دۆﺳﯿە ..ﮔﯚڕان ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ ﻟە ﺗﻴﺮۆری ﻓﻜﺮی دەﻛﺎت
ﺋﺎﯾﺎ ﻛەﺳێﻜﯽ ﻣﺴﻮڵﻤﺎن ﺑﺒێ ﺑە زەردەﺷﺘﯽ ﯾﺎن ھەر ﺋﺎﯾﻨێﻜﯽ ﺗﺮ دەﻛﻮژرێ؟
10
دوو ﻟەﺳەر ﺳێﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮاون 13
ﻛﺎرﺑەدەﺳــﺘﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑە ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﻣﯚزەﺧﺎﻧەی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺋﯿﺤﺮاج دەﺑﻦ
6
”ھەر ﻛەﺳــێﻚ ﺋەو زەوﯾﯿە ﺗﯚو ﺑﻜﺎت ژﻧەﻛەی دەﻣﺮێﺖ“
6
ﺳﺎﻛﺎر ھﺎوﺳەرەﻛەی ﻟە دەﺳﺖ دا
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر ژﻣﺎرە ) ، (175ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 15 ،
ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە
15
www.wishe.net
7
ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە
دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ داوای ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوە دەﻛﺎت
وەزﯾﺮەﻛەی ﮔﯚڕان ﻟە ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەوە دەﮔﻠێ 5
ﺗﺎرﯾﻖ ﺣەرب:
ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻟە دەرەوەی ﯾﺎرﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە و ﻧﺎﮔەڕێﺘەوە ﺗﺎرﯾﻖ ﺣەرب ﺷــﺎرەزای ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋێﺮاق ،ﺑﺎﺳﯽ ﺋەﮔەرەﻛﺎﻧﯽ ﮔەڕاﻧەوەی ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﺑﯚ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق دەﻛﺎت و رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﻟە رووی ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿەوە دەﺗﻮاﻧێﺖ و ﭘێﺸﺘﺮ دەﻧﮕﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ھێﻨﺎ ،ﺑەم وەك ﻛﺮدەﻧﯽ ﺋێﺴــﺘە ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟەﻧﺎو ﺷــﯿﻌە ﭘەﯾﺪا ﺑﻮوە ﻛە ﺣەﯾــﺪەر ﻋەﺑﺎدﯾﯿە و ھەﻟــﯽ ﺑﺮدﻧەوەی زۆر زﯾﺎﺗﺮە ،ﺣەرب ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﯽ ”وﺷە“دا ﺗﯿﺸﻜﯽ ﺧﺴــﺘە ﺳــەر دەﺳــﺘﻮوری ﻋێــﺮاق و ﺋەﮔــەری ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧەوەی.
3
داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯽ :ﭼﺎﻛﺴﺎزی دەﮔﺎﺗە ﺋەﻧﺠﺎم ھﯿﻮا دزەﯾﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ، ﺋەو دۆﺳﯿﺎﻧەی ﻟەﻻﯾەن ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ڕەواﻧەی داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻛﺮاون ،زﯾﺎﺗﺮ ﻛەﯾﺴﯽ ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸﺘﯽ و زەوﯾﻮزارن .ﺋەو ﻟە دﯾﺪارێﻜﯽ
ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﺑێﻤﻪرج رێﻮاس ﺋﻪﺣﻤﻪد
”وﺷــە“دا رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﻟە ﻛەﯾﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﺳــەرﭘێﭽﯽ ﯾﺎﺳﺎ ﻛەﯾﺴﯽ ﮔەورە و ﺑﭽﻮوك ھەﯾە و ﻛﺎری رژدﯾﺎن ﻟەﺳەر ﻛﺮدوون و دووﭘﺎت ﻟە ﺑە ﺋەﻧﺠﺎم ﮔەﯾﺸﺘﻨﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزی دەﻛﺎﺗەوە.
4
ﭘﺎرﺗﯽ و ﭘﺸﺘﮕﻮێﺨﺴﺘﻨﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن
14 19
ھەژار رەﺷﯿﺪ
ﻗەدزێ ﺳﯿﺘﯽ ھەر ﺗەواو ﻧەﺑﻮو
ﺟﮕە ﻟەوەی ﺳﺎڵێﻚ ﺑەﺳەر وادەی ﺗەواوﺑﻮوﻧﯽ ﻗــەدزێ ﺳــﯿﺘﯿﺪا ﺗێﭙەڕﯾﻮە ،ھێﺸــﺘﺎ ھەﻧﺪێﻚ ﺧﺎﻧــﻮوی ھەر زەوﯾﯿــە و ﺧــﺎوەن ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎن ﮔﻠەﯾﯽ ﺗــەواو ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ دەﻛەن ،ﻟــەو ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿﯿەﺷﺪا ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺟێﺒەﺟێﻜﺎر دەڵێ ”ﻛەس ﻗﯿﺴﺖ ﻧﺎدات“.
8
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
2
”ﺑەﺷــﯽ ھەرە زۆری ﺋەو ﭘﯚﺳﺘﺎﻧەی رێﻜﻜەوﺗﻨﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﻛﺮاوە ﺑە ﮔﯚڕان دراون ،ﮔﯚڕان ﭼەﻧﺪ داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﯽ ھەﯾە ﻛە ﺑەﭘێﯽ رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ ،ﺑەم داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﻛێﺸــەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿﺎن ھەﯾە و ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ﭼﺎرەﺳەر ﻧەﻛﺮاون“.
ژﻣﺎرە ) ، (175ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 15 ،
ﮔﯚڕان ﻧﯿﮕەراﻧە
ﯾەﻛێﺘﯽ :رێﻜﻜەوﺗﻨﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﮔﯚڕان ھەﻣﻮو ﺑەڕێﻮەﺑەرەﻛﺎن ﻧﺎﮔﺮێﺘەوە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻟەﺳــەر داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛێﺸەﯾﺎن ھەﯾە ،ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﮔﯚڕان 32ﭘﯚﺳــﺘﯽ وەرﮔﺮﺗﻮوە ،ﺑەم رەﺧﻨــە ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ دەﮔﺮن ﻛــە ﭘﺎﺑەﻧــﺪی رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﻧەﺑــﻮون .ﺑەم ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛەﻧەوە ﻛــە ”رێﻜﻜەوﺗﻨﻤــﺎن ﻟەﮔەڵ ﮔــﯚڕان ھەﻣﻮو ﺑەڕێﻮەﺑەرەﻛﺎن ﻧﺎﮔﺮێﺘەوە“. ﺋەﻧــﻮەر ﺗﺎھﯿــﺮ ،ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺟﭭﺎﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕان ﻟەﺳەر ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮاوە و ﺑەﺷێﻜﯽ ﻣﺎوەﺗەوە ،ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯿﺶ ﻛــﯚ ﺑﻮوﯾﻨەﺗــەوە و ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎن ﻛێﺸەی ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﺎن ھەﯾە ،ﺋەوەش وای ﻛﺮدووە ﻧەﺗﻮاﻧﻦ ﺑەدەﺳﺘﯿﺎن ﺑێﻨﻦ. رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕان ﻟەﺳەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺧﯚﺟێﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﭘﺎش ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ 2014ی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎﻛﺎن ھﺎت ،ھﯿﭻ ﻛﺎم ﻟەو ﺣﺰﺑﺎﻧە ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻧﯿﻮەی ﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛﺎن ﺑﺒەﻧــەوە و دواﺗﺮ ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﺑﯚ داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ. ﺗﺎھﯿــﺮ دەڵێ” ،ﺟﮕــە ﻟەو ﭘﯚﺳــﺘﺎﻧەی ﻧﺎوﯾﺎن ﻟــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەدا ھﺎﺗــﻮوە ،ﭘێﻤﺎن ﺑﺎش ﺑﻮو ﺋەواﻧﯿﺘﺮ ﺑەﭘێﯽ ﺳــﯿﭭﯽ ﺑێﺖ ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﯾەﻛﻼ ﺑێﺘەوە ﺑﯚ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺧﺎوەن ﺋەزﻣﻮون و ﺑەﺗﻮاﻧﺎ، ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎن و ﭘەروەردەﻛﺎن، داواﻣﺎن ﻛﺮدووە ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎن ﻟە دەﺳﺘﯽ ﺣﺰب ﻧەﻣێﻨێﺖ و ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺷﺎرەزا ﺑەڕێﻮەﯾﺎن ﺑﺒﺎت“.
ھﺎوﻛﺎت ﻛﻮێﺴــﺘﺎن ﻣﺤەﻣەد ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﺑﯚ ”وﺷــە“ی دووﭘﺎت ﻛﺮدەوە” ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــەی ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔﯚڕان ﻟەﺳــەر ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮاوە ،ﺑﯚﯾە ﺑەردەوام ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﻟە ﻧێﻮان ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕان ھەﯾە ﻟەﺳەر ﺋەو ﭘﯚﺳﺘﺎﻧە“. ﺑە ﮔﻮﺗــەی ﻛﻮێﺴــﺘﺎن ﻣﺤەﻣــەد” ،ﯾەﻛێﺘﯽ ھەﻣﻮو ﺟﺎرێﻚ ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎﻧﺪا ﺋەوە دووﺑﺎرە دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﭘﺎﺑەﻧﺪە ﺑــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە و ﺋەو
ﭘﯚﺳــﺘﺎﻧە ڕادەﺳــﺘﯽ ﮔﯚڕان دەﻛﺎت ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺗەﻧﯿﺎ 32ﭘﯚﺳﺖ ﺑە ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان دراوە“. ﻟەﻧــﺎو ﺋــەو ﭘﯚﺳــﺘﺎﻧەی ﺑــەر ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕان ﻛەوﺗﻮون ،ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎر ،ﺟێﮕﺮی ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن ،ﻗﺎﯾﻤﻘﺎم و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯽ ھەﯾــە ،ﺑەم داﺑەﺷــﻜﺎرﯾﯿەﻛە ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ھەڵەﺑﺠــەش دەﮔﺮێﺘــەوە و ﻟەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾــەدا دەﺑێﺖ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎم ﺑە ﮔﯚڕان ﺑﺪرێﺖ، ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺋەو ﭘﯚﺳــﺘە ﺑە ﮔﯚڕان
ﻧەدراوە. ﺷــێﺦ ﻟەﺗﯿﻒ ﻋﻮﻣەر ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛــﺮدەوە” ،ﺑەﺷــﯽ ھــەرە زۆری ﺋــەو ﭘﯚﺳــﺘﺎﻧەی رێﻜﻜەوﺗﻨﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﻛــﺮاوە ﺑە ﮔــﯚڕان دراون ،ﮔﯚڕان ﭼەﻧــﺪ داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﯽ ھەﯾە ﻛــە ﺑەﭘێﯽ رێﻜﻜەوﺗــﻦ ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ، ﺑەم داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﻛێﺸەی ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿﺎن ھەﯾە و ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە ﭼﺎرەﺳــەر ﻧەﻛﺮاون“.
زﯾﺎﺗــﺮ دەڵێ” ،ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻛە داواﻛﺎرﯾﯿﺎن ﻟەﺳــەرە ،ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﻟەﺳــەرە و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﯾەﻛﻼ ﻧەﺑﻮوﻧەﺗــەوە و ھﯿﻮادارﯾﻦ ﻟە ڕێﮕەی ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ھﺎوﺑەﺷــەﻛﺎﻧﻤﺎن ﯾەك ﯾەك ﭼﺎرەﺳــەرﯾﺎن ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺑەﭘێــﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﭼەﻧﺪ ﭘﯚﺳــﺘێﻚ دﯾﺎری ﻛــﺮاوە ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎر و ﺟێﮕﺮەﻛــەی و ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن و ﺟێﮕﺮەﻛــەی ،ﻟەﮔــەڵ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــەﻛﺎن و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷﺎرەدێﯿەﻛﺎن و ﺳەرۆﻛﯽ ﯾەﻛەی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﮔەرﻣﯿﺎن و ڕاﭘەڕﯾﻦ“. ﻟەﺑــﺎرەی داواﻛﺎرﯾﯽ ﮔﯚڕان ﺑﯚ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺑەڕێﻮەﺑــەرەﻛﺎن ،ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳــەی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ دەڵــێ” ،ﻟــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛﺎﻧــﺪا ﮔﻮﺗﻮوﻣﺎﻧە ﺑەڕێﻮەﺑەر ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﯿﯿە و ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻟەﺳەر ﻧﺎﻛەﯾﻦ ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑەڕێﻮەﺑەر ﭼﺎﻧﺴــﯽ ھەﺑێﺖ ﺑە ھەوڵﯽ ﺧــﯚی و دوور ﻟە ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﮕﺎﺗە ﺋەو ﺷﻮێﻨە ،ﺑەم ﺋێﻤە ﻟەﻧﺎو ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ و ﭘﯚﻟﯿﺴﯿﺸﺪا ﭘﯚﺳﺘﻤﺎن داوە“. دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﻟــە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯽ ھەﯾە ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋەوەی ﻟە ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــە ھﺎﺗﻮوە ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﻦ ﻟێﯽ ،ﻧەك ﺋەوەی ھەرﭼــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەر ھەﯾە ﻟەم ﺷــﺎرە داﺑەﺷــﯽ ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە ژﻣﺎرەﯾﺎن ھــەزار و 163 ﺑەڕێﻮەﺑەرە ،ﺋــەو ﺑەڕێﻮەﺑەراﻧە ھﯿﭽﯽ ﻧﺎﭼێﺘە ژێﺮ رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻧێﻮان ﺋێﻤە و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ“. ﺋەو دەڵــێ” ،ﯾەﻛێﺘﯽ رژدە ﻟە رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەی ﻧێﻮاﻧﯿــﺎن و ﮔﯚڕاﻧﯿــﺶ ﻟەوە دڵﻨﯿﺎﯾــە“ ،ﺋەوە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻛە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﮔــﯚڕان دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧەوە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﭘﺎﺑەﻧﺪی رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﻧەﺑﻮوە.
ﭘﺎﭬێڵ و ﻗﻮﺑﺎد ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺧﺎوەﻧﺪاری ﯾەﻛێﺘﯽ دەﮔﺮﻧە دەﺳﺖ
داواﯾﺎن ﻟە ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻛﺮدووە وەك ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﻨﺎﺳێ وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ”ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑڕﯾﺎر“ ﻟــە 1ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ 2016ﻟەﻻﯾەن ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎو ﻟە ﺳــەرﻛﺮدە دﯾﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە ،ﭼﺎﻧﺴــﯽ دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﭘﺎﭬێڵ ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺧێﺮاﺗﺮ ﻛــﺮد ﻟەوەی ﺧﯚﯾﺎن وەك ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﺗﺎڵەﺑﺎﻧــﯽ ﭼﺎوەڕواﻧﯿــﺎن دەﻛﺮد .ﺑﯚﯾە ﻛﻮڕە ﮔەورەﻛەی ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ،ھــەم ﺑﺎرزاﻧﯽ و ھەم ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯿﯿــەﻛﺎن و ﻛﯚﺳــﺮەت رەﺳﻮوڵﯿﺸــﯽ ﺋﺎﮔەدار ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ﺗەﻧﯿــﺎ ”ﺧﯚی و ﻗﻮﺑﺎد و داﯾﻜﯽ ﺧﺎوەﻧﺪاری ﺑﻨەﻣﺎڵــەی ﺟەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ“ دەﻛەن. ﻛﺎرﻛﺮدن ﺑﯚ ﺧﺴﺘﻨەڕووی دوو ﻛﻮڕەﻛەی ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﻛە ھﯿﭽﯿﺎن ﻟــە ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧەﺑﻮوﻧەﺗە ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ،ﺑــەم ﯾەﻛێﻜﯿــﺎن ﺋﯚرﮔﺎﻧــە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑەڕێﻮە دەﺑﺎت و ﺋەوی ﺗﺮﯾﺶ ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗــﯽ ﺣﺰﺑەﻛەی دەﻛﺎت ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ ،ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ درێﮋی ﻟە ﭘﺸﺘەوەﯾە و ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﭼﺎودێﺮان ”ﭘەﺧﺸﻜﺮدﻧﯽ دراﻣﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚرﯾﺎﯾﯽ ﻟە ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺎت ﻛە راﺳﺘەوﺧﯚ ﻟەﻻﯾەن ھێﺮۆ ﺑﺮاﯾﻢ ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ دەﻛﺮێ ،ﻛە ﺗﯿﺎﯾﺪا زۆرﺑــەی ﻛﯚﺗﺎی دراﻣﺎﻛﺎن ﺑە ﺟێﮕﺮﺗﻨەوەی ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚر و ﭘﺎﺷﺎ ﻟەﻻﯾەن ﻛﻮڕەوە ﺑە ھﺎوﻛﺎری داﯾﻚ ،دەﮔێڕﻧەوە“. ﺑــەم ھﯿﭻ ﻛﺎم ﻟەو ﻛﺎرە ﺑەرﻧﺎﻣــە ﺑﯚ داڕێﮋراواﻧە ھێﻨﺪە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ”ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑڕﯾﺎر“ ﻛە ﻛﯚﺳﺮەت رەﺳــﻮوڵ و ﺑەرھــەم ﺳــﺎڵﺢ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ دەﻛــەن و ﺑە ﮔﻮﺗەی ﺧﯚﯾــﺎن ”دژی ﻗﯚرﺧﻜﺎری دەﺳەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﯾەﻛێﺘﯽ“ ھﺎﺗﻨە دەﻧﮓ ،ﭼﺎﻧﺴﯽ دەرﻛەوﺗﻨــﯽ ﭘﺎﭬێــڵ ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺧێــﺮا ﻧەﻛﺮد ﻛە
ﺑەھﯚﯾەوە ﺟﯿﺎ ﻟە ﺑﻮارە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛەی ،ﺋێﺴﺘە وەك ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺧﯚی دەﻧﻮێﻨێ. ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑڕﯾﺎر ﺑــﯚ ﻣﺎوەﯾەك ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ھێﺮۆ ﺑﺮاﯾﻢ ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﺎری ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸﺘﻮوی ﯾەﻛێﺘﯽ و دوو ﺟێﮕﺮەﻛەی ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﭘﭽڕاﻧﺪ .ﺑەم ﭘﺎﭬێڵ ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺋەو ھەﻟەی ﻗﯚﺳﺘەوە ﺑە ھﺎوﻛﺎری ﭼەﻧﺪ ھەوڵێﻜــﯽ ﺋێﺮان و دﻟێﺮ ﺳــەﯾﺪ ﻣەﺟﯿﺪ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ دﯾﺎری ﺑــﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ، ﺗﻮاﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﻧﻮێ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎﺗەوە و ﺧﯚی وەك ﻛەﺳــﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﺑﺎڵەﻛەی ﺗﺮ ﺑڕﯾﺎردەر ﺑێﺖ. ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﻛە ﺗﻮاﻧﯽ ﻟە ھەوڵەﻛﺎﻧﯿﺪا ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﺑێﺖ ﺑە رازﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﺳﺮەت رەﺳﻮوڵ ﺳەرﻛﺮدە
دﯾﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺑڕﯾــﺎر ﺗﺎ ﻟــە دوا ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑەﺷﺪار ﺑﻦ ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟە رازﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺑەرھەم ﺳﺎڵﺢ ﺷﻜﺴﺘﯽ ھێﻨﺎوە. ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﭘێﯿﺎن واﯾە ”ﭘﺎﭬێڵ، ﺑەرھەم ﺳــﺎڵﺤﯽ ﻧەﻛﺮدووە ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ﺋﺎﺷــﺘﻜﺮدﻧەوە ،ﺋەوەﯾﺶ ﺑە رێﻨﻮێﻨﯽ داﯾﻜﯽ ﻛە ﻛێﺸــەی ﻗﻮوڵﯽ ﻟەﮔەڵ ﺑەرھەم ﺳــﺎڵﺢ ھەﯾە و دەﯾەوێ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟە دەرەوەی ﺑەرھەم ﺳــﺎڵﺢ ﺑﺨﺎﺗەوە ژێﺮدەﺳﺘﯽ ﻛﻮڕەﻛﺎﻧﯽ“. ﭘﺎﭬێڵ ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﻟەم ﻣﺎﻧﯚڕە ﺧێﺮاﯾە ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕﯿﯿەدا ژﻣﺎرەﯾەك دەﺳــﻜەوﺗﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑــﯚ ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛەی
ﻣﺴــﯚﮔەر ﻛﺮدووە و ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﻣﺎڵﺒﺎﺗﯽ ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯿﺸﯽ ﮔەﯾﺎﻧﺪووە ﺑەو ﻻﯾەﻧﺎﻧەی ﻣەﺑەﺳﺘﯿﺎن ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﭘێﻜــەوە ﻛﺎرﯾﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺑﻜەن ،ﺟﯿــﺎ ﻟەوەی ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻻھﻮور ﺷێﺦ ﺟەﻧﮕﯽ ﻟەﺳەر ﺧﯚﯾﺎن ﻛەم دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﻟە دوو ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﻟە رووی ﺋﺎﺑﻮوری و ﺗەﻧﺎھﯿﯿەوە ﮔەﺷەی ﺑەرﭼﺎوی ﺑەﺧﯚی داوە و زۆرﺟﺎرﯾﺶ وەك ﻛەﺳﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ھﺎﺗﻮوەﺗە ﺋﺎﺧﺎوﺗﻦ ،ﭼﺎودێﺮان وەك ”ﺑﺎرﺳﺘەﯾەﻛﯽ ﺑەھێﺰ ﻟە ﭘێﺶ دەﺳﺘڕۆﯾﺸﺘﻮوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھێﺮۆ ﺑﺮاﯾﻢ دەﯾﺒﯿﻨﻦ ﻟە داھﺎﺗﻮودا“. ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷــە“ ،ﭘﺎﭬێڵ ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﻟە ﻣﺎوەی راﺑﺮدوودا ژﻣﺎرەﯾەك داﻧﯿﺸﺘﻨﯽ ﺑە ﺑەرﻧﺎﻣەی
دﯾﺎرﯾﻜﺮاوەوە ﻟەﮔەڵ ھەرﯾەك ﻟە ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﺮێﺖ ﻣﺎﻛﮕﯚرك ﻧﻮێﻨەری ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ دژ ﺑە داﻋﺶ و ﻛﯚﺳــﺮەت رەﺳﻮوڵ ﺟێﮕﺮی ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛﺮدووە. ﻟە داﻧﯿﺸﺘﻨەﻛەﯾﺪا ﻟەﮔەڵ ﺑﺎرزاﻧﯽ ،ﭘﺎﭬێڵ ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ داوای ﻛﺮدووە ”ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ھێﺮۆ ﺑﺮاﯾﻢ و دوو ﻛﻮڕەﻛــەی وەك ﺑﻨەﻣﺎڵــەی ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺑﻨﺎﺳــێﺖ و ﻗﺴــەی ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛەﯾــﺎن ﻟە ھﯿﭻ ﻛەﺳــﯽ ﺗﺮ وەرﻧەﮔﺮێ“ .زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوەش دەدەن ﻛــە ھەﻣﺎن ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﮔەﯾﺎﻧﺪووەﺗە ﺑەرﭘﺮﺳــە ﮔﺮﻧﮕەﻛەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﺟێﮕﺮەﻛەی ﺑﺎوﻛﯿﺸﯽ. ﺋێﺴــﺘە دﯾﻤەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﺑﻠﯚی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺗﯿﺎدا دەﺑﯿﻨﺮێ ،ﺑەم ﺑەرھەم ﺳﺎڵﺢ ھێﺸــﺘﺎ وەك ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎر ﻣﺎوەﺗــەوە و ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺧﯚی ﺑە ﺷــﺎراواﯾﯽ دەﻛﺎت ﻟەﮔــەڵ ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﺗﺎڵەﺑﺎﻧــﯽ .ھەرﭼەﻧﺪە دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ داھﺎﺗﻮوی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ و ﺟﯿﺎ ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﺋەﮔەرێﻜﯽ ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ ﻛﺮاوە ،ﺑەم ھەر ﺋەم ھﯚﯾە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺳەرﻛﺮدە ﻧﺎڕازﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎﭼﺎر ﺑە ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﺗﺎڵەﺑﺎﻧــﯽ ﻛﺮدەوە ﺑەو ﭘێﯿەی ﺋەوان ھەوڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺳﻨﻮورداﻛﺮدﻧﯽ دەﺳەﺗﯽ ھێﺮۆ ﺑﺮاﯾﻢ ﺑﻮو ،ﻧەك ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ. ﺑﯚﯾــە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺳــﻮودﻣەﻧﺪی ﯾەﻛەﻣــﯽ دەﺳــﻜەوﺗەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ،ھــەر ﺑﻨەﻣﺎڵــەی ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯿﻦ ﺑەو ﭘێﯿــەی دوو ﻛﻮڕەﻛەی ﯾەﻛێﻜﯿﺎن ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿــﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺣــﺰب و ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛەی ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت دەﻛﺎت و ﺋەوی ﺗﺮﯾﺶ ﺋێﺴــﺘە ﺑە دەﺳەﺗﺘﺮﯾﻦ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺣﺰﺑﯽ و ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ﻧﺎو ﯾەﻛێﺘﯿﯿە.
دﯾﻤﺎﻧﻪ
ﺋەو دەﺳەﺗەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾەﺗﯽ ﻟەﻻﯾەن دەﺳﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗەوە دراوە، واﺗە ﺋەو دەﺳەﺗﺎﻧە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دراون ﻧەك ھەر ھەرێﻤێﻚ ﻟە ﻋێﺮاق ﺑێﺘە داﻣەزراﻧﺪن وﺷە /ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﺗﺎرﯾﻖ ﺣەرب ﺷــﺎرەزای ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋێﺮاق ،ﺑﺎﺳﯽ ﺋەﮔەرەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەڕاﻧــەوەی ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧــﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﺑﯚ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق دەﻛﺎت و رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﻟە رووی ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿەوە دەﺗﻮاﻧێﺖ و ﭘێﺸــﺘﺮ دەﻧﮕﯽ ﺑﺎﺷﯽ ھێﻨﺎ ،ﺑەم وەك ﻛﺮدەﻧﯽ ﺋێﺴــﺘە ﻛەﺳێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟەﻧﺎو ﺷﯿﻌە ﭘەﯾــﺪا ﺑﻮوە ﻛە ﺣەﯾــﺪەر ﻋەﺑﺎدﯾﯿــە و ھەﻟﯽ ﺑﺮدﻧــەوەی زۆر زﯾﺎﺗﺮە ،ﺣەرب ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﯽ ”وﺷە“دا ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧﺴﺘە ﺳــەر دەﺳﺘﻮوری ﻋێﺮاق و ﺋەﮔەری ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧەوەی. ﻟە ﻋێﺮاق دەﺳﺘﻮورێﻜﯽ ھەﻣﯿﺸەﯾﯽ ھەﯾە و ﺑە دەﻧﮕﯽ ھەﻣﻮوان داﻧﺮاوە ،ﺑەم ﺑﯚﭼﯽ داوای ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧــەوەی دەﻛﺮێــﺖ و ھەﻣﻮارﯾــﺶ ﻧﺎﻛﺮێﺘەوە ،ﻛێﺸەی ھەردوو ﺣﺎڵەﺗەﻛە ﭼﯿﯿە؟ ﭼﻮﻧﻜە دەﺳــﺘﻮوری ﻋێــﺮاق ﻟە دەﺳــﺘﻮورە ﺑەﺳــﺘﻮوەﻛﺎﻧە ﻛــە ﺑــە ﺳــەﺧﺘﯽ ھەﻣــﻮار دەﻛﺮێﺘــەوە ،رێﻮﺷــﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ رێﮕــە ﺑــە ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧــەوەی دەدەن ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﻦ ،ﺑەر ﻟە ﭼەﻧــﺪ رۆژێﻚ دەﺳــﺘﻮوری ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھەﻣﻮار ﻛﺮاﯾەوە ،واﺗە ﻟە ﭘەرﻟەﻣــﺎن و ﺑە زۆرﯾﻨەﯾەﻛﯽ ﻛەم و ﺋﯿﻨﺠﺎ ﻟەﻻﯾەن ﮔەﻟەوە راﭘﺮﺳﯽ ﻟەﺑﺎرەوە دەﻛﺮێﺖ ،ﻟە ﻋێﺮاق ﺗەﻧﯿﺎ رەزاﻣەﻧﺪﯾﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﮔەل ﺑەس ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﻣەرج ھەﯾە ،واﺗــە ﺋەﮔــەر ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧەﻛە ﺑە ﭘێﯽ ﻣﺎدەی 143ی دەﺳﺘﻮور ﺑێﺖ ،ﺋەوە ﻧﺎﺑێﺖ ﺳێ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ ﺑەﯾەﻛەوە رەﺗﯽ ﺑﻜەﻧــەوە ،واﺗە ﭬﯿﺘﯚ ھەﯾە ﺑﯚ ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧەوەی دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاق ﺋەﮔەر ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﮔەﻟﯿﺶ ﻟە راﭘﺮﺳــﯽ رازی ﺑێﺖ ،ﺑەم ﺳــێ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ دەﺗﻮاﻧﻦ رێﮕﺮی ﻟێ
دادﮔﺎی ﺑــﺎی ﻓﯿﺪراڵــﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎش دادﮔﺎﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﻧەك ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەوە دەﺳــﺘﻮور ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺎت و ﺷــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﺑﻜەن ،وەك دھﯚك و ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەوﻟێﺮ ،ﺑﯚﯾە دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻛــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻮاﻧﺎن و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎران ﻛﯚك ﻧﯿﻦ ﻟەﺳــەر ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧەﻛە و ﻧﺎﺷﺘﻮاﻧﻦ ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧــﯽ ﭼەﻧﺪ ﻣﺎدەﯾەﻛــﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﺑﮕﺮﻧە ﺑەر ،ﺋەوەی ﻟە دەﺳــﺘﻮور ﺧﯚی ھﺎﺗﻮوە ﻟەﺑﺎرەی ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧــەوەی دوای ﭼﻮار ﻣﺎﻧﮓ ﻟــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ دەﺑێــﺖ ،ﻟەﻻﯾەن ﯾەﻛەم ﺧﻮﻟــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــەوە ﻟە 2006ﻛــە دەﺑﻮواﯾە ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧەﻛە ﺋەوﻛﺎت ﺑﻜﺮاﯾە ،ﺑﯚﯾە ﺋێﺴــﺘە دوای 11ﺳﺎڵ ھﯿﭻ ﻧەﻛﺮاوە ﺑﯚ ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧەﻛە. ﺋﺎﺧــﯚ ھەڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎو دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاق ﭼﯿﯿە؟ ،ﻛﺎﺗــێ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛــە ھەڵەﯾەﻛــﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﻛە ﻟە دەﺳــﺘﻮور ﻛﺮاوە رێﮕەداﻧە ﺑە دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ھەرێﻤەﻛﺎن ﻟەﻻﯾەن ھەرﺳێ ﭘﺎرێﺰﮔﺎوە؟ ﺋەواﻧەی ﺑــﺎس دەﻛﺮێﻦ ھەڵــەی زﻣﺎﻧەواﻧﯿﻦ ﻧەك ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ،ﭼﻮﻧﻜە دەﺳــﺘﻮور ﺧﯚی ﺑﻨەﻣﺎی
ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻟە دەرەوەی ﯾﺎرﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە و ﻧﺎﮔەڕێﺘەوە ﯾﺎﺳــﺎﻛﺎﻧە ،ﺋەوەی ﻟە دەﺳــﺘﻮور ﺑﺎﺳــﯽ ﻟێﻮە ﻛﺮاوە ﺑــە رەزاﻣەﻧﺪی ھەﻣــﻮو ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن و ﮔەﻟﯽ ﻋێﺮاق داﻧﺮاوە ،ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻛە ﺑەﺷــﺪار ﺑﻮوە ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻨەوەی دەﺳﺘﻮور، ﺗﺮﺳــﯽ ﻟە ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧــەوە و ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی دەﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾە ﻛە دەﺳەﺗﯽ زۆر ﻓﺮەواﻧە و دەﺳەﺗﯽ دەوڵەﺗێﻜە ﻧــەك ﺗەﻧﯿﺎ ھەرێﻤێﻚ ،ﺑﯚﯾــە ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﺑەﻏﺪا ﻟەوە ﺗﺮﺳــﺎن و ﺋەو ﻣەرﺟە ﺧﺮاﯾە ﻧﺎو دەﺳﺘﻮور ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺳێ ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﺑەﯾەﻛەوە رەﺗﯽ ﻧەﻛەﻧەوە ،ﺋــەوﻛﺎت ھەﻣﻮار دەﻛﺮێﺘەوە، ﺋەوەش ﺑە ھەڵە داﻧﺎﻧﺮێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ھﯚﻛﺎری داﻧﺎﻧﯽ ﺋەوە ﺑﻮوە ﻛە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا داﻧﺮاوە ﻛە ﺟﯿﺎواز ﺑﻮوە ﻟەوەی ﺋێﺴــﺘە ،ﺑەم ﭘﺎﺑەﻧﺪی ﺑەو دەﺳﺘﻮورە ھەر ھەﯾە ،دەﻣــەوێ ﺑڵێﻢ ﻛە ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧەﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺑــﯚ ﻛــﻮرد ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە زۆرﯾﻨەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎن ﻛە ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻧﺎﻣەرﻛەزی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿﺎن ھەﯾە دەﺳەﺗﯽ ﻓﺮەواﻧﯿﺎن ھەﯾە، ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ﺋەﮔەر دەﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻋﯿﻤﺎڕە ﺑەراورد ﺑﻜەﯾﻦ ﻟەﮔەڵ دەﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧڕەوای وﯾﻼﯾەﺗﯽ ﻛﺎﻟﯿﻔﯚڕﻧﯿﺎی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ، ھﯽ ﻋﯿﻤﺎڕە ﻓﺮەواﻧﺘﺮە ،واﺗە دەﺳــەت ﺑەﺳەر ﻧەوت و و ﺳﻮﭘﺎ و ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻓﯿﺪراڵ ﻟە ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎ ﻟــە دەﺳــەﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯿە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﻋێــﺮاق ﻧەﺑێﺖ ،ﺑﯚﯾە ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺗﺮﺳــﯿﺎن ﻟــە ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧەوەی دەﺳــﺘﻮور ھەﯾە ،ﻟێــﺮەدا دەﺗﻮاﻧﺮێﺖ رێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ ﺑﻜﺮێﺖ ﻧــەك ﺑە زۆرﯾﻨــە رەھﺎ ،ﺑەڵﻜــﻮ زۆرﯾﻨەی ﻛەم ﺑــﯚ ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧــﯽ ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ. ﻟەﺑــﺎرەی ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﺑــﺎرەی ﻣﺎدە و ﺑڕﮔەﻛﺎﻧــﯽ دەﺳــﺘﻮور ،ھەر ﻛﺎﺗێــﻚ ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ دروﺳــﺖ ﺑﻮواﯾە ﺑــﯚ دادﮔﺎی ﺑــﺎی ﻓﯿﺪراڵ دەﮔەڕاﻧەوە ،ﺑــەم ﺋەو دادﮔﺎﯾە ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﺗﻮاﻧﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑە ﺑێ ﻻﯾەﻧﮕﺮﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻜﺎت؟ ﺗەﻧﺎﻧەت دادﮔﺎی ﺑــﺎی ﻓﯿﺪراڵﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎش دادﮔﺎﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﻧەك ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋــەوە دەﺳــﺘﻮور ﺟێﺒەﺟــێ دەﻛﺎت و ﺷــﯽ
دەﻛﺎﺗەوە ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟــەو دادﮔﺎﯾەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ھﺎوڕەﮔەزﺑﺎزەﻛﺎن ﭬﯿﺘﯚﯾﺎن ھەﺑﻮو ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﻧﺎ ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘﺮﺳەﻛﺎن ﻟە ﮔﯚڕاﻧﺪان ،ﺑﯚﯾە ﺋەوەی دادﮔﺎی ﺑﺎی ﻓﯿﺪراڵﯽ ﻋێﺮاق ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ داوە ﻛەم ﻧﯿﯿە ،ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﯾەﻛﭙﺎرﭼەﯾﯽ ﻋێﺮاق ﺑﭙﺎرێﺰێﺖ ﺳەرەڕای ﺗەﻧﮕﮋەی زۆر ،ﺋەو ﺷﯿﻜﺮدﻧەوەی ﺑﯚ دەﺳــﺘﻮور ﻛﺮدووە ﺗەﻧﯿﺎ ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎن ﻧەﺑێــﺖ ،وەك ﺋەو ﺑڕﯾﺎری ﻟەﺑــﺎرەی ﭘەرﻟەﻣﺎن دەری ﻛــﺮد ﻛــە ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﯾﺎﺳــﺎﯾەك دەرﺑﻜﺎت ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺧەرﺟﯽ داراﯾﯿﯿەوە ھەﺑێﺖ ﺋەﮔەر ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ﻧەھﺎﺗﺒێﺖ. ﺋﺎﺧــﯚ دادﮔﺎی ﻓﯿــﺪراڵ ﻟــە ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎن ﻧەﻛەوﺗﻮوەﺗە ژێﺮ ﭘﺎڵەﭘەﺳﺘﯚی ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن و ﺑەدڵﯽ ﺋەوان ﺷﯿﻜﺮدﻧەوەی ﺑﯚ دەﺳﺘﻮوری ﻛﺮدﺑێﺖ؟. ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ دادﮔﺎی ﻓﯿــﺪراڵ و داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑەر ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﺑەﺷﺒەﺷــێﻨەی ﺗﺎﯾﻔﯽ ﺑﻮوە ،ﺋەوان ﻟە ﺳەردەﻣﯽ دەﺳەﺗﺪاری ﺋەﯾﺎد ﻋەﻻوی ھﺎﺗﻨە داﻣەزراﻧﺪن ،واﺗە ﻟە ﻛﯚﺗﺎی 2004و ﺳەرەﺗﺎی ،2005ﺑﯚﯾە ﻟەو ﻛﺎﺗەدا ﯾەﻛﺘﺮ ﻗﺒﻮوڵﻜﺮدن ھەﺑﻮو ،ﺋەو ﻟە ھەﻣﻮو ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن داﻣەزرا و ﺧﯚی ﻟە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑەدوور
دەﺳەت ﺑەﺳەر ﻧەوت و و ﺳــﻮﭘﺎ و ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﻓﯿﺪراڵ ﻟە ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎ ﻟە دەﺳەﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯿە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﻋێــﺮاق ﻧەﺑێــﺖ ،ﺑﯚﯾە ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺗﺮﺳﯿﺎن ﻟە ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧەوەی دەﺳﺘﻮور ھەﯾە
ﮔﺮت ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﭼەﻧﺪان ﺑڕﯾﺎری ﻟە دژی ﺷﯿﻌە داوە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەوان زۆرﯾﻨــەن ،ھەروەھﺎ ﻟە دژی ﻛﻮرد ﻛە ﺋەﻧﺪاﻣﯿﺎن ﻟە دادﮔﺎﻛەدا ھەﯾە. ﺋﺎﺧﯚ ﺋەو دەﺳــەﺗﺎﻧەی ﺋێﺴــﺘە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﯾەﺗــﯽ و ﭘێڕەوﯾــﺎن دەﻛﺎت، ﺑەﮔﻮێﺮەی دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗــە ﯾﺎن ﺗێﭙەڕی ﻛﺮدووە؟ ﺋەو دەﺳەﺗەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾەﺗﯽ ﻟەﻻﯾەن دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗەوە دراوە ،واﺗە ﺋەو دەﺳەﺗﺎﻧە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دراون ﻧەك ھەر ھەرێﻤێﻚ ﻟە ﻋێﺮاق ﺑێﺘە داﻣەزراﻧﺪن، ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺋەﮔەر ھەر ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەﻛﯽ ﻋێﺮاق ﺑﺒێﺘە ھەرێﻢ وەك ﻣﻮوﺳــڵ ﯾﺎن ﺑەﺳڕە ،ﺋەوە ھەﻣﺎن دەﺳــەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎﺑێﺖ، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەو دەﺳــەﺗە ﻓﺮەواﻧــەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﯾەﺗــﯽ دەﺳــﺘﻮور ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە واﻧــﯽ داوە ،واﺗــە ھﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗﺎﯾﺒەﺗە و ھەرێﻤەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ دەﺳــەﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯿﺎن دەﺑێﺖ. ﻟەﺑــﺎرەی ﺳــﻨﻮوردارﻛﺮدﻧﯽ ﻣــﺎوەی دەﺳــەﺗەﻛﺎن ﻟــە ﻋێــﺮاق و ﺋەﮔەرەﻛﺎﻧــﯽ ھﺎﺗﻨەوەی ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺑﯚ دەﺳەت ﯾﺎﺳﺎ و دەﺳﺘﻮوری ﻋێﺮاق ،ﭼﯽ دەڵێﻦ؟ ﺋەو ﺷــﺘﺎﻧەی ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎن دەﯾﺒﯿﺴــﺘﯿﻦ زﯾﺎﺗــﺮ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﻧــەك ﻛﺮدەﻧﯽ ،ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺑەﺳﺘﻨەوەی ﭘﺮﺳﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﮔەڕاﻧەوەی ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە، ﭘﺮﺳــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﭘﺮﺳێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿە و ﺋﺎڵﯚزە ،ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﭘێﻮەﺳــﺘە ﺑە ﭼەﻧﺪان ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﻧﺎوەﺧﯚﯾﯽ و ﻧﺎوﭼەﻛــە و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ، ﺑﯚﯾە ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﺋﺎﺳﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە زۆرێﻚ ﻟە ﻋەرەب ﺑەﺧﯚﺷــﻤەوە دەڵێﻢ ﺑــﺎ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺒێﺘە دەوڵەت ،ﺑەم ﺑە ﻗﺴەﻛﺮدن دەﺑێﺘە دەوڵەت؟ ،ﺑﯚﯾە ﺋەو ﭘﺮﺳــە ﭘێﻮەﺳــﺘە ﺑە ﭼەﻧﺪان ﭘﺮﺳــﯽ ﻧﺎوەﺧﯚﯾﯽ و دەرەﻛﯿﯿەوە، ﭘێﺸﺘﺮ ﻟە 2005ﻟەﻛﺎﺗﯽ راﭘﺮﺳﯿﯿەﻛﯽ ﻧﺎﻓەرﻣﯽ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە رەﺗﻜﺮاوە ﺑﻮو ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﻟەﻻﯾەن ﻋەرەﺑەوە زۆر ﻗﺒﻮوڵﻜﺮاوە ،ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛە ﺋەوەﯾە
ﺋــەو ﻛﺎرە دەﻛﺮێــﺖ ،ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﻛﺎرﯾﮕەری و ﻛﺎرداﻧەوەی ﮔەورەی ﻟێ دەﻛەوێﺘەوە. ﻟە رووی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و دەﺳﺘﻮورﯾﯿەوە ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ دەﺗﻮاﻧێــﺖ دووﺑــﺎرە ﺑﮕەڕێﺘەوە ﺑﯚ دەﺳەت ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا؟ ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎ و دەﺳــﺘﻮور ﺑﯚی ھەﯾــە ،ﺑەم ﻟــە رووی ﻛﺮدەﻧﯿﯿەوە ﻧەﺧێــﺮ ،واﺗە ﺋەﮔەر ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺸــﻮو ﺗﻮاﻧﯽ ﻧﺰﯾﻜەی 700ھەزار دەﻧﮓ ﺑەدەﺳــﺖ ﺑێﻨێﺖ ،ﺋەوە ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ داھﺎﺗــﻮو ﻟــە 2018ﻧﺎﺗﻮاﻧــﯽ دەﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﮕەﯾەﻧێﺘــە 100ھــەزار و ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆرە ﺑﯚ ﺋــەو ،ﭼﻮﻧﻜە وەك دەﺑﯿﻨﻦ ﻟە ﻧــﺎو ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﺷــﯿﻌە ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﻧــﻮێ دەرﻛەوﺗﻮوە ﻛە ﻧــﺎوی ﺣەﯾــﺪەر ﻋەﺑﺎدﯾﯿە ﻛــە زۆرﯾﻨەی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﯿﻌە و ﺳــﻮﻧﻨە و ﻛﻮرد ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﻟێ دەﻛەن ،وەك ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﻣﯿﺎﻧــڕەو ﻛە ﺗﻮاﻧــﯽ دەﺳــﺘﻜەوﺗﯽ ھەﺑێﺖ ﻟە ﺋەﻧﺒــﺎر و ﻓەﻟﻮوﺟە و ﻟە ﻣﻮوﺳــڵ ،ﺑﯚﯾە ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺋێﺴــﺘە ﻟە دەرەوەی ﯾﺎرﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە و ﺋەو ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ 100ھەزار دەﻧــﮓ ﺑێﻨێﺖ و ﺋەوەش ﻧﺎﯾﮕەﯾەﻧێﺘە ﺋەو ﺋﺎﺳﺘە ،واﺗە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑەﻛەی ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﻧﺎﭼﻨە ﻧﺎو ﻟﯿﺴــﺘێﻚ ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑە دەﻧﮓ ھەﯾە ﺑﯚ ﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﺑە ﭘەرﻟەﻣﺎن ،ﺋەوان ﻟەﮔــەڵ ﻋەﺑﺎدی دەﭼﻦ ﻛە ﺋەﮔەری ﺑەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ دەﻧﮕێﻜﯽ زۆری ﻟە ﻧﺎو ﺷﯿﻌە ﻟێ دەﻛﺮێﺖ ﻟەو دەﻧﮕﺎﻧەی ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ ﺑە ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دراون و رەﻧﮕە زﯾﺎﺗﺮﯾﺸــﯽ ﭘێ ﺑﺪرێﺖ، ﺑﯚﯾە ﻋەﺑﺎدی دەﺑێﺘە ﯾەﻛەم ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺷﯿﻌە. واﺗــە ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿەﻛﯽ ﺑەھێﺰی ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ و ﻋەﺑﺎدی ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ داھﺎﺗﻮودا دەﻛﺮێﺖ؟ ﺣەﯾــﺪەر ﻋەﺑﺎدی دوو ﺑﮋارەی ﻟە ﭘێﺸــە ،ﯾﺎن ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە دەرەوەی ﺣﺰﺑﯽ دەﻋﻮە ﺑﯚ ﺧﯚی
ﺣەﯾﺪەر ﻋەﺑﺎدی دوو ﺑﮋارەی ﻟە ﭘێﺸە ،ﯾﺎن ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە دەرەوەی ﺣﺰﺑــﯽ دەﻋﻮە ﺑﯚ ﺧــﯚی دادەﻣەزرێﻨێﺖ ،ﯾﺎن ﺧﯚی دەﺑێﺘە ﺳەرۆﻛﯽ ﺣﺰﺑﯽ دەﻋﻮە دادەﻣەزرێﻨێﺖ ،ﯾﺎن ﺧﯚی دەﺑێﺘە ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﺰﺑﯽ دەﻋﻮە ،ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻛﺎﺗێــﻚ ﺋەو ﺣﺰﺑە ﭘێﺸــﺘﺮ ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر ﺗﺮازاﻧﯽ ھﺎوﺷێﻮەی ﺗﯿﺎدا رووی داوە وەك ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﺧﺰەﯾﺮ ﺧﻮزاﻋﯽ و ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺣﺰﺑــﯽ دەﻋــﻮە رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﻋێــﺮاق و ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺟەﻋﻔەری و ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺋﯿﺴــح ،ﺑﯚﯾە ﺣﺰﺑﯽ دەﻋﻮە ﺧﯚی ﻧﻮێ دەﻛﺎﺗەوە و ﺑە ﺑڕوای ﺧﯚی ﺣەﯾﺪەر ﻋەﺑﺎدی ﯾﺎن دەﺑێ ﺳەرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗەﻛە ﺑێﺖ ﯾﺎن ﺳەرۆﻛﯽ ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﭘﺎرﺗەﻛە ﯾﺎن ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە و ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﻧــﻮێ ،ﺑﯚﯾە ﺣﺰﺑﯽ دەﻋﻮە ﻛﺎﺗێﻚ ﻧــﺎوی داﻣەزرێﻨەراﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﯚﻣﯿﺴــﯿﯚﻧﯽ ھەڵﺒــﮋاردن رەواﻧــە ﻛــﺮد ،ﻧﺎوی ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗەﻛەﯾﺎن دﯾﺎری ﻧەﻛﺮدووە و ﻟﯿﺴــﺘەﻛەش ﻧﺎوی ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ و ﻋەﺑــﺎدی ﺗﯿﺎداﯾە ،ﺑﯚﯾە ﺋەﮔەر ھەﯾە ﻛە ﻧــﺎوی ﻋەﺑﺎدی وەك ﺳــەرۆك ﺑﺒێﺘە ﺋەﮔەرێﻜﯽ ﻗﺒﻮوڵﻜﺮاو.
ژﻣﺎرە ) ، (175ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 15 ،
ﺗﺎرﯾﻖ ﺣەرب:
ﺋەوەی ﻟە دەﺳﺘﻮور ﺑﺎﺳﯽ ﻟێﻮە ﻛــﺮاوە ﺑە رەزاﻣەﻧﺪی ھەﻣﻮو ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن و ﮔەﻟﯽ ﻋێﺮاق داﻧﺮاوە ،ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺗﺮﺳــﯽ ﻟە ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧەوەی دەﺳﺘﻮور ھەﯾە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋەو ﺷﺘﺎﻧەی ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎن دەﯾﺒﯿﺴﺘﯿﻦ زﯾﺎﺗﺮ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە ﻧەك ﻛﺮدەﻧﯽ ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺑەﺳﺘﻨەوەی ﭘﺮﺳﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﮔەڕاﻧەوەی ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ،ﭘﺮﺳﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﭘﺮﺳێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿە و ﺋﺎڵﯚزە ،ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﭘێﻮەﺳﺘە ﺑە ﭼەﻧﺪان ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﻧﺎوەﺧﯚﯾﯽ و ﻧﺎوﭼەﻛە و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ،ﺑﯚﯾە ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﺋﺎﺳﺎن ﻧﯿﯿە....
3
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
4
ھﯿﻮا دزەﯾﯽ :ﻟەﺑﺎرەی ﺳﻜﺎی ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ،ﺋێﻤە ﻟە دەﺳﺘەی ﻣﺎﻓﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺑەدوو ﺟﯚر ﻛﺎر ﻟەﺳەر ﻛەﯾﺴەﻛﺎن دەﻛەﯾﻦ ،رێﮕەﯾەﻛﯿﺎن ﺋەو ﺳﻜﺎﯾﺎﻧەی ﻟەﻻﯾەن ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑﯚﻣﺎن دەﻧێﺮن و ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺋێﻤە ﻟەﺳەر ﺳﻜﺎﻛﺎن ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەو ﻛەﯾﺴﺎﻧەوە ھەﯾە ﻛە ﻟە ڕێﮕەی ﺋەو ﻧﻮوﺳﺮاواﻧەی ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و دەزﮔﺎ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎن ﺑﯚﻣﺎن دەﻧێﺮن..
ژﻣﺎرە ) ، (175ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 15 ،
ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘڕۆژەﻛە ﺑە ھﯽ ﺑەرھەم ﺳﺎڵﺢ ﻧﺎﺳﺮاوە
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺑڕی ﺷەش ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ﺑﯚ ﭘﺎرﻛﯽ ھەواری ﺷﺎر ﺗەرﺧﺎن دەﻛﺎت وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﭘﺎرﻛﯽ ھەواری ﺷﺎر ﻛە ﻟە ﮔەڕەﻛﯽ ھەواری ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دروﺳﺖ ﻛــﺮاوە ،ﻣێﮋووی دەﺳــﺘﭙێﻜﯽ ﺑﯚ ﻛﺎﺑﯿﻨەی ﺷەﺷــەﻣﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ دەﮔەڕێﺘــەوە ﻛە ﺑەرھەم ﺳﺎڵﺢ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ دەﻛﺮد ،ﻟەو وادەﯾــەوە ﺋەو ﭘﺎرﻛــە ﺑە ﻛﺎرێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺑەرھەم ﺳــﺎڵﺢ ﺳــەﯾﺮ دەﻛﺮێــﺖ و ﺑەدواداﭼــﻮون و ﺳەرداﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﺷﯽ ﺑﯚ ﺋەو ﭘﺎرﻛە ﺋەوە دەﺳەﻟﻤێﻨێﺖ ،ﺑەم ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺷﺎﻧﯚی ڕۆﻣﺎﻧﯽ ﻛە ﻟە ﻧﺎو ﭘﺎرﻛەﻛە ﺑﻨﯿﺎت دەﻧﺮێــﺖ ،ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑڕی ﺷــەش ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨــﺎری ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮدووە. دوای ﺋەوەی ﺑڕﯾﺎر درا و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2012ـــەوە وەك ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﻧﺎﺳێﻨﺮا،
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺑڕی 20ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎری ﺑەﺧﺸــﯽ ﺑە ﺗەواوﻛﺮدﻧﯽ ﭘڕۆژە ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرەﻛە، ﻟەو ﺑڕەش ﺷــەش ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ﺑﯚ ﺷــﺎﻧﯚی ڕۆﻣﺎﻧﯽ ﺗەرﺧــﺎن ﻛﺮاوە ﻛە ﻟەﻧــﺎو ﭘﺎرﻛﯽ ھەواری ﺷــﺎر دروﺳــﺖ دەﻛﺮێــﺖ ،ﭘﺎرﻛەﻛــە ﻟەﺳــەر ڕووﺑــەری 4400دۆﻧﻢ زەوی دروﺳــﺖ ﻛــﺮاوە و ﺟﮕــە ﻟەو ﺷــەش ﻣﻠﯿﺎرەی ﺑﯚ ﺷــﺎﻧﯚی ڕۆﻣﺎﻧﯿــﯽ ﺗەرﺧﺎن ﻛــﺮاوە ،ﺑڕی ﭘێﻨﺞ ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎری ﺗﺮی ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﯚ ﺗەواوﻛﺮدﻧﯽ و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ھﯚﺗێﻠــﯽ ﭘێﻨــﺞ ﺋەﺳــﺘێﺮە و ڕێﺴﺘﯚراﻧﺖ. ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺋــەو ﭘﺎرﻛــە ﻟەﻧــﺎو ﺧەڵﻜﯽ ﺷــﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا وەك ﭘﺎرﻛێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑەرھەم ﺳــﺎڵﺢ ﺳــەﯾﺮ دەﻛﺮێﺖ ،ﺑــەم ﺑەﭘێﯽ ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧــﯽ ”وﺷــە“، دەرﻛەوﺗــﻮوە ﺗــەواوی ﺗێﭽﻮوی
ﭘڕۆژەﻛــە ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە و ﻟە ﻛﺎﺑﯿﻨە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧەوە داﺑﯿﻦ ﻛﺮاوە. ﻛەﯾــﻮان ﻗــﺎدر ھﺎووﺗﯿﯿەﻛــﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ھــەواری ﺷــﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿە ،ﺑە“وﺷە“ـﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﺋەو ﭘﺎرﻛەی ھەواری ﺷﺎر ﺑەرھەم ﺳﺎڵﺢ دروﺳﺘﯽ ﻛﺮدووە .ﺋەو ﮔﻮﺗﯽ، ”ﺧەڵﻚ زۆرﯾﻨە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯿﺎن واﯾە ﻛە ﺋــەو ﭘﺎرﻛە ھەﻣــﻮو ﺗێﭽﻮوەﻛەی ﻟەﻻﯾــەن ﺑەرھەم ﺳــﺎڵﺢ داﺑﯿﻦ ﻛﺮاﺑێﺖ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﻛە ﺑەرھەم ﺳــﺎڵﺢ زۆر ﻟەو ﭘﺎرﻛــە دەﺑﯿﻨﺮێﺖ ﺋەو ﺑﯚﭼﻮوﻧە ﻻی ﺧەڵﻚ دروﺳــﺖ ﺑﻮوە ﻛە ﺋەو ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿە ﺑە وردی ﭼﺎودێﺮی ﭘڕۆژەﻛەی دەﻛﺎت“. ﭘﺎرﻛﯽ ھەواری ﺷــﺎر ،دەﻛەوێﺘە ﺑﺎﻛــﻮری ڕۆژھەﺗــﯽ ﺷــﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﺑە ﺳــێ ﻗﯚﻧﺎغ ﻛﺎری ﺗێــﺪا ﻛﺮاوە ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳــێ ھەزار ﺟﯚر ﻧەﻣﺎم و ﮔﻮڵﯽ ﺗێﺪا ﭼێﻨﺮاوە،
ﺳــەرﺟەم ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑە ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺋەﻟﯿﻜﺘﺮۆﻧﯽ ڕێﻚ ﺧﺮاوە. ڕێﺒﯿﻦ ﺟەﻣﺎل ﺋەﻧﺪازﯾﺎری ﺷﺎﻧﯚی
ڕۆﻣﺎﻧﯽ ﻟەﻧﺎو ﭘﺎرﻛﯽ ھەواری ﺷﺎر، ﺑە“وﺷە“ـــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺷــﺎﻧﯚﻛە % 80ی ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــەواو ﺑﻮوە. ﺋەوەﺷــﯽ ﮔﻮت” ،ﻟــە ﺑﻮدﺟەی
ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺑڕی ﺷەش ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ﺑﯚ ﺗەواوﻛﺮدﻧﯽ ﺷــﺎﻧﯚ ڕۆﻣﺎﻧﯿﯿەﻛە ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮاوە“. ”وﺷــە“ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻛــﺮد ﺑــە
ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و وەزارەﺗﯽ ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮی، ﺑەم ھەردووﻻ ﺋﺎﻣﺎژەﯾﺎن ﺑەوە دا ﺋﺎﻣﺎدەی ﻗﺴەﻛﺮدن ﻧﯿﻦ.
