Нигох №20 (402). Чоршанбе, 6-уми августи соли 2014 by Webster Loran

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №20 (402), 6. 08. 2014

Бохти таърихии Путин САЊИФАИ 10 №20 (402). Чоршанбе, 6-уми августи соли 2014

e-mail: nigoh_tj@inbox.ru

БО ШОИР

Шаб садои нола меояд аз ин фарњанги бедорї САЊИФАИ 12

МУШКИЛИ МИЛЛЇ

Њокимияти ниёзманд САЊИФАИ 4

www.facebook.com/nigohtj

Отифа Пичанд, паноњандаи 28 солаи эронї дар Тољикистон аз он шикоят дорад, ки як мансабдор ўро таљовуз кардааст. Отифа ба Прокуратураи генералии Тољикистон шикоят бурдааст, ки чанде ќабл дар шањри Вањдат дар биное, ки онро кормандони маќомоти корњои дохилї посбонї мекарданд, аз тарафи гўиё "хеш"-и президенти Тољикистон мавриди таљовуз ќарор гирифтааст. Ў хоњиш кард, ки њодисаи ба сараш омадаро тавассути матбуот инъикос кунем, то њаќ ба њаќдор расаду як талоши дастљамъонаи љамъиятї зидди таљовузгарон сурат гирад ва ин зуњуроти номатлуб решакан гардад...

Отифа ПИЧАНД:

"БА МАРДОНИ ТОЉИК НАФРАТ ПАЙДО КАРДАМ" ПОСДОРЇ

Сукути ќалбе, ки барои ин Ватан метапид… САЊИФАИ 6

ПУРБИНИ «НИГОЊ»

"Аруси девона-аш-ш -ай"-и Мирзодиккак

КУШТОР ДАР ЉИЛИКЎЛ САЊИФАИ 13

САЊИФАИ 16

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №20 (402), 6. 08. 2014

МАВЗУИ АСОСЇ

Отифа ПИЧАНД:

"БА МАРДОНИ ТОЉИК НАФРАТ ПАЙДО КАРДАМ" Отифа Пичанд, паноњандаи 28 - солаи эронї дар Тољикистон аз он шикоят дорад, ки як мансабдор ўро таљовуз кардааст. Отифа ба Прокуратураи генералии Тољикистон шикоят бурдааст, ки чанде ќабл дар шањри Вањдат дар биное, ки онро кормандони маќомоти корњои дохилї посбонї мекарданд, аз тарафи гўиё "хеш"-и президенти Тољикистон мавриди таљовуз ќарор гирифтааст. Ў хоњиш кард, ки њодисаи ба сараш омадаро тавассути матбуот инъикос кунем, то њаќ ба њаќдор расаду як талоши дастљамъонаи љамъиятї зидди таљовузгарон сурат гирад ва ин зуњуроти номатлуб решакан гардад. "Нигоњ" бо назардошти нозукии масъала ба ин суњбат бонуи журналистро сафарбар намуд. Суоли нахустини журналист њамин буд:

рам мусофирам, ба кор ниёз дорам, ба тарахона коркобї омадам. Чунон нўшидагї буд, ки оби дањонаш мерафт. Гуфт, ки "шавњаратро депорт мекунам, худатро мегирам. Як бачаи эрониву тољикї мекунем. Мада маъќулї". - Шумо таљовузгарро пеш њам мешинохтед? -На, бори нахуст дидам. Баъдтар фањмидам, ки номаш Исмат будааст. Марди ќоматбаланди гандумгуне аст ва як чашмаш айб дорад. -Шояд хеш набошаду аз ном сўистифода карда бошад... - Шумо мунсифона кор баред. Набояд дар њолате, ки хешаш ба чунин амали нангин аз номи рањбар даст мезанад, пўшида монад. Охир, вай чанд бор ин номро ба забон меовард. - Из ин њодиса њодиса 5 моњ сипарї шудааст. Шумо чаро њоло ба

маќомот мурољиат кардед? Духтарони бо Шумо буда чї шуданд? Онњо низ шикоят бурдаанд? - Дуруст, ман дер шикоят бурдам. Медонед, барои чї? Ваќте инсон новобаста аз он, ки кадом љинс аст, мавриди озори љинсї ва тањќири инсонї ќарор мегирад, бемории вазнин мешавад. Њатто даст ба худкушї мезанад. Бо иловаи ин, соле пештар дар мањаллаи Гипроземи Душанбе аз тарафи љавонони донишљў ба њолати баде афтида будам. Телефони мобил ва маблаѓњои маро ба яѓмо бурданд. Ваќте ба маќомоти шумо мурољиат кардам, баръакс, худамро айбдор карданд. Баъди ин дигар ба таъмини њифзи њуќуќ ва пешгирии љинояткорї дар кишвари шумо бовар надоштам. Аммо, ваќте Аввал гуфтанд, ки якљо мераваму зиё- Шумо кай ва чигуна мавриди тамоње ќабл тавассути шабакаи иљтифат мекунем шуморо, баъд сўи Вањљовуз ќарор гирифтед? моии Ютуб навори шикояти як зан дар дат бурданд. - Ман барномасоз ва устоди раќс мавриди таљовуз шудани дух- Оё дар тарабхона касе набуд, ки њастам ва њам паноњандаи СММ, ки дар тарашро тамошо кардам, ин барои бо зўр бурдани шумо монеъ Тољикистон панањ мебарам. Расман ба ман нерў бахшид. Дарёфшавад ё Шумо ба роњат савор шумаро ба кор ќабул намекунанд, аммо там, ки хешони мансабдорон дед? Баъд куљо рафтед, чї шуд? барои кор мељўям, то рўзгор пушти сар таљовуз кардани занонро ба- Буданд ва мо кўмак њам хостем. кунам. Моњи феврали соли љорї барои рои худ имтиёз ќарор додаКормандони тарабхона ва нафарони ёфтани кор ба яке аз тарабхонаи анд. Не, ин тавр нест. Оё дар он љо буда гуфтанд, ки ин одам хеши "Љањонбахт", воќеъ дар мавзеъи маъягон кишвари дунё шунидаед, президент аст, њељ коре аз дастамон руф ба "колхози Россия" рафтам. Раки хешони рањбар таљовуз кунамеояд. Лаб мегазиданд, афсўс мехиси тарабхона дар рухсатии мењнатї нанд, аммо маќомот дар гўши ўрданд. Аммо, чї чора, ки дар кишвари будааст. Ба ман гуфтанд, ки шом оям. фил хоб бошад? Мутаассишумо хешони президент ба њама чї Шом рафтем. Бо ман як дўстам духтафона, дар шумо маќомот дар худро ќодир ва њаќ медонанд. Ба љои ри афѓон буд, ки ў низ паноњљўи СММ масъалаи љинояткории хешоон, ки дар чашми мардум обрўйи преаст. Ваќте он љо нишаста будем, чанд вандони одамони ќудратманд зидентро њифз кунанд. Моро ба љойе нафар ворид шуданд. Њама ба онњо ќонунро зери по мекунанд. Ин бурданд, ки наздик ба шањри Вањдат даст пеши бар хидмат мекарданд. Он фољиа аст, пайомади сангин буд. Фикр накунам, минтаќаи дигар чанд нафар аз воридшудагон як надорад. бурданд, чун зуд расидем. Он љо утоќи фарро хушомад мегуфтанд ва сокит Духтари афѓон ба таљовузкории пулис буд ё маконе, ки пулис буданд. Як марди тахминан 45 - сола гар гуфтааст, ки СПИД аст, њифзаш мекард. Чун сару либоси пусахт нўшида буд, ба по рост истода барои хамин ба вай нарасилисї ва лавозимоти кори онњо буд. наметавонист. Ба ман нигоњ карду дааст. Духтари тољикро намеЊатто пулисњо ба ин таљовузгар хидмат гуфт, ин ќадар хушруйї. Чанде хомўш донам, чун аввал вайро даромекарданд ва моро як-як ба маишати ў мондем, ки нашуд. Моро ба зўр бо худ варданд. медароварданд. Боз акси хеши презибурданї шуданд. Њарчанд ман гуфтам - Чаро Шумо ба таљовуз дентро дар бари њамон девор часпоэрониам, мењмонам, эътибор надомуќобилат накардед? нида буданд. данд. Гуфт, ки ба ман эронї маъќул аст. Њадди аќќал мегуфтед, ки - Таљовузгар гуфт, ки хеши роњбаОн духтари афѓон, як духтари тољики СПИД њастед ё тан додед ба ри давлат аст? дигар ва маро ба зўр он мардон дар як хотири он, ки хеши прези- Бале борњо гуфт. Њатто ваќте, ки мошини сиёњшишае, ки раќамаш 55 АРИЗАИ ОТИФА ПИЧАНД дент аст ва бурд мекунед? зорааш мекардам, ки ман шавњар до00 ХХ* 01 РТ аст, савор карда бурданд. - На ину на он. То лањзаи навбати ман расидан ва дохили утоќи кори милиса рафтан бо, ба истилоњ, милисањои хидматгораш бањс доштам. Аз модару хоњар ва духтаро- Таљовузгар гуфта, ман миллати тољикро дар назар надорам. Айби мардум нашон мисол меовардам. Њама хуб меон аст, ки ба таљовузар ва љинояткор мубориза намебаранд. Аз маќомот, гуфтанд, аммо коре карда натавонистанд. Ман аз онњо шикоят надорам. Меки бояд мубориза барад, на љиноят, талаб намекунанд. Аммо маќомот аз гуфтанд, ки дуруст, аммо чї кор кунем. таљовузгару љинояткори аршад пуштибонї карданд. Дигар ин, ки ман Њозир шуморо рањо кунем, њамаи моро аз кор пеш мекунанд. Ваќте маро воустоди раќс будам ва ба духтарони тољик раќс нишон медињам. рид карданд, пурсид, ки бемории бад

МАОРИФ

ОТИФА ПИЧАНД, ПАНОЊАНДАИ 28 - СОЛАИ ЭРОНЇ надорї. Чї тавр дуруѓ гўям? Гуфтам надорам, аммо шавњар дорам ва намехоњам. Маро ба шиддат бардошта болои миз шинонид, ки камарам дард ёфт ва суст шудам. Њамон њолати дард ёфтани миёнам ва беќувват шуданам таљовуз кард. - Баъди таљовуз шудан њомиладор нашудед? - Баъди он њодиса то як моњ дору хўрдам, ки њомиладор нашавам. - Шуморо чї гуна љавоб доданд ва албатта, ки "њаќ" доданд? - Соатњои 3 - и шаб амр дод, ки моро баранд. Ба ман 200 сомонї ва ба ронанда њам 200 сомонии дигар дароз кард. Пулашро ба сараш задам. Ронанда гирифт ва маро то хона овард. Ронанда гуфт, ки таљовузгар шумораи мобилашро ба шумо дод, ки ваќте корам афтод, занг занам. Шумораро гирифтам. Бо исрори шавњарам занг задам, аммо "алло" гуфту тамом. Ва ду маротиба аз шумораи телефони шањрї занг заду, аммо ваќте љавоб медодам, аз он тараф хомўшї буд. Маълум, ки мехост бидонад, ки кї ба ў

занг мезанад. Њоло шумораи мобилашро куштааст. - Шумо ду маротиба мавриди њамла ќарор гирифтед, оё бењтар он нест, ки ба кишвари худ баргардед? - Он љо ман мушкил дорам ва барои њамин ба кишвари шумо омадам. Шавњарам инљост. Тољикистону тољикро бо демократияааш ва фарњангаш дўст дошта омадем ва иљозат дињед, ваќту соаташ ояд, кишвари дигар равем. - Мушкили Шумо дар кишвари худатон чї аст? Низоми исломиро намехоњед ё демократия нест? - Ман ба низомњо мушкил надорам. Ин низомњо њастанд, ки бо аќидаву равиши шањрвандон мушкил доранд. Ман ба Худованди якто ва манон бовар дорам, аммо дин надорам. Ягон китобро муќаддас намедонам. Шавњарам нависанда аст ва бо низоми Эрон мушкил дорад. - Аз куљои Эрон њастед? Дар Эрон њамаќидањои Шумо зиёданд? - Аз Исфањон њастам. Бале, њамандешањоям зиёданд. Ба Худованд бо-

Академики ўзбак Рустам Абдуллоев бо нашри як маќола дар Centrasia.ru гуфтааст, мебояд њукумати Ўзбакистон ба Тољикистон шарт гузорад, то ба сохтмони сарбанди НБО "Роѓун" хотима бахшад. Дар њолати рад кардани ин ултиматум, Ўзбакситонро зарур аст, неругоњ ва артиши кишвари њамсояро бомбаборон кунад, - гуфтааст Абдуллоев. Вай дар матлабаш, ки имрўз 5-уми август нашр шуд, навиштааст: дар њолати посухи мусбат надодани Тољикистон ба ултиматум Ўзбакистон бояд ба дараи Роѓун тамоми њавопаймоњои бомбафкани худро сафарбар намуда, сарбандро њадафи бомбњои муосираш ќарор бидињад". Дар баробари њамла ба Роѓун, академики ўзбак њамчунин пешнињод зарбаи огоњкунандаро ба артиши Тољикистон аз њудуди вилояти Сурхондарё бо самти Турсунзода -

АКАДЕМИКИ ЎЗБАК БОМБАБОРОН КАРДАНИ РОЃУНРО МЕХОЊАД Њисор - Душанбе тавсия додааст. Рустам Абдулоев дар матлабаш њамчунин зикр кардааст, ки "Ўзбакистон муътаќид аст, ки љалби "мушовирон" ва "коршиносон" барои ташхиси тарњи Роѓун, ки аз љониби Бонки љањонї баргузор шудааст, тўли ин чор сол, бо ќонуншиканињои зиёд сурат гирифтааст. "Далели беш аз њад њавасманд будани "коршиносон"-ро њадди аќал метавон бо як факт тасдиќ кард, ин хизматрасонии онњо аз љониби худи Тољикистони манфиатдор маблаѓгузорї мешавад. Вай савол мегузорад, ки чаро аз Ўзбакистон, ки дорои мутахасссисони варзидаи

вар доранд, аммо ба динњо эътиќод надоранд. Ин, ки мо дар батни модар дар низоми исломием, маънои онро надорад, ки бе аќида бошем. Худоро шукр, хонаводањоямон бо мо мушкил надоранд, мусалмонанд. - Шояд агар мусалмон мебудед ва њангоми њодисањои нохуш аз Ќуръону Расул ёд мекардед, наљот меёфтед. Дигар ин, ки љомеаи мо суннатї ва мусалмонист, њар нафаре, ки њоло аз бединии Шумо шунавад, њатман таъна хоњад зад... - Кишвари шумо демокротик аст ва мардум - мусалмон. Зинои худро бо демократия мепўшед ва бемасъулиятиро бо љомаи мусалмонї. 80% мардони шумо шањватпарастанд, ваќте дар кучаву хиёбон мегардем аз чашмон ва рафторашон ин нафсашон рўшан аст. Бемории нафсонї доранд. Бонуро њамчун хоњар, модар, љўра, дўст ва холис ќабул надоранд.. Ман Худованд дорам ва дуо мекунам. - Хонум фикр намекунед, дар њама љо мушкили ахлоќї њааст, чї дар Тољикистону чї дар Африќоу

соња аст, ягон нафар барои ташхиси ин тарњ љалб нашудаанд? Муаллиф њамчунин ба ташхиси НБО "Роѓун" љалб нагардидани мутахассисони амрикоиро тањти суол бурда, гуфтааст "Њукумати Тољикистон њамасола сохтмони ин сарбандро ба беш аз 300 млн. доллар маблаѓузорї мекунад, дар пушти сояи Бонки љањонї найрангњои зиёдеро пинњон медорад". Вай аз роњбарияти кишвараш даъват ба амал овардааст муњољирони кориро аз хориљи кишвар хонад, зеро "дар хароб кардани сарбанди Роѓун дастони пурќуввати онњо зарур хоњад шуд". Бобољони ШАФЕЪ

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №20 (402), 6. 08. 2014

Покистон ва њамон Эрони исломї њам, ё на? - Бале, ахлоќ њама љо мушкил дорад. Аммо дар Эрон ишќварзї маъмулан бо хоњиши тарафайн ва бо шарту мањр амалї мешавад. Аммо мисли мардони тољики шумо муњаббату ишќро омиёна накардаанд. Дар кўчаву паскўча ё њар љой дањонаш боз шуд, гўянд, "хурамта", "маъќулї" ё чизи дигар. Ин ба мазњаб ва миллат чї рабт дорад? Ин љо ахлоќ ва тарбия аст, маърифати љомеа аст. Ба мардони тољик нафрат пайдо кардам. - Шумо ба маќомот шикоят бурдед. Аз тањдиду фишор наметарсед? - бале, ба Прокуратураи генералї шикоят бурдам ва умедвори адолат њастам. Баъди ин њодиса ман ба мурдан розиам. Фарќ нест дар Эрон мирам ё Тољикистон. Муњим бонувони тољик таљовузро њамчун беобругї пинњон накунанд ва барои бонувони фардо роњи муборизаро фароњам оранд. Шумо ин суолњоро аз он мардони номуњтарам ва маќомоти кишваратон кунед, ки чаро таљовуз рух дод? Чаро бонувон хомўшанд? - Шумо бо мардони љинояткор ва бадахлоќ шояд рў ба рў шудаед, аммо љомеаи мо мардони љасуру бодаб њам дорад. Шояд сару либоспўшии Шумо аз њад љалбкунанда буд? - Таљовузгар гуфта, ман миллати тољикро дар назар надорам. Айби мардум он аст, ки ба таљовузар ва љинояткор мубориза намебаранд. Аз маќомот, ки бояд мубориза барад, на љиноят, талаб намекунанд. Аммо маќомот аз таљовузгару љинояткори аршад пуштибонї карданд. Дигар ин, ки ман устоди раќс будам ва ба духтарони тољик раќс нишон медињам. - Пас маълум, ки раќќоса њастед, сару либоси шумо урён буд ва то нисфи шаб дар тарабхонањо мегардед? - Ин љо кишвари демократї аст. Чї фарќ дорад, ки ман чї сару либос дорам? Бале, либоси як каме дигаргуна доштам ва соатњои 1 ва 2 - и шаб ба тарабхонањои шумо меравам. Агар айби ман бошад, пас тарабхонањои Шумо дар ин басти шаб бояд баста бошанд. - Тафтишот оѓоз шуд ё на? -Бале, оѓоз шудааст ва бояд назди додситон биравам. Аз Кумитаи амният низ занг зада, хостори шунидани арзи моро карданд. -Ростї, намедонам, ќазияи шумо ба чї меанљомад. Мутаасифона, кафолате њам бароятон дода наметавонам. Аммо ба онњое, ки ба таќозои касб ин ќазияро пайгирї хоњанд кард, тавфиќ мехоњам, ба шумо низ хоњари азиз.

