№30 (306). Панљшанбе, 18-уми октябри соли 2012

Чаро Иттињоди кишварњои форсзабон ташкил намешавад?

Иттилоот ва тањлил барои одамони фаъол | №30 (306). Панљшанбе, 18-уми октябри соли 2012 | Е-mail: nigoh_tj@inbox.ru

Асомуддин АТОЕВ:

Љаноби ИКС:

"Ба доно як ишора" ё муњољирситезии Русия

Як гапи њафта

Фаридун РАЊНАВАРД: Лимити барќ ва љипи Абдулло Ёров

«Ленд-крузер»-њои одамкуши пойтахти тољикон

2

«Розњои пинњон»

Бидуни формат

5

7

Фошкорињои Дар ин шумора: сиёсат Мусодираи наворњои видеоии Тўраљонзодањо

2 низоми судї

9

Эффекти 3D-и њайёти як муминободї

Чаро муаллими Эмомалї Рањмон узви ЊНИТ шуд? Мусоњибаи ихтисосии «Нигоњ» бо муаллими фанни математикаи президенти Тољикистон

13 пурбин

"К-имрўз чї хидмате ба мардум кардї?"

7

16

2

№30 (306), 18-уми октябри соли 2012

"Кино ва видео"-и Тољикистон дар њамбастагї бо маќомоти марбута, наворњои видиоии мулоќоти бародарон Тўраљонзодањоро бо муњољирони кории тољик дар Русия мусодира карданд.

5 ГАПИ ЊАФТА АЗ

ПРЕЗИДЕНТ

Боздиди Эмомалї Рањмон аз Озарбойљон Сафари кории президенти Тољикистон Эмомалї Рањмон ба Озарбойљон аз шањри Габала оѓоз ёфт. Дар шањри Габала Эмомалї Рањмон нахуст аз Маљмааи саноатии корхонањои коркарди меваю сабзавоти Jale ва Осорхонаи Њайдар Алиев дидан кард.

Ин маљмаа бо харљи 50 миллион евро бунёд ёфта, дар он беш аз се њазор нафар бо кор таъмин шудаанд. Дар ин љо асосан афшураи табиии меваю сабзавот омода ва бастубандї мешавад. Дар коргоњи дигари ин маљмаа ба мењмони олимаќом ва њайати њамроњи ў технологияи навтарини нигањдории меваю сабзавот дар сардхонањо намоиш дода шуд. Чунон ки зикр гардид, навъњои гуногуни мева дар њарорати аз 0 то +5 дараља ба

ДИН ВА МАЗЊАБ

Мусодираи наворњои видеоии Тўраљонзодањо Корхонаи воњиди давлатии "Кино ва видео"-и Тољикистон дар њамбастагї бо маќомоти марбута зимни як рейди муштарак наворњои видиоии мулоќоти бародарон Эшони Нуриддин ва Њољї Акбар Тўраљонзодањоро бо муњољирони кории тољик дар Русия мусодира кардаанд. дода шуда, ба маќомоти дахлдор пешнињод гардидааст", -менависад АМИТ "Ховар". Ёдрас мекунем, ки сафари Эшони Нуриддин ва Њољї Акбар Тўраљонзодањо ба шањру ноњияњои Федератсияи Русия ахири моњи сентябр оѓоз шуда, ќариб як моњ бародарони рўњонї аз љумла дар Маскав, Санкт -Петербург, Челябинск, Тула, Новосибирск бо муњољирони тољик дидору мулоќот доштанд.

TojNews

Порчае аз мактуби Вазорати маорифи Љумњурии Тољикистон ба Ректорњои Донишгоњњо аз 08.10.2012: "Вазорати маорифи Љумњурии Тољикистон ба маълумоти Шумо мерасонад, ки гузаронидани њама гуна конференсия, семинар ва њамоишњо бо донишљўён аз љониби ташкилотњо ва созмонњои байналмилалї хилофи Ќонунњои амалкунандаи Љумњурии Тољикистон мебошад. Аз ин рў, ба Шумо дастур дода мешавад, ки масъалаи мазкурро љиддї назорат намуда, барои иштирок нанамудани донишљўён дар чунин чорабинињо тадбирњои мушаххас андешед." Акнун филиалњои донишгоњњои Федератсияи Русия дар Тољикистон чї тавр фаъолияташонро пеш мебурда бошанд? Охир, онњо њам ташкилотњои байналмилалианд.

"Мо намедонем!" "Аммо Алидод Расулов, як масъули Вазорати маорифи Тољикистон, ки онњо пештар баргузории семинари Созмони хориљии "Lert International" дар Тољикистонро манъ карда будаанд, мегўяд: "Мо намедонем, њадафи аслии ин созмонњо чист ва баъд дар ваќти дарс ва ба љои тањсил донишљў дар семинари созмонњои байналмилалї чї кор мекунад? Албатта, бояд масъулони донишгоњ ин масъаларо љиддї бигиранд. Коршиносони соњаи технологияњои иттилоотию коммуникатсионї њам намедонанд, ки њадафи аслии Вазорати маориф аз дидаву дониста истифодаи ашаддї бурдани барномањои дуздидашудаи ширкати байналмилалии Майкрософт дар соња чист? Ё вусъат додани монополияи ин ширкат дар соњаи маорифи ватанї ва ё муфлис кардани ин ширкати байналмилалї? Албатта, бояд масъулини донишгоњ ќисми аввали ин фарзияро сарфи назар кунанду ќисми дуюми онро љиддї бигиранд.

Афсўс? Сокинони Тољикистонро акнун лозим меояд, ки барои занги худ ба наздиконашон дар Русия бештар пул пардохт кунанд. Аз 1 ноябр њамаи операторони мобилии Тољикистон таруфањояшонро ба зангњои байнулмилалии баромад ба Русия баланд мекунанд. Афсўс хурдани муаллиф аз чї бошад? Аз он ки нархи занги баромад боло рафту пули тољикистониёни хешутабордўст зиёд сарф мешавад, ё аз он ки зангњои даромад ба Русия кам мешаванд? Охир дар телекоммуникатсия њар занги даромад фоида меоварад-ку.

Рўсиёњї "Моњњои августу сентябр ављи воридоти маблаѓ ба Тољикистон мањсуб меёбанд. Масъулини СММ иттилоъ медињанд, ки ба Тољикистон дар моњи август аз хориљ 436 миллион доллари амрикої ворид гардидаст. Дар назар аст, ки сар аз моњи оянда то оѓози бањор вуруди маблаѓ ба кишвар коњиш ёбад, чун аксари муњољирон ба Ватан хоњанд баргашт. Суол ин аст, ки чаро на масъулини СММ ва на муаллифи ин мавод намегўянд, ки пули воридшуда ба Тољикистон чанд баробар зиёдтар манфиат ба кишвари маскуни муњољирон меоварад?

"Ба доно як ишора"

ТАЌДИР

Гардиши нав дар ќазияи Низомхон Љўраев Низомхон Љўраев, собиќ раиси Корхонаи кимиёи шањри Исфара, ки ба як ќатор љиноятњои иќтисодї айбдор мешавад, ба буљаи Тољикистон 11 миллион сомонї маблаѓи љубронро пардохт кардааст, вале таќдираш њамоно номаълум аст.

САДОИ МАРДУМ

64%

пора талаб кардаанд. Сабаби кашол ёфтани ин ќазияро коршиносон дар бегона кардани моликияти зиёди Низомхон Љўраев баъди њукми аввалаи суд медонанд. Соњибони нави ин моликият ашхоси наздик ба доирањои воломаќоми њукуматї мебошанд, ки нуфузашонро тафтишот ва суд ба инобат нагирифта наметавонанд.

TojNews

14%

4%

15%

Чї аст ин “лимити барќ”?

Бовар доред, ки имсол "лимити барќ" шуморо канор мегузорад? Бале, дар Душанбеву Кўлобу Хуљанд

гуфт, дар ин сурат, ба Низомхон Љўраев њукми абад тањдид мекунад. Дар њамин њол, дар Прокуратураи генералии Тољикис тон ба TojNews гуфтанд, бинобар идомаи тафтишот наметавонанд, љузъиёти ќазияи мазкурро шарњ дињанд. Њамин тариќ, ќазияи Низомхон Љўраев, ки бо номи "парвандаи исфарагињо" маъруф аст, идома дорад, вале таќдири 28 нафар исфарагињо, ки ба љиноятњои гуногун муттањам шуда, зиндонианд, номаълум боќї мемонад. Бо њукми Суди Олии ЉТ онњо дар умум бояд беш аз 30 миллион сомонї зарарро барќарор кунанд. Таќдири судяи Суди Олии Тољикистон Нур Нуров, ки дар робита ба њамин ќазия истеъфо дод, норўшан аст. Ин њам дар њоле, ки Фаттоњ Саидов, раиси Агентии назорати давлати молиявї ва мубориза бо коррупсия, гуфта буд, дар "парвандаи исфарагињо" айбдоркунандаи давлатї Рустам Олимов, судяи Суди Олї Нур Нуров ва як аъзои Маљлиси миллї њудуди 350 њазор доллар

"Дар рўзњое, ки раисљумњури Русия Владимир Путин дар шањри Душанбе ваъда медод, ки ба муњољирони тољик дар Русия сабукињои бештар дода хоњад шуд, сарвазири ин кишвар Дмитрий Медведев пешнињод мекард, ки муњољирони ќонуншикан на барои 5 сол бояд депорт шаванд, балки 5 сол зиндонї гарданд. Ахиран, муњољирони тољик шикоят мекунанд, ки њатто барои напардохтани харљи телефони њамроњи худ ба муддати то 2 сол аз њаќќи вуруд ба Русия мањрум мешаванд." Ё Путину Медведев ваъдахилофанд, ё муњољирони тољик мазохист. Бо вуљуде ки шикоят мекунанд, барои муњољирони тољик гўё дигар кишвар дар олам вуљуд надошта бошад. О, мардум "ба доно як ишора" гуфтаанд.

Бале, бовар дорам

Дар ин бора як манбаи боэътимоди TojNews аз Агентии назорати давлатии молиявї ва мубориза бо коррупсия иттилоъ дод. Бинобар иттилои манбаъ, ки нахост номаш ифшо шавад, айни њол моликияти зиёди Низомхон Љўраев ба фурўш гузошта шудааст. Дар њамин њол, манбаъ иддаои вакили дифои Низомхон Љўраевро дар мавриди тањдиди њукми абад ба зерњимояташро рад карда, гуфт, Низомхон Љўраев танњо ба љиноятњои иќтисодї, аз љумла, тасарруфи моликият айбдор мешавад ва њељ имкон надорад, ки дар баробари ў њукми абад татбиќ шавад. Ёдрас мекунем, ки Файзинисо Воњидова, вакили дифои Низомхон Љўраев, ба Радиои Озодї хабар дода буд, ки Прокуратураи генералї дархост кардааст, то ба парвандаи Низомхон Љўраев баъзе моддањои ќонуни љиноии Тољикистон, ки ќаблан аз парвандаи шахси зерњимояташ лаѓв шуда буданд, дубора ба он ворид карда шаванд ва парванда бо тамоми ин моддањо ба суд ирсол гардад. Файзинисо Воњидова

Њушдори нољо

Не, вале, шояд, пойтахт таъмин шавад?

Дар ин бора Агентии миллии иттилоотии "Ховар" хабар додааст. Бинобар иттилои манбаъ, масъулини Корхонаи воњиди давлатии "Кино ва видео" ин наворњои видеої, ки ба таври ѓайриќонунї аз сомонањои интернетї нусхабардорї шудаанд, бинобар љавобгў набуданашон ба талаботи ќонунгзории Тољикистон, аз чанд нуќтаи дискфурўшии кишвар мусодира кардаанд. "Нисбат ба содиркунандаи ин амали ѓайриќонунї санад тартиб

мудири Академияи шабакавии технологияњои иттилоотї ва коммуникатсионї

Не, куллан бовар надорам

Дар ин бора сомонаи интернетии Дастгоњи иљроияи Президенти Тољикистон иттилоъ додааст. Бино ба иттилои ин манбаъ, дар Маљмааи саноатии Jale Эмомалї Рањмон бо истифодаи технологияи навтарини коркарди меваю сабзавот ва таљрибаи соњибкорони пешќадами хусусї аз наздик шинос шуда, доир ба роњњои ташкил ва густариши њамкорї дар ин ва дигар самтњои фоидабахш гуфтугўи судманд анљом дод.

муњлати то як сол беосеб нигањ дошта мешавад. Дар Маркази Њайдар Алиев Эмомалї Рањмон аз намоишгоњи аксњои собиќ президенти Озарбойљон, пешвои умумилл ии ин ки швар, Ња йдар Алиев дидан кард.Дар ин љо аксњои ин шахсияти маъруфи таърихї аз овони кўдакї то мак табх онию дони шљўї ва фаъолияти ў дар идорањои гуногуни собиќ давлати Шўравї ва роњбариаш дар Озарбойљони соњибистиќлол ба намоиш гузошта шудааст. Тавре зикр гардид, мардуми Озарбойљон ба хизматњои шоёни Њайдар Алиев њам дар солњои њокимияти Шўравї, њам дар солњои вазнини пеш аз истиќлолият ба даст овардани ин љумњурї ва њам дар даврони рушди мустаќили давлат арљгузорї карда, аз ў ба унвони наљотбахши миллати Озарбойљон ёдовар мешаванд, хабар медињад манбаъ.

TojNews

Асомуддин АТОЕВ,

2%

Пурсиш бо фармоиши «Нигоњ» дар пойгоњи интернетии www.tojnews.org гузаронида шудааст. Теъдоди овоздињандањо 414 нафар.

№30 (306), 18-уми октябри соли 2012

3

"МегаФон" якбора шаш истгоњи иртиботи бесими насли дуюмро дар шањракњои Аличур, Башкумбез, Тохтамиш, Рангкул, Ќулма ва Ќароќули Бадахшон љое ки пештар умуман иртиботи мобилї мављуд набуд, мавриди бањрабардорї ќарор дод.

ЊАЉ - 2012

ПАРЛУМОН

Њољиёни тољик аз шароити зист дар макка шикоят доранд Њољиёни имсолаи тољик аз шароити маишии мењмонхона ва касбияти роњбаладони тољик дар Арабистони Саудї шикоят карда, мегўянд, ки шароити сафари њаљ ба маблаѓе, ки барои он пардохтаанд, намеарзад. Њољиён миёни њамсафарону худ, раиси Кумита оид ба корњои дини назди Њукумати Тољикистон, Абдурањим Холиќов ва актёри шинохтаи тољик Мањмадсаид Пировро шинохтаанд. Бинобар иттилои њољиён, ки тариќи шабакаи Фейсбук бо хабарнигори TojNews тамос гирифтанд, имсол гуруњи 24-нафара аз Кумита оид ба корњои дин ва вазорату идорањои давлатї, ки ба њаљи Акбар рафтаанд, њамчунин, ба мушкили маишї рў ба рў шудаанд. Онњо мегўянд, њайати масъулини њукуматї бо шумули табибон, тарљумонон ва роњбаладон, ки наздик ба 200 нафаранд, њамчунин аз шароити номувофиќи њаљи имсола шикоят мекунанд.

- Зоирини тољик дар мењмонхонаи "Шуњадо" дар чоркилометрии Макка љойгир шудаанд ва асосан аз шароити бади хобгоњњо, сифати таомњо ва ноуњдабароии роњбаладон шикоят мекунанд. Кор то љое расид, ки Абдурањим Холиќов, раиси Кумитаи оид ба корњои дини назди Њукумати Тољикистон, яке аз роњбаладонро барои ноу њдабарої аз ин масъулият озод кард.

Ба ќавли манбаи TojNews, Холиќов њамчунин, аз хўроке, ки ба зоирони тољик омода мешавад, сахт нороњат шудааст. Хўроки ин љо субњона - нўшобаву кулча, нисфирўзї - биринљ ва шомгоњї мастоба аст. Дар ин мењмонхона ба 40 зоири тољик њамагї як њољатхона рост омада, шароити одї барои бо тамкин тањорат кардан вуљуд надорад. Маврид ба зикр аст, ки имсол аз Тољикистон њудуди 6 њазор нафар

расман барои адои њаљи Акбар озими Арабистон шудаанд. Арзиши њаљ имсол барои як зоири тољик 3 њазору 650 доллари амрикої муќаррар шуда буд, ки аз ќимати њаљ барои њољиёни Русия ќариб ду маротиба фарќ мекунад. Дар њамин њол, њолдонњо мегўянд, бе маблаѓи иловагї ё шиносбозї ба рўйхати зоирони имсола шомил шудан хеле мушкил буд.

TojNews

ЊОДИСА

Донишљўйи Донишгоњи тиббї дар "Ќарияи Боло" вафот кард Шањнозаи Мансурљон, донишљўи Донишгоњи тиббии Тољикистон, ки субњи 8-уми октябри соли љорї аз ошёнаи чоруми хобгоњи раќами7-и ин донишгоњ афтида буд, дар Шўъбаи эњёгарии Маркази миллии тиббии "Ќарияи Боло" вафот кард. Бино ба иттилои табибон, Шањнозаи Мансурљон тўли чор рўз пеш аз марг дар њолати бењушї ќарор доштааст. Ёдрас мекунем, ки дар Прокуратураи ноњияи Синои пойтахт њодисаи аз ошёнаи 4-уми хобгоњи Донишгоњи тиббї афтидани донишљўйдухтарро ба TojNews "њодисаи нохуш" унвон карда буданд. Шањнозаи Мансурљони 18-сола субњи 8-уми октябри соли љорї аз ошёнаи чоруми хобгоњи Донишгоњи тиббии Тољикистон, таќрибан, соати 8:25 афтида, дар "Ќарияи Боло" бистарї буд. Сар ва миёни Шањнозаи Мансурљон дар натиљаи афтидан осеби љиддї дида, бо вазъи саломатии нињоят вазнин субњи 8-уми октябр ба

беморхона интиќол ёфта буд. Ў, сокини 18-солаи ноњияи Восеъ, имсол ба Донишгоњи тиббии Тољикистон дохил шуда буд. Фарангис - донишљўйи курси 2юми донишгоњи мазкур ва њамзамон, њамхонаи Шањнозаи Мансурљон дар хобгоњ, ба TojNews гуфт, ки субњи 8уми октябр ў аз вазъи саломатиаш шикоят доштааст. - Мо њама ба дарс рафтем, вале Шањноза дар хона буд. Ў аз вазъи саломатиаш ду рўз боз шикоят дошт ва мегуфт, ки сарам чарх зада истодааст. Њамон шаб то соати 3-и шаб вай ба имтињон омодагї дошт, зеро фардо бояд аз фанни физика имтињон месупорид.

- Ман барваќттар ба дарс рафтам. Баъдан, дар дарс будем, ки ха-

ИЛЊОМИ ЊАФТА ГАСТАРБАЙТЕР

бар оварданд, Шањноза аз тиреза афтидааст. Мутаассифона, он замон дар наздаш касе набуд,- иброз дошт ў. Коменданти хобгоњ дар баёноти худ ба прокуратура навиштааст: "Субњи 8-уми октябри соли равон, таќрибан, соатњои 8:25 Шањноза аз даромадгоњи хобгоњ баргашта, гуфтааст, тестњои имтињониашро фаромўш кардааст ва бояд ба њуљрааш равад. Дере нагузашта, роњрўби хобгоњ омада гуфт, ки дар пушти хобгоњ духтаре афтидааст. Ваќте он љо рафтем, Шањнозаро дидем, ки афтида ва дар наздаш папкаи вараќањои тестї буд".

TojNews

Муњиддин Кабирї: 10 сол пас Душанбе "урён" мешавад Муњиддин Кабирї, раиси Њизби нањзати исломи Тољикистон ва вакили ин њизб дар парлумон гуфт, баъди 10 сол Душанбеи "урён" мерос хоњем монд.

- Гулгаштњо ва дарахтон њар сол дар Душанбе бурида мешаванд, аммо касе дар бораи пайомади он ва вазъи экологии шањр фикр кардааст? Солона дар шањри Душанбе дањњо дарахтон канда мешаванд, аммо маќомот садо баланд намекунад. Бо кандан ва нест кардани дарахтон оё вазъи атмосфера вайрон намешавад? Дар њар кишвар нисбати њар як бех дарахт ва буттањо ќарори алоњида ќабул мешавад. На ин ки бо як ќарор дањњо дарахт ва бутта канда шавад! Ё дар љойи гулгаштњо биноњои баландошёна сохта шуда истодаанд. Гулгаштњо аз байн рафта истодаанд. Баъди 10 сол як Душанбеи "урён", бидуни гулгашту љойи сайругаштро мерос хоњем монд. Ё паркњоро месозем, панљарапеч мекунем ва бояд бо пардохти пул вориди он шавед. Ин чї гап аст? Дар ин бора Муњиддин Кабирї дар љаласаи навбатии Маљлиси намояндагон њангоми баррасии Ќонун "Дар бораи њифзи њавои атмосфера" изњори нигаронї кард. Мусаябшо Назриев, вакили парлумон аз њавзаи Ќумсангир, ќонуни мазкурро дар њифзи њавои атмосфера муњим хонда, аз вакилон хоњиш кард, то ба тарафдории он овоз дињанд.

Шодї Шабдолов, вакили Њизби коммунисти Тољикистон, аз вайрон шудани њавои атмосфера, бахусус, дар пойтахт њангоми њаракати наќлиёти боркашон, ки дуди ѓализ мебароранд, ёдовар шуд.

- Аз кишварњои дигар наќлиёти куњна хориљ мешаванд ва мо онро вориди кишвар мекунем. Мо њатто намедонем, корхонањои истењсолии мо - Корхонаи сементбарории Душанбе, Корхонаи алюминии Тољикистон (Талко) то куљо аз таљњизоти њавотозакунї истифода мекунанд. Њамаи ин ба атмосфера зарар меорад. Аммо Љумъахон Давлатов, ваколатдори Президент дар Маљлиси намояндагони Маљлиси Олии Тољикистон, аз "шинонидани садњо дарахтон " њарф зад. Дар њамин њол, Иброњим Саидов, ходими илмии бахши масъалањои экологї, мегўяд, кандани дарахтон дар Душанбе, ки беш аз сад сол умр доранд, кори осон шудааст. Аммо шинонидани нињолњо ва парвариши онњо кори душвор аст. Њукумат бояд барои њар дарахти бурида санади алоњида дошта бошад. То њол санади даќиќи нињолњои шинонида дар кишвар вуљуд надорад.

TojNews

АЛОЌА

"МегаФон" иртиботро дар ВМБК бењтар кард

Моей Родине Таджикистану, моему народу, посвящается.. Хлеб твой горек, мой друг, ничего не дается ведь даром, мы с тобой одной крови - я лирик, а не баталист. Добровольно смирившись ты плечи согнул под удары, скорбь моя, словно кровь, пропитает собой белый лист.. Там где дети твои - процветает сиротство при жизни, безотцовщина ставит клеймо поколенью рабов, ты покинул свой дом, без присмотра оставив Отчизну, на чужбине считаю я смерть - в веренице гробов.. Молчаливо наводишь лоск улиц больших, чужестранных, и размазав дерьмо жизни-суки глотаешь комок. Кто ты, друг мой? Учитель? Мечтатель? Как Бог не гуманен..

