њайати намояндагони Афѓонистон дар мавриди кушодани намояндагии "Толибон" дар Аморати Ќатар шартњои муайяне гузошта шуданд: тарки иртиботи "Толибон" бо "Ал - Ќоида" ва муќобилияти мусаллањ бо њукумат; иштироки њатмии намояндаи њукумати Афѓонистон дар тамоми љараёни фаъолияти намояндагии "Толибон" дар Аморати Ќатар. Мутобиќи изњороти котиби иттилоотии Президенти Афѓонистон Аймал Файзї " ин намояндагї ба маќсади дигаре бояд истифода нашавад". Ин изњороти њукумати Афѓонистон ба он маъност, ки намояндагии "Толибон" дар Ќатар њамчун сањнаи музокирот барои расидан ба мусолења ва суббот дар кишвар байни тарафайн мебошад. Мутобиќ ба иттилои "Коммерсант" намояндаи «Толибон» Забењулло Муљоњид изњор дошт, ки президенти Афѓонистон набояд ба љараёни боз намудани намояндагии «Толибон» дар Доха мудохила намояд, зеро ин "масъалаи байни «Толибон» ва њукумати Ќатар мебошад". Ин тарзи бархўрд ба масъалаи мусолења байни тарафњо маънои онро дорад, ки рањбарияти «Толибон» њукумати мављудаи Афѓонистонро эътироф наменамоянд ва майли оѓози музокираро ба он надорад. Намояндаи хоси Созмони Милали Муттањид дар Афѓонистон Ян Кубиш мусофирати Њамид Карзайро ба Ќатар маъќул дониста, "Толибон"-ро ба нишастан сари мизи мулоќот даъват намуд. Он чї ки дар оѓоз вазорати корњои хориљии Афѓонистон хабар медод, ки ба наздикї президент метавонад

дар Ќатар нахустин вохўрии расмї бо рањбарони гурўњи Толибон баргузор кунад, љомаи амал напўшид. Њангоми мусофират Њомид Карзай дар мусоњиба бо рўзноманигори Германия изњор дошт, ки рањбари "Толибон" Мулло Умар дар интихоботи президенти Афѓонистон, ки соли 2014 дар назар гирифта шудааст, метавонад иштирок намояд. Президент њамчунон дар вохўрї бо соњибкорони Ќатар гуфт, ки фаъолияти нањзати "Толибон" бар зарари иќтисоди кишвар буда, аз љониби матбуоти ѓарбї аз њад зиёд барљаста карда мешавад. Дар давраи мусофират дар Ќатар Президети Афѓонистон Њомид Карзай Амири Ќатар шайх Ањмад бини Халифа ал - Таниро барои кушодани сафорати Ќатар дар Кобул ва давоми музокирот доир ба масъалањои њамкории иќтисодї ва њамчунин љараёни масъалаи мусолиња дар Афѓонистон ба Кобул даъват намуд. Ин даъват ва гунљондани масъалаи муњокимаи барномаи мусолиња дар он нишондињандаи он аст, ки тарафњо доир ба масъалаи мазкур ба натиљаи нињої нарасидаанд. Аммо таърихи ин сафар њануз эълон нашудааст. Пас аз баргаштан аз сафари расмии дурўзаи президенти Афѓонистон аз Аморати Ќатар ва нашри гузориши хидамоти матбуотии президент дар мавриди натиљањои он њизбњои сиёсии Афѓонистон аз президент талаби гузориши муфассал дар бораи натиљањои сафари расмї, аз он љумла дар мавриди музокирот дар бораи ташкили намояндагии "Толибон" дар Доха намуданд. Бояд хотирнишон намуд, ки масъалаи асосии дар музокироти сафари расмї байни љонибайн созмон додани намояндагии "Толибон" дар Ќатар буд, аммо дар гузориши хадамоти матбуотии президент дар ин маврид танњо як маротиба ишора шудаасту

