2 minute read
Pynarello in TivoliVredenburg
PYNARELLO
Door Paul Janssen
Advertisement
Pynarello is komend seizoen ensemble in residence van TivoliVredenburg. Het collectief dat de ongeschreven regels van de symfonische orkestpraktijk overhoophaalt, was een initiatief van violiste Lonneke van Straalen. Een terug- en vooruitblik met de oprichtster.
“Ik houd heel erg van tradities”, zegt Lonneke van Straalen vrolijk. “Maar ik kijk ook graag hoe iets anders kan. En de klassiekemuziekwereld is al heel lang hetzelfde. Ik vroeg mij af of ik daar verandering in kon brengen.” Dat deed ze in 2017 met de oprichting van Pynarello, ‘een rebellencollectief, gesneden uit flexibel schuimrubber’, zoals het ensemble zichzelf noemt. Een treffende omschrijving, want het gezelschap lapt alle ongeschreven regels aan zijn laars. De musici spelen in kleding die ze lekker vinden zitten en zelfs de orkestopstelling is vrij. Zo kunnen de solopartijen echte solopartijen worden en zo kan Pynarello klinken als een ‘verfrissende lentebries.’ “Ik ben Pynarello begonnen omdat ik in het idee geloofde, en hoopte dat velen dat met mij zouden doen”, aldus Van Straalen.
En zo geschiedde. In korte tijd bestormde het collectief de gangbare en minder gangbare podia. Het geheim? “Dat is er niet. Ik denk dat musici het heel fijn vinden om te delen in een democratisch proces zonder dirigent. We onderzoeken samen de muziek, dat is anders dan bij reguliere orkesten. Daarbij werken we zonder bladmuziek op het podium. Iedereen verdiept zich vooraf in de partituur zodat de muziek echt in ons bloed gaat zitten.” Een proces dat veel inzet vergt van de musici. “Ik kan de vinger er niet helemaal op leggen waarom het werkt, maar ik denk dat het met verantwoordelijkheid te maken heeft. Iedereen die meespeelt voelt zich eigenaar van het geheel. Elke musicus weet welke rol hij
of zij op een bepaald moment in het stuk heeft. Zo begrijp je de puzzel veel beter, maar het is wel veel werk. Daarom werkt Pynarello ook projectmatig; we kunnen dit niet elke week.”
Alle projecten voor komend seizoen hebben een plek gevonden in onder andere TivoliVredenburg waar Pynarello ensemble in residence is. Het eerste concert in de reeks, op 16 oktober, vertelt meteen wat de kracht is van Pynarello. Dan speelt het collectief net als in het begin vijf jaar geleden Beethovens Vijfde symfonie. Uit het hoofd en zonder dirigent. “Ik ben heel benieuwd hoe dat uitpakt”, zegt Van Straalen. “Een mooie manier om eens te beschouwen hoe we zijn gegroeid.” De Turkse componiste Meriç Artaç schreef speciaal voor het jubileum een nieuw werk, Holy Slime. Nog zo’n kenmerk van dit enthousiaste collectief, want jonge componisten krijgen volop kansen om met het gezelschap samen te werken. Zo krijgt Boris Bezemer de gelegenheid een Sciencefiction-kerstopera te schrijven om te onderzoeken hoe kerst er misschien over tweehonderd jaar uitziet (24 december), staat in de passietijd het perspectief van de vrouw centraal in de samenwerking met het vrouwelijke a-capellaensemble Kobra (7 april) en geven in het laatste concert van het seizoen de jonge componisten Kika Sprangers en Anne-Maartje Lemereis, geïnspireerd door Sjostakovitsj’ Negende symfonie, hun visie op zaken als censuur, onderdrukking en vrijheid. “Eigenlijk is het seizoen niet anders dan voorheen in TivoliVredenburg. De zaal omarmde ons al toen Pynarello nog niet meer dan gebakken lucht was. Het
vertrouwen dat we van meet af aan kregen is ontzettend waardevol geweest. Dat we ons nu officieel ensemble in residence mogen noemen is een mooi cadeautje bij het vijfjarig bestaan.”
