Нигох №43 (374) Чоршанбе, 22-уми январи соли 2014 by Webster Loran

50 хушсалиќаи Душанбе

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №43 (374) 22. 01. 2014

Шоми 17-уми январи соли љорї, маросими љоизасупорї ба ѓолибони лоињаи «50 - гонаи хушсалиќањои шањри Душанбе» баргузор гардид... САЊИФАИ 8 №43 (374). Чоршанбе, 22-уми январи соли 2014

МЕЊРУБОНТАРИН ДУХТАРИ ДУШАНБЕ

Одамони бад вуљуд надоранд САЊИФАИ 5

ШИКОЯТ АЗ МАСОВ

Дод аз бедодгарињои академик САЊИФАИ 4

ПОТРЕТИ СИЁСЇ

"Њамешазинда"-е, ки фаромўш шуд САЊИФАИ 7

ПУРБИНИ «НИГОЊ»

Таљовузи депутат аз љониби журналисыт САЊИФАИ 16

АВЛИЁ

Ё чаро президент билахира ба хулоса омад, ки натанњо ба мушовирони давлатї, балки умуман ба машварат ниёз надорад?

СИЁСАТИ КАЛОН

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №43 (374) 22. 01. 2014

Бо фармони Эмомалї Рањмон, аз 17-уми январи соли љорї, сохтори Дастгоњи иљроияи Президенти Тољикистон таѓйир хўрд. Бино ба иттилои Хадамоти матбуоти Президент, тибќи ин фармон мушовирони давлатии Президенти Тољикистон ба ёрдамчиёни Президент табдил шуда, мансабњои мушовирони калон, мушовирони давлатии Президенти Љумњурии Тољикистон барњам дода шуданд. Ба ибораи дигар, онњоеро, ки ба њайси мушовир, машваратчї, ё маслињатдињандагони Эмомалї Рањмон мешинохтанд, минбаъд ёрдамчиёну референтњои президент хоњанд гуфт. Мантиќан, тавре баъзе аз мухолифи сиёсати њукумат аллакай гуфтанд, танњо номи як мансаб таѓйир хўрду халос ва бо ин таѓйирот, -ё бењбудиеро

Бино ба фарзияи ин гуруњ, Эмомалї Рањмон дар пайи шунидани таърифу тавсифи љову нољо нисбат ба шахсияташ, ки солњои ахир аз президент, як нафаре, ки муваќќатан барои хидмат ба мардум, аз љониби гуруње аз онњо интихоб мешавад, натанњо наљотбахши давлату миллат ва њатто паёмбар низ номиданд, воќеан бовар кардааст, ки њама чиз гирди ў ва танњо ў мечархад. Ин боис шудааст, ки Эмомалї Рањмон воќеан худро њадди аќалл валї пиндорад, ки ба машварати касе ниёзе надорад, -мегўянд ин гуруњ ва барои исботи ин фарзия далел низ меоранд. Масалан, мулоќоти солонаи Эмомалї Рањмонро бо зиёиёни тољик, ки гўё барои шунидани фикру пешнињод, мушкилоти муњими љомеа ва роњи њалли онњоро аз ќишри пурхонда ва

АВЛИЁ

Ё чаро президент Эмомалї Рањмон билахира ба ин хулоса расид, ки натанњо ба мушовиронаш, балки умуман ба машварат ниёз надорад?

Абдуљаббор Азизов

Эркин Рањматуллоев

дар кори Дастгоњи иљроияи Президент интизор будан шояд воќеан нашояд. Аммо Чаро Эмомалї Рањмон институти мушовиронро, ки хоси љумњурии президентї аст, барњам зад? Њикмати ин фармон дар чист? Ва боз як саволи асосї: Чаро мањз имрўз баъди 21 соли сари ќудрат будан Эмомалї Рањмон ба ин хулоса расид, ки дигар ба мушовирони давлатї ниёз надорад?

Валї Посухи ин савол, камтаринњоеро, ки то њол дар дилашон умеди бењбудиву таѓйирот намурдааст, асосан ба ду гурўњ таќсим кард. Гуруњи аввал: Онњое ки ин хабарро манфї ќабул карданд, аз он љумла дар шабакањои иљтимої сабаби ин тасмими Эмомалї Рањмонро ба шахсиятпаратии ў рабт дода, мегўянд солњои ахир ба ў касе дар бораи президенти давлати демократї, ки аз љониби мардум ваќти муайяну мањдуде интихоб шуданаш, хотиррасон намекунанд. Балки баръакс, солњои ахир ўро шоњ, подшоњ, сояи Худо дар замин ва њатто паёмбар номиданд. Авлиё ё паёмбар метавонад вањй бигирад ва ниёзе ба мушовиру маслињатдињанда ва машварату маслињат надоранд. Аз таърих маълум аст, ки паёмбарони Худо ёвару ёрдамчї ва дўсту њамфикрони худро доштаанд, аммо ягон паёмбар машваратчї ё маслињатдињанда надоштааст.

Саймурод Фаттоев

кордону соњибтаљриба баргузор мешавад, мисол меоранд, ки ба маъракаи хушомадзанї табдил меёбад. Дар ин нишастњо низ ў ва танњо ўро шоњ, подшоњ, сояи Худо, наљотбахши давлату миллат ва њатто ба паёмбари баъди Паёмбари Худо баробар кардаанд. Ва ваќтњои ахир Эмомалї Рањмон дар ин чунин нишастњо зуд инони суњбатро ба даст гирифта, борњо тавонистааст, масалан дар бораи ањамияти пок доштани забони давлатї ба Академики забоншинос, бо лањљаи ба худ хос албатта, "маслињат" бидињад. Ин маслињатњои ўро "њидоятњои сарвари давлат" ном кардаанд. Аз њад зиёд шунида мешавад, ки: "Роњбари мамлакат ба фалонию фалонї дастуру њидоятњои дод"... Дар мулоќотњои ахираш бо мардум вай баъзан њатто худаш таъкид мекунад, ки ба роњбарони вазорату идорањо дар ин ё он масъала дастуру њидоятњо додааст. Дастур доданаш, дуруст. Бояд тибќи дастури ў амал кунанд. Аммо њидоят кардан маънои дигар дорад. Нафа-

ЭМОМАЛЇ РАЊМОН ДИГАР БА МУШОВИРОНИ ДАВЛАТЇ НИЁЗ НАДОРАД

Фаррух Њамралиев

реро, ки дар роњи дуруст аст, њидоят дода намешавад. Њидоят кардан мисияи авлиёву анбиё аст, ки онњоеро ки дар роњи нодурустанд, ба роњи дуруст њидоят кардаанд. Њидоят маънои роњи дурустро ба касе нишон додан аст. (Ниг. "Фарњанги тафсирии забони тољикї" Сањ. 504. Душанбе-2008) Аммо касеро, ки дар роњи дуруст нест, мушовири президент гирифтан чї мантиќ дорад? Аз ин рў, дуруст аст, Эмомалї Рањмон, ки худ метавонад ба њаркї машварату маслињат ва њатто њидоят бидињад, ба мушовиру машварати касе ниёз надорад.

Ноуњдабароии мушовирон Гуруњи дуюм мегўянд мантиќи ин фармони Эмомалї Рањмонро бояд дар фаъолияти мушовирони давлатии президенти Тољикистон дид. "Киро аз мушовирони давлатии президенти Тољикистон дар њамин вазифа муваффаќ номидан мумкин аст?"- савол мегузоранд ин гуруњ. Абдуљаббор Азизов, ки фаќат ба хотири он ки соли 13-ум аст курсии му-

Дарвоќеъ, дар бањодињии оддї оё метавон мисоли мушахасе аз фаъолияти ин ё он мушовири давлатии президент овард? Масалан, мусоњибаи кадом мушовири давлатии президент, ва ё кадом андешаи љолибашро дар расонањои Тољикистон дар ёд доред, ки диќќати љомеаро љалб карда бошад, ё боиси бањсу баррасї миёни мардум шуда бошад?

шовири кадрии Эмомалї Рањмонро иваз накардаасту сиёсати кадрї аз сатњи мањалгароёна то ба пастињои хешутаборпої расид? Ё шояд дипломат Эркин Рањматуллоевро, ки њамчунин 13 сол инљониб мушовири давлатї оид ба сиёсати хориљии президент, аст? Ё шояд Фаррух Њамраалиевро, ки назари хосашро дар бораи масъалањои муњимтарини иќтисоди миллї касе нашунидааст? Дарвоќеъ, дар бањодињии оддї оё метавон мисоли мушахасе аз фаъолияти ин ё он мушовири давлатии президент овард? Масалан, мусоњибаи кадом мушовири давлатии президент, ва ё кадом андешаи љолибашро дар расонањои Тољикистон дар ёд доред, ки диќќати љомеаи шањрвандиро љалб карда бошад, ё боиси бањсу баррасї миёни мардум шуда бошад? Њамон Абдуљаббор Азизов дар бораи сиёсати кадрии њукумати Тољикистон чї назар дорад? Оё сирф аз нигоњи сиёсї дуруст аст, ки хешутабор ба вазифаи давлатї таъйин шудаанд? Ин чї вокунише дар миёни љомеа хоњад дошт? Ё дипломат Эркин Рањматуллоев ба Эмомалї Рањмон, мушовири давлатї оид ба сиёсати хориљї шуда, дар бораи њодисоти тиркушої дар Ворух чї маслињат дод? Чаро аз инњо хабарнигорон дар ин бора намепурсанд? Мушовири давлатии Президенти Љумњурии Тољикистон оид ба рушди иљтимої ва робита бо љомеа Саймурод Фаттоев ба президент дар ин 7 соли мушовирї чї маслињат дод, ки љомеаи шањрвандї ба президент бояд бо мактуби кушода дар газетањо мурољиат кунаду номањои мардум ба кафили њуќуќњояшон жанри матбуот шудааст? Ба љои хулоса, шояд њаминро метавон гуфт, ки сохторе, ки шахсияти президентро дар изолятсия ќарор дода, дар назари хеле аз мардум ба як худкома табдил додааст, аз буданаш набуданаш бењтар аст. Пеш аз њама барои худи президент. Ва наметавон дар бораи таѓйироти сохтории Дастгоњи иљроияи президент ва идораи самараноки давлатї њарф зад, дар њоле ки дар сиёсати кадрии њукумат таѓйирот дида намешавад. Фаромарзи ФОЗИЛ

МО ВА МИНТАЌА

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №43 (374) 22. 01. 2014

Аз ибтидои соли 2014 муносибати ду кишвари ба Тољикистон хушбин- Эрон ва Ќирѓизистон ба марњилаи нав ворид гардид. Инкор кардан осон нест, ки воќеањои оѓози соли равон ба равобити ин кишварњо бо Душанбеи расмї бетаъсир монда бошад. Бахусус, ќазияи 2 млрд. доллараи Бобаки Занљонї, тољири эронї дар Тољикистон ва низоъ дар марзи Исфара бо Боткенди Ќирѓизистонро метавон нуќтаи нињої барои ба кундї расондани муносибот номид.

Сардї бо Эрон Муносиботи Љумњурии исломии Эрон бо Тољикистон дар даврони президентии Муњаммад Хотамї ва Мањмуди Ањмадинажод ба таври чашмрас наздик мешуд. Эрон ба яке аз шарикони боэътимоди Тољикистон дар минтаќа мубаддал гардид. Ба ин њаќци табиї њам дошт. Пас аз президенти Эрон интихоб шудани Њасани Руњонї зоњиран чунин ба назар мерасад, ки таваљљўњи Эрон ба Тољикистон оњиста-оњиста коњиш меёбад. Ин гуфтаро мешавад, бо чанд далел тавзењ дод: Якум, моњи октябри соли 2013 муњлати сафирии Алї Асѓар Шеърдўст дар Тољикистон ба итмом расид. Инак, њудуди се моњ мешавад, ки корпуси дипломатии Эрон дар Тољикистонро дар сатњи кордори сафорат намояндагї мекунад; Дуюм, моњи ноябри соли 2013 эълон шуд, ки Њасани Рўњонї ба Тољикистон сафар хоњад кард. Аммо ин сафар ба вуќўъ напайваст; Сеюм, њарфњо дар бораи идомаи бунёди наќби "Истиќлол" аз љониби эронињо ба кўи фаромўшї рафт. Њоло мутахассисони Тољикистон худ дар пайи тармими наќб мебошанд; Чорум, аз лоињакашї ва бунёди неругоњи 170-мегавата дар рудхонаи Зарафшон аз љониби эронињо хабаре нест; Панљум, дар ибтидои соли 2014 расонањо дар бораи ќатъи фаъолияти чархаи аввали неругоњи "Сангтуда-2", ки аз љониби эронињо идора мешавад, хабар доданд. Он њам дар фасле, ки Тољикистон ба нерўи барќ хеле ва хеле ниёз дорад; Ва ахиран, хабари ќазияи ѓайб задани 2 млрд. доллари Бобаки Занљонї, тољири эронї дар сархати расонањо ќарор гирифт. Ин њама нуктањоест, ки зоњиран далолат ба кундии равобити Эрон ба Тољикистон мекунад. Вале чаро чунин шуд? Кадом омилњо сабаби ях бастан њам набошад, хунук шудани муносибатњои Эрону Тољикистон гаштанд? Шояд Сояи Ѓарб дар сиёсати хориљии Эрон боис гашт?

Сояи Ѓарб Ба гуфтаи сиёсатшинос Рустам САМИЕВ "кундии равобити Эрон ба кишварњои минтаќа, аз љумла, бо Тољикистон воќеъият аст ва чанд сабаб дорад: Аввал, њукумати нави Эрон бо рањбарии Њасани Рўњонї дар оѓоз ба мушкили гарони камбуди буља, ки аз Мањмуди Ањмадинажод ба мерос монд, рў ба рў шуд. Бар замми ин, Рўњонї ба интихобкунандањо ваъда дода буд, ки ин мушкилро њал мекунад. Дуюм, бањси тавофуќи њастаї бо Ѓарб аст, ки таваљљуњи аслии Тењронро ба худ љалб кардааст. Сабаби дигар ва шояд асосї ин аст, ки Њасани Рўњонї, донандаи хуби забони русї ва воќеъиятњои пањнои зери таъсири Русия аст. Руњонї баръакси Ањмадинажод аз рањбарияти сиёсии Тољикистон ва нухбагони њукмрон бардошти воќеї дорад ва дар таъини муносибот баранда хоњад буд. ". Аммо ба гуфтаи коршинос Муњаммад Ќосимї "сардии равобити Эрон бо Тољикистон муваќќатї аст. Дер равон кардани сафири љадид ба Тољикистон низ як сиёсати маъмул дар муносиботи ин кишварњо мебошад. Соли 2006 ваќте муњлати сафир он ваќта ба итмом расид, њудуди 9 моњ кордор сафоратро роњбарї мекард". Ба гуфтаи ин коршиносон, дигар масъалањои муносиботи ду кишвар дар сард шудани муносибат њалкунанда набудаанд. Ба аќидаи Рустам Самиев, масъалаи "Сангтўда-2" ба сифати идора дар "Барќи тољик" рабат дорад, на ба эронињо. Сиёсати ѓайримуассири рањбарї дар системаи энергетикии кишвар ба ќарздории "Барќи тољик" ва номунтазам шудани фаъолияти неругоњњо, аз љумла "Сангтўда-1"-и Русия оварда расони-

КУНДЇ Сирољиддин Аслову Озода Рањмонро чи шуд, ки муносибат бо ду кишвари хушбин то сатњи кордори сафорати Эрон ва кордори сафароти Ќирѓизистон поин рафт? дааст, ки Эрону ширкатњои эронї дар њаллашон ољизанд. Аммо рад карда намешавад, ки то ба охир нарасондани бунёди наќби "Истиќлол" аз љониби эронињо маънои нокомии онњоро дар минтаќа дорад. Тарњи имиљкуш Наќби "Истиќлол" аз бузургтарин иншооте аст, ки Эрон дар Осиёи Марказї ба бунёди он даст зад. Он мебоист дари вуруд ба бозори сохтмонии Осиёи Марказиро барои эронињо мекушод. Љониби Тољикистон умед дошт: наќбе, ки империяи Шўравї бунёд карда натавонист, ё бунёд кардан нахост, бародарони эронї месозанд. Бо ин фурсате фаро расид, ки Эрон тавони фановарињояшро дар минтаќа ба намоиш мегузошт. Аммо ѓайри интизор ширктаи эронї, ки акнун пайдошавиашро ба рањмати Асадулло Ѓуломов-муовини аввали Сарвазири Тољикистон рабт медињанд, ба таври бояду шояд наќбро насупурд. Бањонањои гуногун пеш овард, ки Тољикистон уњдадорињояшро иљро накард. Албатта, барои љониби дигар ин бањонањо ќобили ќабул набуданд. Далели ин ки "агар Эрон ба минтаќа таваљљўњ медошт, бо њар ќиммате меафтид, ин иншоотро то ба охир мерасонд" ба зудї асосї гашт. Дар ќиёс бо эронињо чинињо баъдтар чунин тарњњои бузургро дар Тољикистон ба даст гирифтанду бо сифати нисбатан хуб ба охир расониданд. Наќби "Истиќлол" на тавоноии Эрон, балки заъфи ин кишварро дар Тољикистон ба намоиш гузошт. Ин тарње гашт, ки тасаввуроти мардумро нисбат ба тавоноии Эрон ба вуљуд овард. Наќб номи "ѓори эронињо"-ро гирифт, аммо ба аќидаи коршиносон њатто ин њам наметавонист боиси сардии муносибот гардад. Пас чї? Чизе болотар аз обруй ё имиљ њаст? Шояд сармоя? -Бале, маблаѓи њангуфт ва бозињои нухбагони тољик бо Бобаки Занљонї- ба таъкид мегўяд Рустам САМИЕВ.

Боз њам аз Занљонї Тафсилоти ќазияи ин тољири эронї муфассал дар шумораи гузаштаи "Нигоњ" нашр шуда буд ва онро такрор кардан нашояд.

