”وﺷﻪ“ دۆﺳﯿەﻛﺎﻧﯽ زﯾﺎدەڕۆﯾﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﺧﺎﺗە ڕوو
5
ﺋەﻣﺴﺎڵ ﯾەك ﻣﻠﯿﯚن ﺗﯚن ﮔەﻧﻢ ﻻی ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻣێﻨێﺘەوە
13
ﻣەﻻﯾەﻛﯽ ﻛﻮرد ژﻧێﻜﯽ ھﺎوﺳەردار دەﺧﻮازێﺖ
7
رێــﮋەی ﺑێﻜـــﺎری ﺑڕواﻧﺎﻣەداراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەڵﺪەﻛﺸێﺖ
12
ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﺗەﻛﻨەﻟﯚﺟﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو ﻟە ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮێﺖ
14
ﺋەﻣڕۆ ﯾەﻛەم ﺳﺎڵــﻮەﮔەڕی رێﻜﻜەوﺗﻨە ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮاوەﻛەی ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯿﯿە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر ژﻣﺎرە ) ، (186ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 17 ،
ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە
www.wishe.net
10
ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە
ﻛﯚﭼﯽ ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﺑەﻏﺪاوە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدەوە
ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن :ﺑەﻏﺪا ﺑەرﻧﺎﻣەی داﻋﺶ ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺎت
4
ﻣەﺳﺮوور ﺑﺎرزاﻧﯽ:
رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﻛﯚﻣﺎن دەﻛﺎﺗەوە
ﻟە داﻣەزراوەی ”ھێﺮﯾﺘﭻ“ ﻟە واﺷﻨﺘﻦ ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرێﻚ ﺑﯚ ﻣەﺳــﺮوور ﺑﺎرزاﻧﯽ راوێﮋﻛﺎری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەرێﻮە ﭼﻮو ﻛە ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﻮو ﺑە ”ﺗێﺮواﻧﯿﻨﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دوای ﺷەڕی داﻋﺶ“ ﻟە ﻋێﺮاق و ﻧﺎوﭼەﻛەدا.
2
ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﮔﺮاﻧەﺗﺎن
ھﯚی ڕاﺳﺘەﻗﯿﻨەی ﻛﺸﺎﻧەوەی ﺳەردار ﻗﺎدر ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﺑێﺖ
دەﺳــﺖ ﻟەﻛﺎرﻛێﺸﺎﻧەوەی ﺳــەردار ﻗﺎدر ”ﻟەﺑﺮی ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ“، ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ﻛێﺸــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯿەوە ھەﯾە و ﻟە ﻧﺎﻣەی دەﺳــﺖ ﻟەﻛﺎرﻛێﺸﺎﻧەوەﻛەﯾﺪا ﺳەردار
ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘێﺮ، ڕەﻣڵ و ڕەﻗەم و ﻻﯾﻚ! ﻧﻮوری ﺑێﺨﺎڵﯽ
ﻗــﺎدر ﺑــە ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﭘﺎرە و دەﺳــەت ﮔﻮزارﺷــﺘﯽ ﻟێ ﻛــﺮدووە ،ﺑەم ھﯚﻛﺎری ﺗﺮ ھەن ،ﺑﯚﯾە ھەر دوای ﻟەﻛﺎرﻻﭼﻮوﻧﯿﺸﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺷﻮێﻨەﻛەی ﺑە ﻛﺎدرێﻜﯽ ﺧﯚی ﭘڕ ﻛﺮدەوە.
3
ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮا
16 17
ﻋەزﯾﺰ رەﺳﻮوڵ ھەوراﻣﺎﻧﯽ
ﻟە رێﮕەی ﺳەرەﻛﯽ ھەوﻟێﺮـ ﻛﯚﯾە ﺳﻮوڕاﻧەوەﻛﺎن زۆرن ،ﺑەم دوو ﺳﻮوڕاﻧەوەﻛەی ﺋەﻣﻼوﺋەوﻻی ﻣﺎﺟﯿــﺪی ﻣــﯚڵ ،ھﯿﻼﻟێﻜــﯽ ﮔﺮاﻧەﺗﺎﯾــە و ھەر ﺷﯚﻓێﺮێﻚ ﭘێﯿﺪا ﺗێﭙەڕێﺖ ،ﺑێ ﻟەرزوﺗﺎ دەرﺑﺎزی ﻧﺎﺑێــﺖ .ﺋﺎﺧﺮ ﻟەو ﺷــەﻗﺎﻣە ﺑەرﯾﻨــەدا زۆرﺑەی ﻛﺎت ھﺎﺗﻮﭼﯚ دەﺧﻨﻜێــﺖ و ﭼﻮار ڕﯾﺰ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﺑە ﺗەﻧﯿﺸﺖ ﯾەﻛەوە ﻟە ﻧﯚرەی ﺳﻮوڕاﻧەوە ﺳەر ﻟــە دووی ﯾەك دەﻧێﻦ ،ﻛــە ﺗەﻧﯿﺎ ﺗﻮوﻟەڕێﯿەك ﺑــﯚ دەرﭼــﻮون دەھێڵﻨەوە .ﻛــەس ﺗێﻨﺎﮔﺎت ﺋەو ﺳــﻮوڕاﻧەواﻧە ﺑﯚ ﭼﯿﻦ ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺗﺮاﻓﯿﻚ ﻻﯾﺖ ﻟە ﺷﺎردا ھەﯾە.
9
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
2
”ﺋەﮔەر ﺑەو ﺑەھﺎﻧەﯾە ﺋەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻧﺎﻛەن ﻛە دەﯾﺎﻧﺪەن ﺑە دادﮔﺎ ،ﭘێﻤﺎن ﺑڵێﻦ ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ﭼەﻧﺪ دۆﺳــﯿەﺗﺎن داوە ﺑە دادﮔﺎ و داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ و ﺋﯿﺶ ﻟەﺳــەر ﭼەﻧﺪﯾﺎن ﻛﺮاوە و ﭼەﻧﺪﯾﺎن دﯾﺰە ﺑەدەرﺧﯚﻧە ﻛﺮاون؟ ﺑﯚﯾە ﺑەھﺎﻧە ھێﻨﺎﻧەوە ﺑﯚ ﺷﺎردﻧەوەی ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﭘﺸﺖ ﺋەو دۆﺳﯿە ﮔەﻧﺪەڵﯿﺎﻧەی ھێﻨﺎوﺗﺎﻧەﺗەوە ﻟە ﺋەوروﭘﺎ ،ھﯿﭻ ﻧﯿﯿە و ﺑەھﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﻻوازن“
ژﻣﺎرە ) ، (186ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 17 ،
ﻣەﺳﺮوور ﺑﺎرزاﻧﯽ:
رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﻛﯚﻣﺎن دەﻛﺎﺗەوە وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﻟــە داﻣــەزراوەی ”ھێﺮﯾﺘــﭻ“ ﻟە واﺷﻨﺘﻦ ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرێﻚ ﺑﯚ ﻣەﺳﺮوور ﺑﺎرزاﻧﯽ راوێــﮋﻛﺎری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەرێﻮە ﭼﻮو ﻛە ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑﻮو ﺑــە ”ﺗێﺮواﻧﯿﻨﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دوای ﺷــەڕی داﻋﺶ“ ﻟە ﻋێﺮاق و ﻧﺎوﭼەﻛەدا.
ﺋێــﻮارەی دوێﻨێ ﺳێﺸــەم 16ی ﺋﺎﯾﺎر/ﻣﺎﯾــﯚ ،ﻣەﺳــﺮوور ﺑﺎرزاﻧــﯽ راوێﮋﻛﺎری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﻣﯿﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻜەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﮔﻮﺗﺎرێــﻚ ﻟــە داﻣەزراوەی ھێﺮﯾﺘﭻ ﻟە واﺷﻨﺘﻦ، رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،داﻋﺶ ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻟەﻧﺎوﭼﻮوﻧﺪاﯾــە ﻟــە ﻋێﺮاﻗــﺪا و ﺋەوەش ﺟەﻧﮕێﻜﯽ ﺳــەﺧﺖ ﺑﻮو و ھەﻣﻮوﻣﺎن ﭘێﺸــﺒﯿﻨﻤﺎن دەﻛﺮد درێﮋﺧﺎﯾەن دەﺑێﺖ ،ﺑەم ﭘێﻤﺎن واﯾە ﺑە ﺷﻜﺴﺘﯽ ﺳەرﺑﺎزی داﻋﺶ ﻛﯚﺗــﺎی ﻧﺎﯾەت ،ﺑەڵﻜﻮ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە رووﺑــەڕووی ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚﺟﯿــﺎی ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾﯽ ﺑﺒﯿﻨەوە. ﺑﺎرزاﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ،ھەﻣﻮوﻣﺎن ﻟــەوە ﺗــێ دەﮔەﯾــﻦ داﻋــﺶ ﺑەردەواﻣﯿﯽ رێﻜﺨﺮاوی ﻗﺎﻋﯿﺪەﯾە و دوای ﺋەواﻧﯿــﺶ رێﻜﺨــﺮاوی ھﺎوﺷێﻮە دروﺳﺖ دەﺑﻦ و دەﻛﺮێ ھەﻣــﻮو ﺟﯿﮫﺎن ﺑﮕﺮێﺘــەوە ،ﺑﯚﯾە ﺷەڕی داھﺎﺗﻮو ﺷەڕی ﭼەﻛﺪاری ﻧﺎﺑێﺖ ،ﺑەڵﻜــﻮ ھەواڵﮕﺮی دەﺑێﺖ، ﺑﯚﯾە ﺧﻮازﯾﺎرﯾﻦ ھەﻣﻮوﻣﺎن ﭘێﻜەوە
ﻛﺎر ﺑﻜەﯾــﻦ ﺑﯚ وەﺳــﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەو ﺋﺎﺳﺘەﻧﮕە ﺑﯚ ﺗﺎ ھەﺗﺎﯾە. ﻣەﺳــﺮوور ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﻛــە ﺑەرﻟەو ﮔﻮﺗﺎﻧــە ،ژﻣﺎرەﯾــەك دﯾــﺪاری ﺑﺎی ﻟەﮔەڵ ﺋﯿــﺪارەی ﺗﺮەﻣﭗ و ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺋەﻧﺠﺎم داوە، ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﺧﺴــﺘە ڕوو ﻛە ھەزار و 707ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟــە ﺷــەڕی ﺗﯿﺮۆر ﺷــەھﯿﺪ ﺑﻮون .ھﺎوﻛﺎت ﺑە ﮔﻮﻧﺠﺎوی زاﻧﯽ ،ﺳﻮﭘﺎﺳﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﻜﺎت ﺑەوەی” ،ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ھێﺮﺷە ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﮔﺮﻧﮓ ﺑﻮون
ﻟە ﺷﻜﺴﺖ ﭘێﮫێﻨﺎﻧﯽ داﻋﺶ“. ﺑەﭘێــﯽ ﮔﻮﺗــەی راوێــﮋﻛﺎری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،داﻋــﺶ ﺗەﻧﯿــﺎ دەرﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮن ﻛە ﻟە ﻋێﺮاﻗــﺪا ھەﺑﻮون ،ﺑەم ﺑﯚ ﺋەوەی زاڵ ﺑﯿﻦ ﺑەﺳەر ﻛێﺸەﻛﺎﻧﺪا ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟە ﺑﻨﭽﯿﻨەی ﻛێﺸەﻛﺎن ﺑڕواﻧﯿﻦ. ”دەﺑێﺖ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯿﺎن دەوێــﺖ ،ﺑﯚﯾــە ﺑڕﯾﺎرﻣﺎن داوە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ
ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪەﯾﻦ و ﭘﺮۆﺳەﻛە دەﭼێﺘە ﻛﯚﺗﺎی ﺋەﻣﺴــﺎڵ ،ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻟە ﺧەڵﻜــﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﭙﺮﺳــﯿﻦ ﭼﯚن ﺑڕﯾﺎر ﻟە داھﺎﺗﻮوی ﺧﯚﯾﺎن دەدەن، ﺋــەوان دەﺑێــﺖ ﺑەﺷــﺪار ﺑﻦ ﻟە داڕﺷﺘﻨﯽ داھﺎﺗﻮوﯾەك ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن“ ﺑﺎرزاﻧﯽ وای ﮔﻮت. ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳە ﺑﺎﯾەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛەم ﺷﺎﻧﺪی ﻓەرﻣﯽ ھەرێﻤەﻛــەی دەﻛﺎت ﻟە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑــﯚ ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ دﯾﺪی ﻛﻮرد ﺑــﯚ داھﺎﺗﻮوی ﻋێــﺮاق ،ﻟە
وﺗﺎرەﻛەﯾــﺪا ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد، ﺋێﺴــﺘە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﻟەﮔــەڵ ﺑەﻏﺪا دەﻛەﯾﻦ ﻟەﺑــﺎرەی رواﻧﮕەی ﺋێﻤە و ﭼﺎرەﺳەری ﻛێﺸەﻛﺎن ،ﭼﻮﻧﻜە ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺋەو راﺳــﺘﯿﯿە ﭘﺸــﺘﮕﻮێ ﺑﺨەﯾﻦ و ﺑڕواﻣﺎن واﯾە رێﮕەﭼﺎرەی ﺋﺎﺷﺘﯿﯿﺎﻧە ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻨە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری ﻛێﺸەﻛﺎن. دوای ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ ﮔﻮﺗﺎرەﻛــەی ﻣەﺳــﺮوور ﺑﺎرزاﻧﯽ ،ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮواﻧﯽ ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرەﻛە زۆرﺗﺮﯾﻦ ﭘﺮﺳﯿﺎرﯾﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم
ﺋﺎراﺳــﺘە ﻛﺮد و ﻟە وەﻣﯽ ﯾەﻛێﻚ ﻟەواﻧــەدا رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯿە و ھﯿﭻ ﻛەﺳــێﻚ ﺑە رووﻧــﯽ رێﮕﺮ ﻧﯿﯿە ﻟــە ﭘڕۆﺳــەﻛە ،دەﻣﺎﻧەوێﺖ ﺑﺰاﻧﯿــﻦ ﺧەڵﻜﯽ ﺋێﻤــە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﭼﯚﻧــە“ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟــە وەﻣەﻛەﯾﺪا ﺋەو ﭘﺮﺳﯿﺎرەی وروژاﻧﺪ ﻛە ﺑﯚﭼﯽ دەﺑێﺖ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛێﺸــە ﺑێﺖ؟ ﺋێﻤە رژدﯾﻦ ﻟەﺳەر ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗﯽ ”رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم دەﻧﮕﯽ ﺧەڵﻜە و ﻛــەس دەﻧﮕﯽ ﺧەڵﻚ ﺑﯚ ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺧﯚی ﺑەﻛﺎر ﻧﺎھێﻨێﺖ و ﺑڕﯾﺎرﻣﺎن داوە ﻟە ﻛﯚﺗﺎی ﺋەﻣﺴــﺎڵ رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪەﯾﻦ و ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳــﺘەش ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ﺑەردەواﻣە ،ﺳــەڕەرای ﺟﯿﺎوازﯾﯿە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎن ،ﺑــەم ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﻓﺎﻛﺘەراﻧــەی ﻛﯚﻣــﺎن دەﻛﺎﺗەوە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣە و ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم دەﻛەن“. ﻣەﺳﺮوور ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟەﺑﺎرەی دۆﺧﯽ ﺷــەﻧﮕﺎل ﮔﻮﺗــﯽ ،ﭘەﻛەﻛــە ﺋەو ﻻﯾەﻧەﯾــە ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ھێﻨﺎوەﺗــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑــەم دەﻣﺎﻧەوێــﺖ ﮔــﻮێ ﻟــە ﺧەڵﻜﯽ ﺷــەﻧﮕﺎل ﺑﮕــﺮن و ﺗــەواوی داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﺷــەﻧﮕﺎل داواﯾﺎن ﻟە ﭘەﻛەﻛە ﻛﺮدووە ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﺟێ ﺑێڵﻦ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋەواﻧﯿﺶ رێﺰ ﻟە ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﮕﺮن و رێﮕەﻣﺎن ﺑﺪەن ﻛە ﺋەو ﻧﺎوﭼەﯾە ﺋﺎوەدان ﺑﻜەﯾﻨەوە
و ﺑە ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺷەﻧﮕﺎل ﺟێﺒێڵﻦ. راوێﮋﻛﺎری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ،ﺋێﻤــە زۆر دڵﺨﯚﺷــﯿﻦ ﻛــە ھــﺎوﻛﺎری زۆرﻣــﺎن ھەﯾە ﻟەﮔــەڵ ﺋﯿﺪارەی ﻧﻮێﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﺋــەو وﺗﻮێﮋاﻧەی ﺋەﻧﺠﺎﻣﻤﺎن داون و ﺗێﯿﺪا داواﻛﺎری ﺑەرزﺗﺮﻣﺎن ھەﯾە ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت دوای ﺋەو ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺎﻧەی ﻛە ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﻛﺮدووە. ﺑﺎرزاﻧﯽ ھﺎوﻛﺎت ﻗﺴــەی ﻟەﺑﺎرەی دۆﺧــﯽ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺮد و دووﭘﺎﺗﯽ ﻛــﺮدەوە ”ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﺟﮕە ﻟــە ﻧﺰﯾﻜەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺋﺎﻣﺎدەی ﭼﺎرەﺳــەرﯾﯿﺎن ھەﺑــﻮوە و ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼەﻧﺪ رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﻟەﮔەڵ ﻻﯾەﻧە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎ ﺋەﻧﺠﺎم دا ،ﺑەم ﯾەﭘەﮔە ﺗﺎﻛﻼﯾەﻧە ﭘﺎﺑەﻧﺪی ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﻧەﺑﻮون، ﺑﯚﯾــە ﺧﻮازﯾﺎرﯾﻦ ﺑــە ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻛەﺷێﻜﯽ ﺋﺎرام ﺑێﻨﻨە ﺋﺎراوە ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷﺪا داﻧﻮﺳﺘﺎن ﻟەﮔەڵ ﯾەﭘەﮔە و ھەر ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺗﺮ رەت ﻧﺎﻛەﯾﻨەوە و ﺋﺎﻣﺎدەی ھﺎوﻛﺎرﯾﻤﺎن ﺗێﺪاﯾە. ﺷــﺎﯾەﻧﯽ ﺑﺎﺳــە ﺷــﺎﻧﺪەﻛەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻣەﺳــﺮوور ﺑﺎرزاﻧﯽ ڕاوێﮋﻛﺎری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻓﻮﺋــﺎد ﺣﻮﺳــێﻦ ﺳەرۆﻛﯽ دﯾﻮاﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺑەﯾــﺎن ﺳــﺎﻣﯽ ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣﻤﺎن ﻧﻮێﻨەری ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە.
ﻟەﺳەر ﻛەﯾﺴﯽ 360ﺷﻮﻗەﻛەی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ
ﺑﯚ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی دەﻧﮓ ﺧەڵﻚ ﺗﻮوﺷﯽ ﺳەرﻟێﺸێﻮاوی دەﻛەن وﺷە/ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﭼەﻧﺪ ڕۆژێﻚ ﺑەر ﻟە ﺋێﺴﺘە ،دوای ﮔەڕاﻧەوەی ﺳــێ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﮔــﯚڕان و ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو و ﻛﯚﻣەڵ ﻟە ﺋەوروﭘﺎ ،ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾﺎن ﻛﺮد ﻛە ﺑــە دواداﭼﻮوﻧﯿــﺎن ﻛــﺮدووە و ﺑﯚﯾﺎن دەرﻛەوﺗﻮوە ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دادەﻧﯿﺸــێ 360ﺷــﻮﻗەی ﻟــە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﻛڕﯾﻮە و ھەرﯾەﻛەﯾﺎن ﺑە 100ھەزار دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯿﻦ. ﺋــەم ﻗﺴــە ﻓڕێﺪاﻧە ﺑــێ ﺑەڵﮕە، ﺗﯚڕەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺎرداﻧــەوەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ﻟــێ ﻛەوﺗــەوە و ﭼﺎودێﺮان ھێﺮﺷــﯿﺎن ﻛﺮدووەﺗە ﺳــەر ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧــە و داوای ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎوی ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳــە دەﻛەن .ڕاوێﮋﻛﺎرێﻜﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن دەڵێ ،ﺑە ﺑوﻧەﻛﺮدﻧەوەی ﻧﺎوی ﻛەﺳەﻛە ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧە ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﺗﺎواﻧــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــە ﮔەﻧﺪەڵەﻛە دەﻛەن .ﭘﺴــﭙﯚرێﻚ ﭘێــﯽ واﯾە، ﺋەواﻧە ﺳــﻮوﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺑەﺧﯚﯾﺎن و ﺧەڵﻜﯿﺶ دەﻛەن. ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێﻜﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ :ﺋەﮔەر ﻛەراﻣەﺗﯿﺎن ھەﺑێ ﻓﺎڵ ﻧﺎﮔﺮﻧەوە ﻟەﺳــەر ﺋەو ﻗﺴــﺎﻧەی ﺋەو ﺳێ
ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرە ”ﺷێﺮﻛﯚ ﺟەودەت، ﺳﯚران ﻋﻮﻣەر و ﻋەﻟﯽ ﺣەﻣەﺳﺎڵﺢ“ و ﻛەﯾﺴﯽ 360ﺷﻮﻗەﻛەی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ د .ڕێــﻮاز ﻓﺎﯾــەق ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﺳەوز ﻟە ﻛﯚﻣێﻨﺘێﻜﯽ ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ڕەﺧﻨەی ﺗﻮﻧــﺪ دەﮔﺮێ و دەڵــێ” ،ﺋەﮔەر ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎر ﻛەراﻣەﺗﯽ ھەﺑێ ،ﻓﺎڵ ﻧﺎﮔﺮێﺘــەوە ،ﺋەﮔەر ﺑﻮێﺮﯾﺶ ﺑێ و ﻟە زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛــەی دڵﻨﯿﺎ ﺑێ ﻧﺎوی ﮔەﻧﺪەڵﻜﺎرەﻛــە ﺑﯚ ڕای ﮔﺸــﺘﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮا دەﻛﺎت و ڕێﻮﺷــﻮێﻨﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ دەﮔﺮێﺘەﺑەر“. ڕۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوس ﺷﻮان ﻣﺤەﻣەد ﻟە ﺋەﻛﺎوﻧﺘﯽ ﺧﯚی ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ، ”ﻣﻦ ﺗێﻨﺎﮔەم ﺑﯚ ﺋەو دۆﺳــﯿﺎﻧە و ﻧﺎوی ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧە دەﺷﺎرﻧەوە، ﺋﺎﯾﺎ ﻣﺎﻓﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﻧﯿﯿە ﻛە دەﻧﮕﯿﺎن ﺑە ﺋێﻮە دا ﺑەڕاﺷــﻜﺎواﻧە ﭘێﯿﺎن ﺑڵێﻦ ﻓــن ﺑەرﭘﺮس دزی ﻟێ ﻛﺮدوون و ﭘﺎرەﻛەی ﺑﺮدووەﺗە دەرەوەی ھەرێــﻢ و ﭘﺮۆژەی ﭘێ ﻛﺮدووەﺗەوە؟“ .ﺷــﻮان دەﭘﺮﺳێ ”ﺋﺎﯾﺎ ﺋەو ﺧەڵﻜــە دەﻧﮕﯽ ﺑە ﺋێﻮە دا ﺗﺎ ﺷﺘﯽ ﻟێ ﺑﺸــﺎرﻧەوە؟ ﺋﺎﯾﺎ ﻟە داﻧﯿﺸــﺘﻨﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛە ﺳــﻮێﻨﺪﺗﺎن ﺧﻮارد ﺑــﯚ ﺋەوە ﺳــﻮێﻨﺪﺗﺎن ﺧﻮارد ﺗﺎ ﺷﺘﯿﺎن ﻟێ ﺑﺸــﺎرﻧەوە ﻛە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ژﯾﺎﻧﯽ
ﺋﺎﺑﻮوری ﺋەواﻧەوە ھەﯾە؟“. ”ﺋەﮔــەر ﺑــەو ﺑەھﺎﻧەﯾــە ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧــە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻧﺎﻛەن ﻛە دەﯾﺎﻧــﺪەن ﺑــە دادﮔﺎ ،ﭘێﻤــﺎن ﺑڵێﻦ ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ راﺑــﺮدوو ﭼەﻧﺪ دۆﺳــﯿەﺗﺎن داوە ﺑــە دادﮔﺎ و داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ و ﺋﯿﺶ ﻟەﺳەر ﭼەﻧﺪﯾﺎن ﻛﺮاوە و ﭼەﻧﺪﯾﺎن دﯾﺰە ﺑەدەرﺧﯚﻧە ﻛــﺮاون؟ ﺑﯚﯾە ﺑەھﺎﻧە ھێﻨﺎﻧەوە ﺑﯚ ﺷﺎردﻧەوەی ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﭘﺸﺖ ﺋەو دۆﺳــﯿە ﮔەﻧﺪەڵﯿﺎﻧەی ھێﻨﺎوﺗﺎﻧەﺗەوە ﻟــە ﺋەوروﭘﺎ ،ھﯿﭻ ﻧﯿﯿە و ﺑەھﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﻻوازن“ ﺷﻮان ﻣﺤەﻣەد وای ﻧﻮوﺳﯿﻮە. ”ﺳﻮوﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺑەﺧﯚﯾﺎن و ﺧەڵﻚ دەﻛەن“ ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری و ڕووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ، ﻟەﺳــەر ﺋــەو ھەﯾــەی ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧە دروﺳﺘﯿﺎن ﻛﺮدووە ﺑــێ ﺑﻨەﻣــﺎ ،ڕەﺧﻨــە دەﮔــﺮن. ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾەﻛﯽ زاﻧﻜﯚ دەڵێ ،ﺋەواﻧە دەﯾﺎﻧــەوێ ﺧەڵــﻚ ﺑەﺧﯚﯾﺎﻧەوە ﺳەرﻗﺎڵ ﺑﻜەن. د.ﺋەرﺷەد ﺗەھﺎ ﭘﺴﭙﯚری ﺋﺎﺑﻮوری و ﺷــﺎرەزا ﻟە ڕووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ ،ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ”ﺋەﮔەر ﺋەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧە ڕاﺳﺖ
دەﻛەن ﺑــﺎ ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣــەﻛﺎن ﺑو ﺑﻜەﻧەوە ،ﺋەﮔــەر ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎران ﺑەڵﮕەﯾﺎن ﻟەﺑەردەﺳــﺘە ﻧﺎوێﺮن و دەﺗﺮﺳــﻦ ﻧﺎوی ﮔەﻧﺪەڵﻜﺎراﻧﯿﺶ ﺑێﻨﻦ و ﺑــوی ﺑﻜەﻧــەوە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﺎﺳــﯽ ﺑﻜەن و ﺑﯿڵێﻨــەوە ،ﺋەﻣە ﺳــﻮوﻛﺎﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧە ﺑە ﺧﯚﯾﺎن و ﺑە ﺧەڵﻜﯿﺶ“. ”ﻧﺎوی ﮔەﻧﺪەڵەﻛە ڕاﻧەﮔەﯾەﻧﻦ ھﺎوﺑەﺷﯽ ﺗﺎواﻧەﻛەن“ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ڕاوێﮋﻛﺎرێﻜــﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ﺗﻮﻧــﺪی دژی ﺋەو ﻗﺴــە ﻓڕێﺪاﻧە ھﺎﺗە دەﻧﮓ و دەڵێ ،ﻟەﮔەڵ داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻗﺴەی ﻛﺮدووە ،ﺗﺎ ﺋەو دۆﺳــﯿەﯾە ﺑﺠﻮوڵێﻨﻦ و ﯾەﻛﻼی ﺑﻜەﻧەوە. ﻻوەﻧــﺪ ﺟــەﻻل ،ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﮔﻮﻣﺎن ﻟــەوە ﻧﯿﯿە داھﺎﺗێﻜــﯽ زۆر ﺑــە ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﺑەھــەدەر دراوە ،ﻟەﺳــەر زاری ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ زۆر ﺑﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ ﻛــﺮاوە ﻛە ﮔەﻧﺪەڵﯽ ھەﯾە ،ﺋــەوەی ﺋەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧە ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾﺎن ﻛﺮدووە ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﺑﺎﺷــە و ﺟێﯽ دەﺳﺘﺨﯚﺷــﯿﯿە، ﺑەم ﺋەﮔەر ﻧﺎوی ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛە
ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻧەﻛــەن ،ﺋەواﻧﯿــﺶ ھﺎوﺑەﺷــﻦ ﻟەو ﺗﺎواﻧــەی ﺋەﻧﺠﺎم دراوە ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە و ﺋەرﻛﯿﺸە ﻟەﺳــەرﯾﺎن ﻧﺎوەﻛەی ﺑﺪرﻛێﻨﻦ، ﻟە ﺋﺎﺷﻜﺮاﻧەﻛﺮدﻧﯿﺸــﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘە داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ و دەﺳــﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ﺑێﻨە ﻧــﺎو ﺑﺎﺑەﺗەﻛە و ڕاﺳــﺘﯿﯿەﻛە ﺑﯚ ﺧەڵــﻚ ڕوون ﺑﻜەﻧەوە“. ﻻوەﻧﺪ دەڵێ” ،ﺑﺎﺑەﺗﯽ ژﻣﺎرە ﻟێﺪان ﻟەﺧﯚوە زۆرﺟــﺎر ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺣﺰب و ﺗﺎﻛــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎر ﺑەﻛﺎر ھﺎﺗﻮوە ،دەﺑێ ڕێﮕە ﻧەدرێ ﺋەﻣە
ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﺗێﭙەڕێ ،ﺗﺎ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎران ﻟــە ﺧﯚﯾﺎﻧەوە ﻗﺴــە ﻧەﻛــەن و ﺑەرﮔــﺮی و ﭘەردەﭘﯚﺷــﯿﺶ ﻟە ﮔەﻧﺪەڵﻜﺎران ﻧەﻛﺮێﺖ ،دەﺑێ ﻧﺎوەﻛﺎن ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑﻜەن ،ﺑەﭘێﭽەواﻧــەوە دەﺑێ ﺋەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧــە وەك ھﺎوﺑــەش ﺑﺪرێﻨــە دادﮔﺎ ،ڕەوﺗێﻜﯿــﺶ ﻟە دﻧﯿﺎ دروﺳــﺖ ﺑﻮوە ،ﭘﯚﭘﯚﻟﯿﺴﺘﯿﻦ و ﮔــﻮێ ﺑەھﯿﭻ ﻧﺎدەن و ﻗﺴــە دەﻛــەن ﺗﺎ دەﻧﮓ ﻛــﯚ ﺑﻜەﻧەوە، ﺑەم ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەو ڕەوﺗە ﻟە ڕادەﺑەدەر ﺗێﭙەڕﯾﻮوە ،ﺑەﺷــﯽ
زۆری ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎران ﺑەوﺷــێﻮەﯾە ﻣﺎﻣەڵە دەﻛەن ،داﺗﺎﻛﺎﻧﯿﺎن ڕاﺳﺖ ﻧﯿﯿە و ﻗﺴەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧە“. ڕاوێﮋﻛﺎری ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەڵێ، ”ﺧەڵﻚ ﺧــﯚی ﺗەﻧﮕــﮋەی ﻛەم ﻧﯿﯿە ،ﺧەڵﻜێﻜﯿﺶ دێ ﻟەﭘێﻨﺎو ﺑە دەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ دەﻧﮓ ﻟە ھەڵﺒﮋاردن ﺋێﺶ و ﺋﺎزارﯾﺎن ﺑﯚ زﯾﺎﺗﺮ دەﻛﺎت، ﺗﻮوﺷــﯽ ﺳەرﻟێﺸێﻮاوﯾﺸــﯿﺎن دەﻛﺎت ،وەك ﻛەﯾﺴــﯽ ﺋێﺴﺘە ﻛە ﺧەڵﻚ ﻧﺎزاﻧێ ڕاﺳﺘە ﯾﺎن ﻧﺎ“.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑەم ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻧەﺑﻮو“. ﺋەوەﺷــﯽ ﮔــﻮت” ،وەك ﮔــﯚڕان ﺋﺎﮔﺎداری دەﺳﺖ ﻟەﻛﺎرﻛێﺸﺎﻧەوەی ﺳەردار ﻗﺎدر ﺑﻮوﯾﻦ و ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﺸﯽ دەﻛەﯾﻦ و ﺑڕﯾﺎرە ڕاﺳﺘەﻛەی داوە“. زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﭘێــﯽ ﺳەرﭼﺎوەﻛەی ”وﺷە“ ،ﺑەﺷێﻚ ﻟە داھﺎﺗﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛە ﻧەدەﮔەڕاﯾەوە ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮان ،ﻟەﮔەڵ ﺋــەو داھﺎﺗەی ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ﺑﯚ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دەھﺎت، ﺳەردار ﻗﺎدر ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﻣﺎﻣەڵەی ﭘێﻮە ﺑﻜﺎت و ﺑڕﯾﺎری ﻟەﺳەر ﺑﺪات، ﺋەﻣە ﺟﮕە ﻟە ﻛێﺸە ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەو ﺑە ﺳــﯿﻔەﺗﯽ ﻟەﺑﺮی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎر ﻟەو ﭘﯚﺳــﺘەدا ﺑﻮوە ﻛە ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿە و دەﺳەﺗەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان دەﺳﺖ ﻟەﻛﺎرﻛێﺸﺎﻧەوەی ﺳەردار ﻗﺎدر ”ﻟەﺑﺮی ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ“، ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻛێﺸە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە ھەﺑﻮوە و ﻟە ﻧﺎﻣەی دەﺳﺖ ﻟەﻛﺎرﻛێﺸﺎﻧەوەﻛەﯾﺪا ﺳــەردار ﻗﺎدر ﺑە ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﭘﺎرە و دەﺳەت ﮔﻮزارﺷﺘﯽ ﻟێ ﻛﺮدووە، ھــەر دوای ﻟەﻛﺎرﻻﭼﻮوﻧﯿﺸــﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺷﻮێﻨەﻛەی ﺑە ﻛﺎدرێﻜﯽ ﺧﯚی ﭘڕ ﻛﺮدەوە. ﺳەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺑﺎی ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻛە ﻧەﯾﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎوی ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، دەﺳﺖ ﻟەﻛﺎرﻛێﺸﺎﻧەوەی ﺳەردار ﻗــﺎدر ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ دەﺳەت و ﭘﺎرەوە ﻧەﺑﻮوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑەھﯚی دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛێﺸە ﺑﯚی و ھﺎوﻛﺎت ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔــﯚڕان ﻛــە واﯾــﺎن ﻛﺮدﺑــﻮو ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺟێﺒەﺟێ ﻧەدەﻛﺮان، ﺋەواﻧــە ھﯚی راﺳــﺘﯽ دەﺳــﺖ ﻟەﻛﺎرﻛێﺸﺎﻧەوەﻛەی ﺑﻮون ،ﺑەم ﺷﺎراوەﺗەوە. ﺋەو ﺳەرﭼﺎوەﯾە ﺑﯚ ”وﺷە“ی ڕوون ﻛــﺮدەوە ،ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔــﯚڕان ﻛە ڕێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن واژوو ﻛﺮد،
ﭼﺎوەڕێــﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮون، ﺋەﮔەر ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮاﯾە ﻛێﺸەﻛﺎن ﻧەدەﮔەﯾﺸــﺘﻨە ﺋەو ﺋﺎﺳﺘە ،ﺑەم ﻧﺎﻛﯚﻛﯿــﯽ ھەردووﻻﯾﺎن وای ﻛﺮد ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺳەردار ﻗﺎدر ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮێــﻦ و ھﺎوﻛﺎت دەﺳــﺘﯿﺶ ﺑەﺳــەر ﺑڕێــﻚ ﻟــەو داھﺎﺗــەدا ﺑﮕﯿﺮێﺖ ﻛە ﺑــﯚ ﭘﺎرێﺰﮔﺎ دەھﺎت و ﺳــەردار ﻗﺎدر ﻧەﯾﺪەﺗﻮاﻧﯽ ﺑڕﯾﺎری ﺧەرﺟﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺪات.
ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دوای ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎن ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2014ـــﺪا، ڕێﻚ ﻛەوﺗﻦ ﻛە ﭘﯚﺳﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دوو ﺳــﺎڵ ﺑە دوو ﺳﺎڵ ﺋﺎڵﻮﮔــﯚڕی ﭘــێ ﺑﻜەن ،ﺳــەرەﺗﺎ ﯾەﻛێﺘﯽ و دواﺗﺮ ﮔﯚڕان ﺳــەردار ﻗﺎدری داﻧﺎ وەك ﺳﯿﻔەﺗﯽ ”ﻟەﺑﺮی ﭘﺎرێﺰﮔﺎر“ ،ﺑەم ﺋەو دەﺳــﺘﯽ ﻟە
ﻛﺎر ﻛێﺸﺎﯾەوە و ﻟە راﮔەﯾەﻧﺮاوێﻜﺪا ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ”ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ دەﺳــەت و ﭘــﺎرە“وە وازی ﻟە ﭘﯚﺳﺘەﻛەی ھێﻨﺎوە. ﺳــەرﭼﺎوەﻛەی ”وﺷــە“ ڕووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە ،ﺟﮕە ﻟــەوەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛێﺸــەی ﺑــﯚ ﺳــەردار ﻗــﺎدر دروﺳــﺖ دەﻛــﺮد و ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺟێﺒەﺟــێ ﻧەدەﻛــﺮان ،ھﺎوﻛﺎت ﻟەﻧﺎو ﮔﯚڕاﻧﯿﺸــﺪا ﺑەﺷێﻚ ھەﺑﻮون
دژاﯾەﺗﯿﯿــﺎن دەﻛﺮد و ﺋەواﻧە ﺑﻮون ﻛە ھەر ﻟە ﺳــەرەﺗﺎوە دژی داﻧﺎﻧﯽ ﺳەردار ﻗﺎدر ﺑﻮون ﻟەو ﭘﯚﺳﺘە. ﻣﺤەﻣەد ﻋەﻟــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان، ﺑە“وﺷە“ـــﯽ ﮔــﻮت” ،ﺑەڵــێ ﺑەرﺑەﺳــﺖ ﻟە ﺑەردەم ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەردار ﻗــﺎدر ھەﺑــﻮون ،ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻜﯿــﺶ ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻣــﺎن ﻛــﺮد ﻛﺎرﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ
وەك ﭘﺎرێﺰﮔﺎر زۆر و ﺑەھێﺰ ﻧﯿﻦ. ﺳــﺎﻣﺎن ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋﺎﻣﺎژەی دا” ،ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛێﺸەی ﺑﯚ ﺳەردار ﻗﺎدر دروﺳﺖ ﻧەﻛﺮدووە و ھەﻣﻮو ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﯿﺸﯽ ﻛﺮدووە، ﺑەم ﺋەوەی ﻛێﺸەﻛەی دروﺳﺖ ﻛﺮدووە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤە“. ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ و وەزارەﺗــﯽ ﻧﺎوﺧــﯚ دەﺳــەﺗێﻜﯽ ﻛەﻣﯿــﺎن داوە ﺑــە ﺳــەردار ﻗــﺎدر و ھــﺎوﻛﺎت ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە ﺑڕێﻜﯽ ﻛــەم ﺑﻮدﺟەﯾﺎن ﺑــﯚ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەﻛﯽ وەك ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧــﺎردووە ،ﺋــەوەش ﺳــەرداری ﻧﯿﮕــەران ﻛــﺮد و دەﺳــﺘﯽ ﻟــە ﻛﺎرەﻛەی ﻛێﺸﺎوەﺗەوە“.
ﻧﺎﻛﯚﻛﯿــﯽ ھەردووﻻﯾــﺎن وای ﻛﺮد ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەردار ﻗــﺎدر ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮێﻦ و ھﺎوﻛﺎت دەﺳــﺘﯿﺶ ﺑەﺳەر ﺑڕێﻚ ﻟەو داھﺎﺗەدا ﺑﮕﯿﺮێﺖ ﻛە ﺑﯚ ﭘﺎرێﺰﮔﺎ دەھﺎت و ﺳــەردار ﻗــﺎدر ﻧەﯾﺪەﺗﻮاﻧﯽ ﺑڕﯾﺎری ﺧەرﺟﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺪات
ﺑەﻏﺪا ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﯽ ﮔەورەﺗﺮ دەﺧﺎﺗە ﺳەر ﻛﻮردﺳﺘﺎن وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﺑە ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق، ﭼەﻧﺪ ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﻧــﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی واژوون ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘڕۆژە ﯾﺎﺳﺎﯾەك ﺑﺨەﻧــە دەﻧﮕــﺪان و ﮔﻔﺘﻮﮔﯚوە ﻛە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻜەن ھەر ﺑڕﯾﺎرێﻚ ﺑﺪات ،دادﮔﺎی ﻓﯿﺪڕاڵﯽ ﭘەﺳﻨﺪی ﺑﻜﺎت .ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻛﻮرد ھﯚﺷﺪاری دەدەن و ﺋەو ﭘڕۆژەﯾە ﺑە ﻣەﺗﺮﺳﯽ دەزاﻧﻦ. ھەڵﻜﺮدﻧــﯽ ﺋﺎی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﺳەر داودەزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك و دواﺗــﺮ ڕەواﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺑڕﯾﺎرەﻛە ﺑــﯚ دادﮔﺎی ﻓﯿﺪڕاڵﯿــﯽ ﻋێﺮاق ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە ،ﺋــەو ﺑﯿﺮۆﻛەﯾەی ﻻی ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻛﻮﺗﻠە ﻋێﺮاﻗﯿﯿەﻛﺎن دروﺳــﺖ ﻛﺮد ﻛە ﭘڕۆژە ﯾﺎﺳــﺎﯾەك ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻜەن و ﺳــەرﺟەم ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ڕەواﻧــەی دادﮔﺎی ﻓﯿﺪڕاڵﯿﯽ ﻋێﺮاق ﺑﻜــەن ،ﺑەم ﻛﻮرد ﺋەو ﭘڕۆژەﯾە ڕەت دەﻛﺎﺗەوە و ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ،ھەرێــﻢ
ﭘەرﻟەﻣﺎن و دادﮔﺎ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺧــﯚی ھەﯾە و ﭘﺎﺑەﻧــﺪ ﻧﺎﺑێﺖ ﺑە ﻧﺎردﻧﯽ ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﯚ دادﮔﺎی ﻓﯿﺪڕاڵﯽ. ﻓــﺎرس ﺳــﺪﯾﻖ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻟە ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ”وﺷە“ـــﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛﺮد ،ﭘڕۆژەﯾــەك ھەﯾە ﺑــەو ﻣەﺑەﺳــﺘەی ﺗێﭙەڕێﻨﺮێﺖ و ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە دادﮔﺎی ﻓﯿﺪڕاڵﯽ ﭘەﺳــﻨﺪ ﺑﻜﺮێﻦ ،ﺋەو ﭘڕۆژەﯾەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق و ھەﻧﺪێﻚ ﻻﯾەﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە و ﺑــﯚ ﺋەوەﯾە ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﻮرﺳﺘﺎن ﺑێﮫێﺰ ﺑﻜەن و ڕێﮕەی ﭘێ ﻧەدەن ﺑڕﯾﺎری ﺧــﯚی ﺑﺪات ،ﺋەﻣەش ﺑﯚ ﻛﯚﺗﻮﺑەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە. ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎرە ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺋەو ﭘڕۆژەﯾــە ﻛﺎری ﺑــﯚ دەﻛﺮێﺖ ﺗﺎ ﺑﺨﺮێﺘــە دەﻧﮕﺪاﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧــەوە ،ﮔﻮاﯾــە دەﺑێــﺖ ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﭽێﺘە دادﮔﺎی ﻓﯿﺪڕاڵــﯽ ،ﺋەﻣــە
ﻛﺎوە ﻣﺤەﻣەد:
ھێــﺰ و ﻻﯾەﻧــە ﻋێﺮاﻗﯿﯿەﻛﺎن ﺑەردەوام ﺑــەدوای دۆزﯾﻨەوەی ڕێﮕەی ﻧﻮێﻮەن ﺗﺎ ھەرێﻢ ﭘﺎﺑەﻧﺪی ﻧﺎوەﻧﺪ ﺑﻜەن
ﺑــﯚ داھﺎﺗــﻮوی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿە“. ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟەﺑﺎرەی زۆر ﺑڕﯾﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﯿﮕەراﻧە و ﺑەردەواﻣﯿــﺶ ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮓ و ڕێﮕﺮﯾﯽ ﺑﯚ دروﺳﺖ دەﻛﺎت ،ﺋەم ھەوڵەﯾﺸﯿﺎن ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﺮە ﻟەو ڕێﮕﺮﯾﯿﺎﻧەی دەﯾﺨەﻧــە ﺑەردەم ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﻛﺎوە ﻣﺤەﻣــەد ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ
ﻋێﺮاق ﺑە“وﺷە“ـﯽ ﮔﻮت” ،ھێﺰ و ﻻﯾەﻧە ﻋێﺮاﻗﯿﯿەﻛﺎن ﺑەردەوام ﺑــەدوای دۆزﯾﻨــەوەی ڕێﮕەی ﻧﻮێﻮەن ﺗﺎ ھەرێﻢ ﭘﺎﺑەﻧﺪی ﻧﺎوەﻧﺪ ﺑﻜەن ،ﺋــەو ھەوڵەﯾﺶ ﯾەﻛێﻜە ﻟەو ڕێﮕﺎﯾﺎﻧەی دەﯾﮕﺮﻧە ﺑەر“. ﺑــە ﮔﻮﺗــەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەﻛەی ﮔﯚڕان ﺋەو ھەوﻧە ﺳەر ﻧﺎﮔﺮن و ﺑەر ﻟەوەی ﺑﮕەﻧە ﻧﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ،ﭘەﻛﯿــﺎن دەﻛەوێــﺖ. ﭼﻮﻧﻜــە وەك ﻣﺤەﻣــەد ﮔﻮﺗﯽ، ”ھەوڵﯽ ﮔﺸــﺘﮕﯿﺮ ﻧﯿﻦ و ﭼەﻧﺪ
ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێﻜﯽ ﭼەﻧﺪ ﻟﯿﺴﺘێﻜﯽ ﺟﯿــﺎواز ﺑەﺑــێ ڕەزاﻣەﻧــﺪی ﻛﻮﺗﻠەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﭘێــﯽ ھەڵﺪەﺳﺘﻦ“. ﺳێ ﺳــﺎڵە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق و ھەرێﻢ ﺗەواوی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗێﻚ ﭼﻮون و ﻋێــﺮاق ﺑﻮدﺟەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑڕﯾــﻮە ،ﻟەﮔــەڵ ﺑﻮوﻧﯽ ﭼەﻧﺪان ﺟــﺎر ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ و داﻧﻮﺳﺘﺎن ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھەرێﻢ و ﻧﺎوەﻧﺪ ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوﻧەﺗە ھﯿﭻ ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ.
