ﭼﻮار ھەزار دۆﺳﯿەی زێﺪەڕۆﯾﯽ ﻟە ھەوﻟێﺮ رەواﻧەی دادﮔﺎ دەﻛﺮێﻦ
4
ﻋەﻟﯽ و ژﯾﻦ ﺧﯚﯾﺎن ﻧەﺗەﻗﺎﻧﺪەوە ﭘەﻛەﻛە ﺗەﻗﺎﻧﺪﻧﯿەوە
7
ﻟــە زاﻧﻜــﯚی ﭘﯚﻟﯿﺘەﻛﻨﯿﻜﯽ ﺗەﺧﺸــﺎن و ﭘەﺧﺸﺎن ﺑە ﭘﺎرەی ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎن دەﻛﺮێ ﭘێﻨــﺞ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ زﯾﺎﻧــﯽ ﮔەورەﯾﺎن ﺑە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔەﯾﺎﻧﺪووە
13
ﺋﺎﻣێﺮە زﯾﺮەﻛەﻛﺎن ﻣﻨﺪاڵ ﺗەﻣﺒەڵ دەﻛەن
7
ﺑﺎوﻛێﻚ ﻟە ھەوﻟێﺮ ھەردوو ﻛﭽەﻛەی دەﻓﺮۆﺷێﺖ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر ژﻣﺎرە ) ، (176ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 22 ،
ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە
3
www.wishe.net
6
ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە
ﺑﺮﯾﻜﺎرﻧﺎﻣەی ﺑﯚ ﻋﻮﻣەری ﺳەﯾﺪ ﻋەﻟﯽ ﻛﺮدووە
ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ دەﺳﺖ ﻟە ﮔﯚڕان ھەڵﺪەﮔﺮێ 3
دۆﺳﯿەی ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ..
ﯾﺎﺳﺎ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻣﺴﯚﮔەر دەﻛﺎت ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻮان و ﭘﺴــﭙﯚڕان ،دۆﺧــﯽ ﺋێﺴــﺘەی ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە و ﺑﺎﺳــﻜﺮدﻧﯽ ﻟێﻜﮫەڵﻮەﺷــﺎﻧەوەی وﺗﺎﻧﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ ﻟەم ﺳەروﺑەﻧﺪەی ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﻟەﻻﯾــەن ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوە و ﭘﺴــﭙﯚڕان دەﺧﺮێﺘــە ڕوو ،ﺑــە ﻛﺎﺗێﻜــﯽ زۆر ﻟەﺑــﺎر دەزاﻧــﻦ ﺑﯚ ﺑڕﯾــﺎردان ﻟە ﻣﺎﻓــﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳﯿﻦ و ﻟەﺑﺎرەی ھﯚﻛﺎری ﺧﻮدی و ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺑﯚ ھەﻧﮕﺎوﻧﺎن ﺑﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ،دۆﺧﯽ ﺋێﺴﺘە ﺑــە ﮔﻮﻧﺠــﺎو دەزاﻧــﻦ و دەڵێﻦ ،دەﺑێ ﺳــﺎزاﻧﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ھەﺑێ و ﭘەﻟە ﻟــەم ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﺑﻜﺮێ، ﭼﻮﻧﻜە دەرﻓەﺗە ﻣێﮋووﯾﯿﯿەﻛﺎن ﻧﺎﮔەڕێﻨەوە.
11
UNﺋەو ﻛەﺳﺎﻧە ﻟە ﻛﯚڵ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ھﺎﻧﺎی ﺑﯚ دەﺑەن ﻟــە زۆرﺑەی وﺗﺎﻧــﯽ دﻧﯿﺎ ،ﺧەڵﻜﯽ ﻟــێ ﻗەوﻣﺎو ﮔﻠەﯾــﯽ و ھﺎﻧﺎﯾﺎن ﺑﯚ ڕێﻜﺨــﺮاوی ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ) (UNدەﺑەن ﻛە ﺗێﯿﺪا ﺑﺎوەﺷــﯿﺎن ﺑــﯚ دەﮔﯿﺮێﺘەوە ،ﺑــەم ﺋﯚﻓﯿﺴــەﻛەی ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن،
ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﻟە ﭘﺮۆﺳەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪﺗﺮﯾــﺎن دەﻛﺎت .ﺋﺎﺧــﺮ ﺑەﺑــێ ژوان ڕێﮕــەی ﭼﻮوﻧــﻪ ژوورەوەت ﻧﯿﯿــە و ﺑــﯚ ژواﻧﮕﺮﺗﻨﯿﺶ ژﻣﺎرەﯾەﻛﺖ ﭘێ دەدرێ ﻛە ﻗەت وەم ﻧﺎداﺗەوە. ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛە ﭘﺎﺳﺎوی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ دەھێﻨﻨەوە.
6
ﻗەدەر ﻧﯿﯿە ڕووﺑەڕووی ﺑﺒەوە
16 14
ﺳەرﺧێڵ ھﺎﺷﻢ
ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﻣﺎدەی ھﯚﺷﺒەر دێﻨێ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻛﺎرﮔێڕی و ﺗەﻧﺎھﯽ ﻟە ﺷــﺎرۆﻛەی ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛەن ،رێﮋەی ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎدە ھﯚﺷــﺒەرەﻛﺎن ﻟە ﺳــﻨﻮورەﻛەﯾﺎﻧﺪا ﺑەرەو ھەڵﻜﺸــﺎن ﭼﻮوە .ﺋەوان راﺳﺘەوﺧﯚ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﺑە ھێﻨــﺎن و ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﻣﺎدەی ھﯚﺷﺒەر ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر دەﻛەن.
4
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
2
”ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﭘﺎرﺗﯽ ﻧەﯾﮕﻮﺗﻮوە ﺑەم ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣە و ﺑەو ﺟﯚرە ﺋەو ﭘێﺸــﻨﯿﺎزاﻧە ﺟێﺒەﺟێ دەﻛەﯾﻦ ،ﺋەوەش دەرﺧەری ﺋەوەﯾە ﭘﺎرﺗﯽ ﻧﺎﯾەوێﺖ و ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻧﯿﯿە ﺑﯿﺮ ﻟە ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ﺑﻜﺎﺗەوە و ﺗەﻧﯿﺎ ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧە“.
ژﻣﺎرە ) ، (176ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 22 ،
دوای ﺑێ ﺋﻮﻣێﺪﺑﻮوﻧﯽ ﻟە ﭼﻮوﻧەوە ﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣەت و ﭘەرﻟەﻣﺎن
ﮔﯚڕان ﻟەﻧﺎو ڕێﻜﺨﺴﺘﻨەﻛﺎﻧﯿﺪا ڕاﭘﺮﺳﯽ ﺑﻮوﻧەوە ﺑە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن دەﻛﺎت
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان ،دوای ﺋەوەی ﺑﯚی ﯾەﻛﻼ ﺑﻮوەﺗــەوە ﻛــە ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ وەك ﺟﺎری ﭘێﺸــﻮو ﺑﭽێﺘــەوە ﻧــﺎو ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧەوە، ﺋێﺴــﺘە ﻟەﻧﺎو ڕێﻜﺨﺴــﺘﻨەﻛﺎﻧﯿﺪا ڕاﭘﺮﺳــﯽ و ﺑﯿﺮوراﮔﯚڕﯾﻨەوە دەﻛﺎت ﺑــەوەی ﺋﺎﺧﯚ ﺑﺒێﺘەوە ﺑە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﯾﺎن ﻧﺎ ،ﺋەم ھەوڵەﯾﺸﯿﺎن دوای ﭘێﺪاﮔﺮی ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دێﺖ ﻟە
ﻧەﮔەڕاﻧەوەی ﯾﻮﺳــﻒ ﻣﺤەﻣەد وەك ﺳەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻧﻮێ ﺑﯚ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨەی ﻧﻮێﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت. ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﻟە ﻛﺎﺑﯿﻨەی ھەﺷــﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺑەﺷــﺪاری ﻛــﺮد و ﭼﻮار وەزارەﺗﯽ ﭘێ درا ﻟەﮔەڵ ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑەم ﻣﺎوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳــﺎڵێﻜە
ﻟەﻻﯾەن ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣــەت دوور ﺧﺮاوەﺗــەوە و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﺶ ﻟەﻛﺎر ﻛەوﺗﻮوە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﮔﯚڕان ﺑە ﻓەرﻣﯽ ﻛﺸﺎﻧەوەی ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ڕاﻧەﮔەﯾﺎﻧﺪووە. ”وﺷــە“ ﺋەوەی زاﻧﯿﻮە ﺑەھﯚی ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوە ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺑێ ﺋﻮﻣێﺪﺑﻮوﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻟە وەرﮔﺮﺗﻨەوەی ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﭼﻮوﻧەوە ﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑەو ﻗﻮرﺳــﺎﯾﯿﯿەی
ﭘێﺸــﻮوی ،ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ڕاﭘﺮﺳــﯿﯿە ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی رێﻜﺨﺴــﺘﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺒێﺘەوە ﺑە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن. ﺷﯚڕش ﺣﺎﺟﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان، ﺑﯚ ”وﺷە“ـــﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛﺮد ،ﺋەﮔــەرەﻛﺎن ﻟە ﺑەردەم ﮔﯚڕاﻧﺪا ﻛﺮاوەن ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ھﯿﭻ ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﻧەداوە .ﺣﺎﺟﯽ ﮔﻮﺗﯽ ”ﻟەﻧﺎو ﮔﯚڕاﻧﺪا ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر ھەن ،ﺑەم دوا ﺑڕﯾﺎر ﻻی ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿە. ﺣﺎﺟﯽ ڕووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ﻛــە ھەﻣﻮو ﮔﯚڕاﻧێﻚ ﺑە ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺟﭭﺎﺗەوە ﭘﺎﺑەﻧــﺪن ،ﺑﯚﯾە ﺑﯚ ﮔﯚڕان ﻛﺸﺎﻧەوە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺋﺎﺳﺎﻧە. ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﻛە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2009دا ﻟەﻻﯾەن ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ،ﺟێﮕﺮی ﺋەوﻛﺎﺗﯽ ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭼەﻧﺪ ﺋەﻧﺪام ﻣەﻛﺘەب ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺮ دروﺳﺖ ﻛﺮا ،ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ 2009دا 25ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎ و ﭼﻮار ﺳﺎڵﯽ ﯾەﻛەم ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﺑﻮو ،ﺋێﺴﺘەش ﺑەﺷێﻚ ﻟە ھەڵﺴﻮوڕاواﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛە داوای ﺑﻮوﻧەوە ﺑە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن دەﻛەن. ﻋەدﻧــﺎن ﻋﻮﺳــﻤﺎن ھەڵﺴــﻮوڕاوی ﺋــەو ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾە ،ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﻛﺸﺎﻧەوەی ﮔﯚڕان ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەت ﻛﺮد و ﭘێﯽ واﺑﻮو دەﺑێﺖ ﮔﯚڕان ﺑﺒێﺘەوە ﺑە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن. ﺋەو ھەڵﺴــﻮوڕاوە ﺑە“وﺷە“ـــﯽ ﮔﻮت” ،ﺟێﯽ ﺧﯚی ﺑﻮو ھەر زۆر زوو ﮔــﯚڕان ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت
ﺑﻜﺸــێﺘەوە ،ﺑــەم ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﮔــﯚڕان ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧەﻣــﺎوە و ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻮوﻧەﺗەوە ،دەﺑێﺖ ﮔﯚڕان ﺧﯚی ﯾەﻛﻼ ﺑﻜﺎﺗەوە و ﻛﺸﺎﻧەوەی ﺧﯚی ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ڕاﺑﮕەﯾەﻧێﺖ“. ﺑە ﺑڕوای ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﮔﯚڕان ﺑێ ﺋﻮﻣێﺪ ﺑﻮوە ﻟە ﭼﻮوﻧەوە ﻧــﺎو ﺣﻜﻮوﻣەت و ﭘەرﻟەﻣﺎن، ﺑﯚﯾــە دەﯾﺎﻧەوێﺖ ﺑﺒﻨــەوە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺗﺎ ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮودا دەﻧﮕﯽ ﺧەڵﻚ ﺑﯚ ﻻی ﺧﯚﯾﺎن ڕاﺑﻜێﺸﻨەوە. ﺷﯚڕش ﺣەﺳەن ،ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی زاﻧﻜﯚ و ﭼﺎودێﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺑە“وﺷــە“ی ﮔﻮت” ،ھﺎوﻛێﺸەﻛە ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ ڕووﻧە ،ﮔﯚڕان ﺑێ ﺋﻮﻣێــﺪ ﺑﻮوە ﻟە ﭼﻮوﻧەوە ﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﭘەرﻟەﻣﺎن ،ﺋەوەی ﻣەﺑەﺳــﺘﯿەﺗﯽ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑﻜﺸــێﺘەوە و ﺑــە ھەڵﻤەﺗــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪن و ھێﺮﺷــﻜﺮدﻧە ﺳــەر ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﺣﺰﺑــەﻛﺎن دەﯾەوێﺖ ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﺪا ﺷﻜﺴﺖ ﻧەھێﻨێﺖ“. ﺷﯚڕش ﺣەﺳەن:
ھﺎوﻛێﺸــەﻛە ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻚ ڕووﻧە ،ﮔﯚڕان ﺑێ ﺋﻮﻣێﺪ ﺑﻮوە ﻟە ﭼﻮوﻧەوە ﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣەت و ﭘەرﻟەﻣﺎن
”ﻟە ﭘێﺸﻨﯿﺎزەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﭘەﺷﯿﻤﺎن ﻧﺎﺑﯿﻨەوە“
ﭘﺎرﺗﯽ :ﺳﻮورﯾﻦ ﻟەﺳەر ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﭘەﯾﺎﻣەﻛەی ﺑﺎرزاﻧﯽ وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ھەﻧﺪێ ﻻﯾەﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــە ﭘەﺷــﯿﻤﺎﻧﺒﻮوﻧەوەی ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛــەن ﻟــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘێﺸﻨﯿﺎزەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ،ﺑەم ﭘﺎرﺗﯽ ڕای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﻛە ﺋەوان ﺳــﻮورن ﻟەﺳــەر ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘێﺸــﻨﯿﺎزەﻛﺎن و ﻟــە ﮔەڕی دووەﻣﯽ داﻧﻮﺳﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺸــﺪا ﺋەو ﭘﺮﺳــە زﯾﺎﺗﺮ دەﺧەﻧە ﺑەر ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ. ﺳــێ ﻣﺎﻧﮓ ﺑەر ﻟە ﺋێﺴﺘە ،ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ و ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﺳــێ ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی ﺑــﯚ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﻜﺮدﻧەوەی ﺑﺎرودۆﺧﯽ ھەرێﻢ ﺧﺴــﺘە ڕوو ،ﺋەواﻧﯿــﺶ :دەﺳــﺘﺒەردارﺑﻮوﻧﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟە ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ و داﻧﺎﻧﯽ ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺗﺮ ﺗﺎ وادەی ھەڵﺒــﮋاردن ،ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜﯽ ﻧﻮێ و ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﻛﺎراﻛﺮدﻧــەوەی .دوای ﺋــەو ڕاﮔەﯾﺎﻧﺮاوە ﭘﺎرﺗﯽ ﺳــەرداﻧﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ دەﺳــﺖ ﭘــێ ﻛﺮد و ﮔەڕی ﯾەﻛەﻣــﯽ داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﺗﺎی ﭘێ ھێﻨــﺎ ،ﺑــەم ﺋێﺴــﺘە ھەﻧﺪێ ﻻﯾــەن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــە ﭘەﺷــﯿﻤﺎﻧﺒﻮوﻧەوەی ﭘﺎرﺗﯽ دەﻛــەن ﻟەو ﭘێﺸﻨﯿﺎزاﻧەی ﺑﺎرزاﻧﯽ. ﻣﺤەﻣەد ﻋەﻟــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻣﺤەﻣەد ﻋەﻟﯽ:
”ﭘﺎرﺗﯽ رژد ﻧﯿﯿە ﻟەﺳــەر ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽﭘێﺸﻨﯿﺎزەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ“
ﮔﯚڕان ،ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﭘﺎرﺗﯽ رژد ﻧﯿﯿە ﻟەﺳەر ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺸﻨﯿﺎزەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ“. ﺋــەو زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﭘﺎرﺗﯽ ﻧەﯾﮕﻮﺗﻮوە ﺑەم ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣــە و ﺑەو ﺟﯚرە ﺋەو ﭘێﺸــﻨﯿﺎزاﻧە ﺟێﺒەﺟێ دەﻛەﯾﻦ ،ﺋەوەش دەرﺧەری ﺋەوەﯾە ﭘﺎرﺗﯽ ﻧﺎﯾەوێﺖ و ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﻧﯿﯿە ﺑﯿﺮ ﻟە ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ﺑﻜﺎﺗەوە و ﺗەﻧﯿﺎ
ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧە“. ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑەوەش ﻛــﺮد ،ﮔﯚڕان ﭘێﺸــﻮازی ﻟە ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﺒﻮوﻧەوەی ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ھەرێﻢ دەﻛﺎت ،ﺑەم ﺑەو ﻣەرﺟەی ﺋەو ﺳــێ ﭘێﺸﻨﯿﺎزەی ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ ﺑە ﯾەك ﭘﺎﻛێﺞ ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێﻦ و ﺟﯿﺎ ﻧەﻛﺮێﻨەوە. ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺑڕﯾــﺎر ﺑــﻮو ﮔــەڕی دووەﻣــﯽ
ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎن زووﺗﺮ دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜەﻧەوە ،ﺑەم وەك ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ،ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑــەم زوواﻧە ﮔــەڕی دووەﻣﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎن ﺋەﻧﺠــﺎم دەدات و دڵﻨﯿﺎﯾﯿﺶ ﻟە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺸﻨﯿﺎزەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ دەدات. ﻓﺎزڵ ﺑەﺷﺎرەﺗﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﭘﺎرﺗﯽ،
ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ﺑەم زوواﻧە ﮔەڕی دووەﻣﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێﻮان ﻻﯾەﻧەﻛﺎن دەﺳــﺖ ﭘێ دەﻛﺎﺗەوە .ﺑەﺷﺎرەﺗﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋەوەﺷﯽ ﮔﻮت، ”ﭘﺎرﺗﯽ زۆر رژدە ﻟەﺳەر ﭘێﺸﻨﯿﺎزەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ و ﺑە ھﯿﭻ ﺟﯚرێﻚ ﭘﺎﺷــﮕەز ﻧەﺑﻮوەﺗەوە. ﻟە ﮔەڕی دووەﻣﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎﻧﯿﺸﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﺋەو ﭘێﺸﻨﯿﺎزاﻧە دەﺧﺮێﻨە ﺑەر ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ“. ﺑەﺷــﺎرەﺗﯽ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ھﯿﻮاﯾﺎن واﯾە ھەﻣــﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮ وەك ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑە ﺗەﻧﮓ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺒﻮوﻧەوەی دۆﺧﯽ ھەرێﻤەوە ﺑﻦ و ھەوڵ ﻧەدەن ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوە و داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧەﻛﺎن ﺑەﻻڕێﺪا ﺑﺒەن“. ﺑەھــﯚی ﺗێﻜﭽﻮوﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﭘﺎرﺗــﯽ و ﮔــﯚڕان ،ﻧﺰﯾﻜــەی ﺳــﺎڵ و ﻧﯿﻮێﻜە ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ھەرێــﻢ و ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺋﺎڵﯚزە و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﻟەﻛﺎر ﻛەوﺗﻮوە ،ﺑەم ﭘێﺸﻨﯿﺎزەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﻮﻣێﺪێﻜــﯽ ﻻی ﺧەڵﻚ دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە ﺋەو ﺑﺎرودۆﺧە ﭼەﻗﺒەﺳﺘﻮوە ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە ﻛﯚﺗﺎی ﭘێ ﺑﮫێﻨﺮێﺖ. ﺳــەﻟﯿﻢ ﻛﯚﯾﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳەرﻛﺮاﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،ﺑﺎﺳــﯽ ﻟە ﺳﺎردﺑﻮوﻧەوەی ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮد و دەڵێﺖ” ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە داﻧﻮﺳﺘﺎﻧەﻛﺎن دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜەﻧەوە “.ﺋەو ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯿەﻛەی ﻛﯚﻣەڵ ﺑە ”وﺷە“ی ﮔﻮت” ،دەﺳﺖ ﭘێﻨەﻛﺮدﻧەوەی ﮔەڕی دووەﻣﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەﻛﺎن و ﺑێﺪەﻧﮕﺒﻮون ﻟێﯽ، ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﺋەوەی ﻻ دروﺳــﺖ ﻛﺮدوﯾﻦ ﻛە ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﭘێﺸﻨﯿﺎزەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﭘەﺷﯿﻤﺎن ﺑﻮوﺑێﺘەوە“. ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوەش ﻛــﺮد ،دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧەوەی داﻧﻮﺳﺘﺎﻧەﻛﺎن ﺑﯚ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﻜﺮدﻧەوەی ﺑﺎرودۆﺧﯽ ھەرێــﻢ ﭘــڕۆژەی رژد و ھەﻧــﮕﺎوی ﻛﺮدەﯾﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘە.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻰ
ﻟە زاﻧﻜﯚی ﭘﯚﻟﯿﺘەﻛﻨﯿﻜﯽ ﺗەﺧﺸﺎن و ﭘەﺧﺸﺎن ﺑە ﭘﺎرەی ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎن دەﻛﺮێ
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ .ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﻟــە زاﻧﻜــﯚی ﭘﯚﻟەﺗەﻛﻨﯿﻜــﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،راﮔﺮ و ﺳەرۆك ﺑەش و ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ﺗەﺧﺸﺎن و ﭘەﺧﺸﺎن ﺑەو ﭘﺎراﻧە دەﻛەن ﻛە ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎن وەردەﮔﯿﺮێ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺧﻮێﻨﺪن و ﻣﻮوﭼــەی ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻜــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟێ ﺧــەرج ﻛﺮدووە ،ﺑەم ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻛە ﺋەرﻛە ﻗﻮرﺳەﻛەی ﻟەﺳــەر ﻣﻮوﭼەی ﭘێ ﻧــەدراوە. ﺳــەرۆﻛﯽ زاﻧﻜﯚﻛە دەڵێ” ،ﺋەوان ﻟﯿﺴﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿە“. ﺗﺎﺑﺎن ﻛەرﻛﻮوﻛﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی زاﻧﻜﯚ ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە وﺗﺎرێﻜــﺪا ﻛە ﻟە ﺳﺎﯾﺘﯽ ”وﺷــە“ ﺑو ﻛﺮاوەﺗەوە، ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻛﯚ ﺑﻜەﻧەوە ﻟە ﺧەڵﻚ ﻟــە ﺑەراﻣﺒەر ڕێﮕەداﻧﯿﺎن ﺑــە ﺧﻮێﻨــﺪن ،ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻗﻮﺗﺎﺑــﯽ وەرﮔﯿﺮاون ﺑﯚ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺗﺎ ﭘﺎرەی ﻣﻮوﭼە ﺑﯚ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن داﺑﯿﻦ ﺑﻜەن ،ﺑەم ﺳەﯾﺮ ﻟەوەداﯾە ﻛە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺋەم ھەﻣﻮو ﭘﺎرەﯾە ﭼﯽ ﻟێ ھﺎت ﻟە ﺳــﺎﯾەی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭼﺎودێﺮﯾﯿەﻛــﯽ وردی وەزارەت و
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ؟ ﺋەوەﯾﺸﯽ روون ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ﻟە زاﻧﻜﯚی ﭘﯚﻟەﺗەﻛﻨﯿﻜﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﻟە ﺳەرﺟەم ﺋەو ﺑەﺷﺎﻧەی ﻟە ﻛﯚﻟﯿﮋی و ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕــە ﺗەﻛﻨﯿﻜﯿﯿــەﻛﺎن ﻛﺮاوﻧەﺗــەوە ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 500ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر ﻛﯚ ﻛﺮاوەﺗەوە و ﻟە ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ زاﻧﻜﯚ داﻧﺮاوە .ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد” ،ﺋەم ﭘﺎرەﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮو ﺧەرج ﺑﻜﺮێﺖ ﺑــﯚ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن و ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ﻛە ﺋێــﻮاران دەوام دەﻛەن ،ﺑەم ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋــەم زاﻧﻜﯚﯾە ﻟە ﻛﯚﺗــﺎی ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑــﺮدوو ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ دووەم و ﺳــەرەﺗﺎی ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕە ﺷﻮﺑﺎت ،ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﮫێﻨﯽ و ﺗﺎﯾﺒەت و دوور ﻟە ھەﻣﻮو ﯾﺎﺳﺎﯾەك ﻟە ﭘﺎرەی ﻛﯚﻛــﺮاوەی ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋێﻮاران ،ﺗەواوی ﻣﻮوﭼەی ﻣﺎﻧﮕﯽ )12 ،9 ،8 ،7ی 2016و ﻣﺎﻧﮕﯽ 1ی (2017ﯾﺎن ﺑــﯚ ﺧﯚﯾﺎن ﺑڕﯾﻮەﺗەوە و وەرﮔﺮﺗــﻮوە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻟە ھﯿﭻ ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺋەم زاﻧﻜﯚﯾــە دەوام ﻧەﻛﺮاوە“. ”ھەروەھــﺎ ھەرﭼﯽ ڕاﮔﺮی ﻛﯚﻟێﮋ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەی ﺳــەر ﺑەم زاﻧﻜﯚﯾە و ﺟێﮕﺮەﻛﺎﻧﯿــﺎن ھەﯾە ،ھەﻣﻮوی ﻣﻮوﭼــەی ﻣﺎﻧﮕــﯽ )(12 ،11 ،10
ﯾــﺎن ﺑﯚ ﺧەرج ﻛﺮاوە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەﻣﺎﻧﯿــﺶ ھﯿــﭻ دەواﻣێﻜﯿــﺎن ﻧەﻛــﺮدووە و ﺑﺎﯾﻜﯚت ﺑــﻮوە“ ،ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨەﻛەدا ھﺎﺗﻮوە. ﻛەرﻛﻮوﻛﯽ ﭘەردە ﻟەﺳەر ﺋەوەش ﻻ دەدا ﻛە ”ھەر ﺑە ﺑڕﯾﺎری ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەم زاﻧﻜﯚﯾــە ،ﻣﻮوﭼەﯾەﻛﯽ 700 ھــەزاری دﯾﻨــﺎری و 600ھەزار دﯾﻨﺎری ﺧەرج ﻛﺮاوە ﺑﯚ ﺳەرۆﻛﯽ ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮﻟﯿﮋ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﻛﺎن و ھەﻧــﺪێ ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەری ﻧﺰﯾﻚ ﻟە ﺧﯚﯾﺎن و ﺑڕﯾﺎردەری ﺑەﺷــەﻛﺎن، ﺑــەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﯾەك ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻟــە ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕــە و ﻛﻮﻟﯿﮋەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم زاﻧﻜﯚﯾە ،ﻓﻠﺴێﻜﯿﺎن وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ھەرﭼﯽ ﭘﺎرەﯾە ﻛە ﻛﯚ ﻛﺮاوەﺗەوە ،ﺑﯚ ﺋەوە ﺑﻮوە ﻣﻮوﭼەی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﭘێ داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺮێﺖ“. ﺋــﺎﻻن ﻓەرەﯾــﺪوون ﺳــەرۆﻛﯽ زاﻧﻜﯚی ﭘﯚﻟەﺗەﻛﻨﯿﻜﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺑەﭘێــﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﻟە داھﺎﺗﯽ ﻧﺎوﺧــﯚ ﻣﻮوﭼە داﺑەش دەﻛەﯾﻦ ،ﺋێﺴﺘە ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران دراوە ،ﺑەم ﻣﻮوﭼەی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻧەدراوە و ﻧﻮوﺳﺮاوﻣﺎن ﻛﺮدووە ﺑــﯚ ﻛﯚﻟێﮋ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﻛﺎن ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﺑەری داراﯾﯽ و وردﺑﯿﻨﯽ،
ﺋەواﻧﯿــﺶ واژووی ﺑﻜــەن ،ﺑەم ﻟﯿﺴــﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗــەواو ﻧەﻛﺮدووە، ﺋەوەی ﻟﯿﺴﺘەﻛەی ﺗەواو ﻛﺮدووە وەك ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕــەی ﺗەﻛﻨﯿﻜــﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﻣﻮوﭼــەی ﺧﯚﯾــﺎن وەرﮔﺮﺗﻮوە. ﻓەرەﯾــﺪوون ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﮔﻮت، ”ﭘێﻤﺎن ﮔﻮﺗــﻮون ﻛە ﺑە زووﺗﺮﯾﻦ ﻛﺎت ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻛﯚﻟێﮋەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺗــەواو ﺑﻜەن، ﺗــﺎ ﻟﯿﺴــﺖ ﻧەﯾەﺗــە ﺑەردەﻣﻤﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﻮوﭼــە داﺑەش ﺑﻜەﯾﻦ، ﺑەم ﭘــﺎرەی ﺋﺎﻣﺎدەﻣــﺎن ھەﯾە، ﻟەﺑەرﺋەوەی ﯾەﻛــەم ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﭘﺎرە دەدرێــﺖ ﺑﯚ ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﺋێﻮاران،
ھﯚﻛﺎری دواﻛەوﺗﻨەﻛەی ﺋەوەﯾە، ﺑەم ﻟە ﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮەوە ﭘێﺪاﻧﯽ ﻣﻮوﭼە ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی دەﺑێﺖ. ”ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆرﻣﺎن ﺧەرج ﻛﺮدووە ﻟــە ﺑەﺷــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ و ﻛەﻣﭙﯽ زاﻧﻜــﯚ ،ﻛﯚﻟێــﮋەﻛﺎن و ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎن و ﺗﺎﻗﯿﮕــەﻛﺎن ،ﺳــەرﺟەم ﭘﺎرەﻛە ﻟە ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ ﺑﺎﻧﻜــﯽ ھەﯾە ،ﺑەم ﺗەواوﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﻟﯿﺴــﺘەﻛﺎن ھﯚی ﻧەداﻧــﯽ ﻣﻮوﭼەﯾــە ،ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺗﺎك ﺗﺎك ﻣﻮوﭼە وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ ،ﺑەردەوام داواﻛﺎرﯾﺸــﻤﺎن ﺑــﯚ دێــﺖ ﺑــﯚ ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﻛﺎن ،ﺋەوەش ﺑەﭘێﯽ ﺗﻮاﻧــﺎ ﭘﺎرەی ﺗێــﺪا ﺧەرج ﻛﺮاوە ،ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ ﺋەوەﺷﻤﺎن ﻛﺮدووە
ﺗﺎ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺗەﻣــﻮوزی داھﺎﺗﻮو ﻛە ﺧﻮێﻨﺪن ﺑەردەواﻣــە ،دەﺑێﺖ ﭘﺎرە ھەﺑێﺖ و ﻣﻮوﭼە ﺑﺪەﯾﻦ“ .ﺳەرۆﻛﯽ زاﻧﻜﯚی ﭘﯚﻟەﺗەﻛﻨﯿﻚ وای ﮔﻮت. دﻛﺘﯚر ﺋــﺎﻻن رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘــﺎرە ﻟە ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎر، ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ ﺧﺮاﭘﯿﯽ ﺑــﺎری داراﯾﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﻛــﺮاوە و دەڵــێ، ”داﺷــﻜﺎﻧﺪان ﻛﺮاوە ،ﻟــە ھەﻧﺪێﻚ ﺑــەش ﻧﺮﺧــەﻛﺎن % 50ی زاﻧﻜﯚ ﺋەھﻠﯿﯿەﻛﺎﻧــە ،ﻟــە ھەﻧﺪێﻜﯽ ﺗﺮ ،%60ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﻛﺎن ﻟە ﯾەك ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎرەوە دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت ﺑەﭘێﯽ ﺑەﺷــەﻛﺎن ،ﻛﯚﻟێﮋەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻟــە ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ و 500ھەزارەوە دەﺳــﺖ
ﭘێ دەﻛﺎت ﺑەھەﻣﺎن ﺷێﻮە ﺑەﭘێﯽ ﺑەﺷــەﻛﺎن ،ﺑەھــﯚی دۆﺧەﻛەوە ھەﻧﺪێــﻚ ﻟــەو ﭘﺎرەﯾە ﺑەﻗﯿﺴــﺖ وەردەﮔﯿﺮێﺖ وەك ﻛﺎرﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎن“. ھﺎوﺳــەر ھﯚﺷــﯿﺎر ،ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟەوﺑﺎرەوە ﺑە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﺗﻮاﻧﺎی ﺋەوەﻣﺎن ﻧﯿﯿــە ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺑﺎ و ﭘێﺸــﻤەرﮔە و داد و ﯾﺎﺳــﺎ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﺑﻜەﯾﻦ و ﺋەو دەﺳەﺗە ﻻی ﺋێﻤە ﻧﯿﯿە .ﺑەم ﺑە ”ﻛﺎرێﻜﯽ ﺧﺮاپ“ی ﻧﺎو ﺑﺮد. ھەروەھــﺎ ﮔﻮﺗــﯽ” :ﺋێﻤــە وەك ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ﻧﺎ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە دەﺳەﺗﯽ ﺋێﻤەدا ﻧﯿﯿە ،ﺑــەم ﻟە ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺗﺮەوە ﺋﯿﺶ و ﺑەدواداﭼﻮون ﺑﯚ ﺋەو ﻛﺎرە دەﻛەﯾﻦ ﺗﺎ ﻟە ڕاﺳﺘﯽ ﺑﺎﺑەﺗەﻛە دڵﻨﯿﺎ ﺑﺒﯿﻨەوە“. ”وﺷــە“ ،ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾەﻛﯽ زاﻧﻜﯚی ﭘﯚﻟﯿﺘەﻛﻨﯿﻚ و ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻣﯿﺮان ﺳەرۆﻛﯽ ﺑەﺷﯽ ﺋﺎﯾﺘﯽ زاﻧﻜــﯚی ﭘﯚﻟﯿﺘەﻛﻨﯿﻚ ﻛﺮد، ﺑــەم ﺑەھــﯚی ﺋــەوەی ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻟێﺪوان ﺑﺪەن .ھﯿﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﯿﺎن ﻧەدا.
ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ دەﺳﺖ ﻟە ﮔﯚڕان ھەڵﺪەﮔﺮێ
ﻛەﺳێﻚ وەك وەﻛﯿﻞ ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ڕێﻜﺨەری ﮔﺸﺘﯽ دﯾﺎری دەﻛﺎت وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ڕێﻜﺨەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان دوای ﺋەوەی ﻟە ﻣﺎوەی دوو ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوو زۆرﺑەی ﻛﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻟە دەرەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﻧﺎوی ﭼﺎرەﺳــەری ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛەی ﺑەﺳــەر دەﺑﺎت ،ﺋێﺴﺘە ﻛەﺳێﻜﯽ ﻧﺰﯾــﻚ ﻟــە ﺧــﯚی وەك وەﻛﯿﻠﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺧــﯚی ﺑــﯚ ڕێﻜﺨەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان دﯾﺎری ﻛــﺮدووە ،ﺋەﻣــەش ﭘێﭽەواﻧەی دەﺳﺘﻮوری ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕاﻧە ﻛە ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﺳﺎڵﯽ 2013 ﭘەﺳﻨﺪ ﻛﺮاوە و ﺧﯚی ﻟە ڕێﻜﺨەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﮔﯚڕان دوور دەﻛەوێﺘەوە. دوای ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوەی ﻟە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﻟــە 2009ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕاﻧﯿﺎن داﻣەزراﻧﺪ و ﺑەﺷــﺪاری ھەڵﺒﮋاردﻧﯿــﺎن ﻛﺮد ،دواﺗﺮ ﻟە 26و 27ی ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ ﯾەﻛەم/دﯾﺴێﻤﺒەری 2013ﺋەو ﺣﺰﺑە ﯾەﻛەم ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﺧﯚی ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺑەﺳــﺖ و دوای ﺗەواوﺑﻮوﻧﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛە ،دەﺳﺘﻮوری ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ ﮔﯚڕان ﭘەﺳــﻨﺪ ﻛﺮا ﻛە ﻟە ﻣــﺎدەی 15ﯾﺪا ھﺎﺗﻮوە ،ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻧەﺑﻮوﻧﯽ ڕێﻜﺨەری ﮔﺸﺘﯽ، ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ و ﺟﭭﺎﺗﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺑە دەﻧﮕﺪاﻧﯽ ﻧﮫێﻨﯽ
و ڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﺑە زۆرﯾﻨــەی ڕەھﺎ ﻛەﺳــێﻚ ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ڕێﻜﺨەری ﮔﺸــﺘﯽ دادەﻧێــﻦ ،واﺗــە داﻧﺎﻧﯽ ﻛەﺳــێﻚ ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ڕێﻜﺨەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛە ﻟە دەﺳەﺗﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﮔﯚڕاﻧە. ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی ﻟە ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻣەﻛﯚی ﺳــەرەﻛﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻟە ﮔﺮدی زەرﮔەﺗە دەﺳــﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗــﻮون ،ﻟە رۆژاﻧــﯽ راﺑﺮدوودا ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ وەﻛﺎﻟەﺗﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ وەك رێﻜﺨەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﮔــﯚڕان ﺑــﯚ ﻋﻮﻣەر ﺳــەﯾﺪ ﻋەﻟﯽ ﻛــﺮدووە ﻛە ﯾەﻛێﻜە ﻟــە ھﺎوڕێ ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ و ھەر ﻟەﻧﺎو ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە ﭘێﻜەوە ﺑﻮون ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە. ﺋەﻧﺪاﻣێﻜــﯽ ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ
ﮔﯚڕان ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﺑﺮﯾﻜﺎرﻧﺎﻣەﻛــە )وەﻛﺎﻟــە( رێﮕە ﺑە ﻋﻮﻣەر ﺳــەﯾﺪ ﻋەﻟــﯽ دەدات وەك رێﻜﺨەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﮔﯚڕان ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛــە ﺑﻜﺎت و ﻣﯚڵەﺗــﯽ ﺣﺰﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﯚ ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛە ﻟە وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق وەرﺑﮕﺮێﺖ“. ﺳــەرﻛﺮدەﻛەی ﮔﯚڕان ﺑﯚ ”وﺷە“ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﻟەﻣــەودوا ﻋﻮﻣەر ﺳەﯾﺪ ﻋەﻟﯽ وەك رێﻜﺨەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ دەﺗﻮاﻧێ ﺑەﻧﺎوی ﮔﯚڕان دەرﺑﻜەوێﺖ و ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪات“. ”ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻟە ﺑەﻏﺪا دەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻣﯚڵەﺗﯽ ﺣﺰب ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑەوەﯾە ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﺰب ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ھەﺑێ و ﺑە ﻓەرﻣﯽ داواﻛﺎری ﭘێﺸــﻜەش ﺑﻜﺎت ،ﺑﯚﯾە ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺧﯚی ﻟێــﺮە ﻧﯿﯿە و ﺑﺮﯾﻜﺎرﻧﺎﻣەی ﺑﯚ
ﻋﻮﻣەری ﺳــەﯾﺪ ﻋەﻟﯽ ﻛﺮدووە ﺗﺎ وەك ڕێﻜﺨەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﮔﯚڕان ﺋەو ﻛﺎراﻧە ﻟــە ﺑەﻏﺪا ﺗەواو ﺑﻜﺎت و ﮔﯚڕان ﺟﮕەﻟەوەی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻣﯚڵەﺗــﯽ ھەﯾــە ،وەك ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﻋێﺮاﻗﯿــﺶ ﻛﺎر ﺑــﻜﺎت و ﻣﯚڵەﺗﯽ ھەﺑێ ،ﺑەوەﯾــﺶ روون دەﺑێﺘەوە ﻛە رێﻜﺨەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺑە ﻧﯿﺎز ﻧﯿﯿە وا زوو ﺑﮕەڕێﺘــەوە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن“. ﺋەﻧﺪاﻣەﻛەی ﺟﭭﺎت وای ﮔﻮت. ھەوڵﺪاﻧــﯽ ﮔــﯚڕان ﺑــﯚ ﻣﯚڵەت وەرﮔﺮﺗﻦ ﻟــە ﺑەﻏﺪا ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە زۆرﯾﻨەی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺎس ﻟە ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە و ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛەن ،ﺑەم ﮔﯚڕان ﺑــە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﻣﯚڵەﺗــﯽ ﺣﺰب ﻟە ﺑەﻏﺪا ﺋــەوە دووﭘﺎت دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙەروەر دەﺑێ و ﻛﺎر ﺑﯚ ﯾەﻛﭙﺎرﭼەﯾﯽ ﻋێﺮاق دەﻛﺎت. ﻟە ﺑڕﮔــەی ﯾەﻛﯽ ﻣــﺎدەی 19ی ﯾﺎﺳﺎی ژﻣﺎرە 36ﺳــﺎڵﯽ 2015ی ﺣﺰﺑــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا ھﺎﺗــﻮوە ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣــﺰب ﯾﺎن ﺋــەو ڕێﻜﺨــﺮاوە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﺑە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗــﯽ ﺧــﯚی و ﭘێڕەوی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺣﺰﺑەﻛەی ،ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ ﺣﺰﺑەﻛــە دەﻛﺎت ﻟــە ھەﻣــﻮو ﻛﺎروﺑﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺑــەردەم دادﮔﺎ و ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ .ﻟە ﺑڕﮔەی
دووی ھەﻣﺎن ﻣﺎدەدا ﻧﻮوﺳــﺮاوە، ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﺰب ﯾــﺎن رێﻜﺨﺮاوە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛە دەﺗﻮاﻧێ ﻛەﺳــێﻚ ﯾﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰب وەك ﻧﻮێﻨەری ﺧﯚی دﯾﺎری ﺑﻜﺎت، ﺑەﭘێــﯽ ڕێﻮﺷــﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘێڕەوی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺣﺰﺑەﻛە. ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋەو ﻣﺎدەﯾەی ﯾﺎﺳــﺎی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاق ،ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ،ﻋﻮﻣەری ﺳــەﯾﺪ ﻋەﻟﯽ ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺧــﯚی وەك ﺑﺮﯾﻜﺎری ﺧﯚی دﯾﺎری ﻛﺮدووە ﺑﯚ ڕاﭘەڕاﻧﺪﻧﯽ ﻛﺎروﺑﺎرەﻛﺎن ﻟە ﺑەﻏﺪا و ﺑﺮﯾﻜﺎرﻧﺎﻣەی ﺗەواوی دەﺳەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﺮدووە. ”وﺷــە“ ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ زاﻧﯿﺎری زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﺳــەر ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗــە ،ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻚ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺷﯚڕش ﺣﺎﺟﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﻓەرﻣــﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان و ﭼەﻧــﺪ ﺋەﻧــﺪام و ھەڵﺴﻮوڕاوێﻜﯽ ﺗﺮی ﺑﺰووﺗﻨەوەی
ﮔــﯚڕان ﻛــﺮد ،ﺑــەم وەﻣــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧەداﯾەوە ﯾﺎن ﺑە ﺑﯿﺎﻧــﻮوی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧەﺑﻮون ﻟێﺪوان ﺑﺪەن. ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﻣﻮھەﻧﺪﯾــﺲ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﮔﯚڕان ﺣﺰﺑە و ﭘێــڕەوی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ھەﯾە، ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻧﯿﯿە ﺗﺎ ﺑﺮﯾﻜﺎرﻧﺎﻣە ﻟەﻻﯾەن ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎوە ﺑە ﻛەﺳێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑــﺪرێ ،ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﭘێڕەوی ﻧﺎوﺧﯚ ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ،ﺑەرزﺗﺮﯾﻦ دەﺳەﺗە ﻟەﻧﺎو ﮔﯚڕان و ﺑڕﯾﺎردەی ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﯿە. ھەروەھﺎ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﻟە دەﺳــەﺗﯽ ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﺪاﯾە ﻛەﺳێﻚ وەك ﻧﻮێﻨــەری ﺗەواوی ﺣــﺰب دﯾﺎری ﺑﻜﺎت ،ﻟە دەﺳــەﺗﯽ ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎدا ﻧﯿﯿە ،ﺋــەو ڕێﻜﺨەری ﮔﺸﺘﯿﯿە ،ﺑەم ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ
ﺟێﮕﺮەوەی ڕێﻜﺨەری ﮔﺸــﺘﯿﯿە ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻧەﺑــﻮوی ڕێﻜﺨەر ﺧﯚﯾﺪا“. ﺑەﮔﻮێﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷە“، ﮔﯚڕان ﻟە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﻣﯚڵەﺗﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺪا ،ﺟﯿﺎ ﻟەوەی ﺳﺴﺘﯽ و ﺑێ ھﯿﻮاﯾﯽ ﺑە رێڕەوی ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەدات ،ھﺎوﻛﺎت ﺑڕێﻚ ﭘﺎرەﯾﺸﯽ دەﺳــﺖ دەﻛەوێ ،ﺑەو ﭘێﯿەی ﺣﺰﺑــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﻟە وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﺑﻮدﺟە وەردەﮔﺮن. ﺑﯚﯾە ﺋەم ﭘﺮﺳە رووە داراﯾﯿﯿەﻛەی ﻟەﻧــﺎو ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺟﭭﺎﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯽ و ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ و ھەڵﺴــﻮوڕاواﻧﯽ ﮔــﯚڕان ﺑــﺎس ﻧﺎﻛــﺮێ و ﻛﺎرەﻛە ﻧﮫێﻨﯿﯿە و ﻋﻮﻣەری ﺳــەﯾﺪ ﻋەﻟﯽ ﺑﺮﯾﻜﺎرﻧﺎﻣەﻛــەی وەرﮔﺮﺗــﻮوە و ﺧەرﯾﻜﯽ ﺋەم ﻛﺎرەﯾە.
رووﻧﻜﺮدﻧەوە ﻟــە ژﻣــﺎرە ”“174ی ﺑەدواداﭼﻮوﻧێــﻚ ﻟــە ”وﺷــە“ ﻟەﺑــﺎرەی دەﺳــﺘێﻮەرداﻧەﻛﺎﻧﯽ دژەﺗﯿــﺮۆری ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟە ﻣﻠﻤﻼﻧــێ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑەﻛەدا ﺑوﻛﺮاﯾــەوە .ﺗﯿﺎﯾﺪا ﻧﺎوی ”ﻣﺮﯾــەم ﺣﺎﺗــەم ﻓەﺗﺎح“ ﻟێﭙﺮﺳــﺮاوی ﯾەﻛێﺘﯽ ژﻧﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە دەرﺑەﻧﺪﯾﺨــﺎن ھﺎﺗــﻮوە ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﺋــەو دژەﺗﯿﺮۆرەوە رﻓێﻨــﺮاوە .دوای ﺑەدواداﭼﻮون دەرﻛەوت ﻧﺎوﺑﺮاو ﻧەڕﻓێﻨﺮاوە و ﺑەردەواﻣە ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺧﯚی.
ژﻣﺎرە ) ، (176ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 22 ،
ﻣەﺗﺮﺳﯽ ھەﯾە ڕووﺑەڕووی ﻛﻮرد ﺑﻜﺮێﻨەوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻟە ﺑەﻏﺪا دەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻣﯚڵەﺗﯽ ﺣﺰب ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑەوەﯾە ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﺰب ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ھەﺑێ و ﺑە ﻓەرﻣﯽ داواﻛﺎری ﭘێﺸــﻜەش ﺑﻜﺎت ،ﺑﯚﯾە ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺧﯚی ﻟێﺮە ﻧﯿﯿە و ﺑﺮﯾﻜﺎرﻧﺎﻣەی ﺑﯚ ﻋﻮﻣەری ﺳەﯾﺪ ﻋەﻟﯽ ﻛﺮدووە ﺗﺎ وەك ڕێﻜﺨەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﮔﯚڕان ﺋەو ﻛﺎراﻧە ﻟە ﺑەﻏﺪا ﺗەواو ﺑﻜﺎت و ﮔﯚڕان ﺟﮕە ﻟەوەی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻣﯚڵەﺗﯽ ھەﯾە ،وەك ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺶ ﻛﺎر ﺑﻜﺎت و ﻣﯚڵەﺗﯽ ھەﺑێ“..
3
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
4
ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﻟە ﺋێﺮاﻧەوە ﻣﺎدەی ھﯚﺷﺒەر ﺑﯚ ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو دێﻨێ
2017/ ﭼﻮارﺷەم2017/2/2/2222 ، ژﻣﺎرە ) ، (176ﭼﻮارﺷەم،
”ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن و ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯿﺶ ﺋﺎﻟﻮودەی ﻣﺎدە ھﯚﺷﺒەرەﻛﺎن ﻛﺮاون“
وﺷە /ﮔەرﻣﯿﺎن- ﺳەﺑﺮی ھﯚرﯾﻨﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻛﺎرﮔێڕی و ﺗەﻧﺎھﯽ ﻟە ﺷﺎرۆﻛەی ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛەن ،رێﮋەی ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎدە ھﯚﺷﺒەرەﻛﺎن ﻟە ﺳﻨﻮورەﻛەﯾﺎﻧﺪا ﺑەرەو ھەڵﻜﺸــﺎن ﭼــﻮوە .ﺋەوان راﺳﺘەوﺧﯚ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﺑە ھێﻨﺎن و ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﻣﺎدەی ھﯚﺷﺒەر ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر دەﻛەن. ھێﻤــﻦ ﺣەﺳــەن ﮔەﻧﺠێﻜــﯽ ﺷﺎرۆﻛەی دووزﺧﻮرﻣﺎﺗﻮوە ،ﺋەو ﻧﯿﮕەراﻧە ﻟــە ﺑوﺑﻮوﻧەوەی ﻣﺎدە
ھﯚﺷﺒەرە ﻟە ﺷﺎرۆﻛەﻛەﯾﺎﻧﺪا و ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ھەر ﻧﺎوﭼەﯾەك ﭼەﻧﺪان ھێﺰی ﭼەﻛﺪار و ﺗەﻧﺎھﯽ ﺗێــﺪا ﺑێﺖ و ﻛەس ﺣﯿﺴــﺎب ﺑﯚ ﻛــەس ﻧــﺎﻛﺎت ،ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ﻛــﺮداری ﻧﺎﭘەﺳــەﻧﺪی ﺗێﺪا ﺑو دەﺑێﺘــەوە ،وەك ﺋــەوەی ﻟــە ﺑوﺑﻮوﻧەوەی ﻣﺎدە ھﯚﺷﺒەرەﻛﺎن ﻟە ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﺑەدی دەﻛﺮێﺖ“. ﻧەوزاد ﺳﺎﺑﯿﺮ ﮔەﻧﺠێﻜﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯽ ﺷــﺎرۆﻛەی ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮوە و ﺑــﯚ ”وﺷە“ دەڵێ” ،زۆرﺑەی ﺋەواﻧەی ﺋﺎﻟﻮودەی ﻣﺎدە ھﯚﺷــﺒەرەﻛﺎﻧﻦ، ﻟە ﮔەڕەﻛــە ﺷﯿﻌەﻧﺸــﯿﻨەﻛﺎن
ﻧﯿﺸﺘەﺟێﻦ ﻛە ﻣﯿﻠﯿﺸﺎ ﺷﯿﻌەﻛﺎن ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺑﺎدەﺳــﺘﻦ ﯾــﺎن ﻧﺰﯾﻜﻦ ﻟەواﻧەوە“. ﺑەﭘێﯽ داﺗﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 500 ﻛەس ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2016دا ﺑەھﯚی ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎدە ھﯚﺷﺒەرەﻛﺎن ﮔﯿﺮاون و ﻟەو ژﻣﺎرەﯾەﺷــﺪا 40ﻟە ﮔﯿــﺮاوەﻛﺎن ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿﺎن ﺑە ﻣﺎدە ھﯚﺷﺒەرەﻛﺎﻧەوە ﻛﺮدووە. ﻓﺎڕووق ﺋەﺣﻤــەد ،ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺗﻠﯿﺎك و ﻣﺎدە ھﯚﺷﺒەرەﻛﺎن ﻟە ﺷﺎرۆﻛەی
ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ﺑەراورد ﺑە ﺳــﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو زۆر زﯾﺎدی ﻛﺮدووە“. ﺋــەو دەڵــێ” ،ھﯚﻛﺎرەﻛەی ﺑﯚ ﺋــەوە دەﮔەڕێﺘــەوە دەروازەی ﺷﺎرۆﻛەﻛە ﺑە رووی ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯿﺪا ﻛﺮاوەﯾە و ﺋەواﻧﯿﺶ ﻟە ﺋێﺮان و ﺑەﻏﺪاوە ﺗﻠﯿﺎك و ﺣەﺷﯿﺸە ھﺎوردە دەﻛەن“. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد” ،زﯾﺎﺗﺮ ﺋەو ﮔەﻧﺠﺎﻧە ﻣﺎدەی ھﯚﺷــﺒەر ﺑەﻛﺎر دێﻨﻦ ﻛە ﻟە ﮔەڕەﻛە ﺷﯿﻌەﻧﺸﯿﻨەﻛﺎﻧﺪان و ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎن و ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯿﺶ ﮔﯿﺮۆدەی ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺑﻮون“.
ﻣﺤەﻣــەد ﻓﺎﯾــەق ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەﺗــﯽ دووزﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ی دووﭘﺎت ﻛﺮدەوە” ،ﻟەوە دڵﻨﯿﺎﯾﻦ ﭘﺎش ھﺎﺗﻨﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﺑــﯚ ﻧﺎوﭼەﻛەﻣﺎن ،ﺋــەوان ﻣﺎدە ھﯚﺷــﺒەرەﻛﺎن دێﻨﻦ و ﻣﺎﻣەڵەی ﭘێﻮە دەﻛەن و ﺑوی دەﻛەﻧەوە، ﭼﻮﻧﻜــە ﭘێــﺶ ھﺎﺗﻨﯽ ﺋــەوان ﺧەڵﻜﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﻧەﯾﺪەزاﻧﯽ ﻣﺎدە ھﯚﺷﺒەرەﻛﺎن ﭼﯿﻦ“. ”ﺑێــﻜﺎری و ﻻوازی ﺋﺎﺳــﺘﯽ ھﯚﺷــﯿﺎری ﮔەﻧﺠــﺎن وا دەﻛﺎت ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎدە ھﯚﺷﺒەرەﻛﺎن
روو ﻟــە زﯾﺎدﺑــﻮون ﺑــﻜﺎت“، ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛەی راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەﺗــﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو وای ﮔﻮت. ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﻟە ﺳــﻨﻮورەﻛەﯾﺪا ،ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە ھﺎوردەﻛﺮدﻧﯽ ﻣــﺎدە ھﯚﺷــﺒەرەﻛﺎن رەت دەﻛەﻧەوە. ﻋەﻟﯽ ھﺎﺷﻢ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﻟە ﺷﺎرۆﻛەی ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﺋێﻤە ﭘێﻤﺎن وا ﻧﯿﯿە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ھﯚﻛﺎری ھێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎدە
ھﯚﺷــﺒەرەﻛﺎن ﺑــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜــە دەروازەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەرووی دﯾﺎﻟە و ﺑەﻏﺪا ﻛﺮاوە ﻧﯿﻦ، ﺑەڵﻜﻮ ﺑەرووی ﮔەرﻣﯿﺎن و ھەوﻟێﺮ و ﻛەرﻛﻮوﻛﯿﺸﺪا ﻛﺮاوەن“. ھﺎﺷــﻢ ﻟەﺑﺎرەی ﺋەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرەی ﻛــە ﺑﯚﭼــﯽ ﻟەﮔــەڵ ھﺎﺗﻨــﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﺑﯚ ﺳﻨﻮورەﻛە، ﺑوﺑﻮوﻧەوەی ﻣﺎدە ھﯚﺷﺒەرەﻛﺎن ﺗەﺷــەﻧەی ﻛﺮدووە ،ﺋەو دەڵێ، ”ﻟە زۆر ﻧﺎوﭼــەی ﺗﺮ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎن و ﻣﺎﻣەڵەﻛــﺮدن ﺑــە ﻣــﺎدە ھﯚﺷﺒەرەﻛﺎن رووی ﻟە ھەڵﻜﺸﺎن ﻛﺮدووە“.
ﺟﯿﺎ ﻟە راﭘﯚرﺗەﻛەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ
ﭼﻮار ھەزار دۆﺳﯿەی زێﺪەڕۆﯾﯽ ﻟە ھەوﻟێﺮ رەواﻧەی دادﮔﺎ دەﻛﺮێﻦ وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﭘﺎش راﭘﯚرﺗەﻛەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﻮو ﺑە ﭼﺎﻛﺴﺎزی ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺳێﻜﺘەرێﻚ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑەﺷێﻜﯽ زۆر ﻟە ﻛەﯾﺴەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧــﯽ ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸﺘﯽ و زەوی ﻟە دەﺷﺘﯽ ھەوﻟێﺮ ﻧەدراوﻧەﺗــە دادﮔﺎ و ﭘﺮۆﺳــەﻛە ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧــەوەی ﻛەﯾﺴەﻛﺎﻧﺪاﯾە. ﺑەﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ”وﺷــە“ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ژﻣﺎرەﯾەك ﻛەﯾﺴﯽ زێﺪەڕۆﯾﯽ ﺑﯚ ﻛﺎرﻛﺮدن و ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧەوەی ﻧــﺎوەﻛﺎن رەواﻧەی داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ ﻟــە ھەوﻟێــﺮ ﻛﺮدووە و ﻛەﯾﺴەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻦ ﺑەداﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﻟە دەﺷﺘﯽ ھەوﻟێﺮ و ﻧﺎوی ژﻣﺎرەﯾەك ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺑﺎی ﺗێﺪاﯾە. ﺋەﻧﺪاﻣێﻜــﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی داوﻛﺎری ﮔﺸﺘﯿﯽ ھەوﻟێﺮ ﻛە ﭘێ ﺑﺎش ﻧەﺑﻮو ﻧﺎوی ﺑو ﺑﻜﺮێﺘەوە ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟە ﻛەﯾﺴــﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧــﯽ زەوی و ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ دەﺷﺘﯽ ھەوﻟێﺮ، ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮاون ﺑــﯚ ﺋەوەی رەواﻧەی دادﮔﺎ ﺑﻜﺮێﻦ ،ﺑەم ﺑەھﯚی زۆری و ﭼڕوﭘڕی ﻛەﯾﺴــەﻛﺎن ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎری ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧەوەﯾﺎن ﺑﯚ دەﻛﺮێﺖ. ﺋەﻧﺪاﻣەﻛــەی داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﻛەﯾﺴــەﻛﺎﻧﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧــﯽ زەوی ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1992ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟەﺧــﯚ دەﮔﺮن و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭼﻮار ھــەزار ﻛەس ﻟەﻧﺎو
ﻛەﯾﺴەﻛﺎﻧﺪا ﻧﺎوﯾﺎن ھەﯾە و دوای ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧەوەی ﻛەﯾﺴەﻛﺎن دەدرێﻨە دادﮔﺎ“. رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻣﻮڵﻜــەﻛﺎن ﭘێﺸــﺘﺮ ﻣﯚڵەﺗﯿﺎن ﺑﯚ دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە ﯾﺎن ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻣﻮﺳــﺎﺗەﺣەی ھەﯾە ،ﺑﯚﯾە دەﺑێﺖ دڵﻨﯿﺎ ﺑﯿﻨەوە ﻟێﯿﺎن ﺋﯿﻨﺠﺎ رەواﻧەی دادﮔﺎ ﺑﻜﺮێﻦ“. ﺋەو دەڵــێ” ،ﻛەﯾﺴــﯽ ﮔەورە و ﺑﭽﻮوك ﻟەو رووەوە ﻛﺎرﯾﺎن ﻟەﺳەر ﻛﺮاوە“. ﺋەﻧﺪاﻣەﻛــەی داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ ﺋﺎﻣﺎژەی دا” ،ﺟﯿﺎواز ﻟە دەﺷــﺘﯽ ھەوﻟێﺮ ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻛەﯾﺴەﻛﺎن ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ﺷــﺎرۆﻛەی ﻛﯚﯾە و ﺷــﺎرەدێﯽ ﻋەﻧﻜﺎوەﯾﺸەوە ھەﯾە، ﺋــەو ﻛەﯾﺴــﺎﻧەش زۆرﺑەﯾﺎن وەك
زێﺪەڕۆﯾــﯽ ﻣﺎﻣەڵــەی ﻟەﮔەڵــﺪا دەﻛﺮێﺖ ﺋەﮔەر ﻣەﺗﺮێﻚ ﯾﺎن ھەزار ﻣەﺗﺮ ﺑێﺖ“. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺋــەو ﺋەﻧﺪاﻣــەی داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯽ ،ﺋێﺴﺘە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧەوەی ﻛەﯾﺴەﻛﺎن ﺑەڕێﻮە دەﭼێﺖ و ﺑەﺗەواوی وادەی ﻧﺎردﻧﯽ ﺑﯚ دادﮔﺎ دﯾﺎری ﻧەﻛﺮاوە. ”وﺷە“ ھەوڵﯽ دا زاﻧﯿﺎری زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺣﺎﻛﻢ ﻣەروان ﮔﻮﺗەﺑێﮋی داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ ھەوﻟێﺮ وەرﺑﮕﺮێ ،ﺑەم وەﻣﯽ ﻧەداﯾەوە. د .ﻓﺮﺳــەت ﺳــﯚﻓﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی رووﺑەڕووﺑﻮﻧــەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺋــەو ﻣﻮڵﻜﺎﻧــەی داﮔﯿﺮ ﻛــﺮاون دوای
ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە و ﮔەﯾﺸــﺘﻨە ﺋەﻧﺠﺎم، ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣێــﻚ دەدۆزێﺘــەوە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑﯿﮕەڕێﻨێﺘەوە ﺑﯚ ﺧﺎوەﻧﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨەﯾﺎن ﯾﺎن ﺑەھەر ھﯚﻛﺎرێﻚ ﻛﺎری ﻟەﺳەر ﺑﻜﺎت. ﻟەﺑــﺎرەی ﺋــەوەی ﻛــە زۆرێــﻚ ﻟــەو ﻣﻮڵﻜﺎﻧــەی داﮔﯿــﺮ ﻛﺮاون ﻣﯚڵەﺗﯿﺎن ﺑﯚ دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە ﯾﺎن ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ ﯾەﻛەی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﺗێﺪاﯾە ،ﺳــﯚﻓﯽ دەڵێ” ،ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﻛﺎن ﺋەﮔەر دەرﺑﻜەوێﺖ ﺗەﻧﯿﺎ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣێﻜﯿﺶ ﻛەﻣﺘەرﺧەم ﺑﻮوە ﯾﺎن ﻛﺎرﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﺑﯚ داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ زەوﯾﯿەﻛە ﻛــﺮدووە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە و ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوەی ﻟەﮔەڵ دەﻛﺮێﺖ“. ﺳــﯚﻓﯽ زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑە ورﯾﺎﯾﯿﯿــەوە ﻣﺎﻣەڵــە ﻟەﮔەڵ
ﺋەو ﻛەﯾﺴــەدا ﺑﻜﺮێﺖ ﺗﺎ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوەﻛﺎن ﺋەرێﻨــﯽ ﺑﻦ و ﺑوﻛﺮدﻧەوەﯾﺎن ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳەر ڕێڕەوی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻧەﺑێﺖ“. ھــﺎوﻛﺎت ﺑەﭘێــﯽ راﭘﯚرﺗەﻛــەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑــە ﺑڕﯾﺎری ژﻣــﺎرە ) (8ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ،2016ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە ﺑەدواداﭼــﻮون و ﻛﯚﻛﺮدﻧــەوەی زاﻧﯿﺎری ﻟەﺳــەر زێﺪەڕۆﯾﯽ ﻟەﺳەر ﻣﻮڵﻜــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘێﻚ ھﺎت ،ﻟە ﻣﺎوەی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەم ﻟﯿﮋﻧەﯾەدا ﻛە ﻟە داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻚ ھﺎﺗﺒﻮو، ھەﻧﮕﺎوی ﺑﺎش ﺑﯚ ﺳــﻨﻮورداﻧﺎن ﻟە ﺑەردەم زێﺪەڕۆﯾﯽ ﻛﺎرﯾﺎن ﻟە ﺳەر ﻛﺮاوە. ﻟــە دەﺳــﺘﭙێﻜﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﺪا،
زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 20ﺑەرﭘــﺮس و ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﺳــەرﺑﺎزی و ﻛەﺳﺎﻧﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸــﺘﻮو ﻟێﭙﺮﺳــﯿﻨەوەی دادوەرﯾﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛﺮا و ﺑە ﺳەدان دۆﻧﻢ زەوﯾﯽ زێﺪەڕۆﯾﯿﯿﺎن ﻟەﺳەر ھەڵﮕﯿﺮا ،ھەروەھﺎ ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳــە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿﺎﻧــەش ﻛــە ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧﺪا ھــﺎوﻛﺎر ﺑــﻮون ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ زێﺪەڕۆﯾﯿﯿــەﻛﺎن ،ﮔﯿــﺮاون و ڕووﺑــەڕووی ﻟێﭙﺮﺳــﯿﻨەوەی دادوەری ﺑــﻮون و ﻟــە وەزﯾﻔەش دوور ﺧﺮاﻧەوە. ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮدا ﺗﻮاﻧــﺮا ﺗــﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ زۆرﺑــﺎش زێﺪەڕۆﯾﯽ ﺳــﻨﻮوری ﺑﯚ داﺑﻨﺮێﺖ. ھﯿﭻ ﻛەس ﺣەﺳﺎﻧەی ﺑﯚ داﻧەﻧﺮاوە. وردەﻛﺎری ﻧﺎوی ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﮔﯿــﺮاون و ﺋــەو زەوﯾﯿﺎﻧــەی زێﺪەڕۆﯾﯿﯿــﺎن ﻟەﺳــەر ﻻدراوە و ﺑڕی ﺋەو ﻏەراﻣە و ﺋەو ﭘﺎراﻧەﺷــﯽ ﻛە ﻟێﯿــﺎن وەرﮔﯿﺮاوەﺗــەوە ،ﻟە ﺑەردەﺳــﺘﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ھەرێﻤﺪان ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ھەوﻟێﺮ ) (103زێﺪەڕۆﯾﯽ ﻟە ﻣﺎوەی ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە ﺷەش ﻣﺎﻧﮕﺪا ﺗێــﻚ دراون (257) ،ﺷــﻮێﻨﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺳەرﭘێﭽﯿﻜﺎر داﺧﺮاون ﻟــە ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧە و ڕﯾﺴــﺘﯚراﻧﺖ و ﻗﻮﻣﺎرﺧﺎﻧە و ﻛﺎرﮔەی ﻏﺎز و .ھﺘﺪ. ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺷﺎری ھەوﻟێﺮ ) (43ﺑﯿﺮی ﭘﺎﯾــﻞ ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑە ﺳــەردا ﮔﯿﺮاوە ،ھەﻣﻮو ﺋەواﻧەش ﻛە ﺳەرﭘێﭽﯿﯿﺎن ﻛﺮدووە دراوﻧەﺗە دادﮔﺎ. ﺑەﭘێﯽ راﭘﯚرﺗەﻛەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە
زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻧەواﻧﯽ )ﻣﻮﺳﺎﺗەﺣە(، ھەﻧﮕﺎوی ﺑﺎش ﻧﺮاون و ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر زەوی ﻣﻮﺳﺎﺗەﺣە ﻛە ﻟە ﻣﺎوەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ دەﺳــﺘﯿﺎن ﭘێ ﻧەﻛﺮاوە وەرﮔﯿﺮاوﻧەﺗــەوە و ﻛﯚﻣەڵێــﻚ رێﻮﺷﻮێﻨﯿﺶ ﻟەﺳــەر ﺳەرﭘێﭽﯽ ﻟەم ﺑﻮارەدا ﻛﺮاون و ﭘﺮۆﺳەﻛەش ﺑەردەوام دەﺑێﺖ ،ﻟە ﻣﺎوەی ﺳﺎڵﯽ 2017دا ﺑــە ﺗەواوی ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑە ﺑﺎﻧەواﻧﯽ ﭼﺎرەﺳــەر دەﻛﺮێــﻦ و دەﺑــێ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻣﻮﺳــﺎﺗەﺣە ﺑە زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮا و ﺑە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺷــەﻓﺎف و ﺑە ﭘێﯽ ڕێﻜﺎرە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن ﺑەڕێﻮە ﺑﭽێــﺖ .ﻟەﻻﯾــەن ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎن ﺋﺎﮔﺎدار ﻛﺮاوﻧەﺗەوە ﻛــە ﻧﺎﺑێﺖ ﺑــە ھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻣﻮﺳــﺎﺗەﺣە ﺑﻜﺮێﺘە وەﺑەرھێﻨــﺎن و ﻧﺎﺷــﺒێﺖ ھﯿــﭻ ﻣﻮﺳﺎﺗەﺣەﯾەك ﺗﺎﭘﯚ ﺑﻜﺮێﺖ. راﭘﯚرﺗەﻛەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ دەڵێــﺖ ،ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەری ﻣﻮڵﻜە داﮔﯿﺮﻛﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــﯽ و ﻛێﺸەی زێﺪەڕۆﯾﯽ ﻟەﺳەر زەوﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت و ڕێﻜﺨﺴــﺘﻨەوەی ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮﺳــﺎﺗەﺣە، ڕێﻮﺷﻮێﻨﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﮔﯿﺮاوﻧەﺗە ﺑەر و ﻟە ﺋﺎﯾﻨﺪەﯾەﻛﯽ ﻧﺰﯾﻜﺪا ﺑڕﯾﺎر و ڕێﻮﺷــﻮێﻨﯽ ﻛﺮداری و ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣــەت دەﻧﺮێﻦ. ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯿﺶ ﺑﯚ ڕێﮕەﮔﺮﺗﻦ ﻟە زێﺪەڕۆﯾﯽ ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ) (900ﺳــﻜﺎی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ دژی ﺳەرﭘێﭽﯿﻜﺎران دراوﻧەﺗە دادﮔﺎﻛﺎن ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﺋێﺮان ﮔﺮووﭘﯽ ﭼەﻛﺪارﯾﯽ ﺗﻮﻧﺪڕۆ ﻟە ڕۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺎت وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﺋێﺮان ﭼەﻧﺪان ﮔﺮووﭘﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎی ﭼەﻛﺪاری ﺗﻮﻧﺪرۆی ﻟە ڕۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە و ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯿﺎن دەﻛﺮێﺖ دژی ﻛﻮرد ،ﻟەو ڕووەﺷەوە ھێﺰ و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ و ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻟە ڕۆژھەت ھﯚﺷﺪاری دەدەن و دەڵێﻦ ﺋەو ﮔﺮووﭘﺎﻧــە ﺑەردەوام ﻟە ﮔەورەﺑﻮوﻧﺪان. ﺋێــﺮان ﻟە ڕێﮕــەی ﺟﯚراوﺟﯚرەوە ﮔﺮووﭘــﯽ ﺗﻮﻧﺪڕۆی ﺳــەﻟەﻓﯽ ﻟە ڕۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳﺖ ﻛــﺮدووە ،ﺋەم ھەﻧــﮕﺎوەی ﺋێﺮان دەﭼێﺘە ﭼﻮارﭼێﻮەی ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﺑــﯚ دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ڕۆژھەت و ھەوڵﺪان ﺑﯚ ﺗﺮﺳﺎﻧﺪن و ﺑــێ ھێﺰﻛﺮدﻧﯽ ﭘێﮕــەی ﺣﺰﺑە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو ﮔﺮووﭘﺎﻧە ھﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺠﺎن و ﺧەڵﻜﯽ ڕۆژھەت دەدەن ﻟە ﺣﺰﺑە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن دوور ﺑﻜەوﻧەوە و ﺑەﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷــە“ ،ژﻣﺎرەی ﺋــەو ﭼەﻛﺪارە ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾﺎﻧە ﻟە 50ھەزار زﯾﺎﺗﺮن.