«

бас. Намояндагони оппозитсия гузориш дар бораи мусофиратро интиќод намуда, таъкид карданд, ки љараёни мусолиња бояд дар њамкорї бо парламент, љомеаи шањрвандї ва мардум сурат гирад. Гурўњњои оппозитсионї њукуматро гунањкор месозанд, ки музокироти бо рањбарони толиб дар Ќатар суратгирифтаро аз мардум пинњон нигоњ медорад ва аз он метарсад, ки мардум аз гузашти њукумат ба фоидаи оппозитсияи мусаллањ огоњ хоњад шуд. Бояд гуфт, ки хадамоти матбуотии президент маълумот дар мавриди музокироти президентро бо рањбарони оппозитсияи мусаллањ рад менамояд ва ин амал аз љониби гурўњи "Толибон" низ таъид нагардидааст. Музокирот дар бораи ташкили намояндагии "Толибон" дар Ќатар њанўз дар сатњи ду кишвари созмондињандаи он ќарор дорад ва бояд бар асоси уњдадорињое, ки љониби Афѓонистон ва Покистон дар нишасти Лондон дар њузури сарвазири Бритониё Кабир Дэвид Кэмрон изњор доштанд, тирамоњи соли 2013 ба натиљаи муайян хоњанд расид. Аммо бояд изњор дошт, ки музокирот танњо дар сурате мусмир хоњанд буд, агар дар он усулњои умдаи Ќонуни Асосї, ки таъинкунандаи сулњу субот дар Афѓонистон аз назар дур андохта нашаванд ва талабњои гуруњњои оппозитсионии кишвар бо риояи талабу таќозои љомеаи шањрвандї мадди назар гирифта шаванд. Дар мавриди ин усулњо гурўњњои оппозитсионии кишвар бо њамдигар мавзеъгирии наздик дошта бошанд. Дар пањлуи ин асл шояд дар сохтор тарзи идораи кишвар, бо назардошти талабу таќозои замон ва љомеа чорањои заруриро андешид, то љонибњоро ба њам наздик созад ва дар сулњу субот ва пешрафти кишвар даст ба дасти њамдигар дода тавонанд. Мањмадљон ГУЛЉОНОВ, сиёсатшинос

Дар давраи мусофират дар Ќатар Президети Афѓонистон Њомид Карзай Амири Ќатар шайх Ањмад бини Халифа ал - Таниро барои кушодани сафорати Ќатар дар Кобул ва давоми музокирот доир ба масъалањои њамкории иќтисодї ва њамчунин љараёни масъалаи мусолиња дар Афѓонистон ба Кобул даъват намуд.

14

“Нигоњ”, ЧОРШАНБЕ №5 (233) 24. 04. 2013

“Нигоњ”, ЧОРШАНБЕ №5 (233) 24. 04. 2013

ШАЊРВАНД МЕПУРСАД... ?-и нобОб

МАН ЌАБУЛ НАДОРАМ!

НАХОД

ШАКЛИ ФАЪОЛИЯТИ СОЊИБКОРИРО ЧЇ ГУНА ИВАЗ НАМУДАН МУМКИН АСТ?

- Дар кадом њолатњо соњибкори инфиродї метавонад шакли ташкилию њуќуќии худро иваз карда, фаъолияти худро њамчун шахси њуќуќї ба роњ монад? Алишер РАЊМАТОВ, сокини ноњияи Рўдакї - Мутобиќи ќисми 29-и ќарори Њукумати Љумњурии Тољикистон аз 31-уми августи соли 2012 тањти №451 агар дар давоми соли таќвимии 2013 ва солњои минбаъда даромади умумии соњибкори инфиродии дар асоси шањодатнома фаъолиятк унанда аз 500 њазор сомонї зиёд гардад, ин соњибкори инфиродї вазифадор аст, ки ба маќомоти андози мањали баќайдгирии худ маълумот пешнињод намуда, фаъолияти худро њамчун соњибкори инфиродї аз санаи 1-уми моњи минбаъда тибќи тартиби муќарраргардида ќатъ намояд ва дар мавриди идома додани амалиёт, фаъолияти худро њамчун шахси њуќ уќ ї ба роњ м онад. Њамзам он, мутобиќи талаботи банди 28-и ќарори мазкур, намудњои зерини фаъолият бояд бо ташкили шахси њуќуќї ба роњ монда шавад: а) истењсоли молњои зераксизї (ба истиснои нўшокињои ѓайриспиртї) ва амалї намудани фаъолияти зераксизї; б) фаъолияти иќтисодии хориљї (ба истиснои воридоти молњои ниёзи мардум ба маблаѓи то 500 њазор сомонї);в) фаъолияти бонкї ё намудњои алоњидаи амалиёти бонкї (ба истиснои амалиёти мубодилаи асъор), фаъолияти суѓуртавї, фаъолият оид ба идоракунии фондњои сармоягузорї, фаъолияти касбї дар бозори Ќоѓазњои ќиматнок;г) фаъолият доир ба истифодабарии ќаъри замин; д) ќабул, коркард ва (ё) тањвили металлњои ќиматбањо ва сангњои ќиматбањо, дигар металлњо, консентрат, оњанпора ва маъданњо;е) фаъолияти савдо ва (ё) хизматрасонї, ё фаъолият доир ба хўроки умумї, агар масоњати љойи фаъолият аз 30 м2 зиёд бошад;) фурўши сўзишворї, гази моеъ ва табиї, таъсиси бозорњо, мењмонхонањо ва хизматрасонињои варзишї; з) ташкили сехњои оњангудозї. Ба саволи Шумо сармутахасиси Кумитаи андози назди Њукумати Љумњурии Тољикистон Ќаноат МЎЪМИНОВ посух дод.