- я со страхом смотрю как судьба нажимает курок.. Черный вестник войны - суррогат пресловутой свободы, там где кровь - нет свободы. И правда - на ощупь слизка. Унесут нашу скорбь за страну, чужеземные воды, но везде, и для всех, и навечно нам быть в чужаках.. Поколенье рабов. Покоренных. Столь чистосердечно, заменившие сталь на метлу и топор - без борьбы. Ты все тот же строитель, и дворник, и странник беспечный, а я также как ты.. на чужбине.. считаю гробы.. Мави Масабї

Ширкати "МегаФон" якбора шаш Истгоњи иртиботи бесими (ИИБ) насли дуюмро дар њудуди ВМБК, дар шањракњои Аличур, Башкумбез, Тохтамиш, Рангкул, Ќулма ва Ќароќул, љое, ки пештар, умуман, иртиботи мобилї мављуд набуд, мавриди бањрабардорї ќарор дод. Мушкилоти дастнораси шабакаи барќ дар минтакањои ањолинишини мазкур ба афзоиши шабакаи МегаФон монеъ нашуд. Истгоњњо бо дастгоњњои њозиразамони манбаи неру њамгирої шудаанд, ки ќувваи барќро аз нерўи бод ва офтоб њосил м екунанд. Дар маљмўъ ИИБ-и нав метавонанд њудудеро, ки дар он 90% ањолии Мурѓоб истиќомат мекунанд, хизмат расонанд. Дар доираи фаъолияти истгоњњои иртиботии бесими нави оператор иншооти стратегї - терминали гумруки Тољикистону Чин ва посбонгоњњои сарњадї љойгир шудааст. Ба њамин тариќ, алоќаи босифат ва боэътимод барои таъмини бехатарии кишвар мусоидат мекунад.

"Вазифаи мо - тамоми ањолии Тољикистонро бо алоќаи мобилии боэътимод таъмин намудан аст. Бо ин маќсад мо барои вусъати шабака воситањои муњимро маблаѓгузорї мекунем", - мегўяд директори иљроияи ширкати "МегаФон" дар Тољикистон Андрей Шишковский. Танњо дар моњи сентябри соли љорї мо зиёда аз дањ ис-

тгоњи нави базавиро дар ноњияњои дурдасти кишвар ба истифода додем. Имрўз шабакаи "МегаФон" зиёда аз 2 000 ИИБ-ро дар бар мегирад. Баъзе аз онњо ба сокинони љумњурї имконияти аввалин маротиба истифода аз хизматрасонињои иртиботи мобилї фароњам оварданд".

TojNews

4

№30 (306), 18-уми октябри соли 2012

Дар Донишкадаи давлатии забонњо гуфтанд, ки "ин љо масљид нест, донишкада аст, бояд бо сару либоси дуруст оянд..." Ин њолат дар Донишгоњи миллї њам идома дорад.

Бо наздик шудани маъракањои муњими сиёсї дар Тољикистон кор дар мактабњои миёна ва олї њам ранги дигар мегирад. Аниќтараш, муќобилати роњбарони ин муассисањо бо сарулибоси мазњабии хонандагону донишљўён шурўъ мешавад. Беш аз 10 хонаводаи ноњияи Ашти вилояти Суѓд, ки фарзандони онњо дар мактаби №2 - и ба номи Ленини шањраки Шайдон тањсил мекунанд, зимни як нома ба "Нигоњ" шикоят кардаанд, ки духтарони онњоро роњбарони мактаб бо сатр ё рўймоли миллї иљозаи тањсил намедињанд. Маъруф Машарипов, сокини ин шањрак, ки њоло ду духтари мактабхонаш бо мушкили манъи рўймол рў ба рў шудаанд, мегўяд, ки њатто прокуррори ноњия њам ба арзи онњо нарасидааст: - 21 сентябр раиси вилоят Ќоњир Расулзода омаданд ва сокинон, аз љумла, масъалаи 25 сомонии њаќќи тањсили мактабњои миёнаро њам ба миён гузоштанд. Баъди ин мушкили сатр ва рўймоли духтарон сар шуд. Духтарони ман яке дар синфи сеюм ва дигаре дар синфи як мехонанд. Руймолро миллї, чї хеле, ки кампирони пеш мекарданд, мебастанд. Дигар хел не! Хуб, диниаш намешавад, миллиаш њам намешавад? Наход, рўймол ё сатр, бадтар аз бесавод мондани духтарон набошад? Сабрина Машарипова, духтари 6 - солаи ин хонавода, ки мебоист тањсилро дар бахши омодагї ба синфи якум идома медод, 20 рўз аст, ки дигар ба мактаб намеравад. Суман Машарипова, духтари дувум ва сеюмхони хонавода то даромадгоњи мактаб бо сатр меравад, аммо дар дохили синф маљбур аст, ки рўймоли худро бо тарзи дигар бар сар кунад. Аммо Суман мегўяд, ки муаллимаи синф њар рўз ўро барои рўймол доштанаш "њушдор" медињад ва ин фишорњо ба сифати таълимаш таъсири манфї гузоштааст. Њанифамоњи Дўстмуњаммад, як модари дигар, мегўяд, муаллимон духтарашро бидуни сатр ба мактаб омаданро њушдор додаанд. СУКУТИ ПРОКУРОРИ АШТ ВА ТАЊДИДИ МУАЛЛИМА Њоло ин хонаводањо ба прокурори ноњияи Ашт аз муаллимони мактаб ва поймол кардани озодињои фардии шањрвандон шикоят кардаанд, аммо то ба њол касе аз ин нињоди масъул посухе нагуфтааст. Ва ба гумон аст, ки шавад. Ин хонаводањо мегўянд, як аъзои Њизби нањзати исломї ба њокими вилоят аз пулситонии мактабњо шикоят кард ва ин боиси пайдо шудани мушкили сатр шуд. Як муфаттиш аз прокуратураи ноњияи Ашт оиди ин њолат ба "Нигоњ" гуфт, ки мурољиати ин хонаводањо ба дасти онњо нарасидааст. "МИНИЮБКА ВА ГОЛФИ"-И МУАЛЛИМА Иљозаи тањсил надодан бо сарулибоси мазњабї дар муассисањои таълимии Тољикистон хабари нав нест. Ин мушкил аз замони Абдуљаббор Рањмонов, собиќ вазири маориф

нињод мегўянд, ки ин сарулибос тавсиявианд, на њатмї. Аммо дар мактабњои миёна ва олї њамеша њатмї будани онњоро ба шогирдон талќин мекунанд. Ваќте Вазорати маориф мегўяд, ки њељ амри хаттї ё шифоњї дар мавриди манъ кардани тањсил бо сатр нест, пас, мактабњои миёна ва олї аз пеши худ ин иќдомро меку-

Сиёсат, сатр ва интихобот вуљуд дошт ва ба истилоњ, ављи аълои мубориза бо "сарулибоси бегона" њамон ваќт буд. Аммо бо гузашти маъракаи сиёсии интихоботи парлумонии соли 2010 ин шўру маѓал ором шуд. Он замон Муњиддин Кабирї, раиси ЊНИТ дар пайи мурољиати донишљўён мењмони мактабњои олї њам шуда, изњори минатдорї кард, ки "маќомот бо ин иќдомњо дари муассисањои олиро ба рўйи мо кушоданд...". Аммо ин иќдомњо чанд донишљўйро аз идомаи тањсил ё чанд љавондухтарро аз соњибкасб шудан мањрум кард. Давлатмоњ Исмоилова, донишљўйи Донишкадаи забонњо барои тањсил бо сатр мубориза кард, то мурофиањои судї расид, аммо бо ин вуљуд, аз тањсил дур шуд. Аммо мехост бо сатраш тањсилро идома дињад. Њоло чї? Таваљљўњ ба сарулибоси мазњабї зиёд шудааст. Устодон ва донишљўёни Донишкадаи забонњои ба номи Сотим Улуѓзода дар Душанбе ба " Нигоњ" гуфтанд, ки ду њафта боз дар даромадгоњи донишкада аз "назорат" ё "рейд"-и ректор

мегузаранд. Нафаре, ки сатр дорад, њатто ба сањни донишгоњ роњ дода намешавад. Ў бояд сатрашро ба шакли дигар бандад. Њатто муаллимањое, ки сарулибоси наздик ба тољикиву мазњабї мепўшиданд, маљбур шуданд, ки ба истилоњ, "миниюбка ва голфи" пўшанд, то аз кор ронда нашаванд. Ин њамон донишкадае аст, ки Давлатмоњ Исмоилова тањсил мекард. ИЌДОМЊО ХАТТЇ Ё ШИФОЊЇ? Дар моддаи 6 - и Ќонуни маориф кафолати давлатии њуќуќи шањрвандони Тољикистон дар соњаи маориф оварда шудааст, ки ба шањрвандон, сарфи назар аз миллат, нажод, љинс, забон, эътиќоди динї, мавќеи сиёсї, вазъи иљтимої ва молу мулк, њуќуќи тањсил кафолат дода мешавад. Вазорати маорифи Тољикистон њам тибќи Ойинномаи худ сарулибосњои тавсиявиро чанд сол пеш ба хонандагони мактабњои миёна ва донишљўёни мактабњои олї пешнињод карда буд. Аммо масъулини ин

нанд? Дар Донишкадаи давлатии забонњо гуфтанд, ки "ин љо масљид нест, донишкада аст, бояд бо сарулибоси дуруст оянд..." Ин њолат дар Донишгоњи миллї њам идома дорад. ОЙИННОМАИ ТАВСИЯВЇ АЗ ЌОНУН БОЛО АСТ? Пањлуи дигар, дар Ќонуни Тољикистон дар бораи озодии виљдон ва иттињодияњои динї дар моддаи 4 омадааст, ки: "- падару модар ё шахсони онњоро ивазкунанда њуќуќ доранд, ки фарзандонашонро тибќи муносибати шахсии худ ба дин бо риояи њуќуќи кўдак ба озодии виљдон таълиму тарбия дињанд". Аммо дар нињоде, ки таъминкунандаи ин њуќуќњои наќзшудаи шањврандон аст, мегўянд, ки ба мушкили сарулибоси мазњабии духтарон ба истилоњ, кордор нестанд. Мавлон Мухторов, муовини раиси Кумитаи корњои оид ба дини назди њукумат, оид ба мавориди наќзи њуќуќњои мазњабии шањрвандон ва роњ надодани онњо ба таълим чунин гуфт: -Њељ кас ба мо мурољиат накардааст ва онњо бояд ки тибќи Ойинно-

СУЃД

15 парвандаи љиної барои бепарвої ба мурољиати шањрвандон Барои бепарвої нисбати мурољиати шањрвандон дар Суѓд нисбати 15 нафар парвандаи љиної оѓоз кардаанд. Дар ин бора дирўз, 14-уми октябр, прокурори вилояти Суѓд Шариф Ќурбонов дар љаласаи машваратии маќомот ва сохторњои њукуматии вилоят вобаста ба таъмини иљрои Ќонуни Љумњурии Тољикистон "Дар бораи мурољиати шањрвандон" хабар дод. Дар ин љаласа, њамчунин, гуфта шуд, ки дар соли љорї, дар ноњияи Панљакенти вилояти Суѓд бештар аз 600 арзу шикояти сокинони мањал баррасї нагардида, њамчунин, муносибати сарди роњбарияти шањр аст, ки бештар аз 1800 нафар эњтиёљмандон барои гирифтани замини наздињавлигї дар навбат истодаанд.

Раиси вилоят Ќоњир Расулзода аз раиси шањри Панљакент Хусрав Абдуназаров талаб кард, ки њалли масъалаи људо кардани ќитъаи заминро тезонад. Прокурори вилояти Суѓд Шариф Ќурбонов гуфт, прокуратураи вилоят дар ноњияњои Кўњистони Мастчоњ, Панљакент ва Мастчоњ санљишњои прокурорї гузаронда, камбудиву нуќсонњои зиёдро ошкор кардааст. Бино ба гуфти прокурор, бинобар вайрон кардани ќонун ва санадњои дигари њуќуќї дар ноњияњои зикршуда, нисбати 15 нафар шахсони масъул, аз љумла, раисони љамоатњо, муовинони онњо, котибони љамоат, мутахассиси заминсоз ва ѓайра

парвандањои љиної оѓоз шуда, тафтиши пешакї идома дорад. Шариф Ќурбонов аз нафароне, ки нисбаташон парвандаи љиної оѓоз шудааст, ном нагирифт. Ќоњир Расулзода, раиси вилояти Суѓд, роњбарони ноњияњои номбурда, раисони љамоатњои дењот, мутахассисони заминсоз, шуъбаи назорат ва дигар шахсони масъулро вазифадор кард, ки ба мурољиати шањрвандон љиддї муносибат намоянд.

- Дар паси њар мактуб одами зинда њаст ва мо њуќуќ надорем, њуќуќи ононро поймол намоем,- гуфт Ќоњир Расулзода.

TojNews

маи мактабњои миёна ва олї сарулибос пўшанд, - гуфт ин масъули Кумитаи дин. Ба мантиќи ин посух нигарем, Мавлон Мухторов муќаррроти ќонунро пойинтар аз Ойинномаи тавсиявии Вазорати маориф ќарор медињад? МАКТАБИ БЕДИНЇ? Ба "Нигоњ" нусхаи номаи шањрванд Шарипов Шавкат, падари хонандаи синфи 1-уми мактаби Шайдони Ашт, дастрас шуд, ки унвонии раиси кумитаи падару модарони мактаби тањсилоти миёнаи умумии раќами 2, шањраки Шайдон К. Самиев, директори мактаби мазкур навишта шудааст. Дар номаи мазкур омадааст, ки "шахсан директори мактаб, роњбари синфи духтарам Шарипова Марям ба духтарам фармон додаанд, ки бидуни пушиши исломї ба мактаб биёяд, вагарна аз мактаб меронандаш ё ки ба мактаби дигар гузарад. Директори мактаб изњори андеша кардааст, ки ин љо мактаби динї нест. Муњтарам муаллимон, даргоњ дар баробари мактаби динї набудан, мактаби бединї њам нест". Тољикистон бе ин њам мушкили бесаводии талабагон аз њисоби набудани омўзгорони пуртаљриба ва аз мактаб дур мондани садњо духтаронро дорад. Соли 2011 Вазорати маориф бо дастгирии молиявии ЮНИСЕФ аксияи семоњаи љалби духтарон ба тањсилро бар роњ монда буд. Аммо, боз бо ангезањои сиёсї њамин вазорати маориф духтаронро аз мактаб мегурезонад. Пас, њадаф аз доир кардани аксияњо дар харљи маблаѓњои калон аст? МАНЪИ ДОНИШЉЎЁН БА МАЊФИЛЊОИ ЊНИТ Агар тањсил бо сатрро бидуни ангезаи сиёсї хонем, пас, манъи донишљўён ба мањфилњои ЊНИТ дар чанд рўзи охир чї буда метавонад? Донишљўён мегўянд, ба онњо њушдор додаанд, ки агар ба мањфилњои ЊНИТ раванд, аз донишгоњ хориљ мешаванд. Яке аз устодони донишгоњ њам дар сўњбат ба "Нигоњ" бо нигаронї гуфт, ки тасодуфан дар мањфили Рўзи муаллимон дар ЊНИТ иштирок дошт ва аз ин сабаб, аз тарафи Нуриддин Саидов, вазири маориф, њушдор њам гирифт. Аммо ин њама зери суол гузоштани волоияти ќонун ва њуќуќњои духтарон дар кишварест, ки њуќуќбунёд ва демократист ва даъвои баланд бардоштани маќоми зан дар љомеаро дорад. Акнун љавонон намедонанд, ки кадом ќонун њуќуќњои онњоро њимоя мекунад - ойинномањои Вазорати маориф ё Сарќонуни Тољикистон? Њарамгули ЌОДИР

№30 (306), 18-уми октябри соли 2012

5

Аз ин зиёд љабр кардан ба як бузурги миллат нашояд, балки кофист, ки ўро шикаст. Дар асри мо шарт нест, ки як бузургро ба ќатл расонд. Асри мо шеваи бадтарини муљозоти ин гуна афроди ѓайриоддиро дорад.

Чаро Иттињоди кишварњои форсзабон ташкил намешавад? Армуѓон ИСОЕВ : - Ман бо шумо розї не, акаи Сайидюнус. Ин се нафар бисёр њам њаракат карда истодаанд, лекин абарќудратњо намехоњанд. Дар бораи телевизион бањс њаст, яъне ду давлат исломиянд ва яктояш њоло нест. Бањридин БОБОМУРОДОВ: - Ваќтњои охир ихлосам аз Ањмадинажод гашта истодааст. Ў бояд бо ин ду нафар суњбат накунад. Инњо сиёсатњои зиддиисломї доранд. Мубориз ДАВЛАТОВ: - Ањмадинажод каме њам бошад барои фаќат давлаташу миллатташ коре кардааст, аммо ин дутояш хизмати давлатњои дигарро анљом медињанд. Омодаанд давлаташонро бифурўшанд, ба шарте ки дар курсї боќї монанд. Сайидюнуси ИСТАРАВШАНЇ: - Армуѓон Исаеви азиз, чї њаракате карданд дар наздик шудани ин се кишвар? Њеч коре! Аммо ин ки абарќудратњо намехоњанд, магар инњо аз худ лоаќал дар њамин замина истиќлоле надоранд? Ва телевизиюни муштарак бошад, магар дорои забон ва фарњанги муштарак будан, кофї нест аз дигар вижагињои хосси њар кишваре чашм пўшида шавад? Фирдавс ВАЙСОВ: - Рушд наёфтани њамкории ин се давлат сабањои даќиќ доранд. Аввал он, ки монеа бар наздик шудани Тољикистон ба Эрон ин таъсири амиќи як давлати абарќудрат ба мисли Руссия мебошад. Дар як минтаќа ду давлати бузург хукмронї карда наметавонанд. Тољикистон метавонад ё бо Русия бошад, ё бо Эрон. Дуввум ин, ки њокимияти имрўзаи Афѓонистон бар манфиати мардуми пашту, на порсзабон амал мекунад. Ва баъдан Эрон, њамчун як давлати дар роњи тараќќиёт њаракат мекардагї хоњише надорад мушкилињои як давлати ба мисли Афѓонистонро ба дўш бигирад. Аз ин лињоз, мутаассифона, ин як халќи басе пароканда дар мавзуи сиёсї якљо нахоњанд шуд. Вале орзу ва боварї дорам оянда мо дар роњи фарњанг якљо ва яклухт хоњем шуд. Шукр аз он, ки зери таъсири асрњои парокандагї ва шиканљаи таъсири дигарон мо аќаллан забони ягонаи порсиро гум накардем.

Сайидюнуси ИСТАРАВШАНЇ: - Фирдавсљон, оё фаќат ин "абарќудратњо" (масалан Русия) аст, ки монеъ аст ё худи давлатмардони ин 3 кишвар њам чандон иродае надоранд барои ин кор? Ман фикр намекунам иллат фаќат аз берун бошад, балки мушкили аслї дар дарун нуњуфта. Дар мавќеи кунунї њатто хостгоњ ин нест, ки масалан, як иттињоди воќеї дошта бошанд, аммо лоаќал метавонанд корњое анљом бидињанд, ки мунљар ба он иттињод гардад. Воќеан, барои фаъол шудани шабакаи телевизиюнї чї монеъе њаст, ки то њанўз натавонистаанд онро роњ биандозанд? Оё љуз ин ки љиддї нестанд? Диловар ИЗЗАТУЛЛО: - Он ќадар фаќре, ки дар Тољикистону Афѓонистон вуљуд дорад, дар мамлакатњои Туркзамин вуљуд надорад. Аз њамин лињоз, онњо ба ќарори воњид намудани парчами худ њастанд. Сайидюнуси ИСТАРАВШАНЇ: - Диловарљон! Баръакси гуфтаи шумо сањењ аст. Тафовутњое, ки миёни кишварњои туркзабон вуљуд дорад, ба маротиб бештаранд, то миёни Тољикистону Афѓонистон. Масалан, миёни Ќирѓизистон ва Туркия оё тафовут камтар аст аз ончи байни тољикону афѓонњо (бо таваљљўњ ба ин ки ниме аз афѓонњо тољик њам њастанд) мебинем? Абдуманнон ШЕРАЛИЕВ: - Асл шўрбахтии мост, ки чунин сарварон дорем. Мувањед МУВАЊИДОВ: - Мушкилии асосиро ман дар хукумати кунунии Ањмадинажод мебинам. Зеро ин њукумат пеш аз он, ки форсу њамзабонро дастгирї кунад, барои ў шиа - рофизї будан шарт аст. Мисол, чаро милюнњо маблаѓ барои нашри даъвати рофизигарї (аз ТЉ сар карда, то Африка) људо мекунаду сарф мекунад, аммо барои як телевизиюн (ба гуфти Саидюнус) ё ягон иќдом барои манофеи ин се кишвари порсгўй намекунад. Фарњад НАБИНАЉОД: - Паштуњо иттињодро намехоњанд, эронињо тољикњоро намешиносанд, тољикњо шиатарс њастанд. Иттињод нахоњад шуд.

МАВЌЕЪ

Фарид Ориён БАЛХЇ: - Иттињоди форсзабононро ќудратњо мехоњанд, агар он дар доираи манфиатњои онњо бошад. Масалан, баъзе корњое, ки Амрико барои наздик кардани Тољикистону Афѓонистон кард, аз љумла рондани русњо аз марзњои байни ду давлат, як њамин гуна кўшиш аст. Амрико мехоњад тавассути ин идея давлатњои форсзабонро аз доираи нуфузи Русия берун кунад. Њамчунин барои ин иттињод дар дарозмуддат Эрон њам сахт манфиат дорад, зеро ин шурўи ќудрати минтаќаї ва дар оянда абарќу драт шудани он аст. Аммо бародар Мувањњид, дуруст мегўяд, ки тањти ин шиор шиапарастї њам њаст. Аз ин дар Тољикистону Афѓонистон тарс доранд. Вале ин мушкили оянда аст. Њоло њам Амрико ва њам Русия ин кўшишњоро пешгирї мекунанд, то Эрон густариш наёбад. Мисоли равшан, њамин телевизиони муштарак аст: Эрон њама дову дастгоњро овардааст, вале Тољикистон корро ба таъхир меандозад. Инро ќудратњ о гус тариши Эрон ва њукумати Тољикистон нуфуз кардани исломињо, аз љумла ЊНИТ мешуморанд. Эњтимол дорад пешравињо пас аз интихоботи президентии соли оянда шавад, зеро Иттињоди порсизабонон орзуи њар тољику эронї дар се кишвар аст. Фарњод НАБИНАЉОД: - Эрону "Паштунистон"-ро як сўй гузорем. Рости гап, худи кишвардорони Тољикистон намехоњанд камаш рафту омадро, аз кадом иттињод гап мезанем? Ба ёд оред омўзгорону донишљўёнро, ки роњашонро баста буданду мебанданд ба њар бањонањое. Имрўз байни Тољикистону Эрон њавопаймо њам намегардад, бањонааш поёнравии арзиши пул- "риёл"-и Эрон/доллар. Ягон мактаб ё боѓчаи эронї нест дар ЉТ. Поён. Агар Љаноби Олї мехост иттињодро аз фарњанг сар мекард - нахуст ба хати ниёконамон бармегардонд. Афсўс, ки ваъда ва бензини урус арзишмандтар аст.