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاراﻧﯽ ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺋــەو ﺳــﻨﻮوراﻧەی ﻧەﺗەوە ﻧﺎﻓﺎرﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﻧــﺎو ﺋێﺮان ﺗﯿﺎﯾﺪا ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﻦ ،ﻟە ﺳــﻮﭘﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺋەو وﺗە ﺳەﻧﺪووەﺗەوە و ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ دەﺳــﺖ ﭘێ ﻛــﺮدووە ﺑــﯚ ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﻛﻮرد و ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ .ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻮاﻧێﻜﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەڵــێ ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺎن ﻟێﺪاﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧە ﻟە دەرەوەی ﺳﻨﻮوری وﺗەﻛەﯾﺎن. ﺳــﻮﭘﺎی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ھێﺰﯾﻜــﯽ رێﻜﺨﺮاوی ﯾﺎﺳﺎﻣەﻧﺪە ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ وت ﻟــە ھەر ﺟﯚرە ھێﺮﺷــێﻜﯽ دەرەﻛﯽ و ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ دەوڵەت و ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ھەر ﺋەﮔەرێﻚ دەﭘﺎرێﺰﯾــﺖ ،ﺋەو ھێﺰە ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ،دەﺑێ ﭘﺎرێﺰەری ﺳــەرﺟەم ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑێﺖ ﻟــە ﺑەراﻣﺒەر ھێــﺰی ﺑێﮕﺎﻧە و دەﺳــﺘﻮەردان ﯾــﺎن ﻻﯾەﻧﮕﯿﺮی ﻟــە ھﯿﭻ ﮔﺮووپ و دەﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻧﺎوﺧﯚی وت ﻧەﻛﺎت. ﺳﻮﭘﺎی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟە رۆژھەﺗﯽ
ﻣﺤەﻣــەد ﻗــﺎدری ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات، ڕووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ﻛــە ﺋێﺮان زﯾﺎد ﻟە ﮔﺮووﭘێﻜﯽ ﭼەﻛــﺪاری ﺗﻮﻧﺪڕۆی ﻟەﻧﺎو ڕۆژھەت دروﺳﺖ ﻛﺮدووە و ﻣەﺗﺮﺳــﯽ رژدﯾﺎن ﻟەﺳەر ﻛﻮرد دروﺳﺖ ﻛﺮدووە .ﺋەو ﺑە ”وﺷە“ی ﮔــﻮت” ،ﺑەھێﺰﺑﻮوﻧﯽ ﻛــﻮرد ﻟە ڕۆژھەت ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﺑﯚ ﺳەر ﺋێﺮان دروﺳﺖ دەﻛﺎت ،ﺋێﺮاﻧﯿﺶ ھەﻣﻮو ڕێﮕەﯾەك ﺑــﯚ ﺑەرﮔﺮﺗــﻦ ﻟە ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن دەﮔﺮێﺘە ﺑەر“. ﻗــﺎدری دەڵــێ” ،ھەوڵەﻛﺎﻧﻤﺎن ﭼــڕ ﻛﺮدووﻧەﺗەوە ﺗﺎ ھﯚﺷــﯿﺎرﯾﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑەراﻣﺒەر ﺋــەو ﮔﺮووﭘە ﭼەﻛﺪارﯾﯿــە ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾﺎﻧــە ﻟــە ڕۆژھــەت ﺑو ﺑﻜەﯾﻨــەوە و ﺑە ﺷــێﻮەی ﺟﯿــﺎواز ڕووﺑەڕووﯾــﺎن
ﺑﺒﯿﻨەوە“. ھێــﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﻟەﻻﯾەن دەوڵەﺗەوە ﻗەدەﻏە ﻛﺮاون و ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ زۆرﯾﻨەﯾﺎن ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻦ ،ﺑەم زۆرﺑــەی ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ھێــﺰی ﭼەﻛﺪارﯾــﺎن ھەﯾــە و ﻧــﺎو ﺑەﻧﺎو ﭼﺎﻻﻛــﯽ دژی ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﺮان ﺋەﻧﺠﺎم دەدەن ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھێــﺰە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ڕۆژھەت ﻟەﺑﺎرەی ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯿﺎن ھﺎوڕا ﻧﯿﻦ و ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿﺎن ھەﯾە. ﺳــﯿﺮوان ﭘﺎﻧــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵە ،ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛﺎت ﻛە ﯾەﻛﺪەﻧﮕﯽ ھێﺰ و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﭼەﻛێﻜﯽ ﮔەورەﯾە ﺑــﯚ ڕووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﺋێﺮان و ﺋەو ھێﺰە ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾﺎﻧەی دروﺳــﺘﯽ ﻛﺮدوون.
ﻣﺤەﻣەد ﻗﺎدری:
ﺑەھێﺰﺑﻮوﻧﯽ ﻛــﻮرد ﻟە ڕۆژھەت ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺑﯚ ﺳــەر ﺋێﺮان دروﺳﺖ دەﻛﺎت
ﭘﺎﻧــﯽ ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﺋــەو ﮔﺮووﭘە ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾﺎﻧە ﻟە ڕۆژھەت دەﺑﯿﻨﺮێﻦ و ﭼﺎﻻﻛــﯽ دژی ﻛــﻮرد ﺋەﻧﺠﺎم دەدەن ،ﺋەوە ﻣەﺗﺮﺳﯽ رژد ﺑﯚ ﺳەر ﻛﻮرد و ﻧەوەی ﻧﻮێ ﻟە ڕۆژھەت دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑــە
ﺗەﻛﻨﯿﻜﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر ڕاﯾﺎﻧﺪەﻛێﺸﻨە ﻧﺎو ﺋەو ﮔﺮووﭘﺎﻧــەوە و دواﺗﺮ دژی ﻛﻮرد ﺑەﻛﺎرﯾﺎن دێﻨﻨەوە“. ﺑــە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺸــﯽ زاﻧــﯽ ھێــﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھەت ﻟەﺳەر ﺋەو ﭘﺮﺳە ﻛﯚ ﺑﺒﻨەوە و ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣێﻜﯽ
ھەڵﻮەﺷێﻨﺮێﺘەوە .ﺑﯚﯾە رێﻜﺨﺮاوی ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاران وەك ھﺎوﺗەرﯾﺒﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﭘێﻚ ھێﻨﺮا ﺑەو ﺟﯿﺎوازﯾﯿەی ﺳــﻮﭘﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ھﯿﭻ دەﺳەﺗێﻜﯽ ﻧﯿﯿە و ﺗەﻧﺎﻧەت دﯾﻠﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاراﻧە. زﯾﺎﺗﺮ رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاران ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە ﻟە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺑﻜﻮژی ﺳەردەﻣﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﺋێــﺮان ،ﺟﯿــﺎ ﻟــەوەی ھەڵﮕﺮی ھەﻧــﺪێ ﻟــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﭘێﺸــﻮوە ،وەك ﺳەرﻛﻮﺗﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﻧﺎوﺧــﯚ و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺋەو ﺷــﺘەی ﺧﯚﯾﺎن ﭘێــﯽ دەڵێﻦ ”ﯾەﻛﭙﺎرﭼەﯾــﯽ ﺧــﺎك“ ،ﻛﯚﻣەڵێ
ﺋێﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی و ﺋﺎﺑﻮورﯾﺸﯽ ﺑﯚ زﯾﺎد ﻛﺮاوە .ھەﻧﻮوﻛە ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران زﯾﺎﺗﺮ ﻟە رێﻜﺨﺮاوێﻜﯽ ﺳەرﺑﺎزی وەك ﺳﻮﭘﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ، رێﻜﺨﺮاوێﻜــﯽ ﭼەﻧــﺪ رەھەﻧﺪی ﺳەرﺑﺎزی ،ﺋﺎﺑﻮوری و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﯿە. ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﺷﯚڕﺷــﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﺋێﺮاﻧەوە ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوای ﺋەو وﺗــە ”رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن“ دراﯾــە دەﺳــﺖ ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران و دواﺗﺮ ﺋەو ﺳﻨﻮوراﻧەی ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺟﯿﺎ ﻟە ﻓﺎرﺳــﯽ ﻟێﯿە ،ﺳەرﺟەﻣﯿﺎن ﻟە ﺳﻮﭘﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺳــەﻧﺮاﻧەوە و ﭘﺎرێﺰﮔﺎرﯾﻜﺮدن ﻟێﯿﺎن ﺧﺮاﯾە ﺳەر
ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاران. رۆژی ﯾەﻛﺸــەﻣﯽ راﺑــﺮدوو ﻣﺤەﻣــەد ﭘﺎﻛﭙــﻮور ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ھێﺰی وﺷﻜﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاران ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑەوە دا ،ﻟە ﺳــەرەﺗﺎوە ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوا و ﺑﺎﺷــﻮوری رۆژﺋــﺎوای ﺋێﺮان ﻟە دەﺳﺖ ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران ﺑﻮوە و ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2009ﯾﺸــەوە ﺳﻨﻮوری ﺑﺎﺷــﻮوری رۆژھەت ﻟە ﺳﻮﭘﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺳەﻧﺪراﯾەوە و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋەو ﺳﻨﻮورە دراﯾە دەﺳﺘﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاران. ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوا و ﺑﺎﺷﻮوری رۆژﺋﺎوای ﺋێﺮان ﭘێــﻚ ھﺎﺗﻮون ﻟە
ھﺎوﺑەﺷــﯽ ڕووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوە، ﮔەڵە ﺑﻜەن و ﺟێﺒەﺟێﯽ ﺑﻜەن. ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﭼەﻛﺪارﯾﯿﺎﻧە ﻟە ﺗەواوی ڕۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑــو ﺑﻮوﻧەﺗــەوە و ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷــە“ ﺗﺎ ﺳــەر ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ
ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ دێﻦ ،ﺑﯚﯾە ﺋەﮔەر ڕووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەﯾﺎن ﻧەﺑێﺖ، ﻟە ﺋەﮔــەری ﺑەھێﺰﺑﻮوﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﺋــەو ﮔﺮووﭘﺎﻧە ،ﭘــێ دەﭼێﺖ ﻟە ﺋﺎﯾﻨﺪەدا ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﺑﯚ ﺳەر ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ دروﺳﺖ ﺑﻜەن.
ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاران ﺳﻨﻮوری ﻧەﺗەوە ﻧﺎﻓﺎرﺳەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ ﺗەوق ﻛﺮدووە
ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺗﺎﯾﺒــەت دەوڵەﺗﺎﻧﯽ داﮔﯿﺮﻛەری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ھەڵﮕﺮی ﭘێﻨﺎﺳەﯾەﻛﯽ ﻟەو ﺷێﻮەﯾە ﻧەﺑﻮون، ﻟە دوای ﺷﯚڕﺷــﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﺋێﺮان ﺳەرﺑﺎری ﺋەوەی ﺳﻮﭘﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ھەڵﻨەوەﺷــێﻨﺮاﯾەوە ،ھێﺰێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﺳــەرﺑﺎزی ﺑــە ﻓەرﻣﺎﻧــﯽ ﺧﻮﻣەﯾﻨــﯽ ،رێﺒــەری ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ھﺎوﺗەرﯾﺐ ﻟەﮔەڵ ﺳﻮﭘﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ داﻣەزرا ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧێ ﻟە ﭘﺸﺖ ﯾﺎﺳــﺎ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﺑﺴﻮوڕێﺘەوە و ﺑە دەﺳﺘێﻜﯽ واوە ﺳــەرﻛﻮﺗﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن و ﻧەﯾﺎراﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺑﻜﺎت. د .ﻣەﺳﻌﻮود رۆﺳــﺘەﻣﯽ ﻧﻮوﺳەر و ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻮاﻧﯽ رۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ”وﺷــە“ رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﭘﺎش ﺷﯚڕﺷﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﺋێﺮان ،ﺳﻮﭘﺎی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﭘێﺸﻮو ﺟێــﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧە ﻧەﺑــﻮو ،ﺑﯚﯾە ھەم ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺷﯚڕﺷــﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﺋێﺮان دەﺑﯿﻨﺮێ ﻛە ﺧەڵــﻚ وەك ھێﻤﺎی دەﺳــەت و ﺳــەرﻛﻮت ھێﺮش دەﻛەﻧە ﺳەرﯾﺎن و ھەﻣﯿﺶ دوای ﺷﯚڕش دەﺳﺖ دەﻛﺮێ ﺑە ﻛﻮﺷﺖ و ﺑڕﯾﻨﯿﺎن ﻟەﻻﯾەن دەﺳەﺗﯽ ﻧﻮێ. ﺑەم ﭼەﻧــﺪ ھﯚﻛﺎرێﻚ ڕێﮕﺮ ﺑﻮون ﻟەوەی ﺳﻮﭘﺎ ﻟە ﺋێﺮاﻧﯽ ﭘﺎش ﺷﯚڕش
د .ﻣەﺳﻌﻮود رۆﺳﺘەﻣﯽ:
ھﺎﺗﻨﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاران ﺳەﻟﻤێﻨەری ﺋەوەﯾــە ﻛــە ﺗــﺮس و دڵەڕاوﻛێﻜە ﮔەورەﺗﺮە ﻟەوەی دەﯾﺸﺎرﻧەوە ﺳــێ ﻧەﺗەوەی ﻋەرەب ،ﻛﻮرد و ﺋــﺎزەری و ﻧەﺗــەوەی ﺑەﻟﻮوچ ﻛە ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺑﺎﺷــﻮوری رۆژﺋﺎوای ﺋێﺮان ﻧﯿﺸﺘەﺟێﻦ ،واﺗﺎ ﺳەرﺟەم ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﺳــەر ﺑــە ﻧەﺗەوە ﻧﺎﻓﺎرﺳەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﻦ ،ﺧﺮاوﻧەﺗە ژێﺮ دەﺳەﺗﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاران. ﻣەﺳﻌﻮود رۆﺳــﺘەﻣﯽ ﭘێﯽ واﯾە، ﯾەﻛێــﻚ ﻟەو ھﯚﻛﺎراﻧەی ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران ﻟــە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ھێﺰی ھێﻨﺎوەﺗە ﺳەر ﺳــﻨﻮورەﻛﺎن ،دەﮔەڕێﺘــەوە ﺑﯚ دوو ﺷــﺎﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو رێﻜﺨﺮاوەﯾە ﻛە ﺷــﺎﻧە دەرەﻛﯿﯿەﻛەی ﺳﻮﭘﺎی ﻗﻮدﺳــە .ﺳــﻮﭘﺎی ﻗــﻮدس ﺑﺎڵﯽ دەرەﻛﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاراﻧە ﻛە ھەﻧﺪێ ﻟە ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە ﺳــﯿﺨﻮڕی ،ﺗﯿﺮۆر و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽ ﺗﯿﺮۆر ،دۆزﯾﻨــەوەی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎن و رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛە
و دﻧﯿــﺎ .زﯾﺎﺗــﺮ دەڵێــﺖ ”ھﺎﺗﻨﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران ﺑﯚ ﺳەر ﺳﻨﻮور ﺟﯿﺎ ﻟەوەی دەﯾﺴەﻟﻤێﻨێ ﺳﻮﭘﺎی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺟێﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧــە ﻧﯿﯿە، ھﺎوﻛﺎت ﺳــەﻟﻤێﻨەری ﺋەوەﯾە ﻛە ﺗــﺮس و دڵەڕاوﻛێﻜــە ﮔەورەﺗﺮە ﻟــەوەی دەﯾﺸــﺎرﻧەوە ،ﺑﯚﯾــە دەﯾﺎﻧەوێ ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯿﯿەﻛﯽ زۆرﺗﺮ ﻟە ﻧێﻮان ﺳﻮﭘﺎی ﻗﻮدس و ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاران ھەﺑێ. ھﺎﺗﻨﯽ ﺳــﻮﭘﺎ ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋەرﺗەش ﺑﯚ ﺳەر ﺳــﻨﻮورەﻛﺎن ،ﺋەوەﯾە ﻛە ﺷﺎﺧەی ﻗﻮدﺳﯽ ﺋەم رێﻜﺨﺮاوەﯾە ﭼﺎﻻﻛﺘﺮ دەﺑێﺖ و ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺗﯿﺮۆر و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽ ﺗﯿﺮۆر ﺑەرﺟەﺳﺘەﺗﺮ دەﻛﺮێﺖ .ﺑەم ﺳﯿﺎﺳەﺗەش ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاران دەﯾەوێ ھێﺰە ﻧەﯾﺎرەﻛﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﻛﻮرد و ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﻟە دەرەوەی ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻜﺎﺗە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ.
ژﻣﺎرە ) ، (176ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 22 ،
ﻣەﺗﺮﺳﯽ ھەﯾە ڕووﺑەڕووی ﻛﻮرد ﺑﻜﺮێﻨەوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”ھەوڵەﻛﺎﻧﻤﺎن ﭼڕ ﻛﺮدووﻧەﺗەوە ﺗﺎ ھﯚﺷﯿﺎرﯾﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﭼەﻛﺪارﯾﯿە ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾﺎﻧە ﻟە ڕۆژھەت ﺑو ﺑﻜەﯾﻨەوە و ﺑە ﺷێﻮەی ﺟﯿﺎواز ڕووﺑەڕووﯾﺎن ﺑﺒﯿﻨەوە“.
5
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻰ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
6
ژﻣﺎرە ) ، (176ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 22 ،
وﺷە /ھەوﻟێﺮ- ﺋﯿﭭﺎن ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣﻤﺎن ﭘێﺶ ﺋــەوەی ﻛﭽەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﮕەﻧە ﺗەﻣەﻧﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو و ﻛەﺳێﺘﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﭘەﯾﺪا ﺑﻜەن ،ﻟەﻻﯾەن ﺑﺎوﻛﯿﯿﺎﻧەوە ﺑە ﺷــﻮو دراون ،ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯿەك ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺑڕێــﻚ ﭘﺎرە ﺑﯚ ھەردوو ﻛﭽەﻛەی. دەﯾەوێ ﺑە ”ﺳﯚزی“ ﻧﺎوی ﺑﺒﺮێﺖ، ﺋێﺴــﺘە ﺗەﻣەﻧﯽ 20ﺳﺎڵە ،ﻟەﮔەڵ داﯾــﻚ و ﺑﺮاﯾەﻛــﯽ دەژی ،ژﯾﺎﻧێﻚ
ﺑﺎوﻛێﻚ ﻟە ھەوﻟێﺮ ھەردوو ﻛﭽەﻛەی دەﻓﺮۆﺷێﺖ
وەك ﺧــﯚی دەڵێــﺖ” ،ﻛﺎرﻛﺮدﻧە ﺑــﯚ ﭘەﯾﺪاﻛﺮدﻧــﯽ ﻧﺎن ﺑــﯚ ﺧێﺰاﻧە ﺷێﻮاوەﻛەﻣﺎن“ ،ﺋەو ﺧێﺰاﻧەی ﻛە ﺑﺎوﻛﯽ ھەڵﯿﻮەﺷﺎﻧﺪەوە و دەﯾەوێﺖ ﻟەﮔــەڵ ﺧﻮﺷــﻜەﻛەی رێﻜــﯽ ﺑﺨﺎﺗەوە. ﺳﯚزی ﺋﺎوا ﺑﺎﺳــﯽ ژﯾﺎﻧﯽ دەﻛﺎت، ”ﺋێﻤــە ﺧێﺰاﻧێﻜﯽ ﭘێﻨﺞ ﻛەﺳــﯽ ﺑﻮوﯾــﻦ ،ﺧﻮﺷــﻜێﻜﯽ ﻟــە ﺧﯚم ﮔەورەﺗــﺮم ھەﺑــﻮو ،ﺑﺎوﻛــﻢ زۆر ﺑەﻣﻨﺪاڵﯽ و ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ 14ﺳــﺎڵﯿﺪا ﺑەراﻣﺒەر ﺑــە ھەزار دۆﻻر ﺑە زۆر ﺑە
ﺷﻮوی دا ،ﺧﻮﺷﻜەﻛەم ﺋﺎﮔەداری ھﯿﭻ ﻧەﺑﻮو ،ﻟە ﻣﺎوەی ھەﻓﺘەﯾەﻛﺪا ھەﻣــﻮو ﺷــﺘﯿﺎن ﺑڕاﻧــﺪەوە و ﺧﻮﺷــﻜەﻛەﯾﺎن ﺑﺮدﯾﻦ ،ﭘﺎش دوو ﺳﺎڵ ھەﻣﺎن ﺷــﺖ ﺑەﺳەر ﺧﯚﻣﺪا ھﺎﺗەوە“. ﻛﺎﺗێــﻚ ﺳــﯚزی ﭘﯚﻟﯽ ﺷەﺷــﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ﺗەواو دەﻛﺎت ،ﺑﺎوﻛﯽ ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە دەری دێﻨێﺖ” ،ﻛﭻ و ﺧﻮێﻨﺪﻧﯿــﺎن ﻧەﮔﻮﺗــﻮوە ،ﺗــﺎ راوﭼﯿﯿەﻛﯽ ﭼﺎﻛﻢ ﻟێ ھەڵﺪەﻛەوێ ﺧﺰﻣەﺗﻤﺎن ﺑﻜــە ،دواﺗﺮ ﺗﯚش ﻟە ﻛــﯚڵ ﺧﯚم دەﻛەﻣەوە“ ،ﺳــﯚزی دەڵێ ﺑﺎوﻛﯽ ﺑەردەوام ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﻗﺴەی ﻟەﮔەڵ ﻛﺮدووە. ﺧێﺰاﻧەﻛەی ﺳــﯚزی ﻟە ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮ دەژﯾﺎن ،ﭘــﺎش ﺑە زۆر ﺑە ﺷﻮوداﻧﯽ ﺧﻮﺷﻜەﻛەی ،ﺋێﻮارەﯾەك ﺑﺎوﻛﯽ دەﮔەڕێﺘەوە و داوا ﻟە ﺳﯚزی و داﯾﻜــﯽ دەﻛﺎت ﺧﻮاردﻧــﯽ 20 ﻣﯿﻮان ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻜەن. ”ﺑﺎوﻛﻢ ﮔﻮﺗﯽ ﺋەو ﻛﭽەﺷﻢ ﺑە ﻣێﺮد دا ،ﻣﻦ دەﺳــﺘﻢ ﺑــە ﮔﺮﯾﺎن ﻛﺮد، ﭘﺎڕاﻣــەوە ﺑڕﯾﺎرەﻛــەی ﺑﮕﯚڕێﺖ،
ﺑﺎوﻛﻢ دەﯾﮕﻮت ﺗــﺎزە ﭘﺎرەی ﺧﯚم وەرﮔﺮﺗﻮوە .ﺷەو ﻣﯿﻮاﻧەﻛﺎن ھﺎﺗﻦ و ﻣﺎرەﯾﺎن ﻛﺮدم ،وﯾﺴــﺘﻢ ﺋﺎﮔﺮ ﻟە ﺧﯚم ﺑەرﺑﺪەم و ﺑﺮاﻛەم رێﮕەی ﻟێ ﮔﺮﺗﻢ ،ﺋەو ﺷــەوە ﺑﺎوﻛﻢ زۆری ﻟێ دام و دەﯾﮕــﻮت ﺟﺎرێ ﻣێﺮدەﻛەت ﺑﻜە و ﺑڕۆ ﻟەوێ ﺧﯚت ﺑﺴﻮوﺗێﻨە“. ﺑەھەﻣﺎن ﺷــێﻮەی ﺧﻮﺷﻜەﻛەی، ﺳــﯚزﯾﺶ ﻟــە ﻣــﺎوەی ﻛەﻣﺘــﺮ ﻟــە دوو ھەﻓﺘــەدا رێﻮڕەﺳــﻤﯽ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯿەﻛەی ﻛﯚﺗﺎی دێﺖ، ﺳﯚزی ﻟەﮔەڵ ﻣێﺮدەﻛەﯾﺪا ھەوڵ دەدات ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﻧﻮێ دەﺳــﺖ ﭘێ ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﺋەو ژﯾﺎﻧەی ﭼﺎوەڕێﯽ دەﻛﺮد دروﺳﺖ ﻧەﺑﻮو. ﺋەو دەڵــێ” ،ھەوڵــﻢ دەدا ژﯾﺎﻧﻢ ﻟەﮔــەڵ ﻣێﺮدەﻛەم ﺧــﯚش ﺑێﺖ، ﺑەم ﺋەو ﻟەھەر دەرﻓەﺗێﻜﺪا ﺑەﻣﻨﯽ دەﮔــﻮت ﺗــﯚم وەك ﺧﺰﻣەﺗﻜﺎرێﻚ ﻛڕﯾﻮە ،ﭼﯿﻢ ﺑﻮێ وات ﻟێ دەﻛەم“. ﺳﯚزی ﺑەردەوام دەﺑێ ﻟە ﮔێڕاﻧەوەی ژﯾﺎﻧە ﺗﺎڵەﻛەی” ،ﻣێﺮدەﻛەم زۆر ﺑە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ژﻧﯽ دەھێﻨﺎﯾەوە ﻣﺎڵەوە، دەﯾﮕﻮت ﺋەﻣﺸــەو ژﻧێﻚ دێﻨﻤەوە،
ﺧﻮاردﻧﻢ ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻜە و ﺧﯚﺷــﺖ ﻣﻠﺖ ﺑﺸــﻜێﻨە و ﺑــڕۆوە ﻣﺎڵﯽ ﺑﺎﺑە ﻧﺎﭘﯿﺎوەﻛەت .ﻣﻦ دوو ﺳﺎڵ ھەﻣﻮو ﺋەوەم ﻗﺒــﻮوڵ ﻛــﺮد ،دووﮔﯿﺎن ﺑﻮوم ،ھﯿــﻮادار ﺑﻮوم ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛەﻣﺎن ژﯾﺎﻧﻤﺎن ﺑﮕﯚڕێﺖ“. وەك ﺳــﯚزی ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــﯚ دەﻛﺎت ،ھﺎوﺳــەرەﻛەی ﻛﺎﺗێــﻚ دەزاﻧێﺖ دووﮔﯿﺎﻧــە ،ﺑﯚ ﻣﺎوەﯾەك ھەڵﺴﻮﻛەوﺗﯽ ﻟەﮔەڵ ﺑﺎش دەﺑێﺖ، ”ﺑەم ﺋەو ﺑﺎﺷــﯿﯿەی ﺑــەردەوام ﻧەﺑﻮو ،دووﺑﺎرە دەﺳﺘﯽ ﻛﺮدەوە ﺑە ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗﯽ ﺧﺮاﭘﺘﺮ ،ﺗەﻧﺎﻧەت ژﻧﯽ دەھێﻨﺎﯾەوە و ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯿﺸــﯽ ﺑﺎﻧﮓ دەﻛﺮدە ﻣﺎڵەوە ،داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﻢ ﺋﺎﮔەدار ﻛــﺮدەوە ،ﺑﺎوﻛﻢ دەﯾﮕﻮت ﺑێﺘەوە ﻣﺎڵەوە دەﯾﻜﻮژم ،ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮوم ﺑێ دەﻧﮓ ﺑﻤێﻨﻤەوە“. ﭘﺎش ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧــﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛەی، ھﺎوﺳــەرەﻛەی ﺳــﯚزی ﺑڕﯾﺎری دووەم ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی دەدات و ﺳــﯚزی داوای ﻟێ دەﻛﺎت ﻟەو ﺟﯿﺎ ﺑﺒێﺘەوە” ،ﺋەو ﭘێﻤﯽ دەﮔﻮت ﻧﺎ ﺗﯚ دەﺑێــﺖ ﺧﺰﻣەﺗﻤﺎن ﺑﻜەﯾﺖ ،ﭘﺎش
ﺋەوەی زاﻧﯽ رەزاﻣەﻧﺪ ﻧﺎﺑﻢ ،ﺗﻮوﺷﯽ ﻛێﺸــەی زۆر ﮔەورەﺗﺮی ﻛﺮدم و ھەوڵﯽ دا دەﺳﺘە ﭘﯿﺴەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑە ﻣﻦ ﺑﺴڕێﺘەوە“. ﺳــﯚزی زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ﻣﻦ ھەر ﭘێﺪاﮔﯿﺮ ﺑﻮوم ﻟەﺳــەر ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە، رۆژێــﻚ دەﺳــﺘﯽ ﻣﻨﯽ ﮔــﺮت و رادەﺳﺘﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻛﺮدم و ﮔﻮﺗﯽ ﺋەو ژﻧــە ﻧﺎﭘﺎﻛﯽ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﻟەﮔەڵ ﻛﺮدووم ،ﻣﻨﯽ ﺑە ھەﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ھﺎوڕێﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎر ﻛﺮد ﻛە ﺑەﯾەﻛەوە ژﻧــﯽ ﺧﺮاﭘﯿﺎن دەھێﻨﺎﯾە ﻣﺎڵەوە ،ﺋــەو ھﺎوڕێﯿەی ﭼﻮوﺑﻮوە ﺋەوروﭘﺎ و ﺋــەوەش دەرﻓەﺗﯽ داﺑﻮو ھەردووﻛﻤــﺎن ﺑەﯾەﻛەوە ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر ﺑﻜﺎت“. ﺳﯚزی ﻟەﺳەر ﺳﻜﺎی ﻣێﺮدەﻛەی ﻣﺎوەی ﺷەش ﻣﺎﻧﮓ ﻟە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧە راﮔﯿــﺮاوە ،ﻟەﻻﯾەن ﻣێﺮدەﻛەﯾەوە ﭘێــﯽ راﮔەﯾەﻧــﺮاوە ﺋەﮔــەر دەﺳﺘﺒەرداری ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﺑﺒێﺖ، ﺋەوە واز ﻟە ﺳــﻜﺎﻛەی دێﻨێﺖ و ﻟێﺸﯽ ﺟﯿﺎ دەﺑێﺘەوە.
”ﻣﻦ رازی ﻧەﺑــﻮوم ،ﺑەم ﺑﺎوﻛﻢ ھەڕەﺷەی ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﻟە ﻣﻦ و داﯾﻜﻢ ﻛﺮد ،ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮوم دەﺳــﺘﺒەرداری ﻣﻨﺪاڵەﻛەم ﺑﺒﻢ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛﺎﺗێﻚ داﯾﻜــﻢ ﺳــەرداﻧﯽ ﻛــﺮدم و ﭘێﯽ راﮔەﯾﺎﻧــﺪم ﺑﺎوﻛــﺖ ﺧﺎﻧﻮوەﻛەی ﻓﺮۆﺷــﺘﻮوﯾﻦ و ﺋێﻤــەی ﺟــێ ھێﺸــﺘﻮوە و ژﻧێﻜﯽ ﺗﺮی ھێﻨﺎوە، ﻣﻦ وازم ﻟــە ﻣﻨﺪاڵەﻛــەم ھێﻨﺎ و ﺟﯿﺎ ﺑﻮوﯾﻨــەوە و ﺑــﯚ ﻻی داﯾﻜﻢ ﮔەڕاﻣەوە“. ﺋەوﻛﺎﺗەی ﺳﯚزی ﻟە ھﺎوﺳەرەﻛەی ﺟﯿﺎ ﺑﻮوەﺗەوە ،ﺗەﻣەﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﺷــەش ﻣﺎﻧﮓ ﺑﻮوە ،ﺋێﺴﺘە ﺑﻮوەﺗە دوو ﺳــﺎڵ و ﺷــەش ﻣﺎﻧــﮓ و ﺑەدرێﮋاﯾﯽ ﺋەو ﻣﺎوەﯾەش ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﺑﺒﺒﯿﻨێﺖ. ﺋێﺴــﺘە ﺳــﯚزی ﻟەﮔــەڵ داﯾﻚ و ﺑﺮاﯾەﻛەی ﻟە ﺷﺎری ھەوﻟێﺮ دەژی، ﺋەوان دەﯾﺎﻧەوێ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺧێﺰاﻧە ﺷێﻮاوەﻛەﯾﺎن دروﺳﺖ ﺑﻜەﻧەوە. ﺗێﺒﯿﻨﯽ :ﭼﯿڕۆﻛەﻛە راﺳﺘەﻗﯿﻨەﯾە و ﻧﺎوی ﺳﯚزی ﺧﻮازراوە.
UNﺋەو ﻛەﺳﺎﻧە ﻟە ﻛﯚڵ ﺧﯚی دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ھﺎﻧﺎی ﺑﯚ دەﺑەن
ﺑێ ﻧﯚرە ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺑﭽﯿﺘە ژوورەوە و ﺑﯚ ﻧﯚرەﮔﺮﺗﻨﯿﺶ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛەت وەم ﻧﺎدرێﺘەوە وﺷە /ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻟە زۆرﺑەی وﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ،ﺧەڵﻜﯽ ﻟێ ﻗەوﻣﺎو ﮔﻠەﯾــﯽ و ھﺎﻧﺎﯾﺎن ﺑﯚ ڕێﻜﺨﺮاوی ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن ) (UNدەﺑەن ﻛە ﺗێﯿﺪا ﺑﺎوەﺷﯿﺎن ﺑﯚ دەﮔﯿﺮێﺘەوە ،ﺑەم ﺋﯚﻓﯿﺴەﻛەی ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪﺗﺮﯾــﺎن دەﻛﺎت .ﺋﺎﺧــﺮ ﺑەﺑــێ ژوان ڕێﮕــەی ﭼﻮوﻧــﻪ ژوورەوەت ﻧﯿﯿە و ﺑﯚ ژواﻧﮕﺮﺗﻨﯿﺶ ژﻣﺎرەﯾەﻛﺖ ﭘێ دەدرێ ﻛە ﻗەت وەم ﻧﺎداﺗەوە. ﻟەو ھﺎوڕێﯿەی ﻛە ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻚ ﻟەﻣەوﺑــەر ﺑەﯾەﻛــەوە ﻧﺎوﯾﺎن ﻟە ڕێﻜﺨﺮاوی ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن ﺗﯚﻣــﺎر ﻛﺮد ،ڕەﺳــﻮوڵ ﺋــﺎﮔﺎدار دەﺑێﺘــەوە ﻛــە ﺋــەو ڕێﻜﺨﺮاوە ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ داراﯾــﯽ ﭘێﺸــﻜەش دەﻛﺎت و ﭼەﻧــﺪ ھﺎوڕێﯿەﻛــﯽ وەرﯾﺎﻧﮕﺮﺗــﻮوە .ﺋەوﯾﺶ ﺑە ھﯿﻮای وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ،ﺑــەرەو ﺑﺎرەﮔﺎﻛە ﻣﻞ دەﻧێﺖ ،ﺑەم ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ژوان ڕێﮕــەی ﭼﻮوﻧە ژوورەوەی ﻧﺎدرێــﺖ و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش وەﻣﯽ ﭘﺮﺳەﻛەی وەرﻧەﮔﺮﺗەوە .ﺋەوەی ﺑﯚ ڕەﺳــﻮوڵ ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ،ﺋەوەﯾە ”ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯽ ﺋەو ڕێﻜﺨﺮاوە ﺑﯚ ﺋەوی ﻧەﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە؟“. ”وﺷــە“ ﺑــﯚ ﺋــەوەی وەﻣــﯽ ڕەﺳــﻮوڵ وەﭼەﻧــﮓ ﺑﺨــﺎت، ﺳــەرداﻧﯽ ڕێﻜﺨــﺮاوی ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ﺑــﯚ ﻛﺎروﺑﺎری ﭘەﻧﺎﺑەران ﻟەﺳەر ﺷەﻗﺎﻣﯽ )(100 ﻣەﺗﺮی ھەوﻟێﺮ دەﻛﺎت ،ﻛە ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻜە ڕێﻜﺨــﺮاوی ﻗەﻧﺪﯾﻠﯽ ﺳــﻮﯾﺪی ﻛﺎرەﻛﺎن ڕاﯾﯽ دەﻛﺎت. ﻟــە ﭘﺮﺳــﮕەﻛە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﭘێ دەدرێــﺖ ﺗــﺎ ژوان وەرﺑﮕﺮێﺖ، ھەﻣﺎن ﺋەو ژﻣﺎرەﯾەی ﻛە 10ڕۆژە ڕەﺳﻮوڵ ﺑە ﺑەردەواﻣﯽ و ”وﺷە“ ﺑە ﭼەﻧﺪان ژﻣﺎرە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﭘێﻮە دەﻛﺎت و وەم ﻧﺎداﺗەوه ،ڕەﺳﻮوڵ دەڵــێ” ،ﻟــە ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﺟﯿﺎوازی دەﻛﺮێــﺖ“ .ھەر ﺋەوە
ﻧــﺎ ،ﺗەﻧﺎﻧەت ژﻣﺎرەی ﺳــەر ﺋەو ﭘﯚﺳــﺘەراﻧەی ﻟــە ﻣەﻣەڕەﻛﺎﻧﯽ ﻧــﺎوەوەی ڕێﻜﺨﺮاوەﻛــەش ﺑــﯚ ﺋەوە ھەڵﻮاﺳــﺮاون ﺗﺎ ﻟە ﺋەﮔەری ﺑەدﯾﻜﺮدﻧــﯽ ھــەر ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەك ﺋﺎﮔﺎدار ﺑﻜﺮێﻨەوە ،وەم ﻧﺎدەﻧەوە. ﺋەﮔەرﭼﯽ ﻛﺎری ﺋــەو ڕێﻜﺨﺮاوە ﻣﺮۆﯾﯿﯿــە و ﻛﺎرﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ڕاھێﻨــﺮاون و ﻟﯚﮔﯚی ڕێﻜﺨﺮاوی ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن و ڕێﻜﺨــﺮاوی ﻗەﻧﺪﯾــﻞ ﻟەﺳــەر ﺳﯿﻨﮕﯿﺎﻧە ،ﺑەم ھﯿﭻ ﺟﯿﺎوازﯾﯿەك ﻟــە ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗﯽ ﻛﺎرﻣەﻧﺪی ﭘﺮﺳﮕەﻛەﯾﺎن و ھەر ﭘﺮﺳﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەدی ﻧﺎﻛﺮێﺖ. ﺑﻨﻜەی ﺋەو ڕێﻜﺨﺮاوە ﻛە ﻟە ﺑەﺷﯽ ﻛﯚﺗﺎی ﮔﻮﻧــﺪی ﺋﯿﺘﺎڵﯿﯽ ﺳــەر 100ﻣەﺗﺮﯾﯿە .ﻟــە ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯿﯿەﻛەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــەﻛﺎن ﺑەردەﻣــﯽ، ﭘەﻧﮕﯿﺎن داوەﺗــەوە .ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯿﯿە و ﯾــەك دەڕوا و دوو دێﻦ ،ﺑەم ژوورەوە ﻗەرەﺑﺎڵﻐﺘــﺮە .ﭼەﻧﺪان زﻣﺎن و ﻛﻮﻟﺘﻮور ﻟﻪ ﺳــﺎﯾەی ﺋەو ڕێﻜﺨﺮاوە ﻛــﯚ ﺑﻮوﻧەﺗەوە .ھەر ﻟە ﭘەﻧﺎﺑەراﻧــﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ و ﺳــﻮوری و ﺗﻮرﻛﯽ و ﻓەﻟەﺳﺘﯿﻨﯿﯿەوە ﺑﮕﺮە ﺗﺎ دەﮔﺎﺗە ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ .ھەرﯾەك ﻟەوان ﺑەھــﯚﻛﺎری ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ،دوور ﻟــە ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﺎن و ﻟــە زێﺪﯾﺎن ھەڵﻜەﻧﺮاون .ﺗﺎﻛە ﭘﺮﺳــێﻚ ﺑەﺳە ﺑﯚ ﺑﯿﺴــﺘﻨﯽ ﺳــەدان ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﻧەﮔﻮﺗﺮاو. ﻟﻪ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﻛﺮاﻧەوە ،ﺟەوھەر ﺳــﺎدﻗﯽ ﻟــە ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەردەم ﻟە ﯾەﻛێﻚ ﻟە دەرﮔەﻛﺎﻧﯽ ژوورەوەدا داﻧﯿﺸــﺘﻮوە .ﺋــەو ﭼەﻧﺪان ﺳﺎڵە ﻟە ﺋێﺮان ﺑە ھﯚﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ ڕای ﻛﺮدووە ،ﺑەﮔﻮﺗەی ﺧﯚی ﻟێﺮەش ﻛﻮﻟەﻣەرﮔﯽ دەژی و ﺗﺎﻛە ﺋﻮﻣێﺪی ڕێﻜﺨﺮاوی ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧــە ﻛە ﺧەرﯾﻜە ﺋەو ﺋﺎﺳﯚﯾەﺷﯽ ﻧﺎﻣێﻨێﺖ .ﺳﺎدﻗﯽ 19 ﺳــﺎڵە ﭼﺎوەڕواﻧە ﺋەو ڕێﻜﺨﺮاوە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿــە ،ﺑﯚ وﺗﯽ ﺳــێﯿەﻣﯽ ﺑﻨێﺮێﺖ و ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1999دا 40
ڕۆژ ﻣﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ﮔﺮﺗــﻮوە ،ﻛەﭼﯽ دەڵێ” ،ھەر دەﺳﺘﯽ دەﺳﺘﯿﻢ ﭘێ دەﻛەن“. ﺳــﺎدﻗﯽ ﺋەوﻛﺎﺗەی ھﺎﻧﺎی ﺑﯚ ﺋەو ڕێﻜﺨﺮاوە ھێﻨﺎ ،وەك ﺋێﺴــﺘە ﺑﯚ ڕۆﯾﺸﺘﻦ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ڕۆڵەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺑــﻮو ﺋەﻣــﻼوﻻی ﺑﮕــﺮن ،ﺋەو دەڵێ” ،ﻟە داﺧﯽ ﺋەوان ﺟەڵﺘەی ﻣێﺸــﻚ ﻟێﯽ دام“ .ڕەواﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﭘەﻧﺎﺑــەران ﺑــﯚ وﺗﯽ ﺳــێﯿەم، ڕێﻜﺎری ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑەﺧﯚی ھەﯾە و ﭼەﻧــﺪان ﻣەرج ھــەن ،ﺑەم ﺋــەوەی ﺑــەﻻی ﺟەوھــەرەوە ﺑێﺰارﻛەرە ،ھﺎﺗﻮﭼﯚﻛەﯾە و ﺋەﮔەر دۆﺳــﯿەﻛەی ﺋــەو ﻧﺎﮔەﯾەﻧێﺘە وﺗﯽ داﺧــﻮازی ،دەﻛﺮێﺖ ﭘێﯽ ﺑﮕﻮﺗﺮێــﺖ و ﻟەﻛﯚڵ ھﺎﺗﻮﭼﯚﻛەی ﺑﻜەﻧــەوە .دوای ﻣﺎوەﯾەك ﻣﺎﻧەوە ﻟــە ژووری ﻛﺎرﻣەﻧﺪێﻜــﯽ ﺋــەو ڕێﻜﺨــﺮاوە ،ﭘێــﯽ دەﮔﻮﺗﺮێــﺖ ھەﻓﺘەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺳــەردان ﺑﻜەوە. ﺳــﺎدﻗﯽ ﺑە ﺑﯚڵە ﺑﯚڵ و ﻻژەﻻژ ﺑە ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪی ﺑەرەو ﻣــﺎڵ ﮔەڕاﯾەوە. ﺋەوە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻟە ﺳــەرەوە و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯽ ڕێﻜﺨﺮاوی ﻗەﻧﺪﯾﻞ دەڵێ” ،دۆﺳﯿەی ﺳﺎدﻗﯽ و ھﺎوﺷێﻮەﻛﺎﻧﯽ ﻻی ﺋێﻤە ﻧﯿﯿە“. ﻻوك ﺳەح ﺋەﺣﻤەد ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ڕێﻜﺨــﺮاوی ﻗەﻧﺪﯾﻠﯽ ﺳــﻮﯾﺪی ﻟە ﻋێﺮاق ﺑﯚ ﻛﺎروﺑﺎری
ﻣﺮۆﯾــﯽ ڕای دەﮔەﯾەﻧــێ، ﺧﯚﺗﯚﻣﺎرﻛــﺮدن و داواﻛﺎرﯾــﯽ ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ و ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋــﺎوارە و ﭘەﻧﺎﺑەرەﻛﺎن ﺑــﯚ ،UNHCRﻻی ڕێﻜﺨــﺮاوی ﻗەﻧﺪﯾﻠە و ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﺎرە ﻣەﯾﺪاﻧﯿﯿەﻛەی ڕێﻜﺨﺮاوی UN- HCRﺑــە ﻗەﻧﺪﯾﻞ ﺳــﭙێﺮدراوە و دەﯾــﻜﺎت .ﻻوك دەڵــێ” ،ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی دەﯾﺎﻧەوێﺖ ﺑﯚ وﺗﯽ ﺳێﯿەم دەرﺑﭽﻦ ،ﻛﺎری ﺋەوان ﻻی UNHCRﺧﯚﯾەﺗﯽ و ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺋێﻤەوە ﻧﯿﯿە“ .ﻟەﺳەر دۆﺳﯿەﻛەی ﺟەوھەر ﺳــﺎدﻗﯽ دەڵێ” ،ڕەﻧﮕە ﻟێﻚ ﺗێﻨەﮔەﯾﺸﺘﻨێﻚ ھەﺑێﺖ ،دەﻧﺎ ﻛﺎرەﻛەی ﻻی ﺋێﻤە ﻧﯿﯿە“. ﻟەﺳەر ﭘﺮﺳــﯽ ڕێﮕﺮی ﭘەﻧﺎﺑەران ﻟە ﭘﺮﺳــﮕەﻛەﯾﺎن ﺑــە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯚرە و وەﻣﻨەداﻧەوەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎن ،ﻻوك ﺳــەرﺑﺎری دەزﮔــەی ﺳﻮﭘﺎﺳــﻜﺮدﻧﯽ ”وﺷــە“ ﺑــﯚ ﺋﺎﮔﺎدارﻛﺮدﻧەوەﯾﺎن ﻟــە ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿــەﻛﺎن ،ڕای دەﮔەﯾەﻧــێ ،دوو ﻣﺎﻧﮕــە ﺑﯚ ﺋەو ﺷﻮێﻨەی ﺋێﺴﺘە ﮔﻮاﺳﺘﻮوﯾﺎﻧەﺗەوە و ﺗﺎزەن ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ ﻟە ﺑەﺧﺘﯿﺎری ﺑﻮون .ﺋــەو دەڵــێ” ،ﮔﻠەﯾﯿﻤﺎن ھﺎﺗﻮوەﺗﻪ ﺳەر و ڕۆژاﻧە ﺧەڵﻜێﻜﯽ زۆر ﭘێﻮەﻧــﺪی دەﻛــەن ،ﺑەم ﻛﺎرﻣەﻧــﺪی وەﻣﺪاﻧەوەﻣــﺎن
ﻛەﻣــە و داواﻣﺎن ﻟــە UNHCR ﻛﺮدووە ،ژﻣــﺎرەی ﻛﺎرﻣەﻧﺪەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻜەﯾــﻦ“ .ﺋەو ﺑە ﺷــﺎن و ﺑﺎڵــﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿﺎن ھەڵﺪەدات ،ﺑەوەی ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵێﻜە ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗــﺮی ﭘێڕەو دەﻛەن و ﺋێﺴــﺘەش ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻧﯚرەﯾﺎن داﻧــﺎوە ،ﺑــەم دەڵێ، ”ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﺋێﻤێﺮﺟﻨﺴــﯽ ﻛﺎر دەﻛەﯾــﻦ و ھــەوڵ دەدەﯾــﻦ ﻛﺎرەﻛﺎن ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﻜەﯾﻦ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ وەﻣﻨەداﻧەوەی ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯿﺶ، ﻟە ﻛﯚڵ ﺧﯚﻛﺮدﻧەوەوە ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺧەڵﻜەﻛە زۆرە“. ﺑﯚ ﺋــەوەی ژﻣﺎرەی ﺋــەو ﺧەڵﻜە زۆرە ﺑﯚ ”وﺷە“ ڕوون ﺑێﺖ ،داوای ﺋﺎﻣﺎری ژﻣــﺎرەی ﭘەﻧﺎﺑەراﻧﯽ ﻛﺮد، ﺑەم ﺑە ھەر ھﯚﻛﺎرێﻚ ﺑێﺖ ،ﭘێﯽ ﻧەدرا. ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯽ ﺑەردەم ﺋەو ڕێﻜﺨــﺮاوە ﺑﯚ ﻛﺎرﺗــﯽ ﭘەﻧﺎﺑەری دەﮔەڕێﺘەوە ﻛە دەﺑێﺖ ھەر ﺷەش ﻣﺎﻧﮓ ﺟﺎرێﻚ ﻧﻮێ ﺑﻜﺮێﺘەوە ،ﻻوك دەڵێ” ،ﺋــەوە UNHCRداﯾﻨﺎوە و ﺟﯿﺎ ﻟــەوەش ،ﻛﺎﺗێﻚ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻛەﺳــێﻜەوە دەﻛﺮێﺖ ﻧﯚرەﻛەی ﮔەﯾﺸــﺘﻮوە ،ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳــێﻜﯽ دۆﺳﺖ و ھﺎوڕێﺸﯽ ﻟەﮔەڵ ﺧﯚی دەھێﻨێﺖ“. ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2014ەوە ڕێﻜﺨﺮاوی
ﻗەﻧﺪﯾــﻞ ،ﯾەﻛێﻜە ﻟە ھﺎوﺑەﺷــە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ڕێﻜﺨــﺮاوی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ UNHCRﻟــە ھەرﺳــێ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛــەی ھەرێﻢ و ﺋەو ڕێﻜﺨــﺮاوە ﻛە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1991ەوە ﻟــە ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆﯾﯽ؛ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎر دەﻛﺎت، دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ﭘەﻧﺎﺑــەر و ﺋــﺎوارەی ،UNHCRﻟــە ڕێﮕەی ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﯽ ڕێﻜﺨﺮاوی ﻗەﻧﺪﯾﻠەوە دەﺑێﺖ .ﺋەوان ﻟــە ﻧﺎو ﻛەﻣﭙەﻛﺎن و ﻟــە دەرەوەی ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻛﺎر دەﻛەن .ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ وەك )ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ،ﻛە زۆرێﻚ ﻟە ﺋﺎوارەﻛﺎن دﯾﻜﯚﻣێﻨﺘﯽ ژﻧﺨﻮازی و ﻣﻨﺪاڵﺒﻮوﻧﯿﺎن ﻧﯿﯿە و ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ و ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ ﻣﺎدی( ﯾﺶ ھەر ﻟــە ڕێﮕــەی ﺋەواﻧەوە دەﺑێــﺖ ،ﺑەڕێﻮەﺑەرەﻛەی دەڵێ، ”ھەﻣــﻮو ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿەﻛــﯽ ﺋێﻤــە ﺳــەرﭼﺎوەﻛەی UNHCRە و ﺋێﻤە ﺗەﻧﯿﺎ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎن و ﻛەﺳەﻛﺎن دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن دەﻛەﯾﻦ“. ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯽ داراﯾﯽ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿە داراﯾﯿﯿەﻛﺎن ﺳــﺎﻧە ﻟــە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﭼﻮارەوە دەﺳــﺖ ﭘێ دەﻛەن و ﭘﺎرﯾﺶ دوو ﺟﺎر داﺑەش ﻛــﺮاوە ،ﺑەم ھەﻣــﻮو ﭘەﻧﺎﺑەران وەرﯾﺎن ﻧەﮔﺮﺗﻮوە و ﺧﯚ ﺑەواﻧەﺷﯽ ﻛە دراوە ،ﺑڕەﻛەی ﻟە ﻛەﺳێﻜەوە ﺑﯚ ﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺟﯿﺎوازە. ﻻوك ﺳــەح دەڵــێ” ،ھەﻣﻮو ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿەﻛــﯽ داراﯾــﯽ ،ھەﻣﻮو ﺋﺎوارە و ﭘەﻧﺎﺑەرێــﻚ ﻧﺎﮔﺮێﺘەوە“. ﺋــەو زﯾﺎﺗــﺮ ڕووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗەوه ﻛــە ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﯽ داراﯾــﯽ ﺑــﯚ ھەژارﺗﺮﯾﻨەﻛﺎﻧــﻦ .ﺑڕەﻛەﺷــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺧێﺰان و ھــەژاری و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﻛەﻛە دﯾﺎری دەﻛﺎت. ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﻛەﺳــەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻻوك ﺑﺎس ﻟە رێﻮﺷــﻮێﻨﯽ ﻛﺎرﯾﺎن دەﻛﺎت و دەڵــێ” ،ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺳــەرداﻧﯿﻜﺮدن ھەﯾــە ﺑــﯚ
دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ھــەژار و ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺧﯚﺑەﺧﺶ؛ ﺑەردەوام ﺳــەردان دەﻛەن ﺗﺎ ﺑﺎری ژﯾﺎﻧﯿﺎن ھەڵﺒﺴــەﻧﮕێﻨﻦ ،دواﺗﺮ ﭘﻮﺧﺘەی ﺋەﻧﺠــﺎم ڕەواﻧــەی UNHCR دەﻛﺮێﺖ و دوای ﭼﺎوﺧﺸﺎﻧﺪﻧەوە و ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯿــﺎن ،ﺧﯚﯾــﺎن ڕەزاﻣەﻧــﺪی دەردەﺑــڕن“ .ﺟﮕە ﻟەوەش ،ﻻوك دەڵێ ”ﺋێﻤە ﺑەﺷﯽ ﭼﺎودێﺮﯾﺸﻤﺎن ھەﯾە ﺗﺎ دڵﻨﯿﺎ ﺑﯿﻦ ﻛــە ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﺟێﮕەی ﺧﯚی دەﮔﺮێﺖ“. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ھەرﭼەﻧــﺪە ڕێﻜﺨــﺮاوی ﻗەﻧﺪﯾﻞ ﭘێــﯽ واﯾە ﻟﻪ ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ھەژارﺗﺮﯾﻨەﻛﺎﻧﺪا ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻮون ،ﺑــەم ﺋەوە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺳەرداﻧﯽ ھەﻣﻮو ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەﯾﺎن ﻧەﻛﺮدووە ﻛــە ﻻی ﺋــەوان ﻓﯚڕﻣﯿــﺎن ﭘڕ ﻛﺮدووەﺗەوە و ھێﺸــﺘﺎ ﻛەﺳﺎﻧێﻚ ھەن ﻛە ھﯿﭻ ﻟﯿﮋﻧەﯾەك ﺳەرداﻧﯽ ﻧەﻛﺮدوون.
ﭘﺎﺷﺨﺎن UNڕێﻜﺨــﺮاوی ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ،دوای ﺷەڕی دووەﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑە ﺑەﺷﺪاری 51وت ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1945داﻣــەزرا ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2011ژﻣــﺎرەی ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑﻮوە 193وت و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧﯚ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟــە وﺗﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺪام ھەﺑﻮوە. ﺋەو ڕێﻜﺨــﺮاوە ﺑﯚ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﺋــەرك داﻣەزرا ،ﻟە ﻧێﻮﯾﺎن ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ، ﭼﺎودێﺮی و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ،ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ھەژاری و ﺑﺮﺳﯿەﺗﯽ ،ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﻣﺮۆڤ دۆﺳــﺘﺎﻧە و ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ،ﻛﯚﻧﺘڕۆڵــﯽ ﭼــەك و ﺗەﻗەﻣەﻧﯽ وﺗﺎن و .ﺗﺪ.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
د .ﮔــﯚران ﺑەرزﻧﺠﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﭼﺎو و ﻧەﺷﺘەﮔەری ﭼــﺎو ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ، ”رێﮋەی ﻧەﺧﯚﺷــﯽ ﭼﺎو ﺋێﺴﺘە ﻟەﻧﺎو ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻟە ھەڵﻜﺸﺎﻧە ،ﺋەوەش ﺑەھﯚی زۆر ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾــﻞ و ﺋﺎﯾﭙﺎد و ﺋﺎﻣێــﺮە زﯾﺮەﻛەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮ رووی داوە“. رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﻛﺎرﯾﮕەری ﺋﺎﯾﭙــﺎد و ﻣﯚﺑﺎﯾــﻞ و ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎرﯾﻜﺮدن و ﺗەﻛﻨەﻟﯚﺟﯿﺎ ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ﻟە ﺳــەر ﭼﺎوی ﻣﻨــﺪاڵ زﯾﺎﺗﺮە، ﭼﻮﻧﻜــە ﻣﻨﺪاڵ ﻛﺎﺗێــﻚ ﻟە داﯾﻚ دەﺑێﺖ ﭼﺎوی ﻟە ﮔەﺷــەﻛﺮدﻧە، ﺳﺎﻧە ﭼﺎوی ﮔەﺷــە دەﻛﺎت و درێﮋ دەﺑێﺖ .ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا رۆژاﻧە ﻟە
2017/ ﭼﻮارﺷەم2017/2/2/2222 ، ژﻣﺎرە ) ، (176ﭼﻮارﺷەم،
وﺷە /ھەوﻟێﺮ- ﺳەروﯾﻦ ﺷێﺨﺎﻧﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾــﻞ و ﺋﺎﯾﭙﺎد و ﺗەﻛﻨەﻟﯚﺟﯿــﺎ ﻟەﻻﯾەن ﻣﻨﺪاﻧﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﻟــە ھەڵﻜﺸــﺎﻧﺪاﯾە ،ﺑەم ﭘﺰﯾﺸﻜﺎن ھﯚﺷــﺪاری ﻟــەوە دەﻛــەن ﻛە ﺋەو ﺋﺎﻣێﺮە زﯾﺮەﻛﺎﻧــە ،ﭼەﻧﺪان ﻛێﺸــەی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺑﯚ ﻣﻨﺪاڵ دروﺳﺖ دەﻛەن.