ھﯿﻮا دزەﯾﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯽ :ﺋەو ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯿەی دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە ﺑە ﺋەﻧﺠﺎم دەﮔﺎت
دۆﺳﯿەی ﮔەورە و ﺑﭽﻮوك ﻟە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەدان وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺳەرﺧێڵ ھﺎﺷﻢ ھﯿــﻮا دزەﯾﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﺋەو دۆﺳﯿﺎﻧەی ﻟەﻻﯾــەن ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ڕەواﻧەی داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻛﺮاون ،زﯾﺎﺗﺮ ﻛەﯾﺴــﯽ ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯽ و زەوﯾﻮزارن .ﺋەو ﻟــە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷــە“دا رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﻟە ﻛەﯾﺴەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﺳەرﭘێﭽﯽ ﯾﺎﺳﺎ ﻛەﯾﺴﯽ ﮔەورە و ﺑﭽــﻮوك ھەﯾــە و ﻛﺎری رژدﯾﺎن ﻟەﺳەر ﻛﺮدوون. ﺋێﺴﺘە ﭘﺮۆﺳەﯾەﻛﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە ،رۆڵﯽ ﺋێﻮە ﻟە ﻣﺎﻓﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﻟە داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯿﯿە؟ ﺋێﻤــە وەك داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺎری ﺧﯚﻣﺎن ﺑەﭘێــﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﺋەﻧﺠــﺎم دەدەﯾﻦ، ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎ ﻟە رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ھەر ﺳەرﭘێﭽﯿﯿەك ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾﻦ، زۆرﺑــەی ﺋەرﻛەﻛﺎﻧــﯽ داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺋەو ﭘﺮۆﺳە ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯿەی ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە ،ﺑەدواداﭼﻮون و ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾە ﻟەﺑﺎرەی ﺑەﻓﯿڕۆداﻧﯽ ﻣﻮڵــﻚ و ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﮔﺸــﺘﯽ و داﻛﯚﻛﯿﻜــﺮدن ﻟە ﻣﺎﻓﯽ ﮔﺸــﺘﯽ، ﺋێﺴــﺘە و ﻟە ﻣــﺎوەی راﺑﺮدووﯾﺶ ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەو ﺳــﻜﺎﯾﺎﻧەی ﻟــە دەﺳﺘەی ﻣﺎﻓﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﻟە داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون ،ﺑەدواداﭼﻮوﻧﻤﺎن ﻛﺮدووە
و ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﻛﺎن ﮔەﯾﺸــﺘﻮوﻧەﺗە ﺋﺎﺳﺘﯽ دادﮔﺎ. ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛﺮێﺖ ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟــە ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﻻی ﺋێﻮە ﺳﻜﺎﯾﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە؟ ﺑەڵــێ ،ﻟەﺑــﺎرەی ﺳــﻜﺎی ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ،ﺋێﻤە ﻟە دەﺳــﺘەی ﻣﺎﻓﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺑەدوو ﺟﯚر ﻛﺎر ﻟەﺳەر ﻛەﯾﺴەﻛﺎن دەﻛەﯾﻦ ،رێﮕەﯾەﻛﯿﺎن ﺋــەو ﺳــﻜﺎﯾﺎﻧەی ﻟەﻻﯾــەن ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﺑﯚﻣــﺎن دەﻧێﺮن و ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟــە ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺋێﻤە ﻟەﺳەر ﺳــﻜﺎﻛﺎن ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەو ﻛەﯾﺴﺎﻧەوە ھەﯾە ﻛە ﻟە ڕێﮕەی ﺋەو ﻧﻮوﺳﺮاواﻧەی ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و دەزﮔﺎ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪارەﻛﺎن ﺑﯚﻣﺎن دەﻧێﺮن، ﺳــەرەڕای ﭼﺎودێــﺮی رۆژاﻧەی ﺧﯚﻣﺎن ﻛە ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ﺑەردەوام
ﺑﯚ ﻣﺎﻓــﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن دەﻛەﯾﻦ ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺳەرووی 900 ﺳﻜﺎ ﺑﯚ دەﺳــﺘەی ﻣﺎﻓﯽ ﮔﺸﺘﯽ ھﺎﺗﻮوە ،ﺑەدەر ﻟەواﻧەی ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧﺎردووﻧﯽ. ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ﺋەو ﺳﻜﺎﯾﺎﻧە ﭼﯿﻦ ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛﺎﺗێــﻚ ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻻی ﺋێﻮە ﺗﯚﻣﺎری دەﻛﺎت و رێﻮﺷﻮێﻨەﻛﺎن ﭼﯿﻦ؟ زۆرﺑــەی ﺋــەو ﺳــﻜﺎﯾﺎﻧەی ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﺗﯚﻣــﺎری دەﻛەن، داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧــﯽ ﻣﻮڵﻜەﻛﺎﻧﯿﺎﻧــە ﻟەﻻﯾەن ﺣــﺰب و ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە، ﯾﺎن ﻛێﺸــەی زەوﯾــﻮزاری ﻧێﻮان دوو ھﺎووﺗــﯽ و ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾــە. ﻟەﺑــﺎرەی ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺳــﻜﺎﻛﺎن ﺋێﻤــە دوای ﺋەوەی ﺑــﯚ دادﮔﺎی ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی دەﻧێﺮﯾﻦ ﻛە دادﮔﺎی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾــە ،ﻟەوێﺶ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ
داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ ھەﯾــە ﻛﺎری ﺧﯚی ﺋەﻧﺠــﺎم دەدات ،دەﻣەوێﺖ رووﻧﯽ ﺑﻜەﻣەوە ﻛە دەﺳﺘەی ﻣﺎﻓﯽ ﮔﺸﺘﯽ دوای ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳﻜﺎﻛە ھﯿﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺳﻜﺎﻛەوە ﻧﯿﯿە. ﻛەواﺗــە 900ﺳــﻜﺎﺗﺎن ﻟە دادﮔﺎﻛﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛــﺮدووە ،ﺑەم دەﮔﻮﺗﺮێﺖ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺑەﺷێﻜﯽ ﻛەم ﻟەواﻧە ﮔەڕاوەﺗەوە؟ ﺋەوە ﻟــە ﺳــەرﺟەﻣﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮوە و ﺋێﺴﺘە ﭼﻮوەﺗە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە و ﻟە ﻛﺎری داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯽ دەرﭼﻮوە. ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ژﻣﺎرەﯾــەك ﻛەﯾﺴــﯽ ﺑــﯚ ﺋێﻮە و دەﺳــﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ رەواﻧــە ﻛــﺮدووە ،ﺋەو ﻛەﯾﺴــﺎﻧە ﺑەﻛﻮێ ﮔەﯾﺸﺘﻮون؟
ﺑەﭘێﯽ ﻛﺎری ﺋێﻤە ،ﺋەو ﻛەﯾﺴﺎﻧەی ﻟەﻻﯾــەن ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ڕەواﻧەی داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ ﻛﺮاون ،زﯾﺎﺗﺮ ﻛەﯾﺴــﯽ ﻣﻮڵﻜــﯽ ﮔﺸــﺘﯽ و زەوﯾــﻮزارن، ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﺳــﻜﺎ و ﻛێﺸــەﻛﺎن ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە زۆرن ،ﺑﯚﯾە ﺗﺎ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺎش ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﺋێﻤــە ﻛﺎری رژدﻣﺎن ﻛﺮدووە ﻟەﺳــەر ﺋەو ﻛەﯾﺴــﺎﻧەی ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێــﻢ ﺑــﯚی رەواﻧە ﻛﺮدووﯾﻦ ،ﺳــەرﺑﺎری ﺋەوەی ﻻی ﺧﯚﻣﺎﻧەوە ﺑەدواداﭼﻮوﻧﻤﺎن ﻛﺮدووە و دوای دڵﻨﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﻟە ﻛەﯾﺴەﻛە، رەواﻧەی دادﮔﺎ ﻛﺮاون. ﺳﻜﺎﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﮔەﻧﺪەڵﯽ، ﻻی ﻛﺎم دەزﮔــەی ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن زﯾﺎﺗﺮن ،ﻻی ﺋێﻮە ﯾﺎن دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ؟ ﻟەﺑــەر ﺑەرﻓﺮەواﻧﯽ ﻛﺎری ﺋێﻤە ﻛە ﺳەرﺟەم ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﮔﺮێﺘەوە و ﮔﺸــﺖ ﺋەو ﻛﺎراﻧەی ﭘێﻮەﺳــﺘە ﺑــە ﻣﺎﻓﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ،ﺳــﻜﺎﻛﺎن ﻻی ﺋێﻤەﯾــە ،ﺑﯚﯾــە ﻛﺎری ﺋێﻤە زﯾﺎﺗﺮە و دەﺑێﺖ ﺋەوەﺷــﻤﺎن ﻟەﺑﯿﺮ ﻧەﭼێﺖ ﻛە دەﺳــﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەزﮔەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﯿە، ﺑەم دەﺳــﺘەی ﻣﺎﻓﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﻟە
ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎران ﺋەﮔەر ﻟەﻻﯾەن دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑێﺖ ﯾﺎن داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯽ ،ﺋەوە دادﮔﺎ ﻣﺎﻣەڵەی ﻟەﮔەڵ دەﻛﺎت ﺳﺎڵﯽ 2009ەوە داﻧﺮاوە. ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺳــﻜﺎ ﻟەﺑﺎرەی ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﭼﯿﯿــە و ﻗەﺑﺎرەﻛەی ﭼەﻧﺪە ﻛە ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەدا ﺑێﺖ؟ ﻟــە ﻛەﯾﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ و ﺳەرﭘێﭽﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﻛەﯾﺴﯽ ﮔەورە و ﺑﭽــﻮوك ھەﯾە ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺑەھﯚی ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ و دەﺳــﺘەی ﻣﺎﻓــﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﺋەو ﻛەﯾﺴــﺎﻧەی ﻻی ﺋێﻤەن ﺑﭽﻮوك ﻧﯿــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻛێﺸــەی ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﻓﺮەواﻧە و ﻛەﯾﺴﯽ ﮔەورەی ﺗێﺪاﯾە ،ھــﯚی ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ﻛەﯾﺴەﻛﺎﻧﯿﺶ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەوە ھەﯾە. ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛﺮێﺖ ﺑە ﺑڕﯾﺎری دەﺳﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ژﻣﺎرەﯾەك ﺑەرﭘﺮس ﮔﯿﺮاون ،ﺑەم ﺋێﻮە ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻜە داﻣەزراون ،ﻛەﺳــﺘﺎن
زۆرﺑەی ﺳﻜﺎﻛﺎن داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮڵﻜــﻦ ﻟەﻻﯾــەن ﺣــﺰب و ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە
ﮔﺮﺗﻮوە؟ ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎن و ﺧەڵﻜــﯽ ﻟەﺳــەر ﻛەﯾﺴــﯽ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــەدوای ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ھەﯾە ،ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎران ﺋەﮔــەر ﻟەﻻﯾــەن دەﺳﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑێﺖ ﯾﺎن داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ ،ﺋەوە دادﮔﺎ ﻣﺎﻣەڵــەی ﻟەﮔەڵ دەﻛﺎت، ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا وەزارەﺗــﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و ﭘﯚﻟﯿــﺲ وەك ﻻﯾەﻧﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺎر ﻛﺎرەﻛە دەﻛــەن ،ﺑەڵﯽ ﻟە ﻣﺎوەی راﺑــﺮدوودا ﭼەﻧﺪان ﻛەس ﺑەھﯚی ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەوە ﮔﯿﺮاون و ﭼەﻧﺪاﻧﯽ ﺗﺮ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺑڕﯾﺎری دادﮔﺎ دەﻛەن. ﭘێﺖ واﯾە ﭘﺮۆﺳەی ﭼﺎﻛﺴﺎزی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دەﮔﺎﺗە ﺋەﻧﺠﺎم؟ ﺑەڵێ ،ﭘﺮۆﺳەی ﭼﺎﻛﺴﺎزی دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە و ﺑﯚ ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﺋەو ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯿە ﻛﺎﺗﻤﺎن ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﭘﺮۆﺳەﯾەﻛﯽ ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﻓﺮەواﻧﯽ ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا، ﺑەﻛﺎﺗێﻜﯽ ﺧێﺮا ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑەم دڵﻨﯿﺎﯾﻦ ﻛە ﺑەﺷێﻮەﯾەك ﭘﺮۆﺳەی ﭼﺎﻛﺴــﺎزی دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە ،ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺑﺎﺷﯽ دەﺑێﺖ.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
5
ژﻣﺎرە ) ، (175ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 15 ،
”وﺷە“ ﮔەﻧﺪەڵﯿﯽ ﮔەورە ﻟە دۆﺳﯿەی ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت
وەزﯾﺮەﻛەی ﮔﯚڕان ﺑە ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەوە ﺗێﻮەدەﮔﻠێ وﺷە/ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﻧﻮوﺳــﺮاو و راﭘﯚرﺗێﻜــﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﺑەدواداﭼﻮون ﻟە دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﮔەورە ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺋەو ھﺎوﻛﺎرﯾﯿﺎﻧــەدا ھەﯾە ﻛە ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ ﻛﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻛە وەزﯾﺮەﻛەی ﻟە ﭘﺸــﻜﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕاﻧە ،ﭘێﺸــﻜەش ﺑە ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮاون. دەﺳــﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە 8ی ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ دووەﻣﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺑە ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻜﯽ ﻓەرﻣﯽ ،راﭘﯚرﺗﯽ ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ راﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ دەﺳﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ﻋێﺮاق رەواﻧە ﻛﺮدووە ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوە و وەرﮔﺮﺗﻨﯽ رێﻮﺷﻮێﻨﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەﻛﺎن و ﺋەواﻧەی ﺗێــﻮەﮔﻼون” .وﺷــە“ دەﻗﯽ ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ و راﭘﯚرﺗەی ﻟﯿﮋﻧەی ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ راﺳﺘﯿﯿەﻛﺎن وەك ﺧﯚی ﺑو دەﻛﺎﺗەوە. ﺑﯚ ﺑەڕێﺰ ﺳەرۆﻛﯽ دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ب /راﭘﯚرت ﻟەﺑﺎرەی ﻛﺎروﺑﺎری ﭘەﻧﺎﺑەران ﺑەﭘێــﯽ ﻓەرﻣﺎﻧــﯽ ﻛﺎرﮔێڕﯾــﯽ ژﻣــﺎرە 149ﻟە 19/12/2016و وەك ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ھەﻣﻮارﻛــﺮاوی ژﻣﺎرە ﺣەوﺗﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2014ی دەﺳــﺘەی ﻧەزاھە ،ﺑڕﮔەی ﺷەﺷــەم ﻟە ﻣﺎدەی 12ﺑﯚ ﭼﺎودێﺮی دروﺳــﺘﯽ ﺑڕﯾــﺎر و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﮔﺸﺘﯽ و ﺑڕﮔەی ھەﺷﺘەم ﺑە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ رێﻮﺷﻮێﻨﯽ ﭼﺎودێﺮی ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳﺘﯽ دروﺳﺘﯽ و ﭘﻮﺧﺘــﯽ ﺑڕﯾﺎر و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯽ و دەرﻛﺮدﻧﯽ راﭘﯚرﺗﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﻟەو ﺑﺎرەوە ،ﻟﯿﮋﻧەﯾەك ﻟە ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﭘێﻚ ھێﻨﺮا. ﺋەوەش ﺑــە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ دۆﺧﯽ ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﻟــە ﻛەﻣﭙــەﻛﺎن و ﺋﺎﮔەدارﺑﻮون ﻟە دۆﺧــﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎن ﻛە ﭘێﺸﻜەﺷــﯿﺎن دەﻛﺮێﺖ ﻟەو ﻛەﻣﭙﺎﻧەی دەﻛەوﻧە ﺳــﻨﻮوری ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﻛﺎرﮔێڕی ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ ﻛﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەراﻧﯽ ﻓﯿﺪراڵ و ﻟﯿﮋﻧــەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ و ﻧﺎوەﻧﺪ و ﺑﻨﻜەی ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯽ ھﺎوﺑــەش ﺑﯚ ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎن ﻟــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋــەوەش دەﻗﯽ وردەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧە: ﺋــەو ﻟﯿﮋﻧــەی ﭘێــﻚ ھێﻨــﺮاوە ،ھەﺳــﺘﺎ ﺑــە ﺳــەرداﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ھــەردوو ﻛەﻣﭙــﯽ ”ﺧﺎزر و ﺣەﺳــەن ﺷــﺎم“ی ﺋﺎوارەﻛﺎن و دوای دﯾﺪاری ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻛﺎرﮔێڕی ﻟەوێ و ﻗﺴەﻛﺮدن ﻟەﮔەڵ ژﻣﺎرەﯾەك ﻟە ﺋﺎوارەﻛﺎن ﻟەو ﻛەﻣﭙﺎﻧە ،ﮔەﯾﺸﺘﯿﻨە ﺋەو ﺋەﻧﺠﺎﻣﺎﻧەی ﺧﻮارەوە: .1ﺧێــﻮەت :وەزارەﺗﯽ ﻛﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻟە ﻛەﻣﭙﯽ ﺧــﺎزر ﺣەوت ھەزار ﺧێﻮەﺗﯽ داﺑەش ﻛﺮدووە ،ﺑە ﺷــێﻮەی ﺳــێ ﻛەرﺗﯽ دوو ھەزار ﺧێﻮەﺗﯽ و ھەزار ﺧێﻮەﺗﯽ ﻧﻮێﺶ ھێﺸﺘﺎ داﺑەش ﻧەﻛﺮاون ،ﺋەوەش ﺳــەرەڕای ﺑﻮوﻧــﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺧێﺰاﻧێﻚ ﻟەﻧﺎو ھەﻧﺪێﻚ ﺧێﻮەﺗﺪا ،ﺑﯚﯾە دەﻣﺎﻧەوێ
ﺳــەرﻧﺠﺘﺎن راﺑﻜێﺸــﯿﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛە ﺟﯚری ﺧێﻮەﺗەﻛﺎن زۆر ﺧﺮاﭘە و ﺗەواو ﻟە ﻣﺎدەی ﻧﺎﯾﻠﯚن دروﺳﺖ ﻛﺮاون و ﭼﯿﻨﯽ داﺑڕی ﮔەرﻣﯽ و ﺷێﯿﺎن ﺗﯿﺎدا ﻧﯿﯿە و ﺋەﮔەری ﺳﻮوﺗﺎﻧﯿﺸﯿﺎن ﺑە ﺧێﺮاﯾﯽ، ھەﯾە. ھەروەھــﺎ دووری ﺧێﻮەﺗێــﻚ و ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗﺮ زۆر ﻛەﻣە ،ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﺋەﮔەر ﺋﺎﮔﺮ ﻟــە ﺧێﻮەﺗێﻚ ﺑﻜەوێﺘەوە ﺑە ﺧێﺮاﯾﯽ ﺑــﯚ ﺧێﻮەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ دەﮔﻮازرێﺘــەوە ،ﺑێﺠﮕــە ﻟــەوەش ﺷــﻮێﻨﯽ ھەواﮔﯚڕﻛــێ ﻟەو ﺧێﻮەﺗﺎﻧە ﻧﯿﯿە ﺑە ﺷــێﻮەﯾەك ﺣﺎڵەﺗێﻜــﯽ ﺧﻨﻜﺎﻧــﯽ ﻣﻨﺪاڵێﻜﯽ ﺳــﺎوا رووی داوە ﻛﺎﺗێﻚ دووﻛەڵﯽ ﺳــﯚﭘﺎﯾەﻛﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻟەﻧﺎو ﺧێﻮەﺗەﻛە ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺷﻮێﻨﯽ ھەواﮔﯚڕﻛێ ﻗەﺗﯿﺲ ﺑﻮوە ،ﺑﯚﯾە ھﯚی ﺳــەرەﻛﯿﯽ رووداوەﻛە ﺧﺮاﭘﯽ ﺟﯚری ﻧەوت و ﺧێﻮەﺗەﻛە ﺑﻮوە. دوای ﭘﺮﺳــﯿﺎرﻛﺮدﻧﻤﺎن ﻟەﺑــﺎرەی ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ھێﻨﺎﻧﯽ ﺧێﻮەﺗەﻛﺎن و داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯿﺎن ﺑەﺳــەر ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﺪا ،ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻛﺎرﮔێڕی ﺋەو ﻛەﻣﭙﺎﻧە ﮔﻮﺗﯿــﺎن وەزارەﺗﯽ ﻛــﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ ھێﻨــﺎن و داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺧێﻮەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻟە ﺋەﺳــﺘﯚﯾە ،ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﺋەو ﺳــەرﭼﺎوەی ﻛە ﻟێﯽ ﻛڕاوە و ﻧﺮﺧﯽ ﻛڕﯾﻨﯿﺎن و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯿﺶ ﻧﺎزاﻧﯿﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ھﯿﭻ وەﺳــڵێﻚ ﻟەوﺑﺎرەوە ﻧﯿﯿە ،ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ ﻗﺴــەﻣﺎن ﻟەﮔەڵ ھﯚﺑــەی ﺳــەرﺑە ﭼﺎودێﺮﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﻛﺎروﺑﺎری ﺋﺎوارەﻛﺎن ﻟە ﻛﺎرﮔێــڕی ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ ﻛﺮد، ﺋەوان ﮔﻮﺗﯿــﺎن ﻛﺎری ﺋەوان ﺗەﻧﯿﺎ ﺗەرﺧﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ زەوﯾﯿە ﺑﯚ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻛەﻣﭙەﻛﺎن و داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨە ﺑﯚ ﺋﺎوارەﻛﺎن و رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﻛﺎرﮔێڕی و داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ژێﺮﺧﺎﻧە ﺑﯚﯾﺎن ،ﻟەﮔەڵ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ ﺑــە ﭘەﻟە ﺑــﯚ ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ﭘەﻧﺎﺑﺮدﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﻛەﻣﭙەﻛﺎن ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎدا، ﺋەوەش ﻟە رێﮕەی دەزﮔﺎی ﺧێﺮﺧﻮازﯾﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﺧێﺮﺧﻮازی ﻛە ﻟەڕووی ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧەوە زۆر ﺟﯿﺎوازن ﻟە وەزارەﺗﯽ ﻛﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەران ،ھەروەھــﺎ راﭘﯚرﺗەﻛەﻣﺎن ھﺎوﭘێﭻ ﻛﺮدووە ﺑــە وێﻨەی ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو و رێﻜﺨﺮاوە ﺧێﺮﺧﻮازﯾﯿەﻛﺎﻧەوە.
دەﻣﺎﻧەوێ ﺳــەرﻧﺠﯽ ﺋێﻮە ﺑﯚ ﺋەوەش راﺑﻜێﺸﯿﻦ ﻛە ﺋەو ﺧێﻮەﺗﺎﻧەی ﻟە ﻛەﻣﭙﯽ ﺣەﺳەن ﺷﺎم ھەﯾە ﻟە ﺟﯚری ﺑﺎﺷــەﻛەﯾە ﻛە ﻟە ﺳێ ﭼﯿﻦ ﻟە ﻣﺎدەی داﺑڕی ﮔەرﻣﯽ و ﺷێ ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە و ﺟﯚرەﻛەﺷﯽ % 100ﺑﺎﺷە و ﻧﺎﺳﻮوﺗێ ،ھەرﯾەﻛەﯾﺎن رووﺑەری 45ﻣەﺗﺮ ﺳــێﺠﺎ داﮔﯿــﺮ دەﻛﺎت ﻛــە ﻟەﻻﯾەن رێﻜﺨﺮاوی ) (UNHCRﺑەﺳەرﯾﺎن داﺑەش ﻛﺮاوە. .2ﺗەﺑﺎغ :وەزارەﺗﯽ ﻛــﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ھەﺳﺘﺎوە ﺑە داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺟﯚرێﻜﯽ زۆر ﺧﺮاپ ﻟە ﺗەﺑﺎغ ﻟــەوەی ﺑە )ﭼﯚﻟە( ﻧــﺎو دەﺑﺮێﺖ ﻛە ﻟە ژێﺮەوە ژەﻧﮕﯽ ھەڵﮫێﻨﺎوە ،ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﻛەڵﻜﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻧﯿﯿە ،ھەروەھﺎ ﺳەرﭼﺎوەی ﻛڕﯾﻦ و ﻧﺮﺧەﻛەﯾﺸﯽ دﯾﺎر ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ھﯿﭻ وەﺳڵێﻜﯿﺎن ﻧﯿﯿە. .3ﺳــﯚﭘﺎی ﻧەوﺗﯽ :ﺑەﭘێﯽ ﺋــەوەی ﻟە ﮔەڕاﻧەﻛە ﻟەو ﻛەﻣﭙﺎﻧەدا ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ،دوو ﺟﯚر ﺳﯚﭘﺎی ﻧەوﺗﯽ ھەﺑﻮو ،ﯾەﻛەﻣﯿﺎن ﻟە ﺟﯚری ﺗﯚڕﺑﯚ ﻛە ﺟﯚرەﻛەی زۆر ﺑﺎﺷــە و ﻟەﻻﯾەن ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧەوە داﺑﯿﻦ ﻛــﺮاوە و ﺟﯚرێﻜﯽ ﺗــﺮی زۆر ﺧﺮاپ ﻛە ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ ﻛﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەران ﺑەﺑێ ھﯿﭻ وەﺳڵێﻚ داﺑﯿﻦ ﻛﺮاوە. .4ﻧــەوت :ﺟﯚری ﺋــەو ﻧەوﺗەی ﺑە ﺋــﺎوارەﻛﺎن دەدرێﺖ ﺑﺎش ﻧﯿﯿە ،ﺑەﺷێﻮەﯾەك ﭼەﻧﺪ ﺧێﻮەﺗێﻚ ﺑەو ھﯚﯾەوە ﺋﺎﮔﺮﯾــﺎن ﮔﺮﺗﻮوە ،دوای ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟەو رووداواﻧە ﺑﯚﻣﺎن دەرﻛەوت ﻛە ﺋەو ﺗﺎﻧﻜەراﻧەی ﻧەوﺗەﻛەﯾــﺎن داﺑەش ﻛﺮدووە ،ﭘێﺸــﺘﺮ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﻮون ﺑە ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﺑەﻧﺰﯾــﻦ و ﺑەو ھﯚﯾەوە ﻧەوﺗەﻛە ﻟەﮔەڵ ﺑەﻧﺰﯾﻦ ﺗێﻜەڵ ﺑﻮوە ،ﺟﺎ ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﺗێﻜﺮدﻧﯽ ﻟە ﺳــﯚﭘﺎﻛﺎن ﮔڕی ﮔﺮﺗــﻮوە و ﺑﻮوەﺗە ھﯚی ﺗەﻗﯿﻨەوە و ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨەوە ﻟە ﺧێﻮەﺗەﻛﺎن، ھەروەھﺎ وێﺴــﺘﮕەﯾەﻛﯽ ﻧەوﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ھێﻨﺎﻧﯽ ﻧەوت ،ﺑەڵﻜﻮ راﺳﺘەوﺧﯚ ﻟەو ﺗﺎﻧﻜەراﻧەوە داﺑەش دەﻛﺮێﺖ و ﻟە ﺟﻠﯿﻜﺎﻧەﻛﺎن دەﻛﺮێﺖ. .5ﺳــەﺑەﺗەی ﺧﯚراك :ﺋەو ﺳەﺑەﺗەی ﺧﯚراﻛەی ﻟەﻻﯾــەن رێﻜﺨــﺮاوی )(UNHCRەوە داﺑــەش ﻛﺮاون ﺑﺎﺷــە ،ﺑەم ﺋەواﻧەی ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ ﻛــﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەراﻧﯽ ﻋێﺮاﻗــەوە داﺑەش ﻛﺮاون ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧﯿﯿە و وێﻨــەی ھەردوو
ﺟﯚرەﻛەش رەواﻧە ﻛﺮاوە. .6ﺑەﺗﺎﻧــﯽ :ﺋــەو ﺑەﺗﺎﻧﯿﯿﺎﻧــەی ﻟەﻻﯾــەن رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــەوە داﺑەش ﻛــﺮاون ﺟﯚرەﻛەی ﺑﺎﺷــە ،ﺑەم ﺋەواﻧەی ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ ﻛﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەراﻧﯽ ﻋێﺮاﻗــەوە داﺑەش ﻛﺮاون ﺑﺎش ﻧﯿﻦ و زۆر ﺧﺮاﭘﻦ ،واﺗە ﺋەوەی ﺑەﺗﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھێﻨﺎوە، ھەﺳــﺘﺎوە ﺑە داﻧﺎﻧﯽ ﺑەﺗﺎﻧﯽ ﺧﺮاپ ﻟەﻧﺎو ﺑەرﮔﯽ ﺑەﺗﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯽ ﻟە ﺟﯚری ﺑــﺎش ،واﺗە ﺟﯿﺎوازی ﻟە ﻧێــﻮان ﺑەﺗﺎﻧﯿﯿــەﻛﺎن و ﺑەرﮔەﻛﺎﻧﯿﺎن ھەﯾە، ھەروەھﺎ ھﯿﭻ وەﺳڵێﻜﯽ ﻛڕﯾﻨﯽ ﺑەﺗﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻧەﺑﯿﻨﯽ و ﻧەﻣﺎﻧﺰاﻧﯽ ﻛە ﻧﺮخ و ﺳەرﭼﺎوەﻛەی ﻟێﯽ ﻛڕاوە ﭼﯿﯿە ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ وەﺳــڵەوە ،وێﻨەی ﺋەواﻧەش ھﺎوﭘێﭻ ﻛﺮاوە. .7دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ،ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ﺑﺎش ﻧﯿﯿە و ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﻧەﯾﻨەوا ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺋــﺎوارەﻛﺎن دەﻛﺎت ،ﺑەم ﺑەﭘێﯽ ﻗﺴەی ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﻛﺎرﮔێڕی ﻛەﻣﭙﯽ ﺧﺎزر ﺷﻮﻓێﺮی ﺋەﻣﺒﻮﻧﺴەﻛﺎن ﺑە ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎن وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ھەڵﻨﺎﺳــﻦ و ﺑەھﯚی ﺧﯚڵﯽ رێﮕەی ﻧﺎو ﻛەﻣﭙەﻛــەوە ﻧﺎﮔەﻧە ھەﻣﻮو ﺷــﻮێﻨێﻜەوە، ھەروەھﺎ ﻛێﺸــەی ﻧەﺑﻮون و ﻛەﻣــﯽ دەرﻣﺎن ھەﯾە و ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﺷــﺎرەزای ددان ﻟە ﻛەﻣﭙەﻛە ﻧﯿﯿە ،ﺑەﭘێﭽەواﻧەی ﺋەوەی ﻟە ﻛەﻣﭙﯽ ﺣەﺳەن ﺷــﺎم ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ﻛە دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺑﺎﺷــﺘﺮە ﻛــە دەزﮔﺎی ﺧێﺮﺧﻮازﯾــﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ و ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ دەﻛەن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺑەڕێﻮەی دەﺑﺎت. ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻟﯿﮋﻧە: .1ﮔﻮﻣﺎﻧﻤــﺎن ﻟــە ﺑﻮوﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﻟە ﻛڕﯾﻦ و داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﻟە رووی ﺟﯚر و ﻧﺮﺧەوە ھەﯾە و ﭘێﺸــﻨﯿﺎز دەﻛەﯾﻦ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی رژد ﻟــە ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ﺑﻜﺮێﺖ ﻟەﺑﺎرەی ﺧێﻮەت و ﺑەﺗﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن. .2ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧــﯽ ھەﻣــﻮو ﺋەو ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿﺎﻧە ﺑە ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽ ﺟﯚری ﺑەر ﻟە داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯿﺎن ﺑەﺳەر ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﺪا. .3ﻟێﭙﺮﺳــﯿﻨەوە ﻟەﮔەڵ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻛﺎرﮔێڕی و
ﺗێﻮەﮔﻼوان ﻟەﺳەر ﺋەو ﭘێﺸێﻠﻜﺎرﯾﯿﺎﻧەی ﻛە ھەﯾە و ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺋەو ﯾﺎﺳــﺎﯾﺎﻧەی ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ داﻧﺮاون. .4دەرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺷــەﻓﺎﻓﺒﻮوﻧﯽ ﻛﺎری ﻛﺎرﮔێڕی ﻟەﮔــەڵ ﻻﯾەﻧــﯽ ﻛﯚﻣــەﻛﻜﺎر ﺑﯚ ﺋــەو ﻣﺎداﻧە و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑەرەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎن ﺑﯚ ﺟەﻣﺎوەر. .5ﺑﻮوﻧــﯽ ﻧﺎﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ ﻟــە داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﻛە ﺋــەوەش دەﺑێﺘــە ﻣﺎﯾەی ﺋﯿﺴﺘﯿﻐﻼﻟﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎن ﺑﯚ ﯾەﻛﺘﺮ. .6ﺧﺮاﭘــﯽ ﺟــﯚری ﺧێﻮەﺗەﻛﺎن ﻛــە ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ ﻛــﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەراﻧﯽ ﻋێــﺮاق داﺑەش ﻛــﺮاون و ﺑﻮوﻧەﺗە ھــﯚی ﮔﯿﺎن ﻟەدەﺳــﺘﺪاﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵێﻜﯽ ﺷﯿﺮەﺧﯚرە. .7ﺧﺮاﭘــﯽ ﺋەو ﺳــەﺑەﺗە ﺧﯚراﻛــەی ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗەﻛــەوە داﺑﯿــﻦ ﻛــﺮاون ﺑە ﺑــەراورد ﺑەو ﺳــەﺑەﺗە ﺧﯚراﻛــەی ﻟەﻻﯾــەن رێﻜﺨﺮاوە ﺧێﺮﺧﻮازﯾﯿەﻛﺎﻧەوە داﺑﯿﻦ ﻛﺮاوە. واژوو ﻣﻮﺷﯿﺮ رەﺷﯿﺪ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﻋێﺮاق ب /زاﻧﯿﺎری ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺋــەو ﺳــﻜﺎﯾﺎﻧەی ﻟەﻻﯾــەن ﺋﺎوارەﻛﺎﻧەوە ﻟە ھەردوو ﻛەﻣﭙﯽ ”ﺧﺎزر و ﺣەﺳەن ﺷﺎم“ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻤﺎن ﮔەﯾﺸﺘﻮوە، ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛــﯽ ﺑەدواداﭼﻮوﻧــﯽ راﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن ﭘێﻚ ھێﻨﺎ ﻟەﺑــﺎرەی ﺧﺮاﭘﯽ ﺟــﯚری ﺧێﻮەت و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻛە ﺑﯚﯾﺎن داﺑﯿﻦ ﻛﺮاوە. ھﺎوﭘێﭻ دەﻗﯽ راﭘﯚرﺗﯽ ﺋەو ﻟﯿﮋﻧەﯾەی ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟەﺑﺎرەی ﭘێﺸێﻠﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﻟە رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﻛﺎرﮔێڕی و ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﯽ ﻟﯚﺟﯿﺴﺘﯽ و ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟە ﻛڕﯾﻨﯽ ﺧێﻮەت و ﺳــﯚﭘﺎی ﻧەوﺗﯽ و ﺳــەﺑەﺗەی ﺧﯚراك ﺑــﯚ ﺋﺎوارەﻛﺎن ﻟــەو دوو ﻛەﻣﭙە ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ ﻛــﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەراﻧﯽ ﻋێﺮاﻗەوە ،رەواﻧە دەﻛەﯾﻦ. ﺗﻜﺎ دەﻛەﯾﻦ ﻛە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻟەﺑﺎرەی ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﻛڕﯾﻨﯽ ﺋەو ﻛەﻟﻮﭘەﻻﻧە و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ھێﻨﺎوﯾﺎﻧە و ﻧﺮﺧﯽ ﻛڕﯾﻨﯿﺎن ﺑﻜﺮێﺖ. وەك دەﺳــﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯿﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺋﺎﻣــﺎدەی ھﺎوﻛﺎرﯾﻜــﺮدن و ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﻜﺮدﻧﺘﺎﻧﯿﻦ ﻟە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻟەو ﺑﺎﺑەﺗە، ھەروەھــﺎ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ھەﻣــﻮو ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿەك و ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ھﺎوﺑــەش ﺑــە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺑەرﺟەﺳــﺘەﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙﯽ ﺳەروەری ﯾﺎﺳﺎ و ﻧەھێﺸﺘﻨﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ. واژوو دﻛﺘﯚر ﺋەﺣﻤەد ﺋەﻧﻮوەر ﻣﺤەﻣەد ﺳەرۆﻛﯽ دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن 8ی ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ دووەﻣﯽ 2017
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
6
”ﺑەھﯚی ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ ﻻﯾەﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯽ و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕ و ﺷــﺎرەزای ﺷﻮێﻨەوار ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،وەك ﭘێﻮﯾﺴﺖ ڕێﺰ ﻟە ﺑەھﺎ و ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺷــﻮێﻨەوار ﻧەﮔﯿﺮاوە و ﺑﻮدﺟەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﯚ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﺷــﻮێﻨەواری و ﮔەڕان ﺑەدوای دۆزﯾﻨەوەی ﻧﺎوﭼە دﯾﺮۆﻛﯿﯿەﻛﺎن و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯿﺎن ﻟە ﻣﯚزەﺧﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﮔەورەدا ﺗەرﺧﺎن ﻧەﻛﺮاوە“.
ژﻣﺎرە ) ، (175ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 15 ،
ﻛﺎرﺑەدەﺳﺘﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑە ﭘﺮﺳﯿﺎری ﻣﯚزەﺧﺎﻧەی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺋﯿﺤﺮاج دەﺑﻦ وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھێﻤﻦ ڕەﻓﯿﻖ ھەوﻟێــﺮ ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ،ﺑــەم ﻣﯚزەﺧﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە ،ﺋــەو ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧەی روو ﻟە ھەوﻟێﺮ و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛەن ،ﺑە ﭘﺮﺳﯿﺎری ﻣﯚزەﺧﺎﻧە ،ﻛﺎرﺑەدەﺳﺘﺎﻧﯽ ﺷﺎرەﻛە رووﺑەڕووی ﺋﯿﺤﺮاﺟﺒﻮون دەﻛەﻧەوە ،ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛە دەڵێﻦ ،ﻛﺮدﻧەوەی ﻣﯚزەﺧﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿﺎن ﻟە ﺑەرﻧﺎﻣەداﯾە ،ﺑەم ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ رێﮕﺮ ﺑﻮوە. د .ﻛەﯾﻔــﯽ ﻋەﻟــﯽ ﺧﯚﺷــﻨﺎو ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﺎروﺑﺎری ﺷﻮێﻨەواری ھەوﻟێﺮ ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿە ھەرە ﻟە ﭘێﺸﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮدﻧەوەی ﻣﯚزەﺧﺎﻧەﯾەﻛــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯿە ﻟە ھەوﻟێــﺮدا و ﺑەداﺧەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻣﯚزەﺧﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﻟەو ﺷێﻮەﯾە ﻧﯿﯿە. ﺋەو دەڵێ” ،ﺑەھﯚی ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ ﻻﯾەﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯽ و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺴﭙﯚڕ و ﺷﺎرەزای ﺷــﻮێﻨەوار ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،وەك ﭘێﻮﯾﺴﺖ ڕێﺰ ﻟە
ﺑەھﺎ و ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺷﻮێﻨەوار ﻧەﮔﯿﺮاوە و ﺑﻮدﺟەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﯚ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﺷــﻮێﻨەواری و ﮔەڕان ﺑــەدوای دۆزﯾﻨــەوەی ﻧﺎوﭼــە دﯾﺮۆﻛﯿﯿــەﻛﺎن و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯿﺎن ﻟە ﻣﯚزەﺧﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﮔەورەدا ﺗەرﺧﺎن ﻧەﻛﺮاوە“. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﺎروﺑﺎری ﺷــﻮێﻨەوار ﺋەوەش دەﺧﺎﺗە ڕوو ﻛە ﻟە زۆرﺑەی وﺗە ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوەﻛﺎﻧﺪا ﺷﻮێﻨەوار و ﻣﯚزەﺧﺎﻧــەﻛﺎن راﺳــﺘەوﺧﯚ ﺑە ھەڕەﻣﯽ دەﺳەﺗﯽ ﺑﺎی ﺋەو وﺗە ﺑەﺳﺘﺮاوﻧەﺗەوە” ،ﺑەم ﻻی ﺧﯚﻣﺎن ﺑەداﺧەوە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺷﻮێﻨەوار زۆر دوورە ﻟە ھەڕەﻣﯽ دەﺳــەﺗەوە و ھەر ﺟﺎرە و ﺷﻮێﻨەوار ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳەر ﺑە وەزارەﺗێﻜە ،ڕۆژێﻚ دەڵێﻦ ﺳــەر ﺑە وەزارەﺗﯽ ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﻦ و ڕۆژێﻚ دەڵێﻦ ﺳــەر ﺑــە وەزارەﺗﯽ ﺷﺎرەواﻧﯿﻦ“. ﻧﺎدر رۆﺳــﺘﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی دەﺳﺘەی ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزاری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە ،ﻛﺮدﻧەوەی ﻣﯚزەﺧﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾەﺧﯽ زۆر ﮔﺮﻧﮕﯽ ھەﯾــە ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ڕاﻛێﺸﺎﻧﯽ
ﮔەﺷــﺘﯿﺎر و زﯾﺎدﻛﺮدﻧــﯽ داھﺎﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ. ﺋەو دەڵێ” ،ھەر ﮔەﺷﺘﯿﺎرێﻚ دێﺘە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﭘﺮﺳﯿﺎری ﻣﯚزەﺧﺎﻧەی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ دەﻛﺎت“. ﭘێﺶ ﭼﻮار ﺳﺎڵ ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯿەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻛﺮدﻧەوەی ﻣﯚزەﺧﺎﻧەی
ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮا و وەك ﺑەرﭘﺮﺳەﻛەی ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزار ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــﯚ دەﻛﺎت ،وەزارەﺗﯽ ﺷﺎرەواﻧﯽ و ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزار دﯾﺰاﯾﻨﯽ ﺑﯚ ﻛﺮدووە” ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿﯿەوە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ راﮔﯿﺮاوە“. ﺑەﮔﻮﺗەی ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛﺎروﺑﺎری
ﺷــﻮێﻨەوار ،ﺑڕﯾــﺎرە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی )(gma artی ﺋﯿﺘﺎڵﯽ ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋــەو ﻣﯚزەﺧﺎﻧەﯾە ﺑــﻜﺎت و ﺋەﮔەر ﺋــەو ﻣﯚزەﺧﺎﻧەﯾە دروﺳﺖ ﺑﻜﺮێﺖ ،رێﮋەی ﮔەﺷﺘﯿﺎران ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەڵﺪەﻛﺸێﺖ. ﺳــﯿﺮاج ﺋەﺣﻤــەد ﺧەﯾﻼﻧــﯽ
ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی ﺷــﻮێﻨەوار و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرەواﻧﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷە“ی دووﭘﺎت ﻛﺮدەوە” ،ھەر ﮔەﺷﺘﯿﺎرێﻚ ﻛە دێﺘە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﭘێﺶ ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ﭘﺮﺳﯿﺎر ﻟە ﺑﻮوﻧﯽ ﻣﯚزەﺧﺎﻧە و ﺷــﻮێﻨەوارەﻛﺎن دەﻛﺎت ،ﮔﺮﻧﮕە
ﺑەزووﯾﯽ ﻣﯚزەﺧﺎﻧەی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﻨﯿﺎت ﺑﻨﺮێﺖ“. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ھەﻣــﺰە ﺣﺎﻣــﺪ ﺑەڕێﻮەﺑەری راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻣﯚزەﺧﺎﻧە ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯿەﻛە ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﺳﺎﯾﻠﯚ ﺗﺎ ﭘﺸﺖ ﭘﺎرﻛﯽ ﻣﻨﺎرە درێﮋ دەﺑێﺘەوە و ھەﻣﻮو ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺗێﺪا رەﭼﺎو دەﻛﺮێﺖ. ﺑەﮔﻮﺗەی ﺋەو ،ﻟــەو ﻣﯚزەﺧﺎﻧەﯾەدا ﻛەﻟﻮﭘەل و ﭘﺎرﭼەی ﺷــﻮێﻨەواری ھەﻣﻮو ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﯿﺸﺎن دەدرێﺖ. ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ، ھــﯚﻛﺎری ﺟێﺒەﺟــێ ﻧەﻛﺮدﻧــﯽ ﻣﯚزەﺧﺎﻧەﻛە ﺑﯚ ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ دەﮔێڕێﺘــەوە ،ھﯿﭻ ﺑڕﯾﺎرێﻜﯿﺶ ﻟە ﺋﺎرادا ﻧﯿﯿە ﻛە ﻛﺎﺗﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﭘڕۆژەﯾە دﯾﺎری ﺑﻜﺎت ،ﻛەواﺗە ﮔەﺷــﺘﯿﺎران و ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗــﺎ ﭘﺎش ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﻛە ﻣﺎوەﻛەی دﯾﺎر ﻧﯿﯿە ،ﺑە ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﻛﻮا ﻣﯚزەﺧﺎﻧە ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯿەﻛە ،ﺋﯿﺤﺮاﺟــﯽ ﺑــﯚ ﻛﺎرﺑەدەﺳﺘﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛە دروﺳﺖ دەﻛەن.
”ھەر ﻛەﺳێﻚ ﺋەم زەوﯾﯿە ﺗﯚو ﺑﻜﺎت ژﻧەﻛەی دەﻣﺮێﺖ“
ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﺋﺎﻣێﺪی ﻟە ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯿەﻛﯽ ﺑەراو ﺗﯚﻗﯿﻮن وﺷە /دێﺮەﻟﻮوك -ﻧەوزاد ھﻠﯚرﯾﯽ ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯿەﻛﯽ ﺑەراو ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺷــﺎرۆﻛەی دێﺮەﻟﻮوﻛﯽ ﺳەر ﺑە ﺋﺎﻣێﺪی ،ﺗــﺮس و دڵەڕاوﻛێﯽ ﺑﯚ ﺟﻮوﺗﯿﺎران دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە، ﺋەوان ﭘێﯿﺎن واﯾە ھەر ﻛەﺳێﻚ ﺋەو زەوﯾﯿە ﺗﯚو ﺑﻜﺎت ،ھﺎوﺳەرەﻛەی ﯾﺎن ﻛەﺳــێﻚ ﻟــە ﺧێﺰاﻧەﻛەﯾﺪا دەﻣﺮێﺖ و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺳﻨﻮورەﻛەش دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺋەوﯾﺶ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿە ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﻟەو زەوﯾﯿەدا ﺑﻜﺎت. ﻋﻮﺑەﯾﺪ ﻋەﺑــﺪو ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ ﮔﻮﻧــﺪی ھﺎرﯾــﻜﺎی ﺳــەر ﺑــە ﺷــﺎرەدﯾێ دێﺮەﻟﻮوك ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳــەدەﯾەك دەﺑێﺖ ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯿەﻛﯽ ﺑەراوی ﺳــﻨﻮوری ﮔﻮﻧﺪەﻛەﯾﺎن ﻟەﻻﯾەن ھﯿﭻ ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻜــەوە ﺗﯚو ﻧەﻛﺮاوە و داﻧەﭼێﻨــﺮاوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑﺎوەڕێﻚ ھەﯾە ﻛە ھەر ﻛەﺳێﻚ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﻟەﺳــەر ﺋــەو زەوﯾﯿــە ﺑــﻜﺎت، راﺳﺘەوﺧﯚ ژﻧەﻛەی ﯾﺎن ﻛەﺳێﻜﯽ ﺧێﺰاﻧەﻛەی دەﻣﺮێﺖ. ﺋەو ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯿە ﺑەﻧﺎوی ”ﭼەﻣێ ژن ﻣﺮﯾێ“ ﻧــﺎو دەﺑﺮێﺖ ،ﺑە واﺗﺎی ﭼەﻣﯽ ژن ﻣﺮدوو ،ﻧﺎوی زەوﯾﯿەﻛە
ﻟە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ دەﭬەرەﻛە ﺳــەرﭼﺎوە دەﮔﺮێــﺖ ،ﺋــەوان ﭘێﺪاﮔﺮی ﻟەﺳــەر ﺋــەوە دەﻛەن ھەر ﻛەﺳــێﻜﯿﺶ ھەوڵﯽ داﺑێﺖ ﺋەو ﺗﺎﺑﯚﯾە ﺑﺸــﻜێﻨێﺖ ،ﺑە ﻣﺮدﻧﯽ ژﻧەﻛەی ﯾﺎن ﻛەﺳــێﻜﯽ ﻧﺰﯾﻜﯽ، ﺷﻜﺴﺘﯽ ھێﻨﺎوە. ﻋەﺑــﺪو ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت، ”ﭘێﺸــﺘﺮ ﭼەﻧــﺪ ﺟﻮوﺗﯿﺎرێــﻚ ھەوڵﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﻜﺮدﻧﯿﺎن ﻟەﺳەر
ﺋەو ﭘﺎرﭼــە زەوﯾﯿــە داوە ،ﺑەم ژﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻣــﺮدووە ،ﭘێﺶ ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻚ ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻚ وﯾﺴﺘﯽ ﺋەو ﺗﺮﺳە ﺑڕەوێﻨێﺘەوە ،دەﺳﺘﯽ ﻛﺮد ﺑە ﭼﺎﻧﺪﻧــﯽ زەوﯾﯿەﻛــە و دوای ﭼەﻧــﺪ رۆژێﻚ ﻛەﺳــێﻜﯿﺎن ﻣﺮد، ﺋەوەش ﺋەوەﻧﺪەی ﺗﺮ ﺗﺮﺳــﯽ ﻟە دڵﯽ ﺧەڵﻚ دروﺳﺖ ﻛﺮد“. ﮔﻮﻧــﺪێ ھﺎرﯾﻜﺎ ﻟــە دوو ﺑەرەی ﮔﻮﻧــﺪی ھﺎرﯾﻜﺎ ﺋﺎﻏــﺎ و ﮔﻮﻧﺪی
ھﺎرﯾﻜﺎ ﺷێﺨﺎ ﭘێﻚ دێﺖ و ھەردوو ﺑەرەﻛــە ﻧﺰﯾﻜــەی 150ﺧێﺰان ﻟەﺧــﯚ دەﮔــﺮن ،ﭘﺎرﭼــە زەوی ﭼەﻣﯽ ژن ﻣﺮدوو ﻛە ﻟەو ﮔﻮﻧﺪەدا ھەڵﻜەوﺗﻮوە ،رووﺑەرەﻛەی ﭘێﻨﺞ دۆﻧﻤــە ،زەوﯾﯿەﻛﯽ ﺑــەراوە و ﺑﯚ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﺷﯿﺎوە. وەك ﻋەﺑﺪو ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ دەﻛﺎت، ”ﺋەﮔەر ﯾەﻛێﻚ ﻟە ژﻧەﻛەی ﺗﻮوڕە ﺑێــﺖ ،ﺑە ﺗﯚوﻛﺮدﻧﯽ ﺋــەو ﭘﺎرﭼە
زەوﯾﯿە ھەڕەﺷــەی ﻟێ دەﻛﺎت، ﻟە ﭘێﺸــﯿﻨﺎﻧﺪا دەڵێﻦ ،ﭘﯿﺎوێﻚ ﻟە ژﻧەﻛەی ﺗﻮوڕە ﺑﻮوﺑێﺖ ،ھەﺳﺘﺎوە ﺑە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﻜﺮدن ﻟــەو زەوﯾﯿە ﺗﺎ ﺷﺘێﻚ ﺑەﺳــەر ژﻧەﻛەی ﺑێﺖ، ﺑەم ھﯿﭻ ژﻧێﻚ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﻟەو زەوﯾﯿەدا ﻧەﻛــﺮدووە ،ﺗﺎ ﺑﺰاﻧﺮێﺖ ﭘﯿﺎوەﻛەی دەﻣﺮێﺖ ﯾﺎن ﻧﺎ“. ﺋەﻣﯿﻦ ھﺎرﯾﻜﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻜﯽ ﺋەو ﮔﻮﻧﺪەﯾە و ﺑﯚ ”وﺷە“ دووﭘﺎت ﻟەوە
ﻋﻮﺑەﯾﺪ ﻋەﺑﺪو:
ﭘێﺸــﺘﺮ ﭼەﻧﺪ ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻚ ھەوڵﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﻜﺮدﻧﯿﺎن ﻟەﺳەر ﺋەو ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯿە داوە ،ﺑەم ژﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻣﺮدووە دەﻛﺎﺗــەوە” ،ﺋەو ﭘﺎرﭼــە زەوﯾﯿە ھەرﭼەﻧﺪ زۆر ﻟەﺑﺎرە ﺑﯚ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ، ﺑەم ﻧە ھﯿﭻ ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻚ دەوێﺮێﺖ ﺧﯚی ﺑــە ﺧﺎوەﻧــﯽ داﺑﻨێﺖ و ﻧە ﯾەﻛێﻜﯿــﺶ دەوێﺮێــﺖ ﺑەﻧﺎوی ﺑێﻨێﺖ“. ﻋﯿﺴــﻤەت ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻛﯚﮔەی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﻟە ﺷﺎرەدﯾێ دێﺮەﻟــﻮوك ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺧەڵﻚ ﻟەﺳــەر ﺋەو ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯿە دەدات و ﭘێــﯽ واﯾە ،ﺋەو ﺑﯚﭼﻮوﻧە ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ راﺳﺘﯽ و زاﻧﺴﺘﯽ ﻧﯿﯿە، ﺑەم ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﻣﻦ ﺧﯚﺷــﻢ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻢ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﻟەو زەوﯾﯿە ﺑﻜەم“. ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ 100” ،ﺳﺎڵە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﻟەﺳــەر ﺋەو ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯿە ﻧەﻛــﺮاوە ،ﺋەوەی ﻟەﺑﺎرەی دەﮔﻮﺗﺮێــﺖ ﺑﻨەﻣﺎی راﺳــﺘﯽ و زاﻧﺴﺘﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﺋەوەی
ﭘێﺸﺘﺮ ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳێﻚ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﺎن ﻟەو زەوﯾﯿە ﻛــﺮدووە و ژﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻣﺮدوون ،ﺋەو ﺑﯚﭼﻮوﻧەی ﻟەﺳــەر دروﺳﺖ ﺑﻮوە“. ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳەی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ ﺳەرەﺗﺎی ﻧەوەﺗەﻛﺎﻧــﺪا ﻛــە ﻗﺎﺗﻮﻗــڕی ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳــﺖ ﺑــﻮو، ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ دەﭬەرەﻛە ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑەرزاﯾــﯽ ﭼﯿﺎ و ﮔﺮدەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن داﭼﺎﻧﺪ ،ﺑەم ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻚ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮو ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﻟەﺳەر ﺋەو ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯿەدا ﺑﻜﺎت. ”ﻣــﻦ دەزاﻧــﻢ ﺋــەوەی ﻟەﺑﺎرەی ﭼەﻣــێ ژن ﻣﺮﯾــێ دەﮔﻮﺗﺮێﺖ زاﻧﺴﺘﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﺧﯚﺷﻢ و ھﯿﭻ ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻚ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿە ﻟە ﺋێﺴﺘە و داھﺎﺗﻮوﺷــﺪا ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﻟەﺳەر ﺑــﻜﺎت“ ،ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛﯚﮔەی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ دێﺮەﻟﻮوك وای ﮔﻮت.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﻟە 2016دا ﺷەش ﮔﯿﺮاو ﺧﯚﯾﺎن ﻛﻮﺷﺘﻮوە
ڕۆژی 27ـــﯽ ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ دووەﻣﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ،ﻛﻮڕێﻜــﯽ ﺗەﻣەن 22 ﺳﺎڵ ﻟە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەی ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯽ ﮔەوراﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻛﻮﺷﺖ و ﺋەو ﻛەﺳــەش ﺑەھﯚی ﻛێﺸەی ﻛﻮﺷــﺘﻨەوە ﻣﺎوەی ﺳــﺎڵێﻚ ﺑﻮوە ﻟــەو ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەﯾــەدا ﺑــﻮوە و
زۆرﺟﺎر ﺑە ﭘەﺗﯽ ﺑەﺗﺎﻧﯽ و دۆﺧﯿﻦ و ھەﻧﺪێ ﻛەرەﺳــﺘەی ﺗﺮ ﮔﯿﺮاوەﻛﺎن ﺧﯚﯾﺎن دەﻛﻮژن
ﺣﻮﻛﻤﯽ ﻟەﺳــێﺪارەداﻧﯽ ھەﺑﻮوە. ڕۆژی دووﺷــەﻣﯽ ڕاﺑــﺮدووش ﮔﯿﺮاوێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە ھەﻣﺎن ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧە ﻛــە ﻟەداﯾﻜﺒــﻮوی 1947ﺑﻮوە و ﺑــە ھەﻣــﺎن ﺷــێﻮە ﺣﻮﻛﻤﯽ ﻟە ﺳێﺪارەداﻧﯽ ھەﺑﻮوە و ﻣﺎوەی 17
ﺳﺎڵە ﻟەو ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەﯾەداﯾە ،ﺧﯚی ﻛﻮﺷﺘﻮوە. ﺷــێﺮﻛﯚ ﻋــﺎرف ،ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯽ ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧــەی ﮔەوراﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ”وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺳەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴﺎڵ ﺋەوە
ﻧەﻣﺪەزاﻧــﯽ ﭼﯽ ﺑﻜــەم ،ﻟەدڵﯽ ﺧﯚﻣﺪا دەﻣﮕﻮت ﭘێﯽ دەڵێﻢ ،ﺋەم ﺟﺎرە ﻟەﮔەڵ ﺧﯚﯾــﺪا ﺑﻤﺒﺎﺗەوە و ﻟەوێ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺋەو ﺑﻜەم ﺑﺎﺷﺘﺮە، ﺋەﮔەر ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ﺑﺸﻤﺮم ﻟەو ھەﻣﻮو ﺑێﻮﯾﮋداﻧــﯽ و ﺧﺮاﭘﯿﯿــەی ﺋێﺮە ﺑﺎﺷــﺘﺮە ،ﺑەم ﺋــەو ﺧەﯾﺎﻧەم ﺑەﺗﺎڵ ﺑﻮون ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﺎﻣﻢ ﺑەدوای ﺑﺎوﻛﻤﯿــﺪا ﻧﺎردﺑﻮو ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑێﺖ ﺗــﺎ ﻣﻦ ﻟە ﻛــﻮڕی ﻣﺎﻣەﻛەم ﻣﺎرە ﺑﻜــەن ،ﻣﻦ زۆر ﻣﻨــﺪاڵ ﺑﻮوم و ﻧەﻣﺪەزاﻧــﯽ چ ﺑڵێــﻢ و چ ﺑﻜەم، ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑەو ﺋﺎﻣﯚزاﯾەﻣﻢ دەﮔﻮت ﻛﺎﻛە و ﻟــە ﭘڕ ﮔﻮﺗﯿــﺎن دەﺑﯿﺘە ﺧێﺰاﻧــﯽ ،ﺑەھەﻣــﻮوان رازﯾﯿﺎن ﻛﺮدم و ﻟــە دوو ھەﻓﺘەدا ﺑﻮوم ﺑە ﺑﻮوﻛﯽ ﻣﺎڵﯽ ﻣﺎﻣﻢ“. ﺋﺎﻣﯚزاﻛەی ﻛە ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳەرێﺘﯽ ﻟەﮔــەڵ ﭘێﻚ ھێﻨﺎوە 23 ،ﺳــﺎڵ ﺗەﻣەﻧﯽ ﻟــە ﺳــﺎﻛﺎر ﮔەورەﺗﺮە، ﺧــﺎوەن ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗە و دەﺳﺘێﻜﯽ ﻧﯿﯿە. ﺳــﺎﻛﺎر دەڵێ” ،ﺑﯚ ﯾەك ﺟﺎرﯾﺶ ھەﺳــﺘﯽ ﺋەوەم ﻧەﺑــﻮو ﻛە ﻣﻦ ھﺎوﺳــەرم ھەﯾــە و دەﺑێﺖ ﺑە ﭘەﻧﺎﮔەی ﻣﻦ و ﻗەرەﺑﻮوی ھەﻣﻮو ﺋەو ﻧﺎﺧﯚﺷــﯿﯿﺎﻧەم ﺑﯚ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺑەدرێﮋاﯾــﯽ ژﯾﺎﻧﻢ رووﺑەڕووم ﺑﻮوﻧەﺗەوە ،ﻣﻦ ﻟەﮔەڵ ﻣێﺮدەﻛەم ﺗەﻧﺎﻧەت ژووری ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺸــﻤﺎن ﻧەﺑــﻮو ،ﺋــەوەی ﮔﯚڕاﺑــﻮو ﻟــە ﺋﺎﻣﯚزاﻛەم ﺑەراﻣﺒــەرم ،ﺋەوەﺑﻮو ﺳﻮوﻛﺎﯾەﺗﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﭘێ دەﻛﺮدم، ﭘێﯽ دەﮔﻮﺗﻢ ”ﻛﭽﯽ ژﻧە ﺗەﻗﺪراو ﺋێﻤــە ﻧەﺑﺎﯾــﻦ ﻟەﺳــەر ﺟــﺎدە دەﻣﺎﯾﺘەوە“ ،ﺑەھەزاران ﻗﺴــەی
ﻧﺎﺧﯚش ﻛە ﺑﯚ ھەﻣﯿﺸــە ﺋﺎزارﯾﺎن ﻟە دڵﻢ دەرﻧﺎﭼێﺖ. ﺳــﺎﻛﺎر ﺑــەردەوام دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺳەرەڕای ﻣﺎﻣەڵەی ﺧﺮاﭘﯽ ھﺎوﺳەرەﻛەی ،ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗــﺪا ﺧﯿﺎﻧەﺗﯽ ﻟێ ﻛــﺮدووە و داوێﻨﭙﯿﺴــﯽ ﻛــﺮدووە” ،ﻛﺎﺗێﻚ ﭘێﻢ دەﮔﻮﺗــەوە ،ﭘەﻻﻣﺎری دەدام و دەﯾﮕــﻮت ﺋەو ﻗﺴــﺎﻧە دووﺑﺎرە ﺑﻜەﯾﺘەوە دەﺗﻜﻮژم“. ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﺎﻛﺎر ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﺑەردەوام
دووەم ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺧﯚﻛﻮﺷــﺘﻨە ﻟەو ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەﯾەدا ﺗﯚﻣــﺎر دەﻛﺮێﺖ و ﺳﺎڵﯽ ﭘﺎرﯾﺶ ﺷــەش ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻦ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە. ﻟەﺑﺎرەی ھﯚﻛﺎری ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻨەﻛﺎن، ﻋــﺎرف ﮔﻮﺗﯽ ”ھــﯚﻛﺎرەﻛﺎن دﯾﺎر
ﻧﯿﻦ ،ﺋەو ﭘﯿﺎوەی دووﺷــەم ﺧﯚی ﺧﻨﻜﺎﻧــﺪووە ،ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿەﻛەی ﺋێﻤە ﻗﺴــەﻣﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛﺮدووە و ھﯿﭻ ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﻧەﺑــﻮوە ،دواﺗﺮ ﺑە دۆﺧﯿﻨﯽ ﺷەڕواڵەﻛەی ﻓﺮﺳەﺗﯽ ھێﻨﺎوە و ﺧﯚی ﺧﻨﻜﺎﻧﺪووە“. ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوەش دا ،ﺋەوان ھەﻣﻮو ﻛەرەﺳــﺘە و ﺋﺎﻣێﺮێﻚ ﻛە ﻣﺮۆﭬﯽ ﭘێ ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑﻜﺮێﺖ ﯾﺎن ﺑﻜﻮژرێﺖ ﻟەﻧﺎو ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەﯾەﻛﺎن ﻻ دەﺑەن، ﺑــەم وەك دەڵێــﺖ ”زۆرﺟﺎر ﺑە ﭘەﺗﯽ ﺑەﺗﺎﻧﯽ و دۆﺧﯿﻦ و ھەﻧﺪێ ﻛەرەﺳﺘەی ﺗﺮ ﮔﯿﺮاوەﻛﺎن ﺧﯚﯾﺎن دەﻛﻮژن“. ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯽ ﮔەوراﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2014ﻟە ﻧﺎو ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾﯽ
ﺳﺎﻛﺎر ھﺎوﺳەرەﻛەی ﻟە دەﺳﺖ دا و دادﮔﺎ ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﻧﺎداﺗەوە وﺷە /ھەوﻟێﺮ- ﺋﯿﭭﺎن ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣﻤﺎن ﺳﺎﻛﺎر ﺗەﻣەﻧﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ﺷەش ﺳﺎڵ ﺑﻮو ﺋەوﻛﺎﺗــەی داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﯽ ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﺟﯿﺎ ﺑﻮوﻧــەوە ،ﺋەو ﻛﭽﯽ ﺑﭽﻮوﻛﯽ ﺧێﺰاﻧەﻛەی ﺑﻮو ،ﺳــێ ﺧﻮﺷﻜەﻛەی ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﯿﺎن ﻛﺮدﺑــﻮو و ﺋەو ﺑــە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﮔەڵ ﺑﺎوﻛﯽ دەژﯾﺎ. ﺋەو ﻟەﮔەڵ ﺑﺎوﻛﯽ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە روو ﻟە ﺷــﺎری دھــﯚك دەﻛﺎت، ﺑﺎوﻛﯽ ﺳﺎﻛﺎر ﻧﺎﻧەواﯾﯽ ﻛﺮدووە و ﻛﭽەﻛەﺷــﯽ ﻟە ﻣﺎڵە ﺧﻮﺷﻜێﻜﯽ ”ﺧەﺳــﻮوی ﻣﺎوەﺗــەوە. ﺧﻮﺷــﻜەﻛەم ﻣﺎﻣەڵەی ﺧﺮاﭘﯽ ﻟەﮔــەڵ دەﻛﺮدم ،ﺑﺎوﻛــﻢ ﻧﺎﭼﺎر ﺑــﻮو وەك ﻛﻮڕ ﭘﺮﭼﻢ ﺑﺘﺮاﺷــێﺖ و ﺟﻠــﯽ ﻛﻮڕاﻧەم ﻟەﺑــەر ﻛﺮد ،ﺗﺎ ﻟــە ﻧﺎﻧەواﺧﺎﻧەدا ﻟەﮔــەڵ ﺑﺎوﻛﻢ ﺑﻤێﻨﻤەوە ،ﺳــێ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺗەواو ھەﻣﻮو ژﯾﺎﻧﻢ ﻟەﻧــﺎو ﻧﺎﻧەواﺧﺎﻧەدا ﺑەﺳــەر ﺑﺮد“ ،ﺳﺎﻛﺎر ﺋەوھﺎ ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚی دەﮔێڕێﺘەوە. دواﺗﺮ ﺑﺎوﻛﯽ ﺳــﺎﻛﺎر ،ﻛﭽەﻛەی دەﺑﺎﺗە ﻣﺎڵﯽ ﺑﺮاﻛەی ﻟە ھەوﻟێﺮ و ﺧﯚﯾﺸﯽ ﺑﯚ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﮔەڕێﺘەوە. ﺳــﺎﻛﺎر ﻟــە ﻣﺎڵــﯽ ﻣﺎﻣەﻛەﯾﺪا دەﻣێﻨێﺘــەوە ﻛــە 12ﻣﻨﺪاڵﯿﺎن ھەﯾە و ﺋەو ﻟە ھەﻣﻮوﯾﺎن ﺑﭽﻮوﻛﺘﺮ ﺑﻮوە. ”ﻧەﻣﺎﻧﺪەﺗﻮاﻧــﯽ ﺗــﺎ ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﻧﺎو ﻧﺎﻧەواﺧﺎﻧەﻛەدا ﺑﮋﯾﻦ، ﻟەﺑەرﺋەوە ﺋەوێﻤﺎن ﺑەﺟێ ھێﺸﺖ و ﻟــە ﻣﺎڵﯽ ﻣﺎﻣﻢ ﺑﺎﺷــﺘﺮ دەژﯾﺎم، ﺑەم ﻧەﯾﺎﻧﮫێﺸــﺖ ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ﺑﺨﻮێﻨــﻢ و ﻛﺎری ﻣﺎڵەوەﯾﺎن ﭘێ دەﻛــﺮدم ،ﻟە ﺳــﺎڵێﻜﺪا ﯾەﻛﺠﺎر ﺧﻮﺷﻜەﻛﺎﻧﻢ دەﺑﯿﻨﯽ ،ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ ﺗەﻣەﻧــﻢ ﺑــﻮوە 12ﺳــﺎڵ ،ﺋﯿﺘﺮ ﻛەوﺗﻤە ﻧﺎو ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﮔەورەﺗﺮ ﻟە ﺧﯚم“ ،ﺳﺎﻛﺎر وای ﮔﻮت. ﺋەو ﻟەﺳــەر ﮔێڕاﻧــەوەی ژﯾﺎﻧﯽ ﺑەردەوام دەﺑێﺖ” ،رۆژێﻚ ﺑﺎوﻛﻢ ﺳــەرداﻧﯽ ﻛﺮدﯾﻦ ،ﻟە ﺧﯚﺷﯿﯿﺎن
ﺳﺎﻛﺎر:
ﺑﯚ ﯾەك ﺟﺎرﯾﺶ ھەﺳﺘﯽ ﺋەوەم ﻧەﺑﻮو ﻛە ﻣﻦ ھﺎوﺳەرم ھەﯾە و دەﺑێﺖ ﺑە ﭘەﻧﺎﮔەی ﻣــﻦ و ﻗەرەﺑﻮوی ھەﻣﻮو ﻧﺎﺧﯚﺷﯿﯿەﻛﺎﻧﻢ ﺑﯚ دەﻛﺎﺗەوە
دەﺑێــﺖ و ﭘﺎش ﺳــێ ﺳــﺎڵ ﻟە ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯿەﻛەﯾﺎن ،ﻛﻮڕێﻜﯿﺎن دەﺑێــﺖ ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘەش ﺋەوە ﻟە ﺑﯿﺮ ﻧﺎﻛﺎت ﻛــە دوو رۆژ ﭘێﺶ ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧــﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛــەی، ھﺎوﺳــەرەﻛەی ﺑەﭘﺎﺳــﺎوی ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدن ﻟــە ﺋﺎھەﻧﮕــﯽ ﺧﺰﻣێﻜﯿــﺎن ﺟێﯽ ھێﺸــﺘﻮوە، ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺳــﺎﻛﺎر ﺗەﻣەﻧﯽ 15 ﺳﺎڵە و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑەوەﯾە ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧــﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛەﯾــﺪا ھﺎوﺳەرەﻛەی ﻟێﯿەوە ﻧﺰﯾﻚ ﺑێﺖ. ﺑەو ﺑﺎرودۆﺧەوە ،ﺳــﺎﻛﺎر ﻟەﮔەڵ ﺧێﺰاﻧەﻛەی ﻣﺎڵﯿﺎن ﺑﯚ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﮔﻮازﻧــەوە” ،ﭼﻮوﯾﻨــە ﻧــﺎو ﺧﺎﻧــﻮوی ﻛﭽــە ﻣﺎﻣێﻜــﻢ ،ﺋەو ﺑێﻮەژن ﺑــﻮو ،ﺣــەوت ﻣﻨﺪاڵﯽ ھەﺑﻮو ،ﻟە ھەﻣﺎن ﺧﺎﻧﻮودا دەژﯾﺎ، ﺋەرﻛﯽ ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوﯾﺶ ﻛەوﺗە ﺳەرﺷﺎﻧﻢ“. ﺳــﺎﻛﺎر ﺑــە ھەﻣــﻮو ﺋــەو
ﭘێﺸــێﻠﻜﺎرﯾﯿﺎﻧەی ﺑەراﻣﺒــەری ﺋەﻧﺠﺎم دراوە ،ھێﺸــﺘﺎ رازی ﺑﻮوە ﻟە ﺗەك ﻣﻨﺪاڵ و ھﺎوﺳــەرەﻛەﯾﺪا ﺑﻤێﻨێﺘــەوە ،ﺑەم ﺋــەو دەڵێ، ”رۆژێﻜــﯽ رەﻣــەزان ﻟەﮔــەڵ ﺧەﺳــﻮوم ﭼﻮوﯾﻨــە ﺑــﺎزاڕ، دەﻣﻮﯾﺴــﺖ ﺟﻠــﯽ ﺟــەژن ﺑﯚ ﻛﻮڕەﻛەم ﺑﻜــڕم ،ﺗەﻟەﻓﯚﻧﯽ زۆرم ﺑﯚ ھﺎوﺳەرەﻛەم ﻛﺮد ﺗﺎ ﺋﺎﮔەداری ﺑﻜەﻣەوە ﻟەﮔەڵ داﯾﻜﯽ دەﭼﯿﻨە ﺑــﺎزاڕ ،ﺑــەم وەﻣــﯽ ﻧەﺑﻮو، ﺋێﻮارە ﻛە ﮔەڕاﯾﻨــەوە ﺑەﺧﯚی و ﺧﻮﺷــﻜەﻛەﯾەوە زۆرﯾــﺎن ﻟێﺪام ﺗــﺎ ﺑﻮوراﻣــەوە ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺑــە ﺋﺎﮔﺎ ھﺎﺗﻤــەوە ،ﺑە دزﯾﯿــەوە ﺑﯚ ﻣﺎڵﯽ ﭘﻮورێﻜﻢ ھەﺗــﻢ و ﺗەﻟەﻓﯚﻧﻢ ﺑﯚ ﺑﺎوﻛﻢ ﻛﺮد ،ﺋﯿﺘــﺮ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﺋەو ﻣﺎڵە ﻧەﮔەڕاﻣەوە“. ﭘــﺎش ﺋــەو رووداواﻧە ،ﺳــﺎﻛﺎر دەﭼێﺘە ﻣﺎڵﯽ ﺧﻮﺷﻜە ﮔەورەﻛەی و ﻟەوێ دەﻣێﻨێﺘەوە و ﻟە دادﮔﺎش
داوای ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوە دەﻛﺎت، ”ﻟە ﯾەﻛــەم دادﮔﺎﯾﯿﻜﺮدﻧﺪا ﺟﯿﺎ ﺑﻮوﻣەوە ،ﻟە ھەﻣﻮو ﻣﺎﻓێﻜﯽ ﺧﯚم ﻟەﺳەر ﻣێﺮدەﻛەم ﺧﯚش ﺑﻮوم“. ”ﺋەوﻛﺎﺗەی ﺟﯿﺎ ﺑﻮوﻣەوە ﺗەﻣەﻧﻢ 21ﺳﺎڵ ﺑﻮو ،دەﺳﺘﻢ ﺑە ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻛﺮد ،ﻣﺎڵﯽ ﺧﻮﺷﻜەﻛەم زۆر ھﺎوﻛﺎرم ﺑﻮون و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﭘەﻧﺎﯾﺎن داوم ،ﺑەم ﺋێﺴﺘەش ﻣﺎڵﯽ ﻣﺎﻣﻢ ﻧﺎﺣەﻗﯿــﻢ ﺑەراﻣﺒــەر دەﻛەن و ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿــﻦ ﻣﻨﺪاڵەﻛەم ﺑﺪەﻧەوە، ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺑﺎوﻛﯽ ﻛﻮڕەﻛەم ژﻧﯽ ھێﻨــﺎوە و ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿــە ﻛﻮڕەﻛە ﺑەﺧێــﻮ ﺑﻜﺎت ،ﺋــەو ﻣﻨﺪاڵە ﻻی ﻧەﻧﻚ و ﺑﺎﭘﯿــﺮی ﻣﺎوەﺗەوە ،ﺋەوان رێﮕــﺮن ﻟــەوەی ﻣﻨﺪاڵەﻛــەم ﺑﺒەﻣەوە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑﺎوﻛﯿﺸــﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺑﯿﺒﺎﺗەوە“. ﯾەك ﻣﺎﻧــﮓ دوای ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﺳــﺎﻛﺎر ﻟــە ھﺎوﺳــەرەﻛەی، ﻣێﺮدەﻛــەی ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی
ﻟەﮔەڵ ﺑێﻮەژﻧێﻚ دەﻛﺎت ﻛە ﭼﻮار ﻣﻨﺪاڵﯽ ھەﯾــە ،ﻣﺎڵﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑﯚ دادەﻧێﺖ و ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﺑەﺧێﻮ دەﻛﺎت ،ﺑەم دوای ﺳــێ ﻣﺎﻧﮓ ﻟەوﯾــﺶ ﺟﯿﺎ دەﺑێﺘــەوە ،دوای ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻜﯽ ﺗﺮ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی دەﻛﺎﺗــەوە ،ﺋێﺴــﺘە ﻟەﮔەڵ ﺋەو ھﺎوﺳەرەﯾﺪا دەژﯾﺖ و دوو ﻛﻮڕﯾﺎن ھەﯾە .ﻛﻮڕەﻛەی ﺳﺎﻛﺎرﯾﺶ ﻻی ﻧەﻧﻚ و ﺑﺎﭘﯿــﺮی دەژﯾﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ژﻧەﻛــەی رازی ﻧﯿﯿــە ﺑەﺧێﻮی ﺑﻜﺎت و ﻧﺎﺷــﯿﺪەﻧەوە ﺑە ﺳﺎﻛﺎر. ﺳــﺎﻛﺎر داوای ﭘێﺸﻜەﺷﯽ دادﮔﺎ ﻛــﺮدووە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿﭻ ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜﯽ ﻧﯿﯿە و ﻟە ﭼﺎوەڕواﻧﯿﺪا دەژﯾﺖ ،وەك ﺧﯚی دەڵێﺖ ”ﺗەﻧﯿﺎ ﺋﺎواﺗــﻢ ﺋەوەﯾــە ﺑﺘﻮاﻧــﻢ ﻟەﮔەڵ ﻛﻮڕەﻛەﻣﺪا ﺑﮋﯾﻢ و ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ“. ﺗێﺒﯿﻨــﯽ :ﻟەﺳــەر داوای ﺧﯚی، )ﺳﺎﻛﺎر( وەك ﻧﺎوێﻜﯽ ﺧﻮازراو ﻟەم راﭘﯚرﺗەدا ﺑەﻛﺎر ھﺎﺗﻮوە.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﻟــە ﻛﯚﺗﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ دووەم و ﺳــەرەﺗﺎی ﺷــﻮﺑﺎﺗﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵﺪا ﻟــە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧــەی ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯽ ﮔەوراﻧــﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،دوو ﮔﯿﺮاو ﺧﯚﯾﺎن ﻛﻮﺷــﺘﻮوە ،ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎری ﺋــەو ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەﯾــە ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2016دا ﺷــەش ﮔﯿــﺮاو ﺧﯚﯾﺎن ﻛﻮﺷــﺘﻮوە ،ھﯚﻛﺎرەﻛەﺷــﯽ ﺑــﯚ ﺋەوە دەﮔەڕێﻨﻨــەوە ﻛە ﺋەواﻧەی ﺧﯚﯾــﺎن دەﻛﻮژن ﺑە ﺳــﺎﻧێﻜﯽ زۆر ﯾــﺎن ﺑە ﺳــﺰای ﺑەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ ھەﻣﯿﺸــەﯾﯽ ﺣﻮﻛــﻢ دراون. ﮔﯿﺮاوەﻛﺎن ﺑە ﭘەﺗــﯽ ﺑەﺗﺎﻧﯽ ﯾﺎن دۆﺧﯿﻨﯽ ﺷــەڕواڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺧﯚﯾﺎن دەﺧﻨﻜێﻨﻦ.