Суњбати Мењрбону ОРИФЇ

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №20 (402), 6. 08. 2014

МУШКИЛИ МИЛЛЇ

ЊОКИМИЯТИ НИЁЗМАНД Чаро ба судњои Тољикистон баробар ба фолбинњо эътимод доранд? Дар Тољикистон ќонуни нав "Дар бораи судњо" ба њукми амал даромад, ки зоњиран барои аз нигоњи молї таъмин ва пешгирї аз фасоди судяњо равона шудааст. Коршиносон мегўянд, ќонуни мазкур ба судяњо шароити даст кашидан аз пораро фароњам овардааст, аммо барои мустаќил шудани онњо таъсири мусбате нахоњад дошт.

ЊИМОЯ... АЗ МАРДУМ Ќонуни нав пеши роњи фасодро дар судњо гирифта метавонад, ё не? Ба ин кам касон бовар доранд. Акнун, судяњои тољик, ки њамеша ба тарсўї аз маќомоти прокуратура муттањам мекарданд, ба њукумати иљроия мутеътар хоњанд шуд, -мегўянд бархе коршиносон. Бо мутолиаи чанд банди ин ќонун, ки 26уми июли соли љорї аз љониби Президент ба имзо расид, ин иддаоро рад кардан намешавад. Баракс ба хулосае омадан мумкин аст, ки имтиёз ба судяњо њадафњои дигар, - боз њам ба њокимияти иљроия мутеътару гапдаротар кардани судяњо мусоидат хоњад кард. Ќонуни мазкур бештар ба њимояи як ќишри заъифу муњтољ монанд аст, то ба ќувватдињанда ва тањкимбахши як шохаи мустаќили њокимият будани он. Масалан, ин ќонун дар бораи музди мењнати суяњои тољик муќаррар кардааст: "...Андозаи маоши вазифавиро барои раисони Суди Олї, Суди Олии иќтисодї, муовинони онњо, судяњои Суди Олї, Суди Олии иќтисодї, Суди ВМКБ, судњои вилоят, шањри Душанбе, судњои њарбии гарнизонњо, шањр ва ноњия, Суди иќтисодии ВМКБ, судњои иќтисодии вилоят ва шањри Душанбе Президент муќаррар менамояд. Онњое, њам таъкид мекарданд, то судяро президент таъйин мекунад, суди мустаќил орзуе беш нахоњад буд, шояд "тарбузашон нав аз баѓал афтод": Тибќи ин ќонун, андоза ва тартиби додани иловапулї барои дараљаи тахассусї ва собиќаи кории судяњоро низ акнун Президент муайян мекунад. Адвокат Толиб Ориёфар мегўяд, ќонуни мазкур шароит фароњам меорад, ки судяњои тољик дигар пора нагиранд. Модоме ин ќадар имтиёз ба онњо дода шуд, судя дигар њаќќи маънавии гирифтани пораро надорад. Ин ба шахсияти судяњо бастагї дорад, ки минбаъд пора мегиранд, ё аз он даст хоњанд кашид, мегўяд адвокат.

ХОНА БА СУДЯ Бархе бар ин назаранд, ки акнун тибќи ќонун, раисони њукуматњои шањру вилоят барои судя ба шахсони муътабартар - табдил мешаванд, ки "хоњиш"-ашро рад кардан ба зари судя анљом меёбад. Мањз раиси њукумат муайян мекунанд, ки хонаи судя дар куљо, ва дорои кадом шароит хоњад буд. Ќонуни нав мегўяд: "маќомоти иљроияи мањаллии њокимияти давлатї вазифадоранд на дертар аз шаш моњи ба вазифа таъин ва интихоб шудани судя, ё дар мавриди зарурати бењтар намудани шароити манзилиаш барои вай бидуни навбат дар мањалли воќеъгардидаи суд хонаи истиќоматї бо назардошти њуќуќи судя ба майдони иловагии зист дар њаљми на камтар аз 20 метри мураббаъ, ё дар шакли утоќи алоњида муњайё созанд". Баъди ба охир расидани 10 соли кори судягї, хонаи истиќоматии аз њисоби фонди давлатии манзил гирифтаи судя, ройгон ба моликияти ў дода мешавад. -Модоме дар ќонун зикр шудааст, ки раи-

сони њукуматњо вазифадоранд судяро ба манзили зист таъмин кунанд, баракс судяњо акнун дар асоси ќонун ин њаќашонро талаб мекунанд ва ин онњоро назди раисони њукуматњо сархам намекунад, аммо барои мустаќил шудани судяњо ин чиз мусоидат намекунад. Танњо бо роњи босавод кардани судяњо ва мустаќил шудани фикри судяњо метавон ба суди шаффофи адолатпараст ва мустаќил дар кишвар умед баст, - мегўяд адвокат.

САЛОМАТИИ СУДЯ Минбаъд, тибќи ќонун, њаёт ва саломатии судя аз њисоби маблаѓњои буљети давлатї ба андозаи музди мењнати њаштмоњааш мавриди суѓуртаи њатмии давлатї ќарор мегирад. Дар сурати вафот кардани судя дар давраи кор, агар ин њодиса дар натиљаи расидани зарари љисмонї ё дигар таъсири љисмонї ба саломатї, ки дар натиљаи иљрои вазифа ба амал омада бошад, ба ворисони вай - ба андозаи музди мењнати њаштмоњаи судя дода мешавад. Дар сурати њангоми иљрои вазифа маъюб шудани судя ё расидани зарари дигар ба саломатии ў, ки имконияти минбаъд ба фаъолияти касбї машѓул шуданашро ѓайриимкон мегардонад - ба андозаи музди мењнати шашмоњаи судя дода мешавад. Дар сурати њангоми иљрои вазифа маъюб шудан ё расидани зарари дигар ба саломатии судя, ки имконияти минбаъд ба фаъолияти касбї машѓул шудани ўро ѓайриимкон мегардонад, ба судя фарќияти байни музди мењнат ва нафаќаи таъиншуда бе назардошти маблаѓе, ки аз суѓуртаи давлатї гирифтааст, љубронпулии њармоња дода мешавад. Дар сурати вафот кардани судя, аз он љумла судяе, ки дар натиљаи зарари љисмонї ё дигар зараре, ки њангоми иљрои вазифа ба саломатиаш расида ба истеъфо баромадааст, ба аъзои ѓайри ќобили мењнати оилааш, ки дар таъминоти ў мебошанд, њар моњ ба андозаи фарќияти ќисми маоши судяи вафоткарда, ки барои онњо рост меояд, нафаќае, ки бинобар бе саробон мондан барои онњо таъин шудааст, бидуни назардошти пардохте, ки аз суѓуртаи давлатї гирифтааст, љубронпулї дода мешавад. Товони зараре, ки ба молу мулки судя ё аъзои оилаи вай дар натиљаи фаъолияти хизматї расидааст, ба ў ё ба аъзои оилааш дар њаљми пурра пардохт карда мешавад.

Њуќуќи гирифтани бинои истиќоматии обод аз рўи шартњо ва асосњое, ки дар ваќти вафот кардани судя вуљуд доштанд, барои оилаи ў нигоњ дошта мешавад. Бар поси ин ќонун, судяњои Судии Олї, иќтисодї, конситутсионї ва раисони судњои шањру вилоятњоро Президент таъйин мекунад.

ЭЪТИМОД... БА ФОЛБИНЊО Тибќи як назарсанљии ѓайрирасмї дар сомонаи Ожонси иттилоотии TojNews дар соли гузашта, тањти унвони "Эътимод ба кї бештар аст?" судяњо дар як сатр бо фолбинњо љо гирифтаанд. Дар њоле, ки масалан, ба тарафдорї аз адвокатњо 4%, ба милисањо 3%, ба муллоњо 34%, ба омўзгорон 9%, ба Олимон 19% изњори эътимод кардаанд, њамагї 1%-ї пурсидашудагон гуфтаанд, ба судя, фолбин ва прокурорњо эътимод доранд. Як назарсанљии Маркази тадќиќоти стратегии назди Президенти Тољикситон судњоро дар соли 2011 дар ќатори нињодњои фасодзада шомил карда буд, ки баъди маќомоти милиса љо гирифтанд.

ТАРС АЗ ПРОКУРОР Тибќи иттилои расмии охир, дар шашмоњи аввали соли љорї дар судњои Тољикистон 63 њазору 891 парванда мавриди баррасї ќарор гирифта, њамагї 4 њукми сафедкунанда содир шудааст. Дар бораи ин ки чаро судњои Тољикистон наметавонанд, фикри айбдориро мавриди бањс ќарор дињанд, коршиносон чанд сабаб, аз љумла тарс аз маќомоти прокуратура ва сарбориро номбар мекунанд. Рањматилло Зойиров, њуќуќшинос ва адвокат мегўяд, судяњои тољик аксаран барои он њукми айбдоркунанда содир мекунанд, ки барои њукми сафедкунанда содир кардан бояд зањмати бештаре бикашанд. Барои муайян кардани сарбории судяњои тољик метавон оморї расмиро њисоб кард. Маласан, дар шашмоњаи аввали соли љорї ба њар як судя њудуди 160 парванда рост омадааст. Соли гузашта, ин сарборї боз њам бештар будааст, зеро баррасии парвандањо нисбати њамин давраи соли гузашта ба 1 њазору 500 адад коњиш ёфтааст. Аксарияти адвокатњо мегўянд, дар таљрибаи њадди аќал панљсолаи корашон пурра сафед шудани зерњимояашонро, ки ба бегуноњияш эътимод доштаанд, дар ёд надоранд. Бино ба иддаои онњо, њукми сафедкунанда метаво-

над њаќќи љубронро дар пай дошта бошад ва албатта ин ба манфиати судя нест. Онњо мегўянд, вазифаи маќомоти ќудратї ва њифзи њуќуќ пеш аз њама айбдор кардан аст. Онњо исрор меварзанд, ки кор то парвандаи љиної ва љавобгарї расонида шавад. Судњо њам њукми дилхоњи маќомоти айбдоркунандаро содир мекунанд. Рањматилло Зойиров, њуќуќшинос ва адвокат мегўяд, бо сабаби вуљуд доштани фасод аксаран њукми судро пеш аз содир шудани он маълум мекунанд. Дар судњои Тољикистон парвандањои сохтаеро ба мушоњиа гирифтан мумкин аст, ки гунањгорони асосї ё аз ќазия то суд берун карда мешаванд, ё ба њайси шоњид баромад мекунанд. Барои мисол, то суд расидани парвандаи писари Амонулло Њукумов, роњбари собиќи КВД "Роњи оњани Тољикистон" як истисно буд, ки бино ба сабаби расонаї шуданаш ва дучори вокуниши сахти љомеаи шањрвандї то инр њад расид. Њамин парванда њам, вуљуди фасодро дар судњо то њадде исбот кард, ки парвандаи оддї моњњо давом кард ва натиљаи дилхоњи мансабдори собиќ анљом ёфт. Зойиров мегўяд, сабаби аслии ин ки судњо њукми сафедкунанда содир намекунанд, мустаќил набудан, тањти таъсири маќомоти њокимияти иљроия мондани онњост. "Ба асбоби љазодињандаи њукумати иљроия ва мансабдорони алоњида табдил ёфтани судњо дар аксари кишварњои пасошўравї мушоњида мешавад", - мегўянд коршиносон.

СУДИ ЊИНДУ Дар Њиндустон ва Покистон, ки бо судњои адолатнокашон маъруфанд, ба тафовут аз кишварњои Осиёи Марказї, масалан, Президент њаќќи таъйин кардани судяро надорад. Метавонад танњо онњоро ба ин ё он суд пешнињод кунад. Кор дар судњои њинду њам ранги дигар дорад. Барои мисол, дар 18 моњи ахир ба судњои Њиндустон 133 парванда дар бораи таљовуз ба номус баррасї шуда, аз инњо 128 парванда бо њукми сафедкунанда анљом ёфтааст. Барои судњои њинду ин нишондињанда чандон ѓайричашмдошт нест. Ба њар њол, судяњои њинду сабаби афзудани њукми сафедкунандаро шарњ дода, гуфтаанд, хашми љомеа ва тањамулнопазирии мардум нисбати чунин њодисањо, ваќтњои ахир боис шудааст, ки гумонбаронро бе далел айбдор мекунанд.

Фаридун РАЊНАВАРД

БАЊСИ РЎЗ

РАФТИ ИМТИЊОН ДАР БИНОИ МАРКАЗИ МИЛЛИ ТЕСТЇ

Баъд аз интизорињои зиёди 45 њазор довталаб нињоят натиљаи имтињонњои дохилшавї ба макотиби олии Тољикистон тавассути системаи нав эълон шуданд. Натиљањое, ки 29 њазорро хандонду умеди 25 њазори дигарро барои донишљў шудан барои як соли оянда барбод дод. Санаи 1-уми августи соли равон Маркази миллии тестии назди Президенти Тољикистон натиљаи имтињонњои дохилшавї ба макотиби олии Тољикистонро эълон кард. Як хусусияти фарќкунандаи имсол дар он буд, ки дигар мисли солњои гузашта довталабон паси тахтањои эълони донишгоњњо мунтазири эълони натиљањо набуданд, онњо метавонистанд тавассути кабинети инфиродии худ дар сомонаи Маркази миллии тестї (www.ntc.tj) ё тавассути SMS-паёмак аз натиљањои имтињони худ огоњ шаванд. Эълони натиљаи имтињонњо нишон дод, ки аз 45 њазору 909 нафар довталабони дар имтињонњо иштирок карда, танњо 65 дарсад, ё 29 њазору 597 нафарашон аз имтињон гузаштаанд ва боќї 16 њазору 312 нафар натавонистанд балњои заруриро барои дохил шудан ба муасси-

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №20 (402), 6. 08. 2014

сил дур мемонад. Њамчунин нафарони норозї аз натиљаи имтињон метавонанд дар давоми 2 рўзи баъди эълони натиљаи имтињонњо ба Комиссии апелятсионї шикоят кунанд. Довталабон ва волидайни онњо мегўянд, онњо хурсанданд, ки фарзандони онњо имсол бе ягон шиносбозї аз имтињон гузаштанд, вале агар дар таќсими ихтисосњо таќаллуб ва шиносбозї сурат гирад, боз њам кўшишњои онњо бенатиља анљом хоњад ёфт. Зеро боз њам одамони шиносдор ихтисосњои заруриро соњиб мешаванд ва нафарони "бетаѓо" ба ихтисосњои намехостаи худ дохил карда мешаванд. Аммо маъмурияти Маркази миллии тестии назди Президенти Тољикистон ин сарусадоњоро рад карда, мегўяд, таќсими ихтисосњо аз љониби Системаи иттилоотии "Довталаб" бе дахолати инсонї сурат мегирад. Ситора Назарова, сухангўи Маркази миллии тестї, дар сўњбат ба "Нигоњ" гуфт, "таќсимот ба ихтисосњо бо дарназардошти балњои ба даст овардаи онњо аз рўи интихоби онњо ва аз рўи наќшаи ќабули донишљўён ба донишкадаву донишгоњњо ба таври худкор тавассути Системаи иттилоотии "Довталаб", яъне бе дахолати инсонї гузаронида мешавад. Балли њадди аксар 500 бал аст. Балли гузариш барои њар фан алоњида муайян карда

БОЗ ТАЃОБОЗЇ?

Низоми нави ќабул ба макотиби олї њам корношоям менамояд сањои олии касбї ба даст оранд. Аз 52 408 њуљљатсупорида 6 њазору 499 нафар ё њудуди 13 фоиз ба имтињонњои дохилшавї њозир нашуданд. Њарчанд Маркази миллии тестї мегўяд, барои иштироки ин нафарон даври дуввуми имтињон ташкил карда буданд.

ХОСТАЊО БАРОВАРДА ШУДАНД? Дар Тољикистон бори аввал аст, ки довталабон тариќи системаи нави марказонидашудаи тестї ба донишгоњњо ќабул шуданд. Яъне имсол донишгоњњои Тољикистон таќрибан, ки дар ќабули донишљўён сањм надоштанд. Маркази миллии тестии назди президент донишљўёнро пурра ќабул карда, ба онњо месупорад. Аммо эълони натиљањои имтињонњои дохилшавї дар худ якчанд инртигањоеро дорад, ки онњоро нодида намешавад. Нахуст агар соли гузашта баробари аз имтињон гузаштан довталаб метавонист

худро донишљў њисоб кунад, аммо имсол ин тавр нест. Сарфи назар аз онки довталаб холи заруриро барои гузаштан аз мандат соњиб шуда бошад њам, ў наметавонад худро донишљў дар риштаи дилхоњаш њисоб кунад. Маркази миллии тестї низ мегўяд, 29 њазору 597 нафари эълонкардаи онњо, њоло донишљў нестанд, балки онњо нафароне њастанд, ки ба озмун роњ дода шудаанд. Яъне нафаронеанд, ки соњиби балли зарурї шудаанду роњ ба озмун ёфтанд. Агар холи ба дастовардаи ин нафарон ба дањгонаи аввал ё бистгонаи аввал (њар ќадаре, ки барои ихтисоси ў љой муќаррар шуда бошад) ворид нашавад, пас ў бе ихтиёри худаш ба ихтисоси дуюмаш мегузарад. Аммо агар холи ў барои 10 ихтисоси интихобкардааш нарасад, пас рў ба рањми Худо бояд кунад. Агар дар дигар ихтисосњо љойи холї бошад ва худи довталаб хоњад, пас ў метавонад ба он ихтисос гузарад, агар не, пас ў аз тањ-

шудааст. Сухангўи Маркази миллии тестї мегўяд, 15 август маълум мешавад, ки ин 29 њазору 597 нафар ба кадом муассисањои тањсилоти олии касбї тавонистанд дохил шаванд. Он нафароне, ки балли гузариш ба даст оварданд, вале дар таќсимот аз озмун нагузаштанд, метавонанд 25 август бо супоридани ариза ва дар доираи дигар кластерњо дар таќсимоти такрорї иштирок кунанд. Ин њам дар сурате, агар дар дигар муассисањои тањсилоти олии касбї љойњои холї монда бошад. Дар њамин њол, волидайни довталабон изњори нигаронї мекунанд, ки чаро Маркази милли тестї рўйхати нафарони аз озмун гузаштаро бо балњои соњибшудаашон пурра нашр намекунад, то мардум бидонанд, ки кї чанд бал гирифтааст. Дар Маркази миллии тестї касе њозир нашуд ба "Нигоњ" ин масъаларо шарњ дињад.