ﻣﺎوەی ﺳەﻋﺎﺗێﻚ ﺗﺎ دوو ﺳەﻋﺎت ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣێﺮە زﯾﺮەﻛەﻛﺎن ﺋەوەﻧــﺪە ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻧﺎﺑێــﺖ، ﺑەم زﯾﺎﺗﺮ ﻟــەوە ﺑەﻛﺎری ﺑێﻨﻦ ﻛﺎرﯾﮕەری ﺧﺮاﭘﯽ دەﺑێﺖ“. ﭘﺰﯾﺸﻜﺎن دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧەوە ﻛــە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎرﯾﮕــەری ﺗەﻛﻨەﻟﯚﺟــﯽ ﻟەﺳــەر راﮔﺮﺗﻨﯽ ﮔەﺷەی ﭼﺎو، ﻻوازﺑــﻮون ،ھەﺳــﺘﯿﺎری ﭼﺎو، ﺳــەر ﺋێﺸــە و ﻣﺎﻧﺪووﺑــﻮون و ﮔــﺮژی ﻣﺎﺳــﻮﻟﻜەﻛﺎن دەﺑێﺖ، ھەروەھﺎ ﺗﻮوﺷــﯽ ﺋﺎزاری ﺷﺎن و ﻣﻞ و ﭼەﻣﺎﻧــەوەی ﻣﻠﯿﺎن دەﺑﻦ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ڕاﺳﺖ ﺑڕۆن و ﺳەرﯾﺎن رێﻚ راﺑﮕﺮن. د .ﺟﯿﮫــﺎد ﺧــﺪر ﭘﺴــﭙﯚڕی ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣێﺸــﻚ ﺋەوە روون دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺷﺎﺷــەﻛﺎن ﺋەﮔەر ﺑە رێﮕەﯾەﻛﯽ دروﺳــﺖ ﺑێــﺖ ،دەﺷــێﺖ ﻛﺎرﯾﮕــەری ﺋەرێﻨــﯽ ﻟەﺳــەر ﻣێﺸﻜﯽ ﻣﻨﺪاڵ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت. ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،زۆرﺑەی ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛﺎن ﺑە ﺷێﻮەی ﺋەرێﻨﯽ ﺑــﺎس ﻟــە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺷﺎﺷــە دەﻛەن ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋەو ﻣﻨﺪاﻧەی ﮔەﺷەی ﻣێﺸــﻜﯿﺎن ﺑﺎش ﻧﯿﯿە،
ﺳﺎﻣﺎن ﺷەرﯾﻒ:
ﺑەھﯚی ﺳەرﻗﺎڵﯽ ﻛﺎر و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎﺗﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ داﯾﻚ و ﺑﺎوك ﺑﯚ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێﺘە ھﯚی ﺋﺎﻟﻮودەﺑﻮوﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ ﺑە ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ دەﺗﻮاﻧﻦ ﺳــﻮود ﻟە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺷﺎﺷە و ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗەر وەرﺑﮕﺮن ﺑﯚ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە و ﻧﻮوﺳﯿﻦ“. زﯾﺎﺗــﺮ دەڵێ” ،ﺋــەو ﻣﻨﺪاﻧەی ﺑﯚ ﻛﺎﺗێﻜﯽ زۆر ﺷﺎﺷــەﯾﺎن ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎوە ،ﺗﻮوﺷــﯽ ﻛێﺸــەی ﻟە ﺑﯿﺮﻛﺮدن و ﺋەﻧﺠﺎم ﻧەداﻧﯽ ﺋەرك و ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ڕۆژاﻧەﯾــﺎن دەﺑﻦ، ھەروەھﺎ ﺗﻮوﺷــﯽ ﺧەوزڕاﻧﺪن و ﻛێﺸەی ﺳﯚزدارﯾﺸﯿﺎن دەﻛﺎت“. ﺋــەو دەڵێــﺖ” ،ﻟــە ﺗەﻣەﻧــە ﭘێﮕەﯾﺸــﺘﻮوەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺋەواﻧــەی ﻛێﺸــەی ﻣێﺸــﻚ و دەﻣــﺎر و
ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﭘەرﻛەﻣﯿﺎن ھەﯾە، رێﻨﻮێﻨــﯽ دەﻛﺮێــﻦ ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ و ﺋﺎﯾﭙﺎد و ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗــەر ﺑﯚ ﻛﺎﺗێﻜﯽ زۆر ﻛەم و ﻟــە ژوورێﻜﯽ ڕووﻧﺎك ﺑــەﻛﺎر ﺑێﻨﻦ ،ﻟــە ﺋەﮔەری زۆر ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ڕێــﮋەی ڕووداﻧﯽ ﮔەﺷﻜە زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێﺖ“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺋــەو ڕووداواﻧەی ﻣﻨﺪان ﻟە ﺷﺎﺷەﻛﺎن دەﯾﺒﯿﻨﻦ، دەﺑێﺘــە ھــﯚی دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵێﻜﯽ ﺷەڕاﻧﮕێﺰ ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەو ﻛەﺳــەی ﺑﯚ ﻣﺎوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻧﯚ ﺳەﻋﺎت ﻛﺎر ﻟەﺳەر ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗەر
دەﻛﺎت ،ﺗﻮوﺷــﯽ ڕەﻗﺒﻮوﻧــﯽ ﻣﺎﺳــﻮﻟﻜە و ﺑڕﺑــﺮەی ﭘﺸــﺖ و ﺳەرﺋێﺸــە دەﺑێﺖ ،ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری ﺋەواﻧــەی ﺳەرﺋێﺸــەﯾﺎن ھەﯾــە ،زۆر ﻣﺎﻧەوەﯾــﺎن ﻟــە ﺑەردەم ﺷﺎﺷــەﻛﺎن دەﺑێﺘە ھﯚی دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺟﯚرێﻚ ﻟە ﮔﺮژە ﺳەرﺋێﺸە“. ﭘﺰﯾﺸﻜﺎن و ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ دەرووﻧﯽ وەك ﺷﻤﺸــێﺮێﻜﯽ دووﺳــەر ﮔﻮزارﺷــﺖ ﻟــە ﺗەﻛﻨەﻟﯚﺟﯿــﺎ دەﻛەن ،ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﺋەوان ﻟەوەداﯾە ﻛە ﻣﻨــﺪان ﺑەﺑێ رەﭼﺎوﻛﺮدﻧﯽ
ﭘێــﻮەرە زاﻧﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺋﺎﻣێﺮە ﺗەﻛﻨەﻟﯚﺟﯿﯿــەﻛﺎن ﺑەﻛﺎر دێﻨﻦ و ﺋەﮔــەر ﻟەﻻﯾــەن ﺧێــﺰان و ﻛﯚﻣەڵﮕەوە ﭘــەروەردە ﻧەﻛﺮێﻦ، ﻛﺎرﯾﮕــەری ﺧــﺮاپ ﻟەﺳــەر ﺑﺎری ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ و ﻣێﺸﻜﯿﺎن دادەﻧێﺖ. ﺳــﺎﻣﺎن ﺷــەرﯾﻒ ﭘﺴــﭙﯚڕی دەرووﻧﯽ ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت ”ﺑەھﯚی ﺳەرﻗﺎڵﯽ ﻛﺎر و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎﺗﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ داﯾﻚ و ﺑﺎوك ﺑﯚ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎن زﯾﺎﺗــﺮ دەﺑێﺘە ھﯚی ﺋﺎﻟﻮودەﺑﻮوﻧﯽ ﻣﻨــﺪاڵ ﺑە ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ
و ﺗﺎﺑﻠێــﺖ و ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗەر و ﺗﯿﭭﯽ، ﺋەﻣــەش زﯾﺎﻧــﯽ زۆری دەﺑێﺖ ﻟەڕووی دواﻛەوﺗﻨﯽ ﻗﺴــەﻛﺮدن و ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﺳەرﻧﺞ و ﺗﻮاﻧﺎی ﻣێﺸــﻚ ،ھەروەھــﺎ ھﯚﻛﺎرﯾﺶ دەﺑێﺖ ﺑــﯚ داﺑڕاﻧﯽ ﻣﻨــﺪاڵ ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕە“. ﺋەو ﭘﺴــﭙﯚڕە دەرووﻧﯿﯿە دەڵێ، ”ﺗەﻛﻨەﻟﯚﺟﯿــﺎ ھﯚﻛﺎرێﻜــە ﺑــﯚ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋ ﺑــﻮون و ﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺧەو و ﺧــﻮاردن و داﺑەزﯾﻨﯽ ﺋﺎﺳــﺘﯽ وﺷــﯿﺎری و زﯾﺮەﻛﯽ ﻣﻨﺪاڵ“.
ﻟە ڕۆژی ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﺪا ﻟە ﺑﺮی ﮔﻮڵﯽ ﺳﻮور ﺧﻮێﻨﯽ ﺳﻮور دەرﻛەوت ﺑەرەﺑەﯾﺎﻧﯿﯿەﻛــﯽ زووی رۆژی 13ی ﺷــﻮﺑﺎت ،ژﯾــﻦ و ﻋەﻟــﯽ ﻟــە ﭼﯿﺎی ﺑڵﺒﺎﺳــﯽ ﻗەرەﭼﻮوغ، ﺑﯚﻣﺒێﻜﯿــﺎن ﻟێ دەﺑەﺳــﺘﺮێﺖ و ﺑڕﯾﺎری دادﮔﺎی ﭘەﻛەﻛە ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮێــﺖ و ھەردووﻛﯿــﺎن دەﺗەﻗێﻨﻨەوە ،رەﻧﮕە ﺋەوە ﯾەﻛەم دوا ﺑﺎوەﺷﯽ ﺋەو دوو ﺋﺎﺷﻘە ﻛﻮردە ﺑﻦ ﻛە ﭘەﻛەﻛە ھەرﭼﯽ ﺧەوﻧﯽ ﺟﻮاﻧﯿــﺎن ھەﯾە ﻟە ﮔــﯚڕی ﻧﺎ .ﺑﯚ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو ﻛﻮﺷﺘﻨە ﺑە ﻛﯚﻣەڵە ،ﭘﺎﺳــەواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛەﻣﭗ ڕێﮕە ﻧﺎدەن ﺑە ھێﺰە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎن ﺑﭽﻨــە ﻛەﻣﭙەﻛــە و ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﺑﻜەن. رۆژێــﻚ دواﺗﺮ ﻛە ھــﺎوﻛﺎت ﺑﻮو ﻟەﮔــەڵ ”ﭬﺎﻻﻧﺘﺎﯾــﻦ“ رۆژی ﭘەﻛەﻛــە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ“ ھەواڵەﻛەﯾــﺎن وا ﺑوﻛﺮدەوە ﻛە ”دوو ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺑﯚ ﺋﺎزادی ﺋﯚﺟەﻻن ﺧﯚﯾﺎن ﺗەﻗﺎﻧﺪەوە“.
ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﺑﭽﯿــﻦ ﺑﺰاﻧﯿــﻦ ﺳــەرژﻣێﺮی و ﻟــە داﯾﻜﺒــﻮون ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜەﯾﻦ ﺑﺰاﻧﯿــﻦ ژﻣﺎرەﯾﺎن ﭼەﻧﺪە و ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿﺎن ﭼﯿﯿە و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﺒەﯾﻦ“.
ﻋەﻟﯽ و ژﯾﻦ ﺧﯚﯾﺎن ﻧەﺗەﻗﺎﻧﺪەوە ﺑەڵﻜﻮ ﭘەﻛەﻛە ﺗەﻗﺎﻧﺪﻧﯿەوە وﺷە /راﻣﯿﺎر ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻣەﺷــﻖ و ڕاھێﻨــﺎن ،ﻛﭻ و ﻛﻮڕێﻜﯽ ﮔەرﯾﻼ ﻟە ﻛەﻣﭙﯽ ﻣەﺧﻤﻮور ﺋﺎﺷﻘﯽ ﯾەك دەﺑﻦ ،ﺋەﻣە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2014و ﻟە ﻗﻮﻟەﯾەﻛــﯽ ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺷﺎرۆﻛەی ﻣەﺧﻤﻮور روو دەدات و ﭘێﻜــەوە ﺑڕﯾــﺎری ”ﯾﺎن ﺑﯚ ﯾەﻛﺒﻮون ﯾﺎن ﺑﯚ ﻣﺮدن“ دەدەن. ژﯾﻦ ﺟەﻣــﺎل ﻛﭽــە ﻛﻮردێﻜﯽ ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﻮو ،ﻟە ﺧێﺰاﻧێﻜــﯽ ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ﺷــﺎری وان ﻟە داﯾﻚ ﺑــﻮوە ،ﻣﺎڵﺒﺎﺗەﻛەی ﺑە ﯾەﻛێﻚ ﻟە دڵﺴــﯚزاﻧﯽ ”ﺋﺎی ڕزﮔﺎری“ دەﻧﺎﺳــﺮێﻦ ،ﺑﺎوﻛــﯽ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1998ﻟــە ﻧﺎوﭼەی ﺋەﺗﺮووش ڕوو دەﻛﺎﺗە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻟە ﻛەﻣﭙﯽ ﻣەﺧﻤﻮور ﻧﯿﺸﺘەﺟێ دەﺑێــﺖ .ﺋەوﻛﺎﺗە ژﯾــﻦ ﺗەﻣەﻧﯽ ﺳێ ﺳﺎڵ دەﺑێﺖ. ﺑــەم ﻋەﻟﯽ ﺣەﯾــﺪەر ﻛﻮردی ڕۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و ﻟە داﯾﻜﺒﻮوی ﺳــﺎڵ 1988ی ﺷﺎری ﺷــﻨﯚﯾە ،ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﻣەﺷــﻖ و ڕاھێﻨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟــە ﻛەﻣﭙــﯽ ﻣەﺧﻤــﻮور ،وەك ﻗﯚﻣﯿﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺋەو ھێﺰە ﻣەﺷﻖ ﺑە ﮔﺮووﭘێﻜﯽ ﻧﻮێﯽ ﮔەرﯾﻼ دەﻛﺎت ﻛە ژﯾﻦ ﻛﭽــە ﻛــﻮردی ﺑﺎﻛﻮر
ﯾەﻛێﻚ دەﺑێﺖ ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ. ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ”ژﯾﻦ و ﻋەﻟــﯽ“ ﻟــەو ڕۆژە دەﺳــﺖ ﭘــێ دەﻛﺎت ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﭘێﻜــەوە ﻟــە ﻗﻮﻟەﯾەﻛﯽ ﺑەرﮔﺮﯾــﯽ دژ ﺑە ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ داﻋﺶ ﻟــە ﻛﯚﺗﺎی ﺳــﺎڵﯽ 2014دەﺑــﻦ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ دەﺑەﺳﺘﻦ ﯾﺎن ﺑﯚ ﯾەﻛﺒﻮون ﯾﺎن ﺑﯚ ﻣﺮدن. داﯾﻜﯽ ﺟﯿﮫــﺎد ﺋەو ﺋﺎﻓﺮەﺗەﯾە ﻛە ﻧﺰﯾﻜەی ﺷەش ﺳــﺎڵ ﻟەﻧﺎو ﺋەو ھێﺰە ﻟە ﻣەﺧﻤﻮور ﻛﺎری ﻛﺮدووە، ﺋەﻣــەش ﺗەﻧﯿﺎ ﺑــﯚ ڕزﮔﺎرﻛﺮدن و ھێﻨﺎﻧەوەی ﻛﻮڕەﻛــەی ﻟەﻧﺎو
داﯾﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎد:
ﺟﯿﮫﺎد دوای ڕووداوەﻛە زۆر ﺧەﻣﺒﺎر ﺑﻮو ﮔﻮﺗﯽ ﺋەوان ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﻣەﺷــﻖ و ڕاھێﻨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ 2014ﯾەﻛﺘﺮﯾﺎن ﻧﺎﺳﯿﻮوە و ﺑﻮوﻧەﺗە ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﯾەك و ﺑڕﯾﺎری ﺑﯚ ﯾەﻛﺒﻮوﻧﯿﺎن داوە
ﭘەﻛەﻛە .ﺋەو ﺑە وردی ﺋﺎﮔﺎداری رووداوەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــﺎو ﻛەﻣﭙەﻛەﯾە و دەڵێــﺖ ”ﻋەﻟــﯽ زۆر ھﺎوڕێﯽ ﺟﯿﮫﺎدی ﻛﻮڕم ﺑﻮو ،ﻣﻦ ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2013ﻛﻮڕەﻛەم ﺑــﯚ ھەﻓﺘەﯾەك ﭘﺸــﻮو ھێﻨﺎﯾەوە و ڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﻧﺎردﻣــە دەرەوەی وت و ﺧﯚﯾﺸﻢ ڕۆﯾﺸﺘﻢ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔەر ﻧەﮔەڕاﺑﺎﯾەوە ،دەﯾﺎﻧﻜﻮﺷﺖ“. داﯾﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎد ﺑــە ﮔﻮﺗەی ﺧﯚی ﻟەﻧــﺎو ﻛەﻣﭙەﻛەدا ﺑــە ”ﻗﻮﺗﻮوە ﺋﺎوەﺗەﻣﺎﺗەﻛە و ﻧﺎﻧﯽ ﮔەرم“ ﻧﺎﺳﺮاو ﺑﻮوە .ﺋەو راﺳــﺘﯿﯽ ﺋەو رووداوە دەﺧﺎﺗە ڕوو ﻛــە وا ﺑوﻛﺮاﯾەوە دوو ﮔەرﯾﻼ ﻟە ﻣەﺧﻤﻮور ﺧﯚﯾﺎن ﻛﻮﺷﺘﻮوە ﺑﯚ ”ﺋﺎزادی ﺋﯚﺟەﻻن“. داﯾﻜﯽ ﺟﯿﮫــﺎد دەڵێﺖ ”ﺟﯿﮫﺎد ﭘێﻮەﻧﺪی ﭘێﻮە ﻛﺮدم ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺋەم ﻣﺎﻧﮕە ﺷــﻮﺑﺎت و ﮔﻮﺗﯽ داﯾە ﻋەﻟﯽ ﺑەﻧﯿــﺎزە ھەڵﺒێﺖ ،ﺋەﮔەر ھــﺎت ﺑــﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﯿﺸــﺎرەوە ﺗﺎ ڕێﮕەﯾــەك دەدۆزێﺘەوە ﺑﯚ ھﺎﺗﻨە ﺋەوروﭘﺎ“. ”ﺑﯚﯾە ھەﻣﻮو دﻧﯿــﺎ ﺑڵێﺖ ژﯾﻦ و ﻋەﻟــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺗەﻗﺎﻧﺪووەﺗەوە
ڕاﺳــﺖ ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوان ﺗﺎزە ﺑە ﻧﯿــﺎزی ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﻧــﻮێ ﺑﻮون و ھەوڵــﯽ ﭼﻮوﻧــە دەرەوەﯾﺎن دەدا ﻟەو ﻛەﻣﭙە ،ﺑــەم ﻛﺎﺗێﻚ دەزاﻧﺮێﺖ ﺋەواﻧە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﯾەﻛﻦ ،ﺋەﻣە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــەﻛەﯾﺎن دەﺑێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﻗەدەﻏەﯾە ﺑە ﯾﺎﺳــﺎی ﭘەﻛەﻛە“ داﯾﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎد وای ﮔﻮت. ﻟەﺑــﺎرەی ﯾەﻛﺘﺮﻧﺎﺳــﯿﻨﯽ ژﯾﻦ و ﻋەﻟــﯽ ،داﯾﻜﯽ ﺟﯿﮫــﺎد ﺋەوە دەﺧﺎﺗــە ڕوو ﻛــە ﻛﻮڕەﻛــەی ﺑﯚی ﮔێڕاوەﺗــەوە ”ﺟﯿﮫﺎد دوای ڕووداوەﻛــە زۆر ﺧەﻣﺒــﺎر ﺑﻮو ﮔﻮﺗﯽ ﺋــەوان ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﻣەﺷــﻖ و ڕاھێﻨﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2014 ﯾەﻛﺘﺮﯾــﺎن ﻧﺎﺳــﯿﻮوە و ﺑﻮوﻧەﺗە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﯾەك و ﺑڕﯾﺎری ﺑﯚ ﯾەﻛﺒﻮوﻧﯿﺎن داوە“. ژﯾﻦ و ﻋەﻟﯽ ﺑڕﯾﺎری ھەﺗﻦ دەدەن ﻟەﻛﺎﺗﯽ دەواﻣﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن، ژﯾــﻦ و ﻋەﻟﯽ ﺑڕﯾــﺎری ھەﺗﻦ دەدەن ﻛە ﺑﭽﻦ ﺑﯚ ﺷــﺎرۆﻛەی
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎﻣێﺮە زﯾﺮەﻛەﻛﺎن ﻣﻨﺪاڵ ﺗەﻣﺒەڵ دەﻛەن
7
ﻣەﺧﻤــﻮور ﻟــە ڕێﻜەوﺗــﯽ 10 ﺷــﻮﺑﺎت ،ﺑــەم ﻟەﻻﯾــەن ﺋەو ﻗﻮﻻﻧــەوە ﮔﯿﺮان ﻛــە ﺑەدەوری ﻛەﻣﭙەﻛــە ھەڵﻜەﻧــﺮاون ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﭘێﺸــﺘﺮ ﺋــەو ﻗﻮﻻﻧە ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻧەﺑﻮو ،ﺑەم ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺑەھێﺰﻛﺮدﻧﯽ ﺳــەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯿﺎن دوای ھێﺮﺷــەﻛﺎﻧﯽ داﻋــﺶ ﭘەﻛەﻛە ﺑﻨﯿﺎﺗﯽ ﻧﺎون ،ﺋەو ﻗﻮﻻﻧە دەﺑﻨە ھــﯚی ﮔﯿﺮاﻧﯽ ﺋــەو دوو ﺋەوﯾﻨــﺪارە و دەدرێﻦ ﺑە دادﮔﺎی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑەﺧﯚﯾــﺎن و ﺑڕﯾــﺎری ﻛﻮﺷﺘﻨﯿﺎن دەدرێﺖ. ﻟەﺳــەر ھەوڵــﯽ راﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو دوو ﺋﺎﺷــﻘە ،داﯾﻜــﯽ ﺟﯿﮫــﺎد دەڵــێ” ،ڕەﻧﮕــە ﻛﻮﺷــﺘﻨﯿﺎن ﺗﯚڵەﻛﺮدﻧەوەﯾەﻛﯿــﺶ ﺑێــﺖ ﻟە ﺑﻨەﻣﺎڵەی ژﯾــﻦ ﻛە ﻻﯾەﻧﮕﺮێﻜﯽ ﺳەرﺳــەﺧﺘﯽ ”ﺋﺎی ڕزﮔﺎرﯾﻦ“ و ﭘەﻛەﻛــە ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی داﻣەزراﻧﺪﻧﯿﺎﻧــەوە دژ ﺑەو ﺣﺰﺑە ﺟەﻧﮕﺎون و ﭼەﻧﺪان ﻛﻮﺷــﺘﺎری ﺑەراﻣﺒەر ﺋەﻧﺠﺎم داون ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن“.
ڕێﮕە ﻧﺎدەن ھێﺰە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎن ﺑﭽﻨە ﺷﻮێﻨەﻛە ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﺷــﺎرۆﻛەی ﻣەﺧﻤﻮور ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ،ﺋــەو ھێﺰاﻧە ﺧﯚﯾﺎن ﺋﯿــﺪارەی ﺧﯚﯾﺎن دەدەن و ڕێﮕە ﻧﺎدەن ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ ﺑﭽﻨــە ﻛەﻣﭙەﻛەﯾــﺎن .ڕزﮔﺎر ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ ”ڕۆژی ﺑوﺑﻮوﻧــەوەی ﺗەﻗﯿﻨەوەﻛــە، ھەوڵﻤــﺎن دا ﺑﭽﯿﻨــە ﻛەﻣﭙەﻛە و ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﺑﻜەﯾــﻦ و ﺑﺰاﻧﯿﻦ ھــﯚی ﺗەﻗﯿﻨەوەﻛە ﭼﯿﯿە ،ﺑەم ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻛەﻣﭙەﻛــە ڕێﮕەﯾﺎن ﻧەدا ﺑﭽﯿﻨە ﻧﺎو ﻛەﻣﭙەﻛە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺧﯚﯾﺎن داﺑڕﯾﻮە ﻟە ﺷــﺎرۆﻛەﻛە و ﺧﯚﯾﺎن ﺋﯿﺪارەی ﺧﯚﯾﺎن دەدەن“. ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﻣەﺧﻤــﻮور دەڵێﺖ، ”ﺑەھﯚی داﺧﺮاوﯾﯿﺎن ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە
ﻛەﻣﭙﯽ ﭘەﻧﺎﺑەران ﻟە ﻛﻮێﯿە و ﻣەﺧﻤﻮور ﭼﯿﯿە ﺷﺎرۆﻛەی ﻣەﺧﻤﻮور ﺑەدوورﯾﯽ 65ﻛــﻢ دەﻛەوێﺘــە ﺧﯚرﺋﺎوای ھەوﻟێﺮ ،ﻟە ﺑﺎﻛﻮرﯾﯿەوە ﺷﺎرۆﻛەی دەﺷــﺘﯽ ھەوﻟێﺮ و ﺧەﺑﺎﺗە و ﻟە ﺑﺎﺷﻮورﯾﯿەوە رووﺑﺎری دﯾﺠﻠەﯾە، ﺧﯚرھەﺗــﯽ زێــﯽ ﺑﭽﻮوﻛە و ﺧﯚرﺋﺎوای زێﯽ ﮔەورەﯾە. ﻛەﻣﭙــﯽ ﻛﻮردەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺑەری ﺧﯚرﺋﺎوای ﻣەﺧﻤــﻮور ﺑــە دوورﯾــﯽ 3ﻛﻢ ھەڵﻜەوﺗــﻮوە و ﻟــەڕووی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەوە ﺳەرﺑە ﻣەﺧﻤﻮورن و ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻣﯿﺴــﯿﯚﻧﯽ ﺑﺎی ﭘەﻧﺎﺑــەران ﺳــەرﺑە ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ) (unhcrو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ دەﻛﺮێــﻦ .وەك ﺋﯿﺪارەﯾەﻛــﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەر و ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی ھەﯾــە و ﻧﺰﯾﻜــەی 12ھــەزار ﺳﭭﯿﻠﯽ ﺗێﺪا دەژﯾﻦ ﻛە ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1998وە ﻟەوێــﻦ ،ﺋەو ﻛەﻣﭙەش ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ و ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ ﻛﺎر و ﭘــڕۆژەی ﺑﯚ ﺋەﻧﺠــﺎم دراوە و ﻟــەرووی ﺧﻮێﻨﺪن و ﭘەروەردە و ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ و ﺗەﻧﺎھﯽ و ھەﻟﯽ ﻛﺎرەوە ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ رۆڵﯽ ﺑﯚﯾﺎن ھەﯾە ،ﺑەم دوای ﺳــﺎڵﯽ 2014ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻚ داﺑڕﯾﻮە. ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ”ﭘەﻛەﻛــە“ ﺑە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻋەﺑﺪو ﺋﯚﺟەﻻن ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1984 داﻣــەزراوە و ﺧەرﯾﻜﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭼەﻛﺪارﯾﯿە.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
8
”ﺋێﻤە ﺳــەرﺑﺎری ﺋەوەی ﺑە ھەردوو زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی و ﻋەرەﺑﯿﺶ ﻛﺘێﺐ دەﻓﺮۆﺷــﯿﻦ ،ﺑەم زۆرﯾﻨەی ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﻦ و ﻟە ھەوﻟێﺮ ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ﺋەﻣەزۆن زﯾﺎﺗﺮ وەك ﻓﺮۆﺷــﯿﺎری ﻛﺘێﺒﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﻧﺎﺳﺮاوە ،ھەر ﻟەﺑەر ﺋەوەش ﺑەرزﯾﯽ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻓﺮۆﺷﻤﺎن ﻟە ﻛﺘێﺒە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿەﻛﺎﻧە“..
ژﻣﺎرە ) ، (176ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 22 ،
ﻣەڵﺒەﻧﺪە ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەرﺑەﻧﺪﯾﺨﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﺳێ ﭘﺰﯾﺸﻚ و دوو رۆژ دەواﻣﯿﺎن ھەﯾە وﺷە /ﺳەﺑﺮی ھﯚرﯾﻨﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە و ﻣەڵﺒەﻧــﺪە ﺗە ﻧﺪ ر و ﺳــﺘﯿﯿە ﻛﺎ ﻧﯽ دەرﺑەﻧﺪﯾﺨﺎن ،وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەواﻣﯿــﺎن ﺗێﺪا ﻧﺎﻛﺮێــﺖ و ﺋەو ﭘﺰﯾﺸﻜﺎﻧەش ﻛە ﻟە ھەﻓﺘەﯾەﻛﺪا ﭼەﻧﺪ رۆژێﻚ ﻧەﺧﯚش دەﺑﯿﻨﯿﻦ، ژﻣﺎرەﯾــﺎن ﻟــە ﭘەﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﯾەك دەﺳــﺖ ﺗێﭙەڕ ﻧﺎﻛﺎت ،ﺋەوەش داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﺷــﺎرۆﻛەﻛەی رووﺑــەڕووی ﻛێﺸــە و ﮔﺮﻓﺖ ﻛﺮدووەﺗەوە. داﯾﻜــﯽ ھﺎﻧــﺎ ھﺎووﺗﯿﯿەﻛــﯽ ﺷــﺎرۆﻛەی دەرﺑەﻧﺪﯾﺨــﺎن ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ی دەڵــێ” ،زۆر ﺟــﺎر ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدن و ﭼﻮوﻧــە ﻻی ﭘﺰﯾﺸــﻚ ،دەﺑێ ﺳــەرداﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﺋەوەﯾــﺶ ﺑەھﯚﻛﺎری ﺋەوەی ﺷﺎرۆﻛەی دەرﺑەﻧﺪﯾﺨﺎن
ﮔﺮﻓﺘــﯽ ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ ﭘﺴﭙﯚڕی ھەﯾە“. ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ ﺋەوە ﻛﺮد” ،ﻣەڵﺒەﻧﺪی ﺷــەھﯿﺪ ﺋﺎزاد ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﭘﺴﭙﯚڕ ﻟە ھەﻓﺘەﯾەﻛﺪا دوو ﺗﺎ ﺳــێ رۆژ دەوام دەﻛﺎت و ﻟە ﺳەﻋﺎت ﻧﯚ ﺑﯚ 12ﻧﯿﻮەڕۆ دەﻣێﻨێﺘەوە“. ﺑەھــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ و ﻛــەم دەواﻣــﯽ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﺪا ،زۆرێــﻚ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــەﻛﺎﻧﯽ دەرﺑەﻧﺪﯾﺨــﺎن ﺑﯚ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﮔﻮازرێﻨــەوە ،وەك ھێــﺮش داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ﻣﺤەﻣــەدی ﺷــﺎرۆﻛەﻛە ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ دەﻛﺎت، ﻟە دوو ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﭼەﻧﺪان رووداوی ﻧەﺧﻮازراوی ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﻧەﺧﯚﺷەﻛﺎن ﻟــە ﻧێــﻮان دەرﺑەﻧﺪﯾﺨــﺎن و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،رووی داوە. ﺷﺎرۆﻛەی دەرﺑەﻧﺪﯾﺨﺎن ﭘێﺸﺘﺮ
ﺳــەر ﺑــە ﯾەﻛــەی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﮔەرﻣﯿﺎن ﺑﻮو ،ﺑەم دواﺗﺮ ﺑﯚ ﺳەر ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﮔﻮاﺳﺘﺮاﯾەوە، داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﺋەو ﺷــﺎرۆﻛەﯾە ﭘێﯿﺎن واﯾە ﻧﺎوﭼەﻛەﯾﺎن ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﻓەراﻣﯚش ﻛﺮاوە. رزﮔﺎر واﺣﯿﺪ ﺟێﮕﺮی ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﺷــەھﯿﺪ ﺗﯚﻓﯿﻖ ﻟــە ﺷــﺎرۆﻛەی دەرﺑەﻧﺪﯾﺨﺎن، ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﻟە ﻣەڵﺒەﻧﺪی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﺷەھﯿﺪ ﺋﺎزادی ﻣﺎﻣە ﻋەﻟە ،ﺳێ ﭘﺰﯾﺸﻚ ھەﻓﺘەی دوو رۆژ دەوام دەﻛەن، ﺋەوەش ﮔﺮﻓﺘﯽ دروﺳﺖ ﻛﺮدووە و ﺧەڵﻚ ﮔﻠەﯾﯿﯿﺎن ھەﯾە ،ﺑەم ﻟــە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ دەرﺑەﻧﺪﯾﺨﺎن ﺳێ ﭘﺰﯾﺸﻚ ھەﯾە و ﺷەش رۆژ دەوام دەﻛەن“. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺟێﮕــﺮی ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی دەرﺑەﻧﺪﯾﺨــﺎن ﺋﺎﻣﺎژەی دا ،ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛەﯾﺎﻧﺪا ﺑەﺷێﻜﯽ ﻓﺮﯾﺎﻛەوﺗﻦ و ھﺎوﻛﺎت ﺑەﺷــﯽ ژﻧﺎن و ﻣﻨﺪاڵﺒﻮوﻧﯿﺸﯿﺎن ھەﯾە. ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﻟەﺑــﺎرەی ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﺋﺎﻓﺮەﺗــﺎن و ﻣﻨﺪاڵﺒــﻮون و ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە
ﻓﺮﯾﺎﻛەووﺗــﻦ ﻧەك ﺑەﺷــێﻚ ﺑﻦ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛە، دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﺑﻮوﻧــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﻓﺮﯾﺎﻛەوﺗﻦ ﯾﺎﺧﯚ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﻣﻨﺪاڵﺒــﻮون زۆر ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ،ﺑەم ھەﻧﮕﺎوی ﻟەو ﺟﯚرە ﻧەﻧﺮاوە“. ﻟەو ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﯾە ﻟە ھەﻓﺘەﯾەﻛﺪا
ﺑەرﺑوﺗﺮﯾﻨﯿﺎﻧﻦ.
(%80ﻋەرەﺑﻦ“. ﺣﻮﺳــێﻦ ﺳــەﻟﯿﻢ ﻛە ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ھەﭬﺎڵــە ،ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــەوە دا ،ﻋەرەﺑــەﻛﺎن ﺟﮕــە ﻟەوەی ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن ﻛڕﯾﺎری ﻛﺘێﺒﯽ ﺑﻮارە ﺟﯚراوﺟﯚرەﻛﺎﻧﻦ ،ھﺎوﻛﺎت ﺑــﯚ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن ﺑەردەوام ﺳــەردان دەﻛــەن و ﻛﺘێﺒــﯽ ﻣﻨﺪان و ﻓێﺮﻛﺎری دەﻛڕن. ﺋەوەﺷــﯽ ﮔﻮت ،ﺋــەو ﻛڕﯾﺎرە ﻛﻮرداﻧەﺷــﯽ ﻛە ﺳــەرداﻧﻤﺎن دەﻛەن ،ﺑە دەﮔﻤەن ﻛﺘێﺒێﻜﯽ ھــﺰری ،ﺋەدەﺑﯽ ﯾﺎن ﮔﺸــﺘﯽ
دەﻛڕن ،ﺋەواﻧﯽ ﺗــﺮ ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻛڕﯾﺎری ﻛﺘێﺒــە ﻣﯿﺘﯚدﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﻦ ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯽ ﻛﯚﻟێﮋەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ و ﺋەﻧﺪازﯾــﺎری ،ﺑــەم ﺑە ھﯚی ﺳﺴــﺘﯽ رەوﺗﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن ،ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﺋەواﻧﯿــﺶ ﻟــە ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەدان ،ﻛەﺳﺎﻧێﻜﯿﺶ ﻛە ﺑــﯚ ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ دﻛﺘــﯚرا و ﻣﺎﺳــﺘەر ،وەزارەﺗﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺑــﺎ داوای ﺑڕواﻧﺎﻣــەی IELTS و TOEFLی ﻟێ ﻛــﺮدوون ،ﺑە ﻧﺎﭼﺎری ﺳــەرداﻧﻤﺎن دەﻛەن و
ﺟێﮕﺮی ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی دەرﺑەﻧﺪﯾﺨﺎن:
ﺑﻮوﻧــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻓﺮﯾﺎﻛەوﺗﻦ ﯾﺎﺧﯚ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻣﻨﺪاڵﺒﻮون زۆر ﭘێﻮﯾﺴﺘە
ﺗەﻧﯿﺎ ﺳــێ رۆژ ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﺋەﻧﺠــﺎم دەدرێــﺖ ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘێﺸﺘﺮ ﭘێﻨﺞ رۆژ ﻟە ھەﻓﺘەﯾەﻛﺪا ﺑەﺷــﯽ ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﻛﺮاوە ﺑﻮو ،ﺑەو ھﯚﯾەوە داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﺷــﺎرۆﻛەﻛە ﻧﺎﭼــﺎر دەﺑــﻦ ﺑﯚ ﻧەﺷــﺘەﮔەری روو ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻜەن. ﻛﺎرﮔێڕﯾــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ
دەرﺑەﻧﺪﯾﺨــﺎن دووﭘــﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧــەوە ،ھەﺑﻮوﻧﯽ ﻧﺰﯾﻜەی ﭘێﻨﺞ ھــەزار ﺋــﺎوارەی ﻋەرەب ﻟــە ﺷــﺎرۆﻛەﻛەﯾﺎﻧﺪا ،ﺑﺎرﮔﺮاﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﻟەﺳــەر ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە و ﺑﻨﻜە ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯿەﻛﺎن دروﺳﺖ ﻛــﺮدووە ،ﺑــەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿــە ھﺎوﻛﺎری ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎن ﺑﻜﺎت.
ﻧﺎﺳــﯿﺢ ﻣەﻻ ﺣەﺳەن ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﺷــﺎرۆﻛەی دەرﺑەﻧﺪﯾﺨــﺎن ،ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە” ،ﺑە ھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﻟە رووی ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری و ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ و ھەﻣﻮو ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏﺪا ھﺎوﻛﺎری ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﯽ ﺷﺎرۆﻛەی دەرﺑەﻧﺪﯾﺨﺎن ﻧﺎﻛﺎت ،ﺑەم ﺋێﻤە ﻟە ھەﻣﻮو رووﯾەﻛەوە ﺧﺰﻣەﺗﯿﺎن
ﻛﺘێﺒﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی دەﻛڕن. ﮔەﯾﻼن ﻣﺤەﻣــەد ،ﮔەﻧﺠێﻜﯽ ﺗەﻣــەن 23ﺳــﺎڵ و ﻗﻮﺗﺎﺑﯿــﯽ ﺑەﺷﯽ ﺋەﻧﺪازﯾﺎری ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗەرە، ﻣﺎوەی دوو ﺑﯚ ﺳێ ﺳﺎڵە دەﺳﺘﯽ ﻛــﺮدووە ﺑــە ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﺋەدەﺑﯿﺎت ﺑــە زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی، ﺑە ”وﺷە“ی ﮔﻮت ،ﻛە ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی دەﺧﻮێﻨﯿﯿەوە ،زﯾﺎﺗﺮ ھەﺳــﺖ ﺑە ﻧﺎﻛﺎﻣڵﯿﯽ ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﻛــﻮردی دەﻛەﯾﺖ ،ﻟــەوەدا ﻛە ﺑەرھەﻣﯽ ﻣــەزن و ﭼێﮋﺑەﺧﺶ ﺑە ﻛــﻮردی ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﺧﻮێﻨەر ﺑە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺟﮕە ﻟە ﻧﻮوﺳــەراﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ،ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﺎﯾﺎﺑﯽ ﻧﻮوﺳــەراﻧﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﺗﺮی دﻧﯿﺎش ﻛە وەرﮔێڕدراوﻧەﺗە ﺳەر ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺑﺨﻮێﻨﯿﺘەوە ﻛە ﺋەوان ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﯽ ﺗــﺮی زۆر ﺟﯿﺎ ﻟە ﻛﻮرد دەﻧﻮوﺳﻦ. ﮔەﯾــﻼن ،ﻟــە ﻛﯚﻟێــﮋ ﺑە ھﯚی ﺋەوەی ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧەﻛەی ﺑــە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی ﺑــﻮوە ﻓێــﺮی زﻣﺎﻧەﻛە ﺑﻮوە ،ﺑەم ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەدات ،ﻟە ﻧێــﻮان ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯿﺪا ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی دەرەوەی ﻣﯿﺘﯚد ﺑــە ﮔﺸــﺘﯽ ﻛەﻣە و ﺑــە زﻣﺎﻧﯽ
ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾــﺶ ھــەر زۆر ﻛەﻣە و ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﺧﻮﻟﯿــﺎی ﺑەردەواﻣﯽ ﮔەﻧﺠﺎن ﻧﯿﯿە. ﮔﻮﺗﯿﺸﯽ ،ﻣﻦ ﺋەﮔەرﭼﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿەﻛــەم ﻟە ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﺑﺎ و ﺑێ ﻛێﺸــەدا ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﻧﺎﭼﺎرم ﺑە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺑﺨﻮێﻨﻤەوە، ﭼﻮﻧﻜــە ﺑەرھەﻣــﯽ ﻛــﻮردی ﺑەرھەﻣێﻚ ﻧﯿﯿە ﻛــە ﺑە ﺋﺎزادی ﻧﻮوﺳﺮاﺑێﺖ ،ھێﺸﺘﺎ ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﯽ زۆر ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿﺪاﯾە ،ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ھەﻧــﮕﺎو ﻟەﮔــەڵ ﺳــەردەم و رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﮔەﻻن ﺑﻨێﺖ و ﺧﯚی ﻟە ﻛﯚﺗە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن دەرﺑﺎز ﺑﻜﺎت. ﻣەﻧــﺎف ﺳــﺎﺑﯿﺮ ،ﻛﺎرﻣەﻧــﺪی ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧــەی ﺋەﻣــەزۆن ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺋێﻤــە ﺳــەرﺑﺎری ﺋەوەی ﺑــە ھەردوو زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی و ﻋەرەﺑﯿﺶ ﻛﺘێــﺐ دەﻓﺮۆﺷــﯿﻦ ،ﺑــەم زۆرﯾﻨەی ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾــﻦ و ﻟە ھەوﻟێﺮ ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ﺋەﻣەزۆن زﯾﺎﺗﺮ وەك ﻓﺮۆﺷــﯿﺎری ﻛﺘێﺒﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﻧﺎﺳــﺮاوە ،ھەر ﻟەﺑــەر ﺋەوەش ﺑەرزﯾﯽ ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻓﺮۆﺷــﻤﺎن ﻟە
ﻛﺘێﺒە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿەﻛﺎﻧە. ﻣەﻧﺎف ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــەوە دا ،ﻟە ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﻛەﯾــﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 15ھــەزار ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ ﻛﺘێﺒﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی ﺧﺮاوﻧەﺗە ڕوو ﻛە ﻟە ﻓێﺮﻛﺎرﯾــﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی، رۆﻣــﺎن ،ﻧﯚﭬﻠێﺖ و ﺋەدەﺑﯿﺎت ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ،ﻛﺘێﺒﯽ ﻣێﮋووی ﻛﻮرد ﺑە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی و زاﻧﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ و ﺋەﻧﺪازﯾﺎری و ھﺘﺪ، ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮون. ھەروەھــﺎ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﻛﺘێﺒەﻛﺎن ﻟــە ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ،ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ، ھﯿﻨﺪﺳــﺘﺎن ،ﻟﺒﻨــﺎن ،ﺋێﺮان و ﺑەﻏــﺪا ھــﺎوردە دەﻛﺮێﻦ و ھەر ﻛﺘێﺒێﻚ ﺑەر ﻟــە ھﺎوردەﻛﺮدن، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧەﻛەی ﺑــە ﻓﻠﺘەری وەزارەﺗﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﺪا رەت ﺑﺒێﺖ. ﺋــەو ﻛﺎرﻣەﻧــﺪەی ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ﺋەﻣەزۆن ﮔﻮﺗــﯽ ،ﺑە دەﮔﻤەن ﻛﺘێﺒێــﻚ ھەﯾە ﻛــە ﻛڕﯾﺎراﻧﯿﺎن داواﯾــﺎن ﻛﺮدﺑێــﺖ و ﺋــەوان ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﺒێﺖ ﻟــە دەرەوە ﺑﯚی ﭘەﯾﺪا ﺑﻜەن ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك ﺟﺎر ﻛﺘێﺒێﻜﯿــﺎن ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯿەوە رەت
ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن زۆرﯾﻨەی ﺧﻮێﻨەری ﻛﺘێﺒە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿەﻛﺎن ﻋەرەﺑﻦ
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺋەھﻤەد ﻛەﯾﻔﯽ ﺳــەرﺑﺎری ﺋــەوەی ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﭘڕﺧﻮێﻨــەر ھەژﻣــﺎر ﻧﺎﻛﺮێﺖ و رێﮋەی ﺧﻮێﻨەر و ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺗێﺪا ﻟە ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﺑەرزدا ﻧﯿﯿە، ﺑەم ﻟەم ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵەی دواﯾﯿﺪا، ﻛﯚﻣەڵێــﻚ دەزﮔــەی ﺗﺎﯾﺒــەت دەﺳــﺘﯿﺎن ﻛﺮدووە ﺑە ھێﻨﺎن و ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﻛﺘێﺒﯽ زﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺟﯿﺎ ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ،ﻛە ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧــﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی
ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ھەﭬﺎڵ ﺑﻮوك ﺳﺘﯚری ﻛە ﯾەﻛێﻜە ﻟــەو ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧﺎﻧــەی ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋەو ﻛﺘێﺒﺎﻧەی ﺑــە زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﻦ دەﻓﺮۆﺷــێﺖ ،ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺳــەرﺑﺎری ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾــﯽ ﻛــە رۆڵﯽ ﮔێــڕاوە ﻟە ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﻛڕﯾﺎراﻧﯽ ﻛﺘێﺐ، ﺑەم ﺧﻮێﻨەری ﻛﻮردی ﻛﺘێﺒﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی دەﮔﻤەﻧە و زۆرﯾﻨەی ﻛڕﯾﺎراﻧﻤﺎن )ﺑە رێﮋەی ﺳەرووی
ﺣﻮﺳێﻦ ﺳەﻟﯿﻢ ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ھەﭬﺎڵ:
ﺋەو ﻛڕﯾﺎرە ﻛﻮرداﻧەی ﻛە ﺳەرداﻧﻤﺎن دەﻛەن ،ﺑە دەﮔﻤەن ﻛﺘێﺒێﻜﯽ ھﺰری ،ﺋەدەﺑﯽ ﯾﺎن ﮔﺸــﺘﯽ دەﻛڕن ،ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻛڕﯾﺎری ﻛﺘێﺒە ﻣﯿﺘﯚدﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﻦ
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ دوو ﺳــﺎڵ ﺟﺎرێــﻚ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەی ﺋەﻧﺪاﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﻮێ دەﻛﺎﺗــەوە ،ﺑــەم ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺟﯿﺎواز ﻟە ﺳﺎﻧﯽ ڕاﺑﺮدوو زۆر ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەﻧﺪاﻣﺒﻮوﻧﯿﺎن ﻧــﻮێ ﻧەﻛﺮدەوە، ﺋــەوەش ﺑەھــﯚی ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿﺎن ﻟە ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛە ﻟە ﺑەراﻣﺒەر داﺧﻮازی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﺪا. ﺋەﺣﻤەد ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺳــﺎﻧە ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەی ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ڕێﮕــەی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧەوە ﻧﻮێ دەﻛﺮێﺘەوە، ﭘێﺸﺘﺮ ﺑﯚ ھەر ﻧﻮێﻜﺮدﻧەوەﯾەك ﻛە ﺑﯚ ﻣﺎوەی دوو ﺳــﺎڵە 25 ،ھەزار دﯾﻨــﺎر ﻟە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ وەردەﮔﯿﺮا، ﺑــەم ﺋێﺴــﺘە ﻧﻮێﻜﺮدﻧەوەﻛە
ﺑﯚ دوو ﺳــﺎڵ 10ھــەزار دﯾﻨﺎر وەدەﮔﯿﺮێﺖ. ﺋەو دەڵێ” ،ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن ﺋﺎزادن ﻟە ﻧﻮێﻜﺮدﻧەوەی ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەﻛەﯾﺎن و ﻧﻮێﻜﺮدﻧــەوەی ﺋەﻧﺪاﻣﯿەﺗــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﻟە ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛــە ،ھەر ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾەﻛﯿﺶ ﺋەﻧﺪاﻣێﺘﯽ ﺧﯚی ﻧــﻮێ ﻧەﻛــﺮدەوە ،ﺋەﻧﺪاﻣﯿەﺗﯽ ﻧﺎﻣێﻨێﺖ“. ﭘێﺸــﺘﺮ ﺋەﻧﺪاﻣﺒــﻮون ﻟــە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺋﺎرەزووﻣەﻧﺪاﻧــە ﻧەﺑﻮو ،ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮون ﺋەﻧﺪاﻣێﺘــﯽ ﻗﺒﻮوڵ ﺑﻜەن ،ﺑەم ﻟە دوا ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛەدا ﺋەﻧﺪاﻣﺒﻮون ﺑﻮوە ﺋﺎرەزووﻣەﻧﺪاﻧە، ﺋــەوەش وای ﻛــﺮد ﺋــەو ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧەی ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾــﺎن ﺑە ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛە ﻧﯿﯿە ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﻮێ ﻧەﻛەﻧەوە. ﺑە ﮔﻮﺗەی ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن” ،ﻧﻮێ ﻧەﻛﺮدﻧەوەی ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەی ﺋەﻧﺪاﻣێﺘــﯽ ﻻی ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن،
دەﻛﺮێﺖ و ﭘﺴﭙﯚڕ و ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﺑــﺎ واﻧــەی ﺗێــﺪا دەڵێﻨەوە“. ﺋــەو رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ،ﻟەو ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﯾــەدا ﺧﻮﻟــﯽ ﺷــەش ﻣﺎﻧﮕﯽ دەﻛﺮێﺘەوە ﻛە دەرﭼﻮواﻧﯽ ﺑەﺷــﯽ وﺗﺎرﺧﻮێﻨﯽ ﻟــە زاﻧﻜﯚ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺷــەرﯾﻌە ﻟەﺧﯚ دەﮔﺮێــﺖ ﯾﺎن ﺋەواﻧــەی ﻣﯚڵەﺗﯽ وﺗﺎرﺑێﮋﯾﯿﺎن ﻧﯿﯿە. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻞ ،ﭘــﺎش داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﺋــەو ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﯾە، ھﯿﭻ ﻛەس ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑﺒێﺘە ﮔﻮﺗﺎرﺑێﮋ ﻟــە ﻣﯿﻨﺒــەری ﻣﺰﮔەوﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺗــﺎ ﺑــە ﻓﻠﺘــەری
ﺟێﮕﺮی ﺳەرۆﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن /ﻟﻘﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ:
ﺋێﺴــﺘەش ﻛە ﺋەﻧﺪاﻣﺒــﻮون ﻧﻮێ دەﻛﺮێﺘەوە ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺑە وﯾﺴﺘﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﻧﻮێﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﯾﺎن ﻧﺎ
ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻟەﺳــەر ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ﻧﺎﺑێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە زۆرێﻚ ﻟە ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﻧﻮێﺶ دێﻨە رﯾﺰی ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛەوە“. ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﺧﺎوەﻧﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 72ھــەزار ﺋەﻧﺪاﻣە ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﺳــەرووی 100ھەزار ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ھەﺑــﻮوە و زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺋەﻧﺪاﻣەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮدان. ﺳــﺮوە ﺳــەﯾﻔەدﯾﻦ ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ”وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﭼﯿﺘﺮ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿــە ﺋەﻧﺪاﻣﺒﻮوﻧﯽ ﺧﯚی ﻟە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ﻧﻮێ ﺑﻜﺎﺗــەوە و ﭘێــﯽ واﯾە ﺋەو ﯾەﻛێﺘﯿﯿــە ﻟــە ڕاﺑــﺮدوو ھﯿﭻ ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﻧەﺑﻮوە و ھﺎوﻛﺎری ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﻧەﻛــﺮدووە ﻟــە ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا. ﻧەﺟﺎت ﻋەﺑﺪو ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻛــە ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەی ﺋەﻧﺪاﻣێﺘﯽ ﻟــە ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ﻧــﻮێ ﻧەﻛﺮدووەﺗــەوە ﺑــﯚ ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿﻢ ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەی ﺋەﻧﺪاﻣﺒــﻮون ﻟــە ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ﻧــﻮێ ﺑﻜەﻣەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو ﯾەﻛێﺘﯿﯿە ھەڵﻮێﺴــﺘێﻜﯽ ﻧﯿﯿە ﻟــە ﭘێﻨﺎو ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﺪا“.
ﺳــەﻧﮕەر ﻓﺎﯾــەق ﺟێﮕــﺮی ﺳەرۆﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن/ﻟﻘﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﭘێــﺶ ﻛﯚﻧﮕــﺮەی 12ی ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ،2011 ﺋەﻧﺪام ﺑﻮون ﺋﯿﺠﺒﺎری ﺑﻮو ،ھەر ﻛەس وەك ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ داﺑﻤەزراﯾە، دەﺑــﻮو ﺑﺒێﺘــە ﺋەﻧــﺪام و ﺑەﺑێ ﺋﺎﮔﺎدارﻛﺮدﻧەوەی ﺧﯚﺷﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﺋﺎﺑﻮوﻧەوەی ﻟێ وەردەﮔﯿﺮا.
زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ ” ،ﻟــە دوای ﺋەو ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾــە ،ﺋەﻧﺪاﻣﺒﻮون ﻛﺮا ﺑە ﺋﺎرەزووﻣەﻧﺪاﻧە ،ﺋێﺴــﺘەش ﻛە ﺋەﻧﺪاﻣﺒــﻮون ﻧــﻮێ دەﻛﺮێﺘەوە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﺑە وﯾﺴــﺘﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﻧﻮێــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﯾﺎن ﻧــﺎ ،ﺑﯚ ﺋەو ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧەی ﻛــە ﺑڕواﯾﺎن ﺑە ڕێﻜﺨﺮاوەﻛــە ﻧﯿﯿە ﺋــﺎزاد ﺑێﺖ، ﺋێﻤەش ﻗﺴەﻣﺎن ﻟەﺳەر ﺋەوەﯾە ﻛە ﺋەو ڕێﻜﺨــﺮاوە ﺑە ﺗەواوەﺗﯽ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە رێﻜﺨﺮاوێﻜﯽ ﭘﯿﺸەﯾﯽ
ﺑێﺖ ،ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﺑﭙێﻜێﺖ و داﻛﯚﻛﯽ ﻟە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﻣﺎﻧﺎی ﺋەوە ﻧﯿﯿە ﻛە ھﯿﭽﯽ ﻧەﻛﺮدﺑێﺖ“. ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪی ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺳــەرووی 10 ھەزار ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ھەﯾە ،ﺋێﺴﺘە ﻛە ﭘﺮۆﺳەی ﻧﻮێﻜﺮدﻧەوەی ﻧﺎﺳﻨﺎﻣە دەﺳــﺖ ﭘێ دەﻛﺎت ،روون ﻧﯿﯿە ﭼەﻧﺪ ﻟەوان ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﻮێ دەﻛەﻧەوە.
ﺟێﮕﺮی ﺳەرۆﻛﯽ ﻟﻘﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن دەڵێ، ”دەﺑێﺖ ھەوڵ ﺑﺪەﯾﻦ دووری ﻟە ﻧێﻮان ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن و ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛە ﻛەم ﺑﻜەﯾﻨەوە ،ﺑەم ﭘێﻤﺎن واﯾە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەوە ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە دەﺳﺘﻜەوﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑە ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن ﺑﮕەﯾەﻧێﺖ و ﺋەوەش وای ﻛﺮدووە ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن وا ﺑﺰاﻧﻦ ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛە ھﯿﭽﯽ ﻧەﻛﺮدووە“.
ﺋــەو ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﯾە ﺗێﭙــەڕ ﻧەﺑێﺖ و ﺑڕواﻧﺎﻣــەی وﺗﺎرﺑێــﮋی ﻟــەو ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﯾە ﭘێ ﻧەدرێﺖ. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻛﺎرﻣەﻧﺪی ﺗﺎزە ﺑﯚ ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﻛە داﺑﻤەزرێﻨﯿﻦ، ﺑەم ﻛﺎرﻣەﻧﺪی ﺗﺮ ﻟە ﺷﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی وەزارەﺗــﯽ ﺋەوﻗــﺎف دەﮔﻮازﯾﻨەوە ﺑﯚ ﺋەو ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﯾە“. ﺑەﮔﻮێــﺮەی داﺗﺎﻛﺎﻧــﯽ وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗــﺎف ،ﭘێﻨــﺞ ھــەزار و 477 ﻣﺰﮔەوت ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھــەن و ﻟە ﺳــێ ھــەزار و 14 ﻣﺰﮔەوﺗﺪا وﺗﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ ﭘێﺸﻜەش دەﻛﺮێﺖ ،ﺑەم ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە ﻧﯿﻮەی ﺋەواﻧەی وﺗﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ ﭘێﺸﻜەش
دەﻛەن ﻣﯚڵەﺗﯽ وﺗﺎرﺑێﮋﯾﯿﺎن ھەﯾە و ﺋــەوەش ﻛێﺸــەی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎی ﺑەدوای ﺧﯚﯾﺪا ھێﻨﺎوە. د .ﻋەﺑﺪو وەﯾﺴــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ زاﻧﺎﯾﺎﻧــﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛــﺮدەوە ،ﻛﺮدﻧــەوەی ﺋــەو ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﯾــە ﻟەﺳــەر داواﻛﺎری و ﭘێﺸــﻨﯿﺎری ﺋەوان ﺑــﻮوە ﻛە ﻟە ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿــﺪا ﮔەڵەﯾﺎن ﻛﺮدووە و دەڵێ” ،ﭘێﺸﺘﺮﯾﺶ ﺋێﻤە داوای ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﯾەﻛﻤﺎن ﻛﺮدﺑﻮو ﺑﯚ ﺧﻮﻟﯽ راھێﻨﺎن و ﺷﯿﺎﻧﺪن ﺗﺎ وﺗﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳەردەﻣﯿﯿﺎﻧە ﺑﺨﻮێﻨﺮێﺘەوە“.
زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺋەو ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﯾە رۆڵﯽ ﺷﯿﺎﻧﺪن و راھێﻨﺎن و ﭘێﮕەﯾﺎﻧﺪن ﺑﯚ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و وﺗﺎرﺑێﮋان دەﺑﯿﻨێﺖ ،ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﻛەش ﺳەر ﺑە وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎف دەﺑێﺖ“. ﺳــەرۆﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ زاﻧﺎﯾﺎﻧــﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە” ،وەك ﯾەﻛێﺘﯿﯽ زاﻧﺎﯾﺎن ﺑە ھەﻣﻮو ﺷــێﻮەﯾەك ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ و ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﺧﯚﻣﺎن دەﺧەﯾﻨە ڕوو ﺑﯚ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺋەو ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﯾە و ھﺎوﻛﺎر دەﺑﯿﻦ ﻟەﮔەڵ وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎف ﻟە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ و ﭘﺴﭙﯚڕی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە واﻧەﻛﺎن“. وەك ﺋەو رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﺑﻮوﻧﯽ
ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﻛــە ﺑــﯚ ﺋــەوان زﯾﺎﺗﺮ ﮔﺮﻧﮕە ﻛــە ﻟە ﻣﺰﮔەوﺗــﯽ ﮔﻮﻧﺪ و ﺷــﺎرەدێﯿەﻛﺎن ﺑــە ﺧﯚﺑەﺧﺶ ﺑﻮوﻧەﺗــە وﺗﺎرﺧﻮێــﻦ و ھﯿــﭻ ﺑڕواﻧﺎﻣەﯾەﻛﯿﺎن ﻧﯿﯿــە و دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟەو ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﯾە ﺧﻮل و ڕاھێﻨﺎﻧﯽ ﺷــﯿﺎﻧﺪن ﺑﺒﯿﻨــﻦ و ﺑڕواﻧﺎﻣــەی وﺗﺎرﺑێﮋی وەرﺑﮕﺮن. دﻛﺘﯚر ﺳﯿﺮاج ﺋەﺣﻤەد ﺧەﯾﻼﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی ﺋﺎوﻗــﺎف و ﻛﺎروﺑــﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑەھەﻣﺎن ﺷــێﻮە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﯾە ﺑە ﮔﺮﻧﮓ دەﺑﯿﻨێﺖ و ﭘێﯽ واﯾە دەﺑﻮو زووﺗﺮ ﻛﺎری ﺑﯚ ﺑﻜﺮاﯾە.
ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﺋەم ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﯾە رێﮕﺮ دەﺑێﺖ ﻟەوەی ﻛە ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺧﯚی ﻟــە ڕێﮕەی وﺗﺎرەﻛﺎﻧﯿﯿەوە ﺑــو ﺑﻜﺎﺗەوە، ﭼﻮﻧﻜە زۆرﺑەی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەر ﻟەوەی ﻛە ﻣﻮڵﻜﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺋەوﻗــﺎف ﺑــﻦ ،ﻣﻮڵﻜــﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﻦ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن و ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎی ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎن ڕەﻧﮕﺪاﻧەوەی زۆری ھەﺑﻮوە ﻟەﺳەر ﺷێﻮاز و ﺋەدای وﺗﺎرداﻧﯿﺎن ﻟە ڕۆژاﻧﯽ ھەﯾﻨﯿﺪا“. ﺧەﯾﻼﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺋێﺴﺘە وﺗــﺎری ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﻣﺰﮔەوﺗەﻛﺎن ﻧﺎڕێﻜﯽ و ﭘەرش و ﺑوی زۆری ﭘێﻮە دﯾﺎرە ،ﺋــەو ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﯾە دەﺗﻮاﻧێ ڕۆڵــﯽ ﺑﺎش ﺑﺒﯿﻨێ ﻟە ﺑەﺧﺸﯿﻦ و ﻓێﺮﻛﺮدﻧﯽ ھﻮﻧەری وﺗﺎرﺑێﮋی ﺑەو ﺋﺎراﺳﺘەی وﺗﺎرە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿــەﻛﺎن ھێﻮرﺑﻮوﻧــەوەی ڕۆﺣــﯽ و دەرووﻧــﯽ ﺑێﺖ ﺑﯚ ﻣﺴــﻮڵﻤﺎﻧﺎن ﻧەك ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی و دەﻣﺎرﮔﯿﺮی وەك ﺋەوەی ﺋێﺴﺘە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻟە ﻣﯿﻨﺒــەری ﻣﺰﮔەوﺗەﻛﺎﻧەوە ﮔﻮﺗــﺎری ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋ ﺑــو دەﻛەﻧەوە“.