Аммо коршиносон мегўянд, агар ин ќазия ба миён намеомад, омилњои дигарро наметавон дар таѓйир додани муносиботи Тењрон бо Душанбе љиддї гирифт. Бале, бидуни шубња ќазияи Бобаки Занљонї ва фаъолиятњои пардапўшонаи ў бо нухбагони њукмрони Тољикистон аз љониби гурўњњои гуногун дар Эрон хеле ба дард ќабул гардид. Ба њадде, ки марказњои тасмимгирии Эрон хомушї ихтиёр карданду доирањои басиљї Тољикистонро ба "хиёнат" мутањњам карданд. Мањз масъалаи 2 млрд. доллари маблаѓи нафти Эрон, ки гўё дар Тољикистон ѓайб задааст, муайянкунандаи муносиботи минбаъда буда метавонад. Собит шавад, ки ин маблаѓ дар Тољикистон ѓайб задааст, аз эњтимол берун нест, ки Душанбе боварии як шарики боэътимодашро аз даст бидињад. Вазъи ба миёномада талаб мекунад, ки Бонки миллии Тољикистон асли ќазияро рўшан намояд. Дар акси њол метавон гуфт, ки бо ќиммати чанд миллион доллару туњфањои гаронбањои Занљонї муносибот бо Эронро кунд карданд.

Бењ аз хеши дур Ќирѓизистон ва Тољикистон ду кишваре дар Осиёи Марказї буданд, ки манфиатњои муштарак ва мушкилоти монанд онњоро ба њам наздик мекард. Гўї, ки љонибњо хуб маќоли тољикии "њамсояи хуб бењтар аз хеши дур"-ро медонанд. Дар 20 соли ахир Ќирѓизистон аз кишварњои хушбин нисбат ба Тољикистон буд. Дар навбати худ Душанбе низ хайрхоњи Бишкеки расмї буд. Аммо дар пайи муноќишаи марзии 11уми январ дар сарњад, ки бо тирпарронї ва захмї гардидани марзбонон аз ду тараф ба анљом расид, кор ранги дигар гирифтан дорад. Бишкек сафирашро аз Тољикистон бо нишони эътироз бозхонда, фаъолияти кордори муваќќатї маънои паст намудани сатњи муносиботро дорад. Дар чанд рўзи ахир Бишкек ба Душанбе се нота равон кард. Чунин ранг гирифтани кор дар асли худ дар муносиботи ду кишвар бори аввал ва то љое ѓайриинтизор буд. Вокунишњои мансабдорони ќирѓиз бидуни тардид гувоњ аз вориди марњалаи нав гар-

дидани муносибот мебошанд. Рушди ин њодиса дар њафтаи ахир зиёд нуктањоро ошкор намуд: Якум, муколамаи чандинсолаи љонибњо оид ба таќсимоти марзї натиљаи дилхоњ надодааст, њеч санади ќобили эътимод барои љонибњо ба имзо нарасидааст. Ин ќазия нишон дод, ки натиљаи фаъолияти комиссияњои ду кишвар ба сифр баробар аст; Дуюм, Тољикистон мисли њамеша ин навбат низ дар љанги расонаї бохт. Ќирѓизњо фазои расонаии минтаќаро чунин пўшиш доданд, ки аз мутолиаи расонањо чунин тасаввур њосил мегардад, ки Тољикистон муќассири ин ќазия аст. Мављуд набудани њамгироии маќомоти Тољикистонро бо расонањо ба намоиш гузошт. Бори дигар исбот кард, ки бардошти њукуматињо аз мафњуми "амнияти иттилоотї" ба талаботи замон мувофиќ нест; Сеюм, дар Ќирѓизистон имрўз сиёсатмадороне рўи кор њастанд, ки аз њамтоёни худ дар дањ соли пеш ба тамом фарќ доранд. Арзишњову меъёрњои онњо ба куллї фарќ дорад. Аз љумла, мафњуми "равобити суннатї", арзишњои њамсоядорї барои насли нави сиёсатмадорони ќирѓиз аз зумраи муќаддасот нест; Чорум, љониби ќирѓизњо ба њеч ваљњ омода нест, ки ќитъањои бањсиро аз даст бидињад. Ба фарќ аз Тољикистон, љомеаи шањрвандии Ќирѓизистон ва фазои сиёсии он камтарин гузаштро дар масъалаи марзї њамчун гуноњи нобахшиданї ќабул менамоянд. Ба мансабдорон аз љониби мухолифонашон тамѓаи "заминфурўш" зада мешавад. Аз он ки мансабдорони ќирѓиз аз интихобот то интихобот барои њифзи мансабашон нигарон мебошанд, масъалаи марзї барояшон сода нест; Панљум, Тољикистону рањбарияти сиёсияш натавонистаанд, имиљи дар минтаќа кишвари муњим буданашро офарад. Ин аст, ки кишварњои минтаќа бенигаронї муносибаташон бо Тољикистонро якљониба тира мекунанд. Фикр мекунанд, ки аз кунд гардидани муносибот бо Тољикистон њеч бохте онњоро интизор нест; Ва ахиран, иттињомот алайњи њамдигар дар бораи муќассир љустан далел бар он аст, ки иродаи нињоии сиёсї дар ин масъала вуљуд надорад. Њамин тавр, ќазияи мазкурро метавон оѓози куњна ва нодаркор гардидани арзиши такя кардан ба боварњои њамсоядорї дар асоси њамзистии деринаи ду миллат номиду бо таассуф ќайд кард: Душанбеи расмї ба њамсоядории љиддї ва прагматикї омода нест. Корпуси дипломатии Тољикистон дар таъини сиёсатњои минтаќаї муассир набуда, Сирољиддин Аслову Озода Рањмон дар рў ба рўи мушкили бад шудани муносибот бо ду кишвари хушбин ќарор доранд.

Абдуазими АБДУВАЊЊОБ

НИЗОМИ НАВ

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №43 (374) 22. 01. 2014

оид ба корњои хољагї маъмурї - Бобомуллоев Мўњсин, Ёров Муродро, ки дар ду соли кориаш корњои хољагии солњо накардаро ба анљом расондаанд, бе ягон сабаб аз кор сабукдўш кардааст. Ба ќатори кормандони оддї, ки аз кор рондааст, ронанда (шабу рўз хизматгораш) Сирољиддини Музаффар, коргузори шўъбаи бостоншиносї Шабнам Карамалишоева, Фариза Раљабова, Њанифа, Рухшона ва Гулбањор Орифовањо, Хољаева Ногора ва чанде дигарон шомил мешаванд. Масалан, чанде пеш Шабнам Карамалишоева ба аёдати модари бемораш ба Бадахшон рафту аз номусоидии боду њаво сари ваќт омада натавонист, Гулбањор Орифова, ки фаррош буду як бор аз осорхонаи бостоншиносї аз кор ронда шуда буд ва баъди ќариб дањ сол боз њамчун фаррош кор мекард, бе ягон сабаб ту аз кор озод гуфт. Орифова ариза нанавишт, дар љояш каси дигарро оварданд, ду моњ кор накард, баъдан ба прокуратураи ноњияи Шоњмансури шањри Душанбе мурољиат кард. Прокуратура ўро ба љои кораш барќарор кард, думоња маъошашро доданд, як њафта кор карду ба рўзу њолаш

Дод аз бедодгарињои академик Мо, кормандони собиќи Институти таърих, бостоншиносї ва мардумшиносии ба номи Ањмади Дониши Академияи улуми Љумњурии Тољикистон, аз њафтаномаи "Нигоњ" хоњиш мекунем, дарду аламе, ки директори Институти таърих, бостоншиносї ва мардумшиносии ба номи А. Дониши АУ Љумњурии Тољикистон Рањим Масов ба сарамон овард, чоп кунед. Он чї ба худаш маъќул бошад, раво бинад, академик Масов њамонро мекунад. Касеро хоњад, ба кор ќабул ва нахоњад, бе ягон сабаб аз кор озод мекунад. Тањќир, фишороварї, зурию золимї, поймоли њуќуќњои конститутсионии кормандон то дараљае расидааст, ки чї олим, чї коргари оддї, мабодо авзояш хуб набошад, аз диданаш рў ба гурез меоранд, зеро ў метавонад, бе ягон асос аз кор биронад. Корёбї бошад, дар ин замон осон нест. Њатто бо ў рў ба рў шудан ќоидањои нонавиштаи худро дорад. Њамчун инсон салом медињї. Агар њолати рўњиаш каме хуб бошад, рўяшро ба тарафи дигар гардонида, гузашта меравад. Дар акси њол, њарчи ба забонаш ояд, гуфтан мегирад. Дар ин љо тарси мардум аз Рањим Масов то њаде расидааст, ки бо нафаре, ки ќаблан дар Институт кор мекарду аз дасти Масов аз кор рафтааст, дар роњ рўбарў шаванд, аз ў рўй метобанд.

Роњбари институт ќонунњои нонавиштаи худро дорад. Ў тартиботи "Хоља ва хизматгор" - ро љорї намудааст ва аз поймол намудани њуќуќњои инсонї, аз кор сабукдўш кардани кормандон, аз љангу даѓалиаш кайфияте мебардорад. Дар ин корхонаи давлатї ќариб њамаи ќонунњои амалкунандаи Тољикистон фалаљанд. Роњбари институт ќонунњои нонавиштаи худро дорад. Ў тартиботи "Хоља ва хизматгор" - ро љорї намудааст ва аз поймол намудани њуќуќњои инсонї, аз кор сабукдўш кардани кормандон, аз љангу даѓалиаш кайфияте мебардорад. Рањим Масов бо ин гуна роњу усулњои фишороварию тањдид, зуроварї, бузургманишиаш, аз мансабу унвонњояш истифода карда, дањњо олимону кормандони оддиро аз кор рондааст. То љое, ки мо иттило дорем ва аз рўзномањо хондаем, дар сафи онњое, ки ноилољ ариза навиштаанд, шодравон Муњиддин Икромов - мардумшиноси маъруф, доктори илми таърих, Навраста Бобоева ва Рањматулло Абдулвоњи-

дов, мардумшиносон - номзадони илми таърих, Усмон Эшонќулов - бостоншинос, номзади илми таърих, бостоншинос Мансур Отахонов - тармимгари варзида, ки аз Эрмитажи Давлатии Русия ин љо омада буд, Света Шарипова, Давлатхуља Довудї, ягона сиккашинос, ки 7 сол дар пужўњишгоњи шарќшиносии ш. Ленинград илм омўхта, 39 сол дар ин Институт кор кардааст ва доктори илми таърих аст, академик Нўъмон Неъматов аз бедодгарињои Рањим Масов ба дод омада, љои истиќоматашро дигар кард ва дар шањри Хуљанд вафот кард, њастанд... Њоло хусумату ќасосгирї нисбат ба профессор, доктори илми таърих, бостоншиноси шинохта Юсуфшоњ Яќубов дар љараён аст. Академик бењтарин љонишинњои худ

Орифова ариза нанавишт, дар љояш каси дигарро оварданд, ду моњ кор накард, баъдан ба прокуратураи ноњияи Шоњмансури шањри Душанбе мурољиат кард. Прокуратура ўро ба љои кораш барќарор кард, думоња маъошашро доданд, як њафта кор карду ба рўзу њолаш намонданд ва ў билохира ариза навишта, аз кор рафт.

намонданд ва ў билохира ариза навишта, аз кор рафт. Апааш Орифова Р. њам, бе ягон камбудии корї ариза навишта аз кор рафт. Барои пурратар шудани ин далел ариза ва љавоби прокуратура ба Орифова Гулбањор додаро замима мекунем. Мо, кормандони оддї, ба ин андеша будем, ки дар ин гуна боргоњи илму маърифат адолату одаму одамгарї њасту дигарон дар сатњи хеле баланд аз онњо корбарию њимояи ќонунњоро меомўзанд, вале њайњот, ки хато кардаем. Дуруст мегуфтаанд, ки олим шудан осону одам шудан мушкил". Њайати тањририяи "Нигоњ" - и азиз! Бовар дорем, ки ин дарду ранљњои кашидаи моро ба иттилои маќомотњои танобкаш мерасонед. Бо арзи эњтиромот собиќ кормандони оддии Институт, Ш. Карамалишоева, Г. Орифова, Р. Орифова, Ф. Раљабова ва дигарон

«НОДОНЇ»-И СУДЯИ СУДИ ОЛИИ ТОЉИКИСТОН

Нусратулло Абдуллоев, раиси Суди олии Тољикистон дар нишасти матбуотї ба саволи журналистон посух дода, дар бораи шикояти адвокатњои Зайд Саидов, аз судяи Суди олї Шавкат Абдулхайров гуфт, ин даъво асоси њуќуќї надорад. - Вай гуфт: -Мо то њол љавоби расмї надодем ба адвокатњо, аммо њаминро на-

вишта, хаттї ба онњо ирсол мекунем, ки шикояти вакилон аз болои Шавкат Абдулхайров асоси њуќуќї надорад. Њуди Шавкат Абдулхайров, судяе, ки њукми соњибкори шинота ва рањбари гуруњи ташаббускорони Њизби "Тољикистони нав"-ро ќироат карда буд, гуфт њукми нисбати Зайд Саидовро ў набароварда аст. Ман ин њукмро танњо набаровардаам. Ин њукм аз љониби коллегияи судї оид ба парвандањои љиноятии Суди олии Тољикистон бароварда шудааст. Шавкат Абдулхайров, ба саволи журналистон дар бораи ин ки чаро журналистони расонањои њукуматї ба мурофиаи суди нињої роњ дода шудаанду, журналистони расонањои мустаќил не, гуфт, ин кори ман нест. Вакилони дифои Зайд Саидов 3-юми январ аз болои судяи парвандаи зерњи-

мояаашон Шавкат Абдулхайров ба Прокурори генералї, Суди олї ва Парлумони кишвар шикоят бурда буданд. Адвокатњо гуфтанд, тибќи моддаи 350и Кодекси мурофиаи љиноятии Тољикистон, судя муваззаф аст, ки пас аз 5 рўзи содир шудани њукми суд, њалномаи судро ба вакилони дифоъ ва шахси мањкумшуда супорад, вале аз рўзи эълони њукми Зайд Саидов то њол на худи Зайд Саидов ва на вакилони дифоъ нусхаи њукми судро нагирифтаанд. Шавкат Абдулхайров аз мо талаб дорад, ки забонхат нависем, ки њукми судро ифшо намекунем, - гуфтааст, вакили дифоъ. Мавриди зикр аст ,ки дар таърихи 30юми декабр вакилони дифои Зайд Саидов аз болои њукми зерњимояаашон ба Суди олї шикояти кассатсионї бурданд. Адвокатњои Зайд Саидов гуфтанд, ин як шикояти пешакист ва дар сурати ги-

рифтани нусхаи њукми суд ба Суди олї шикояти пурра хоњанд кард. Ёдрас мешавем, ки 26-уми декабр Суди олии Љумњурии Тољикистон нисбати Зайд Саидов, соњибкори боздоштшудаи тољик бо 4 моддаи Кодекси љиноии Тољикистон, аз љумла таљовуз ба номуси ноболиѓ, гирифтани пора, бисёрзанагї ва ќаллобї ба муддати 26 соли зиндон њукм баровард. Мавриди зикр аст, ки дар таърихи 26уми декабр вакилони дифоъи Зайд Саидов, бо гузаронидани як нишасти матбуотї гуфтанд, судяи Суди олии Тољикистон њукми судро нисбати Зайд Саидов пурра ќироат накардааст. Онњо мегўянд, суд далелњои пешнињодкардаи љониби дифоъро дар бораи он ки Зайд Саидов дар рўзи содир шудани таљовуз ба номуси ноболиѓ дар љойи дигар будааст, ба назар намегирад.

ЊАМВАТАН амал мекунанд, аммо ин маблаѓ даќиќан ба куљо сарф мешавад, барои аксарият торик аст. Ман худам танњо нестам, дар ин кор дўстони зиёде дорам, ки дар корњои хайрия ба ман кумак мекунанд. Ман фикр мекунам, ки бисёрињо метавонанд ва њатто мехоњанд дар кори хайр сањм гиранд, аммо ваќташон намерасад ё чунин имкон барояшон муяссар намешавад. Аслан кумак кардан ба касе, кори хайр кардан низ имконест, ки на ба њама дода мешавад. На њама метавонад ба ин имкон даст ёбанд. -Шумо ва ихтиёриёне дигар, ки бо шумо њастанд, аз чї хулоса мекунед, ки масалан ба ин нафар бояд кумак кард, ба ин нафар не? Ман медонам, ки шумо калонсолњои зиёдеро сарпарастї мекунед ва мунтазам аз њолашон хабар мегиреду барояшон кумак мекунед...