8 ЊАЗОР КУРСИИ ХОЛИИ ДОНИШЉЎЇ Дигар интригае, ки имсол ба сари низоми маорифи Тољикистон омаданист ин холї мондани 8 њазор курсии донишљўї аст. Зеро Вазорати маориф ва илми Тољикистон барои соли тањсили 2014-2015 37 њазору 621 љой муќаррар кардааст, аммо довталабони аз мандат гузаштаи Маркази миллии тестї њамагї 29 њазору 597 касро ташкил медињанд. Яъне агар њамаи 29 њазор довталаби Маркази милли тестї ба Донишгоњњо ќабул шаванд њам, боз 8 њазор љойи дигар холї мемонад. Ин дар њолест, ки аксари нафарони ба донишгоњњо њуљљатсупорида дар навбати аввал гурўњњои буљавиро интихоб кардаанд. Нафарони огоњ аз соња мегўянд, агар ин 8 њазор курсї, ки аз њисоби гуруњњои шартномавї амал мекунанд, холї монанд, пас ба системаи макотиби олии Тољикистон таъсири љиддие хоњад расонд.

Муллораљаб ЮСУФЇ БАЪЗЕЊО БАРОИ ФАЊМИДАНИ НАТИЉАИ ИМТИЊОН БА БИНОИ МАРКАЗИ МИЛЛИ ТЕСТЇ РАФТАНД

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №20 (402), 6. 08. 2014

њоло дар Русия аст ва шояд наздики 30 сол аст, ки рафтааст. Аммо Имомназарро аз ёд набурдааст ва сурату сираташро ин гунна дар ёд дорад: "Ў марди ба њадди шигифтовар мењрубон ва бомулоњиза буд. Ќодир буд басо бодиќќат ва бо эњтиром њамсуњбаташро гўш кунад ва ин сифатро барои њар журналист ман муњим мењисобам. Ин сифат њатто болотар аз он аст, ки тавоноии гуфтан дошта бошад. Ва боз: Имомназар бисёр ваќт табассум мекард ва ин табассумаш кушод ва беѓаш буд. Ваќте бо инсон суњбат мекард, рост ба чашмони вай менигарист ва ин нишони ростии хислати ў буд. Њич гоње ба ѓазаб намеомад, њатто агар њамсуњбаташ он чиро мегуфт, ки муѓойир ба биниши ў бошад. Ба назарам агар Имомназар дар гузашта мезист, метавонист файласуф ва ё як суфии маъруф бошад. Чунин буд зењни ў.

ШОДРАВОН ИМОМНАЗАРИ ХОЛНАЗАР

"Ў ДАРДРО БО ХАНДА МЕКУШТ…" Ањлиддини Њисорї, шоири тавонои тољик мегўяд, Имомназар дардро бо ханда мекушт. "Навиштањояш њамеша мавзуъњои муњими рўзгори мардумро дар бар мегирифтанд. Вай Тољикистон ва тољиконро сарбаланду хушбахт дидан мехост ва дар ин роњ бо андешаву ќалами хеш љаъду љадал мекард. Ў бо њама мањорату њунар шахси

таи вазнабардории ќудратї (пауэрлифтинг) љањонќањрамон шуд. Дар Душанбе варзишгоње ба роњ андохт, шогирдоне парвард, дар ављи љавонї шањди устодиро чашид. Ва баъд, њамонанди бисёре дигар аз шоистагони ин миллати гирифтор роњаш ба бурунмарз мунтањї шуд. Акнун дар Дубай мураббии варзишкорони маълули Амороти Муттањида аст. Ва њамин њоло, ки ин сатрњоро менависам, дар кишвари мо - Бритониёст. Шогирдони маълулашро овардааст, ки дар як мусобиќаи байнулмилалї нерўозмої кунанд. Бо њар комгории худ бар шодии равони падари шодравонаш меафзояд. Мусаввире, ки он ќаламро ба дасти ман дод, падари Толеъ буд. Аз љинси шарофату виљдон буд. Ё шояд яктикка виљдони бедор буд, ки имрўза бояд бо заррабин дунболи њамонандонаш гашт. Маќолае, ки менавишт, љуз бад-он шакл наметавонист навишта шавад, вагарна њаќиќати он осеб медид. Танзи лухту урёне, ки мегуфт, воќеъияти карењро ба урёнтарин њолати худ меовард. Ва ъумќи талхии он воќеъиятњо "Хандањои гиряолуд"аш ба само бармехост. Имомназари Холназар, ки агар марги нобањангом амон дода буд, рўзи шашуми августи имсол 62-сола мешуд, аз диди мани шогирдаш, дар Тољикистон дигар њамонанде надорад. Шояд њам бошаду ман намедо-

СУКУТИ ЌАЛБЕ, КИ БАРОИ ИН ВАТАН МЕТАПИД… Имомназари Холназар. Ман наметавонам бо гузашти њудудан як бистсола њам ин номро фаромўш кунам. Даќиќан дар њамин шабу рўзи соли 1994 мо, ки узви њайати музокароти сулњи тољикон дар Олматї гирд омада будем, шаберо дар мењмонии ин озодмард ба рўз овардем. Ва њоло њам ёд дорам: Имомназар дар гўшае аз ин шањри пуровоза ва пурмаѓал њавлие дошт, ки ба сони њавлии тољикї ороста ва дастурхони густардааш моро ба ёди Тољикистони азиз бурд, ки хеле пазмон њам шуда будем. Он шаб як шакарбазме шуд, Имомназар чуноне одати ўст, бо латифаву танзњои љилибу шуниданї табъи њамаро шод мекард ва агар лањазоте аз љанги Тољикистону омилњои бурузи он сухан мерафт, вале боз лањни ширину шакарвори Имомназар њамаро аз хотироти тираи оѓози љанги он замон беанљом ба латифањои шањдомез бармегардонд. Ва мо он шаб њар кадом шояд халта-халта ширинии шаркарбори хушгўињои ўро ба армуѓон бурдем: яке ба Афѓонистон рафту он љо ќисса кард, дигаре он хандањоро дар хиёбонњои гулрези Эрону Покистон рехт. Ва имрўз њам мунсифона мегўям, ки баъди он шакарбазми хонаи Имомназар ман дигар нахандидам. Ва Имомназарро њам баъди он дигар надидам. Аммо дар гўшаи хаёлам њамон фазои хонаи Олматии Имом бо дастурхони тољикиву таомњои лазизи миллиаш боќї мондааст. Ва инак, баршумурдам, ки дастикам бист сол аз он рўз сипарї гашта ва Имоми азиз аз байни мо рафта, вале ман њамоно агар номашро ба забон ронам, он њалќаи шод пеши назарам њувайдо мешавад. Дар остонаи зодрўзи муборакаш чанд сатраке дар Фейсбук коштам, то њар касе агар ёде аз аз ин бузург дорад, бикорад. Ва аз аввалинњо шуда Дориюши Раљабиён, рўзноманигори чирадасти тољики Ландан ду матлаби љолиб аз бойгонї коштанд ва баъд дидам, ки Каюмарс њам ба илњом омад ва навиштаи ба муносибати солгарди даргузашти љонсўзи бузургмардро љо дод. Ва аз коштањои Дориюш яке пурдардтарин навиштањои Мунаввари Мунавварзод буд, ки ростї бе оби чашм натавонистам мутолиа кунам. Бахусус, ваќте ба ин љумлањо раси-

дам: "Њанўз љасадро набароварда буданд, ки аз телефон садои занги рањдур баромад. Писари калониаш Толеъ љањонпањлавон буд, ки аз он тарафи дунё -аз Амрикои дур сим мезад (баъди дафъаи дуввум ќањрамони љањон шуданаш њангоми аз замин кандани вазни сангин хушраги ронаш дарида буду ў маљбур дар шањри Майомї табобат мегирифт). Чун њамеша хоњиш кард, ки гўширо аввал ба падараш дињанд. Њарчанд ину он гфта бањона карданд, нашуд. Баъд гуфтанд, ки мазааш нест, вале исрор кард, ки аќалан гўшии телефонро бурда, ба гўшаш часпонанд, ки њарфаш дорад. Ноилољ гўширо бурда, рўи болишти падар-пањлўи гўши акнун ношунаваш гузоштанд. Ваќте ки баъди як-ду даќиќа гўширо бардоштанд, аз гўшї садои њой-њой гиристани писари акнун бепадар шунида мешуду халос-дуруст мисли мављњои уќёнуси бузурги Атлантик ба њангоми тўфон". Ва дуюмї иншои хеле пуртаъсири ќаламкаши варзида Салими Аюбзод буд, ки бо номи "Зиндагии бедевори Имомназари Холназар" интишор ёфта. Он низ пора-пора хотиротро ба њам овардаву як симои марди накуномро тарроњї ва пешкаш намуда. Ва ба инњо боз навиштањои худи Дориюши Раљабиён илова аст, ки онро худ дархост кардам. "ИМОМНАЗАР МЕТАВОНИСТ ФАЙЛАСУФ Ё ЯК СУФИИ МАЪРУФ БОШАД…" Дар остонаи зодрўзаш дарњои дигаронро њам кўбидам, аз онњое суол кардам, ки хеле наздик буданд ва њам аз онњое, ки наздик набуданд, вале мешинохтанд. Ва яке аз ин афрод рўзноманигори шинохтаи рус Владимир Захватов буд. Њар касе агар бо ин ном ошно нест, пас мехоњам ошнояш кунам. Владимр Захватов парвардаи обу хоки Тољикистон аст ва дар он замоне, ки гарди љанг ба миљгони тољик наншаста буд, Володия бо мо дар Кумитаи радио ва телевизион кор мекард. Аниќтараш вай муовини аввали Раиси ин кумита ва мо кормандони ў. Тољикї хуб њарф мезанад ва дирўз њам, ки дар бораи Имомназар суолаш кардам, ниме аз суњбати њолпурсии мо тољикї буд. Вай

хоксору фурутане буд. Бо њамкорону дўстон ва умуман бо њама бо чењраи кушод ва њазлу шўхї муносибат мекард. Њар ки ўро медид ва ё њамсуњбат мешуд, гумон мекард, ки ѓаму дарде надорад. Вале ў дар нињодаш ѓаму дарди миллатро дошт. Аз дарди камандешии љомеа дард мекашид, месўхт, аммо сўзу дардашро ошкор намекард. Ба мушкилоти зиндагї аз нигоњи њазлу њаљв ва танз менигарист. Ва ин дар навиштањои ў дарљ мегардид. Марди ќавиандеша ва миллатпарвар буд". Ва шоирабону Шањрияи Ањтамзод њам ба њамин такя мекунад ва мегўяд Имомназар баъзан мекўшид њар имову ишорааш оњанги хушњолї дошта бошад, то њамсуњбаташро наранљонад. "Бо шодравон солхои навадум њамнишин, њамдил ва њамнаво будем. Шеърњоямро дар њафтавори "Адолат", ки эшон сардабираш буданд, нашр мекарданд ва мегуфтанд, ки ту шоираи хуб мешавї, агар гапи маро бигирї. Мепурсидамашон, яъне чї? Љавоб медоданд, агар аз китобњои маро бештар бихонї. Яъне, Имомназар њар лањза шўхї мекарданд, он рўзгор як китобаки хеле хубашон рўи чоп омада буд ва барои ман низ бо соядасташон таќдим карда буданд". МАРГИ ЗУДЊАНГОМАШ НАМОДИ СИТАМЕСТ, КИ БАР ЗЕЊНЊОИ РАВШАНУ ВИЉДОНЊОИ БЕДОР Љумлаи Дориюши Раљабиён аст, ки болотар аз навиштааш ёд кардам. Ва њоло шакли комилашро ин љо меорам. "Яке-ду соле буд садояшро нашунида будам. Садое, ки намешавад танњо ошнояш хонд. Садои касе, ки бародарона канори њам бузург шудем, аммо зиндагї роњњои људову дур аз њамро љилави пои мо гузошт. Сирфан то миёнањои роњ канори њам будем. Њар ду бо њам ба Донишкадаи ховаршиносии Донишгоњи Миллї рафтем, аммо панљ моњ тўл накашид, ки ман дигарбора аз марњилаи тањсил парт шудам. Ва диёри ѓурбат маро балъид. Аммо Толеъ бурдборона тањсилоташро ба саранљом расонд, вале дунболи орзуњои варзишиаш рафт. Пањлавон шуд. Дар риш-

нам. Шояд бошад бузургворе дигар, ки дасти нављавоне дилозурда ва партшуда аз донишгоњро бигираду бигўяд: "Донишгоњи ту њамин дафтари ман аст. Њар он чи рўзноманигорї мехоњї, њамин љо фаро бигир. Ва чи бењтар, ки ба доми чорчўбњои мањдуди рўзноманигории расмї науфтодї". Шояд њанўз бошад виљдоне, ки дасташ тавони навиштани сухани ноњаќро надорад; њатто агар дар баробари њар њарфи навиштааш як ман зару сим нисораш кунанд. Шояд. Аммо то кунун њамонандашро надидаам. То кунун касеро бо он шањомату хулус надидаам. Масун буд аз беморињои вогирдоре, ки љомеъаро дарнавардиданду бисёреро шикор карданд. Шуъури миллиаш сипари балои мањалгарої буд ва виљдонаш дофеъи дурўѓу фасод. Марги зудњангоми Имомназари Холназар намоди ситамест, ки бар зењнњои равшану виљдонњои бедори ин љомеъа меравад. Бо Толеъ ќарор гузоштем, ки рўзи зодрўзи устод дидорњоро тоза кунем. Дар гўшае аз Ландан ба ёди љовидном шамъеро равшан кунему њисобї бихандем. Танзи устодро бихонему ќоњ-ќоњ бизанем ба мусибатњое, ки саранљом моро мекушад. Бо хандањои тољикї, ки њамеша гиряолуданд. Ба љойи охирсухан Чї дигар монда, ки бигўям? Магар он ки як бори дигар такрор намоям, ки ў буд аз муассисон ва аввалин сардабирони њафтаномаи "Адолат", ки њатто то сабти ном шуданаш шуморањои аввалаш дар љамоњири назди Балтик чоп шуд ва пинњонї ба Тољикистон роњ ёфт. Ў буд демократи асиле, ки то абад бо њамин пайроња рафт ва бо њамин ормон сар ба болини нарми хок гузошт. Ў буд, ки дарди мањал надошт ва ба сарнавишти он талх мегиристу ба гуфтаи Салим Аюбзод бо ин гиряњои талх худро гирифтори маризї кард. Ва хеле суханњоест, ки мехостем бигўему ногуфта монданд. Чун зиндагї идома дорад ва њарфу њиљои ногуфта иншооллоњ гуфта хоњанд шуд.

Бобољони ШАФЕЪ

ШИРКАТ

СЕБ ДАР... ТУАЛЕТ Чаро "мурданамон бењтар" аст? Ман ин маќоларо кайњост, ки навиштанї, аммо чун мавзуъ нозук аст, онро ба дер мепартофтам, лекин чанде пеш ба Малайзия њамчун сайёњ сафар доштам ва бо ду донишљўи тољик муддате њамроњ будам. Малайзия нињоят сабз ва тоза аст. Ягон гўшаи пойтахти он - Куала Лумпур, ки зиёда аз панљ миллион ањолї дорад, хокрўба ё партов надорад. Яке аз донишпўён гуфт, балки мабразњо низ аз озодагии ин миллат гувоњї медињанд. Барои тасдиќи њарфаш наќле овард. Донишљўи тољик, ки дар шањри Куала Лумпур, пойтахти Малайзия тањсил дорад, гирифтори ишќи духтари малайї мешавад. Ва ин мењр боиси ба вуљуд омадани як оилаи байналмилалї мегардад. Замоне мерасад, ки арўсу шањ ба Тољикистон меоянд. Арўси малайї ба мабраз меравад ва бо чењраи ранљида бармегардад. Чун шањ кунљкобї мекунад, арўс аз њолати санитарии њољатхона ранљиш ва афсурдагии худро ифшо месозад...

Шарти зиндагї Тахмин бист сол пеш дар манзили як дўсти ман барин рустоиам, ки аз шањр оиладор шуда буд, менишастем. Намедонам, сабаб чї буд, вале якбора суњбат ба мавзўи њољатхона гузашт. Њамсари дўстам дар њузури шавњар аз рўзњои аввали хонадорї суњбате овард, ки шояд барои шумо њам, хонандаи азиз, аљоиб намояд: "Мо баъди дар Душанбе гузаронидани љашни арўсї, ки дар он аз ду љониб волидону пайвандон иштирок доштанд, аз рўи анъана ба дењаи шавњарам рафтем. Мувофиќи дархости хешони навамон дар он љо њам боз як маъракаи дигар гузаронидем. Ќарор њам гузоштем, ки тобистонро дар дењаи салќин мегузаронем... Пас аз шаби нахустин дар њавлии шавњарам субњ барои ќазои њољат аз хона баромадам. Рўи њавлї ягон сохтмоне, ки шабоњат ба мабраз бошад, дар чашм нанамуд. Баргаштам ба хона ва шавањарамро пурсидам, ки туалет дар кадом тарафи њавлист, ки ман наёфтам. Хобу хоболуд гуфт, ба ягон гўшаи њавлї бирав. Гуфтам, чор тарафи њавлиатон кушода, аќаллан девор надорад, ман ба кадом гўша равам. Шањ њушёр шуд, зеро ба суоли ман посух набуд. Узр пурсид, ки воќеан хилватљой надоранд. Пурсидам, хайр, ту мард, як илољатро меёбї, лекин занњо чї кор мекунанд. Табассуми хиљолатомезе дар лабонаш наќш баст, аммо њарфе надошт бароям. Чун дидам, њавлї мабраз надорад, назди шањ шарт гузоштам: агар њамин рўз то бегоњї хилватљой месозї, њамроњат меистам, вагарна ба Душанбе бармегардам. Ин шарти ман љиддист. Чун шавњарам

"Ин овеза дар даромадгоњи њољатхонаи фурудгоњи байналмилалии Куала Лумпур, пойтахти Малайзия ба чашм мерасад. Маъмурияти фурудгоњ аз мусофирон мепурсад: "Шумо дар бораи "њуљрањои истироњат"и мо чї фикр доред?" Поёни ин суол панљ посух аст: 1. Олї! 2. Хуб. 3. Миёна. 4. Бад. 5. Бисёр бад.

бењтарин инсон аст ва бањсу талошро дўст намедорад ва медонад, ки ман як зани якрања њастам, розї шуд... Ў ба кандани чуќурї дар кунљи њавлї оѓоз кард. Тамоми кунљкобони дења гирдаш љамъ омаданд ва дар њайрат буданд, ки шањ чї меканад. Чун пурсиданд, бо шухї гуфт, падарам пеш аз фавташ ба ман хабар дода буд, ки дар фалон кунљи њавлї ман кўзаи ганљдор гўронидаам. Баъзењо бовар карданд, вале бегоњї шањ бе кўзаи зар аз чуќурї баромад, гирди он аввал чанд пояи чўбин зад ва латта часпонид. Њамин тавр, шавњарам сохтумонашро ба ман бахшид. То њол њар сол тобистон ба дења меравем ва падари бачањо гоње бо ифтихор мегўяд, ки аввалин халољо дар дењаашро ў сохтааст..."