ﺋەوﻗﺎف ﻟە ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەی ﺗﺎﯾﺒەﺗەوە وﺗﺎرﺧﻮێﻦ ﺑﯚ ﻣﺰﮔەوﺗەﻛﺎن دەﻧێﺮێﺖ وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھێﻤﻦ رەﻓﯿﻖ ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺑڕﯾــﺎر و ڕاﺳــﭙﺎردەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗــﺎف و ﻛﺎروﺑــﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ، ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ رەزاﻣەﻧﺪی داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﻟەﺳــەر ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧــﯽ وﺗﺎرﺧﻮێﻨــﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ دەدات ،ﺋەو ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﯾە ﻟــە ھەوﻟێﺮ دەﺑێــﺖ و ﻟەوێﻮە وﺗﺎرﺧﻮێــﻦ ﺑــﯚ ﻣﺰﮔەوﺗەﻛﺎن دەﻧێﺮدرێﺖ. ﻧەﺑەز ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﺑەڕێﻮەﺑەری وەزارەﺗــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺋەوﻗــﺎف و ﻛﺎروﺑــﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ ھەرێﻤــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋــەو ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﯾــە ﯾەﻛێﻚ ﺑﻮو ﻟــە ﺑڕﯾــﺎر و ڕاﺳــﭙﺎردەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎف ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ دا و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ڕەزاﻣەﻧﺪی ﻟەﺳەری دەرﺑڕﯾﻮە. ﺋــەو دەڵــێ” ،ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﻛــە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚی دەﺑێﺖ و ﻟە ھەوﻟێﺮ دەﻛﺮێﺘەوە و ﺳــﺘﺎﻓﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑﯚ ﺗەرﺧﺎن
ژﻣﺎرە ) ، (176ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 22 ،
ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن ﻟە ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛەﯾﺎن دەﻛﺸێﻨەوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”ﺋــەم ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﯾە رێﮕﺮ دەﺑێﺖ ﻟەوەی ﻛە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺧــﯚی ﻟە ڕێﮕەی وﺗﺎرەﻛﺎﻧﯿﯿەوە ﺑو ﺑﻜﺎﺗــەوە ،ﭼﻮﻧﻜە زۆرﺑەی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەر ﻟەوەی ﻛە ﻣﻮڵﻜﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺋەوﻗﺎف ﺑﻦ ،ﻣﻮڵﻜﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﻦ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن و ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎی ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎن ڕەﻧﮕﺪاﻧەوەی زۆری ھەﺑﻮوە ﻟەﺳەر ﺷێﻮاز و ﺋەدای وﺗﺎرداﻧﯿﺎن ﻟە ڕۆژاﻧﯽ ھەﯾﻨﯿﺪا“.
9
دۆﺳﯿە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
10
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳە
ژﻣﺎرە ) ، (176ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 22 ،
دەﺳﺘﻮوری ﻋێﺮاق و ﯾﺎﺳﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ رێﮕﺮ ﻧﯿﻦ ﻟە ﺑەردەم ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﭘﺮﺳــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ و ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوەی ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﭘﺮﺳێﻜﯽ ﮔەرﻣە و ھەﻧﺪێﻚ ﺑە ﺷەرﻣەوە ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛەن ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎﺗﯽ ﻧﯿﯿە و ھەﻧﺪێ ﻻﯾەﻧﯿــﺶ ﺑەردەوام دووﭘــﺎت ﻟــە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛەﻧــەوە .دوو ﭘﺴﭙﯚڕی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟەﺑﺎرەی ﺋەو ﻣﺎﻓە ﻟە ڕووی دەﺳــﺘﻮوری و ﯾﺎﺳــﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەوە ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛەن ،ﺑــە ھەﻣﻮو ﺑﻨەﻣﺎ و ﭘێﻮەرەﻛﺎن و ﺑەﭘﺸﺘﺒەﺳــﺘﻦ ﺑــە دەﺳــﺘﻮوری ﻋێــﺮاق و ﯾﺎﺳــﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ،ھﯿﭻ ڕێﮕﺮ و ﻛﯚﺳــﭙێﻜﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟە ﺑەردەم ﺑڕﯾﺎرداﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿە. ﯾﺎﺳﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ رێﮕﺮ ﻧﯿﯿە ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم و ﭘﺮﺳﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑە ﺑڕوای ﺋەو ﭘﺴــﭙﯚڕاﻧە ،ھﯿﭻ ڕێﮕﺮﯾﯿەﻛــﯽ ﻟــە ﺑەردەﻣــﺪا ﻧﯿﯿــە ،د .ﻓﺮﺳــەت ﺳــﯚﻓﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و
ﭘﺴﭙﯚڕ ﻟە ﺑﻮاری ﯾﺎﺳﺎ ،ﺑە“وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﻟە ڕووی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەوە ھەﻣﻮو ﻛﺎت ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﯿﭻ ﺑەرﺑەﺳــﺖ و ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟــە ﺑــەردەم ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳــﯿﻦ ،ﺑەﭘێﯽ ﻣﺎدەی ﯾەك و ﻣــﺎدەی 55ﻟــە ﭘەﯾﻤﺎﻧﻨﺎﻣەی ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ،ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳﯿﻦ ﻣﺎﻓﯽ ھەﻣﻮو ﮔەﻻﻧــە ،ﺑەﭘێــﯽ ﭘەﯾﻤﺎﻧﻨﺎﻣەی ﻣﺎﻓە ﻛﻮﻟﺘــﻮوری و ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ﻣﺎدەﻛﺎﻧﯿــﺪا دووﭘــﺎت ﻟەوە ﻛﺮاوەﺗــەوە ،ﻟە دەﯾــﺎن ﺑڕﯾﺎری ﻛﯚﻣەڵﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺳــەرﺑە ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن و دەﯾﺎن ﺑڕﯾﺎری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ و دەﯾﺎن ﺑڕﯾــﺎری ڕاوێــﮋﻛﺎری دادﮔﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ﻟە دەﯾﺎن ڕێﻜﻜەوﺗﻦ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﻨﺎﻣــە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎن، ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳﯿﻦ ﯾەﻛێﻜە ﻟەو ﭘﺮەﻧﺴــﯿﭙﺎﻧەی ﻛــە ﺑﻮوەﺗە ﺑڕﯾﺎر. ﺳــﯚﻓﯽ دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﺑڕﮔــە و ﻣﺎدەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﻨﺎﻣــە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ڕێﮕﺮ ﻧﯿﻦ و ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﭘێﭽەواﻧــەی ﺋەم ﯾﺎﺳــﺎﯾﺎﻧە ﻛﺎر ﺑــﻜﺎت” .ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑەھەﻣﻮو ﺋــەو ﭘێﻮەراﻧەی ﻟە دﻧﯿﺎ
ﺑﺎس ﻛــﺮاون ،ﻣﺎﻓــﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﭘێڕەوی ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺑــﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە ﮔەﻟێﻜــە زﻣﺎن و ﻛﻮﻟﺘﻮور و ﺧــﺎك ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی و ﺋﯿﺮادەی ﺧــﯚی ھەﯾە ،ھەروەھﺎ ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪ ﻛﺮاوە و و ﺗﻮوﺷــﯽ ﺗﺎواﻧــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑــﻮوە ،ﺑﯚﯾە ھﯿــﭻ ڕێﮕﺮﯾﯿەﻛﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟە ﯾﺎﺳــﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەوە ﻧﯿﯿە ﻟە ﺑەردەم ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن“. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﭘﺴــﭙﯚڕێﻜﯽ ﺗﺮی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ھەﻣﺎن ﺷــﺖ دووﭘﺎت دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﯾﺎﺳﺎ ﻛﺎرﭘێﻜﺮاوەﻛﺎن و ﻋﻮرﻓــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﺶ ڕێﮕﺮ ﻧﯿﻦ ﻟە ﺑەردەم ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ .د. ﻋﻮﺳﻤﺎن ﻋەﻟﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ، چ ﻟە ڕووی ﺗﯿﯚرﯾﯿەوە چ ﻟە ڕووی ﻛــﺮداری و دەرﻛﺮدﻧــﯽ دەﯾﺎن ﺑڕﯾﺎری ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن و
ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎن، ﺑــەردەوام دووﭘــﺎت ﻛﺮاوەﺗەوە ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﮔەﻻن ﺋــﺎزاد ﺑﻦ ﭼﯚن ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺧﯚﯾﺎن دﯾﺎری دەﻛەن ،ﺋەو ﻣﺎﻓەﺷــﯿﺎن ﺑەﺳــﺘﻮوەﺗەوە ﺑــە ھێﻨﺎﻧە دی ﺳــەرەﻛﯿﺘﺮﯾﻦ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن ﻛە ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﺗەﺑﺎﯾﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿە، ﺑﯚﯾە ﺋەم ﻣﺎﻓەﯾﺎن ﺑە ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙێﻜﯽ ﺳــەرەﻛﯽ داﻧﺎوە ﺑــﯚ ڕێﮕﺮﺗﻦ ﻟە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی و ﺗﯿﺮۆری ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﮔەﻻن و دەوڵەﺗﺎن. ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻟەﮔەڵ دەﺳﺘﻮوری ﻋێﺮاق ﻛﯚﻛە دەﺳــﺘﻮوری ھەﻣﯿﺸەﯾﯽ ﻋێﺮاق ﻛە دوای ڕووﺧﺎﻧﯽ ڕژێﻤﯽ ﺑەﻋﺲ ﻟــە 2005ﺧﺮاﯾــە دەﻧﮕﺪاﻧەوە و
ﻋﻮﺳﻤﺎن ﻋەﻟﯽ:
ﻣێﮋووی ﻋێــﺮاق و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻛــﻮرد و ﻋــەرەب ﺳــەﻟﻤﺎﻧﺪووﯾەﺗﯽ ﻧﺎﻛﺮێ ﺋەو دوو ﻧەﺗەوەﯾە ﻟــە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﯾەك ﻗەوارەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻤێﻨﻨەوە
دەﻧﮕﯽ % 80ی ﺧەڵﻜﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎ ،ﻟە دﯾﺒﺎﺟەﻛەﯾﺪا ھﺎﺗــﻮوە ،ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﺋەم دەﺳــﺘﻮورە ﮔەرەﻧﺘــﯽ ﻣﺎﻧەوەی ﻋێﺮاﻗــە ﺑــە ﯾەﻛﭙﺎرﭼەﯾــﯽ و ﻋێﺮاﻗﯿﺶ وﺗێﻜە ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨﯽ ﺋﺎرەزووﻣەﻧﺪاﻧەﯾە. ﻓﺮﺳەت ﺳــﯚﻓﯽ دووﭘﺎﺗﯽ ﻟەﺳەر ﺋەﻣە ﻛــﺮدەوە و ﮔﻮﺗــﯽ ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەو دەﺳﺘﻮورە ﺟێﺒەﺟێ ﻧﺎﻛﺮێ، ﻣﺎﻧﺎی واﯾــە ﺋەو ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەی ﻟە ﻧێــﻮان ﺋێﻤــە و ﺋــەوان ﻛە ﺑڕﯾﺎری ﻟــێ دراوە ﭘێﻜەوە ﺑﮋﯾﻦ، ھەڵﻮەﺷﺎوەﺗەوە و ﺋەو ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨە ﺋﺎرەزووﻣەﻧﺪاﻧەﯾــە ﻧﺎﻣێﻨــێ، ﻟەوﻛﺎﺗــەش ﻣﺎﻓﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ﺑڕﯾﺎری ﺧــﯚی ﺑــﺪات ،ﺑﯚﯾە ﻟە ڕووی دەﺳﺘﻮورﯾﺸەوە ﺋێﻤە ھﯿﭻ ﻛێﺸەﯾەﻛﻤﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺟﮕەﻟەوەی ﯾﺎﺳﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟە ﺳەرووی دەﺳــﺘﻮوری وﺗﺎﻧﯿﺸــەوەﯾە، ﺑﯚﯾە ھﯿﭻ ھێﺰێــﻚ ﻧﯿﯿە ﻟە ڕووی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەوە ڕێﮕﺮ ﺑــێ ﺋەو ﻣﺎﻓە ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێ. ﮔەﻟێﻚ ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪ ﻛﺮاﺑێ ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوس ڕەواﯾە ﺑﯚی ھەرﭼەﻧﺪە ﭘﺮﺳــﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺋﺎزاداﻧەی ﮔەﻻن ﻟــە داھﺎﺗﻮوی
ﺧﯚﯾــﺎن ،ﻣﺎﻓێﻜــﯽ ڕوون و ڕەواﯾــە ﻟەﻧــﺎو ﭘەﯾﻤﺎﻧﻨﺎﻣــەی ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن، ﻧەﺗــەوە ﺑــەم ﻟــە ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧﺪا ھﺎﺗﻮوە ﻛە ﺋەﮔەر ﮔەﻟێــﻚ ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪ ﻛﺮاﺑێ ،ﺑە ﺗەواوی ﺋەو ﻣﺎﻓەی ھەﯾە. د .ﻋﻮﺳــﻤﺎن ﻋەﻟــﯽ ﮔﻮﺗﯽ ،ﻟە ﯾﺎﺳــﺎی ﭘﺎﺑەﻧــﺪﻛﺎری ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ھﺎﺗــﻮوە ،ھەر ﮔەﻟێﻚ ڕووﺑەڕووی ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژی و ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪ ﺑﺒێﺘــەوە ﻟــە ﻣێــﮋوودا ،دەﺑێ ﺋــﺎزاد ﺑﻜﺮێ ﻟە دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ھەر ﺷــێﻮازێﻜﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺧﯚی ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ،ﺗــﺎ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻟــە ﺧــﯚی ﺑﻜﺎت و
ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ ڕووﺑــەڕووی ﺋەم ﻛﺎرەﺳﺎﺗە ﻧەﺑێﺘەوە“. ”ﻣێﮋووی ﻋێﺮاق و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻛــﻮرد و ﻋــەرەب ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪووﯾەﺗﯽ ﻧﺎﻛﺮێ ﺋەو دوو ﻧەﺗەوەﯾە ﻟــە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﯾەك ﻗەوارەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﻤێﻨﻨەوە ،ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﭘﺎﺷــﺎﯾەﺗﯽ و ﻛﯚﻣﺎری ﯾەﻛــەم ﻟە 1958ﺗــﺎ 2003و ﻟە 2003ش ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ،ﺑە ﺗەواوی ڕوون ﺑﻮوەﺗــەوە ﻧەﺗەوەی ﻛﻮرد و ﻋەرەب ﻟە ﻋێﺮاق دەﺗﻮاﻧﻦ دوو دراوﺳــێﯽ ﺑﺎش ﺑﻦ ،ﻧــەك ﻟەﻧﺎو ﯾــەك دەوڵەﺗﺪا ﺑﻤێﻨﻨــەوە و ﺑە ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەش ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و ﻧﺎوﭼەﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﭘەرە ﭘێ ﺑﺪەن“ ﻋﻮﺳﻤﺎن ﻋەﻟﯽ وای ﮔﻮت.
”وﺷە“ ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﻟەﺳەر ﭼﻮون ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﭼﺎوڕەش:
ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑەﯾەﻛەوە ﺑە ﺑەﻏﺪا ﺑڵێﯿﻦ ﺑﺎ دوو دراوﺳێﯽ ﺑﺎش ﺑﯿﻦ
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -راﻣﯿﺎر ﺟەواد ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻻﯾەﻧــە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﭘەﯾﺎﻣەﻛەی ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﻣــەڕ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧــﯽ ﺷــﺎﻧﺪ ﺑــﯚ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛــﺮدن ﻟەﮔــەڵ ﺑەﻏﺪا ﻟەﺑــﺎرەی ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ،ھﺎوڕاﯾﯿەﻛﯿــﺎن ھەﯾــە .ﺑەﺷــێﻚ ﻟــەوان ﭘێﯿﺎن واﯾــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟە ﺳــەرەﺗﺎدا ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜﺮێﻦ ،ﺑەم ھەﻣﻮوان ﭘێﺪاﮔﯿﺮی ﻟەﺳەر ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺳــەرﺟەم ھێﺰەﻛﺎن ﻟەو ﺷﺎﻧﺪەدا دەﻛەﻧەوە ﻛە ﭼﺎوەڕوان دەﻛﺮێﺖ ﺳەرداﻧﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑﻜﺎت.
ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘــﯽ ﻟــە ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﺋــەو ﭘەﯾﺎﻣە دەﻛﺎت ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﭘﺮﺳﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە و ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ و ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﺧﺴﺘﯿﯿە روو. ﻋەﻟــﯽ ﻋەوﻧــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﭘەﯾﺎﻣەﻛە ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟەوﻛﺎﺗــەدا واﺗﺎی ﺧﯚی ھەﯾە ،ﺋێﻤــە وەك ﭘﺎرﺗﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑە ھەڵﮕﺮی ﺋــەو ﭘەﯾﺎﻣە دەزاﻧﯿﻦ وەك ﻧﻮێﻨەری ﺳــەرﺟەم ﺧەڵﻚ
و ﺧﯚﺷــﻤﺎن ﺑە ﺑەرﭘﺮس دەزاﻧﯿﻦ ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو ﭘەﯾﺎﻣە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑە زﯾﺮەﻛــﯽ ﻣﺎﻣەڵــەی ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜەﯾﻦ“. وەك ﻟــە ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﭘەﯾﺎﻣەﻛەدا دووﭘﺎﺗــﯽ ﻟەﺳــەر ﻛﺮاوەﺗــەوە، ﻗﺴــەﻛە ﻟەﺳــەر ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﺗﺎ وەك ﺷﺎﻧﺪێﻚ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﺳەرداﻧﯽ ﺑەﻏــﺪا ﺑﻜﺎت و ﮔﻔﺘﯚﮔﯚ ﻟەﺳــەر ﭘﺮﺳﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑﻜﺮێﺖ. ﺋەﻧﺪاﻣەﻛــەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﺋﺎﻣﺎژەی دا” ،ﺋەوە ﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿە و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳــەرﺟەم ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﺑەﺑێ داﻧﺎﻧﯽ ﻣەرﺟﯽ ﭘێﺸﻮەﺧﺖ، ﺑەﺷــﺪاری ﻟەو ﻟﯿﮋﻧەﯾــە ﺑﻜەن و ﻟە ﭘﺮﺳــێﻜﯽ وا ﮔﺮﻧــﮓ ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ﭘﺮەﻧﺴــﯿﭙﯽ ﺣﺰﺑﯽ و ﻛێﺸــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎن ﻧەﺑەﺳــﺘﻨەوە ،ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ﺧﯚﯾــﺎن ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﻣێﮋوودا ﺑەرﭘﺮس دەﺑﻦ“. ﻻی ﺧﯚﯾەوە ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﭼﺎوڕەش ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە” ،ﺑﯚ ﭘﺮﺳێﻜﯽ ﻟەو ﺷــێﻮەﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە
ﻧﺎوﻣﺎڵــﯽ ﺧﯚﻣﺎن ڕێــﻚ ﺑﺨەﯾﻦ و ﺗێڕواﻧﯿﻨﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ واﯾە ﺑەﯾەك ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە و ﯾەك داﻧﯿﺸﺘﻦ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﻧﺎﮔەﯾﻦ ﺑە ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻚ ،رەﻧﮕە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 10ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوە ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪەﯾﻦ ﺋەﮔەر ﺑﻤﺎﻧەوێﺖ ﺑە ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻟە ﻋێﺮاق ﺟﯿﺎ ﺑﺒﯿﻨەوە“. ﭼﺎوڕەش زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟە ڕێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﻧﺎوﻣﺎڵﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧەوە دەﺳــﺖ ﭘێ ﺑﻜەﯾﻦ و ﺳــەرﺟەم ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﻟــە ﻟﯿﮋﻧەﯾــەك ﻛﯚ ﺑﻜﺮێﻨــەوە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﯾــەك ھەڵﻮێﺴــﺖ ﺑﯿﻦ و دەﺳــﺘێﻜﯽ ﺑەھێﺰﻣــﺎن ھەﺑێﺖ ﻟــە ﺑەﻏﺪا و ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻚ ﺋﺎﻣــﺎدە ﺑﻜەﯾــﻦ و ﺑﯿﺒەﯾﻦ ﻟە ﺑەﻏﺪا ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﻟەﺳەر ﺑﻜەﯾﻦ“. ﺋەو ﺋەﻧﺪاﻣەی ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ،ﻟەﺑﺎرەی ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺣﺰﺑەﻛەﯾەوە ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــﯚ ﺋــەوە دەﻛﺎت” ،ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑﯚ ھــەر ﭘﺮﺳــێﻚ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ﻛﻮردەوە ھەﺑێﺖ ،ﺋﺎﻣﺎدەی ھەﻣﻮو ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾەﻛە و ﺋێﻤە ﺑەﺷــﺪاری ﺋــەو ﻟﯿﮋﻧەﯾە دەﻛەﯾــﻦ ،ﺑەم وا ﺑﺎﺷە ﺳەرﺟەم ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺑەﺷﺪار ﺑﻦ و ﯾەك ھەڵﻮێﺴﺖ ﺑﯿﻦ ﺑەراﻣﺒەر
ﺑەﻏﺪا ،ﻧﺎﺑێــﺖ ﻟــە ﺑﺎﺑەﺗێﻜﯽ وا ﮔﺮﻧﮕــﺪا ﺑڕﯾﺎری ﺑــە ﭘەﻟە و ﺧێﺮا ﺑﺪەﯾﻦ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺧﯚڕێﻜﺨﺴﺘﻦ ﺋەﻧﺠــﺎم ﺑﺪەﯾــﻦ و ﺋﯿﻨﺠﺎ ﺑﭽﯿﻨە ﺑەﻏﺪا و ﺑڵێﯿﻦ ﺑﺎ دوو دراوﺳــێﯽ ﺑﺎش ﺑﯿﻦ“. ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان ﻛە ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯽ ھەﯾە ،ﻟەﻣەﯾﺸــﺪا ﭘێﺪاﮔﯿﺮی ﻟەﺳەر ﻛﺎراﻛﺮدﻧەوەی ﭘەرﻟەﻣــﺎن دەﻛﺎﺗــەوە .ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﺶ وەك ھەﻣﯿﺸــە ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛەی ھﺎوﺷێﻮەی ﮔﯚڕاﻧە. ﺳــﺎڵﺢ ژاڵەﯾﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان، ﺑە“وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﺟــﺎرێ ﺑڕﯾﺎرەﻛــە ﻧەﭼﻮوەﺗــە ﺑــﻮاری ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧەوە ،ﺑەم ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑەر ﻟە ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻚ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎرا ﺑﻜﺮێﺘــەوە، ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺳــەرﺟەم ﺣﺰﺑەﻛﺎن دﯾــﺎری ﺑﻜﺮێــﺖ و ﺧﺎڵﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﻛﯚدەﻧﮕﯽ ﺳــەرﺟەم ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﺳەر ﺑێﺖ ،ﺋﯿﻨﺠﺎ ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪەﯾﻦ ﺑﯚ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﺑﭽﯿﻨە ﺑەﻏﺪا“. ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑﯚ ﺋەوە دەﻛﺎت” ،ﺋەﮔــەر ﺋــەو ﻟﯿﮋﻧەﯾە
ﺑەﺑێ ﻛﯚدەﻧﮕــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺑﭽێﺘە ﺑەﻏﺪا ،ﺑەھێﺰ ﻧﺎﺑێﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە ،ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛﺎرا ﺑﻜەﯾﻨــەوە و ﺑەدەﺳــﺘێﻜﯽ ﺑەھێﺰەوە ﺑﭽﯿﻨە ﺑەﻏﺪا“. ھەرﭼﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ڕێﻜﺨﺴــﺘﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎن و ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺳەرﺟەم ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﻣەرﺟــﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺋــەو ﻟﯿﮋﻧەﯾــە دەزاﻧێــﺖ .ﺋەﺑﻮﺑەﻛــﺮ ھەڵەدەﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو، ﺑە“وﺷــە“ دەڵێ” ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻛﺎر ﻟەﺳــەر ﭼﻮار ﻛﯚڵەﮔــە ﺑﻜەﯾﻦ، ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺑەﻏﺪا ﺑﺎش ﺑﻜەﯾــﻦ ،دراوﺳــێﻜﺎﻧﯽ ﺗﺮﻣــﺎن ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺑﻜەﯾﻦ و ﮔﺮێﻨﺘﯿﯿەﻛــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﭘەﯾﺪا ﺑﻜەﯾﻦ و ﻟە ﻧﺎوﺧﯚش ﻛێﺸەﻛﺎﻧﻤﺎن ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜەﯾﻦ“. ھەڵەدەﻧــﯽ ﻟەﺑﺎرەی ﺑەﺷــﺪاری ﺣﺰﺑەﻛەﯾﺎن ﻟەو ﻟﯿﮋﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەدا دەڵــێ” ،ﺋێﻤــە ﺑەﺷــﺪاری ﻟەو ﻟﯿﮋﻧەﯾە دەﻛەﯾﻦ و ﺋەوە ﺋەرﻛێﻜﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﻧﺎﺑێﺖ ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻚ ﭘەراوێــﺰ ﺑﺨﺮێﺖ ،ﺟﮕە
ﻟە ﭘێﻨﺞ ﺣﺰﺑە ﺳــەرەﻛﯿﯿە ،دەﺑێ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑەﺷﺪاری ﺑﻜەن، ﺋەﻣەش وا دەﻛﺎت دەﺳﺘەﻛەﻣﺎن ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚدا ھەﻣەڕەﻧﮓ و ﺑەھێﺰ ﺑێ“. ﻛﺎرۆخ ﻛەرﯾﻤــەڕەش ﻣﺎﺳــﺘەر ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەﻛﺎت، ”ﺣﺰﺑە ﺑﭽﻮوﻛەﻛﺎن ﯾﺎن ﺋەواﻧەی ﻛﻮرﺳــﯿﯽ ﻛەﻣﯿــﺎن ھێﻨــﺎوە، دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﭘﺮﺳﺪا ﻛﯚڵەﮔە و ﯾەﻛﻼﻛەرەوە ﺑﻦ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا“. رووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟەو ﺣﺰﺑﺎﻧــە ﺧــﺎوەن ﻣێﮋووﯾەﻛــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﻦ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏــﺪا وەك ﺷﯿﻮﻋﯽ و ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و دەﺗﻮاﻧﺮێــﺖ ﺋــەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎﻧە ﺑــﯚ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﻛــﻮرد ﺑەﻛﺎر ﺑﮫێﻨﺮێﺖ“. ”ﺋەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎﻧــەی ﺋەو ﺣﺰﺑﺎﻧە ھەﯾﺎﻧــە ،رەﻧﮕە ﭘێﻨــﺞ ﺣﺰﺑەﻛە ﻧەﯾﺎﻧﺒێﺖ ،ﻟەﺑەرﺋەوە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە رەﭼﺎوی ﺋەو ﺧﺎڵە ﺑەھێﺰاﻧە ﺑﻜﺮێﺖ ﻟە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪادا“ ﻛﺎروخ وای ﮔﻮت.
دۆﺳﯿە
ەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻧﺰﯾﻚ دەﺑێﺘەوە ﺷﺎرەزاﯾﺎن :ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﺑﺎﺑەﺗﯽ و ﺧﻮدی ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﺑﺎرن
ﺋێﺮان ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رازی دەﻛﺮێ
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻮان و ﭘﺴﭙﯚڕان ،دۆﺧﯽ ﺋێﺴﺘەی ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە و ﺑﺎﺳــﻜﺮدﻧﯽ ﻟێﻜﮫەڵﻮەﺷــﺎﻧەوەی وﺗﺎﻧﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ ﻟەم ﺳەروﺑەﻧﺪەی ﺋێﺴﺘە ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوە و ﭘﺴﭙﯚڕان دەﺧﺮێﺘــە ڕوو ،ﺑــە ﻛﺎﺗێﻜﯽ زۆر ﻟەﺑﺎر دەزاﻧﻦ ﺑﯚ ﺑڕﯾﺎردان ﻟە ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ﻟەﺑﺎرەی ھــﯚﻛﺎری ﺧــﻮدی و ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﺑﯚ ھەﻧﮕﺎوﻧــﺎن ﺑــﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ، دۆﺧﯽ ﺋێﺴــﺘە ﺑە ﮔﻮﻧﺠﺎو دەزاﻧﻦ و دەڵێﻦ ،دەﺑێ ﺳﺎزاﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ھەﺑێ و ﭘەﻟە ﻟەم ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﺑﻜﺮێ، ﭼﻮﻧﻜە دەرﻓەﺗــە ﻣێﮋووﯾﯿﯿەﻛﺎن
ﻧﺎﮔەڕێﻨەوە. ﺑەرﺑەﺳﺖ ﻧەﻣﺎوە و ﻛﺎﺗﯽ ھەﻧﮕﺎوﻧﺎﻧە ﺑﯚ دەوڵەت ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻮاﻧێﻜﯽ ﺑێﻼﯾــەن ﻛــە ﺧﺎوەﻧﯽ ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە و ﭼەﻧﺪان ﭘەرﺗﻮوﻛﯽ ھەﯾە ،دەڵێ، ﺋەو ﻛﯚﺳــﭙﺎﻧەی ﻟە ﺑەردەم ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮون ،ﺋێﺴﺘە ﻟە ڕووی ﺑﺎﺑەﺗﯿﯿــەوە ھﯿﭽﯿــﺎن ﻧەﻣﺎون، ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋەو ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑە ڕژدی ﻛﺎری ﻟەﺳــەر ﺑﻜﺮێ و ھەﻧﮕﺎوی ﺑﯚ ﺑﻨﺮێ. ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ﻛﺎرواﻧﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ دەڵێ، ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﺑﺎش ﻟەﺑــﺎرە ،ﻋێﺮاق و ﺳــﻮورﯾﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧﯿﻤﭽە ڕووﺧﺎون ،ﺗﻮرﻛﯿﺎ
ﺑەﺷــﯽ ﺧﯚی ﮔــﯚڕاوە ،ﺋێﺮاﻧﯿﺶ ڕازی دەﻛﺮێ ،ﺑﯚﯾە دەﺑێ ﭘﺮﺳــﯽ دەوڵــەت ﺑــە ڕژدی وەرﺑﮕﯿﺮێ و ھﯿــﭻ ﺑەرﺑەﺳــﺘێﻜﯽ واﻗﯿﻌﯽ ﻧەﻣﺎوە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت دوای ﺷــەڕی داﻋــﺶ و ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﻜﺮدﻧــەوەی ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ دەرەوەی ﯾەﻛــەی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋەو ﺷەرﻋﯿەت و ڕەواﯾەﺗﯿﯿەی ﻛە ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﻛﻮرد ﺋێﺴﺘە ھەﯾەﺗﯽ و ﺋەو ﻛﺮاﻧەوە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەی ﺑە ڕووی ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾە. ﻛﺎرواﻧــﯽ ﮔﻮﺗﯽ ”ھەﻣــﻮو ﺋەواﻧە ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎﺗﯿﺎﻧە ﺑەﺑێ دوودڵﯽ و ڕاڕاﯾﯽ ﺑە ﻣﺘﻤﺎﻧــە ﺑەﺧﯚﺑﻮوﻧێﻜﯽ ﮔەورەوە ﻛﺎرﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﺑﻜﺮێ، ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻧەھێڵﯿــﻦ ﻗﯚﻧﺎﻏە ﻣێﮋووﯾﯿﯿەﻛە ﺗێﭙەڕ ﺑﺒێ و ﯾەﻛەم ﻛﯚﻣﺎری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن داﺑﻤەزرێ. ﻛێﺸە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎن دوای دەوڵەت ﭼﺎرەﺳەر دەﺑﻦ ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ﻛﺎرواﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻮاﻧﯽ ﻧﺎﺳﺮاوی ﻛﻮرد ﺑﺎس ﻟەو ﺑﯚﭼﻮوﻧە دەﻛﺎت ﻛــە دەﮔﻮﺗــﺮێ ﺟــﺎرێ ﻛﺎﺗﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻧﯿﯿە و ﻛێﺸە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺷــەﻧﻮﻛەو دەﻛﺎت و دەڵــێ ،ﻟە ﻧﺎوﺧﯚدا دۆﺧەﻛە ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﻟەﺑﺎر ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﻧﺎﺑــێ ﺋەﻣە واﻣﺎن ﻟێ
ﺑﻜﺎت دەرﻓەﺗە ﻣێﮋووﯾﯿﯿەﻛەﻣﺎن ﻟە ﻛﯿــﺲ ﺑﭽــێ ،ﻧﺎﺑــێ وا ﺑﯿﺮ ﺑﻜەﯾﻨەوە ھەﻣﻮو ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﻤﺎن ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜەﯾﻦ ،دواﺗﺮ ﭘﺮﺳﯽ دەوڵــەت ﺑﺨەﯾﻨــە ڕوو ،ﮔﺮﻧﮓ ﺋەوەﯾــە ﻻﻧﯿﻜــەم ﺳــﺎزاﻧێﻜﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟەﺳەر ﭘﺮﺳﯽ دەوڵەت ھەﺑێ و ﻟەﺳــەر ﻧەﺧﺸەڕێﮕەﯾەك ڕێﻚ ﺑﻜەوﯾﻦ و ھەﻧﮕﺎوی ﻛﺮدەﯾﯽ ﺑــﯚ ﺑﻨێﯿﻦ و ﭼﯿﺘﺮ وەك دروﺷــﻢ ﻧەﻣێﻨێﺘەوە. ﻛﺎرواﻧﯽ ڕووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە ”ﻣەرج ﻧﯿﯿە ھەﻣﻮو ﻛێﺸــەﻛﺎن ﭼﺎرە ﺑﻜﺮێــﻦ و ﻟــە ھەﻣــﻮو ﺑــﻮارەﻛﺎن ﺑــێ ﻛێﺸــە ﺑﯿــﻦ ،ﺋــەوﻛﺎت ﻛﺎﺗﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑــێ“. وەك ﺧــﯚی دەڵــێ ”ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ﺋێﻤــە دەوڵەﺗﻤﺎن
ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺗﺎ ﭘﺮۆﺳــەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﺳــەر ﺑﻜــەوێ و ﻛەراﻣەﺗــﯽ ﺑﺮﯾﻨﺪارﻛــﺮاوی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳﺎرێﮋ ﺑﻜﺮێ، ﭼﻮﻧﻜە ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ڕێــﺰ ﻟە ﻧەﺗەوەﯾــەك ﻧﺎﮔــﺮێ ﺧــﺎوەن ﻗەوارەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺧﯚی ﻧەﺑێ، ﭘﺮﺳــﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زۆرﯾــﺶ دوا ﻛەوﺗــﻮوە و دەﺑﻮو 100ﺳﺎڵ ﭘێﺶ ﺋێﺴﺘە و ﻟە 1920 ﻧەك ھەر ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺑەڵﻜﻮ ﻟــە ﺗەواوی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەوڵەﺗێﻜﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﻣﺎن داﺑﻤەزراﻧﺪاﯾــە .ﺑﯚﯾــە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻻﯾەﻧەﻛﺎن وەك ﭼــﯚن ﭘێــﺶ ڕاﭘەڕﯾﻦ ﻧﺎﻛﯚﻛــﯽ ھەﺑــﻮو ،ﺑەم دواﺗﺮ ڕێﻜﻜەوﺗﻦ ﻛــﺮا و ﭘــڕۆژەی
ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ﻛﺎرواﻧﯽ:
ﻣەرج ﻧﯿﯿە ھەﻣﻮو ﻛێﺸەﻛﺎن ﭼﺎرە ﺑﻜﺮێــﻦ و ﻟە ھەﻣﻮو ﺑــﻮارەﻛﺎن ﺑێ ﻛێﺸــە ﺑﯿﻦ ،ﺋــەوﻛﺎت ﻛﺎﺗﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑێ
ﮔــەورەی ڕاﭘەڕﯾــﻦ ﺋەﻧﺠﺎم درا، دواﺗــﺮ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎن دەﺳــﺘﯿﺎن ﭘێ ﻛﺮدەوە ،ﻻﻧﯽ ﻛەم ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋێﻤــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻤــﺎن ﻟەﺳــەر ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ و ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧــﯽ ھەﺑێ. ﺋەم ڕێﻜﻜەوﺗﻨــەش ﻧەك ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﻻﯾەن ھێﺰە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧەوە ﺑێ، ﺑەڵﻜﻮ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑەﺷﺪار ﺑﻦ“. ﻛﺎرواﻧــﯽ ﭘێﺸــﻨﯿﺎز دەﻛﺎت ﻛە ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷــﻮور داﺑﻤەزرێ ﻛە ﺳەرﺟەم ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن و ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن و ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﯿەﻛﺎن ﻛﯚ ﺑﺒﻨەوە ،وەك ﻛەرﻧەﭬﺎڵێــﻚ ﻧەﺧﺸــەڕێﮕەﯾەك دﯾــﺎری ﺑﻜەﯾــﻦ و ﭘەرﻟەﻣــﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺟەﻣﺎوەر و ﻣﺰﮔەوت و ﻣﯿﺪﯾﺎ ،ھەﻣــﻮو ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺰاﻧﻦ و ﻛﺎر ﺑﻜەن و ھەﻧﮕﺎو ﺑﻨێﻦ ﺑﯚ ﻟە داﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﯾەﻛەم ﻛﯚﻣﺎری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری وت. وﺗﺎن دۆﺧﯿﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻧەﺑﻮوە ﻛە دەوڵەﺗﯿﺎن ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪووە ﭘﺴﭙﯚڕ و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾەﻛﯽ زاﻧﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە زاﻧﻜــﯚی ﺳــەﺣەدﯾﻦ دەڵێ ،ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗەواو ﺋﺎﻣﺎدەﯾە ﺑﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ، ﻟە ڕواﻧﮕەی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەوە ھەرﭼەﻧﺪ
ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ ھەﯾــە، ﺑەم زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دوو ﺳــﺎڵە ھﯿﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑە ﺑەﻏﺪاوە ﻧەﻣﺎوە و ﺧﯚی ﺑە ھەر ﺷێﻮەﯾەك ﺑێ ﺑﻮدﺟە و داھﺎﺗﯽ ﺧﯚی داﺑﯿﻦ ﻛﺮدووە .د .ﺳﺎڵﺢ ﻋﻮﻣەر ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ”ﻟە ڕواﻧﮕەی ﺳﯿﺎﺳﯿﺸــەوە ﻟە ﻧﺎوﺧﯚ ﻛێﺸەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە و ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﻛﺎرا ﻧﯿﯿە، ﺑەم ﻟە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺋەوﺗــﯚی ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏــﺪا ﻧەﻣــﺎوە و ﻋێﺮاق ھﯿﭻ ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﺑە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەﻣﺎوە و وەك ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺧﺎﻛﯽ ﻋێﺮاق ﺗەﻣﺎﺷﺎی ﻧﺎﻛﺎت“. ﺋەو ﭘﺴــﭙﯚڕە رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛــە ھﯿﭻ وﺗێﻚ ﺑــەر ﻟەوەی ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ڕاﺑﮕەﯾەﻧێــﺖ، دۆﺧــﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺑﻮارەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ژﯾﺎﻧﯽ ﻟە ﺋێﺴــﺘەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻧەﺑﻮوە .ﭘێﯽ واﯾــە ”ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﯾــﺎن ﮔﺮووﭘێــﻚ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﺑــﻦ ﭼﺎوەڕێ ﺑﻜەن ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ھەﻣﻮو ڕووێﻜەوە ﻟە ﻟﻮوﺗﻜە ﺑێ ﺋﯿﻨﺠﺎ دەوڵەت و ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ڕاﺑﮕەﯾەﻧــﺮێ ،ﺋەﻣــە ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﺎﺑێ“.
ﻛﻮرد ﻛەی و ﺑﯚﭼﯽ دەﭼێﺘە ﺑەﻏﺪا و داوای ﭼﯽ دەﻛﺎت؟
ﺗﺎرﯾﻖ ﺣەرب :ﻛﻮرد دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻟەﮔەڵ ﻋێﺮاق ﺟﯿﺎ ﺑﺒێﺘەوە وﺷە /ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﭘێ دەﭼێﺖ ﭘﺮﺳــﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﻟە ﻋێﺮاق ،ﻟە ﺗەﻧﯿﺎ دروﺷــﻢ و ﺣەز و ﺧﻮاﺳــﺘێﻜﯽ ﻟە ﻣێﮋﯾﻨەی ﻗەﺗﯿﺴــﺒﻮوی ﻛﻮرد دەرﭼﻮوﺑێــﺖ ،ﺋەوەﺗﺎ ﻛﻮرد ﺧﯚی ﺑﯚ ﭼﻮوﻧە ﺑەﻏﺪا و ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوەی زۆرﯾﻨەی ﻛێﺸەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎدە دەﻛﺎت و ﭘﺮﺳﯽ ھﺎوﺑەﺷــﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨە ﯾﺎن ﻛﯚﻧﻔﯿﺪراڵﯽ و ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﻟە ﭘﺮﺳە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرداﻧەﻛە دەﺑﻦ. ﻋەرەﻓــﺎت ﻛــەرەم ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﯿﺴــﯿﯚﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق، ﺑە“وﺷــە“ دەڵێﺖ ،ﺑڕﯾــﺎرە دوو ﺷــﺎﻧﺪی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ھﺎوﺑەش ﺳــەرداﻧﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑﻜەن، ﺑــەم ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﺷــﺎﻧﺪەﻛﺎن و ﻛﺎﺗــﯽ ﺳــەرداﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن دﯾﺎری ﻧەﻛــﺮاوە ،ﺷــﺎﻧﺪی ﺣﻜﻮوﻣەت ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ ﻟەﺑﺎرەی ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ و ﺑەﻏﺪا دەﻛﺎت ،ﺷــﺎﻧﺪە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛەش ﻟەﮔــەڵ ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑﺎﺳﯽ ﭼەﻧﺪ ﭘﺮﺳــێﻚ دەﻛەن وەك ﺑﺎﻧﮕەﺷەی زۆرﯾﻨەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛە دەﯾﺎﻧەوێ ﻟەو رێﮕەوە ﺋەو ﺳﺎزاﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە و ھﺎوﺑەﺷﯿﯿە راﺳﺘەﻗﯿﻨەی ھەﯾە
ﺗێﻚ ﺑﺪەن ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻛﻮرد ﺑﯿﺮ ﻟە ﺑﮋارەی ﺗﺮ ﺑﻜﺎﺗەوە ﻟە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑەرەو ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ. ﻟەﺑﺎرەی ﭘﺮﺳﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯿﯿەوە ﻛــەرەم رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە دەﺳــﺘﻮوری ﻋێــﺮاق رێﮕــەی ﺑــە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ داوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻧﻮوﺳــﺮاوە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﺋەم دەﺳــﺘﻮورە ﺗﺎﻛــە ﮔەرەﻧﺘﯽ ﯾەﻛﭙﺎرﭼەﯾــﯽ ﻋێﺮاﻗــە ،ﺑــەم ﻛﺎﺗێﻚ ﭘێﺸــێﻠﯽ دەﺳــﺘﻮورەﻛە دەﻛﺮێﺖ ،ﻣﺎﻧﺎی ﺋەوەﯾە ﺋەو وﺗە ﺑــە ﯾەﻛﭙﺎرﭼەﯾــﯽ ﻧﺎﻣێﻨێﺘەوە و رێﮕــە دەدات ﺑڵێﯿﻦ ﻣــﺎدام ﺋێﻮە دەﺳﺘﻮورﺗﺎن ﻧەﭘﺎراﺳﺖ ،ﺋێﻤەش ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿﻦ ﻟە وﺗێــﻚ ﺑﮋﯾﻦ ﻛە ﭘێﺸێﻠﯽ دەﺳﺘﻮور ﺑﻜﺎت. ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەﻛەی ﭘﺎرﺗﯽ ﺋﺎﻣﺎژەی ﻛﺮد ”ﻧﺎﺑێﺖ ﭘﺮﺳﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗــەوە ﺑﺒەﺳــﺘﺮێﺘەوە ،دواﺗﺮ دەﺳــﺘﻮورەﻛە ﻣﺎدەﯾەﻛــﯽ ﺗﯿﺎدا ﻧﯿﯿە ﺑڵێ ﻧﺎﺑێﺖ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺟﯿﺎ ﺑێﺘــەوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋەﻣە ﭘێﻮەﺳــﺘە ﺑە ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧەوە ،ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﭼــﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﻛە ﻣﺎﻓﯽ ھەﻣﻮو ﮔەﻟێﻜــە و ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﺳــەرووی دەﺳــﺘﻮورە و ﯾﺎﺳﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی دەﻛﺎت“. ”دوای 13ﺳــﺎڵ ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ
ﻓﯿﺪراڵﯽ ﻟە ﻋێﺮاق ﻓەﺷەﻟﯽ ھێﻨﺎ، ﭼﻮﻧﻜە زۆر ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺗﺮ داوای ﺑەھەرێﻤﻜﺮدﻧﯿــﺎن دەﻛﺮد ،ﺑەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێــﺮاق رازی ﻧەﺑﻮو، ﺋەوەش ﭘێﺸێﻠﻜﺮدﻧﯽ دەﺳﺘﻮورە، وەك ﺑــﮋارەی دووەﻣﯿﺶ ﺟﯿﺎ ﻟە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﯿﺮ ﻟە داوای ﭘێڕەوﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻛﯚﻧﻔﯿﺪراڵــﯽ ﻛە ﺳﯿﺴــﺘﻤێﻜﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻮوە ،ﺑﻜەﯾﻨەوە“ ﻛەرەم وای ﮔﻮت. ﺋەو ﻧﻮێﻨــەرە ﻛــﻮردە دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﻛــﻮرد ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك رازی ﻧﺎﺑێﺖ ﻟەﺳــەر ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻓﯿﺪراڵﯽ ﺑﻤێﻨﻨەوە، ﺑﯚﯾە ﺑﯿﺮ ﻟە دوو ﺷﺖ دەﻛەﯾﻨەوە، ھﺎوﺑەﺷــﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨە ﻟەﮔەڵ ﻋێــﺮاق ﻛــە ﺑــە ﺑــڕوای ﺧﯚم ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﺳــەرﻧﺎﻛەوێ، ﻛﯚﻧﻔﯿﺪراڵﯽ واﺗــە دوو دەوڵەﺗﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﻛە ھﺎوﻛﺎری ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﻦ، ﺋەوەش ﺑﯚ ﻛﻮرد زۆر ﺑﺎﺷــە و ﭘێﻢ واﯾە ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﯽ رازﯾﻦ. ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەردا ﺗﺎرﯾــﻖ ﺣەرب ﺷــﺎرەزای ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻋێــﺮاق ﺑﯚ ”وﺷــە“ رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼــﯚن ﺳــەرﺑەﺧﯚ دەﺑێﺖ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧﺎوﭼە ﻛێﺸــە ﻟەﺳەرەﻛﺎن ﯾەﻛﻼ ﻧەﻛﺮاوﻧەﺗەوە و ﺑــﯚی ﻧەﮔەڕاوﻧەﺗــەوە ،ﺋەﮔەر
ﺑﯿەوێ ﺑەو ﺷــێﻮەی ﺋێﺴﺘە ﺟﯿﺎ ﺑﺒێﺘــەوە ،ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــەی ﭘێ ﻧﺎدرێﺘەوە ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳەرەﺗﺎ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺑەﺷێﻚ ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﯾــەﻛﻼ ﺑﻜەﯾﺘەوە ﺋﯿﻨﺠﺎ ﺑﺎﺳــﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑﻜەﯾﺖ. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺋەﮔــەر ﺑڕﯾﺎری ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ درا ،ﺋﺎﺧﯚ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوێ رازﯾﻦ؟ ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻧەﺧێﺮ ،ﺋﺎﺧﯚ وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳــێﯽ ھەرێﻢ رازﯾﻦ؟ ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻧەﺧێﺮ، ﺋﺎﺧﯚ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ رازﯾﯿە؟ ،وەﻣەﻛە ﻧەﺧێﺮ ،ﺑە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺧﯚم ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﻧﺎوﭼــە ﻛێﺸــە ﻟەﺳــەرەﻛﺎن ﯾەﻛﻼ ﺑﻜﺮێﺘەوە ﺑەر ﻟە ﺑﺎﺳﻜﺮدﻧﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ“. ﻟــەڕووی ”ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەوە و ﺑەﭘێــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﯾﺎﺳﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ رێﮕە ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳﯿﻦ دەدات ،ﺑەم ﺑﯚ ﮔەﻻﻧﯽ ژێﺮدەﺳﺘﯽ داﮔﯿﺮﻛەر، ﺧــﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔەﻟێﻜــﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮاو ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﻟە رێﮕەی رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ھەردووﻻوە دەﻛﺮێﺖ و ھﯿﭻ رێﮕﺮﯾﯿەك ﺑــﯚ ﺋەوە ﻧﯿﯿە، ﺑەھەﻣﺎﻧﺸێﻮەی ﺳﻮودان ،ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺑﺎﺷﻮوری ﻋێﺮاق ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻗﺒﻮوڵ ﻛﺮاوە“ ﺣەرب وای ﮔﻮت. ﻻی ﺧﯚﯾەوە ﺋﺎﯾــﺪن ﻣەﻋﺮووف
ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری ﺗﻮرﻛﻤــﺎن و ﺳــەرﻛﺮدەی ﺑەرەی ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯽ، ﺑە“وﺷە“ی ﮔﻮت ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە دﯾﺎری ﻧەﻛــﺮاوە ﻛەی و ﻛێــﻦ ﺋەواﻧەی دەﭼﻦ ﺑــﯚ ﺑەﻏﺪا ،ﺑــەم ﻛﺎﺗﯽ ﭼﻮوﻧﯿﺎن و ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﺷﺎﻧﺪەﻛﺎن ﺑﯚ رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﮔەڕێﺘــەوە ،ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻟەوﺑﺎرەوە. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ”وەك ﺗﻮرﻛﻤــﺎن و ھەﻣــﻮو ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟەو ﺷﺎﻧﺪە ﺑەﺷﺪاری دەﻛەﯾﻦ“. ﻟەﺑﺎرەی ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﯽ ﺗﻮرﻛﻤﺎن و ﺑــەرەی ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﻣەﻋــﺮووف رووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛە ”ﺋەوەﯾﺎن ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە و وەك ﺑەرەی ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿﭻ ﺑڕﯾﺎر و ھەڵﻮێﺴــﺘﻤﺎن ﻧﯿﯿە، ﭼﻮﻧﻜــە ﻛەی ﻛﺎﺗﯽ ﺑﺎﺳــﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺮﺳــەﻛە ﺑﻮوە ﻛﺮدەﻧﯽ ،ﺋەوﻛﺎت ﻗﺴــەی ﺧﯚﻣﺎن دەﻛەﯾــﻦ“ .ﺑە ﺑڕوای ﺋەو ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧە، ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎﺗﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺮﺳــە ﻧﺎوەﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎﻧــە وەك ﺳــەرەﺗﺎ و ھەﻧﮕﺎوی ﻟە ﭘێﺸﯿﻨە، ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔەر ﯾەﻛڕﯾﺰی و ﺗەﺑﺎﯾﯽ ﻧەﯾەﺗــە ﺋﺎراوە ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﺷــﺘﯽ
ﺗﺮی ﻟەﺳەر ﺑﻨﯿﺎت ﺑﻨﺮێﺖ. ﻣەﻋﺮووف رووﻧــﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﺑﯚ ﺑﺎﺳﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺮﺳــﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ، ﺗﻮرﻛﻤــﺎن ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑــە ﺑەرﭼﺎوڕووﻧﯿﯿە ﻛــە ﺋﺎﺧﯚ رۆڵ و دەﺳﺘﻜەوﺗﯽ ﺋەوان ﭼﯽ دەﺑێﺖ؟. دووﭘﺎﺗﯿﺸــﯽ ﻛــﺮدەوە ”وەك ﺗﻮرﻛﻤﺎن دژی ھﯿــﭻ ﻻﯾەﻧێﻚ و ﻣﺎﻓﯽ ھﯿﭻ ﻧەﺗەوەﯾەك ﻧﯿﻦ و ﻛﻮرد ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧە داوای ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑﻜەن ،ﺑﯚﯾە دژی ﻧﯿﻦ“. ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﺳــەﻋﺪ ﺣەدﯾﺴﯽ ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق، ﺑە“وﺷــە“ی ﮔــﻮت ،ﺷــﺎﻧﺪی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﭘێﻮەﺳﺘە ﺑە ﻻﯾەﻧەﻛﺎن، ھەرﭼﯽ ﺷﺎﻧﺪی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﯿە ﻣﻦ زاﻧﯿﺎرﯾﻢ ﻧﯿﯿە ﺑەوەی ﺳەرداﻧێﻜﯽ ﻧﺰﯾﻜــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ﺑﯚ
ﺑەﻏﺪا ھەﺑێﺖ ،ﺋــەوەی ھەﯾە ﻟە دوا دﯾــﺪاری ﺣەﯾــﺪەر ﻋەﺑﺎدی ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق و ﺷﺎﻧﺪی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ،ﻟــە ﺑەﻏــﺪا رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻛﺮا ﻟەﺳــەر ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ دﯾﺪار و ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ھﺎوﺑــەش ﻟەﺑﺎرەی ﭘﺮﺳە ھەڵﭙەﺳێﺮدراوەﻛﺎن ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەك ﻧﯿﯿە ﻟەﺑــﺎرەی ﺑﻮوﻧــﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ھەردووﻻ. ﻟەﺑﺎرەی ﭘﺮﺳــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺣەدﯾﺴــﯽ رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ،دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاق ﻛە رووﻧە ﻟەوﺑــﺎرەوە و دەڵێ ،ﻋێﺮاق ﯾەك وﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿە.
ژﻣﺎرە ) ، (176ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 22 ،
ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ﻛﺎرواﻧﯽ:
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
11
ﺋﺎﺑﻮوری
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
12
ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ 12ﺋەﻣﭙێﺮ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑﯚ ﻣﺎن ،ﺳەرووی 20ھەزار دۆﻻری ﺗێﺪەﭼێﺖ. ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ 15ﻣێﮕﺎوات ﻛﺎرەﺑﺎ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﻤﺎن ﺑە 170دۆﻧﻢ زەوی ھەﯾە
ژﻣﺎرە ) ، (176ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 22 ،
ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﻧﺪێﻚ ﺷﺖ ﺑﻮوﻧەﺗە ﻟەﻣﭙەری ﺑەردەم ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە ﺗﯿﺸﻜﯽ ﺧﯚر ﺗەﻧﺎﻧەت وﺗە ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺳــەرەڕای ﺋەو ﺳــەرﻣﺎﯾە زۆرەی ھەﯾﺎﻧە ،ﭘﺸﻜێﻜﯽ ﻛەم ﻟە ﻛﺎرەﺑﺎی ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﻟە ﺧﯚر ﺑەرھەم دەھێﻨﻦ و ﺑڕەﻛەی ﻧﺎﮔـــﺎﺗە .% 1 ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘﺎرەی ﻧﯿﯿــە ،ﻛەواﯾە دەﺑێــﺖ وەﺑەرھێﻨەر ھــﺎن ﺑﺪرێﺖ وەﺑەرھێﻨﺎن ﺑﻜﺎت و وەﺑەرھێﻨەرﯾﺶ ﺋەﮔەر ﺳــﻮود ﻟە ﭘڕۆژەﻛەی ﻧەﻛﺎت ﺋەوا ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﻧﺎﺑێﺖ.
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧﯚر ،ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ رێﮕەﯾە ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ژﯾﻨﮕە ،ﺑەم ﻟە رووی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەوە ﺧەرﺟێﻜــﯽ زۆر ھەڵﺪەﮔﺮێﺖ ﻛە ﻟە ﺗﻮاﻧــﺎی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿە ﺗەﻧﺎﻧــەت وەك ﭘﻼﻧێﻜﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﺶ ﺳــەﯾﺮی ﺑﻜﺎت ،ھەرزاﻧﯿﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ،ﺑێ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت و ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻟــەرووی داراﯾﯿﯿــەوە ،ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ھﻮﺷﯿﺎری و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯽ رووﺑەرێﻜﯽ زۆری زەوی ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ھــﯚﻛﺎرن ﻟەوەی ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑە ﭘﺸﺘﺒەﺳﺘﻦ ﺑە وزەی ﺧﯚر ﺑە ﺳﺴﺘﯽ ﺑەرەوﭘێﺶ ﺑﭽﻦ. ﻣﺎوەی راﺑﺮدوو ﭘڕۆژەی داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑە وزەی ﺧﯚر ﺑﯚ دوو ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە و ﺑﻨﻜەﯾەﻛﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻟە ﻋەﻧﻜﺎوە ﻛﺮاﯾــەوە .ﭘڕۆژەﻛە ﺑە ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ داراﯾﯽ رێﻜﺨﺮاوی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ IOM ی ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە ﻛﯚﭼﺒــەران ﺑﻨﯿﺎت ﻧﺮا و ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی power menﺟێﺒەﺟــێ ﻛــﺮا .ﺑەﮔﻮێﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﭘڕۆژەﻛەی ﻋەﻧﻜﺎوە 540ﻛﯿﻠﯚوات ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑەرھــەم دێﻨێﺖ ﻛە دەﻛﺎﺗە ﺳەرووی ﻧﯿﻮ ﻣێﮕﺎوات ﻛﺎرەﺑﺎ. ﺧەرﺟﯿﯽ زۆر ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧﯚر ھﯿﭻ ﺟﯚرە زﯾﺎﻧێــﻚ ﺑە ژﯾﻨﮕە ﻧﺎﮔەﯾەﻧێــﺖ و زۆرێﻚ ﻟــە وﺗﺎن دەﺳﺘﯿﺎن ﺑەوە ﻛﺮدووە ﻟەو ﻛەرﺗەدا وەﺑەرھێﻨﺎن ﺑﻜەن .ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﮔﻮڕی ﺗﯿﺸﻜﯽ ﺧﯚر ﻟە زۆرﺑەی ﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﺎڵ ﺑەھێــﺰە ،ﺑﯚ ﺋەو ﺟــﯚرە ﭘڕۆژاﻧــە ﮔﻮﻧﺠــﺎوە ،ﺑەم
ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎﭘﯿﺮی ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی :power men
راﺳﺘە ﺧەرﺟﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﭘﺸﺘﺌەﺳﺘﻮور ﺑە ﺧﯚر ﻟە ﺳــەرەﺗﺎدا زۆرە ،ﺑەم ﻟە درێﮋﺧﺎﯾەﻧــﺪا ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﯽ زۆر ﻛەﻣﯽ ھەﯾە. ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە وەﺑەرھێﻨــﺎن و ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﯽ زۆر ھەﯾە. دﯾﺎر ﺑﺎﺑﺎن ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎن و ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوە ﻛــﺮد ﻛە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻛێﺸەی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ
ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮرﺳﺘﺎن:
ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﻟەﻣﭙەرەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەردەم ﭘێﺸﺨﺴﺘﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﭘﺸﺘﺌەﺳﺘﻮور ﺑە ﺗﯿﺸﻜﯽ ﺧﯚر، ھەرزاﻧﯿﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿە.
وزە ﻟە ﺧﯚر ﺋەوەﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﺑڕە ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ھەﯾــە .ﺋەو دەڵێﺖ ”ﺟﮕە ﻟــە ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ داﻧﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣێــﺮەﻛﺎن ،ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە رێﮕەی ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧﯚر ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە رووﺑەرێﻜﯽ زۆری زەوی ھەﯾە“. ﺑــە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺋــەو ﺑەرﭘﺮﺳــەی وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ 15ﻣێﮕﺎوات ﻛﺎرەﺑﺎ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑە 170دۆﻧــﻢ زەوی ھەﯾە ،ﺑەو ﭘێﯿە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺳێ ھەزار ﻣێﮕﺎوات ﻛﺎرەﺑﺎ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە 78ھەزار دۆﻧﻢ زەوی ھەﯾە .ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺰﯾﻜەی ﺳێ ھەزار ﻣێﮕﺎوات ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑەرھەم دێﺖ ،ﺑەم ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﺳەرووی ﺷەش ھەزار ﻣێﮕﺎواﺗە. داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ زەوی ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳﺘە
ﻻی وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﻛﺎرێﻜــﯽ ﻗﻮرﺳــە ،ﺑﯚﯾــە ﺑﺎﺑــﺎن دەڵێﺖ ”ﺑﯚ ﭼەﻗﺎﻧﺪﻧﯽ ﯾەك ﺗﺎوەری ﻛﺎرەﺑﺎ ،ﺑێﺰار دەﺑﯿﻦ ﺋەوەﻧﺪە ﺑــەدوای وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﺧﺎوەن ﻣﻮڵﻚ ﺑﻜەوﯾﻦ ﺗﺎ رێﮕەﻣﺎن ﭘێ ﺑﺪرێﺖ ،چ ﺑﮕﺎ ﺑەوەی رووﺑەرێﻜﯽ زۆری زەوﯾﯿﺎن داوا ﻟێ ﺑﻜەﯾﻦ“ .ﺋەﻣەش ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﺋەوە ﻧﯿﯿە وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﭘﺸﺘﯽ ﻟەو ﺷﯿﻮازەی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﻛﺮدﺑێﺖ، ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻟە ﮔەرﻣﯿــﺎن و دھﯚك و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺶ داواﯾﺎن ﻛﺮدووە ﻛﺎر ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺳێ ﭘڕۆژەی ﺗﺮی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧــﯚر ﺑﻜﺮێﺖ و ھــەوڵ دەدەن ﺑە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ،unرێﻜﺨــﺮاوی ﺗﺮ ﯾﺎن ﻗەرزی ژاﭘﯚﻧﯽ ﺟێﺒەﺟێﯿﺎن ﺑﻜەن. ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ 12ﺋەﻣﭙێﺮ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑﯚ ﻣﺎن ﺳــەرووی 20ھەزار دۆﻻری ﺗێﺪەﭼێﺖ و ﺋەﻣــەش ﺑە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ
دﯾﺎر ﺑﺎﺑﺎن ،ﻟە ﺗﻮاﻧﺎی ھەﻣﻮو ﻣﺎڵێﻚ ﻧﯿﯿە ﭘڕۆژەی ﻟەم ﺷێﻮەﯾە ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺎت. ﭘڕۆژەﻛەی ھەوﻟێــﺮ ﻛە ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮاوە ﺑەو واﺗﺎﯾــە ﻧﯿﯿە ﺋﯿﺘﺮ ﺋەوە ﻟە ﻛﺎرەﺑﺎی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑێ ﻣﻨەت ﺑﻮو، ﺑەڵﻜﻮ ﭘﺎﺗﺮﯾﯿەﻛەی ﺑــﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﻛﺎرەﺑﺎ داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت و دواﺗﺮ ھەر ﭘﺸﺖ ﺑە ﻛﺎرەﺑﺎی ﺣﻜﻮﻣﯽ دەﺑەﺳﺘێﺖ. ھەرزاﻧﯿﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ھﺎوﻛﺎت ﻣﺤەﻣەد ﺋەﻣﯿﻦ ھەوراﻣﺎﻧﯽ ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮرﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﭘێــﯽ واﯾــە ،ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾــﻦ ﻟەﻣﭙەرەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەردەم ﭘێﺸﺨﺴــﺘﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﭘﺸﺘﺌەﺳــﺘﻮور ﺑــە ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧﯚر
ﺋەوەﯾە ،ﺋەو ﻛﺎرەﺑﺎﯾەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەرھەﻣﯽ دێﻨێــﺖ ،ﺋەوەﻧــﺪە ﺑە ھــەرزان دەدرێﺘــە ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﻛە رێﮕە ﻧﺎدات زەﻣﯿﻨەﯾەك ﺑﯚ ﺋەوە ﺑڕەﺧﺴێﺖ ﺧەڵﻜێــﻚ ﻧﺎﭼــﺎر ﺑێﺖ ﺳــﻮود ﻟە ﺗﯿﺸﻜﯽ ﺧﯚر وەرﺑﮕﺮێﺖ. ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺋەﮔەر ﻛﺎرەﺑﺎی ﻣﺎڵەﻛەت ﺑە ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧﯚر داﺑﯿــﻦ ﺑﻜەﯾﺖ، 20ھــەزار دۆﻻرت دەﭼێﺖ ،ﺑەم ﻟە ﻣﺎوەی ﭼﺎرەﮔە ﺳــەدەﯾەﻛﯿﺶ ﺋەوەﻧــﺪە ﭘﺎرەﯾە ﻟە ﺑــﺮی ﻛﺎرەﺑﺎی ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧﺎدەی. ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑە ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧﯚر راﺳﺘە رێﮕەﯾەﻛﯽ زۆر ﮔﺮﯾﻨﮕە ﺑﯚ ھێﺸﺘﻨەوەی ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ وزە و ﭘﺎﻛڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ژﯾﻨﮕە، ﺑەم ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋــەو ﺟــﯚرە ﻛﺎرەﺑﺎﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ژێﺮﺧﺎﻧــﯽ ﺑەھێﺰﯾــﺶ ھەﯾە و
ھﺎوﻛﺎری دووﻻﯾەﻧە ﺟێﺒەﺟێــﻜﺎری ﭘڕۆژەﻛــە دەڵێــﺖ ﺋــەو ﺳﯿﺴــﺘەﻣەی ﺋەوان ﺑــﯚ ﭘڕۆژەﻛەﯾﺎن داﻧﺎوە، ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﺶ دەدات. ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎﭘﯿﺮی ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی
power menﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺑﺎﺳﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ،ﻟە ﭘڕۆژەی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛەی ﻋەﻧﻜﺎوە ،ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻚ داﻧﺮاوە ﻛە ﻛﺎرەﺑﺎی ﺑەرھەﻣﮫﺎﺗﻮو ﻟە ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧﯚر ﻟەو ﻛﺎﺗەی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە وزە ﻧﯿﯿە ،دەﭼێﺘە ﻧێﻮ ﺗﯚڕی ﻛﺎرەﺑﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و ﺑــە ﭘێﭽەواﻧەوە ﻛــە ھــەورە و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە وزەﯾە ،ﻛﺎرەﺑﺎی ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﯚ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە داﺑﯿﻦ دەﻛﺮێﺖ. ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎﭘﯿﺮی دەڵێﺖ ،ﭘڕۆژەﯾەﻛﯿﺎن ھەﯾە ﺑە ﺗەﻣﺎن ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑﻜەن ﻛە ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺗﺎﻗــﯽ ﻛﺮاوەﺗەوە ،ﺑەﮔﻮێﺮەی ﭘڕۆژەﻛە ﻛﺎرەﺑﺎی ﻣﺎﻧﯿﺶ ھەر ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە دەﺑێــﺖ و ھﺎووﺗﯿﯿــەك ﻛە ﺑــﯚ ﻣﺎڵەﻛەی ﻟە ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧﯚر ﺳــﻮود وەردەﮔﺮێﺖ ،ﺋەوا دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﻛﺎرەﺑﺎی زﯾــﺎدەی ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﺪاﺗەوە. ﻛێﺸــەی ﮔەورەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــە ﺋەوەﯾە ﻟە وﺗﺎن ﺑــﯚ ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ وزە ﻟە ﺧﯚر ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ داراﯾﯽ ﺧەڵﻚ دەﻛﺮێﺖ ،وەك ﭼــﯚن ﻗەرزی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ھەﯾــە ،ﻗەرزی ﺋەو ﭘڕۆژەﯾــەش ھەﯾە ﻛە دواﺟــﺎر ﺧەڵﻚ و ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟێﯽ ﺳــﻮودﻣەﻧﺪ دەﺑــﻦ ،ﺑەم ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەرزاﻧﯿﯽ ﻧﺮﺧــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺑــێ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺧەڵــﻚ ﻟە رووی
ﺧەرﺟﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎن ﺑە ﮔﺎزی ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﯾــەك ﻣێﮕﺎوات ﻛﺎرەﺑﺎ ﯾﺎن ھەزار ﻛﯿﻠــﯚوات ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە ﻣــﺎوەی ﺳــەﻋﺎﺗێﻜﺪا 32دۆﻻر ﻟە ﺧەڵﻚ دەﺳــﺘێﻨێﺖ ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەو ﺑڕە ﻛﺎرەﺑﺎﯾە 150 دۆﻻر دەوەﺳــﺘێﺖ .ﻛەواﺗە ﺋەﮔەر ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﯿەوێﺖ ﻟە ﺧﯚر ھەﻣﺎن ﺑڕە ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑەرھەم ﺑێﻨێﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﺑڕە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر زﯾﺎﺗﺮ ھەﯾە. ﺑــە ﮔﻮﺗــەی ﻣﺤەﻣــەد ﺋەﻣﯿــﻦ ھەوراﻣﺎﻧــﯽ % 83ی ﻛﺎرەﺑــﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎن وزەﻛەی ﭘﺸﺖ ﺑە ﮔﺎزی ﺳﺮوﺷﺘﯽ دەﺑەﺳﺘێﺖ ﻛە ﻟە ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎﺷﺪا ﺑە ھەرزاﻧﺘﺮﯾﻦ رێﮕە ھەژﻣﺎر دەﻛﺮێﺖ. ﻟە وﺗﺎن ﺑــﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮوەﻛــەش ﻟە ﺟﯚری ﺳــﻤﺎرت ﯾﺎن زﯾﺮەك ﺑﻨﯿﺎت دەﻧﺮێﺖ ﺑەﺟﯚرێﻚ ﺳــەﻗﻔەﻛەی ﺑە ﭘەﻧێﻠــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺗﯿﺸــﻚ دادەﭘﯚﺷﺮێﺖ و دﯾﻮارەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻟە ﺟﯚرێــﻚ ﻣﺎدەن ﻛــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻟــە وزە دەﻛەن. ھەوراﻣﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑە ﭘڕۆژەﻛەی ﻋەﻧــﻜﺎوە ﻛــﺮد و ﮔﻮﺗــﯽ ،ﭼەﻧﺪ ﺳــەﻋﺎﺗێﻚ ﻛﺎرەﺑﺎ داﺑﯿﻦ دەﻛﺎت ﺑﯚ ﺋەوﻛﺎﺗەی ﻛــە ﻛﺎرەﺑﺎی ﺣﻜﻮوﻣﯽ ﻧﯿﯿە و ﺗﻮاﻧﺎی ﻧﯿﯿە 24ﺳەﻋﺎت ﻛﺎرەﺑﺎ داﺑﯿﻦ ﺑــﻜﺎت و ﺋەوان ھەر ﺑە ﺗﯚڕی ﻛﺎرەﺑﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﮔﺮێ دراون.