ڕێــﺰان دﻟێــﺮ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری ﻋێﺮاق ﻟە ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ”وﺷە“ـــﯽ ڕوون ﻛــﺮدەوە، ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺧﯚی ھەﯾە و ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪ دەﺳــﺖ وەرداﺗە ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ. رێــﺰان دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە، ”دەﻛﺮێــﺖ ھــەر ﭘﺮﺳــێﻚ ﻧﺎدەﺳــﺘﻮوری ﺑﻮو ﭘەﻧﺎ ﺑﺒﺮێﺖ ﺑﯚ دادﮔﺎی ﻓﯿﺪڕاڵ ،ﺑەم ھەرێﻤﯽ
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺑڕﯾﺎردان و ھەڵﻮێﺴــﺖ وەرﮔﺮﺗﻦ ھەﯾــە و دادﮔﺎی ﻓﯿﺪڕاڵــﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺑە ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﺪا ﺑﭽێﺘەوە“. ”ﺳــەرەڕای ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێﻮان ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﻟــە ھەرێﻢ، ﺋەﮔــەر ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﻟــەو ﺟﯚرە ﺑﮕﺎﺗــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ،ﺋەوا ﯾەﻛﺪەﻧﮓ دژی دەوەﺳﺘﯿﻨەوە“. ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەﻛــەی ﯾەﻛێﺘﯽ وای ﮔﻮت.
ژﻣﺎرە ) ، (186ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 17 ،
”وﺷە“ ھﯚی ڕاﺳﺘەﻗﯿﻨەی دەﺳﺖ ﻟەﻛﺎرﻛێﺸﺎﻧەوەی ﺳەردار ﻗﺎدر ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔﯚڕان ﻛە ڕێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن واژوو ﻛﺮد ،ﭼﺎوەڕێﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮون ،ﺋەﮔەر ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮاﯾە ﻛێﺸــەﻛﺎن ﻧەدەﮔەﯾﺸــﺘﻨە ﺋەو ﺋﺎﺳــﺘە ،ﺑەم ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯽ ھەردووﻻﯾﺎن وای ﻛﺮد ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەردار ﻗﺎدر ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮێﻦ و ھﺎوﻛﺎت دەﺳﺘﯿﺶ ﺑەﺳەر ﺑڕێﻚ ﻟەو داھﺎﺗەدا ﺑﮕﯿﺮێﺖ ﻛە ﺑﯚ ﭘﺎرێﺰﮔﺎ دەھﺎت و ﺳەردار ﻗﺎدر ﻧەﯾﺪەﺗﻮاﻧﯽ ﺑڕﯾﺎری ﺧەرﺟﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺪات.
3
4 ﮔەڕاﻧەوەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﯚ ﻋێﺮاق ﺗﺎ
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ژﻣﺎرە ) ، (186ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 17 ،
ﭼەﻧﺪ ﻛێﺸەﻛﺎن ﭼﺎرەﺳەر دەﻛﺎت؟ وﺷە /ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﻋێــﺮاق ﻟەﻻﯾــەن ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎوە ﻟە ﺳــەدام ﺣﻮﺳــێﻦ رزﮔﺎر ﻛﺮا، دواﺗــﺮ ﺑەﺷــێﻜﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﯿــەﻛﺎن ﺋەو ھێــﺰە رزﮔﺎرﻛەرەﯾــﺎن ﻛﺮدە ھێﺰێﻜــﯽ داﮔﯿــﺮﻛﺎر و ﺟەﻧﮕﯿﺎن ﻟــە دژی ﻛــﺮد و زﯾﺎﻧــﯽ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﮔەورەﯾــﺎن ﻟێ دا ،ﺋــەوەش وای ﻛﺮد ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﭼــﺎو ﺑە ﺑﻮوﻧﯽ ﻟەو وﺗەدا ﺑﺨﺸێﻨێﺘەوە و ﺳﻮﭘﺎﻛەی ﺑﻜێﺸــێﺘەوە ،ﺑەم دەروازەﯾەﻛﯽ ﺑﯚ ھﺎﺗﻨەوەی ﺑﯚ داھﺎﺗﻮو ﺟێﮫێﺸﺖ ﻛە رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﺑــﻮو ،ﺋێﺴــﺘەش ﻟە ﺳــﺎﯾەی ﻧﺎﺋﻮﻣێــﺪی و ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧە ﺑەﯾەﻛﺘﺮ ،ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن ﭼﯚن ﺳــەﯾﺮی ﮔەڕاﻧەوەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﻛﺎراﺑﻮوﻧەوەی دەﻛەن ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ دوای ھﺎﺗﻨــﯽ دۆﻧﺎڵــﺪ ﺗڕەﻣﭗ ﺑﯚ دەﺳەت. ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺑەﮔﻮێــﺮە رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﻟە ﻋێﺮاق ﺳﺎڵﯽ 2011 ﻛﺸــﺎﯾەوە و ﺗەﻧﯿــﺎ ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ
ﺑﺎڵﻮێﺰﺧﺎﻧــەی ﺧــﯚی ﻟــە ﻋێﺮاق ﻛــﺮدەوە ،ﺑەم ﻟەﻣﺴــﺎڵ 2017 ﻛە ﺗﺮەﻣــﭗ ﺑﻮو ﺑە ﺳــەرۆك ،ﺋەو وﺗــە ﺑە ﻛﺎراﯾــﯽ ھﺎﺗﻮوەﺗەوە ﻧﺎو ﻋێﺮاق و دەﯾەوێ ﻟە داھﺎﺗﻮو ﺧﯚی ﻗﺴەﻛەری ﯾەﻛەم ﺑێ. ﻟەوﺑــﺎرەوە ﺋەﺷــﻮاق ﺟــﺎف ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﻛﻮرد ،ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺋەوﻛﺎت ﮔﻮﺗﻤﺎن ﺑﻮوﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻋێﺮاق ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ،ﺋەوﻛﺎت ھێﺰێﻚ ھەﺑــﻮو دژی ﺋەوە ﻗﺴــەﯾﺎن ﻛﺮد و ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ﻛە ﻟە ﺳــﺎﯾەی ﺋەوەدا ﻋێﺮاق ﭼﯽ ﻟێ ھﺎت و ﭼﯚن دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ ﺗێﻚ ﭼﻮو ،ﺑﯚﯾە دەرﭼﻮوﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟە ﻋێﺮاق ھەڵە ﺑﻮو ،ﺑەم ﺋەﮔەر ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑێﺘەوە ﭘﺮﺳﯿﺎرەﻛە ﺋەوەﯾە ﺋەﮔــەر ﺑــە چ ﭘڕۆژەﯾەك دێﺘــەوە ،ﺑەﮔﺸــﺘﯽ وەك ﺧﯚم ﺑە ﺑﺎﺷﯽ دەزاﻧﻢ ﺑﮕەڕێﺘەوە ﺑەﻣەرﺟﯽ ﮔەڕاﻧەوەی ﺑە ﭘﻼﻧێﻜﯽ ﺗﯚﻛﻤە. ﺟﺎف زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ”وەك ﭼﯚن ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﯾەﻛێﻜــە ﻟــە وﺗﺎﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ دژﺑە داﻋــﺶ ،ﺋﺎواﯾــﺶ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻤﺎن ﭘێﯿەﺗﯽ ﺑــﯚ ﺑﻨﺒڕﻛﺮدﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ
ﻟــە وت و ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧەوەی ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﻟەﺳــەر دەﺳﺘﯽ رژێﻤﯽ ﺑەﻋــﺲ و ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧﯽ داﻋﺶ وێﺮان ﻛﺮاون“. ”ﺋێﺴــﺘە ﻋێﺮاق ﺑﻮوەﺗە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوەی ﻛێﺸەی وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳێ ،راﺳﺘە ﭘێﺸﺘﺮ ﺋەوە ھەﺑﻮو، ﺑەم ﺑەو ﺷــێﻮەی ﺋێﺴﺘە ﻧﺎ ،ﺑﯚﯾە ﮔەڕاﻧەوەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﭘێﻮەﺳﺖ ﺑە ﭘﻼﻧەﻛەﯾەوە ﮔﺮﻧﮕە رای ﺑﮕەﯾەﻧێﺖ و ﺋــەوﻛﺎت ﺋــەو دەﺳــﺘﻮەرداﻧە دەرەﻛﯿﯿەی ﻟە ﻋێﺮاق ھەﯾە ﺑەﭘێﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ھــەردوو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێــﺮاق و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺳﻨﻮورەﻛﺎن و ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻋێﺮاق ﻛەم دەﺑێﺘەوە و ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻟەﺳەر ﭘﺮۆﺳەی ﺳﯿﺎﺳﯽ دەﺑێﺖ ﻟە ﻋێﺮاق ﻛە ﺋێﺴﺘە ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾﯽ ﻟەو وﺗە زۆرﯾﻨە ﻟەﺳەر ﻛەﻣﯿﻨەﯾە و ﻟە واﻗﯿﻌﺪا ﺋەوەی ھەﯾە ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯿە“ ﺟﺎف وای ﮔﻮت. ﺋەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرە دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە دوای 13ﺳﺎڵ ﻟە ﻧەﻣﺎﻧﯽ ﺑەﻋﺲ ﻛەﭼﯽ ھێﺸــﺘە ﻛــﻮرد ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﺧــﯚی ﺑەدەﺳــﺖ ﻧەھێﻨــﺎوە و ﺧﯚدزﯾﻨەوەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻟەﻻﯾەن
ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯿــەوە ھەﯾە و ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﭘێﻜﮫﺎﺗەﯾەﻛﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاو .ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەﻛﺎت، ﺷــﯿﻌە ﯾﺎن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪ ﻟە ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾﯽ ﻋێﺮاق ﻓەﺷــەﻟﯿﺎن ھێﻨــﺎ و ﺋێﺴــﺘەش ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن ھﯿﭽﯿﺎن ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾــﺎن ﺑە ھﯿﭽﯿﺎن ﻧﯿﯿە. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﯾﯚﻧــﺎدەم ﻛەﻧــﺎ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﻣەﺳﯿﺤﯽ ﻋێﺮاق ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﺟﯿﺎ ﻟە رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﻧێﻮان ﻋێــﺮاق و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ،ﺋەﻣڕۆ ﺑــﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ دوای ﻧەﻣﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﻋێﺮاق ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﺑﻮوﻧﯽ ھێﺰێﻜﯽ ﺑێﻼﯾەن ھەﯾە ،ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺋەﮔەر ﻛێﺸە و ﺑەﮔﮋﯾەﻛﺪاﭼﻮون ﻟە ﻧێﻮان ھەر ﭘێﻜﮫﺎﺗە و ﮔﺮووﭘێﻚ رووی دا، ﺋەوﻛﺎت ﭘێﻮﯾﺴﺘﻤﺎن ﺑەوان دەﺑێﺖ ﺑــﯚ ھێﻮرﻛﺮدﻧــەوەی دۆﺧەﻛە، رەﻧﮕە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ دژ ﺑەداﻋﺶ ﺋەو ھێﺰە ﮔﻮﻧﺠﺎوە ﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋەو ﻛﺎرە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗێﻜەڵﻨﺸــﯿﻨﯽ ﻧێــﻮان ﭘێﻜﮫﺎﺗــە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎن. ﻛەﻧــﺎ زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ
ﭘﺎﺑەﻧــﺪی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﺋەﺧﻼﻗﯽ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﻋێــﺮاق ھەﯾە ﺑەﭘێﯽ ﺋەو رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ،ﺑﯚﯾە ﺑەڵێ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻤﺎن ﺑــە ھێﺰێﻜﯽ ﺑێﻼﯾــەن ھەﯾــە ﻟەﺑــەر ﭼەﻧــﺪ ھﯚﯾەك ،ﻟەواﻧە ﺑﯚ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﻜﺮدﻧﻤﺎن ﻟــە دژی داﻋــﺶ و ﻧەھێﺸــﺘﻨﯽ رووداﻧــﯽ ﺑەرﯾەﻛﻜەوﺗﻨﯽ ﮔﺮووﭘە ﻋێﺮاﻗﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﻧێــﻮان ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا، ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻛــە ﻧﺎوﭼە ﻛێﺸــە ﻟەﺳــەرەﻛﺎن زۆرن و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎش ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚی ﻧﯿﯿە وەك وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳێ و ﻧﺎوﭼەﻛە ،ﺑﯚﯾە ﺑﺎﺷﺘﺮە ھەﺑﻦ“. ”ﻟــە رووی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەوە رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺠﯿﯽ ﻧێﻮان ﻋێــﺮاق و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ھەﯾە و ﺋەوە ﻣﺎوەﺗەوە ﻛە ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ھێﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟە ﭼەﻧﺪ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛەوە ﺳﻮود ﻟەو رێﻜﻜەوﺗﻨە وەرﺑﮕﺮێــﺖ وەك ﺋــەوەی ﻟە دژی داﻋﺶ ﻛﺮا ،ﺋەﮔــەر ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﺎن ﻧەﺑﻮوﻧﺎﯾە ،دۆﺧەﻛــە ﺑﯚ ﺋێﻤە زۆر ﺳــەﺧﺖ دەﺑــﻮو“ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎرە ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛە وای ﮔﻮت. دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدەوە ﻛــە ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ
وﺗﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﻛﺎری ﻛﺮدووەﺗە ﺳــەر ﻋێﺮاق ،ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ و ﻣەزەوی و ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺑﺎدەﺳــﺘﯽ ﺗــﺎ دواﯾــﯽ ھەﯾە، ﺑﯚﯾــە ﺑﻮوﻧﯽ ھێﺰێﻜــﯽ ﺑێﻼﯾەن و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻧەك ھێــﺰی وﺗﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﻛە رەﻧﮕە ھەﺳــﺘﯿﺎری ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻟــێ ﺑﻜەوێﺘەوە، ﭘێﻮﯾﺴﺘە. ﻻی ﺧﯚﯾەوە ﻣﯿﺴــﺎل ﺋﺎﻟﻮوﺳــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری ﻟﯿﺒﺮاڵــﯽ ﻋێﺮاق، ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺳــەرەﺗﺎ ﺋــەو رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﯾــەی ھەﯾە ﻓەرﻣﯿﯿــە ﻟە ﻧێــﻮان دوو دەوڵەت ﺑەﺑــێ رەﭼﺎوﻛﺮدﻧــﯽ ﻛــە ﻛێ ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾــە ﺗﯿﺎﯾﺎﻧﺪا ،دواﺗﺮ ﺋﺎﺧﯚ ﮔەڕاﻧــەوەی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺑﯚ ﻋێﺮاق ﻛﺮدەﻧﯿﯿە ﯾﺎن ﻧﺎ ،ﻣﻦ وای دەﺑﯿﻨﻢ ﻛە ﻓەﺷــەﻟﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق واﺗە ﻓەﺷەﻟﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺗەﻧﺎھﯽ ﻟەﻻﯾەﻛەوە ،ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸــەوە ﺷــێﻮاﻧﯽ ﻧﺎوﭼــەی رۆژھەﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ و ھەرەﺳﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎ و ﻓﺮەواﻧﺨﻮازی ﺋێﺮان و ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ھەﻣﻮو ﺋەواﻧــە ﭘﺎڵﯿﺎن ﺑە ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎوە ﻧــﺎ ﺑﯚ ﮔەڕاﻧــەوە ﺑﯚ
ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ،ﺑﯚﯾە ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ﮔەڕاﻧەوەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﻛە ﻧﯿﯿە ،ھێﻨــﺪەی ﮔەڕاﻧەوەﯾەﺗﯽ ﺑﯚ ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرەﺗﯿﯿە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﻜﺮدﻧــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ و ﺋﺎﺷﺘﯽ. ﺋﺎﻟﻮﺳﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ”ﺑەم ﻛێﺸە روو دەدات ﻟەو ﭘﺮﺳــەدا ،ﭼﻮﻧﻜە ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﻏﺪا ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ،ﺋێﺮان ﯾﺎن ﺳﻌﻮودﯾەﯾﺎن دەوێﺖ ،ﻧەك ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و دﻧﯿﺎی ھﺎوﭼەرخ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ، ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋێﻤە ھەوڵﯽ ﺑڕواﻛﺮدن ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەی ﺑﺪەﯾﻦ ﻛە ﺑەھﺎی ﺋەوان ﺑەھﺎ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎﻧە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋەو ﺷــﺘە ﻟە ﻋێﺮاق ﺑﺴــەﭘێﻨﻦ ﻟەواﻧەش ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﺑــﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺑﯚﯾە ﻣــﻦ وای دەﺑﯿﻨــﻢ ﭘڕۆژەی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺳــەرﻛەوﺗﻮو دەﺑێﺖ ﺋەﮔەر ﺑەھﺎﻛﺎﻧﯽ ﺧــﯚی ﻟە ﻋێﺮاق ﺟێﮕﯿﺮ ﻛﺮد و ﻟە ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺗەڵەﻛەﺑــﺎزی ﻟــە رۆژھەﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ دوور ﻛەوﺗەوە“.
ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﻗﺴەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ دﯾﻮاﻧﯽ وەﻗﻔﯽ ﺷﯿﻌﯽ
ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن:
ﺑەﻏﺪا ﺑەرﻧﺎﻣەی ڕێﻜﺨﺮاوی داﻋﺶ ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺎت وﺷە /ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ڕۆژی ﯾەﻛﺸــەﻣﯽ ڕاﺑﺮدوو ،ﻋەﻻ ﻣﻮﺳــەوی ﺳــەرۆﻛﯽ دﯾﻮاﻧــﯽ وەﻗﻔﯽ ﺷﯿﻌەی ﻋێﺮاق ،ﻟە ﻣﯿﺎﻧەی ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرێﻜﯽ ﺑﯚ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯽ زاﻧﻜﯚی ﻧەﺟەف ،ﺑﺎﺳــﯽ ﻟە ﺟﯿﮫﺎد ﻛﺮد و ﺟﯿﮫﺎدﻛﺮدن و ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﻣەﺳﯿﺤﯽ و ﺟﻮوﻟەﻛــە و ﺋﺎﯾﻨﺰاﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮی ﺑە ”ڕەوا“ زاﻧﯽ و ﻓﺘــﻮای دا .ﺋەﻣە ﻧﺎڕەزاﯾﯽ ﺗﻮﻧﺪی ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟــێ ﻛەوﺗــەوە و ﺗﺮﺳــﯽ ﺋــەوە داﯾﮕﺮﺗﻮون ﻛــە ﺑە ﮔﻮﺗەی ﺧﯚﯾﺎن ”ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮﺳــەوی ﻓﺘﻮاﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرەﺗﺎی ھﺎﺗﻨﯽ داﻋﺶ“ﯾﺎن ﺑﯚ ﻋێﺮاق ﺑﯿــﺮ دێﻨێﺘــەوە .ﺋەوەﯾﺶ رادەﮔەﯾەﻧﻦ ﻛە ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻛە زۆرﯾﻨەی ڕەھﺎﯾﺎن ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻦ ،ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷــﻮور و ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﻋێﺮاق ﻧﺎﮔەڕێﻨەوە. ﻻﯾەﻧە ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﺑە ﺗﻮﻧﺪی ﺳەرﻛﯚﻧەی دەﻛەن ﻟەﺳەر ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﻋەﻻ ﻣﻮﺳەوی ﺳــەرۆﻛﯽ دﯾﻮاﻧﯽ وەﻗﻔﯽ ﺷﯿﻌە، ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣەﺳﯿﺤﯽ ،ﺑە ﺗﻮﻧﺪی ﺳەرﻛﯚﻧەی دەﻛەن .ڕۆﻣﯿﯚ ھەﻛﺎری ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﺣﺰﺑﯽ ﺑەﯾﺖ ﻧەھﺮێﻦ ،ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ ،ﺑەﺗﻮﻧﺪی
ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن دوای داﻋﺸﯿﺶ ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮور ﻧﺎوەڕاﺳﺖ ﻧﺎﮔەڕێﻨەوە
ھەڵﻮێﺴــﺖ دژی ﺋــەو ﻛەﺳــە دەردەﺑڕﯾــﻦ ،ﺋەﻣــە ﭘێﻜەوەژﯾﺎن ﻟە ﻋێــﺮاق ﺗێــﻚ دەدات ،ﺋێﻤە ﻟە ﺳــەروﺑەﻧﺪی ﻧەﻣﺎﻧﯽ داﻋﺸﺪاﯾﻦ، ﺑــەم ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮﺳــەوی دەرﯾﺎﻧﺨﺴــﺖ ﮔﻮﺗﺎرەﻛﺎن ﺗﻮﻧﺪﺗﺮن ﻟە ھەڵﻮێﺴﺖ و ﻛﺮدارەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺶ. ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﺳــﺮوود ﺳەﻟﯿﻢ ﻣەﺗﺎ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻧﻮێﻨەری ﺣﺰﺑﯽ ﺋەﺑﻨﺎء ﻧەھﺮێﻦ ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﺋەو
ﺳــﻮوﺗﺎن و ﺗﺎﻧــﯽ ﻣﺎڵﯽ ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎﻧەوە ،ﺟﯿﺎوازﯾــﯽ ﻟەﮔەڵ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﻧﯿﯿە
ﻗﺴﺎﻧەی ﻣﻮﺳەوی زۆر ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارە، ﭼﻮﻧﻜە ﺧەڵﻚ ﺑﺎوەڕ ﺑە ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﭘﯿﺎواﻧــﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ دەﻛەن .ﺳــﺮود ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ”دوای ﻓﺘﻮاﻛەی ﻋەﻻ ﭼەﻧﺪ ﻣﺎڵﺒﺎﺗێﻜﯽ ﻣەﺳﯿﺤﯽ ﻟە ﺑەﻏﺪا ﻣﺎﺑﻮون و دەﺳﺘﺒەﺟێ ﻛﯚﭼﯿﺎن ﻛﺮد ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋەﻣە ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارە ،ھەرﭼەﻧﺪە دژی ﺋەو ﻗﺴــﺎﻧەی 180ﻣەﺳﯿﺤﯽ ﺳﻜﺎی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛــﺮدووە ،ﺑەم ﺋەﻗڵﯿەﺗەﻛە ﻣەﺗﺮﺳﯿﻤﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ دەﻛﺎت“. ﻣﺴﻮڵﻤﺎﻧە ﺑﺎوەڕدارەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻗﺴەی ﺋــەو ﭘﯿﺎوە ڕەت دەﻛەﻧــەوە ،ﺋەﻣە ﮔﻮﺗەی ﻛەﻣﺎل ﯾەڵﺪا ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﻛﻠﺪاﻧﯽ ﺳﺮﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷــﻮورﯾﯿە ﻛە ﺑﯚ ”وﺷە“ ڕای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،دەﺑێ ﺋــەو ﺑﻨەﻣﺎﯾە ﺑﭽەﺳــﭙێ ﻛە ﺋﺎﯾﻦ ﺑــﯚ ﺧﻮداﯾە و
ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﺶ ﺑﯚ ھەﻣﻮوان ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟە ﻋێﺮاق ڕەﭼﺎوی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯽ ﺑﻜﺮێ و واز ﻟەو ھێﺮﺷــە ﻧﺎڕەواﯾﺎﻧە ﺑﮫێﻨﺮێﺖ. ”ﻗﺴەﻛﺎن وەك ﻓﺘﻮاﻛﺎﻧﯽ داﻋﺸﻦ“ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن ﻛە ھﺎﺗﻨە ﻣﻮوﺳڵ و ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻣەﺳــﯿﺤﯽ و ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەﻛﺎن ھەﻣﺎن ﻗﺴــەی ﻋــەﻻ ﻣﻮﺳــەوﯾﯿﺎن راﮔەﯾﺎﻧــﺪ و ﺟﯿﮫﺎدﯾﺎن دژی ﺋﺎﯾﻨە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن ﺟــﺎڕ دا .ﺋەﮔەر ﺑﺎج و ﺳــەراﻧە ﺑە داﻋﺶ ﻧەدەن ،ﻣﻮﺳــەوی ھەﻣﺎن ﻗﺴەی دووﺑﺎرە ﻛﺮدەوە و ﺋەﻣەش ﻣﺘﻤﺎﻧــەی ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑە ﻋێﺮاق ﻻوازﺗﺮ ﻛﺮدووە. رۆﻣﯿﯚ ھــەﻛﺎری ﻟەوﺑﺎرەوە ﮔﻮﺗﯽ، ھﯿﻮادارﯾﻦ داﻋﺸــﯽ ﺗﺮ دروﺳــﺖ ﻧەﺑێ ،ﺑە دڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿــەوە داﻋﺶ ﻟە
ﺳەرەﺗﺎوە ﺑەم ﺟﯚرە ﻓﺘﻮاﯾﺎﻧە دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛــﺮد ،ﺋەﻣەش ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﯽ زۆر ﻧەرێﻨﯽ ﻟەﺳــەر ڕەوﺷﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺎت، ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە دەﺷﺘﯽ ﻧەﯾﻨەوا ،ﺋەﻣە دەﺳﺖ ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﺷەڕێﻜە دژی ﺋەو ﭘێﻜﮫﺎﺗﺎﻧەی ﻛە ﻣﺴﻮڵﻤﺎن ﻧﯿﻦ. ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﺣﺰﺑﯽ ﺑەﯾﺖ ﻧەھﺮێﻦ ھێﻤﺎی ﺑﯚ ﺋەوەش ﻛﺮد ﻛە ﺋەواﻧەی ﺣﻮﻛﻤﯽ ﻋێﺮاق دەﻛەن ،ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﻟەو ﺷــێﻮەﯾە ﺗﻮﻧــﺪڕۆ و ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎﻟەﺑﺎرن ﻟە ﭼەﺷﻨﯽ ﻋەﻻ ﻣﻮﺳەوی و ھﺎوﺷێﻮەﻛﺎﻧﯽ ،ھﺎوﻛﺎت ﻛﺮدەوە ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ، دوای ڕزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ دەﺷﺘﯽ ﻧەﯾﻨەوا ﺑە ﺳەﺗﺎن ﺧﺎﻧﻮوﯾﺎن ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪوﯾﻦ و ﺗﺎن ﻛــﺮاون و ﺗێﻚ دراون .رۆﻣﯿﯚ دەﭘﺮﺳــێ ﺧﯚ داﻋــﺶ ﺋەﻣﺎﻧەی ﻧەﻛــﺮدووە؟ ﺑﯚﯾە ﺑە ﮔﻮﺗەی ﺧﯚی
”ﺋــەم ﻛﺮدەواﻧە ﻧەك ﻟە ھﯽ داﻋﺶ دەﭼﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺗــەواوی ﺑەرﻧﺎﻣەی ڕێﻜﺨﺮاوی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ داﻋﺸە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ دەدەﻧــەوە ،ﺑەم ﺋێﻤە ﺳــﻮورﯾﻦ ﻟەﺳــەر ﮔەڕاﻧــەوە ﺑﯚ دەﺷــﺘﯽ ﻧەﯾﻨەوا و ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﻤﺎن“. ﺳــﺮوود ﻣەﺗﺎی ﻧﻮێﻨــەری ﺋەﺑﻨﺎء ﻧەھﺮێــﻦ ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ،ﻣﺎوەﯾــە ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن دڵﺨﯚﺷﻦ ﺑەوەی داﻋﺶ ﻧﺎﻣێﻨێ ،ﺑەم ﻛە ﻟێﺪواﻧێﻜﯽ ﻟەم ﭼەﺷﻨە دەﺑﯿﺴﺘﻦ ،ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻣﺘﻤﺎﻧە ﻟە دەﺳﺖ دەدەﻧەوە و دڵﻨﯿﺎ دەﺑﻦ ﻟە ﻋێــﺮاق ﭘﯿﻼﻧﯽ ﺑەردەوام دژی ﭘێﻜﮫﺎﺗــە ﻧﺎﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ھەﯾە ،ﺋەﮔەرﭼﯽ داﻋﺸﯿﺶ ﻛﯚﺗﺎی ﭘێ ﺑێﺖ. ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا ﻧﺎﮔەڕێﻨەوە دوای ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ دﯾﻮاﻧﯽ وەﻗﻔﯽ ﺷــﯿﻌە ،ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ ﻣەﺳــﯿﺤﯽ دەڵێﻦ، ﺋﯿﺘــﺮ ﻣﺘﻤﺎﻧە ﺑە ﺑەﻏــﺪا ﻧﺎﻛﺮێﺖ و ﻧﺎﮔەڕێﻨەوە ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا .ﺳــﺮوود ﻣەﺗﺎ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە ”ﻟــە ﺑەﻏﺪا و ﺑەﺳﺮە دۆﺧەﻛە زۆر ﻧﺎﺧﯚﺷە ،ﺋێﻤە ﺗەﻧﺎﻧەت ﻧﺎﮔەڕێﯿﻨەوە ﺑﯚ ﻧﺎو ﻣﻮوﺳڵ و ﺗەﻧﯿــﺎ دەﭼﯿﻨــەوە ﺑﯚ دەﺷــﺘﯽ ﻧەﯾﻨەوا ،ﺑﯚ ﺋەﻣەش ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻤﺎن ﺑــە ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ و
ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕــﯽ ﻧێﻮان ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺑەﻏﺪاﯾــە ،ﺑﯚﯾــە ﮔەڕاﻧــەوەی ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا و ﺑەﺳﺮە ﺋەﺳﺘەﻣە“. ڕۆﻣﯿﯚ ھەﻛﺎری ڕووﻧــﯽ ﻛﺮدەوە، ﻣﺘﻤﺎﻧەﻣﺎن ﺑە ﺳەرﺟەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﻻواز ﺑﻮوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﻮﺳەوی ﺳــەرﺑە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪە ،ﺑﯚﯾە دەﺑــێ ڕۆڵ ﺑﺒﯿﻨﻦ ﻟــە ﻛﭙﻜﺮدن و ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ﺋەو دەﻧﮕە ﻧەﺷﺎزاﻧە ﻛە ﺑەﻧﺎوی ﺋﺎﯾﻨەوە ﻓﺘﻮا دەدەن. ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە داوا دەﻛــەن ﺑەﻏــﺪا ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨــە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن ﭼﺎو ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻜﺎت .ﻛەﻣﺎل ﯾەڵﺪا ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ”ﮔﺮﻧﮕە ﻋێﺮاق ﭼﺎو ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﺎت ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺳﯿﻤﺒﯚﻟﯽ ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨەﻛﺎﻧە و ﺳــەرﻧﺠﯽ دﻧﯿﺎی راﻛێﺸﺎوە ،زۆر ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋەم ﻛﻮﻟﺘﻮورە ﺑەھێﺰەی ﭘێﻜەوەژﯾــﺎن ﺑﮕﻮازرێﺘــەوە ﺑــﯚ ﺷﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻋێﺮاق و ھەﻣﻮوان ﭼﺎو ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜەن“. ﻓﺘﻮاﻛەی ﻣﻮﺳــەوی ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛــە ھەﻓﺘــەی راﺑﺮدوو ”وﺷــە“ ﺋﺎﻣﺎرێﻜــﯽ ﺑــو ﻛــﺮدەوە و رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻟە 14ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا 400 ھەزار ﻣەﺳﯿﺤﯽ ﺑەھﯚی ﻣەﺗﺮﺳﯽ و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿــەوە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺎن ﺑــەرەو ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋەوروﭘﺎ ﺟێﮫێﺸﺘﻮوە.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﻟە ﺷــﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻟەﻻﯾەن ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻛﺎرﮔێــڕی و ﺣﺰﺑﯿﯿــەوە ،ڕێﮕــﺮی ﺑــﯚ ﻟﯿﮋﻧە ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿەﻛەی ﺑﺎرزاﻧﯽ دروﺳﺖ دەﻛﺮێــﺖ و ﺋەﻧﺪاﻣێﻜــﯽ ﻟﯿﮋﻧەﻛە ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت” ،ﻛەﻣﺘﺮﯾــﻦ ﺑەرەوﭘێﺸــﭽﻮوﻧﯽ ﻛﺎری ﻟﯿﮋﻧەﻛە ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠــە و ﯾەﻛە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔەرﻣﯿﺎن و ڕاﭘەڕﯾﻨە. ﻟە 10ی ﺷﻮﺑﺎت/ﻓێﺒﺮاﯾەری 2016ﺑە ﺑڕﯾﺎری ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﭼەﻧــﺪ ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزی ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮون ﺑﯚ ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧــەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ و
دۆﺳــﯿەﻛﺎﻧﯽ دەرﻣﺎن و دۆﺳﯿەی ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧــەوەی زێﺪەڕۆﯾــﯽ ﺳــەر ﻣﻮڵﻚ و ﻣﺎڵﯽ ﮔﺸﺘﯽ ،ﺑەم ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻟﯿﮋﻧەﻛە زۆر ﺑە ﺳﺴــﺘﯽ ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﮔەرﻣﯿﺎن و ھەڵەﺑﺠە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻟە ﺳﻨﻮوری ھەوﻟێﺮ دەﯾﺎن ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛﺮاوە و دەﯾﺎن ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺳەرﺑﺎزی و ﻛﺎرﮔێڕی ﺳﺰا دراون و ژﻣﺎرەﯾەك ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺑﺎﯾﺶ ﻟە دادﮔﺎن. داﻧﺎ ﺟەزا ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە“وﺷە“ـــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ ،ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠــە و ﮔەرﻣﯿــﺎن و ڕاﭘەڕﯾﻨﯽ ﻧەﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە .ﻟەﺑﺎرەی ھﯚﻛﺎرەﻛــەی؟ ﺟــەزا دەڵێــﺖ
”ﯾەﻛەی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﺋەو ﺳﻨﻮورە و ﺑەرﭘﺮﺳە ﺣﺰﺑﯽ و ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑەرﺑەﺳﺘﻦ“. ﺋــەو ﺑەرﭘﺮﺳــەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﺶ ﺋەوەی ﺧﺴــﺘە ڕوو ﻛــە ”ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑــەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨەی ﻟە ﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧﺪاﯾە ڕێﮕﺮن ﻟە ﭼﺎﻛﺴﺎزی و ﻟﯿﮋﻧەﻛە ،ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە دەﺑﻮو وەك ﺑﺎﻧﮕەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻛە دەﯾڵێﻦ ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯽ ﺑﻮوﻧﺎﯾە“. ﺋەﻣڕۆ ﺳــﺎڵێﻚ ﺑەﺳەر رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔــﯚڕان ﺗێﺪەﭘەڕێ ﻛە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺑەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزی و ﺷــەﻓﺎﻓﯿەت و رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿە. ”وەك ھــەر ﺷــﺎر و ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،دەﯾﺎن دۆﺳﯿەی
ﮔەﻧﺪەڵــﯽ و ﺑەھەدەرداﻧﯽ ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯽ و ﺑە ﻓﯿڕۆدان ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠە و ﯾەﻛــە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔەرﻣﯿﺎن و ڕاﭘەڕﯾﻦ ھەن“ .داﻧــﺎ ﺟەزا وای ﮔــﻮت .ڕۆژی 10ی 2ی 2016 ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﭼەﻧﺪ ﺧﺎڵێﻜــﯽ ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﺑــو ﻛــﺮدەوە ،ﻟــە ﻣــﺎوەی ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺋﺎداری ﺳــﺎڵﯽ 2016ﺑە ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،زﻧﺠﯿﺮەﯾەك ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﻟەﮔــەڵ داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەﻧﺠﺎم دران و ﻧەﺧﺸەڕێﮕەی ﻛﺎرﻛﺮدن ﺧﺮاﯾە ڕوو ،ﻟە دەﺳــﺘﭙێﻜﯽ ﭘﺮۆﺳەﻛەدا ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ﻧﺰﯾﻜــەی ) (100دۆﺳــﯿەی ﺑــﯚ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە داوەﺗــە دەﺳــﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ و دۆﺳﯿەﻛﺎن و ﺑەﭘێﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾــﯽ ﺑەﺳــەر ﻻﯾەﻧــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪارە دادوەرﯾﯿەﻛﺎﻧــەوە داﺑەش ﻛﺮاون . ھــﺎوﻛﺎت ﻟــە 15ی 2ی 2017 ڕاﭘﯚرﺗــﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزی ﺧﺮاﯾــە ڕوو ،ﺑــە وردی ﺑــﺎس ﻟە ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەو 3ﻟﯿﮋﻧەﯾــە ﻛﺮاﺑﻮو ﻛە ﺑە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺑــﻮاری زێﺪەڕۆﯾﯽ ﻟەﺳەر ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯽ و دەرﻣﺎن و وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﺳﻠﻜﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ ﭘێﻚ ھێﻨﺮاﺑﻮون. ﻣﺤەﻣەد ﺷﻮﻛﺮی ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧەی
ﺑﺎی ﭼﺎﻛﺴﺎزی ﻟە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﯚ ”وﺷە“ـﯽ ڕوون ﻛﺮدەوە ﻛە ڕاﺳﺘە ﭘﺮۆﺳەی ﻟﯿﮋﻧەی ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯿەﻛە ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ وەك ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧەﭼﻮوەﺗە ﭘێﺸەوە، ﺑــەم ﺑەڵێﻨﻤﺎن ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻛﺎرﮔێڕی وەرﮔﺮﺗــﻮوە و ھﺎوﻛﺎت ﻗﻮﺑــﺎد ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆك وەزﯾــﺮان ﺑەڵێﻨــﯽ داوە ھﺎوﻛﺎری ﺗەواوەﺗــﯽ ﻟﯿﮋﻧــەﻛﺎن ﺑﻜﺮێــﻦ و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرەوﭘێﺸەوە ﺑﺒﺮێﻦ“. ﺑەﭘێــﯽ ڕاﭘﯚرﺗەﻛــەی ﻟﯿﮋﻧــە ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯿەﻛەی ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن 138 ،ﻛەﯾﺴﯽ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﻟەژێــﺮ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەدان و ) (50دۆﺳــﯿە رەواﻧــەی دادﮔﺎ ﻛﺮاون و 362ﻛەﺳــﯿﺶ ﻓەرﻣﺎﻧﯽ
ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮون و ﮔﺮﺗﻨﯿﺎن ﺑﯚ دەرﭼﻮوە. ﺋەﻧﻮەر ﺗﺎھﯿﺮ ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﭘﺸــﻜﯽ ﮔﯚڕان ﺑە“وﺷە“ـــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯽ ﻛﺎرێﻜﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە و ﮔﺮﻧﮕە ھەﻣﻮو ﻻﯾەك ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﯽ ﺑﻜەن. ﻟەﺑﺎرەی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ڕێﮕﺮﯾﯽ ﻟە ﺑەردەم ﻟﯿﮋﻧە ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿەﻛەی ﺑﺎرزاﻧــﯽ ،ﺗﺎھﯿــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻣــﻦ ﻧەﻣﺒﯿﺴﺘﻮوە ڕێﮕﺮی ﻛﺮاﺑێﺖ ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش دووﺋﯿﺪارەﯾﯽ ﻣﯚرﻛﯽ ﻣــﺎوە و ﭘێ دەﭼێــﺖ ﻛﺎرەﻛﺎن ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ دروﺳﺖ ﻧەﺑﻦ ،ﺟﮕە ﻟەوەش ﺑەﺷێﻜﯽ زۆری ﺋەو ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯿﺎﻧە ﺑﯚ ﺳەرﻗﺎڵﻜﺮدﻧﯽ ﺧەڵﻜە و ﻛﺎری رژد ﻧﯿﻦ“.