«Розњои пинњон»-и љаноби ИКС

Ќањрамони охирини љанги эълоннашуда "Мерседес" - у "Ландкрузер" - њо дигар ба шикори бењтаринњо афтодаанд. Њафтаи гузашта Искандари Фирўз, хабарнигори ВВС ва Регнум ба як садама афтод ва то ба њол ба худ наомадааст. Њар касе Искандарро медонад, хуб мефањмад, ки Худо нохоста, коре бо ў мешуд, чї талафоте сангин мебуд барои рўзноманигорї ва як миллат. Искандар як рўзноманигорест, ки бидуни бањс, ягона аст. Мисли ў ё пайдо мешаванд, ё на. Ин гуна рўзноманигорон њоло дар Тољикистон ангуштшуморанд. Як, ду, се... Тамом. Ў аз хоксорї њељ гоњ ба рекламаи худ майл надорад, аммо мо ва љањон бештари хабарњои доѓи Тољикистонро мањз бо шарофати фаросати рўзноманигории ў дастрас мекунем. Нафъи ў ба инсонњо аз њама гуна ландкруизерсаворон бештар мерасад, аммо чї метавон кард, ки аз ќазо аст, ё тасодуф, ўро ќариб буд, ки аз даст дода будем... Њанўз дар андўњи Искандар нишаста будем, ки хабари аз як "Мерседес" лат хўрдани бузургу бењтарини дигари миллати тољик Барзу Абдураззоќов пахш шуд. Намедонам барои кї ин хабар чї ањамият дошт, лекин барои банда аз хабарњои њама гуна Сурияву Амрикову Афѓонистон љиддитар буд. Он чї, ки имрўз хабарњои доѓи љањонї мањсуб мешавад, пас аз 1 ё 2 - ву 20 сол шояд умуман ба хотири касе наоянд, аммо ин ки Барзу, њунарманди мумтоз ва ягонаи тољик нобино мешавад, пас аз 100 сол њам аз хотирњо нахоњад рафт. Ин њам монанд ба кўр кардани Рўдакист, ки барои душманонаш танњо аз сари роњ дур ва хору залил кардани шоири бузург буд, аммо барои миллат то ба имрўз фољиа ва муносибати усулї бо бузургонаш дар ваќту замони муайян аст. Пас аз Рўдакї Фирдавсиро мехостанд таги пои филон кунанд, Адиб Собири Тирмизиро ѓарќ карданд ва Њилолиро ба дор овехтанд. Умуман, ягон бузурги миллати мо хотири љамъу рўзгори осуда надошт. Њамонњое њам, ки доштанд, "тањти кулоњ" буданд, чи дар дарбор, чи дар Иттињоди нависандагону драматургон. Менишинаму фикр мекунам, ки чї умумияте миёни Барзуву Рўдакї буда метавонад? Худо нохоста, ахирї њам кўр шавад, як умумияте зоњирї пайдо хоњад шуд, аммо дар фазову шароите, ки њарду ба сар мебурданду мебаранд, монандињои фаровон њастанд. Аввал, њарду дар замонањои худ бењтарин буданду њастанд. Хуб, ба Рўдакї ку гап надорем, ки бењтарин буд. Ин бењтаринї тайи 1000 сол исбот шуд, аз имтињон гузашт. Аммо Барзу... як нафари ба доирањои тундрав дар њукумат маъќул нест, ў тањти доира намераќсад, баъзе "гапњои зиёдатї" мезанад. Боз ин тоифа бар ин фикранд, ки ў ба "манфиати миллат" дар гирудорњои минтаќавиву байнулмилалї сўњбат намекунад. Шояд барои онњо ў "љосус" - и ин ё он давлат њам бошад. Диданд, ки зўрашон дар љанги иттилоотї намерасад, ин гуна иттињомот роњи хуби мот кардани раќиб аст. Хуб, намегузоранд, ки шоњкории Барзу, ба монанди "Девонагї. Соли 93" рўи сањна ояд. Барои њар намоиши беманъниву пуч ва мардумфиребї миллионњо сомонї пайдо мекунанд, даркор шавад бо талбандагї меситонанд, аммо барои як намоиши Барзу, ки мондагор аст, пул нест. Њамин пиёда гашта, њадафи аблањї ё тасодуфи бемаънигињои ронандањои тољик шудан њам камтар аз шароити пурдасисаи дарбори шоњони асримиёнагї дар Бухоро нест. Њамон фанатикњои дарбори Сомониён аз ронандаи бењуши Душанбеи имрўз чї фарќ дорад? Аз ин зиёд љабр кардан ба як бузурги миллат нашояд, балки кофист, ки ўро шикаст. Дар асри мо шарт нест, ки як бузургро ба ќатл расонд. Асри мо шеваи бадтарини муљозоти ин гуна афроди ѓайриоддиро дорад. Њукуматњо ба онњо эътибор намедињанд ва онњо худ дарун-дарун сўхта, обу адо мешаванд. Яке роњи хориљаро мегираду дигаре дар ватан майхораву хору зор шуда меравад. Бењтар ин нест, ки ўро кўр кунанд, ё ба дор кашанд, ё ба дарё ѓарќ кунанд. Бовар кунед, замонаи мо дањшатноктар аз замони Рўдакиву муллоњои мутаассибаш њаст. Агар он замон рўйрост мекуштанд, њоло лањза ба лањза, соат ба соат, рўз ба рўз мекушанд. Худи шароитњое, ки ба вуљуд омадаанд, хоњ - нохоњ инсонро мекушанд. Инсон мисли як растанї аз рушд мемонад, хазон мешавад. Аммо агар дасти ќалбу дуздї дошта бошї, хуш омадї, ин љои туст ва ин замонаат. Бху бгард! Барзу дар таърих мемонад, њамчун ќањрамони охирини замони мо дар љанги эълоннашуда алайњи бузургиву бузургони як миллат. Аз Худованди карим шифои Искандару Барзуро талаб мекунем! гўша андешањои шахсї буда, метавонад бо мавќеъи «Нигоњ» муѓойират намояд.

Сайидюнуси Истаравшанї, аз фаъолони Фейсбуки тољикї, ин њафта бањсеро ба миён гузошт, ки солњо ба ин сў идома дорад. Ў дар зери акси президентњои Тољикистон, Эрон ва Афѓонистон, ки даст ба дасти њам дода, табассум мекунанд, ин суханонро навишт: "Ин се нафар то њоло чандин бор (шояд њудуди 10 бор) бо њам дидор ва мулоќот карданд, аммо то њанўз њеч коре барои таќриб ва наздикии се кишвари порсигўй накарданд. Кишварњои туркзабон, илова бар ин ки, бо њам њамкорињои воќеан љиддї ва самимона дар њамаи заминањо доранд, њамчунин ќарор аст як парчами воњид ва њатто замзама њаст, ки пули воњид ва як порлумони кишварњои туркзабонро роњ биандозанд, аммо се кишвари порсигўй на ин ки дар зењнашон хутур намекунад пули воњид ва ё парчами воњид ё порлумони воњид таъсис бикунанд, њатто натавонистаанд як шабакаи телевизионии воњидро, ки 5 ё 6 сол аст, ки ваъдаашро медињанд, роњ биандозанд" Бањсњо њам сари ин суол чарх заданд:

i Матлаби ин

МИНБАРИ ФЕЙСБУКИЊО

16-уми октябр дар саросари љањон њамчун Рўзи байналмилалии озуќа пазируфта шудааст. Масъулони Барномаи љањонии озуќа гуфтаанд, таљрибаи соли гузашта, ки афзоиши нархи ѓизо дањњо миллион сокини сайёраро ба вартаи ќашшоќї бурд, бори дигар исбот намуд, ки ба масъалаи таъмини амнияти озуќаворї бояд таваљљўњ шавад. Дар баробари ин, СММ гузориш додааст, ки бисёре аз хонаводањои Тољикистон бештар аз 63 фоизи даромадашонро барои озуќа сарф мекунанд ва ин нишондод бо мурури гароншавї афзоиш меёбад. Аммо бархењо ин нишондодро барзиёд њисоб мекунанд. Вобаста ба ин мавзўъ "Нигоњ" пурсид:

Шумо гузориши СММ-ро ќабул доред? Њалим САНГИНОВ, муњољир: - БАЛЕ, ризо њастам. Як назари сатњї ба воќеияти имрўзи зиндагии мо кофист, ки ба нишондоди СММ ризо шавем. Њатто гуфтан мумкин аст, ки даромади мардуми Тољикистон аз ин њам бештар барои озуќа сарф мешавад. Барои намуна, маблаѓе, ки муњољирон аз Русия равон мекунанд, мардуми дењот аксар барои захираи зимистон масраф мекунанд. Муњољире, ки аз Русия меояд, бо тамом шудани ѓизо боз рўй ба Русия меорад. Ё худ намунаи дигар ин буда метавонад, онњое, ки дар сањро ба кишоварзї машѓул њастанд, њадафи аввалини онњо таъмини оилаи худ бо ѓизо мебошад, баъд даромади иловагї. Бар замми ин, гарон шудани ќимати мањсулоти ѓизої ба он оварда мерасонад, ки мардум маблаѓи бештаре барои ѓизо масраф кунанд. Аз љумла барои орд, ки хўроки аввалини мо мањсуб меёбад. Аз он ки дар мо ќишри миёна рушд надорад, аксари мардум дар њолати нодорї зиндагї мекунанд. Онњое, ки аз Русия дар як мавсим бо маблаѓи зиёд бармегарданд, наметавон ба ќишри миёна ворид намуд, чунки даромадашон мавсимї буда, моли гардон надоранд.

Фазлиддин ХОЉАЕВ, рўзноманигор: - НА, ман аслан ба гузориши ягон созмони хориљї розї набудам ва нестам. Зеро онњо њама аз рўи манфиатњои худ ба вазъи зиндагии мо бањо медињанд. Њадафи онњо "ќашшоќ" ба намоиш гузоштани мардуми тољик ва бо ин роњ амалисозии барномањои грантї бо бањонаи "кўмак" аст, ки ахиран сари њазорњо њазор доллари амрикоиро худашон мехўранд. Агар аз рўи инсоф бингарем, ќисми зиёди мардуми мо дар њаќиќат камбизоатанд, аммо ќишри "ќашшоќ" вуљуд надорад. Худо аз ќашшоќї нигоњ дорад! Дуруст аст, ки созмонњои хориљї дар рафти гузаронидани мониторинг аз "зањмат"-и волонтёрњои тољик истифода мебаранд ва ман наметавонам њисоботи пешнињодкардаи ин "тољикон"-ро воќеї њисобам. Зеро, онњо ки "ѓуломи њалќабаргўш"-и созмонњои хориљиянд, ба хотири рўёнидани чор танга тайёранд њатто худро ќашшоќ муаррифї кунанд. Дуруст аст, ки дар мо низ нархи озуќаворї бемайлон баланд мешавад ва таъмини амнияти озуќаворї лозим аст. Вале фикр намекунам, ки он то њол тавониста бошад халќи моро ба ќашшоќї кашад.

6

№30 (306), 18-уми октябри соли 2012

- Инњо њамкурсонам. Ман инњоро ба њашар даъват карда будам. Инњо бошанд њашарро тўй хаёл карда, фасон шуда омадаанд, - гуфту њама баланд - баланд хандидем. Дар назди бинои шўъбачаи БДА-и ноњияи Ќумсангир бо Сабриддин Ќутбиддинов роњбари хољагии дењќонии "Насриддин"-и ноњияи Ќумсангир вохўрдам, ки аз ѓояти ѓазаб дар њаќќи тамоми масъулини ноњия суханони пасту баланд мегуфт. Ваќте сабаб пурсидам, гуфт, ки њуљљатњои ронандагиашро кормандони БДА гирифтаанд. Ростї, аввал гумон кардам, сабаби мусодираи њуљљатњои ронандагиаш ќоидаи њаракати роњро вайрон кардани ў бошад, аммо наќли ў ин тахмини маро ботил сохт. Вай гуфт, ў бе иљозат пахтаи љамъовардаашро аз њудуди ноњия берун бурдааст.

НАЌЛИ МУЗОФОТЇ

Њашар - зангирї

Супориши "Исмоили Сомонї - асри 21" Ќарзњоеро, ки президент бекор карда буд, дењќонон месупоранд? Ѓиёсиддин Турахонов, сардори шўъбачаи БДА-и ноњияи Ќумсангир тасдиќ кард, ки аз масъулини ноњия супориш гирифтааст ва тибќи он, тамоми хољагињои дењќонї ќабл аз баровардани пахтаашон аз њудуди ноњия аввал андозашонро супоранд ва баъдан њар куљое, ки хоњанд пахтаашонро бурда супоранд. Аммо Сабриддин Ќутбиддинов мегўяд, ки аз андоз ќарздор нест ва сабаби боздошти наќлёти пахтааш аз њудуди ноњияи Љиликўл ба супориши махсуси масъулини ширкати "Исмоили Сомонї асри 21" вобаста аст.

- Намояндагони ин ширкат даъво доранд, ки тамоми хољагињои дењќонии њудуди ноњия аз он ќарздоранд, ба њамин хотир, онњо вазифадоранд, ки пахтањояшонро бо арзиши 450 доллари амрикої ба корхонаи "Исмоили Сомонї - асри 21", ки дар ноњияи Ќумсангир мебошад, супоранд. Њол он ки дигар заводњо пахтаро 530 - 560 - долларї ќабул карда истодаанд, - мегўяд Сабриддин Ќутбиддинов.

Ба гуфти ў, ваќте наќлиёти пур аз пахтаи онњо аз њудуди ноњия баромадааст, Ширин Давлатов - раиси љамоати шањраки "Дўстї", якљоя бо кормандони БДА наќлиёти онњоро то ноњияи Љиликўл таъќиб карда, боздошта, ба корхонаи пахтатозакунии ЉСШП "Дустї", ки дар ноњияи Ќумсангир воќеъ мебошад, овардаанд. Њарчанд мо хостем бо Ширин Давлатов - раиси љамоати шањраки "Дўстї" сари ин мавзуъ суњбат намоем, кўшишњои мо натиља надоданд, зеро ўро дар утоќи кориаш пайдо накардем. ЌАРЗИ БЕКОРШУДА Намояндагони ширкати "Исмоили Сомонї - асри 21", ки дар њудуди корхонаи пахтатозакунии ЉСШП "Дўстї" фаъолият менамоянд, зимни суњбат ба мо изњор доштанд, ки хољагии дењќонии фермерии "Насриддин" дар назди ин ширкат 4 њазору 730 долари амрикої ќарздор мебошад. "Ба хотири он, ки хољагињоро зўр наояд, мо бо онњо мас-

лињат кардем, ки њамасола 30%и маблаѓњои ќарзро оварда супоранд, аммо баъзеашон њаминро њам супоридан намехоњанд. Ба њамин хотир, мо маљбур мешавем, ки назорат барем, то пахтањояшонро аз њудуди ноњия набароранду бо њамин васила ќарзамонро руёнида гирем", - изњор дошт як намояндаи ширкати "Исмоили Сомонї - асри 21", ки аз ифшои номаш худдорї варзид. Бино ба гуфтаи ин намояндаи ширкат, солњои ќабл дар њудуди ноњия як хољагии калон бо номи хољагии "Шањриёр" буд, ки он баъди ќарздор шуданаш дар соли 2009 ба хољагињои хурд таќсим шуд ва ќарзи он ба дўши хољагињои хурд вогузор гардид. Аммо Сабриддин Ќутбиддинов мегўяд, зимни таъсиси хољагии дењќонї дар соли 2010 ўро огоњ накардаанд, ки заминњои мазкур аз сарпарастон ќарздор мебошанд: - Дар бораи ќарз умуман чизе нагуфтанд. Танњо як Ќоѓази сафедро ба пешам гузошта гуф-

www.tojnews.org

www.tojnews.org

танд, ки ба он имзо гузор, баъди як муддат аз имзои мондагиам фањмидам, ки ин 3 гектар замине, ки ман хољагии дењќонї ташкил кардам, аз ширкати "Исмоили Сомонї - асри 21" зиёда аз 5 њазор доллар ќарздор будааст. Ин њам дар њолест, ки дар соли 2009 бо амри президенти Тољикистон ќарзњои тамоми хољагињои дењќонї бекор карда шуда буданд. Суоли матрањ ин аст, ки агар ќарзњои хољагии дењќонии "Шањриёр" дар соли 2009 бекор шуда бошад, пас дар зарфи 1 сол ба сари њар гектар замин зиёда аз 1,5 њазор долларї аз куљо пайдо шудааст? Зимни бозгашт аз ноњияи Ќумсангир як нафар ба мо изњор дошт, ки ширкати "Исмоили Сомонї - асри 21" ба Амрулло Холов - раиси ноњияи Љалолиддини Румї тааллуќ дошта, он ќарзњое, ки ба хољагињои дењќонї то соли 2009 дода буд, бекор нашудаанд. (Идома дорад)

Замони донишљўї. Ваќти танаффус буду сухан аз зангирї рафт. Як њамкурсамон - Муњаммадраљаб, ки овозаи зангириаш тўли ду сол давом дошту њељ не ки тўй мешуд, ин навбат сабабашро дар вафот кардани яке аз наздикони арўс шарњ дод. Хулоса, њар боре њамкурсон аз вай дар бораи тўй пурсон шаванд, як бањонае пеш меовард. Ин бор њам пеш аз оѓози дарс боз гап сари зангирии Муњаммадраљаб рафту дигар њамкурсамон, ки Абдуќањњор ном дошт, гуфт: - О, ин худаш чї гап? Ду сол боз тўй мешавам, гуфта, њамаро фиреб дода, мегардї? Мана санаи 15 - ум худам байни њамкурсон аввалин шуда, зан мегирам. Агар бовар надошта бошї, биё, шарт мекунем! Њама њайрон мондем, чунки баъди як њафта 15-уми май мешуд. Муњаммадраљаб њам њаминро фикр карду шердил шуда, гуфт: - Агар ту 15-ум зан гирї, ман 200 сомонї медињам! Дар он ваќт 200 сомонї ќадр дошт. Зеро он ваќт нархи нонавиштаи санљиш дар донишгоњ аз 5 то 10 сомонї буду нархи имтињон аз 20 то 30 сомонї. Абдуќањњор њам розї шуд. Охири њафта шуда буд, ки Абдуќањњор даъватномаи тўйро таќсим кард. Њама санаи 15-уми май бо либосњои тўёна дар назди донишгоњ љамъ шудем. Ин аввалин тўй байни њамкурсон буд. Махсусан духтарњо ин ќадар "шпаклёфка" карда буданд, ки њисобаш набуд. Хулоса, як "Газел" ро гапзанон карда, њама роњ сўи Исфара гирифтем. Танњо худи Абдуќќањњор аз Исфара буд ва мо роњи хонаи ўро аз сокинони он љо пурсида-пурсида ёфтем. Чун ба назди дарвозаи онњо расидем, њељ кас набуд, аммо дарвоза калон кушода. Муњаммадраљаб ин њолатро диду, ба ќавле, "аз шодї дар куртааш намеѓунљид".

- Ман 200 сомонї кор кардам, аммо вай Шуморо фиреб дод. Мана бинетон, њељ кас нест, Абдуќањњор дурўѓ гуфт. Њоло вай зан намегирад. Яке аз тарафи духтарњо нафаре гуфт: - Дар Исфара пеш аз тўй дар хонаи домод њељ кас намемонад ва њама барои гирифтани арўс мераванд. Ту пеш аз пода чанг наандоз. Њоло бинем канї чї мешавад? Муњаммадраљаб ин суханонро шунида хомўш монд. Мо њама дохили дарвоза шуда будем, ки Абдуќќањор овози моро шунида, ба пешвозамон баромад.

- Марњамат, марњамат, хуш омадед ба тўй! - гуфта, як хонаро, ки акунун девор бардошта буданду њоло болопўш надошт, нишон дод. Дар он љо се нафар машѓули кор буданд. Мо ин њолатро дида, њама ба якдигар нигоњ кардему тўйро муборакбод намуда, хандидем, ки он се нафар њам сўи мо омаданд. Онњо ба мо нигоњ карда, аз Абдуќањњор пурсиданд: - Абдуќањњор инњо кї? Барои чї хонаба дароетон намегўї?

- Инњо њамкурсонам. Ман инњоро ба њашар даъват карда будам. Инњо бошанд њашарро тўй хаёл карда, фасон шуда омадаанд, - гуфту њама баланд - баланд хандидем.

- Дар Исфара њамин хел анъана њаст. Пеш аз тўй аввал ба њашар даъват мекунанд, - гуфт Абдуќањњор ва ба Муњаммадраљаб нигоњ карда, илова намуд: - Рост, ман тўйро санаи 15-ум гуфтам! Аммо 15-уми кадом моњ будагиашро гап назадам - ку? Шумо худатон 15-уми њамин моњ фикр карда омадед. Гузаред, аввал, њашар карда, хонаро буд кунем, баъдан, насиб бошад, 15-уми октябр хонадор мешавам... Афзал БОСОЛИЕВ

№30 (306), 18-уми октябри соли 2012

7

Президент ба раиси ноњия дастур дод, ки нафаќаи муаллимро зиёд кун. Аммо гуфтам, ваќте нафаќаи њамаи паст аст, аз маро зиёд кардан кори хуб нест. БИДУНИ

Љипи Абдулло Ёров

- Агар президентро рў ба рў бинед, аввалин њарфатон чї хоњад буд?

- Чї њам шавад? Њамин заминфурўшї ва мансабфурўшињои мансабдорон! Бачањои мардуми оддиро "облава" карда, ба хизмати њарбї бурдан. Зиндагии сахти мардум. Сўистифодаи мансабдорони ноњия ва вилоят аз вазифа. Боз чї гўям? Дањњо хабару њодиса аз дарди мардум.

- Ба наздикї президент ба Данѓара сафар карда буд, ўро надидед?

- Не, гуфтам - ку, моро наздик шудан намонданд.

- Агар ба Данѓара равад, аз њамсинфон ёд мекунад, ё бо онњо вомехўрад?

- Маротибаи охирине, ки чанд рўз пеш рафта буд, ба њамсинфонаш панљ њазор сомонї кўмак кард. Аммо ба устодон не. Як рўз дар роњ будам, ки истода, ањволпурсї кард. Ба раиси ноњия дастур дод, ки нафаќаи муаллимро зиёд кун. Аммо гуфтам, ваќте нафаќаи њамаи паст аст, аз маро зиёд кардан кори хуб нест. Мекунед аз њамаро кунед, нафаќаи баланд кардаи маќомотро нагирифтам.

- Маротибаи охир кай сўњбати љиддї доштед?

- Нўњ сол пеш буд. Даъват карданд, рафтем, аз наздик дидем ва сўњбатњо доштем. Сўњбатњои хуб кард. Њамсоямон аст. Каме пештар хонаашон сўхт, њоло хонаи нав карда истодааст.

- Аз хонаводаи бобои Шариф танњо њамин писарашро дарс додаед?

- Нуриддини бародараш ва

Ќурбонгули хоњарашро њам дарс додаам.

- Як шогирдатон президент шуд. Оё шогирдони дигар њам њастанд, ки то ба сатњи вазирї расида бошад, ё фаќат як нафар аст?

- Не, Матлубхон Давлатов, муовини сарвазири кишвар аст. Ўро дар синфи 6, 7, 8 ва 9 аз алгебра дарс дода будам. Чањор сол тарбия кардем. Абдуљаббор Ширинов, раиси Бонки Миллї аст. Чанд шогирдам доктори илмњо њастанд.

- Њоло мактабу маорифи Тољикистонро чї гуна мебинед?

- Бачам 80 сол умр дидам. Ин умр фидои кори нек ва тарбияи дурусти њамин шогирдон шудааст. Аммо њоло шогирдон ба устодон мењр надоранд. Мактабу маориф ба тиљорат табил шудааст. Мактабу муаллим ќадр надоранд. Роњњои наљоти мактабу маорифро ба президент гуфтанї њастам.