НАХОД, МАЌОМОТ БАЙНИ ХУД "СЕПОЧКА" ШУДА БОШАНД?

- Мувофиќи Конститутсияи Љумњурии Тољикистон замин моликияти истисноии давлат буда, харида ё фурўхта намешавад, танњо барои истифодаи муваќќатї ва дарозмуддат ба шањрвандон вогузор карда мешавад. Аммо ваќте ки аз забони ин ё он сокини дењоти Тољикистон мешунавї, ки ба 5000 ё 10 000 доллари ИМА 10 сотих замини обиро барои хона бунёд кардан аз фалон раиси љамоати ноњияи "Х" харидааст, дигар дар ин авохир ангушти њайрат намегазї. Зеро ваќтњои охир ин њарфњоро зиёд мешунавем ва њодисаро бо чашми сар мебинем. Танњо медонем, ки мувофиќи ќонун бояд њељ кас ба мо замин нафурўшад ва мо њам сокинони дењот аз њељ кас онро бояд нахарем. Зоњиран чунин аст, аммо амалан гарчанде ѓайриќонунї њам бошад дар дењот замини обї аз тарафи раисони љамоат фурўхта мешавад. Даврони побарљоии СССР дар аксари ин заминњо зироати пахта кишт карда мешуд. Алњол љои ин заминњо хонањои истиќоматї комат афрохтанд. Замини њамвору обї дар Тољикистон кам аст. Агар њамин хел рафтан гирад заминњои кишт бамаротиб кам мешаванд ва амнияти озуќаворї барои Тољикистон ба хатар мувољењ мешавад. Солњои охир аз ВАО дар бораи шикояти сокинони дењот бахусус дењотљои ноњияи Рўдакї зиёд огоњ мешавем, ки хонањои ободкардаи онњоро дар ана њамин хел заминњо маќомоти милисаи мањалли зисташон бо трактор ё дастони мардикорон тахриб карда мегардонад. Ман заминхарњоро тарафгирї надорам. Аммо чаро ваќте њамин гуна раисони порахўри дењаву љамоат ва њаннотон замин мефурўшанд, касе сади роњи онњо намешаванд? Чї магар онњо намедонанд, ки ин корашон ѓайриќонунї аст. Аксари шањрвандони мо аз ќонун итоат мекунанд. Агар пешнињоди заминфурўшї набошад ва онњо огоњ карда шаванд, ки дар њамин гуна заминњо хона бунёд кардан хилофи ќонун аст, албатта, пулњои бо араќи љабин ба даст овардаашонро сарфи ин ѓиромбозї намекарданд. Чизи дигар хеле шубњаовар аст, ки магар раисони ноњия, кормандони шуъбаи корњои дохилї, агентии коррупсия, прократура ва дигар маќомоти назоратии мањаллї аз ќабл намедонистанд, ки манзили истиќоматї дар заминњои обї сохта шудааст ва љилавгирї аз ин амал менамуданд? Чаро баъди як ё ду соли бунёди манзили истќоматї якбора њамаи маќомоти назоратї чун балои ногањонї ба њуљум гузашта, гўё ќонуншиканњои заминро љазо дода, заминњои ѓайриќонуниро ба њолати аввала бармегардонанд? Њар як шањрванд барои сохтмони хона 5 - 10 сол ва тамоми умр дар Русия мардикорї карда, ба умед хона мепўшад. Магар маќомоти њифзи њуќуќ наметавонистанд дар аввали хариду фурўши замин љилавгирї аз ќонунвайронкунї кунанд? Оё ин маънои онро надорад, ки њар яке аз ин маќомот забон як карда, "доля"-и худро канда, як - ду соли аввал ба њодисаи хариду фуруши замин чашм пўшида, ба истилоњ "сок"-и шањрвандонро мељафанд, баъд онњоро дар кўи ноумедї рањо мекунанд? Наход њар як маќомоти мањаллї дар ин ё он ноњия байни худ "сепочка" шуда бошанд?Агар њамин хел бошад, роњи осони пулкоркуниро ёфтаанд. Аммо аз оњу нолаи мардуми одї бояд тарсид. Агар аз онњо наметарсед, аз Худованд бояд тарсед! Бахтовар САМАДЗОДА, сокини ноњияи Рўдакї