ﻟﯿﮋﻧەی ﺑﯚ ﭘێﻚ ھێﻨﺮاوە و ﺑەﭼەك رووﺑەڕووی ﺑﻮوﻧەﺗەوە
ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ھەزاران دۆﻧﻢ زەوی و ﺧﺎﻧﻮوی زێﺪەڕۆﯾﯿﺎن ﻛﺮدووە وﺷە/ﺳەرﺧێڵ راﭘﯚرﺗێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻛە دەﺳــﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗﻮوە ،ﻧﺎوی ﺳەرﺟەم ﺋەو ﺷــﻮێﻨﺎﻧەی ﺗێﺪا ھﺎﺗﻮوە ﻛە ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و دەوروﺑــەری زێﺪەڕۆﯾــﯽ ﻛﺮاوەﺗە ﺳــەر و ﺑــە ﭼەﻧــﺪان ﻧﻮوﺳــﺮاو ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻟﯿﮋﻧەﯾﺶ” ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻛێﺸەﻛە“ ﻛﯚﺗﺎی ﻧەھﺎﺗﻮوە. ﻟەو راﭘﯚرﺗەدا ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ زێﺪەڕۆﯾﯽ و ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەش ﻛﺮاوە ﻛە زێﺪەڕۆﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺋەﻧﺠﺎم داوە. ھﺎوﻛﺎت ﻧﻮوﺳــﺮاوی ﺑــە ﭘەﻟەی ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮان ﻟەﺑﺎرەی زﯾﺎدەڕەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳەر زەوﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺋﺎراﺳﺘەی ﯾەﻛە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎن و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎن ﻛﺮاوە. راﭘﯚرﺗەﻛە ﺋﺎراﺳﺘەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻻﯾەﻧــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪارەﻛﺎن ﻛــﺮاوە و ﺗێﯿﺪا ھﺎﺗﻮوە” ،ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆرە دﯾﺎردەی زێﺪەڕۆﯾﯽ رۆژ ﻟــە دوای رۆژ ﻟەﻧﺎو ﺷﺎر و دەوروﺑەری ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا ﻟــە زﯾﺎدﺑﻮوﻧﺪاﯾــە و ﺑﻮوەﺗە ھﯚی ﺋەوەی ﻓەرﻣﺎﻧﮕــە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن ﻧەﺗﻮاﻧــﻦ ﻛﺎری ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﻜەن و ﺑەرەﻧﮕﺎرﯾﯽ ﺋــەم دﯾﺎردەﯾە ﺑﺒﻨەوە، ﺋەوەش ھەﯾﺒەﺗﯽ ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەت و ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻧەھێﺸﺘﻮوەﺗەوە“. ﻟــە راﭘﯚرﺗەﻛــەدا ﻛــە ﻣﺤەﻣەد رەﺳــﻮوڵ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋﺎراﺳــﺘەی ﻛﺮدووە و وێﻨەﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ ﻧﺎردووە ،ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮدووە ”ﺋــەو زێﺪەڕۆﯾﯿﯿﺎﻧــەی ﻛﺮاوﻧەﺗە ﺳــەر ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﻟە ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎن و دەرەوەی ﺷــﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ،
ﺳەرﺟەﻣﯿﺎن زەوﯾﯽ وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ و وەزارەﺗــﯽ داراﯾﯽ و وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﻦ“. ھﺎوﻛﺎت ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوەﯾﺶ ﻛﺮدووە، ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧە زەوﯾــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت داﮔﯿﺮ دەﻛەن و ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﭘێﻮە دەﻛەن و ﺑﯿﻨﺎ و ﻛﯚﮔەی ﻟەﺳەر دروﺳﺖ دەﻛەن ،ﺑێ ﺋەوەی ﮔﻮێ ﺑە ﯾﺎﺳﺎﻛﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﺷﺎرەواﻧﯽ و وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﺪەن ،ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﭼەﻛــﺪارن و ھەﻣﻮو ﺷــێﻮازێﻜﯽ ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوە ﺑەﻛﺎر دێﻨﻦ ،وەك رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﭼەﻛﺪاری و ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﺧێڵەﻛﯽ ﯾﺎن ﺣﺰﺑﯽ ﯾﺎن ﺳەرﺑﺎزی دەﻛﺮێﻦ، ﺑﯚﯾــە ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧــﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ و ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ھــﺎوﻛﺎری ،ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ ﺑەرەﻧﮕﺎرﯾﺎن ﺑﺒﻨەوە. ﻟەو راﭘﯚرﺗەدا ﻧﺎوی ﺋەو ﺷــﻮێﻨﺎﻧە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛــﺮاوە ﻛــە زۆرﺗﺮﯾــﻦ زێﺪەڕۆﯾﯿﯿــﺎن ﻛﺮاوەﺗە ﺳــەر و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﯾەﻛــەی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە رووﺑەڕووﯾﺎن ﺑﺒێﺘــەوە ﻛــە دﯾﺎرﺗﺮﯾﻨﯿــﺎن ﮔﻮﻧــﺪی ”ﻧﺎوﮔــﺮدان“ دەﻛەوێﺘە ﺑﺎﺷــﻮوری رۆژھەﺗﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻟە ﻣﺎﺳــﺘەرﭘﻼﻧﺪاﯾە و ﻧەﺧﺸەی ﭘەﺳــﻨﺪﻛﺮاوی ھەﯾە ،ﺑــەم ﺋەو ﺷﻮێﻨەی زێﺪەڕۆﯾﯽ ﻟەﺳەر ﻛﺮاوە ﻟە دەرەوەی ﻣﺎﺳــﺘەرﭘﻼﻧە ،ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 200ﺧﺎﻧﻮو ﻟەم ﺷــﻮێﻨە ﺑە زێﺪەڕۆﯾﯽ دروﺳــﺖ ﻛــﺮاون و ﻟە ﮔﻮﻧــﺪی ”رازﯾﯿﺎﻧەی ﻛﺎﻧﯽ ﺷﯿﻨﻜە“ ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻧەﺧﺸەی ﭘەﺳﻨﺪﻛﺮاوی ھەﯾە ،ﻟەم ﺷﻮێﻨە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 10دۆﻧﻢ زەوﯾﯽ زێﺪەڕۆﯾﯽ ﻟەﺳــەر ﻛﺮاوە و ﻧﺎوی ﺳــەرﺟەم زێﺪەڕۆﻛەرەﻛﺎن دراون ﺑــە دادﮔﺎ ،ﺑەم ﻛەﺳــﯿﺎن ﻧەﮔﯿﺮاون.
ﻧﺎوی ﺋەو ﺷﻮێﻨﺎﻧەی ﻟە راﭘﯚرﺗەﻛەدا ھﺎﺗــﻮون ،ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە ﮔﻮﻧﺪی ”ﻣەﻻ داود“ ﻟــە رۆژﺋﺎوای ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 70دۆﻧﻢ زەوی زێﺪەڕۆﯾﯽ ﻛﺮاوەﺗە ﺳــەر و 25ﺑــﯚ 30ﺑﺎﻏﯽ ﻟەﺳــەر دروﺳــﺖ ﻛــﺮاوە ،ﻟــە ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ”ﺋﺎڵﯿﺎوا“ و ”ﻓەرەﺟﺎوا“ ﻛە دەﻛەوﻧە ﺑﺎﺷــﻮری رۆژھەﺗﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﻟەودﯾﻮ ﭘﺮدی ﺗﺎﻧﺠەڕۆوە ﻧەﺧﺸەی ﭘەﺳــﻨﺪﻛﺮاوﯾﺎن ﻧﯿﯿە و ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺧﺎﻧــﻮوی زێﺪەڕۆﯾﯽ ﻟێ دروﺳﺖ ﻛﺮاوە. ﻟــە راﭘﯚرﺗەﻛــەدا ﺑﺎس ﻟــە ﭼەﻧﺪ ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛﺮاوە و ﻟە ﮔﻮﻧﺪی ”ھﻮاﻧە“ ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻧﺎوﭼــەی ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ دوو ﻟە ﻣﺎﺳﺘەرﭘﻼﻧﺪاﯾە و ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ﮔﺸــﺘﯽ ﺗەرﺧــﺎن ﻛــﺮاوە ،ﺑەم زﯾﺎدەڕۆﯾﯿﯿەﻛــﯽ زۆری ﻟەﺳــەر ﻛﺮاوە و ﻟــە ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ”ﻛﯚڵەﺑﯽ“ و ”دارﺑەڕووﻟــە“ ﻛــە دەﻛەوﻧــە رۆژھەﺗﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻧەﺧﺸەی ﭘەﺳــﻨﺪﻛﺮاوﯾﺎن ﻧﯿﯿــە ،ژﻣﺎرەﯾەك ﺧﺎﻧﻮوﯾــﺎن ﻟەﺳــەر دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە ،ﺑــەم ﻛﯚﻧﺘــﺮۆڵ ﻛﺮاون و ﻟــە ﮔﻮﻧﺪی ”ﻛﺎﻧﯽ ﺳــﭙﯿﻜە“ ﻟە
ﺳﻨﻮوری ﻣﺎﺳﺘەرﭘﻼﻧﯽ ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﺪاﯾە ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 130ﺳﻜﺎ دراون ﺑــە دادﮔﺎ ،ﺑــەم ﻛــەس ﻧەﮔﯿﺮاوە. زﯾﺎﺗﺮ ھﺎﺗﻮوە ،ﻟــە ھەردوو ﮔﻮﻧﺪی ”ژاڵەی ﺳــەروو و ژاڵەی ﺧﻮاروو“ ﻣﺎﺳــﺘەرﭘﻼﻧﯽ ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗــە ﺷﺎرەواﻧﯽ 70 ،ﻛﯚﮔە دروﺳﺖ ﻛﺮاوە و ﻟــە ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ”ﻛﺎﻧﯽ ﺣەﻣە و ﻛﺎﻧﯽ ﭘﯿﺮە“ ﻧەﺧﺸەی ﭘەﺳﻨﺪﻛﺮاو ﻧﯿﯿــە و زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 50ﺧﺎﻧﻮوﯾﺎن ﺑە زێﺪەڕۆﯾﯽ ﻟەﺳــەر دروﺳﺖ ﻛﺮاوە، ﻟە ﮔﻮﻧﺪی ”ﺗﻮوەﺳﭙﯽ“ ﻟە دەرەوەی ﻣﺎﺳﺘەرﭘﻼﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺷﺎرەدێﯽ ﺑەﻛﺮەﺟﯚ ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھەزار ﺧﺎﻧﻮوی زێﺪەڕۆی ھەﯾە. ﻣﺤەﻣەد رەﺳــﻮوڵ ﺋﺎﻣــﺎدەﻛﺎری راﭘﯚرﺗەﻛە ،ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﺋەواﻧە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﮔەورەی زەوﯾﻦ و ﺋەواﻧەی دەﺳەﺗﯿﺎن ھەﯾە ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺑە ﺑەرﭼﺎوی ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە داﮔﯿﺮ دەﻛــەن ،ﺑە ﺋﺎﺷــﻜﺮا و ﺑە زەﺑﺮی ھێﺰ ﭘﺎرﭼــە زەوﯾﯽ ﮔەورە ﻛە دەﯾــﺎن دۆﻧــﻢ و ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﺳەدان دۆﻧﻢ دەﺑێﺖ و دواﺗﺮ ﭘﺎرﭼە ﭘﺎرﭼەی دەﻛەن و دەﯾﻔﺮۆﺷــﻨەوە
ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧەﺗﻮاﻧﺮاوە رێﮕﺮی ﻟێ ﺑﻜﺮێﺖ. رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻟــەو داودەزﮔﺎﯾﺎﻧــەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑــە ﭘﺮۆﺳــەی ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧــەوە و داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ زەوﯾﯿــەوە ھەﯾە، ﻟــە ﻧێــﻮان ﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا ﭘێﻮەﻧﺪی و ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ دەﺑەﺳﺘﻦ ﺑﯚ وەﻻﻧﺎن و ھێﺸــﺘﻨەوەی زەوﯾﯽ ﻧﺎﯾــﺎب و روﻛﻦ ﺑە ﻧــﺎوی وەھﻤﯽ و ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﺑە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﻜﺮدﻧﯿﺎن و دواﺗﺮ ﺑەﺳــەر ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا داﺑەﺷﯽ دەﻛەن و دەﯾﻔﺮۆﺷﻦ“. رەﺳــﻮڵ ﻟــە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗــﺮی ﻟێﺪواﻧەﻛەﯾــﺪا رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ھﯚی زۆرﺑﻮوﻧــﯽ زێﺪەڕۆﯾﯿﯿــەﻛﺎن ﺑــﯚ ﺗەﻧﮕﮋە ﺳﯿﺎﺳﯽ و داراﯾﯿﯿەﻛﺎن و ﺋەو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﺎﻧەی ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺗێﯽ ﻛەوﺗﻮون ،دەﮔەڕێﺘەوە .ﺳەرﺑﺎری ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯚڵ و ﯾەﻛﺨــﺮاو ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸە ﺟﯚراوﺟﯚرەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮڵﻜﺎﯾەﺗﯽ و زەوی ،رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎران. ﺑەﭘێــﯽ راﭘﯚرﺗــە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛــە ،ﻟە
ﻣــﺎوەی راﺑــﺮدوودا ﺗــﺎ ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ دووەﻣﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵ ،ھەوڵﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﻜﺮدﻧﯽ ﺋــەو زێﺪەڕۆﯾﯿﯿﺎﻧە ھەﺑﻮوە ،ﺑەم ﻧەﺗﻮاﻧﺮاوە ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ ﺑﻜﺮێــﻦ ﻛــە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾــﺮان ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ﺑڕﯾﺎری ژﻣــﺎرە )(8ی ﺳــﺎڵﯽ 2016ی ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەدات ،ﺑە ﻧﻮوﺳﺮاوی ژﻣــﺎرە ) (485ﻟــە 2016/5/18 راﺳﭙﺎردەﯾەك ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺣەوت دادوەری داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯽ دەﻛﺎت و راﯾﺎﻧﺪەﺳــﭙێﺮێﺖ ﺑە ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻟﯿﮋﻧەﯾەك ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺑەدواداﭼﻮون و ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی زاﻧﯿﺎرﯾﯽ ﻟەﺳــەر ﮔﺸﺖ زێﺪەڕۆﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳەر زەوﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا. ھــﺎوﻛﺎت ﻧﻮوﺳــﺮاوی ﻧﮫێﻨﯿــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﻛﺎروﺑﺎری ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ/ وەزارەﺗﯽ ﺷﺎرەواﻧﯽ و ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزار، ژﻣــﺎرە ) (67ﻟــە 2016/5/30ﺑــﯚ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێــﺮ و ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و دھﯚك و ﮔەرﻣﯿــﺎن ﺑــﯚ ﭘێﺪاﻧــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯽ ﺗــەواو و ھﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﭘێﻜﮫﺎﺗﻮو ﻟەﻻﯾەن ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮان ژﻣﺎرە ) (45ﻟە .2016/5/18 ﻧﻮوﺳــﺮاوی وەزارەﺗــﯽ ﻧﺎوﺧــﯚ- ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ دﯾﻮان، ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﻛﺎرﮔێڕی ،ژﻣﺎرە ) (13321ﻟــە 2016/8/14ﻛــە ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــە ﻧﻮوﺳــﺮاوی وەزارەﺗﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ و ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار ژﻣﺎرە ) (5516ﻟــە 2016/7/26دەدات، ﻛە ﺋﺎﮔﺎداری ﺳــەرﺟەم ﺳەرۆﻛﯽ ﯾەﻛــە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿــەﻛﺎن دەﻛﺎت، ھــﺎوﻛﺎری ﻟەﮔــەڵ ﺗــەواوی ﺷﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻜەن ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﻧەھێﺸــﺘﻨﯽ دﯾﺎردەی زێﺪەڕۆﯾﯽ
و ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﻓەرﻣﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮان. ﻟــە ھەوڵێﻜﯽ ﺗﺮدا ﻧﻮوﺳــﺮاوی ﺑە ﭘەﻟەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟەﺑــﺎرەی زﯾﺎدەڕەوﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەر زەوﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ،ژﻣﺎرە )م أ م (116 /ﻟە 2017/1/31ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺳەرﺟەم ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮدووە، داوا دەﻛﺎت ﻟە ﻣﺎوەی ﯾەك ھەﻓﺘەدا زاﻧﯿﺎرﯾــﯽ ورد و ﺗــەواو ﻟەﺳــەر زێﺪەڕۆﯾﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەر ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸﺘﯽ رەواﻧە ﺑﻜەن. ﺋــەو ھەواﻧــە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪان ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ﻻﯾەﻧــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎن ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺷﻮﺑﺎﺗﯽ 2017دا ﺑڕﯾﺎر درا ﺑە زووﺗﺮﯾﻦ ﻛﺎت ھێﺰێﻜﯽ ھﺎوﺑەش ﻟە ﭘﯚﻟﯿﺲ و ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ و ﻟﯿﻮای ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘێﻚ ﺑێﺖ ،ﭘەﻟە ﻟە رێﻮﺷﻮێﻨﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻜەن ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ ﻧەﻛﺮاوە. ﻟــە ﻛﯚﺗــﺎدا ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﻟــە ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿــەﻛﺎن ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ، ﭼەﻧﺪ ﭼﺎرەﺳــەرێﻚ ﺑﯚ ﻛێﺸــەی زێﺪەڕۆﯾــﯽ ﭘێﺸــﻨﯿﺎز دەﻛﺎت و داوای ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧــەوەی ﺋــەو ﯾﺎﺳــﺎ و ﺑڕﯾﺎراﻧەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارن ﺑە ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯿــﯽ زەوﯾﯿەوە دەﻛﺎت، ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﭘﺎرێﺰراو ﺑێﺖ و ﯾﺎﺳــﺎی ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧــەوەی زێﺪەڕۆﯾﯽ و ﺳﺰای زێﺪەڕۆﻛﺎران ﺗﻮﻧﺪﺗﺮ ﺑﻜﺮێﺖ. ھــﺎوﻛﺎت داوای داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ دادﮔﺎﯾەﻛــﯽ ﺑەھێــﺰ و ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺑﺎﺑەﺗﯽ زێﺪەڕۆﯾــﯽ و ھەﺑﻮوﻧﯽ ﻟﻖ ﻟە ھەﻣﻮو ﯾەﻛــە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا دەﻛﺎت.
ژﻣﺎرە ) ، (186ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 17 ،
ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ڕێﮕﺮی ﺑﯚ ﻟﯿﮋﻧەی ﭼﺎﻛﺴﺎزی دروﺳﺖ دەﻛﺮێﺖ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
5
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
6
”ﺑﯚﭼﯽ دەﺗﺎﻧەوێ ﺑﺒﻦ ﺑە ﺳــەرﺑﺎزی ﻟەﺷﻜﺮی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻧﺎو رﯾﻔﯚڕﻣﺨﻮازەﻛﺎن؟ ھەر ﺧﯚﺗﺎن دەﺑﻦ ﺑە ﺋﺎﻣﺮازی ﻓﺮﯾﻮﺧﻮاردﻧﺘﺎن و دەﺑﻦ ﺑە دەﺳﺘەﭼﯿﻠەی ﺋﺎﮔﺮی ﺳەرﻛﻮﺗﻜﺎران ،ﺳەرﺑﺎری ﺋەوەﯾﺶ داوا ﻟە ﺧەڵﻜﺎﻧﯽ ﺗﺮ دەﻛەن ﺑێﻦ و وەك ﺋێﻮە ﺑﺨەڵەﺗێﻨﺮێﻦ و ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺑەﺷﺪاری ﺑﻜەن و ﺑﺒﻦ ﺑە ھﯚی ﺑەردەواﻣﯿﯽ دزی و درۆ و ھەژاری و ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﺳەرﻛﻮﺗﻜﺮدن“.
ژﻣﺎرە ) ، (186ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 17 ،
”ﺑەﺷﺪاری ﻛﻮرد ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮان رێﮕەداﻧە ﺑە زﯾﺎﺗﺮ ﺳەرﻛﻮﺗﻜﺮدن“ وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن دوو ﺳــﺒەی ھەﯾﻨﯽ 19ی ﺋﺎﯾﺎر، 12ﯾەﻣﯿــﻦ ﺧﻮﻟــﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣــﺎری ﺋێــﺮان و ﭘێﻨﺠەﻣﯿﻦ ﺧﻮﻟﯽ ﺷــﻮورای ﺷﺎر و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو وﺗە ﺑەڕێﻮە دەﭼێﺖ .ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﻛﻮردی رۆژھەت ﺑــە ﺗێﻜڕا ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﯽ ﺋەو ھەڵﺒﮋاردﻧﺎﻧەﯾﺎن ﻛــﺮدووە .ﺑەم ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﺰﺑێﻜــﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ ﻟە ﺗﺎران ﭘێﯽ واﯾە ،ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدن ﻟە دەﻧﮕــﺪان رێﮕەداﻧــە ﺑە زﯾﺎﺗﺮ ﺳــەرﻛﻮﺗﻜﺮدﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن و ھﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدﻧــە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺧەڵﻜێﻜﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﻻﯾەن رژێﻤەوە ﻟە ﺳێﺪارە ﺑﺪرێﻦ. ھەﻓﺘەﯾــەك ﺑەر ﻟە ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺷــەش ھەڵﺒﮋاردﻧــەﻛﺎن، ﻻﯾەﻧﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﯾەﻛﯽ ھﺎوﺑەﺷــﯿﺎن ﺑو ﻛﺮدەوە و ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺑــە ﯾەﻛﺪەﻧﮕﯽ
ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎری و ﺷــﻮوراﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪ. ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻛــﻮرد ﻟەژێﺮ ﻧــﺎوی رﯾﻔﯚرﻣﺨــﻮاز ،ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﻟــە ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪە رﯾﻔﯚڕﻣﺨﻮازەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎری دەﻛەن و ﭘێﯿﺎن واﯾە ،ﺑﺎڵﯽ رﯾﻔﯚڕﻣﺨﻮاز دەرﻓەرت دەدات ﻛﻮرد دەﺳــﺘەﺑەری ﻣﺎﻓە ﺳەرەﺗﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟەژێﺮ ﺳێﺒەری ﺋەو رەوﺗە ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﺳەرۆﻛﯽ ﺣﺰﺑێﻜــﯽ ﻓــﺎرس ﭘێــﯽ واﯾــە ”ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدن ﻟە ھەڵﺒﮋاردن و ھﯿﻮاﺑەﺳــﺘﻦ ﺑە رﯾﻔﯚڕﻣﺨﻮازان، ﺗەﻧﯿﺎ ﺧﯚﺧەڵەﺗﺎﻧﺪﻧە“. ﺣﯿﺸﻤەﺗﻮ ﺗەﺑەرزەدی ﺳەرۆﻛﯽ ”ﺑــەرەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻜــﯽ ﺋێﺮان“ ﻟە ﻟێﺪواﻧێﻜــﺪا ﺑﯚ ”وﺷــە“ رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،رۆﺣﺎﻧﯽ 37ﺳــﺎڵە ﻟەو ﻛﻮﺷﺘﻦ و ﺑڕﯾﻨەدا ﺑەﺷﺪارە ﻛە ﺋێﺮان دەﯾﻜﺎت .ﻛﺎﺗێﻚ ﺳــەرۆﻛﯽ
ﺣﯿﺸﻤەﺗﻮ ﺗەﺑەرزەدی:
رووﺣﺎﻧﯿﺶ 37ﺳﺎڵە ﻟەو ﻛﻮﺷﺘﻦ و ﺑڕﯾﻨەدا ﻛە ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ﺧﺴﺘﻮوﯾەﺗە ﮔەڕ ،ﺑەﺷﺪارە
ﺷــﻮورای ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑﻮو ،ﺳــﺎڵﯽ 1999ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻦ و ﺳــەرﻛﻮﺗﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎراﻧــﯽ دەرﻛــﺮد ،ھــەر رۆﺣﺎﻧﯽ ﺑﻮو ﻓەرﻣﺎﻧﯽ دا ژﻧﺎن دەﺑێ ﺳــەرﭘﯚش و ﺑﺎﭘﯚﺷﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﻜەن ،ھەر رۆﺣﺎﻧﯽ ﺑﻮو داوای ﻛﺮد ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻧﻮێﮋی ھەﯾﻨﯿﺪا ﺳــێﺪارە ھەڵﺒﺪرێــﺖ و ﻟەﺑەرﭼﺎوی ﺧەڵﻚ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻟە ﺳێﺪارە ﺑﺪرێﻦ. ﺗەﺑــەرزەدی ﺑﺎڵــﯽ ﺗﻮﻧــﺪڕۆی ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێــﺮان ﺑە ﺑﺎڵﯽ ﻛﻮﺷــﺘﻦ و ﺑڕﯾﻦ ﻧﺎو دەﺑﺎت و ﻟەﺑﺎرەی ﺋەو ﻛﻮرداﻧەی رووﯾﺎن ﻟــە ”رﯾﻔﯚڕﻣﺨــﻮازان“ ﻛــﺮدووە دەڵێ ”ﻟــە ﻣﺎوەی ﭼﻮار ﺳــﺎڵﯽ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣــﺎری رۆﺣﺎﻧﯿــﺪا، ھــەزاران ھﺎووﺗﯽ ﻟــە ﺋێﺮان ﻟە ﺳێﺪارە دراون ،ﺑەدەر ﻟەﻣە ،ھەر ﻟەو ﻣﺎوەﯾــەدا ﭼﺎﻻﻛﺎﻧــﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣــﺮۆڤ و ﭼﺎﻻﻛﺎﻧــﯽ ﻣەدەﻧﯽ و ﺟﻮوەﻛﺎن ﺋەواﻧەی ﺋﺎﯾﻨﯿﺎن ﮔﯚڕﯾﻮە ﺑــﯚ ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەت و ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳﺎن ،ﻟەو ﭼــﻮار ﺳــﺎڵەدا ﺑە ﺧﯚﯾﺸــﻤەوە ﮔﯿﺮاون و رووﺑەڕووی ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧە ﺑﻮوﻧەﺗەوە“. ھەرﭼەﻧﺪ ﺳەرﺟەم ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ رۆژھەت ﭘێﯿﺎن واﯾە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎری و ﺷﻮورای ﺷﺎر
و ﮔﻮﻧــﺪەﻛﺎن ،دوو ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﻟەﯾەك ﺟﯿﺎوازن و دەﺷێ ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺷــﻮوراﻛﺎن دەرﻓەﺗێــﻚ ھەﺑــێ ﺑــﯚ ﺋەوەی ﻛەﺳــﺎﻧﯽ دڵﺴــﯚز و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزار ﺧﯚﯾــﺎن ھەڵﺒﮋﯾﺮن، ﺑەم ﺋەﻧﻮەر ﻣﺤەﻣەدی ﺋەﻧﺪاﻣﯽ دەﻓﺘــەری ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﯚﻣەڵەی ﺷﯚڕﺷــﮕێڕی زەﺣﻤەﺗﻜێﺸــﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑــﯚ ”وﺷــە“ رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﺑەھﯚی ﺋەوەی رژێﻢ
ﺑﯚ ﺋەوەی ﺳــەر ﺳــﻨﺪووﻗەﻛﺎﻧﯽ ھەڵﺒﮋاردن ﭘڕ ﺑﻜﺎت ﻟە دەﻧﮕﺪەر، ھەردوو ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎری و ﺷﻮوراﻛﺎﻧﯽ ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ﯾەك رێﻜەوﺗەوە ،ﺑﯚﯾە داوا ﻟە ﺧەڵﻚ دەﻛەﯾﻦ ﺑەﺷﺪاری ﻟە ھﯿﭽﻜﺎن ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن ﻧەﻛەن. ھﺎوﺷێﻮەی ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﻛﻮردی، ﺳــەرۆﻛﯽ ﺑــەرەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺋێﺮان داوا دەﻛﺎت ﺧەڵﻚ ﺑەﺷﺪاری
ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧــەﻛﺎن ﻧەﻛــەن و دەڵێ ”ﺧەڵﻜﯽ ﺋێــﺮان ﺑە ھەﻣﻮو ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧەوە ﻛە ﺗﺎﻛەی ﺋەوەﻧﺪە ﺳــﺎوێﻠﻜﺎﻧە و ﻟەڕووی ھەﺳﺖ و ﺳــﯚزەوە ﺑەدوای ﺋەو ﺑەرﺑﮋێﺮاﻧە دەﻛــەون ،ﺗــﺎ ﻛــەی دەﺗﺎﻧەوێ ھەڵﺘﺎﻧﺒﺨەڵەﺗێﻨﻦ؟“. ”ﺑﯚﭼﯽ دەﺗﺎﻧەوێ ﺑﺒﻦ ﺑە ﺳەرﺑﺎزی ﻟەﺷﻜﺮی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻧﺎو رﯾﻔﯚڕﻣﺨﻮازەﻛﺎن؟ ھــەر ﺧﯚﺗﺎن
دەﺑﻦ ﺑە ﺋﺎﻣﺮازی ﻓﺮﯾﻮﺧﻮاردﻧﺘﺎن و دەﺑﻦ ﺑە دەﺳــﺘەﭼﯿﻠەی ﺋﺎﮔﺮی ﺳەرﻛﻮﺗﻜﺎران ،ﺳەرﺑﺎری ﺋەوەﯾﺶ داوا ﻟە ﺧەڵﻜﺎﻧــﯽ ﺗﺮ دەﻛەن ﺑێﻦ و وەك ﺋێــﻮە ﺑﺨەڵەﺗێﻨﺮێــﻦ و ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺑەﺷﺪاری ﺑﻜەن و ﺑﺒﻦ ﺑــە ھﯚی ﺑەردەواﻣﯿﯽ دزی و درۆ و ھــەژاری و ﮔەﻧﺪەڵــﯽ و ﺳەرﻛﻮﺗﻜﺮدن“ .ﺗەﺑەرزەدی وای ﮔﻮت.
ﺑﺮﻧﺞ ﮔﺮاﻧﺘﺮ دەﺑێﺖ
ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺎﺟﯽ ﺑێ ﺑﺎراﻧﯽ ھﯿﻨﺪﺳﺘﺎن دەدەن وﺷە /ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻧﺮﺧــﯽ ﺑﺮﻧــﺞ ﻟــە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗــﺎ دێــﺖ ﺑەرزﺗﺮ دەﺑێﺘــەوە ،ﺑەﺟﯚرێــﻚ ھــەر ﻓەردەﯾەﻛــﯽ 30ﻛﯿﻠﯚﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 10ھەزار دﯾﻨﺎری ھﺎﺗﻮوەﺗە ﺳەر. ﺋەو ﺑــڕە ﺑﯚ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛەم ﻧﯿﯿە ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﺑەرۆﻛﯽ ﺑەرﻧەداوە ،ﻛەﭼﯽ ھﺎوردەﻛﺎراﻧــﯽ ﺑﺮﻧﺞ ھﯚﺷــﺪاری ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی زﯾﺎﺗﺮﯾﺶ دەدەن و ھﯚﻛەی ﺑﯚ وﺷﻜەﺳﺎڵﯽ ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ھﯿﻨﺪﺳﺘﺎن دەﮔەڕێﻨﻨەوە. ﺳﺎﻣﺎن ﺣەﺳــەن ﻟە ﻣﺎوەی دوو ﻣﺎﻧﮕﺪا ﺋەوە ﺑﯚ ﺟﺎری ﺳێﯿەﻣە ﺑﺮﻧﺞ ﺑﯚ ﻣﺎڵەوە دەﻛڕێﺖ .ﺋەو ﻛە ﺟﺎران ھەر ﻟــەﻻی ﻣﺎرﻛێﺘەﻛەی ﻧﺰﯾﻚ ﻣﺎڵەوەی دەﯾﻜــڕی ،ﺋەم ﺟﺎرەﯾﺎن ﭼەﻧﺪ ﻣﺎرﻛێﺘێﻜــﯽ ﺑﯚ دەﮔەڕێﺖ. ﺋﺎﺧﺮ ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا ﺧﺎوەﻧﯽ ﻣﺎرﻛێﺖ ھەر ﺟــﺎرە و ﻧﺮﺧێﻜﯽ ﮔﺮاﻧﺘﺮ داوا دەﻛﺎت .ﺳــﺎﻣﺎن دوای ﮔــەڕان و دڵﻨﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﻟەوەی ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﻧﺮﺧەﻛەی ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە و زﯾﺎﺗﺮی ﻟــێ وەرﻧﺎﮔﯿﺮێﺖ ،ﻟــە ﻣﺎرﻛێﺘێﻚ ﻓەردەﯾەك ﺑﺮﻧﺞ ﺑــﺎر دەﻛﺎت و ﺑە ﺑﯚڵە ﺑــﯚڵ ﻟەﺑەر ﺧﯚﯾەوە دەﯾﮕﻮت ”ﺋەوەش ﺑﺎزاڕی ﺋﺎزاد“. ﺳﺎﻣﺎن ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرێﻜﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗە و ﻣﻮوﭼەﻛەی ﺑــﯚ ﻛﺮاوەﺗە ﻧﯿﻮە،
ﺑە“وﺷــە“ی ﮔﻮت” ،ﻛەس ﻧﯿﯿە ﻟێﭙێﭽﯿﻨــەوە ﻟەﮔــەڵ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﺪا ﺑﻜﺎت ،دەرﮔەﯾﺎن ﺑــﯚ وا ﻛﺮاوە و ﺑە ﺋﺎرەزووی ﺧﯚﯾﺎن ﻧﺮخ دادەﻧێﻦ و ﺧەڵﻜﯽ دەڕووﺗێﻨﻨەوە“. ﺳــﺎﻣﺎن ﭘێــﯽ واﯾــە ﻟەﺑــەر ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی ﻣﺎﻧﮕــﯽ ڕەﻣەزان ﻧﺮﺧــﯽ ﺑﺮﻧــﺞ ﮔــﺮان ﺑــﻮوە، دووﻛﺎﻧﺪاران ﺷــﺘێﻜﯽ ﺗﺮ دەڵێﻦ. ﺟﯿﺎ ﻟە ﻣﺎرﻛێﺖ و دووﻛﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو
ﻛﯚن ،ﻛﯚﻓﺮۆﺷــﯽ ﺧﻮاردەﻣەﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﺑﺎزاڕی ﺷێﺨە و ڕووﺑەرێﻜﯽ ﻓﺮاواﻧﯿﺎن ﻟەو ﺑﺎزاڕە داﮔﯿﺮ ﻛــﺮدووە .ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەی ﻣﺎﻧﮕﯽ ڕەﻣــەزان 10رۆژی ﻣﺎوە و ﺟﺎران ﺑــەر ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ، ﻟــەو ﺳــەروﺑەﻧﺪەدا ﺑەﮔﻮﺗــەی دووﻛﺎﻧﺪاران ”ﻟەﺑــەر ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯽ ﺷﺎن ﺷﺎﻧﯽ دەﺳﻮی“ ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﻧﯿﻤﭽە ﭼﯚڵە.
ﻛﺎﺗێﻚ دەﭼﯿﺘــە ﺋەو ﺑــﺎزاڕە ،ﺑە ﺑﯚﻧێﻜﯽ ﺗﯿﮋی ﺗێﻜەڵەﯾەك ﻟە ﻟﯿﻤﯚی وﺷــﻜﻜﺮاو و ڕۆن و ﺑﺮﻧﺞ و ﺳﺎوەر، ﻟﻮوﺗﺖ دەزوورێﺘــەوە .دووﻛﺎﻧﺪار ﭼەﻣﯚ ﺧەﯾﻼﻧﯽ دەڵێ” ،ﻣﺎوەﯾەﻛە ﺑﺮﻧــﺞ ﺑە ﮔﺮاﻧﺘﺮ ﻟــە ﻧﺮﺧﯽ ﺟﺎران دەﻛڕﯾﻦ و ﺑﯚ ﺋێﻤــەش ﺧێﺮێﻜﯽ ﻛەم دەﻣێﻨێﺘەوە“ .ﻛەﻣێﻚ ﺋەوﻻﺗﺮ ﻏﺎزی ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺗەزرﯾﻦ و ﺳەﻓﺎ دەڵێ” ،ھــەر ﻓەردە ﺑﺮﻧﺠێﻜﯽ 30
ﻛﯿﻠﯚﯾــﯽ ﻟە 10ھــەزارەوە ﺑﯚ 12 ھەزار دﯾﻨﺎری ھﺎﺗﻮوەﺗە ﺳەر“. ﻟە ﺑەردەم ھەر دووﻛﺎﻧێﻚ ﻗەﯾەك ﻛﺎ ھەڵﭽﻨﺮاون ﻛــە ڕێﮕەﯾەﻛﯽ ﻛەﻣﯽ ﺑﯚ ڕێﺒﻮار ھێﺸــﺘﻮوەﺗەوە. ھەﻣﻮو ﺋەو ﻛﺎﯾﺎﻧەی ﻟەو ﺑﺎزاڕەن ھﺎوردەن و ﻟە ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺋێــﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ھﯿﻨﺪﺳــﺘﺎن و ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن و ڕووﺳــﯽ و ﺗﺎﯾﻠەﻧﺪی و ..ھﺘــﺪ ﭘێ ﮔەﯾﺸــﺘﻮون .ﻧﺮﺧﯽ
ھەﻣــﻮو ﻛﺎﻛﺎﻧﯿــﺶ دۆﻻر ھەڵﯿﺪەﺳــﻮوڕێﻨێﺖ .ﺟﯚرەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺮﻧﺞ ﻟەو ﺑﺎزاڕە زۆرە و ﺑە ﭼەﻧﺪان ﻧﺎوی ﺟﯿﺎواز و ﻛﯿﺴەی ﺗﺎﯾﺒەﺗەوە ﻟە دووﻛﺎﻧەﻛﺎﻧــﺪا ھەڵﺪراوﻧەﺗەوە. ﻟە ﺳەرووی دووﻛﺎﻧەﻛەی ﻏﺎزی، ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺧــﺪر ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺧﺎﻟﯿﺪ دەڵێ” ،ﺋەوە ﺑﯚ دوو ﻣﺎﻧﮓ دەﭼێﺖ ﻧﺮﺧﯽ ﺑﺮﻧﺞ ﻟــە ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەداﯾە و ﺑە ﮔﻮﺗــەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑێﺖ ھێﺸﺘﺎ ﮔﺮاﻧﺘﺮ دەﺑێﺖ“. دووﻛﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻓﺮۆﺷﯽ ﺧﻮاردەﻣەﻧﯽ زۆرن و ھــەر ﻛﺎﻣێﻜﯿﺸــﯿﺎن ﺑە ﺷێﻮەﯾەك ﺑﺎس ﻟە ھﯚی ﮔﺮاﻧﺒﻮوﻧﯽ ﺑﺮﻧﺞ دەﻛــەن ،ﺑەم ”وﺷــە“ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑﮕﺎﺗــە ﭼەﻗﯽ ڕاﺳــﺘﯽ، ﺳــەرداﻧﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧــﯽ ھﺎوردەی ﺑﺮﻧﺠﯽ ﻛــﺮد ﻛە ھەﻣــﻮوان ﯾەك ﮔﻮﺗەﯾﺎن دەﮔﻮﺗەوە. ﺋﺎزاد ﻧﺎدر ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺋﺎزاد ڕاﯾﺲ دەڵێ” ،ھــﯚی ﮔﺮاﻧﺒﻮوﻧﯽ ﺑﺮﻧﺞ ﻟە ﺑﺎزاڕدا ،ﺑﯚ ﻛەم ﺑەرھەﻣﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵﯽ ھﯿﻨﺪﺳــﺘﺎن دەﮔەڕێﺘــەوە“. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺋــﺎزاد ڕاﯾﺲ ﺟﮕە ﻟە ھﯿﻨﺪﺳــﺘﺎن ،ﺑﺮﻧﺠﯽ ڕووﺳــﯽ و ﺗﺎﯾﻠەﻧﺪی و ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﯿﺸــﯽ ھەﯾە، ﺋﺎزادی ﺧﺎوەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە ،دەڵێ ”ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺮﻧﺠﯽ ھﯿﻨﺪی ﭘڕﻓﺮۆﺷﺘﺮﯾﻨە“. ﺟﮕە ﻟــە ﺋــﺎزاد ،ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﻓەﺗﺎح ﻛــە ﭼەﻧﺪان ﺳــﺎڵە ﻟــە ﻛﯚﻧﯽ
ﻋەﻟەﻓﺎﻧﯽ ﺑﺎزاڕی ﺷێﺨە دووﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮاردەﻣەﻧــﯽ ھەﯾە و ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﻟە دەرەوە ﺑﺮﻧﺞ ھــﺎوردە دەﻛﺎت، دەڵێ ”ﺋەو ﺑﺮﻧﺠﺎﻧەی ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳــﺎغ دەﻛﺮێﻨەوە، % 80ﯾــﺎن ھﯿﻨﺪﯾــﻦ“ .ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﻛە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە 150ﺗــﯚن ﺑﺮﻧﺞ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ھﯿﻨﺪﺳــﺘﺎن ھــﺎوردە دەﻛﺎت، ھﺎوﺷــێﻮەی ﺋــﺎزاد دەڵێ” ،ھﯚی ﮔﺮاﻧﺒﻮوﻧــﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﺑﺮﻧــﺞ ،ﻛەﻣﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵﯽ ھﯿﻨﺪﺳﺘﺎﻧە ﻛە % ٤٠ی ﺑە ﺑەراوردی ﺳــﺎن ﻛەﻣﺘﺮ ﺑﻮوە“. ﺋەﻣﺴﺎڵ ﻟە ھﯿﻨﺪﺳﺘﺎن وﺷﻜەﺳﺎڵﯽ ﺑــﻮوە و ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ وەك ﺑەﻛﺎرﺑەری ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ،دەﺑێﺖ ﺑﺎﺟەﻛەی ﺑﺪات .ﺋەوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧﺎوەﻧﯽ ﺧﺎﻛێﻜﯽ ﺑە ﭘﯿﺖ و ﺋﺎو و ھەواﯾەﻛﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوە ﺑﯚ ﺑەرھەﻣە ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎن ،ﺑەم ﻛێ ھەﯾە داﯾﺒﭽێﻨێﺖ؟ ﺋــەم ڕەﻣەزاﻧە ﺳــﺎﻣﺎن و ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،دەﺑێﺖ ﺑﺮﻧﺞ ﺑە ﮔﺮاﻧﺘﺮ ﻟە ﺟﺎران ﺑﻜڕن و وەك دووﻛﺎﻧﺪاران ﺑﺎﺳــﯽ ﻟێــﻮە دەﻛــەن ،ڕەﻧﮕــە ﮔﺮاﻧﺘﺮﯾــﺶ ﺑﺒێﺖ .ﻟــە ڕاﺑﺮدوودا ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﻧﺰای ﺑە دوورﺑﻮون ﻟە وﺷﻜەﺳــﺎڵﯿﯿﺎن ﺑﯚ ھەرێﻤەﻛەﯾﺎن دەﻛــﺮد ،ﺋەﻣﺠﺎرە ﺑﺎﺷﺘﺮە ﺑﯚ ھﯿﻨﺪﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﻜەن ﺗﺎ ﻟە ﺋەﮔەری ﻗﺎﺗﯽ ﺑەدوور ﺑﻦ.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
وﺷە /ھەوﻟێﺮ- ﺋﯿﭭﺎن ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣﻤﺎن ﻣەﻻ زاﻧﯿﺎر ،ﻟــە ﺑﻨﭽﯿﻨە ﺧەڵﻜﯽ دەرەوەی ھەوﻟێــﺮە و ﺧﺎوەﻧﯽ 8 ﻣﻨﺪاڵە ،دوای ﺋەوەی ﺧﻮﺷــﻜﯽ ھﺎوڕێﻜەی ﺗﻮوﺷﯽ ﻛێﺸە دەﺑێﺖ ﻟەﮔەڵ ھﺎوﺳــەرەﻛەﯾﺪا ،ﺋەو وەك ﻣــەﻻ و ھﺎوڕێﯽ ﺑﺮاﻛــەی ﻛە 20 ﺑــﺮادەرن ،دەﻛەوێﺘــە ﻧێﻮاﻧﯿﺎن، ﺑــەم ﻟەﺑﺮی ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻛێﺸــەﻛەﯾﺎن، ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﻟەﮔەڵ دروﺳﺖ دەﻛﺎت و داواﺗﺮﯾــﺶ ﭘێﻜــەوە ھەڵﺪێﻦ .ﭼﯿڕۆﻛﯽ ﻣەﻻ و ﺧﻮﺷﻜە ھﺎوﺳەردارەﻛەی ﺑﺮادەری ﻣەﻻ، ﺋﺎوا دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت. دوای ﺋەوەی ﻣەﻻ زاﻧﯿﺎر ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺑە ﻣەﻻی ﻣﺰﮔەوت وەردەﮔﯿﺮێﺖ، ﻣﺎڵەﻛەی ﻟە دەرەوەی ﺷــﺎرەوە دەﮔﻮازێﺘەوە ﻧــﺎو ھەوﻟێﺮ ،ﻣﺎڵﯽ ھــﺎوڕێ دێﺮﯾﻨەﻛەﯾﺸــﯽ ﻛە ﻟە ھەوﻟێﺮە وەك ﻣﺎڵﯽ دووەﻣﯽ ﺧﯚی دەﺑێﺖ و ھﺎﺗﻮﭼــﯚ ﺑەردەواﻣە ﻟە ﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧــﺪا .ﻣەﻻ ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێﻚ ”ﻧەﺷــﻤﯿﻞ“ دەﺑﯿﻨێــﺖ ﻟە ﻣﺎڵﯽ ھﺎوڕێﻜەی و ﺋﯿﺘﺮ وەك ﺧﯚی دەڵێ ”ﺋﺎﺷﻘﯽ دەﺑێﺖ و ﺗﺎرﯾﻜﯽ ﺷەو ﺑە ﺧەﯾﺎڵﯽ ﻧەﺷــﻤﯿﻠەوە ﺑە رووﻧﺎﻛﯽ رۆژ دەﺳﭙێﺮێ“. ﻣەﻻ زاﻧﯿﺎر دەڵێﺖ ھێﻨﺪە ھﯚﮔﺮی ﺋەو ژﻧە ﺑﻮوە ،ﭘێﯽ ﻧەﺷــﺎراوەﺗەوە
و ﻧەﺷﻤﯿﻞ ھەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە. رۆژێﻚ ﻣەﻻ ﺋﯚﻗﺮە ﻧﺎﮔﺮێﺖ و ﺑﺎﺳﯽ دڵﯽ ﺑﯚ ﻧەﺷﻤﯿﻞ دەﻛﺎت ،ﺋەوﯾﺶ ﭘێﯽ رازی دەﺑێــﺖ و دڵﯽ ﺧﯚی ﺑەﯾــﺎن دەﻛﺎت ﻛە ﻣەﻻی ﺧﯚش دەوێ .ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻧەﺷﻤﯿﻞ و ﻣەﻻ زاﻧﯿﺎر ﻟەوێﻮە دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد، ﺑەم ﺷﺎراوەﯾە. ﻣــەﻻ زاﻧﯿــﺎر ﺷــﺎﻧﺎزی دەﻛﺎت ﺑەوەی ھێﻨــﺪە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛەﯾﺎن ﻗﻮوڵ و ﭘڕ ﺳــﯚز ﺑﻮوە ،ﻧەﺷﻤﯿﻞ رۆژ ﻟەدوای رۆژ ﻛێﺸەی ﻟەﮔەڵ ھﺎوﺳــەرەﻛەﯾﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﺑــﻮوە ،ﺗﺎ دەﮔﺎﺗــە رادەی ﺗــﯚران ،ﻛﺎﺗێﻚ دەﺗﯚرێ ﺋەﺣﻤەدی ﺑﺮای ﻧەﺷﻤﯿﻞ ﻛە ﺑﺮادەری ﻣەﻻﯾﺸە ،داوا ﻟە ﻣەﻻ
دەﻛﺎت ﺗﺎ ﻛێﺸەی ﺧﻮﺷﻜەﻛەی ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﺋەو ﭼﻮﻧﻜە ﺧﯚی ﻟە ﺋەﺷﻘﯽ ﻧەﺷﻤﯿﻠﺪا دەژی، ھەوڵﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەﯾــﺎن دەدات. ﺑﯚﯾە ﻧەﺷﻤﯿﻞ ﺳێ ﻣﺎﻧﮓ ﻟە ﻣﺎڵﯽ ﺑﺎوﻛﯽ دەﻣﯿﻨێﺘــەوە ﺗﺎ ﺋەوﻛﺎﺗەی ﻟەﮔەڵ ﻣەﻻ ﭘێﻜەوە دەﯾﺎﻧﮕﺮن. ﺋــەو ﺳــڕ ھەڵﻤﺎڵﯿﻨــە ،ژوواﻧە ﺷﯿﺮﯾﻨەﻛەی ﻣەﻻ ﺗﺎڵ دەﻛﺎت ﻛە وای ﻛﺮدﺑﻮو ﻣــﺎڵ و ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﺑﭽﻨەوە ﺑﯚ ﻻی ﺑﺎوان ﺑە ﺳــەردان و ﺋەوﯾﺶ ژووان ﻟەﮔەڵ ﻧەﺷﻤﯿﻞ ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﻣێﺮدەﻛەی ﻧەﺷﻤﯿﻞ ﻟەﻣێﮋە ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ھەﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟــە ﻧێــﻮان ﻣــەﻻو ژﻧەﻛەﯾﺪا ﻻ دروﺳــﺖ ﺑﻮوە ،ﺑﯚﯾە ھەﻣﯿﺸــە
ﭼﺎودێﺮی ﻛﺮدوون ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﻟە رێﯽ ﻣﺎڵﯽ ھﺎوڕێﯿەﻛﯽ ﻛە ھﺎوﺳێﯽ ﻣﺎڵﯽ ﻣەﻻ ﺑﻮون. ﻧەﺷﻤﯿﻞ دوای ﻧﯿﻮەڕۆﯾەك ﺧﯚی دەﻛﺎت ﺑــەﻻی ﻣــەﻻدا و ﭼەﻧﺪ ﺳــەﻋﺎﺗێﻚ ﻟــەوێ دەﻣێﻨێﺘەوە، ﻟەﻛﺎﺗــﯽ دەرﭼﻮوﻧﯿــﺪا ھﺎوڕێﯽ ﻣێﺮدەﻛــەی دەﯾﺒﯿﻨێــﺖ ،ھەر ﺋەوﻛﺎت ﺑە ﻣێﺮدەﻛــەی دەڵێﺖ و ﺋﯿﺘﺮ ﺑــە ﮔﻮﺗەی ﻣــەﻻ زاﻧﯿﺎر، ”ﺳــەﻋﺎﺗێﻚ ﻗﯿﺎﻣەت ھەﺳــﺘﺎ“ ﻣێﺮدەﻛەی ﭘێﺶ ﻧەﺷﻤﯿﻞ دەﮔﺎﺗە ﻣﺎڵــﯽ ﺑﺎوﻛﯽ ﻧەﺷــﻤﯿﻞ و ﭘێﯿﺎن دەڵێــﺖ ﻛﭽەﻛەﺗﺎن ﺑــە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﻣﺎڵﯽ ﻣــەﻻ ﺑــﻮوە ،ﻟەﺑەرﺋەوە ﻛە ﻧەﺷــﻤﯿﻞ دەﮔﺎﺗەوە ﻣﺎڵﯽ ﺑﺎوﻛﯽ،
ﺑە ﻛﺎروﺑﺎری ﺷــﻮێﻨەوارەوە ،ﻟێﯽ ﻧﺎزاﻧﻦ“.