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №43 (374) 22. 01. 2014

Дар бораи як сомонии бо тангањо, як пиразан ваќте ман дар кўчањои пойтахт вараќа пањн мекардам дар бораи кумак ба Фаромуз, ин вараќањоро аз ман гирифта хонду, дар љайбаш њамагї як сомонї танга ёфт, дањдирамиву бистдирамї... Ин зани солхўрда њамин пулашро хайр кард. Инро бояд бо чашми хуб дид, ин лањзањоро намешавад ба њарфу сухан баён кард. Њисобот барои ў њам буд. Мо мардуми нињоят мењрубону нармдил њастем. Чунин нафарон хеле зиёд будаанд. Њатто дар "Маркази Вефа", ки толори консертиро ба мо иљора доданд, танњо пули барќеро, ки сарф кардем, гирифтанд. Онњо низ хайр карданд. Сарояндагон низ саховат нишон доданд. -Буданд сарояндагоне, ки пешнињоди шумо рад карданд? -Бале. Гуруњи "Фарзин" ва Далер

Насиба Каримова:

хубанд, фаќат бояд бо онњо забон ёфт. -Дар Ширкати "Мегафон" њоло чї кор мекунед? -Пештар муњандис оид ба пойгоњи маълумот будам дар "Мегафон". Њоло менељер ва масъули тањлили њисоботњо њастам. -Шумо фикр намекунед, ки ба њамаи эњтиёљмандон кўмак кардан имкон надорад. Мушкилоти мардум бояд дар сатњи давлатї ва системанок њал карда шаванд, то нафароне мисли Фаромуз дигар барои табобат хонањои худро нафурўшанд. Бехонаву дар намонанд. Ин вазифаи њукумат аст, билахира. Ё шумо назари дигар доред? -Кумак кардан мумкин аст, агар хоњиш бошад. Ва суратњисоби њангуфт њам дар бонки Швейтсария доштан шарт нест барои ин кор. Фаќат бо як ѓамхорї ва мењрубонї њам метавон кумак кард. Метавон бо маслињат, њатто бо табассум дили касеро бардошт. Касеро шод кард. Ваќти аз њама зарурї, аз њама муњим дар ка-

Одамони бад вуљуд надоранд

Суњбат бо Насиба Каримова, ки миёни љомеаи фаъоли пойтахт "мењрубонтарин бонуи Душанбе " шинохта шудааст. Аввалан шуморо ба муносибати яке аз ѓолибони озмуни хушсалиќатаринњои пойтахт муборакбод мегўям... -Ташаккур лутфатон зиёд аст. -Насибабону, суњбати расонаї бо шуморо моњи гузашта ба наќша гирифта будем, вале ростї як андоза дар андеша ва дудилагї ќарор доштам. Аммо ваќте шунидам, ки мењрубонтарин бонуи Душанбе аз рўйи ихтисос, муаллима не, мураббии кўдакистон не, њатто њамшираи шафќат њам не, балки муњандис аст, ќарор додам, ки њатман бо шумо суњбат ороям... - Ин "унвон"-ро шумо ба ман нисбат медињед. Дар асл фикр мекунам бонувони мо њама хеле ва хеле мењрубонанд. Он мављи мењру муњаббате, ки бонувони мо доранд, намешавад бо ягон ихтисос дигар кардан. Тамоми бонувони мо, модарону хоњарони нињоят мењрубонанд. Тамоми одамони мо мењрубонанд. -Ба њар њол, фикр мекунам, ки хоксорї мекунед, аммо ба ман онњое гуфтанд, ки шуморо аз наздик мешиносанд. Дар бораи фаъолияти љамъиятии шумо, корњои хайри шумо ба эњтиёљмандон хабар доранд. Онњо гуфтанд, ман не. Ман низ дар бораи ташаббуси шумо дар мавриди кўмак ба Фаромуз, љавоне, ки ба иваз кардани гурда ниёз дошт, хабар дорам. - Ба Фаромуз як ман не, бисёрињо кумак карданд. Касе имкон дошт, кумаки молї кард, нафароне, ки имкон надоштанд кумаки маънавии худро дареѓ надоштанд. Одамони хуб зиёданд. -Шуморо чи хел ёфтанд наздикони Фаромуз? -Душанбе шањри хурд аст. Њама њамдигарро мешиносанд. Шосаидов Фаромуз бемор будааст, бояд гурдаашро иваз мекарданд. Оилаи онњо барои ин љарроњї маблаѓи кифоя надоштанд. Маљбур буданд, ки ягона манзилашонро фурўшанд. Як дўсти ман, ки додараш ошнои Фаромуз будааст, аз ин кор моро

огоњ кард. Онњо аъзои як гуруњи репсаро њастанд. Ин дўстам медонист, ки мо як гуруњ љавонон ба корњои хайр машѓулем, аз ин рў аз ман кумак хост. Мо њама љамъ шудем, дўстонамро, ки ба кори хайр машѓуланду њич гоњ рад намекунанд, љамъ кардем. Ва њарчи аз дасти мо меомад ё намеомад, кардем. Њама ба Фаромуз дасти мадад дароз намудем. Њатто аз кишварњои дигар ба кумаки ў њозир буданд. Одамони бегона ба ў кумаки молї мекарданд. Њама хуб мефањмиданд, ки ин љавон бояд ољилан љарроњї шавад. Фаромуз бо наздиконаш ба Маскав рафтанд. Мо ин љо кор мекардем. Ду консерти хайрия ва як намоиши филми тасвирї баргузор кардем Ва тавонистем, ки 5,5 њазор доллар маблаѓ љамъ оварем. -Мо дар TojNews мурољиатномаи наздикони Фаромузро нашр карда будем. Њоло ба хонандаи арљманд гўед, ки Фаромуз чї њол дорад? -Љарроњї, шукри Худо бомуваффаќият анљом ёфт. Модараш донор буд. Ман бо вай суњбат доштам. Гуфт, ки ваќте сабти видеоии консерти хайрияро барои љамъоварии маблаѓ дар Маскав тамошо кардааст, хулоса бардоштааст, ки бояд сињат шавад. Гуфт, ки ин ќадар одамон мехостаанд, ки ман сињат шавам, ман наметавонистам боварии онњоро бар бод дињам. -Сабти консертро шумо барояш фиристодед? -Бале. -Консертро дар куљо баргузор кардед? -Дар Маркази "Вафо"-и пойтахт. - Шумо аз чї ба хулоса омадед, ки бояд ба ниёзмандон кумак кунед? Њукумат вазифадор аст, ба нафароне мисли Фаромуз мадад расонад. Аз чї хулоса кардед, ки бо ин кор бояд мањз шумо машѓул шавед? -Аввал ин ки агар ман накунам, касе ба ин кор даст намезанад. Дар мо бунёду сандуќњои хайрияи зиёд

-Ман ягон меъёри људокунї надорам, ки ба ин гуруњи одамон бояд ёрї расонам, ба он (агар аввалї "ин" бошад, дувумї "он" мешавад) гуруњ не. Ман намехоњам миннат шавад, масалан ман як бибии ѓоибона дорам дар шањри Душанбе. Фарзандони он кас дар Амрико њастанд ва ман зуд-зуд дар корњои он кас кумак мекардам, рўзњои шанбе ѓизову ширинињои бомазза мепухтем якљоя. Аммо ваќтњои охир бисёр андуњгинам, ки зуд-зуд назди он кас рафта наметавонам. Кор ваќти зиёдро мегирад. Ман ин бибиямро бисёр дўст медорам. Он кас ба ман маслињатњои муфид медињанд. Ман ки хуб айни њол момо надорам, бисёр хуш дорам суњбатњои ин бибиро. Он кас наќлњои аљиб мекунанд. Ба њар њол одамони хубро метавон аз чашм, аз нигоњ, аз тарбияву рафтораш пай бурд. Аммо дар умум ба назарам одамони бад умуман вуљуд надоранд. Њама хубанд, фаќат арзишњои њама њар хел аст. Арзишњо ва манфиатњои одамон ки гуногун аст, мафњумњои одамони хуб ва на он ќадар хуб пайдо шудааст. Вагарна њама одамон хубанд. Худованд нияти бад надорад, ки якеро хубу дигариро нохуб халќ кунад. Њама хубанд ва љону танашон муќаддас. Барои њамин њама баробаранд. -Ман њисоботи шуморо дар бораи љамъоварии маблаѓ барои кумак ба Фаромуз дар Фейсбук хондам. Масалан, квитансия дар бораи гузарондани маблаѓ ба суратњисоби Фаромузро нашр кардаед. Барои ман як чиз љолиб буд. Шумо дар њисоботи маблаѓњое, љамъоварї ва сарф кардаед, як сомонии филизї буд, ишора кардаед. Воќеан касоне њам буданд, ки сомонии охиринашонро ба Фаромуз хайр намуданд? - Албатта ман бояд њам як дирами маблаѓи љамъваоришуда, ё сарфкардаро дар њисобот нишон дињам. Ин њатмист барои шаффофияти кор. Њама кор бояд одилона ва шаффоф бошад.

НАСИБА КАРИМОВА БО ДУГОНААШ ОКСАНА БАЌОЕВА Назаров пешнињоди моро рад карданд. Он рўз ман бисёр зиќ шудам, аммо њоло фикр мекунам, онњо воќеан ваќт надоштаанд ва њам вазифадор нестанд, ки дар ин консерти хайрия ширкат кунанд. -Кї бештар аз њама ёрї мерасонд ба ин фаъолиятњои наљиби Шумо? -Албатта, Худованд њамеша ба ман умеду боварї мебахшад, то ки аз уњдаи њар кор бароям. Баъд волидайнам, ки ба ман дар ин рўзњо озодии бештаре медоданд. Онњо бисёр одамони хуб ва дўстони бењтарини мананд. Маро њамеша мефањманд. Ман баъзан рўзњои истироњат њам дар хона намемонам. Озодї ба фикрам чизи аз њама муњим барои ман аст. Хоњаронам њам њамеша дар канори ман буданд. Дўстони ман, ки дар пањлуи ман истоданд. Њатто онњое, ки маро намешинохтанд, ба ман кумак мекунанд. Ана њамин тур ман фањмидам, ки одамони хуб хеле зиёданд, њамаи одамон

нори як нафари ниёзманд будан, кўмак аст. -Ба њар њол, ба назари ман, њар сол хатна кардани наврасони оилањои камбизоту ва зандор кардани љавонони нодор њалли мушкил нест. Бояд коре кард, ки љавонон худ зан гирифта тавонанд. Мардум писаракони худро хатна карда тавонанд. -Ин сиёсат аст. Шояд бисёри онњо эњтиёљ надоранд. Ман њам тарафдори инам, ки њар кас имконияти тањсил ва кору фаъолият карданро дошта бошад. Имкони пул кор карданро дошта бошад. Фикр мекунам, ки моро ояндаи хубе дар пеш аст. Мо барои ин бояд нисбати наврасону љавонон хушбин бошем. Ба онњо озодии бештар дињем, онњоро соњиби маълумот ва тарбияи нек кунем. Он гоњ онњо албатта хушбахт хоњанд шуд. -Ташаккур барои суњбати љолиб ва самимият! -Саломат бошед. Суњбати Фаридуни РАЊНАВАРД

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №43 (374) 22. 01. 2014

МИНБАРИ ХАЛЌ

Ба Президенти Љумњурии Тољикистон, муњтарам Эмомалї Рањмон Мо, як гуруњ, мањкумшудагони муассисаи ислоњии Я/С 3/1, ки бо муњлатњои гуногун адои љазои љиноятї менамоем, ба Шумо, Љаноби Олї, мурољиат намуда, ёрии њуќуќї талаб менамоем. Муњтарам Президент, бо ташаббуси шахсии Шумо Кодексњои љиноятї, иљрои љазо, мурофиавї аз нав ќабул карда шуданд, ки ин волоияти ќонунро дар Ватани мањбубамон љорї намуд. Таъсири мусбии онро мо њис менамоем. Махсусан, ќайд карданием, ки моддањои 76 ва 77-и Кодекси љиноятии ЉТ ва моддањои 80 ва 208-и Кодекси иљрои љазои љиноятии ЉТ муносибати моро бо мењнати њалол ва ислоњшавї, дасткашї аз љиноят роњнамої намуда, моро њавасманд мегардонад. Обрўи рањбарияти муассисаи ислоњиро мукаммал гардонида, садди роњи љиноят ва ќонуншиканї мешаванд. Ба ѓайр аз ин, моддањои 25, 26 ва 27-и Кодекси иљрои љазо назорати судї, прокурорї ва рањбарияти муассисањои ислоњиро пурра муайян намудааст. Дар моддаи 58-и Кодекси љиноятии ЉТ судњо њангоми баррасии парвандањои љиноятї бояд категорияи мањкумшудагонро, шакли гуноњи содирнамуда, мављудияти ретседиви љиноят ва дараљаи хавфнокии љиноятро муайян намуда, њукм бароранд. Муќаррароти ин ќонунњоро ба назар гирифта, ќонун муайян намудааст, ки мањкумшудагоне, ки љиноятњои махсусан вазнин содир намудаанд, баъди адои њатмии аз cе ду њиссаи љазое, ки суд муайян намудааст (м.77 КЉ ЉТ), ба намуди љазои сабуктар љазояшон иваз карда шавад. Барои амалї намудани талаботи ин моддаи ќонун ќонунгузор моддањои 80 ва 208 Кодекси иљрои љазои љиноятї муњлат ва меъёри њуќуќиро муайян намудааст, ки ин муњлати якмоњаро дар бар мегирад. Ва иљроишаш ба дўши рањбари муассисаи ислоњї ва суде гузошта шудааст, ки муассисаи ислоњї дар он макон љойгир аст. Иловатан, моддаи 80-и Кодекс дар банди 5ум талаботи зеринро пешнињод намудааст, ки њатман талаботи ќонун амалї гардад. Яъне: 1. Њангоме, ки муассисаи ислоњї хоњиши мањкумшударо сарфи назар намояд, мањкумшуда баъди адо намудани муњлати муайян намудани ќонун, яъне аз се ду њиссаи адои љазояш метавонад ба суди мањали адои љазо-

яш мурољиат намояд, то љазояшро ба намуди љазои сабуктар иваз намояд; 2.Муассисаи ислоњї баъди адо намудани муњлати муќаррарнамудаи ќонун, яъне, се ду њиссаи муњлати љазои љиноятї дар асоси аризаи мањкумшуда дар муњлати як моњ метавонад ба суди мањали љойгиршавии муассиса мурољиат намояд, то ин муњлати адонашудаи љазои љиноии мањкумшуда, ба љазои сабуктар иваз карда шавад. Инчунин, ќонунњои амалкунанда наќши судњо ва муассисањои ислоњиро пурра муайян намудаанд, ки ягон љои бањс нест. Мо чунин мењисобем, ки ќонунњои Тољикистон, ки бо ташаббусу масъулияти баланди

нем: Дар асоси аризаи мањкумшуда комиссияи муассисаи ислоњї дараљаи ислоњшавии мањкумшуда, муњлати адои љазои љиноятиашро ба назар гирифта, барои гузарондани мањкумшуда ба колонияи сукунатї протокол тартиб медињад. Ва ин протоколро мувофиќи талаботи ќонун бояд ба суд пешнињод намояд. Аммо мувофиќи дастури прокурор ин протокол - тавсия ба прокуратураи назоратї пешнињод карда мешавад, ана дар њамин њолат поймолшавии ќонун ва њуќуќњои мањкумшудагон, рањбарияти муассиса ва суди ноњия сар мешавад. Ин протоколи комиссия аз як моњ то шаш моњ дар прокуратураи назоратї нигоњ дошта мешавад, баъди муњлати зиёд аз тарафи прокуратураи назоратї эътирозњои дањ-бистнафара дар як мактуби якљоя бо маъноњои зерин: - ислоњ нашудааст; - муљозот надорад;

назоратї бояд аз рањбарияти муассисаи ислоњї талаб намояд, ки касалињои сирояткунандаро аз мањбусони солим људо нигоњ дорад. Иљрои моддаи 118 банди 5-ро, ки бояд муассисаи ислоњї (шафоатнома) барои мањкумшудагони ислоњшуда пешнињод кунад, талаб намояд. Умуман, иљроиши пурраи Кодекси иљрои љазоро талаб намояд, на муќобилият нишон дињад. Муњтарам Љаноби Олї, Президенти Тољикистон! Аз Шумо хоњиш менамоем, ки ба мо ёрї расонед. Мо маљбур шудем, ба Шумо, падари миллат, мурољиат намоем, фаќат ба Шумо умед дорем, ки ин ќонуншиканињоро барњам медињед. Њамаи ин фактњое, ки дар мурољиатамон овардем, асос доранд ва агар лозим шавад, мо бо намояндаи шумо мефањмонем.

Њомиёни ќалбакии ќонун башардўстонаи Шумо Љаноби Олї арзи њастї намудаанд, ва амал мекунанд. Муњтарам Љаноби Олї, ѓамхору сарпарасти тољикони љањон! Шикояти мо аз бемасъулиятии баъзе кормандони прокуратураи назорати иљрои ќонунњо дар муассисањои ислоњии Љумњурии Тољикистон ва баъзе кормандони Прокуратураи генералї мебошад. Кормандони прокуратура талаботи ќонунњои дар боло зикршударо сарфи назар намуда, тартиботи ѓаразноки аз нигоњи мо фасодолудаи худашонро љорї намудаанд, ки на роњбарияти муассисаи ислоњї ва на Сарраёсати иљрои љазои љиноятии Вазорати адлия ба он муќобил баромада наметавонанд. Мутобиќи дастури дањонї ё хаттии прокуратура, ки мо онро дастрас карда наметаво-

- муљозот дошта бошад, сардори муассиса нодуруст муљозот додааст; - љинояташ махсусан вазнин мебошад; - љазояш хавфнок; - агар 4-5 сол пеш дар ШИЗО 5-10 рўз нигоњ дошта шуда бошад, асос намуда дили моро аз зиндагї хунук менамояд, обрўи кормандони муассисаи ислоњиро паст мезанад. Њатто прокурор фикр намекунад, ки ин рафтораш ѓайриќонунї мебошад ва ў бо ин амалаш ваколотњои сардори даста, сардори муассиса ва судро аз худ намудааст ва прокурор њам дар назди ќонун бояд љавоб гўяд. Махсусан, мехоњем ќайд намоем, ки эътироз бо маънои љинояташ махсусан вазнин, хавфнокро дар эътирозаш оварда, чиро дар назар дорад, ё прокурор мехоњад дар муассисаи ислоњии низомаш сахт фариштањоро дарёбад. Мо чунин фикр мекунем, ки прокуратураи

Бо сад умеду орзу аз Шумо Љаноби Олї хоњиш менамоем, як комиссияи салоњиятноке аз Дастгоњи президент ва њуќуќшиносон ташкил намоед, то талаботи ќонунро дар асл дида барояд, нисбати њомиёни ќалбакии ќонун - прокурорњои ба ќонунвайронкунї роњ дода, чорањои зарурї бинанд. Ягона умеду орзуямон ба Шумо, Љаноби Олї, мебошад. Мањкумшудагони муассисаи ислоњии Я/С 3/1: Акбаров Љ., Мањмудов М., Бобохонов А., Нодиров Н., Ниёзов Ё., Муњаммадиев Х.А., Фатњуллоев, Файзов Љ., Мањмадов М.А., Бегов М., Муќимов С., Сидиќов А., Зайдуллоев С., Саидов Д., Отабло С., Шарипов, Бегимадов И., Латипов С., Гадоев Б.

Озмун барои иштирок дар Мактаби журналистикаи телевизионї

Ташкилоти љамъиятии "Хома" бо дастгирии Институти "Љамъияти кушода"- Бунёди Мадад дар Тољикистон барои иштирок дар мактаби журналистикаи телевизионї озмун эълон мекунад. Мактаби журналистикаи телевизионї яке аз бахшхои лоињаи "Маркази рушди маълумоти журналистї" буда, ба њалли масъалаи норасоии кадрњо дар соњаи ВАО-и ватанї равона гардидааст. Дар озмун наворбардорони сайёр, ки мунтазам берун аз телевизион бо сабти видеої машѓуланд ва инчунин наворбардороне, ки дар студияњои доимї кор мекунанд ва бо кори танзимї шиносанд, метавонанд иштирок кунанд (синну солашон аз 20 то 35 сола). Тањсил дар мактаб њаштмоња буда, аз ду давраи омўзишии комил ва даврањои омўзишии фосилавї иборат аст. Як ќисми машѓулиятњои назариявї ва њама машѓулиятњои амалї бо иштироки гурўњи журналистон ба тарзи муштарак мегузаранд. Иштирокчиёни мактаб дониши худро оид ба мањорати наворбардорї ва танзим васеъ намуда, "ибораи танзимї", композицияи кадрњо, омода намудани дастгоњи наворбардорї, сабти кадри устувор, сабти синхрон, истифодабарии микрофонњои гуногун, банаќшагирии мусоњиба ва омодагї ба онро аз худ мекунанд. Њангоми омўзиш ба њамкории наворбардорону тележурналистон диќќати махсус дода мешавад. Дар доираи лоиња озмун барои маводи бењтарини телевизионї гузаронида мешавад. Ѓолибони озмунро сафари омўзишї ба яке аз ширкатњои телевизионии хориљї интизор аст.