- Шумо аъзои ягон њизб њастед?

- Бале, њафт сол боз аъзои ЊНИТ њастам. Бо ањли оила ба ин њизб ва ѓояњои он эътиќод дорем.

- Њоло њам умед доред, ки шогирдатонро мебинед?

- Бале, як маротиба бинам, аз њамин заминфурўшињо ва амалњои ѓайриќонунї њарф занам, армонам намемонад. Охир, ин чї хел њукуматронї аст? Заминњоро роњбарон мегиранд, мардуми бечора бе замину об мемонанд. Мактабњо пулакї шудаанд... Њама љо бедодгарї. Сўњбати Мењрафзуни АБДУЛЛО

Дар мо мардум то андозае ба лимити неруи барќ ва ѓайриимкон будани барњам додани он барои њукумат одату бовар кардааст, ки касе на шикоят мекунаду на парво. Њатто акси "Тайота Прадо"-и хизматии Абдулло Ёров, раиси Ширкати холдингии "Барќи тољик" дар Фейсбукро касе шарњ намедињад. Ин чї маънї дорад? Лимити неруи барќ ду рўз аст ба дењаи хурдакаку назарногири мо мењмон шудааст. Ба ќавли мардуми дења, дар мо "свет соати 11-и шаб мемураду 5-и сањар дармегирад". Имшаб, Худо хоњад, шаби сеюм аст, ки мо бо лимит рў ба рўему соли чандум буданашро дар ёд надорем. Касе на ба шабакањои барќ занг мезанаду на касе аз масъулин "ёди нек" мекунад. Дирўз њатто дар Шабакаи иљтимоии Фейсбук сурати мошини гаронарзиши хизматии Абдулло Ёров натавонист бештар аз якду "лайк"-ро соњиб шавад. Як нафар навишт, ки "Барќ дар сар то сари кишвар хомўш асту муњтарам раиси барќ савори мошини тезпарвоз дар парвоз". Дар дењоти дигари Тољикистон "светмурї", ба ќавли мардум, беш аз як моњ пеш шурўъ шуда буду мо - журналистон ба рўямон чарм кашида, дурўѓи Ширкати холдингии "Барќи тољик"-ро ба мардум расондем, ки лимит бо супориши њукумати Тољикистон "расман аз 7-уми октябр дар саросари Тољикистон, ѓайр аз марказњои вилоятњо ва ноњияњои саноатї, љорї гардидааст. Дар њамин њол, аз мардуми зањматкашу аз хоксорї хору зори Тољикистон њам шарм накардаву сурх њам нашуда, гуфтем, ки минбаъд нерўи барќ дар ин навоњї аз соати 00:00-и шаб то 04:00 субњ ва аз соати 10:00-и рўз то 16:00-и бегоњї мањдуд карда мешавад. Вой бар њоли мо, ки дигар на ба мову на ба ширкати холдингї касе барои на мурољиату на шикоят кардан ваќт сарф намекунад. Дар ноњияњои вилояти Хатлон мардум мегўянд, ваќти "светкушї" умуман риоя намешавад. "Њар ваќте, ки хоњанд мекушанду кай хоњанд, дар мегиронанд." Мисле, ки њар сол дар ин бора шикояти бењуда, ё њамту рози дил мекарданд. Рости гап, аз њамсояњое, ки маро пурсида буданд, ки лимит кай сар мешад, шарм медорам. Онњо гумон, даќиќтараш орзу кардаанд, ки модоме дар мо то 14-уми октябр "светкушї" сар нашудааст, имсол шояд лимит умуман намешавад. Хестед, ки хобед! Ширкати холдингї њамаро мебинад. Аммо, аз афташ, на ба як чашм. Гап дар он аст, ки дар дењаи мо лимит ва бархурди мардум ба он як хусусияти дигар дошту дорад. Дења ба пойтахт то њадде наздик аст, ки бањузур метавон ба хонањои гарму рўшани сокинони мањаллањои дигари пойтахт нигариста њасад бурд. Дења то њадде ба пойтахт наздик аст, ки аз Шабакањои барќи ноњияи Синои пойтахт барќ мегирад. Вале ин маънї надорад, ки мардуми дењаи мо њам шањрї, ё - сорти аввал аст. Дар назари аввал, модоме ширкати холдингї гуфт, ки дар Душанбе лимит љорї нашудааст, мантиќан ин маъно дорад, ки шабакањои барќи пойтахт њам ягон дастур дар бораи "светкушї" нагирифтаанд. Апаи Ашурбї Саидхољаева, навбатдори "райсети Сино" њам фарзияи моро тасдиќ карда, гуфт, ки дар бораи ягон дастур хабар надорад. -Шояд садама бошад? Хеле аљиб. Бовар карда наметавонам, ки се шаб аст, дар Шабакаи барќи ноњияи Синои пойтахт 11-и шаб садама мешаваду 5-и сањар онро таъмир мекунанд. Даќиќие, ки барои мо хос набуду нест. Шояд дастури ѓайрирасмї бошад? Дар бораи бархурди мардуми дењаи мо ба лимит. Дар дењаи мо, як прокурор ва як дипломат аз "ким кадом "линия" свет овардаанд, ки умуман намемурад". Њама мегўянд, аз шањр. Ман бовар карда наметавонам. Охир шабакаи шањрие, ки ба дењаи мо метавонад "свет" дињад, њамин шабакаи Сино аст. Чаро Сино ба мо свет додан намехоњаду ба дипломату прокурор свет медињад? Аммо мардум мегўянд, шояд дипломат аз хориља, ягон давлати дигар, "ягон линия оварда бошад? О, вай дипломат -ку. Ба ќавли кампири Турсуной, "черезош бисёрай". Аммо прокурор-чї? Вай њам шояд ягон дипломат, ё ягон корманди холдингиро тарсонда бошад, ки агар "свет надињад" парванда мекунад. Ба ў њам аз хориља ягон "лини" гузарондаанд. Кї медонад, њадс мезананд њамдењањо. Барои онњое, ки хушбахтии прокурору дипломат будан дар насибашон набудааст, ба он ки њамсоя аз Марс хатти барќ кашидааст, бовар кардан осонтар аст, аз он ки шикоят кардан ба Абдулло Ёров, раиси холдингии бузург натиљаи дилхоњ медињад. Ба њар њол, дар ин љипи 60 њазор долларї, ба гумон аст, касе ба ў даррасад. Матлаби ин гўша андешањои шахсї буда, метавонад бо мавќеъи «Нигоњ» муѓойират намояд.

ХОЛМУЊАММАД КАМОЛОВ, МУАЛЛИМИ ПРЕЗИДЕНТ

"Президент бањои "се" мегирифт"

Њамеша шодам, ки чизеро ёд мегирам, вале на њамеша ќабул дорам, ки аќлам ёд дињанд. Уинстон ЧЕРЧИЛЛ

Т

... бо Фаридун Рањнавард

Муаллими Эмомалї Рањмон:

- Эмомалї Рањмонро чанд сол дарс додед?

- Ду сол аз фанни алгебра ё риёзии њозира дарс додаам. Он ваќт дар синфи 5 - 6 мехонд.

- Саводи шогирдатон дар кадом сатњ буд?

- Он ваќт талабаро аз синф афтонидан мумкин набуд. Савод дошт, надошт, мегузарондї. Бачаи хуб буд, аммо бањои "се" мегирифт. Дар њамон фанне, ки аз математика медодам, суст буд. Ахлоќу одобаш хуб буд. Ба касе озораш намерасид.

- Њоло президент шуморо мешиносад?Ёд дорад, ки муаллимаш будед ва миннатдорї баён мекунад?

- Мо њамсоя будем, чї хел намешиносад?! Мешиносад, эњтиром мекунад. Аммо ваќте ба Данѓара, ба зодгоњамон меояд, роњбарони ноњия кўшиш мекунанд, ки ба мо наздик нашавад, ё мо ба чашмаш натобем.

- Чаро ба мулоќот бо муаллимаш монеъ мешаванд? Ё ин љо сире њаст?

- Албатта, сирри дигар њаст. Мо аз камбудињои роњбарон ва амалњои ѓайриќонунии онњо ба президент хабар медињем. Барои њамин намехоњанд, ки ў бо мо рў ба рў шавад.

F

i

"Турфа шогирде, ки дар њайрат кунад устодро". Шояд имрўз Холмуњаммад Камолов, устоди фанни риёзии Эмомалї Рањмон, президенти Тољикистон борњо сањифоти гузаштаи худро вараќ занад ва њамон шогирди навраси худро пеши рў орад. Шояд дањњо хотироти дигар дорад. Аммо Холмуњаммад Камолов, њоло ки ба синни 80 - солагї расидааст, њамоно устоди сахтгир ва њаќиќатнигор ба назар мерасад. Ўро беарзишии иљрои ќонун, амалњои роњбарони шањру навоњї, садњо њазор муњољири тољик, заминфурўшињо ва мушкилоти дигари ба сари мардуми тољикомада ба дард меорад. Ў мегўяд, ки солњои охир роњбарони Данѓара ўро аз шогирдаш Эмомалї Рањмон дур нигоњ медоранд, фурсати аз њаёти љомеа, ноадолатињои замона гуфтанро намедињанд. Аммо бо ин вуљуд бовар дорад, ки рўзе ин фурсат мерасад. "Нигоњ" бо муаллим мусоњибае анљом дод:

8

№30 (306), 18-уми октябри соли 2012

Ман барои гуфтани сухани њаќ наметарсам. Агар Худо накарда маро боздошт намоянд, пас бидонед, ки ин ќасдан ташкил карда шудааст. Ба ибораи дигар "подстава". Саидалї Казаков, сокини шањри Душанбе, ки ба гуфти худаш, њамроњи Њамза Икромзода, мањбусе, ки дар Муассисаи ислоњии №1-и пойтахт њалок шуд, дар њабс ќарор доштааст, ба саволњои хонандагони пойгоњи TojNews дар бораи шароити мањбас ва мањбусони Тољикистон суњбат кард. Вай мегўяд, 8 - уми октябри соли љорї, баъди њафт соли адои љазои љиної дар мањбасњои Вањдат ва Душанбе ба озодї баромадааст ва дар ин муддат аз шарту шароити мањбасњо огоњ шудааст. Саидалї Казаков мегўяд, бо марњум Њамза Икромзода "нону намакхўр" буда, сабабњои марги ў ва чандин нафари дигарро, ки дар муассисањои ислоњї гўё аз беморї ба њалокат расидаанд, медонад. Ёдовар мешавем, ки 20-уми сентябр љасади Њамза Икромзода, мањбуси 28-солаи муассисаи ислоњии №1-и шањри Душанбе бо осори зиёди шиканља ба њалокат расид ва ба наздиконаш супурда шуд. Наздикони Њамза Икромзода масъулини муассисаи мазкур, аз љумла, роњбари муассисаи ислоњии №1 Рустам Тоштемировро дар латукўб ва шиканљаи мањбус айбдор мекунанд. Дар Раёсати иљрои љазои љиноии вазорати адлияи Тољикистон ин иддаоро рад карда, мегўянд, Њамза Икромзода худкушї кардааст. Прокуратураи назорати иљрои ќонунњо дар муассисањои ислоњии Тољикистон аз хулосаи тањќиќи ин ќазия изњорот дод, ки сабаби марги Њамза Икромзода бинобар "хунукназарї"-и масъулин рух додааст. Дастгоњи иљроияи Президенти Тољикистон дар як мактубаш ба мактуби хонаводаи Њамза Икромзода љавоб гуфта, навиштааст, ки ин ќазия тањти назорати Президент Эмомалї Рањмон ќарор дорад. Шерхон Салимзода, прокурори генералии Тољикистон, ба наздикони Њамза Икромзода гуфт, аз Эмомалї Рањмон шахсан супориш гирифтааст, ки ин ќазияро одилона тањќиќ кунад ва гунањкорони онро ба љавобгарї кашад. Дар ин байн изњороти мањбуси собиќ Саидалї Казаков, ки ба расонањо дар бораи шиканља дар зиндонњо суњбат кард, ин бањсро аз дигар доѓ кард. Хонандагони сомонаи интернетии Ољонсии иттилоотии TojNews 12-уми октябр, аз соати 14:00 то 17:00 имкон доштанд, ки ба ин мањбуси собиќ суолњои худро матрањ кунанд ва њоло мўњтавои ин суњбат ба шумо пешкаш мешавад.

"Зиндонњои Тољикистон Фарид: - Салом. Духтуре, ки Њамза Икромзодаро ёрдам кардааст, гуфт ки дар бадани Њамза Икромзода баклашкаи гарм мондам. Чи хел баклашкаи гарм пўсти бадани одама мекандаст? Шумо медонед, ки чи шудааст? Муфассал накл мекунед? Саидалї: - Пеш аз як њафтаи марги Њамза Икромзода 6 корманди мањбас бо роњбарии Исмоилов Мањмуд ва Шерафган (опер) ба хобгоњ (барак) омада, шабона ўро кашолакунон бурданд, ман њамаи инро бо чашми худ дидам. Ман назди мањбусони дар наздикии Њамза буда, рафтам ва пурсидам, ки дар инљо чї гап шуд? Онњо гуфтанд, ки кормандони мањбас омаданд Њамзаро "К.... оча, ту чаро хоб намекунї?!!" гуфтанд. Њамза гашта худи онњоро дашном медињад ва мегўяд, ки ман њоло ба очаам нон надодаам, ки ту модари маро њаќорат мекунї. Онњо ба ў дарафтоданд. Ў низ барои њимояи худ аз љояш хест, ки њамакаса заданду кашола карда, гирифта рафтанд. Сањар ваќте мо аз хоб хестем, Мањмудро дидам, ки дасташро мебаст, пас аз ў пурсидам: "Задиша, ки дастатро мебандї?" Як нигоњ карду гап назада рафт. Пас аз он шаб ман дигар Њамзаро надидам, чунки ўро ба "ШИЗО" (штрафной изолятор) бурдаанд ва ўро ба мўњлати 15 рўз дар онљо мањкам карданд. Баъдтар акааш ба ман занг зад ва гуфт, ки мегўянд, ки барои Њамзаро аз ШИЗО баровардан бояд 2000 доллар биёрам, ман гашта ўро гуфтам, ки ягон сум набиёр, Њамза гуноњ надорад. Ў дар ШИЗО ќариб як њафта нишаст ва дар њамон љо вафот кард. Маќсад аз 15 шабонарўз мањкам кардани Икромзода дар он буд, ки бояд љойњои љароњат бардоштааш сињат шаванду ў ба ягон љо даъво карда намтавонад. Ман бо духтур вохўрдам ва гуфтам,ки медонистї, ки ў аллакай мурдагї буд, чаро дурўѓ мегўї? Ў гуфт: - Ман амр-

ро иљро мекунам, чи гапе шавад, худи рительный рубашка" истифода меонњо љавобашро медињанд. Боз пурбаранд. сидам, ки дар назди прокурор гап за2) Дар як рўз барои мањбусон се дан натавонистаї, худатро гум карваќт хўрок медињанд, вале он хўрокдаї? Духтур гуфт: Прокурор дурўѓ ро ба шумо нишон дињанд, намехўмегўяд, ман њамаашро ба ў гуфтам ред. Сањар барои мо каша (бо орди ва худамро гум накардаам. Њамааш наъви 3, хўроки нисфирўзї аз об, рост, ту кори худатро кун, ба ин кор нахўд, наск ва пиёз иборат аст, мо кордор нашав. Ваќте туро зада буонро дар онљо "обпапа" ном мебурданд, ягон нафар аз пушти ту нахестдем. Лекин ваќте комиссия меояд, ку. Барои њамин, ту њам кордор набарои мо хўроки хуб медињанд. Бешшав". тари мањбусон ба ошхона намераМан то имрўз надидаам, ки "бакванд. Дар онљо чойхона њаст ва мо бо лашка" пўсти бадани одамро канад. мањсулоти аз берун оварда онљо Ин њамааш сохтакории худи корманхўрок омода мекунем. дони мањбас ва дурўѓњои духтур ме3) Ба ин суол, алакай љавоб добошанд. дам. Шокир: -Дар марги Њамза Икром4) Њар боре, ки мулоќот (свидазода кињо гунањкоранд? Саидалї: Дар латукўби Дар як рўз барои мањбусон се ваќт хўрок медиЊамза Икромзо- њанд, вале он хўрокро ба шумо нишон дињанд, нада, сардори мехўред. Сањар каша (бо орди наъви 3, хўроки нисмањбасхонаи № фирўзї аз об, нахўд, наск ва пиёз иборат аст, мо 1 Тоштемуров онро дар онљо "обпапа" ном мебурдем. Рустам, Исмоилов Мањмуд, Рустам, Хайров Лутфулло, Далер, ния) бо волидайн мегузарад, барои Давлатов Мањмад, Мухторов Љамол кормандони мањбас 100 - 200 сомонї ва Шерафган даст доранд. пора бояд дод. Ё ин ки агар барои ман Љамила: аз хона маблаѓ меоварданд, нафаре, - 1) Дар мањбасхона воќеан баки онро барои ман меовард, аввал рои табобат ва гармї њамеша аз бакњаќашро мегирифт. Ставкаашон аз лашка истифода мебаранд? сари 100 сомонї 10 сомонї аст, вале 2) Дар як рўз ба мањбусон чанд баландтарин ставкаро 30 сомонї бор хўрок медињанд ва он аз чї ибомуайян кардаанд. Барои ба мулоќот рат аст? рафтан, аввал барои роњбар 120 со3) Барои тарбия мањбусонро асомонї медињї, агар љой набошад, 150 сан чи гуна љазо медињанд? талаб мекунанд. Аз хешовандони ман 4) Бародари Њамза изњор медомаблаѓ намегирифтанд, чунки онњо рад, ки аз ў барои додараш пул талаб медонистанд, ки ман ба прокуроре, карда буданд. Аз Шумо њам талаб ки ба онљо ворид мешавад, шикоят карда буданд? Хешовандони шумо мекунам. њам ба роњбарияти СИЗО пора меСобир: -Бародар, эњтиёт шав. доданд? Метарсам, ки "подстава" нашавию то Саидалї: пагоњ мањкамат накунанд.

1) Не. Дар мањбасхона "барои Саидалї: -Ташаккур, Собирљон, табобат" аз дубинка, завлона ва "смибарои маслињат. Шукронаи Аллоњ ман

ягон намуди нўшокии спиртї ё маводњои нашъаоварро истифода намебарам. Ман барои гуфтани сухани њаќ наметарсам. Агар Худо накарда маро боздошт намоянд, пас бидонед, ки ин ќасдан ташкил карда шудааст. Ба ибораи дигар "подстава". Додољон Атовуллоев: -Саидалии азиз! Ташаккур барои ин иќдоми љавонмардона. То даме, ки мардум хомўш менишинад, машинаи зулм ва истисмор амал менамояд. Љинояткоронро мардум бояд НОМ ба НОМ бишиносад ва бидонад. Боз як бор ТАШАККУР! Аз хабарнигорон лутфан хоњиш менамоям, ки Кумитаи дифоъ аз Саидалї Казаков таъсис бидињанд, то барои ошкор кардани розњои магўи зиндонњо бар сари ин бародари шуљоъ тухмае бор накунанд ва ќассос нагиранд. Саидалї: - Ташаккури зиёд, Додољон. Ман аз навиштањо шуморо ѓоибона мешиносам. Аз иќдоми гуфтаи шумо хело шодам ва кош, ин гуфтаро дигарон дастгирї кунанд. Агар мо имрўз барои њаќу њуќуќи хеш дањон накушоем боз чанд Њамзаву Њусейни дигарро дар онљо ба ќатл мерасонанд.

Kazak@mail.ru:- Лаънат ба њоманњое, ки бо фарзанди як нафар њамватанашон чунин рафтори вањшиёна мекунанд, мо дар филмњо медидем, ки мањбусон њамдигарро азоб медоданд, лек надида будем, ки кормандони мањбасхона чунин рафтор дошта бошанд. Новобаста аз он ки мањбус љинояткор аст, набояд онњо ўро ба чунин њол гирифтор мекарданд. Шахси гунањкор ба љазои вазнинтарин сазовор аст. Саидалї: -Бародар имрўз дар мањбасхонањои Тољикистон њар корњо мешавад. Њаќљў :-Ташаккур барои ин љасорат! Воќеан, ин амали Шумо, ки мехоњед вазъи зиндонњоро ба омма ошкор кунед, боиси дастгирист. Дар

мањбасњои мо масъулин ва зиндонбонњову нозирон фикр мекунанд, ки бељазо мемонанд. Агар ба монанди Саидалї панљ -дањ нафари дигар љиноятњои онњоро фош кунанд, бовар дорам вазъ дигар мешавад. Косаи сабри мардум њам лабрез шудааст ва рўзе њатман зиди ин беадолативу беќонунињо овоз мебардоранд. Он гоњ вой бар њоли зиндонбону зиндондорон! Саидалї: -Ба шумо њам ташаккур! Бояд мо имрўз њама барои адолат ва њуќуќи худ мубориза барем. Бовар кунед, дар ин муддат дар мањбас, инро бењтар аз њар каси дигар дарк кардаам. Шўњрат:-Оё дуруст аст, ки барои дастрас кардани телефон, хўроке, ки падару модари мањбусон меоранд, собун ва дигар чизњо пул мегиранд?

2. Комиссия мањбасро тафтиш мекунад ё не? 3. Оё боре ба прокуратураи назорати ќонунњо шикоят кардед? 4. Оё Њамза Икромзода дар њаќиќкат худро дор кашид? 5. Мегўянд, ки либосњои наве, ки ба мањбусон додаанд, зуд медаранд ва бо он либос намешавад, худро ба дор овехта, оё ин воќеият дорад? 6. Асбобои шиканљаи "Роѓун" ва "Сангтуда" нисбати мањбусон истифода мешавад, ё не? Саидалї: 1. Онљо њамааш поррагириву поррахўрї аст. 2. Ваќте комиссия ба мањбасњо меояд, апешакї њамаи чизро омода мекунанд. Онњо танњо шароити "хуб" кардаи онњоро мебинанду мераванд. 3.Ман чандин бор бо онњо вохўрдаам ва сўњбат њам кардаам, шикоят њам доштам. Аммо натиља надод. Њамаи тафтишгарон номи маро хуб мешиносанд. 4.Ба ин суол дар боло љавоб додам! Ўро куштанд. 5.Бале, бо он либосњое, ки дар дохили ШИЗО ба мањбус дода мешавад, дор кашидан имкон надорад. Аз нигоњи тиб њам он либосњо бисёр ифлос њастанд. Дар дохили ШИЗО шахс наметавонад, ки худро ба дор

№30 (306), 18-уми октябри соли 2012

9

Изатулло Шарипов дар зона сагњои љангияшро нигоњ мекунад. Нотарстарин одам њам онњоро бинад, метарсад. Ин сагњои хунмаст тамоми шаб мељаканд, мардумро хобравї намемонанд. кашад, чунки шифташ хеле паст аст.