Дашт Тобистони 1989 буд. Мо, як гуруњ адибон, аз њисоби Идораи тарѓиботи Иттифоќи нависандагон ба як ноњияи Ватан ба маъмурият рафтем. Дар он замон дар аксари минтаќањо њанўз мењмонхона набуд, бинобар ин, моро дар як њавлї љой карданд. Ман аз соњиби он пурсидам, ки љойи дастбахок куљост. Табассуме карда, ба атрофи њавлии бедевор ишора зад ва гуфт, њамин дашт дар ихтиёри мењмон. Кунљкобї кардам, хайр, мењмони мардина дашт меравад, зан бошад, чї кор мекунад. Табассуми дигаре заду чизе нагуфт...

Пойтахт Пас аз он ки њикояти арўси малайзиро шунидам, ба њољатхонањои Куала Лумпур ва атрофи он эътибор додам. Дар тўли дањ рўз аќаллан як хилватљойи табънокаш, бадбўй ва ё шикаста надидам! Аз ягон љумаки њољатхонањо аќаллан об намечакад! Ёдам меояд, њољатхонањои бепули љамъиятии пойтахти худамон дар солњои њаштодуми асри гузашта. Дар бораи тозагии онњо, умуман, њарфе набуд. Фарши онњо њамеша пур аз.... шошаву оби ифлос, љо - љойи фарш хиштпора мепартофтанд, то ки пой ба рўи онњо гузошта, корафтода тар нашавад. Деворњои хилватљойњои он замон ифлос ва пур аз њарфњо ва расмњои кашидаи ќабењ буданд... То дирўз, дурусттараш то омадани раиси њозираи Шўрои уламои мусалмонони љумњурї дар шањри Душанбе мабрази масљиди марказї дар вазъи бадтарин ќарор дошт. Аз он ѓолибан шогирдони мадраса ва Донишкадаи исломї истифода мекарданд. Боре ба яке аз њуљрањои он ворид шуда, ангушти њайрат газидам. Кадоме расми ... - ро бо кулўх кашида буду дигаре зери он боз бо кулўх модари "рассом"-ро њаќорати обдор дода, огоњї њам навиштааст, ки агар боз чунин расм кашад, очаашро фалон... Агар имрўз њољатхонањо бепул шаванд, аз солњои њаштодум ифлостар мегарданду бењ-

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №20 (402), 6. 08. 2014

тар не. Бинобарин ќаноатмандам, ки пулакї шудаанд...

На дар ва на девор Бањори њамин сол, тахмин се моњ пештар дар ноњияи Њамадонї мењмон будем. Дар чанд љойе рафтем, њама њољатхонањо озода буданд, аммо дар маркази ноњияи њамсояашон ба туалети маркази саломатї даромадам ва гуфтам, кош, чунин љойро дигар набинам... Дар њамин ноњия њамроњи як олмоние моро ба як њавлї ба мењмонї даъват намуданд. Замоне хориљї оњиста ба ман гуфт, пушт рафтан мехоњад. Фурсате пас баргашт; чењрааш гирифта буд. Баъд ман рафтам. Њољатхона дар сарњади њавлии њамсоя љойгир шуда, он на дар дошту на девор ва на бом. Гирди он селофани тунук кашида буданд ва аз камтарин шамолак он бардошта мешуд ва туалет ба кинохонаи бепул барои њамсоя табдил меёфт. Њамсафари хориљиам вонамуд мекард, ки чизе нашудааст ва њатто ба табаќи шакароб баробари дигарон даст мебурд, вале ман аз асли њоли ў хабар доштам. Бадии кор дар он буд, ки пашшањои бисёр ба анвои хўрданї менишастанд ва њатто яктоаш дар пиёлаи чойи мењмон афтода, ќурбон шуд. Саддарсад бовар доштам марди хориљї, ки чашм ба пашшањо буд, меандешид, ки ин пашшањоро дар мабраз њам дида буд... Вазъи имрўзаи њољатхонањо ба он далолат мекунад, ки мо на танњо аз љињати иќтисодиву молиявї дар собиќ Шўравї аз њама пасттарем, инчунин дар ин љода њам метавон гуфт, ифлостаринем... Чанде пештар яке аз созмонњои хориљї ё байналмилалї лоињаеро пиёда кард, ки мувофиќи он дар баъзе мактабњои Душанбе туалет сохтаанд. Мурданамон бењтар аст аз он ки дигарон барои мо аз хориља омада, мабраз месозанд. Ин маънои онро дорад, ки мо њангоми сохтумон бунёди њољатхонаи мактабро "фаромўш" кардаем ва сохта бошем њам, албатта, аз тору пудаш зада, онро барои њазор шогирд неву шояд барои сад нафар сохтаем. Дар аксари дењањоямон аз њама љойи нообод туалет аст. Мебинед, соњиби њавлї бинои дуќабатаи гаронбањо сохтааст, аммо халаљои он на дар дорад, на бом. Њол он ки бояд баръакс бошад! Аз њама макони тоза мабраз бояд бошад, зеро тозагии он боиси сињатии ањли оилаи мо низ њаст, чунки чун он ифлостарин љой аст, пашшањо аз он љо рост ба дастархони мо, ба манзилњои хобу истироњатамон касалињои зиёд меоранд. Бинобарин як маъракаи умумиљумњуриявї бо номи шартии "Ба њар њавлї як њољатхонаи тоза" гузаронидан даркор аст. Чун фарњанги мардум барои бунёди њољатхонаи обод кофї нест, мо бояд ёдаш дињем, то ки ў ба насли ояндаи худ аќаллан фарњанги њољатхонаи ободсозиро мерос гузорад. Ва мо таљриба ва анъанањои хуби њољатхонасозї њам дорем. Аз ёдам мабразе намеравад, ки дар як њавлї дар дењаи сари роњ дар ноњияи Айнї буд. Онро пурра аз тахта сохта, дар дошт, равзана дошт, дарбанд дошт, љойи алоњидаи мустањаб дошт ва як себе рўи тахтаи болои дар гузошта буданд, то ки накњати он андак бошад њам, бўйи нохуши мабразро кам созад...

Муњибуллоњи ЌУРБОН

СИЁСАТ

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №20 (402), 6. 08. 2014

ХУТБАИ ПРЕЗИДЕНТЇ ё чаро рањбари давлат аз эшонњои суннативу муллоњои варзида зиёдтар матнњои исломї менависад? Президенти Тољикистон Эмомалї Рањмон дар хутбаи ахираш ќабл аз Иди шарифи Рамазон исбот кард, ки дар баробари донандаи хуби сиёсати давлатдорї дар љањони муосир мулло ва яке аз олими хубе њам дар умури динї низ мебошад. Ў дар ин хутбааш, ки на аввалину охирин аст, баъзе масоили рўзро аз ќабили садаќаи фитр ва закот тавре мўшикофона баён кард, ки њатто хеле аз муллоњои муњтарам ва имомхатибони љумњурї аз чунин шарњу тафсир ољизанд. Дар ин хутба ва ё паёми табрикотиашон омадааст: "Ин моњ ва иди саиди Фитр мардумро, пеш аз њама, барои анљом додани корњои хайру савоб, риояи одобу ахлоќ, худшиносиву худошиносї ва кумаку дастгирии њамдигар њидоят месозад. Дар мавриди фазилатњои ин иди муборак Расули акрам мефармоянд: "Ва чун шаби иди Фитр, ки шаби љавоиз ном дорад, фаро расад, Аллоњи таоло подоши амалкунандагонро бидуни њисобу шумурдан бибахшад. Ва чун субњи рўзи ид фаро расад, Худованд фариштагонро ба њамаи шањрњо бифиристад". Дар ин рўзи саид нияту гуфтор ва рафтору амали худро ба кори нек, дастгирии якдигар, њамдигарфањмї ва эњтироми наздикону њамватанон равона сохтан, аз Парвардигор оромиву осоиш ва рушду пешрафти сарзамини аљдодиро талаб кардан аз суннатњои асили милливу динии мардуми созанда ва фарњангиву тањаммулгарои мо мебошад. Дигар фазилати муњимме, ки бузургони тањаммулгаро ва сулњдўсти мо адои онро дар рўзи иди Фитр фармудаанд, авфи гуноњњо ва бахшиши њамдигар буда, тибќи фармудаи онњо аслан њељ кас њаќ надорад, ки беш аз се рўз дар дил кинаро нигоњ дорад". Инчунин ќайд карданд, ки : Яке аз амалњои хайре, ки дар давраи моњи шарифи Рамазон ба љо оварда мешавад, тоату ибодат ва адои дигар амалњои мансуб ба тавбаву авфи гуноњ мебошад, ки онњо тибќи муќаррароти

дини мубини ислом бояд самимонаву сидќан иљро карда шаванд" . Эмомалї Рањмон дар чанд соли ахир беш аз 70 маротиба суханронї ва ё ин ки хутбаву маърўзањои махсуси динии худро ба мардуми шарифи Тољикистон ва љањониён пешкаш кардааст, ки њамаи онњо баёнгари онанд, ки ё роњбари давлат ба тариќи худомўзї њам бошад, дар воќеъ ин илмро хуб омўхта, дар ин соња аз хеле аз муллоњои суннатї пештар рафтааст ё бо зарурате чунин вонамуд мекунад. Эмомалї Рањмон дар соли 2009, ки соли ављи мутолеаву эљодиёт ва ќуллаи баланди илњомњояш дониста мешаванд, аз њама муллои пурмањсули Тољикистон шинохта шудааст. Ў дар њамин "соли 2009-Соли бузургдошти Имом Аъзам" барои иловаи дигар корњои давлатдорї ва таълифу тадвини китобу асарњои ба наќшагирифтаашон дар бораи ин фарзанди фарзонаи миллат Имоми Аъзам (р) тавонист 5 асари гаронбањояшонро чоп кунад: "Муњити зиндагї ва олами андешањои Имоми Аъзам", Рисола. Душанбе, "Шарќи озод", 2009.-368 с., "Имоми Аъзам: Рўзгор, осор ва афкор". Душанбе, Эрграф - 2009 - 416 с. Матн ба забони тољикї ва форсї, "Имоми Аъзам ва њувияти миллї" - Душанбе. - 2009. -112. Матн бо забонњои тољикї, русї ва англисї. "Имоми Аъзам ва фарњанги миллї: Соли бузургдошти Имоми Аъзам". Душанбе, Эрграф. - 2009.36 с., "Имоми Аъзам ва гуфтгўи тамаддунњо. Имоми Аъзам ва њувияти миллї". Душанбе.-2009 Агар дар воќеъ ба муњтавои ин асарњо бањо дода шавад, бояд эътироф кард, ки дар Тољикистон њеч муллои маръруфу донишманди тољике натавонистааст, ки ба мисли Эмомалї Рањмон дар замина муллої сермањсул бошад. Таълифи 5 китоб дар бораи як Имоми муътабар ва донишманди љањонї дар муддати як сол кори осоне нест. Шояд дар таърихи Ислом низ касе ин корро накарда бошад. Њамчунон даќиќан маълум аст, ки њич кадоме аз эшонњои

Ба андешаи мо, ин созмонњо бояд наќши худро дар њаллу фасли масъалањои доѓи минтаќаашон тавсеа бахшанд. Тољикистон дар ин раванд сањм хоњад гирифт". Иќтибос аз Суханронї дар вохўрї бо кормандони дипломатии кишвар ба ифтихори ифтитоњи бинои нави Вазорати корњои хориљии Љумњурии Тољикистон.-15.03.2013, шањри Душанбе.

суннатї ва домуллоњои варзидаи Тољикистону Ўзбекистон ва њатто Осиёи Марказї ба ин миќдор ва дар ин муддат асар таълиф накардааст. Бар иловаи ин корнамоињо илмї дар соњаи дин, тарѓибу ташфиќ барои чопи китобњои Имом Бухорї, Њидояи шариф ва се маротиба чопу ройгон таќсим кардани тафсири Ќуръон каримро низ на њар кас ба монанди ў анљом додааст. Агар ба суханронњои ў дар чанд соли ахир диќќат дода шавад, мебинем, ки дар аксар мавзўъњои вобаста ба умури дин назар ва мевќеъи хоси худашонро доранд. Барои мисол, иќтибосњои зайл ин гуфтањои болоро таќвият медињанд:

ИСЛОМ ВА ФАРЊАНГИ МИЛЛЇ "Яке аз онњо фаќењи бузурги олами ислом Имоми Аъзам мебошад, ки тавассути урф, яъне додани фатвои шаръї ба ислом ва суннатњои исломї мухолифат надоштани расму оинњои наврўзиро собит намуда, ба суннатњои наврўзї заминаи њуќуќї ва умри љовидона бахшидааст" Иќтибос аз Паёми Президенти Љумњурии Тољикистон Эмомалї Рањмон ба Маљлиси Олии Љумњурии Тољикистон санаи 26.04.2013 дар шањри Душанбе. Аз љумла, чор маротиба китоби муќаддаси Ќуръони карим ба забони адабии тољикї чоп шуда, ба таври ройгон ба мардум таќсим гардид. Инчунин китобњои "Сањењ"-и Имом Бухорї, "Тафсири Табарї", "Кимиёи саодат" - и Имом Муњаммад Ѓазолї, тарљумаи "Муснад" - и Имом Абўњанифа, "Њидояи шариф" - и Аллома Марѓелонї ва дањњо китобњои дигари динї аз њисоби буљети давлат нашр шуда, барои баланд бардоштани маърифати динии шањрвандони кишварамон мусоидат карданд. Хусусан, дар сатњи баланди сиёсиву фарњангї љашн гирифтани 1310 - солагии поягузори мазњаби њанафї Имоми Аъзам афкори динии љомеаи суннатии моро вусъат ва нуфузи Тољикистонро дар љањони ислом таќвият бахшид. МАнбаъ њамон љо.

ИСЛОМ ВА ТАЪЛИМУ ТАРБИЯ

"Дини мубини ислом танњо ибодат ва таълими динї набуда, пеш аз њама, сарчашмаи арзишњои бузурги маъ-

навї, аз ќабили некиву саховатмандї, инсондўстиву адолатпарварї ва илмомўзиву тањаммулгарої мебошад". Иќтибос аз суханронии Эмомалї Рањмон дар мулоќот бо роњбарону фаъолони вилояти Суѓд.-20.06.2013, ноњияи Бобољон Ѓафуров.

ИСЛОМ ВА ДАР БОРАИ БОЛО БУРДАНИ НАРХГУЗОРЇ "Ба таври сунъї боло бардоштани нарху навои бозор ба хотири фоидаи бештар гирифтан дар ин моњ аз амалњои бадтарине њисоб мешавад, ки дар дини мубини ислом мавриди мањкумият ќарор гирифтааст. Дар ин маврид Пайѓамбари ислом фармудаанд: "Агар касе дар нархгузории ризќу рўзии мусулмонон дахолате намояд, ки сабаби боло рафтани ќимати онњо шавад, Худованд њатман фардо рўзи ќиёмат ўро дар оташи дўзах ќарор хоњад дод". Иќтибос аз Паёми табрикї ба муносибати фарорасии моњи шарифи Рамазон.-18.07.2012, шањри Душанбе.

ИСЛОМ ВА ИНСОНПАРВАРЇ "Њамватанони азизи мо хуб медонанд, ки таълимоти дини мубини ислом саршор аз ѓояњои башардўстиву инсонпарварї, аз љумла њусни муошират бо ањли хонадон, самимияту муњаббат ба наздикону хешу таборон, муомилаи њасана бо њамсоягон, ањди бародариву мурувват бо дўстону њамкорон, рањму шафќат ба беморону барљомондагон, ёриву ѓамхорї ба дармондагону бечорагон ва поси хотири гузаштагон мебошад". Иќтибос аз Паёми телевизионї ба муносибати иди Фитр.16.08.2012, шањри Душанбе.

ИСЛОМ ВА ДИПЛОМАТИЯ "Мо наќши тамаддуни исломиро дар рушди маънавии башарият ва дар муњофизати сулњу субот дар саросари љањон баланд арзёбї намуда, муќобили сўиистифода аз дини мубини ислом ба маќсадњои ѓаразноки сиёсї мебошем. Тољикистон аз љумлаи кишварњои пасошўравї аввалин узви Созмони конфронси исломист, ки њоло Созмони Њамкории Исломї ном гирифтааст ва дар доираи ин ташкилоти бонуфуз мо љонибдори густариши муносибатњои дўстона ва њамкорињои судманд бо кишварњои љањони ислом дар асоси дуљониба ва њам дар чањорчўбаи ин созмон, муассисањои он, инчунин Со-

ХУДСОЗЇ

змони Њамкории Иќтисодї мебошем. Ба андешаи мо, ин созмонњо бояд наќши худро дар њаллу фасли масъалањои доѓи минтаќаашон тавсеа бахшанд. Тољикистон дар ин раванд сањм хоњад гирифт". Иќтибос аз Суханронї дар вохўрї бо кормандони дипломатии кишвар ба ифтихори ифтитоњи бинои нави Вазорати корњои хориљии Љумњурии Тољикистон.-15.03.2013, шањри Душанбе.

ИСЛОМ ВА АСОЛАТИ ФАРЊАНГЇ "Дар ин давраи таќдирсоз рў овардан ба осори гузаштагони маъруфи халќи тољик ва тамаддуни оламшумули он дар таќвияти раванди ташаккули андеша ва худшиносии миллї, тањкими асосњои љомеаи мутамаддини шањрвандї ва заминаи маънавии давлати соњибистиќлоли Тољикистон воситаи созандае мебошад. Аз ин рў, омўзишу ќадрдонии мероси фарзандони барўманди халќи тољик, аз љумла эњё ва истифодаи осори умумибашарии фаќењи бузург, поягузори яке аз мазњабњои бонуфузи дини мубини ислом - Имоми Аъзам ва соли бузургдошти ў эълон шудани соли 2009 аз љумлаи тадбирњои муассири фарњ-

ангї дар ин самт буд". Иќтибос аз Паёми Президенти Љумњурии Тољикистон Эмомалї Рањмон ба Маљлиси Олї,24.04.2010, шањри Душанбе. Инчунин мавќеъгирињои Эмомалї Рањмон дар нишастњои љањонї ва минтаќавии созмонњои байналмилалї оид дини мубини ислом ва дифоъ аз он борњо исбот кардааст, ки як Эмомалї Рањмонови солњои 90-уми асри гузашта њамчун депутат то расидан ба соли 2014 аз замин то осмон таѓйир кардааст. Ин њама дар бораи Эмомалї Рањмон, президенти Тољикистон ва эљодиёту мавќегињои ќатрае аз бањрро мемонанд. Дар ин бора суханронињо, маърўзањо, асарњо, мусањабаву мавќеъгирои муњтарам Президент китобе дар њаљми 653 сањифа бо номи "Эмомалї Рањмон китоби шарњињолї" њанўз соли 2013 аз чоп баромадааст. Агар ў дар солњои навадум њамеша

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №20 (402), 6. 08. 2014

нишон медод ва ё вонамуд мекард, ки зидди ислоњотхоњони исломї аст, дар дањ соли ахир амалан исбот кард, бо онњо мувофиќ аст, на мухолиф!