ﺷێﺮﻛﯚ ﻋﺎرف:
ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ 70ـــﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛﺮاﯾــەوە و ڕووﺑەری زەوﯾﯿەﻛەی 27دۆﻧﻤە و ﻧﺰﯾﻜەی ھــەزار و 500ﮔﯿــﺮاوی ﺗێﺪاﯾە. ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿەﻛە ﻟــە 90ھﯚﺑەی ﺟﯿــﺎواز ﭘێــﻚ ھﺎﺗﻮوە ﻛــە ھەر ھﯚﺑەﯾەك ﺑﯚ ﻣﺎﻧــەوەی 10ﻛەس دروﺳﺖ ﻛﺮاوە. ﺳــﺎﯾﺐ ﺋەﺣﻤــەد ،ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ دەوروﺑەری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ـــﯽ ڕوون ﻛﺮدەوە ،وەك ﯾەﻛەم دەزﮔەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﺋەوان دەﮔەﻧە ﺳــەر ﺋەو ﺣﺎڵەﺗﺎﻧەی ﻟە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەی ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯽ ﮔەوران ڕوو دەدەن. ﺋەﺣﻤــەد ﮔﻮﺗــﯽ” ،ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻦ ﻟە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەدا زﯾﺎﺗﺮ ﺗێﻜﭽﻮوﻧــﯽ دۆﺧــﯽ دەرووﻧــﯽ و ﺑێــﺰاری ﮔﯿﺮاوەﻛﺎﻧــە ﻟــەوەی ﺣﻮﻛﻤــﯽ ھەﻣﯿﺸــەﯾﯿﻦ ﯾــﺎن ﺳﺰای ﻟەﺳــێﺪارەداﻧﯿﺎن ھەﯾە و ﺑێ ھﯿﻮا ﺑﻮون ﻟــە دەرﭼﻮون ﻟەو ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەﯾە“. ﺑە ﮔﻮﺗەی ﭘﺰﯾﺸــﻜﺎﻧﯽ دەرووﻧﯽ
ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەﻛــە ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﮔﯿــﺮاوەﻛﺎن ﻛــە دواﺗــﺮ ﺧﯚﯾﺎن دەﻛــﻮژن ،ﺳــەرەﺗﺎ ھﯿــﭻ ﻛێﺸــەﯾەﻛﯿﺎن ﭘێﻮە دﯾــﺎر ﻧﯿﯿە، ﺑەم ﺑــە ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوەی زۆر ﻟە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧــەدا و ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوە ﻟــەو ﻛــﺮدەوە و ﺣﻮﻛﻤــەی ھەﯾﺎﻧــە ،دەﯾﺎﻧﮕەﯾەﻧێﺘە ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻦ. ﺟەوھــەر ﻋﻮﻣــەر ،ﭘﺴــﭙﯚڕی دەرووﻧــﯽ ﻟــە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧــەی ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯽ ﮔەوراﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔﻮت” ،ﻧەﺧﺸــﯽ ﺟﯚراوﺟــﯚری دەرووﻧــﯽ ﻟەﻧــﺎو ھەﻣــﻮو ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەﯾەﻛﺪا ھەﯾە، ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺧﯚﻛﻮﺷــﺘﻨەﻛﺎﻧﯿﺶ ھﯚﻛﺎری دەرووﻧﯿﻦ ﻛە ﻛەﺳــەﻛە ﭘێﯽ واﯾە ﺧﯚﻛﻮﺷــﺘﻦ ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ڕێﮕەﭼﺎرەﯾەﺗــﯽ ﺑﯚ دەرﭼﻮوﻧﯽ ﻟە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧە“. ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ،ھەﻧــﺪێ ﮔﯿﺮاو ﻛە دواﺗــﺮ ﺧﯚﯾﺎن دەﻛﻮژن ،ﭘێﺸــﺘﺮ ھﯿﭻ ﻧﯿﺸﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﻧەﺧﯚﺷﯿﺎن ﻟێ دەرﻧﺎﻛەوێﺖ.
ژﻣﺎرە ) ، (175ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 15 ،
ﻟە ھەﻓﺘەﯾەﻛﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵﺪا دوو ﻛەس ﻟە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەی ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯽ ﮔەوراﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻛﻮﺷﺘﻮوە
7
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
8
12ھەزار و 500ﺧﺎﻧﻮوی ﭘﻼﺳﺘﯿﻜﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەن
ژﻣﺎرە ) ، (175ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 15 ،
ﻟە ﺳﺎﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿﺪا ﭘێﻨﺞ ھەزار ﺧﺎﻧﻮوی ﭘﻼﺳﺘﯿﻜﯽ زﯾﺎد ﺑﻮوە
وﺷە /ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺗەﻧﮕﮋەﯾــﯽ داراﯾﯽ و ﺑــێ ﭘﺎرەﯾﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﻗﻮرس ﻛــﺮدووە و ﺧەڵﻜێﻚ ﺟﺎران ﻛە ﻟە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەدوای ﻧﺎﻧەوە ﺑﻮون ،ﺋێﺴﺘە ڕووﯾﺎن ﻛﺮدووەﺗــە ﭼﺎﻧــﺪن و ﺑﮋێﻮﯾﺎن ﻟە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ وەﭼەﻧﮓ دەﺧەن .ﻟە ﺳێ ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدووﺷــﺪا ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭘێﻨﺞ ھەزار ﺧﺎﻧﻮوی ﭘﻼﺳــﺘﯿﻜﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ دروﺳﺖ ﻛﺮاون. ﺣەﺳــەن ﻟەﮔەڵ ﺧێــﺰان و ﻛﻮڕ و دوو ﻛﭽەﻛــەی ﻟــە ﺧﺎﻧــﻮوە ﭘﻼﺳــﺘﯿﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەوﻻی ﺋﺎواﯾﯽ ﺳــﺎﻧە ﻟــە دوو وەرزی ﺑەھﺎر و ﭘﺎﯾﺰ ،ﺑەرھەﻣــﯽ ﺧەﯾﺎر دەﭼێﻨێﺖ و ﻟــە وەرزی زﺳــﺘﺎن و ھﺎوﯾﻦ، ﺣەﺳــﺎوەﯾە و زەوﯾﯿەﻛــەی ھﯿﭻ ﺑەرھەﻣێﻚ ﻧــﺎدات .ھەرﭼەﻧﺪە ﺋەو ﺧﺎﻧﻮوە ﭘﻼﺳــﺘﯿﻜﯿﯿﺎﻧە ﺑﯚ ﺋەوەن ﭼﻮار وەرزە ﺑەرھــەم ﺑﺪەن ،ﺑەم ﺧﺎﻧﻮوە ﭘﻼﺳﺘﯿﻜﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺳەن ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﮔەرﻣﯽ و ﺳﺎردی ﻧﯿﯿە، ﻛە ﻟەﺑەر ﺗێﭽﻮوەﻛەی ھﯽ زۆرێﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەك ﺋــەون .ﭼــﻮار ﺧﺎﻧﻮوی ﭘﻼﺳــﺘﯿﻚ ﺳــەرﭼﺎوەی ﭘەﯾﺪاﻛﺮدﻧــﯽ ﺑﮋێﻮﯾــﯽ ﺧێﺰاﻧــﯽ ﺣەﺳــەﻧە و ﻟە ﻛﺎرەﻛەی ڕازﯾﯿە و ﺑﺎس ﻟە ﺳﻮودی ﺧﺎﻧﻮوی ﭘﻼﺳﺘﯿﻚ دەﻛﺎت ،ﻛە ﺑەرھەﻣەﻛەی ﺟﻮاﻧﺘﺮ و ﺧﯚﻓﺮۆﺷﺘﺮە .ﺑەرھەﻣﯽ ﺳﺎﻧەی
ﭼــﻮار ﺧﺎﻧــﻮوە ﭘﻼﺳــﺘﯿﻜەﻛەی ﺣەﺳەن ﺗەھﺎ ﻋەﺑﺪو ﻟە دارەﺑەن؛ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 50ﺗﯚن ﺧەﯾﺎرە .ﺋەو دەڵێ، ”ﺧەڵﻜێﻜﯽ زۆر ﻟەﺑێ ﭘﺎرەﯾﯽ ڕووی ﻟــەو ﻛﺎرە ﻛﺮدووە ﻛە ﺟــﺎران ﻟە دارەﺑەن 30ﺧﺎﻧﻮوﯾەﻛﯽ ﭘﻼﺳﺘﯿﻜﯽ ﻟێ ﺑﻮو ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 85 ﺧﺎﻧﻮو ھەن“. ﯾــەك ﻟەواﻧەی ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ڕای ﻛێﺸــﺎوەﺗە ﻧﺎو ﺋەو ﭘﯿﺸەﯾە، ﻋﺰەدﯾﻦ ﺳــﺪﯾﻖ ڕەﺣﻤﺎﻧــە .ﺋەو ﻛــە دراوﺳــێﯽ ﺣەﺳــەﻧە ،دوو ﺳــﺎڵە ﺧەﯾــﺎر ﻟە ﭼــﻮار ﺧﺎﻧﻮوی ﭘﻼﺳــﺘﯿﻚ ،ﺑە ﻧﯿﻮەﻛﺎر دەﭼێﻨێﺖ. ﻋﺰەدﯾﻦ دەڵێ” ،ﺋــەو ﻛﺎرە زﯾﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە“ .ھەرﭼەﻧﺪە ﻛﺎرەﻛەﯾﺎن ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧــﯽ زۆرە ،ﺑەم ڕۆژاﻧە ژﻣﺎرەی ﺧﺎﻧﻮوی ﭘﻼﺳــﺘﯿﻜﯽ زﯾﺎد دەﺑــﻦ و ﻛەﻣێــﻚ ﺋەوﻻﺗــﺮ ،دوو ﺧﺎﻧﻮوی ﺗﺎزە دروﺳــﺘﻜﺮاو ھەن، ﺧﺎوەﻧەﻛەی ﺣﻮﺳێﻦ ﻋەﺑﺪو ﻛە ﺟﺎران ﻓەرﻣﺎﻧﺒەری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ وەﺑەرھێﻨﺎن ﺑﻮوە ،دەڵێ ”ﺧﺎﻧﻮوی ﭘﻼﺳﺘﯿﻜﯽ ﺑەرھەﻣﯽ زۆرە و زۆر ﻟە ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرﯾﯿەﻛەم ﺑﺎﺷﺘﺮە“. ھﺎوﺷێﻮەی ﺣﻮﺳــێﻦ ﻛەم ﻧﯿﻦ و ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎری وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ، زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 12ھەزار و 500ﺧﺎﻧﻮوی ﭘﻼﺳﺘﯿﻜﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەن ﻛە ﻧﺰﯾﻜەی ھەﺷــﺖ ھەزار ﺧﺎﻧﻮوﯾﺎن ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﻦ .ﺋەوە
ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻛە ﻟــە 2014دا ﺣەوت ھەزار و 542ﺧﺎﻧﻮو ﺑﻮون. ﺋەو ژﻣﺎرەﯾە ﺑﯚ ﻛەﻣــﺎل ﻣﺤەﻣەد ڕەﺳــﻮوڵ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺧﺎﻧﻮوی ﭘﻼﺳﺘﯿﻜﯽ ﻟە وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ دڵﺨﯚﺷــﻜەرە و ڕای دەﮔەﯾەﻧێ، ﺋێﺴــﺘە ﺧەڵﻜێﻜﯽ زۆر ڕووی ﻟە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﻛﺮدووە ﻛــە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﻣﺎوەی ﺳێ ﺳــﺎڵﺪا ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭘێﻨﺞ ھەزار ﺧﺎﻧﻮوی ﭘﻼﺳﺘﯿﻜﯽ دروﺳﺖ ﻛﺮاون و ژﻣﺎرەﺷﯿﺎن ﻟە زﯾﺎدﺑﻮوﻧە. ﺟﯿــﺎ ﻟەوە ﺋــەو ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــە ﭼەﻧﺪ ڕێﻜﺨﺮاوێﻚ دەدات ﻛە ﺋێﺴــﺘە 10 ﺧﺎﻧﻮو ﻟە ھەوﻟێﺮ و 10ﺧﺎﻧﻮوﺷﯿﺎن ﺑــﯚ ﺋﺎوارەﻛﺎﻧــﯽ دھﯚك دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە. ﻛەﻣــﺎل ﻣﺤەﻣــەد ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ﮔﺮﻧﮕﯿــﺎن دەدات ﻛە ﺋەو ﺧﺎﻧﻮواﻧە ﭼــﻮار وەرزە ﺑەرھــەم دەدەن و ﺑەھﯚﯾﺎﻧەوە دەﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﯚی ﻟە ﺳﺎﻏﻜﺮدﻧەوەی ﺑەرھەﻣﯽ دراوﺳــێﻜﺎﻧﯽ ﻗﻮﺗﺎر ﺑﻜﺎت و ﺑﮕﺎﺗە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺧﯚﺑﮋێﻮی .ﺑــەم دەڵێ، ”ﻟەﺑەرﺋەوەی زۆرﺑەی ﺋەو ﺧﺎﻧﻮوە ﭘﻼﺳﺘﯿﻜﯿﯿﺎﻧە ،ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﮔەرﻣﯽ و ﺳــﺎردﯾﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺋﺎدار ﺗﺎ ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ دووەم ﺑەرھەﻣﯽ ﺧەﯾﺎر و ﺗەﻣﺎﺗە و ﺑﺎﯾﻨﺠﺎﻧﯿﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەن و دواﺗﺮ ﺳــەوزە ﻟەو ﺧﺎﻧﻮوە ﭘﻼﺳﺘﯿﻜﯿﯿﺎﻧە ،ﺟێﯽ ﺋەو ﺑەرھەﻣﺎﻧە دەﮔﺮێﺘــەوە“ .ﺋــەو ﺑەڕێﻮەﺑەرەی
ﭘﺎﺷﺨﺎن
وەزارەت ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑە ﺳــێ ھەزار ﺧﺎﻧــﻮوی ﭘﻼﺳــﺘﯿﻜﯽ دەدات ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺳەوزەﯾﺎن ﺗێﺪا ﭼێﻨﺮاوە. ﻟەﮔەڵ ﺋەواﻧەش ﺋێﺴﺘە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە ﻛەرﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ دەدات و ھەوڵــﯽ ﺑﻮوژاﻧﺪﻧــەوەی دەدات ،ﺑــەم ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺑێ ﮔﻠەﯾﯽ ﻧﯿﻦ و ﺣەﺳــەن ﺗەھﺎ ﻋەﺑﺪو ﻛە ﺳــﺎﻧە ﺑەرھەﻣﯽ ﺧەﯾﺎری ھەﯾە دەڵێ” ،ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ﭘێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﻤــﺎن ،ﻧﺮﺧﯿﺎن ﻟە ﺑﺎزاڕ ﺑەﯾەﻛﺠﺎر دادەﺑەزێﺖ و وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ھﯿﭻ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿەﻛﻤﺎن ﻧﺎدات“. ﺳــﺎﻧە وەك ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە 15ی ﻧﯿﺴــﺎﻧەوە ،ھــﺎوردەی
ﺗەﻣﺎﺗە و ﺧەﯾﺎر و ﺑﺎﯾﻨﺠﺎن ﻗەدەﻏە دەﻛﺎت ﺗﺎ ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ دووەم ،ﯾﺎﺧﻮد ﺑﺎﺟﯿﺎن ﻟەﺳەر دادەﻧێﺖ ﻛە ﭘﺎر ﺑﯚ ھەر ﻛﯿﻠﯚﯾەك 250دﯾﻨﺎر ﺑﻮو .ﺋەوە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﺑەﭘێﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی وەزارەت ،ﺗێﭽﻮوی ھەر ﻛﯿﻠﯚﯾەﻛﯽ ﺑەرھەﻣــﯽ ﺟﻮوﺗﯿــﺎران 240 دﯾﻨــﺎرە .ﻛەﭼﯽ دﯾــﺎرە ﺋەوەش دادی ﺟﻮوﺗﯿــﺎران ﻧــﺎدات و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺧﺎﻧﻮوی ﭘﻼﺳــﺘﯿﻜﯽ ﻟــە دﯾﻮاﻧــﯽ وەزارەت ،ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەی ﻧﺎﯾﺸــﺎرێﺘەوە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛێﺸەی ﺑﺎزاڕﻛﺮدﻧﯽ ھەﯾە ،دەڵێ، ”ﺋێﺴــﺘە % 90ی ﺋــەو ﺧﺎﻧﻮوە ﭘﻼﺳﺘﯿﻜﯿﯿﺎﻧە ،ﺧەﯾﺎر دەﭼێﻨﻦ و ﻟە ﺋﺎزار ﺗﺎ ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ دووەم ،ﺑەرھەﻣﯽ ﺧەﯾﺎر زۆر ﻟە ﺧﯚﺑﮋێﻮی ﺋەو ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زﯾﺎﺗــﺮە و
ﺧﺎﻧﻮوی ﭘﻼﺳــﺘێﻜﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ 51 ،ﻣەﺗﺮ و ﻧﯿــﻮ درێﮋ و ﻧﯚ ﻣەﺗﺮ ﭘﺎﻧە ،ﻧﺰﯾﻜەی ھەزار و 250ﺷــﺘڵﯽ ﺗێــﺪا دەﭼێﻨﺮێﺖ ،ﺑەو ﭘێﯿە ﻟە ھەر وەرزێﻚ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھەﺷﺖ ﺗﯚن ﺑەرھەﻣﯽ ﺧﺎﻧﻮوﯾەﻛە .ﺋەﻣڕۆ دوو ھەزار دۆﻻر ﺗێﭽﻮوەﻛەﯾەﺗﯽ و ﺟﮕە ﻟە ﺑﺎﺷــﯽ و ڕێﻜﯽ ﺑەروﺑﻮوم، ﺑەرھەﻣﯿﺸــﯽ زﯾﺎﺗﺮە .ﺑەر ﻟــە ﺗەﻧﮕﮋەﯾﯽ داراﯾﯽ و ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺧـــــﺎﻧﻮوی ﭘﻼﺳﺘﯿﻜﯽ ﻟە 2007دا ،ﺣﻜـــﻮوﻣەت % 100ی ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ دەﻛﺮد ،ﺑەم ﻟە 2012ﺑﻮوە % 70 و ﺗەﻧﮕﮋەﯾﯽ داراﯾﺶ ﺑەﯾەﻛﺠﺎر ﻧەﯾﮫێﺸﺖ. ھﯿﭻ ﺷــﻮێﻨێﻜﯿﺶ ﻧﯿﯿە ھﺎوردەی ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە دراوﺳــێﻜﺎﻧﻤﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﺋەو ﺑەرھەﻣەﯾﺎن زۆرە و ھەر ﺋەوەﺷە ﻧﺮﺧەﻛەی دادەﺑەزێﻨێﺖ“. ھﯚﻛﺎری ﺋــەوەی زۆرﺑەی ﺧﺎﻧﻮوە ﭘﻼﺳــﺘﯿﻜﯿﯿەﻛﺎن ڕووﯾــﺎن ﻟــە ﺧەﯾﺎر ﻛــﺮدووە ،ﻛەﻣﺎل ﻣﺤەﻣەد دەڵێ ”ﺧەﯾــﺎر زووﺗﺮ ﭘێ دەﮔﺎت و ﺑەرھەﻣﯿﺸﯽ زﯾﺎﺗﺮە“. ﺑەﭘێﯽ داﺗﺎﻛﺎﻧﯽ وەزارەت ،ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺳــﺎﻧەی ﺧەﯾﺎر ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 110ھــەزار ﺗﯚﻧە ،ﻛە ﺑەرھەﻣــﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﻟــە وەرزەﻛﺎﻧﯽ
ﺑەھــﺎر و ﭘﺎﯾﺰ ﻧﺰﯾﻜــەی 70ھەزار ﺗﯚﻧــە و ﻟە ﺑەرھەﻣﯽ ﺗەﻣﺎﺗەﺷــﺪا ﻛە ﻟــەو ﺧﺎﻧﻮوە ﭘﻼﺳــﺘﯿﻜﯿﯿﺎﻧەدا دەﭼێﻨﺮێﺖ ،ﺧﯚﺑﮋێﻮﯾﯽ 65ھەزار ﺗﯚﻧە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ 180 ھەزار ﺗﯚﻧە. ھەرﭼەﻧــﺪە ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ ﻛەﻣەرﺷﻜێﻦ ﺑﻮو ،ﺑەم ھێﻨﺪەش ﺑێ ﺧێﺮ ﻧەﺑﻮوە .ﺋێﺴﺘە ﻟە ﺳﺎﯾەﯾﺪا ﺧەڵﻜێــﻚ ڕووی ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ڕۆژاﻧەﯾﺶ ژﻣﺎرەی ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﭘﻼﺳﺘﯿﻜﯽ زﯾﺎﺗﺮ دەﺑﻦ.
ﻗەدزێ ﺳﯿﺘﯽ ھەر ﺗەواو ﻧەﺑﻮو
ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ :ﺳﺎڵێﻚ و ﻧﯿﻮە ﻛەس ﻗﯿﺴﺖ ﻧﺎدات وﺷە /ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺟﮕــە ﻟەوەی ﺳــﺎڵێﻚ ﺑەﺳــەر وادەی ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ ﻗــەدزێ ﺳﯿﺘﯿﺪا ﺗێﭙەڕﯾﻮە ،ھێﺸﺘﺎ ھەﻧﺪێﻚ ﺧﺎﻧﻮوی ھەر زەوﯾﯿــە و ﺧﺎوەن ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎن ﮔﻠەﯾﯽ ﺗەواو ﻧەﺑﻮوﻧﯽ دەﻛەن ،ﻟەو ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿﯿەﺷﺪا ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺟێﺒەﺟێــﻜﺎر دەڵێ ”ﻛەس ﻗﯿﺴﺖ ﻧﺎدات“. ﺑــەر ﻟــە ﺷــەڕی داﻋــﺶ و ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ ،زۆرێــﻚ ﭘڕۆژەی ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون ﻟە ﺷﺎر و ﺷــﺎرۆﻛەﻛﺎن دروﺳــﺖ ﻛﺮان. ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﺳﻨﺪووﻗﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮون و ﭘێﺪاﻧﯽ زەوی، ھەوڵــﯽ ﭼﺎرەﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەی
ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮوﻧﯽ دا ،ﺑەم ﺋەوەی وەﭼﻨﮓ ﻧەﻛــەوت و ﻛەم ﭘڕۆژە ھەﺑﻮو ،ﺑەﺑێ ﻛێﺸــە و ﮔﺮﻓﺖ ﻟە وادەی ﺧﯚی ﺗەواو ﺑێﺖ .ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿــﺶ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﯾەﻛﺠﺎر ﭘەﻛﺨﺴﺘﻦ. ﻗەدزێ ﺳﯿﺘﯽ ﻛە ﺗﺎﻛە ﭘڕۆژەی ﻧﯿﺸﺘەﺟێﯽ ﺷــﺎری ﻗەدزێﯿە. ﻟەﺳــەر ڕێﮕــەی ﺟﯚﻻﻧﺎﻧﯽ ﺋەو ﺷــﺎرە ھەڵﻜەوﺗﻮوە .ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ ﻓەرﺣﺎﻧﯽ و ﻟە 2012دا ،ڕێﻜﻼﻣﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋــەو ﭘڕۆژەﯾە ﺑە ﻣﺎوەی ﺳێ ﺳــﺎڵ ،ﺑە ﺑەرﮔﻮێﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﺷــﺎرەﻛە درا ﻛە ﺗێﯿﺪا 300ﯾەﻛــەی ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە و ﻣﺰﮔەوﺗﯿــﺶ ﻟە ﻧەﺧﺸەی ﭘڕۆژەﻛە ھەن. ﺋەﮔەرﭼﯽ دەﺑﻮو ﻟە ﭘﺎرەوە ﻛڕﯾﺎران ﻟەﻧﺎو ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻦ، ﺑەم ﻛﺎﺗێﻚ
دەﭼﯿﺘــە ﻧﺎو ﻗەدزێ ﺳــﯿﺘﯽ، ﺟﮕە ﻟــە ﺷــەﻗﺎﻣە ﻗﻮڕﯾﻨەﻛەی ﻧﺎو ﻛﯚﻧــﯽ ھەﻧﺪێــﻚ ﺧﺎﻧﻮوی ﭘێﺸــەوە ،ﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە % 90ﯾﺎن ﺗــەواو ﺑﻮوﻧە ،ﺗﺎك و ﺗــەرا ﭼەﻧﺪ ھەﯾﻜەﻟێﻚ ﻛە ھێﺸــﺘﺎ ﺳەﻗﻔﯿﺎن ﺗێﻨەﻛﺮاوە؛ ﻟە دەﺷــﺘﺎﯾﯿﯿەﻛەی ﺑەراﻣﺒەرﺗەوە ،ﻗــﻮت ﺑﻮوﻧەﺗەوە. ﯾەك ﻟەو ھەﯾﻜەﻻﻧە ھﯽ ﺋەرﺳەﻻن ﻣﺤەﻣەدە .ﺋــەو ﻛە ﺧەوﻧێﻜﯽ ﺑﯚ ﺧﺎﻧﻮوە دواﻛەوﺗﻮوەﻛەی ﻧەﻣﺎوە، ﺑەھــﯚی ﻛﺎر ﻧەﻛﺮدﻧﯿــﺶ ﺗێﯿﺪا ﺑەﯾەﻛﺠﺎر ﻟێﯽ ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪ ﺑﻮوە. ﺋەرﺳــەﻻن ﭼﻮار ﺳﺎڵ ﻟەﻣەوﺑەر ﭘێﻨــﺞ ھــەزار و 800دۆﻻر، ﭘێﺸــەﻛﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛــەی دەدات و دواﺗﺮﯾــﺶ ﻟەﮔــەڵ ﻗﯿﺴــﺘﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ ﻛــە 33وەرەﻗەﯾە ،ﺑە ﭘێﯽ وەﺳڵ ،ﺳێ ھەزار دۆﻻرﯾﺎن ﺑــﯚ ڕوﻛﻨــﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛــەی ﻟێ وەرﮔﺮﺗﻮوە و دەڵێ” ،دوای ﺳﺎڵێﻚ و ﺳــێ ﻣﺎﻧﮓ ﺑﺎﻧﮕﯿﺎن ﻛﺮدووم، ﮔﺮێﺒەﺳﺖ واژوو ﺑﻜە ﯾﻦ “ .
ﺑــەو ﭘێﯿــە وادەی ﺗەواوﺑﻮوﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎن ﻟە دوای واژووﻛﺮدﻧﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛە دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت. ﺑﯚﯾە ﺋەرﺳــەﻻن ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛەی واژوو ﻧﺎﻛﺎت. ﺑە ﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷە“ ﺋەو ﭘڕۆژەﯾە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 12ﺳــﻜﺎی ﻟە دادﮔﺎی ﻗــەدزێ ﻟەﺳــەرە ﻛە ﺗــﺎ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧﯽ ﺋــەو ڕاﭘﯚرﺗە، ھﯿﭽﯿــﺎن ﯾــەﻛﻼ ﻧەﺑﻮوەﺗەوە و ژﻣﺎرەﺷﯿﺎن ﺗەﻧﯿﺎ دووان ﻣﺎوە. ﺋەﻧﺪازﯾــﺎر ھێﻤــﻦ ﺋﯿﺒﺮاھﯿــﻢ ﺳەرۆﻛﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﻗەدزێ ڕای دەﮔەﯾەﻧــێ ،ﻛــە ﺗﺎﻛــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾە ﻟەو ﺳــﻨﻮورە ﻣﯚڵەﺗﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ وەرﮔﺮت و زەوﯾﯿﺎن ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﻛــﺮد .ﺑــەم ﺑەھﯚی ﮔﺮﻓﺘەﻛﺎﻧﯿﯿەوە دەڵــێ” ،ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎ و ڕێﻨﻮێﻨﯿﯿــەﻛﺎن ،دوو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺗﺮی ھﺎوﺷــێﻮە ﻛە زەوﯾﺸــﻤﺎن ﭘێ داﺑﻮون ،ﻟێﻤﺎن وەرﮔﺮﺗﻨەوە“. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ھەڵﻜەوت و ﺑﺎوەڕدار
ﭘڕۆژەﻛــە ﺟێﺒەﺟــێ دەﻛــەن و ﺣﺎﺟــﯽ ڕەﺳــﻮوڵ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە ﺑﺎس ﻟــە ﻛﺎرﯾﮕەری ﺧﺮاﭘﯽ ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ دەﻛﺎت ﻟەﺳــەرﯾﺎن و ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەدات، ﺋەﮔەر ﺋەو دۆﺧە ﻧﺎﻟەﺑﺎرە ﻧەﺑﻮواﯾە، ﺑەر ﻟەوادەی ﺧﯚی ﻛە ﺳێ ﺳﺎڵ ﻣﺎوەﻛەﯾەﺗﯽ ،ﭘڕۆژەﻛەﯾﺎن ﺗەواو ﺑﻮوﺑــﻮو .ﺑەم دەڵــێ” ،ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿﯿــەوە ،ﺧەڵﻜﯽ ﻗﯿﺴــﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧــﺎدەن ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳــﺎڵێﻚ و ﻧﯿﻮە ھﯿﭻ ﻗﯿﺴﺘﻤﺎن ﺑﯚ ﻧەھﺎﺗﻮوە“. ﻧﺮﺧﯽ ھەر ﺧﺎﻧﻮوﯾەك ﻟەو ﭘڕۆژەﯾە 60ھــەزار دۆﻻرە و ﺣﺎﺟــﯽ ڕەﺳــﻮوڵ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ﺗێﭽﻮوی ﭘڕۆژەﻛەﯾــﺎن دەدات ﻛــە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 21ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎرە و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە 500ﻣﻠﯿﯚﻧﯿﺎن وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە. ﺋەوﯾﺶ ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە ﻛڕﯾﺎراﻧﯽ ھەﯾە و دەڵێ” ،ﺑﺎ ﺧەڵﻚ ﻗﯿﺴﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺪەن ،ﺗﺎ ﺋێﻤــەش ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗەواو ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺑەم ﻟەو دۆﺧەدا
ﺧەڵﻜﯽ ﻗﯿﺴــﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎدەن و ﺳــەرﺑﺎری ﺋــەوەش زۆر ﻟەو ﺑڕە ﭘﺎرەﯾەی ﻛە ﻟە ﺧەڵﻚ وەرﮔﯿﺮاوە، زﯾﺎﺗﺮ ﻛﺎر ﻟە ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﺪا ﻛﺮاوە“. ﻟەﺑﺎرەی وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﺎرەی زﯾﺎدی ﺧﺎﻧــﻮوە ڕوﻛﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛە، ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە دەڵێ” ،ﺋەو ﺑڕەی ﻟــەوان وەرﮔﯿــﺮاوە ،وەك ﻗﯿﺴــﺖ ﺑﯚﯾﺎن ھەژﻣﺎر دەﻛﺮێﺖ و ﻟە ﻛﯚﺗﺎی ھەﻣــﺎن ﺋەو ﺑڕە ﭘﺎرە دەدەن ،ﻛــە ﺑﯚ ھــەر ﺧﺎﻧﻮوﯾەك داﻧﺮاوە“. ﻟەﺳــەر دواﻛەوﺗﻨﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻧێــﻮان ﺧﯚﯾــﺎن و ﻛڕﯾﺎراﻧﯿــﺶ دەڵــێ” ،ﺋێﻤە ﺑــﯚ واژووﻛﺮدﻧﯽ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯿﺎن ،ﺋﺎﮔﺎداری ﺧﺎوەن ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﻛﺮدووﻧەﺗــەوە، ﺑەم ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﺑەدەﻧﮕﻤﺎﻧەوە ﻧەھﺎﺗﻮون“. ﺋێﺴﺘە ﻛە ﻧﺰﯾﻜەی ﺷەش ﻣﺎﻧﮕە ﻛﺎر ﻟەو ﭘڕۆژەﯾە وەﺳﺘﺎوە ،ﺣﺎﺟﯽ ڕەﺳــﻮوڵ دەڵــێ” ،دواﻛەوﺗﻨﯽ ﭘڕۆژەﻛە ﻟــەو دۆﺧــەدا ،زﯾﺎﻧﯽ
ﮔەورە ﺑەر ﺋێﻤــە دەﻛەوێﺖ ،ﻛە ﺳﺎﻧە ﭼەﻧﺪان ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎرﻣﺎن ﺑﯚ ﻧﻮێﻜﺮدﻧــەوەی ﺧﺘﺎم زەﻣﺎن و ڕﺳﻮوﻣﺎت دەڕوات“. ﺷﺎری ﻗەدزێ ﺳەر ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯿە و ﻓەرﻣــﺎن ﻏەرﯾﺐ ﺑەڕێﻮەﺑــەری وەﺑەرھێﻨﺎﻧــﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ڕای دەﮔەﯾەﻧێ” ،ﺋەو ﺧەڵﻜﺎﻧــەی ﺧﺎﻧﻮوﯾــﺎن ﻛڕﯾﻮە و ﺳــﻜﺎﯾﺎن ھەﯾــە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋەوەی ﻛە ﻗﯿﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑەڕێﻜﯽ داوە ،ﺑــﺎ ﺳــەرداﻧﯽ ﺋێﻤە ﺑﻜﺎت و ﺳــﻜﺎ ﺗﯚﻣﺎر ﺑــﻜﺎت ،ﺋەوﻛﺎت ﺋەﮔەر وەﺑەرھێــﻦ ﻛەﻣﺘەرﺧەم ﺑێﺖ ،ﺳﺰای دەدەﯾﻦ و دەﯾﺪەﯾﻨە دادﮔﺎ“ .ﻟەﺳــەر دواﻛەوﺗﻨــﯽ ﭘڕۆژەﻛە ،ﻏەرﯾــﺐ دەڵێ” ،ﺋەوە ﺗﺎﻛــە ﭘڕۆژە ﻧﯿﯿــە دوا ﻛەوﺗﻮوە، ﺑەڵﻜﻮ ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿﯿەوە زۆرﺑەی ﭘڕۆژەﻛﺎن وەﺳــﺘﺎون و ﻟەﺳــەر ﺋەو ﭘڕۆژەﯾەش ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ ﺳــﻜﺎﯾەك ڕووﺑەڕووی ﻣﻦ ﻧەﻛﺮاوەﺗەوە“.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
دﯾﻮەﺧﺎن و ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﻛەی ﺷێﺦ زەﯾﺪ ﭘﯿﺮ و ﮔەﻧﺞ ﻛﯚ دەﻛﺎﺗەوە وﺷە /ﺑەردەڕەش- ﻧەوزاد ھﻠﯚرﯾﯽ ﮔﻮﻧــﺪی دووﻟێﺠﺎﻧﯽ ﮔــەورە ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺷﺎرۆﻛەی ﺑەردەڕەش، ﺑەھــﯚی دﯾﻮەﺧــﺎن و ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧە ﭘــڕ ﻟــە دەﺳﺘﻨﻮوﺳــەﻛەﯾەوە، ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯽ ﺧﯚی وەرﮔﺮﺗﻮوە، دﯾﻮەﺧﺎﻧەﻛەی ﺷێﺦ زەﯾﺪ رۆژاﻧە دەﯾــﺎن ﻣﯿﻮان ﻟەﺧــﯚ دەﮔﺮێﺖ، ﻛەﻣﯿــﺶ ﻧﯿﻦ ﺋــەو ﺗﻮێﮋەراﻧەی ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺳــﻮودوەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﻛﺘێﺐ و دەﺳﺘﻨﻮوﺳە ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ، ﺳــەرداﻧﯿﺎن دەﻛــەن ،ﻟــەو ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﯾەدا دوو ھەزار ﻛﺘێﺐ و دەﺳﺘﻨﻮوﺳﯽ ﻛﯚن و دەﮔﻤەن ھەﯾە ،ﻟە دﯾﻮەﺧﺎﻧەﻛەی ﺷــێﺦ زەﯾﺪدا ،ﻗﺴــە ﻟە ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ دەﻛﺮێﺖ ،ﺑەم ﺑﺎﺳﯽ ﺳﯿﺎﺳەت ﻗەدەﻏەﯾە. ﺷــێﺦ زەﯾــﺪ ﻛــﻮری ﻓــﺎرس ﺋﺎﻏــﺎی زێﺒﺎرﯾﯿــە ،ﻓــﺎرس ﺋﺎﻏﺎ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ﻟەﮔەڵ ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد و ﻋێﺮاق و ﭘﺎﺷــﺎﻛﺎﻧﺪا ھەﺑﻮوە و ﺧﺎوەﻧﯽ دﯾﻮەﺧــﺎن و ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﯾەﻛــﯽ ﮔەورە ﺑﻮوە ،ﭘﺎش ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ، دﯾﻮەﺧــﺎن و ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﻛــەی ﺑــﯚ ﺷــێﺦ زەﯾﺪی ﻛــﻮڕی ﺟێ ھێﺸﺘﻮوە.
ﺷــێﺦ زەﯾﺪ ﺋێﺴــﺘە ﺑــە ﻛﺎری ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەوە ﺧەرﯾﻜــە ،ﺋەو دﯾﻮەﺧــﺎن و ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﻛــەی ﺑﺎوﻛﯽ ﻛە ﺳــەرووی دوو ھەزار ﻛﺘێﺒﯽ ﻟەﺧﯚ ﮔﺮﺗﻮوە ،وەك ﺧﯚی ﭘﺎراﺳﺘﻮوە. ﺋــەو ﺷــێﺨە زێﺒﺎرﯾﯿــە ﺑــە ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﺋــەو ﻛﺘێﺐ و دەﺳﺘﻨﻮوﺳــﺎﻧەی ﻟــە ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﻛەی ﺋێﻤەدا ھەن ،زۆر ﻛــﯚن و دەﮔﻤەﻧﻦ ،ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺳەرۆك و ﺳەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق و دﻧﯿــﺎوە ﺑــﯚ ﺑﺎوﻛــﻢ ﻧێﺮدراون ،زۆرێــﻚ ﻟەو ﻛﺘێﺐ و دەﺳﺘﻨﻮوﺳﺎﻧە ﻟە ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻋێﺮاﻗﺪا دەﺳــﺖ ﻧﺎﻛــەون ،ﺋەواﻧــە ﻛﺘێﺒــﯽ دەﮔﻤەﻧﻦ“. ﻛﺘێــﺐ و دەﺳﺘﻨﻮوﺳــە ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﻛەی ﺷــێﺦ زەﯾﺪ ،ﺳــەرﻧﺠﯽ ﺗﻮێــﮋەران و ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎراﻧﯽ راﻛێﺸــﺎوە ،وەك
ﺷێﺦ زەﯾﺪ دەڵێ” ،رێﮕە ﻧﺎدرێﺖ ھﯿﭻ ﻛﺘێﺒێــﻚ ﻟەو ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﯾەك ﺑﺒﺮدرێﺘە دەرەوە ،ﺑەم ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﺧﻮێﻨــﺪﻛﺎر و ﺗﻮێﮋەرێــﻚ ھەﯾە ﺳــەرداﻧﯽ ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﻛە ﺑﻜﺎت و ﺳﻮود ﻟە ﻛﺘێﺒەﻛﺎن وەرﺑﮕﺮێﺖ، ﭼەﻧﺪان ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ﻛە ﺑﯚ ﻣﺎﺳﺘەر و دﻛﺘﯚرا دەﺧﻮێﻨﻦ ،ﺳەرداﻧﯽ ﺋێﻤە دەﻛەن و ﺳﻮود ﻟە ﺳەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﯾە وەردەﮔﺮن“. دﯾﻮەﺧﺎﻧەﻛەی ﺷێﺦ زەﯾﺪ ﻓﺎرس ﺋﺎﻏﺎ زێﺒﺎری ،رۆژاﻧە ﺟﻤەی دێﺖ ﻟــە رێﺒﻮار و ﻣﯿــﻮان ،ﺋەو دەڵێ، ”ﺳــەرووی ﺷــەش ﺳــەدەﯾە ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﺋێﻤە ﺧﺎوەن دﯾﻮەﺧﺎن ﺑﻮون ،دەﻣﺎﻧــەوێ ﺋەو دﯾﻮەﺧﺎﻧە وەك ﺧﯚی ﺑﻤێﻨێﺘەوە و ﺋێﺴﺘەش رۆژاﻧــە زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 70ﻣﯿﻮاﻧﻤﺎن ھەﯾە“. ﺋەواﻧەی ﺳــەرداﻧﯽ دﯾﻮەﺧﺎﻧەﻛە دەﻛەن ،داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛە و ﺧەڵﻜــﯽ دەوروﺑەرﯾــﻦ ،ﻟەو
دﯾﻮەﺧﺎﻧــەدا ﺑــەردەوام ﺑﺎس ﻟە ﻛێﺸە و ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻛﺮێــﺖ ،ﻟەوێ ﺑڕﯾﺎر ﻟەﺳــەر ﻛێﺸــە ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن و ﻛێﺸــەی ﺗﺮ دەدرێﺖ. ﺷــێﺨە زێﺒﺎرﯾﯿەﻛە دەڵێ” ،زۆر ﻛێﺸەﻣﺎن ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ و ﺑە ھەرەوەزی ﭼﺎرەﺳەر ﻛﺮدووە ،وەك ﻛێﺸەی
ﺣەﺳەن زێﺒﺎری:
”رۆژاﻧە ﯾﺎن ھەﻓﺘﺎﻧە ﺳــەرداﻧﯽ ﺋەو دﯾﻮەﺧﺎﻧە دەﻛەم و ﻟەﮔەڵ ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﻛﯚ دەﺑﯿﻨەوە و ﺑﺎس ﻟە ﻛێﺸــە و داﺧﻮازﯾﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن دەﻛەﯾﻦ“.
ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮون ﻟە ﮔﻮﻧﺪەﻛەﻣﺎﻧﺪا و ﻣﻦ ﺧــﯚم 70ﭘﺎرﭼــە زەوﯾﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮوﻧﻢ ﭘێﺸــﻜەش ﺑە ﮔەﻧﺠــەﻛﺎن ﻛــﺮد ،زۆرﺟﺎرﯾﺶ ھﺎوﻛﺎری ﮔەﻧﺠەﻛﺎن دەﻛەﯾﻦ ﺑﯚ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی و دەﺳﺘﮕﯿﺮۆﯾﯽ ﯾەﻛﺘﺮ دەﻛەﯾﻦ“. ﺣەﺳەن زێﺒﺎری ﺑەﺳﺎﭼﻮوﯾەﻛﯽ دووﻟێﺠﺎﻧﯽ ﮔەورەﯾە و ﺑە ”وﺷە“ دەڵــێ” ،رۆژاﻧــە ﯾــﺎن ھەﻓﺘﺎﻧە ﺳــەرداﻧﯽ ﺋەو دﯾﻮەﺧﺎﻧە دەﻛەم و ﻟەﮔەڵ ﺧەڵﻜــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﻛﯚ دەﺑﯿﻨــەوە و ﺑﺎس ﻟە ﻛێﺸــە و داﺧﻮازﯾﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن دەﻛەﯾﻦ“. ﺋەوەی ﻟــەو دﯾﻮەﺧﺎﻧەﯾەدا ﻧﺎﺑێﺖ ﺑﺎس ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ،ﺷــێﺦ زەﯾــﺪ ﻓــﺎرس زێﺒــﺎری دەڵێ، ”داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺋــەو دﯾﻮەﺧﺎﻧە ﻟە
ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﺑﯚ ﺑﺎﺳﻜﺮدن ﻟە ﻛێﺸە و داﺧﻮازﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪ و ﺧەڵﻜە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑە ھەرەوەزی ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺋێﻤە رێﮕە ﻧﺎدەﯾﻦ ﻛەس ﺑﺎﺳــﯽ ﺳﯿﺎﺳــەت و ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ ﺑﻜﺎت ،ﭘێﻤﺎن واﯾە ﻛەس ﺧێﺮی ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەت و ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗــﯽ ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە ،ﺳﯿﺎﺳــەت ﻛﺎرﯾﮕەری ﺧﺮاپ ﻟەﺳەر ﻣێﺸﻚ و دەرووﻧﯽ ﺧەڵﻚ دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە و رێﮕە ﻧﺎدەﯾــﻦ ﺧەڵﻚ ﻟــەو دﯾﻮەﺧﺎﻧەدا ﺑﺎﺳــﯽ ﺳﯿﺎﺳــەت و ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ ﺑﻜﺎت“. ﺳــﺎﻧە ﻟە رۆژاﻧﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﺑﯚﻧە ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ،ﺧەڵﻜﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛە و دراوﺳێﻜﺎﻧﯿﺎن ﻣﯿﻮاﻧﯽ ﻣﺎڵە ﺷــێﺦ دەﺑﻦ ،ﺋەوان ﺗﺮﺷﻚ و ﻛﻔﺘەﯾــﺎن ﭘێﺸــﻜەش دەﻛەن و
ﺳــەﺗﺎن ﻛەس ﺑەﯾەﻛەوە ﻟەﺳەر ﺧﻮاﻧێﻚ ﻛﯚ دەﺑﻨەوە. ﺷــێﺦ زەﯾﺪ دەڵێ” ،ﺋەو داوەﺗﺎﻧە ﺑە ﻣﺎﻧﺪووﺑــﻮون و ﺋﺎزاﯾەﺗﯽ ژﻧﺎن ﺑەڕێــﻮە دەﭼــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ھەﻣﻮو ﻛﺎرەﻛــە ﻟــە ﺋەﺳــﺘﯚی ﺋەواﻧە، ﺋەوەش ﻛﺎرێﻜﯽ ﻗﻮرﺳە ﻛە ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺳــەرووی 700ﻛەس ﺑەﺷــﺪار دەﺑﻦ“. ﮔﻮﻧــﺪی دووﻟێﺠﺎﻧــﯽ ﮔــەورە ﻧﺰﯾﻜەی 500ﻣﺎڵ ﻟەﺧﯚ دەﮔﺮێﺖ، داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧەﻛەی ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﺧﻮێﻨــﺪەوارن و ﺑەدەﮔﻤــەن ﻧەﺑێﺖ ھﯿﭻ ﺧێﺰاﻧێﻚ ﻧﯿﯿە ﺧﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﺑەرزی ﺗێﺪا ﻧەﺑێﺖ ،ﺑەو ھﯚﯾەوە ﻛﯚی ﺋەو ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧەی ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەی ﮔﻮﻧﺪەﻛەدا واﻧە دەڵێﻨەوە ،ﺧەڵﻜﯽ ھەﻣﺎن ﮔﻮﻧﺪن.
ﻟە دھﯚك ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﺧەﺗەﻧە ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە
%23ی ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧەﺗەﻧە ﻛﺮاون وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﻣﺎﻛﻮان ﻋﯿﺰەت زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 200ﻣﻠﯿﯚن ﺋﺎﻓﺮەت ﻟە 30 وﺗــﯽ دﻧﯿﺎ ﺧەﺗەﻧە ﻛــﺮاون ،ﻟەو ڕێﮋەﯾــەش زۆرﯾﻨەﯾﺎن ﻟە ﺋەﻓﺮﯾﻘﺎن ﻛە % 39ﭘێﻚ دێﻨﻦ .ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا % 23ی ﺋﺎﻓﺮەﺗــﺎن ﺧەﺗەﻧە ﻛﺮاون ،ﻟە ھەوﻟێﺮ % 37 و ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠە % 29و دھﯚك % 4و ﻛەرﻛﻮوك % 20ی ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﺧەﺗەﻧە ﻛﺮاون. ﺑێﺮﯾﭭﺎن ﻋەدﻧﺎن ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﭘﺴﭙﯚڕی ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن و ﻣﻨﺪان،
ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛــﺮدەوە ،ﻟەو ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾــەدا ﻛــە ﭘێﺶ ﺳــێ ﺳــﺎڵ ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ داوە، ﭼەﻧﺪ داﺗﺎﯾەﻛــﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻟەﺑﺎرەی ﺧەﺗەﻧەﻛﺮدﻧەوە ﺑﯚ دەرﻛەوﺗﻮوە. ﺋەو ﭘﺰﯾﺸﻜە ﺑﯚ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛەی ،دوو ھەزار ﻓﯚڕﻣﯽ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮون ،ﻓێﺮﻛﺎری و ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﻟە داﯾﻜﺒﻮون ﺑــو ﻛﺮدووەﺗەوە و ھــەزار و 987ﻓﯚڕﻣﯿﺎن ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ﺑﯚ ﮔێڕاوەﺗەوە ،ﻟەو ژﻣﺎرەﯾەدا ھەزار و 379ﻟە ﺋﺎﻓﺮەﺗە ﺑەﺷﺪارﺑﻮوەﻛﺎﻧﯽ راﭘﺮﺳﯿﯿەﻛە ،داﻧﯿﺎن ﺑەوەدا ﻧﺎوە ﻛە
ﺧەﺗەﻧە ﻛﺮاون. ﺑێﺮﯾﭭﺎن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــﯚ ﺋەوە دەﻛﺎت ﻛە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻓﯚڕﻣەﻛە ﭘێﻮەﺳــﺘە ﺑەو ﻛەﺳــەی ﻛﺮداری ﺧەﺗەﻧەﻛــەی ﺋەﻧﺠــﺎم داوە983 ، ﺋﺎﻓﺮەت ﺋەو ﻛەﺳــەﯾﺎن ﻟە ﺑﯿﺮ ﻣﺎوە ﺧەﺗەﻧەی ﻛــﺮدوون و زۆرﯾﻨەﯾﺎن ﻟەﻻﯾەن ﻣﺎﻣﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿەوە ﺧەﺗەﻧە ﻛــﺮاون .ھﺎوﻛﺎت 747ﻟــە ﺋﺎﻓﺮەﺗە ﺑەﺷــﺪارﺑﻮوەﻛﺎن ﺗەﻣەﻧــﯽ ﻛﺎﺗﯽ ﺧەﺗەﻧەﻛﺮدﻧــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﺑﯿﺮ ﺑﻮوە ﻛــە زۆرﯾﻨەﯾﺎن ﻟە ﻧێــﻮان ﭼﻮار ﺗﺎ ﺣەوت ﺳﺎن ﺑﻮون.
ﺑەﭘێﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ راﭘﺮﺳﯿﯿەﻛەی ﺋەو ﭘﺰﯾﺸﻜە ،ﺑەڕێﮋەی % 46.7ی ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧــﯽ ﺧەﺗەﻧەﻛــﺮاو ﺑەھﯚی داﺑﻮﻧەرﯾﺘﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە و رێﮋەی 38.8 %ی ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﺑەھــﯚی ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿــەوە ﺧەﺗەﻧە ﻛﺮاون ،ﻟەﻛﯚی ﮔﺸــﺘﯽ ﺋەو ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧــەدا رێﮋەی ﺗەﻧﯿﺎ % 46.8ﯾــﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮون ﻛﭽەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺧەﺗەﻧە ﺑﻜەن ،ﺑەم % 54.2ی ﺋﺎﻓﺮەﺗــەﻛﺎن ﺑڕﯾﺎرﯾﺎن ﻟەﺳەر ﺧەﺗەﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﻛﭽەﻛﺎﻧﯿﺎن ھەﺑﻮوە. وەك ﺳــەﻣﯿﺮە ﻋەﺑــﺪو ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺧﻮﻟــﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە، ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﯾﺎﺳــﺎی ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧــەوەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﺧێﺰاﻧــﯽ ،ﺧەﺗەﻧەﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﭽﺎن ﻗەدەﻏە ﻛﺮاوە .ﻟەو ﯾﺎﺳــﺎﯾەدا ھەر ﻛەﺳێﻚ ﭘێﺸﻨﯿﺎزی ﺧەﺗەﻧە ﺑﻜﺎت ﺑە ﭘێﻨﺞ ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر ﺳﺰا دەدرێﺖ و ﺷەش ﻣﺎﻧﮓ ﺑەﻧﺪ دەﻛﺮێﺖ ،ھەر ﻛەﺳێﻚ ﻛﭽێﻚ ﺧەﺗەﻧە ﺑﻜﺎت ﺑە 10 ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر ﺳﺰا دەدەدرێﺖ و دوو ﺳﺎڵ دێﺘە ﮔﺮﺗﻦ ،ﺋەﮔەر ﯾەﻛێﻜﯿﺶ ﻟە ﻟﯿﮋﻧەی ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ دەﺳــﺘﯽ ﻟە
ﺧەﺗەﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﻛﭽﺎﻧﺪا ھەﺑێﺖ ،ﺋەوە ﺑە 15ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر ﺳــﺰا دەدرێﺖ و دوو ﺳﺎڵ ﺑەﻧﺪ دەﻛﺮێﺖ و ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﭘێﻨﺞ ﺳــﺎڵﯿﺶ ﻟە ﭘﯿﺸەﻛەی دوور دەﺧﺮێﺘەوە. ﺋەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرە دەڵێ” ،ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دژی ﺧەﺗەﻧە وەﺳﺘﺎﯾەوە و ﺋێﺴﺘەش ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رێﮋەی ﺧەﺗەﻧە ﻛەم ﺑﻮوەﺗەوە“. ﺧەﺗەﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﻣێﯿﯿﻨە ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﻓﺮاوان ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﻛــە زۆرﺑــەی داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧەﻛەی ﻣﺴــﻮڵﻤﺎﻧﻦ ،ﺋەﻧﺠــﺎم دەدرێﺖ .ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘــﺎش ﭼڕﻛﺮدﻧەوەی ھەوڵەﻛﺎن ﺑﯚ ﺑەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﺧەﺗەﻧەی ﻣێﯿﯿﻨە ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ڕێﮋەی ﺧەﺗەﻧە ﺑﯚ ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە % 25ﻛەﻣﯽ ﻛﺮدووە، ﺑــەم ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﻧﺎوﭼــە ڕێﮋەﻛە دەﮔﺎﺗــە % 70ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻧﺎوﭼە ﮔﻮﻧﺪﻧﺸﯿﯿﻨەﻛﺎﻧﺪا. ﺋێﭭﺎر ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی داﻛﯚﻛﯿــﻜﺎر ﻟە ﻣﺎﻓــﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوەدا” ،ﺧەﺗەﻧەﻛــﺮدن ﺗﺎواﻧێﻜﯽ ﻗێﺰەوﻧــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە رۆح و ﺟەﺳﺘەی ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن دەﻛﺮێﺖ“.
”ﺟێﮕەی ﺷــﺎﻧﺎزﯾە ﻛە ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻛﯿﺸﻮەری ﺋﺎﺳﯿﺎ ﯾەﻛەم وﺗﯿﻦ ﺑە ﯾﺎﺳﺎ ﺧەﺗەﻧە ﻗەدەﻏە ﺑﻜەﯾﻦ“ ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﺟێﮕەی ﺷﺎﻧﺎزﯾﺸــە ﻛە ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻛﯿﺸﻮەری ﺋﺎﺳﯿﺎ ﯾەﻛەم وﺗﯿﻦ ﺑە ﯾﺎﺳﺎ ﺧەﺗەﻧە ﻗەدەﻏە ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ھەﻣﻮو ﻻﯾەك ﻟە زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﻣەدەﻧﯽ و ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﭘﺮﺳﯽ ژﻧﺎن و ﭼﺎﻻﻛﺎﻧــﯽ ﻣەدەﻧــﯽ ﻛﺎری رژد ﺑﻜەﯾﻦ ﺑﯚ ﻧەھێﺸﺘﻨﯽ ﺋەو دﯾﺎردەﯾە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا“. ﺧەﺗەﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﻣێﯿﯿﻨــە ﺑﺮﯾﺘﯿە ﻟە ﺑﺮﯾﻨﯽ ﺑەﺷــێﻚ ﯾﺎن ﺗەواوی ﺑەﺷە دﯾﺎر و ھەﺳــﺘﯿﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﺋەﻧﺪاﻣﯽ زاوزێﯽ ﻣێﯿﯿﻨە .ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺑﻮاری ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻣەدەﻧﯿــﺶ ﭘێﯿــﺎن واﯾە دەﺑــێ دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدن ﻟە ﮔەڵ ﺧەﺗەﻧەی ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەوە
دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜﺮێﺖ. ﻋەﺑﺪو ﻛەرﯾﻢ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺑــﺎس ﻧەﻛﺮدﻧــﯽ ﺧەﺗەﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﻣێﯿﯿﻨە ﻟە ﻣﯿﻨﺒەری ﻣﺰﮔەوﺗەﻛﺎﻧەوە ﺑــﯚ ڕەﭼﺎوﻛﺮدﻧــﯽ ﭘﺮﺳــە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿــەﻛﺎن دەﮔەڕێﺘەوە، ﻧەك ﺑﯚ ﻣەزەو و ﻓﯿﻘﮫﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ. ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــەوەش دا ”ﻟــە ﻓﯿﻘﮫﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﺪا ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧــە ﺑەرووﻧﯽ ﺑﺎس ﻛﺮاوە“. ﺳــﺪﯾﻖ ﻣەﺣﻤــﻮود ﺗﻮێــﮋەری ﻟەﺑــﺎرەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ دەڵــێ، ﺧەﺗەﻧەﻛﺮدﻧــەوە ”ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑﻮون ﺑەم ﻧەرﯾﺘە ﺑﯚ ﻧەزاﻧﯽ و دواﻛەوﺗﻮوﯾﯽ دەﮔێڕێﺘەوە ،دەﺑێﺖ ﻟە ڕێﮕەی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧەوە ﻣﻨﺪان ھﯚﺷــﯿﺎر ﺑﻜﺮێﻨەوە ﻟــە دژاﯾەﺗﯽ ﺧەﺗەﻧەﻛﺮدن“.
