Нигох №26 (408). Чоршанбе, 17-уми сентябри соли 2014 by Webster Loran

Тањќиќи ќатли Осияи панљсола

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №26 (408), 17. 09. 2014

Љасади Осияи 5-сола пас аз як моњи ѓайб заданаш бо осори марги маљбурї пайдо шуд. Осия њамсояи ду духтарчаи дигари ѓайбзада - Малика ва Сабина Араловањо буд, ки якуним сол боз куљо буданашон маълум нест...

САЊИФАИ 7

№26 (408). Чоршанбе, 17-уми сентябри соли 2014

e-mail: nigoh_tj@inbox.ru

www.facebook.com/nigohtj

ТАХТАИ СИЁЊ

Бигзор Зевар Давлатова маро дўст надорад САЊИФАИ 13

МАСЪАЛАГУЗОРЇ

Гуфторе, ки бунёдгузору њифозатгари истиќлолият гардад САЊИФАИ 5

НИГОЊЕ БА СИНАМО

Баъди тамошои як филм САЊИФАИ 4

ПУРБИНИ «НИГОЊ»

Мо, каду ва Хитой САЊИФАИ 16

БОЗДОШТИ ОДАМДУЗД Тољикистон чї тур як љинояткори ашаддиро мењмон кардааст?

ТО БА КАЙ?!!

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №26 (408), 17. 09. 2014

доштанд, аммо њељ гоњ ба њадафи дастгирии вай иќдом намекарданд. "Раис Худойдод" рафиќи шафиќи ќумондонњои пулиси Кобул, аз љумла Алишоњ Пактиёвол аст ва занљираи шинохту равобити вай бо маќомоти амниятї њамин њоло низ гусаста нашудааст. Вай то замоне, ки ба таври муваќќат дар назоратгоњњои њузур медошта бошад, ба њайси як мењмони азиз ва "рафиќи кока" (дўсти воњима ("крутой") ќадр ва иззат хоњад шуд. Њамчунон ќароре, ки ман аз хос ва одоти "Раис Худойдод" муталеъ њастам, вай одаме аст, ки бо афроди бегуноњ, камтар кору ѓараз дошта ва бештар аз муњрањои дурушти мофиё "њаќ" мегирифт. Вай, ба истилоњ, "катасарњо" - и дузду ќочоќбар ва дуздони давла-

Сарраёсати амнияти миллии Афѓонистон хабар медињанд, ки як љинояткори ашаддиро боздошт кардаанд ва ў шиносномаи Тољикистонро њам доштааст. Шаби якшанбе, 14 сентябр, дар пайи як амалиёти вижаи Сарраёсати амнияти миллии Афѓонистон Худодод, дар олами љиної маъруф ба "Раис Худойдод" - ро бо ду њамкораш дастгир намуд. Ин нињод ўро "хатарноктарин, бузургтарин, золимтарин, муљримтарин ва моњиртарин муљрими њирфаї дар таърихи муосири Афѓонистон" муаррифї мекунад. Њасиб Сиддиќї, сухангўи Раёсати умумии амнияти миллии Афѓонистон, зимни як нишасти матбуотї эълон кард, ки "Раис Худойдод" солњои ахир садњо љинояти сангин, аз ќабили одамрабої, ќатлу куштор, њамлањои мусаллањона ва дуздии амволро содир кардааст. Вай гуфт, Худойдод аз њисоби одамрабої ва дуздї чанд соли ахир бештар аз сад миллион доллар љамъ овардааст. Дар Афѓонистон, ба далели ин, ки ба амнияти саросарї даст наёфтааст, дањњо гурўњи љиної амал мекунанд. Ин гуруњњо одамњо, бахусус занонро дуздида, мефурўшанд, маводи мухаддир истењсол ва тиљорат мекунанд ва ба хонаи соњбкорон ё мансабдороне, ки маблаѓи бузург доранд, њамла бурда, онњоро ѓорат мекунанд. "Раис Худойдод" чунин як гуруњеро роњбарї мекунад, ки дар вилоятњои Кобул, Ќандањор ва Ќундуз марокизи нигањдории афроди рабудашударо доштааст. Гузашта аз ин, шабакаи ў дар кишварњои њамсоя - Покистон ва Тољикистон ва њатто Аморати Муттањидаи Араб низ амал мекард. Ба иттилои Сарраёсати амнияти миллии Афѓонистон, ўро маќомоти њамаи ин киш-

Бањор имсол аз дуздида шудани як соњибкори тољик хабар дода шуд, ки аз сўи шиноси афѓонаш ба Кобул даъват шуд, аммо он љо ба дасти одамрабоён афтод. Аз оилаи ў дар Тољикистон маблаѓи бузурге талаб шуда буд. Кумитаи давлатии амнияти миллї дар њамдастї бо Сарраёсати амнияти миллии Афѓонистон муваффаќ шуданд, ки ўро озод кунанд. Ин нафар нахост бо "Нигоњ" суњбат кунад, зеро љинояткорон ўро сахт тањдид кардаанд, ки њатто дар Тољикистон метавонанд муљозоташ кунанд. Дар чунин њол, хулосаи мантиќие метавонад пайдо шавад, ки гум шудани одамон, аз љумла духтарон ва кўдакон дар Тољикистон, то куљо ба фаъолиятњои ин шабакањои љиної робита

"АКАИ ХУДОЙДОД" Тољикистон чї тур як љинояткори ашаддиро мењмон кардааст? варњо, пулиси байнулмилалї - Интерпол низ љустуљў мекард. "Нигоњ" дар пайи як тањќиќ то љое аз фаъолиятњои "Раис Худойдод", ки шояд аз сўи њамкорони тољикаш, "Акаи Худойдод" номида мешуд, ё ягон номи дигар дар идомаи матлаб хоњад навишт. Аммо то ин лањза навиштаи яке аз рўзноманигорони Афѓонистонро меорем, ки шахсияти "Раис Худойдод" - ро тасвир кардааст.

"Робин Гуд" "Боздошти "Раис Худойдод" як тањаввул ба њисоб наёмада, баръакс барои бисёре аз маќомот ва фармондењони давлатї як чолиш ба шумор меравад. Ўро агар дар як додгоњи аланї иљоза бидињанд, забон бичархонад, як љабњаи комили муфсидин ифшо мешавад. "Раис" бо аркони муњими давлатї аз солњо пеш дар иртибот буда, ин маќомот њосили љамъи фаъолияти шабакањои тањти идораи вайро ба зарари хеш намедонанд. Муљозоти ў аз салоњияти мањкама ва муљриёни ќонунњои кунунї боло аст ва онон њаргиз љуръат надоранд, њатто бо вай бадрафторї кунанд. Он чї аз чањор сол ќабл иттилоъ доштам, ин аст, ки аксар маќомоти давлатї ва амниятї таќрибан њамеша мањалли иќомати муваќќатї ё дар њоли таѓйири номи Райис Худойдод иттилоъ

Бањори имсол аз дуздида шудани як соњибкори тољик хабар дода шуд, ки аз сўи шиноси афѓонаш ба Кобул даъват шуд, аммо он љо ба дасти одамрабоён афтод. Аз оилаи ў дар Тољикистон маблаѓи бузурге талаб шуда буд. Кумитаи давлатии амнияти миллї дар њамдастї бо Сарраёсати амнияти миллии Афѓонистон муваффаќ шуданд, ки ўро озод кунанд.

тиро омоч мегирифт ва барояшон паём мефиристод, ки бе гуфтугў њаќќи маро ба фалон адреси бонкї њавола кун. Бисёре аз муфсидони молї ва ѓаддор аз Худойдод метарсанд ва акнун мумкин аст бархе афрод ё тарафњои муомилаи вай дар давлат ва њукумат рўи масоли молї бо вай носоз шуда, ўро ба чанги амнияти миллї додаанд, ки ин амри муваќќатї хоњад буд. Амнияти миллї њамеша аз адреси вай муталеъ буд, аммо маќомоти аршади давлат ба дастгирии вай иќдом намекард"

"Мењмон"-и Тољикистон Сарраёсати амнияти миллии Афѓонистон дар изњороташ ин нуктаро зикр мекунад, ки "Раис Худойдод" шиносномаи Тољикистонро њам дошт ва дар ин кишвар низ буд. Дар умум, ин манбаъ мегўяд, ки ў амалиёти шабакаашро аз хориљи Афѓонистон идора мекард ва њоло дар "рўйхати сиёњ" - и маќомоти амниятии Тољикстон, Покистон ва Аморати Муттањидаи Араб низ њаст. Зимнан, дар гузашта ин хабарњо пахш шуда буданд, ки маќомоти амниятии Афѓонистон ва Покистон шањрвандони хориљиро бо шиносномањои Тољикистон боздошт кардаанд. Акнун суоле пеш меояд, ки оё љинояткорон аз дигар кишварњо, аз љумла Афѓонистон, ба Тољикистон озод омада, мераванд? Як нафар ба "Нигоњ" гуфт, ки њамчунин ашхос вуљуд доранд, онњоро маќомоти амниятии мо боздошт намуда, ихрољ мекунанд, аммо баъди чанд ваќт ин нафар дубора ба Тољикистон меояд. Аљаб нест, ки "Раис Худойдод" низ ба њамин роњњо ба Тољикистон омада, мерафт ва дар ин љо афроде њам њастанд, ки аз љумлаи мардуми бумї ва шањрвандони Афѓонистон бо ў њамкорї мекунанд.

дошта метавонанд? Кї гуфта метавонад, ки духтарону кўдакони дуздидашуда аз Тољикистонро ба бозорњои "фањш" - и Аморати Муттањидаи Араб ва ё лагерњои террористии Покистон намебаранд? Пас аз њаводиси Бадахшон дар соли 2012 ин иттилоъ низ аз љониби маќомоти Тољикистон пахш шуд, ки бархе гуруњњо духтаронро ба ќочоќбарони Афѓонистон фурўхтаанд. Ин, ки дар мањофили айёшии Афѓонистон духтарони тољикро њам вохўрдаанд, далели ин буда метавонад, ки онњо бо роњи ќочоќ ба он кишвар бурда шудаанд? Бале, аксари гумшудањо пайдо мешаванд, аммо онњое њам кам нестанд, ки умуман пайдо нашудаанд. Ин њол суолро њам ба вуљуд меорад, ки ин гуруњњо чї тур дар дохили Тољикистон одамонро мефиребанд ва ба савдо мезананд? Маќомоти амниятї аз ин хабар надоранд? Агар вазъи љиної тањти назорат аст, пас зарур меояд, ки афроди фаъол дар ин масири љиної дуруст шиносої шаванд ва убуру мурури шањрвандон аз Тољикистон ба дигар кишварњо тањти назорати шадид ќарор гиранд. Љинояткории муташаккил сол ба сол дар љањон чењраашро дигар мекунад. Љинояткорон усулњои нави ташкили љиноятњоро тарњрезї менамоянд. Маќомот њам бояд ба ин хатарњои нав омодагї бинанд. Худ ин, ки "Раис Худойдод" шиносномаи тољикї дошт, ба Тољикистон омадааст, далели мањкам барои маќомоти амниятии Тољикистон аст, то барои ошкор кардани њамдастон ва њамшину њамхезони ў иќдом кунанд. Агар хуб як шахсияти ќавї њам бошад, лањзаи зарба задан ба ў фаро расидааст. Дер набояд кард! Далери ХАЙРУЛЛОЊ

РАНДАИ «НИГОЊ» Њар сол аз њисоби фурўши китобњои дарсї барои мактабњои миёна дањњо милион сомонї ба љайби љаллобону ќаллобони соња мерезад. Ба ин хулоса хабарнигори "Нигоњ" баъди тањќиќоти журналистї дар ин самт омадааст. Омили оѓози ин тањќиќот навори видеої аз порагирии директори яке аз мактабњои миёнаи пойтахт шуд, ки ба шабакањои иљтимоии интернет роњ ёфта, боиси сарусадои зиёд гардид.

МАКТАБ ВА ПУЛ китоби дарсї бо маблаѓи 10 милиону 538 њазору 127,74 сомонї нашр шудааст. Фурўши китобњои дарсї дар кўчањои шањри Душанбе озод аст. Ваќте аз фурўшандањо мепурсї, ки оё медонед, ки ин кор ѓайриќонунї аст? Лаб инљ мекунанд. Рўзи 11-уми сентябр китобњои дарсї дар хиёбонњои Душанбе аз 25 то 30 сомонї фурўхта мешуд.

Мусодираи китобњои дарсї

"Љанг" барои курсии директори мактаб Навори "порагирї"-и муовини директори мактаби миёнаи №78, ки гўё барои ќабул ба синфи як 450 сомонигї мегирфтааст, ба шабакањои иљтимої роњ ёфт. Ин навор боиси таваљљуњи љомеаи шањрвандї ва албатта интиќоди шадид аз низоми фасодзадаи маорифи кишвар гардид. Барои мисол аз хонаи бодабдабаи вазири собиќи маориф Абюдуљаббор Рањмонов ёд карданд, ки дар њамсоягии бинои нави Маркази милли тестї сохта будааст. Нархи ин биноро бо маоши вай муќоиса њам карданд. Гапу калоча дар бораи он ки 80 % кабинаи њукумати Эмомалї Рањмон аз ин имкониятњо бархурдоранд, зиёд шуд. Хулоса, муаллифи видео ба маќсадаш расид, аммо он ваќт кам касоне медонистанд, ки ин навр чї меистад ва дохили лифофае, ки муовини директор гирифтаст, на пул, балки њуљљат ва сурати "якумхон"-њо будааст, тавре директори мактаби №78 гуфт. Ба гфтаи вай наворбардорї ва сањнасозї аз љараёни порагирї кори дасти мудири пешинаи мактаб будааст, ки аллакай тавонистааст ду нафарро аз ин вазифа ба ќавле "гусел кунад". Акнун собиќ директори ин мактаб, ба директори сеюм "љанг" эълон кардааст. Ба њар сурат ќазияро тафтишот ошкор хоњад кард. Аммо ин ки мактаб имрўз љойи "беравѓан" нест, аллакай њар касе, ки фарзандаш тањсил мекунад, медонад. Метавон аз расонањо мисол овард, ки солњои охир чанд муаллим дар бораи кам будани маошашон шикоят карда бошанд? Ман чунин њодисаро њадди аќал ду-соли ахир дар ёд надорам. Барои мисол ин корро њатто милисањо, ки дар ќатори панљгонаи фасодзадатарин соњањои кишвар шомил шуда буданд, карданд. Онњо, њарчанд, бидуни зикри ному насабашон буд, аммо ба Вазири корњои дохилї аз сабабњои напардохтани музди иловагї барои мењнати барзиёд пурсон шуданд. Вазири корњои дохилї ба ин савол посух њам гуфт, ки ба милисањо танњо бо дастури махсуси президент, танњо дар њолатњои казармавї иловапулї барои мењнати барзиёд медињанд. Аммо дар њолати пурзўр кор кардани милиса дар як шабонарўз 21 соат, маънои пардохти иловапулиро ба корманди ВКД надорад. Аммо дар мактаб ин чиз нест ва ба касе њам пўшида нест, ки пулситонии њармоња аз талабањо, ки пештар "пули фонди мактаб", баъдтар "барои шикастурехти мактаб" ва њоло номашро ба "кўмак ба мактаб" иваз кардааст, ба музди ночизи муаллимон зам мекунад, аммо тавре маълум мешавад, онњоро ќонеъ намекунад.

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №26 (408), 17. 09. 2014

25 сомонї барои њар як китоб Шањло, сокини ноњияи Рўдакї барои мо чанд китоберо намуна овард, ки аз мактаб ба фарзандонаш дода, гуфтаанд, барои њар яки онњо 25 сомонї биёрад. Китобњо ба тозагї нашр шудаанд. Шањло мегўяд, ду фарзанди мактабхон дорад, ки якеро баъди хатми синфи 9 аз мактаб мегирад. -Ин дар њолест, ки дар кишвар, фурўши китоби дарсї манъ аст. Комил Исоев, директории Маркази тањия, нашр ва муомилоти китобњои дарсї, илмию методии Вазорати маориф ва илми Тољикистон дар суњбат ба "Нигоњ" фурўши китобњои дарсиро бо арзиши 25 сомонї рад мекунад. - Мушкилоти асосї дар масъалаи пурра таъмин нагардидани муассисањои таълимї ва сари ваќт чоп намудани китобњои дарсї дар он аст, ки маблаѓњои китобњои иљоравї аз тарафи шуъбањои маорифи шањру навоњї ва вилоятњо ба таври мунтазам пардохт намегарданд. Ин мушкилот пешорўи мо монеањои зиёд ва буњрони маблаѓро эљод мекунад. Аз 25 ноњияи вилояти Хатлон, 23 ноњия, вилояти Суѓд 12 ноњияву шањр, ВМКБ 7 шањру ноњия ва 13 шањру ноњияи тобеъи љумњур 10 ва 4

ноњияи тобеи шањри Душанбе то ба њол аз њисоби маблаѓњои иљораи китобњои дарсї дар соли гузашта ва имсола, ки мо китобњоро нашр кардем, ќарздоранд. Аз њама ќарзи калон аз китоб ва маводи таълими иљора вилояти Хатлон аст. Дар анбор китоби дарсї, њатто аз солњои ќаблї бекор мехобад. Аммо шуъбањои маориф дархост намекунанд. Дар њоле, ки мо њам иттилоъ меёбем, ки китоб намерасад,гуфт Исоев.

Милион доллар ба киссаи кї меравад? Соли љорї 1 миллиону 7 њазору 200 хонанда дар мактабњои тањсилоти миёнаи умумї, гимназия ва литсейњо ба таълим фаро гирфита шуданд. Пас маълум, ки садњо китоби дарсї барои маориф лозим аст. То моњи декабри соли гузашта 14 миллион сомонї аз њисоби маблаѓњои иљора љамъоварї шудааст. Руйхати арзиши китобњоеро, ки мо аз Вазорати маориф дастрас кардем аз 5 сомониву 66 дирам то 13 сомониву 77 дирам аст. Китобњо то се сол иљора дода мешаванд ва соли аввали истифодабарї аз хонанда 34% маблаѓ гирифта мешавад. Баъди се соли истифода бурдан, китоб бо ќарори шўрои педагогии мактаб бо назардошти сифати хуб доштан истифода бурда мешавад. Дар ин сурат 50% нархи як солаи иљоро пардохт мешавад. Китоби дарсие, ки 13 сомонї аст, дар се сол 4 сомониву 52 дирам мешавад. Пас чаро дар мактаб њар як китобро ба хонандагон то 25 сомонї омўзгорон нарх мегўзоранд? Агар аз 1 миллион хонанда аз њар китоб 10 сомонигї зиёда аз нархи китоб љамъ карда шавад, пас 10 миллион сомонї ба осиёби кї об мерезад? Њол он ки ба як талаба ба њисоби миёна 5-7 китоб иљора дода мешавад. Садбарг Каримова, сокини шањри Вањдат мегўяд, аз мактаб барои писараш 7 китоби дарсиро рўйхат карда додаанд, то бихарад. Вай мегўяд, дар мактаб китоб надода, гуфтаанд аз бозор бихарад, шояд мактабњо низ китобро ба љаллобони бозор фурўхта бошанд? Соли 2014 њамагї 1 милиону 14 њазору 963

Моњи апрели соли љорї маќомот оид ба фуруши ѓайриќонунии китобњои дарсї дар бозори Корвон ва маѓозаи "Олами китоб" санљиш гузаронида, садњо китоб мусодира карданд. Њоло тафтишот идома дорад. Аммо, ин китобњо чї гуна вориди бозор мешаванд? Тољикистон то соли 2013 китобњои дарсиро бо маблаѓњои њангуфти буљет дар хориљ нашр мекард. Ин роњи бењтар барои ќочок буд. Акнун китоб дар дохил нашр мешавад. Вазорати маориф ва илм дар њар як мактаб тартиби ба иљора додани китобњоро љорї кардааст. Дар њар як мактаб Дафтари китобдории махусус аст, ки ному насаби хонанда ва волидайнаш дар он ќайд карда мешавад. Волидайн имзо мегузорад, ки чанд китоб бо кадом нарх гирифитааст. Ин дафтари махусус барои се сол пешбинї шудааст ва њар ваќт санљиш мешавад, ки беназоратї рух надињад. Аммо аксарияти волидайни мо аз ин њуќуќњои худ бехабаранд ва ин њолат боиси суйистифода кардани бархе аз омўзгорон мешавад. Аммо тољироне, ки китобњоро дар хориљ ќаблан нашр мекарданд, вариантњои электронии онњоро њифз карда, њоло њам барои манфиати молии худ, бознашр мекунанд. Ба гуфти Комил Исоев, китобњои нусхабардоришуда пастсифат буда, ба талаботи стандартї љавобгў нестанд ва њатто ба саломатии хонандагон метавонанд таъсири манфї расонанд. Дар Тољикистон сол то сол талабот ба китоби дарсї зиёд мешавад. Ба гуфти коршиносони соња, талаботи бештар дар ноњияи Рўдакї аст, зеро ањолии он сол то сол меафзояд. Аммо дар Помир баръакси вазъият аст, талабот ба китоби дарсї коњиш меёбад.

Чї бояд кард? Коршиноси масоили маориф Моњрухсор Набиева мегўяд, бояд маориф аз њама низоми содда ва арзон бошад. Барои бисёре аз оилањо чунин нарњњо то 13 сомонї њам гарон меафтад. Ба гуфтаи ў барои пешгирї аз фасод дар мактабу маориф, пеш аз њама волидайн бояд мусоидат кунанд. -Бояд волидайн аз муќарароти ќонун огоњ бошанд, то ба омўзгорон иљозаи зиёдаравї надињанд. Волидайн китобро мехаранд, аммо барои саводнок кардан, назорат намекунанд. Њамаи борро руйи шонањои мактаб мепартяонд. Тарбия мурда аст, -мегўяд Набиева. Њамидулло Фаќиров, сардори Раёсати маорифи шањри Душанбе мегўяд, дар њоле, ки 80% маориф болои шонањои бонувон аст, љомеа њамеша мактаб ва омўзгоронро мутањам мекунад. -Камбудї ва вазнинињо њаст, аммо њамаи камбудињоро болои мактаб ва омўзгор бор кардан, роњи њал нест. Чаро бо пайдо шудани ба истилоњ пулёрї ва китобхарї волидайн ба мо, шўъбањои маориф мурољиат намекунанд? Дуруст аст, ки омўзгорон чашм пўшида, бањо мегўзоранд, ин боиси коњиш ёфтани нуфузи мактаб мегардад. Аммо, зањмати онњоро њам бояд ќадр кард. Маблаѓ набояд бе суратњисоб вориди мактаб шавад. Маблаѓ дар асоси машварат ва ќарори волидайн бояд муќаррар карда шавад. Рўзи дарсї ваќте ба яке мактабњо рафтем, волидайн дар дохили синф дар парта нишаста, фарзандашро наворбардорї ва аккосї мекард. Дар куљои дунё ин амалро дидед? Набояд, волидайн дар ваќти дарс њатто ба дарс ворид шаванд ё халал расонанд. Њамаи ин мушкилот аз рафторњои майда сар мешавад. Низоми љиддї даркор. Ягон мактаб набояд аз хонанда беасосу санад маблаѓ талаб кунад,- мегўяд Фаќиров.

