 Districtus Austriae Controllatus (DAC

• Trockenbeerenauslese (TBA): Wordt voornamelijk gemaakt van ingedroogde, gebotrytiseerde druiven, met als minimaal mostgewicht 30 ºKMW.

Erste Lage en Grosse Lage

De vereniging Österreichische Traditionsweingüter (ÖTW), bestaande uit producenten uit Kamptal, Kremstal, Traisental en Wagram, heeft zich ingespannen voor de classificatie van wijngaarden rond de Donau die de naam Erste Lage mogen voeren, een soort premiers crus dus. In de ‘Klassifikation 2012’ zijn 62 wijngaarden opgenomen die zich op basis van bodemkenmerken Erste Lage (1ÖTW) mogen noemen. Het tweede niveau is Klassifizierte Lage. Ook Steiermark heeft een eigen classificatiesysteem, waar het hoogste niveau Grosse Lage wordt genoemd. Alle wijngebieden hebben overigens wel een paar topwijngaarden, die soms op het etiket vermeld worden.

 Districtus Austriae Controllatus (DAC) Sinds 2002 staat de Oostenrijkse wijnwet toe om kwaliteitswijnen met een typisch regionale herkomst en een duidelijk smaakprofiel uit te brengen onder de naam van het herkomstgebied met de toevoeging DAC, een afkorting van het Latijnse Districtus Austriae Controllatus. Het gaat om een gereglementeerd en gecontroleerd type Qualitätswein, gemaakt van druivenrassen die kenmerkend worden geacht voor een bepaald gebied. Dit systeem doet denken aan het Franse AOPsysteem. Deze profilering (focus) heeft ook een marktstrategisch oogmerk.

De DAC-regelgeving volgt de algemene Oostenrijkse wijnwet, waarbij details kunnen worden ingevuld door regionale en interregionale comités. Bij regionale comités zijn ook wijnproducenten en wijnhandelaren betrokken. De bepaling en toekenning van een DAC-status is een democratisch proces, dat soms jaren vergt. DAC-wijnen ondergaan, net zoals andere Qualitätsweine, een door de staat gereguleerde chemische en organoleptische analyse. Bij een minimaal alcoholgehalte van 13 procent en bij het voldoen aan enkele andere voorwaarden mag bij de meeste DAC’s de aanduiding Reserve toegevoegd worden. De gewone DAC wordt in dat geval Klassik genoemd. Wijnen met de toevoeging Reserve zijn in theorie rijker dan de ‘klassieke’ DAC-wijn, hoewel ze nog steeds droog zijn. Ze ondergaan een langere rijping en worden later op de markt gebracht dan de normale DAC-wijnen, variërend van een paar maanden tot een heel jaar. Bij DAC-wijnen kan op het etiket ook de naam van een specifieke wijngaard (Ried) vermeld worden.

Hieronder volgt een overzicht van de DAC-wijnen (daterend uit februari 2022): • Weinviertel: Voor Weinviertel DAC en Weinviertel DAC Reserve is grüner veltliner het enige toegestane druivenras. De categorie Klassik heeft een minimaal alcoholgehalte van 12 procent en maximaal 6 gr/l restsuiker, de categorie Reserve heeft een alcoholgehalte van minimaal 13 procent en moet droog (trocken) zijn. Weinviertel DAC Reserve kan soms een subtiele hint van botrytis hebben en ondergaat soms houtlagering.