2017/ 1/ 2/ 18 ) ، (171ﭼﻮارﺷەم15 ، ژﻣﺎرە )(175
ﺑﺎﺳﯽ ﺳﯿﺎﺳەت ﻗەدەﻏەﯾە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”ﺋەو ﻛﺘێﺐ و دەﺳﺘﻨﻮوﺳﺎﻧەی ﻟە ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﻛەی ﺋێﻤەدا ھەن ،زۆر ﻛﯚن و دەﮔﻤەﻧﻦ ،ﺑەﺷێﻜﯿﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺳــەرۆك و ﺳەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق و دﻧﯿﺎوە ﺑﯚ ﺑﺎوﻛﻢ ﻧێﺮدراون ،زۆرێﻚ ﻟەو ﻛﺘێﺐ و دەﺳﺘﻨﻮوﺳﺎﻧە ﻟە ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻋێﺮاﻗﺪا دەﺳﺖ ﻧﺎﻛەون ،ﺋەواﻧە ﻛﺘێﺒﯽ دەﮔﻤەﻧﻦ“.
9
دۆﺳﯿە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
10
ﮔﯚڕان ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ ﻟە ﺗﻴﺮۆر
ژﻣﺎرە ) ، (175ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 15 ،
ﻛﺎری ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ ﺋﺎرەزووﻣەﻧﺪاﻧەﯾە
دﯾﻨﺪار دۆﺳﻜﯽ :ﺋەو ﺣﺰﺑﺎﻧەی دەﺳەت ﺑە ﻧﺎدﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر دەﻛەن ﺑەرﮔەی وازھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎدرێﻚ ﻧﺎﮔﺮن وﺷە /ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﺷــﺎرەزاﯾﺎن و ﻛﺎرەﻛﺘەراﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺑەﺗﻮﻧــﺪی رەﺧﻨــە ﻟــەو ھەڵﻤەﺗــﯽ ﻧﺎوزڕاﻧــﺪن و ﺗﯿــﺮۆری ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە دەﮔﺮن ﻛــە ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر وازھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﻛﺘەرێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــە ﺣﺰﺑێﻜــﺪا ،دەﮔﯿﺮێﺘــە ﺑەر و ﺑە ﭘێﺸــێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﺑەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣــﺮۆڤ و ﯾﺎﺳــﺎ ﺑەرﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ دادەﻧێﻦ. ﻛﺎروان ﺳــﺎڵﺢ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﭘێﺸﻮوی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە دەﺳــﺘەی داﻣەزرێﻨەراﻧــﯽ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕان ﻛە دواﺗﺮ وازی ﻟەو ﺣﺰﺑە ھێﻨﺎ ،ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ھەر ﻛەﺳــێﻚ ﺋﺎزادە ﻟەوەی ﻟە ﭼﻮارﭼێــﻮەی چ ﺣﺰﺑێﻜﺪا ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ دەﻛﺎت ،واز ﻟەو ﺣﺰﺑە دێﻨێﺖ و دەﭼێﺘــە ﻧﺎو ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺗﺮەوە ،ﺋەوە ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿە و ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ﺋەو ھەڵﻤەﺗەی دژ ﺑەو ﻛەﺳﺎﻧە ﻟەﺑەر دەﮔﯿﺮێﺖ، ﭘێﺸــێﻠﻜﺎرﯾﯿەﻛﯽ رووﻧــە و دژ ﺑە ھەﻣﻮو ﺑەھﺎ و ﭘﺮەﻧﺴــﯿﭙێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و ﻣﺮۆﯾﯿﯿە“. ﺳــﺎڵﺢ ﯾەﻛێﻚ ﻟــەو ﻛﺎرەﻛﺘەرە
ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧەﯾە ﻛــە ﭘــﺎش وازھێﻨﺎﻧــﯽ ﻟــە ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕان ،رووﺑەڕووی ھەڵﻤەﺗێﻜﯽ ﺷﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﻛﺮاوەﺗەوە. ﺋــەو دەڵــێ” ،ﻧﺎوزڕاﻧﺪﻧــﯽ ﺋەو ﻛﺎرەﻛﺘەراﻧــەی واز ﻟــە ﺣﺰﺑێﻚ دێﻨﻦ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،ﻟە ﺣﺎڵەت دەرﭼﻮوە و ﺑﻮوەﺗە دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﻗێﺰەون ،ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ ھەن دەﯾﺎن ﺳــﺎڵ ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯿﺎن
ﻛــﺮدووە و دواﺗﺮﯾﺶ ﺑــەر ﺋەو ﺷــﺎوە ﻛەوﺗﻮون و دەﯾﺎن ﻧﺎو و ﻧﺎﺗﯚرە و ﺗﯚﻣەﺗﯿﺎن ﺑﯚ دروﺳــﺖ دەﻛــﺮێ ،ﺋــەو ھەڵﻤەﺗﺎﻧەی ﻟە ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻓەﯾﺴﺒﻮوك و ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن دژ ﺑــەو ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿﺎﻧە ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێ ،ﻟەﻻﯾــەن ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧەوە ھﺎن دەدرێﻦ و ﺋﺎراﺳﺘە دەﻛﺮێﻦ“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺋەوان ﺳــﻮﭘﺎﯾەﻛﯽ وەھﻤﯿﯿﺎن دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە ﺑە
ﭘﺎرەی ﺧەڵﻚ و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ،ﺧەڵﻚ وازﯾــﺎن ﻟێ دێﻨێــﺖ و ﺑﺎوەڕﯾﺎن ﭘێ ﻧﺎﻣێﻨــێ و ﺋﯿﺘﺮ ﺑەو ﺳــﻮﭘﺎ وەھﻤﯿﯿە ﺧﯚﯾــﺎن دەردەﺧەن و ھەڵﻤەﺗﯽ ﺷێﻮاﻧﺪﻧﯽ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ و ڕﻓﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿﺎن دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛەن“. دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە” ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟەو ﺣﺰﺑﺎﻧە ﺷﻜﺴﺘﯿﺎن ھێﻨﺎوە و ﻟە ﺳەرەوە ﺑﺎﺳــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯽ
و ﻣەدەﻧﯿەت دەﻛــەن ،ﺑەم ﻟە ڕێﮕەی ﺋەو ﺳﻮﭘﺎ وەھﻤﯿﯿەوە ﺑە دار و ﺑەرد و ھەرﭼﯽ ﻧﺎوی ﺳەﯾﺮ ھەﯾە ،ﻟە ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﭘەﯾﺞ و ﺋەﻛﺎوﻧﺖ دروﺳﺖ دەﻛەن و دەﺳﺖ ﺑە ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨﺘﺮﯾﻦ ﺟﻨێﻮ و ﻗﺴــە دەﻛــەن .ﺋەﻣــەش ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﺑﺎﻧﮕەﺷەی ﺋــﺎزادی و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯽ دەﻛەن، ﺑەم ﻣﺎف و ﺋﺎزادی ﺑە ﻛەﺳێﻜﯽ
ﻧﺎو ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧــﺎدەن ،ﺋﺎزادی ھەڵﺒﮋاردن و ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛە ﻣﺎﻓێﻜﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿە ھەڵﯿﺒﮋێﺮێ و ﺟێﺒەﺟێﯽ ﺑﻜﺎت“. دﯾﻨــﺪار ﻧەﺟﻤــﺎن دۆﺳــﻜﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﭘێﺸﻮوی ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە وازی ﻟەو ﺣﺰﺑە ھێﻨــﺎوە و وەك ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﻛﺎر دەﻛﺎت ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون دەﻛﺎﺗــەوە” ،ﻧﺎوزڕاﻧﺪن و ﺗﯿﺮۆری ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەواﻧەی واز ﻟــە ﺣﺰﺑێﻚ دێﻨــﻦ و دەﭼﻨە ﭘــﺎڵ ﺣﺰﺑێﻜــﯽ ﺗــﺮ ،ﻟەﮔــەڵ ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺟﺎڕﻧﺎﻣــەی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯽ و ﯾﺎﺳﺎ ﺑەرﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻧﺎﮔﻮﻧﺠێــﺖ ،ﺑەڵﻜــﻮ دژ ﺑــەو ﺑﻨەﻣﺎﯾﺎﻧەﯾە ،ﻣﺮۆڤ ﺋﺎزادە ﻟەوەی ﻟەﮔــەڵ چ ﺣﺰﺑێﻚ ﻛﺎر دەﻛﺎت و ﺗەﻧﺎﻧەت چ ﺋﺎﯾﻨێﻚ ھەڵﺪەﺑﮋێﺮێﺖ، ﺋەوە ﺋﺎزادﯾﯿەﻛﯽ ﺗﺎﻛەﻛەﺳﯿﯿە و ﻧﺎﺑێﺖ ﺑەرﺗەﺳﻚ ﺑﻜﺮێﺘەوە“. دۆﺳــﻜﯽ دەڵــێ” ،ﺑەداﺧــەوە ﺣﺎڵەﺗێﻜﯽ زۆر ﺳەﯾﺮە ﻛە ﻛەﺳێﻚ ﻟە ﻧﺎو ﺣﺰﺑێﻜــەوە واز دێﻨێ ﯾﺎن دەﭼێﺘە ﻧﺎو ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺗﺮ ،دەﺳﺖ ﺑــە ھەڵﻤەﺗێﻜﯽ ﺟەﻣــﺎوەری ﺗﯿﺮۆری ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿﺎن دەﻛﺮێ،
ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا زۆر ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿە ﻛەﺳێﻚ ﻟە ﺣﺰﺑێﻜﺪا ﻛﺎر ﺑــﻜﺎت و دواﺗﺮ ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﮕﯚڕێﺖ و ﺑﭽێﺘە ﭘﺎڵ ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺗﺮەوە“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﺋــەو ﺣﺎڵەﺗەﯾــﺎن ﺗێﺪاﯾە ،ﺑەم رێﮋەﯾﯿﯿە ،ھەﻧﺪێــﻚ ﻟەو ﺣﺰﺑﺎﻧە دەﺳــەت ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎر دەﻛەن ﻛــە دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرە ،ﺋــﺎزادی ﻧﯿﯿە و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻧﯿﯿــە و ڕێﺰ ﻟە ﺑﯿﺮ و ڕای ﺋــﺎزاد و ﺋﺎزادﯾﯽ ﺗﺎﻛەﻛەس ﻧﺎﮔﺮێ ،ﺑەم ھــەر ﺧﯚﯾﺎن ﺋەو ﻣﺎﻓە ﺑە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻧﺎدەن، ﺋەوان ﺣﻜﻮوﻣەت و دەﺳــەت ﺑە ﺷــﺘێﻚ ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر دەﻛەن ﻛە ﺧﯚﯾﺎن ﺑڕواﯾﺎن ﭘێﯽ ﻧﯿﯿە“. دۆﺳــﻜﯽ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە، ”ﻛﺎﺗــێ ﻛەﺳــێﻚ ﺣﺰﺑێﻚ ﺟێ دەھێڵﯽ و دەﭼێﺘە ﻧﺎو ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺗﺮ ،ﺣﺰﺑﯽ ﯾەﻛەم ﺑــە ڕووﺧﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺗێــﯽ دەﮔﺎت ،ھەر ﺣﺰﺑێﻚ ﺑە ڕۆﯾﺸــﺘﻨﯽ ﻛەﺳێﻚ ﺑڕووﺧێ، ھﯿــﭻ ﻛﺎت ﺣــﺰب ﻧەﺑــﻮوە. ﺟﮕەﻟەوەش ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻗﺎچ و دەﺳﺘﯽ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑەﻧــﺪ ﺑﻜــەن و ﺑڵێﻦ، ﺑﺘەوێ و ﻧەﺗــەوێ دەﺑێ ھەر ﻟە ﻧﺎو ﺋــەو ﺣﺰﺑە ﺑﯽ ،ﺋــەوە ﺗەواو ﭘێﭽەواﻧەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯿە“.
ﮔﯚڕان ﭘێﺸﻮەﺧﺖ ﺟﻮﻧﺪﯾﺎﻧﯽ ﺑە ﭼﻮوﻧە ﻧﺎو ﭘﺎرﺗﯽ ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر ﻛﺮد ﺑەرﭘﺮﺳێﻜﯽ ﭘﺎرﺗﯽ:
ﺟێﮕەی ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿە ﺳەرﺑەﺧﯚﺧﻮازاﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯽ ھﺎوڕاﺑﻦ
وﺷە/ﮔەرﻣﯿﺎن- ﺳەﺑﺮی ھﯚرﯾﻨﯽ ﭘــﺎش ﻧﺎﻣــەی دەﺳــﺖ ﺋــﺎزاد ﻟەﻛﺎرﻛێﺸــﺎﻧەوەی ﺟﻮﻧﺪﯾﺎﻧــﯽ ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺣﺰﺑەﻛــەی، ھەڵﺴﻮوراوێﻜﯽ ﮔﯚڕان ﺟﻮﻧﺪﯾﺎﻧﯽ ﺑە ﺑﻮون ﺑە ﭘﺎرﺗﯽ ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر ﻛﺮد، ﺑەرﭘﺮﺳێﻜﯽ ﺑﺎی ﭘﺎرﺗﯿﺶ دەڵێ ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯿە ﺳــەرﺑەﺧﯚﺧﻮازاﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﮔەڵﻤﺎن ﺑﻦ. ﻋەدﻧﺎن ﻋﻮﺳﻤﺎن ،ھەڵﺴﻮوڕاوی دﯾﺎری ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕان ﻟە ﺋەﻛﺎوﻧﺘــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺗﯚڕی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ،ھەر ﻛەﺳــێﻚ
ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺋــەوەی ﻛــﺮد ﻛە ﻟەﺳەر ﭘﺮﺳﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻟە ﺣﺰﺑەﻛــەی دوور ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە، ﺋەوە دﯾﺎرە ﺧــﯚی ﺧﺰاﻧﺪووەﺗە ﺑﺎوەﺷــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە. ﻟــە ﺑەراﻣﺒەردا ﺋەﻛﺮەم ﺳــﺎڵﺢ، 22ی ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻟﻘﯽ 22ی ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە“ وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿە ﺑﯚ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛــە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺧﻮازەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن را و ﺑﯚﭼﻮوﻧﯿــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗﯽ ﺑێﺖ ،ﺋــەوە ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾەش دێﺖ ھەﻧﺪێﻚ ﻻﯾەﻧﯽ ﺗﺮ ﻛﯚﻣەڵێﻚ دروﺷﻤﯿﺎن ھەڵﮕﺮﺗﻮوە ﺑﯚ ﭼەواﺷەﻛﺮدﻧﯽ ﺧەڵﻚ ،ﺋەﮔەر ﻧﺎ ﺑڕواﯾﺎن ﺑەدەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردی
و ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻧﯿﯿە. زﯾﺎﺗــﺮ رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە، ﺋــەوەی ھەﻧــﮕﺎوی ﻛﺮداری ﺑﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻧێــﺖ ،ﺳــەرۆك ﺑﺎرزاﻧﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﯿەﺗــﯽ، و ﺑەھﯿﻮاﯾﻦ ھەﻣﻮوان ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜــە ن ، ﭼﻮﻧﻜە ﺟﮕە ﻟــە
ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ھﯿﭻ ﺋﺎﺳﯚﯾەﻛﯽ ﺗــﺮ ﻧﯿﯿە ﺑــﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸە ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. د .ﺋﯿﺒﺮاھﯿــﻢ ﻋەﻟــﯽ ﻣﻮراد، ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜﯚی ﮔەرﻣﯿﺎن ﺑــﯚ ” وﺷــە“ ﺋﺎﻣــﺎژەی دا، ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯽ
ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻋەﯾﺐ و ﻋﺎر ﻧﯿﯿە و دروﺳــﺖ ﭘێﭽەواﻧەﻛەﯾەﺗﯽ، ﺑﯚﯾە ھەر ﻛەﺳــێﻜﯿﺶ داﻛﯚﻛﯽ ﻟەو ﭘﺮﺳە ﺑﻜﺎت ،ﺟێﯽ ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿە ﭼﻮﻧﻜە ﺧــەون و ﺋﺎواﺗﯽ ھەﻣﻮو ﻛﻮردێﻜﯽ ﺑەﺷــەرەﻓە ﻟە ھەﻣﻮو ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﻛەﺳێﻚ ﻛە ﺑﺎس ﻟە ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ وﺗەﻛەی دەﻛﺎت و ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەردا ﭘێﯽ دەﮔﻮﺗﺮێــﺖ ﭘﺎرﺗﯿﯿــە ،دەﺑــێ ﺷــﺎﻧﺎزی ﺑــﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻛﺎرێﻜﯽ ﺧﺮاﭘــﯽ ﻧەﻛﺮدووە، ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ھەﻣﻮو ﺗﺎﻛێﻜﯽ ﻛﻮردەوە ھەﯾە و ﻣﺎﻓــﯽ ھەﻣﻮو ﻛﻮردێﻜە. ﻟەﺑــﺎرەی ﺋــەو
ﻗﺴــﺎﻧەی ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ھەڵﻮێﺴﯽ ﺋــﺎزاد ﺟﻮﻧﺪﯾﺎﻧﯿﯿــەوە ﻛﺮاون، دﻛﺘــﯚر ﺋﯿﺒﺮاھﯿــﻢ رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﺋــەوەی ﺑەراﻣﺒــەر ﺟﻮﻧﺪﯾﺎﻧــﯽ ﮔﻮﺗﺮاوە ،ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﻧﺎڕەﺣەﺗﺒﻮوﻧﯽ ﻛەﺳــﺎﻧێﻜە ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺟێﮫێﺸــﺘﻨﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻧێﻮ ﺣﺰﺑێﻚ ﺑﯚﯾە ﺗﯚﻣەت ﯾﺎ ﻗﺴــەی دەﺧەﻧە ﭘﺎڵ. ﺷــﻮﺑﺎت، 11ی رۆژی ﺋــﺎزاد ﺟﻮﻧﺪﯾﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺳﺖ ﻟەﻛﺎرﻛێﺸﺎﻧەوەی ﻟە ﺣﺰﺑەﻛەی راﮔەﯾﺎﻧﺪ و دواﺗﺮ رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە، ﺣﺰﺑەﻛەی ﻟە دەﺳﺘێﻜﯽ ﺋەﻣﯿﻨﺪا ﻧەﻣــﺎوە و ﻟــە داﻛﯚﻛﯿﻜﺮدن ﻟە ﭘﺮﺳﯽ ﺳەﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻻی داوە.
دۆﺳﯿە
ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﻧﯿﮕەراﻧە
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﮕەراﻧﻦ ﻟــەو ھەڵﻤەﺗە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەی ﺑە ﺋﺎراﺳﺘەی ﺷﻜﺎﻧﺪن و ﻧﺎوزڕاﻧﺪﻧﯽ ﻛﺎرەﻛﺘەرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑەڕێــﻮە دەﭼێﺖ ،ﺋەوان ﭘێﺪاﮔﯿﺮی ﻟەوە دەﻛەن ﻛە دەﺑێﺖ ﺋەو ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﯾەﻛﺘﺮ ﺳڕﯾﻨەوەﯾە ،ﺑﺴڕێﺘەوە. ﺋەﺑﻮﺑەﻛــﺮ ھەڵەدﻧــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﻟــە دوای ڕاﭘەڕﯾﻨــەوە ﻛﻮﻟﺘﻮورێﻜﯽ ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻦ ﺑەھﯚی ﺷەڕی ﻧﺎوﺧﯚ دەرﻛەوﺗﻮوە و ﻛەﻣﺘﺮ ﺟﯿﺎوازﯾﯽ ھێــﺰ و ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻗﺒﻮوڵ دەﻛﺮێــﺖ ،ﯾﺎن ﻟەﮔەڵﻤﯽ ﯾﺎن دوژﻣﻨﻤﯽ ،ﺋەﮔەر ﻟە ﺳﺎڵێﻜﺪا ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك ڕۆژ ﻟەﮔــەڵ ﻻﯾەﻧێﻚ ھﺎوھەڵﻮێﺴــﺖ ﻧەﺑﯿــﺖ و ﯾەك ڕۆژ ﺟﯿﺎواز ﺑﯿﺖ ،ﺋەوەی ﻣﺎوەی ڕاﺑــﺮدووت دەﺳــڕێﺘەوە ،ﺑەم ﺧــﯚی دەﺑێــﺖ ﺋــەو ﻛﻮﻟﺘﻮورە ﺑﺴڕێﺘەوە“. ﺋەو ﻟێﺪواﻧــەی ھەڵەدﻧﯽ ،ﭘﺎش ﺋەوە ھەڵﻤەﺗە ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿﯿە دێﺖ ﻛە ﺑەھﯚی رەﺧﻨەﯾەﻛﯽ ﺋەﻣﯿﻨﺪاری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟەﺑﺎرەی دەﺳﺘەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن و ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی 19ی
ﺋﺎﺑــەوە ،ﺣﺰﺑەﻛــە ﻛەوﺗﻮوەﺗــە ﺑــەر ﺷــەﭘﯚﻟێﻜﯽ ﺷــﻜﺎﻧﺪن و ﻧﺎوزڕاﻧﺪﻧەوە. ھەڵەدﻧﯽ دەڵێ” ،ﺋەم ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﺗەﺷــﮫﯿﺮ و ﻧﺎوزڕاﻧــﺪن و ﯾەﻛﺘﺮ ﺷــﻜﺎﻧﺪﻧە ،ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨە و ھﯿــﭻ ﺟێﮕەﯾەﻛﯽ ﺑﯚ ﺑﯿــﺮوڕا و ﺋﺎزادی و ڕادەرﺑڕﯾﻦ ﻧەھێﺸــﺘﻮوەﺗەوە، دەﺑێــﺖ ھەﻣﻮوﻣــﺎن ﻛﺎر ﺑــﯚ ﺑﻨﺒڕﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺋەوەی ڕووی دا ﻟە ﭼەﻧــﺪ ڕۆژی ڕاﺑــﺮدوودا ﺟێﮕەی ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿە“. ﺋەﻧﺪاﻣەﻛــەی ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو زﯾﺎﺗــﺮ دەڵێ” ،دەﺑﻮو ﻛﺎدر و ﺳــەرﻛﺮدەی ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ڕۆڵێﻜــﯽ ﺟﻮان ﺑﺒﯿﻨــﻦ ﺑــﯚ ﻛﺎدر و ﮔەﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮارەوەﯾﺎن ﺑﯚ ﺋــەوەی واز ﻟەو ﻧەرﯾﺘە ﺧﺮاﭘــە ﺑێﻨﻦ ﻧەك ﺧﯚﯾﺎن ﺗێﻜەڵﯽ ﺑﻜــەن ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ھﯿﭻ ﺳــەرﻛﺮدەﯾەك ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﻧەﭼﻮوە ﻧﺎو ﺋەو ﺷەڕە ﺑێ ﺗﺎﻣەوە“. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ،ﻓەرھــﺎد ﻣــەﻻ ﺳﺎڵﺢ ،ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدن ﻟــە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷە“ی دووﭘــﺎت ﻛــﺮدەوە” ،ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺑﺎوەڕی ﺑە ﺷــەڕی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪن و ﺗێﻜﺪاﻧﯽ ﻣﯿﺰاﺟﯽ ﻛﯚی ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻧﯿﯿە ،ﻧە ﻟە ڕاﺑﺮدوو ﻧە ﻟە ﺋێﺴــﺘە و داھﺎﺗﻮوﺷﺪا ﺋەو
ﻛﺎرە ﻧﺎﻛﺎت“. رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﺋەﻣﯿﻨﺪاری ﮔﺸــﺘﯽ ﻟە دﯾﺪارێﻜﺪا ﻛە ﻟەﮔەڵ ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮان ﺋەﻧﺠﺎم درا ،ھەﻧﺪێ ﺑــﺎری ﺳــەرﻧﺞ و ﺗێڕواﻧﯿﻨــﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺧﺴﺘە ڕوو ،ﺋەوەﺑﻮو ﺑﺮادەراﻧﯽ ﮔﯚڕان ﺑەﻗﻮرﺳﯽ ﻟەﺳەر دڵﯿﺎن ﻛــەوت و ﻛﺎر ﮔەﯾﺸــﺘە ﺋەوەی ﻛە ھەﻧﺪێ وﺷــەی زۆر ﻧــﺰم ﺑــەﻛﺎر ھــﺎت ،ھﯿﻮادارﯾﻦ ﺋەو ﻗﺴــﺎﻧە ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە زاری ھﯿﭻ ﻛەﺳــێﻚ ﻟە ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ﻧەﺑﯿﺴﺘﯿﻦ“. ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدن دەڵێ” ،ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ڕووﻧﻜﺮدﻧــەوەی ﺧــﯚی دا ،ﻟە ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﺶ ﺋەﮔەر ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﮔەﻧﺠــﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﻗﺴــەﯾﺎن ﻛﺮدﺑێــﺖ ،ﻛﺎرداﻧەوە ﺑــﻮوە ،ﻧــەك ﺑەرﻧﺎﻣــە ،ﻟەﮔەڵ ﺋەوەش ﺷەڕی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪن ﻧەﺑﻮوە ﺑەﻗەد ﺋەوەی ڕووﻧﻜﺮدﻧەوە ﺑﻮوە
ﺑﯚ ﻻﯾەﻧﯽ ﺑەراﻣﺒەر“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﭘەﯾﺎم و ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ڕێﻜﺨﺴــﺘﻨەوەی ﻧﺎوﻣﺎڵــﯽ ﻛــﻮردە ،ﺑەردەواﻣﯿﺶ دەﺑێــﺖ ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﭘەﯾﺎﻣە و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ھﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ﻟــە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا“. ﻣەھــﺪی ﻣەﺣﻤــﻮود ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەڵێﺖ” ،ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋەو ﺟﯚرە ﺷــەڕی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪن و ﻧﺎوزڕاﻧﺪﻧﺎﻧــە ﺑە ﺑــﺎش ﻧﺎزاﻧێﺖ، ﭼﻮﻧﻜە ھێﺮﺷــﻜﺮدﻧە ﺳەر ﯾەﻛﺘﺮ ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪی ھﯿــﭻ ﻻﯾەﻧێﻚ ﻧﯿﯿــە ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪی دوژﻣﻨــﺎن و ﺋەواﻧەﯾە ﻛە ﻟەﭘێﻨﺎو ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪا ھەﻣﯿﺸە ﺑە دوای ﺋەو ﺟﯚری ڕەﻓﺘﺎراﻧەوەن“. ﺋەو ﺑﯚ ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ھﯿﭻ ﻛﺎت ھەوڵﯽ ﻧەداوە ﭘەﻧﺎ ﺑﺒﺎﺗە ﺑەر ﻧﺎوزڕاﻧﺪن ،ھەﻣﯿﺸــە ژﯾﺮاﻧە ﻣﺎﻣەڵــەی ﻛــﺮدووە ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺣﺎڵەﺗﺎﻧەدا .ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ھەﻣﯿﺸــە ھەوڵﯽ داوە ﻛێﺸــە ﻟــە ﻧێﻮان ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﺪا ڕوو ﻧەدات ،ﺑەردەوام ﻛە ﺣﺎڵەﺗێﻚ ﯾﺎن ﻛێﺸەﯾەك ڕووی داﺑێﺖ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا ،ﭘەﻧﺎی ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدن و ﺑﺎﺷــﻜﺮدﻧﯽ دۆﺧەﻛە ﺑﺮدووە“.
ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﻛــە ﺳــﺎڵﯽ 2009ﻟەﺳــەر دەﺳﺘﯽ ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ،ﺟێﮕﺮی ﺋەوﻛﺎﺗﯽ ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸــﺘﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ داﻣەزرا ،دوای ھەﺷﺖ ﺳــﺎڵ ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ھەرێﻤﺪا ﺑــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻣﺎوەﺗەوە و ﺑــە ھــﯚی دوورﻛەوﺗﻨەوەی ڕێﻜﺨەرەﻛەﺷــﯿﺎن دووﭼﺎری ﺷڵەژاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺑﻮون ،ھەر دوای دەرﻛﺮدﻧﯿﺎن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت و ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﻟەﻻﯾەن ﭘﺎرﺗﯿﯿەوە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2015دا ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش ﭘﺎرﺗﯽ ھێڵﯽ ﺳــﻮوری ﻟەﺳــەر ﺋەو ھێﺰە ھەﯾە ،ﺋــەوەش وای ﻟە ﮔــﯚڕان ﻛﺮدووە ھەر ﻻﯾەﻧێﻚ ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯽ داﺑﻨﯿﺸــێﺖ ،ﺋەو ھێﺰە ﺑە ﺧﯿﺎﻧﺘەﻛﺎر ﻧﺎو دەﺑﺎت. ﻓــﺎزڵ ﺑەﺷــﺎرەﺗﯽ ،ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەﻛﺎت، ”ﮔــﯚڕان دەﯾەوێﺖ ﺷﻜﺴــﺘە
ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ داﭘﯚﺷــێﺖ و ﺑﯚ ﺋەوەش ھەﻣﻮو ڕێﮕەﯾەك دەﮔﺮێﺘە ﺑەر“. ﺑەﺷــﺎرەﺗﯽ ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔﻮت، ”ﺋێﺴﺘە ﻛەﺷﻮھەواﯾەﻛﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ دروﺳــﺖ ﺑﻮوە و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ھەﻣﻮو ﻗﺴــەﯾەك ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﺑــەم ﺑــە ﺧﯿﺎﻧەﺗﻜﺎر زاﻧﯿﻨﯽ ﺋەواﻧەی ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗــﯽ دادەﻧﯿﺸــﻦ ،ﮔەﻣەﯾەﻛﯽ دۆڕاوی ﮔﯚڕاﻧــە ،ﺑﯚ ﻣەﮔەر ﺧﯚی ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗــﯽ داﻧەﻧﯿﺸــﺖ و ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯿﺸﯿﺎن واژوو ﻧەﻛﺮد؟“ ﺑﺎﺳﯽ ﻟەوەش ﻛﺮد ،ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﮔﯚڕان ﺑە ﺷێﻮازی ﺳﯿﺎﺳەﺗﻜﺮدن و ﻣﺎﻣەڵــەی ﻟەﮔــەڵ ھێــﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮدا ﺑﭽێﺘەوە. دواﯾﯿــﻦ ھەوڵەﻛﺎﻧــﯽ ﮔــﯚڕان ﺑﯚ ﺳــەر ھێــﺰ و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﺋەﻣﯿﻨﺪاری ﺋەو ﺣﺰﺑە ،ﺳەﺣەدﯾﻦ ﻣﺤەﻣــەد ﺑەھﺎدﯾﻦ ﺑــﻮو ،دوای ﺋەوەی ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟەﮔەڵ ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ،ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ﻛﯚ ﺑﻮوەوە و ڕای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی 19ی ﺣﻮزەﯾﺮان ﻛە ﺑﻮوە ھﯚﻛﺎری ﭘەﻛﺨﺴﺘﻨﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ھەڵە ﺑﻮوە، ﺋﯿﺘﺮ ﮔﯚڕان ھێﺮﺷﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﯚ ﺳەر ﺋەو ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿە و ﺣﺰﺑەﻛەی دەﺳﺖ ﭘێ ﻛﺮد و ﺑە ﺗەﺳﻠﯿﻤﺒﻮوﻧﯽ
د .ﻣﺤەﻣەد ﺣﺎﺟﯽ:
دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ ﻻی ﮔﯚڕان ھەروەك دروﺷﻢ ﻣﺎوەﺗەوە وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد د .ﻣﺤەﻣــەد ﺣﺎﺟﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﭘێﺸــﻮوی ژووری ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﻛــە ﭘــﺎش وازھێﻨﺎﻧﯽ ﻟەو ﺣﺰﺑــە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﻛﺮد، ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەردا رووﺑــەڕووی ھەڵﻤەﺗێﻜﯽ ﺗﻮﻧــﺪی ﻧﺎوزڕاﻧﺪن ﻛﺮاﯾــەوە .ﺋــەو ﻟــە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷــە“دا رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ، ﮔﻮﺗﺎری ﺋﺎزادی و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯽ و دادی ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ،ﻻی ﮔﯚڕان ھەروەك دروﺷﻢ ﻣﺎوەﺗەوە و دووﭘــﺎت ﻟــەوە دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﻧﺎوزڕاﻧﺪن و ﺗﯿﺮۆری ﻓﯿﻜﺮی و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ ﻟە دﻧﯿﺎی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﺪا ﺟێﮕەی ﻧﺎﺑێﺘەوە. ﺋــﺎزادی ﻛﺎرﻛــﺮدن ﻟە ھەر ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و وازھێﻨﺎن و ﭼﻮوﻧە ﻧﺎو ھەر ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﺑﻨەﻣﺎی ﺳەرەﻛﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿە، ﺑﯚﭼــﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺎﺳــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿــﯽ دەﻛــﺮێ و ﻛﺎﺗێﻚ ﻛەﺳێﻜﯿﺶ واز ﻟە ﺣﺰﺑێﻚ دێﻨێﺖ، ھێــﺮش و ھەڵﻤەﺗــﯽ ﺟﻨێﻮدان ﺑەراﻣﺒەری ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێ؟
ﻣەﺳــەﻟەی ﺋــﺎزادی ﺑﯿــﺮوڕا ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﺑﻨەﻣﺎ ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ ،ھەﻣﻮو ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺋﺎزادی ﺑﯿﺮوڕا دەﻛــەن ،ﺑەم ﺑەداﺧەوە ﻛﺎﺗێــﻚ دەﺑﯿﻨﯽ ﺳــەرﻛﺮدەﯾەك ﻟە ﻧــﺎو ﺣﺰﺑێﻜــەوە دەﭼێﺘە ﻧﺎو ﺣﺰﺑێﻜــﯽ ﺗﺮ ،ھێﺮﺷــﯽ ﺗﻮﻧﺪی دەﻛﺮێﺘــە ﺳــەر و ﺋﯿﺮھﺎﺑێﻜــﯽ ﻓﯿﻜــﺮی زۆر ﺗﻮﻧــﺪ ﺑەراﻣﺒەری ﺑەڕێــﻮە دەﭼێﺖ .ﻣــﻦ ﯾەﻛێﻜﻢ ﻟەواﻧەی ڕووﺑەڕووی ﺋەو ھێﺮﺷە ﺗﻮﻧﺪاﻧە ﺑﻮوﻣەﺗــەوە ،ﻟەوﻛﺎﺗەی دەﺳــﺘﻢ ﻟە ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻛێﺸــﺎﯾەوە و ﭼﻮوﻣە ﭘﺎڵ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﺋەم ﻛﻮﻟﺘﻮورە ﻟە ﻛﻮێﻮە ھﺎﺗﻮوە و ﺑﯚﭼﯽ دروﺳﺖ ﺑﻮوە و ﺗەﺷەﻧە دەﻛﺎت؟ ﺑەداﺧــەوە ﺋەﻣــە ﻛﻮﻟﺘﻮورێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨە ،ﺗﯚ ﺗﺎ ﻟە ﻧﺎو ﺣﺰﺑﯽ ﯾەﻛــەم ﺑــﯽ ،ﻣﺮۆﭬێﻜﯽ ﺗێﻜﯚﺷــەر و ﭘﺎك و ﺷﯚڕﺷﮕێڕی، ﺑەم ﻛﺎﺗێﻚ واز ﻟەو ﺣﺰﺑە دێﻨﯿﺖ، ﻟەﻻﯾــەن ﺟەﻣــﺎوەری ﺣﺰﺑەﻛە و ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑەوە، ھێﺮﺷــﯽ ﺗﻮﻧﺪت دەﻛﺮێﺘە ﺳەر و ﺑﺮﯾﻨﺪار دەﻛﺮێﯿﺖ ،ھﯿﻮادارم ﺋەو
ﻛﻮﻟﺘــﻮورە ﻧەﻣێﻨێ و ﺧەڵﻚ ﺋﺎزاد ﺑێ ﻟە ﺑﯿﺮوڕای ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺧﯚی و ﺋــﺎزاد ﺑــێ ﻟــەوەی چ ﺣﺰﺑێﻚ ھەڵﺪەﺑﮋێﺮێ. ﻟــە وﺗﺎﻧــﯽ دﻧﯿــﺎدا ﺋــەم ﻛﻮﻟﺘﻮورە ھەﯾە؟ ﻟــە وﺗــە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﻟەو ﺷــێﻮەﯾە ﻧﯿﯿە، ﻧﻤﻮوﻧەﯾەﻛــﯽ زۆر زەق ھەﯾــە ﺋەوﯾﺶ دۆﻧﺎڵﺪ ﺗﺮەﻣﭙﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾە ،ﺋەو ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2012 ﺋەﻧﺪام ﺑﻮوە ﻟە ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ،دوای 2012ﺑﻮوەﺗە ﺋەﻧﺪام ﻟە ﺣﺰﺑــﯽ ﻛﯚﻣﺎرﯾﯿەﻛﺎن، دوای ﭼﻮار ﺳﺎڵ ﺋەﻧﺪاﻣﺒﻮوﻧﯽ ﻟە ﺣﺰﺑﯽ ﻛﯚﻣــﺎری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ،ﺧﯚی ﻛﺎﻧﺪﯾﺪ ﻛﺮد ﻟەﺳــەر ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە و ﺑﻮوە ﺳــەرۆﻛﯽ وﯾﻼﯾەﺗە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ،ﺋەﮔەر ﺋــەو ﻧﻤﻮوﻧەﯾە ﻟە ﺑەرﭼﺎو ﺑﮕﺮﯾﻦ، دەﺑــێ ﺗێ ﺑﮕەﯾﻦ ﻛــە ﻟە دﻧﯿﺎی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﺪا زۆر ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﯿە ﯾەﻛێﻚ ﺑﯿﺮوڕای ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺧﯚی ﺑﮕﯚڕێ ﯾﺎن ﺑﭽێﺘــە ﻧﺎو ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺗــﺮ ،ﺑﯚﯾــە ھﯿــﻮادارم ﺋەﻣە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑﺒێﺘە ﻛﻮﻟﺘﻮورێﻜﯽ زاڵ ،ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺋﯿﺘﺮ ﺋەو ﺋﯿﺮھﺎﺑە ﻓﯿﻜﺮﯾﯿە ﻧەﻣێﻨــﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو
ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺑﯿﺮوڕای ﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾﺎن ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﻛە ﻛﺎری ﺗێﺪا دەﻛەن ،دەﯾﮕﯚڕن. ﺋــەو ﻛﻮﻟﺘــﻮورە ﺑەھــﯚی ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾــە ﯾــﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧەوە ﺋەو ھێﺮﺷﺎﻧە ﺋﺎراﺳﺘە دەﻛﺮێﻦ و ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ھﺎﻧﯿــﺎن دەدەن ﺋەو ھەڵﻤەﺗﺎﻧە ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪەن؟ ھەردووﻛــﯽ ھەﯾــە ،ﻛﻮﻟﺘﻮور و ﭘەروەردەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺧﺮاپ ھەﺑﻮوە ﻟە ﭘﺮۆﺳــەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ
ﺷەﺳــﺘەﻛﺎﻧەوە دەﺳــﺘﯽ ﭘــێ ﻛﺮدووە ،ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن وای ﻛﺮدووە ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺑﯿﺮوڕا ﯾﺎن ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ وەك ﺗﺎواﻧێﻜﯽ ﮔەورە ﺳەﯾﺮ ﺑﻜﺮێ ،ﺋەوە ﺑەﺷێﻜە ﻟە ﭘەروەردەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﺋێﻤە ،ﺣﺰﺑەﻛەش ﺧﯚی ڕۆڵﯽ ھەﯾە ﻟە ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﺎن و ﺳەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ھێﺮﺷﻜﺮدﻧە ﺳەر ﺋەو ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەی ﺣﺰﺑەﻛە ﺑەﺟــێ دێڵــێ ﯾــﺎن دەﭼێﺘــە ﻧﺎو ﺣﺰﺑێﻜــﯽ ﺗﺮ .ﻛﺎﺗێــﻚ ﻣﻦ و ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛەﺳــﯽ ﺗﺮ ﻟــە ﮔﯚڕان
دەﺳﺘﻤﺎن ﻛێﺸﺎﯾەوە و ھﺎﺗﯿﻨە ﻧﺎو ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﻟەﻻﯾــەن ﺟەﻣــﺎوەری ﮔــﯚڕان و ﺧەڵﻜێﻜــﯽ زۆرەوە ھێﺮﺷــﯽ ﺗﻮﻧﺪﻣﺎن ﻛﺮاﯾە ﺳەر ،ﻣﻦ ھﯿﻮادارم ﺋەﻣە ﺑە ﺋﺎراﺳﺘەﻛﺮدن و ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﮔــﯚڕان ﻧەﺑێ. ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺑﯿﺮوڕای ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺣﺰﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺒێﺘە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺋﺎزادﯾــﯽ ﺗﺎﻛەﻛەس ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ھەر ﻛەﺳــێﻚ دەﺑێ ﺋﺎزاد ﺑــێ ﻟە چ ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛﺎر دەﻛﺎت. زﯾﺎﺗﺮ ﺋــەو ﺣﺰﺑﺎﻧەی ﺑﺎس ﻟە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ و ﻣەدەﻧﯽ و ﺋﺎزادی دەﻛــەن ،ﺋەو ھەڵﻤەﺗــە دژ ﺑەو ﻛەﺳــﺎﻧە ﺋەﻧﺠــﺎم دەدەن ﻛە ﻟە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﭼﻨە دەرەوە ،ﺋەﻣە ﻣﺎﻧــﺎی واﯾە ﺋــەوان دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﻣەدەﻧﯿــەت و ﺋﺎزادﯾﯿــﺎن ﺑــە ڕووﻛەش وەرﮔﺮﺗﻮوە ،ﯾﺎن ھﯚﻛﺎر ﭼﯿﯿە؟ ﺑەﺷێﻚ ﻟەو دروﺷﻤﺎﻧەی ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﻟەﺑﺎرەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﺋﺎزادﯾﯿەوە ﺑــەرزی دەﻛەﻧەوە ،ﻟــە ﻧێﻮﯾﺎﻧﺪا ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻛە ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﺷەﻓﺎﻓﯿەت و ﻋەداﻟەﺗﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ دروﺳﺖ
ﺑﻮو ،ﻣﻦ ﭘێﻢ واﯾە ﺋەﻣﺎﻧە ھەروەك دروﺷــﻢ ﻣﺎوﻧەﺗەوە و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧەﺑﻮوەﺗــە ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە ،ﺑﯚﯾە ﺋەو ھێﺮﺷﺎﻧە ﺑە ﻗﺴەی زۆر ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻦ و دەﺳــﺘﺒﺮدن ﺑﯚ ﺧﺎﻧەوادەی ﻛەﺳەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺋەﻧﺠﺎم دراوە ،دەﺑێ ھــەوڵ ﺑﺪەﯾﻦ ﺋەو ﻛﻮﻟﺘﻮورە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺑەﺳەردا ﺑێ و ﺋﺎزادی ﺑﯿﺮوڕا و ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﻧــﺎو ﺣﺰﺑێﻜەوە ﺑــﯚ ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺑﺒێﺘە ﻛﻮﻟﺘﻮورێﻜــﯽ ﻧﯚرﻣﺎڵ و ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾە ﻣﺎﻣەڵە ﻧەﻛﺮێ، ﻣﻦ ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵ ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾەﺗﯿﻢ ﻟــە ﻧــﺎو ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕان ھەﺑﻮوە ،ﻗﺴــەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨﻢ ﻟەﻻﯾــەن ﭘﺎرﺗﯽ ﯾﺎن ﯾەﻛێﺘﯽ ﯾﺎن ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮ ﭘــێ ﻧەﮔﻮﺗﺮاوە، ﺑەم ﻛە وازم ﻟــە ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان ھێﻨﺎ ،ﺋﯿﺘﺮ ﺋەو ھێﺮﺷــە ﻛﺮاوەﺗە ﺳەرﻣﺎن و ﻧﺎزاﻧﯿﻦ ﭼﯚن ﭘێﻨﺎﺳەی ﺑﻜەﯾﻦ ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋێﻤە ﺳــﺎﻧێﻚ ﺧەﺑﺎﺗﻤﺎن ﻟــە ﻧﺎو ﺋەو ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە ﻛﺮدووە .ﺋەﻣەش ﺋەوە دەردەﺧﺎت ﻛە ﻣەﺳــەﻟەی ﺋﺎزادی ﺷــﺘێﻜﯽ ﻛﺮداری ﻧﯿﯿە و ﻧەﭘەڕﯾﻮەﺗەوە ﻧﺎو ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑﺎﻧە.
ژﻣﺎرە ) ، (175ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 15 ،
ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ھەڵەدﻧﯽ :دەﺑێﺖ ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﯾەﻛﺘﺮ ﺳڕﯾﻨەوە ﺑﻨﺒڕ ﺑﻜﺮێ
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان ﺧﯚی ﺑﯚ ھێﺰ و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ﺑﯚﺳەوە و ھــەر ﻻﯾەﻧێﻜﯿــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داﺑﻨﯿﺸــێﺖ ﯾــﺎن ڕێﻜﻜەوﺗﻦ ﺑﻜﺎت ،ھەڵﻤەﺗــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ دەﻛﺎﺗە ﺳــەر و وەك ﺧﯿﺎﻧەﺗﻜﺎر دەﯾﻨﺎﺳــێﻨێﺖ ،ﺋەوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ڕێﻜﻜەوﺗﻦ و ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەﻛﺎﻧﯽ ﺧــﯚی ﺑﯚ ھەﻣــﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎن و ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﻜــﺮدن ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ دەزاﻧێﺖ.
ﭘﺎرﺗــﯽ و دەﺳــەﺗﺨﻮازی ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎری دەﻛﺎت. ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ھەڵەدﻧــﯽ ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺑــە ”وﺷە“ـــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﺋێﻤە ﻟەﮔەڵ ﮔﯚڕان ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﻦ و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەردووﻻﺷﻤﺎن ﭘێﻮەی ﭘەﯾﻮەﺳﺖ ﺑﯿﻦ“. ﺋــەو ﮔﻮﺗــﯽ” ،ڕﻛﻮﻛﯿﻨــە و ﯾەﻛﺘــﺮی ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎرﻛــﺮدن ﺑە ﻗﺴەی ﻧﺎﺷﺎﯾﺴــﺘە ،ﻟە ﺳﻮودی ﺋێﻤــە و ﮔــﯚڕان و ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸﺪا ﻧﯿﯿە“. ﺑــەم ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ھەرﻛﺎﺗێــﻚ ﺷــﺘێﻚ ﺧــﯚی وﯾﺴــﺘﺒێﺘﯽ ﺑە دەﺳﺘﻜەوت ﺑﯚ ﻛﻮرد و ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺑﺎﺳﯽ ﻛــﺮدووە ،ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯿﺸﯽ ھەروا وێﻨﺎ دەﻛﺮد ،ﺑــەم ﺑﯚ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑە ﮔﻮﻧﺎھﯽ دەﺑﯿﻨێــﺖ و ﺋەﮔەر ڕێﻜﻜەوﺗﻦ ﯾﺎن ﻟێﻚ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوە ھەﺑێﺖ ،ﺑــە ﺧﯿﺎﻧەت ﻧﺎوزەﻧﺪی دەﻛﺎت. ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﺋﺎﺳــﯚ ﻣەﺣﻤﻮود، ﺑﺎژێڕواﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﮔﯚڕان ﺑە ”وﺷە“ـــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﮔﯚڕان ھﯿﭻ ﻛێﺸــەی ﻧﯿﯿە ﻛﺎم ھێﺰی ﻟەﮔــەڵ ﻛﺎم ھێﺰی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺗــﺮ ڕێــﻚ دەﻛەوێ ﯾــﺎن ﻧﺰﯾﻚ دەﺑێﺘــەوە ،ﮔﯚڕان ﻛێﺸــەی ﻟەوەداﯾە ﻟــەو ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەواﻧەدا ﮔــﯚڕان ﻧەﻛەﻧە ﺑﺎﺳــﻮﺧﻮاس و ﺷﻜﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺨەﻧــە ﭘﺎڵ و ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ ﻟێ دەرﺑﺎز ﺑﻜەن“.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ری ﻓﻜﺮی دەﻛﺎت
ھەر ھێﺰ و ﻻﯾەﻧێﻚ ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯽ داﺑﻨﯿﺸێﺖ ﮔﯚڕان دژاﯾەﺗﯽ دەﻛﺎت
11
ﺋﺎﺑﻮوری
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
12
ﺳﻜﺎی دۆﻻرﻓﺮۆﺷﺎن ﻻی ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ھەوﻟێﺮ ھەﯾە ﺋەو ﺣﺎڵەﺗەی ﺑﺎزاڕی دۆﻻرەﻛەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘﺸێﻮی دروﺳﺖ ﻛﺮدووە
ژﻣﺎرە ) ، (175ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 15 ،
ھﺎوﺑەﺷﯽ ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ﻣﺘﻤﺎﻧە دۆﻻرﻓﺮۆﺷﺎن دەﺧﺎﺗە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەوە وﺷە /ھەوﻟێﺮ -راﻣﯿﺎر و ﺳەرﺧێڵ ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﻛێﺸﺎﻧەی رووﺑەڕووی دۆﻻرﻓﺮۆﺷــﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ دەﺑێﺘەوە، ﻣﺎﻣەڵەی ھﺎوﺑەﺷــﯿﻜﺮدﻧە ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ﻣﺘﻤﺎﻧــە و ﺑەﺑێ ھەﺑﻮوﻧﯽ ھﯿﭻ ﻧﻮوﺳﺮاوێﻜﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟە ﻧێﻮان ھﺎوﺑەﺷــەﻛﺎﻧﺪا .دۆﻻرﻓﺮۆﺷﺎن ﻟە ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە و ھەڵﮕﺮﺗﻨــﯽ ﭘﺎرەدا رووﺑــەڕووی ﻣەﺗﺮﺳــﯽ دەﺑﻨەوە، ﺑەم ﺋــەوان رێﮕــەی ﺟﯚراوﺟﯚر ﺑــەﻛﺎر دێﻨﻦ ﺑــﯚ ﺷــﺎردﻧەوەی ﭘﺎرەﻛەﯾﺎن. ھﺎﺷــﻢ ﭘﯿــﺮداود ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ دۆﻻرﻓﺮۆﺷــﺎن ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺑﯚ ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﻛێﺸە ھەﯾە ﻟەﻧﺎو دۆﻻرﻓﺮۆﺷﺎﻧﺪا ،ﺋەوەش ﺑەھــﯚی ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻣەڵەﯾەﻛــﯽ ﻧﺎدروﺳــﺖ روو دەدات ﻛــە ﺋێﻤە ﻣﺎﻧﮕێﻜە ھەوڵــﯽ ﻗەدەﻏەﻛﺮدﻧﯽ ﺟﯚرێﻚ ﻟەو ﻣﺎﻣەڵەﯾەﻣﺎن داوە“. رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗــەوە” ،ﻣﺎﻣەڵەﻛە ﺑەو ﺷێﻮەﯾەﯾە ﻛە ﻛەﺳێﻚ ﻟەﻧﺎو ﺑﺎزاڕی دۆﻻرەﻛــە دەڵێﺖ ﺑﯚ دوو ڕۆژی ﺗﺮ ﺳێ ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻرم ھەﯾە ﺑﯚ ﻓﺮۆﺷﺘﻦ و ﺋەوەش ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺷﻜﺎﻧﯽ ﻧﺮﺧﯽ دۆﻻرە ،ﺑەم ھەر ﺧﯚی دۆﻻرێﻜﯽ زۆر دەﻛڕێﺖ ﻟەوﻛﺎﺗەدا ﻛە ﻧﺮﺧەﻛە ﺑەو ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧﺪەﯾە داﺑەزﯾﻮە ،ﺗﺎ دواﺗﺮ ﺑە ﻧﺮﺧﯽ ﺑەرزﺗﺮ ﺑﯿﻔﺮۆﺷێﺘەوە“.
ﭘﯿﺮداود دەڵێ” ،ﺋــەوە ﯾﺎرﯾﯿەﻛﯽ دووﺳــەرەﯾە ،ﺋــەو ﻛەﺳــە ﯾﺎن ﻗﺎزاﻧــﺞ دەﻛﺎت ﯾﺎن زﯾﺎﻧێﻜﯽ زۆری ﺑەردەﻛەوێﺖ“. زۆرﺟﺎر دۆﻻرﻓﺮۆﺷــەﻛﺎن ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ﻣﺘﻤﺎﻧە ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛﺘﺮ دەﻛەن ،ﺋەوەش رووﺑەڕووی ﻛێﺸــەی ﻻﺑەﻻﯾــﺎن دەﻛﺎﺗەوە و ﭼەﻧــﺪان دۆﺳــﯿەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەو ﻛێﺸﺎﻧەش وەك ﺳــﻜﺎی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺋﺎراﺳﺘەی ﭘﯚﻟﺲ و دادﮔﺎ ﻛﺮاون. ھﯚﮔــﺮ ﻋەزﯾــﺰ ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ھەوﻟێــﺮ ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە دۆﻻرﻓﺮۆﺷــەﻛﺎن دڵﻨﯿــﺎ ﺑﻦ ﻟەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ھﺎوﺑەﺷــﯿﺎن ﻟەﮔەڵ دەﻛــەن ﯾﺎن ﻣﺎﻣەڵەﯾــﺎن ﻟەﮔەڵﺪا دەﻛــەن ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻛێﺸــەﯾﺎن ﺑــﯚ دروﺳــﺖ ﻧەﻛــەن ﻟەﻛﺎﺗــﯽ داﻧﺎﻧــﯽ ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻻﯾــﺎن، ﭼﻮﻧﻜە ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧە ﻟە ﻧێﻮان ھﺎوﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ دۆﻻرﻓﺮۆﺷــﺎﻧﺪا زۆرﺟﺎر ﻛێﺸەی ﻟێ ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە“.
ﺋەو دەڵێ” ،دۆﻻرﻓــﺮۆش ھەﺑﻮوە ﻟەﺳەر ﺑﻮوﻧﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧە ﻛﺎری ﻛﺮدووە، ﺑــەم دوای ﻣﺎوەﯾــەك ﻣﺘﻤﺎﻧەﻛە ﻧەﻣــﺎوە و ﻛێﺸــە ﻛەوﺗﻮوەﺗــە ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ھﯿﭻ ﻧﻮوﺳﺮاو و ﺑەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﺶ ﻟە ﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا ﻧەﺑﻮوە“. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﮔﻮﺗەﺑێﮋەﻛەی ﭘﯚﻟﯿﺲ، ”ﺳــﻜﺎی دۆﻻرﻓﺮۆﺷــﺎن ﻻی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ھەوﻟێﺮ ھەﯾە و زۆرﺟﺎر ﺋەواﻧەی ﻣﺎﻣەڵەﯾﺎن ﭘێﻜەوە ﻛﺮدووە ﻛێﺸــەﯾﺎن ﻛەوﺗﻮوەﺗــە ﻧێﻮان و ﺳــﻜﺎﯾﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە .ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻧﻮوﺳــﺮاوی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ھــﯚﻛﺎری ﺳەرەﻛﯿﯿە ﻟە دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻛێﺸە ﻟــە ﻧێــﻮان ﻓﺮۆﺷــﯿﺎراﻧﯽ دۆﻻر و ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺑەﺑێ ﻧﻮوﺳــﺮاوی ﯾﺎﺳﺎی ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛﺘــﺮ ﯾﻜەن ﯾﺎن ھﺎوﺑەﺷﯽ ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﻣﺘﻤﺎﻧە ﺑﻜەن“. ﻟەﻧــﺎو ﺑــﺎزاڕی ﺋﺎڵﻮﮔــﯚڕی دراو ﻟــە ھەوﻟێــﺮ ،ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧێﻜــﯽ دۆﻻرﻓﺮۆﺷــﺎن ھەﯾە ﻛە ﻟە ﺳــێ
ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﭘﯚﻟﯿﺲ:
ﻟە ﻣﺎوەی ﺳﺎڵێﻜﺪا ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك ﺣﺎڵەﺗﯽ ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ دۆﻻرﻓﺮۆش ھەﯾە و ﺋەوەش ﻧﻤﻮوﻧەﯾەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮕە
ﺋەﻧﺪام ﭘێﻚ ھﺎﺗــﻮوە .ﺋەوان ﺋەرﻛﯽ ڕێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﻧﺎو ﺑــﺎزاڕی دۆﻻر و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎﺳﺒﻜﺎراﻧﯽ ﺋەو ﺑﺎزاڕەﯾﺎن ﻟە ﺋەﺳﺘﯚ ﮔﺮﺗﻮوە. ﭘﯿــﺮداود ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ﻛێﺸــەی دۆﻻرﻓﺮۆﺷــﺎن دەدات ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ھەڵﮕﺮﺗﻦ و ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﭘﺎرەدا، ”ھەرﭼەﻧــﺪ ﻛﻮژران ﯾــﺎن دزﯾﻨﯽ ﭘــﺎرەی دۆﻻرﻓﺮۆﺷــﺎن ﻻی ﺋێﻤە رووی ﻧــەداوە ،ﺑەم ﭘێﺶ ﺣەوت ﺳــﺎڵ ﻟە ﺳــەر ڕێﮕەی ﻛەرﻛﻮوك دۆﻻرﻓﺮۆﺷــێﻜﯽ ﻧــﺎو ﺑﺎزاڕەﻛەی ﺋێﻤەی ﻛــﻮژرا .ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷــﺪا دﯾﺎردەی ﺑﺮدﻧــﯽ ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر و ھەﺗﻦ ھەﺑﻮوە“. ﺷــەوی 31ی ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ دووەﻣﯽ
ﺋەﻣﺴــﺎڵ ،ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﯾەﻛێﻚ ﻟە دۆﻻرﻓﺮۆﺷﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﻟە ﺑەردەم ﻣﺎڵەﻛەﯾﺪا ﻛﻮژرا و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە وردەﻛﺎری ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑﻜﻮژی ﺋەو دۆﻻر ﻓﺮۆﺷە ﺑو ﻧەﻛﺮاوەﺗەوە. ﮔﻮﺗەﺑێﮋەﻛــەی ﭘﯚﻟﯿﺲ دەڵێ” ،ﻟە ﻣﺎوەی ﺳﺎڵێﻜﺪا ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك ﺣﺎڵەﺗﯽ ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ دۆﻻرﻓــﺮۆش ھەﯾە و ﺋــەوەش ﻧﻤﻮوﻧەﯾەﻛــﯽ ﮔﺮﻧﮕە ﺑﯚ ﺳــەرﺟەم دۆﻻرﻓﺮۆﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ، ﭼﻮﻧﻜــە ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ﻟــە درەﻧﮕﺎﻧﯽ ﺷــەودا ﺑەھەزار دۆﻻر ھەڵﮕﺮێﺖ و ﺑﮕەڕێﺘەوە ﻣﺎڵەوە“. ﺋەﻧﺪاﻣەﻛــەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ دۆﻻرﻓﺮۆﺷــﺎن ﭘێــﯽ واﯾــە، ”ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣــﯽ ﻛەﺳــەﻛﺎن
ھﯚﻛﺎرێﻜە ﺑﯚ ھەﻧﺪێﻚ ڕووداﻧﯽ دزی و ﻛﻮﺷﺘﻦ ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﭼﯚن ﻛەﺳێﻚ ھەﺷــﺖ دەﻓﺘــەر دۆﻻر دەﺧﺎﺗە زەرﻓێﻜەوە و ﺑە ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯿﯿەوە دێﺖ و دەﭼێﺖ“. ﻛەﻣــﺎل ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣﻤــﺎن دۆﻻرﻓﺮۆﺷﯽ ﻧﺎو ﺑﺎزاڕەﻛە ﺑﯚ ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆرت ﻻﺑێﺖ ،ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺶ ﻟەﺳەر ژﯾﺎﻧﺖ دەﺑێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻧﺎزاﻧﯿﺖ ﺋەﻣڕۆ ﻟەژێﺮ ﭼﺎودێﺮی ﺑﻮوﯾﺖ ﯾــﺎن ﻧﺎ ،ھەﻣﻮو ﻛەس دێﺘە ﺑﺎزاڕی دۆﻻرﻓﺮۆﺷﺎن، ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە زۆر ﺑــە زﯾﺮەﻛﺎﻧە ﻣﺎﻣەڵە ﺑﻜەﯾﺖ“. دۆﻻرﻓﺮۆﺷــەﻛﺎن رێﮕەی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ﺑــەﻛﺎر دێﻨﻦ ﺑــﯚ ﺷــﺎردﻧەوەی
ﭘﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەدا. ﻛەﻣــﺎل دەڵــێ” ،ﻛڕﯾﺎرێﻜــﯽ دەوڵەﻣەﻧــﺪ داوای ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆری ﻛــﺮد ،ﻛﻮڕەﻛــەم ﻧــﺎرد ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ دەﺳــﺘﻜە ﺳــەوزەﯾەﻛﻢ ﺑﯚ ﺑێﻨێﺖ و ھەﻣﻮو ﭘﺎرەﻛەم ﺧﺴــﺘە ﻧﺎو ﺋەو ﺳەوزەﯾە و ﻟەﻧﺎو زەرﻓێﻜﯽ رووﻧﻢ داﻧﺎ ﺑﯚ ﺋەوەی ھەر ﻛەﺳــێﻚ ﺳەوزەﻛە ﺑﺒﯿﻨێﺖ ،ﺑەم ﭘﺎرەﻛەم ﻟەﻧﺎو ﺳەوزەﻛەدا ﺷﺎردەوە“. ﺋەو دۆﻻرﻓﺮۆﺷە دەڵێﺖ“ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ و ﭘﯚﻟﯿﺲ ﺑەردەوام ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە ،ﺑەم ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋێﻤەش ﺑﯚ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوی ﭘﺎرەﻛﺎﻧﻤﺎن ڕێﮕەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨﯿﻦ“.