Мењрбону ОРИФЇ

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №26 (408), 17. 09. 2014

МУСОЊИБА

Љашнвораи байналмилалии "Дидор" имсол бо филми мустанади "Комил", моли коргардони шинохтаи тољик Сафарбеки Солењ оѓоз мешавад. Ин љашнвора, ки дар ду сол як маротиба баргузор мешавад, 16-уми октябр ифтитоњ мегардад. Њам љашнвора ва њам филми мустанади "Комил" ба 110-солагии аввалин офарандаи филми њунарї, коргардон, њунарманд, сенариянависи маъруфи тољик Комил Ёрматов бахшида мешаванд. Ин нахустин филм дар бораи Комил Ёрматов аст, ки як замон бо дилсардї маљбур шуда буд Тољикистонро тарк кунад. Сафарбеки Солењ, ки аз муваффаќтарин мустанадсозони кинои тољик аст ва филмњояш дар љашњнворањои Олмотї, Дењлї, Карелай, Шинай, Тењрон, Рум, Берлин, Лондон, Нант, Порис, Маскав, Везул, Санкт-Петербург, Боку ва ѓайра соњиби љоизањо шудаанд, мефахрад, ки аавлин филро дар бораи ин шахсияти таърихї ў ба навор гирифт. Вай аз љумла дар ин бора дар суњбат бо "Нигоњ" наќл кард, ки пешкаши хонанда мегардад:

филм офарида нашавад. Дар ин маврид дар филм мо суњбатњои зиёде аз наздикону шогирдонашонро дорем. Ман ин љо наметавонам, њама филмро наќл кунам. - Дар Узбекфилм чї наќш дошт? - Роњбари бадеии студия буд. "Узбекфилм"-ро ба бењтарин студияи замонавї табдил дод, ки дар љањон матрањ шуд. Фестивали байналмилалии филмњои Осиёву Африќоро дар Тошканд роњандозї кард. Соњибмактаб буд. Бењтарин когардонони узбек аз кўмаку пуштибониаш бархўрдор буданд ва дар филми мо Алї Њамроев, Аделша Агишев, Иляр Ишмуњамедов ва дигарон дар ин маврид суњбатњои љолиб доранд. - Чаро имрўз дар Тољикистон аз ў ёд намекунанд? - Имруз аз кї ёд мекунанд, ки аз Ёрматов ёд кунанд……

ФАРЗАНДОНАШ ШАРЌШИНОСУ ДУХТУР ШУДАНД, ВАЛЕ НА ЊУНАРМАНД КОРГАРДОН САФАРБЕКИ СОЛЕЊ

- Зиндагии Тошкандии ўро чї гуна тасвир мекунед? Маводњоро аз куљо ёфтед? - Дар Тошканд шахси муътабар ва из-

Баъди тамошои як филм ЁРМАТОВ ВА МАКТАБИ ЭЙЗЕНШТЕЙН - Дар оѓоз аз филми наватон аз рўзгори Комил Ёрматов дар бораи худи ў ба хонанда маълумот медодед. - Ин як филми мустанад аз њаёти яке аз бузургони њунару андешаи минтаќаи Осиё Комил Ёрматов аст. Њудудан 36 соат мавод дар Тошканд, Маскаву Душанбе, Санкт-Петербургу Хуљанд, Конибодому Ню-Йорк филмбардорї кардаам. Комил Ёрматов аввалин нафаре буд, ки дар аввали асри бист тањсилоти њирфаии синаморо дар Маскав назди Сергей Эйзенштейн анљом дод. Филми аввалини мукаммали њунарии ў бењтарин филми соли 1932 Шўравї мањсуб шуд, иттифоќан ин охирин филми бесадо буд. Ў њам муаллиф, њам коргардон ва њам иљрокунандаи наќши асосї буд. Аввалин бор дар ин филм София Тўйбоева низ наќш офаридаанд ва љоизањои роиљи он замонро бо шумули соатњои тиллої соњиб шуда буданд. Дар рўзгори мо дар бораи шахсиятњое чун Комил Ёрматов ќариб чизе намедонанд, њатто ёдоварї њам намекунанд, муттаассифона... -Хондану дидани зиндагиномаи Комил Ёрматов, барои миллати мо ањамияти таърихї ва миллї дорад. Ба назари ман Комил Ёрматов яке аз бузургтарин намояндагони миллати мост, ки назирашон хеле кам аст. Ва сарнавишти ў воќеан як достони хонаданиву шуниданист. Чун ба зиндагиномаи шахсиятњои калидии сиёсї ва адабиву фарњангии ќарни бисти миллат менигарем, то љое фољеаи миллиро њам ба чашм мебинем. Ин миллат аз оѓоз то анљоми ќарни бист танњо шахсияти миллиро аз даст додааст ва боз худ бо дасти хеш теша ба реша задааст. Дар сарнавишти Комил Ёрматов низ айни њамин-

Филми соли 1930. Студияи "Узбеккино" бо номи "Охирин бек". Ёрматов дар накши Ботир.

ро мебинем. Ва чун бо гузашти ў, фаъолиятњои њунарии вай аз наздик ошно шудам, ин хоњиш аланга зад, ки њатман бояд мустанаде аз њаёти ў бардорам.

МОДАРКАЛОНИ МАРАТ ОРИФОВ МИЛИТСИОНЕР БУД - Шояд номи Комил Ёрматов ба њамагон шинос набошад. Хоњишм андам ўро барои хонандагон муаррифї кунед. - Ў соли 1904 дар Конибодом дар хонаводаи марди низомї ба дунё меояд. Падараш сарњанги артиши Импературии Русия, Остондори Конибодоми он замон буд, ки тамоми ќаламрави Конибодому Исфараву атрофи онро дар бар мегирифт. Тањсилоти ибтидоиро назди бибиву модар ва як муддати кутоње дар мактаби суннатї фаро мегирад ва баъдан мактаби русї барои мардумони тањљоиро хатм мекунад. Аз китоби хотироташ бармеояд, ки њанўз аз овони кўдакї ба осори Саъдиву Љомиву Њофизу Фирдавсї ва соири бузургони фарњанги ниёгон ошно буд. Баъд дар ќатори падару бародараш роњи оњани мављударо аз харобкории мухолифони њукумати Шўро дифоъ мекунад ва батадриљ ба гирдоби инќилоб меафтад. Аз љумлаи аввалин фориѓултањсилони якумин омузишгоњи њарбии Боку буда, як замон сарварии милитсияи Конибодому Исфараро њам ба уњда дошт. Дар набардњои он солњо барои таъсиси сохти сотсиалистї чандин бор захмї мешавад, ки ин захмњояш то ахири умр азобаш медоданд. Замоне Њамза Њакимзода Ниёзї аз Куканд бо аввалин театраш барои намоиш ба Конибодом меояд ва он љо аз камбуди њунарпешањо аз Комил хоњиш мекунад дар намоиш иштирок кунад. Ў бо дастаи милитсионеронаш дар намоиш ширкат меварзад ва ин аввалин лањзаи ошноии вай бо сањнаи театр буд, вале наметавон гуфт, ки дар интихоби роњаш наќш бозид. Аммо як нуктаи бисёр љолиб: дар њамон замон модаркалони Марат Орифовро дар милитсия ба кор мегирад ва дар ин маврид Марат Орифов дар филми мо суњбати тўлоние дорад. Комил Ёрматов мехост низомии њирфаї шавад, ба њамин њадаф озими Маскав мешавад ва дар Донишкадаи коргарии он давр (Рабфак) ба тадрис шуруъ мекунад, лекин баъди тамошои як филм, ба синамо рў меорад. Пас аз он ки донишкадаи синаморо хатм мекунад, ба коргадониву сенариянависї ва наќшофаринї дода шуд ва тадриљан чун як коргардони бузурги аср машњур мешавад. Ў 21 филми њунарї сохта, ки дар олами синамо мавќеи хоси худро соњиб аст. Аз соли 1940 роњбари бадеии киностудияи "Узбекфилм" буд, зери назари ў бењтарин филмњо тањия шудаанд. Филмњои машњури ў аз ќабили: "Алишер Навої", "Абу Алї Сино", "Дўстон боз вомехўранд", "Тўфон болои Осиё", "Марги халифаи сиёњ" мебошанд, ки дар олами синамои минтаќа беназиранд.

КОМИЛ ЁРМАТОВ БО ЊУНАРМАНДИ МАШЊУРИ ИТОЛИЁВЇ МИКОЛАНЗЕЛО АНТОНИОНИ

РАИСИ ШЎРОИ ВАЗИРОН ГУФТ: БАС АСТ БА Ў ОРДЕНГИРЇ!!! - Сабаб чї буд, ки вай аз Душанбе ба Тошканд рафт? Дар филм ин рўйдод чї гуна тасвир мешавад? - Тавре гуфтем, Комил Ёрматов яке аз муваффаќтарин коргардонони синамо буд. Њанўз дар љавонї, дар Тошканд, њамчун ёвари коргардон, корсоз ва њунарпеша дар аввалин филмњо кор карда буд. Баъди хатми Донишгоњи Синамо ў чанд филми хуберо дар Тољикистон тањия намуд ва аз љониби давлати он замон хеле ќадрдонї шуд. Сарони он замони давлат Нусратулло Махсум, Шириншо Шотемур, Абдурањим Њољибоев ва Комиссари Халќии Наќлиёти Вагаршак Карамов дар тањияи филми аввали ў мустаќиман ширкату пуштибонї доштанд. Замоне, ки ин сарварони оќилу њушманду ватанпарастро барканору тирборон намуданд ва Комил ба муъљизае аз њалокати соли 37 рањої ёфт, батадриљ муносибат ба ин њунарманди беназир иваз шуд. Соли 1940 барои рўзњои дањаи адабиёту њунари Тољикистон дар Маскав барномаи консертие тањия ва филмбардорї шуд, ки коргардони он Комил Ёрматов буд. Баъди ќабули барнома, раиси њамонваќтаи Шўрои вазирон Мамдалї Ќурбонов гуфт: Бас аст ба ў орденгирї!!! Ва санади сафари Маскави Ёрматовро имзо накард. Ин зарбаи сахте буд, ба нафаре, ки тамоми барномаро тањия намуда буд. Комил ба кумитаи синамои Шўравї ба Маскав номае навишт ва баъди он, ўро директор ва њамзамон роњбари бадеии киностудияи Тошканд таъин намуда, ба Узбекистон фиристоданд. Чун Ёрматов ягона њирфаии ин бахш буд, баъди рафтани ў дигар коргардони касбии филмњои њунарї набуд ва студияи Сталинобод баста шуду танњо бахши мустанадаш боќї монд. Ин вазъ то соли 1956 идома дошт. Яъне, як тасмими Раиси Шўрои вазирони ваќт сабаб шуд, ки дар Тољикистон 16 сол

затманд буд. Њама ањли синамо ва мардуму њукуматдорон эњтиромаш мекарданд. Шароф Рашидов дўсти самимиаш буд. Аъзои парлумон, аъзои коллегияи вазорати маданияти СССР, Аъзои коллегияи Кумитаи давлатии кинои СССР, Ќањрамони мењнати сотсиалистї ва соњиби ордену нишонњои зиёди давлатї буд. Филмњояш дар љашнворањои зиёд соњиби љоиза шудаанд. Ва њамаи инро шоњидон, шогирдонаш наќл карданд, ки дар филм овардаам. - Дар бораи хонаводаи ў, фарзандон ва хешонаш чї маълумот доред? Аз пайвандонаш касе бо Душанбе иртибот дорад? - Ин љо њарфи гуфтанї зиёд аст, ки бояд филмро бубинед. Њаминро мегўям, ки ман шахсан бо чор фарзандашон вохўрдам, дар Тошканд бо Алишер Ёрматов, дар Чкаловск бо Алина Ёрматова, дар Маскав бо Кемал Мачерет-Ёрматов, дар Душанбе бо Гулнора Пулотова. Албатта, њамаи онњо аз модарони дигаранд. Хоњарзодањояшон Зебо ва Шароф Мањмудов дар Душанбе ба сар мебаранд, ки, хеле тафсилоти љолибро дар филм матрањ намуданд. Шароф Мањмудов солњои 1962-1971 сардори суди олї ва солњои 1978 по 1990, вазири адлия буданд… - Аз фарзандонаш касе роњашро идома додааст? - Мутаассифона, ягон нафар аз пайвандонаш њунарманд нашуданд. Алишер донишманди шарќшинос аст, ки дар Маскаву Тошканд кор мекард, Алина духтури кўдакон, ки як умр дар Камчатка ба сар бурдааст, Гулнора њам духтур аст, ки як замон вазири тандурустии Точикистон буданд. Кемал донишманди физик дар Масква аст. Умедворам, ки филмро бинед ба њама суолотатон љавоб пайдо мекунед. 16 октябр љашнвораи байналмилалии "ДИДОР" дар Душанбе бо њамин филм оѓоз хоњад шуд, зеро љашнвора ба 110 солагии Комил Ёрматов бахшида мешавад. Суњбати Бобољони ШАФЕЪ

АНДЕША

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №26 (408), 17. 09. 2014

Гуфторе, ки бунёдгузору њифозатгари истиќлолият гардад Барои фарди тарбиядида илми њамеша кормеомада - ин хубу гуворо гуфтану шунидан бо забони модарї мебошад (ё њар забоне, ки ў аз љавониаш омўхта буд). Њастии Олам аз љараёни энержї ва иттилоот мебошад, ки бо маѓзу рафтори хуб андешидашудаи Инсон бояд фањмида шавад ва забонњои ќадимї маќоми ќулфкушоии мављи майдони Квантро доранд. Халќ маќоми Миллат буданро соњиб мегардад, агар намояндагони он дар њама минтаќањо байни худ дар гуфтору рафтор иборањои ба илм асосёфтаро ба кор гиранд, ки бунёдгузору њифозатгари истиќлолият гардад.Дар Тољкистон на фаќат кормандони вазорату корхонањо, сармоягузорон, кормандони бонк, балки соњибкорони хурду калон, масалан, тарбузфурўшон, њар сол мошини сабукрави таѓмањои навро бо навтарин, намуди меъмории хонањо, ороиши дохили хона, либосњои бењтарро бо зеботарин иваз мекунанд ва таъомњои болаззатаринро мавридаи истеъмоли худ ќарор медињанд ва мо мепиндорем, ки натиљаи кори дар чорчўбаи инсоф ва ќонун анљомдодаи онњо бошад. Аммо барои мукаммал кардани гўиши худ бо забони форсии тољикї зумрае як сомониро ба харљ намедињанд, Бозоргир набудани рўзномањои тољикї, аз китобхонї дилмонанда гаштани тўдаи калони мардум ва дилчасп набудани гуфтори тољикии соњибкасмон далел аз ин хулоса аст.

Куљоед меъморони забон? 1. Фазои сухан дилтангам мегардонад. Њар рўз мо ваќти рафтан дар мошин ибораи "манъ кун!"-ро борњо мегўем ва мешунавем, ки фазои сухани моро даѓал ва шунавандаи зиракро хаста месозад, чунки як гўиши рустої мебошад, ки љои ибораи рехтаи адабиро бамаротиб танг кардааст. Ногуфта намонад, ки баъзе аз тољикон дар шањру ноњияњои шимоли Тољикистон, ё Бухоро ва Самарќанд иборањои "нигоњ доред". "доред", "истед" -ро барои баёни маќсад дар забон доранд. Вале ибораи "манъ кун!" доираи таъсири нољои худро дар Тољикистон њар соат васеътар месозад. "Манъ кун" бо русї (запрещать, наложить запрет) -ро дорад ва дар асл маънои бо ваќти номуайян зери фармони умури давлатї, ё соњибмулк њаракат накардани мошин ва њамчунон маънои баста будани дари мошинро дорад. Бинобар ин мењмонон - донандагони забони форсї аз Афѓонистону Ирон ва Ўзбекистону Покистон ва Њиндустон аз шунидани "манъ кун!" дар даруни мошини мусофирбар шояд аз даъвои меросбари забони форсї будани тољикони Тољикистон шубња оваранд, чунки як вожаи илмї ва умумие барои њама тољикон, ки "дар даруни мошин рафтану сипас берун омадан" -ро ифода мекардаеро намешунаванд. Зимнан, ёдам нест, ки хондаам ё шунида будам, ки нависандаи халќии ЉТ шодравон Сотим Улуѓзода вожаи русии "остановить"ро "истонидан" гуфта буданд. Панљ соли охир банда иборањои "хоњиш, мошинро боздор!", ё "пеш аз чароѓак боздоред!" -ро дар забон дорам. Як бор, бањори соли 2013, дар даруни мошин мусофирбар форсизабони 35-40 сола бо дўшизаи худ, мењмони Душанбе, аз шудани "пеш аз чароѓак боздоред!", филфавр, гўё аз устухонаш лањзае барќи гуворо гузашт карда бошад, гўяндаро мељуст ва ваќти берун аз дар омаданам, нигоњаш мегуфт, ки "ибора гуворо буд". Иборањое, ки бо истьифода аз онњо хоњиши ман баён мешавад, маънои боз доштан, боз истодан, истонидани мошин ва дари онро боз - кушода монданро дар худ доранд. Яъне як ибораи "боздор!" се маънои дар як маврид иттифоќ афтодаро ифода мекунад:

- Забон ва давлатамоя мустањкам када мемонему...

- Вањ, магар ин њамон Ќурбоне нест, ки чор сол дар як синф хонда буд?!

боз истонидани мошин, боз мондани дари он; боз чанд бор такрор дар амал мондани њамин кор. 2. Љойи зикр аст, ки дар Тољикистон ибораи фуромадан (спускаться), ки аз он ибораи, мефуроед, мефурої (?) реша мегирад, барои аниќ ганштани маќсади аз тахтахоб, бому ќабати баланди хона, куњ поён, ба рўи замин омадан бакор гирифта мешавад, вале вожаи (выходить)-ро намефањмонад, аммо њамчунон барои аз мошин, њавопаймо берун шудан гуфта мешавад. Хуб мебуд, ки дар мавриди аз мошину хавопаймо берун омадан, иборањои "берун (пиёда) мешавам!", ё "пиёда мешавед, мешавї?" дар гуфтугў бошад. 3. Чанд сол ба ин тараф њазорњо бор такрор мегўему менависем "Овози тиллої". Овоз тиллої намешавад, чаро ки тилло моли афсунгар аст ва то њол арзишгузори савдогарї ва сармоягузорї. Дар сайёраи Замин аз тилло дида беназиру коршоям маводу масолењ ихтиро шудаанд. Овозро наметавон побанди моддагарої кард. Шумо, куљоед меъморони забон!? Овоз - як љузъи њастии Олам аст. Овози њар шахсият, сароянда ва љавон - зарраи нотакрори Дањр мебошад. Овозро гўшнавоз, дилнишин, хушоњанг, ботингир метавон гуфт. 4. Њар рўз борњо аз радио шунидаам "Забони факт- забони инсоф аст!..". Намехоњам ба бањси ин иборањо гирифтор гардам, вале дар иваз метавон чунин гуфт: "Иттилоот -оинаи инсоф аст. Иттилоот - "забони" идора кардани Одаму Олам аст!", ки илм хоњад буд ва баргардон ба дигар забонњо осон бошад. 5. Байни чамъияти калон суруд набояд бепарда ситоиши муносибати мањрамонаро монад. "Дар оѓуши гарми ту бимурам.…дар оѓуше, ки аз лабњои нармат, бода нўшам…". Дар суруд сухан ќариб то ба ситоиши шањват мепечад ва магар ин шеъре аст, ки сароянда байни њазор-њазор тамошобин бо мусиќї такрор ба такрор гушрас намояд?. Балки ба бањонаи суруд шикастани њаёе, ки шигифтангезтарин шохгуле дар њусни зани тољик буда бошад?. Ин зумра суруд таќозои хонаву дар, вазифа ва пулу дороиро мекунад, ки маќсаду рафтори аввалияти инсон намебошад, ва модапарастиву ѓуломбагуш будани занро ифода дорад. Ва барои таквияти гуфтањо аз сароидањои Ањмад Зоњир шингил, ки "нолидани рудро бе ту тањаммул натавон…".

Иќрор мешавам, ки дар кино, ё дар сањнаи театр дилдодае, масалан, дар оѓуши марди дустдоштааш бимирад, њељ кадом одобшиканї нест. Баръакси сањна, шеър ва суруде, ки ишќро ситоиш мекунад, набояд бо суханњои форсии адабшикан гуфта шуда бошад, ки дар издињом, байни тўдаи љавонон тарбиятгар ва волдайн лол мемонанд. Бузурге гуфтааст, суханњои ишќварзї ќариб якранганду наќши онхо ба дил аз гўянда бастагї дорад. Ва тарбия раванде гирад, ки љавоне барои изњори муњаббат суханњои алњол дар байни издињом забонзада нашударо бакор гирад. Ногуфта намонад, ки шеъере, ки чанд вожа аз он зикр кардам, њаќќи буданро дорад ва моли шоир аст. Ва овозхон низ њаќќу њуќуќи сароидани онро дорад, вале дар хонаи танњо ва фаќат барои дўстдоштаи худ. 6. Шунидаам аз овозхоне "..чашми мастатба мурам, ќади пастатба мурам..". Тули 50 сол зебопарастии одамонро барои худ тањлил кардам, вале боре надидаам, ки љавонзане, духтаре аз ќади пасти худ ва ё њамболаш дилхуш буда бошад. Иборањои овозхон сароида завќи зебопарастї ва талоши љавони дар тарбияи бадани худ бударо кунд мегардонад. Ин суруд барои иддае њаќќи пахш шуданро дорад, вале на дар байни њазору њазорњо нафар.