ИСЛОЊОТХОЊИ ИСЛОМИИ № 1 Ба иборати дигар, агар Эмомалї Рањмон дар солњои 90-ум бар зидди ислоњотхон, ки минљумла "вањњобињо" ном бурда мешуданду хостори ворид кардани ислоњот дар расму оин ва ба танзим даровардани онњо буданд, дар ситез буд, акнун дар дањсолаи ахир худаш талош дорад, ки тамоми он пешнињодњои ислоњотхоњони исломии солњои 90-ум, аз љумла забњ накардани чорво дар хонаи майит, баргузор накардани маъракаи бошукуњи љаноза, танзими њафту бисту чил ва туйњои нављавонон ва ѓ.њ амалан татбиќ кунад.

Таълифи 5 китоб дар бораи як Имоми муътабар ва донишманди љањонї дар муддати як сол кори осоне нест. Шояд дар таърихи Ислом низ касе ин корро накарда бошад. Њамчунон даќиќан маълум аст, ки њич кадоме аз эшонњои суннатї ва домуллоњои варзидаи Тољикистону Ўзбекистон ва њатто Осиёи Марказї ба ин миќдор ва дар ин муддат асар таълиф накардааст.

Њамчунин робитаашро бо сарони кишварњои арабї-салафї-вањњобї ( Арабистони Саудї, Ќатар, Кувайт ва низ Бањрайн) беш аз пеш хубтар барќарор кардааст, ки хеле љолиб аст. Љалби сармоягузории ин кишварњои арабї ва тољирони онњову бекор кардани андози ду тарафа байни Тољикистон ва ин кишварњои њавзаи Халиљ Форс ва талошњо ў барои пайдо кардани роњи њалњо дар бозорњои мењнати ин кишварњо арабї барои муњољирони кории тољик низ баёнгари он аст, ки аз таъсири хатарњои эњтимолии аќидатї низ нигаронињои хеле кам шудааст. Ин њама имкон медињад, ки роњбари феълии давлати Тољикистонро ислоњотхоњи исломии № 1 гўем, њарчанд возењ нест, ки њадафи аслї аз иншои ин теъдод асару нигоштањо чист. Дар охир як нуктаи дигареро њам бояд ишора кард, ки дар ин матлаб ба аъмоли инфиродии ў аз ќабили тоъоту ибодот ва ё кай ва дар куљо ин рањбари муњтарам маросими мазњабиро анљом медињанду аз гуфтор то амал чї фосилањое вуљуд доранд, чизе нагуфтем, зеро он ба як матлаби алоњида ва замони дигар ниёз дорад. Љамоли КАМОЛПУР

Натиљаи пурсиши навбатї маълум кард, ки 70 дар сади райъдињандагон љонибдори тазоњуроти љавонони тољик дар Русия будаанд.

Хубфикрмекунам

10%

Ин чї митинг будааст?

Не, зеро фоиданадорад

Не, миллатробеобурўмекунем

БЕШ АЗ 70% ЉОНИБДОРИ ТАЗОЊУРОТИ ЉАВОНОН ДАР МАСКАВ Ќатъиян, не!

30% Ња, набоядхомўшнишаст

Њатман, ин вазифаиљонииманаст!

40%

Ња, аммонашавад, кикорба митинг печад

САДОИ МАРДУМ

Назарпурсии ахир, ки зери унвони "Оё аз тазоњуроти љавонони тољик дар Маскав љонибдорї мекунед?" баргузор шуд, маълум намуд, ки 30 дар сад (327 нафар)-и иштирокчиёни он ба гузинаи "Њатман, ин вазифаи љонии ман аст!"

раъй дода, 40% (429 нафар) - и дигар гуфтаанд, ки "Ња, набояд хомўш нишаст". Њамзамон 2 дар сад (19 райъдињанда) ќайд кардаанд, ки "Ња, аммо нашавад, ки кор ба митинг печад". Аммо дар баробар 5% (57 кас) - и онњо ба гузинаи "Ќатъиян, не!" раъй додаанд. 6 дар сад (68 иштирокчї) - и дигар гуфтаанд, ки "Не, миллатро беобрў мекунем" ва низ 10 дар сад (108 нафар) и раъйдињандањо ба варианти "Не, зеро фоида надорад", овоз додаанд. Њамагї 4% (43 нафар)-и иштирокчиёни назапурсї изњори беиттилої кардаанд, ки "Ин чї митинг будааст" ва 3 дар сад (30 нафар) - и ахир њам гуфтаанд, ки "Хуб фикр мекунам".

Дар умум, 72 %-и райъдодагон дар баробари митинги эътирозии љавонони тољик, ки бояд дањаи аввали август дар шањри Маскави Русия аз сўи мухолифони њукумати феълї баргузор гардад, муносибати мусбат доштаанд, ки то љое ѓайриинтизор ба назар мерасад. Зеро дар доирањои сиёсии Тољикистон ѓолибан бар онанд, ки баъди митингњои солњои 90-уми ва тарѓиботи густурдаи њукуматї алайњи митингу митингчиён мардум, минљумла љавоно низ ба баргузории њамоишњои эътирозї ва зиидињукуматї омода нестанд. Хотирнишон бояд сохт, ки назарпурсї, ки тайи як њафтаи ахир, аз 30-уми июл то 5-уми августи 2014 бо супориши нашрияи "Нигоњ" дар сомонаи "Тољнюс" гузаронида шуд, ки дар он 1081 нафар иштирок кардааст.

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №20 (402), 6. 08. 2014

РЕАЛ ПОЛИТИК

укми додгоњи байналмилалии њакамии Гаага, ки Русияро вазифадор кард ба соњиби пешини ЮКОС 50 миллиард доллар пардохт кунад, бештар аз 600 сањифаро дар бар мегирад. 50 миллиард доллар. Яъне, чї? Наздик ба 13 дар сад фоидаи буљаи Русия дар соли 2014, 1,2 баробар бештар аз ќулли масрафоти Олимпиадаи Сочи, маоши миёнаи 58,2 миллион сокини Русия,162 миллион нафаќаи њармоња, тавлиди 14 000 тонки Т-90 ва ѓ. Bн њалномаи судї хеле доманадор аст, вале мо ба чанд суол посух мегўем.

СУДИ ГААГА ЊУКУМАТИ ПУТИНРО 50 МИЛЛИАРД ДОЛЛАР «МУЉОЗОТ» КАРД

Бохти таърихии Путин

"РОСНЕФТ" ОЖОНСИ ДАВЛАТЇ АСТ? Дар посух ба ин савол, ки оё "Роснефт" бо дастури давлат наќше дар таљзияи ЮКОС дошт, суд мегўяд, далели кофї пайдо накард, агар як нуктаи ќобили таваљљуњ ва тасодуфии шањодати ин амрро дар суханронии Владимир Путин дар нишасти матбуотии 23-уми декабри соли 2004 дарёфт наменамуд. Суд онро куллан бо тарљумаи инглисї меорад: "Акнун дар бораи аз љониби "Роснефт" гирифтани сањмияњои ширкати машњур, ман аниќ намедонам вай чї номида мешавад- "Ширкати инвеститсионии Байкал"? Моњиятан "Роснефт"-100 дар сад ширкати давлатист, ки сармояњои "Юганснефтегаз"-ро соњиб шудааст. Гап сари њамон аст. Ба назари ман њамаи ин комилан бо равишњои бозорї анљом шудааст. Њамчуноне ба назарам дар нишасти матбуотии Олмон гуфта будам, ин ширкати давлатї ва ё аниќтараш ширкатњои бо сад дар сад сармояи давлатї, њамчунин дигар иштирокдорони бозор ба ин њаќ доранд ва чуноне муайян шуд, аз ин њаќи худ истифода кардаанд. Бо ин ман чї гуфтаниам? Њамаи шумо хуб медонед, ки дар аввали солњои 90 бо истифода аз найрангњои гуногун, аз љумла наќзи ќонунгузории амалкунанда бисёре аз ширкаткунандагони бозори ваќт сармояњои бисёрмиллиардии давлатро соњиб шуданд. Имрўз давлат бо истифода аз механизмњои ќонунии бозорї манфиъатњои худро таъмин мекунад. Чунин мењисобам, ки ин комилан табиъї аст". Вай нагуфт, ки "Роснефт" манфиатњои худ-

ро таъмин мекунад, балки иброз дошт, ки "давлат манфиатњои худро таъмин мекунад", менависад додгоњ. "Ба фикри трибунал ин изњорот иќрори расмї аз љониби президент Путин дар он маврид аст, ки сањмияњои аз "Юганскнефтегаз" ба даст овардаи "Роснефт" амале ба манфиатњои давлат аст". "Федератсияи Русия бо забони президенти худ масъулияти аз љониби "Роснефт" харидорї шудани "Юганскнефтегаз" ва ауксионеро, ки дар ин поя роњандозї шуда буд, ба гардан гирифт".

ЮКОС ЌОНУНИ АНДОЗРО НАЌЗ МЕКАРД? Дар ќарори суд гуфта мешавад, ки ЮКОС чун дигар ширкатњои Русия талош мекард бо истифода аз пояњои њуќуќие, ки аз њукуматдорони Русия дар охири солњои 1990 ва аввали солњои 2000 сохта буданд, барои тањрики сармоягузорї дар манотиќи сатњи молиёташ паст истифода барад. Чунончї, ЮКОС дар чандин ин гуна минтаќањо ширкатњои тиљоратї бунёд кард, ки бо маъмурияти њукуматњои мањаллї муоњадањои сармоягузорї имзо намуд. Суд њамчунин ба њисоб гирифт, ки парванда дар он маврид далел дорад, ки собиќ љонишини идории ширкати "ЮКОС-Маскав" Владимир Дубов ба њукуматдорони Русия хабар дода буд, ки ЮКОС њаддиаќал дар Мордовия имкониятњои њуќуќиро барои коњиши пардохтњои андоз истифода мебарад ва ягон нафар аз маќомот, њатто сарвазир ва вазири молияи ваќт Алексей Кудрин эътирозе накарданд. То соли 2003 ягон тафтиши минтаќавии андоз дар шир-

катњои мансуб ба ЮКОС гузаронида нашуд. Суд мегўяд, наметавонад ин тезисро чун асос бипазирад, ки мушкилот дар пардохти андоз барои ЮКОС ба дунболи муноќишањои пичингомези Владимир Путин ва Михаил Ходорковский дар мулоќоти 19-уми феврали соли 2003 дар Кремл ба миён омада бошад. Дар ин мулоќот сарвари ЮКОС дар назди камерањои телевизионї хеле ошкор суњбат кард ва гуфт, ки мизони фасод дар Русия ба њадди боварнокарданї расидааст. Ва чун мисол Ходорковский ба президенти Путин аз фурўхта шудани ширкати кўчаки "Северная нефт" ба ширкати давлатии "Роснефт" ба арзиши хеле болои 600 миллион доллар (шарикмоли он собиќ љонишини вазири молия Андрей Вавилов буд) хабар дод. Ин мулоќот метавонист нуќтаи гардиш дар муносибати њукуматдорон бо ЮКОС гардад, иќрор мешавад суд. Вале то ин дидор топменеджерњои ЮКОС иќрор шуда буданд, ки ин ширкат аз механизмњои пардохти андоз истифода кардааст, ки аз нуќтаи назари тафтишот осебпазир дониста шудааст. Њанўз соли 2002 намояндагони ЮКОС, њамчуноне мукотибаи онњо нишон медињад, иќрор шудаанд, ки хатари он вуљуд дорад, ки ин схемаи фаъолият метавонад "боиси эроди андозбандии амалкунанда" шавад ва њатто ба зарар оварда расонад.

АБРАМОВИЧ ДАСТИ КРЕМЛ БУД? Моњи апрели соли 2003 ЮКОС ва "Сибнефт" пайѓоми ба њам муттањид шудан доданд. Аввал ЮКОС 20 дар сади сањмияњои онро ба маблаѓи 3 миллиард доллар аз Роман Абрамович харид. Баъдан 72 дар сад сањимияњои "Сибнефт"

ба 26 дар сади сањмияњои ЮКОС табодул карда шуданд. Баъди ба њам омадан ин ду ширкат мебоист "ЮкосСибнефт" номида шуда, чорумин ширкати бузурги тавлиди нефт дар љањон мешуданд. Баъди чанд рўзи анљоми харидуфурўш президент Владимир Путин дар мулоќоташ бо Михаил Ходорковский, Роман Абрамович ва шарики ў Евгений Швидлер аз ин истиќбол кард ва пазируфт. Аввали моњи октябри соли 2003 ЮКОС транши охири 20 дар сад сањмияњои "Сибнефт"-ро пардохт кард ва сањмияњои навро ба фоидаи Абрамович роњандозї намуд. Њамин тариќ ЮКОС соњиби 92 дар сад сањмияњои "Сибнефт" шуд. 25-уми октябр Михаил Ходорковский боздошт гардид. Соли 2004 сањњомони собиќи "Сибнефт" дар судњои њакамии Русия муомилаи суратгирифтаро лаѓв карданд ва 72 дар сади сањмияњоро бозпас гиифтанд. Соли 2005 Роман Абрамович "Сибнефт"-ро ба маблаѓи 13 миллиард доллар ба "Газром" фурўхт. Дар мурофиаи судї намояндагони GML кўшиш мекарданд исбот кунанд, ки Федератсияи Русия ба шикасти муомилаи харидуфурўш миёни ЮКОС ва "Сибнефт" муќассир аст: боздошти Ходорковский шуруъи анљоми њамоиши ЮКОС ва "Сибнефт" буд. Сањхоми ЮКОС Леонид Невзлин дар мурофиа иброз намуд, ки ваќте Ходорковский мавриди "њадафи Кремл" ќарор гирифт, Роман Абрамович "пайваста назари худро дар бораи ин харидуфурўш таѓйир медод ва кўшиш мекард онро пас гардонад". Ва даъвогарон дар таќвияти иддиои худ хабар доданд, ки њамагї чанд рўз пештар аз эълони лаѓви муомилаи харудуфурўш Абрамович бо Путин мулоќот карда буд. Намояндаи Федератсияи Русия ин иддиоро рад накард, вале гуфт, ки ин тасмими худи "Сибнефт" буд, на дахолати давлат: роњбарияти ширкати бањамомада зери тањдиди айбдоркунињои љиддї монд ва њар шарик њам дар бораи дурнамои њамкорињо андеша мекард. Вакили мудофиаи Русия ин даъворо ќабул надошт, ки Абрамович бо "дастури" Владимир Путин тасмим гирифта бошад: "Љаноби Абрамович эњтиёљ ба маслињати президенти ФР надошт ва барояш дарки ин нукта мушкил набуд, ки ЮКОС гирифтори кашмакашњои андоз аст. Маъмулан дар чунин њолатњо њар ширкати муътабар кўшиш мекунад тарки ин муомилаи харидуфурўш кунад, то гиребонашро аз чанголи кашмакашњои барояш нолозим рањонад ва ё ду топ-менеджерони ширкатњоро, ки ба саркашї аз пардохти андоз муттањам мешаванд, иваз намояд. Вакили мудофеаи Русия иќрор мешавад, ки дар остонаи лаѓви ќарордоди њамоиш Абрамович бо Путин мулоќот карда буд, вале ба тахмини ў дар љараёни суњбат президенти Русия танњо тасмими "Сибнефт"-ро дар мавриди иваз намудани менеджменти ширкатњои њамоишшуда дастгирї кард.

ЧЕЊРА

МАРАТ ОРИФОВ

Фарзанди яке машњуртарин чењрањои њунарии солњои 60-70 асри гузаштаи кишвар, Артисткаи халќии СССР ва Тољикистон Туњфа Фозилова ва худ чењраи дигари дурахшон дар осмони санъати тољик аст. Дар остонаи 80-солагї дар як филми њунарї бо ширкати њунарманди маъруфи эронї Мањнози Афшор боз њам наќши марказиро офарид. Ва арзёбињои аввала: Марат Орифов њанўз дар камолоти эљод ва њунар аст. Марат Орифов 27-уми августи соли 1935 дар шањри Сталинобод, Душанбеи имрўза дида ба олам кушодааст. Солњои 1954-1960 дар факултаи актёрии донишкадаи театрии ба номи Н.Островс-

кий тањсил кард. Баъдан ба факултаи коргардонии ВГИК-и шањри Маскав дохил шуд ва онро соли 1965 ба итмом расонд. Аммо фаъолияти њунарии ў барваќтар аз хатми расмии макотиби олї шуруъ шудааст ва аввалин наќши асосиро дар филми "Абуалї ибни Сино" соли 1956 офаридааст. Ду сол баъд дар "Вазифаи олї"-и тавлиди "Узбакфилм" наќши марказии Ановро бозидааст, ки муваффаќияти хоса дар њунари наќшофаринии Марат Орифов дониста мешавад. Мегўяд, ваќте наќши Синоро пешнињод карданд, бо камоли майл пазируфт, чун ин нобиѓаи нотакрорро басо дўст медошт. Ва пештар аз ин њам ба эљодиёти вай мароќ зоњир карда буд. "Донишнома"-и ўро бо майлу њавас хондаву бо "Ал-ќонун" низ ошно буд. Баъди ин Марат Орифов дар офариниши наќшњои асосї шуњрат меёбад ва дигар касе барояш наќши дуввумдараљаро пешнињод намекунад. Соли 1959 дар филми "Ќисмати шоир" наќши Рўдакиро бо як мањорати хуб мебозад ва бо гузашти зиёда аз ним аср њам ин образ миёни мардум маъруфияташро кам накардааст. Њар боре он аз шабакањои телевизиони кишвар намоиш дода мешавад, кас гумон мекунад хеле филми олист, ки ба тозагї рўи навор омада ва он њамеша диданист.