ﺑەم ﺋەوﯾــﺶ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺧــﯚی ﺑەﺷــﺪاری ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚی ھەﻣﻮاری ﯾﺎﺳﺎی ﺷﻮێﻨەوار ﺑﻜﺎت. دەردەﻛــەوێ ﻛێﺸــەﯾەك ھەﯾە ﻟە ﻗﺴەﻛﺎﻧﺘﺪا ،ھﯚﻛﺎرەﻛەی ﭼﯿﯿە؟ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە ﺋەوەﯾە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەو وەزارەﺗﺎﻧەی ﺷﻮێﻨەوارﯾﺎن ﭘێﻮە دەﺑەﺳﺘﺮێﺖ، ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ زۆر ھﯿﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑە ﺷــﻮێﻨەوارەوە ﻧﯿﯿە ،ﻣﻦ ﺋەوە ﺑــە ھەڵەﯾەﻛﯽ ﮔــەورە دەزاﻧﻢ ﻛە ﺷﻮێﻨەوار ﺳــەرﺑە وەزارەﺗﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﺑێﺖ ،ﻻﯾەﻧﯽ ﯾەﻛەم ﺋەﮔەر ﺷﻮێﻨەوار ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯿە ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﻜﺮێﺖ ﺑە دەﺳﺘەﯾەﻛﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ و ﺳەرﺑە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾــﺮان ﺑێ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛەﻣێﻚ ﻟــە رۆﺗﯿﻦ ﻛەم ﺑﻜﺮێﺘەوە. ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔﺮﻓﺘــﯽ ﺷــﻮێﻨەواری زۆرﺗــﺮ ﻟــە چ ﻻﯾەﻧێﻜەوە دروﺳﺖ دەﻛﺮێ؟ ﺷﻮێﻨەوار ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ھەﯾە، ﺑە داﺧــەوە ﺋێﻤــە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﻣێــﮋووی ﺧﯚﻣﺎن ﺧﯚش ﺑﻮێﺖ و ﺋﺎﺳﺘﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺧﯚﻣﺎن و ﺧەڵــﻚ ﺑەرز ﺑﻜەﯾﻨەوە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺷﻮێﻨەوار ،ﺑﯚﯾە ﺋەﻣە زۆرﺟﺎر ﻛێﺸە ﻟەﺳەر ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﺒﻮوﻧﯽ ﻻﻧﻜــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺎت ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺳەرەﺗﺎی ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەت ﻟــە دۆڵــﯽ ﻣێﺰۆﭘﯚﺗﯚﻣﯿﺎ و ﺑەﺷێﻚ ﻟە زاﮔﺮۆس
ﺑــﻮوە ،ﺋەوەﯾﺶ ﺑەﭘێــﯽ ﺑەڵﮕە ﺷﻮێﻨەوارﯾﯿەﻛﺎن ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﺋەو ﺗﯿﻤە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﺎﻧەی ﺑە ﺷــێﻮازێﻜﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ و زۆر ﺑێﻼﯾــەن ﻛﺎری ﻟەﺳــەر دەﻛــەن ،دەرﻛەوﺗﻮوە ﻛــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳــەرﭼﺎوەی ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەت ﺑﻮوە ،زۆرﺟﺎر وا ﻟێﻚ دراوەﺗەوە ﻛە ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿەت ﻟــە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻋێﺮاﻗــەوە ﺑــﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﺎﺗﻮوە ،ﺑەم ﺑەﭘێﯽ ﺋــەو ﺑەڵﮕﺎﻧە وا دەردەﻛەوێﺖ ﻛە ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەت ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن
رۆژی رەﺷﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺑﯿﻨﯽ. ﻣەﻻ ﻛە ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﺑە ﺋەﺷﻘەوە ﺑﺎﺳــﯽ ﻧەﺷــﻤﯿﻞ دەﻛﺎت و ﻓﺮﻣێﺴﻜﯽ ﺑﯚ دەڕژێﺖ ،ﺑە ﮔﺮﯾﺎﻧەوە ﮔﻮﺗﯽ ”ھێﻨﺪەﯾﺎن ﻟە ﻧەﺷــﻤﯿﻞ داﺑﻮو ﺑــە ھەﻣﻮوﯾﺎن ﺗﺎ ھەﻓﺘەﯾەك ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﻛەوت ،ﻣﻨﯿﺶ ﻟە ﺗﺮﺳــﯽ ﺋەوەی ﻧەﻣﻜﻮژن ﺧﯚم ون ﻛﺮد“ ،ﺑەم ﺑەو ﺣﺎڵەﯾﺸــەوە ﻟە رێﯽ ﺗەﻟەﻓﯚﻧــە ﻧﮫێﻨﯿﯿەﻛەی ﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧەوە ھەردووﻛﯿﺎن ﺋﺎﮔﺎﯾﺎن ﻟە ﯾەك دەﺑێﺖ. ﻣــەﻻ زاﻧﯿﺎر رێﻨﻮێﻨﯽ ﻧەﺷــﻤﯿﻞ دەﻛﺎت ﺑﭽێــﺖ ﺑــﯚ ﺷــەڵﺘەر و ﺗەق وەرﺑﮕﺮێــﺖ ،دواﺗﺮ ﭘێﻜەوە را دەﻛــەن و ﻧﺎﯾﺸــﺎرێﺘەوە ﻛــە ﺑەھﯚی ﺋەو رووداوەوە” ،ﺋﺎﮔﺎم ﻟە ﻣﻨﺪاڵ و ژﻧەﻛەم ﻧەﻣﺎﺑﻮو“ ﭼﻮﻧﻜە ﻟەوﻛﺎﺗەدا ﺧەﻣﯽ ھەرە ﮔەورەی ﻣەﻻ ﺋەوە ﺑــﻮوە ﺑە زووﺗﺮﯾﻦ ﻛﺎت ﻧەﺷﻤﯿﻞ ﺟﯿﺎ ﺑﺒێﺘەوە و ﻟە ﺷەڵﺘەر دەرﯾﺒێﻨﻦ و ﭘێﻜەوە ﺑڕۆن. ﻧەﺷــﻤﯿﻞ ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕێــﻚ ﻟە ﺷەڵﺘەر دەﻣێﻨێﺘەوە ،ﻣەﻻ زاﻧﯿﺎر دەڵێﺖ ،ﭘﺎرێﺰەرەﻛﺎﻧﯽ ﺷــەڵﺘەر ﻛﺎری ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەﻛەﯾــﺎن ﺑــﯚ ﺗەواو ﻛﺮدووە ،دواﺗﺮ ﻟە ﺷــەڵﺘەر دەرﯾﺪێﻨێــﺖ و ﺑــە دزی ﻣﺎڵــﯽ ﺑﺎوﻛﯿەوە ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺋەوەی ﺋەﮔەر ﺑﺰاﻧﻦ دەﯾﻜﻮژن. ﻧەﺷﻤﯿﻞ و ﻣەﻻ دەﭼﻨە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺳەر ﺳﻨﻮوری ﺑﺎﺷﻮور
و رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻟەوێ دەﺑﻦ ﺑــە ﻣەﻻ و ﻣــەﻻژن .ﻣەﻻ زاﻧﯿﺎر ﻧﺎﯾﺸﺎرێﺘەوە ﻛە ﻟەو ﮔﻮﻧﺪە ﺑە ﺷــﯿﺮﯾﻦ و ﻓەرھﺎد ﻧﺎﺳﺮا ﺑﻮون، ھەر رۆژە و ﻟە ﻣﺎڵێﻚ ﻣﯿﻮان ﺑﻮون. ﺑەم ﺟﮕە ﻟە ﻣﻮﺧﺘﺎری ﮔﻮﻧﺪەﻛە، ھﯿﭻ ﻛەﺳــﯽ ﺗﺮ ﺑە ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﺋەو دوواﻧەی ﻧەزاﻧﯿﻮە. ﺑەﮔﻮﺗەی ﻣەﻻ زاﻧﯿﺎر ،ﻟەو ﮔﻮﻧﺪەدا وەك ﺷــﺎ و ﺷــﺎژن ژﯾــﺎون ﺑــﯚ ﺟﺎرێﻜﯿﺶ ﻛێﺸەﯾﺎن ﻧەﺑﻮوە ،ﺋەو ﻣەﻻی ﻣﺰﮔەوت ﺑﻮوە و ﻣەﻻژﻧﯿﺶ ﻟە ﻣﺎڵــەوە ﺧەڵﻜﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛە ھەم ﺧﺰﻣەﺗﯿــﺎن ﻛــﺮدووە و ھەﻣﯿﺶ ﻧەﯾﺎﻧﮫێﺸــﺘﻮوە ﻟە ھﯿﭽﯿﺎن ﻛەم ﺑێــﺖ ،ﺑێﺌــﺎﮔﺎ ﻟەوەی ﺋــەو دوو رووﺧﺴﺎرە ﭘڕ ﻟە ﭘێﻜەﻧﯿﻨە ،دەﯾﺎن
ﭘڕﺗــﺮ دەﺑێــﺖ” ،رۆژی ھەﯾﻨﯽ ﺑﻮو و ﭼــﻮوم ﺑــﯚ وﺗﺎرﺧﻮێﻨﺪن، ﺑﯚ ﻧﯿﻮەڕۆﯾﺶ ﻟەﮔــەڵ ﻣەﻻژن و ﻣﻮﺧﺘﺎر ﻟە ﻣﺎڵێﻜﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛە ﻣﯿﻮان ﺑﻮوﯾﻦ ،ﺑەم ﻧﺎﻧەﻛەﻣﺎن ﻧەﺧﻮارد“. ﭼﻮﻧﻜە وەك ﺧﯚی دەڵێ ﻛە ﻛﺎﺗێﻚ ﻣەﻻ زاﻧﯿﺎر دەﭼێﺘەوە ﻣﺎڵ دەﺑﯿﻨێ ﻣەﻻژن ﺧەڵﺘﺎﻧﯽ ﺧﻮێﻦ ﻛﺮاوە. ھەر ﻟەوێ ﻣەﻻ ﺑەﺗﯚﻣەﺗﯽ ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ژﻧەﻛــەی دەﮔﯿــﺮێ ،ھەرﭼەﻧﺪە ﺧەڵﻜــﯽ ﮔﻮﻧﺪ ﺷــﺎھﯿﺪی ﺑﻮون ﻛە ﻟەﻛﺎﺗــﯽ رووداوەﻛە ﮔﻮﺗﺎری داوە ﻟــە ﻣﺰﮔەوت ،ﺑــەم ﮔﻮێﯽ ﻟێ ﻧﺎﮔﯿﺮێﺖ و ﻣﺎوەی ﺳێ رۆژ ﻟە ﺑﻨﻜەی ﭘﯚﻟﯿﺲ دەﯾﮫێڵﻨەوە و دواﺗﺮ دەﺑﺮێﺖ ﺑﯚ ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەی ھەوﻟێﺮ، دادﮔﺎ ﺑڕﯾﺎری ﺑەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ ﺑﯚ ﻣﺎوەی
ﻣەﻻ زاﻧﯿﺎر ﺷﺎﻧﺎزی دەﻛﺎت ﺑەوەی ھێﻨﺪە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛەﯾﺎن ﻗﻮوڵ و ﭘڕ ﺳﯚز ﺑﻮوە ،ﻧەﺷــﻤﯿﻞ رۆژ ﻟەدوای رۆژ ﻛێﺸەی ﻟەﮔەڵ ھﺎوﺳەرەﻛەﯾﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻮوە رووﺧﺴﺎرﯾﺎن ﺑە ﺧەم و ﮔﺮﯾﺎﻧەوە ﺟێ ھێﺸﺘﻮوە. ﻣەﻻ زاﻧﯿﺎر ﻛە دەﮔﺎﺗە ﺑﺎﺳــﻜﺮدﻧﯽ ﺋــەم ﺑەﺷــەی ﭼﯿڕۆﻛەﻛــەی، زﯾﺎﺗﺮ ﺳــﻮێﻨﺪ دەﺧﻮات و ﻗﻮرﮔﯽ
دوو ﺳﺎڵ ﺑەﺳەردا ﺳەﭘﺎﻧﺪ ،ﭼﻮﻧﻜە ھﯿﭻ ﺑەڵﮕەﯾەك ﻧﺎﯾﺴەﻟﻤێﻨێﺖ ﻣەﻻ زاﻧﯿﺎر ﻧەﺷﻤﯿﻠﯽ ﻛﻮﺷﺘﺒێﺖ .ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑﻜﻮژەﻛەی ﻧەﺷﻤﯿﻞ ﺑە ﻧﺎدﯾﺎری ﻣﺎوەﺗەوە.
وەزارەﺗﯽ ﺷﺎرەواﻧﯽ ﻛێﺸە ﺑﯚ ﺷﻮێﻨەوار دروﺳﺖ دەﻛﺎت
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺳﺎرا ﺳەردار ﻛەﯾﻔــﯽ ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺑەﺷﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺷــﻮێﻨەوار ،ﻧﯿﮕەراﻧە ﻟە ﺑەﺷــﺪاری ﻧەﻛﺮدﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺎﻧﯽ ھەﻣﻮاری ﯾﺎﺳﺎی ﺷــﻮێﻨەواری ﻋێﺮاق ﻟە ﺑەﻏﺪا و ﻧﺎﯾﺸــﺎرێﺘەوە ﻛە وەزارەﺗﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﻧﻮێﻨەرە ﭘﺴــﭙﯚڕەﻛەی ﺋەواﻧــﯽ ﻗﺒﻮوڵ ﻧەﻛﺮدووە و ﻛەﺳێﻜﯽ ﻧﺎﺷﺎرەزای داﻧﺎوە ،ﺑــەم ﺋەوﯾﺶ ﻧەﭼﻮوەﺗە ﺑەﻏﺪا ﺑﯚ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛە. ﻛەﯾﻔﯽ ﻟــە دﯾﺪارێﻜــﯽ ﻛﻮرﺗﯽ ”وﺷــە“دا ﺑﺎﺳــﯽ ﻛێﺸــە ﺷــﻮێﻨەوار ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﻛﺎت و دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ”ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەت ﺑە ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯽ ﺷﻮێﻨەوارﻧﺎﺳــە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿــەﻛﺎن دەرﻛەوﺗﻮوە ﻛە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺳــﺘﯽ ﭘــێ ﻛــﺮدووە ،ﺑەم ﻟەﻧﺎوﺧــﯚ ﻛــەس ھﯚﺷــﯿﺎرﯾﯽ ﻧﯿﯿە ﺑەراﻣﺒەر ﺷــﻮێﻨەوار و ﺋەو وەزارەﺗﺎﻧەﯾﺸﯽ ﭘێﻮەﺳﺖ دەﻛﺮێﻦ
ﺑﯚﭼﯽ ﻟە ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧەوەی ﯾﺎﺳــﺎی ﺷــﻮێﻨەواری ﻋێﺮاق ﻟە ﻣــﺎوەی راﺑــﺮدوودا ﻧﻮێﻨــەری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺷﺪار ﻧەﺑﻮو؟ داواﻛﺎرﯾﯿەك ﻟەﻻﯾــەن ﺑەﻏﺪاوە ﮔەﯾﺸﺘە ﺋێﻤە ﺑﯚ ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدن، ﺑــەم ﺑەﺑــێ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎت و ﺷــﻮێﻨﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎن ،ﺑﯚﯾە ﺋێﻤــە زۆر دڵﻨﯿﺎ ﻧەﺑﻮوﯾﻦ ﻟەوەی ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎن ﻛــەی دەﻛﺮێﻦ، ﺑــەم ﻛەﺳــێﻜﯽ ﭘێﻮەﻧﺪارﻣﺎن دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن ﻛــﺮد ﻟــە رووی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ و ﯾﺎﺳــﺎی ﺷﻮێﻨەوارەوە ﭘﺴــﭙﯚڕە ﺗﺎ ھەرﻛﺎت ﻛﺎﺗەﻛەﯾﺎن دﯾﺎری ﻛــﺮد ،ﺳــەرداﻧﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑــﻜﺎت و ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﮕەﯾەﻧــێ ،ﺑــەم ﺑەداﺧەوە ﻟە وەزارەﺗﯽ ﺷﺎرەواﻧﯽ ﻛەﺳەﻛەی ﺋێﻤەی رەت ﻛﺮدەوە و ﻛەﺳێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ داﻧﺎ ﻛە ﭘﺴــﭙﯚڕ ﻧەﺑﻮو ﻟە ﺑﻮاری ﯾﺎﺳﺎ و ﺷﻮێﻨەوار،
ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە ﺋەوەﯾە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەو وەزارەﺗﺎﻧەی ﺷﻮێﻨــــــەوارﯾﺎن ﭘێــﻮە دەﺑەﺳــﺘﺮێﺖ ،ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ زۆر ھﯿــﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑە ﺷﻮێﻨەوارەوە ﻧﯿﯿە
ﺑﻮوە و دواﺗﺮ ﺗەﺷەﻧەی ﺳەﻧﺪووە ﺑﯚ ﺧﻮارووی ﻋێﺮاق. ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەوڵﺘﺎن داوە ﺑــﯚ ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوە ﻟەﺳەر ﯾﺎﺳﺎی ﺷﻮێﻨەوار؟ ﺋێﻤە ﻣﺎﻓﯽ ﺋەوەﻣﺎن ھەﯾە داوای ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوە ﺑە ﯾﺎﺳﺎﻛەدا ﺑﻜەﯾﻦ، ﺑﯚﯾە ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2013ﭼﻮوﯾﻨە ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟەﮔەڵ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن داﻧﯿﺸﯿﻦ و داوای ﭘێﺪاﭼﻮوﻧــەوە ﺑەﺳــەر ﯾﺎﺳﺎی ﺷــﻮێﻨەواردا ﺑﻜەﯾﻦ ،ﻟە
ﺋەﻧﺠﺎﻣــﺪا ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻣﺎدەﻣﺎن ھەﻣﻮار ﻛﺮد و ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوەﻣﺎن ﻛــﺮد ،ﺑــەم ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧەﺧﺮاﻧە ﺑەرﻧﺎﻣەی ﻛﺎرەوە ،ﺋەوﯾــﺶ دەﮔەڕێﺘــەوە ﺳەر ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﻛەﻣﺒﺎﯾەﺧﻜﺮدﻧﯽ ﺷﻮێﻨەوار. ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎر ﺑــە چ ﯾﺎﺳﺎﯾەﻛﯽ ﺷﻮێﻨەواری دەﻛﺮێﺖ و ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﯾﺎﺳﺎﯾە ﭼﯿﻦ؟ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎر ﺑە ﯾﺎﺳــﺎی 59ی ﺳــﺎڵﯽ 1936دەﻛﺮێــﺖ،
ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺋەو ﯾﺎﺳــﺎﯾە ﻣﺎدەی ﻟە ﺳــێﺪارەداﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺳــﺰاﯾەﻛﯽ ﺳــﺎدەی داراﯾــﯽ و ﮔﺮﺗــﻦ ﺑﯚ ﻣــﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺗێﺪاﯾە ﺑﯚ ﺋەواﻧــەی زﯾﺎدەڕۆﯾﯽ ﺑەﺳــەر ﺷــﻮێﻨەوارەوە دەﻛەن، ﺑﯚﯾە ﺋێﻤە ﺑە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧﯿﻦ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾﺎﺳﺎی ﺷﻮێﻨەواری ﻣﺎدەی ﻗﻮرﺳــﯽ ﺗێــﺪا ﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛەﻣﺘﺮ ﺗﻮوﺷــﯽ ﻛێﺸــە ﺑﯿﻦ.
ژﻣﺎرە ) ، (186ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 17 ،
ﻣەﻻﯾەﻛﯽ ﻛﻮرد ژﻧێﻜﯽ ھﺎوﺳەردار دەﺧﻮازێﺖ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺷﻮێﻨەوار ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ھەﯾە ،ﺑە داﺧەوە ﺋێﻤە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﻣێﮋووی ﺧﯚﻣﺎن ﺧﯚش ﺑﻮێﺖ و ﺋﺎﺳــﺘﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺧﯚﻣﺎن و ﺧەڵﻚ ﺑەرز ﺑﻜەﯾﻨەوە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺷﻮێﻨەوار ،ﺑﯚﯾە ﺋەﻣە زۆرﺟﺎر ﻛێﺸە ﻟەﺳەر ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ ﻻﻧﻜەی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﺒﻮوﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺎت..
7
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
8
ژﻣﺎرە ) ، (186ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 17 ،
وﺷە /ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ -ﺗﯚڵە ﻓەرەج ﺑﻨــﺎر ﻋەﻟﯽ ھەڵﮕــﺮی ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﻣﺎﺳــﺘەر ﻟە ﭘﺴــﭙﯚڕی زاﻧﺴﺘﯽ ﺋەﻧﺪازﯾــﺎری ﺑﯚﻣﺎوەﯾﯽ ﻟە زاﻧﻜﯚی ”ﻣﺎرﺗﻦ ﻟﻮﺳەر ھﺎﻟە ﭬﯿﺘﯿﻨﺒێﺮگ“ی ﺋەڵﻤﺎﻧــﯽ ،ﻟــە ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾەﻛﯽ زاﻧﺴﺘﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮودا ھەﻧﮕﺎوی ﮔەورەی ﻧﺎوە ﺑە ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛﺮدن ﻟەﺳــەر ﺑﺎﯾﯚﻟﯚﺟﯿــﺎی )ﺧﺎﻧــﻪ ڕەﮔﯿﯿــەﻛﺎن (Stem Cells - وەك ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻣﺎﺳﺘەرﻧﺎﻣەﻛەی دەرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿــە دەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﮔەﺷەﻛﺮدن ﻟە ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﺎﻧــە ڕەﮔﯿﯿەﻛﺎن ﻛە ﺑــە رواﻧﺪﻧەوەﯾﺎن ﺗﻮاﻧﺎی دروﺳﺘﻜﺮدﻧەوەی ﺋێﺴﻚ و ﺟﻮﻣﮕەﯾﺎن ھەﯾە. ﺑــە ﺗێﮫەڵﻜێﺸــﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺎﺑەﺗــە زاﻧﺴــﺘﯿﯿەﻛە ﺑەﺷــێﻮازێﻜﯽ ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜــﯽ و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﺗﺎﻗﯿﮕەﯾﯽ ﻟە ﭘﺴﭙﯚڕی وردی ﺋەﻧﺪازﯾــﺎری ﺑﯚﻣﺎوەﯾﯽ ﻟە دووﺑــﺎرە ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪﻧەوەی روﻓﺎﺗﯽ ﺑێﺴەروﺷــﻮێﻨﺎن ﻟــە رێﮕــەی ﻛﯚﻛﺮدﻧەوە و ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ ﺑﯚ ﺋێﺴﻜﯽ ﺑێﺴەروﺷــﻮێﻨﺎن ﻟە ﭘﺎﺷــﻤﺎوەی ﺟەﻧــﮓ ﻟە ﻧﺎوﭼــە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻋێﺮاﻗﺪا ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺑەھــﯚی ﺟەﻧﮕــە ﯾەك ﻟــەدوای ﯾەﻛەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ، ﺑــە ﮔﺮﻓﺘێﻜــﯽ ﯾەﻛﺠــﺎر ﮔەورە ھەژﻣﺎر دەﻛﺮێﺖ. دەﺳــﺘﭙێﻜﯽ ﻛﺎرە زاﻧﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﺗــﻮو ﺑﻨــﺎر ﺑــﯚ ﺳــﺎڵﯽ 2009 دەﮔەڕێﺘەوە وەك ﺗﻮێﮋەر ﻟە ﺑەﺷﯽ ﺑﺎێﯚﻟﯚﺟﯿﺎﯾﯽ ﮔەردی ﻟە دەﺳﺘەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوەی ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی و ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەی زاﻧﺴﺘﯽ، ﻛە ﺑەﺷــﺪار دەﺑێﺖ ﻟــە ﭼەﻧﺪان ﺧﻮﻟﯽ راھێﻨﺎن و ﺳــﻮودوەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺷﺎرەزا و ﺑە ﺋەزﻣﻮون و ﭘﺴﭙﯚڕ ﻟە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵێﻚ وﺷە /ھەوﻟێﺮ -رێﺒﯿﻦ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻛﺎروﺑﺎری ﺋێﺰﯾﺪی ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ﻛە ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ، ھەڵﺪاﻧــەوەی ﮔــﯚڕە ﺑــە ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــﺎن رووﺑەڕووی ﻛێﺸە و ﺋﺎﺳﺘەﻧﮓ ﺑﻮوەﺗەوە. ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋــەو ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣﺎﻧەی ﻟــە ﻟﯿﮋﻧــەی ﺑــﺎی ﺑە ﺟﯿﻨﯚ ﺳﺎ ﯾﺪ ﻧﺎ ﺳــﺎ ﻧﺪ ﻧﯽ ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧــﯽ دژ ﺑــە ﻛﻮرداﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪی رادەﺳــﺘﯽ ”وﺷــە“ ﻛــﺮاون ،ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە 35 ﮔــﯚڕی ﺑە ﻛﯚﻣەڵ ﻟــە ﻧﺎوﭼە ﺋﺎزادﻛﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮدەﺳــﺘﯽ داﻋــﺶ دۆزراوﻧەﺗــەوە ﻛــە رووﻓﺎﺗﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن ﻟەﺧﯚ ﮔﺮﺗﻮوە. ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ داﻋــﺶ ﻟــە 3ی ﺋﺎﺑــﯽ ،2014ﻧﺎوﭼــە ﺋێﺰﯾﺪﯾﻨﺸــﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﻨﮕﺎل و دەوروﺑەرﯾــﺎن داﮔﯿﺮ ﻛﺮد و ھەزاران ھﺎووﺗﯿﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن ﺷــەھﯿﺪ و ھەزاراﻧﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﻟە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن و ﻣﻨﺪان ﮔﺮت و وەك
ﺗﻮێﮋەرێﻜﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﻟە ﻧﺎﺳﯿﻨەوەی رووﻓﺎﺗەﻛﺎﻧﺪا داھێﻨﺎن دەﻛﺎت ﻣﯿﺘــﯚدی ﯾەﻛﺠــﺎر ﮔﺮﻧــﮓ ﻛە ﺑــﯚ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛﺮدن ﻟە زاﻧﺴــﺘﯽ ﺑﺎﯾﯚﻟﯚﺟﯿﺎﯾــﯽ ﮔــەردی ﺑــەﻛﺎر دێﻦ ،ھﺎوﻛﺎت ﺑەﺷــﺪار دەﺑێﺖ ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾەﻛﯽ زاﻧﺴﺘﯽ. دواﺗﺮ ﻟە رێﯽ ﺋﯿﻨﺴﺘﯿﺘﻮﺗﯽ ﻣﺎﻛﺲ ﭘﻼﻧﻚ ﺑــﯚ زاﻧﺴــﺘﯽ ﺑﺎێﯚﻟﯚﺟﯿﺎﯾﯽ ﮔــەردی ﻛــﻪ ﺑــە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ و ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﺋﯿﻨﺴﺘﯿﺘﻮت ھەژﻣﺎر دەﻛﺮێﺖ ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ،ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﺳێ ﻣﺎﻧﮓ ﻟە ژێﺮ ﻣەﺷــﻘﺪا دەﺑێﺖ ﺑﯚ ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﺑەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﭘﺮۆﺗﯿﻦ ﻟە ﺧﺎﻧــە ﺑەﻛﺘﺮﯾﺎﯾﯿــەﻛﺎن ﻟەژێﺮ ﭼﺎودێﺮی ﭼڕی دﻛﺘﯚر ھﺎوس ﻛﻪ ﺑە ﯾەﻛێﻚ ﻟە زاﻧــﺎ ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺑــﻮاری راﯾﺒﯚﺳــﯚم و زاﻧﺴــﺘﯽ ﺋەﻧﺪازﯾــﺎری ﺑﯚﻣﺎوەﯾــﯽ ھەژﻣﺎر دەﻛﺮێﺖ و ﺧﺎوەﻧﯽ ﭼەﻧﺪان ﻛﺘێﺐ و ﺑوﻛــﺮاوەی زاﻧﺴــﺘﯿﯿە ﻛە ﻟە ﮔﯚﭬﺎرە زاﻧﺴﺘﯿﯿە ﺋﺎﺳﺖ ﺑەرزە ﺑﺎوەڕ ﭘێﻜﺮاوەﻛﺎﻧﺪا ﺑو ﻛﺮاوﻧەﺗەوە. ﻛﺎری ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەی ﻣﺎﺳﺘەرﻧﺎﻣەﻛە ﻟە ﺑﺎﯾﯚﻟﯚﺟﯿﺎﯾﯽ ﺧﺎﻧﻪ ڕەﮔﯿﯿەﻛﺎن- Stem Cellsﻟەژێــﺮ ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ )ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿــە دەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﺷــەﻛﺮدن ﻟــە ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺧﺎﺳﯿەﺗە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛﺎﻧﯽ
ﺧﺎﻧــە ڕەﮔﯿﯿەﻛﺎن( ﺋەﻧﺠــﺎم درا، ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﺑــە ﮔﻮﺗەی ﺑﻨﺎر” ،ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮو ﻟﻪ دەرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﻛﺎرﯾﮕــەری رێــﮋە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﻛﺴــﺠﯿﻦ و ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی دەرەﻛﯽ ﮔەﺷــەﻛﺮدن ﻟەﺳەر ﺳﯿﻔەﺗە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧــە رەﮔﯿﯿــەﻛﺎن ﻛــە ﺗﻮاﻧﺎی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧەوەی ﺋێﺴــﻚ و ﺟﻮﻣﮕەﯾﺎن ھەﯾە ﺑە رواﻧﺪﻧەوەﯾﺎن”. ”ﻟە ﭘﺎش رواﻧﺪﻧﯽ ﺧﺎﻧە رەﮔﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ژﯾﻨﮕەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﯚ ﻣﺎوەی دوو ﺗﺎ ﺳێ ھەﻓﺘە ﻛە رۆژاﻧە ﺧﺎﻧەﻛﺎن ﻟەژێﺮ ﻣﺎﯾﻜﺮۆﺳﻜﯚﭘﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو ﭼﺎودێــﺮی دەﻛــﺮان و ﻟــە رێﯽ ﻣێﺘــﯚدی ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو ﭘێﻮاﻧەی Early B cell factor 2و Nes- tinﭘﺮۆﺗﯿﻨﯽ ﺧﺎﻧــە ڕەﮔﯿﯿەﻛﺎن دەﻛــﺮان ﻛــە رۆڵــﯽ ﮔﺮﻧﮕﯿﯿﺎن ھەﯾە ﻟە ھێﺸــﺘﻨەوەی ﺳﯿﻔەﺗە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧەﻛﺎن“ ﺑﻨﺎر وای ﮔﻮت. ﺋەو ﺗﻮێــﮋەرە ﻛﻮردە ﺑﯚ ”وﺷــە“ رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە” ،دەرﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛە ﺋەوەی ﺑﯚ دەرﺧﺴﺘﯿﻦ ﻛــە رێــﮋەی ﻟــە ﺳــەدا ﯾەﻛﯽ ﺋﯚﻛﺴﺠﯿﻦ ﮔﻮﻧﺠﺎوﺗﺮﯾﻦ رێﮋەﯾە ﺑﯚ ﮔەﺷەﻛﺮدن و ﮔەورەﺑﻮوﻧﯽ ﺧﺎﻧە
ڕەﮔﯿﯿەﻛﺎن ﻟە دەرەوەی ﻟەﺷــﺪا. ھــﺎوﻛﺎت ﻟــەو ﺋﺎﺳــﺘەدا ﺗﻮاﻧﺎی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ رێﮋەی ﺋەو ﭘﺮۆﺗﯿﻨﺎﻧەﯾﺎن ھەﯾــە ﺑﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ دوورﺗﺮ ﻛە ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪەرە ﻟە ﻣﺎﻧەوەی ﺳﯿﻔەﺗە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧەﻛﺎن ،ﺑەم ﭘێﻜﮫﺎﺗــەی ﺧﯚراﻛﯽ ﺟﯿــﺎواز ﻟە ﻧێﻮەﻧﺪەﻛــەدا ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛــﯽ ﺋەوﺗﯚی ﻧەﺑﻮو ﻟەﺳــەر زﯾﺎدﻛﺮدن و ﮔەورەﺑﻮوﻧــﯽ ﺧﺎﻧــەﻛﺎن ﻟــە ﻧﺎوەﻧﺪی دەﺳﺘﻜﺮد و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧە ڕەﮔﯿﯿــەﻛﺎن ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوە و ﭘڕۆژەی زاﻧﺴــﺘﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو ﻟە ﺑﻮارە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﯚﻟﯚﺟﯿﺎﯾﯽ ﮔەردﯾﺪا“. ﭘڕﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ﺋەو ﻛﭽــە ﺗﻮێﮋەرە ﻛــﻮردە ﻟە ﭘﺴــﭙﯚڕی زاﻧﺴــﺘﯽ ﺋەﻧﺪازﯾﺎری ﺑﯚﻣﺎوەﯾﯽ ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ و ﺋﺎرەزووﻛﺮدن ﺑﯚ ﺑە ﭘﺮاﻛﺘﯿﺰەﻛﺮدﻧﯽ ﻣێﺘــﯚدە ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوەﻛﺎن ﻟــە دووﺑــﺎرە ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪﻧەوەی روﻓﺎﺗﯽ ﺑێﺴەروﺷــﻮێﻨﺎن ﻟــە رێــﯽ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوە و ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ ﺑﯚ ﺋێﺴﻜﯽ ﺑێﺴەروﺷــﻮێﻨﺎن ﻟە ﭘﺎﺷــﻤﺎوەی ﺟەﻧــﮓ ،وای ﻛــﺮد ﻟەﮔــەڵ )ﻛﯚﻣﯿﺴــﯿﯚﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﺑﯚ ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺑێﺴەروﺷﻮێﻨﻜﺮاوان( ﻟە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺳﺘﺒەﻛﺎر
ﺑﻨﺎر ﻋﻮﻣەر:
ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺧﺎﻧە ڕەﮔﯿﯿــەﻛﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺑەردەﺳﺖ ﻧﯿﯿە ،ﺋەﻣەش دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺗەﻛﻨەﻟﯚﺟﯿﺎی ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو دەﺑێﺖ ،ﺋــەم ﻛﯚﻣﯿﺴــﯿﯚﻧە وەك دەزﮔەﯾەﻛﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟﻪ ﭘﺎش ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ ﺟەﻧﮕــﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﻟە ﺑﯚﺳﻨﯿﺎ ھەرزەﮔﯚﭬﯿﻨﺎ ﭘێﻚ ھێﻨﺮاوە ﺑﯚ ھەڵﺪاﻧەوەی ﮔﯚڕە ﺑەﻛﯚﻣەڵەﻛﺎن و ﻧﺎﺳــﯿﻨەوەی ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎن ﻟە رێﯽ ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﺑﯚﻣﺎوەﯾﯽ ).(DNA ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳەرەﻛﯿﯽ ﻛﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧەﻛە ﻟــﻪ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻋێــﺮاق، ﺑﺮﯾﺘﯿﯿﻪ ﻟــﻪ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪاﻧﯽ دەزﮔە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﯿــەﻛﺎن و ﺧێﺰاﻧــﯽ ﺧــﺎوەن ﺑێﺴەروﺷــﻮێﻦ ﻟە رێﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺗﺎﻗﯿﮕەی ﺗﺎﯾﺒەت و ﻣﯚدێــﺮن و ﭘێﮕەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﺎدر و ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﭘﺴﭙﯚڕ ﻟە رێﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﺧﻮﻟــﯽ ﻣەﺷــﻖ و راھێﻨﺎﻧﯽ ﭼڕ. ﻛﺎرﺑەدەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﯿﺴــﯿﯚﻧە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛــە ﻟە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەزا ﻟە ﺑﻮاری ﺋەﻧﺘﺮۆﭘﯚﻟﯚﺟﯽ
)زاﻧﺴــﺘﯽ ﻣﺮۆڤ( و ﺋﺎرﻛﯿﯚﻟﯚﺟﯽ )زاﻧﺴﺘﯽ ﺷﻮێﻨەوار( ﭘێﻚ دێﻦ. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺑﻨــﺎر ”ﺑە ﺷــێﻮازی ﭘﯿﺸەﯾﯽ و زاﻧﺴــﺘﯽ ﻛﺎر دەﻛەن ﻟــە ھەڵﺪاﻧــەوەی ﮔــﯚڕەﻛﺎن و ﻛﯚﻛﺮدﻧــەوەی ﺑەڵﮕە و ﺋێﺴــﻚ و ﭘﺎﺷــﻤﺎوەی ﻣــﻮوی رووﻓﺎﺗەﻛﺎن ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻦ و ﭘﺎﺷــﺎن ﺷــﯿﻜﺮدﻧەوەﯾﺎن، دەﺳــﺖ دەﻛﺮێﺖ ﺑە دەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻧﻤﻮوﻧــەی DNAﻟــە )ددان(ی ﭘﺎﺷــﻤﺎوەی ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن ،ھﺎوﻛﺎت ﻧﻤﻮوﻧەی ﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﻛەﺳﻮﻛﺎری ﺑێﺴەروﺷــﻮێﻨﻜﺮاوان دەﺑێــﺖ ﺑەردەﺳﺖ ﺑێﺖ ﻛە وەك ﺳەرﭼﺎوە ﺑەﻛﺎر دێﺖ ﻟــە ﺑەراوردﻛﺮدﻧﯿﺎن، ﺑەم ﺷێﻮەﯾە ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﻛەﺳەﻛە دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن دەﻛﺮێﺖ و ﻣﺎڵﺒﺎﺗﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨەی دەدۆزرێﺘەوه“.