Мављи бењудагї 7. Њазлу мастакбозї набояд бо арзиши валангор сохтани забони адабии миллат сурат гирад. Масалан, дастаи њунармадони Муќимљон Абдуфаттоев, ки аз аввал як шеваи гуфтор ва мафкураи рустое аз шимоли кишварро дар сањнањои калону хурд барои ханда ба иљро мегузошт, ки ман як бор њам лабханд накардам, чунки онњо њазёлгўї набуданд, балки намунаи фањмиши тангу харобкории забону адаби тољик. Дастаи ў ба Марказ бояд барномаву драмањое, бо бањонаи њазёлгўї, меовард ва намоиш медод, ки сазовори эњтиром ба мардуму фарњангдустони минтаќаи шимол бошад. Яъне аз назари марказшиносї, ки барои дастаи номбурда бо забони адабї иљро кардани сюжетњои суфтаву хурд бояд мебуд, ки барои тамошобин дарки реализмро осонтар созад. Вале малакаи касбї дида намешуд. Зимнан, баъзе аз намояндагони љанубу шарќи Тољикистон, ки маќоми мардум ва илму иќтисоди шимоли Тољикистонро

намефањманд ва намедонанд, чанд сол ба ин тараф баъзе аз афроди эњтиёткори шимолро, бахусус мардуми атрофии Хучандро "будик" гуфта масхара мекунанд. Ин кличка аввал дар байни калонсолони кору вазифа дар дастдошта зуњур кардааст, ки шарњи андаки сабуккардашудаи "будик" шояд маънои "нотавон, иљрокунандаи сархам" -ро дошта бошад, ва банда дар њар маврид бо чанд мисол ноњаќ будани гўяндаро исбот кардаам. Вале аз сањна ба ин маъно фањмиш, раванди андешаронии нодурусти баъзе ашхос набояд такя, асос пайдо карда тавонад. Матлаб ин љо, ки аз гуруњи Муќимљон Абдуфаттоев њамеша роли занро марде иљро мекунад, ки дар нињоят поймол гаштани маќоми мардро дар чашми дигарон њувайдо месозад ва дар сюжет њунар нест, чунки аз иллате, ки актёр бо лањни ќисме аз занњои шимоли Тољикистонро мавриди иљрои рафтор дар сањна ба кор мегирад, ва байни љавонони дигар минтаќањои кишвар аќидае љоннок мегардад, ки кулли мардњо "занкалон ва дар рўзгори онњо занњо сардор " њастанд. 8. Аммо ќисми зиёди сањнањои њаљвие, ки Муќимљон Абдуфаттоев ва Аловиддин аз гуфтору мафкураи занњо офаридаанд, хубанд. Офаридањои Аловиддин барои тамошобинон дилчасп ва навгоние, ки актёр ба сањна овардааст, нотакроранд. Дар сањна либоси мањали ќањрамону касбдоштаро дарбар кардани њунарпеша дуруст аст, вале сухан бо забони адабї бояд бошад, на бо лањљаи минтаќа. Агар боиси ранљиши Аловиддан, режиссер ва њунарпеша гиромиќадр нагардад, мегўям, ки њаљв набояд таблиѓи нуќсе аз гуфтори мардуми мањаллњо ва касбу кори гуногун буда бошад, ки оќибат бар зарари забони адабї мешавад. Барои мавриди истифодаи ањли хонавода будан, забони адабии форсии тољикї бояд аз рўзномаву китоб, тариќи телевизион, аз забони њунарпеша, њама иртиботњои техникї аз дари њар оила вориди хонаи соњибзабон гардад . 9. Бахшњои радиошунавонї бо тољикию русї раванди мављи бењудагї (порыв бессмыслицы) -ро байни љавонон ривољ медињанд, Масалан, касе бо мобили худ аз барандаи радио хоњиш мекунад, ки дустоштаи ўро, бародар, фарзанд ва ё хоњарро ба зодрўз табрик гўяд, вале гўё фаромўш мекунанд, ки телефонии мобилї ихтиро гаштааст, ки бо истифода аз он, њар нафар метавонад наздикон ва мањбуби худро табрик гўяд. Не, ин тавр намекунанд, њатман бо мобил тилфон бо студияи радио тамос мегиранд ва хоњиш мекунанд ва бояд њама бишунаванд, ки ў табрик мегўяд! Ногуфта намонад, ки кишварњои рушдёфта танњо аз кордонии органњои давлатї соњибном нагаштаанд, балки он љо њар як шањрванд кўшиш дорад, ки ваќтро зоеъ нагузоронад, чунки дарк кардаанд, ки гузашти ваќт- сарфи дорої инсон аст. Як иллати ба њамин раванди фикрронї печидан дар он нуњуфтааст, ки барномањои радиошунавоињои навбунёд, бахусус баъзе аз гўяндагон аз роњи сару садо баланд кардан, андешаронии танги худ ва мизољони радиоро пардапуш мекунанд ва мехоњанд шунавандагонро низ ба мављи бењудафикронї гирифтор гардонанд, ки маљозан як шохчаи ришваситонї аст. Касе метавонад гўяд, ки гўш надењ, дар њоле ки дохили, масалан, њама шабакањои радиоиро метавон шунид. (Давом дорад.)

Холмањмад АЗИМОВ

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №26 (408), 17. 09. 2014

ДАР ШИМОЛ

ДУ КУШТАИ ЯК ТАРКИШ ДАР ХУЉАНД Таркише, ки дар кўчаи ба номи Аминљон Шукўњии шањри Хуљанд рух дод, љони ду нафарро рабуда, се тани дигарро бистарї кард. Дар пайи ин таркиш, ки 13-уми сентябр дар нуќтаи нави сўзишвории "Фарањ Ойл" дар шањри Хуљанд рух дод, ду нафар њалок шуда, се тани ди-

гар бо љароњатњои мухталиф ба бемористон интиќол ёфтаанд. Раёсати њолатњои фавќулодаи вилояти Су?д мегўяд, то ин соат шахсияти яке аз фавтидагон, муайян шудааст ва ў Илњом Бобољонов, сокини ноњияи Бобољон ?афуров мебошад. Ба ќавли Анварљон Ќосимов, муови-

ШИКОРЧИЁНИ ЌИРЃИЗ РАЊГУМ ЗАДАНД... Тафтишот муайян кардааст, ки шикорчиёни ќирѓиз 9уми август ба њудуди Тољикистон ворид гардида, бо сарњадбонони Тољикистон муќовитмат кардаанд.

Хадамоти матбуоти Раёсати ВКД вилояти Ош хабар додааст, ки бино бар сабаби он ки тамоми љузъиётњои ќазияи мазкур комилан ошкор гардиданд, парванда ќатъ гардид. Маълум гардид, ки се тан аз шикорчиёни ноњияи Љон-Алайи Ќирѓизистон 12 - километр вориди марзи Тољикистон гардида, хирсеро мепаронанд ва сарњадчиёни тољик овози тирпаррониро шунида, ба он мавзеъ њозир мегарданд ва аз шикорчиён хоњиши итоатро мекунанд. Шикорчї аз ноњияи Љон-Алай дењаи Ќара-Тейит, Аликин Кашекови 36-сола ба талаби марзбонон итоат накарда муќовимат нишон медињад ва дар натиља захмдор гардида ба њалокат мерасад. Ду шикорчиии дигар, ки аз љони-

би марзбонони тољик боздошт шуда буданд, бо аспњояшон ба љониби Ќирѓизистон баргардонида шудаанд. Тафтиши тиббии њолати боздоштшудагон маълум намуд, ки вазъи саломатии шикорчиён дар њолати хуб ќарор дорад. 9-уми августи соли љорї дар мавзеи Тупаќули ноњияи Љиргатол тирпаронї миёни сарњадбонони тољик ва широкчиёни ќирѓиз сурат гирифта буд, ки дар натиља як нафар шикорчї њалок ва ду тани дигар боздошт шуда буданд. Маќомоти тољик шањрвандони Ќирѓизистон Доолотбой Гаимов соли таваллудаш 1984 ва Бекмирзо Матирзоев соли таваллудаш 1986 бо ду аспашон ба љониби Ќирѓизистон супурда буданд.

ни сардори раёсати њолатњои фавќулодаи вилояти Су?д, шахсияти нафари дувуми фавтида, ки дар ин нуќтаи сўзишворї ба њайси "мардикор" фаъолият доштааст, то њол даќиќ нашудааст. "То кунун барои гирифтани љасади ў касе мурољиат накардааст. Аз ин рў, шахсияташ њам њанўз маълум

нест",- афзуд ў. Бино ба натиљаи тањќиќи пешакї, таркиш "аз беэњтиётї"-и коргарон, ки дар тањхонаи захирањои сўзишворї маш?ули кафшергарї (сварка) буданд, рух додааст. "Коргарон ба ќоидањои бехатарї риоя накарда, дар тањхона, ки анбори систернаву бушкањои бензин будааст, ба кафшер кардан сар кардаанд. Тањхона њавогузар надошта ва бухори бензин ба таркиш сабаб шудааст. Хушбахтона, бар асари таркиш сўхтор рух надод, вагарна эњтимол чанд манзили наздикии нуќтаи сўзишворї њам ба коми оташ мерафтанд," шарњ дод Анварљон Ќосимов. Муовини сардори раёсати ситоди њолатњои фавќулода дар Су?д овозањо дар бораи зери шикастапорањои таркиш мондани сокинонро рад карда, афзуд, бар асари таркиш систернаи бензин сўрох шуда буд ва наљотдињандагон баъди пурра рехтани он, ки эњтимоли сўхтор вуљуд дошт, љои таркиш ва зери шикастапорањоро даќиќан аз назар гузаронида, касеро наёфтаанд. Маркази фурўши бензину гази моеи "Фарањ Ойл", воќеъ дар кўчаиАминљон Шукўњии Хуљанд, маъруф ба "мањаллаи Наташа", навбунёд буда, њанўз боз нашудааст. Субњи 15 сентябр, ваќте хабарнигори Озодї ба он љо рафт, касе аз масъулон ё њатто посбони онро пайдо накард. Як бонуи доруфурўш, ки дўконаш дар пањлуи ин марказ љойгир аст, гуфт, ваќти таркиш дар коргоњаш буд ва њодисаро чунин наќл кард: "Як овоз баромаду замин љунбид. Тарсида берун баромадам, њама ањли кўю мањалла њам давида он љо омаданд ва гуфтанд, ки таркиш рух додааст. Аммо то љои таркиш нарафтем. Баъд оташнишонњою коргарони њолатњои фавќулода омада, мурдањою маљрўњонро бардошта бурданд."

ДОНИШЉўЙИ АЪЛОХОН АФСАР МЕШАВАНД Аз соли тањсили 2015-2016 низоми ќабул ба кафедрањои њарбии донишгоњњои Тољикистон иваз гардида, Вазорати мудофиа ќасд дорад, ки авлавият ба сифат дода шавад. Фаридун Мањмадалиев, сухангўи Вазорати мудофиаи Тољикистон дар ин бора мегўяд, тарзи нави ќабулро ба роњ хоњем монд ва донишљўёне ба кафедраи њарбї ба тањсил фаро гирифта мешаванд, ки дар донишгоњњо бо бањои хуб ва аъло тањсил мекунанд. - Афсари эњтиётї аз рўи фањмиш, завќ ва дониш ќабул карда мешавад. Зеро афсари эњтиётї бояд њамаљињата омода бошад, таъкид мекунад ў. Дар соли гузашта 7 њазор донишљў кафедрањои њарбии Дониш-

гоњњои Тољикистонро хатм карда, унвони њарбї гирифтаанд. Ба гуфтаи Мањмадалиев, тасмими вазорат барои бо сифати баланд омода намудани афсарони эњтиётї мусоидат карда, аз тарафи дигар боиси пешгирї аз харољоти бењуда мешавад. Инчунин, хабар њаст, ки тањсил дар кафедрањо шартномавї гардида, донишљўён бо пардохти маблаѓ тањсил хоњанд кард. Сухангўи вазорат шартномавї гардидани кафедрањоро тасдиќ ва ё инкор накард.

Ин дар њолест, ки кафедрањои њарбї аз маъмурияти донишгоњњо хостаанд то тањсил дар кафедрањои њарбиро пулакї кунанд. Ин маблаѓ ба гуфтаи масъулони кафедраи њарбї барои худи донишљўён дар давраи тањсили сањрої сарф карда мешавад. Дар Тољикистон чањор муассисаи олии таълимї Донишгоњи миллї, Донишгоњи давлатии тиббии Тољикистон, Донишгоњи аграрї, Донишгоњи техникї ва Донишкадаи тарбияи љисмонї дорои кафедрањои њарбї мебошанд.

МАРКАЗИ КОНФУТСИЙ ДАР СУЃД Марњабо Љабборї, муовини Сарвазири Тољикистон бо Сйю Лий, котиби генералии Маркази Конфутсий ба мувофиќа расидаанд, ки дар вилояти Суѓд Маркази Конфутсий таъсис гардад. Охири њафтаи гузашта муовини Сарвазири Тољикистон котиби генералии Маркази Конфутсийро ба њузур пазирифт. Сйю Лий дар доираи баргузории саммити сарони Созмони њамкорињои Шанхай ба Тољикистон омада буд. Тибќи маълумоти расмї, љонибњо ба мувофиќа расидаанд, ки барои омўзиши забони чинї таъсиси боз як Маркази Конфутсий дар назди Донишгоњи кўњї - металлургии Тољикистон дар шањри Чкало-

ви вилояти Суѓд ќобили дастгирї мебошад. Ин имкон медињад, ки дар ширкатњои чинї, ки дар њудуди Тољикистон фаъолият доранд, шањрвандони мањаллї низ баъди аз худ кардани забони чинї озодона кор кунанд, - омадааст дар хабари расмї. Айни замон дар Донишгоњи миллии Тољикистон намояндагии Маркази Конфутсий дар Душанбе фаъолият дорад.

ФОЉЕА

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №26 (408), 17. 09. 2014

Љасади Осияи 5-сола пас аз як моњи ѓайб заданаш бо осори марги маљбурї пайдо шуд. Осия њамсояи ду духтарчаи дигари ѓайбзада Малика ва Сабина Араловањо буд, ки якуним сол боз куљо буданашон маълум нест. Бо осори марги маљбурї ёфт шудани љасади Осия боиси тањлука ва сарусадои зиёд дар љомеа ва нобоварї ба маќомоти тафтишотї шудаст.

ОСИЯРО КЇ БА ЊИСОР БУРД??? 8-уми августи соли равон Осияи панљсола (дар њуљљатњои расмї Сабоњат Диловарова) аз назди хонаашон воќеъ дар кўчаи Айнї 32/1 нопадид шуд. Ў аз мањалле ѓайб зад, ки як сол ќабл Маликаву Сабина аз онљо ѓайб зада буданд. Охирон бор ўро соатњои 12-13-и 8-уми август дар назди хонаашон њамсояњо дидаанд. Дар пайи гум шудани Осия аз тарафи Шуъбаи корњои дохилии ноњияи Шоњмансури пойтахт гурўњи махсус созмон дода шуд. Аммо љустуљўйњои зиёди аъзои ин гурўњ, ки аз њисоби кормандони бахши кофтукови љиної таъсис дода шуда буд, самара наовард. Баъд аз гузаштани як моњу як њафта, 14-уми сентябр љасади Осияро дар љўйбори обгузари дењаи Шўроби ноњияи Њисор пайдо карданд. Як зан, ки то њол маќомот номи ўро нагуфтаанд ваќти об додани заминаш љасадеро дар назди љўйбор дида, ба кормандони Шуъбаи корњои дохилии ноњияи Њисор занг мезанад. Кормандони корњои дохилї баъди љасадро гирифтан, онро ташхис карданд. Њарчанд то њол натиљањои муќаддамотии ташхиси љасади Осия эълон нашудаанд, аммо маќомот рад намекунанд, ки дар бадани ў изњои "марги маљбурї" мушоњида мешуд. Наздикони Осия љасади ўро баъди гирифтан аз дасти маќомот фавран ба хок супурдаанд. Чунки љасад муддатњо дар об буда, ба њолати вайроншавї расидааст. Наздикони Осия ба кори маќомоти корњои дохилї шубња карда мегўянд, агар кормандони корњои дохилї кофтукоб мекарданд, магар кор то ин дараља мерасид? Давлатбибї Ризонова, бибии Осия дар сўњбат ба "Нигоњ" гуфт: -1 моњ кўдак гум шуд, ВКД чи корро анљом дод? Агар њамин хел давом кунад, кўдакдуздї рўз то рўз зиёд мешавад. Мумкин аст, ки дигар омада, аз даруни хона кўдакњоро дуздида баранд. Ваќте ягон чора намебинанд, кор то инљо њам мерасад. Барои он ки кўдакдуздон фикр мекунанд, ки касе онњоро љазо намедињад. Як моњ кўдак дар зери об буд, ягон корманди давлатї ўро љустуљў кардааст? Ягон ваќт дарёро бастанд, кофтанд? Не. Ин корро накарданд. Осия аз назди хонаашон дур нарафта буд. Ўро аз назди хонаашон бурданд ва то њол ќотили ў пайдо нашудааст. Назира Диловарова, модари Осия низ аз кори кормандони бахши љустуљўї шикоят карда мегўяд, чандин бор ба ми-

ТАЊЌИЌИ ЌАТЛИ ОСИЯИ ПАНЉСОЛА

лисањо гуфтааст, ки ќишлоќњоро бояд љустуљў кунанд, аммо онњо ўро гўш накарданд. -Ба милисањо гуфтам, ки биёед њамаи ќишлоќњоро љустуљў кунем, зеро ман имкон надорам њамаи дењањоро кобам. Худам чандин ќишлоќњои шањри Вањдатро љустуљў кардам. Ваќте суратњояшро ба одамон нишон медодем онњо њатто намедонистанд, ки кўдак гум шудааст.

Аммо Љалолиддини Садриддин сухангўи Вазорати корњои дохилии Тољикистон иддаои волидайни Осияро рад карда мегўяд, тафтишот дар ин самт идома дошта, гурўњи корї барои ошкор кардани ин љиноят кор карда истодааст. Иддаои он ки гўё кормандони милиса дар ин самт хуб кор намекунанд, нодуруст аст. Кормандони милиса парванда кушода кофтуков мекунанд, гурўњњо ташкил шудаанд. Сухангўи ВКД аз он изњори нигаронї кард, ки баъди пайдо шудани љасади як ноболиѓи гумшуда, дигар њама љоро овоза кардаанд, ки милиса хуб кофтукоб накардааст. Аммо волидайни Осия факти аљиберо ба миён гузоштанд, ки то љое мухолифи гуфтаи сухангўи ВКД аст. Онњо мегўянд, ваќте љасади Осияро пайдо карданд, ба ѓайр аз онњо боз 14 нафар волидайни дигарро даъват карда будаанд, ки шояд љасад фарзанди онњо бошад. Ин 14 волидайн низ фарзандони ноболиѓи худро гум кардаанд. Модари Осия мегўяд, фарзандашро аз либосњо ва изи пояш шинохтааст. Дар Вазорати корњои дохилї аз ифшои омори даќиќи ноболиѓони гумшуда ва шумори нафарони боздоштшуда ба иттињоми кўдакдуздї худдорї карданд. Љалолиддин Садриддин, сухангўи ин нињод мегўяд, њодисаи гум шудани ноболиѓон ќариб њар рўз ба назар мерасад. Бисёрашонро тез пайдо мекунанд. Барои њамин, омори даќиќи гумшудањо мављуд нест.

ЌОТИЛИ ОСИЯ КИСТ??? Ѓайб задани Осия дар Тољикистон њодисаи аввал нест. Ќаблан Малика ва Сабина Араловањо ду ноболиѓи дигар, ки дар њамсоягии Осия зиндагї мекарданд, ѓайб зада буданд. Барои љустљўи онњо њатто аз хориља мутахассисон даъват шуданд, аммо то њол духтарчањои 5-сола пайдо нашудаанд.