ﺑﺎزاڕی دۆﻻرەﻛەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺗەﻗەی ﺗێﻜەوﺗﻮوە
ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾﺎن ﻧەﻣﺎوە و ﭘﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻛێﺸﻨەوە
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ دوای ﺋەوەی ﻟە ﺑﺎزاڕی دۆﻻرەﻛەی ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﯾەﻛﯽ ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی دراو ﺑەھﯚی ﻗەرزارﯾﯿەوە ﻣﺎﯾەﭘﻮوﭼﺒﻮوﻧﯽ ﺧﯚی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﻟە دوای ﺋەو ﺣﺎڵەﺗە ،ﺑﺎزاڕی دۆﻻرەﻛە ﺗەﻗەی ﺗێﻜەوﺗﻮوە و ﺑێ ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾﯽ ﻻی ھﺎووﺗﯿﯿﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮدووە، ﺧﺎوەن ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە دۆﺧﯽ ﺧﺮاﭘﯿﯽ ﺑﺎزاڕەﻛە دەﻛەن. ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﺑﻨەﺗﻮو ،ﻟــە ﺑﺎزاڕی
دۆﻻرەﻛەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەھﯚی ﺑڕی 24ﺑﯚ 26ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻری ﻗەرزەوە، ﻣﺎﯾەﭘﻮوﭼﺒﻮوﻧﯽ ﺧﯚی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ و ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕە داﺧﺮا ،دوای ﺋەو ﺣﺎڵەﺗە، ﺋەو ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧەی ﻛە ﭘﺎرەﯾﺎن ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛﺎن ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﻗﺎزاﻧﺞ داﻧﺎﺑﻮو ﭘﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن وەردەﮔﺮﻧەوە و ﺗﺮﺳﯿﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺑﻮوە. ھێــﮋا ﺋەﺣﻤەد ﻛــە ﻟە ﺑــﺎزاڕی دۆﻻرەﻛــەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛﺎری ﺋﺎڵﻮﮔــﯚڕی دراو دەﻛﺎت دەڵێــﺖ، ”ھەر ﺋەو ڕۆژەی ﺋەو ﺣﺎڵەﺗە ڕووی
دا و ﺑو ﺑﻮوەوە ﻛە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛە ﻣﺎﯾەﭘــﻮوچ ﺑــﻮوە و دووﻛﺎﻧەﻛەی داﺧﺴﺘﻮوە ،ﭘﺸێﻮی ﻛەوﺗە ﺑﺎزاڕەﻛە و ﻛڕﯾﻦ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺋەﻧﺠﺎم درا و ﺋەواﻧەی ﻣﺎﻣەڵەی ﮔەورەﯾﺎن دەﻛﺮد ﺑەﺟﯚرێﻚ ﺣەﭘەﺳﺎن“. ﺋــەو ﺑﯚ ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﺋێﺴــﺘە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن وەك ﺟﺎران ﻧﺎوێﺮن و ﺗﺮﺳﯿﺎن ھەﯾە ﭘﺎرە ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛﺎن داﺑﻨێــﻦ ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕ ﺑﯚ ﻗﺎزاﻧﺞ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﺎﯾەﭘﻮوﭼﺒﻮوﻧﯽ ﺋەو ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﯾە ﻛە ﻣﺎوەی 25ﺳﺎڵە
ﻛﺎر دەﻛﺎت ،ﻛﺎرﯾﮕەری دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە و ﺗــﺮس و دڵەڕاوﻛێﯽ ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە دڵﯽ ھەﻣﻮو ﺋەواﻧەی ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی دراو دەﻛەن“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ ” ،ﺋەواﻧەی ﭘێﺸــﺘﺮ ﭘﺎرەﯾﺎن دادەﻧﺎ ،ﺋێﺴﺘە وەك ﺟﺎران ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﭘﺎرەﻛە ﺑــە ﺋەﻣﺎﻧەﺗەوە ﻟە ﺑﺎزاڕ و ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛﺎﻧﺪا داﺑﻨێﻦ ،ﻟەو ڕۆژەوەش ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدن ﻟە ﺑﺎزاڕی دۆﻻرەﻛەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛﺰ ﺑﻮوە و ﺷێﻮاوﯾﯿەﻛﯽ ﭘێﻮە دﯾﺎرە ،ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﭘﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن وەرﺑﮕﺮﻧەوە
ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛﺎن ،ﺑﺎزاڕ ﻛﺰ دەﺑێﺖ و ﺋﺎڵﻮﮔــﯚڕ و ﻣﺎﻣەڵە ﺑــەرەو ﻛﺰی دەڕوات و ﺟﯚش و ﺧﺮۆﺷﯿﯿەﻛەی ﭘێﺸﻮوی ﻧﺎﻣێﻨێﺖ“. ھﺎووﺗﯿﯿــەك ﻛــە ﭘــﺎرەی ﻻی ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛﺎﻧﯽ دۆﻻر داﻧﺎﺑــﻮو ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻣﺎﻣەڵــە و ﻗﺎزاﻧﺞ، ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﻟــە دوای ﺋــەو ﺣﺎڵەﺗەﻛەی ﻛە ﻟــە ﺑﺎزاڕی دۆﻻرەﻛە ڕووی دا ،دەﺳــﺘﺒەﺟێ ﭘﺎرەﻛﺎﻧــﻢ وەرﮔﺮﺗــەوە و ﺑﺮدﻣــە ﻣﺎڵــەوە“ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑە ﮔﻮﺗەی ﺧﯚی ﺋەو ڕووداوە زۆر ﺗﺎﺳﺎﻧﺪووﯾەﺗﯽ ﻛە ﭼﯚن ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﯾەﻛﯽ ﻟەو ﺷێﻮەﯾە ﻛﺘﻮﭘــڕ ﻣﺎﯾەﭘﻮوﭼﺒﻮوﻧــﯽ ﺧﯚی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪووە. ﺋــەو ھﺎووﺗﯿﯿــە ﻛــە ﭘێﯽ ﺑﺎش ﻧەﺑﻮو ﻧﺎوی ﺑو ﺑﻜﺮێﺘەوە دەڵێﺖ، ”ﭼەﻧــﺪ ﻛەﺳــێﻚ دەﻧﺎﺳــﻢ ﻛە ﭘﺎرەﯾــﺎن ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕ ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛﺎن داﻧﺎوە ،ﺑەم دوای ﺋــەو ڕووداوە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﻛﺮدووە ﺑــە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛﺎن و ﭘﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن وەرﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە“. ﺋﯿﺒﺮاھﯿــﻢ ﻏەﻓــﻮور ،ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەی ﻧەﺷــﻮان ﻟە ﺑﺎزاڕی دۆﻻرەﻛەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ”وﺷە“ی ﮔــﻮت” ،دوای ﻣﺎﯾەﭘﻮوﭼﺒﻮوﻧــﯽ ﺋەو ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﯾە ،ﺑێ ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾﯽ ﻟە ﺑﺎزاڕی دۆﻻرەﻛەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ
دروﺳــﺖ ﺑــﻮوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑڕی ﭘﺎرەﻛــەی زۆر ﺑــﻮوە و ﭘــﺎرەی ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯿﺸﯽ ﺗێﺪا ﺑﻮوە“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺑــﺎزاڕی دۆﻻرەﻛەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟــەو ڕۆژەوە ﻣﺎت ﺑﻮوە و زۆر ﺟﻮوڵــەی ﺟﺎراﻧــﯽ ﻧەﻣﺎوە، ﭼﻮﻧﻜە ﺣﺎڵەﺗﯽ ﻟەو ﺷــێﻮەﯾە زۆر ﻛﺎرﯾﮕــەری ھەﯾــە ،ﺋەواﻧەﺷــﯽ ﭘﺎرەﯾﺎن ﻻی ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﺋێﻤە داﻧﺎوە ﺑﯚ ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻦ ،ڕۆژاﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤــﺎن ﭘێﻮە دەﻛەن ﺗﺎ دڵﻨﯿﺎ ﺑﺒﻨەوە ﻟەوەی ﻛە ھﯿﭻ ﻛێﺸەﯾەك ﻧﯿﯿە“. ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوەش ﻛــﺮد ،ﺑەواﻧەﯾﺎن ﮔﻮﺗــﻮوە ﻛە ﭘﺎرەﯾــﺎن ﻻی ﺋەوان داﻧــﺎوە ﻛــە ﺑﭽــﻦ ﭘﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن وەرﺑﮕﺮﻧــەوە ،ﺋــەو ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧە ﺧﯚﺷــﯿﺎن ﺗﺮﺳــﯿﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺑﻮوە و ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛﺎن دەﻛەن ﺑﯚ ﭘﺎرە وەرﮔﺮﺗﻨەوە. ﺑــە ڕای ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎﺳــێﻜﯿﺶ ﺋەو
ﺣﺎڵەﺗــەی ﺑــﺎزاڕی دۆﻻرەﻛەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺗﺮس ﻻی ھﺎووﺗﯿﯿﺎن دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ،ﺑــەم ﻟــە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﯽ ﮔەورەدا ﺣﺎڵەﺗێﻜﯽ زۆر ﮔەورە ﻧﯿﯿە. ﻣﺤەﻣــەد ڕەﺋﻮوف ﺑە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺋــەو ﺣﺎڵەﺗەی ﺑﺎزاڕی دۆﻻرەﻛەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘﺸــێﻮی دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە ﺑﯚ ﺑﺎزاڕەﻛە و ﺑە ڕای ﻣﻨﯿﺶ ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ دراو ﻧەﺑﻮوە“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻧﺮﺧﯽ دۆﻻر و ﮔﯚڕﯾﻨەوەی ﺳەﻧەدەﻛەی ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻣەرﻛەزﯾﯽ ﻋێﺮاﻗە ،ﺗﺎ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ دۆﻻر ﺑﻜﺎت ﻟە ﻋێﺮاق ﭘﺸــێﻮی دروﺳﺖ ﻧﺎﻛﺎت ﻟە ﺑﺎزاڕدا ،ﺑەم ﺑێ ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾﯽ دروﺳﺖ دەﻛﺎت ﻟــە ﻻی ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن، ﻣﺘﻤﺎﻧەش ﺑــە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی دراو ﻻواز دەﺑێﺖ“.
ھێﮋا ﺋەﺣﻤەد:
ﺋێﺴــﺘە ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن وەك ﺟﺎران ﻧﺎوێﺮن و ﺗﺮﺳــﯿﺎن ھەﯾــە ﭘﺎرە ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛﺎن داﺑﻨێﻦ
ﺋﺎﺑﻮوری
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﻟــە ﺳــەرﺟەم ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2006ەوە ﻣﯚڵەﺗﯿــﺎن وەرﮔﺮﺗــﻮوە% 34 ،ﯾﺎن ﺑە رێﮋەی % 100ﺟێﺒەﺟــێ ﻛــﺮاون11 . %ی ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﺑــە ﺗــەواوی ھەڵﻮەﺷــﺎوﻧەﺗەوە و ﺳــەرووی ﻧﯿــﻮی ﭘــڕۆژەﻛﺎن ھێﺸــﺘﺎ ﻟــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﺪان ﯾﺎن ﺑە ھﯚﻛﺎری ﺟﯿﺎواز راوەﺳﺘﺎون. ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎﺑﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2006ەوە ﺗــﺎ ﺳــەرەﺗﺎی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺷﻮﺑﺎﺗﯽ ﺳﺎڵﯽ 765 ،2017ﻣﯚڵەﺗﯽ وەﺑەرھێﻨــﺎن دراوە ﺑــە ﻗەﺑﺎرەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻧﺰﯾﻜــەی 47ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر .ﺋەﻣە ﺑەو واﺗﺎﯾەﯾە ﺧەرﺟﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﺳــەرﺟەم ﺋەو ﭘڕۆژاﻧــە 47ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻرە ﻛــە دواﺟــﺎر دەڕژێﺘە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻛەرﺗە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن ،ھﺎووﺗﯿﯿﺎن، دووﻛﺎﻧﺪاران و ﺳەرﺟەم ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺳﻮودی ﻟێ وەردەﮔﺮن و ﺟﻮوڵەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و ﺋﺎﺑــﻮوری دەھێﻨێﺘە ﻛﺎﯾەوە. % 11ی ﭘڕۆژەﻛﺎن ھەڵﻮەﺷﺎوﻧەﺗەوە
ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎﻧﯽ دەﺳــﺘەی وەﺑەرھێﻨــﺎن ﻟــە ھەﻣــﻮو ﺋــەو ﭘڕۆژاﻧەی ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەو ﻣﺎوەﯾــەدا ﻣﯚڵەﺗﯿﺎن ﭘێ دراوە، 87ﻣﯚڵەﺗﯿــﺎن ﺑــە ﯾەﻛﺠــﺎری ھەڵﻮەﺷــﺎوﻧەﺗەوە و ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەت ﮔەڕێﻨﺮاوﻧەﺗەوە .ﺑەو ﭘێﯿە % 11ی ﺳەرﺟەم ﭘڕۆژە ﻣﯚڵەت ﭘێﺪراوەﻛﺎن ھەڵﻮەﺷﺎوﻧەﺗەوە. ﺳەرﺑەﺳــﺖ ﺧــﺪر ﺑەڕێﻮەﺑەری زاﻧﯿــﺎری دەﺳــﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎن
وﺷە /رێﺒﯿﻦ ﭘێﻨﺠﻮێﻨﯽ ﻣــەرزە ﻻوەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێــﻮان ﺑﺎﺷﻮور و رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ھەزاران ھەﻟﯽ ﻛﺎرﯾﺎن ﺑﯚ ﮔەﻧﺠﺎن و ﻛﺎﺳﺒﻜﺎراﻧﯽ ھەردوو ﺑەﺷەﻛەی رەﺧﺴــﺎﻧﺪووە. ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﭘێﻨﺠﻮێﻦ دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛﺎﺗەوە ﻛە داھﺎﺗﯽ رۆژاﻧەی دوو ﻣەرزی ﻻوەﻛــﯽ 30ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر دەﺑێﺖ. ﺳــﯚران ﺣەﺳــەن ،داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﭘێﻨﺠﻮێﻦ و دەرﭼــﻮوی زاﻧﻜﯚﯾە، ﺑەھــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ دەرﻓەﺗــﯽ داﻣەزراﻧــﺪن ﻟــە ﻛەرﺗــﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯿــﺪا ،ﺋێﺴــﺘە رووی ﻟــە ﻣەرزە ﻻوەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری
ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﮕﻮﺗﺮێﺖ ھەر ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ وەﺑەرھێﻨﺎن ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ھەﯾە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێﺖ و ھەﻧﺪێﻚ ﻣەرج ﺑەﺳــەر ﺧﺎوەن ﭘڕۆژەﻛەدا دەﺳەﭘێﻨﺮێﻦ ﻟە ﭘێﺪاﻧﯽ زەوی ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛە. ﭘێﺪان ﺑە وەﺑەرھێﻨەرێﻜﯽ ﺗﺮ دۆﺧﯽ داراﯾﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟــە ﺳــێ ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا،
ﺳەرﺑەﺳﺖ ﺧﺪر ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺋﺎﻣﺎری دەﺳﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎن:
ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو 65ﭘڕۆژەﻣــﺎن ھەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪەوە ﻛــە ھێﺸــﺘﺎ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﺒﻮوﻧە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭘێﺪاﻧﯽ ﻣﯚڵەت
ﺑــﯚ دەﮔەڕێﻨﺪرێﺘەوە .ﺋەو ﭘڕۆژەﯾە ﻧﻤﻮوﻧەﯾەﻛە ﻟەو ﺟﯚرە ﭘڕۆژاﻧە ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺑە وەﺑەرھێﻨەرێﻜﯽ ﺗﺮ دراوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺟێﺒەﺟێﯽ ﺑﻜﺎت. دەﺳــﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎن دەﺳــﺘﯽ ﻛــﺮدووە ﺑــە ﺋﺎﮔﺎدارﻛﺮدﻧەوەی ﭘڕۆژەﻛﺎن ﺑــﯚ ﺋەوەی ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺟێﺒەﺟێــﯽ ﺑﻜــەن .ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺳەرﺑەﺳﺖ ﺧﺪر ﺋەﮔەر دوای ﭼەﻧﺪ ﺟــﺎر ﺋﺎﮔﺎدارﻛﺮدﻧەوە ،دەﺳــﺖ ﺑە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧەﻛەﻧەوە ،ﺋەوا وێڕای ﺳﺰاداﻧﯿﺎن ﻟێﯿﺎن دەﺳﺘێﻨﺪرێﺘەوە و ﺑە وەﺑەرھێﻨەری ﺗﺮ دەدرێﻦ. ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2016دا 15ﻣﯚڵــەت ﻟــە وەﺑەرھێﻨــەر ﺳــﺘێﻨﺪراوﻧەﺗەوە و ﺑــە وەﺑەرھێﻨەرێﻜــﯽ ﺗــﺮ دراون و ﺑەڵﯿﻨﻨﺎﻣــە ﻟــە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ وەرﮔﯿﺮاوە ﺋەﮔــەر ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ ﺑﻜەن ﻟێﯿﺎن دەﺳﺘێﻨﺪرێﺘەوە و ﺑە ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺗﺮی دەدەن.
ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟــەوە ﻛﺮد ﻛــە ﻟــەو ﻣﯚڵەﺗﺎﻧەی ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ھەڵﻮەﺷﺎوﻧەﺗەوە 37 ،ﻣﯚڵەﺗﯿﺎن ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2016دا ھەڵﻮەﺷێﻨﺮاوﻧەﺗەوە. ﺋەو دەڵێﺖ ﺑە ﺳەرﺟەم ﭘڕۆژەﻛﺎن ﻛە ھەڵﻮەﺷــﺎوﻧەﺗەوە 30 ،ھەزار و 878دۆﻧﻢ زەوﯾﯿﺎن ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەت ﮔەڕاﻧﺪووەﺗەوە.
ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛــﯽ زۆری ھەﺑــﻮوە ﻟە دواﺧﺴــﺘﻦ ،راوەﺳــﺘﺎن ﯾﺎن ھەڵﻮەﺷــﺎﻧەوەی ﭘــڕۆژەﻛﺎن و ھەﻧﺪێﻚ ھﯚﻛﺎرﯾــﺶ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑە ﮔەﻧﺪەڵﯿﯽ ﺧﺎوەن ﭘڕۆژەﻛﺎﻧەوە ھەﺑﻮوە. ﭘڕۆژەی ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮون ھەﺑﻮوە ﺑە ﭼەﻧﺪ دەﺳــﺘﯽ ﺟﯿﺎواز ﻓﺮۆﺷﺮاوە و دواﺟــﺎر ﺧﺎوەﻧەﻛەﺷــﯽ ﺧﯚی ﻛﻮﺷﺘﻮوە و ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ﮔەورەی ﻟــە دوای ﺧﯚی ﺟێ ھﯿﺸــﺘﻮوە. ﭘــڕۆژەی ﭼﺎودێﺮﺳــﯿﺘﯽ ھەوﻟێﺮ ﯾەﻛێﻜــە ﻟەو ﭘڕۆژاﻧە ﻛە ھێﺸــﺘﺎ ﺧەڵﻜێﻚ ﻛە ھەﺷﺖ ﺳﺎڵ ﻟەﻣەوﺑەر ﭘﺎرەی داوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺒێﺘە ﺧﺎوەﻧﯽ ﯾەﻛەﯾەﻛــﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون، ھێﺸــﺘﺎ ﻧﺎزاﻧێﺖ ﻛەی ﻣﺎﻓەﻛەی
ﺋەواﻧەی % 100ﺗەواو ﺑﻮون ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﻟە ھەﻣــﻮو ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ وەﺑەرھێﻨــﺎن ﻛــە ﻣﯚڵەﺗﯿﺎن ﭘێ دراوە ،ﺑە ﮔﻮﺗەی ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛەی وەﺑەرھێﻨــﺎن 258 ،ﭘــڕۆژە ﺑــە ﺗــەواوی ﺟێﺒەﺟێ ﻛــﺮاون .ﺑەو ﭘێﯿە ﻧﺰﯾﻜەی % 34ی ﺳــەرﺟەم
ﺷﺎرۆﻛەﻛەی ﻛﺮدووە .ﺋەو ﻣەرزاﻧە ﺑﺎﺷــﻮور و رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﯾەﻛەوە ﮔﺮێ دەدەن. ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،رۆژاﻧە ﻟە ﺳــەﻋﺎت ﭘێﻨﺠــﯽ ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿەوە ﻟەو ﻣەرزەدا ﻛﺎ و ﺷــﺘﻮﻣەك ﺑﺎر دەﻛەﯾﻦ و ﺑەوەش ﺑﮋێﻮی ﺧﯚﻣﺎن داﺑﯿﻦ دەﻛەﯾﻦ“. ﺳــﻮارە ﻣﺤێﺪﯾــﻦ ،ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎری ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿﯿە و ﻟــە ﻣەرزی ﺗﻮﺗﻤﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﺷــﺎرەدێﯽ ﻧﺎڵﭙﺎرێﺰ ﻛﺎر دەﻛﺎت ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە ﻛﺮد” ،رۆژاﻧــە ﺑڕی 15 10-ھەزار ﯾﺎن زﯾﺎﺗﺮی دەﺳــﺖ دەﻛەوێﺖ، ﺑەم ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻤﯽ ﺷﻮﻓێﺮ ﻟەو ﻣەرزەدا ﺑﯚ ھــەر ﺑﺎرێﻚ ﻛە ﻟە ﻧێﻮان ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋێﺮان دەﯾﮕﻮازێﺘەوە ،ﺑــڕی 250ھەزار
دﯾﻨﺎر وەردەﮔﺮێﺖ. ﻟە ﻧێــﻮان ﺑﺎﺷــﻮور و رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ژﻣﺎرەﯾــەك ﻣەرزی ﻻوەﻛــﯽ ھەن و ھــەزاران ھەﻟﯽ ﻛﺎرﯾــﺎن ﺑــﯚ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺷــﺎرۆﻛە ﺳــﻨﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەردوو ﺑەﺷﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻣﺴﯚﮔەر ﻛﺮدووە. ﻛﺎوە ﺳــﯚﻓﯽ ﺑﺎزرﮔﺎن ﻟە ﻣەرزی ھــەوا ،ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺑﯚ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﻛﺎرﺧﺎﻧەﯾەﻛــﯽ ھەرێﻤــەوە ﺑﯚ ﺷــﺎری ﻣەرﯾﻮان ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ” ،ھەﺑﻮوﻧــﯽ ﺋــەم ﺟﯚرە ﻣــەرزە ﻻوەﻛﯿﯿﺎﻧــە ھــەم ﺑــﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ھەﻣﯿﺶ ﺑــﯚ ﺋێــﺮان و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﻧﺸﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ھەردووﻻ ﮔﺮﻧﮕﯽ و ﺑﺎﯾەﺧﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚی ھەﯾە“.
ﺋەو دەڵــێ” ،ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﺧﺎوەﻧــﻜﺎر و ﺑﺎزرﮔﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ رۆژھەت ھەﯾــە و ﻛﺎﺗێﻚ دﯾﺎری دەﻛەﯾﻦ ﺗﺎ ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎن دووﺑﺎرە ﻟــە رێﮕەی ﻣــەرزی ﻻوەﻛﯿﯿەوە رەواﻧەی رۆژھەت ﺑﻜەﯾﻨەوە“. ﺳــﯚﻓﯽ زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﻛﺎرەﻛە ﻟــە ﻣــەرزە ﻻوەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــەوە ﻛﺎﺗــﯽ زۆری دەوێــﺖ ،ﺑــەم داھﺎﺗێﻜﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ھەﯾە ،ﺳەرەﺗﺎ ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎن دەﺑەﯾﻨە ﻛﺎرﺧﺎﻧەﯾەك ﻟــە ﻧﺰﯾﻜــﯽ ﻣــەرزەﻛﺎن و دواﺗﺮ ﻟــە رێﯽ ﺣەﻣﺎڵەﻛﺎﻧــەوە ﺑﯚ ﺋێﺮان دەﮔﻮازرێـــﺘەوە و ﺋێﻤەش ﭘﺎرەی ﻛﺎرﺧﺎﻧە و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوە و ﺣەﻣﺎڵەﻛﺎن دەدەﯾﻦ“. ﺣەﺳەﻧﯽ ﻓەﺗﺎﺣﯽ ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﺎری ﺣەﻣــﺎڵ و ﺑﺎرەﻛﺎن ﻛــە ﻟە دﯾﻮی ﺋێﺮاﻧەوە وەﺳــﺘﺎﺑﻮو ،ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺑەھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ ﻟەﮔەڵ ﻧﻮێﻨــەری ﺗــەواوی ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻧە ،ﻣەرﯾﻮان و ﺳــەﻗﺰی ﺳــەر ﺑەﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻨە ،ھەﻣﻮو رۆژێﻚ
ﺑەڵﯿﻨﻨﺎﻣە ﻟە ﭘــڕۆژەﻛﺎن وەرﮔﯿﺮاوە ﺋەﮔــەر ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ ﺑﻜەن ،ﻟێﯿﺎن دەﺳــﺘێﻨﺮێﺘەوە و ﺑە ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺗﺮی دەدەن.
ژﻣﺎرە ) ، (175ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 15 ،
% 11ی ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ وەﺑەرھێﻨﺎن ھەڵﻮەﺷێﻨﺮاون
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
دوو ﻟەﺳەر ﺳێﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺗەواوی ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮاون
13
ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ وەﺑەرھێﻨــﺎن ﻟــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن% 100 ، ﺟێﺒەﺟێ ﻛــﺮاون و % 76ەﻛەی ﺗﺮ ﯾــﺎن ھەڵﻮەﺷــێﻨﺮاون ﯾﺎن ﻟە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﺪان ﯾﺎن ﺑە ھﯚﻛﺎری ﺟﯿﺎواز وەﺳﺘﺎون .ﺋەﮔەر % 11ی ﭘــڕۆژە ھەڵﻮەﺷێﻨﺮاوەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ ﺑﺨەﯾﻨە ﺳــەر ،ﺋەوا ﺑــەو ﺋەﻧﺠﺎﻣە دەﮔەﯾــﻦ ﺳــەرووی % 55ی ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ وەﺑەرھێﻨــﺎن ﻟــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھێﺸــﺘﺎ ﻟــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﺪان ،ﯾــﺎن راوەﺳﺘﺎون و ﻣﯚڵەﺗەﻛﺎﻧﯿﺎن ھێﺸﺘﺎ ھەڵﻨەوەﺷﺎوەﺗەوە.
ﻛێﺸــەی ﻟێ ﻛەوﺗﻮوەﺗــەوە ،ﺋەو ﻛێﺸــﺎﻧە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮون ﺑە ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﺑﯿﻨﺮان، ﺑﯚﯾە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2012ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘێﺪاﻧﯽ ﻣﯚڵــەت ﺑــە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮوﻧﯽ راﮔﺮﺗﺒﻮو .ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2015ەوە ﭘێﺪاﻧﯽ ﻣﯚڵەت ﺑﯚ ﻛەرﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮون دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووەﺗــەوە و ﻟەو ﺳﺎڵەدا ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك ﭘڕۆژە ﭘەﺳﻨﺪ ﻛﺮا ﻛە ﺑﯚ ﭘﺰﯾﺸﻜﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮو و ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2016ەش دوو ﭘڕۆژە ﭘەﺳﻨﺪ ﻛﺮان ﻛە ﯾەﻛێﻜﯿﺎن ﺑﯚ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ
ھەڵﻮەﺷــﺎوﻧەﺗەوە ،دەﯾﺎن ﭘڕۆژەی ﺗﺮﯾﺶ ﻛــە ﭘێﺸــﺘﺮ زەوﯾﯿﺎن ﭘێ دراﺑــﻮو ،ﺑــەم ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﺒﻮوﻧە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﭘێﺪاﻧــﯽ ﻣﯚڵــەت، زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟێ ﺳﺘێﻨﺪراوەﺗەوە. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺋﺎﻣﺎری دەﺳــﺘەی وەﺑەرھێﻨــﺎن دەڵێــﺖ ،ھەﻧﺪێﻚ ﻟەو ﺧــﺎوەن ﭘڕۆژاﻧــە زەوﯾﯿﺎن ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑــەﻛﺎر ھێﻨﺎﺑﻮو و ﻟــەو ﭘڕۆژاﻧەش ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو 65ﭘڕۆژەﯾﺎن ھەڵﻮەﺷــﺎﻧەوە و ﺑە ﺳەرﺟەﻣﯿﺎن ﺳــێ ھەزار و 286 دۆﻧــﻢ زەوﯾﯿــﺎن ﺑــﯚ ﺣﻜﻮوﻣەت
ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2016دا 15ﻣﯚڵەت ﻟە وەﺑەرھێﻨــەر ﺳــﺘێﻨﺮاوﻧەﺗەوە و ﺑە وەﺑەرھێﻨەرێﻜﯽ ﺗﺮ دراون.
ﺣﻜﻮوﻣەت دەﺳﺘﯽ ﻗﻮرس ﻛﺮدووە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﭘێﺪاﻧﯽ ﻣﯚڵەت ﺑە وەﺑەرھێﻨەران ﻟە دوو ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا دەﺳﺘﯽ ﻗﻮرس ﻛﺮدووە و ﺋەو رێﻮﺷﻮێﻨەش دوای ﺋەوە دێﺖ ﻛە ﻟە راﺑﺮدوو ﺑەﺷێﻜﯽ ﺑەرﭼﺎو ﻟە ﭘڕۆژەﻛﺎن ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋەو رێﻨﻮێﻨﯿﯿﺎﻧە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮد ﻛــە ﻟەﮔــەڵ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟەﺳەری رێﻚ ﻛەوﺗﺒﻮون. ﭘــڕۆژە ھەﺑﻮوە ھەر ﺑــە ﻧﯿﻮەﭼڵﯽ ﺟــێ ھێﺸــﺘﺮاوە و ھەﺷــﺒﻮوە ﺑــە ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗﯿﯿەوە رادەﺳــﺘﯽ ﻛــﺮدووە ﻛــە دەﯾﺎن ﺳــﻜﺎ و
زاﻧﻜﯚ ﻟە ھەوﻟێﺮ و ﺋەوەی ﺗﺮﯾﺸﯿﺎن ﺑﯚ ﺗﻮێﮋێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮو. ھەڵﻮەﺷﺎﻧﺪﻧەوەی ﭘڕۆژە ﺑەر ﻟە ﻣﯚڵەت ﺟﮕە ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﭘــڕۆژە ﻛە دوای ﭘێﺪاﻧﯽ ﻣﯚڵــەت ،زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﮔەڕێﻨﺪراوﻧەﺗەوە و
ﮔەڕاﻧﺪووەﺗــەوە .ﺟێﮕەی ﺑﺎﺳــە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻣﺎﻓــﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﻧەﻓەوﺗێﺖ ﺑە ﭼﺎودێﺮی دەﺳــﺘەﻛە ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﺑﯚ ﭘڕۆژەﻛﺎن ﻛﺮاوە و ﺧەڵﻚ راﺳــﺘەوﺧﯚ ﭘﺎرە ﻧﺎدەﻧــە ﺧﺎوەن ﭘڕۆژە و ﻟە ژێﺮ ﭼﺎودێﺮی دەﺳﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﺪا ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮێﻦ.
ﻟــە ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿــەوە ﺗــﺎ درەﻧﮕﺎﻧێﻜﯽ دوای ﻧﯿﻮەڕوان ﻟەﺳــەر ﺳﻨﻮور و ﻟە ﺗەﻧﯿﺸــﺖ دەرﮔەی ﺳەرەﻛﯿﯽ ﻣــەرز ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﮔەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﻦ. ﺋەو دەڵێ” ،ﺑەﺋــﺎﮔﺎداری ھەردوو ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﭘێﻨﺠﻮێــﻦ و ﻣەرﯾﻮان، رێﮕــە ﺑەھﺎوردەﻛﺮدﻧﯽ ﻛەﻟﻮﭘەل دەدرێﺖ ﻟــە ﺧﺎﻛــﯽ ھەرێﻤەوە ﺑــﯚ ﺋێــﺮان ،ﻛەﻟﻮﭘەﻟــەﻛﺎن ﻟــە ﺳــەﻻﺟە ،ﻣﻮﺟەﻣﯿﺪە ،ﻏەﺳﺎﻟە، ﺗەﻟەﭬﺰﯾــﯚن ،ﮔﺴــﻜﯽ ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯽ، ﺗەﺑﺎﺧﯽ ﭼێﺸــﺘﻠێﻨﺎن و ﻛەﻟﻮﭘەﻟە ﺟﻮاﻧﻜﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ﭘێﻚ دێﻦ ،ﺑەم ﻧﺎﺑێﺖ ﺑەھﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﭘﺎرە، دەﻣﺎﻧﭽە ،ﻣــﺎدە ﻛﮫﻮوﻟﯿﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﺋێﺮان ھﺎوردە ﺑﻜﺮێﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوە ﻟێﭙﺮﺳــﯿﻨەوەی ﺗﻮﻧــﺪی ﺑەدواوە دەﺑێﺖ“. ﻓەﺗﺎﺣﯽ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــەوەش ﻛﺮد، ”ﻧﺰﯾﻜــەی ﭘێﻨﺞ ھــەزار ﺧێﺰاﻧﯽ رۆژھەت داھﺎﺗﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺋەو ﻣەرزە ﻻوەﻛﯿﯿﺎﻧەﯾە و ﻛﺮدﻧەوەی
ﻣەرزەﻛﺎﻧﯿﺶ دوای ﻓﺸﺎری زۆری ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮرداﻧﯽ رۆژھەت ﺑﻮو ﻟــە ﭘێﻨﺎو رەﺧﺴــﺎﻧﺪﻧﯽ دەرﻓەﺗﯽ ﻛﺎردا“. ھﺎوﻛﺎت زاﻧــﺎ رەﺣﻤﺎن ،ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﺷﺎرۆﻛەی ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛــﺮدەوە ،وەك ﻧﺎوﭼــەی ﭘێﻨﺠﻮێــﻦ ﺑەھــﯚی ﺑﻮوﻧــﯽ رووﺑەرێﻜﯽ ﺑەرﻓﺮاواﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ﻟەﮔەڵ ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ رۆژھەت ،ﻟەرووی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿەوە ﺗﻮاﻧــﺮاوە ھەﻟێﻜــﯽ زۆری ﻛﺎر ﺑﯚ ﮔەﻧﺠﺎن و ﻛﺎﺳﺒﻜﺎران ﺑڕەﺧﺴێﺖ. ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟە ھــەردوو ﻣەرزی ﻻوەﻛــﯽ ھــەوا و ﺗﻮﺗﻤﺎن ﻛە زۆر ﻓﺮەواﻧــﻦ و زۆرﺗﺮﯾــﻦ ﺧەڵﻚ ﺳﻮودﯾﺎن ﻟێ وەرﮔﺮﺗﻮون. ﺋەو دەڵــێ” ،ﻟەو دوو ﻣــەرزەوە، ﻧﺰﯾﻜــەی ﺳــێ ھەزار ﻛەﺳــﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺎر دەﻛەن و داھﺎﺗــﯽ رۆژاﻧــەی ھــەردوو ﻣەرزەﻛەش ﻧﺰﯾﻜــەی 30ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر دەﺑێﺖ“.
ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺷﺎرۆﻛەی ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﻛە ھﺎوﺳــﻨﻮوری وﺗــﯽ ﺋێﺮاﻧــە و زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 150 ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ ﻣەﺗﺮ دووﺟﺎ ﺳــﻨﻮوری ﻟەﮔەڵ ﺋەو وﺗــەدا ھەﯾە ،ﺟﮕە ﻟە ﻣەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ﺑﺎﺷــﻤﺎخ ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﻣەرزێﻜــﯽ ﻻوەﻛﯽ ﺑــﻮوە ،ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2007ﺑﻮوەﺗە ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﻟە ﻧێــﻮان ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ،ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﭼەﻧﺪ ﻣەرزێﻜﯽ ﻻوەﻛﯽ ھەﯾە ،ﻟەواﻧــە ھەوا، ﺗﻮﺗﻤﺎن ،ﺳــەﯾﺮاﻧﺒەن ،ﺳﯿﺎﮔﻮێﺰ، ﺑﻨﺎوەﺳﻮوﺗە ،ھﯚﺷﯿﺎری ،ﮔﯚﺧن، ﻛﺎﻧﯽ ھەرﻣێ ﻛە ﺋەﻣﺎﻧە زۆرﺑەﯾﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﺋێﺮاﻧەوە ،ﺑەﭘﺎﺳــﺎوی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ داﺧﺮاون و ﺑەرێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ھــەردوو ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەﺗــﯽ ﺷــﺎرۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻨﺠﻮێــﻦ و ﻣەرﯾــﻮان ،رێﮕــە ﺑەﻛﺮدﻧەوەی رۆژاﻧــەی ھەردوو ﻣەرزی ﻻوەﻛﯽ ھەوا – ﺗﻮﺗﻤﺎن دراوە.
ﻣەرزە ﻻوەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﺑﺎﺷﻮور و رۆژھەت ھەزاران ھەﻟﯽ ﻛﺎرﯾﺎن رەﺧﺴﺎﻧﺪووە
ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
14
ھەژار رەﺷﯿﺪ
ژﻣﺎرە ) ، (175ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 15 ،
ﭘﺎرﺗﯽ و ﭘﺸﺘﮕﻮێﺨﺴﺘﻨﯽﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن وەك ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ﺑﯚ ھەﻣﻮوان ﻛە داﻋﺶ ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2014 ﺗﻮاﻧﯽ ﯾەك ﻟە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ ﺑﻜﺎت ﺑەﺷێﻮازێﻜﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ ﻛﺘﻮﭘڕ ،ﺋەوﯾﺶ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻣﻮوﺳڵ ﺑﻮو ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﻧﯿﻮەی ﻟەژێﺮ دەﺳﺘﯿﺪا ﻣــﺎوە ،ﺑەھــﯚی ﺋــەو زەوﯾﻨەﯾەی ﻟەﻻﯾــەن ﺧەڵﻜﯽ ﻣﻮوﺳــڵە ھەﯾﺒﻮو ،زۆر ﺑە ﻓﺮاواﻧﯽ داﻋﺶ و داﻋﺸﯿﺴﺰم ﺗەﺷــەﻧەی ﻛﺮد ﺗﺎ ﮔەﯾﺸﺘە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﯾەﻛﺠﺎر زۆر ﻟە ﺷﺎر و ﺷﺎرۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ﺷﺎری ﺑەﻏﺪای ﭘﺎﯾﺘەﺧﺖ زۆر ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻮوﻧەوە. ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ھێﺮﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑێ ﺑەش ﻧەﺑﻮو ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑﮕﺮە ﮔﯚڕﯾﻨﯽ رێڕەوی ھێﺮﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮۆرﺳــﺘﺎن ﺑەرەو ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﻧﺎوﭼەﻛﺎن و ژﯾﺎﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ھەراﺳﺎن ﻛﺮد، ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی ﯾەﻛە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﻪ ھﺎوﺳــﻨﻮورن و زۆرﯾﻨــەی ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺗێﯿﺪا ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﻦ وەك ﻛﺮﯾﺴــﺘﯿﺎن ،ﺋێﺰﯾــﺪی و ﻛﺎﻛەﯾﯽ زﯾﺎﻧﻤەﻧــﺪی ﺳــەرەﻛﯽ ﺑــﻮون ﻟەم ﺷــەڕ و ﺋﺎﻓﺎﺗەی ﻧﺎوﭼەﻛەی ﮔﺮﺗەوە. ﺑەم ھێﺰ و ﺋﯿﺮادە و ﺗﻮاﻧﺎی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻗﺎرەﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟەﮔەڵ ھﺎوﻛﺎری ھێــﺰی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﺎن ﺗﻮاﻧﯿﯿــﺎن ﺷﻜﺴــﺖ ﺑە ﭘﯿــﻼن و ﺗﻮاﻧﺎی ﺳــەرﺑﺎزی ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻧﺎﺳــﺮاون ﺑە داﻋﺶ ﺑێﻨﻦ ،ﺑەم ﺳﯿﺎﺳەﺗﻮان و ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﺎ ﺋەﻣڕۆ ﺷﻜﺴﺘﯿﺎن ھێﻨﺎوە ﻟە رێﮕﺮﯾﻜﺮدن ﻟە داﻋﺸﯿﺴﺰم. ﺋﺎﯾﺪۆﻟﻮﺟﯿــﺎی داﻋــﺶ ﺷــﺘێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻧﯿﯿــﻪ ،ﺑەڵﻜﻮ دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺳەردەﻣﯽ ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﭼەﻧﺪ ﺳــەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﻋەرەب ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھەﻣﺎن رێﭽﻜەﯾﺎن ﺑەﻛﺎر ھێﻨــﺎوه ،زۆر ﺑەداﺧەوە ﺋەو ﺳــﺎﺗەوەﺧﺘﺎﻧە ﺑەھەﻣﺎن ﺷێﻮە ﭘێﻜﮫﺎﺗە رەﺳەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑﺎﺟﯿﺎن داوه و ﻣێﮋوو ﺷﺎﯾەﺗﺤﺎڵە ﺑﯚ دەﯾﺎن و ﺑﮕﺮە ﺳەﺗﺎن ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪ ﻟە دژی ﻛﺮﺳﯿﺘﯿﺎن ،ﺋێﺰﯾﺪی و ﻛﺎﻛەﯾﯿﯿەﻛﺎن. ﭘێﺸــﺘﺮ ﭘﺎرﺗــە ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﭼەﭘڕۆﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رۆڵێﻜــﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﺎن ھەﺑــﻮو ﻟە زاڵﺒﻮون ﺑەﺳــەر داﻋﺸﯿﺴــﺰم ﻟەﻧــﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻛﻮردﯾــﺪا و وەك ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەﯾەك ﺑﯚ ﺋەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ،ﮔﺮﻧﮕﯽ زﯾﺎﺗﺮ دەدرا ﺑە ﭘێﺸﺨﺴــﺘﻨﯽ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛەﻣﯿﻨەی ﺋﺎﯾﻨــﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻟــە ﻧﺎو ﺑﯚﻧە و ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺟﯿﺎوازدا، ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻛﺎراﻣﺎی ﺋەو ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿﺎﻧەﯾﺶ رۆڵﯽ ﺑەرﭼﺎوی ھەﺑﻮوە ﻟە ﮔﺮﻧﮕﯽ ﭘێﺪاﻧﯿﺎن ،ﺑﯚﯾە دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﻛﺮاون ﺑە ﺑێ ھﯿﭻ ﺟﯿﺎوازﯾﯿەك. ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾەﻛێﻚ ﺑﻮوە ﻟەو ﭘﺎرﺗە ﻛﻮردﯾﯿﺎﻧــە ﻛە زۆر ﺑە ﺑﺎﺷــﯽ رەﻧﮕﺪاﻧــەوەی ھەﻣﻮو ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺗﯿﺎدا دەردەﻛەوت ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﭘێ ﻧﺎﭼێﺖ وا ﻣﺎﺑێﺖ .ﻧﻤﻮوﻧە ﭘﺸﺘﮕﻮێﺨﺴﺘﻨﯽ ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن ،داﺑەﺷــﺒﻮوﻧﯽ ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن ﺑەﺳــەر ﺋەو ﮔﻮﻣﺎﻧــەی ﭘێﯿﺎن دەڵێــﻦ ﻛﻮردن ﯾﺎن ﻋــەرەب وەك ﺑــﺮا ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەﻛﺎن ،ﻣﺴــﻮڵﻤﺎﻧﻦ ﯾﺎن ﯾﺎرﺳــﺎن وەك ﻛﺎﻛەﯾﯿﯿەﻛﺎن ،ﯾﺎﺧﯚ رۆﯾﺸــﺘﻨﯿﺎن ﺑــەرەو ھەﻧﺪەران ﻟە ﻧﺎﭼﺎری ،ﺋەﻣﺎﻧە ھەﻣﻮو ﺑەڵﮕەی ﺣﺎﺷــﺎ ھەڵﻨەﮔﺮن ﻟەﺳــەر ﺋەوەی ﺣﺰﺑــەﻛﺎن چ وەك ﺑەرﻧﺎﻣە ﯾﺎﺧﯚ وەك ﭼەﻧﺪ ﺑەرﭘﺮﺳێﻜﯽ ﻓﻜﺮداﻋﺸﯽ ﭘﺎﺷەﻛﺸەﯾﺎن ﻛﺮدووە ﻟــە ﮔﺮﻧﮕﯿﺪان ﺑە ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﺋﺎﯾﻨــﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ .وەك ﺧﯚم ﺑە داﺧــﻢ ﻛە ﺋەم ﺣﺎڵەﺗە ﻟەﻧﺎو ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ھەﺳﺘﯽ ﭘێ دەﻛﺮێ. ﻓەرەﻧﺴــﯚ ﺣەرﯾﺮی ،ﻓەﻟەﻛەدﯾﻦ ﻛﺎﻛەﯾﯽ ،ﻣەﺣﻤﻮود ﺋێﺰﯾــﺪی و دەﯾﺎن ﻧﻤﻮوﻧە ھەن ﻟەو ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿﺎﻧەی ﻧﺎو ﭘﺎرﺗﯽ ﻛە ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺑﻮون ،ﭘﺎرﺗﯽ ﺑەوە ﺟــﻮان ﺑﻮو ﻛــە ھەﻣﯿﺸــە ﻟــە ﭘێﻜﮫﺎﺗەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ دەﭼﻮو واﺗە دﯾﻤەﻧﯽ ﺟﻮاﻧﯽ ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺖ ﻟەﻧﺎو ھەﯾﻜەﻟﯽ ﭘﺎرﺗﯿﺪا دەﺑﯿﻨﯽ ،ﺑەھەﻣﻮو ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﺎﻧەوە ﭘێﻜەوە ﻛﺎرﯾﺎن دەﻛﺮد ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﻧﻤﻮوﻧەﻛﺎن زۆر ﻛەﻣﻦ ،ﺑﮕﺮە ﺑە زەﻗﯽ ﺧەڵﻜﺎﻧﯽ ﻛﺎﻛەﯾﯽ و ﻛﺮﯾﺴﺘﯿﺎن و ﺋێﺰﯾﺪی ﻓەراﻣﯚش ﻛﺮاون. ﻛێﺸــەﻛە ﻟەوەداﯾە ﺋــەم ﭘﺸﺘﮕﻮێﺨﺴــﺘﻨە ﺧەرﯾﻜە دادەﺑەزێﺘە ﻧــﺎو ﺋﯚرﮔﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮارەوەی ﺋەو ﺣﺰﺑەﯾﺶ و ﺑﻮوەﺗە ھــﯚی دوورﻛەوﺗﻨــەوەی ﺧەڵﻜێﻜﯽ زۆری ﻧﺎو ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن ﻟە ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن .ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘێﺸــﺘﺮ ھەم ﺋﺎﯾﻨە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن و ھەم ﻧەﺗەوە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﮔەرەﻧﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﭘﺎرﺗﯿﺪا دەﺑﯿﻨﯿﯿەوە.
ﺋﺎژاﻧﺴەﻛﺎن ﺳەرﻧﺞ ﻟەﺳەر ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼڕ دەﻛەﻧەوە وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﺋﺎژاﻧﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻟﯚﻛﺎڵﯽ ،ﺳــەرﻧﺞ ﻟەﺳــەر ﻛەﻣﯿﻨە و ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼڕﺗــﺮ دەﻛەﻧەوە، ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻣەدەﻧﯽ دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧەوە ،ﻟە دوای ھێﺮﺷەﻛﺎﻧﯽ داﻋــﺶ و ﺑــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﮕﺮﺗﻨــﯽ ﻛەﻣﯿﻨــەﻛﺎن ،ﭼﯿﺘﺮ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﻮوﻧەﺗە ﺟێﮕــە ﺑﺎﯾەﺧﯽ ﺋﺎژاﻧﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ و ﻟەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﺷــﺪا ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﻣﺎﯾەﻛﯽ ﻟە ﭘــڕۆژەی رێﻜﺨﺮاوە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎن دەﻛەن. ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﻟە ژێﺮ ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ ﺳڕﯾﻨەوەدا رێﻜﺨﺮاوی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ داﻋﺶ ﻟــە ﺣﻮزەﯾﺮاﻧــﯽ 2014ەوە ﭘەﻻﻣﺎری ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵ، ﺳــەﺣەدﯾﻦ و ﺋەﻧﺒﺎری دا و ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾﺎﻧە و ﭼەﻧﺪ ﺷــﺎرۆﻛەی ﺳــﻨﻮوری ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھﯚك ،ھەوﻟێﺮ ،ﻛەرﻛﻮوك و دﯾﺎﻟە ﻟەﻻﯾــەن ﭼەﻛﺪاراﻧﯿﺎﻧەوە داﮔﯿﺮ ﻛﺮان و دواﺗﺮ ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆرﯾﺎن ﺋﺎزاد ﻛﺮاﻧەوە. ”داﻋﺶ ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮدە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ، ﺋەوە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨەﯾە ﻟەﺳــەر ﺗەواوی ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﭘێﻜﮫﺎﺗە و ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﻟە ﻋێﺮاق و ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺋەو ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿە ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﮔﺮﺗﻨﯽ ﻋێــﺮاق ﻟەﻻﯾــەن ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ،ﻟەﺳەر دەﺳﺘﯽ ﮔﺮووﭘە ﺗﻮﻧﺪڕۆ و ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘەﻛﺎن دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد و ﻟەﮔەڵ ھێﺮش و داﮔﯿﺮﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ داﻋــﺶ ﺑە ﻟﻮوﺗﻜــەی ﺧــﯚی ﮔەﯾﺸــﺖ“، ﺳﺘﯿﭭﺎن ﺷﺎﻧﯽ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻣەدەﻧﯽ و ﺑە ﺋﺎﯾﻦ ﻣەﺳﯿﺤﯽ وای ﮔﻮت. ﺷــﺎﻧﯽ ﭘێﯽ واﯾە” ،ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﯽ ﺑﻨەڕەﺗــﯽ ﻟە ﻧێــﻮان ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن ﻟە ﻋێﺮاق و ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە ،ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻋێــﺮاق ﻟەﺑــﺎرە ﺑــﯚ ﺳــڕﯾﻨەوەی ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﻟەﺳەر دەﺳــﺘﯽ ﮔﺮووﭘە ﺗﻮﻧﺪڕۆﻛﺎن ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەو رووەوە ﭘﺎرێﺰراوﺗﺮە ،ھەر ﺋەوەش وای ﻛــﺮد ﻛەﻣﯿﻨــەﻛﺎن ھەر ﻟە
دەﺷــﺘﯽ ﻧەﯾﻨــەوا ﯾﺎن ﻟــە ﭘﺎڵ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾــﺎن ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺋﺎراﻣﯿــﺎن ﺑــە ﮔەرەﻧﺘــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەوە دەوێﺖ“. دۆﺳﯿەی ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﻟە دەﺳﺖ ﺋﺎژاﻧﺴە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﻟــەو دوو ﺳــﺎڵەی راﺑــﺮدوودا ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت زۆرﺑەی ﺋــەو ﭘڕۆژە رێﻜﺨﺮاوەﯾﯿﯿﺎﻧــەی ﻟەﻻﯾــەن ﺋﺎژاﻧﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــەوە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ داراﯾﯽ ﻛﺮاون ،ﺑەﺷێﻮەی راﺳــﺘەوﺧﯚ و ﻧﺎڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑە ﻣﺎف و ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﭘێﻜﮫﺎﺗە و ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧەوە ھەﯾە. ﺋەﺣــﻼم ﺋﯿﺒﺮاھﯿــﻢ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺳــەﻧﺘەری ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﻤﺎن ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون دەﻛﺎﺗــەوە” ،ﺋﯿﺘﺮ دەﺑێﺖ ﺋﺎژاﻧﺴــە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــەﻛﺎن و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻟﯚﻛﺎڵــﯽ ﻟــەو راﺳﺘﯿﯿە ﺗێﺒﮕەن ﻛە ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﻟە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪان ،رەﻧﮕە ﺑﺎرودۆﺧەﻛــە ﺑــﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺟﯿﺎواز ﺑێﺖ ،ﺑەم ﺋەو ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿە ﮔەورە و راﺳــﺘەﻗﯿﻨەﯾەی ﻟەﺳەر ﻛەﻣﯿﻨــەﻛﺎن ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا ھەﯾــە ،دواﺟﺎر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ دەﮔﺮێﺘەوە ،ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾــەی ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿە ﮔەورەﻛە ﺗﺮس و دڵەڕاوﻛێ ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ
ﺣﯿﺴﺎم ﺧەﺗﺎب:
ﺋەرﻛــﯽ ﮔــﺮان و راﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﺋﺎژاﻧﺴــەﻛﺎن و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻣەدەﻧﯽ ،ﻟە ﭘﺎش ﺟەﻧﮕﯽ داﻋﺸەوە دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت دوای 2003ەوە وردە وردە ﻟــە ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺑﺎﻛﻮری ﻋێﺮاﻗەوە روو ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜەن و ﺗێﯿﺪا ﺑﻤێﻨﻨەوە ،ﺋەوە ﺟﮕە ﻟە ﺳــەﺗﺎن ھەزارﯾﺎن ﻛە ﺑﯚ ﺋەوروﭘﺎ ﻛﯚﭼﯿﺎن ﻛﺮد“. ﺋــەو ﭼﺎﻻﻛــە ﻣەدەﻧﯿﯿــەی ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن زﯾﺎﺗــﺮ دەڵێ، ”ﺋێﺴﺘە ﻛﺎﺗﯽ ھﺎﺗﻮوە ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق داوای ﭘﺎرێﺰﺑەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑﻜەن ،ﺑﺎرودۆﺧەﻛە ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾە ﺑــەردەوام ﺑێﺖ، ھﯿــﭻ ﻛەﻣﯿﻨەﯾــەك ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ﻋێــﺮاق ﻧﺎﻣێﻨﻨــەوە ،ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ
ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ دروﺳﺖ دەﻛﺎت“. ﺋەو ﭼﺎﻻﻛە ﻣەدەﻧﯿﯿەی ﺗﻮرﻛﻤﺎن دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە” ،ﺋێﺴــﺘە ﺋﺎژاﻧﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﻣەدەﻧــﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرﺑە ﭘێﻜﮫﺎﺗــەﻛﺎن ﺑەرﮔــﺮی ﻟە ﻣﺎف و ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﭘێﻜﮫﺎﺗــەﻛﺎن دەﻛــەن ،ﺋــەوەش ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ﮔﺮﻧﮓ و ﺷــﯿﺎوی ﭘێﺰاﻧﯿﻨە ،ﺑﮕﺮە ﺋەو ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯿﯿەی ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻣەدەﻧﯽ ،ھــﺎوﻛﺎر دەﺑێﺖ ﻟەوەی ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن
ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﭘێﺪاﮔﯿﺮی ﻟەﺳــەر ﻣﺎﻓﯽ ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن ﺑﻜەن ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑڕﯾﺎردا“. ﺋەو ﭘێﯽ واﯾە” ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭘڕۆژەی ﭘێﻮەﺳﺖ ﺑە ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﻟەﻻﯾەن رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧەوە ﺑەڕێﻮە دەﺑﺮێﻦ، ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﭘڕۆژەﻛﺎن ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ﮔﺮﻧﮕــﻦ و ﺑﯚ ﺋێﺴــﺘە و داھﺎﺗﻮو ﺟێﮕەی ﺧﯚﯾــﺎن دەﮔﺮن ،ﺑەم ﭘڕۆژەﯾﺶ ھەﯾە ﺑەﺑﺎﺷــﯽ ﻛﺎری ﻟەﺳــەر ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ،ﺋــەوەش ﺑﯚ رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن دەﮔەڕێﺘــەوە، ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿــەوە ﭼەﻧﺪ ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻣەدەﻧــﯽ ﺳــەرﺑە ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن ﻟــە داڕﺷــﺘﻦ و ﺑەڕێﻮەﺑــﺮدن ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﺪا ﺑەﺷــﺪارﺑﻦ ،ﺋەوەﻧﺪە زﯾﺎﺗﺮ ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳەر ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﭘڕۆژەﻛە دەﺑێﺖ“. ”ھەﻧﺪێــﻚ ﻟــە رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻣەدەﻧــﯽ ﺳــەرﺑە ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن رەﺧﻨــەی ﺋەوەﯾــﺎن ھەﯾــە ﻛــە ﻟەﻻﯾــەن ﺋﺎژاﻧﺴــەﻛﺎﻧەوە وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯿــﺎن ﻟەﮔەڵ ﻧﺎﻛﺮێﺖ ،ﺋەوە راﺳــﺘﯿﯽ ﺗێﺪاﯾە ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ھﯚﻛﺎرەﻛەی ﺑــﯚ ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ﻧﻮێــﯽ ﻛﺎری رێﻜﺨﺮاوەﯾــﯽ ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن و ﺑەﺷێﻜﯿﺸﯽ ﺑﯚ ﺋەوە دەﮔەڕێﺘەوە ﻛــە رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرﺑە ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺗﯚڕێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﺧﯚﯾﺎن دروﺳﺖ ﺑﻜەن ﻛە ﻟەو رێﮕەﯾەوە ﺑﺘﻮاﻧــﻦ زﯾﺎﺗــﺮ ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺴەﻟﻤێﻨﻦ“ ﺋەﺣﻼم وای ﮔﻮت.
ﻟەﭘــﺎڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﭘڕۆژەﻛﺎن راﺳﺘەوﺧﯚ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑە ﻻﯾەﻧــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﻣﺎف و ﭘﺮﺳــﯽ ﭘێﻜەوەژﯾﺎن و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧەوە ھەﯾە“. ﺋەو زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن چ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺋﺎوارەﯾﯿﺪا و چ ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﮔەڕاﻧەوەﯾﺎن ﺑﯚ زێــﺪی ﺧﯚﯾﺎن، ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑە ﻛﯚﻣەﻛﯽ داراﯾﯽ ھەﯾە ،ﺋەوان ﻛﺎﺗێــﻚ دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﮕەڕێﻨەوە ﻛە ﺷﻮێﻨﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮوﻧﯿﺎن ھەﺑێﺖ، ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا زۆرﺑــەی ﮔەڕەك و ﻛــﯚن و ﺷــەﻗﺎم و ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎن زﯾﺎﻧﯿﺎن ﺑەرﻛەوﺗﻮوە و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑە ﺳەرﻟەﻧﻮێ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧەوەﯾە ،ﺋەوە وا دەﺧﻮازێﺖ ﺋﺎژاﻧﺴەﻛﺎن ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛﺎر ﻟەﺳەر ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧەوەی ﻧﺎوﭼە وێﺮاﻧﻜﺮاوەﻛﺎن ﺑﻜەن“. ﭼﺎﻻﻛــە ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛــە ﺋﺎﻣﺎژە ﺑﯚ ﺋەوە دەﻛﺎت” ،ﺋەوەی دەﺑێﺖ ﻟە ﺋێﺴﺘە و داھﺎﺗﻮوﯾﺸﺪا ﺋﺎژاﻧﺴەﻛﺎن و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﻣەدەﻧــﯽ ﻛﺎری ﻟەﺳــەر ﺑﻜەن، داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ و دڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿە ﺑــﯚ ﭘێﻜەوەژﯾــﺎن و ﭘێﻜــەوە ھەڵﻜﺮدﻧﯽ ﻧێــﻮان ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن، ﭼﻮﻧﻜــە ﺑەﺑێ ﻣﺴــﯚﮔەرﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺎری ﺗەﻧﺎھﯽ و دڵﻨﯿﺎﯾﯽ ﻟەڕووی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەوە ،ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ھــەر ﺗەﻧﯿــﺎ ﻛﯚﺗﺎھﺎﺗﻨــﯽ ھێــﺰی ﭼەﻛــﺪاری داﻋــﺶ و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧەوەی ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎن، ژﯾﺎن ﺑﯚ ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﻧﺎﮔەڕێﺘەوە“.
ﻟە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻧﺎﻧەوە ﺑﯚ دڵﻨﯿﺎﯾﯽ و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ ﺑەھﯚی ھێﺮﺷەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺸەوە ﺑە ﻣﻠﯿﯚن ﻟە داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵ، ﺳــەﺣەدﯾﻦ ،ﺋەﻧﺒــﺎر و .ھﺘﺪ، ﺋــﺎوارەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﻋێــﺮاق ﺑﻮون .ﺋﺎژاﻧﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻟﯚﻛﺎڵــﯽ ﻟــە ﭘﻠەی ﯾەﻛەﻣﺪا ﺳــەرﻧﺠەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳەر داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿە ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ژﯾــﺎن ﺑــﯚ ﺋﺎوارەﻛﺎن ﭼڕ ﻛﺮدووەﺗەوە. وەك ﺋەﺣــﻼم دەڵــێ” ،ﺑــەو ھﯚﯾەوە ﻛە ﺋﺎوارەﻛﺎن ﺑەﮔﺸــﺘﯽ و ﻟەﻧﺎوﯾﺸــﯿﺎﻧﺪا ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﻟە دۆﺧﯽ ﺋﺎوارەﯾﯿﺪان ،ﺳــەرﻧﺠﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟەﺳــەر داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ وەك ﺧﯚراك و ﺟﻠﻮﺑــەرگ و ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿە ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ژﯾﺎﻧە،
ﭘێﻜەوەژﯾﺎن ﻟە ﻧێﻮان ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺋــەو ﭘڕۆژاﻧــەی ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑە ﭘێﻜەوەژﯾﺎن و ﻣﺴــﯚﮔەرﻛﺮدﻧﯽ ﻣــﺎف و ﺋﺎزادﯾﯿــەﻛﺎن، ﺋﺎژاﻧﺴــە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــەﻛﺎن و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑە ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ دەدەن، ﻻﯾەﻧﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ﻟەﺧــﯚ دەﮔﺮن، ﺑەﺷــێﻚ ﻟــەوان ﭘێﻮەﺳــﺘﻦ ﺑە ﺗﻮاﻧﺎﺳــﺎزی رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎن ﻟــە رووﻣﺎڵﻜﺮدﻧــﯽ دۆﺳــﯿەی ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧــﺪا ،رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ﻛەﻣﯿﻨــەﻛﺎن، ﺑەھێﺰﻛﺮدﻧــﯽ ﻛەﻣﯿﻨــەﻛﺎن، ﭘێﻜەوەژﯾــﺎن ﻟــە ﻧێــﻮان ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﺪا و .ھﺘﺪ. ﺣﯿﺴﺎم ﺧەﺗﺎب ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﺑــە ﺋﺎﯾــﻦ ﺋێﺰﯾﺪی ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت” ،ﺋەرﻛــﯽ ﮔــﺮان و راﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﺋﺎژاﻧﺲ
و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻣەدەﻧــﯽ ،ﻟە ﭘﺎش ﺟەﻧﮕﯽ داﻋﺸــەوە دەﺳﺖ ﭘــێ دەﻛﺎت ،ﻣەﺑەﺳــﺘەﻛە ﺋەوەﯾە ﺋﺎﯾــﺎ دەﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ ﭘێﻜەوەژﯾــﺎن ﻟــە ﻧێــﻮان ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﺪا ﺑﻨﯿــﺎت ﺑﻨﺮێﺘەوە؟ ﺋــەوە ﺋەرﻛێﻜــﯽ ﻗﻮرﺳــە و ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ دەوێــﺖ ،داﻋﺶ و ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ ﮔﺮووﭘەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪڕۆ ﻛەﻟێﻨــﯽ ﮔەورەﯾﺎن ﻟە ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﭘێﻜﮫﺎﺗــەﻛﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﯾەﻛﺘﺮ دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە ،ﺋەو ﻛەﻟێﻨﺎﻧە ﻓﺮەواﻧﺘﺮ دەﺑﻦ ﺋەﮔــەر ﺑەرژدی ﻛﺎرﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﻧەﻛﺮێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوە واﻗﯿﻌێﻜە ﻛــە ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﻟە ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻧﻮێــﺪا رووﺑەڕووی ﻣەﺗﺮﺳﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨە ﺑﻮوﻧەﺗەوە“. ﺧەﺗﺎب ﻛە ﻟە ﭘێﺶ ھێﺮﺷەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺸــەوە ،ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﻛﯚﻣەڵــﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻋێﺮاق و ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻛﺎری ﻟە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﻛــﺮدووە ،دەڵــێ ”دەﺑێــﺖ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻣەدەﻧﯽ و دەﺳەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ﻟەو راﺳﺘﯿﯿە ﺗێﺒﮕــەن ،ﭘﺮﺳــﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن دەﺷێﺖ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ داھﺎﺗﻮوی ﻋێﺮاق و ﻛﻮردﺳﺘﺎن دﯾﺎری ﺑﻜﺎت، ﺋەوە ھــەر ﺗەﻧﯿﺎ دۆﺳــﯿەﯾەﻛﯽ ﻣﺮۆﯾﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﻟەڕووی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺗەﻧﺎھﯿﯿــەوە دەﺑێﺖ ﺑەھﺎی ﺑﯚ داﺑﻨﺮێﺖ“” .دەرﻓەﺗێﻜﯽ ﺑﺎش ﻟە ﺑەردەم ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە ﻛە ﺑــە ﻛﺮدەﻧﯽ ﺑﯿﺴــەﻟﻤێﻨێﺖ ھەرێﻤێﻜە ﺑﯚ ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ، ﺋــەوەش ﻛﺎﺗێــﻚ روو دەدات ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن ﻟەڕووی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ھەﺳﺖ ﺑە ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻛەراﻣــەت و ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪێﺘــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻜــەن ،ﺋــەوان دەﺑێﺖ ﻟــەڕووی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿــەوە دڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەﻛــﯽ ﺗەواوﯾﺎن ھەﺑێﺖ و ﻟــەڕووی ﺳﯿﺎﺳﯿﺸــەوە ﻟــە ﺟﻮﻣﮕە ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ دەﺳــەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺪا ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿﺎن ھەﺑێﺖ، ﺋــەوەش ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﮔەورە ﺑە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەدات ﻟە ﺗەك ﻋێﺮاﻗﺪا ،ﺑﮕــﺮە ﻛﺎرﯾﮕەری ﺗــەواوی دەﺑێــﺖ ﻟەﺳــەر ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎی ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﻟە ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺑﯚ ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ﺳــەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺣﺎڵەﺗﯽ راﭘﺮﺳﯽ و رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﺪا“ ﺧەﺗﺎب وای ﮔﻮت.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﻣەرﯾﻮان ﻧەﻗﺸﺒەﻧﺪی ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘێﻜەوەژﯾــﺎن و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎن ﻟە وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎﻓــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ”وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﭘﺎرﺳــﺎڵ ﻧﺰﯾﻜەی 80
ﺷﺎری ﻣەدﯾﻨە و ﻣەﻛە ،ﻟە ﺋﯿﺴﻼم ھەڵﮕەڕاﻧەوە” ،ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ﺳــﺪﯾﻖ“ ﺟێﻨﺸــﯿﻨﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﭘەﯾﺎﻣﮫێﻦ، ﯾەﻛەم ﺷەڕ و ھێﺮﺷﯽ دەوڵەﺗەﻛەی ﻟە دژی ﺋەوان ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ و ﺑە ﺳەدان و ھەﻧﺪێ ﺳەرﭼﺎوەی ﻣێﮋووﯾﯿﺶ دەڵێــﻦ ﺑە ھــەزاران ﻛــەس ﻟە ﻧێﻮان ھەردووﻻدا ﻛــﻮژران .ﺋەﻣە ﺑﻮوە ﯾەﻛــەم ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺣﻮﻛﻤــە ﻛە ”ﺋەوەی ﻟە ﺋﯿﺴــﻼم ھەڵﮕەڕێﺘەوە ،دەﺑێ ﺑﻜﻮژرێ“.
