183

Page 1

‫ﻛﺮێﻜﺎری ﺑﯿﺎﻧﯽ ‪ 720‬ﻣﻠﯿﯚن‬ ‫دۆﻻری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﺮدووە‬

‫‪13‬‬

‫ﭘێﻨﺞ ﺳﺎڵە دادﮔﺎ داوای وﺷﯿﺎر ﻋەﺑﺪو‪‬‬ ‫‪3‬‬ ‫دەﻛﺎت و ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﺎﺑێﺖ‬

‫ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﯾەك ﺑەﻧﺎوی‬ ‫وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭬﯿﺰاوە دەﺳﺘﯽ ﺧەڵﻚ دەﺑڕن‬

‫‪6‬‬

‫”ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﺗﺎﯾﺒەﺗــەﻛﺎن ﺑﻮوﻧەﺗــە‬ ‫دە‪‬ڵﯽ ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠە“‬

‫‪8‬‬

‫ﺣــﺰب ﻟە ﮔەرﻣﯿﺎن ﻋەﺷــﯿﺮەت زﯾﻨﺪوو‬ ‫دەﻛﺎﺗەوە‬

‫‪2‬‬

‫ﺑﺎوﻛﯽ دەﯾﻮﯾﺴﺖ‬ ‫ﻟەﺷﻔﺮۆﺷﯽ ﭘێ‬ ‫ﺑﻜﺎت‬

‫ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬ ‫ﻧﺮخ‪ 500 :‬دﯾﻨﺎر‬ ‫ژﻣﺎرە )‪ ، (183‬ﭼﻮارﺷەم‪2017/ 4/ 26 ،‬‬

‫ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە‬

‫‪www.wishe.net‬‬

‫‪7‬‬

‫ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە‬

‫ﭘەﻛەﻛە‪ :‬ﭘێﺸﻮەﺧﺖ ﺋﺎﮔﺎداری ﺑﯚردﻣﺎﻧەﻛەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻮوﯾﻦ‬

‫”وﺷە“ ﺋەو ﻻﯾەﻧە ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت‬ ‫ﻛە زاﻧﯿﺎری ﺑە ﭘەﻛەﻛە دا‬

‫‪4‬‬

‫ﻣﯿﺴﺎل ﺋﺎﻟﻮوﺳﯽ‪:‬‬

‫ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا دژی‬ ‫ﻛﻮرد ﻟە ﺗﺎراﻧەوە دێ‬ ‫ﺑەﭘێﯽ دەﺳــﺘﻮور‪ ،‬دەﺑێﺖ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯿﯽ ﻋێﺮاق‬ ‫ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗــﯽ ﺳــەرﺟەم ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﺑێﺖ‬ ‫و ﺷــﺎرەزا و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧــﯽ ﻛــﻮرد و ﻋەرەب‬ ‫دەڵێــﻦ‪ ،‬ﭘﺸــﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە وەزارەﺗــﯽ‬ ‫دەرەوەی ﻋێــﺮاق ﺑەﭘێــﯽ ھێــﺰ و ﭘێﮕەﻛەی ﻧﯿﯿە‬ ‫و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ھەرێﻢ ﺧﯚی ﻟــەوە دەرﺑﺎز ﺑﻜﺎت و‬ ‫ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی ﻟە ھەﻣﻮو رووﯾەﻛەوە‬ ‫ﭘەرە ﭘێ ﺑﺪات‪ .‬دووﭘﺎﺗﯿﺸــﯽ دەﻛەﻧــەوە‪ ،‬ﻛﻮرد‬ ‫ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗــﯽ رێــﮋەی راﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﺧﯚﯾﺎن ﻟە‬ ‫ﺑﻮاری دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا ﻧﺎﻛەن‪.‬‬

‫‪6‬‬

‫ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﻠە ﺗﺎﯾﺒەت ھەﯾە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻧﯿﯿە ﭘﺎرﺗﯽ ﺑڵێﺖ ﺧﻮا ﺣەﻗە‬ ‫‪ 3‬ﮔﯚڕان ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ھەﯾە‬ ‫ﺳەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﺑەﻏﺪا‪:‬‬

‫دەﺳــﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ﻟە راﭘﯚرﺗێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪا زاﻧﯿﺎری ﻟەﺳەر‬ ‫وردﺑﯿﻨــﯽ و دۆﺳــﯿەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــﯽ ﭘﻠەﺑــﺎ‪ ‬و ڕاوێﮋﻛﺎر و ﭘﻠــە ﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ڕەواﻧەی ﺳــێ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺎت‪ .‬راﭘﯚرﺗەﻛە‬

‫ﻛێ ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮوی‬ ‫ﺑەم واﻗﯿﻌەی ﺋێﺴﺘە ﺳﭙﺎرد‬ ‫ﻋﻮﻣەر ﺋﺎوارە‬

‫وردﺑﯿﻨﯽ ﻟە دۆﺳﯿەی ‪ 428‬ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯽ و راوێﮋﻛﺎر و ﭘﻠەی ﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ﻟــە وەزارەﺗەﻛﺎﻧﺪا ﻛﺮدووە و ﺗﯿﺎﯾــﺪا دەرﻛەوﺗﻮوە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯿﺎن ﺑڕواﻧﺎﻣەی‬ ‫ﺧﻮێﻨﺪن و ﻓﺮﻣﺎﻧﯽ داﻣەزراﻧﺪﻧﯿﺶ ﻟە دۆﺳﯿەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿە‪.‬‬

‫ﺷەڕی ﺋﺎﺑﻮوری و ﮔەﻣﺎرۆ دژی‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﻧﺎﻛﺮێﺖ‬

‫‪16 17‬‬

‫ﺷەﻣﺎڵ ﻧﻮوری‬

‫د‪ .‬ﻋەڕەﻓﺎت ﻛەرەم ﺳﺘﻮوﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﻓڕاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ‬ ‫ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق‪ ،‬ﻟە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷــە“دا ﺑﺎس‬ ‫ﻟە ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ و ﭘەرش و ﺑ‪‬وی ﻧێﻮان ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧە‬ ‫ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەران دەﻛﺎت و‬ ‫ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑە ﻛەﺳــێﻜﯽ ”ﻻواز و‬ ‫ﺑێ دەﺳە‪‬ت“ ﻧﺎو دەﺑﺎت‪.‬‬

‫‪5‬‬


‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫‪2‬‬

‫”ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟەژێﺮ ھﯿﭻ ﻓﺸــﺎرێﻜﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﯾﺎن ھەر ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺗﺮ ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەی ﻧێﻮان ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕاﻧﯽ‬ ‫ﻓەراﻣﯚش ﻧەﻛﺮدووە‪ ،‬ﺋەوە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻛێﺸــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﺑەﺷێﻜﯿﺸﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺑﺎرودۆﺧﯽ‬ ‫ﺋێﺴﺘەوە ھەﯾە‪“.‬‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (183‬ﭼﻮارﺷەم‪2017/ 4/ 26 ،‬‬

‫ﮔﯚڕان ﺑە ﯾەﻛێﺘﯽ ﮔﻮﺗﻮوە ﻟە ﭘﺎرﺗﯽ دوور ﺑﻜەوێﺘەوە‬

‫ﮔﯚڕان ﭘﺎرﺗﯽ ﺑە ھﯚی ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ دەزاﻧێﺖ‬ ‫وﺷە‪ /‬ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ‪ -‬ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان‬ ‫ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﺷــەﻣﻮوی‬ ‫ڕاﺑﺮدووی ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺑﺎ‪‬ی‬ ‫ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯽ‪ ،‬ﮔــﯚڕان داوای‬ ‫ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛﺮدووە ﻟە ﭘﺎرﺗﯽ دوور‬ ‫ﺑﻜەوێﺘــەوە و ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــەی‬ ‫ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەن‪ .‬ھﺎوﻛﺎت‬ ‫ﻟــەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەدا‪ ،‬ﮔﯚڕان ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﺑە ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ‬ ‫ﻧێﻮاﻧﯿــﺎن ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎر ﻛــﺮدووە و‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯿﺶ ھﯿﭻ ﺟﯚرە ﻧەرﻣﯿﯿەﻛﯽ‬ ‫ﺑــﯚ دوورﻛەوﺗﻨــەوە ﻟــە ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﻧەﻧﻮاﻧﺪووە‪.‬‬ ‫ﺷــەﻣﻮوی ڕاﺑﺮدوو ‪22‬ی ﻧﯿﺴﺎن‪،‬‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و‬ ‫ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ‬ ‫ﺑﺎ‪ ‬ﻛﯚ ﺑﻮوﻧەوە‪ ،‬ﺋەو ﻛﯚﺑﻮوەﻧەوەﯾە‬ ‫دوای ڕەﺗﻜﺮدﻧەوەی ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی‬ ‫ﺷﺎﻧﺪی ھﺎوﺑەﺷﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ‬

‫ﺑﻮو ﻟەﻻﯾەن ﮔﯚڕاﻧەوە‪.‬‬ ‫ﺑە ﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷــە“ ﻛە‬ ‫ﻟــە ﺳــەرﭼﺎوەی ﺑﺎوەڕﭘێﻜﺮاوەوە‬ ‫وەری ﮔﺮﺗﻮون‪ ،‬ﻟەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەدا‬ ‫ﮔﯚڕان ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛﺮدووە‬ ‫ﻛە ﻟــە ﭘﺎرﺗﯽ ﻧﺰﯾــﻚ ﺑﻮوﻧەﺗەوە و‬ ‫ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەی ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ﻓەراﻣﯚش‬ ‫ﻛــﺮدووە‪ ،‬ھــﺎوﻛﺎت ﺟێﺒەﺟــێ‬ ‫ﻧەﻛﺮدﻧــﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەﯾﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ﺋەﺳــﺘﯚی ﭘﺎرﺗﯽ و ﺑە‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯽ ﮔﻮﺗﻮوە ﻟــە ﭘﺎرﺗﯽ دوور‬ ‫ﺑﻜەوێﺘــەوە و ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەﯾﺎن‬ ‫وەك ﺧﯚی ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەن‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﯾەﻛێﺘــﯽ ھﯿــﭻ ﻧەرﻣﯿﯿەﻛﯽ ﺑﯚ‬ ‫دوورﻛەوﺗﻨەوە ﻟە ﭘﺎرﺗﯽ ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﮔﯚڕان ﻧەﻧﻮاﻧﺪووە‪.‬‬ ‫ﺋﺎوات ﺷێﺦ ﺟەﻧﺎب ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺟﭭﺎﺗﯽ‬ ‫ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﮔﯚڕان‪ ،‬ﺑە“وﺷە“ـــﯽ‬ ‫ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ﻛە ڕەﺧﻨــەی ﺗﻮﻧﺪﯾﺎن‬ ‫ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ھەﯾە و‬

‫ﺷﻮێﻨەوارە ﻧەرێﻨﯿﯿﺎﻧەی ﻟەڕووی‬ ‫ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﯿەوە ﺟێﯿﺎن دێڵێﺖ‪.‬‬

‫ﺋﺎوات ﺷێﺦ ﺟەﻧﺎب‪:‬‬

‫ﭘﺎرﺗﯽ ھەﻣــﻮو ھەوڵێﻚ دەدات‬ ‫ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔﯚڕان ﻟــە ﯾەك دوور‬ ‫ﺑﺨﺎﺗەوە‬

‫ﺋەوەﺷــﯿﺎن ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛەدا ﭘێ‬ ‫ﮔﻮﺗﻮون‪.‬‬ ‫ﺋەو ﺑە“وﺷە“ـــﯽ ﮔﻮت‪” ،‬ﺑەﺷێﻚ‬ ‫ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ رادەﺳﺘﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﻮون‬ ‫و ڕێﮕــﺮی ﻟــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ‬ ‫ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەﻣــﺎن دەﻛــەن‪،‬‬ ‫ﺑــە‪‬م زۆرﯾﻨــەی ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑە‬ ‫ﺟەﻣﺎوەرەﻛەﯾﯿەوە ﻓﺸــﺎر دەﻛەن‬ ‫ﺗﺎ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەی ﺋێﻤە ﺟێﺒەﺟێ‬ ‫ﺑﻜﺮێﺖ“‪.‬‬ ‫ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑەوەش ﻛــﺮد‪” ،‬ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ھەﻣﻮو ھەوڵێــﻚ دەدات ﯾەﻛێﺘﯽ‬ ‫و ﮔﯚڕان ﻟە ﯾــەك دوور ﺑﺨﺎﺗەوە و‬ ‫ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﯾەﻛێﺘﯿﺶ ﺋەو ﻣەراﻣەی‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﺟێﺒەﺟێ دەﻛەن“‪.‬‬ ‫‪17‬ی ﺋﺎﯾــﺎری ‪ ،2016‬ﯾەﻛێﺘــﯽ‬ ‫و ﮔــﯚڕان ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎن واژوو ﻛﺮد و ﺑڕﯾﺎری‬ ‫ﻛﺎری ﭘێﻜەوەﯾﯿﯿــﺎن دا‪ ،‬ﺑــە‪‬م‬ ‫دوای ﻧﺰﯾﻜەی ﺳــﺎڵێﻚ ﺑەﺳــەر‬ ‫ﺋــەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨەدا‪ ،‬ھﯿــﭻ ﻛﺎم ﻟە‬ ‫ﺧﺎڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺟێﺒەﺟــێ ﻧەﻛﺮاون‬ ‫و ﮔﯚڕاﻧﯿــﺶ ﺑــەردەوام داوای‬ ‫ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە‬ ‫دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﺑێﮕــەرد دڵﺸــﺎد ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ‬ ‫ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ‪ ،‬ﺋﺎﻣﺎژەی‬

‫ﺑــەوە دا ﻛە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﻜﯚڵﯽ ﻟە‬ ‫ڕێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﮔــﯚڕان‬ ‫ﻧﺎﻛﺎت‪” ،‬ﺋەﮔەرﭼﯽ ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺳﺴــﺘﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ھەﻧﺪێ ھەﻧﮕﺎوﯾﺶ ﻧﺮاون“‪.‬‬ ‫دڵﺸــﺎد ﺑە“وﺷە“ـــﯽ ﮔــﻮت‪،‬‬ ‫”ﺋەوﻛﺎﺗەی ﯾەﻛێﺘﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ‬ ‫ﻟەﮔەڵ ﮔﯚڕان ﻛﺮد‪ ،‬ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ‬ ‫ﺗﺮی ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯿــﺪا ھەﺑﻮو‪ ،‬واﺗﺎ‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑە ﺟﯚرێﻜﯽ ھﺎوﺳــەﻧﮓ‬

‫ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗــﺮ دەﻛﺎت و ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ﮔــﯚڕان‬ ‫ﺑە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑڵێ ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫داﻣەﻧﯿﺸە و ﭘﺎرﺗﯿﺶ ﺑڵێﺖ ﻧﺎﺑێﺖ‬ ‫ﻟەﮔەڵ ﮔﯚڕان داﺑﻨﯿﺸﯿﺖ‪“.‬‬ ‫ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەردەﺳــﺖ‬ ‫”وﺷە“‪ ،‬ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑە ﮔﯚڕاﻧﯽ ﮔﻮﺗﻮوە‬ ‫ﺋەوان ﻟەژێﺮ ﻓﺸــﺎری ﭘﺎرﺗﯿﺪا ﻧﯿﻦ‬ ‫و ﺳﺴــﺘﺒﻮون ﻟە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەﯾــﺎن ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە‬

‫ﯾەك ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯿﺎن ﺳــﺎز ﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﺋــەوە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛە ﺋێﻤە ﺑﺎس‬ ‫ﻟــە ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧــەوەی راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫دەوڵەت دەﻛەﯾــﻦ‪ ،‬ﻛەﭼﯽ ھەر‬ ‫ﻋەﺷــﯿﺮەﺗێﻚ ﺑە ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ ھێﺰ و‬ ‫ﺑﺎزووی ﻋەﺷﺎﯾەری‪ ،‬ﺧﯚی ﻟەواﻧﯽ‬ ‫ﺗﺮ ﺟﯿﺎ دەﻛﺎﺗەوە“‪.‬‬ ‫ﺋەو دەڵێ‪” ،‬ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەراورد‬ ‫ﺑە ﻋێﺮاق وا دادەﻧﺮا دەﺳــە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻋەﺷــﯿﺮەت و ﺑﯿﺮی ﻋەﺷﺎﯾەری‬ ‫ﭘﺎﺷەﻛﺸــەی ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺋەو ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎ‪‬ﻧە ﭘێﭽەواﻧەﻛەی‬ ‫دەﺳەﻟﻤێﻨﻦ“‪.‬‬ ‫ﻟە دەﭬەری ﮔەرﻣﯿﺎن ﻟە ﺳەرەﺗﺎدا‬ ‫ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﻛەﻻری ﻛﯚن ﺳﺎز‬ ‫ﻛﺮا‪ ،‬وەك ﻛﯚﺳــﺮەت ﺑﻮرھﺎن ﻟە‬

‫رێﻜﺨەراﻧﯽ ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵەﻛە دەڵێ‪،‬‬ ‫”ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺋێﻤــە ﮔەڕاﻧەوە ﺑﻮو ﺑﯚ‬ ‫ﺋەو راﺳــﺘﯿﯿەی ﻛەﻻری ﺋێﺴﺘە‪،‬‬ ‫ﻟە ﻛــەﻻری ﻛﯚﻧەوە ﺳــەرﭼﺎوە‬ ‫دەﮔﺮێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م دواﺗﺮ ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵﯽ‬ ‫ﻋەﺷــﯿﺮەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑەدوادا ھﺎت‪،‬‬ ‫ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵەﻛەی ﺋێﻤە ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺮ‬ ‫ﺑﻮو“‪.‬‬ ‫ھــەر ﻟــەو ﻣﺎوەﯾــەدا ﭼەﻧﺪان‬ ‫ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵ ﺑەﻧﺎوی ﻋەﺷﯿﺮەﺗەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﯚﻣەرﺑﻞ‪ ،‬ﺑﺎﺟە‪‬ن‪ ،‬ﻛەڵﮫﻮوڕ‪ ،‬ﻟەك‬ ‫و داودە ﻟە ﮔەرﻣﯿﺎن ﺳﺎز ﻛﺮان ﻛە‬ ‫ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺋەو ﻋەﺷﯿﺮەﺗﺎﻧە‬ ‫ﺑەﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﻋەﺷﺎﯾەرﯾﯿەوە‬ ‫ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن ﻛﺮد‪ ،‬زۆرێﻚ ﻟەوان‬ ‫ﭼــەك و ﺗﺎﻗﻤﯿــﺎن ﺑەﺳــﺘﺒﻮو‪،‬‬

‫ﺋەوەش زﯾﻨﺪووﻛﺮدﻧەوەی ﺳﯿﻤﺎ‬ ‫ﻋەﺷﺎﯾەرﯾﯿەﻛە ﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﺋﺎرام ﻣﺤەﻣەد ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻟە ﻛەﻻر‪،‬‬ ‫ﺑــﯚ ”وﺷــە“ دەڵێ‪” ،‬ﺣــﺰب ﻟە‬ ‫ﻧەوەﺗەﻛﺎﻧﺪا و ﻟە ﮔەرﻣەی ﺷەڕی‬ ‫ﻧﺎوﺧــﯚدا ﺑﯿﺮی ﻋەﺷــﺎﯾەرﯾﯿﺎن‬ ‫زﯾﻨﺪوو ﻛﺮدەوە ﻟەﭘێﻨﺎو راﻛێﺸﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧەڵﻚ ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن‪ ،‬ﺋێﺴﺘە ﺧەرﯾﻜە‬ ‫ھەﻣﺎن ﺷﺖ دووﺑﺎرە دەﺑێﺘەوە“‪.‬‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ‪” ،‬رەﻧﮕە ﺋەوە ﺑەھﯚی‬ ‫ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوە ﻟــە ھەڵﺒﮋاردن و ﺑﯚ‬ ‫دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﮕەی ﺟەﻣﺎوەری‬ ‫ﺑێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻋەﺷﺎﯾەری‪ .‬ﻟەﺑەرﺋەوە ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺎ‪‬ی ﺣﺰﺑﯽ ﺣﺎﻛﻢ ﻟە دەﭬەرەﻛە‬ ‫ﻟەو ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎ‪‬ﻧەدا دەﺑﯿﻨﺮان“‪.‬‬

‫ﭘﺎرﺗﯽ و ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﺋەو ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯿەی ﯾەﻛێﺘﯽ‪،‬‬ ‫دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە‪” ،‬ﯾەﻛێﺘﯽ‬ ‫ﻟەژێــﺮ ھﯿــﭻ ﻓﺸــﺎرێﻜﯽ ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﯾﺎن ھەر ﺣﺰﺑێﻜــﯽ ﺗﺮ ﺟێﺒەﺟێ‬ ‫ﻧەﻛﺮدﻧــﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەی ﻧێﻮان‬ ‫ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔﯚڕاﻧــﯽ ﻓەراﻣــﯚش‬ ‫ﻧەﻛﺮدووە‪ ،‬ﺋەوە ﺑەﺷێﻜﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی‬ ‫ﺑە ﻛێﺸە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ‬

‫و ﺑەﺷێﻜﯿﺸــﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە‬ ‫ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋێﺴﺘەوە ھەﯾە‪“.‬‬ ‫ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺋێﺴــﺘە ﯾەﻛێﺘــﯽ و‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣﯿﺴــﯿﯚﻧێﻚ دەﻛــەن ﺑــﯚ‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ڕﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺗﺎ‬ ‫ﺋێﺴــﺘە ﮔﯚڕان ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿە ﺑﭽێﺘە‬ ‫ﺋــەو ﻛﯚﻣﯿﺴــﯿﯚﻧەوە و دەڵێــﺖ‬ ‫ﻛﺎراﻛﺮدﻧەوەی ﭘەرﻟەﻣﺎن ھەﻧﮕﺎوی‬ ‫ﯾەﻛەﻣﯽ دەﺳﺘﻜﺮدﻧە ﺑە ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم‪.‬‬

‫ﺣﺰب ﻟە ﮔەرﻣﯿﺎن ﻋەﺷﯿﺮەت زﯾﻨﺪوو دەﻛﺎﺗەوە‬ ‫وﺷە‪ /‬ﮔەرﻣﯿﺎن‪-‬‬ ‫ﺳەﺑﺮی ھﯚرﯾﻨﯽ‬ ‫ﺗەﻧﯿﺎ ﻟــە دوو ھەﻓﺘــەدا‪ ،‬ﭘێﻨﺞ‬ ‫ﻋەﺷــﯿﺮەﺗە‬ ‫ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ‬ ‫ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎﻛﺎن ﻟــە ﺳــﻨﻮوری‬ ‫ﮔەرﻣﯿﺎن ﺑەڕێﻮە ﭼﻮون‪ ،‬ﺋەوەش‬ ‫ﻧﯿﮕەراﻧــﯽ ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻣەدەﻧﯽ‪ ،‬ﻧﻮوﺳەران و ﺷﺎرەزاﯾﺎن‬ ‫دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە‪ ،‬ﺋەوان ﭘێﯿﺎن‬ ‫واﯾــە‪ ،‬ﻟە ﭘﺸــﺖ ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ‬ ‫ﻋەﺷــﯿﺮەﺗەﻛﺎﻧەوە ﺑەرژەوەﻧﺪی‬ ‫ﺣﺰﺑــﯽ ھەﯾــە‪ ،‬ﺑــە‪‬م دواﺟﺎر‬ ‫ﺑــە زﯾﺎﻧــﯽ دۆزی ﻧەﺗەوەﯾــﯽ‬ ‫ﻛــﻮرد و ﮔەڕاﻧــەوە ﺑــﯚ دواوە‬ ‫ﻛﯚﺗﺎﯾــﯽ دێﺖ‪ .‬ﺋــەوە ﺟﮕە ﻟەو‬

‫ﻟــە ﻛﯚﺗﺎی ﺋــﺎدار و ﺳــەرەﺗﺎی‬ ‫ﻧﯿﺴﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵ‪ ،‬ﻻﻧﯽ ﻛەم ﭘێﻨﺞ‬ ‫ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﻋەﺷــﯿﺮەﺗەﻛﺎن ﻟە‬ ‫دەﭬەری ﮔەرﻣﯿﺎن ﺑەڕێﻮە ﭼﻮون‪،‬‬ ‫ﺑەﺷــﺪاراﻧﯽ ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵەﻛﺎن ﻟە‬ ‫ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻋەﺷﯿﺮەت ﺑﻮون‪ ،‬ﺧﺎڵﯽ‬ ‫ھﺎوﺑەش ﻟــەو ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎ‪‬ﻧەدا‪،‬‬ ‫دەرﻛەوﺗﻨــﯽ ﭼەك و ﺑەرﭘﺮﺳــە‬ ‫ﺣﺰﺑﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻮون‪.‬‬ ‫رزﮔﺎر ﺣەﻣﯿﺪ ﻧﻮوﺳەری ﻛﺘێﺒﯽ‬ ‫ﻣێﮋووی ﻛــەﻻر‪ ،‬ﺑە“وﺷــە“ی‬ ‫راﮔەﯾﺎﻧــﺪ‪” ،‬وەك ﭼﺎوﻟێﻜەرﯾﯿەك‬ ‫ﭼەﻧﺪ ﻋەﺷﯿﺮەﺗێﻚ ﯾەك ﻟە دوای‬

‫رێﻜﺨەراﻧﯽ ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵەﻛە‪:‬‬

‫”ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺋێﻤە ﮔەڕاﻧەوە ﺑﻮو ﺑﯚ‬ ‫ﺋەو راﺳﺘﯿﯿەی ﻛە ﻛەﻻری ﺋێﺴﺘە‪،‬‬ ‫ﻟە ﻛــەﻻری ﻛﯚﻧەوە ﺳــەرﭼﺎوە‬ ‫دەﮔﺮێﺖ‬ ‫ﻋﻮﻣەر ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾــﻢ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ‬ ‫ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی‬ ‫ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎی رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺑﺎس ﻟەوە‬ ‫دەﻛﺎت‪” ،‬ﻟە ﺟەﻧﮕﯽ داﻋﺶ ﺗەواو‬ ‫ﻧەﺑﻮوﯾــﻦ‪ ،‬ﻟەوﻻوە ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ‬ ‫ﻋەﺷﯿﺮەت ﺳﺎز دەﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﭘﺎرەﯾەك‬ ‫ﻟەو ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎ‪‬ﻧە ﺧــەرج ﻛﺮا‪،‬‬ ‫ﺋەﮔەر ﺑە ﺧەڵﻜﯽ ھــەژار ﺑﺪراﯾە‬ ‫زۆر ﺑﺎﺷﺘﺮ دەﺑﻮو“‪.‬‬ ‫رێﻜﺨەراﻧــﯽ ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻋەﺷــﯿﺮەت‪ ،‬ﭘﺎﺳــﺎو ﺑــﯚ‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛەﯾﺎن دێﻨﻨەوە‪ ،‬ﺋەوان‬ ‫ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ ﻛﺎرەﻛەﯾﺎن‬ ‫ﻟــە ”ﺑەھێﺰﻛﺮدﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ“ دەﺑﯿﻨﻨەوە‪.‬‬ ‫ﺳــﺎﻻر ﻋەزﯾــﺰ ﻟــە رێﻜﺨەراﻧﯽ‬ ‫ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﺑﺎﺟە‪‬ن‪ ،‬ﺑﯚ ”وﺷە“ی‬ ‫روون ﻛــﺮدەوە‪” ،‬ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ﻟــە‬ ‫ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵەﻛەﻣﺎن ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی‬ ‫ﺧﺰﻣﺎﻧﯽ ﻋەﺷــﯿﺮەﺗە ﻟــە ﻧﺎوﭼە‬ ‫ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﻻﯾەك‬ ‫و زﯾﻨﺪووﻛﺮدﻧــەوەی ﻛﻮﻟﺘﻮور و‬

‫داوﻧەرﯾﺘﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾە‪ ،‬ﻟەﻻﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺗــﺮ ”‪ .‬ژﻧﺎﻧﯽ ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﻣەدەﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﺗﺮﺳــﯿﺎن ﻟــە زﯾﻨﺪووﻛﺮدﻧەوەی‬ ‫داوﻧەرﯾﺘە ﺧێڵەﻛﯿﯿەﻛﺎن ھەﯾە‪،‬‬ ‫ﻟــەو رواﻧﮕەﯾــەوە ﻛــە ﻧەرﯾﺘە‬ ‫ﺧێڵەﻛﯿﯿەﻛﺎن ﺑەردەوام ﺑە زﯾﺎﻧﯽ‬ ‫ژﻧﺎن ﺗەواو دەﺑﻦ‪.‬‬ ‫ﺷــﺎﻧﯚ ﺟەﻣــﺎل ﭼﺎﻻﻛــﯽ ژﻧﺎن‪،‬‬ ‫ﺑــﯚ ”وﺷــە“ دەڵێ‪” ،‬ھەﻣﯿﺸــە‬ ‫رەﺧﻨــەی ﺋــەوە دەﮔﯿﺮێــﺖ‬ ‫ﻛــە دادﮔﺎﻛﺎن ﺋەوەﻧــﺪەی‬ ‫دﯾﻮەﺧﺎﻧــﯽ ﻋەﺷــﺎﯾەرەﻛﺎن‬ ‫ﻛێﺸــە ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘێ‬ ‫ﭼﺎرەﺳــەر ﻧﺎﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﺋێﺴــﺘەش‬ ‫ﻟەو رێﮕەﯾەوە دﯾﻮەﺧﺎن ﻟە دادﮔﺎ‬ ‫ﺑەھێﺰﺗﺮ دەﻛﺮێ“‪.‬‬ ‫زﯾﺎﺗــﺮ دەڵێ‪” ،‬دەﯾﺎن ﻛێﺸــەی‬ ‫ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ژﻧﺎن ﺧﺮاوەﺗە دەﺳﺖ‬ ‫ﻋەﺷﯿﺮەت و ﺳەرۆك ھﯚزەﻛﺎﻧەوە‬ ‫ﻛــە دواﺟﺎر ﺑە زﯾﺎﻧﯽ دۆﺳــﯿەی‬ ‫ژﻧﺎن ﻛﯚﺗﺎﯾﺎن ھﺎﺗﻮوە‪ ،‬ﻟەﺑەرﺋەوە‬ ‫ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﻋەﺷﯿﺮەت ﻻوازﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ﺣﻮﻛﻤﯽ ﯾﺎﺳﺎ دەﮔەﯾەﻧێﺖ“‪.‬‬


‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‬

‫ﭘێﻨﺞ ﺳﺎڵە دادﮔﺎ داوای وﺷﯿﺎر ﻋەﺑﺪو‪ ‬دەﻛﺎت و ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﺎﺑێﺖ‬

‫وﺷە‪ /‬ﻣەﺣﻤﻮود ‪ -‬ﺑﺎز‬ ‫ﺑەﮔﻮێﺮەی دوو ﻧﻮوﺳﺮاوی دادﮔﺎ‪،‬‬ ‫ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ‪2012‬ەوە دادﮔﺎی‬ ‫ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ داوای ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧــﯽ‬ ‫وﺷــﯿﺎر ﻋەﺑــﺪو‪ ‬ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری‬ ‫ﮔﯚڕان دەﻛﺎت ﻟە دادﮔﺎی ﻛەﺗﻨﯽ‬ ‫ﭼﻮار‪ .‬ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎن دەڵێ‪” ،‬ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛﺎن‬ ‫رەواﻧــەی ﺑەﻏــﺪا ﻛــﺮاون“‪.‬‬ ‫ﺑڕﯾــﺎردەری ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﺶ دەڵێ‪،‬‬ ‫”ﺋەو ﻛەﯾﺴــە ﭘێﻮەﺳﺖ ﻛﺮاوە ﺑە‬ ‫ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن“‪ .‬ﺑە‪‬م‬ ‫زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷــە“ دووﭘﺎﺗﯽ‬ ‫دەﻛەﻧەوە ﻛە ﺋﺎرام ﺷێﺦ ﻣﺤەﻣەد‬ ‫ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن‬ ‫و ﻛﺎدری ﮔــﯚڕان‪ ،‬رێﮕــﺮی ﻟــە‬ ‫ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎ دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫وﺷﯿﺎر ﻋەﺑﺪو‪ ‬ﻧﺎﭼێﺘە ﺑەردەم‬ ‫دادﮔﺎ‬ ‫ﺑەﮔﻮێﺮەی ﭼەﻧــﺪ ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﯾەك‬ ‫ﻛە دەﺳــﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗﻮون‪،‬‬ ‫ﻟە ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻜﯽ دادﮔﺎی ﻛەﺗﻨﯽ‬ ‫ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ‪/‬ﭼﻮار ﻛە ﺋﺎراﺳــﺘەی‬ ‫ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ‬ ‫ﻋێــﺮاق ﻛــﺮاوە ﺑە ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ‬ ‫”ﺋﺎﮔەدارﻛﺮدﻧەوە“‪ ،‬ﺗێﯿﺪا ھﺎﺗﻮوە‪،‬‬ ‫ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ﻧﻮوﺳــﺮاوﻣﺎن ژﻣﺎرە‬ ‫‪/1922‬ج‪ 2012/‬ﻟە ‪ 29‬ﺋﺎدار‪/‬ﻣﺎرﺳﯽ‬ ‫‪ 2015‬دووﭘﺎت ﻟەﺳەر ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ‬

‫ﻧﻮوﺳــﺮاوﻣﺎن و ڕاﮔەﯾەﻧﺪﻧــﯽ‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛــە دەﻛەﯾﻨــەوە ﺑەر ﻟە‬ ‫ڕێﻜەوﺗــﯽ ھەﺷــﺘﯽ ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ‬ ‫دووەم‪/‬ﯾەﻧﺎﯾەری ‪ 2017‬و واژووی‬ ‫ﺟەﻣــﺎل ﺳــەدرەدﯾﻦ دادوەر ﻟە‬ ‫دادﮔﺎی ﻛەﺗﻨﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ‪/‬ﭼﻮاری‬ ‫ﻟەﺳەرە‪.‬‬ ‫ﻟە ﻧﻮوﺳﺮاوێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛە ﺑە ھەﻣﺎن‬ ‫ﺷــێﻮە ”ﺋﺎﮔەدارﻛﺮدﻧەوەﯾە“ و ﺑﯚ‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻟە‬ ‫ڕێﮕەی ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯽ‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧەوە ڕەواﻧە‬ ‫ﻛﺮاوە ﺑە ژﻣــﺎرە ‪/1922‬ج‪2012/‬‬ ‫و ڕێﻜﻜەوﺗﯽ ﺣەوﺗــﯽ ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ‬ ‫ﯾەﻛەم‪/‬دﯾﺴــێﻤﺒەری ‪2014‬ی‬ ‫ﻟەﺳەرە‪ ،‬ﺗێﯿﺪا ھﺎﺗﻮوە‪ ،‬داواﻛﺎری‬ ‫و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻜﺎ‪‬ی ژﻣﺎرە‬ ‫)‪/1922‬ج‪ (2012/‬ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ‬ ‫ﺑــە ﺋﺎﮔەدارﻛﺮدﻧەوەی ”وﺷــﯿﺎر‬ ‫ﻋەﺑﺪو‪ ‬ﻓەﺗﺎح“ـە ﺑە ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر ﻟەم ﺳﻜﺎ‪‬ﯾەی ﺳەرەوە‪.‬‬ ‫ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺣﻮﻛﻤــﯽ ﻣــﺎدەی‬ ‫ﻧﯚی ﯾﺎﺳــﺎی ڕۆژﻧﺎﻣەواﻧﯽ ژﻣﺎرە‬ ‫‪35‬ی ﺳــﺎڵﯽ ‪2007‬ی ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق‪ ،‬ﻟەﺳــەر‬ ‫ﺑﻨەﻣﺎی ﺳــﻜﺎ‪‬ی )ﻋەﺑﺪوﻟەﺗﯿﻒ‬ ‫ﻣﺤەﻣــەد ﺟەﻣﺎل( ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟە‬ ‫ڕێﻜەوﺗــﯽ دووی ﺋﺎدار‪/‬ﻣﺎرﺳــﯽ‬ ‫‪ 2015‬ﻟە ﺑەردەم دادﮔﺎﻣﺎن ﺋﺎﻣﺎدە‬ ‫ﺑێ‪ .‬ﻟە ﻧﻮوﺳﺮاوەﻛەدا ھﺎﺗﻮوە‪.‬‬ ‫ھەروەھﺎ ﺋﺎﻣﺎژەی داوە‪ ،‬ﺳﻜﺎ‪‬ﻛە‬

‫ﭘێﻮەﺳــﺘە ﺑە ڕووداوێــﻚ ﻛە ﻟە‬ ‫‪19‬ی ﺗەﻣﻮوز‪/‬ﯾﯚﻟﯿــﯚی ‪2011‬‬ ‫رووی داوە‪ ،‬ﺑەر ﻟەوەی ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر‬ ‫ﺑﺒێﺖ ﺑە ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ‬ ‫ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻋێــﺮاق‪ ،‬ﺑﯚﯾــە ﻟــە‬ ‫”ﭘﺎرێﺰﺑەﻧﺪی ﺳــﻮودﻣەﻧﺪ ﻧﺎﺑێ“‪،‬‬ ‫ﺑەﮔﻮێﺮەی ﻣﺎدەی ‪ 62‬دەﺳﺘﻮوری‬ ‫ﻛﯚﻣﺎری ﻋێﺮاق‪ .‬ﺋەم ﻧﻮوﺳﺮاوەﯾﺶ‬ ‫واژووی ﺟەﻣــﺎل ﺳــەدرەدﯾﻦ‬ ‫ﻋەﻟــﯽ دادوەری دادﮔﺎی ﻛەﺗﻨﯽ‬ ‫ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ‪/‬ﭼﻮاری ﻟەﺳەرە‪.‬‬ ‫ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭼﯽ دەڵێ؟‬ ‫ﺋــەو دوو ﻧﻮوﺳــﺮاوەی دادﮔﺎی‬ ‫ﻛەﺗﻨــﯽ ﭼــﻮاری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﺋﺎراﺳﺘەی ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨــەران ﻛﺮاوە و‬ ‫ﻟە ڕێﮕەی ﺋەواﻧەوە ﺑﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﻋێﺮاق ﺑەرز ﻛﺮاوەﺗەوە‪.‬‬ ‫ﻟەوﺑــﺎرەوە ﺋﺎری ﺳــە‪‬ﺣەدﯾﻦ‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی‬ ‫ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ‬ ‫ﻋێــﺮاق‪ ،‬ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺋەو ﻧﻮوﺳﺮاواﻧە دەﻣێﻜە ﻟەﻻﯾەن‬ ‫دادﮔﺎوە ﺑــﯚ ﺋێﻤــە ھﺎﺗــﻮون و‬ ‫رەواﻧەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗﻤﺎن‬ ‫ﻛﺮدوون ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا‪ ،‬ﺋەوەی ﻟەﺳەر‬ ‫ﺋێﻤەﯾە ﻧﺎردﻧﯽ ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛەی‬ ‫دادﮔﺎﯾــە‪ ،‬وە‪‬ﻣەﻛــەی ﺑﯚ ﺋێﻤە‬ ‫ﻧﺎﯾەﺗەوە‪.‬‬ ‫”ﺑەڵﻜﻮ ﻧﻮوﺳﺮاوەﻛە رەواﻧەی ﻟﯿﮋﻧە‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (183‬ﭼﻮارﺷەم‪2017/ 4/ 26 ،‬‬

‫ﮔﯚڕان ڕێﮕﺮی ﻟە‬ ‫ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎ دەﻛﺎت‬

‫ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن دەﻛﺮێ‬ ‫وەك ﻟﯿﮋﻧەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺋەواﻧﯿﺶ‬ ‫ﺋﺎراﺳــﺘەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەﻛــەی‬ ‫دەﻛەن و ﻟە ڕووی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەوە‬ ‫ﭼﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑــﯚی دەﻛﺮێ ﺑﯚ‬ ‫ﺋەوەی ﺑﭽێﺘە ﺑەردەم دادﮔﺎ و ﻟە‬ ‫ﺑەردەم ﯾﺎﺳﺎ ﺋﺎﻣﺎدە ﺑێﺖ“‪.‬‬ ‫ﺑڕﯾﺎردەری ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق‬ ‫ڕووﻧﻜﺮدﻧەوە دەدات‬ ‫ﺑﯚ ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﺳــەر‬ ‫ﺋــەم ﺑﺎﺑەﺗە‪” ،‬وﺷــە“ ﭘێﻮەﻧﺪی‬ ‫ﻛﺮد ﺑە ﻋﯿﻤﺎد ﯾﯚﺧەﻧﺎ ﺑڕﯾﺎردەری‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق‪ .‬ﯾﯚﺧەﻧﺎ رووﻧﯽ‬ ‫ﻛﺮدەوە‪ ،‬ﺑەﭘێﯽ ﭘێڕەوی ﻧﺎوﺧﯚی‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎن‪ ،‬ﺋەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەی ﺑە‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﺗﺎواﻧﯽ ﺳــەﻟﻤێﻨﺮاو‬ ‫ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎر ﻛــﺮاوە‪ ،‬ﭘﺎرێﺰﺑەﻧﺪی‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻟــێ وەردەﮔﯿﺮێﺘەوە‬ ‫و ﺋەﮔــەر ﻟە وەرزی ﯾﺎﺳــﺎداﻧﺎن‬ ‫ﺑێﺖ‪ ،‬ﺋەوە دادوەر ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻚ‬ ‫ﺋﺎراﺳــﺘەی ﭘەرﻟەﻣﺎن دەﻛﺎت ﺑﯚ‬ ‫ﻻﺑﺮدﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﺑەﻧﺪی و رادەﺳﺘﯽ‬ ‫دادﮔﺎ دەﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﯾﺎن راﺳــﺘەوﺧﯚ‬ ‫ﺑەﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﺗﺎواﻧەﻛــەوە‬ ‫ﺑﮕﯿﺮێﺖ‪ ،‬ﺋەوە ﭘﺎرێﺰﺑەﻧﺪﯾﯿەﻛەی‬ ‫ﺑە وەرﮔﯿﺮاو ﺣﺴێﺒە‪ ،‬ﻟە دەرەوەی‬ ‫وەرزی ﯾﺎﺳــﺎداﻧﺎﻧﯿﺶ داوای‬ ‫ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟەﺳــەر ﺗﯚﻣﺎر دەﻛﺮێﺖ‬ ‫و دەﺳــﺘەی ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ‬ ‫رەزاﻣەﻧــﺪی ﻟەﺳــەر ﻻﺑﺮدﻧــﯽ‬

‫ﭘﺎرێﺰﺑەﻧﺪﯾﯿەﻛە دەدات و دەﭼێﺘە‬ ‫ﺑەردەم دادﮔﺎ‪.‬‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ‪” ،‬ھەر ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێﻚ‬ ‫ﺑەر ﻟە ﺑڕﯾــﺎری دادﮔﺎی ﻓﯿﺪراڵ‬ ‫ﭘﺎرێﺰﺑەﻧــﺪی ﻧﯿﯿــە و وەك ھەر‬ ‫ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿەﻛــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑەﺑێ‬ ‫ﭘﺎرێﺰﺑەﻧﺪی ﻣﺎﻣەڵــەی ﻟەﮔەڵﺪا‬ ‫دەﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م دوای ﺳــﻮێﻨﺪی‬ ‫ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣــﺎن دەﺑێﺘە‬ ‫ﺧــﺎوەن ﭘﺎرێﺰﺑەﻧــﺪی و ھــەر‬ ‫داواﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟە دژی ھەﺑێﺖ‬ ‫ﺑەﺑــێ رەزاﻣەﻧــﺪی ﭘەرﻟەﻣــﺎن‬ ‫ﻧﺎﮔﯿﺮێﺖ‪“.‬‬ ‫ﻟەﺑﺎرەی ﻛەﯾﺴــەﻛەی وﺷــﯿﺎر‬ ‫ﻋەﺑﺪو‪ ،‬ﺑڕﯾــﺎردەری ﭘەرﻟەﻣﺎن‬ ‫ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد‪” ،‬دەﺳــﺘەی‬ ‫ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ﭘێﻮەﺳــﺘە ﺑەو ﺑﺎﺑەﺗەوە و رەﻧﮕە‬

‫ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ﺑڕﯾﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ‬ ‫ھەﺑێﺖ‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟەو‬ ‫ﺣﺎڵەﺗە دەﺳﺘەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ‬ ‫ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪات“‪.‬‬ ‫ﺋﺎرام ﻣﺤەﻣەد ﯾﺎﺳﺎ ﭘێﺸێﻞ‬ ‫دەﻛﺎت و رێﮕﺮی دەﻛﺎت‬ ‫وەك ﺑڕﯾــﺎردەری ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻋێــﺮاق ڕووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە‪ ،‬ھەر‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێــﻚ ﺑــەر ﻟــەوەی‬ ‫ﺳــﻮێﻨﺪی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑﺨــﻮات‪،‬‬ ‫ﭘﺎرێﺰﺑەﻧﺪی ﻧﯿﯿە و ﻟەﺳــەر ﺋەو‬ ‫دۆﺳﯿﺎﻧەی ﻟەﺳەرﯾەﺗﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫ﺑﭽێﺘە ﺑەردەم دادﮔﺎ‪ ،‬ﺑە‪‬م وﺷﯿﺎر‬ ‫ﻋەﺑــﺪو‪ ‬ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﮔﯚڕان ﺗﺎ‬ ‫ﺋێﺴــﺘە ﻧەﭼﻮوەﺗە ﺑەردەم دادﮔﺎ‪.‬‬ ‫ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی‬ ‫دەﺳــﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗــﻮون‪،‬‬

‫ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛەی ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی‬ ‫ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەران‬ ‫دوو ﺟﺎر ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﻋێﺮاق‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋﺎرام ﺷێﺦ ﻣﺤەﻣەد‬ ‫ﮔﯚڕاﻧﺨﻮاری دﯾﺎری ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛە‬ ‫و ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﻋێﺮاق‪ ،‬ڕێﮕﺮە ﻟە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﯾﺎﺳﺎ و ڕەزاﻣەﻧﺪی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑﯚ ﻧﺎردﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری‬ ‫ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛەی ﺑﯚ ﺑەردەم دادﮔﺎ‪.‬‬ ‫ﻧەﭼﻮوﻧــە ﺑــەردەم دادﮔﺎ و‬ ‫ﭘﺎﺑەﻧﺪﻧەﺑﻮون ﺑە ﯾﺎﺳــﺎ ﻟەﻻﯾەن‬ ‫ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەی ﮔــﯚڕان‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛــە ﺑﺰووﺗﻨــەوەی‬ ‫ﮔــﯚڕان ﺑــەردەوام ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗــﺮ ﺑــە ڕێﺰﻧەﮔﺮﺗﻦ ﻟــە دادﮔﺎ و‬ ‫ﭘﺎﺑەﻧﺪﻧەﺑﻮون ﺑە ﯾﺎﺳــﺎ ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر‬ ‫دەﻛﺎت‪.‬‬

‫ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﻠە ﺗﺎﯾﺒەت ھەﯾە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻧﯿﯿە‬

‫وردﺑﯿﻨﯽ دۆﺳﯿەی راوێﮋﻛﺎر و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯽ و‬ ‫ﭘﻠەﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺮێﺖ‬ ‫وﺷە‪ /‬ﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪،‬‬ ‫زاﻧﯿــﺎری ﻟەﺳــەر وردﺑﯿﻨــﯽ و‬ ‫دۆﺳــﯿەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ ﭘﻠەﺑﺎ‪ ‬و‬ ‫ڕاوێﮋﻛﺎر و ﭘﻠــە ﺗﺎﯾﺒەت ڕەواﻧەی‬ ‫ﺳێ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛەی ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺎت و راﭘﯚرﺗەﻛە‬ ‫ﺑە وردەﻛﺎری و ﻧــﺎوی ﺋەو دەزﮔە‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿﺎﻧــەی وردﺑﯿﻨــﯽ ﺗێﺪا‬ ‫ﻛﺮاوە‪” ،‬وﺷە“ ﺑ‪‬وی دەﻛﺎﺗەوە‪.‬‬ ‫ﻟــە راﭘﯚرﺗەﻛــەی دەﺳــﺘەی‬ ‫دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‬ ‫ھﺎﺗــﻮوە‪ ،‬ﺑەﭘێــﯽ ﻣــﺎدەی ﭘێﻨﺞ‬ ‫ﺑڕﮔەی ‪ 15‬ﻟە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ دەﺳﺘەی‬ ‫دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ژﻣﺎرە ﺳــێﯽ ﺳﺎڵﯽ‬ ‫‪2011‬ی ھەﻣﻮارﻛﺮاو‪ ،‬ﻟە دەﺳە‪‬ﺗﯽ‬ ‫دەﺳــﺘەﻛەداﯾە ﺑەدواداﭼﻮون ﺑﯚ‬ ‫ﺋەو ﺑڕﯾــﺎر و ﻓەرﻣﺎﻧﺎﻧە ﺑﻜﺎت ﻛە ﻟە‬ ‫ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﺪا ﻛﺮاون ﺑە دۆﺳﯿەی‬ ‫”وردﺑﯿﻨﯽ ﺗێــﺪا ﺑﻜﺮێﺖ“ و دواﺗﺮ‬ ‫ﺗەواوی دۆﺳﯿەﻛﺎن ﻟەﮔەڵ ﯾﺎﺳﺎی‬ ‫داﻣەزراوەﻛە ﺑەراورد ﻛﺮاوە‪.‬‬ ‫دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﺋﺎﻣﺎژەی داوە‪،‬‬ ‫ﻟە وەزارەﺗــﯽ ﺋەوﻗﺎف و ﻛﺎروﺑﺎری‬ ‫ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ﺷــەش راوێﮋﻛﺎر‪،‬‬ ‫ﺷــەش ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯽ و‬ ‫‪ 12‬ﭘﻠەی ﺗﺎﯾﺒەت ھــەن‪ ،‬دوو ﻟە‬ ‫دۆﺳــﯿەﻛﺎن ھﯿﭻ ﺑەراﯾﯿﯿەﻛﯿﺎن‬

‫ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە و ‪ 11‬دۆﺳــﯿەی ﺗﺮﯾﺶ‬ ‫ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﭼەﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ ﺗێﺪا‬ ‫ﻧﯿﯿە و ﻟە وەزارەﺗﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە و‬ ‫ﮔەﯾﺎﻧﺪن ﯾــەك راوێﮋﻛﺎر و ﺣەوت‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯽ و ھەﺷــﺖ‬ ‫ﭘﻠــەی ﺗﺎﯾﺒــەت ھەن و ﺷــەش‬ ‫دۆﺳﯿەی ﻛەﻣﻮﻛﻮڕی ﭼەﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﺗەﻣەﻧﯽ ﺗێﺪاﯾە‪.‬‬ ‫ﻟە ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮی راﭘﯚرﺗﯽ وردﺑﯿﻨﯽ‬ ‫دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‬ ‫ھﺎﺗﻮوە ”ﻟە وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و‬ ‫ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎوی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪،‬‬ ‫ﺳــێ راوێﮋﻛﺎر و ‪ 13‬ﺑەڕێﻮەﺑەری‬ ‫ﮔﺸــﺘﯽ و ‪ 18‬ﭘﻠەی ﺗﺎﯾﺒەت ھەن‪،‬‬ ‫ﭘێﻨﺞ دۆﺳﯿە ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﺗﯿﺎدا ﻧﯿﯿە‬ ‫و ‪ 11‬دۆﺳﯿە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﭼەﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﺗەﻣەﻧﯿــﺎن ﻧﯿﯿــە‪ ،‬ھــﺎوﻛﺎت ﻟە‬ ‫وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﭼﻮار ڕاوێﮋﻛﺎر و‬

‫ﺷــەش ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯽ و ‪10‬‬ ‫ﭘﻠە ﺗﺎﯾﺒەت ھەن و ھەﺷﺖ دۆﺳﯿە‬ ‫ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗەﻣەﻧﯿﺎن‬ ‫ﻧﯿﯿە“‪.‬‬ ‫”ﻟــە وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎروﺑــﺎری‬ ‫ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗــﯽ ﭼﻮار ڕاوێــﮋﻛﺎر و‬ ‫ھەﺷــﺖ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯽ‬ ‫و ‪ 16‬ﭘﻠــە ﺗﺎﯾﺒــەت ھــەن‪ ،‬ﯾەك‬ ‫دۆﺳــﯿە ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﺗێــﺪا ﻧﯿﯿە و‬ ‫ﭘێﻨﺞ دۆﺳــﯿەی ﺗﺮ ﭼەﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﺗەﻣەﻧﯽ ﻧﯿﯿە‪ .‬ھﺎوﻛﺎت ﻟە وەزارەﺗﯽ‬ ‫ﻛﺎروﺑﺎری ﺷەھﯿﺪان و ﺋەﻧﻔﺎﻟﻜﺮاوان‬ ‫دوو ڕاوێﮋﻛﺎر و ﺷەش ﺑەڕێﻮەﺑەری‬ ‫ﮔﺸﺘﯽ و ھەﺷﺖ ﭘﻠە ﺗﺎﯾﺒەت ھەن‬ ‫ﻛە ﭼﻮار دۆﺳــﯿە ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﺗەﻣەﻧﯽ ﻧﯿﯿە و ﯾەك دۆﺳﯿەش ﻟە‬ ‫دادﮔﺎ ﺑﻮوە“ ﻟە راﭘﯚرﺗەﻛەدا ھﺎﺗﻮوە‪.‬‬ ‫ھەر ﺑەﭘێﯽ راﭘﯚرﺗەﻛە‪ ،‬ﻟە وەزارەﺗﯽ‬

‫ﺷــﺎرەواﻧﯽ و ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزاری‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ﭼﻮار ڕاوێﮋﻛﺎر و ﻧﯚ‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯽ و ‪ 14‬ﭘﻠەی‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەت ھەن‪ ،‬ﻟەواﻧە دوو دۆﺳﯿە‬ ‫ﺑڕواﻧﺎﻣەﯾﺎن ﻧﯿﯿە و ﺳێ دۆﺳﯿەی‬ ‫ﺗﺮ ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﭼەﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗەﻣەﻧﯿﺎن‬ ‫ﻧﯿﯿــە‪ .‬ھــﺎوﻛﺎت ﻟــە وەزارەﺗﯽ‬ ‫رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ﻻوان ﭼﻮار راوێﮋﻛﺎر‬ ‫و ‪ 11‬ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯽ و ‪21‬‬ ‫ﭘﻠە ﺗﺎﯾﺒەت ھەن و ﺷەش دۆﺳﯿە‬ ‫ﻟەواﻧــە ﺑڕواﻧﺎﻣەﯾﺎن ﻧﯿﯿــە و ‪21‬‬ ‫دۆﺳﯿەش ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ‬ ‫ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﻟە وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ ﺳێ راوێﮋﻛﺎر‬ ‫و دوو ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯽ و ﭘێﻨﺞ‬ ‫ﭘﻠەی ﺗﺎﯾﺒەت ھەن و ﯾەك دۆﺳﯿە‬ ‫ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە و دوو دۆﺳﯿە‬ ‫ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﭼەﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە‪ .‬ﻟە‬

‫ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫‪3‬‬

‫وەزارەﺗــﯽ داد دوو راوێﮋﻛﺎر ھەن‬ ‫و ﯾەك ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯽ و ﺳێ‬ ‫ﭘﻠەی ﺗﺎﯾﺒەت‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺳــێ ﻟەواﻧە‬ ‫ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﻟــە وەزارەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﭼﻮار‬ ‫ڕاوێﮋﻛﺎر و ﺣــەوت ﺑەڕێﻮەﺑەری‬ ‫ﮔﺸــﺘﯽ و ‪ 13‬ﭘﻠــە ﺗﺎﯾﺒەت ھەن‬ ‫و ﭘێﻨــﺞ دۆﺳــﯿە ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﻧﯿﯿە‬ ‫و ﺷــەش دۆﺳﯿە ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﺗەﻣەﻧﯽ ﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﻟــە راﭘﯚرﺗﯽ وردﺑﯿﻨﯽ دۆﺳــﯿەی‬ ‫ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ‬ ‫ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە‬ ‫دراوە ﻛە ﻟە وەزارەﺗﯽ ﭘەروەردەدا‬ ‫ﺷەش راوێﮋﻛﺎر و ‪ 14‬ﺑەڕێﻮەﺑەری‬ ‫ﮔﺸــﺘﯽ و ‪ 20‬ﭘﻠــە ﺗﺎﯾﺒەت ھەن‪،‬‬ ‫‪ 19‬ﮔﺸﺘێﻨﺮاو و ﯾەك دﯾﭙﻠﯚم ھەﯾە‬ ‫و ﯾەك دۆﺳــﯿە ﺑڕواﻧﺎﻣــەی ﻧﯿﯿە‬ ‫و ﺣەوت دۆﺳــﯿە ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﺗەﻣەﻧــﯽ ﻧﯿﯿــە‪ .‬ﻟــە وەزارەﺗــﯽ‬ ‫ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎن ﺳــێ راوێــﮋﻛﺎر و ﭘێﻨﺞ‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯽ و ھەﺷــﺖ‬ ‫ﭘﻠە ﺗﺎﯾﺒەت و ھەﺷــﺖ ﮔﺸﺘێﻨﺮاو‬ ‫ھەن‪ ،‬ﺳێ دۆﺳــﯿە ﭼەﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﺗەﻣەﻧﯽ ﻧﯿﯿە و ﺳــێ دۆﺳﯿە ھﯿﭻ‬ ‫ﺑەراﯾﯿﯿەﻛــﯽ ﻧﯿﯿە‪ .‬ﻟــە وەزارەﺗﯽ‬ ‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﺷــەش‬ ‫راوێﮋﻛﺎر و ﺣــەوت ﺑەڕێﻮەﺑەری‬ ‫ﮔﺸــﺘﯽ و ‪ 14‬ﭘﻠەی ﺗﺎﯾﺒەت و ‪12‬‬ ‫ﮔﺸــﺘێﻨﺮاو )ﻣﻌﻮم( ھــەن و دوو‬ ‫دۆﺳﯿە ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە و ﭼﻮار‬

‫دۆﺳﯿە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﭼەﺳﭙﺎﻧﺪن و ﯾەك‬ ‫دۆﺳــﯿە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﺑﻮون ﺑە ﭘﻠەی‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﻟە دەﺳﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎن‪ ،‬ﺷەش‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯽ و ﺣەوت‬ ‫ﭘﻠــەی ﺗﺎﯾﺒــەت ھەن ﻛــە ﯾەك‬ ‫دۆﺳــﯿە ﺑڕواﻧﺎﻣــەی ﻧﯿﯿە و ﭘێﻨﺞ‬ ‫دۆﺳــﯿە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﺗەﻣەﻧﯽ ﻧﯿﯿە‪ .‬ﻟە دەﺳــﺘەی ﻧﺎوﭼە‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸﺪا‪ ،‬ﺳــێ راوێﮋﻛﺎر و‬ ‫ﺳــێ ﭘﻠە ﺗﺎﯾﺒــەت وردﺑﯿﻨﯽ ﺗێﺪا‬ ‫ﻛﺮاوە ﻛە دوو دۆﺳــﯿە ﺑڕواﻧﺎﻣەی‬ ‫ﻧﯿﯿــە و دوو دۆﺳــﯿە ﻓەرﻣﺎﻧــﯽ‬ ‫ﭼەﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗەﻣەن‪ ،‬ﻟە دەﺳﺘەی‬ ‫ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار ﭘێﻨﺞ ﺑەڕێﻮەﺑەری‬ ‫ﮔﺸــﺘﯽ و ﺣەوت ﭘﻠەی ﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ھــەن و ﭘێﻨــﺞ ﻛــەس ﻓەرﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ ﻧﯿﯿە و ﯾەك‬ ‫ﻛەس ﻓەرﻣﺎﻧﯽ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻧﯿﯿە‬ ‫و ﯾەك ﻛەﺳﯽ ﺗﺮ ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﺑﻮون ﺑە‬ ‫ﭘﻠەی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻧﯿﯿە‪ .‬ﻟە دەزﮔەی‬ ‫ﻣﯿﻦ ﺷــەش ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯽ‬ ‫و ﺷــەش راوێﮋﻛﺎر وردﺑﯿﻨﯽ ﺗێﺪا‬ ‫ﻛﺮاوە و ﯾەك دۆﺳــﯿە ﺑڕواﻧﺎﻣەی‬ ‫ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە و ﭼﻮار دۆﺳﯿە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﭼەﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ ﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫راﭘﯚرﺗەﻛەی دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ‬ ‫وردﺑﯿﻨﯽ ﻟــە ﭼەﻧﺪ ﭘﯚﺳــﺘێﻜﯽ‬ ‫دﯾﻮاﻧــﯽ ﭼﺎودێــﺮی داراﯾــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ھەوﻟێﺮ ﻛﺮدووە و‬

‫ﺷﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎن ﻧەداوە ﻛە‬ ‫ﯾەك راوێــﮋﻛﺎر و دوو ﺑەڕێﻮەﺑەری‬ ‫ﮔﺸــﺘﯽ و ﺳــێ ﭘﻠــەی ﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫دەﮔﺮێﺘــەوە‪ ،‬دوو ﻟەواﻧە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﭼەﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ ﻧﯿﯿە و ﻛﯚی‬ ‫ﮔﺸﺘﯽ ﺋەو ﭘﯚﺳﺘﺎﻧەی ﻟە ﺳەرﺟەم‬ ‫داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ورﺑﯿﻨﯽ ﻟە دۆﺳــﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮاوە‪،‬‬ ‫‪ 64‬راوێــﮋﻛﺎر و ‪ 130‬ﺑەڕێﻮەﺑەری‬ ‫ﮔﺸﺘﯽ و ‪ 214‬ﭘﻠەی ﺗﺎﯾﺒەت و ‪20‬‬ ‫)ﻣﻌﻮم(ن‪.‬‬ ‫ﺑەﭘێــﯽ راﭘﯚرﺗەﻛــە‪ ،‬ﺋێﺴــﺘە‬ ‫وردﺑﯿﻨــﯽ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣــﺎن و‬ ‫ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ‬ ‫وەزﯾﺮان و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ دادوەری‬ ‫و ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻤــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ھــﺎوﻛﺎت ﻟــە ﺑەﺷــێﻜﯽ‬ ‫ﺗــﺮی راﭘﯚرﺗەﻛــەدا ﺋﺎﻣــﺎژە‬ ‫ﺑەﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿــەﻛﺎن ﻛــﺮاوە و‬ ‫راﮔەﯾەﻧــﺮاوە‪ ،‬ﻓەرﻣﺎﻧــﯽ ﯾەﻛەم‬ ‫داﻣەزراﻧــﺪن ﻟــە دۆﺳــﯿەﻛﺎﻧﺪا‬ ‫ﻧﯿﯿــە و زۆرﺑــەی ﺑڕواﻧﺎﻣەﻛﺎن ﻟە‬ ‫دۆﺳــﯿەﻛﺎﻧﺪا ﻛﯚﭘﯿﯿە و ﭘەﺳــﻨﺪ‬ ‫ﻧەﻛﺮاون و ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی دەرﭼﻮوﻧﯿﺶ‬ ‫ﻛﯚﭘﯽ ﻛﺮاوە‪.‬‬ ‫ھــﺎوﻛﺎت ﺑەﭘێــﯽ راﭘﯚرﺗەﻛــە‪،‬‬ ‫ھەﻧﺪێﻚ ﻟەواﻧەی ﭘﻠەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺎن‬ ‫وەرﮔﺮﺗﻮوە‪ ،‬ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﺑﻮون ﺑە ﭘﻠەی‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺎن ﻧﯿﯿــە و ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﭘﻠە‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛﺎن دەرﭼﻮوی ﻛﯚﻟێﮋ ﻧﯿﻦ‪.‬‬


‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (183‬ﭼﻮارﺷەم‪2017/ 4/ 26 ،‬‬

‫‪4‬‬ ‫وﺷە ﺋەو ﻻﯾەﻧە ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت ﻛە زاﻧﯿﺎری‬ ‫ﺑە ﭘەﻛەﻛە داﺑﻮو‬ ‫ﭘەﻛەﻛە‪ :‬ﭘێﺸﻮەﺧﺖ ﺋﺎﮔﺎداری ﺑﯚردﻣﺎﻧەﻛەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻮوﻳﻦ‬

‫وﺷە‪ .‬ھەوﻟێﺮ‬ ‫دوێﻨــێ ﺳێﺸــەم ﻓڕۆﻛــە‬ ‫ﺟەﻧﮕﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑﯚردﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟەﺳــەر ﭼﯿﺎی‬ ‫ﺷــﻨﮕﺎل و ﺷــﺎرۆﻛەی دێﺮﻛــﯽ‬ ‫ڕۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺮد‪ .‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﭘێﻨﺞ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ﺷــەھﯿﺪ ﻛﺮد و ﻧﯚﯾــﺶ ﺑﺮﯾﻨﺪار‬ ‫ﺑــﻮون‪ .‬ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﭘەﻛەﻛــە‬ ‫دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﭘێﺸﻮەﺧﺖ‬ ‫ﺋﺎﮔەدارﺑﻮون ﺑﯚردﻣــﺎن دەﻛﺮێﻦ‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ﺑﺎرەﮔەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭼﯚڵ ﻛﺮدووە‪.‬‬ ‫ﺋــەم زاﻧﯿﺎرﯾﯿــە ﮔﻮﻣﺎﻧﺎوﯾﯿە ﻛە ﻟە‬ ‫ﻧێــﻮن ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﭘەﻛەﻛە ﭼﯚن‬ ‫ﺋﺎڵﻮﮔــﯚڕ ﻛــﺮاوە‪ .‬ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﭘێﺸــﻤەرﮔە دەڵــێ ”ﺋەﮔــەری‬ ‫زۆرە ﺑەﻏــﺪا ﭘەﻛەﻛــەی ﺋﺎﮔەدار‬ ‫ﻛﺮدﺑێﺘەوە“‪.‬‬ ‫ﭘەﻛەﻛە‪ :‬ﭘێﺸﻮەﺧﺖ ﺋﺎﮔەدار ﺑﻮوﯾﻦ‬ ‫ھﺎوﺳــەرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﺋــﺎزادی‬ ‫ﺋێﺰﯾﺪی ﻟە ﺷــﻨﮕﺎل ﻛە ﺣﺰﺑێﻜﯽ‬ ‫ﺳــەرﺑە ﭘەﻛەﻛەﯾــە ﺋﺎﺷــﻜﺮای‬ ‫دەﻛﺎت ﻛــە ﺋــەوان ﭘێﺶ ﺋەوەی‬ ‫ﻓڕۆﻛــە ﺟەﻧﮕﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫ﺑﯚردﻣﺎﻧﯽ ﭼﯿﺎی ﺷــﻨﮕﺎل ﺑﻜەن‪،‬‬ ‫ﺋﺎﮔەدار ﺑــﻮون‪ .‬ﻋﻮﻣەر ﺳــﺎڵﺢ ﺑﯚ‬ ‫”وﺷــە“ ڕای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ”ﭘێﺸﻮەﺧﺖ‬ ‫ﺋﺎﮔەدار ﺑﻮوﯾﻦ ﺑﯚردﻣﺎن دەﻛﺮێﯿﻦ‬ ‫ﺑﯚﯾە ﺑﺎرەﮔەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟەﺳــەر ﭼﯿﺎی‬ ‫ﺷــﻨﮕﺎل ﭼﯚڵ ﻛــﺮد و ﺑەوەﯾﺶ‬ ‫ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ زﯾﺎﻧﻤــﺎن ھەﺑﻮو‪ ،‬ﺗەﻧﯿﺎ‬

‫ﯾەك ﻛەﺳﻤﺎن ﻛﻮژرا“‪.‬‬ ‫ﺳــﺎڵﺢ ﺟەﺧﺘﯽ ﻛﺮدەوە‪ ،‬ﺑەھﯚی‬ ‫ﺋﺎﮔەدارﺑﻮوﻧﻤــﺎن ﺗەﻧﯿــﺎ زﯾﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻣﺎدﯾﻤــﺎن ﺑەرﻛــەوت و ﭼــﻮار‬ ‫ﺑﺎرەﮔەﻛەﻣﺎن ﺑــە ﺗەواوی ﺧﺎﭘﻮور‬ ‫ﻛــﺮاون‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿﯿــە‬ ‫ﻟەﺑﺎرەی ﺋەو ﺷــﻮێﻨەی ﺋﺎﮔەداری‬ ‫ﻛﺮدووﻧەﺗــەوە ﻟــە ﺑﯚردﻣﺎﻧەﻛــە‬ ‫زاﻧﯿﺎری ﻧــﺎدات و ﮔﻮﺗﯽ ”ﺑەھﯿﭻ‬ ‫ﺷێﻮەﯾەك ﺋەوە ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻧﺎﻛەﯾﻦ“‪.‬‬ ‫ﺑەھــﯚی ﺋــەو ﺑﯚردﻣﺎﻧــەوە ﻛە‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟێﯽ ﭘەﻛەﻛــە ﺑﻮو‪ ،‬ھێﺰی‬ ‫ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زﯾﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺑەرﻛەوت و ‪ 14‬ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ دا‪.‬‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪ :‬ﺑەردەوام دەﺑﯿﻦ ﻟە‬ ‫ﺑﯚردﻣﺎن‬ ‫دوای ﺑﯚردﻣﺎﻧەﻛە‪ ،‬ﺳﻮﭘﺎی ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫ﻟە ڕاﮔەﯾەﻧﺮاوێﻜﺪا ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﺑەھﯚی ﭼﻮوﻧﯽ ﭼەك و ﺗەﻗەﻣەﻧﯽ‬ ‫ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻋێﺮاق و ﺳــﻮورﯾﺎوە ﺑﯚ‬ ‫ﻧﺎو ﺧﺎﻛﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ‬ ‫ﻛــﺮدەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﻟەﻻﯾــەن‬ ‫ﭘەﻛەﻛــەوە ﻟەﻧﺎو ﺗﻮرﻛﯿــﺎ‪ ،‬وەك‬ ‫ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ‬ ‫و‪‬ت ﺑﯚردﻣﺎﻧــﯽ ”ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺷــﻨﮕﺎل و ﯾەﭘەﮔە ﻟە‬ ‫ﺑﺎﻛﻮری ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﺳــﻮورﯾﺎﻣﺎن‬ ‫ﻛﺮد“‪ .‬دووﭘﺎﺗﯿﺸﯽ دەﻛﺎﺗەوە ”ﻟەو‬ ‫ھەڵﻤەﺗﺎﻧە ﺑەردەوام دەﺑﯿﻦ“‪.‬‬ ‫ھــﺎوﻛﺎت ﻛەﻧﺎڵــﯽ ﺟەزﯾــﺮە و‬ ‫ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿــﺎ ﺑ‪‬وﯾﺎن ﻛﺮدەوە‪،‬‬

‫ﻛە ﭼەﻧــﺪ ڕۆژێﻚ ﺑەر ﻟە ﺋێﺴــﺘە‬ ‫وەزﯾــﺮی دەرەوەی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ‬ ‫ﻣەوﻟﻮد ﭼﺎوﺷــﺌﯚﻏﻠﯚ ﺑە ﭼڕی ﻟە‬ ‫ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪا ﺑﻮوە ﻟەﮔەڵ ڕووﺳــﯿﺎ و‬ ‫ﻋێﺮاق‪ ،‬ﻟەﮔەڵ وەزﯾﺮی دەرەوەی‬ ‫ھــەردووﻻ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﻛــﺮدووە‬ ‫و ڕەزاﻣەﻧــﺪی ﺋــەو دوو و‪‬ﺗەی‬ ‫وەرﮔﺮﺗــﻮوە ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ‬ ‫ﺋــەو ﺑﯚردﻣﺎﻧﺎﻧە ﻟەﻻﯾــەن ﻓڕۆﻛە‬ ‫ﺟەﻧﮕﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎوە‪.‬‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﭼﯚن ﭘێﺸﻮەﺧﺖ ﺋﺎﮔەداری‬ ‫ﺑﯚردﻣﺎﻧﯽ ﻓڕۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻮو؟‬ ‫ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﺑە ڕووﻧﯽ ڕووﻣﺎڵﯽ‬ ‫ﺑﯚردﻣﺎﻧەﻛەﯾﺎن ﻛﺮد و ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺑەرﻓﺮەوان ﮔﻮاﺳــﺘﯿﺎﻧەوە‪ ،‬ﺋەوەی‬ ‫ﻟەو ﻧێﻮەﻧﺪەدا ﺑﻮوەﺗە ﭘﺮﺳﯿﺎرێﻚ و ﺗﺎ‬ ‫ﺋێﺴﺘە ﺑێ وە‪‬ﻣە‪ ،‬ﭼﯚن ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﭼﯿﺎی ﺷــﻨﮕﺎل ﭘێﺶ‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﺑﯚردﻣﺎﻧــﯽ ﻓڕۆﻛە‬ ‫ﺟەﻧﮕﯿﯿەﻛﺎن ﻟــەو ﺑﺎﺑەﺗە ﺋﺎﮔەدار‬ ‫ﺑــﻮون و زاﻧﯿﺎرﯾﯿــﺎن ھەﺑــﻮو و‬ ‫ﺑﺎرەﮔەﻛەﯾﺎن ﭼﯚڵ ﻛﺮدووە؟‪.‬‬ ‫ﻟە ڕووی زاﻧﺴــﺘﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەوە‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ دوژﻣﻨێﻚ ﺑﯿەوێ ﺑﯚردﻣﺎﻧﺖ‬ ‫ﺑــﻜﺎت‪ ،‬ھەرﮔﯿﺰ ﺑــە ﻧەﯾﺎرەﻛەی‬ ‫ﻟەﺳــەر زەوی ﻧﺎڵێﺖ ﻛــە ﻓڕۆﻛە‬ ‫دێﺖ ﺑﯚ ﺑﯚردﻣﺎﻧﻜﺮدﻧــﯽ‪ ،‬ﻛەواﺗە‬ ‫ﺳەرﭼﺎوەی ﭘەﻛەﻛە ﻟە زاﻧﯿﻨﯽ ﺋەو‬ ‫زاﻧﯿﺎرﯾﯿە ﭼﯿﯿە و ﭼﯚﻧە؟‬ ‫ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﻟــە‬ ‫ﺑەﻏﺪاوە‪ ،‬ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ‪،‬‬

‫ﭘﺎش ﺋــەوەی وەزارەﺗﯽ دەرەوەی‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ و وەزارەﺗﯽ دەرەوەی ﻋێﺮاق‬ ‫ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕــﯽ ﺗەواوﯾــﺎن ﻛﺮدووە‬ ‫و ھــەردووﻻ ھﺎوڕا ﺑﻮون ﻟەﺳــەر‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﺑﯚردﻣﺎﻧەﻛە‪ ،‬ﻛەﺳﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳــەرﺑە ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ و ﺋێﺮان‬ ‫ﻟەﻧﺎو وەزارەﺗــﯽ دەرەوەی ﻋێﺮاق‬ ‫زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن دزە ﭘێ ﻛﺮدووە‬ ‫و ﺑە ﭘەﻟە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺎن ﺑە ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﻛــﺮدووە و ﭘێﯿــﺎن ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪوون‬ ‫ﻛە ﻓڕۆﻛــە ﺟەﻧﮕﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫ﺑﯚردﻣﺎﻧﯿﺎن دەﻛــەن‪ ،‬ﺑەو ھﯚﯾەوە‬ ‫ﭘەﻛەﻛــە ﺑــە ﭘەﻟە دەﺳــﺘﯽ ﺑە‬ ‫ﭼﯚڵﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺎرەﮔەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﭼﯿﺎی‬ ‫ﺷــﻨﮕﺎل ﻛــﺮدووە‪ .‬ﺑــێ ﺋەوەی‬ ‫ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺋﺎﮔﺎدار ﺑﻜﺎﺗەوە ﺗﺎ زﯾﺎﻧﯽ‬

‫ﭘێ ﻧەﮔﺎت‪.‬‬ ‫ﭘێﺸــﺘﺮ ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﭘﺎرەی‬ ‫زۆری ﺑە ﭘەﻛەﻛە داوە و ﻟﯿﻮاﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﻟەو ﺳﻨﻮورە ﺑﯚ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە و ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە‬ ‫ﭘﺎرە و ﭼەﻛﯿﺎن ﺑﯚ ڕەواﻧە دەﻛﺮێ‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﻟێﻜﺪاﻧەوەﻛﺎن‪،‬‬ ‫ھﯚی ﻣﺎﻧەوەی ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺷﻨﮕﺎل‬ ‫ﺑە ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ و ﻟە ڕێﯽ‬ ‫ﺋێﺮاﻧەوەﯾە‪ ،‬ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺋﺎڵﯚزی ﺑﯚ‬ ‫ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳﺖ‬ ‫ﺑﻜﺎت‪.‬‬ ‫ﻋەﻗﯿﺪ ھــەﻛﺎر ﻧﮫێﻠﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪە ﻟە‬ ‫ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە‬ ‫ﺷــﻨﮕﺎل‪ ،‬ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ‪ ،‬ھێﺰی‬ ‫ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﺋەوان ﺑﻮون‬

‫دەﻛﺎت‪ ،‬ھﯿــﭻ واﺗﺎﯾەﻛــﯽ ﻧﯿﯿە و‬ ‫ﻛەس ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﻟە ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺳەرۆك‬ ‫ﻛﯚﻣﺎری و ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺷﻮوراﻛﺎﻧﺪا‬ ‫ﺧﺰﻣــەت ﺑــە ﮔەﻻﻧﯽ ﺋێــﺮان و‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜﺎت‪.‬‬ ‫ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﻛﯚﻣەڵەی ﺷﯚڕﺷﮕێڕی‬ ‫زەﺣﻤەﺗﻜێﺸــﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋێﺮاﻧﯿــﺶ ھﺎوﺷــێﻮەی ﺣﺪﻛە و‬ ‫وەك ﺋەﻧــﻮەر ﻣﺤەﻣەدی ﺋەﻧﺪاﻣﯽ‬ ‫ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺋــەو ﺣﺰﺑە‪،‬‬ ‫ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت‪،‬‬ ‫ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺷﯚڕﺷﮕێڕان‬ ‫ﻟەﺑﺎرەی ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرۆك‬ ‫ﻛﯚﻣﺎری و ﺷﻮوراﻛﺎن‪ ،‬ﺑەو ﺷێﻮەﯾە‬ ‫ﻛە ﻛﯚﻣە‪‬ﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ رۆژھە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺷــﺪاری ﺋــەو‬

‫ھەڵﺒﮋاردﻧە ﻧەﻛەن‪.‬‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ”ﺋەﮔەر ﺳەرﻧﺞ ﺑﺪەﯾﻨە‬ ‫ﺳەر دواﯾﯿﻦ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳەرۆك‬ ‫ﻛﯚﻣﺎری ﺋێﺮان‪ ،‬ﺣەﺳەن رووﺣﺎﻧﯽ‬ ‫ھﯿﭻ ﻟــە ﺑەڵێﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧــەك ﺟێﺒەﺟێــﯽ‬ ‫ﻧەﻛﺮد‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﻟە دوای ھﺎﺗﻨەﺳەر‬ ‫دەﺳە‪‬ﺗﯽ‪ ،‬رۆژاﻧە ﻟەﺳێﺪارەدان‬ ‫و ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﻛﯚڵﺒــەران و‬ ‫ﺑەرزﺑﻮوﻧــەوەی ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺑێﻜﺎری‬ ‫رووی ﻟە زﯾﺎدﺑﻮون ﻛﺮد“‬ ‫ﻻی ﺧﯚﯾەوە ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ”ﺣﺪك“ ھﺎوڕای ﺣﺪﻛﺎ‬ ‫و ﻛﯚﻣەڵەﯾە‪ .‬ﻗــﺎدر ورﯾﺎ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ‬ ‫ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺋــەو ﺣﺰﺑە‪،‬‬ ‫ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻟەﺳــەر‬

‫ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎر‪ ،‬ﭘێﻤﺎن‬ ‫واﯾــە ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ‬ ‫رۆژھە‪‬ت ھﯿﭻ ﺳــﻮودێﻜﯿﺎن ﭘێ‬ ‫ﻧﺎﮔەﯾەﻧێﺖ و ﺗەﻧﯿﺎ ﺳﻮود ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧە‬ ‫ﺑە رژێﻢ‪ ،‬ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﺑەرﺑﮋێﺮەﻛﺎن‬ ‫ھﯿﭽﯿﺎن ﭘــێ ﻧﯿﯿە ﺑــﯚ ﺧەڵﻜﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻣﺎﻓە ﻧەﺗەوەﯾﯽ و‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯽ و ھﺎوو‪‬ﺗﯿﺒﻮون‪.‬‬ ‫”ﺗەﻧﺎﻧــەت رووﺣﺎﻧﯽ ﻟــە ﺧﻮﻟﯽ‬ ‫ﭘێﺸــﻮودا ھەﻧﺪێــﻚ ﺑەڵێﻨــﯽ ﺑە‬ ‫ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮرد داﺑﻮو ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ‬ ‫ﭘﯚﺳــﺘە ﺑــﺎ‪‬ﻛﺎن و ﺑەڕێﻮەﺑەری‬ ‫ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎن ﺳﻮود ﻟە ﻛﻮرد ﺑﺒﯿﻨێﺖ‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ھﯿﭽﯿــەك ﻟەواﻧەی ﻧەﻛﺮد و‬ ‫ﺗەﻧﺎﻧەت ﻣﺎﻓــﯽ ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﻛە ﺗﺎ‬ ‫ﺋﺎﺳــﺘێﻚ ﺑەﭘێﯽ دەﺳﺘﻮور رێﮕەی‬ ‫ﭘێ دراوە‪ ،‬ﺋەواﻧﯿﺸــﯽ ﻧەﺧﺴــﺘە‬ ‫ﺑﻮاری ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧەوە“ ورﯾﺎ وای‬ ‫ﮔﻮت‪.‬‬ ‫ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮان‬ ‫ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ رۆژھە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە دەوری ﯾەك ﻛﯚ‬ ‫ﺑﻜﺎﺗەوە و ﺑەﯾەﻛــەوە ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەی‬ ‫ھﺎوﺑــەش راﺑﮕەﯾەﻧﻦ‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﻟە‬ ‫ﻧەورۆزی ﺋەﻣﺴــﺎڵەوە ﻛﯚدەﻧﮕﯽ‬ ‫و ﻟەﯾــەك ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەﯾــەك ﻟــە‬ ‫ﻧێﻮان ﺋەو ھێﺰاﻧەدا دروﺳــﺖ ﺑﻮوە‬ ‫و ﺑڕﯾﺎرە ﺳــﺒەی ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی‬ ‫ﺷــەش ﻻﯾەﻧﯽ رۆژھــە‪‬ت ﻛە‬ ‫ﭘێــﻚ ھﺎﺗــﻮون ﻟــە ﻛﯚﻣەڵــەی‬ ‫ﺷﯚڕﺷــﮕێڕاﻧﯽ زەﺣﻤەﺗﻜێﺸﺎن‪،‬‬ ‫ﺣــﺪﻛﺎ‪ ،‬ﺣــﺪك‪ ،‬ﻛﯚﻣەڵــەی‬