Пайдо шудани љасади Осияи панљола бо аломатњои марги маљбурї боиси сарусадоњои зиёд дар љомеа шуд. Дар робита ба марги Осия Прокуратураи ноњияи Шоњмансур дар якљоягї бо Прокуратураи ноњияи Њисор комиссияи махсус ташкил карда тафтишот оѓоз намудаанд. Дар маќомоти мазкур мегўянд,

њамаи фарзияњоро тањќиќ хоњанд кард. Ба хотири халал нарасонидан ба рафти тафтишот аз ироаи маълумот худдорї карда мешавад. Аммо марги Осия сару садоњо вањшатнокеро дар љомеа баланд кардааст. Гурўње инро кори дасти "манякњо" (васвасиёни шањват) медонанд. Онњо изњои марги маљбурї дар бадани Осияро њамчунин далел њисобида мегўянд, бояд сариваќт пеши роњи "маняк"-њо гирифта шавад, набошад ин барои љомеи мо оќибатњои нохуберо ба бор хоњад овард. Гурўњи дигар иддао доранд, ки гум шудани Осия кори дасти кўдакдуздон аст. Ба иддаои онњо чун кўдакдуздон натавонистанд Осияро сари ваќт аз Тољикистон берун баранд, ба хотири фош нашудани љинояташон ўро ба ќатл расониданд. Ин њама дар њолест, ки волидайни Осия аз Президент Эмомалї Рањмон хостаанд, то ба ин ќазия дахолат карда, нагузорад кўдакњои мардум ѓайб зананд ва вањшиёна кушта шаванд. Онњо мегўянд, дархосташон танњо ин аст, ки ќотили Осия пайдо ва љавобгарї кашида шавад. Ѓайб задани Осия дар Тољикистон њодисаи аввал нест. Ќаблан Малика ва Сабина Араловањо - ду ноболиѓи дигар, ки дар њамсоягии Осия зиндагї мекарданд, ѓайб зада буданд. Барои љустљўи онњо њатто аз хориља мутахассисон даъват шуданд, аммо то њол духтарчањои 5сола пайдо нашудаанд. Дар рўйхати бедаракшудањои ВКД дар сомонаи вазорат њамчунин номи 2 духтари дигар Рухшонаи Нозимзода ва Анаќулова Айхумор низ мављудаст, ки аввалї 17 сол ва дуввумї 19 сол дорад. Илова бар ин як њафта пеш 8-уми сентябр аз мањаллаи 82-юми шањри Душанбе Зебунисо Айхумороваи 16-сола низ ѓайб зада буд, ки дар љустуљў эълон шудааст. Муллораљаб ЮСУФЇ

НОМАИ ДОД

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №26 (408), 17. 09. 2014

Ман махсус ба таваљљуњи Президенти муњтарам Эмомалї Рањмон ва халќи азизам мерасонам, ки маро аввал Худо ва баъд шумоён њимоя мекунед, зеро маро фиреб доданд. Айби ягонаи ман он аст, ки ба сухани роњбари њамонваќта бовар карда, дашти сўзонро дар давоми солњои зиёд обод кардам ва барои сабзу хуррам гардидани он садњо њазор сомонї сарф кардам ва шояд аз ростандешии худам имрўз боиси хандахариши гуруње шудам. Ман ба прокуратураву суд дањњо бор мурољиат кардам. Моњњову солњо њам маблаѓам сарф шуду њам сарсон шудам, аммо њукми боадолатеро надидам. Аз амали судњоямон сахт дилмонда шудам, зеро њуќуќњои мо барин одамони оддиро кам дар кам њимоя мекунанд, аммо пулдорон њамеша метавонанд ба ќарори њукуматдорону њукмњои судњо таъсир гузоранд. Бењуда нагуфта будаанд, ки ќонун мисли тори анкабуд аст: пулдор онро меканад, бепул дар он дармемонад.

130 гектар замин куљо шуд? Дар аввал ба номи ин кооператив 150 гектар замин људо шуда буд. Имрўз ќариб 17 гектар мондааст. Куљо шуданд зиёда аз 130 гектар замини кооперативи "Вахта-2"? Барои равшан кардани њаќиќат дар бораи фаълияти ин кооператив ва роњбаронаш ба Президенти ЉТ (4 бор), раиси Кумитаи амният, Прокурори генералї (4 бор), сардори Агентї зидди фасод (4 бор), Маљлиси намояндагон, ду раиси вилояти Суѓд, панљ раиси шањри Исфара, прокуратурањои вилояти Суѓду шањри Исфара ва дигар маќомот зиёда аз дувоздањ сол аст, ки менависам ва дар ќабулашон њам будам, лекин то имрўз масъалаи оддї вобаста ба азхудкунии замин њалли худро наёфтааст. Ба љойи он ки аќаллан як бор љиддї фаълияти

мебошад, пинњонї њуљљат кардаанду боз писари ў омада, тањдид мекунад, ки ба гандагї бошад њам, маро аз ин замин меронад. Дар умри худ нав фањмидам; "ќонун"-е будааст, ки шахсе зањмат кашида, заминеро сарсабз кунад, аз он оилаашро хўронад, љинояткор њисоб мешудааст. Бори аввал ўро огоњ кардаанд, ки замини худаш ободкардаро холї кунад. Бори дувум ўро ба 200 моњонаи њадди аќал љарима мекунанд ва бори савум нисбат ба ў парвандаи љиноятї оѓоз мекунанд. Оё аз чунин ќонун хабар доред? Худ ба худ меандешам, ки ќонун барои пулдор як будаасту барои бепул ва бе пушту паноњ дигар. Куљо шуд ќадри инсон? Номус? Шараф? Њуќуќи шањрвандї? Зањмат ва амнияти ману оилаам?

БЕГОНА

Хомўшии 25-сола Хонандаи азиз, ќиссаи талхе, ки наќл мекунам, афсона ё хаёлот нест, балки аз сарам гузаштааст. Бисту панљ сол пештар, соли 1989 ба кооперативи кишоварзии "Вахта - 2" маро ба кор даъват карданд. Ман дар он замон коргари комбинати консерв будам, вале бо умеди ояндаи нек барои оилаам розї шудам ва љойи корамро иваз карда, ба "Вахта -2" омадам, вале пас аз солњои тўлонї маълум гардид, ки сардори ин коргоњ Шамсиддинов Нуриддин дар дил маќсадњои нопок дошта будааст. Соли 2011 Шамсиддинов ба муќобили ман ба суд даъво бурд, ки гўё, ман замини кооперативи кишоварзии "Агроимпекс"- ро ѓайриќонунї њуљљатгузорї карда, гирифтаам. Њама, аз љумла, њамкоронам дар ин кооператив медонанд ва хаттї шоњидї додаанд, ки ин заминр, ки дашти сўзон буд, дар муддати 25 сол, яъне, чоряки аср ман бо фарзандонам бо маблаѓи зиёди худам сабз кардем! Аммо имрўз Шамсиддинов даъво дорад, ки замин аз "Агроимпекс" аст. Саволи оддї чунин аст: чаро 25 сол Шамсиддинов ба ман нагуфт, ки ин дашт аз они онњост? Барои њуќуќи худ солњост, ки мубориза мебарам, аммо на прокуратура ва на суд ба далелу санадњои ман эътибор медињанд ва на ба шоњидони воќеї гўш мекунанд. Њарчанд имрўз ин кооператив ном дигар карда, аз "Вахта2" ба "Агроимпекс" табдил шудааст, фаъолият намекунад, сертификат надорад, пули андози замин намесупорад, пули обу барќ намесупорад, насоси обкашї барои ба дашт баровардани об надорад, ќубурњои обкашї надорад ва њатто коргари воќеї надорад, пас ин чї гуна кооператив мешудааст?

ўяд, ки ин замини мост, љойро холї кун. Бинобарин љубронпулии њамаи масрафи овардаамро дињад; 3.Шамсиддинов ва собиќ раиси кумитаи замини шањри Исфара Юнусов ваъда карда буданд, ки агар ман замини сабзро ба кооператив дињам, онњо ба ман як гектар дашт ва як њавлиљой замин медињанд. Ин ваъдаро њам иљро кунанд; 4. Барои ба Исоева Хадича 40 сотих замини ман ободкардаро пинњонї аз ман њуљљат карда додан дар назди ќонун љавоб гўяд; 5.Замини якгектараро, ки соли 1994 дашт буду ман онро худ обод кардаам, ба Бобоев Аъзам Шамсиддинов фурўхт ва барои ин амалаш њам дар назди ќонун љавоб гўяд;

Шамсиддинов санљида шавад, 40 сотих замини бо хуни дил ва маблаѓи зиёд сабзондаи маро пинњонї ба Исоева Хадича ва 1 гектар ба Бобоев Аъзам, собиќ ронандаи собиќ прокурори шањри Исфара Ѓойибов фурўхта, боз ба ман тўњмат мезанад, ки ман заминро ѓайриќонунї азхуд кардаам. Чаро то 10 гектар замини кооперативро ба дигарон тавассути суратљаласаи кооператив таќсим мекардаанду ман ба 1.2 гектар замини худамон ободкарда соњиб шуда наметавонистаем? Чї, мо магар шањрванди дигар давлатем?! Агар шањрванди њамин кишвар бошем, чаро њуќуќи моро касе њимоят намекунад? Имрўз маро маљбур карда истодааст, ки замини 25 сол зар офтоби сўзон гоње гуруснаву гоње ташна зањматкашидаамонро ба кооператив дињем.

Агар 1. Моњонаи 13-cолаи ман дар кооперативро дињад, зеро мо бе маъош 13 сол барои тайёр кардани меваљот барои кооператив кор кардем, аммо фоидаашро Шамсиддинов гирифт. Шамсиддинов мегўяд, ки маро њамчун обмон ба кор гирифта будааст, ки ин њам дурўѓи мањз аст. Чаро? Барои он ки обмонро ба боѓи тайёр ба кор мегиранд. 2.Замине, ки онро бо даст тахту њамвор намудам, ба он насос шинонида, об баровардам, зиёда аз 600 бех нињол шинонидам, ки њоло њар яки он дарахт шуда, њар якашон аз сад сомонї зиёд арзиш доранд, садњо мошин порўи мањаллї харида пошидам, хоку рег рехтам, аз замин дањњо тонна санг чида, берун баровардам, пули обу пули барќро мунтазам супорида, омадаам, пули андози заминро супоридаам, дар ин солњо нињолњоро мунтазам нигоњубин кардам, то ки онњо дарахт шаванд ва маблаѓи њамаи ин садњо њазор сомониро ташкил медињад. Боз аз пули худамон ду хонача сохтем, ки ба онњо њам хеле маблаѓ масраф шудааст. Ин љо зарари маънавї низ њаст, чунки худ тасаввур кунед, як даштро обод мекунед, аммо рўзе нафаре, ки солњо дар Русия ё кишвари дигар буд, омада мег-

Ба куљо арз кунї, кардан гир!" Баъд фањмидам, ки ў бо Бобоев Аъзам дар як гуруњ љамъ шуда, дар њукумату органњо пушту паноњ ёфта будаанд. Ман ба раиси њамонваќта Исломиддинов Мирзошариф ариза навиштам, ки ман дар кооператив аз соли 1989 то 2002 кор карда, замин обод кардаам.

6.Ба тањдид ва тањќире, ки Шамсиддинов Нуриддин, Абдуллоеву писараш ва Бобоев Аъзам дар назди ќонун љавоб гўянд, он гоњ ман заминро ба кооператив медињам. Аслан дар давоми ин судбозињо як чизро то њол бароям рушан накардаам, ки айб дар ќонун аст ё дар ќонундонњо. Хонандаи азиз, нафаре, ки 13 сол дар љумњурї набуду мо дар ин муддат танњо ба ободии дашт машѓул будем, пайдо шуда, мегўяд, ин замини мост. Њол он ки дар ибтидо, соли 1989 гуфта буд, ки ман ба шумо маъош дода наметавонам, лекин њамин даштро обод кунед, он ањли оилаи шуморо мехўронад, аммо баъди 13 соли он дар соли 2002 пайдо шуда, ба муќобили ман њар гуна фишоровариро сар кард. Аз болои ман ба суд мурољиат кард, ки ман ѓайриќонунї заминро аз худ кардаам. Гўё, ман љинояткор будааму он кас љабрдида! Пас аз ин гуна муносибат кас албатта, хулоса мебарорад, ки барои ашхоси алоњида њама чиз мумкин аст: барояш њукумату суду прокуратура бозичае беш нест. Вагарна чї тавр Шамсиддинов 1 гектар замини обод ва 3 гектар замини холиро ройгон ба Назиров дод? Агар ин чор гектарро ба пул гардонед, дањњо њазор доллар мешавад. Суол аст, ки дар њаќиќат Шамсиддинов ба Назиров бепул 4 гектар заминро додааст? Агар чунин Њотами Той бошад, пас чаро ба замини ман, ки аз он замин чор баробар камтар аст, сахт часпидааст? Албатта, ин љо зери коса нимкосаест! Таззодњои аљиб бисёр аст. Барои дифоъ аз њуќуќњои худ аз кумитаи замини ноњия то Президент дар бораи ќонунвайронкунињо аз љониби Шамсиддинову гуруњаш менависам ва борњо исрор кардам, ки ЯК БОР фаъолияти кооперативи "Агроимпекс"- ро тафтиш кунанд, аммо то имрўз ин гуна тафтиш нашудааст (Поёнтар ман шарње ба ин љумла дорам). Вале чун Шамсиддинов ба суд аз болои ман барои ѓайриќонунї азхуд кардани замини кооператив менависад, њамоно мошини судї ба кор медарояд ва бар зидди ман мурофиа барпо мекунанд. Боз аљибтараш он аст, ки њамкоронам аз кооператив дар бораи зањматњо ва маблаѓњои ба замин сарфкардаи ман ба суд маълумот доданд, лекин шањодати онњоро суд ба инобат нагирифт! Умуман, ман ёздањ нафар шоњид дорам ва њамаашон зањмати 25cолаи ман ва ањли оилаамро дидаанд ва хаттї шањодат додаанду медињанд. Њам замини ободкардаамро ба Исоева Х., ки њамсари сардор Абдуллоев Њабибулло

"Посторонний" Ёдам меояд, ки сентябри 2002 њангоми суњбат Шамсиддинов Н. таъкид кард, ки гапзанони мо дар бораи истифодаи замин то њамин соли 2002 буд. Пас ман гуфтам, хуб, лекин илова ба замини 40 сотиха ман худам аз њисоби дашт 90 сотих замин кушодам, онро њамвор намудам, садњо бех нињол шинонидам, бинобарин аќаллан њамин замини 90-сотиха аз мо бимонад. Ў бешармона гуфт: "Ту "посторонний" ва ба ин кооператив дахл надорї. Ба куљо арз кунї, кардан гир!" Баъд фањмидам, ки ў бо Бобоев Аъзам дар як гуруњ љамъ шуда, дар њукумату органњо пушту паноњ ёфта будаанд. Ман ба раиси њамонваќта Исломиддинов Мирзошариф ариза навиштам, ки ман дар кооператив аз соли 1989 то 2002 кор карда, замин обод кардам. Ў маро ќабул кард ва дертар дар њузури ман раиси кумитаи замин Юнусов З.- ро даъват намуда, гуфт, ки заминро ба дењќон, яъне, ба ман дињанду Шамсиддиновро ба суд! Ќисса кўтоњ, дар њузури раиси кумитаи замини њамонваќта Юнусов З. Шамсиддинов Нуриддин забонхат навишт, ки ба ивази зањмати 13-солаам ба ман 1 гектар заминро њамвор карда медињад ва бароям аз њисоби замини кооператив ду хонаљой, яке барои зањмати сенздањсола ва дигаре бар ивази ду хоначае, ки мо дар замин сохта будем, људо мекунад. Ман њам забонхат навиштам, ки агар Шамсиддинов замини гуфтаашро дињад, ман заминро тарк мекунам. Моњи октябри 2002 ман ба забонхати Шамсиддинов Н. бовар карда, дару девори хоначањои дар замин сохтаамонро баста, ба хона баргаштем. То бањори 2004 чанд бор ба хонаи Шамсиддинов рафтам ва пурсидам, ки кай барои ман замини навро њамвор мекунад. Ваъда дод, ки булдозери нав аз Русия меорад ва бо он ин корро ба анљом мерасонад. Фурсате гузашту Шамсиддинов ба Русия рафт ва ба љойи ў собиќ ронандаи кооператив Абдуллоев Њабибулло сардор шуда будааст. Сардори нав гуфт, бо касе муомила карда бошед, заминро аз њамон кас мегиред. Мани содда бовар кардам, вале дертар фањмидам, ки забонхати ман дар кумитаи замин, ки масъулаш Юнусов З. буд, гум шудааст ва ин њама найрангњо танњо барои гирифтани замини ман ободкарда будааст. Ба љойи он ки њаќќи ќонуниамро пардохт кунанд ва ё ба ман њавлиљой дињанд, маро соли 2011 ба Суди

ТО БА КАЙ

иќтисодї дод. Суд мегўяд, ки оштї кунед. Чї тавр ман муросо кунам, ваќте Шамсиддинов ѓайриќонунї, њангоми салоњияти роњбарии КК "Агроимпекс"- ро надошт, барои ба дигар касон гузаронидани замини ман ободкарда даст дорад?

Тори анкабуд Ман аз амали судњоямон сахт дилмонда шудам, зеро њуќуќњои мо барин одамони оддиро кам дар кам њимоя мекунанд, аммо пулдорон њамеша метавонанд ба ќарори њукуматдорону њукмњои судњо таъсир гузоранд. Бењуда нагуфта будаанд, ки ќонун мисли тори анкабуд аст; пулдор онро меканад, бепул дар он дармемонад. Шамсиддинов аз соли 1990, ваќте маро расман ба кор гирифту боѓбон таъин карду ќарордод дар бораи њамкории тарафайн бо ман имзо накард, ќонунро вайрон карда меояд. Њоло мегўяд, ки ба љойи маъош ман њосили боѓро гўё гирифта бошам. Ин дурўѓи мањз аст! То соли 2002 њосили замини поёнии нимгектараро худи Шамсиддинов мегирифт. Аз љониби дигар њосили боѓе, ки дарахтњояш њанўз серњосил набуданд, наметавонад љойи маъошро гирад, чунки њамаамон медонем, ки боѓ як сол њосил дињад, соли дигар намедињад. Пас дар солњои бењосилї ва ё камњосилии боѓ моњонаи ман аз куљо бояд мешуд? Аз хазинаи кооператив дар тўли 25 соли мављудияит ба мо на дафтарчаи мењнатї додаасту на маъош! Ман бовар дорам, имрўз њам собиќ ронандааш Абдуллоев Њабибулло, ки сардори КИ шудааст, мувофиќи ќонун фаъолият намекунад. Масалан,

мувофиќи мактуби расмии Раёсати Агентии давлатии суѓуртаи иљтимої ва нафаќаи Вазорати мењнат ва њифзи иљтимої, аз соли 1999 то 2008 фаъолият накардааст, аммо аз 150 гектар замине, ки ба кооператив мансуб буд, њоло 31 гектар мондаасту халос! Боќї њама 120 гектар пинњониву ошкоро, гоње ќонуниву гоње берун аз он ба дигар ташкилоту шахсони алоњида гузаштааст.

Рўйхати "Агроимпекс" Аз соли 1989 то 2014 ба истиснои соли 2003, ки ба љойи ман Шамсиддинов, ки мувофиќи њуљљатњои прокурори шањри Исфара оварда сардор набуд, як оиларо ба кор даъват намуда буду он нафарон аз уњдаи кор набаромаданд ва ман боз соли 2004 баргаштам, дар кооперативи аввал "Вахта - 2" ва баъд "Агроимпекс" кор мекунам. Барои аксари масрафи ба ин замин кардаам њуљљат дорам. Аз љумла, барои барќу об на кооператив, балки худи ман солњост, ки пул супорида меоям ва барои ин њуљљатњои молиявї дорам. Мо, панљ нафар, аз ибтидо њамроњ будем ва инро њамаи он њамкоронам хаттї тасдиќ кардаанд. Яке аз њамкоронам аз рўзи аввал то имрўз Исмиддинов Ѓаффор, аз дењаи Навгилеми шањри Исфара мебошад ва ў чунин менависад: "Дар њамвор кардани заминњо, шинонидан ва об мондани нињолњо, ремонти (дар ин љо ва минбаъд сабку њарфи Исомиддиновро нигоњ доштам) насосњо ва трубапроводњо ман бо фарзандам ва Нарзуллоев С. бо фарзандон кор мекардем, дигар њеч кас набуд." Дар давоми

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №26 (408), 17. 09. 2014

гувоњнома омадааст: "Аз соли 1998 роњбар (Шамсиддинов Нуриддин) амалиётро ќатъ карда, бо маблаѓи аз заготовка мондагї ба савдогарии шахсї машѓул буд. Нигоњубини насосњо ва таъминоти об бисёр вазнин буд. Имрўз роњбар номи "Вахта - 2" - ро ба "Агроимпекс" табдил дода, оинномаро дигар карда ва онњое, ки ягон бор ќадамашон ба замин нарасида буд, аъзои "Агроимпекс" гуфта, рўйхат кардааст, гўё, ки онњо маблаѓгузорї карда бошанд." Баъд Исомиддинов дар бораи амволи аз љониби Шамсиддинов ба шахсони бегона фурўхташударо номбар мекунад: ќубурњо, насосњо, ду мошини КАМАЗ, булдозер, ду трактор, як мошини "Москвич", 8 - 9 гектар боѓ ва 15 - 20 гектар замини холї. Агар њамаи инро ба пул гардонед, махсусан, ќариб 30 гектар заминро, маблаѓи њангуфт мешавад. Давоми гувоњнома аљиб аст: "Њамон роњбар, ки барои корњои кардагиаш дар назди ќонун љавоб дињад, аз тарафи органњои давлатї дастгирї карда шуда, дар тањти њимояи Аъзам (Бобоев) ба Нарзуллоев С. фишороварї мекунад. Аъзам мегўяд, ки ин заминњоро гўё, ки вай харида бошад ва аз Нарзуллоев С., ки 23 сол ин љониб (гувоњнома 15 сентябри 2012 навишта шудааст) бо фарзандонаш замини бо дасти худ, бо пули худ боѓ кардаашро кашида гирад, тањдид дорад." Акнун хонандаи азиз, ба љумлаи аз њама аљоибу ба ќавли муаллифи гувоњнома, њайратовар, таваљљуњ кунед: "Як чизи њайратовар, ки Шамсиддинов Н. барои заминро кашида гирифтан ба Суди олии иќтисодї дода буд, дар ваќти мурофиаи

судї бо пуррагї Шамсиддинов Н. гунањкор њисоб карда, ба Нарзуллоев С. соњиби замин мегўянд, ки шумо мењнат кардагї њаќ њаќи шумо, аммо ќарор ба фоидаи Шамсиддинов Н. хонда мешавад. Нишондоди гувоњњо тамоман ба њисоб гирифта намешавад." Дар Оинномаи КК дар моддаи 5, банди 5.2 омадааст, ки "Ќабули коргарони кироя ба КК бо розигии тарафайн ва шартномаи мењнатї ќабул карда мешавад. Муносибатњои мењнатї аз рўи ќонунгузории ЉТ оиди мењнат бо танзим дароварда мешавад". Ман дар њайратам, ки аќаллан дар асоси Оинномаи худи кооператив барои пардохти моњонаи сенздањсолаи ман ягон суд, ё прокуратура мадад намерасонад. Хонандаи гиромї, ба ин Иќтибос аз мактуби расмии прокурори њамонваќтаи шањри Исфара Мирзоев З. ба прокурори вилояти Суѓд аз 25 апрели 2008 эътибор дињед: "Аз соли 1988 то соли 2000 раиси кооператив Шамсиддинов Нуриддин буда, пас дар асоси ќарори маљлиси аъзоёни кооператив аз 24. 04. 2001 с. раиси кооператив Абдуллоев Хабибулло интихоб шудааст, ки то њоло адои вазифа карда истодааст." Агар боз ба ибтидои таъсисёбии ин кооператив назар кунем, боз далели аљиб рўй мезанад. Дар асоси ќарори Кумитаи иљроияи ноњияи Фрунзе (њозира Синои шањри Душанбе) аз 7. 02. 1987 оинномаи кооперативи "Вахта" ( на "Вахта - 2") тасдиќ шуда, раиси КК "Вахта" Тиллоев К., яъне, на Шамсиддинов таъин шуда будааст. Аммо дертар дар асоси протоколи маљлиси КК "Вахта - 2" аз 11.09.1988 Шамсиддинов Нуриддин сардор таъин мешавад, аммо аз рўи нишондоди яке аз сањмдорон Њакимов Азизхўља чунин љаласа умуман нагузашта будааст. Соли 2008 бо ќарори раиси шањри Исфара ба шањрванд Исоева Хатича барои ташкили хољагии дењќонї ба масоњати 1.30 гектар аз њисоби "Агроимпекс" замин људо шуда буд ва ба ин хољагии нав 0.40 гектар замини ман ободкардаро даровардаанд. Барои ман барои ташкили хољагии дењќонї аз њисоби заминњои 13 сол ободкардаи худам надода, дашти холиро доданд, аммо ба Исоева замини ман сабзондаро доданд. Чаро чунин шуда? Аз рўи мантиќ ба ин зани дењќон мебоист даштро медоданд, то мисли мо обод кунад. Мо ин муамморо дертар кушодем. Маълум шуд, ки Исоева зани Бобоев Њабибулло, сардори "Агроимпекс" аз соли 2000-ум будааст! Албатта, ин кори беинсофона бе мадади Шамсиддинов амалї намешуд. Замоне, дурусттараш, 25 сол пеш ман даркор будам, зеро њанўз замин дашти пасту баланду санггзор буд. Аммо имрўз ман нодаркору бегона шудам, чунки барояшон замин даркор шуд. Замине, ки мисли фарзанд ѓамхориаш кардем ва ба боѓи њосилдењ табдил додем ва имрўз мехоњанд аз ин замин моро мањрум созанд... Нарзуллоев САТТОР, истиќоматкунандаи дењаи Навгилеми шањри Исфара

САДОИ МАРДУМ

БЕШ АЗ 80%-И РАЪЙДИЊАНДГОН МУХОЛИФИ ТАНЗИМИ ЛИБОСИ ЗАНОНУ ДУХТАРОН

42%

Барои ман фар? надорад!