ﺧەڵﻜــﯽ زەوی ﺑڕواﯾــﺎن دەھێﻨﺎ، )ﺋەی ﻣﺤەﻣەد( ﺋﺎﯾــﺎ ﺗﯚ زۆرەﻣﻠێ ﻟە ﺧەڵﻚ دەﻛەی ﺗﺎ ﺑﺒﻨە ﺑڕوادار؟. دەﻗە ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛە :وﻟﻮ ﺷــﺎء رﺑﻚ ﻵﻣﻦ ﻣﻦ ﻓﻲ اﻷرض ﻛﻠﮫﻢ ﺟﻤﻴﻌﺎ أﻓﺄﻧــﺖ ﺗﻜﺮه اﻟﻨــﺎس ﺣﺘﻰ ﻳﻜﻮﻧﻮا ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ -.ﺋﺎﯾەﺗﯽ 29ﻟە ﺳﻮورەﺗﯽ ”ﻛەھﻒ“ :ﺑڵــێ ڕێﮕەی ﺣەق ﻻی ﺧﻮای ﺧﯚﺗﺎﻧە ،ﺋەوی وﯾﺴــﺘﯽ ﺑﺎ ﺑــڕوا ﺑﮫێﻨێ ،ﺋەوی ﻧەﯾﻮﯾﺴــﺖ ﺑﺎ ﺑێ ﺑڕوا ﺑێﺖ .دەﻗــە ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛە: وﻗــﻞ اﻟﺤﻖ ﻣﻦ رﺑﻜﻢ ﻓﻤﻦ ﺷــﺎء ﻓﻠﻴﺆﻣﻦ وﻣﻦ ﺷﺎء ﻓﻠﻴﻜﻔﺮ -.ﺋﺎﯾەﺗﯽ 21و 22ی ﺳﻮورەﺗﯽ ”ﻏﺎﺷﯿە“ :ﺑە ﺑﯿﺮﯾﺎن ﺑﮫێﻨــەوە ،ﺋەرﻛﯽ ﺗﯚ ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯿﺮھێﻨﺎﻧەوەﯾە ،ﺗﯚ ﺑﺎدەﺳﺖ ﻧﯿﺖ ﺑەﺳــەرﯾﺎﻧﺪا .دەﻗــە ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛە: ﻓﺬﻛﺮ إﻧﻤﺎ أﻧﺖ ﻣﺬﻛﺮ ،ﻟﺴﺖ ﻋﻠﯿﮫﻢ ﺑﻤﺴﯿﻄﺮ.
ﺋﺎﯾﺎ ﺋەﮔەر ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ھەڵﮕەڕاوە ﻟە ﺋﯿﺴﻼﻣﺪا ﻧەﺑێ ،ﺑﯚﭼﯽ ﺟێﻨﺸﯿﻨﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﭘەﯾﺎﻣﮫێﻦ ﺷەڕی ﻟەﮔەڵ ھەڵﮕــەڕاوەﻛﺎن ﻛــﺮد؟ ﺋەواﻧەی ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑﯚﭼﻮوﻧەن ﻛە ھەرﮔﯿﺰ ﻟەﺳــەر ﺑﯿﺮوڕا ﻛــەس ﻧﺎﻛﻮژرێ، دەڵێــﻦ :ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ،ﻛەﺳــﯽ ﻟەﺑەر ھەڵﮕەڕاﻧەوە ﻟە ﺋﺎﯾﻦ ﻧەﻛﻮﺷــﺖ، ﺑەڵﻜﻮ ﺷــەڕی ﻟەﮔەڵ ﺋەواﻧە ﻛﺮد ﻛە وﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺋﺎژاوە ﻟــە دەوڵەﺗﺪا دروﺳﺖ ﺑﻜەن و ﭼەﻧﺪ ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ دەوڵەﺗەﻛە ﺑﺸﻜێﻨﻦ، ﻟەواﻧــە ﻧەداﻧــﯽ زەﻛﺎﺗــە ،ھــەر ﻛەﺳــێﻜﯿﺶ ﺋﺎﺷــﻮوب ﺑﻨێﺘەوە، ﺑەﭘێــﯽ دەﯾــﺎن ﺑەڵﮕەی ﺗــﺮ ،ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻓﯿﺘﻨە ﺗەﺷــەﻧە ﻧەﻛﺎت، دەﺑێ ﺳــﻨﻮورﯾﺎن ﺑــﯚ داﺑﻨێﯿﺖ و ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﺑﮕەڕێﺘەوە .ﺋەﻣﺎﻧە ﻟێــﺮەدا ﺑەڵﮕــەی ﻓەرﻣﻮودەﻛەی ﺑﺎﺳــﯽ ﺳــێ ﺟﯚر ﻣﺴــﻮڵﻤﺎﻧەﻛە دەﻛﺎت دەھێﻨﻨــەوە ﻛە ﻣەرﺟﯽ داﻧﺎوە ﺋەوﯾــﺶ ﺋەوەﯾە :ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺟێ ھێﺸﺘﺒێ و ﻟە ﻛﯚﻣەڵﯽ ﻣﺴﻮڵﻤﺎﻧﺎن ھەڵﮕەڕاﺑێﺘەوە.
ﺋﺎﯾﺎ ﻛەﺳێﻜﯽ ﻣﺴﻮڵﻤﺎن ﺑﺒێ ﺑە زەردەﺷﺘﯽ ﯾﺎن ھەر ﺋﺎﯾﻨێﻜﯽ ﺗﺮ دەﻛﻮژرێ؟ وﺷە /ﺷﯿﻜﺎرﯾﯽ :ﻛﻮردۆ ﺷﺎﺑﺎن
ھەوێﻨﯽ ﺋــەم ﺑﺎﺑەﺗــە ،دوای ﺋەو دﯾﻤﺎﻧەﯾە دێﺖ ﻛە ﺑەﺷﯽ ﻓﺎرﺳﯿﯽ ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧــﯽ ” “BBCﻟەﮔــەڵ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾەﻛﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻛﺮدﺑﻮو ،ﺋەو ﻟەﺑﺎرەی ﺋەواﻧەی دەﺑﻨە زەردەﺷــﺘﯽ و واز ﻟە ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﺋﯿﺴــﻼم دەھێﻨﻦ ،ﺑە ھەڵﮕــەڕاوە )ﻣﺮﺗﺪ( ﻧــﺎوی ﺑﺮدن و ﮔﻮﺗــﯽ :ﺋەﮔەر دەﺳــەﺗێﻜﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻓەرﻣﺎﻧڕەوا ﺑێﺖ ،دەﺑێ ﻓەرﻣﺎﻧــﯽ ﺧﻮا ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێ ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟەوەی ﻣﺎوەی ﺳــێ ڕۆژ ﻣﯚڵەﺗﯿﺎن ﭘێ ﺑــﺪرێ ،دواﺗﺮ ﺋەﮔەر ﻧەھﺎﺗﻨەوە ﺳــەر ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴــﻼم، دەﻛﻮژرێﻦ. ھەڵﮕەڕاوە ﻛێﯿە؟ ﺑەﭘێــﯽ ڕاﭬەی زۆرﺑــەی زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،ﻛەﺳــێﻚ ﺧﯚی ﻟەﺳەر ﺋﺎﯾﻨێــﻚ ﺑێــﺖ ،دوای ﺋــەوەی دەﺑێﺘە ﻣﺴــﻮڵﻤﺎن ،ﺋﯿﻨﺠــﺎ واز ﻟە ﺋﯿﺴــﻼم دەھێﻨێ ،ﭘێﯽ دەﮔﻮﺗﺮێ ھەڵﮕەڕاوە )ﻣﺮﺗﺪ( .ﻛەﺳێﻜﯿﺶ ﻟە ﺧﺎﻧەوادەﯾەﻛﯽ ﻣﺴﻮڵﻤﺎن ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوە ،ﺑەم ﺧﯚی ﻛە ﮔەورە دەﺑێ، واز ﻟە ﺋﯿﺴﻼم دەھێﻨێ و دەﭼێﺘە ﺳەر ﺋﺎﯾﻨێﻜﯽ ﺗﺮ ،ﯾﺎن ﺑڕﯾﺎر دەدات ﻟەﺳەر ھﯿﭻ ﺋﺎﯾﻨێﻚ ﻧەﺑێﺖ ،ﺋەوﯾﺶ ھەر ھەڵﮕــەڕاوەی ﭘێ دەﮔﻮﺗﺮێ. ﺑەﭘێﯽ ﻟﯚژﯾﻜﯿﺶ ،ھەر ﻛەﺳــێﻚ ﻟەﺳەر ﺑﯿﺮێﻚ ﺑێﺖ و دواﺗﺮ ﺑﮕﯚڕێ ﺑــﯚ ﺑﯿﺮێﻜﯽ ﺗــﺮ ،وەرﮔــەڕاو ﯾﺎن ھەڵﮕەڕاوی ﻟەو ﺑﯿﺮ و ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾﺎﯾە ﭘــێ دەﮔﻮﺗــﺮێ .ﺋــەوەی ﺟێﯽ ﺗێڕاﻣﺎﻧە ،ﺋﺎﯾﺎ ﻛەﺳــێﻚ ﺑە ﺋﺎزادی ﺧﯚی ﺑﯿﺮوڕای ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژی ﺑﮕﯚڕێ ،ﺷﺎﯾەﻧﯽ ﻛﻮﺷﺘﻨە؟ ﺋەﮔەر ﺑڕﯾﺎری ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ھەڵﮕەڕاوە ﻟە ﺋﯿﺴﻼﻣﺪا ھەﺑێ ،ﺋەی ﺳەرەﺗﺎی ﺋﺎﯾەﺗﯽ 256ی ﺳﻮورەﺗﯽ ﺑەﻗەرە ﻛە دەﻓەرﻣﻮێ” :ھﯿﭻ زۆرەﻣﻠێﯿﯿەك ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﺪا ﻧﯿﯿە“ ﺑﯚ ھﺎﺗﻮوە؟ دەﻗەﻛﺎن
ﻟە ﺋﺎﯾەﺗــﯽ 106ی ﺳــﻮورەﺗﯽ”ﺋەﻟﻨەﺣﻞ“دا ھﺎﺗﻮوە :ھەرﻛەﺳێﻚ دوای ﺋــەوەی ﻛە ﺑــڕوای ھێﻨﺎ ﺑە ﺧﻮا ،ﺑێ ﺑڕوا ﺑﺒێﺘەوە ،ﺑەﻣەرﺟێﻚ ﺋەو ﻛەﺳــە زۆری ﻟێ ﻧەﻛﺮاﺑێﺖ و ﻟەﺑەر ﺗﺮس ﻧەﺑﻮوﺑێﺖ ،ﺗﻮوڕەﺑﻮوﻧﯽ ﺧﻮای ﻟەﺳەرە ﺳــﺰاﯾەﻛﯽ ﻣەزن دەدرێ .دەﻗە ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛە :ﻣﻦ ﻛﻔﺮ ﺑﺎﻟﻠﻪ ﻣﻦ ﺑﻌﺪ إﻳﻤﺎﻧــﻪ إﻻ ﻣﻦ أﻛﺮه ؤﻗﻠﺒﻪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺎﻹﻳﻤﺎن ؤﻟﻜﻦ ﻣﻦ ﺷــﺮح ﺑﺎﻟﻜﻔﺮ ﺻﺪرا ﻓﻌﻠﻴﮫﻢ ﻏﻀﺐ ﻣﻦ اﻟﻠﻪ ؤﻟﮫﻢ ﻋــﺬاب ﻋﻈﻴﻤﭽەﻧﺪ ﺋﺎﯾەﺗێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟەو ﭼەﺷﻨە ھەﯾە. ﭘەﯾﺎﻣﮫێﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم ﻟە ﮔﻮﺗەﯾەﻛﺪادەﻓەرﻣــﻮێ :رﺷــﺘﻨﯽ ﺧﻮێﻨــﯽ ھﯿﭻ ﻣﺴــﻮڵﻤﺎﻧێﻚ ﺣەڵ ﻧﺎﺑێ ﺑە ﯾەﻛێ ﻟەم ﺳــﯿﺎﻧە ﻧەﺑێ :ﻛەﺳێﻚ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﻛﺮدﺑێ و داوێﻨﭙﯿﺴﯽ ﺑﻜﺎت ،ﻛەﺳــێﻚ ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺗﺮی ﻛﻮﺷﺘﺒێ ،ﯾﺎن ﻛەﺳێﻚ ﺋﺎﯾﻨەﻛەی ﺟــێ ھێﺸــﺘﺒێ و ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﯽ ﻣﺴــﻮڵﻤﺎﻧﺎن ھەڵﮕەڕاﺑێﺘەوە .دەﻗە ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛــە:ﻻ ﻳﺤــﻞ دم اﻣﺮئ
دوو ﺑەڵﮕــەی ﻓەرﻣــﻮودەی ﭘەﯾﺎﻣﮫێــﻦ ﻟەﺳــەر ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ھەڵﮕــەڕاوە ھەﯾە، ھەردووﻛﯿــﺎن ﺟێــﯽ ﮔﻮﻣﺎﻧــﻦ ،ﺑــەم دەﯾﺎن ﺋﺎﯾەﺗﯽ ﻗﻮرﺋﺎن ﻟەﺳەر ﺋﺎزادﯾﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺑﯿﺮوﺑﺎوەڕ ھەﯾە. ﻣﺴﻠﻢ ﻳﺸﮫﺪ أن ﻻ إﻟﻪ إﻻ اﻟﻠﻪ وأﻧﻲ رﺳﻮل اﻟﻠﻪ إﻻ ﺑﺈﺣﺪي ﺛﻼث :اﻟﻨﻔﺲ ﺑﺎﻟﻨﻔﺲ ،واﻟﺜﻴــﺐ اﻟﺰاﻧﻲ ،واﻟﻤﺎرق ﻣــﻦ اﻟﺪﻳــﻦ اﻟﺘــﺎرك ﻟﻠﺠﻤﺎﻋﺔ-. ھەروەھﺎ ﻟــە ﻓەرﻣﻮودەﯾەﻛﯽ ﺗﺮدا ھﺎﺗﻮوە :ﺋــەوی ﺋﺎﯾﻨەﻛەی ﮔﯚڕی، ﺑﯿﻜﻮژن .دەﻗــە ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛە” :ﻣﻦ ﺑﺪل دﯾﻨﻪ ﻓﺎﻗﺘﻠﻮه“. ﺑﯚﭼﻮوﻧە ﻛﯚﻧەﻛﺎن ﻟەﺳەر ھەڵﮕەڕاوە ”ﺋﯿﺒــﻦ ﺣــەزم“ ﻛــە زاﻧﺎﯾەﻛﯽ ﺳــەدەی 11ی زاﯾﻨﯿﯿــە و ﺑــە دووەم ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ داﻧەر ھەژﻣﺎر دەﻛﺮێ ﻟــە ﻣێﮋووی ﺋﯿﺴــﻼﻣﺪا ﻟــە دوای ”ﺋﯿﻤﺎﻣﯽ ﺗەﺑــەڕی“ ﻟە ﻛﺘێــﯽ ”اﻟﻤﺤﻠﯽ“دا ،ﺳــەرﺟەم ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﺳــەردەﻣە و ﻛﯚﻧﺘﺮﯾﺸــﯽ ﺑــﺎس ﻛــﺮدووە و ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ :ﺋەﮔەر ﺑــە ﺑەڵﮕە ﺳــەﻟﻤێﻨﺮا ﻛەﺳــێﻜﯽ ﻣﺴﻮڵﻤﺎن وازی ھێﻨــﺎوە و ﭼﻮوەﺗــە ﻧــﺎو ﺋﺎﯾﻨێﻜﯽ ﺗــﺮ ﯾﺎن ھﯿــﭻ ﺋﺎﯾﻨێﻜﯽ
ھەڵﻨەﺑــﮋاردووە ،زاﻧﺎﯾــﺎن ﭼەﻧﺪ ﺑﯚﭼﻮوﻧێﻜﯿــﺎن ﻟەﺳــەری ھەﯾە، ھەﻧﺪێﻜﯿــﺎن دەڵێــﻦ ﯾەﻛﺴــەر دەﻛﻮژرێــﺖ ،ھەﻧﺪێﻜﯽ ﺗﺮ دەڵێﻦ ﻣﯚڵەﺗﯽ دەدرێﺘــێ ،ﻣﯚڵەﺗەﻛەش ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺟﯿﺎوازی ﻟەﺳەرە ،ڕۆژێﻚ ﯾﺎن ﺳێ ڕۆژ ﯾﺎن ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﺗﺎ ﭘﺎﺷﮕەز ﺑﺒێﺘەوە ،ﺋەﮔەر ھەر ﺳــﻮور ﺑﻮو ﻟە ھەڵﮕەڕاﻧەوەﻛەی ،ﺋەوا دەﻛﻮژرێ. ھەﻧﺪێﻜــﯽ ﺗﺮ ﺟﯿــﺎی دەﻛەﻧەوە، ﺋﺎﯾﺎ ﺑە ﻣﺴــﻮڵﻤﺎﻧﯽ ﻟــە داﯾﻚ ﺑﻮوە ﯾﺎن دواﺗﺮ ﻣﺴــﻮڵﻤﺎن ﺑﻮوە .ﺑﯚ ﺋەم ﺑﯚﭼﻮوﻧﺎﻧەش ،وردەﻛﺎرﯾﯿەﻛﯽ زۆر داﻧﺮاوە .ﺑەﭘێﯽ ڕای زۆرﺑەﺷــﯿﺎن، دەﺑێ دەﺳەﺗﺪاری ﯾەﻛەم ﺧﯚی ﯾــﺎن ﺟێﮕﺮەﻛــەی ،ﻓەرﻣﺎﻧەﻛەی ﺑەﺳــەردا ﺟێﺒەﺟــێ ﺑــﻜﺎت و ﺑﯿﻜﻮژێ. ﻧﻤﻮوﻧەﯾەﻛﯽ ﻣێﮋووی ﺋﯿﺴﻼم دوای ﻣﺮدﻧﯽ ﭘەﯾﺎﻣﮫێﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم، ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟــە ﺧەڵﻜــﯽ ھﯚزەﻛﺎن و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎو
ﺑﯚﭼﻮوﻧێﻜﯽ ﺗﺮ :ھەرﮔﯿﺰ ھەڵﮕەڕاوە ﻧﺎﻛﻮژرێ ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەی ﺗــەواوی ﺋەو ﺑﯚﭼﻮوﻧﺎﻧەی ﭘێﺸــﻮو ﻛــە ﭘێﯿﺎن وا ﺑﻮوە ﻛەﺳــﯽ ھەڵﮕەڕاوە دەﺑێ ﺑﻜــﻮژرێ ،ﺑﯚﭼﻮوﻧێﻜــﯽ ﺗﺮ ھەﯾە ﻛە ﭘێﯽ واﯾە ھەرﮔﯿﺰ ﻟە ﺋﯿﺴﻼﻣﺪا ﻛﻮﺷﺘﻦ ﻟەﺳەر ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺑﯿﺮوڕا ﻧﯿﯿە و ﻟەﮔەڵ ﻛﺮۆﻛﯽ ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻦ ﻟە ﺋﯿﺴﻼم ﯾەك ﻧﺎﮔﺮێﺘەوە ،ﺑەڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻗﻮرﺋﺎﻧﯿــﺶ دەھێﻨﻨــەوە ﻛــە ﭘێﭽەواﻧەی ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ھەڵﮕەڕاوەﯾە ﻟە ﺋﺎﯾﻦ ﻛە ﺋەﻣﺎﻧەی ﺧﻮارەوەن: ﺋﺎﯾەﺗــﯽ 256ی ﺳــﻮورەﺗﯽ”ﺑەﻗــەرە“ :زۆرەﻣﻠــێ ﻟــە ﻛەس ﻧﺎﻛﺮێ ﻟەﺳــەر ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺋﺎﯾﻦ. دەﻗــە ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛــە :ﻻ إﻛﺮاه ﻓﯽ اﻟﺪﯾﻦ. ﺋﺎﯾەﺗﯽ 99ﻟە ﺳﻮورەﺗﯽ ”ﯾﻮﻧﺲ“:ﺋەﮔەر ﺧﻮای ﺗﯚ ﺑﯿﻮﯾﺴﺘﺎﯾە ،ھەﻣﻮو
دوو ﻓەرﻣﻮودەﻛەی ﻟەﺳەر ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ھەڵﮕەڕاوەن ﺋــەی ﺑﺎﺷــە ﭼــﯽ ﻟــەو دوو ﻓەرﻣﻮودەﯾــە دەﻛﺮێ ﻛــە زۆر ﺑە ڕووﻧﯽ ﻟەﺳەر ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ھەڵﮕەڕاوە ﭘەﯾﺎﻣﮫێﻨﯽ ﺋﯿﺴــﻼم ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗﯽ؟ ﺑەﭘێﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺋەواﻧەی ﭘێﯿﺎن واﯾە ﻛــە ھەرﮔﯿﺰ ﻟە ﺋﯿﺴــﻼﻣﺪا ﻛﻮﺷــﺘﻦ ﺑەﻧــﺎوی ھەڵﮕەڕاﻧەوە ﻧﯿﯿە ،ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﺋەو دوو ﻓەرﻣﻮودەﯾــە ﻛــﺮدووە و دەڵێﻦ، ﯾەﻛەم ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺋﯿﻤﺎﻣﯽ ﺑﻮﺧﺎری رﯾﻮاﯾەﺗــﯽ ﻛــﺮدووە و ﻟــەﻻی زۆرﯾﻨــەی ڕەھــﺎی ﻣﺴــﻮڵﻤﺎﻧﺎن ھﯿــﭻ ﮔﻮﻣﺎﻧێﻚ ﻟــەو ﻓەرﻣﻮوداﻧە ﻧﯿﯿە ﻛــە ﺋــەو ھێﻨﺎوﯾەﺗﯽ ،ﺑەم ”ﺳەﻧەد“ی ﻓەرﻣﻮودەﻛە ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﻟەﺳــەرە ،ﭼﻮﻧﻜە ”ﻋﯿﻜﺮﯾﻤە“ ﻛە ﻓەرﻣﻮودەﻛــەی ﮔێڕاوەﺗــەوە ،ﺑە ﻛەﺳێﻜﯽ ﺟێﯽ ﮔﻮﻣﺎن ﻟەﻻﯾەن زاﻧﺎ ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧەوە ﺑﺎس ﻛﺮاوە. ﻟــە ﻓەرﻣــﻮودەی دووەﻣﯿﺶ ﻛە ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەو ﺳێ ﻛەﺳــە ﻛﺮدووە ﻛــە دەﻛﻮژرێــﻦ )ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ﻓەرﻣﻮودەﻛە داﻧﺮاوە( ،ﻟە ”ﺋەﻋﻤەش“ وەرﮔﯿــﺮاوە ،ﺋەوﯾﺶ ﻟە زاﻧﺴــﺘﯽ ﻓەرﻣــﻮودە ،ﺣﻮﻛﻤﯽ ”ﻣﺪﻟــﺲ“ی ﺑەﺳــەر دراوە، ﻛەﺳێﻜﯿﺶ ﺋەو ﺣﻮﻛﻤەی ﻟەﺳەر ﺑێﺖ ،ﻓەرﻣﻮودەی ﻟێ وەرﻧﺎﮔﯿﺮێ. ﻛەواﺗە ﻛێ دەﻛﻮژرێ؟
ﭘەﯾﺎﻣﮫێﻦ ﻛەﺳﯽ ھەڵﮕەڕاوەی ﻛﻮﺷﺘﻮوە؟ ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﭘەﯾﺎﻣﮫێﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم، ﻛەﺳــێﻚ ﻟەواﻧەی ﺑــﯚ داڵﺪەدان ﻧﺎردﻧﯽ ﺑﯚ وﺗﯽ ﺣەﺑەﺷە و ﻟەﻻﯾەن ”ﻧەﺟﺎﺷﯽ“ ﭘﺎﺷﺎ ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛەی ﺋەو وﺗــە ﭘێﺸــﻮازی ﮔەرﻣﯿﺎن ﻟێ ﻛــﺮا ،ھەڵﮕەڕاﯾــەوە و ﺑﻮو ﺑە ﻣەﺳﯿﺤﯽ ،ﺑەم ﭘەﯾﺎﻣﮫێﻦ ،ھﯿﭻ ﺷﺘێﻜﯽ ﻟەﺳەر ﻧەﮔﻮت و ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﻧەدا ،ﺋەﻣەش ﺑەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﺮە ﺑﯚ ﺋەواﻧەی ﭘێﯿﺎن واﯾە ھەرﮔﯿﺰ ﻟە ﺋﯿﺴــﻼﻣﺪا ﻛﻮﺷﺘﻦ ﻟەﺑەر ﺑﯿﺮوڕا ﻧﯿﯿە.
ﺳەرﭼﺎوەﻛﺎن: ﻣﺎ ﺣﻜﻢ اﻟﻤﺮﺗﺪ ﻋﻦ اﻹﺳــﻼم /ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﺨﺎﻟﻖ اﻟﻴﻮﺳﻒ. ﻣﺮﻛــﺰ اﻟﻔﺘــﻮي /ﻋﻘﻮﺑــﺔ اﻟﻤﺮﺗــﺪوﺿﻮاﺑﻄﮫﺎ. ﻟﻤــﺎذا ﻳﻘﺘﻞ اﻟﻤﺮﺗﺪ ﻋﻦ اﻹﺳــﻼم/ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺻﺎﻟﺢ اﻟﻤﻨﺠﺪ )ﻣﻮرﺗەد(ﺋەو دەﺳﺘەواژەی ،ﺳەریﺳــەدان ﺣەﻟﻼﺟﯽ ﭘــێ ﭘەڕێﻨﺪرا/ ﻋﻮﻣەر ﭼﻨﮕﯿﺎﻧﯽ. ﻋﻘﻮﺑــﺔ اﻟﻤﺮﺗﺪ /ﺟﻤﺎﻋﺔ اﻹﺳــﻼماﻷﺣﻤﺪﻳﺔ أﺑــﻮ ﺑﻜــﺮ واﻟﻤﺮﺗــﺪون /د .أﺣﻤﺪﻋﺒﺪاﻟﺤﻤﻴﺪ ﻋﺒﺪاﻟﺤﻖ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھێﻤﻦ رەﻓﯿﻖ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻧــﺎوی ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻟە ﺗــەواوی ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﮔەﺷﺘﯽ ﺣەج ﺗەواو ﺑﻮوە و ڕێﮋەﻛە ﺑەراورد ﺑە ﺳــﺎڵﯽ ﭘﺎر زﯾﺎدی ﻛﺮدووە ،ﺋەﻣﺴــﺎڵ 86 ھــەزار و 418ھﺎووﺗــﯽ ﻧﺎوی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﯚ ﮔەﺷــﺘﯽ ﺣــەج ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە و ﻧﺎوەﻛﺎن ﺑە ﺗﯿﺮوﭘﺸــﻚ
دﯾﺎری دەﻛﺮێﻦ ،ﺗێﭽﻮوی ﮔەﺷﺘﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵﯽ ﺣەج ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا 20 ﻣﻠﯿﺎر و 700ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر دەﺑێﺖ.
ھەزار ﻛــەس ﻧﺎوی ﺑﯚ ﮔەﺷــﺘﯽ ﺣەج ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدﺑﻮو ،ﺑەم ﺋەﻣﺴﺎڵ ڕێﮋەﻛە ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە ﺑﯚ 86ھەزار و 418ھﺎووﺗــﯽ و ﻟــە ﻣــﺎوەی داھﺎﺗﻮودا ﺗﯿﺮوﭘﺸــﻚ ﺑﯚ ﻧﺎوەﻛﺎن دەﻛﺮێﺖ .رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ھەر ھﺎووﺗﯿﯿــەك ﺑــڕی ﭘەﻧﺠﺎ ھەزار دﯾﻨﺎری ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﭘڕﻛﺮدﻧەوەی ﻓﯚڕﻣﯽ ﭼﻮوﻧە ﺣەج ﻟێ وەرﮔﯿﺮاوە
ﻛە ﻛﯚی ﮔﺸــﺘﯽ ﭘﺎرەﻛــە ﺑﯚ ﺋەو ڕێﮋەﯾە ﭼﻮار ﻣﻠﯿــﺎر و 350ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎرە و داھﺎﺗەﻛەی ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ دەﺑێﺖ. ﻧەﻗﺸﺒەﻧﺪی ﺋەوەش دەﺧﺎﺗە روو، ﺋەو ڕێﮋەﯾەی ﺑﯚ ﮔەﺷﺘﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵﯽ ﺣەج ﺑــﯚ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺳﻌﻮودﯾەوە ﺑڕﯾﺎری ﻟەﺳەر دراوە ،ﭼﻮار ھەزار و
500ﺣﺎﺟﯿﯿە. ﺗێﭽــﻮوی ھــەر ﺣﺎﺟﯿﯿــەك ﺑﯚ ﺣەﺟﻜﺮدن ،ﭼــﻮار ﻣﻠﯿﯚن و 600 ھەزار دﯾﻨﺎر دەﺑێﺖ و ﻛﯚی ﮔﺸﺘﯽ ﺧەرﺟﯽ ﺣﺎﺟﯿﯿﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﻣﺴــﺎڵﺪا دەﮔﺎﺗە 20ﻣﻠﯿﺎر و 700 ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﭘێﻜەوەژﯾــﺎن و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــەﻛﺎن ﺋﺎﻣــﺎژەی دا،
ﺷﺎﻧﺪێﻜﯽ ﺑﺎی وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎﻓﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺣەج و ﻋەﻣﺮەی ھەرێﻢ و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣەج و ﻋەﻣﺮەی ﺷﺎرەﻛﺎن و ﭼەﻧﺪ ﻣﻮرﺷــﯿﺪ و ﻧﻮێﻨەری ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻧﺎو وەزارەت ،ﻟە وﺗﯽ ﺳــﻌﻮودﯾەن ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻛﺎرڕاﯾﯿــەﻛﺎن ﺑــﯚ ﮔەﺷﺘﯽ ﺣﺎﺟﯿﯿﺎن.
ﺋەو دەڵــێ” ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟــە ﭼﻮوﻧﯽ ﺷــﺎﻧﺪی ﺑﺎی وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎف ﺑﯚ ﺳﻌﻮودﯾە ،دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺟﯚری ﺧﻮاردن و ﺷﻮێﻨﯽ ﺣەواﻧەوەﯾە ﺑﯚ ﺣﺎﺟﯿﯿﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻗﺴەﻛﺮدن ﻟەﮔەڵ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ وﺗﯽ ﺳﻌﻮودﯾە ﺑــﯚ دڵﻨﯿﺎﺑــﻮون ﻟە ﺳــەﻻﻣەﺗﯽ ﺣﺎﺟﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻓەرﯾﺰەی ﺣەﺟﺪا“.
ژﻣﺎرە ) ، (175ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 15 ،
20ﻣﻠﯿﺎر و 700ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر ﺗێﭽﻮوی ﺣﺎﺟﯿﯿﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺑێﺖ
15
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
16
ﺳﻤﻜﯚ ﻣﺤەﻣەد ﻓەرھﺎد ﭘﯿﺮﺑﺎڵ
ژﻣﺎرە ) ، (175ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 15 ،
زۆر ﺑەڕێﺰ ،وەزﯾﺮی داد ﺧﻮێﻨێﮑﯽ درۆزﻧﯿﺎن دا ﻟە ﮐﺮاﺳەﮐەی. ﺳﻮورەﺗﯽ ﯾﻮوﺳﻒ .ﺋﺎﯾەﺗﯽ 18
ﻣﻦ ﻟــە ھﯿﻮوﻣــەن ڕاﯾﺘــﺲ وۆچ ﮐﺎر ﻧﺎﮐەم ,ﺑــەم ﭼﻮﻧﮑە ﺧــﯚم ﺟﺎرێﮏ ﻟە ﺋەﺳــﺘەﻧﺒﯚڵ ،ﺟﺎرێــﮏ ﻟە دﯾﻤەﺷــﻖ، ﺟﺎرێــﮏ ﻟــە ﺋﻮرﻣــێ ،دوو ﺟﺎرﯾﺶ ﻟە ھەوﻟێﺮ” ،ﻟەﺳەر ﮐﻮردﺑﻮون“ ﺑەﻧﺪﯾﺨﺎﻧە و زﯾﻨﺪاﻧﺒﻮوﻧــﯽ ﺑــە ﻧﺎﺣەﻗــﻢ دﯾﻮوە و دەزاﻧــﻢ ”ﻣﻮﺳــﯿﺒەﺗﯽ ﮐﻮردﺑﻮودەن“ ﭼﯿە ،ﺑﯚﯾە ﻟە ڕۆژی ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﺪا ﺋەم ڕووﻧﮑﺮدﻧەوەﯾەﺗﺎن ﺋﺎراﺳﺘە دەﮐەم. ﺟەﻧﺎﺑﯽ وەزﯾــﺮ :ﮐﻮردێﮑــﯽ ﺑێﺘﺎوان، ڕۆژھەﺗﯽ ،ﺑە ﻧﺎوی ”ﻣەﺣﻤﻮود ﻋﺒﺪو ﺣەﺳەن ﻧﯿﻌﻤەﺗﯽ“ ،ﺗەﻣەن 60ﺳﺎڵ - ﺑەﭘێﯽ ژﻣﺎرەی ﺗەﻣەﻧﯿﺸــﯽ ﻣﺎﻧﺎی واﯾە ﺋەﮔەر ھەروا ﺑــە ﻧﺎﺣەق و ﺑێ دادﮔﺎﯾﯽ ﻛﺮدﻧﯿﺸــﯽ ﻟە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧــﻪ ﺑﯿﮫێڵﻨەوە ﺑەرەو ﻧﺎﭘﺎﻛﯽ ﯾﺎن ﺧڵەﻓﺎن دەڕوا ،ﺧﺎوەن ﺧێﺰاﻧە ،ﻟە ﺷــﻮﻋﺒەی ﺑەﻧﺎو ﯾﺎﺳﺎﮐەﺗﺎن ﻻی ﮐﺎک ﺋﺎرﯾــﺎن ،ﺧﺎوەن دۆﺳــﯿەی ژﻣﺎرە )ﺑﯿﺴــﺖ .ﻟەﺳــەر ﭘەﻧﺠﺎ -ﺑﯿﺴﺖ و ﯾەک( ،ﮐەﭼﯽ ﻧﯚزدە ﺟﺎر ﺳــﮑﺎﻣﺎن ﺑــەرز ﮐﺮدووهﺗەوە وەﻣﺘــﺎن ﻧەﺑﻮوە، ﺑﯚﯾە ﭼﻮوم ﺧﯚم ﻟە ﺑەردەم دادﮔﺎ ڕووت ﮐﺮدەوە ،ﭼﻮﻧﮑە ﺳــێ ﺳــﺎڵ زﯾﺎﺗﺮە ﻟە زﯾﻨﺪاﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﮔﯿــﺮاوە ﺑەﺑێ ﺋەوەی دادﮔﺎﯾﯽ ﺑﮑﺮێﺖ. دواﯾــﻦ ﺳــﮑﺎﻣﺎن ﻟــە ڕۆژی دووی ﻧﯚی 2016ﭘێﺸﮑەﺷــﯽ ﺑــێ وەﻣﺘﺎن ﮐﺮدﺑﻮو .ﺳــﻮﭘﺎس ﺋەﮔــەر وەﻣﯽ ﺋەم ﻧﺎﻣەﯾەم ﺑەﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﺑﺪەﻧەوە .ﺧﯚﺷــﻢ ﻗﺴەم ﻟەﮔەڵ ﮔﯿﺮاوهﻛﻪ ﮐﺮدووە ﺗﺎ ﺋەم دەﻗﯿﻘەﯾەش ﭘﺎرێﺰەرﯾﺸــﯽ ﻧﯿﯿە ﻟە ﻣﻦ زﯾﺎﺗﺮ. ﻣﯚڵەﺗﯽ ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧﻤﺎن ﻟە ﺋێﺴﺘﺎوە، ﻟە ﻧەوزاد ھــﺎدی ﭘﺎرێﺰەری ھەوﻟێﺮﯾﺶ وەرﮔﺮﺗﻮوە 19 ،ﮐەس ﻟە ﮐەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ھەرە ﮐﻮردە ڕۆژەﺗﯿﯿە ﺳەرﺑڵﻨﺪەﮐﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﻟەﮔەڵ ﮐەﺳﻮﮐﺎری ﺋەو ﮔﯿﺮاوه ﮐە ﺋێﺴــﺘﺎ ھﺎﺗــﻮون و ﻟــە ھەوﻟێﺮن، ﻟەﮔەڵ ﺳــەﺗﺎن ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﻣەﻻ و ڕۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوس و ﺧﻮێﻨﺪﮐﺎرەﮐﺎﻧﯿﺸــﻢ، ﭘێﯿــﺎن ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪووم ﮐــە ﺋەﮔــەر ﺗﺎ ﮐﺎﺗﮋﻣێــﺮ 11و 19دەﻗﯿﻘــە ﻟە ڕۆژی )(19ی ﺋەم ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺷﻮﺑﺎﺗە ﺷﻮوﻣە ﺋﺎزاد ﻧەﮐﺮێﺖ ،ھەر ھەﻣﻮو ھەوﻟێﺮ ﻟە ﺑەردەم ﻗﻮﻧﺴــﻮڵﮕﻪی ﺋێﺮان ھەڵﺪەﺳــﺘێﻨﻨەوە و ﺑﺮﯾﺎرﯾﺎن داوە ﻛﻮﻧﺴــﻮڵﮕﻪی ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺑە دەردی دادﮔﺎی ھەوﻟێــﺮ ﺧﺮاﭘﺘﺮﯾــﺶ ﺑﺒــەن ﺑەدەﺳــﺖ ﻓەرھﺎد ﭘﯿﺮﺑﺎڵــەوە ،ﮐە ﻣﻨﻢ و ﺑەڵێﻨــﻢ ﭘێــﺪاون ﻟەﮔەڵەڵﯿﺎن دەﺑﻢ ﻟــە ڕۆژی )(19ی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋەم ﺷــﻮوﺑﺎﺗە ﺷﻮوﻣەدا. ﺧﻮدا ﻧﺎﻣــە و ﺣﻮﮐﻢ و ﭘێﻐەﻣﺒەراﯾﻪﺗﯿﯽ داﺑێﺘــە ھەر ﺑەﺷــەرێﮏ؛ ﻧﺎﺑێ ﺑێ ﺑڵێﺘە ﺑەﻧــﺪان ”ﺑﺒﻨــە ﺑەﻧﺪەی ﻣــﻦ ﻟەﺑﺎﺗﯽ ﺳــەر ﺑە ﺧﻮدا“ ﺑەڵﮑﻮ دەﺑێ ﺑێ ﺑێﮋﯾﺖ ”ﺧﻮداﯾﯽ ﺑﮋﯾﻦ“ .ﭼﻮﻧﮑە ﺋێﻮە ﺧﯚ ﺧﯚﺗﺎن واﻧــەی ﺋەو ﻧﺎﻣە ﯾەزداﻧﯿﯿــە دەڵێﻨەوە، ﺧﻮێﻨﺪووﺷﺘﺎﻧە ﺧﯚ. ﻓەرﻣﺎﻧﺘﺎن ﭘێ ﻧﺎدا ﺗەﻧﺎﻧەت ﻓﺮﯾﺸــﺘە و ﭘێﻐەﻣﺒەرەﮐﺎﻧﯿــﺶ ﺑﮑەﻧە ”ڕەھﺒەر“ی ﺧﯚﺗﺎن ﺧﻮدا :ﭘﺎش ﻣﺴﻮڵﻤﺎﻧﺪﻧﺘﺎن ﺑڵێﯽ ﺑێ ﻟە ڕێﺘﺎن وەرﮔەڕێﻨێ؟. ﺳﻮورەﺗﯽ )ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﻋﻤﺮان( ﺋﺎﯾەﺗﯽ 79و 80
ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺳــﺘەﻣﻜﺎر ﻛﺎراﻛﺘەرێﻜــە ﻟە دەﺳــەﺗەوە ﻧﺰﯾﻜــە و ﺳــﺘەﻣﻜﺎرﯾﯿﺶ ﺳــەرﭼﺎوەﯾﺎن ﻟە دەﺳــەﺗەوە ﮔﺮﺗﻮوە ،ﺑــەم دەرﻛەوﺗﻮوە ﻛە ﺧﺮاﭘﺘﺮﯾــﻦ ﺳــﺘەﻣﻜﺎرﯾﯽ ،ﺋەو ﺳــﺘەﻣەﯾە ﻛە ﻋﺎدەﺗﯿﯿــە و ﻟە ﺳــەﻧﺘەری ﻛﯚﻣەڵﮕەداﯾە ،ﺑﯚﯾە ﺋەم ﺟــﯚرە ﻟە ﺳــﺘەﻣﻜﺎرﯾﯽ ﻟە ﺳــﺘەﻣﯽ دەﺳــەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارﺗﺮە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەرھەﻣﯽ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە و ﺋەو ﻛﯚدەﻧﮕﯿﯿەﯾە ﻛــە ﺑەﺷــﯽ زۆری ﻛﯚﻣەڵﮕــە ﻟەﺳــەری رێﻚ ﻛەوﺗــﻮون ،ﺋەو زۆرﯾﻨەﯾەی زۆرﺟﺎر دەﺳەﺗﯿﺶ ﻧﺎﭼــﺎرە ﻣﻠﻜەﭼــﯽ ﺑێــﺖ و ﻧﻤﻮوﻧەﻛەی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾە، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەو ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿــەی ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﯾــە ،ﺟﯚرێﻜــە ﻟــە ﺗێﻜﺪاﻧﯽ ﺑﺎﻧﺲ ﻟــە ﻧێﻮان دەﺳــﺘەﮔەرﯾﯽ ﻓﯿﻜﺮ و ﺟەھﻞ ﻛە ﻟە ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻜﺪا ﻧﺎﻛﯚك ﺑﻦ، ﻟە ﻛﺎرﭘێﻜﺮدن ﺑەو ﺳﺘەﻣﻜﺎرﯾﯿە ﻛﯚﻛــﻦ ﻛــە ﺧﯚﯾــﺎن ﺑەرھەم دەھێﻨﻨەوە. ﺋەو ھێــﺰەی دەﯾەوێ ﺑﮋی ﺑەﺑێ ﺳﺎﻧﺴﯚر ،ﺟﺎ ﺑە ﺗﺎك ﯾﺎن ﮔﺮووپ ﺑێﺖ ،ﺋەوا دەﺑێ ﻣەﺣﺎڵ ﺑﻜەن ﻛە ﻟە ﻧێﻮان دەﺳﺘەﮔەرێﻜﯽ ﻓﯿﻜﺮی و ﺟەھﻠﺪا ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯿﯿەك ﺑﺪۆزﻧەوە ﺑﯚ ژﯾﺎن ﻛە دووﭼﺎری ﺳﺘەﻣﻜﺎرﯾﯽ
ﻧەﺑﻨەوە ،ﺋەﻣە دەڵێﻢ ﻣەﺑەﺳﺘﻤە ﺑﺎﺳــﯽ ﺋەو رێﻜﻜەوﺗﻨــە ﺑﻜەم ﻛە ﻟــە ﻧێﻮان ﺟﺎھــﻞ و ﺟﯚرێﻚ ﻟــە ﻣەﻋﺮﯾﻔەﺗﺨﻮازاﻧﺪا ھەﯾە ﻛە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿــەك ھەردووﻻﯾﺎن دەﭘﺎرێﺰێــﺖ ،ﺋــەوەی ﺟەھﻞ دەﯾﻜﺎت ،ﺗەﻧﯿــﺎ دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎزادی ﻧﯿﯿە ﻛە ﺧﯚﯾﺎن ﺗﯿﻨﻮوی ﺋﺎزادﯾﻦ ،ﺋەوەش ﻛــە ﮔﺮووﭘﯽ ﻓﯿﻜــﺮی و ﻣەﻋﺮﯾﻔەﺗﺨــﻮازان دەﯾﻜــەن ،دﯾﺴــﺎن ﺗەﻧﯿــﺎ دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺋــەو ﻋەﻗڵﯿﯿەﺗە ﻧﯿﯿە ﻛە ﺳــﺘەﻣﻜﺎرﯾﯿە ،ھەڵﺒەت ﻧﻤﻮوﻧــەی ﺋەﺷــﻜەوﺗەﻛەی ﺋەﻓﺗــﯚن ﻟــە ﺑــەﻻش ﻛﺎری ﭘــێ ﻧەﻛــﺮاوە ﻟەﻧــﺎو ﻓﯿﻜﺮدا، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەواﻧــەی ﻟەوێــﺪا ﻟە ﺑەردەم ﺳــێﺒەری داھﯚڵەﻛﺎن ﻟە ﺋەﺷــﻜەوﺗەﻛەدا ﭘێﻮەﻧﺪ ﻛﺮاون و راوەﺳــﺘﺎون ،ﭘێﯿﺎن واﯾە ﺟﮕە ﻟــەو داھﯚﻧە ﺷــﺘێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﯿە ﻣﺎﻣەڵەﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﺑﻜەن. ﺋەم ﺷێﻮە ﺳﺘەﻣﻜﺎرﯾﯿە ﺑەﺧﯚﯾﺎن ﺑﺰاﻧﻦ ﯾﺎن ﻧەزاﻧــﻦ ،ھەم ﺧﯚﯾﺎن ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﻓﯿﻜــﺮەن ﻛــە ﺳــﺘەﻣﯿﺎن ﻟەﺳــەر دەﻛــەن و ﺧﯚﯾﺎن ﺑەرھەﻣﯿﺎن ھێﻨﺎوە ،ھەم ﺧﯚﯾــﺎن ﺑەرھــەم دەھێﻨﻨەوە و دەﺑﻨەوە ﺑە ﺳﺘەﻣﻜﺎرﯾﯽ ﻋﺎدەﺗﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە و ﺳﺘەم ﻟەﺳەر ﺋەواﻧﯿﺘﺮ دەﻛــەن ،ﺳــەرەﻧﺠﺎم دەﺑــێ
ﺷەﻣﺎڵ ﻧﻮوری
ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﺎﯾﻔﯿﯽ ﺑەﻏــﺪا ﮔەﻣــﺎرۆی ﺋﺎﺑــﻮوری و ﺟەﻧﮕﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻟە دژی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێــڕەو دەﻛﺎت ،ﻟە ﻧﺎوﺧﯚﺷــﺪا ھەڵــەی ﺋﺎﺑﻮوری ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ ،زﯾﺎﻧﯽ ﮔەورەﺗــﺮی ﭘــێ ﮔەﯾﺎﻧﺪووﯾﻦ، ﺋەوەﺗﺎ ﭘﺮۆﺳــەی ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﻜﺮدﻧﯽ ﻛەرﺗە ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ و ﺋﺎو و ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟەﺳەرﺧﯚ و ﺑە ورﯾﺎﯾﯿﯿەوە ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێــﻦ ،ﻛەﭼﯽ ﺑــە راوێﮋﻛﺮدن ﻟەﮔــەڵ ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧــﯽ، ﺧەرﯾﻜە ﺑە ﺋﺎراﺳﺘەﯾەﻛﯽ ھەڵەدا ﺑﺒﺮێــﺖ ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا زۆر وت ھەﯾە دوای ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ ﺳــەﺗﺎن ﺳــﺎڵ ھێﺸــﺘﺎ ھەﻣﻮو ﺳێﻜﺘەرە ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧەداوە ﺑە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘﺮۆﺳەی ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻜﺮدن و رادەﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ھەﻧﺪێــﻚ ﻟــە ﺳــێﻜﺘەرەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾــﯽ ،ژﯾﻨﮕەﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت و ﮔﻮﻧﺠﺎوی ﭘێﻮﯾﺴــﺘە، ھەر ﻟە ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﭘﺮۆﺳەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﺗﺎ ﺳەروەری ﯾﺎﺳــﺎ و ﺑەھێــﺰی دەزﮔەﻛﺎﻧــﯽ ﭼﺎودێــﺮی و ﺑەدواداﭼــﻮون و ﻛﻮاﻟێﺘــﯽ ﻛﯚﻧﺘــﺮۆڵ ،وﺗﺎﻧــﯽ ﺋەﺳــﻜەﻧﺪەﻧﺎﭬﯿﺎ و ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوی ﺋەوروﭘﺎ و ﭘڵﻨﮕەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەﺗﯽ ﺋﺎﺳﯿﺎ ،ھەرﯾەﻛە و ﺑەﭘێﯽ واﻗﯿﻌﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﯾــﺎن ﺑــﯚ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺑﺎزاڕ داڕﺷﺘﻮوە. ﭘێﻢ ﺳــەﯾﺮە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﻧﺎو ﺟەرﮔەی ﺗەﻧﮕﮋە ﺳەﺧﺘە داراﯾﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧــﺪا ،زۆرﺑەی ﺟﺎر ﭘﺮۆﺳــەی ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻜﺮدن ﺑەﺑێ ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوەی ورد و زاﻧﺴــﺘﯽ ﺋﺎراﺳــﺘە دەﻛﺮێــﺖ ،ﺗەﻧﺎﻧــەت زۆرﺑــەی ﺟــﺎر ﻧەﺗﻮاﻧــﺮاوە ﻟە
ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛﺎﻧﯽ ﻛەڵﻜﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﺪا رەﭼــﺎوی واﻗﯿﻌــﯽ ﻛﻮﻟﺘﻮوری و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﺑﮕﺮە ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑــﻮوری ﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻜﺮێﺖ ،ﮔﺮﻓﺘەﻛە ﻛﺎﺗێﻚ ﮔەورەﺗﺮ دەﺑێﺖ ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘﺸــﺖ ﺑە ﻛﯚﻣەڵێﻚ راوێــﮋﻛﺎر و ﺷــﺎرەزای ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻟە ﺑــﻮاری ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑﺒەﺳــﺘێﺖ، رەﻧﮕە ﭘﺸﺘﺒەﺳــﺘﻦ ﺑە راوێﮋﻛﺎر و ﭘﺴــﭙﯚڕاﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧــﯽ ﻟــە ﺑﻮارە ﺗەﻛﻨﯿﻜﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا ﻛﺎرێﻜــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑێﺖ ﺑەو ﭘێﯿەی زۆر ﻟە ﺗەﻛﻨەﻟﯚژﯾــﺎ و ﻻﯾەﻧﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو ھەﯾە ﺷﺎرەزاﯾﯿﻤﺎن ﺗێﯿــﺪا ﻧﯿﯿە ﯾﺎﺧﯚ ﻛەﻣــە ،ﺑەم زاﻧﺴــﺘﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ،ھﻮﻧــەری ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ژﯾﺎن و رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﻛەرﺗــە ﺟﯚراوﺟﯚرەﻛﺎﻧە ،ﻧﺎﺑێﺖ ﺋەﻣــڕۆ ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ ﺳــەرﭘێﯽ ﺑﺪرێﺖ و ﺳــﺒەی ﺑە ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ھەڵﺒﻮەﺷێﺘەوە. وەك ﻧﻤﻮوﻧــە ﺑڕﯾــﺎری داﻧﺎﻧــﯽ ﺟﯚزەی 20ﺋەﻣﭙێڕی ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﯾﺎ داﻧﺎﻧﯽ ﭘێﻮەری ﺋﺎوی ﺧﻮاردﻧەوە ﻛە ﻟەﮔەڵ ﭘــﻼن و ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ھەﻣﺎن وەزارەﺗﺪا ﻧﺎﮔﻮﻧﺠێﻦ، ﻛﺎﺗێــﻚ ﻟــە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑڕﯾﺎری داﻧﺎﻧــﯽ ﺟــﯚزەی 20ﺋەﻣﭙێڕی دەدرێﺖ ،ﻛەﭼﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺗﺮە ﺑﯚ داﻧﺎﻧﯽ ﭘێﻮەری زﯾﺮەك واﺗﺎ )ﺑﺎﻧێﻚ و دووھــەوا( ﯾﺎ ﺑەﺧێﺮاﯾﯽ وەزارەﺗﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﭘێﻮەرێﻜﯽ ﺋــﺎوی ﺧﻮاردﻧــەوە دادەﻧێﺖ و ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﺑﺎﺟــﯽ ﻛڕﯾﻨــﯽ ﭘێﻮەرەﻛــە و ﺑەﺳــﺘﻨﯽ دەدەن، ﻛەﭼﯽ ﭘڕۆژەﻛە ﺗەواو ﻧﺎﻛﺮێﺖ و رادەوەﺳﺘێﺖ و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ﻣﺎن و ﺷﻮێﻨە ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە ﺑﯚ ﭘێﻮەرەﻛە ﻧﺎﻛﺮێﺖ.
ﺧﯚﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧەوەی ﺳﺘەﻣﻜﺎرﯾﯽ ﻋﺎدەﺗﯽ ﻟێﺮەوە ﺗێﺒﮕەﯾﻦ ﻛە ﺳﺘەﻣﻜﺎری ھێﺰێﻜﯽ ﻛﯚﻧﺨﻮاز ﯾﺎن ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋ و ﻧﺎﻣﺮۆﯾﯽ ﻧﯿﯿە ،ھێﻨﺪەی ﺋەوەی زۆرﺟــﺎر وەك ھێﺰێﻜﯽ ﻓﯿﻜﺮی ﻣﺮۆﯾﯿﯿﺎﻧە ﺧﯚی دەﻧﻮێﻨێ و ﺧﯚی ﺑەرھەم دێﻨێﺘەوە و ﻟە ﺑﺎزاڕ ﯾﺎن ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕە ﯾــﺎن ھەر ﻧﺎوەﻧﺪێﻜﯽ ﺗﺮدا ھەن. ﺳــﺘەﻣﻜﺎری ﺗەﻧﯿــﺎ ﻓﯚڕﻣێﻜﯽ دﯾﺎری ﻧﯿﯿە وەك ﻓﺎﺷﯿﺴــﺖ ﯾﺎن رەﮔەزﭘەرﺳــﺖ ﯾــﺎن ﺷــﻤﻮﻟﯽ ﯾــﺎن دﯾﻜﺘﺎﺗﯚر و .ھﺘــﺪ ،ﺑەڵﻜﻮ
ﻟە ﺋﺎزادی و ﺑﯿــﺮوڕای ﺟﯿﺎواز ﻟە ﺑﯿــﺮوڕای ﺟێﻜەوﺗەی ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻛــە ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾــﺎی ﻛﯚﻧﻜﺮﯾﺘﯽ ﻗﺎڵﺒﯽ ﺑﯚ داﻧﺎوە ،ھێﻨﺪەی ﺋەوەی ھێﺰێﻜﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺗﺮی ﻧﺎدﯾﺎر ھەﯾە رێﮕﺮﯾــﯽ ﻟە ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەی دەﮔﻤــەن دەﻛﺎت ﺗــﺎ ﻧەﺗﻮاﻧێ ﺳــﻨﻮورێﻚ ﺑﯚ ﺟەھــﻞ داﺑﻨێ و رەﻧﮓ ﺑﺪاﺗەوە ﻟەﺳەر ﻛﯚﻣەڵﮕە. ﻣەﺑەﺳــﺘﻢ ﺋەو ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﯾەﯾە ﻛە ﻧە دەﺳــﺘەﺑﮋێﺮی ﺳﺎﺧﺘە و ﻧە ﺧەڵﻜﯽ ﻋەوام ﺑە ﻻﯾﺪا ﻧﺎﭼﻦ،
ﺋەو ھێــﺰەی دەﯾەوێ ﺑﮋی ﺑەﺑێ ﺳﺎﻧﺴﯚر ،ﺟﺎ ﺑە ﺗﺎك ﯾﺎن ﮔﺮووپ ﺑێﺖ ،ﺋەوا دەﺑێ ﻣەﺣﺎڵ ﺑﻜەن ﻛە ﻟە ﻧێﻮان دەﺳﺘەﮔەرێﻜﯽ ﻓﯿﻜﺮی و ﺟەھﻠﺪا ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯿﯿەك ﺑﺪۆزﻧەوە ﺑﯚ ژﯾﺎن ﺟﯚرێﻜــە ﻟە ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ دﯾﺎردە و داﺑــڕان ﻟــە ڕاﺑــﺮدوو ،ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ﺧﯚﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧەوەی ﺳــﺘەﻣﻜﺎرﯾﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوە ﻧﯿﯿــە ﻟــە ﺋﺎﯾﻦ و ﺑەﭘێﭽەواﻧەﯾﺸــەوە ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە
ﺋەﻣﺎﻧە ﺑەﺷێﻜﻦ ﻟەو ﻛﻮﻟﺘﻮورەی ﻛــە ﺳــﺘەﻣﻜﺎرﯾﻦ و ﻧﺎﺑﯿﻨﺮێﻦ، ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﻧەن ﻛە ﺑــە زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎزاڕ و ﻋەواﻣەﻛــەی ﺑەرﺧﻮدی ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەی دەﮔﻤەن دەﻛەن، ﺋــەم ﻣﺎﻛﯿﻨەﯾە ﺳــەرﭼﺎوەﻛەی
ﺋەو ﮔﺮووﭘﺎﻧەن ﻛــە ھەرﯾەك ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن ﻛﯚﻣﺎرێﻜــﯽ وەھﻤﯿﯿﺎن ﺧﻮڵﻘﺎﻧــﺪووە و ﺑەﺑڕوای ﺧﯚﯾﺎن وەﻣــﯽ ھەﻣﻮو ﭘﺮﺳــﯿﺎرێﻜﯿﺎن داوەﺗەوە و ﺧەڵﻜﯿــﺎن ﻛﺮدووە ﺑــە ﻛﯚﯾﻠــەی ﺧﯚﯾــﺎن ،ﺋەﻣﺎﻧە ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﻟــە ﺷــێﻮەﻛﺎن ﺳــﺘەﻣﻜﺎرﯾﻦ و دﯾﻤەﻧەﻛەش ﻟە زۆر ﺷــﻮێﻨﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەدا ﻧﻤﺎﯾﺶ دەﻛــەن ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﺳــﺘەﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــە ﭘﺸــﺘەوە ﺑێﺖ، ﺋەواﻧەش ﻟە دەرەوەی ﺋەو ﺑﺎزاڕە ﺑﯿﺮ دەﻛەﻧەوە و ﻗﺴــەی ﻧﺎﭼﯿﺰە ﺑەﻗەوﻟﯽ ﺧﯚﯾــﺎن دەﻛەن ،دەﺑێ ﺑﭽﻨــە دەرەوەی ﻛﯚﻣﺎرەﻛەﯾﺎن، ﺋەﻣــە ﻟەﺑەرﺋــەوە ﻧﯿﯿــە ﻛــە ﻧﺎﻣــﯚن ،ﺑەڵﻜــﻮ ﻟەﺑەرﺋەوەﯾــە ﻛــە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿــەﻛﺎن ﺗێــﻚ دەدەن ،ﺧﯚﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــەوەی ﺳﺘەﻣﻜﺎرﯾﯽ ھەﻣﻮو ﺷﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی داﮔﯿــﺮ ﻛﺮدووە و ﺑﯚ ھــەر ﺷــﻮێﻨێﻜﯿﺶ ﻛﺎراﻛﺘەری ﺷﯿﺎوی داﻧﺎوە ،ﺑﯚﯾە ﻣﻦ ﺗﺎوﺗﻮێﯽ ﺋەم ﺟﯚرە ﺳــﺘەﻣﻜﺎرﯾﯿە دەﻛەم، ﻧەك ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻛە ﺳــﺘەم ﻟە دەﺳــەت وەرﺑﮕﺮﻣەوە ،ﺑەڵﻜﻮ دﯾﻮێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﺳــﺘەﻣﻜﺎرﯾﯽ ﻋﺎدەﺗــﯽ ﻧﯿﺸــﺎن ﺑــﺪەم ﻛــە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪارﺗﺮە ﻟــە ﺳــﺘەﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ.
ﺑڕﯾﺎرە دژ ﺑەﯾەﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت دۆﺧەﻛە ﺋﺎڵﯚزﺗﺮ دەﻛﺎت ﻟەﻣﺎﻧەﯾﺶ ﺳــەﯾﺮﺗﺮ ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻣﻮوﭼەﺧﯚران )ﭼﺎرەﻛە ﻣﻮوﭼە- ﻧﯿــﻮ ﻣﻮوﭼــە( وەردەﮔــﺮن، ﻛەﭼﯽ ﺑــە ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ وەزﯾﺮی ﻧﺎوﺧــﯚ رﺳــﻮوﻣﺎﺗﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ و ﺑەرزﻛﺮدﻧەوەی ﻏەراﻣەی ھﺎﺗﻮﭼﯚ و دەﯾﺎن ﻛﺮێ و وەﺳڵﯽ ﺗﺮی ﺋەو وەزارەﺗە زﯾــﺎد دەﻛﺮێﺖ ﻟە ﺑﺮی ﺋەوەی ﻛەم ﺑﻜﺮێﺘەوە و رەﭼﺎوی ﺑــﺎر و ﮔﻮزەراﻧــﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑﻜﺮێﺖ ،ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە وەزارەﺗﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﻛــە داھﺎﺗــﯽ وەزارەﺗەﻛــەی ﻟــە رێﮕــەی ﺑەرزﻛﺮدﻧــەوەی رﺳــﻮوﻣﺎﺗەﻛﺎﻧﯿەوە زﯾــﺎد ﺑﻮوە، ﺑەم ﺗەﻧﺎﻧەت ﻣﻮوﭼەﺧﯚرەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو وەزارەﺗەﻛەﯾﺸــﯽ ﺑەدەﺳﺖ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﭘﺎﺷــەﻛەوﺗەوە دەﻧﺎڵێﻨــﻦ و ﺗﻮاﻧﺎﯾــﺎن ﻧﯿﯿە ﺋەو رﺳﻮوﻣﺎﺗﺎﻧە ﺑﺪەن. ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﺑــﺎج و رﺳــﻮوﻣﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ زﯾــﺎد دەﻛﺎت و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻧﺮﺧــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻜﺮدن و ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺖ ﻛەم ﻧﺎﻛەﻧەوە ،ﻛەﭼــﯽ ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا داھﺎﺗﯽ ﺗﺎﻛەﻛەﺳــﯽ ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﺗﺮﺳﻨﺎك رووی ﻟە ﻛەﻣﯽ ﻛﺮدووە، ﺋەﻣە ﻧﺎھەوﺳــەﻧﮕﯽ ﻧێﻮان ﺑەھﺎ و ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧﯽ ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەت و ﻣﻮوﭼەﺧﯚران ﻟەﻻﯾــەك و ﻧێﻮان ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت و ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﺸﺎن دەدات ،واﺗﺎ ﻣﻮوﭼەﺧــﯚران ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﺑﻨﻜەﻓﺮاواﻧەﻛەدا دوو ﺟﺎر ﺑﻮوﻧەﺗە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ھەڵﻜﺸــﺎﻧﯽ ﻧﺮﺧەﻛﺎن و ﺑەھــﺎﻛﺎن ،ﺋەﻣە ﺟﮕــە ﻟە ﮔﺮاﻧﯽ ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت و ﺑەﻧﺰﯾﻦ و ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﯿﺮ و ﺧﻮاردەﻣەﻧﯽ .ھەﻣﻮو داﺗﺎ و زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە رێﮋەی
ﺑێﻜﺎرﯾﺶ ﺋــەوە دەردەﺧەن ﻛە ﺋەم رێﮋەﯾە ﺑﯚ ﺳەرووی ﻟە % 13 ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە و ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺷﺎرێﻜﯽ وەك ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ 75ھەزار ﻛەس ﺑێﻜﺎرن و ﻟــە ھەوﻟێﺮﯾﺶ زۆری ﭘﯿﺸــە و ﻛﺎرەﻛﺎن روو ﻟە ﻛەﻣﯽ ﻛﺮدووە. ﺋەوەﺗﺎ ﺑەﭘێــﯽ ﺋﺎﻣﺎرێﻜﯽ ژووری ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟــە ھەوﻟێــﺮ % 70ی ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﭘﯿﺸــە دەﺳﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻛەﻣﯽ ﻛﺮدووە ،ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا 13 ﻣﻠﯿﺎردێﺮ و ﭘێﻨــﺞ ھەزار ﻣﻠﯿﯚﻧێﺮ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮ ژﻣﺎرەی ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ژووری ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی 35ھەزار ﺋەﻧﺪاﻣە، ﺑەم ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەردا % 60ی ﻗەﺑــﺎرەی ﺟﻤﻮﺟﻮڵــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟــە دەروازەﯾەﻛــﯽ وەك ﺑﺮاﯾــﻢ ﺧەﻟﯿﻠەوە ﻛەم ﺑﻮوەﺗەوە. ﺑەرﻧﺎﻣــەی داراﯾــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت وای ﻛﺮدووە ﺑێﻜﺎری و ھــەژاری و ﺑــێ ﺑــﺎزاڕی روو ﻟەزﯾﺎدﺑﻮون ﺑﻜﺎت ،ﺑەﻣەش ﺑﺎزاڕی ﻛﺎر و وەﺑەرھێﻨﺎن و ﺑەﮔەڕﺧﺴﺘﻨﯽ ﺳــەرﻣﺎﯾە ﺑە ﺗەواوەﺗﯽ ﻛﺰ ﺑﻮوە، ﻛەﭼــﯽ ﻟێﺪواﻧﯿــﺶ دەدرێــﺖ ﺑەوەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەران ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿەوە دەﮔﻮازرێﻨەوە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ،ھــەر ﺋــەم ﺑەرﻧﺎﻣە و ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــە ھەﻧەﯾە وای ﻛﺮدووە ﺑەﻟێﺸــﺎو ﺳەرﻣﺎﯾە و ﭘﺎرە ﻟــە ھەرێﻤــەوە رەواﻧەی دەرەوە ﺑﻜﺮێــﺖ و ﺑەﭘێﭽەواﻧەی ﺳﺎﻧﯽ ﭘێﺶ 2014ی ﺗەﻧﮕﮋەوە ﻟە ﺋەوروﭘﺎ و وﺗﺎﻧﯽ دەوروﺑەرەوە ﭘﺎرە رووی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛﺮد. ﻟــەم رواﻧﮕﺎﻧــەوە ﺑﯚﻣــﺎن دەردەﻛەوێﺖ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 40ﺑڕﯾﺎری ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﺑﯚ
ﺗێﭙەڕاﻧﺪﻧــﯽ ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ دراون ،ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﺋەوﺗــﯚی ﻧەﺑﻮوە ﻟەﺳەر ﮔﯚڕﯾﻨﯽ دۆﺧەﻛە، ﺋەوەﺗــﺎ ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺑەرزﻛﺮدﻧــەوەی داھﺎﺗــەﻛﺎن ﻟە رێﮕەی ﺑەرزﻛﺮدﻧــەوەی ﻧﺮﺧﯽ رﺳــﻮوﻣﺎت و ﺑﺎﺟەﻛﺎﻧــەوە ،چ زﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺑە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﮔەﻧﺠﯿﻨــەی ﺣﻜﻮوﻣــەت ﮔەﯾﺎﻧﺪووە ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑە ﺗەواوەﺗﯽ ﺑــﺎزاڕی ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑــەرە و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ و ھەﻣﻮو ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ روو ﻟە ﻛــﺰی ﺑﻜﺎت ﻛــە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺑﯚ ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﺋەو رﺳــﻮوﻣﺎﺗﺎﻧە دەﮔەڕێﺘەوە ،ﺋﯿﺘــﺮ چ ﺋﻮﻣێﺪێﻚ ﺑە ﺑﺎﺷــﺒﻮوﻧﯽ دۆﺧەﻛــە ھەﯾە، ﻛﺎﺗﯽ ﺋــەوە ھﺎﺗﻮوە ﻟــە ھەﻣﻮو وەزارەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ھەرێﻤــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ داﺑﻨﺮێــﺖ و ھﯿﭻ ﭘــڕۆژە و ﺑڕﯾﺎر و رێﻨﻮێﻨﯿﯿــەك دەرﻧەﭼێــﺖ ﺗﺎ ﻟەﻻﯾەن ﺋەو ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەوە ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەی ﻛەڵﻜــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﭘڕۆژەﻛــە ﻧەﻛﺮێــﺖ ،ﺋەﮔــەر ﺋەﻣــەش ﺟێﺒەﺟــێ ﻧﺎﻛﺮێــﺖ، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟە رێﮕەی راوێﮋﻛﺎر و ﺑەڕێﻮەﺑەراﻧﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ وەزارەﺗەوە ﺗﺎوﺗﻮێــﯽ ﻛەڵﻜﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ﻧەك ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑــﯚ ﭘــڕۆژەﻛﺎن ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺑــﯚ ﺑڕﯾــﺎر و رێﻨﻮێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜــە زاﻧﺴــﺘﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ھﻮﻧــەری ﺑەڕێﻮەﺑﺮدن و ﻧﮫێﻨــﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻨەﻛﺎﻧە، ﺑەﭘێﭽەواﻧەﯾﺸــەوە ھەڵــە و ﭘﺎﺷــﺎﮔەرداﻧﯽ و ﺗەﻧﮕــﮋە و ﭘﻮوﻛﺎﻧــەوە و ﺑــێ ﺑﺎزاڕﯾــﯽ ﻟێ دەﻛەوێﺘەوە و ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەﯾەﻛەوە دەﻣﺎﻧﺒﺎﺗــە ﺳــەر ﺗەﻧﮕﮋەﯾەﻛﯽ ﺳەﺧﺘﺘﺮ و ﺋﺎڵﯚزﺗﺮ.