Ташкилоти љамъиятии "Хома" бо дастгирии Институти "Љамъияти кушода"- Бунёди Мадад дар Тољикистон барои иштирок дар мактаби журналистикаи телевизионї озмун эълон мекунад. Мактаби журналистикаи телевизионї яке аз бахшхои лоињаи "Маркази рушди маълумоти журналистї" буда, ба њалли масъалаи норасоии кадрњо дар соњаи ВАО-и ватанї равона гардидааст. Дар озмун метавонанд журналистони телевизионњои мустаќилу давлатї ва љавонони ба журналистикаи телевизионї њавасманд (синну солашон аз 20 то 35 сола), иштирок кунанд. Тахсил дар мактаб њаштмоња буда, аз ду давраи омўзишии комил ва даврањои омўзишии фосилавї иборат аст. Як ќисми машѓулиятњои назариявї ва њама машѓулиятњои амалї бо иштироки гурўњи наворбардорон ба тарзи муштарак мегузаранд. Барномаи мактаб нозукихои кор дар телевизион, ташкили кор ва истењсоли ахбор, банаќшагирии љараёни наворбардорї, сохтани гузоришњои иттилоотї, махсус ва ѓ., санъати сухан, сохтан ва истифодабарии бойгонї, асосњои одоби касбї ва дигар самтњои муњими соњаи телевизионро дарбар мегирад. Дар доираи лоиња озмун барои маводи бењтарини телевизионї гузаронида мешавад. Ѓолибони озмунро сафари омўзишї ба яке аз ширкатњои телевизионии хориљї интизор аст. Талабот барои довталабон: - Таљрибаи кор дар телевизион (истиќбол мешавад); - Хоњиши баланд бардоштани сатњи касбї; - Маълумоти пурра ё нопурраи олї; - Дониши ибтидоии компютерї.

Талабот барои довталабон: - Таљрибаи кор дар телевизион (истиќбол мешавад); - Хоњиши баланд бардоштани сатњи касбї; - Маълумоти пурра ё нопурраи олї; - Дониши компютерї ва кор бо барномаи Adobe Primer. Пешнињоди покети зерини њуљљатњо њатмист: - Эссе дар мавзўи "Чаро ман дар мактаби журналистикаи телевизионї мехоњам иштирок кунам?"; - Пешнињоди ду намунаи маводи видеої (давомнокиашон на зиёда аз 3-5 даќиќа) ба суроѓаи ш. Душанбе, к. Лоиќ Шералї 3 "а" ё тариќи суроѓањои электронии office@khoma.tj, lola@khoma.tj; - Њолномаи мухтасари довталаб (CV); - Нусхаи шиноснома. Мўњлати нињоии кабули њуљљатњо: то соати 16.00 санаи 10.02.2014. Нафароне, ки марњилаи аввали интихобро мегузаранд, ба давраи дуюми озмун - мусоњиба таклиф мегарданд. Телефонњо барои тамос: 224 86 93, 98 526 84 20 Шахси масъул: Лола Мерганова

Пешнињоди покети зерини њуљљатхо њатмист: - Эссе дар мавзўи "Чаро ман дар мактаби журналистикаи телевизионї мехоњам иштирок кунам?"; - Пешнињоди ду намунаи маводи видеої (давомнокиашон на зиёда аз 3-5 даќиќа) ба суроѓаи ш. Душанбе, к. Лоиќ Шералї 3 "а" ё тариќи суроѓањои электронии office@khoma.tj, lola@khoma.tj; - Њолномаи мухтасари довталаб (CV); - Нусхаи шиноснома. Мўњлати нињоии кабули њуљљатњо: то соати 16.00 санаи 10.02.2014. Нафароне, ки марњилаи аввали интихобро мегузаранд, ба давраи дуюми озмун - мусоњиба таклиф мегарданд. Телефонњо барои тамос: 224 86 93, 98 526 84 20 Шахси масъул: Лола Мерганова

ИНСОН ВА МО Баъди ќариб се моњи боздошту шиканља, паридан аз ошёнаи 3-юми ШВКД-1 - и шањри Исфара, вазъи сангин дар СИЗО-и шањри Хуљанд, ахиран Умедљон Тољиеви 34сола, узви Њизби нањзати исломии Тољикистон бегоњии 19-уми январ дар бемористони зиндон љон дод. Масъулияти шиканља ва марги падари се фарзанд ба души кист? Кї бояд назди ќонун ва виљдон љавоб гўяд? Чаро бори дувум дар ин шањр аз бинои ШВКД боздоштшуда аз тиреза худро мепартояд?

Умедљон Тољиев сокини 35-солаи љамоати Чоркўњи ноњияи Исфара дар таърихи 30-юми октябри соли 2013 аз љониби кормандони Шуъбаи корњои дохилии шањр барои њуќуќвайронкунии маъмурї, яъне "Итоат накардан ба амр ва талаботи ќонунии корманди милитсия ва шахси дигар, ки вазифаи њифзи тартиботи љамъиятиро иљро менамояд", дастгир шуда буд. Баъдтар маќомот ўро дар ташкили гурўњи љиної њам гунањкор карданд, аммо далели љиддие пешнињод нашуд, њарчанд милисањо иттињомоти лафзиеро раво донистанд. Дар ваќти бозпурсї Умедљон Тољиев худро аз ошёнаи сеюми бинои ШКД-и Исфара партофт, ки дар натиља ў љароњатњои зиёд бардошт. ВКД фавран ин амали Тољиевро њамчун фирор шарњ дод. Аммо баъди расо се рўз ВКД дар сомонааш хабаре нашр карда, гуфт барои даѓалона вайрон намудани талаботи низомномањои ВКД Љумњурии Тољикистон, яъне зоњир намудани бемасъулиятї нисбати иљрои вазифањои хизматї, ки боиси љањидани дастгиршуда Умедљон Тољиев, аз тирезаи бинои ШВКД гардидааст, кормандони масъули ШВКД-1 дар шањри Исфара то ба аз вазифа озод намудан ба љазоњои гуногуни интизомї кашида шуданд. Аммо баъди латукўб ва паридан аз ошёнаи 3-юм Умедљон Тољиев дигар ба худ наомад. Бо ањволи вазнинаш нигоњ накарда, ўро дар таърихи 5-уми ноябри соли 2013 аз беморхонаи шањри Исфара ба СИЗО-и Хуљанд интиќол доданд. Ањволи бади боздоштшуда дар СИЗО боз њам вазнинтар шуд. Кор то љое расид, ки мањбуси маљрўњ аз нишастан низ мањрум гашта, бистарї шуд. Модараш, ки дар СИЗО бо ў вохўрд, ба хабарнигори "Нигоњ" аз вазъи писараш гуфта буд: -Пойи рости писарам аз се љо ва пойи чапаш њам аз се љо шикастааст. Њељ кас писари маро нигоњубин намекунад. Сари чанд ваќт духтур омада, доруи таскиндињанда мегузаронидааст, то дардро нафањмад.... Аќаллан, писари маро ба духтур таъмин кунанд ин беинсофњо. Ду кас писарамро бо занбар бардошта оварданд... Ваќти боздошт он ќадар азоб додаанд, ки либосњояш дар танаш пора-пора шудаанд. ...Писари ман бо ин ањвол дар зиндон чї кор мекунад?!...". Дарду алам ва арзи модарро касе аз ма-

УМЕДЉОН ТОЉИЕВ И РАЊМАТЇ 34-СОЛА БУДУ ПАДАРИ ЧАЊОР ФАРЗАНД, КИ САЃЕРА ШУДАНД

Муњиддин дар Тењрон, Умедљон дар тобут... Боздошт

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №43 (374) 22. 01. 2014

ќомот нашунид. Боздоштшударо њамоно дар СИЗО-и шањри Хуљанд зери роњбарии Саидолим Саидолимов нигоњ медоштанд. Арзи њамсари Умедљон Тољиев Соњираро низ касе нашунид, њарчанд ў њамроњ бо адвокатњо даву ѓељи зиёд њам карданд. Он рўзњо Соњира аз аввали боздошти Тољиев ёдовар шуда буд: "Кормандони ШКД-и Исфара шавњари маро зери мушту лагад гирифта, гуфтаанд: "Ё мемурї, ё гуноњро ба гардан мегирї!" Маро њам он рўз ба бинои ШКД оварданд. Доду фарёди шавњарамро худам шунидам. Берањмона мезаданд ўро.... Касе ѓами мардуми бечораро надорад...Ман чор фарзанд дорам, яктояш ширмак аст....Намедонем додамонро ба кї гўем..." Ба гуфтаи њамсари Умедљон ўро дар ШКД фиреб додаанд: "Ба ман гуфтанд, ки "шиносномаи шавњаратро биёр, ўро љавоб медињем. Аммо ваќте ман шиносномаи ўро овардам, ба худи ман тањдид карданд, ки туро њам мањкам мекунем. Баъди ин ба ман гуфтанд, ки "дар як коѓаз имзо гузор ва баромада, њамроњи шавњарат ба хона рав". Чашмњоям њам хира шуданд, ки чизеро надидам. Маро фиреб доданд ва ман дар он коѓаз имзо гузошта, ба берун баромадам, ки њељ кас нест. Аз њуш рафтам ва бедор шудам, ки дар беморхона њастам".

Кўшиши бесамари Кабирї Боздошту шиканљаи Умедљон Тољиев як ќазияе буд, ки аз як тараф нотавонии рањбарияти ЊНИТ-ро дар ќиболи наљоти як њамњизб ва аз љониби дигар, берањмии маќомоти интизомии Тољикистонро нишон дод. ЊНИТ аз рўзи аввал кўшиш кард, ки худро дар ќазияи Тољиев бепарво нишон надињад. Аммо бесамар. Сар аз эъзоми гурўњи махсус ба Исфара то сафари худи раиси ЊНИТ Муњиддин Кабирї ба вилояти Суѓд нањзатињо натавонистанд заррае њам ба ин ќазия таѓйирот ворид кунанд. Кабирї, ки ду рўз интизори дидани Тољиев дар назди СИЗО буд, бо сабаби "бемории сардор" Саидолим Саидолимов натавонист њамњизбашро бубинад. Њеч яке аз созмонњои њифзи њуќуќи вилоят ва марказ ба ин ќазия љалб нашуданд. Танњо журналистони ВАО-и мустаќил буданд, ки ќазияро пайгирї мекарданд ва пайваста аз вазъи Тољиев иттилоъ пахш менамуданд.

рванд ва волоияти ќонун муњим набудаанд; -Љомеаи шањрвандии Суѓд ва кишвар то њадде заъиф будааст, ки њуќуќњои як боздоштшударо ба таври бояду шояд њимоят карда наметавонистаанд; - ЊНИТ ва Муњиддин Кабирї механизми њимоят аз љонибдорони ќонунї ё ѓайриќонунї боздоштшудаашонро надошта, љуръат дар фаъолиятњои сиёсиашонро аз даст дода будаанд ; - Масъулини њукумати феълї навиштањои расонањои мустаќилро љиддї намегирифтаанду раъиятпарварии њукумати Эмомалї Рањмон суханпардозие беш набудааст.

...Аќаллан, писари маро ба духтур таъмин кунанд ин беинсофњо. Ду кас писарамро бо занбар бардошта оварданд... Ваќти боздошт он ќадар азоб додаанд, ки либосњояш дар танаш пора-пора шудаанд. ...Писари ман бо ин ањвол дар зиндон чї кор мекунад?!...

Расонањо иттилоъро асосан аз њимоятгари боздоштшуда Юсуф Донёров ва Файзиниссо Воњидова мегирифтанд. Бо талаби пайдарпайи њимоятчї Юсуф Донёров баъди 67 рўз (!!!) ба беморхонаи мањбаси раќами 19-и шањри Хуљанд интиќол гашт, аммо ба ў дар кадом сатњ ёрии тиббї расонида мешуд, номаълум боќї мемонд. Ба ќазия њомии њуќуќи инсон ва адвокати машњур Файзинисо Воњидова пайвасту љомеа огоњї ёфт, ки баъди интиќол ба беморхонаи мањбаси № 19 Тољиевро табибон хуб нигоњубин мекардаанд, аммо Тољиевро дер интиќол дода буданд: аллакай њарду пои ў аз кор монда, вазъи саломатиаш дар шароити бади СИЗО тамоман вазнин буд. Шояд барои њамин табибон коре карда натавонистанд.

Ќадри одам ва мо Њамин тариќ, бо гузашти рўзњо ќазияи Тољиев хеле аз воќеъияњои њаёти љомеаи моро ба намоиш гузошт: -Аввал ин ки барои масъулини ВКД ва Раёсати иљрои љазои Вазорати адлияи кишвар њуќуќу озодињои конститутсионии шањ-

Љанозаи миллат Баъди азобу шиканља ва нигањдорї дар шароити бади зиндон Умедљон Тољиев љон дод. Љанозаи Умедљон баъди намози асри рўзи 20-уми январ дар масљиди "Њазрати шоњ"-и дењаи Чоркўњ баргузор шуд. Аз Раёсати олии ЊНИТ касе дар љанозаи ў иштирок накард. Худи Муњиддин Кабирї дар он соатњо дар Эрон ќарор дошт. Ба иттилои Илњомљон Ёќубов раиси бахши ЊНИТ дар вилояти Суѓд дар љанозаи Тољиев аз бахшии вилоятии ЊНИТ дар вилояти Суѓд ва бахшии ноњиявии ЊНИТ дар шањри Исфара намояндањо иштирок карданд. Модари ў дар фироќи фарзандаш моњњову солњо хуни љигар мехўрад. Њамсараш бевазан гаштаву чор фарзандаш саѓира монданд. Як нафар дар Фейсбук навишт, ки "Умедљони рањматї ќурбони сиёсатбозињои ЊНИТ ва њукумат гашт". Бале, њамчунон, ки ќурбонии љомеа ва миллати бепарво.

Муллораљаб ЮСУФЇ

БА ЉОИ МАРСИЯ -Шумо дигар миллат нестед, аз ин миллат дилам монд. Эй тољики сарсахти бесоњиб! Туро мекушанд, шањид гўю шукр кун. Туро зери мушту лагати милиса ќарор медињанд, таќдир њамин аст, бигўю шукр кун. Милиса рутбаи генералї мегираду њаќи њалоли туро тасарруф мекунад, шукр гўй. Милиса ба љои нон мушту лагат медињад, шукр кун. Дар ватан мурдаи туро мисли "Груз-200" милиса бароварда медињад, "шањид шуд", гўю шукр кун. Ту, тољик дигар номус надорї. Ин миллат дигар нанг надорад. Ин миллат дигар миллат нест. Милисаи тољик рутбаи генералиро зебонда гардад, модари тољик сари ќабри фарзандаш гиря кунад. Умедљон Тољиев низ дар синни 34солагиаш њазорњо орзу дошт. Ўро низ модари тољик зойидааст. Ин модар аз фарзанд садњо умед дошт. Фарзанди ўро зинда бурданду мурда доданд. Шукр кунед, миллати хору зори дунё. Шумо дигар миллат нестед, Шумо як пора оњан њастед, ки дилхоњ чиновник аз Шумо асбоб месозад, Шумо бозичаи дасти онњо њастед, ки дилхоњ ваќт шуморо бозї медоранд. Аз ин миллат њам дилам монд. Аз тољик гуфтан њам шармам меояд. Вой бар њоли ин миллат. Аз сањфаи фейсбукии Файзинисо Воњидова

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №43 (374) 22. 01. 2014

НАБЗИ ПОЙТАХТ

50 ХУШСАЛИЌАИ ДУШАНБЕ Шоми 17-уми январи соли љорї, маросими љоизасупорї ба ѓолибони лоињаи ТОП-50: 50 нафари хушсалиќаи шањри Душанбе баргузор гардид. Бояд гуфт љоизаи " 50 нафари хушсалиќа"-ро ширкати телевизион ва радиои Ватан таъсис додааст. Дар ин чорабинї, ки дар мењмонхонаи "Њаят рељенси Душанбе" баргузор гардид, дар ќатори ѓолибони озмун мењмонон, сафирон, њамкорони радио ва сарояндагону рўзноманигорон ширкат варзидаанд. Тавре директори кулли ширкати ТВ ва радиои Ватан, Вера Кулакова-Браннеруд иброз дошт: "Дар маросими имсолаи «50 нафари хушсалиќаи шањри Душанбе» дар њамдастї бо сомонаи tajikmama.tj номинатсияи нав - "Волидони хушсалиќаи шањри Душанбе" ворид шуд. Дар соли оянда мо ният дорем, ки њамчунин ба рўйхати лоињаи "ТОП-50: хушсалиќатарин нафарони шањри Душанбе", онњоеро ворид кунем, ки иќдомњои љамъиятиро њамроњ бо волонтёрон дар кишвар баргузор менамоянд" Ширкати ТВ ва радиои "Ватан" ва сомонаи tajikmama.tj миннатдории худро ба тамоми сарпарастон аз љумла: мењмонхонаи "Њайят рељенсї Душанбе", сарпарасти кулли алоќаи расмї Мегафон-Тољикистон, сарпарасти расмї тарабхонаи "Bellucci", хонаи љавоњироти "Тољик Кристалл", Ширкати "Тантана" ва "Казбегї", агентии "Формула счастья" ширкати суѓуртавии "Итминон", њамчунин шарикони иттилоотї: ТВ "Пойтахт", "Сафина", сомонањои: TopVideo.tj, Avesta.tj, TojNews.tj, нашрияњои Нигоњ, Вечёрка, Фараж, Имрўз Нюс, Варзиш-спорт, СССР, Зан ва Мард, Медиа-холдинги "Чархи Гардун", Медиа-холдинги "Оила", маљаллањои "Элита" ва "Reklama&Ideas" мерасонанд. Дар баробари ин, Ширкати ТВ ва Радиои "Ватан" ба суратгирон: Олим Ширинов, Хусрав Зуњуров, Илњом Юнусов, Рустам Маљидов, Виктор Теплов, Зеваршо Мањмадов, Манучењр Ѓафуров, Исмоил Рањматуллоев ва дигарон ташаккур мегўяд. Гузориши «Нигоњ» аз ин мањфил:

ВЕРА КУЛАКОВА - БРАННЕРУД

ЛОЛА НАСРИДДИНОВА АЗ ТЉ «ИРОДА»