Натиљаи як пурсиш маълум кард, ки беш аз 80 дар сади раъйдињандгон мухолифи танзими либоси занону духтарон дар муассисањои таълимии Тољикистон мебошанд. ? атъиян не! ? укуматро ба пойафзолу либос чї кор?

Не, хилофи шариати Ислом аст.

Не, зеро хилофи урфу одат.

? а, сару либоси му?ассилин бояд якхела бошад.

Бале, сиёсати ? укумат дуруст аст!

38%

Дар ин назарпурсї, ки зери унвони "Шумо аз танзими либоси занону духтарон дар муассисањои таълимї розї њастед" гузаронида шуд, 42 дар сади раъйдињандагон ба гузинаи "Ќатъиян не! Њукуматро ба пойафзолу либос чї кор?!" райъ доданд. Инчунин 38%-и иштирокчиёни ин назарпурсї ба гузинаи "Не, хилофи шариати Ислом аст", овоз додаанд. Њамзамон 9 дар сади ширкаткунандагон бо љонибдорї аз сиёсати танзими либоси занону духта-

рон ба гузинаи "Бале, сиёсати Њукумат дуруст аст!" раъй дода, 8 дар сади дигар њам гуфтанд, ки "Ња, сару либоси муњассилин бояд якхела бошад". Аз маљмуи иштирокчиёни ин назарпурсї њамагї 1%-и раъйдињандагон гуфтаанд, ки "Барои ман фарќ надорад!". Ин назарпурсї бо супориши нашрияи "Нигоњ" тариќи сомонаи ОИ "Тољнюс" аз 10 то 16 - уми сентябри соли 2014 гузаронида шуд, ки дар он 945 нафар иштирок кардааст.

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №26 (408), 17. 09. 2014

МИНТАЌА

Љаласаи Созмони њамкорињои Шонњой, ки њафтаи сипаришуда дар Душанбе ба кори худ поён дод, сари ду масъалаи буњронии минтаќа низ бањс кард: Афѓонистон ва Укроин. Бањси Афѓонистон дар љаласаи кушод баррасї гардид, вале масъалаи Укроинро ширкаткунандагон дар доираи хеле мањдуд ва он њам бидуни њузури хабарнигорон мавриди суњбат ќарор доданд. Маскав шояд интизори ќабули эъломияву изњороти муштарак буд, вале он ќабул нагардид. Ба назар мерасад њассосияти ин буњрон дар ќиёс ба буњрони Афѓонистон бештар дарк шуд ва кишварњо аз пахши кадом як изњороти расмї ва муштарак худдорї намуданд.

ШОС-и шарќиёна Љаласаи Созмони њамкорињои Шонњой бо ќабули нуњ санад, аз љумла Эъломияи Душанбе, ќарорњо дар бораи уњдадорињои давлати довталаб ба узвияти созмон, тартиби додани маќоми давлати узв, Стратегияи рушди созмон то соли 2025 ба кори худ поён дод. Ќарор аст њамоиши навбатии он дар шањри Уфаи Бошќирдистон доир шавад ва раёсати як соли оянда бар души Маскав гузошта шуд. Ва тарњи масковии амалкарди ин созмон ќаблан эълон шуд: дар ин як сол се кишвари муддаии узвият дар созмон пазируфта мешаванд ва дар ин бора хеле возењу рушан як рўз аз оѓози њамоиши Душанбе вазири корњои дохилии Русия Сергей Лавров иттилоъ дод. Дар нишасти Душанбе ба ин се кишвар дилгармии вуруд бахшиданд ва на аз ин беш. Муњимтарин масъалае, ки барои Путин њоизи ањамият буд, ба даст овардани њамсўї дар буњрони Укроин буд. Зеро Кремли монда аз муњаббати Ѓарб ва гирифтор бо як олами мутараќќї њампаймону њамфикрони худро танњо дар Осиё метавонад пайдо кунад ва як бахши он кишварњои узви СЊШ њастанд. Зеро ба њар навъе Маскав ин мамоликро ќаламрави тањти нуфузи худ медонад ва тўли бештар аз бист соли фурўпошии Шўравї то њадде тавонистааст аз нуфузи кудратњои дигар њатто бар зарари мамолки Осиёи Марказї љилавгирї кунад. Сарварони ин кишварњо низ дар ин солњо аз ноилољї сиёсати дугонаро пеш гирифтанд ва кўшиданд бо истифода аз њар фурсат њам аз Ѓарбу ИМА ва њам аз Русия барои худ суд љўянд. Эњтимоли зиёд Путин бар ин назар буд, ки миёни њампаймонњои худ муттањидони ошкор пайдо мекунад, вале баррасии масъала ва паси дарњои баста сурат гирифтани он гувоњ буд, ки њич кадоме аз ин кишварњо, њатто Чин њозир нестанд зери эъломияе имзо гузоранд, ки дасти Маскавро ба тасарруфи дигар бахши ќаламрави Укроин боз мекунад ва ё њаддиаќал ишѓоли Ќримро љомаи ќонунї мепўшонад. Њамчуноне тањлилгари тољик Парвиз Муллољонов мегўяд, "эњтимоли он њам вуљуд дошт, ки дар љаласа як бањси пурљўшу хурўше њам дар ин замина сурат гирифт ва њатто эњтимол дошт ягон нуќтаи назари љониби Русия мавриди пазириш ќарор нагирифт ва ё хостанд онро таѓйир дињанд, аз ин рў изњороти расмї ќабул нашуд". Љонибњо танњо ба њалли мусолиматомези буњрон таъкид карданд, ба љуз сарвари Узбакистон, ки аёну ноаён ба наќши дастони Маскав дар буњрони Киев ишора кард.

ТАЪКИД БА МАНОФЕЪИ РУСИЯ ДАР УКРОИН Тањлили њамагї чанд љумлаи расонаишудаи Ислом Каримов њам кифоя аст, ки то кадом њад дур будани дидгоњњои Тошканд ва Маскав дар масъалаи Ќрим ва умуман Укроин мушоњида шавад. Њатто агар аз ѓарбгароии Ислом Каримов низ гузарем, яќинан мебинем, ки зарфи њам 3-4 моњи охир њамаи изњороти расмии Тошканд дар мавриди рўйдодњои Укроин амалан ишора ба гунањгории Маскав доранд ва аз сўи дигар таъкид мекунанд, ки Узбакистон зери бори њич таањњуд ва ё паймону созмоне нахоњад рафт, ки дар он заррае наќзи истиќлолияти худро мебинад. Ислом Каримов ин матлабро мисли Назарбоев ошкор нагуфт, вале ишорањои аёну ноаёнаш гувоњи он буданд, ки сиёсати Тошканд аз дигар њамсоягонаш фарќ мекунад ва агар ба куллї њам фарќ накунад, нишоне аз истиќлолияти фикрї дорад. Дар њоле агар Нурсултон Назарбоев, президенти Ќазоќистон мегўяд "Абъод ва таъсири буњрон дар ин кишвар аз ќаламрави он фаротар рафтааст, вазъи Укроин андешидани тадобири таъхирнопазир мехоњад", Ислом Каримов аз манфиати Русия дар минтаќа њарф мезанад ва иброз медорад, ки "ба назар нагирифтани манфиатњои Русия дар ин њолат, ба андешаи ман иштибоњи љиддї буд". Миёни ин ду гуфта фарќ аз замин то осмон. Ислом Каримов гарчї дар баён ошкор нест, вале гумон мекунад, ки чун манофеъи Маскав поймол шуд, љанг оѓоз кард.

ШЎРАВИВУ РУСИЯ: ИН БАДТАР АЗ ОН? Узбакистон то њадде кишвари сиёсатњои пўшидаест ва сарваронаш дар масоили байналмилалие, ки метавонад ба Тошканд њам дахл дошта бошад, хеле кам изњори назар мекунанд. Аммо ба назар мерасад аз миёни њама кишварњои Осиёи Марказї мањз Узбакистон мавзеъгирии даќиќ дар ќиболи амалкардњои Русия дар Укроин дошт. Њанўз аз оѓози буњрон, замоне, ки Душанбеву Бишкек ва Остона изњори назар њам накардаву хомўшї ихтиёр намуда буданд, Тошканд бо пахши ду изњорот хостори он шуд, ки љонибњо даст аз хушунат бардоранд ва ба тамомияти арзии якдигар эњтиром гузоранд. Њарчанд дар ин изњорот аз Русия ном њам бурда намешуд, вале худи ибораи "эњтироми тамомияти арзї" ишора ба Маскав буд, ки

бахше аз Укроин-Ќримро ба худ њамроњ карда буд. Ва на танњо ин. Каримов дар суханронї ба ифтихори солгарди истиќлоли кишвараш ишораи хеле ноаён ба Русияи путинї дошт. Вай айёми Иттињоди Шўравиро мавриди њамлаи лафзї ќарор дод ва гуфт њар касе дар замони СССР зиндагонї кардааст, ёд дорад, ки "чизе тањќиркунандатар аз поймолкунии арзишњои миллї ва анъанањои миллии мо набуд. Дар њайати СССР Узбакистон як кишвари аќибмондаи кишоварзї ва ба манзалаи манбаъи ашёи хом шинохта шуда буд, на чизе аз ин беш". Ва барои ќиёс эълон кард, ки зарфи 23 соли истиќлолият иќтисоди Узбакистон 5 баробар бештар рушд кардааст, фоида ба њар нафар сокини кишвар 8,7 баробар афзудааст. Тањлилгари амрикої Љонна Лиллис аз нашрияи "EurasiaNet" бар ин назар аст, ки "Чун барои дигар љамоњири пасошўравї бар Узбакистон низ хеле мушкил аст ба зиддият дар Укроин аксуламал нишон дињад. Зеро маъмурияти Ислом Каримов тањти таъсири њич тарафи низоъ дар Киев нест. Аз љонибе Тошканд ба сиёсати экспансионизми Кремл ба назари шубња менигарад ва аз сўи дигар диктатор Каримов аз шўришњои мардумї ба ваљд намеояд ва хатари Евромайдонро барои кишвари худ эњсос мекунад. Укроин барои Узбакистон боиси нигаронист, мањз аз њамин сабаб њар љониб барои Каримов асос барои изтироб аст",-иќтибос овардааст ў аз суханони профессори колледжи НюЙорк Барнард Александр Кули, ки рўйдодњои Осиёи Марказиро пайгирї мекунад. Ин буд, ки дар љаласаи СЊШ низ Ислом Каримов бештар аз дигар сарварони кишварњои узв њассосият нишон дод ва боз њам бо њамон лањни ба худ хоси барои на њама ошкор Русияро муттањам ба оѓози љанг дар Укрорин донист. Вай зимни суханронї гуфт, ки "ман муътаќидам агар љониби Укроин воќеъбинона рафтор мекард, метавонистанд гуфтушунидњои мустаќимро роњандозї кунанд. Дар њар гуфтушунид бояд мавќеъи тарафњо ба назар гирифта шавад. Дар ин минтаќа бояд манфиатњои Русия ба назар гирифта шаванд. Ба назар нагирифтани манфиатњои Русия дар ин њолат, ба андешаи ман иштибоњи љиддї буд".

ТАРСИ ТОШКАНДУ ДУШАНБЕВУ ОСТОНА… Наметавон калимаи дигарро истифода кард, зеро дар њаќиќат коре, ки Русия дар Укроин анљом доду медињад, намета-

вонад муљиби тарсу њарос дар љамоњири дигари пасошўравї набошад. Бањона умумияти куллї дорад ва њимоя аз русзабонњо метавонад на танњо дар Укроин, балки дар Тољикистон, Молдова, Узбакистон, Ќазоќистон ва Турманистону Ќирѓизистон њам бо њамин шева сурат гирад. Ва агар хонандагон ёд дошта бошанд, њатто дар гармогармии пайвастани Ќрим русзабонњои Фаластин њам даъвои пуштибонии Русия карда буданд. Тањлигар оид ба Узбакистон Дэвид Дэлтон аз маљаллаи Economist мегўяд "Чун дар дигар кишварњои Осиёи Марказї, ки аќалиятњои русзабон зиндагонї мекунанд, роњбарони Узбакистон низ аз љоњталабии Русия метарсанд аз ин рў бо як изтироби бењад ба тањаввулоти Укроин менигаранд. Узбакистон бо Русия њаммарз нест, теъдоди русњо њам зиёд нестанд, 5,5 дар сади ањолї русзабонанд, вале сиёсате, ки Кремл пеш гирифтааст, Тошкандро њам водор мекунад, ки асабонї бошад". Аз сўи дигар њамаи мамолики пасошўравии Осиёи Марказї вобастагони Русия њастанд. Њам аз нигоњи иќтисодї ва њам сиёсиву иљтимої роњбарони ин мамолик чашм ба муњаббатњои Кремл медўзанд. Бахусус, Тољикистону Узбакистон ва Ќирѓизистон, ки дар Русия миллионњо муњољири корї доранд ва як сабаби тавозуни иљтимої дар ин мамолик пули њамин муњољир аст. Тасаввур кунед, ки њамаи ин миллионњо ба кишварњояшон баргардонида шаванд ва ё ногузир баргарданд, чї њолате пеш хоњад омад? Аммо аз сўи дигар ин мамолик њамин гуна вобастагї аз Ѓарб њам доранд. Сармаоягузорињои миллиарддолларии ѓарбї дар иќтисоду рифоњи иљтимоии ин кишварњоро наметавон сарфи назар кард. Инњо дар њоле ќарор доранд, ки бояд аз ин сармояњо истифода баранд, вагарна рушди иќтисодии худро аслан наметавонанд таъмин созанд. Ин аст, ки шарќиёна тањаммул мекунанд ва на Ѓарбро зидди худ мешўронанд ва на Русияро асабонї мекунанд. Шояд ин бењтарин мавзеъгирї дар ин марњила бошад. Ин боз дар њолест, ки Русия низ таваќќуъи беш аз ин надошт Тавре коршиноси рус Аркадий Дубнов мегўяд "шарикон дар СЊШ љуръат накарданд аз Русия интиќод кунанд, вале акнун Маскав натиљањои ин љаласаро чун пуштибонї аз мавќеъи худ арзёбї мекунад".

Бобољони ШАФЕЪ

ВОКУНИШ - Баъди нашри ин матлаб дар сайти "Тољнюс" ва нашри он дар рўзномаи "Нигоњ" тасмим гирифтем, ки посухи худро ба ин матлаб равшану возењ баён намоем. Аслан камина аз авлоди рўзноманигор ба дунё омада, бо ањли ќалам ва суханварон эњтироми хос дорам ва хуб медонам, ки сухан созанда асту сўзанда, гоње як сухани нољо метавонад, иштибоњи зиёд ва нофањмињоро ба бор оварад. Аз рўзноманигори муњтарам гила дорам, ки чаро бо гузоштани сарлавњои иѓвоангез мехоњед хонандаро ба сўи гумроњї баред. Як андеша кунед оид ба сарлавњаи маќола, ки дар сайт љой дода шудааст: "Дар Хуљанд дар "Рўзи Дониш" муаллим талабаашро барои рафтан ба намози љумъа ба синфхона роњ надод". Гузоштани чунин сарлавња, албатта, таваљљуњи бештари хонандагонро ба худ љалб месозад ва ба ибораи дигар "сенсатсия" мешаваду газета серхонандаву серхаридортар мегардад. Чаро гуфтан мумкин набуд, ки ин хонанда бо сабаби дониши казої надоштан, ки талаботи гимназияро ќонеъ карда наметавонад, ба синфхона роњ дода нашуд. Фикр мекунам, ки шояд чунин сарлавња аслан таваљљўњи хонандаро камтар ба худ љалб месохт ва аз ин рў муаллиф бо таъкид бар он ки мањз барои намози љумъа ин шогирди мактаб ба синф роњ дода нашудааст, даст ба ин амал задааст. Аммо дар идомаи матлаб, ки дар нашрияи "Нигоњ" аз 3-уми сентябри соли 2014 маќолае бо номи "Хатои сиёсї" ба нашр расидааст, ки гўё ман њамчун сарвари гимназия ва вакили мардумї ба хатои муњими сиёсї даст задаам. Бовар кунед, мавзўъ аслан сари ин намозгузорию бењиљобию рафтан ба намози љумъа нест. Балки њадаф пеш аз њама баланд бардоштани сатњи таълиму тарбия мебошад ва дар гимназия мувофиќи Оиннома бояд бењтарин хонандагон ба тањсил фаро гирифта шаванд. Ман аз "хатои сиёсї" эълон кардани масъулини "Нигоњ" дар тааљљуб ва њайратзадаам. Охир ба ормонњои миллї, ба ин Ватан ва миллат чї хиёнате кардаам, ки аз тарафи рўзноманигор ба чунин бањои ѓайриодилона сазовор гаштаам. Магар иљроиши ќонун, агарчанде риояи он барои бархе бисёр нофорам аст, гуноњ аст, хатои сиёсист ва ё чизи дигар?! Њамчунин маро ба исломситезї айбдор кардаанд, ки ин комилан нодуруст аст. Ба дину оин ва фарњанги исломї эњтироми зиёдеро ќоил њастам ва мувофиќ ба њоли хеш рукнњои дини мубини Исломро иљро менамоям. Њам дар шарњу назарњо як гуруњ ба ман њамлавар гардида, њатто суханњои носазо гуфтаанд, ки аслан ќобили ќабул нестанд. Муњтарам Амруллоњи Низом! Шумо дар идомаи маќола ба ташрењи ќонунњои амалкунандаи кишвар, аз љумла Ќонуни Љумњурии Тољикистон "Дар бораи масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд" пардохта, андешањоятонро перомуни ноќисињои ин ќонун рўи сафња овардаед. Аммо набояд фаромўш кард, ки ќонун ќонун аст ва баъди ќабул шуданаш иљроиши он барои њар як шањрванд шарту зарур аст ва инро Шумо хеле хубтару бењтар аз дигарон медонед! Њадафи асосии муассисањои таълимии шањри Хуљанд пеш аз њама баланд бардоштани сатњу сифати таълим мебошад ва хушбахтона солњои охир дастовардњои шоиста ва

Талаботи љамъияти мо, мувофиќи фармудаи Президенти кишвар, вобаста ба пешравии технологияи навтарини љањонї аз мо омўзгорон талаб менамояд, ки шогирдони худро дар рўњияи талаботи стандарти љањонї илму дониш омўзонем. Таассуфангез аст, ки бархе аз волидайн монеаи фаъолияти омўзгорон аз рўи ин талабот мегарданд. Дар ин замони пуртазоди љањонишавии тамаддунњо миллате сарбаланду комёб мегардад, ки фарзандонаш бо илму дониши замонавї мусаллањ гардида, онро дар амал татбиќ намоянд. Мо бањри иљроиши Ќонуни Љумњурии Тољикистон "Дар бораи масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд" њама масъулем ва шогирдонро бояд дар рўњияи хештаншиносию худогоњї ва дўстдории Тољикистони азиз тарбия намоем. Айни замон Тоњирзода Абдурањмон дар гимназия тањсил дорад ва њељ кас монеаи тањсили ў нагардидааст. Бояд ў бањри он талош намояд, ки пешравие дар тањсил ба даст оварад ва бањоњои ќаноатбахши худро ислоњ намуда, сазовор ба номи толибилми ин махзани илму маърифат гардад. Дар мавриди риояи либоси мактабї, ба сатр наомадан ба мактаб, намозгузории хонанда-

ХУЉАНД: ХОНАНДА ДАР ГИМНАЗИЯ ТАЊСИЛ ДОРАД (Вокуниш ба матлаби "Хатои сиёсї", "Нигоњ" №24 (406) аз 3 - юми сентябри соли 2014) комёбињои устодону толибилмони шањр бештар ба назар мерасанд. Президенти Тољикистон, Љаноби Олї, муњтарам Эмомалї Рањмон ба мактабу маориф таваљљўњи хос зоњир намуда, фармудаанд: "Нуре, ки дар вуљуди инсон аз рўзи таваллуд љой мегирад, оњиста-оњиста арзишманду рахшон гардида, ба атрофиён низ роњнамо мешавад. Ин нурро дар вуљуди њар як шахс Парвардигор бо фазлу хиради падару модари мењрубону дилсўз ва омўзгорони хирадманд шуълавар месозад". Бале, дар њаќиќат наќши ањли љомеа, падару модар ва омўзгор дар таълиму тарбияи фарзанд хеле муассир мебошад. Омўзгорон бо мењнату шабзиндадорињо бањри он талош мекунанд, ки дар ќалби шогирдон мењри омўзишу хонишро мунаввар гардонанд. Њељ устод бе ягон узр ва сабабе шогирдро аз мактаб ва ё аз синфхона берун намекунад. Мо ба хонандагон фарзандвор муносибат мекунем, онњоро дўст медорем ва намехоњем хоре ба пояшон халад. Бисёр мехоњем онњо соњиби донишу маърифати баланд гарданд ва оянда барои ободию шукуфоии Ватани азизамон хидмат намоянд. Маъмурияти гимназия дар анљоми соли хониши гузашта ба 134 нафар падару модароне, ки донишу хониши фарзандонашон талаботи гимназияро ќонеъ намегардонд, ќобилияти сусти дарсазхудкунї дошта, аз 4 ва зи-

ёда фан бањои "3" доранд, огоњнома фиристод, то ин ки барои фарзандонашон мактаби муносиб ва ба мањалли зисташон наздикро интихоб намоянд. Воќеан, баъди гирифтани ин огоњнома наздики 100 нафар волидайн, ки дар дигар мањаллањо ва атрофи шањр иќомат доштанд, тасмим гирифтанд, ки фарзандонашонро ба мактабњои тањсилоти миёнаи умумии мањаллаи худ мебаранд. Ин љо мехоњем, дар бораи пешрафти тањсили хонандаи синфи 8 Тоњирзода Абдурањмон, ки лаёќати хуби тањсил карданро дар гимназия надорад, каме маълумот дињем. Тибќи Оиннома хонандае, ки аз њафт фанни таълимї бањои ќаноатбахш дорад, њуќуќи идомаи тањсил кардан дар гимназияро аз даст медињад. Аз рўи њамин талабот мо аксари волидайн ва аз љумла падару модари Абдурањмонро огоњ карда будем, фарзандатон аз фанњои забони англисї, технологияи информатсионї, физика, алгебра, геометрия, забони русї, забони модарї, биология, адабиёт дониши кофї надорад. Дар ин бора бо волидайни хонанда сўњбат доштем, (маълумотномањо дар бораи сўњбат бо волидайни хонанда мављуданд) ва аз вазъи таълиму тадриси фарзандашон онњоро огоњ намуда будем. Онњо ба ин талаботи донишомўзї дар гимназия розї шуда буданд, аммо дар асл баракс рафтор намуданд.