‫و ﺑﯚردﻣﺎن ﻛﺮان‪ ،‬ﺳــەﯾﺮ و ﻧﺎﻣﯚﯾە‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﭘێﺸﻮەﺧﺖ ﺋﺎﮔەدار ﺑﻮون‬ ‫ﻛە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑﯚردﻣﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە‬ ‫دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﻧﮫێﻠﯽ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛــﺮدەوە ”ﺋەﮔەر‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــەر ﻟــە‬ ‫ﺑﯚردﻣﺎﻧەﻛــە ﻟەﻻﯾــەن ﺗﻮرﻛﯿﺎوە‬ ‫ﺋﺎﮔەدار ﻛﺮاﺑێﺘــەوە‪ ،‬ﺋەوا ﺑێﮕﻮﻣﺎن‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ‬ ‫ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ‬ ‫و ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﻦ‪ ،‬ﺋەﮔــەری زۆرە ﺋەوان‬ ‫ﺋﺎﮔەدارﯾﺎن ﻛﺮدﺑﻨەوە“‪.‬‬ ‫ﻋەزﯾﺰ ﺷــڕﻛﺎﻧﯽ ﺑەﭘﺮﺳﯽ ﯾﻨﻜەی‬ ‫ﻻﻟﺶ ‪/‬ﻟﻘﯽ ھەوﻟێﺮ‪ /‬ﺑە“وﺷــە“ی‬ ‫راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﻣﺎﻧــەوەی ﭘەﻛەﻛە ﻟە‬ ‫ﺷــﻨﮕﺎل ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻋێﺮاق و‬

‫ﺋێﺮاﻧە و ھەر ﺋــەو دوو و‪‬ﺗەﯾﺶ‬ ‫زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎن ﭘێــﺪاون ﻛە ﺑﺎرەﮔﺎﻛﺎن‬ ‫ﭼﯚڵ ﺑﻜەن ﺑەر ﻟە ﺑﯚردوﻣﺎﻧەﻛە“‪.‬‬ ‫ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ”ﺑﯚردوﻣﺎﻧەﻛــە‬ ‫ﭼﺎوەڕواﻧﻜــﺮاوە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﺸــﺘﺮ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿــﺎ رای ﮔەﯾﺎﻧﺪﺑــﻮو ﺋەﮔەر‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﺷــﻨﮕﺎل ﭼﯚڵ ﻧەﻛﺎت ﻟە‬ ‫ﺑەھــﺎردا ﻟێﯽ دەدا‪ ،‬ھــﺎوﻛﺎت ﻟە‬ ‫رۆژاﻧﯽ راﺑﺮدوو ﺋﯿﺪارە و ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛــە ﻟــە ﻧﺰﯾﻜــەوە داواﯾﺎن‬ ‫ﻟە ﭘەﻛەﻛــە ﻛﺮد ﻟەﭘێﻨــﺎو ژﯾﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋێﺰدﯾﯿەﻛﺎن و ﺧەڵﻜﯽ ﺳﭭﯿﻞ ﻛە‬ ‫زۆر ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺑﻮون ﻟە ﺳــێ ﺳﺎڵﯽ‬ ‫راﺑــﺮدوودا ﻧﺎوﭼەﻛە ﭼﯚڵ ﺑﻜەن‪،‬‬ ‫ﺑــە‪‬م ﭘەﻛەﻛە ﮔﯿﺎﻧــﯽ ﺧەڵﻜﯽ‬ ‫ﺑەﻻوە ﮔﺮﻧﮓ ﻧﯿﯿە“‪.‬‬

‫ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ رۆژھە‪‬ت ﺑەراﻣﺒەر ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ‬ ‫ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﯾەﻛﺪەﻧﮕﻦ‬ ‫ﺋەﻧﻮەر ﻣﺤەﻣەدی‪:‬‬

‫وﺷە‪ /‬ھەوﻟێﺮ‪ -‬ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن‬ ‫ﺷــەش ﻻﯾەﻧــﯽ رۆژھــە‪‬ت ﺑﯚ‬ ‫ﺗﺎوﺗﻮێﻜﺮدﻧــﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫دوازدەﯾەﻣﯿــﻦ ﺧﻮﻟﯽ ﺳــەرۆك‬ ‫ﻛﯚﻣــﺎری و ﺧﻮﻟــﯽ ﭘێﻨﺠەﻣــﯽ‬ ‫ﺷــﻮورای ﺷــﺎر و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺋێــﺮان‪ ،‬ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە و ﮔەﯾﺸــﺘﻨە‬ ‫رێﻜﻜەوﺗــﻦ و ﺑڕﯾــﺎرە ﺳــﺒەی‬ ‫ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛــﯚ ﺑﺒﻨەوە ﺑﯚ ﺋەوەی‬ ‫ﺑــە ”ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ھﺎوﺑەش“‬ ‫ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن ﺑﻜەن‪.‬‬ ‫رۆژی ھەﯾﻨــﯽ ‪19‬ی ﺋﺎﯾﺎر‪/‬ﻣﺎﯾــﯚ‪،‬‬ ‫دوازدەﯾەﻣﯿﻦ ﺧﻮﻟﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ‬ ‫ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﺋێــﺮان ﺋەﻧﺠﺎم‬ ‫دەدرێــﺖ‪ ،‬ھــەر ﻟــەو رۆژەدا‬ ‫ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺷــﻮورای ﺷــﺎر و‬ ‫ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﺳــەرﺟەم ﺷﺎر و‬ ‫ﺷﺎرۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮان و رۆژھە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەڕێﻮە دەﭼێﺖ‪ .‬ﺣﺪك‬ ‫ھەرﭼەﻧﺪ ﭘێــﯽ واﯾە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ‬ ‫ﺷﻮوراﻛﺎن دەرﻓەﺗێﻜﯽ ﺗﯿﺎداﯾە ﺑﯚ‬ ‫ﺋەوەی ﺧەڵﻚ ﭘﺎڵێﻮراوی ﺟێﮕەی‬ ‫ﭘەﺳــﻨﺪی ﺧﯚﯾــﺎن ھەڵﺒﮋﯾﺮن‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺋــەو ﺣﺰﺑــە دەڵــێ‪ ،‬ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﻦ‬ ‫ﺑــﯚ ﺋــەوەی ھﺎوھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﻟە‬ ‫ﻧێﻮان ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﺪا ھەﺑێﺖ‪ ،‬ﺋەو‬ ‫ھەڵﺒﮋاردﻧەش ﺑﺎﯾﻜﯚت ﺑﻜەﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﻣﺤەﻣەدﻧەزﯾﻒ ﻗــﺎدری ﺋەﻧﺪاﻣﯽ‬ ‫ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺣﺰﺑــﯽ‬

‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان‬ ‫ﺑــﯚ ”وﺷــە“ رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ‪،‬‬ ‫وەك ﺷــەش ﻻﯾەﻧﯽ رۆژھە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﺳــەر ﺑﺎﯾﻜﯚﺗــﯽ‬ ‫ھەڵﺒــﮋاردن ﻟــە ﺋێــﺮان‪ ،‬رێــﻚ‬ ‫ﻛەوﺗﻮوﯾــﻦ و ﺑڕﯾﺎرە ﺳــﺒەی ﻛﯚ‬ ‫ﺑﺒﯿﻨەوە و ﺳەرﻟەﻧﻮێ ﺗﺎوﺗﻮێﯽ ﺋەو‬ ‫ﭘﺮﺳە ﺑﻜەﯾﻨەوە‪.‬‬ ‫ﻗﺎدری رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە‪ ،‬رواﻧﯿﻨﯽ‬ ‫ﺋێﻤــە و زۆرﺑــەی ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫رۆژھــە‪‬ت ﺑــەرەو ﺋﺎراﺳــﺘەی‬ ‫ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﻜﺮدﻧﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳەرۆك‬ ‫ﻛﯚﻣﺎری و ﺷﻮوراﻛﺎﻧە‪ ،‬ﻟە رواﻧﮕەی‬ ‫ﺋێﻤەوە ھەڵﺒﮋاردن ﻟە ﺳــێﺒەری‬ ‫ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺑەو ﯾﺎﺳــﺎ و‬ ‫رێﺴــﺎﯾﺎﻧەی ﺋەو رژێﻤە رەﭼﺎوی‬

‫رووﺣﺎﻧــﯽ ھﯿﭻ ﻟــە ﺑەڵێﻨەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑەراﻣﺒــەر ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺟێﺒەﺟێﯽ‬ ‫ﻧەﻛﺮد و رۆژاﻧە ﻟەﺳــێﺪارەدان و‬ ‫ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﻛﯚڵﺒەران و ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی‬ ‫ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑێﻜﺎری رووی ﻟە زﯾﺎدﺑﻮون‬ ‫ﻛﺮد‬

‫زەﺣﻤەﺗﻜێﺸﺎن‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺧەﺑﺎت‬ ‫و ﻛﯚﻣەڵەی ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴــﺘﯽ ﺋێﺮان‪،‬‬ ‫ﻟــە ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ھﺎوﺑەﺷــﺪا‬ ‫ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو‬ ‫ھەڵﺒﮋاردﻧە ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻜەن‪.‬‬ ‫ﻗــﺎدری ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەﻛﺎت‪ ،‬ﺑە‬ ‫زارەﻛﯽ ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﯾەﻛەﻣﺪا‬ ‫ﮔەﯾﺸــﺘﻮوﯾﻨەﺗە رێﻜﻜەوﺗــﻦ‪،‬‬ ‫ﺑەوەی ﺑﺎﯾﻜﯚﺗــﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن‬ ‫ﺑﻜەﯾﻦ و ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﯽ ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﻛە‬ ‫و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ داڕﺷــﺘﻦ و‬ ‫ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣــە‬ ‫ﺑ‪‬وﻛﺮدﻧــەوەی‬ ‫ھﺎوﺑەﺷەﻛە ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺳﺒەی‬ ‫ﭘێﻨﺠﺸــەم دەردەﻛەوێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣە و ﮔﻮﺗﺎری ھﺎوﺑەﺷــﻤﺎن‬ ‫ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﻜﺮدﻧﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧە‪.‬‬ ‫ﺋەﻧــﻮەر ﻣﺤەﻣــەدی دەرﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ھﺎوﺑــەش ﺑــە‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕەرﺗــﺮ وەﺳــﻒ دەﻛﺎت و‬ ‫دەڵێ‪ ،‬ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﯾەﻛەﻣﺪا‬ ‫ﺋێﻤە ﮔەﯾﺸــﺘﯿﻨە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺧﺎڵﯽ‬ ‫ھﺎوﺑــەش و ﭘێﺪاﮔــﺮی ﻟەﺳــەر‬ ‫ﺋەوە ﻛﺮا ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﺪا ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ‬ ‫راﮔەﯾەﻧﺪراوێﻜــﯽ ھﺎوﺑــەش‬

‫ﺑ‪‬و ﺑﻜەﯾﻨــەوە‪ ،‬ھﯿــﻮام واﯾە ﻟە‬ ‫ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﺳــﺒەﯾﻨێ رێــﻚ‬ ‫ﺑﻜەوﯾﻦ و ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﯾەﻛﯽ ھﺎوﺑەش‬ ‫ﺑــ‪‬و ﺑﻜەﯾﻨــەوە‪ ،‬ﻟەﺑەرﺋــەوەی‬ ‫ھەر ﺷــەش ﻻﯾەﻧەﻛەﻣﺎن ﺳــﺎغ‬ ‫ﺑﻮوﯾﻨەﺗەوە ﻟەﺳەر ﺋەوەی ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﯽ‬ ‫ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن ﺑﻜەﯾﻦ‪.‬‬ ‫دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە‪ ،‬ﺳــەرﺟەم‬ ‫ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ رۆژھــە‪‬ت ﺋەﻣﺠﺎر‬ ‫ﻟەﺳەر ﺋەوە ﻛﯚﻛﻦ‪ ،‬داوا ﻟە ﺧەڵﻜﯽ‬ ‫رۆژھە‪‬ﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻜەن‬ ‫ﺑەﺷــﺪاری ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﺪا‬ ‫ﻧەﻛــەن و ھەﻣﻮوﻣــﺎن ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﺋەوەداﯾﻦ دەﻧﮕﺪان ھﯿﭻ ﺳﻮودێﻚ‬ ‫ﺑە ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎﮔەﯾەﻧێﺖ‪.‬‬ ‫ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدووی‬ ‫ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ‬ ‫ﺋێــﺮان‪ ،‬ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ رۆژھە‪‬ت‬ ‫ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻨە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی‬ ‫ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﯾەﻛﯽ ھﺎوﺑەش دەرﺑﻜەن‪،‬‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەﯾﺸــﺪا ﻟــە ڕووی‬ ‫ﺗێڕواﻧﯿﻦ ﺑﯚ ﺋەو ھەڵﺒﮋاردﻧە‪ ،‬ﺣﺪك‬ ‫ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺟﯿــﺎوازی ھەﺑﻮو و‬ ‫ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛەی ﻧەﻛﺮد‪.‬‬


‫دﯾﻤﺎﻧە‬

‫ﺋەﮔەر ﭘﺎرﺗﯽ ﺑڵێﺖ ﺧﻮا ﺣەﻗە ﮔﯚڕان دەڵێﺖ‬ ‫ﮔﻮﻣﺎﻧﻤﺎن ھەﯾە‬ ‫وﺷە‪ /‬ﺳﯚران‪-‬‬ ‫ﻣﻮڕﺷﯿﺪ ﺑﺮادۆﺳﺘﯽ‬ ‫د‪ .‬ﻋەڕەﻓــﺎت ﻛەرەم ﺳــﺘﻮوﻧﯽ‬ ‫ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓڕاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق‪،‬‬ ‫ﻟــە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷــە“دا ﺑﺎس‬ ‫ﻟــە ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ و ﭘــەرش و ﺑ‪‬وی‬

‫ﻟەو ﻣــەزەوە ﺗەﺧﺘــﯽ دەﻛەن‪،‬‬ ‫ﺑــە ﭼــﺎوی ﺧﯚﻣــﺎن ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن‬ ‫ﻟە دﯾﺎﻟــە و ﻓەﻟﻮﺟە و ﺋێﺴــﺘە‬ ‫ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻧەﺑێﺖ ھەﻣﺎن ﺷــﺖ‬ ‫دەﻛەن‪ ،‬دوای ﺷــەڕی داﻋﺶ‬ ‫ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﯽ ﮔەورە ھەﯾە ﺷەڕ‬ ‫ﻟە ﻧێﻮان ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺣەﺷﺪی‬ ‫ﺷــەﻋﺒﯽ دروﺳــﺖ ﺑﺒێﺖ‪ ،‬ﺑە‬

‫ﺷﺎﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە‬ ‫ھﺎﺗﻦ و ﭼﻮوﻧﯿﺸــﯿﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﺑەﻏﺪا ﺋﺎﮔەدارﻣﺎن ﻧﺎﻛەﻧەوە‬ ‫ﻧێﻮان ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەران دەﻛﺎت‬ ‫و ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑە‬ ‫ﻛەﺳێﻜﯽ ”ﻻواز و ﺑێ دەﺳە‪‬ت“‬ ‫ﻧﺎو دەﺑﺎت‪.‬‬ ‫ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑــﺎس ﻟە‬ ‫رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم دەﻛﺮێــﺖ‪ ،‬ﺋﺎﯾــﺎ‬ ‫دەﺗﻮاﻧﺮێ رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم ﻟە ﻧﺎوﭼە‬ ‫داﺑڕاوەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑﻜﺮێ؟‬ ‫رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﻣﺎﻓێﻜﯽ دەﺳــﺘﻮوری‬ ‫و ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﯿە‪ ،‬ﻣﺎﻓﯽ‬ ‫ﺳەرەﻛﯿﯽ ھەﻣﻮو ﻧەﺗەوەﯾەﻛە‪،‬‬ ‫ﺋێﻤــەش ﻣﺎﻓێﻜــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ و‬ ‫ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧــە رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم‬ ‫ﺑﻜەﯾﻦ و دەﺑێــﺖ رێﺰ ﻟە دەﻧﮕﯽ‬ ‫ﺧەڵــﻚ ﺑﮕﯿﺮێــﺖ‪ ،‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻟە‬ ‫ﻧﺎوﭼــە داﺑڕاوەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺧەڵﻚ‬ ‫ﺑەﺷﺪار دەﺑﻦ‪ ،‬ﻧەك ﺣەز دەﻛەن‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ﺋەوەﻧﺪە ﻛەﯾﻔﺨﯚﺷــﻦ ﺑﯚ‬ ‫رﯾﻔڕاﻧﺪۆم ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر داواﯾﺎن‬ ‫ﻟە ﺋێﻤە ﻛــﺮدووە ھەوڵ ﺑﺪەﯾﻦ‬ ‫زوو رﯾﻔڕاﻧــﺪۆم ﺑﻜﺮێﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﺋەوە ﺳەﻟﻤێﻨﺮاوە ﻛﻮرد دەﺗﻮاﻧێ‬ ‫ﺑەﺑــێ ﺟﯿــﺎﻛﺎری و‪‬ت ﺑەڕێﻮە‬ ‫ﺑﺒﺎت‪.‬‬ ‫ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﭼﯚن‬ ‫دەﺑﯿﻨﻦ‪ ،‬ﺋﺎﯾﺎ ھﯿﭻ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿﺎن‬ ‫ھەﯾە ﺑــﯚ ﻛﻮرد؟ ﺋەﮔــەر ھەﯾە‬ ‫ﺑﯚﭼــﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑەﺷــێﻜﯽ‬ ‫زۆری ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻛﻮرد دەﻧﮕﯿﺎن‬ ‫ﭘێ دا ﺑﺒﻦ ﺑە ھێﺰی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ؟‬ ‫ﺋەواﻧەی دەﻧﮕﯿﺎن ﭘێ دا ﺋێﺴــﺘە‬ ‫زۆر ﭘەﺷــﯿﻤﺎﻧﻦ‪ .‬ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﻋێــﺮاق زۆرﺟــﺎر ﻟــە ﻧێــﻮان‬ ‫ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧەﻛﺎن ﺑﯚ ﺑﻮدﺟە و زۆر‬ ‫ﺷــﺘﯽ ﺗﺮ رێﻜﻜەوﺗــﻦ دەﻛﺮێ‬ ‫ﻛــە ﺋــەوان ﺑــﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی‬ ‫ﺋێﻤــە دەﻧﮓ ﺑــﺪەن و ﺋێﻤەش‬ ‫ﺑــﯚ ﺋەوان‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑــە ﺑڕوای ﻣﻦ‬ ‫ھەر ھەڵەﯾە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺣەﺷــﺪی‬ ‫ﺷــەﻋﺒﯽ ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺑﯚ ﺳــەر‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﯾــە و ﺋێﺴــﺘە‬ ‫ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛە دروﺳﺖ ﺑﻮوە‪ .‬دوو‬ ‫ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﮔەورە ﻟە ﺣەﺷــﺪی‬ ‫ﺷــەﻋﺒﯽ ھەﯾە‪ ،‬ﯾەﻛــەم ﺋەوان‬ ‫ھێﺰێﻜــﯽ ﻣەزەوﯾــﯽ ﺳــەرﺑە‬ ‫ﺋێﺮاﻧﻦ‪ ،‬ھەر ﻛەﺳێﻚ رێﮕﺮ ﺑێﺖ‬

‫ﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﻧﺎوﭼە ﺟێﻨﺎﻛﯚﻛەﻛﺎن‪.‬‬ ‫دووەم ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺋەوەﯾــە‪،‬‬ ‫ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﺋێﺴــﺘە‬ ‫دەﯾەوێــﺖ ﭼەﻛەﻛەی داﺑﻨێﺖ‪،‬‬ ‫ھەﻣــﻮوی ﺋﺎﻣــﺎدە ﻛــﺮاوە ﺑﯚ‬ ‫ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ داھﺎﺗــﻮو ﺑە ھێﺰ‬ ‫ﺑەﺷﺪار ﺑﻦ‪ ،‬ﺋەوەش ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿە‬ ‫ﻟەﺳــەر ﺋــەو ھێــﺰەی ﻛﺎر ﺑﯚ‬ ‫دەوڵەﺗــﯽ ﻣەدەﻧــﯽ دەﻛﺎت‪،‬‬ ‫ھەﻣﻮو ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺣەز‬ ‫ﺑە ﻧەﻣﺎﻧﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ‬ ‫دەﻛــەن‪ ،‬ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەواﻧە ﻧەﺑێﺖ ﻛە‬ ‫ﺳەرﺑە ﺋێﺮان‪.‬‬ ‫ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻛﻮرد ﭼﯚﻧە؟‬ ‫ﻋەﺑﺎدی ﻛەﺳــێﻜﯽ زﯾــﺮەك و‬ ‫ﺷــﺎرەزا و دڵﺴــﯚزە ﺑــﯚ ﻛﻮرد‪،‬‬ ‫زۆرﯾﺶ ﮔەﺷــﺒﯿﻨﻢ ﺑە ﻋەﺑﺎدی‪،‬‬ ‫ﺋــەو ﻧﺎﯾەوێ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻟەﮔەڵ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﭙﭽڕێﻨــێ‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺑێ دەﺳــە‪‬ﺗە‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﻋێﺮاق ﺋەﮔەر دەﺳــە‪‬ﺗﺖ ﻧەﺑﻮو‬ ‫ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣڕاﻧﯽ ﺑﻜەﯾﺖ‪ ،‬ھﯚی‬ ‫ﺳــەرەﻛﯽ ﻻوازﺑﻮوﻧﯽ ﻋەﺑﺎدی‪،‬‬ ‫ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﯿــە ﺑــﯚ ﺋەوەی‬ ‫ﺑﯚ ﺧەڵﻚ و ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﺷــﯿﻌەی‬ ‫ﺑﺴەﻟﻤێﻨێﺖ ﻛە و‪‬ت ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ‬ ‫ﺑە ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﯿە‪ ،‬ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻟە رێﮕەی‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەﻛﺎﻧﯿﯿــەوە ھــﯚی‬ ‫ﺳەﻧﺪﻧەوەی ﻣﺘﻤﺎﻧە ﻟە وەزﯾﺮی‬ ‫داراﯾــﯽ و وەزﯾــﺮی ﺑەرﮔﺮﯾﯽ‬ ‫ﺑــﻮو‪ ،‬وﯾﺴــﺘﯽ ﻟــەو رێﮕەﯾەوە‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋەﺑﺎدی ﺑڕووﺧێﺖ‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﻟﯿﮋﻧــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﯿەی‬ ‫ﺑەدواداﭼﻮوﻧــﯽ ﺑــﯚ ﻛەوﺗﻨــﯽ‬ ‫ﻣﻮوﺳڵ ﻛﺮد ﺑە ﻛﻮێ ﮔەﯾﺸﺖ؟‬

‫ﻟﯿﮋﻧەﻛە ﮔەﯾﺸﺘە ﺋەو ﺋەﻧﺠﺎﻣەی‬ ‫ھﯚی ﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﻧﻮوری‬ ‫ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﯿە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻛەس ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ‬ ‫ھﯿﭽــﯽ ﭘێ ﺑڵێــﺖ‪ .‬ﺋەﮔەر ھەر‬ ‫ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ‬ ‫ھﯚی ﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﺑﻮواﯾە‪،‬‬ ‫ﺋێﺴﺘە ﻟە ﺳێﺪارە دراﺑﻮو‪.‬‬ ‫وەك ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟە‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﭼﯿﺘــﺎن‬ ‫ﻛﺮدووە؟‬ ‫ﺋەرﻛﻤﺎن داﻛﯚﻛﯿﻜﺮدﻧە ﻟە ﻣﺎﻓە‬ ‫رەواﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪،‬‬ ‫ﺳــەرەﺗﺎ ﭼﻮوﯾﻨــە ﺑەﻏــﺪا زۆر‬ ‫ﺑــە ھەﺳــﺘێﻜﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ‬ ‫ﭼﻮوﯾــﻦ‪ ،‬وﯾﺴــﺘﻤﺎن ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ داﻛﯚﻛﯽ‬ ‫ﻟــە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﺑﻜەﯾﻦ‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺟێﮕﺮی دووەﻣﯽ‬ ‫ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻛە‬ ‫ﻣﺎﻓﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﻮو‪ ،‬ﺑە‬ ‫ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕاﻧﻤﺎن ﺑەﺧﺸﯽ‬ ‫ﺗــﺎ زﯾﺎﺗﺮ ﺑێﻨــە ﻧﺎو ﭘﺮۆﺳــەی‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﯾەﻛﮫەڵﻮێﺴﺖ ﺑﯿﻦ‬ ‫ﻟــە ﺑەﻏــﺪا‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﺑەداﺧەوە‬ ‫ﺋەو ﻛێﺸــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧەی ﻟە‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن روو دەدەن ﺑەﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ﮔﯚڕان راﺳﺘەوﺧﯚ دەﯾﮕﻮازێﺘەوە‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق‪ ،‬ﺋەﻣــە‬ ‫ﻛﺎرێﻜﯽ ھەڵەﯾــە‪ .‬وای ﻟێﮫﺎﺗﻮوە‬ ‫ﺋەﮔەر ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑڵێﺖ ﺧﻮا ﺣەﻗە‪،‬‬ ‫ﮔﯚڕان دەڵێــﺖ ﮔﻮﻣﺎﻧﻤﺎن ھەﯾە‪.‬‬ ‫ﺑەداﺧــەوە ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان‬ ‫ﭘێﭽەواﻧەی ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﯿﺮ دەﻛﺎﺗەوە‪.‬‬ ‫ھەﻧﺪێﻚ دەڵێــﻦ ﻣﺎﻧەوەی‬ ‫ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﻋێﺮاق‬ ‫ﺗەﻧﯿﺎ رووﻛﺎرێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە و‬ ‫ھﯿﭽﯿﺘﺮ؟ ﺋێﻮە چ دەڵێﻦ؟‬ ‫ﺑﻮوﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧــﯽ ﻛﻮرد‬ ‫ﻟە ﺑەﻏﺪا واﺗە ﺑەﺷــﺪارﺑﻮون ﻟە‬ ‫ﭘﺮۆﺳــەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ‪ ،‬وەزﯾﺮ و‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺑﺎ‪‬ی ﺣﻜﻮوﻣەت و‬ ‫ﭘﯚﺳــﺘە ﺑەرزەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯿﺶ‬ ‫ﺋەﮔەر ﺑﻜﺸــێﻨەوە ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ‬ ‫ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﯿە‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﺋەﮔــەر ﻟە‬ ‫ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﻛﺸــﺎﯾﻨەوە واﺗــە‬ ‫ﭘﺮۆﺳــەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺗێﻚ ﭼﻮو‪،‬‬ ‫ﺋێﺴــﺘە ﺑەردەواﻣﯿﻦ و ھێﺸــﺘﺎ‬ ‫ﻋێــﺮاق ﭘﺎرﭼە ﭘﺎرﭼــە ﻧەﺑﻮوە‪.‬‬ ‫ﺋێﻤە ﺳەرﺑەﺧﯚ ﻧەﭼﻮوﯾﻨە ﺑەﻏﺪا‪،‬‬ ‫ﺑــە ﺑڕﯾــﺎری ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﻮوﯾﻦ‪ ،‬ﺑﯚ‬ ‫ﻛﺸﺎﻧەوەﺷﻤﺎن ﻟە ﺑەﻏﺪا دەﺑێﺖ‬ ‫ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛﻮرد ﺋەو ﺑڕﯾﺎرە‬

‫ﺑەﻏﺪا ھﯚی ﺳــەرەﻛﯿﯽ‬ ‫ﻛێﺸــەﻛﺎﻧە‪ ،‬ﺋــــەﮔەر‬ ‫ﺑﻤﺎﻧەوێﺖ ﻟـــــە ﺑەﻏﺪا‬ ‫ﺑﻜﺸێﯿﻨەوە و ﻟە ﭘﺮۆﺳەی‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە‪،‬‬ ‫دەﺑێﺖ ﺑەدﯾﻠێﻜﻤﺎن ھەﺑێﺖ‬

‫ﻋەﺑﺎدی ﻛەﺳێﻜﯽ ﻻواز و ﺑێ دەﺳە‪‬ﺗە‬ ‫ﺑﺪەن‪.‬‬ ‫ﺑــەردەوام رەﺧﻨــەی ﺋەوە‬ ‫دەﮔﯿﺮێــﺖ ﻛە ﺋەو ﺷــﺎﻧﺪاﻧەی‬ ‫ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﺳــەرداﻧﯽ‬ ‫ﺑەﻏﺪا دەﻛەن‪ ،‬ھﯿــﭻ ﺑﺎﯾەﺧێﻚ‬ ‫ﺑــﯚ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻛــﻮرد ﻟە ﻋێﺮاق‬ ‫داﻧﺎﻧێﻦ و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋﺎﮔەدارﯾﺸﯿﺎن‬ ‫ﻧﺎﻛەﻧەوە ﻟە ﺳــەرداﻧەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا‪،‬‬ ‫ﺋەوە ﺑﯚ واﯾە؟‬ ‫زۆر راﺳــﺘە و ﺋێﻤەش ھەﻣﯿﺸە‬ ‫ﺗێﺒﯿﻨﯿــﯽ ﺋەوەﻣــﺎن ھەﯾــە‪،‬‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋــەو ﺷــﺎﻧﺪاﻧەی ﻟە‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە دێﻦ ﺑــﯚ ﺑەﻏﺪا‬ ‫ﻟەﮔەڵ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺑەﻏﺪا‬ ‫داﺑﻨﯿﺸــﻦ و ﺑﺎرودۆخ و ﻛێﺸە و‬ ‫ﭘﺮﺳەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺑەﻏﺪا ﺗﺎوﺗﻮێ‬ ‫ﺑﻜەن‪ ،‬ﭼەﻧﺪان ﺟــﺎر ﻧﯿﮕەراﻧﯽ‬ ‫ﺧﯚﻣﺎن ﺑە ﺷــﺎﻧﺪە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن‬ ‫راﮔەﯾﺎﻧﺪووە ﻛــە ھﯿﭻ ﭘﺮس و‬ ‫راوێﮋێﻚ ﺑــە ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻛﻮرد‬ ‫ﺗﺎﯾﺒــەت ﻟەﺑﺎرەی ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑەﻏــﺪا ﻧﺎﻛــەن و ﻟــە ھﺎﺗﻦ و‬ ‫ﭼﻮوﻧەوەﯾــﺎن ﺋﺎﮔەدارﯾﺸــﻤﺎن‬ ‫ﻧﺎﻛﺎﻧەوە‪ ،‬ﺋەﻣــە ﺟێﯽ ﻧﯿﮕەراﻧﯽ‬ ‫ھەﻣﻮو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ ﻛﻮردە ﻟە‬ ‫ﺑەﻏﺪا‪.‬‬ ‫ﻛەواﺗــە ﺑــﺎ ﺑﭙﺮﺳــﯿﻦ‬ ‫ھــﯚی ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﻛێﺸــە و‬ ‫ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێﻮان ھەوﻟێﺮ و‬ ‫ﺑەﻏﺪا ﭼﯿﯿە و ﭼﯚن ﭼﺎرەﺳــەر‬ ‫دەﻛﺮێﻦ؟‬ ‫ﻛێﺸــەﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە و ھﯿﭽﯿﺘﺮ‪ ،‬ﻛێﺸــە‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛەش ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ‬ ‫ﻧێﻮان ﺑەﻏــﺪا و ھەرێــﻢ ﭼﺎرە‬ ‫دەﺑێﺖ‪ ،‬ﺋێﺴــﺘە ﺑەﻏــﺪا داوای‬ ‫ﺗــەواوی ﻧەوﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫دەﻛﺎت‪ ،‬ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑــێ‬ ‫ﻣﺘﻤﺎﻧە ﺑﻮوە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺑەﻏﺪا‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜــە ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ‬ ‫ﭘێﺸﻮوی ﻋێﺮاق ﺑەﯾەك ﺗەﻟەﻓﯚن‬ ‫ﺑﯚ وەزﯾــﺮی داراﯾﯽ ﺑە وەﻛﺎﻟەت‬ ‫ﺑەﺷــە ﺑﻮدﺟەی ھەرێﻤﯽ ﺑڕی‪،‬‬ ‫ﺋەﻣە ﻛﺎرەﺳــﺎﺗێﻚ ﺑــﻮو ﺑەﻏﺪا‬

‫ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮدی‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ﺋەﮔەر ﻛێﺸە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن‬ ‫ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜﺮێــﻦ‪ ،‬ﺗــەواوی‬ ‫ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺋﯚﺗﯚﻣﺎﺗﯿﻜﯽ ﭼﺎرە‬ ‫دەﺑﻦ‪.‬‬ ‫ﺋێــﻮە ﺑەﻏﺪا ﺑە ﭘەرﭘﺮﺳــﯽ‬ ‫ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮدﻧﯽ دەﺳﺘﻮور و‬ ‫ﻛێﺸەﻛﺎن دەزاﻧﻦ ﯾﺎن ھەوﻟێﺮ؟‬ ‫ھەﻣــﻮو ﻛﺎت ﺑەﻏﺪا ﭘێﺸــێﻠﯽ‬ ‫دەﺳﺘﻮوری ﻛﺮدووە و ﺑەرﭘﺮﺳە‬

‫ﺋەﻧﺠﺎﻣێــﻚ رﯾﻔڕاﻧﺪۆم دەﻛەﯾﻦ‪،‬‬ ‫ﺋەﮔەر ﺧەڵﻚ ﺑــە ﺑەڵێ دەﻧﮕﯿﺎن‬ ‫دا‪ ،‬وەك ھەﻣــﻮو ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫دﻧﯿــﺎ ﺋێﻤــەش ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ‬ ‫رادەﮔەﯾەﻧﯿﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﭼﺎوەڕواﻧﯽ‬ ‫ھەڵﺒﮋاردﻧﯿﻦ ﻛە ﺳــﺎڵﯽ داھﺎﺗﻮو‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێﺖ‪ ،‬ھەڵﺒﮋاردﻧێﻜﯽ‬ ‫زۆر ﮔﺮﻧﮕە و زۆر دەﻣﻮﭼﺎو و زۆر‬ ‫ﺣﺰب ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻧﺎﻣێﻨێﺖ‪ ،‬ﺋێﺴﺘە‬ ‫رەوﺗێﻜﯽ ﻣەدەﻧﯽ دروﺳﺖ ﺑﻮوە‪.‬‬

‫ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ھەﻣﻮو ھەوڵێﻚ ﺑﯚ‬ ‫رووﺧﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ‬ ‫ﻋەﺑﺎدی دەدات‬ ‫ﻟە ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮدﻧﯽ‪ ،‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە‬ ‫ﺳــﺎڵﯽ ‪ 2005‬ﻣــﺎدەی ‪140‬ﯾﺎن‬ ‫ﺧﺴﺘە ﻧﺎو دەﺳﺘﻮور و ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺎن ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﻚ‬ ‫ھێﻨﺎ‪ ،‬ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌە ﻟە ﻟﯿﮋﻧەﻛە‬ ‫ﺧﯚﺷــﺤﺎڵﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەردەﺑڕی‬ ‫ﻛە ھــﯚﻛﺎر ﺑﻮون ﺑــﯚ ﺟێﺒەﺟێ‬ ‫ﻧەﻛﺮدﻧــﯽ ﻣﺎدەﻛــە‪ ،‬ﻟەوﻛﺎﺗەوە‬ ‫ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮاوە‪ ،‬ﺑە‬ ‫ﺑڕوای ﻣﻦ ﻣﺤﺎڵــە ﻣﺎدەی ‪140‬‬ ‫ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ﻛەواﺗە ﺋەﮔەر ﺑەﻏﺪا ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳە‪ ،‬ﺑﻮدﺟەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑڕﯾﻮە‪ ،‬ھــﺎوﻛﺎری ﭘێﺸــﻤەرﮔە‬ ‫ﻧﺎﻛﺎت ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺗﺮﯾــﺶ‪ ،‬ﻛﻮرد چ‬ ‫ﻛﺎرەﯾە ﻟە ﺑەﻏﺪا؟ ﻛﻮا ھەڵﻮێﺴﺘﯽ‬ ‫ﻛﯚﻧﻜﺮێﺘﯽ ھەوﻟێــﺮ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە‬ ‫ﺑەﻏﺪا؟‬ ‫ﺑەﻏــﺪا ھــﯚی ﺳــەرەﻛﯿﯽ‬ ‫ﻛێﺸــەﻛﺎﻧە‪ ،‬ﺋەﮔەر ﺑﻤﺎﻧەوێﺖ ﻟە‬ ‫ﺑەﻏﺪا ﺑﻜﺸێﯿﻨەوە و ﻟە ﭘﺮۆﺳەی‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە‪ ،‬دەﺑێﺖ‬ ‫ﺑەدﯾﻠێﻜﻤﺎن ھەﺑێﺖ‪ ،‬ﺋێﻤە ﺑﯚﭼﯽ‬ ‫ﺑﺎﺳﯽ رﯾﻔڕاﻧﺪۆم دەﻛەﯾﻦ‪ ،‬ﺋەﮔەر‬ ‫ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏــﺪا ﻧەﮔەﯾﻦ ﺑە ھﯿﭻ‬

‫ﺑﯚ ﺑﺎﺑەﺗﯽ ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﻛﯚﻧﻜﺮێﺘﯽ‪،‬‬ ‫ﻧﺎﻣﺎﻧەوێ ﻛﺎرﺗﯽ ﻓﺸــﺎر ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺑــە ﺑەﻏﺪا ﺑــەﻛﺎر ﺑێﻨﯿﻦ‪ ،‬ﺋەﮔەر‬ ‫ﻧﺎ زۆر ﻛﺎرﺗﯽ ﻓﺸــﺎرﻣﺎن ھەﯾە و‬ ‫دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑەﻏــﺪا ﻧﺎﭼﺎر و ﻣﻠﻜەچ‬ ‫ﺑﻜەﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﺑەﻏــﺪا و ﺑەدﯾﺎرﯾﻜــﺮاوی‬ ‫ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ‬ ‫وەزارەﺗــﯽ‬ ‫دەرﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑڕی و‬ ‫ﻧﻮوﺳﺮاوەﻛەﯾﺶ ﻟە ”وﺷە“ ﺑ‪‬و‬ ‫ﻛﺮاﯾەوە‪ .‬ﺑە‪‬م ﺋێﺴﺘە ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗە‬ ‫ﻛﭗ ﻛﺮاوەﺗەوە و ﻛﻮرد ﻗﺴــەی‬ ‫ﻟەﺳەر ﻧﺎﻛﺎت‪ .‬ﺑەﻛﻮێ ﮔەﯾﺸﺘﻮوە‬ ‫ﭘﺮﺳﯽ ﺑڕﯾﻨﯽ دەرﻣﺎن؟‬ ‫داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ دەرﻣــﺎن ﻟەﻻﯾەن‬ ‫ﺑەﻏﺪاوە وەك ﺧﯚﯾەﺗﯽ‪ ،‬وەزﯾﺮی‬ ‫ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﻋێﺮاق ﻛە ﺳەرﺑە‬ ‫ﺣﺰﺑەﻛەی ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﯿــە ‪/‬دەﻋﻮە‪،/‬‬ ‫ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻜﯽ ﻛــﺮدووە و ﺑــﯚ‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﺑەرز‬ ‫ﻛﺮدووەﺗــەوە و ﺗﯿﺎﯾــﺪا داوای‬ ‫ﺑڕﯾﻨﯽ ﺑەﺷــە دەرﻣﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﺑﺎﺑەﺗە‬ ‫ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻣــﺎن ﻟەﮔەڵ ﻋەﺑﺎدی‬ ‫ﻛﺮد و ﭘێﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﯾﻦ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە‬

‫ﭼﺎرەﺳەر ﻛﺮاوە و ﺑەﺷە دەرﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ھەرێــﻢ وەك ﺧﯚﯾەﺗــﯽ و ﻛەم‬ ‫ﻧﺎﻛﺮێﺘەوە‪ ،‬ﺑەھﯚی ﺋەو ﻧﻮوﺳﺮاوە‬ ‫ﻟە ھەوڵﺪاﯾﻦ ﻣﺘﻤﺎﻧە ﻟە وەزﯾﺮی‬ ‫ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﻋێﺮاق ﺑﺴێﻨﯿﻨەوە‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە و ﺋﯿﺸــﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﯿﻌە ﺋــﺎوا‬ ‫ﺑەردەوام ﺑێﺖ‪ ،‬ﺧﯚراك و ﻛﺎرەﺑﺎ و‬ ‫دەرﻣﺎن و ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ دەﺑڕن‪،‬‬ ‫ھەرﭼــﯽ ﺑﻮدﺟــەی ﺣﺎﻛﯿﻤــە‬ ‫ﺑێﺖ دەﺑڕێــﺖ‪ ،‬ﺋﻮﻣێﺪ دەﻛەﯾﻦ‬ ‫ﺋەو ﺷــﺎﻧﺪەی ﻛــﻮردی ﻟەﮔەڵ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێــﺮاق‪ ،‬ﺗﻮاﻧﯿﺒێﺘﯽ‬ ‫ﺑﮕەن ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻟەﺳــەر ﺋەو‬ ‫ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧە‪.‬‬ ‫ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺑەﻏﺪا ﻟە ﭼﯿﺪا ھﺎوھەڵﻮێﺴــﺖ و‬ ‫ﻟە ﭼﯿﺪا دژ و ﺟﯿﺎوازن؟‬ ‫ﻟــە ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﺑﻮدﺟــەدا وەك‬ ‫ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑــە‬ ‫ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﯾﻤﺎن‬ ‫راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ﻛە ﭘەﺳــەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺑﻮدﺟــە ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑەھﯚی‬ ‫رەﭼﺎوﻛﺮدﻧــﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾــﯽ‬ ‫ﺣﺰﺑﯿﯿــﺎن دەﻧﮕﯿــﺎن ﭘــێ دا و‬ ‫دواﺗﺮﯾﺶ ﭘەﺷﯿﻤﺎن ﺑﻮوﻧەوە‪ ،‬زۆر‬ ‫ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺑەﻏﺪا‪ ،‬ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧە‬ ‫ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن ھﯿﭻ ھەﻣﺎھەﻧﮕﯿﯿﺎن‬ ‫ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛﺪا ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﻛێﺸەﻛﺎﻧﻤﺎن‬ ‫زۆرن‪ ،‬زۆرﺟﺎر ﻟــە ﺑەﻏﺪا ﭘێﻤﺎن‬ ‫دەڵێــﻦ ﺋێﻤــەش ﻛێﺸــەﻣﺎن‬ ‫ﺋەوەﻧــﺪە زۆرە ﻣەﯾﮫێﻨﻨــە ﻻی‬ ‫ﺋێﻤە‪ ،‬ﺋێﺴﺘە ھەر ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧێﻜﯽ‬ ‫ﻛﻮردی ﺑﯚ ﺧﯚی ﺋﯿﺶ دەﻛﺎت و‬ ‫زۆر ﭘەرت و ﺑ‪‬وﯾﻦ‪ ،‬ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا‬ ‫ﻟە ﻧێﻮ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ رێﮋەی ﻛﻮرﺳــﯿﯽ زﯾﺎﺗﺮە‬ ‫و ﺧﺎوەﻧــﯽ ‪ 28‬ﻛﻮرﺳــﯿﯿە‪ ،‬ھەر‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردی‬ ‫ﻟە ﺑەﻏــﺪا ﻻواز ﺑﻮون‪ ،‬ھﺎﻧﺎﻣﺎن ﺑﯚ‬ ‫دێﻨﻦ و داوای ھﺎوﻛﺎری دەﻛەن‬ ‫ﻛە ﺑە ھێﺰ ﺑــﻮون ﻣەرﺣەﺑﺎﻣﺎن‬ ‫ﻧﺎﻛەن‪.‬‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (183‬ﭼﻮارﺷەم‪2017/ 4/ 26 ،‬‬

‫ﺳەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﺑەﻏﺪا‪:‬‬

‫ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ﻟە ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺑﻮدﺟەدا وەك ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺑە ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﯾﻤﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛە ﭘەﺳەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻮدﺟە ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‬ ‫ﻧﯿﯿــە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑەھﯚی رەﭼﺎوﻛﺮدﻧﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺣﺰﺑﯿﯿﺎن دەﻧﮕﯿﺎن ﭘێ دا و دواﺗﺮﯾﺶ ﭘەﺷــﯿﻤﺎن ﺑﻮوﻧەوە‪ ،‬زۆر ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺑەﻏﺪا‪ ،‬ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧە‬ ‫ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن ھﯿﭻ ھەﻣﺎھەﻧﮕﯿﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛﺪا ﻧﯿﯿە‪..‬‬

‫‪5‬‬


‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫‪6‬‬

‫”زۆرﯾﻨەی ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﻛﻮرد ﻟە ﺗﺎراﻧەوە دێﺖ ﻛە ﻧەﯾﺎری ﺋﺎزادﯾﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﭘێﻢ واﯾە ھەرێﻢ ﺧﯚی ﻟەوە دەرﺑﺎز‬ ‫ﺑﻜﺎت و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟە ھەﻣﻮو رووﯾەﻛەوە ﻟە دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯽ و ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯿەوە ﭘەرە ﭘێ ﺑﺪات‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻛﻮرد ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ رێﮋەی راﺳﺘەﻗﯿﻨەی‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﺑﻮاری دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا ﻧﺎﻛەن“‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (183‬ﭼﻮارﺷەم‪2017/ 4/ 26 ،‬‬

‫ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﯾەك ﺑەﻧﺎوی‬ ‫وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭬﯿﺰاوە دەﺳﺘﯽ ﺧەڵﻚ دەﺑڕن‬ ‫وﺷە‪ /‬ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ‪ -‬ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان‬ ‫ﻛﺎرزان ﺳﺎڵﺤﯽ ﺗەﻣەن ‪ 35‬ﺳﺎڵ‪،‬‬ ‫ﺧەوﻧﯽ ﭼــﻮون ﺑــﯚ ﺋەوروﭘﺎی‬ ‫ﺗــﺎ ﺋەو ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﯾە ﺑڕی ﻛﺮد‬ ‫ﻛە ﻣﺎﻣەڵــەی ﭬﯿﺰاﻛــەی ﺗێﺪا‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە دوای ﭼﻮار ﻣﺎﻧﮓ‬ ‫ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ‪ ،‬ﻧەك ھــەر ﭬﯿﺰای‬ ‫ﮔەﺷــﺘﯽ ﺑﯚ وەرﻧەﮔﯿــﺮا‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﺋەو ﭘﺎرەﯾەی ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛە‬ ‫ﻟێﯿﺎن ﺳەﻧﺪﺑﻮو‪ ،‬ﺧﻮرا و ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ‬ ‫ﺑەدەﺳﺘﯽ ﺑێﻨێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﻛﺎرزان وەك زۆر ﻛەﺳــﯽ ﺗــﺮ‬ ‫ﺑڕﯾﺎری داﺑﻮو ﺧﯚی و ھﺎوﺳــەر‬ ‫و دوو ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﺟێ ﺑێڵﻦ‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳﺘە روو‬ ‫ﻟــە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔەﺷــﺘﻜﺮدن دەﻛــەن و ﻟەوێ‬ ‫ﭘێﯿﺎن دەڵێﻦ ﺑە ‪ 30‬ھەزار دۆﻻر‬

‫ﭬﯿﺰای ﺋەوروﭘﺎﯾﺎن ﺑﯚ وەردەﮔﺮن‬ ‫و ﺳــەرەﺗﺎ ‪ 10‬ھەزار دۆﻻرﯾﺎن‬ ‫ﻟــێ وەردەﮔﺮن‪ ،‬ﺑــە‪‬م دوای‬ ‫ﭼﻮار ﻣﺎﻧﮓ‪ ،‬ﺋەو ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﯾە‬

‫دەرﮔەﻛــەی دادەﺧــﺎت و ﺗــﺎ‬ ‫ﺋێﺴــﺘەش ﻛﺎرزان ﺑــەدوای‬ ‫دۆزﯾﻨــەوەی ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﻧە و‬ ‫وەرﮔﺮﺗﻨەوەی ﭘﺎرەﻛەﯾەﺗﯽ‪.‬‬

‫ﻟەﮔــەڵ زۆرﺑﻮوﻧــﯽ ﺧﻮاﺳــﺖ‬ ‫ﻟەﺳەر ﭬﯿﺰای ﺋەوروﭘﺎ ”ﺷﻨﮕﻦ“‪،‬‬ ‫ﭼەﻧــﺪ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﯾەك ﻟــە‬ ‫ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ﺑەڵێﻨﺪان ﺑە ﺧەڵﻚ‪،‬‬

‫ﭘﺎرە ﻟە ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎن وەردەﮔﺮن‬ ‫و دواﺗــﺮ ﺑــە زۆر ﺑڕوﺑﯿﺎﻧــﻮو‬ ‫ﯾــﺎن ﺑــە دﯾﺎرﻧەﻣﺎﻧــﯽ ﺧﺎوەن‬ ‫ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛﺎن‪ ،‬ﭘــﺎرەی ﺋــەو‬ ‫ﻛەﺳﺎﻧە دەﺧﻮرێﺖ‪ ،‬ھﯚﺷﺪارﯾﺶ‬ ‫دەدرێــﺖ ﺑــە ﺧەڵــﻚ ﻛــە ﺑە‬ ‫ورﯾﺎﯾﯿﯿەوە ﺋــەو ﻣﺎﻣە‪‬ﻧە ﺑﻜەن‬ ‫ﺑﯚ ﺋەوەی دووﭼﺎری زﯾﺎن ﻧەﺑﻦ‪.‬‬ ‫ﻛﺎرزان‪ ،‬ﺑە“وﺷە“ـــﯽ ﮔــﻮت‪،‬‬ ‫”ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿەك ﭼﻮوﻣە ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛە‬ ‫ﻧەﻛﺮاﺑــﻮوەوە‪ ،‬ﺑــﯚ دوای‬ ‫ﻧﯿﻮەڕۆﻛەی ﭼﻮوﻣەوە ﺳــەﯾﺮم‬ ‫ﻛﺮد دەرﮔەﻛــەی ﻛﺮاوەﺗەوە و‬ ‫ھﯿــﭻ ﻛەﻟﻮﭘەﻟێﻜﯽ ﻟێ ﻧەﻣﺎوە و‬ ‫دراوﺳێ دووﻛﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ دەڵێﻦ‬ ‫دووﻛﺎﻧەﻛەی ﭼــﯚڵ ﻛﺮدووە“‪.‬‬ ‫ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ﯾەك دەﻓﺘەر‬ ‫دۆﻻری ﻻی ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛەﯾە و‬ ‫ﻧﺎزاﻧێﺖ ﻛﻮێﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﮕەڕێﺖ‪.‬‬

‫ﺋەوە ھــەر ﺗەﻧﯿــﺎ ﻛﺎرزان ﻧﯿﯿە‪،‬‬ ‫ﺑەو ﺟﯚرە ﻗﯚڵــﯽ ﺑڕاﺑێﺖ‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﻟە ﻣﺎوەﻛﺎﻧﯽ ڕاﺑﺮدوودا ﭼەﻧﺪان‬ ‫ﺣﺎڵەﺗــﯽ ﻟــەو ﺟــﯚرە ﻟەﻧــﺎو‬ ‫ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دووﺑﺎرە ﺑﻮوﻧەوە‪ .‬ﺑﯚﯾە‬ ‫ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزاری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ڕای‬ ‫دەﮔەﯾەﻧێﺖ‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺧەڵﻚ ﺑە‬ ‫ورﯾﺎﯾﯿﯿەوە ﺋەو ﻣﺎﻣە‪‬ﻧە ﺑﻜەن‪.‬‬ ‫ﺋــﺎرام ﺷــﻮاﻧﯽ ﺑەڕێﻮەﺑــەری‬ ‫ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزاری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﺑە“وﺷە“ـــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛە ﺋەو‬ ‫ﺣﺎڵەﺗﺎﻧەﯾــﺎن ﺑﯿﺴــﺘﻮوە و ھەر‬ ‫ﻛەﺳێﻜﯿﺶ ﺑﭽێﺖ ﺑﯚ ﻻی ﺋەوان‬ ‫ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ﺑﯚ دەﻛەن‪.‬‬ ‫ھەروەھــﺎ ﮔﻮﺗــﯽ ”ھــەر‬ ‫ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﯾەك ﻣﯚڵەﺗﯽ ھەﺑێﺖ‪،‬‬ ‫ﺋێﻤــە ﻛﺎری ﺗەواوەﺗــﯽ ﺑﯚ ﺋەو‬ ‫ﻛەﺳــﺎﻧە دەﻛەﯾﻦ ﻛە ﺳﺘەﻣﯿﺎن‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﻛــﺮاوە و ﺋەوە ﻛﺎرێﻜﯽ‬

‫ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿە‪ .‬ﺑﯚﯾــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە‬ ‫ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿــﺎن وﺷــﯿﺎراﻧەﺗﺮ ﺋەو‬ ‫ﺟﯚرە ﻣﺎﻣە‪‬ﻧە ﺑﻜەن“‪.‬‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﺗێﻜﭽــﻮون و ﺋﺎڵﯚزﯾﯽ‬ ‫دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ھەرێﻢ و ھﺎﺗﻨﯽ‬ ‫ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ و ﺷــەڕی‬ ‫داﻋــﺶ‪ ،‬ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ڕووﯾــﺎن ﻟە و‪‬ﺗﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋەوروﭘﺎ ﻛﺮد و ﻟەو ڕێﮕەﯾەﺷــﺪا‬ ‫ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ دڵﺘەزێﻦ ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر‬ ‫دووﺑﺎرە ﺑﻮوﻧەوە‪.‬‬ ‫ﺋــﺎوات ﻣﺤەﻣــەد ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ‬ ‫ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺑە“وﺷە“ـــﯽ ﮔﻮت‪،‬‬ ‫”ﺋﺎﮔــەداری ﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﻟــەو‬ ‫ﺟــﯚرە ﻧﯿﻢ و ﭘــﺮس دەﻛەﯾﻦ و‬ ‫ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ﺑﯚ دەﻛەﯾﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﭼﺎودێﺮﯾــﯽ ﺑەردەوام ﻟەﺳــەر‬ ‫ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛﺎن ھەﯾە و ﺑەردەوام‬ ‫ﺋﺎﮔﺎداری ﺋﯿﺶ و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﯿﻦ“‪.‬‬

‫ﻛﻮرد ﻟە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯽ ﻋێﺮاق ﭘەراوێﺰ ﺧﺮاوە‬ ‫ﻣﯿﺴﺎل ﺋﺎﻟﻮوﺳﯽ‪:‬‬

‫ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا دژ ﺑە ﻛﻮرد ﻟە ﺗﺎراﻧەوە دێ‬ ‫وﺷە‪ /‬ﺳەرﺧێڵ‪ -‬ﻣەﺣﻤﻮود‬ ‫ﺑەﭘێــﯽ دەﺳــﺘﻮور‪ ،‬دەﺑێــﺖ‬ ‫دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯽ ﻋێﺮاق ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺳــەرﺟەم ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺗێﺪا‬ ‫ﺑێﺖ و ﺷــﺎرەزا و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮرد و ﻋەرەب دەڵێﻦ‪ ،‬ﭘﺸــﻜﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە وەزارەﺗــﯽ‬ ‫دەرەوەی ﻋێــﺮاق ﺑەﭘێــﯽ ھێﺰ‬ ‫و ﭘێﮕەﻛــەی ﻧﯿﯿە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە‬ ‫ھەرێﻢ ﺧﯚی ﻟــەوە دەرﺑﺎز ﺑﻜﺎت‬ ‫و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ دەرەوەی ﻟە‬ ‫ھەﻣــﻮو رووﯾەﻛەوە ﭘــەرە ﭘێ‬ ‫ﺑﺪات‪ .‬دووﭘﺎﺗﯿﺸــﯽ دەﻛەﻧەوە‪،‬‬ ‫ﻛــﻮرد ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗــﯽ رێــﮋەی‬ ‫راﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﺑﻮاری‬ ‫دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا ﻧﺎﻛەن‪.‬‬ ‫رێﻨــﺎس ﺟﺎﻧــﯚ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ‬ ‫ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق‪،‬‬ ‫ﺑە“وﺷــە“ی ﮔﻮت‪ ،‬ﺋەو ﻛﺎﺗەی‬ ‫وەزﯾــﺮی دەرەوەی ﻋێﺮاق ﮔﯚڕا‪،‬‬ ‫زۆر ﺗﺮﺳــﻤﺎن ھەﺑﻮو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری‬ ‫ﺑــﻜﺎت و ﭘﺸــﻜﯽ ﻛــﻮرد ﻛەم‬ ‫ﺑﻜﺎﺗــەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋــەوەی ﻧەﻛﺮد‬ ‫و ﺑەﺋﺎﺷــﻜﺮا دژاﯾەﺗــﯽ ﻛﻮردی‬ ‫ﻧەﻛــﺮد‪ ،‬ھەرﭼەﻧــﺪە ﭼەﻧــﺪ‬ ‫ﺣﺎڵەﺗێــﻚ ھەﺑﻮوە ﻟــە ھەﻧﺪێﻚ‬ ‫و‪‬ﺗﯽ دﯾﺎر ﺑﺎڵﻮێﺰەﻛە ﻛﻮرد ﺑﻮوە‬ ‫و ﮔﻮاﺳــﺘﺮاوەﺗەوە‪ ،‬ﺋــەوەش ﺗﺎ‬ ‫ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿە‪.‬‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗــﯽ‪ ،‬ﻟەﮔەڵ دەﺳــﺖ‬ ‫ﺑەﻛﺎرﺑﻮوﻧــﯽ وەزﯾــﺮی ﻧﻮێــﯽ‬ ‫دەرەوە‪ ،‬ﺳــەرﺟەم ﺑﺎڵﻮێﺰاﻧــﯽ‬ ‫ﻋێﺮاق ﺑەﺑێ ﺟﯿــﺎوازی ﮔﯚڕان و‬ ‫ﺑەﭘێﯽ دەﺳــﺘﻮور ﻟەھەر و‪‬ﺗێﻚ‬ ‫ﺑﺎڵﻮێﺰﺧﺎﻧــەی ﻋێــﺮاق ھەﺑێﺖ‪،‬‬ ‫دەﺑێﺖ ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ‬

‫ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﺮێﺘەوە و‬ ‫زۆر و‪‬ﺗﯿﺶ ھەﯾە ﺑﺎڵﻮێﺰﺧﺎﻧەی‬ ‫ﻟێ ﻧﯿﯿــە‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾە و زۆر و‪‬ﺗﯿﺶ‬ ‫ﺑەﭘێﭽەواﻧەوەﯾە‪.‬‬ ‫ﺟﺎﻧــﯚ رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە‪ ،‬زۆر‬ ‫ﻧﺎھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯽ ﻟە ﻧێﻮان وەزارەﺗﯽ‬ ‫دەرەوەی ﻋێــﺮاق و ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی‬ ‫دەرەوەی‬ ‫ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾە و ﺋەوە‬ ‫ﻛﺎرێﻜﯽ ﻧەرێﻨﯿﯿە‪.‬‬ ‫”ﻛــﻮرد ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗــﯽ ﺧﯚی ﻟە‬ ‫دەرەوە ھەﯾــە و ﻣﻨەﺗﯽ ﺑە ﺑەﻏﺪا‬ ‫ﻧەﻣﺎوە‪ ،‬ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی ﺋەو ڕێﮋەی‬ ‫ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟە وەزارەﺗــﯽ دەرەوەی‬ ‫ﻋێــﺮاق ھەﺑــﻮوە دەﺳــﺘﻜﺎری‬ ‫ﻧەﻛﺮاوە‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﻛەﻣﯿﯽ ڕێﮋەی‬ ‫ﻛﻮرد ﻟــە وەزارەﺗــﯽ دەرەوەی‬ ‫ﻋێﺮاق‪ ،‬ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ‬ ‫ﭘێﺸﻮوی وەزارەﺗەﻛەی ھﯚﺷﯿﺎر‬ ‫زێﺒﺎرﯾﯿــەوە ھەﯾــە و دەﺑــﻮو‬ ‫ﻟەوﻛﺎﺗــەدا ڕێﮋەی ﻛــﻮرد زﯾﺎد‬ ‫ﺑﻜﺮێ و ﺋێﺴــﺘە ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﮔﻠەﯾﯽ‬ ‫ﻟەو وەزارەﺗــە ﺑﻜەﯾﻦ“ ﺟﺎﻧﯚ وای‬ ‫ﮔﻮت‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎرەی ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە‬ ‫ﻋێﺮاق‪ ،‬دەڵﯽ‪ ،‬ﻟە ھەﻧﺪێﻚ و‪‬ﺗﺎن‬ ‫ﺑــە ﻗەﺑــﺎرەی ﺷــﺎرۆﻛەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــﻮرد ھەﯾــە و ﺑﯚ‬ ‫ﭘﺮﺳﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺳﻮودﯾﺎن ﻟێ‬ ‫ﻧﺎﺑﯿﻨﺮێــﺖ‪ ،‬ﺑێﺠﮕە ﻟەوە زۆرﺑەی‬ ‫ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەت و ﻟە رێﮕەی ﻣەﺳــﻌﻮود‬ ‫ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺟــەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﻛﯚﻣﺎری‬ ‫ﻋێﺮاق ﺑﻮوە‪.‬‬

‫ﺳەرﺳــﺎم ﺧەﻟﯿﻞ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی‬ ‫زاﻧﻜﯚ و ﻣﺎﺳــﺘەر ﻟــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە‬ ‫ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎن‪ ،‬ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋەوە‬ ‫دەﺧﺎﺗە ڕوو ﻛە ﻛﻮرد ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا‬ ‫رۆڵﯽ ﻧەﻣﺎوە و ﺋەوەی ﻟە ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﻛﻮرد دەﻛﺮێــﺖ ﻟــە وەزارەﺗﯽ‬ ‫دەرەوەی ﻋێﺮاق‪ ،‬ﻧە ھﺎوﺑەﺷﯿﯿە‬ ‫و ﻧە ﻓﯿﺪراڵﯿــﯽ‪ .‬ﺑﯚﯾە ﺑە ﮔﻮﺗەی‬ ‫ﺳەرﺳﺎم ”دەﺑێﺖ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دەرەوەی ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ ﺳەرﺟەم‬ ‫ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗێــﺪا ﺑێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺋەوەی ﻋێﺮاق ﭘێــڕەوی دەﻛﺎت‬ ‫ﺟﯿﺎوازە“‪.‬‬ ‫ﺋەو ﭘﺴــﭙﯚڕە دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە‬ ‫ﻛە ﻛﻮرد ﭘﺸــﻜﯽ ﻟــە وەزارەﺗﯽ‬ ‫دەرەوەی ﻋێــﺮاق ﻛەﻣە و ﺑەﭘێﯽ‬ ‫ھێﺰ و ﭘێﮕەﻛەی ﻧﯿﯿە و ﺋێﺴﺘە ﻟە‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﯽ ﺧﺮاﭘﺪاﯾە‪ .‬ھﺎوﻛﺎت ﭘێﯽ‬ ‫واﯾە ”ﻛﻮرد ﭘێــﺶ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ‬ ‫رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﯿــﺮ ﻟە‬ ‫ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ‬ ‫ﺑﻜﺎﺗەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺗﺎ ﺋەوﻛﺎﺗەی ﺟﯿﺎ‬ ‫دەﺑێﺘەوە‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەوڵ ﺑﺪات‬ ‫دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاق وەك ﺧﯚی‬ ‫ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺎت“‪.‬‬ ‫ﻻی ﺧﯚﯾەوە ﻣﯿﺴــﺎل ﺋﺎﻟﻮوﺳﯽ‬ ‫ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دەرەوەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق‪،‬‬ ‫ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻛێﺸەﻛە‬ ‫ﺗەﻧﯿﺎ رێــﮋەی ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻟﯽ ﻋێﺮاق ﻧﯿﯿە‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ﻛێﺸــەﻛە زۆر ﮔەورەﺗﺮە‬ ‫ﻛە ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻟەﺳەر‬ ‫ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ زاﻧﺴﺘﯽ ﺋﺎﻣﺎرﯾﺎن ﻧﯿﯿە‪،‬‬ ‫ﺟﯿﺎ ﻟەوەش ﭘﺎرﺗﯽ ﻓەرﻣﺎﻧڕەوا ﻟە‬ ‫ﻋێﺮاق )ﺣﺰﺑﯽ دەﻋﻮە( ﺑەﻣەﺑەﺳﺖ‬ ‫ﻟەو ﺑﺎﺑەﺗەدا ﭘﺸــﺖ ﺑــە ژﻣﺎرەی‬

‫ﻧﺎدروﺳــﺖ دەﺑەﺳﺘێﺖ‪ ،‬ﻟەوەش‬ ‫ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪارﺗﺮ ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ‬ ‫دەرەوەی ﻋێﺮاﻗــﺪا‪ ،‬ﺋەوەﯾــە ﻛە‬ ‫ﺳﯿﺎﺳەﺗەﻛە ﺑە ھەﻣﻮو ﺋەرێﻨﯽ و‬ ‫ﻧەرێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﯿەوە ﻟەﻻﯾەن ﺣﺰﺑﯽ‬ ‫دەﻋﻮەی ﻓەرﻣﺎﻧــڕەواوە ﺑڕﯾﺎری‬ ‫ﻟەﺑﺎرەوە دەدرێﺖ‪.‬‬ ‫ﺋﺎﻟﻮوﺳــﯽ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەدات ﻛە‬ ‫ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ‬ ‫ھەﻣﻮو ﺷﺖ ﺑەدەﺳــﺘﯽ ﺋەوەوە‬ ‫ﺑﻮو‪ ،‬ﺋێﺴﺘەش ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دەرەوە‬ ‫و ﺳﻠﻜﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯽ ﺑەدەﺳﺘﯽ‬ ‫ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧەوەﯾە و ﻧﮫێﻨﯿﯽ‬ ‫زۆر ﻟــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗﺎﻧەدا ھەﯾــە‬ ‫ﻛــە زۆر ﻛــەس ﻧﺎﯾﺰاﻧــﻦ‪ ،‬ﺑﯚﯾە‬

‫وەك ﻟﯿﮋﻧــەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫دەرەوە‪ ،‬ھﯿــﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﻤــﺎن‬ ‫ﻟەﺑﺎرەی ﭼﺎﻻﻛﯽ و رێﻜﻜەوﺗﻦ و‬ ‫وﺗﻮێﮋەﻛﺎﻧﯽ دەرەوە ﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﺋەوەﯾﺶ ﻧﺎﺷﺎرێﺘەوە ﻛە ”ﻛﺎﺗێﻚ‬ ‫ﺷــﺎﻧﺪی ﻋێﺮاق ﻟەﮔــەڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫و ﺳــﻌﻮودﯾە و رووﺳــﯿﺎ وﺗﻮێﮋ‬ ‫دەﻛﺎت‪ ،‬ﺋەﺟﯿﻨــﺪای ﻧﮫێﻨﯿــﯽ‬ ‫ﺧﯚی ھەﯾە‪ ،‬ﺑﯚﯾە دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯿﯽ‬ ‫و ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ دەرەوەی ﻋێــﺮاق‬ ‫ﻟەﻧﺎو ﺋﺎڵﯚزﯾﯿەﻛــﯽ ﮔەورەداﯾە و‬ ‫ﻟەژێﺮ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵــﯽ ﺗﺎﻛە ﺣﺰﺑﺪاﯾە‪،‬‬ ‫ﺑەھەﻣﺎﻧﺸــێﻮەی ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺗــﺮی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێــﺮاق ﻛە‬ ‫ﺋەواﻧە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ دەﺳــﺘﻮور و‬

‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ و ﻓﺮەﯾﯽ ﻧﺎﻛەن“‪.‬‬ ‫”وەك ﻟﯿﮋﻧــەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دەرەوە‪ ،‬ھﯿــﭻ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﻤﺎن‬ ‫ﺑەﺳەر ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯽ‬ ‫ﻋێﺮاق ﻧەﻣــﺎوە ﻛە دەﺑﻮو ھەﺑێﺖ‬ ‫و ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﺑەدەﺳــﺘﯽ ﺳەرۆك‬ ‫ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــە‪ ،‬ﺑﯚﯾــە دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺑﺎڵﻮێــﺰەﻛﺎن و دەﺳــﺘﻮەردان ﻟە‬ ‫ﻛﺎروﺑــﺎری دەرەوەی ﻋێﺮاق‪ ،‬ﻟە‬ ‫رێﮕــەی ﺳــەرۆك ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧەوە‬ ‫دەﺑێﺖ ﻧــەك ﭘەرﻟەﻣــﺎن‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﭘەﻛﯽ ﻛەوﺗﻮوە و ﻛەوﺗﻮوەﺗە ژێﺮ‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺗﺎران و ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎن‬ ‫و ھەڵﭽﻮوﻧەوەﻛﺎﻧــەوە“ ﺋەﻣــە‬ ‫ﮔﻮﺗەی ﻣﯿﺴﺎل ﺋﺎﻟﻮﺳﯿﯿە‪.‬‬

‫دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﻛێﺸــەﻛە‬ ‫ﮔەورەﯾە ﻟــە وەزارەﺗﯽ دەرەوە و‬ ‫ﻟﯿﮋﻧەﻛەی ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺶ ﭘەﻛﯽ ﻛەوﺗﻮوە و‬ ‫ﺳەرۆك وەزﯾﺮان و ﺣﺰﺑﯽ دەﻋﻮە‬ ‫ﺗﺎﻛە ﻓەرﻣﺎﻧــڕەوان‪ ،‬ﺋەوە ﻛﺎری‬ ‫ﻛﺮدووەﺗە ﺳەر ھەﻣﻮو ﻛﺎﯾەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﻋێﺮاق‪.‬‬ ‫ﻟەﺑــﺎرەی ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗــﯽ ﻛــﻮرد‬ ‫ﻟــە دﺑﻠﯚﻣﺎﺳــﯿەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا‪ ،‬ﺋەو‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎرەی ﻋێــﺮاق ﺋﺎﻣﺎژە‬ ‫ﺑــەوە دەدات ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش‬ ‫ﺳﯿﺎﺳەﺗﻮاﻧﺎﻧﯽ ﻋەرەب ﺑەﮔﺸﺘﯽ‬ ‫ﺑە ھەﻣﺎن ﻛﺎرداﻧــەوە ﻧەرێﻨﯽ و‬ ‫ﻓﺎﺷﯿﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺳەدام ﺣﻮﺳێﻦ‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕــەرن‪ ،‬راﺳــﺘﯿﯿەﻛەی‬ ‫ﺋەوەﯾــە ﻛە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑەﻏﺪا‬ ‫ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿﯿە ﻗﺒﻮوڵــﯽ ﺋﺎزادی ﺑﯚ‬ ‫ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد ﺑــﻜﺎت وەك ﺗﺎك و‬ ‫ﮔەل و ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە‬ ‫ﻧــﺎوەوە و دەرەوەی ﻋێﺮاق‪ ،‬ﺑﯚﯾە‬ ‫ﺋــەوان ﺑﺎوەڕﯾــﺎن ﺑەﯾەك ﺷــﺖ‬ ‫ھەﯾە‪ ،‬ﺋەوﯾﺶ ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾﯿەﻛﯽ‬ ‫ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯿە‪.‬‬ ‫”زۆرﯾﻨــەی ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﻏﺪا‬ ‫ﻟــە ﺑەراﻣﺒەر ﻛﻮرد ﻟــە ﺗﺎراﻧەوە‬ ‫دێﺖ ﻛە ﻧەﯾــﺎری ﺋﺎزادﯾﯽ ﮔەﻟﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە‪ ،‬ﺑﯚﯾــە ﭘێــﻢ واﯾە‬ ‫ھەرێﻢ ﺧﯚی ﻟــەوە دەرﺑﺎز ﺑﻜﺎت‬ ‫و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟە ھەﻣﻮو‬ ‫رووﯾەﻛــەوە ﻟە دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯿﯽ و‬ ‫ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯿەوە ﭘــەرە ﭘێ ﺑﺪات‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ﻛﻮرد ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ رێﮋەی‬ ‫راﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﺑﻮاری‬ ‫دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯿﯽ ﻋێﺮاﻗــﺪا ﻧﺎﻛەن“‬ ‫ﺋﺎﻟﻮﺳﯽ وای ﮔﻮت‪.‬‬


‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‬

‫رێﻮاس ﺋەﺣﻤەد‬

‫ﭘێﺶ ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵێﻚ و ﭘﺎش ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﻓﺎﺗﯿﻤە‪ ،‬زۆر ﻟە ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳﻮێﺪ ﺣەزﯾﺎن ﻧەدەﻛﺮد ﻟە ھەﻧﺪێ ﻛﯚڕ و ﻛﯚﻣەڵﺪا ﺑﺎﺳﯽ ﺋەوە‬ ‫ﺑﻜەن ﻛە ﻛﻮردن‪ ،‬ﻣﯿﺪﯾﺎی ﺳــﻮێﺪ ﺋەوﻛﺎت ڕۆڵێﻜﯽ ﮔەﻟێﻚ‬ ‫ﻧەرێﻨﯽ ھەﺑﻮو ﻟﻪ ﺑﺎﺳﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻛﺎرەﺳﺎﺗە‪ .‬ﺧەڵﻚ واﯾﺪەزاﻧﯽ‬ ‫ژﻧﻜﻮﺷﺘﻦ ﺑەﺷێﻜە ﻟە ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﻛﻮرد‪ ،‬زۆر ﻟەو ﻛﻮرداﻧەی ﻟﻪ‬ ‫ﺑﻮاری ﻣﯿﺪﯾﺎی ﺳﻮێﺪﯾﺪا ﻛﺎرﯾﺎن دەﻛﺮد ﺑە ﺗﻮﻧﺪی ﺑەرﭘەرﭼﯽ‬ ‫ﺋەو ﺑﯚﭼﻮوﻧﺎﻧەﯾﺎن دەداﯾەوە‪.‬‬ ‫ﭼەﻧﺪ ڕووداوێﻜﯽ ﺗﺮی ﻟــەو ﺑﺎﺑەﺗە ڕووی دا و ﺋﯿﺘﺮ ﺑﺎﺑەﺗەﻛە‬ ‫دووﺑﺎرە زﯾﻨﺪوو دەﺑﻮوەوە‪ .‬ﻛﻮرد ژﻧﻜﻮژ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﻛﻮرد ﻣﯿﻠەﺗێﻜە‬ ‫ھەﻣﻮو ﻣێﮋووی ﺷﺎﯾەﺗﯽ ﺧەﺑﺎﺗێﻜﯽ ﺧﻮێﻨﺎوﯾﯿە ﻟەﭘێﻨﺎو ﺋﺎزادی‬ ‫و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯿﺪا‪ .‬ﺋەی ﺋەﮔەر ﺋەوان ﺗﯿﻨﻮوی ﺋﺎزادی ﺑﻦ ﺑﯚ‬ ‫دەﺑێﺖ ﻟە و‪‬ﺗێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﺪا ﻧەﺗﻮاﻧﻦ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﺑﻦ و‬ ‫ڕێﮕە ﺑە ﻛﭻ و ژﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺪەن ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯿﺎﻧە‬ ‫ﺑﮋﯾﻦ؟‪ .‬ﺧﯚ ﻣەرج ﻧﯿﯿە ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺑﺒێﺘە ھﯚی ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺷێﻮەی‬ ‫ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە و ﻣﯿﻨﺘﺎﻟﯿﺘێﺖ‪ .‬ﺋەو ﮔﯚڕاﻧﻪ ﻣەﮔەر وەك ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ‬ ‫ﺷﯚڕﺷــێﻚ ﻟە ھﯚﺷﻤەﻧﺪی ﺧەڵﻚ و ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ژﯾﺎﻧﺪا ڕوو‬ ‫ﺑﺪات‪.‬‬ ‫ﻟە و‪‬ﺗﯽ ﺳــﻮێﺪدا ﻟە ﺳــﺎڵێﻜﺪا ﻧﺰﯾﻜەی ‪ 16‬ژن ﺑە دەﺳﺖ‬ ‫ﻣێــﺮد ﯾﺎن ﻛﯚﻧەﻣێــﺮد ﯾﺎن ھــەر ﭘﯿﺎوێﻚ ﻛــە ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺑێﺖ‬ ‫دەﻛﻮژرێــﻦ‪ ،‬ھەﻣﻮو ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ورد‬ ‫ﺑەدواداﭼﻮون دەﻛەن ﻟەﺑﺎرەی ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﻛﻮﺷﺘﻦ و ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ‬ ‫ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﯚﻟﯿــﺲ‪ .‬ﺋەو ھەواڵە دەﺑێــﺖ ﺑە ھەواڵﯽ‬ ‫ﯾەﻛەﻣــﯽ ﻛەﻧﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚن و ﻣﺎﻧﺸــێﺘﯽ ڕۆژﻧﺎﻣەﻛﺎن‪.‬‬ ‫ﻛەﭼﯽ ﻟــە ڕۆژﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤــەدا ﻟە ﺑەﺷــﯽ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺑە ﻣﺎﻧﺸــێﺘێﻜﯽ ﺑﭽــﻮوك و ﺑەﭼەﻧﺪ دێڕێﻚ و ﺑە ﺷــەرﻣەوە‬ ‫دەﻧﻮوﺳــﺮێﺖ ”ﻻﺷــەی دوو ژﻧﯽ ﻧەﻧﺎﺳــﺮاو دۆزراوەﺗەوە‪.‬‬ ‫دەﻣﻮوﭼﺎوەﻛﺎﻧﯿــﺎن وا ﺷــﻮێﻨﺮاون ﻧﺎﻧﺎﺳــﺮێﻨەوە“‪” ،‬ﻟە ﯾەك‬ ‫ھەﻓﺘەدا ﺷەش ﺋﺎﻓﺮەت ﻟە ﺷﺎری ھەوﻟێﺮ ﺑەھﯚی ﺳﻮوﺗﺎﻧەوە‬ ‫ﮔﯿﺎﻧﯿﺎن ﻟە دەﺳﺖ داوە“ ‪.‬‬ ‫ﻟەوە زﯾﺎﺗﺮ ﻛەس ھﯿﭽﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﻟەﺳەر ﻧﺎزاﻧێ و ﺳەری ﻛﻮﭘەﻛە‬ ‫دەﻧﺮێﺘەوە‪ .‬وەك ﺋەوەی ﭼەﻧﺪ ﻣێﺸێ ﺑە ﻣێﺸﻜﻮژ ﻛﻮژراﺑێﺘﻦ‬ ‫ﯾﺎن ﭼەﻧﺪ ﭼﯚﻟەﻛەﯾەك ﺑە دارﻻﺳــﺘﯿﻚ ﺷەھﯿﺪ ﻛﺮاﺑێ‪ .‬وەك‬ ‫ﺋەوەی ﺋەم ژن و ﻛﭽﺎﻧە ﻧەوەی ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪەر و ﺧەﺑﺎﺗﮕێڕی ﺋەم‬ ‫ﻣﯿﻠەﺗە ﻧەﺑﻦ‪ .‬ﺋەﮔەر ژﻧﺎن و ﻛﯿﮋاﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟﻪ ھﺎوﺷﺎﻧﯽ‬ ‫ﻣێﺮد و ﺑﺮا و ﻛﻮڕەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺧەﺑﺎﺗﯿﺎن ﻧەﻛﺮداﯾە و ھەزاران ڕۆڵەی‬ ‫ھەﺗﯿﻮﯾﺎن ﺑەﺧێﻮ ﻧەﻛﺮداﯾە و وەك ﭘڵﻨﮓ ﺋەرﻛﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدن و‬ ‫ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎڵ و ﻣﻨﺪاڵﯿﺎن ﻟەﺳەر ﺷﺎن ﻧەﺑﻮواﯾﻪ‪ ،‬ﺋەوا ﺋەم‬ ‫ﺧەوەی ﻛەﺳﻤﺎن ﻧەدەھﺎﺗﻪ دی و ﺋەم ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەی ﺋێﻤە ﻛە‬ ‫ﺋێﺴــﺘە ھەﻣﻮو ﺗێﯿﺪا ﺋﺎزادﯾﻦ و ﺑﻪ ڕاﺳﺖ و ﭼەﭘﺪا ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ‬ ‫دەﺧﻮێﻨﯿﻦ و ھەﻧﺪێﻜﯿﺶ ھەر ﻟە ﺳــﺎﯾەی ﺋــەم ﺋﺎزادﯾﯿەدا‬ ‫ﺑﻮوەﺗە ﻣﯚﻟﺘﯽ ﻣﻠﻮێﻨێﺮ‪ ،‬ﺑﻮوﻧﯽ ﻧەدەﺑﻮو‪.‬‬ ‫ڕۆژاﻧە ھەواڵﯽ ﻛﻮﺷــﺘﻦ و ﺳﻮوﺗﺎﻧﯽ ژن ﺑە ﺷێﻮە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎن‬ ‫دەﺧﻮێﻨﯿﻨەوە‪ ،‬ھە‪‬ﯾەﻛﯽ ﺑﯚ دەﻛﺮێﺖ و ﭘﺎﺷــﺎن ھەﻣﻮو ﺑێ‬ ‫دەﻧﮓ دەﺑﯿﻦ‪ ،‬ﻟەوە ﺗێﻨﺎﮔەم ﺋەم ھەواڵە وﯾﮋداﻧﯽ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ‬ ‫ﻣﺮۆﭬﭙــەروەری ﻧەھەژاﻧﺪ‪ ،‬ﺳــەرﻧﺠﯽ ڕۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــێﻜﯽ‬ ‫ڕاﻧەﻛێﺸــﺎ‪ ،‬ﺋەﻧﺪاﻣێﻜــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻧەھێﻨﺎﯾــە ﮔــﯚ‪،‬‬ ‫ﺳﯿﺎﺳەﺗﻮاﻧێﻜﯽ ﻧەﺧﺴﺘە ﮔﺮﯾﺎن‪.‬‬ ‫ھەﻧﺪێ ﺟﺎر ﻟەﮔەڵ ﺧﯚﻣﺪا ﻧﺎوێﺮم ﺑﯿﺮ ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﻮﺷﺘﻦ و‬ ‫ﺧﯚﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ژﻧﺎن ﺑﻜەﻣەوە‪ ،‬ﻟەﺑەرﺋەوەی وا ھەﺳﺖ دەﻛەم‬ ‫ﺋەم دەرووﻧە ﻧﺎﺳــﻚ و ﺑﺮﯾﻨﺪارەی ﻣــﻦ ﺑەرﮔەی ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە‬ ‫ﻟﻪ ﺑﺎﺑەﺗێﻜﯽ ھێﻨﺪە ﺳەﺧﺖ ﻧﺎﮔﺮێ‪ .‬ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻣﻦ ﭼەﻧﺪان‬ ‫ھەزار ﻣﯿــﻞ ﻟەو ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە دوورم‪ ،‬دەﺷﺘﺮﺳــﻢ ﺑڵێﻦ ﻟە‬ ‫دوورەوە ﻗﺴــەی زل ﺋﺎﺳﺎﻧە‪ .‬ﺑێ دەﻧﮓ دەﺑﻤەوە و ﺋﺎزارەﻛﺎن‬ ‫ﻟە دەرووﻧﻤﺪا زﯾﻨﺪە ﺑەﭼﺎڵ دەﻛەﻣەوه‪ ،‬ھەﻣﻮو ﺷــەوێﻜﯿﺶ‬ ‫ﻟــﻪ ﮔەرﻣﺎﯾﯽ ﺋەو ﮔڕەی ڕۆﺣﯽ ژﻧﺎن ڕاو دەﻧێ‪ ،‬ڕادەﭼڵێﻜﻢ و‬ ‫ﻓﺮﻣێﺴﻜەﻛﺎﻧﻢ دەﺳڕﻣەوە‪ .‬ﻟە دڵﯽ ﺧﯚﻣﺪا دەڵێﻢ ﺑڵێﯽ ﺳﺒەی‬ ‫ﻛەﺳێﻚ ﻟەﺳەر ژﻧﻜﻮﺷﺘﻦ ﺑەدەﻧﮓ ﻧەﯾەت‪ .‬ﻛﻮرد ﻣﯿﻠەﺗێﻜﯽ‬ ‫ﺧﺎوەن ﻏﯿﺮەت و ﺷەھﺎﻣەﺗە‪ ،‬ﺋەی ﺑﯚﭼﯽ ﺋێﺴﺘە ﻟە ﺋﺎﺳﺖ ﺋەم‬ ‫دﯾﺎردە ﺗﺮﺳﻨﺎﻛەدا ﺑێ دەﻧﮕﻦ؟‪.‬‬ ‫ﺋێﻤە ھەﻣﻮو ﭘەﻧﺠــەی ﺗﺎواﻧﻤﺎن ڕووﺑــەڕووی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛەﯾﻨەوە‪ ،‬ڕووﺑــەڕووی ڕێﻜﺨــﺮاوی ژﻧﺎن‬ ‫دەﻛەﯾﻨەوە‪ .‬ﻣﻦ ﻟێﺮەدا ﻣەﺑەﺳــﺘﻢ ﻟە ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ﻧﯿﯿە ﻟەوان‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ﻣەﺑەﺳــﺘﻢ ﺋەوەﯾــە ھەرﯾەك ﻟە ﺋێﻤــە ﭘێﺶ ھەﻣﻮو‬ ‫ﺷﺘێﻚ دەﺑێﺖ ﭘەﻧﺠەی ﺗﺎوان ڕووﺑەڕووی ﺧﯚﻣﺎن ﺑﻜەﯾﻨەوە‬ ‫ﺋﯿﻨﺠﺎ ﺑــەرەو ﻻﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ وەری ﺑﮕێڕﯾــﻦ‪ .‬ﺋێﻤە وەك ﻛﯚﻣەڵ‬ ‫ﺑێ دەﻧﮕﯿــﻦ و داوا ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت و ﻻﯾەﻧە ﻟێﭙﺮﺳــﺮاوەﻛﺎن‬ ‫ﻧﺎﻛەﯾﻦ ﺑەدواﭼﻮوﻧﯽ ﺋەو ﺗﺎواﻧﺎﻧە ﺑﻜەن‪ ،‬دادﮔﺎ ﭼﯚن ﯾﺎﺳﺎﻛﺎن‬ ‫ﺑەﺟــێ دەﮔەﯾەﻧێ؟ ﭘﯚﻟﯿﺲ ﻟە ﻟێﻜﯚڵێﻨەوەدا ﮔەﯾﺸــﺘﻮوە ﺑە‬ ‫ﻛﻮێ؟ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻛﺎرەﻛﺎن ﭼﯽ ﺑﻮون؟‪ ،‬ڕێﻜﺨﺮاو و ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن‬ ‫ڕۆڵﯿﺎن ﭼﯿﯿە ﻟە ھﯚﺷــﯿﺎرﻛﺮدﻧەوەی ژن و ﭘﯿﺎوی ﻛﯚﻣەڵﮕە و‬ ‫ﻟە ﺑەدواﭼﻮوﻧﯽ ڕاﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا؟ ڕێﻜﺨﺮاوەی ژﻧﺎن و ﻣەدەﻧﯽ‬ ‫دەﺗﻮاﻧــﻦ ژن و ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵ ﺑﮫێﻨﻨە ﺳــەر ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن‬ ‫و ﺑەردەم ﭘەرﻟەﻣﺎن؟ ﺋەﻣﺎﻧە ھەﻣﻮو ﭘﺮﺳــﯿﺎرن و ھەﻣﻮوﻣﺎن‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳﯿﻦ ﻟە وە‪‬ﻣﺪاﻧەوەی‪.‬‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (183‬ﭼﻮارﺷەم‪2017/ 4/ 26 ،‬‬