САФИРИ БЕЛАРУС НИЗ МИЁНИ ЃОЛИБОН БУД

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №43 (374) 22. 01. 2014

ШОИРИ РУСЗАБОН АНИСА САБИРЇ

НАСИБА АМИНОВА АЗ СОЗМОНДИЊАНДАГОНИ МАЊФИЛ

ШОИРА ПУЛОДОВА БО САФИРИ ИНГЛИСТОН ВА СУБЊОН ЉАЛИЛ

СУСАННА ХАЧАТУРОВА, КВД "РОТ"

САФИРИ РУСИЯ ФРОЛОВ -ЛЯКИН БО ЊАМСАРАШ

1. Абдуќодири АБДУЌАЊЊОР, директори ТВ "Пойтахт" 2. Шањноза ЊАМДАМОВА, сардабири маљаллаи "Реклама и идеи" 3. Тањмина МАЊМУД, намояндаи Созмони байналмилалии мењнат 4. Бањром АБДУРАЊМОНОВ, директори хонаи љавоњироти "Аќика" 5. Мавлуда ЊАМРАЕВА, муассиси хонаи мўди "М-Стил" 6. Фаррух ДОДОБОЕВ, менеджери "Nestle Food - Казахстан" 7. Муним ОЛАМОВ, директори генералии "Имруз-нюс" 8. Љамила МИРБОЗХОНОВА, хабарнигори "Фараж" 9. Наљмиддин АБДУРАЊМОНОВ, намояндаи махсуси "Иттифоќи љавонони ИДМ дар Тољикистон" 10. Master ISAMAIL, рэпер 11. Диловар ИКРОМЇ, фаъоли facebook 12. Олга ГАВРУК, сафири Белоруссия дар Тољикистон 13. Умед КУЧКАЛИЕВ, моделер 14. Зебо СОБИРОВА, бонуи соњибкор 15. Бањром ЃАФУРЇ, сароянда 16. Насиба КАРИМОВА, волонтери Созмони хайриявии "Алегрия" 17. Темур ЗУЛФИЌОРОВ, шоир ва драматурги русзабони тољик 18. Оксана БАЌОЕВА, мўдел 19. Рустам ЉЎРАЕВ,ороишгар 20. Нобовар ЧАНОРОВ, сароянда 21. Бањриддин ИСОМУДИНОВ, директори "Маркази рушди сайёњї". 22. Манзура УЛЉАБОЕВА, рассом, котиби масъули ИРТ ва дизайнерони Тољикистон 23. Сусанна ХАЧАТУРОВА, и.в муовини сардори КВД "Роњи оњани Тољикистон" 24. Фарид ШИРИНЉОНОВ, мудири аквапарки "Делфин". 25. Фарангис ЌОСИМОВА, балерина 26. Фаррух САЛИМОВ,омўзгор ва намояндаи ширкати "Knauf" 27. Зулайхо УСМАНОВА , модари хушсалиќа, Алмаз Сайфиддинов, падари хушсалиќа 28. Нигина АБДУЛЛОЕВА, муовини раиси Кумитаи давлатии сармоягузорї 29. Алишер ПРИМЌУЛОВ, наворбардор ва коргардон 30. Аниса САБИРЇ, шоира 31. Фаридун НОРОВ, намояндаи Бунёди "Здоровое сердца" 32. Лариса КИСЛЯКОВА, муовини раиси Палатаи савдо ва саноати Тољикистон 33. Асадулло ЗИКРИХУДОЕВ, директори созмони "Имконият" 34. Мисќола АБДУЛЛОЕВА, директори ширкати "Orom- travel" 35. Хуршед МУСТАФОЕВ, њунарманди театр 36. Юлия БАГДАНАВИЧУТЕ,сароянда 37. Фирўз ЊАСАНОВ, навозандаи гуруњи "United" 38. Зуњро ХОЛОВА, варзишгар 39. Ситора БОБОЉАНОВА, сардори лоињаи Рушди бизнес-консалтинги "BAS" 40. Комрон АСОЗОДА, волонтер 41. Виктория ПЕТРУШКОВА, устоди журналистика, номзади илмњои филологї 42. Фарњод АКБАРОВ, директори иљроияи Ассотсиатсияи ташкилотњои ќарзии хурди Тољикистон 43. Сафарбек САБЗАЛИЕВ, директор студияи "Cooldesign" 44. Дилором КУВАТОВА , маркетологи "Next view consulting" 45. Виктор ТЕПЛОВ, омўзгори љавон 46. Лола НАСРИДДИНОВА, сардори созмони љамъиятии "ИРОДА" 47. Рањмон БОЛТАЕВ, рўзноманигор 48. Нафиса УРМАНОВА, мўдел 49. Фарњод КАЛОНОВ, мототсиклрон 50. Парвиз ЉАМОЛОВ, PR-менеджери ширкати "Топ- медиа"

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №43 (374) 22. 01. 2014

ИФТИХОРИ МИЛЛАТ

Аз хеле замонњо сари ин мавзуъ бањсњои доманадор сурат гирифтаанд ва тадриљан он чї насли мо љавонони солњои 70 дар бораи ќитъаи Амрико ва нахустин кашшофони он медонистем, ба афсона табдил мешавад. Мо мегуфтем, аниќтараш ба мо мегуфтанд, ки Амрикоро Христофор Колумб кашф кардаст. Вале акнун њарфи дигар мешунавем. Кашшофони ин ќитъаи бузурги олам зиёданд, ки номашон ва сафарњояшонро метавон дар садњо сањифа љо дод. Аммо дар миёни ин њама то ин шабу рўз аз њамватану њамзамбони мо Абу Райњони Берунї касе чун кашшофи Амрико ном намебурд. Њоло бошад, мегўянд: аввалин кашшофи ин ќитъаи олам Берунист. Ва инро на мо, њаммиллатони бехабараш, балки амрикоињои бохабар аз кашфиётњои таърихи башар мегўянд. Дар зер фишурдае аз пажуњиши Фредерик Старр, собиќ президенти Институти Аспен, раиси кунунии институти Осиёи Марказї ва Ќафќоз, пажуњишгари шинохтаи мактаби тањќиќоти байналмилалии донишгоњи Вашингтон ба номи Љон Њопкинс меорем, ки ахиран дар маљаллаи электронии historytoday.com интишор ёфтааст.

Амрикоро тољик кашф карда буд? Оѓоз

Њамосањо

Зењни кўшо

Харитаи Себастян Мюнстер, ки соли 1540 чоп шуда буд, аввалин маъхазе то ин замон њисобида мешуд, ки Амрикоро чун ќитъа нишон медод. Барои як артиши томи олимони соња, ташаббускорон ва соддалавњон ин суол матрањ мешуд, ки Амрикоро кї кашф карда буд. Баъзе даъвоњо дар њаќиќат аљоибанд, гузориши ѓароибе аз финикийњои ќадима дар Род-Айленд ва ё чинињои Чин аз њамин ќабиланд. Њанўз соли 1950 этнограф ва сайёњи норвежї Тур Хейердал тасдиќ намуда буд, ки перугињо бо киштињои бодбондор миёни Амрикои Шимолї ва Љанубї то замони Колумб сайру сайёњате доштаанд. Аммо баъдан дар ин замина назарияњои дигаре пеш меоянд. Аввалтар аз њама дар бораи сафари Сзуан Чаботто (солњои 14501499), бањрнавард ва муњаќќиќи Венетсия њарф зада мешавад. Вай мегўяд, ки Колумб то соли 1498 ќитъаи Амрикоро тай накардааст, аммо худи ў соле пештар аз Колумб ба соњилњои Амрикои Шимолї расидааст. Чун вай аз Англия шино кард, водор ба ин шуд аз Љон Кабот ёд оварад. Баъдан маълум гардид, ки маблаѓгузори сафар ва тањќиќоти ў Њенрихи YII буд ва сармояи аслии сафар аз љониби хонаи бонкии Италия дар Лондон пардохт шуда буд.

Сипас, муаллифи тањќиќот ба навиштањои ќадимї рў меорад ва мегўяд, дар миёни ин мољарољўён Лейф Эриксон (970-1020), писари Эрики Сурх (Эрик Красный, cолњои 9501003) низ ќарор дорад, ки Гренландияро кашф кардааст ва ин беш аз 1000 маротиба дар китобњои дарсї ворид шудааст. Лейф Эриксон миссионери масењї буд ва ба Гренландия аз љониби шоњи Норвегия Олафи I эъзом шуда буд, то мардуми он сарзаминро ба масењият даъват кунад. Дар бозгашт киштии ўро дар манотиќи хеле дур таркониданд ва вай ногузир ба ќаламрави Шотландияи нав интиќол ёбад. Њамосанависони сканданавї аз он дар тааљљубанд, ки вай боз зинда мондааст ва баъди ин саргузашт њама ўро "Лейфи хушбахт" меномиданд. Фредерик Старр бар ин назар аст, ки агар талошњои тиљоратиашон самара медод, онњо метавонистанд ба ин ќитъа назари дигар дошта бошанд, вале ин тавр нашуд. Як корхонаи басо љиддии онњо муљиби њалокати сокинони бумии ин минтаќа шуд ва маљбур шуданд њамаро гузошта, савори киштињо фирор кунанд. Сипас, муаллиф хеле бо таваљљуњ дастнависњои дарёфтї аз кашфи ќитъаи Амрикоро вараќ мезанад ва њар бозёфт ўро њидоят мекунад, ки ба пажуњиш идома дињад, чун њар шањодати ба дастомада муаррихон ва тањлилгаронро умедвор ба чизе мекунад, ки фаротар аз асноди гирдомадаи кашфи Амрико бошад.

Ва мерасад ба тањќиќоту пажуњиши олими варзидаи тољикнасаби Осиёи Марказї Абу Райњони Берунї. Берунї соли 973 дида ба олам кушодааст ва њанўз аз овони љавонї риёзиёт, ситорашиносї, минералогия, љуѓрофия, хариташиносї, геометрия ва тригонометрияро омўхт ва дар њар кадоми ин илмњо тасаллути комил пайдо кард. Вай бо забонњои форсї, арабї озодона њарф мезад ва баъдтар забони санскритиро низ омўхт. Вай пайроњаи бисёре аз олимони машњури замони худ ва пешиниён аз Осиёи Марказиро тай кард. Дар миёни онњо Ањмад ал-Фарѓонї ва дигарон буданд, ки пажуњишњои арзишманде дар ин заминањо доштанд. Тањќиќоти Фарѓонї њарчанд ба даќиќият камтар аз тањќиќоти Берунї буд, вале бењтар аз он чизе мањсуб мешуд, ки дар замони худ юнониён даст ёфта буданд. Панљ дањсола баъд Колумб дар љараёни як сафараш ба таълимоти Фарѓонї бархўрд, ки бо забони лотинї тарљума ва нашр шуда буд. Бо истиќбол аз тасдиќи он ки Замин куррашакл аст, Колумб маълумоти Фарѓониро истифода бурд, вале мегуфт, ки ин маълумот барои сайру сайёњати вай хеле кам буд. Гузашта аз ин Колумб иштибоњан тахмин мезад, ки Фарѓонї дар пажуњиши худ мили румиро истифода бурд, на мили арабиро. Аз нодурустии тасаввур Љопонро дар як саф бо љазирањои Вергин ќарор медод. Берунї низ минерологияро омўхта, аз љумла зичї ва вазни њамаи навъњои минералњоро дар табиат мавриди тањќиќ ќарор дода буд. Дар љараёни ин пажуњиш консепсияи вазни ќиёсї рўи кор омад. Солњои 1017 Берунї аллакай дар ќаламрави вилояти худ як олими соњибшуњрат гардид. Замони њукмронии Мањмуди Ѓазнавї буд ва шоњ Мањмуд фармон дод, ки Берунї ба Ѓазнї ояд ва пажуњишњои худро дар дарбори вай идома дињад. Берунї ин даъватро пазируфт ва ба Ѓазнї омад. Вале баъдан дар сараш хаёли омўзиши Њинд пайдо шуд ва чун он кишвар низ аз љониби султон Мањмуд ѓасб шуда буд, ба Лоњур рафт. Баъди марги Мањмуд дар соли 1030 Берунї дубора ба Ѓазнї баргашт ва писари султон Мањмуд Масъуд ўро хуш пазируфт. Муаллифи маќола дар идома зиндагинома ва пажуњишњои илмии Беруниро дар шарњи муфассал овардааст, ки дар ин як маќолаи кутоњ имкони дарљи њамаи он нест. Ва чун мавзуъ кашфиёти Амрикост, онро мавриди тањлил ќарор медињем.

Кашфиёт ва шубањот Дар соли 1966 олими англис Элвин Раддок номаеро пайдо кард, ки онро соли 1498 тољири инглис бо номи Љон Ден ба Колумб навишта буд. Дар он Ден тасдиќ мекард, ки ќитъаи Амрикои Шимолї, ки Кабот солњои пеш рафта буд, хеле пештар аз ў "аз љониби маллоњони бандари Бристол кашф шудааст. Дар ин нома аз Ruddock ёд мешавад, ки њангоми кофтуков аз он асноде пайдо кардаанд, ки тибќи он ин инглисњои пионер њанўз соли 1470 ба Амрико расидаанд. Аз миёни ин њама Франческо Гиди, муаррихи итолёвї, ки маълумот дар бораи маблаѓгузорон ва пуштибонони сафари Кабот ба Амрикоро пайгирї мекард, бо харитаи бо мурури замон зардшудае рў ба рў шуд, ки басо љолиб буд. Ин олим баъди тањќиќи харита ва замони пайдоиши он ба ин натиља расид, ки шояд Кабот барои тасдиќи ќитъаи чандин сол пеш кашфшуда эъзом шуда буд. Матни он бо забони итолявї иншо гардида, дар он аз љумла навишта шудааст: "Ба Љованнї Кабот аз Венетсия супориш шуд, ки ба "замини нав" сафар кунад. Пас маълум мешавад, ки дар кашфи ќитъаи Амрико њатто Кабот њам сањм надоштааст. Расолати ў тасдиќи минтаќаи аллакай ошкоршуда ва хариташуда будааст.

Уќёнуси љањонї Дар Ѓазнї вай кўшиш кард мањалњои љуѓрофии то ин замон маълумро дар харитаи нисбатан даќиќи худ ёддошт кунад ва ин рўйхат

аз он чї пештар дошт, хеле афзунтар шуд. Ваќте вай њамаи ин мањалњо ва кишварњоро дар харита љо дод, пай бурд, ки њамаи вусъати АвруОсиё аз охири Африќо то соњилњои шарќии Чин танњо аз панљ ду њиссаи оламро ташкил мекунад. Дар ин миён се њиссаи дигари сатњи замин беному нишон аст. Аз ќадим то замони Берунї њамаи олимон бар ин назар буданд, ки гирдогирди хушкии АвруОсиёро уќёнус фаро гирифтааст. Аммо оё дар ин се њиссаи боќимондаи Замин ѓайр аз об чизи дигаре набудаст? Берунї ин имкониятро дар мадди назар дошт, ки набояд ин се њисса танњо аз об иборат бошад. Вай аз тањќиќоти худ дар бораи вазни ќиёсї медонист, ки бештарини маводи мураккаб аз оби вазнин таркиб ёфтааст. Вай аз рўи мантиќ тахмин мекард, ки дар љойе миёни хушкиву оби ќаламрави тањќиќшудаи АвруОсиё бояд минтаќаи дигар, ќитъаи дигари хушкї вуљуд дошта бошад. Ва боз ба суолоти дигар андармон шуд. Аз худ мепурсид, ки ин ќитъаи номаълум оё биёбон аст ва ё дар он одамон зидагонї мекунанд. Барои њалли ин масъала ва пайдо кардани љавоби савол вай ба маълумотњои худ дар бораи дарозї рў овард ва ба ин натиља расид, ки инсонњо аз шимолу љануб, аз Русия ба Њиндустони љанубї ва маркази Африќо зиндагонї мекунанд. Пас ќитъа ё ќитъањои номаълум бояд дар шимол ва арозии љануби Сайёра љойгир шуда бошанд. Барои ба даст овардани ин фарзия Берунї аз доираи мушоњидањои сањрої берун меравад ва мантиќи Арастуро истифода мебарад. Онро дар мадди назар мегирад, ки хушкии АвруОсиё тахминан аз наздикии камарбанди Замин мегузарад ва тахмин кард, ки ин њолат њатман бар асари кадом раванди пурќудрат рух додааст. Вале Берунї ба хулосае омад, ки ин ќитъа ё ќитъањои то њол номаълум њатман дар мањалле мебошанд, ки барои зиндагонї мусоиданд ва имкон надорад, ки дар он одамон зиндагонї накунанд. Берунї ба ин тањќиќот соли 1037, баъди се дањсола пажуњиши илмиаш даст ёфт. Фредерик Старр суоле ба миён мегузорад, ки магар Берунї Амрикоро дар ќарни 11 кашф карда буд? Аз сўе бидуни шак ин тавр нест. Вай мисли дигарон њељ ваќт сўи ин ќитъаи Замин чашм ало накарда буд. Вай бо илм дарёфт, ки ќитъае бояд миёни обу замини минтаќаи АвруОсиё вуљуд дошта бошад. Аз ин рў, чун њамаи норвежињои муддаии кашфи Амрико ў низ дар њамин ќатор аст. Дар поёни маќолаи худ Фредерик Старр менависад, ки Берунї бидуни шак бузургтарин олим миёни љањони ќадим ва асри мустамликадории Аврупо буд. Аввалан, вай дастоварди илмии худро дар пояи аќлу мантиќ соњиб шуд, бидуни мањдудият ба догмањои диниву дунявї, фолклор ва латифањои мардумї. Вай ин кашфиёти фарогири худро дур аз соњили ўкёнус ва бањрњо анљом дод. Ва он замон вай комилан ба хулосањои худ бовар дошт. Вай сайри уќёнус накарда буд, сафарњои арсаи љањон надошт, вале аз мантиќи илмї кор гирифт ва дар њеч замоне аз он чї кашф кард, рў нагардонд ва комилу пурра ба он бовар дошт. Вай ин њамаро навишт, ба равандагон роњро нишон дод, роње, ки њар касе чизеро агар мељуст, пас намегашт, зеро он асоси илмї дошт, назария буд, вале илман асоснок буд. Ва њатто имрўз њам кашфиётњои ў олимонро тасхир кардаанд. Зеро вай чизеро замоне гуфт ва навишт, ки имконоти фаровони имрўза вуљуд надошт.

