Versla Google and friends

Marcel Bullinga >

Marcel Bullinga is futuroloog. Voor dat beroep is geen diploma vereist, dus kan iedereen roepen dat hij een klare kijk op de toekomst heeft. Maar de Alkmaarder heeft écht recht van spreken.

Toen in Nederland het grote wereldwijde web zijn eerste schreedjes zette, stond Bullinga’s site op de enige zoekpagina die ons land kende. We hebben het over begin jaren negentig. Google? Wie? Facebook? Nooit van gehoord! Voor de grote jongens die er toen nog niet waren (en nu volop), waarschuwt hij al vanaf den beginne. Met veel nadruk. Onder andere in zijn nieuwe boek Iedereen aan de robot! dat in januari verschijnt. “Maken we Google en een paar anderen machtiger en rijker of nemen we onze toekomst in eigen handen?” In C-Mill in Heerlen bracht hij zijn keynote Ben jij futureproof? voor de leden van het platform Baandomein.

Bullinga probeert zijn gehoor bij elke gelegenheid te laten inzien dat het ‘genieten’ van de tools die Google, Facebook de mensheid biedt, erop uit zal draaien dat we een slaaf worden van de producten die zij maken. ‘Uiteindelijk willen die jongens er geld mee verdienen. En als ze jou in de richting kunnen duwen die voor hen het meeste oplevert, dan zullen ze dat doen. Maar de meesten van ons zien dat niet of denken dat het zo’n vaart niet zal lopen.”

BAAN VAN DE BUURMAN

Het frappeert Bullinga dat in elke laag van de bevolking wel het besef aanwezig is dat we te maken gaan krijgen met robots, met arti ciële intelligentie (AI), maar “dat we altijd denken dat dat niet voor de eigen baan geldt. Het zal de baan van de buurman zijn.” De luisteraars lachen, maar er klinkt een besef in door. Hij toont een lijstje met jobs waarvan hij verwacht dat die er over tien, vij ien jaar niet meer zullen zijn. “Alles wat niet creatief is, alles wat structuur hee , gaat in het komende decennium overgenomen worden door robots. En aangezien het in onze wereld vooral om poen gaat, is dat heel logisch. Een Europese industriële werknemer kost per uur tussen de 36 en 49 euro, een robot doet hetzelfde werk voor 4. Maar geen zorg, er komen nieuwe banen voor in de plaats.”

Gas geven, dat is wat Bullinga tijdens het vertellen van zijn verhaal doet. In een uur en tien crises ontrafelt hij de problematiek van de toekomst en schetst hij de kansen die voor ons liggen. “Maar we moeten ze wel grijpen.” Op de vraag wie er thuis een robot hee , gaat er voorzichtig één hand in de lucht.

Op de vraag wie er een smartphone hee , gaan alle handen omhoog. “En dat zijn geen robots?” klinkt Bullinga retorisch. De zaal bekent schuld.

Internetwarenhuis Amazon passeert de revue. “De grootste winkel van de planeet en nog lang niet uitgegroeid. Daar zijn 175.000 robots in dienst en daar blij het niet bij. Ze zijn ook niet de enige. Bij MosaMeat print een robot straks je vlees, dankzij TU Eindhoven print een robot nu al je huis. En de dokter? Niet meer nodig. Tegen een AI die de medische kennis van alle artsen wereldwijd bezit, kan één doktersbrein niet op. En als je weet dat in 2040 40% van ons inkomen naar de zorg gaat, wordt AI zelfs een noodzakelijkheid.”

ECONOMIE VAN HET GENOEG

Oordelen vellen doet Bullinga niet of nauwelijks, mensen spiegels voorhouden voortdurend. Bullinga gaat even scherp linksaf als hij zegt: “We zitten economisch nog steeds in patronen van groei te denken. Maar dat doet niet iedereen… Onlangs hee een groep wetenschappers een voorstel naar de Europese Commissie gestuurd om voortaan de ‘economie van het genoeg’ als doel te hebben. Hoe zou dat zijn?” Hij laat een stilte vallen. Het is een van de weinige.

Voor ondernemend Limburg hee Bullinga een advies. “AI is er al en het zal alleen maar groeien. Welke rol wil Limburg spelen in de robot-economie? Wat wij nu kunnen en weten, kunnen en weten de robots in 2030 ook. Stop dus met het zoeken naar arbeidskrachten die er niet zijn. Huur robots in. Maar doe de dingen wel… zelf. In dit Vrije Zuiden stikt het van de bedrijven die een eigen toekomst kunnen creëren. Doe dat! Ga naar de Brightlands van de regio en blijf weg bij Google and friends. Die leveren ons alleen een slaafse, negentiende-eeuwse werkelijkheid op, met een saus van leuke appjes.” <<

Iedereen aan de robot! (9789021412795) kost € 20,- en verschijnt op 26 februari 2019 bij Singel Uitgevers. Het is vooruit te bestellen op www.singeluitgeverijen.nl/ uitgeverij-q/boek/iedereen-aan-de-robot/