ЧАРО? ЧАРО ЊАМСОЯ АЗ ЊАМКОРЇ БО МО ЊАРОС ДОРАД?

- Мо тољикон барои њамкории дўстонаву бародарона бо бародарони ўзбак омода њастем, вале мутаасифона, бародарони ўзбак бо мо на! Чаро, ки миллати ўзбак њамеша дар нигаронї аст ва њамеша аз мо тољикон метарсаду моро душмани худ њисоб мекунанд. Аз он метарсанд, ки рўзе мешавад, ки Бухорову Самарќандро тољикон боз ба даст мегиранд. На ба љанги байни њар ду давлат, балки худи тољикони Самарќанду Бухоро. Камбудии њамкории давлати Ўзбакистон бо мо тољикон дар он аст, ки он њо намехоњанд

15

дўстиву бародарї бо мо тољикон дошта бошанд. Агар онњо лоаќал барои рафтуомади тољикони Тољикистону С амарќанду Бух оро монеањоеро ба амал намеоварданд, раводидро аз байн мебардоштанд ва барои дидор аз шањрњои ќадимтарини тољикон - Самарќанду Бухоро барои мо тољикони Тољикистон роњ мекушоданд, пас дар он њолат метавон гуфт, ки дипломатияи њ ар ду љониб вусъат хоњад ёфт. Гуфтан ба маврид аст, ки мо тољикон аз даврони давлатдории

Исмоили Сомонї ба касе муњтољ набудем ва то кунун муњтољи касе нестем. Шукронаи Худованди бузург, ки мо захирањои табиие дорем, ки аз њама арзишмандтарин дар Осиёи Марказї ба њисоб меравад ва ин ОБ њаст. Дигарон газу нефт доранд, мо низ дорем, аммо кам ва ба таври зарурї онро истихрољ накардаем, аммо дар ивази ин мо обе дорем, ки дар тамоми даврони пайдоиши дигар давлату миллатњо онњоро мехўронду мепўшонд, аммо акнун њамаи неъматњои заминї бояд ба чорчубаи зарурї дароварда шаванд. Баъзе нафарони камаќлу камсавод ва хоинони худи миллати мо тољикон дар он аќидаанд, ки мо тољикон њељ гоњ пешсафу пешќадам намешавем. Ин хатост, хонандагони азиз! Агар мо баъзе хоиноне, ки дар рушди Ватани азизамон талош намекунанд аз вазифањояшон пурра озод кунем, ё инки онњоро пурра ба тартибу ислоњ дарорем, иншоаллоњ, бењбудињои рўзафзунро бештар х оњ ем дид. Бояд х удшиносии миллї, нангу ному си т ољикон а дошт, ки Ватани азизамонро ободу зеботар гардонем ва бењтарин шароитњои зиндагиро барои мардуми ин сарзамини аљдодиамон ба амал оварем. Ба њар њол њељ гоњ ба кинадориву хушунат роњ набояд дод. Чаро, ки таърихро наметавон дигар кард, аммо инсонро метавон ислоњ кард! Абдуљалили КОМИЛ, сокини шањри Душанбе

ВАЊДАТ- ШАЊРИ БЕДАРВОЗА?