Бобољони ШАФЕЪ

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №43 (374) 22. 01. 2014

Њамин тариќ, ба хотири ором кардани мардуми минтаќаи Кўлоб Сангак Сафаров ва Рустам Абдурањимов озод гардиданд. Онњоро ба раиси бахши ЊНИТ дар собиќ вилояти Кўлоб Муњаммадлоиќ Фозилов ва як нафари дигар супориданд. Аммо баъди расидан ба Кўлоб ин њарду гаравгон гирифта шуданд ва баъдан ба ќатл расиданд.

"ЊАМЕШАЗИНДА"-Е, КИ ФАРОМЎШ ШУД Ё ќатл ба ивази пуштибонї

(Аввалаш дар шуморањои гузашта)

Дар асорат Мирбобо Миррањимов, раиси Телевизиони мардумии Тољикистон дар Њукумати мусолињаи миллї, дар бораи пахши навори бозпурсии Сангак Абдурањимов ва Рустам Абдурањимов дар китоби худ "Њамтабаќи Шодмон Юсуф ва Њулкар пўкид" менависад, ки ин пешнињоди Давлат Худоназаров буд. Ба ќавли ў, љаноби Худоназаров ба кўмак расид ва тарњи ин мусоњибаро матрањ кард. Сўњбаторои ин намоиши фољиа мунаќќид Сафари Абдулло буд ва наворбардор равоншод Коваи Бањор, ки баъдан ба таври мармуз дунёи фониро тарк кардааст. Ба гуфтаи М. Миррањимов, Д. Худоназаров, С. Абдулло ва дигарон борњо ва борњо таъкид карданд, ки навори бозпурсии С. Сафаров ва Р. Абдурањим бояд ва њатман аз телевизион пахш шавад, њарчанд ки Коваи Бањор се бор аз студияи телевизион ронда шуд, ки ин наворро нест кунад, зеро бадбахтї меоварад. Дар навиштањои муаллифони гуногун дар мавриди дар куљо нигоњ доштани ду пешвои гаравгонафтодаи майдони Озодї андешањои зидду наќиз гуфта шудаанд. Бархе иддао доранд, ки Сангак Сафаров ва Рустами Абдурањимро дар моњи майи соли 1992 дар тањхонаи Ќозиёт нигоњ медоштанд. Бархеи дигар мегўянд, ки ў дар яке аз утоќњо дар бинои њукумат нигоњ дошта мешуд. Аммо ба иддаои шоњидони њол ин ду нафар, асоратро дар тањхонаи Кохи Раёсати љумњур пушти сар мекарданд. Дар мавриди он ки онњоро чанд рўз дар асорат нигоњ доштанд, низ фикрњо мухталиф мебошанд. Баъзењо идаао мекунанд, ки онњо њамагї се рўз дар асорат буданд, аммо гурўњи дигар навиштаанд, ки панљ рўз. Худи Рустам Абдурањимов дар як мусоњибае, ки бо хабарнигори рўзномаи "Љумњурият" Н. Ёдгорї баргузор кардааст, зикр намуда, ки онњо дар тањхонаи ќароргоњи президент 5 шабонарўз мањбус будаанд. Ва дар мавриди озод шудани ин рањбарони майдони Озодїњам андешањо зидду наќиз мебошанд. Бархе, аз љумла худи Р. Абдурањимов дар њамон мусоњиба зикр кардааст, ки њардуи онњоро соати 4 -и субњ дар рўзи 5-уми мањбусї бародарони бадахшонї озод кардаанд. Ба ќавли касоне, ки ба ин фарзия мўътаќид мебошанд, пешвоёни гаравгоншударо Рањим Нуруллобеков, Варќа ва чанд нафар љавонони дигари бадахшї аз тањхона озод кардаанд. Агар воќеан ин фарзия дуруст мешуд, С. Сафаров ба сарнавишти Р. Нуруллобеков бетаваљљўњ намемонд. Ахирї, ки бо иттињом барои ширкат дар ќатли Додситони кулли љумњурї Н. Њувайдуллоев боздошт гардида буд, баъдан њукми ќатл гирифт.

Ќиссаи озодшавї Аммо ин андешаро роњбарияти Њизби нањзати исломї инкор мекарданд. Яке аз собиќ роњбарони баландпояи ин созмони сиёсї Дав-

лат Усмон борњо зикр кардааст, ки пешвоёни ба асорат афтодаи майдони Озодиро ЊНИТ озод карда буд. Ба гуфтаи ин сиёсатмадор, идеяи озод кардани Сангак Сафаровро аъзои кўлобиасли њизб пешнињод карданд. Далели онњо дар ин маврид ин буд, ки агар ин дуро рањо накунанд, тамоми наздикони аъзои ЊНИТ дар вилояти Кўлоб ба ќатл расонда мешаванд. Ин айём дар минтаќа аллакай таъќиби љонибдорони майдони Шањидон шурўъ шуда буд. Ба гуфтаи оќои Усмон, баъди мурољиати аъзои ЊНИТ, ки зодаи Кўлоб буданд, ў ба њамаи роњбарони њизб вазъиятро фањмонд ва имзои онњоро барои озод кардани С. Сафаров ва Р. Абдурањимов гирифт. Шоњидони њол низ гуфтаанд, ки гаравгонњоро Д. Усмон ба мошини сафедранги Жигули ВАЗ-2109 шинонда, ба Кўлоб равон кардааст. Худи оќои Усмон гуфтааст, ки мулло Муњаммадрасул комилан мухолифи озод кардани он ду буд, бинобар ин, кор ќариб ба тирпарронї оид шуда буд. Њамин тариќ, ба хотири ором кардани мардуми минтаќаи Кўлоб С. Сафаров ва Р. Абдурањимов озод гардиданд. Онњоро ба раиси бахши ЊНИТ дар собиќ вилояти Кўлоб Муњаммадлоиќ Фозилов ва як нафари дигар супориданд. Аммо баъди расидан ба Кўлоб ин њарду гаравгон гирифта шуданд ва баъдан ба ќатл расиданд. Дар нишасте, ки соли 2012 бо ибтикори созмони "Гуфтугўи тамаддунњо" доир гардида буд, Давлат Усмон ба мавзўи озод кардани ду пешвои майдони Озодїпеш ишора карда, гуфта буд, ки рўзи 17 ё 18-уми июни њамон сол њангоми гуфтушниди љонибњои даргир дар Ќўрѓонтеппа Сангак Сафаров ўро гаравгон гирифтан хост. Дар њамин ваќт Д. Усмон ба вай мегўяд: Сангак агар медонистам, ки ту буз њастї, на "вор в законе", њељ гоњ аз тањхонаи Кохи Раёсати љумњур озодат намекардам. Сангак Сафаров, ба гуфтаи Д. Усмон, баъди шунидани ин суханњо мегўяд, ки шўхї кардааст.

Ихтилоф дар миёни "сегона" Истинтоќи С. Сафаров ва Р. Абдурањимов ва ташкили музей баъди фирори гирдињамомадагони майдони Озодї аз шањри Душанбе тањќири ошкори мардуми Кўлоб буд. Аммо њоло роњбарони мухолифин ба ин бовар буданд, ки онњо пирўз шудаанд. Ба ин хотир, баъди фирори љонибдорони њукумати конститутсионї онњо ба майдони Озодї рифола(презерватив) ва шишањои холи араќро партофта, эълон доштанд, ки гирдињамомадгони ин майдон, ки бештараш аз Кўлоб буданд, ба айшу ишрат ва корњои ѓайриахлоќї даст мезаданд. Аммо ба наќли шоњидони айнї ин музеи сохта ва сунъї буд, зеро ба хотири бадном кардани раќибони сиёсии худ рифола ва шишањои холии араќро ѓолибон худ оварда буданд,. Шикасти майдони Озодї рахнаро миёни пешвоёни майдони Озодї ба вуљуд овард. Сардие миёни Сангак Сафаров аз як љониб,

ва Рустам Абдурањимову мулло Њайдар аз дигар љониб ба миён омад. Ба ќавли духтари С. Сафаров, мулло Њайдар пешвои маънавии љонибдорони њукумати Рањмон Набиев, аз майдони Озодї дар миёни занон паноњ бурда, ба Кўлоб фирор карда буд. Баъдтар Сангак мулло Њайдар ва Ќурбон Зардаковро дар дуздии пулњои дар майдони Озодїљамъшуда айбдор намуда, гуфт, ки чунин одамон њаќќи зиндагиро надоранд. Ќурбон Зардаков баъдан ба таври фољиаомез кушта шуд. Мулло Њайдар солњо баъд пас аз куштори Сангак Сафаров иттињоми дуздидани пулњои майдони Озодиро рад кард. Аммо тибќи наќли баъзе њолдонњо ихтилофи миёни Сангак Сафаров бо Рустами Абдурањим дар рўзњои гаравгон будан дар тањхонаи Кохи Раёсати љумњурї ба амал омадааст. Ба гуфтаи Давлат Усмон, њангоме ки онњо боздошт шуда буданд, рўзе ба назди ў майори амният Абдулло Назаров (генерал Назаров тобистони соли 2012 ба таври фољиавї дар Хоруѓ кушта шуд. -Н.Д.) омад ва хоњиш кард, ки иљоза бидињад бо Сафаров 5 даќиќа сўњбат кунад. Ваќте ки Назаров баромада меравад, фарёди Рустам Абдурањимов мебарояд. Муњофизон вориди утоќ мешаванд, ки Сангак дар гардани Р. Абдурањимов сачоќро печонда, мехоњад ўро бўѓї карда кушад. Чанд нафар бо азобе дастони Сангак Сафаровро аз гардани Рустами Абудрањим мекананд. Майори амният С. Сафаровро мўътаќид кардааст, ки Р. Абдурањимов, гўё, агенти махфии КГБ бо номи "Рихард" будааст. Ин воќеаро М. Миррањимов низ дар китоби худ зикр кардааст. ? дар сањифаи 243-и китоб "Њамтабаќи Шодмон Юсуф ва Њулкар Юсупов пўкид" навиштааст: "Сангак Сафаров пас аз он ки парвандаи "Рихард"-ро фош кард, мехост Р. Абдурањимовро бо сачоќ хафа карда бикушад". Замоне ки китоби М. Миррањимов чоп шуд, генерал Назаров зинда буд ва ин далелро инкор накард. Вале дар ин росто боз як саволи дигар пайдо мешавад, ки маќсади марњум Назаров аз фош кардани агенти махфии КГБ будани Абдурањимов чї буд? Ин савол то њоло бепосух аст.

Ќиссаи силоњгирии Сангак Баъди бозгашти худ ба Кўлоб, ба ќавли наздиконаш,Сафаров аз силоњдорон хоњиш мекунад, ки автоматњои худро супурда, аз паи зиндагї шаванд. Дар ин маврид духтари ў Гулљањон дар як маќолае зери унвони "Таърихчаи силоњгирии Сангак Сафаров" навиштааст, ки бо расидан ба Кўлоб падарам мардумро љамъ намуда, аз онњо хоњиш кард, ки силоњњояшонро бурда ба ШКД супоранд. Ба ќавли номбурда, моњи майи соли 1992 танњо Ќурбони Чол дар Кўлоб даъвати падарашро ќабул карда, мардуми силоњбадастеро, ки аз майдони Озодї ба Кўлоб расида буданд, хоњиш намуд, ки автоматњои худро бурда, ба ШКД-и шањри Кўлоб супоранд. Ќурбони Чол кўшиш мекард, ки дар Тољикистон љанг нашавад ва бо падари ман машварат карда, мардумро ба силоњсупорї даьват мекард. Вале воќеоти ахир тарзе сурат гирифт, ки љанг шурўъ шуд ва агар бародарон Чоловњо њамчун падари ман силоњ намегирифтанд, вазъ бадтар мешуд, зеро силоњњамакнун дар дасти авбошон, яѓмогарон ва

ѓоратгарону ќотилон буд. Сангак Сафаров дар сулњи Хоруѓ, ки рўзи 27-уми июли соли 1992 баргузор шуд, ширкат варзид ва аз он истиќбол њам кард. ? дар як мусоњибаи худ бо "Чароѓи рўз" эълон дошт, ки "Лангариев сардори штаб буд, барои се бор ба Вахш ва ноњия Панљњуљум карданаш мо ўро аз кор бароварда, пеш кардем". Рустами Абдурањим ба гуфтушунид нарафт. Аммо дар худи њамон шабе, ки санади сулњ ба имзо расид, аз љониби совхози "Туркманистон", зодгоњи пешвои нањзатињои Тољикистон мулло Абдулло Саидов ба дењаи Сари пул, ки асосан кўлобињо зиндагї мекарданд, њамлаи мусаллањона сурат гирифт ва одамони зиёде љони худро аз даст доданд. Роњбарони њаракати исломиву демократї эълон доштанд, ки ин њамла аз љониби низомиёни рус, ки дар Ќурѓонтеппа мустаќар буданд, сурат гирифтааст. Аммо фармондењи дивизияи 201, генерал Ашўров, амакбачаи раиси Њизби демократии Тољикистон Шодмон Юсуф ин иттињомро ба унвони низомёни зертобеаш рад кард.

Даъвати Сангак ба "разборка" Ањмади Иброњим дар маќолаи худ "Аз "акула" то Бобои Сангак" бо истинод ба шоњидони айнї менависад, ки баъди бозгашт аз асорат Сангак Сафаров аз сањна канор рафт. Аммо як гурўњи 5 нафарїўро дар марги Салим, ки њамроњаш ба Шугнов барои тилло рафта буданд, айбдор карданд. Чунон ки муаллиф менависад, ин мурофиа ё "разборка" дар шоњидии садњо нафар, ба шумули кормандони маќомоти њифзи њуќуќ дар масљиди шайхи Камол, ки худ дар онљо гаравгон буд, сурат гирифтааст. Ваќте ки силоњдорон гуноњи Сангакро дар марги Салим, ки дар дарёи Ёхсу ѓарќ шуда буд, исбот карда натавонистанд, хостанд шайх Камолро маљбур кунанд, ки Сангак Сафаровро дар ќатли наздикони худ айбдор созад. Шайх Камол баъди бозгашти силоњбадастони майдони Озодї ба иттињоми вањњобигарї боздошт шуда, наздиконашро силоњбадастон ба ќатл расонда буданд. Баъдтар худи ўро низ куштанд. Аммо ба ќавли Ањмади Иброњим, Сангак Сафаров дурўѓ будани иттињоми "великолепная пятерка"-ро дар мавриди даст доштанаш дар ќатли наздикони шайх Камолро собит мекунад, њарчанд њар замон ба болои сараш аз автоматњо тир холї мекарданд. -Баъди ин яке аз аъзои "великолепная пятерка" аз ѓазаб бо ќундоќи автомат ќисмати ќафои мошини Сангакро шикаст ва сипас рў ба соњиби мошин оварда, дўѓ зад: "Ту Дед, љангро сар кардиву оќибат мехоњї фирор кунї? Не, мурда-мурда мардумро ба љанг мебарї!". Г. Сафарова дар мавриди истинтоќи падараш аз љониби "великолепная птяёрка" чунин менависад: "Падарам аз гирифтани силоњ сарпечї мекунад. Умед мехоњад ўро парронад, ки дасташро мегиранд. Болои сари падари ман ин се тан чанд ќуттї тири автоматро холї мекунанд. Дар инљо падарам онњоро хеле насињат мекунад, ки мани солхўрдаро гўш кунед ва ба љанг наравед, ки љони љавони худро ба бод медињед. Вале онњо боз њам тањдид мекунанд. (Давом дорад)

Нуралї ДАВЛАТ

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №43 (374) 22. 01. 2014

БО ШОИР Ё нагирад даст дадам њамчу дом. Ай Фурўѓ! Ай исёнгаре монандаи Жанна д'Арк алайњи бедоди деву дад! Биё, Мењмон бишав имшаб чу илњом ба хоби ман, Ё бипазирам бар он манзили ќудсиат Боргоњи абад…

ЁД ДОР?? (Ба Абдулатифи Пидром) Ба ёдат меояд, ай бародари љон, Шабе аз шабњои моњи май Дар хиёбон (Њо-о, дар хиёбони Лолазори Тењрон) Бо њарорат аз Моймаят сухан мекардї, Аз Бадахшон мегуфтиву аз Хуросони Бузург, Аз Ому, аз Бухорову Самарќанд, Аз људої, Яъне, фироќи зиёда аз 70-сола (Чун он њангом соли 92 буд), Мегуфтї, Ому намесарояд, балки Аз фироќи ёрон мемўяд, Реш-реш аст дили ин рўд, ки дар соњилњош Гули дард, Ба сони лола-лола доѓи дили мо дар замини сина мерўяд.

ПОСУХАМ ГЎ, ЊАМВАТАН! "Дар Самангон асби Рустам интизори Рустам аст", То зи рўйи њамчу моњи ёри хеш Дар шабистон Рустами дастон, Бурќа бардорад, набардорад камон, Кай расад доруламон? Њамзабон! Бетањаммул кун тааммул, чанд ќарн лозим шавад? Посухам гў, њаммињан! Рустамовар модари дањр, То бигирад беамон Ќасди Фирдавсї зи султон. Оварад то як тани дигар Тањамтан, Бетањаммул кун тааммул, чанд ќарн лозим шавад? То дубора чустї худро тусї донад, Бонувони порсояш шањд гиранд Дар дањан. Бо шакарханд То суруди аллаи љонбахш хонанд. Бар забони тифли ноз Шањд монанд Ангубини порсї, Њамватан! Ай љони ман! Бетањаммул кун тааммул, чанд ќарн лозим шавад? Дар Намангон, бар масал, Аз Умархони дигар гар Собире зода шавад, Парварад дар домани пок Моми тусї њамчу Сотим насли хеш, То Улуѓзода шавад, Њамчу "Фирдавсї" нигорад як румон. Њамватан! Ай њамдилу ай њамнигоњ! Бетањаммул кун тааммул, чанд ќарн лозим шавад?

*** ТААССУФ Ман пойгањнишинам, вале Натавонистам ба сатњи ту фароям. Ту болонишинї, вале Кўшишам баръабас буд, чун Натавонистам туро ба сатњи хеш расонам. Мо бо њам натавонистем… *** Ангора мекард аз килки мушкин Дар сањфаи субњ тасвиргари Чин. Шуд дояи ман момои афлок, Бигрифт тифлам аз домани пок. Ман буду бодам бо лак-лак уммед, Дар лањза зодам чун нури хуршед, Кай дида гарде як марди майдон З-ин чордарде, ё Шоњи мардон! Ман ширгуна як шеър зодам! Шер аст шеърам, ман шерзодам!!! *** Омили Исои сухан кї? Манам! Шомили дарду ѓами дунё танам. Нарм дилам гар ба мисоли сабўс, Пеши аду рўйинаму оњанам.