‫ﻣەھێڵﻦ ژﻧﻜﻮﺷﺘﻦ ﺑﺒێﺖ‬ ‫ﺑە ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﻛﻮرد‬

‫ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫‪7‬‬

‫”ﺑﺎوﻛﯽ دەﯾﻮﯾﺴﺖ ﻟەﺷﻔﺮۆﺷﯽ ﭘێ ﺑﻜﺎت“‬

‫داﯾﻜێﻚ ﻟە ﭘێﻨﺎو ﻛﭽەﻛەی ﺋﺎﮔﺮ‬ ‫ﻟە ﺧﯚی ﺑەردەدات‬ ‫وﺷە‪ /‬ﺋﯿﭭﺎن ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣﻤﺎن‬ ‫ﻣﯿﺪﯾــﺎ ژﻧێﻜــﯽ ﻟەﺳــەرﺧﯚ و‬ ‫ﻣﯿﮫﺮﺑﺎﻧە‪ ،‬ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻗﺴــەﻛﺮدﻧﺪا‬ ‫دەﯾەوێﺖ ﺑەردەوام رووﺧﺴﺎری‬ ‫ﺑﺸﺎرێﺘەوە‪ .‬ﺟﺎﻧﺘﺎ ﺑﭽﻮوﻛەﻛەی‬ ‫ژوور ﺳەرﯾﺸﯽ‪ ،‬ﭼەﻧﺪ وێﻨەﯾەﻛﯽ‬ ‫دوو ﺳــﺎڵ ﭘێﺸــﺘﺮی ﺧﯚی و‬ ‫ﻗﻮرﺋﺎﻧێﻜﯽ ﺑﭽﻮوﻛﯽ ﺗێﺪاﯾە‪ ،‬زوو‬ ‫زوو ﺳەﯾﺮﯾﺎن دەﻛﺎت و دەڵێﺖ‪،‬‬ ‫”ﻣﻦ ﺋﺎوا ﺑﻮوم“‪ .‬ﺑە‪‬م ﺋەو ﺋێﺴﺘە‬ ‫ﺟەﺳﺘەی ﺳﻮوﺗﺎوە‪.‬‬ ‫ﻣﯿﺪﯾــﺎ ﺗەﻣەﻧــﯽ ‪ 39‬ﺳــﺎڵە و‬ ‫ﻛﭽێــﻚ و دوو ﻛــﻮڕی ھەﯾە‪،‬‬ ‫ﭘێــﺶ دوو ﺳــﺎڵ ژﯾﺎﻧێﻜــﯽ‬ ‫ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟەﮔەڵ ھﺎوﺳەرەﻛەی و‬ ‫ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺪا دەژﯾﺎ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻛﺎﺗێﻚ‬ ‫ﺑەھﯚی ﻧﺎﭘﺎﻛﯿﯿــە ﯾەك ﻟە دوای‬ ‫ﯾەﻛەﻛﺎﻧﯽ ھﺎوﺳــەرەﻛەی‪ ،‬ﺋەو‬ ‫رووداوە ﺑەﺳــەر ﺧﯚی دێﻨێﺖ‪،‬‬ ‫ﺋﯿﺘــﺮ ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻚ ﭘێﭽەواﻧە‬ ‫دەﺑێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﻣﯿﺪﯾــﺎ ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ ‪ 25‬ﺳــﺎڵﯿﺪا‬ ‫ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﻟەﮔەڵ ﺋەﺣﻤەد‬ ‫دەﻛﺎت‪ ،‬ﻟەﮔــەڵ ﻣﺎڵــﯽ ﺑﺎوﻛﯽ‬ ‫ﺋەﺣﻤــەددا دەژﯾــﻦ‪ ،‬ﻧﺎﭘﺎﻛﯽ و‬ ‫ﻟێﺪان و ﺳــﻮوﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺑەﺷــێﻚ‬ ‫ﺑــﻮون ﻟــە ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗە‬ ‫ﺑەردەواﻣەﻛﺎﻧﯽ ھﺎوﺳەرەﻛەی‪.‬‬ ‫ﻣﯿﺪﯾﺎ ھــەر زوو ﻣﺎڵﯽ ﺑﺎوﻛﯽ ﻟە‬ ‫ھەڵﺴــﻮﻛەوت و ﺧﺮاﭘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ھﺎوﺳــەری ﺋﺎﮔﺎدار دەﻛﺎﺗەوە‪،‬‬ ‫ﺑــە‪‬م ﻣﺎڵــﯽ ﺑﺎوﻛــﯽ ﭘێﯿﺎن‬ ‫ﮔﻮﺗــﻮوە‪” ،‬ﻧەﺧەڵەﺗﺎﺑﯽ ﺑێﯿﺘەوە‬

‫ﻣﺎڵ و ﺑﺘﯚرێــﯽ‪ ،‬ﺗﺎزە ژﻧﯽ ﺋەوی‬ ‫و دەﺑێ ﺑە ھەﻣﻮو ﺷﺘﯽ ﺋەوﯾﺶ‬ ‫رازی ﺑﯿﺖ“‪.‬‬ ‫ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺑەﻧﺎﭼﺎری ﻗﺒﻮوڵﯽ ھەﻣﻮو‬ ‫ﺷــﺘێﻚ دەﻛﺎت‪ ،‬ﺑــﯚ ﺋــەوەی‬ ‫ﺋەﺣﻤەد ﭘێﻮەﺳﺘﯽ ﺧێﺰاﻧەﻛەی‬ ‫ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺑڕﯾــﺎر دەدات ﻣﻨﺪاڵﯿﺎن‬ ‫ﺑﺒێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م دوای ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ‬ ‫ﻛﭽەﻛەﯾﺸــﯿﺎن ﺋەﺣﻤــەد‬ ‫ﺧﺮاﭘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﺋەﺣﻤــەد ﺧﺎﻧﻮوﯾــەك ﺑە ﻛﺮێ‬ ‫دەﮔﺮێﺖ و ﻟــە ﻣﺎڵﯽ ﺑﺎوﻛﯽ ﺟﯿﺎ‬ ‫دەﺑێﺘەوە‪ ،‬ﻣﯿﺪﯾــﺎ زۆر دڵﮕﺮان‬ ‫دەﺑێﺖ‪ ،‬ﺋەو ﺧﻮﺷــﻚ و داﯾﻜﯽ‬ ‫ﺋەﺣﻤەدی ﺑەﺧەﻣڕەوێﻦ و ﭘﺸﺖ‬ ‫و ﭘەﻧﺎی داﻧــﺎوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەﺣﻤەد‬ ‫ﺑێ ﺋەوەی ﺣﯿﺴــﺎب ﺑﯚ وﯾﺴﺘﯽ‬ ‫ﺋەو ﺑﻜﺎت ﻣﺎڵ ﺟﯿــﺎ دەﻛﺎﺗەوە‪،‬‬ ‫ﻣﯿﺪﯾــﺎ دەزاﻧێﺖ ﺑێ ھــﯚ ﻧﯿﯿە‪،‬‬ ‫ھەرزوو ھﯚﻛﺎرەﻛەﯾﺸﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮا‬ ‫دەﻛﺎت‪ ،‬ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەﺣﻤەد رۆژاﻧە‬ ‫ﻣﯿﺪﯾــﺎ دەﺑﺎﺗە ﻣﺎڵــﯽ ﺑﺎوﻛﯽ و‬ ‫دەڵێ ﺗﺎ ﻟە ﺋﯿﺶ دێﻤەوە ﻟێﺮەﺑە‪،‬‬ ‫ھەرﺟﺎرە ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾەﻛﯿﺶ دەڵێ‬ ‫ﺋەم ﺷەو ﻧﺎﮔەڕێﻤەوە ﺗﯚ ﻟە ﻣﺎڵﯽ‬ ‫ﺑﺎوﻛﻢ ﺑﻤێﻨەوە‪.‬‬ ‫ﺋەم ﯾﺎرﯾﯿــەی ﺋەﺣﻤەد زﯾﺎﺗﺮ ﻟە‬ ‫ﭼەﻧﺪ ﺟﺎر دووﺑــﺎرە دەﺑێﺘەوە‪،‬‬ ‫ﺗﺎ رۆژێﻚ دراوﺳێﯿەﻛﯿﺎن ﻣﯿﺪﯾﺎ‬ ‫ﺋﺎﮔﺎدار دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﻣێﺮدەﻛەی‬ ‫ھەر ﺟﺎرێﻚ ﺋــەو ﻟەوێ ﻧەﺑێﺖ‪،‬‬ ‫ﻛﭻ و ژﻧﯽ ﺗﺮ دێﻨێﺘە ﻣﺎڵەﻛەی‪،‬‬ ‫ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺑﺎوەڕ ﺑە دراوﺳــێﯿەﻛەی‬ ‫دەﻛﺎت‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﻻی ﺋــەو‪،‬‬

‫”ھەر ﭼﯿﻢ ﺑﮕﻮﺗﺎﯾــە ﺧﯚم زﯾﺎﻧﻢ‬ ‫دەﻛﺮد‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﻟەﺑەر ﻛﭽەﻛەم و ھەروەھﺎ‬ ‫ﺳﻜەﻛەم ﻛە دﻛﺘﯚر ﮔﻮﺗﺒﻮوی دوواﻧەﯾە‬ ‫ھﯿﭽﻢ ﻧەﮔﻮت“‬

‫ﻧﻜﯚڵﯽ ﻟــێ دەﻛﺎت و ﺑێ ﺋەوەی‬ ‫ﺑــە ﺋەﺣﻤــەد ﺑڵێ ﺋــەو ﺑﺎﺑەﺗە‬ ‫دادەﺧــﺎت‪ .‬ﺋەو دەڵــێ‪” ،‬ھەر‬ ‫ﭼﯿﻢ ﺑﮕﻮﺗﺎﯾە ﺧﯚم زﯾﺎﻧﻢ دەﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ﻟەﺑەر ﻛﭽەﻛەم و ھەروەھﺎ‬ ‫ﺳــﻜەﻛەم ﻛە دﻛﺘﯚر ﮔﻮﺗﺒﻮوی‬ ‫دوواﻧەﯾە ھﯿﭽﻢ ﻧەﮔﻮت“‪.‬‬ ‫دوای ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧــﯽ دوو‬ ‫ﻛﭽەﻛەﯾــﺎن‪ ،‬ﺑــە دوو ﻣﺎﻧــﮓ‬ ‫ﺋەﺣﻤەد دﯾــﺎر ﻧﺎﻣێﻨێﺖ‪ ،‬ﭘﺎش‬

‫دەﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻧــﻮو ﺧﺎوەﻧــﯽ دوو ﻣﻨﺪاڵە ﻟە‬ ‫ﭘﯿﺎوێﻜﯽ ﺗﺮ و ﺳﻜﯽ ﻟە ﺋەﺣﻤەد‬ ‫ھەﯾە‪ ،‬ﻟەﮔــەڵ ﺋەﺣﻤەد ﺑەﺟﯿﺎ‬ ‫دەژﯾــﻦ‪ ،‬ﻣﯿﺪﯾﺎ ﻟەﮔــەڵ ﻣﺎڵﯽ‬ ‫ﺧەﺳــﻮوی دەﻣێﻨێﺘەوە‪ ،‬وەك‬ ‫ﺧﯚی ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛﺎت ”ﻟەدوای‬ ‫ھﺎﺗﻨﯽ ﺑﺎﻧﻮو‪ ،‬ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋەو ﻛﺎﺗﺎﻧە‬ ‫ﺋەﺣﻤەدم ﺑﯿﻨﯿﻮە ﻛە ﭘﺎرەی ﭘێ‬ ‫ﻧەﻣﺎوە و ﺑــﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﺎرە ﻟە‬

‫ﻣﯿﺪﯾﺎ‪:‬‬

‫”ﻣﻦ و ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯽ ﺷەﻛەﺗﯽ ﻟێﺪان‬ ‫ﻛﺮدﺑــﻮو‪ ،‬ﭘﺮﭼﯽ ﻛﭽەﻛەﻣــﯽ ﮔﺮﺗﺒﻮو‬ ‫دەﯾﮕﻮت ﺑــﯚم ﻧەھێﻨﯽ ﺋەو ﺳــەﮔە‬ ‫دەﻛﻮژم و دواﺗﺮ ﺋﺎﺑڕووت دەﺑەم“‬ ‫ﭼەﻧــﺪ ھەﻓﺘەﯾــەك ﭘێﻮەﻧﺪی‬ ‫دەﻛﺎت و دەڵێــﺖ ﺑﯚ ﻛﺎرﻛﺮدن‬ ‫ﭼﻮوم ﺑﯚ ﺋێﺮان‪ ،‬ﻣﺎوەی دوو ﺳﺎڵ‬ ‫ﻧﺎﮔەڕێﺘــەوە‪ ،‬ﻣﯿﺪﯾﺎ دەﭼێﺘەوە‬ ‫ﻣﺎڵﯽ ﺧەﺳﻮوی‪.‬‬ ‫ﺋــەو دەڵــێ‪” ،‬ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋەوﻛﺎﺗە‬ ‫ھەﺳﺘﻢ ﺑە ﺋﺎﺳﻮودەﯾﯽ ﻛﺮد ﻛە‬ ‫دڵﻨﯿﺎ ﺑﻮوم ﺷــەو ﺑەﺳەرﺧﯚﺷﯽ‬ ‫ﻧﺎﯾەﺗەوە ﻟە ﻣــﻦ و ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑــﺪات و ﭼﯿﺘــﺮ ﺧەڵــﻚ ﺑــە‬ ‫ﺳــﻮوﻛﺎﯾەﺗﯿﯿەوە ﺑﺎﺳﯽ ﻣێﺮدم‬ ‫ﻧﺎﻛەن“‪.‬‬ ‫دوای ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵێﻚ ﻟــە‬ ‫ﮔەڕاﻧــەوەی ﺋەﺣﻤــەد ﺑــە‬ ‫ھﺎوﺳــەرەﻛەی رادەﮔەﯾەﻧێﺖ‪،‬‬ ‫ﺗﻮوﺷﯽ ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ﮔەورە ﺑﻮوە‪،‬‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ژﻧێﻜــﯽ رۆژھە‪‬ﺗﯿﺪا‬ ‫ﻟــە رووداوێﻜــﺪا ﺑەﺳــەرﯾﺪا‬ ‫ﺳــﺎغ ﺑﻮوەﺗەوە‪ ،‬ﻣﯿﺪﯾﺎ ﻗﺒﻮوڵﯽ‬ ‫دەﻛﺎت‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﺑــەو ﻣەرﺟەی‬ ‫ﺑەﺟﯿﺎ ﺑﮋﯾﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎ‬ ‫ﻟەدوای ھﺎﺗﻨــﯽ ”ﺑﺎﻧﻮو“ وێﺮاﻧﺘﺮ‬

‫ﻣﻦ و داﯾﻜﯽ ھﺎﺗﻮوەﺗەوە ﻻﻣﺎن“‪.‬‬ ‫وەك ﻣﯿﺪﯾــﺎ دەڵــێ ”ﻛﺎر‬ ‫ﮔەﯾﺸــﺘﺒﻮوە ﺋــەوەی ﺋەﺣﻤەد‬ ‫دزی ﻟە ﻣﻦ دەﻛﺮد ﺑﯚ ﺋەوان“‪.‬‬ ‫ﻣﯿﺪﯾﺎ ﻛــە ﻟە ‪ 50‬ﻣﺴــﻘﺎڵ زێڕ‬ ‫ﺗەﻧﯿﺎ ‪ 25‬ﻣﺴﻘﺎڵﯽ ﻣﺎوە‪ ،‬ﺷەوێﻚ‬ ‫ﺋەﺣﻤەد ﻛە دەزاﻧێ ﻣﺎڵﯽ ﺑﺎوﻛﯽ‬ ‫ﻟــە ﮔەﺷــﺘﻦ و ﺗەﻧﯿــﺎ ﻣﯿﺪﯾﺎ و‬ ‫ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎن ﻟەوێﻦ‪ ،‬ﺑەدەﻣﺎﻧﭽەوە‬ ‫دەﭼێﺘە ﺳــەرﯾﺎن‪ ،‬ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎ و‬ ‫ﻣﻨﺪاڵــەﻛﺎن دەدات و دەڵــێ‪،‬‬ ‫”ﺋەﮔەر ﺋێﺴﺘە ھەﻣﻮو زێڕەﻛﺎﻧﻢ‬ ‫ﻧەدەﯾﺘــێ‪ ،‬ﺋﺎﺑــڕووت دەﺑەم و‬ ‫دەڵێــﻢ ﻛەﺳــێﻜﻢ ﻟــە ﻣﺎڵەوە‬ ‫ﮔﺮﺗــﻮوە“‪ .‬ﻣﯿﺪﯾــﺎ ﺑە ﺗﺎﺳــەوە‬ ‫ﺑەردەواﻣــە ﻟە ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ ”ﻣﻦ‬ ‫و ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯽ ﺷــەﻛەﺗﯽ ﻟێﺪان‬ ‫ﻛﺮدﺑــﻮو‪ ،‬ﭘﺮﭼــﯽ ﻛﭽەﻛەﻣﯽ‬ ‫ﮔﺮﺗﺒﻮو دەﯾﮕﻮت ﺑــﯚم ﻧەھێﻨﯽ‬ ‫ﺋەو ﺳــەﮔە دەﻛــﻮژم و دواﺗﺮ‬ ‫ﺋﺎﺑڕووت دەﺑەم“‪.‬‬ ‫ﻣﯿﺪﯾــﺎ زێڕەﻛﺎﻧﯽ ﺑــە ﺋەﺣﻤەد‬

‫دەدات ﻟە ﺗﺮﺳﯽ ھەڕەﺷەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫و ﻻی ﻛەﺳــﯿﺶ ﺑﺎﺳﯽ ﻧﺎﻛﺎت‪،‬‬ ‫دوای ﭼەﻧــﺪ رۆژێــﻚ ﺋەﺣﻤەد‬ ‫دەﭼێﺘــەوە ﻣﺎڵــﯽ ﺑﺎوﻛــﯽ و‬ ‫ﻟەﺑەر ﭼــﺎوی ھەﻣﻮوان دەڵێﺖ‪،‬‬ ‫”ﺑڕﯾــﺎرم داوە زێــڕی ﻣﯿﺪﯾﺎ و‬ ‫ﺑﺎﻧﻮو و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەم ﺑﻔﺮۆﺷﻢ و‬ ‫ﺑەﺧﺎﻧﻮوﯾەﻛﯽ دووﻗﺎﺗﯽ ﺑﺪەم ﺑﯚ‬ ‫ﺋەوەی ﭘێﻜەوە ﺑﮋﯾﻦ“‪.‬‬ ‫ﻣﯿﺪﯾﺎ ﻟە ﺑﯿﺮی ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺋــەو ﻛێﺸــەﯾەداﯾە‪ ،‬ﺋەﺣﻤەد‬ ‫ﭘێﻮەﻧــﺪی دەﻛﺎت و دەڵێــﺖ‬ ‫”ﻟەﮔــەڵ ﻛﭽەﻛــەت وەرە‬ ‫ﻣﺎڵﯽ ﺑﺎﻧــﻮو“‪ ،‬ﻛﺎﺗێــﻚ دەﭼﻦ‪،‬‬ ‫ﺋەﺣﻤــەدی دووژﻧــە دەڵێ ”ﺑﯚ‬ ‫ﺋەوەی ﻟــە ﺑــە‪‬ی زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻦ‬ ‫ﺑەدوور ﺑــﯽ‪ ،‬دەﺑێﺖ ﻛﭽەﻛەت‬ ‫ﻻی ﻣﻦ ﺑەﺟێ ﺑێڵﯿﺖ و ﻧەڵێﯿﺖ‬ ‫ﺑﯚﭼﯽ“‪ .‬ﻣﯿﺪﯾﺎ دەزاﻧێ دەﯾەوێ‬ ‫ﻟەﺷﻔﺮۆﺷﯽ ﺑە ﻛﭽەﻛەی ﺑﻜﺎت‬ ‫و ﭘﺎرەی ﭘێ ﭘەﯾﺪا ﺑﻜﺎت‪.‬‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺑﯚﯾە رێﮕەم ﻧەدا‪،‬‬ ‫ﺑــە‪‬م ﮔﻮێﯿــﺎن ﺑە ﻣــﻦ ﻧەدا‪،‬‬ ‫ﺋەﺣﻤەد و ﺑﺎﻧــﻮو ﻛﭽەﻛەﻣﯿﺎن‬ ‫ﺑﺮد“‪ ،‬ﺋەوە ﺋــەو رۆژ و ﻛﺎﺗە ﺑﻮو‬ ‫ﻛە ﻣﯿﺪﯾﺎ ﻧەوﺗﯽ ﺑەﺧﯚﯾﺪا ﻛﺮد و‬ ‫ﺋﺎﮔﺮی ﻟە ﺟەﺳﺘەی ﺧﯚی ﺑەردا‪.‬‬ ‫ﻣﯿﺪﯾــﺎ ‪% 80‬ی ﺟەﺳــﺘەی‬ ‫ﺳــﻮوﺗﺎوە‪ ،‬ﭘــﺎش ﺋــەوەی ﻟە‬ ‫ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە دەﮔەڕێﺘەوە ﻣﺎڵﯽ‬ ‫ﺑﺎوﻛﯽ‪ ،‬ﭘێﯽ دەڵێﻦ‪ ،‬ﺋەﺣﻤەد و‬ ‫ﺑﺎﻧﻮو راﯾﺎن ﻛﺮدووە‪ .‬ﺋێﺴﺘە ﻣﯿﺪﯾﺎ‬ ‫ﺑە رووﺧﺴــﺎر و ﺟەﺳﺘەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺷێﻮاوەوە ﺑەدﯾﺎر ھﯿﻮا ﺧﻮاﺳﺘﻦ‬ ‫ﺑە ﺳــﺰا ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺋەﺣﻤەد و‬ ‫ﭘێﮕەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﯿــەوە‬ ‫درێﮋە ﺑــە ژﯾﺎﻧﯽ دەدات‪ ،‬ژﯾﺎﻧێﻚ‬ ‫ﻛە ﺑە رەﻧﮕﯽ ﺋﺎﮔﺮ وێﻨﺎ ﻛﺮاوە‪ .‬ﻟە‬ ‫ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪.‬‬ ‫ﺗێﺒﯿﻨﯽ‪ :‬ﻧﺎوەﻛﺎن راﺳﺘەﻗﯿﻨەن و‬ ‫ﺷﻮێﻨﯽ ژﯾﺎن و ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮوﻧﯽ‬ ‫ﻣﯿﺪﯾــﺎ‪ ،‬ﻟەﺳــەر داوای ﺧﯚی‬ ‫ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ ﻧەﻛﺮاوە‪.‬‬


‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (183‬ﭼﻮارﺷەم‪2017/ 4/ 26 ،‬‬

‫‪8‬‬ ‫”ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛﺎن ﺑﻮوﻧەﺗە دە‪‬ڵﯽ‬ ‫ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠە“‬ ‫ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﭘەرە دەﺳێﻨێ‬

‫وﺷە‪ /‬ھەوﻟێﺮ‪ -‬ھێﻤﻦ رەﻓﯿﻖ‬ ‫ﺋەﮔەرﭼﯽ ﻟەڕووی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەوە‬ ‫ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻦ ﺑــە ﮔﻮرﭼﯿﻠە‬ ‫ﻗەدەﻏە ﻛﺮاوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑەﺷــێﻮەی‬ ‫ﻧﮫێﻨﯽ ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠە‬ ‫ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە‪ .‬ﺳەرۆﻛﯽ‬ ‫ﻟﯿﮋﻧەی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت‪ ،‬زۆر‬ ‫ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛﺎن وەك‬ ‫ﺑﻨﻜەی دە‪‬ڵﯿﯿــﺎن ﻟێ ھﺎﺗﻮوە ﺑﯚ‬ ‫ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠە‪.‬‬ ‫)ك‪ .‬ع( ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿەﻛﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮوی‬ ‫ھەوﻟێــﺮە و ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺑﺎس ﻟە‬

‫ﻛڕﯾﻨــﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠە ﺑــﯚ ﯾەﻛێﻚ ﻟە‬ ‫ﺑﺮاﻛﺎﻧﯽ دەﻛﺎت‪ .‬ﺋەو دەڵێ‪” ،‬ھﯿﭻ‬ ‫ﻛەﺳــێﻚ ﻟە ﺧــﺰم و ﻧﺎﺳــﯿﺎوان‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑــﻮون ﮔﻮرﭼﯿﻠەﯾەك ﺑە‬ ‫ﺑﺮاﻛەم ﺑﺪەن‪ ،‬ﺋێﻤــە ﺑە ﻧﺎﭼﺎری‬ ‫ﮔﻮرﭼﯿﻠەﯾەﻛﻤﺎن ﻛڕی“‪.‬‬ ‫)ك‪ .‬ع( ﺑﺎس ﻟــە ﭘەﯾﺪاﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو‬ ‫ﮔﻮرﭼﯿﻠەﯾــە دەﻛﺎت ﻛــە ﭼﯚن‬ ‫ﺋــەو ﭘﺰﯾﺸــﻜە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧــﺪەی‬ ‫ﻟــە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪا‬ ‫ﺳــەرداﻧﯿﺎن ﻛــﺮدووە‪ ،‬ژﻣﺎرەی‬ ‫ﻛەﺳێﻜﯽ ﭘێ داون ﻛە ”دەﺗﻮاﻧێﺖ‬ ‫ﺑە ﭘﺎرە ﮔﻮرﭼﯿﻠە ﭘەﯾﺪا ﺑﻜﺎت“‪.‬‬ ‫”ﺋەو ﻋەرەﺑێﻜﯽ ﺧﻮارووی ﻋێﺮاق‬

‫ﺑﻮو و ﺋﺎوارەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮوﺑﻮو‪،‬‬ ‫داوای ‪ 10‬ھــەزار دۆﻻری دەﻛﺮد‬ ‫ﺑﯚ ﮔﻮرﭼﯿﻠەﯾەك‪ ،‬دواﺗﺮ ﺑە ﺣەوت‬ ‫ھەزار دۆﻻر رێــﻚ ﻛەوﺗﯿﻦ‪ ،‬ﺋەوە‬ ‫ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﺑــﻮو‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋێﻤە‬ ‫ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮوﯾــﻦ“ ﻛڕﯾﺎرەﻛەی وای‬ ‫ﮔﻮت‪.‬‬ ‫ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ”وﺷە“‬ ‫و ﻻﯾەﻧــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪارەﻛﺎن‪،‬‬ ‫ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠە‬ ‫ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا‪ ،‬ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻧﯿﻤﭽەﺷــﺎراوەﯾﯽ ھەﯾە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑە‬ ‫ﺋﺎﺳﺎﻧﯿﺶ ھەﺳﺘﯽ ﭘێ دەﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﺑﻨەڕەﺗﺪا ھەﻣﻮو ﺋەواﻧەی ﮔﻮرﭼﯿﻠە‬

‫دەﺑەﺧﺸﻦ‪ ،‬ﻟەﯾەك ﺣﺎڵەﺗﺪا رێﮕە‬ ‫ﭘێــﺪراون ﻛــە وەك ﺣﺎڵەﺗێﻜﯽ‬ ‫”ﺑەﺧﺸﯿﻦ و ﺧﯚﺑەﺧﺸﺎﻧە“ ﺑێﺖ‪،‬‬ ‫ﻧەك ”ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻦ“‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺋەواﻧەی ﮔﻮرﭼﯿﻠەﯾﺎن دەﻓﺮۆﺷﻦ‪،‬‬ ‫ﻟەژێﺮ ﭘــەردەی ”ﺑەﺧﺸــﯿﻦ“دا‬ ‫ﻛﺎرەﻛە دەﻛەن‪.‬‬ ‫ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛﺎﻧﺪا ﻛﺎﺗێﻚ‬ ‫ﻧەﺷــﺘەرﮔەری داﻧﺎﻧﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠە‬ ‫ﺑﯚ ﻧەﺧﯚﺷــێﻚ دەﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﺋەوەی‬ ‫ﮔﻮرﭼﯿﻠەﻛــەی ﭘــێ دەدات‪،‬‬ ‫ﻧﻮوﺳﺮاوێﻜﯽ ﭘێ ﭘڕ دەﻛﺮێﺘەوە ﻛە‬ ‫ﺗﯿﺎﯾﺪا دووﭘﺎت ﻟەﺳەر رەزاﻣەﻧﺪی‬ ‫ﺧــﯚی دەﻛﺎﺗــەوە ﺑــﯚ ﭘێﺪاﻧﯽ‬

‫ﮔﻮرﭼﯿﻠەﻛە ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺧﯚﺑەﺧﺸــﺎﻧە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟە دەرەوەی‬ ‫ﺋەو ﻧﻮوﺳﺮاوەدا‪ ،‬ﻣﺎﻣەڵەی ﻛڕﯾﻦ و‬ ‫ﻓﺮۆﺷﺘﻦ ﺑە ﮔﻮرﭼﯿﻠەﻛەوە ﻛﺮاوە‪،‬‬ ‫ﺋەوەش رێﮕەﯾەﻛﯽ ﺳــﺎﺧﺘەﯾە ﺑﯚ‬ ‫ﺷﺎردﻧەوەی ﻣﺎﻣەڵە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿەﻛە‪.‬‬ ‫زوڵﻔــﺎ ﻣەﺣﻤــﻮود ﺳــەرۆﻛﯽ‬ ‫ﻟﯿﮋﻧەی ﻛﺎروﺑﺎری ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ‬ ‫ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ﺑﯚ‬ ‫”وﺷــە“ی دووﭘــﺎت ﻛــﺮدەوە‪،‬‬ ‫”ﺑەھــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەو ﻻﯾەﻧە‪ ،‬ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﻜﺮدن‬ ‫ﺑە ﮔﻮرﭼﯿﻠــە زﯾﺎﺗﺮ ﺗەﺷــەﻧەی‬ ‫ﻛﺮدووە“‪.‬‬ ‫رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە‪” ،‬ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎ‬ ‫ﺑــەرﻛﺎرەﻛﺎن ﺗەﻧﯿــﺎ رێﮕــە ﺑە‬ ‫ﺑەﺧﺸــﯿﻨﯽ ﺋﺎرەزووﻣەﻧﺪاﻧــەی‬ ‫ﮔﻮرﭼﯿﻠــە ﻛــﺮاوە‪ ،‬ﻣەرﺟــﯽ‬ ‫ﺋەوەﯾە ﺋەو ﻛەﺳەی ﮔﻮرﭼﯿﻠەی‬ ‫دەﺑەﺧﺸــێﺖ‪ ،‬ﻛەﺳــﯽ ﻧﺰﯾﻜﯽ‬ ‫ﻧەﺧﯚﺷــەﻛە ﺑێــﺖ و ﻟەﭘێﻨــﺎو‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠێﻜــﯽ ﻣﺮۆﯾﯽ ﯾــﺎن ﺋﺎﯾﻨﯽ‬ ‫ﻛﺎرەﻛە ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﻧەك دەﺳﺘﻜەوﺗﻨﯽ‬ ‫ﭘــﺎرە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑەڵﮕــەی‬ ‫ﺳەﻟﻤێﻨﺮاو ﺑﯚ ﺋەوە ھەﺑێﺖ“‪.‬‬ ‫زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ‪” ،‬ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە‬ ‫ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﺗﺎﯾﺒەﺗــەﻛﺎن ﻟــە‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا وەك ﺑﻨﻜــەی‬ ‫دە‪‬ڵﯿﯿــﺎن ﻟێ ھﺎﺗــﻮوە ﺑﯚ ﻛڕﯾﻦ‬ ‫و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠــە‪ .‬ﺧــﯚم‬ ‫زاﻧﯿﻮﻣە ﻧەﺧﯚش ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛﺎن ژﻣﺎرەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺋەو‬ ‫ﻛەﺳﺎﻧەی دراوەﺗێ ﻛە ﮔﻮرﭼﯿﻠە‬

‫دەﻓﺮۆﺷﻦ“‪.‬‬ ‫دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗــەوە‪” ،‬ﻛﺎرﮔێڕی‬ ‫ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﻛﺎرﺋﺎﺳﺎﻧﯽ دەﻛﺎت‬ ‫و دەﺳــﺘﯿﺎن ھەﯾە ﻟەﮔــەڵ ﺋەو‬ ‫ﺑﺎﻧﺪاﻧەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑە ﮔﻮرﭼﯿﻠەی‬ ‫ﻣﺮۆﭬەوە دەﻛەن ﻛــە زۆرﺑەﯾﺎن‬ ‫ﻋەرەﺑــﻦ و ﺧەڵﻜــﯽ ﺋــﺎوارە و‬ ‫داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﺧﻮارووی ﻋێﺮاﻗﻦ‪،‬‬ ‫ﺑــە‪‬م ﻛﺎرەﻛە زۆر ﺑــە ژﯾﺮاﻧە و‬ ‫ﻧﮫێﻨﯽ ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێﺖ“‪.‬‬ ‫”ﭘێﺸــﺘﺮ وەزارەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ‬ ‫ھﯿﭻ ﺳﺎﻧﺴــﯚرێﻜﯽ ﻟەﺳــەر ﺋەو‬ ‫ﺑﺎﺑەﺗــە ﻧەﺑــﻮو‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋێﺴــﺘە‬ ‫ﺑەھﯚی زۆری ﻓﺸﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە و‬ ‫ڕێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و ﺑﯿﺎﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﺗﻮﻧــﺪ ﻟەﮔەڵ ﺋەو‬ ‫ﻛەﺳــﺎﻧە دەﻛﺮێﺖ ﻛە ﮔﻮرﭼﯿﻠە‬ ‫دەﺑەﺧﺸــﻦ و داوای ﺑەڵێﻨﻨﺎﻣەی‬ ‫دادﻧﻮوﺳﯿﺸﯽ ﻟێ دەﻛەن“‪.‬‬ ‫ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﺳــﺰادان‪ ،‬ﺋەﮔەر‬ ‫ﺋﺎﺷــﻜﺮاﺑێﺖ ﯾەﻛێﻚ ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ‬ ‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠەی ﺑەﺧﺸﯿﻮە‪،‬‬ ‫ﺳــﺰای ‪ 50‬ﺳــﺎڵ ﯾﺎن ﺗﺎ ھەﺗﺎﯾﯽ‬ ‫ﺑەﺳــەر ﺧــﯚی و ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧــﺪ و ھەﻣــﻮو ﺋەواﻧەدا‬ ‫دەﺳــەﭘێﻨﺮێﺖ ﻛــە ﻟەﻧــﺎو‬ ‫ﭘﺮۆﺳــەﻛەدان و ﺋﺎﮔــەدارن‪ .‬ﻟە‬ ‫ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﺋەﮔەر ﯾەﻛێﻚ ﻛێﺸەی‬ ‫ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ھەﺑێــﺖ ﻟەﻛﺎﺗﯽ‬ ‫ﺑەﺧﺸــﯿﻨﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠــەدا‪ ،‬ﺋەوە‬ ‫ﺑە ﺑڕی ‪ 15‬ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر ﺳــﺰای‬ ‫ﭘﺰﯾﺸﻜەﻛە دەدرێﺖ‪.‬‬ ‫دﻛﺘﯚر ﻣەﻏﺪﯾﺪ ﻛەرﯾﻢ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ‬

‫ﻟــە ﺑەﺷــﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﻟــە زاﻧﻜﯚی‬ ‫ﺳــە‪‬ﺣەدﯾﻦ و ﭘێﺸــﻨﻮێﮋ و‬ ‫ﮔﻮﺗﺎرﺧﻮێﻦ ﻟە ﻣﺰﮔەوﺗﯽ ﺣﺎﺟﯽ‬ ‫ﺑەﻛﺮ زێڕﯾﻨﮕﺮ ﻟە ھەوﻟێﺮ‪ ،‬ﺑﯚ ”وﺷە“‬ ‫ﺋﺎﻣﺎژەی دا‪” ،‬ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ‬ ‫ﺋەﻧﺪاﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺟەﺳــﺘە ﺑە ﮔﺸﺘﯽ‬ ‫و ﮔﻮرﭼﯿﻠە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ‪ ،‬ﺑە ھەﻣﻮو‬ ‫ﺷێﻮەﯾەك ﻗەدەﻏەﯾە ﻟە ﺋﯿﺴﻼﻣﺪا‪،‬‬ ‫ﻛﺎرێﻜﯽ ﺣەراﻣە و ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەﻧﯿﺎزی‬ ‫ﺑەﺧﺸﯿﻨﯽ ﺋﺎرەزووﻣەﻧﺪاﻧە و ﻟەﺑەر‬ ‫ﺧﺎﺗﺮی ﺧﻮدا ڕێﮕەی ﭘێ دراوە ﻛە‬ ‫ﺑﺒێﺘە ھﯚی ڕزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻛەﺳێﻚ‬ ‫ﻟە ﻣﺮدن“‪.‬‬ ‫زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ‪” ،‬ﺋەو ﻛەﺳــەی‬ ‫ﮔﻮرﭼﯿﻠــە دەﺑەﺧﺸــێﺖ‪ ،‬ﺋەﮔەر‬ ‫ﻟەﭘێﻨــﺎو ﺧــﻮداش ﺑێــﺖ و ﺑەو‬ ‫ھﯚﯾەوە ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻟەﺳەر ژﯾﺎﻧﯽ‬ ‫دروﺳــﺖ ﺑﺒێــﺖ‪ ،‬ﺋــەوەش ﻟە‬ ‫ﺋﯿﺴﻼﻣﺪا رێﮕەی ﭘێ ﻧەدراوە“‪.‬‬ ‫ﺋــەو دەڵــێ‪” ،‬دەﻛﺮێــﺖ ﺋەﮔەر‬ ‫ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺧﻮادا ﮔﻮرﭼﯿﻠەی‬ ‫ﺑەﺧﺸــﯽ و ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ژﯾﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧﺮاپ ﺑﻮو‪ ،‬ﻟەﻻﯾەن ﻛەﺳــﻮﻛﺎری‬ ‫ﻧەﺧﯚﺷــەﻛەوە ھﺎوﻛﺎری داراﯾﯽ‬ ‫ﺑﻜﺮێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻧﺎﺑێﺖ ﻧﺎوی ﻛڕﯾﻦ‬ ‫و ﻓﺮۆﺷﺘﻦ ﻟەو ﺑﺎﺑەﺗەدا ھەﺑێﺖ“‪.‬‬ ‫ﺳەﻋﯿﺪ ﻣﺤەﻣەدﺋەﻣﯿﻦ ﺗﻮێﮋەری‬ ‫ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ‪ ،‬ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون‬ ‫ﻛﺮدەوە‪” ،‬ھﯚی ﺳەرەﻛﯿﯽ ﭘﺸﺖ‬ ‫ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﮔﻮرﭼﯿﻠە‪ ،‬ﺗەﻧﮕﮋەی‬ ‫داراﯾﯽ و ﻛەﻣﺪەراﻣەﺗﯿﯿە‪ ،‬ﺋەواﻧەی‬ ‫ﮔﻮرﭼﯿﻠــە دەﻓﺮۆﺷــﻦ ﻟەوﭘەڕی‬ ‫ﻧﺎﭼﺎرﯾﺪا دەﯾﻜەن“‪.‬‬

‫ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾەك‪ :‬ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛﺎن ﺧﯚﯾﺎن ھﯚی ﺑ‪‬وﺑﻮوﻧەوەی ﺑەﻛﺘﺮﯾﺎن‬

‫ھﯚڵەﻧﺪا ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ ﺑﯚ ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿە ﮔﻮازراوەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛﺎت‬ ‫وﺷە‪ /‬ھﯚڵەﻧﺪا‪ -‬ﺗﯚڵە ﻓەرەج‬ ‫ﺋﺎرﯾﺎن رزﮔﺎر ھەڵﮕــﺮی ﺑڕواﻧﺎﻣەی‬ ‫دﻛﺘﯚرا ﻟە ﭘﺴﭙﯚڕی وردی زﯾﻨﺪەوەرە‬ ‫وردﺑﯿﻨەﭘﺰﯾﺸﻜﯿﯿەﻛﺎن‪،‬ﺑەھﺎوﺑەﺷﯽ‬ ‫زاﻧﻜﯚی ”ﺋﯿﺮاﺳﻤﯚس“ی ھﯚڵەﻧﺪی‬ ‫و زاﻧﻜﯚی ”ھەوﻟێﺮی ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ“‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾەﻛﯽ زاﻧﺴﺘﯿﺪا وەك ﻛە‬ ‫ﺑەﺷــێﻜە ﻟە ﻧﺎﻣەی دﻛﺘﯚراﻛەی ﺑﯚ‬ ‫ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ و ﭼﺎرەﺳەری ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿە‬ ‫ﮔﻮازراوەﻛﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬دەﮔەن‬ ‫ﺑە ﭼەﻧــﺪ ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜﯽ زاﻧﺴــﺘﯿﯽ‬ ‫دڵﺨﯚﺷﻜەر‪.‬‬ ‫ﺗﻮێﮋﻧەوەﻛﺎﻧــﯽ دﻛﺘــﯚر ﺋﺎرﯾــﺎن‬ ‫رزﮔﺎر ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻟــە زاﻧﻜــﯚی‬ ‫ھەوﻟێــﺮی ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ ﻟەﺑــﺎرەی‬ ‫داھﺎﺗﻮوی ﭼﺎرەﺳەری ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿە‬ ‫ﮔﻮازراوەﻛﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﮔەن‬ ‫ﺑــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﮔﺮﻧﮓ‪ ،‬ﻟــە رێﮕەی‬ ‫وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎو ﻟە‬ ‫ﻧﻤﻮوﻧــەی ﺗﺎﻗﯿﮕەﯾــﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر‬ ‫ﻟــە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ‬ ‫ﺑﯚﻣﺎوەﯾﯽ ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺋﯿﺮاﺳــﻤﯚس‬ ‫ﻟە ھﯚڵەﻧﺪا‪ ،‬ﻟەژێﺮ ﭼﺎودێﺮی ﭼڕی‬ ‫ھەرﯾــەك ﻟە د‪ .‬ﻋﯿﺴــﺎم ﯾﻮﺳــﻒ‬ ‫ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻟە زاﻧﻜــﯚی ھەوﻟێﺮی‬ ‫ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ و د‪ .‬ووڵ ﮔﻮﺳــﻨﺲ ﻟە‬

‫زاﻧﻜﯚی ﺋﯿﺮاﺳﻤﯚس‪.‬‬ ‫ﻟەﺑﺎرەی ھــﯚ و ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿە ﮔــﻮازراوەﻛﺎن ﻟــە‬ ‫ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬دﻛﺘﯚر ﺋﺎرﯾﺎن رزﮔﺎر‬ ‫ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋــەوە دەﺧﺎﺗــە ڕوو‪،‬‬ ‫”ﺑەرﺑ‪‬وی ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿە ﮔﻮازراوەﻛﺎن‬ ‫ﻟــە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎن ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا‪ ،‬ﺑە‬ ‫ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﯾەﻛﺠﺎر ﮔەورە ھەژﻣﺎر‬ ‫دەﻛﺮێــﻦ ﻟەﺳــەر ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ‬ ‫ﻣﺮۆڤ ﻟە دﻧﯿﺎدا‪ .‬ھﯚی ﺳــەرەﻛﯿﯽ‬ ‫ﺳــەرھەڵﺪان و ﺑ‪‬وﺑﻮوﻧــەوەی‬ ‫ﺋەو ﺟــﯚرە ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿﺎﻧە ﺑﯚ ﺋەوە‬ ‫دەﮔەڕێﺘــەوە ﻛــە زﯾﻨــﺪەوەرە‬ ‫وردﺑﯿﻨەﻛﺎن ﺑەرﮔﺮی ﺑەﺷــێﻮازی‬ ‫ﺟﯚراوﺟــﯚر ﺑەدەﺳــﺖ دێﻨــﻦ ﺑﯚ‬ ‫ﺋــەو دژە زﯾﻨﺪەﮔﯿﯿــە ﺑﺎواﻧەی ﻟە‬ ‫ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺑــە ﺑەردەواﻣﯽ‬ ‫ﺑــەﻛﺎر دەھێﻨﺮێﻦ‪ ،‬ﺑــەو واﺗﺎﯾەی‬ ‫دژە زﯾﻨﺪەﮔﯿﯿــەﻛﺎن ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ‬ ‫ﺋەوﺗﯚ ﯾﺎﺧﯚ ھﯿﭻ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﯿﺎن‬ ‫ﻟەﺳــەر ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ﺋــەو ﺑەﻛﺘﺮﯾﺎ‬ ‫زﯾﺎﻧﺒەﺧﺸــﺎﻧە ﻧﺎﺑێــﺖ‪ ،‬ﺋەﻣــەش‬ ‫ڕێﮕەﺧﯚﺷــﻜەرە ﺑﯚ ﺳەرھەڵﺪان و‬ ‫ﺑ‪‬وﺑﻮوﻧەوەی ﻧەﺧﯚﺷﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر‬ ‫ﻟــە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎن‪ ،‬ﯾــﺎ زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ﺋﺎڵﯚزﻛﺮدﻧﯽ رەوﺷــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ‬ ‫ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷــﺎﻧەی ﺑــﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ‬

‫درێﮋﺧﺎﯾــەن ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎن‬ ‫دەﻣێﻨﻨەوە“‪.‬‬ ‫ﻟەﺑــﺎرەی ﻛﺎری ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜــﯽ ﻟــە‬ ‫ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﻧﻤﻮوﻧەی ﺗﺎﻗﯿﮕەﯾﯽ‬ ‫ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و‬ ‫ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟەﺳــەرﯾﺎن ﻟــە زاﻧﻜﯚی‬ ‫ﺋﯿﺮاﺳﻤﯚﺳﯽ ھﯚڵەﻧﺪی‪ ،‬ﺋﺎرﯾﺎن رزﮔﺎر‬ ‫دەڵێ‪ ،‬وەك ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺳــەرەﻛﯽ‬ ‫ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوەﻛﺎن ﻛﺎرم ﻟەﺳەر ‪741‬‬ ‫ﻧﻤﻮوﻧەی ﻛﻠﯿﻨﯿﻜﯽ وەك ﺳــﻮوﺗﺎن‬ ‫و ﻣﯿﺰ و زاﻣﯽ ﭘێﺴــﺖ و ﻧﻤﻮوﻧەی‬ ‫ﺗﺮ ﻛــﺮدووە ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑە ھﺎوﺑەﺷﯽ‬ ‫ﻟەﮔــەڵ زاﻧﻜﯚی ﺋﯿﺮاﺳــﻤﯚس‪ ،‬ﻟە‬ ‫ھەوڵﯽ ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەو زﯾﻨﺪەوەرە‬ ‫وردﺑﯿﻨﺎﻧــە ﺑﻮوﯾــﻦ ﻛــە ﺑﻮوﻧﯿﺎن‬ ‫ھەﯾە ﻟــەو ﻧﻤﻮوﻧــە ﺗﺎﻗﯿﮕەﯾﯿﺎﻧە و‬ ‫دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ رﯾﺰﺑەﻧﺪﯾــﺎن ﺑەﭘێﯽ‬ ‫ﺟﯚرﯾــﺎن ﻟــە ﺑەرزﺗﺮﯾﻦ رێــﮋە ﺑﯚ‬ ‫ﻧﺰﻣﺘﺮﯾﻨﯿﺎن ﻟە ھﯚڵەﻧﺪا‪.‬‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ‪” ،‬ﺑەﭘێﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎن ﺑە‬ ‫ﻧﺰﯾﻜەی ‪ 160‬ﺟﯚر ﺑەﻛﺘﺮﯾﺎ ﻧﺎﺳێﻨﺮان‬ ‫ﻛــە زۆرﺗﺮﯾﻨﯿﺎن ﺑﺮﯾﺘــﯽ ﺑﻮون ﻟە‬ ‫ﺟﯚرەﻛﺎﻧﯽ )‪Acinetobacter bau-‬‬ ‫‪ mannii‬و ‪Pseudomonas aer-‬‬ ‫‪ (uginosa‬ﻟە ﻧﻤﻮوﻧە ﺗﺎﻗﯿﮕەﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا‬ ‫ﻛە ﺋەﻣەش وەك ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺳەرەﺗﺎﯾﯽ‬ ‫ﮔﺮﻧﮓ ھەژﻣﺎر ﻛﺮان ﺑە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ‬

‫وردﺑﻮوﻧەوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﺳەر ﺋەو ﺟﯚرە‬ ‫زﯾﻨﺪەوەرە وردﺑﯿﻨﺎﻧە‪ ،‬ﻟە ھەﻧﮕﺎوی‬ ‫دواﺗﺮ ﺋەو ﺟﯚرە زﯾﻨﺪەوەرە وردﺑﯿﻨﺎﻧە‬ ‫ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯽ ﺑﯚﻣﺎوەﯾــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺎن‬ ‫ﻟەﺳــەر ﺋەﻧﺠــﺎم درا ﻟــە رێﮕەی‬ ‫ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣێﺮی ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو‬ ‫ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺋﯿﺮاﺳــﻤﯚس ﺗﺎ ﺑﺰاﻧﯿﻦ‬ ‫ﺋﺎﺧﯚ ﻓﺎﻛﺘەری ﺑﯚﻣﺎوەﯾﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە‬ ‫وەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺗﻮاﻧﺎی ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدن‬ ‫ﻛە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ دژە زﯾﻨﺪەﮔﯿﯿەﻛﺎن‬ ‫ﺑﯚ ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﺋﺎﺳﺖ دەﺑەن و ﺗﻮاﻧﺎی‬ ‫ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﺋەو زﯾﻨــﺪەوەرە‬ ‫وردﺑﯿﻨﺎﻧە دەﮔەﯾەﻧﻦ ﺑە ﻟﻮوﺗﻜە“‪.‬‬ ‫”ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎن ﺋەوەﯾﺎن ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪ ﻛە‬ ‫ﺳــەرﺟەم زﯾﻨﺪەوەرە وردﺑﯿﻨەﻛﺎن‬ ‫ھەڵﮕﺮی ﻓﺎﻛﺘەری ﺑﯚﻣﺎوەﯾﯽ ﺟﯚری‬ ‫)‪ (blaOXA-51-like‬ﻛــە ﯾەﻛﺠﺎر‬ ‫ﮔﺮﻧﮓ ﺑــﻮو ﻟە ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﺟﯚری‬ ‫ﻓﺎﻛﺘەری ﺑﯚﻣﺎوەﯾﯽ و ھﺎوﺑەﺷــﯽ‬ ‫ﺳەرﺟەم ﺋەو زﯾﻨﺪەوەرە وردﺑﯿﻨﺎﻧە‬ ‫ﻟــە ھەﻣــﺎن ﻓﺎﻛﺘــەر‪ ،‬ﺋەﻣــەش‬ ‫ﺋﺎﺳــﺎﻧﻜﺎری دەﻛﺎت ﻟــە ﺋەﮔەری‬ ‫ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوە و ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧــﯽ ﺋەو‬ ‫زﯾﻨﺪەوەرە وردﺑﯿﻨە زﯾﺎﻧﺒەﺧﺸﺎﻧە ﺑﯚ‬ ‫ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ھﺎوو‪‬ﺗﯽ ﻟە رێﮕەی‬ ‫ﻛﺮدﻧە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻓﺎﻛﺘەری ھﺎوﺑەش‬ ‫ﺑــە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ دژە زﯾﻨﺪەﮔﯽ‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕەر“‪ .‬دﻛﺘﯚر ﺋﺎرﯾﺎن وای ﮔﻮت‪.‬‬

‫ﻟەﺑﺎرەی ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوە و‬ ‫ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿﺎﻧە‪،‬‬ ‫ﺋــەو ﭘﺴــﭙﯚڕە رووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە‪،‬‬ ‫”وەك ھــەر ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ‬ ‫دوورﻣەودا ﻟە ﮔەڕان ﺑە دوای ھﯚی‬ ‫ﺳــەرھەڵﺪاﻧﯽ ھەر ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەك‪،‬‬ ‫ﻛﯚﺗــﺎ رێﭽﻜــە ﺑﺮﯾﺘــﯽ دەﺑێﺖ ﻟە‬ ‫دۆزﯾﻨەوەی ﭼﺎرەﺳــەری ﮔﻮﻧﺠﺎو‬ ‫و ﭘێﺪاﻧﯽ ڕێﻨﻮێﻨﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺑە‬ ‫ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﭘەﯾﺘﺎ ﭘەﯾﺘﺎ ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوە‬ ‫و ﺑﻨﺒڕﻛﺮدﻧــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﺎن‬ ‫ﻛــە زﯾﺎﻧﻤەﻧــﺪی ھەرە ﮔــەورە‬ ‫ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎن ﻟە ﺋەﮔەری ﺗﻮوﺷﺒﻮون‬ ‫ﺑە ﻧەﺧﯚﺷﯽ“‪.‬‬ ‫ﺋەو ﭘﺴــﭙﯚڕە ﺧﯚﺷﺤﺎڵە ﺑەوەی ﻛە‬ ‫دوا ھەﻧــﮕﺎوی ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛە ﺑﺮﯾﺘﯽ‬ ‫ﺑﻮو ﻟــە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ دژە زﯾﻨﺪەﮔﯽ‬ ‫ﺟﯚراوﺟﯚر ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕەرﺗﺮﯾﻨﯿﺎن ﻟە ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ‬

‫ﺋــەو ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿە ﺑەرﺑ‪‬واﻧــەی‬ ‫ﻟە رێﮕــەی ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎﻧەوە‬ ‫دەﮔﻮازرێﻨــەوە‪ .‬ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ”وەك‬ ‫دۆزﯾﻨەوەﯾەﻛــﯽ ﯾەﻛﺠــﺎر ﮔﺮﻧﮓ‬ ‫ﺑە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدن‪،‬‬ ‫ﺗﻮاﻧــﺮا ھەرﯾەك ﻟــە دژە زﯾﻨﺪەﮔﯽ‬ ‫ﻛﯚﻟﺴﺘﯿﻦ و ﺳﯿﭙﺮۆﻓﻠﯚﻛﺴﺎﺳﯿﻦ وەك‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕەرﺗﺮﯾﻦ دەرﻣﺎن ﺑﯚ ﺋەو ﺟﯚرە‬ ‫ﺑەﻛﺘﺮﯾﺎﯾﺎﻧە دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن ﺑﻜﺮێﻦ‬ ‫ﺑەﭘێﯽ دۆزﯾﻨەوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛە‪،‬‬ ‫ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەم دوو دژە‬ ‫زﯾﻨﺪەﮔﯿﯿــە دەﺳــﺖ دەﻛەون و‬ ‫دەﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﭼﺎرەﺳەر‬ ‫ﺑەﻛﺎرﺑﮫێﻨﺮێﺖ“‪.‬‬ ‫ﺑە ﮔﻮﺗەی دﻛﺘﯚر ﺋﺎرﯾﺎن‪ ،‬ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿە‬ ‫ﮔﻮازراوەﻛﺎن ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎن‬ ‫ﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا‪ ،‬دەﻛﺮێ ﺑــە ﮔﺮﻓﺘێﻜﯽ‬ ‫ﮔەورەی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ھەژﻣﺎر ﺑﻜﺮێﺖ‪،‬‬ ‫ﺑــە‪‬م وەك ﺋەو دەڵــێ‪” ،‬ﻧﺎﻛﺮێﺖ‬

‫دەﺳﺘەوەﺳــﺘﺎن ﺑڵێﯿــﻦ ﺗﻮاﻧــﺎی‬ ‫ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوە و ﺑەرەوﭘێﺸــﺒﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ‬ ‫ﻣەﺑەﺳــﺘﺪاﯾە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑە ﺷێﻮازێﻜﯽ ﺑەردەوام و ﭼڕ‬ ‫ﭼﺎودێﺮ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن‬ ‫و ھﯚڵەﻧــﺪا ﺑە ﺗﺎﯾﺒــەت ﻟە ھەوڵﯽ‬ ‫ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﻜﺮدن و ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﺋەو‬ ‫ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿﺎﻧەن ﻛە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛﺎن‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﺑەرﭘﺮﺳــﻦ ﻟە ﺳەرھەڵﺪان‬ ‫و ﺑ‪‬وﺑﻮوﻧــەوە و ﺗێﻜﺪاﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮی‬ ‫رەوﺷﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎن“‪.‬‬ ‫ﺋەو ﭘﺴــﭙﯚڕە ھﯿﻮاﺧﻮازە ﺑە ھەﻣﺎن‬ ‫ﺋﺎﺳﺘﯽ و‪‬ﺗﺎن ﻟە ھەوڵﯽ ﭼﺎرەﺳەر‬ ‫و ﺑﻨﺒﺮﻛﺮدﻧــﯽ ﺋەو ﺟﯚرە ﻛێﺸــە‬ ‫ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯿﺎﻧە ﺑﻦ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺑە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدن‬ ‫ﺑە ﺳــەﻻﻣەﺗﯽ ﺧەڵــﻚ و ﻛەرﺗﯽ‬ ‫ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ‪.‬‬


‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‬

‫ﺑەرﺑەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ زﯾﺎﺗﺮ دەﺑﻦ‬

‫راﺋﯿﺪ ﻓــﺎزڵ ﺣﺎﺟــﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی‬ ‫ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ھﺎﺗﻮﭼــﯚی ھەوﻟێــﺮ‪،‬‬ ‫ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ‪” ،‬ﺋێﻤە‬ ‫ﺑەرﭘــﺮس ﻧﯿــﻦ ﻟە زۆرﯾــﯽ ﺋەو‬ ‫ھەﻣﻮو ﺑەرﺑەﺳــﺘﺎﻧەی ﻟە ﺷەﻗﺎﻣە‬ ‫ﻻوەﻛﯿﯿــەﻛﺎن و ﻛﯚ‪‬ﻧــەﻛﺎن‬ ‫دروﺳــﺖ دەﻛﺮێﻦ‪ .‬ﺋێﻤە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە‬ ‫ﺑەردەم ﻓەرﻣﺎﻧﮕە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن‬ ‫و ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎن‪ ،‬ﻟــە ﺑەردەم‬ ‫ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەﻛﺎن و ﺟﻮوت ﺳــﺎﯾﺪە‬ ‫ﻻوەﻛﯿﯿەﻛﺎن ﺑەرﺑەﺳﺖ دروﺳﺖ‬ ‫دەﻛەﯾــﻦ‪ ،‬ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەوە‬

‫ﺑ‪‬وﺑﻮوﻧەوەی ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری ﺳەگ ھﺎوﺳەﻧﮕﯿﯽ ﺑﺎﯾﯚﻟﯚﺟﯽ ﺗێﻚ دەدات‬

‫ﺳەﮔە ﺑەڕە‪‬ﻛﺎن ﻣەﺗﺮﺳﯿﻦ ﺑﯚ ﭘەﻻﻣﺎرداﻧﯽ ﺧەڵﻚ و‬ ‫ﺑ‪‬وﻛﺮدﻧەوەی ﻧەﺧﯚﺷﯽ‬ ‫وﺷە‪ /‬ھەوﻟێﺮ‪ -‬ﺋەھﻤەد ﻛەﯾﻔﯽ‬ ‫ﻟە ﻛﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرﺑەﯾﺎن و درەﻧﮕﺎﻧﯽ‬ ‫ﺷــەودا‪ ،‬ﭘﯿﺎﺳــە ﺑــە ﺷــەﻗﺎم و‬ ‫ﮔەڕەﻛەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێــﺮدا ﺑﻜەﯾﺖ‪،‬‬ ‫ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﺳــەگ دەﻛەوﻧە‬ ‫ﺑەرﭼــﺎوت‪ ،‬ھەﻧﺪێﻜﯿــﺎن ﺑە ﺗﺎك‪،‬‬ ‫ھەﻧﺪێﻜــﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﺑــە ﻛﯚﻣەڵ و‬ ‫ﺑە ﯾەﻛەوە دەﺑﯿﻨﺮێﻦ‪ ،‬ﺑەﺷــێﻜﯽ‬ ‫ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿــﺎن دﯾﺎردەﻛــە ﺑــە‬ ‫ﻣەﺗﺮﺳــﯽ دەزاﻧــﻦ‪ .‬ﺑەڕێﻮەﺑەری‬ ‫ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﭼﻮار دەڵێﺖ ھەوڵﯽ‬ ‫دەدەن‪.‬‬ ‫ﻗە‪‬ﭼﯚﻛﺮدﻧﯿــﺎن‬ ‫ﭘﺴــﭙﯚڕێﻜﯽ ﺋــﺎژەڵ ﭘێــﯽ واﯾە‬ ‫ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ﯾەﻛﺠﺎرﯾﯽ ﺋەو ﺳەﮔﺎﻧە‪،‬‬ ‫ﺑە ھەﻣﺎﻧﺸــێﻮەی زۆرﺑﻮوﻧﯿﺎن ﺑە‬ ‫رێــﮋەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺧﯚی‪،‬‬ ‫ﺑــﯚ ھﺎوﺳــەﻧﮕﯿﯽ ﺑﺎﯾﯚﻟﯚﺟــﯽ‬ ‫ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارە‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﮔەڕەﻛﺎﻧــەی ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ‬ ‫زۆری ﺳــەﮔﯿﺎن ﺗێﺪا ﺑ‪‬وە‪ ،‬زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ﺋەواﻧــەن ﻛــە ﺷــﻮێﻨﯽ ﻓڕێﺪاﻧﯽ‬ ‫زﺑــڵ ﯾــﺎن ﭼێﺸــﺘﺨﺎﻧەﯾﺎن ﻟێﻮە‬ ‫ﻧﺰﯾﻜــە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﺳــەﮔەﻛﺎن‬ ‫ﻟەﺳــەر ﭘﺎﺷــﻤﺎوەی ﮔﯚﺷــﺖ و‬ ‫ﺋێﺴﻜﯽ ﭼێﺸــﺘﺨﺎﻧە دەژﯾﻦ‪ ،‬ﺋەو‬ ‫ﮔەڕەﻛﺎﻧەی ﺳــەﮔﯽ زۆرﯾﺎن ﻟێﯿە‬ ‫ﭼەﻧﺪ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸﯿﺎن‬ ‫ھەﯾــە‪ ،‬ﻟەواﻧە ﻛەﻣﯿــﯽ ژﻣﺎرەی‬ ‫ﭘﺸــﯿﻠە و زۆرﯾﯽ ژﻣﺎرەی ﻣﺸــﻚ‬ ‫ﻛە ﺋەﻣەﯾﺎن ﭘێﻮەﺳــﺘە ﺑە ﺑﺎﺑەﺗﯽ‬ ‫ھﺎوﺳــەﻧﮕﯿﯽ ﺳﺮوﺷﺘەوە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﭘﺸــﯿﻠە ﻧﺎوێﺮن ﺗﻮﺧﻨــﯽ ﻧﺎوﭼە و‬ ‫ﮔەڕەﻛــە ﭘڕ ﺳــەﮔەﻛﺎن ﺑﻜەون‪،‬‬ ‫دوورﻛەوﺗﻨــەوەی ﭘﺸــﯿﻠەﯾﺶ‬ ‫ﭘەﯾﺪاﺑﻮوﻧﯽ ﻣﺸــﻚ و ﺟﻮرﺟﯽ ﻟێ‬

‫دەﻛەوێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﻣﺤەﻣــەد ﺳــﺘﺎر ﻟــە ﯾەﻛێــﻚ‬ ‫ﻟــە ﮔەڕەﻛەﻛﺎﻧــﯽ ھەوﻟێــﺮ ﺑــە‬ ‫ﭘﺎﯾﺴــﻜﯿﻠەﻛەﯾەوە ﺑەﯾﺎﻧﯿــﺎن‬ ‫ﺳەﻣﻮون دەﻓﺮۆﺷــێﺖ‪ ،‬ﺑﯚ ”وﺷە“‬ ‫دەڵێ ”ﺑەﯾﺎﻧﯿﺎن ھێﺸــﺘﺎ دﻧﯿﺎ ﭼﯚڵە‬ ‫و ﺧﯚر ﺑە ﺗــەواوی ھەڵﻨەھﺎﺗﻮوە‪،‬‬ ‫ﺑە ﺗﺎﯾﺒــەت ﻟە رۆژە ﺳــﺎردەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫زﺳــﺘﺎن‪ ،‬ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری ﺳەگ‬ ‫ﻟە ﺷــەﻗﺎم و ﻛﯚ‪‬ﻧەﻛﺎﻧﻦ‪ ،‬ھەﻧﺪێﻚ‬ ‫ﺟﺎر ﻣﺎﯾەی ﻣەﺗﺮﺳﯿﻦ‪ ،‬ﺑﯚﯾە زۆرﺟﺎر‬ ‫ﺑﯚ دوورﺧﺴﺘﻨەوەﯾﺎن ﻧﺎﭼﺎرم ﻟەﺗە‬ ‫ﺳــەﻣﻮوﻧﯿﺎن ﺑﯚ ھەڵــﺪەم ﺗﺎ دوام‬ ‫ﻧەﻛەون“‪.‬‬ ‫ﭼﯿﺮۆﻛــﯽ ﭘﯿﺎوێﻚ ﻛە ﻟە ﺳــﺎ‪‬ﻧﯽ‬ ‫ﺳــەرەﺗﺎی دەﯾەی ‪90‬ی ﺳەدەی‬ ‫راﺑﺮدوو‪ ،‬ﻟــە ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿەﻛﯽ زوودا ﻟە‬ ‫ھەوﻟێﺮ‪ ،‬ﻟەﻻﯾەن رەوەﺳەﮔێﻜەوە‬ ‫ھێﺮﺷﯽ ﻛﺮاوەﺗە ﺳەر و ﺧﻨﻜێﻨﺮاوە‪،‬‬ ‫دواﺗﺮﯾﺶ ﭘەﻻﻣﺎرداﻧﯽ ﺳێ ﻣﻨﺪاڵ‬ ‫ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺳەگ ﻟە ﺳﺎڵﯽ‬ ‫‪ 2012‬و ﻟە ﮔەڕەﻛﯽ ‪94‬ی ھەوﻟێﺮ‬ ‫و ﮔﯿﺎن ﻟە دەﺳــﺘﺪاﻧﯽ ھەرﺳــێ‬ ‫ﻣﻨﺪاڵەﻛــە‪ ،‬ھەﻣــﻮو ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿەك ﻟە‬ ‫ﺑﯿــﺮی ﻣﺤەﻣەددان‪ ،‬ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﭘﯿــﺎوە ﺧﻨﻜﺎوەﻛە‪،‬‬ ‫ھەﻣﺎن ﭘﯿﺸەی ﺋەوی ھەﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﻛﺎروان ﺟەﺑــﺎر ﺑەڕێﻮەﺑــەری‬

‫ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﭼــﻮار ﻟــە ھەوﻟێﺮ‪،‬‬ ‫ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛە ﺑەردەوام‬ ‫ﻟەﻻﯾەن ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎﻧەوە ﭘێﻮەﻧﺪی‬ ‫ﺑــە ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەوە دەﻛﺮێــﺖ و‬ ‫داوای ﻗە‪‬ﭼﯚﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺳــەﮔﺎﻧە‬ ‫دەﻛﺮێــﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﻣەﺗﺮﺳــﯽ‬ ‫ﭘەﻻﻣﺎرداﻧﯽ ﺧەڵﻚ و ﺑ‪‬وﻛﺮدﻧەوەی‬ ‫ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿﺎن ﻟێ دەﻛﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ﺋەو دەڵێ ”ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟە ﮔەڕەﻛەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳﻨﻮوری ﺷﺎرەواﻧﯽ ﭼﻮار‪ ،‬ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە‬ ‫ﻧﺰﯾﻜەی ‪ 10‬ﺗﺎ ‪ 20‬ﺳــەگ ﻟەﻻﯾەن‬ ‫ﺗﯿﻤە ﺗﺎﯾﺒەﺗــەﻛﺎن ﺑە ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯽ‬ ‫ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ دەﻛﻮژرێﻦ و‬ ‫دواﺗﺮ ﻻﺷەﻛﺎﻧﯿﺎن ھەڵﺪەﮔﯿﺮێﻨەوە‬ ‫و ﻟە ﻧﺎوﭼەی ﻛﺎﻧﯽ ﻗڕژاڵە ژێﺮﺧﺎك‬ ‫دەﺧﺮێﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﺳەگ‬ ‫ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەردەوام ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﻣﺎوە ﻣﺎوە ﻟەﺳەر داوای ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎن‬ ‫ھەڵﻤەﺗێﻚ ﺋەﻧﺠــﺎم دەدرێﺖ‪ ،‬ﺋەو‬ ‫ھەڵﻤەﺗﺎﻧەش ﻟــە وەرزی ﺑەھﺎردا‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ ﺑەڕێﻮە دەﺑﺮێﻦ“‪.‬‬ ‫ﺑــە‪‬م ﻣﺤەﻣــەد ﺟەﺑــﺎر ﺋــەوە‬ ‫ﻧﺎﺷــﺎرێﺘەوە ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش ھﯿﭻ‬ ‫ﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﯚ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە‬ ‫و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ﻗە‪‬ﭼﯚﻛﺮدﻧــﯽ‬ ‫ﺳەﮔﯽ ﺑەڕە‪ ‬ﻧﯿﯿە‪ .‬ﺑﯚﯾە ﺑەﮔﻮﺗەی‬ ‫ﺧﯚی ”ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﺑــە ﻧﺎﭼﺎری و‬ ‫ﺑەھﯚی داوای ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎﻧەوە ﺋەو‬

‫ﻛﺎروان ﺟەﺑﺎر‪:‬‬

‫ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﮔەڕەﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮوری‬ ‫ﺷﺎرەواﻧﯽ ﭼﻮار‪ ،‬ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﻧﺰﯾﻜەی‬ ‫‪ 10‬ﺗﺎ ‪ 20‬ﺳەگ دەﻛﻮژرێﻦ‬

‫ھەڵﻤەﺗﺎﻧە ﺑەڕێﻮە دەﺑﺎت“‪.‬‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﭼﻮار‬ ‫ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــەوە دا‪ ،‬ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﺑە‬ ‫ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑﺎﺑەﺗەﻛەی ﭘێ ﭼﺎرەﺳــەر‬ ‫ﻧﺎﻛﺮێــﺖ و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟەﻻﯾــەن‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭬێﺘێﺮﻧەری‬ ‫و وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵەوە‪ ،‬ھەوڵﯽ‬ ‫ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﺳەﮔەﻛﺎن ﺑﺪرێﺖ ﻟە‬ ‫ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪا‪ ،‬ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ‬ ‫ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯿﺎن و دڵﻨﯿﺎﺑﻮوﻧەوە‬ ‫ﻟــەوەی ھەڵﮕــﺮی ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ‬ ‫ﮔﻮازراوە ﻧﯿﻦ‪ ،‬دوای ﺋەوەش ﭘەﻧﺎﮔە‬ ‫و ﺧﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﺎن ﻟە ﻧﺰﯾﻚ‬ ‫زﺑڵﺨﺎﻧەﻛﺎن ﺑﯚ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺮێﺖ و‬ ‫ﻟە رێﮕەی ﺳــﺘﺎﻓێﻜەوە ﭼﺎودێﺮی‬ ‫ﺑﻜﺮێــﻦ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ھەڵﻤەﺗەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮﺷــﺘﻦ ﺑە ﺗەواوی ﻛﯚﺗﺎﯾﺎن ﭘێ‬ ‫ﻧﺎھێﻨێﺖ‪ ،‬ﺋەﮔەر ﻟە ﺷﻮێﻨێﻜﯿﺸەوە‬ ‫ﺑﮕﻮازرێﻨــەوە ﺑــﯚ ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﺮ‬ ‫ھەر ﻧﺎﺑێﺘــە ﭼﺎرەﺳــەر‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﻟەو ﺷﻮێﻨەﺷــﺪا دووﺑﺎرە دەﺑﻨەوە‬ ‫ﻣەﺗﺮﺳﯽ‪.‬‬ ‫ھەوﻟێــﺮ ﺟﯿﺎ ﻟە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ‬ ‫ﺷــﺎرەواﻧﯽ‪ ،‬ﺑەھﯚی داﺑەﺷﺒﻮوﻧﯽ‬ ‫ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺳــەر‬ ‫ﺷەش ﺷﺎرەواﻧﯿﺪا داﺑەش ﻛﺮاوە‪.‬‬ ‫دﻛﺘﯚر ﯾﻮﺳــﻒ ﻣﺤەﻣەد ﺳــﺎڵﺢ‬ ‫ﭘﺴــﭙﯚڕی ﺑــﻮاری ﺑەﺧێﻮﻛﺮدن و‬ ‫ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧــﯽ ﺋــﺎژەڵ‪ ،‬ﺑﯚ ”وﺷــە“‬ ‫رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛە ﻟــە ﻧﺎوﭼە‬ ‫ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەھﯚی‬ ‫ﺟەﻧﮓ و ﻛﺎوﻟﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ‬ ‫راﺑﺮدوو‪ ،‬ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری ﺋﺎژەڵ‬ ‫ھﺎوﺷــێﻮەی رووەﻛە ﺳﺮوﺷﺘﯽ و‬ ‫ﺧﯚڕﺳﻜەﻛﺎن ﻟەﻧﺎو ﭼﻮون‪ ،‬ﺋەﻣەش‬ ‫وای ﻛﺮدووە ھەﺳﺖ ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﻟە‬

‫ﻻﺳــەﻧﮕﯽ ﺑﻜﺮێﺖ ﻟە ھﺎوﺳەﻧﮕﯿﯽ‬ ‫ﺑﺎﯾﯚﻟﯚﺟﯿﺪا‪.‬‬ ‫”ﺑﯚﯾــە ﺋەﮔــەر ﺑەھــﯚی ﻧﺎﭼﺎری‬ ‫و ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧــەوەی زﯾــﺎن و‬ ‫ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﺎن‪ ،‬ھەوڵﯽ ﻟەﻧﺎوﺑﺮدن‬ ‫و ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﺳەﮔﯽ ﺑەڕە‪‬ی‬ ‫ﮔەڕەﻛــەﻛﺎن ﺑﺪرێﺖ‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴــﺘە‬ ‫ﺋەوەش ﺑێﺘــە رەﭼﺎوﻛــﺮدن ﻛە‬ ‫ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەﻛــە ﻧەﺑێﺘــە ھــﯚی‬ ‫ﻟەﻧﺎوﭼﻮوﻧﯽ ﯾەﻛﺠﺎرﯾﯽ ﺳەﮔەﻛﺎن“‬ ‫ﭘﺴﭙﯚڕەﻛە وای ﮔﻮت‪.‬‬ ‫ﺋەو دووﭘﺎﺗﯿﺸــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە‬ ‫ھەﻧﺪێﻚ ﺟﯚری ﺳــەگ ﻧەك ھەر‬ ‫ﻧﺎﺑێ ﻟەﻧﺎو ﺑﺒﺮێــﻦ‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ دەﺑێﺖ‬ ‫ھەوڵﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯿﺎن ﺑﺪرێﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﺟﯚری دەﮔﻤەﻧﻦ و ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ژﯾﻨﮕە و‬ ‫ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەن‪.‬‬ ‫دﻛﺘﯚر ﯾﻮﺳــﻒ ﻧﻤﻮوﻧە ﺑە ”ﺳەﮔﯽ‬ ‫ﭘﺸــﺪەر“ی دێﻨێﺘــەوە ﻛــە ﻟە‬ ‫ﺑــﻮاری ﭘﺎﺳــەواﻧﯿﯽ ﻣەڕوﻣﺎ‪‬ت‬ ‫ﺑــەﻛﺎر دەھێﻨﺮێــﻦ و ﻛﯚﻣەڵێــﻚ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾــﯽ ﺟﯿــﺎوازی ھەﯾە‬ ‫و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەی ﻟەﺳەر‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﮔەڕاﻧﺪﻧەوەی‬ ‫ھﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﯿە‪،‬‬

‫ﭼﻮﻧﻜــە ﺑ‪‬وﺑﻮوﻧــەوەی ﺳــەگ‬ ‫ﺑــە رێﮋەﯾەﻛــﯽ زﯾﺎد ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ‬ ‫ﺧــﯚی‪ ،‬ﺟﮕە ﻟە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑ‪‬وﺑﻮوﻧــەوەی ﻧەﺧﯚﺷــﯽ و‬ ‫ﭘەﻻﻣﺎرداﻧﯽ ﺑﯚ ﺳەر ﺧەڵﻚ‪ ،‬ﻛێﺸە ﺑﯚ‬ ‫ھﺎوﺳەﻧﮕﯿﯽ ﺑﺎﯾﯚﻟﯚﺟﯿﯿﺶ دروﺳﺖ‬ ‫ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەﺷــﯿﺎن‬ ‫دەﻛﺎت‪،‬‬ ‫ﭘڕۆﺳەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿە و ﻟە ھەﻣﻮو‬ ‫دﻧﯿﺎدا ھەﯾە‪ ،‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟە ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ‬ ‫ھەوڵــﯽ ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧــەوەی‬ ‫زﯾﺎدﺑﻮوﻧــﯽ ژﻣﺎرەی ﻛەروێﺸــﻚ‬ ‫دەدرێﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺑە رێﮋەﯾەﻛﯽ زﯾﺎد‬ ‫ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺧﯚی زﯾﺎدی ﻛﺮدووە‬ ‫و ﺑﻮوەﺗە ھــﯚی ﺗێﻜﺪاﻧــﯽ دار و‬ ‫درەﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﺋەو ﭘﺴــﭙﯚڕەی ﺑﻮاری ﺋــﺎژەڵ ﺑە‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ دەزاﻧێﺖ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺑﺎﻧﻜێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑــە ھەڵﮕﺮﺗﻦ و‬ ‫ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺟﯿﻨﯽ رووەك و ﺋﺎژەڵ‬ ‫داﺑﻤــەزرێ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ”‬ ‫‪ “Gene bank‬ﺑــە ﮔﻮﺗــەی ﺋەو‬ ‫”دەﺑێﺘە ھــﯚی ﻟەﻧﺎوﭼﻮوﻧﯽ ﻣﯚرك‬ ‫و ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛــە‪ ،‬ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺋێﺴــﺘە‬ ‫ﺑەھﯚی ھێﻨﺎﻧﯽ ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری‬

‫ﮔەرای ﻣﺎﺳﯿﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻣﺎﺳﯿﯿە‬ ‫رەﺳــەﻧەﻛﺎﻧﯽ دەرﯾﺎﭼەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫دووﻛﺎن و دەرﺑەﻧﺪﯾﺨــﺎن‬ ‫ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼــﺎو ﻛــەم‬ ‫ﺑﻮوﻧەﺗەوە‪ ،‬ھێﻨﺎﻧﯽ ﺗﯚوی ھەﻧﺪێﻚ‬ ‫رووەﻛﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ و ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻮوەﺗــە ھﯚی‬ ‫ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی رووەﻛﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯽ‪،‬‬ ‫دواﺟﺎر ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ﺳەﮔﯿﺶ رەﻧﮕە‬ ‫ھەﻣﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻟێ ﺑﻜەوێﺘەوە و‬ ‫ﻟەﻧﺎوﭼﻮوﻧﯽ ﺳەﮔەﻛﺎن ھﺎوﺷێﻮەی‬ ‫زۆرﺑﻮوﻧﯿﺎن ﺑــە رێﮋەﯾەﻛﯽ زﯾﺎد ﻟە‬ ‫ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺧﯚی‪ ،‬زﯾﺎﻧﯽ ھەﯾە‪“.‬‬ ‫”ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‬ ‫داﻣــەزراوەی ” ‪“Gene bank‬‬ ‫ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ‬ ‫ﺋــﺎژەڵ و رووەك ﻟــە ﻟەﻧﺎوﭼﻮون‪،‬‬ ‫ﺗەﻧﯿﺎ ﺋــەوە ﻧەﺑێــﺖ ژﻣﺎرەﯾەك ﻟە‬ ‫ﺗﯿﻤــە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەی‬ ‫زاﻧﺴﺘﯽ‪ ،‬ھﺎﺗﻮون و ﺟﯿﻨﯽ ﺋﺎژەڵ و‬ ‫رووەﻛەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑــﯚ و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن‬ ‫ﺑﺮدووەﺗەوە‪ ،‬ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻦ‬ ‫و ﻟێﺘﻮێﮋﯾﻨەوەﯾﺎن‪ ،‬ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﺗﯿﻤە‬ ‫ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯿەﻛﺎن“‪ .‬دﻛﺘﯚر ﯾﻮﺳــﻒ‬ ‫ﻣﺤەﻣەد ﺳﺎڵﺢ وای ﮔﻮت‪.‬‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (183‬ﭼﻮارﺷەم‪2017/ 4/ 26 ،‬‬