 TERUG NAAR INHOUD

Lente in het Weinviertel

• Mittelburgenland: Voor deze geheel ‘rode’ DAC is blaufränkisch het enige toegestane druivenras. Wijnen van de categorie Klassik hebben een minimaal alcoholgehalte van 12,5 procent (maximaal 13 procent) en zijn op het fruit gemaakt. Ze zijn gevinifieerd in roestvrijstalen vaten of in grote, neutrale eikenhouten vaten. Er bestaat ook een krachtigere Klassik-versie, die is opgevoed op gebruikte barriques. Deze draagt de naam van de wijngaard (cru) op het etiket en heeft een minimumalcoholgehalte van 13 procent (tot een maximum van 13,5 procent). Wijnen van de categorie Reserve hebben minimaal 13 procent alcohol en rijpen verplicht op eikenhout, hetzij op grote vaten hetzij op barriques. Ze worden pas vanaf 1 maart van het tweede jaar na de oogst op de markt gebracht. • Traisental: Voor de categorieën Klassik en Reserve zijn grüner veltliner en riesling de aangewezen rassen. Trasiental DAC (ook Reserve) is altijd een monocépage. De categorie Klassik heeft een minimumalcoholgehalte van 12 procent, Reserve van 13 procent. Beide types zijn altijd droog. Tot het voorgeschreven smaakprofiel behoren geen tonen van eikenhout of botrytisaroma’s. • Kremstal: Druivenrassen, minimaal alcoholgehalte en wijntypen komen overeen met die van

Traisental DAC. Bij wijnen van de categorie Reserve kan men in het aroma een hint van botrytis en eikenhout aantreffen.

TERUG NAAR INHOUD 

• Kamptal: Voor druivenrassen, minimaal alcoholgehalte en wijntypen gelden dezelfde voorwaarden als voor Kremstal DAC. Ook bij wijnen van Kamptal DAC Reserve kan een subtiele toets van botrytis of houtlagering tot het smaakprofiel behoren. • Leithaberg: Leithaberg ligt in het noorden van Burgenland. Het productiegebied omvat

Eisenstadt (zowel de stad als het politieke district), de gemeenten Winden en Jois en enkele wijngaarden in Neusiedl am See. De wijngaarden van Leithaberg DAC grenzen aan het Leithagebirge en hebben een terroir dat grotendeels wordt bepaald door een bodem van kalksteen, leisteen en micaschist. Onder deze DAC vallen zowel rode als witte wijnen. Witte

Leithaberg DAC is altijd trocken. Het kan een monocépage zijn of een blend van grüner veltliner, weißburgunder, chardonnay en neuburger. De wijn komt op zijn vroegst vanaf 1 september van het jaar na de oogst op de markt. Rode Leithaberg DAC wordt gemaakt van (voornamelijk) blaufränkisch en rijpt verplicht in eikenhouten vaten. Pas na 1 september van het tweede jaar na de oogst wordt hij op de markt gebracht. Voor zowel witte als rode

Leithaberg DAC geldt dat het alcoholgehalte minimaal 12,5 procent is. • Eisenberg: Deze DAC voor rode wijnen van blaufränkisch ontleent zijn naam aan de belangrijkste heuvel in het zuiden van Burgenland. Eisenberg Klassik heeft een minimumalcoholpercentage van 12,5 procent en wordt pas na 1 september van het jaar na de oogst op de markt gebracht. Voor Eisenberg Reserve geldt een minimumalcoholpercentage van 13 procent en het voorschrift dat deze wijn pas vanaf 1 maart van het tweede jaar na de oogst wordt aangeboden aan de consument. Eisenberg Reserve heeft een rijping ondergaan op kleine of grote eikenhouten vaten. • Neusiedlersee: Deze DAC omvat het hele district Neusiedl am See, behalve de gemeenten

Winden en Jois. De DAC was tot 2020 uitsluitend van toepasssing op rode wijnen met de zweigelt als hoofdras. Rode DAC-wijnen worden vrijwel uitsluitend van zweigelt gemaakt, maar een klein percentage andere rassen is toegestaan. Rode wijnen van de Reserve-categorie, die voor minstens 60 procent van zweigelt worden gemaakt, komen pas op de markt vanaf 1 maart van het tweede jaar na de oogst. Deze hebben meer dan een jaar vatrijping ondergaan (in grote vaten of in kleinere barriques) en kunnen goed ouderen. Het restsuikergehalte voor de rode Neusiedlersee DAC (inclusief Reserve) is maximaal 4 gr/l. Voor de zoete

Neusiedlersee DAC wijnen in de categorie Spätlese en Auslese en de Neusiedlersee DAC