МАРЯМБОНУИ ФАРЃОНЇ ХОЊИШ Ай Фурўѓ, Бари дарки шеъри нобат, Бари дарки дарди покат, Сиду соли дигар омад Зистан лозим маро. Буд бисту сеи умрам гўиё Аз умќ бишнохтам туро. Ѓолибам буда гумон он солњо, Ки "Таваллуде дигар"-т анбози ман аст, Гањ кушоду гањ нињон њамбозу њамрози ман аст! (Содагиву сањлангории ман буда, ки Аз китобат Лаззати омезиши љинси латифро Эњсос кардаам фаќат ба як марди заминї, К-ин нигоњи содаву бас содаро акнун Аќлу ќалбам мекунад инкор. Андар он бањси андешаву эњсос зи боло Њаст касе, ки шармандагиам мекунад зинњор?) Ай азиз! Ай он, ки таровишњои ќалбат њама шеър асту шеъри ноб, Ай он, ки гуноњат муодили сад савоб! Ман, ки бо орзуи расидан ба висоли анисе њамчу ту Садњазорон рању пайроњањои ишќ Паси сар мекунам яќин, Нисор хоњам кардан Сад дафтари абёт зи девони умри хеш Бар яке лањзаи дидори туву пою ќадамњот. Шоистаи шоистањо бар тољу тахти сухан, Ай ситораи тобандатарини осмони адаб, Дар чамани нози хаёл нозбўйи ишќ В-эй растахези аќл, Вола манам дар орзуи як лањзаи висол! Ай, ки љўшиши бодаи ишќ андар љоми љон, Ворастае зи шайтанату озодапару бол! Ай хоњарбузурге, ки бузургтар аз кулли бонувон! Биё, даст бигирам, нашавам то ба дом,

Ќалб махон, кўраи оњангарист, Путк шавад мушт бари душманам. Бохтани сар - бари ман ифтихор, Тарс мадењам зи сари бетанам. Хам нахўрад пеши касе ќоматам, Мард ба ботин ману зоњир - занам! Ќайсари Фарѓонї фаромуш шуд? Пайрави ў Марями Ќайсар манам! *** Ќисмати ман кор буду кор буд, Љуз ба инам нанг буду ор буд. Гирд ба гирд аз паи чї гаштаме? Ризќи азал нуќтаи паргор буд. Сањв бишуд, "нуќта" махон, "дона" гўй, Давраи он њалќадави дор буд. Мегуфтї, ки мо бухорої будем, Чун Дарвоз моли Бухоро буд Ва њанўз дар маъно, дар ботин бухороием! Мо тољик будему њастем, Ва дари бози Дарвозро бастанд Ва афѓонмон эълон доштанд, Дардо, ба афѓон омадем. Пас, донистї, ки чиро Ому мемўяд? Гуфтам: Њо, пас акнун аз васл бигў. Аз шеър мегуфтиву аз косаи шири мањтоб, Аз шер, аз насли хуршед в-он Шери Панљшер! Аз ќиссаи кўњнаи Дањбед. Пурсидамат: Ту Дањбедро медонї? Дањбеди Самарќандро, Ки Соњиби Њидояро фарљомгањ буд? Дањбедии ШЕРСАВОРро медонї? Шери ХУРШЕДСАВОРро медонї, Ки боли савориаш боли Њумо буд? Ки сустии шикастаи ростраваш мењри тобандаи мо буд?! Љавобам додї: Бале, мо, ки аз як решаем, Шери хуршедсаворем!!! Ай бародари ба сол аз ман кўчаку дар њунар бузург, Дар ёд дорї, Соли 92 буд?..

Як пари коњ аз аљалам ѓам набуд, Зиндагї чун кўњ ба сар бор буд. "Хўљаин"-ам як тани бесар, ки буд, Саркашиам то ба таги дор буд! Бораи кажрафта буд ў, бар масал, Пўсида он аз тагу аз тор буд... Мўр будам - донакаши рўзгор, Њељ магў: "Марями мо зор буд..."

ИНЊОРО БОЯД ШИНОХТ Матолиби гўшаи "Инњоро бояд шинохт" барои бахши тољикии Википедия ё Донишномаи њамагонї тањия мешаванд. Шумо метавонед онњоро њар замон дар Википедия худ комил кунед.

МУЊАММАДЉОН ШОДИЕВ Агар гўем, ки чењраи Муњаммадљон Шодиев барои аксари мутлаќи мардуми Тољикистон, њатто сокинони Афѓонистону Эрон бегона нест, хато намекунем. Имкон дорад, ки танњо бо ба забон овардани як исм - "Нозимї" ўро барои мухотаб муаррифї намої. Њунарпеша бо офаридани наќши Нозимї дар силсилафилми "Дар орзуи падар" (аз рўи асари нависанда Кароматулло Мирзоев) ба дилу дидаи так-таки мардум љой гирифт. Албатта, ин маънои онро надорад, ки то ин замон тамошобини театру синамои тољик аз њунари ў бехабар буда бошад. Аммо силсилафилми "Дар орзуи падар" чењраи Муњаммадљон Шодиевро мардумитар намуд. Ин филм охирон ва шояд дар чанд соли ахир ягона филми тољикї бошад, ки бо мањбубияти беандоза мардуми тољикро ба назди оилаи нилгун љалб намуд. Аз камтарин филмњои тољикист, ки атрофи наќшњои асосии он мардум њарфњо мегуфтанд. Наќл мекунанд, ки баъд аз ин филм њамсоязанњо дар симои Муњаммадљон Шодиев Нозимии бадмасту оилабезорро дида, ба сўи бо нишони нафрин даст меафшонанд… Ин њама далел аз њунари волояш аст, ки бо тамоми њастї вориди наќш мегар-

дад. Ин њунарманди тољик 5-уми январи соли 1954 дар дењаи Сарои љамоати Понѓози ноњияи Ашт ба дунё омадааст. Соли 1979 Донишкадаи санъати Тољикистон ба номи Мирзо Турсунзодаро хатм мекунад. Њанўз дар замони донишљўї бо садои марѓуладори хоси ровиёни мард шуњратманд гардида буд. Дар солњои 1977-1978 ду навбат дар шањри Ленинград барандаи озмуни ровиён гардидааст. Фаъолияти кориашро дар театри мусиќивудраммавии шањри Конибодом ба номи Тўњфа Фозилова оѓоз мекунад. Бо гузашти 60 соли умр, ки нисфи он рўи сањнаи њунар сипарї шудааст ва дар дафтарчаи мењнатии ў зиёд љойи корро намебинед. Соли 1984 Муњаммадљон Шодиев бо даъвати роњбарияти њамонваќтаи театри академиву драммавии ба номи Абулќосим Лоњутї ба шањри Душанбе ба кор меояд ва то ба имрўз дар ин боргоњи њунар фаъолият дорад. Аммо офаридањои ў дар чандин дафтар намегунљанд. Дар ин муддат ў дар театри ба номи Абулќосим Лоњутї барои њаводорони театр беш аз 50 наќш, аз љумла, наќши Борбад аз "Ѓуруби Аљам", Хизирхон аз "Фарёди ишќ", Азиз аз "Дуел",

Балъамї аз "Шоњ Исмоил", Гурдуй аз "Бањроми Чўбина", Ќодирќул аз "Бой ва хизматгор", Шариф Исматї аз "Имтињон", Мавлавї аз "Офати нафс", Тибалт аз "Ромео ва Чулетто", Боњуй аз "Куштори як саду чордањ шоњзодаи Хахоманиш", Дералд аз "Бемори хаёлї"-и Малер, Виштосп аз "Зардушт", Сарлашкар аз "Искандар ва Спитамен", Њокими шањр аз "Сиёњу сафед"- и Сартр, падари Куруш аз "Куруш ва Томирис", наќши соњиби мењмонхона аз "Хизматгори ду хоља", вазир Балъамї аз "Рудакї" ва ѓайра офаридааст. Дар ин баробар наќшњои офаридааш дар синамо низ кам нестанд, ки на танњо дар миќёси Тољикистон, балки дар хориљ низ мањбуб гардидаанд. Анор аз "Парвози занбўр"- и Љамшед Усмонов, Абдулло аз "Муњољир"- и Собит Ал Валї, директори мактаб аз "Мањдї", Устод аз "Шамсиддини Шоњин", Озар аз "Муњити 44-46", Нозимї аз силсилафил-

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №43 (374) 22. 01. 2014

ми "Дар орзуи падар" аз зумраи наќшњои синамоии ў мебошанд. Силсилафилмњои "Мањдї" ва "Дар орзуи падар", ки Муњаммадљон Шодиев дар онњо наќши асосиро бозидааст, на танњо дар Тољикистон, балки дар љумњурињои њамзабонамон Афѓонистону Эрон низ гарм истиќбол шудаанд ва њамчунин якчанд наќшњои бозидааш дар сањнањову фестивалњои љањонї ба намоиш гузошта шудаанд. Муњаммадљон Шодиев инчунин дар дубляжи дањњо филм ширкат намудааст. Зимнан, бо садои ў мероси адабии классикон ва осори адибони имрўз дар Радиои Тољикистон сабт шудаву дар хазинаи тиллоии радио мањфуз мебошад. Тирамоњи соли 2013 дар сањнаи театри Лоњутї намоише бо номи "Муњаббат" бо коргардонии Муњаммадљон Шодиев ба сањна гузошта шуд. Коргардонї пахлўи нави эљодиёти ўро дар бар мегирад. Феълан, бар иловаи корњои эљодї дар ДДСТ ба номи Мирзо Турсунзода ба њайси дотсент фаъолият намуда, ба шогирдон мањорати актёрї ва нутќи сањнавиро меомўзад. Онњое, ки ўро аз наздик ба хубї мешиносанд, мегўянд, ки тамкину хоксорї њамвора бо ўст. Дар як суњбати расонаї ваъда намудааст, ки њаводоронаш аз руйи ашъори Лоиќ Шералї аз ў моноспектакле интизор бошанд. Соли 2005 унвони Њунарманди шоистаи Љумњурии Тољикистонро додаанд. Инчунин, дорандаи медал "Барои хизмати шоиста" буда, бо як ќатор ифтихорномањо аз љониби Њукумат ва Вазорати фарњанг ќадрдонї шудааст. Муњаммадљон Шодиев оиладор ва соњиби панљ фарзанд аст.

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №43 (374) 22. 01. 2014

ИНЊОРО БОЯД ШИНОХТ

НИГОЊИ МАРДУМЇ ЛАТИФА Падар дар гўши писараш гўшворро дида, гуфт: - Ин чї номаъќулї!? Дар ваќтњои мо, гўшворро ё љутињо ба гўш мекарданд, ё пиратњо. Њозир ист. Ман рафта мебинам, агар дар паси дар киштї набошад, мурдам гуфтан гир!!! ***** Марде ба боѓе даромада дид, ки боѓ пур аз дарахтњои мева, хурсанд шуда, ба худ гуфт: -Мардум марњамат кунед: ана, гелоси сара, ана себи нозанин, ана ноки мулоим, ана ангури ширин… Соњиби боѓ пайдо шуду як шапалоќ ба рўи ў фаровард… -Ана шапалоќи обдор, гуфт мард. ***** Нозири андоз аз навтољике мепурсад: - Ту воќеан мехоњї, ман бовар кунам, ки ин 5 мерседес, 1 лимузин, 3 манзили панљњуљраї дар маркази шањрро бо пули њалоли худат харидаї? - Баъд чї, боз бо пули кї мешуд? - Пули мардум… - Чї… Масхара мекунї, ин мардум аз куљо ин ќадар пул дорад? ***** -Оњооооо. Ин сару рўят њамвор шудаастку љўра. Чї гап шуд? -Як варзишгар штангаро афтонд… - Дар рўи ту??? - Не, болои пояш… - Пас ба ту чї шуд? - Ман хандидам… ***** Зан паси чанбари мошин бо суръати баланд њаракат мекунад. Баъди таќрибан 10 километр ба гўшаш садои тараќо-туруќ мерасад. Мошинро назди усто мебарад. Усто як ба наќлиёт назар карда мегўяд: "Мерседес"-атон ягон айб надорад. Бемалол нишаста рондан гиред, аммо сарпўшњои чоњњои зеризаминиро бурда, ба љояш гузоред..

БОЗОР Ё ОСОРХОНА? - Дар Љумњурии Тољикистон имрўзњо ба зиндагонии мардуми оддї, ќишри камбизоати кишвар ягон вазорату идорањо коре надоранд. То њол сабади истеъмолии нафаќагир, ё шањрванди хизматнишондода амиќ њисоб карда нашудааст. Андозаи минималии нафаќа то ба дараљае паст аст, ки њолу ањволи зори мардуми тољикро дида, гиряи одам меояд. Ба наздикї, ба сафари пойтахти Тољикистон, шањри зебои Душанбе рафта будам. Дар назди бинои автовокзал марди куњансолеро дидам, ки дар пеши бараш ордену медалњои солњои љанги дуюми љањон (1941 - 1945) ва дар рўи замини сарди фасли зимистон нишаста, чумчаю табаќ, чойнику пиёла ва чанд майда - чуйдаи рўзгори худро наздаш гузошта, савдо дорад. Ба ањволи ў рањмам омаду наздаш истодам. Мўйсафед ѓайриинтизори ман ба сўям назаре карда, гуфт: "Њамин ордени ветерани мењнати маро намехарї?" "Барои чї мефурўшед, бобо? Охир монед, барои фарзандону наберагонатон ёдгорї монанд", - гўям. Ба ман љавоб дод: "Њоло наберагонам орд надоранд, ки нон хўранд. Писарам ба мардикорї ба Русия рафт, вале бекор монда, пуле намеёбад, ки ба Ватан баргашта ояд". Ба мўйсафед чанде маблаѓ додам ва њарчанд кард, орденњояшро нагирифтам. Ба ањволи мўйсафеди бечора ва кулли мардуми тољик хориам омад, ќариб гиристам… Имрўзњо аксарияти мардуми мо, ба ќавле "на зиндаю на мурда" зиста истодаанд. Ваќти он расидааст, ки барои табаќаи дастнигару камбаѓали кишвар, намояндагони мардумї консепсияи мушаххас тартиб дињанд. Намешавад, ки дар давлати демократї як нафар миллионер гардаду садњо ё њазорњо нафари дигар аз гуруснагї азият кашанд. Хўроки мардуми оддї ба як нону чой мондааст, вале бинед, ки њаннотону ќаллобон нархи ордро рўз ба рўз, соат ба соат боло бардошта истодаанд. Оё дар давлат ягон нафаре ёфт намешавад, ки ба эшон хитоб намояд: "Магар мусалмонии шумо њамин аст?!" Бозору маѓозањои кишвари мо барои мардуми тољик ба осорхона мубаддал гашта истодаанд. Оё дар кишвар ягон сохторе вуљуд дорад, ки нарху навои муњимтарин маводи хўроквориро танзим намуда, ба њифзи иљтимоии табаќаи ниёзмандон мусоидат намояд? Посухи ин суоли матрањро бояд аз сарони давлати Тољикистон шунид. То ба кай тољик дар Ватани худ дар њолати фаќру бенавої умр ба сар мебарад? Диловар ТУРСУНОВ, сокини шањри Хуљанд

"ПРИНИМАТЬ ПОСЛЕ ШАКАРЧАЙ" - Ин субњ ( 20-уми январи соли равон) суњбате доштам бо як пирамард. Ў аз сифати доруњо ва таъсир накардани он шикоят кард. Ва як нуктаи аљиб гуфт: оё намешавад, ба русњо, ба касоне, ки ширкатњои дорусозї доранд ва ба одамоне, ки дору ворид месозанд, гуфт, ки дар вараќаи истеъмолии дору навиштаи "принимать после еды"-ро таѓйир дињанд. Масалан ба љояш "принимать после шакарчай" ё "принимать после вода с хлебом (нону об)" нависанд? Гуфт: "еда" аз он чизе, ки мо бист сол аст истеъмол мекунем, фарќ дорад. Фикр мекунам, пирамард то љое њаќ аст! Ањлиддин САЛИМОВ, сокини шањри Душанбе

Агар аз љониби кормандони Вазорати корњои дохилї ягон ќонуншикание шуд ё бо ин нињоди ќудратии кишвар њамкорї кардан мехоњед? Пас, ВКД-и Тољикистон барои њамкорї шумораи телефонии раёсату шуъбањои асосии худро дар шањру ноњия ва вилоятњо пешнињод мекунад: Телефони боварии вазири корњои дохилии Тољикистон: 221-21-21; Ќисми навбатдории ВКД: 221-08-30, 227-9898; Ќисми навбатдории Раёсати ВКД дар шањри Душанбе: 221-15- 42, 221- 00- 57; Ќисми навбатдории ШКВД дар ноњияи И.Сомонї: 224-13-06, 224-48-74; Ќисми навбатдории ШКВД дар ноњияи Шоњмансур: 223-13-30, 227-80-00; Ќисми навбатдории ШКВД дар ноњияи Сино1: 236- 92-24, 236-83-35; Ќисми навбатдории ШКВД дар ноњияи Сино 2: 235-56-88, 236-22-38; Ќисми навбатдории ШКВД дар ноњияи Фирдвсї: 233-72-24, 233-72-11; Ќисми навбатдории РКД дар вилояти Суѓд: (83422) 6-06-997, 6-30-38; Ќисми навбатдории РКД дар вилояти Хатлон: (83222) 2-25-15, 2-25-36; Ќисми навбатдории РКД дар минтаќаи Рашт: (83131) 2-17-69, 2-25-55; Ќисми навбатдории РКД дар вилояти Бадахшон: (83522) 2-91- 14, 2-42-03; Раёсати БДА ВКД ЉТ:221-00-16

АКСИ ГЎЁ

НАХОД?