‫وﺷە‪ /‬ھەوﻟێﺮ‪ -‬زرﯾﺎن ﺗەھﺎ‬ ‫دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑەرﺑەﺳــﺖ ﺑــە‬ ‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﺗﯿﮋڕۆﯾﯽ‬ ‫ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﻟەﺳــەر ﺷــەﻗﺎم و ﻧﺎو‬ ‫ﻛﯚ‪‬ﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺷــﺎری ھەوﻟێــﺮ‪،‬‬ ‫وەك ﻣﯚدێﻠــﯽ ﻟــێ ھﺎﺗــﻮوە‪،‬‬ ‫ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎن ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ‬ ‫ھﺎﺗﻮﭼﯚ و ﺷﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺧﯚﯾﺎن‬ ‫ﺑەرﺑەﺳــﺖ ﻟــە ﺑــەردەم ﻣﺎڵ و‬ ‫دووﻛﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن دروﺳﺖ دەﻛەن‪،‬‬ ‫ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚی ﺷﺎرەﻛە رای‬ ‫دەﮔەﯾەﻧێﺖ‪ ،‬ﺋەوان ﺗەﻧﯿﺎ رێﮕﺮی ﻟە‬ ‫دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑەرﺑەﺳﺘﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ‬ ‫ﻟــە ﺷــەﻗﺎﻣە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا‬ ‫دەﻛــەن و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑە رێﮕە‬

‫ﻻوەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﮔەڕەﻛەﻛﺎﻧەوە‬ ‫ﻧﯿﯿە‪.‬‬

‫ﺷــﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑە‬ ‫ﺷﺎرەواﻧﯿﯿەوە ھەﯾە“‪.‬‬ ‫ﺣﺎﺟــﯽ دەڵــێ ”رێﮕە ﺑــە ھﯿﭻ‬ ‫ﺟﯚرە ﺑەرﺑەرﺳــﺘێﻜﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ‬ ‫ﻧﺎدەﯾﻦ ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎن ﻟە ﺷــەﻗﺎﻣﯽ‬ ‫ﺳەرەﻛﯽ دروﺳــﺘﯽ ﺑﻜەن‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺋەو ﺑەرﺑەﺳﺘە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿﺎﻧەی ﻟە‬ ‫ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﻻوەﻛﯽ و ﻧــﺎو ﮔەڕەك‬ ‫و ﻛﯚ‪‬ﻧــەﻛﺎن دروﺳــﺖ ﻛﺮاون‪،‬‬ ‫ﺷﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻟێﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﻦ“‪.‬‬ ‫ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟــە ﺷــﺎری ھەوﻟێــﺮ‬ ‫ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿــﺎن ﺑــە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ‬ ‫ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚ ﺑەرﺑەﺳﺘﯽ ﻛﯚﻧﻜﺮێﺘﯿﺎن‬ ‫دروﺳــﺖ دەﻛﺮد‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋێﺴــﺘە‬ ‫ﺑەرﺑەﺳــﺘﯽ ﭘﻼﺳــﺘﯿﻜﯽ ﻟــە‬

‫ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﺪا وەك ھەر ﻛەﻟﻮﭘەﻟێﻜﯽ‬ ‫ﺗﺮ دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺸــﺪەر ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻞ ﯾەﻛێــﻚ‬ ‫ﻟــە ﻓﺮۆﺷــﯿﺎراﻧﯽ ﺑەرﺑەﺳــﺘﯽ‬ ‫ﭘﻼﺳﺘﯿﻜﯽ‪ ،‬ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ‪،‬‬ ‫دوو ﺟﯚر ﺑەرﺑەﺳــﺘﯽ ﭘﻼﺳﺘﯿﻜﯽ‬ ‫ھەﯾــە‪ ،‬ﯾەﻛێﻜﯿــﺎن ﻧەرﻣــە و‬ ‫ﺋەوﯾﺘﺮ رەﻗــە‪ ،‬ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎن زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ﺧﻮاﺳــﺘﯿﺎن ﻟەﺳــەر رەﻗەﻛەﯾە‪.‬‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ‪” ،‬ﺧەڵﻜێﻚ داوای ﺋەو‬ ‫ﺑەرﺑەﺳــﺘﺎﻧە دەﻛــەن و ﺋێﻤەش‬ ‫ﭘێﯿﺎن دەﻓﺮۆﺷﯿﻦ“‪.‬‬ ‫ﻣــﺎزن ﺋەﺣﻤــەد ﺑەڕێﻮەﺑــەری‬ ‫ﺷــﺎرەواﻧﯽ دووی ھەوﻟێــﺮ‪ ،‬ﺑــﯚ‬ ‫”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە‪” ،‬رێﮕە‬

‫ﺑە ﻛەس ﻧﺎدەﯾﻦ ﺑەرﺑەﺳــﺘﯽ رەق‬ ‫و ﺧﺮاپ داﺑﻨێﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ‬ ‫ﺗﻮوﺷﯽ ﺷﻜﺴﺖ دەﻛﺎت‪ ،‬داواﻣﺎن‬ ‫ﻟە ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿــﺎن ﺋەوەﯾە ﭘﺎﺑەﻧﺪی‬ ‫ﯾﺎﺳﺎﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرەواﻧﯽ ﺑﻦ“‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﻟێﺪواﻧــەی ﺑەڕێﻮەﺑــەری‬ ‫ﺷــﺎرەواﻧﯽ‪ ،‬ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا دێﺖ ﻛە‬ ‫ﻟە ﺳــەﺗﺎن ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﻻوەﻛﯽ و‬ ‫ﻛﯚ‪‬ﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛەدا ﻟەﻻﯾەن‬ ‫ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎﻧەوە ﺑەﺷێﻮەی ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ‬ ‫ﺑەرﺑەﺳﺖ دروﺳﺖ ﻛﺮاوە‪.‬‬ ‫ھــﺎوﻛﺎت ﻋەﺑﺪوﻟﺨﺎﻟﻖ ﺋەﺳــﻌەد‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺑەﺷﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯽ‬ ‫ﻟــە ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﺷەﺷــﯽ ھەوﻟێﺮ‬ ‫ﺑﯚ ”وﺷــە“ی دووﭘﺎت ﻛــﺮدەوە‪،‬‬ ‫”ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿــﺎن ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿــﺎن ﻟە‬ ‫دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑەرﺑەﺳــﺘەﻛﺎن‬ ‫راﮔەﯾﺎﻧﺪووە‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ‬ ‫ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﺑڕﯾــﺎری ھەڵﮕﺮﺗﻦ و‬ ‫ﻗەدەﻏەﻛﺮدﻧﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو‬ ‫ﺑەرﺑەﺳﺘﺎﻧەی داوە“‪.‬‬ ‫ﺋــەو دەڵــێ‪” ،‬ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ‬ ‫زۆر ﺑەرﺑەﺳــﺘﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﻤﺎن‬ ‫ھەڵﮕﺮﺗﻮوە“‪.‬‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﺑەڕێﻮەﺑەری‬ ‫ﺷــﺎرەواﻧﯽ دوو دەڵــێ‪،‬‬ ‫”ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﺑە‬ ‫ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻜﯽ ﻓەرﻣــﯽ داوای ﻟێ‬ ‫ﻛﺮدووﯾﻦ ﺑەرﺑەﺳﺘە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن‬ ‫ﻻ ﺑﺪەﯾﻦ“‪.‬‬ ‫ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﺳەرﺑەﺧﯚ ﺑەرﺑەﺳﺘﯽ‬ ‫ﻧﺎﯾﺎﺳــﯿﯿﯿﺎن ﻟــە ﺑــەردەم ﻣﺎڵ و‬

‫ﻓﺮۆﺷﮕەﻛﺎﻧﯿﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮدووە‪،‬‬ ‫ھﯚﻛﺎرەﻛە ﺑﯚ ﺗﯿﮋڕۆﯾﯽ ﺑەﺷــێﻚ ﻟە‬ ‫ﺷﻮﻓێﺮان دەﮔێڕﻧەوە ﻛە ﻣەﺗﺮﺳﯽ‬ ‫ﻟەﺳــەر ﺧﯚﯾﺎن و ﺳەرداﻧﻜەران و‬ ‫ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮدووە‪.‬‬ ‫ﻛەﻣﺎل رەﻗﯿــﺐ ﻛە ﻟــە ﺑەردەم‬ ‫ﻣﺎڵەﻛەی ﺧﯚی ﻟە ﮔەڕەﻛﯽ زاﻧﺎﯾﺎن‬ ‫ﺑەرﺑەﺳﺘێﻜﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚی دروﺳﺖ‬ ‫ﻛﺮدووە‪ ،‬ﺑە“وﺷــە“ دەڵێ‪” ،‬ﺳێ‬ ‫ﻣﻨﺪاڵ ﻟــە ﻛﯚ‪‬ﻧەﻛەﻣﺎﻧﺪا ﻛەوﺗﻨە‬ ‫ژێــﺮ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەوە‪ ،‬ﺑەرﺑەﺳــﺘﻤﺎن‬ ‫دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە ﺗﺎ ﺳــەﻻﻣەﺗﯽ‬ ‫ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﻟــە ﺗﯿﮋڕۆﯾــﯽ‬ ‫ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﺑﭙﺎرێﺰﯾــﻦ‪ ،‬ﺑﮕﺮە ﺋێﻤە‬ ‫ﻓﺮۆﺷــﮕەﻣﺎن ھەﯾە و ﻟە ﺑەردەم‬ ‫ﻓﺮۆﺷﮕەﺷﺪا ﺑەرﺑەﺳﺘﻤﺎن دروﺳﺖ‬ ‫ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﺋەﮔەر ﺑەرﺑەﺳــﺘەﻛە‬ ‫ھەڵﺒﮕﺮﯾﻦ رەﻧﮕــە ھﯿﭻ ﻛڕﯾﺎرێﻚ‬ ‫ﻧەوێﺮێ ﻟە ﺷەﻗﺎم ﺑﭙەڕێﺘەوە“‪.‬‬ ‫ﺋەو زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ‪” ،‬ﺑەرﺑەﺳــﺘەﻛﺎن‬ ‫ﻛێﺸە ﻧﯿﻦ و ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ‬ ‫ﺳــەﻻﻣەﺗﯽ ﺧەڵﻚ داﻧﺮاون‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺣﺰﺑﯽ ھەﯾە‪ ،‬ﻛﯚ‪‬ﻧێﻜﯽ‬ ‫ﺑەﺗەواوی داﺧﺴﺘﻮوە ﺷﺎرەواﻧﯽ ﺑﺎ‬ ‫ﺑﭽێﺖ ﺋەو ﻛﯚ‪‬ﻧﺎﻧە ﺑﻜﺎﺗەوە“‪.‬‬ ‫دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑەرﺑەﺳﺖ ﻟەﻻﯾەن‬ ‫ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚوە ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ‬ ‫ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﻜﺮدﻧﯽ ﺗﯿﮋڕۆﯾﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ‬ ‫ﺑــﻮو ﻟــە ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎﻧﺪا‪ ،‬وەك‬ ‫ﮔﻮﺗەﺑێﮋەﻛەی ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚی‬ ‫ھەوﻟێﺮ دەڵێ‪” ،‬ﺋەﮔەر ﺑەرﺑەﺳﺘﯽ‬ ‫ﺳەر ﺷــەﻗﺎﻣە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎن‬

‫ﻧەﺑﻮواﯾە‪ ،‬ژﻣــﺎرەی رووداوەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ھﺎﺗﻮﭼــﯚ زﯾﺎﺗﺮ دەﺑــﻮون“‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺋێﺴﺘە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎن ﻟەﻧﺎو‬ ‫ﻛﯚ‪‬ن و ﮔەڕەﻛەﻛﺎﻧﺪا دەﯾﺎﻧەوێﺖ‬ ‫ﺗﯿﮋڕۆﯾﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﻛەم ﺑﻜەﻧەوە و‬ ‫ﺑەرﺑەﺳﺖ دروﺳﺖ دەﻛەن‪.‬‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎن و‬ ‫ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ‪ ،‬ھﯿﭻ داﺗﺎﯾەﻛﯿﺎن‬ ‫ﻟەﺑــﺎرەی ژﻣــﺎرەی ھەﻣــﻮو ﺋەو‬ ‫ﺑەرﺑەﺳﺘە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﻧﺎﯾﺎﺳﯿﯿﯿﺎﻧە‬ ‫ﻧﯿﯿە ﻛە ﻟە ﺷﺎرێﻜﯽ وەك ھەوﻟێﺮدا‬ ‫دروﺳــﺖ ﻛﺮاون‪ ،‬ﺋەوەش ﺑەھﯚی‬ ‫زۆری ژﻣﺎرەﻛــە و ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ‬ ‫ﭼﺎودێﺮﯾﯿەوە‪.‬‬ ‫وەك ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷــﺎرەواﻧﯽ دوو‬ ‫ﮔﻮﺗﯽ‪” ،‬ﭘێﺶ ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ‪،‬‬ ‫ﭼﺎودێﺮی ﮔﺸــﺖ ﺷــﻮێﻨێﻜﻤﺎن‬ ‫دەﻛﺮد و ﻟە رێﮕەی ﭼﺎودێﺮەﻛﺎﻧەوە‬ ‫رێﮕــﺮی ﻟە ھــەر ﺳــەرﭘێﭽﯽ و‬ ‫زﯾﺎدەڕۆﯾﯿﯿەك دەﻛﺮا‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋێﺴﺘە‬ ‫ﻟەﺑەر ﺑێ ﻣﻮوﭼەﯾﯽ ﭼﺎودێﺮەﻛﺎن‪،‬‬ ‫ﭼﺎودێﺮی ﻧﺎﻛەن“‪.‬‬ ‫ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ھﯿﭻ ﺳﺰاﯾەك ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو‬ ‫ﻛەﺳﺎﻧەی ﺑە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑەرﺑەﺳﺘﯽ‬ ‫ھﺎﺗﻮﭼﯚ دروﺳــﺖ دەﻛەن‪ ،‬ﺑﻮوەﺗە‬ ‫ھﯚی زﯾﺎﺗﺮ ﺗەﺷــەﻧەﻛﺮدن‪ ،‬وەك‬ ‫ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ و‬ ‫ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ دەڵێﻦ‪” ،‬ﺋێﻤە‬ ‫ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ھﯿﭻ رێﻜﺎرێﻜﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧە ﻟەﺑەر ﺑﮕﺮﯾﻦ‬ ‫ﺑەرﺑەﺳــﺘﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ دروﺳﺖ‬ ‫دەﻛەن“‪.‬‬

‫ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎن ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺷﺎرەواﻧﯽ ﺑەرﺑەﺳﺖ دروﺳﺖ دەﻛەن‬

‫‪9‬‬


‫دۆﺳﯿە‬

‫ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫‪10‬‬

‫‪2017// 44// 19‬‬ ‫‪2017‬‬ ‫)‪ ، (183‬ﭼﻮارﺷەم‪26 ،‬‬ ‫‪(183‬‬ ‫‪(183‬‬ ‫ژﻣﺎرە ))‪183‬‬

‫وﺷە‪ /‬ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد‬ ‫ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫”ﭘەﻛەﻛــە“ ﻛە ﻟەﻻﯾــەن ﺋەوروﭘﺎ‬ ‫و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎوە ﻟە ”ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺗﯿﺮۆر“‬ ‫داﻧﺮاون‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺋﺎڵﯚز‬ ‫و ﭘڕ ﻛﯚﺳــﭗ و ﺗەﻧﮕەﺑــەری وەك‬ ‫ﻗەﻧﺪﯾﻞ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺳەرﺑﺎزی دەﻛەن‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ﭘﺮﺳﯿﺎری ﺳــەرەﻛﯽ ﺋەوەﯾە‬ ‫ﭼەﻛەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﻛﻮێﻮە دێﻦ؟‬ ‫ﺣــﺰب و ﮔﺮووﭘێﻜــﯽ ﭼەﻛﺪاری‬ ‫ﻣﺎوەی ‪ 30‬ﺳﺎڵ ﺷەڕی ﭼەﻛﺪاری‬ ‫ﻟەﮔەڵ و‪‬ﺗێﻚ ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ‬ ‫ﺑە ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺑەھێــﺰی ﻣﺎدی و‬ ‫ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ ھەﯾە‪ ،‬ﭘەﻛەﻛە ﺋەﻣﺎﻧەی‬ ‫ﻟــە ﻛﻮێﻮە دەﺳــﺖ دەﻛەوێﺖ؟ ﺑﯚ‬ ‫دەﺳﻜەوﺗﻨﯽ وە‪‬ﻣﯽ ﺋەو ﭘﺮﺳﺎﻧە و‬ ‫زاﻧﯿﻨﯽ ﻧﮫێﻨﯽ و وردەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎن‪ ،‬ﺑە‬ ‫ﻧێﻮ ﺋەرﺷــﯿﭫ و ﻣێﮋووی ﻧﺎوﭼەﻛە‬ ‫ﻟە ﭘێﮕە و ﭘەرﺗﻮوﻛەﻛﺎن ﮔﻮزەرﻣﺎن‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬ﺗﺎ ڕاﺳﺘﯿﯿەﻛﺎن وەك ﺧﯚی ﺑە‬ ‫ﺧﻮێﻨەر ﺑﮕەﯾەﻧﯿﻦ‪.‬‬ ‫دەﯾﺎن و ﺳەدان ﺳــەرﭼﺎوە ھەن‬ ‫ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەﻛــەن‪ ،‬ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﺳــەرەﺗﺎ و ﺑﻨﺎﻏــەی ﻟەﻻﯾــەن‬ ‫ﺳﯚﭬﯿەﺗەوە داﻣەزراوە و ﻟە ھەﻧﺎوی‬ ‫ﻣﯚﺳــﻜﯚ ﺑەرﺑﻮوەﺗەوە‪ .‬ﭘﺎﺷــﺎن ﺑە‬ ‫ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﻣﯚﺳــﻜﯚ ﭼﻮوەﺗە ﺳﻮورﯾﺎ‬ ‫و ﻣەﺷﻖ و ڕاھێﻨﺎن ﺑە ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ‬ ‫ﻛــﺮاوە و ﭘڕﭼەك ﻛﺮاون و رەواﻧەی‬ ‫ﻗەﻧﺪﯾﻞ ﻛﺮاون ﺗﺎ ﺷەڕ دژی ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫ﺑەرﭘﺎ ﺑﻜەن‪ ،‬ﺋەﻣە ﻟەﻻﯾەن ﻣﯚﺳﻜﯚ‬ ‫و دﯾﻤەﺷــﻘەوە ﺑــﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﺳــﻮودی ﻟێ وەرﮔﯿﺮاوە و‬ ‫ﻓﺸﺎر ﺧﺮاوەﺗە ﺳەر ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪.‬‬ ‫ﺳــەدام ﻛﯚﻣەﻛــﯽ ﺑــە ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﺑەﺧﺸــﯽ ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﭘێﺪاﻧﯽ‬ ‫زاﻧﯿــﺎری ﻟەﺑــﺎرەی ﺷــﻮێﻦ و‬ ‫ﺳــەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ﺋێﺮان ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە‬ ‫ڕێﮕــﺮی ﻟە ﺟﻤﻮﺟــﯚڵ و ﭼﺎﻻﻛﯽ‬ ‫ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺑﻮو‪ ،‬ﭘەﻛەﻛە ڕێﮕﺮﯾﯿﺎن ﻟێ‬ ‫دەﻛﺎت‪ .‬ھەﻣﻮو‬ ‫ﺋەواﻧــە ﺑە‬ ‫ﺋﺎﺷﻜﺮا‬ ‫ﻟە‬

‫ﻧﺎوەﻧﺪە‬

‫ﺳﯚﭬﯿەت ڕێﺒەر و ﻓەرﻣﺎﻧﺪاری ڕاﺳﺘەوﺧﯚی ﭘەﻛەﻛە ﺑﻮو و ﻟە دۆڵﯽ ﺑەﻗﺎع ﻣەﺷﻘﯿﺎن‬ ‫ﺑە ﮔەرﯾﻼ ﻛﺮدووە‬

‫ﭘەﻛەﻛە ﺑﯚ ﻛێ ﺷەڕ دەﻛﺎت‬

‫ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﺋﺎﻣﺎژەﯾﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﻛﺮاوە و ﺑە وردی ﺧﺮاوﻧەﺗە ڕوو‪.‬‬ ‫ڕووﺳﯿﺎ داﯾﻜﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫”ﭘەﻛەﻛــە“ ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻣەڵێﻚ‬ ‫ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯽ ﭼەﭘڕەو ﻟە ‪ 27‬ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ‬ ‫دووەم‪/‬ﻧﯚﭬێﻤﺒەری ‪ 1978‬دەﺳــﺖ‬ ‫ﺑــە داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﻛــﺮا‪ ،‬ﺑــە‪‬م‬ ‫ﺋەو ڕێﻜﺨــﺮاوە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ھﯿﭻ‬ ‫ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾەﻛﯽ ﻧەﺑەﺳﺖ و ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ‬ ‫ڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺋﺎﯾﺪﻟﯚژﯾﺎی‬ ‫”ﻣﺎرﻛﺴﯽ‪-‬ﻟﯿﻨﯿﻦ“ﯾﺎن ﺑﯚ ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی‬ ‫ﺣﺰﺑەﻛــە ھەڵﺒــﮋارد‪ ،‬ﺑــﻮون ﺑە‬ ‫ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﮔﺮووﭘە ﭼەﭘەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫و ھﺎوﭘەﯾﻤﺎن و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ زۆر‬ ‫ﺗﯚﻛﻤە و ﮔﺸﺘﮕﯿﺮﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ”دێﭫ‬ ‫ﭼﻨﻚ“ واﺗە ﻓﯿﺪراﺳﯿﯚﻧﯽ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ‬ ‫ﺷﯚڕﺷﮕێڕ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەﺳﺖ‪.‬‬ ‫”دێــﭫ ﭼﻨــﻚ“ ڕێﻜﺨﺮاوێﻜــﯽ‬ ‫ﻣﺎرﻛﺴﯽ‪-‬ﻟﯿﻨﯿﻨﯽ ﺳەرﺑە ﺳﯚﭬﯿەت‬ ‫ﺑﻮو‪ .‬ڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﺑەﺷــێﻚ ﺑﻮوە ﻟە‬ ‫ھەڵﻤەت و ﺷﯚڕﺷﯽ ﺷﯿﻮﻋﯿﯿەﻛﺎن‬ ‫ﻛە ﻟە ﺳەرﺗﺎﺳــەری دﻧﯿــﺎدا ﺋەو‬ ‫ڕەوﺗﺎﻧــە دروﺳــﺖ ﻛــﺮان و ﺑــە‬ ‫ﻣﯚﺳــﻜﯚوە ﺑەﺳــﺘﺮاﻧەوە‪ ،‬ﺑﯚﯾــە‬ ‫ﺷﺎرەزاﯾﺎن و ﻣێﮋووﻧﻮوﺳﺎن رووﺳﯿﺎ‬ ‫ﺑە داﯾﻜﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﭘەﻛەﻛە ھەژﻣﺎر‬ ‫دەﻛەن‪.‬‬ ‫دەﮔﻮﺗــﺮێ دوای ﻛﻮدەﺗﺎﻛەی ‪12‬‬ ‫ﺋەﯾﻠﻮول‪/‬ﺳــێﭙﺘێﻤﺒەری ‪1980‬‬ ‫ﻟەﻻﯾــەن ”ﺟەﻧــەراڵ ﻛەﻧﻌــﺎن‬ ‫ﺋەﻓﺮﯾﻦ“ ﺳﻮﭘﺎﺳــﺎﻻری ﮔﺸــﺘﯿﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛە ﺳــێﯿەم ﻛﻮدەﺗﺎ ﺑﻮو ﻟە‬ ‫ﻣێﮋووی ﺗﻮرﻛﯿــﺎی ﻧﻮێ‪ ،‬ﮔﺮﺗﻦ و‬ ‫ڕاوەدووﻧﺎﻧﯽ ﺣــﺰب و ڕێﻜﺨﺮاو و‬ ‫ڕێﻜﺨﺴﺘﻨەﻛﺎن ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﺳﺘﯽ‬ ‫ﭘێ ﻛــﺮدووە‪/ ،‬ﻛﻮدەﺗﺎی ﯾەﻛەم ﻟە‬ ‫ﺳــﺎڵﯽ ‪ 1960‬و دووەم ﻟــە ‪1971‬‬ ‫و ﺳــێﯿەم ﻟە ‪ 1980‬ڕووﯾــﺎن دا‪،/‬‬ ‫ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻣێﮋووﯾﯿﯿەﻛﺎن دەڵێﻦ‪،‬‬ ‫ﺋەو ﻛﻮدەﺗﺎﯾﺎﻧــەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪ ،‬ﺑەرھەم‬ ‫و ﻟێﻜەوﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــە‬ ‫ﺳﯿﺎﺳەت و ﺣﺰب‬ ‫و ڕێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن‪،‬‬ ‫ﺑە ھــﯚ ی‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ‬ ‫ڕاﺳــﺘڕۆﻛﺎن‬ ‫و‬ ‫ﺑــﻮوە‬ ‫ﺑەﺷێﻚ ﺑﻮوە‬ ‫ﻟە ﺷــەڕی‬ ‫ﺳﺎردی‬

‫ﻧێﻮان ھــەردوو ﺟەﻣﺴــەرەﻛەی‬ ‫ھێﺰی دﻧﯿــﺎ ‪/‬ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﯾەﻛێﺘﯿﯽ‬ ‫ﺳﯚﭬﯿەت‪./‬‬ ‫ﺑەھﯚی ﻛﻮدەﺗﺎﻛــەی ‪ ،1980‬زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ﻟــە ‪ 50‬ﻛەس ﻟە ﺳــێﺪارە دران و‬ ‫‪ 50‬ھەزار ﻛەﺳــﯿﺶ ﮔﯿــﺮان و ﻟە‬ ‫ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧــەﻛﺎن زۆرﺑەﯾﺎن ﻣﺮدن‪.‬‬ ‫ﭘەﻛەﻛــە ﻟەوﻛﺎﺗــەدا داﻣەزراﺑﻮو‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﭘﺎش ﻛﻮدەﺗﺎﻛــە‪ ،‬ﺋﯚﺟەﻻن‬ ‫و زۆرﺑــەی ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾﺎن ﺟێ ھێﺸــﺖ و ڕووﯾﺎن‬

‫دۆڵﯽ ﺑەﻗﺎﻋﯽ‬ ‫ﻟﺒﻨﺎن ﻻﻧﻜەی‬ ‫ﯾەﻛەﻣﯽ‬ ‫ﭘەﻛەﻛەﯾە و‬ ‫ﻟەﮔەڵ ﺣﺰﺑﻮ‪‬‬ ‫ﺗێﻜە‪‬و ﻛﺮان‬

‫ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎ ﻛــﺮد‪ ،‬ﻓﯿﺪراﺳــﯿﯚﻧﯽ‬ ‫ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺷﯚڕﺷــﮕێڕی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛە‬ ‫ﻟە ﻣﯚﺳﻜﯚوە ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ دەﻛﺮان‪،‬‬ ‫ﻟەﻧﺎو ﺑﺮان‪ .‬ﺗﺎﻛە ڕێﻜﺨﺮاوی ﺳﯿﺎﺳﯽ‬ ‫ﺑﯚ ﻣﯚﺳﻜﯚ ﺷﻮێﻨﯽ ﺋەوان ﺑﮕﺮێﺘەوە‬ ‫ﻟەوﻛﺎﺗەدا ”ﭘەﻛەﻛە“ ﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎن‪،‬‬ ‫ﺑەﮔﻮێــﺮەی‬ ‫ﻛﻮدەﺗﺎﻛەی ‪ 1980‬ﺑە ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ‬ ‫و‪‬ﺗﺎﻧــﯽ ڕۆژﺋــﺎوا ﺋەﻧﺠــﺎم درا‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾە ﮔﺮووپ و ڕێﻜﺨــﺮاو و ﺣﺰﺑە‬ ‫ﭼەﭘڕۆﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرﺑە ڕووﺳــﯿﺎ ﺑە‬

‫ﺗەواوی ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ڕﯾﺸــەﻛێﺶ‬ ‫ﻛﺮان‪ ،‬ﻟە ﻧﺎوﯾﺎﻧﺪا‬ ‫ﭘەﻛەﻛــە ﻟەژێــﺮ‬ ‫ﻓەرﻣﺎن و رێﻨﻮێﻨﯿﯽ‬ ‫ڕاﺳﺘەوﺧﯚی ﻣﯚﺳﻜﯚ‬ ‫ﺑــەرەو و‪‬ﺗــﯽ دووەم‬ ‫ڕۆﯾﺸــﺖ ﻛە ﺳــﻮورﯾﺎی‬ ‫دۆﺳــﺖ و ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ڕووﺳەﻛﺎن ﺑﻮو‪.‬‬

‫ﺳﻮورﯾﺎ‬ ‫ﻻﻧﻜەی ﻣەﺷﻖ و ﭘڕﭼەﻛﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﭘﺎش ﺋەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺳﯚﭬﯿەت‬ ‫رێﻨﻮێﻨﯽ ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺳﻮورﯾﺎ ﻛﺮد‬ ‫ﺗﺎ ﭘێﺸــﻮازی ﻟە ﭘەﻛەﻛــە ﺑﻜﺎت‬ ‫و ﭘڕﭼەﻛﯿــﺎن ﺑﻜﺎت و ﻣەﺷــﻖ و‬ ‫ڕاھێﻨﺎﻧﯿــﺎن ﭘێ ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺳــﻮورﯾﺎ‬ ‫ﺑەﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺣﺎﻓﺰ ﺋەﺳــەد‪،‬‬ ‫ﭘەﻛەﻛە و ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﻟەﻧﺎو ﻛەﻣﭙﯽ‬ ‫ﺳــەرﺑﺎزﯾﯽ ﻣەﺷــﻘﯽ ”ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓەﻟەﺳــﺘﯿﻦ و ﺣﺰﺑﻮ‪ “‬ﺷﻮێﻨﯽ ﺑﯚ‬ ‫ﻛﺮدﻧــەوە‪ .‬ﻓﯿﺪراﺳــﯿﯚﻧﯽ زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ‬

‫ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ڕاﭘﯚرﺗێﻜﯿﺎن‬ ‫ﺑــ‪‬و ﻛﺮدووەﺗەوە و ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەوە‬ ‫دەﻛــەن‪ ،‬ڕاھێﻨەر و ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ ﺳــﯚﭬﯿەت ﻟەو ﻛەﻣﭙﺎﻧە‬ ‫ﻟە دۆڵﯽ ﺑەﻗﺎﻋﯽ ﻟﺒﻨﺎن‪ ،‬ﻣەﺷﻘﯿﺎن‬ ‫ﺑە ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە و ﺣﺰﺑﻮ‪ ‬و‬ ‫ﺑەرەی ڕزﮔﺎری ﻓەﻟەﺳﺘﯿﻦ دەﻛﺮد‬ ‫و ڕێﮕــە ﺑە ﺋﯚﺟــەﻻن درا ﻟەﮔەڵ‬ ‫ﻛﻮرداﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑﺒەﺳﺘێ‬ ‫و ﻟە دەوری ﺧﯚی ﻛﯚﯾﺎن ﺑﻜﺎﺗەوە‪.‬‬ ‫ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ‪ 1982‬ﺋﯿﺴــﺮاﺋﯿﻞ‬

‫ﺑەھــﯚی ھێﺮﺷــە ﺑەردەواﻣەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ڕزﮔﺎرﯾﺨــﻮازی‬ ‫ﻓەﻟەﺳــﺘﯿﻦ‪ ،‬ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻟﺒﻨﺎﻧەوە‬ ‫ﺑﯚ ﺳــەری‪ ،‬ھێﺮﺷــﯽ ﻛﺮدە ﺳەر‬ ‫ﺋەو و‪‬ﺗە‪ ،‬ﺋەو ﺷــەڕە ﺑە ”ﺟەﻧﮕﯽ‬ ‫ﻟﺒﻨــﺎن“ ﻧﺎﺳــﺮاوە‪ .‬ھەرﯾــەك ﻟە‬ ‫ﺋﯿﺴــﺮاﺋﯿﻞ و ھێﺰە ﻓەرﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻟﺒﻨﺎن ﻟەﻻﯾەﻛــەوە‪ ،‬ﺑﺰووﺗﻨەوەی‬ ‫ڕزﮔﺎرﯾﺨــﻮازی ﻓەﻟەﺳــﺘﯿﻦ ﺑــە‬ ‫ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﯾﺎﺳــﺮ ﻋەرەﻓﺎت‬ ‫ﺑە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ و ﺣﺰﺑﻮ‪ ‬و‬ ‫ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺋەﻣەل و ﺋەﻟﺘەوﺣﯿﺪ‬ ‫و ﭘەﻛەﻛە ﺷەڕﯾﺎن دژی ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ‬ ‫ﻟە ﺟەﻧﮕﯽ ﻟﺒﻨﺎن دەﻛﺮد‪ .‬ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﺑە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻣﻮراد‬ ‫ﻗەرەﯾﻼن و ﻣەﻋﺴــﻮوم ﻛﯚرﻗﻤﺎز‪،‬‬ ‫ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ﺷــەڕەﻛەﯾﺎن ﻛــﺮد‪،‬‬ ‫ﺟەﻧﮕەﻛــە ﺗﺎ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺣﻮزەﯾﺮان‪/‬‬ ‫ﯾﯚﻧﯿــﯚی ‪ 1985‬ﺑەردەواﻣﯽ ھەﺑﻮو‪،‬‬ ‫دواﺗﺮ ﭘﺮۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺑەرﭘﺎ ﺑﻮو و‬ ‫ﻛﯚﺗﺎ ﺑە ﺟەﻧﮕەﻛە ھێﻨﺮا‪.‬‬ ‫ﻟە ﺳﺎڵﯽ ‪ 1984‬ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﺑە رێﻨﻮێﻨﯽ ڕاﺳﺘەوﺧﯚی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ‬ ‫ﺳﯚﭬﯿەت و ﺣﺎﻓﺰ ﺋەﺳەد ﺳەرۆﻛﯽ‬ ‫ﺋەوﻛﺎﺗــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ‪ ،‬ﺑﯚ ھێﺮﺷــﯽ‬ ‫ﭼەﻛــﺪاری دژﺑە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ھﺎﺗﻨە‬ ‫ڕاﺳــﭙﺎردن‪ ،‬دﯾﻤەﺷــﻖ ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﺋەﻧﻜــەرە ﻟەﺳــەر دوو ﭘﺮﺳــﯽ‬ ‫ﮔﺮﻧﮓ ﺑەردەوام ﻛێﺸــەی ھەﺑﻮو‪،‬‬ ‫ﯾەﻛەﻣﯿﺎن ﭘﺮﺳﯽ ﺑەرداﻧەوەی ﺋﺎوی‬ ‫ﻓﻮرات ﺑﻮو ﻛــە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ڕێﮋەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻛەﻣﯽ ﺑەردەداﯾەوە و ھەڕەﺷــە و‬ ‫ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺑﻮو ﺑﯚ ﺳــەر ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ‬

‫و ژێﺮﺧﺎﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﻛە ﭘﺸﺘﯽ ﺑە‬ ‫ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺑەﺳــﺘﺒﻮو‪ .‬ﻟەﻻﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺗﺮﯾﺸــەوە‪ ،‬ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە ﺳﺎڵﯽ ‪1939‬‬ ‫ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ”ھﺎﺗﺎ“ی داﮔﯿﺮ ﻛﺮد ﻛە‬ ‫ﺑەﺷــێﻚ ﺑﻮو ﻟە وﯾﻼﯾەﺗﯽ ﺷــﺎﻣﯽ‬ ‫ﺳــەردەﻣﯽ ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن‪،‬‬ ‫دواﺗﺮﯾــﺶ و‪‬ﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿــﺎ دداﻧﯿﺎن‬ ‫ﺑە رەﻓﺘﺎرەﻛــەی ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﻧﺎ و ﺋەو‬ ‫ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾە ﻟە دﯾﻤەﺷﻖ ھﺎﺗە داﺑڕﯾﻦ‪،‬‬ ‫ﺋەﻣەش دوژﻣﻨﻜﺎرﯾﯽ دﯾﻤەﺷــﻘﯽ‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺋەﻧﻜەرە زﯾﺎﺗﺮ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺣﺎﻓﺰ ﺋەﺳــەد ﭼەك و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ‬ ‫ﺳــەرﺑﺎزی و ﻣەﺷﻖ و ڕاھێﻨﺎﻧﯽ ﺑە‬ ‫ﮔەرﯾﻼﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛــە دا و ﻛﺮد و‬ ‫ﻟە ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧەوە ڕەواﻧەی ﻋێﺮاﻗﯽ‬ ‫ﻛﺮدن و ﻟەوێﻮە ھێﺮش و ﺷــەڕی‬ ‫ﭼەﻛﺪاری دژی ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﺳﺘﯽ ﭘێ‬ ‫ﻛﺮد‪.‬‬ ‫دﯾﻤەﺷﻖ ﺋەﻣەی ﺗەﻧﯿﺎ وەك ﻛﺎرﺗﯽ‬ ‫ﻓﺸــﺎر ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﺎ ﻧــەك ﻟەﮔەڵ‬ ‫ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد ﺑﻮوﺑێ‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ﺑەﺷێﻜﯽ ﻛﻮرد ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە‬ ‫ﻧﺎو و‪‬ﺗــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎﯾﺶ‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﺑە‬ ‫ﺗﻮﻧــﺪی داوای ﭘەﻛەﻛــەی ڕەت‬ ‫ﻛﺮدەوە ﺑــﯚ ﭘێﺪاﻧﯽ ﻣﻮوﺷــەك و‬ ‫ﭼﯚﻧﯿەﺗــﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎن و ھەڵﺪاﻧﯽ‬ ‫ﺋەو ﺟﯚرە ﻣﻮوﺷەﻛﺎﻧەﯾﺸــﯽ ﻓێﺮی‬ ‫ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ ﭘەﻛەﻛــە ﻧەﻛــﺮد‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ﺑەﭘێــﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧﯚی‬ ‫ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ دەدان ﻧەك ﺑێﺴــﻨﻮور‪.‬‬ ‫ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە وردە وردە ﺑە‬ ‫ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﭘﺎرە و ﭼەﻛﯽ ﺋەﺳەد‪،‬‬ ‫ﮔﺮژﯾﯿﺎن ﺑــﯚ ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫دروﺳﺖ دەﻛﺮد‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەو ڕێﮕەی‬ ‫ﻧــەدا ھﯿﭻ ﺗەﻗەﯾەك ﻟە ﺳــﻨﻮوری‬ ‫ﺳــﻮورﯾﺎوە ﺑــﯚ ﺳــەر ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑﻜﺮێ‪ ،‬ﺑەڵﻜــﻮ ﻟە ﻗەﻧﺪﯾﻞ‬ ‫و ﺳــﻨﻮوری ﻋێﺮاﻗەوە ﺋەو ﻛﺎرەی‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬ﺗﻮرﻛﯿﺎش ﺑﻮێﺮی ﺋەوەی ﻧەﺑﻮو‬ ‫ﻟەﺳــەر ﺋەﻣە ڕووﺑەڕووی ﺳەدام‬ ‫ﺣﻮﺳێﻦ ﺑﺒێﺘەوە‪ ،‬ﺗﺎ دوای ﺟەﻧﮕﯽ‬ ‫ﻋێﺮاق‪-‬ﺋێــﺮان ﻛــە زۆرﺑەی ھەرە‬ ‫زۆری ﭼەﻛــﺪاران و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﺑەرەو ﭼﯿــﺎی ﻗەﻧﺪﯾﻞ ﻟە‬

‫ﺳــﻨﻮوری ﻧێﻮان ﻋێﺮاق‪ -‬ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪-‬‬ ‫ﺋێﺮان ﮔﻮێﺰراﻧەوە‪.‬‬ ‫ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎ و ﭘەﻛەﻛە ﺑە‬ ‫ﭘﺘەوی ﻣﺎﻧەوە و ﻋەﺑﺪو‪ ‬ﺋﯚﺟەﻻن‬ ‫ڕێﺒــەری ﺑەﻧﺪﻛــﺮاوی ﭘەﻛەﻛــە‬ ‫ﺗﺎ ‪ 1998‬ﻟــە دﯾﻤەﺷــﻖ ﻣﺎﯾەوە‪،‬‬ ‫زۆرﺑــەی ﭼەﻛــﺪار و ﺳــەرﻛﺮدە‬ ‫ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەش ﺑەرەو‬ ‫ﭼﯿــﺎی ﻗەﻧﺪﯾــﻞ ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎوە‬ ‫ﮔﻮزەرﯾﺎن ﻛﺮد‪ ،‬ﮔــەڕی ﯾەﻛەﻣﯽ‬ ‫ﺷەڕ ﻟە ‪ 1984‬ﺗﺎ ‪ 1999‬دەﺳﺘﯽ ﭘێ‬

‫ﻛﺮد و ﻟە ‪ 2004‬دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدەوە‬ ‫ﺗﺎ ‪.2013‬‬ ‫ﺑەﮔﻮێﺮەی ﻟێﻜﺪاﻧەوە و ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎن‪،‬‬ ‫ژﻣﺎرەی ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟە‬ ‫ﻧێﻮان ‪ 10‬ﺗﺎ ‪ 15‬ھەزار دەﺑﻮو‪ ،‬ﺋێﺴﺘە‬ ‫ﺋەو ژﻣﺎرەﯾە ﺑــﯚ ‪ 32‬ھەزار ﭼەﻛﺪار‬ ‫ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە و زۆرﺑەﯾﺎن ﻟە ﭼﯿﺎی‬ ‫ﻗەﻧﺪﯾﻠﻦ‪ .‬ﺷــەڕی ﯾــەك ﻟە دوای‬ ‫ﯾەﻛﯽ ﭘەﻛەﻛە و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ‪30‬‬ ‫ھەزار ﻛﻮژراوی ﻟێ ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە‪،‬‬ ‫ھــﺎوﻛﺎت ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ ﯾەﻛﺠــﺎر‬ ‫زۆری ﻛﻮرداﻧﯽ ﻧﺎوﭼە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﺋﺎﮔﺮی ﺋەو‬ ‫ﺷــەڕەوە ﺑﻮون ﺑە ﺧﯚڵەﻣێﺶ‪ ،‬ﺑﯚ‬

‫ﺳەدام ﭼەك و ﭘ‬ ‫دەدا و ﻟــە ﺑەراﻣ‬ ‫ﺷﻮێﻨﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔ‬ ‫ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا دەﻧﺎرد‬ ‫ﯾەﻛەم ﺟــﺎر ڕووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەﻛﺎن‬ ‫ﻟە ﻧﺎوﭼەی ”ﺋــەروە“ی ﭘﺎرێﺰﮔﺎی‬ ‫”ﺳێﺮت“ و ﻧﺎوﭼەی ”ﺷەﻣﺪﯾﻨﻠﯽ“‬ ‫ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەﻛﺎری دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد‬ ‫و ﻣەﻋﺴﻮوم ﻛﯚرﻗﻤﺎز ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﯽ‬ ‫ﺷەڕەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرەﺗﺎی دەﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻟــە ‪1987‬دا ﭘەﻛەﻛــە ﻧﺎوﭼــە‬ ‫ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﻛﺮدە‬


‫دۆﺳﯿە‬

‫ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و زﯾﺎﻧــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ زۆری ﺑە‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﮔەﯾﺎﻧﺪ‪ ،‬دواﺗﺮ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﺎری‬ ‫ﻧﺎﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن‬ ‫ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ و ﺗﺎ ‪ 2002‬ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﺳە‪‬ﺗﯽ ﺗەواوﯾﺎن ھەﺑﻮو‬ ‫و ڕووﺑەڕووی ھەﻣﻮوان دەﺑﻮوﻧەوە‪.‬‬ ‫ﻟــە ‪1998‬دا ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻟە‬ ‫ﺳــﻨﻮوری ﺳــﻮورﯾﺎ ﻛﯚ ﻛﺮدەوە و‬ ‫ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ ﻛەﻣﯽ دﯾــﺎری ﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﺋەﮔەر ﺣﺎﻓﺰ ﺋەﺳــەد دەﺳــﺖ ﻟە‬

‫”‪“G-3، G-1، M-16، 45،2‬‬ ‫ﻛە ﭘەﻛەﻛــە ﺑە ڕێــﮋەی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ‬ ‫ﺧﺎوەﻧﯿﺎﻧە و زۆرﺑــەی ھەرە زۆری‬ ‫ﻟە ڕووﺳﯿﺎ ﮔەﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە دەﺳﺘﯽ و‬ ‫‪% 13.2‬ی ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﻦ و ‪% 9.4‬‬ ‫ﻟە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ھــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎن و ﻟە‬ ‫ﻋێﺮاﻗەوە ﮔەﯾﺸــﺘﻮوﻧەﺗە دەﺳﺖ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە‪.‬‬ ‫ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺧﺎوەﻧﯽ ھەزار‬ ‫و ‪ 610‬ﻣﻮوﺷەﻛﯽ ﺑﭽﻮوﻛە و ‪85.3‬‬ ‫‪ %‬ﻟە ڕووﺳﯿﺎوە ﺑﯚی رەواﻧە ﻛﺮاوە‬

‫ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ھەڵﻨەﮔﺮێ و‬ ‫ﺋﯚﺟەﻻن ﻟە ﺧﺎﻛﯽ ﺳﻮورﯾﺎ ﻧەﻛﺎﺗە‬ ‫دەرەوە‪ ،‬ھێﺮش دەﻛﺎﺗە ﺳەر ﺧﺎﻛﯽ‬ ‫ﺳــﻮورﯾﺎ‪ ،‬ﺑەو ھﯚﯾــەوە ﺋﯚﺟەﻻن‬ ‫ﺳــﻮورﯾﺎی ﺑەﺟێ ھێﺸﺖ و ڕووی‬ ‫ﻛﺮدە ڕووﺳﯿﺎ و دواﺗﺮ ﯾﯚﻧﺎن و ﺋﯿﺘﺎڵﯿﺎ‬ ‫ﭘﺎﺷﺎن ﺑەرەو ﻛﯿﻨﯿﺎ ڕۆﯾﺸﺖ‪ ،‬ﻟەوێ‬ ‫ﺑەھــﺎوﻛﺎری ھەواڵﮕﺮﯾﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ‬ ‫ﻟەﻻﯾەن ﺗﻮرﻛﯿﺎوە ﮔﯿﺮا و ھێﻨﺮاﯾەوە‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪.‬‬

‫و ‪ % 5.4‬ﻟە ﻋێﺮاﻗەوە و ‪ % 2.5‬ﻟە‬ ‫ﭼﯿﻦ‪ ،‬ھەروەھــﺎ دوو ھەزار و ‪885‬‬ ‫ﭼەﻛﯽ ڕەﺷﺎﺷﯽ ھەﯾە و ‪% 21.9‬‬ ‫ﻟە ﭼﯿﻚ و ‪ % 20.2‬ﻟە ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯿﺎ و‬ ‫‪ % 19.8‬ﺋﯿﺘﺎڵﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﻟە ‪ 16‬ھەزار و ‪ 311‬ﺑﯚﻣﺒﯽ زەوﯾﻨﯽ‪،‬‬ ‫‪ % 60.6‬ﺋﯿﺘﺎڵــﯽ و ‪% 28.3‬‬ ‫ڕووﺳــﯽ و ‪ % 6.2‬ﺋەڵﻤﺎﻧﯿــﻦ‪،‬‬ ‫ﭼــﻮار ھــەزار و ‪ 990‬ﺑﯚﻣﺒــﯽ‬ ‫دەﺳــﺘﯿﯽ ھەﯾە و ‪ % 82‬ڕووﺳﯽ‬ ‫و ‪% 19.8‬ی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯿــﻦ و ﻟە‬ ‫ﻋێﺮاﻗەوە ﮔەﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە دەﺳﺘﯿﺎن‪،‬‬ ‫‪% 8‬ﯾﺸــﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﻦ و ﻟە و‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﺳێﯿەﻣەوە ﭘێﯿﺎن ﮔەﯾﺸﺘﻮوە‪.‬‬

‫ﭼەﻛﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﻛﻮێﻮە دێﺖ؟‬ ‫ﻟەوﻛﺎﺗەوەی ﺷەڕی ﻧێﻮان ﭘەﻛەﻛە‬ ‫و ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛــﺮدووە‪،‬‬

‫ﭘﺎرەی ﺑە ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ﻣﺒــەردا ﭘەﻛەﻛــە‬ ‫ﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری‬ ‫ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ﻟە ‪ 11‬ھەزار و ‪ 297‬ﭼەﻛﯽ ﺟﯚری‬ ‫ﻛﻼﺷﯿﻨﻜﯚﻓﯽ ﭘەﻛەﻛەﯾﺎن ﮔﺮﺗﻮوە‪،‬‬ ‫ﻟەو ڕێﮋەﯾە ‪ % 71‬دروﺳــﺘﻜﺮاوی‬ ‫ڕووﺳﯿﺎ و ‪% 14.7‬ی ﭼﯿﻨﯽ و ‪3.6‬‬ ‫‪ %‬ھەﻧﮕﺎری و ‪ % 3‬ﺑﻮﻟﮕﺎرﯾﻦ‪.‬‬ ‫ھــﺎوﻛﺎت ﺟﯚرەﻛﺎﻧﯽ ﺋــﺎڕ ﺑﯽ ﺟﯽ‬ ‫و ﻣﻮوﺷــەﻛﯽ ﺑﭽﻮوﻛــﯽ ﺟﯚری‬

‫ﻣﺎﻓﯿﺎ و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن ﭼەك ﻟە‬ ‫ﺑﺎزاڕی ڕەش ﺑﯚ ﭘەﻛەﻛە دەﻛڕن‬ ‫ﺑەﮔﻮێﺮەی ڕاﭘﯚرﺗێﻜﯽ ڕێﻜﺨﺮاوی‬ ‫”ھﯿﻮﻣــﺎن راﯾﺘــﺲ وۆچ“ ﻟەژێــﺮ‬ ‫ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ ”ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﭼەك و‬ ‫ﭘێﺸــێﻠﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎی ﺟەﻧﮓ‬ ‫ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ“‪ ،‬ھﺎﺗﻮوە ”ﺳەرەﺗﺎ ﺳﻮورﯾﺎ‬ ‫ﺑە رێﻨﻮێﻨﯽ ﺳــﯚﭬﯿەت‪ ،‬ﭘەﻛەﻛەی‬ ‫ﭘڕﭼەك ﻛﺮدووە‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﺟﮕەﻟەو‬ ‫دوو و‪‬ﺗە ﻛە ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ‬ ‫ﭼەﻛﯿﺎن ﺑە ﭘەﻛەﻛە داوە‪ ،‬ھەرﯾەك‬ ‫ﻟــە ﻋێــﺮاق و ﺋێــﺮان و ﺋەرﻣﯿﻨﯿﺎ‪،‬‬ ‫ﭼەﻛﯿــﺎن ﺑە ﭘەﻛەﻛە ﺑەﺧﺸــﯿﻮە‬ ‫و ﺑەردەواﻣﯿﺸــﻦ ﻟەو ھﺎوﻛﺎرﯾﯿە‪،‬‬ ‫ﺋەﮔــەر ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻓەرﻣﯿﺶ‬ ‫ﻧەﺑــێ‪ ،‬ﭘەﻛەﻛە ﻟەﮔــەڵ ﮔەورە‬ ‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧــە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭼەك‬ ‫ﻟە ﺑــﺎزاڕی ڕەش‪ ،‬ﭼﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ‬

‫ﭘەﻛەﻛە ﺑــﯚ دۆزی ﻛﻮرد‬ ‫دروﺳــﺖ ﺑــﻮو‪ ،‬ﻛەﭼــﯽ‬ ‫ﺷــەڕی دژی ﺋﯿﺴــﺮاﺋﯿﻞ‬ ‫ﻛﺮد!‬ ‫ﺑێــﺖ‪ ،‬ﺑــﯚی دەڕوات و وەرﯾــﺎن‬ ‫دەﮔﺮێ‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋەرﻣﯿﻨﯿﺎ ﺑﻮوەﺗە‬ ‫دەروازەی ھەرە ﮔەورەی ﮔەﯾﺸﺘﻨﯽ‬ ‫ﭼەﻛﯽ ڕووﺳﯿﺎ ﺑﯚ ﭘەﻛەﻛە“‪.‬‬ ‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﯽ ﺑﺎزاڕی ڕەش‬ ‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﯽ ﺑﺎزاڕی ڕەش ﯾەﻛێﻜﻦ ﻟە‬ ‫ﻛێﺸە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارەﻛﺎن‬ ‫ﻛە و‪‬ﺗﺎن ﺑــەردەوام ڕووﺑەڕووﯾﺎن‬ ‫دەﺑﻨەوە‪ ،‬ﭘەﻛەﻛە ﻟە ڕێﯽ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ‬ ‫ﭼەﻛﺪاری ﺑﯚ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﻣﺎدەی‬ ‫ھﯚﺷﺒەر‪ ،‬وای ﻛﺮدووە ﺋەو ﺑﺎزرﮔﺎن‬ ‫و ﺑﺎﻧﺪە ﻣﺎﻓﯿﺎﯾﯿﯿﺎﻧە ﻟە ﺋەﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪،‬‬ ‫ﺋێﺮان‪ ،‬ﺋەرﻣﯿﻨﯿﺎ‪ ،‬ﺟﯚرﺟﯿﺎ‪ ،‬ڕووﺳﯿﺎ‪،‬‬ ‫ﻋێﺮاق‪ ،‬ﺳــﻮورﯾﺎ‪ ،‬ﺋﯿﺘﺎڵﯿﺎ و و‪‬ﺗﺎﻧﯽ‬ ‫ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﺋەوروﭘﺎ‪ ،‬ﭼەﻛﯽ ﻛﯚﻧﯽ‬ ‫ﺳــﯚﭬﯿەﺗﯽ ﺑﻜڕﻧەوە و ﺑــە ﻧﮫێﻨﯽ‬ ‫ﺑﯿﮕﻮازﻧەوە ﺑﯚ ﺳــﻮورﯾﺎ و ﻟەوێﻮە ﺑﯚ‬ ‫ﻗەﻧﺪﯾﻞ‪ .‬ﯾﺎن ﻟە ڕێﮕــەی دەرﯾﺎی‬ ‫ڕەﺷەوە ﺑﯚ ﺟﯚرﺟﯿﺎ و ﻟەوێﺸەوە ﺑﯚ‬ ‫ﺋەرﻣﯿﻨﯿﺎ و ﭘﺎﺷﺎن ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﺑە‬ ‫ﻗەﻧﺪﯾﻞ‪.‬‬ ‫ﺋەﻣﺎﻧــە‪ ،‬ﺗــﯚڕی ﺑەرﻓﺮەواﻧــﻦ و‬ ‫ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﻧﮫێﻨﯽ‬ ‫ﻛﺎر دەﻛــەن‪ ،‬ﭼــەك و ﻣــﺎدەی‬ ‫ھﯚﺷــﺒەر ﻟــە ﺋەﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎن و‬ ‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧەوە دەﮔەﯾەﻧﻦ ﺑە ﺋەوروﭘﺎ‬ ‫و ﻟەوێــﻮە ﮔﺮووﭘەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﺎﻓﯿــﺎ‪،‬‬ ‫ﭼەك و ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯿﺎن‬ ‫ﻛــﯚ دەﻛەﻧــەوە و دەﯾﮕەﯾەﻧــﻦ‬ ‫ﺑــﯚ دەﺳــﺘﯽ ﭘەﻛەﻛــە‪ .‬ﺋــەوان‬ ‫ﺟﮕەﻟەوەی زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺋەو ﭼەﻛﺎﻧەی‬

‫دەﺳــﺘەﺑەری دەﻛــەن‪ ،‬ﻛﯚﻧﻦ و‬ ‫ھﯽ ﺳەردەﻣﯽ ﺳــﯚﭬﯿەﺗﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ھەرﻛﺎت ﭼەﻛﯽ و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ و‬ ‫ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و و‪‬ﺗﺎﻧــﯽ ﺗﺮی دﻧﯿﺎﯾﺎن‬ ‫دەﺳﺖ ﺑﻜەوێ و ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑە ڕێﮕەی‬ ‫ﻗﺎﭼــﺎخ و ﺑەﺷــێﻮەی ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ‬ ‫ﺑﯿﮕﻮازﻧەوە‪ ،‬ﺑێ دوودڵﯽ دەﯾﮕەﯾەﻧﻦ‬ ‫ﺑە ﭘەﻛەﻛە ﺗﺎ ﺷەڕی دژ ﺑە ﺗﻮرﻛﯿﺎی‬ ‫ﭘێ ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪات‪.‬‬

‫ﻋێﺮاق‬ ‫ﻓﯿﺪراﺳــﯿﯚﻧﯽ زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟە‬ ‫ڕاﭘﯚرﺗەﻛەﯾﺎﻧﺪا ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛەن‬ ‫”ﺟﮕەﻟــە ﺳــﯚﭬﯿەت و ﺳــﻮورﯾﺎ‪،‬‬ ‫ھەرﯾەك ﻟــە ﺋێﺮان و ﻋێﺮاق و ﻟﯿﺒﯿﺎ‬ ‫ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەﯾﺎن ﻛﺮدووە“‪.‬‬ ‫ﺋەو ﻓﯿﺪراﺳــﯿﯚﻧە ﺑەڕووﻧﯽ ﺋەوەی‬ ‫ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ڕوو ﻛــە ﭘەﻛەﻛــە‬ ‫ﭼەك و ﭘــﺎرەی ﻟەﻻﯾــەن ڕژێﻤﯽ‬ ‫ﺳەدام ﺣﻮﺳــێﻨەوە ﭘێ دەدرا‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﺑەراﻣﺒەردا ﺑە وردی ﺷﻮێﻦ و ﭘێﮕە‬ ‫و ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧﯽ ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔەی‬

‫ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻟە‬ ‫ﻧﺎوﭼە ﺷﺎﺧﺎوﯾﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ‬ ‫ﺑەﻋﺲ ﺋﺎﺷــﻜﺮا دەﻛﺮد و ﺑە ﺑێﺘەل‬ ‫ﺑﯚی دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن دەﻛــﺮدن ﺗﺎ‬ ‫ﺑﯚردﻣﺎن ﺑﻜﺮێﻦ و ھێﺮﺷﯿﺎن ﺑﻜﺮێﺘە‬ ‫ﺳەر‪.‬‬ ‫ﻟــە ﭘەراوێــﺰی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﻟەﮔەڵ ڕژێﻤﯽ ﺑەﻋﺴــﯽ‬ ‫ڕووﺧﺎو ﻛە ﺑە ﭼەﻛــﯽ ﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‬ ‫ﺧەڵﻜﯽ ھەڵەﺑﺠەی ﻟە ‪16‬ی ﺋﺎدار‪/‬‬ ‫ﻣﺎرﺳــﯽ ‪ 1988‬ﻛﯿﻤﯿﺎﺑــﺎران ﻛﺮد‬ ‫و ﻟە ﭘﺮۆﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻧﻔﺎل ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ‬ ‫‪ 1980‬ﺗــﺎ ‪ 182 ،1988‬ھــەزار‬ ‫ھﺎوو‪‬ﺗﯿــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋەﻧﻔﺎل‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬ﻧﺰار ﺧەزرەﺟﯽ ﺳﻮﭘﺎﺳﺎﻻری‬ ‫ھێــﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧــﯽ ڕژێﻤــﯽ‬ ‫ﺳــەدام ﻟە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜﺪا ﻛە ﻟە‬ ‫ﭘەرﺗﻮوﻛێﻜﯽ ﻧﻮوﺳــەر ”ﻏەﺳــﺎن‬ ‫ﺷــەرﺑﻞ“دا ﺑ‪‬و ﻛﺮاوەﺗەوە‪ .‬دەڵێ‪،‬‬ ‫”ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑــڕی ‪250‬‬ ‫ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻری وەك ﻛﯚﻣــەك و‬ ‫ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺑەﺧﺸــﯿﻮوەﺗە ﻋەﺑﺪو‪‬‬ ‫ﺋﯚﺟــەﻻن ڕێﺒــەری ﭘەﻛەﻛە و ﻟە‬ ‫ﻛﯿﻨﯿــﺎ ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﮔﺮﺗﻨﯿــﺪا ﺋەو ﺑڕە‬ ‫ﭘﺎرەﯾەی ﭘێ ﮔﯿﺮاوە“‪.‬‬ ‫ﺑەﮔﻮێﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژﻧﺎﻣەی‬ ‫”ﻗــﻮدس“ی ﻋەرەﺑــﯽ‪ ،‬ﺳــەدام‬ ‫ﺣﻮﺳێﻦ ﻟە ڕێﯽ ﭘەﻛەﻛەوە ﯾﺎرﯾﯽ‬ ‫ﺑە ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ دەﻛﺮد ﻛە دوو‬

‫ﺣﺰﺑﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺳەرﺳەﺧﺘﯽ‬ ‫ڕژێﻤﯽ ﺳەدام ﺑﻮون‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﺑە ﻧﮫێﻨﯽ‬ ‫ﻓەرﻣــﺎن ﺑە ﭘەﻛەﻛە ﻛــﺮا ﻟەﮔەڵ‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯽ دەﺳــﺖ ﺗێﻜەڵ ﺑﻜﺎت و‬ ‫دژی ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ‪ 1994‬ﺑﺠەﻧﮕﻦ‪.‬‬ ‫ڕۆژﻧﺎﻣەﻛە ﻧﻮوﺳﯿﻮﯾەﺗﯽ ”ھەرﯾەك‬ ‫ﻟــە ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧەﻣێﻨﻦ‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺳــەدام ﺣﻮﺳــێﻨە‪،‬‬ ‫ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﺳــەدام ﯾﺎرﯾــﯽ ﭘــێ‬ ‫دەﻛــﺮدن‪ ،‬ﺗــﺎ ھﯿــﭻ ﻛﺎت ڕێﮕە‬ ‫ﻧەدات ﺋەوان ﺑﯿﺮ ﻟە ﭘێﺸــﭭەﭼﻮون‬ ‫و ﺳەرﻛەوﺗﻦ ﺑﻜەﻧەوە‪ ،‬دواﺗﺮ ﺋێﺮان‬ ‫دەﺳــﺘﯽ ﺑە ھەﻣــﺎن ﯾﺎرﯾﯽ ﻛﺮد‬ ‫ﻟــە دوای ﻧەﻣﺎﻧﯽ ڕژێﻤﯽ ﺳــەدام‬ ‫ﺣﻮﺳــێﻦ‪ ،‬ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەی‬ ‫ﻛﺮد و وەك ﭼﯚن ﺣﺰﺑﻮ‪‬ی ﻟە ﻟﺒﻨﺎن‬ ‫ﭼﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑە ھەﻣﺎﻧﺸێﻮە ﭘەﻛەﻛەﯾﺸﯽ‬ ‫ﻟەﻧــﺎو ﻗﻮو‪‬ﯾﯽ ﺧﺎﻛــﯽ ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﭼﺎﻧﺪ ﺗــﺎ ھەرﻛﺎت‬ ‫ﺑﯿەوێ ﺑەﻛﺎرﯾﺎن ﺑێﻨێ و ﺑەردەوام‬ ‫ﺷەڕ و ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ھەﺑێﺖ“‪.‬‬ ‫ھەرﭼەﻧﺪە ﺳــەدام ﻟەﻻﯾەﻛەوە ﻟە‬ ‫‪ 1995‬ڕێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻟەﮔەڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫واژوو ﻛﺮد و ﻣﺎﻓﯽ ﺑە ﺋەﻧﻜەرە دا ﺗﺎ‬ ‫ﻗﻮو‪‬ﯾﯽ ‪ 15‬ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ ﺑێﻨە ﻗﻮو‪‬ﯾﯽ‬ ‫ﺧﺎﻛﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚ ﻟێﺪاﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە‪ ،‬ﻟە‬ ‫ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﯿﺸﺪا ﺳەدام ﭼەك و ﭘﺎرەی‬ ‫ﭘێﺸﻜەﺷﯽ‬

‫ﭘەﻛەﻛە دەﻛــﺮد‪ .‬دوای ڕووﺧﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑەﻋــﺲ ‪ ،2003‬ﺑەﻏﺪا ﺑــەردەوام‬ ‫ﺑــﻮو ﻟە ﻛﯚﻣەﻛﻜﺮدﻧــﯽ ﭘەﻛەﻛە و‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﭼەﻛﯽ‬ ‫ﺑە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿﯽ ڕووﺳﯿﺎ ﭘێﺸﻜەﺷﯽ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﻛﺮد‪ ،‬ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎﯾﺎر‪/‬ﻣﺎﯾﯚی‬ ‫‪ 2016‬ھەﻟﯿﻜﯚﭘﺘەرێﻜﯽ ﺳــﻮﭘﺎی‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑە ﻣﻮوﺷەﻛﯽ دژە ﻓڕۆﻛەی‬ ‫ڕووﺳﯽ ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛەوە ﺧﺮاﯾە‬ ‫ﺧــﻮارەوە‪ ،‬ﺋــەم رووداوە ھەﻣﻮو‬ ‫ﻧﮫێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻛﺮد و ﻣﯚﺳﻜﯚ‬ ‫وەك ﭼــﯚن ﻟە ﺳــەرەﺗﺎدا ﻟە ڕێﯽ‬ ‫ﺳــﻮورﯾﺎوە ﭘەﻛەﻛەی داﻣەزراﻧﺪ و‬ ‫ﻣەﺷﻘﯽ ﭘێ ﻛﺮدن و ﭼەﻛﯽ ﭘێﺪان‪،‬‬ ‫ﺑە ھەﻣﺎﻧﺸێﻮە ﺑەﻏﺪاﯾﺸﯽ ﻟە ‪2016‬‬ ‫ﺑــەﻛﺎر ھێﻨﺎﯾەوە و ﻟــە رێﮕەﯾەوە‬ ‫ﭼەﻛﯽ ﺑﯚ ﭘەﻛەﻛە داﺑﯿﻦ ﻛﺮدووە‪.‬‬ ‫ﺋەم ﯾﺎرﯾﯿە ڕووﺳــﯿﺎ ﺑــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ‬ ‫ﺗێﻜﺪاﻧــﯽ ﺑەردەواﻣــﯽ دۆﺧــﯽ‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛە و ﻓﺸﺎرﺧﺴــﺘﻨە ﺳــەر‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ دەدات‪.‬‬ ‫ﺳﻪرﭼﺎوهﻛﺎن‬ ‫* ﺋﯚرﺷﻪﻟﯿﻢ ﺋﯚﻧﻼﯾﻦ‬ ‫* ﻛﺘێﺒــﯽ ‪America’s Failure to‬‬ ‫‪Perceive the PKK‬‬ ‫* ﭘێﮕﻪی ﺣﻮرﯾﯿﻪت دهﯾﻠﯽ ﻧﯿﻮز‪.‬‬ ‫* ﻛﺘێﺒــﯽ ‪Weapons Transfers‬‬ ‫‪and Violations of the Laws of‬‬ ‫‪War in Turkey‬‬

‫ﺋێﺮان‬ ‫ﻟــە دوای ‪ 2003‬ﭘــﺎش ڕووﺧﺎﻧــﯽ ڕژێﻤﯽ ﺑەﻋــﺲ‪ ،‬ﺋﯿﺘﺮ‬ ‫ﺋێﺮان ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑﯚ دەﺳــﺘەﺑەر ﺑﻮو‪ ،‬ﺋەم ﺟﺎرە ھەﻧﮕﺎوی ﻧﺎ ﺑﯚ‬ ‫ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوە ﻟــە ﭘەﻛەﻛە و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻧەھێﺸــﺘﻨﯽ‬ ‫ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷــەڕی ﭼەﻛﺪاری ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن دژ ﺑە ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋێﺮان‪.‬‬ ‫ﭘێﮕەی ”ﺋﯚرﺷەﻟﯿﻢ ﺋﯚﻧﻼﯾﻦ“ ﻟە ڕاﭘﯚرﺗێﻜﯽ ﺷﯿﻜﺎرﯾﺪا ﺗﯿﺸﻚ‬ ‫دەﺧﺎﺗە ﺳەر ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە و ﺗﺎران و ﻧﻮوﺳﯿﻮﯾەﺗﯽ‪،‬‬ ‫ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێــﺮان وەك ﭼﯚن ﻟە ڕێــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی‬ ‫ﺑەﺳــﺘﻦ و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ڕێﻜﺨﺮاوی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ ﻗﺎﻋﯿﺪە‬ ‫ﺟﻤﻮﺟﯚڵ و ڕەوﺗە ﺷﯚڕﺷﺨﻮازەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻟﻮوﺟﯽ داﻣﺮﻛﺎﻧﺪەوە‪،‬‬ ‫ﺑە ھەﻣﺎﻧﺸێﻮە دەﯾەوێ ﻟە ڕێﮕەی ﭘەﻛەﻛەوە ﺑەر ﺑە ﭼﺎﻻﻛﯽ‬ ‫و ﺟﻤﻮﺟﯚڵ و ھەڵﻤەﺗﯽ ﺷﯚڕﺷــﺨﻮازﯾﯽ ھێﺰ و ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑﮕﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ﭘەﻛەﻛــە ﺳــەرەﺗﺎ ﺟﻤﻮﺟﯚڵــﯽ ﭼەﻛﺪاری ﻟە ھــەر ﭼﻮار‬ ‫ﺑەﺷەﻛەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺮد و ﮔﺮووپ و ﺣﺰب و ھێﺰی‬ ‫ﺟﯿﺎﺟﯿﺎی ﻟــە ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داﻣەزراﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻟــەو ڕواﻧﮕەﯾــەوە ﭘﺎرﺗﯽ ژﯾﺎﻧــەوەی ﺋﺎزادی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫”ﭘــەژاك“ و ﻛﯚﻣەڵﮕەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﺋــﺎزادی ڕۆژھە‪‬ت‬ ‫”ﻛــﯚدار“ی داﻣەزراﻧﺪ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەوەی ﺟێــﯽ ﺗێڕاﻣﺎﻧە‪ ،‬ھﯿﭻ‬ ‫ڕووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەﯾەك ﻟە ﻧێﻮان ﭘەﻛەﻛە و ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرﺑە‬ ‫ﭘەﻛەﻛــە دژ ﺑە ﺋێﺮان ڕوو ﻧــﺎدات و ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ﺑﺎرەﮔﺎی‬ ‫ﻧﺎﺳﺮاو و ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺟﯚرﺑەﺟﯚر ﻟە ﺋێﺮان دەﻛەن‪ .‬ﺋەﻣە ﺑﻮوەﺗە‬ ‫ﺟێﯽ ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﺗﻮێﮋەران و ﺳەﻧﺘەرە ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺠﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﺳﯿﺎﺳەت ﻟە دﻧﯿﺎ‪.‬‬ ‫ﻟەو ﻧێﻮەﻧﺪەدا‪ ،‬ڕۆژﻧﺎﻣــەی ”ﻧﯿﻮﯾﯚرك ﺗﺎﯾﻤﺰ“ی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯽ‬ ‫ﻟــە ‪ 2015‬دوای ﺋەوەی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھە‪‬ت دەﺳــﺘﯿﺎن‬ ‫ﺑــە ﺟﻤﻮﺟﯚڵ ﻛﺮد ﺑﯚ ﮔەڕاﻧەوە‪ ،‬ﺑــ‪‬وی ﻛﺮدەوە‪” ،‬ﺑﻨﺎﻏەی‬

‫ﺷﯚڕﺷــێﻜﯽ ﺳەرﺗﺎﺳــەری ﻟە‬ ‫ﺋێــﺮان ﭼەﻛەرەی ﻛــﺮدووە‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺑە‬ ‫ﺳــﻮودوەرﮔﺮﺗﻦ ﻟــە ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫ﻛﺮێﻜﺎری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ﺋەو‬ ‫ﺟﻤﻮﺟﯚ‪‬ﻧە دەوەﺳــﺘێﻨێ‪،‬‬ ‫ﺋەوەش ﺑــە ڕووﻧﯽ دەرﻛەوت‬ ‫و ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ڕێﮕەﯾﺎن‬ ‫ﻧەدا ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھە‪‬ت‬ ‫ﺑﮕەڕێﻨــەوە ﻧﺎوﺧــﯚی ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن“‪.‬‬ ‫ﻧێﺮدراوێﻜﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﻛە‪ ،‬ﺑە“ﺋﯚرﺷــەﻟﯿﻢ‬ ‫ﺋﯚﻧﻼﯾﻦ“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪووە‪ ،‬ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﻟەژێﺮ ﭘەردەی ھﯿﻼﻟﯽ ﺷﯿﻌﯿﯿەوە ﺧﯚی ڕێﻚ ﺧﺴﺘﻮوەﺗەوە‪،‬‬ ‫ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﭘﺎش ﺋەوەی ﺟەﻣﯿﻞ ﺑﺎﯾﻚ و ﺑەﺳــێ ھﯚزات ﺑﻮون‬ ‫ﺑە ھﺎوﺳەرۆﻛﺎﻧﯽ ‪/‬ھەردووﻛﯿﺎن ﺷﯿﻌەی ﻋەﻟەوﯾﻦ و ڕﯾﺸە‬ ‫و ﺑﻨەﭼەﯾەﻛﯽ ﺷــﯿﻌﺎﯾەﺗﯿﯿﺎن ھەﯾە‪ /‬و ﺳــﯚزﯾﺎن ﺑﯚ ﺋێﺮاﻧﯽ‬ ‫ﻣەزەوی ﺷــﯿﻌە ﺟﻮوڵێﻨﺮا و ﺋﯿﺘﺮ ﭼەﻛﯿﺎن ﺑە ڕووی ﺗﺎراﻧﺪا‬ ‫ﺑەرز ﻧەﻛﺮدەوە‪.‬‬ ‫ﻻوازﺑﻮوﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺷــەڕﻛﺮدﻧﯽ ﭘەﻛەﻛــە دژ ﺑە ﺋەﻧﻘەرە‪،‬‬ ‫ﺧﻮاﺳــﺘێﻜﯽ ﮔەورەی ﺗﺎران دێﻨێﺘە دی‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ھەرﯾەك‬ ‫ﻟە ﻓﺎرس و ﺗﻮرﻛەﻛﺎن ﻟە ﻣێﮋووی ﺳــەردەﻣﯽ ﺳەﻓەوی و‬ ‫ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧەوە‪ ،‬ﺑەردەوام ﺷــەڕ و ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿﺎن ھەﺑﻮوە و‬ ‫ھەوڵﯽ ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ ﯾەﻛﺘﺮﯾﺎن داوە‪ .‬ﺑە ڕواﻧﯿﻦ ﻟەم ﭘێﺸــﯿﻨە‬ ‫ﻣێﮋووﯾﯿﯿەوە‪ ،‬ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺗﺎران ﺑﯚ ﭘەﻛەﻛە ﻛە ﺷەڕی‬ ‫ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﻛﺎت‪ ،‬ﻛﺎرێﻜــﯽ زۆر ﮔﺮﻧﮕە ﻟەﺑﺎرەی‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﺎراﻧەوە‪.‬‬

‫ﺟﮕە ﻟەوەش‪ ،‬ﺑەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﮔﺮژی‬ ‫و ﺷەڕی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھە‪‬ت‬ ‫و ﺧﯚﺑەﻛﻮﺷــﺘﺪاﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە‬ ‫دژ ﺑە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ڕێﮕﺮﻛﺮدﻧﯿﺎن‬ ‫ﻟــە ﮔەڕاﻧــەوە ﺑــﯚ ﻧﺎوﭼە‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن‪ ،‬ﭘﯿﺮۆزی‬ ‫و ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەﻛــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری و‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔەورەی ﺑﯚ ﺗﺎران ھەﯾە‪،‬‬ ‫ﺋێﺮان ﻟەﺟﯿﺎﺗــﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺧﯚی و‬ ‫ﭼەك و ﭘﺎرە ﺧەرج ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺑﯚ ﻛێﻮﻣﺎڵﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﭼﯿﺎﻛﺎن و ڕێﮕﺮی ﻟە ﺟﻤﻮﺟﯚڵﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ڕۆژھــە‪‬ت‪ ،‬ﺗەﻧﯿﺎ ﺑــە ﻧﺎردﻧﯽ ﺑڕی ﻛەﻣﯽ ﭼــەك ﻧﺎوە ﻧﺎوە‬ ‫ﺑــﯚ ﭘەﻛەﻛە‪ ،‬ﮔەرﯾــﻼ دەﻛﺎت ﺑە ﭘﺎرێﺰەری ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫و ﺋﺎڵﯚزﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ زۆرﺗــﺮ دەﻛﺎت‪ ،‬ﺑەم ھﯚﯾەوە‬ ‫ﺗــﺎران ﺑە ﺑەردێﻚ دوو ﭼﯚﻟەﻛە دەﻛﻮژێ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔەر ﺋەم‬ ‫ﻛﺎراﻧەی ﺧﯚی ﺑﯿﻜﺎت‪ ،‬ﺑﻮدﺟەی زۆر و ﺳەرﭼﺎوەی ﻣﺮۆﯾﯽ و‬ ‫ﺳەرﺑﺎزی زۆری ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﺋەو ﭘێﮕە ﺋﯿﺴــﺮاﺋﯿﻠﯿﯿە زﯾﺎﺗــﺮی ﻧﻮوﺳــﯿﻮە و ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە‬ ‫دەدات ”ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە و ﺋێﺮان ﺑﯚ ﺳــﺎڵﯽ ‪1990‬‬ ‫دەﮔەڕێﺘەوە‪ ،‬ﻟە ‪1999‬ش ﭼەﻧﺪ ﺳــەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﭘەﻛەﻛە‬ ‫ڕۆﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻟەﮔەڵ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘﺎﺳــﺪاران و ھەواڵﮕﺮﯾﯽ ﺋێﺮان ﻛﯚ ﺑﻮوﻧەﺗــەوە و دواﺗﺮ ﻧﺎو‬ ‫ﺑەﻧﺎوە داﻧﯿﺸﺘﻦ ﻟە ﻧێﻮان ھەردووﻻ ھەﺑﻮوە‪ .‬دوای ﺟەﻧﮓ و‬ ‫ﺋﺎڵﯚزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎ‪ ،‬ﺗﺎران و دﯾﻤەﺷﻖ ﭘێﻜەوە ﭘەﻛەﻛە ﺑﯚ‬ ‫ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﭼﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻗەﻧﺪﯾﻞ و ﺑﺎﻛﻮری ﺳﻮورﯾﺎ‬ ‫ﺋﺎراﺳﺘە دەﻛەن ﺑەو ﺟﯚرەی ﺧﯚﯾﺎن دەﯾﺎﻧەوێ“‪.‬‬

‫‪2017/ 4/ 19‬‬ ‫ژﻣﺎرە )‪ ، (183‬ﭼﻮارﺷەم‪26 ،‬‬

‫ت و ﭼەﻛەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﻛﻮێﻮە دێﻦ؟‬

‫ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫دوای ھﺎﺗﻨــﯽ داﻋــﺶ‪ ،‬ﺑەﻏﺪا ﺑــە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿﯽ‬ ‫ﻣﯚﺳﻜﯚ ﻣﻮوﺷەﻛﯽ دژە ﻓڕۆﻛەی ﺑە ﭘەﻛەﻛە دا‬

‫‪11‬‬


‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‬

‫ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (183‬ﭼﻮارﺷەم‪2017/ 4/ 26 ،‬‬

‫‪12‬‬ ‫ﺋەو رووﺑەرە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﻣەودای ﻧێﻮان‬ ‫ھەوﻟێﺮ و ﻛﯚﯾە ﺑە ﺑەرﯾﻨﯽ دوو ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ‬ ‫ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ‪ 131‬ﻣﻠﯿﯚن ﻣەﺗﺮی ﭼﻮارﮔﯚﺷە زەوی ﺑە وەﺑەرھێﻨەران دراوە‬

‫وﺷە‪ /‬ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن‬ ‫ﺋەﮔــەر ھەﻣــﻮو ﺋــەو زەوﯾﯿﺎﻧە ﻟە‬ ‫ﺷﻮێﻨێﻚ ﻛﯚ ﺑﻜەﯾﻨەوە ﻛە دەﺳﺘەی‬ ‫وەﺑەرھێﻨﺎن ﻟە ‪ 10‬ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا‬ ‫ﺑە وەﺑەرھێﻨەراﻧــﯽ داوە ﺑﯚ ﺋەوەی‬ ‫ﭘڕۆژەی ﺟﯚراوﺟﯚری ﻟێ ﺟێﺒەﺟێ‬ ‫ﺑﻜﺮێﺖ‪ ،‬ﺋــەوا دەﻛﺎﺗــە رووﺑەرێﻚ‬ ‫ﺑە ﻣەودای ﻧێــﻮان ھەوﻟێﺮ و ﻛﯚﯾە‬ ‫و ﺑەرﯾﻨــﯽ دوو ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ‪ .‬ﺳــەﯾﺮ‬ ‫ﻟەوەداﯾە ﻧﺰﯾﻜەی ﻧﯿﻮەی ﺋەو رووﺑەرە‬ ‫ﺑﯚ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮوﻧە‪.‬‬ ‫ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎﺑﯽ ﺳــﺎڵﯽ ‪2006‬ەوە ﺗﺎ‬ ‫ﺳەرەﺗﺎی ﺷــﻮﺑﺎﺗﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ‪ ،‬ﺑە‬ ‫ﻗەﺑﺎرەی ﻧﺰﯾﻜەی ‪ 47‬ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ﻟە‬ ‫ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەﺑەرھێﻨﺎن‬ ‫ﻛــﺮاوە و ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ‪ 765‬ﭘڕۆژە ﻟە‬ ‫ﺳــێﻜﺘەرە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن ﺟێﺒەﺟێ‬ ‫ﻛــﺮاون ﯾﺎن ﻟــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﺪان‬ ‫و ھێﺸــﺘﺎ ﺗــەواو ﻧەﺑــﻮون‪ .‬ﺑــە‬

‫ﻧﺰﯾﻜەی ﻧﯿﻮەی ﺋەو رووﺑەرەی ﺑﯚ ﭘڕۆژەﻛﺎن ﺗەرﺧﺎن‬ ‫ﻛﺮاون‪ ،‬ﺑﯚ ﻛەرﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮون ﺑﻮوە‪.‬‬

‫ﻟەﻻﯾەن دەﺳــﺘەﻛەوە داﺑﯿﻦ ﻛﺮاوە‬ ‫ﻛە دەﻛﺎﺗە ﺳــەرووی ‪ 131‬ﻣﻠﯿﯚن‬ ‫ﻣەﺗﺮی ﭼﻮارﮔﯚﺷە‪.‬‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ھەر ﻟە دوای ‪ 2006‬ﻛە دەﺳــﺘﯽ ﺑە‬

‫دﻛﺘﯚر ﻋەﺑﺪو‪ ‬ﭘﺸﺪەری ﭘﺴﭙﯚڕی ﺋﺎﺑﻮوری‪:‬‬

‫ﺗەرﺧﺎﻧﻜﺮدﻧــﯽ زەوی ﺑــﯚ‬ ‫ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا‪ ،‬ﺑە‬ ‫ﺷێﻮەی ﭘﯚﻟێﻨﺒەﻧﺪی و ﻟە رێڕەوێﻜﯽ‬ ‫ﮔﻮﻧﺠﺎو و ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺪا ﻧەﺑﻮوە‬ ‫ﮔﻮێﺮەی دواﯾﯿﻦ ﺋﺎﻣﺎری دەﺳــﺘەی‬ ‫وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﺋــەو ﭘڕۆژاﻧە‪52 ،‬‬ ‫ھەزار و ‪ 491‬دۆﻧﻢ زەوی ﻟە ﺷــﺎر و‬ ‫ﺷــﺎرۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬

‫ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎی وەﺑەرھێﻨﺎن‬ ‫ﻛﺮد ﺑــﯚ ھﺎﻧﺪاﻧــﯽ وەﺑەرھێﻨەران‪،‬‬ ‫ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزی دا‪ ،‬ﯾەﻛێﻚ ﻟەواﻧە‬ ‫ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮو ﻟە ﺗەرﺧﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ زەوی ﺑﯚ‬ ‫ﭘڕۆژەﻛﺎن‪.‬‬

‫ﻟەو ‪ 52‬ھــەزار و ‪ 491‬دۆﻧﻢ زەوﯾﯿە‪،‬‬ ‫‪ 31‬ھــەزار و ‪ 414‬دۆﻧﻢ ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی‬ ‫ھەوﻟێــﺮ ﺑــە ﭘــڕۆژەﻛﺎن دراوە‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠەدا‬ ‫‪ 14‬ھەزار و ‪ 730‬دۆﻧﻢ و ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی‬ ‫دھﯚﻛﯿﺶ ﺷەش ھەزار و ‪ 345‬دۆﻧﻢ‬ ‫زەوی ﺑە ﭘڕۆژەﻛﺎن دراوە‪.‬‬ ‫ﻟە ﺗەرﺧﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ زەوی ﺑﯚ ﭘڕۆژەﻛﺎن‪،‬‬ ‫ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ ﭘﺸــﻜﯽ ﺷــێﺮی‬ ‫ﺑەرﻛەوﺗــﻮوە و ﻧﺰﯾﻜــەی ‪% 60‬ی‬ ‫زەوی ھەﻣﻮو ﭘڕۆژەﻛﺎن ﻟەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾە‬ ‫ﺑﯚ ﭘڕۆژەﻛﺎن ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮاوە‪.‬‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﮕﻮﺗﺮێــﺖ ﯾەﻛێﻚ ﻟەو‬ ‫ھﯚﻛﺎراﻧەی وای ﻛﺮدووە ﻟە ھەوﻟێﺮ‬ ‫زۆرﺗﺮﯾــﻦ رووﺑــەری زەوی ﺑــﯚ‬ ‫ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﺗەرﺧﺎن ﺑﻜﺮێﺖ‪ ،‬ﯾەﻛەم‬ ‫ﺋەوەﯾــە ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛە ﻟــەرووی‬ ‫ﻗەﺑﺎرەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧەوە ﻧﺰﯾﻜـــەی‬ ‫‪% 56‬ی ﭘﺸﻜﯽ ھەﻣﻮو وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ‬

‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑەرﻛەوﺗــﻮوە و‬ ‫دووەﻣﯿــﺶ ﺋەوەﯾــە زۆرێــﻚ ﻟە‬ ‫ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﻮوﻧﯿﺶ ﻟە‬ ‫ھەوﻟێﺮ ﺋەﻧﺠﺎم دراون‪.‬‬ ‫ﻟە ﺳــێﻜﺘەرە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن زۆرﺗﺮﯾﻦ‬ ‫رووﺑــەری زەوی ﺑــﯚ ﺳــێﻜﺘەری‬ ‫ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون ﺗەرﺧــﺎن ﻛﺮاوە‬ ‫ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟە ‪ 24‬ھــەزار و ‪550‬‬ ‫دۆﻧــﻢ زەوی ﻛە ﻧﺰﯾﻜــە ﻟە ﻧﯿﻮەی‬ ‫رووﺑەری ھەﻣﻮو ﺋەو زەوﯾﯿﺎﻧەی ﺑە‬ ‫وەﺑەرھێﻨەران دراون‪.‬‬ ‫زۆرﺗﺮﯾﻦ رووﺑــەری زەوی ﻟە ﭘﻠەی‬ ‫دووەم ﺑە ﺳــێﻜﺘەری ﭘﯿﺸەﺳﺎزی‬ ‫دراوە ﻛــە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟە ﺳــەرووی‬ ‫‪ 10‬ھەزار دۆﻧﻢ‪ ،‬ﻟــە دوای ﺋەوﯾﺶ‬ ‫ﺳێﻜﺘەری ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑە ﺷەش ھەزار‬ ‫و ‪ 329‬دۆﻧﻢ و ﺳێﻜﺘەری ﮔەﺷﺘﯿﺎری‬ ‫ﺑە ﭘێﻨﺞ ھەزار و ‪ 679‬دۆﻧﻢ ﻟە ﭘﻠەی‬ ‫ﺳــێﯿەم دێﺖ‪ .‬ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ رووﺑەری‬

‫زەوی ﺑــﯚ ﺳــێﻜﺘەری ﺑﺎﻧﻜــﺪاری‬ ‫ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮاوە ﻛــە ﻛەﻣﺘﺮە ﻟە دوو‬ ‫دۆﻧﻢ‪.‬‬ ‫ﻛەرﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﺳێ ھەزار و ‪626‬‬ ‫دۆﻧﻤﯽ ﺑﯚ ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮاوە ﻛە دەری‬ ‫دەﺧﺎت ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼﺎرەﮔێﻜﯽ‬ ‫ﺋەو زەوﯾﯿﺎﻧە ﺑﯚ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺗەرﺧﺎن‬ ‫ﻧەﻛــﺮاوە ﻛــە ﺑﯚ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون‬ ‫ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮاون‪.‬‬ ‫ﺑە واﺗﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺮ‪ ،‬ﺋــەو زەوﯾﯿﺎﻧەی ﻟە‬ ‫‪ 10‬ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﺑە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫وەﺑەرھێﻨــﺎن دراون‪ ،‬ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟە‬ ‫زەوﯾﯿەك ﺑــە درێﮋﯾﯽ ‪ 65‬ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ‬ ‫و ﺑــە ﺑەرﯾﻨــﯽ دوو ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ‪ .‬واﺗە‬ ‫ﺋەﮔەر ھەﻣﻮو ﺋەو زەوﯾﯿﺎﻧەی دراوەﺗە‬ ‫وەﺑەرھێﻨــەران ﻟە ﻧێــﻮان ھەوﻟێﺮ‬ ‫و ﻛﯚﯾەدا ﻛــﯚ ﺑﻜﺮێﻨــەوە‪ ،‬دەﺑێﺘە‬ ‫رووﺑەرێﻚ ﺑە ﺑەرﯾﻨﯽ دوو ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ‬ ‫و درێﮋﯾﯽ ﻣــەودای ﻧێﻮان ھەوﻟێﺮ و‬

‫ﻛﯚﯾە‪.‬‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﮕﻮﺗﺮێﺖ دەﯾﺎن ﭘڕۆژە ﻟە‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەن ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ زەوﯾﯿﺎن‬ ‫ﭘێ دراوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوﻧەﺗە‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﭘێﺪاﻧــﯽ ﻣﯚڵــەت‪ ،‬ﺑﯚﯾە‬ ‫زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟێ ﺳــﺘێﻨﺪراوەﺗەوە‪.‬‬ ‫وەك ﺳەرﺑەﺳــﺖ ﺧﺪر ﺑەڕێﻮەﺑەری‬ ‫ﺋﺎﻣــﺎری دەﺳــﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎن ﺑﯚ‬ ‫”وﺷە“ ﺧﺴﺘﯿە ڕوو‪ ،‬ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو‬ ‫‪ 65‬ﭘڕۆژەﯾــﺎن ھەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪەوە ﻛە‬ ‫ھێﺸﺘﺎ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﺒﻮوﻧە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭘێﺪاﻧﯽ‬ ‫ﻣﯚڵەت و ﺑە ﺳەرﺟەﻣﯿﺎن ﺳێ ھەزار‬ ‫و ‪ 286‬دۆﻧﻢ زەوﯾﯿﺎن ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەت‬ ‫ﮔەڕاﻧﺪووەﺗــەوە‪ .‬ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ‬ ‫وەﺑەرھێﻨــەران ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭘڕۆژەﯾﺎن‬ ‫ﺑــﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺗﺮ ﻗﯚﺳــﺘﻮوەﺗەوە‬ ‫ﻛــە دواﺟــﺎر زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟێ‬ ‫وەرﮔﯿﺮاﯾەوە‪.‬‬ ‫دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ﻟە ﺷێﻮەی‬ ‫ﺋﺎﺳــﯚﯾﯽ ﻟــە ﺟێﮕەی ﺳــﺘﻮوﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﯾەﻛێﻜە ﻟەو ھﯚﻛﺎراﻧەی زەوﯾﯿەﻛﯽ‬ ‫زۆر ﺑﯚ ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﺗەرﺧﺎن ﺑﻜﺮێﺖ‬ ‫و ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯿﺶ زۆر ﻓﺮاواﻧﺘــﺮ ﺑﺒﻦ‬ ‫ﻛــە دواﺟــﺎر ﻟــە ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﺪا‬ ‫ﺑﻮدﺟەﯾەﻛﯽ زۆر دەﺧەﻧە ﺳەرﺷﺎﻧﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەت‪.‬‬ ‫دﻛﺘﯚر ﻋەﺑﺪو‪ ‬ﭘﺸﺪەری ﭘﺴﭙﯚڕی‬ ‫ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﭘێــﯽ واﯾە‪،‬‬ ‫ﺗەرﺧﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ زەوی ﺑﯚ ﭘڕۆژەﻛﺎن ﻟە‬

‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻟە رێڕەوێﻜﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو و‬ ‫ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﺪا ﻧەﺑﻮوە و ﻟە داﺑەﺷﻜﺮدن و‬ ‫ﺗەرﺧﺎﻧﻜﺮدﻧــﯽ زەوی ﺑﯚ ﭘڕۆژەﻛﺎن‬ ‫ﭘﯚﻟێﻨﺒەﻧــﺪی ﻧەﻛﺮاوە‪ .‬ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە‬ ‫زەوﯾﯿەك ﻛە ﺑﯚ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺑﺸێﺖ‪،‬‬ ‫ﺑە ھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﻧﺎﺑێﺖ ﺋەو زەوﯾﯿە‬ ‫ﺑﯚ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون ﯾﺎن‬ ‫ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار ﺗەرﺧﺎن ﺑﻜﺮێﺖ‪ .‬ﺋەو‬ ‫دەڵێﺖ ”زەوی ﺑێ ﻛەڵﻚ ﺑﯚ ﺋەو ﺟﯚرە‬ ‫ﭘڕۆژاﻧــە ﺑﺎﺷــە و دەﺑێﺖ ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ‬ ‫رووﺑەرﯾﺶ ﺑەﻛﺎر ﺑﮫێﻨﺮێﺖ“‪.‬‬ ‫ﺑەﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺋەو ﭘﺴــﭙﯚڕە‪ ،‬ﯾەﻛێﻚ‬ ‫ﻟــەو ﻛێﺸــﺎﻧەی وای ﻛــﺮدووە‬ ‫زەوﯾﯿەﻛــﯽ زۆر ﺑــﯚ ﭘــڕۆژەﻛﺎن‬ ‫ﺗەرﺧﺎن ﺑﻜﺮێﺖ‪ ،‬ﺷــێﻮەی ﺧﺮاﭘﯿﯽ‬ ‫ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ﺑﻮوە و ﺋەﮔەر‬ ‫زۆرێﻚ ﻟــە ﭘڕۆژەﻛﺎن ﺑە ﺷــێﻮەی‬ ‫ﺳــﺘﻮوﻧﯽ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺮاﻧﺎﯾە‪ ،‬ﺋەوا‬ ‫ﺋەوەﻧــﺪە زەوﯾﯿەﯾــﺎن ﭘێﻮﯾﺴــﺖ‬ ‫ﻧەدەﺑــﻮو‪ ،‬ﺟﮕەﻟەﻣــە ﺗێﭽــﻮوی‬ ‫ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﭼەﻧــﺪان‬ ‫ھێﻨﺪە ﻛەﻣﺘﺮ دەﺑﻮوەوە‪.‬‬ ‫ﺋەﮔــەر ﺑــەم ﺳﯿﺎﺳــەﺗە زەوی ﺑﯚ‬ ‫ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ وەﺑەرھێﻨــﺎن ﺗەرﺧﺎن‬ ‫ﺑﻜﺮێﺖ‪ ،‬ﺋــەوا ﻧەوەﻛﺎﻧــﯽ داھﺎﺗﻮو‬ ‫دەﺑێــﺖ ﻟە ﺑﺴــﺘێﻚ زەوی ﺑﮕەڕێﻦ‬ ‫ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑﯿﻜەن ﺑە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ‬ ‫و ﺑەرھەﻣەﻛــەی دەرﺧــﻮاردی‬ ‫ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺪەن‪.‬‬

‫ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ ھەڵﻮەﺷێﻨﺮاﯾەوە‬ ‫ﺳەرﭘەﺷﺘﯿﺎری ﻣەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ﺑﺎﺷﻤﺎخ‪:‬‬

‫ﺟﻮوڵەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ زﯾﺎدی ﻛﺮدووە‬ ‫وﺷە‪ /‬رێﺒﯿﻦ ﭘێﻨﺠﻮێﻨﯽ‬ ‫ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ‬ ‫دڵﻨﯿﺎﯾــﯽ ﻧﺎﺳــﺮاو )‪ (coc‬ﻟــە ﺧﺎڵە‬ ‫ﺳــﻨﻮورﯾﯿە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن راﮔﯿــﺮا‬ ‫و ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎری ﻣــەرزی‬ ‫ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﯽ ﺑﺎﺷــﻤﺎخ رای‬ ‫دەﮔەﯾەﻧێــﺖ‪ ،‬ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑەھــﯚی‬ ‫ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨەوە داھﺎت‬ ‫ﻛەﻣﯿﯽ ﻛﺮدﺑــﻮو‪ ،‬ﻟە دوای راﮔﺮﺗﻨﯽ‬ ‫ﻛﺎری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــەوە‪ ،‬ﺟﻮوڵــەی‬ ‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﮔەﺷەی ﻛﺮدووە‪.‬‬ ‫ﺋەزوەر ﻣەﺣﻤﻮود‪ ،‬ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﺎری‬ ‫ﻣــەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ﺑﺎﺷــﻤﺎخ‪،‬‬ ‫ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ‪” ،‬ﺋێﻤە ﻻرﯾﻤﺎن‬ ‫ﻧﯿﯿە ﻟە ھەﺑﻮوﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻛﺎراﻣە و‬ ‫ﭘﺴﭙﯚڕ ﻟە ﻣەرزەﻛەﻣﺎﻧﺪا‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەوەی‬ ‫ﺋــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧە ﻟە ﻣــﺎوەی ﭘێﻨﺞ‬ ‫ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﻛﺮدووﯾﺎﻧە‪ ،‬ﺑێﺠﮕە‬ ‫ﻟەوەی ﺑﻮوﻧەﺗە ھﯚی ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی‬ ‫رێﮋەی ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟە ﻧێﻮان‬ ‫ھەرێﻢ و ﺋێﺮاﻧﺪا‪ ،‬ھەروەھﺎ ‪% ٧٥‬ی‬ ‫ﺋەو داھﺎﺗﺎﻧەی دەﺳﺘﯿﺎن دەﻛەوت ﺑﯚ‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ھەڵﺪەﮔﺮت و ﺗەﻧﯿﺎ ‪% 25‬ی‬ ‫ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﻮو“‪.‬‬ ‫ﻟە ﻛﯚﺗﺎی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺷــﻮﺑﺎﺗﯽ راﺑﺮدوو‬ ‫ﺑەﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﻧﻮێــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ‬ ‫ﮔﺸﺘﯿﯽ ﮔﻮﻣﺮگ ﻟە وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ‬ ‫و ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ‪،‬‬

‫ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ﺑە ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ ﻟە ﺧﺎڵە ﺳﻨﻮورﯾﯿەﻛﺎن‬ ‫راﮔﯿﺮا و ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﺗﺎزە ﻧەﻛﺮاﯾەوە‪ .‬ﺋێﺴﺘە ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﺋەو‬ ‫ﻛﺎ‪‬ﯾﺎﻧەی ﻟــە ﻣەرزەﻛﺎﻧەوە ھﺎوردە‬ ‫دەﻛﺮێﻦ‪ ،‬ﺑە ﻻﯾەﻧﯽ ﺗﺮ ﺳﭙێﺮدراوە‪.‬‬ ‫ﻣەﺣﻤــﻮود دەڵــێ‪” ،‬وەك‬ ‫ﺷــﻮێﻨﮕﺮەوەﯾەك ﺑﯚ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو‬ ‫ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻧــە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻛﺎروﺑﺎری‬ ‫رۆژاﻧەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﺎن و ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎن‬ ‫ﭘەﻛــﯽ ﻧەﻛەوێــﺖ‪ ،‬ﺑەﭘێــﯽ‬ ‫ﮔﺸــﺘﺎﻧﺪﻧێﻜﯽ ﻧﻮێــﯽ ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪،‬‬ ‫ﻟەﻣــەوﻻ ﺑەﭘێﯽ ﭼەﻧــﺪ ﺧﺎڵێﻚ ﻟە‬ ‫ﻣەرزە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا‪ ،‬ﻟەﺑﺎرەی‬ ‫ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯽ ﭘێﺸــﻮەﺧﺘە )‪(COC‬‬ ‫ﻛﺎروﺑﺎری ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن راﯾﯽ دەﻛﺮێﺖ‪“.‬‬ ‫رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە‪” ،‬وەﺳــﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﺎری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن ﺑەﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ‬ ‫ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ‬ ‫وەزﯾﺮان ﺑﻮو‪ ،‬ﻟە ﺋێﺴﺘەﺷﺪا ﻛﻮاﻟێﺘﯽ‬ ‫ﻛﯚﻧﺘڕۆڵــﯽ ﺟــﯚری و ﺗﺎﻗﯿﮕــەی‬ ‫ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻧە‬ ‫دەﻛــەن‪ ،‬واﺗە ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺧﯚی‬ ‫ﻛﺎری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن دەﻛﺎت“‪.‬‬ ‫ﻣــەرزی‬ ‫ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎری‬ ‫ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﯽ ﺑﺎﺷــﻤﺎخ دووﭘﺎﺗﯽ‬ ‫دەﻛﺎﺗەوە‪” ،‬ﭘــﺎش راﮔﺮﺗﻨﯽ ﻛﺎری‬ ‫ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن‪ ،‬ھەﺳﺖ ﺑەزﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ﺟﻤﻮﺟﯚڵــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ دەﻛەﯾﻦ‪،‬‬

‫ﭼﻮﻧﻜــە ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑــﺎری ﻛﺎ‪ ‬و‬ ‫ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎن ﻟە ﺋێﺮاﻧــەوە دەﺑﺮاﯾە‬ ‫ﺑەﺳــڕە و ﻟەوێﻮە دەھێﻨﺮاﯾە ﺧﺎﻛﯽ‬ ‫ﻋێــﺮاق‪ ،‬ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻟــەوێ ﺋەو‬ ‫ﺑڕواﻧﺎﻣەﯾــە ﻧەﺑــﻮو‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋێﺴــﺘە‬ ‫ھەﻣﻮوﯾــﺎن ھﺎﺗﻮوﻧەﺗــەوە ﻣەرزی‬ ‫ﺑﺎﺷﻤﺎخ‪“.‬‬ ‫ﻟە ﻣﺎوەی راﺑــﺮدوودا‪ ،‬ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر‬ ‫ﺷــﯚﻓێﺮاﻧﯽ ﺑﺎرھەڵﮕــەری ﻣەرزی‬ ‫ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ﺑﺎﺷﻤﺎخ دژی ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻧە ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧﯿﺎن‬ ‫ﻛﺮدووە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆرﯾﺎن‬ ‫وەرﮔﺮﺗﻮوە‪ ،‬واﺗە ﺋــەوان ﺑەﺟﯚرێﻚ‬ ‫ﻟە ﺟﯚرەﻛﺎن ھــﯚی ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی‬ ‫داھﺎت و ﺟﻮوڵەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑﻮون‪.‬‬ ‫ﺷــﺎﺧەوان ﺑەﻛــﺮ‪ ،‬ﺑەڕێﻮەﺑــەری‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﮔﻮﻣﺮﮔﯽ ﻣەرزی‬ ‫ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ﺑﺎﺷﻤﺎخ‪ ،‬ﺑﯚ ”وﺷە“ی‬ ‫راﮔەﯾﺎﻧــﺪ‪ ،‬ﻟــەدوای وەﺳــﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ‪،‬‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﺷــﺎﻧﺪێﻜﯽ ﺗەﻛﻨﯿﻜــﯽ‬ ‫ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﺗﺎﻗﯿﮕــەی‬ ‫ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھﯚﺑــەی‬ ‫ﺗﺎﻗﯿﮕــە ﻛێڵﮕەﯾﯿﯿــەﻛﺎن‪ ،‬ﺑڕﯾــﺎر‬ ‫درا ﺑەﻛﺮدﻧــەوەی ﺗﺎﻗﯿﮕەﯾــەك ﺑﯚ‬ ‫ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﻛەرەﺳﺘە و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ‬ ‫ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ھﺎوردەﻛﺮاو ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪.‬‬ ‫دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە‪” ،‬ﻟەﺑەرﺋەوەی‬ ‫ﻟە ﻣﺎوەی راﺑــﺮدوودا ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯽ ﭘێﺸــﻮەﺧﺘە )‪(COC‬‬

‫ﻛــە ﻛﺎری ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯿﺎن ﻟــە ﺧﺎڵە‬ ‫ﺳﻨﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ دەﻛﺮد‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫دواﺗﺮ ﻛﯚﺗﺎ ﺑەﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿﺎن‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھــﺎت و ﻛﺎر ﻧﺎﻛــەن‪،‬‬ ‫ﻟەﺑﺮی ﺋەوە ھــەوڵ دەدرێﺖ ﭼەﻧﺪ‬ ‫ﺗﺎﻗﯿﮕەﯾەﻛﯽ ﺟێﮕﺮەوە ﻟە ﻣەرزەﻛﺎن‬ ‫ﺑﻜﺮێﺘەوە“‪.‬‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ‪” ،‬ﺑەﻛﺮدﻧــەوەی ﺋەو‬ ‫ﺗﺎﻗﯿﮕەﯾــە ﺋﺎﺳــﺎﻧﻜﺎرﯾﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﯚ‬ ‫ﻛﺎروﺑــﺎری ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎن و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن‬ ‫دەﻛﺮێﺖ و ﭘﺸــﻜﻨﯿﻦ ﺑﯚ ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚ‬ ‫و ﻛﺎﺷــﯽ و ﮔەچ دەﻛﺮێﺖ‪ ،‬ﺋێﺴﺘە‬ ‫ھﯚﺑەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرەﻧﺘﯿﻨەی ﭬێﺘﯿﻨەری‬ ‫و ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﻛﻮاﻟێﺘﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ‬ ‫و ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﻤﺎن ھەﯾــە و ﺗﺎﻛە‬

‫ﺷﺖ ﻛە ﻧﯿﻤﺎﻧە ﺗﺎﻗﯿﮕە ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزﯾﯿە‪،‬‬ ‫ﺑەﻛﺮاﻧــەوەی ﺋەوﯾــﺶ ھﯿــﭻ‬ ‫ﻛێﺸەﯾەﻛﻤﺎن ﻧﺎﻣێﻨێﺖ و ﻟەﻣەوﻻش‬ ‫ﭘﺸﺖ ﺑە ھﯚﺑە و ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن‬ ‫دەﺑەﺳﺘﯿﻦ“‪.‬‬ ‫رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە‪” ،‬ﺋێﻤە ﭘێﻤﺎن ﺑﺎﺷﺒﻮو‬ ‫ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن راﺑﮕﺮن‪،‬‬ ‫ﻟەﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋەوە ﭘﺸــﺖ ﺑﺒەﺳــﺘﯿﻦ‬ ‫ﺑــە ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ‬ ‫ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵــﯽ ﺟــﯚری ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧﯚﻣﺎن ﻛــە ھەﻣﻮوﯾــﺎن ﺗﺎﻗﯿﮕەی‬ ‫زۆر ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوﯾﺎن ھەﯾە و دەﺑێﺘە‬ ‫داھﺎﺗێﻚ ﺑﯚ ﺧﯚﻣﺎن و ﭘﺸﺘﺒەﺳــﺘﻨە‬ ‫ﺑەﺧﯚﻣﺎن‪ .‬ﺋەوان ﺑڕواﻧﺎﻣەﯾﺎن داوە ﺑە‬ ‫ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﭘﺎش ﻛەﺷﻒ ﺑﯚﻣﺎن‬ ‫دەرﻛەوﺗــﻮوە ﺋێﺮﺑــﺎگ و ﺋەی ﺑﯽ‬

‫ﺋێﺴﯽ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺋەﻣەش ﺑەﭘێﯽ ﻛﻮاﻟێﺘﯽ‬ ‫ﻛﯚﻧﺘڕۆڵــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﻧﺎﺑێﺖ ﺑﮫێﻨﺮێﺘە‬ ‫ﻧﺎوەوە“‪.‬‬ ‫ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎرێﻜــﯽ ﺑەرێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕــەی دەروازەی ﺧﺎڵــﯽ‬ ‫ﺳﻨﻮوری ﺑﺎﺷــﻤﺎخ‪ ،‬ﻛە وێﻨەﯾەﻛﯽ‬ ‫دراوەﺗە ”وﺷــە“‪ ،‬داھﺎﺗﯽ ﺳــﺎڵﯽ‬ ‫‪2016‬ی ﺳــﻨﻮوری ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﯽ‬ ‫ﺑﺎﺷﻤﺎخ‪ ،‬ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮوە ﻟە )‪ (168‬ﻣﻠﯿﺎر‬ ‫دﯾﻨﺎر‪ ،‬ﺑە‪‬م داھﺎﺗەﻛەی ﻟەﺳــﺎڵﯽ‬ ‫‪ 2015‬ﮔەﺷﺘﺒﻮوە ﻧﺰﯾﻜەی ‪ 275‬ﻣﻠﯿﺎر‬ ‫دﯾﻨﺎر‪ ،‬ﺑەو ﭘێﯿەش ﺑێﺖ‪ ،‬داھﺎﺗﯽ ﺋەو‬ ‫ﺳﻨﻮورە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪،‬‬ ‫زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە ﻧﯿــﻮە داﺑەزﯾﻮە‪ .‬ﺳــﺎﻣﺎڵ‬ ‫ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣﻤﺎن ﻋەزﯾﺰ ﺑەڕێﻮەﺑەری‬ ‫ﮔﺸﺘﯿﯽ ﮔﻮﻣﺮﮔﯽ ھەرێﻢ‪ ،‬ﺑﯚ ”وﺷە“‪،‬‬

‫ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوە ﻛــﺮد‪ ،‬دوای ﻧﯿﮕەراﻧﯽ‬ ‫ﺷــﯚﻓێﺮان و ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾﺎن ﻟەﮔەڵ‬ ‫ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ ﺧﺎڵە ﺳﻨﻮوری‬ ‫و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێــﻢ‪،‬‬ ‫ﺑەﻧﻮوﺳﺮاوێﻚ ﻛە ﺋﺎراﺳﺘەی ﺳەرﺟەم‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔﻮﻣــﺮگ ﻟــە ﺧﺎڵــە ﺳــﻨﻮورﯾﯿە‬ ‫ﻛــﺮدووە‪،‬‬ ‫ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــەﻛﺎن‬ ‫ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺳــەرﺟەم ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ )‪(COC‬ﯾﺎن راﮔﺮﺗﻮوە‪.‬‬ ‫ﺋــەو دەڵــێ‪” ،‬ﭘێﺸــﺘﺮ ﺋــەو‬ ‫ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻧە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯿﺎن ھەﺑﻮوە‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێــﻢ‪،‬‬ ‫ﺑــە‪‬م ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿــﺎن راﮔﯿــﺮاوە‬ ‫و ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن ﺗــﺎزە‬ ‫ﻧەﻛﺮاوەﺗەوە“‪.‬‬


‫ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺳەﺗﺎن ﻣﻠﯿﯚن‬ ‫دۆﻻر ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺑەن‬

‫زەﯾﺘــﻮون ﻋەﺑــﺪو‪ ‬ﺑــەدەم‬ ‫ﻛەﻧﮕﺮﻛﺮدﻧەوە ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ‪،‬‬ ‫”ھەر ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی دەرﻛەوﺗﻨﯽ‬ ‫ﮔﮋوﮔﯿﺎی ﺑەھﺎرﯾﯿەوە روو ﻟە ﭼﯿﺎ‬ ‫دەﻛەﯾﻦ و ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺧﻮاردﻧﯽ‬ ‫ﺧﯚﻣــﺎن ﮔﮋوﮔﯿــﺎی ﺑەھﺎرﯾﯽ ﻛﯚ‬ ‫دەﻛەﯾﻨەوە“‪.‬‬ ‫ھەر ﻟــە دەوروﺑــەری زەﯾﺘﻮون‪،‬‬ ‫ﭼەﻧــﺪان ژن و ﭘﯿــﺎوی ﺗــﺮ‬ ‫ﻟــە ﺷــﺎﺧەﻛﺎﻧﯽ ھەوراﻣﺎﻧــﺪا‪،‬‬ ‫ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﮔﮋوﮔﯿﺎ‬ ‫ﺑەھﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﻦ‪ ،‬ھەﻧﺪێــﻚ ﻟەوان‬ ‫ﺗەﻧﯿﺎ ﺟﯚرێﻚ و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﻟە ھەﻣﻮو‬ ‫ﺋەو ﺟﯚرە ﮔﮋوﮔﯿﺎﯾﺎﻧە ﻛﯚ دەﻛەﻧەوە‬ ‫ﻛە ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺧﻮاردن ﺑەﻛﺎر‬ ‫دەھێﻨﺮێﻦ‪.‬‬ ‫زەﯾﺘﻮون دەڵێ‪” ،‬ﻟەم ﺷــﺎﺧﺎﻧەی‬ ‫ﺋێﻤە ﭼەﻧــﺪان ﮔﮋەﮔﯿــﺎی وەك‬ ‫ﺳــﻮورە ﺑﻨەﻛە ﺳﻮور دەﻛﺮێﺘەوە‪،‬‬

‫ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫وﺷە‪ /‬ھەوراﻣﺎن‪-‬‬ ‫ﺷەﻓﯿﻖ ﺑﺎﻧﯽ ﺷﺎری‬ ‫ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟە ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ھەوراﻣﺎن‪ ،‬ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ‬ ‫ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﮔﮋوﮔﯿﺎی ﺑەھﺎرﯾﯽ‬ ‫روو ﻟە ﺷــﺎخ و ﭼﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە‬ ‫دەﻛەن‪ .‬ﻟــەو وەرزەدا ﮔﮋوﮔﯿﺎی‬ ‫ﺑەھﺎری‪ ،‬ﺑﻮوەﺗە ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ‬ ‫داھﺎت ﺑﯚ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻟە ﺧەڵﻚ‪.‬‬

‫ﺑەﮔﻮێﺮەی داﺗﺎﻛﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺎر و‬ ‫ﻛﺎروﺑﺎری ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ‬ ‫ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ﻟە ﺳــﺎڵﯽ‬ ‫‪ 2007‬ﺑــەدواوە ھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺮێﻜﺎری‬ ‫ﺑﯿﺎﻧــﯽ ﻟــە رێﮕــەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗەوە ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە‪.‬‬ ‫ﭘێﺸــﺘﺮ ‪ 151‬ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ھێﻨﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﺮێــﻜﺎری ﺑﯿﺎﻧــﯽ ﻟــە ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻣﯚڵەﺗﯿﺎن وەرﮔﺮﺗﺒﻮو‪،‬‬ ‫ﺑــە‪‬م ‪ 39‬ﻟــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن‬ ‫ﺑەھــﯚی ﭘێﺸــێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣەرﺟــە‬ ‫ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧەوە‪ ،‬ﻣﯚڵەﺗەﻛﺎﻧﯿــﺎن‬ ‫ھەڵﻮەﺷــێﻨﺮاوﻧەﺗەوە و ‪112‬‬ ‫ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺗﺮ ﻣﺎوﻧەﺗەوە‪.‬‬ ‫داﺗﺎﻛﺎﻧــﯽ وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎر رووﻧﯽ‬ ‫دەﻛەﻧــەوە‪ ،‬ﺗــﺎ ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ ‪2016‬‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ‪ 34‬ھەزار و ‪ 500‬ﻛﺮێﻜﺎری‬ ‫ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا‬ ‫ﺑــە ﻓەرﻣــﯽ ﻣﯚڵەﺗــﯽ ﻣﺎﻧــەوە و‬ ‫ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿﺎن وەرﮔﺮﺗﻮوە‪ ،‬ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا‬ ‫ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺳــﺎ‪‬ﻧﯽ ‪2015 - 2014‬دا‬

‫‪13‬‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (183‬ﭼﻮارﺷەم‪2017/ 4/ 26 ،‬‬

‫وﺷە‪ /‬ھەوﻟێﺮ‪ -‬رێﺒﯿﻦ‬ ‫ﺑەھــﯚی ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ھــەزاران‬ ‫ﻛﺮێــﻜﺎری ﺑﯿﺎﻧــﯽ ﻟــە ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا‪ ،‬ﺳــﺎ‪‬ﻧە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ‬ ‫زەﺑــەﻻح دەﭼێﺘــە دەرەوەی‬ ‫ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە‪ ،‬ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﺎﺑﻮوری رای دەﮔەﯾەﻧﻦ‪ ،‬ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﻛﺮێﻜﺎری ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑەو ﻗەﺑﺎرەﯾە‪ ،‬ﺟﮕە‬ ‫ﻟــە ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوەی دەرﻓەﺗﯽ ﻛﺎر‬ ‫ﻟە ﺑــەردەم ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯽ‪،‬‬ ‫زﯾﺎن ﺑە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ‬ ‫دەﮔەﯾەﻧێﺖ‪.‬‬

‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‬

‫ﺳەرووی ‪ 18‬ھەزار ﻛﺮێﻜﺎری ﺑﯿﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔەﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪.‬‬ ‫دەﺳــﺘەی ﻣﺎﻓــﯽ ﻣــﺮۆڤ ﻟــە‬ ‫ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە رێﮕەی‬ ‫راﭘﺮﺳــﯿﯿەﻛەوە ﻛە ﻟــە رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﺑﯿﺎﻧــﯽ ﻟــە ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ داوە‪ ،‬ﺋەوەی‬ ‫دەرﺧﺴــﺘﻮوە ﻛە رێﮋەی ‪% 23‬ی‬ ‫ﻛﺮێــﻜﺎران ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﻧێﻮان‬ ‫‪ 200-300‬دۆﻻرە‪ ،‬رێﮋەی ‪% 32‬ی‬ ‫ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﺑﯿﺎﻧــﯽ ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﻟە ﻧێــﻮان ‪ 300-400‬دۆﻻر‪ ،‬رێﮋەی‬ ‫‪% 8‬ی ﻛﺮێــﻜﺎران ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﻟــە ﻧێــﻮان ‪ 400-500‬دۆﻻر و‬ ‫رێـــﮋەی ‪% 18‬ی ﻛﺮێﻜﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟــە ﻧێﻮان ‪500-600‬‬ ‫دۆﻻر و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە‬ ‫‪ 600‬ﺗﺎ ھەزار دۆﻻری ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەﯾە‪.‬‬ ‫ﭘێﺸﺘﺮ ﻣﺤەﻣەد ھﺎودﯾﺎﻧﯽ وەزﯾﺮی‬ ‫ﻛﺎر و ﻛﺎروﺑــﺎری ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿــﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪﺑﻮو‪ ،‬ﻟە ﺳﺎڵﯽ‬ ‫راﺑــﺮدوودا ﺗەﻧﯿﺎ ﭘێﻨﺞ ھەزار و ‪154‬‬ ‫ﻛﺮێﻜﺎری ﺑﯿﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە‪ ،‬ﺋەوەش ﺑەراورد ﺑە‬ ‫ژﻣﺎرەی ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻟە ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ‬ ‫ﭘێﺸﺘﺮدا داﺑەزﯾﻨﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە‪.‬‬ ‫ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺳەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ‬ ‫ﻛﺎر‪ ،‬ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ و‬ ‫راﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧەوە‪ ،‬ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ‬ ‫زۆر ﻟە ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە دەﺳﺖ‬ ‫داوە و ﺑــﯚ و‪‬ﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن‬ ‫ﮔەڕاوﻧەﺗەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟە ﺋێﺴﺘەﺷــﺪا‬ ‫ﻟە ﻧێﻮان ‪ 10-15‬ھــەزار ﻛﺮێﻜﺎری‬

‫ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻛﺎر‬ ‫دەﻛەن‪ .‬ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﯾە ﺋەﮔەر‬ ‫ﻛﺮێﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەی ‪ 15‬ھەزار ﻛﺮێﻜﺎری‬ ‫ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑــە ‪ 400‬دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ‬ ‫ﺑﯚ ھەر ﻛﺮێﻜﺎرێﻚ داﺑﻨﺮێﺖ‪ ،‬ﻛەواﺗە‬ ‫ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﺷەش ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر و ﺳﺎ‪‬ﻧە‬ ‫‪ 72‬ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ‬ ‫ﻟە رێﮕــەی ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەوە‬ ‫دەﭼێﺘــە دەرەوەی ھەرێﻤــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە‪ ،‬ﺋەﮔەر ﺋەو ﺑڕەﭘﺎرەﯾە‬ ‫ﺑەﺳەر ‪ 10‬ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو داﺑەش‬ ‫ﺑﻜﺮێﺖ‪ ،‬دەﮔﺎﺗە ‪ 720‬ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻری‬ ‫ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ و ﺋەوەش ﺑڕێﻜﯽ زەﺑەﻻح‬ ‫ﭘێﻚ دێﻨێﺖ‪.‬‬ ‫ﭘێﺸﺘﺮ دەﺳــﺘەی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟە‬ ‫ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داوای داﻧﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳــﻨﻮورێﻜﯽ ﺑﯚ ھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ‬ ‫ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻛﺮد ﺑﻮو‪ ،‬ﻟەو رواﻧﮕەﯾەوە ﻛە‬ ‫ﺷﻮێﻨەواری ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری‬ ‫ﺧﺮاپ ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا‬ ‫دروﺳﺖ دەﻛەن‪.‬‬

‫ﻣﺤەﻣەد ﮔﯚﻣەﺷــﯿﻨﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی‬ ‫دەﺳﺘەی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﯚ ”وﺷە“ی‬ ‫دووﭘــﺎت ﻛــﺮدەوە‪” ،‬ھﺎﺗﻨــﯽ ﺑە‬ ‫ﻟێﺸــﺎوی ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﺑﯿﺎﻧــﯽ ﺑﯚ‬ ‫ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ھــەم‬ ‫دەرﻓەﺗﯽ ﻛﺎر ﻟە ﺑەردەم ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ‬ ‫ﺧﯚﻣﺎڵــﯽ ﺑەرﺗەﺳــﻚ دەﻛﺎﺗەوە و‬ ‫ھەﻣﯿــﺶ ﻛﯚﻣەڵێــﻚ دەرﻛەوﺗﯽ‬ ‫ﺧﺮاﭘﯽ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ ﺑەدوای ﺧﯚﯾﺪا‬ ‫دێﻨێﺖ“‪.‬‬ ‫زۆرﯾﻨــەی ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﺑﯿﺎﻧــﯽ ﻟە‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا وەك ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری‬ ‫ﻣﺎ‪‬ن و ﻛﺮێﻜﺎری ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﻛﺎر‬ ‫دەﻛەن‪ ،‬زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻧﯿﻮەی ﻛﺮێﻜﺎرەﻛﺎن‬ ‫ﻟە رەﮔەزی ﻣێﯿﯿﻨەن‪.‬‬ ‫ﮔﯚﻣەﺷﯿﻨﯽ دەڵێ‪” ،‬ﻟەو رواﻧﮕەﯾەوە‬ ‫دەﺳــﺘەی ﻣﺎﻓــﯽ ﻣــﺮۆڤ داوای‬ ‫ﺳﻨﻮورداﻧﺎﻧﯽ ﺑﯚ ھێﻨﺎﻧﯽ ھەڕەﻣەﻛﯽ‬ ‫ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻛﺮدووە“‪.‬‬ ‫ﺳەرەڕای ﺋەوەی ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی‬ ‫داراﯾــﯽ و وەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ‬

‫وەﺑەرھێﻨــﺎن و ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری‪،‬‬ ‫ژﻣــﺎرەی ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﺑﯿﺎﻧــﯽ ﻟە‬ ‫ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻟە ﻛﻮرﺗﯽ‬ ‫داوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺋەو‬ ‫ژﻣﺎرەﯾە ھێﺸﺘﺎ ﺑە ”ﮔەورە“ دەﺑﯿﻨﻦ‪.‬‬ ‫ﻣﺤەﻣــەد ﻋەﻟﯽ ﺷــﺎرەزای ﺑﻮاری‬ ‫ﺋﺎﺑﻮوری ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە‪،‬‬ ‫”دەﺑێﺖ ﺣﻜﻮوﻣەت دەرﻓەﺗﯽ ﻛﺎر ﺑﯚ‬ ‫ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯽ ﻣﺴﯚﮔەر ﺑﻜﺎت‪،‬‬ ‫ﻟــەو رواﻧﮕەﯾەوە ﻧﺎﺑێــﺖ رێﮕە ﺑەو‬ ‫ﻟێﺸﺎوەی ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑﺪرێﺖ‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ﺋــەو ﺣﺎڵەﺗە ھــەم ھەﻟﯽ‬ ‫ﻛﺎری ﻛەم ﻛﺮدووەﺗەوە و ھەﻣﯿﺶ‬ ‫ﺑەھﯚﯾــەوە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر دەﭼێﺘە‬ ‫دەرەوە‪ ،‬ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەوە ﺋەﮔەر‬ ‫ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯽ ﺑەﮔەڕ ﺑﺨﺮێﻦ‪،‬‬ ‫ﭘﺎرەﻛــە ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا‬ ‫دەﺧﻮﻟێﺘەوە“‪.‬‬ ‫ﻛﺮێــﻜﺎری ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻟــە ﻧﺰﯾﻜەی ‪50‬‬ ‫و‪‬ﺗــﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎوە ﺑــﯚ ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﺎﺗﻮون‪ ،‬ﻧﯿﭙﺎڵﯿﯿەﻛﺎن‬

‫ﻟە ﭘﻠــەی ﯾەﻛەﻣــﺪان و ﺑەدوای‬ ‫ﺋەواﻧﯿﺸﺪا ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﺋەﻧﺪەﻧﻮوﺳﯿﺎ‪،‬‬ ‫ھﯿﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻠﯿﭙﯿــﻦ‪ ،‬ﺟﯚرﺟﯿﺎ و ﭼﯿﻦ و‬ ‫و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ دێﻦ‪.‬‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ‪” ،‬ﺋێﺴــﺘە ﻛە ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رووﺑەڕووی ﺗەﻧﮕﮋەی‬ ‫داراﯾــﯽ ﺑﻮوەﺗــەوە‪ ،‬ﻟەﻻﯾــەك‬ ‫داﻣەزراﻧﺪن ﻟــە ﻛەرﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯽ‬ ‫راﮔﯿــﺮاوە و ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗﺮ ﻛەرﺗﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒــەت رووەو ﭘﻮوﻛﺎﻧەوە ﭼﻮوە و‬ ‫ھەﻟﯽ ﻛﺎری ﺗێﺪا ﻛــەم ﺑﻮوەﺗەوە‪،‬‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻣﯚڵەﺗﯽ ھﯿﭻ ﻛﺮێﻜﺎرێﻜﯽ‬ ‫ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻧﻮێ ﻧەﻛﺮێﺘەوە“‪.‬‬ ‫ﻟەﭘﺎڵ ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری‬ ‫ﻣــﺎ‪‬ن و ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﻟــە‬ ‫رێﮕــەی وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە‬ ‫ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺸــەوە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ‬ ‫زۆر ﻟە ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ‬ ‫ﻛﺎرﻛــﺮدن ﻟە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە‪.‬‬ ‫ھێﻨﺮاوﻧەﺗــە‬ ‫وەزارەﺗەﻛە ﻟە ‪2014‬دا ژﻣﺎرەی ﺋەو‬

‫ﻛﺮێﻜﺎرە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﺎﻧەی ﺑە ﺳــەرووی‬ ‫ﭼﻮار ھــەزار و ‪ 600‬ﻛﺮێﻜﺎر دﯾﺎری‬ ‫ﻛﺮدووە‪ .‬ﺋەوان ﺑەھﯚی ﺳﺮوﺷــﺘﯽ‬ ‫ﻛﺎرەﻛەﯾﺎﻧەوە‪ ،‬ﻣﻮوﭼەﯾەﻛﯽ ﺑەرزﺗﺮ‬ ‫وەردەﮔﺮن ﻛــە ﻟە ﺧﺎﻧەی ھەزاران‬ ‫دۆﻻر دەوەﺳﺘێﺖ‪.‬‬ ‫ﺑەھﯚی ﺳﺴﺘﺒﻮوﻧﯽ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧەوﺗەوە‪ ،‬ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟە ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ‬ ‫ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﻧەوت ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﻟە دەﺳــﺖ داوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەﮔەر ﺋەو‬ ‫ژﻣﺎرەﯾە ﻧﯿﻮەی ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯿﺶ‬ ‫ﺑێﺖ‪ ،‬ھێﺸــﺘﺎ دوو ھەزار ﻛﺮێﻜﺎری‬ ‫ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻟــە ﻛەرﺗﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻛﺎر دەﻛەن‪.‬‬ ‫ﺋەﮔەر ﺑﯚ ھــەر ﻛﺮێﻜﺎرێﻜﯽ ﻛەرﺗﯽ‬ ‫ﻧــەوت ﻣﻮوﭼەﻛەی ﺗەﻧﯿــﺎ ھەزار‬ ‫دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ داﺑﻨﺮێﺖ وەك‬ ‫ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻣﻮوﭼــە‪ ،‬ﺋەوە‬ ‫ﺳﺎ‪‬ﻧە ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن دۆﻻری ﺗﺮ ﻟە رێﮕەی‬ ‫ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧــﯽ ﻛەرﺗﯽ ﻧەوﺗەوە‬ ‫دەﭼێﺘە دەرەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە‪.‬‬

‫ڕووﺳﻘە‪ ،‬ھﺎز ﻛە ﻟێ دەﻧﺮێﺖ وەك‬ ‫ﺷــﻠە‪ ،‬ﭘﺴــڵ دەﻛﺮێﺘە دۆﺧەوا‪،‬‬ ‫ﺧﻮژە ﻛە دەﻛﺮێﺘە ﺷﻠە‪ ،‬ﺳێﺮاﻧە ﻛە‬ ‫ﺳﻮور دەﻛﺮێﺘەوە‪ ،‬ﭘﯿﭽﻚ ﻛە وەك‬ ‫ﺳەوزە ﻟەﮔەڵ ﭼێﺸﺖ دەﺧﻮرێﺖ‬ ‫و دەﻛﺮێﺖ ﺑە ﻛەﻻﻧەﯾﺶ ﻟەﺟﯿﺎﺗﯽ‬ ‫ﭘﯿﺎز‪ ،‬ﺟﮕە ﻟەوە ﻗﺎرﭼﻜﻤﺎن ھەﯾە‬ ‫ﻛە ﻟە ﺑــﺎزاڕدا ﻧﺮﺧەﻛەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە‬ ‫ﻧﺮﺧﯽ ﻛﯿﻠﯚﯾەك ﮔﯚﺷــﺘە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﻟەﻻی زۆرﺑــەی ﺧەڵﻚ ﺑە ﻟەزەﺗە‪،‬‬

‫ﻗﺎرﭼﻜــﯽ ھەوراﻣﺎن ﻟــە ھەﻣﻮو‬ ‫ﺷﻮێﻨێﻚ ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕە“‪.‬‬ ‫ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﻣﺤەﻣەد ﻛﺎری ھێﻨﺎن‬ ‫و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺋەو ﮔﯿﺎ ﺑەھﺎراﻧەﯾە‪،‬‬ ‫ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ‪” ،‬ﻟە ﺳەرەﺗﺎی‬ ‫ھەﻣﻮو ﺑەھﺎرێﻜــﺪا ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی‬ ‫ﮔﮋوﮔﯿﺎی ﺑەھﺎری دەﻛەﻣە ﭘﯿﺸە‪،‬‬ ‫ﭘــﺎش ھێﻨﺎﻧــەوەی ﮔﮋوﮔﯿﺎﯾەﻛە‬ ‫ﻟــە ﺑــﺎزاڕدا دەﯾﻔﺮۆﺷــﯿﻨەوە و‬ ‫دووﻛﺎﻧﺪارەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑە ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎﻧﯽ‬

‫دەدەن“‪.‬‬ ‫ﺋەو دەڵــێ‪” ،‬ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی‬ ‫داراﯾﯿﯿــەوە‪ ،‬ﺋێﺴــﺘە زۆر ﻛەس‬ ‫رووﯾﺎن ﻟە ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﮔﮋوﮔﯿﺎی‬ ‫ﺑەھﺎرﯾــﯽ ﻛﺮدووە ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ‬ ‫ﭘەﯾﺪاﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺎرەﯾەك“‪.‬‬ ‫زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ‪” ،‬زۆرﺗﺮﯾﻨــﯽ ﺋەو‬ ‫ﮔﮋوﮔﯿﺎﯾﺎﻧەی ﻛﯚﯾــﺎن دەﻛەﻣەوە‬ ‫ﻟە ﺑەڕەزا‪ ،‬ﭘﯿﭽﻚ‪ ،‬ڕێﻮاس‪ ،‬ﻗﺎرﭼﻚ‪،‬‬ ‫ﮔەﺑڵە‪ ،‬ﺳﻮورەﺑﻨە‪ ،‬ڕووﺳﻘە ﺧﻮژە‬

‫و ﭼەﻧﺪ ﮔﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﭘێﻚ دێﻦ‪ ،‬ﺋەو‬ ‫ﮔﯿﺎﯾﺎﻧەش ﻟە ﺷﻮێﻨە ﺳەﺧﺘەﻛﺎن‬ ‫زﯾﺎﺗــﺮ ھــەن ھەﻣﻮو ﻛەﺳــێﻚ‬ ‫ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﭘێﯿــﺎن ﺑﮕﺎت‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ﺑەڕەزا ﻛە ﺋەوەﻧﺪەی ﺗﺎﺷەﺑەردە و‬ ‫ﺷﻮێﻨﯽ ﺳەﺧﺘﯽ ﺷﺎﺧەﻛﺎﻧەﻛﺎﻧەوە‬ ‫ﺳەوز دەﺑێﺖ“‪.‬‬ ‫ﺟەﻣــﺎل ﻣەوﻟــﻮود ﻟە ﺑــﺎزاڕی‬ ‫ﺷــﺎرەدێﯽ ﺧﻮرﻣــﺎڵ دووﻛﺎﻧﺪارە‬ ‫و ﻛڕﯾــﺎری ھەﻣﻮو ﮔﯿﺎ ﺑەھﺎرﯾﯽ و‬

‫ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧە‪ ،‬ﺋەو ﺑە ”وﺷە“‬ ‫دەڵــێ‪” ،‬رۆژاﻧە ﻣﺎﻣەڵــە ﺑەم ﮔﯿﺎ‬ ‫ﺑەھﺎرﯾﯿﺎﻧــەوە دەﻛــەم ﻛە ﭼەﻧﺪ‬ ‫ﻛڕﯾﺎرێﻜﻢ ھەﯾە و ﻟە ﺷــﺎﺧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ھەوراﻣﺎن و ﺳﻮرێﻦ ﺑﯚم دێﻨﻦ“‪.‬‬ ‫ﻣەوﻟــﻮود دەڵێ‪” ،‬ﺑەﭘێــﯽ زۆر و‬ ‫ﻛەﻣــﯽ ﮔﯿﺎﻛﺎن ﻧــﺮخ دەﮔﻮڕێﺖ‪،‬‬ ‫ھەروەك ﻛﺎﺗەﻛەﺷــﯽ ﻛﺎرﯾﮕەری‬ ‫ھەﯾە‪ ،‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺷﻮﺑﺎت‬ ‫ﻛەﻧﮕﺮ ﻛﯿﻠﯚی ﺑە دوو ھەزار و ‪500‬‬

‫دﯾﻨﺎر ﺑﻮو‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﻟە ﻣﺎﻧﮓ ﺋﺎدار و‬ ‫ﻧﯿﺴﺎن دادەﺑەزێﺖ ﺑﯚ ھەزار دﯾﻨﺎر‬ ‫و ﻛەﻣﺘﺮﯾﺶ“‪.‬‬ ‫ﺋــەو ﻓﺮۆﺷــﯿﺎرەی ﮔﮋوﮔﯿــﺎ‬ ‫ﺑەھﺎرﯾﯿەﻛﺎن رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗەوە‪،‬‬ ‫ﻛﯿﻠﯚی ﮔەﺑڵە ﺑە ﺳێ ھەزار دﯾﻨﺎر‬ ‫دەﻛڕێﺖ و ﺑە ﺳــێ ھەزار و ‪500‬‬ ‫دﯾﻨﺎر دەﯾﻔﺮۆﺷــێﺘەوە‪ ،‬ﻛەﻧﮕﺮ ﺑە‬ ‫ھەزار و ‪ 500‬دﯾﻨﺎر و ﺑە دوو ھەزار‬ ‫دﯾﻨﺎر دەﯾﺪاﺗەوە‪ ،‬دەﺳــﻜﯽ ﺑەڕەزا‬ ‫ﺑە ‪ 400‬دﯾﻨــﺎر دەﻛڕێﺖ و ﺑە ‪500‬‬ ‫دﯾﻨﺎر دەﯾﻔﺮۆﺷــێﺘەوە‪ ،‬رێﻮاس ﺑە‬ ‫ھەزار و ‪ 500‬دﯾﻨﺎر و ﺑە دوو ھەزار‬ ‫دﯾﻨــﺎر دەﯾﻔﺮۆﺷــێﺘەوە‪ ،‬ﭘﯿﭽﻚ‬ ‫ﻛە ﻟــە ﮔﮋوﮔﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﮔﺮاﻧﺘﺮە‬ ‫و ﻛﯿﻠــﯚی ﺑە ﭘێﻨﺞ ھــەزار دﯾﻨﺎر‬ ‫دەﻛڕێﺖ و ﺑە ﺷەش ھەزار دﯾﻨﺎر‬ ‫دەﯾﻔﺮۆﺷێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﺋــەو دووﻛﺎﻧﺪارەش ﺑــﺎس ﻟەوە‬ ‫دەﻛﺎت ﻛــە ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻟەﺳــەر ﺑــﺎزاڕی‬ ‫ﮔﮋوﮔﯿﺎی ﺑەھﺎرﯾﯽ داﻧﺎوە و دەڵێ‪،‬‬ ‫”ﻟەﻻﯾەك ﭘﺎرە ﻧﯿﯿە و ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ‬ ‫ﺑەھﯚی ﺑێ ﭘﺎرەﯾﯿﯿەوە زۆر ﺧەڵﻚ‬ ‫ھەر ﺧﯚﯾــﺎن دەﭼــﻦ ﮔﮋوﮔﯿﺎی‬ ‫ﺑەھﺎرﯾــﯽ ﻛــﯚ دەﻛەﻧــەوە و ﻟە‬ ‫ﺑﺎزاڕدا ﻧﺎﯾﻜڕن‪ ،‬ھەﻣﻮو ﺋەواﻧە وای‬ ‫ﻛﺮدووە ﺑﺎزاڕی ﮔﮋوﮔﯿﺎی ﺑەھﺎرﯾﯽ‬ ‫ﻛﺰ ﺑﺒێﺖ“‪.‬‬

‫ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎن ﺑﯚ ﮔﮋوﮔﯿﺎی ﺑەھﺎرﯾﯽ روو‬ ‫ﻟە ﭼﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ھەوراﻣﺎن دەﻛەن‬


‫ﺗﺎﯾﺒەت‬

‫ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫‪14‬‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (183‬ﭼﻮارﺷەم‪2017/ 4/ 26 ،‬‬

‫داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﻛﻮرد ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻮوەﺗەوە‬ ‫ﺗﻮێﮋەرێﻜﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯽ‪:‬‬

‫ﭼﻮار ﻗــەوارەی ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻟە ﺑــەردەم داھﺎﺗﻮوی‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻟەﮔەڵ‬ ‫و‪‬ﺗە ھەرێﻤﯿﯿەﻛﺎن‪ ،‬ﺧﯚﯾﺎن ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﯾەك ﺑﻦ‬ ‫ﺷﯿﻜﺎرﯾﯽ‪ /‬ﻛﻮردۆ ﺷﺎﺑﺎن‬ ‫و‪‬ﺗﺎﻧــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ‬ ‫ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ڕۆژﺋﺎوای ﺋﺎﺳﯿﺎ‪،‬‬ ‫ﻣﯿﺴــڕ ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﺋەﻓەرﯾﻘــﺎ‪ ،‬ﻟەﮔــەڵ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و‬ ‫ﺋێﺮان‪ ،‬ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ‬ ‫ﭘێﻚ دێﻨﻦ‪ ،‬ھەﻧﺪێــﻚ ﺟﺎرﯾﺶ‬ ‫دەﺳــﺘەواژەﯾەﻛﯽ ﺗــﺮ ﺑــﺎس‬ ‫دەﻛﺮێ ﻛــە ﭘێــﯽ دەﮔﻮﺗﺮێ‪،‬‬ ‫”ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﮔەورە“‬ ‫ﻛە ﺗــەواوی و‪‬ﺗﺎﻧــﯽ ﻛەﻧﺪاو‪،‬‬ ‫دەرﯾﺎی ﻋەرەب‪ ،‬دەرﯾﺎی ﺳﻮور‬ ‫و ﺧﻮارەوەی دەرﯾﺎی ﻧﺎوەڕاﺳﺖ‬ ‫ﭘێﻚ دێﻨﻦ‪.‬‬ ‫ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯽ ﮔــﯚی زەوی‬ ‫ﭘێﻮەﺳﺘە ﺑە ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯽ ﺋەم‬ ‫ﻧﺎوﭼەﯾەوە ﻛە ﻧﺰﯾﻜﯽ ﻧﯿﻮ ﻣﻠﯿﺎر‬ ‫ﺧەڵﻜﯽ ﻟــێ دەژی و ﺑەﺳــەر‬ ‫زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ‪ 25‬و‪‬ت داﺑــەش‬ ‫ﻛﺮاون‪ ،‬ھەﻣﯿﺸــە ﺳەرﭼﺎوەی‬ ‫ﻛێﺸــەﻛﺎن ﺑﻮوە و ﻣێﺰی ﺗﺎوڵە‬ ‫ﯾﺎن ﻣێﺰی ﺷەﺗڕەﻧﺠﯽ ﯾﺎرﯾﻜەرە‬ ‫ﮔەورەﻛﺎﻧــﯽ وەك ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ‪،‬‬ ‫ڕووﺳﯿﺎ‪ ،‬ﺋەوروﭘﺎ ﺑﻮوە‪ ،‬ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ‬ ‫و‪‬ت ﻟەم ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘە‪،‬‬ ‫ﺋەوەﯾﺎﻧــە ﻛــە ﺗﻮاﻧﯿﺒێﺘــﯽ‬ ‫ﻟﯚژﯾﻜﯽ ھێــﺰی ﺋەو زﻟﮫێﺰاﻧە ﻟە‬ ‫ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺧﯚی ﻛﯚ ﺑﻜﺎﺗەوە‪،‬‬ ‫ﺳــﻨﻮورەﻛەی ﭘﺎرێﺰراو ﺑﻜﺎت ﻟە‬ ‫ھەر ھەڕەﺷــەﯾەﻛﯽ دەرەﻛﯽ و‬ ‫ﻟە ﻧــﺎوەوەش ھەم ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﯽ‬ ‫ﺑەھێﺰی ھەﺑێ‪ ،‬ھــەم ﻧەﯾەڵێ‬ ‫ﺑﺒێﺘە ﺳەرﭼﺎوەی ﮔەﺷەﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺗﯿﺮۆر‪.‬‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ھەر ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺗەﻣﺎﺷــﺎی ﺑﻜــەی‪ ،‬ﻛەوﺗﻮوەﺗە‬ ‫ﭼەﻗــﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەم‬ ‫ﻧﺎوﭼەﯾە‪ ،‬وەك ﭼﯚن زﻟﮫێﺰەﻛﺎن‬ ‫ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوەی ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯿﺎن‬ ‫دێﻨﻨە ﺋێﺮە‪ ،‬و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯿﺶ دەﯾﺎﻧــەوێ ﻟە‬ ‫ﺧﯚﯾــﺎن دووری ﺑﺨەﻧەوە و ﺑە‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻻوازﺗﺮﯾﻦ و‪‬ﺗﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺴﭙێﺮن ﻛە ﻋێﺮاق و ﺳﻮورﯾﺎﯾە‪.‬‬ ‫ﭼــﯽ دەﺑــێ ﺋەﮔــەر ﭼــﻮار‬ ‫ﭘﺎرﭼەﻛەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾەﻛﯿﺎن‬ ‫ﮔــﺮت‪ ،‬ﻛەواﺗە ﺋەو ﻛێﺸــﺎﻧە ﻟە‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دوور دەﻛەوﻧەوە و‬ ‫ﺋەو ﭼﺎڵەی ھەڵﯿــﺎن ﻛەﻧﺪووە‪،‬‬ ‫ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ ﺗــێ دەﻛــەون‪ ،‬ﺋەی‬ ‫ﭼﯽ دەﺑێ ﺋەم ﭼﻮار ﭘﺎرﭼەﯾەی‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾەك ﻧەﮔﺮن‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﭼﻮار ﻗەوارەی ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﯾﺎن‬ ‫ﻧﯿﻮﭼە ﺳــەرﺑەﺧﯚ داﻣەزرێﻨﻦ‬

‫ﻛــە ﻛێﺸــە ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛﺘــﺮ‬ ‫دروﺳــﺖ ﻧەﻛەن؟ ﭘﺴــﭙﯚڕاﻧﯽ‬ ‫ﺟﯿﯚﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﺑە دووری ﻧﺎزاﻧﻦ‬ ‫و دەﺳــﺘەواژەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﯿﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﭘێﻚ ھێﻨــﺎوە و ﻧﺎوﯾﺎن ﻟێ ﻧﺎوە‪،‬‬ ‫ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﺑﭽﻮوك‪،‬‬ ‫ﯾــﺎن ”ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ‬ ‫ﻛﻮرد“‪.‬‬ ‫ﺧەوﻧێﻜﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﻟە ڕاﺳﺘﯽ‬ ‫ﺳــﯿﮫﺮۆن ﺋﺎل ﻛە ﭘﺴــﭙﯚڕێﻜﯽ‬ ‫زاﻧﺴــﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧە‪ ،‬ﻟــە‬ ‫ﺑﺎﺑەﺗێﻜﯽ ﺷــﯿﻜﺎرﯾﺪا ﺑﯚ ”ﺋﯚﭘﻦ‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ“‪ ،‬ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯿﯽ‬ ‫دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ڕۆژھە‪‬ﺗــﯽ‬ ‫ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﻛﻮرد ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﺑە‬ ‫ﻧﺰﯾﻚ دەزاﻧێ و دەڵێ ”ڕووداوی‬ ‫ﺳــﻮوﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﺎ‪‬ی ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﻛە ﺋــﺎ‪‬ی ﻓەرﻣﯿــﯽ ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗە ﻟە ﺷﺎری‬ ‫ﻋﺎﻣــﻮودا ﻟە ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ ﯾەﻛەم‪/‬‬ ‫دﯾﺴــێﻤﺒەری ‪ 2016‬ﻟەﻻﯾەن‬ ‫ﯾەﭘەﮔــەوە‪ ،‬ﻛێﺸــەی ﻗﻮوڵﯽ‬ ‫ﻧێــﻮان ھێــﺰە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن‬ ‫ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت‪ ،‬ﺑە‪‬م ڕووداوی‬ ‫ھەڵﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎ‪‬ی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﻟــە داﻣــەزراوە ﻓەرﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛەرﻛــﻮوك ﻛــە ھەﻣــﻮو‬ ‫ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯿﺎن ﻛﺮد‪ ،‬ﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ دا‬ ‫ھەﻣﯿﺸــە دەرﻓەﺗێﻚ و ھێڵێﻚ‬

‫ھەﯾە ﻛــﻮرد ﯾەﻛﺪەﻧﮓ ﺑێ‪ ،‬ﺋەم‬ ‫ﯾەﻛﺪەﻧﮕﯿﯿــەش دەﯾﺎﻧﻜﺎت ﺑە‬ ‫ﯾﺎرﯾﻜەر ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا ﻧەك ﯾﺎری‬ ‫ﭘێﻜﺮاو“‪.‬‬ ‫دﻛﺘﯚر ﺳــﯿﺮھﯚن ﺋﺎل دﻛﺘﯚرای‬ ‫ﻟــە زاﻧﺴــﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن‬ ‫ھەﯾــە و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﺑەﺷــﯽ‬ ‫ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ و‬ ‫زاﻧﺴــﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧە ﻟــە‬ ‫زاﻧﻜــﯚی ”ﺋەزﻣﯿﺮ“ ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪،‬‬ ‫ھەﻣﯿﺸــە وﺗﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﻟەﻻﯾەن‬ ‫ڕۆژﻧﺎﻣە ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎوە‪،‬‬ ‫وەك ”ﻟﯚﻣﯚﻧــﺪ“ی ﻓڕەﻧﺴــﯽ و‬ ‫داﻣــەزراوەی ”ﻛﺎرﻧﯿــﮓ“ی ﺑﯚ‬ ‫ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ”ﺗﺎﯾﻢ“ی ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯽ و‬ ‫ﭼەﻧﺪان ﺷﻮێﻨﯽ ﺗﺮ ﺑﺎﯾەﺧﯽ ﭘێ‬ ‫دەدرێ‪.‬‬ ‫”وﺷــە“ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﭘێﻮە ﻛﺮد ﺑﯚ‬ ‫ﺋــەوەی ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨﯽ ﻟەﮔەڵﺪا‬ ‫ﺑــﻜﺎت‪ ،‬ﺋەو ﻧەﯾﺨﻮاﺳــﺖ زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ﻟەوە ﺑڵێ ﻛە ﻟە داوﯾﯿﻦ ﺑﺎﺑەﺗﯿﺪا‬ ‫ﺑــ‪‬وی ﻛﺮدووەﺗــەوە و ﮔﻮﺗﯽ‬ ‫”ﺋەواﻧــە ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﻣﻨﻦ‪ ،‬ﭘێﻢ‬ ‫واﯾــە داھﺎﺗــﻮوی ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ﻛە‬ ‫ﺧﺎوەﻧﯽ دوو ھێــﺰی ڕﻛﺎﺑەری‬ ‫ﺳەرەﻛﯿﯿە ﻛە ھێﺰی ﺑﺎرزاﻧﯽ و‬ ‫ھێﺰی ﺋﯚﺟەﻻﻧە‪ ،‬ﺋەم دوو ھێﺰە‬ ‫ﺋەﻣڕۆ ﺑێﺖ ﯾﺎن ﺳﺒەی‪ ،‬دەﮔەن‬ ‫ﺑە ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ ﻛە ھەرﯾەﻛەﯾﺎن‬ ‫ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺧﯚی ﻗەوارەﯾەﻛﯽ‬

‫ھەﺑــێ‪ ،‬ﺋەﮔــەر ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ‬ ‫ھﺎوﺑەﺷــﯿﺶ ﻛﯚﯾﺎن ﻧەﻛﺎﺗەوە‪،‬‬ ‫ھﯿﭽﯿــﺎن دژی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾــﯽ‬ ‫ﺋەوی ﺗﺮ ﻛﺎر ﻧەﻛەن“‪.‬‬ ‫ﻟە ﻧێﻮان ﯾەﻛﮕﺮﺗﻦ و ﺷەڕدا‬ ‫”ﺳــﺘێﭭﻦ ﺋــەی‪ .‬ﻛــﻮوك“ ﻟە‬ ‫ﺷــﯿﻜﺎرﯾﯿەﻛﺪا ﺑــﯚ ڕۆژﻧﺎﻣەی‬ ‫”ﺋەﺗﻼﻧﺘﯿــﻚ“ ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ‪،‬‬ ‫رێﻜﻜەوﺗﻨێــﻚ ﻟە ﻧێــﻮان ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و‬ ‫ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬

‫داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ دەوڵەﺗێﻜــﯽ‬ ‫ﺳەرﺑەﺧﯚﯾە ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻋێﺮاق‪،‬‬ ‫ھــەر ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەﯾەك ﻟەﮔەڵ‬ ‫ﭘەﻛەﻛە ﻟەم ﻛﺎﺗــەدا‪ ،‬دەرﻓەت‬ ‫دەدات ﺑە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ‬ ‫دژﺑە ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ دەرﺑﺒڕێ‪.‬‬ ‫ﻛﻮوك‪ ،‬ﺗﻮێﮋەری ﭘﺴﭙﯚڕە ﻟەﺳەر‬ ‫ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ و ﺋەﻓەرﯾﻘﺎ‬ ‫و ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی زاﻧﻜﯚی ﺋﯚﻛﺴﻔﯚردە‬ ‫ﻟە ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ‪ ،‬ھەرﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵێﻚ ﺑﯚ‬ ‫دۆﺳــﯿەﯾەﻛەوە ﺧﯚی ﺗەرﺧﺎن‬ ‫دەﻛﺎت و دواﺗــﺮ ﻟــە ﭼەﻧــﺪ‬ ‫ﻛﺘێﺒێﻜﺪا ﺑەﭼﺎﭘﯿﺎن دەﮔەﯾەﻧێ‪.‬‬ ‫دوای ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ دۆﺳــﯿەی‬ ‫ﻣﯿﺴڕ‪ ،‬ﻣﺎوەی ﺳﺎڵێﻜە ﺧﯚی ﺑﯚ‬ ‫ﻛﻮرد ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮدووە‪.‬‬ ‫ﻟــەو ﺷــﯿﻜﺎرﯾﯿەﯾﺪا ھەروەھﺎ‬ ‫ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ‪ :‬ﺗــﻮرك زۆر‬ ‫ﻟــە ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫دەﺗﺮﺳــﻦ‪ ،‬ﺑﯚﯾــە دەﯾﺎﻧــەوێ‬ ‫ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑە ھەﻣﺎن ﺋەو ﭼﺎوەی‬ ‫ﺳــەﯾﺮی ﭘەﻛەﻛــەی ﻗەﻧﺪﯾﻞ‬

‫ﺑﺨﺎت‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ھەﻣﯿﺸــە ھێﺰی‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﭘێــﺶ ﺟﯿﺎوازﯾﯿە‬ ‫ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾﯿــەﻛﺎن دەﻛــەوێ‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ڕﯾﺸــەی ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺣﺰﺑەﻛەی ﺑﺎرزاﻧﯽ و ﺣﺰﺑەﻛەی‬ ‫ﺋﯚﺟــەﻻن ﻣێﮋووﯾەﻛﯽ درێﮋی‬ ‫ھەﯾــە‪ ،‬ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻟەﮔــەڵ‬ ‫ﺑﻮوﻧــﯽ داﻋﺸﯿﺸــﺪا ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ‬ ‫ﻓەراﻣﯚﺷﯽ ﺑﻜەن‪ ،‬ﺑﯚﯾە ھەﻣﯿﺸە‬ ‫ﺋەﮔەری ﭘێﻜﺪادان ﻟە ﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا‬ ‫ھەﯾە‪ .‬ﺑە‪‬م ﭼــﯽ دەﺑێ ﺋەﮔەر‬ ‫ڕێﮕــەی دووەم ﺑــەﻛﺎر ﺑێﻨﻦ و‬ ‫ھەﻣﻮو ﮔﺮووپ و ﺣﺰﺑە ﻛﻮردﯾﯿە‬ ‫ڕﻛﺎﺑــەرەﻛﺎن‪ ،‬ڕێــﻚ ﺑﻜــەون‪،‬‬ ‫ﺋەوﻛﺎﺗە دەﺑﯿﻨﻦ دﻧﯿﺎ ﻟە ﺑەردەم‬ ‫ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت دەﺑێﺖ ﺑﯚ‬ ‫ﻛﻮردەﻛﺎن‪.‬‬ ‫ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﻛﻮرد‬ ‫ﺋــەو دوو ﭘﺴــﭙﯚڕە و ﭼەﻧﺪان‬ ‫ﺗﻮێــﮋەری ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ﺗﺮ ﻛە‬ ‫ﺷﺎرەزان ﻟەﺳــەر دۆﺧﯽ ﻛﻮرد‬

‫ﺳێﺮھﯚن ﺋﺎل‪:‬‬

‫ﺑﺎرزاﻧﯽ دەﺑــێ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺗﻮوڕە ﻧــەﻛﺎت‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺧەرﯾﻜﯽ‬ ‫داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ دەوڵەﺗێﻜﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾە ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻋێﺮاق‪،‬‬ ‫ھەر ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەﯾەك ﻟەﮔەڵ ﭘەﻛەﻛە ﻟەم ﻛﺎﺗەدا‪ ،‬دەرﻓەت‬ ‫دەدات ﺑە ﺋەﻧﻜەرە‪ ،‬ھەڵﻮێﺴﺘﯽ دژاﯾەﺗﯽ دەرﺑﺒڕێ‪.‬‬ ‫ﺑﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ‬ ‫ﻟەﮔــەڵ ھێــﺰە ھﺎﭘەﯾﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﺪا‬ ‫ھەﯾە ﻛە ﻟە ڕۆژﺋﺎوا ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯿﯽ‬ ‫ﭘەﯾــەدە دەﻛەن ﺑﯚ ﻟێــﺪان ﻟە‬ ‫داﻋﺶ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺑﺎرزاﻧﯽ ﭼﺎوﯾﺸﯽ‬ ‫ﻟەوەﯾە ﻛە دەﺑــێ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺗﻮوڕە‬ ‫ﻧــەﻛﺎت‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﺳــەرۆﻛﯽ‬ ‫ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧەرﯾﻜﯽ‬

‫دەﻛﺎت‪ ،‬ﺳــەﯾﺮی ﭘەﯾەدە ﺑﻜﺎت‬ ‫ﻟــە ڕۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە‪ ،‬واﺷــﻨﺘﻦ‬ ‫ھﺎوﻛﺎرﯾﯿــﺎن دەﻛﺎت و ﺟﯿﺎﯾﺎن‬ ‫دەﻛﺎﺗەوە‪.‬‬ ‫ﻻی ﺧﯚﯾەوە‪ ،‬دﻛﺘﯚر ﺳــﯿﺮھﯚن‬ ‫ﺋﺎل ﭘێﯽ واﯾە‪ ،‬داﻋﺶ ھﯚﻛﺎرێﻚ‬ ‫ﺑــﻮو ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻛــﻮرد ﯾەك‬

‫و ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھە‪‬ﺗــﯽ‬ ‫ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ‬ ‫ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ‪،‬‬ ‫ڕێﮕەﭼﺎرەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ دەﻛەن ﻛە‬ ‫ﭘێﯿﺎن واﯾە ”ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە‬ ‫ﻛﻮرد ھەﻧﮕﺎوی ﺑﯚ ﻧەﻧﺎوە‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﻛﺎﺗﯽ ﺋەو ھەﻧﮕﺎوە‬ ‫دێــﺖ“‪ .‬ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﭘێﯿﺎن واﯾە‬ ‫ﻟە دواﯾﺪا ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿﯿەﻛەی‬ ‫ﺑﺎرزاﻧﯽ دێﺘە ﺋﺎراوە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ھەر‬ ‫ھەﻧﮕﺎوێﻚ ﺑــە ڕووی ﻛﻮرداﻧﯽ‬ ‫ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ‪ ،‬ﭘﻼﻧەﻛــەی‬ ‫ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺗێﻚ دەدات و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە‬ ‫ﻧﺎوﺧﯚی ھەرێﻤەﻛەی ﺧﯚﺷﯿﺪا‬ ‫ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻗﻮوڵ دەﻛەﻧەوە‪.‬‬ ‫ﺋەو ڕێﮕەﯾە ھﺎوﺷێﻮەی و‪‬ﺗﺎﻧﯽ‬ ‫ﻋەرەﺑﯿﯿــە‪ ،‬ھەرﯾەﻛەﯾــﺎن‬ ‫ﺳــﻨﻮوری ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﺎی ﺧﯚی‬ ‫ھەﯾــە و ﺧﺎوەﻧﯽ ﺳــەروەرﯾﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺧﯚﯾەﺗﯽ‪ ،‬ﺑە‪‬م ھﯿﭻ‬ ‫ﯾەﻛێﻜﯿــﺎن ھەڕەﺷــە ﻧﯿﻦ ﺑﯚ‬ ‫ﺳەر ﺷﻜﯚی ﺋەوی ﺗﺮ‪ ،‬ﺋەﻣەش‬ ‫ﺑە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﭼــﺎرە دەزاﻧﻦ ﺑﯚ‬ ‫ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪.‬‬ ‫دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ڕۆژھە‪‬ﺗــﯽ‬ ‫ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﻛﻮرد‪ ،‬دەﺑێ ﻟە ﻧێﻮان‬ ‫ﯾەﻛﭙﺎرﭼەﯾﯽ ﻛە ﺧەوﻧﯽ ﻛﻮردە‬ ‫ﺑەھــﯚی ﺋــەوەی ھەﻣﻮوﯾــﺎن‬ ‫ﺧﺎوەﻧﯽ ﯾەك ﻛﻮﻟﺘﻮور و زﻣﺎﻧﻦ‪،‬‬ ‫ﯾــﺎن ﭼﻮار ﻗەوارەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ‬ ‫ﺟﯿــﺎواز‪ ،‬دووەم ﻧﺰﯾﻜﺘــﺮە‪،‬‬

‫ﭼﻮﻧﻜــە ھەﻣــﻮو ھەوڵێــﻚ ﺑﯚ‬ ‫ﯾەﻛەم‪ ،‬ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫دۆﺧەﻛە‪ ،‬زﯾﺎﺗﺮ ﺑەرەو ﺷــەڕی‬ ‫ﻧﺎوﺧﯚﯾﺎن دەﺑــﺎت‪ ،‬ﺋەﻣەﯾە ﻛە‬ ‫ﭘێﯽ دەﮔﻮﺗــﺮێ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ‬ ‫دﻧﯿﺎﯾەك ﺑﯚ ﻛﻮرد‪ .‬ﺳﯿﺮھﯚن ﺋﺎل‬ ‫وای ﻧﻮوﺳﯿﻮە‪.‬‬ ‫ﺳەردەﻣﯽ ﺳەروەرﯾﯽ ﻛﻮرد‬ ‫ﺗﻮێــﮋەران ﭘێﯿــﺎن واﯾــە‪،‬‬ ‫ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟە ﺑﺎﻛﻮر‬ ‫و ﭘەﯾــەدە ﻟە رۆژﺋﺎوا‪ ،‬داھﺎﺗﻮوی‬ ‫ﻧﻮێــﯽ ﻛﻮرد ﻧﺰﯾــﻚ دەﻛﺎﺗەوە و‬ ‫ﺳەردەﻣﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ”ﻛﺎرﺗﯽ‬ ‫ﻓﺸــﺎری ﻛﻮرد“ ﻟەﻻﯾەن ھێﺰە‬ ‫ھەرێﻤﯿﯿەﻛﺎﻧــەوە ﺋﯿﺘــﺮ ﺑەرەو‬ ‫ﻧەﻣــﺎن دەﭼــێ‪ ،‬ﺋەﮔەرﭼــﯽ‬ ‫ﺑﯚﭼﻮون و ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺟﯿﺎواز‬ ‫ﺑەردەواﻣــﯽ دەﺑێــﺖ‪ ،‬ﺑەھﯚی‬ ‫ﺋەوەی ڕای ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋﯿﺘــﺮ ﻗﺒﻮوڵﯽ ﻧــﺎﻛﺎت ﺑﺮﯾﻜﺎری‬ ‫ﺧەڵﻜﯽ ﺑﻦ‪ ،‬ﺑەڵﻜــﻮ ﻛﺎﺗﯽ ﺋەوە‬ ‫دێﺖ ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑﺮﯾــﻜﺎری ﺧﯚﯾﺎن‬ ‫ﺑﻦ‪ .‬ﺋــەم ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨە ھﺰرﯾﯿە‬ ‫ﻛﯿﺸــﻮەرێﻚ ﺑﯚ ﻛﻮرد دروﺳﺖ‬ ‫دەﻛﺎت‪ ،‬ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯿــﺎن ﻟــە‬ ‫ڕۆژھــە‪‬ت و ﺋــەوی ﺗــﺮ ﻟە‬ ‫ڕۆژﺋﺎوا و ﻟە ﺑﺎﻛﻮر و ﺑﺎﺷﻮورﯾﺶ‬ ‫ھەرﯾەﻛەﯾــﺎن ﭘﺎرﭼەی ﺧﺎوەن‬ ‫ﺳەروەرﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟــە ھەرێﻤــﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ھێﺰێﻜﯽ ﺳﻨﻮورﯾﯽ‬ ‫ﺗﯚﻛﻤــە و ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕــە ﻟەﮔەڵ‬ ‫ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ‪،‬‬ ‫ﯾەﭘەﮔــە ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎ ھێﺰێﻜﯽ‬ ‫ﺗﯚﻛﻤەی دژ ﺑە داﻋﺸــﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﻛﻮردی ﻋێــﺮاق ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﺑڕﯾﻮە ﺑﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ‬ ‫و ﻟە ھەﻣﻮوﯾــﺎن ﻧﺰﯾﻜﺘﺮە‪ ،‬ﺑﯚﯾە‬ ‫ھەر ﺧێﺮاﯾﯿەك ﻟە ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ڕێﮕەی‬ ‫ڕﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم ﻟــە ڕۆژﺋــﺎوا زﯾﺎد‬ ‫دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﺗﻮێــﮋەران ﭘێــﺶ ڕووداوەﻛﺎن‬ ‫ﻛەوﺗﻮون و ﺋــەوە دەﺧەﻧە ڕوو‬ ‫ﻛە ﺳــەروەرﯾﯽ ﭼﻮار و‪‬ت ﯾﺎن‬ ‫ﭼﻮار ﻗەوارە ﺑﯚ ﻛﻮرد ﻛە ﺧﯚﯾﺎن‬ ‫ﺑڕﯾﺎر ﻟەﺳــەر ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﺪەن‪،‬‬ ‫ھەﻧﮕﺎوی دووەﻣﯽ دوای ﺑﺎﺷﻮور‬ ‫و رۆژﺋﺎواﯾــە و ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏەش ﻟە‬ ‫ڕووی ﻛﺎﺗــەوە وەك ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘێﺸــﺘﺮی ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻛﻮرد ﻧﺎﺑێ‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ﺧێﺮاﺗﺮ دەڕوا‪.‬‬ ‫ﺋەوەی ﻻی ﺋەوان ﺟێﯽ ﮔﻮﻣﺎﻧە‪،‬‬ ‫ﺋﺎﯾﺎ ﻛﻮردەﻛﺎن دەﺗﻮاﻧﻦ ﺋەو ﭼﻮار‬ ‫ﻗەوارەﯾە ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ داھﺎﺗﻮودا‪،‬‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛــﯽ وەك و‪‬ﺗﺎﻧــﯽ‬ ‫ﻛەﻧــﺪاوی ﻋەرەﺑﯽ دروﺳــﺖ‬ ‫ﺑﻜەن؟ ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺑە ﻻوازﯾﺸﯽ‬ ‫دادەﻧێــﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م وای ﺑﯚ دەﭼﻦ‪،‬‬ ‫ﺋەﮔەر ﻛﻮرد ﺑﯿــەوێ‪ ،‬دەﺗﻮاﻧێ‬ ‫ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﯽ ﺑەھێﺰی وەك‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺋەوروﭘﺎ داﻣەزرێﻨێ‪.‬‬