6.Ин асбобњо дар шўъбањо - "отдел" њаст ва онро барои нафароне истифода мебаранд, ки бояд гуноњро ба гардан гирад. Дар мањбасхона њам ин асбобњо њастанд, вале он барои њама истифода намешавад. Онњо худ медонанд, ки барои кињо истифода баранд. Мухлис: -Бародар, аввалан аз он хавф дорам, ки шуморо то пагоњ зери тарс ќарор медињанд ва нашавад, ки баъди тањдидњо мисли маќомот љавоб дињї? Сониян мехоњам, ки дар бораи шароити мањбасњ,о хусусан шиканљањои берун аз ќонунро каме сўњбат кунед. Худо нигањбони шумо! Саидалї: Ман наздик ба 8 сол дар зиндон будам ва чандин маротиба зарбу лат њам хўрдаам, вале то њол аз аќидаи худ нагаштаам ва то охир барои њаќиќат мубориза хоњам бурд. Инро худи кормандони муассисањои ислоњотї наѓз медонанд. Мухлиси азиз, дар он љо њамаи коре, ки мешавад, ѓайрињонунї аст ва он гуфтањои роњбарон, ки "њамааш дар доираи ќонун аст", комилан дурўѓ аст. Ташаккур, Худованд низ шуморо њидоят кунад. Иброњим: -Бародар, аввал озодии шуморо табрик мекунам, умедворам, ки дигар рўи зиндонро набинед! Ман мехостам, донам, ки Њамза Икромзода аз љињати хислат ва рафтор чї гуна љавон буд.... ташаккур! Саидалї: Ташаккури зиёд, иншоолоњ, кўшиш менамоем, ки дигар ба дасти онњо наафтем. Њамза Икромзода, Худо рањматаш кунад, як љавони ором буд, намозашро доим дар ваќташ мехонд, ваќтњои охир китоби

Нўшервон: -Салом ба бародар! Ман як суол дорам, шароити мањбас чї гуна аст? Дар зиндон оё шумо бо ягон нафаре вохўрдаед, ки худро бегуноњ њис кунад? Њамчунин гуфтаниам, ки агар барои гуфтани њаќиќат, касе хоњад, ки ба ту зиён орад, мо то суди байналмилалї меравем, ки бегуноњии туро исбот намоем! Саидалї: -Салом. Ба саволи якуматон дар боло посух гуфтам. 2. Шаст дарсади нишастагон худро бегуноњ њисоб мекунанд. Медонам, ки маќомот ва масъулини мањбас даъво мекунанд, гапњои ман дурўѓ аст. Њатман мегўянд, ки агар онњо бегуноњ мешуданд, чи гуна ба онљо рафтанд. Бегуноњиро дар суд исбот мекунанд ва њоказо. Аммо милисаву судњои Тољикистонро худатон медонед. Бегуноњон дар зиндонњо њастанд. Аз фурсат истифода бурда аз тамоми созмонњои ватании њифзи њуќуќи инсон, аз созмонњои байналмилалии дифоъ аз њуќуќи инсон дархост мекунам, ки ба ноадолатї ва шиканљаи мањбусон бепарво набошанд. Бисёри мањбусонро медонам, ки онњоро тариќи "подстава" зиндонї кардаанд, ки гуноњи дигар нафарро ба гардан гиранд. Дар 8 соле, ки ман дар он љо будам, њатто дидам нафаронеро, ки пас аз 2 ё 3 соли нишастан маълум шуд, ки гуноњ надоранд ва онњоро боз љавоб доданд. Бузургмењр: -Шуморо сари чанд ваќт аз назорати духтур мегузаронанд? Ба андешаи Шумо чаро аз мањбусоне, ки аз мањбас баромаданд, касе ба куљое шикоят накард? Чї сабаб шуд, ки шумо ба рўзнома-

кид кард, ки "эњтиёт шав, ки боз бо муњлати 20 сол наорем". Њаќиќатљў: -Шумо барои чї мањбасї шудед? Дар "Озодї" хондам, ки барои нигоњдории ѓайриќонунии силоњ њабс шудаед. Оё воќеан силоњ доштед? Саидалї: - Ман таќрибан 9 сол пеш дар як ресторан бо як дўстам нишаста будем, ки аз дар Њайитов Рустам бо лаќаби "Рустами Хамер" ва Гадоев Эраљ, ки њоло дар љустуљўи љиної ќарор дорад, бо 8 нафар кормандони маќомот даромаданд. Дар тарабхона гапамон гурехт ва љанљол хесту занозанї шуд. Ман рафиќам онњоро лату кардем. Онњо, ки яроќ доштанд хостанд аз вай истифода баранд. Ман њам бо худ пистолет доштам. Пешдастї карда, њамаи онњоро таслим намудам. Пас аз ин ќазия онњо мардона даст доданд, ки гап дар њаминљо монад ва гап њам пўшида монд. Аммо пас аз се моњ онњо ба кормандони милиса

ву намоз чи гунае, ки дар берун њаст, дар дохил њам њамин гуна аст. Мо дар онљо хонаи махсус барои намозгузорї дорем ва мардум ба дин бовар мекунанд, лекин намехоњанд, ки амри маъруф намоянд, ё китобњои исломиро бештар мутолиа кунанд, чунки њарос доранд, ки боз ба ягон чизи дигар тўњматашон накунанд. Саломат бошед! Фарид: -Чї хел шуд, ки ба мањбас афтодед? Саидалї: - Ба ин савол аллакай љавоб додам.

BHR:-Дорогой Саидали! Благодарим вас за готовность отвечать на вопросы посетителей сайта и вашу смелость. Желаем вам всех благ. Наша организация представляет интересы родственников покойного Х. Икромзода. Мы бы хотели побеседовать с вами. Не могли бы вы выслать нам свои контакты? Вы можете направить свои контакты по адресу: bhr.taj@gmail.com. Саидалї: -Благодарю вас, мне тоже хотелось бы Њамин њозир прокуратура тафтиш кунад, встретиться с ягон 50 одами бечора интизори колония-повами. Мои селения њастанд, вале бепул ягон кас ин корконтакты в ро карданї нест. ИА TojNews. Ф ариш та: -Бародари гуфтаанд, ки ман ѓайриќонунї яроќ гиромї! Дар акс шумо ба љавонони дорам ва маро барои њамин њабс дар мањбасбуда монандї надоред, карданд. Он замон 22-23 сол дошчунки хело бардаму баќувват ва дар там, яроќро, ки аз канал ёфта бучењраатон равшанї дида мешавад. дам, ба маќомот насупоридам. БаБа аќидаи ман дурўѓ аст, ки дар он рои ин амали нољо зиндонї шуда, љо чун дар озодї озод зиндагї намої, љазо дидам. Ба парвандаи ман тадар мањбас њар кас мани худро до-

давлати як одаманд" муќаддаси "Ќуръон"-ро мутолиа мекард. Ў бењуда ба касе кордор намешуд. Эраљ: -Салом ба њама! Оё Изатулло Шарифов худаш шахсан бо мањбусон мулоќот мекунад ва ў агар ягон мањбус шикоят дошта бошад, чораандешї менамояд? Изатулло Шарифов дар вохўрї бо рўзноманигорон ва модари Њамза Икромзода гуфт, ки дар онљо мо ба мањбусон се ваќт хўроки гарм медињем, аз ќабили "оши палов", "гўштбирён" ва "картошкабирён". Ин гуфтањо то куљо даќиќ њастанд? Шумо њам боре ин гуна таомро дар мањбас хўрдаед? Љаноби Шарифов дар як њафта чанд маротиба ба зиндон меояд? Саидалї: -Салом. Њамаро дар зона љамъ менамоянд ва ў бо њама маљлис карда, ањволпурсї мекунад. Агар нафаре ба ў аз ноадолатї шикоят кунад, пас аз рафтанаш њамон нафарро шиканља мекунанд. Ваќтњои охир касе ба ў арз намекард. Ман 8 соле, ки дар мањбасхонањои Тољикистон будам, дар бедориам чунин хўрокњоро надидаам. Шояд Иззатулло Шарипов ин гуфтањоро аз хўрданињои худаш гуфта бошад, чунки мо мањбусон ин гуна таомњоро дар хобамон надида бошем, дар бедориамон надидаем. Агар комиссия биёяд, ягон хўроки хубтар мекарданд. Иззатулло Шарифов њар њафта рўзњои якшанбе ба мањбасхонаи №1 меояд, онљо саунаи махсус њаст, барои сауна кардан меояд.

Њељ чизе зиёдтар аз одатњои дигарон ба ислоњ ниёз надорад. Марк ТВЕН

нигорон мурољиат намоед? Агар шуморо бо Иззатулло Шарифов рў ба рў кунанд, шумо њамаи гапњоро ба ў мегўед? Оё шумо шахсан ба худи Шарифов боре шикоят кардаед? Саидалї: -Чанд ваќте, ки дар онљо будам надидаам, ки ягон маротиба аз назорати духтур гузаронанд, вале пас аз 6 моњ њамаро рентген мекунанд. Чї беморї дорї, менависанд ва дигар барои табобат волидайни ту бояд кўмак кунанд. Чунки он нафароне, ки аз мањбасхона озод мешаванд, аз тарси хонавода ва кўдаконашон намехоњанд, ки боз ба он љо баргарданд. Ман, ки соњиби оила нестам, барои њаќ мубориза мебарам. Њоло нав модарам хабардор шудааст, ки ман дар расонањои тољик интервю дода истодаам. Хавотир шуд, то ки эњтиёт шавам боз коре накунанд, ки ба он љо баранд. Ман аз аввал дар дохили мањбас будан ба кормандони мањбас мегуфтам, ки њоло ман бароям, њамаи гапро ба мардум мерасонам, барои њамин имрўз хостам рўзноманигорон, созмонњои дифоъ аз њуќуќи инсон, чигуна будани шароити мањбасњоро донанд, ба мардум расонанд. Ман омода њастам, ки дар байни љомеа ва љамъи њуќуќшиносон ва намояндагони дастгоњи президент ва рўзноманигорон бо ў вохўрам ва гуфтањоямро боз дар назди худаш исбот кунам. Не, ман худам дар танњої мурољиат накардаам, вале дастаљамъона дар маљлис чанд бор гуфтагї њастем. Исфандиёр: -Ваќте аз мањбас мебаромадї, ягон нафаре аз кормандони он тањдид накард? Саидалї: - Тоштемуров Рустам ва Рањимов Музафар пеш аз озодшавиам, ба ман гуфтанд, ки "љои ту њамин љо аст. Бо калаи худат кор кун, ки боз набиёранта". Музаффар таъ-

маъљўиро низ њамроњ карданд. Фикр мекунам дар ин 8 соли зиндон гуноњамро шуста бошам. Шариф: -Шумо наметарсед аз ин фошгўињо? То имрўз ягон тањдиде ба сари шумо омад, ё не? Илтимос, эњтиёт шав. Саидалї: -Не, дигар наметарсам. Ташаккур барои њушдор. Муму: -Кї љуръат карда, ба хонаводаи Њамза занг зада гуфта, ки писарашонро куштанд? Ин хел имкон њаст, ки занг зада, њамаи гапро гўї? Саидалї: -Ман ба хонаводаи онњо занг зада будам. Ин вобаста аз худи шахс аст. Ќурбон: -Акаи Саидалї, масалан як касро лату куб кунанд, намешавад, ки њамаи мањбусон якљоя шуда хезанд, мумкин дар ин њолат чашми онњо метарсад? Саидалї: - Дар мањбас њама як хел нест. Баъзењо намехоњанд, ки сари худро ба бало монанд. Ваќте як нафарро 4 моњ пеш латукўб намуданд, ман хостам, ки аз ў пуштибонї кунам, вале онњо маро 1 моњ дар "ПКТ" (одиночная камера) шинонданд. Дар онљо намешавад, ба ќавле, бунт бардорї, боз бар сарат чанд модда мезананд. Љањонгир: -Салом, љасорат ва шердилии шумо дар њаќиќат ќобили дастгири аст, чун хеле мардум аз њоли ањволи зиндониёну масъулин огоњ мешаванд. Умедворам, ки ин кори Саидалї фармоишї набошад. Мехостам дар бораи дин пурсам, яъне намозу рўзаву идњоро чигуна мегузаронанд? Оё љои намозхонї њаст? Мањбусон чи хел рафтор доранд ба дин, яъне гароишњои динї зиёд аст? Саидалї: Дўстам, Љањонгир ман аз касе супориш нагирифтаам. Худам хостам, ки њаќиќати њолро ба мардум расонам. Дар масоили рўза-

рад. Оё аз тарафи паханњои зона, ки солиёни зиёд дар зиндон њастанд, нисбати шумо ягон озору шиканља нашудааст? Илтимос, росташро гўед. Саидалї: - Хоњари гиромї, ман то боздошт шуданам 90 кг будам, њоло вазнам 78 кг аст. Баъдан, ман то имрўз, на нўшокињои спиртї ва на носу сигор истеъмол накардаам. Ман танњо ба варзиш машѓул будам ва њастам. Фикр мекунам, Худованд ба њар инсони боимоне, ки ба хондани китоби муќаддаси Ќуръон рўй меорад, нуре ато мекунад. "Пахан зоны" дар киноњо мешавад ва бовар надорам, ки дар мо бошад. Ташаккур. Хайрандеш:- Худо нигањбонатон бод. Саидалї: - Ташаккур, Худованди Карим нигањбони њамаи мо бошад, омин! Изњор: 1.Сабаб чї аст, ки дар акс ѓамгин менамоед? 2. Оё дар мањбас ба ягон нуќсон гирифтор нашудед? 3. Дар давоми солњои зиндон буданатон шуморо чанд бор латукўб кардаанд? Саидалї:-Сабабаш њам маълум бародар. Мутаасифона, тамоми љавониям дар мањбас гузашт. Албатта, лат хўрдаам, аммо махсус њисоб накардаам. Фаришта: -Бародари гиромї Сайдалї! Ман ба мардонагии шумо ќоил шудам, ањсан ба он волидоне, ки шуморо чунин љасур тарбия намудаанд. Баъди иди Ќурбон тўи арўсї дорам, мехоњам дар тўи ман иштирок намоед. Ман сокини пойтахт њастам ва агар имконият мешуд раќами телефонатонро ба ман медодед, то садри мањфили ман гардед. Бисёр ба шумо ихлос намудам. Саидалї: -Рањмат барои даъват.Њатман меоям. Барои раќами телефон ба TojNews мурољиат кунед. Боз њам ташаккур.

Аз "Нигоњ": Тазаккур бояд дод, ки баъди ба итмом расидани сўњбати виртуалї бо Сайдалї Казаков чанд суоли дигар њам ироа шуд, ки Сайдалї ба онњо низ љавоб дод. Мо онњоро низ овардем. Исо:- Сайдалї, чаро аз сагњои Изатулло Шарифов ва хукњояш намегўї? Гап зан, ки мардум фањманд... Саидалї: -Инро њама медонанд, ки Изатулло Шарипов дар зона сагњои љангияшро нигоњ мекунад. Нотарстарин одам њам онњоро бинад, метарсад. Ин сагњои хунмаст тамоми шаб мељаканд, мардумро хобравї намемонанд. Дар зона 40-50 хук парвариш мекунад, ки буи бад мекунад. Намедонам, барои чиву кї ин хукњо лозиманд. Аз ваќти омадани Шарипову одамњояш азоби зи ндо нињ о с ахт шу д, ќонун риоя намешавад, ягон кор бе пул намешавад. Мисол, ваќтњои хунукї мањбусњо пул љамъ карда, ба зиндонбонњо медињанду як печка мемонанд. Баъди ду рўз мебинї, ки печкаро ба ро до шт анд, б о пу лљамъкунї. Аз ваќте, ки ў омад, ман дар ёд надорам, ки ягон мањбус аќќалан аз њуќуќи дар љанозаи падару модараш иштирок кардан истифода бурда тавонад. Ду-се бор шахсан барои ба колония-поселения бурдани ман иљозат надод. Њамин њозир прокуратура тафтиш кунад, ягон 50 одами бечора интизори кол они я-по сел ени я ња станд, вале бепул ягон кас ин корро карданї нест. Даркор шавад, як гуноњро дар сарат мезананд, мешинї дар зона. Прокурорњо амнистияро тафтиш кунанд, худашон талхакаф мешаванд. Гап њамин, ки дар зона ин мардак як давлати дигар сохтагї аст. К ар и м: - Р ањ ма т б а ро и мардият, бародар. Эњтиёт шав, Худо нигањбонат. ..Кори хуб кардї, вале бовар дорї, ки њамин кор таъсир мекунад? Як кас дар зиндони Вањдат кушта шуд, як каси дигар дар њамин љо, пеш аз Њамза. Вале њељ гап нашуд... Саидалї: -Ман чанд соле, ки дар зиндон будам, доимо мегуфтам, ки берун бароям, њамаи њаромкорињотона мебурорам. Худашон инро наѓз медонанд. Ман дар гапам истодам. Бовар дорам, ки таъсир мекунад. Њеч кас њаќ надорад, ки болои мардуми мусулмон зулм кунад. Худованд пуштибони мардуми мазлум аст. Гунањгорони мањбаси Вањдат шартї њам бошад, срок гирифтанд, хешу табораш паст наоянд, албатта мешинанд. Як ќисми ќотилони Исмоил Бачаљонов љазо гирифтанд, дигаронашро роњбарияти мањбас пўшонд, аммо то кай? Дер ё зуд љазошонро мегиранд. Њаќиќат чизе нест, ки таъсир накунад, бародар.Агар дар дунё фаќат ноњаќї мешуд, барваќт барњам мехўрд. Мањбусњо њам мардуми њаминљоянд, акаву додару бачаи њамин халќанд. Мардуму ќонун албатта ѓамшона мехўранд, фаќат оњиста-оњиста љунбидан даркор, ки тайи пойи беинсофону ќонуншиканњо нашавем.

10 №30 (306), 18-уми октябри соли

2012

Њоло Эрон монда, ки монеаи сари роњи ин султахоњињост ва бояд коре кард, ки Эрон шикаста шавад, то навбат ба Чину Русия расад.

ГУЗАШТАЕ, КИ НАМЕТАВОНАД САБАЌ БОШАД Рўйдодњои охир нишон доданд, ки поин рафтани арзиши риёл, ки ба болоравии ќиматњо дар бозор њамроњ буд, мављи норозигиро миёни мардум ба бор овард. Ва ба назар мерасад њадафи аслии тањримњо, ки аз дохил бесубот гардонидани мамлакат буд, амалї мешавад. Агар ин њолат аз ин ба баъд идома пайдо кунад, Эронро мављи тазоњуротњову эътисобњои сартосарї фаро мегиранд, бесуботї барои ин кишвари бузург басо хатарнок аст ва аз ин неруњои фурсатталаби дохиливу хориљї истифода мебаранд. Њар ќадар мардум норозї бошанд, ба њамон њад инќилобчиён фаъол мегарданд, амалњои террористї, тахрибкорї меафзоянд ва ин худ омиле мегардад, ки низом ба заъф гарояд. Њоло њам, ки гуфта мешавад, тањримњо камасаранд, ба назари мо аз онанд, ки низоми њоким њамоно бар ин бовар аст, ки ќасди ѓарбиён шикаста хоњад шуд. Шояд њамоно пеши назар меоёд он рўйдоди солњои аввали инќилоби исломї, ки мардум бо камоли майл аз музаффариятњои он дифоъ кард ва мардонавор њамлањои саддомиро шикаст. Он замон њам маълум буд, ки Саддом Њусейн танњо ба Эрон њамла накарда буд, тамоми олами Ѓарб дар канори он ќарор дошт. Вале миллате, ки шоњро шикаста буд, бар Саддом њам пирўз омад. Аммо имрўз вазъ дигаргуна аст. Имрўз Ѓарб - Ѓарби солњои аввали 80 нест, њарчанд Эрон њам Эрони он солњо нест. Ѓарби имрўз бештар аз пештар дар талоши таќсими захоири нафту гази ин минтаќа аст

ШАРЊИ ХАБАРИ №1 Азамати тањдид ба њаддест, ки бино ба навиштаи мутахассисон зарфи 5 соли оянда он метавонад муљиби талафоти гароне барои инсоният шавад. Аллакай олимони Британияи Кабир њодисањоеро ба ќайд гирифтаанд, ки вирус аз њайвон ва њашарот ба инсон сироят кардааст ва барои он одам маргбору кушанда омадааст. Хабари вируси нав, ки гўё аз њайвонот ба инсон сироят мекунад ва барангезандагонаш дар бадани одам низ метавонанд амал кунанд, тањлилгарони соњаи тиббро ба ташвиш овардааст. Онњо мегўянд, эњтимол меравад ,солњои наздик инсоният ба беморињои њамагире назири "испанка" дар солњои 1918 ва 1919, ки аз 50 то 100 миллион нафарро гирифтор ба бистари марг карда буд, гирифтор шавад.

намуд. Муњим чизи дигар аст. Мањмуди Ањмадинажод соли 2013 бояд аз вазифа канор равад, чун тибќи ќонуни асосии ин кишвар ў дигар наметавонад номзад ба президентї бошад. Вале барои пайравонаш њам акнун мушкил шуд рўи сањнаи сиёсии Эрон бимонанд. Яќинан мардум ба касе овоз хоњанд дод, ки на аз њамрањону њамкорони Ањмадинажод аст. Зеро бори сангини гуноњи шикасти сиёсати иќтисодї бештар ба шонањои ў ва њамсафонаш бор мешавад.

Акс аз novayagazeta.ru

Зарфи як њафтаи охир баъди гардиши куллї дар сарнавишти риёли эронї бештари мардум ба ин тасаввур дода шуданд, ки шояд аз ин ба баъд таъсири тањримњои Ѓарбу Амрико рўи иќтисоди ин кишвари бародару дўст соя андозад ва беш аз пеш муайяну мушаххас шавад, ки он дигар бенатиља нахоњад монд. То ин замон гумон мерафт, ки иќтисоди пешрафта ва рушди корхонањои дохилии саноатии Эрон шояд муддатњо раќобат кунанд ва ин тањримњо асароти чандоне надошта бошанд. Вале дида мешавад, ки њар хушбиниро њам поёнест ва ваќт аст, ки акнун андешем: агар дар њаќиќат ин таъсир бузургтар аз ин бошад ва Ѓарб ба иќдомоти дигаре даст занад, ки њатто ба гази он эмбарго эълон кунад, пас чї хоњад шуд? Дар Эрон тањлилгарони ватанї њоло њам хушбинанд, ки кишвар метавонад рўи по истад. Вале дар хориљ аз он тањлилњову баррасињо дигаргунаанд ва аз як фољиаи гирифторї ва бастагї ово медињанд.

МАРДУМ. МАРДУМ. МАРДУМ.