داراﯾﯿﯿــەوە ،وای ﻛــﺮدووە ﺑــەو ﺷێﻮەﯾەی ﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘێﺸﻮازی ﻧەﻛﺮێﺖ. ﺋــەو دەڵێــﺖ راﺳــﺘە ﺧەرﺟــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﭘﺸﺘﺌەﺳﺘﻮور ﺑە ﺧﯚر ﻟە ﺳەرەﺗﺎدا زۆرە ،ﺑەم ﻟە درێﮋﺧﺎﯾەﻧﺪا ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﯽ زۆر ﻛەﻣﯽ ھەﯾە و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو ھەﯾە ﻛە ھﺎووﺗﯽ دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑەو ﺳﯿﺴﺘەﻣە ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﻔﺮۆﺷێﺘەوە. ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە ﻟەﻣﭙەرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەردەم ﭘێﺸﻮازی ﺧەڵﻚ ﻟە ﻛﺎرەﺑﺎی ﺧﯚر ﺋەوەﯾە ،ﭘێﺸﺘﺮ ھەﻧﺪێﻚ ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﻧﺎﺳــﺘﺎﻧﺪارد ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە وای ﻛﺮدووە ﺟﯚرێــﻚ ﺑێ ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾﯽ ﻻی ﺧەڵﻚ دروﺳﺖ ﺑﺒێﺖ .ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا وەك ﺑﺎﭘﯿﺮی ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ دەﻛﺎت ،ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯿﺎن ھەﯾە ﺑەﺷﯽ 30ﺳــﺎڵ دەﻛﺎت ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻟە ﺑﺎزاڕ ھەﻣﺎن ﻛەﻟﻮﭘەل ﺑــە ﻛﻮاﻟێﺘﯽ ﺧﺮاپ ھەﯾە ﺑەﺷــﯽ ﺷەش ﻣﺎﻧﮓ ﻧﺎﻛﺎت. ﻟەﺑﺎرەی ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ داﻧﺎﻧﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە ﺧﯚر ﺑــﯚ ﻣﺎڵێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ،ﺋەو ﺧﺎوەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾە دەڵێﺖ ”ﺑە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺟﯚری ﺋﺎﻣﺮاز ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە 10ھەزار دۆﻻری ﺗێﺪەﭼێﺖ و ﻧﺮﺧــەﻛﺎن ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺗەﻣەﻧــﯽ ﭘﺎﺗﺮی و ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺑەﺳەر دێﺖ“.
ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2016دا رووداوەﻛﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﺑﻮوﻧەﺗە ھﯚی ﺷﻜﺎﻧﯽ ھەزار درەﺧﺖ
13
ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﻟە ھەوﻟێﺮ ھەزار درەﺧﺖ ﺑەھﯚی رووداوی ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﺷﻜﺎون وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺋەھﻤەد ﻛەﯾﻔﯽ ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧــەی ”وﺷــە“ ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﺋەﻧﺪازەی ﭘﺎرﻛەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ وەری ﮔﺮﺗﻮوە ،ﺋێﺴــﺘە رێﮋەی ﺳەوزاﯾﯽ ﻟــە ھەوﻟێــﺮ ،ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە %16ی رووﺑەری ﺳــەﻧﺘەری ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛە، ﺋــەم رێﮋەﯾەش ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛە ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺳــﺘﺎﻧﺪاردی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە رێﮋەی ﺳەوزاﯾﯽ ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑێــﺖ ،%30رێﮋەﻛــە ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺗەﻧﯿﺎ ﻛەﻣێﻚ ﻟە ﻧﯿﻮەی ﺳﺘﺎﻧﺪاردەﻛە زﯾﺎﺗﺮە.
ﻟەوەی ﻛە ﺋێﺴﺘە ھەڵﻤەﺗﯽ ﭼﺎﻧﺪﻧﯽ دوو ﻣﻠﯿﯚن ﮔﻮڵ ﻛــە زۆرﺑەﯾﺎن ﻟە ﺟﯚری ﮔﻮڵﯽ ﭘەﭘﻮوﻟەن ،دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە. ﺳەرﺑﺎری ﺋەوەی رێﮋەی ﺳەوزاﯾﯽ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘﺪا ﻧﯿﯿە ،ھﺎوﻛﺎت ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛێﺸــەی ﺑەردەواﻣﯿﺶ ھەن ﻛە دەﺑﻨە ھﯚی ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی رێﮋەﻛــە .ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﺑەڕێﻮەﺑەری راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەﻧــﺪازەی ﭘﺎرﻛەﻛﺎن رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻛێﺸــە ﺑەردەواﻣــەﻛﺎن رووداوەﻛﺎﻧــﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚﯾــە ﻛە ﺑــەردەوام دەﺑێﺘە ھﯚی ﺷﻜﺎﻧﯽ درەﺧﺘەﻛﺎﻧﯽ دوورﮔە ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎن و ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن ،ﺑە ﺷێﻮەﯾەك ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2016دا رووداوەﻛﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﺑﻮوﻧەﺗە ھﯚی ﺷﻜﺎﻧﯽ ھەزار درەﺧﺖ ،ﺋەﻣە ﺟﮕە ﻟە ﮔﻮڵ و رووەﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ. ﺑەﮔﻮێﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ،ﺋەﻧﺪازەی ھﺎوﺷــێﻮەی ﭘﺎرﻛەﻛﺎﻧﯿــﺶ، ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﺣﻜﻮوﻣەت ﺋەﮔەر ﻟــە رووداوێﻜــﺪا زﯾﺎن ﺑەر ﻣﻮڵﻜەﻛﺎﻧــﯽ واﺗــە درەﺧﺘــەﻛﺎن ﺑﻜەوێــﺖ ،ﻗەرەﺑﻮو ﻟەو ﻛەﺳــە دەﺳەﻧێﺘەوە ،ﺑە ﺷێﻮەﯾەك ﺋەﮔەر رووداوێﻜﯽ ھﺎﺗﻮﭼــﯚ ﺑﺒێﺘە ھﯚی ﺷــﻜﺎﻧﯽ درەﺧﺘێﻚ ،ﺋەوا ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻛەﺳــﯽ ﺧــﺎوەن رووداو ﺳــێ درەﺧﺖ وەك ﻗەرەﺑﻮو ﺑڕوێﻨێﺘەوە،
وﺷە /ﺳەﻻم ھﺎﻧەدﻧﯽ ﭘێﻨــﺞ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑە ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯽ ﻛﺎ و ﺷــﺘﻮﻣەك ﻟــە ﻣەرزە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤــەوە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ھەڵﺪەوەﺷــێﻨﺮێﺘەوە ،ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻣەرزەﻛﺎن دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧەوە، ﺋــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧە ھــﯚﻛﺎر ﺑﻮون ﻟە ﺧﺎوﺑﻮوﻧەوەی ﺟﻮوڵەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا و ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛەن ﻛە ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗــﯽ و ھەڵەی زۆرﯾﺶ ﻟە ﭘﺸﻜﻨﯿﻨەﻛﺎﻧﺪا ھەﺑﻮوە.
ﺑــﯚ ﺋــەو ﻛﺎ و ﻛەﻟﻮﭘەﻻﻧە دەﻛەن ﻛە ﻟە دەرەوە ھــﺎوردەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺮێــﻦ .ﻛﺎرەﻛەی ﺋەوان ﺑە ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯽ ﭘێﺸــﻮەﺧﺘە ) (cocدەﻧﺎﺳﺮێﺖ ،ﺑەم ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ھەڵﭙەﺳێﺮدراوە و ﭘێ ﻧﺎﭼێﺖ ﻧﻮێﺶ ﺑﻜﺮێﻨەوە. ھێﻤﻦ ﻧەﺟﻢ ﯾەﻛێﻚ ﻟــەو ﺑﺎزرﮔﺎﻧە ﻛﻮرداﻧــەی ﻛــە ﻛﺎ و ﺷــﺘﻮﻣەك ﺑﯚ ﻧﺎوەوەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھــﺎوردە دەﻛﺎت ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ھﺎوردەﻛﺮدﻧﯽ ﻛەﻟﻮﭘــەل و ﻛﺎﻛﺎﻧﺪا ،ﻟەﻻﯾەن ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧەی ﭘﺸﻜﻨﯿﻨەوە ﻛێﺸەی زۆرﻣﺎن ﺑﯚ دروﺳــﺖ دەﻛﺮێﺖ ،ﺟﯿﺎ ﻟەوەی ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆر دەﺑﺎت ،ﺑڕە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆرﯾﺸﻤﺎن ﻟێ وەردەﮔﺮن“.
ﻟــەم رێــﮋەی %16ﯾەﺷــﺪا، ﺗەﻧﯿــﺎ %3ی ﺳــەوزاﯾﯽ ﻣﺎﻧە و ھﺎووﺗﯿﯿﺎن دروﺳــﺘﯿﺎن ﻛﺮدووە، %13ﻛەی ﺗﺮ ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە دروﺳــﺖ ﻛــﺮاوە و ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟە ﺳەوزاﯾﯽ ﭘﺎرك ،ﺑﺎﺧﭽە و دوورﮔە ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎن ،ﺑە ﺷــێﻮەﯾەك ﻛە ﺋێﺴﺘە ﻟە ھەوﻟێﺮ 10ﭘﺎرﻛﯽ ﮔەورە، 330ﭘﺎرﻛﯽ ﺑﭽﻮوك 102 ،ﻧﺎﻓﻮورە و 57دوورﮔەی ﻧﺎوەﻧﺪی ھەن. ﺟــەﻻل ﺋەﺣﻤــەد ﺑەرزﻧﺠــﯽ، ﺑەڕێﻮەﺑەری راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەﻧﺪازەی ﭘﺎرﻛەﻛﺎن ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﺑەﮔﻮێﺮەی ﭘﻼﻧەﻛﺎن ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎدار/ ﻣﺎرﺳﯽ داھﺎﺗﻮو ،دەﺳﺖ دەﻛﺮێ ﺑە رواﻧﺪﻧﯽ 20ھەزار دار ،ﺋەﻣە ﺟﮕە
ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ”وﺷــە“، ﭘێﻨﺞ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻟە دەروازە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﺑە ﮔﺮێﺒەﺳﺖ ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ
ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣــﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﺋەﻣــەش ﺑــە ھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ ﻟەﮔەڵ داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﺣﻜﻮوﻣەت دەﺑێﺖ ،ﺑە ﺷــێﻮەﯾەك ﻛەﺳــەﻛە ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﻣﯚڵەﺗــﯽ ﺷــﯚﻓێﺮی و ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەی ﺳــﺎﻧە )ﺳەﻧەوی(ی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەی وەرﺑﮕﺮێﺘەوە ،ﺑەﺑێ داﻧــەوەی درەﺧﺘە ﻗەرەﺑﻮوەﻛﺎن و وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋەﺳﺘﯚﭘﺎﻛﯽ ﻟە ﺋەﻧﺪازەی ﭘﺎرﻛەﻛﺎن. ﺑەرزﻧﺠــﯽ ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــەوە دا، رووداوەﻛﺎﻧــﯽ ھﺎﺗﻮﭼــﯚ ﺟﮕــە ﻟــە ﺷــێﻮاﻧﺪﻧﯽ ﺳــﯿﻤﺎی ژﯾﻨﮕە و ﺷــﻜﺎﻧﺪﻧﯽ درەﺧﺘــەﻛﺎن، ھﺎوﻛﺎت ﺑﻮوﻧەﺗە ھــﯚی ﺗێﻜﺪاﻧﯽ دﯾﺰاﯾﻨەﻛﺎﻧﯿــﺶ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەو داراﻧەی ﺑە ھــﯚی رووداوەﻛﺎﻧەوە دەﺷــﻜێﻦ ،ﺋەﮔەر دواﺗــﺮ داری ﺗﺮﯾﺸﯿﺎن ﻟەو ﺷﻮێﻨﺪا ﺑڕوێﻨﺮێﺘەوە، ﺋەوا دارە ﻧﻮێﯿەﻛە ﻟە ھەﻣﺎن ﺋﺎﺳﺘﯽ دارەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺷــﻮێﻨەﻛە ﻧﺎﺑێﺖ
و ﺑــەوەش رووﻛﺎرە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛە ﺗێﻚ دەﭼێﺖ ،ھەروەك ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2016ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺷــﻜﺎﻧﯽ ھەزار درەﺧﺖ ،وەك ﻗەرەﺑﻮو ﺳێ ھەزار درەﺧﺖ ﻟە ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺧﺎوەن رووداو وەرﮔﯿﺮاوەﺗەوە ،ﺑــەم درەﺧﺘە ﻗەرەﺑــﻮوەﻛﺎن ،ھەﻣﺎن ﺗەﻣەن و
ﻗەﺑﺎرەی درەﺧﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﻧﯿﯿە و ﺑەﻣەش ﺑەرزی و ﻧﺰﻣﯽ ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ دارەﻛﺎن دروﺳﺖ ﺑﻮوە. ﻓــﺎزڵ ﺣﺎﺟــﯽ ،ﺑەڕێﻮەﺑــەری راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚی ھەوﻟێــﺮ ﺑــە ”وﺷــە“ی ﮔﻮت، زۆرﯾﻨەی رووداوەﻛﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚی رێﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧــﯚ ،ﺟﮕە ﻟە زﯾﺎﻧە ﮔﯿﺎﻧﯽ و ﻣﺎدﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮ ،دەﺑﻨە ھﯚی زﯾــﺎن ﮔەﯾﺎﻧﺪن ﺑە ژﯾﻨﮕەش ﻛــە ﺳــەرﺑﺎری ﺋــەوەی زۆرﺟﺎر درەﺧﺘەﻛﺎن دەﺷــﻜێﻦ ،ھﺎوﻛﺎت ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ رووداوەﻛﺎﻧﺪا رۆن و ﮔﺎز و ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﺑەﺳــەر زەوﯾــﺪا دەڕژێــﺖ ﻛــە ﺋەوەش ﻛﺎرﯾﮕەری ﻧەرێﻨﯽ و ﺑﮕﺮە
ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪار ﻟەﺳەر ژﯾﻨﮕە دروﺳﺖ دەﻛﺎت. ﺣﺎﺟــﯽ ﻧﻤﻮوﻧەی ﺑە ﺷــەﻗﺎﻣﯽ 100ﻣەﺗﺮﯾــﯽ ھەوﻟێــﺮ ھێﻨﺎﯾەوە ﻛە ﻟەم ﻣﺎوەی دواﯾﯿﺪا ھەﺳــﺘﺎون ﺑــە ﺑەرزﺗﺮﻛﺮدﻧــەوەی ﭘەرژﯾﻨﯽ ﻧﺎوەﻧﺪەﻛەی ،ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺋەوەی ﺷــﯚﻓێﺮان ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﻟە دەﺳﺘﺪاﻧﯽ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯿــﺎن زﯾﺎن ﺑە درەﺧﺘــەﻛﺎن ﻧەﮔەﯾەﻧﻦ، ﺑەم ﻟە رێﮕــە دەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺷــﯚﻓێﺮان زۆرﺟﺎر ﺗﺎﯾەی ﺗەﻗﯿﻮی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺟێ دەھێڵﻦ ﻛە ﺋەوەش زﯾﺎﻧﯽ ﮔــەورە ﺑە زەوﯾﯿە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎن دەﮔەﯾەﻧێــﺖ، ﭼﻮﻧﻜە ﺗﺎﯾەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﻟەﺧﯚﮔﺮی
رێﮋەﯾەﻛــﯽ زۆری ﻛﺎرﺑــﯚن و ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﺗﺮی زﯾﺎﻧﺒەﺧﺸە. ھــەر رووداوێﻜــﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﺑﺒێﺘە ھﯚی زﯾــﺎن ﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﺑە ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸﺘﯽ ،ﺷﯚﻓێﺮەﻛە ﻧﺎﭼﺎر دەﻛﺮێﺖ ﺋەو ﻣﻮڵﻜە ﭼــﺎك ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﺟﺎ ﺋەو ﻣﻮڵﻜە ﺳــﺘﻮوﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ،ھێﻤﺎی ھﺎﺗﻮﭼــﯚ ﯾــﺎن درەﺧــﺖ ﺑێﺖ، ﺋەﮔەر ﻛەﺳــەﻛە ﻟــە ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪارەوە ﺋەﺳــﺘﯚﭘﺎﻛﯿﯽ ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧەوەﻛــە وەرﻧەﮔﺮێــﺖ، ﺋــەوا ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەی ﻟە دەﺳــﺖ ﺑەﺳەرداﮔﯿﺮاوی دەرﻧﺎﭼێﺖ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟــە دۆﺧێﻜﺪا ﻧەﺑێﺖ ﻛە ﺷــﯚﻓێﺮ ﺑــە رووداوەﻛە ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻟە دەﺳــﺖ داﺑێﺖ ،ﻓﺎزڵ ﺣﺎﺟﯽ وای ﮔﻮت.
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ دراوە. ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛەدا ﻟەﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ روون ﻛﺮاوەﺗەوە ﻛە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺸــﻜﻨﯿﻦ ﻟە 19ی ﺷــﻮﺑﺎت ﻛﯚﺗــﺎی دێــﺖ و ﺋــەو ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﺎﻧە ھەڵﺪەﭘەﺳێﺮدرێﻦ و ﻧﻮێ ﻧﺎﻛﺮێﻨــەوە ﺗﺎ ﺑڕﯾﺎری ﺗﺮﯾﺎن ﺑﯚ دەردەﭼێﺖ. ﺑﺎزرﮔﺎﻧەﻛــە ﻟــەو رووەوە دەڵــێ، ”ھﯿــﻮادارم ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق و ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﺋەم ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧــە ﺑە ﯾەﻛﺠــﺎری ﻛﯚﺗﺎ ﭘــێ ﺑﮫێﻨــﻦ و ﻣﯚڵەﺗەﻛەﯾﺎن ﻧﻮێ ﻧەﻛەﻧــەوە ،ﭼﻮﻧﻜە زﯾﺎﻧﯿﺎن ھەﯾە ﺗﺎ ﺑە ﻗﺎزاﻧﺞ ،ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ﺋەﮔەر ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧە ﻧەﻣێﻨﻦ ،ﺟﻮوڵەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻣەرزەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە دروﺳﺖ دەﺑێﺖ ،ﺋەو ﺋەﻧﺠﺎﻣــەش ﻟە ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕﯽ داھﺎﺗــﻮوەوە دەردەﻛەوێﺖ، ﭼﻮﻧﻜــە ﺑﺎزرﮔﺎﻧــەﻛﺎن ﺑەھﯚی ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧەوە ﻧﺎﯾﺎﻧەوێ ﻛﺎﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﻣەرزەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ھﺎوردە ﺑﻜەن“. ﺷــﺎﺧەوان ﺑەﻛــﺮ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﻮﻣﺮﮔــﯽ ﻣــەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ
ﺑﺎﺷــﻤﺎخ ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی دووﭘﺎت ﻛــﺮدەوە” ،ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛەﻣﺎن ﭘێ ﮔەﯾﺸﺘﻮوە ﻛە ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧە ﭼﯿﺘﺮ ﻛﺎر ﻧﺎﻛەن“. ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد” ،ﺋــەو ﻛﺎراﻧەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ ﻛﺮدووﯾﺎﻧە، ھەڵــە و ﻛەﻣﻮﻛــﻮڕی زۆری ﺗێﺪا ﺑﻮوە ،ﻣﯚڵــەت ﺑــە ھﺎوردەﻛﺮدﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ دراوە ﻛە ﺑەﭘێﯽ ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﺋەوان ﻛﻮاﻟێﺘﯽ ﺑــەرزە ،ﺑەم دواﺗﺮ دەرﻛەوﺗﻮوە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛە ﺋێﺮﺑﺎﮔﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺋەی ﺑﯽ ﺋێﺴﯽ ﻧﯿﯿە و ﭼەﻧﺪان ﻛێﺸەی ﺗﺮی ھەﯾە“. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻣــەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ﺑﺎﺷــﻤﺎخ ﭘێﺪاﮔﯿﺮی ﻟەﺳــەر ﺋەوە دەﻛﺎت” ،ﺋــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧە زﯾﺎﻧﯿﺎن ﺑە ﺟﻮوڵەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆرﯾﺎن ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﭘﺸﻜﻨﯿﻨەﻛﺎﻧﺪا وەرﮔﺮﺗﻮوە ،ﺋــەوەش وای ﻛﺮدووە ﻗەﺑﺎرەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟە ﭘێﻨﺞ ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدووەوە ﻟە ﻛﻮرﺗﯽ ﺑﺪات“. ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــﯚ ﺋەوەش ﻛــﺮد ،ﭘێﻨﺞ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯽ ﭘێﺸﻮەﺧﺘە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭘێﻨﺞ ﺳــﺎڵە ﻟە ﻣەرزەﻛﺎﻧﯽ
ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎر دەﻛەن و ﺳــەرﺟەﻣﯿﺎن ﺑﯿﺎﻧﯿﻦ و ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗەوە ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛﺮاوە و دەڵێ، ”داواﻛﺎرﯾﻦ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق و ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەو ﮔﺮێﺒەﺳﺘﺎﻧە ﻧﻮێ ﻧەﻛەﻧەوە“. ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸــﻜﻨﯿﻦ ﻟــە ﻣــەرزە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻛﻮاﻟێﺘﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ ھەﯾــە و وەك ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺋــەو ﻣەرزە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿە دەڵێ” ،ھەﻣﻮو ﻣەرزەﻛﺎن ﻟە رێﮕەی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﻛﻮاﻟێﺘــﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵــﯽ ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧــەوە دەﺗﻮاﻧﻦ ﭘﺸــﻜﻨﯿﻦ ﺑﯚ ﺋــەو ﻛەﻟﻮﭘەﻟە ھﺎوردەﻛــﺮاوەﻛﺎن ﺑﻜەن ،ﺑە رۆﯾﺸــﺘﻨﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ ﻛێﺸە دروﺳــﺖ ﻧﺎﺑێﺖ، ﭼﻮﻧﻜە ﻛﻮاﻟێﺘﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﯽ ﺷﺎرەﻛﺎن ﺑﻨﻜەﯾﺎن ﻟــە ﻣەرزەﻛﺎﻧــﺪا ھەﯾە و دەﺗﻮاﻧﻦ ﭘﺸــﻜﻨﯿﻦ ﺑﯚ ھەر ﻛﺎﯾەك ﺑﻜەن“. رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە” ،ﻟــە ھەﻣﻮو
ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﺪا ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﻛﻮاﻟێﺘــﯽ ﻛﯚﻧﺘــﺮۆڵ ھەﯾــە و ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿە ﮔﻮﻣﺮﮔﯿﯿەﻛﺎن و ﻣــەرزەﻛﺎن دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟە رێﮕەی ﺋەو ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿﺎﻧەوە ﭘﺸــﻜﻨﯿﻦ ﺑﯚ ﻛﺎﻛﺎن ﺑﻜــەن ،ﭼەﻧــﺪان ﺋﺎﻣێﺮ و ﻛﺎرﻣەﻧﺪی ﺑﺎﺷــﯿﺎن ھەﯾە ،ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷﺪا داھﺎﺗێﻚ ﺑﯚ ﻧﺎوﺧﯚی ھەرێﻢ دەﺑێﺖ ﻟەﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋەوەی ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﺎﻧە ﺋەو داھﺎﺗە ﺑﺒەن“. وەك ﺳــﺎﺑﯿﺮ ﻣﺤەﻣەدی ﺷــﻮﻓێﺮی ﺑﺎرھەڵﮕــﺮ ﻟــە ﻣەرزی ﺑﺎﺷــﻤﺎخ و ﭘەروێﺰﺧﺎن ﺑﺎﺳــﯽ ﻛﺮد ،ﻟە ﻣﺎوەی ﭘێﺸــﻮو ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر ﺷــﻮﻓێﺮاﻧﯽ ﺑﺎرھەڵﮕﺮەﻛﺎن ﺑەھﯚی ﺳﺴــﺘﯽ ﻟە ﻛﺎری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ ،ﻣﺎﻧﯿﺎن ﮔﺮﺗﻮوە و ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿــﺎن دەرﺑڕﯾﻮە و دەڵــێ” ،ﺋــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧە ﺑﺎری ﺳەرﺷﺎﻧﯽ ﺷﻮﻓێﺮ و ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯿﺎن ﮔﺮان ﻛﺮدﺑــﻮو ،ﻟەﺑەرﺋــەوە داوای راﮔﺮﺗﻨﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﻤﺎن دەﻛﺮد“. ”وﺷــە“ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ژﻣﺎرەﯾەك ﻟەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧەوە ﻛﺮد، ﺑەم ھﯿﭻ ﻛﺎﻣﯿــﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮون ﻗﺴە ﺑﻜەن.
ﻓﺎزڵ ﺣﺎﺟﯽ:
ھەر رووداوێﻜﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﺑﺒێﺘە ھﯚی زﯾﺎن ﮔەﯾﺎﻧﺪن ﺑە ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯽ، ﺷﯚﻓێﺮەﻛە ﻧﺎﭼﺎر دەﻛﺮێﺖ ﺋەو ﻣﻮڵﻜە ﭼﺎك ﺑﻜﺎﺗەوە
ﭘێﻨﺞ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ زﯾﺎﻧﯽ ﮔەورەﯾﺎن ﺑە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﮔەﯾﺎﻧﺪووە وەك ﺋەو ﺑﺎزرﮔﺎﻧە رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە، ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﺑﺎری ھەر ﺑﺎرھەڵﮕﺮێﻜﺪا ﺑڕی 500ﺗــﺎ ھــەزار دۆﻻرﯾﺎن ﻟە ﺧﺎوەن ﺑﺎرەﻛە وەرﮔﺮﺗﻮوە. ﻧەﺟــﻢ زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﻣــﻦ ﻟە ھەﻣﻮو ﻣەرزەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﻛەﻟﻮﭘەﻟﻢ ھــﺎوردە ﻛــﺮدووە ،ﺋەو ﭘﺎرەﯾــەی ﻛە ﺋــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧە ﺑﯚ ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ ﻟە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﯽ وەردەﮔﺮن، ﺑﺎزرﮔﺎﻧەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑەو ھﯚﯾەوە ﻧﺮﺧﯽ ﻛﺎﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەرز دەﻛەﻧەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋــەوە ﺧﯚﺑەﺧﯚ ھــﯚﻛﺎرە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺗێﭽــﻮوی ﻛﺎﻛــە زﯾﺎﺗــﺮ ﺑێﺖ و ﻧﺮﺧەﻛەﺷﯽ ﻟەﮔەڵ ھەڵﺪەﻛﺸێﺖ، دواﺟــﺎر ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﺑﺎﺟەﻛەی دەدەن“. ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻜﯽ ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﮔﻮﻣﺮﮔەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﺑە ژﻣﺎرە 2278ی رێﻜەوﺗﯽ 15ی ﺷــﻮﺑﺎﺗﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ و ﺑــە واژووی ﺳــﺎﻣﺎڵ ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤــﺎن ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﮔﻮﻣﺮگ دەرﻛﺮاوە ،ﺑڕﯾﺎر ﻟەﺳەر ھەڵﭙەﺳــﺎردﻧﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ
ژﻣﺎرە ) ، (176ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 22 ،
رووداوەﻛﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﺑﻮوﻧەﺗە ﺑەی ژﯾﻨﮕە و ﺳەوزاﯾﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”داواﻛﺎرﯾﻦ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق و ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەو ﮔﺮێﺒەﺳﺘﺎﻧە ﻧﻮێ ﻧەﻛەﻧەوە“
ﺋﺎﺑﻮوری
ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
14
رەﺧﻨەﯾەﻛﯽ رژد ﻛە دەﺑێﺖ ﺋﺎراﺳﺘەی ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﻤﺎن ﻟەﻻﯾەك و ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻠﺪاﻧﯽ ﺋﺎﺷﻮوری ﺳﺮﯾﺎﻧﯽ ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑﻜﺮێﺖ، ﺋەوەﯾە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺋەوان ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﻟە ﻧێﻮان ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا و ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺑەرەﯾەﻛﯽ ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا ﻻﻧﯽ ﻛەم ﻟەﺳەر ﭼەﻧﺪ ﭘﺮﺳێﻜﯽ ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾﯽ ﭘێﻮەﺳﺖ ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﻛﯚدەﻧﮕﯽ دروﺳﺖ ﺑﻜەن...
ژﻣﺎرە ) ، (176ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 22 ،
ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﻟە ﭘﺮۆﺳەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح ﺳەرەﺗﺎﯾەك ﺑﯚ وەﺑﯿﺮھێﻨﺎﻧەوە ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺳەر ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛەﻣﯿﻨەی ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎدا داﺑەش دەﺑﻦ، ﻟەرووی ﻗەﺑﺎرەوە ﺟﯿﺎوازن و ﻟەرووی ﺷﻮێﻨﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮوﻧﯿﺸەوە ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ و دھﯚك ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﻮون. ﻛەﻣﯿﻨەی ﺗﻮرﻛﻤــﺎن و ﻛەﻣﯿﻨەی ﻣەﺳــﯿﺤﯽ ﻛــە ﮔەﻟــﯽ ﻛﻠﺪاﻧﯽ ﺋﺎﺷــﻮوری ﺳــﺮﯾﺎﻧﯽ دەﮔﺮێﺘەوە، ﻟەرووی ﻗەﺑــﺎرەوە دوو ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻛەﻣﯿﻨــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻦ ،ﻟەﭘﺎڵ ﺋەواﻧﯿﺸــﺪا ﻛەﻣﯿﻨــەی ﺋەرﻣەن، ﺋێﺰﯾــﺪی ،ﺷــەﺑەك ،ﻛﺎﻛەﯾــﯽ، زەردەﺷــﺘﯽ ،ﺳﺎﺑﯿﺌەی ﻣەﻧﺪاﺋﯽ و. ھﺘﺪ ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾــە .ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﻤﺎن و ﻣەﺳــﯿﺤﯽ و ﺋەرﻣەن ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﻛﻮرﺳــﯿﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﺎن ﻟــە ﭘەرﻟەﻣــﺎن و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﺪا ھەﯾــە ،ﺑەم ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻛﯚﺗــﺎ ﺑێﺒەش ﻛﺮاون ،ﺟﮕە ﻟــە ھەﺑﻮوﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿﯿــەك ﻟــە ﭼﻮارﭼێﻮەی وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎف و ﻛﺎروﺑﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺑﯚ ﻛەﻣﯿﻨــە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿــەﻛﺎن ،ﻟێﺮەدا ﺟﮕە ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻛﺎروﺑﺎری ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن ،ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ وەك زەردەﺷﺘﯽ و ﺟﻮوەﻛﺎن و .ھﺘﺪ ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﻮێﻨەرێﻜﯿﺎن ھەﯾە و ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ.
ﺑەڵﻜﻮ ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗــﯽ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﺎن ﻛﺮدووە ﻛە ﺣﺰﺑەﻛەﯾﺎن ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ دەﻛﺎت. ﻛەﻣﯿﻨــەﻛﺎن ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺷﺎﺧﺪا ،ﻟەﻧﺎو ﺣﺰﺑە ﺷﯚڕﺷﮕێڕەﻛﺎﻧﺪا ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿﯿﺎن ھەﺑﻮوە ،چ ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﯾﺎن ﻟە رﯾﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەدا ،ﺋەوان ﻟە ﺳــەردەﻣﺎﻧﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺷــﺎﺧﺪا، ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺷــەھﯿﺪﯾﺎن ﻟە رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە داوە. ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ژﯾﺎﻧــﯽ ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗــﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دوای راﭘەڕﯾﻨﯽ 1991دەﮔەڕێﺘەوە، ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭘێــﺶ راﭘەڕﯾﻦ ،ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ھەﻧﺪێــﻚ ﭘﺎرﺗــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﯾﺎن رێﻜﺨﺴﺘﻦ و ﺑﺰاﭬﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟەﻣەڕ ﻛەﻣﯿﻨــەﻛﺎن ﺑەھــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ دەرﻓەﺗێﻚ ﺑﯚ ﻓﺮەﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ژێﺮ دەﺳەﺗﯽ رژێﻤﯽ ﺑەﻋﺴﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺪا دەرﻓەﺗــﯽ دەرﻛەوﺗﻦ و ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻟە واﻗﯿﻌﺪا ﻧەﺑــﻮوە ،ﺑەم ﻟەﮔەڵ راﭘەڕﯾــﻦ و ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا، ﺋەوان ﺑەﺷﺪاری ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﺪا دەﻛــەن و ﻛﻮرﺳــﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﻣﺴــﯚﮔەر دەﻛەن و ﻟــە ﻛﺎﺑﯿﻨەی ﯾەﻛەﻣﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ﺑەﺷﺪارﯾﯿﺎن ھەﯾە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋﺎﺷﻮورﯾﯿەﻛﺎن ﻛە ﺑە ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ”ﻣﯚر“ ﻧﺎﺳﺮاﺑﻮون. ﻟەﮔەڵ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا، ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﻧەوەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەدەی راﺑــﺮدووەوە وردە وردە
ﯾەﻛێﻚ ﻟــەو ﻛێﺸــﺎﻧەی ﻟەرووی ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە رووﺑەڕووی ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن دەﺑێﺘەوە ،ﭘەرﺗەوازەﺑﻮوﻧﯿﺎﻧە ،ﺋەوان رووﺑەڕووی ﻛﯚﻣەڵێﻚ دووﻟەﺗﺒﻮون و ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ھﺎﺗﻮون ﭼەﻧــﺪ ﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﯽ ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑە ﻣﺎﻓــﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەن ،ﯾﺎﺳــﺎی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﭘێﻜﮫﺎﺗــەﻛﺎن ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا زەﻗﺘﺮﯾﻨﯿﺎﻧە و ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﯾﺎﺳﺎی وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯿﺸــﺪا وەك وەزارەﺗــﯽ ﭘــەروەردە و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ،ﻣﺎﻓﯽ ﺧﻮێﻨﺪن ﺑە زﻣﺎﻧﯽ داﯾﻚ و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻛﻮﻟﺘﻮور و ﻓەرھەﻧﮕﯿﺎن داﺑﯿﻦ ﻛﺮاوە. ژﯾﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دوو ﻛەﻣﯿﻨــەی ﺗﻮرﻛﻤــﺎن و ﻣەﺳــﯿﺤﯽ ﻧﺰﯾﻜــەی 20ﺣﺰب و ﭘﺎرﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﺧﯚﯾﺎن ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە ،ﺑەم ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺸــﺪا ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿﯿــﺎن ھەﯾە .ﻟەﻧﺎو ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ وەك ﺣﺰﺑﯽ ﺷــﯿﻮﻋﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺳەرﺑە ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ ﺑﺎ ﻟــە رێﻜﺨﺴــﺘﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑﺪا ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮون ﯾﺎن ﻟــەو رێﮕەوە ﮔەﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﯾﺎن ﭘﯚﺳﺖ و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ ﺑﺎﯾﺎن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت و داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ وەرﮔﺮﺗﻮوە، ﺑەم ﺋەوان ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﻧەﻛﺮدووە،
ﭘــﺎرت و ﺣﺰﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟەﻻﯾەن ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﻤﺎن ،ﺋﺎﺷﻮوری، ﻛﻠﺪاﻧﯽ ﯾﺎن ﻣەﺳــﯿﺤﯽ ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﭘێﻚ ھﺎﺗــﻦ .ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن رووﺑــەڕووی ﭼەﻧــﺪان ﺣﺎڵەﺗــﯽ دووﻟەﺗﺒــﻮون و ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﺑﻮون و ﺟﯿﺎﺑﻮوەوەﻛﺎن ﺣﺰﺑﯽ ﺗﺮﯾﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮد ،ﺋەو ﺣﺎڵەﺗــە ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟەﻧﺎو ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺑەدی دەﻛﺮێﺖ. ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﻟە ﺋێﺴــﺘەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺗﻮرﻛﻤــﺎن و ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 20
ﺣﺰب و ﭘﺎرﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎن ھەﯾە، ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ ﺣەوت ﭘﺎرت و ﻟﯿﺴﺘﯽ ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯽ و ﻣەﺳــﯿﺤﯽ و ﺋەرﻣەن ﻟــە دواﯾﯿﻦ ھەڵﺒﮋاردﻧﺪا ﻛﻮرﺳــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﻤﺎن ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎوە. ﻛﯚﺗﺎ دەرﻓەﺗێﻜﯽ ﻛﺮاوە و داﺧﺮاو ﺑە ﺟێﮕﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻛﯚﺗﺎی ﻛەﻣﯿﻨــەﻛﺎن ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، دەرﻓەﺗێﻜﯽ ﻛﺮاوەﺗﺮ ﺑﯚ ﺑەﺷــﺪاری ﻛەﻣﯿﻨــەﻛﺎن ﻟــە ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑڕﯾﺎردا ﻣﺴــﯚﮔەر ﻛﺮا ،ﺑەم ﺋــەو دەرﻓەﺗە ﻛﺮاوەﯾە رووﺑــەڕووی ﭼەﻧــﺪ ﻛێﺸــەﯾەك دەﺑێﺘەوە ،ﻟەﻧﺎوﯾﺎﻧﺪا ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻛﯚﺗﺎ ﺗەﻧﯿﺎ ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ،ﺗﻮرﻛﻤﺎن، ﻣەﺳــﯿﺤﯽ و ﺋەرﻣەن دەﮔﺮێﺘەوە، ﺑەم ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ وەك ﺋێﺰﯾﺪی، ﺷــەﺑەك و ﻛﺎﻛەﯾﯽ و .ھﺘﺪ ﻟەو 11 ﻛﻮرﺳــﯿﯿەی ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑێﺒەش ﻛﺮاون ﻛە ﺑە ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻛﯚﺗﺎ ﺑﯚ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﯾەﻛﻼ ﻛﺮاوﻧەﺗەوە. ﺑﯚ ﻛەﻣﯿﻨەﻛــﯽ وەك ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﯾﺎن ﺷەﺑەك ،ﻛﺎﻛەﯾﯽ و زەردەﺷﺘﯽ ﭘێ دەﭼێﺖ ﻟە ﺳەرەﺗﺎدا ﭘﺎﺳﺎوەﻛە ﺋەوە ﺑﻮوﺑێﺖ ﻛە ﺋــەوان ﺑە ﻧەﺗەوە ﻛــﻮردن ،ﻟەﺑەرﺋەوە ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑە ﻛﻮرﺳــﯽ ﻛﯚﺗﺎ ﻧﺎﻛﺎت ،ﺑــەم ﻟە راﺳﺘﯿﺪا ﺋەوان ﺧﺎوەن ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی ﺧﯚﯾﺎﻧــﻦ ،ﺋەﮔــەر ﻟــەرووی ﻧەﺗەوەﯾﯿﯿەوە ﻛﻮردﺑــﻦ ،ﻟەرووی ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەوە ﺟﯿﺎوازی و ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﻛﻮرداﻧﯽ زۆرﯾﻨە ﻣﺴﻮڵﻤﺎن ھەﯾە ،ﺋەوەش ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑە ﺑەرﻓﺮەواﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻛﯚﺗﺎ ﯾﺎن ﺋﺎﻣﺮازێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ رەﺧﺴــﺎﻧﺪﻧﯽ دەرﻓەت ﻟە ﺑەردەم ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ دەﻛﺎت.
ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟەو ﻛێﺸﺎﻧەی ﭘێﻮەﺳﺖ ﺑە ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻛﯚﺗﺎ ھەﯾە ،ﻟە ﻧﺎو ﺋەو ﺳﯿﺴﺘەﻣەدا ھەر ﺗﺎﻛێﻜﯽ ﺗﺮی دەرەوەی ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧﯿﺶ دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﺪا دەﻧﮓ ﺑە ﻟﯿﺴﺖ ﯾﺎن ھەر ھێﺰێﻜﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﺑﺪات، ﺋەوەش ﻛێﺒەرﻛێﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﻧێــﻮان ﭘﺎرﺗــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛەﻣﯿﻨــەﻛﺎن ﺗێــﻚ دەدات، ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻛە ھــەر ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﺧﯚﯾﺸــﯿﺎن ﮔﻮﻣﺎﻧﯿﺎن ﻟەوە ھەﯾە ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﺪا دەﻧﮕﺪەراﻧﯽ ﺟﯿﺎ ﻟــە ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﺧﯚﯾــﺎن ،دەﻧﮕﯿﺎن ﺑــە ھێﺰێﻚ ﯾــﺎن ﭼەﻧــﺪ ھێﺰێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛەﻣﯿﻨــەﻛﺎن داوە ﻛــە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ زاڵﯽ ﺣﺰﺑــە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﯾەﻛﺘﺮەوە ﻧﺰﯾﻜە. ﺑــە ھەﻣــﻮو ﺗێﺒﯿﻨــﯽ و ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿەﻛﺎﻧەوە ،ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻛﯚﺗــﺎ ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑەﺷــﺪاری ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﻟە ﭘﺮۆﺳــەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دەﺑﺎﺗــە ﭘێﺸــەوە ،ﺑەم ﺑــە ﭘڕﻛﺮدﻧەوەی ﻛەﻟێﻦ و ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن ﭘﺮۆﺳــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛە ﻟەﻣــەڕ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻣﺴــﯚﮔەر دەﻛﺎت. ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑە ﺷﯚڕﻛﺮدﻧەوەی ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻛﯚﺗﺎ ﺑﯚ ﯾەﻛــە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮارەوە دەﻛﺎت ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﻛــە ﻛەﻣﯿﻨــەﻛﺎن زۆرﯾﻨەی ﭼڕی داﻧﯿﺸــﺘﻮوان ﭘێﻚ دێﻨﻦ ،ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﻛﺎت ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻛﯚﺗﺎ ﻟە ﯾەﻛە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎﻧــﺪا و ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑە ﻛەﻣﯿﻨــەﻛﺎن ﻛﺮدەﻧــﯽ ﺑﻜﺮێﺘەوە، ﺋــەوەش ﺑەﺷــﺪارﯾﯿەﻛﯽ ﻛﺮدەﻧﯽ ﻛەﻣﯿﻨــەﻛﺎن ﻟــە ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑڕﯾــﺎر ﻟــەو ﯾەﻛە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿﺎﻧەدا ﻣﺴﯚﮔەرﺗﺮ دەﻛﺎت.
ﻟە ﭘەرﺗﺒﻮوﻧەوە ﺑﯚ ﺑەرەی ھﺎوﺑەﺷﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾەﻛێﻚ ﻟــەو ﻛێﺸــﺎﻧەی ﻟەرووی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯿﯿــەوە رووﺑەڕووی ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن دەﺑێﺘەوە، ﭘەرﺗەوازەﺑﻮوﻧﯿﺎﻧــە ،ﺋــەوان ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﺣﺰﺑــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە ،رووﺑەڕووی ﻛﯚﻣەڵێﻚ دووﻟەﺗﺒﻮون و ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ھﺎﺗﻦ ،ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﻛە ﺣﺰﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ھەﯾە ﺑﯚ ﭘێﻨﺞ ﺣﺰﺑﯽ ﺗﺮ داﺑەش ﺑﻮوە و ھەرﯾــەك ﻟەوان ﺑە ﺋﺎراﺳــﺘەﯾەك ﺳﯿﺎﺳەت دەﻛﺎت. ھەﺑﻮوﻧــﯽ ﻓﺮەﯾﯿﯿەﻛــﯽ ﺣﺰﺑــﯽ ﻟە ژﯾﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧﺪا ﺋەوەﻧﺪە ﻧﺎﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﺋەو ﻓﺮەﺣﺰﺑﯿﯿەی ﺋەواﻧــﯽ ﺗێﻜەوﺗﻮوە، ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ ﻧﺎﺋﺎﺳﺎﯾﯽ دروﺳﺖ ﺑﻮوە و ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧێﻜﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﻧﯿﯿە .ﺋەوەش وا دەﻛﺎت ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوە ﻟە ﻧێﻮان ھەرﯾــەك ﻟەو ﭘﺎرﺗﺎﻧە ﻟەﻧﺎو ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ھەﻧﺪێﻚ ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮓ ﺑێﺖ، ﻟــە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗــﺪا داﺑەﺷــﺒﻮوﻧﯽ ﺋەوان ﺑەﺳــەر ﭼەﻧﺪ ﺋﺎراﺳﺘەﯾەﻛﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاودا و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻛﯚدەﻧﮕﯽ، ﺧﯚﺑەﺧﯚ ﺳەﻧﮕﯽ ﺋەوان ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻻواز دەﻛﺎت. رەﺧﻨەﯾەﻛــﯽ رژد ﻛــە دەﺑێــﺖ ﺋﺎراﺳــﺘەی ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﻤــﺎن ﻟەﻻﯾــەك و ﭘﺎرﺗــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻠﺪاﻧﯽ ﺋﺎﺷﻮوری ﺳــﺮﯾﺎﻧﯽ ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗــﺮ ﺑﻜﺮێﺖ، ﺋەوەﯾە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺋەوان ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﻟە ﻧێﻮان ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا و ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺑەرەﯾەﻛﯽ ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﺪا ﻻﻧﯽ ﻛەم ﻟەﺳــەر ﭼەﻧﺪ ﭘﺮﺳێﻜﯽ ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾــﯽ ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑــە ﻣﺎﻓﯽ ﻛەﻣﯿﻨــەﻛﺎن ﻛﯚدەﻧﮕﯽ دروﺳــﺖ ﺑﻜەن .ﺋــەوان دەﺗﻮاﻧﻦ دوو ﺑەرەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺟﯿﺎواز ﺑﻦ ،ﺑەم ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﻟە ﺗﻮاﻧﺎدا ھەﯾە ھەردوو ﺑەرە
ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛە ﻛــە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗــﯽ دوو ﻛەﻣﯿﻨــەی ﺟﯿــﺎواز دەﻛەن، ﻟەﺳــەر ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻣﺎﻓﯽ ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾﯽ ﭘێﻮەﺳﺖ ﺑە ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﺳﯿﺎﺳەت و ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋێﻜﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾــﺎن ھەﺑێﺖ ،ﺋەوەش ﻛﺎﺗێﻚ روو دەدات ﻛە ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﺑەرﻧﺎﻣــە و دﻧﯿﺎﺑﯿﻨﯿﯿەﻛﯽ روون و راﺷﻜﺎواﻧەﯾﺎن ﺑﯚ واﻗﯿﻌەﻛە ھەﺑێﺖ. ﻟە ھەﻧﺪێــﻚ وێﺴــﺘﮕەدا ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻧێﻮان ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎنﺑﻮوەﺗەرێﮕﺮوﺋﺎﺳﺘەﻧﮕﯽ ﺳەرەﻛﯽ ﻟە ﮔەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺋەوان ﺑە ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﻣﺎف و ﺑەﺷﺪارﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑڕﯾﺎردا، ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﭘێﺶ ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵێﻚ ﻛﺎﺗێﻚ ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑڕﯾﺎر ﻟەﺳەر ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧێﻜﯽ ﺑﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ درا، ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﻟەﺳەر ﻛﺎﻧﺪێﻚ رێﻜﻜەوﺗﻦ ﺑﻜەن ،ﺋەوەش وای ﻛــﺮد ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎھﺎﺗﻨــﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛــەش ،ﻛﻮرﺳــﯿﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﺑە ﭼﯚڵﯽ ﺑﻤێﻨێﺘەوە. ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﻟە ﭘﯚﺳﺘە ﺳﯿﺎدﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳەرەڕای ﺋــەوەی ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺪا 11ﻛﻮرﺳــﯽ و ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎﻛﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﺪا ﺑــە ھەﺑﻮوﻧــﯽ وەزﯾــﺮ و وەزارەت و ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﯾﺎن ﻟە
ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﮔەڕێﺘەوە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ و وﯾﺴــﺘﯽ ﺋــەوان ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﯚﺳﺘە ﺳــﯿﺎدﯾﯿەﻛﺎن، ﺑــەم ﭘەرﺗەوازەﯾــﯽ و ﻧﺎڕووﻧــﯽ ﮔﻮﺗﺎری ﻛەﻣﯿﻨــەﻛﺎن ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﺑەھێﺰﺗﺮە ﻟە ﺑێﺒەﺷﺒﻮوﻧﯽ ﺋەوان ﻟە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﯚﺳﺘە ﺳﯿﺎدﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا. ﺋەﮔــەر ﻛەﻣﯿﻨــەﻛﺎن ﺑﯿﺎﻧەوێــﺖ ﺑەﺷﺪارﯾﯿﺎن ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﭘﯚﺳﺘە ﺳــﯿﺎدﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا ھەﺑێﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﻛﺎت ھەم ﮔﻮﺗﺎرێﻜﯽ ھﺎوﺑەش ﻟە ﻧێﻮان ﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا ﭘێﺶ ﺑﺨەن و ھەم ﺑەرﻧﺎﻣــە و دﻧﯿﺎﺑﯿﻨﯿﯿەﻛﯽ رووﻧﯿﺎن ﺑﯚ واﻗﯿﻌﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﻋێﺮاق و ﻧﺎوﭼەﻛــە ھەﺑێﺖ ،ﺑەﺑێ ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ ﻟە ﮔﻮﺗﺎری ھﺎوﺑەش و ﺧﯚﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوەی ﺋەوان ﻟەﺳەر ﺋەو ﭘﺮﺳﺎﻧەی ﻛە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن وەك ﭘﺮﺳــﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﺴــﺎز ﻣﺎﻣەڵەی ﻟەﮔەڵ دەﻛــەن ،ﺋــەوان ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑە ﭘﯚﺳﺘە ﺳﯿﺎدﯾﯿەﻛﺎن ﺑﮕﺎت. ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛە ﺋەوەﯾــە ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﺑەھﯚی رەﭼﺎوﻛﺮدﻧﯽ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺣﺰﺑــﯽ ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧــﯽ ﻟەﺳــەر ﻛﺎﻧﺪێــﻚ ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻟە ﻧێﻮان ﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا ﺑﻜــەن ،ﺋﺎﯾــﺎ ﺋــەوان دەﺗﻮاﻧــﻦ ﻟەﺳــەر ﻛﺎﻧﺪﯾﺪێــﻚ ﺑﯚ ﭘﯚﺳﺘێﻜﯽ ﺳــﯿﺎدی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﺑﮕــەن؟ ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑەﺑێ رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ،ﯾــﺎن ﺋەوەی
ھەر ﺗﺎﻛێﻜﯽ ﺗﺮی دەرەوەی ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﺪا دەﻧﮓ ﺑە ﻟﯿﺴﺖ ﯾﺎن ھەر ھێﺰێﻜﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﺑﺪات ،ﺋەوەش ﻛێﺒەرﻛێﯽ ﻧێﻮان ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﺗێﻚ دەدات دەﺳــﺘە ﺳــەرﺑەﺧﯚﻛﺎﻧﯽ وەك دەﺳــﺘەی ﺳــەرﺑەﺧﯚی ﻣﺎﻓــﯽ ﻣﺮۆڤ و دﯾﻮاﻧــﯽ ﭼﺎودێﺮی داراﯾﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿﯿــﺎن ھەﯾە ،ﺑەم ﺋەوان ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻟە ھﯿﭻ ﭘﯚﺳﺘێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑەﺷﺪار ﻧەﺑﻮون. ﺋــەوە رووﻧــە ﻛــە ﺑەﺷــێﻚ ﻟەو ﺑێﺒەﺷــﺒﻮوﻧەی ﻛەﻣﯿﻨــەﻛﺎن ﻟە ﭘﯚﺳﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺑﯚ ﺷێﻮازی ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺣﺰﺑە ﺑﺎدەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ
ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﭘﯚﺳــﺘەﻛە ﭘڕ ﺑﻜەﻧەوە ﯾﺎن ﺋەوەی ھێﺰە ﺑﺎدەﺳﺘەﻛﺎن ﺑە ﭼﺎر و ﻧﺎﭼﺎر ﻟە دەرەوەی وﯾﺴﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﺑڕﯾﺎر ﻟەﺳــەر ﻛﺎﻧﺪﯾﺪێﻚ دەدەن ،ﺋەو ﻛﺎﻧﺪﯾﺪەش ﭼﻮﻧﻜە ﻟەﻻﯾەن ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن ﺑڕﯾﺎری ﻟەﺳەر ﻧەدراوە، ﻧە ﺧﯚی ﺑە ﺑەرﭘﺮس ﺑەراﻣﺒەر ﺑەوان دەزاﻧێﺖ و ﻧە ﺋەواﻧﯿﺶ ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ راﺳﺘەوﺧﯚی دەﺑﻦ. ﻟــەو ﺑﺎرودۆﺧــەی ﺋێﺴــﺘە ﻛــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﭘێﺪا ﺗێﭙەڕ دەﺑێــﺖ ،ﻛﺎﺗــﯽ ﺋــەوە ھﺎﺗــﻮوە ﻛەﻣﯿﻨــەﻛﺎن ﭘێﺪاﮔﯿﺮی ﻟەﺳــەر وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﯚﺳــﺘە ﺳــﯿﺎدﯾﯿەﻛﺎن ﺑﻜەن ،ﻟە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﺪا ،ﺋەوان دەﺗﻮاﻧﻦ داوای ﺳەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﯾــﺎن ﺣﻜﻮوﻣــەت ﯾــﺎن ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜەن .وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﯚﺳﺘە ﺳــﯿﺎدﯾﯿەﻛﺎن ﻟەﻣەڕ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن، ھەم ﺑەﺷﺪارﯾﯿەﻛﯽ ﻛﺎراﺗﺮی ﺋەوان ﻟە ﭘﺮۆﺳە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛە ﻣﺴﯚﮔەر دەﻛﺎت ،ھەم ﺳﯿﻤﺎ و ﻧﺎوەڕۆﻛێﻜﯽ رژدﺗﺮ ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺎن دەدات ﻟە ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧﺪا.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﺟﻠﯽ 10ھەزار دﯾﻨﺎری ﺟێﮕەی 10ھەزار دۆﻻری ﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﻣﺎﻛﻮان ﻋﯿﺰەت ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯿﯿەوە، داﺧــﻮازی ژﻧــﺎن ﻟەﺳــەر ﺟﻠﯽ ﻛــﻮردی ﻛــەم ﺑﻮوەﺗــەوە، ﺑەرﮔــﺪرووەﻛﺎن ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەﻛەن ﻟە 2013دا ،ﯾەك دەﺳﺘە ﺟﻠﯽ ﻛﻮردی ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﺑە 10ھەزار دۆﻻر ﻛڕاوە ،ﺑەم ﻟە ﺳێ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدووەوە ﮔﺮاﻧﺘﺮﯾﻦ دەﺳﺘە ﺟﻠﯽ ﻛﻮردی ﺑە ھەزار دۆﻻر ﻓﺮۆﺷﺮاوە و ﻟە ﺋێﺴﺘەﺷــﺪا داﺧﻮازی ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﺳەر ھەرزاﻧﺘﺮﯾﻦ ﺟﯚری ﺟﻠﯽ ﻛﻮردی ھەﯾە ﻛــە ﻟە دەوری 10 ھەزار دﯾﻨﺎر دەﻛڕدرێﺖ. ﻛﯚﭬەﻧــﺪ ﻣﺤەﻣــەد ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ﺑەرﮔﺪرووەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻗەﯾﺴــەری ھەوﻟێﺮ ،ﺑﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت ﻛە
ﺳﺎﻧە ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە وەرزی زﺳﺘﺎن ﺑەدواوە و ﻟەﮔەڵ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی ﺑەھﺎردا ،ﺑــﺎزاڕی ﺟﻠﯽ ﻛﻮردی ھەڕﻣێﻨﯽ ﭘەﯾــﺪا دەﻛﺮد ،ﺑەم ﻟەو ﺳــﺎﻧەی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿﺪا رۆژ ﺑەرۆژ ﺧﻮاﺳــﺖ ﻟەﺳەر ﺟﻠﯽ ﻛــﻮردی ﺋﺎﻓﺮەﺗــﺎن ﻟــە ﻛﻮرﺗﯽ دەدات. ﻟــە ﺑەدواداﭼﻮوﻧێﻜــﯽ ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ”وﺷــە“دا دەرﻛەوﺗﻮوە ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2013دا زۆرﺗﺮﯾﻦ داﺧﻮازی ژﻧﺎن ﻟەﺳــەر ﺟﻠﯽ ﻛﻮردی ھەﺑﻮوە و ﻟەو ﺳــﺎڵەدا زۆرﺑەی ﺋەو ژﻧﺎﻧەی ﺟﻠﯽ ﻛﻮردﯾﯿﺎن ﻛڕﯾــﻮە ،داوای ﻗﻮﻣﺎش و ﺷێﻮە دوورﯾﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺟﻠەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛــﺮدووە .ﮔﺮاﻧﺘﺮﯾﻦ ﺟﻠــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻛــﻮردی ﺑﯚ ژﻧﺎن ﻟەو ﺳﺎڵەدا ﺑە 10ھەزار دۆﻻر ﻟە
ﺑەرﮔﺪرووﯾەك:
ﺋێﺴﺘە داواﻛﺎری ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ﻛﺰ ﺑﻮوە ،ﺟﻠێﻜﯽ ﻛﻮردی ﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﻧﺮﺧﯽ 100دۆﻻر زﯾﺎﺗﺮ ﺗێﭙەڕ ﻧﺎﻛﺎت
ھەوﻟێﺮ ﻓﺮۆﺷﺮاوە. ﻟــە ﺳــﺎﻧﯽ 2014و 2015ەوە وردە وردە داﺧﻮازی ﻟەﺳەر ﺟﻠﯽ ﻛﻮردی ﻟە ﻛﻮرﺗﯽ داوە و ﻟەو دوو ﺳــﺎڵەدا ﮔﺮاﻧﺘﺮﯾﻦ ﺟﻠﯽ ﻛﻮردی ﺑە ﻧﺮﺧﯽ ھەزار دۆﻻر ﻓﺮۆﺷﺮاوە. ﺑــەم ﻟــە 2016دا ﺑﺎزاڕەﻛــە ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ﻛﺰ ﺑﻮوە ،ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ ﻛــە زۆرﺗﺮﯾﻦ داﺧﻮازی ﻟەﺳــەر ﺟﻠﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﯿە ﻛــە ﻧﺮﺧەﻛەی ﻟە ﻧێﻮان 10ﺗــﺎ 20ھەزار دﯾﻨﺎر دەﺑێﺖ. وەك ﻛﯚﭬەﻧــﺪی ﺑەرﮔــﺪروو رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،زۆرﯾﻨەی ﺋەو ﻗﻮﻣﺎﺷﺎﻧەی ﺋێﺴﺘە ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺟﻠــﯽ ﻛﻮردی ژﻧﺎﻧە دەﻓﺮۆﺷــﺮێﻦ ،ﻗﻮﻣﺎﺷــﯽ ھﯿﻨﺪﺳــﺘﺎﻧﻦ و ھﯚﻛﺎرەﻛــەش ﺑــﯚ ھەرزاﻧــﯽ ﻧﺮﺧەﻛەﯾــﺎن دەﮔەڕێﺘەوە. ﺋــەو دەڵــێ” ،ﺳــﺎﻧﯽ ﭘێﺶ ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ژﻧــﺎن داوای ﻗﻮﻣﺎﺷــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت و دوورﯾﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﺎن دەﻛــﺮد ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻗﻮﻣﺎﺷــﯿﺎن ﻟــە دەرەوە ھﺎوردە دەﻛﺮد ،ﺋــەوەش ﻧﺮﺧێﻜﯽ زۆر
دەوەﺳﺘﺎ ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە داواﻛﺎری ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ﻛــﺰ ﺑﻮوە، ﺟﻠێﻜﯽ ﻛﻮردی ﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﻧﺮﺧﯽ 100دۆﻻر زﯾﺎﺗﺮ ﺗێﭙەڕ ﻧﺎﻛﺎت و ﺑە ﻛەﻣﯽ ﺋەو داواﻛﺎرﯾﯿﺎﻧەش ھەﯾە“. ﻧﯿﺎن ﻣەﺣﻤــﻮود /ﺑەرﮔــﺪروو/ ڕووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﺋەﻣﺴــﺎڵ زۆرﺟﺎر ﺋﺎﻓﺮەﺗــﺎن دێﻨە ﻻﻣﺎن و
دەﺳــﺘە ﺟﻠێﻜﯽ ﺧﯚﯾﺎن دێﻨﻦ ﺗﺎ ﺑــﯚ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺟﻠێﻜﯽ ﺑﭽﻮوك دروﺳﺖ ﺑﻜەﯾﻨەوە“. ھﺎوﻛﺎت ﻛﺎزم ﺟەﻟﯿــﻞ ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﺎرﮔــەی ﺟﻠﻮﺑەرﮔــﯽ ﻛﻮردی ﻣﻨﺪان ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺑﯚ ”وﺷــە“ی دووﭘﺎت ﻛــﺮدەوە” ،زﯾﺎﺗﺮ ﺋﺎوارە ﻋــەرەب و ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن
ﺳەردان دەﻛەن و ﺟﻠﯽ ﻛﻮردی ﺑــﯚ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻛــڕن ﯾﺎن ﺑەدﯾﺎری ﺑــﯚ ﻛەﺳــﻮﻛﺎرﯾﺎن ﻟە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق دەﻧێﺮﻧەوە“. ژﻧﺎن ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺟەژن و ﺑﯚﻧە ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﻛﻮردی دەﭘﯚﺷﻦ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە وەرزەﻛﺎﻧﯽ
ﺑەھﺎردا ﻛە وەك وەرزی ﮔەﺷــﺖ و ﺳــەﯾﺮان دەردەﻛەوێﺖ ،زﯾﺎﺗﺮ داﺧﻮازی ﻟەﺳــەر ﺟﻠﯽ ﻛﻮردی ھەﯾە ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﻛە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﺑەرۆﻛﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﮔﺮﺗﻮوە، داﺧﻮازﯾﯿەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﻛڕﯾﻦ و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺟﻠﯽ ﻛﻮردﯾﺶ ﻛەم ﺑﻮوﻧەﺗەوە.