‫ﺋﺎﻣﯚﻛﺎن ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‬

‫ﺷﻮێﻨﺎﻧەﯾﺎن ﻛﯚڵﯿﻮەﺗەوە‪ ،‬ﻛەﭼﯽ‬ ‫ﺟﮕە ﻟە ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮون ھﯿﭽﯽ ﺗﺮﯾﺎن‬ ‫ﺑﯚ ﻧەﻣﺎوەﺗــەوە‪ ،‬ﻟێﺮەوە ﺧەڵﻜﯽ‬ ‫دڵﻨﯿــﺎ دەﻛەﻣــەوە‪ ،‬ﺋــەو ﺟﯚرە‬ ‫دروﺷﻤﺎﻧە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﭼەﻧﺪ‬

‫ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ و ﺧەڵﻚ و ﻧﺎوﭼەﯾەك‬ ‫ﻧەﺑێ ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﯿە و ﭘێﻮﯾﺴــﺖ‬ ‫ﻧﺎﻛﺎت دووﭼــﺎری وێﺮاﻧﻜﺎرﯾﯿﺎن‬ ‫ﺑﻜەﻧەوە“‪ ،‬ﻋەﺑﺪوﻟﻮەھﺎب ﺳﻠێﻤﺎن‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷﻮێﻨەواری ﺳﯚران ‪.‬‬

‫”ﺷێﺘﺎن ﺷێﺖ دەﺑﻦ دەﭼﻨە ﻣﯿﺮی ﺳﻮور“‬

‫ﻣﺴﻮڵﻤﺎن و ﻛﺎﻛەﯾﯽ ﺑﺎوەڕﯾﺎن واﯾە ﻣﯿﺮی ﺳﻮور ﭼﺎﻛﯿﺎن دەﻛﺎﺗەوە‬ ‫ھەردی ﺷێﺦ ﻧﺎﺟﯽ‪:‬‬

‫ﺧەڵﻚ ھەﺑﻮوە ھﯿﭻ ھەﺳﺘێﻜﯽ ﺗﯿﺎ ﻧەﺑﻮوە و ھێﻨﺎوﯾﺎﻧەﺗە ﻧﺎو‬ ‫ﺋەو ﻣەزارەوە‪ ،‬ﭘﺎش ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﻛەم ھﯿﭻ ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ﻧەﻣﺎوە‬

‫وﺷە‪/‬ﺧﻮرﻣﺎڵ‪-‬‬ ‫ﺷەﻓﯿﻖ ﺑﺎﻧﯽ ﺷﺎری‬ ‫”ﻣﯿﺮی ﺳــﻮور“ ﻧﺎوی ﮔﻮﻧﺪێﻚ‬ ‫ﻟە داﻣێﻨــﯽ ﭼﯿﺎی ﺳــﻮرێﻦ و‬ ‫ﺑەدوورﯾﯽ ﺣــەوت ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ ﻟە‬ ‫ﺷﺎرەدێﯽ ﺧﻮرﻣﺎڵ ھەڵﻜەوﺗﻮوە‪.‬‬ ‫ﮔﻮﻧﺪەﻛــە ﻧــﺎوی ﭘﯿﺎوﭼﺎﻛێﻜﯽ‬ ‫ﺋﺎﯾﻨﯽ وەرﮔﺮﺗــﻮوە‪ ،‬ھەرﯾەك ﻟە‬ ‫ﻣﺴﻮڵﻤﺎﻧﺎن و ﻛﺎﻛەﯾﯿﯿەﻛﺎن وەك‬ ‫ﭘﯿﺎوﭼﺎﻛێﻜــﯽ ﺳــەرﺑە ﺧﯚﯾﺎن‬ ‫رێــﺰی دەﮔــﺮن و ﺳــەرداﻧﯽ‬ ‫ﮔﯚڕەﻛەی دەﻛــەن‪ ،‬ﻟە ﻛﯚﻧەوە‬ ‫ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش‪ ،‬ﺑەﺷــێﻚ ﻟەواﻧەی‬ ‫ﺷێﺖ ﯾﺎن ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ دەرووﻧﯿﯿﺎن‬ ‫ھەﯾە‪ ،‬ﭼەﻧﺪ رۆژێﻚ ﻟەو ﭼﺎﻛەدا‬ ‫دەﻣێﻨﻨــەوە و ﺑﺎوەڕﯾــﺎن واﯾــە‬ ‫ﻧەﺧﯚﺷەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭼﺎك دەﺑﻨەوە‪.‬‬ ‫ﻛەﻣــﺎل ﻧﺎﺟــﯽ ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿەﻛﯽ‬ ‫ﮔﻮﻧــﺪی ﻣﯿــﺮی ﺳــﻮورە‪ ،‬ﺋەو‬

‫رەﭼەڵەﻛــﯽ ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾــﯽ ﺧﯚی‬ ‫ﺑە ‪ 11‬ﭘﺸــﺖ ﺑﯚ ﻣﯿﺮی ﺳــﻮور‬ ‫دەﮔێڕێﺘــەوە و ﯾەﻛێﻚ ﻟەواﻧەﯾە‬ ‫ﺳــﺎﻏﻜﺮدﻧەوەی‬ ‫ھەوڵــﯽ‬ ‫ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻣﯿﺮی ﺳﻮور دەدات‪.‬‬ ‫ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ دەڵــێ‪” ،‬ﺑەﭘێﯽ‬ ‫ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﻦ‪ ،‬ﻣﯿﺮی‬ ‫ﺳــﻮور ﻧــﺎوی ﺗەواوی ﺳــەﯾﺪ‬ ‫ﻣﺤەﻣەدە و ھەﻧﺪێﻚ ﺳەرﭼﺎوەش‬ ‫ﺑە ﺳــەﯾﺪ ﺋەﺣﻤەد ﻛﻮڕی ﺳەﯾﺪ‬ ‫ﻋﯿﺴــﺎی ﺋەﺣﺪەب ﻛﻮڕی ﺳەﯾﺪ‬ ‫ﺣﻮﺳێﻦ ﻛﻮڕی ﺳــەﯾﺪ ﺑﺎﯾەزﯾﺪ‬ ‫ﻛــﻮڕی ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾــﻢ ﻛﻮڕی‬ ‫ﺳەﯾﺪ ﻋﯿﺴﺎی ﺑەرزﻧﺠﯿﯿە و ﻟە ﺑە‬ ‫ﻣﯿﺮی ﺳﻮور ﻧﺎﺳﺮاوە“‪.‬‬ ‫ﺋەو ﻛە ﭘﺮﺳﯿﺎر و ﺑەدواداﮔەڕاﻧﯽ‬ ‫زۆری ﺑــﯚ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻣﯿﺮی‬ ‫ﺳﻮور ﻛﺮدووە دەڵێ‪” ،‬ﭘﯿﺎوێﻜﯽ‬ ‫ﺑــﺎ‪ ‬ﺑــەرز‪ ،‬رەﻧﮓ ﺋەﺳــﻤەر و‬ ‫دﯾﻨﺪار ﺑﻮوە‪ ،‬ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﺳﻮوری‬

‫ﭘﯚﺷﯿﻮە‪ ،‬ھەر ﻟەو ﮔﻮﻧﺪەدا ژﯾﺎوە‬ ‫ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺑەﻧﺎوﯾﯿەوە ﻧﺎﺳﺮاوە“‪.‬‬ ‫ﻛەﻣــﺎل ﻧﺎﺟــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ دەڵێ‪،‬‬ ‫”ﺑەﭘێﯽ دەﺳﺘﻨﻮوﺳەﻛﺎﻧﯽ ﺷێﺦ‬ ‫ﺑﺎﺑﺎ رەﺳــﻮوڵﯽ ﺑــﺎوە ﮔەورەﻣﺎن‬ ‫ﻛــە زادەی ﺋــەو ﭘﯿﺎوﭼﺎﻛەﯾە‪،‬‬ ‫ﻣﯿﺮی ﺳــﻮور ﻟە ﻧێﻮان ﺳەدەی‬ ‫ﻧﯚﯾەم و دەﯾەﻣﯽ ﻛﯚﭼﯽ ژﯾﺎوە و‬ ‫ﺷﯿﻌﺮﯾﺸﯽ ھﯚﻧﯿﻮەﺗەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟە‬ ‫ﻛﺎﺗﯽ وێﺮاﻧﻜﺮدﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛەﻣﺎن‬

‫ﻟەﻻﯾەن ﺑەﻋﺴــەوە‪ ،‬ﺷــﯿﻌﺮ و‬ ‫ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻓەوﺗﺎون“‪.‬‬ ‫ﮔﻮﻧــﺪی ﻣﯿــﺮی ﺳــﻮور ﻟــە‬ ‫ﺳــﺎڵﯽ ‪ 1979‬ﻟەﻻﯾــەن رژێﻤﯽ‬ ‫ﺑەﻋﺲ وێــﺮان ﻛــﺮا و ﻣەزاری‬ ‫ﻣﯿــﺮی ﺳــﻮورﯾﺶ ﺗەﺧﺖ ﻛﺮا‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﭘــﺎش راﭘەڕﯾﻨــﯽ ‪1991‬‬ ‫ﻟەﻻﯾــەن ﺧێﺮﺧﻮازێﻜەوە ﻣەزار‬ ‫و ﻣﺰﮔەوﺗێــﻚ ﺑﯚ ﻣﯿﺮی ﺳــﻮور‬ ‫دروﺳﺖ ﻛﺮاﯾەوە‪.‬‬

‫ﻛەﻣﺎل ﻧﺎﺟﯽ‪:‬‬

‫ﭘﯿﺎوێﻜﯽ ﺑﺎ‪ ‬ﺑەرز‪ ،‬رەﻧﮓ ﺋەﺳﻤەر‬ ‫و دﯾﻨﺪار ﺑﻮوە‪ ،‬ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﺳﻮوری‬ ‫ﭘﯚﺷﯿﻮە‪ ،‬ھەر ﻟەو ﮔﻮﻧﺪەدا ژﯾﺎوە‬ ‫ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺑەﻧﺎوﯾﯿەوە ﻧﺎﺳﺮاوە‬

‫ﻛﺎﻛەﯾﯿﯿەﻛﺎن ﻣﯿﺮی ﺳــﻮور ﺑە‬ ‫ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﭘﯿﺎوﭼﺎﻛــﯽ ﻛﺎﻛەﯾﯽ‬ ‫دادەﻧێــﻦ‪ ،‬ﺋەواﻧﯿــﺶ ﺑەھەﻣﺎن‬ ‫ﺷــێﻮە ﺳــەرداﻧﯽ ﻣەزارەﻛەی‬ ‫دەﻛــەن‪ .‬وەك ﺋەﻛﺒــەر ﻛەرﯾﻢ‬ ‫ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ و رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﻛﺎﻛەﯾﯽ ﺑﯚ‬ ‫”وﺷە“ی ﺑﺎس دەﻛﺎت‪” ،‬ﺑەﭘێﯽ‬ ‫ﺑەڵﮕەی ﻧﺎو ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن‪،‬‬ ‫ﺑــە دڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ﻣﯿﺮی ﺳــﻮور‬ ‫ﻛﺎﻛەﯾﯽ ﺑﻮوە“‪.‬‬ ‫ھەرﭼەﻧــﺪ ﻣەزارەﻛــەی ﻣﯿﺮی‬ ‫ﺳــﻮور ﻟەﻧــﺎو ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ﻣﺴﻮڵﻤﺎﻧﺎﻧە و ﻟەﺳــەر ﺷێﻮازی‬ ‫ﻧﺎﺷﺘﻨﯽ ﻣﺮدووی ﻣﺴــﻮڵﻤﺎﻧﺎن‬ ‫ﻧێــﮋراوە‪ ،‬ﺑــە‪‬م وەك ﺋــەو‬ ‫ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ﻛﺎﻛەﯾﯿﯿە دەڵێ‪،‬‬ ‫”ﻧﺎﺷــﺘﻨﯽ ﻣﺮدوو ﻻی ﺋێﻤە زۆر‬ ‫ﺟﯿﺎوازی ﻧﯿﯿە ﻟەﮔەڵ ﺋﯿﺴــﻼم‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﺋەوەی ﮔﺮﻧﮕە ﺋەو ﻛەﺳــە‬ ‫ﭘﯿﺎوﭼﺎﻛێﻜــە و ﺋێﻤــە رێــﺰی‬

‫ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧەﻛە ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﮔﯚڕی‬ ‫ﺗێﺪاﯾە و دەﻛەوێﺘە ﺳــەﻧﺘەری‬ ‫ﮔﻮﻧــﺪی ﺋﺎﻣﯚﻛﺎن ﻟە ﺳــﻨﻮوری‬ ‫ﺷــﺎرۆﻛەی ﺷەﻗ‪‬وە ﺳــەر ﺑە‬ ‫ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ھەوﻟێــﺮ‪ ،‬ﺳــەﺗﺎن‬ ‫ﻛێﻠﯽ ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧەﻛە ﺑە ھێﻤﺎی‬ ‫ﺷﻤﺸێﺮ‪ ،‬ﺗﻔەﻧﮓ‪ ،‬ﺧﯚر‪ ،‬ﺳﯿﻨﮕﯽ‬ ‫ﺋﺎﻓﺮەت ﻧەﺧﺸــێﻨﺮاون و ﺑﻮوەﺗە‬ ‫ﺟێﮕەی ﺳەرﻧﺠﯽ ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎن و‬ ‫ﮔەﺷﺘﯿﺎران‪.‬‬

‫ﻣﺤەﻣــەد ﺋﺎﻣﯚﻛەﯾــﯽ ﭼﺎﻻﻛﯽ‬ ‫ﻣەدەﻧﯽ و داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ﮔﻮﻧﺪی‬ ‫ﺋﺎﻣﯚﻛﺎن ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﺷﺎرۆﻛەی‬ ‫ﺷــەﻗ‪‬وە‪ ،‬ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔﻮت‪،‬‬ ‫”ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺷﺎرەدێﯽ ھەرﯾﺮدا‬ ‫ﭼەﻧﺪان ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻛﯚن ھەن‪،‬‬ ‫ﺋەوەش ﻣﺎﻧﺎی واﯾە ھەزاران ﺳﺎڵ‬ ‫ﭘێﺶ ﺋێﺴﺘە ﻣﺮۆڤ ﻟەم ﻧﺎوﭼەﯾەدا‬ ‫ژﯾﺎوە‪ ،‬ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔﻮﻧﺪەﻛەﺷــﻤﺎن ﺑﻮوەﺗــە ﺟێﯽ‬ ‫ﺳەرﻧﺠﯽ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﺳەرداﻧﯽ‬ ‫ﮔﻮﻧﺪەﻛەﻣﺎن دەﻛەن“‪.‬‬ ‫ﺋەو زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ‪” ،‬ﺋەو ﻛێﻠە ﮔﯚڕاﻧە‬ ‫ﺑە ﺷێﻮازێﻜﯽ زۆر ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺶ‬ ‫ﻧەﺧﺸــێﻨﺪراون‪ ،‬ﺑﯚﯾــە ﺑــەم‬

‫دروﺷﻤﺎﻧە‪ ،‬ﮔﯚڕی ﺋﺎﻓﺮەت و ﭘﯿﺎو‬ ‫ﻟێﻚ ﺟﯿﺎ ﻛﺮاوﻧەﺗەوە‪ ،‬ﺧەڵﻜﺎﻧێﻜﯽ‬ ‫ﺑﯿﺎﻧﯽ و ھەﻧﺪێﻚ ﺷــﻮێﻨەوارﻧﺎس‬ ‫ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾﺎن ﻟەﺳــەر ھﯚﻛﺎری‬ ‫ﻧەﺧﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ﻛێﻠە ﮔﯚڕاﻧە‬ ‫ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﺷــێﻮازی‬ ‫ﻧەﺧﺸﺎﻧﺪن و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەم‬ ‫ﺟﯚرە ھەڵﻜﯚڵﯿﻨﺎﻧە ﺷﺘێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎن‬ ‫ﻧﯿﯿە و ﻟەﺳەر ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ‬ ‫ﺋەو ﺷﺘﺎﻧە ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﻟە ھەﻣﺎن‬ ‫ﻛﺎﺗﯿﺸﺪا ﺟێﮕەی ﺳەر ﺳﻮڕﻣﺎﻧە‬ ‫ﭼــﯚن ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە‬ ‫ﻣﺎوﻧەﺗەوە‪ ،‬ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑەﻓﺮ و ﺑﺎران‬ ‫و ﺳﺮوﺷﺖ ﻛﺎری ﻟێ ﻧەﻛﺮدوون“‪.‬‬ ‫ﺑەﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷــە“‬

‫‪15‬‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (183‬ﭼﻮارﺷەم‪2017/ 4/ 26 ،‬‬

‫وﺷە‪ /‬ھەرﯾﺮ‪-‬‬ ‫ﻣﻮرﺷﯿﺪ ﺑﺮادۆﺳﺘﯽ‬ ‫ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻛﯚﻧــﯽ ﮔﻮﻧــﺪی‬ ‫ﺋﺎﻣﯚﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەر ﺑە ﺷــﺎرەدێﯽ‬ ‫ھەرﯾﺮ‪ ،‬ﺑەھﯚی ھێﻤﺎ و ﻧﯿﺸﺎﻧەی‬ ‫ﺟﯚراوﺟــﯚری ﺳــەر ﻛێﻠەﻛﺎﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ وەرﮔﺮﺗﻮوە‬ ‫و ﺧەڵﻜێــﻚ ﺳــەرداﻧﯽ دەﻛەن‪،‬‬ ‫ﮔــﯚڕەﻛﺎن ﭼەﻧــﺪان ﺟــﺎر‬ ‫ﻟەﻻﯾەن ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﻧەﻧﺎﺳﺮاوەوە‬ ‫ھەڵﺪراوﻧەﺗەوە‪ ،‬ﮔﻮﻣﺎن دەﻛﺮێﺖ‬ ‫ﺋــەوان ﺑــەدوای زێڕ و ﭘــﺎرەدا‬ ‫ﮔەڕاﺑﻦ‪.‬‬

‫ﻟە ﺳﻨﻮوری ھەرﯾﺮدا ﭼەﻧﺪان‬ ‫ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧﯽ ﻛﯚن ھەﯾە‪ ،‬ﺋەوەش‬ ‫ﻣﺎﻧﺎی واﯾە ھەزاران ﺳﺎڵ ﭘێﺶ‬ ‫ﺋێﺴﺘە ﻣﺮۆڤ ﻟەم ﻧﺎوﭼەﯾەدا‬ ‫ژﯾﺎوە‬

‫ﻟە ﺳــﺎ‪‬ﻧﯽ راﺑــﺮدوودا ﭼەﻧﺪان‬ ‫ﺟﺎر ﮔﯚڕەﻛﺎن ﻟەﻻﯾەن ﻛەﺳــﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧەﻧﺎﺳــﺮاوەوە ھەڵﺪراوﻧەﺗــەوە‪،‬‬ ‫ﺑەﮔﻮﺗەی ﺋﺎﻣﯚﻛەﯾﯽ‪” ،‬ﻛەﺳﺎﻧێﻚ‬ ‫وا ﺑﯿﺮ دەﻛەﻧەوە ﻟەو ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧﺎﻧە‬ ‫ﺷــﺘﯽ ﮔﺮاﻧﺒەھــﺎ ھەﺑێــﺖ و‬ ‫ﺷــﺎراﺑێﺘەوە‪ ،‬ﺑــەوەش زۆرﺟﺎر‬ ‫دەﺳــﺘﻜﺎری ﺋەو ﮔﯚڕاﻧە ﻛﺮاوە و‬ ‫ھەڵﯿﺎن داوﻧەﺗەوە‪ ،‬ﺋەﻣەش ﺟﮕە‬ ‫ﻟەوەی دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨە‪،‬‬ ‫ﻟە ھەﻣــﺎن ﻛﺎﺗــﺪا دەﺑێﺘە ھﯚی‬ ‫ﺗێﻜﺪاﻧﯽ ﺋەم ﺷﻮێﻨەوارە“‪.‬‬ ‫ﺳــﻠێﻤﺎن‬ ‫ﻋەﺑﺪوﻟﻮەھــﺎب‬ ‫ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷﻮێﻨەواری ﺳﯚران‬ ‫ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ‪” ،‬ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔﻮﻧــﺪی ﺋﺎﻣــﯚﻛﺎن ﺳــەر ﺑــە‬ ‫ﺷﺎرەدێﯽ ھەرﯾﺮ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﮔﯚڕی‬ ‫ﺗێﺪاﯾە ﻛە ﺑەﭘێــﯽ ھەڵﻜﯚڵﯿﻦ و‬ ‫ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ﺋێﻤە‪ ،‬ﻣێﮋووەﻛەی‬ ‫ﺑﯚ ﺳەردەﻣﯽ ﻣﯿﺮﻧﯿﺸﯿﻨﯽ ﺳﯚران‬ ‫ﻟە ﺳەدەی ‪ 10‬ﺗﺎ ﺳەدەی ھەژدە‬ ‫دەﮔەڕێﺘــەوە و ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧێﻜﯽ‬ ‫ﻣێﮋووی و ﺷﻮێﻨەواری ﮔﺮﻧﮕە“‪.‬‬ ‫ﺋەو دەڵــێ‪” ،‬ھەﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو ﻛێﻠە‬

‫ﮔﯚڕاﻧە ﺑەڵﮕەی ﻟە ﺷــﻮێﻨەواری‬ ‫و ﻣێﮋووﯾﯽ ﺑﻮوﻧــﯽ ﮔﯚڕەﻛﺎﻧﻦ‪،‬‬ ‫ھەرﯾــەك ﻟــە ﻛێﻠــەﻛﺎن ﺟﯚرە‬ ‫ﻧەﺧﺸــێﻜﯽ ﺟﯿﺎوازی ﻟەﺳــەرە‬ ‫و زۆر ﺑە ﺟﻮاﻧﯽ ﻧەﺧﺸــێﻨﺮاون‬ ‫و ھەرﯾەك ﻟــەو ھێﻤﺎﯾﺎﻧە ﻣﺎﻧﺎ و‬ ‫واﺗﺎی ﺧــﯚی ھەﯾە وەك‪ :‬ﮔﯚﭘﺎڵ‪،‬‬ ‫ﺷﻤﺸــێﺮ‪ ،‬ﺧەﻧﺠەر‪ ،‬ﺳــﯿﻨﮕﯽ‬ ‫ﺋﺎﻓﺮەت‪ ،‬ﺗﻔەﻧــﮓ‪ ،‬ﺋەﻣەش ﺋەوە‬ ‫دەردەﺧﺎت ﻛە ﮔﯚڕی ﻣﺮدووەﻛە‬ ‫ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﺑﻨﺎﺳﺮێﺘەوە‪ ،‬ھﺎوﻛﺎت‬ ‫ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧەﻛە ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑﻮوە ﺑە‬ ‫ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﻣﯿﺮ و دەﺳە‪‬ﺗﺪاراﻧﯽ‬ ‫ﺋەوﻛﺎت و زۆرﺑەی ﻧﯿﺸــﺎﻧەﻛﺎن‬ ‫واﺗــﺎی ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾﯽ و ﺑەھێﺰی‬ ‫دەﺳــە‪‬ﺗﯽ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧە ﭘێﺸﺎن‬ ‫دەدات ﻛــە ﻟــە ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧەﻛە‬ ‫ﻧێﮋراون“‪.‬‬ ‫”ﺑەھﯚی ﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو دروﺷﻤﺎﻧەی‬ ‫ﺳــەر ﮔــﯚڕی ﻣــﺮدووەﻛﺎن‪،‬‬ ‫زۆر ﻛــەس ﭘێﯿﺎن واﺑــﻮوە ﻟەو‬ ‫ﺟــﯚرە ﺷــﻮێﻨﺎﻧە ﮔەﻧﺠﯿﻨــە ﯾﺎ‬ ‫ﺷﺘێﻜﯽ ﮔﺮاﻧﺒەھﺎ ﺷــﺎراوەﺗەوە‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾــە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر ﻟــەو ﺟﯚرە‬

‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ‬

‫دەﮔﺮﯾــﻦ‪ ،‬ﻛﺎﻛەﯾﯿﯿــەﻛﺎن ﻟــە‬ ‫ھەﻣﻮو ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋێﺮاﻧﯿﺸەوە‬ ‫ﺳەرداﻧﯽ دەﻛەن“‪.‬‬ ‫ﻛەﻣﺎل ﻧﺎﺟﯽ ﻛە ﺧﯚی ﺑە ﻧەوەی‬ ‫ﻣﯿﺮی ﺳــﻮور دەزاﻧێﺖ‪ ،‬دژی ﺑە‬ ‫ﻛﺎﻛەﯾﯽ داﻧﺎﻧﯽ ﺋەو ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﯾە‬ ‫و ﭘێﯽ واﯾــە‪” ،‬ﺋەواﻧەی ھەوڵﯽ‬ ‫ﺑە ﻛﺎﻛەﯾﯿﻜﺮدﻧﯽ ﻣﯿﺮی ﺳــﻮور‬ ‫دەدەن‪ ،‬دەﺳﺘﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﺎن ﻟە ﭘﺸﺘە‬ ‫و دەﯾﺎﻧەوێــﺖ ﻛێﺸــە ﻟە ﻧێﻮان‬ ‫ﻣﺴــﻮڵﻤﺎﻧﺎن و ﺑﺮاﯾﺎﻧﯽ ﻛﺎﻛەﯾﯽ‬ ‫دروﺳﺖ ﺑﻜەن“‪ ،‬ﺋەوە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا‬ ‫ﻛە ﻟە زۆر ﻧﺎوﭼەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا‪،‬‬ ‫ﭼەﻧــﺪان ﻣــەزاری ﭘﯿﺎوﭼﺎﻛﺎن‬ ‫ھەﯾە ﻛــە ﻟەﯾەك ﻛﺎﺗﺪا ﭘێڕەواﻧﯽ‬ ‫دوو ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺟﯿﺎواز رێﺰی دەﮔﺮن‬ ‫و ھەرﯾەك ﻟەوان ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛە‬ ‫ﺑە ھﯽ ﺧﯚی دادەﻧێﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﯚ ﺋەواﻧەی ﺳەرداﻧﯽ ﻣﯿﺮی ﺳﻮور‬ ‫دەﻛەن‪ ،‬ﻟەوە ﻧﺎﭘﺮﺳﻨەوە ﻛﺎﻛەﯾﯽ‬ ‫ﺑﻮوە ﯾﺎن ﻣﺴــﻮڵﻤﺎن‪ ،‬ﺋەوان ﻟەو‬ ‫ﺑﺎوەڕەدان ﺑە ﺳــەردان و ﭼەﻧﺪ‬ ‫رۆژێﻚ ﻣﺎﻧــەوە ﻟەو ﻣــەزارەدا‪،‬‬ ‫ﻧەﺧﯚﺷەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭼﺎك دەﺑﻨەوە‪.‬‬ ‫ھەردی ﺷــێﺦ ﻧﺎﺟﯽ ﮔەﻧﺠێﻜﯽ‬ ‫ﮔﻮﻧﺪەﻛەﯾــە و ﺑــەدەم‬ ‫ﭘﺎﻛﻜﺮدﻧــەوەی ﻣەزارەﻛــە ﺑﯚ‬ ‫”وﺷــە“ دەڵــێ‪” ،‬ﺋەم ﻣــەزارە‬ ‫زۆرﺑەی ﻧەﺧﯚﺷە دەرووﻧﯿﯿەﻛﺎن‬ ‫ﻛە ﻟەﻧﺎو ﻛﻮردەواری ﺑە ﺷــێﺖ‬ ‫ﻧﺎﺳــﺮاون ﭼــﺎك دەﻛﺎﺗــەوە‪،‬‬ ‫ﭼــﯚن ﭼﺎﻛﯽ دەﻛﺎﺗــەوە؟ ﺋەوە‬ ‫وە‪‬ﻣەﻛەی ﻻی ﺧﻮداﯾە“‪.‬‬ ‫ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷﺎﻧەی ﺑﯚ ﻣەزاری ﻣﯿﺮی‬ ‫ﺳــﻮور دەھێﻨﺮێﻦ‪ ،‬ﻟە ﺷــەوێﻚ‬

‫ﺗﺎ ﭼﻮار ﺷــەو ﺗێﯿﺪا دەﻣێﻨﻨەوە‪،‬‬ ‫وەك ھەردی دەڵێ‪” ،‬زۆرێﻚ ﻟەو‬ ‫ﻧەﺧﯚﺷــﺎﻧەی دەﯾﺎﻧﮫێﻨﻦ‪ ،‬ﻛە ﻟە‬ ‫ﻣــەودای ‪ 10‬ﻣەﺗﺮ ﻟــە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە‬ ‫ﻣەزارەﻛە ﻧﺰﯾــﻚ دەﺑﻨەوە‪ ،‬ﻟە ﭘڕ‬ ‫را دەﻛــەن و دوور دەﻛەوﻧــەوە‬ ‫ﯾﺎن ھﺎوار ھﺎوار دەﻛەن‪ ،‬ھەﺑﻮوە‬ ‫ﺑە ﭼەﻧــﺪ ﻛــەس ﮔﺮﺗﻮوﯾﺎﻧە ﺗﺎ‬ ‫ﮔەﯾﺎﻧﺪووﯾﺎﻧەﺗە ﻣەزارەﻛە“‪.‬‬ ‫”ﺑەﭼﺎوی ﺧــﯚم ﺑﯿﻨﯿﻮﻣە ﺧەڵﻚ‬ ‫ھەﺑــﻮوە ھﯿﭻ ھەﺳــﺘێﻜﯽ ﺗﯿﺎ‬ ‫ﻧەﺑــﻮوە و ھێﻨﺎوﯾﺎﻧەﺗــە ﻧﺎو ﺋەو‬ ‫ﻣــەزارەوە‪ ،‬ﭘﺎش ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﻛەم‬ ‫ھﯿﭻ ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﻧەﻣــﺎوە و ﺑە‬ ‫ﺳــﺎغ و ﺳــەﻻﻣەﺗﯽ ھﺎﺗﻮوەﺗە‬ ‫دەرەوە“‪ ،‬ھەردی وای ﮔﻮت‪.‬‬ ‫ﻟــە ﭼەﻧﺪان ﺑەﯾﺘــﯽ ﻓﯚﻟﻜﻠﯚری‬ ‫ﻛﻮردﯾﺪا ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﻣﯿﺮی ﺳــﻮور‬ ‫ﻛﺮاوە‪ ،‬ﻟە ﯾەﻛێــﻚ ﻟەو ﺑەﯾﺘﺎﻧەدا‬ ‫دەڵــێ‪) ،‬ﺷــێﺘﺎن ﺷــێﺖ دەﺑﻦ‬ ‫دەﭼﻨــە ﻣﯿــﺮی ﺳــﻮور‪ /‬ﺧــﯚ‬ ‫ﻣﻦ ﺷــێﺘﯽ ﺗﯚم ﺑە ﺧــﻮدا و ﺑە‬ ‫رەﺳﻮوڵ(‪.‬‬ ‫دەروێــﺶ ﻣﺤەﻣەد ﻛە ﺧﯚی ﺑە‬ ‫ﭘێڕەوی ﺗەرﯾﻘەت و ﺗەﺳــەوف‬ ‫دەزاﻧێــﺖ‪ ،‬ﻟەﺑــﺎرەی ﻣﯿــﺮی‬ ‫ﺳــﻮورەوە ﺑــە ”وﺷــە“ دەڵێ‪،‬‬ ‫”ﺋــەو ﭘﯿﺎوﭼﺎﻛێﻜــﯽ ﺧﻮداﯾە و‬ ‫ﺧﻮای ﮔەورە ﭘﻠــە و ﭘﺎﯾەی ﭘێ‬ ‫ﺑەﺧﺸــﯿﻮە‪ ،‬ﻣﻦ ﺋﺎﮔەداری ﭼەﻧﺪ‬ ‫ﻧەﺧﯚﺷــﻢ ﻛە ﻟە ﺳﺎﯾەی ﺳﯚزی‬ ‫ﺧﻮاوە دوای ﺋــەوەی ﺑﺮدووﯾﺎﻧە‬ ‫ﺋــەو ﻣەرﻗەدەوە‪ ،‬ﺑــە رێﺰی ﺋەو‬ ‫ﭘﯿﺎوﭼﺎﻛە و ﻣﯿﮫﺮەﺑﺎﻧﯽ ﺧﻮدا ﭼﺎك‬ ‫ﺑﻮوەﺗەوە“‪.‬‬


‫وﺗﺎر‬

‫ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫‪16‬‬

‫ﺳەرﺧێڵ ھﺎﺷﻢ‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (183‬ﭼﻮارﺷەم‪2017/ 4/ 26 ،‬‬

‫دەوڵەﺗﯽ داﻣەزراوەﯾﯽ‬ ‫ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﺑﺎرەی‬ ‫دەوڵەﺗــﯽ داﻣەزراوەﯾــﯽ زۆر ﻗﺴــە‬ ‫دەﻛﺮێــﺖ‪ ،‬ھەﻧﺪێــﻚ ﺟــﺎر ﺋەواﻧەی‬ ‫ﺑﺎس ﻟەو ﭼەﻣﻜە دەﻛــەن‪ ،‬ﭼەﻣﻜەﻛە‬ ‫ﻛﻮرت دەﻛەﻧەوە ﻟەﺳــەر ﺣﺎڵەﺗێﻚ ﯾﺎن‬ ‫دﯾﺎردەﯾەك‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﭘﺮﺳﯿﺎر ﻟێﺮەدا ﺋەوەﯾە‪:‬‬ ‫ﺋﺎﯾﺎ ﻣەﺑەﺳﺖ ﻟە دەوڵەﺗﯽ داﻣەزراوەﯾﯽ‬ ‫ﭼﯿﯿە؟‬ ‫ﭘێــﺶ ﺋــەوەی ﭼەﻣﻜــﯽ دەوڵەﺗــﯽ‬ ‫داﻣەزراوەﯾــﯽ ڕوون ﺑﻜەﯾﻨــەوە‪،‬‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەوە ﺑﻜەﯾــﻦ ﻛە ﻟە‬ ‫و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو ﻛە داﻣەزراوەی‬ ‫دەﺳــﺘﻮورﯾﯿﺎن ھەﯾە‪ ،‬ﻗﺴــەﻛﺮدﻧێﻜﯽ‬ ‫ﺋەوﺗﯚ ﻟەﺑــﺎرەی دەوڵەﺗﯽ داﻣەزراوەﯾﯽ‬ ‫ﻧﯿﯿــە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەو‬ ‫دەوڵەﺗﺎﻧە ﺑەﭘێﯽ ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙﯽ دەﺳﺘﻮوری‬ ‫و ﺑﻨەﻣــﺎ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن‪ ،‬ﭘﺮاﻛﺘﯿــﺰەی‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن دەﻛەن‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻗﺴــەﯾەﻛﯽ زۆر‬ ‫ﻟەﺑﺎرەی ﭼەﻣﻜﯽ دەوڵەﺗﯽ داﻣەزراوەﯾﯽ‬ ‫ﯾﺎن ﺑە ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ داﻣەزراوەﻛﺎن‬ ‫دەﻛﺮێـﺖ‪ ،‬واﺗﺎ ھەﻣﻮوان ﻛﯚﻛﻦ ﻛە ﺋێﻤە‬ ‫ﺑەداﻣەزراوەﯾﯽ ﻧﯿﻦ ﺑێ ﺋەوەی ﻟە ڕووی‬ ‫ﻛﺮدارﯾﯿەوە ﭼﺎرەﺳــەرێﻚ ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە‬ ‫ﺑﺨەﻧە ڕوو‪.‬‬ ‫ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ھەﻣــﻮو ﻛﺎﺗێﻚ زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻤﺎن ﺑە ھەﻧﮕﺎوﻧﺎﻧﯽ رژد ھەﯾە‬ ‫ﺑــﯚ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ دەوڵەﺗــﯽ داﻣەزراوەﯾﯽ‪،‬‬ ‫ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﺋەو ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿﯿە زۆرەی ﻟە‬ ‫ﻧێــﻮان ﺑەرﭘــﺮس و ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎن ھەﯾە‬ ‫ﻛەم ﺑﻜﺮێﺘەوە‪ ،‬ﮔەڕاﻧﺪﻧەوەی ﻣﺘﻤﺎﻧەی‬ ‫ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎن ﺑە داﻣەزراوەﻛﺎن ﭘێﻮەﺳﺘە‬ ‫ﺑە ﮔەڕاﻧﺪﻧەوەی ھێﺰ ﺑﯚ داﻣەزراوەﻛﺎن‪.‬‬ ‫داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ دەوڵــەت ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺧەڵﻚ دەﻛەن ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜــە ﺳــەروەری ﺗەﻧﯿﺎ ﺑــﯚ ﺧەڵﻜە‬ ‫و دەﺳــە‪‬ت ﻣﻮڵﻜــﯽ ﻛەﺳــێﻚ ﯾﺎن‬ ‫ﻻﯾەﻧێﻚ ﻧﯿﯿە ﺗﺎ ﻗﯚرﺧــﯽ ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ ﭘﺮاﻛﺘﯿﺰەی دەﺳە‪‬ت ﻟەﻧﺎو‬ ‫داﻣەزراوەﻛﺎن دەﻛەن ﺑەﭘێﯽ ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙە‬ ‫دەﺳــﺘﻮورﯾﯿەﻛﺎن ﻛــە ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ‬ ‫ﺣﻮﻛﻤڕاﻧــﯽ ڕێــﻚ دەﺧﺎت و ﺳــﻨﻮور‬ ‫ﺑــﯚ ﭘﺮاﻛﺘﯿﺰەﻛﺮدﻧــﯽ دەﺳــە‪‬ﺗەﻛﺎن‬ ‫دادەڕێﮋێﺖ‪ .‬ﻟە دەوڵەﺗﯽ داﻣەزراوەﯾﯿﺪا‬ ‫ﮔﺸــﺖ ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎن ﯾەﻛﺴﺎﻧﻦ ﻟە ﻣﺎف‬ ‫و ﺋەرﻛەﻛﺎﻧﯿــﺎن و دەﺳــە‪‬ﺗﺪاراﻧﯿﺶ‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴــﺘە وەك ھــەر ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿــەك‬ ‫ﻣﻠﻜەﭼﯽ ﺣﻮﻛﻤەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎ ﺑﻦ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫دەوڵەﺗــﯽ داﻣەزراوەﯾــﯽ‪ ،‬ﭘێﭽەواﻧەی‬ ‫دەوڵەﺗﯽ ﻛەﺳــەﻛﺎن‪ ،‬ﺳەروەری و ھێﺰ‬ ‫ﺑﯚ داﻣەزراوەﻛەﯾە ﺑەﺑــێ ڕەﭼﺎوﻛﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﺑەڕێﻮەی دەﺑەن‪.‬‬ ‫ﻟە دەوڵەﺗﯽ داﻣەزراوەﯾﯿﺪا‪ ،‬ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎن‬ ‫داﻣەزراوەﻛﺎن ﺑە ﻣﻮڵﻜﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەزاﻧﻦ‬ ‫و ﻛﺎری داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی‬ ‫ﮔﺸــﺘﯿﯽ ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎﻧــە‪ ،‬ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋــەم داﻣەزراواﻧــە ھەﻣﯿﺸــە ﻟەژێــﺮ‬ ‫ﭼﺎودێﺮﯾﯿەﻛﯽ ﺗﻮﻧــﺪی ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎﻧﺪان‬ ‫و ھەرﻛﺎﺗێــﻚ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﮔﺸــﺘﯿﯿﺎن‬ ‫ﻛﺮد ﺑە ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ‪،‬‬ ‫دووﭼــﺎری ﻟێﭙﺮﺳــﯿﻨەوە و ﺳــﺰادان‬ ‫دەﺑﻨەوە‪.‬‬ ‫ﺑﯚ ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﺳەر دەوڵەﺗﯽ‬ ‫داﻣەزراوەﯾﯽ‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻦ‬ ‫ﺑﯚ ﻗﺴــەﯾەﻛﯽ ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪی ڕۆﻣﺎی ﻛﯚن‬ ‫)ﺷﯿﺸﺮۆن( دروﺳﺖ ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە دەڵێﺖ‪،‬‬ ‫ﻛﯚﻣەڵﮕە ھەﺑﻮو واﺗﺎ ﯾﺎﺳﺎ ھەﯾە‪ ،‬ﯾﺎﺳﺎﻛﺎن‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺳەرەﻛﯿﯽ ﻣﺮۆﭬەﻛﺎﻧﻦ‪،‬‬ ‫ﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿﺎن ﺑە ﭘێﻮەر و ﺑﻨەﻣﺎ ھەﯾە ﺑﯚ‬ ‫ڕێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ھەڵﺴﻮﻛەوت و ڕەﻓﺘﺎرﯾﺎن‪.‬‬ ‫ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣە ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ‪،‬‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑەر ﻟە ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ﺑﯿﺮ ﻟەوە‬ ‫ﺑﻜﺮێﺘــەوە ﭼــﯚن ﺑﺘﻮاﻧﯿــﻦ دەوڵەﺗﯽ‬ ‫داﻣەزراوەﯾﯽ دروﺳﺖ ﺑﻜەﯾﻦ‪.‬‬

‫ﺷەﻣﺎڵ ﻧﻮوری‬

‫ﻛﻮرد ھەﻣﯿﺸە ﺑەﭼﺎوی ﺗﺮس و ﮔﻮﻣﺎﻧەوە دەڕواﻧێﺘە‬ ‫ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ھەرێﻤەﻛــەی و ﺋﺎﯾﻨﺪەی ﭘﺮۆﺳــەی‬ ‫ﺋﺎﺑﻮوری‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺑەدرێﮋاﯾﯽ ﻣێﮋوو ﺳەرﺟەم ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫)ﺗﻮرك و ﻓــﺎرس و ﻋــەرەب( ھەڵﮕــﺮی ﻋەﻗڵﯿەﺗﯽ‬ ‫دوژﻣﻨﻜﺎراﻧە و ﺋەﺟێﻨﺪای ﻣﻮﺧﺎﺑەراﺗﯽ دژ ﺑە ﻛﻮرد ﺑﻮون‪،‬‬ ‫ﻟە ﭼﺎرەﻛە ﺳەدەی راﺑﺮدووﯾﺸﺪا ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋەو ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﺳەﺧﺘەی ﻧێﻮاﻧﯿﺎن رێﮕﺮ‬ ‫ﺑﻮوە ﻟە ﺑەردەم دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ‬ ‫ﻛە ﺑەﺑێ ﺋەو ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾە‪ ،‬ﻣﻮﻣﻜﯿﻦ ﻧﯿﯿە‬ ‫ﺑﺒﯿﻦ ﺑە ﺧﺎوەﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و دﻧﯿﺎﺑﯿﻨﯿﯿەﻛﯽ‬ ‫رووﻧﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﺴﺎز ﺑﯚ ﺋﺎﯾﻨﺪە‪.‬‬ ‫ﺋەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەی ﺑﺘﻮاﻧێــﺖ دەراﻣەﺗﯽ ﺋﺎو‬ ‫و ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﻧەوت و ﻏﺎزی ﺳﺮوﺷــﺘﯽ و ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎن ﺑﯚ‬ ‫ﺧﯚﺷــﮕﻮزەراﻧﯽ ھﺎوو‪‬ﺗﯿﯿﺎن ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨێﺖ‪ ،‬ﺗەﻧﺎﻧەت‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر ﻧەﯾﺎرەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ وەك ﻛﺎرﺗێﻜﯽ ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚ‬ ‫ﺋﺎراﺳﺘەﯾﺎن ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏە ﻣێﮋووﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﻛﺎﺗێﻚ‬ ‫رووﺑەڕووی ﮔەﻣــﺎرۆ و ﻗەﺗڵﻮﻋﺎم ﺑﻮوﯾﻨەﺗەوە‪ ،‬ھەرزوو‬ ‫ﻣﻠﻜەﭼــﯽ دوژﻣﻨﺎن ﺑﻮوﯾﻨەﺗــەوە و ﮔەڕاوﯾﻨەﺗەوە ﺑﯚ‬ ‫ﻧﺎوەﻧﺪ‪ ،‬وەك ﺋەوەی ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا‪ ،‬ﺗﺎران‪ ،‬ﺋەﻧﻜەرە‬ ‫و دﯾﻤەﺷﻖ ﺑەﺷــێﻚ ﺑﻦ ﻟە ﭼﺎرەﺳەر ﻧەك ﺑەﺷێﻚ ﻟە‬ ‫ﺗەﻧﮕﮋە‪.‬‬ ‫ﺋەوەﺗﺎ ﻣێﮋوو دووﺑﺎرە دەﺑێﺘەوە و ﻟەﮔەڵ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی‬ ‫ﺋەﮔەری ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ھەرزوو ﺋﺎﻏﺎ و ﺳﻮڵﺘﺎن و ﻣەزەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺷــﯿﻌەﮔەرﯾﯽ و ﺳﻮﻧﻨەﮔەری ھەڕەﺷــەی ﻧﺎﻧەوەی‬ ‫ﺷــەڕی ﺋﺎﺑﻮوری و ﮔەﻣﺎرۆﻣﺎن ﻟێ دەﻛەن‪ ،‬ﺗەﻧﺎﻧەت‬ ‫ﺑﯚ ﺑەرزڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋﺎ‪‬ی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەڕەﺷەی ﺑڕﯾﻨﯽ‬ ‫ﻣﻮوﭼەﻣﺎن ﻟێ ﻛﺮاﯾەوە‪ ،‬وەك ﭼﯚن ﭘێﺸﺘﺮ ﻛە ﺑڕﯾﺎری‬ ‫دەرھێﻨﺎن و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻧەوت درا‪ ،‬دەﯾﺎن ھەڕەﺷــە‬ ‫ﻟە ﺑەﻏﺪاوە ﺑەراﻣﺒەر ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﺎت ﺗﺎ دەرﺋەﻧﺠﺎم‬ ‫ﺑﻮدﺟەی ھەرێﻤەﻛەﯾﺎن ﺑــڕی و دووﭼﺎری ﺗەﻧﮕﮋەی‬

‫ﺳەﺧﺘﯽ داراﯾﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﺑﻮوﯾﻨەوە‪.‬‬ ‫ﺋەواﻧــەی ھەڵﮕــﺮی ﺋەﮔەری ﺳــەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﮔەﻣﺎرۆ و‬ ‫ﺷــەڕی ﺋﺎﺑﻮورﯾﻦ‪ ،‬ﻟەﺑﯿﺮﯾــﺎن ﻛﺮدووە ﺳــەردەم و‬ ‫واﻗﯿﻌەﻛــە زۆر ﮔﯚڕاوە‪ .‬ﺑﺎ ﻟەوە ﺑﮕەڕێﯿﻦ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫و ﺑﺎرزاﻧﯽ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﯿەﻛﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ﺑﺎﺷﯿﺎن ھەﯾە‪،‬‬ ‫ﯾﺎ ﻟە ھەرﺳێ ﺑەﺷــەﻛەی ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﺳﺘﯽ‬ ‫ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙەروەری ﺟﻮو‪‬وە و ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺑەﺷﺎﻧەی‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەرﮔﯿﺰ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺧﻨﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑێ دەﻧﮓ ﻧﺎﺑﻦ‪ ،‬ﯾﺎ ﻟە دﻧﯿــﺎی ﺋەوروﭘﺎ و‬ ‫ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و و‪‬ﺗﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻮودا ﺧﺎوەﻧﯽ ﻟﯚﺑﯿﯿەﻛﯽ‬ ‫ﻛﻮردی ﮔەورەﯾﻦ‪ .‬ﻟەﻣەش ﮔﺮﻧﮕﺘﺮ‪ ،‬ﺋێﺴــﺘە ﺧﺎوەﻧﯽ‬ ‫ھێﺰێﻜﯽ ﮔەورەی ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾﻦ ﻛە ﺧﯚﺷﺒەﺧﺘﺎﻧە‬ ‫ﻟە ﻓﯿﺘﻨەی ﺷەڕی ﺣﺰﺑەﻛﺎن و ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﭘﯚﺳﺘﭽێﺘﯽ‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﺑەدوور ﮔﺮت و ﺑﻮون ﺑە ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﯿەﻛﯽ‬ ‫ﺟەﻣﺎوەری و ھێﺰێﻜﯽ ﮔــەورەی وەك ﻧﺎﺗﯚ‪ .‬ﻟەﻻﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺗﺮەوە ھﺎﺗﻨﯽ ﺗﺮەﻣﭗ و ﻟێﺪاﻧﯽ ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەی ﺳەرﺑﺎزی‬ ‫ﺷﻮﻋەﯾﺮات دوای ﺷەش ﺳﺎڵ ﻟە ﺑێ دەﻧﮕﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ‬ ‫وەرﭼەرﺧﺎﻧێﻜﯽ ﺗﺮە و ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ روون و ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە‬ ‫ﺑﯚ ﻻﯾەﻧﮕﺮان و ﻧەﯾﺎراﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻛە ﭼﯿﺘﺮ واﺷﻨﺘﯚن‬ ‫ﺳﻮﯾﺴــﺮا ﻧﯿﯿە ﺑەراﻣﺒــەر رووداو و ﻛﺎرەﺳــﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ ﺑێ دەﻧﮓ ﺑێﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﺎﺗێﻚ ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺑﺎﺳــﯽ ﺷــەڕی ﺋﺎﺑﻮوری ‪/‬‬ ‫ﮔەﻣﺎرۆی ﺋﺎﺑﻮوری‪ /‬ﻧەﺧﺸــە و ﭘڕۆژەی ﻣﻮﺧﺎﺑەراﺗﯽ‬ ‫دژ ﺑە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺮێﺖ‪ ،‬دەﺑێ ددان ﺑەو‬ ‫راﺳــﺘﯿﯿەدا ﺑﻨێﯿﻦ‪ ،‬ﺋەوە ﻻوازی ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن‬ ‫و ﭘەرﻟەﻣــﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــە وای ﻛــﺮدووە ﻧەﺗﻮاﻧﯿﻦ‬ ‫ﺋﺎﺑﻮوری وەك ﺋﺎﻣﺮازێﻚ ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺟﯿﯚﭘﯚڵەﺗﯿﻚ ﺑەﻛﺎر‬ ‫ﺑێﻨﯿﻦ‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘەﻛﺎﻧﯽ دەوروﺑەرﻣﺎن ﺑﯿﺮ ﻟە ﭘﯿﻼن‬ ‫و ﻣەراﻣﯽ ﻗێﺰەوﻧــﯽ ﮔەﻣﺎرۆی ﺋﺎﺑــﻮوری دەﻛەﻧەوە‬ ‫ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ رێﮋﯾﻤﯽ ﺳــەدام و ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ دەرھەق ﺑە‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێڕەوﯾﺎن ﻛﺮدووە‪ ،‬ﺋەﮔەر ﻧﺎ ھەرێﻤێﻚ ﺗﺎﻛە‬

‫ﻧﻮوری ﺑێﺨﺎڵﯽ‬

‫”ﺷەڕ‪ ،‬واﺗە زەوی‪ ،‬ﮔﯚﺷﺘﯽ ﻣﺮۆڤ ھەڵﻠﻮوﺷێﺖ“‬ ‫ﻣﺎﻧﺸﯿﯚس‬ ‫ﺑەر ﻟەوەی وﺗﺎرەﻛە ﺑﺨﻮێﻨﻨەوە‪ ،‬ھەﻣﯿﺸە ﺋەوە ﺑێﻨﻨە‬ ‫ﺑەرﭼﺎوی ﺧﯚﺗﺎن ﻛە ﻟــە ﻛﯚﺗﺎی ﺟەﻧﮕەﻛﺎﻧﺪا‪ ،‬ﺗەﻧﯿﺎ‬ ‫ﺧﻮاﺣﺎﻓﯿﺰﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەر ﻟە ﭼﻮوﻧە ﺳەﻧﮕەر‪ .‬ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﺎوەش‬ ‫و ﻣﺎﭼەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺶ ﻣﺎڵﺌﺎواﯾﯽ‪ .‬ﺗەﻧﯿﺎ ﻣەراﻗﯽ ﻗﻮوڵ ﻟە‬ ‫ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﮔەڕاﻧەوە و ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﺎﻣەﻛﺎن دەﻣێﻨﻨەوە‪.‬‬ ‫ﺳــەرﻧﺠﯽ ﻣێﮋووی دوور و ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺷەڕەﻛﺎن ﺑﺪەن‪،‬‬ ‫ﻟە دﯾﻤەﻧﯽ دوای ﺷﻜﺴﺖ و ﺳەرﻛەوﺗﻨەﻛﺎن‪ ،‬دۆڕان‬ ‫و ﺑﺮدﻧەوەﻛﺎن )ﻛە دواﺟﺎر ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﺮۆڤ و ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ‬ ‫ﺗێﯿﺪا ﺷﻜﺴﺘﺨﻮاردوو و دۆڕاو ﺑﻮون( ڕاﺑﻤێﻨﻦ‪ .‬ﭼەﻧﺪ‬ ‫ﻟەو دﯾﻤەﻧﺎﻧەﺗﺎن دێﻨە ﭘێﺶ ﭼﺎو ﻛە ﺗﯿﺎﯾﺎﻧﺪا ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﯽ‬ ‫ﺷــەڕ‪ ،‬ﭼەرﭼﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــەت و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎ‪،‬‬ ‫دە‪‬ڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎﯾﻦ و ﻣەزەو‪ ،‬ﺑــە ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ وێﻨەی‬ ‫ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺟەﻧﮓ ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ﺑەردەم ﺣەﺷﺎﻣﺎت‬ ‫و ﺑەم ھﻮﺗﺎف و ھەراو ھﯚرﯾﺎﯾەوە‪ ،‬ﺟەﻧﮕﺎوەری زﯾﺎﺗﺮﯾﺎن‬ ‫ﺑﯚ ﺟەﻧﮓ و ﭼﻮون ﺑﯚ ﺳەﻧﮕەرەﻛﺎن ھﺎن داوە‪:‬‬ ‫ﺗﺮﺳﯽ ﻟە دەﺳﺘﺪاﻧﯽ ﻗﺎﭼەﻛﺎﻧﺖ ﻧەﺑێ‪ ،‬ﻣﺎدام دەﺗﻮاﻧﯽ‬ ‫ﺑﺎوەش ﺑە ھﺎوﺳەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﺘﺪا ﺑﻜەﯾﺖ‪.‬‬ ‫ﺧەﻣﯽ ﭘەڕﯾﻨﯽ دەﺳــﺘەﻛﺎﻧﺖ ﻧەﺑێ‪ ،‬ﺋﺎھەﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳەرﻛەوﺗﻦ دەرﻓەﺗێﻜﻦ ﺑﯚ ﺳەﻣﺎﻛﺮدن ﺑە ﭘێﻮە‪.‬‬ ‫ﻛﻮێﺮﺑﻮوﻧﯽ ﭼﺎوەﻛﺎﻧﺖ ﻟە ﺟﻮاﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﺖ‬ ‫ﻧﺎﻛەن‪ .‬ﻧﯿﮕﺎﻛﺎﻧﯿﺸــﺖ ﺗﺎرﯾﻚ داﺑێﻦ‪ ،‬ﺋﺎواز و ﻣﻮزﯾﻜﯽ‬ ‫ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن دەﭼێ ﺑە ڕۆﺣﺘﺪا‪.‬‬ ‫ﺟەﻧﮕﺎوەر‪ ،‬ھەﻣﻮو ﺋەﻣﺎﻧەﺷﺖ ﻟە دەﺳﺖ ﺑﺪەﯾﺖ‪ ،‬ﺑﯿﺮت‬ ‫ﻧەﭼێ‪ ،‬ﺋەرﺧەﯾﺎن و ﺳەرﻓﺮاز ﻟەﺳەر زەوﯾﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن‬ ‫ڕاﻛﺸێ‪ .‬ﻟە ﻛﯚﺷﯽ ﻣﯿﮫﺮەﺑﺎﻧﯿﯽ ﺧﺎﻛەﻛەﯾﺪا وەﻧەوز ﺑﺪە‬ ‫و ﺋﺎزاری ﺑﺮﯾﻨەﻛﺎﻧﺖ ﺑﯿﺮ ﺑەرەوە‪ .‬ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن ﺗﯚﯾﺖ و‬ ‫ﺗﯚﯾﺶ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن‪ ،‬ﺋەی ﺟەﻧﮕﺎوەری ﺳەرﻛەش‪.‬‬ ‫ﺑەڕاﺳﺖ‪ ،‬ﺑە درێﮋاﯾﯽ ﻣێﮋووی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ‪ ،‬ﺑە ﭘﺎﻧﯽ و‬ ‫درێﮋﯾﯽ زەوی‪ ،‬ﺑە ﺑێ ﭘﺎﯾﺎن ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺷەڕ و ﺟەﻧﮕەﻛﺎن‬ ‫)ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ‪ ،‬ھەرێﻤﺎﯾەﺗﯽ و ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑە ﺑەرﮔﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و‬ ‫دەﻣﺎﻣﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی( ڕۆژێﻚ ﻟە ﺧﯚﻣﺎن‬ ‫ﭘﺮﺳﯿﻮە‪:‬‬ ‫ﭼەﻧﺪ ﻗﺎچ و دەﺳﺖ ﻟە ﭘﺎی ﺋەم دروﺷﻤﺎﻧەوە ﭘەڕﯾﻦ؟‬ ‫ﭼەﻧﺪ ﮔﯿﺎن ﺑەم دروﺷــﻤﺎﻧەوە ﺑە )ﺑﺎ(دا دران و ﭼەﻧﺪ‬ ‫ڕووﺑﺎر ﺧﻮێﻨﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑەﻓﯿڕۆ ﭼﻮون؟‬ ‫ﭼەﻧﺪ ﻧﯿﮕﺎ ﺑەم درۆﯾﺎﻧە ﻛﻮێﺮ داھﺎﺗﻦ و ﭼەﻧﺪ ﮔﻮێﭽﻜە‬ ‫ﻟە ﺑﯿﺴﺘﻨﯽ ﻧەﻏﻤەی ﺳﺮوﺷﺖ ﺑێ ﺑەش ﺑﻮون؟‬ ‫ﭼەﻧــﺪ دڵ ﻟە ﭘﺎی ﺋەو ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿە ﭘﯿﺴــەی ﺟەﻧﮓ‬ ‫و ﺑﺎزرﮔﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺪا ﻟە ﻟێــﺪان ﻛەوﺗﻦ‪ .‬ﭼەﻧﺪ ڕووﺑﺎری‬ ‫ﺧﻮێﻨﯽ ﺟەﻧــﮕﺎوەران ڕژاﻧە زەرﯾــﺎی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ‬ ‫ﭼەرﭼﯿﯿەﻛﺎﻧﯽﺳﯿﺎﺳەتودەﻋەﺟﺎﻧەﻛﺎﻧﯽﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎ‬ ‫و دە‪‬ڵەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻦ؟‬ ‫ﺋﺎﻛﺎﻣﯽ ھەﻣﻮو ﺷــەڕەﻛﺎن )ﺑەوەی ﭘێﺸﯽ دەﮔﻮﺗﺮێ‬

‫ﺷەڕی ﺋﺎﺑﻮوری و ﮔەﻣﺎرۆ دژی‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﻧﺎﻛﺮێﺖ‬ ‫دەروازی وﺷﻜﺎﻧﯽ راﺳﺘەوﺧﯚی ﻋێﺮاق ﺑێﺖ ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‬ ‫و ﺋەوروﭘﺎ و ﺧﺎوەﻧﯽ ﻧەوت و ﻏﺎزی ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﺑێﺖ ﺑﯚ‬ ‫و‪‬ﺗێﻜﯽ وەك ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛــە دەروازەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﭘڕۆژەی‬ ‫ﻟﻮوﻟەﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﻏﺎزی ﺑەھﯚی ﻣﻠﻤﻼﻧێ ھەرێﻤﯿﯿەوە‬ ‫ﺷﻜﺴــﺘﯽ ھێﻨﺎﺑێﺖ‪ ،‬ﭼﯚن ﺑﻮێﺮﯾﯽ ھەڕەﺷە دەﻛﺎت‪،‬‬ ‫ﯾﺎ ﻋێﺮاﻗێﻚ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻟە ﺋێﻤە ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑێﺖ ﻟە‬ ‫ﻛﺎﺗێﻜﺪا زۆرﺑەی ﻧەوﺗەﻛەی ﻟەژێﺮ ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺑێﺖ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ دوای ﮔەڕاﻧەوەی ﻛەرﻛﻮوك و ﻧەوﺗﯽ‬ ‫ﻛەرﻛﻮوك‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺋﺎوڕێﻚ ﻟە دەراﻣەﺗﯽ ﺋﺎوی ﺳــﺎزﮔﺎری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﺑﺪەﯾﻨــەوە ﻛە ﻟــە ھەرﺳــێ ﺑەﻧــﺪاوی دووﻛﺎن و‬ ‫دەرﺑەﻧﺪﯾﺨﺎن و دھﯚك زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ‪ 12‬ﻣﻠﯿﺎر ﻣەﺗﺮ ﺳێﺠﺎ ﺋﺎو‬ ‫ﻟەﺧﯚ دەﮔﺮن و ھەﻣــﻮوی دەڕژێﺘە ﻧﺎو ﺧﺎﻛﯽ ﻋەرەﺑﯽ‬ ‫ﻋێﺮاﻗەوە‪ ،‬ﻛەﭼﯽ ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﯽ ﺋەم دەراﻣەﺗە‬ ‫ﮔﺮﻧﮕە ﺑﻜەﯾﻦ‪ ،‬ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺋێﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە ڕێﮕەی‬ ‫ﺑەﻧــﺪاوی )دارﯾﻦ و ﭘڕۆژەی ﮔﺎپ(ەوە ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚی‬ ‫رادەﺑەدەرﯾﺎن ﺑﯚ ﺳەر ﻋێﺮاق ھێﻨﺎوە‪.‬‬ ‫ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەﮔەر ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ھەرﺳێ‬ ‫)دەراﻣەﺗﯽ ﺋﺎو‪ -‬ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﻧەوت ‪ -‬ﻏﺎزی ﺳﺮوﺷﺘﯽ( ﺑﻜﺮێﺖ‬ ‫و ﻟە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﻛەڵﻜــﯽ ﻟێ وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ‪،‬‬ ‫ھەرﮔﯿﺰ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎﭼﺎر ﻧەدەﺑﻮو‬ ‫ﻟە وە‪‬ﻣﯽ ﮔەﻣﺎرۆی ﺳەر ﺑەﻏﺪا و ﺑڕﯾﻨﯽ ﺑەﺷە ﺑﻮدﺟەی‬ ‫ھەرێﻢ دەﺳﺖ ﺑﯚ ﻣﻮوﭼەی ﻣﻮوﭼەﺧﯚراﻧﯽ ﺑەرێﺖ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەت ﺋﺎوڕێﻚ ﻟەو ‪ 17‬ﺑەﻧﺪاوە ﺑﺪاﺗەوە ﻛە دﯾﺰاﯾﻦ‬ ‫ﻛﺮاون و ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەوە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫راوەﺳﺘﺎوە‪ ،‬ﺋەوﻛﺎت ﺑﺰاﻧە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﻟە ﺗﻮاﻧﺎﯾﺪا‬ ‫دەﺑێﺖ ھەڕەﺷەی ﺑڕﯾﻨﯽ ﻣﻮوﭼە ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﯿﺮ و ﻛێڵﮕە‬ ‫ﻧەوﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك )ﺑﺎﺑﺎﮔﻮڕﮔﻮڕ‪ ،‬ﺟەﻣﺒﻮور‪ ،‬ﺧەﺑﺎزە‪،‬‬ ‫ﺋﺎﭬﺎﻧﺎ و ﺑﺎی ﺣەﺳــەن( ﻛە ﺗﻮاﻧﺎﯾﺎن ‪ 450‬ھەزار ﺑەرﻣﯿﻞ‬ ‫ﻧەوﺗە ﻟە رۆژێﻜﺪا وەﺑەرھێﻨﺎﻧێﻜﯽ ﺑﺎش و ﺷەﻓﺎﻓﯽ ﺗێﺪا‬ ‫ﺑﻜﺮێﺖ و ﺗێﻜەڵ ﺑە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ وزە و ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ‬

‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑﻜﺮێﺖ‪ ،‬ﺟﺎ ﺑﺎ ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﺷﯿﻌﯿﯿەﻛەی ﺑەﻏﺪا‬ ‫ﺑەﺷە ﻧەوت و ﺑەﻧﺰﯾﻦ و ﺳﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﻧەﻧێﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ﺑــﺎ ﺋﺎوڕێﻚ ﻟە ﻏﺎزی ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﺑﺪرێﺘەوە ﻛە ﯾەدەﮔﯽ‬ ‫ﺋەﻣﺒﺎرﻛﺮاوی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﺑە ﭘێﻨﺞ ﺗﺮﯾﻠﯚن ﻣەﺗﺮﺳێﺠﺎ‬ ‫دێﺘە ﺧەﻣ‪‬ﻧﺪن و ﻟە رﯾﺰﺑەﻧﺪی ﺷەﺷەﻣﯿﻦ و‪‬ﺗﯽ دﻧﯿﺎ‬ ‫دێﺖ ﻟە دوای )رووﺳﯿﺎ‪ ،‬ﺋێﺮان‪ ،‬ﻗەﺗەر‪ ،‬ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﺴﺘﺎن‪،‬‬ ‫ﺳــﻌﻮودﯾە و ﺋﯿﻤﺎرات( ﺋەوﻛﺎت و‪‬ﺗﺎﻧﯽ زﻟﮫێﺰی دﻧﯿﺎ‬ ‫و ﺋەوروﭘــﺎ ﭼﯚن رازی دەﺑﻦ ﺋەو ﺳــﺎﻣﺎﻧە دەوڵەﻣەﻧﺪە‬ ‫رێﮕەی ﻟێ ﺑﮕﯿﺮێﺖ و ﻧەڕژێﺘە ﻧﺎو ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ‪.‬‬ ‫ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﻧﺎﺗﯚ ﻟە رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﺪا ﭘێﺸﻮازی ﻟە‬ ‫ھەرێﻤێﻜﯽ ﻋەﻟﻤﺎﻧﯽ دەﻛەن ﻛە ڕێﺰ ﻟە ھەﻣﻮو ﭘێﻜﮫﺎﺗە‬ ‫و ﺋﺎﯾﻦ و ﺋﺎﯾﻨﺰا و ﻧەﺗەوە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن ﺑﮕﺮێﺖ و ﺷــەڕی‬ ‫ﺗﯿﺮۆرﺳﺘﺎن ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺋﯿﺘﺮ ﭼﯚن رێﮕە ﺑە ﮔەﻣﺎرۆی ﺋﺎﺑﻮوری‬ ‫ﺑﯚ ﺳــەر ﺋەو ھەﻣﻮو ﭘێﻜﮫﺎﺗە ﻣەﺳــﯿﺤﯽ و ﺋێﺰﯾﺪی و‬ ‫ﻛﺎﻛەﯾﯽ و ﻣﺴــﻮڵﻤﺎن و ﺳﻮﻧﻨە و ﺷــﯿﻌە و ﺗﻮرﻛﻤﺎن‬ ‫و ﻛﻮرداﻧــﯽ ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ و ﻟێﻘەوﻣﺎواﻧﯽ دەﺳــﺘﯽ‬ ‫دﻛﺘﺎﺗﯚرەﻛﺎن ﻛە ھەﻣﻮو ﻟە ھەرێﻤﺪا ﺑە ﺋﺎﺷﺘﯽ دەژﯾﻦ‪.‬‬ ‫دوای ﮔەڕاﻧەوەی ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن و ﺳەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﺋەﻣﺮی واﻗﯿﻊ‪ ،‬ژﻣﺎرەی داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻮوە‬ ‫و ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺳﺎﻏﻜﺮدﻧەوەی ﻛﺎ‪ ‬و‬ ‫ﺑەروﺑﻮوﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن‪ ،‬ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑەم ﺑﺎزاڕاﻧەﯾە ﻛﻮرداﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ رۆژھە‪‬ت و ﺑﺎﻛﻮر و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ‬ ‫ھەردوو و‪‬ﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺋێﺮان ﻟە ﺋەﮔەری ﺳــەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﮔەﻣﺎرۆی ﺋﺎﺑﻮورﯾﺪا زﯾﺎﻧﻤەﻧﺪﺗﺮ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺑﻦ‪،‬‬ ‫ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋێﺴﺘە ﻛە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەروازەی‬ ‫ﺳﯿﻤێﻠﻜﺎﯾﺸﯽ ﻟەﺳەر ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوا ﺑﯚ وا‪ ‬ﺑﻮوە و‬ ‫ﺑﺎزاڕێﻜﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﺮاوەﺗەوە‪.‬‬ ‫ﺑﯚﯾــە دوای داﻋﺶ و دەرﻛەوﺗﻨــﯽ ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﺎﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻧﻮێﯽ دوای ﺷــەڕ و ھﺎﺗﻨﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎﺗﯚ و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ‬ ‫ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﻛە ﻓﯚﺑﯿﺎی دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدن و ﮔەﻣﺎرۆ و ﺷــەڕی‬ ‫ﺋﺎﺑﻮوری ﻟەﺳەر ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﯚﺗﺎی ھﺎﺗﻮوە‪.‬‬

‫ﺷەڕ و ژﯾﺎن ﭘﺎڵەوان و ﻛﺎرﯾﺰﻣﺎ‬

‫ﺟەﻧﮕﯽ ڕەوا‪ ،‬ﯾﺎن ﺟەﻧﮕﯽ ﭘﯿﺮۆز( ﺋەوە ﺑﻮو‪ ،‬ﺑە درێﮋاﯾﯽ‬ ‫ﻣێﮋوو و ﺗﺎ ﺑە ﺋەﻣڕۆ دەﮔﺎت‪ .‬ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن ﺟەﻧﮕﺎوەر ﺑﻮوﻧە‬ ‫ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺑﯚ ﺋــەوەی دەﯾﺎن )ﻟەو ژﻣﺎرەﯾەش ﻛەﻣﺘﺮ(‪،‬‬ ‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺟەﻧﮓ و ﭼەرﭼﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و دە‪‬ڵﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ‪،‬‬ ‫ﻟەﻻﯾەك دروﺷﻤەﻛﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﭙەروەری و ﺋﯿﻤﺎن‬ ‫ﺑە ﻣﻨﺪاڵ و ﻧەوەی ﺟەﻧــﮕﺎوەرە ﻓﺮﯾﻮﺧﻮاردووەﻛﺎن‬ ‫ﺑﻔﺮۆﺷــﻨەوە‪ .‬ﻟە ﻻﯾەﻛەی ﺗﺮەوە‪ ،‬ﺧﯚﯾﺎن و ﻣﻨﺪاڵ و‬ ‫ﻧەوە ﻧﺎزاﻧﺪەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﻏەﻧﯿﻤەﻛﺎﻧﯽ ﺟەﻧﮓ ﺑﻠەوەڕێﻦ‬ ‫و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن و ﻣﺮۆڤ‪ ،‬وەك ﻣﺎﻧﮕﺎ ﺑﺪۆﺷﻦ‪.‬‬ ‫دەﺷــێ و زۆر ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﯿە ﺟﯿﺎواز ﺑﯿــﻦ‪ ،‬ﺋﺎﺧﺮ ﺋەو‬ ‫ﺟﯿﺎوازﯾﯿﺎﻧەﻣﺎن ﻧەﻣێﻨــﻦ‪ ،‬ﻣﺮۆﭬﺒﻮوﻧﻤﺎن ﺟێﮕەی‬ ‫ﮔﻮﻣﺎن و ﭘﺮﺳﯿﺎرە!‬ ‫دﯾﻮﺗﺎﻧە دوو ﻛەس ﻛە ﺑەری ﺋﺎوی ﭘﺸﺘێﻜﻦ و ﻟە ﯾەك‬ ‫ڕەﺣﻢ ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە ﺧﻮار‪ ،‬ﻟە ھەﻣﻮو ﺷﺖ ﻟەﯾەك ﺑﭽﻦ؟‬ ‫ﺑﯚﯾە ﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو ﺟﯿﺎوازﯾﯿە وەك ﺋەوەی ﺳﺮوﺷــﺘﯽ و‬ ‫ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿە‪ ،‬ھﺎوﻛﺎت ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻧﯿﯿە ﻛە ھەﻣﻮو‬ ‫ڕاﺳﺘﯿﯿەﻛﺎن‪ ،‬ﺟﻮاﻧﯿﯿەﻛﺎن‪ ،‬ڕۆﺷﻨﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﻻی‬ ‫ﯾەﻛێﻜﯿﺎن ﺑﻦ‪ .‬ﻟەوەش ﺗﺮﺳــﻨﺎﻛﺘﺮ‪ ،‬ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ ﻟە‬ ‫ﺣﯿﻜﻤەﺗﯽﺟﯿﺎوازیوھەوڵﺪانﺑﯚﺧﯚﺑەﺳەﻧﺘەرﮔﺮﺗﻦ‬ ‫و ﺑەﺧــﺎوەن دەرﻛەوﺗﻦ ﻟە ﺣەﻗﯿﻘەﺗــﯽ ڕەھﺎ‪ ،‬ﺑەو‬ ‫ﺋﺎﻗﺎرەﻣﺎﻧﺪا ﺑﺒەن‪ ،‬ﻛە ﺋەو ﺟﯿﺎوازﯾﯿﺎﻧە ﺑﺴڕﯾﻨەوە و ﺋەو‬ ‫ژﯾﺎن و دﻧﯿﺎ ڕەﻧﮕﺎڵەﯾﯿﯿەﻣﺎن‪ ،‬ﯾەﻛڕەﻧﮓ داﺑڕێﮋﯾﻨەوە‬ ‫و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ﻧێﻮان ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ ھەردوو ڕەﻧﮕﯽ )ڕەش و‬ ‫ﺳﭙﯽ(دا‪ ،‬ھێڵێﻚ ﻧەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻛە ﺧﯚڵەﻣێﺸﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﺑەھەرﺣﺎڵ‪ ،‬ھەﻣﯿﺸــە ﻟە ﺧەﯾﺎڵﺪاﻧﯽ ھەر ﯾەﻛێﻚ ﻟە‬ ‫ﺋێﻤەدا‪ ،‬ﭘﺎڵەواﻧێــﻚ ﺋﺎﻣﺎدەﯾە‪ .‬ﺋﯿﺘﺮ ﯾﺎن ﺧەوﻧﯽ ﺑەﺧﯚ‬ ‫ﺑﻮون ﺑە ﭘﺎڵەوان‪ ،‬ﯾﺎن ﺳەرﺳــﺎﻣﯽ ﺑــە ﭘﺎڵەواﻧێﻜﯽ‬ ‫دڵﺨﻮاز‪ ،‬ﺋەﻣە ﺷﺘێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿە‪ .‬وەﻟێ ﺋەوەی ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ‬ ‫ﻧﯿﯿە ﺋەوەﯾە‪ ،‬ﻟەو ﺧەﯾﺎڵﺪاﻧە ژەﻧﮕﺮﺗﻮوەی ڕۆژھە‪‬ﺗﺪا‬ ‫و ﻟە ﻧﺎوﯾﺸﯿﺎﻧﺪا ﺋێﻤەی ﻛﻮرد‪ ،‬ﭘێﺸﯿﻨەﯾﯽ ﺑﯚ ﭘﺎڵەواﻧﯽ‬ ‫ﺟەﻧﮕە‪ .‬ﺋەﻣە ﻟە ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨﯽ ﺋێﻤە و ﻟە ﺧەﯾﺎڵﺪاﻧﻤﺎﻧﺪا‬ ‫ﺑﯚ ﭼەﻣﻜﯽ ﻛﺎرﯾﺰﻣــﺎش‪ ،‬ھەﻣﺎن ﺧەﯾﺎڵﺪاﻧﯽ ﺧﯚرﻛە‬ ‫ﻟێﺪراوە ﻛە ﭘێﺸــﯿﻨەﯾﯽ ﺑﯚ ﻛﺎرﯾﺰﻣﺎی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ھەﻣــﻮو ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ )ﺳﯿﺎﺳــﯽ‪،‬‬ ‫ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ‪ ،‬ﻛﻮﻟﺘــﻮوری‪ ،‬ﻓەرھەﻧﮕﯽ(‪ ،‬ﻟە ﺑەردەم‬ ‫ﺑﻮون ﺑە ﭘﺎڵــەوان )ﺑە ﻣﺎﻧﺎ ﺋەرێﻨﯿﯿەﻛــەی( ﺋﺎوە‪ ‬و‬ ‫ﻛﺮاوەن‪.‬‬ ‫ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ و ﭘێﻮەری ھەر ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺋێﻤە ﺑﯚ ھەردوو‬ ‫ﭼەﻣﻜﯽ )ﭘﺎڵەوان و ﻛﺎرﯾﺰﻣﺎ( و ﮔﺮێﺪان و ﺗﺎﭘﯚﻛﺮدﻧﯿﺎن‬ ‫ﻟەﺳەر )ﺟەﻧﮓ و ﺳﯿﺎﺳەت(‪ ،‬ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨێﻜﯽ ﺗﺎ ﺋەوﭘەڕ‬ ‫ﮔەﻣﮋەﯾﯽ و دۆزەﺧﯽ و ﺷەﯾﺘﺎﻧﯿﯿە‪ .‬ﺑەو ﭘێﯿەی ﺑﻮاری‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــەت و ﺟەﻧﮓ )ﺑە ھەردوو ڕەھەﻧﺪی ﺋەرێﻨﯽ‬ ‫و ﻧەرێﻨﯿﯿﺎن(‪ ،‬دوو ﺑﻮاری ﺗەﻧﮓ و ﺑەرﺗەﺳــﻜﻦ‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﺑەردەم ھەﻣﻮو ﻛەﺳﺪا ﺋﺎوە‪ ‬ﻧﯿﻦ و ﻧﺎﺑﻦ‪ ،‬ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا‬ ‫ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ژﯾﺎن‪ ،‬ﺑە ﭘﺎﻧﺎﯾــﯽ زەوی و ﻓﺮاواﻧﯽ‬

‫ﺋﺎﺳــﻤﺎن‪ ،‬ﻟە ﺑەردەم ھەر ﯾەﻛێﻜﻤﺎﻧــﺪا ﺋﺎوە‪‬ن‪ ،‬ﺑﯚ‬ ‫ﺋــەوەی ڕۆڵﯽ ﭘﺎڵەواﻧــﯽ و ﻛﺎرﯾﺰﻣﺎﯾﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧﯽ ﺗێﺪا‬ ‫ﺑﺪۆزﯾﻨەوەﺑﮕێڕﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﺟــﯚزێ ﻧﺎرۆﺳــﻜﯽ دەﺑێﮋێﺖ‪” :‬ﻟــە ﺟەﻧﮕﺪا ھﯿﭻ‬ ‫ﺳــەرﺑﺎزێﻚ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﻧەﭘێﻜﺮاﺑێﺖ“‪ .‬ﺑەم ﭘێﻮداﻧﮕە و ﺑە‬ ‫ﭼﺎوﭘﯚﺷﯿﻦ ﻟە ﺗێﮕەﮔەﻟﯽ )ﺟەﻧﮕﯽ ﭘﯿﺮۆز و ﻧﺎﭘﯿﺮۆز‪،‬‬ ‫ﺷــەڕی ڕەوا و ﻧﺎڕەوا(‪ ،‬دواﺟــﺎر ﺑەرھەﻣﯽ ﺟەﻧﮓ‪،‬‬ ‫ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﻣﺮۆڤ و ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﺎﻧە‪.‬‬ ‫ﻟەو ﺟەﻧﮕﺎﻧەدا ﻣﺮۆڤ ﻟە ﺑەردەم ﺗەﻧﯿﺎ دوو ﺑﮋاردەداﯾە‪،‬‬ ‫ﺑﻜﻮژ‪ ،‬ﯾﺎن ﻛﻮژراو‪ .‬واﺗە ھﯿﭻ ﺑﮋاردەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺑەردەم‬ ‫ﺟەﻧﮕﺎوەردا ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﯾــﺎن ﺋەوەﺗﺎ دەﺑێ ﺑەراﻣﺒەرەﻛەت‬ ‫ﺑﻜﻮژﯾﺖ‪ ،‬ﯾﺎﺧﯚ ﺑﻜﻮژرێﯿﺖ‪ ،‬ﺑەداﺧەوە ﺋێﺴﺘە ﺟەﻧﮕﯽ‬ ‫زﻣﺎن ﻟە دﻧﯿﺎی ﺋێﻤەدا‪ ،‬ﻣەﺣﻜﻮوﻣە ﺑە ھەﻣﺎن ﺋەﻧﺠﺎم‪.‬‬ ‫ﺋەوە ﺑﯚﯾە ﮔﻼدﺳﺘﯚن ﺟﻮاﻧﯽ ﺑﯚ ﭼﻮوە‪ ،‬ﻛﺎﺗێ ﻟەﺑﺎرەی‬ ‫ﺟەﻧﮓ دەدوێ و دەڵێ ”ﺟەﻧﮓ ﻛﺎرەﺳﺎﺗێﻜە‪ ،‬ﻣﺮۆڤ‬ ‫ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺷﺘﯽ ﺧﯚی ﺑەﻛﺎر دێﻨێ‪ ،‬ﺑﯚ ﺋەوەی‬ ‫ﺧﺮاﭘﺘﺮﯾﻦ زﯾﺎن ﺑەﺧﯚی ﺑﮕەﯾەﻧێﺖ“‪.‬‬ ‫ﭘەﻧﺪێﻚ ھەﯾە دەڵێ‪” :‬ﺷەڕ ﻟە ﭘﺸﺘﯽ ﭼﺎوﯾﻠﻜەﻛﺎﻧەوە‬ ‫ﭼەﻧﺪ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﺳــﺎدەﯾە“‪ .‬ﻟەم ڕواﻧﮕەﯾــەوە‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﺟەﻧﮕەﻛﺎﻧﺪا ﺋەوە ﺟەﻧﮕﺎوەرﻛﺎن ﻧﯿﻦ دەﺑﻨە ﭘﺎڵەوان‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﯽ ﺟەﻧﮕﻦ ﻛە دواﺟﺎر ﺑەﺳــەر ﭘﺸﺘﯽ‬ ‫ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن و ﺟەﺳﺘەی ﺟەﻧﮕﺎوەراﻧﺪا‪ ،‬ﺋەﺳﺘێﺮە و‬ ‫داڵ و ﻣﯿﺪاﻟﯿﺎی ﺋﺎزاﯾەﺗﯿﯿﺎن دەﭼێﺘە ﺳەر ﺷﺎن و ﺑە‬ ‫ﺑەر ﺳﻨﮕﯿﺎﻧەوە ھەڵﺪەواﺳﺮێ‪.‬‬ ‫وەك ﭼﯚن ﻟە ﭘﺮۆﺳەی ﺳﯿﺎﺳﯿﺸــﺪا‪ ،‬ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە‬ ‫ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﺑە‪ ‬ﻟێﺪراوی ﺋێﻤەدا ﻛە ھەﻣﻮو ژﯾﺎن ﺑە‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎ ﺑﺎرﮔﺎوی ﻛﺮاوە‪ ،‬ﺋەوە ﺣەﺷﺎﻣﺎت و ﻋەوام‬ ‫ﻧﯿﯿە ﺑﺮاوە و ﭘﺎڵەواﻧﯽ ﺷــەڕەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﻦ‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫ﺋەوە دەﺳﺘەﺑﮋێﺮێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﻦ ﻛە ﺑەری ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ‬ ‫رق و ﻛﯿﻨە و دڵڕەﺷــﯽ ڕەﻋﯿــەت و ﻣێﮕەﻟەﻛەﯾﺎن‬ ‫دەﭼﻨﻨەوە و ﻛﯚﺷﻜﯽ ﺳەروەری و ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﯽ‬ ‫ﻟەﺳــەر ﺑەرزﺗﺮ دەﻛەﻧەوە و ﻣێﮋووﯾــﺎن ﭘڕ دەﺑێ ﻟە‬ ‫ﭘەﯾﻜەر و وﺗﺎری ﻛﺎرﯾﺰﻣﺎﯾﯽ‪.‬‬ ‫ﺑەھەﻣﻮوﭘێﻮەرەﻛﺎن‪،‬ﺑەﮔﻮێﺮەیھەﻣﻮوﺋەزﻣﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻣێﮋوو‪ ،‬ﺑەرﻣەﺑﻨﺎی ھەﻣﻮو ﻓﺎﻛﺖ و ﺋەرﮔﯚﻣێﻨﺘەﻛﺎن‪،‬‬ ‫دەﮔﻤەﻧﻦ ﺋەواﻧەی دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑﺒﻨە ﭘﺎڵەواﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ‪ ،‬ﯾﺎن‬ ‫ﺑە دﯾﻮەﻛەی ﺗﺮدا و ڕاﺳﺘﺘﺮ ﺑڵێﯿﻦ‪ ،‬ﻟە ﺋﺎﺷﺘﯿﺪا ﺑﺒﻦ ﺑە‬ ‫ﭘﺎڵەوان‪ .‬ﺑﯚﯾە ﺟەﻧﮓ ﻧﺰﯾﻜﺘﺮﯾﻦ ڕێﮕە و ھەرزاﻧﺘﺮﯾﻦ‬ ‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺑــﯚ ﺋەواﻧەی دەﯾﺎﻧــەوێ وەك ﻣێﮋوو و‬ ‫ﻟەﺳەر ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ ﺧﻮێﻦ و ﻧەھﺎﻣەﺗﯽ ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ‪ ،‬ﺑﯚ‬ ‫ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ ﺑﻨﻮوﺳﻨەوە‪ .‬ﺋەوەﺗﺎ ﺑﺮﮔﺴﯚن دەڵێ‪” :‬ﺟەﻧﮓ‬ ‫ﺗﺎﻛە ﯾﺎرﯾﯽ و وازی ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧە ﻛە ڕێﮕە دەدەن‬ ‫ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮔەل ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧﺪا ﺑەﺷﺪاری ﺗێﺪا ﺑﻜەن“‪.‬‬ ‫ھەﻣﻮو ﺋەو ﻗﺴــﺎﻧە ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾە ﻧﯿــﻦ‪ ،‬ڕەواﯾﯽ ﻣﺎﻓﯽ‬ ‫ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدن ﻟە ﺋﺎزادی و ﺷﻜﯚی ﻣﺮۆﯾﯿﯿﺎﻧە و ﻣﺎﻓﯽ‬