Ва баъди "Ќисмати шоир" яке паси дигар филмњо бо ширктаи Марат Орифов рўи кор меоянд. Аз љумла агар ба филмномаи ў таваљуњ кунем, пас мебинем, ки наќши Сайфро дар филми "Ваќти зангирии писар расид" соли 1959 бозидааст ва худи њамон сол дар филми "Дузди Баѓдод наќши Насриддин дар Хуљандро бозидааст. Солее баъд (1961) дар "Коваи оњангар"-и Борис Кимёгаров наќши Ширинкорро бозидааст. Соли 1964 ўро дар наќши Ањмад (аз филми "То пагоњ"), Комил ("Замони осоишта") мебинем, ки мондагоранд. Фаъолияти коргадонии Марат Орифов аз соли 1965 оѓоз шудааст.. он сол филми "Ниссо" рўи кор омад, ки њунари режессёрии њунарманди нотакрорро ба намоиш гузошт. Соли 1968 "Дили ман дар кўњистон" (1969), "Асрори ќабила" (1970), "Муњосира" (1969), "Бо табассум нигар" (1983) тавлид шуданд. Илова ба њамаи ин Марат Орифов дар филмњои "Панљ тан аз Фарѓона", "То пагоњ", "Ваќти осоиштагї", "Њељбудагон", "Чор фасли сол", "Муњосира", "Муњаббати ман, инќилоб", "Љинояткор ва адвокат", "Чокан Валиханов", "Кафорат" наќшњои хотирмон офаридааст. Вай аз ќадим як зиндагии намунавї дошт ва имрўз њам на сигору нос мекашад ва на шароб менўшад Барои наќши Рўдакї дар филми "Ќисмати шоир" соњиби дипломи кино-

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №20 (402), 6. 08. 2014

фестивали Минск шудаву, соли 1960 ба дарёфти љоизаи кинофестивали Ќоњира сазовр шудааст. Артисти Хизматнишондодаи РСС Тољикистон (1960) ва Њунаманди халќии Тољикистон (2008), дорандаи љоизањои байналилалї, ширкаткунандаи дањањои адабиёт ва санъат дар Маскав (соли 1957), дар Озорбойљон (соли 1965), дар Ўзбекистон (солњои 1968 ва 1981), дар Литва (соли 1975 ва соли 1976) ва Ќирѓизистон мебошад. Дар охирин филме, ки Марат Орифов бо даъвати коргардони шинохта Носир Саидов аз рўи сенарияи Сафар Њаќдод "Муаллим" наќш бозид, Мањнози Афшор, њунарманди маъруфи синамо ва театри Эрон низ барои иљрои наќши асосї даъват шуда буд. Ва дар суњбат бо "Нигоњ" Мањнози Афшор бардошташро аз њунари Марат Орифов чунин иброз дошта буд: "Ман ба оќои Носир њам гуфтам, ки ин мард як энержии мутлаќ доранд, ба ин дараља, ки дурбин маљбур аст барояшон эњтиром гузорад. Мо намунањоеро мисли эшон дар Эрон дорем, ки оќоён Интизомї, Машоихї ва дигаронанд. Оќои Орипов њатман њаќе ба гардани синамои тољик доранд ва ман хушбахтам, ки пас аз бист сол бо он кас дар як филм наќш меофарам". Марат Орифов фарзанди ягонаи Туњфа Фозилова буд. Аммо Худованд ба ў давлати бештари фарзандонро насиб кард, соњиби 7 писари як духтар аст ва њоло бо писари кўчакаш Анушервон зиндагонї мекунад.

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №20 (402), 6. 08. 2014

БО ШОИР Холида Фурўѓ дар соли 1972 мелодї дар шањри Кобул ба љањон омадааст. Тањсилоташро дар њамин шањр оѓоз кард. Дар соли 1367 хуршедї ба унвони донишљў вориди факултаи забон ва адабиёти Донишгоњи Кобул шуда, онро соли 1370 хуршедї ба итмом расонд. Сипас тањсили худро дар магистратураи њамин Донишгоњ идома дода, хатм намуд. Баъди хатми Донишгоњ чанд сол мудир-масъули маљаллаи "Садаф" буд, ки барои бонувон ба чоп мерасид. Дар соли 1384 хуршедї ба њайси яки аз аъзои кодри илмї дар донишкадаи забон ва адабиёт пазируфта шуд. Холида Фуруѓ дар соли 1372 хуршедї дар љашнворае, ки аз љониби Би-Би-Сї ба роњ андохта шуда буд, дар миёни адибони љавони кишварњои форсизабон соњиби љоиза гардид. Ў дар љашнворањои байналмилалии шеъру нависандагї дар Испания, Фаронса, Њиндустон ва Эрон ширкат варзидааст. Дар соли 1385 хуршедї дар љашнвораи байналмилалии "Шеъри фаљр" ва соли 1388 хуршедї дар њамоиши "Сад соли шеъри занони форсисаро" дар Эрон соњиби нишони Ифтихор гардид. Холида айни замон барномаи адабии "Кохи Баланд"-ро, ки аз тарафи телевизиони "Тулўъ" мунташир мешавад, ба-

ХОЛИДА ФУРЎЃ ПОРСЇ ТАНЊО НАМЕМОНАД

ДАРЁ ПИЁНУ МЕНАВОЗАД

Шаб садои нола меояд аз ин фарњанги бедорї, Сарзамини нойњойи ошиќ, аммо ин људо афтодагон аз ёр Духтарони ќу дар он сўњои дунёшон намонда Њељ гўше нест, то беруншуданњои нафасро бишнавад з-онњо Кўчањои Шарќ дилтанганд, Орзуњои бузурги зењнњо санганд. Дониш овораст, табъидист, Панљара расвост. Мухрањои пушти шаб аз њам гусаста, моњ бемор аст. Дарди Њиндукуш дучандон аст, Хоби озодї парешон аст. Гарчи дар ин фаслњо аз ишќ бобе нест, Аз шањомат бозтобе нест, Ман туро мехонам, эй Помир! Ёри дарёњо Ошнои сарфарози мењрубон борон. Ман туро Месароям сабз Эй баландовотар аз ножу, Хашми чинро дар љабин бишкан, Хомушињоро нигин бишкан, Бо ман аз ангуштари таърих Љилва кун аз килкњои рўзгорон Ман туро менолам, эй Помири њайрон, эй тамошогар, Порсї танњо намемонад!

10 Додгоњ бар ин назар аст, ки ФР мутсаќиман дар љараёни лаѓви муомилаи харидуфурўш ширкат накард. Комилан рушан аст, ки "Сибнефт" баъди боздошти Ходорковский хост аз њамоиш хориљ шавад ва ин ќобили дарк аст, ваќте директори ширкат дар њабс аст, сањњомон наметавонад бо њам забон биёбанд. Аз ин рў додгоњ ба хулосае меояд, ки даъвогарон далелњое, ки љуброни зарари воридаро талаб мекунад, пешнињод накарданд. Бо назардошти њамаи ин мушовирони GML зарари сањхомони ЮКОСР-ро болотар аз 114 миллиард доллар њисоб карданд.

МИЁНАРАВОН КИЊО БУДАНД? Додгоњ њисоб кард, ки тобистони соли 2007 њукумати Русия аз тариќи ширкатњои давлатии "Роснефт" ва "Газпром" 99,71 фоизи сањмияњои ЮКОС-ро ба даст овардааст. Барои "Роснефт" бахши хеле азими сањмияњо, аз љумла "Юганскнефтегаз" расидааст. "Газпром" низ дар ауксионњои фурўши сањмияњои ин ширкат иштирок кардааст. То арзи вуљуд кардани "Байкалфинансгруп"

Гўш кун, дарё пиёну менавозад, Ишќи худро бо "ту" дар ту менавозад. Тоблуи љангалеро мегузорад Дар канори хешу оњу менавозад. То бимонад сабз то як бенињоят, Мекашад дастеву ножу менавозад. Шаб пиёну менавозад, хештанро Хештанро кўй дар кў менавозад. Баъд, дарё андуњонашро саросар, Дар канори духтари ќу менавозад. Бомдодон меравад аз хештан њам, Баъд аз он гитори гесу менавозад. Гўш кун, гўше, ки дарё рафтанашро Бо хурўшу бо хаёњу менавозад. Чашмњои обии овораашро, Ў намедонад, ки њаст ў менавозад. То ѓаматро бо фаромўшї бинўшї, Гўш кун, дарё пиёну менавозад.

ЗАМОНА АККОС АСТ Аккос аст замона, Бармедорад бетобона Акси рўзро Сапеду сиёњ Ва акси рўзро мегузорад Дар ќоби бепањнои шаб, ошиќона. Замона аккос аст то бекарона.

рандагї мекунад. Аз Холидаи Фуруѓ то имрўз 10 китоби шеър ва як китоб дар бахши тањќиќу пажўњиш чоп шудааст. Як китоби румони ў низ бо номи "Зане, ки зиндаги пасандоз мекард" чоп шудааст. Китобњои чопшуда: "Ќиёми Митро", "Панљарае бар фасли соиќа", "Сарнавишти дастњои насли фонус", "Убур аз ќарни Ќобил", "Дар хиёбонњои хобу хотира", Њамеша панљи аср", "Кўчањои холии дунё", "Румони поённопазирест гўристон", "Фардои ман иттифоќ меуфтад дар дирўз", "Ќиёми Митро ва чанд руъёи дигар", "Гоми бетаваќќуф" (пажўњише дар шеъри муосири форсї-дарї), "Зане, ки зиндагї пасандоз мекард" Њамчунин маќолањои пажўњишї ва навиштањои адабии ў дар нашрияњои мухталиф ба чоп расидаанд ва намунањои шеърњояш бо забонњои англисї, фарансавї, испанї ва финландї тарљума шудаанд. Феълан дар Тољикистон ба корњои илмї машѓул аст ва умедворем, ки эњсоси ѓарибї ѓолиб наомада бошад. Ва роњи хонум Холида саршор шеър, саршор аз нишоту шодкомињо бод! Адибаи АЗИЗ

ТАМОМ ШУД ШАТРАНЉ Чаро намешунавад Рустаме каломи туро, Набуд Золи заре сарнавишти Соми туро. Ба зери болиши таърих наќши хунин баст Ва рехтанд агар ашкњои моми туро. Ба номи оњан ойинаат муъомала шуд, Кунун таронаи гумгаштагист коми туро. Бичид шоњу вазират, тамом шуд шатранљ, Ва киш гуфт аз ин тахта то тамоми туро. Ба дастбозии бозингарон рањо карданд Дарахти сулњи туро, себи сурхи номи туро. Бањуш бош, ки Фиръавн њаст, Мўсо нест Ва ќатъ мекунад аз роњи ишќ гоми туро. Кунун, ки сўхт сарангуштњои рўзонат, Кунун, ки бурданд исторагони шоми туро. Ѓурури гарданаи Шарќ истода бимир! Ки то бигирад озодї интиќоми туро.

ЃАМИ ОФТОБ Аз ин диёр сафар карданам сазовор аст, Дар ин карона ѓами офтоб бисёр аст. Чароѓдори бузурги замона ёрї кун, Маро шабест, ки чашмаш ѓарибу бемор аст. Шавад салои саодат ба мо кунанд, бирав, Магў, ки њар чї дар ин боѓ руст, аз хор аст. Сукут чист? Ман онро субот мешиканам, Ку рўдбори садо аз сукут безор аст. Башоратест аз ин "Шоњнома" Рустамро, Ба хони ишќаш Тањминае, ки бедор аст.

ИБТИЗОЛ Ай зиндагї, садои маро то Худо бибар, Рўњи таронањои маро то Худо бибар. Танганд кўча-кўчаи дастони туву ман, Дасте барору мои маро то Худо бибар. Дар љисми рўдњои замон ибтизол рехт, Оби ѓазалсарои маро то Худо бибар. Ў њам рубоби чашми маро пас заду шикаст, Оњанги ашкњои маро то Худо бибар.

Бохти таърихии Путин (БФГ) дар ауксиони фурўши "Юганскнефтегаз" "Газпром нефт" ва ширкати First Venture ва Intercom њузур доштанд. Вале 14уми декабри соли 2004 роњбарони ЮКОС дар бораи муфлисшавї ба додгоњи округи љанубии штати Техас бо такя ба Боби 11, ќисми 11 Кодекси ИМА даъво пешнињод карданд. Ин боб дар њамон њолате ба кор бурда мешавад, ки сухан аз созмондењии муљаддади корхона ва таљдиди сохтори ќарзњо равад, на аз барњам додани ширкат. Аз ин рў ду рўз баъд додгоњи Техас ин се ширкатро аз иштирок дар ауксион мањрум сохт. "Газпром нефт" ба њар њол ба ауксион њозир шуд, вале ташаббусро ба фирмаи то он замон номашњури "Байкалфинансгруп" супурд. Федератсияи Русия иддио дорад, ки манофеи онро "Сургутнефтегаз" њимоя мекард. Баъди чанд рўзи ѓалаба дар ауксион БФГ аз љони-

би "Роснефт" харида шуд. Баъди номуваффаќиятї бо "Юганскнефтегазом", "Газпром" дар чандин ауксиони фурўши сањмияњои ЮКОС иштирок кард. Дар ќарори додгоњи Гаага омадааст, ки аз моњи марти соли 2006 то августи 2007 17 ауксион гузаронида шуд, ки аз тариќи он њукумати Русия амволи ЮКОС-ро хеле поинтар аз ќиммати одилонаи бозор ба даст овардааст. "Газпром" аз тариќи ширкатњои итолёвии Eni ва Enel 20 дар сади сањмияњои "Сибнефт" ва дигар сањмияњоро харидорї кард. Дар ин парванда нукоти бањсталаб њамоно хеле зиёд аст. Чунончї, соли 2004 дар ауксиони харидории сањмияњои ЮКОС ширкати номаълуми "Байкалфинансгруп" (БФГ) ѓолиб омад ва ба маблаѓи 9,3 миллиард доллар сањмияњоро харид. Се рўз баъд ин шир-

кати асроромез аз љониби "Роснефт" харидорї шуд. Намояндагони Русия дар мурофиаи додгоњї исрор варзиданд, ки БФГ дар оѓоз иртиботе бо "Роснефт" надошт ва пуштибони ин ширкат "Сургутнефтегаз" буд. Вале суди њакамї ин иддиоро рад кард ва гуфт ауксиони фурўши сањмияњои ЮКОС ќалбакї сурат гирифтааст. Дар љараёни мурофиа раиси суди њакамї ба адвокати Русия мурољиат кард ва духўра ишора намуд: "Шумо бояд моро мутаќоид созед, ки "Байкалфинансгруп" ширкати дурўѓин набуд. Ин аст вазифаи шумо". Раванди муфлисшавии ЮКОС бе муоњадаи махфии "Роснефт" бо синдикатњои бонкњои ѓарбї, ки аз љониби Soci?t? G?n?rale сарварї карда мешавад, амалан номумкин аст. Суд мегўяд бонкњои ѓарбї бо "Роснефт" моњи марти соли 2006 забон як кардан два бо имзои муоњадаи махфї сабабгори муфлисшавии ЮКОС гардиданд… Игор Терентев, Иван Ткачев, Сирануш Шароян http://top.rbc.ru

ТАХТАИ СИЁЊ Суди вилояти Хатлон Турдиќул Њазратќулов ва Гулширин Љумъаеваро бо моддаи 104, ќисми 2, бандњои "е" ва "з" - и Кодекси љиноятии Љумњурии Тољикистон гунањкор дониста, аввалиро ба мўњлати 23 ва дуввумиро ба 20 сол аз озодї мањрум кард. Њардуро муњољират ба њам расонд ва њарду дар муњољират тарњи љинояти вазнинеро кашиданд, ки онњоро ба дарозмуддат паси панљара бурд...

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №20 (402), 6. 08. 2014

КУШТОР ДАР ЉИЛИКЎЛ

ЗАНИ МУЊОЉИР Гулширин Љумъаева, сокини дењаи Лаби Дарёи љамоати ба номи Гардї Гулмуродови ноњияи Љилликул, модари се фарзанд аст. Замоне, ки Гулширин бо Чорї Љумъаев ба шавњар баромад, зиндагии начандон душвор доштанд. Соњиби се писар шуданд. Зану шавњар аз набудани љои кори мувофиќу маоши кофї дар таъмини оила душворї мекашиданд. Бо бузург шудани бачањо талаботи оила ба маводи ѓизоию либос бештар мешуд. Чорї Љумъаев маблаѓи кофї барои таъмини ањли байташро дарёфт накард. Аммо ба љои он, ки талоши бештаре намуда, роњи зиндагиро пайдо намояд, даст ба шаробхорї зад. Њамсараш ўро масту аласт дида мешўрид. Шавњари ширакайфи сустирода, ки бо нўшидани араќ худро аз њалли масъалањои иљтимої дар канор мегирифт, ба љанљолњои бардоштаи њамсараш бо зўри бозу љавоб мегардонд. Боре пас аз љанљол Гулширин Љумъаева ба хонаи бародараш Суњроб Худойбердиев рафта, ба суди ноњияи Љилликўл ариза менависад, ки онњоро људо намояд. Бародари Чорї Љумъаев - Нур Љумъаев ба хонаи онњо омада, бародарашро барои нўшидан сарзаниш мекунад. Чорї аз кардааш пушаймон шуда, ваъда медињад, ки дигар араќ наменўшад. Ў ба хонаи бародари њамсараш Сухроб рафта, Гулширинро ба хона бармегардонад... Чуноне аз парвандаи љиноятии Гулширин Љумъаева бармеояд, ў соли 2009 ба муњољирати мењнатї ба Русия, ки дар он љо модараш кор мекард, рафта, дар яке аз сохтмонњои шањри Маскав ошпаз шуда ба кор даромад. Аммо Чорї Љумъаев, ки шавњари Гулширин Љумъаева буд, бо се писараш дар хона менишасту занаш дар хориљи кишвар аз паи ризќу рўзии онњо медавид.

МАРДИ МУЊОЉИР Ќањрамони дигари ин ќиссаи талх Турдиќул Њазратќулов, сокини ноњияи Вахш, љамоати дењоти Рўдакї, дењаи Рўдакї, оиладор, соњиби 6 фарзанд аст. Ў дар зодгоњаш љои кори мувофиќ ва маоши кофї надошт. Аммо Турдиќул аз зиндагї дилмонда нашуда, роњи њалли масъаларо дар рафтан ба муњољирати мењнатї дид ва соли 2009 ба Русия рафт. Ў дар шањри Маскав дар як ширкати сохтмонї кор мекард. Дар мулки бегона Гулширинро дида, ба ў моил шуд. Турдиќул медонист, ки Гулширин расман зани Чорї буда, соњиби се фарзанд аст. Гулширин њам аз падари 6 фарзанд будани Турдиќул огањї дошт. Њарду дар ин мулки бегона њамхоба буданд ва модари Гулширин аз кирдори духтараш огањї дошт. Ин вазъ беш як сол идома ёфт. Соли 2011, баъди ду соли муњољирати мењнатї аввал Гулширин ба Тољикистон омад. Моњи ноябри њамон сол Турдиќул телефонї ба Гулширин аз баргаштанаш ба Ватан дарак дод. Дар фурўдгоњи Душанбе Гулширин бо додараш Турдиќулро пешвоз гирифта, ўро бо мошини сабукрав ба дењаи Лаби Оби ноњияи Љиликўл ба хонаи бародари Гулширин оварданд. Бародари Гулширин огањї дошт, ки апааш бо Турдиќул дар шањри Маскав зиндагии якљоя доштанд. Аз ин лињоз, Суњроб муллои дењаро ба хонааш даъват намуда, онњоро никоњи мусалмонї намуд. Турдиќул бо Гулширин дар хонаи Суњроб 15 рўз зиндагии якљоя доштанд.