ﻛﭽﺎن ﻟە ﻟﻮوﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن رازی ﻧﯿﻦ
ﺳەﻧﺘەرەﻛﺎﻧﯽ ﺟﻮاﻧﻜﺎری ﻟەﺳەر ﻧەﺷﺘەرﮔەری ﻟﻮوت دەژﯾﻦ وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﻣﺎﻛﻮان ﻋﯿﺰەت ﭘﺰﯾﺸــﻜﺎﻧﯽ ﺳــەﻧﺘەرەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﺟﻮاﻧــﻜﺎری ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا رای دەﮔەﯾەﻧــﻦ، زۆرﯾﻨەی ﻧەﺷﺘەرﮔەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻟﻮوت ھەﯾە و ھەردوو رەﮔەزەﻛەش ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﺑﯚ ﻟﻮوﺗﯿﺎن دەﻛەن ،ﺑەم ﻛﭽﺎن ﺑە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زﯾﺎﺗﺮ. ﺷــﺎرا ﻣەوﻟﻮود ﺗەﻣەن 21ﺳﺎڵ، ﻗﻮﺗﺎﺑﯿــﯽ زاﻧﻜﯚ و داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ھەوﻟێــﺮە ،ﻟــە ھﯚڵــﯽ ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﻛﻠﯿﻨﯿﻜەﻛﺎﻧــﯽ ﺟﻮاﻧﻜﺎری داﻧﯿﺸﺘﻮوە و ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﭘﺰﯾﺸﻚ دەﻛﺎت .ﺋەو ﺑە“وﺷە“ی ﮔﻮت” ،ھەﺳــﺖ دەﻛەم ﻧﺎڕێﻜﯽ ﻟە ﻟﻮوﺗﻤﺪا ھەﯾە ،دەﻣەوێ وەك ﻛﭽﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻛــە ﻟﻮوﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ﮔەورە دەﺑﯿﻨﻦ ،ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﺑﻜەم“. ﺷــﺎرا وەك ﭼەﻧــﺪان ﻛﭽﯽ ﺗﺮی ھﺎوﺗەﻣەﻧــﯽ ﯾــﺎن ﮔەورەﺗﺮ ﻟە ﺧﯚی ،دەﯾەوێﺖ رووﺧﺴﺎرێﻜﯽ ”ﺟﻮاﻧﺘــﺮ“ی ھەﺑێﺖ ،ﻟەﺑەرﺋەوە ﭘەﻧﺎی ﺑﯚ ﻧەﺷﺘەرﮔەری ﺟﻮاﻧﻜﺎری ﺑــﺮدووە .ﺋــەو دەڵــێ” ،ﭼەﻧﺪ ھﺎوڕێﯿەﻛﻤــﺎن ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﻟﻮوﺗﯿــﺎن ﺋەﻧﺠــﺎم دا و ھەﻣﻮو ﺋەواﻧــﯽ ﺗﺮ ﭘێﯿﺎن واﺑــﻮو ﻛە زۆر ﺟﻮان ﺑﻮون ،ﻣﻨﯿــﺶ ﺑڕﯾﺎرم دا ﻧەﺷﺘەرﮔەرﯾﯿەﻛە ﺑﻜەم“. د .ﻓەرھــﺎد ﻋەزﯾــﺰ ﭘﺴــﭙﯚڕی ﺟﻮاﻧــﻜﺎری و ﻗــﻮرگ و ﻟﻮوت و ﮔﻮێ ،ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی روون
ﻛﺮدەوە ،ﺑەﺷێﻜﯽ زۆری ﺋەواﻧەی داوای ﺟﻮاﻧﻜﺎری دەﻛەن ،زﯾﺎﺗﺮ داوای ﺟﻮاﻧﻜﺮدﻧــﯽ ﻟﻮوﺗﯿــﺎن دەﻛەن” ،ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﺋەوەی ﻟــﻮوت دەﻛەوێﺘە ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ دەﻣﻮﭼــﺎو و زۆرﯾــﺶ ﺑەرﭼﺎوە، ھەروەھــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑەھــﯚی ﺋــەوەی ﻧەﺷــﺘەرﮔەرﯾﯿەﻛﺎن ﺋەﻣــەش ﺳــەرﻛەوﺗﻮون، ﻓﺎﻛﺘەرێﻜﯽ ﺗﺮە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺧەڵﻚ ﺑڕوا ﺑە ﻧەﺷﺘەرﮔەرﯾﯿەﻛﺎن ﺑﻜەن و ﺳەرداﻧﯽ ﭘﺰﯾﺸﻚ ﺑﻜەن“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﻛە ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺮدﻧﺪا ﺳــەرﻧﺞ ﻟەﺳەر ﭼﺎوەﻛﺎن دەﺑێﺖ ،ﺋەﮔەر
ھﺎﺗﻮو ﻟــﻮوت ﻧﺎڕێﻜــﯽ ﺗێﺪاﺑﻮو، ﺋەوا ﺋەو ﺳــەرﻧﺠەﻛە ﻧﺎﻣێﻨێﺖ و ﻧەﮔﻮﻧﺠــﺎن ڕوو دەدات ،ﺑﯚﯾە ﺑە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﭼﺎو ﺟﻮاﻧﺘﺮ دەردەﻛەوێﺖ“. ﺋەواﻧــەی ﺑــﯚ ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﺟﻮاﻧﻜﺎری ﺳەرداﻧﯽ ﺋەو ﭘﺰﯾﺸﻜە ﭘﺴــﭙﯚڕە دەﻛەن ،ﺑﺎس ﻟە ھﯚی ﻧەﺷــﺘەرﮔەرﯾﯿەﻛە دەﻛــەن، ﺑەﺷێﻜﯿﺎن ﻧﺎڕێﻜﯽ ﯾﺎن ﺷێﻮەﯾەك ﻟە ﺧــﻮاری ﻟە ﻟﻮوﺗﯿﺎﻧــﺪا ھەﯾە و ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن وەك ﺋەو ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛﺎت ،دەﯾﺎﻧەوێــﺖ ﺷــێﻮەی ﻟﻮوﺗﯿﺎن ﻟە ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەك ﯾﺎن ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێــﻚ ﺑﭽێــﺖ ،ﺑەم
”ﺋێﻤە ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎرﯾﯿﺎن دەﻛەﯾﻦ ﻛە ﻣﺎدام ﻟە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﻛێﺸــەﯾەك ﻟە ﻟﻮوﺗﯿﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿە ،ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧﺎﻛﺎت ﺋەو ﻧەﺷﺘەرﮔەرﯾﯿە ﺑﻜەن“. ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷﺪا وەك ﭘﺰﯾﺸﻜەﻛە دەڵــێ” ،ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری ﻧەﺧﯚﺷەﻛﺎن ﻛێﺸەﯾﺎن ﻟە درێﮋی ﯾﺎن ﮔەورەﯾﯽ ﯾﺎن ﭘﺎﻧﯽ و ﺗەﭘﯿﻨﯽ ﻟــﻮوت ھەﯾە ،ﺑەرێﮋەی % 80ی ﻛێﺸــەﻛە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻧﺎوەوەی ﻟﻮوﺗﯿﺎﻧــەوە ھەﯾە ،ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەت ﺧﻮارﺑﻮوﻧــﯽ ﻛﯚڵەﻛــەی ﻟﻮوت، ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﺑﺎوی ﻟﻮوﺗە ﻛە ﺑەو ھﯚﯾــەوە ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ھــەواش ﺑە ﺑﺎﺷــﯽ وەرﺑﮕﺮێﺖ .ﺑﯚﯾە ﻟەﮔەڵ
ﺟﻮاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛــەدا ﭼﺎرەﺳــەری ﻟﻮوﺗﯽ ﺑﯚ دەﻛەﯾﻦ و ﻛەﺳــەﻛە ﺑەھﯚی ﺟﻮاﻧﻜﺎری و ﺑﺎﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻟﻮوﺗﯿﯿەوە ﻟە ڕووی دەرووﻧﯿﯿەوە ﺋﺎﺳﻮودە دەﺑێﺖ“. ﺑەﮔﻮﺗەی د .دﯾﻤەن ﭘﺴــﭙﯚڕی ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﺟﻮاﻧﻜﺎری ،رۆژ ﺑەڕۆژ ژﻣــﺎرەی ﺋەواﻧەی ﭘەﻧﺎ ﺑﯚ ﻧەﺷﺘەرﮔەری ﺟﻮاﻧﻜﺎری دەﺑەن، ﻟــە زﯾﺎدﺑﻮوﻧﺪاﯾــە و ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺑەرﭼﺎوﯾــﺶ ﻟەواﻧــە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯽ زاﻧﻜﯚﻛﺎﻧﻦ .ﺋەﻣە ﺟﮕە ﻟەوەی ﻛە ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ﻧەﺑﻮوەﺗە رێﮕﺮ ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻧەﺷﺘەرﮔەرﯾﯿەﻛە. ﺑە ﺑڕوای ﺋەو ﭘﺰﯾﺸــﻜە” ،ﺋێﺴﺘە
ﻟە ھــەر 20ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻚ ﯾەﻛێﻜﯿﺎن ﺟﻮاﻧﻜﺎرﯾﯿــﺎن ﺋەﻧﺠــﺎم داوە و زۆرﺑــەی ھــەرە زۆری ﺋەواﻧەی ﻧەﺷﺘەرﮔەری ﺟﻮاﻧﻜﺎری ﺋەﻧﺠﺎم دەدەن ،ﺗەﻣەﻧﯿﺎن ﻟە ﻧێﻮان 20ﺑﯚ 45ﺳﺎڵﺪاﯾە“. د .دﯾﻤــەن رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗەوە، ”ﺑەﺷێﻜﯽ زۆر ﻟەواﻧەی ﺗەﻣەﻧﯿﺎن ﻟــە ﻧێــﻮان 40 - 30ﺳــﺎڵﺪاﯾە، زﯾﺎﺗــﺮ داوای ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﮔەورەﻛﺮدﻧــﯽ ﻟێــﻮ و رووﻣەت دەﻛەن .ﺋەواﻧەﺷــﯽ ﺗەﻣەﻧﯿﺎن ﻟە ﺳەرووی 40ﺳــﺎڵەوەﯾە ﺑەھﯚی دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﭼﺮﭼﯽ ﻟە ﭘێﺴــﺘﯽ ڕووﺧﺴــﺎرﯾﺎن ،ﭘەﻧﺎ ﺑﯚ ﻓﯿﻠەر و ﺑﯚﺗﯚﻛﺲ دەﺑەن و ﺋەوەش دەﺑێﺖ ﺳﺎﻧە ﺑﯚﯾﺎن دووﺑﺎرە ﺑﻜﺮێﺘەوە. ھەﻧﺪێﻜﯿﺶ ﻛە ژﻣﺎرەﯾﺎن ﻛەﻣە، داوای ﺟﻮاﻧﻜﺎری ﺑﯚ ﺟەﺳــﺘەﯾﺎن دەﻛەن و ﺋﺎﻓﺮەﺗﯽ وا ھەﯾە ﺳﻨﮕﯽ ﺑﭽﻮوﻛــە و داوای ﮔەورەﻛﺮدﻧﯽ دەﻛﺎت ،ھەﯾە ﺑــە ﭘێﭽەواﻧەوە ﭘێﯽ ﺧﯚﺷــە ﺳــﻨﮕﯽ ﺑﯚ ﺑﭽﻮوك ﺑﻜەﯾﻨەوە“. ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﺟﻮاﻧــﻜﺎری ﺑەﻻی
ﺗﻮێﮋەراﻧــﯽ دەرووﻧــﯽ ،ﺑــﯚ ﭼﺎوﻟێﻜــەری و ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧــﺪەی ﺳــەﻧﺘەرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرﺑــوی ﺟﻮاﻧﻜﺎری دەﮔەڕێﺘــەوە .ﺋەوان ﻟەو ﺑــﺎوەڕەدان رووﺧﺴــﺎرﯾﺎن ﺟــﻮان ﻧﯿﯿــە و ﺑــەو ھﯚﯾــەوە ھەﺳﺘێﻜﯽ ﺧﺮاﭘﯽ دەرووﻧﯿﯿﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ دەﺑێﺖ ،ﺋەوەش ھەﻣﺎن ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻧەوزاد ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺗﻮێﮋەری دەرووﻧﯿﯿە. ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﺑەھﯚی ﺑﺎﯾەﺧــﺪان ﺑە وێﻨەی ﺳــێﻠﻔﯽ ﻛە ﺑﻮوەﺗە ﺑﺎو ﻟەﻧــﺎو ﮔەﻧﺠﺎﻧﺪا، ھــەوڵ دەدەن زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﺎﯾــەخ ﺑــە ڕووﺧﺴــﺎرﯾﺎن ﺑــﺪەن ،ﻛە ﭘێﭽەواﻧــەی ﭼەﻧــﺪان ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﺑــەرەوە ﻛە ﺑەھﯚی ﻛەﻣﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾــﻞ و وێﻨەﮔﺮﺗــﻦ ،زۆر ﺑەﻛەﻣــﯽ و ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟــە ﺑﯚﻧــە و ﺋﺎھەﻧﮕــەﻛﺎن ﻛــﻮڕان و ﻛﭽﺎن ﺧﯚﯾﺎن دەڕازاﻧﺪەوە ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە وەك ﺋــەوە واﯾە ھەﻣــﻮو ڕۆژ ﺑﯚ ﺷــﺎﯾﯽ ﺑﺎﻧﮓ ﻛﺮاﺑــﻦ ،ﺋەوەﻧﺪە ﺑﺎﯾەخ ﺑەڕووﺧﺴﺎر و ﭘﯚﺷﺘەﯾﯿﺎن دەدەن“.
د .دﯾﻤەن ﭘﺴﭙﯚڕی ﻧەﺷﺘەرﮔەری ﺟﻮاﻧﻜﺎری:
”ﺋێﻤە ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎرﯾﯿــﺎن دەﻛەﯾﻦ ﻛە ﻣــﺎدام ﻟە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﻛێﺸــەﯾەك ﻟە ﻟﻮوﺗﯿﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿە ،ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎﻛﺎت ﺋەو ﻧەﺷﺘەرﮔەرﯾﯿە ﺑﻜەن“
ژﻣﺎرە ) ، (176ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 22 ،
ھﯿﻨﺪﺳﺘﺎن ﺑە ﻓﺮﯾﺎی ژﻧﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻛەوﺗﻮوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”ﺑەھﯚی ﺑﺎﯾەﺧﺪان ﺑە وێﻨەی ﺳێﻠﻔﯽ ﻛە ﺑﻮوەﺗە ﺑﺎو ﻟەﻧﺎو ﮔەﻧﺠﺎﻧﺪا ،ھەوڵ دەدەن زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺎﯾەخ ﺑە ڕووﺧﺴﺎرﯾﺎن ﺑﺪەن ،ﻛە ﭘێﭽەواﻧەی ﭼەﻧﺪان ﺳﺎڵ ﻟەﻣەوﺑەرەوە ﻛە ﺑەھﯚی ﻛەﻣﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ و وێﻨەﮔﺮﺗﻦ ،زۆر ﺑەﻛەﻣﯽ و ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺑﯚﻧە و ﺋﺎھەﻧﮕەﻛﺎن ﻛﻮڕان و ﻛﭽﺎن ﺧﯚﯾﺎن دەڕازاﻧﺪەوە ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە وەك ﺋەوە واﯾە ھەﻣﻮو ڕۆژ ﺑﯚ ﺷﺎﯾﯽ ﺑﺎﻧﮓ ﻛﺮاﺑﻦ ،ﺋەوەﻧﺪە ﺑﺎﯾەخ ﺑەڕووﺧﺴﺎر و ﭘﯚﺷﺘەﯾﯿﺎن دەدەن“.
15
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
16
ﺳەرﺧێڵ ھﺎﺷﻢ
ژﻣﺎرە ) ، (176ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 22 ،
ﻗەدەر ﻧﯿﯿە ڕووﺑەڕووی ﺑﺒەوە ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺳــەرﻧﺞ راﺑﻜێﺸــﯿﻦ ﺑﯚ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﺑﺎﺑەﺗێﻚ ﻟەﺳــەر ﮔەﻧﺪەڵﯽ ،دەﺑێﺖ ﺑﮕەڕێﯿﻨــەوە ﺳــەر ﺋەو ﭘێﻨﺎﺳــەی ﻛــە ﭘێﯽ واﯾــە ،ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻛﺎرﮔێڕی ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﺧﺮاپ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺋﯚﻓﯿﺴــە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎن )ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿــەﻛﺎن( ﻟە ﭘێﻨﺎو دەﺳــﻜەوﺗە ﻧﮫێﻨﯽ و ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛﺎﻧــﺪا و ﺑﺎوﺗﺮﯾﻨﯿﯿــﺎن ﺑﺮﯾﺘﯿﯿﻦ ﻟە داﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﭘێﺸــﯿﻨە ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪان و ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﮔﺸﺘﯽ و ﺑەرﺗﯿﻞ و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ھەڕەﺷە ﻟە ﺑەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺧﺰﻣەﺗە ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛﺎن ،ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرﯾﮕەری و دزﯾﻨﯽ ﻣﺎڵــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟــە ﻻﯾەن ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەرەوە و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽواﺳﯿﺘەﻛﺎری. دەﺑێﺖ ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻦ ﺑﯚ ﺋەوە دروﺳﺖ ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺑﻮوەﺗە دﯾﺎردەﯾەﻛــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و ﺑﺎڵﯽ ﺑەﺳەر ھەﻣﻮو ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﺪا ﻛێﺸﺎوە ،ھەﻣﻮو ﭘێﻜڕا و ﭘێﻜەوە ﺑــﺎس ﻟەوە دەﻛەن ﻛە ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟە ھەر ﺷﻮێﻦ و ﻟەھەر ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻛﯚﺳﭙە ﻟە ﺑەردەم ﺑﻮوژاﻧەوەی ﺋﺎﺑﻮوری و ﮔەﺷــەﻛﺮدﻧﺪا ،ھەروەھﺎ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﯽ زۆر ﺑە ﺟێ دەھێڵێﺖ ﻟە ﭘﺮۆﺳەی ﺳﯿﺎﺳﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯿەﺗﺪا. ﮔەﻧﺪەڵﯽ ،ﺑەرەﻧﮕﺎرﯾﯿەﻛﯽ زۆر ﺗﺮﺳﻨﺎك دەﺧﺎﺗە ﺑەردەﻣﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻦ ﻟە ﺑﻮاری ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا و دەﺑێﺘە ھــﯚی ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ و ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣڕاﻧﯿﯿەﻛــﯽ ﺑﺎش ﻟە ڕێﮕــەی ﺑﻨﻜﯚڵﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺮۆﺳە ڕەﺳﻤﯿﯿەﻛﺎن ،ﺑەم ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارﺗﺮﯾﻨﯿﺎن ﮔەﻧﺪەڵﯿﻜــﺮدن ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن و دەﺳــﺘە و داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎداﻧﺎن دەﺑێﺘــە ھــﯚی ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﻟێﭙێﭽﯿﻨــەوە و ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ڕێــﮋەی ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿﻜﺮدن ﻟە ﭘﺮۆﺳــەی ﺑڕﯾﺎر دروﺳﺘﻜﺮدﻧﺪا .ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟە دەﺳەﺗﯽ دادﮔەری دەﺑێﺘە ھﯚی ﻟەﻛﺎرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺳــەروەری ﯾﺎﺳﺎ، ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا دەﺑێﺘە ھﯚی ﭘێﺸﻜەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎن ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﯾەﻛﺴﺎن. ھەروەھﺎ ﮔەﻧﺪەڵﯽ دەﺑێﺘە ھﯚی دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺷــێﻮاوی ﺋﺎﺑﻮوری ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﮔﺸﺘﯿﺪا ﻟە رێﮕەی ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﺑﯚ ﭘــڕۆژەی ﺳەرﻣﺎﯾەداری ﻛە ﺗﯿﺎﯾﺎﻧﺪا ﺑەرﺗﯿﻞ و ﭘﺎرەوەﮔﺮﺗﻨﯽ ﻧــﺎڕەوا زۆر زﯾﺎﺗــﺮە ﻟــە ﻛﺎرﻣەﻧــﺪان ،ﻟەواﻧەﯾە ﺋﺎڵــﯚزﻛﺎری ﺗەﻛﻨﯿﻜﯽ زﯾﺎﺗﺮ دروﺳــﺖ ﺑﻜەن ﻟە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯿﺪا ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋەو ﺟﯚرە ﻛێﺸــﺎﻧە ﺑﺸﺎرﻧەوە ،ﻛەواﺗە ﺷــێﻮاﻧﺪﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎن دێﺘە ﺋﺎراوە. ﺋەﮔەر ﻟەو ﺑەﺷەی ﺳــەرەوە ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨﺖ ﻟەﻻ دروﺳﺖ ﺑﻮوە و ﭘێﺖ واﯾە ﺑەڵێ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟەوە زﯾﺎﺗﺮە ،ﺋەوە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﻛە ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻗەدەر ﻧﯿﯿــە و دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ڕووﺑــەڕووی ﺑﺒﯿﻨەوە ﺑەﺷێﻮەﯾەك ﻛە: ﭼەﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و وەرﮔﺮﺗﻨﯽ زاﻧﯿﺎری ﻟەﺑﺎرەی ﺳــەروەری ﯾﺎﺳــﺎ و ﺋەو ﺑەڵێﻨﺎﻧەی ﻛە ﺣﻜﻮوﻣــەت داوﯾەﺗــﯽ ﺑــﯚ ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەی ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ،ﻛﺎﺗێﻚ ھﺎووﺗﯽ ھﯚﺷــﯿﺎر دەﺑێﺖ، ﻛﯚﻣەڵﮕەش ھﯚﺷــﯿﺎر دەردەﻛەوێﺖ و ﺋەﻣەش ﻧەك ھەر ﺑﯚ ﭘﺮۆﺳەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﮔﺮﻧﮕە ،ﺑەڵﻜﻮ وا دەﻛﺎت ﺑەرﭘﺮﺳە ھەڵﺒﮋێﺮدراوەﻛﺎن ھەﺳﺖ ﺑە ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜەن. ﺑەھێﺰﻛﺮدﻧﯽ دادﭘەروەری ،ﺑەﺷــێﻮەی ھەواڵ ﭘێﺪاﻧﺖ ﺑە دەﺳــەﺗﯽ دادوەری و دەﺳــﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﻟە ﺑﻮوﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ واﺗﺎی ھەﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺗﯚﯾە ﺑە ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ ﻟــە ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﺘە ﻟــە ﺑەھێﺰﻛﺮدﻧﯽ دادﭘەروەری ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛەﺗﺪا. ﺑەدﯾﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺧﯚﺷﮕﻮزەراﻧﯽ ،ﺑە ﭘێﻨەداﻧﯽ ﺑەرﺗﯿﻞ ﯾﺎ دﯾﺎری ﺑە ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران و ﺑە وەرﻧەﮔﺮﺗﻨﯿﺸــﯿﺎن ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ،ﻛﺎﺗێﻚ ھﺎووﺗﯿﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﯾﺎن ﻓەرﻣﺎﻧﺒەر ﭘﺎداﺷﺘﯽ ﻧﺎڕەوا ڕەت دەﻛﺎﺗەوە ﻟەﺳەر ﻛﺎرێﻚ ﻛە ﺋەﻧﺠــﺎم دراوە ﯾﺎن ﺧەرﯾﻜە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺑﺪات ،ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ ﺑەھێــﺰ دەﻧێﺮێﺖ ﺑﯚ ﺋەواﻧەی داوای ﺑەرﺗﯿﻞ و ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزات دەﻛەن و ﺋەواﻧەﺷﯽ ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧﺪا ﻛﺎر دەﻛەن. ﺋەﻣﺎﻧە و دەﯾﺎن ھــﯚﻛﺎری ﺗﺮﯾﺶ ھەن ﺑﯚ ﺋەوەی ﺗــﯚی ھﺎووﺗــﯽ وا ﺑﻜەﯾــﺖ وﺗەﻛــە ﺑەرەو ھەڵﺪێﺮ ﻧــەڕوات و ڕێ ﻟە ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺗﻮﻧﺪ ﺑﮕﺮێ، ﭼﻮﻧﻜــە ﻛﺎﺗێﻚ ﺗــﯚ وەك ھﺎووﺗﯽ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزی و داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەڕووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯿﺖ ﻧەﻛﺮد ،ﮔﻮﻣﺎﻧﺖ ﻟــەوە ﻧەﺑێﺖ ھەﻧــﮕﺎوی ﮔﺮﻧﮓ ﻟە ﭘﺮۆﺳــەی ﺣﻜﻮﻣڕاﻧﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻧﺎﭼﯿﻨە ﭘێﺸەوە.
ﺷەﻣﺎڵ ﺑﯚﻛﺎﻧﯽ
ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ وﺗێﻜﯽ وەك ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺗەﻧﯿﺎ ﺑە ﭘێﻨﺎﺳــەی ڕەﭼﺎوﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑەڕێﻮە ﻧﺎﭼێﺖ ،ﺋەو ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾەی ﺋەﻣڕۆ ﻗﺴــەی ﯾەﻛەم دەﻛﺎت ﻟــە دﻧﯿﺎدا ،ﺟﯿﺎ ﻟەو ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵەی ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﻛــﺮد و ﺋێﺴــﺘەش وا ﺧەرﯾﻜــە ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ دەردەﻛــەون ،دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺋەو ھەڵﻮێﺴﺘە ﺑﻮێﺮاﻧەﯾەی ﻟە ﻣێﮋووی ﺧﯚﯾﺪا ﺑﻮوﯾەﺗﯽ و زۆرﺟﺎر ڕاﺳﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ درﻛﺎﻧﺪووە و ھەﻣﯿﺸە دوژﻣﻦ و ﻧەﯾﺎری ﺧﯚی ﺑە ﮔەورە و ﻣەﺗﺮﺳﯽ زاﻧﯿﻮە، ﺑﯚﯾە ﻧەك وەك ھێــﺰ ،وەك ﺗﺮس ﯾەﻛەم ھەﻧﮕﺎوی ﺗﺮەﻣﭗ ڕێﮕﺮﯾﻜﺮدن ﻟــە ھﺎﺗﻮﭼﯚی ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺣــەوت دەوڵەت ﻟەﻧﺎوﯾﺎﻧﺪا ﺋێــﺮان ﺑﻮو ،ﺋەوەش ڕەﻧﮕە ﭘﺮﺳﯿﺎر ﺑێﺖ ﺋەی ﺑﯚ ﺳﻌﻮودﯾە ﺑەﺷێﻚ ﻧەﺑﻮو ﻟەم ﯾﺎﺳﺎﯾە؟ ﺧﯚ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺳﻌﻮودی دەﺳﺘﯿﺎن ﻟە ﺗەﻗﯿﻨەوەﻛﺎﻧﯽ 11ی ﺳــێﭙﺘێﻤﺒەری 2001دا ھەﺑﻮو. ﺋەم ﭘﺮﺳﯿﺎرە ڕاﺳﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺣﺎﺷﺎھەڵﻨەﮔﺮە ،ﺑەم ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﭘﻼﻧەﻛﺎن ﻟە دوو ﺑﻮاری ﻛﻮرﺗﺨﺎﯾەن و درێﮋﺧﺎﯾەﻧﺪا زۆر ﺟﯿﺎوازن ،ﺗﯿﺮۆرێﻜﯽ ﻣﺎﻓﯿﺎﯾﯽ و ﺗﯿﺮۆرێﻜــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﭘێﻮەری ﭘێﻨﺎﺳــەی ﮔﺮووپ و وﺗێﻚ ﻟە ھێڵەك دەدات ،ﺋەم ھێڵەﻛە ڕاوێﮋﻛﺎراﻧﻦ ﻛە ڕەﻧﮕە ھﯿــﭻ ﻛﺎت ﻟە ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﺪا ﻧەﺑﯿﻨﺮاﺑﻦ و ﻧﺎﻧﺎﺳﺮێﻦ .ﺋەوان ﺗﯚڕێﻜﯽ ﺑێ ﺑەزەﯾﯿﻦ ﻟە ﺑەرژەوەﻧــﺪی وﺗەﻛەﯾﺎﻧﺪا ،ﺋــەم راوێﮋﻛﺎر و ﺳﯿﺨﻮڕاﻧە ھەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ دەرووﻧﯽ و ﭘێﻮەری ﺗێڕواﻧﯿﻨﯽ ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺳــﻌﻮودﯾەﯾﯽ ،ﺋێﺮاﻧﯽ و ﺟەزاﺋﯿــﺮی ﻟــە دوو ﺑــەرەی ﭘێﮕەﯾﺸــﺘﻮوی ﺧﻮێﻨــﺪەوار و ﻧەﺧﻮێﻨــﺪەواردا ﻟێــﻚ دەدەﻧەوە،
ﻧەﺧﺎﺳــﻤە ﺑــە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوەی ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾﺎﯾەﻛﯽ ﭘﺎواﻧﺨــﻮاز وەك ﺋێﺮان ﻛە ﺑە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﺗﯿﺮۆر و ﺳــەرﭼﺎوەی ﺗﯿﺮۆرە ،ﺑەم ﺳــەرەڕای ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی وردﺑﯿﻨﺎﻧە ﻛە ھەﻧﺪێﻜﻤﺎن ﺋﺎﻣﺎژە ﭘێ دا ،دێﯿﻨە ﺳــەر دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺋەو ﻧﮫێﻨﯿﯿﺎﻧەی ﻛە دوو ﺑﺎڵﯽ ڕاوێﮋﻛﺎری و ﺳﯿﺨﻮڕی ﻟەﺳەر ﺋێﺮان ﺑە ﺑەڵﮕەوە داوﯾﺎﻧەﺗە ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛەی ﺗﺮەﻣﭗ. ﻟە ﺳــەرەوە ﺋﺎﻣﺎژەﻣﺎن ﺑە ڕۆڵﯽ ﻧەرێﻨﯽ ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﻛﺮد ﻛە ﺑە ﻛﺸﺎﻧەوەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﻋێﺮاق ،ھەم ﻋێﺮاق و زۆرێــﻚ ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﺎی ڕۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﺧﺴــﺘە ژێﺮ ﭼﻨﮕﯽ ﭘﺎواﻧﺨﻮازﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ ﺷــﯿﻌﯿﺰﻣەوە ،ﺋەﮔەر ﺋەوە ﻛێﺸە ﺑێﺖ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﻛە ،ﺟﯿﺎ ﻟە ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺑﯚ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ دەﺑێﺖ ،چ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺮی ﻟە ﭘﺸــﺖ ﺑێﺖ؟ ﺑە ﺗەﺷــەﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺋێﺮان ڕەوﺗﯽ ﺷــﯿﻌﯿﺰم وەك ﺑﺎوەڕێﻚ ﺑﯚ ﮔەڕاﻧەوەﯾﯽ ﺋﺎدﯾﺎی ﺧﻮﻣەﯾﻨﯽ ،ﺑﯚﻣﺎن دەردەﻛەوێ ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﺗەﻧﯿﺎ ڕۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ﻧﯿﯿە و دژە ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﻟە ھەردوو ﺋﺎدﯾﺎی ﭼەپ و ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﺷﯿﻌﯿﺰﻣﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ ﺑەرﭼﺎوە و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺎن ﭘﺸێﻮی و ﺗەﻧﺎﻧەت ڕووﺧﺎﻧﯽ زﻟﮫێﺰێﻜﯽ وەك ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﺸە. ﺑە ھەﻟﻘﯚﺳــﺘﻨەوەی ﺑەرژەوەﻧﺪﺧﻮازی ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ وەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺧەﺗﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺑﻮو وەك ﺳــەرﻛﯚﻣﺎرێﻜﯽ ڕەﺷﭙێﺴﺘﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯽ ،ﺋێﺮان ﺑــە ﻛەڵﻜﺎوەژووﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﻟە ڕێﻜﻜەوﺗەﻧﺎﻣــەی ﻧﺎوەﻛﯽ وﺗﺎﻧﯽ 5+1ﭘێﺸــﺘﺮ ﺋﯚﺑﺎﻣﺎﯾــﺎن ھەڵﺨەڵەﺗﺎﻧــﺪ و دوو ھــەزار و 800 ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ و ﻋەرەﺑﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﺎ ﺷﯿﻌﯽ ﻛە ﺟێﯽ
ﺷەﻓﯿﻖ ﺑﺎﻧﯿﺸﺎری
دوو ﺳﺎڵ ﭘێﺶ ﺋێﺴــﺘە ﺑڕﯾﺎری ﺑەﭘﺎرێﺰﮔﺎﺑﻮوﻧﯽ ھەڵەﺑﺠــە وەك ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەرﭼﻮو ،ھەرﭼەﻧﺪ دوو ﺳــﺎڵ ﺑەر ﻟە دەرﭼﻮوﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﺑﻮوﻧەﻛــە ،ﺋﯚﺑﺎڵﯽ دواﻛەوﺗﻦ و ڕاﻧەﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﻧﻮێﯿەﻛــە دەﺧﺮاﯾە ﭘﺎڵ ﺣﺰب و دەﺳــﺘەت ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑەم ﻟە داواﺟﺎردا ھەڵەﺑﺠە ﺑﻮو ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ،ﺋەوەی ﻣﺎﯾەوە ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘەﯾﻜەری ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎ و ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧــﯽ ﯾەﻛەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎرﮔێڕی ﺑﻮو ﻛە ﺳــەرەﺗﺎﻛەی ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎ و دﯾﻮاﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ و ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﮔﺸــﯿﺘﯽ و دواﺗﺮﯾــﺶ ﺋەوەی دەﻣێﻨێﺘــەوە ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ﻛﺮداری و ﭘﺸــﻜە ﺷﺎﯾﺴــﺘە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾــە ﻛە دەﺑێــﺖ ﻟە ﺷــﺎرێﻚ ھەﺑێﺖ ﻛە ھەڵﮕﺮی ﻧﺎوی ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﺑێــﺖ ،ﺟﮕە ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﻻﯾەﻧﯽ ﺗﺮی ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﯚ ﭘێﺸﻜەوﺗﻦ و ﺟﻮاﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺳﯿﻤﺎی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﺷﺎر. ھەڵەﺑﺠە ﺑﻮو ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎ؟ ھەرﭼەﻧــﺪ ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎدا ھەﻣــﻮو ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن وەك ﭼــﯚن ﺧەڵﻜﯽ ﺷــﺎرەﻛە ﭘەﻟەﯾﺎن ﺑﻮو ﻟــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﺑﻮوﻧﯽ ھەڵەﺑﺠە ،ﺋەواﻧﯿﺶ ﭘەﻟەﯾﺎن ﺑﻮو ،ﻟەﮔەڵﯿﺸــﯿﺪا ﺋﺎﻣﺎدەی ھەﻣﻮو ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪاﻧێﻜﯿﺎن دەردەﺑڕی ﻟەﺑەر ﺑەرژەوەﻧﺪﯾــﯽ ھەڵەﺑﺠە و ﺟەﻣــﺎوەرە ﺧﯚڕاﮔﺮ و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪەرەﻛــەی ،ﺑەم ﻟــە دواﺗﺮدا ﻟەﮔەڵ ﮔەڕاﻧەوەی ﻧﻮوﺳﺮاوە ﻓەرﻣﯿﯿەﻛەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ،ھەرزوو ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﻛەوﺗﻨە ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ﺑەو ھﯚﯾەوە ﭘﺮۆﺳەی ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﺑﻮوﻧﯽ ھەڵەﺑﺠە دواﻛەوت. ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەڵەﺑﺠە ﻟە ﻛﻮێﯿە؟ ﺋەڵﺒەت دواﻛەوﺗﻨــﯽ ﭘێﻜﻨەھێﻨﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ھەڵەﺑﺠــە ﻛﺮۆﻛــﯽ دواﻛەوﺗﻨــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ھەڵەﺑﺠەﯾە ،ھﯚﻛﺎرەﻛەﺷــﯽ دﯾﺎرە ﭘﺎﺷــﮕەزﺑﻮوﻧەوەی ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧە ﻟــە ڕێﻜﻜەوﺗــﻦ و ﺑەڵێﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەرەﺗﺎی ﺑەﭘﺎرێﺰﮔﺎﺑﻮوﻧﯽ ھەڵەﺑﺠە ،ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﻧﺎو ﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا ﻧﺰﯾﻚ ﺑە ﺳــﺎڵێﻚ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿﺎن ﺑﻮو ﻟەﺳەر وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﻛﻮرﺳــﯿﯿەك زﯾﺎﺗﺮ و ھەرﯾەﻛە داوای ﭘﺸــﻜﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﺑﯚ ﺧــﯚی دەﻛﺮد ،ﺑەدەر ﻟەوەﯾــﺶ ﻟەﻧــﺎو ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺳــەﺧﺖ ھەﺑﻮو ﻟە دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻛەﺳەﻛﺎن ﺑﯚ ﭘﯚﺳﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺳﺎڵێﻚ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭼﺎوەڕواﻧﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەڵەﺑﺠەدا ﻣﺎﯾﻨەوە. ﻟە ڕاﺳــﺘﯿﺪا ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ھەڵەﺑﺠە
دﯾﻮە ﺷﺎراوەﻛﺎﻧﯽ ڕێﮕﺮی ﻟە ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﺑﯚ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﺋێﺮان ﺑﻮون ،ﺑە دەﺳﺘﻮوری ڕاﺳﺘەوﺧﯚی ﺋﯚﺑﺎﻣــﺎ و ﺟــﯚن ﻛێــﺮی ﮔﺮﯾــﻦ ﻛﺎرت و ھەﻟﯽ وەﮔەڕﺧﺴﺘﻨﯽ ﺳەرﻣﺎﯾەی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﺎن ﻟە ﺳﺎﯾەی ﯾﺎﺳــﺎی ﻛﺎﭘﯿﺘﺎﻟﯿﺴﺘﯿەوە ﺑﯚ ڕەﺧﺴــﺎ ،ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﺋێﺮاﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑە ﻣﻠﯿــﺎران دۆﻻرﯾﺎن ﻟە ﺑﺎﻧﻜەﻛەﻧﯽ ﺋێﺮاﻧەوە ﮔﻮاﺳــﺘەوە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﺑــە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ﺳــەرﭼﺎوەی داھﺎﺗﯿﺎن ﺑﯚ ﺋێﺮان داﺑﯿﻦ ﻛــﺮد و ﻛێﺸــەی ﮔەﻣﺎرۆﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘێ ﭼﺎرەﺳــەر دەﻛﺮد .ﺋەﻣە ﺟﯿﺎ ﻟەو ھەﺷﺖ ھەزار ﺋێﺮاﻧﯿﯿەی ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﺳەرﻛﯚﻣﺎری ﺋەﺣﻤەدی ﻧەژاددا ﺧﯚﯾﺎن ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳــﯿﺨﻮڕی ﺧﺰاﻧﺪﺑﻮوە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎوە ،ﺋەﻣە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﺑﻮو ﺑە ﺋێﺴﺘەﯾﺸەوە زۆرﯾﻨەی ﺧەڵﻜﯽ ﺋێﺮان ﻟەژێﺮ ھێڵﯽ ھەژارﯾﯿەوەن و ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن ﮔﻮرﭼﯿﻠەی ﺧﯚﯾﺎن دەﻓﺮۆﺷﻦ و 18 ﺳــەﻋﺎت ﻛﺎر دەﻛەن ،ﺑﯚﯾە ﺋەم ﭘﺮﺳــﯿﺎرە دێﺘە ﺋﺎراوە ،ﺋــەم ھەﻣﻮو ﭘﺎرەﯾە ﻟە ﻛﻮێــﻮە ھﺎﺗﻮوەﺗە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎوە ،داھﺎﺗەﻛەﯾﺎن ﭼﯚن ﺑەڕێ دەﻛﺮێﺘەوە ﺑﯚ ﺋێﺮان ،ﻣﺰﮔەوﺗﯽ ﮔــەورە ﺑﻮرﻟﯽ ھێڵﺰ ﻟە ﻟﯚس ﺋﺎﻧﺠﻠێﺲ ﺑە چ ھﯚﻛﺎرێﻚ ﺳﺎز ﻛﺮاوە؟ ﻟێﺮەوە دەردەﻛەوێ ﻟﯚﺑﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﻟەم ھەﺷﺖ ﺳــﺎڵەی ﺋﯚﺑﺎﻣﺎدا زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 100ﺟﺎر داﻧﯿﺸــﺘﻨﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻧە ﺳــﯿﻨﺎﺗﯚر و ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮێــﺲ ھەﺑﻮوە ،ڕوون ﺑﻮوەﺗەوە ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆر ﻟــە ﻟێﻜﯚڵەراﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ و ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺗﯽ ﭬــﯽ وەك ”ﭬﯽ ﺋﯚ ﺋﺎی و ﺑﯽ ﺑﯽ ﺳــﯽ“ و زۆرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧﺎڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ وەك ﻟﯚﺑــﯽ ،ﺑﮕﺮە ﻟە ﺑەﺷﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺑە ﺷﯿﻜﺎری ﻟە ڕێﮕــەی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەوە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﺎن
ﺗێﮕەﯾﺎﻧــﺪووە ﭼــﯚن وەﻣﯽ ﺋەم ﺳﯿﺎﺳــەﺗﺎﻧە ﺑﺪاﺗەوە ،وەك ﺳــﯿﺨﻮڕی ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو ﻟە ﺗﻮێﯽ ﻛﺮاﺳــێﻜﯽ زێڕﯾﻨﺪا ،ڕاوێﮋﻛﺎران دەﯾﺎﻧﺒﯿﻨﯽ ﭼﯚن ﺑەﺑﯚﻧەی دﻧﯿﺎی ﺋﺎزادەوە ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺋەم دەزﮔەی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﺎﻧە ﭼﯚن ﺑە دەم ﻓﺘﻮاﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻣﻨەﯾﯿﯿەوە دەﭼﻦ و ﻟەﺳەر ﺳــﻨﺪووﻗﯽ دەﻧﮕﺪاﻧﯽ دەرەوەی ﺳﻨﻮوری ﺋێﺮاﻧﺪا ﻟە ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑەﺷﺪاری دەﻛــەن ،ﻟەﺑەرﭼﺎوﯾــﺎن ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ﺑﺎوەڕی ﺷــﯿﻌﯿﺰم ﻟەژێﺮ ﻧﺎوی دﻧﯿﺎی ﺋﺎزاددا ﭼﯚن ڕۆژاﻧﯽ ﺗﺎﺳﻮﻋﺎ و ﻋﺎﺷﻮورا ﻟە ﻟﯚس ﺋەﻧﺠﻠﯚس ،ﺋێﺮاﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﺧﯚﯾﺎن دەدا و ڕاﺳﺘە ﺷەﻗﺎﻣێﻜﯿﺎن دادەﺧﺴﺖ ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋﺎﺷﯽ ﻧەزری ﺣﻮﺳێﻨﯽ ﻛﻮڕی ﻋەﻟﯽ. ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﺋەوەﺑﻮو ﺋەوەی ﺋــەوان دەﯾﻜەن ھەﻣﺎن ﺗﯚوی ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾﯽ ﺣﺎﻛﻤﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻧە؟ ﺋەی ﺑڵێﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﺑەر ﺳەر ڕووﺗﻜﺮدن ﺋێﺮاﻧﯿﺎن ﺑەﺟێ ھێﺸﺘﺒێﺖ؟ ﺋەم ﭘﺮﺳــﯿﺎراﻧە ﻟە ﻻی ڕاوێﮋﻛﺎراﻧــﯽ ﺗﺮەﻣﭗ ﺑە )ﻧــﺎ( وەم دراﻧــەوە ،دەرﻛــەوت ﭘــڕۆژە ﻧﯿﯿە، ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛﯽ ﻧەرﻣەﺑڕی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﺎﯾﯿە ﻛە دواﺗﺮ ﻟە ﻣﺰﮔەوﺗەﻛﺎﻧەوە ﺗﻮﻧﺪڕۆﻛﺎن ﻟە ﻧﻤﻮوﻧەی وﺗﯽ ﻓڕەﻧﺴــﺎ ﺑەرھەم دێﻨﯽ ،ﺑﯚﯾە ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﮔﺮووﭘــﯽ ﻛﻮرﺗﺨﺎﯾەن ھەرﭼەﻧــﺪ ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾﺎﻧەش ﺑێﺖ زۆر ﺟﯿــﺎوازە ﻟە ﭘﺮۆﺳــەی ﺗﯿﺮۆری ھﺰری ﻻواﻧﯽ وﺗێﻚ ﻛە درەﻧــﮓ دەﮔﺎﺗە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ،ﺑەم ﻛە ﮔەﯾﺸــﺖ ﺋﯿﺘﺮ ﺑەرﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﮔەڵﯿﺪا ﻣەﺣﺎڵە. ﺋەﻣەﺑﻮو ﻧﮫێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ رێﮕﺮﯾﻜﺮدن ﻟە ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ ،ﺋەو ﻧﮫێﻨﯿﯿﺎﻧەی ڕەﻓﺴــﻨﺠﺎﻧﯽ ﻛﺮدی ﺑە ھەڕەﺷەی ﺋﺎﺷﻜﺮاﻛﺮدن.