ﻋەﺑﺪوﻟﺨﺎﻟﻖ ھﯚرﻣﺰﯾﺎر
ﺑﺎ ﻣﻨﺪان ﻟە ﺳﯿﺎﺳەت ﻟە ﺋەﻣڕۆدا ﺳﯿﺎﺳەت ﺑﻮوە ﺑە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ژﯾﺎن و ﻟە رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﻤﺎن، ﻟە ﺑﺎس و ﺧﻮاﺳﯽ رۆژاﻧەﻣﺎﻧﺪا ﺑﻤﺎﻧەوێﺖ ﯾﺎﺧﯚ ﻧەﻣﺎﻧەوێﺖ ،ﺣەز ﺑﻜەﯾﻦ ﯾﺎ ﺣەز ﻧەﻛەﯾﻦ ،ﺳﯿﺎﺳەت ﭼﻮوەﺗە ھەﻣﻮو ﻣﺎڵێﻜەوە ،ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﻟەو وﺗﺎﻧەی ﺋــﺎزادی و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻧەﭼﻮوەﺗە ﻧﺎو ﺑﻨەﻣﺎی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺟێﮕﯿﺮەوە. ﺋەﮔەر ﭘێﻨﺎﺳــەﯾەﻛﯽ ﺑﺎوی ﺳﯿﺎﺳەت ﺑﺨەﯾﻨە ڕوو ﺑەوەی ”ﺋەوا ﺳﯿﺎﺳــەت ھﻮﻧەری ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ژﯾﺎﻧە“ ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەك ﺋەرﻛﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ وﺗﯽ دەﻛەوێﺘە ﺋەﺳــﺘﯚ ،ﺑە ﺑﺎوەڕی ﻣﻦ و ﺗێڕواﻧﯿﻨﻢ ﺑﯚ ﺳﯿﺎﺳــەت ،ﺋەو ﺑﻮارە ﺗەﻧﯿﺎ ﺗﺎﯾﺒەت ﻧﯿﯿە ﺑە ﻣﺮۆڤ، ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ﻧﺎو زﯾﻨﺪەوەرەﻛﺎﻧﯿﺸــﺪا ﺳﯿﺎﺳــەت ﺑﻮوﻧــﯽ ھەﯾە ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻣێﺮووﻟــەﻛﺎن ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە زﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺧﻮاردﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﻧﺎو ﭼﺎڵــەﻛﺎن ھەڵﺪەﮔﺮن ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ﺑﺎران و ﻻﻓﺎو ﺑﯿﺎﻧﭙﺎرێﺰن و ﻟە ھﺎوﯾﻨﺪا ﺧﻮاردﻧەﻛە دێﻨﻨە دەرەوە ،ﺟﯚرێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺳﯿﺎﺳەت ھﻮﻧەری ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ژﯾﺎﻧە وەك ﺋﺎﻣﺎژەﻣﺎن ﭘێ ﻛﺮد. ﺑەھەرﺣﺎڵ ﺋێﻤە ﻟێﺮەدا ﻧﺎﭼﯿﻨە ﻗﻮوﯾﯽ ﭼەﻣﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــەت و ﻓەﻟﺴەﻓەی ﺳﯿﺎﺳەت ،ﺋەوەی ﺑە ﻻﻣﺎﻧەوە ﮔﺮﻧﮕە وەﺳﺘﺎﻧە ﻟەﺳەر ﺳﯿﺎﺳــەت و ﻣﻨﺪاڵ .ﺗێﻮەﮔﻼﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ ﻟەو دﻧﯿﺎ ﭘﺎك و ﭘێﺰﯾﺴﺘﯽ ﮔەﺷــەﻛﺮدﻧەﯾﺪا ،ﺑە داﺧەوە ﻛە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زۆر ھەﺳﺘﯽ ﭘێ دەﻛﺮێ ،ﻧەك ﮔﻮﻧﺠﺎو ﻧﯿﯿە ،ﺑﮕﺮە ﺗﺎواﻧﯿﺸــە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﻨﺪاڵﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏە و ﺗەﻣەﻧێﻜﯽ ھەﺳــﺘﯿﺎرە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە رێﮕەی ﺑﯚ ﺧﯚش ﺑﻜﺮێ ﻟە دﻧﯿﺎی ﺷــﺘە ﺑﭽﻮوﻛەﻛﺎﻧﯽ دەوروﺑەرﯾﺪا ﺑە ﺋﺎﺳﻮودەﯾﯽ ﺑﮋی و ﺑﯿﺮ ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەھﯿﭻ ھﯚﯾەك و ﻟە ھﯿﭻ ﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﯽ ﮔەردووﻧﺪا ﻧﯿﯿە و ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﻣﻨﺪاڵ ﺗێﻜەڵ ﺑە ﺳﯿﺎﺳــەت و درۆی ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻜەﯾﻦ. ﺋەﻓﻼﺗﻮون ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪ و ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوﻓﯽ ﻧــﺎوداری ﯾﯚﻧﺎﻧﯽ ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە ﻛﯚﻣﺎرەﻛەﯾﺪا وێﻨﺎی ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺧەﯾﺎڵﯿﻤﺎن ﺑﯚ دەﻛێﺸــێﺖ ،ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛﺎت ﻛە دەﺑێﺖ داﻧﺎﯾﺎن ﯾﺎﺧﯚ ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوﻓﺎن ﻓەرﻣﺎﻧڕەوا ﺑﻦ و ﻟە ﺳەرەوەی ھەرەﻣەﻛەدا ﺑﻦ .ﺑﯚﯾە دەڵێ ،دەﺑێﺖ ﺑﺎزرﮔﺎن و ﻛﯚی ﭼﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﺨﺮێﺘە ژێﺮ دەﺳــەﺗﯽ ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوﻓﺎن، ﭼﻮﻧﻜە ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوﻓﺎن ﺑە داﻧﺎﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﺗﻮاﻧﻦ وت ﺑە ﺑﺎﺷﯽ ﺋﺎراﺳﺘە ﺑﻜەن. ﺋەﮔەر ﺑێﺖ و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن داﻧﺎ ﺑﻦ ،ﺋەوا ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧﺎﻛﺎت ھەﻣﻮو ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻗﺴــە ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەت ﺑﻜﺎت و ﺑﺎﺳﯽ ﺳﯿﺎﺳەت ﺑﻜﺎت ،ﺳﯿﺎﺳەت دەﺑێﺖ ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﺑێﺖ و ﭼﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾــﺶ وەك ﺑﺎزرﮔﺎن و ھﺎووﺗﯿﯿﺎن و ﭘﯿﺸــەوەر و داھێﻨەران ھەرﯾەﻛە و ﻛﺎری ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻜەن و ﺑﮋﯾﻦ .ﺑﯚﯾە ﺋەﮔەر ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن داﻧﺎ ﺑﻦ ،ﺋەوا ﺑە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن و ﺋﺎراﺳﺘەﻛﺮدﻧﯽ وت، دەﺗﻮاﻧﻦ ﺟﯿﮫﺎﻧێﻜﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﺑﯚ ﻣﻨﺪاڵ ﺑە ﺗێﻜڕاﯾﯽ و ﭼﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﯚﻣەڵﮕە دروﺳــﺖ ﺑﻜەن ،ﺑەم ﺑەداﺧەوە ﺋەم رەوﺷەی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳــﺖ ﺑﻮوە ،ھەﻣﻮو ﻛەس ﺑﺎس ﻟە ﺳﯿﺎﺳەت دەﻛﺎت و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻣﻨﺪاڵﯿــﺶ ﺑــﯚ ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ھەڵﺒﮋاردن و ﭘﯿﺎھەڵﺪان و ﭘﯿﺮۆزﻛﺮدﻧﯽ ﺗەﻧﺎﻧەت ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺣﺰب ﺑەﻛﺎر دێﻨﻦ ،ﺋەوەش ﺑە ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎت ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻧەرێﻨﯽ ﻟەﺳــەر ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻣﻨﺪاڵ دروﺳﺖ دەﻛﺎت. ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﻣﻨﺪاڵ ھەر ﻟە ﺳــەرەﺗﺎوە ﺑــە ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚﺟﯿﺎ و ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺑــﺎوك و داﯾﻚ ﭘەروەردە ﺑﻜﺮێ و ﮔﯚش ﺑﻜﺮێ ،ﺑەڵﻜﻮ وا ﺑﺎﺷــﺘﺮە ﻣﻨﺪاڵ ﺑــﻮاری ﺋەوەی ﺑﺪرێﺘــێ ﺑە ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧــﯽ ﻛﺎت ،ﺧﯚی ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑﯿﺮی ﺋﺎﯾﻨــﯽ ھەڵﺒﮋێﺮێﺖ ،ﺋەﻣە ﭘەروەردەﯾەﻛﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘە و ﻟە وﺗﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوا ﭘێڕەو دەﻛﺮێﺖ و ﺳەرﻛەوﺗﻮوە ﺑﻮوە ﺑە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺑەھێﺰ ،ﺑەم ﺑەداﺧەوە ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ھێﺸﺘﺎ ﻛﯚﻣەڵﮕە و ﺧێﺰان ﺋەو ھﯚﺷﯿﺎرﯾﯿەﯾﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ ﻧەﺑﻮوە. ﻟــە ﺋەﻣــڕۆدا ﺗەﻟەﭬﺰﯾــﯚن وەك ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾــﻦ و ﺑوﺗﺮﯾﻦ ھﯚی راﮔەﯾﺎﻧﺪن ،ﻟــە ھەﻣﻮو ﻣﺎڵێﻜﺪا ھەﯾە و ﺑەﺑێ رەﭼﺎوﻛﺮدﻧﯽ ھﯿﭻ ﭘێﻮەرێﻚ ﻣﻨﺪاڵ رۆژاﻧە ھەواڵﯽ ﺷــەڕ و ﺋﺎژاوە و ﻛﻮﺷﺘﻦ و ﺑڕﯾﻦ و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی و ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪان و ﻛﺎرەﺳﺎﺗە ﺟەرﮔﺒڕەﻛﺎن دەﺑﯿﻨﻦ، ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﮔﻮێﮕﺮﺗﻦ و ﺳــەﯾﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ھــەواڵ و رووداواﻧە ﻟەﻻﯾــەن ﻣﻨﺪاڵــەوە ،ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ و رەﻧﮕﺪاﻧــەوەی ﻧەرێﻨﯿﯿﺎن ﻟەﺳەر ژﯾﺎن و رەﻓﺘﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣڕۆ و داھﺎﺗﻮوﯾﺎن دەﺑێﺖ. ﺋەوەی ﺟێﯽ ﺳــەرﻧﺠە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا و ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ھەڵﻤەﺗﯽ ھەﻟﺒــﮋاردن و ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻻﯾەﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﻟە ھەرێﻢ ،ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ و دڵﭙﺎﻛــﯽ ﻣﻨﺪاڵ دێﺘە ﻗﯚﺳﺘﻨەوە و وەك ﻛەرەﺳﺘەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺣﺰﺑﯽ و ﻻﯾەﻧﮕﺮی ﺑﯿﺮێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو و دروﺷــﻤەﮔەﻟﯽ ﮔــەورە ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﺮێﻦ، ﺋەوەش ﻟە ﭘێﻨﺎو ﻣەراﻣﯽ ﭘﯿﺴﯽ ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە دەﺳەت. زۆر ﺟﺎر ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧەﻛﺎﻧﺪا ،ﮔــەورەﻛﺎن ﺑەرد دەدەن ﺑە ﻣﻨﺪان ﺑــﯚ ﺑەردﺑﺎراﻧﻜﺮدﻧﯽ ھێــﺰە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎن و ﺋﺎﮔﺮﯾﺎن دەدەﻧــێ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋﺎﮔﺮ ﻟــە ﺑﺎرەﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەﯾﺎرﯾﺎن ﺑەردەن و ﺗﯚوی ژەھﺮی رق و ﻛﯿﻨەﯾﺎن ﺗێﺪا دەﭼێﻨﻦ ،ﺋەواﻧەش ﺳــەرﻟەﺑەری ﻛﺎرﯾﮕەری ﻧەرێﻨﯽ ﺧﺮاﭘــﻦ و ﻛﺎرﯾﮕەری ﻧەرێﻨﯽ ﻟەﺳەر ﻣﻨﺪاڵ دروﺳﺖ دەﻛﺎت .ﺋەﮔەر ﺗﯚ دەڵێﯽ ﻟە ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪان و ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤــﺪا ﻣﻨﺪاڵ ﺑەﻛﺎر ﻧﺎھێﻨﺮێﺖ ،ﻣﻦ ﻟێﺖ دەﭘﺮﺳــﻢ ﺑﯚﭼﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎن ﺑە ﺷــەھﯿﺪ و ﺑﺮﯾﻨﺪاراﻧەوە دوای رووداوەﻛﺎن ،ژﻣﺎرەﯾەﻛﯿﺎن ﻣﻨﺪاڵﻦ؟.
ﺳەح ﺣەﺳەن ﭘﺎڵەوان
زۆرﺑەﻣﺎن ﻟە ﺳــﺎﺗێ ﻟە ﺳﺎﺗەﻛﺎن ﺣەزﻣﺎن ﻟــە دﯾﻤەﻧێﻚ ﻛﺮدووە، ﭼێﮋﻣﺎن ﻟە ﺷــێﻮەﯾەك ﺑﯿﻨﯿﻮە، ﺑەم ھەﻧﺪێ ﺣــەز ھەن دەﺑﻨە ﺣــەزی ﮔﺸــﺘﯽ ،ﺣەزێﻜــﯽ ﮔﺸــﺘﮕﯿﺮ و ﺑەرﻓﺮاوان رووﺑەری ﺳــﻨﻮورەﻛﺎن دەﺑڕێﺖ و دەﭼێﺘە ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﺗﺮەوە ،ﻟەو ﺋﺎﺳــﺘە دەردەﭼــێ ﻛــە ﺑــﯚی دﯾﺎری ﻛﺮاوە .دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﺋەم ﺟﯚرە ﺣەزاﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ و دەرووﻧﯿﯽ ھەﯾە ،ھەﻧﺪێ ﺟﺎر زۆرﺑەﻣﺎن ﻟە ﯾەك ﺷﺘﺪا ھﺎوڕاﯾﻦ، ھەﻣﻮوﻣــﺎن ﺑڕﯾﺎر ﻟەﺳــەر ﺋەوە دەدەﯾﻦ دﯾﻤەﻧێﻚ ﻟە دﯾﻤەﻧێﻜﯽ ﺗﺮ زۆر ﺑەﭼێﮋﺗﺮە. دﯾــﺎرە ﺣــەزەﻛﺎن ﻟــە ﺳــەردەﻣێﻜەوە ﺑﯚ ﺳەردەﻣێﻜﯽ ﺗﺮ ﺟﯿﺎوازﯾﯿﺎن ﺑەﺳەردا ھﺎﺗﻮوە، ھەروەھــﺎ ﻟــە ﺳــﻨﻮورێﻜەوە ﺑــﯚ ﯾەﻛێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﺑەرﻓﺮاواﻧﺘﺮ ﺑﻮوە .ﺋﺎﺷــﻘﺒﻮون ﺑە ﺳﺮوﺷــﺖ، ﺗەﻛﻨەﻟﯚژﯾﺎ ،رۆح ﺳــێ ﻣەودان ﺋەﻣــڕۆ ﻟەﺳــەر ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ژﯾﺎن دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑــە دەوروﺑەرەوە دەﻛەن. ﺣەز و ﭼێﮋی ﺋەﻣــڕۆ رەﮔﯽ ﻟە ﻣێﮋوودا داﻛﻮﺗــﺎوە ،ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ و ﺑەﭼێﮋﺗﺮﯾﻦ ﺷﺘەﻛﺎن ھەﻣﯿﺸە ﺑﯚ ﻻی ﺧﯚﯾﺎن راﻣﺎﻧﺪەﻛێﺸﻦ. ھەﻣﻮوﻣــﺎن ﻟەوەدا ﺑەﺷــﺪارﯾﻦ ﻛە ﯾەك ﺷــێﻮە رووﺧﺴــﺎرﻣﺎن ﺧﯚش ﺑﻮێ ،دەﻣﻮﭼﺎو و ﺳــﯿﻤﺎ و ﻟەﺷــﻮﻻری ﺋﺎﻓــﺮەت و ﭘﯿﺎو ﺑەﭘێﯽ ﺳــەردەم ﮔﯚڕاوە ،ﻟەﮔەڵ ﺋەﻣﺎﻧەﺷــﺪا رواﻧﯿﻦ ﺑــﯚ رووی دەرەوەﯾــﺶ ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺑەﺳــەردا ھﺎﺗﻮوە ،ﺋەوەی ﺋەﻣڕۆ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺎوە ﻓﯚرﻣﯽ ﺳێﮕﯚﺷەﯾە ،رووﺧﺴﺎری ﺳێﮕﯚﺷــەﯾﯽ ﺋﺎﻓــﺮەت ،واﺗــە ﭼەﻧﺎﮔە ﺑﺎرﯾﻚ و رووﻣەﺗﯽ ﺗەﺧﺖ و ﮔﯚﻧﺎی دەرﭘەڕﯾﻮو ﻟەﻣڕۆدا زﯾﺎﺗﺮ ﺟێﮕەی ﺳــەرﻧﺠە ﻟە ﭼەﻧﺎﮔەی ﺧڕوﺧەﭘﺎن و رووﻣەﺗﯽ ﮔﯚﺷﺘﻦ و ﺳﯿﻤﺎی ﺧڕوﺧەﭘﺎن. ﻣﯿﺪﯾﺎ ﻟە ﻛﻠﯚﺳﺌﺎﭘەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺋەو ژن و ﻛﭽﺎﻧە دێﻨﻨە ﭘێﺸــەوە ﻛە زۆر ﮔﯚﺷــﺘﻦ ﻧﯿﻦ ،ﺋەو ﻟەﺷﻮﻻراﻧەی ﺑﺎرﯾﻚ و ﺳێﮕﯚﺷــەﯾﯿﻦ دەﺑﯿﻨﻦ
ﺗﺎ ﺧــڕ و ﺑﺎزﻧەﯾﯽ .ﺷــﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ راھێﻨﺎﻧﯽ ﻟەﺷﺠﻮاﻧﯽ و ﺟﻠﻮﺑەرگ و ﻣــﯚدە و ﺷــﯚ ،ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە دەدەن ،ﺋــەم ﺑــﺎرە ﭼﻮوەﺗە ﻧێﻮ ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ و ﻧەﺷــﺘەرﮔەرﯾﯿەوە ،دەﻛــﺮێ ﺋەﻣە ﺟﯚرێﻚ ﺑێﺖ ﺑﯚ ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ﺣەزەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ .ﺋەﮔەر ﺑڕواﻧﯿﻨە زۆرﺑەی زۆری ﺋــەو دﯾﻤەﻧﺎﻧەی ﻛــە ﺋﯿﺴــﺘﺎﺗﯿﻜﯿﺎ و ﺟﻮاﻧﻜﺎری ﭘﯿﺸــﺎﻧﯽ دەدەن ،ﺳێﮕﯚﺷــە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛــﯽ زۆری ھەﯾــە، ﺋەﻣڕۆ ﺳێﮕﯚﺷــەی رووﺧﺴﺎری ژن ،ﻟەﺷــﯽ ژن ،ﻧﯿﻮﺑﺎزﻧــەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﺟێﯽ ﺳەرﻧﺠﻦ. دەڵێــﻦ ﺑﺎزﻧــە ھﯽ ﺳــەردەﻣە دێﺮﯾﻨــەﻛﺎن ﺑﻮوە ،ﻟــە دێﺮﯾﻨﺪا ژﻧﺎﻧﯽ ﮔﯚﺷﺘﻦ و ﺧڕوﺧەﭘﺎن ﺟێﯽ ﺳــەرﻧﺞ ﺑﻮون ،ﺋەﮔەر ﺳەرﻧﺠﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯿــە ﻓﯚﻟﻜﻠﯚرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑﺪەﯾــﻦ ،ﺗێﺒﯿﻨﯽ دەﻛەﯾﻦ ﺗﺎ ﺋەم ﺳــەردەﻣەﯾﺶ ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺋێﻤــەدا ﺋــەو ﭘێﺪاھەڵﺪاﻧــە ﺑە ﺧڕوﺧەﭘﺎﻧــﯽ و ﮔﯚﺷــﺘﻦ ھەر ﻣﺎوەﺗــەوە ،ﺑﯚﯾــە دەﺑﯿﻨﯿــﻦ ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕــە ﺗﺮادﯾﺴــﯿﯚﻧەﻛﺎن ژﻧــﯽ ﺧڕوﺧەﭘــﺎن ،زﯾﺎﺗﺮ ﺟێﯽ ﺳــەرﻧﺠە ﺗﺎ رەق و ﺑﺎرﯾﻚ .ﺋەﻣە ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ رواﻧﯿﻨﯽ ﺳﺎﯾﻜﯚﻟﯚژی و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿە ﺑﯚ ژن ،ﺋەم ﺟﯚرە رواﻧﯿﻨە دﯾﺴــﺎن دەﻣﺎﻧﺒﺎﺗەوە ﺑﯚ ﭘﺮەﻧﺴــﯿﭙﯽ ﺑﺎزﻧە و ﺳێﮕﯚﺷــە. ﺗەﻧﺎﻧەت ھێﻤــﺎی دەرﺑڕﯾﻨﯽ ﺑێ دەﻧﮕﯽ ﺑﯚ ﻟەﺷــﯽ ﺋﺎﻓﺮەت ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮوە ﻟە ﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺳــێ ﺑﺎزﻧەی ﺑﭽــﻮوك و ﮔــەورە و ﺑﭽــﻮوك. ﻣﯚدەی ﺑﺎزﻧەﯾﯽ ﻟە دﻧﯿﺎی ﺋەﻣڕۆدا روو ﻟــە ﻛــﺰی دەﻛﺎت ،ﻣﯿﺪﯾﺎ و رێــﻜﻼم و وردەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ژﯾﺎﻧﯿــﺶ رووﯾــﺎن ﻛﺮدووەﺗــە ﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻣﯚدەی ﺳێﮕﯚﺷەﯾﯽ، ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە رۆژﻧﺎﻣە و ﮔﯚﭬﺎرەﻛﺎن ﺋــەو وێﻨﺎﻧــەی دەﻛﺮێﻨە ﺑەرگ و ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﻻﭘــەڕە ،ﺋەو ژن و ﭘﯿﺎواﻧەن ﻛە ﺧﺎوەﻧﯽ رووﺧﺴﺎری ﻧﺎﮔﯚﺷــﺘﻦ و رووﻣەﺗﺪەرﭘەڕﯾﻮ و ﻓﯚرﻣﯽ ﺳێﮕﯚﺷــەﯾﯿﯿﺎن ھەﯾە، ﺋەﻣﺎﻧە زۆرﺗــﺮ دەﻛﺮێﻨە دﯾﻤەن ﺑﯚ ﺟﻮاﻧﯽ و ﻛێﺸــﻜﺮدﻧﯽ ﭼﺎو .ﻟە
ﺋەوە ﺑــﺎش دەزاﻧــﻦ ﻛە ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێــﻚ ﻋێــﺮاق ﺑــە درێﮋاﯾﯽ ﻣێﮋوو ﻧﯿﺎزی ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەی ﻛﻮردﯾﺎن ﻧەﺑﻮوە ،ﺑﯚﯾە ﻟەو ﻋێﺮاﻗــە ﻧﻮێﯿەﺷــﺪا ھﯿﺞ ﺗﺮوﺳــﻜﺎﯾﯿەك ﺑەدی ﻧﺎﻛﺮێﺖ، ﺗەﻧﯿــﺎ ﻛﺎت ﺑەﺳــەرﺑﺮدن ﻟــە ﭘﺸــﺘﯽ ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺳەراﻧﯽ ﻋێﺮاﻗەوەﯾــە ،دوورﯾــﺶ ﻧﯿﯿە ﻋێﺮاﻗێﻜــﯽ ﺑەھێﺰ ﻟــە داھﺎﺗﻮو ﺋەﮔــەر دروﺳــﺖ ﺑێﺘــەوە، ﺑﻜەوێﺘــەوە ﮔﯿﺎﻧــﯽ ﻛــﻮرد، ﺑﯚﯾــە ﺟﺎڕداﻧﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑــﯚ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ڕێﮕــەی ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾەﻛــﯽ ﺳــەردەﻣﯿﯿﺎﻧە ﻟەﮔەڵ ﻋێﺮاق و وﺗە دراوﺳــێﻜﺎﻧﯽ دەوروﺑەر، ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﭼﺎرەﺳــەرە ﺑــﯚ ﮔﺸــﺖ ﻻﯾــەك ،ﻛﻮردﯾــﺶ ﺧﯚی ﮔەرەﻧﺘﯽ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯿﯿە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن .
رووﺧﺴﺎر ﻟە ﻧێﻮان ﺑﺎزﻧەﯾﯽ و ﺳێﮕﯚﺷەﯾﯿﺪا
ﺗﯿﭭﯿــﺪا ﺋەواﻧەی ﺑە زۆری دەﺑﻨە ﭘێﺸﻜەﺷــﻜﺎر و رووی ﺳــﭙﯽ ﺷﺎﺷــەﻛﺎن ،ﺋەو رووﺧﺴﺎراﻧەن ﻛە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی ﺳێﮕﯚﺷەﯾﯿﯿﺎن ﺗێﺪاﯾە. ﺋەﮔــەر ﺑــﯚ ﺗﺎﺑﻠــﯚ و ﻧﯿــﮕﺎرە ﻛﻼﺳــﯿﻜﯿﯿەﻛﺎن ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە، دەﺑﯿﻨﯿــﻦ زۆرﺑــەی ﺋــەو ﭘﯚرﺗﺮێﺘﺎﻧــەی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﻦ ﺑــە ﺋﺎﻓــﺮەت ،وێﻨــەی ﺋﺎﻓﺮەﺗﮕەﻟﯽ ﮔﯚﺷــﺘﻦ و ﺧڕوﺧەﭘﺎﻧﯽ ﺗێﺪاﯾە وەك ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﻟﯿﯚﻧــﺎردۆ داﭬﯿﻨﺸــﯽ و راﻣﺒﺮاﻧﺖ و ﻣﯚﻧێﺖ و روﺑﻨــﺲ و ﻛﺎراﻓﺎﺟﯿــﻮ ،ﺑەم ﺷــێﻮەی رووﺧﺴــﺎری ﻓﯚرﻣﯽ ﺳێﮕﯚﺷــەﯾﯽ ،ﻻی ھەﻧﺪێــﻚ ﻟــە ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪە ﻣﯚدێﺮﻧەﻛﺎﻧﯽ
ﺷﺘەﻛﺎن ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻟە داﯾﻚ دەﺑﻦ ،ﺧﯚﯾﺎن وان ﻛە ھەن، ﺑەم ﻟە ﻓﯚرﻣﯽ ﺳێﮕﯚﺷــەﯾﯿﺪا ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﭘﺮۆﺳێﺴــﯽ ﮔﺮﻧﮓ ھەن ﺑەﺷﺪار دەﺑﻦ ،وەك ﻣﺎﻛﯿﺎج و ﻧەﺷــﺘەرﮔەری و وەرزش و ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺧــﯚراك .ﺑﯚﯾە ﻟەم ﺳــەردەﻣەدا رووﻛﺮدﻧە ﻓﯚرﻣﯽ ﺳێﮕﯚﺷــەﯾﯽ ﻟەﻻﯾەن ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن، ﺑﻮوە ﺑە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺳــەرەﻛﯽ، رۆڵــﯽ ﻣﯿﺪﯾــﺎ ﻟــەم ﻛﺎرەدا زۆر ﮔەورەﯾــە ،ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟەواﻧەی ﺋەم ﻛﺎرە دەﻛەن ،ﻛەم ﺗﺎ زۆر ﻟەژێﺮ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﺪان. ﭘێﻮەﻧــﺪی ﭼــﺎو و وێﻨــەﻛﺎن، ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﻦ ﻟــە دوو ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯽ و ﻧﺎﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەوە
ﺋەﮔەر ﺑﯚ ﺗﺎﺑﻠﯚ ﻛﻼﺳــﯿﻜﯿﯿەﻛﺎن ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە ،دەﺑﯿﻨﯿﻦ زۆرﺑەی ﺋەو ﭘﯚرﺗﺮێﺘﺎﻧەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﻦ ﺑە ﺋﺎﻓﺮەت، ﺋﺎﻓﺮەﺗﮕەﻟﯽ ﮔﯚﺷﺘﻦ و ﺧڕوﺧەﭘﺎﻧﯽ ﺗێﺪاﯾە ﺑەم ﺷێﻮەی رووﺧﺴﺎری ﻓﯚرﻣﯽ ﺳێﮕﯚﺷەﯾﯽ ،ﻻی ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪە ﻣﯚدێﺮﻧەﻛﺎﻧﯽ وەك ﻣﺎﺗﯿﺲ و ﻻوﺗﺮﯾﺲ دەﺑﯿﻨﺮێ ﻛە ﺋەﻣﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﺳەرﺑە ﺳەردەﻣێﻜﯽ ﺟﯿﺎوازﺗﺮن ﻟە ﻛﻼﺳﯿﻜﯿﯿەﻛﺎن وەك ﻣﺎﺗﯿــﺲ و ﻻوﺗﺮﯾــﺲ دەﺑﯿﻨﺮێ ﻛە ﺋەﻣﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﺳەرﺑە ﺳــەردەﻣێﻜﯽ ﺟﯿﺎوازﺗــﺮن ﻟە ﻛﻼﺳﯿﻜﯿﯿەﻛﺎن .ﺋەﮔەر ﺑڕواﻧﯿﻨە ﺷﯿﻌﺮی ﻛﻼﺳــﯿﻜﯿﺶ ،دﯾﺴﺎن وێﻨەﻛﺮدﻧــﯽ ﺋــەو ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧــە ﻣﯚدەﯾەﻛــﯽ ﺳــەردەم ﺑــﻮوە، ﺑﺎزﻧەﯾﯽ و ﺋەﺷــﻖ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﮔەورەﯾــﺎن ﭘێﻜــەوە ھەﺑــﻮوە، ﺋەوەی ﺑﺎزﻧەﯾﯽ ﻟە ﺳێﮕﯚﺷــەﯾﯽ ﺟﯿﺎ دەﻛﺎﺗــەوە ،ﺳﺮوﺷــﺘێﺘﯽ و دەﺳــﺘﻜﺮدﯾﯿە ،ﻟــە ﺑﺎزﻧەﯾﯿﺪا
ﻟــە داﯾــﻚ دەﺑــﻦ .ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺳــﺎﯾﻜﯚﻟﯚژی وای ﻟــە زۆرﺑەی زۆری ﺋێﻤــە ﻛﺮدووە ،رواﻧﯿﻨﻤﺎن ﺑــﯚ ﺟﻮاﻧــﯽ ﺑﮕﯚڕێــﺖ ،ﺋەﮔەر ﺋەﺷﻖ ﺷــﺘێﻜﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺑێﺖ و ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛﯽ دەرووﻧﯿــﺪا ﻟە داﯾــﻚ ﺑێﺖ ،ﺋەوە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎ و رێﻜﻼم و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯽ ﻣــﯚدەی ژﯾﺎن وای ﻛــﺮدووە ،ھەوڵﺪاﻧێﻚ ھەﺑێﺖ ﺑﯚ ﯾەﻛﺨﺴــﺘﻨﯽ ﺣەزەﻛﺎن ﻟە ﯾەك ﺑەرﮔﺪا.
ﺋەم ھەوﻧە ﺑﯚ ﺑەﯾەﻛﺘﺮﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺣــەزەﻛﺎن ﺑــﻮوە ،زۆر ﺟــﺎر ﭼەواﺷــەﻛﺮدﻧﯽ ﺣــەز و ﭼێﮋ ﻧﯿﺸــﺎﻧەی ﺧــﯚی دەﭘێﻜــێ. ھەوڵێﻜــﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳــﯽ ھەﯾە ﺑﯚ ﺋــەوەی رێڕەو و رواﻧﯿﻦ ﻟە ﭼێﮋ ﺑەرەو ﺋﺎراﺳﺘەﯾەك ﺑڕوات. زۆرێــﻚ ﻟــە ﭼەواﺷــەﻛﺎری ﻟە ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎن و ﺑەرﭘﺎﻛﺮدﻧﯽ زەوﻗەﻛﺎن ﻟە ﯾەك ﺋﺎﺳﺖ و ﯾەك رﯾﺘﻤﺪا ،ﺑﯚﯾە ﺷێﻮەی ﺑﺎزﻧە دەﺑێﺘە ﺳــﯿﻤﺒﻮﻟﯽ ﺑﯿﺮێﻜﯽ ﻛــﯚن ﯾﺎن ھــﯽ ﺳــەردەﻣێﻜﯽ ﺟﯿﺎواز ﻟە ﺳەردەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ،ﺋەم ھەوڵە ﺗﺎ ﺋەو ﺋﺎﺳﺘەی ﺋﺎﻣﺎژەﻣﺎن ﻛﺮد ،ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﻣەﺑەﺳﺘﺪارە. ﺷێﻮەی ﺑﺎزﻧەﯾﯽ ﺑە ﭘﺮۆﺳەﯾەﻛﯽ ﮔــەورەدا دەڕوات ھەﻣــﻮو ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﻟــەش دەﮔﺮێﺘەوە، رووﺧﺴﺎر ،ﺑﺎ ،ران ،ﻛەﻓەڵ ،ﻟێﻮ، ﻗﮋﺑڕﯾﻦ ،ﻛەﻣەر ﺗﺎ ﻧﻮوﻛﯽ ﭘەﻧﺠە، ﻟە ﻛەﻣــەرەوە ﺗﺎ ﺷــﺎن ،ﻣەﻣﻚ دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺑــﯚ دەرەوە دەﺑێ ﻟە ﺷێﻮەی ﺳێﻘﻮﭼﻜەﯾﯽ .ﺳەرەڕای ﺋەﻣــەش ،ﻣــﯚدەی ﺟﻠﻮﺑەرگ زۆرﺟﺎر ﻟەو ﺋﺎﺳــﺘﺎﻧە دروﺳــﺖ دەﻛﺮێــﺖ ،ﺋەﮔــەر ﺗەﻣﺎﺷــﺎی دﯾﻮی دەرەوەی ﺷﺘﻮﻣەﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧــﯽ ﻣﯚدێــﺮن ﺑﻜەﯾــﻦ، زۆر ﻟە ﺷــێﻮە ﺑﺎزﻧەﯾەﻛﺎن دوور دەﻛەوێﺘەوە ،ﺋەﻣــە ﺑێ ﻟەوەی ﺷــێﻮەی رواﻧﯿﻦ ﺑﯚ دﯾﻤەﻧەﻛﺎن ﺟﯿﺎوازی ھەﯾە. ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﺳێﻜﺴــﯽ ھــﯚی ﺳەرەﻛﯽ ﺋەم ﺟﯚرە رواﻧﯿﻨﺎﻧەن، رواﻧﯿﻨــەﻛﺎن ﻟــە ﻧﺎوﭼــە و ﻣﺮۆﭬێﻜــەوە ﺑــﯚ ﯾەﻛێﻜــﯽ ﺗﺮ دەﮔﯚڕێﻦ ،ﺋەﻣەش ﺑﯚ ﺧﯚی ﻛەم ﺗﺎ زۆر ﺑﯚ ﺋەو ﻣەوداﻧە دەﮔەڕێﺘەوە ﺑــﯚ ﮔەﻣەﻛﺮدن ﺑــە ﻣەوداﻛﺎﻧﯽ ﺣــەز و رواﻧﯿﻦ ،واﺗە ﺷــێﻮەی ﮔﯚڕﯾﻨــەوە و ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوەﻛﺎن. ﺋەﻣڕۆ ﺳێﻜﺴﻮاﻟﯿﺘﯽ ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ﺋەو ﺋﺎﺳــﺘەی ھەﻣﻮو ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗــە ھــەر ﻟــە دﯾﻜﯚری ﺋﯚﺗﯚﻣﯚﺑێﻠــەوە ﺗﺎ ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزی و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﺳﻤەﺗﯿﻜﺎ و ﺋﺎراﯾﺸــﺖ و ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﺟﻠﻮﺑەرگ.
ژﻣﺎرە ) ، (175ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 15 ،
دوور ﺑﺨەﯾﻨەوە
ﻟەوەﺗەی ﻛــﻮرد ﺑﻮوﻧﯽ ھەﯾە، ھەﺳــﺘﯽ ﺑــەوە ﻛــﺮدووە ﻟە ﻗەوارەﯾەك و ﺳﻨﻮورێﻜﯽ دﯾﺎردا ﭘەرﺗەوازە ﻛﺮاوە و داﺑەﺷﯽ ﺳەر ﭼەﻧــﺪان وت ﻛﺮاوە ،ﺋەﻣەش ﺑە ﭘﯿﻼﻧێﻜﯽ ﺗﻮﻛﻤەی داڕێﮋراو، ﻟەﻻﯾەن دەوڵەﺗە زﻟﮫێﺰەﻛﺎﻧەوە ﺑــﯚ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑــﻮوە ﻧەك ﺑﯚ ﻛــﻮرد ﺳــﻮودێﻜﯽ ھەﺑﻮوﺑێ. ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻧەﺧﺸــەی ﮔەورەﯾﺎن ﺗەﺧﺸﺎن و ﭘەﺧﺸﺎن ﻛــﺮدووە ،ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﺋــەو ﺳﺎﺗەوەﺧﺘەﯾﺶ زۆر ﻟەﺑﺎر ﺑﻮوە ﺑﯚ ﺋــەم ﻛﺎرە دوور ﻟــە ھەﻣﻮو ﭘێﻮەرێﻜﯽ ﻣﺮۆﯾﯽ و ﺋەﺧﻼﻗﯿﯿە. ھەرﭼەﻧــﺪە ﻛﻮرد ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﻓﺎﻛﺘەرێﻜﯽ ﻛﺎرﯾﮕــەر ﺑﻮوە ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﭘﯿﻼﻧﯽ وﺗﺎﻧﯽ زﻟﮫێــﺰ و ﺑەرژەوەﻧﺪﺧــﻮاز، ﺑﯚﯾــە ھەرﯾەﻛە ﻟــەو وﺗﺎﻧەی ﻛﻮردﯾــﺎن ﺑەﺳــەردا داﺑەش
ﻛــﺮاوە ،ﺑــە ﻣەراﻣــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻣﺎﻣەڵەﯾــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﻛێﺸــە رەواﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﻣﯿﻠەﺗە ﺳﺘەﻣﺪﯾﺪە ﻛﺮدووە ،ﻟە ھەﻧﺪێﻚ وت ھەر ﺳــﺎﺗەوەﺧﺘێﻚ ھەﺳــﺘﯿﺎن ﺑە ﺧﺮاﭘﯿــﯽ ﺑــﺎرودۆخ ﻛﺮدﺑێﺖ، ﺑــە ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋێﻜﯽ داڕێــﮋراو ﭘﺮﺳەﻛەﯾﺎن ورووژاﻧﺪووە ﮔﻮاﯾە ﭼﺎرەﺳــەری دەﻛــەن .ﺋەﮔەر ﻧﺎ ﻟــە ھﯿــﭻ ﻛﻮﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﺑە ھﯿــﭻ ﺟﯚرێﻚ ﺑﺎﺳﯽ ﻛێﺸــەی ﻛﻮرد ﻧەﻛﺮاوە وەك ﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ، ﺑەڵﻜﻮ ﺑە ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﻻوەﻛﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ وﺗﺎن ﻟە ﻗەڵەم دراوە. زۆرﺟﺎر ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ وا ڕێــﻚ ﻛەوﺗﻮوە ﺑــﯚ ﻛﻮرد ﻛە دەرﻓەﺗﯽ زێڕﯾﻦ ھﺎﺗﻮوەﺗە ﺋﺎراوە ﺑﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ،ﺑەم دﯾﺴﺎن ﻛﻮرد ﺧﯚی ﺑﻮوەﺗەوە ﺑەرﺑەﺳﺖ ﻟەوەی ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺋەو دەرﻓەﺗە زێڕﯾﻨە ﺑﻘﯚزێﺘەوە ،وەك ﺋێﺴﺘە
دەﯾﺒﯿﻨﯿــﻦ ﭘــﺎش رووﺧﺎﻧــﯽ رژێﻤﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗــﯚری ﻋێﺮاق ﻟە 2003دا ،ﺑەﺷــﺪاری ﻛــﻮرد ﻟە داﻣەزراﻧﺪﻧەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻟە ﻋێﺮاﻗــﺪا ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛەی ﺋــەوە ﺑﻮو ﻛــﻮرد وەك ھﺎوﺑﺶ ﻟــەو وﺗــە ﺗﺎزەﯾــەدا رۆڵ ﺑﺒﯿﻨێﺖ ،ﺑــەم ﺑە ﭘێﭽەواﻧەی ﻟێﻜﺪاﻧــەوە و ﭼﺎوەڕواﻧﯿﯿەﻛﺎن، ﺑــەو رووداوەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاق و ﻣەﯾﻠــﯽ ﺣﻮﻛﻤڕاﻧــﺎن ﺑە ﺟﯚرە ﺋﺎﻗﺎرێﻜﯽ ﺗﺮدا ﭼﻮو و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿــﭻ ﻟــەو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺎﻧــەی دوای ﺳــەدام ﻧﯿﺎزﭘﺎﻛــﯽ و ﭘێﻜەوەژﯾﺎن ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﺑەرﻧﺎﻣەی ﻧەﺑــﻮوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟەﮔــەڵ ﻛﻮرد دﯾﻜﺘﺎﺗﯚراﻧە ﻣﺎﻣەڵەﯾﺎن ﻛﺮدووە، ﺑﮕــﺮە ﻛێﺸــەی ﮔەورەﯾــﺎن ﺑــﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟەوﻛﺎﺗەی ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺟڵــەوەی ﺣﻮﻛﻤﯽ
ﻋێﺮاﻗﯽ ﮔﺮﺗە دەﺳﺖ. ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑەرەو ھەڵﺪێﺮ ﺑﺮد و ﺗﻮوﺷــﯽ ﻣﺎڵﻮێﺮاﻧﯽ ﻛﺮد. ﺗــەواوی ﻣﺎﻓــە داراﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑڕی ،ﺑﯚﯾە ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻛە ﺧﯚی ﻟەو ﺣﺰﺑە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿﺎﻧەدا دەﺑﯿﻨێﺘەوە ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺣﻮﻛﻤﯽ ھەرێﻢ دەﻛەن، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑەﺧﯚداﭼﻮوﻧەوەی ورد ﺑﻜــەن و ھﺎوھەڵﻮێﺴــﺖ ﺑﻦ ﺑﯚ ﭘﺮﺳــە ﻧەﺗەوەﯾﯿﯿەﻛﺎن و ﻟە ﭘﺸــﺘﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑﻮەﺳﺘﻦ ﻛە ھەﻣﯿﺸــە داوای ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺎت .ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﭼﺎرەﺳــەر ﺑــﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و دەرﺑﺎزﺑﻮون ﻟــەو ﺗەﻧﮕەژاﻧەی ﺋێﺴﺘە ھەن ،ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿﯿە. ﭘێﻢ واﯾە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ دەﺑێﺘــە دراوﺳــێﯿەﻛﯽ ﺑﺎش و ﺋەرێﻨــﯽ ﺑﯚ ﻋێــﺮاق و ھﯚی ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی دەﺑێﺖ ﺑﯚ ﻋێﺮاق. ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
17
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺑێﺮﯾﭭﺎن ﻣەﺣﻤﻮود
ﺗەﻧﯿﺎ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﮔەرەﻧﺘﯽ ﻛێﺸەی ﻛﻮردە
وﺗﺎر
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
18
ﻛەﻧﺎر ﺗەھﺎ :ﺳەرەﺗﺎ ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿﺪا ﭼﻮوﻣەﺗە ﺧﻮﻟەﻛﺎﻧﯽ ھﻮﻧەری ﺷﺎﻧﯚ ﻛە ھﺎوﯾﻨﺎن دەﻛﺮاﻧەوە ،ﻟەوێ ﮔﻮێﻢ ﻟە ﻣﻮزﯾﻚ دەﺑﻮو ﻟە ﺧﯚﻣەوە ﺣەزم دەﻛﺮد ﻧﺎوم ﻟە ﺧﻮﻟﯽ ﻣﻮزﯾﻚ ﺑﻨﻮوﺳﻢ ،ﺋﯿﺘﺮ ﺋەﻣە وای ﻟێ ﻛﺮدم ﺑﮕەڕێﻢ ﺑەﺷﻮێﻦ ﺟێﮕەﯾەك ﻛە ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﺗێﺪا ﺑﺨﻮێﻨﺮێﺖ ،دوای ﺋەوەی ﺗﯚزێﻚ ﮔەورەﺗﺮ ﺑﻮوم ،ﭼﻮوﻣە ﺳەﻧﺘەری ﭼﺎﻻﻛﯽ ﮔەﻧﺠﺎن ﻻی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ داﻧﺎ ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﺑﯚ ﺋﺎﻣێﺮی ﭬﯿﯚﻟﯿﻦ .
ژﻣﺎرە ) ، (175ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 15 ،
ﻛەﻧﺎر ﺗەھﺎ:
ھﻮﻧەر ژﯾﺎﻧﺖ داﮔﯿﺮ دەﻛﺎت وﺷە /ﺷﺎﺧەوان ﺷێﺨﺎﻧﯽ ﺧﺎﺗﻮوﻧــە ﻣﻮزﯾﻜﮋەﻧــﯽ ﻛﻮرد ﻛەﻧﺎر ﺗەھﺎ ﻛــە ﻧﺎوێﻜﯽ دﯾﺎری ھﻮﻧەرﯾﯿــە و ﻟە ﭼەﻧﺪان ﻛﻠﯿﭙﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑەﺷﺪارﯾﯽ ﻛﺮدووە و ﻟە ﭼەﻧﺪان ﭼﺎﻻﻛﯿﯽ ھﻮﻧــەری ﻟەﮔــەڵ ﮔﺮووﭘــﯽ ﻣﻮزﯾﻜــﯽ ﻟــﻮڕ دەرﻛەوﺗــﻮوە. ”وﺷە“ ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪا ﭼەﻧﺪ ﭘﺮﺳﯿﺎرێﻜﯽ ﺋﺎراﺳﺘە ﻛﺮد و ﭼەﻧﺪ ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ژﯾﺎن و ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ دەﺧﺎﺗە ڕوو. وەك ﺳەرەﺗﺎ ﭘێﻤﺎن ﺧﯚﺷە زﯾﺎﺗﺮ ﺧﯚت ﺑە ﺧﻮێﻨەراﻧﯽ
ﺋەﮔەر دەﻧﮕﻢ ﺧﯚش ﺑﻮواﯾە ،ﺑﻮاری ﮔﯚراﻧﯿﮕﻮﺗﻨﯿﺸﻢ ھەڵﺪەﺑﮋارد ”وﺷە“ ﺑﻨﺎﺳێﻨﯽ؟ ﻛەﻧــﺎر ﺗەھﺎ ﻧــﺎوی ﺗەواوﻣە و ﺳــەرەﺗﺎی ﻣﻨﺪاڵﯿﻢ ﻟەو ﻧەوەﯾە ﺑــﻮوم ﻛە ﺑــەردەوام ﺷــەڕ و ﺋﺎوارەﺑﻮون و ﺧﯚﺷﺎردﻧەوە ﺑﻮو ﻟە ڕژێﻤﯽ ﺑەﻋﺲ ﻟەم ﺷــﺎخ ﺑﯚ ﺋەو ﺷــﺎخ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾەﻛﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑﻮوم ،ﺋﯿﺘﺮ ﺋەوەﻧﺪە ھﺎوڕێﯿەﺗﯿﻢ ﻟەﮔەڵ ﺳﺮوﺷــﺖ و ﺷــﺎخ و ﺷــەڕ و ﺋﺎوارەﯾﯽ و ﻧﺎﺧﯚﺷــﯽ ھەﺑــﻮو ،ﺋەوەﻧﺪە ﭼێﮋم ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯽ و ﯾﺎ ر ﯾﻜﺮ د ن ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە.
دەﺳــﭙێﻜﯽ ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾﺖ ﺑﯚ ﻛەی دەﮔەڕێﺘەوە؟ دەﺳــﭙێﻜﯽ ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾﻢ ﺑﯚ ﺋــەو ﻛﺎﺗە دەﮔەڕێﺘــەوە ﻛە ﻟە ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕــەی ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎن ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎر ﺑﻮوم . ﺋەی ﭼﯚن ﺑــﻮو ﻣﻮزﯾﻜﺖ ھەڵﺒﮋارد؟ ﺳــەرەﺗﺎ ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿﺪا ﭼﻮوﻣەﺗە ﺧﻮﻟەﻛﺎﻧﯽ ھﻮﻧەری ﺷــﺎﻧﯚ ﻛە ھﺎوﯾﻨــﺎن دەﻛﺮاﻧــەوە ،ﻟەوێ ﮔﻮێــﻢ ﻟــە ﻣﻮزﯾﻚ دەﺑــﻮو ﻟە ﺧﯚﻣەوە ﺣــەزم دەﻛﺮد ﻧﺎوم ﻟە ﺧﻮﻟــﯽ ﻣﻮزﯾﻚ ﺑﻨﻮوﺳــﻢ ،ﺋﯿﺘﺮ ﺋەﻣــە وای ﻟێ ﻛــﺮدم ﺑﮕەڕێﻢ ﺑەﺷﻮێﻦ ﺟێﮕەﯾەك ﻛە ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﺗێــﺪا ﺑﺨﻮێﻨﺮێﺖ ،دوای ﺋەوەی ﺗﯚزێﻚ ﮔەورەﺗــﺮ ﺑﻮوم ،ﭼﻮوﻣە ﺳەﻧﺘەری ﭼﺎﻻﻛﯽ ﮔەﻧﺠﺎن ﻻی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ داﻧﺎ ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻞ ﺑﯚ ﺋﺎﻣێﺮی ﭬﯿﯚﻟﯿﻦ . ﺑــﯚ داھﺎﺗﻮو ﺑــە ﻧﯿﺎز
ﻧﯿﺖ ﻛﺎر ﺑــﯚ ﮔﯚراﻧﯿﯿەك ﺑﻜەﯾﺖ ﺑەدەﻧﮕﯽ ﺧﯚت؟ ﺋەﮔــەر دەﻧﮕﻢ ﺧــﯚش ﺑﻮاﯾە، ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺑﻮاری ﮔﯚراﻧﯿﮕﻮﺗﻨﯿﺸﻢ ھەڵﺪەﺑﮋارد ،ﻣﻦ و ﻧﺰار زۆرﺟﺎر ﺑﺎﺳﻤﺎن ﻟەﺳــەر ﺋەوە ﻛﺮدووە وەك ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوەﯾەك ﮔﯚراﻧﯿﯿەك ﺗﯚﻣــﺎر ﺑﻜەﯾﻦ ﺑﯚ ﺧﯚﻣﺎن ﻧەك ﺑﯚ ﺑوﻛﺮدﻧەوە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎرﻣﺎن ﺑﯚ ﻧەﻛﺮدووە. ﻛﺎری ھﻮﻧــەری ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ﺑﻨەﻣﺎڵە و ﺧێﺰاﻧەﻛەﺗﺎﻧﯽ داﮔﯿﺮ ﻧەﻛﺮدووە؟ ھەرﭼﯚﻧێﻚ ﺑێﺖ ھﻮﻧەر دەﺳﺘﺖ دەﮔﺮێﺖ و ﻻﯾەﻛﯽ ژﯾﺎﻧﺖ داﮔﯿﺮ دەﻛﺎت ،ﺑەم ﺋەو داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧە ﺧﯚﺷــە و ﻗەﺗﯿﺶ ﺑێ ﺑەﺷــﯽ ﻧەﻛﺮدووم ﻟە ﺧﯚﺷﯽ. وەك ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪێﺘــﯽ ژەﻧﯿﺎری چ ﺋﺎﻣێﺮﯾﻜﯽ؟ ﺳــەرەﺗﺎ ﻟە ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕــە ﺋﺎﻣێﺮی ﻓﻠﻮوﺗﻢ دەﺧﻮێﻨــﺪ ،ﺋﯿﺘﺮ دوای ﺋەو دەﺳــﺘﻢ ﻛﺮد ﺑەﻓێﺮﺑﻮوﻧﯽ ﺳێﺘﺎر و دوای ﺋەوﯾﺶ ﺗﺎرﺑﺎس، ﺣەز دەﻛەم ھەﻣﻮو ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎن ھەرﯾەﻛە و ﻛەﻣێﻜﯽ ﻟێ ﺑﺰاﻧﻢ. ﻛﺎرﺗــﺎن ﺑــﯚ ھەرﯾــەك ﻟە ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋان ﺑەھﺠەت ﯾەﺣﯿﺎ و ﻗــﺎدر ﺋەﻟﯿﺎﺳــﯽ و ﻟەﻧﺠــە
ﻋەﻟﯽ و ﺑێﮋەن ﺟــەزا و ھەﭬﺎڵ ﺧﺎﻧەﻗﯿﻨﯽ و ﻋﻮﺳﻤﺎن ﻛەﻻری و ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﺳﺎﺑﻮوری ﻛﺮدووە، ﻟەﮔەڵ ﻛﺎﻣەﯾﺎن ﺣەز دەﻛەﯾﺖ ﺑەردەوام ﺑﯿﺖ؟ ﺑەڵــێ ﻛﺎرم ﻟەﮔــەڵ زۆرﺑەی ﺋــەو ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــە ﻛﺮدووە و ﭘێﻢ ﺧﯚﺷــە ﻟەﮔەڵ ھەﻣﻮوﯾﺎن ﺑــەردەوام ﺑــﻢ ،زﯾﺎﺗــﺮ ﺣــەز ﺑەﻛﺎرﻛــﺮدن دەﻛــەم ﻟەﮔەڵ ﺋﺎﻓﺮەﺗــەﻛﺎن ﭼﻮﻧﻜە ﭼێﮋی ﻟێ دەﺑﯿﻨﻢ. ﻧــﺰار زێﻮێﯽ ھﺎوﺳــەرت
ﺑەرﻟــەوەی ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﻨﺎﺳــﻦ ،ﺑﯚ ﻛﺎری ھﻮﻧــەری ھﺎوﻛﺎرﯾــﯽ دەﻛﺮدﯾﺖ؟ ﺑەرﻟــەوەی ﻧــﺰار ﺑﻨﺎﺳــﻢ ،ﻟە ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕــە ﺧﻮێﻨــﺪﻛﺎر ﺑــﻮوم و ﻟــە ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﺳــﺎﻧەی ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕــە ﭼﺎﻻﻛﯿــﻢ ھەﺑﻮو، ﺑەم ﻧﺎﺳــﯿﻨﯽ ﻧﺰار ﺑﯚ ﻣﻦ ﺑﻮوە ھﯚی ﺋەوەی دەﺳــﺘﻢ ﺑﮕﺮێﺖ و ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﺗەواوەﺗﯽ ﺑﻜﺎت ،ﺑەدڵ ھﺎوﻛﺎرﻣە. زۆرﺟــﺎر دەﺑﯿﺴــﺘﯿﻦ ﻛە ﭘێﻮەﻧﺪی ھﺎوﺳــەرێﺘﯽ ﻧێﻮان
ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪان درێﮋە ﻧﺎﻛێﺸــێ، ﭼﯽ وای ﻟــە ﻛەﻧﺎر ﻛــﺮدووە ﻟەﮔەڵ ﻧﺰار زێﻮێﯽ ﺑﻤێﻨێﺘەوە؟ ﻛﯚﺗﺎھﺎﺗﻨﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳەرێﺘﯽ ﻟە ھەﻣﻮو ﭼﯿﻦ و ﺗﻮێﮋێﻜﺪا ھەﯾە، ﺑەم ﭼﻮﻧﻜە ﺋــەوەی ﻟە ھﻮﻧەر ﺋﯿﺶ دەﻛﺎت زﯾﺎﺗــﺮ ﺑەرﭼﺎوە، ﻣﻦ و ﻧﺰار ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ڕێﺰ و ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ و ﻋﯿﺸــﻖ ﯾەﻛﺘﺮﯾﻤﺎن ھەڵﺒﮋاردووە ،ﺑﯚﯾە ﻣەﺣﺎڵە ﺑﯿﺮ ﻟەوە ﺑﻜەﯾﻨەوە ﺑەﺑێ ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﮋﯾﻦ.
ﻋەﻟﯽ ﺑەرزﻧﺠﯽ:
ﺑﻮاری ﺷێﻮەﻛﺎری ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺧﻮێﻨﯽ ﺟﻮاﻧﯽ و ﺋﯿﺴﺘﺎﺗﯿﻜﺎی ﻟەﺑەر دەڕوات وﺷە /ھەورﯾﻦ و ﺋەﭬﯿﻦ ﻋەﻟﯽ ﺑەرزﻧﺠﯽ ﺷــێﻮەﻛﺎرێﻜﯽ ﮔەﻧﺠﯽ ﺑە ﺗﻮاﻧﺎﯾــە و ﻟەم ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵەی دواﯾﯿﺪا ﺑەھــﯚی ﻛﺎرە ﻧﺎوازەﻛﺎﻧﯿﯿــەوە ،ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗــﯽ ﭘێﮕــەی ھﻮﻧەری ﺷــێﻮەﻛﺎرﯾﯽ ﺧــﯚی دﯾــﺎری ﺑــﻜﺎت .ﺋــەو دەرﭼﻮوی ﺑەﺷﯽ ﺷــێﻮەﻛﺎرﯾﯽ ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕــەی ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧە، ﺑەم ﺧﯚﺷﯽ ﺧﺎوەن ﺑەھﺮەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﻛە ﺋەوەﯾﺶ وای ﻛﺮدووە ﺗﺎﺑﻠﯚ و ﻛﺎرە ﺷێﻮەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﭼەﻧﺪان ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵ ﭘێﺸﺒڕﻛێ ﺑﻜەن .وﺷــە ﻟــەم دﯾﻤﺎﻧەﯾەدا ﺑەﺳەری ﻛﺮدووەﺗەوە. ﭼﯚن دەﺳﺘﺖ ﻛﺮد ﺑە ﻛﺎرە ھﻮﻧەری ،رێﻜەوت ﺑﻮو ﯾﺎن ﺧﻮﻟﯿﺎ و ﺣەز؟ ﺑــﯚ ﻣــﻦ ﺧﻮﻟﯿــﺎ و ﺣەزێﻜــﯽ ﻧەﺑڕاوەﯾە و ھەﻣﻮو ﻛﺎت ھﻮﻧەر ﻟە ﻧﺎﺧﻤﺪا ﺑﻮوﻧﯽ ھەﺑﻮوە ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﺋﺎﺷﻖ ﺑﻮوم ﺑە ھﻮﻧەر. ﺷــێﻮەﻛﺎران ﻻﯾــﺎن واﯾە ھﻮﻧەر ﻓﺮﯾﺎدڕەﺳﯽ ﺋەواﻧە .ﺋﺎﯾﺎ ﺗﺎ
ﭼەﻧﺪ ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺑﯚﭼﻮوﻧەی؟ ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﻓﺮﯾﺎدڕەﺳــﻤﺎن ﺑﻮوە ﺑەوەی ﻛــە ھــەر ﺧەﻣێﻚ ﯾﺎن ﺋﺎزارێﻚ ﺋەوا ﺑــە رەﻧﮓ دەﯾﺨەﻧە ﺳــەر ﺗﺎﺑﻠﯚ ﺑەﺧﯚ دوورﺧﺴﺘﻨەوە ﻟە ﺟەﻧﺠﺎڵــﯽ و ﻟە ﺋﺎراﻣﯽ رەﻧﮓ ژﯾﺎن دەﻛەن. ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺷــێﻮەﻛﺎری ﻟــە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﭼﯚن دەﺑﯿﻨﯿﺖ؟ ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺷــێﻮەﻛﺎری ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻟــە ﻛﻮاﻟێﺘﯿﯿەﻛﯽ زۆر ﺧﺮاپ دەﺑﯿﻨﺮێﺖ ،ﺗﻮوﺷــﯽ ﺧﻮێﻨﺒەرﺑﻮوﻧــﯽ ھﻮﻧەری ﺑﻮوە و
ﺧﻮێﻨﯽ ﺟﻮاﻧﯽ و ﺋﯿﺴــﺘﺎﺗﯿﻜﺎی ﻟەﺑەر دەڕوات .ﺑﯚﯾە ﺷێﻮەﻛﺎراﻧﯽ ورد و ھﯚﺷــﯿﺎر زﯾﺎﺗﺮ دەرك ﺑەو ﺧﻮێﻦ و ﺧەﻣە ﮔەورەﯾە دەﻛەن. ﺋﺎﯾﺎ ڕەﺳەﻧﺎﯾەﺗﯽ ﻟە ھﻮﻧەری ﺷــێﻮەﻛﺎرﯾﺪا ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﮔﺮﻧﮕە و ڕەﺳەﻧﺎﯾەﺗﯽ ﺷێﻮەﻛﺎری ﭼﯿﯿە؟ ﺑێﮕﻮﻣﺎن رەﺳــەﻧﺎﯾەﺗﯽ ھﻮﻧەری ﺷــێﻮەﻛﺎری ﮔﺮﻧﮕــە ﺑــﯚ ھەر ﻧەﺗەوەﯾــەك ﻛــە ھﻮﻧەرێﻜــﯽ ڕەﺳــەﻧﯽ ھەﺑــێ .ﻣــﻦ وەك ﺷــێﻮەﻛﺎرێﻚ دەڵێــﻢ ﻛﺎﺗێــﻚ ھﻮﻧەر ﻟەم وﺗــە ﺑﻮوە ﻛﻮﻟﺘﻮور،
ﺋەوﻛﺎت دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ﺧﺎوەﻧﯽ ھﻮﻧەرێﻜﯽ رەﺳەﻧﯿﻦ. ﺑەﻛﺎم ﺷــێﻮەﻛﺎری ﻛﻮرد و دﻧﯿﺎ ﺳەرﺳﺎﻣﯽ؟ ﻗەرەﻧﯽ ﺟەﻣﯿﻞ و ﻓﺮﯾﺪﯾﺎ ﻛﺎﻟﯚ. رەﺧﻨــەی ﺗﯚ ﻟە ﺋێﺴــﺘەی ھﻮﻧەری ﺷێﻮەﻛﺎری ﭼﯿﯿە؟ ھﯿــﻮادارم ﭼﯿﺘــﺮ ﻟــە ﻛﯚﻟێﮋ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎن، ﻓێﺮﺧﻮاز ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی واﺳﺘە و واﺳــﺘەﻛﺎری وەرﻧەﮔﯿﺮێﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﺳــەﻗەت و ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪی ﺧﺮاپ دروﺳــﺖ
ﻧەﺑێ .ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە ﺷێﻮەﻛﺎری دەﺑێﺘە رەﺳــەن و ﻛﻮاﻟێﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺑﺎﺷﯽ دەﺑێﺖ و ﻟە ﺧﻮێﻨﺒەرﺑﻮون دەردەﭼێﺖ. ﺋﺎﯾﺎ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﻛەﺳــﯽ ﻟەﻧﺎو ﺷــێﻮەﻛﺎراﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑﻮوەﺗە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﯽ ﻛﺎرﻛﺮدن؟ ﺑەڵــێ ﺑﻮوەﺗە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﯽ ﻛﺎرﻛﺮدن ،ﭼﻮﻧﻜە ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و ﺋﺎﯾﺪﯾــﺎی ﻧــﻮێ ﭼەﻧــﺪان ﻛﺎری ﺟﻮاﻧﯿــﺎن ﺧﻮڵﻘﺎﻧﺪووە ﻟە ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺷــێﻮەﻛﺎراﻧﯽ ﻛــﻮرد .وای دەﺑﯿﻨﻢ ﻛــە ﺑەڵێ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﻟە ھەﻧﺎوی ﺗﺎﺑﻠﯚ و ﻛﺎرە ﺷــێﻮەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا رەﻧــﮓ دەداﺗەوە. ﻛﺎر و ﭘــڕۆژەی داھﺎﺗﻮوﺗﺎن ﭼﯿﯿە؟ ﻛﯚﺗﺎ ﭘڕۆژەی ھﻮﻧەرﯾﻢ ﻛە 2/14 ﻟە ھﯚڵــﯽ ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕــەی ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧــەﻛﺎن ﭘێﺸــﻜەش دەﻛەم. ﻛﺎرەﻛەم ﺑەﻧــﺎوی )(My Days ﯾﺎن )ڕۆژﮔﺎرەﻛﺎﻧﻢ( دەﺑێﺖ ،ﺑﺎس ﻟە رۆژﮔﺎرەﻛەم دەﻛەم و ﺑە ﭬﯿﺪۆ ﺋﺎرت ﻧﻤﺎﯾﺶ دەﻛەم.