Эрони хаста аз тањримњои ѓарбиён ва аллакай бо шикасти Ќаззофиву мушкилоти Башор Асад ва дигар шоњаншањони авлодї ба ниятњои худ ноил шудааст. Њоло њадафи Ѓарб бузургтар аз ќабл аст. Њоло Эрон монда, ки монеаи сари роњи ин султахоњињост ва бояд коре кард, ки Эрон шикаста шавад, то навбат ба Чину Русия расад. Соли 2009 Эрон аллакай шоњиди тазоњуроти густардаи мардум шуда буд, вале он иртибот ба шеваи баргузории интихоботи раёсати љумњурї дошт. Он замон тањримњои ѓарбї ба ин њад таъсиргузор набуданд ва зиндагии мардум њам ба маљрои орому осуда идома дошт. Даъвоњои он замон иддаоњои сиёсї ва таќаллуб дар интихобот буданд. Он замон низом тавониста буд норозиёнро саркўб созад ва вазъро ба фоидаи худ ба эътидол овард. Вале њоло манзара таѓйир хўрдааст. Ин бор бозорњо ба шўр хоњанд омад, тољирон ба по мехезанд, ќишри соњибсарват, ки аз барномањои нокоми њокимон ва тањримњои иќтисодї зарари калон дидаанд, зидди низом бар хоњанд хест. Ва ин басо мушкил аст идора шавад. Зеро онњо хуб медонанд, ки риёл аз ин ба баъд њам ќурби худро аз даст медињад. Онњо медонанд, ки бо ин вазъ наметавон ба бењбуди шароити зист умедвор буд. Ва танњо ба хотири он ки сарватњои худро наљот бахшанд,

ЭРОНИЊО ЊАМ ВАЊДАТ НАДОРАНД ин тоифа њозиранд њам президенти мардумї Ањмадинажод, њам низоми њокимро нодида гиранд ва њам барномањои њастаии кишварро як сў гузоранд. Ба назар мерасад ин нукта ќобили дарк аст. Аммо њоло њам умедворанд, ки ин њолат камтар ба тањримњои ѓарбї иртибот дорад ва бештар шикасти барномањои иќтисодии Мањмуди Ањмадинажод ва њамроњони ўст. Рўзи якшанбе парлумони Эрон баъди баррасии вазъи бамиёномада ќароре ќабул кард, ки он зарбаи муњлик ба мавќеи Мањмуди Ањмадинажод буд. Намояндагони мардум

бо аксари овозњо (240 тарафдор ва 179 муќобил) ба љонибдорї аз боздошти зинаи дуюми ислоњоти иќтисодии президент шуданд. Ѓуломризо Мисбоњии Муќаддам, сарвари кумитаи буља ва тарњрезињои парлумони Эрон дар сўњбат бо хабарнигорон гуфтааст: "Дар шароити рушди таваррум ва бенизомињо дар бозори арз зинаи дуюми наќшаи ислоњот бояд њатман боздошта шавад". Ва аксари намояндагони маљлис бар ин назаранд, ки коњиши ќурби риёл бештар ба сиёсати иштибоњии њукумат иртибот дошт, ки бо роњандозии ислоњоти иштибоњї вазъро буѓранљ

Вируси Армагеддон: хатари нав барои башар Муддати бештар аз як њафта аст, ки хабари изтироболуд аз зуњури вируси инсонкуш бо номи Армагеддон дар расонањои хабарї интишор меёбад. Номбар намекунам, ки мањз дар кадом хабаргузорињо, зеро чун хабар тањдиде ба љони инсонњо дорад, онро шояд расонае намонда, ки чоп накарда бошад. Вирусшиноси машњури британиёї, профессор Љон Оксфорд аз "Queen Mary Hospital" Донишгоњи Лондон огоњ мекунад, ки одамон бояд сирояти фарогири вируси њайвониро мунтазир бошанд, ки метавонад Сайёраро зарфи панљ соли оянда фаро гирад. Тањољуми он барои инсоният оќибатњои тасаввурношудание хоњад дошт. Ба гуфтаи ў, ваќтњои наздик метавонад зукоми наве арзи вуљуд кунад аз њайвоноти вањшї ва хонагї ба одамон сироят намояд ва барои инсонњо кушанда бошад. Ин профессор мегўяд, вируси мазкур метавонад сар то сари оламро аз Осиё то Африќо фаро гирад. Ва даъвои худ-

ро илман дар асоси далелњои таърихї исбот мекунад. Аз моњи март то июли соли 2003 дар 32 кишвари олам 8400 нафар гирифтори илтињоби ѓайримаъмулї ба ќайд гирифта шуда буд. Дар соли 2009 садњо миллион нафар одамон дар сар то сари Сайёра мубтало ба зукоми хук H1N1 шуданд. Моњи октябри соли равон гурўњи муњаќќиќон аз кашфи вируси нави африќоии BASV хабар доданд, ки аввалин маротиба соли 2009 дар бадани ду наврас аз Конго ба мушоњида расида буд. Дард аз таби хуновар оѓоз мешавад, баъдан аз чашмон, гўшњо, бинї ва дањони бемор хун мешорад. Инсони ба ин

беморї гирифторшуда метавонад зарфи чанд рўз ба њалокат расад. Писарбачаи 15-сола ва духтари 13-сола аз ин беморї бисёр зуд фавтида буданд. Баъди як њафтаи даргузашти онњо дар корманди тиббие, ки ин ду танро нигоњубин мекард, нишонањои беморї мушоњида шуд. Вале ў бо азобеву бо муъљизае аз марг худро наљот дод. Он ваќт табибон гуфта буданд, ки ин вирус ба инсон аз табиат баъди газидани њашарот гузаштааст. Тиб дар гузашта исбот карда буд, ки вирусњои инсонкуше чун таби Эбол ва ВИЧ дар оѓоз аз њайвонот ба инсон сироят карда буданд. Ва њоло онњо тадриљан ба

ТАЪСИРИ ТАЊРИМЊОИ БАЪДЇ Ларзиши риёл дар баробари доллари амрикої, ки њамоно пули роиљ дар ин кишвар аст, сиёсатмадорон ва коршиносонро ба андешаронињои гуногун водор сохт. Котиби генералии СММ Пан Ги Мун дар нишасте аз љумла, изњор дошт: "Тањримњо таъсири манфие ба њамаи ќишрњои ањолї расониданд, сатњи таваррум, нархњо ба мањсулоти хом ва энержї боло рафтанд, маводи мавриди ниёзи аввалия, аз љумла, доруворї ба камбуди эњсосшаванда рў ба рў шуданд. Њатто он ширкатњое, ки иљозаи содироти доруворї ва маводи хўрока ба берун доранд, ноилољанд дар кишвари сеюм бонк љустуљў кунанд, то ин ки пулњои худро интиќол дињанд". Ахиран ќатъи системаи бонкии Эрон аз системаи байналмилалии SWIFT, ки амалиётњои бонкиро дар сар то сари љањон роњандозї мекунад, таъсири љиддї расонд. Дар натиља бино ба навиштаи тањлилгарони иќтисодї содироти нафт аз 2,2 миллион бушка то 1 миллион бушка коњиш ёфт. Бар асари поёнравии даромад аз нафт ин кишвар њар се моњ 15 миллиард долларро аз даст медињад ва захирањои арзии он, ки дар охири соли гузашта 110 миллиард долларро ташкил медод, тадриљан коњиш меёбад. Аммо Ѓарб нахост бо ин иктифо кунад. Њамагї рўзе пештар аз тањияи ин маќола тањримњои нави Ѓарб алайњи Эрон эълон гардид, ки ба гуфтаи вазири умури хориљаи Британия, хеле ќавї ва муассиранд. Акнун аз ин ба баъд воридоти гази Эрон ба Иттињоди Аврупо ва фурўши фўлоду алюминиум аз ин љо ба Эрон мамнўъ шуд. Киштињои афрод ва ширкатњои кишварњои узв аз ин пас наметавонанд нафту маводи нафтии Эронро интиќол дињанд ва ё онњоро дар анборњояшон нигањ доранд. Фурўши воситањои киштисозї барои Эрон манъ шуд. бахше дигар аз тањримоти нав фарогири амалиёти бонкњоянд. Муомилоти молї бо бонкњои Эрон, ки эњтимолан барои барномањои њастаї ва мушаксозии Эрон њам равона шуда бошад, низ манъ шудааст.

Фирўз МУЊАММАД моли асосии инсон табдил шудаанд. Бори аввал аз вуљуди ВИЧ соли 1908 хабар дода шуда буд. Вале он танњо солњои 80 асри гузашта љањонї шуд. Тўли ин муддат ВИЧ бештар аз 30 миллион сокинони Сайёраро куштааст ва 33 миллиони дигар сироят ёфтаву соати марги худро интизоранд, зеро он табобат надорад. Ин боз дар њолест, ки на таби Эбол ва на ВИЧ аз њаво ва хўроку таом намегузаранд. Вале агар вирусњои њайвонї, ки истилоњан њоло "зоонозњо" гуфтаанд, аз њаво њам гузаранд, пас, ин дар таърихи башар бузургтарин сироят хоњад буд. Аллакай гуфта мешавад, ки ин вирус метавонад солњои 2017-2018 пањн гардад ва тўли ин панљ сол инсоният фурсате дорад, ки бањри наљоти худ тадбирњо андешад.

Насрулло НИЁЗЇ

№30 (306), 18-уми октябри соли 2012

11

Ин иќдоми вазири маориф дар њоле роњандозї гардидааст, ки Вазорати маориф нашрияи бонуфўзе бо номи "Омўзгор" дорад, ва масъалањои номбаршуда дар он ба таври васеъ инъикос меёбанд.

Иќдоми нави Саидов ё Радио - ТВ - и маориф ба кї даркор? Њафтаи гузашта вазири маорифи кишвар Нуриддин Саидов зимни нишаст дар чорабинии бахшида ба 80-солагии њафтаномаи "Омўзгор" таъкид намуд, ки барои Вазорати маориф радио ва телевизиони хусусї таъсис хоњад дод. Бинобар гуфтаи вазир айни замон корњои фаннї дар ин самт анљом ёфтааст ва холо иљозатномаи Вазорати алоќаро интизоранд. Ќарор аст, то охири соли љорї радиои Вазорат дар шањри Душанбе ва нуктањои атрофи он ба кор шурўъ кунад ва бо даст додани имконият он тамоми кишварро фаро хоњад гирифта, њамзамон - гуфт котиби матбуотии Вазорати маориф Махмудхон Шоев. Таъсис радио ва телевизион дар Вазорати маориф аз иќдомњои аљиб ва тозаи Нуриддин Саидов дар тўли ќариб як соли вазирии ў мебошад. Аммо ќабл аз ин њам Нуриддин Саидов дар мансабњои пешинаи худ ба ин соња таваљљўњи хоса зоњир менамуд. Ў замони ректори Донишгоњи миллии Тољикистон интихоб шудан, нахуст корро аз барќарор кардани газетаи "Ба ќуллањои дониш", ки гоњ мебаромаду гоњ не, оѓоз намуда буд. Бо кўшишњои Нуриддин Саидов ин рўзнома ду бора ба фаъолият оѓоз кард ва айни замон њар моњ се маротиба дар њаљми 16 сањифа бо сифати баланд ва тиражи 11 њазор нусха нашр мешавад. Њамчунин дар факултети журналистикаи ДМТ студияи таълимии радио ва телевизион таъсис дода, аз Кумитаи телевизион ва радиошунавонї барои пахши барномаи он бо номи "Паёми донишгоњ" ним соат иљозат гирифта буд. Њоло ин барнома аз љониби донишљўёни факултети журналистика омода гардида, моње 2 маротиба тавас-

сути телевизиони "Љањоннамо" намоиш дода мешавад, ки дар он навгонињо аз фаъолияти Донишгоњ инъикос меёбанд. Агар аз як љињат ин барои таљрибаомўзии донишљўён воситаи хуб бошад, аз тарафи дигар барои таблиѓи ДМТ дар сатњи кишвар мусоидат мекунад. Њамакнун Нуриддин Саидов ин иќдомро дар Вазорати маориф пеш гирифтааст, ки њадафи он инъикоси сиёсати Њукумати Љумњурии Тољикистон дар соњаи маориф, ва баланд бардоштани савияи корњои тарбияву таълим байни наврасон арзёбї карда мешавад. Ин иќдоми вазири маориф дар њоле роњандозї гардидааст, ки Вазорати маориф нашрияи бонуфўзе бо номи "Омўзгор" дорад, ва масъалањои номбаршуда дар он ба таври васеъ инъикос меёбанд. Аммо шояд бо дарназардошти он ки имконияти дастрасии рўзнома дар шароити феълии Тољикистон на ба њама муњайё мебошад ва аз сўйи дигар бо инкишоф ёфтани васоити электронии ахбор љойи сухани чопї (рўзнома) мањдуд мешавад, вазорати маориф акнун мехоњад ки њадафњояшро нишонрас ва муассир ба љомеа фањмонад. Зеро дар гузашта ва њоло њам Вазорати маориф, ки яке аз нињоди калидии њукумат ба шумор меравад, аз сабаби паст будани сатњи таълиму тарбия дар муассисањои таълимї ва рушд ёфтани ришваситонї дар ин соња дар расонањо аксаран мавриди танќид ќарор мегирад. Аммо таъсиси радио ва баъдан телевизион дар дохили Вазорати маориф оё ба амалишавии иќдомњо ва бартараф шудани камбудињо дар дохили Вазорати маориф мусоидат карда метавонад? Фаридуни УМАРБЕК

12 №30 (306), 18-уми октябри соли

2012

Коргардони афѓон Сидиќ Бармак филми "Љанги тарёк"-ро бо њамкории синамогарони тољик рўи навор овард. Бењтарин филмбардори Тољикистон Георгий Дзалаев наворбардори асосии ин филм буд.

Аз 16 то 20 октябри соли 2012 бо кўмаки молиявии Институти "Љамъияти Кушода"- Бунёди Мадад дар Тољикистон, Ташкилоти "Hivos"-и Нидерданд ва Дафтари њамкории Швейтсария дар Тољикистон дар Хонаи кинои шањри Душанбе Кинофестивали панљуми байналмилалии "Дидор" идома дорад. "Дар давоми 10 соли фаъолият њадафи асосии Кинофестивали байналмилалии "Дидор" таѓйир наёфтааст, - мегўяд Сафари Њаќдод, директори фестивал, раиси Иттифоќи кинематографистони Тољикистон, - Наздик кардани Шарќу Ѓарб яке аз идеяњои мењварии фестивал буда, вай тавассути филмњо инсону кишварњо ва тамаддунњоро ба тањаммулпазирї даъват мекунад. Њамчунин,, кинофестивал ин намоиши њамкорї ва њамгироии фарњанги синамои Шарќу Ѓарб аст".

САФАР ЊАЌДОДОВ (АЗ РОСТ) - АЗ РОЊБАРОНИ «ДИДОР» Ба иттилои маъмурияти кинофестивал, дар Синамобазми панљуми "Дидор" 75 филме, ки таи ду соли охир тањия шудаанд, аз 19 кишвар ба тамошо гузошта мешаванд. Дар Озмуни байналхалќї бошад, 23 филми њунарї иштирок мекунанд. Аз Тољикистон 3 филм: "Телеграмма"-и коргардон Искандар Усмонов, филми "Чарх"-и коргардон Шањзод Раљабов ва филми кўтоњи "Хорсаро" - и донишљўи Институти давлатии кинои Русия Румї Шоњазимов дар озмун ширкат мекунанд. Њамчунин, ба фестивал филмњои аниматсионии коргардони тољик Бахтиёр Ќањњоров "Аждар", "Хар", "Мурѓак" ва ѓайра пешнињод шудаанд. "Синамобазми "Дидор" шўњрати љањонї гирифтааст, мегўяд Сафар Њаќдодов. - Њамин аст, ки доираи фарогирии кишварњо афзуда истодааст. Масалан, имсол бори нахуст филмњо аз кишварњои Мали, Кореяи Љанубї, ИМА, Япония, Маљористон, Словакия, Швейтсария ва Фаронса иштирок доранд. Њамчунин бояд зикр кард, ки Фестивали "Верзио" -и Маљористон (3 филм) ва Фестивали "Њуќуќи башари Афѓонистон" (11 филм) мењмони Кинофестивали "Дидор" мебошанд. Дар кинофестивали мазкур нахустнамоиши љањонии филми "Бўйи об" - и коргардони муѓул Мунхзул Чулуунбаат баргузор мегардад, ки ин њам аз обру ва эътибори Синнамобазми "Дидор" дарак медињад", - мегўяд Сафари Њаќдод. Њамчунин, бояд гуфт, ки дар кинофестивал филми "Дохунда", ки аз рўи романи С. Айнї њанўз соли 1937 ба навор гирифта,

Як рўзи зиндагї равшан аст ва рўзи дигар торик; аз рўзњои равшан он ќадар нур бигирем, ки дар рўзњои торик равшан бошем. Муњаммад ЊИЉОЗЇ

нем. Барои ин хоњиш ва маблаѓ лозим аст". Падидаи нави чорабинии мазкур он аст, ки барномаи озмунии кинофестивал њамзамон дар Театри вилоятиии драмаи мусиќии ба номи Ато Муњаммадљонов барои сокинони шањри Ќўрѓонтеппа рўзе се маротиба намоиш дода мешавад. "Боиси хурсандист, ки боз дидор ба "Дидор" расид", - мегўяд директори иљроияи ИЉК-БМ дар Тољикистон Зўњра Њалимова. Институти "Љамъияти кушода" - Бунёди Мадад дар Тољикистон яке аз сарпарастони асосии баргузории Кинофестивали байналмилалии "Дидор" буда, дар ба њам омадани филмофарон сањми арзанда мегузорад. Њамин аст, ки сол аз сол доираи фарогирии кинофестивал фарохтар гардида, дар он чењрањои нав муаррифї мешаванд. Кинофестивали "Дидор" дар кашфи истеъдодњои љавон ва рањнамун сохтани онњо ба синамои љањонї наќши бориз дорад. Дар ин кинофестивал чанд на-

Синамогарон ба "Дидор" мерасанд

75 ФИЛМ АЗ 19 КИШВАР БА ДУШАНБЕ ОВАРДА ШУДАНД баъдан пахш нашуда буд, дар бахши филмњои барќароргардида намоиш дода мешавад. Ќобили зикр аст, ки њайати доварони байналмилалии Кинофестивали панљуми "Дидор"-ро директори иљроияи барномањои Кинофестивали байналмилалии Пусон, мунаќќиди синамо аз Кореяи Љанубї Ким Љї - Сеок сарварї мекунад. Биргит Боймерс, таърихнигори синамо, устоди кафедраи славяншиносии донишгоњи Бристоли Британияи Кабир, Элчин Муса оѓлу Гулиев, коргардон аз Озарбойљон, Георгий Овашвили, коргардон аз Гурљистон ва директори "Тољикфилм", коргардон Носир Саидов, ба њайати доварони кинофестивал шомиланд. Ба гуфти директори Кинофестивали панљуми "Дидор" Сафар Њаќдодов, навгонии муњими ки-

нофестивали имсолаи "Дидор" дар он аст, ки бо ибтикори маъмурияти синамобазм ва кўмаки молиявии Институти "Љамъияти кушода" - Бунёди Мадад дар Тољикистон "Ќомуси кинои тољик", ки њанўз солњои 70-уми садаи ХХ аз љониби синамошиносон Ато Ањроров ва Юрий Каплунов тањия шуда буд, дар давоми як соли охир тањриру такмил гардида ба забони русї аз чоп баромад. "Бо ин мо маќоми байналхалќии китобро нигоњ доштем, то он ба хориљиён низ дастрас бошад", - мегўяд С. Њаќдодов, Ќомуси мазкур аз давраи пайдоиш то давраи имрўзи кинои тољикро фаро мегирад. Мо ќаринаи электронии ќомусро дар сомонањои тахассусї, аз љумла дар сомонаи "Тољикфилм" мегузорем. Ќомусро њама ваќт мо метавонем тољикї тарљума бику-

фар бонувон низ офаридањои худро пешнињод кардаанд, ки ин фоли нек аз рушди синамо мебошад. "Боиси ифтихор аст, ки кинофестивали имсоларо филми мустанади коргардони эронї Муртазо Нидої бо филми "Ќисмати шоир" ифтитоњ мебахшад, - мегўяд Зўњро Њалимова. Филми мазкур бардошти муаллиф аз филми машњури "Ќисмати шоир"-и тањиягари шинохта Борис Кимёгаров мебошад, ки соли 1959 дар Киностудияи "Тољикфилм" рўи навор омадааст. Тўли ин солњо синамои тољик даврањои рушду инќирози худро паси сар кардааст. Хушбахтона, имрўз дар ин љода насими тозае вазида, аз эњёи синамоофарии тољик мужда медињад. Баргузории чунин чорабинињо, албатта, барои рушди минбаъ-

даи синамои миллї мусоидат менамоянд". Раиси Иттифоќи Кинематографистони Тољикистон Сафари Њаќдод низ ба он аќида аст, ки Кинофестивали "Дидор" ин як имконияти сайќал додани мањорату баланд бардоштани касбият мебошад. Он љавононе, ки филмашон дар бахши "Панорама" ширкат мекунад, худро дар оина дубора мебинанд ва сатњи филмњояшонро бо филмњои машњури хориљї ќиёс мекунанд. Албатта, ин барои онњо дарси касбият мешавад. "Њамчунин, бояд гуфт, ки ин филмњоро дар дискфурўшињо пайдо кардан ѓайриимкон аст. Дар телевизион њам онњро намоиш намедињанд. Яъне фестивал ба муштариён имкон медињад, ки чунин филмњое, ки ба одамияту тањаммулпазирї даъват мекунанд, тамошо кунанд" мегўяд, Сафари Њаќдод. Артдиректори Кинофестивали "Дидор", мудири шўъбаи фалсафаи фарњанги Пажўњишгоњи фалсафа, сиёсатшиносї ва њукуќи АУ Љумњурии Тољикистон, доктори улуми фалсафа, киношинос Саъдулло Рањимов бар он аст, ки баргузории кинофестивал ба рушди синамои тољик ва њамкорињо мусоидат мекунад: "Ваќте синобазми аввалро мегузаронидем, хеле душворї кашидем, ки ягон филми арзандаи сатњи байналмилалиро ба озмун пешнињод кунем, - мегўяд ў.