ھەڵەﺑﺠە ﻟە ﻧێﻮان ﭘﺎرێﺰﮔﺎﺑﻮون و وەﻛﺎﻟەﺗﺪا
ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺋەوﺗﯚی ﻧﯿﯿــە ﺑــﯚ ھەڵەﺑﺠەﯾﯿﯿەﻛﺎن، ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﺴــﺘە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ دەﺳــﺘەﺗێﻜﯽ ﺋەوﺗﯚﯾــﺎن ﻧﯿﯿە ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﺑەرﻛﺎرەﻛﺎن ،ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا وای دەﺑﯿﻨﻢ ﺑﻮوﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەڵەﺑﺠە وەك ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی ڕێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن دەﺑێــﺖ ،ﺑەﻣﺎﻧﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺟﮕە ﻟە داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ 19ﻓەرﻣﺎﻧﺒەر ﺑــە ﭘﻠەی ﺑﺎ ،ھﯿﭻ ﺳﻮودی ﺗﺮی ﻧﺎﺑێﺖ ﺑﯚ ھەڵەﺑﺠەﯾﯿﯿەﻛﺎن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ھﯿــﭻ دەﺳــﺘەﺗێﻜﯿﺎن ﻧﺎﺑێﺖ، ﺑﯚﯾە وەك ﻛﻮرد دەڵێــﺖ ﺗێﭽﻮوﯾەك ﻛەﻣﺘﺮ ،واﺗە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮە ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﺗﺎ ﺑﻮوﻧﯽ. ھەڵەﺑﺠە ﭼەﻧﺪ ﯾەﻛەی ﻛﺎرﮔێڕی ﺑﺎی ﺗﯿﺎدا داﻧﺮاوە؟ ﺋێﺴﺘەﺷــﯽ ﻟەﮔەڵﺪا ﺑێﺖ ھەﻧــﺪێ ﻟە ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﺋﯚﺑﺎڵــﯽ ھەﻣــﻮو ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەڵەﺑﺠە دەﺧەﻧە ﺋەﺳــﺘﯚی ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺑەھﯚی ﺋــەو ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﻛە ﻧﺎو ﻧــﺮاوە ”ﺗﯿﺮۆری ﻓﻜﺮی“ زۆر ﻟــە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن وا ڕاھﺎﺗﻮون ھەﻣﺎن وﺗــەی ﻛﺎرەﻛﺘەرە ﺣﺰﺑﯿﯿەﻛﺎن دووﺑﺎرە ﺑﻜەﻧەوە ،ڕاﺳــﺘﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ھﯚی ﺑەردەﻛەوێﺖ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮدا ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘﺎرﺗﯽ ﺋەﮔــەر ﻧەﯾەوێﺖ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﭘێﻚ ﺑێــﺖ و ڕێﮕﺮی ﺑﻜﺎت ﻟە ڕێﮕــەی وەزﯾﺮی ﻧﺎوﺧﯚوە ،ﺧــﯚ ڕێﮕﺮ ﻧﯿﯿە و رەﻧﮕە ﻧەﯾﺸــﺘﻮاﻧێ رێﮕﺮی ﺑــﻜﺎت ﻟە ﻛﺮدﻧــەوەی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟەو وەزارەﺗﺎﻧەی وەزﯾﺮەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﭼــﻮار ﻻﯾەﻧەﻛەی ﺗﺮن ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﭼﻮار ﺗــﺎ ﭘێﻨﺞ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﺑﭽــﻮوك زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھەڵەﺑﺠە ﻧﯿﯿە ،دەﺑێ ﺑﭙﺮﺳﯿﻦ ﺋﺎﺧﯚ ﻛێ ڕێﮕﺮە ﻟە ﻛﺮدﻧەوەی ﮔەﻧﺠﯿﻨەﯾەك ﻟە ھەڵەﺑﺠە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﺘﺮﯾﻦ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ و ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﯾە ﺑﯚ ﺋﺎﺳــﺎﻧﻜﺎری ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ و ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺷﺎرەﻛە. ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەش ﻻی ﻣﻦ ھــەن ،ﻟە ﻣێــﮋە ڕەزاﻣەﻧــﺪی و ﻓەرﻣﺎﻧــﯽ ﻛﺎرﮔێــڕی و ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﻜﺮدﻧەوەی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﮔەﻧﺠﯿﻨەی ھەڵەﺑﺠە ﭘەﺳﻨﺪ ﻛﺮاوە ،ﺑەم ﺗﺎ ھەﻧﻮوﻛە ھەﻣﻮو ھەر ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎ و ﺳــەرﺟەم ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧەوە ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺘﺮﯾﻦ ھﺎووﺗﯽ ﺳﻨﻮوری ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﻧﻮێﯿە، ﺑەﻧﺎﭼﺎری دەﺑێﺖ ﺑڕۆﻧە ﮔەﻧﺠﯿﻨەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻦ ﯾﺎﺧﯚ داﻧەوەی ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﺑڕی ﭘﺎرە ،ﺋﯿﺘﺮ ﺟﮕە ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿــە ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻛــە ﺑەﻧﺎﭼﺎری و ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮕﯽ زۆر ھﺎووﺗﯿﯿﺎن دەﺑێــﺖ ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﻧﻮێﯿەﻛەﯾﺎﻧــەوە ﺑﭽﻨە ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﻛﯚﻧەﻛەﯾﺎن ﺑﯚ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ،ﺑە واﺗﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺮ دوو
ﺳــﺎڵە ﺷــﺎرەﻛەﯾﺎن ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾــە و ﻛﺎروﺑﺎرﯾﺎن ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺮدا دەﻛەن .ﻟێﺮەوە روون دەﺑێﺘەوە ﻛە ھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿە ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ھەڵەﺑﺠــە ،ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧە. ﻟە دوای دوو ﺳﺎڵ ھەڵەﺑﺠەﯾﯿﯿەﻛﺎن ﭼﯽ دەڵێﻦ؟ ﺋەوەی ﮔﻮێﺒﯿﺴﺘﯽ دەﺑﯿﻦ ڕۆژاﻧە ﻟەﻧﺎو ﺧەڵﻜﯽ ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﻧﻮێﯿە ھەر ﻟە ﺳەﻧﺘەری ﺷﺎری ھەڵەﺑﺠەوە ﺗﺎ دوورە دەﺳــﺘﺘﺮﯾﻦ ﮔﻮﻧﺪی ﺳﻨﻮوری ﻛﺎرﮔێڕی ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛە ،ھەﻣﻮو ﯾەك ﺟﯚرە ﻗﺴــە دەﻛەن ﻛە ھەڵەﺑﺠە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەﻧﺎو ﻛﺮاوە ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎ و ﺑەﻛﺮداری ﻧەﻛﺮاوە ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎ و ھﯿﭻ ﺳﯿﻤﺎﯾەﻛﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﺑﻮون ﺗﯿﺎﯾــﺪا ڕووی ﻧــەداوە ﻟە دوو ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدووی ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺗﺎزە .ﻟەﮔەڵ ﺋــەوەی ﻛە ھەﻣﻮو ﺋﯚﺑﺎڵﯽ دواﻛەوﺗﻨــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری و ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ دەﺧەﻧە ﺋەﺳــﺘﯚی ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ،زۆرێﻚ ﻟــە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺧﯚزﮔــە دەﺧــﻮازن ھەڵەﺑﺠە ﺷﺎرۆﻛەﻛەی ﺟﺎران ﺑﻮواﯾە ،ﭼﻮﻧﻜە ھﯿﭽێﻜﯽ ﺗﺮ زﯾﺎدی ﻧەﻛﺮدووە ﺟﮕــە ﻟە ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﻛە ﺳەرﺟەم ﻛﺎرﻣەﻧﺪەﻛﺎن ﺗەﻧﺴﯿﺒﻦ. ﺑﯚﭼﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿە ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ھەڵەﺑﺠە ﻧﺎﻛﺮێﻨەوە؟ ﺋەوەی ﺟێﯽ ﺳــەرﻧﺞ و ﺗێڕاﻣﺎﻧە ،ﺳــەرﺟەﻣﯽ ﭘﯚﺳﺘە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾە ﺑە وەﻛﺎﻟەت ﺑەڕێﻮە دەﺑﺮێﻦ ،ﺟﮕە ﻗﺎﯾﻤﻘــﺎم ،ﺋەوﯾﺶ ڕەﻧﮕە ﻟە ھەﻓﺘەی داھﺎﺗــﻮوەوە ﺑﻜﺮێﺖ ﺑــە وەﻛﺎﻟەت، ﺋﯿﺘﺮ ھەﻣﻮو ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ھەڵەﺑﺠە ﺑە وەﻛﺎﻟەت ﺑەڕێﻮە دەﺑﺮێﻦ ،ھەرﭼەﻧﺪ ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎ و رێﻨﻮێﻨﯽ ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﭘﯚﺳــﺖ ﺑــە وەﻛﺎﻟەت ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﺳێ ﻣﺎﻧﮓ زﯾﺎﺗﺮ ﻧﺎﺑێﺖ ،ﺑەم ﻟەم ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﻧﻮێﯿە ﺳەرﺟەم ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎن وەﻛﺎﻟەﺗﻦ و ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﯾﺸﯿﺎن ﺳــﺎڵ زﯾﺎﺗﺮە ﻟێﭙﺮﺳﺮاوی ﻓەرﻣﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺋەﻣە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﻧﺎو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛــە ،ﺋﯿﺘﺮ ﻟەوە ﮔەڕێﻦ ﺟﮕە ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪی ﺷﺎر ھﯿﭻ ﺷﺎرۆﻛەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﻧﯿﯿە و ﻟەﮔەڵ ﭼﻮار ﺷــﺎرەدێ ﻛە زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘە ،ﺋێﺴﺘە ﭼﺎو ﻟە دوای دەﺳــﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەﻛﻦ ﻛە ﺧﯚﯾﺸﯽ ﭼﺎو ﻟە دوای ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿە. ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺷــﺎرەدێﯿەﻛﯽ ﺑە ﺑەﻟەم دێﻦ ﺑﯚ ﭘﺎرێﺰﮔﺎ، ﯾﺎﺧــﯚ ھەﻧﮕﺎو ﺑەﺳــەر ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺮ و ﺳــێ ﺷﺎرۆﻛەی ﺟﯿﺎواز ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەڵەﺑﺠە دەﻧێﺖ ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵە ﺑەرﭘﺮﺳﺎن ﻣﮋداﻧــەی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺮد دەدەن ﻟەﺳــەر ڕووﺑﺎری ﺳــﯿﺮوان ،ﺑەم ﺗﺎ ھەﻧﻮوﻛە ھﯿﭻ دﯾﺎر
ﻧﯿﯿە ،ﺧﯚ دڵﻨﯿﺎم ﺋەﮔەر ﺑﺎﺧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــێﻚ ﺑﻮواﯾە، ھەرزوو ﻛﺎری ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑﯚ ﻛﺮاﺑﻮو ﺋەﮔەر ﻟەﺳەر ﺋەﺳﺘﯚی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ”ﺳــﺎﻧﮓ ﯾﯚن“ی ﻛﯚرﯾﯿﺶ ﺑﻜﺮاﯾە ﻛە ﭘڕۆژەی ﺋﺎوی ﻟەو ﻧﺰﯾﻜە ﺋەﻧﺠﺎم دا. ﻣەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ھەڵەﺑﺠە ﻟەﮔــەڵ ﺋــەوەی ھەڵەﺑﺠە زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺳــﻨﻮوری ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺋێﺮاﻧــﺪا ھەﯾە و ﻟــە ﭼەﻧﺪ ڕێﮕەﯾەﻛەوە ﺑە درێﮋای ﻣێﮋوو ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ھەﺑــﻮوە ﻟــەو ﺳــﻨﻮورەدا ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟــە دوای ڕاﭘەڕﯾﻨەوە ﮔەﺷەی ﻛﺮدووە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ ﻣەرزێﻜﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻧەﻛﺮاوەﺗەوە ﺑﯚ ﻛﺎرﺋﺎﺳﺎﻧﯽ و ﺑﻨﯿﺎﺗــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭼەﻧﺪان ﺳــﺎڵە ﻟــە ڕووی ﺋێﺮاﻧەوە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺳــﻨﻮوراﻧە ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮاون ،ﻟــە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻛەﻣﺘــﺮ ﻟە ﻣﺎوەی ﻣەرزەﻛﺎﻧﯽ ھەڵەﺑﺠە ﻛﺎر ﻛﺮاوە ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﻛە ﻣەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﻦ ﺑە ﻧﻤﻮوﻧە ﻣەرزی ﺳەﯾﺮاﻧﺒەن ﻛــە زۆر دوای ﻣــەرزی ﺷﯚﺷــﻤێ ﺟﻤﻮﺟﯚڵﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و داواﻛﺎری و ھەوڵــﯽ ﻛﺮدﻧەوەی درا، ﺑەم ﻟە ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوو ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛﺮدی ﺑە ﻣەرزی ﻓەرﻣﯽ ،ﻣەرزی ﺷﯚﺷﻤێ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﺳــەرەڕای ﺑﻮوﻧﯽ ڕێﮕەی ﻗﯿﺮ و ﭼەﻧﺪان ﻻﯾەﻧﯽ ﺗﺮی ﮔﻮﻧﺠﺎ و ﺑﯚ ﺑــە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﺒﻮون و ﺑەﻓەرﻣﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﻜﺮدن ،ھێﺸــﺘﺎ ھــەر ڕۆژە و ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾەك دەﺑێﺘە ھﯚی ڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ھێﻨﺎﻧﯽ ﻛەﺳــەرەﺗەﻛﺎن و ھەﻧﺎردە ﺑﯚ دەرەوە .ﺧﯚ ﻟەﻣەﺷﺪا ﭘﺎرﺗﯽ رێﮕﺮ ﻧﯿﯿە، ﺑﯚ ﻧﺎﯾﻜەن؟. ﭼﯽ ﺑﻜﺮێﺖ ﺑﯚ ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﺑﻮوﻧﯽ ھەڵەﺑﺠە ﺑە ﻛﺮدار؟ ﺋەﮔەر ﻛﺎرﺑەدەﺳﺘﺎﻧﯽ ھەڵەﺑﺠە ﺑﯿﺎﻧەوێ ﺳﯿﻤﺎی ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەﻛﯽ ﺗەواو ﺑﺪەن ﺑە ﺷﺎرەﻛەﯾﺎن ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑــە زووﯾﯽ ھەرﭼــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﮫێﻨﺮێﺘەوە ھەڵەﺑﺠــە و ﺑە ھەر ﺟﯚر و ﺷــێﻮەﯾەك ﺑێﺖ ﻛﺎروﺑــﺎری ھﺎووﺗﯿﯿﺎن راﯾﯽ ﺑﻜەن و ﭼﯿﺘﺮ ﺧەڵﻚ ﻧەﭼﻦ ﺑﯚ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﺎرە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن .ﺋەﻣە ﻟە ﻻﯾەﻛەوە ڕۆﺗﯿﻦ و ﺋەرك ﻟەﺳەرﺷﺎﻧﯽ ھﺎووﺗﯽ و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎرﮔێڕی ﻛەم دەﺑێﺘەوە ،ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە داھﺎت و ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﻧﺎو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛە دەرﻧﺎﭼێﺖ ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ زۆرﯾﺶ دەﺳەﺗەﻛﺎن ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛەدا دەﺑﻦ، ﺟﮕە ﻟەوەش ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺑە ﻛﺮداری ﺑﻜﺮێﺘە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﮔەڕاﻧەوەی ﺑەرژوەﻧﺪﯾﯿە ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾە ،دوای ﺋەواﻧە ﺑەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت و دەﺳــﺘەﺗﯽ ﺳــەرەوە ﺑﮕﺮێﺖ ﺑﯚ
وﺗﺎر ﻛﺎﻣەران ﻋەﻟﯽ
زۆرن ﺋەواﻧەی ﻗﺴــە ﻟەﺳەر ﭘێﺸــﻜەوﺗﻦ و ﺑەھێﺰﯾﯽ وﺗﺎﻧــﯽ رۆژﺋــﺎوا دەﻛەن ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯽ و ﯾەھﻮودﯾﺶ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ،ھﯚی ﺋەﻣە ﺋﺎﺳﺎن و رووﻧە ،ﺋەو ﻣﯿﻠەﺗە ﻟەڕووی ﺧﺎك و ﭼڕی داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧەوە ھێﻨﺪە ﻧﯿﯿە ﺑﺎرﺗەﻗــﺎی ﻣﯿﻠەﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ ،ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﺧﺎك و ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ھەﯾە ،ﻛەﭼﯽ ﻛﺎرﯾﮕەری زۆر و زەوەﻧﺪﯾﺎن ﻟەﺳەر دﻧﯿﺎدا ھەﯾە. ﯾەھﻮود ﻟە ھەﻣﻮو رووﯾەﻛەوە ﺧەڵﻚ و زاﻧﺎی ﺋەوﺗﯚﯾﺎن ﺗﯿــﺎدا ھەڵﻜەوﺗﻮوە ﻛە ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﺳــﻮودﯾﺎن ﺑەﺧﯚﯾﺎن و وﺗەﻛەﯾﺎن ﮔەﯾﺎﻧﺪووە ،ﺑﮕﺮە ﺳــﻮودﯾﺎن ﺑەھەﻣﻮو وﺗــﺎن و ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿــﺶ ﮔەﯾﺎﻧﺪووە ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە داھێﻨﺎﻧــە ﭘﺰﯾﺸــﻜﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا .ھەروەھــﺎ ﺧەڵﻜﺎﻧﯽ زۆر ﺑﻠﯿﻤەﺗﯿﺎن ﺗﯿــﺎدا ھەڵﻜەوﺗﻮوە ،ﯾەھــﻮود 14ﻣﻠﯿﯚن ﻛەﺳــﻦ ﻛە ﺑەم ﺷێﻮەﯾە داﺑەش ﺑﻮون ،ﺣەوت ﻣﻠﯿﯚن ﯾەھــﻮود ﻟە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ دەژﯾﻦ و ﭘێﻨﺞ ﻣﻠﯿﯚﻧﯿﺸــﯿﺎن ﻟە ﻛﯿﺸــﻮەری ﺋﺎﺳــﯿﺎ و دوو ﻣﻠﯿﯚﻧەﻛەی ﺗﺮ ﻟە ﺋەوروﭘﺎ و 100ھەزارﯾﺸﯿﺎن ﻟە ﻛﯿﺸﻮەری ﺋەﻓەرﯾﻘﯿﺎدان. ﻣﺴــﻮڵﻤﺎن ﻣﻠﯿﺎرێﻚ و 500ھەزارن ﻛە ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە ﺑــو ﺑﻮوﻧەﺗەوە ،ﯾەك ﻣﻠﯿﺎری ﻟە ﻛﯿﺸــﻮەری ﺋﺎﺳــﯿﺎ و ﺷەش ﻣﻠﯿﯚن ﻣﺴــﻮڵﻤﺎن ﻟە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎدا ھەن و 44 ﻣﻠﯿــﯚن ﻟە ﺋەوروﭘﺎ و 400ﻣﻠﯿﯚﻧﯿــﺶ ﻟە ﺋەﻓەرﯾﻘﺎدان. واﺗە ﻣﺴﻮڵﻤﺎن ﭘێﻨﺞ ﯾەﻛﯽ ﻛﯚی ﮔﺸﺘﯿﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﺳــەرزەوی ﭘێﻚ دێﻨﻦ ،ﺑەراﻣﺒەر ھــەر ﯾەھﻮودﯾﯿەك 107ﻣﺴــﻮڵﻤﺎن ھەﯾە ،ﻛەﭼﯽ ﺋــەم ﻣﯿﻠەﺗە ﺑﭽﻮوﻛە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ زۆری ﻟەﺳــەر دﻧﯿﺎ ھەﯾە و ﺑەھێﺰی ﺧﯚی ﺳەﭘﺎﻧﺪووە .ﺋێﺴﺘەﺷــﯽ ﻟەﮔەڵﺪا ﺑێ ﻛەﺳێﻚ دەﺳﺘﯽ ﺧــﯚی ﺑﮕﺮێﺖ و ﺋﺎﮔەداری ﭘــﻮول و ﭘﺎرەی ﺧﯚی ﺑێ، ﭘێﯽ دەﮔﻮﺗﺮێ دەڵێﯽ ﺟﻮوﻟەﻛەﯾە. ﻛﺎﺑﺮاﯾەﻛﯽ ﯾەھﻮود ﻟە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ دەژی ﺑە ﻛﻮﻟەﻣەرﮔﯽ ژﯾﺎن دەﮔﻮزەرێﻨێ و ﻛﺎر دەﻛﺎت و رۆژاﻧە ﻟە ﻋەﻟﻮەﻛﺎن ﺳــەوزەی ﻓڕێﺪراو ﻛﯚ دەﻛﺎﺗــەوە و ﭘﺎﻛﯽ دەﻛﺎﺗەوە و دەﯾﺨــﻮات و ﻟەم ﻛﻮﭼە و ﻟەو ﺗەرﻣﯿﻨﺎڵ دەﻧﻮێ ،ﭘﺎش ﻣﺮدﻧﯽ ﭼﻮار ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر و وەﺳێﺘﻨﺎﻣەﯾەك ﺟێ دێڵێ ﻛە ﺗﯿﺎﯾﺪا ﻧﻮوﺳﺮاوە ،ﭘﺎرەﻛەی ﭘێﺸﻜێﺸﯽ وﺗەﻛەی ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە ﻛﺮدووە ،ﯾەك ﻣﻠﯿﯚﻧﯽ ﺑﯚ ﻣﯚﺳــﺎد و ﯾەك ﻣﻠﯿﯚﻧﯽ ﺑﯚ ھێﺰی ﭘێڕۆی ﺳــەرﺑﺎزی وﺗەﻛەی و دوو ﻣﻠﯿﯚﻧەﻛــەی ﺗﺮﯾﺶ ﭘێﺸﻜێﺸــﯽ ھێــﺰی دەرﯾﺎﯾﯽ و ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯿﯽ وﺗەﻛەی ﻛﺮدووە. ﺑەراوردی ﻻی ﺧﯚﻣﺎﻧﯽ ﺑﻜە ﻛە ﺷــەڕە ﻟەﺳەر ﺑﻨﺪﯾﻮار و ﻛێﺸــﻤەﻛێﺶ ﻟەﺳــەر ﺋەوەی ﭼﯚن ﺑەرﭘﺮﺳــﺎن ﺑﺘﻮاﻧــﻦ ﭘێﻨﺞ ﻣﻮوﭼــەی وەزﯾــﺮی وەك زۆراﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﻣﺎڵﺒﺎﺗەﻛەﯾــﺎن ﺑﭙﭽڕن .ﺋﺎژاوەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﻟەﺳــەر ھﺎوﺑەﺷﯽ و ﭘﺸﻜﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن و وﺗەﻛەﯾﺎن، ﺑﺒﻮورن ﺣﺰﺑەﻛەﯾﺎن. ﺋەﻣــە ھەﻧﺪێﻚ ﻧﺎوە ﻛە ﺳــەرﭘێﯿﯽ ھﺎﺗﻨە ﺑﯿﺮم ﻛە ﻟەو ﺧەڵﻜﺎﻧە دەﺳــﺘﯿﺎن ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﻮارێﻜﯽ ژﯾﺎﻧﺪا ھەﺑﻮوە. ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﭼەﻧﺪان داھێﻨەرﯾــﺎن ﻟە ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﻓﯿﺰﯾﺎ و ﻛﯿﻤﯿﺎ و ﻣﺎﺗﻤﺎﺗﯿﻚ و ﺑﻮاری ﭘﺰﯾﺸــﻜﯿﺪا ھەﯾە .ﺋەﻟﺒێﺮت ﺋەﻧﺸﺘﺎن ﯾەھﻮودﯾە ،ﺳﯿﻤﯚﻧﺪ ﻓﺮۆﯾﺪ ،ﻛﺎرل ﻣﺎرﻛﺲ، ﭘﻮل ﺳﺎﻣﻮﯾﻠﺴــﻮن ،وﯾﻠﺘــﻮن ﻓﺮاﯾﺪﻣــﺎن ،ﻟە ﺑﻮاری ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﺸــﺪا ﭼەﻧﺪان داھێﻨــەری ﺋەوﺗﯚﯾــﺎن ﺗﯿﺎدا ھەڵﻜەوﺗﻮوە. دەرزی ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ ﺑﻨﺠﺎﻣﯿﻦ روﺑﻦ دۆزﯾﯿەوە ،ﯾﻮﻧﺎس ﺳــﺎﻟﻚ ﺑەرﮔﺮﯾــﯽ ﺷــەﻟەﻟﯽ دۆزﯾﯿــەوە ،دۆزەری ﺷــێﺮﭘەﻧﺠەی ﺧﻮێﻦ ﺋەﻟﻮﻛﯿﻤﯿــﺎ ﺟﯿﺮﺗﺮودﺋﻠﯿﻮﻧﯿﺶ ھــەر ﯾەھﻮودی ﺑــﻮو ،ھەوﻛﺮدﻧﯽ ﭬﺎﯾﺮۆﺳــﯽ ﺟﮕەر و ﭼﺎرەﺳــەری ﺑﺎروخ ﺑﻠﻮﻣﺒﺮﺑﯿــﺞ ،دۆزەری ﺋﺎﻣێﺮی ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ﺋﯿﻠﯽ ﻣﺎﺗﺸــﯿﻨﻜﯚف ،ﺧﺎوەﻧــﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮﯾﻦ ﺗﻮێﮋەر ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەری ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ﺳــﺘﺎﻧﻠﯽ ﻛﻮھﯿﻦ، دۆزەری ﻣﺎﯾﻜﺮۆﻓﯚن و ﮔﺮاﻣﺎﻓﯚن ﺋﻤﯿﻞ ﺑﯿﺮﻻ ﺑﯿﺮﻻﯾﻨﺪ، دۆزەری ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﭬﯿﺪﯾﯚ ﺗﺸــﺎرل زﺟﯿﻨﺴﺒﯿﺮغ ،ﻟە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و ﻣﺎرﻛە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا ﭘﻮﻟﯚ ﺑﻮﻟﻮ راﻟﻒ ﻟﻮرﯾﻦ ،ﻟﯿﻔﺎی ﺟﯿﻨﺰ ﻟﯿﻔﯽ ﺷــﺘﺮاوس ،ﺳــﺘﺎر ﺑﺎﻛﺲ ھﺎواد ،ﺷﻮﻟﺘﺰ ،ﺟﻮﺟﻞ ﺳﯿﺮﺟﯽ ﺑﯿﺮن. ﭼەﻧﺪان ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ وەك ھێﻨﺮی ﻛﺴﯿﻨﺠەر، رﯾﭽﺎﻟﺪ ﻟﯿﻔﯿﻦ ،ﺋﺎﻻن ﺟﺮﯾﻨﺴــﺒﺎن ،ﻣﺎدﻟﯿﻦ ﺋﯚﻟﺒﺮاﯾﺖ و ﺟﯚن ﻛﯽ و دﯾﭭﺪ ﻣﺎرﺷــﺎڵ و ﺋﯿــﺰاك ﺋﯿﺰاك ﺣﺎﻛﻤﯽ ﺋﻮﺳــﺘﺮاﻟﯿﺎ و ﺑﻨﺠﺎﻣﯿــﻦ دزراﺋﯿﻠﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن و ﺑﯿﻔﯿﺠﯽ ﺑﺮﯾﻤﺎﻛﻮف ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ رووﺳــﯿﺎ و ﺧﻮرﺧﯽ ﺳﺎﻣﺒﺎﯾﻮ ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎل و ﻣﺎﯾــﻜﻞ ھﻮارد وەزﯾــﺮ دەوڵەﺗﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ .ﻟە ﺑﻮاری راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﺪا ﺋﯽ ﺑﯽ ﺳــﯽ ﻧﯿﻮزﺑﺎرﺑﺎرا و وﻟﺘﺮز ،واﺷﻨﺘﻦ ﭘﯚﺳﺖ ﺑﻮﺟﯿﻦ ﻣﺎﯾەر ،ﻧﯿﻮﯾﯚرك ﺗﺎﯾﻤﺰ ﺟﻮزﯾﻒ ﻟﯿﻠﯿﭭﺪ، ﻛﯚواری ﺗﺎﯾﻢ ھﯿﻨــﺮی ﺟﺮوﻧﻮاﻟﺪ و ﭼەﻧﺪان ﻛەﺳــﯽ
ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ دەﺳەت ﭼﯿﯿە؟ دەﺳــەت ﺋﺎﻣﺮازی ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ ﺧەڵﻜــە ﻟــە رێﮕــەی ﻛﯚﻣەڵێﻚ داﻣﻮودەزﮔــەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەوە، ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺋﺎﺗــﺎج و ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﭘێﻚ ھێﻨــﺮاون .ﺑە ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮ دەﺳــەت ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣــﯽ ﺑەدەﻣەوەﭼﻮوﻧــﯽ ﻛﯚﻣەﻧﯽ ﺧەڵﻜــە ﺑﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿە ﺟﯚراوﺟﯚرەﻛﺎﻧــﯽ ژﯾــﺎن .ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻓﯚرم و ﺷــێﻮەی دەﺳــەت ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛەوە ﺑﯚ ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗﺮ و ﻟــە وﺗێﻜەوە ﺑﯚ وﺗێﻜﯽ ﺗﺮ ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺑەﺳەردا دێﺖ و ﭼەﻧﺪان ﻧﻤﻮوﻧە و ﺟﯚری دەﺳەت ﻟە دﻧﯿﺎدا ھەﯾە. ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ) (oppositionﭼﯿﯿە؟ ﻟە ﺑﻨەڕەﺗﺪا وﺷەﯾەﻛﯽ رۆژﺋﺎواﯾﯿﯿە و ﺑەﻣﺎﻧــﺎی ﻧەﯾــﺎری ﺑــﻮون ﯾﺎﺧــﯚ ﺑەرھەڵﺴــﺘﻜﺎری دێــﺖ و ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ھﺎوﭼەرﺧە ،ﺑەﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﭼﺎوێﺮﯾﻜﺮدﻧــﯽ دەﺳــەت و ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ رەوش و ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻛﺎﯾە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎن ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەدا. ﭘێﻨﺎﺳەی ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﭘێﻨﺎﺳــە و ﻟێﻜﺪاﻧــەوەی ﺟﯿﺎواز ﺑﯚ ﭼەﻣﻜﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن ﻛﺮاوە، ﺑەﺟﯚرێــﻚ ھەرﯾەﻛە ﻟــە رواﻧﮕە و دﯾﺪﮔــەی ﻓﯿﻜﺮی ﺧﯚﯾــەوە ﺋەم ﭼەﻣﻜــەی ﺷــﯽ ﻛﺮدووەﺗــەوە، ھەﻧﺪێــﻚ وای دەﻧﺎﺳــێﻨﻦ ﻛــە ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە” :ﻟــە ﺑﻮوﻧﯽ ھێﺰێﻚ ﯾــﺎن ﭼەﻧﺪ ھێﺰێﻚ ﻟــە دەرەوەی دەﺳــەت ،ﻛــە ھەڵﺪەﺳﺘێ ﺑە ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ دەﺳەت و ھﯚﺷــﯿﺎرﻛﺮدﻧەوەی ﺧەڵــﻚ و ﺗەﻧﺎﻧەت دەﺳــەت ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﻟە ﻛێﺸــە و ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗﯿﯿــەﻛﺎن“. ﻛﯚﻣەڵێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﭘێﯿــﺎن واﯾــە: ”ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرە ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺗﺮدا“. ﺑەم ﻟێﻜﺪاﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﺗﺮ وای ﺑﯚ دەﭼێﺖ” :ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن ﺑەﻣﺎﻧﺎی رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی دەﺳــەت ﻧﺎﯾــەت ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﺋﺎﻣﺮازی ﭼﺎودێﺮﯾﻜﺮدﻧــﯽ دەﺳــەت و ﺋــەدای ﺑەردەواﻣــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت، ﺑەﺟﯚرێــﻚ ﺗﺎوﺗﻮێــﯽ ھەﻧــﮕﺎو و ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت دەﻛﺎت و ھەڵﯿﺎن دەﺳەﻧﮕﯿﻨێ و رەﺧﻨە ﻟەو ﻣﻮﻣﺎرەﺳﺎﺗﺎﻧەی دەﺳەت دەﮔﺮێﺖ ﻛــە ﻟەﮔەڵ ﯾﺎﺳــﺎ و ﺳﯿﺴــﺘەم و ﺑەرژەوەﻧﺪی دەوڵەت و ﻛﯚﻣەڵ“دا دژ دەوەﺳﺘﻨەوە“. ﺟﯚرەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﻛﺎﻣﺎﻧەن؟ ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﭼەﻧﺪ ﺟﯚرێﻜﯽ ھەﯾە ،ﻟەواﻧە: ﯾەﻛــەم :ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن ﻟەرووی ژﻣﺎرەوە ﺋەﻟﻒ -ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧﯽ ﺗﺎﻛەﻛەﺳﯽ: ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﻛەﺳێﻚ ﻛە ﺑﯿﺮۆﻛەﯾەك ﺑﻮﻧﯿــﺎت دەﻧێــﺖ و ﺑەرﮔــﺮی ﻟێ دەﻛﺎت ،ﺑەﭼﺎوﭘﯚﺷــﯿﻦ ﻟــە ﺑەرھەڵﺴﺘﻜﺎر و ﻧەﯾﺎراﻧﯽ ﺗﺮ. ﺑــێ -ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧﯽ ﺑەﻛﯚﻣــەڵ و دەﺳــﺘەﺟەﻣﻌﯽ :ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟە ﺑەرھەڵﺴﺘﻜﺎری ﻛﯚﻣەڵە ﻛەﺳﻼﻧێﻚ ﻟە ﺑەراﻣﺒــەر ﺑﯿﺮۆﻛەی رێﻜﺨﺮاوی ﺣﺰﺑێﻚ ﯾﺎن ﮔﺮووﭘێﻚ ،ﯾﺎن ﻧەﯾﺎری ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾﺎن ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو. دووەم :ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﻟەرووی
ﻛﺎﺗەوە ﺋەﻟــﻒ -ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧﯽ ﻛﺎﺗــﯽ: ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟەو ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧەی ﻛە ﺑە ﻛﯚﺗﺎھﺎﺗﻨﯽ ﺑﺎﺑەت و ﻛێﺸــەﻛﺎن ﺋەوﯾــﺶ ﻛﯚﺗــﺎی دێــﺖ ،وەك وﺗﻮێﮋﻛﺮدن و ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺮدن ﻟەﺳەر ﯾﺎﺳــﺎ و ﻣﺎدەﯾەﻛﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻟەﻧێﻮ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺪا ،ﻛە ﺑەﻛﯚﺗﺎھﺎﺗﻨﯽ وﺗﻮێﮋەﻛــە و ﮔەﯾﺸــﺘﻨە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻛﯚﺗﺎی ﺋەم ﺟﯚرە ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧەش ﻛﯚﺗﺎی دێﺖ. ﺑێ -ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧﯽ رێﻜﺨﺮاو ﯾﺎن ﺑەرﻧﺎﻣــەدار :ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟــەو ﺟﯚرە ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧەی ﻛە ﺣــﺰب ﯾﺎن رێﻜﺨﺮاوێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﻧﺎﻣە ﺑﯚ داڕﯾــﮋراو ﺑﻮﻧﯿﺎﺗﯽ ﻧﺎوە و ﻟەﻧﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧەوە ﺑﯚ دەرەوەی درێﮋ دەﺑێﺘەوە. ﺳێﯿەم :ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﻟەرووی ﺋﺎﻣﺮازەوە ﺋەﻟﻒ -ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﮕێڕی و ﻛﻮدەﺗﺎﯾﯽ :ﺋەو ﺟﯚرە ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧەﯾە ﻛە ﺑەﺟﯚرێﻜﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋ دروﺳــﺖ دەﻛﺮێ و ﻛﯚﺷــﺶ ﺑــﯚ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻓەرﻣﺎﻧڕەوای دەﻛﺎت، ﺑەﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ ﮔــﯚڕان و ﺋﺎڵﻮﮔــﯚڕ ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﺑــە ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﯾﺎن ﺑەﺣﺰب و ھێﺰێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺗﺮ. ﺑێ -ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧﯽ ﭼﺎﻛﺴــﺎزی: ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟەو ﺟﯚرە ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧەی ھــەوڵ دەدات ﺑــﯚ رﯾﻔــﯚرم و ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋــەو ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗﯿﯿﺎﻧەی ﻛە ﻟە ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ دەﺳــەﺗﺪا ﺑﻮوﻧﯿــﺎن ھەﯾــە و ﭘێﻮەﺳــﺘﻦ ﺑەﻛەﻧﺎڵــە دەﺳﺘﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧەوە ،ﺑەﺑێ ﮔﯚڕﯾﻦ و ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕ ﭘێﻜﺮدﻧﯿﺎن. ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﻟەرووی ﺷێﻮازەوە ﺋەﻟﻒ -ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧﯽ ﭼەﻛﺪار :ﺋەو ﺟــﯚرە ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧەﯾە ﻛە ھێﺰ و ﺷێﻮازی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺑﯚ ﺳەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﯿــﺮوڕا و ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺧــﯚی دەﮔﺮێﺘەﺑەر ،ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺑەرێﮕەی ﻛﻮدەﺗﺎی ﺳەرﺑﺎزﯾﺶ ﺑێﺖ. ﺑــێ -ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧﯽ ﻣەدەﻧــﯽ: ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟەو ﺟﯚرە ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧەی ﻛە ھەڵﺪەﺳﺘێﺖ ﺑەﮔﻮزارﺷﺘﻜﺮدن ﻟە ﺑﯿﺮوڕا و ھەڵﻮێﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑەﺷێﻮەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و دەﺳﺘﻮوری ﺑەﺑێ ﮔﺮﺗﻨەﺑەری ﺋﺎﻣﺮاز و ﺷێﻮاز و رێﮕەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی. ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧﯽ ﭼﺎودێﺮﻛﺮدﻧﯽ دەﺳەت ﺑﯚﭼﯽ؟ ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﺑــەر ﻟەﺑﻮوﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن ﺋەوەﯾە ﻛــە دەﺑێ ﺑﭙﺮﺳﯿﻦ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن ﻟەﭘێﻨﺎوی ﭼﯿــﺪا و ﺑﯚﭼﯽ؟ ﯾــﺎ ﭘێﺶ ﺋەوەی رەﺧﻨە ﻟە دەﺳەت ﺑﮕﺮﯾﻦ ،دەﺑێ ﺑﭙﺮﺳﯿﻦ ﺑﯚﭼﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘە دەﺳەت ﺑﺨﺮێﺘە ژێﺮ ﭘﺮۆﺳەﯾەﻛﯽ ﭼﺎودێﺮﯾﯽ وردەوە؟ ﺑەﺑــڕوای ﻣــﻦ ﺋەم دوو ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ زۆر ﺟەوھەر و ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﺑــﻮون و ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﯽ دەﺳەت ﻟەﻻﯾەك و ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗــﺮەوە ﭘێﻚ دەھێﻨێﺖ، ﺑەﺟﯚرێﻚ ﺑێ ﺷــﯿﻜﺮدﻧەوەی ﺋەم دوو ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ،ﻗﺴەﻛﺮدن ﻟەﺳەر دەﺳەت و ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﻛﺎرێﻜﯽ ﺑێ ﺳﻮود دەﺑێﺖ. ﺋێﺴــﺘە ﺋەﮔەر ﺑﻤﺎﻧەوێــﺖ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﭼﺎودێــﺮی دەﺳــەت و ﺑﻮوﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺑﯚﭼﯽ و ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﭼﯿﺪا؟ ﻟەﻣﺒــﺎرەوە زاﻧــﺎی ﺑﯿﺮی زاﻧﺴﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ )ﻣﯚرﯾﺲ دﯾﭭﺮﺟە( ﻟە وﺗەﯾەﻛﺪا ﺋەم ﮔﺮﯾﻤﺎﻧەﯾە دەﻛﺎت، ﻛﺎﺗێﻚ دەڵێﺖ” :دەﺳەت ھەﻣﻮو
ﭼﺮﻛەﺳــﺎﺗێﻚ ﺋەﮔــەری ﺋەوەی ھەﯾــە ﺑــەرەو ﺗﺎﻛڕەوﯾﻜــﺮدن و دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرﺑﻮون ﺑڕوات و ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺋەوەﺷــﯽ ﻟــێ دەﻛﺮێــﺖ ﻛــە دەﺳــﺘﺪرێﮋی ﺑﻜﺎﺗە ﺳەر ﺋﺎزادی و ﻣﺎﻓە ﻣەدەﻧﯽ و ﺗﺎﻛەﻛەﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن“ .ﺑﯚﯾــە ﻟێــﺮەوە ﺗێﺪەﮔەﯾﻦ ﻛە ﺑﻮوﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن، واﺗە ھەم ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﭼﺎوێﺮﯾﻜﺮدﻧﯽ دەﺳەت و ھەم ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺋﺎﮔﺎﯾە ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺟﻤﻮﺟﻮڵ و ﭼﺎﻻﻛﯽ و ﻣﻮﻣﺎرەﺳەی دەﺳەت و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ داﻧﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮور ﻟە ﺑەردەم ﺳەﺣﯿﺎت ﺑﯚ دەﺳــەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑەﮔﻮێﺮەی ﯾﺎﺳﺎ و دەﺳﺘﻮور ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەواﻧەی ﻣﻮﻣﺎرەﺳەی دەﺳــەت دەﻛەن، ھەﻣﯿﺸــە ﺋەﮔــەری ﺋەوەﯾﺎن ﻟێ دەﻛﺮێﺖ ھەم ﻟە ﯾﺎﺳــﺎ و دەﺳﺘﻮور ﻻ ﺑــﺪەن ،ھــەم ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﻛڕەواﻧەش ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾﯽ ﺑﻜەن، ﺑەﻣﺎﻧﺎﯾەﻛﯽ ﺗــﺮ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدن ﻟە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯽ دەﺳەت و ﺷــەڕﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ھەر ھەوڵ و ﺋەﮔەرێﻚ ﻛە دەﺳەت ﺑەرەو ﺗﺎﻛڕەوی ﺑﺒﺎت. ﺑﯚﯾە ﺑەرﻟەوەی ﺑﻮوﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﺷەرﻋﯿﯿەﺗێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑێﺖ ،ﺋەوا ﺑەﺳــﺘﺮاوەﺗەوە ﺑەﭼﺎودێﺮﯾﻜﺮدﻧﯽ دەﺳــەﺗەوە ،ﺋەﻣــەش وەك ﮔﻮﺗﻤــﺎن ﻟەﻻﯾەك ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﻜﺮدﻧﯽ دەﺳەت و ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸەوە ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدن ﻟە ﻣﺎف و ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن. ھﺎوﻛﺎت ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺑــﻮاری زاﻧﺴــﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــە ﻧﻤﻮوﻧەی وەك )ﺳــﺎﻧﺖ ﺟێﺴــﺖ( ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗــە رووﻧﺘــﺮ دەﻛﺎﺗەوە و دەڵێﺖ” :ﻧﺎﻛﺮێﺖ ھﯿﭻ ﻛەﺳــێﻚ ﺑەﭘﺎﻛێﺘــﯽ ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾﯽ ﺑﻜﺎت و ﻟە دەﺳــەﺗﺪا ﺑێﺖ“ .ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ
ﺑەﭘﺸﺘﺒەﺳﺘﻦ ﺑە ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻣەدەﻧﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و ھﺎوﭼەرﺧﺎﻧــە ،ﻟەﻻﯾەك ﺑﻮوﻧﯽ ھێﺰی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ و ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛــﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺋــەم ﺟﯚرە ﺧەﺑــﺎت و ژﯾﺎﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧەﯾە، ﭼﺎودێﺮﯾﻜﺮدﻧــﯽ ھەروەھــﺎ دەﺳــەﺗﯿﺶ ﺑەﺋﺎﻣﺮازی ﻣەدەﻧﯽ و ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧەی ﺧﯚی ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺗــﺮی ژﯾﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا .ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو ﻛﯚﻣەڵﮕﺎﻧەی ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯿﺎن ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑەﻛﯚﻣەڵەی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﺎن ﻟە ﻗەڵــەم ﺑﺪەﯾﻦ، ﺑــەم ﻟەﮔــەڵ ﺋەﻣەﺷــﺪا دەﺑێ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﺧﯚﯾﺸﯽ ﭼﯿﯿە و دەﺑێ ﭼﯚن ﺑێــﺖ و ﭼﯚن ﻛﺎری ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧﯽ ﺑﻜﺎت و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧــﯽ رووﺧﺎﻧــﺪن و ﻟەﻛەدارﻛﺮدﻧﯽ دەﺳەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧەﺑێــﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ دەﺑــێ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﭼﺎﻛﺴــﺎزی و ﭼﺎودێﺮﯾﻜــﺮدن و ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯽ ﺋەدای دەﺳەت ﺑێﺖ ﻟەرێﮕــەی ﮔﺮﺗﻨەﺑــەری ﺋﺎﻣﺮازی ﻣەدەﻧــﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە و ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﭘێﻨﺎوی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ دەﺳﺘﻮور و ﯾﺎﺳﺎ و ﺑەرژەوەﻧﺪی و ﻣﺎف و ﺋﺎزادی ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﺪا. ھــﺎوﻛﺎت ﺑەﺣﻮﻛﻤﯽ ﺋــەوەی ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دەﺳەت ﺑە ھەﻧﺪێ ھﯚﻛﺎر ھێﺸــﺘﺎ ﻓﯚرﻣەڵە ﻧەﺑﻮوە ﻟە ﭼﻮارﭼێــﻮەی دەوڵەﺗﯽ ﻓەرﻣﯿــﺪا و دەﺳــەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ھەﯾە ،دەﺳــەﺗﯿﺶ ﻟێﺮە ﻟەڕووی ﻟێﻜﺪاﻧەوەی زاﻧﺴــﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە وەك ھەر دەﺳــەﺗێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟەھەر ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺗــﺮی دﻧﯿــﺎ ،ھەﻣﺎن ﺋەﮔــەری ﺗﺎﻛڕەوﯾﺒﻮون و ﺋەﮔەری دەﺳــﺘﺪرێﮋﯾﻜﺮدﻧە ﺳــەر ﻣــﺎف و ﺋــﺎزادی و ﯾﺎﺳــﺎ و ﺳﯿﺴــﺘﻢ و ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ھەﯾە،
ﺑەﻣﺎﻧــﺎی ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی دەﺳــەت ﻧﺎﯾەت ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﺋﺎﻣﺮازی ﭼﺎودێﺮﯾﻜﺮدﻧﯽ دەﺳەت و ﺋەدای ﺑەردەواﻣﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ،ﺑەﺟﯚرێﻚ ﺗﺎﺗﻮێــﯽ ھەﻧــﮕﺎو و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت دەﻛﺎت ﺟێﺴــﺖ ﻟێﺮەدا دﯾﺴﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻮوﻧــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧە و ھەروەھﺎ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯽ دەﺳەت و ﭼﺎودێﺮﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋەدای دەﺳەت. ﺑﯚﯾە ﻟێﺮەوە دﯾﺴﺎن ﺋەوە دەﺧەﯾﻨە ﺳــەر وەﻣــﯽ ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرەﺗﺎ ﻛە ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن ﺑﯚﭼﯽ و ﭼﺎودێﺮﯾﻜﺮدﻧــﯽ دەﺳــەت ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﭼﯿــﺪا ،ﻛە ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ھێــﺰ و دەﻧﮕﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧە ﺑەﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳــەروەرﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎ و ﺑــەرەو ﭘێﺸﺒﺮدﻧﯽ رەوﺷــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و ھێﺸــﺘﻨەوەی ژﯾﺎﻧﯽ ﻣەدەﻧﯽ و ﺑەرﮔﺮﯾﻜــﺮدن ﻟە ﻣــﺎف و ﺋﺎزادی ﺗﺎﻛەﻛەﺳﯽ و دەﺳﺘەﺟەﻣﻌﯽ ﺧەڵﻚ ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەدا. ﭼﺎودێﺮﯾﻜﺮدﻧﯽ دەﺳەت و ﺑﻮوﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﯚﭼﯽ؟ ﺑەﭘﺸﺘﺒەﺳﺘﻦ ﺑەو دوو ﺑﯚﭼﻮوﻧەی ھەرﯾەﻛــە ﻟە)ﻣﯚرﯾــﺲ دﯾﭭﺮﺟە و ﺳــﺎﻧﺖ ﺟێﺴــﺖ( ،ھەروەھــﺎ
ﺋــەوا ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑەھێﺰﮔەﻟێﻜــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ھەﯾــە ﻛــە ﻟــە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﯾﺎﺳــﺎ و ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧﻮێ و ﻣەدەﻧﯿﺪا ﭼﺎودێﺮی ﺑﻜــەن .ﭼﻮﻧﻜــە ﺑەداﻧﭙێﺪاﻧﺎﻧــﯽ ﺧــﻮدی دەﺳــەت ،ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗﯽ و ﭘێﺸــێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎ و دﯾﺎردەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎدا ھەﯾە و ﺋەم ﻛێﺸــە و ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗﯿﯿﺎﻧــەش دەﺷــێ ﺑەھﯚی ھێﺰە ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧەﻛﺎﻧەوە ﻧەھێڵﺮێــﻦ و ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜﺮێﻦ. ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺗــﺮی ﺑﻮوﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﻜﺮدﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮی دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ھەوڵﺪان ﺑــﯚ ﻛﺎر ﺗێﻜﺮدﻧــﯽ دەﺳــەت ﻟە ﺑەراﻣﺒــەر ﺑەﺟێﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەرﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺑەراﻣﺒــەر ﺑەھﺎووﺗﯿﯿــﺎن و زﯾﺎﺗﺮ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯿﺎن و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻣﺎف و ﺋﺎزادﯾﯿە ﺗﺎﻛەﺳﯽ و ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛﺎن. دەﺳەت و ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن
و دﯾﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﭼﻮارۆﭼێﻮەی ﻛﺎرﺗێﻜﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ھەرﭼەﻧــﺪە ﻟــەدوای راﭘەڕﯾﻨــﯽ ﺑەھــﺎری 1991ەوە ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺣﻜﻮوﻣەت و دەﺳەﺗﯽ ﻛﻮردی ﺑﻮوﻧــﯽ ھەﺑــﻮوە ،ﺑەم ﺗﺎ ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﯽ ﻋێﺮاق ﺳﺎڵﯽ ) (2003زەﻣﯿﻨەی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑەﺷــێﻮەﯾەك دەﺳەت و ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﭘێﻜەوە ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻣەدەﻧﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﺪا ﻛﯚ ﺑﻜﺎﺗەوە ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ زۆر زۆر ﻛەم ﺑﻮوﻧﯽ ھەﺑــﻮوە ،ﺑەم ﻟەو دﯾﺮۆﻛە ﺑەدواوە و ﺑەھــﯚی ﺗێﻜەوﺑﻮوﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﭘﺮۆﺳــە ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق و ھﺎﺗﻨەﺋﺎرای ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ و ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎن ،ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑــەرەو ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻣەدەﻧﯿﯿﺎﻧە دەڕوات و ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﺎڵﯽ ) 2005و 2009و (2010ﺑەڵﮕــەی راﺳــﺘﯽ ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗەن .ﻟەﻣﺎوەی راﺑﺮدووﺷﺪا ﺑﻮوﻧــﯽ ھێــﺰی ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن ھەرﭼەﻧﺪە زۆر ﻛﺎرا ﻧەﺑﻮون ،ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑــﻮون ﻟە ھێــﺰە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﺟﯿــﺎوازی دﯾــﺪ و ﺗێڕواﻧﯿــﻦ و ﺷــێﻮاوی ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧەوە(، ﻟەﮔەڵ رۆژﻧﺎﻣەﮔــەری ﺋەھﻠﯽ ﻛە ﺳــەرەﺗﺎﻛەی زﯾﺎﺗــﺮ ﺑەرۆژﻧﺎﻣەی )ھﺎوﺗــﯽ(ی دەﺳــﺘﯽ ﭘــێ ﻛﺮد و ﺗــﺎ دەﮔﺎﺗــە ﺳــەرھەڵﺪاﻧﯽ ھێﺰی ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧﯽ ﻧــﻮێ وەك ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان .وەﻟێ ﻟەﮔەڵ ﺋەم ﺟﻮوﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھێﺸﺘﺎ ﺑﻨەﻣــﺎ ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺷێﻮازی ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻣەدەﻧﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯿﺎﻧە ﻧەﺧەﻣڵﯿﻮە و ﺋەم ﻧەﺧەﻣڵﯿﻨەش ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟەﻻﯾەك ﺑﯚ ﺳەر ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾە و ھەم ﻣەﺗﺮﺳﯿﺸﯽ ﺑﯚ ﺳەر ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺋﺎراﺳﺘەی ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻧێﻮان ھێﺰەﻛﺎن ھەﯾە. ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ھﺎﺗﻨەﺋــﺎرای ھەﻧﺪێ ﻟــەو رووداواﻧەی ﻣــﺎوەی راﺑﺮدوو ﮔﺮژﯾﯿەﻛﯽ وای دروﺳﺖ ﻛﺮد ،ﻛە ﻣەﺗﺮﺳﯽ ھەﺑﻮو ﺑﯚ ﺳەر ﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽ ﻛەﺷﻮھەوای ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن .ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟێﺮە ﺑــەدواوە ھەم دەﺳــەت و ھەم ﺑەرەی ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚﻧﯿﺶ ﻟە ھەوڵﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﯾﺎﺳــﺎی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻣەدەﻧﯿﯿﺎﻧەی ﻧێــﻮان ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑﻦ، ﭼﻮﻧﻜە ﻟەﻻﯾــەك ﺑەﺑێ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭼﻮارﭼێﻮی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟە ﻧێﻮان دەﺳــەت و ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧﺪا، ﻣەﺣﺎڵە ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﻟەﻻﯾەك ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾــﯽ ھەرێﻢ ﺑﺒەﯾﻨە ﭘێﺸەوە و ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸەوە زەﻣﯿﻨــەی دەﺳﺘﺎودەﺳــﺘﻜﺮدن و ﺋﺎڵﻮﮔــﯚڕ ﭘێﻜﺮدﻧﯽ دەﺳــەت ﻛە ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛــﯽ ﺑﻨەڕەﺗــﯽ و ﮔﺮﻧﮕﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ و ﻣەدەﻧﯿﯿە ﺑڕەﺧﺴــێﻨﯿﻦ ،ﺑەﭘێﭽەواﻧــەوە ﺑە ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺋــەو ﭼﺎوارﭼێﻮەﯾە، ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﮔــەورە و ھەڕەﺷــەی رژد روو دەﻛﺎﺗــە ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭘێﻮەﻧﺪی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧێﻮان ھێﺰەﻛﺎن ﺑەدەﺳەت و ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧەوە ﺗێﻚ دەدات .ﺋەﻣــە ﺟﮕەﻟــەوەی ﺋێﻤە ﻟە ﺑــەردەم دەرﮔەﻛﺎﻧــﯽ ژﯾﺎﻧێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ و ﻣەدەﻧﯿﯿﺎﻧــەی ھﺎوﭼەرﺧﺪا دەھێڵێﺘەوە و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﭽﯿﻨە ﻧﺎوﯾەوە ﺑەم ﺷێﻮازەی ﺋێﺴﺘە، ﻛە ﺳﺎدەﺗﺮﯾﻦ ﭘێﺸﮫﺎت و رووداوی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻛەﺷﻮھەوای ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﻧێﻮان
ژﻣﺎرە ) ، (176ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 22 ،
ﯾەھﻮود ﻣﯿﻠەﺗێﻜﯽ زﯾﻨﺪوو
دەﺳەت و ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﯾﻮﺳﻒ ﻟەﺗﯿﻒ
17
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
18
ﻟە ھﯿﭻ ﻧﻤﺎﯾﺸێﻜﯽ ﻛﻮردی ﺑەﺷﺪارﯾﻢ ﻧەﻛﺮدووە ،زۆرﺟﺎر داوام ﻟێ ﻛﺮاوە ،ﺑەم ﺑەردەوام ﻛە ﻛﺎرێﻜﻢ ﻛﺮدووە ﻣەﺑەﺳﺘﻢ ﻟە ﻛﺎرەﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺋەوە ﻧەﺑﻮوە ﻣﯚدێﻞ ﺑێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ﻣەﺑەﺳــﺘﻢ زﯾﺎﺗﺮ ﺋەوەﺑﻮوە ﻛﺎرەﻛە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺧﯚی ھەﺑێﺖ ﻧەك ھەر دەرﻛەوﺗﻦ ،ﺑەم ﺑەﺷﺪاری زۆر ﺷﺘﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﯾﻢ ﻛﺮدووە..
ژﻣﺎرە ) ، (176ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 22 ،
ﮔﯚﯾﮋە رێﺒﻮار:
ﺳﻮﯾﺪی و ﻛﻮرد ﺑە ﻛﭽە ﺋﺎزاﻛە ﺑﺎﻧﮕﻢ دەﻛەن وﺷە /ﺷﺎﺧەوان ﺷێﺨﺎﻧﯽ ﮔﯚﯾﮋە رێﺒﻮار ﻛﭽــە ﻛﻮردێﻜﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﺳﻮﯾﺪە ،ﺋەو ﺧﺎوەن ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــە ،ﺑەم ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛەی ﻧەﺑﻮوەﺗە رێﮕﺮ ﻟە ﺑەردەم ﺳــەرﻛەوﺗﻨەﻛﺎﻧﯿﺪا. ﮔﯚﯾــﮋە ﻟە ﺑﻮاری ﻧﻤﺎﯾﺸــﻜﺎری ﺟﻠﻮﺑەرگ و رێﻜﻼﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و ﯾﺎرﯾﯽ راﻛەر و ﯾﺎرﯾﯽ ﺑﺎﺳــﻜە ﻛﺎر دەﻛﺎت و ﺑﻮوەﺗە ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺎر و ﯾﺎرﯾﺰاﻧێﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و ﺳﻮﯾﺪی ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧــﮓ .ﺋەو ﻟــە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷە“دا ﺗﯿﺸــﻚ دەﺧﺎﺗە ﺳەر ژﯾﺎن و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ. ﮔﯚﯾــﮋە رێﺒﻮار ﻛێﯿــە و ﻟە ﻛەﯾەوە دەﺳــﺘﺖ ﺑە ﻛﺎرﻛﺮدن وەك ﻧﻤﺎﯾﺸــﻜﺎر و ﯾﺎرﯾــﺰان ﻛﺮدووە؟ ﺳــﺎڵﯽ 1989ﻟە ﻛﯚﯾە ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوم .ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ 10ﺳــﺎڵﯿﯿەوە ﻟە ﺳــﻮﯾﺪ ﻟەﮔــەڵ ﺧێﺰاﻧەﻛەم دەژﯾــﻢ .ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2003ەوە ﺑەھﯚی ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەوە ﻟەﺳەر ﻛﻮرﺳــﯽ دەژﯾــﻢ .دوو ﺳــﺎڵ دوای ﻧەﺧﯚﺷــﻜەوﺗﻨﻢ واﺗــە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2005ەوە دەﺳــﺘﻢ ﺑەﻛﺎری ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺎری ﺟﻠﻮﺑەرگ ﻛﺮد ،ﻣەﺑەﺳــﺘﻢ ﻟەوە ﺋەوەﺑﻮو ﻛە ﻣﺮۆڤ ﺑە ھەﻣﻮو ﺷــێﻮەﯾەك دەﺗﻮاﻧێ ﺟــﻮان ﺑێﺖ و ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑەﺧــﯚی ﺑــﺪات چ ﺑﺘﻮاﻧێــﺖ ﺑڕوات ﯾﺎ ﻟەﺳــەر ﻛﻮرﺳﯽ ﺑێﺖ، ﻣەﺑەﺳﺘﯿﺸــﻢ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﻛﭽﺎﻧﯽ ﺳــەر ﻛﻮرﺳﯽ ﺑﻮو ﻛە زۆرﺑەﯾﺎن ﺑەداﺧــەوە ﻛە دەﻛەوﻧە ﺳــەر ﻛﻮرﺳــﯽ ،ﭘێﯿﺎن واﯾــە ژﯾﺎن ﻛﯚﺗــﺎی ھﺎﺗــﻮوە و وەك ﺟﺎران ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﺟﻮاﻧــﯽ ﻧﺎﺑﯿﻨﻦ ،ﺋەوە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﻣﻨە ﻟەو ﻛﺎرەدا ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2007و 2008 دەﺳــﺘﻢ ﺑەوەرزش ﻛﺮدووە و ﺧەﺗــﯽ ﺧێﺮاﺗﺮﯾــﻦ ڕاﻛﺮدﻧﯽ ﺳەر ﻛﻮرﺳﯿﻢ ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎوە، ﺟﮕە ﻟەوەش ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺑﺎﺳﻜەم. ﻟەﻛەﯾەوە دەﺳﺘﺖ ﺑە ﯾﺎرﯾﯽ ﺑﺎﺳــﻜە ﻛﺮدووە و ﻟە ﻛﺎم ﺗﯿﭗ ﯾﺎری دەﻛەﯾﺖ؟ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2011و ﻟــە ﺗﯿﭙﯽ Stockholm nackaدەﺳــﺘﻢ ﺑەﯾﺎرﯾﯽ ﺑﺎﺳــﻜە ﻛﺮدووە ،ﺋەو ﺗﯿﭙــە ﺳــﺎﻧە ﻟەﻧــﺎو ھەﻣﻮو ﺳــﻮﯾﺪ ﯾﺎری ﻟەﮔەڵ ﺗﯿﭙەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﺋەﻧﺠــﺎم دەدات ،ﻟە ﭼەﻧﺪ وﺗێﻜــﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺗﯿﭙﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دێﻦ و ﯾﺎری دەﻛەﯾﻦ ﺑەﯾەﻛەوە، ﺋەوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻣﺎﯾەی ﺧﯚﺷﺤﺎڵﯿﯿە ﺋەوەﯾە ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺗﯿﭙﯽ ﻛﭽﺎﻧﯽ ﯾﺎری ﻟە وﺗﯽ ﺳﻮﯾﺪ داﻣەزراوە ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟــﺎر و ﻟەوێﺶ وەك ﯾﺎرﯾــﺰان ﺑەﺷــﺪارم ،ﺋەو ﺗﯿﭙە ﯾﺎری ﻟەﮔــەڵ ﺗﯿﭙﯽ وﺗەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی ﺳﻮﯾﺪ دەﻛﺎت ،ﯾەﻛەم
ﺋەﮔەر ﺧەون و ھﯿــﻮای زﯾﻨﺪوو ھەﺑێﺖ ﺋﺎواﺗﯽ ھەﻣﯿﺸە زﯾﻨﺪووش دەﺑێﺖ ،ﺑــەم ﮔﺮﻧﮕە ﻛﺎری ﺑﯚ ﺑﻜﺮێ ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﺧەون ﺑێﺖ ﺟﺎر ﻛە ھﺎﺗﻤە ﻧﺎو ﺑﻮاری وەرزش ﺑﯚ ﺳــﺎڵﯽ 2007دەﮔەڕێﺘەوە، دوو ﺳﺎڵ ﻟەﺳەر ﯾەك ﺑەﺷﺪاری ﯾــﺎری ﺧێﺮاﺗﺮﯾــﻦ راﻛــەری ﻛﻮرﺳــﯿﻢ ﻛﺮد و ھەردوو ﺳﺎڵ ﺑﻮوﻣــە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ راﻛــەری ﻛﻮرﺳﯽ و ﻧﺎﺳــﻨﺎوی ﯾەﻛەﻣﻢ ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎ ،ﺋەوەش ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧە ﺑﻮو ﻛە ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ ﺧﯚم ﺑﻮون ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە دووﺟﺎر ﭼﻮوﻣەﺗە دەرەوەی ﺳﻮﯾﺪ و ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2015ﻟە ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ و ﺳﺎڵﯽ 2016ﻟــە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ وەرزﺷــﻢ ﻛﺮدووە. ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑەﺷــﺪاری ھﯿﭻ ﻧﻤﺎﯾﺸــﯽ ﻛﻮردی و ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺖ ﻛﺮدووە؟ ﻟە ھﯿــﭻ ﻧﻤﺎﯾﺸــێﻜﯽ ﻛﻮردی ﺑەﺷــﺪارﯾﻢ ﻧەﻛﺮدووە ،زۆرﺟﺎر داوام ﻟێ ﻛﺮاوە ،ﺑەم ﺑەردەوام ﻛە ﻛﺎرێﻜﻢ ﻛﺮدووە ﻣەﺑەﺳــﺘﻢ ﻟە ﻛﺎرەﻛــە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺋەوە ﻧەﺑﻮوە ﻣﯚدێﻞ ﺑێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ﻣەﺑەﺳــﺘﻢ زﯾﺎﺗﺮ ﺋەوەﺑﻮوە ﻛﺎرەﻛە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺧــﯚی ھەﺑێــﺖ ﻧــەك ھــەر دەرﻛەوﺗﻦ ،ﺑەم ﺑەﺷــﺪاری زۆر ﺷﺘﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﯾﻢ ﻛﺮدووە، وەك ﻟــە ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧەﻛﺎن و ﻟە ﺑﯚﻧــە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن ،دژی
ﺋێﺴﺘە ﺗﯿﭙﯽ ﻛﭽﺎﻧﯽ ﯾﺎری ﻟە وﺗﯽ ﺳﻮﯾﺪ داﻣەزراوە ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎر و ﻟەوێﺶ وەك ﯾﺎرﯾﺰان ﺑەﺷﺪارم
ﺗﺎﻗﻤــﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ داﻋﺶ و ﺑﯚ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﻜﺮدن ﻟــە ﻛﯚﺑﺎﻧێ ﻟەﮔــەڵ ڕەوەﻧﺪی ﻛــﻮردی ﻟە ﺳﺘﯚﻛﮫﯚڵﻢ ﺑەﺷــﺪاری رێﭙێﻮان و ﭼﺎﻻﻛﯿﻢ ﻛﺮدووە ،ﺳەرەﺗﺎی ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﻢ ھەﻣﻮوی ﺑﯚ ﺳــﻮﯾﺪ ﺑــﻮوە ،رێﻜﻼﻣەﻛﺎن ﻟە ﺳــﻮﯾﺪ ﭘﯿﺸــﺎن دراوە ،ﺑەم ﺳﺎﻧﯽ ﻛﯚﺗــﺎ دوو ﻛﺎرم ﻛــﺮدووە ﺑــﯚ دەرەوە ﺑﻮوە ،ﺋەوەش ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻢ ﻛە ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﻛﻮرﺳــﯽ pantheraﺑﻮو ﻛــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻢ ﭘێــﻮە ﻛــﺮا ﺋــەو ﻛﺎرە ﺑﻜەم، ﺋەوﯾﺶ ﺑەوێﻨــە و ﭬﯿﺪﯾﯚ ﻛﺎری ﺑﯚ ﻛﺮاوە ﻟە ﺳــﻮﯾﺪ و ﺋەوروﭘﺎ و ﺋەﺳــﯿﻨﺎ و ﺋەﻓﺮﯾﻘﯿﺎ و ﺑەرازﯾﻞ و زۆر وﺗــﯽ ﺗﺮﯾﺶ ،ﻟەم دوو ﺳﺎڵەی ﻛﯚﺗﺎ ﻟەﻻﯾەن ﺳێ ﺗﯚڕی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دەرەوەی ﺳــﻮﯾﺪ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻢ ﭘێــﻮە ﻛﺮا ﻟە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎ و ﺑەرازﯾﻞ، ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟەو ﺳێ ﺗﯚڕە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﻛﭽﺎن ﺑﻮو و ﺋێﺴــﺘە ﺑﯚ ھەردوو ڕەﮔەزی ﻛﭻ و ﻛﻮڕە ،ﻣەﺑەﺳﺖ ﻟــەو ﺗﯚڕاﻧە ﺋەوەﯾــە ﻛە ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳێﻜﯽ ﺑەﺗﻮاﻧﺎ ﻟەﺳەر ﻛﻮرﺳﯽ ھەرﯾەﻛــە و ﻟــە ﺑﻮارێﻜــەوە ھەﻣــﻮو ﻛﺎت وێﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑو دەﻛﺮێﺘەوە ،ﺑەﺧﯚﺷــﺤﺎڵﯿﯿەوە ﻣﻨﯿﺶ ﯾەﻛێﻜﻢ ﻟەو ﻛەﺳــﺎﻧە، ھەم وەك ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺑﺎﺳﻜە ھەﻣﻮو وەك ﻣﯚدێﻞ ،ھەﻣﻮو ﻛەﺳــﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﻛە ﻟەﺳــەر ﻛﻮرﺳﯿﻦ ،ﻟەو ﺗﯚڕاﻧە ﻛــﯚ ﻛﺮاوﻧەﺗەوە و ﺑﯚ ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻛە دەﻛەوﻧە ﺳــەر ﻛﻮرﺳــﯽ و ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻛە ژﯾﺎﻧﯽ ﻛﻮرﺳﯽ ﻗﺒﻮوڵ ﻧﺎﻛەن ،ﺗﺎ
ﺑﺒﯿﻨﻦ ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳێﻚ ھەرﯾەﻛە و ﻟــە وﺗێــﻚ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗــﯽ ﺳــەرﺑﻜەوێﺖ ﺋەﮔەر ﻟەﺳــەر ﻛﻮرﺳﯿﺶ ﺑێﺖ. ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ھەوڵﯽ ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛــﻮرد و ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﻛﻮردی دەدەﯾﺖ ﺑە دﻧﯿﺎ؟ ﺑــﯚ ھــەر ﺷــﻮێﻨێﻚ دەﭼﻢ و ﻟەھەر ﺷﺘێﻚ ﺑەﺷﺪاری دەﻛەم ﯾەﻛﺴەر دەڵێﻢ ﻛﻮردم و ﺑﺎﺳﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛــەم ،ﻛەﻣێﻚ ﻟە وێﻨەی ﺟﻮاﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﺧﯚم ﮔﺮﺗﻮوﻣە ﺋەو ﻛﺎﺗﺎﻧەی ﻛﺎت ھەﯾە ﭘﯿﺸــﺎﻧﯿﺎن دەدەم، زۆرﺟﺎر ﭘﺮﺳﯿﺎری ﭘێﺸﻤەرﮔەم ﻟێ دەﻛەن ،ﻣﻨﯿﺶ وێﻨەﯾەﻛﯽ ﺑﺎوﻛﻤﯿﺎن ﭘێﺸﺎن دەدەم ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔﺎﯾەﺗﯽ ﻛە ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑــﻮوە ،زۆرﺟــﺎر ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﻧﺎوەﻛەم ﻟــێ دەﻛەن ﻛە ﻣﺎﻧﺎی ﭼﯿﯿە؟ ﭘێﯿــﺎن دەڵێﻢ ﻧﺎوەﻛەم ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ھەﯾە ﻛە ﺷﺎﺧێﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ،ھﯚﻛﺎری ﺋەو ﻧﺎوەش ﺋەوەﯾــە ﻛە ﺑﺎوﻛﻢ زۆرﺑــەی ﺗەﻣەﻧــﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔﺎﯾەﺗﯽ ﻟەو ﺷﺎﺧە ﺑەﺳــەر ﺑﺮدووە ﺑﯚﯾــە ﺋەو ﻧﺎوەی ﻟێ ﻧــﺎوم ،ﺋەواﻧﯿﺶ ﭘێﻢ دەڵێﻦ :ﺗﯚ وەك ﺷــﺎخ ﺑەھێﺰ و ﺋﺎزای ،زۆر ﺟﺎرﯾﺶ ﭘێﻢ دەڵێﻦ ﻛﭽﯽ ﺷﺎخ. ھﯚﻛﺎر ﭼﯿﯿە ﭘﺰﯾﺸﻜﺎن ﻟە ﺳﻮﯾﺪ دەﺳﺘەوەﺳﺘﺎﻧﻦ ﺑە ر ا ﻣﺒــە ر ﭼﺎ ر ە ﺳــە ر ﻛﺮ د ﻧﯽ ﻧە ﺧﯚ ﺷــﯿﯿە ﻛە ت ؟ ﺋەﮔەر ﭼــﺎك ﺑﺒﯿﺘەوە ﯾەﻛــەم ﻛﺎر ﭼــﯽ دەﻛەﯾﺖ؟ ھــﯚﻛﺎری ﺋــەوەی ﭘﺰ ﯾﺸــﻜە ﻛﺎ ن ھﯿﭽﯿﺎن ﭘێ ﻧەﻛﺮاوە ﺑــﯚم ،ﺋەوەﯾــە ﻛە ھەرﮔﯿﺰ ﺷﺘێﻜﯽ ﻟەو ﺷێﻮەﯾەﯾﺎن ﻧەدﯾﻮە ﻛە ﺑەﺳــەر ﻣﻦ ھﺎﺗﻮوە،
ﻟەﻻﯾﺎن ﺳــەﯾﺮە ،ﺑﯚﯾە ھﯿﭽﯿﺎن ﭘێ ﻧەﻛــﺮا ،ﺑﯿﺮ ﻟە ﭼﺎﻛﺒﻮوﻧەوە ﻧﺎﻛەﻣەوە ،ﺑەم ﺳــێ ﻛەس ھەن ھەﻣﻮو ﻛﺎت ﯾەك ﺋﺎواﺗﯿﺎن ھەﯾە ﺋەوﯾﺶ داﯾــﻚ و ﺑﺎوﻛﻢ و داﯾە ﮔەورەﻣە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ھەﻣﻮو ھەﻓﺘەﯾەك داﯾە ﮔەورەم ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻢ ﭘێﻮە دەﻛﺎت و دەڵێــﺖ :ﮔﯚﯾﮋە ﭼﺎك ﺑﻮوﯾﺘەوە؟ ﺋەم ﺟﺎرە ﻛە ھﺎﺗﯿەوە ﺑەﭘێﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺧــﯚت وەرەوە، ﻣﻨﯿﺶ ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﺑەرﺋەوە ﺣەزم ﻛﺮدووە ﺋەﮔەر ﺑﯚ ﯾەك ﺟﺎرﯾﺶ ﺑێﺖ ﻟەﺳەر ﭘێﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚم ﺑڕۆم ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋەو ﺋﺎواﺗەی ﺋەو ﺑەدی ﺑێﺖ. ﻟەﮔەڵ ﺧﻮێﻨﺪن ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺖ ﭼﯚﻧە؟ ﺧﯚﺷﺒەﺧﺘﺎﻧە ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ زاﻧﻜﯚم ﺗەواو ﻛــﺮدووە ،ھەروەك ﭼﯚن ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﻟە زۆر ﺑﻮار ﺳــەرﻛەوم، ﺧﻮێﻨﺪﻧەﻛەﺷــﻢ ﯾەﻛێــﻚ ﺑﻮو ﻟەﺧەوﻧەﻛﺎﻧﻢ ﻛە ﺗەواوی ﺑﻜەم، ﺑەﺷــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﻢ ﻟــە ﻛﯚﻟێﮋی ﺋﺎﺑﻮوری ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺳﺘﯚﻛﮫﯚڵﻢ stockhetolm universitﺗەواو ﻛــﺮدووە و ﻟەو ﺑﻮارەﺷــﺪا ﻛﺎر دەﻛەم. ﺧەون و ھﯿﻮا و ﺋﺎواﺗﺖ زۆرە، ﺋەﻣە ﺑﯚﭼﯽ دەﮔەڕێﻨﯿﺘەوە؟ ﺋەﮔەر ﺧەون و ھﯿﻮای زﯾﻨﺪوو ھەﺑێــﺖ ﺋﺎواﺗــﯽ ھەﻣﯿﺸــە زﯾﻨــﺪووش دەﺑێــﺖ ،ﺑــەم ﮔﺮﻧﮕە ﻛﺎری ﺑﯚ ﺑﻜﺮێ ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﺧەون ﺑێﺖ ،ﻛەﺳــﺎﻧێﻜﯽ زۆر ﻟە ﭘﺸــﺘﻤﺪان ﻟە دوای داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﻢ ،ھەر ﺷﺘێﻜﻢ ﻛﺮدﺑێﺖ ﯾﺎ ﺑﯿﻜەم ،ﯾەك دﻧﯿﺎ دەﺳﺘﺨﯚﺷﯿﻢ ﺑﯚ دێﺖ و ﯾــەك دﻧﯿﺎ ﭼەﭘڵەم ﺑﯚ ﻟــێ دەدرێﺖ ﺑﯚ ﺋــەوەی زﯾﺎﺗﺮ ﺑەردەوام ﺑﻢ ،ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەش ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳــﺎﻧێﻜﯽ ﺳــﻮﯾﺪی و ﻛﻮردن ﻛە زۆر ﺷــﺎﻧﺎزﯾﻢ ﭘێﻮە دەﻛــەن و ھە ﻣــﻮ و ﻛﺎ ت
ﺑﯿﺮ ﻟــەوە ﻧﺎﻛەﻣەوە ﻛــە ﺗﻮاﻧﺎی رۆﯾﺸﺘﻢ ﻟە دەﺳﺖ داوە ،ﭼﻮﻧﻜە ھەﻣﻮو ﺋەو ﺷﺘﺎﻧە دەﻛەم ﻛە ھەر ﻛەﺳێﻜﯽ ﺗﺮی ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ دەﯾﻜﺎت زۆر زﯾﺎﺗﺮﯾﺶ دەﻛەم دەﺑﯿﺴﺘﻦ ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﻛﺎرێﻜﻢ، دەﺳﺨﯚﺷــﯿﻢ ﻟــێ دەﻛــەن و ﺑەردەوام ﺑەﻛﭽــە ﺋﺎزاﻛە ﺑﺎﻧﮕﻢ دەﻛــەن ،ﺧەوﻧﯽ ﻣﻦ ﺋەوﻛﺎت ﺑــﻮو ﻛــە دوای دوو ﺳــﺎڵ ﻛﺎﺗــێ ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛەم ﻗﺒﻮوڵ ﻛــﺮد ،ﺋــەوﻛﺎت ﺧەوﻧەﻛﺎﻧﻢ ﻟەﻻ دروﺳــﺖ ﺑــﻮو ،زۆرﺑەی ﺋەو ﻛﺎراﻧەی ﺧــەون و ھﯿﻮای ﮔــەورەی ﻣﻦ ﺑــﻮون ،ﻛﺎرم ﺑﯚ ﻛﺮد و ﺗێﯿﺪا ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻮوم، ﺋەﮔەرﭼﯽ زۆرﺟــﺎر رێﮕەﻛﺎﻧﻢ زۆر دوور و درێــﮋ ﺑــﻮون ﯾﺎﺧﯚ ﭘڕ ﺑــﻮون ﻟە ﺋﺎزار ،ﺑەم ﺣەز و ﺧەوﻧەﻛﺎﻧــﻢ زۆر ﻟەوە ﮔەورەﺗﺮ ﺑﻮون ﻛە وازﯾﺎن ﻟێ ﺑﮫێﻨﻢ. رێــﻜﻼم و ﻧﻤﺎﯾﺸــﻜﺎری و ﺧﻮێﻨﺪﻧــﺖ ﺗەواو ﻛــﺮدووە و ﯾﺎرﯾﺰاﻧــﯽ وەرزﺷــﯿﺖ ،ﺋەﻣﺎﻧە زۆرﺟﺎر ﺑە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻧﺎﻛﺮێﺖ ،ﺑەم ﺋەوە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺘﺎن
ﺋﺎوات و ﺧەوﻧــﯽ ھەﺑێﺖ ﺋەوە ھﯿــﭻ ﺷــﺘێﻚ ڕێﮕﺮ ﻧﯿﯿــە ﻟە ﺑەردەﻣﯽ ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺋەوە ﻣﺮۆﭬە ﺧﯚی رێﮕﺮە ﻟە ﺑەردەم ﺧﯚی و رێﮕەﻛﺎﻧﯽ ،ﺋەو ﻛﭽەی ﺋەوﻛﺎت و ﺋەو ﮔﯚﯾﮋەﯾەی ﺋێﺴﺘە ھەروەك ﺟﺎراﻧــﻦ ،ﺑەم ﭼەﻧﺪ ﺷــﺘێﻚ ﮔــﯚڕاوە ،ﺋەوﯾــﺶ ﺑەھێﺰﺗﺮ و ﺋﺎزاﺗﺮ و ھەوڵﺪان ﺑﯚ ﺷﺘﯽ ﻧﻮێﯿە ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ ھەر ﻟە ﺑﯿﺮم ﻧەﺑﻮوە، ﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛەم وەك ھﺎوڕێﯿەك و وەك ﭘﺎرﭼەﯾەك ﻟە ﺧﯚم ﺳــەﯾﺮ دەﻛــەم ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺷــﺘەﻛﺎن ﺑە ﺟﻮاﻧﯽ ﺳــەﯾﺮ ﺑﻜەی و ﻗﺒﻮوڵﯽ ﺑﻜەﯾﺖ ،ﺷــﺘەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺧﯚﯾﺎن ﺟﻮان دەﺑﻦ و ﻗﺒﻮوڵﺖ دەﻛەن. ﺣەز دەﻛەﯾــﺖ ﺑﮕەڕێﯿﺘەوە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ھــﺎوﻛﺎری ﺋەو ﻛﭽﺎﻧــە ﺑﻜەﯾــﺖ ﻛە ﺗﻮوﺷــﯽ ھەﻣﺎن ﻧەﺧﯚﺷﯽ ﺑﻮون؟ ﺋــەوە ﺧەوﻧــﯽ ﻣﻨــە ڕۆژێﻚ
ﺋەوە ﺧەوﻧﯽ ﻣﻨە ڕۆژێﻚ ﻟە ڕۆژان ﺑﮕەڕێﻤەوە و ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎر ﺑﻜەم ﺑەﺷێﻮەی ﺧێﺮﺧﻮازی دا ﺧﺎوەن ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻦ؟ ﺑﯿﺮ ﻟەوە ﻧﺎﻛەﻣــەوە ﻛە ﺗﻮاﻧﺎی رۆﯾﺸﺘﻢ ﻟە دەﺳﺖ داوە ،ﭼﻮﻧﻜە ھەﻣﻮو ﺋەو ﺷــﺘﺎﻧە دەﻛەم ﻛە ھەر ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺗﺮی ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ دەﯾــﻜﺎت زۆر ز ﯾﺎ ﺗﺮ ﯾــﺶ د ە ﻛــە م ، ﻣــﺮ ۆ ڤ ﺋە ﮔــە ر
ﻟــە ڕۆژان ﺑﮕەڕێﻤــەوە و ﻟــە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺎر ﺑﻜەم ﺑەﺷێﻮەی ﺧێﺮﺧــﻮازی ،ھەروەھﺎ ڕۆژاﻧە ﻧﺎﻣەی زۆرم ﺑﯚ دێﺖ ﻟە ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺳەر ﻛﻮرﺳﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە، ﻟەﮔەڵ ھەﻧﺪێﻜﯿــﺎن ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻢ ھەﯾە و ﺗﻮاﻧﯿﻮﻣە ھەﻧﺪێ ﺷــﺖ ھەﯾە ﻛە داواﯾﺎن ﻛﺮدووە ﺑﯚﯾﺎن ﺑﻨێــﺮم ،ھەﻧﺪێﻚ ﺷــﺖ ھەﯾە ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻢ ﺑﯿﻨێﺮم ﺑﯚﯾــﺎن ،ﺑەم رێﮕــەم ﭘﯿﺸــﺎن داون ﻛــە ﻟە وﺗﯽ ﺗــﺮ ﺑﯿﻜڕن ،ﺣەز دەﻛەم رۆژێﻚ ﺑﮕەڕێﻤەوە و ﻟە ﻧﺰﯾﻜەوە ھﺎوﻛﺎرﯾﯿــﺎن ﺑﻜــەم و ﺋــەو ﺷــﺘﺎﻧەی ﻟێﺮە دەﻛﺮێﺖ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﭘﯿﺸــﺎﻧﯿﺎن ﺑﺪەم ﻛــە دەﻛﺮێﺖ، ز ۆ ر ﺟــﺎ ر ﺋە و ە ﻧﺪ ە م ﻧﺎﻣــە ﺑﯚ د ێــﺖ
ھﻮﻧەر
دﻛﺘﯚر ﻧﻪرﯾﻤﺎن ﺧﯚﺷﻨﺎو:
ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێﯽ ﻻﺗﯿﻨﯽ ﻛێﺸﻪی زۆره
زﯾﻨﺪوو ﺑﻮوە ،ﺧﺎﻧﯽ )(1707 – 1650 دﯾﺮۆﮐﯽ ژﯾﺎن و ﻣﺮدﻧﯿەﺗﯽ ،ﺑەﭘێﯽ ﺷــەڕﺣﯽ ﻣﻮدەڕﯾﺲ ,ﻧﺎﻟﯽ )(1800 ژﯾﺎوە ،ﺑە وﺗەی ﺳــەﺟﺎدی ،ﺳﺎﻟﻢ ) (1866 – 1880ﻣێــﮋووی ژﯾﺎن و ﻣﺮدﻧﯿەﺗﯽ .ﺧﺎﻟﯿﻞ ﺧەﯾﺎﻟﯿﺶ ﺳﺎڵﯽ ) (1905ﮐﺘێﺒــﯽ ﺋەﻟﻔﻮﺑێﯽ ﺑە ﭘﯿﺘﯽ ﻋﺎرەﺑــﯽ داﻧﺎوە ,ﺟﮕە ﻟــەوەش ﺋەو ھەﻣــﻮو زاﻧﺎﯾەت ﺑــﯚ ﮐﺮدووەﺗەوە ﺷﺎﮔﺮدی ﺧەﻟﯿﻞ ﺧەﯾﺎﻟﯽ ،ﮐە ڕەﻧﮕە ھﯿﭽﯿﺎن ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﺋەو ﻧەژﯾﺎﺑﻦ؟ ﺋﻪم ﭘﺮﺳــﯿﺎرهت ،دوو ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ ﺟﯿﺎن و ﺗێﻜﻪڵ ﺑﻪ ﯾﻪﻛﺘﺮﯾﯿﻪوهت ﻛﺮدوون و ﻟﻪ ﯾﻪﻛﺘﺮﯾﯿﻪوهش دوورن .ﻟﻪﺑﺎرهی ﺑڕﮔــﻪی ﯾﻪﻛﻪﻣﯽ ﭘﺮﺳــﯿﺎرهﻛﻪت، ﺋﻪوهی ﭘێﻮهﺳــﺖ ﺑێﺖ ﺑﻪ وﺷــﻪی ﭘﻪرﺗﻮوك ،ﻛﻪ ﻟﻪ ﺑﻨﻪﭼﻪدا )ﭘﻪڕﺗﻮوك( ـــﻪ ،ﺑــﻪم ﻟێــﺮهدا ﯾﺎﺳــﺎﯾﻪﻛﯽ ﻓﯚﻧﯚﻟﯚﺟﯽ ﺑﻪﺳﻪردا ﺟێﺒﻪﺟێ ﺑﻮوه، ﺋﻪوﯾﺶ ﯾﺎﺳــﺎی ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ دهﻧﮕﻪ، دهﻧﮕﯽ ڕێﯽ ﻗﻪڵﻪو ﺑﻪ ڕێﯽ ﺳــﻮوك ﮔﯚڕاوه ،ﺋﻪﻣﻪش ﺑﯚ ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ دهرﺑڕﯾﻨﻪ، ھﻪرﭼﻪﻧﺪه ﺋێﻤﻪ ﺟﮕﻪ ﻟﻪ وﺷــﻪی ﭘﻪرﺗﻮوك ،وﺷﻪی )ﻛﺘێﺐ(ﯾﺶ ﺑﻪﻛﺎر دێﻨﯿﻦ ﻛﻪ وﺷــﻪﯾﻪﻛﯽ ﻋﻪرهﺑﯿﯿﻪ و ھﺎﺗﻮوهﺗﻪ ﻧﺎو زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی و ﺑﻮوهﺗﻪ ﺑﻪﺷــێﻚ ﻟﻪ ﻓﻪرھﻪﻧﮕــﯽ ﻛﻮردی و ﺑﻪرﮔێﻜﯽ ﻛﻮردی ﺑﻪﺳﻪردا ﭘﯚﺷﺮاوه.