رێﻮاس ﺋﻪﺣﻤﻪد
ﺑێڵﻦ داﻧﺎ ﺑﯚﻧەی ﻛﯚﻧﯽ ﻛﻮرداﻧﯽ زاﮔﺮۆس
ﻛﻮێﺴﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻣﺎڵﺌﺎواﯾﯽ ﻟە ﺳەرﻣﺎی ﺗﻮوﺷﯽ زﺳﺘﺎن دەﻛەن وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن ﺟەژﻧﯽ ”ﺑێڵﻦ داﻧﺎ“ ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﺑﯚﻧە ھەرە ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرداﻧﯽ زاﮔﺮۆس ﺑﯚ ﺳﻮﭘﺎﺳﻜﺮدﻧﯽ ﮔەردوون .ﺑەﭘێﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﻣێﮋووﻧﺎﺳﺎن ،ﺗەﻣەﻧﯽ ﺋەو رێﻮڕەﺳﻤە دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭼﻮار ھەزار ﺳﺎڵ ﺑەر ﻟە ﺋێﺴﺘە و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﻟە ﻧﺎوﭼەی ﻣﻮﻛﺮﯾﺎﻧﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺳﺎﻧە ﺋەو ﺑﯚﻧەﯾە ﻟە رێﻮڕەﺳﻤێﻜﯽ ﺷﻜﯚداردا ﭘﯿﺮۆز دەﻛﺮێﺖ. رێﻮڕەﺳــﻤﯽ ﺑێڵﻦ داﻧﺎ ﻟە ھەردوو رۆژی 14و 15ی ﻣﺎﻧﮕﯽ رێﺒەﻧﺪان واﺗﺎ ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧــﯽ ” 45رۆژ“ ﻧﯿﻮەی وەرزی زﺳــﺘﺎن ﺑەڕێــﻮە دەﭼێﺖ و ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﻣــﻮژدەی ﺑەڕێﻜﺮدﻧــﯽ ﺳــەرﻣﺎی ﺗﻮوش و زﺳــﺘﺎن ﻟەو ﻧﺎوﭼــە ﻛﻮێﺴــﺘﺎﻧﯿﯿﺎﻧە ﺑەﯾەﻛﺘﺮ دەدەن .وﺷــەی ﺑێڵــﻦ داﻧﺎ واﺗﺎی دەﻗﺎودەﻗﯽ داﻧﺎﻧﯽ ﺑێڵ ”ﺧﺎﻛەﻧﺎز“ە و ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەﯾــە ﻟــە وەرزی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ. ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧﯽ ﺟەژﻧەﻛە ﻟــەو رێﻮڕەﺳــﻤەدا ﻛــە ﺑەﻻی ﺧەڵﻜــەوە وەك ﺑﯚﻧەﯾەﻛﯽ ﭘﯿﺮۆز ﺳــەﯾﺮ دەﻛﺮێﺖ ،ﺋێــﻮارەی 14ی ﻣﺎﻧﮕﯽ رێﺒەﻧﺪان ﻛﯚی داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪ ﯾﺎن ﭼەﻧﺪ ﮔﻮﻧﺪێﻜﯽ دەوروﺑەر ﻟە دەوری ﯾەك ﻛﯚ دەﺑﻨەوە و ﻛﻮڕ و ﻛﭽﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺞ ﺑەﺟﯿﺎ دەﺳﺖ دەﻛەن ﺑە ﮔەرەﻻوژێ و ﺟەژن و ھەڵﭙەڕﯾﻦ و ﺗﺎ درەﻧﮕﺎﻧﯽ ﺷــەو ﻛﺎﺗەﻛەﯾﺎن ﺑە ﯾﺎرﯾﻜﺮدن ﺑەڕێ دەﻛەن. ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺑەﺗەﻣەﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪﯾﺶ دەﭼﻦ ﺑﯚ ﻣﺎڵﯽ ﭘﯿﺮی زاﻧﺎی ﮔﻮﻧﺪ و ﻟەوێ ﭘﻼن ﺑﯚ ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ رێﻮڕەﺳــﻤەﻛەی ﺑەﯾﺎﻧﯽ دادەﻧێﻦ و ﻛﺎر و ﺋەرﻛــەﻛﺎن ﺑــﯚ ﮔەﻧﺠﺎن دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن دەﻛەن. ﺑەﯾﺎﻧــﯽ رۆژی 15ی رێﺒەﻧــﺪان ﻛە رێــﻚ دەﻛﺎﺗــە 45ەﻣﯿﻦ رۆژی وەرزی زﺳــﺘﺎن ،ﻛﻮڕاﻧﯽ ﮔەﻧﺠﯽ ﻻدێ ﯾﺎن ﭼەﻧــﺪ ﻻدێﯿەﻛﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﻟەﯾــەك ،ﺑــەرەو دارﺳــﺘﺎﻧەﻛﺎن ﺑەڕێ دەﻛەون ﺑــﯚ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی
داری وﺷــﻚ و ﻛﭽﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﻣﺎڵەوە ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــﯚ ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدن ﻟە رێﻮڕەﺳــﻤەﻛەدا ﺋﺎﻣﺎدە دەﻛەن و ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﻧﻮێ دەﭘﯚﺷﻦ ،ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪﯾــﺶ ﮔﯚڕەﭘﺎﻧێﻜــﯽ ﺗەﺧﺖ ﺑــﯚ ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧﯽ رێﻮڕەﺳــﻤەﻛە دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن دەﻛەن. ﻧﯿــﻮەڕۆی رۆژی 15ی رێﺒەﻧﺪان، ﭘﯿﺮی زاﻧﺎ ﻓەرﻣﺎﻧﯽ دەﺳﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ رێﻮڕەﺳﻤەﻛە دەدات و ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪی ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛــە ﺋەو وﺷــﻜەداراﻧەی ﻟەﻻﯾــەن ﮔەﻧﺠﺎﻧــﯽ ﮔﻮﻧــﺪەوە ﻛﯚ ﻛﺮاوﻧەﺗــەوە ،ﻟەﺳــەر ﯾەﻛﺘﺮ ھەڵﺪەﭼﻨﺪرێﺖ ﺑﯚ ﺋﺎﮔــﺮدان و ﻟە ﭼﻮار ﮔﯚﺷەی ﺋﺎورﮔەﻛە ﭼﻮار داری ﺑەرز دەﭼەﻗێﻨﺮێﺖ و ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ دارە وﺷﻜەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑێڵێﻚ ”ﺧﺎﻛەﻧﺎز“ دەﭼەﻗێﻨﻦ. ﭘﯿﺮی زاﻧــﺎ ﻓەرﻣﺎن ﺑە ﻟێﮫﺎﺗﻮوﺗﺮﯾﻦ ﺳــﻮارﭼﺎﻛﯽ ﮔﻮﻧﺪ دەدات ﺑﭽێﺖ و ﻟەﻧــﺎو ﮔﻮﻧــﺪدا ﺋﺎﮔــﺮ ﺑﮫێﻨێﺖ، ﺳﻮارﭼﺎك ﺑە ﺳــﻮاری ﺋەﺳﭙەوە ﺑە ﺧێﺮاﯾﯽ دەﭼێﺘە ﻧﺎو ﮔﻮﻧﺪ و ﺋﺎﮔﺮ ﻛە واﺗﺎی ﭘﺎﻛﮋی و ﭘﯿﺮۆزﯾﯿە دەھێﻨێﺖ ﺑﯚ ﻛﺮدﻧەوەی ﺋﺎﮔﺮەﻛەی ﺑێڵﻦ داﻧﺎ و ﻟەﺳەر ﻣﯚڵەﺗﯽ ﭘﯿﺮی زاﻧﺎ ﺋﺎﮔﺮەﻛە داﯾﺪەﮔﯿﺮﺳێﻨێﺖ. ﺳﭙﺎﺳﮕﻮزاری و داواﻛﺮدﻧﯽ رۆزی ﺋــەو ﻛﯚڵەﻛــە داراﻧــەی ﻟــە ﺋﺎﮔﺮداﻧەﻛــە ﭼﻮارﮔﯚﺷــەی ﭼەﻗێﻨــﺮاون ﺑێ ﻣەﺑەﺳــﺖ ﻧﯿﯿە، ﭼــﻮار ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ”ﮔﯚﺷــﺖ ،ﻧﺎن، ﺋــﺎو ،ﺑەڕوو“ ،ﮔﯚﺷــﺖ ﺑــە واﺗﺎی زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ﻣەڕ و ﻣــﺎت ،ﻧﺎن ﺑە واﺗﺎی زﯾﺎدﻛﺮدﻧــﯽ رزق و رۆزی، ﻧﺎن ﺑە واﺗﺎی ﺳﺎڵێﻜﯽ ﺗەڕ و دوور ﻟە وﺷﻜﯽ و ﺑەڕوو ﺑە واﺗﺎی ﺑﻮوژاﻧەوە و زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ﺑەروﺑﻮوﻣﯽ دارﺳﺘﺎن، ھــەر ﻛﺎم ﻟەواﻧە ﺑەﺳــەر ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﻛﯚڵەﻛەﻛﺎﻧﯽ ﭼﻮار ﮔﯚﺷــەی ﺋﺎﮔﺮداﻧەﻛەدا ھەڵﺪەواﺳﺮێﺖ. ﭘﯿﺮی زاﻧﺎ ﺑە ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﻧﺰا و ﭘﺎڕاﻧەوە ﺑﯚ ﺑﻮوژاﻧەوەی ﺳﺮوﺷﺖ و زﯾﺎدﺑﻮوﻧــﯽ رۆزی و ﺗەﺑﺎﯾﯽ ﺧێﺰان و ﻛﯚﻣەڵﮕە ،ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﺋﺎﮔﺮﻛﺮدﻧەوە
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ رۆژﻧﺎﻣە: رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح دەﺳﺘەی ﻧﻮوﺳەران :ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ھەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن 07701573407
دەدات و رێﻮڕەﺳــﻤەﻛە ﺑە ﻟێﺪاﻧﯽ دەھــﯚڵ و زوڕﻧــﺎ و ھەڵﭙەڕﻛێﯽ ﻛﻮڕان و ﻛﭽﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺞ ﻛە ھەﻣﻮوان ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﭘﯚﺷــﺘە و رەﺳــەﻧﯿﺎن ﻟەﺑەر ﻛﺮدووە ،دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت. ﺋەو ﺑێڵەی ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﺋﺎﮔﺮەﻛە ﭼەﻗێﻨــﺮاوە ،دوای ﻛﺮدﻧــەوەی ﺋﺎﮔﺮەﻛــە ﺑــەﻻی ھەرﯾــەك ﻟەو ﭼــﻮار ﺑﺎﺑەﺗﯽ ”ﻧﺎن ،ﮔﯚﺷــﺖ ،ﺋﺎو، ﺑەڕوو“ەﻛەدا ﺧــﻮار ﺑﺒێﺘەوە ،ﺋەوا ﺋەﻣﺴﺎڵ ﺧەڵﻜﯽ ﭼﺎوەڕوان دەﻛەن، ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺋەﮔەر ﺑــەﻻی ﺋﺎوەﻛەدا ﺑﺸﻜێﺘەوە ،ﺳﺎڵێﻜﯽ ﺗەڕ و ﺑەﭘﯿﺖ ﭼﺎوەڕواﻧﯿــﺎن دەﻛﺎت و ھەﻣﻮوان دەﺳــﺖ دەﻛەن ﺑە ﺳﻮﭘﺎﺳﻜﺮدن و ﺧﯚﺷﺤﺎڵﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەردەﺑڕن. ﺋﺎﺷﺘەواﯾﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺋــەو ﺟەژﻧﺎﻧــەی رﯾﺸــەﯾﺎن دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﻣێﮋووﯾەﻛﯽ ﭼەﻧﺪ ھەزار ﺳــﺎڵە ،رۆڵێﻜﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﺎن ھەﺑﻮوە ﺑﯚ ﭘێﺸﺨﺴــﺘﻦ و ﺗەﺑﺎﯾﯽ ﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵ و ھەﺳــﺘﯽ ھﺎوﻛﺎری و ھﺎوﺑەﺷــﯿﯿﺎن ﻟەﻧــﺎو ﺗﺎﻛەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﺪا دروﺳﺖ ﻛﺮدووە و رۆﺣﯽ ﻟێﺒﻮردەﯾــﯽ و ﺑەﯾەﻛــەوە ﭼﺎراﻧﯽ ﻟەﻧﺎوﯾﺎﻧﺪا ﺑەرﺟەﺳﺘە ﻛﺮدووە. رێﻮڕەﺳــﻤﯽ ﺑێڵﻦ داﻧﺎ دەرﻓەﺗێﻜە ﺑــﯚ دوورﺧﺴــﺘﻨەوەی رق و ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿــەﻛﺎن و ﻟــەو رۆژەدا ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﻟەﻣﺎوەی ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا
ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﯿــﺎن ﻟەﻧﺎودا دروﺳــﺖ ﺑﻮوە ،ﯾﺎن ﺋەو ﺧێــڵ و ﻣﺎڵﺒﺎﺗﺎﻧەی ﮔﺮژﯾﯿﺎن ﻟە ﻧێﻮاﻧﺪا دروﺳــﺖ ﺑﻮوە، ﺳــەرداﻧﯽ ﻣﺎڵﯽ ﯾەﻛﺘﺮ دەﻛەن و داوای ﻟێﺨﯚﺷــﺒﻮون و ﮔــەردەن ﺋﺎزادی ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ دەﻛەن. رێﻮڕەﺳﻤەﻛە ﺑە ھەﻣﺎھەﻧﮕﯿﯿەﻛﯽ ﺋﯚرﮔﺎﻧﯽ و ﺑەﺷــﺪاری ﺳــەرﺟەم داﻧﯿﺸﺘﻮان ،ﺑە ﭘﯿﺮ و ﮔەﻧﺞ و ﻣﻨﺪان ﺑەڕێﻮە دەﭼێﺖ و ﺑەﺗەواوەﺗﯽ رۆڵﯽ ھەﻣﻮوﯾــﺎن ﻟەو ﺑﯚﻧەﯾــەدا ﺑەرﭼﺎو دەﻛەوێﺖ ،ﺑە ﺷێﻮەﯾەك ﺋەﮔەر ﯾەك ﻟە ﺗﺎﻛەﻛﺎن ﺋەرﻛەﻛەی ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺎت ،ﺑە رێﻮڕەﺳــﻤەﻛەوە دﯾﺎر دەﺑێﺖ و ﭘﯿﺮی زاﻧﺎ ﻟەو رۆژەدا داوا ﻟە ﺧەڵــﻚ دەﻛﺎت ﺑەراﻣﺒەر ﺑەﯾەك ﻟێﺒﻮردە ﺑــﻦ و ﺗەﺑﺎ و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ ﺑﮕﺮﻧە ﺑەر ﺑــﯚ ﺑەرەوڕووﺑﻮوﻧەوەی ﻧﺎﺧﯚﺷﯽ و ﻧەھﺎﻣەﺗﯿﯿەﻛﺎن. ﻟە ﻣﯿﺎﻧەی رێﻮڕەﺳﻤەﻛەﯾﺸﺪا ﺋەو ﻣﯿﻮاﻧﺎﻧەی ﻟــە دوورەوە ھﺎﺗﻮون ﺑﯚ ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدن ﺗﯿﺎﯾــﺪا ،ﻟەﻻﯾەن ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــەوە ﺑە ﺧﻮاردن و ﺑەروﺑﻮوﻣﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯽ ﭘێﺸﻮازﯾﯿﺎن ﻟێ دەﻛﺮێﺖ و ھﺎوﺑەﺷــﯿﺎن دەﻛەن ﻟە ﺳﻔﺮە و ﺧﻮاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن. ﺋﺎﮔﺮی ﭘﯿﺮۆزی ﺑێڵﻦ داﻧﺎ ﻟــە رێﻮڕەﺳــﻤەﻛەدا ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻛێﺒەرﻛێ ﻟەﻧــﺎو ﮔەﻧﺠﺎﻧﺪا ﺑەڕێﻮە دەﭼێﺖ ،ﺋەو ﻛێﺒەرﻛێﯿﺎﻧە ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺳﺎﯾﺖ: ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ
ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ﻛﻮردۆ ﺷﺎﺑﺎن
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﺑﻼڤ ﭘەﯾﻚ ،ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ /ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ،ھەوﻟێﺮ
ﻟە ﺋەﺳﭙﺴــﻮاری ،ﺗﯿﺮوﻛــەوان و ھەڵﺪاﻧﯽ ڕﻣﺐ و دواﺟــﺎر ﺑﺮاوەی ﻛێﺒەرﻛێﻜە ﻟەﻻﯾــەن ﭘﯿﺮی زاﻧﺎوە ﺑەﺟێﻤﺎوەی ﺋﺎﮔﺮی ﭘﯿﺮۆزی ﺑێڵﻦ داﻧﺎی ﭘێ دەﺑەﺧﺸﺮێﺖ. ﺋﺎﮔﺮ ﻟەو ﺑﯚﻧەﯾــەدا واﺗﺎی ﭘﺎﻛﮋی و ﭘﯿﺮۆزﯾﯿە و زۆرﺑەی ﻣێﮋووﻧﺎﺳــﺎن ﺳــەرﭼﺎوەی ﺋــەو ﻧﯿﺸــﺎﻧەﯾە ﻟە ﺟەژﻧــﯽ ﺑێڵﻦ داﻧــﺎ دەﮔەڕێﻨﻨەوە ﺑﯚ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻛﻮرداﻧەی زەردەﺷــﺘﯽ، ھەروەك ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﻟەو ﺑﯚﻧەﯾەدا ﺋﺎﮔﺮ ﻟەﻧﺎو رێﻮڕەﺳﻤەﻛەدا ﻧﺎﻛەﻧەوە و ﻟە ﻧﺎوەوەی ﮔﻮﻧﺪ ﺳــﻮارﭼﺎﻛێﻚ دەﭼێﺖ و ﺑە ﻣەﺷــﺨەڵێﻚ ﺋﺎﮔﺮی ﭘﯿﺮۆز دەھێﻨێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﻣێﮋووﻧﺎﺳﺎن ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑڕواﯾەن ﻛە ﭘێﺶ ھﺎﺗﻨﯽ ﺋﯿﺴــﻼم ﺑﯚ ﺋەو ﻧﺎوﭼەﯾــە ،ﻟەﻧﺎو ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﺪا ﺋﺎورﮔەی زەردەﺷــﺘﯽ ھەﺑــﻮوە و ﺳــﻮارﭼﺎﻛﯽ ﮔﻮﻧﺪ ﺑەو ﻧﯿﺎزە ﭼﻮوەﺗــە ﻧﺎو ﮔﻮﻧﺪ ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﻣەﺷــﺨەڵەﻛە ﻟــەو ﺋﺎورﮔەﯾــە داﺑﮕﯿﺮﺳێﻨێﺖ ﻛە ﺑە ﺋﺎﮔﺮی ﭘﯿﺮۆز ﻧﺎو دەھێﻨﺮێﺖ. دوای ﻛﯚﺗﺎھﺎﺗﻨﯽ رێﻮڕەﺳــﻤەﻛە، ﺧەڵﻜﯽ ﮔﻮﻧﺪ ﺧەڵﻮوز و ﺧﯚڵەﻣێﺸﯽ ﺑەﺟێﻤــﺎوە ﻟە ﺋﺎﮔﺮەﻛــە دەﺑەﻧەوە و ﺋﺎﺧﻮڕﮔــە و ﮔەوڕەﻛﺎﻧﯿﺎﻧــﯽ ﭘــێ ﻣﺸــﺘﻮﻣﺎڵ دەدەن ،ﻟەﺑــەر ﺋــەوەی ﺋﺎﮔﺮ و ﺑەﺟێﻤــﺎوەی ﺋﺎﮔﺮ ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﭘﺎﻛﮋﯾﯿە و ﻟەو رێﮕەﯾەوە ﺋﺎژەڵەﻛﺎﻧﯿﺸﯿﺎن ﺑەدوور دەﻛەن ﻟە ھەﻣﻮو ﭘﯿﺴﯽ و ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەك. ﺋــەو ﺟەژﻧــە ﻛﯚﻧــەی ﻛﻮرداﻧﯽ زاﮔــﺮۆس ﻛــە زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە ﻧﺎوﭼە ﺷﺎﺧﺎوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەڕێﻮە ﭼﻮوە ،ﺋێﺴﺘە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻣﮫﺎﺑﺎد و ﺳەردەﺷﺖ و ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﺷــﺎرۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەی ﻣﻮﻛﺮﯾﺎﻧﺪا ﻣﺎوە ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﮔﺮﻧﮕﯽ ﭘێﺪاﻧﯽ ﻟە ڕادەﺑەدەری ﻟە ﻣــﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ،ﻟەﻧﺎو داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺋــەو ﻧﺎوﭼەﯾــەدا ﺑﻮوژاوەﺗــەوە و ﺳــﺎڵ ﻟە دوای ﺳــﺎڵ ژﻣﺎرەی ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــەی ﺟەژﻧﯽ ﺑێڵــﻦ داﻧﺎی ﺗﯿــﺎدا ﭘﯿــﺮۆز دەﻛﺮێــﺖ ،روو ﻟە ھەڵﻜﺸــﺎن دەﻛﺎت و ﺧەڵﻜێﻜــﯽ زۆرﯾﺶ ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋێﺮان و وﺗﺎﻧــﯽ دەوروﺑەری ﺑﯚ ﺗەﻣﺎﺷﺎﻛﺮدﻧﯽ دەﭼﻨە ﺋەو ﻧﺎوﭼەﯾە.
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
0964(0)7502376262 0964(0)7502386262
ژﻣﺎرە ) ، (175ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 15 ،
ﯾﻪﮐﺘﺮﯾﺘﺎن ﺧﯚﺷﺒﺰوێﺖ ﺑﻪم ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﻣﻪﮐﻪن ﺑﻪ ﮐﯚﺗێ ڕێﮕﻪش ﻣﻪدهن ﻟﻪﻧێﻮان ﮐﻪﻧﺎری ڕۆﺣﯽ ھﻪردووﮐﺘﺎﻧﺪا ﺑﺒێﺘﻪ دهرﯾﺎﯾﻪﮐﯽ ﺳﻪرﺷێﺖ ﭘﻪرداﺧﯽ ﯾﻪﮐﺘﺮی ﭘڕ ﺑﮑﻪن، ﺑﻪم ﻟﻪ ﭘﻪرداﺧﯽ ﯾﻪﮐﺘﺮ ﻣﻪﺧﯚﻧﻪوه. )ﺟﺒﺮان ﺧﻪﻟﯿﻞ ﺟﺒﺮان ،ﭘێﺨﻪﻣﺒﻪر ،ﻟﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﺳﻮێﺪﯾﯿﻪوه( ﺳــﻪر دهﺑﻪم ﺳــﻪر دهھێﻨﻢ وا ھﻪﺳــﺖ دهﮐﻪم زۆرﻣــﺎن ﺧﺮاپ ﻟﻪ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﮔﻪﯾﺸــﺘﻮوﯾﻦ ،ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﻣﺎﻧﺎی ﺋﺎزادی ڕۆﺣﻪﮐﺎﻧﻪ ﻧﻪک ﮐﯚﯾﻠﻪﮐﺮدﻧﯽ .ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴــﺘﯽ ﻟﻪ ﻧێﻮان دوو ﮐﻪﺳــﺪا ﭼﻪﻧﺪ ﻗﻮڵ ﺑێﺖ ،ﮔﻪر ﮔﻪﯾﺸــﺘﻪ ﺳــڕﯾﻨﻪوهی ﺳــﻨﻮوری ﻧێﻮان ﺋﻪو دوو ﮐﻪﺳﻪ، دﯾﺎره دهﺑێﺖ ﮐﻪﺳــێﮑﯿﺎن ﺑﭽێﺘﻪ ﻧﺎو ﺳــﻨﻮوری ﺑﺎزﻧــﻪی ﺗﺎﮐﻪﮐﻪی ﺗﺮهوه ﮐﻪ ﺋﻪو ﺳــﻨﻮورهش ﻧﻪﻣﺎ ﭼﯽ ﺑﮑﻪﯾﺖ ﺑﯚ ﺑﻪراﻣﺒﻪرهﮐﻪت ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑﻪﺧﺘﻪوهری ﺑﮑﻪﯾﺖ ،ﭼﻮﻧﮑﻪ ﺑﻮوﯾﺖ ﺑﻪ ﮐﻪﺳــێﮑﯽ داﮔﯿﺮﮐﻪر .رهﻧﮕﯽ ﺳﻮوری ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﮐﺎڵ دهﺑێﺘﻪوه. ﺧﻪرﯾﮑﺒﻮو ﺑﯿﺮم ﺑﭽێﺖ ﭼﯿﺮۆﮐﯽ ﺋﻪو ﭘﯿﺎوهﺗﺎن ﺑﯚ ﺑﺎس ﺑﮑەم .ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ واﺑﺰاﻧﻦ ﮐﯚﺗﺎﯾﯿﻪﮐﻪی وهک ﮐﯚﺗﺎی ﻓﯿﻠﻤﻪ ھﻨﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﻪ ،ﯾﺎن داﺳﺘﺎﻧﻪﮐﺎن و ﺋﻪﻓﺴﺎﻧﻪ ﻓﯚﻟﮑﻠﯚرﯾﯿﻪﮐﺎن ،ھﻪردوو ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﻪﮐﻪ ھﻪﻣﻮو ﺗﻪﻣﻪﻧﯿﺎن ﺑﻪ ﺑﻪﺧﺘﻪوهری دهﺑﻪﻧﻪ ﺳﻪر .ﺑﻪداﺧﻪوه واﻧﻪﺑﻮو .ﺋﻪم ﭘﯿﺎوه ﺑﻪﺳﺘﻪزﻣﺎﻧﻪ ﺗﻪواو دڵﺨﯚش و ﺑﻪﺧﺘﻪوهر دهﺑێﺖ ﺑﻪو ژﻧﻪ و ﺑﻪو ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴــﺘﯿﯿﻪی ﮐﻪ ھﻪﺳــﺘﯽ ﭘێ دهﮐﺎت .ﺷﻪوێﮏ ﺗﻪﻣﺎﺷﺎی ﺋﺎﺳﻤﺎن دهﮐﺎت و ﺳﻪری ﻟﻪ ﺟﻮاﻧﯽ ﺋﻪﺳﺘێﺮهﮐﺎن ﺳﻮوڕ دهﻣێﻨێ ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﯾﻪﮐێﮑﯿﺎن ،ھێﻨﺪه ﻧﺎﺑﺎ ﺋﻪو ﺋﻪﺳــﺘێﺮهﯾﻪ دهﮐﺸێ و دهﮐﻪوێﺘﻪ ﻧﺎو ھﻪردوو دهﺳﺘﯿﯿﻪوه .ﻟﻪ ﺧﯚﺷﯿﺎﻧﺪا ﻧﺎزاﻧێ ﭼﯽ ﺑﮑﺎت ،ھێﻨﺪهی ﻧﻪﺑﺮد ڕۆﺣﯽ ﻟﻪﻧﺎو ﺋﻪﺳﺘێﺮهﮐﻪدا ﺗێﮑﻪڵ ﺑﻮو .ﺑﻮوﻧــﻪ ﮔڵﯚڵﻪﯾﻪک ﻟﻪ ڕووﻧﺎﮐﯽ .ﺑڕﯾــﺎری دا ھﻪردووﮐﯿﺎن ﭘێﺸﮑﻪش ﺑﻪ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﻪﮐﻪی ﺑﮑﺎت .ﺧﺴﺘﯿﻪ ﻧﺎودهﺳﺘﯽ ژﻧﻪﮐﻪوه، ﺋﻪوﯾﺶ ﺗﻪواو ﺷــڵﻪژاو ﻟﻪ دهﺳﺘﯽ ﮐﻪوﺗﻪ ﺧﻮارهوه ،ھﻪﭘﺮون ھﻪﭘﺮون ﺑــﻮو .ﭘﯿﺎوه ﺳــﻪرﮔﻪرداﻧﻪﮐﻪ دڵﯿﺶ و ھﻪﺳــﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﻟﻪدهﺳــﺖ دا. ﮔﻪڕاﯾﻪوه ﺳــﻪر دۆﺧﻪﮐﻪی ﺟﺎران و دهﮔﻪڕا ﺑﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا دهﯾﻮﯾﺴــﺖ ﺑﯚ ﺧﻪڵﮑﯽ ﺑﺴــﻪﻟﻤێﻨێ ﮐﻪ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴــﺘﯽ وﺟﻮدی ﻧﯿﯿﻪ .ڕوﯾﺰ ﻟﻪم ڕووداوهدا دهﯾﻪوێ ﺋﻪوهﻣﺎن ﭘێﺒڵێﺖ ﮐﻪ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ و ﺑﻪﺧﺘﻪوهری ﻟﻪ دهرهوهی ﻣﺮۆڤ ﺧﯚﯾﻪوه ﻧﺎﯾﻪت ،ﺑﻪڵﮑﻮ ﻟﻪ ﻧﺎوهوهی ﺧﯚﺗﺪاﯾﻪ ،ھﻪر ﺧﯚﺷﺖ ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ ﻟﻪ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋﻪو ھﻪﺳﺘﻪ. ﭘﯿﺎوهﮐــﻪ ھﻪﺳــﺘﯽ ﺑــﻪ ﺑﻪﺧﺘــﻪوهری دهﮐﺮد ﻟــﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺋﻪو ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﯿﻪی ھﻪﺳــﺘﯽ ﭘێﺪهﮐﺮد ﺑﻪراﻣﺒﻪر ژﻧﻪﮐﻪ ،ﮐﺎﺗێ وﯾﺴﺘﯽ ﺑﯿﺨﺎﺗﻪ ﻧﺎودهﺳــﺘﯽ ژﻧﻪﮐﻪوه ﺑﯿﮑﺎﺗﻪ ﺑﻪرﭘﺮﺳــﯽ ﺋــﻪو ﺑﻪﺧﺘﻪوهرﯾﯿﻪ، ھﻪردووﮐﯿﺎﻧﯽ ﻟﻪدهﺳﺖ ﭼﻮو. ﮔﺮﻓﺘﻪﮐﻪ ﺋﻪوهﯾﻪ ﮐﻪ ﯾﻪﮐێﮑﻤﺎن ﺧﯚش دهوێﺖ دهﺑێﺖ ﺋﻪو ﮐﻪﺳﻪ ﺑﺒێﺘﻪ ﻣﻮڵﮑﻤﺎن ،ﺑﻪﭘێﯽ ﺑﯚﭼﻮون و ﺣﻪز و ﭘێﻮهرهﮐﺎﻧﯽ ﺋێﻤﻪ ھﻪڵﺴــﻮﮐﻪوت ﺑﮑﺎت ،ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﻻی ھﻪﻧﺪێ ﺧﻪڵﮏ ﺧﯚﺑﻪﺧﺘﮑﺮدن و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪاﻧﻪ ﺑﯚ ﺋﻪو ﮐﻪﺳﻪی ﺧﯚﺷﯽ دهوێﺖ ،ﺑێ ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧﻪوه ﻟﻪ ﺧﯚﻣﺎن. ﻣﺮۆڤ درهﻧﮓ ﻟﻪو ڕاﺳــﺘﯿﯿﻪ ﺗێــﺐﮔﺎت ﮐﻪ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴــﺘﯽ ﻣﺎﻧﺎی ﺳــڕﯾﻨﻪوهی ﺧﯚﻣــﺎن ﻧﯿﯿــﻪ ،ﺑﻪڵﮑــﻮ رێﺰﮔﺮﺗﻨﻪ ﻟﻪ ﺑﻮوﻧــﯽ ﺧﯚت و ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴــﺘﯽ .ﮔﻪر ﺗﯚ ﺧــﯚت ﺑﻪﺧﺘﻪوهر ﻧﻪﺑﯿﺖ و ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴــﺘﯽ ﺳــﻪرﭼﺎوه ﻟﻪ دڵﺘﻪوه ھﻪڵﻨﻪﮔﺮێ ﺋﻪوهی دهﯾﮑﻪﯾﺖ ﺑﯚ ﮐﻪﺳﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﻪ ھﻪر ﻧﺎوێﮑﻪوه ﺑێﺖ ،ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ﻧﺎﺑێﺖ و ھﻪرﮔﯿﺰ ﺑﻪﺧﺘﻪوهرﯾﺎن ﻧﺎﮐﻪﯾﺖ. وهک ﺋﻪو ژﻧﻪی ھﻪﻣﻮو ﺷــﺘێﮑﯽ ﺑﯚ ﻣێﺮدهﮐﻪی دهﮐﺮد ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺋﻪوهی ڕازی ﺑــﮑﺎت و ﺋﺎزاری ﻧﻪدات ،ﮐﻪﭼــﯽ ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوهی ﺧﯚی ﺑﻪﺧﺘﻪوهر ﻧﻪﺑﻮو و رێﺰی ﺑﯚ ﺧﯚی داﻧﻪدهﻧﺎ و ﺑﻪردواﻣﯿﺶ ﺗﺮس ﻟﻪ دڵﯿﺪاﺑﻮو ،ﺑﯚﯾﻪ ھﻪرﮔﯿﺰ ﻣێﺮدهﮐﻪی دڵﯽ ﺑﻪو ﺷــﺘﺎﻧﻪ ﺧﯚش ﻧﻪﺑــﻮو ﮐﻪ دهﯾﮑﺮد .ﺋﻪو ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪاﻧﻪﺷﯽ ﮐﻪﺳــﯿﺎﻧﯽ ﺑﻪﺧﺘﻪوهر ﻧﻪدهﮐﺮد و ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﺸﯽ ﻟﻪ دهرووﻧﯽ ھﻪردووﮐﯿﺎﻧﺪا دروﺳﺖ ﻧﻪﮐﺮد. ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ دهﺑێﺖ ﺑێ ﻣﻪرج ﺑێﺖ ،ﺑﻪراﻣﺒﻪرهﮐﻪت ﺧﯚﺷﺒﻮوێ ﺑێ ﺋﻪوهی ﮐﯚﻣﻪڵێ ﮐﯚت و ﻣﻪرﺟﯽ ﺑﯚ داﺑﻨێﺖ ،ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوهی ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻟﻪ ﺋﺎﻣێﺰی ﺋﺎزادی ﺗﺎﮐﻪﮐﺎﻧﺪا دهﺗﻮاﻧێ ھﻪﻧﺎﺳﻪ ﺑﺪات. ﺗﯚ ﮔﻪر ﻣﻨﺖ ﺧﯚش دهوێﺖ دهﺑێﺖ ﮐﻪ وﺷﻪی دهﺑێ ﮐﻪوﺗﻪ ﻧێﻮان دوو ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﻪوه ﺋﻪوا ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻣﺎﻧﺎی ﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﯿﻪ .ﭘﺎوﻟﯚ ﮐﺎﯾﯿﻠﯚ ﻟﻪ رۆﻣﺎﻧﯽ زهھﯿــﺮهدا دهڵێﺖ :ﺋﻪو ﺗﻪﻧﯿﺎ ژﻧێﮏ ﺑﻮو ﻟﻪ ﻣﻪﺳــﻪﻟﻪﯾﻪﮐﯽ ﯾﻪﮐﺠﺎر ﺳﺎﮐﺎر ﺗێﮕﻪﯾﺸــﺖ ،ﻣﻨﯽ ﺗێﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ﭘێﺶ ﺋﻪوهی ڕووﺑﻪڕووی ﺋﻪو ﺑﺒﻤﻪوه دهﺑێﺖ ڕووﺑﻪڕووی ﺧﯚم ﺑﺒﻤﻪوه. ﭘێﺶ ﺋﻪوهی داوا ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪرهﮐﻪﻣﺎن ﺑﮑﻪﯾﻦ ﻟێﻤﺎن ﺗێﺒﮕﺎ دهﺑێ ﭘێﺶ ھﻪﻣﻮو ﺷــﺘێ ﺧﯚﻣﺎن ﻟﻪ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﮕﻪﯾﻦ ،ﺑﺰاﻧﯿــﻦ ﭼﯿﻤﺎن دهوێﺖ و ﺑﻪﺗﻪﻣﺎی ﺋــﻪوهش ﻧﻪﺑﯿﻦ ﺑﻪراﻣﺒﻪرهﮐﻪﻣﺎن ﺑﻪو ﺟﯚره ﺑﮕﯚڕێ ﮐﻪ ﺋێﻤﻪ دهﻣﺎﻧﻪوێﺖ. ﺑﻪو ھﯿﻮاﯾــەی ﺑﻪو ﮔﯚڕاﻧﻪی ﺋﻪو ﺑﻪﺧﺘﻪوهر دهﺑﯿﻦ و ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴــﺘﯽ دروﺳــﺖ دهﺑێﺖ .روﯾﺰ ھﻪر ﻟﻪو ﮐﺘێﺒﻪﯾﺪا ﺑﺎس ﻟﻪ ﭘێﻮهﻧﺪی ﻣﺮۆڤ و ﺋﺎژهڵ دهﮐﺎت ،ﺋێﻤﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﺳﻪﮔﻪﮐﻪﻣﺎن ﯾﺎن ﭘﺸﯿﻠﻪﮐﻪﻣﺎن ﺧﯚﺷﺒﻮوێ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺳﻪﮔﻪﮐﻪ ﺑﮑﻪﯾﻦ ﺑﻪ ﭘﺸــﯿﻠﻪ ﯾﺎن ﺑﻪ ﭘێﭽﻪواﻧﻪوه .ﺳﻪگ ھﻪر ﺳﻪﮔﻪ و ﭘﺸﯿﻠﻪ ھﻪر ﭘﺸﯿﻠﻪﯾﻪ. ﺟﺎ ﺗﯚش ﭼﻪﻧﺪ ھﺎوﺳﻪرهﮐﻪﺗﺖ ﺧﯚﺷﺒﻮوێ ﭼﺎوهڕواﻧﯽ ﺋﻪوه ﻣﻪﮐﻪ ﺋﻪو وهک ﺗﯚی ﻟێ ﺑێﺖ ﯾﺎن وهک ﺋەو ﮐﻪﺳــﻪی ﻟێ ﺑێــﺖ ﮐﻪ ﺗﯚ دهﺗﻪوێ. دهﺑێــﺖ ﯾﻪﮐﺘﺮﯾﻤﺎن ﺧﯚﺷــﺒﻮوێ ھﻪرﯾﻪک وهک ﺋــﻪوهی ﮐﻪ ھﻪﯾﻦ، ﯾﻪﮐﺘﺮﯾﺶ ﻗﺒــﻮوڵ ﺑﮑﻪﯾﻦ وهک ﺋــﻪوهی ﮐﻪ ھﻪﯾــﻦ ،ﺋﻪﮔﯿﻨﺎ ﯾﻪﮐﺘﺮ دهﺧﻪﯾﻨﻪ ﻧﺎو ﺋﻪو ﭼﻮارﭼێﻮهی ﮐﻪ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴــﺘﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ھﻪﻧﺎﺳﻪی ﺗێﺪا ﺑﺪات .ﯾﻪﮐێﻚ ﻟﻪو ﻗﺴﺎﻧﻪی ﻟﻪ زۆر وﺗﺪا ﺑﺎوه دهڵێﻦ ﻏﯿﺮهﮐﺮدن ﻧﯿﺸﺎﻧﻪی ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﯿﻪ .ﺑﻪ دﯾﺪی ﻣﻦ ﭘێﭽﻪواﻧﻪﮐﻪی ڕاﺳﺘﻪ .ﭼﻮﻧﮑﻪ ﮐﻪ ﻏﯿﺮه ھﻪﺑﻮو ﻣﺎﻧﺎی ﺋﻪوهﯾﻪ ﺑڕوات ﺑﻪ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪراﻣﺒﻪرهﮐﻪت ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻪردهوام ﺗﺮﺳــﺖ ھﻪﯾﻪ ﻟﻪوهی ﺑﻪﺟێﺖ ﺑێڵێ و دوای ﯾﻪﮐێﮑﯽ ﺗﺮ ﺑﮑﻪوێﺖ .ﮐﻪ ﺗﺮﺳــﯿﺶ ﮐﻪوﺗﻪ ﻧێﻮان دوو ﮐﻪﺳــﻪوه ﻣﺎﻧﺎی ﺋﻪوهﯾﻪ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﯿﻪﮐﻪ درزی ﺗێﮑﻪوﺗﻮوه و ﺑﻪم زواﻧﻪ دهﺷﮑێ. ﺟﺎ ﮔﻪر ﻟﻪﻣﻪودوا ﻏﯿﺮهﺗﺎن ﻟــﻪ ﯾﻪﮐﺘﺮ ﮐﺮد ﺑﻪدوای ﮐﻪﺗﯿﺮهدا ﺑﮕﻪڕێﻦ ﮐﻪ ﺋﻪو درزاﻧﻪ دهﻟﻜێﻨﯽ ﺑﻪﯾﻪﮐﻪوه ،ﺑﻪم ﺋﺎﺧﯚ ﺋﻪو درزاﻧﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﺑﻪرﮔﻪ دهﮔﺮێ؟.
19
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﺑێﻤﻪرج
ھﻮﻧەر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
20 www.wishe.net
ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ
sarbaz25@yahoo.com 07502376262
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ
ژﻣﺎرە ) ، (175ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 15 ،
wishe@wishe.net
ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق دوو رووی ﺗەواو ﺟﯿــﺎواز و دژﺑەﯾەﻛﯽ ھەﯾە .رووی ﻧﺎوەﺧﯚ وەك دەﯾﺒﯿﻨﯿﻦ ﺑﺮێﺘﯿﯿە ﻟە داڕﻣﺎﻧــﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ،ﻟە ﻛﺎرﻛەوﺗﻨﯽ داﻣەزراوەﯾﻠﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻟە ﺑەرﺗﺮازاﻧــﯽ ﯾەﻛەﺗﯿﯽ رﯾﺰی ﻻﯾەﻧەﯾﻠﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﺳەردەﻣێﻜﯽ ﯾەﻛﺠــﺎر ﺑە ھەﺳــﺖ و ﻛﺮژﺑﺎردا، ﻛــە ھەﻣﻮوﺷــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺑە ﻧەﻛﺎراﯾﯿﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗڕاﻧﯽ و دەوڵەﺗڕاﻧﯿﯿەوە ھەﯾە .رووەﻛەی ﺗــﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺮێﺘﯿﯿــە ﻟە ﺋﺎﺳــﯚﯾەﻛﯽ دەم ﻛەﻟــﯽ ﮔەش، ﻛە رەﻧﮕــە زەردەی ﺧﯚرێﻜﯽ ﻟەم ﻧێﺰﯾﻜﺎﻧەی ﻟێﻮە ھەڵﺒێ و ﺋەﻣەﯾﺎن ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺑە ﺑــﺎری ﻧﺎودەوڵەﺗﯿﻮە ھەﯾە زﯾﺎﺗــﺮ ،داﺧەﻛەم ﻛﻮرد ھﯿﭻ ﻧﯚرێﻜﯽ ﺗێﺪا ﻧﺎﮔێڕێ .ﻧﯚرﯾﺸﯽ ﺗێﺪا ﺑﮕێڕێ ﻧﯚرێﻚ دەﺑێ ﭘێﭽەواﻧەوەی رێــﮋەن .ﻛﻮرد ﻟە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿﺪا رووەﺗێﻜﯽ ھێﻨﺪە ﻛﺮێﺘﯽ ﻧﯿﺸــﺎن دا ھەﻣــﻮو رۆژ ﺑﯿڵێﯿﻨەوە ”ﺋﺎی ﻟە ژێﺮدەﺳﺘەﯾﯿﺪا ﺋێﻤە ﭼەﻧﺪ ﺟﻮاﻧﺘﺮ ﺑﻮوﯾﻦ“. ﻟــە ﺑــﺎرەی ﻧﺎوەﺧﯚوە ﻣــﻦ ھﯿﭻ ﻧﺎڵێﻢ ﻟە ﺑەرﺋــەوەی ھەﻣﻮو ﻛەس ﻟەواﻧەﯾە ﻟە ﻣﻨﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﺠﻮێﺘەوە، ﻟەﺑەرﺋەﻣــە ﺗەﻧﯿﺎ ﺳەراﺳــﯚﯾﯿﯽ
Wishe Heftenameyekî sîyasî giştîye
ﺋــەو رووداوەﯾﻠە دەﻛەﯾــﻦ وا ﺑە ﺑــەرەوە دێﻦ و دەﺷــێ ﻧﺎوﭼەی رۆھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ﺳــەرﺗﺎﭘێ ھەڵﺘەﻛێﻨﻨــەوە و داڕێﮋﻧەوە .ﺋەم ﻧﺎوﭼەﯾە ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﭘێﺸﻮوی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﺎراك ﺋﯚﺑﺎﻣﺎدا ﺑە ﮔەﻟێــﻚ دژوەری ﺋﺎوس ﺑﻮو ،دەﺑێ وەك ﺑڕﯾﺎری ﻣێﮋوو ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺗﺎزە دۆﻧﺎڵــﺪ ﺗﺮاﻣﭙﺪا رزﮔﺎری ﺑﺒــێ و ﺑەرەﻛەی ﺧﯚی داﺑﻨێ .راﺳﺘﯿﻨەی ﺋەو رێﮋﯾﻤﺎﻧەی ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛەدا ﻛﺎران :ﺳــﻌﻮودﯾە و ﺋێــﺮان و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟە ھەﺷــﺖ ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ﻛەوﺗــە روو. دەرﻛەوت ﻛﯚﻣەڵە ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ ﺗەواو ﺑــە ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﯿﺎﻧــﯽ و ﻧﺎﻣﯚن ھﯿــﭻ ﻧﺎوﻛﯚﯾەﻛﯿــﺎن ﻟــە ﻧێﻮاﻧﺪا ﻧﯿﯿە ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺗەﻧﮕﮋە و ﺷــەڕی ﮔەورەﺷﯿﺎن ﻟە ﻋێﺮاق و ﺳﻮورﯾﺎ و ﯾەﻣــەن و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟﯿﺒﯿﺎدا ﻧﺎﯾەوە، ﻛە زﯾﺎﻧــﯽ ﺳــەری و ﻣﺎڵﯿﯽ ﺋەو ﺗەﻧﮕﮋە و ﺷــەڕاﻧە ﻟە ﺣﺴــێﺐ و ﻛﺘێﺐ ﻧﺎﯾەن .ﺋێﺴــﺘﺎ دوای ﺷەش ﺳﺎڵ ﻟەو ﺗەﻧﮕﮋە و ﺷەڕەﯾﻠە و دوای ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑە ھﺎﺗﻨــﯽ ﺗﺮاﻣﭗ ،ھەر ﺳێ ﻻﯾەﻧە ﻧﺎوﺑﺮدووەﻛەی ﺳەرەوە دەﯾﺎﻧــەوێ ﺑەرزەﻛــﯽ ﺑﺎﻧﺎن ﻟێﯽ
ﻣێﮋووێﻚ ﺑە ﮔﻮێﺮەی دڵﺨﻮازی ﺧﯚﻣﺎن ﺑﭽﻨە دەرەوە و ﺑﺎﺟە ﮔەورەﻛەش ﺑە ﮔەﻻﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە ﺑﮋﻣێﺮن، ﺋەﻣەش ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﺪا ﻣەﺣﺎڵە وەك دﯾﺮۆك ﺑﯚﻣﺎﻧﯽ دەﮔێڕێﺘەوە. ﻟە ﻣــﺎوەی ﻛەﻣﺘﺮ ﻟــە ﻣﺎﻧﮕێﻜﺪا ﭼﺘێﻜﯽ ﺋەوﺗﯚ ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دۆﻧﺎڵﺪ ﺗﺮاﻣﭗ ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ ﺋەم ﻧﺎوﭼەﯾەی ﺋێﻤەدا دەرﻧەﻛــەوت ھەرﭼەﻧﺪە ﺑڕﯾــﺎری )ﻧﺎﺑێ(ﻛﺮدﻧــﯽ ھﺎﺗﻨــﯽ ھﺎوﺗﯿﯿەﻟﯽ ﺣەوت وﺗﯽ زۆرﯾﻨە ﻣﻮﺳــڵﻤﺎن ﺑﯚ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ،ﺧﯚی ﺋﺎﻣﺎژﻛەﯾەﻛﯽ ﺑەﺳــە ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺑﺰاﻧﯿﻦ داھﺎﺗــﻮو ﭼﯿﯽ ﻟە ھەﻧﺎوی ﺧﯚﯾــﺪا ﺑﯚ ﺋێﻤــە ھەڵﮕﺮﺗﻮوە .ﺋەو ﺑڕﯾــﺎری ﻧﺎﺑێﯿە ﻧﯿﺸــﺎﻧەﯾەﻛە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺗﺮاﻣﭗ دەﯾــەوێ ﮔەڕی ﮔــەورە ﻟەم ﻧﺎوﭼەﯾــە ﺑﺌﺎڵێﻨێ ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﻟە دەﺳﭙێﻜﺪا ﻟەواﻧەﯾە ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ﺑﻜﺎت ﺑە ﺋﺎرﻣﺎﻧﺞ و ﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ﺧﯚی. ﺗﺮاﻣﭗ ﻟــەو رۆژاﻧەی ﭘێﺸــﻮودا ﻟــە وەﻣﯽ ﺳــەرۆك ﺣەﺳــەن رۆﺣﺎﻧێﺪا وﺗــﯽ ”وا ﭼﺎﻛە ورﯾﺎی ﺧﯚی ﺑێــﺖ“ ﺑە واﺗــەی ﺋەوەی ﺳــەردەﻣﯽ ھەڕەﺷە و ﮔﯚڕەﺷەی ﺑــﯚش و ﺑــێ ﺑﻨــەوای ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎدا ﻛﺎﺗــﯽ ﺑە ﺳــەرﭼﻮوە .ھــﺎوﻛﺎت
ھەﻧﺪێﻚ ﺳــەرﭼﺎوە ﻧﯿﺸــﺎﻧەﯾﺎن ﺑە ﺟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ ھێﺰی ﺳــەرﺑﺎزی ﻟە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎوە ﺑﯚ ﺋﺎوەﯾﻠﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە دا. ﭘﺎڵەﺳﻮوداﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ﻟە ﻻﯾــەن ﺋەﻣەرﯾﻜﺎوە چ ﺑە ﺷــەڕ چ ﺑە ھەڕەﺷە ،ﺳــەرەﺗﺎ ﺑﯚ ﻛﻮردی ﺑﺎﺷﻮور ﺑﺎش دەﺷﻜێﺘەوە ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﻛﯚﻣــﺎر ،ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ داڕزاﻧﺪووە. ﻧــەك ﺗەﻧﯿﺎ ﺑــﯚ ﺑﺎﺷــﻮور ﺑﮕﺮە ﺑﯚ رۆھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑﺎش دەﺷــﻜێﺘەوە ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻧﺎﺷێ ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚری ﻟە وﺗﯽ ﺋێﺮاﻧﺪا دوای ﺳــﯽ و ھەﺷﺖ ﺳﺎڵ ھێﺸــﺘﺎ ﺑە ﭘﺘەوﯾﯿەﻛەی ﺟﺎراﻧﯽ ﻣﺎﺑێﺘەوە ﻧەﺧﻮازە ﻟە ﺑﺎری ﺋﺎﺑﻮورﯾﺪا. ﺧﯚش ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺗﺮاﻣﭙﺪا ﺋەوەﯾە ﺳﯿﺎﺳەﺗەﻛەی ﺗەواو ﭘێﭽەواﻧەی ﻛﺎرﺑﮕێڕﯾﯽ ﺋﯚﺑﺎﻣﺎﯾە .ﺋەوەی دواﯾﯽ، واﺗە ﻛﺎرﺑﮕێڕﯾﯽ ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﻧﺎوﭼەﻛەی ﺋێﻤەی ھەﺷــﺖ ﺳــﺎڵ ﻟە ﺷــەڕ و ﺋﺎژاوەﯾەﻛــﺪا ھەڵﻜێﺸــﺎ ھەر ﺑﯚ ﺋەوەی ھەﻟــﯽ ﻓﺮۆﺗﻨەوەی ﭼەك ﻟەﺑﺎرﺗﺮ ﺑﻠﻮێﻨێ ﺑــەم ﻛﺎرﺑﮕێڕﯾﯽ ﺗﺮاﻣــﭗ دەڵێ ﺳــﻮﭘﺎی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ دێﺖ ﺑە ﭘﺎرەی ﺧﯚﺗﺎن دەﺗﺎﻧﭙﺎرێﺰێ. رەﻧﮕــە ”ﭘﺎراﺳــﺘﻦ ﺑــە ﭘــﺎرەی ﺧﯚﻣﺎن“ ﺑﺰﻧﺴــێﻜﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑێ ﺑﯚ
ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟە ﺑﺰﻧﺴــﯽ ﻓﺮۆﺗﻨەوەی ﭼــەك .ﻛﯚﮔــەش ﻟەواﻧەﯾە دوای ﺋــەو ھەﻣﻮو ﺳــﺎڵە ﻟــە ﭼەﻛﯽ ﻛﯚﻧە ﺑەﺗــﺎڵ ﺑﻮوﺑێﺘــەوە .ھەﻣﻮو وﺗەﯾﻠﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿﺎن ﺑە ﭘﺎراﺳــﺘﻦ ھەﯾە ﻟە ھەڕەﺷەی ﯾەﻛﻮدوو .ﺗﺮاﻣــﭗ ﻟە زووەوە وﺗﯽ ﺋﯿﺘﺮ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ وﺗەﯾﻠﯽ ﻛەﻧﺪاو ﻟە ھەڕەﺷــەی ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑە ﭘــﺎرەی ﺧﯚﯾﺎﻧە .ﺑــﯚ ﻋێﺮاﻗﯿﺶ ھــەر وای وت .ﻟــەم رۆژاﻧەدا ﺑە ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﺟﺎﭘﺎﻧﯿﺸﯽ وت ﺑــە ﭘﺎرەی ﺧﯚﺗﺎن ﻟە ھەڕەﺷــەی ﻛﯚرﯾــﺎی ﺑﺎﻛﻮرﺗــﺎن دەﭘﺎرێﺰﯾﻦ. ﺋەوەی ﺗﺮاﻣــﭗ دەﯾڵێ و دەﯾەوێ ﺑﯿﻜﺎت راﺳﺘﯿﺖ دەوێ ھەرﭼەﻧﺪە ﭘێﭽەواﻧەی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺳەرۆﻛﯽ راﺑﺮدووە ﺑــەم ﺗەواوﻛەرﯾﺸــە ﺑــﯚی ،ﻛﻮردواﺗەﻧﯽ ﺑــە ﺑﺎﯾە و ﺑە ﺑﺎراﻧە ﻟــە ﺑەﻓﺮ ﻛــەم دەﺑێﺘەوە و ھەر ﮔەﻻﻧﻦ دەﺑێ ﺑــﺎج ﺑﮋﻣێﺮن. ﺗەﻧﯿﺎ ﺟﯿﺎوازﯾﯿەك ھەﺑێ ﻟەوەداﯾە، ﺑﻮوﻧــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑــە ﻛەڵەﮔﺎﯾﯽ ﻟــەم ﻧﺎوﭼەﯾەی ﺋێﻤــەدا ،ﺑﻮوﻧﯽ ﻛەڵەﮔﺎﯾــە ﺑەﺳــەر ﻛەڵەﮔﺎﯾەﻛﯽ ﻧﺎوەﺧﯚﯾﯿــﻮە و ھەرﻧەﺑــێ ﮔەﻻن ﭼێﮋێﻚ ﻟە دﯾﻤەﻧﯽ ﻛەڵەﮔﺎ ﺑەﺳەر ﻛەڵەﮔﺎوە دەﺑﯿﻨﻦ و ﭘﺸــﻮوێﻜﯿﺎن
دێﺘەوە ﺑە ﺑەردا. ﻟە رۆژی ﯾەﻛەﻣﯽ ﺑﺎﻧﮕەواﺷــەی ھەڵﺒﮋارﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻟە ﭘــﺎر ﺋــەم ﻛﺎﺗەوە، ﻛێﺸەی ﺳــﻮورﯾﺎ ﭼﯚن ﯾەﻛﻼﯾﯽ دەﺑێﺘەوە و ﺑەﺷﺎر ﺋﺎﺧﯚ دەڕوا ﯾﺎن دەﻣێﻨێ؟ ﺑە ھﯿﭻ ﺟﯚرێﻚ ﺑﯚ دۆﻧﺎڵﺪ ﺗﺮاﻣﭗ ﮔﺮﯾﻨﮓ ﻧەﺑــﻮو .ﻣﺎﻧەوەی ﺑەﺷــﺎر ﯾﺎن رۆﯾﯿﻨﯽ ،ﻟە ﻛﺎرﻧﺎﻣەی ﺳــەرۆك ﺋﯚﺑﺎﻣﺎدا ھەﺑﻮو ،ﺑﯚ ﺗﺮاﻣﭗ ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛــﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەوە ھەﯾە ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ ﻛﻮردی رۆﺋﺎوادا ﺑە ﻻی زۆرەوە ﻣﺎﻣەڵەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ وەك ﺧﯚی دەﻣێﻨێﺘــەوە و رەﻧﮕە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﺶ ﺑﺒێ .ﺳەﺑﺎرەت ﺑەوەی ﭘێﻨﺎﺳە و ﭘێﻮاﻧەی ﺗﺮاﻣﭗ ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﺑﺎﺑەﺗێــﻚ ﺗﺎزەﯾــە و ﺟﻮداﯾە ،دوور ﻧﯿﯿە ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻛﻮردی ﺑﺎﻛﻮرﯾﺸﺪا ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑێﺘە ﮔﯚڕان و ﭼﯽ ﺗﺮ ﺋەو ﺗێﻜﯚﺷﯿﻨە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە ﻧەﭼێﺘە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺗﯿﺮۆرەوە. ھەرﭼەﻧــﺪە زووە وەك وﺗــﻢ ﺗــﺎ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﻛﺎرﺑﮕێڕﯾﯽ ﺗﺎزەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ چ ﺳﯿﺎﺳــەﺗێﻚ ﻟــە ﺋﺎﺳــﺖ ﺋەم ﻧﺎوﭼەﯾەدا ﻧەﺧﻮازە ﻟە ﺋﺎﺳﺖ دۆزی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دەﮔﺮێﺘە ﺑەر ﺑەم ﺋەو ﭘﯿﺎوە ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻟە ﭘﺎﺷــﯿﻨەی ﺑﺰﻧﺲ و ﻣﺎڵﺪارﯾﯿەوە ھﺎﺗﻮوە ،ﺟێﯽ
ﭼﺎوەڕواﻧﯿﯿە ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﻛەی ﺋەو ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑێ ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دووڕواﻧە و ﺑێ وﯾﮋداﻧﺎﻧەی ﺋەھﻠﯽ ﺳﯿﺎﺳەت، ﻛە ﻧــﺎن ﺑــە ﺧﻮێﻨــﯽ ﮔەﻻﻧەوە ﻣﺎﯾەی ﺋەوﭘەڕی ﭼێﮋ و ﺧﯚﺷــﯿﯿە ﺑﯚﯾﺎن .ﺋەو ﻣﮋدەﯾەی ﻟە ﺋﺎﺳــﯚی دەم ﻛەﻟــەوە ﭼﺎوەڕواﻧﯿــﻦ زوو ﺳــەردەرێﻨێ ﺋەوەﯾە ﺗﺮاﻣﭗ ،ﺋەو ﻣﺎڵــە رواڵەت ﭘﺘــەوەی ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێــﺮان ﺑﮫەژێﻨێ ،ﻛە ﺑــە دڵﻨﯿﺎﯾﯿﻮە دەﺑــێ ﺑﺰاﻧﯿﻦ وەك دەرﺳــﯽ ﻣێﮋوو ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛﺎت ﻛﯚﻣﺎر ﻟە ﻧﺎوەﺧــﯚدا ڕزﯾﻮە و ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﺎڵێﻜﯽ دەرەﻛﯿﯽ ﻣﺎوە ﺑﯿﻜەوێﻨێ. ﻛﯚﻣــﺎری ھەڵﻮەﺷــﺎﻧەوەی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ،ﻟــە ﺗەواوی ﻧﺎوﭼــەی رۆھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﺪا ﺑــە دەر دەداﺗــەوە ﻧەﺧــﻮازە ﻟە دوو وﺗــە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛەی ﺗﺮ: ﺳــﻌﻮودﯾە و ﺗﻮرﻛﯿــﺎدا ،ﺑەﻣەش ﮔﺮێﻜﻮێــﺮە ﻟــە ﻣێﮋﯾﻨەﻛــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دوای ﺳەت ﺳﺎڵ ﻟە ﺷــەڕی ﯾەﻛەﻣەوە ﺧﺎو دەﺑێﺘەوە و داﺧﯽ ﮔﺮان ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەوەﯾە دﯾﺴﺎن ﻣێــﮋووی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑﯿﺎﻧﯽ و دەرەﻛﯽ دەﯾﻨﻮوﺳﻨەوە ھەرﭼەﻧﺪە ﺋەﻣﺠﺎرەﯾﺎن رەﻧﮕە ﻧﻮوﺳﯿﻨەوەﯾەك ﺑێﺖ ﺑە ﮔﻮێﺮەی دڵﺨﻮازی ﺧﯚﻣﺎن.