АШТ: МО ХУДРО САФЕД НАМЕКУНЕМ, ЛЕКИН… (Вокуниш ба матлаби "Соли роњњои нообод", "Нигоњ" №23 (405) аз 27-уми августи соли 2014) - Бо маќсади амалї шудани Барномаи вилоятии "Соли 2014 - соли роњњои обод" гузаронидани таъмири љорї бо мум дар 141,3 км . роњњои дар тавозуни Муассисаи давлатии нигоњдории роњњои автомобилгарди ноњияи Ашт буда пешбинї гардидааст, ки аз оѓози соли 2014 корбарї шуда, њарчанд имконоти молиявии ноњия мањдуд бошад њам, бо љалби соњибкорон, ташкилоту идорањо, хољагињо, ањолии ноњия дар самти ободии роњњо корњои муайяне ба иљро расонида шуд. Аз љумла, то ба санаи 29 - уми августи соли 2014 дар 163 км роњњои ноњия таъмири љорї бо мум ва 500 метр таъмири асосї гузаронида шуд, ки маблаѓи сарфшуда 914 њазор сомониро ташкил дод. Инчунин дар

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №26 (408), 17. 09. 2014

роњи автомобилгарди дењаи Ѓудос пули нав ва 350 метр роњи нави назди ин пул ба маблаѓи зиёда аз 360 њазор сомонї сохта шуд, ки дар арафаи ба истифодабарї супоридан ќарор дорад. Аз аввали соли љорї то ин ваќт зиёда аз 1,3 млн сомонї барои ободии роњњои ноњия маблаѓ харљ карда шудааст. Инчунин 31 км роњи расмии аз шањраки Шайдон то дењаи Ошоба ба воситаи дењаи Кањрамон, шањракњои Гулшан ва Марњамат низ бо мум таъмири љорї гузаронида шуданд. Дар роњи 2 - юми ѓайрирасмии аз њудуди шањраки Шайдон то дењаи Ошоба, ки дар истифода ќарор надорад то ба ин рўз корњои таъмирї идома дошта, зиёда аз 11 км таъмири љорї карда шуда, боќимонда 1 км роњ

низ дар рўзњои наздик ба итмом расонида мешавад. Умуман дар ноњия бањри ободии роњњои автомобилгарди ноњия диќќату эътибори љиддї дода, корњои муайяне ба иљро расонида шудааст ва минбаъд барои боз њам бењтар намудани њолати роњ, таъмини бехатарии њаракат дар роњњои ноњия дар наќша корњои зиёде тарњрезї гардидааст. Маълумоти мухтасари ободкунии роњњои автомобилгарди нохияро ба сањматон расонида гумон мекунем, ки худ хулосаи даркорї мебароред. Мо шарњу эзоњи зиёд ва худсафедкунї кардан намехоњем, албатта барои ободии диёр, аз љумла роњњои автомобилгарди ноњия њоло корњои зиёде дар пеш аст. Роњи 2 - юми шањраки Шай-

гон таъкид карданиям, мо бо ањли коллективи гимназия бањри риояи ќонунњои амалкунанда, аз љумла Ќонуни Љумњурии Тољикистон "Дар бораи масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд", ќонун "Дар бораи маориф" ва дигар санадњои меъёрию њуќуќї масъулияти бештар дорем. Фикр мекунам, ки њамчун хизматчии давлатї, њамчун сарвари мактаб, њамчун шањрванд (модоме, ки давлати демократию њуќуќбунёд месозем), пеш аз њама ман барои риояи ин ќонунњо муаззафам. Агар риояи ќонун сабаби чунин њангома гардад, пас намедонем дар ин маврид чї посухе ба нашрияи "Нигоњ" дињем?! Бори дигар таъкид карданием, ки таълиму тарбия кори сањл нест ва дар ин кори зањматталаб бањри тарбияи шоистаи насли наврас њама: ањли љомеа, падару модарон ва мактаб масъуланд. Имрўз дар баробари таълим ба тарбияи шогирдон бояд бештар таваљљуњ намоем, то фардо аз самараи дарахти парваридаамон мевањои шањдбор насибамон гардад. Ба ќавли Мирзо Бедил: Тарбият чист? Хок зар кардан, Ќатраи обро гуњар кардан. Зулфия АШЎРОВА, директори гимназияи №4 - и шањри Хуљанд

дон - дењаи Ошобаро барои мумфарш кардану дар сатњи зарурии бехатар ба истифодаи расмї муњайё намудан мувофиќи њисобњои пешакии мутахассисон зиёда аз 6 млн сомонї маблаѓ лозим аст, ки њоло ноњия имкони харљ намудани ин маблаѓро надорад. Аз ин лињоз, барои пайдо кардани манбањои дигари маблагузорї барои обод намудани роњи мазкур корбарї карда шудааст. Бояд ќайд намуд, ки дар наќшаи солњои оянда обод намудани роњњои мављуда ва нави мањаллї тарњрезї шуда, барои амалї шудани он љораљўї шуда истодааст.Маќомоти иљроияи њокимияти давлатии ноњия инъикоси воќеъабинонаи пешрафти љомеа, аз љумла ба инобат гирифтани корњои баиљрорасонидашуда дар ободии роњњоро ба муаллифи матлаби "Соли роњњои нообод" тавсия медињад. Муњиддин МУМИНЉОНОВ, муовини аввали раиси ноњияи Ашт

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №26 (408), 17. 09. 2014

БО ШОИР Аз гилу хоки Ватан мепурсам, Хок гашта ба кучоят падарам?.

Чї сафои орзуе ман гўлу сода дорам, Ба тањи само чунинам асари саро набошад.

Ба куљойи ту падар хок шуда, То ки ман ќибла кунам хоки таро? Гар наёбам асаре аз гили ту, Меравам хаста аз ин хоки Худо.

*** Дили бишкастаамро мўмиё нест, Ба сад мушташ занї аз ў садо нест. Хаёлам мурдаам садсолањо пеш, Дигар бо зиндагиям мољаро нест. Ќаламкаш рўи номам ѓам навишта, Ѓамамро њеч дармону даво нест. Ба оби дида санги дил кунам об, Ба сўям хандаи чашми Худо нест. Ироќистони андўњу фиѓонам, Касеро ёди шўри Карбало нест. Дареѓо, чун шабони пору перор, Шакархобе ба чашмам ошно нест. Наметонам расам бар кўи маќсад, Маро, кафши хушбахтї ба по нест. Яке аз боѓ гўям, дигар аз роѓ, Суханњои маро љуѓрофиё нест. Равам бар хонаи фарёду нола, Маро дар хонаи ойина љо нест. *** Гањ надонам моњу рўзи чандум аст, Дар шаби ман не мању не анљум аст.

(Падарам соли 1993 аз дасти гурўњи Файзалї Саидов кушта шуд..).

Ѓазалпора Аз осмон ситораи ишќ орзу кунам, То бомдод бо дили худ гуфтугў кунам. Хонам ба зиндагонии пок офтобро, Дар шабнами сапедадамон шустушў кунам. Эй ишќи ношинос, умеди паноњиям, Бо чашми дил нигоњи туро љўстуљў кунам. Дар кокулони худ гули садбаргро занам, Ифшо њазор ишваи худ мў ба мў кунам. Андўњи ишќи хеш ба дарё биафканам, Тўмори рози оби худ љў ба љў кунам. То кай ба чорсўйи ѓамам бо ду чашми чор, Охир, фиѓони хуфтаи дил сў ба сў кунам.

Шањрия Сиёњу сафед Бењтарин доди Худоям сухан аст, Руњи озурда чу мурѓи чаман аст. Гањи танњоиву нољўрии дил, Бо сухан боз маро анљуман аст. Зи њарири сухан ояд њавасам, Ѓами урёни маро пирањан аст. Шеър пайѓоми њаётам бидињад, Умри ман сарви равони сухан аст. Дар димоѓи сухан аз боѓи хаёл, Оњ, агар бўи хуши ёсуман аст. Суханам нест расо чун ќаламам, Бас њама ѓам ба дилу љони зан аст. Нафаси тоза надорад ѓазалам, Дили ман бастаи дарди куњан аст. Гоњ ойинаи шеърам шиканад, Чї касе бар сари ман сангзан аст. Аз шикастам шиканам шеър басе, Зиндагиям шикан андар шикан аст. То шикастам, ѓазале баста дилам, Дасти дил бастаи пои шикан аст. Ин њаво сахт нафасгирам кард, Ки пур аз валвалаи мову ман аст. Миршабњо ба шикор омадаанд, Шањр ошуфта аз ин дору зан аст. Ањли мансаб зи пайи кину њасад. Ба рањи якдигарї чоњкан аст. Гашта зори дираме ањли ќалам, Аз думи роњзанон тортан аст. Ин њама дидаву дилгир шавам, Нолаи нойи дилам дилбазан аст. Зиндагї сард кашад оѓўшам, Шеъри ман аз нафаси сўхтан аст. Гуфта будам, ки шавам шоири хуб, Дигарам нанг зи шоир шудан аст. Нашавад чун шаби ман хуршедї, Рўзи испеди ман андар кафан аст.

Шањиди зинда Ман як шањиди зиндаам аз љанги кишварам, Фарёди дил нињон кашам аз додгустарам. Дар пои гоњвораи дарду ѓами дилам, Лолоигўй модаре бо њоли музтарам. Бе болу пар кабўтари овои ман гирист, Сад мурѓи ашк мепарад аз дидаи тарам. Дар пушти шонањои ишќ овардаам паноњ, Шояд зи ѓам рањо шавад озори пайкарам. Захмитарин кабўтарам андар фазои умр, Бо ин пари шикастаам охир куљо парам? Бигрехтам зи мањфили њазёнфурўшњо, Аз ѓайбату надомати олам фаротарам. Санги љафо зи кина занад, то ки бишканад, Њар кас ба нахли ќомати пурбору пурбарам. Аммо манам, ки рафтаам аз ин њама бурун, Дар бањри бекаронаи ишќам чу гавњарам.

Атри шоир Барои Бозор Собир Шод бодо, шод устод, Чун паём аз Амрико атрам фиристод. Атри зарди кањрабої Бар њама бадбўйи ќисмат давої, Атри ѓамњои људої, Атри Марям Ашки шабнам, Рўи гулњои базеби кибриёї.

Рехт дар сардии љонам, Бўи гарми мењрубонї. Рехт дар гўшам садои дилрабои зиндагонї. Ин чї бўе, К-аз шамимаш Ман шукуфтанро зи нав эњсос кардам, Ман тапиданро зи нав эњсос кардам. Ман, ки аз ин зиндагии нобасомон, Домани безории дил метакидам, Бори дигар Зиндагиро мисли тифли гоњвора Он ќадар кардам навозиш, Мисли шоирњои пешин То само кардам ситоиш. Атри мењраш Бўи Файзобод дошт, Маззаи шеъри тари озодаву озод дошт, Бўи боду бўи борон Бўи њиљрон дошт атраш. Накњате аз Амрико не, Накњате аз Тољикистон дошт атраш. Бў кашидам,таъми атрашро чашидам. Талх буду шўр буд, Оњи њасратбори шоир Чун ба рези нолањои зиндагонї љўр буд. Омад аз атраш ба ёдам, Гиряњои хомўшаш дар сўги хоњар, Дар азову мотами се тан бародар. Нолањои бесадояш дар сари хоки шањидон, Њамчу рўзи рахт бастан аз канори беканори Тољикистон. Атри дил ояд туро,аз љумла шеъри шоирона. Сад њазорон шукри атри шоирона. Њар куљої, Ошёнат пур зи атри шеър бод, Шишаи атри дилат хушнакњату хушбў, Шеърњоят чун њамеша чун шакар бод!

Ноилољї Падарам хоки туро чун ёбам, То варо бўса занам гул корам. Варна аз дарду ѓамат мемирад, Дили ошуфтаи ѓамбеморам. Бифитам рўи мазорат гўям, Падари муътабарам, кун бињилам. Гунањам беш бувад, бахшоям, Варна то рўзи абад по ба гилам. Ба китоби дили пуравроќам, Сураи мењр ту ангоштаї. Дили афтодаву ѓамноки маро, Падарам боз ту бардоштаї. Духтари пурѓаму нокоми туям, Ки басо сўхтамат дар ѓами хеш. Ман ба бахти сияњам сохтаам, Хотири љамъи туро боз пареш. Рањи шеъри дили пур аз њавасам, Аз дари хонаи ту боз бишуд. Тўшаи роњ маро мењри ту буд, Духтарат шоири Дарвоз бишуд. Аз пайи наќши ќадамњои падар, Оњ, чун боди хазон дар ба дарам.

Як рўзи офтобии бахти сафедамон, Њастии худ ба њастии ту рў ба рў кунам. *** Даме, ки рафтї аз барам ѓуруби имон буд, Нигоњи сарди ту хашмину номусалмон буд. Дареѓ, чун ба њам омад фасонаи ишќам, Фасонае, к-аш аз аввал шањомату шон буд. Садои рафтани ту то хабар зи маргам дод, Шикаст шишаи дил, он чи љоми армон буд. Умедњои дилам љома пора мекарданд, Вуљуди мо њама фавворањои гирён буд. Дареѓи буданат, эй тан заволи ишќ расид, Гузашт нози дил, оне бањонаи љон буд. Дарахти ишќ чунин мевањои талхам дод, Магар зи решааш пажмурида аз он буд?. *** Муборак омаданат, ою дар бари ман бош, Ба шоми тираи умрам чароѓи равшан бош. Миёни њељ кас охир насозамат ќисмат, Биё ба хотири васли манат худафкан бош. Бихон дуои ба њам васл кардани дилњо, Ба тахтгоњи муњаббат шањи фурўтан бош. Ба рўзгори парешону бекаромати ман, Наво бирез дигарбораву мутантан бош. Ѓами ту кайфияти бештар зи шодї дошт, Бимон канори ман лоиќи ањсан бош. Ба шукри ишќи ту њар шаб намоз бигзорам, Ки мустаљоб шавад њар дуои бо ман бош. Нигоњи панљара баста зи бими офатњост, Маро зи теѓи бало њофиз, эй тањамтан бош. Њавову азми дурангї зи сина афкан дур, Асири як зани мастура бош, аз ман бош. *** Ба куљо равам, ки он љо ба љуз аз вафо набошад, Ѓаму дарди зиндагонї ба кас ошно набошад. Њама љуфти хеш ёбад ба вафову мењрубонї, Зи азизи хеш фарде нафасе људо набошад. Нафитад нигоњи шайтон ба фазои пурмуњаббат, Ба љуз камоли ишќу карами Худо набошад. Зи нигоњи нављавонон шарари хуљиста резад, Ба забони мўсафедон ба љуз аз дуо набошад. Дили зан зи мард монад зи њаќорати нигоњаш, Ба нињоди мард мардум ба љуз аз вафо набошад. Сари ман ба ќасд шайтон назанад ба санги лаънат, Ки мани фариштахўро сабаби љазо набошад. Ба куљо равам, ки онљо њама чашми сер бинам, Зи миёни кўчабоѓаш гузари гадо набошад. Ба хаёли хеш кушта њама кинаву адоват, Ки камонкаше пас аз ин пайи мољаро набошад. Зи ѓами ќазо шикоят набаранд шоиронаш, Ки ба шоирон гадої зи ќазо раво набошад. Ба ниќоби ханда пўшам дили дардманди худро, Чу нигоњи гирярезам ба диле даво набошад.

Ин чї рўзе, бин, муњаббатбохта, Ишќ танњо дар забони мардум аст. Не сари суњбат дигар дорам ба шеър, Ќалби ман бишкаставу сардаргум аст. Дуртар аз худ наметонам равам, Аждари нафсам њамеша дар дум аст. Тарси ман аз љабри дўзах њељ нест, Аз дурўѓи бас муллову махдум аст. Солњо бигзашту аммо то кунун, Ќиссае аз Одаму аз гандум аст. Њарфи њаќ гуфтан чу хорам кардааст, Охирин њарфе, ки мегўям "чум" аст. Нознозї будаму нозам шикаст, Растухези љони Шањрихонум аст. *** Зи њама канора љўям биравам каронаи ту, Сари сахту тоќаамро бинињам ба шонаи ту. Чу фасонаи Зулайхо ба њисоби сол пирам, Ба дилам шабоб бахшад ѓами љовидонаи ту. Чу бањораму хазонам ба хаёли ту шавад сабз, Чамане шукуфа орам ба хазони хонаи ту. Бипазириам чу Мавло, ки кароматам бубахшї, Чу фаришта дароям њарами шабонаи ту. Нашикаст санги лаънат сари сахти пурѓурурам, Чу давои мўмиёї бувадам фасонаи ту. Ба љуз аз гадо набинам ба ќаламрави нигоњам, Ба дилам нишот бахшад карами шањонаи ту. Сабаќи фузун гирифтам зи китоби чашмњоят, Ѓазале намуда мавзун ба лабам таронаи ту. *** Дилам шикаст замон,сохт дарњаму барњам, Барои таслиятам кас накард ранља ќадам. Њазор мартаба гуфтам, агар Худо хоњад, Сари баланди маро њељ кас насозад хам. Ба шодбоши ту бурдам дили њаќирамро, Нигоњи хеш кунам тоза аз ѓубори ѓам. Ба сўи сабзтарин фасли сол саљда барам, Ба барги лола фитам њамчу ќатраи шабнам. Њазор ваъдаи ман рафт барабас, зеро Гирифт домани дасти зиндагї мањкам. Ба обњои бањорон дињам диламро ѓусл, Намози ишќ гузорам ба раѓми номањрам. *** Ишќи ману ту саѓир монда, ба Худо, Дар хонаи дил асир монда, ба Худо. Андар вараќи китоби шеърам, аммо Пайваста чу сардабир монда, ба Худо. Ёди хуши ту сурур орад ба дилам, Дар нойи лабам нафир монда, ба Худо. Њарчанд, ки рафтї аз барам, ишќи ту боз, Дар тахти дилам амир монда ба Худо. Хонам салавоти љони ту њар лањза, Дар мазњаби дил шањир монда, ба Худо. Албоми дилам пуропури сурати туст, Байни ману ту сафир монда, ба Худо. Номи ту рањо бисозад аз њар хатарам, Дар пушти сарам чу Пир монда, ба Худо.