- Њоло бинед, ки дар љашнворањои дигар филмњои тољикї пайдо шуданд, ки мо метавонистем, онњоро бо сарбаландї дар озмуну бахшњои дигари кинофестивалњо муаррифї намоем. Синамогарони тољик эњсос карданд, ки дар ин кинофестивал зарурати иштирок кардан њаст ва њар дафъа пешнињодњои хуб њам мекунанд. Мо, албатта, аз онњо бењтаринашонро интихоб менамоем", - мегўяд С. Рањимов. Дар фазои фестивал вохўрињои тарафайн ба вуљуд омаданд ва њамин сабаб шуд, ки минбаъд лоињањои якљоя амалї шаванд. Масалан, коргардони афѓон Сидиќ Бармак филми "Љанги тарёк"-ро бо њамкории синамогарони тољик рўи навор овард. Бењтарин филмбардори Тољикистон Георгий Дзалаев наворбардори асосии ин филм буд. Коргардони дигари афѓон Њумоюни Муруват филми "Себ аз бињишт"-ро бо кўмаки филмбардорони тољик ба навор гирифт. Дар филми мазкур наќши асосиро њунарпешаи шинохтаи Тољикистон Раљаб Њусейнов бозидааст. Филми номбурда соњиби љоизаи аввали озмуни Кинофестивали "Дидор" гардида буд. Чунин њамкорињо бо синамогарони Эрон низ зиёд шуд. Коргардони тољик Носир Саидов дар сохтани филми "Ќиёми рўз" садобардорон ва тадвингарони эрониро даъват кард. Хулоса, Кинофестивали "Дидор" дар фарњанг ва рушди синамои тољик як сањми нишонрас гузошт. "Яъне он корњое, ки мо кардем, бењуда набуд", - мегўяд артдиректори Кинофестивали "Дидор", киношинос Саъдулло Рањимов. Љовид МУЌИМ

№30 (306), 18-уми октябри соли 2012

13

Ин хона ба њамаи Саидовњо лозим буд, зеро бародарон, ки ба савдои хурокворї машѓул буданду молро њар замон аз Душанбе ба Кўлоб мебурданд, љойи хоб дар Душанбе доштанро хеле боз орзу мекарданд. Ќиссаи сўистифода аз низоми судии Тољикистон, ки бењтар аз њар чизи дигар воќеъиятњои дањшаттангезу нафратовари њаёти имрўзи тољиконро тасвир намуда, аз издивољу безурётї, талоќу аќди никоњи нав, хонахарї ба номи дигарон, марги нобањангом, хонафурўшї, серзанї, њаќќи ятимхурї, сохтакории судї, секс дар кабинет, таракаи шариатї ва беамалии Раёсати суди Олии Тољикистон њикоят мекунад. Бовар намекунед, вале ин ќисса боиси эътирози прокурори генералї Шерхон Салимзодаи Одина гашта, барои раиси Агентии назорати давлатии молиявї ва мубориза зидди коррупсия Фаттоњ Саидов детективро мемонад, аммо то њол њалли ќонунии худро наёфтааст. "Нигоњ" ба тањќиќ оѓоз кард, то њељ сире пўшида намонаду ин таљрибаи талх ба дигарон сабаќ шавад. ВОХЎРЇ БО СУДЯ Он рўз Бахтиёр Саидови 36сола, ки ба соњибкорї машѓул мебошад, ба вохўрї бо судяи суди ноњияи Фирдавсии пойтахт Шералї Сафаров рафтан намехост, зеро њадс мезад, ки "мањз ин одам пушти ќазияи бањси манзили љиянњояш меистад", аммо шиноси ба истилоњ ќадрдонаш њољї Њаким Холов сахт истодагарї намуд. Эњтироми њољиро ба љо наоварда намешавад,-андешид ў ва аз дўсташ Шарифљон Камолов хоњиш кард, ки ўро њамроњї намояд. Вохўрї дар мањаллаи 65-и шањри Душанбе баргузор шуд. Мавзўи сўњбат њам маълум буд: бањси судї, ки миёни апаи судя Моинав Сафарова ва Бахтиёр барои як хонаи 3-њуљрагї дар Душанбе мерафт. Бахтиёр умед дошт, ки баъди ин ќадар кашмакашињо акнун масъала њалли худро ёфтаасту љониби дигар мехоњад шарту шароитеро пешнињод намояд... Ваќте љониби дигар сухан карду ба тадриљ шиддат намуд, натанњо Бахтиёр, балки њољї Њаким ва Шарифљон њам дар хиљил монданд. Судя бо кадом як сабабе бо лањне хеле тунд аз апа ва модараш ёд карда, њамаро њайратзада кард ва шарт монд: Ба ман кордор нашав, вагарна... Бахтиёр њам паст наомад. Акнун ў, мегўяд, "воќеъан чашмам аз ин одам тарсид ва ба маќомот ариза навиштам... Тарсам аз худам набуд. Аз он хавф бурдам, ки мабодо "подстава" нашаваму аз оилаву фарзандонам њимоя карда натавонам?! Назди ёру бародар чї мегўям? Чї тавр шањриву кордон шуда, аз њаќќи ду ятими зери парасториам буда њимоя карда натавонистам?!" МАРГИ ФОЉИАВЇ Соли 2000 хонадони Саидовњо, ки муќими ноњияи Муминободи вилояти Хатлон буданд, мусибат доштанд. Фарзанди хонадон Муќими 35-сола бар асари як садамаи наќлиётї аз олам даргузашт. Аз ў ду фарзанд монд: Муслими 10-сола ва Наврўзи 6-сола. Кўдакони дар хурдї бе модар монда, акнун аз падар низ мањрум шуданд. Модари онњо Анорбї соли 1996 фавтида буду онњоро бибияшон Хадичамоњ парасторї мекард. Наврўз модарашро дар хотир надорад, аммо Муслим аз он рўз бо дард ёд мекунад.... Баъде чанде бибии ѓамзадаи онњо писаронаш Рањматулло, Тоњир, Зойир ва Бахтиёрро барои маслињат љамъ меорад. Њарчанд њар кадоми онњо зиндагии мустаќилона доштанд, аммо маслињат мисли њамешагї бо фармони модар натиљагирї шуд: Бачањоро соњибї мекунед! Бародарони огоњ аз ин суннати тољикї чї њам мегуфтанд. Масъулияти васояту парастории Муслим ба души бародари калонї Тоњир монда шуду аз Наврўз

Эффекти 3D-и њайёти як муминободї

ба Бахтиёр. Ахирї бовар дошт, ки чун бачањо дар пойтахт манзил доранду худ соњиби даромади хуб аст, њич мушкиле пеш нахоњад омад. Ў њанўз намедонист, ки замоне пеш меояд, ки аз њаќќи ду ятим њимоят карда наметавонад ва барои аз даст додани хонаи Муќими рањматї таъна њам хоњад шунид. ХОНАХАРИИ МУЌИМИ РАЊМАТЇ Соли 1999, баъди вафоти њамсараш Муќим Саидов хонаашро дар Муминобод ба савдо гузошта, нияти хона харидан дар пойтахтро мекунад. Ў аз фурўш њамагї 1500 доллар ба даст оварда буд, вале бародаронаш изњор доштанд, ки омодаанд ба ў кўмак намоянд. Баъдте муддате манзили муносиб дар хиёбони Неъмат Ќарабоеви шањри Душанбе пайдо шуд. Он расман ба Ѓафурбек Асоев , зодаи ноњияи Румии вилояти Хатлон тааллуќ дошт, аммо соњиби аслии он Асмовиддин Нуриддинов, сокини шањри Душанбе буд. Ѓафурбек дар ин бора шоњидї дода, мегўяд: "дўстам аз ман хоњиш кард, ки хонаро фурўхтанисту бояд ба нотариуси ноњияи Фирдавсї равам. Ман онљо рафта, хонаро ба номи Бахтиёр Саидов њуљљат кардам. Доду гирифти пулиашонро худашон медонанд". Асмовиддин мегўяд, ки "он замон ба пул эњтиёљ доштаму хонафурўшї хеле мушкил буд. Шиносам Орзу Каримов маро бо Бахтиёр Саидов шинос кард. Ў хонахар буд. Ман Муќимро намеши-

носам. Хонаро ба Бахтиёр фурўхта, доду гирифтро бо ў карда будам". Ба њамин шева, Бахтиёр Саидов расман соњиби хонаи бародараш Муќим шуд. Пули хона 2200 долларро бародарон якљоя доданд. Ин хона ба њамаи Саидовњо лозим буд, зеро бародарон, ки ба савдои хурокворї машѓул буданду молро њар замон аз Душанбе ба Кўлоб мебурданд, љойи хоб дар Душанбе доштанро хеле боз орзу мекарданд. Муќим ба кўчидан омодагї медид, вале ормонашро ба хок бурд. Бањори соли 2000 ў зимни алафборкунї дар талу теппањои Муминобод зери мошин монда, њалок шуду ду фарзанди хурдсолаш ятими бепарастор шуданд. Аз ў ба фарзандони хурдсолаш њамин хона мерос монд, ки зимни таракаи шариаътї аз он њамчун аз хонаи Наврўзу Муслим ёд шуд. Тавре болотар гуфтем, Муслиму Наврўз, ки дар хонаи бибиашон зиндагї мекарданд, ба парастории бародарони Муќими рањматї дода шуданд. Солњо мегузаштанду онњо ба воя мерасиданд. Соли 2007 бо ќарори раиси ноњияи Фирдавсии шањри Душанбе (№ 131 аз 9-уми август) амакашон Бахтиёр Саидов расман сарпарасти Муслиму Наврўз шуд, аммо ин њам монеаи бегона шудани хонаи Муќими рањматї нашуд. Инро сабаб дилсўзї ё "хотиру фатири" таѓои Бахтиёр, рањматии Бурихон Тошматов гашт.

БАЊСИ ЊАМСАРДОРИИ БУРИХОН Зиндагиномаи Бурихон Тошматов, собиќ масъули њољагии коммуналии ноњияи Муминобод, ки ќањрамони дигари ин ќазия ва матлаби мост, боз њам пур аз њаводисест хоси зиндагии тољикї. Он шояд љолиб намебуд, агар суди ноњияи Муминобод ба он бетаваљљуњ мемонд. Инљо мо аз он ќисмати зиндагии Бурихон њикоят мекунем, ки ба Саидовњо рабт дорад. Бурихон Тухтабоевичи рањматї, додари модари Саидовњо мебошад, ки соли 1981 ба Мойнав Сафарова (хоњари судяи дар боло ёдшуда) издивољ кард, вале љуфт бо гузашти 7 сол соњиби фарзанд нашуд. Бо њамин сабаб, моњи июли соли 1988 ин аќди никоњ расман бурида мешаваду (шањодатнома дар бораи талоќ аз 14уми июли соли 1988) Бурихон баъди 28 рўз, дар санаи 12-уми август бо Момаљон Муллоева аќди никоњ мебандад. Аз ин никоњ 6 нафар фарзандон таваллуд мешаванд. Ба гуфтаи Муллоева, ки омўзгор низ њастанд, шавњараш ба ў содиќ буда, то замони маргаш њич зани дигаре надоштааст.

-Дар ин 20 соли зиндагї ў шавњар ва падари хуб буд. Ваќте касалаш ташхис шуд, хеле даводав кардем. Њарчи доштем барояш сарф кардем, аммо шифо наёфт. Болои бистари беморї мехобид, бо бачањо таваллояш кардем,ки биё мошинро фурўшему табобатат кунем, не гуфта ба бачањояш васият кард, ки ѓайр аз хона, мо-

(Кулли њодисањои дар ќисса омада, аз љониби Агентии тадќиќоти журналистии "Нигоњ" санљида шуда, бо њуљљат ва нишондодњои чандин нафар шоњидон тасдиќ шудаанд) шин ва як ќарз чизе дигар надораду намехоњад, ки онњо дигар коре барояш кунанд,- наќл мекунад Момаљон. Бурихон, ки дар соли 2007 аз касалии саратон мефавтад. Баъд аз марги Бурихон тибќи суннат таракаи мероси рањматї сурат мегирад. Дар он хешутабори рањматї ширкат мекунанд ва њиљ бањсе њам дар он намешавад. Вале ба ќавли њамсари аввали рањматї Мойнав, Бурихон ўро њаргиз талоќ надодааст ва тамоми ин замон онњо аввал дар кўчаи Партоеви маркази ноњияи Муминобод ва баъдан дар хиёбони Неъмат Ќарабоеви шањри Душанбе, бинои 14, њуљраи 17 зиндагии якљоя доштаанд. Бале, дар њамон хонае, ки ба номи Бахтиёр Саидов њуљљатгузорї шудааст ва ду љониби бањсро ба суд бурд. Хонае, ки зимни тарака бо иштироки мулло, раиси мањалла шоњидони дигар аз шумули хешутаборони рањматї аз он њарфе набуд, њамчунон, ки аз хонаи дар кўчаи Партоев буда. Вале сир дар он аст, ки хонаи ёдкардаи Моинав хона набуда, њуљраи хобгоњ аст, на моликияти шахсии муталлиќ ба касе. Дар тарака њамчунин аз як ќарзи Бурихон њам сухан рафт. Ин ќарз назди љиянаш Бахтиёр Саидов буд, ки бо харидани мошини сабукрав пайдо шуда буд. Бахтиёр онро олињимматона мебахшад. БАЊСИ ХОНА АЗ КУЉО ПАЙДО ШУД? Бахтиёр Саидов мегўяд, ба хонаи рањматии Муќим ў таѓояш Бурихон Тошматовро хотир дониста, роњ додааст, аммо рањматї бе иљозаи ў, ба ин хона њамсари собиќашро оварда маскун кардаасту ахирї бо кўмаки дигарон ба моликияти фарзандони бародари ў дастдарозї мекунад. Моинав дар навбати худ далел меорад, ки Бурихони рањматї ин манзилро махсус барои ў харидааст ва он моликияти якљояи ўву њамсараш мањсуб мешавад, чун Бурихон даргузашт, ў меросхўр аст. Аммо Момаљон ва фарзандашон мегўянд, агар ин тавр мебуд, пас чаро онњо дар ин сењуљрагї њаќ надоранду чаро зимни тарака аз ин хона ёд нашуд? Њарду љониб њам ваљњу далелњо ва ё чизе ба он монанд оварда, њаќ будани худро исбот карданї мешаванд, аммо њаќиќат дуто буда наметавонад ва новобаста ба печидагии ин ќазия "муй бояд аз хамир људо шавад"-у њуќуќњои шањрвандони алоњида њифз гарданд. Ин албатта, салоњияти маќомот аст. Бале хонандаи гиромї, аз њамин љо ба бањс, маќомоти судї дохил мешавад. Маќоми давлатї, ки бояд адолати судиро дар саросари мамлакат амалї намояд. (Давом дорад)

14 №30 (306), 18-уми октябри соли

2012

Аз њама бештар њамин Љоник бадрашк аст. Намегузорад, ки ман ба маймунњои њамроњаш ва одамон гап занам. Маймунњо хеле эњсоси баланд доранд. Ѓамгин мешаванд, хурсандї мекунанд. МОЊИНАВ БА МАЙМУНЊО Моњинав Подабонова 53 - сола аст. Муддати 20 сол мешавад, ки дар Боѓи њайвоноти пойтахт њавлирўб ва нигањбон аст. Аз рўзи нахуст ба маймунњо мењр баст. Онњо номњои махсус доранд. Мењрубонтаринашон Љоник - маймуни дўстдоштаи холаи Моњинав ба шумор меравад. Зимни сўњбати мо бо Моњинав, Љоник ба љониби мо бо ќањр нигариста, гурехта дар кунљи ќафас пинњон шуд. Кимчї хел ишорањо њам кард. Холаи Моњинав ин њолати ўро дида, чунин шарњ дод: - Бовар мекунед, ин маймунњо он ќадар бадќањр њастанд, ки гўё одам бошанд. Бештар аз тамошокунандагони боѓ ѓазабашон меояд. Масалан, кўдакону наврасон бо волидайн ба тамошо омада, ба сўяшон сангу кулўху сигору шишањои пластикї мепартоянд. Инњо аз ин амали ногувори одамон ба ќањр омада, рафта дар њуљрањояшон пинњон мешаванд. Ба ман ишора мекунанд, ки аз худсарии ин гуна наврасон ба дод омадаанд. Аз њама бештар њамин Љоник бадрашк аст. Намегузорад, ки ман ба маймунњои њамроњаш ва одамон гап занам. Маймунњо хеле эњсоси баланд доранд. Ѓамгин мешаванд, хурсандї мекунанд. Ман бисёр њам аз падару модарон хоњиш мекунам, ки њангоми ба Боѓи њайвонот ташриф овардан ин гуна амалњои номатлуби фарзандонашонро пешгирї кунанд.

- Хўроки асосии маймунњо чї аст?

-Субњ хлебу мураббо - нисфирузї ва бегоњї - макаронпалав. Њамин ваќт рашки Љоник паст шуду ў гашта ба назди мо омад. Моњинав ба ў бо забони одамї њарф зада гуфт, ки раќс кунад. Љоник гирди панљара давр зада, бо таври худ раќс мекард. Аљибаш ин, ки њар як сухани соњибашро мефањмид... МОРБОЗ Абдусаид Њусейновро агар гуем, ки тамоми мардуми љумњурї меши-

Душанбе Ќурбон Одинаев наќл кард, 17 њайвон љуфти худро надоранд ва ин боиси нестшавии онњо хоњад шуд. Ў, ки худ мутахассиси соњаи тибби байторї аст, бузи хонагии шашпоро бо гўсфанди одї дурага карда, аз онњо насли нави боќувватро ба дунё овард. Њамчунин, имсол ба Боѓи њайвонот бум оварда шуд.

МОЊИНАВ ПОДАБОНОВА

Рашки маймун Дар дунё њастанд нафароне, ки бо хислати аљибу ѓайриодиашон аз атрофиён фарќ карда меистанд. Тасодуфан ба сайри Боѓи њайвоноти шањри Душанбе омадаму ин тоифа одамонро дидам... носад, хато намекунем. Абдусаид, хатмкардаи факултаи санъати шањри Тошканд буда, њунари морбозиро аз бобову падараш меросї гирифтааст. 7 сол боз дар Боѓи њайвоноти шањри Душанбе ба њайси мудири шўъбаи акватерї - морњо ва моњињо фаъолият мекунад. Айни замон дар ин шўъба зиёда аз 58 намуди морњову моњињо ба намоиш гузошта шудаанд. Солњои пеш дар шўъбаи морон ду кобраи калон парвариш меёфт, ки боиси таваљљуњи хурду калон буд. Абдусаид Њусейнов зимни сўњбат бо таассуф ќайд кард, ки соли гузашта дар натиљаи зуд - зуд хомўш гардидани барќ ин кобрањои бузург ба њалокат расиданд. Њоло ба шўъба якчанд мори гаронбањои гурза оварданд, ки нигоњубини љиддиро таќозо менамоянд.

Абдусаид бо се писараш сирки оилавиеро солњои зиёд таъсис додааст, ки хеле барномаи рангину љолиб дорад. Ин барнома аз чашмбандї, сењргарї ва морбозї иборат аст. Писари чорсолаи Абдусаид, - Муњаммадљон аз рўзи таввалуд байни морњо калон шуда, имрўз нотарсона бо мор њар гуна бозињоро ба тамошобинон нишон медињад. Соли гузашта дар Кохи Борбад Абдусаид Њусейнов бо барномаи наву шавќовараш бо њамроњии њунарпешаи љавон Саида Сирољиддинова баромад намуд. Њангоми њунарнамоишаш духтараке аз толор баромада, ба Абдусаид гулдастаи калонеро њамчун рамзи эњтиром таќдим намуд. Мор-кобраи бозингар ин њолатро дида, якбора рашкаш меояд ва дасти Абдусаидро сари ќањру ѓазаб нохост мегазад. Абдусаид тўли

як моњ дар Беморхорнаи №3 табобат мегирад. Њафтод фоизи баданаш аз зањри мор зањролуд мегардад. Гоњо морњо бемор мешаванд. Стоматити дандон. Дар ин њолат ў зуд аз пайи табобат мешавад. Абдусаид мегўяд, ки агар рўзе бе морњояш зиндагї бикунад, шояд бимирад. Њоло њар моњ ду - се маротиба cирки оилавии Абдусаид Њусейнов ба ятимхонаву хонањои маъюбон рафта, ба эшон барномањои љолиби сиркиро ройгон намоиш медињанд. Хурсандии кўдакону наврасони бепарастору маъюбонро аз тамошои ин барномаи љолиб њадду њудуде нест. ЊАЙВОНЊОИ "МУЉАРРАД" Ќисми зиёди њайвонњо љуфти худро надоранд. Тавре роњбари муассисаи давлатии Боѓи њайвоноти шањри

ИФТИХОРИ БОЃИ ЊАЙВОНОТ Соли 2008 барои кормандони Боѓи њ айвонот ва шањ рв андони шањри Душанбе соли хотирмон буд. Якбора чор шербача тав лид ёфтанд. Зуњро худ зодаи кўњистони дурдасти вилояти Хатлон аст. Наврасиаш дар кўњу пуштаи водии Сари Хосор сипарї гардидааст. Њанўз аз хурдї мењр ба бузу гўсфандони падар баст. Агар дар навбати пода пойи гўсфанде шиканад, Зуњро ўро табобат карда, то сињат шуданаш парасторї мекард. Бо амри таќдир ба пойтахт омаду барои љойи коркобї ба Боѓи њайвонот рафт. Роњбарияти Боѓи њайвонот сараввал ўро ба њайси таљрибаомўз ба кор гирифтанд. Сипас чолокиву бовиљдонии ўро дида, парастории шерњоро ба ў иљозат доданд. Ваќте чор шербача тавлид шуданд, Зуњро аз хурсандї љойи нишаст намеёфт. Онњоро Зуњ ро ба њу љраи хобаш бурда, то субњ шири сунъї дода, парасторї кард. Тўли 15 рўз Зуњро шербачањоро мисли модар нигоњубин намуд. Ваќте, ки шербачањоро аз Зуњро људо карда, ба дигар нафар супориданд, онњо чунон ѓамгину озурдахотир шуданд, ки њељ аќлї набуд. Чор тарафи њуљра давида, дод мезаданд. Аз иштињо монданд. Баъди бозгашти Зуњро онњо аз нав ба хўрокхўрї даромада, шодї мекарданд. Имрўз ин шербачањо ба воя расида, ифтихори Боѓи њайвонот мебошанд. Шањлои НАЉМИДДИН

№30 (306), 18-уми октябри соли 2012

15

...мушкилии раќами як дар Тољикистон ин набудани боѓњои фароѓатии серхарљ не, варзишгоњњои бошукуњ не, китобхонаи миллї не, чойхонаи бузурги миллї ва милаи баланди парчами миллї не, балки мушкили № 1 дар саросари Тољикистон ин набудани барќ аст

РАЊМАТНОМАИ МАРДУМЇ

АКСИ ГЎЁ

- Мўњтарам њайати тањририяи нашрияи "Нигоњ"! Мактуби миннатдорие, ки ба Шумо менависам. умедворам, ки рўи чопро мебинад. Ба ман барои зиёрат шиносномаи хориљї лозим шуд. 4 моњ аз Файзобод сар карда, то Шўъбањои шиносномадињии шањри Душанберо тай кардам, дар њама љо љавоби кўтоњ - "бланка нест" мегуфтанд. Баъзе корафтодагони дигар воњима карда мегуфтанд, ки то 200 доллар пардохт накунї, бланка ёфт намешавад. Дар охир роњи ноњияи Вањдатро пеш гирифтам. Дар шўъбаи шиносномадињї ба як коркуни милиса маќсадамро гуфтам, вай манро ба як дари њуљра бурд, ки дар болои дари он њуљра "капитани милиса Гулова С." навишта шуда буд. Маро бенавбат ба дарун таклиф карданд. Як духтари ситорагарми зоњиран 25 - 30 - сола аз љояш хеста, бо табассуми ба худаш хос гуфт: "Бобољон, чї хизмат кунем?" ва ба нишастан муроот кард. Баъди маќсадамр о фањмидан њуљљатњои лозимаро як - як навишта дод ва суроѓаи "Амонатбонк" -ро гуфт. Аз њуљраи духтари хушахлоќ ва хушрафтор бо хушнудї баромадам. Бењуда бузургон нагуфтаанд, ки дар дунё аз њама арзонтар ва аз њама ќиматтар ин хушмуомилагї аст. Ба бонк њамагї 165 сомонї супорида, баъди 10 рўз омада, шиносномаи хориљиро гирифтам. Ана мешудааст-ку! Ростї, дар аввал ман боварї надоштам, ки ин хел осонакак соњиби шиносном аи хориљї мешавам. Баъд њайрон шудам, ки ин духтари зоњиран ба толибаи мактаби миёна монанд аллакай капитан аст. Баъди кордонию рафторашро дидан бовариам омад, ки Гулова С. на фаќат ба рутбаи капитан, балки б а рутбањои майору подполковник низ лоиќ њаст. Илоњо сафи ин хел коргарони милитсия зиёдтар шавад. Худованд њамеша мададгораш бошад! ОМИН! Њаким ЛАТИФОВ, сокини ноњияи Файзобод

НАХОД?

НАХОД, ЊАМЧУН МИЛЛАТ ТАШАККУЛ НАЁФТА БОШЕМ?