ﻛێﺸە ﻟە ھەڵﺪاﻧەوەی ﮔﯚڕە ﺑە ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن ھەﯾە ﻛﯚﯾﻠەی ﺳێﻜﺴﯽ ھەڵﺴﻮﻛەوﺗﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛﺮدن. ﭘــﺎش دوو ﺳــﺎڵ ﻟــە رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧﯽ داﻋﺶ ،زۆرﺑەی ﻧﺎوﭼە داﮔﯿﺮﻛﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن ﺋــﺎزاد ﻛﺮاوﻧەﺗەوە ،ﻟــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﺋﺎزادﻛﺮاواﻧــەدا ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﮔﯚڕی ﺑەﻛﯚﻣەڵ دۆزراوﻧەﺗەوە ﻛە رووﻓﺎﺗــﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن ﻟەﺧﯚ ﮔﺮﺗــﻮوە ،ﺋەواﻧەی ﻟەﻻﯾەن
ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧﯽ داﻋﺸەوە ﺷەھﯿﺪ ﻛﺮاون. ﺑــە ﺑــﺎی ﻟﯿﮋﻧــەی ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪﻧﺎﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧﯽ دژ ﺑــە ﻛﻮرداﻧــﯽ ﺋێﺰﯾــﺪی ﻛە ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤەوە ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛــﺮدەوە” ،ﺟﮕە ﻟــەو 35ﮔﯚڕە ﺑەﻛﯚﻣەڵــەی دۆزراوﻧەﺗــەوە، ﭼﺎوەڕوان دەﻛﺮێﺖ دەﯾﺎن ﮔﯚڕی ﺗﺮی ﺑە ﻛﯚﻣەڵ ھەﺑﻦ ﻛە ﺑەﻛﯚی ﮔﺸــﺘﯽ ﻧﺰﯾﻜەی ھــەزار و 500
رووﻓﺎﺗــﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن ﻟەﺧﯚ ﮔﺮﺗﺒێﺖ“. ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ وەك ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺑەردەم ﭘﺮۆﺳەی ھەڵﺪاﻧەوەی ﮔﯚڕە ﺑە ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎن دادەﻧﺮێــﺖ ﻛــە وای ﻛــﺮدووە ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮓ رووﺑــەڕووی ﻟﯿﮋﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛە ﺑﺒێﺘەوە. ﭘﺎرێﺰەر ﺋەﯾﺎد ﻛﺎﻛەﯾﯽ ،ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﭘﺎرێﺰەراﻧﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋەﻧﻔﺎل و ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە دادﮔﺎﯾﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺳەدام ﺣﻮﺳێﻦ
و ﺳــەراﻧﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﺑەﻋﺴﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ،ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯿﯿەوە ﻧەﺗﻮاﻧــﺮاوە ﭘﺴــﭙﯚڕاﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻟە ھەڵﺪاﻧەوەی ﮔﯚڕە ﺑە ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎﻧﺪا ﺑەﺷﺪاری ﭘێ ﺑﻜﺮێﻦ ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟە ھەڵﺪاﻧەوەی رووﻓﺎﺗﯽ 123ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﻔﺎﻟﻜﺮاودا ،ﺑڕی ﺣەوت ﻣﻠﯿﯚن و 500ھەزار دۆﻻر ﺧەرج ﻛﺮا ،ﺋەو ﭘﺮۆﺳەﯾە ﺗێﭽﻮوی زۆری دەوێﺖ“. ﻛﺎﻛەﯾﯽ دەڵێ” ،ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﻛﺎت
ھەڵﺪاﻧەوەی ﮔﯚڕە ﺑە ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎﻧﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻛﺎری ﻟەﺳەر ﺑﻜﺮێﺖ، ﺑەﺷێﻮەﯾەك ﺗێﭽﻮوی ﭘﺮۆﺳەﻛە ﻟە ﺋەﺳﺘﯚی ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑێﺖ“. ﻛەﺳﻮﻛﺎری ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺋەوە دەﻛەن رووﻓﺎﺗﯽ ﻛەﺳــﻮﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەزووﯾــﯽ ﻟە ﮔﯚڕە ﺑەﻛﯚﻣەڵەﻛﺎﻧــﺪا ﺑﮫێﻨﺮێﻨە دەرەوە ،ﺑــەم وەك ﭘﺎرێﺰەرەﻛە دەڵــێ” ،ﺳــەرەڕای ﺋــەوەی
ﺑﻨﺎر ﻋﻮﻣەر زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﭘﺮۆﺳەی ﻛﺎرﻛــﺮدن وەك ﻛﯚﻛﺮاوەی ﻛﺎری زاﻧﺴﺘﯽ و ﻣﺮۆﭬﺎﻧەﯾە ،ھەرﭼەﻧﺪە ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮕەﻛﺎن زۆر ﺑــﻮون ﻛــە دەھﺎﺗە رێﮕەﻣﺎن ،ﺑەم ﻧەدەﺑﻮوﻧە ھﯚی ﻛﯚڵﺪاﻧﻤــﺎن ﻟە ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪاﻧﯽ ﺧێﺰاﻧﯽ ﺑێﺴەروﺷــﻮێﻨﻜﺮاوان /ﺑە 250ھەزار ﺑــﯚ ﯾەك ﻣﻠﯿﯚن ﻛەس دێﻨە ﺧەﻣﻧــﺪن /ﻟە دۆزﯾﻨەوەی رووﻓﺎﺗەﻛﺎﻧﯿــﺎن و دەرﻛەوﺗﻨــﯽ راﺳﺘﯽ ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﺑﺎﯾﯚﻟﯚﺟﯿﯿﺎن“. ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑەوەﯾــﺶ دا ﻛە دواﯾﻦ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧەوەی ﻛﯚﻣەڵﻜــﻮژی ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧــﯽ ﺳەرﺑﺎزﮔەی ﺳﭙﺎﯾﻜەر ﺑﻮو ،ھﺎوﻛﺎت ﻟەﮔــەڵ ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﻧﺎھەﻣﻮاری ﻧﺎوﭼەﻛــە ،ﻟە ھەوڵــﯽ ﻛﺎرﻛﺮدن ﺑﻮوﯾﻦ ﻟەﺳــەر رووﻓﺎﺗﯽ ﮔﯚرە ﺑە ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن. ”ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺧﺎﻧــە ڕەﮔﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺑەردەﺳــﺖ ﻧﯿﯿــە ،ﺋەﻣــەش دەﮔەڕێﺘــەوە ﺑــﯚ ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺗەﻛﻨەﻟﯚﺟﯿﺎی ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو ﻟەو ﺑﻮارەدا ھﯿــﻮادارم ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﺑە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺷﺎرەزا ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﺑــﺎری ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑڕەﺧﺴــێﻨﯿﻦ ﺑﯚ ﺑەردەﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەم ﺟﯚرە ﺗﺎﻗﯿﮕﺎﻧە ﺑــﯚ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧــﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوە و داھێﻨﺎن ﻟەم ﺑــﻮارەدا“ .ﺑﻨﺎر وای ﮔﻮت. رووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛە ﺗﺎﻗﯿﮕەی ﻟەم ﺟــﯚرە ﻧﯿﯿە ﻛــە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو ﺋەﻧﺠﺎم ﺑــﺪات ،ھەرﭼەﻧــﺪە ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺑە ﺳــەدان ھەزار ﺑێﺴەروﺷﻮێﻨﯽ ھەﯾە و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻛەس ﺑﯿــﺮی ﻟــە وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺧﻮێﻦ و ﻧﻤﻮوﻧەی ﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﻛەﺳﻮﻛﺎرﯾﺎن ﻧەﻛﺮدووە ﻛە وەك ﺳەرﭼﺎوە ﺑەﻛﺎر ﺑﮫێﻨﺮێﺖ ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑە ﮔﻮﺗەی ﺋەو ﺗﻮێﮋەرە ﻛﻮردە ”زۆر ﮔﺮﻧﮕە ﺑﯚ داھﺎﺗﻮوی ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧەوەی رووﻓﺎﺗﯽ ﺑێﺴەروﺷﻮێﻨﺎن“. ﻛەﺳــﻮﻛﺎری ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿــﺎن دەﯾﺎﻧــەوێ ﺑــە رووﻓﺎﺗــﯽ ﺷــﺎد ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑﺒﻨەوە ،ﺑــەم ھەڵﺪاﻧەوەی ﮔــﯚڕە ﺑــە ﻛﯚﻣەڵــەﻛﺎن و ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧــﯽ داﺗــﺎﻛﺎن و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ وەك ﺑەڵﮕەﯾەك ﺑــﯚ ﺑەﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪﻧﺎﺳــﺎﻧﯽ ﺗﺎواﻧەﻛە ،ﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﮔەورەﯾە و ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑــە ﺋﺎراﻣﮕﺮﺗــﻦ دەﻛﺎت“. ﺑــﺎی ﻟﯿﮋﻧــەی ﺑە ﺟﯿﻨﯚ ﺳﺎ ﯾﺪ ﻧﺎ ﺳــﺎ ﻧﺪ ﻧﯽ ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧــﯽ دژ ﺑــە ﻛﻮرداﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ،ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﺪا ﭼڕ ﻛﺮدووەﺗەوە ﺑﯚ ﺑەﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪﻧﺎﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەو ﺗﺎواﻧﺎﻧەی داﻋﺶ دژ ﺑە ﻛﻮرداﻧﯽ ﺋێﺰﯾــﺪی ﺋەﻧﺠــﺎم دراون، ﺑەم ﺋــەوان رووﺑەڕووی ﺋەو ﺋﺎﺳﺘەﻧﮕە دەﺑﻨەوە ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻋێــﺮاق ﺋەﻧﺪاﻣێﺘﯽ ﻟە دادﮔﺎی ﺑــﺎی ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧــﺪا ﻧﯿﯿە ،ﻟەو رواﻧﮕەﯾەوە ﻟە ھەوڵﺪان ﻟەﮔەڵ ﻋێﺮاق ﺑــﯚ ﺋەﻧﺪاﻣﺒــﻮون ﻟەو دادﮔﺎﯾەدا ﯾــﺎن ﺋەوەی ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ﻟــە رێﮕەی ﺑڕﯾﺎرێﻜــەوە ﻋێــﺮاق ﻧﺎﭼﺎر ﺑە ﺋەﻧﺪاﻣﺒﻮون ﺑﻜﺎت.
ﭼەﻧﺪان ﻣﻨﺪاڵ ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﺪا ﻛەﻣﺌەﻧﺪام دەﻛﺮێﻦ ﭘــﺎر ﻟە ﻛــﯚی 31ھــەزار و 900ﻣﻨــﺪاڵ ﻛە ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛەﻣﺎن ﻟــە داﯾﻚ ﺑﻮون ،ﺳــێ ﺣﺎڵەﺗﯽ ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﯽ ﻣﻨﺪان ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮا ﺷــێﻮەﯾە ﻛەﻣﺌەﻧــﺪام ﺑــﻮون و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ھﯚﻛﺎرەﻛە ﺑﯚ ”ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﮔﯿﺎﻧﯽ داﯾﻜەﻛە“ دەﮔێڕﻧەوە. ﻛﺎرۆخ ﺳــﺎﻣﯽ ھﺎووﺗﯿﯿەﻛــﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ھەوﻟێــﺮە و
ﭘەرﺳــﺘﯿﺎر و ﭘﺰﯾﺸــﻜەﻛﺎن زۆر ﺑێﺒەزەﯾﯿﺎﻧــە ﻣﺎﻣەڵــە ﻟەﮔــەڵ ﺋﺎﻓﺮەﺗــﯽ دووﮔﯿــﺎن ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ﻣﻨﺪاڵﺒﻮوﻧﺪا دەﻛــەن ،ﻣﻨﺪاڵەﻛە زۆر ﺋﺎزار دەدەن ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻚ زۆرﺟﺎر ﻣﻨﺪاڵەﻛە ﺗﻮوﺷــﯽ ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﯽ دەﺑێﺖ ،ﺋەوە ﺟﮕە ﻟە ﻣەﺗﺮﺳــﯽ
ﻛﺮاوە ،ﺋەﻣﺴــﺎڵﯿﺶ ﻟە ﻛﯚی دوو ھــەزار و 800ﻟەداﯾﻜﺒﻮون ،دوو ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺗﺮ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە. رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە” ،زۆرﺟﺎر ﺑەھﯚی ڕاﻛێﺸــﺎﻧﯽ دەﺳــﺖ و ﻗﺎﭼــﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛە ﻟەﻻﯾەن ﭘﺰﯾﺸــﻜﺎن و ﯾﺎرﯾﺪەدەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﺋﺎزاری
ﭘــێ دەﮔﺎت و دەﺑێــﺖ ﺗﺎ ﻣﺎوەی ﺳــﺎڵێﻚ ڕاھێﻨﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﭘێ ﺑﻜﺮێﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی دەﺳﺖ و ﻗﺎﭼﯽ ﺑﻜەوێﺘەوە ﺟﻮوڵە و ﻛﺎر ﺑﻜﺎت“. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﻣەھﺎﺑــﺎد ﻋەﻟــﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕی ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﻣﻨــﺪاڵ و ﺳــەرۆﻛﯽ ﺑەﺷــﯽ ﻣﻨﺪاڵﺒﻮون ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﻟە داﯾﻜﺒﻮون و ﻣﻨﺪاﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ،ﺑﯚ ”وﺷە“ی ﺋﺎﻣﺎژە ﭘێ دا” ،رووداﻧﯽ ﺋەم ﺣﺎڵەﺗﺎﻧە دەﮔﻤەﻧﻦ و زۆرﺟﺎر ھﯚﻛﺎرەﻛــەی دەﮔەڕێﺘــەوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛــە داﯾﻜەﻛە ﻗەڵەوە ﯾﺎن ﻛﺎﺗــﯽ ﻟە داﯾﻜﺒﻮوﻧــﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛە ﻟــە وادەی ﺧــﯚی دوا ﻛەوﺗﻮوە و ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە 41ھەﻓﺘە ،ﯾﺎن داﯾﻜەﻛە ﺷەﻛﺮەی ھەﯾە ،ﺋەواﻧە
ھﯚی ﺳەرەﻛﯿﻦ“. ﺋەو دەڵێ” ،ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﺑەھﯚی ﻧەﺟﻮوﻧﯽ داﯾﻜەﻛــە ﻟە ﻣﺎڵەوە ﻛێﺸــﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛە دەﮔﺎﺗە ﭼﻮار ﻛﯿﻠﯚ ﻛە ﺧﯚی ﻛێﺸــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ دوو ﻛﯿﻠﯚ و ﻧﯿﻮ ﺗﺎ ﺳــێ ﻛﯿﻠﯚﯾە، ﺋەﻣەش ﮔﺮﻓﺖ دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﺪا و ﺑە ﺋەﺳﺘەم ﻣﻨﺪاڵەﻛە دێﺘە دەرەوە و ﻧﺎﭼﺎرﯾﻦ ڕاﯾﻜێﺸﯿﻦ“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﻟە زۆرﺑەی وﺗﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوش ﺋــەم ﺣﺎڵەﺗــە دەﺑﯿﻨــﺮێ و ﻻی ﺋێﻤــەش ﻟــە ﻛﯚی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻣﻨﺪاڵﺒﻮوﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺑە ڕێﮋەی % 2ﺗﺎ % 5ﺋەم ﺣﺎڵەﺗﺎﻧە ڕوو دەدەن“. ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺑەﺷــﯽ ﻣﻨﺪاڵﺒﻮون ﻟەو
ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﯾەدا رەﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە، ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﺒﻮوﻧﯽ ﻣﻨﺪان ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﺪا ،ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﭘﺰﯾﺸﻚ و ﺷــێﻮازی ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗﻜﺮدﻧﯽ ﻟەﮔــەڵ داﯾــﻚ و ﻣﻨﺪاڵەﻛــەوە ھەﺑێﺖ .ﺋەو دەڵێ” ،ﮔﺮﻓﺘەﻛە ﻟە داﯾﻜەﻛەﯾە ﻧەك ﭘﺰﯾﺸﻜەﻛە“. رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە” ،ﺋەﮔــەر ﻟەوﻛﺎﺗــەدا ﻣﻨﺪاڵەﻛــە ﻧەﯾەﺗــە دەرەوە ،ﯾــﺎن داﯾﻜەﻛە دەﺧﻨﻜێ ﯾﺎن ﻣﻨﺪاڵەﻛە ﻟەﺑﺎر دەﭼێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﻧﺎﭼﺎرﯾــﻦ ﻣﻨﺪاڵەﻛە ڕاﺑﻜێﺸــﯿﻦ و ھەﻧــﺪێ ﺟﺎرﯾﺶ ﻟــە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﭘێﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛە زۆر ﺋﺎﺳــﺎﻧﺘﺮە ﺑﯚ ھﺎﺗﻨــە دەرەوەی ﻣﻨــﺪاڵ ،ﺋەوە ﺳــەری ﻣﻨﺪاڵەﻛە دێﺖ ،ﺋەوەش وا دەﻛﺎت ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ڕاﻛێﺸــﺎﻧﺪا
ﺷﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎن دەﺳﺘﯽ ﺋﺎزاری ﭘێ ﺑﮕﺎت و دەﻣﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻻواز ﺑێﺖ ﯾﺎن ﺑﭙﺴێﺖ“. ﺋــەوەش دەﺧﺎﺗــە ڕوو ﻛــە ڕێﻨﻮێﻨﯿــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ھەﯾــە ﺑﯚ ﭘﺰﯾﺸــﻜﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪ ﺑەو ﺑﻮارە و ﯾﺎرﯾﺪەدراﻧــﯽ ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ ﻛــە ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻣﻨﺪاڵﺒﻮوﻧﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯿﺪا ﻟــە ھﯚڵەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺷــﺘەرﮔەری، ڕەﭼــﺎوی ﺑــﺎری ﺳــﺎﯾﻜﯚﻟﯚژی داﯾﻜەﻛــە ﺑﻜەن و ﺗــﺎ ﺑﻜﺮێ ﺑە ﻧەرﻣﻮﻧﯿﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵﺒﻮوﻧەﻛە ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێﺖ و ﺋەﮔــەر داﯾﻜەﻛە داوای ﻛەﺳــێﻜﯽ ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺧﯚﯾﺸﯽ ﻛﺮد ﻟەوﻛﺎﺗــەدا ﻟەﮔەڵﯽ ﺑێــﺖ ﺋەوە ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿە ،ﺑەم دەﺑێﺖ ﺋەو ﻛەﺳە ﺋﺎﻓﺮەت ﺑێﺖ.
ﺳﻮوڕاﻧەوەﻛﺎﻧﯽ ﺷەﻗﺎﻣﯽ ھەوﻟێﺮ-ﻛﯚﯾە ﮔﺮاﻧەﺗﺎی ﺷﯚﻓێﺮاﻧە
ﭘﺮدی 120ﻣەﺗﺮی ﺑەردەم ﻣﺎﺟﯿﺪی ﻣﯚڵ، 34ﮔەڕەك ﻟە ﺟەﻧﺠﺎڵﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ دەرﺑﺎز دەﻛﺎت ھەوﻟێﺮ /وﺷە .ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻟە رێﮕەی ﺑەرﯾﻨﯽ ﺳەرەﻛﯽ ﻛﯚﯾە ﺳــﻮوڕاﻧەوەﻛﺎن زۆرن ،ﺑەم دوو ﺳــﻮوڕاﻧەوەﻛەی ﺋەﻣﻼوﺋەوﻻی ﻧﺰﯾﻚ ﻣﺎﺟﯿﺪی ﻣــﯚڵ ،ھﯿﻼﻟێﻜﯽ ﮔﺮاﻧەﺗﺎﯾە و ھەر ﺷــﯚﻓێﺮێﻚ ﭘێﯿﺪا ﺗێﭙەڕێــﺖ ،ﺑێ ﻟەرزوﺗــﺎ دەرﺑﺎزی ﻧﺎﺑێﺖ .ﺋﺎﺧﺮ ﻟەو ﺷەﻗﺎﻣە ﺑەرﯾﻨەدا زۆرﺑەی ﻛﺎت ھﺎﺗﻮﭼﯚ دەﺧﻨﻜێﺖ و ﭼﻮار ڕﯾﺰ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﺑە ﺗەﻧﯿﺸﺖ ﯾەﻛەوە ﻟــە ﻧﯚرەی ﺳــﻮوڕاﻧەوە ﺳــەر ﻟە دووی ﯾــەك دەﻧێﻦ ،ﻛە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺗﻮوﻟەڕێﯿەك ﺑــﯚ دەرﭼﻮون دەھێڵﻨەوە .ﻛــەس ﺗێﻨﺎﮔﺎت ﺋەو ﺳــﻮوڕاﻧەواﻧە ﺑﯚ ﭼﯿﻦ ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺗﺮاﻓﯿﻚ ﻻﯾﺖ ﻟە ﺷﺎردا ھەﯾە. ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە ﺷــەﻗﺎﻣﯽ 100ﻣەﺗﺮی ڕووە و ﻛەﺳــﻨەزان دەﭼﯿﺖ ،ﯾﺎ ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ،وەك ﺋەوەی ﺑەﺳــەر ﻓەرﺷﯽ ﺳﻮوردا ﺑڕۆی ،ﺷەﻗﺎﻣێﻜﯽ ڕاﺳــﺘەڕێﯽ ﭼﻮار ﻻﯾﻦ ﭘێﺸﻮازﯾﺖ دەﻛﺎت .ﺷــەﻗﺎﻣێﻚ ھەرﺧﯚﺷە ﺑە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﺗێﯿﺪا ﺟﺮﺗﻮﻓﺮﺗﺖ ﺑێﺖ، ﺑەم ﺋەوەت ﺑﯚ ﻧﺎﭼێﺘە ﺳەر ،ﺋﺎﺧﺮ ھــەر ﺋەوەﻧﺪە دەزاﻧــﯽ ﻟە ﻧﯿﻮەی ڕێﮕــەدا ﻛەوﺗﻮوﯾﺘە ﻧــﺎو ﺋﺎﭘﯚڕای ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ و ﻟەو ﺷەﻗﺎﻣە ﺑەرﯾﻨەدا ڕێﺖ ﻧﯿﯿــە ﺑڕۆی .ﺧﯚ ﻟــە دوای ﻋەﺳﺮەوە ھەر ﻣەﭘﺮﺳە. ﭘﺎڵەﭘەﺳﺘﯚ و ﺗێﻜﮕﯿﺮان ،ﺣەوت ڕﯾﺰ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﻟە ﭼﻮارﻻﯾﻨﯽ ﺷەﻗﺎﻣەﻛە ﺟێــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻛﺮدووەﺗــەوە و ﺑە ﭘﺎﻧﺎﯾﯽ دێﻦ .وەﻧەﺑێﺖ ﺋەواﻧەش ﺗﺎ
ﺳــەر ﺑەڕﯾﺰ ﺑڕۆن ،ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﻟە ڕاﺳــﺘەوە ﺑﯚ ﭼەپ ھێﺮش دێﻨﻦ و ھەﻧﺪێﻜﯿﺶ ﻟــە ﭼەﭘەوە ﺑەرەو ڕاﺳــﺖ ﻣﻞ دەﻧێ .ﺋەﻣــە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ھەوﻟێــﺮ دەﺑﯿﻨﺮێ ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرﯾﻨﺘﺮﯾﻦ ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿــﺎن .ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯽ و ﭘەﻧﮕﺨﻮاردﻧــەوەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ و ﺋﺎﮔﺎدارﺑﻮون ﻟە ﺋەﮔەری ﭘێﻜﺪادان، دەرووﻧﯽ ﺷﯚﻓێﺮان ھﯿﻼك دەﻛﺎت و ﺗﻮوڕەﯾﯿﯿﺎن دەﮔەﯾەﻧێﺘە ﺋەوﭘەڕی. ﻣﺤەﻣەد ﭼﻮار ﺳﺎڵە ﺑە ﺑەردەواﻣﯽ ﻟەﺳەر ﺋەو ﺷەﻗﺎﻣە ﻟەﺳەر ﭘﺸﺘﯽ ﭘﯿﻜﺎﺑەﻛــەی ﺳــەوزە و ﻣﯿــﻮە دەﻓﺮۆﺷێﺖ و دەڵێ” ،ڕۆژاﻧە ﮔﻮێﻢ ﻟە ﺟﻮوﻧﯽ ﭘﯿﺲ ﭘﯿﺴــﯽ ﺷﯚﻓێﺮان دەﺑێﺖ ﻛە ﺑە ﯾەﻛــﺪی دەدەن“. ﺋەواﻧە ﺑە ﻻی ﺷــێﺮوان ﻣﺤەﻣەد
ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﯿە ﻛە ﻟە ﮔەڕەﻛﯽ ﺋﺎﯾﻨﺪە ﻧﯿﺸﺘەﺟێﯿە و ڕۆژاﻧە ﺋەو ﺷەﻗﺎﻣە رێﮕەی ﻛﺎرﯾەﺗﯽ. ﺷێﺮوان ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ” ،ھەﻣﻮو ڕۆژێــﻚ ﻟــە 100ﻣەﺗﺮﯾﯿــەوە ﺗﺎ دەﮔەﻣەوە ﻣﺎڵ ﺳــێ ﭼﺎرەﮔﻢ ﭘێ دەﭼێﺖ“ .ﺋەو ﻛە ﻛﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﻗﯽ ﻛﺮدووەﺗــەوە ،دەڵــێ ”درەﻧﮓ و زووی ﻧﯿﯿە ،ھەر ﻟە دوای ﻋەﺳﺮەوە ﺋەو ﺷەﻗﺎﻣە دەﮔﯿﺮێﺖ ﺗﺎ درەﻧﮕﺎﻧﯽ ﺷەو“. رێﮕــەی ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﻛﯚﯾــە ﻛە ﺑەردەوام ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﺟﺮﺗﻮﻓﺮﺗﯿﺎﻧە، ﺑێﺠﮕە ﻟە ﺧەﺗــﯽ دەرەوە ،ﭼەﻧﺪ رێﮕەﯾەﻛﯽ ﺑﯚ ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﺳەرەﻛﯽ ﻛەرﻛــﻮوك و رێﮕەی ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺷــەﻗوە ﻟێ دەﺑێﺘەوە و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 34ﮔەڕەﻛﯽ ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮﯾﺶ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻛەژاڵ ﺷﺎﻛﺮ:
9
ژﻣﺎرە ) ، (186ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 17 ،
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھێﻤﻦ ڕەﻓﯿﻖ ﭼەﻧــﺪان ﻣﻨــﺪاڵ ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﻟــە ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯿــﺎن ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺗﻮوﺷــﯽ ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣــﯽ دێﻦ ،ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺋﺎﻣــﺎری ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﻟــە داﯾﻜﺒــﻮون و ﻣﻨﺪاﻧــﯽ ھەوﻟێﺮ ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ،ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴــﺎڵەوە ،ﺳــێ ﻣﻨــﺪاڵ ﺑەو
ھﺎوﺳــەرەﻛەی ﻟــە ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو ،ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﻟــە داﯾﻜﺒــﻮون و ﻣﻨﺪاﻧــﯽ ھەوﻟێــﺮ ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﺑــﻮوە ،ﺑەم ﭘــﺎش دوو ﻣﺎﻧﮓ ﻟە ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧەﻛە ،ﭘﺰﯾﺸﻚ ﺋﺎﮔەداری ﻛﺮدووﻧەﺗــەوە ﻛە دەﺳــﺘێﻜﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛەﯾﺎن ﺗەواو ﻧﯿﯿە. ﺋەو ،ﺑە“وﺷە“ دەڵێ” ،ﺑەداﺧەوە
راﺳــﺘەﻗﯿﻨە ﻟەﺳــەر ژﯾﺎﻧــﯽ داﯾﻜەﻛە“. ﻛەژاڵ ﺷــﺎﻛﺮ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺋﺎﻣﺎر ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﻟە داﯾﻜﺒﻮون و ﻣﻨﺪان ﺑﯚ ”وﺷــە“ی ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛﺮد ،ﭘﺎر ﻟە ﻛﯚی 31ھەزار و 900 ﻣﻨﺪاڵ ﻛە ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛەﯾﺎن ﻟــە داﯾﻚ ﺑــﻮون ،ﺳــێ ﺣﺎڵەﺗﯽ ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣﻨــﺪان ﺗﯚﻣــﺎر
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﺑەﻣﻼوﻻ ﺑە درێﮋاﯾﯽ ﺷــەﻗﺎﻣەﻛە درێﮋ ﺑﻮوﻧەﺗەوە. ھەرﭼەﻧﺪە ﺋەو ﺷەﻗﺎﻣە ڕاﺳﺘەڕێﯿە ﺳــﻮوڕاﻧەوە )ﯾﻮﺗێــﺮن(ی زۆرن، ﺑەم ھەﻣﻮو ﺋەواﻧە ﻗەرەﺑﺎڵﻎ ﻧﯿﻦ و ﺋەو ﺟەﻧﺠﺎڵﯿﯿە ﻟە دوو داﻧەﻛەی ﺋەﻣﻼوﻻی ﻣﺎﺟﯿﺪی ﻣﯚڵﻦ ،ﭼﻮار ڕﯾﺰ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﺑە ﺗەﻧﯿﺸﺖ ﯾەﻛەوە ﺑە ﺑەردەم ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ھەوڵﯽ ﺳﻮوڕاﻧەوە دەدەن .ھەر ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠە و ﻟەوﺳــەری ﺷــەﻗﺎﻣەوە ﺑەرەو ﯾﻮﺗێــﺮن ﻣﻞ دەﻧێ .ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﺋەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻼﻧەی دەﺳــﻮوڕێﻨەوە ﺗەﻧﯿﺎ رێﮕەﯾەﻛﯽ ﺑﺎرﯾﻚ ﺑﯚ ڕاﺳــﺖ ڕۆﯾﺸﺘﻦ دەھێڵﻨەوە .ﺋەﻣەی روو دەدات ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ھەوﻟێﺮ دەﺑﯿﻨﺮێ و ﭘﯚﻟﯿﺴﯿﺶ واﻗﯽ وڕ ﻣﺎوە ،وەك ﺑڵێﯽ ﺋەو ﺷﺎرە ﺋەﻧﺪازەی ھﺎﺗﻮﭼﯚی ﻧەﺑێ
ﭼﺎرەﺳەری ﺋەو ﺳﻮوڕاﻧەواﻧە ﺑﻜﺎت ﻛە ﻟــە ھﯿﭻ ﺷــﻮێﻨێﻚ ﻧﺎﺑﯿﻨﺮێﻦ، ھەوﻟێﺮ ﻧەﺑێ . ﻟەو ﺑەﯾﻨــەدا ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﺋێــﻮاران دەﺑﯿﻨﺮێــﻦ و ﺋەواﻧﯿﺶ ﺗەﻣﺎﺷــﺎﻛەرن و دەرەﻗەﺗــﯽ ﺋەو ھەﻣﻮو ﺋﺎﭘﯚڕای ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻼﻧە ﻧﺎﯾەن ﻛە ﻟە ھەﻣــﻮو ﻻوە ھﺮوژم دێﻨﻦ. ڕاﺋﯿﺪ ﻓــﺎزڵ ﺣﺎﺟــﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚی ھەوﻟێﺮ دەڵێ، ”ﺗﯿﻤێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﺑــﯚ ﺋەو ﺳــﻮوڕاﻧەواﻧەی ﻧێﻮان ﺷــەﻗﺎﻣەﻛە داﻧﺮاون ،ﺑەم ﺑەو ﺣﺎڵەﺷەوە دەرەﻗەت ﻧﺎﯾەﯾﻦ“. ھەڵﺒــەت ﺋــەو ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯿﯿــەش ﺑەﺑــێ ڕووداوی ھﺎﺗﻮﭼــﯚ ﻧﯿﯿە، ﺑەم وەك ڕاﺋﯿﺪ ﻓﺎزڵ ﺑﯚ ”وﺷــە“ ڕای دەﮔەﯾەﻧێ ،ﻟەﺑەر ﻟەﺳــەرﺧﯚ
ڕۆﯾﺸﺘﻦ ،ڕووداوەﻛﺎن ﻟێﺨﺸﺎﻧﺪن و ﭘێﻜﺪاداﻧﯽ ﺳﻮوﻛﻦ. ﻟــە دﻧﯿــﺎدا ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﺑﯚ رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﺷﺎرە ،ﺑەم ﻟە ھەوﻟێﺮ زﯾﺎﺗﺮ رۆڵﯽ ﺗەﻣﺎﺷــﺎﻛەر دەﺑﯿﻨﻦ و زۆرﺟﺎرﯾــﺶ ﻣﯚﺑﺎڵەﻛەﯾــﺎن ﻟە ﺋەرﻛەﻛەﯾﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﮔﺮﻧﮕە ﻻﯾﺎن. ھﺎﺗﻮﭼــﯚ دەﺳﺘەوەﺳــﺘﺎﻧە ،ﺑﯚﯾە ﺑﻨﺒڕﻛﺮدﻧــﯽ ﺋــەو ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯿﯿــە ﻻی ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿە و ﺋەواﻧﯿــﺶ ﻧەﺧﺸــەﯾﺎن ﺑﯚی ھەﯾە .ﺷــﻮان ﯾﻮﺳــﻒ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺗەﻛﻨﯿﻜﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺷﺎرەواﻧﯽ ھەوﻟێﺮ، ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ﺟەﻧﺠﺎڵﯽ ﺋــەو دوو ﺳــﻮوڕاﻧەوەﯾە دەدات ﻛە ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﮔەڕەﻛێﻜﯽ زۆری ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮ و ﻻداﻧﯽ ﺳەر ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك و ﺷــەﻗوەی ﻟەﺳەرە، ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚی زۆری ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺑــﻮوە و ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ھەڵﮕﺮﺗﻨﯿﺎن دەدات. ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔﻮت” ،ﺋەو دوو ﺳﻮوڕاﻧەوە ھەڵﺪەﮔﯿﺮێﻦ و دەﭼێﺘە ﺳــەر ﭘﺮدی ﯾەﻛﺘﺮ ﺑڕی رێﮕەی ﻛﯚﯾە و 120ﻣەﺗﺮی“ .ﺷﻮان ﯾﻮﺳﻒ ڕووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺑﯚ ﺳﻮوڕاﻧەوە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑەﺳەر ﭘﺮدەﻛە ﺑﻜەوﯾﺖ و ﻟەوﺑــەر داﺑەزﯾﺘەوە ،ﻛە ﺑەوەش ﺋەو ﺑەڕێﻮەﺑەرەی ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﭘێﯽ واﯾە” ،ﺑــە ﺗەواوﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو ﭘﺮدەی ﺳــەرووی ﻣﺎﺟﯿﺪی ﻣــﯚڵ ،ﺋەو ﮔﺮﻓﺘــە ﻧﺎﻣێﻨێﺖ و ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯿﯿەﻛە ﭘەرت دەﺑێﺖ“. ﺳــەرﺑﺎری ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ،
ﭘــڕۆژەی ﺷــەﻗﺎﻣﯽ 120ﻣەﺗﺮی ھەوﻟێــﺮ ھــەر ﺑەردەواﻣــە و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺟێﺒەﺟێﻜﺎر ھەواڵﯽ زوو ﺗەواوﺑﻮوﻧﯽ دەدات. ﺋەﻣﯿــﺮ ﻋەﺑﺪوﻟﺨﺎﻟــﻖ ﺋەﺣﻤــەد ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ رێﮕە ﻟە ﮔﺮووﭘﯽ ھێﻤــﻦ ڕای دەﮔەﯾەﻧێ، ﺳــەرەڕای ﻛەﻣﯿــﯽ ﺑﻮدﺟــە، ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑەردەواﻣە و ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎر ﻟە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺮدی ﺑەردەم ﻣﺎﺟﯿــﺪی ﻣﯚڵ دەﻛەﯾــﻦ .ﺋەو ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ”ﻟە ﺑەرﻧﺎﻣەداﯾە ﺗﺎ ﻛﯚﺗــﺎی ﻣﺎﻧﮕﯽ 12ﺋــەو ﭘﺮدە ﺗەواو ﺑێﺖ و ﺑەڕووی ﺷــﯚﻓێﺮاﻧﺪا ﺑﻜﺮێﺘەوە“. ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﺧێﺮاﯾﯽ 120ﻣەﺗﺮی ﻛە ﺑە ﻣەودای ٤٠ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ ﺑﺎوەش ﺑە ھەوﻟێــﺮدا دەﻛﺎت و ﺗێﭽﻮوەﻛەی 450ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻرە .دﯾﺰاﯾﻨﯽ ﺋەو ﺷــەﻗﺎﻣە ﺧێﺮاﯾە ﺑە ﺷــێﻮەﯾەﻛە ﻛە ﺑــێ ﺗﺮاﻓﯿــﻚ ﻟــە ﭼﻮارڕﯾﺎﻧە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﭘەڕێﺘــەوە و ﺋەﮔەر وەك دﯾﺰاﯾﻨەﻛەی ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﻗەرەﺑﺎڵﻐــﯽ و ﺟەﻧﺠﺎڵﯽ ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێــﺮ ﻛەﻣﺘــﺮ دەﻛﺎﺗــەوە .ﺋێﺴــﺘە ﺷــێﺮوان و ھەﻣﻮو ﺋەواﻧەی ڕۆژاﻧە ﺋەو ﺷەﻗﺎﻣە رێﮕەﯾﺎﻧە ،دەﺑێﺖ ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻜﯽ ﺗﺮ ﺗﺎﻣﯽ ﺋەو ﻟەرزوﺗﺎﯾە ﺑﭽێﮋن ﻛە ﺑە ﺗەواوﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺮدی 120ﻣەﺗﺮی ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﺳــﺎڵﯽ ﻧﻮێﻮە ﺑﯚﯾﺎن دەﺑێﺘە ﯾﺎدەوەرﯾﯿــەك و ﺋەوﻛﺎت دەﺗﻮاﻧــﻦ وەك ﺑەرزەﻛــﯽ ﺑﺎﻧــﺎن ﺑەﺷەﻗﺎﻣەﻛەدا دەرﭼﻦ.