- Имрўзњо шањри Вањдат ба як шањри бедарвоза монанд шудааст. Њайрон нашавед. Каме дар бораи шароити асафбори хизматрасонии воситањои наќлиёти мусофирбари шањри Вањдат њарф мезанем. Касе, ки дар Вањдат зиндагиву кор мекунад ё гузораш меафтад ба ин монанд душворињо дучор мешавад. Проблемаи №1 дар шањри Вањдат ин хизматрасонии наќлиёти мусофирбар мебошад. Барои мисол хатсайри №1 аз назди бозори "Стансия" то бозори марказї дар гардиш аст, ки дарозиаш 5 километр аст. Ду сол пеш (дар моњи июни соли 2011 ) дар њамаи воситањои наќлиёти мусофиркаш нархномаи хизматрасонии онњо часпонида шуда буд. Алњол, нархнома дар дохили наќлиёт нест. Дар нархномаи зикршуда роњкиро барои микроавтобуси бо бензин њааркаткунанада 80 дирам ва бо газ 70 дирам муќаррар гашта буд. Чї шуд, ки намедонам ногањонї аз як сол бештар инљониб аз мо (мусофирон) кондукторони мусофиркаш бо тавсияи ронандагонашон беасос 1 сомонї талаб мекунанд. Бар замми ин, микроавтобусњо дар истгоњњо (њоло саристгоњњоро мисол наовардем) аз 10 то 15 даќиќа зиёд меистанд. Ваќте ба ронанда мегўед, ки "њой, акаи ронанда тезтар мошинро ба њаракат дароред, ба кор дер шуд. Шумо як сомонї њаќќи хизматрасниатонро гирифта истодаед њалол карда гиред", гилаи ронанда бо ин мазмун сар мешавад: "Шумо њам моро фањмед, мо (манзураш ронандагон) пули экология, БДА, патент, роњхат, андоз ва нозири истгоњро медињем. Агар тез рафтан мехоњед, марњамат, рафта, ба таксї нишинед. Ва ронанда ба тарарафи кондуктор дуѓ зада мегўяд: "30 дирам баќияи њамира бте фроя иќа бисёр гап назана."Аз гапи гуфтаатон ба ронанда пушаймон мешавед. Дар як микроавтобус аз 15 то 18 мусофир чун халтаи пиёзу картошка нишаставу росто савор карда мешавад. Мувофиќи стандарт дар микроавтобус бояд 12 нафар савор карда шавад. Аммо нафси ронандањо ба ин ќаноат намекунад. Мусофирон њама хомўшанд. Касе гап намезанад. Касе њуќуќњои худашро њимоя намекунад. Ваќте ба ронандаи "Газел" гуфтам, ки пештар дар микроавтобус нархнома бо шумораи телефони љамъияти мусофирбар буд, њатто дар онљо навишта шуда буд, ки арзу шикоятњои худро тариќи њамон шумораи телефон ба роњбарияти љамъияти мусофирбар расонед, њамон куљо шуд, дар кадом асос шумо ронандагон баќияи пули мусофиронро намедињед?", ронанда худашро ба карї андохта, хомўширо афзал донист.