‫زەوﺗﻜﺮاو و ﺧﺎﻛﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮاو‪ ،‬ﻟە ﻛەس ﺑﺴﺘێﻨﯿﻨەوە‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەو ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدﻧە دێﺘەوە ﻧﺎو ﺋﺎﺳــﺘﯽ‬ ‫ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ﯾــەك ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﺧﺎوەن ھەﻣﺎن‬ ‫ﻛﻮﻟﺘﻮور و ﺷــﻮﻧﺎس‪ ،‬ﺋــەوە ﻛﻮﻓﺮێﻜــە و ﺑەرﮔﺮی‬ ‫ﻟێﻜﺮدﻧﯿﺸــﯽ ﻛﻮﻓﺮﺗﺮ‪ .‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو دەﻣە ﻟە دۆزەﺧﯽ‬ ‫ﺟەﻧﮓ دەﮔەﯾﻦ‪ ،‬ﻛﺎﺗێ ”ﺧەون ﺑە ڕۆژێﻜەوە دەﺑﯿﻨﯿﻦ‪،‬‬ ‫ﻛە ﺗﯿﺎﯾﺪا ﻣﻨﺪاڵێﻚ دێﺖ و ﻟە داﯾﻜﯽ دەﭘﺮﺳێﺖ‪ :‬داﯾﻜە‪،‬‬ ‫ﺟەﻧﮓ ﭼﯽ ﺑﻮو؟ ‪ -‬ﺋﯿﭭﯽ ﻣﺮﯾﻢ“‪.‬‬ ‫ڕاﺳﺘﯿﯿەﻛەی‪ ،‬ھەر ﯾەﻛێﻜﻤﺎن و ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ‪ ،‬دەﺗﻮاﻧﯿﻦ‬ ‫ﻟە ﻻﭼەﭘێﻜﺪا ﻓﻮو ﺑە ﭘﺸــﻜﯚﯾەﻛﯽ ژێﺮ ﺧﯚڵەﻣێﺸﺪا‬ ‫ﺑﻜەﯾﻦ و ﺋەو ﻧﺎوە ﭘڕ ﺑﻜەﯾﻦ ﻟە ﺑڵێﺴە و ﮔڕ‪ ،‬وەﻟێ ﺑە‬ ‫ھەر ھەﻣﻮوﻣﺎن دەرەﻗەﺗﯽ ﻛﻮژاﻧﺪﻧەوەی ﺋﺎﮔﺮی ﭘﺎوان‬ ‫و دارﺳــﺘﺎﻧە ڕەﻧﮕﺎوڕەﻧﮕەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻧﺎﯾەﯾﻦ ﻛە ﺑەھﯚی‬ ‫ﺋەو ﻓﻮوە ﻓﯿﺘﻨەﺑﺎزەوە‪ ،‬زۆرﺗﺮﯾﻨﯽ درەﺧﺘﯽ ﺑە ژﻧﺒڵﻨﺪ‬ ‫و دەوەﻧﯽ ﺗﺎزە ﮔﯚ ﻛــﺮدوو و ﮔﻮڵ و ﮔﻮڵﺰاری ﺟﻮان‬ ‫ڕەﻧﮓ و ﻣەﻟﯽ ﺧﯚﺷﺨﻮان‪ ،‬دەﺑﻨە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ و ﻓﻮوﻟێﻜەر‬ ‫و ﻓﻮوﺗێﻜەر و ﻓﻮوﺗێﻜﺮاوﯾﺶ وەك ﺑەرزەﻛﯽ ﺑﺎﻧﺎن ﺑﯚی‬ ‫دەردەﭼﻦ!‬ ‫ﺑەداﺧەوە‪ ،‬ھەﻣﯿﺸــە وا ﺑﻮوە‪ ،‬ﻓﻮﺗێﻜەر و ﻓﻮوﺗێﻜﺮاو‬ ‫و ﻓﻮوﻟێﻜەر ﻟەﺳــەر ﭘﺎﺷــﻤﺎوەی ﺧﯚڵەﻣێﺸــﯽ و‬ ‫ﺳﻮوﺗﻤﺎﻛﯽ ﺋەو ﺷﺘە ﺟﻮاﻧﺎﻧەدا ﻛﺎوێﮋﯾﺎن ﻛﺮدووە‪ .‬ﺑﯚﯾە‬ ‫ڕەﺧﻨەﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﺑەراﻣﺒەرەﻛەت ﺷﺘێﻜە و ﻓﻮوﻛﺮدن ﺑە‬ ‫ﺋﺎﮔﺮ ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺮ!‬ ‫ﻟەم ڕواﻧﮕەﯾەوە و ﺑە ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ دۆﺧﯽ ﺋێﺴﺘەی‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺋەو ﻣﻠﻤﻼﻧێ و ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەی‬ ‫ﻛە ژﯾﺎﻧﯽ ﻟە ﺷەﻗﺎم ﺗﺎڵ ﻛﺮدووە و وەك ژەھﺮ ڕژاوەﺗە‬ ‫ﻧﺎو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﻤﺎن و ﺧەرﯾﻜە ﭼەﻟەﺣﺎﻧێﯽ‬ ‫ﺷــﺎرﭼێﺘﯽ و ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر و ﺗەﺧﻮﯾﻦ و ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﯾەﻛﺘــﺮ‪ ،‬وەك ﺑەرھەﻣﯽ ﭘــەروەردەی ﺳــەﻗەﺗﯽ‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی دەﺑێﺘە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﺳﯿﺎﺳﯽ‪.‬‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ھەﻣﻮوﻣﺎن ﺑەﺷــﯽ ﺋــەوە ﺑێﺪار‬ ‫ﺑﺒﯿﻨەوە و وﯾﮋداﻧﯽ ﻣﺮۆﯾﯿﻤﺎن )ﺑەر ﻟە ﻛﻮردﺑﻮوﻧﻤﺎن(‬ ‫ﺧﺘﻮوﻛەﻣــﺎن ﺑــﺪات و ﺗەﻣﯽ ﮔەﻣﮋەﯾــﯽ و ﻛەس‬ ‫ﻧەﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﺑەرﭼﺎوﻣﺎن ﻻ ﺑﺪەﯾﻦ و ﺳەرەڕای ﺋەزﻣﻮوﻧە‬ ‫ﺗﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻣێﮋووی ﯾەﻛﺘﺮﺳڕﯾﻨەوە و ﺧﯚﺧﯚری و‬ ‫ﺧﯚﻛﻮژﯾﻤﺎن‪ ،‬ﺑڕێﻚ ھﯚش و ژﯾﺮی و ﻟﯚژﯾﻚ ﺑﺨەﯾﻨەوە‬ ‫ﻧــﺎو ﭼﺎوی ﺑﯿﻨﯿﻦ و ﻣێﺸــﻜﯽ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە و زﻣﺎﻧﯽ‬ ‫دەرﺑڕﯾﻨﻤــﺎن و ﻟەﺑﯿﺮ ﻧەﻛەﯾﻦ ﻛــەوا‪” :‬ﺟەﻧﮓ‪ ،‬ﺋﺎخ‬ ‫ﻛە دەزاﻧﻦ ﺋﺎﮔﺮی ﺟەﻧﮓ ﻟە ﻟﻮوﻟەی وﺷــﻜﯽ ﺗﯚپ‬ ‫و ﺗﻔەﻧﮕەﻛﺎن ھەڵﻨﺎﺳــﺘێ‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﻟــە زﻣﺎن و دڵ و‬ ‫ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەی ﺧەڵﻚ ﺧﯚی‪ ،‬دادەﮔﯿﺮﺳێﺖ ‪ -‬ﻣﯿﺨﺎﺋﯿﻞ‬ ‫ﻧەﻋﯿﻤە“‪.‬‬ ‫دەﻣێﻨێﺘەوە ﺑڵێﯿﻦ‪ :‬ﮔەﻟﯚ ﺑێــﺪار ﺑﺒﻨەوە و ﻟە ﺑﯿﺮﺗﺎن‬ ‫ﻧەﭼێ و ﺑﺰاﻧﻦ ﻛە ”ﻣﺮۆڤ ﺑەﺑێ ﺋەوەی زەوی وێﺮان‬ ‫ﺑﻜﺎت‪ ،‬دەﺗﻮاﻧێ ﺑﺒێﺘە ﭘﺎڵەوان ‪ -‬ﭘﻮاﻟﯚ“‪.‬‬


‫ﺷەﻣﺎڵ ﺑﯚﻛﺎﻧﯽ‬

‫رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم زﯾﺎﺗﺮ راوێﮋ ﯾﺎ ﭘﺮﺳــێﻜە‬ ‫ﻛێﺸەﯾەك ﯾﺎﺧﯚ ﭘﺮﺳﯿﺎرێﻚ دەﻛﺮێ‬ ‫ﺑە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوە‪ ،‬واﺗە‬ ‫ﺷﺘێﻚ ھەﯾە ﻧﺎﻛﯚﻛە و رای ﺟﯿﺎوازی‬ ‫ﻟەﺳــەرە ﻟە ﻧێــﻮان ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﺪا و‬ ‫ﻧﺎزاﻧﺮێ ﻛﺎﻣە ﺑڕﯾﺎر دروﺳــﺘە‪ .‬ھەر‬ ‫ﺑڕﯾﺎرێﻜﯿﺶ ﻟــەو رووەوە ﺑﺪرێﺖ‪،‬‬ ‫ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺑەﺷــەﻛەی ﺗﺮی ﻧﺎڕازی‬ ‫دەﺑێﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ﻟە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﺧەڵﻚ‬ ‫ﻛﯚك ﻧﯿﻦ و ﺑﻮون ﺑە دوو ﺑەﺷەوە‪ ،‬ﺑﯚ‬ ‫ﺋــەوەی رازی رازی ﺑێﺖ و ﻧﺎڕازﯾﺶ‬ ‫رازی ﺑێﺖ‪ ،‬ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺷەرﻋﯽ‬ ‫رﯾﻔﺮاﻧﺪۆمدەﻛﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ﺑــﯚ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی ﻛێﺸــەی‬ ‫ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە وەك رۆژی‬ ‫روون دﯾــﺎرە ﻣﯿﻠەﺗێﻚ ‪ 100‬ﺳــﺎڵ‬ ‫ﺧەﺑــﺎت دەﻛﺎت و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ دەدات‬ ‫ﺑــﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ‪ ،‬ﭘێــﯽ ﺑڵێﯿﺖ‬ ‫ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿﺖ دەوێﺖ؟‪ ،‬ﺑێﮕﻮﻣﺎن‬ ‫وە‪‬ﻣەﻛە ﺑە ”ﺋەرێ“ ﻻی ھەﻣﻮواﻧە‬ ‫و ﭘێﺸــﻮەﺧﺘە دەزاﻧﯿﻦ ”ﺑەڵێ“ﯾە‪.‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﮔﺮﻧﮓ ﺋەوەﯾــە ﻛەرﻛﻮوك و‬

‫ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺟــێ ﻧﺎﻛﯚك ﺑەھەر ﺑﺎج‬ ‫و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿەك ﺑﻮوە ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑەﺷــﺪار‬ ‫ﺑﻦ ﻟە دەﻧﮕﺪاﻧﯽ ﺋەو رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣەدا و‬ ‫ﻧەﻛﺮێﻦ ﺑە ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ھەڵﮕﯿﺮاو ﺑﯚ‬ ‫دواﺗﺮ‪.‬‬ ‫ڕێﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺋﺎداری ‪ 1970‬ﺑﺎرزاﻧﯽ‬ ‫ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا واژووی ﻛﺮد‪ ،‬ﯾەﻛەﻣﯿﻦ‬ ‫ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻧﻮوﺳﺮاوی ﻓەرﻣﯿﯽ ﺑﻮوە‬ ‫ﻟە ﻣێﮋووی ﻛــﻮرددا ﻛە ﻧێﻮان دوو‬ ‫ﻻﯾەن دەوڵەﺗﯽ ﻋێــﺮاق و ﺑﺎرزاﻧﯽ‬ ‫وەك راﺑەری ﺧەﺑﺎﺗﯽ رزﮔﺎرﯾﺨﻮازی‬ ‫ﻛــﻮرد واژوو ﻛﺮاﺑــێ‪ ،‬ﺑﯚﯾــە ﺋەوە‬ ‫ﺑــە رێﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﮔﺮﯾﻨﮓ‬ ‫دادەﻧﺮێــﺖ‪ ،‬ھەرﭼەﻧــﺪە ﺑﺎرزاﻧﯽ‬ ‫ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮوە ﺳــﺎزش‬ ‫ﻟەﺳەر ﺑﺴﺘێﻜﯽ ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫ﺑــﻜﺎت‪ .‬ﺑﯚﯾە دەﯾﮕــﻮت ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻢ‬ ‫دەﺳــﺘﺒەرداری ﻛەرﻛــﻮوك ﺑﻢ و‬ ‫ﻧﺎﻣەوێ ﺳﺒەﯾﻨێ ﻻوێﻜﯽ ﻛەرﻛﻮوك‬ ‫ﺑەﻻی ﮔﯚڕەﻛەﻣﺪا ﺗێﭙەڕێ و ﺑڵێ ﺑﯚ‬ ‫دەﺳﺘﺒەرداری ﻛەرﻛﻮوك ﺑﻮوﯾﺖ‪.‬‬ ‫ﺋەوەی ﺋێﺴــﺘﺎە دەﮔﻮزەرێ ﺋﺎڵﯚزە‬ ‫و ﺧﯚﺋﺎﻣﺎدەﻛــﺮدن ﺑــﯚ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم‬

‫ﻋﻮﻣەر ﺋﺎوارە‬

‫واﻗﯿﻌﯽ ﺋێﺴــﺘەی ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو وەك‬ ‫ﺷﺎرۆﯾەﻛە ﻧﺎزاﻧﻢ ﻧﺎوی ﭼﯽ ﻟێ ﺑﻨێﻢ‬ ‫ﺑە دەﺳﺖ ﻧﺎﺣەزان و ﻧەﯾﺎراﻧەوە‪ ،‬ﺑە‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەت ﺋەواﻧەی ڕۆژ ﺑە ڕۆژ ھەڵﭙەﯾﺎن‬ ‫دێــﺖ ﻣﯚرﻛــﯽ ﻛﻮرداﯾەﺗﯿﯽ ﻟەم‬ ‫ﺷﺎرۆﻛە ﺧێﺮ ﻟەﺧﯚ ﻧەدﯾﻮە ﺑﺴڕﻧەوە‪،‬‬ ‫واﻗﯿﻌێﻜە ﺑە داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧەﻛەی ﻧەﺑێﺖ‬ ‫ﻛەس ﭘێــﯽ ڕازی ﻧﺎﺑێﺖ‪ ،‬ﺋەواﻧﯿﺶ‬ ‫ﭼﯚن ﭘێﯽ ڕازﯾــﻦ‪ ،‬ﺑەھﯚی ﺋەوەی‬ ‫ڕێﮕەﭼــﺎرەی ﺗﺮﯾﺎن ﺑە دەﺳــﺘەوە‬ ‫ﻧەﻣﺎوە‪.‬‬ ‫زۆر ﻗﺴە ﻟەﺳەر ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو دەﻛﺮێﺖ‬ ‫و ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯿﺶ زۆر ﺑﺎس دەﻛﺮێﺖ‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﭼﯚن ﻗﺴــە و ﺑﺎﺳﻜﺮﻧێﻚ‪ ،‬ﺧﯚ‬ ‫ﻛەﺳــێﻚ ﻧﯿﯿە داﻧﯽ ﺧێــﺮی ﭘﯿﺎدا‬ ‫ﺑﻨێﺖ‪ ،‬ﻛەﺳێﻚ ﻧﯿﯿە ﺧەﻣﯽ ﺑﺨﻮات‪،‬‬ ‫دەﻣــﯽ ھەر ﻛەﺳــێﻚ دەﻛەﯾﺘەوە‬

‫دەڵێﺖ ﺷﺎرێﻜﯽ ﻛێﺸە ﻟەﺳەر و ﺟێ‬ ‫ﻧﺎﻛﯚﻛە و دەﺑێﺖ ﻟە ڕێﮕەی ﯾﺎﺳﺎوە‬ ‫ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﯾەﻛﻼ ﺑﻜﺮێﺘەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﻛﺎم ﯾﺎﺳﺎ؟ ﻋێﺮاق ﯾﺎﺳﺎی ﺗێﺪا ﻧەﻣﺎوە‪،‬‬ ‫ﻛەﭼﯽ ﺗﺎزە ﺑە ﺗﺎزە ﻛﻮرد دەﯾەوێﺖ‬ ‫دۆزی ﻧﺎوﭼە ﺟــێ ﻧﺎﻛﯚﻛەﻛﺎن ﻟە‬ ‫ڕێﮕەی ﻣﺎدەی ‪ 140‬و دەﺳﺘﻮورەوە‪،‬‬ ‫ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەم ﺑﺎﺳــﺎﻧە ﻟە ﺣەﻣﺮﯾﻦ‬ ‫ﺑــەوﻻوە ﻛەس دداﻧﯽ ﭘﯿــﺎدا ﻧﺎﻧێ‬ ‫ﺗــﺎ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﯾەﻛﻼ‬ ‫ﺑﻜﺎﺗەوە‪.‬‬ ‫ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ھەڵە ﻛە ﻛﻮرد ﺋێﺴــﺘە‬ ‫دەﯾﻜﺎت‪ ،‬ﻧەرﻣــﯽ ﻧﻮاﻧﺪﻧە ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺑە ﻧەﯾﺎراﻧﯽ‪ ،‬ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﺋەو ﻧەرﻣﯿﯿە‬ ‫ﻟە ﻧێﻮان ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑﻨﻮێﻨﻦ‪ ،‬ﺋێﺴــﺘە‬ ‫ﻧەك ﻧەﯾﺎران ﭼﯚﻛﯿﺎن ﺑــﯚ داداﺑﻮو‪،‬‬ ‫ﺑﮕﺮە ﺧﯚﯾﺎن ﭘێﯿــﺎن دەﮔﻮﺗﻦ وەرن‬

‫رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم و ﺟێ ﻧﺎﻛﯚﻛەﻛﺎن‬ ‫ﻟەﮔەڵ ﻛﻮرد ﺑﻜﺮێ و ﻟێﯽ ﺑﭙﺮﺳــﯽ‬ ‫ﺋﺎﯾﺎ دەوڵەﺗــﺖ دەوێ‪ ،‬وەك ﺋەوەﯾە‬ ‫ﻟە ﻛﻮێﺮێﻚ ﺑﭙﺮﺳــﯽ ﺋﺎﯾﺎ دوو ﭼﺎوی‬ ‫ﺳــﺎﻏﺖ دەوێ‪ ،‬وە‪‬ﻣەﻛەی واﯾە و‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎﻛﺎت‪ ،‬ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﯾەك رووەوە‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت‪ ،‬ﺋــەوەش وەك‬ ‫رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺋﺎداری ﺳﺎڵ ‪1970‬‬ ‫دەﺑێﺘە ﻧﻮوﺳﺮاوێﻜﯽ ﺗﺮی ﻓەرﻣﯽ و‬ ‫ﺑﺎوەڕ ﭘێﻜﺮاو و ﺣﺎﺷــﺎھەڵﻨەﮔﺮ‪ ،‬ﻟێ‬ ‫رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﻟەﮔەڵ ﻛێ؟ دەوڵەﺗێﻚ ﻛە‬ ‫ﺧﯚی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻧەﺑێﺖ و ﺗﺎﯾﻔﯽ و‬ ‫ﮔەﻧﺪەڵ و داردەﺳــﺖ ﺑێ‪ .‬ﯾﺎ ﺋەﮔەر‬ ‫واش ﺑﻮو ﺋەی ﭼﯚن ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺟێ‬ ‫ﻧﺎﻛﯚك ﺳــﺎغ دەﻛەﯾﺘەوە ﻟەﮔەﻟﯿﺪا؟‬ ‫ﺋەو ﺑڵێ ھﯽ ﻣﻨە و ﺋێﻤە ﺑڵێﯿﻦ ھﯽ‬ ‫ﺋێﻤەﯾە و ﻟەو ﻧێﻮەﻧﺪەدا دادی ﯾەﺋﺴﯽ‬ ‫ﺧﯚﻣﺎن ﺑﯚ ﻻی ﻛﺎم ﻋﺎرف ﺑەرﯾﻦ ﺗﺎ‬ ‫ﺑە رەواﻧﯽ ﺑﯚﻣﺎﻧﯽ ﺳﺎغ ﺑﻜﺎﺗەوە‪ ،‬وەك‬ ‫ﺗﺎڵێ ﻣﻮوی رەش ﻟەﻧﺎو ﻣﺎﺳﺘﯽ ﺳﭙﯿﺪا‬ ‫ﺑﯚﻣﺎن ﺟﯿﺎ ﺑﻜﺎﺗەوە‪ ،‬ﺋەوەش دەزاﻧﯿﻦ‬ ‫ﻟە ﭘﺎش ﭘﺮۆﺳەی ﺋﺎزادﯾﯽ ﻋێﺮاﻗەوە‬ ‫دەﺑﻮو رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﻟــە ﻛەرﻛﻮوك ﺑﯚ‬ ‫ﺳﺎﻏﺒﻮوﻧەوەی ﺑﻜﺮاﯾە ﻛە ﺋەو ﺷﺎرە‬

‫دێﺘە ﺳــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾﺎ ﻟەﺳــەر دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﻧﺎوەﻧﺪ دەﻣێﻨێﺘەوە‪ ،‬ﺋەوەش ﻧەﻛﺮاو و‬ ‫ﻧەﯾﺎﻧﮫێﺸﺖ‪ ،‬ﺑە ﻗەرز دەدراﯾە ﺋﺎﯾﻨﺪە‬ ‫و ﭼﺎرەی دەﺳــﭙێﺮدرا ﺑــە ﺑڕﯾﺎر و‬ ‫ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ‪.‬‬ ‫ﺋێﺴــﺘە ﻛەرﻛــﻮوك ﺑە دەﺳــﺘﯽ‬ ‫ﻛﻮردەوەﯾە و ﺧﯚی ھەڵﺴــﻮﻛەوت‬ ‫ﺑــەو ﺷــﺎرەوە دەﻛﺎت ﺑــە‬ ‫ﻧەوﺗەﻛەﯾﺸﯿەوە‪ ،‬ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷﺪا‬ ‫ﺑەردەوام ﮔﻮێﻤﺎن ﻟە ھەڕەﺷــەی‬ ‫ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ دەﺑێــﺖ ﺑﯚ‬ ‫ﭼﯚڵﻜــﺮدن و ﺗەﻋﺮﯾﺒﻜﺮدﻧــەوەی‬ ‫ﻛەرﻛــﻮوك‪ .‬ﺑﯿﺮﯾﺸــﻤﺎن ﻧەﭼێﺖ‬ ‫وەزﯾﺮی ﻧەوﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ‬ ‫ﻟەﮔەڵ ﺋێــﺮان واژوو ﻛــﺮدووە ﺑﯚ‬ ‫رۆﯾﺸــﺘﻨﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻛەرﻛــﻮوك‪ .‬ﻟە‬ ‫ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻟە ﺳەرەﺗﺎی دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ‬ ‫دەوڵەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗــەوە‪ ،‬ﻧەوﺗەﻛەی‬ ‫ﺑە ﺑەﻧﺪەری ﺟەﯾﮫــﺎن و ﺑە ﺧﺎﻛﯽ‬ ‫ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﮔــﻮزەر دەﻛﺎت‪ ،‬ﺋەی ﺋەم‬ ‫ﺋﺎراﺳﺘە ﮔﯚڕﯾﻨە ھەژﻣﻮوﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ‬ ‫ﺋێﺮان ﻧﯿﯿە ﺑەﺳــەر ﻛﺎرﺑەدەﺳﺘﺎﻧﯽ‬

‫ﻋێﺮاﻗەوە؟ ﻛەواﺗە ﻟەم ﺋﺎڵﯚزی و ﻟە‬ ‫ﻧێﻮاﻧﯽ ﺋەم ﺟەﻣﺴــەرە ﻧﺎﻛﯚﻛﺎﻧەدا‬ ‫ﻛە ھﯿﭽﯿﺎن ﻧەك دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻧﯿﻦ‪،‬‬ ‫ﺑﮕﺮەﺑڕواﯾﺸﯿﺎنﭘێﯽﻧﯿﯿە‪،‬رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم‬ ‫ﺟێﯽ ﺧﯚی دەﮔﺮێﺖ؟‬ ‫ﺟﮕــە ﻟــەو ﺧﺎ‪‬ﻧەی ﻟە ﭘێﺸــﺪا‬ ‫ﺑﺎﺳــﻤﺎن ﻛﺮد‪ .‬ﺋﺎﯾﺎ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺟێ‬ ‫ﻧﺎﻛﯚك ﺑە ﭼﯽ ﺳــﺎغ دەﺑﻨەوە‪ ،‬وەك‬ ‫ﺑﯿﺮ ھەڵﻜەﻧــﺪن دەﺑێ ھەر رۆژەی‬ ‫ﭼﯿﻨێﻜﯽ ﻟێ ھەڵﻜەﻧﯽ‪ ،‬ﺧﻮا ﺑﻜﺎت‬ ‫وا ﺑێﺖ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻛــە ﻧەﻛﺮا ﭼﯽ؟ ﻟە‬ ‫رۆژی ‪10/4‬ی ﺋەم ﻣﺎﻧﮕە ھﯚﺷــﯿﺎر‬ ‫زێﺒﺎری ﻟە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﻟەﮔەڵ‬ ‫ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧێﻚ ﮔﻮﺗــﯽ‪ ،‬ﻣەرج ﻧﯿﯿە‬ ‫دوای رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﯾەﻛﺴەر دەوڵەت‬ ‫راﺑﮕەﯾەﻧﺮێ‪ .‬واﺗــە دێﯿﻨەوە ﺧﺎڵﯽ‬ ‫ﯾەﻛەم و رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم وەﺳﯿﻘەﯾەﻛﯽ‬ ‫ﻓەرﻣــﯽ و ﮔﺮﯾﻨﮕە ھﺎوﺷــێﻮەی‬ ‫رێﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ‪11‬ی ﺋﺎداری ‪،1970‬‬ ‫راﺳــﺘە ﺋــەو رێﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﯾەش‬ ‫ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮا‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ‬ ‫ﺧﯚی ﻟە دەﺳﺖ ﻧەدا و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش‬ ‫ھەر ﺑە ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﻣﺎوەﺗەوە‪.‬‬

‫ﻛێ ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮوی‬ ‫ﺑەم واﻗﯿﻌەی ﺋێﺴﺘە ﺳﭙﺎرد‬ ‫ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﻧﺎوﭼە ﺟێ‬ ‫ﻧﺎﻛﯚﻛەﻛﺎﻧﯿﺸــەوە ﺑﯚ ﺧﯚﺗﺎن ﺑەرن‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﻧەﯾﺎران ﺗەﻣﺎﺷﺎ دەﻛەن ﻛﻮرد‬ ‫ﻧــەرم و ﻧﯿﺎﻧﻦ ﻟــە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺎن و‬ ‫ﺗەﺑــﺎ ﻧﯿﻦ ﻟەﻧﺎو ﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا‪ ،‬ﺑﯚﯾە ﺋەو‬ ‫ھەﻟەﯾــﺎن ﻗﯚﺳــﺘﻮوەﺗەوە و ڕۆژ ﻟە‬ ‫ﺧﯚﯾﺎن ﺑەھێﺰﺗــﺮ دەﻛەن ﺑﯚ ﺋەوەی‬ ‫ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﻛــﻮرد ﺑە ﯾەﻛﺪەﻧﮓ و‬ ‫ﺑە ﯾەﻛڕەﻧﮓ ﺑڵێﻦ ﻧەﺧێﺮ ﺑﯚ ﺋەوەی‬ ‫ﻧەھێڵﻦ ﻛﻮرد ﺑﮕﺎﺗە ﺋﺎواﺗﯽ ﺧﯚی‪ ،‬ﺑە‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەت ﻛە ﻟە ﭼەﻧﺪ ڕۆژی راﺑﺮدوودا‬ ‫ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ﺑەراﻣﺒەر ھەڵﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎ‪‬ی‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﻛەرﻛﻮوك ﭼﯿﯿﺎن‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬ﺋەوە ﺋەﮔەر ﻟە ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﺑﻮواﯾە‪،‬‬ ‫ﺋێﺴﺘە ﮔێﻤﯽ ﺳــێﯿەﻣﯽ ﺷەڕ ﻟەو‬ ‫ﺷﺎرۆﻛەﯾە دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدﺑﻮو‪.‬‬ ‫ﺑە ﻓێڕۆداﻧﯽ ﻛﺎت ﻟە ﺑەراﻣﺒەر دۆزی‬

‫ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو‪ ،‬ﺋەﻣڕۆش ﻧەﺑێﺖ‪ ،‬ﺳﺒەی‬ ‫ﺗﻮوﺷﯽﻛێﺸﻤەﻛێﺸێﻜﯽﮔەورەﻣﺎن‬ ‫دەﻛﺎﺗەوە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﺴﺘە ‪% 30‬ی‬ ‫ﺳــەﻧﺘەری ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﺑە دەﺳــﺖ‬ ‫ﻛﻮردەوەﯾە و ﺋەوەی ﺗﺮی ﺑە دەﺳﺖ‬ ‫ﻧەﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردە ﻛــە ﺑە داﺧەوە‬ ‫ﺋەوان ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش وەك دوژﻣﻨێﻜﯽ‬ ‫ﺳەرﺳەﺧﺖ ﺗەﻣﺎﺷﺎی ﻛﻮرد دەﻛەن‬ ‫و ﻛﻮردﯾﺶ ﺑــێ دەﻧﮕە ﻟە ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺋەو ﻧﯿــﮕﺎ ﭘﯿﺴــەﯾﺎن و ﺑەرﻧﺎﻣەی‬ ‫ﻧﯿﯿــە ﻧەك ﺑــﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدن‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی داھﺎﺗﻮوی‬ ‫ﻧﺎوﭼەﻛــە‪ ،‬ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەت ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ داھﺎﺗﻮوی‬ ‫ھــەردوو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎن‬ ‫و ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﻛە زۆرﯾﻨەی‬ ‫دەﻧﮕﺪەرە ﻛــﻮردەﻛﺎن ﻧﺎوﯾﺎن ﻟەو‬

‫وێﺴﺘﮕﺎﻧەداﯾە ﻛە ﻟەژێﺮ دەﺳە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻧەﯾﺎرەﻛﺎﻧﻤﺎﻧــﻦ و دەﻧﮕــﺪەری‬ ‫ﻛﻮردﯾﺶ ﻟە ﺗﺮﺳﯽ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺧﯚی ڕوو‬ ‫ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﻧﺎﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﻛەواﺗە ﻟە ﺋێﺴﺘەوە ﻧﯿﻮەی دەﻧﮕﯽ‬ ‫ﻛﻮرد ڕۆﯾﺸــﺘﻮوە ﻛــە ﻛﻮردﯾﺶ‬ ‫ﻛەﻣﺘﺮﯾــﻦ دەﻧــﮓ ﺑێﻨێــﺖ ﻟــە‬ ‫ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو‪ ،‬واﺗﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ داوای ھﯿﭻ‬ ‫ﺑﻜﺎت ﺑەھﯚی ﺋەوەی ڕەﻧﮕە ﺑﺒێﺖ ﺑە‬ ‫ﻛەﻣﯿﻨە‪ ،‬ﻛەﻣﯿﻨەﯾﺶ ﻣﺎﻓﯽ ﻧﺎﺑێﺖ ﻟە‬ ‫ﺑەراﻣﺒەر زۆرﯾﻨە داوای ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚی‬ ‫ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺧﯚ ھەﻣﻮو ﺧەﻣەﻛە ﺑﯚ ﺋەوەﯾە‬ ‫ﻧەﮔەﯾﻦ ﺑــەو رۆژە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻛە ﺋەو‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻣﺎن ﺑﯿﻨــﯽ‪ ،‬ﯾﺎﻧﯽ ھەرﭼﯽ‬ ‫رەﻧــﺞ درا ﺑە ﻓﯿڕۆ ﭼــﻮو‪ ،‬ھەرﭼﯽ‬ ‫ﺧەﺑﺎت ﻛﺮا ﻟە ﺳﻨﺪووﻗﯽ دەﻧﮕﺪان‬ ‫ﭘﻮوﻛﺎﯾەوە‪.‬‬

‫ﮔﺸﺘﭙﺮﺳﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە ﻧێﻮان‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎ و ﻧەﺗەوەدا‬ ‫دەروازە‬ ‫ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ﺣﻮﻛﻤڕاﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯽ ﻟە ﻧێــﻮان ‪ 1921-1950‬ھەردوو ﭘﺮﺳــﯽ‬ ‫”ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺒﻮون“ و ”ﻛﻮردﺑﻮون“ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﻛەﻣﺎﻟﯿﺪا ﺗﺎﺑﯚ ﺑﻮون‪ .‬ھەرﭼەﻧﺪە‬ ‫ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە ﻧێــﻮان ‪ 1950-1960‬ﻛﺎڵ ﻛﺮاﻧەوە و ﻧﯿﻤﭽە‬ ‫دەرﮔەﯾەك ﻟە ھەردوو ﭘﺮﺳــەﻛە وەك ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯽ ﻛﺮاﻧەوە‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺑە ﻛﻮدەﺗﺎی ﮔﯚرﺳــﯿﻞ ‪/‬ﻛﻮدەﺗﺎی ‪ /1960‬ﺋەو دوو ﭘﺮﺳە دووﺑﺎرە ﭘەردەﭘﯚش‬ ‫ﻛﺮاﻧەوە ‪.‬‬ ‫ﻛﻮردی ﺑﺎﻛﻮر ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺧﯚی ﻟە ﭘﺎﺷﻜﯚﺑﻮون ڕزﮔﺎر ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺣﺰﺑەﻛەی‬ ‫ﯾەڵﻤﺎز‪ ،‬ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﭼﯿﻠەر ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺋەﺟەوﯾﺪ‪ .‬ﺋەو ﭘﺎﺷﻜﯚﺑﻮوﻧە‪ ،‬ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی‬ ‫ﺑﯚ ﻛﻮرد دروﺳﺖ ﻧەﻛﺮد‪ .‬ھەرﭼﯽ ڕەوﺗﯽ ﻣﻮﺣﺎﻓﯿﺰﻛﺎری ”ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ“ ﺑﻮو‪ ،‬ﻛﯚڵﯽ‬ ‫ﻧەدا ﺑﯚ دۆزﯾﻨەوەی ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣە ﺑە ﺟﯚرێﻚ دوای ﻛﻮدەﺗﺎی ﺷەﺳﺖ‪ ،‬ﺳەرەڕای‬ ‫ھەﺑﻮوﻧﯽ دوو ﻛﻮدەﺗﺎی ﺗﺮ ﻟە ﺣﺰﺑــﯽ رزﮔﺎری‪ ،‬رەﻓﺎ‪ .‬ﺋﺎﻛﭙﺎرﺗﯽ ﺑﻮوە ﺧﺎوەﻧﯽ‬ ‫ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەیﺧﯚی!‬ ‫ﭘێﺶ ﮔﺸﺘﭙﺮﺳﯽ ‪2017‬‬ ‫دوای ﺋەوەی ﺋﺎﻛﭙﺎرﺗﯽ ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ‪ 2001‬ﺑە ﯾەﻛــەم دەرﭼﻮو‪ ،‬ڕەوﺗﯽ‬ ‫”ﺋﯿﺴــﻼﻣﺨﻮازی ﻣﻮﺣﺎﻓﯿﺰ“ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟــە ﭼەوﺳــﺎﻧﺪﻧەوە دەرﭼﻮو ﺑەرەو‬ ‫ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪ .‬ﺋەو ڕەوﺗە ﻣﻮﺣﺎﻓﯿﺰﻛﺎرە ﺗەواو ﺟﻮدا ﺑﻮو ﻟە ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ‬ ‫ﺳــﯿﻜﯚﻻری ﻛەﻣﺎﻟﯽ‪ ،‬ھەرزوو دەرﮔەی ﻟە ﭘﺮﺳﯽ ﭘەردەﭘﯚﺷﻜﺮاوی ﻛﻮردی‬ ‫ﻛﺮدەوە‪ ،‬ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻮو ﭘﺮۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻟەﮔەڵ )ﺋﯚﺟەﻻن(ی ﮔﯿﺮاوی‬ ‫ﺳﯿﻜﯚﻻری ﻛەﻣﺎﻟﯽ ﺑﻜﺎت‪ .‬ﺋەم ھەﻧﮕﺎوەی ﺋەردۆﮔﺎن‪ ،‬ﺟﮕە ﻟە ﻧەﺗەوەﭘەرﺳﺘﺎن‬ ‫و ﭼەﭘەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪ ،‬ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ڕووﺳﯿﺎﯾﺸﯿﺎن ھێﻨﺎﯾە ﺳەر ﺧەت‪ .‬ﻟە ﺋﺎﻛﺎﻣﯽ‬ ‫ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘێﺶ ﻛﯚﺗﺎی ﺳەرەداوی ﺋەو ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿە دەرﻛەوت‪،‬‬ ‫ﺑەوەی ﭼەﭘﯽ ﻛﻮردﯾﺶ ﭼﻮوە ڕێﺰی ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺷەڕی ﺗﻮرﻛﯿﺎ و‬ ‫ﭘەﻛەﻛەی ﮔﻮاﺳﺘەوە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻛﻮر ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺋﺎﻣەد و ﺟﺰﯾﺮە و ﻧﺴێﺒﯿﻦ‬ ‫و ﺷەرﻧﺎخ‪.‬‬ ‫ﮔﺸﺘﭙﺮﺳﯽ ‪2017‬‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎ ﻟە ﭘﺮﺳە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن ﺷﺘێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻧﯿﯿە‪ .‬دﯾﺴﻜﯚرس ﺧﯚی‬ ‫ﻟەواﻧە ﻛﯚﻧﺘێﻜﺴﺘﯽ ﮔﺸﺘﭙﺮﺳﯽ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙە ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە‬ ‫ﻛﺎری ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی‪-‬ﻓﺎﯾﺮەﻛﻠﯚ و ۆداك ‪ ،1997‬ل‪ .272‬ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎ ﺧﯚی ﺷﺘێﻜە‬ ‫وا ﻟە ﻣﺮۆڤ دەﻛﺎت ﻛەﺳەﻛە ﺑﯿﺮ ﺑﻜﺎﺗەوە‪ ،‬دەرك ﺑە ﺷﺘەﻛﺎن ﺑﻜﺎت‪ ،‬ﺋﺎرەزووی‬ ‫دەرﺑڕێﺖ‪ ،‬ھەروەھﺎ ﺧﯚزﮔەﯾەك ﺑﺨﻮازێﺖ‪ .‬ڕەﺧﻨەی ﺋﺎﺧﺎوﺗﻨﯽ ﺷﯿﻜﺎرﯾﯽ ﻛﺎر‬ ‫ﻟەﺳەر ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەی ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎی ﺷﺎراوە ﻟە دەﻗﺪا دەﻛﺎت‪-‬ﺋەﺳﻤﺎ ﺧﯚﺷﻤﯿﺮ‬ ‫‪ ،2017‬ل‪24‬ی ﻣﺎﺳﺘەرﻧﺎﻣەﻛەی‪.‬‬ ‫ﻟە ﮔﺸﺘﭙﺮﺳــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دوور ﻟە ﻛﯚﻧﺘێﻜﺴــﺘﯽ ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﺎ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪+‬ﺑﺎﻛﻮری‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻛﯚﻧﺘێﻜﺴﺘﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی ﻟەو دوو ﻛﯚﻧﺘێﻜﺴﺘەی ﺳەرەوە دروﺳﺖ‬ ‫ﺑﻮو‪ .‬ھەژﻣﻮوﻧﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎ ﻟەﺳــەر ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ‪ ،‬ھەم ﺷﻮوﻧﺎﺳــﯽ‬ ‫ﻧەﺗەوەﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎڵ ﻛﺮدووەﺗەوە‪ ،‬ھەم ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەی ﺑەرﭘێ ﻛﺮدووە‪.‬‬ ‫ﺑە ﺟﯚرێﻚ دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑێﮋﯾﻦ ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘﺎرﺗێﻜﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻧﯿﯿە!‬ ‫ﺋەو ﭘﺎرﺗﺎﻧەی ھەن ﯾﺎ ﻣﺎرﻛﺴــﯿﻦ‪ ،‬ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﻦ‪ ،‬ﯾﺎ ﻣﯚدﯾﻠﯽ ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ‪.‬‬ ‫ھەدەﭘە ﺧﯚی ﻟە ﭘێڕەو و ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﯽ ﻧﻜﯚڵﯽ ﻟەوە ﻧﺎﻛﺎت ﻛە ﭘﺎرﺗێﻜﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾﯿﯿە‬ ‫ﻧەك ﻛﻮردی‪ ،‬ھەروەھﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﻧﻜﯚڵﯽ ﺑﻜﺎت ﺗەواو ﻟەژێﺮ ھەژﻣﻮوﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەﯾە‪.‬‬ ‫ﻟەوﻻﯾﺸــەوە‪ ،‬ﺋﺎﻛﭙﺎرﺗﯽ ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺋەوروﭘﺎ و رۆژھــە‪‬ت ﺑە ﭘﺎرﺗێﻜﯽ‬ ‫ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﺨﻮازی ﻣﻮﺣﺎﻓﯿﺰﻛﺎر ﻧﺎﺳــﺮاوە‪ ،‬ﺧﯚﯾﺸــﯽ ھەرﭼەﻧﺪە ﺑﺎﻧﮕەﺷەی‬ ‫ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺒﻮون )وەك ﺣﺰﺑە رۆژھە‪‬ﺗﯿﯿەﻛﺎن‪ ،‬ﻟەواﻧە ﻋەرەﺑﯽ و ﻛﻮردی( ﻧﺎﻛﺎت‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﻧﻜﯚڵﯽ ﻟەوەش ﻧﺎﻛﺎت ﻛە ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﻣﻮﺣﺎﻓﯿﺰﻛﺎری ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﻟێﺮەدا ھەدەﭘە ‪ +‬ﺟەھەﭘە ﺑەرەی ﺳﯿﻜﯚﻻری ﭼەﭘﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎن‬ ‫ﺋﺎﻛﭙﺎرﺗﯽ ‪+‬ﻣەھەﭘە ﻣﻮﺣﺎﻓﯿﺰﻛﺎر و ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎن‬ ‫وەك دوو ﺑەرەی ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎ دەرﻛەوﺗﻦ‪ ،‬ﻧەك وەك دوو ﺑەرەی ﻛﻮردی ‪ +‬ﺗﻮرﻛﯽ!‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ڕاﭘﺮﺳﯿﯿەﻛە ﭘێﺸﺒﯿﻨﯿﯿەﻛەی ﺋێﻤە دەﺳەﻟﻤێﻨێﺖ‪ ،‬ﭼﯚن؟! ھەﻧﺪێ‬ ‫ﺷﺎری ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن دوور ﻟە ﭘﺮﺳﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ دەﻧﮕﯿﺎن ﺑە )ﺑەڵێ(دا ﺑە‬ ‫ھەﻣﺎﻧﺸێﻮە ھەﻧﺪێ ﺷﺎری ﺗﻮرﻛﯽ دەﻧﮕﯽ ﺑە )ﻧەﺧێﺮ(دا !‬ ‫ﺋەو ﺑــەرەی ﻛﻮﻟﺘﻮوری و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﯿە ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸــﺪا‪ ،‬ﻟە‬ ‫ﺷەﺳــﺘەﻛﺎن ﻟە ھەﺑﻮو‪ ،‬ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە زۆرﺑەی ﭼەﭘەﻛﺎن ﻟە ﻛﯚﯾــە‪ ،‬ڕواﻧﺪز‪،‬‬ ‫ﺷەﻗ‪‬وە‪ ،‬ﺳەرﺳەﻧﮓ‪ ،‬ﺋﺎﻣێﺪی‪ ،‬ﺋﺎﻛﺮێ ھەﺑﻮون‪ .‬ﻟەواﻧەﯾە ھەﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو ھەﻣﻮو‬ ‫ﭼەﭘە ﻟەو ﺷــﺎرۆﻛﺎﻧە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەوەﯾﺸەوە ھەﺑێﺖ ﺋەو ﺷﺎرۆﻛﺎﻧە ﺷﺎرۆﻛەی‬ ‫ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزاری دڵڕﻓێﻨﻦ‪ ،‬ﻓﺎﻛﺘەری ﻣﻮﺣﺎﻓﯿﺰﻛﺎری و ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯽ ﺗێﯿﺎدا ﻻوازە!‬ ‫ﺟﮕە ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎ وەك ﻣﯿﺴــﺮ‪ ،‬دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺋﺎﻛﭙﺎرﺗﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی‬ ‫ﺗﻮرﻛﯽ ﻛﺮدە دوو ﺑەرە‪ :‬ﺑەرەی ھﻮﻧەری )ﻓﯿﻠﻤﺴــﺎزﯾﯽ‪ ،‬ﻛﯚﻧﺴــێﺮت‪ ،‬ﻧﺎﯾﺖ‬ ‫ﻛﻠەپ‪ (...‬و ﺑەرەی ﻧﺎ‪-‬ھﻮﻧەری!‬ ‫ﻟێﺮەدا ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎ‪ ،‬ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﻮرد ﻻواز ﻧﺎﻛﺎت؟! ﻟە ﭼﻠەﻛﺎﻧەوە ﺋەو ﻣﻠﻤﻼﻧێ‬ ‫ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﯿە ﻟە ﻧێﻮان )ﺣﺰﺑﯽ ﻛﻮردی ‪ +‬دەﺳە‪‬ﺗﯽ داﮔﯿﺮﻛﺎر( و )ﺣﺰﺑﯽ ﻛﻮردی‬ ‫ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛﺘﺮ( ﻧەك ھەر ھەﯾە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿﺸﯽ ھەﯾە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎن ﻟە‬ ‫ھەﻣﻮو ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دڵﺨﯚﺷﻜەر ﻧﯿﻦ!‬ ‫دوای ﮔﺸﺘﭙﺮﺳﯽ ‪2017‬‬ ‫دوای ﮔﺸﺘﭙﺮﺳﯽ ‪ ،2017‬ھەر ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻧﺎﮔﯚڕێﺖ‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ‬ ‫ﺋــەوەش دەﻛﺮێﺖ‪ ،‬دەرﮔەﯾەﻛﯽ ﺧﺮاﭘﺘﺮ ﻟە ھەدەﭘــە ﺑﻜﺮێﺘەوە‪ .1 :‬دەرﮔەی‬ ‫ﻛﻮردی ‪ .2‬دەرﮔەی ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی‪.‬‬ ‫ﺋەو دوو دەرﮔەﯾەش ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺗﻮرك رەﺣﻢ ﺑە دۆزی ﻛﻮرد ﻧﺎﻛﺎت‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ‬ ‫)ﺑﺎﺧﭽەﻟﯽ( داوای ﻟە ﺳێﺪارەداﻧﯽ )ﺋﯚﺟەﻻن( و داﺧﺴﺘﻨﯽ )ھەدەﭘە( دەﻛﺎت‪،‬‬ ‫ﺋەو دوو ﭘﺮۆﺳــەﯾەش ﻟە ﻣێــﮋووی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻧﺎﻣﯚ ﻧﯿﻦ‪ .‬ﭼەﻧــﺪان ﺟﺎر ﺣﺰﺑﯽ‬ ‫ھﺎوﺷــێﻮەی ﺋﺎﻛﭙﺎرﺗﯽ و ھەدەﭘە ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ داﺧﺮاون‪ ،‬ھەروەھﺎ ﻛەﺳﺎﻧﯽ وەك‬ ‫)ﻋەدﻧﺎن ﻣەﻧﺪەرﯾﺲ( و )ﺋﯚزال( ﺑە ﺋﺎﺷﻜﺮا و ﻧﮫێﻨﯽ ﻛﻮژراون‪.‬‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯽ‬ ‫ﺧﯚم ﺑــﺎوەڕم واﯾە ﺗﺎ )ھەدەﭘە( دەﺳــﺘﺒەرداری ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎی ﭼەپ ﻧەﺑێﺖ‪،‬‬ ‫ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ھەم ﺑﺒێﺘە ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﻛﻮردی ﺧﺎوەن دۆز‪ ،‬ھەروەھﺎ ﺑەرەﯾەك ﻟە ﺋﺎﻛﭙﺎرﺗﯽ‬ ‫دەﻛﺎﺗەوە ﺑە دەردی ﮔﺮووﭘﯽ ﮔﻮﻟەﻧﯽ ﺑﺒﺎت‪ .‬ﻛەواﺗە ﺑﺎ ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎﻧﻤﺎن ﻟەﮔەڵ‬ ‫داﮔﯿﺮﻛەران ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑﻦ‪ ،‬ﻧەك ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی!‬

‫ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫ﯾﻮﺳﻒ ﻟەﺗﯿﻒ‬

‫ڕۆژھە‪‬ﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ‪90‬‬ ‫دەﻧﮕﯽ )ﻧﺎ(ی ﺑە ﯾﺎﺳــﺎی ﺑﻨەڕەﺗﯽ‬ ‫ﺋێﺮان دا‪ ،‬ھەر ﺋەﻣــەش ھﯚﻛﺎرێﻚ‬ ‫ﺑــﻮو وای ﻛﺮد ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ‬ ‫ﺗــﺮس داﯾﺒﮕﺮێ و ھێــﺮش ﺑﻜﺎﺗە‬ ‫ﺳەر ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎری‬ ‫ﺋەوﻛﺎﺗﯿﺶ )ﺑەﻧﯽ ﺳەدر( ﺑە ﻓەرﻣﺎﻧێﻚ‬ ‫ﺑﯚ ھێﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎن ڕای ﮔەﯾﺎﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻧﺎﺑێﺖ ﻗەﯾﺘﺎﻧﯽ ﭘﻮوﺗەﻛﺎﻧﺘﺎن ﺑﻜەﻧەوە‬ ‫ﺗﺎ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﯾەﻛﺠﺎری ڕزﮔﺎر‬ ‫ﻧەﻛەن‪ .‬ﺑەداﺧەوە ھەر ﺑەوەﯾﺸەوە‬ ‫ﻧەوەﺳــﺘﺎن و دواﺗﺮ ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژی ﻟە‬ ‫زۆرﺑــەی ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ھﺎﺗە ﺋــﺎراوە و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ”ﻗﺎڕﻧﺎو‬ ‫ﻗە‪‬ﺗﺎن و ﺋﯿﻨﺪرﻗــﺎش و ﻗﻮﻧﻘە‪“‬‬ ‫و ﻟــە ﺳــێﺪارەداﻧﯽ ﺑــە ﻛﯚﻣەڵﯽ‬ ‫ﺳــﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ‪ 1988/1989‬ﺑەﺷێﻜﻦ‬ ‫ﻟەو ﺗﺎواﻧە ﻗێﺰەوﻧﺎﻧە ‪ .‬ﺋێﺴﺘەش ﺑەو‬ ‫ﺗێﺒﯿﻨﯿﯿﺎﻧەوە‪،‬دەﺑێﺑڵێﯿﻦﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫رۆژھــە‪‬ت ﻟە دوای ﺳــﺎ‪‬ﻧێﻜﯽ‬ ‫زۆر ﻟە ﭘەﻧــﮓ ﺧﻮاردﻧەوە ﺑەﭼەﻧﺪ‬ ‫ھﯚﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ‬ ‫ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن‬ ‫و ﺑەﺷــێﻜﯿﺶ ﺧﯚدزﯾﻨــەوە ﻟــە‬ ‫ڕاﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎن‪ .‬ھــﺎوﻛﺎت ﺑﺎوەڕی‬ ‫ﭼەﭘﯽ داڕﻣﺎوی دژە ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯽ‬ ‫‪%‬‬

‫و ژاﻧە ﭼەﻗﺒەﺳﺘﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﭼەﭘﯿﺰﻣﯽ‬ ‫ﺗﻮودەﯾﯽ‪ ،‬ﺑە ﺧﯚﺷﺤﺎڵﯿﯿەوە ﺷەش‬ ‫ﺣﺰﺑﯽ ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﭘێﺶ دەﺳﺘﭙێﻜﯽ‬ ‫ﻧــەورۆزی ‪ 2717‬ﻛﻮردی‪ ،‬ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن‬ ‫ﺋــەم ﺑەﺳــﺘەڵەﻛە ﺑﺸــﻜێﻨﻦ و‬ ‫ﻟەژێﺮ دروﺷــﻤﯽ ”ﻧەورۆزی ﺋﺎ‪ ‬و‬ ‫ﺟﺎﻣﺎﻧــە“دا‪ ،‬ﺟەﻣــﺎوەری ﺗﯿﻨﻮوی‬ ‫ﺋــﺎزادی ڕۆژھــە‪‬ت‪ ،‬ﯾەﻛــﺪڵ و‬ ‫ﯾەﻛﮕﻮﺗــﺎر ﺑێﻨﻨەوە ﻧــﺎو ﻣەﯾﺪاﻧﯽ‬ ‫ﺑﺎوەڕی ﺋــﺎزادی ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﺋﺎ‪‬ی‬ ‫ﭘﯿﺮۆزی ﻛﻮردﺳﺘﺎن وەك ﺧەوﻧێﻜﯽ‬ ‫ﺑﺎوەڕ ﭘێﻨەﻛﺮاو ﻟــە زۆرﺑەی ﻻدێ‬ ‫و ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد ﺑەدەﺳــﺘﯽ‬ ‫ﻻواﻧــەوە ﺑێﺘــە ﺑﯿﻨﯿــﻦ و ﻧەورۆز‬ ‫ﺑﺒێﺘەوە ﯾەﻛﺪەﻧﮕــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑﯚ‬ ‫ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽﻛﻮردﺳﺘﺎن‪.‬‬ ‫ﻛەواﺗە ھﯿﻮا ﻧەﻣﺮدووە و ﺋێﺴﺘەش‬ ‫ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ رۆژھە‪‬ت‬ ‫ﭘﺎرﺳەﻧﮕﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھەﯾە و ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی‬ ‫ﺑێ ھﯿﻮاﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻟە ﺋﺎزادی و‬ ‫ﺑﺎوەڕ‪ ،‬ﺑە ﺟﻮو‪‬ﻧەوە ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ھﺎوﺗەرﯾﺒــﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ‪،‬‬ ‫ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﺧﻮێــﻦ و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪاﻧﯽ‬ ‫رۆڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺑﯿــﺮ ﻛﻮرداﻧﯽ‬ ‫رۆژھە‪‬ﺗﯽ ﺑەرێﺘەوە ‪.‬‬ ‫ﺋەﮔــەر واﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ‬

‫ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەم ﺷــەش‬ ‫ﺣﺰﺑــە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ھەﻣﻮو دڵﺴــﯚزان و‬ ‫ﺧەﺑﺎﺗــﻜﺎران ھﺎودەﻧﮓ و ﯾەﻛﺒڕﯾﺎر‬ ‫ﺑــە ﺗﯚﻣﺎرێﻜﯽ ھﺎوﺑــەش ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﯽ‬ ‫ھەڵﺒﮋاردﻧــە ڕواڵەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮان‬ ‫ﺑﻜــەن‪ .‬دڵﻨﯿﺎم وەك ﻧــەورۆزی ﺋﺎ‪‬‬ ‫و ﺟﺎﻣﺎﻧە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‬ ‫ﭘێﺸﻮازی ﻟە ﺑڕﯾﺎرەﻛەﯾﺎن دەﻛﺎت و‬ ‫وەرﭼەرﺧﺎﻧێﻜﯽ ﮔەورەی ﺳﯿﺎﺳﯽ‬ ‫ﻧﻮێ ﺑﯚ ﺧەﺑﺎت دێﻨێﺘە ﺋﺎراوە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﺑە ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ و ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ڕۆڵﯽ ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا‬ ‫ﺑﯚ ﻟە ﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ﺑﯿــﺮی ﺗﯿﺮۆرﯾﺰﻣﯽ‬ ‫داﻋﺸﯽ و ﭘﻮوﭼەڵﻜﺮﻧەوەی ھﯿﻼﻟﯽ‬ ‫ﺷــﯿﻌﯽ‪ ،‬رۆڵﯽ ﻛﺎرﯾﺰﻣﺎﯾﯽ ﺳەرۆك‬ ‫ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﻟە ﭘێﮕەی دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯿﯽ‬ ‫ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻛە ڕۆژھە‪‬ﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ‬ ‫ﺳەﻧﮕﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھەﺑﻮوە‪ ،‬ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ دەﺑێﺖ و ﻧــﺎو و دەﻧﮕﯽ‬ ‫ڕاﺳــﺎﻧﯿﺶ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ و دەﺗﻮاﻧێ‬ ‫ﻣێﮋووﯾەﻛﯽ ﻧــﻮێ ﺑﺨﻮڵﻘێﻨێﺖ ﺑﯚ‬ ‫دەﻧﮕﯽ )ﻧﺎ( ﺑە ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ‬ ‫ﺋێﺮان‪.‬‬

‫ﺳەﻻم ﻧﺎوﺧﯚش‬

‫‪17‬‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (183‬ﭼﻮارﺷەم‪2017/ 4/ 26 ،‬‬

‫ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێــﺮان ﻟە‬ ‫داڕﺷﺘﻨﯽ ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚﻛﺎﻧﺪا ﺑﯚ ڕاﻛێﺸﺎﻧﯽ‬ ‫ﺟەﻣﺎوەر ﺑﯚ ﺳەر ﺳــﻨﺪووﻗەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫دەﻧﮕﺪان‪ ،‬ﺷﺎرەزاﯾﯿﯿەﻛﯽ ﺑﺎﺷﯽ ﻟە‬ ‫ﺑﻮاری دەرووﻧﻨﺎﺳــﯽ ﻛﯚﻣە‪‬ﯾەﺗﯿﺪا‬ ‫ھەﯾە و ﺋــەم ھﯚﻛﺎرە ﻟە ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺑەرﭼﺎوی‬ ‫دەﮔەڕێﺘەوەﺑﯚﺋەوﻛەسو ﻻﯾەﻧﺎﻧەی‬ ‫ﺑەﻧﺎوی ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺳــەردەﻣﯿﯿﺎﻧەوە‪،‬‬ ‫ﻟــە ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾﺪا ﻛﺎر دەﻛەن‬ ‫و ﻟە ﭼەواﺷەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺑەﺷﺪارن‬ ‫ﻟەﭘێﻨــﺎو ھەﻧﺪێــﻚ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ‬ ‫ﺗﺎﻛەﻛەﺳﯽ‪.‬‬ ‫واﺗە ﺑەﺷێﻮەﯾەك ﻟﯚژﯾﻜﯽ ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ درێﮋﺧﺎﯾەﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎری‬ ‫ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑەڕێﻮە دەﺑەن ﻛە ﺋەوﯾﺶ‬ ‫ﺋــەم ﺳﯿﺎﺳــەﺗەی وەك ﻣﯿﺮات ﻟە‬ ‫زەﻣﺎﻧﯽ دەﺳە‪‬ﺗﺪاری ڕەزاﺧﺎﻧەوە ﺑﯚ‬ ‫ﻣﺎوەﺗەوە‪ .‬ﯾەك ﻟەو ﭼەواﺷەﻛﺎرﯾﯿﺎﻧە‪،‬‬ ‫ﺷﺎردﻧەوەی دەﻗﯽ ﯾﺎﺳﺎی ﺑﻨەڕەﺗﯽ‬ ‫ﺋێﺮاﻧە ﻛە ﻟە ﺧﺎڵﯽ ‪ 19‬ﻣﺎدە ﺑە ﺳــێ‬ ‫ھێڵﯽ ﺷﯿﻜﺎری ﺟﯿﺎوازەوە ﺋﺎراﺳﺘە‬ ‫ﻛﺮاوە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەﻣﺴــﺎڵ دوو ھێڵﯽ‬ ‫ﺷــﯿﻜﺎری ﺑە ﺷــێﻮەی ﻛﺎﺗﯽ ﻟێ‬ ‫ﺳــڕاوەﺗەوە ﺗــﺎ دوای ﺗەواوﺑﻮوﻧﯽ‬

‫ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن‪.‬‬ ‫ﻟە ھەردووك ﺧﺎڵﺪا‪ ،‬ﯾﺎﺳﺎی ﺑﻨەڕەﺗﯽ‬ ‫ﺋێﺮان ڕێﮕــە ﺑە ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ‬ ‫و ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻧﺎو ﺋێــﺮان ﻧﺎدا ﺧﯚﯾﺎن‬ ‫ﻛﺎﻧﺪﯾﺪ ﺑﻜەن ﺑﯚ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎری‪،‬‬ ‫ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛــﻮرد‪ .‬ﺋەﻣەش ﻟەﺧﯚﯾﺪا‬ ‫ﺋەوە دەﮔەﯾەﻧێ ﻟە دوای ﺳەﺗﺎن ﺳﺎڵ‬ ‫ﺋﺎﺳەﻣﯿﻠەﻛﺮدﻧﯽ ڕەﮔەزی ﻛﻮردی ﺑﯚ‬ ‫ﺑە ﺋێﺮاﻧﯿﻜﺮدن‪ ،‬ﺑﯚﯾﺎن دەرﻛەوﺗﻮوە‬ ‫ﺑەﺗەواوی ﺗێﯿﺪا ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﻧەﺑﻮون‪،‬‬ ‫ﺑــە‪‬م ﺋەوەی ﮔﺮﯾﻨﮕە ﺳــەرەڕای‬ ‫ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەم ﺑەڵﮕﺎﻧە‪ ،‬ﭼﯚﻧە ھەر‬ ‫ﺟﺎرێﻚ و ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﺟەﻣﺎوەری‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛەوێﺘــە داوی‬ ‫ﺳﻨﺎرﯾﯚﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە؟ دﯾﺎرە ﺋەم ﺑەﺷەی‬ ‫ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺎن ﺗێﯿﺪا ھەﯾە و‬ ‫ڕووﻧە ﻛە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺗﺎﻛەﻛەس و‬ ‫ﻻوازی ھەﺳﺘﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯿﯿە ‪.‬‬ ‫ﺋــەوەی ﻟێﺮەدا ﺑــەردەوام دووﭘﺎﺗە‬ ‫دەﺑێﺘەوە‪ ،‬ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﯾەﻛﺪەﻧﮕﯽ و‬ ‫ھﺎوھەڵﻮێﺴﺘﯽﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽڕۆژھە‪‬ﺗﯽ‬ ‫دژﺑەری ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮاﻧە‪.‬‬ ‫ﺋەﮔــەر ڕاﺑﺮدووﯾەﻛــﯽ ‪ 40‬ﺳــﺎڵە‬ ‫وەﺑﯿﺮ ﺧﯚﻣﺎن ﺑێﻨﯿﻨەوە‪ ،‬ھﺎودەﻧﮕﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻟە ﺳــﺎ‪‬ﻧﯽ‬ ‫‪ 1978‬و ‪ 1979‬وای ﻛﺮد ﺟەﻣﺎوەری‬

‫ڕۆژھە‪‬ﺗﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﺑەردەم ﺗﺎﻗﯿﻜﺮﻧەوەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﺋێﺮاﻧﺪا‬

‫وﺗﺎر‬


‫ﻛﻮﻟﺘﻮور‬

‫ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫‪18‬‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (183‬ﭼﻮارﺷەم‪2017/ 4/ 26 ،‬‬

‫وﺷە‪ /‬ﻛەرﻛﻮوك‪-‬‬ ‫ﻧەﺑەز رۆﺳﺘەم‬ ‫ﺧەﯾﺮو‪‬ی ﻣەﻻ ﻋەﻟﯽ ﺷــێﻮەﻛﺎر‬ ‫و ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺑەﺷﯽ ﺷــێﻮەﻛﺎرﯾﯽ‬ ‫ﻟﻘــﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛــﯽ ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎی‬ ‫ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪،‬‬ ‫ﻟــە دﯾﺪارێﻜــﯽ ”وﺷــە“دا ڕای‬ ‫دەﮔەﯾەﻧێــﺖ‪ ،‬ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەی ھﻮﻧەرە‬ ‫ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە‬ ‫ﭘــەرە ﺑــە ﺗﻮاﻧــﺎی ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧــﯽ‬ ‫ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﻛە ﺑــﺪات و ﺑﯿﺎﻧﻜﺎت ﺑە‬ ‫ﺷێﻮەﻛﺎری ڕاﺳــﺘەﻗﯿﻨە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯿﺎن ﻟەو ﺋﺎﺳﺘەدا ﻧﯿﻦ‬ ‫دڵﺴﯚزاﻧە ﺷێﻮەﻛﺎر ﺑێﻨﻨە ﺑەرھەم‪.‬‬ ‫ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوەﯾــﺶ دەدات ﻛە واﻧەی‬ ‫ھﻮﻧــەر ﻟــە ﺧﺸــﺘەی واﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧﻮێﻨﺪن دەرھێﻨﺮاوە‪ ،‬ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا‬ ‫ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯽ ﺑەھــﺮەدار ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧﻮێﻨﺪﻧﺪا ھــەن و ﻛــەس ﻧﯿﯿە‬ ‫دەﺳﺘﯿﺎن ﺑﮕﺮێﺖ‪.‬‬ ‫ڕەوﺷﯽ ھﻮﻧەر و ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ‬ ‫ﺷێﻮەﻛﺎری ﻛەرﻛﻮوك ﭼﯚﻧە؟‬ ‫ﺣەز دەﻛەم ھەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪﻧەﻛەم‬ ‫ﺑــﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ دوای ﭘﺮۆﺳــەی‬ ‫ﺋﺎزادﯾــﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑێــﺖ و زۆر‬ ‫ﻧەﮔەڕێﯿﻨــە دواوە‪ .‬ﺷــێﻮەﻛﺎراﻧﯽ‬ ‫ﻛەرﻛﻮوك ﻟە ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ڕۆژەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎزادﯾﯽ‬ ‫ﺷــﺎرەﻛە‪ ،‬ﺑە ﺗﺎﻣەزرۆﯾﯿﯿەوە ھﺎﺗﻨە‬ ‫ﻧــﺎو ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎی ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪان و‬ ‫ﻛەرەﺳــﺘە و ﺑﺎﺑەﺗێﻜﯽ زۆرﯾﺎن ﻟە‬ ‫ﻣێﺸــﻜﺪا ﻗەﺗﯿﺲ ﻣﺎﺑﻮو‪ ،‬ڕێﮋﯾﻤﯽ‬ ‫ﭘێﺸﻮو ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ڕێﮕەی‬ ‫ﺑەﺷــێﻮەﻛﺎراﻧﯽ ﻛﻮردی ﺷﺎرەﻛە‬ ‫ﻧەدەدا ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﺑﻨﻮێﻨﻦ‪ ،‬ﺋەوەی‬ ‫دەﺷــﻜﺮا دەﺑﻮو ﻟەژێﺮ ﺳﺎﻧﺴﯚری‬ ‫ﭘﯿﺎواﻧــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑێﺖ و ﺑەﻣەرج و‬ ‫ڕێﻨﻮێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوان ﺑﻮواﯾە‪ ،‬ﺑﯚﯾە‬ ‫ﺷــێﻮەﻛﺎراﻧﻤﺎن ﻟە ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ‬ ‫ﺳــﺎرد دەﺑﻮوﻧەوە و ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن‬ ‫ﻟە ھﯿــﭻ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛــﯽ ﺋەوﻛﺎﺗﺪا‬

‫ﺷێﻮەﻛﺎر ﺧەﯾﺮو‪‬ی ﻣەﻻ ﻋەﻟﯽ‪:‬‬

‫ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەی ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎن‬ ‫ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﺑەرھەم ﻧﺎھێﻨێﺖ‬ ‫ﻧەدەﻛﺮد‪ .‬ﺑە‪‬م ﻟە ﺳﺎ‪‬ﻧﯽ ‪ 2003‬ﺗﺎ‬ ‫‪20012‬ﯾﺶ ﭼﺎﻻﻛﺎﻧە ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻣﺎن‬ ‫دەﻛــﺮدەوە و ﺧەڵﻜﺎﻧێﻜــﯽ‬ ‫زۆری ھﻮﻧەردۆﺳــﺖ ﺋﺎﻣــﺎدەی‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﻤــﺎن دەﺑﻮون‪ .‬ﺗﺎ وای‬ ‫ﻟێ ھﺎت ﺳﻨﻮوری ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن‬ ‫ﻓﺮەواﻧﺘﺮ ﻛﺮد و ﭼﻮوﯾﻨە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋەوروﭘﺎ و ﭼەﻧﺪ‬ ‫و‪‬ﺗێﻜﯽ ﻋەرەﺑﯿﺶ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻟەﮔەڵ‬ ‫دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧــﯽ ﺋــەو ﺗەﻧﮕﮋە‬ ‫داراﯾﯿﯿەی ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵێﻜە ﺑەرۆﻛﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوە‪ ،‬ﺑــەرە ﺑەرە‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﻤــﺎن رووی ﻟە ﻛﺰی‬ ‫ﻛﺮد و ﺗﺎ ﮔەﯾﺸــﺘﯿﻨە ﺋــەوەی ﺑە‬ ‫ﺗەواوی ﺧﯚﻣﺎن ﺳڕ ﺑﻜەﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﻛەواﺗــە ﭘێﺶ ﺋــەم ﺗەﻧﮕﮋەﯾە‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﯿﯽ دەرەوەی و‪‬ﺗﯿﺸــﺘﺎن‬ ‫ھەﺑﻮو‪ ،‬ﻟە ﻛﻮێﯽ ﺗﺮ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﺗﺎن‬ ‫ﻛﺮدووەﺗەوە؟‬ ‫ﺑەڵێ ﻟە ھﯚڵەﻧﺪا‪ ،‬ﻣﯿﺴﺮ‪ ،‬ﺗﻮوﻧﺲ و‬ ‫ﺋێﺮان‪ ،‬ﺷێﻮەﻛﺎراﻧﻤﺎن ﭘێﺸﺎﻧﮕەﯾﺎن‬ ‫ﻛﺮدووەﺗــەوە و ﻟــە ﻗﺎھﯿــﺮە‬ ‫ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟــە ﮔەﻟەرﯾﯿەﻛﯽ ﻧﺎو‬ ‫ﺋﯚﭘێﺮای ﻗﺎھﯿﺮەدا ﻛﺮدەوە و ﭼەﻧﺪان‬ ‫ﺗﺎﺑﻠﯚﺷــﻤﺎن ﺑە دﯾﺎری ﭘێﺸﻜەش‬ ‫ﺑە ﮔەﻟەرﯾﯿەﻛە ﻛــﺮد و ﺋەواﻧﯿﺶ‬ ‫ﻟە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﯾەﻛﯽ ھەﻣﯿﺸەﯾﯿﺪا‬ ‫ﺧﺴــﺘﻮوﯾﺎﻧەﺗە روو‪ ،‬ﻟە ھەﻣﻮو ﺋەو‬ ‫و‪‬ﺗﺎﻧەﺷــﺪا ﺑﯿﻨەر و ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪان‬ ‫ﺑە ﺟﻮاﻧــﯽ دەﯾﺎﻧڕواﻧﯿﯿە ﺑەرھەﻣﯽ‬ ‫ﺷــێﻮەﻛﺎراﻧﻤﺎن و ﻟە ﻗﺎھﯿﺮە ﭼەﻧﺪ‬ ‫ﺷــێﻮەﻛﺎرێﻚ ھەر ﺑــە ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ‬ ‫ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎن زاﻧﯿﯿــﺎن ﺋێﻤە ﻛﻮردﯾﻦ‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜــە زۆرﺑــەی ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎﻧﻤــﺎن‬ ‫ﮔﻮزارﺷــﺖ ﺑﻮون ﻟە ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﯽ‬ ‫ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎراﻧﯽ ھەڵەﺑﺠە و ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪ‬ ‫و ﭼەوﺳــﺎﻧەوەی ﮔەﻟێﻚ‪ ،‬ﺑﯚﯾە زۆر‬ ‫ﺑــە ﺳەرﺳــﺎﻣﯿﯿەوە دەﯾﺎﻧڕواﻧﯿﯿە‬ ‫ﺗﺎﺑﻠــﯚﻛﺎن و دەﯾﺎﻧﮕــﻮت ﺋێــﻮە ﻟە‬ ‫ﺋێﻤــە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪﺗــﺮن‪ .‬ﻟــە ھەر‬ ‫ﭘێﺸﺎﻧﮕەﯾەﻛﯽ دەرەوەی و‪‬ﺗﯿﺸﺪا‬ ‫ﻧﺰﯾﻜەی ‪ 10‬ﺷــێﻮەﻛﺎر ﺑەﺷــﺪار‬

‫دەﺑــﻮون و زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ‪ 30‬ﺗﺎﺑﻠﯚی‬ ‫ﺟﯚراوﺟﯚر ﻧﻤﺎﯾﺶ دەﻛﺮان‪.‬‬ ‫ﺋەﮔــەر ﺑەراوردێﻚ ﻟــە ﻧێﻮان‬ ‫ﺷێﻮەﻛﺎراﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك و ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗــﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻜەﯾﺖ‪ ،‬ﭼﯽ‬ ‫دەڵێﯽ؟‬ ‫ھﻮﻧــەری ﺷــێﻮەﻛﺎری‪ ،‬ﺗﻮاﻧــﺎ و‬ ‫ﺷــﺎرەزاﯾﯽ و ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯽ و زادەی‬ ‫ھﺰری ﺗﺎﻛــە ﻛەﺳــێﻜە‪ ،‬واﺗە ﻟە‬ ‫ﺷــێﻮەﻛﺎرێﻜەوە ﺑﯚ ﺷێﻮەﻛﺎرێﻜﯽ‬ ‫ﺗﺮ دەﮔﯚڕێﺖ و ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﻧﺎﻛﺮێﺖ‬ ‫ﺑەراوردﻛﺎرﯾﯿەﻛە ﮔﺸﺘﮕﯿﺮ ﺑﻜەﯾﻦ‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﺋەوەﻧﺪە ھەﯾە ﺷــێﻮەﻛﺎراﻧﯽ‬ ‫ﺧﯚﻣﺎن ﺑە ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە ﺷــێﻮەﻛﺎراﻧﯽ‬ ‫ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و‬ ‫ﺗەﻧﺎﻧەت ﻋێﺮاق و ﺋەوروﭘﺎش ﻧﺎزاﻧﯿﻦ‪.‬‬ ‫ﺑەرھەﻣﯽ ﺷــێﻮەﻛﺎراﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك‬ ‫ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ﻟە زۆرﺑــەی ﮔەﻟەری و‬ ‫ﻣﯚزەﺧﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە‬ ‫و ﺷﺎﻧﺒەﺷﺎﻧﯽ ﺗﺎﺑﻠﯚی ﺷێﻮەﻛﺎراﻧﯽ‬ ‫ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﻤﺎﯾﺶ دەﻛﺮێﻦ‪.‬‬ ‫ﺋــەی ڕۆڵــﯽ ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎی‬ ‫ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼﯽ‬ ‫ﺑﻮوە ﻟــە ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺷێﻮەﻛﺎراﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك؟‬ ‫ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎزادﯾﺪا‬ ‫ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ﻟﻘەﻛەﻣﺎن‬ ‫ﻛــﺮا‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﻟﻘەﻛــەی ﺋێﻤەش‬ ‫وێــڕای ﻟﻘەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎﻛە ﻟە‬ ‫ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛەوﺗە‬ ‫ژێﺮ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿﯿەﻛە‬ ‫و ﺗــﺎ واﻣﺎن ﻟێ ھﺎت ﻟەﮔەڵ ھﺎﺗﻨﯽ‬ ‫داﻋﺸﺪا ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﻛﺮێﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەی‬ ‫ﺑﺎرەﮔﺎﻛەﺷﻤﺎن ﺑﺪەﯾﻦ و ﺑە ﻧﺎﭼﺎری‬ ‫ﮔﻮاﺳــﺘﻤﺎﻧەوە ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﺮی‬ ‫ھــەرزان و ﻻﭼەپ‪ ،‬ﺑــە ﺟﯚرێﻚ‬ ‫ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﻤﺎن ﺟێﮕەﻣﺎن‬ ‫ﻧەدۆزﻧەوە‪ .‬ﻟە ﺑەﺷــەﻛەی ﺋێﻤەدا‬ ‫‪ 160‬ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻛﺎرا و ‪ 75‬ﺋەﻧﺪاﻣﯽ‬ ‫ھﺎوﻛﺎر ھەﯾە ﻛە ﺳﻨﻮوری ﻛەرﻛﻮوك‬ ‫و ﭼەﻣﭽەﻣﺎڵ و ﯾەﻛەی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ‬ ‫ﮔەرﻣﯿــﺎن و دووزﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮوش‬

‫دەﮔﺮێﺘەوە‪ ،‬ﻟەوﺳــﺎوە ﺳــەرﺟەم‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺸــﻤﺎن ﺳڕ ﻛﺮدووە‬ ‫و ﺗەﻧﺎﻧــەت دوو ﺳــﺎڵە دەرﮔﺎی‬ ‫ﺑﻮوﻧە ﺋەﻧﺪاﻣﯿﺸــﻤﺎن ﺑــە ڕووی‬ ‫ﺷــێﻮەﻛﺎراﻧﯽ ﺳــﻨﻮورەﻛەﻣﺎن‬ ‫داﺧﺴﺘﻮوە‪ .‬دەﺳــﺘەی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ‬ ‫ﻟﻘﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛﯿﺶ واﻣﺎن ﻟێ ھﺎﺗﻮوە‬ ‫ﺑە ڕێﻜەوت ﯾەﻛﺘﺮی دەﺑﯿﻨﯿﻦ و زۆر‬ ‫دەﻣێﻜە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻣﺎن ﻧەﻛﺮدووە‪.‬‬ ‫ھەوڵﺘﺎن ﻧەداوە ﺳەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ‬ ‫داھﺎت ﺑﯚ ﺧﯚﺗﺎن ﻟە ﺷﺎرەﻛە ﭘەﯾﺪا‬ ‫ﺑﻜەن‪ ،‬ﯾــﺎن داوای ھﺎوﻛﺎرﯾﺘﺎن ﻟە‬ ‫ھﯿﭻ ﻛەس و ﻻﯾەﻧێﻚ ﻧەﻛﺮدووە؟‬ ‫ﻟە دەرﮔەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی‬ ‫ﻛەرﻛﻮوك و ﭘﺎرێﺰﮔﺎرﯾﺸــﻤﺎن داوە‬ ‫و داوای ھﺎوﻛﺎری و ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯽ‬ ‫داراﯾﯿﻤﺎن ﻟێ ﻛﺮدوون‪ ،‬ﺑە‪‬م ھﯿﭻ‬ ‫ھەڵﻮێﺴــﺘێﻜﯿﺎن ﻧەﺑﻮو‪ ،‬ﺗەﻧﺎﻧەت‬ ‫ڕووﻣــﺎن ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ‬ ‫ﺷــﺎرەواﻧﯿﺶ ﻛﺮدووە ﺗﺎ ھﯚڵێﻜﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤــﺎن ﺑﯚ ﺗەرﺧــﺎن ﺑﻜەن ﺑﯚ‬ ‫ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻛﺎر و ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎدا ﺷﺎرەواﻧﯽ‬ ‫ﻻﯾەﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﻦ ﻟەم ﺟﯚرە ﻛﺎراﻧە‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﻻی ﺋێﻤە ﺋەوە ڕەﭼﺎو ﻧەﻛﺮاوە‬ ‫و ﺷﺎرەواﻧﯽ ھﯿﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺑە‬ ‫ھﻮﻧــەر و ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــەوە ﻧﯿﯿە‬ ‫و ﺋەﮔــەر ڕێﮕــﺮی ﻟێ ﻧــەﻛﺎت‪،‬‬ ‫ھﺎوﻛﺎرﯾﺸﯽ ﻧﺎﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﺳــەرﻣﺎﯾەداران و ﻛەرﺗــﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەﺗﺘﺎن ﺗﺎﻗﯽ ﻧەﻛﺮدەوە؟‬ ‫ﻧەﺧێــﺮ‪ ،‬ﺑــە‪‬م ﺧﯚﻣــﺎن ﻟــە‬ ‫ڕێﮕــەی ﻛﺮدﻧــەوەی ژﻣﺎرەﯾەك‬ ‫ﻗﺎوەﺧﺎﻧــەی ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯿــەوە ﻛە‬ ‫ﻟەﺳــەر ﺋەرﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚﻣﺎن‬ ‫ﻛﺮدووﻣﺎﻧەﺗــەوە‪ ،‬ﺗﻮاﻧﯿﻮﻣﺎﻧــە‬ ‫ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪان و‬ ‫ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮان ﻟە ﺧﯚﻣﺎن ﻛﯚ ﺑﻜەﯾﻨەوە‬ ‫و ﺟێﮕە و ڕێﮕەی ﺳﺎزداﻧﯽ ﻛﯚڕ و‬ ‫ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرﯾﺎن ﺑﯚ ﺗەرﺧﺎن ﺑﻜەﯾﻦ و ﻟە‬ ‫ﭘﺎڵ ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺑﭽﻮوﻛﯿﺸەوە‬ ‫ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ﺧﻮێﻨــەران‬