Reserve in de categorie Beerenauslese en Trockenbeerenauslese zijn alle witte druivenrassen voor Qualitätswein toegestaan. Voor beide wijnen geldt een minimum suikergehalte van 45 g/l. • Wiener Gemischter Satz: Dit is een witte wijn die van ten minste drie verschillende kwaliteitsdruivenrassen wordt gemaakt die in de wijngaard samen groeien. De druiven moeten samen worden geoogst. De most van de afzonderlijke druivenrassen wordt samengevoegd en niet apart vergist. Geen enkele variëteit mag meer dan 50 procent van de blend uitmaken. Wijnen met als geografische herkomst Wien op het etiket zijn altijd droog (trocken), maar wijnen die op het etiket de naam van een wijngaard (cru) vermelden, niet per se. Wiener Gemischter Satz

DAC zónder wijngaardvermelding heeft een alcoholpercentage van maximaal 12,5 procent; mét wijngaardvermelding is dat minimaal 12,5 procent. De release van wijnen met wijngaardvermelding is vanaf 1 maart van het jaar na de oogst.

 TERUG NAAR INHOUD

DAC Eerste oogstjaar Reserve Druivenrassen

Weinviertel

2002 Mittelburgenland 2005 Traisental 2006

Kremstal 2007 Reserve (2009) grüner veltliner Reserve blaufränkisch Reserve grüner veltliner, riesling Reserve grüner veltliner, riesling

Kamptal Leithaberg

Eisenberg Neusiedlersee 2008

Reserve grüner veltliner, riesling 2008 (rood) — blaufränkisch (min. 85%, max. 15% st. laurent, zweigelt of pinot noir)

2009 (wit) — weißburgunder, chardonnay, neuburger en/of grüner veltliner

2009 Reserve (2008) blaufränkisch

2011 Reserve (2010) zweigelt (Reserve: min. 60% zweigelt en verplicht een blend met inheemse druivenrassen)

Wiener Gemischter Satz 2013 — ten minste drie in één wijngaard samen aangeplante witte druivenrassen voor Qualitätswein, waarvan geen enkel ras meer dan 50% en één minimaal 10%

Rosalia Rosalia 2017 (rood) Reserve blaufränkisch, zweigelt 2017 (rosé) één of meer blauwe druivenrassen voor Qualitätswein

Vulkanland Steiermark 2018

Südsteiermark 2018

Weststeiermark 2018

Carnuntum

Carnuntum

Wachau 2019 (wit)

2019 (rood)

2020

Ruster Ausbruch 2020

Wagram 2021 Reserve welschriesling, weissburgunder, morillon, grauburgunder, riesling, gelber muskateller, sauvignon blanc, traminer en blends van deze druivenrassen Reserve welschriesling, weissburgunder, morillon, grauburgunder, riesling, gelber muskateller, sauvignon blanc, traminer en blends van deze druivenrassen Reserve blauer wildbacher, welschriesling, morillon, grauburgunder, riesling, gelber muskateller, sauvignon blanc, traminer en blends van deze druivenrassen chardonnay, weissburgunder, grüner veltliner blends voor minimaal twee derde uit deze druivenrassen en verder uit druivenrassen voor Qualitätswein) zweigelt, blaufränkisch (blends voor minimaal twee derde uit deze druivenrassen en verder uit druivenrassen voor Qualitätswein) grüner veltliner, riesling, weissburgunder, grauburgunder, chardonnay, neuburger, muskateller, sauvignon blanc, traminer, frühroter veltliner, müllerthurgau, pinot noir, muskat ottonel, roter veltliner, st. laurent of zweigelt. Een blend of “gemischter Satz” is voor de basis DAC toegestaan. uitsluitend witte door botrytis aangetaste kwaliteits druivenrassen uit Rust (Trockenbeerenauslese) chardonnay, frühroter veltliner, grauer burgunder, grüner veltliner, gelber muskateller, roter veltliner, sauvignon blanc, traminer, weissburgunder, riesling, blauburgunder, st. laurent, zweigelt. Een blend of “gemischter Satz” is voor de basis DAC toegestaan.