?-И БОБ

БА ЉОЙИ 09

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №43 (374) 22. 01. 2014

ТАЗОД САЊШ ДАР ОРЗУИ ЃУЛОМ КАРДАНИ ТОЉИКОН - Мутаассифона, барои гирифтани шањодатномањои таваллуди фарзандонам ба Шуъбаи сабти асноди њолати шахрвандии ноњияи Шоњмансур мурољиат кардам ва дар њар ду маврид мутахассис ва сардори њамин шуъба пофишорињои зиёде карданд, ки "Дар сурати ислоњ накардани Фармонзода Абдуллои Муњаммад ба Фармонов Абдулло Муњаммадович наметавонем шањодатномаи таваллуди кўдакро дињем..." .. Инчунин иброз намуданд, ки "Фарзандонат калон мешаванд ва барои рафтан ба муњољирати корї ба Русия рафтан барояшон мушкил мешавад... "... Тасаввур намоед, ки мутахассисони САЊШ ояндаи кўдаки яксоларо "муњољири мењнатии оянда" тасаввур менамоянд, чї расад ба номгузории милли ва ё њуввияти худї! Муњаммад ФАРМОНЗОД, сокини ноњияи Шоњмансур

ДИЌЌАТ! Барои ба саволњои доѓи худ посух гирифтан ба идораи њафтаномаи "Нигоњ мурољиат кунед. Суроѓа: шањри Душанбе, кўчаи Носирљон Маъсумї-3, назди Хона музейи Мирзо Турсунзода. Ё ба масъули сањифаи "Нигоњи мардумї" бо шумораи телефони 985 60 86 85 занг занед ё бо воситаи смспаём саволи худро ирсол доред. Њамчунин ба почтаи электронии nigoh_tj@inbox.ru арзу пешнињод ва мушкилоти худро бинависед.

МАН ЌАБУЛ НАДОРАМ!

АЗ "СЕКОНД ЊЕНД" ЭЊТИЁТ ШАВЕД! Ба таваљљуњи вазири тандурустї Нусратулло САЛИМОВ Таи солњои охир шумораи маѓозањои "Секонд њенд" ("дасти дуюм") меафзоянд, зеро нархи он нисбат ба фурўшгоњњои замонавї хело паст аст. Аммо оё ин либос ба саломатии инсон осеб намерасонад? Бархе аз савдогарон бар он аќидаанд, ки гўё, ин молњоро аз хориља ба Афѓонистон њамчун ёрии башардўстона равона мекунанду афѓонњо бошанд инњоро ба тољикон фурўхта, пул ба даст меоранд. Аммо гуруњи дигари савдогарон мегўянд, молњоро аз ширкатњои махсус харидорї менамоянд, ки он "дизенфексия" кардашуда барои саломатии инсон безараранд. Яке аз тољирони афѓони бозори "Автовокзал" -и шањри Душанбе, ки ба фурўши молњои "дасти дуюм" машѓул аст, мегўяд, аслан, сару либоси " Секонд њенд" аз давлатњои Аврупо ба Покистон ворид мешаванду сипас тољирон онњоро харидорї карда, ба кишварњои хеш мебаранд. Савдогарони мо ин молњоро аз марзи Афѓонистон ба Тољикистон ворид менамоянд. Дар мавриди дизенфексия шудан ё нашудани ин молњо Алимањмад Сўфиев, сармутахассиси шуъбаи гигенияи коммуналии Вазорати тандурустии Тољикистон, мегўяд: "Мо то имрўз ягон маротиба маѓозањое, ки ба фурўши либосњои "Секонд њенд" машѓуланд , тафтишу тањќиќеро оѓоз накардаем ва маълумоти дуруст њам гуфта наметавонам, ки ин либосњо марњилањои дизенфексияро мегузаранд ё на". Агар вазъ њамин аст, оё метавон боварї њосил намуд, ки сару либосњои "Секонд њенд" барои саломатии шањрвандони Тољикистон безарару бехатар ва вазъ зери назорат аст? Ба саломатии ин миллат кї љавоб мегўяд?! Дар њамин маврид табиби "Маркази шањрии беморињои пуст ва зуњравї" Насрулло Саидаминов аз таљрибаи хеш мегўяд, ки имруз 50-60 дарсади мурољиаткунандагони мо аз натиљаи истифодаи либосњои "Секонд њенд" ба беморї гарифтор мешаванд. Асосан омилњои пањнгаштани беморињои хориш ва "микози кафи пой" аз њамин либосњои "Секонд њенд" мебошанд. Хуб мешуд, аз њамин либосњо омма камтар истифода мекарданд. Масалан, ман бемореро ќабул кардам, ки дар бозори Автовокзал ба фурўши молњои "Сукн њенд" машѓул буда, оилавї ба бемории хориш гирифтор шудаанд. Њангоми бо касал њамсуњбат шудан равшан гашт, ки касалї дар натиљаи истифодаи либосњо ба эшон роњ ёфтааст. Зеро либосњои дар бар будаашон аз ин чиз шањодат медод. Нилуфар Амонова, сокини ноњияи Файзобод , гуфтањои табибро таќвият дода, мегўяд, ки њангоми истифода аз либосњои "Секонд њенд" ба бемории занбуруѓї гирифтор шудаму баъди табобати тўлонї дар беморхонаи Яккачинори шањри Душанбе шифо ёфтам. Аммо касе аз банда суол накард, ки омилњои ин бемори чї њасту аз куљо ба он сироят ёфтам. Њамчунин собиќ муштарии дигари молњои "Секонд њенд" Уткур Минйигитов, ки дар беморхонаи пўст ва зуњравии Душанбе табобат мегирад, илова намуд, ки "Ман боре барои писарчаам аз "Секонд њенд" сару либос харидаму фарзандам ба бемории пўст гирифтор шуд. Ман пас аз ин аз он маконњо, умуман, дигар мол харидорї наменамоям. Ба дигарон низ њушдор медињам, ки аз хариди ин либос худдорї намоянд, то ба њар хел бемории сироятї гирифтор нашаванд! Аз он нигаронам, ки паёмади њамаи ин чї мешуда бошад. Беназоративу бепарвофалакї моро то куљо мебарад? Чаро саломатии худро арзон гаравгони беморињои сироятї мегардонем? Умед мебандем, ки Нусратулло Салимов, вазири тандурустии Тољикистон ба ќазия равшанї меандозад! Вилоятшоњ САИДОВ, сокини шањри Душанбе

ЭЪЛОН Соњибкори инфиродї Чупонов Хуршед Вайсумадович, РЯМ 0130078282, ки аз тарафи ноњияи Шоњмансури шањри Душанбе тибќи Шањоданома 0004274 аз 28.032013 ба ќайд шудааст, фаъолияташро ќатъ мекунад.

КОМИЛАН ЉИДДЇ

“НИГОЊ”, ЧОРШАНБЕ №43 (374) 22. 01. 2014

БИОПАПА Ё таљовузи депутат аз љониби журналист Аслони Акбар, журналисти маљаллаи "Ватан ва фарзандон" рўзи душанбе, дар истгоњи Яккачинори шањри Душанбе, дар интизори автобус, рўи харак нишаста, китоберо вараќ мезад. Њамин ваќт наздаш як пиразани лоѓар, дар дасти росташ асо ва дар дасти чапаш тасбењи 99 мўњрадор омад ва лаб ба сухан кушод: -Писарам, Шумо, аз афташ, одами хондагї барин менамоед; ба кушудани мушкиле мададгорам шавед! -Ман журналист, холаљон. Чї мушкилї доред? -Худи шумо ба ман лозим будед, писарам! Шумо Отифа Эркаеваро мешиносед? - бо суол мурољиат кард пиразан. -О ин бонуи давлатсолорро кї намешиносад? Намояндаи Парламенти кишвари мо, дасти рости худи Калон. -Бале, писарам, худи худаш! Ќариб њар рўз аз ТВ ва радио суханронї мекунад, вале чї мехоњаду чї мегўяд ба њиљ нафаре маълум нест. Ин бону аз округи интихоботии мо, мањаллаи Чўянгудозон интихоб шудааст. Ваќти интихобот њамаи мо - калону хурди ноњияро маљбуран дар идорае љамъ карда, ќанор - ќанор ваъдањои дурўѓин дод ва њамин, ки хараш аз об гузашт, њама ќавлу ваъдањои зиёдашро фаромўш намуд. Моро тамоман аз ёд баровард, њатто шунидани номи ноњияамонро њам намехоњад.Дигарон ањамият надоданд, вале ман, инак 16 сол мешавад, ки аз паси ин бону (њамон ваќт бону буд, алњол мисли ман пиразани фартут шудааст, вале пояи устали њукуматиро аз даст додан намехоњад!) кашола шуда гаштаам. Як моњ ќабл, кофта - кофта ба хонааш рафтам. Посбони њукуматї доштааст, мегўяд, ки "Отифа Эркаевна одамони оддиро на дар хона ва на дар љои кораш ќабул намекунад. Ду даќиќа њам арзи маро гўш кардан нахост. Мегўянд, ки васият кардааст, то баъди марг, курсии хизматиашро бурда, болои ќабраш ёдгорї гузоранд… Писарам, шумо љавонед, њамин кори маро идома дињед, илтимос… Ба доди мардум расед. Халќ дуои нек мекунад, барака мегиред… -Хуб шудааст холаљон! Ин корро, албатта, идома хоњем дод, - Аслони Акбар ба пиразан ваъда дод. Писарам, мана, нишонии ман.Хоњиш мекардам, ки аз натиљааш, албатта, маро огоњ намоед.Охир ин чї гап, ки мардум хизматгори депутатњо гаштаанд! Косметикаю буруташонро табар њам намебурад - е! Њамин ваќт автобус омад ва журналисту пиразан хайрухуш карданд. *** Баъди сўњбати пиразан, Аслон тасмим гирифт, ки њатман Отифа Эркаеваро дарёфта, сўњбатеро анљом хоњад дод. Вале ин наќша, дар њаќиќат, осон набудааст; ба зангњои телефон посух намедод, почтаи электронї, гуфтанї гапро, умуман, бомба мефањмидааст, чун терористони Покистон љои зисташро мунтазам иваз карда меистод. Лекин Аслон, журналисти љавон њам, чун шикорчии њаќиќї шабу рўз аз паси ин намояндаи гурезаи халќ меда-

вид, ва дар њама љо Отифа, намояндаи мардумиро дар Парламенти кишвар пайгирї мекард.Баъди 5 моњу 12 рўз суроѓаи нави Отифа Эркаеваро дастрас намуд, вале худи њамон рўз ба манзилаш кормандони масъули Кумитаи амният, прокуратура, суд ва милитсияи махсус ташриф фармуданд. Дасту пои Аслонро чун гўсфанди њисорї баста, ба идораи суд оварданду судя њукмномаро гармогарм ќироат намуд: "Аслони Акбар Анварзода, шаби 30.02.2013 ба маќсади таљовуз кардан ба номуси намояндаи мардумї Эркаева Отифа Бизнесменовна, ки статуси махсуси "неприкосновенностї" дошт, ба наздикии манзили истиќоматиаш мешавад, вале ба маќсади нопоки худ расида натавонист, зеро сари ваќт бо сабаби њушёр будани посбонони шуљоъ - Маќсадулло Њукуматов ва Гургак Бўрибеков 200 метр дуртар аз хонаи депутат дастгир карда шуд. Дастгиршуда, Аслони Акбар баъди латукўби зиёди маќомоти дахлдор ба гуноњи кардаи худ пурра розї шуда, изњор дошт, ки омода аст худро аз ошёнаи чоруми ВКД партояд, вале муфаттиш Фирўз Пенджикентский ба ин розигї надод. Баъди як соати бозпурсї дар њузури "мамароза"-и Фирўз журналисткуштори Сангаку Файзалиро ба калла гирифта, баёнот дод, ки тирњои пистолети Капланро низ ў тайёр карда буду баъди Отифа ният доштааст, ки ба Саридораи Телевизион ва Радиои тољик (ки аз рўи овозањо, гўё чанд бону сарварї мекардааст) даромада, ба номуси чанд тани эшон низ таљовуз намояд. Суд ин ниятњои махсусан хавфноки шањрванди Тољикистон - Аслони Акбарро ба инобат гирифта, ўродар асоси ташхиси лабаратория "ФотоШоп БиоПапа" тибќи моддаи фалону бењмадон -"Терроризм" ва моддаи фалон "Таљовуз ба номус ё ба корњои шањвонї тањрик додани духтарони то сини 18 сола" ба муддати 26 солу 29 рўзу 24 соату 48 даќиќаю 4 сония аз озодї мањрум карда, ба андозаи 237.000 сомонї љаримакард. Илова бар ин, номбурда ба муддати 5 сол баъди ба озодї баромадан аз идомаи вазифаи рўзноманигорї мањрум карда мешавад! Хонаи журналист ба љияни Эркаева Отифа туњфа карда шавад!" Дар зали суд ягон адвокате пайдо нашуд, ки талаб кунад: "Охир синну соли намояндаи мардумї - Эркаева Отифа аз синни 18 кайњо убур карда, ба 75 расидаасту журналист 200 метр то хонаи ў нарасида боздошт шудааст! Феврал 30 рўз намешаваду Отифа аз моњи январ то њол дар Дубай аст...". Ба Аслони Акбар њатто њуќуќи гуфтани сухани охирини мањкумшударо низ манъ намуда, худи Зорро бо супориши калони депутатњо ўро кашон -кашон паси панљара бурд. Ногуфта намонад, ки журналистони "Ахбор" аз толори суд навор бардоштанду шумо метавонед гузориши онњоро тамоми сол, байни консертњои бобои Файз тамошо кунед. Рустами БИОПАПА

МАНГАР, КИ КЇ МЕГЎЯД...

(Ќиссаи воќеии таљовузи депутат-бонуи 75 - сола аз љониби журналисти 22-сола, ки аз масофаи 200 метр сурат гирифта, ба наздикї дар барномаи "Ахбор" намоиш дода мешавад)

Муъмин ЌАНОАТ, Шоири халќии Тољикистон: - Усули давлатдории ќабилагию ќавмию хонаводагиро ман чандин бор навиштаму гуфтам, ки кори хубе нест, бас кардан даркор, айб аст, дар њоле ки мо худро давлати демократї, дунявї, иљтимої муаррифї мекунем. - Бењтараш ошкоро пурсед: Дар њоле, ки мо як бародари тракторчї доштем, ин ќадар хешу табор аз куљо пайдо шуд?

Маликшо НЕЪМАТОВ, раиси Кумитаи љавонон: - Ман паноњи ВАО-ро ба Худо супоридам ва ба онњо кор њам надорам. - Ин хел бошад, паноњи шумо њам аллакай супурдагї будаст-ку!

Саидалї СИДДИЌОВ, муовини аввали раиси Кумитаи телевизион: - Асадулло Ќиматович, бисёр мехостанд дар нишаст њузур дошта бошанд, аммо бо даъвати Љаноби олї кумитаро тарк кардаанд ва наметавонанд дар нишасти матбуотї њузур дошта бошанд. - Љаноби Олї ѓайр аз ќабули Асадулло Ќиматовичу Амонуллоњ Њукумович дигар касонро ќабул намекунанд-чї? Чаро, ки ин ду нафар аз нишастњои матбуотї пайваста "даъват мешаванд"

Убайдулло ЌУРБОНОВ, ректори Донишгоњи тиббии Тољикистон: - Ба Ќуръон ќасам, ки бо ягон довталаб пешакї маслињат намекунем. - Накунед, зинњор! Ба тобеонатон њам гўед, ки онњо њам накунанд. Бо ин бачачањо маслињат кардан чи лозим?! Бо падару "таѓо"яњояшон маслињат пазад, шудан мегирад.

Алимурод ТАЃОЙМУРОДОВ, директори генералии КВД "Хољагии манзилию коммуналї": - Гуфтаанд, ки писари ман дар њолати мастї мошин меронд. Ин гап нодуруст аст. Писарам дар умраш араќ намехўрад, вай устоди варзиш дар сатњи љањонї аст. Дар садамае, ки ба ў бор карданд, айбдор нест. Кормандони телевизион, ваќте писарам дар шуъбаи эњёгарии беморхона мехобид, ба њуљра зада даромада, ўро наворбардорї кардаанд. Ман аз ин кори онњо сахт норозиям. - Аз раиси вилоят таъин нашуданатон зиёдтар норизо бошед њам, ки барои кормандони телевизион бару бир аст: онњо фаќат як касро нишон медињанду фаќат гапи хешу табори њамон касро мегиранд.

Худойбердї ХОЛИЌНАЗАРОВ, роњбари Маркази тадќиќоти стратегї: - Президент њам сиёсати дохилї ва њам хориљиро аз дигарон бењтару хубтар медонад. Бинобар ин гумон мекунам, ки њољате ба њифзи мушовирон нест дигар. - Рост мегўед, Барак Обамаву Владимир Путин, ки ба ин сатњ нарасидаанд, мушовирони зиёд доранд. Биёед, мушовирони собиќи президентро зери роњбарии шумо ба Вашингтону Маскав фиристем, то Обамаву Путин њам доно шаванд. Чї гуфтед, љаноби стратег? Як муњољирати корї карда мебиёед-де.

Раиси Шўрои муњаррирон: Саймиддин Дўстов

Њафтанома дар Вазорати фарњанги Љумњурии Тољикистон ба ќайд гирифта шудааст.

МУАССИС: Созмони љамъиятии «ИНДЕМ» («Информатика барои демократия ва рушди миллї»).

Котиби масъул: Абўалї НЕКРЎЗОВ Шўъбаи иттилоот ва сиёсат тел: 600 80 38 Шўъбаи тањќиќот ва тањлил тел: 600 80 38 Шўъбаи иљтимоъ ва иќтисод тел: 600 80 39 Шўъбаи реклом ва огоњиномањо тел: 918 74 75 79

Дар њафтанома матолибе низ ба нашр мерасанд, ки бо мавќеи идораи он муѓойират доранд. Дар шумора аз аксњое њам аз Шабакаи љањонии Интернет истифода шудааст. Матолиби хусусияти таблиѓотидошта ® метавонанд танњо бо пардохти муайян дар њафтаномаи «Нигоњ» нашр шаванд. Барои дар дигар нашрияњо пурра ё ќисман чоп кардани матолиб ва иќтибосњо аз «Нигоњ» иљозаи хаттии идора ва нишон додани сарчашма дар шакли «аз њафтаномаи «Нигоњ» №_ аз санаи _» њатмист. Њуќуќи муаллифии кулли матлабњои шумора ба идораи њафтаномаи «Нигоњ» ва СЉ «ИНДЕМ» тааллуќ дошта, тибќи ќонунгузории љории Тољикистон ва байналмилалї њифз карда мешаванд.

Ќимати рўзнома дар фурўши чакана на беш аз 2 сомонї Њафтанома дар нашриёти «Мега-принт» чоп мешавад. Теъдод 4 000 Ќимати обуна барои як сол - 78 сомонї. Индекси обуна: 68990 НИШОНИИ ИДОРА: Љумњурии Тољикистон, шањри Душанбе, кўчаи Носирљон МАЪСУМЇ, хонаи 3. Телефон: (44) 600 80 38, 224 25 09 Теъдоде аз њар шумора дар асоси кўмаки техникии (дар шакли ќоѓаз) дафтари САЊА дар Душанбе ройгон таќсим карда мешавад.