De ‘homes’ van Abel Selaocoe

ABEL SELAOCOE

Door Jacqueline Blok-Wouters Foto: Parlophone Records Ltd

Maak kennis met cellist Abel Selaocoe. U zult versteld staan van wat deze snel rijzende ster voor elkaar krijgt op zijn nieuwe album Where Is Home (Hae Ke Kae).

De in Zuid-Afrika geboren cellist, zanger en componist brengt deze herfst zijn debuutalbum, Where is Home, uit bij Warner Classics. “Hae Ke Kae betekent Where is home in het Sesotho, mijn moedertaal. Ik heb geleerd mijn verschillende homes te vinden via de cello”, aldus Abel Selaocoe. Naast solocellowerken van onder meer Bach en Platti brengt Selaocoe eigen composities en improvisaties die het verband tussen westerse en niet-westerse muzikale tradities benadrukken. Barok, wereldmuziek, improvisatie, zang, groove en beatboxing; Selaocoe brengt ze moeiteloos en met groot succes bij elkaar.

Abel Selaocoe groeide op in een dorp nabij Johannesburg. Als elfjarige jongen raakte hij voor het eerst een cello aan, en het instrument liet hem niet meer los. Abel moest zijn cello delen met andere kinderen op zijn school, maar als hij over

Foto: Parlophone Records Ltd

het instrument kon beschikken bleef hij graag en gretig doorstuderen. Nadat hij een muziekbeurs kreeg en een prestigieuze school in Zuid-Afrika bezocht, vertrok hij naar Engeland voor een studie aan het Royal Northern College of Music te Manchester. Zijn bijzondere reis en ervaringen brachten hem zijn unieke muzikale taal en geluid.

Selaocoe liet zich voor zijn nieuwe album inspireren door thema’s als familie, gebed en het zoeken van toevluchtsoorden. “We zoeken allemaal onze toevlucht op veel verschillende manieren. Een ‘home’ gaat niet alleen over geografische ruimtes, maar ook over spirituele ruimtes, je gewoonten en de mensen die je ontmoet. Hoe meer ‘homes’ je vindt, hoe meer je je gesterkt voelt en je doel en richting van het leven begrijpt”, laat Selaocoe weten. Veel van zijn invloeden haalt de musicus uit Zuid-Afrika, zijn eerste thuis. “In Zuid-Afrika speelde ik Bach op school. ’s Avonds gingen we naar de kerk of naar een gemeenschapsbijeenkomst. Hier uitten mensen zichzelf met andere muziek, zang en improvisatie. Ik vroeg me af hoe deze twee werelden zouden kunnen samensmelten.”

De eerste track van het album is er meteen een die je diep raakt. Ibuyile iAfrica – ‘Afrika is terug’ in de taal van IsiZulu – is een traditionele hymne die tijdens de apartheid werd gezongen. “De apartheid heeft ons veel afgepakt, maar ze gaf ons ook veel: namelijk hoop. Deze hymne vertelt de jeugd dat het nu tijd is om onze stem te bepalen, onze eigen tradities te koesteren en het Afrika te creëren dat we voor onze kinderen willen.” Selaocoe schreef het arrangement als ode aan Desmond Tutu, een van de Zuid-Afrikaanse legendes. Tutu en andere iconen, onder wie Nelson Mandela, vochten voor vrijheid. “En ik sta op hun schouders”, vertelt Selaocoe. “Als ik naar Europa ga, als ik waar ook ter wereld optreed, is het dankzij hun inspanningen dat ik deze ervaringen

mag meemaken.” Niemand minder dan cellist Yo-Yo Ma, een van zijn rolmodellen, speelt mee. “Yo-Yo Ma is iemand die de weg heeft vrijgemaakt voor cellisten. Een weg om hun eigen identiteit te zoeken, hun stem te vinden en een reden te hebben om de samenleving te raken en te weerspiegelen.”

Dat ook barokmuziek, gespeeld door Selaocoe, een unieke beleving is, bewijzen de uitvoeringen van Giovanni Benedetto Platti en Bach op zijn album. “De barokmuziek die ik als jonge musicus speelde heeft meer gemeen met mijn geërfde Zuid-Afrikaanse muziekcultuur dan je zou verwachten. Ze lenen zich namelijk allebei voor improvisatie. Platti is een geweldige componist, van wie ik dacht dat zijn muziek goed zou kunnen werken in een huwelijk tussen barok en Afrikaanse muziek.” In Platti’s Cellosonate nr. 7 voegt Selaocoe improvisaties toe. Een improvisatie met de teorbe vanuit de barokke basso-continuotraditie én de kora die wordt gebruikt voor geïmproviseerde muziek in de Afrikaanse traditie. “Samen improviseren we ons een weg door deze prachtige sonate, waarbij we raakvlakken vinden tussen Afrikaanse muziek, barokmuziek

‘We zoeken allemaal onze toevlucht op veel verschillende manieren’

en de improvisatiepraktijk.” Bach staat al van jongs af aan op de lessenaar van Selaocoe. “Ik speelde Bachs suites vroeger ontzettend vaak in ons kleine huis. Het kon niet anders dan dat het hele gezin Bach in zich opzoog. Vooral mijn moeder, die vaak in de buurt naaide terwijl ik speelde, reageerde op de muziek. Ze zong mee op de manier waarop je een Zuid-Afrikaanse hymne zingt, en ze bedacht haar eigen tegenmelodie. Vaak wordt de Zuid-Afrikaanse muziek waarnaar we luisteren in het begin geleid door de stem. Ik besloot dit principe te gebruiken in mijn versie van Bach.”

Abel Selaocoes debuutalbum is uniek, divers en verfrissend. Zijn enthousiasme en drive zijn hoorbaar in elke track. Where Is Home biedt een inspirerende en muzikale inkijk in het bijzondere leven van Abel Selaocoe.

WHERE IS HOME

ABEL SELAOCOE, YO-YO MA e.a. WARNER CLASSICS 0190296224331 VKZ.NL/22435 € 22,99