- Дар як нишасти расонаї Њамрохон Зарифї, вазири корњои хориљии Тољикистон, таќрибан, чунин гуфта буданд: "Замини Тољикистон - замини бобогии вазири корњои хориља ё вазири мудофиа нест, ки он ба касе ё кадом кишваре ройгон вогузор карда шавад". Ин дар њолест, ки шартномаи будубоши пойгоњи њарбии Русия дар ќаламрави Тољикистон ба муњлати 30 сол ройгон дароз карда шуд. "Болои сўхта намакоб" - тибќи ин шартнома афсарону аскарони рус бар замми ин аз имунитети дипломатї (дахлнопазирї) бархўрдор шуданд. Аскарони ин пойгоњ, ваќте ки иммунитети дипломатї надоштанд, бо рафтори нољои худ дар як кишвари мустаќилу соњибихтиёр авбошиву бедодгарї мекарданд, акнун кї кафолат медињад, ки бо бархўрдор шудан аз имунитети дипломатї аскарони масту аласти рус сарборињоро аз сарамон зиёд намекунанд. Баъди ин вазири корњои хориљї бояд ба истеъфо раванд. Шояд ў мехост, ки шартномаи њузури минбаъдаи пойгоњи њарбии Русия тибќи манфиатњои миллиамон дароз карда шавад, аммо аз омилњои аз ў новобаста ин имкон ба ў муяссар нагардиду ормонњои фардњои мењандўстии Тољикистон бар хоки сиёњ баробар шуд? Њурмату эњтиромам нисбати Њамрохон Зарифї зиёд аст. Агар ў дар

њамин шабу рўз ба истеъфо мерафт, њурматам нисбати ў боз зиёдтар мешуд. Агар ба истеъфо мерафтанд, дар сањифаи таърихи миллатамон њамчун як ватандўсти тољик боќї мемонданд. Пас аз истиќлол њамаи бадбахтињои мо аз њамин Русияву Ўзбакистон сар шуд. Шоњиди њамаи ин воќеањо буда(е)м, ки чї хел Русия ё Ўзбакистон ба оташи ду тарафи даргири љанги шањрвандии Тољикистон равѓан рехта, манфиатњои миллии худро бароварда месохтанд. Алњол маъракаи сафарбаркунии љавонон ба сафи артиш аст. Аз армияи Точикистон њама љавонон мегурезанду ба Русия мераванд. То њол имиљи мусбати Артиши миллиамонро надорем. Наход, то њол ба маънои томаш ба сатњи як миллати озодаву пўхта ва прагматик рушд карда нарасида бошем, ки њадди аќал дар ростои манфиатњои миллиамон ба мисли халќњои кўчии гирду атрофамон њимоя ва истодагарї карда натавонем! Наход њамчун миллат њоло њам ташаккул наёфта бошем? Њар ќадар вобастагињоямонро аз Русия кам кунем, њамон ќадар рушд мекунем. Мутаассиф аз њамин гуна давлатдориву миллатдорї шудем. Мухтор ИБОДОВ, сокини ноњияи Рўдакї

?-И НОБОБ

ЧЇ ТАРЗ БА ДАВИДАН МАШЃУЛ ШАВЕМ?

- Мехоњам ба давидан машѓул шавам. Аммо пеш аз он мехостам тавсияи мутахассисони соњаро дар бораи тарзи давидан донам, то дуруст ба он машѓул шавам. Умедворам нашрияи "Нигоњ" ба ин хоњиши расидагї мекунад. Эмомалї САИДОВ, сокини ноњияи Исмоили Сомонї

- Њар сол аз рўи тавсия ва наќшаи Ку митаи байналмиллии олимпї дар сар то сари давлатњои љањон њамчун иди варзиш як мусобиќаи оммавї бањри баланд бардоштани саломатии ањли башарият "Рўзи дави олимпї" гузаронида мешавад. Хушбахтона, Кумитаи миллии олимпии Тољикистон низ њар сол чун аънана ин мусобиќаи бонуфузро дар шањрњои љумњурї мегузаронад ва ин чорабинї ба иди варзишу тансињатї табдил меёбад. Пайѓамбарамон Муњаммад (с) ба њар як фарди мусулмон фармудаанд, ки бояд аспдавонї, шиноварї ва камонвариро омўзанд ва аз уњдаи иљрои онњо баромада тавонанд. Ё дар Юнони Ќадим њар касе агар шиновариро наметавонист ўро оќилу доно њисоб намекарданд. Дар натиљаи бозёфтњои археологї дар рўи санге навиштаљоте диданд, ки он љо навишта шудааст:

Агар хоњї доно бошї, бидав, Агар хоњї зебо бошї, бидав, Агар хоњї тавоно бошї бидав. Атлетика ё худ њамаи намуди варзиши сабукро маликаи варзиш низ ном мебаранд, ки дар он њам тохтан,љањидан ва њам љастан аст. Албатта, пеш аз давидан аз муоинаи духтур гузаштан ва тавсияи ўро гирифтан лозим аст. Аз духтури дил гузаштан даркор аст. Набзи дил ва фишори хунро санљидан лозим аст. Зеро ба баъзе беморони дил давидан лозим нест, њатто ба категорияи дигари гирифторони ин беморї хатар дорад. Барои њамин хубтар мешуд ин ё он фард аз муонаи духтур гузашта, баъд ба дилхоњ намуди варзиш машѓул мешуд. Агар ба давидан як рўз машѓул шавиву 15 рўзи дигар не, намешавад. Дар як њафта бояд се - чор бор ба он машѓул шавї. Масалан, рўзи якум - як давр, рўзи дуюм-ду давр, рўзи сеюм - се давр

ва њамин тавр шумораи даврњоро зиёд кардан мегирем. Давиданро аз кам ба зиёд афзоиш додан ба нав машќкунандагон айни мудаост. Давидан бо шиками гуруснаву сер тавсия дода намешавад. Дар њолати на серу на гурусна ба давидан машѓул шудан лозим аст. Дар рафти давидан об ва чизе хўрдан ќатъиян манъ аст. Агар дањонро бо об чайќа гардонанд, боке надорад. Як рўз агар субњ давидед рўзи дигар кўшиш намоед бегоњї ин амалро такрор намоед. Дар бегоњї ду соат пеш аз хоб давидан бењтар аст. Њангоми давидан тамоми аъзои бадани инсон лапиш хўрда ба њаракат медарояд. Хунро ба гардиш дароварада њолати кори онро хуб мекунад. Дар њавои кушод давидан хубтар аст. Дар њавои гарм давидан душвор ва нороњаткунанда аст. Ба давидан маљбурї машѓул шудан мумкин нест. Агар шахс бадани худро дўст дорад, ў пайи саломатї ва тозагии он мешавад. Агар шумо аз давидан кайфият набаред, чї хел мешавад ба он машѓул шавед? Аз бадани шумо ба воситаи араќ тамоми намакњои зиёдатї ва микробњо хориљ мешаванд. Њар касе медавад, нисбат ба одамоне, ки намедаванд, худро доим гарм њис мекунад. Њатто агар зимистон бошад, камтар хунук мехўрад ё ба он бардошт карда метавонад. Шахсоне, ки медаванд, њатто дар фасли зимистон кам ба бемории зуком гирифтор мешаванд. Њар як варзишгар бояд рўзнома дошта бошад ва њар рўз њама нишондињандаву маълумотњоро дар он сабт намояд. Варзишкорон ё худ давандањои касбї барои натиља медаванд, аммо давандањои ќаторї барои саломатї медаванд. Ба саволи Шумо раиси Ассотсиатсияи олимпичиёни Тољикистон Зебунисо РУСТАМОВА посух дод.

БИДУНИ ШАРЊ

МАН ЌАБУЛ НАДОРАМ! МОРО ЧУН АНГУШТИ ШАШУМ ЗИЁДАТї НАШУМОРАНД!

- Њар сол дар фасли тирамоњ масъулини ШСХК "Барќи тољик" мегўянд, ки вобаста ба обу њаво мо мањдудият ё худ лимити барќро дар Тољикистон роњандозї мекунем. Лекин имсол њавои тирамоњ хеле наѓз омад. Њаво њоло њам гарм аст. Аммо мањдудкунии энергияи барќ имсол аз њарсолаву њарваќта дида, хеле барваќттар роњандозї карда шуд. Масалан, дар дењаи мо - Чоркўњ дар як шабонарўз то 16 - 17 соат энергияи барќ нест. Бисёр мехостам, ки мансабдорону курсинишинони давр њадди аќал як моњ дар дењањо зиндагї карда, азияти бебарќиро дар хуну пўсташон мекашиданд, баъд худашон ба танг омада мегуфтанд, ки мушкилии раќами як дар Тољикистон ин набудани боѓњои фароѓатии серхарљ не, варзишгоњњои бошукуњ не, китобхонаи миллї не, чойхонаи бузурги миллї ва милаи баланди парчами миллї не, балки мушкили № 1 дар саросари Тољикистон ин набудани барќ аст. Зиёда аз 70 дарсади ањолии кишвар дар дењот зиндагонї мекунанд. Аллакай хонањои дењотиён торик ва сард аст. Маќоли тољикии "Шикамсер чї парвои гурусна дорад" -ро агар љойњояшонро ба ин тарз: "Барќдор чї парвои бебарќ дорад" иваз кунем, шояд хато нашавад. Ман ин беадолатиро, ки тўли 21 сол болои тамоми мардуми дењоти Тољикистон бор аст, ќабул надорам! Шуморо масъулин инсоф мебояд. Вобаста ба ин мушкилоти № 1 - и сокинони Тољикистони азиз пешнињод дорам, ки соли 2013 дар саросари љумњурї аз тарафи президент Эмомалї Рањмон соли истиќлолияти энергетикии Тољикистон эълон карда шавад. Њоло барои сохтмони неругоњњои барќї - обии њаљмашон хурду миёна њељ монеагї нест. Бояд сарљамъона ба сохтмони онњо даст бизанем. Бигзор истиќлолияти энергетикии Тољикистон шиори хурду бузурги љумњурї шавад. Њама аз њукумату давлат сар карда, то мардуми одї то расидан ба ин маќсад талошњо варзем. Вобаста ба Роѓун гуфтаниам, ки дар њар љаласаи байналмилалї баромад карда, "Сохтмони Роѓун њаќќи њалоли мост"гуфтан катї кор иљро намешавад. Торафт ба таъхир афтодани корњои сохтмонї дар Роѓун, ин бар зиёни мо -тољикистониён аст. Сохтану насохтани Роѓун њоло мушкили асосии Тољикистону Ўзбакистон гаштааст. Аз таљрибаи солњои охир дида истодаем, ки ташкилотњои байналмилалї ноадолатиро нисбати сохтмони Роѓун дар он ваќт мебинанд, ки њалли он ба манфиати онњо бошад. Бинобар њамин ман аз президенти Тољикистон Эмомалї Рањмон хоњиш мекунам, ки ба умеди тарафи сеюм нашуда, бигзор масъулиятро ба дасти худ гиранд бо президенти Узбакистон хоњ дар Тошканд, хоњ дар Душанбе рў ба рў вохўрда, мушкилии ба миёномадаро нисбати сохтмони иншооти бузурги аср - Роѓун њал кунанд. Мо дењотиён низ, охир, шањрванди Тољикистонем! Мо низ ба мисли сокинони толеъбаланди шањр ва марказњои ноњияњои кишварамон мехоњем дар баробарї зиндагї кунем ва моро чун ангушти шашум зиёдатї нашуморанд! Насимљон АКРАМОВ, сокини дењаи Чоркўњи ноњияи Исфара Д И Ќ Ќ А Т! Барои ба саволњои доѓи худ посух гирифтан ба идораи њафтаномаи "Нигоњ мурољиат кунед. Суроѓа: шањри Душанбе, кўчаи Носирљон Маъсумї - 3, назди хона - музейи Мирзо Турсунзода. Ё ба масъули сањифаи "Нигоњи мардумї" бо шумораи телефони 985 60 86 85 занг занед ва ё ба воситаи смс - паём саволи худро ирсол доред. Њамчунин ба почтаи электронии nigoh_tj@inbox.ru нависед.

Масъули сањифа Абўалї НЕКРЎЗОВ, Тел:985 60 86 85, E-mail: nigoh_tj@inbox.ru

16 №30 (306), 18-уми октябри соли

2012

Бегоњии худи њамон рўз Алексеевич наздамон даромада, бо нигоњи шикофанда ва омўзанда рост ба чашмонамон нигариста, аз њар якамон пурсон шуд, ки оё аниќ тољик њастем…

ЛАТИФАЊО

Шўхињо аз Наврўз Љобиров, журналист љашн гирифта будем, - гуфтам ман дар посух.

- Чї хел?

- Њангоми шиносої бо духтар ба хотири ў Пайрав дар хобгоњ "оши ролтонї" дод. Он духтар њамсараш шуд.

Тўй бо "Ролтон" Чанд рўз ќабл бо Наврўзи Ќурбонзода тариќи почтаи электронї муњовара намудем. Ў аз ман пурсид, ки тўйи Пайрав Шарифови њамкурсатон ба Кўлоб нарафтї?

- Мо се сол ќабл тўйи ўро дар хобгоњи №6-и ДМТ бо "Ролтон"

ЉАБР БА ЉОН Дар идораи њафтаномаи "Самак" бо иљрокунандаи вазифаи сармуњаррир Нуралї Давлат будем, ки як ошнои Љасур Абдуллоев, сармуњаррири "Самак" омада, ўро пурсон шуд. Акаи Нуралї њазл карда гуфт, ки: "Хайр, дар насибаш будаст, бача худашро њайф кард. Ба љони љавонаш љабр кард. Худованд сабраш дињад!" Мењмон њайрон шуда пурсид: "Ака, ба хайр аст?" Акаи Нуралї гуфт: "Куљо ба хайр? Љасур зан гирифт".

ТОЉИКЇ МЕБУД... Њангоми якумкурсиамон ба театри Маяковский рафтем, чун театр русист, намоишнома низ бо забони русї гузашт. Пас аз он њамкурсонамон бар дошта шонр о як -як ќисса намуданд. Як нафар аз онњо гуфт, ки њамааш зўру боз тољикї мешуд, зўртар буд. Ман аз ў пурсидам, ки ту русиро балад нестї? Гуфт, не.

- Пас, чаро дар љараёни намоишнома баробари мо хандидї?

- Шумо хандидед, барои њамин ман њам хандидам, - љавоб дод ў БЕ ХАМИР Њангоме, ки нахустин маќолаам дар рўзномаи "Нури зиндагї" ба нашр расид, сармуњаррир Љумъаи Мирзо 15 сомонї дар дастам супурд. Гуфтам: "Устод, ин аз нўги хамир фатир аст?" Он кас њам "не, ин танњо фатир, хамираш нест" - гуфтанд, яъне дар маљмуъ "гонорар" њамин ќадар будааст...

МАРДИКОРНОМА

"К-имрўз чї хидмате ба мардум кардї?" Агар њар мардикори тољик, њар бегоњ ба худ савол дињад, ки чї кори, бигзор, майдатарине барои баланд бардоштани обруи миллат кардааст, он гоњ на "Наша раша" ва на ягон душманони миллат обрўи моро ба пастї задан натавонанд. Бояд аз њар имконияти дастдода истифода бурда, кї будани тољиконро нишон дод… Русия, округи автономии Ханта-манти, шањраки Урай. Ману як дўстам Равшан ба љои нав кор рафтем. Мо дар як њафтанома эълони иљрои корњои сохтмонї дода будем ва кор аз њамон сабаб пайдо шуд. Бо соњибхона вохўрдем ва ў як марди рус бо номи Михаил бо "хайёмпарастиаш" моро дар њайрат гузошта буд. Михаил, ки баъдтар ўро дядя Миша ном мебурдем, аз мо ба таври љиддї (!) хоњиш намуд, ки аз Тољикистон барояш фарњанг ё луѓати тољикїрусї, китоби дарсї барои омўхтани забони тољикї ва боз ягон китоби рубоиёти Умари Хайём бо забони форсї-тољикї оранд ва ў њозир аст, њатто маблаѓи пешпардохтї дињад. Миша мегуфт, ки орзу дорад рубоиёти Хайёмро бо забони форсї-тољикї мутолиа ва тањлил намояд. Ў рўирост ба мо њасад (!) мебурд, ки рубоиёти Хайёмро бо забони шоир мехонем. Русия, вилояти Тюмен, ноњияи Тоболск, дењаи Абалак. Ман ва боз ду дўстам, бачањои помирї, њар бегоњи шанбею якшанбе майдони раќс (дискотека) мерафтем. Аввалњо бачањои мањаллї моро љангљўёна истиќбол мекарданд. Он солњо таронањои Ораш яку якбора номвар гашта буданд ва дар њар базму сур ва кўчаю

паскўча садои ў шунида мешуд. Боре тасодуфан ва ѓайричашмдошт аз пасомади кор, дар раќсгоњ ба духтаре маънии таронаи Ораш - "Тике -тике кар ди дили маро"- ро бо русї тарљума намудам ва илова кардам, ки Ораш тољик аст. Пас аз ин нигоњи духтарону писарони тањљой тамоман таѓйир ёфт ва соњиби як њурмату эњтироми хоса дар дења шудем. То ваќти тарк намудани дења дар тарс будам, ки дурўѓам (яъне на тољик, балки эронї будани Ораш) ифшо нагардад. Соли 2003 Русия, шањри Красноярск, яке аз дењањои канори шањр. Моро (чор нафар) аз тарафи фирмаи сохтмонї ба бўстонсарои як навурус (новый русский) , ки ўро Алексеевич ном мебурданд, ба кор

МУАССИС: Созмони љамъиятии «ИНДЕМ» («Информатика барои демократия ва рушди миллї»).

Нархалоќа Бег Зуњуров, сардори Хадамоти алоќаи Тољикистон - Онњо (ширкатњои мобилї дар назар аст) метавонанд нархњоро аз 10 сент њам боло баранд. Аммо аз ин арзонтар кардан наметавонанд.

- Ба њамин ширкатњои мобилї њам "тир"-и "охотник" расид, чї бало, акаи Бек? О мо наѓз медонем, ки дар ин Тољикистон фаќат нархњо боло мераванд. Бо Шумо барин рањбарон ин хел "пешгўињо" кунед, олам "гулистон". Барои кї - дия! На барои мардум!

Вазписоз Фаридун МАЊМАДАЛИЕВ, сардори хадамоти матбуотии Вазорати мудофиа - Ман писари вазири мудофиаро мешиносам, ки ба армия рафт ва падараш он ваќт вазир набуд ва инчунин аз хизмати њарбї озод шуда буд.

- Аздусар гуфтанї њастед, ки падараш вазир шуду ў аз хизмат озод шуд? Мабодо дар бораи Тоњирљон гап назада истодаед - ку?

Мансабфарзанд Мањмадулло АСАДУЛЛОЕВ, сардори хадамоти матбуотии Вазорати корњои дохилї - Ман ягон фарзанди мансабдореро, ки дар сафи артиш хизмат карда бошад, намешиносам. Вале ман бисёре аз фарзандони мансабдоронеро мешиносам, ки дар сафњои ќаторї кор мекунанд…

- Мањмадуллољон! Бигзор дар сафњои ќаторї кор кунанд. Ошашон шавад! Фаќат илтимос: њамин бечораи боздоштшудањо, ба монанди Бањромиддин Шодиевро латукўб накунанд, шуд...

Фабрикмуаллиф Адњам МИРСАИДОВ, рањбари созмони "Созандагони ватан"-и ЊХДТ: - Мо маќсад дорем, нисбат ба бархе љавононе, ки баъзан њар гуна фикру андешањо баён мекунанд, љавобњои муносиб гардонда тавонем ва истодагарї намоем.

- Бародари ќанд! Як "фабрикаи љавоб" гуфтанї љо њаст. Дар як рўз 5, 10, 20 маќола "истењсол" мекунад зидди њамин љавонњо. Боз аз њисоби шумо муаллифони "Љумњурият" зиёд шаванд, фикратон бад нест.

НоилољБарќ www.ilhom.wordpress.com

Нозирљон ЁДГОРЇ, сухангўи ширкати "Барќи тољик": - Дар шароити кишвари мо дар фаслњои тирамоњу зимистон, махсусан љорї кардани лимит аз ноилољист. Чунки он захирањои энергетикие, ки кишвари мо дорад, аз тамоми он захирањо 5% камтар истифода мешавад.

- Ако! Мо њам њайрон, ки чї тавр ин њама солњо мо фаќат ноилољ будем ва... хайрият, ки зинда мондем. Як гапро чанд сол такрор кардан ва шарм надоштан мумкин бошад?

МолЗамин Зариф Наимов, раиси комиљроияи ЊСТ дар шањри Душанбе: - Бояд ќайд кард, ки дар ин маврид њукумати Русия, бахусус президенти ин кишвар Путин аз нозукињои дипломатияи љањонї истифода бурд ва бо зўргўии худ исбот њам кард, ки он 49 соли матрањкардаи Медведевро ба даст овард.

- Рост мегўед. 40 сол аст, 30 сол аст, чї фарќ дорад? Мо аз куљо медонистем, ки ин замини Тољикистон моли бобову падари Путин будааст...

Раиси Шўрои муњаррирон: С.А. Дўстов Котиби масъул: Эраљи Амон Њ аф т ан о ма да р В а зо р ат и ф а рњ а нг и Љ у м њ у р ии Т о љ и к и с т о н б а ќ а й д гириф та шу д аас т.

фиристоданд. Баробари бо саркори рус аз дари бўстонсарой даромаданамон, Алексеевич, саркорро аз мо дуртар бурда пурсид: "Они точно таджики?… Ну смотри…" . Саркор ба мо корро фањмонда, худ рафт. Бегоњии худи њамон рўз Алексеевич наздамон даромада, бо нигоњи шикофанда ва омўзанда рост ба чашмонамон нигариста, аз њар якамон пурсон шуд, ки оё аниќ тољик њастем… Мо фањмидем, ки дар бунёд намуд ани бўст онсар ояш намо яндањои миллатњои гуногун кор кардаанд. Баъд аз сўњбатњои тўлонї фањмонд, ки дар бўстонсарой ба ѓайр аз русу тољик ба касе роњ нест (!), вале сабаби ба ў маъќул будани тољиконро шарњ надод.

МАНГАР, КИ КЇ МЕГЎЯД...

Шўъбаи муњосибот тел: 224 25 09 Шўъбаи тањќиќот ва тањлил тел: 44 600 80 38 Шўъбаи иљтимоъ ва иќтисод тел: 224 25 09 Шўъбаи реклом ва огоњиномањо тел: 93 500 77 41 Масъули логистика ва чоп: тел: 93 591 02 01

 Дар њафтанома матолибе низ ба нашр мерасанд, ки бо мавќеи идораи он муѓойират доранд.  Дар шумора аз аксњое њам аз Шабакаи љањонии Интернет истифода шудааст.  Матолиби хусусияти таблиѓотидошта ® метавонанд танњо бо пардохти муайян дар њафтаномаи «Нигоњ» нашр шаванд.  Барои дар дигар нашрияњо пурра ё ќисман чоп кардани матолиб ва иќтибосњо аз «Нигоњ» иљозаи хаттии идора ва нишон додани сарчашма дар шакли «аз њафтаномаи «Нигоњ» №_ аз санаи _» њатмист.  Њуќуќи муаллифии кулли матлабњои шумора ба идораи њафтаномаи «Нигоњ» ва СЉ «ИНДЕМ» тааллуќ дошта, тибќи ќонунгузории љории Тољикистон ва байналмилалї њифз карда мешаванд.

Ќимати рўзнома дар фурўши чакана на беш аз 1,5 сомонї  Њафтанома дар нашриёти «Мега-принт» чоп мешавад. Теъдод 4 000 Ќимати обуна барои як сол - 71 сомонию 76 дирам. Индекси обуна: 68990  НИШОНИИ ИДОРА: Љумњурии Тољикистон, шањри Душанбе, кўчаи Носирљон МАЪСУМЇ, хонаи 3. Телефон: (44) 600 80 38, 224 25 09