Аввалњо ронандагон баќияи пули одамонро медоданд. "Тангабозї" гўён ба ронандагон нафорид. "Тангабозї карда мегардем" гуфта, минбаъд дигар баќияпулии мусофиронро пас намедињанд. Ронандагони микроатобусњои шањри Вањдат тангаро дигар назарашон намегирад, њаќќимардумхўрї мекунанд ва 20 30 дирамро пул њисоб намекунанд. Ин дар њолест, ки моњи феврали соли равон Бонки миллии Тољикистон тангањои арзишашон 1 ва 2 - дирамаро ба муомилот баровард. Ман шахсан дар як рўз шаш маротиба аз хизматрасонии микроавтобусњо истифода мебарам. Агар дар ин шаш маротиба тангањоро љамъ кунам дар як руз 1 сомониву 20 дирам ва дар 22 рўзи кориам 25 сомонї мешавад. Ман њамагї 300 сомонї маош мегирам. Зарра-зарра љамъ шавад, дарё шавад, гуфтаанд дар урфият. Ронандагони микроавтобусњо њар рўз њаќќи моро мехўранд. Гарчанде дар дохили шањри Вањдат ду терминали мусофирбар яке ЉДММ "Сайёд" ва дигаре ЉДММ "Рамазон" вуљуд доранд, аммо шарту шароити мусофиркашонї бо ду по мелангад. Воситањои наќлиёти мусофиркаш бояд аз рўи рељаи муайяншуда њаракат кунанд. Аз рўи интервал бояд њаракат кунанд. Аммо њељ кадоме аз онњо ба ин риоя намекунанд. Оё вазифаи роњбарони терминалњо танњо аз додани роњхат ба хатсайрњо иборат аст? Дигар пањлуи фаъолияти ронандагони мусофиркаш ба онњо дахл надорад? Ба тозагии наќлиёт, аз рўи интервал њаракат кардан, фарњанги мусофиркашонї, рељаи њаракат, риояи ќоидањои њаракат кї бояд назорат барад? Дар хатсайрњои №107 ва Гулистон низ ањвол њамин аст. Дар хатсайри Карим Исмоил ва Гулистон њам роњкиро мутаносибан 1 сомону 60 ва 1 сомону 70 дирам муќаррар шуда буд, аммо њоло ронандагон 2 сомонї гирифта, баќияи онњоро намедињанд. Ноњияи Вањдат чун ноњияњои Рудакї ва Њисор яке аз ноњияњои сернуфузи Тољикистон њаст ва норасоии наќлиёт бармало дида мешавад. Агар ба самти Душанбе рафтанї шавем, бояд ба ќавле ба чор наќлиёт "пересадка" карда равем. Ба пулдорон осон аст, бо наќлиёти шахсии хеш мушкилашонро осон мекунанд. Аммо донишљўёни бечора, халќ ва оилањои серфарзанд чї кор кунанд? Ваќте њамин ќадар камбудї дорем, Анвари Вайсиддин онро њал карда натавонад, чї лозим аст барои мо њамин хел раиси ноњия? Фирўза АБДУРАШИДОВА, сокини шањри Вањдат

ЭЪТИБОР НАДОРАД Њуљљатњои хона (технический паспорт)-и шањрванд Наботов Бобо, тањти раќами инвентарии 4900, соли 1989 ба истиќоматкунандаи совхози Дзержинский, дењаи Мишкорон, ноњияи Москва, ки дар асоси ќарори №30 аз 30,05,1989 дода шудааст, дар дафтари баќайдгирї тањти раќами 375 сабт шудааст, аз эътибор соќит дониста шавад.

16

“Нигоњ”, ЧОРШАНБЕ №5 (233) 24. 04. 2013

ЊАЉВ ВА ТАНЗ МАНГАР, КИ КЇ МЕГЎЯД...

ПУРБИНИ ДАРВЕШ

Тољикон бухор њам мешаванд 4 - уми марти 2013 дар ошёнаи 7-уми як бинои 9-ошёнаи шањри Маскав сўхтор ба амал меояд. Аз тирезаи хонае, ки месўхт кўдакон ба ёрї даъват мекарданд. Дар наздикињо муњољирони тољик будаанд ва аз хобгоњи худ кўрпањо оварда, зери тирезаи бино тайёр мешаванд. Як духтарча ва як писарча худро аз тиреза мепартоянд. Љароњат њам бардошта бошанд хушбахтона зинда мемонанд. Илоњо, умри ин кўдакон дароз бошаду шифо ёбанд, аммо... з шабакаи РЕН ТВ дар ахборот ин њодисаро шарњ дода, яке аз шоњидон дар суњбат гуфт, "...хорошо что рядом были таджики и растянув одеяло спасли детей…" Сипас дар интернет хостам маълумоти бештар ва нигоњи ВАО-и Русияро хонам. Дигар дар ягон торнамо доир ба ин њодиса вожаи "таджики"-ро надидам. Хатто РенТв дар торнамояш мундариљаи ин барномаи хабарї њамроњ бо мусоњиба то њол нашр накардааст. Барои Маяк тољикони "приезжий" ба "местные рабочие" мубаддал гаштанд, ...на "матрас, растянутый местными рабочими". ТВС каме ба њаќиќат наздик мешавад, вале њамоно забонаш намегардад, ки пеш ё пас аз вожаи "дворники" як хатча монда (-) "таджики"-ро часпонад, "…На растянутое внизу дворниками одеяло…" Барои Росбалт "дворник"-њо "строител" мешаванд ва низ аз миллату шањрвандии онњо ягон њарф нест. "...спасли строители, живущие в быточке неподалеку от места ЧП".