РИСОЛАТ Дирўз ба як нафар аз кормандони собиќадори Кумитаи телевизион аз хории забони давлатї дар шабакањои телевизиони давлатї суњбат кардам, гуфт, бењуда нанависед. Заррае вазъият дигар намешавад ва танњо худатон дар назари онњо бад менамоед. Бо вуљуди ин менависам, бигзор пеши Асадулло Рањмонов ва Зевар Давлатова бад шавам. Аммо телевизион ин нињоди ќудратманди ягонаест, ки метавонад дар тањким ва тарѓиби забони давлатї на бо шиорпартої, балки бо тољикї кардани аксари барномањо ба рушди забони миллат хидмат гузорад. Оё Кумитаи забон ва истилоњоти назди Њукумати ЉТ ягон бор ба ин рафтор ё хунукназарї ба забони давлатї дар Кумитаи телевизион ва радиои љумњурї эътибор додааст? Бовар дорам, на. Мегуфтанд, ки сарварони собиќи кумитаи мазкур барои тољикї намудани фењристи таъомњо дар тарабхонањо зиёдтар таваљљуњ доштанд, назар ба вазъияити забони давлатї дар дигар муассисаву идорањо. Ин чї Кумитаи телевизион ва радиои Тољикистон аст, ки баъзе рўзњо дар се шабака, ба истиснои "Бањористон" бо навбат бозии футбол пахш мешавад! Боз футболи Аврупо! Боз ба забони русї! Бо омадани хонум Гавњар Шарофзода ба мансаби раиси Кумитаи забон ва истилоњот вазъияти забони давлатї ва татбиќи он дар идораву муассисањо бењтар шуд. Бинобарин умед дорем, хонум ба масъалаи забони давлатї дар телевизионњои давлатї таваљљуњи љиддї зоњир мекунад. Ба замми футболи Аврупо боз дар бораи футболбозони онњо барнома њам пахш мешавад. Масалан, рўзи 14 сентябр ним соат кадом филми мустанади хориљиро дар бораи кадом футболбози хориљї ба намоиш гузоштанд. Њол он ки дар њамин рўзњо футболбози бењтарини Тољикистон Валерий Турсунов љашн дошт ва хуб мешуд, дар бораи ў филми мустанад мебардоштанд. Ифтихори мо, тољикон, аст, ки Турсунов дар лигаи якуми футболи Шўравї аз њама зиёд бозї карда ва аз њама зиёд гол задааст! Ин чї тарзи корбарї, ки ду шабака, ба истиснои "Сафина" ба забони русї футбол нишон медињанду роњбарони сатњи боло хомўшанд? Оё рисолати онњо тарѓиби футболи Аврупоро низ фаро мегирад? Гумон меравад сарварон телевизионњои ватаниро кам тамошо мекунанд ва ё онњо њам дар ѓами забони давлатї нестанд. Аз љониби шабакаи "Сафина" пахши футболро каму беш мефањмам, зеро ин телевизиони фарњангиву фароѓатист, лекин чаро Шабакаи 1 ва шабакаи иттилоотии "Љањоннамо" футбол нишон медињад? Шабакаи 1 симои миллат ва чењраи Тољикистон мебошад ва аќаллан 90% барномањо ба забони тољикї пахш бояд шаванд ва дар он асосан, барномањои баста ба сиёсати давлат ва масоили миллї инъикоси худро ёбанд, на футболи Аврупо! Кош, ба забони русї танњо бо пахши футбол мањдуд мешуданд. Бегоњи 11 сентябр барномаи "Ахбор"-и Шабакаи 1-ро тамошо доштам. Президенти Муѓулистон пас аз мулоќот бо Президенти ЉТ мусоњиба медод ва тарљумаи он ба забони русї мерафт. Фурсате пештар барномаи иттилоотии шабакаи "Љањоннамо"- ро медидам. Дар он вазири умури хориљии Њиндустон аз њамкории ду кишвар суњбат дошт ва сухани ў њам дар тарљумаи русї мерафт. Ба "Сафина" гузаштам. Ин шабака ба мухлисонаш консерте таќдим дошт. Дар фурсати дигар ба шабака барои бачањо ва наврасон "Бањористон" рўй овардам ва худ ба худ мегуфтам: наход як шабакаи То-

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №26 (408), 17. 09. 2014

мешавад. Ин тарљумаи тањтуллафзи ибораи русии "золотой голос" мебошад. Ин эрод нест. Бигузор "Овози тиллої" бимонад, чунки ин аллакай як анъана ва ба гўши мухлисонаш нишастааст. Бо тамоми масъулият мегўям, ки ин "Бањористон" ба насли наврас аз љињати инкишофи забонї мададе намерасонад, баръакс бачањо аз ин шабака забони тољикиро ёд намегиранд, зеро аксари барномањо ба забони русист! Муњтарам Асадулло ва Зевар Давлатова! Як бор ба барномањои телевизиони Туркманистон чашм андозед. Танњо яке аз панљ шабака њар замон барномаи Шабакаи 1-уми Русия ва барномаи англисї пахш мекунад. Боќї њама танњо ба забони туркманї аст. Онњо њам филмњои њунарї ва њам тасвириро ба забони туркманї тарљума кардаанд, яъне, аз ману шумо дар бораи насли оянда ва забони давлатиашон зиёдтар меандешанд ва шароити хубтар фароњам овардаанд. Биёед, ба як рўзи барномањои "Бањористон" таваљљуњ кунем. Рўзи 14 сентябри соли љорї аз соати 9: 30 то соати 22: 00 ба истиснои се ё чор барнома ба забони тољикї; бозии бачањо, "Гумон набаред..." ва суњбат бо як сароянда танњо филмњои тасвирии истењсоли кишварњои хориљї ба забони русї намоиш дода шуд. Яъне, тахмин

Бигзор Зевар Давлатова маро дўст надорад љикистон ба забони ноби тољикї барномаи комил надошта бошад? "Бањористон" ба тамошобини љавон сабќати нињоии "Овози тиллої" дар соли 2013ро таќдим мекард. Ба хаёлам, ин барнома такрор мерафт ва дар омади гап, хуб мешуд, дар кунљи пардаи телевизор сабт мекарданд, ки барнома такрор аст. Суханварони барнома ду нафар буданд; яке ба тољикиву дигаре ба... русї сарояндањои наврасро муаррифї мекард. Охирин умед барои тамошо кардани барномаи соф тољикї ин телевизиони хусусии СМТ буд. Хайрият, дар он филми њунарї ба забони тољикї мерафт. Гуфтам, хайрият, дар як шабака барнома пурра ва танњо ба забони тољикї пахш мешуд, вале филми њунарї моли кадом ширкати аљнабї буд... Солњост, ки чунин беъэтиної ба лафзи модарї дар шабакањои телевизион, ки дар тобеияти Кумитаи телевизион ва радио бо сарварии Асадулло Рањмонов идома дорад ва борњо дар матбуот ин камбудї танќид шуда буд, вале вазъияти забони давлатї дигар нашудааст. Расо 8 сол ќалб, ваќте шабака барои бачањо ва наврасон "Бањористон" таъсис ёфт, хурсанд шудем, ки акнун фарзандони мо имконият пайдо карданд ба забони тољикї барномањоро тамошо кунанд, вале ин тавр нашуд. Аѓлаби барномањо аз филмњои тасвириву њунарии амрикої ва ќисман русї тањия шуда, танњо ба забони русист! 11-уми сентябр барномаи навбатии "Овози тиллої" дар "Бањористон", ки он сарояндањои бењтарин байни наврасонро муайян ва њавасманд мегардонад, пахш шуд. Барои чї бошад, ин барнома бо ду забон - тољикї ва русї бурда

мешавад. Сол аз сол ин "анъана" давом мекунад. Бисёр мехостам, муассисону тарроњони ин лоиња ба як саволи оддї посух гўянд: Чаро ин барнома дузабона шудааст? Аввал гумон кардам, шояд як ќисми сарояндагоне, ки дар озмун иштирок доштанд, русзабон бошанд. На, он порчањое, ки ман тамошо доштам, ягон нафар русзабон рўи сањна наомад! Гуфтам, шояд ќисми тамошобинон русзабон бошад? На, дар толор танњо мухлисони тољик буданд. Шояд њакамон русзабон буданд, ки барандањо барояшон њунарпешањои њаваскорро ба забони русї низ муаррифї мекарданд? На. Намедонам, адибон Саттор Турсун, Абдулњамид Самадов ва Низом Ќосим аъзои њакамон буданд ё на, вале онњо имконият доштанд аз сањна суњбат кунанд. Кош, зимни суханрониашон ба њимояи забони давлатї њарфе мегуфтанд. Афсўс, ин корро накарданд, њол он ки рисолати эшон ин њимоя ва ба насли дигар расонидани забони тољикї низ мебошад. Агар онњо дар ин гуна њолатњо лол бимонанд, пас кї барои забони давлатї садо баланд мекунад? Пас ягона маќсади пахши ин барнома ба тамошобини навраси Тољикистон ва форсизабонон расонидани "Овози тиллої" аст. Зевар Давлатова, мувофиќи эътирофи худи русзабонњо, дар Тољикистон онњо 30 то 40 њазор сукунат доранд, яъне 0.5% ањолианд, вале шумо ќариб ба 80% ањолї ин барномаро ба ду забон пахш мекунед. Дар бораи мазмуну сифати барномањо њарфе намегўем. Дар забони тољикї овоз тиллої намешавад, балки калидча тиллої мешавад. Овоз марѓуб, дилнишин, гушнавоз ва ѓайра

ПАРВАНДА ДАР ИСТЕЊСОЛОТИ СУД ЌАТЪ КАРДА ШУД (Вокуниш ба матлаби "Пуштибони Назирова кист?", "Нигоњ" №18 (400) аз 23-юми июли соли 2014) - Љињати иљрои Фармони Президенти Љумњурии Тољикистон аз 7 - уми феврали соли 2009, тањти №622 "Дар бораи вокуниши шахсони мансабдор ба маводњои танќидї ва тањлилии воситањои ахбори омма", маќолаи шањрвандон М.Абдулњаева, С.Љалолова ва М.Ниёзова бо номи "Пуштибони Назирова кист? ", ки дар нашрияи "Нигоњ" ба нашр расидааст, мавриди омўзиш ќарор дода шуд. Дар натиља муайян гардид, ки бо таъиноти маљлиси судии суди шањри Исфараи вилояти Суѓд аз 27-уми майи соли 2014 парвандаи љиноятї нисбати

Назирова Наима Бобосолиевна бо моддањои 314 ќисми 1 ва 323 - и КЉ Љумњурии Тољикистон дар асоси талаботи банди 1 моддаи 72 - и КЉ Љумњурии Тољикистон бо сабаби пушаймонї аз кирдораш дар истењсолоти суд ќатъ карда шудааст. Таъиноти мазкур 9 - уми июни соли 2014 ба ќувваи ќонун даромада, то ба имрўз мавриди шикоят ќарор дода нашудааст. Доир ба ваљњњои њафтанома бояд зикр намуд, ки онњо дар маљмуъ аз норозї будан бо санадњои судї шањодат медињанд ва дар ин маврид тибќи талаботи моддаи 96 - и Ќонуни конститутси-

онии Љумњурии Точикистон "Дар бораи судњои Љумњурии Точикистон" санљиши конунї будани санадњои судие, ки судњои поёнї ќабул кардаанд, мутобиќи тартиби муќаррарнамудаи ќонун аз тарафи суди болої сурат мегирад. Аз ин лињоз, шахсони бо санадњои судї норизо њуќуќ доранд ба судњои болої мурољиат намоянд. Оид ба натиљаи омўзиш ба муаллиф хабар дода шуд. Љамолхон САИДЗОДА, муовини якуми раиси Шўрои адлияи Љумњурии Тољикистон

аз 10 соати барномањои "Бањористон" зиёда аз 7 соати он ба забони русї буд. 15-уми сентябр аз соати 7: 00 "Бањористон"-ро гузоштем. Баъди Суруди миллї ва як тарѓиби кўтоњ дар бораи шабакаи "Бањористон" аз соати 7:05 пахши филми тасвирї сар шуд. Соати 7: 15 як филми тасвирї тамом шуду дигараш оѓоз. Баъди барномаи "Калидчаи заррин" боз то соати 9 филми тасвирї ба забони русї мерафт... Барои чї ман махсус ба "Бањористон" зиёдтар таваљљуњ дорам? Барои он ки он чї бача мебинад, таъсири он зиёдтар аст назар ба он чї ба самъаш мерасад. Ва наќшу таъсири телевизион барои инкишофи бача нињоят бузург аст. Махсусан, барои такмили забони тифлу наврасон имрўз телевизион метавонад аст. Муњтарам Асадулло Рањмонов ва Зевар Давлатова! Ин кишвар номаш Тољикистон аст ва Кумитаи телевизион ва радио њам аз Тољикистон аст. Зиёда аз як миллион фарзандон дар макотиб ба забони тољикї тањсил доранд ва аввалан на њамаи онњо русиро медонанд ва баъдан шумо ба маѓзи њанўз хому номукаммали бача дар як рўз аз 15 соат барнома зиёдтар аз 10 соат филми тасвириву њунариро, ки гоње ба синну соли бача мувофиќ нест, бо забони ѓайр мерезед. Як бор биандешед: њоли он бача чї мешавад? Чаро Асадулло Рањмонов, раиси Кумитаи телевизион ва радио дар ин хусус чорае намеандешад? На танњо чорае намеандешад, балки ба навиштањо дар бораи телевизион посухе њам намедињад.

Сафои СОДИЌ

ЧЕЊРА

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №26 (408), 17. 09. 2014

ЭШОНИ МАЊМУДЉОН

Ќањоров Мањмудљон Тўраевич, маъруф ба Эшони Мањмудљон 15уми сентябри 1960 дар дењаи Туркобод ноњияи Кофарнињон дар оилаи рўњонї таваллуд шудааст. Вай аз љумлаи донишмандони соњибќалам ва ангўштшумори рўњониёни тољик аст, ки дар матбуоти даврї бо маќолаву мавќеъгирињои шахсиаш аз дигарон фарќ мекунад. Солњои 1967-1977 дар мактаби №9 зодгоњаш тањсил намуда, онро бо бањои аъло аз хатм кардааст. Эшони Мањмудљон бо тавсияи падараш Эшони Тураљон таълимоти ибтидоии диниро дар назди бобояшон Домулло Абдуссамад аз худ мекунад. Инчунин, дар назди

вай 14 љузъи Ќуръони каримро њам њифз кардааст. Баъд аз он дигар улуми исломиро дар назди бародари калониаш Эшони Нуридинљон такмил додааст. Ў дар назди Эшони Нуриддинљон илмњои сарфу нањви забони арабї, таъриху адаб, фиќњ, усули фиќњ, илми мирос ва улуми тафсиру њадисро фаро гирифтааст. Эшони Мањмудљон дар назди до-

мулло Муњаммадљони Њиндустонї низ дарс хонда, аз вай илми мантиќро омўхтааст. То синни 17-солагї тамоми улуми таќлидии замони худро фаро гирифта, баъди он ба худомўзї оѓоз кардааст. Бештар дар корхонаву коргоњњои замони Шўравї ба њайси коргари оддї фаъолият доштааст. Шўѓли аз њама дўстдоштаи ў мутолеа, ва таълиму тардис аст. Ин буд, ки бо вуљуди мањдудиятњо тавонистааст, ки дар таълиму тарбияи исломии дањњо наврасу љавонони кишвар сањмгузор бошад. Вай натанњо дар Тољикистон, балки дар хориљи кишвар њам бо дониш, мавќеъгирињои мазњабиаш шинохта шудааст. Дар семинар ва конфронсњои илмие дар хориљи кишвар, аз љумла дар ИМА, Ирон, Либия даъат шуда, суханронї кардааст. Эшон Мањмудљонро бо воъизї,

Эшон Мањмудљонро нисбат бо воъизї, хулќу атвори писандида ва бештар бо нармхўї мешиносанд. Дар замони нооромињои солњои навади Тољикистон њамроњи хонавода ба Љумњурии Ќазоќистон муњољир шуда, аз соли 1992 то соли 1998 дар ин кишвар зиндагї кардааст.

хулќу атвори писандида ва бештар бо нармхўї мешиносанд. Дар замони нооромињои солњои навади Тољикистон њамроњи хонавода ба Љумњурии Ќазоќистон муњољир шуда, аз соли 1992 то соли 1998 дар он кишвар зиндагї кардааст. Вай охирњои садаи њаштодуми асри гузашта бо навиштани силсиламаќолањои илмї дар бораи фалсафаи "мабдаъ ва маъод" маќоми худро байни донишмандон то андозае муайян карда буд. Айни замон Эшон Мањмудљонро мардум дар љомеа бештар бо мавќеъгирињои хосси мазњабиаш дар бораи масоили муњимми рўз, ки аз тариќи сомонаи хонаводагии ин оила пўшиш дода мешаванд, мешиносанд. Инчунин, ў дар тањия, чоп ва интишори асарњои Мавлавї Љунунї"Маъданулњол"(1996), "Девони Љ у ну нї " ( 2002) , " Г анљ - у л -оши ќин"(2004), сањми худро гузоштааст. Ў ба рисолаи "Тазйин-ул-ибора ли тањсинил-ишора"-и Мулло Алї Ќориї шарњу эзоњ навиштааст. Оиладор, соњиби 6 фарзанд мебошад.

НИГОЊИ МАРДУМЇ ? - И НОБОБ АВВАЛИНИ ЃОЛИБИ ЧЕМПИОНАТИ ФУТБОЛ КИСТ? - Футбол варзиши раќами 1 дар сайёраи мост. Ман низ дар дењаамон бо шавќи том ба ин намуди варзиш машѓул њастам. Медонам, ки Бразилия футболбозони бењамто дорад ва ин кишвар 5 маротиба унвони чемпиони љањониро дар ин риштаи варзиш ба даст овардааст. Аммо донистан љолиб аст, ки аввалин чемпиони љањон дар ин риштаи варзиш кадом давлат аст? Оё дар таърихи бозии футбол ягон давлат аз ќитъаи Осиё чемпиони он шудааст? Љамшед РАЊМАТОВ, сокини дењаи Комсомоли ноњияи Рўдакї Нигоњ: Хонандаи гиромї, аз соли 1930 ФИФА (Федератсияи байналмилалии ассотсиатсияи футбол) чемпионати љањон оид ба футболро мегузаронад. Худи ташкилоти ФИФА соли 1904 ташкил шудааст. Чемпионати љањон оид ба футбол њар чор сол як бор гузаронида мешавад. Айни њол президенти ФИФА Йозеф Блаттер мебошад. Соли 1930 дар давлати Уругвай, давлате дар Амрикои љанубї аввалин чемпионати љањон оид ба футбол баргузор гардида буд, ки унвони нахуст чемпионии онро низ давлати Уругвай сазовор гардид. Дар зер аз оѓоз то инљониб рўйхати чемпионњои љањон ва дар ќавс макони баргузории чемпионати љањон оид ба футболро меорем: Соли 1930 - Уругвай (Уругвай) Соли 1934 - Италия (Италия) Соли 1938 - Италия (Франсия) Дар солњои 1942- 1948 бино ба сар задани љанги дуюми љањон, чемпионати љањон оид ба футбол гузаронида нашуд. Соли 1950 - Уругвай (Бразилия) Соли 1954 - Германия (Шветсария) Соли 1958 - Бразилия (Шведсия) Соли 1962 - Бразилия (Чили) Соли 1966 - Англия (Англия) Соли 1970 - Бразилия (Мексика) Соли 1974 - Германия (Германия) Соли 1978 - Аргентина (Аргентина) Соли 1982 - Италия (Испания) Соли 1986 - Аргентина (Мексика) Соли 1990 - Германия (Италия) Соли 1994 - Бразилия (ИМА) Соли 1998 - Франсия (Франсия) Соли 2002 - Бразилия (Корея ва Љопон) Соли 2006 - Италия (Германия) Соли 2010 - Испания (ЉАЉ) Соли 2014-Германия (Бразилия) Тавре аз рўйхат маълум гардид то њол ягон давлат аз ќитъаи Осиё мусобиќоти љањонї баргузор нашудааст. Дар назар аст, ки соли 2018 дар Федератсияи Русия ва соли 2022 дар давлати Ќатар чемпионати љањон оид ба футбол гузаронида шавад.

СИЁЊ НАГУФТЕМ, САФЕД ФАЊМИДЕД? - Хонандагони гиромї ин њафта дар ин матлаб истифодаи вожаву иборањои наверо, ки тайи солњои охир дар лексикон ё жаргони љавонони тољик ба мўд табдил ёфтааст, бо шарњи тољикї ва бо тарљумаи забони русї манзуратон менамоям. 1. Шери нар - Одами хуб - Хороший человек. 2. Харай - Духтари зебо - Красивая девушка. 3. Хари бадай - Духтари хеле зебо - Очень красивая девушка. 4. Њама Харай - Зиндагї хуб аст - Жизнь замечательна. 5. А бача гумш къ -Илтимос, ором шав - Пожалуйста, успокойся. 6. Гуспанд - Аз зиракї бе бањра - Умственно отсталый. 7. Девонашай - Бењтарин (мошин) - Круто, превосходно. 8. Радной - Ин њам одами хуб аст - Тоже хороший человек. 9. Њама садай? - Њама хуб аст - Все хорошо? 10. Шъгр - Сипос, њама хуб аст - Спасибо, все хорошо. 11. Туѓрияй - Ташаккур хубам - Все в порядке 12. Оши фасонай - Оши болаззат - Вкусный плов 13. Бачаи љайра - Бесавод, бечора - неграмотный , человек без крыши. 14. Ай ту хушрува гов бъљиќа- Зеботар аз ту касе нест- Нет красивее тебя. 15. Љигарта бъхрм - Мафтуни ту њастам - Я безума от тебя 16. Гушъм љмбид - Дар њайрат шудам - Удивился 17. Чашмом каљала шид- Хеле њайрон шудам - Удивился сильно 18. Духтари маймун - Бо салиќа - Симпатяшка! 19. Калуши даридагї - Аблањ - Идиот 21. Нестай ягон Духии Ха-а-ар, ки Бўи Њайвоо-о-н кна? - Ба ман атри бењтаринро дињед - У вас духи от Dolce & Gabbana? Ин намунаро метавон боз њам идома дод … Солењ ТУРСУНОВ, сокини ноњияи Шањритўс

ЛАТИФА

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №26 (408), 17. 09. 2014

АКСИ ГЎЁ

Нафаре як коса лаѓмон харида дид, ки дар коса магас шино мекунад. Сарошпазро љеѓ зада гуфт: - Ин чї гап? Ба деги ошатон магасњо њамла овардаанд магар?! Сарошпаз гуфт: - Хасисї накунед. Як магас чї ќадар лаѓмон мехўрад?! *** Як хонаи баландошёнаи навсохта меафтад. Айбро ба сари хишт мезананд. Хиштро ба љавобгарї кашида мепурсанд: Айби ту буд? Ў мегўяд, не айби арматур. Арматурро мепурсанд, ў гуноњро ба сари ќум мепартояд. Ќум айбро ба сари семент мепартояд. Сементро мепурсанд, ки бо айби ту хона афтид? Ў мегўяд: Мебахшед, акањо ман дар њамон љо тамоман набудам. *** Масте дар кўча мепурсад: - Љурањо, дар ин љо у тараф дар куљост? Ба ў нишон медињанд. - Сарамро гаранг карданд. Дар он љо мегўянд, дар ин љо! *** Писарчаи хурдакак ба падараш шикоят мекунад: - Падарљон, њамин бибиам бемор шуда бошад? - Барои чї? - Чанд маротибае наздаш меравам, як гапро мепурсад: ин кї бошад наздам омадааст? *** Марде бисёр нўшида маст мешаваду телефонашро гирифта ба ширкати Вавилон занг мезанад. - Ало инљо ширкати Вавилон Оператор: - Бале муштарии муњтарам марњамат њарф занед . Марди маст: - Гуш кун мара братишка пага хонаи њамсояи мада тўй аст занг бза билаину мегафону тселда њамакаса биёен. Баьд худаш аз љояш мехезаду мегўяд бе брам бо рост набоша.

