Rusland

De Krim is van oudsher een belangrijke wijnregio. In de negentiende eeuw stonden Krimwijnen hoog aangeschreven bij de Russische aristocratie. Velen zijn van mening dat de Krim een groot potentieel heeft om wijnen van hoge kwaliteit te produceren. De klimatologische omstandigheden aan de zuidkust zijn voor wijnbouw erg gunstig; de gemiddelde temperatuur in het groeiseizoen is 16,5 °C en de gemiddelde temperatuur in juli is 24 °C. Het aantal zonuren per jaar is 2.250. Het mediterrane klimaat resulteert in extreem rijpe druiven, die het best geschikt zijn voor de productie van stevige, zoete en versterkte wijnen, in de praktijk vaak vins doux naturels. Vooral aan de zuidkust, rond de plaats Jalta, worden veel zoete wijnen geproduceerd. Sommige wijnen worden gemaakt in de stijl van port. Een bijzonderheid vormen de wijnen die Kagor genoemd worden (een verbastering van de naam Cahors); dit zijn diepgekleurde, oxidatieve wijnen die gemaakt zijn van verhitte most, een beetje in de stijl van madeira. Aan de westkust van de Krim worden meer droge wijnen geproduceerd.

Rusland

De wijnbouw in Rusland (officieel: Russische Federatie) is al vele eeuwen oud. In de vijfde eeuw voor Chr. was er al wijnbouw rond de Zwarte Zee. In de middeleeuwen vond er op grote schaal wijnbouw plaats in de regio Dagestan en aan de oevers van de rivier Don. De moderne wijnbouw in Rusland vindt zijn oorsprong in de jaren vijftig van de twintigste eeuw, toen er op grote schaal commerciële wijngaarden werden ontwikkeld. Tot de anti-alcoholcampagne van de regering-Gorbatsjov in het midden van de jaren tachtig nam het produceren en bottelen van wijnen een hoge vlucht. Sinds de jaren negentig is het wijngaardareaal gestaag afgenomen. Het wijngaardareaal bedroeg in 2020 zo’n 96.000 ha. Grote wijndrinkers zijn Russen niet, maar de consumptie van wijn is in de loop van deze eeuw wel toegenomen. Dronk een gemiddelde Rus in 2000 slechts 3,2 liter wijn per jaar, in 2020 was dit toegenomen tot 8,6 liter.

Het merendeel van de wijngaarden en wijnbedrijven is sinds de jaren negentig van de vorige eeuw geprivatiseerd. Grote wijnbedrijven domineren de markt. Een opvallend kenmerk van de Russische markt is de sterke historische voorkeur voor mousserende wijnen en halfzoete wijnen. Ook halfzoete rode wijnen vinden in Rusland traditioneel gretig aftrek. Heel langzaam is de smaak van de Russische consument wel aan het veranderen richting droge wijnen, mede door westerse invloeden. Sinds het begin van de 21e eeuw worden ook steeds vaker moderne, Europese technieken gebruikt. Veel nieuwe druivenstokken worden uit Frankrijk geïmporteerd. Een recente ontwikkeling is ook de opkomst van zogenaamde garagisten.

Alleen de zuidelijkste delen van Rusland zijn geschikt voor wijnbouw. Wijngaarden liggen aan de Zee van Azov, de Zwarte Zee en de Kaspische Zee, aangezien daar het koude, continentale klimaat getemperd wordt en de vegetatiecylus van de druivenstokken lang genoeg is. Ondanks de betrekkelijk zuidelijke ligging heeft een deel van de wijngaarden te kampen met een kort groeiseizoen en lange, zeer strenge winters. De kou maakt het in sommige regio’s noodzakelijk om de stokken ’s winters te beschermen door hun wortels en voeten met aarde te bedekken. De gunstigste vegetatieomstandigheden zijn te vinden in de regio’s Kuban (ten westen van Krasno-

TERUG NAAR INHOUD 

Russisch uit Rusland?

Russische wijn wordt nauwelijks geëxporteerd. Import daarentegen komt veel voor. Wijnen die in Rusland gebotteld worden en als Russische wijn verkocht worden, hoeven niet van druiven of most gemaakt te zijn uit Rusland zelf. Naar schatting ruim de helft van de ‘Russische’ wijnen is gemaakt van geïmporteerde mostconcentraten en bulkwijn die in Rusland gebotteld wordt. Misleiding en onduidelijkheid zijn het gevolg.

dar) en Dagestan. De nabijheid van de zee zorgt daar voor relatief milde winters, zodat de stokken geen bescherming nodig hebben. In Rusland zijn meer dan honderd verschillende druivenrassen aangeplant. Afhankelijk van de regio is 15 tot 30 procent van de wijngaarden beplant met tafeldruiven. Internationale druivenrassen komen op grote schaal voor. De belangrijkste variëteiten zijn cabernet sauvignon, chardonnay, sauvignon blanc, riesling en verschillende pinotrassen. Een opvallende verschijning in veel Russische wijngebieden is de Bourgondische aligoté. Lokale en regionale druivenrassen zijn onder andere de witte rkatsiteli en de blauwe saperavi. Ook is er een groot aantal winterresistente hybriden ontwikkeld. In hun naam komt vaak ‘severny’ voor, wat zoveel betekent als ‘noordelijk’. Voorbeelden hiervan zijn saperavi severny en cabernet severny.

Een systeem van gecontroleerde herkomstbenamingen voor in Rusland geproduceerde wijnen was anno 2015 in ontwikkeling. Inheemse, voor specifieke regio’s typische druivenrassen spelen hierbij een belangrijke rol. De herkomstbenamingen laten we hier buiten beschouwing, omdat betrouwbare gegevens ontbreken.

De wijngaarden in Rusland zijn verdeeld over vier grote regio’s: • Donvallei: Deze regio ligt bij de rivier Don, ten noordoosten van de Zee van Azov, en staat ook wel bekend als Rostov (naar de gelijknamige grote plaats in de buurt). Deze regio met zijn droge, warme zomers en koude winters is niet zo belangrijk als de overige regio’s. Druivenopbrengsten zijn hier laag. • Kuban: Deze regio, ook wel bekend als Krasnodar, ligt aan de benedenloop van de rivier

Kuban, ten westen van de plaats Krasnodar. Het is de grootste wijnregio van Rusland. De regio is te verdelen in vijf zones, waaronder Anapa, Taman en Zwarte Zee. Deze drie westelijke zones hebben 193 tot 233 vorstvrije dagen, waardoor ook laatrijpende rassen als riesling, sauvignon blanc en cabernet sauvignon goed kunnen rijpen. De vruchtbare bodems in Anapa en Taman zorgen soms voor (te) veel groeikracht, zodat streng snoeien belangrijk is. De

Zwarte Zeezone is wat natter dan Anapa en Taman. De kalkhoudende bodem van de Zwarte

Zeezone bevat veel mergel. Hier worden stille, mousserende en zoete wijnen geproduceerd.

In het oosten van Kuban, richting Stavropol, worden vooral druiven verbouwd voor de productie van brandewijn.

 TERUG NAAR INHOUD