1ТВ аз хуну пуст гузашта, вожаи "гастарбайтер"ро истифода кард, вале аз рўи одаташ "гастарбайтеры из Таджикистана" нагуфт. (Гастарбайтеры, увидев, как пламя вырывается из окон квартиры, подтащили к дому матрас из бытовки.) Аммо чашмњои хираи хабарнигорони Интерфакс, ИТАР-ТААС, РИА, ВестиРу, ПравдаРу дар он њодиса на "дворник" дидаанду на "гастарбайтер". "Интерфакс: Пока у них не выявлено серьёзных повреждений…" "ВестиРу: дети выпрыгнувшие из окна выжили…" "ИТАР-ТААС: До прибытия сотрудников МЧС из окна квартиры выпрыгнули два ребенка четырех и шести лет". "РИА: В пресс-службе ГУМЧС ранее сообщили, что дети выпрыгнули из окна до прибытия пожарных".

А

"ПравдаРу: из окна седьмого этажа выпрыгнули двое детей..." НТВ дар њодиса ќањрамонии як мўйсафеди русро ( њатто исми ин мўйсафедро меорад- Виталий Дягтарёв) мебинад, аммо якчанд нафар тољикро не, "…выбросившихся при пожаре с 7-го этажа жилого дома в Москве. Детей, как выяснилось, спас бдительный пожилой мужчина". Барои Русская служба новостей ва Регнюм низ тољикон ѓайб мезананд: "До прибытия пожарных из окна квартиры выпрыгнули два ребенка, возраст детей уточняется". "Вечерняя Москва бо фахр менависад: Вечерке первой удалось поговорить с мужчиной, спасшим детей". Баъдтар тасвири њодисаро муфассалтар меорад, аммо "одеяло и матрас" ба "половичок" ва мўйсафеди нафаќахўр ба супермени наљотдињанда ду кўдак мубаддал мешаванд. Тољикон бошанд, инљо на дворник мешаванду на гастарбайтер, очевидцы ва на местными рабочими балки њама бухор мешаванд. Њанўз њам шукр, ки "рядом с происшествием дворники-таджики как очевидцы мольча метали двор, или мешали старику спасать детей" нанавиштаанд. Тасавур кунед, агар њамаи расонањо хабари комилан даќиќ дода, як мусоњибачае аз он тољикон мегирифтанд. Ин худ аллакай нигоњи шањрвандони руси Русияро нисбати тољикон ба самти мусбат тела медод. Ва шояд сабаби корд набардоштани як скинхэди рус мешуд. Ва шояд сабаби аз тан људо нашудани сари љавоне муњољири тољик мешуд. Хеле бамаврид аст, агар сафорати Тољикистон дар Русия аз паи ин њодиса шуда, наљотдињандањои тољикро расонай ва маъруф гардонад. Илњоми МУЊАММАДРАЉАБ

Тољинисо МАЊМАДОВА, муовини вазири маориф: - Инамињо отањошон нест, малимшон нест, ина худшон љо гирифтан ку. Меган, ки иља(олимпиадаи љумњуриявї- дар назар аст) фирев мекунан. Ягон фирев нест ба Худо.

-А, дхта, талхакафмон кадию! Мебахшї, отаи эъ, таѓаи хдт киай, ки як карат кам вазири маориф шдию, говљушои данѓараааааворї суњбат кеси?!

Абдулфайз АТОЕВ, сухангўи ВКХ: - Аз якуми январи соли 2015 мо пурра ба шиносномањои биометрии хориљї мегузарем. Раёсати консулии Вазорати корњои хориљї пурра ба анљом додани ин гузариш омода њастанд.

-Шумо ба њар чї гузаред, гузаштан гиреду аз мардум њамин талабњои пулакиро накунед, шуд. Иззат АМОН, роњбари Созмони љавонон дар Русия: - Ба андешаи ман Онищенко барои мардуми тољик "тангем"-ро мемонад, ки "яке мебарояд". Вале агар љиддитар нигарем, гумон мекунам, ба њиљ кас ин њиллањои Кремл пўшида нест.