‫ڕووﻣﺎن ﺗێ دەﻛەن‪ .‬ھەر ﺋەو‬ ‫ﻗﺎوەﺧﺎﻧﺎﻧەﺷﻤﺎن ﻛﺮدووەﺗە‬ ‫ﺟێﮕــەی ﻧﻤﺎﯾﺸــﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﭼەﻧــﺪان ﺷــﺎﻧﯚﮔەری‬ ‫و ﻓﯿﻠﻤــﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯽ‪،‬‬ ‫ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﺑﺎﺷــﯿﺶ ﻟە‬ ‫ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎﻧﯽ ﺷــێﻮەﻛﺎراﻧﯽ‬ ‫ﺷﺎرەﻛەﻣﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧﻤﺎﯾﺶ‬ ‫دەﻛەﯾﻦ‪.‬‬ ‫ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەی ھﻮﻧەرە‬ ‫ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻛەرﻛﻮوك‬ ‫ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﺷێﻮەﻛﺎران‬ ‫ﭘێ ﺑﮕەﯾەﻧێ؟‬ ‫ﺑە داﺧەوە ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەی‬ ‫ھﻮﻧــەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛەرﻛــﻮوك دەزﮔەﯾەﻛــە ﺗەﻧﯿــﺎ‬ ‫ﺑﯚ ﺑەﺧﺸــﯿﻨﯽ ﺑڕواﻧﺎﻣەﯾــە‪ ،‬ﻧەك‬ ‫ﺑــﯚ ﭘێﮕەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺷــێﻮەﻛﺎران و‬ ‫ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﯿﺎن‪ ،‬ﺋەوﯾﺶ‬ ‫ﻟەﺑەر ﭼەﻧﺪ ھﯚﯾەك‪ ،‬ﻟەواﻧە ﻧﺰﻣﯿﯽ‬ ‫ﺋﺎﺳــﺘﯽ ھﻮﻧەرﯾﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن ﻛە‬ ‫ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﭘﺴﭙﯚڕ ﻧﯿﻦ ﻟە ﺑﻮارەﻛەدا‪،‬‬ ‫ﺋەﻣە ﻟەﻻﯾەك و ﻟە ﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﺋەو‬ ‫ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧەی ﺋﺎﺳﺘﯽ ھﻮﻧەرﯾﯿﺎن‬ ‫ﺑــەرزە و ﭘﺴــﭙﯚڕن‪ ،‬دڵﺴــﯚزی‬ ‫ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿــﺎن ﻧﯿــﻦ و ﺣــەز ﻧﺎﻛەن‬ ‫ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﯿﺎن ﭘێ ﺑﮕەﯾەﻧﻦ‬ ‫ﻧەك دوای دەرﭼﻮون ﻟە ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕە‬ ‫ﺑﺒﻨە ڕﻛﺎﺑەری ﺧﯚﯾﺎن‪ .‬ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن‬ ‫و ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﻛە ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ‬ ‫ھﻮﻧەرﯾﯽ ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﺳــﺎ‪‬ﻧەی‬ ‫ﺧﯚﺷﯿﺎن ﻗﺎﯾﻞ ﻧﯿﻦ و ﺑڕواﯾﺎن ﭘێﯽ‬ ‫ﻧﯿﯿە‪ ،‬ﺋەﮔەرﻧﺎ دەﺑــێ ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەی‬ ‫ھﻮﻧــەرە ﺟﻮاﻧــەﻛﺎن ﺑﺒێﺘــە‬ ‫ﺳــەرﭼﺎوەﯾەك ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ‬ ‫ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪان‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو ﺑﺎﺑەت‬ ‫و ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﺎﻧەی ﻟــە ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﻛەدا‬ ‫دەﺧﻮێﻨﺮێــﻦ‪ ،‬ھەﻣــﺎن ﺋەواﻧەی‬ ‫ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﮔەﯾﺎﻧﺪن ﻧﯿﯿــە‪ ،‬ھەﻧﺪێ ﺟﺎرﯾﺶ‬ ‫ﺑێﺒﺎﻛﯿﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛــە ﺧﯚﯾەﺗﯽ و‬ ‫ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑڕواﻧﺎﻣەﻛەی‬

‫ھﺎﺗﻮوەﺗە‬ ‫ﺋەوێ‪.‬‬ ‫ﺋەی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﭼﺎﻻﻛﯿﯽ‬ ‫ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەﻛﺎن ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪان ﭘێ‬ ‫دەﮔەﯾەﻧﻦ؟‬ ‫دوو ﺳﺎڵە واﻧەی ھﻮﻧەر ﻟە ﺧﺸﺘەی‬ ‫واﻧەﻛﺎﻧــﺪا دەرھێﻨﺮاوە و ﻟە ھەﻣﻮو‬ ‫ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﺪا ﻓەراﻣﯚش‬ ‫ﻛﺮاوە‪ ،‬ﭘێﺸﺘﺮﯾﺶ ﻛە واﻧەی ھﻮﻧەر‬ ‫دەﺧﻮێﻨﺮا‪ ،‬ﻟەﺑەر ﻛەﻣﯿﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی‬ ‫ﭘﺴــﭙﯚڕ ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧــﺪا‪ ،‬ﺋەو‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﯾــﺎن ﻧەﺑﻮو‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺗﻮاﻧﺎ‬ ‫و ﺑەھﺮە ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی‬ ‫و ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿــﺪا ﺑەرﭼــﺎو دەﻛەوت‪،‬‬ ‫ﻛەﭼﯽ ﻧــە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ھﻮﻧەر‬ ‫و ﻧە ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ ھﻮﻧەرﯾﯽ‬ ‫ﺳەرﺑە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﭼﺎﻻﻛﯿﯽ‬ ‫ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭘەروەردە ﺑﺎﯾەﺧﯿﺎن‬ ‫ﭘێ ﻧەدەدان و ﭘﺸﺘﮕﻮێ دەﺧﺮان‪،‬‬ ‫ﺟﺎ ﺋەﮔــەر ﺑێﺖ و ﺋــەو ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿە‬ ‫ﺑەھﺮەداراﻧە ﺟﯿﺎ ﺑﻜﺮاﯾەﻧەوە و ﭘﺘﺮ‬ ‫ﺑﺎﯾەﺧﯿﺎن ﭘێ ﺑﺪراﯾە و ﻛەرەﺳــﺘە‬ ‫و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷێﻮەﻛﺎرﯾﯿﺎن‬ ‫ﺑﯚ داﺑﯿــﻦ ﺑﻜﺮاﯾە‪ ،‬ﺳــﺎ‪‬ﻧە دەﯾﺎن‬ ‫ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﺑەرھــەم دەھﺎﺗﻦ و‬ ‫ﺳــﺎز و ﺋﺎﻣﺎدە دەﻛﺮان ﺑﯚ ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕە‬ ‫و ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ھﻮﻧەرﯾــﯽ‬

‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن‪.‬‬ ‫ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎی‬ ‫ھﻮ ﻧە ر ﻣە ﻧﺪ ا ﻧــﯽ‬ ‫ﻋێــﺮاق ﺗــﺎ ﭼەﻧﺪ‬ ‫ھﺎوﻛﺎرن‪ ،‬ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺘﺎن‬ ‫ﭼﯚﻧە ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧﺪا؟‬ ‫ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﭘﺮۆﺳەوە‬ ‫ﻛﺎﺗێــﻚ ﺋێﻤە ھەﺑﻮون‬ ‫ﺑﻮوﯾــﻦ‪ ،‬ﺋــەوان ﺋەو‬ ‫ﺑﺎﯾەﺧەﯾــﺎن ﭘــێ‬ ‫ﻧــەدەدرا‪ ،‬ﺋێﻤەش ﻟە‬ ‫ﺑەﺷەﻛەﻣﺎن ﺑﺎوەﺷﻤﺎن‬ ‫ﺷــێﻮەﻛﺎراﻧﯽ‬ ‫ﺑــﯚ‬ ‫ﺳــەرﺟەم ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛەرﻛﻮوك ﻛــﺮدەوە و ﻟە‬ ‫ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻟﻘەﻛەﻣﺎﻧﺪا‬ ‫ھﺎوﺷــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺷــێﻮەﻛﺎراﻧﯽ‬ ‫ﻛﻮرد ﻣﺎﻣەڵەﻣﺎن ﻟەﺗەﻛﺪا دەﻛﺮدن‬ ‫و ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﻤﺎن‬ ‫دەﺑﻮون و ﺳەرﺟەم ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ و‬ ‫ﺋﺎﺳﺎﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﯿﺸﻤﺎن ﺑﯚ دەﻛﺮدن‪،‬‬ ‫ﺑــە‪‬م دوای ﺋــەوەی ﺋێﻤــە ﺑەو‬ ‫ڕۆژﮔﺎرە ﮔەﯾﺸــﺘﯿﻦ‪ ،‬ﺑەداﺧــەوە‬ ‫ﺋەوان ﭘﺸﺘﯿﺎن ﻟێ ﻛﺮدﯾﻦ و ﺋێﺴﺘە‬ ‫ﻧە داوای ﺑەﺷﺪارﯾﯽ ﺷێﻮەﻛﺎراﻧﻤﺎن‬ ‫ﻟــێ دەﻛــەن و ﻧە ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸــﺘﯽ‬ ‫ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﻤﺎن دەﻛەن‪.‬‬ ‫ﺷێﻮەﻛﺎراﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑێﺠﮕە‬ ‫ﻟە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾە داراﯾﯽ‪ ،‬ﭼﯿﺘﺮﯾﺎن‬ ‫ﭘێﻮﯾﺴﺘە؟‬ ‫ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯿە داراﯾﯿﯿەﻛە ﺑﻮوەﺗە‬ ‫ڕێﮕﺮێﻜﯽ ﮔەورەی ﺑەردەم داھێﻨﺎن‬ ‫و ﺋەﻓﺮاﻧﺪﻧﯽ ﺷێﻮەﻛﺎراﻧﻤﺎن‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫ﺷﺎرەزاﯾﯽ و ﺑەھﺮە و ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯿﯿەﻛە‬ ‫ھەﯾە‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻛەرەﺳــﺘەﻛﺎن داﺑﯿﻦ‬ ‫ﻧﺎﻛﺮێﻦ و ﺑــە ھەﻣﻮو ﻛەس ﻧﺎﯾەﻧە‬ ‫ﻛڕﯾﻦ‪ ،‬ھەﻣﻮو ﺋەو ﻛەرەﺳــﺘﺎﻧەی‬ ‫ﺷێﻮەﻛﺎراﻧﯽ ﻓڕەﻧﺴــﺎ و ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ و‬ ‫ھﯚڵەﻧﺪا ﺑەﻛﺎرﯾﺎن دێﻨﻦ‪ ،‬ﺋێﺴﺘە ﻟە‬ ‫ﻛەرﻛﻮوك دەﺳــﺖ دەﻛەون و ﻟە‬ ‫ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﺪا ھەن‪ ،‬ﺑە‪‬م ﻛە ﻧەﺗﻮاﻧﯽ‬ ‫ﺑﯿﻜڕی‪ ،‬ﭼﯽ دەﻛەﯾﺖ؟‬

‫ﻟە ﺋﺎﻣێﺪی ﭘﯿﺘێﻜﯽ ﻛﻮردی ﻗەدەﻏەﯾە‬ ‫وﺷە‪ /‬ﺋﺎﻣێﺪی‪ -‬ﻧەوزاد ھﻠﯚرﯾﯽ‬ ‫زۆرﯾﻨەی داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﺷﺎرۆﻛەی‬ ‫ﺋﺎﻣێﺪی ﻟــە ﺋﺎﺧﺎوﺗﻨــﺪا ﺑە ھﯿﭻ‬ ‫ﺷــێﻮەﯾەك ﭘﯿﺘــﯽ )ڕ( دەرﻧﺎﺑڕن‪،‬‬ ‫ﺋــەوە ﺑﻮوەﺗە ﺟێﮕــەی ﺗێﺒﯿﻨﯽ‬ ‫و ﺳــەرﻧﺠﯽ ﺋــەو ھﺎوو‪‬ﺗــﯽ و‬ ‫ﮔەﺷﺘﯿﺎرە ﻛﻮرداﻧەی ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﺳەرداﻧﯽ ﺋەو‬ ‫دەﭬەرە دەﻛەن‪.‬‬

‫ﺋﻮﺳــﺎﻣە ﻋەﺑﺪو‪ ‬ھاوو‪‬ﺗﯿﯿەﻛﯽ‬ ‫ﺷــﺎرەدﯾێ ﺷــێﻼدزێ‪ ،‬وەك‬ ‫زۆرﯾﻨــەی ﺧەڵﻜﯽ ﺳــەﻧﺘەری‬ ‫ﺋﺎﻣێﺪی و ﺳــەﻧﺘەری ﺷــﺎرەدێﯽ‬ ‫ﺷﯿﻼدزێ ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﺋﺎﺧﺎوﺗﻨﺪا ﭘﯿﺘﯽ‬ ‫)ڕ( دەرﻧﺎﺑڕێﺖ و ﺋەو ﭘﯿﺘە ﻟەﻧﺎو ھەر‬ ‫وﺷەﯾەﻛﺪا دەﻗﺮﺗێﻨێﺖ‪.‬‬ ‫ﺋەو ﺑــە ”وﺷــە“ دەڵــێ‪” ،‬ھﯿﭻ‬ ‫ھﯚﻛﺎرێﻚ ﻧﯿﯿە ﺑﯚ دەرﻧەﺑڕﯾﻨﯽ ﺋەو‬

‫ﭘﯿﺘە ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻗﺴەﻛﺮدﻧﺪا‪ ،‬ﺋەوەی‬ ‫ھەﯾە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ﺷــێﻮەزار و‬ ‫ﺷــێﻮەی دەرﺑﺮﯾــﻦ و ﺋﺎﺧﺎوﺗﻨﯽ‬ ‫ﺧەڵﻜﯽ ﺋــەو دەﭬــەرەوە ھەﯾە و‬ ‫ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ“‪.‬‬ ‫روژھات ﻟﻮﻗﻤﺎن وەك ﻧﻮوﺳەرێﻜﯽ‬ ‫دەﭬــەری ﺋﺎﻣێﺪی ﺑﯚ ”وﺷــە“ی‬ ‫روون ﻛــﺮدەوە‪” ،‬رێﺴــﺎﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺗﺎﯾﺒەت ﺑــﯚ دەرﻧەﺑڕﯾﻨﯽ ﭘﯿﺘﯽ )ڕ(‬

‫ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺪا ﻟــە ﺋﺎرادا ﻧﯿﯿە‪،‬‬ ‫داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﺳەﻧﺘەری ﺋﺎﻣێﺪی و‬ ‫رێﻜﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرەدێﯽ ﺷێﻼدزێ‬ ‫و داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺳﯿﺮﯾێ‬ ‫ﻛە ﻧﺰﯾﻜەی ‪ 30‬ھەزار ﻛەس دەﺑﻦ‪،‬‬ ‫ﻟە ﺋﺎﺧﺎوﺗﻨﺪا ﺑەﺳەر ﺋەو ﭘﯿﺘەدا ﺑﺎز‬ ‫دەدەن“‪.‬‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ‪” ،‬ﻟە ﺋﺎﺧﺎوﺗﻨﯽ ﺋەواﻧﺪا‪،‬‬ ‫ﭘﯿﺘﯽ )ڕ( ﺋەﮔەر ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ وﺷە‬

‫و ﻛﯚﺗﺎی وﺷەدا ﺑێﺖ دەرﻧﺎﺑڕدرێﺖ‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﺋەﮔەر ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی وﺷەدا‬ ‫ﺑێﺖ‪ ،‬دەردەﺑڕدرێﺖ“‪.‬‬ ‫رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە‪” ،‬ﭘﯿﺘﯽ )ڕ( ﻟە‬ ‫وﺷــەﻛﺎﻧﯽ وەك رووﺑــﺎر‪ ،‬رێﺒﻮار‪،‬‬ ‫ھەوﻟێــﺮدا ﻧﺎﺧﻮێﻨﺮێﺘەوە و ﺋەوان‬ ‫دەڵێــﻦ‪ ،‬رووﺑﺎ‪ ،‬رێﺒــﻮا و ھەوﻟێ‪،‬‬ ‫ھەروەھﺎ ﭘﯿﺘﯽ )ڕ( ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ‬ ‫وﺷەدا وەك ﺳــﯿﺮﯾێ‪ ،‬ھەﻧﺪرێﻦ‪،‬‬

‫ﻧﺎﺧﻮێﻨﺮێﺘەوە و دەﺑﻦ ﺑە ﺳﯿﯿێ ﯾﺎن‬ ‫ھەﻧﺪێﻦ‪ ،‬ﺑە‪‬م ﺋەو ﭘﯿﺘە ﺋەﮔەر ﻟە‬ ‫ﺳەرەﺗﺎی وﺷەدا ﺑێﺖ وەك رەواﻧﺪز‬ ‫ﯾﺎن رێﻜﺎن ﺑە ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ دەﮔﻮﺗﺮێﺖ“‪.‬‬ ‫زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی ﺑــە ھەﺑﻮوﻧﯽ‬ ‫ﭼەﻧــﺪان ﺷــێﻮەزار و ﺑــﻦ زاری‬ ‫ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎوە دەوڵەﻣەﻧــﺪە‪ ،‬ﺋەوە‬ ‫ﺟﮕــە ﻟــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ‬ ‫ﺷــێﻮە ﺋﺎﺧﺎوﺗﻨﯽ ﻧﺎوﭼە و دەﭬەرە‬

‫ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎﻛﺎن ﻛــە ھﺎوﺷــێﻮەی‬ ‫وردە ﻛﻮﻟﺘــﻮوری داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ‬ ‫دەﭬەرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻮوﻧەﺗە‬ ‫ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺋەوان‪.‬‬ ‫دەﭬەری ﺋﺎﻣێﺪی و رێﻜﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟە‬ ‫‪ 100‬ﮔﻮﻧﺪ ﻟەﺧﯚ دەﮔﺮن‪ ،‬ﺋێﺴــﺘە‬ ‫ﻧﺰﯾﻜــەی ‪ 30‬ھەزار ﻛــەس ﻟەو‬ ‫ﻧﺎوﭼﺎﻧەدا دەژﯾﻦ‪.‬‬


‫ﻛﻮﻟﺘﻮور‬

‫ﺧﯚﺷﯽ ﺷەوﻗﯽ‪:‬‬

‫ﻟە ﺑــﻮاری ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﯿەﻛەی‬ ‫ھێﺸﺘﺎ زۆرﻣﺎن ﻣﺎوە ﺑﮕەﯾﻦ‬ ‫ﺑە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ‬ ‫وﺷە‪ /‬ﺷﺎﺧەوان ﺷێﺨﺎﻧﯽ‬ ‫ﺧﯚﺷﯽ ﺷەوﻗﯽ ﺷێﻮەﻛﺎری ﻛﻮرد‪،‬‬ ‫ﻟە ﺳــﺎ‪‬ﻧﯽ ھەﺷــﺘﺎی ﺳەدەی‬ ‫راﺑﺮدووەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑەردەواﻣە‬ ‫ﻟــە ﻛﺎری ﺷــێﻮەﻛﺎری و ﺧﺎوەن‬ ‫ﭼەﻧــﺪان ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی ﺗﺎﯾﺒەت و‬ ‫ھﺎوﺑەﺷــە ﻟە ﻧﺎوﺧــﯚ و دەرەوەی‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ .‬ﺑە ﮔﻮﺗــەی ﺧﯚی‪،‬‬ ‫ﺋێــﺶ و ﺋــﺎزاری ﻣﯿﻠەﺗەﻛەی و‬ ‫ﺳﺘەﻣﯽ داﮔﯿﺮﻛەران و دوژﻣﻨﺎﻧﯽ‬ ‫ﻛــﻮرد ڕەﻧﮕﺪاﻧــەوەی ھەﯾــە ﻟە‬ ‫ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺪا‪ .‬ﺧﯚﺷﯽ ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﯽ‬ ‫”وﺷــە“دا وردەﻛﺎرﯾﯽ ﺗﺮ ﻟەﺑﺎرەی‬ ‫ھﻮﻧەری ﺷــێﻮەﻛﺎری دەﺧﺎﺗە ڕوو‬ ‫و رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ‪” ،‬ھێﺸــﺘﺎ ﻟە‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﻮﻧەر ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوە ﺑە‬ ‫ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑﮋێﻮی ﺑﯚ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ“‪.‬‬ ‫ﺳەرەﺗﺎ ﺑە چ ﻛﺎرێﻚ ھﺎﺗﯿﺘە ﻧﺎو‬ ‫ﺑﻮاری ھﻮﻧەری؟‬ ‫ھەر ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە‬ ‫ﺑەﺷﺪاری ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﻢ‬ ‫ﻛــﺮدووە و ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﭼەﻧﺪان‬ ‫ﺧە‪‬ﺗــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿــﻢ ﺑەدەﺳــﺖ‬ ‫ھێﻨــﺎوە‪ ،‬ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻨﯿــﺎن ﺧە‪‬ﺗﯽ‬ ‫”ﺷﺎﻧﻜەر“ی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿە‪.‬‬ ‫ﯾەﻛەم ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی ھﻮﻧەرﯾﺖ‬ ‫ﺳــﺎڵﯽ ﭼەﻧﺪ ﻛﺮدەوە و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە‬ ‫ﺑەرھەﻣﯽ ﺳەرەﺗﺎت ﻣﺎون؟‬ ‫ﯾەﻛــەم ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﻢ ﻟە‬ ‫ﺑﻮاری ﺷــێﻮەﻛﺎری ﺳــﺎڵﯽ ‪1986‬‬ ‫ﻛــﺮدەوە ﻟــە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟەﮔەڵ‬

‫ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﺳەرﭼڵ ﺷەوﻗﯽ‪ ،‬دواﺗﺮ‬ ‫ﺑەھﯚی ﺋﺎوارەﺑﻮوﻧﻢ ﻟە ﺳﺎڵﯽ ‪1996‬‬ ‫ﻣﺎڵەﻛــەم ﺗﺎ‪‬ن ﻛــﺮا و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻢ‬ ‫ﻟەﻧﺎو ﭼﻮون‪ .‬ﺑﯚﯾە ﺋەو ﺑەرھەﻣﺎﻧەم‬ ‫ﻧەﻣﺎون ‪.‬‬ ‫وەك ﺧﺎﻧﻤە ﺷێﻮەﻛﺎراﻧﯽ ﻛﻮرد‪،‬‬ ‫ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﺗﻮاﻧﯿﻮﺗﺎﻧە ﻧەھﺎﻣەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔەﻟــﯽ ﻛــﻮرد وەك ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪ‬ ‫و ﺋەﻧﻔــﺎل و ﻛﯿﻤﯿﺎﺑــﺎران ﺑەدﻧﯿﺎ‬ ‫ﺑﻨﺎﺳﯿﻨﻦ؟‬ ‫وەك ﺧــﯚم ھــەردەم ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﻢ‬ ‫ﮔﻮزارﺷﺘﯽ ﻟە ﺧﯚﺷﯽ و ﻧﺎﺧﯚﺷﯿﯽ‬ ‫ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن ﻛﺮدووە‪ ،‬ﺑەﺷــﺪاری‬ ‫زۆرﺑــەی ﺑﯚﻧــە ﻧەﺗەوەﯾــﯽ و‬ ‫ﻛﺎرەﺳــﺎﺗە ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﻢ‬ ‫ﻛﺮدووە‪ ،‬ھەوڵﻢ داوە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی‬ ‫ﺑــﺪەم ﺑە ﺋﺎزارەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﯿﻠەﺗەﻛەم‬ ‫ﻟــە ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎﻧﻤــﺪا‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە‬ ‫واﺑەﺳﺘەﯾﯿﯿەﻛﯽ ﮔەورەم ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ھەﯾە‪.‬‬ ‫ﺟﮕــە ﻟە ﻛﺎری ﺷــێﻮەﻛﺎری‪،‬‬ ‫ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﻟە ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەی ھﻮﻧەرە‬ ‫ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ‬ ‫ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛﺎﻧــﺖ ﺑەﺷــﺪاری ﭘــێ‬ ‫دەﻛەﯾــﺖ ﻟــە ﭘێﺸــﺎﻧﮕە و ﻛﺎرە‬ ‫ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا؟‬ ‫ھەﻣــﻮو ﺳــﺎڵێﻚ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛﺎﻧــﻢ‬ ‫ﺟــﯚش داوە و ھﺎﻧﯿــﺎن دەدەم‬ ‫ﺟﯿــﺎواز ﻟە ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ‪ ،‬ﻛﺎری‬ ‫ﺗﺎزەی ﺋەﻛﺎدﯾﻤــﯽ ﺑەرھەم ﺑێﻨﻦ‬ ‫و ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ زۆرﺑەی ﺑﯚﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن‬ ‫ﻛــﺮدووە‪ .‬ھەﻧﺪێــﻚ ﺟﺎر ﺑﺎﺷــﯽ‬

‫ﻛﺎرەﻛﺎن وای ﻟێ ﻛﺮدووم ﺑەﺗﺎﯾﺒەت‬ ‫ﺑﯚﻧەی ﺑﯚ دروﺳــﺖ ﺑﻜەم ﻟەﭘێﻨﺎو‬ ‫ھﺎﻧﺪان و ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﯿﺎن‪.‬‬ ‫دەﻣەوێﺖ ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﺑﺎﺷﯽ‬ ‫ﺧﯚی ﻟەﭼﺎوی ﺑﯿﻨەراﻧﺪا ﺑﺒﯿﻨێ ﺑﯚ‬ ‫ﺋەوەی ﺑەرەو ﭘێﺸەوە ﺑڕوات ‪.‬‬ ‫ﻣﺎوەﯾــەك ﻟەﻣەوﺑەر دوا ﻛﺎرت‬ ‫ﺑەﻧﺎوی ”ﺷەﭘﯚﻟﯽ ﻣەرگ“ ﺑەرھەم‬ ‫ھێﻨﺎ ﺑﯚ ﻛﯚﭼﺒەران‪ ،‬ﻣەﺑەﺳﺘﺖ ﭼﯽ‬ ‫ﺑﻮو ﻟێﯽ؟‬ ‫ﺷــەﭘﯚﻟﯽ ﻣــەرگ ﺑەھــﯚی ﺋەو‬ ‫ﻣەرﮔەﺳــﺎﺗە ﺑــﻮو ﻛە ﺗﻮوﺷــﯽ‬

‫ﺳــﺎڵﯽ ‪ 1988‬ﺑڕواﻧﺎﻣــەی‬ ‫ﺑەﻛﺎﻟﯚرﯾﯚﺳــﺖ ﻟە ﺑﻮاری ﮔﺮاﻓﯿﻚ‬ ‫و دﯾﺰاﯾﻦ ﺑەدەﺳــﺖ ھێﻨﺎوە‪ ،‬ﺋﺎﯾﺎ‬ ‫ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿــﺎ ﺗــﺎ ﭼەﻧﺪ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ‬ ‫ﺳــەرەﻛﯿﯿە ﺑــﯚ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ‬ ‫ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ؟‬ ‫ھــەردەم ﺧﻮێﻨــﺪن ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ‬ ‫ﺳەرەﻛﯿﯿە ﻟە ﭘێﺸﺨﺴﺘﻨﯽ ھﺰری‬ ‫ﻣﺮۆڤ ﺑە ﺷێﻮازە ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﯿەﻛەی‬ ‫و ﺗەواوﻛﺮدﻧﯽ ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﺗﯿﯚری و‬ ‫ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜﯽ ﭘێﺸﺘﺮ ﻟە ﺧﯚﻣﺎﻧە ‪.‬‬ ‫ﺳــﺎڵﯽ ‪ 1993‬ﺑەﺷﯽ ﮔﺮاﻓﯿﻜﺖ‬

‫ڕۆڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﯿﻠەﺗەﻛەم ﺑــﻮو‪ ،‬ﺑﯚ‬ ‫ﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ دڵﮕﺮاﻧﯽ و ھﺎوﺧەﻣﯿﻢ‬ ‫ﺑﯚﯾــﺎن ﺋــەو ﻛﺎرەم ﺋەﻧﺠــﺎم دا‪،‬‬ ‫ﻣەﺑەﺳــﺘﻢ ﺑەﺳــەرﻛﺮدﻧەوە‬ ‫ﺋﺎﮔﺎدارﻛﺮدﻧــەوەی‬ ‫و‬ ‫ھﺎوﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿﺎﻧﯽ ﺗﺮی و‪‬ﺗەﻛەم‬ ‫ﺑﻮو ﻛــە ھەوڵ ﺑﺪەن ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن‬ ‫ﺑەﺟــێ ﻧەھێڵﻦ‪ ،‬ﺑەڵﻜــﻮ ھەوڵﯽ‬ ‫ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳﯿﺴــﺘەم ﺑﺪەن و ﻛﺎر ﻟە‬ ‫ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯽ ڕاﺳﺘەﻗﯿﻨەدا ﺑﻜەن ‪.‬‬

‫ﻟە ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەی ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ داﻣەزراﻧﺪووە‪ ،‬ﭼﯽ ھﺎﻧﯽ‬ ‫داﯾﺖ ﺋەو ﺑەﺷە داﺑﻤەزرێﻨﯽ؟‬ ‫داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺋەو ﺑەﺷە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ‬ ‫ﺑﻮو‪ ،‬ﻟەﺑــەر ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺑەﺷــﯽ ﻟەو‬ ‫ﺷــێﻮەﯾە ﻟە ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﻛەﻣﺎﻧﺪا‪ .‬ﻟە‬ ‫ھەﻣﻮو ﻛﺎرێﻜﯽ ﺗﺎزە و ﻧﻮێ ﭘﺎڵﭙﺸﺖ‬ ‫و دژت ڕووﺑەڕوو دەﺑﻨەوە‪ ،‬چ ﺟﺎی‬ ‫ﻛﺮدﻧەوەی ﺑەﺷێﻚ ‪.‬‬ ‫ﺟﯿﺎ ﻟە ﺧﻮێﻨﺪن‪ ،‬ھﯿﭻ ﺧﻮﻟێﻜﺖ‬

‫وﺷە‪ /‬ﻧەوزاد ھﻠﻮری‬ ‫ﮔەﻧﺠێﻜﯽ دەﭬەری ﺑﺎرزان ﺑەﻧﺎوی‬ ‫ﻣﺤەﻣەد ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻛە ﻧﺎﺑﯿﻨﺎﯾە‪14 ،‬‬ ‫ﺳــﺎڵە ﻛﺎری ھﻮﻧــەری دەﻛﺎت و‬ ‫ﺋێﺴــﺘە ﺧەرﯾﻜﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ‬ ‫ﺳــﺘﯚدﯾﯚی‬ ‫ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ‬ ‫ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ دەﻧﮕە ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا‪.‬‬

‫ﻛﺮد ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟە ﺑﻮاری دەﻧﮓ‬ ‫و ﻣﺎوەی ‪ 14‬ﺳﺎڵە ﺧەرﯾﻜﯽ ﻛﺎری‬ ‫ھﻮﻧەرﯾﻢ ﻟە ﺑﻮاری دەﻧﮓ‪“.‬‬ ‫ﺋەو ﺧەڵﻜــﯽ ﮔﻮﻧــﺪی ﺑﺎرزاﻧە و‬ ‫ﺧێﺰاﻧــﺪارە و ﺋێﺴــﺘە ﺧەرﯾﻜﯽ‬ ‫دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ‬ ‫ﺳــﺘﯚدﯾﯚی دەﻧﮕە ﻟــە دەﭬەری‬ ‫ﺑﺎرزان و ﻛﺎر ﺑــﯚ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪان و‬ ‫دەﻧﮕﺒێﮋاﻧﯽ ﺗﺮ دەﻛﺎت‪.‬‬ ‫ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺋەو ﻧﺎﺑﯿﻨﺎﯾــە‪ ،‬ھﻮﻧەر‬ ‫ﺷﺘێﻜﯽ ﮔەورەﯾە و ﺋەو ﻛەﺳەی‬ ‫دەﺑێﺘــە ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ‪ ،‬ﺳــەرەﺗﺎ‬ ‫دەﺑێﺖ زﻣﺎﻧــﯽ ﻣﻮزﯾﻚ ﺑﺰاﻧێﺖ‪ ،‬ﺑە‬ ‫ﭘێﭽەواﻧــەوە ﻧﺎﺑێﺘــە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ دەﺑێﺘە ﺑەھﺮەﻣەﻧﺪ و ﺧﺎوەن‬ ‫ﺋــﺎرەزوو‪ ،‬ﻟەﺑەر ﺋــەوە ﮔﺮﻧﮕە ﻟە‬ ‫ﭘﺮۆﺳەی ﺧﻮێﻨﺪﻧﺪا ﻣﻮزﯾﻚ ﺑﺒێﺘە‬ ‫ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﭘەروەردەﻛﺮدﻧــﯽ‬

‫ﺑﯿﻨﯿﻮە ﺑــﯚ زﯾﺎدﻛﺮدﻧــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯽ‬ ‫ھﻮﻧەرﯾﺖ؟‬ ‫ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿــﺎ ﺧﻮﻟﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓە و‬ ‫داھێﻨﺎﻧﯽ ھﻮﻧەرﯾﻢ ﺗەواو ﻛﺮدووە‪،‬‬ ‫ھەڵﺒەﺗە ﮔﺮاﻓﯿﻚ ﻟــە ﺑەﻏﺪا ﺧﻮﻟﻢ‬ ‫ﺑﯚ ﺧﻮێﻨﺪووە‪ .‬ﺋەو دوو ﺧﻮﻟە دوور‬ ‫ﻧﯿﻦ ﻟەو ﺑەﺷــەی ﺗەواوم ﻛﺮدووە‬ ‫و ﺗەواوﻛەری ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﻢ ﺑﻮون‬ ‫ﺑﯚ ھﻮﻧەر‪ ،‬ﺋەو دوو ﺧﻮﻟە واﯾﺎن ﻟێ‬ ‫ﻛﺮدم ﻛﺎرە ﮔﺮاﻓﯿﻜﯿﯿەﻛﺎﻧﻢ ﻗﻮوڵﺘﺮ‬ ‫و ﭘڕ ﻣﺎﻧﺎﺗﺮ ﺑەرھەم ﺑێﻦ و ﭘڕ ﺑﻦ ﻟە‬ ‫ﺟﻮوڵەی ﻓﯿﻜﺮی ‪.‬‬

‫ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺧــﺎوەن ﭼەﻧﺪ‬ ‫ﭘێﺸﺎﻧﮕەی ﺗﺎﯾﺒەت و ھﺎوﺑەﺷﯽ ﻟە‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن و دەرەوە؟‬ ‫ﺧﺎوەﻧﯽ ‪ 15‬ﭘێﺸﺎﻧﮕەی ﺗﺎﯾﺒەت و‬ ‫زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ‪ 200‬ﺑەﺷﺪاری ﭘێﺸﺎﻧﮕەی‬ ‫ھﺎوﺑەﺷﻢ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و دەرەوە‪.‬‬ ‫ﺑﯚ ڕۆژی ﭬﺎﻻﻧﺘﺎﯾﻨﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ‬ ‫ﭼەﻧــﺪ ﻛﭻ و ﻛــﻮڕە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛﺖ‬ ‫ﻛﯚ ﻛــﺮدەوە و ﻛﺎرێﻜﯽ ﺟﯿﺎوازﺗﺎن‬ ‫ﺋەﻧﺠــﺎم دا‪ ،‬ﺋــەو ڕۆژە چ ﻣﺎﻧﺎﯾەك‬

‫دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﻟەﻻی ﺗﯚ؟‬ ‫ﺑﯚ ڕۆژی ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ھەﻣﻮو‬ ‫ﺳــﺎڵێﻚ ﭼﺎﻻﻛﯿﻢ ھەﺑﻮوە‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە‬ ‫دڵــﻢ ﭘڕە ﻟــە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﺑﯚ‬ ‫ﻛﺎرەﻛەم و ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛﺎﻧﻢ و ﺧێﺰان و‬ ‫ھﺎوڕێﻜﺎن و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن و ﺷﺎرەﻛەم‪،‬‬ ‫ﻧــەك ھــەر ﺑــﯚ ﺋــەو ڕۆژە ﻛﺎرم‬ ‫ﻛــﺮدووە‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﺑــﯚ زۆرﺑەی ﺑﯚﻧە‬ ‫ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻛﺎرم ﻛﺮدووە‪.‬‬ ‫ﻟەو ڕۆژەدا ﭼﯿﺖ ﻛﺮد ﺑەراﻣﺒەر‬ ‫ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘەﻛەت؟‬ ‫وەك دﯾــﺎری ﺗﺎﯾﺒەﺗــﻢ ﺑــﯚ‬ ‫ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘەﻛەم‪ ،‬ھەﻣﻮو ﺳﺎڵێﻚ‬ ‫ﺑەﺷــێﻮازێﻜﯽ ﺟﯿﺎواز ﭘﯿﺸــﺎﻧﯽ‬ ‫دەدەم ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﻢ ﺑەردەواﻣە‬ ‫ﺑﯚی‪.‬‬ ‫ﺑﯚﭼﯽ ﺑــەردەوام دەﮔﻮﺗﺮێ ﻟە‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھﻮﻧەر ﻧەﺑﻮوەﺗە ﭘﯿﺸە؟‬ ‫ﻧــەك ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ﺑەڵﻜﻮ ﻟە‬ ‫ڕۆژھە‪‬ﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە‬ ‫ھﻮﻧەر وەك ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎدرێﺖ‪ ،‬ﻟەﺑەر‬ ‫ﺋﺎﯾﻦ و ﻛﻮﻟﺘﻮور‪ ،‬ﻟەﺑەر ڕێﮕﺮەﻛﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧﺎو وەرﮔێڕە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻦ ﻛە‬ ‫ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ ﺑە ﺣــەرام و ﻋەﯾﺒە‪،‬‬ ‫ﺋەﮔەر ﻧﺎ ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن ھەﻣﺎن ﻛەﺳﻦ‬ ‫ﺗەﻧﯿﺎ ﭘەروەردەﯾﺎن ﺟﯿﺎوازە‪.‬‬ ‫ﻛەواﺗــە ﭘێﺖ واﯾــە ﻻﯾەﻧﯽ‬ ‫ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪار ﺑەرﭘﺮﺳــە ﻟــە‬ ‫ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ ﺑەراﻣﺒەر ھﻮﻧەر ﯾﺎ‬ ‫ﺟەﻣﺎوەر؟‬ ‫ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ﭘێﻮەﺳــﺘە ﺑــەو ﻧﺎوﭼە‬ ‫ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﯿە ﻛە ھەﻣﯿﺸە ﺟەﻧﮓ‬ ‫ﺑەرۆﻛﯽ ﮔﺮﺗــﻮوە و ﺑەری ﻧەداوە‪،‬‬ ‫ﺟەﻧــﮓ ﻧﺎھێڵێﺖ ھﻮﻧــەر ﭘێﺶ‬ ‫ﺑﻜەوێﺖ‪ ،‬ھەروەھﺎ ﭘــەروەردەی‬ ‫ﺗﺎﻛﯿﺶ ﻛە ﺑەﺷێﻜﻦ ﻟە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ‬ ‫ﺋﺎﯾﻦ و ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﺳــﺎڵەھﺎی ﺳﺎڵ‬ ‫ﻛە دوژﻣﻨﺎن ﻛﺎرﯾﺎن ﺑﯚ ﺷێﻮاﻧﺪﻧﯽ‬ ‫ﻛﺮدووە ‪.‬‬ ‫ھﻮﻧەری ﺷــێﻮەﻛﺎری ﻛﻮردی‬

‫ﭼﯚن دەﻧﺎﺳێﻨﯽ؟‬ ‫ﻟەﮔەڵ ﺋــەو ھەﻣﻮو ﻓﺸــﺎراﻧەی‬ ‫ﻟەﺳــەر ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ و دەرووﻧﯽ‬ ‫ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪان ھەﯾــە‪ ،‬ﻛﺎری‬ ‫ﺷێﻮەﻛﺎری زۆر ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوە‪ ،‬ﺗەﻧﯿﺎ‬ ‫ﻛێﺸەی ﺋەوەﯾە ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛﯽ‬ ‫داﺧــﺮاودا ﺑەرھەﻣەﻛﺎن دەﺧﺮێﻨە‬ ‫روو‪ .‬ﺋەﮔەر ﻧﺎ ھﯿﭽﻤﺎن ﻟە ﻣﯿﻠەﺗﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗﺮ ﻛەﻣﺘــﺮ ﻧﯿﯿە و ﺑــﺎزاڕی ھﻮﻧەر‬ ‫ھێﺸــﺘﺎ ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿــە وەك ﺑﺎزاڕە‬ ‫ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ‬ ‫ﻟە دﻧﯿــﺎدا‪ .‬ﺑەداﺧەوە ﻟــە ﺑﻮاری‬ ‫ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﯿەﻛەی ھێﺸــﺘﺎ زۆرﻣﺎن‬ ‫ﻣﺎوە ﺑﮕەﯾﻦ ﺑە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و‬ ‫ﻛێﺸەﻣﺎن ﺑەدۆﻛﯿﯚﻣێﻨﺘﻜﺮدﻧە‪.‬‬ ‫ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھﻮﻧەری‬ ‫ﺷێﻮەﻛﺎری ﭼﯚن داﺑﯿﻦ دەﻛەﯾﺖ‬ ‫ﺑــﯚ ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﺖ‪ ،‬ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەی‬ ‫زۆر ﻟــە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻛــﻮرد‬ ‫ﻟەﺳــەر ﮔﯿﺮﻓﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﻛﺎرە‬ ‫ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻛەن؟‬ ‫ھەوڵــﻢ داوە ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿە‬ ‫ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧــﻢ ﺑــە ﺳــﺎدەﺗﺮﯾﻦ‬ ‫ﻛەرەﺳــﺘە داﺑﯿﻦ ﺑﻜەم‪ ،‬ﻟەﺳــەر‬ ‫ﺑﻮدﺟەی ﺧــﯚم‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜــە ھﻮﻧەر‬ ‫ﺑەﺷــێﻜە ﻟە ﺑەردەواﻣﯿﻢ ﺑﯚ ژﯾﺎن‪،‬‬ ‫وەك ﺧﻮاردن واﯾە و دەﺑێﺖ داﺑﯿﻨﯽ‬ ‫ﺑﻜەم ‪.‬‬ ‫ﺋﺎﯾﺎ ھﻮﻧــەر ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا‬ ‫ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ﺋەو ﺋﺎﺳﺘەی ﺑﺘﻮاﻧێ‬ ‫ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﺑﮋێﻨێ؟‬ ‫ﻧەﺧێﺮ ھێﺸــﺘﺎ ﺋەو ﺑﺎزاڕە دروﺳﺖ‬ ‫ﻧەﺑﻮوە ﺑﮋێــﻮی ژﯾﺎن داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت‪،‬‬ ‫ﺑەڵﻜﻮ ھێﺸﺘﺎ دەﺳﻜەوﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮوری‬ ‫ﻟە ﺗﺎﻛەﻛەس و ﺗﺎﻛە ﻛڕﯾﺎرداﯾە‪.‬‬ ‫ﻛﺎری ﻧﻮێﯽ ھﻮﻧەرﯾﺖ ﭼﯿﯿە؟‬ ‫ﺑــﯚ ﻛﺎری ﻧﻮێــﻢ ﭬﯿﺪﯾــﯚ ﺋﺎرﺗێﻚ‬ ‫ﺑەڕێﻮەﯾە ﺑﺎس ﻟە ﺋێﺴﺘە دەﻛﺎت ‪.‬‬

‫ﻧﺎﺑﯿﻨﺎﯾەﻛﯽ دەﭬەری ﺑﺎرزان ﺳﺘﯚدﯾﯚﯾەﻛﯽ دەﻧﮓ دادەﻣەزرێﻨێﺖ‬ ‫ﺋــەو ﭘێــﯽ واﯾــە ﻧﺎﺑﯿﻨﺎﺑــﻮون‬ ‫ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳــەر ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﯽ‬ ‫وﯾﺴــﺘﯽ ﻣﺮۆڤ ﻧﯿﯿە و ﺑﯚ ”وﺷە“‬ ‫ﮔﻮﺗﯽ‪” ،‬ھەر ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە ﻧﺎﺑﯿﻨﺎم‬ ‫و دوای ﺋەوەی ﮔەﯾﺸﺘﻤە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ‬ ‫ﮔەﻧﺠێﺘﯽ‪ ،‬ھەﺳﺘﻢ ﻛﺮد ﭘێﻮﯾﺴﺘە‬ ‫ﻟەﺳــەرم ﻛﺎر ﺑﻜــەم ﺑــﯚ ﮔەل و‬ ‫ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن ﺑە ھەر رێﮕەﯾەك ﺑێﺖ‬ ‫و ﺑــەدوای ﺋﺎرەزووەﻛﺎﻧﻢ ﺑﻜەوم‪،‬‬ ‫ﺑﯚﯾە دەﺳﺘﻢ ﺑە ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎن‬

‫ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ رۆژﻧﺎﻣە‪:‬‬ ‫رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح‬ ‫دەﺳﺘەی ﻧﻮوﺳەران‪ :‬ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن‬ ‫ھەڵەﭼﻦ‪ :‬وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد‬ ‫ﭼﺎپ‪ :‬ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ‪07701573407‬‬

‫ھﻮﻧەر ﺷــﺘێﻜﯽ ﮔەورەﯾە‬ ‫و ﺋــەو ﻛەﺳــەی دەﺑێﺘە‬ ‫ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ‪ ،‬ﺳەرەﺗﺎ دەﺑێﺖ‬ ‫زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻮزﯾﻚ ﺑﺰاﻧێﺖ‬ ‫ﻗﻮﺗﺎﺑــﯽ‪ ،‬ﭼﻮﻧﻜە ﻣﻮزﯾــﻚ ﺑﻮوەﺗە‬ ‫زﻣﺎﻧێﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧــﯽ و ھەر دەﺑێﺖ‬ ‫ﺧەڵﻚ ﺷــﺘێﻚ ﻟە ﻣﻮزﯾــﻚ ﺑﺰاﻧﻦ‬ ‫ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺋەﮔــەر ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ و‬ ‫ھﻮﻧەردۆﺳــﺘﯿﺶ ﻧەﺑــﻦ‪ ،‬ﻟەﺑەر‬ ‫ﺋەوە وێڕای ﺋەوەی ﻣــﻦ ﻧﺎﺑﯿﻨﺎم‬ ‫و ھﯿــﭻ ﺷــﺘێﻚ ﻧﺎﺑﯿﻨــﻢ‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫ﺋێﺴــﺘە ﺳــﺘﯚدﯾﯚﯾەﻛﯽ دەﻧﮕﻢ‬ ‫داﻧﺎوە و ﺑەﭘێﯽ ﻧﯚﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮزﯾﻚ‪،‬‬

‫ﺑە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﻛﻮاﻟێﺘــﯽ و ﻣﻮﻧﺘﺎج‬ ‫ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ دەﻧــﮓ ﺑﯚ‬ ‫ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪان و دەﻧﮕﺒێﮋان ﺗﯚﻣﺎر‬ ‫دەﻛەم ﻛە ﺑەڕاﺳــﺘﯽ ﺋەم ﻛﺎرە ﺑﯚ‬ ‫ﻧﺎﺑﯿﻨﺎﯾەك ﺋﺎﺳﺎن ﻧﯿﯿە‪“.‬‬ ‫ھەروەھــﺎ دەڵێــﺖ‪” ،‬ﻣــﻦ ﻟەو‬ ‫ﺑڕواﯾــەدا ﻧﯿﻢ ھﻮﻧــەری ﻛﻮردی‬ ‫ﺗــﺎم و ﭼێﮋی ﺟﺎراﻧــﯽ ھەﺑێﺖ‪،‬‬ ‫ﭼﻮﻧﻜە ھﻮﻧەری رەﺳەﻧﯽ ﻛﻮردی‬

‫ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺳﺎﯾﺖ‪:‬‬ ‫ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد‬ ‫ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ‬

‫ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن‬

‫ﻛﻮردۆ ﺷﺎﺑﺎن‬

‫داﺑەﺷﻜﺮدن‪ :‬ﺑﻼڤ ﭘەﯾﻚ‪ ،‬ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ‪ /‬ﺑﺮاﯾەﺗﯽ‪ ،‬ھەوﻟێﺮ‬

‫ﺑەﺗــەواوی ﻟەﻧــﺎو ﭼــﻮوە و‬ ‫ﭼﻮوەﺗە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﻧﻮێﮕەری و‬ ‫ﺋەﮔەر ﺑﮕەڕێﺘەوەش‪ ،‬ﺋەوا ھەر‬ ‫دەﺑێﺖ ﺗێﻜەڵﯽ ﺳﺘﺎﯾﻠێ ﻧﻮێ و‬ ‫ﺳەردەم ﺑﻜﺮێﺖ‪“.‬‬ ‫ﻣﺤەﻣــەد ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ‬ ‫‪ 1989‬ﻟە ﺋێﺮان ﻟــە داﯾﻚ ﺑﻮوە‬ ‫و ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ‪ 2002‬دەﺳــﺘﯽ‬ ‫ﺑــەﻛﺎری ھﻮﻧەری ﻛــﺮدووە‪،‬‬ ‫ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﭼەﻧﺪ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ‬ ‫ﺗﯚﻣــﺎر ﻛــﺮدووە‪ .‬ﺋێﺴــﺘە‬ ‫ﺧەرﯾﻜﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﻛﺘێﺒە‬ ‫دەﻧﮕﯿﯿەﻛﺎﻧە ﻟەﺳــەر ھەﻣﻮو‬ ‫ﺑﻮارێﻜــﯽ ژﯾﺎن ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ‬ ‫ﺑﻮاری ﻣﻮزﯾﻚ و ھﻮﻧەر‪ .‬ﮔﻠەﯾﯽ‬ ‫ﺋەوەﺷﯽ ھەﯾە ﻛە ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی‬ ‫ﻛــﻮردی ﻟــە ﺑــﻮاری ﻛﺘێﺒﯽ‬ ‫دەﻧﮕﯽ زۆر ﻻوازە‪.‬‬

‫ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی‪:‬‬

‫‪0964(0)7502376262‬‬ ‫‪0964(0)7502386262‬‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (183‬ﭼﻮارﺷەم‪2017/ 4/ 26 ،‬‬

‫ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھﻮﻧەر ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوە‬ ‫ﺑە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑﮋێﻮی ﺑﯚ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ‬

‫ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫‪19‬‬


‫ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە‬

‫‪20‬‬ ‫‪www.wishe.net‬‬

‫ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە‬

‫‪Wishe‬‬ ‫‪Heftenameyekî sîyasî giştîye‬‬

‫ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر‪ :‬ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ‬ ‫‪sarbaz25@yahoo.com‬‬ ‫‪07502376262‬‬

‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ‬

‫ژﻣﺎرە )‪ ، (183‬ﭼﻮارﺷەم‪2017/ 4/ 26 ،‬‬

‫‪wishe@wishe.net‬‬

‫ﺷێﻮەﻛﺎر ﺧەﯾﺮو‪‬ی ﻣەﻻ ﻋەﻟﯽ‪:‬‬ ‫ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەی ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎن‬ ‫ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﺑەرھەم ﻧﺎھێﻨێﺖ‬

‫‪18‬‬

‫‪19‬‬

‫ﺧﯚﺷﯽ ﺷەوﻗﯽ‪ :‬ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھﻮﻧەر‬ ‫ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوە ﺑە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑﮋێﻮی ﺑﯚ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ‬

‫ﻧﺎﺑﯿﻨﺎﯾەﻛﯽ دەﭬەری‬ ‫ﺑﺎرزان ﺳﺘﯚدﯾﯚﯾەﻛﯽ‬ ‫دەﻧﮓ دادەﻣەزرێﻨێﺖ‬

‫ﺳەردان‬ ‫ﻣﺎرێ ﻛﻮرده ھﻪرﻛﯽ‬

‫‪19‬‬ ‫ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ‬

‫ﺗەﻧﮕﮋەی ﻧﺎوەﺧﯚ‪ ،‬ﻓﺮﯾﺎی ﻧەﻛەوﯾﻦ‬ ‫ﻟــە ﭘﻠــەی ھەڕەﺷــە ﻧێﺰﯾﻜﺘﺮ‬ ‫دەﺑێﺘەوە‪ .‬ﺟێﯽ داخ و ﻛەﺳــەرە‬ ‫ﺋەﮔەر ﺋەوەﺷــﺖ ﺑــﯚ دەرﻛەوێ‬ ‫زۆرﺑەی ﻻﯾەﻧەﯾﻠﯽ ﺋەو ﺗەﻧﮕﮋەﯾە‪،‬‬ ‫ﻟــە ﭼﺎوەڕواﻧﯽ )ﭼﯽ دەﺑێ ﺑﺎ ﺑﺒێ(‬ ‫دا رۆﻧﯿﺸﺘﻮون و ﺑﯿﺮ ﻟە داﭼﯚڕاﻧﯽ‬ ‫ﮔەورە ﮔــەورە ﻧﺎﻛەﻧەوە‪ ،‬ﻛە وەك‬ ‫ﺑەرﻛەوﺗــﯽ ﺋــەم رۆﻧﯿﺸــﺘﻨەی‬ ‫ﺋــەوان ﺑە دﯾﺎر داھﺎﺗــﻮوی ﻧەدﯾﻮ‬ ‫و ﮔﻮﻣــﺎرەوە‪ ،‬رەﻧﮕــە ﻛﺎﺗﯿــﺎن‬ ‫ھﺎﺗﺒێ‪ .‬ﺋەﮔەر ﺋێﻤــە ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە‬ ‫ﺑــﯚ ﺳــەرەﺗﺎی ﺗەﻧﮕﮋەﻛــە‪ ،‬واﺗە‬ ‫ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوە ﺑەدﯾﯚﻣەﻛەی ‪23‬ی‬ ‫ﺣﻮزەﯾﺮاﻧــﯽ ﺳــﺎڵﯽ ‪2015‬ی‬ ‫ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋــەو‬ ‫رووداوەﯾﻠــەی ﺑە دواﯾــﺪا ھﺎﺗﻦ‪،‬‬ ‫ﺋەوەﻣــﺎن ﺑــﯚ دەردەﻛــەوێ‪،‬‬ ‫ﻛــە ھەﻣﻮو ﻛێﺸــەی ﻛــﻮرد ﻟە‬ ‫)ﯾەﻛﺘﺮﻧەﻧﺎﺳــﯿﻦ(ەوە دەﺳﺖ ﭘێ‬ ‫دەﻛﺎت‪ .‬ﻟــە دﯾﺮۆﻛﯽ ﻛﯚﻧﯿﺸــﺪا‬ ‫ھەر ﭘﺮﺳــﯽ ﯾەﻛﺘﺮﻧەﺧﻮێﻨﺪﻧەوە‬ ‫و ﻣﻨﻤﻨﯚﻛﯽ و ﺑێﺒﺎﻛــﯽ‪ ،‬ﻣﺎﻛەی‬ ‫ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ ﮔەورە ﺑﻮون‪ .‬ﺑەردەوام‬ ‫ﺧﯚﯾﺸﯽ دووﺑﺎرە دەﻛﺎﺗەوە و ﻟێﯽ‬ ‫دەرﻧﺎﭼێ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﻟێﺮەدا ﭘﺮﺳــﯿﺎرێﻚ ﻟــەو ﭼﻮار‬ ‫ﻻﯾەﻧە ﺑﻜەﯾﻦ‪ :‬ﺋﺎﺧﯚ ﺋێﻮە ﻛﯿﮫەﺗﺎن‬

‫ھێﻨﺪە دێﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﻦ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑە‬ ‫ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﭘﺎرﺗﯽ‬ ‫دەرﭘەڕێﻨﻦ؟ ﺑە‪‬م ﺑﺎ ﻟەوە ﮔەڕێﯿﻦ‬ ‫و ﺧﯚﻣﺎن ﺑە دﯾﺎر دەورﻛﺮدﻧەوەی‬ ‫راﺑﺮدووەوە ﮔﯿﺮ ﻧەﻛەﯾﻦ و ﻗﺴــە‬ ‫ﻟە داھﺎﺗــﻮو ﺑﻜەﯾﻦ‪ .‬ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ‬ ‫ﻟێﮫﺎﺗﻮو و ﻟێﺰان ﺋەوەﯾە ﺑە ﺑەﯾﺎﻧﯿﺪا‬ ‫دەڕواﻧێ ﻧەك ﻟــە دوێﻨێﺪا ﮔﯿﻨﮕڵ‬ ‫ﺑﺪات‪ .‬ﻟێﺮە‪ ،‬ﭘێﺶ ﺋەوەی راﺑﺮدوو‬ ‫ﺑە ﺟێ ﺑﮫێڵﯿﻦ ﺋەوەش دەڵێﻢ ﺋەو‬ ‫ﭼﻮار ﻻﯾەﻧە ﻛﻮردﯾﯿەی ﺋەوﺑەر‪ ،‬ﻛە‬ ‫ھێﻨﺪەش ﺧﯚﯾﺎن ﺑــە راﺑﺮدووەوە‬ ‫ﺧەرﯾﻜﺎﻧــﺪووە‪ ،‬ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻛەﻣێﻚ‬ ‫ﻟــێ دەرﭼێ‪ ،‬ﺋەو ﺳــێﯿەﻛەی ﺗﺮ‬ ‫ﺑﺎﯾﯽ ﺳەری دەرزﯾﯿەك ﭘﺎرﺗﯿﯿﺎن ﻟە‬ ‫راﺑﺮدوودا ﻧەﻧﺎﺳﯿﻮە‪.‬‬ ‫ﺋەوەی دەﯾﻨﻮوﺳﻢ وەك ﭘﺎرﺗﯿﯿەك‬ ‫ﻧﺎﯾﻨﻮوﺳﻢ‪ ،‬ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﭘﺎرﺗﯿﺸﻢ‬ ‫رەﭼــﺎو ﻧەﻛــﺮدووە‪ ،‬داھﺎﺗــﻮوی‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔەورﺗﺮ و ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮە‬ ‫ﻟە داھﺎﺗــﻮوی ﭘﺎرﺗﯽ‪ .‬ﺑە‪‬م دەﺑێ‬ ‫ﺋــەوەش ﺑﺰاﻧﯿﻦ‪ ،‬ﺑــێ ﭘﺎرﺗﯽ ﺋەم‬ ‫ﺑﺎرەی ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑــە رێــﻮە ﻧﺎﭼێ‬ ‫و ﺑــێ ﺋەوﯾــﺶ ﻻری راﺳــﺖ‬ ‫ﻧﺎﺑێﺘەوە‪ .‬ﭘﺎرﺗﯽ زۆرﯾﻨەی دەﻧﮕﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ھێﻨﺎوە ﻟــە ھەﻣﻮو‬ ‫ھەڵﺒﮋارﻧﺪێﻜﺪا‪ ،‬ﭘﺎرﺗﯽ ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ‬ ‫ھێﺰی ﭼەﻛﺪاری ھەﯾــە‪ ،‬ﭘﺎرﺗﯽ‬

‫ﭼﯿﺎ ﺑڵﻨﺪﺗﺮ ھەڵﮑﺸﺎن و ﺧﯚر ﻟە ﺷەرﻣﺎﻧﺪا‬ ‫ﺳــﻮور ھەڵﮕەڕا و ڕووﺑﺎری زێڕﯾﻦ ﭘێﭽﯽ‬ ‫داﯾــەوە‪ .‬ﻗە‪ ‬ﮐەڵەﮔــەت و دەﻧﮕﯽ ﮐﺎﺑﺮا‬ ‫ھێﻨﺪ ﺷــﯿﺮﯾﻦ ﺑﻮو وﺷــە ﺑــە ﻟێﻮﯾەوە‬ ‫دەﻟﮑﺎن‪ .‬ﺑﺎران ﻧەﯾﻮﯾﺴﺖ داداﺗەوە ﺋـﺎوﯾﺶ‬ ‫ﺳەﺑﺎرەت ﺑە ﺗﯿﺮێﮋی ﺗﯿﮋی دەﺳﺖ و ﭘێ‬ ‫ڕﭼێﻨﯽ ﺧﯚرەوە زەردێﮑﯽ زێڕﯾﻦ داﮔەڕا‪.‬‬ ‫دەﻣﻮﭼﺎوی ﻣــﻦ دەﮐﺰاﯾــەوە ڕەﻧﮕە ﻟە‬

‫ﺳــﯚﻧﮕەی ﺋـــەو ﺗﯿﺸــﮑەﺗﺎوە و ﺋـــەو‬ ‫ﭘﺸــﻮواﻧەی ﻻوی ﺗﺎﯾﻦ ﺑەرەو ﻟێﻮی ﻣﻨﯽ‬ ‫دەداﻧەوە‪.‬‬ ‫ﺗﯿﺸــﮑێﮑﯽ دۆﺳــﺘﺎﻧە ﺑﺎڵــﯽ ﺧــﯚی‬ ‫ﺑ‪‬وﮐﺮدەوە و ﺗﯚﯾﺸﯽ ﻟەو ﻧﺎوەڕاﺳﺘە ﮔﺮێ‬ ‫دا‪ .‬وﯾﺴﺘﺖ ﻟە ژێﺮ ﺋـەو ﮔڕەدا ﻧەﺟﻮوڵێﯽ‬ ‫ﺗﺎ ﮔڕت ﺗێ ﺑەرﺑﻮو‪ .‬ﺗﯚ ﻟە ﺧﯚر دەﭘﺎڕاﯾﺘەوە‬ ‫ﺋـﺎوا ﻧەﺑێﺖ ﻧەﺑﺎدا ڕووﺑﺎر ﺑﻮوەﺳﺘێ و ﺋـﺎو‬

‫ڕەﻧﮕە زێڕﯾﻨەﮐەی ون ﺑﮑﺎت و ﺷــﯿﻨﺎﯾﯽ‬ ‫ﺗﺎرﯾﮏ داﮔەڕێ و ﺧــﯚر ﻟێﻮاﻧﯽ ﺗﯚ ﺑە ﺟێ‬ ‫ﺑێڵێ و ﺗﯚ ﺧﯚﯾﺸــﺖ ﻟە ﭘﻠەی ﻧﯚدا وﺷﮏ‬ ‫ﺑﺒﯿەوە‪ ،‬ﺑێ ﻟە ﺑﺎوەش وەرھێﻨﺎﻧێﮑﯽ ﮔەرم‪.‬‬ ‫ﺋـەوە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﺎی ﺳەھﯚڵێﻨە ﻟە دەﻣﻮﭼﺎوی‬ ‫ﺧﻮێﻨﯿﻦ دەدات و ﺋـــەو ڕۆژە ﺗﯿﺸﮑﻨەی‬ ‫داھﺎﺗﺒــﻮو ﺟﺎرێﮑــﯽ ﺗــﺮ وەک ﺧــﯚی‬ ‫داﻧﺎﯾەﺗەوە‪ ،‬ھﯿﭻ ﺟﺎرێﮑﯽ ﺗﺮ ﻧﺎﯾەﺗەوە‪.‬‬ ‫ﻣﻨﯿــﭻ ﻟە ﮐﺘێﺒــﯽ ﭘﺎڵەواﻧﺎﻧﺪا ﻧﻮوﺳــﯿﻢ‬ ‫ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪ ﻟە ﻣەڕ ﺋـــەو‬ ‫ﮐەﺳەﯾە‪ ،‬ﮐە )وﻧە(‪ .‬ﺋـــەو ﮐەﺳەی ھﯿﭻ‬ ‫ﺟﺎری ﺗﺮ ﺷــﻮێﻨﯽ ﺋـــەوەی ﭘێﺶ ﺧﯚی‬ ‫ﻧﺎﺑﯿﻨێﺘەوە‪ .‬ﺋـــەو ﮐەﺳــەی ﻟە ﮐﯚﺗەڵﯽ‬ ‫ﺑﯿﺮەوەرﯾﯽ ﭘﺎڵەواﻧﺎﻧﺪا ﻧﺎژﺗﻮوﯾﺎﻧە و ﭼﺮای‬ ‫ﺋـﺎﺷﺘﯿﯽ داﮔﯿﺮﺳﺎﻧﺪووە ﺋـێﺴﺘﺎ ﺋـەواﻧﯽ‬

‫ﺗﺮ دەﭘﺎرێﺰێ‪ .‬ﺋـــەواﻧەی ﻓﺮﻣێﺴﮑﯿﺎن ﺑە‬ ‫ﺑەردی ﺋـەو ﮐﯚﺗەڵەدا ﺑﺎراﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺋـەو ﻟە ژوورەوە ﺑە ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿەوە دەڕواﻧێﺘە‬ ‫ﺋـــەو ﺷــﺘﺎﻧەی وا دێــﻦ‪ ،‬دەﺷــﺰاﻧێ‬ ‫ﻧﻮوﺳــﯿﻨەوەی دﯾﺮۆک ﮐﺎرێﮑﯽ ﺳــﺎﻧﺎﯾە‪،‬‬ ‫ﺑە‪‬م ﺑــﯚ ﺋـــەوەی ﺑە ﻓﺮﻣێﺴــﮑێﮏ ﻟە‬ ‫ﺧﻮێﻨﯽ ﺧﯚﺗەوە ﺑﯿﻨەﺧﺸێﻨﯽ‪ ،‬ﺋـــەوەﯾە‬ ‫دﯾﺮۆک‪ .‬ﺋـەﻣﺎﻧەش )ﻣەﺑەﺳﺖ ﻟێﺮە ﻧەوەی‬ ‫داھﺎﺗــﻮوە( ﻟــە ﺑﯿﺮﯾﺎن ﻧﺎﭼێﺘــەوە ﺑﮕﺮە‬ ‫ﻟە ﺑﯿﺮەوەرﯾــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ھەڵــﯽ دەﮔﺮن‬ ‫و دەﯾﮑــەن ﺑە ﻣﯚزەﺧﺎﻧــە و دەﯾﮑەن ﺑە‬ ‫ﻣێﮋوو‪ .‬دوای ﻣﺮدﻧﯽ ﻟە ﺑﯿﺮﭼﻮوﻧەوە‪ ،‬ﻣﻦ‬ ‫ﻟە دەرﮔەی ﺋـەواﻧﻢ دا‪،‬‬ ‫ﺋـێﻮارەت ﺑﺎش ﮔﻮﻧﺪی ﺳەرﮐەوﺗﻦ‪.‬‬

‫ﺧﻨﻜﺎﯾﻦ ﻟە ﺑێﺪەﻧﮕﯿﺪا‬ ‫درێﮋﺗﺮﯾــﻦ ﻣێــﮋووی ھەﯾە )‪70‬‬ ‫ﺳﺎڵە(‪ ،‬ﺑﺎرزاﻧﯿﯽ ﺑﺎوك ﺗﺎﺟﯽ ﺳەری‬ ‫ﺑــﺰاوی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﭼەﻛﺪارﯾﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻮو ﻟە ﻣــﺎوەی ﭼﻞ‬ ‫ﺳﺎڵﺪا‪ ،‬دوای ﻛﯚﭼﯿﺸﯽ‪ ،‬ﭼەﻧﺪاﻧﯽ‬ ‫ﺗﺮ ﻟە ﻛﻮڕ و ﻧەوە ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ‬ ‫ﺋــەو ﺑﺰاوەﯾــﺎن ﻛــﺮدووە ﻟــە‬ ‫ﭘێﺸەوەﯾﺎﻧﺪا ﺳــەرۆك ﻣەﺳﻌﻮود‬ ‫ﺑﺎرزاﻧﯽ‪ ،‬ﻛە ﺳەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﻧەوەك‬ ‫و ﺗﺎﻛﺎﻧەﯾــە ﻟە ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ‬ ‫ﺑﺰاوەﻛەدا و ﻛەس ﺟێﯽ ﻧﺎﮔﺮێﺘەوە‪.‬‬ ‫ﺋەو راﺳﺘﯿﯿﺎﻧەی ﭘێﺸەوە ﻛێ ھەﯾە‬ ‫ﻧەﯾﺎﻧﺰاﻧــێ ﻟە ﭼــﻮار ﺣﺰﺑەﻛەی‬ ‫ﺋەوﺑــەر ﺑﺘــﺮازێ؟ وەك وﺗﻢ ﺗەﻧﯿﺎ‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯿﯿــە ﻛەﻣێــﻚ ددان ﺑــەو‬ ‫راﺳــﺘﯿﯿﺎﻧە و ﺑە ﻧەوەﻛﯿﯽ ﭘﺎرﺗﯿﺪا‬ ‫دەﻧێ‪ ،‬ﻛە ﺋەوﯾﺶ ﺳەرﭼﺎوەﻛەی‬ ‫دەﮔەڕێﺘــەوە ﺑﯚ ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوە و ﺑﯚ‬ ‫ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯿﯽ ﺳەرۆك ﻣﺎم ﺟەﻻل‪ .‬ﺑە‬ ‫ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺋەواﻧﯿﺶ‪ ،‬ﭼﯚ‪‬ﯾﯿﯿەك‬ ‫ﻛەوﺗە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە‪،‬‬ ‫ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ دەﺑﻮو‬ ‫ﺋەو رێﭽﻜەﯾە ﺑەرﻧەدەن و ﺋەوەﻧﺪە‬ ‫ﻟە ﻧێﻮان ﭘﺎرﺗﯽ و ﺳێ ﻻﯾەﻧەﻛەی‬ ‫ﺗﺮدا ﻻرەﻻر ﻧەﻛەن‪.‬‬ ‫ﺑێﯿﻨەوە ﺳەر ﻧەوەﻛﯽ )ﺑێﻨەزﯾﺮی(‬ ‫ی زﯾﺎﺗﺮی ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛەدا‪.‬‬ ‫ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧــەوەی دەوڵەﺗــﯽ‬

‫ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ‪ ،‬ﭘﺎرﺗﯽ ﺑــﻮو ﻛﺮدی ﺑە‬ ‫ﭘﻠەی ﯾەﻛەم‪ .‬دﯾﭙﻠﯚﻣﯿﺎﺳــﯿﯿەﺗﯽ‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ ،‬ﭘﺎرﺗﯽ ﺑــە رێﻮەی‬ ‫دەﺑﺎت‪ ،‬ﻛــە ھەوﻟێــﺮ ﻧﺎوەﻧﺪە و‬ ‫ھەوﻟێﺮﯾﺶ ﺟﮕە ﻟە ﭘﺎرﺗﯽ ﻛەس‬ ‫ﻧﯿﯿــە ﺗێﯿــﺪا ﺑﻜﯚﻛــێ‪ .‬ﺋەواﻧەی‬ ‫دەﯾڵێــﻢ ﭘێﻮەﻧــﺎن ﻧﯿــﻦ‪ ،‬ﺋــەو‬ ‫راﺳﺘﯿﯿﺎﻧەن ﺳێ ﺣﺰﺑەﻛە ﻧﺎﯾﺎﻧﺰاﻧﻦ‬ ‫ﺑە ﯾەﻛێﺘﯿﺸــەوە‪ ،‬ھەرﭼەﻧﺪە ﻟەو‬ ‫ﺟﯚرە راﺳﺘﯿﯿﺎﻧەﺷﻦ‪ ،‬ﻛە دەﭼەﻗﻨە‬ ‫ﭼــﺎوەوە‪ .‬ﺋەﮔــەر ﺗــﺎ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە‬ ‫ﺑەدﯾﯚﻣەﻛــەی ﺣﻮزەﯾﺮان ‪23‬ش‬ ‫ﺋــەو راﺳــﺘﯿﯿەﻟەﯾﺎن ﻧەدەزاﻧﯽ‪،‬‬ ‫دەﺑﻮو دوای ﺋەوە ﺑﯿﺰاﻧﻦ ﻧەﺧﺎﺳﻤە‬ ‫ﻟە ﭘێﻮەداﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن و رێﮕەی‬ ‫ھﺎﺗﻮﭼﻮوی ھەوﻟێﺮەوە‪ .‬ﻟە ﻣﺎوەی‬ ‫دوو ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ﺋەو ﭼﻮار‬ ‫ﻻﯾەﻧە ﻧەك ھەر ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﻣﻮوێﻚ‬ ‫ﻟــە ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﻜەﻧەوە ﺑﮕــﺮە ﺧﯚﯾﺎن‬ ‫ﻟە ﻣــﻮو رووﺗﺎﻧەوە‪ .‬ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛﺎﺗﯽ‬ ‫ﺋەوە ھﺎﺗﻮوە ھەر ﭼــﻮار ﻻ رژداﻧە‬ ‫و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧە ﺑە ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑﭽﻨەوە‬ ‫و ھەوڵێــﻚ ﺑــﺪەن ﻟــەو ﭼﺎڵەی‬ ‫ﺗێﯽ ﻛەوﺗﻮون ﺑێﻨــە دەرەوە‪ ،‬ﻛە‬ ‫ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﭘﺎرﺗﯿــﺶ ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧﺪا‬ ‫ﻟــە ﭼﺎڵﺪاﯾــە‪ .‬ﻛﻮرﺗەی ﻗﺴــە ﺑە‬ ‫ﮔﻮێــﺮەی ﺋــەوەی رووی داوە و‬ ‫ﺋەوەی ھەﯾە‪ ،‬ﺋەو ﭼﻮارە‪ ،‬ﭼﺎرﯾﺎن‬

‫ﻧﺎﭼﺎرە ﭼەﻛﯽ ﺳﭙﯽ ﺑﯚ ﯾﺎرﺗﯽ ﺋﯿﻤﺰا‬ ‫ﺑﻜــەن‪ .‬ﺑەﻣەش ﺳــەرﻛەوﺗﻦ ﺑە‬ ‫ﭘﻠەی ﯾەﻛــەم ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن دەﺑەﻧەوە‬ ‫ﺋەوﺟــﺎ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن‪ .‬دەﺑﻮو ﻟە‬ ‫ﭘﺮﺳــﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣــﺪا ﺑﯿﺮەﺑﯿﺮ و‬ ‫دڵەڕاوﻛێ ﻧەﻛەن‪ ،‬ﺋەو ﭘﺮﺳە زﯾﺎﺗﺮ‬ ‫دەﯾﺎﻧڕووﺗێﻨێﺘــەوە ﻛﺎﺗێﻚ ﺗﺎﻧەی‬ ‫ﻟێ دەدەن‪ .‬رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﭘﺮﺳــێﻜﯽ‬ ‫ژﯾﺮاﻧەﯾــە ﻟەﻻﯾەﻧــﯽ ﭘﺎرﺗﯿﯿەوە‪.‬‬ ‫ﻣەﺑەﺳــﺖ ﻟێﯽ ھەرﭼﯿﯿەك ﺑێﺖ‬ ‫ھێﺰی ﺑﯚ ﻛﯚ دەﻛﺎﺗەوە‪ .‬ﺧﺎڵێﻜﯽ ﺗﺮ‬ ‫ﻟەو ﻧەﻧﺎﺳﯿﻨە‪ ،‬ﻛێﺸەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧە‪،‬‬ ‫ﻛــە ﭼــﻮار ﻻﯾەﻧەﻛــە ﻧەﺧﻮازە‬ ‫ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﭘﺮﺳﯽ دﻛﺘﯚر‬ ‫ﯾﻮﺳﻔﯿﺎن ﻛﺮد ﺑەو ﻛەڵەﭘﻮوﺷەی‬ ‫ﭘﺸﺘﯽ وﺷﺘﺮ دەﺷﻜێﻨێ‪ ،‬ﻋەرەب‬ ‫واﺗەﻧﯽ‪ .‬ﺋــەو ﭼﻮار ﻻﯾەﻧە دەﺑێ ﻟە‬ ‫ﭘﺮﺳــﯽ درێﮋﻛﺮدﻧــەوەی ﻣﺎوەی‬ ‫ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯿﺸــﺪا ﻻرەﻣﻠﯽ‬ ‫ﺑﻨﻮێﻨــﻦ ﻧەك ﻻﻣﻠﯽ ﺑﻜــەن‪ .‬ﺑێﺘﻮ‬ ‫ﺋﺎوەزێﻜــﯽ ﻛﺎرا ﻻی ﺋــەو ﭼﻮارە‬ ‫ھەﺑێــﺖ‪ ،‬دەﻣﻮدەﺳــﺖ و ﺑــێ‬ ‫دواﻛەوﺗــﻦ دەﺳــﺖ ﻟــە ھەﻣﻮو‬ ‫ﻣەرﺟێــﻚ ﺑــەردەدەن و ﮔــﻮێ‬ ‫ﻟە ﻣەرﺟــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ دەﮔﺮن‪ ،‬ﻛە‬ ‫ﺑەﻣەﺷەوە ھەر ﺗﺮازووی ﺑﺮدﻧەوە‬ ‫ﺑــە ﻻی ﺋەواﻧــﺪا ﻻر و ﻟەﻧــﮓ‬ ‫دەﺑێﺘەوە ﻧەك ﺑەﻻی ﭘﺎرﺗﯿﺪا‪.‬‬

‫ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﯾــﺎن‬ ‫ﺗەﻧﮕــﮋەی ﮔەورەی ھەﯾــە‪ ،‬ﻓﺮﯾﺎ‬ ‫ﻧەﻛەوﯾﻦ رەﻧﮕە زۆر دەﺳــﻜەوت‬ ‫ﺑﺪۆڕێﻦ‪ .‬ھﯿــﭻ ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﻛﻮردی‬ ‫ﺑﺎﯾﯽ ﺋەوە ﺋﺎﮔەدار ﻧﯿﯿە ﺑﺰاﻧێ ﺋﺎﺧﯚ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و رووﺳﯿﺎ‪،‬‬ ‫ﺋەم ﻧﺎوﭼەی رۆھە‪‬ت ﻧﺎوەڕاﺳﺘە‬ ‫ﺑەرەو ﻛﻮێ رادەﻣﺎڵــﻦ‪ .‬ﺗەﻧﺎﻧەت‬ ‫ھﯿــﭻ ﻻﯾەﻧێﻜــﯽ ھەرێﻤﯿــﺶ‬ ‫ﻟــەو ﺑﻠەرزەﯾە ﻧەﮔەﯾﯿــﻮە‪ ،‬ﻛە ﺑە‬ ‫ﮔەﯾﯿﻨﯽ دۆﻧﺎڵﺪ ﺗﺮاﻣﭗ ﺑە ﻛﻮرﺳﯿﯽ‬ ‫ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚﭼﻜﯽ ﺳﭙﯽ و‬ ‫ﮔەڕاﻧەوەی رووﺳــﯿﺎ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﻛە‪،‬‬ ‫ﺑە رێﻮەﯾە روو ﺑﺪات‪.‬‬ ‫ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﭼﻮار ﺣﺰﺑەﻛە رەﻧﮕە‬ ‫ﺋــەوە ﺑێ ﺑــە ﺑڕاﻧەوەی ﺷــەڕی‬ ‫داﻋﺶ‪ ،‬ﺑﺎری ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﻣﻠﻤﻼﻧەی‬ ‫ﻧﺎوەﺧﯚدا ﻟەڕ ﺑﺒــێ و ﺑەرەوڕووی‬ ‫ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﺑــێ وە‪‬م ﺑﺒێﺘــەوە‬ ‫ﻧەﺧﺎﺳــﻤە ﻟە ﺋﺎﺑﻮورﯾــﺪا‪ ،‬ﺑە‪‬م‬ ‫دەﺑێ ﺑﺰاﻧﻦ ﺧﯚﯾﺸــﯿﺎن ﻟە ﺷڕەوە‬ ‫ﺷــڕﺗﺮ دەﺑﻦ‪ .‬ﺑﮕﺮە ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە‬ ‫ﭘﺎرﺗــﯽ ﻟە ﺳــﺎﯾەی ﺋەو ﮔﺸــﺖ‬ ‫ﺧﺎڵە ھێﺰﯾﻨەﯾەی ھەﯾەﺗﯽ رەﻧﮕە‬ ‫ﺑەرزەﻛﯽ ﺑﺎﻧــﺎن ﺑﭽێﺘە دەرەوە و‬ ‫ﺋەوان ﻧەﺑﺎن و ﻧﺎﻣﯚﺗﺮ ﺑﻜەوﻧەوە‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﻛەﻣێﻚ وﯾﮋداﻧﯿﺶ ﻛﺎرا ﺑﻜەﯾﻦ‪،‬‬ ‫ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋــەم ﮔەﻟــە ﺋەوە‬

‫دەھێﻨــﻦ ﭼﻮارەﻛــە و ﭘﺎرﺗــﯽ‪،‬‬ ‫ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑە دڵﯽ ﭘﺎك و ﺳــﺎﯾﯽ‬ ‫داﻧﯿﺸــﻨەوە و ﻣەرﺟﯿــﺎن ﻧەﺑێ‪.‬‬ ‫ﻣەرﺟﯿﺶ ھەﺑێ ﺑــﺎ ﻟە ﭘﺎرﺗﯿﯿەوە‬ ‫ﺑێــﺖ و ﺋــەوان ﮔﻮێ ﺷــﻠﻜەر و‬ ‫ﺟێﺒەﺟێﻜــەر ﺑــﻦ‪ .‬ﺑەﻣەﺷــەوە‬ ‫ﺳــﻮود ھەر ﺑەﻻی ﺋەواﻧﺪا دەﺑێ‬ ‫ﺑێﺘﻮ ﺋــﺎوەزی ﻛﺎراﯾــﺎن ﻟە ﮔەڕدا‬ ‫ﺑــێ‪ .‬ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿــﺎن‬ ‫ﺑــﺎ ﻧــەوێ‪ ،‬وەزارەت و ﭘﯚﺳــﺘﯽ‬ ‫ﺗﺮﯾﺎن ﺑﺎ ﻧەوێ‪ .‬ﺑﺎ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ‬ ‫داھﺎﺗﻮو ﺑــە ﺟﻮوﺗەﺑــﺮا )ﭘﺎرﺗﯽ و‬ ‫ﯾەﻛێﺘﯽ( ﺑﺴــﭙێﺮﻧەوە و ﺧﯚﺷﯿﺎن‬ ‫ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺪا دەﺳــﺖ ﺑە ﻗﺴــە‬ ‫ﺑﻜەﻧــەوە‪ .‬ﻛــﻮرد ﺧﻨــﻜﺎ ﻟــەم‬ ‫ﺑێﺪەﻧﮕﯿﯿەدا‪ .‬ھــەر ﺧﻮا دەزاﻧێﺖ‬ ‫ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەم ﺑﺎرە ﻟێڵ و وێڵەی‬ ‫ﺋێﺴﺘﺎی ﺧﯚﯾﺪا ﭼەﻧﺪی ﭘێﻮﯾﺴﺖ‬ ‫ﺑــە دەزﮔﺎی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ )ﭘەرﻟەﻣﺎن‬ ‫و ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ(‬ ‫ی ﭘﺘەو و ﺑﻨــەوادار ھەﯾە‪ .‬ﺑێﺘﻮ وا‬ ‫ﻧەﻛەن‪ ،‬ﻟەم ﺋﺎﺧەﻟێﻮەی ﺷــەڕی‬ ‫داﻋﺸــەدا ﺋێﻤە دەﺑێ ﺑﺎج ﺑﺪەﯾﻦ‬ ‫ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋــەوەی وەری ﺑﮕﺮﯾﻦ‪.‬‬ ‫داﻧﯿﺸﺘﻨﯽ ھەﻣﻮو ﻻ وەك ﺋێﺴﺘﺎ ﺑە‬ ‫دﯾﺎر )ﭼﯽ دەﺑێ ﺑــﺎ ﺑﺒێ(وە‪ ،‬ﺗەﻧﯿﺎ‬ ‫ﻧﺎھەﺳﺘﯽ و ﺑێﺒﺎﻛﯿﯿە‪.‬‬


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.