ﺋــﻪوهی ﺋێﻤــﻪ ھﻪوڵﺪاﻧێﻜــﯽ ﺳــﻪرهﺗﺎﯾﯿﻪ ،ﺑــﻪم ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ ﺷﺘێﻜﯽ ﻧﻮێ و ﺗﺎزهﯾﻪ ،ﺑﻪو واﺗﺎﯾﻪی ﺋێﻤﻪ ﻟــﻪم ﻛﺘێﺒﻪﻣﺎﻧﺪا ﺑﻪراﻧﺒﻪر ھﻪر ) (37ﭘﯿﺘﻪﻛــﻪی ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ، ) (37ﭘﯿﺘﯽ ﻻﺗﯿﻨــﯽ داﺑﻨێﯿﻦ ،ﺋﻪﻣﻪ ﺷﺘێﻜﯽ ﻧﻮێﯿﻪ ،ﺑﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﺋﺎﺷﻨﺎﺑﻮوﻧﯽ ﺧﻮێﻨــﻪران ،ﻟێــﺮهدا ھﻪﻧﺪێﻜﯿﺎن دهﺧﻪﻣﻪ ڕوو: 1ـ ) :(Ŕ/ŕﺋﻪم ﭘﯿﺘﻪ ﻟﻪ ﺑﻨﻪڕهﺗﺪا ﻟﻪ ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێﯿﻪﻛﻪی ﺟﻪﻻدهت ﺑﻪدرﺧﺎن وێﻨﻪ و ﻧﯿﮕﺎری ﺑﯚ داﻧﻪﻧﺮاوه ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻟﻪ ﻛﺮﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳــﻪروو ڕێﯽ ﻗﻪڵﻪو )ڕ( ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﯚﯾﻪ ڕێﯽ ﻗﻪڵﻪو )ڕ( ﻟﻪ ﻻﺗﯿﻨﯽ ﺑﻪﯾﻪك ڕێﯽ ﺳﻮوك ) (rﻳﺎﻥ دوو ڕێﯽ ﺳﻮوك ) (rrدهﯾﻨﻮوﺳــﻦ ،ﺋﻪﻣﻪش ﺧﻪوﺷــێﻜﻪ ﻟﻪ ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێــﯽ ﻻﺗﯿﻨﯽ ھﻪﯾــﻪ ،ﺑــﻪم ﺋێﻤﻪ ھێﻤــﺎی )(ŕ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ )ڕ( ﻟﻪ ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێﯽ ﻛﻮردی ﺑﻪﭘﯿﺘﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ ﺑﻪﻛﺎر دێﻨﻴﻦ. دﯾﺎره ﻧﻪﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ڕێــﯽ ﻗﻪڵﻪو ﻟﻪ ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێﯽ ﻻﺗﯿﻨﯽ ﻛێﺸــﻪﯾﻪﻛﯽ زۆر ﮔﻪورهﯾﻪ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ واﺗﺎﻛﺎن زۆر ﺳﻪﯾﺮ دهﮔﯚڕێﻦ ،ﺑﻪ ﻧﻤﻮوﻧﻪ: Ker ﻛﻪر Ker ﻛﻪڕ birîn ﺑﺮﯾﻦ birîn ﺑڕﯾﻦ
Ĥacî ﺣﺎﺟﻰ Ĥec ﺣﻪج Ĥeb ﺣﻪب ﺑﯚ ﺳﻪرﺧﺴﺘﻨﯽ ﻛﺎرهﻛﻪﻣﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘﻪ ﻛﯿﺒﯚردی ﻛــﻮردی ﺑــﻪ ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێﯽ ﻻﺗﯿﻨﯽ ﺑﯚ ھﻪﻣﻮو ﭘﯿﺘﻪﻛﺎن داﺑﻨﺮێﺖ، ﻧﻪوهك ﻟﻪﺳــﻪر ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێــﯽ ﺗﻮرﻛﯽ ﻻﺗﯿﻨﯽ وێﻨــﻪی ﭘﯿﺘﻪﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردی داﺑڕێﮋرێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﻪداﺧﻪوه ﺋﻪو ﻻﺗﯿﻨﯿﯿﻪی ﻟﻪ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن و دهرهوهی وت ﺑﻪﻛﺎر دهھێﻨﺮێﺖ، ﺑﻪﺗــﻪواوی ﻟﻪﮔــﻪڵ زﻣﺎﻧﻪﻛﻪﻣﺎن ﻧﺎﮔﻮﻧﺠێــﺖ و ﻛﻪﻣﻮﻛﻮڕﯾﯽ ھﻪﯾﻪ، ﺑﯚﯾﻪ ﭘێﻮﯾﺴﺘﻪ ﺋﻪم ﻛﻪﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿﺎﻧﻪ ﭘڕ ﺑﻜﻪﯾﻨــﻪوه .ﻛﻪواﺗﻪ ﺋﻪﮔﻪر ﺋﻪﻣڕۆش ﺋــﻪم ھﻪوڵــﻪی ﺋێﻤﻪ ﺑﻪﺗــﻪواوی ﺟێﺒﻪﺟێ ﻧﻪﺑێﺖ ،ﺋﻪوا ﻟﻪ داھﺎﺗﻮودا
ﻟە ﻻﭘەڕە )(45دا ،ﻟە ﺑﺎﺳﯽ ڕۆڵ و ﻧﻮوﺳــﯿﻨەﮐﺎﻧﯽ ﺧەﻟﯿﻞ ﺧەﯾﺎﻟﯽ ) (8) ،(1926 – 1876ﺟﺎر وﺷــەی )ﭘەرﺗــﻮوک(ت ﺑــە )ڕێﯽ ﺳــﻮوک( ﻧﻮوﺳﯿﻮە ،ﮐە وﺷەﯾەﮐﯽ ﻟێﮑﺪراوە ﻟە وﺷەﮐﺎﻧﯽ )ﭘەڕ +ﺗﻮوک( ﭘێﮏ دێﺖ، ﻟە ﻻﭘەڕە )(49ی ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑﺎﺳــەﮐە، دەڵێــﯽ” :ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە ﺋەﻟﻔﻮﺑێﯽ ﮐﻮردی ﺑە ﭘﯿﺘــﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﺑوﺑﯚوە و ﻟەﻻﯾەن ﺷــﺎﻋﯿﺮاﻧﯽ ﮐﻮرد )ﻣەﻻی ﺟﺰﯾﺮی ،ﺋەﺣﻤــەدی ﺧﺎﻧﯽ ،ﻧﺎﻟﯽ، ﺳــﺎﻟﻢ (...ﭘەرەﯾﺎن ﺑــەم ﺋەﻟﻔﻮﺑێﯿە دا!“ ﺟﺎرێ ﻣــەﻻی ﺟﺰﯾﺮی ھەژار ﺳــﺎﻏﯽ ﮐﺮدووەﺗەوە ﻟە ﺷــەڕﺣﯽ دﯾﻮاﻧەﮐــەی ،ﮐە ﺳــەﺗەی ﯾﺎزدە
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ رۆژﻧﺎﻣە: رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح دەﺳﺘەی ﻧﻮوﺳەران :ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ھەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن 07701573407
ژﻣﺎرە ) ، (176ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 22 ،
وﺷە /ھەوﻟێﺮ )پ .ی .د .ﻧەرﯾﻤــﺎن ﻋەﺑــﺪو ﺧﯚﺷــﻨﺎو( ﺳــﺎڵﯽ 1978ژ ھەوﻟێﺮ ﻟەداﯾﮏ ﺑﻮوە ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە 58ﮐﺘێﺒﯽ وەﺷــﺎن ﮐﺮدووە ،ﻟــەم دﯾﻤﺎﻧەی ”وﺷە“دا ﻟەﺑﺎرەی دواﯾﻦ ﮐﺘێﺒﯽ ﺑە ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ )ڕێﻨﻮوس و ﺧﺎڵﺒەﻧﺪی( ﺗﻴﺸــﻚ دهﺧﺎﺗﻪ ﺳــﻪر ھﻪڵﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێــﯽ ﻻﺗﯿﻨﯽ و ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی ﭼﺎرهﺳﻪرﯾﯿﺎن دهﻛﺎت. ﺧﯚﺷﻨﺎو ﻧﯿﮕﻪراﻧﻪ ﻟﻪو رهﺧﻨﻪﻧﺎﻧﻪی ﺋﺎراﺳــﺘﻪی دهﻛﺮێﻦ ﺑﻪوهی ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑﻪ ﻧﺎوهڕۆك ﻧــﺎدات و ژﻣﺎرهی زۆری ﺋﻪو ﻛﺘێﺒﺎﻧــﻪی ﻻ ﮔﺮﻧﮕﻪ ﻛﻪ ﻧﺎوی ﺑﻪﺳﻪرﯾﯿﻪوه ﺑێﺖ و دهڵێ ”ﺑﻪداﺧﻪوه ﻛــﻮرد ھــﻪر ﺧﻪرﯾﻜــﯽ ﯾﻪﻛﺘــﺮ ﺷــﻜﺎﻧﺪﻧﻪوهن و ﻣﻦ دهﻣﯽ ﻛﻪﺳﻢ ﭘێﻨﺎﮔﯿﺮێ ،ﺑﻪم ﺧﺰﻣﻪﺗﯽ ﮔﻪﻟﻪﻛﻪم دهﻛﻪم ﺧﻪڵﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺋﻪﮔﻪر ﺷﺘێﻚ دهزاﻧﻦ ﺑﺎ ﺑﯿﻨﻮوﺳﻦ“.
ﻟﻪﺑﺎرهی ﺑڕﮔﻪی دووهﻣﯽ ﭘﺮﺳﯿﺎرهﻛﻪ، ﺋﻪوا ڕهﻧﮕﻪ ﺗﯚ ﺑﻪھﻪڵﻪ ﺗێﮕﻪﯾﺸﺘﺒﯿﺖ و ﺑﻪدﺣﺎڵﯿﺒﻮوﻧێــﻚ ھﻪﺑێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺳﻪرهﺑﺎﺳﯽ ﺧﻪﻟﯿﻞ ﺧﻪﯾﺎڵﯽ و ﺑﺎﺳﯽ ﺑﻪﺷێﻚ ﻟﻪ ﺷــﺎﻋﯿﺮان ،دوو ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ ﺟﯿﺎن و ﺑﺎﺳــﯽ ھﻪرﯾﻪﻛﻪﯾﺎﻧﻢ ﺑﻪﺟﯿﺎ ﻛﺮدووه ،ﻛﻪ ڕۆڵﯿﺎن ﻟﻪ ﭘێﺸﺨﺴﺘﻨﯽ ﺋﻪم ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێﯿﻪ ھﻪﺑﻮوه ،ﺑﻪو واﺗﺎﯾﻪی ﺗﯚ ﻛﺎﺗێ ﺑﺎﺳﯽ ھﻪر ﺑﺎﺑﻪﺗێﻚ ﺑﻜﻪﯾﺖ و ﺑﺘﻪوێــﺖ ڕۆڵﯿــﺎن دهرﺑﺨﻪﯾﺖ، دهﺑــێ ﺑﮕﻪڕێﯿﺘــﻪوه ﺑــﯚ دواوه، ھﻪرﯾﻪك ﻟﻪﻣﺎﻧﻪش ﺑﻪ ڕاﺳــﺘﻪوﺧﯚ و ﻧﺎڕاﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻛﺎرﯾﺎن ﺑﯚ ﺧﺰﻣﻪﺗﻜﺮدﻧﯽ ﺋــﻪم ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێﯿﻪ ﻟــﻪ ﺑﻪرھﻪﻣﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﻛــﺮدووه ،ﺑﻪھﯿﭻ ﻛﻠﯚﺟێﻚ ﻧﻪﻣﻮﺗــﻮوه ﺋﻪﻣﺎﻧــﻪ دوای ﺧﻪﯾﺎڵﯽ ﭘﻪرهﯾﺎن ﺑﻪ ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێﯿﻪﻛﻪ داﺑێﺖ .دﯾﺎره ﺑﻪدﺣﺎڵﯿﺒﻮوﻧﻪﻛﻪ ﻟﻪ ﺳــﻪرهﺑﺎﺑﻪﺗﯽ ﺷﺎﻋﯿﺮاﻧﻪوه دێﺖ ،ﻛﻪ دوای ﺧﻪﻟﯿﻞ ﺧﻪﯾﺎڵﯽ ﺋﺎﻣﺎژهم ﭘێﻜﺮدوون. ﺋــەو دەﻧﮕﺎﻧەی ﻟــە دﯾﺎﻟێﮑﺘﯽ ﮐﺮﻣﺎﻧﺠﯿــﯽ ﺑە ﭘﯿﺘﯽ ﻻﺗﯿﻨﯽ وێﻨە و ﭘﯿﺘﯿﺎن ﺑﯚ داﻧەﻧﺮاوە ،ﮐە ﺋێﻮە ﺑﯚﺗﺎن داﻧﺎوە و داھێﻨﺎﻧﺘﺎن ﮐــﺮدووە وەک ﺑﻨﻮوﺳﺎﻧﯽ ﭘێﺶ ﺧﯚﺗﺎن ،ﭘێﺘﺎن واﯾە ﺋــەو داھێﻨﺎﻧە دەﭼەﺳــﭙێ و ﺟێﯽ ﻣﺸﺘﻮﻣڕ ﻧﯿﯿە؟ ﮔﻮﻣﺎﻧــﯽ ﺗێــﺪا ﻧﯿﯿــﻪ ھﻪﻣــﻮو ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێﯿــﻪﻛﺎن دهﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﺑﯚ ھﻪر زﻣﺎﻧێﻚ ﺗﯚ ﺑﺘﻪوێﺖ ﺑــﻪﻛﺎری ﺑێﻨﯽ و ﭘێــڕهوی ﺑﻜﻪﯾﺖ ،ﺑﻪو ﻣﻪرﺟﻪی دهﺳــﺘﻜﺎری و ھﻪﻣــﻮاری ﺑﻜﻪﯾﺖ، ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێــﯽ ﻻﺗﯿﻨﯿــﺶ ﺑﻪداﺧــﻪوه ﻛﯚﻣﻪڵــێ ﻛﻪﻣﻮﻛــﻮڕی ھﻪﯾــﻪ و دهﻛــﺮێ ﭘﺎش دهﺳــﺘﻜﺎرﯾﻜﺮدن و ھﻪﻣﻮارﻛﺮدﻧــﻪوه ،ﻟﻪﺳــﻪر زﻣﺎﻧﯽ ﻛــﻮردی ﺑﻪﺗــﻪواوی ﺑﯿﮕﻮﻧﺠێﻨﯽ،
ﻟﻪم ﻧﻤﻮوﻧﺎﻧﻪی ﺳﻪرهوهدا وﺷﻪﻛﺎﻧﯽ )ﻛــﻪر( و )ﻛﻪڕ() ،ﺑﺮﯾــﻦ( و )ﺑڕﯾﻦ(، ھﻪر ﯾﻪﻛﻪﯾــﺎن واﺗﺎﯾﻪﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ و دﯾﺎرﯾﻜﺮاوﯾﺎن ھﻪﯾﻪ و ﺑﯚ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺶ ﺑﻪﻛﺎر دێﻦ ،واﺗﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﻪ ﭼﻮﻛڵﻪﻛﻪی ژێﺮ ڕێﯿﻪﻛﻪ ،واﺗﺎﻛﻪی دهﮔﯚڕێﺖ. ﺑﯚﯾﻪ ﺋێﻤﻪ ﭘێﺸﻨﯿﺎزی ھێﻤﺎ ) (ŕﺑﯚ ڕێﯽ ﻗﻪڵﻪو )ڕ( دهﻛﻪﯾﻦ ،ﺑﻪﻣﺸێﻮهﯾﻪ: Ker ﻛﻪر Keŕ ﻛﻪڕ bir în ﺑﺮﯾﻦ biŕ în ﺑڕﯾﻦ ) :(Ī /Īﺋــﻪم ﭘﯿﺘــﻪ ﻟــﻪ ﺑﻨﻪڕهﺗﺪا ﻟﻪ ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێﯿﻪﻛﻪی ﺟﻪﻻدهت ﺑﻪدرﺧﺎن وێﻨﻪ و ﻧﯿﮕﺎری ﺑﯚ داﻧﻪﻧﺮاوه ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﻟــﻪ ﻛﺮﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳــﻪروو ﻻﻣﯽ ﻗﻪڵﻪو )ڵ( ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﯚﯾــﻪ ﻻﻣﯽ ﻗﻪڵﻪو )ڵ( ﻟﻪ ﻻﺗﯿﻨﯽ ﺑﻪ ﯾﻪك ﻻﻣﯽ ﺳــﻮوك ) (lﯾﺎن دوو ﻻﻣﯽ ﺳــﻮوك ) (llدهﯾﻨﻮوﺳﻦ، ﺋﻪﻣﻪش ﺧﻪوﺷــێﻜﻪ ﻟــﻪ ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێﯽ ﻻﺗﯿﻨﯽ ھﻪﯾﻪ ،ﺑﻪم ﺋێﻤﻪ ھێﻤﺎی )(Ī ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ )ڵ( ﻟﻪ ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێﯽ ﻛﻮردی ﺑﻪﭘﯿﺘﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ ﺑﻪﻛﺎر دێﻨﻴﻦ. وهك: SaĪ ﺳﺎڵ XaĪ ﺧﺎڵ MaĪ ﻣﺎڵ ) :(Ĥ /ĥﺋﻪم ﭘﯿﺘﻪ ﻟــﻪ ﺑﻨﻪڕهﺗﺪا ﻟﻪ ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێﯿﻪﻛﻪی ﺟﻪﻻدهت ﺑﻪدرﺧﺎن و ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێﯽ ﻻﺗﯿﻨــﯽ وێﻨﻪی ﻧﯿﯿﻪ، ﺑﻪڵﻜــﻮ )ح( ھﻪر ﺑﻪ ) (hدهﻧﻮوﺳــﻦ، ﺋﻪﻣﻪش ﺧﻪوﺷێﻜﯽ ﺗﺮی ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێﯽ ﻻﺗﯿﻨﯿﯿﻪ ،ﺑــﻪم ﺋێﻤﻪ ھێﻤﺎی )(ĥ ﺑﻪراﻧﺒﻪر ﺑﻪ )ح( ﻟﻪ ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێﯽ ﻛﻮردی ﺑﻪ ﭘﯿﺘﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ ﺑﻪﻛﺎر دھێﻨﻴﻦ. وهك:
ﺟێﯽ ﺧﯚی دهﮔﺮێﺖ و دهﭼﻪﺳﭙێ، ﮔﺮﻧــﮓ ﺋﻪوهﯾــﻪ ﻟێﻜﯚڵــﻪر ﺋﻪوهی ﺑﻪڕاﺳــﺖ دهزاﻧێ ،ﺑﯿﻨﻮوﺳــێﺖ و ﺑﯿﺨﺎﺗﻪ ڕوو. ﻟە ﺑەﺷﯽ ﺳێﯿەﻣﯽ ﺋەم ﮐﺘێﺒەدا، ﺑﺎﺳﺖ ﻟە ﭼەﻧﺪ ﻻﯾەﻧێﮑﯽ ڕﯾﻨﻮوﺳﯽ ﮐﻮردﯾﯽ ﮐﺮدووە ،ﻟەﺑﺎرەی ﻓﯚﻧﯿﻤﯽ ھەﻣﺰە )ء( و دەڵێﯽ ”ﻟە ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ وﺷەدا دێﺖ “.ﺑﯚ ﺑەڵﮕەش ﺗﺎﻗە وﺷەﯾەﮐﺖ ھێﻨﺎوەﺗەوە ﺑﯚ ﺳــەﻟﻤﺎﻧﺪن و ﺑﻮوﻧﯽ ﻓﯚﻧﯿﻤەﮐە )ﻧەء(! ﭘێﺖ وا ﻧﯿﯿە ﺋەﻣە ﻟە ﮐﯚڵ ﺧﯚﮐﺮدﻧەوە و ﺧﯚ ﻟێ ﺑﻮاردﻧە؟ ﭼﻮﻧﮑە ﮐــﻮرد دەڵێ ”ﻧﺎ ﯾﺎن ﻧە( ﻧەک )ﻧــەء(!“ ﺟﮕە ﻟــەوەی ھێﻨﺪێﮏ ﻟە زواﻧﻨﺎﺳﺎن ﭘێﯿﺎن واﯾە ﻓﯚﻧﯿﻤﯽ ھەﻣﺰە )ء( ﻟە زواﻧﯽ ﮐﻮردﯾﯿﺪا ﻧﯿﯿە ،ﻟە ﺑﺮی ﺋەوەی ﺑﻨﻮوﺳﻦ )ڕۆژﺋﺎوا( دەﻧﻮوﺳﻦ )ڕۆژاوا( ﯾﺎن ﻟە ﺑﺮی وﺷــەی )ﺑەﻧﯽ ﺋــﺎدەم( )ﺑﻨﯿﺎم( دەﻧﻮوﺳــﻦ و ﭘێﯿﺎن درﺳﺘﺘﺮە ,ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺗﯚ ﭼﯿﯿﻪ؟ ﻧﻪﺧێــﺮ ﺑﻪﭘێﭽﻪواﻧــﻪوه ،ھﻪﻣــﺰه ﻓﯚﻧﯿﻤێﻜــﯽ ﻛﻮردﯾﯿــﻪ و دهﺑێــﺖ ﺑﻨﻮوﺳﺮێﺖ و ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎ و ﻧﺎوهڕاﺳﺖ و ﻛﯚﺗﺎﯾﯿــﺪا دێﺖ ،ﺑﺎﺷــﻪ ﮔﻪر واﯾﻪ ﻟﻪﺑﺎرهی ﺋﻪم وﺷﺎﻧﻪ ﭼﯽ دهڵێﯿﺖ: ﺋﻪز ـــ ﭘﻪز ﺋێﺶ ـــــ ﻣێﺶ ﺋﺎخ ــ داخ ﺋﻪو ـــ ﺧﻪو ﺋﺎﺧﯚ ﺑــﻪ ﻻداﻧﯽ ھﻪﻣــﺰه و داﻧﺎﻧﯽ ﻓﯚﻧێﻤێﻜﯽ ﺗﺮ ،ﭼــﯚن واﺗﺎ ﮔﯚڕا ،ﻟﻪ ھﻪﻣﺎن ﻛﺎﺗﯿﺸﺪا ﮔﻪر ھﻪﻣﺰه ﺷﺘێﻜﯽ زﯾﺎده و ﻓﯚﻧﻴﻢ ﻧﯿﯿﻪ ،ﺋﻪی ﺑﯚ ﻟﻪ ﺳﻪﺗﺎن وﺷــﻪ دهﯾﻨﻮوﺳــﻦ ،ﺑﺎ ﻧﻪﯾﻨﻮوﺳﻦ، ﻣﻦ ﭘێــﻢ واﯾﻪ ھﻪﻣﺰه ﻓﯚﻧێﻤﻪ ،ﺋﻪﻣﻪ ﻟﻪﻻﯾــﻪك و ﻟﻪ ﻻﯾﻪﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸــﻪوه، ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻣﺎﻧــﺎ ﯾﻪﻛێﻜﻪ ﻟﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﻓﯚﻧێــﻢ ،واﺗﻪ ﭼﻪﻧــﺪان ﺑﻨﻪﻣﺎی ﺗﺮ ھﻪن ،ﺑﯚ ﺋــﻪوهی داﻧﻪﯾﻪﻛﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻓﯚﻧێﻢ ھﻪژﻣﺎر ﺑﻜﻪﯾــﺖ ،ﻟﻪواﻧﻪ: ﻓﯚﻧێﻢ ﭘێﻮﯾﺴﺘﻪ واﺗﺎی وﺷﻪ ﺑﮕﯚڕێﺖ، وێﻨﻪی ھﻪﺑێﺖ ،ﺷﻮێﻨﮕﯚڕﻛێ ﺑﻜﺎت، ﻛﺎﺗێ دهڵێﯿــﻦ ﻓﯚﻧێﻢ وێﻨﻪی ھﻪﺑێ و ﺑﻨﻮوﺳﺮێﺖ ،ﺑﺎﺷﻪ ﺑﺰرۆﻛﻪ وێﻨﻪی ﻧﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ ،ﻛﻪﭼﯽ ﻛﻪﺳــﯿﺶ ﻧﺎڵێ دهﻧﮓ ﻧﯿﯿﻪ ،ﭘﯿﺘﻪ ﺑﺰوێﻨﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی وﺷﻪ ﻧﺎﯾێﻦ، ﻛﻪﺳــﯿﺶ ﻧﺎڵێ دهﻧــﮓ ﻧﯿﻦ ،ڕێﯽ ﺳــﻮوك و ﻻﻣﯽ ﻗﻪڵﻪو ﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی وﺷﻪ ﻧﺎﯾێﻦ ،ﻛﻪﭼﯽ ﻛﻪﺳﯿﺶ ﻧﺎڵێ ﺋﻪﻣﺎﻧــﻪ دهﻧﮓ ﻧﯿﻦ ،ﺋــﻪی ﺑﯚ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻛێﺸــﻪﻛﻪ ﺑﻪ ھﻪﻣﺰه دهﺑﻪﺳﺘﯿﻨﻪوه، ﻛﻪﭼﯽ ھﻪﻣــﺰه زۆرﺑﻪی ﺑﻨﻪﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﻓﯚﻧﯿﻤﺒﻮوﻧﯽ ﺗێﺪاﯾﻪ ،وهك: 1ـ ﻟــﻪ ﺋﻪﻟﻔﻮﺑێﯽ ﻛــﻮردی ﺑﻪ ﭘﯿﺘﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ ﻟﻪ ﻧﻮوﺳﯿﻨﺪا وێﻨﻪ و ﻧﯿﮕﺎری ھﻪﯾﻪ. 2ـ واﺗﺎی وﺷە دەﮔﯚڕێﺖ ،ﺋﻪﻣﯿﺶ ﺑە ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻓﯚﻧﯿﻤﯽ ﺗﺮدا، وەك) :ﺋەز ـ ﺑەز ـ ﺋێﺶ ـ ﻣێﺶ(. 3ـ ﺷــﻮێﻨﮕﯚڕﻛێ دهﻛﺎت ،واﺗــﻪ ﻟﻪ ﺳــﻪرهﺗﺎ و ﻧﺎوهڕاﺳــﺖ و ﻛﯚﺗﺎی وﺷــﻪدا دێﺖ .ﻟﻪ ﺳــﻪرهﺗﺎی وﺷﻪ ﺑﻪﺷــێﻮهﯾﻪﻛﯽ ﻓــﺮاوان دێــﺖ و دهردهﻛﻪوێﺖ ،وهك :ﺋﺎزاد ،ﺋﺎﺳــﯚ، ﺋﺎﺳــﻤﺎن ،ﺋﺎواز .ﻟﻪ ﻧﺎوهڕاﺳــﺘﯿﺶ، وهك :ﻗﻮڕﺋﺎن ،ڕۆژﺋﺎوا ،دهﺋﺎﺧێﻮێ، ﻟــﻪ ﻛﯚﺗــﺎی وﺷــﻪدا ھەرﭼەﻧﺪە دەﮔﻤەﻧــە ،ﺑەم ﮔﺮﻧــﮓ ﺋەوەﯾە دەردەﻛەوێﺖ ،وەك :ﻧەء. ﻟﻪ ڕووﭘەﻟﯽ )(127دا ،ﺧﺎڵﯽ )،(16
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
19
ﻟە ﺑﺎﺑەﺗــﯽ دووﭘﺎﺗﮑﺮدﻧەوەی ﭘﯿﺘﺪا دەڵێﯽ” :ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻮردﯾﺪا ﻧﯿﺸﺎﻧەی دووﭘﺎﺗﮑﺮدﻧەوە )ﺷەددە( ﻧﯿﯿە ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑــە دووﺑﺎرەﮐﺮدﻧەوەی ﭘﯿﺘەﮐە ﺑﻨﻮوﺳﺮێ ،وەک) :ﻣﺤەﻣەد ھەڵەﯾــە ،ﻣﺤەﻣﻤەد دروﺳــﺘە(, ھــﺎوﮐﺎت ھێﻨﺪێﮏ ﻟە ﺑﻨﻮوﺳــﺎﻧﯽ ُﺤ َﻤ ْﺪ( ﺑە ﺷﺎرەزا ﭘێﯿﺎن واﯾە ﺋەﮔەر )ﻣ َ ڕێﻨﻮوﺳﯽ ﮐﻮردﯾﯽ ﺑە ﭘﯿﺘﯽ ﻋﺎرەﺑﯽ ﺑﻨﻮوﺳﺮێ ،دەﺑێﺘە )ﻣﻮﺣەﻣﻤەد( ﻟێ ﺋەﮔەر ﺑﮑﻮردێﻨﺮێ و ﺑە ڕێﻨﻮوﺳــﯽ ﮐــﻮردی ﺑﻨﻮوﺳــﺮێ )ﻣﺤەﻣــەد( دەﻧﻮوﺳﺮێ ،ﺋەم ﭘەرﺗەوازەﯾﯿﯿە ﺑﯚ؟ ﻟﻪﺑــﺎرهی وﺷــﻪی )ﻣﺤﻪﻣﻤــﻪد(، ﺷــﺘێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ ھﻪﯾﻪ ﺣﻪز دهﻛﻪم ﻟێﺮهدا ڕووﻧﯽ ﺑﻜﻪﯾﻨــﻪوه ،زۆرﺟﺎر ﻧﻮوﺳــﻪران وا ﺑﻪﺑــﺎش و ڕاﺳــﺖ دهزاﻧﻦ ،ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﻧﺎوی ﻣﺤﻪﻣﻤﻪد ﭘێﻐﻪﻣﺒﻪر )د.خ( ﻟﻪﮔﻪڵ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﻧﺎوی ﻣﺤﻪﻣﻤﻪدهﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﻪﺷێﻮازی ﺟﯿﺎ ﺑﻨﻮوﺳﺮێﺖ ،واﺗﻪ ﺑﯚ ﭘێﻐﻪﻣﺒﻪر، وﺷــﻪی )ﻣﻮﺣﻪﻣﻤﻪد( ﺑﻪﻛﺎر دێﻨﻦ، ﺑﯚ ﻧﺎوهﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ )ﻣﺤﻪﻣﻤﻪد( ،ﺑﻪم ھﻪر وﺷــﻪﯾﻪﻛﯽ ﻋﻪرهﺑــﯽ و ﺋﺎﯾﻨﯽ )ﻣﻪﺑﻪﺳــﺘﻤﺎن وﺷــﻪ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﻪ( ﮔﻪر ﺷــﻪددهی ﻟﻪﺳﻪر ﺑێﺖ ،ﺋﻪوا ﺋێﻤﻪ ﻟﻪ ﻛﻮردﯾﺪا ھێﻤﺎی ﺷﻪددهﻣﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﭘﯿﺖ ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﯚﯾﻪ دهﺑێــﺖ ﭘﯿﺘﻪﻛﻪ دووﺑــﺎره ﺑێﺘﻪوه، وهك :ﻣﻪﻛﻜﻪ ،ﺳﻪددام ،ﻣﺤﻪﻣﻤﻪد. ﻟﻪﺑﺎرهی ﭘﻪرﺗﻪوازهﺑﻮون ﻟﻪ ڕێﻨﻮوس، ﺋﻪوا ﮔﻪﻟــێ ھﯚﻛﺎر ھــﻪن ،ﻟﻪواﻧﻪ ﻧﻪﺑﻮوﻧــﯽ دهزﮔﺎﯾﻪﻛــﯽ ﺋﻪﻛﺎدﯾﻤﯽ و زاﻧﺴــﺘﯿﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑــﻪ زﻣﺎن ،ﻛﻪ ﺳــﻪرﺑﻪ ﺣﻜﻮوﻣﻪت ﺑێــﺖ ،واﺗﻪ ﺑﻪ ﻛﻮرﺗﯽ و ﻛﺮﻣﺎﻧﺠــﯽ ﺋێﻤﻪی ﻛﻮرد ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﻤﺎن ﺑﻪ ﻛﯚڕی زاﻧﺴــﺘﯿﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردی ھﻪﯾــﻪ ،ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﻟﻪ ھﻪڵﻪ ﺑﻪﻛﺎرھێﻨــﺎن ﺑﭙﺎرێﺰرێﺖ و ﻛﻪﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿﻪﻛﺎن ﻧﻪھێﻠێﺖ. ﻟــە ﻻﭘــەڕە ) ،(129ﺧﺎڵﯽ )(17 ﻟﻘــﯽ )ت(دا ،ﭼەﻧــﺪ ھەڵەﯾەﮐــﯽ )وﺷــە و دەﺳــﺘەواژە( ڕاﺳــﺖ دەﮐەﯾەوە ،وﺷەﮐﺎﻧﯽ )ﺑێ ﺗﻮاﻧﺞ ،ﺑێ ﻟێﺪوان ،ﺑێ ﺳــەرﻧﺞ(ت ﻧﻮوﺳﯿﻮە، ﭘێﺸــﮕﺮەﮐﺎﻧﺖ ﺟﻮدا ﮐﺮدووﻧەﺗەوە، ﺑەم ﻟــە ﻻﭘــەڕە )(120ی ھەﻣﺎن ﮐﺘێﺐ ﻧﻮوﺳﯿﻮﺗە) :وﺷەی داڕژاو و ﻟێﮑﺪراو ﻧﺎﺑێــﺖ ﻟێﮏ ﺟﻴﺎ ﺑﮑﺮێﻨەوە، ﮐە ﻟە )وﺷە +ﭘﺎﺷﮕﺮ ﯾﺎن ﭘێﺸﮕﺮ( ﯾﺎن )وﺷە +وﺷــە( ﭘێﮏ دێﺖ( ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑەﺳــەرﯾەﮐەوە ﺑﻨﻮوﺳﺮێﻦ ,ﮐەﭼﯽ ﺧﯚت ﭘﺎﺑەﻧﺪی ﻧەﺑﻮوی و ﻟە ھەﻣﺎن ﻻﭘەڕە ) (129وﺷــەﮐﺎﻧﯽ )ﺑێﺌﺎﮔﺎﯾﯽ و ﺑێﺘﻮاﻧــﺞ( ھەﯾە ﺑەﺳــەرﯾەﮐەوە
ﻧﻮوﺳﯿﻮﺗﻦ ،دەﭘﺮﺳﯿﻦ ﺋەﮔەر ﮐەﺳێ ﯾﺎن ﺧﻮێﻨﺪﮐﺎرێﮑﯽ ﺧﯚت ﻟە زاﻧﮑﯚ، ﺑﯿەوێ ﻓێﺮی دروﺳــﺘﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ڕێﻨﻮوس ﺑێﺖ ﺑەھﯚی ﺋەم ﮐﺘێﺒەی ﺗــﯚوە ،ﺋﺎﯾﺎ ﺑڕوا ﺑــە ﮐﺎم ﻣەزەوهت ﺑﮑﺎت؟ ﮔﻮﻣﺎﻧــﯽ ﺗێــﺪا ﻧﯿﯿﻪ وﺷــﻪ داڕژاو و ﻟێﻜــﺪراوهﻛﺎن ھﻪﻣﯿﺸــﻪ ﺑﻪﺳﻪرﯾﻪﻛﻪوه دهﻧﻮوﺳــﺮێﻦ ،واﺗﻪ ﻧﺎﺑێ ﻟﻪ ﯾﻪﻛﺘﺮﯾﯿﻪوه دوور ﺑﻜﻪوﻧﻪوه ﯾﺎن ﻟﻪ ﯾﻪﻛﺘﺮ ﺟﯿﺎ ﺑﻜﺮێﻨﻪوه ،ﭼﻮﻧﻜﻪ وﺷﻪی داڕژاو ﺑﻪو وﺷﺎﻧﻪ دهوﺗﺮێﺖ، ﻛﻪ ﻟﻪ وﺷﻪﯾﻪﻛﯽ ﺳﺎده ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘێﺸﮕﺮ ﯾﺎن ﭘﺎﺷــﮕﺮێﻚ ﯾــﺎن ھﻪردووﻛﯿﺎن ﭘێﻚ دێــﺖ ،وهك :وﺷــﻪی ھﻪڵﻪ ﺑﻪﻛﺎرھێﻨــﺮاو) :ﺑێ ﮐەس ،ﺑە ھێﺰ، ﺑێ ھێﺰ ،ﺗێ ﭘەڕ( ،وﺷﻪی دروﺳﺖ ﺑﻪﻛﺎرھێﻨــﺮاو) :ﺑێﮑــەس ،ﺑەھێﺰ، ﺑێﮫێﺰ ،ﺗێﭙەڕ(. ژ ﻻﭘــەڕا )(130ﯾێــﺪا ،ﺧﺎڵــﯽ ) (17ﻟﻘﯽ )ج( ﻧﻮوﺳﯿﻮﺗە)” :زاﯾﯿﻨﯽ( ھەڵەﯾــە) ،ﻟەداﯾﮑﺒﻮون( ڕاﺳــﺘە“. ھەر ﻟە ھەﻣﺎن ﺑﺎﺑەﺗﯿﺶ ﻧﻮوﺳﯿﻮﺗە: ”ﮐﻮردﯾــﺶ وەک ھــەر ﻧەﺗەوەﯾەک ﺳــﺎڵﻨﺎﻣەی ﺧــﯚی ھەﯾــە ،ﮐــە ﻣێﮋووەﮐەی ﺑﯚ ) (700ﺳــﺎڵ ﭘێﺶ زاﯾﯿﻦ دەﮔەڕێﺘەوە“ ﺋەﮔەر دڵﻨﯿﺎی وﺷــەی )زاﯾﻦ( ھەڵەﯾــە ،ﺋەی ﺑﯚ ﻟــە ھەﻣــﺎن ﺑﺎﺑەت ﭼﻪﻧــﺪ ﭘﺎﺗەت ﮐﺮدووەﺗەوە؟ ھﻪﻧﺪێﺠﺎر ﮔﻪر وﺷــﻪﯾﻪك ﻟﻪ ڕووی ﯾﺎﺳــﺎی زﻣــﺎن و ﺋﯿﺘﻤﯚﻟﯚژﯾــﺎوه ﺑﻪھﻪڵﻪش ھﺎﺗﺒێــﺖ ،ﺋﻪوا ﺟێﮕﻪی ﺧﯚی دهﮔﺮێﺖ و دهڕوات ،ڕاﺳــﺘﻪ ﻣﻦ ﺑﻪﺑﻪڵﮕﻪ وﺷﻪی )زاﯾﯿﻦ( ﺑﻪھﻪڵﻪ دهزاﻧﻢ و ڕهﺗــﯽ دهﻛﻪﻣﻪوه ،ﺑﻪم ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهﺷــﺪا ﻧﺎﺑــێ ﻟﻪﺑﯿﺮﻣﺎن ﺑﭽێــﺖ ﻛــﻪ ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ وﺷــﻪی )ﻟﻪداﯾﻜﺒﻮون( دروﺳــﺖ و ڕاﺳــﺘﻪ، ﻛﻪﭼﯽ ﻟــﻪ ﺑﻪﻛﺎرھێﻨﺎﻧﺪا ھێﺸــﺘﺎ ﺟێــﯽ ﺧــﯚی ﻧﻪﮔﺮﺗــﻮوه و ﺑﻪﻛﺎر ﻧﺎﯾﻪت ،وﺷﻪش وهك ﻛﺎ واﯾﻪ ،ﮔﻪر ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﻟﻪﺳــﻪر ﻧﻪﺑێﺖ ،ﺋﻪوا ھﻪر ﺑﻪﻣﺮدووﯾﯽ ﻟﻪداﯾﻚ دهﺑێﺖ ،ڕهﻧﮕﻪ ﻟﻪ داھﺎﺗﻮودا ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﭘﻪﯾﺪا ﺑێﺖ و ﺑﻪﻛﺎر ﺑﮫێﻨﺮێﺖ ،ﺋﻪﻣﻪش ﻧﻮوﺳﻪر و ﺋﺎﺧێﻮهر ﺑڕﯾﺎری ﻟﻪﺳﻪر دهدهن. ﻟە ﺑەﺷــﯽ ﭼﻮارەﻣﺪا ،ﺑﺎﺳــﯽ زاﻧﺴﺘﯽ ﺧﺎڵﺒەﻧﺪﯾﺖ ﮐﺮدووە ،ﺟﮕە ﻟەوەی ﺑﺎﺳــﯽ ﮔﯿﻮﻣە )”( و ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ )ﻓــﺮاغ(ت ﻧەﮐــﺮدووە ،ﮐﺘﯿﺒەﮐە ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﻟەﺑﺎرەی زاﻧﺴــﺘەﮐﺎﻧﯽ ڕێﻨــﻮوس و ﺧﺎڵﺒەﻧﺪﯾﯿــە ،دەﯾﺎن و ﺑﮕﺮە ھەر ﻟە ھەڵەی ڕێﻨﻮوﺳــﯽ و ﺧﺎڵﺒەﻧﺪﯾــﺖ ﺋﺎﺧﻨﯿــﻮە ،ﺑﯚ ﻧﺎوی
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺳﺎﯾﺖ: ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ
ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ﻛﻮردۆ ﺷﺎﺑﺎن
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﺑﻼڤ ﭘەﯾﻚ ،ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ /ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ،ھەوﻟێﺮ
ﻧﯿﺸﺎﻧەی ) ( ،ﺑﯚر )ﮐﯚﻣﺎ(ت ﻧﻮوﺳﯿﻮە، ﮐە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿە و ﺧﯚت ﻟێﯽ ﺑﻮاردووە, ھــﺎوﮐﺎت ھێﻨﺪێﮏ ﻟە ﺑﻨﻮوﺳــﺎن و ﺷــﺎرەزاﯾﺎن ﭘێﯿﺎن واﯾــە ﺋێﻮە ﺗەﻧێ ﻣەﺑەﺳــﺘﺘﺎﻧە ﻧﺎوﺗﺎن ﺑﭽێﺘە ﺳــەر ﺑەرﮔﯽ ﮐﺘێــﺐ و ﮔﺮﻧﮓ ﭼﯚﻧێﺘﯿﯽ ﻧﯿﯿە ،ﭼەﻧﺪێﺘﯿﯽ ﮔﺮﻧﮕە ﻻﺗﺎن؟ ﺑﻮوﻧــﯽ ﻛﻪﻣﻮﻛﻮڕﯾﯽ ﻟــﻪ ﻛﺘێﺐ و ھﻪر ﻧﻮوﺳﯿﻨێﻜﺪا ﺷﺘێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻪ، ﭼﻮﻧﻜﻪ ھﯿﭻ ﺷــﺘێﻚ ﺳﻪد دهر ﺳﻪد ﻧﯿﯿــﻪ و ﻧﺎﺑێﺖ ،ھﻪﻣﯿﺸــﻪ ﺑﻪھﯚی ﻛﻪﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿﻪوه دهﮔﻪی ﺑﻪ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺗﺮ و ﺷــﺘﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮ ،ﺑﻪم ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهﺷــﺪا ﮔﻪر ﺷــﺘێﻚ ﺑﻨﻮوﺳﯽ و ﻛﻪﻣﻮﻛﻮڕﯾﯽ ﻧﻪﺑێﺖ ،ﺋﻪﻣﻪ ﺷﺘێﻜﯽ ﯾﻪﻛﺠﺎر ﺑــﺎش و ﮔﺮﻧﮕﻪ .ﺋێﻤﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻤــﺎن ﺧﺰﻣﻪﺗﻜﺮدﻧــﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﯾﯿﻪ و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺸﻤﺎن ﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﺎو ﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﺳﻨﺎو ھﻪﯾﻪ ،ﺋﻪوهی ﺷﺘێﻜﯽ ﭘێﯿــﻪ و دهزاﻧێ ،ﺑﺎ ﺑــﯚ ﺧﻮێﻨﻪران ﺑﯿﻨﻮوﺳــێﺖ و ﺑﯿﺨﺎﺗﻪ ﺑﻪردهﺳﺖ، ﺋﻪﻣﻪ ﻛﺎرێﻜﯽ زۆر ﭘﯿﺮۆز و ﺑﻪﻧﺮﺧﻪ، ﻧﻪك ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧــﯚت ﺑﯿﺒﻪﯾﻪ ژێﺮ ﮔڵ و ﻛﻪس ﺳــﻮودی ﻟێ ﻧﻪﺑﯿﻨێﺖ .ﻣﻦ ھﻪر ﺷــﺘێ ﺑﺰاﻧﻢ ،دهﯾﻨﻮوﺳﻢ ﯾﺎن وهرﯾﺪهﮔێڕم ،زۆر ﻛﻪس ھﻪن ﻟێﺮه و ﻟﻪوێ ﻗﺴــﻪ دهﻛﻪن ،ﺑﻪم ﻧﺎﺑێ ﺋﻪوهﻣﺎن ﻟﻪﯾﺎد ﺑﭽێــﺖ ،ﻛﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﺧﻪڵﻚ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ،ﻧﻪ ﺑﻪ ھﯿﭻ ﻛﻪﺳێﻚ ﻧﺎﮔﯿﺮێﺖ ،ھﻪﻣﺪﯾﺴــﺎن زۆر ﻛﻪس دهﻧﺎﺳــﻢ ﺗﺎ ﻧﻮوﻛﻪ ھﯿﭻ ﻛﺘێﺒێﻜﯿﺎن دهرﻧﻪﻛﺮدووه و ﻧﻪﻧﻮوﺳﯿﻮه ،ﻛﻪﭼﯽ ﻗﺴــﻪی زل و ﻗﻪﺑﻪ دهﻛﻪن ،ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻪ ﺑﻪر ﻟﻪوهی ﻗﺴﻪ ﺑﻜﻪن، ﺑﻨﻮوﺳﻦ ،دواﺗﺮ ﻗﺴﻪ ﺑﻜﻪن ،ﺑﻪﻧﺪه ﺋﻪوهﻧﺪه دهزاﻧێ و ﺋﻪوهﻧﺪهی ﻟﻪﺑﺎره، ﺧﯚزﮔﻪ زﯾﺎﺗﺮم ﺑﺰاﻧﯿﺒﺎﯾــﻪ ،ﺗﺎ زﯾﺎﺗﺮ ﺧﺰﻣﻪت ﺑﻪ زﻣﺎن و ﻧﻪﺗﻪوهﻛﻪم ﺑﻜﻪم، ﺋﻪرﻛــﯽ ﻣﻦ ﺧﺰﻣﻪﺗﻜﺮدﻧــﯽ زﻣﺎﻧﻪ، ﺧﺰﻣﻪﺗﻜﺮدﻧﻪﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻮوﺳﯿﻦ دهﺑێﺖ، ﻧﻪك ﻗﺴﻪی ﺑێ ﻛﺮدهوه. ﻣﺤﻪﻣﻤــﻪد ﺣﻪﺳــﻪن ھﻪﯾﻜــﻪل وﺗﻪﯾﻪﻛــﯽ زۆر ﺟﻮاﻧــﯽ ھﻪﯾــﻪ و دهڵێﺖ )ﺧــﺎوهن ﻋﻪﻗڵﻪ ﮔﻪورهﻛﺎن ﺑﯿــﺮوڕا ﺋﺎڵﻮﮔــﯚڕ دهﻛــﻪن ،ﻋﻪﻗڵﻪ ﻛﺮاوهﻛﺎن ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚی ڕووداوهﻛﺎن دهﻛﻪن ،ﻋﻪﻗڵﻪ ﺑﭽﻮوﻛﻪﻛﺎن ﺑﻪ ﺷﺘﯽ ﺧﻪڵﻜــﻪوه ﺳــﻪرﻗﺎڵﻦ( ،ﺑﻪداﺧﻪوه ﺋێﻤﻪی ﻛﻮرد ھﻪرواﯾــﻦ ،ﺋﻪوهﻧﺪه ﺧﻪرﯾﻜﯽ ﺷــﻜﺎﻧﺪﻧﻪوهی ﯾﻪﻛﺘﺮﯾﻦ و ھﻪﻣﯿﺸــﻪ ﺣﻪزﻣﺎن ﻟﻪوهﯾﻪ ﺷﺘﯽ ﺧﻪڵﻚ ﺑﻪ ﻛﻪم ﺑﺰاﻧﯿﻦ ،ﺑﻪﭘێﭽﻪواﻧﻪوه دهﺑﻮاﯾــﻪ ﺋێﻤــﻪ زﯾﺎﺗــﺮ ﺧﻪرﯾﻜﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻦ و ﺑﻪرهو ﭘێﺸﺒﺮدﻧﯽ زﻣﺎن و ﻧﻪﺗﻪوهﻛﻪﻣﺎن ﺑﯿﻦ.
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
0964(0)7502376262 0964(0)7502386262
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
20 www.wishe.net
ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە
Wishe Heftenameyekî sîyasî giştîye
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ sarbaz25@yahoo.com 07502376262
ژﻣﺎرە ) ، (176ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 22 ،
wishe@wishe.net
19
ﮔﯚﯾﮋە رێﺒﻮار: ﺳﻮﯾﺪی و ﻛﻮرد ﺑە ﻛﭽە ﺋﺎزاﻛە ﺑﺎﻧﮕﻢ دەﻛەن
15
ﻛﭽﺎن ﻟە ﻟﻮوﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن رازی ﻧﯿﻦ ﭘﺰﯾﺸﻜﺎﻧﯽ ﺳەﻧﺘەرەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﺟﻮاﻧﻜﺎری ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا رای دەﮔەﯾەﻧﻦ ،زۆرﯾﻨەی ﻧەﺷﺘەرﮔەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻟﻮوت ھەﯾــە و ھەردوو رەﮔەزەﻛەش ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﺑﯚ ﻟﻮوﺗﯿﺎن دەﻛەن، ﺑەم ﻛﭽﺎن ﺑە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زﯾﺎﺗﺮ.
ﭼﻮار ﻣﻠﯿﯚن ﻣﯿﺴﺮی ﻛﻮردی رەﺳەﻧﻦ
دھﯚك/ﻧەوزاد ھﻠﻮری ﻟــە ﺑەدواﭼﻮوﻧێﻜــﯽ ﺑﺎڵﻮێــﺰی ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﻧﯿﺎزﭘﺎﻛــﯽ و ﺑﺎڵﻮێﺰی ﻣﯿﺴــﺮ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، دەردەﻛەوێﺖ ﭼــﻮار ﻣﻠﯿﯚن ﻟە داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﻣﯿﺴﺮ ﺑە رەﭼەڵەك ﻛﻮردن. ﻛﯚﭬﺎن ﻋەﺑﺪوﻟەﺗﯿــﻒ ،ﺑﺎڵﻮێﺰی ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﻧﯿﺎزﭘﺎﻛﯽ ﻟــە دﻧﯿﺎ ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﻟەﮔەڵ ﺳﻠێﻤﺎن ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺑﺎڵﻮێﺰی ﻣﯿﺴﺮ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەدواداﭼﻮوﻧێﻜﻤﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﻛﻮرداﻧﯽ ﻣﯿﺴــﺮ ﻛﺮد و ﻟە رەﺳــەﻧﺎﯾەﺗﯽ و ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧێﺘﯽ و ﻣێﮋوو و ژﯾــﺎن و ﮔﻮزەراﻧﯿﺎﻧﯽ
ﺋەواﻧﻤــﺎن ﻛﯚڵﯿﯿەوە ،دەرﻛەوت زﯾﺎد ﻟــە ﭼﻮار ﻣﻠﯿﯚن ﻣﯿﺴــڕی ﺑە رەﭼەڵەك ﻛــﻮردن و ﺑﻮوﻧﯿﺎن دەﮔەڕێﺘــەوە ﺑــﯚ ﺳــەردەﻣﯽ ﺷﺎﻧﺸــﯿﻨﯽ ھﺎوﺳــەری ﻓﯿﺮﻋەوﻧــەﻛﺎن ”ﻧەﻓەرﺗﯿﺘــﯽ“ ﻛە ﻛﭽێﻜﯽ ﺷــﯚخ و ﺷــەﻧﮕﯽ ﻛﻮرد ﺑﻮوە ،دواﺗﺮ ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﺳەﺣەدﯾﻦ ﺋەﯾﻮوﺑﯽ ﻛﻮردەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟــەو وﺗــە دەرﻛەوﺗﻦ، ﺑێﺠﮕــە ﻟــەو ﻛﻮرداﻧــەی ﻛە ﻟــە ﺳــەردەﻣﺎﻧێﻜﯽ زوودا ﺑــە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﻛﯚﭼﺒەری و ﻟێﺮەو و ﻟەوێ ﻟە وﺗﯽ ﻣﯿﺴــڕ ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﻮون . زﯾﺎﺗﺮ رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﻛﯚﻧێﻚ
ﻟە ﻣﯿﺴــڕ ﺑەﻧﺎوی ”ﻛﻮردوﻓﺎن“ وەك ﺋﺎﻣﺎژەﯾەك ﺑﯚ ﻛﻮرد ﻧﺎو ﻧﺮاوە و ھەروەھﺎ ﺑەﺷــێﻚ ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺋەزھــەر ﺑــە ”رواق اﻟﺴــﯿﺎدە اﻻﻛﺮاد“ ﻧﺎو ﻧــﺮاوە و ﺋەﻣە ﺟﮕە ﻟــەوە دەﻧﮕﺒێــﮋ و ﻗﻮرﺋﺎﻧﺨﻮێﻦ ”ﻋەﺑﺪوﻟﺒﺎﺳــﺖ ﻋەﺑﺪوﻟﺴەﻣەد“ ﻛﻮردێﻜﯽ رەﺳەﻧﯽ ﻣﯿﺴڕە. ﻣﺤەﻣەد ﻋەﻟﯽ ﭘﺎﺷــﺎی ﮔەورە ﻛــە ﯾەﻛێــﻚ ﺑــﻮو ﻟــە وەزﯾﺮە ﻛﻮردەﻛﺎن و ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟە ﻛﻮردان ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﭘێﻮە ﻛﺮد ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ دوای ﺋەوەی ﻛە ﺋەو ﭘﺎﺷﺎﯾە ﺑﻮوە ﺳەرﻛﺮدەی راﺑﻮوﻧﯽ ﻣﯿﺴڕﯾﯿەﻛﺎن و ﻛەﻧﺎڵێﻚ ﺑەﻧﺎوی ﻛەﻧﺎڵﯽ ﺳﻮێﺲ ﻛﺮاﯾەوە ،روڵێﻜﯽ
زۆر ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳــەر رەوﺗﯽ ﻣﯿﺴڕ و ﻛﻮردەﻛﺎن ھەﺑﻮو. ﺑﺎڵﻮێﺰی ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﻧﯿﺎزﭘﺎﻛﯽ ﻟە دﻧﯿﺎ ﺋﺎﻣﺎژە دەدات ،ﻛﻮردەﻛﺎن ﻟە ﻣﯿﺴــڕ رۆڵێﻜﯽ زۆر ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﺎن ﻟەﺑﻮاری ھﻮﻧەرﯾﺸــﺪا ھەﺑﻮوە و دﯾﺎرﺗﺮﯾﻨــﯽ ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻟە ﺑﻮاری ھﻮﻧــەردا ﻧﺎوﯾﺎن ھەﺑﻮوە، ﺋەﺣﻤــەد ﺷــەوﻗﯽ ،ﻣﺤەﻣەد ﺋەﻣﯿﻦ و ﺧێﺰاﻧﯽ ﺗەﯾﻤﻮور ﺑﻮون ﻛە ﺑــە ”ﻣﺤﺮر اﻟﻤــﺮە اﻟﻌﺮﺑﯿە و ﻟﻌﻘﺎد“ دەﻧﺎﺳﺮا و دواﺗﺮ ﭼەﻧﺪان ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﻧﺎودار دەرﻛەوﺗﻦ ﻟەواﻧە ﻋەﻟﯽ ﺑەدرﺧﺎن ،ﺳــﻮﻋﺎد ﺣﻮﺳﻨﯽ ،ﻧەﺧﺎﺗﯽ ﺑﭽﻮوك و دوو ﻛﭽﯽ رەﺳﺎم ﺣﻮﺳﻨﯽ ﺋەﻟﺒﺎﺑﺎ“ ﻛە
ھەر ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻛﻮرد ﺑﻮون. ”ﻟە وﺗﯽ ﻣﯿﺴــڕ ﻛﻮﻣەڵﮕەﯾەك ھەﯾــە ﺑەﻧﺎوی ”ﺣﯽ اﻟﺒﺸــﺮی“ و ﭘێﻨﺞ ﺷــەﻗﺎم ﻟە ﻣﯿﺴــڕ ھەن ﺑەﻧــﺎوی ﻛــﻮردەوە ﻧــﺎو ﻧﺮاون ﻛــە ﻧﺎودارﺗﺮﯾﻨﯿــﺎن دەﻛەوێﺘە ﻧﺎوﭼەﯾەك ﺑەﻧﺎوی ”اﻟﻤﻌﺎدی ﻓﯽ اﻟﻘﺎھﯿﺮە“ ،ﺑەﺷﯽ زۆری ﺧەڵﻜﯽ ﺋەو ﭘێﻨــﺞ ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﻛــﻮردن“، ﻛﻮﭬﺎن ﻋەﺑﺪوﻟەﺗﯿﻒ وای ﮔﻮت. وﺗﯽ ﻣﯿﺴڕ ﯾەﻛێﻜە ﻟە دەوڵەﺗە ﮔەورەﻛﺎﻧﯽ ﻋەرەب ﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 75ﻣﻠﯿﯚن داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ھەﯾە و ﺑە وﺗێﻜﯽ ﻓﺮە ﺋﺎﯾﻦ و ﻧەﺗەوە و ﺧﺎوەن ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﺗێﻜﯽ ﻛﯚن دەﻧﺎﺳﺮێﺖ.
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