- Њилла-ку маълум, вале барои мо мардум номаълум, ки Кремл бо ин њиллањо чї мехоњад: таќсими бизнеси Амонуллоњи Њукуму мансабашро ба ягон кас додан ё мансабдињандаи ўро бемансаб кардан?

Шариф РАЊИМЗОДА, вазири рушди иќтисод ва савдо: - Фарќияти кодекси андози пешина аз кодекси нав аз он иборат аст, ки шумораи умумии андозњо аз 21 намуд ба 10 намуд, аз љумла андоз њои умумидавлатї аз 17 то 8 намуд ва андозњои мањаллї аз 4 то 2 намуд кам карда шуд.

-Фарќияти дуюмаш ин аст, ки маблаѓњои њамон 21 намуд андоз ба сари ин 10 андоз бор карда шуданду андоз-андози умумидавлатї ба сатњи мањалњо расида, ѓиреви мардуми соњибкору дењконро бароварда истодааст. Иззатуло САИДОВ, полковники комисариати њарбии вилояти Хатлон: - Агар љавонон бо маблаѓ аз хизмати њарбї озод карда шаванд, магар Ватанро бо пул њимоя карда мешавад?

-Мешавад, онро маоши хидматї мегўянд, ки њар моњ ба шумо медињанд. Агар бовар накунед, аз маош даст кашед. Зибод РАЉАБОВ, нафаќхўр: - Њарчанд мегуфтам, ки як бор пурсед Эмомалї Рањмон маро ќабул мекунад, зеро дар љавонї ваъда карда буд, ки ман подшоњ шавам, кайф карда, хўрда мегардї, ягон милиса ба додам нарасиду гапамро ба президент намерасонид.

-Бобои Зибод, боке нест. Шумо барин "кайф карда хурда мегаштагињо" 7 млн. 300 њазор шудаанду 20 сол интизор. Милисањо, ки шуморо накуфтаанд, шукрона гўед.

Раиси Шўрои муњаррирон: С.А. Дўстов

Њ аф тан о ма д ар Ва зо ра ти ф ар њ а нг и Љ у мњ у р ии Т о љи к и с то н ба ќ а й д г и р иф та шу д аа с т.

МУАССИС: Созмони љамъиятии «ИНДЕМ» («Информатика барои демократия ва рушди миллї»).

Котиби масъул: Эраљи Амон Шўъбаи иттилоот ва сиёсат тел: 224 25 09 Шўъбаи тањќиќот ва тањлил тел: 600 80 38 Шўъбаи иљтимоъ ва иќтисод тел: 224 25 09 Шўъбаи реклом ва огоњиномањо тел: 93 500 77 41

Дар њафтанома матолибе низ ба нашр мерасанд, ки бо мавќеи идораи он муѓойират доранд.  Дар шумора аз аксњое њам аз Шабакаи љањонии Интернет истифода шудааст.  Матолиби хусусияти таблиѓотидошта ® метавонанд танњо бо пардохти муайян дар њафтаномаи «Нигоњ» нашр шаванд.  Барои дар дигар нашрияњо пурра ё ќисман чоп кардани матолиб ва иќтибосњо аз «Нигоњ» иљозаи хаттии идора ва нишон додани сарчашма дар шакли «аз њафтаномаи «Нигоњ» №_ аз санаи _» њатмист.  Њуќуќи муаллифии кулли матлабњои шумора ба идораи њафтаномаи «Нигоњ» ва СЉ «ИНДЕМ» тааллуќ дошта, тибќи ќонунгузории љории Тољикистон ва байналмилалї њифз карда мешаванд.

Ќимати рўзнома дар фурўши чакана на беш аз 1,5 сомонї Њафтанома дар нашриёти «Мега-принт» чоп мешавад. Теъдод 4 000 Ќимати обуна барои як сол - 71 сомонию 76 дирам. Индекси обуна: 68990  НИШОНИИ ИДОРА: Љумњурии Тољикистон, шањри Душанбе, кўчаи Носирљон МАЪСУМЇ, хонаи 3. Телефон: (44) 600 80 38, 224 25 09