Tabel 25.6 Overzicht DAC-wijnen (bron: Austrian Wine Marketing Board, 2020)

TERUG NAAR INHOUD 

• Rosalia: er is een Rosalia DAC voor rode wijn (blaufränkisch en zweigelt) en een Rosalia

DAC rosé (mag gemaakt worden uit één of meerdere blauwe druivenrassen voor rode

Qualitätswein). Bij de Rosalia DAC Reserva geldt een minimum alcoholpercentage van 13% (dat is 1% hoger dan voor de Rosalia DAC). Rosalia is een DAC uit Burgenland. • Vulkanland Steiermark: deze DAC bestaat sinds 2018. Het betreft een witte wijn waarbij welschriesling, weissburgunder, sauvignon blanc en traminer de hoofdrol spelen. Vulkanland

Steiermark DAC kent niet alleen een Reserve, maar ook specifieke aanduidingen op het etiket voor restsuiker en specifieke herkomst (Ried, Ort of Gebiet). • Südsteiermark: ook deze DAC bestaat sinds 2018 en is van toepassing op de productie van witte wijn. Belangrijkste druivenrassen zijn: sauvignon blanc, muskateller, weissburgunder, morillon en riesling. Ook binnen deze DAC bestaat een Reserve en zijn er specifieke aanduidingen op het etiket voor restsuiker en de soms meer specifieke herkomstaanduiding. • Weststeiermark: deze DAC bestaat ook sinds 2018. Deze streek is ook het klassieke

Schilcherland; een rosé, gemaakt van het eeuwenoude druivenras blauer wildbacher.

Belangrijke witte druivenrassen zijn sauvignon blanc en weissburgunder. Ook binnen deze

DAC uit Steiermark zijn er specifieke aanduidingen voor restsuiker en herkomst. • Carnuntum: deze DAC bestaat sinds 2019 en betreft zowel witte als rode wijnen. De belangrijkste druivenrassen zijn: chardonnay, weissburgunder, grüner veltliner, zweigelt en blaufränkisch. Ook dit gebied kent de onderverdeling in herkomst. • Wachau: dit gebied kent al een indeling als het gaat om de wijnstijlen. Sinds 2020 ook een

DAC. Het gebied staat met name bekend vanwege de riesling en grüner veltliner. Voor de zogenaamde “Riedenweine” zijn het ook uitsluitend deze rassen die gebruikt mogen worden en is “anreicherung” niet toegestaan. Voor de andere herkomstaanduidingen zijn bijvoorbeeld weissburgunder, grauburgunder, chardonnay en sauvignon blanc toegestaan. • Ruster Ausbruch: deze DAC bestaat eveneens sinds 2020 en geldt uitsluitend voor wijnen die minimaal voldoen aan de criteria voor die van Trockenbeerenauslese. De droge witte en rode wijnen uit dit gebied vallen, als ze voldoen aan de wettelijke eisen, onder de Leithaberg DAC.

De druiven voor de DAC Ruster Ausbruch moeten afkomstig zijn uit Freistadt Rust. • Wagram: deze DAC bestaat sinds 2021 en is van toepassing op de droge witte en rode wijnen.

Uit dit gebied komen naast de vaak aromatische en kruidige witte wijnen -waarbij een glansrol voor de grüner veltliner is weggelegd- ook krachtige rode wijnen van de zweigelt, st. laurent en blauburgunder. Voor de witte wijnen zijn ook de autochtone roter veltliner en de riesling belangrijk.

Meer informatie is te vinden op de website: www.austrianwine.com

Wijnen uit een DAC-gebied die zijn gemaakt van andere druivenrassen en in een andere wijnstijl dan de DAC toestaat, worden op de markt gebracht onder de generieke naam van de deelstaat (Bundesland) waartoe het gebied behoort, bijvoorbeeld Niederösterreich, Burgenland of Steiermark. Rode wijnen uit Kremstal kunnen dus op de markt worden gebracht onder de naam Niederösterreich, maar niet onder de naam Kremstal. Niet alle producenten zijn daar overigens even blij mee.

 TERUG NAAR INHOUD