БА ЉОИ 09 - Њангоми сар задани сўхтор ва барои бартараф кардани хавфи он акнун бар иловаи телефони статсионарї (хонагї ва корї) Шумо метавонед тариќи телефони мобилї низ аз хадамоти оташнишонї дархости ёрї талаб кунед: Вавилон - 101 Мегафон - 0101 Билайн - 101 Тсел - *01 ТК Мобайл - 01

?-И НОБОБ НАРХИ ЊАЉИ УМРА ЧАНД СОМОНЇ АСТ? - Чанде њафта пеш дар нашрияи "Нигоњ" дар бораи нархи њаљи фарзї маълумот дарљ шуда буд. Аммо дар бораи нархи њаљи умра чизе ишора нашуда буд. Бинобар ин донистан мехостам, ки арзиши њаљи умра барои як нафар бо тамоми харољоташ чанд сомонї мебошад? Хоњишмандони њаљи умра тариќи кадом ширкатњои њавопаймоии Тољикистон ба њаљ саафрбар карда мешаванд? Карим КАРИМОВ, сокини шањри Душанбе - Арзиши њаљи умра дар Тољикистон, ки сафарбарии зоирин аз тарафи ширкати сайёњии "Расул- сохтмон" анљом дода мешавад барои як хоњишманд $2250 ё баробар ба 11 њазору 475 сомонї нархгузорї шудааст. Њар њафта вобаста ба теъдоди хоњишмандони њаљи умра зоирин ба макони зиёрат сафарбар карда мешаванд. Муњлати зиёрат 15 рўзро дар бар мегирад. Аз Тољикистон зоирини њаљи умра маъмулан тариќи ширкатњои њавопаймоии ватании "Тољик-Эйр" ва "Сомон-Эйр" ба шањри Дубай ва аз Дубай тариќи ширкати "Fly Dubai" бо хатсайри Дубай-Љидда ба макони зиёрат сафарбар карда мешаванд. Аз аввали сол то инљониб тариќи ширкати сайёњии "Расул-сохтмон" 646 нафар сокини Тољикистон адои њаљи умра кардаанд. Ба саволи Шумо Афшин МУЌИМ, сухангўи Кумитаи оид ба корњои дин, танзими анъана ва љашну маросимњои миллии назди Њукумати Љумњурии Тољикистон посух дод.

ВОКУНИШ САНЉИШИ ВОСИТАЊОИ НАЌЛИЁТ АЗ ТАРАФИ КОМИССИЯ МУАЙЯН КАРДА МЕШАВАД - Матлаби ("Ман ќабул надорам - Автодиагностика мансуб ба РБДА ВКД ЉТ аст ё ЉДММ-њо?", ки дар нашрияи "Нигоњ" №15 (397) аз 2-юми июли соли 2014 ба нашр расидааст аз тарафи Раёсати БДА ВКД ЉТ мавриди омўзишу баррасї ќарор дода шуд. Маълум менамоем, ки ташкил ва гузаронидани муоинаи њатмии давлатии техникии воситањои механики наќлиёт ва ядакњо (нимядакњо), тибќи талаботи ќарори Њукумати Љумњурии Тољикистон аз 2-юми августи соли 2010, тањти №390 "Дар бораи тасдиќи "Тартиби ташкил ва гузаронидани муоинаи њатмии давлатии техникии воситањои механикии наќлиёт ва ядакњои (нимядакњо) онњо, ки дар њаракат дар роњњои Љумњурии Тољикистон иштирок доранд" анљом дода мешавад. Мутобиќи талаботи ќарори зикргардида муоинаи њатмии давлатии техникии воситањои наќлиёт аз тарафи Бозрасии давлатии автомобилї ва љузъу томњои он гузаронида мешавад. Љойи гузаронидани санљиши њолати техникии воситањои наќлиёт пеш аз гузаронидани муоинаи њатмии давлатии техникї бошад, аз тарафи комиссия муайян карда мешавад. Мутобиќи ќарори комиссия љойи гузаронидани санљиши њолати техникии воситањои наќлиёт пеш аз муоинаи њатмии давлатии техникї барои соли 2014, корхонањои ба Ассотсиатсияи "Ронанда ва наќлиёт" шомил буда муайян карда шудааст. Арзиши хизматрасонї барои гузаронидани санљиши њолати техникии воситањои наќлиётї пеш аз муоинаи њатмии давлатии техникї тибќи нархномаи аз тарафи Ассотсиатсияи "Ронанда ва наќлиёт" дар мувофиќа бо Хадамоти зиддиинњисории назди ЊЉТ тасдиќ карда шудааст. Меъёрњои хирољ барои амалњои Бозрасии давлатии автомобилї бошад, тибќи замимаи 8 ба ќарори ЊЉТ аз 2юми ноябри соли 2007, тањти №546 "Дар бораи тасдиќ намудани меъёрњои хирољњо барои анљом додани амалњои аз љињати њуќуќї муњим ва пардохтњо барои додани иљозат оид ба истифодаи захирањои табиї ё дигар захирањои мављуда" муќаррар гардидааст. Бояд ќайд кард, ки Бозрасии давлатии автомобилї муоинаи њатмии давлатии техникии воситањои наќлиётро баъд аз пешнињод намудани вараќаи пардохти меъёри рухсати њарсола барои иштироки воситањои наќлиёт дар њаракат дар роњ, ки барои соли 2014, 6 сомонию 24 дирам муќаррар гардидааст, андоз барои воситањои наќлиёт барои як сол, ки мутобиќи моддаи 266-и Кодекси андози ЉТ њисобї карда мешавад, полиси суѓуртаи њатмии масъулияти шањрвандї аз соњибони воситањои наќлиёт 102 сомонї, пардохти арзиши вараќаи муоинаи техникї, 6 сомонї, маълумотнома оиди њолатњои зањрноки партовњои наќлиёт 6 сомонї, инчунин вараќаи ташхисии њолати техникии воситањои наќлиёт, ки ба њолати 11-уми июни соли 2014, барои воситањои наќлиёти сабукрав 175 сомонї ва боркаш 230 сомониро ташкил медињад, анљом медињад. Намуд, меъёри хирољу андоз ва хизматрасонињои пулакї дар нуќтањои ташхиси техникї ва воњидњои Бозрасии давлатии автомобилии ШВКД-и шањру ноњияњо дар лавњањо ва тахтањо овезон карда шудаанд. Мањмадсаид САИДОВ, генерал-майори милитсия, сардори РБДА ВКД ЉТ

Д И Ќ Ќ А Т! Барои ба саволњои доѓи худ посух гирифтан ба идораи њафтаномаи «Нигоњ» мурољиат кунед. Суроѓа: шањри Душанбе, кўчаи Носирљон Маъсумї-3, назди Хона музейи Мирзо Турсунзода. Ё ба масъули сањифаи "Нигоњи мардумї" бо шумораи телефони 985 60 86 85 занг занед ё бо воситаи смс-паём саволи худро ирсол доред. Њамчунин ба почтаи электронии nigoh_tj@inbox.ru арзу пешнињод ва мушкилоти худро бинависед.

КОМИЛАН «ЉИДДЇ»

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №26 (408), 17. 09. 2014

ПУРБИНИ «НИГОЊ»

МО, КАДУ ВА ХИТОЙ Мирзодиккак дар телевизион рафти пахтасупориро дида, ба ќавле, мисли пахта шукуфт. Ў бо њамсараш Пахтагул Панљсолаевна, аъзои фаъоли ЊКТ маслињату машварат накарда, суруди " Пахта- пахта љон пахта" - ро зери лаб замзама намуда, ба роњ баромаданд. Дар назараш њама љо "Ќасри сафед" менамуду зиндагии мардум хушу гуворо. Њангоме, ки Мирзодиккак ба назди чойхонаи "Роњат" расид, дар рў ба рўяш дўсташ Ѓалтакро бо таъби гирифтаю ќошу ќавоќи овезон дид. Аљабо, дар ин субњи босафо аз чењраи Мирзодиккаки њукуматї шодию сурур мебориду аз чењраи Ѓалтаки дењотї ба ќавли мардум барфу борон. Љўрањо баъди салому алейк вориди чойхонаи миллї гашта, аз пешхизмат овардани субњона барои зиёиёни тољикро фармоиш доданд, ки он аз як чойнак чой, чор дона ќанд ва як дона нон иборат буд. Пешхизмат аз паи иљрои фармоиш шуду сўњбати љўрањо атрофи љамъбасти ШОС, љамъоварии пахта, каду, ангуру себ, гандуму шолї, хулоса то ба амборњои пуру кисањои холии мардум дакка хўрд. Мирзодиккак: - Љўраљон, баъди тамошои ШОС чунон сершаст шудам, ки агар бол медоштам, ба само мепаридам. Мана, ЉХХ дар тўли 5 сол ба мо њаминќадар кўмак мекардааст, ки монеду равад. Ќисме аз мардумамонро бо љои кор таъмин мекардаасту корхонањоямонро бо гази табийї. Ѓалтак: - Шумо њукуматињоро њамон хитоињо нафањманд, мардуми оддї нафањмид. Дар баромадњоятон аз таблитсаи Менделеев гап мезанед, ки њамаи канданињои фоиданокро дорем, аз заминњоямон дар як сол то чор маротиба њосил мегирем, сайёњони хориљї номи Тољикистонро шунида, хоб аз дидаашон мепарад, арзиши обњои ширини мо аз газу нафти хориљињо бештар аст ва њо казо, лекин аз ќарз талбидану даснигарї њељ намондем. Мирзодиккак: - Љўраљон, барои он, ки ЉТ ЉХХ шавад, якчанд аср зарур аст. Ба ќавли мардум "Дањонамон набошад, моро гург мехўрад". Агар гапро њаќашро гўем, ки њама чизро дорему бењунарем, мардум аз мо њукуматињо рўй мегардонду дигар касе моро "раис"-у занњоямонро "зани раис" намегўянд. Аз ин дида љазои вазнин мешавад?! Мана, дар телевизион тамошо кардам як шањри ЉХХ 10 миллион ањолї доштааст. Љумњурии мо бошад њамагї 8 миллион ањолї дораду шиками сери 6 миллионаш аз њисоби муњољирати мењнатї асту боќимондааш аз њисоби буљаи кишвар... Ѓалтак: - Бале, дар сањарї сарат соз кор мекардааст. Њамон ду миллиони боќимондааш ќисме аз њисоби буљет катагї карда гаштаанду ќисми дигаре аз ноилољї "Зиндаги аз мурдан душвортар аст" гуфта, дандон ба дандон соида кор карда гаштаанд... Мирзодиккак: - Наъњ назанед. Њозир дар сањроњои мо кор барои коргар ёфт мешавад. Мана, ќисме аз раисњои њољагињои дењќониямон бозор ба бозор пахтачин кофта гаштаанд. Пахта чаман - чаман шукуфтагї. Мутаассифона, ќисме аз мардуми бекори мо пахта намечинанд, шоиронамон дар васфи духтари пахтачин шеър наменависанд, њофизњо намесароянд. Дар ЉХХ дар як рўз як истакон биринљи љўшидагї мехуранду ба ќавле кўњро талќон мекунанд. Барои пахтачинњои пањлавони мо як табаќ ош камї мекунад... Ѓалтак: - Агар мисли пахтачинњои мо онњо низ аз субњ то шом мекалавиданд, баъд медидед, ки њолашон ба чи меанљомид. Шумоён аз субњ то шом миёнатонро хам карда пахта мечидед баъд ба ќадри пахтачинњо мерасидед. Агар њамон раисњои хољагињои дењќонии мегуфтагият барои љамъоварии як кило пахта 50 дирамї њаќ медоданд, пахтаро ањлу байташон то памѓаи ахирон љамъовари мекарданду њољат ба киро намудани дигарон намемонд...

Мирзодиккак: - Хести, ки хобї. Мардакњо зўрашонро дар харидану васл кардани корхонањои коркарди пахта дидагї. Дар мо пахта ду тоќи њам бошад, лекин корхонањои коркарди пахтаамон аз мўи сар зиёд. Мо дар сохтани корхонањои коркарди пахта ва нуќтањои фурўши сузишворї њидустону арабистонро ба як нўл задагї. Ѓалтак: - Шумоњо дар њила гум њастед. Дар китобњо менависанд, ки корхонањо, нуќтањои савдо зиёд шавад раќобат мешавад, лекин дар Тољикистони мо корхонањои коркарди пахта зиёд бошад њам сол то сол хариди пахта аз дењќонон арзон мешавад. Нуќтањои фурўши сўзишворї њисоб надоранду нархи сўзишворї боло мераваду поён намефарояд. Мирзодиккак: - Њамон китобнависњо гумон кардагї, ки мо ЉХХ њастему дар як оила як ё ду фарзанд дорему тамом. Дар замони шўравї мо њамаамон ќањрамонпадар шудему занњоямон ќањрамонмодар. Њоло бошад бо шарофати соњибистиќлолї ќамбизоатњо зани урус гирифтанду мо мардуми "дорою боло" бошем теъдодашонро афзоиш додем. Теъдоди корхонањои мегуфтагиятон зиёд шуда бошанд њам, аз як нуќта идора мешаванд. Дар мо њељ гоњ раќобат набуд ва намешавад. Касе раќобат кунад мисли Зайд Саид љое мебаремаш, ки омаданаш зери суол ќарор мегирад. Ѓалтак: - Мирзољон касе нисбати мардум ноадолати мекунад њељ гоњ баракат намеёбаду аз касофатии онњо мардум азоб мекашанд. Мана, бинед имсол на анар асту на ангур њамаро сармо задааст. Дар ќисме аз љойњо замин њасту пахта нест. Сол то сол обњои зеризамини боло рафта истодаанду мо бошем чашм ба сўи хориља, кї меояду чї ваъда медињад. Касе риёву фасодро сидќан пешгири намекунад, њама дар болои ќоѓаз... Пулњои медодагии мардум ба кадом "ѓор" мепардоянд, инро Худо надонад, бандааш музтару бечора. Мирзодиккак: - Парво накунед, дар бозорњоямон нархи як кило гўшт ба 38 сомонї расида бошад њам, нархи каду на он ќадар боло рафтааст. Зида бод каду! Мо аз ЉХХ умед дорему бо урусњо зиндаем. Инро њам "Мо метавонем" мегўянд. Аќрабаки соат ба 8:00 назик шуд. Пешхизмат интизори он буд, ки кай њамсўњбатон ба кисакобї медароянду њаќќи субњонаро пардохт мекунанд. Љўрањо ба якдигар нигаристанд ва њар яке назди пешхизмат њаќќи субњонаро гузошту миннатдорї намуд ва ба њавлии чойхонаи "Роњат" баромаданд. Њамаи кўчањои шањрро шиору навиштаљот оро медоданд, байни парчамњои давлатњои аъзои ШОС парчами ЉТ низ љилва мекард. Умед ба он буд, ки рўзе њамаи ин мушкилињо паси сар мешаванд. Офтоб медурахшид. Автобуси навбатї омаду љўрањо баъди хайру хуш аз њам људо шудаанд...

Раиси Шўрои муњаррирон: Саймиддин ДЎСТОВ dustov@mail.ru

Њафтанома дар Вазорати фарњанги Љумњурии Тољикистон ба ќайд гирифта шудааст.

МУАССИС: Созмони љамъиятии «ИНДЕМ» («Информатика барои демократия ва рушди миллї»).

Котиби масъул: Абўалї НЕКРЎЗОВ nigoh_tj@inbox.ru

Шўъбаи иттилоот ва сиёсат тел: 600 80 38 Шўъбаи тањќиќот ва тањлил тел: 600 80 38 Шўъбаи иљтимоъ ва иќтисод тел: 600 80 39 Шўъбаи реклом ва огоњиномањо тел: 918 74 75 79

МАНГАР, КИ КЇ МЕГЎЯД...

Ойнињол БОБОНАЗАРОВА, њуќуќшинос: - Њамон ваќт истиќлолият воќеї мешавад, ки њамаи мардум меваи ширини онро чашида бошад. Њоло бошад, меваи он барои бисёрињо талх аст. - Боке нест, ё бодоми талх дору аст гуфта шинед, ё лесхозро зада гиреду пиставу бодоми ширин чинед. Фаќат дониста бошед, ки лесник њамин хел ба пистазору бодомзорњо сахт часпида, ки љонашро медињаду пистазорро не! Масъуд СОБИРОВ, собиќ раиси ЊДТ: - Боварї дорам, ки як табаддулоте боз дар дохили њизб мешавад ва бовар надорам, ки ин њизб то охир дар ин шакл фаъолият кунад. - Мо њам боварї дорем, ки њукумат аз табадуллоти шумо љонибдорї намекунад ва ин њизб ба касе њам лозим нест. Мукаррама ЌАЮМОВА, тарроњ ва пажуњишгари таърихи либоси мардуми тољик: - Њеч ваќт мардуми тољик либосњои аз зону боло надошт. Мо аз фарњангу маросимњои худ бехабар њастем. Имрўз остин кўтоњ кардем, доман кўтоњ кардем, оќибати ахлоќу либос куљо меравад? Ваќте ки мо дар бораи таърихи либос мегўем, дар бораи фалсафаи либос мегўем, мерос дар либос мегўем, сиёсати либос мегўем, баъд ин зонуњои кушодаи мо чї мегуфта бошад? -Забони зонуњои кушода људо њам сода: онњо таќрибан њамеша 32-45 см болотар ишора мекунанд. Давлаталї ДАВЛАТЗОДА, вакили Маљлиси намояндагони МО ЉТ: - Имрўз дар Тољикистон озодии виљдон амал мекунад. Шумо тасаввур кунед, ки имрўзњо дар Тољикистон беш аз 600 њазор масљидњо фаъолият мекунанд, ки ин нишондод дар миёни давлатњои мусалмон љои аввалро ишѓол мекунад. - Рафиќи Давлатуф, дар кадом сайёра хоб будед, ки омори масљидњои Тољикистонро аз гуфтани зиёд духонњои синфи чору панљи њар мактаби Тољикистон азёд кардаанду шумо намедонед?! Сурайё ЌОСИМОВА, сароянда: - Њељ тасаввур намекардам, ки инњо (љиян ва њамсояаш дар назар аст) дар дуздї ва оташ задани хонаам даст доранд. - Моњї аз сараш, авлод аз дохилаш, мамлакат аз роњбари ѓайримардумияш вайрон мешуд, Сурайёбонуи гиромї! Наход, дар Кулоб зиндагї карда, њаминро њоло њам нафањмида бошед? Игор Лякин ФРОЛОВ, сафири Русия дар Тољикистон: - Яќинан, сафири Укроин њисси сиёсиро аз даст дода…њамоно талош дорад, то байни Тољикистону Русия шикоф эљод кунад… Оё фурсате фаро нарасидааст, ки ин дипломатии укроиниро, ки масъули рафтораш нест, барои њамеша дар љояш бишинонанд? - Ростї, масъалаи шикоф дар муносибатњои Русияву Тољикистон људо вазнин, аммо баъд... Балам, шумо ду халќи славянї њарчи бо њам мекунед, кардан гиред, ё ба њадде расидаед, ки мо бояд дар љоятон шинонда монем?

Манижа ДАВЛАТОВА, сароянда: - Њамон тавре ки бо сари баланд хомўш шуда будам, њамон тавр сарбаландона бо шўру валвала ба сањна бармегардам. Барои ин, мухлисонамро дусе моњи дигар лозим аст, мунтазир шаванд. Зеро барояшон Манижа оњангњои њирфаию љадидеро омода намудааст. - Ин хел бошад, ба њамон Манижа аз номи мухлисонаш расонед, ки ба ваъдааш вафо накунад, бе ягон шуру валвала ќапида рост ...ме..ме.. мемонемша!

Дар њафтанома матолибе низ ба нашр мерасанд, ки бо мавќеи идораи он муѓойират доранд. Дар шумора аз аксњое њам аз Шабакаи љањонии Интернет истифода шудааст. Матолиби хусусияти таблиѓотидошта ® метавонанд танњо бо пардохти муайян дар њафтаномаи «Нигоњ» нашр шаванд. Барои дар дигар нашрияњо пурра ё ќисман чоп кардани матолиб ва иќтибосњо аз «Нигоњ» иљозаи хаттии идора ва нишон додани сарчашма дар шакли «аз њафтаномаи «Нигоњ» №_ аз санаи _» њатмист. Њуќуќи муаллифии кулли матлабњои шумора ба идораи њафтаномаи «Нигоњ» ва СЉ «ИНДЕМ» тааллуќ дошта, тибќи ќонунгузории љории Тољикистон ва байналмилалї њифз карда мешаванд. Дар њолати наќзи "Меъёрњои ахлоќии фаъолияти журналистї дар Тољикистон" аз љониби нашрияи мо, бо арзу шикоят метавонед ба Шўрои воситањои ахбори оммаи Љумњурии Тољикистон (Шўрои ВАО - и ЉТ) мурољиат намоед.

Ќимати рўзнома дар фурўши чакана на беш аз 2 сомонї Њафтанома дар нашриёти «Мега-принт» чоп мешавад. Теъдод 5 500 Ќимати обуна барои як сол - 78 сомонї. Индекси обуна: 68990 НИШОНИИ ИДОРА: Љумњурии Тољикистон, шањри Душанбе, кўчаи Носирљон МАЪСУМЇ, хонаи 3. Телефон: (44) 600 80 38, 224 25 09 Теъдоде аз њар шумора дар асоси кўмаки техникии (дар шакли ќоѓаз) дафтари САЊА дар Душанбе ройгон таќсим карда мешавад.