دۆﺳﯿە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
10
ژﻣﺎرە ) ، (186ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 17 ،
دوای ﺋــەوەی ﮔــﯚڕان ﻟەﻻﯾەن ﭘﺎرﺗﯽ دوور ﺧﺮاﯾــەوە ،ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺋﯿﺘــﺮ ﺑــە وﯾﺴﺘﯽ ﺧﯚی ﯾﺎرﯾﯽ ﺑەو ﺣﺰﺑە دەﻛﺎت و ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﺟێﺒەﺟێ ﻧﺎﻛﺎت
ﺋەﻣڕۆ ﯾەﻛەم ﺳﺎڵﻮەﮔەڕی رێﻜﻜەوﺗﻨە ﺟ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە دەروازەﯾەك ﺑ
وﺷە /ﺑﺎز -ھﯚﺷﯿﺎر ﺋەﻣــڕۆ ﭼﻮارﺷــەم 17ی ﺋﺎﯾــﺎر/ ﻣﺎﯾﯚ ،ﺳــﺎڵێﻚ ﺑەﺳەر واژووﻛﺮدﻧﯽ ”ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ“ی ﻧێﻮان ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗێﭙەڕ دەﺑــێ ،ﺋــەو رێﻜﻜەوﺗﻨــەی ﺑە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧــﯽ ﺗﺎڵەﺑﺎﻧــﯽ ،ﻟەﻻﯾەن ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ڕێﻜﺨەری ﮔــﯚڕان و ﻛﯚﺳــﺮەت ڕەﺳــﻮوڵ ﺟێﮕــﺮی ﯾەﻛەﻣﯽ ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ واژوو ﻛﺮا. دوای ﺳــﺎڵێﻚ ﻟە ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە، ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑەرﭘــﺮس و ﻛﺎدراﻧﯽ ھــەردووﻻ ﯾەﻛﺘــﺮ ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎر دەﻛــەن ﺑە ﺟێﺒەﺟــێ ﻧەﻛﺮدﻧﯽ و ﺑــە ﻛﺮدەﯾﯿــﺶ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە وەك ﻣەرەﻛەﺑــﯽ ﺳــەر ﻛﺎﻏــەز ﻣﺎوەﺗــەوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻟەﻻﯾەﻛەوە ﯾەﻛێﺘﯽ ﯾﺎرﯾﯿەﻛەی ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﮔەرﯾەﺗــﯽ ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﮔەرﻣﯿﺎن و ڕاﭘەڕﯾﻦ ﻛﭗ ﻛﺮدووە، ﮔﯚڕاﻧﯿــﺶ وەك ھێﺰێﻜﯽ ﻟﯚﻛﺎڵﯽ ھەر ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾە ﻗەﺗﯿﺲ ﻣﺎوەﺗەوە. ھﺎوﻛﺎت ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗﯽ ﺑەﭘﺸﺘﺒەﺳــﺘﻦ ﺑە ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾﺎری دەﻛﺎت ،ﮔﯚڕاﻧﯿﺶ ﻧەك ھەر ﭘﯚﺳﺖ و ﭘﻠەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚی ﺑەﮔﻮێﺮەی دەرﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ھەڵﺒﮋاردن ﭘێ ﻧەدرا، ﺑﮕــﺮە وەك ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﮔﯚڕان دەڵێ ،ﻟە ھەزار ﭘﯚﺳــﺖ ﺗەﻧﯿﺎ 32 ﭘﯚﺳﺘﯿﺎن ﭘێ دراوە. ھەﻣــﻮو ڕواﻧﮕــەﻛﺎن دەرﺧەری ﺋەوەن ﻛە ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛﺎت دەﻛﻮژێ و ﻧــە دڵﯽ ﮔــﯚڕان ﻧــە ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﺧﯚی ﻧــﺎﻛﺎت ﺗــﺎ ھەڵﺒــﮋاردن، ﻟە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺸــﺪا ﮔــﯚڕان دوای ﺋەوەی ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨەی ھەﺷــﺘەﻣﯽ ھەڵﻮەﺷــﺎﯾەوە ،ھﯿﭽــﯽ ﺑــﯚ ﻧەﻣﺎوەﺗــەوە و ﻟــە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠەش ﯾەﻛێﺘﯽ ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ڕادەﺳﺖ ﻧﺎﻛﺎت. ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ 17ﺋﺎﯾﺎر ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕان ﻟەﺳــەر 25ﻣﺎدە ﺑــﯚ ﻛﺎری ھﺎوﺑەش رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻛە ﺑەﺳەر 11ﺑەﺷــﺪا داﺑەش ﻛﺮاوە، ﻣﺎدەی ﯾەﻛــەم ﻟە ﻛﯚﺗﺎﻛەﯾﺪا ﺑﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت ﻛە ھــەردووﻻ ﻛﺎر دەﻛــەن ﺑــﯚ ﯾەﻛڕﯾــﺰی ﻧﺎوﻣﺎڵﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑەم ھەردوو ﺣﺰب ﻟەو ﺳــﯚﻧﮕەﯾەوە ﻧــەك ﻛﺎرﯾﺎن ﺑﯚ ﯾەﻛڕﯾﺰی ﻧﺎوﻣﺎڵﯽ ﻛﻮرد ﻧەﻛﺮدووە، ﺑﮕــﺮە ﮔﯚڕان ھــەم ﻟــە ﺑەﻏﺪا و ھەم ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﭼڕی ﻛﺎر ﻟەﺳــەر دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮ و دوورﺧﺴــﺘﻨەوەی زﯾﺎﺗﺮی ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــﺎو ﻣﺎڵەﻛەی ﻛﻮرد ”ﻛﻮردﺳﺘﺎن“ ﻛﺮدووە. ﻟە ﻣــﺎدەی دووەم و ﺳــێﯿەﻣﺪا،
ھــەردووﻻ ﻛﯚﻛــﻦ ﻟەﺳــەر ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ و دەﺳــﺘﻮورێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ،ﺑﺎس ﻟــە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ دەﻛــەن ،ﺑەم دەﯾﺎﻧــەوێ ﺑێ ﺋــەوەی زۆرﯾﻨەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﺎن ﺑەدەﺳــﺖ ھێﻨﺎﺑێﺖ، دەﯾﺎﻧــەوێ ھەﻣﻮو ﺳﯿﺴــﺘەم و و ﯾﺎﺳﺎﻛﺎن و دەﺳــﺘﻮورﯾﺶ ﺋەﮔەر ﭘەﺳــﻨﺪ ﻛﺮا ﺑــە ﺑــﺎی ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑﯿــﺪوورن و ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﮔﻮێڕاﯾەڵﯿــﺎن ﺑﻜــەن .ﺋەﻣــە ﺋەو ﺗێڕواﻧﯿﻨەﯾــە ﻛە ﺑﻮوە ﺑە ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯿــﺎن و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻛﺎدر ﯾــﺎ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێﻜﯿﺸــﯿﺎن ﻛﺎﺗێﻚ ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێــﻚ دەﻛﺎت ﺑەﻧﺎوی ھەﻣــﻮو ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﻗﺴــە دەﻛﺎت .ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە دەڵێﻦ ھەﻣﻮو ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎڕازﯾﻦ، ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ھﯿﭻ ﺋﺎﻣﺎر و راﭘﺮﺳﯿﯿەك ﻧەﻛﺮاوە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەم رەھﺎﯾﯿﯿە ھﯿﭻ ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻚ ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﺪا ﻧﺎدات ﺑە دەﺳﺘەوە. ﻟــە ﻣــﺎدەی ﭼﻮارەﻣــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــەدا ﺑــﺎس ﻟــە ﻻﻣەرﻛەزﯾﯽ ﻛــﺮاوە ،ﺑەم ﻟێﺮەدا ﭘﺮﺳﯿﺎرێﻚ دروﺳﺖ ﺑﻮوە ،ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕان ﻛە ﺧﯚﯾﺎن ﻧەﺗﻮاﻧﻦ ﻟەﺳەر ﭘﯚﺳﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎر ڕێﻚ ﺑﻜەون ،ﺋﯿﺘﺮ دەﺳەت ﺑﯚ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎن ﭼﯚن ﺷﯚڕ ﺑﻜﺮێﺘەوە و ﭼﯚن ﻟەﺳــەری ڕێﻚ دەﻛەون؟. دوای ﺋــەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨە ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ﯾەك ھــەواڵ و زاﻧﯿﺎری ﻟەﺳــەر ﭼﺎﻛﺴــﺎزی و ﮔﺮﺗﻨــﯽ ﮔەﻧﺪەڵﻜﺎران ﻟە زۆﻧﯽ ﺳەوز و ﻧﯿﻠﯽ ﺑــو ﻧەﺑﻮوەﺗــەوە ،ھەرﭼەﻧﺪە ﻟە ﻣﺎدەی ﺷەﺷەﻣﺪا ﺑﺎﺳﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزی ڕﯾﺸــەﯾﯽ دەﻛەن .ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻦ ھﺎوﻛﺎر ﺑﻦ ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﭘﺮۆﺳە ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯿەﯾﺶ ﻛە ﻟە زۆﻧﯽ زەرد دەﻛﺮێﺖ و دەﯾﺎن ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺣﺰﺑﯽ و ﺳــەرﺑﺎزی و ﻛﺎرﮔێڕی راﭘێﭽﯽ دادﮔﺎ ﻛــﺮدووە و ﺳــەدان دۆﻧﻢ زەوﯾﯽ زﯾﺎدەڕۆ ﻟــە ﮔەﻧﺪەڵﻜﺎران وەرﮔﺮﺗﻮوەﺗــەوە .ھەرﭼەﻧــﺪە ﭼــﺎوەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾــە زەﻗﺘﺮە ﺗﺎ ھــەر ﻛﻮێﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﻤﻮوﻧەی داھﺎﺗﯽ ﺗﺎﻧﻜــەرە ﻧەوﺗﯿﯿــەﻛﺎن و داھﺎﺗﯽ ﯾەﻛەی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەﺳﻦ ﻛە ﻛەس ﻧﺎزاﻧێ ﺑﯚ ﻛێ دەﭼﻦ؟ ﻟە ﺗەوەری دەﺳــەﺗﯽ دادوەرﯾﺪا رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﮔﯚڕان ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑﺎس ﻟــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚی دەﺳەﺗﯽ دادوەری و دادوەران و ﻛﯚﺗﺎھێﻨــﺎن ﺑــە دەﻛﺎت، دەﺳــﺘﻮەرداﻧەﻛﺎن ﺑــەم ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێﻜﯽ ﮔﯚڕان ﻟە ﺑەﻏــﺪا ،ﻣﺎوەی دوو ﺳــﺎڵە ﺑەدەم داواﯾەﻛﯽ دادﮔەی ﻛەﺗﻨﯽ ﭼﻮاری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە ﻧﺎﭼێــﺖ و ﻻھﻮور ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯿﺶ دوو ﺳــﺎڵە دادﮔﺎ داوای ﮔﺮﺗﻨﯽ ﻛﺮدووە ،ﺑەم ھەر ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮوە ،ھەرﭼەﻧﺪە ﭘﺎرێﺰەراﻧﯽ ﺋێﻦ
ﺋﺎڕ ﺗــﯽ و ﺗەﻗەﻟێﻜﺮاوەﻛە ھەن ﻛە ﺳﻜﺎﯾﺎن ﻟە دژی ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە. ﻟە ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــە ﺑﺎس ﻟە ﻣﺎدەی 140ﻛــﺮاوە ﻛە ﺑەﻏــﺪا ﺑە ﻛﯚﺗﺎی ھﺎﺗــﻮو ﻧــﺎوی دەﺑﺎت ،ﺑــﺎس ﻟە ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑﻮوﻧﯿﺸــﯿﺎن ﺑە ﮔەڕاﻧەوەی ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ دەرەوەی ھەرێــﻢ ﺑــﯚ ﺳــەر ﻛﻮرﺳــﺘﺎن دەﻛــەن، ﺑــەم ﺳــﺎڵێﻜە ھﯿﭻ ھەﻧــﮕﺎو و ھەڵﻮێﺴــﺘێﻜﯽ ﻛﺮدەﯾﯽ ﻟەو دوو ﺣﺰﺑــە ﻧەﺑﯿﻨﺮاوە .ﻣــﺎدەی ﭘﺎﻧﺰەدا ﺑﺎس ﻟە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋﯿﺌﺘﯿﻼﻓﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ھەردوو ﺣﺰب دەﻛﺎت ،ﺑەم ھﯿﭽﯽ ﻟێ ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮاوە. ﻟە ﻛەرﺗــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﺪا و ﻟە ﻣﺎدەی ﻧﯚزدەدا ﺑﺎس ﻟــە ﺧﯚدەرﺑﺎزﻛﺮدن
ﺑە ﺧﯚدزﯾﻨەوە ﻟە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــە ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎر ﻛﺮد و ﺋﺎﻣﺎژەﯾــﺎن ﺑەوە دا ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺧﺎڵێﻜﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛــﺮاوە .ﻟە ﻧﺎﻣەﻛــەدا ﺋﺎﻣﺎژەﯾﺎن ﺑەوەش ﻛﺮدووە ﻛە ”ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ﺑەﻏﺪا ﻟەﮔــەڵ ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸــەی ﻣﻮوﭼەن ،ﺑەم ﻟە ھەوﻟێﺮ دژن ،ﻟە ﺑەﻏﺪا دژی ﺗﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﻦ ،ﺑەم ﻟە ھەوﻟێﺮ ﻟەﮔەڵﻦ. ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟە زۆرﺑەی ھەڵﻮێﺴــﺖ و ﭘﺮﺳــەﻛﺎﻧﺪا ﺑە ﺗــەواوی دژ ﺑە ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەﯾــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﮔــﯚڕان ھەڵﺴــﻮﻛەوت دەﻛەن و ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﻧەﺑــﻮوە ﺑــە ﺗەواوﻛﺮدﻧﯽ
ﻟە ھەزار ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠــە و ﮔەرﻣﯿــﺎن و ڕاﭘەڕﯾﻦ ،ﺗەﻧﯿﺎ 32ﭘﯚﺳــﺖ ﺑە ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺑﺮاوەی ھەڵﺒﮋاردن دراوە ﻟە ﺗﺎك ﺳەرﭼﺎوەﯾﯽ داھﺎت ﻛﺮاوە، ﺑــەم ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠــە و ﯾەﻛــەی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ڕاﭘەڕﯾﻦ و ﮔەرﻣﯿﺎن ﻟەژێﺮ دەﺳﺘﯽ ﺋەواﻧﺪاﯾە ،ﯾــەك ﭘڕۆژە ﺑﯚ ﭘەرەدان ﺑە ﻛەرﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﭘﯿﺸەﺳﺎزی و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﺋەﻧﺠﺎم ﻧــەدراوە .ﺑە ڕواﻧﯿﻦ ﻟــە ﻣﺎﻣەڵە و ﻛﺮداری ھەردوو ﺣﺰب ﻟە ﻣﺎوەی ﺋــەو ﺳــﺎڵەدا و ﺑەراوردﻛﺮدﻧﯽ ﺑە ﻣﺎدەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــﺎو ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە، ﺑــە ﺗــەواوی ڕوون دەﺑێﺘــەوە ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﺋﯿﻔﻠﯿﺞ و ﻣﺎﯾەﭘﻮوﭼە و ھﯿﭽﯽ ﻟێ ﺳەوز ﻧەﺑﻮوە و ﻧﺎﺑێ. ﺷﻜﺴﺘﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﻟە زاری ﮔﯚڕاﻧەوە ھەرﭼەﻧــﺪە ﻟــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــە ﺑﺎﺳﯽ ﺷــەﻓﺎﻓﯿەﺗﯽ داھﺎت ﻛﺮاوە، ﺑــەم دوای واژووﻛﺮدﻧــﯽ، ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێﻜﯽ ﮔﯚڕان ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ڕەﺧﻨــەی ﺗﻮﻧﺪی ﻟــە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔﺮت، ﺑەوەی داھﺎﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە 50ﺗﺎ 60ﻣﻠﯿــﺎر دﯾﻨﺎرە، ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﯚ ﺧﯚی دەﺑﺎت ،ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋەﻣەﺷﺪا ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺳﻜﺎی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟە دژی ﺋەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەی ﮔﯚڕان ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮد. ڕۆژی 10ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ دووەم/ ﯾەﻧﺎﯾــەری ﺋەﻣﺴــﺎڵ ،2017 ھەڵﺴﻮوڕاواﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻧﺎﻣەﯾەﻛﯿﺎن ﺑو ﻛﺮدەوە و ﺗێﯿــﺪا ﯾەﻛێﺘﯿﯿﺎن
ﺋــەو رێﻜﻜەوﺗﻨــەی ﻛــە ﺑــﯚ دەﺳﺘﺎودەﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ دەﺳەت ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــە ﺧﯚﺟێﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا، ﻟە ﻧێﻮاﻧﻤﺎﻧــﺪا ﺋەﻧﺠــﺎم دراوە .ﻟە ﻧﺎﻣەﻛەدا ھﺎﺗﻮوە ﻟە ﻛﯚﺗﺎدا ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾﺎﻧە ،ﺋﯿﺘﺮ ھﯿﭻ ﭘﺎﺳــﺎوێﻚ ﺑﯚ ﺑێﺪەﻧﮕــﯽ ﻧەﻣﺎوە و ﻛﺎﺗﯽ ﺋەوە ھﺎﺗﻮوە ﻟــە ﻧﺰﯾﻜﺘﺮﯾﻦ ﻛﺎﺗﺪا ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑە ﻓەرﻣﯽ و ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺋﺎﮔەدار ﺑﻜﺮێﺘەوە، ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑﺰاﻧﯿــﻦ ”ﺋﺎﻣــﺎدەن رێﻜﻜەﺗﻨەﻛە ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەن ﯾﺎن ﻧﺎ؟“. ﻟەﺑﺎرەی ﺗێﭙەڕﯾﻨﯽ ﺳــﺎڵێﻚ ﺑەﺳەر ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ،ﻛﻮێﺴــﺘﺎن ﻣﺤەﻣەد ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺟﭭﺎﺗﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕان ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﺪا زۆرﯾﻨەی دەﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ھێﻨﺎ ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑەﭘێﯽ ﺑەرﻛەوﺗەی ﺧــﯚی ﭘﯚﺳــﺖ وەرﺑﮕــﺮێ، ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛﺮد، ﺑــەم ﺑەﭘێــﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەش ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑەرﻛەوﺗەی ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺑە ﮔﯚڕان ﻧەدا. ﻛﻮێﺴــﺘﺎن ﻣﺤەﻣەد زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ، ”ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﻮو ﭘﯚﺳﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎر و زۆرﯾﻨەی ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﺪرێﺖ ﺑە ﺋێﻤە ،ﺑەم ﭘێﻤﺎن ﻧەدرا ،دواﺗﺮ ڕێﻜﻜەوﺗﻨێــﻚ ﻛــﺮا ﺑە ﻧﻮوﺳــﺮاو ﻟە ﻧێﻮان ھــەردووﻻ ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺋەو ﭘﯚﺳــﺘﺎﻧە ﺑﺪرێﺖ ﺑــە ﮔﯚڕان، ﺑــەم ﯾەﻛێﺘﯽ ﭘﺎﺑەﻧــﺪ ﻧەﺑﻮو ،ﻟە
ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﺑە ھەڵەﺑﺠەﯾﺸەوە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھەزار ﭘﯚﺳــﺖ ھەﯾە ،ﮔــﯚڕان ﺗەﻧﯿﺎ 32 ﭘﯚﺳﺘﯽ وەرﮔﺮﺗﻮوە“. ﻟەﺳــەر ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮێﺴــﺘﺎن ﻣﺤەﻣەد ﻧﯿﮕەراﻧە و دەڵێ” ،ﺧەرﯾﻜە ﭘﯚﺳﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺶ ﻟە دەﺳﺖ دەدەﯾــﻦ ،ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﻛﺮاوە ﻟە ﻧێﻮان ھــەردووﻻ ﺑﯚ ﺋەو ﭘﯚﺳــﺘﺎﻧە ،ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﺑەڵێﻨﯽ داوە ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﺑێ ،ﺑەم ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﻧەﺑﻮوە ،ھەڵﺒﮋاردﻧﯿﺶ ﺋەوەﻧﺪەی ﻧەﻣــﺎوە و ﭘێﻢ وا ﻧﯿﯿە ﯾەﻛێﺘﯽ ﺋەو ﭘﯚﺳﺘﺎﻧە ﺑﺪات ﺑە ﮔﯚڕان“. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﻏﺎﻟــﺐ ﻣﺤەﻣــەد ﺳەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺋــەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەی ﻟە ﻧێﻮان ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔــﯚڕان واژوو ﻛــﺮا، ﺗەﻧﺎﻧەت ﯾەك ﺧﺎڵﯿﺸــﯽ ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛــﺮاوە ،وەك ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﺋﺎﻣﺎدەﯾﻦ ھەﻣﻮو ﺧﺎڵەﻛﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﺑەم ﯾەﻛێﺘﯽ ھﯿﭻ دەﺳﺘﭙێﺸﺨەری ﻧەﻛﺮدووە. ﻏﺎﻟﺐ دەﭘﺮﺳــێ ”ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﯚﭼﯽ ﺋەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨەی ﻛﺮدووە و ﺑﯚﭼﯽ ﺟێﺒەﺟێــﯽ ﻧﺎﻛﺎت ،ﻣــﺎوەی ﯾەك ﺳﺎڵە ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛﺎر دەﻛەﯾﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨە ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺑەم ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮاوە“. ”ﺋــەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨﺎﻧەی دروﺳــﺖ دەﺑﻦ ،ﺑە واژووی ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎن دەﻛﺮێــﻦ ،ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﺋــەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨەش واژووی ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎی ﻟەﺳــەر ﺑﻮو ،ﭘێﻤﺎن ﺑﺎﺷــە ﺟێﺒەﺟــێ ﺑﻜﺮێــﺖ ،وەك ﮔﯚڕان ﺑە ھەﻣﻮو ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎری ﺧﯚﻣــﺎن دەﻛەﯾــﻦ ﺑــﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ،ﻛەﭼﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﯾەك ﺧﺎڵﯿﺸﯽ ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮدووە، ﺋەﮔــەر ﯾەﻛێﺘﯿــﺶ ﺑڵــێ ﮔﯚڕان ﺧﺎڵــەﻛﺎن ﺟێﺒەﺟــێ ﻧــﺎﻛﺎت، ﺋەوە ﮔﯚڕان ﺑە ھەﻣﻮو ﺷــێﻮەﯾەك ﺋﺎﻣﺎدەﯾە ،ﮔــﯚڕان ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜــﺮدن ﻛــﺮدووە ﻧەك ﺑﯚ ﺳەر ﻛﺎﻏەز“ .ﺳەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﮔﯚڕان وای ﮔﻮت. ﺑەﮔﻮﺗەی ﺧﯚی ﺋــەو وەك ﮔﯚڕان ”ﭼﺎوەڕێﯿــﻦ ﺑﺰاﻧﯿــﻦ ﻟــە دوای ﮔەڕاﻧەوەی ڕێﻜﺨەری ﮔﺸــﺘﯽ، ﺟﭭﺎﺗــﯽ ﮔﺸــﺘﯽ و ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ دەﺑێﺖ ﺑڕﯾﺎر ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﺑﺎﺑەﺗە
ﺑﺪەن ،ﯾﺎن دەﻛﺮێ ﯾــﺎن ﻧﺎﻛﺮێ، دەﺑێــﺖ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑڵــێ ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮێــﺖ ﯾــﺎن ﻧــﺎ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺗﯚﭘەﻛــە ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧــﯽ ﺋەواﻧﺪاﯾە، ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ھﺎوﺑەﺷﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔــﯚڕان ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾــﺎن ﻛﺮد ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺋــەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨە، ﺑەم ھەﻣﻮو ﺑەڵێﻨﯽ ﺑێ ﻛﺮدارە“. ﺋــەو ﻛﺎدرەی ﮔﯚڕان ﭘێــﯽ واﯾە، ﺋەﮔەر ﮔﯚڕان ﭘﺎرێﺰﮔﺎر وەرﺑﮕﺮێﺘەوە ﯾەﻛێﺘــﯽ دەﯾﺪاﺗەوە ،ﺑــەم ﺋﺎﯾﺎ ﮔﯚڕان ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺑێ دەﺳــەﺗﯽ دەوێﺖ. ﯾەﻛێﺘﯽ :ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﻟﯚﻛﺎڵﯿﯿە و ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﯿە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان زۆرﺗﺮﯾــﻦ ڕەﺧﻨە ﻟە ﯾەﻛێﺘــﯽ دەﮔــﺮن و ﺑەھــﯚی ﺳــەرەﻛﯽ ”ﺟێﺒەﺟــێ ﻧەﻛﺮدﻧــﯽ“ ﻧێﻮاﻧﯿــﺎن ڕێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎرﯾﺎن دەﻛــەن ،ﺑەم زۆر ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ”وەﻣﯽ ﺗﻮﻧــﺪ“ی ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚڕاﻧﯿﺎن داوەﺗەوە. ﺑەﻛﺮە ﺳــﻮور ﺟێﮕﺮی ﻣەڵﺒەﻧﺪی ﺳــێﯽ ھە و ﻟێــﺮ ی ﯾە ﻛێﺘــﯽ
ﮔﯚڕان :ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﯾەك ﺧﺎڵﯿﺸﯽ ﺟێﺒەﺟــێ ﻧەﻛــﺮاوە و ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺶ ﻟە دەﺳﺖ دەدەﯾﻦ
ﻟــە ڕۆژی 13ﺋﺎﯾﺎر/ﻣﺎﯾﯚی 2016 واﺗە ﭼﻮار ڕۆژ ﺑەر ﻟە واژووﻛﺮدﻧﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەﯾﺶ ،ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨێﻜﺪا ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ،ﺋــەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ ﺳــەﻗەﺗە و ھﯿﭻ ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ ﺗێــﺪا ﻧﯿﯿە، ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳﺎﻧێﻚ ﻧەﺑێﺖ ﻛــە ﺑــﯚ ﻧﺎوﭼەﮔەرێﺘﯽ و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧە ،ﭼﻮﻧﻜە ھەﻣﻮو ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ دەﺑێﺖ ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ھەردووﻻ ﺑێﺖ. ھەروەھــﺎ دەڵــێ ،ڕێﻜﻜەوﺗــﻦ ﺑــﯚ ڕاﺳــﺘﻜﺮدﻧەوەی ﮔﯚڕاﻧــە، ﭼﻮﻧﻜە ﮔﯚڕان ﻓەﺷــەﻟﯽ ھێﻨﺎ ﻟە ﺑەرﻧﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ ھەم ﻟــە ﺑەراﻣﺒەر ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛە دەوﯾﺴﺖ ﺑﺒێﺘە ﺑەدﯾﻠﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ھەم ﻟە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿەﺗﯽ ﻟەﮔەڵ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ. ﺑەﻛــﺮە ﺳــﻮور
دۆﺳﯿە
ﻧﻮوﺳﯿﻮﯾەﺗﯽ ،ﺋەوەی ﻻم ﺳەﯾﺮە، ﻧﺎزاﻧــﻢ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑــﯚ ﺋەوەﻧــﺪە ﺗﺎﻣــەزرۆی ﺋــەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﯾە؟ ﺋﺎﯾﺎ ﻻی واﯾە ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺑەزووﺗﺮﯾــﻦ ﻛﺎت ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸــەﻛﺎن دەﻛﺎت؟ .ﯾــﺎن ﭘێﯽ واﯾــە زۆر دڵﺴــﯚزی ﯾەﻛێﺘﯿﯿە و دەﺑێﺘە ﻣﺎﯾەی ڕێﻜﺨﺴﺘﻨەوەی ﻧﺎو ﯾەﻛێﺘﯽ؟ ﺋەﮔــەر ﺋەو ﮔﺮﯾﻤﺎﻧﺎﻧەی ﺳــەرەوەی ﺑەﻻوە ڕاﺳــﺖ ﺑێﺖ، ﺋەی ﺋەوەﯾﺎن ﻟە ﺑﯿﺮ ﻛﺮد وﯾﺴﺘﯿﺎن ﭼﯽ ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﻜــەن؟ ،ﺋەوەی ﻣــﻦ دەﯾﺒﯿﻨــﻢ ﺋــەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨە ﺑەرەو ﺋﺎﻗﺎرێﻜﯽ ﺧﺮاﭘﺘﺮ دەﻣﺎﻧﺒﺎت و ﻟە دواﯾﯿﺪا ﻗﺎزاﻧﺞ ﺳــەری ﻣﺎﯾە دەﺧﻮات ،ﺑﯚﯾە ھﯿﻮادارم ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺑێﺘەوە ﺳــەرﺧﯚ و ﻛــﻮرد ﮔﻮﺗەﻧﯽ ﻛﭽﯽ ﺑەﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ ﺧــﯚ ی
ﻛﻮڕی ﺧەڵﻜﯽ ﻧەﻛﺎت. ﻟەﺑــﺎرەی ﻧﺎﻣەی ھەڵﺴــﻮوڕاواﻧﯽ ﮔــﯚڕان ،ﻟــە ڕۆژی 10ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ ﻛﺎدرێﻜــﯽ دووەم/ﯾەﻧﺎﯾــەر ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوی ﯾەﻛێﺘﯽ و ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻨێﻜﺪا ﺋەوﻛﺎت وەﻣﯽ ﮔﯚڕاﻧــﯽ داﯾــەوە و ﺋﺎﻣــﺎژەی دا، دوای ﺋــەوەی ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە ھەڵﺴــﻮوڕاواﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻟەﺳــەر ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەی ﻧێــﻮان ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔــﯚڕان ﭘەﯾﺎﻣﯿــﺎن ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺟﭭﺎﺗــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ و ﺟﭭﺎﺗــﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺣﺰﺑەﻛەﯾﺎن ﻛﺮدووە ،وەك ﭘﯿﺸەی ھەﻣﯿﺸەﯾﯿﯿﺎن ﺳەرﺗﺎﭘﺎی ﭘەﯾﺎﻣەﻛەﯾﺎن ھێﺮﺷﻜﺮدﻧە ﺑﯚ ﺳەر ﯾەﻛێﺘﯽ و ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ، ﻛﻮێﺮاﻧە ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە ﮔﯿﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﺧﯚﯾﺎن زۆر ﭘــێ ﻣەزڵﻮوﻣە ﻟەم ڕێﻜﻜەوﺗﻨە .ﺋەوان
ﺑــﺎس ﻟە ﺳــەرﻧﺞ و ڕەﺧﻨەﯾﺎن ﻟە رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە دەﻛەن وەك ﺋەوەی ﺧێﺮﯾﺎن ﺑــە ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛﺮدووە .ﺋەو ﻛﺎدرە دەڵێ ،ﺋەﮔــەر ﺋێﻮە ﺟﺎرێﻚ ﺳــەرﻧﺞ و ڕەﺧﻨەﺗــﺎن ھەﺑﻮوﺑێ، ﺋێﻤەی ﻛﺎدراﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ دەﯾﺎن ﺳــەرﻧﺞ و ڕەﺧﻨەﻣــﺎن ﻟەﺳــەر ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ھەﺑﻮوە. ھەروەھﺎ دەﭘﺮﺳێ ،ھەڵﺴﻮوڕاواﻧﯽ ﮔــﯚڕان ﺑﯿﺮﺗﺎن ﭼــﻮو ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە چ ﻛﺎﺗێــﻚ ڕێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻟەﮔەڵ ﺣﺰﺑەﻛــەی ﺋێــﻮە واژوو ﻛﺮد ،ﻟە ﺧﯚﺗﺎن ﻧﺎﭘﺮﺳــﻦ ﺋەوﻛﺎت دۆﺧﯽ ﺣﺰﺑەﻛەﺗﺎن ﻟە چ ﺋﺎﺳــﺘێﻜﺪا ﺑﻮو؟ ﺋــەی ﻟە ﺧﯚﺗــﺎن ﻧﺎﭘﺮﺳــﻦ ﺟﮕە ﻟــە ﯾەﻛێﺘــﯽ ھﯿــﭻ ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺗﺮ ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ھەﺑﻮو دەﺳــﺘﺘﺎن ﺑﮕﺮێ و ﻟەو ﻧەھﺎﻣەﺗﯿﯿەی ﺗێﯽ ﻛەوﺗﻮون دەرﺗﺎن ﺑێﻨێﺖ؟. ”ﻛﺎﻣەﻣــﺎن ﯾﺎرﯾــﯽ ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻦ دەﻛەﯾــﻦ ،ﺋێﻤــەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﯾﺎن ﺋەواﻧﯽ ﮔﯚڕان؟ ﺋﺎﺧﺮ ﭘێﻢ ﻧﺎڵێﻦ ﻟە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻛﺎم وت و ﺣﻜﻮوﻣەت ھەﺑﻮوە ﺑەﺷــﺪار ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﻜەی و ﺑــە زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﻗﺴــە ﺑﯚ ﮔەل ﺑﻜەﯾﺖ ،ﺋﺎﺧﺮ ھەر ﺣﺰﺑەﻛەی ﺋێﻮە ﻧەﺑﻮو ﺑە رۆژ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑەﺷــﺪار و ﺑە ﺷەوﯾﺶ ﺑە دەﻧﮕێﻜﯽ زوڵــﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺑــە ﭼﺎوێﻜــﯽ ﻓﺮﻣێﺴﻜﺎوی
ﺗﯿﻤﺴــﺎﺣﯽ ﺧﯚڵﺘﺎن دەﻛﺮدە ﭼﺎوی ﺧەڵﻚ و ﺷﯿﻦ و ڕۆڕۆﺗﺎن ﺑﯚ ﺧەڵﻚ دەﻛﺮد، ﺗﺎ ﺧەڵــﻚ و ﺣﺰﺑەﻛــەی ﺧﯚﺗﺎن ﺑەم رۆژە ﻧەھﺎﻣەﺗﯿﯿــە ﮔەﯾﺎﻧﺪ؟“ ﻛﺎدرەﻛەی ﯾەﻛێﺘﯽ وای ﻧﻮوﺳﯿﻮە. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﻣــەﻻ ﺑەﺧﺘﯿــﺎر ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ دەﺳــﺘەی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ھەر ﻟە ﺳــەرەﺗﺎوە ﻟەﮔەڵ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﻧەﺑﻮو ،ﻟە ﻛﯚڕێﻜــﺪا ڕۆژی دووی ﺷﻮﺑﺎت/ﻓێﺒﺮاﯾەری ﺋەﻣﺴﺎڵ ،2017 ﻟە ﺷــﺎرۆﻛەی ﻛــەﻻر /ﻧﺎوەﻧﺪی ﯾەﻛــەی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﮔەرﻣﯿﺎن/ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﺋێﻤە ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠە و ﮔەرﻣﯿــﺎن و ڕاﭘەڕﯾﻦ
ﮔﯚڕاﻧﻤﺎن ﻟەﮔەڵﺪاﯾە ،ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋﺎراﻣﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــە ﻛە ﭘێﮕەﻣﺎن ﻟێﯽ ھەﯾە ،ﻧﺎﻛﺮێ دەﺳــﺒەرداری ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻤﺎن ﺑﯿﻦ ﻟەﮔەڵ ﮔﯚڕان. ﺋــﺎزاد ﺗﯚﻓﯿﻖ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دوێﻨــێ ﺳێﺸــەم ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﺋــەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨــە ﻣــﺎوەی ﺳــﺎڵێﻜﯽ ﺑەﺳەردا ﺗێﭙەڕی ،ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟﯚﻛﺎڵﯿﯿە ﻟــە ﻧێﻮان ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﯚ ﺋەو ﭘﯚﺳــﺘﺎﻧەی ﺑەﭘێﯽ ﺑەرﻛەوﺗەی ھەڵﺒــﮋاردن دەدرێﻦ ﺑە ﮔﯚڕان ،ﺋێﺴــﺘەش ﺑەﭘێﯽ ﺋەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨە ﭘﺎرێﺰﮔﺎر و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯽ و ﻗﺎﯾﻤﻘﺎم و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷﺎرەدێﯿﺎن ﭘێ دراوە“. ”ﭘێﻤﺎن واﯾــە ﺋەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨە ھەر ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮێﺖ ،ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﺑﺎش ﺟێﺒەﺟێﺶ ﻛﺮاوە، ﺋەﮔەر ﮔﯚڕاﻧﯿﺶ ﮔﻠەﯾﯽ و ﮔﺎزﻧﺪەی ھەﯾە ﺋەوە ﺷــﺘێﻜﯽ ﺗﺮە ،ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛە ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻮوە ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎر ﺑﺪات ﺑە ﮔﯚڕان ،ﺑﯚﭼﯽ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷﺎرەدێ ﯾﺎن ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣێﻜﯽ ﭘێ ﻧﺎدات؟“. ﺗﯚﻓﯿﻖ وای ﮔﻮت. ﻗەﺑــﺎرەی ﻟەﺑــﺎرەی ڕێﻜﻜەوﺗﻨــە و ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺗﺮی ھەردوو ﺣــﺰب ﺑەﮔﻮێﺮەی ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــە ،ﺋــەو ﻛﺎدرە ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿﯿــەی ﯾەﻛێﺘــﯽ رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ” ،ﮔــﯚڕان دەﺑێ ﺑە ڕووﻧﯽ ﺋــەوەی ﻟەﺑەرﭼﺎو ﺑێ ﻟەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨە ﺗەﻧﯿﺎ ﭼﺎوەڕێﯽ ﭘﯚﺳﺘە ﻟﯚﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎن ﺑــﻜﺎت و ﻟەوە زﯾﺎﺗﺮ ﭼﺎوەڕێﯽ ھﯿﭽﯽ ﺗــﺮ ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧــەﻛﺎت .ھﯿﭽﯿﺘــﺮ ﭼــﺎوەڕوان ﻧەﻛﺎت“.
ﺑەرەﻧﺠﺎم ﺑە ھەﻣﻮو ﭘێﻮەر و ھﺎوﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺴــﺘە ﻟــە واﻗﯿﻌــﯽ ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەن ،ﺋەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨە ﺑە ﺗەواوی ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺷــﻜﺎﯾەوە ،ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﺎﯾــەوێ ھەڵەﻛەی ﭘﺎرﺗﯽ دووﺑﺎرە ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﻛﺎﺗێﻚ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑﻨﻜەﻓــﺮەوان ﻟەﮔەڵ ﮔﯚڕان ﺧەرﯾﻜــﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻦ ﺑﻮو، ﺑﺎﺳــﯽ ﻟە ﻧەﻣﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ دەﻛﺮد، ﺑﯚﯾە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﺧﺮاپ ڕۆﯾﺸﺘﻦ، ﺳــەرەڕای ﺋــەوەی ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﻟە ﻧێــﻮان ھەردووﻻ ھەﺑﻮو .ﺳەرەﻧﺠﺎم ﮔﯚڕاﻧﯿﺶ ﻧەﺑﻮو ﺑــەو ﺑەدﯾﻠە ﺑﯚ ﭘﺎرﺗﯽ و ﺷــﻮێﻨﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺑﮕﺮێﺘەوە ،ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ﮔــﯚڕان ﭘــڕۆژەی دەﺳــﺘﻮوری ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑە ﭘﺎرﺗﯽ ﮔەڕاﻧــﺪەوە ﭘەرﻟەﻣــﺎن ،ﺑەﻧﺎوی ﺳــﺎزان و ﻛﯚدەﻧﮕﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ، دواﺗــﺮ ﺑﺎﯾﺪاﯾــەوە و ﺋــەو ﻧﯿــﻮ
دەﺳﺘﻮورەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾﺒﻮو، ﺋەوﯾﺸﯽ ﻟەﺑﺎر ﺑﺮد. ﮔــﯚڕان ﻧــەك رەﭼــﺎوی رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــەی ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗﯽ ﻧەﻛــﺮد ،ﺑﮕﺮە ﭼﻮوە ﺳــەﻧﮕەری دژەوە و راﺑەراﯾەﺗﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮد ﺑێ ﺣﯿﺴــﺎﺑﻜﺮدن ﺑــﯚ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛــە ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧە ،ﭘڕۆژەﯾﺎﺳﺎی ھەﻣﻮاری ﯾﺎﺳﺎی ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دوای ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﯾەﻛەم ،ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی دووەﻣﯿﺸﯽ ﺑﯚ ﺑﻜەن و ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ﺑﮫێﻨﻨەوە ﻧــﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺑە وﯾﺴﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﭘڕۆژەﻛە ھەﻣﻮار ﺑﻜەﻧەوە .ﺑەم رێﮋەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿﺎن ﭘێ ﭘڕ ﻧەﻛﺮاﯾەوە.
ﺋەو ﺣﺰﺑە و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ڕاﺑﮕﺮێﺖ، ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﭘێﺸــﺘﺮ ﺗەﺧﻮﯾــﻦ و ﺗەﻛﻔﯿــﺮی ﯾەﻛﺘﺮﯾــﺎن دەﻛــﺮد. ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە واﺗە ﻣﺎﻧەوەی ﺳــەدان ﭘﯚﺳــﺘﯽ ھەڵەﺑﺠە و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﮔەرﻣﯿﺎن و ڕاﭘەڕﯾﻦ ﺑە دەﺳﺖ ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑــە ﮔﻮێﺮەی دەرﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ھەڵﺒــﮋاردن زۆر ﻟــەو ﭘﯚﺳــﺘﺎﻧە ﺑەرﻛەوﺗەی ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕاﻧﻦ. ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﻟــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە زﯾﺎﻧﻤەﻧﺪی ﯾەﻛەم ﺑﻮوە ،ﺋەوان ﻟەو ﺑڕواﯾەدان ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ھەﻣــﻮو ﭘﺮﺳــەﻛﺎﻧﺪا ھﺎوڕاﯾﺎن دەﺑێ ،ﺑــەم ﯾەﻛێﺘــﯽ دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﻟﯚﻛﺎڵﯿﯿــە و ﺑــﯚ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ
ﮔــﯚڕان زۆرﺗﺮﯾــﻦ دەﻧﮕــﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ھێﻨﺎوە و ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﭘێ رەوا ﻧﺎﺑﯿﻨﻦ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟەﻣەدا ﭘەﻧﺪی وەرﮔﺮﺗﻮوە و دەزاﻧــێ ﮔﯚڕان ﺟێــﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧە ﻧﯿﯿە و ﭘﺎرﺗﯽ ﺋەو ھەﻣﻮو ﭘﯚﺳــﺖ و ﭘێﮕەﯾــەی ﭘــێ دا ھــەر ﻧەﺑﻮو ﺑە ﺣﺰﺑێﻜــﯽ ﺟێﮕﯿﺮ ﻟــە دﯾﺪی ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ھەر ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ ﯾەﻛێﺘﯽ ﭘﺸــﺖ ﻟە ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﻜﺎت و ﺑە ﺗــەواوی ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﺑــە ﮔﯚڕان ﺑێ ،ھەﻣﺎن ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚی ﻟەﻻﯾەن ﮔﯚڕاﻧەوە ﺑەﺳەردا دەﺳەﭘێﻨﺮێﺘەوە، ﺑﯚﯾە ﺣﺰﺑەﻛەی ﻣﺎم دەﯾەوێ وەك ﺋەو ﭘەﻧﺪە ﻛﻮردﯾﯿــە ﺑەردەوام ﺑێ ﻟە ﻣﺎﻣەڵەﻛــﺮدن ﻟەﮔەڵ ھەردوو ﺣﺰب ،ﺑــە ﺟﯚرێﻚ ﻧﺎﯾەوێ ﻟەﮔەڵ ھﯿﭻ ﻻﯾــەك ﺑﮕﺎت ﺑە ﻣﺮﯾﺸــﻜە ڕەﺷــە .ﺑەﻣــەش وای ﻛــﺮدووە ﺋێﺴــﺘە ھــەردوو ﺣــﺰب ،ھەم ﮔــﯚڕان و ھەم ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﯚ ﭘﺮۆﺳــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺧﺴﺘﻨەوە ﺳــەر ڕێﮕەی دروﺳﺘﯽ ﺧﯚی ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە. ڕەﻧﮕە ﺋەﻣــە ﻟە ژﯾــﺮی ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑــﯚ ﺳﯿﺎﺳــەت ﻧەﺑــێ ،ﺑەڵﻜــﻮ ﭘەرﺗﺒﻮون و ﺗﺮازاﻧــﯽ ﻧﺎو ﺣﺰﺑەﻛە و داﺑەﺷــﺒﻮوﻧﯽ ﺑﯚ ﺳەر دوو ﺑﺎڵ و ﭼەﻧﺪ ﭘەرواﻧەﯾــەك ،وای ﻛﺮدووە ھﯿﭻ ﻛﺎت ﺋەو ﺣﺰﺑە ﺧﺎوەن ﺑڕﯾﺎری ﯾەﻛﻼﻛەرەوە ﻧەﺑێ ﺑﯚ ھﯿﭻ ﭘﺮﺳێﻚ، ﺑەڵﻜﻮ ﻛﺎت دەﻛﻮژێ و ﺧﯚی ﻟەﮔەڵ ھﯿﭻ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﭘﺮﺳــەﻛﺎن ﯾەﻛﻼ ﻧەﻛﺎﺗەوە و ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﮔەڵﯽ دەڕوات. ﺑــەم ﺑەھــﯚی ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەوە ھەرﭼﯚﻧێــﻚ ﺑێ ،ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺗﻮاﻧﯽ ﮔــﯚڕان و ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ زۆﻧﯽ ﺳــەوز و ﻧﯿﻠــﯽ ﻛﭗ ﺑﻜﺎﺗــەوە و ھێﺮﺷﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚڕان ﺑﯚ ﺳەر
ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧە ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠە و ﮔەرﻣﯿﺎن و ڕاﭘەڕﯾﻦ ،ھﺎوﻛﺎت ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺋﺎراﻣﯽ و ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﻧﺎوﭼەﻛەﯾــە/ ،ﺋەم ﮔﻮﺗــە ﺑﺎوەی ﯾەﻛێﺘــﯽ وا ﻟێــﻚ دەدرێﺘەوە ﻛە ﮔﯚڕان ھــﯚی ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺋﺎژاوە و ﺗێﻜﺪاﻧــە ﺋەﮔەر رێــﻚ ﻧەﻛەون ﻟەﮔەڵﯽ /ﺑەم ﺑﯚ ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯿﺶ ﯾەﻛێﺘﯽ زۆرﯾﻨەی ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھەر ﻻی ﺧﯚی ﮔﻞ داوەﺗەوە. ﭘﺎش دەﺳﺘﻜێﺸﺎﻧەوەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﭘﯚﺳﺘەﻛەی ،ﭘﯚﺳﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺋەو ﺷــﺎرە ﺑە وەﻛﺎﻟەت ﺑــە ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان درا، ﺑــەم ﺳــەردار ﻗــﺎدر ﻧﻮێﻨەری ﮔﯚڕان و ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە وەﻛﺎﻟــەت ﺑەھﯚی ﺑێﺪەﺳــەﺗﯽ وازی ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ھێﻨــﺎ و ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺟێﮕﺮێﻜﯽ ﺗﺮی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛە ﯾەﻛێﺘﯿﯿە ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﭘێ دراﯾەوە ،ﺑەﻣەش ﮔﯚڕان ”ﺋەﻣﯿﺸﯽ ﭼــﻮو ﺋەوﯾﺸــﯽ ﭼــﻮو“ ،ﭼﻮﻧﻜە زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻛﻮرﺳــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ ﮔﯚڕان ﺑەدەﺳــﺘﯽ ھێﻨﺎ 12/ﻛﻮرﺳــﯽ ،/ﻛەﭼﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿﺎن ﭘێ ﻧەدراوە ،ﺟﮕەﻟەوەش زۆرﺟﺎر ﺑەرﭘــﺮس و ﻛﺎدراﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ھەڵﻮێﺴﺖ ﺑە ﮔﯚڕان دەﻓﺮۆﺷﻨەوە و دەڵێﻦ ،ﻛﺎﺗێﻚ ﭘﺎرﺗﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻟەﮔــەڵ ھەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪﻧەوە ،ﻛەس ﻧەﺑــﻮو ﻣﺎﻣەڵەﺗﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺑﻜﺎت و ﮔﯚﺷــەﮔﯿﺮ ﻣﺎﺑﻮوﻧــەوە ،ﺋێﻤــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻤﺎن ﻟەﮔەڵ واژوو ﻛﺮدن، ﺑﯚﯾە دەﺑێ ﺋەو دۆﺧە ﺑە ﺑﺎﺷﯽ ﺗێ ﺑﮕــەن و زۆر ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە ﺟێﺒەﺟێ
ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﻧەﻛەن. ھەرﭼەﻧﺪە ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕان واژووﻛﺮدﻧــﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوو، وەك دەرﭼەﯾــەك ﺑــﯚ ھﺎﺗﻨــە ﻧﺎو ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛــە و ﻓﺸــﺎری زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﺳــەر ﭘﺎرﺗﯽ ﻟێﻚ داﯾەوە ،ﺑەم ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﺋەﻣەی دەﺳﺖ ﻧەﻛەوت و دۆﺧەﻛە ﺑێ ﺋەوەی ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﺑێ ﻛە ﮔﯚڕان ﭼﺎوەڕواﻧﯽ دەﻛﺎت، ﺑەردەواﻣە .ﺑەو ﭘێﯿە ﮔﯚڕان ﺋەﮔەر ﺑــەراوردی ڕێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯽ ﺑە ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەی ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑــﻜﺎت ،دوو دﻧﯿﺎی ﺗەواو ﺟﯿﺎوازی ﺑــﯚ دەردەﻛەوێ ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﻧﺰﯾﻜە ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗﯽ ﺑــﮕﺎت ﺑە ﺑﻨﺒەﺳــﺖ و ﯾەﻛێﺘﯿﺶ ڕێﻜﻜەوﺗﻨە واژووﻛﺮاوەﻛەی ﻧێﻮان ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ و ﻛﯚﺳﺮەت ڕەﺳــﻮوڵ ﺟێﺒەﺟێ ﻧﺎﻛﺎت ،ﺋﯿﺘﺮ ھﯿﭻ ﺋﺎﺳــﯚ و ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨێﻚ ﻟە ﺑەرﭼﺎوی ﮔﯚڕان ڕوون ﻧﯿﯿە. ﮔﯚڕان ﺋەوەﯾﺸﯽ ﺑﯚ دەرﻛەوت ﻛە ﺋەﮔەر ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ و ڕێﻜﻜەوﺗﻦ ﻧــەﮔﺎت ،زۆرﯾﻨەی دەﻧﮕــﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﺶ ﺑێﻨــﯽ، ﻧﺎﺑێﺖ ﺑــە ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ،ﺋەﮔەر ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯿﺶ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻧەﺑێ، ﺋــەوا ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﺸﻚ و ﭘێﮕەی ﻧﺎﺑێﺖ. ﻟــەو ڕواﻧﮕەﯾەوە ﺗﺎﻛە ڕێﯽ ﺑەردەم ﮔﯚڕان ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە دوو ﺑﮋاردە ،ﯾﺎن ﺑﻮوﻧەوە ﺑە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ھﺎوﺷێﻮەی ﺧﻮﻟــﯽ ﺳــێﯿەﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و دەﺳﺘﻜێﺸــﺎﻧەوە ﻟە ﭘﯚﺳــﺖ و ﭘﻠــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﺧﯚﺟێﯿﯿــەﻛﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟە دروﺷﻤﯽ ”ﺑەرەو دەﺳەت ﺑﯚ دووﺑﺎرە ﺑەرەو ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﺒﻮون“ ھەﻧــﮕﺎو ﺑﻨێ، ﯾﺎﺧﯚ دەﺑێ ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ڕێﻚ ﺑﻜــەوێ ،ﺗــﺎ ﯾەﻛێﺘﯽ ﭼﯿﺘﺮ ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﯾﺎرﯾﯽ ﭼﺎوﺷﺎرﻛێﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻧەﻛﺎت ،ﺑــەم ﺑﮋاردەی دووەم ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋەﺳﺘەﻣە ،ﭼﻮﻧﻜە ﮔــﯚڕان ھەﻧﮕﺎوی ﻧﺎ ﺗﺎ ﮔەﯾﺸــﺖ ﺑە ﺧﺎڵێــﻚ ،ﺋێﺴــﺘە ﮔەڕاﻧەوەی ﺋەﺳــﺘەﻣە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەوە ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﻛەواﺗــە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺑــﮋاردە ﺑــﯚ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان وەك ﭼﯚن ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــەی ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗﯽ ﺷــﻜﺎﻧﺪ ،ﺑﯚ ﺧﯚدەرﺑﺎزﻛــﺮدن ﻟەو ﯾﺎرﯾﯿــەی ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟەﮔەڵﯿــﺪا دەﯾﻜﺎت ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەی ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯿﺶ ﺗێﻚ ﺑﺸﻜێﻨێﺖ و ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﮕەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺣﺰﺑەﻛە ،ﻟە ﺧﺎڵﯽ ﺳﻔﺮەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜﺎﺗەوە .ﺑەم ﺑە دﻧﯿﺎﺑﯿﻨﯿﯿەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ رووﻧﺘﺮ و ﺟێﮕﯿﺮەوە.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮاوەﻛەی ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯿﯿە ﺑﻮو ﺑﯚ ﺧەڵەﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﯾەﻛﺘﺮ
ژﻣﺎرە ) ، (186ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 17 ،
ﯾەﻛێﺘــﯽ :ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــە ﻟﯚﻛﺎڵﯿﯿــە و ﺑــﯚ ﭘێﺪاﻧــﯽ ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــە ﺧﯚﺟێﯿﯿەﻛﺎﻧــە ﺑە ﮔــﯚڕان ،ﺟﮕەﻟەوە ﮔﯚڕان ﻧﺎﺑێ ﭼﺎوەڕێﯽ ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ ﺑﻜﺎت
11
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
12
ﻟە ﻛﯚﻧﺪا وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺑﻨێﺸﺖ ﻟە ﺳﻨﻮوری دﯾﻨﺎرﺗە و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ دەوروﺑەری زۆر ﺑﺎو ﺑﻮو ”ﻟە دوای 2015ەوە رووﭘێﻮﯾﯿەك ﺑﯚ ھێﺰی ﻛﺎر و ﺑێﻜﺎری ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻧەﻛﺮاوە“.