Чорї аз пичир - пичири Гулширин бо марди бегона њавос шуд ва "мењмон"-ро аз хона ронда, Гулширинро тањдид намуд, ки баъди рафтани мењмони нохонда аз њавлї ўро љазо медињад.

Чорї Љумъаев, шавњари расмии Гулширин бехабар аз воќеа буд. Аз рафти мурофиаи судї бар омад, ки њангоми дар муњољирати мењнатї будан Турдиќул ба Гулширин 2000 доллари амрикої додааст, то ў дар њавлияш дуњуљрагї бунёд намояд ва дар оянда бо амали шудани наќшаашон якљоя дар ин хона зиндагї кунанд. Гулширин пулњоро ба Чорї фиристод, то ки дар сањни њавлї дуњуљрагї сохта, орзуњои пинњони ўро амалї кунад...

ТАРЊ ДАР МАСКАВ Гулширин ва Турдиќул моњи январи соли 2012 ба Маскав баргаштанд. Чорї устухони гулўи њарду шуда буд. Њарду дар андешаи он буданд, ки чї гуна Чориро аз хона бехона намуда, дар њавии ў осуда зиндагї намоянд. Роњи ба осонї халос шуданро аз Чорї дарёфт накарданд. Ягона роњи халосї аз Чориро дар нобуд карданаш диданд. Тарњи суиќасд ба љони соњиби хонаро дар Маскав кашида, 26 уми ноябри соли 2012 бо њавопаймо якљоя ба Тољикистон бозпас омаданд. Онњо аз фурўдгоњи шањри Кўлоб ба дењаи Пушинги ноњияи Данѓара ба хонаи хоњари Турдиќул омада, се рўз дар мењмонї маслињати чї гуна амали намудани наќшаи тањрезинамудаашонро доштанд. Баъди он, ки Турдиќул ба хонааш ба ноњияи Вахш рафту Гулширин ба хонааш ба ноњияи Љиликўл омад, мудом дар тамос буданд. Гулширин Љумъаева аз њар як ќадами мондааш тариќи телефони мобилї ба Турдиќул хабар медод ва ў, ки дар њавою њаваси Гулширин роњгум зада буд, аз рўи наќшаи тарњрезишуда амал менамуд. Турдиќул баъди бозгашт аз муњољирати мењнатї бо пулњои овардааш мошин харид. Гулширин ба Турдиќул хабар дод, ки ў бо шавњараш субњи 4 январи соли 2013 ба зиёрати оромгоњи Хоља Зайналобуддин мераванд ва дар роњ онњоро интизор шавад. Њан-

гоме, ки онњо ба роњ баромаданд, Турдиќул таклифи бурдани онњоро то ба оромгоњи Хоља Зайналобуддинро кард. Чорї Љумъаев, ки аз ин наќшаи ќаблан тарњрезинамудаи Гулширину Турдиќул бехабар буд, таклифи ронандаро ќабул кард... Онњо баъди зиёрат боз бо мошини Турдиќул љониби хонаашон бозпас шуданд. Дар роњ Турдиќул барои ба гап даровардани Чорї гуфт, ки бо маќсади харидани њезум ба ноњияи Љиликўл омадааст ва агар њамсафар ба ў дар дарёфти њезум мусоидат намояд, шод мешавад. Чорї Љумъаев ваъдаи дарёфти њезумро дода, ўро ба хонаи њамсояаш Рано Амридинова овард. Ў баъди савдои њезум ба Рано Амридинова 5 њазор рубли русї дод ва маслињат карданд, ки мошин киро карда омада, њезумњояшро мебарад.

ТАБАРИ ХУНОЛУД Мувофиќи наќша онњоро Гулширин ба њам шинос кард. Баъди ду соати харидуфурўши њезум Гулширин ба Турдиќул дар тамос шуд ва аз маст будани Чорї хабар дод ва гуфт, як шиша араќ гирифта ба хонаи онњо биёяд. Турдиќул як шиша араќ, ду шиша пиво ва њасиб харида, ба хонаи Чорї омад. Чорї ѓофил аз он чї дар атрофаш мегузашт, паињам ќадањ мебардошт ва Турдиќулу Гулширин дар андешаи чї гуна ба ќатл расонидани ў буданд. Чорї аз пичир - пичири Гулширин бо марди бегона њавос шуд ва "мењмон"-ро аз хона ронда, Гулширинро тањдид намуд, ки баъди рафтани мењмони нохонда аз њавлї ўро љазо медињад. Дар њоле, ки Чорї бо њамсараш љанљол дошт, Турдиќул бо истифода аз табари пинњоннамудаи Гулширин ба пушти Чорї чанд зарба зад. Гулширин пай бурд, ки ў намурдааст, хоњиши боз њам заданашро намуд. Чорї љонашро бохт. Гулширину Турдиќул нафаси осуда кашиданд... Наќша 90 дарсад иљро шуд.

ЉАСАД ДАР МОШИН Љасади Чориро бо плёнка ва адёл печонда, ба баѓочи мошин гузоштанд. Бо маслињати Гулширин љасадро дар гўшаи роњи мошинрад бояд мепартофтанд, то касе аз онњо гумон набарад. Турдиќул розї шуд. Ў роњњои Љиликўлро хуб намедонист ва барои нишон додани роњ дар пањлуяш Гулширинро шинонду ба роњ баромад. Онњо вориди ноњияи Ќумсангир гашта, дар роњи мошингарди дењаи Дењќонобод љасади Чориро аз баѓочи мошин ба канори роњ њаво дода, ба хона баргаштанд. Турдиќул ваќте аз хонаи Гулширин мебаромад, таъкид кард, ки дастаи табарро сўзонад. Гулширин ба писараш фармон дод, ки дастаи табарро бурида, ба оташ партояд. Ба табар усто дастаи нав зад, вале наќшаи Турдиќулу Гулширин ошкор шуд. 5 январ баъди пайдо намудани љасад кормандони милиса онро аз назар гузаронда, боварї њосил кардаанд, ки мард ќасдан кушта шудааст. Дар тўли як рўз кормандони Шуъбаи корњои дохилии ноњияи Ќумсангир дар њамкорї бо кормандони милисаи Љиликўлу Вахш гуноњкоронро дарёфт намуда, нисбаташон парвандаи љинояти кушоданд. 5 январ љасади Чорї Љумъаевро ба хок супориданду ба дастони Гулширин ва Турдиќул завлона заданд.

БА ЉОИ ОХИРСУХАН Ин љиноят боис шуд, ки 3 фарзанди Гулширин ва 6 фарзанди Турдиќул, ки зиндагии орому осоишта ва пурфароѓат доштаанд, таѓйир ёфт. Дар оянда онњо чї гуна ба рўи фарзандон менигариста бошанд? Ин суоле буд, ки њама... ба худ медод. Дар суд Гулширин ва Турдиќул аз кардаи худ пушаймонї мекашиданд, вале дер шуда буд. Онњое, ки ба љои додани маслињати муфид ќабл аз ишќварзї дар хориљаву дар Ватан ба онњо шароит фароњам сохта буданд, аз љазои ќонун дар канор монда бошанд њам, виљдону имонашон онњоро то вопасин лањзаи њаёташон ором намегузорад.

Давлат ШОЊЭЪТИБОРОВ

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №20 (402), 6. 08. 2014

ЧЕЊРА

НИГОЊИ МАРДУМЇ ЛАТИФА Майзада пеши шаробфурўш омада: - Як шиша араќ чанд пул? - 10 сомонї! - 100 граммаш чї? - 1 сомонї! - 50 граммаш чанд мешавад? - 50 дирам! - 10 граммаш чї? - Уффф 10 дирам!!!! - Њаа, истед ки як ќатрааш чанд пул? - Э, бепул!!! - Ин тавр бошад, 1000 ќатра резед! *** Занњои немис, яњуд ва рус таваллуд мекунанд. Ваќти гирифтани навзодњо онњо намедонанд, ки кадом кўдак аз кист. Падаронашон омаданд. Немис: - Хай Гитлер, - гуфт, ки як кўдак љунбид , аз ман аст гуфту кўдакро гирифт. Рус хам шуду дигар кўдакро бардошт. Яњудї: - Аз куљо фањмидї, ки ин кўдаки туст, ки гирифтї? Рус: - Ваќте немис "Хай Гитлер", гуфт, дидам, ки кўдаки ман мушташро љуќид, лекин кўдаки ту дар љояш тар кард! *** Одамони вањшї донишљўеро дастгир ва барои пўхтан дар чархак болои оташ овезон карданд. Сардорашон гуфт: - Мераваму як соат пас бармегардам, лекин шумо оњиста - оњиста тоб додан гиред, ки хуб пазад. Баъди соате баргашта, мебинад, ки тез чарх занонида истодаанд. Пурсид: - Чї гап аст? Гуфтам ку оњиста тоб дињед! Онњо љавоб доданд: - Ба умеди оњиста тоб додан, ќариб картошкањои ќўркардаро хўрда буд...

? - И НОБОБ

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №20 (402), 6. 08. 2014

АКСИ ГЎЁ

ВАЗОРАТИ МУДОФИА БАТАЛИЁНИ КИШОВАРЗЇ ДОРАД? - Чанд сол ќабл сару садое буд, ки Вазорати мудофиаи Љумњурии Тољикистон тасмим дорад дар баробари ќисмњои њарбии сохтмонї баталиёни алоњидаи кишоварзиро низ ташкил дињад. Бинобар ин донистан мехостам, ки Вазорати мудофиаи Тољикистон њамин баталиёни алоњидаи кишоварзиро ташкил дод ё не? Хуб мешуд, ки дар баробари ќисмњои њарбии сохтмонї њамчунин ќисмњои ёрирасони њарбии кишоварзї, моњипарварї ва истењсолї низ ташкил мешуд. Ба ин васила сарбозон аз сабзавоту мева танќисї накашида худашонро бо ин мањсулот таъмин мекарданд. Рустам ТОЛИБОВ, сокини ноњияи Рўдакї - Аслан як чизро бояд ќайд намуд, ки таъминоти њайати шахсии Ќуввањои Мусаллањи Љумњурии Тољикистон дар асоси меъёрњое, ки аз љониби Њукумати Љумњурии Тољикистон муќаррар карда мешавад бо маводи хўрокворї, сару либос ва амволи шайъї таъмин мегардад. Яъне ба воситаи Агентии таъминоти амволи махсус тамоми навъњои ЌМ ЉТ ва ќисму воњидњои алоњидаи њамаи сохторњои ќудратї, ки дар худ раёсат ё худ бахшњои аќибгоњї доранд бевосита бо маводи хўрокворї, сару либоси њарбї, амволи шайъї ва дигар шароитњои зарурї таъмин гардонида мешаванд. Дар мавриди ташкили баталиёни алоњидаи кишоварзї гуфтан ба маврид аст,ки дар тобеияти аксари ќисмњои њарбии Вазорати мудофиа ва умуман дигар сохторњои њарбї хољагињои ёрирасон амал мекунанд, дар њаљми 4 - 5 гектар то 10 гектар ва зиёдтар аз он њам замини корам доранд. Дар тобеияти Вазорати мудофиаи Тољикистон Раёсати аќибгоњї амал мекунад, ки як шуъбаи хољагидорї низ дорад. Масъулони ин шуъбаи хољагидорї бо сокинони мулкии минтаќањои замини киштдор дар асоси ризоияти тарафайн шартнома мебанданд ва дар асоси њамин шартнома шањрвандон омада дар хољагињои ёрирасон кор мекунанд. Наќшаи љамъоварии фоизи муайяни мањсулот, масалан картошка ё пиёзро масъулини ќисми њарбї ё аќибгоњї дар назди онњо мегузоранд. Баъди љамъоварии њосил фоизи муайяни картошка ё пиёз ба ин ё он ќисми њарбї расонида мешавад, фоизи боќимондае, ки мемонад ў аз њамон шахси дењќон мешавад. Дар ин замина тибќи шартнома шањрванд уњдадор мешавад, ки дар замини вобастакардашуда софдилона мењнат кунад то ин ки њам наќшаи ќисми њарбии муайяншударо супорад ва њам аз љониби дигар барои худ фоида ба даст орад. Вазорати мудофиаи Тољикистон баталиёни кишоварзї надорад ва зарурат барои ташкил кардани баталиёни кишоварзї њам нест. Тавре дар боло ќайд кардем имрўз њамин чиз нишон медињад, ки њам шањрвандон соњиби љойи кор ва њам соњиби замин мешавад. Аз љониби дигар гўем, бо ин тарзи кор дењќон њавасманд њам мешавад. Дар баъзе мавридњои дигар аз њисоби сарбозоне, дар воњидњои аќибгоњї хизмат мекунанд, фањмиши хуб дар соњаи кишоварзї доранд онњоро људо мекунанд ва ба њайси мушовир ё ёварони масъулони ќисмњои њарбї ба заминњои кишт сафарбар мегардонанд. Яъне аз 7 то 8 нафар сарбоз дар баробари шањрвандони мулкї дар асоси фармони фармондењи ќисми њарбї ба кори хољагињои ёрирасон љалб карда мешаванд. Айни њол дар хољагињои ёрирасони назди ќисмњои њарбї натанњо мањсулоти полезиву донагї ба даст оварда мешавад њамчунин соњаи чорводорї, паррандапарварї ва моњипарварї низ рушд меёбад ва ин нозу неъматњо рўи дастархони сарбозон гузошта мешаванд. Ба саволи Шумо подполковник Фаридун МАЊМАДАЛИЕВ, сардори Маркази матбуоти Вазорати мудофиаи Љумњурии Тољикистон посух дод.

ЧАРО? ЧАРО НАРХИ БАРОВАРДАНИ ПАРТОВ ТЕЗ-ТЕЗ БОЛО БУРДА МЕШАВАД? - Нархи хизматрасонии баровардани партов барои њавлињо дар ноњияи Шоњмансур боз боло бардошта шуд. Охир аз мавриди амалии тарифи пешин чандон муддати тўлоние нагузашта набуд, ки боз нархњо гарон шуд. Чаро нархи баровардани партов дар Душанбе тез - тез боло бурда мешавад? Кибриё ЌУРБОНОВА, сокини ноњияи Шоњмансур - Бо фармоиши Хадамоти зиддиинњисории назди Њукумати Љумњурии Тољикистон ва дар асоси ќарори раисони ноњияњои Исмоили Сомонї ва Шоњмансури шањри Душанбе дар бораи нархномањои баровардани партовњои сахти маишї ва хизматрасонї нарх барои истиќоматкунандагони њавлињо ва хонањои ободнашуда каме боло бардошта шуд. Акнун нархномаи хизматрасонии баровардани партов дар ќаламрави чор ноњияи шањри Душанбе вобаста ба категорияи истиќоматкунандагон як хел муайян карда шуд. Мувофиќи ин ќарор сар аз 1- уми январи соли 2014 сокинони ноњияњои Исмоили Сомонї ва Шоњмансур барои хизматарасонии баровардани партов бояд ба таври зайл маблаѓ пардохт кунанд: Дар хонањои бо ќубури ахлотпарто таљњизонидашуда (мусорпровод) - барои як истиќоматкунада (9 - 10 ошёна) - 2 сомону 20 дирам; барои хонањои бе ќубури ахлотпарто - 1 сомону 80 дирам; барои хонањои ободнашуда (баракњо) - 2 сомону 45 дирам; барои њавлињои шахсї - 2 сомону 60 дирам. Шањрвандоне, ки њаќќи баровардани партови моњњои нимсолаи аввали соли равонро насупоридаанд бояд барои нимсолаи якуми соли 2014 ва минбаъд мувофиќи ин нишондод маблаѓ пардохт намоянд. Барои сокинони ноњияњои Сино ва Фирдавсї тарифњои хизматрасонии баровардани партов чун пешин бетаѓйир боќї мемонанд. Айни њол барои сокинони ноњияњои Сино ва Фирдавсї њаќќи баровардани партов ба таври зайл аст: Дар хонањои бо ќубури ахлотпарто таљњизонидашуда (мусорпровод) - барои як истиќоматкунанда (9 - 10 ошёна) - 2 сомону 20 дирам; барои хонањои бе ќубури ахлотпарто - 1 сомону 80 дирам; барои хонањои ободнашуда (баракњо) - 2 сомону 45 дирам; барои њавлињои шахсї - 2 сомону 60 дирам. Ба саволи Шумо, Рустам ИБРОЊИМОВ, мудири шуъбаи коммуналї ва муњандисии Дастгоњи раиси шањри Душанбе посух дод.

БА ЉОЙИ 09 - Бањри баланд бардоштани масъулияти роњбарони субъектњои хизматрасон дар иљрои вазифањои хизматї бобати таќвияти кор бо мурољиати шањрвандон, баќайдгирї ва назорати электронии бартарафсозии сариваќтии садамањо дар шабакањои муњандисї ва кулли дигар хизматрасонињои коммуналию бењдоштї њолати санитарї, наќлиёт ва фарњанги шањрнишинї ташаккул ва татбиќи заминаи технологї дар ќаламрави шањри Душанбе шањрвандон метавонанд тариќи фиристодани паёмакњо ба шумораи телефони 988933333, почтаи электронии admin@mometavonem.tj ва воридшавии бевосита ба сомонаи www.mometavonem.tj мурољиатнамоянд. Дар њолати њал нагардидани мушкилот, шањрвандон метавонанд ба навбатдори шабонарўзии Маќомоти иљроияи мањаллии њокимияти давлатї дар шањри Душанбе тавассути шумораи телефонњои 221-2695, 223-22-14 арзњои хешро бароварда созанд.

Д И Ќ Ќ А Т! Барои ба саволњои доѓи худ посух гирифтан ба идораи њафтаномаи «Нигоњ» мурољиат кунед. Суроѓа: шањри Душанбе, кўчаи Носирљон Маъсумї-3, назди Хона музейи Мирзо Турсунзода. Ё ба масъули сањифаи "Нигоњи мардумї" бо шумораи телефони 985 60 86 85 занг занед ё бо воситаи смс-паём саволи худро ирсол доред. Њамчунин ба почтаи электронии nigoh_tj@inbox.ru арзу пешнињод ва мушкилоти худро бинависед.

МАРИЯ-ПАЊЛАВОН БО ШОДРАВОН БОБОИ ТАЛАБШО

ВОКУНИШ ЊИСОБИ "ИЊЉАЗДАБУД" ЊИСОБИ МАЪМУЛИИ МУСУЛМОНОН АСТ! - Кумитаи оид ба корњои дин, танзими анъана ва љашну маросимњои миллии назди Њукумати Љумњурии Тољикистон матлаби "Оё таќвими рамазонии Кумитаи дин сањењ аст?" - ро вобаста ба нашри таќвими "Ињљаздабуд" дар маљаллаи "Дин ва љомеа" - и кумита мавриди баррасї ќарор дод. Тавре ки Шумо медонед, масъулияти сањењи арќом, санаду иќтибосњо дар маљалла ба зиммаи муаллиф аст. Азбаски муаллифи таќвими мазкур вафот кардааст, матлаби мазкурро барои баррасї ба Маркази исломии Љумњурии Тољикистон ирсол намудем. Дар робита ба ин посухи мутахассиси Раёсати фатвои Маркази исломии Љумњурии Тољикистон Мирзошоњ Гадоев дар њаљми 1 сањифа замима мегардад. Тољиддин АСОМИДДИНЗОДА, муовини раиси Кумитаи оид ба корњои дин, танзими анъана ва љашну маросимњои миллии назди Њукумати Љумњурии Тољикистон - Дар маљаллаи "Дин ва љомеа" - и Кумитаи оид ба корњои дин, танзими анъана ва љашну маросимњои миллии назди Њукумати Љумњурии Тољикистон тањти №1 аз моњи майи соли 2014, таќвими њиљрї ќамарї бо номи солшумории "Ињљаздабуд", ки аз љониби таќвимшинос Њољї Абдурашиди Абдушукурзода тањия гардидааст, рўи чоп оварда шудааст. Њисоби "Ињљаздабуд" њисоби маъмулии мусулмонон буда, дар байни оммаи мардум шуњрат дорад. Мувофиќи ин њисоб, моњи шарифи Рамазон дар соли 2014 рўзи 29 - уми июн дарљ гардидааст. Аз ин хотир шањрванд Комилљон Ќодиров аз он тааљуб намуда, ки чаро дар саросари љумњурї моњи шарифи Рамазон рўзи 28 - уми июн эълон гардид, на рўзи 29 - ум. Бояд гуфт, ки рўзи 28 - уми июн эълон гардидани моњи шарифи Рамазон бо ќарори Шўрои уламои Љумњурии Тољикистон буда, он бо истинод ба далоили ќатъии илмї бино нињода шудааст, зеро имрўз илму техника хеле пеш рафтааст ва муайян намудани моњњо ва рўзњои сол ба таври хеле даќиќ осон гардидааст. Ќарори Шўрои уламо мабнї бар пешнињоди Институти Астрофизикаи Академияи илмњои Љумњурии Тољикистон мебошад, ки онњо фаро расидани саршавии моњи навро бо асбобњои даќиќкунанда - телескопњо ва пурбинњои пуриќтидор хабар додаанд. Сабаби дигар дар ин аст, ки кишвари моро куњсорњо ињота кардаанд ва дидани моњи якрўза бо чашми оддї то муддати 36 соат имкон надорад. Бинобар ин, ба ќавли олимони фалакї (астрофизика) амал намудан лозим мегардад. Сабаби дигар ин аст, ки рўзњои муайянкардашуда дар таќвими А.Абдушукурзода ба њисоби "Ињљаздабуд" тахминї буда, эњтимоли таѓйирёбї дар он вуљуд дорад. Яъне њисоби мазкур, ки дар маљалла чоп гардидааст, аз љумлаи чунин њисоби таѓйирёбанда мањсуб мегардад. Хулоса њисоби "Ињљаздабуд" тахминї буда, соле мешавад, ки ба воќеият мувофиќ меояд ва соле мешавад, ки ба воќеият начандон мувофиќат мекунад. Аз ин хотир, аксари кишварњои олам имрўзњо барои муайян намудани саршавии моњњои њиљрї - ќамарї такя ба њисоби илмї ва марказњои нуљумшиносї (астрофизика) мекунанд. Мирзошоњ ГАДОЕВ, мутахассиси Раёсати фатвои Маркази исломии Тољикистон

КОМИЛАН «ЉИДДЇ»

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №20 (402), 6. 08. 2014

ПУРБИНИ «НИГОЊ»

"АРУСИ ДЕВОНА-АШ-Ш -АЙ"-И МИРЗОДИККАК Мирзодиккак ба китобхонаи бачагонаи ба номи Лоњутї омад ва хост бо бачањо вохурї доир намуда, њукумати љонољонро ба мисли телевизиону расонањои њукуматї васф созаду худашро њамчун генерали њукуматї, аъзои фахрии ЊХДТ, шавњари содиќи коммунисти матинирода Пахтагул Панљсолаевна ва падари Ќобилљони нањзатї ба онњо шинос намояд. Замоне, ки Мирзодиккак ба китобхона ворид шуд дар китобхона ѓайр аз фарошу китобдор дигар касе набуд. Бо дидани Мирзодиккак бонуи китобдор ба ќавле аз шодї дар куртааш наѓунљид. Ў аввал Мирзодиккакро аксбардорї намуда, сипас ному насабашро навишту ба наздаш як чойнак чою ду пиёла гузошт. Баъди ин маќсади ба китобхонаи бачагона ташриф оварданашро пурсон шуд. Бону маќсаду мароми мењмонро шунидан њамоно оњи сарде кашиду гуфт: Акаи Мирзодиккак агар бо бачањои масъулони идорањои давлатї вохурданї бошед, ба истироњатгоњњои Варзобу Явроз рафта аз њолу ањволашон бохабар шавед. Бачањои мардуми миёнањолу камбизоат бо тамом шудани тањсил дар мактабњо мисли падаронашон номус карда, аз паи дарёфти ќути лоямуте дар кўчаю бозорњо даст ба мошиншўї, боркашонї ва фурўши халтањо мезананду сахт машѓуланд. Чи хеле, ки бештари ањолї бо шарофати шумо њукуматињо роњи рафтан ба театрро фаромўш кардаву эљодкорон ба мадњсарої гузаштаанд, бачањо њам ба љои хондани "Бузаки љингилапо", " Олуча гули бодом..." филмњои тасвирии "Маша и медвед", "Дядя Скруљ" тамошо мекунанд. Китобхонї мурд... -Бону, агар њамин суханњоро ба ман дўстам Ѓалтак мегуфт, ўро сахт мазаммат мекардам, ки муввафаќиятњои сиёсати хирадмандонаи моро чашми дидан надораду аз бахилї чизе ба дањонаш рост ояд мегўяду мегузарад. Бо шумо мехостам атрофи ин мавзуъ сўњбат намоям. - Не, ончи гуфтам гуфтам, дигар дар ин мавзўъ дањон намекушоям. Агар маро аз кор озод кунанд, шавњарам дар сарам чормаѓз мешиканаду барои дарёфти ризќу рўзи маљбурам барои мардикорї ба Русия равам. Мана, як дењќони шањритусї дар сар тоскулоњи хасию дар дасташ як харбузаи навъи "Мирзочулї" омада истодааст. Њамсўњбати хуб менамояд... Мирзодиккак дўсташ Ѓалтакро дида, чи хел аз љой хестану ба истиќболаш рафтанро нафањмида монд. Љўрањо баъди салому алейк харбузарро ба бонуи китобдор доданду худ сари пиёлаи чой дар ињотаи хазинаи китобњои бачагона нишастанд. Мирзодиккак: - Ќандаша занад, њукумати љонољонамон. Мана, хазинаи китобњо ба забони тољикї сол то сол бой шуда истодааст. Бачањои мо чи ќадаре хоњанд мехонанду хазинаи луѓавиашонро бою ѓанї мегардонанд. Ѓалтак: - Рост, хазинаи китоб ѓанї шавад гуфта, китобњои бачагона аз њисоби муаллифон ва ё бо дастуру супоришњои Вазорати маорифу илм бо теъдоди каму нархи осмонї ба чоп мерасанд. Ин аст, ки китобњои бачагона танњо рафњои маѓозањои китобфурўшию рафњои китобхонањоро ороиш медињанду халос. Аз ѓамхории "падарона" - и шумо бачањо ба љои хондани китоб рў ба тамошои филмњои бачагонаи бегона овардаанд. Мирзодиккак: - Мо барои рушду нумўи забони тољикї бештари њамон филмњои тасвирии хори-

љиро ба забони тољикї тарљума намудаем. Баъдан забони русї хуб аст, даркор мешавад. Ѓалтак: - Барои Русия рафтан омодаашон мекунем, гўю мон-де! Мегум шумо њукуматињо панду насињатї муллоњоро, ки фармудаи Худо аст ба танзим даровардеду лекин њамон тарљимањои пур аз њаќорату дуруѓини филмњои тасвириро сарфи назар мекунед - а!? Мирзодиккак: - Љўраљон ман њам намедонам арзу додамро ба кї ва дар куљо гуям. Њаррўз дар кўча аз забони бачањо дањњо калимањое бемаъниеро мешунавам, ки мањз баъди тамошои њамин филмњои тасвирї бо тарљумаи бемантиќ ба луѓати бачањои мо илова шудааст. Мисол ба љои "Модарат ба мактаб меояд?", мегуянд " Аруси атат ба мактаб меояд?". "Љўраљон, як арус ёфтм, девонаш-ш-ш ай" ва дањњо калимаю иборањое њастанд, ки аз гуфтану шуниданашон шарми кас меояд. Ѓалтак: - Агар бачањо барои китобхонї ба китобхонањо наоянду тарљумаи беназорат ва пастсифати филмњои тасвирї, хитої, чинї ва амрикоию ва ѓайраву ва њоказо идома ёфтан гирад, шарми тољикї аз байн меравад. Чи тавре, ки дар ќисме аз филмњои хориљї руъё "асбобњои мусиќию андозаашонро" мегўянд. Имрўз калимаи "арус" ва дањњо калимањои пардапўш дар нуќти наврасону љавонон мавриди истифода ќарор додаанд, ки оќибаташон ба хайр бошад. Мирзодиккак: - Ин љо њукумати љонољони мо ягон камбудї надорад. Дар ваќташ хеле аз мансабдорони автоматбасдаст "Ња ки... оча!" мегуфтанд ба ёрону дўстонашон, гузашт. Ислоњ шуданд. Аммо шумо, ањли зиё сухани гузаро надоред! Мана дар ваќташ шодравон Лоиќ Шералї дар бораи надонистани забони тољикї шеър навишт ќариб буд, ки ќисме аз зимомдорони чаллаурус зањракаф шаванд. Њарчанд сухани њаќ маќбули ќисме набуд, вале оњиста - оњиста ба маќсад наздик шуд. Агар бовар накунед, суханронии аввалин президентамонро ба президенти имрўза муќоиса кунед... Ѓалтак: - Мирзољон, ин њукумати љонољонатонро то ба имрўз нафањмидаму фањмида њам натавонистам. О, рафтани кўдакону наврасони то синни 18 -ро ба масљид, ки манъ кардед, мемуред њамасола садњои китобњои бачагона чоп кунеду садњо филмњои тасвирї бардоред?!! Мирзодиккак (Ин тарафу он тарафашро нигоњ карда):- Бародар, барои ин аќл даркор! Чизи набударо аз куљо гирем?!! О, њукумат њамасола дањ китоби дуруст чоп карда натавонад, чор филми миллї бардошта натавонад, дањ филми бачагона фармоиш надињад, таълиму тарбияи насли наврас дар мењвари сиёсаташ набошаду мардум ин њамаро фурў баранд, зиёиёнаш муњри хамўшї бар лаб зананд, як ман чї кор кунам?!! О, ними њукумат аз талаффузи "и, аруси хар будай-ку"-ю "а, бача аруса девонашай" њаловат барад, дигар чи кор њам карда мешавад??! Ѓалтак баъди ин суханони пурсўзу гудози зиёии њукуматї аз љой бархост. Љўрањо бо бонуи китобдор, ки акнун ба дўстон бо як мењру муњаббат менигарист, хайрухуш карданду аз китобхонаи бачагонаи ба номи Лоњутї ба њавои кушод баромаданд. Дар кўча дањњо нафар ба њар самте роњ мерафтанд. Аммо Ѓалтак ѓайриихтиёри худ садои андешањои онњоро мешунид, ки њамагї як матн доштанд: "Аё сайёд шарме кун, маранљон ними љонамро, Пару болам бикан, аммо масўзон ошёнамро...." Ў ба дўсташ чизе нагуфт. Бо омадани мусофиркаш љўрањо аз њам људо шуданд.

Раиси Шўрои муњаррирон: Саймиддин ДЎСТОВ dustov@mail.ru

Њафтанома дар Вазорати фарњанги Љумњурии Тољикистон ба ќайд гирифта шудааст.

МУАССИС: Созмони љамъиятии «ИНДЕМ» («Информатика барои демократия ва рушди миллї»).

Котиби масъул: Абўалї НЕКРЎЗОВ nigoh_tj@inbox.ru

Шўъбаи иттилоот ва сиёсат тел: 600 80 38 Шўъбаи тањќиќот ва тањлил тел: 600 80 38 Шўъбаи иљтимоъ ва иќтисод тел: 600 80 39 Шўъбаи реклом ва огоњиномањо тел: 918 74 75 79

МАНГАР, КИ КЇ МЕГЎЯД...

Дилма РУСЕФ, президенти Бразилия: - Он чї Исроил дар Ѓазза дар њаќќи занону кўдакон, пиронсолон ва беморон содир мекунад, љиноят аст. Наметавонам онро генотсид биномам, вале он як куштори дањшатнокест. Истифодаи нобаробари ќуввањо дар чашм аён аст. - Зињед, бонуи Дилма! Ягон эзорпоча дар гардеробатон монда бошад, ба Барак Обамаву Владимир Путин равон кунед, пойњоятонро мебўсем! Абдуфаттоњи ЃОИБ, директори Агентии назорати давлатии молиявї ва мубориза бо коррупсияи Тољикистон: - Љойи пинњон кардан нест, мо як корхонаи хусусї њам дорем. Њамсарам клиникаи хусусї дорад. Барои зиндагиямон мерасад. - Њамун Анвар Хољаев њам рўзњои аввали бозпурсї намегуфт, ки 29 хона, як миллион доллар дар бонк ва 500 њазор доллар дар бонк дорад. Худо гўед, ки президент дигар нашавад, вагарна меёбанд, њамин хел меёбанд айби одамро, ки ... Абдуљаббор ШИРИНОВ, раиси Бонки миллии Тољикистон: - Омада гуфтанд, ки Бобаки Занљонї ба воситаи Тољикистон маблаѓ гузаронидааст ва њуљљат њам пешнињод намуданд, вале мо онро рад кардем. Он њуљљат њам ба мо тааллуќ надошт. Ба њамин онњо ќоил шуда рафтанд. -"Њанўз аввали ишќ аст". Парвандаи Занљонї њамчунон ѓоз дода мешавад, ки њоли чанд касро аз пушташ мебарад. Дэвид РОБСОН, директори иљроияи ширкати истихрољи нафту гази "Тетис - Петролеум": - Тољикистон нигинест дар тољи мо! -Бењтарин-ку! Фаќат нафту газро тезтар ёбед, ки худатонро нигина накунанд.

Љамолиддин НУРАЛИЕВ, муовини аввали вазири молияи Тољикистон: - Агар шумо шахсан хоњед, ман метавонам шуморо иљозат дињам, ки ба Кумитаи андоз мурољиат кунед, эъломияи худро ба шумо пешнињод мекунам. Баъд аз шинос шудан ба эъломияи ман кадом саволе пайдо мешавад, марњамат. - Њоло њам, ки дер нашудааст, гапатонро ќафо гиред, язна! Вагарна, мо бе эъломия њам чизњоеро меёбем, ки њатто бонуи Озода намедонанд. Алексей СЕРЕБРЯКОВ, њунарманди рус, алњол шањрванди Канада - Мутаассифона, дар Русия ман наметавонам фарзандонамро аз берўиву бешармї њифз кунам. Мавридњое мегуфтанд, ки табассуми ѓарбиён сохта аст. Барои ман њамин табассуми сохта бењ аз хашми табиист. - Одам будаед, шумо, Алексей! Берўю бешармњои мо як рўз њам бе шаллоќи Кремл зиндагияшонро тасаввур карда наметавонанд. Рустам АЗИМОВ, муовини аввали Сарвазири Ўзбакистон: - Љараёни ташкили ташхиси тарњи НБОи Роѓун, интихоби мушовирон, сармоягузорї, мушаххас кардани супоришњои фаннї ва дигар параметрњои муњимтарин, ки ба натиљаи нињоии ташхис таъсир доштанд, ба меъёрњои эътирофшудаи байнулмилалии пажўњиш ва арзёбии бетарафона, мунсифона ва шаффофи тарњ љавобгў нестанд ва ва кишвари Ўзбакистон аз он ба њељ ваљњ њимоя нахоњад кард. -Њой, мулло Рустам! Да ваќташ мо ба интихоби мушовирони шумо Квачкову Шишляникову Чеботарев, супоришњои њарбї, маблаѓгузории "Фронти халќї", меъёрњои байнулмилалии пешбурди љанг эътироз кардем? Не! Интихоби мунсифонаю шаффофи роњбарият талаб намудем? Не! Акнун мурда-мурда, тоќат кунед!

Дар њафтанома матолибе низ ба нашр мерасанд, ки бо мавќеи идораи он муѓойират доранд. Дар шумора аз аксњое њам аз Шабакаи љањонии Интернет истифода шудааст. Матолиби хусусияти таблиѓотидошта ® метавонанд танњо бо пардохти муайян дар њафтаномаи «Нигоњ» нашр шаванд. Барои дар дигар нашрияњо пурра ё ќисман чоп кардани матолиб ва иќтибосњо аз «Нигоњ» иљозаи хаттии идора ва нишон додани сарчашма дар шакли «аз њафтаномаи «Нигоњ» №_ аз санаи _» њатмист. Њуќуќи муаллифии кулли матлабњои шумора ба идораи њафтаномаи «Нигоњ» ва СЉ «ИНДЕМ» тааллуќ дошта, тибќи ќонунгузории љории Тољикистон ва байналмилалї њифз карда мешаванд.

Ќимати рўзнома дар фурўши чакана на беш аз 2 сомонї Њафтанома дар нашриёти «Мега-принт» чоп мешавад. Теъдод 5 500 Ќимати обуна барои як сол - 78 сомонї. Индекси обуна: 68990 НИШОНИИ ИДОРА: Љумњурии Тољикистон, шањри Душанбе, кўчаи Носирљон МАЪСУМЇ, хонаи 3. Телефон: (44) 600 80 38, 224 25 09 Теъдоде аз њар шумора дар асоси кўмаки техникии (дар шакли ќоѓаз) дафтари САЊА дар Душанбе ройгон таќсим карда мешавад.