ژﻣﺎرە ) ، (186ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 17 ،
ﺑﻨێﺸﺘە ﻛﻮردﯾﯿەﻛەی ﺋﺎﻛﺮێ روو ﻟە ﻧەﻣﺎﻧە وﺷە /ﺋﺎﻛﺮێ -ﻧەوزاد ھﻠﻮری ﺷــﺎرەدێﯽ دﯾﻨﺎرﺗــەی ﺳــەرﺑە ﺷــﺎرۆﻛەی ﺋﺎﻛــﺮێ ،ﯾەﻛێﻜــە ﻟــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە زۆرﺗﺮﯾــﻦ دارﻗەزواﻧــﯽ ھەﯾــە، ﺳﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ﺧەڵﻜﺎﻧێﻜﯽ زۆر ﻟە دارﻗەزواﻧەﻛﺎﻧەوە ﺑﻨێﺸــﺘﯿﯽ ﻛﻮردﯾﯿــﺎن ﺑەرھــەم دەھێﻨــﺎ، ﺑەم ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎرﮔەوە، ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەو ﺑﻨێﺸﺘە ﺑەرەو ﻧەﻣﺎن دەﭼێﺖ.
ھەﯾﺴەم ﻣﻮﺳڵﯿﺢ ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺳــﻨﻮوری ﺷــﺎرەدﯾێ دﯾﻨﺎرﺗە، ﺑە“وﺷە“ دەڵێ” ،ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺑﻨێﺸﺖ ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿە و ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮون و ﺷﺎرەزاﯾﯽ دەوێ، دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻨێﺸﺘەﻛە ﭼەﻧﺪ ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە و ﻛﺎﺗﯽ زۆر دەﺧﺎﯾەﻧێﺖ“. ﺋــەو دەڵــێ” ،ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎدا دارﻗەزواﻧەﻛە ﺑﺮﯾﻨﺪار دەﻛﺮێﺖ و ﺑﻨێﺸﺘەﻛە ﻟە ﻗەدی درەﺧﺘەﻛەوە وردە وردە دێﺘــە دەرەوە ،ﭘﺎش
ﺋــەوەی ﺧﺎﻧەﯾەﻛــﯽ ﻗــﻮڕ ﺑــﯚ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﺑﻨێﺸﺘەﻛە دروﺳﺖ دەﻛﺮێﺖ و دەڕژێﺘە ﻧﺎوﯾﯿەوە ﻛە ﺣەوزی ﺑﻨێﺸــﺖ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﭘــێ دەڵێــﻦ ،ﭘــﺎش ﭘڕﺑﻮوﻧﯽ ﺣەوزەﻛە ،ﺑﻨێﺸــﺘەﻛە دەﺧﺮێﺘە ﻗﺎﭘێﻜﯽ ﮔــەورە و دەﮔﻮازرێﺘەوە ﻣــﺎڵ و ﭘﺎﺷــﺎن ﻟــە رێﮕــەی ﻣەﻧﺠەڵێﻜــەوە دەﺧﺮێﺘە ﺳــەر ﺋﺎﮔــﺮ ﺑﯚ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﺑﻨێﺸــﺘە ﺳﺎﻓەﻛە“. ”ﺳﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ﻟە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 100 ﻧﺎوﭼەی دﯾﻨﺎرﺗــە وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺑﻨێﺸــﺖ ھەﺑﻮو ،ﺑــەم ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت
و دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ھەزاران ﺟﯚری ﺑﻨێﺸﺘﯽ ﺗﺮ ﺑەﺷــێﻮە و ﻧﺮﺧێﻜﯽ ﻛەﻣﺘــﺮ ،ﺋێﺴــﺘە وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺑﻨێﺸﺘﯽ ﻛﻮردی دەﮔﻤەن ﺑﻮوە“ ﻣﻮﺳڵﯿﺢ وای ﮔﻮت. ﺷێﺨﺰادە ﯾﺎﺳﯿﻦ ﺑەﺳﺎﭼﻮوﯾەﻛﯽ دۆڵﯽ زێﺒﺎرﯾﯽ ﺳــەرﺑە ﺷﺎرەدﯾێ دﯾﻨﺎرﺗەﯾە ،ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت، ”ﻟە ﻛﯚﻧﺪا وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺑﻨێﺸــﺖ ﻟە ﺳﻨﻮوری دﯾﻨﺎرﺗە و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ دەوروﺑەری زۆر ﺑــﺎو ﺑﻮو ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە زۆر ﻛەم ﺑﻮوەﺗەوە“. ﺋــەو ،ﺑە“وﺷــە“ی ﮔــﻮت ”ﻟە ﭘێﺸﺘﺮدا ﺳﺎﻧە ﺳەرووی 10ﺗﯚن ﺑﻨێﺸﺖ ﻟە دﯾﻨﺎرﺗە ﻛﯚ دەﻛﺮاﯾەوە
و ﺑەرھەم دەھﺎت و ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ دھﯚك و ﻣﻮوﺳڵ و ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەھﺎﺗﻨە ﻓﺮۆﺷﺘﻦ“. ﺳــﺎﻧە ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎﯾــﺎردا ،ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ﺑــﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺑﻨێﺸﺘﯽ ﻛﻮردی دەﺳــﺖ ﭘــێ دەﻛﺎت ،ﺋەواﻧەی ﺑﻨێﺸــﺘەﻛە ﻛــﯚ دەﻛەﻧــەوە، دەﭼﻨــە ﺷــﺎﺧەﻛﺎن و دەﺳــﺖ ﺑە ﺑﺮﯾﻨﺪارﻛﺮدﻧــﯽ دارﻗەزوان و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺣەوزی ﺑﭽﻮوﻛﯽ ﻗﻮڕ ﺑەدەورﯾﯿەوە دەﻛەن. ﻛﺮﻣﺎﻧــﺞ ﭼﺎڵﯽ ﯾەﻛێﻜــﯽ ﺗﺮ ﻟە ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮوری دﯾﻨﺎرﺗە، ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛــﺮدەوە،
”ﺑەھــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﻛﺎرﮔــە و زۆرﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻨێﺸﺘﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ،ﺋێﺴﺘە وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺑﻨێﺸــﺖ ﻧﺎﻛﺮێﺖ، ﯾﺎن زۆر ﻛەم ﺑﻮوەﺗەوە“. ﻟە ﺑەراﻣﺒــەردا ﺋەﺣﻤەد ﺟەﻣﯿﻞ ﺋەﺑﻮزێﺪ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺋﺎﻛــﺮێ ،ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”داﺗﺎﯾەﻛﯽ ﻓەرﻣﯽ ﺑەردەﺳﺖ ﻧﯿﯿە ﻟەﺑــﺎرەی ﭼەﻧﺪﯾەﺗﯽ و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯽ رێﮋە و ﺟﯚری ﺋەو ﺑﻨێﺸــﺘەی ﻟە دﯾﻨﺎرﺗە ﺑەرھەم دێ ،ﺑەم ﺋەوە رووﻧە ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﺧەڵﻜێﻜﯽ زۆر ﭘێﯿەوە ﺳــەرﻗﺎڵ ﺑﻮون و ﺋێﺴﺘە ﻛەم ﺑﻮوەﺗەوە“. ﺋــەو دەڵــێ” ،ﻟــە ﺳــﻨﻮوری
ﺷــﺎرۆﻛەی ﺋﺎﻛــﺮێ 614 ،دۆﻧﻢ زەوی ﻟــە دارﺳــﺘﺎن و ﻧﺎوﭼــە ﺷــﺎﺧﺎوﯾﯿەﻛﺎن ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە داری ﻗەزوان ھەﯾە و ﺑەﺷﯽ ھەرە زۆری دەﻛەوێﺘە ﺳــﻨﻮوری ﺷﺎرەدێﯽ دﯾﻨﺎرﺗە و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ و ﺳــﺎﻧە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دوو ھــەزار ﺗﯚن ﻗەزوان ﺑەرھەم دەھێﻨﺮێﺖ“. ﺷــﺎرەدﯾێ دﯾﻨﺎرﺗە ﻧﺰﯾﻜەی 150 ﮔﻮﻧﺪ ﻟەﺧﯚ دەﮔﺮێﺖ و % 40ﺋەو ﮔﻮﻧﺪاﻧە دەﻛەوﻧە ژێﺮ دەﺳەﺗﯽ ﭘەﻛەﻛە ،ﺑەو ھﯚﯾەوە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺳﻮود ﻟە ﺧﺎك و درەﺧﺘﯽ ﺋەو ﮔﻮﻧﺪاﻧە وەرﺑﮕﺮن.
رێﮋەی ﺑێﻜﺎری ﻟەﻧﺎو ﺧﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەڵﺪەﻛﺸێﺖ وﺷە/ھەوﻟێﺮ -رێﺒﯿﻦ رووﭘێﻮﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﺳــﺘەی ﺋﺎﻣﺎری ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ دەدەن ﻟــە ﻣــﺎوەی دوو ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ،رێﮋەی ﺑێــﻜﺎری ﻟەﻧﺎو ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺧــﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣــە ﻟــە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑەرەو ھەڵﻜﺸﺎن ﭼﻮوە، ﺷــﺎرەزاﯾﺎن و ﭼﺎﻻﻛﺎﻧــﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻛە ﻛﺎر ﻟەﺳــەر دۆﺳﯿەﻛە دەﻛەن، ھﯚﻛــەی ﺑﯚ ﺑەرﺗەﺳــﻜﻜﺮدﻧەوەی دەرﻓەﺗﯽ ﻛﺎر ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ و ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ زەوﯾﻨەی ﻛﺎر ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت دەﮔێڕﻧەوە. ھﯿﻮا ﻋﻮﻣەر ﺟێﮕــﺮی ﺑەڕێﻮەﺑەری رێﻜﺨــﺮاوی ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﺋــﺎزادی، ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ھەڵﻜﺸــﺎﻧﯽ رێﮋەی ﺑێﻜﺎری ﻟەﻧﺎو ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺧﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣــەی ﺑەرز ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا، دەﺳەﻟﻤێﻨﻦ. رێﻜﺨــﺮاوی ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﺋــﺎزادی ﺑە ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﻓﺮﯾﺎﮔــﻮزاری ﮔەﻟﯽ ﻧەروﯾﺠﯽ ﻟە ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ھﺎوﺑەﺷﺪا ﭼﺎودێﺮی رەوﺷــﯽ ﻛﺎر و ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮێﻜﺎران ﻟە ﻋێﺮاق و ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دەﻛﺎت .ﺋەوان ﻟە دواﯾﯿﻦ راﭘﯚرﺗﯿﺎﻧﺪا دووﭘﺎﺗﯿﺎن ﻟە ”ھەڵﻜﺸــﺎﻧﯽ رێﮋەی ﺑێﻜﺎری ﺑﯚ ﺳەرووی % 20ﻟە ﻋێﺮاق و ﻛﻮردﺳﺘﺎن“ ﻛﺮدووەﺗەوە. ﻋﻮﻣــەر دەڵــێ” ،ھەڵﻜﺸــﺎﻧﯽ رێﮋەﻛﺎﻧﯽ ﺑێﻜﺎری ﻟەﻧﺎو ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺧــﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣــەی ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕــە و زاﻧﻜﯚ ،ﭘێﻮەﺳﺘە ﺑە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﻼن و
ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەك ﺑﯚ ﺑەﮔەڕﺧﺴﺘﻨﯽ ھێﺰی ﻛﺎر ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ،ﺋەوەش وا دەﻛﺎت ﺗﺎ دێــﺖ رێﮋەی ﺑێﻜﺎری زﯾﺎﺗﺮ ﺑەرز ﺑﺒێﺘەوە“. ﺑەﮔﻮێﺮەی رووﭘێﻮی ﺗﯚڕی زاﻧﯿﺎری ﻋێــﺮاق ﻟەﺑــﺎرەی ھێــﺰی ﻛﺎر و ﺑێﻜﺎری ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2011دا رێﮋەی ﺑێﻜﺎری ﻟەﻧــﺎو ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺧﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣەی دﯾﭙﻠــﯚم و ﺑەﻛﺎﻟﯚرﯾﯚس و ﺳەرﺗﺮ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا % 15.5 ﺑﻮوە .رووﭘێﻮی دەﺳــﺘەی ﺋﺎﻣﺎری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2012دا دەری ﺧﺴــﺘﻮوە ،رێﮋەی ﺑێﻜﺎری ﻟەﻧﺎو ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ھەڵﮕﺮی ﺑڕواﻧﺎﻣەی
دﯾﭙﻠـــــﯚم % 15.9و ﺑﯚ ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺧﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﺑەﻛــــﺎﻟﯚرﯾﯚس % 16.9ﺑﻮوە. رووﭘێﻮﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﺳــﺘەی ﺋﺎﻣﺎری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ دەدەن ﻛە ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2014ﺑەدواوە رێﮋەی ﺑێﻜﺎری ﻟەﻧﺎو ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺧﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣەی دﯾﭙﻠــﯚم و ﺑەﻛﺎﻟﯚرﯾﯚس و ﺳــەرﺗﺮ ﺑەرەو ھەڵﻜﺸــﺎن ﭼﻮوە ،ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2014دا ،رێﮋەی ﺑێﻜﺎری ﻟەﻧــﺎو ﺋەو ﮔﺮووﭘەدا ﺑــە % 12.41 دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﻛﺮاوە ،ﺑەم ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2015دا ،رێﮋەﻛــە ﺑــﯚ % 20.55 ھەڵﻜﺸﺎوە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑێﻜﺎری ﻟەﻧﺎو
ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺧﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ﺑە % 24.2دﯾﺎرﯾﻜــﺮاوە و ﺋەوەش ﺑەرزﺗﺮﯾــﻦ ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺑێﻜﺎرﯾﯿە ﻟەﻧﺎو ﮔﺮووﭘﯽ ﺧﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﺪا. ﺑەرﭘﺮﺳەﻛەی رێﻜﺨﺮاوی ﺋﺎﺷﺘﯽ و ﺋﺎزادی ،ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﮔﻮت ”ﻟە دوای 2015ەوە رووﭘێﻮﯾﯿەك ﺑﯚ ھێﺰی ﻛﺎر و ﺑێﻜﺎری ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻧەﻛﺮاوە ﯾﺎن راﻧەﮔەﯾەﻧﺮاوە ،ﺑــەم ھەﻣﻮو ﺋﺎﻣــﺎژەﻛﺎن ھەڵﻜﺸــﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە رێﮋەی ﺑێﻜﺎری ﺑەﮔﺸﺘﯽ و ﺑێﻜﺎری ﻟەﻧﺎو ﺧﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﺪا ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻧﯿﺸﺎن دەدەن“. ﺋەو رێﻜﺨﺮاواﻧە و ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺗﺮ،
ھﯚی ھەڵﻜﺸــﺎﻧﯽ رێﮋەی ﺑێﻜﺎری ﻟەﻧﺎو ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺧﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣەدا، ﺑﯚ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟە راﮔﺮﺗﻨــﯽ داﻣەزراﻧﺪن ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣــﯽ دەﮔێڕﻧــەوە .ھەروەك داﺗﺎﻛﺎﻧــﯽ ھــەردوو رێﻜﺨﺮاوەﻛە ﭘﺎڵﭙﺸــﺖ ﺑە وەزارەﺗــﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺑﺎ ،رووﻧــﯽ دەﻛەﻧەوە ﻛە ﻟە ﻧێﻮان ﺳــﺎﻧﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ 2012-2013ﺗﺎ 2014-2015ﺗەﻧﯿﺎ ﻟــە 14زاﻧﻜﯚی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا 84 ھــەزار و 855ﻛــەس ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ زاﻧﻜﯚﯾﯿﺎن ﺗــەواو ﻛــﺮدووە ،ﺋەوە ﺟﮕە ﻟــە دەرﭼﻮواﻧــﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 10
زاﻧﻜــﯚی ﺗﺮی ﺗﺎﯾﺒــەت و ﭼەﻧﺪان ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ و ﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا. د .ﺋﺎزاد ﻋەﻟﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕی ﺋﺎﺑﻮوری، ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛــﺮدەوە” ،ﻟە 2014ەوە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێــﻢ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ
راﮔﺮﺗﻮوە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺧﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣە زﯾﺎﺗﺮ ﺧﻮاﺳﺘﯿﺎن ﻟەﺳەر ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەﯾە ،ﻧﺰﯾﻜەی % 70ی ھێــﺰی ﻛﺎری ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە ﺧــﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﺑەﻛﺎﻟﯚرﯾﯚس ﭘێﻚ دێﺖ“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،راﮔﺮﺗﻨﯽ دەرﻓەﺗﯽ ﻛﺎر ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑﯚ ﺧﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣــەﻛﺎن ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﭘﺎﺷەﻛﺸەی ﺗەواوی ﻛــﺮدووە و ﭼﯿﺘﺮ دەرﻓەﺗﯽ ﻛﺎر داﺑﯿﻦ ﻧﺎﻛﺎت ،ﯾﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺋەو رێﮋەﯾە ﻟە ھێــﺰی ﻛﺎر ﺑەﮔەڕ ﺑﺨﺎت ﻛە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳﺖ دەﺑێﺖ، ﺋــەوەش ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿــەوە رێﮋەی ﺑێﻜﺎری ﻟەﻧﺎو ﺧــﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ دەﻛﺎت“. ”دەﺑێﺖ ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘﻼﻧێﻜﯽ رووﻧﯽ ﺑﯚ ﺑەﮔەڕﺧﺴــﺘﻨﯽ ھێــﺰی ﻛﺎر ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەﺑێﺖ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت زاﻧﻜﯚ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﻛﺎن ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺑەھێﺰ ﻟەﮔەڵ ﺑﺎزاڕی ﻛﺎر دروﺳــﺖ ﺑﻜەن، ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ﺋەو ﭘﺴــﭙﯚڕﯾﯿﺎﻧەی دروﺳﺘﯿﺎن دەﻛەن ﺋەﮔەر دەرﻓەﺗﯽ ﻛﺎرﯾﺎن ﻟە ﺑﺎزاڕی ﻛﺎری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻧەﺑێﺖ ،ﺑێﻜﺎر دەﻣێﻨﻨەوە“ ﭘﺴﭙﯚڕە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛە وای ﮔﻮت.
ﭘﺴﭙﯚڕێﻜﯽ ﺋﺎﺑﻮوری:
دەﺑێﺖ ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘﻼﻧێﻜﯽ رووﻧﯽ ﺑﯚ ﺑەﮔەڕﺧﺴﺘﻨﯽ ھێﺰی ﻛﺎر ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەﺑێﺖ
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﻋێﺮاق دەﯾەوێﺖ ﺑە ﯾەﻛﺠﺎری واز ﻟە ﻛڕﯾﻨﯽ ﮔەﻧﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﮫێﻨێﺖ
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێــﺮاق 238ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎری ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨەوەی ﮔەﻧﻤﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗەرﺧــﺎن ﻛﺮدووە و ﺑەﻣەش ﯾەك ﻟەﺳەر ﺳــێﯽ ﮔەﻧﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﭘێ دەﻛڕدرێﺖ. وﺷە/ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﺳﺎڵ ﻟە دوای ﺳﺎڵ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﮔەﻧﻢ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔەﺷە دەﻛﺎت، ﺑەم ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺳﺎﻏﻜﺮدﻧەوەی ﺑەرھەم ﻗﻮوڵﺘﺮ دەﺑﻨەوە و ﭘﻼﻧێﻜﯽ روون و ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑﯚ ﺋــەو ﺑەرھەﻣە ﻧﯿﯿە .ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﻧﺰﯾﻜــەی 900ھەزار ﺗﯚن ﮔەﻧﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ وەرﮔﺮت، ﺑەم ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻧﯿﻮھێﻨﺪەی ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو وەردەﮔﺮێﺖ و ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ دەﻛﺮێ ﺳەرووی ﯾەك ﻣﻠﯿﯚن ﺗﯚن ﮔەﻧﻢ ﻟەﺳەر دەﺳــﺘﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺑﻤێﻨێﺘــەوە ،دۆﺧەﻛــەش ﺑەرەو ﺋەوە دەﭼێﺖ ﻋێﺮاق ﺑە ﯾەﻛﺠﺎری ﻛﯚﺗﺎ ﺑە ﻛڕﯾﻨﯽ ﮔەﻧﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﮫێﻨێﺖ. ﮔەﻧﻢ ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﺘﺮﯾﻦ ﺑەرھەﻣــە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎن و ﺑەﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕــﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﺧــﯚراك ھەژﻣــﺎر دەﻛﺮێﺖ ،ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﺋﺎرد و ﺳــﺎوەر ﺳﻮود ﻟەو ﺑەرھەﻣە وەرﮔﯿــﺮاوە .ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق رێﮋەﯾەك ﻟە ﮔەﻧﻤﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﺑە ﻧﺮﺧﯽ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ دەﻛڕێﺖ و ﺋەوەی ﺗﺮ ﻟە دەرەوەڕا ھﺎوردە دەﻛﺎت .ﺳــﺎڵ ﺑە ﺳﺎڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق چ ﻟە رووی ﻧﺮخ و چ ﻟە رووی ﺑڕ ،ﺋەو ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﯿە ﻟەﺳەر ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛەم دەﻛﺎﺗەوە. ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺳﺎڵﺢ ﻣﺤەﻣەد ﺋەﻣﯿﻦ ﺟﻮوﺗﯿﺎر ﻟە دەﺷﺘﯽ ھەوﻟێﺮ ،ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو 25 ﺗﯚن ﮔەﻧﻤﯽ ھەﺑﻮو .ﺋەو ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ ﭘــﺎر ﻧﯿﻮەی ﺋــەو ﮔەﻧﻤەی رادەﺳــﺖ ﻛﺮد ،ﺑەم ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻧﺎزاﻧــﻦ چ ﺑــڕە ﮔەﻧﻤێﻜﯿــﺎن ﻟێ وەردەﮔﯿﺮێﺖ .ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ دەﻛﺮێ ﺑەرھەﻣﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵﯽ ﺋەو ﺟﻮوﺗﯿﺎرە ﺑﮕﺎﺗە ﺳەرووی 25ﺗﯚن .ﺋەو ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ھەر ﺗﯚﻧێﻚ ﻟە ﮔەﻧﻤەﻛەی ﻛە ﺣﻜﻮوﻣــەت وەرﯾﻨەﮔﺮﺗﺒﻮو ﺑە 250ھــەزار دﯾﻨﺎر ﻟە ﺑﺎزاڕ ﺳــﺎغ ﻛﺮدﺑــﻮوەوە .ﺋەو ھێﺸــﺘﺎ ﻧﯿﻮەی ﭘــﺎرەی ﺳــﺎڵﯽ 2014و 2015و ﺗەواوی ﭘﺎرەی 2016ﻟە ﺑەرھەﻣﯽ ﮔەﻧﻤەﻛەی وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە.
ھﺎوﻛﺎت ﻛەﻣﺎﻟﯽ ﺑەﺣﺮﻛە ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو 100ﺗﯚن ﮔەﻧﻤﯽ ھەﺑﻮو، ﺑەم ﻧﯿﻮەی رادەﺳﺘﯽ ﺳﺎﯾﻠﯚ ﻛﺮد. ﺋەو ﺑﯚ ”وش“ دەڵێﺖ ﺑڕﯾﺎرە ﺋەﻣﺴﺎڵ % 38ی ﺑەرھەﻣەﻛەی وەرﺑﮕﺮن و ﺑەﺷێﻜﯽ زۆر ﻟە ﮔەﻧﻤەﻛەی ﻟەﺳەر دەﺳــﺘﺎن دەﻣێﻨێﺘەوە ،ﺋەﮔەر ﺑەم ﺷێﻮەﯾە ﺑێﺖ ،ﺋەوا ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن دەرﻧﺎھێﻨﻨەوە. ﺑەﮔﻮﺗەی ﺋەو ﺟﻮوﺗﯿﺎرە ،وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﺋەﻣﺴــﺎڵ رێﮕﺮی ﻛﺮد ﻛە ﮔەﻧﻤﯽ ﺧەﺷــﻦ ﯾﺎ زﺑﺮ ﺑﭽێﻨﻦ ﻛە ﺑﯚ ﻣﺎﻛﺎرۆﻧﯽ و ﺳﺎوەر ﮔﻮﻧﺠﺎوە و ﮔەﻧﻤﯽ ﺟﯚری ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﺎن ﭼﺎﻧﺪ ﻛە
ﺑەرھەﻣەﻛەی ﻛەﻣﺘــﺮە و زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﺋﺎرد دەﺷێﺖ .ﺋەﻣەش زﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺗﺮە ﻛە ﺑەرﯾﺎن ﻛەوﺗﻮوە. ھەﻣﻮو ﺳﺎڵێﻚ ﺧﯚزﮔەم ﺑە ﭘﺎر ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﺗﺮﯾﻠﯿﯚﻧێﻚ و 400ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎری ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨەوەی ﮔەﻧﻢ ﻟە ﺳەراﻧﺴــەری ﻋێﺮاق ﺗەرﺧــﺎن ﻛــﺮدووە ،وەك ﻧــەوزاد ﻣەﺣﻤــﻮود ﺳــەرۆﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ ﻛﺮد ،ﺑەﺷێﻮەی
ﺋەﺣﻤەد ﺣﺎﺟﯽ رەﺷﯿﺪ:
ھﯚﻛﺎرەﻛــە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ﻛێﺸــە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﺑەﻏﺪا و ھەوﻟێﺮ ھەﯾە.
زارەﻛﯽ ﭘێﯿﺎن ﮔﻮﺗﺮاوە % 17ی ﺋەو ﺑڕە ﭘﺎرەﯾە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و ﺋەﮔەر ﺋەم ﺑڕﯾــﺎرەش ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێﺖ، ﺑڕێﻜﯽ زۆری ﮔەﻧﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﺳەر دەﺳﺘﺎن دەﻣێﻨێﺘەوە.
ﺗﯚن ﮔەﻧﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دێﺘە ﻛڕﯾﻦ و ﺳــەرووی ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ ﺗﯚن دەﻣێﻨێﺘەوە. ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2013ھەر ﺗﯚﻧێﻚ ﮔەﻧﻤﯽ ﭘﻠە ﯾەك ﺑــە 792ھەزار و ﭘﻠە دوو ﺑە 682ھەزار دﯾﻨﺎر ﺑﻮو ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2012ﭘﻠە ﯾەك ﺑە 720ھەزار دﯾﻨﺎر و ﭘﻠە دوو ﺑە 620ھەزار دﯾﻨﺎر ﺑﻮو. ﺳﺎڵﯽ 2016دەﺑﻮو ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ و 200 ھــەزار ﺗﯚن ﮔەﻧﻢ ﻟــە ﺟﻮوﺗﯿﺎران وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ ،ﺑەم دواﺗﺮ % 70ی وەرﮔﯿﺮا و 300ھەزار ﺗﯚﻧﯽ ﻟەﺳەر دەﺳﺘﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﺪا ﻣﺎﯾەوە.
ﺋــەو ﮔەﻧﻤــە دێﺘە ﻛڕﯾــﻦ ﻛە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑەرھــەم دێﺖ و ﺑە ﮔﻮﺗەی ﻧــەوزاد ﻣەﺣﻤــﻮود72 ، %ی ﮔەﻧﻢ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻟە دەﺳــﺘﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﺪا دەﻣێﻨێﺘــەوە .ﺟﮕە ﻟەم زﯾﺎﻧە ﻛﯚﻣەڵێــﻚ زﯾﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑەر ﺟﻮوﺗﯿﺎران دەﻛەوێﺖ. ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﺑــڕی وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﮔەﻧﻢ دﯾﺎری ﻛﺮاﺑﻮو ،ﺑەم ﺋەﻣﺴﺎڵ ﺑەﮔﻮێﺮەی ﭘﺎرەی ﺗەرﺧﺎﻧﻜﺮاو ﮔەﻧﻢ وەردەﮔﺮێﺖ و ﺗەﻧﺎﻧەت ھێﺸــﺘﺎ ﺑە ﺗەواوی دﯾﺎر ﻧﯿﯿە چ ﺑڕە ﭘﺎرەﯾەك ﺑﯚ ﺗﯚﻧێﻚ ﮔەﻧﻢ دﯾﺎری ﻛﺮاوە .ﺟﮕەﻟەﻣە ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﺣﻜﻮوﻣەت ھەﻣﻮو
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﭘێــﯽ واﯾە ﺑﯚﭼﯽ دەﺑێﺖ ﻟە ﭘﺎرەی ﻧەوﺗﯽ ﺑەﺳڕە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﺮێﺖ، ﺑەم ﻟە رووی ﺋﺎﺑﻮوری ﺑﻮدﺟەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺑەﻏﺪا ﻧەﺑەﺳﺘﺮاﺑێﺘەوە.
ﺑەﭘێــﯽ ﻟێﻜﺪاﻧــەوەﻛﺎن ،ﺑــەو ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق 238 ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎری ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨەوەی ﮔەﻧﻤﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮدووە .ﺳــﺎڵ ﺑە ﺳﺎڵ ﺑەرھەﻣﯽ ﮔەﻧﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زﯾﺎد دەﻛﺎت، ﻛەﭼﯽ ﺑﺎزاڕەﻛــەی و ﻧﺮﺧەﻛەی ﺳــﺎڵ ﺑە ﺳــﺎڵ ﺧﺮاﭘﺘﺮ دەﺑێﺖ و رێﮋەﯾەﻛﯽ زﯾﺎﺗــﺮی ﮔەﻧﻢ ﻟە ﻻی ﺟﻮوﺗﯿﺎران دەﻣێﻨێﺘەوە ﻛە ﻧﺎزاﻧﻦ ﭼﯽ ﻟێ ﺑﻜەن. ﯾەك ﻣﻠﯿﯚن ﺗﯚن ﮔﺮاﻧﺘﺮﯾﻦ ﺟﯚری ﮔەﻧﻢ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺗﯚﻧێﻜﯽ ﺑە 560ھەزار دﯾﻨﺎر داﻧﺮاوە و ﺟــﯚری ﭘﻠە دووﯾﺸــﯽ دەﮔﺎﺗە 460ھەزار دﯾﻨــﺎر ،ﺋەﮔەر ﺗێﻜڕای ھــەر ﺗﯚﻧێﻚ ﺑە 500ھــەزار دﯾﻨﺎر ﺑﺨەﻣڵێﻨﺮێﺖ ،ﺋەوا ﺑــەو ﺋەﻧﺠﺎﻣە دەﮔەﯾﻦ ﻛە ﺳــەرووی 460ھەزار
ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳەی ﺟﻮوﺗﯿﺎران دەڵێﺖ، دۆﺧﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺎش ﻧﯿﯿە و ﺟﻮوﺗﯿﺎر ھەﯾە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﭘﺎرەی ﮔەﻧﻤﯽ 2014و 2015ەﺷﯽ وەرﻧەﮔﺮﺗــﻮوە ،ھێﺸــﺘﺎ % 64ی ﭘﺎرەی ﮔەﻧﻤﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺑﯚ ﺳﺎڵﯽ 2016ﻧەدراوە و دﯾﺎرﯾﺶ ﻧﯿﯿە ﻛەی وەﻣﯽ زەﺣﻤەت و ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵﯿﺎن وەردەﮔﺮن. ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﭘﻼﻧەﻛﺎﻧــﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﺋەوەﯾە 300ھەزار ﺗﯚن ﮔەﻧﻢ ﻟە ﺟﻮوﺗﯿــﺎران وەرﺑﮕﺮێﺖ و ﺑﯿﻜﺎﺗە ﺋﺎردی ﺳــﻔﺮ ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋەو ﺋﺎردە ﺳﻔﺮەی ھﺎوردەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛﺮێﺖ ،ﺑەم ھێﺸﺘﺎ ھﯿﭻ ﺑــڕە ﺑﻮدﺟەﯾەﻛﯽ ﺑﯚ ﺗەرﺧﺎن ﻧەﻛﺮاوە. زﯾﺎﻧﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺑە ﭘﻼﻧەﻛــەی ﺑەﻏــﺪا % 28ی
ﺟﯚرە ﮔەﻧﻤێﻜﯽ وەردەﮔﺮت ،ﺑەم ﺋەﻣﺴﺎڵ داوا ﻟە ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﻛﺮاﺑﻮو ﺗەﻧﯿــﺎ ﮔەﻧﻤﯽ ﺟﯚری ﻧەرم ﺑﭽێﻨﻦ ﻧــەك زﺑﺮ ﻛە ﻟەوﯾﺸــﺪا ﺑەرھەﻣﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎر دادەﺑەزێﺖ. دﻛﺘــﯚر ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣﯿــﻢ ﻋﻮﻣــەر ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ھەوﻟێﺮ، ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ﻛە ھێﺸــﺘﺎ ھﯿﭻ ﭘﻼﻧێﻜﯽ ﻓەرﻣﯿﺎن ﻟە ﺑەﻏﺪاوە ﭘێ ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوە ﺗﺎ ﺑﺰاﻧﻦ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن چ ﺑڕە ﮔەﻧﻤێﻜﯿﺎن ﻟێ وەردەﮔﯿﺮێﺖ. ﻋێﺮاق ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﻓێڵە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق ﺑە ﭘﺎﺳــﺎوی ﺋەوەی ﺋەو ﮔەﻧﻤەی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەرھەم دێﺖ ھەﻣﻮوی ھﯽ ﺧﯚی ﻧﯿﯿە و ﺑەﺷێﻜﯽ ﻟە دەرەوە ھﺎوردە دەﻛﺮێــﺖ ،رێــﮋەی وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﮔەﻧﻤﯽ داﺑەزاﻧﺪووە.
ژﻣﺎرە ) ، (186ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 17 ،
ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ دەﻛﺮێ ﯾەك ﻣﻠﯿﯚن ﺗﯚن ﮔەﻧﻢ ﻟەﺳەر دەﺳﺘﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻤێﻨێﺘەوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
13
ﺋەﺣﻤەد ﺣﺎﺟﯽ رەﺷﯿﺪ ﺑڕﯾﺎردەری ﻟﯿﮋﻧــەی داراﯾــﯽ و ﺋﺎﺑــﻮوری ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺋەو ﮔەﻧﻤەی ﻟە ﺟﻮوﺗﯿﺎران دەﯾﻜڕێﺖ ،ﺑە ﻧﺮﺧﯽ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﯿە و ﻟــە ﺑﺮی ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر دەدات و ھێﺸــﺘﺎ ﻧﺰﯾﻜــەی دوو ﺗﺮﯾﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر ﻟە ﭘﺎرەی ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﻋێﺮاق و ﺳــەرووی 700ﻣﻠﯿــﺎر دﯾﻨﺎری ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻗەرزدارە. ﺋــەو ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ﺑﯚﭼﻮوﻧێﻜــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق دەﻛﺎت و دەڵێﺖ ،ﺑﯚﭼﯽ دەﺑێــﺖ ﻟە ﭘﺎرەی ﻧەوﺗﯽ ﺑەﺳڕە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑەم ﻟە رووی ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑﻮدﺟەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ﺑەﻏــﺪا ﻧەﺑەﺳــﺘﺮاﺑێﺘەوە .ﺑە ﮔﻮﺗەی ﺋەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرە ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ھﯚﻛﺎرەﻛە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻛێﺸــە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێــﻮان ﺑەﻏــﺪا و ھەوﻟێﺮ ھەﯾە. ﺋەو رەﺧﻨەی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔﺮت
ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ ﭘﻼﻧێﻜﯽ رووﻧﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﻧﯿﯿە و ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎﻧﯽ دﯾﺎر ﻧﯿﻦ. ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق ﺑــە ﯾەﻛﭽﺎو ﺳــەﯾﺮی ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻜــﯽ ﺧﯚی و ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎﻛﺎت و ﺋەو ﻛێﺸــەﯾەی ﻻی ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾە ،ﻻی ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻧﯿﯿە و زۆرﺑەی ﮔەﻧﻤەﻛەﯾﺎن ﻟێ وەردەﮔﺮێﺖ. ﭘﻼﻧﯽ ﻛڕﯾﻨەوەی ﮔەﻧﻢ ﺳــەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴــﺎڵ وەزارەﺗــﯽ
ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎوی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﺧﺴــﺘە ﺑــەردەم ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺑــﺎی ﺋﺎﺑــﻮوری ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﺋەوەی رێﻮﺷــﻮێﻨێﻚ ﺑﯚ ﺋەو ﺑــڕە ﮔەﻧﻤە زۆرە ﺑﺪۆزێﺘەوە ﻛە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەرھەم دەھێﻨﺮێﺖ. دﻛﺘﯚر ﺋەﻧــﻮەر ﻋﻮﻣەر ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎﻧــﯽ وەزارەﺗــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟــەوە ﻛﺮد، ﭘڕۆژەﻛەﯾــﺎن ﺧﺴــﺘە ﺑــەردەم ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﻣﺎوەﺗەوە ﺋەوان رەزاﻣەﻧﺪی ﻟەﺳەر ﭘڕۆژەﻛە ﺑﺪەن ﺗﺎ ﺑــە ﻛﺮدەﯾــﯽ و ﺑە ﭘﻼن ﺑەرھەﻣــﯽ ﮔەﻧﻤــﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺳــﺎﻧە ﺑێﺘە ﻛڕﯾﻦ و ﻟــە ﻧﺎوﺧﯚ ﺳــﻮودی ﻟــێ وەرﺑﮕﯿﺮێــﺖ و زﯾﺎدەﻛەش ﺑﻔﺮۆﺷﺮێﺘەوە. ﺑەرھەﻣــﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﮔەﻧﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2016ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ و 686ھەزار ﺗــﯚن ﺑﻮو ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯽ ھەرێﻤەﻛە ﺑە ﺋﺎردی ﻧــﺎن 600ھەزار ﺗﯚﻧــە .ﻋێﺮاق ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﺳێ ﻣﻠﯿﯚن ﺗﺎ ﺳــێ ﻣﻠﯿﯚن و 500ھەزار ﺗﯚن ﮔەﻧﻢ ھەﯾە و ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻧﯿﻮەی ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑە ﮔەﻧﻢ داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت. ﺋەﻧﻮەر ﻋﻮﻣەر دەڵێــﺖ ،ﺟﮕە ﻟەو ﺋﺎردەی ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﻧﺎن ﺳﻮودی ﻟــێ وەردەﮔﯿﺮێﺖ ،ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە 300ھــەزار ﺗﯚن ﺑەرھەﻣــﯽ ﺟﯚراوﺟــﯚر ھەﯾە ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺋــﺎردی ﻛێﻚ و ﻣﺎﻛﺎرۆﻧﯽ و ﺳﺎوەر و ﺑڕوێﺶ ﻛە ﻟە دەرەوە ھﺎوردە دەﻛﺮێﺖ. ﭘﻼﻧەﻛەی وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺋەوەﯾە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧﯚی ﺑە ﺑڕە ﭘﺎرەﯾەك ﺋەو ﮔەﻧﻤە ﻟە ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺑﻜڕێﺘــەوە و ﻟــە ﻧﺎوﺧﯚ ﭘــەرە ﺑە ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎرد و ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﺑﺪات ﺑﯚ ﺋەوەی ﺟﮕە ﻟە ﭘڕﻛﺮدﻧەوەی ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﻧﺎوﺧــﯚ ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋــەم ﺑەرھەﻣﺎﻧە ھەﻧــﺎردەی ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاق و وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﻜﺎت. ﺋەو ﭘێﯽ واﯾــە ،ﺣﻜﻮوﻣەت ﺗﻮاﻧﺎی داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﺑﻮدﺟەﻛەی ھەﯾە و دوای ﻛڕﯾﻨەوەی ﮔەﻧﻤﯿﺶ دەﺑێﺖ ﭘەرە ﺑە ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯿەﻛەی ﺑﺪات و ﺑە ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت رێﮕە ﻟــە ھﺎﺗﻨــە ژوورەوەی ﺋــەو 300 ھەزار ﺗﯚﻧە ﺑﮕﺮێﺖ ﻛە ﺳــﺎﻧە ﺑﯚ ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ھﺎوردە دەﻛﺮێﺖ و دواﺗﺮ ﺑﺎزاڕﯾﺶ ﺑﯚ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﻢ ﺑﺪۆزێﺘەوە. ﺋەوەی ﻟێﺮەدا زﯾﺎﻧﯽ ﺑەردەﻛەوێﺖ، ﺟﻮوﺗﯿﺎری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻛەرﺗە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛەﯾەﺗــﯽ و ﻛێﺸــەش ﻟەوەداﯾــە ﻛەس ﻧﯿﯿە ﺑە راﺳــﺘﯽ ﺧەم ﻟــەو ﺑەرھەﻣە ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿە ﺑﺨﻮات.
ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻚ:
ﺋەﮔەر ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﻧەﺑێــﺖ ،ﭘﺎرەی ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﺎندەرﻧﺎھێﻨﯿﻨەوە.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
14
ﭘەﯾڕەو ﺋەﻧﻮەر
ژﻣﺎرە ) ، (186ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 17 ،
ﻟەﺑﺎرەی ”ﭘﺮﯾﺰن ﺑﺮێﻚ/ ﺷﻜﺎﻧﺪﻧﯽ زﯾﻨﺪان“ەوە ﻓﯿﻠﻢ ﭼﯿﯿە و چ ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛﯽ ھەﯾە؟ دەﻛﺮێﺖ ﻓﯿﻠﻢ و ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ﮔــﺮێ ﺑﺪەﯾﻨەوە ﺑــە ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەت و ﺋەﻧﺴــﺮۆﭘﯚﻟﯚﺟﯿﺎ/ ﻣﺮۆﭬﻨﺎﺳﯽ .دەﻛﺮێﺖ ﺑڵێﯿﻦ ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ﺧﯚی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﺗە. ﻟەڕێﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎوە دﯾــﻮی ﻧــﺎوەوە و دەرەوەی ﻣﺮۆڤ دێﻨە ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ .ﻛﺎﯾە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎﯾﺶ ھەروا .ﻟە ﻛﺎﯾەی ﻣێﮋووەوە ﺑﯚ ﻛﻮﻟﺘﻮور ،ﻟە ﺳﯚﺳــﯿﯚﻟﯚژﯾﺎوە ﺑﯚ ڕەﻓﺘﺎری ﺗــﺎك و ﻛﯚﻣەڵ ،ﻟە ژێﺮﺧﺎﻧەوە ﺑﯚ ﺳــەرﺧﺎن ،ﻟە ﺋــەدەب و ﻣﻮزﯾﻚ و ﺷــﺎﻧﯚوە ﺑﯚ ﭘﺮد و ڕێﮕەوﺑــﺎن و دەرﯾﺎ و ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﺎ .ﺳﯿﻨەﻣﺎ زﻣﺎﻧێﻜە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ ھەﻣﻮو ڕووﺑەرەﻛﺎن دەﻛﺎت .ﺑەﻧﺎوی ھەﻣﻮو ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن ﻗﺴــە دەﻛﺎت و ھەﻣﻮو دﯾﺎردەﻛﺎن دەﺧﻮێﻨێﺘەوە و دەﺧﺎﺗە ڕوو. ﻟە دﻧﯿﺎی ﺋەﻣڕۆدا ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ﺑەﺷــێﻜﯽ ﮔەورەﯾە ﻟە )ﺳﯚﻓﺖ ﭘﺎوەر/ﻧەرﻣەھێﺰ( .ﻧەرﻣەھێــﺰ ﺑەﺗﯿﯚرﯾﺰەﻛﺮاوە و ﺧﺎوەﻧەﻛەی )ﺟﯚزێﻒ ﻧﺎی( ﮔەورە ﺗﯿﯚرﯾﺴــﺘﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯿﯿە .ﻧەرﻣەھێﺰ ﺳــﯿﻨەﻣﺎ و ﻓﯿﻠﻢ ﺑەﻛﺎر دێﻨێﺖ ﺑﯚ ﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ دﯾﻮی ﻧﺎوەوەی ﯾەﻛەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ! ﮔﺮﺗەﯾەﻛﯽ ﺑە ﺳﯿﻨەﻣﺎﯾﯿﻜﺮاو ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭘەﯾﺎم و ﻣﺎﻧﺎ ﺑﯚ دﻧﯿﺎی دەرەوەی ﺧﯚی دەﻧێﺮێﺖ و ﻟە ڕێﮕەﯾەوە ﭘێﺖ دەڵێﺖ ﭼﯚن ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛەی ﻛﺎر دەﻛﺎت .چ ﺳﯿﺴﺘﻤێﻜﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ دەﯾﺠﻮوڵێﻨێــﺖ ،ڕەﮔەزە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛــەی ﭼﯿﻦ و ﺑــە چ ﺋەﻧﺪازەﯾەﻛﯽ ﺳﯚﺳــﯿﯚﻟﯚژی ﭘێﻜەوە ﺑەﺳﺘﺮاون .ﺳﯿﻨەﻣﺎ زۆرﺟﺎر ﻛﺮدە زﯾﻨﺪووەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎن و ﭼﻮارﭼێﻮە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛەی ﻛﯚﻣــەڵ ﺗەرﺟەﻣە دەﻛﺎت و ﺑﯚ ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎی دەﻧێﺮێﺖ. ﺑﺎﺑﮕەڕێﯿﻨەوە ﺑــﯚ زﻧﺠﯿﺮە دراﻣﺎی ”ﭘﺮﯾﺰن ﺑﺮێﻚ/ﺷــﻜﺎﻧﺪﻧﯽ زﯾﻨــﺪان“ ﺋــەم دراﻣﺎﯾە ﯾەﻛێﻜە ﻟــە ﺑەرھەﻣــە ھﻮﻧەری- ﺳﯿﻨەﻣﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎی ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ ،ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە ﻟە ﭘێﻨﺞ وەرز و ﯾەﻛەم وەرزی ﻟە 2005ﺑەرھەم ھﺎﺗﻮوە و دواﯾﯿﻦ وەرزﯾﺸﯽ ﻟە 2016ﺑەرھەم ھﺎﺗﻮوە و ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻛەﻧﺎڵە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﭘەﺧﺶ دەﻛﺮێﺖ. ﺋــەم دراﻣﺎﯾە ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ڕووداوی ﺋﺎڵﯚزی ﻧــﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎ دەﮔێڕێﺘەوە! ﺣﯿﻜﺎﯾەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﻟﯿﺒڕاڵ و ﺳــەرﻣﺎﯾەدارﯾﻤﺎن ﺑﯚ دەﮔێڕێﺘەوە. ﻛﻠﯿﻚ ﻟەﺳــەر ﺳﯚﺳــﯿﯚﻟﯚژﯾﺎی زﯾﻨــﺪان ،ﺗﺎﻛﮕەراﯾﯽ ،ﺗﺎﻛﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ ،ﻣﺮۆﭬە ﺷەﻗﺎوەﻛﺎن ،ﺗﺮﯾﺎﻛﺨﯚر و ﭼەﺗە ﮔەورەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﺋەو دﻧﯿﺎﯾــە دەﻛﺎت ،ھەﻣﻮو ﺋەو وێﻨە ﺋەﻧﺴــﺮۆﭘﯚﻟﯚﺟﯽ/ ﻣﺮۆﭬﻨﺎﺳــﯿﯿﺎﻧەی ﻟە ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﺪا ﺋﺎﻣﺎدەﮔﯽ ھەﯾــە دەﮔﻮازێﺘەوە ﺑﯚﻣﺎن ،دەﯾﺎﻧــﻜﺎت ﺑە وێﻨە، دەﯾﺎﻧﻜﺎت ﺑە ڕووداوی ﺑەﯾەﻛﺘﺮﺑەﺳﺘﺮاو و ورد. ﺋەم زﻧﺠﯿﺮە دراﻣﺎ ﻗﻮوڵە ﻟە دواﯾﯿﻦ وەرزﯾﺪا ﻟە ﺣﯿﻜﺎﯾەﺗەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎی ﻟﯿﺒڕاﻟﯿﺰم دێﺘەوە دەرەوە و دەﺳــﺖ ﺑﯚ ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺮدﻧﯽ ﺣﯿﻜﺎﯾەﺗﯽ ﻓەﻧﺪەﻣێﻨﺘەڵﯿﺴــﺘﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ و دﻧﯿﺎی داﻋﺶ دەﺑﺎت .ﻟە دﯾﻤەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرەﺗﺎی ﺋەم وەرزەدا ﻟە ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﺎی ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ دێﺘــە دەرەوە و دەﻣﺎﻧﺒﺎت ﺑــﯚ دﻧﯿﺎی ﻋەرەﺑﯽ و ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﻟەﻧﺎوﯾﺸــﯿﺪا ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﺎی ﯾەﻣەن وەك ﯾەﻛەﯾەك ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪڕۆی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ و ﭘەﻧﺠە دەﺧﺎﺗە ﺳەر ﮔێڕاﻧەوەی ﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ”داﻋﺶ“ وەك ﺋەﻛﺘەرێﻚ ﻛە ﺑەﺷێﻚ ﻟە وێﻨە ڕەش و ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﺑەرھەم دێﻨێﺖ. ﺗەرﺟەﻣەﻛﺮدﻧــﯽ داﻋــﺶ ﺑﯚ زﻣﺎﻧﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ”ﻟــە دﻧﯿﺎی ﺋەﻣەرﯾﻜﯿــﺪا“ ﺗەرﺟەﻣەﻛﺮدﻧﯽ ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺳﯚﺳــﯿﯚﻟﯚژﯾﺎی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە ﺑﯚ دﻧﯿﺎ ،ﺑﯚ ﺑﯿﻨەری دﻧﯿﺎ ،ﺑﯚ ﺋﺎﯾﻨە ﺟﯿﺎواز و ﮔﺮووﭘە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ .ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ داﻋﺶ ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯿﯿەوە ،ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﺋەو ﻟﯚژﯾﻜە ﺳــﯿﯚﻛﺮاﺗﯿﯿە ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾە ﻛــە دەﯾەوێﺖ ﺗــﺎك ڕەھەﻧﺪاﻧە ﮔــەردوون ﺑەڕێــﻮە ﺑﺒﺎت، ﯾﺎﺳﺎﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ داﺑڕێﮋێﺖ و ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﺑە ﻛەرەﺳﺘەی ﺳﯿﯚﻟﯚژی ﭘەرژﯾﻦ ﺑﻜﺎﺗەوە. دەﻛﺮێﺖ ﺋــەم زﻧﺠﯿﺮە دراﻣﺎﯾە وێﻨەﯾەﻛﯽ ﺟﯿﺎواز ﺑﯚ ﺋەو ﺗێﺰە ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺑﻜﺎت ﻛــە ”ﺋەدۆرﻧﯚ“ ﺑە )ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﺒﻮوﻧﯽ ھﻮﻧەر( ﺑﺎﺳﯽ دەﻛﺎت و ﻧﺎوی دەﺑﺎت ،ﺑە ﺑێڕۆﺣﺒﻮون و ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ھﻮﻧەر ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛﺎت .ڕاﺳــﺘە ﺋەم ژاﻧﺮەی ھﻮﻧەر داھﺎت و ﺑﺰﻧﺴێﻚ دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ،ﺑەم ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﭼێﮋ ﺗێﻚ ﻧﺎﺷﻜێﻨێﺖ و ھﻮﻧەر ﻧﺎﺷﻜێﻨێﺖ و ﺳﯿﻨەﻣﺎ ﻧﺎﺧﻨﻜێﻨێﺖ .ﺋەم زﻧﺠﯿﺮە دراﻣﺎﯾە ڕاﺳﺘە ﺑەرھەﻣﯽ ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەﯾە و ﺋەدۆرﻧﯚ ھﻮﻧەر ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘەدا ﺑە ھﻮﻧەری ﻣﺮدوو و وەڕﺳﻜەری ﺗﺎك و ﻛەوﺗﻨﯽ ﭘﺎﯾەﻛﺎﻧﯽ ھﻮﻧەر و ﺳﯿﻨەﻣﺎ ﻟﯚﻣە دەﻛﺎت. ﭘێ دەﭼێﺖ ﭘﺮﯾﺰن ﺑﺮێﻚ و ﺋەو زﻣﺎﻧە ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯿﯿەی ﻗﺴەی ﭘــێ دەﻛﺎت ،ﺧﯚی ﺑﺨﺎﺗە دەرەوەی ﺋــەم ﺗێﺰەی ﺋەدۆرﻧﯚ و ڕەﺧﻨە و ﮔﺎزاﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺋەدۆرﻧﯚ ﻟەﺳەر ھﻮﻧەری دﻧﯿﺎی ﺋەﻣڕۆ ﺗێﭙەڕێﻨێ .ﺑﯿﻨﯿﻦ و ﺳەﯾﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺋەم دراﻣﺎﯾە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻣﺎﻧﺎﯾەك و زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە ھێﻤﺎﯾەﻛﺖ ﭘێ دەڵێــﺖ و دەﻛﺮێﺖ ﻟە ڕێﮕەﯾەوە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﭘﺮﺳﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻟﯿﺒڕاڵﯿﺰم و ﺗﺎوان و ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﺋەﻓﺴﺎﻧەی داﻋﺶ ﺑﻜﺮێﺖ.
ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوی ﺗەﻛﻨەﻟﯚﺟﯿﺎ ﻟە ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮێﺖ دەوێﺖ“.
وﺷە /رێﺒﯿﻦ ﭘێﻨﺠﻮێﻨﯽ ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎر ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﭘــڕۆژەی )(GIS ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ زاﻧﯿﺎری ھێڵﻜﺎرﯾﯽ ﻟە ﺷــﺎرۆﻛەی ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮێﺖ .ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺑﯿﺮۆﻛەﻛەی رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﻛــە ھــەوڵ دەدەن ﺑەرﻧﺎﻣەﻛە ﻟە ﺳەراﻧﺴەری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەن. دوای دوو ﺳﺎڵ ،ﺑﯿﺮۆﻛەﻛە ﭘەﺳﻨﺪ ﻛﺮاوە ﻟﻮﻗﻤــﺎن ﺧﻮاﻛــەرەم ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺑﯿﺮۆﻛــەی ﭘــڕۆژەی )(GIS ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ زاﻧﯿﺎری ھێڵﻜﺎرﯾﯽ، ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2015دا ﻛﺎﺗێــﻚ ﺳــەرداﻧﯽ ﭘێﻨﺠﻮێﻨــﯽ ﻛــﺮد، ﻟەﮔەڵ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﺪا ﻟەﺑﺎرەی ﺋەو ﺑﯿﺮۆﻛەﯾەوە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾﺎن ﻛﺮدووە و ﺑﯿﺮۆﻛەﻛەﯾﺎن ﭘەﺳﻨﺪ ﻛﺮاوە. ﭘــڕۆژەی ) (GISﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟــە ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗــەری ﺑــﯚ ﺗﯚﻣﺎرﻛــﺮدن و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿــەﻛﺎن و ﭘێﺸــﺎﻧﺪاﻧﯿﺎن ﺑــە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ھێڵــﻜﺎری. ﺳﯿﺴــﺘەﻣەﻛە ھــﺎوﻛﺎر دەﺑێﺖ ﻟــە ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧێﻜــﯽ ورد ﺑﯚ ﺋەو ﺑﻮاراﻧەی ﺗێﯿﺪا ﺟێ دەﻛﺮێﻨەوە و ھەڵەﻛﺮدن ﺑەرﺗەﺳﻚ دەﻛﺎﺗەوە. ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟە ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ زەوﯾﯿە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا دەﺗﻮاﻧێــﺖ زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺧﺎڵﯽ ﺗﯚﻣﺎر دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﺑــﻜﺎت ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا رووﭘێﻮی و ﺗﯚﻣﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﻮوی زەوی ﭘﺎڵﭙﺸــﺖ ﺑە ﻛﺎﻧﯽ و ﻛﺎرێﺰەﻛﺎن ﺋەﻧﺠﺎم دراون ﻛە ﺋێﺴﺘە زۆرﯾﺎن ﻧەﻣﺎون ،ﺑەم ﺋەو ﺳﯿﺴﺘەﻣە ﺑە ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺋەو ﻛێﺸــەﯾە
ﭘڕۆژەﻛە ﺳﻮودی ﺑﯚ ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت دەﺑێﺖ ﺳــﯿﺮوان ﻋﻮﻣەر ﺟێﺒەﺟێﻜﺎری ﭘڕۆژەﻛە ﻟە ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ،ﺑﯚ ”وﺷە“ ﻧەﯾﺸﺎردەوە ﻛە ﺋەو ﺳﯿﺴﺘﻤە ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮودا ،ﺑەزۆری ﻟە ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﻛﺎری ﭘێ دەﻛﺮێﺖ و زﯾﺎﺗﺮﯾﺶ ﺑﻮوەﺗە ھﯚی ﺑەرەوﭘێﺸﭽﻮوﻧﯿﺎن ،ﺑەو ھﯚﯾەوە زۆر ﻛێﺸەی وەك ﻧەﻣﺎﻧﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯽ ﻟــە ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەﻛﺎن ﭼﺎرەﺳــەر دەﻛﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﯾەك ﺑەدرێﮋاﯾﯽ ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵێﻚ ﻛﯚی ﻛﺮدووەﺗەوە، رەﻧﮕە دواﺗﺮ ون ﺑﻦ ﯾﺎن ﻧەﻣێﻨێﺖ. ﺑەم ﻟــە رێﯽ ﺋــەم ﭘڕۆژەﯾەوە ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧــەی ﻟەﺳــەر ﻧەﺧﺸــەﯾەك ﻛﯚ ﻛﺮاوﻧەﺗەوە ،ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﺳــﺎﻧێﻜﯽ دوور و درێﮋ دەﻣێﻨێﺘــەوە و ﻟــە وﻧﺒــﻮون و ﻓەوﺗﺎن دەﭘﺎرێﺰرێﺖ.
ﭼﺎرەﺳەر دەﻛﺎت. ﺧﺎوەن ﺑﯿﺮۆﻛەی ﭘڕۆژەﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ”ھەرﭼەﻧﺪە ﻟــەو ﻛﺎﺗەدا ﮔەرﻣەی ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ﺑﻮو، ﺑەم ﻟەﮔەڵ ﭼەﻧﺪ ﺋەﻧﺪازﯾﺎرێﻜﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿــە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﻧــﺎو ﭘێﻨﺠﻮێــﻦ ،ﺧﯚﺑەﺧﺸــﺎﻧە دەﺳﺘﻤﺎن ﻛﺮد ﺑە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛــە“” .ﺋێﺴــﺘە ﭘێﻨﺠﻮێﻦ وەك ﯾەﻛەم ﻧﺎوﭼەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﭘڕۆژەﻛەی ﺗێﺪا ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮاوە و ﻟــە ﺑەرﻧﺎﻣەداﯾە دواﺗﺮ ﺷــﺎر و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﮕﺮێﺘەوە ،ﺋەوەش ﻟەﭘێﻨﺎوی زاﻧﯿﻨﯽ ﺳەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ژێــﺮزەوی و ﺳــەرزەوی ﻛە ﻟە رێﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ دەﺳﺘﻜﺮدەوە ﻟەﺳەر ﻧەﺧﺸــەﯾەك ﺗەواوی ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﺧﯚ دەﮔﺮێﺖ“ ﻟﻮﻗﻤﺎن وای ﮔﻮت.
ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ”ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻛەﻣﺘﺮ ﻟــە ﭘێﻨــﺞ ھــەزار دۆﻻرﻣﺎن ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﻛﺎرەﻛﺎن و وردەﻛﺎرﯾــﯽ ﭘڕۆژەﻛــە ﺧەرج ﻛــﺮدووە ﻛە ﺋــەوەش ﻟەﻻﯾەن ﺳــەرﻣﺎﯾەداراﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ﭘێﻨﺠﻮێﻨەوە داﺑﯿﻦ ﻛﺮاوە“. ”ﺷەش ﻣﺎﻧﮓ ﻛﺎر ﻟە ﭘڕۆژەﻛەدا ﻛﺮاوە“ زاﻧﺎ رەﺣﻤﺎن ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﭘێﻨﺠﻮێﻦ، ﺑﯚ ”وﺷــە“ی دووﭘــﺎت ﻛﺮدەوە ﻛە دوای زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺷــەش ﻣﺎﻧﮓ ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟە ﭘڕۆژەی ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ زاﻧﯿﺎری ھێڵﻜﺎرﯾﯽ ،ﺳﯿﺴﺘﻤەﻛە ﭼﻮوە ﺑﻮاری ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧەوە ،ﺑﯚ ﭘڕۆژەﻛەش ﺳــﻮود ﻟە ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ،ﻛﺎرەﺑﺎ ،ﺷــﺎرەواﻧﯽ، رێﮕەوﺑــﺎن ،ﮔەﯾﺎﻧــﺪن و ﺋــﺎو و
ﺋﺎوەڕۆ وەرﮔﯿﺮاوە. رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﭘڕۆژەﻛە ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎرە ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮێﺖ و ﺑــﯚ ﺋــەم ﻗﯚﻧﺎﻏەش ﻟــە رێﯽ ﺳــێ ﺳــەرﻣﺎﯾەداری ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەوە ﺑﻮدﺟەی ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑﯚ ﺗەرﺧــﺎن ﻛﺮاوە ،ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دووەﻣﺪا دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺳــەرﺟەم ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎن زەوﯾﯿــە دەﮔﺮێﺘــەوە و ﺑﺎﯾەﺧــﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛــە ﺑﯚ ﺑەرەوﭘێﺸﭽﻮوﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﺑﻮاری ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿە“. ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﭘێﻨﺠﻮێــﻦ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟــەوەش ﻛــﺮد” ،دوای ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛە ﺑــﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﻛﺎری ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎن ،ﺗێﭽﻮوی داراﯾﯽ و ﻛﺎﺗﯽ ﻛەم و ﻓەرﻣﺎﻧﺒەری ﻛەﻣﯽ
ﺑﯚ ﭘڕۆژەﻛە ﭼﯽ ﻛﺮاوە؟ ھــﺎوﻛﺎت ﺑەﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿــە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ”وﺷــە“ ،ﺑــﯚ ﭘــڕۆژەی ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ زاﻧﯿﺎری ھێڵﻜﺎرﯾﯽ ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺷــﺎرۆﻛەی ﭘێﻨﺠﻮێﻦ، وێﻨەﯾەﻛــﯽ ﺷــﺎرۆﻛەﻛە ﺑــە رووﺑــەری ) (1123ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗــﺮ دووﺟــﺎ وەرﮔﯿــﺮاوە ،ھەروەھﺎ ﺷــﺎرەدێﯿەﻛﺎﻧﯽ )ﮔەرﻣــﻚ و ﻧﺎڵﭙﺎرێﺰ( و ﻧﺎوەﻧﺪی ﺷــﺎرۆﻛەی ﭘێﻨﺠﻮێﻨﯽ ﻟەﺧﯚ ﮔﺮﺗﻮوە ،ﺋەوەش ﻟە رێــﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ دەﺳــﺘﻜﺮدەوە ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮاوە و داﺗﺎﻛﺎﻧﯽ ﺳەرﺟەم ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺗێﺪاﯾە.
ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2005ەوە ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﺷــﺎرەﻛە ﺑڕﯾﺎری ﺗەرﺧﺎﻧﻜﺮدﻧــﯽ رووﺑەری 180دۆﻧﻢ زەوﯾﯽ ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻟە دەرەوەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دەرﻛــﺮد ،ﺑــەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿﭻ ﻣﺮدووﯾەﻛــﯽ ﺗێﺪا ﻧەﺷﺎراوەﺗەوە. ﺣەﺳــەن دەڵــێ” ،ﻧﺎزاﻧﯿﻦ ھﯚی ﻧەﻧﺎﺷﺘﻨﯽ ﻣﺮدوو ﻟەو ﺷﻮێﻨە ﭼﯿﯿە، ﺑەم ﭼەﻧــﺪ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﯽ ﻣﺎوە ،ﺋەو ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧﺎﻧەی ﻧﺎو ﺷﺎرﯾﺶ ﺟێﯽ ﻣﺮدووی ﻧﻮێﯽ ﻧەﻣﺎوە ،ڕۆژاﻧە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺳــەرداﻧﻤﺎن دەﻛەن ﺑﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺷــﻮێﻦ ﺑﯚ ﻧﺎﺷﺘﻨﯽ ﻣﺮدوو“. ھﯚﺷــﯿﺎر ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻞ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ،
ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە ،ﺋەو ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧە ﻧﻮێﯿە ﻛە ﺑە )ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧﯽ ﺷێﺦ وەﯾﺴــﺎوە( ﻧﺎﺳﺮاوە ،ﻟە ﭘﺎش ﺳﺎڵﯽ 2009ەوە ﻛﺎری زۆری ﺗێﺪا ﻛﺮاوە و ﺗەﻟﺒەﻧــﺪ ﻛﺮاوە و ﻛﺎرەﺑﺎ و ﺋﺎوﯾﺸﯽ ﺑﯚ راﻛێﺸﺮاوە. ﺋەو دەڵێ” ،ﻧﻮوﺳــﺮاو ﺋﺎراﺳﺘەی ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن ﻛــﺮاوە و ﺋەواﻧﯿﺶ ﻧﻮوﺳــﺮاوﯾﺎن ﺑﯚ ﻟﯿﮋﻧەی ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﻛﺮدووە ﺑﯚ ﺑەدواداﭼﻮوﻧــﯽ ﺋــەو ﻛﺎرە ،ﺑەم ﺑەھﯚی زۆرﯾﯽ ﺋﯿﺸەﻛﺎﻧﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﺷﺎرەواﻧﯽ ،ﻧەﺗﻮاﻧﺮاوە ﺑەدواداﭼﻮون ﺑﯚ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﺑﻜﺮێﺖ“. ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــەوەش ﻛــﺮد، ”ﺑەدواداﭼﻮون دەﻛەﯾﻦ ﺗﺎ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﺑﯚﭼﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿﭻ ﻣﺮدووﯾەك ﻟەو ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧە ﻧﺎﻧێﮋرێ.“،
ﺑەھــﯚی ﭘڕﺑﻮوﻧەوەی ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧە ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺷــﻮێﻨﯽ ﻧﺎﺷــﺘﻨﯽ ﻣﺮدوو ﺋێﺴﺘە ﺧەرﯾﻜە دەﺑێﺘە ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﺷﺎرەﻛە و ھەﻣﻮوان ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧﯽ ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧە ﻧﻮێﯿەﻛەن. ﯾﻮﺳﻒ ﯾﺎﺳﯿﻦ ﺳەرۆﻛﯽ ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ھەﻣﻮو ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﺋەو ﺷﻮێﻨە داﺑﯿﻦ ﻛﺮاوە ،ﺗەﻧﯿﺎ ھەﻧﺪێﻚ ﺋﯿﺸﯽ ﻣﺎوە و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﺑﻮدﺟە ھەﯾــە ،ڕەزاﻣەﻧــﺪی وەزﯾﺮﻣــﺎن وەرﮔﺮﺗــﻮوە ﺑــﯚ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ 20 %ی داھﺎﺗﯽ ﺷﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎن و ﻟەو ﻛﺎراﻧەدا ﺑەﻛﺎری دێﻨﯿﻦ و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧەش ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑە ﺗەرﺧﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺑــڕی 200ﻣﻠﯿﯚن
دﯾﻨﺎر ھەﯾە ”. ﺋﺎﻣــﺎژەی دا” ،ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧەﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە دروﺳــﺘﻜﺮﻧﯽ ﺋﯚﻓﯿﺴێﻜﯽ ﻛﺎرﮔێڕی و ﺑﻨﻜەﯾەﻛﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ و ﺷــﻮێﻨﯽ ﻗەﺑﺮھەڵﻜەن ھەﯾــە ،ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2014ەوە ﭘﺎرە ﻧەﻣــﺎوە ،ﺋــەو ﺑەڵێﻨﺪەرەی ﺋﯿﺸﻮﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮد، ﻛﺎرەﻛەی ﺑەﺟێ ھێﺸــﺖ ،دواﺗﺮ ﺑەداﺧەوە ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن دزﯾﯿﺎن ﻟەو ﺷــﻮێﻨە ﻛﺮد و ﺑﮕﯚڕی ﻛﺎرەﺑــﺎ و ﻋﺎﻣــﻮود و ﻣﯚﻟﯿﺪەﯾﺎن دزﯾﯽ“” .ﺋەﻣﺴــﺎڵ ھەوڵێﻜﯽ زۆر دراوە ﺑﯚ ﻛﺮدﻧەوەی ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧەﻛە، ﭼﻮﻧﻜە ﺗﻮوﺷــﯽ ﻛێﺸــە ﺑﻮوﯾﻦ ﻟە ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻧﺎوﺷﺎر، ﺑەھﯚی ﻧەﻣﺎﻧﯽ ﺟێﮕە ﺑﯚ ﻧﺎﺷــﺘﻨﯽ ﻣﺮدوو“.
ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺧەﻣﯽ ﻧﺎﺷﺘﻨﯽ ﻣﺮدووەﻛﺎﻧﯿەﺗﯽ
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﻣﺎوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 12ﺳﺎڵە رووﺑەری 180دۆﻧــﻢ زەوی ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دراوە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺷﻮێﻨەواری ﻧﯿﯿە .ﺋەوﻗﺎﻓﯽ ﺷﺎرەﻛە رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﻛــە ﺷــﻮێﻨﯽ ﻧﺎﺷﺘﻨﯽ ﻣﺮدووﯾﺎن ﻧەﻣﺎوە. ﺋﺎﻛﯚ ﺣەﺳەن ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺋەوﻗﺎﻓﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ”ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﻛەﯾﻦ ڕووﻧﻜﺮدﻧەوەﻣﺎن ﺑﺪەﻧێ ﻟەﺑﺎرەی ﻧەﻧﺎﺷــﺘﻨﯽ ﻣــﺮدوو ﻟەو ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﻧﺎﺷــﺘﻨﯽ ﻣﺮدوو ﻟەﻧﺎو ﺷــﺎرەوە ﺑﯚ دەرەوەی ﺷﺎر ﺑﮕﻮازﯾﻨەوە“. ﺋەو ﮔﻮﺗﺎﻧەی ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺋەوﻗﺎﻓﯽ
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ڕۆژی 11ی ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕــە، ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ،ﻟەﮔەڵ ﺣەﯾــﺪەر ﻋەﺑــﺎدی ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ وﺗەﻛە ﻛﯚ ﺑﻮوﻧەوە و دواﺗﺮ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ڕاﯾﺎن ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛەدا ﭼەﻧﺪ ﺗەوەرێﻚ ﺑــﺎس ﻛﺮاون، ﯾەﻛێﻜﯿﺎن ﺑﺎﺳﯽ ”ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم و ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن“ ﺑﻮوە و ﺳەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﻻری ﻧەﺑــﻮوە و ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗــﯽ، ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم و ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردە. ﺋــەم ھەﻧــﮕﺎوە دەﺳــﺘﭙێﻜﯽ ھەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ وادەی ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣە و ﺋەﮔەر ﺳــەرﺑﮕﺮێ ،ﺋەوا ﺗﺎﻛە ڕێﮕەﭼﺎرەﯾە ﻟە ﺑەردەم ﻋێﺮاق ﻛــە ﺑــە ڕێﮕەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوە ﺋەﻧﺠــﺎم ﺑﺪرێ، ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔــەری ھەﯾە ﻛﻮرد ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧەﭼێﺘەوە ﻧﺎو ھﯿﭻ ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻜەوە ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا، ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﻛــە ﺋەزﻣﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ ڕاﺑﺮدوو ﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ دەدەن ﺗەﻧﯿﺎ ”ڕێﻜﻜەوﺗﻦ ﺑﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ“ دەﺑێ ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێ. ﻣێﮋوو دەڵێ ھﯿﭻ ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﺳەرﻧﺎﮔﺮێ ﺋەﮔــەر ﻻﭘەڕەﻛﺎﻧــﯽ ﻣێﮋووی ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ھەڵ ﺑﺪەﯾﻨەوە ،دەﺑﯿﻨﯽ ھەﻣﯿﺸــە دوای ﭘێﻜــﺪادان و ﺧەﺑــﺎت و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿەﻛﯽ زۆر ،ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ ﻟەﮔــەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق ﻛــﺮاوە ،دواﺗــﺮ ﺋــەوان ﻟــە ﺧﺎڵەﻛﺎﻧــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــە ﭘﺎﺷــﮕەز ﺑﻮوﻧەﺗەوە و ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺧەﺑﺎت و ﺷــﺎخ، ﻛﻮردﯾﺎن ﮔەڕاﻧﺪووەﺗەوە. دوای ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺳﺎڵﯽ 1958 ﻟــە ﻧێــﻮان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳــەرﻛﺮدەی ﺷﯚڕﺷــﯽ ﻛﻮرد ﻟەﮔەڵ ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾﻢ ﻗﺎﺳــﻢ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻋێــﺮاق و ﺑەڵێﻨﯽ ﭘێﺪاﻧﯽ ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ،ﺑــە ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە دوو ﺳﺎڵ ،ﺑە ﺗەواوی ﺑەﻏﺪا ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــە دەﺷــﻜێﻨێ و ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1961ھەڵﻤەﺗێﻜﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯽ ﺗﻮﻧــﺪ دژی ﻛﻮرد دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛەن. ﻛﺎﺗێﻚ ﻋەﺑﺪوﻟﺴەﻻم ﻋﺎرف دەﺑێﺘە ﺳەرۆك،
ﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ھەڵﺪاﻧەوەی ﻻﭘەڕەﯾەﻛﯽ ﺗــﺮ ﺑــە ﻛــﻮرد دەدات و ﻟەﮔەڵ ﺑﺎرزاﻧﯽ و ﭼەﻧﺪ ﺳــەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﻛﻮرد ڕێﻚ دەﻛەوێ ﺑەﺷێﻜﯽ زۆر ﻟــە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد ﺑﺪەن، وەك ﻣﺎﻓــﯽ ﻛﻮﻟﺘــﻮوری و زﻣﺎن و زۆر ﺑــﻮاری ﺗﺮ ،ﺑــەم ﺋەوﯾﺶ زۆری ﭘێ ﻧﺎﭼــێ و ﻟەڕێﯽ ﻋەرەﺑە ﺷــﯚﭬێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ،ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮ ڕێﻜﻜەوﺗﻨــەﻛﺎن دەﺷــﻜێﻨﺮێ و ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺷــﺎخ دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎﺗەوە و ﻣﺎوەی ﻧﯚ ﺳــﺎڵ ﺷەڕ ﺑەردەوام دەﺑێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺑە ﻧﺎﭼﺎری ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێــﺮاق ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ 11ی ﺋﺎداری 1970ﻟەﮔەڵ ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺑﺎرزاﻧــﯽ راﺑــەری ﺑﺰووﺗﻨــەوەی رزﮔﺎرﯾﺨﻮازی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن واژوو دەﻛەن ﻛە ﺗێﯿﺪا ”ﺣﻮﻛﻤﯽ زاﺗﯽ“ ﺑﯚ ﻛــﻮرد و ﺧﻮێﻨﺪن ﺑــە زﻣﺎﻧﯽ داﯾﻚ و ھــﺎوﻛﺎت ﻛﻮردﯾﯽ ﺑﺒێﺘە ﺑە زﻣﺎﻧــﯽ دووەم ،ﺳــﺎڵﯽ 1977 دﯾﺎرﯾﻜﺮا ﺑﯚ ﺳەرژﻣێﺮی ﻟە ﺷﺎری ﻛەرﻛﻮوك ،ﺋەﮔەر ﻛــﻮرد زۆرﯾﻨە ﺑﻮو ،ﺷﺎرەﻛە ﺑێﺘەوە ﺳەر ﻧﺎوﭼەی ﺣﻮﻛﻤﯽ زاﺗﯽ ،ﺑەم ﻋێﺮاق ﭘێﺶ ﺋەوەی ﺋەو وادەﯾە ﺑێﺖ ،ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗێــﻚ دا ،ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ دوای ﺋەوەی ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﮔﻮﺗــﯽ :ﻛﻮرد ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚی ھەﯾە ﻟە ﻧەوﺗﯽ ﻛەرﻛﻮوك. دوای ﭼﻮار ﺳــﺎڵ ﻟە ﺋﺎداری ﺳﺎڵﯽ ،1974ﻋێﺮاق ﺗﺎﻛﻼﯾەﻧە ﺣﻮﻛﻤﯽ زاﺗﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛە ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﻛــﻮرد ﻟەﮔەڵﯽ ﻧەﺑــﻮون ،ﭼﻮﻧﻜە ﺳــﻮور ﺑﻮون ﻟەﺳــەر ﺋــەوەی ﻛەرﻛﻮوك ،ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ و ﺷﻨﮕﺎل ﺳەرﺑە ﻧﺎوﭼەی ﺣﻮ ﻛﻤــﯽ زاﺗــﯽ ﺑﻦ، ﻋێﺮاﻗﯿﺶ ﺑــە ھﯿﭻ
ﺷــێﻮەﯾەك دەﺳــﺘﺒەردارﯾﺎن ﻧەدەﺑــﻮو ،ﺋــەم ﺳــﻮورﺑﻮوﻧەی ﻛﻮردﯾﺎن ﺑە ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷەڕ زاﻧﯽ و ھەڵﻤەﺗێﻜﯽ ﺗﻮﻧﺪﯾﺎن ﻟە دژی ﻛﻮرد ﺋەﻧﺠﺎم دا .ﺑەﺷێﻚ ﻟە ھەڵﻤەﺗەﻛە ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮو ﻟــە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻟەﮔەڵ ﺷﺎی ﺋێﺮان ﺑە دەﺳﺘﺒەردارﺑﻮوﻧﯽ ”ﺑەﻧﺪاوی ﻋەرەب“ ،ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺷﯚڕﺷﯽ ﻛﻮرد راﺑﮕﺮێ ،ﺋــەم ڕێﻜﻜەوﺗﻨە ﺑﻮو ﻛە ﻧﺴﻜﯚی ﺑەدوای ﺧﯚﯾﺪا ھێﻨﺎ. ﺑــە درێﮋاﯾــﯽ ﺗەﻣەﻧﯽ ﺳــەدام ﺣﻮﺳــێﻦ ﻟەﺳەر دەﺳــەت ﻛە ﻟە 1979دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد ،ھﯿﭻ ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ ﻟەﮔەڵﯽ ﻧەﮔەﯾﺸــﺘە ﺋەﻧﺠﺎم ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﻧﯿﺴــﺎﻧﯽ 1991 ﻛﺎﺗێﻚ ﺑــەرەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ و ﺟــەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧــﯽ وﯾﺴــﺘﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ڕژێﻤﯽ ﻋێﺮاق ﺋەو ﺧﺎﻧەی ﺣﻮﻛﻤﯽ زاﺗــﯽ ﺋﺎداری 1970ﻧﻮێ ﺑﻜەﻧەوە ،ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻨە ﺋەﻧﺠﺎم ﺗﺎ ڕووﺧﺎﻧﯽ ﺳــەدام ،ﺑەم ﻟە دوای راﭘەڕﯾﻨەوە ﺗﺎ ھێڵﯽ 36ﺑەدەﺳﺖ ﻛﻮرد ﺑــﻮو ﻛــە ﻛەرﻛﻮوﻛﯽ ﺗێﺪا ﻧەﺑﻮو. ﻟــە دوای ڕووﺧﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﻛە وﺗەﻛە ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎر ﻟە دەﺳــﺖ دەﺳــەﺗێﻜﯽ ﺗﺎﻛڕەوی ﺳــﻮﻧﻨە ڕزﮔﺎری ﺑــﻮو ،ھەﻟێﻚ ﺑــﻮو ﻛﻮرد
ﺷﯿﻜﺎرﯾﯽ /ﻛﻮردۆ ﺷﺎﺑﺎن ﻧﺎوﭼەی ﺧﯚی و ﺷــﯿﻌە ﻧﺎوﭼەی ﺧــﯚی وەرﺑﮕﺮﻧــەوە و ﺧﺎﻛــﯽ ﺳــﻮﻧﻨەش ﺑەدەﺳــﺖ ﺧﯚﯾﺎﻧەوە ﺑﻤێﻨێﺘەوە .ﺑــەم ﻛﻮرد ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛەوﺗــەوە ژێﺮ ﺧﯚﺷــﺒﺎوەڕی و ڕێﻜﻜەوﺗــﻦ ﻟەﮔــەڵ ﺑەﻏﺪا و ﻋێﺮاﻗێﻜﯽ ﻣــﺮدووی ﺋﯿﻔﻠﯿﺠﯽ ﺑە ﻛﯚﻣەڵێ ﺳەرﻛﺮدەی ﺑێ ﺋەزﻣﻮون ﻟە ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ ،ﺧﺴﺘەوە ﺳەرﭘێ، ﺑــە ﻣەرﺟﯽ ﺋەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ ﻧﯿﻤﭽە ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﺑێﺖ .دەﺳﺘﻮوری ﻋێﺮاق ﮔەرەﻧﺘﯿﯽ ﻣﺎﻓــە ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ، ﻛﻮﻟﺘــﻮوری و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮد و ﻛەرﻛﻮوﻛﯿﺶ ﺑــە ﻣﺎدەی 140
ﻛە ﻟــە دەﺳــﺘﻮورەﻛەدا ھﺎﺗﻮوە، دوای ﺳــەرژﻣێﺮی و ڕاﭘﺮﺳــﯽ، ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﯾــەﻛﻼ ﺑﻜﺮێﺘەوە، ﺑەم دﯾﺴــﺎن دەﺳــەﺗﺪاراﻧﯽ ﺑەﻏﺪا ،ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺟﺎران ﺳــﻮﻧﻨە ﺑﻮون و ﺋێﺴــﺘە ﺷﯿﻌەن ﻛە ﻛﻮرد زۆر ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﭘــێ ﻛﺮدﺑﻮون ،ﻟە ﻣﺎوەی 14ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوودا ﻧە ﻛەرﻛﻮوﻛﯿﺎن ﯾەﻛﻼ ﻛــﺮدەوە ﻧە ھەﻧﮕﺎوﯾﺎن ﺑەرەو ﺋەو ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧە ﻧــﺎ ﻛــە ﻛــﻮرد وەك ﮔەرەﻧﺘﯿﯽ ﻣﺎﻧەوە ﻟە ﻋێﺮاق ﻟە دەﺳــﺘﻮوردا ﺟێﮕﯿــﺮی ﻛﺮدﺑــﻮو ،ﺑەڵﻜــﻮ ﻟە ڕووی ﺋﺎﺑــﻮوری و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە، ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﺑە ﺗەواوی ﺑەﺳﺘەوە و ﻟــە ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻛــەوە ڕێﮕەﯾﺎن ﻟە ﮔەﺷــەﻛﺮدﻧﯽ ﮔﺮت .ﺋەم ﺧێﺮا ھەڵﺪاﻧەوەﯾــەی ﻻﭘەڕەﻛﺎﻧــﯽ ﻣێــﮋووی ﺗەﻧﯿﺎ 60ﺳــﺎڵﯽ ﻛﻮرد ﻟەﮔەڵ ﻋێﺮاق ،ﻧﯿﺸﺎﻧﯽ دا ھەرﮔﯿﺰ ڕێﮕەﯾەك ﻧەﻣﺎوە ﺑــﯚ ﭘێﻜەوەژﯾﺎن ﻟە ﻋێﺮاﻗێﻜﯽ ھﺎوﺑەش و ﻓﺮەﯾﯿﺪا، ﺗەواوی ﺋەو دەﺳﺘەواژاﻧە ﻟەﻻﯾەن دەﺳــەﺗﺪاران ﻟە ﺑەﻏﺪا ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺧﻮڵﻜﺮدﻧە ﭼﺎوی ﻛﻮرد ﺑﻮوە. ﺗەﻧﯿﺎ ڕێﻜﻜەوﺗﻦ ﺑﯚ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﭼﺎرەﺳەرە ﻣﺎوەی 60ﺳــﺎڵ دەﺑێ ،ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ھەوڵ دەدات ﻟەﺳەر
ﻛﻮرد ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﻟەﺳەر ھەر ﺷﺘێﻚ ڕێﻜﻜەوﺗﻦ ﺑﻜﺎت ﺟﮕە ﻟە ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم و ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ، ﺑەرەو دواوە دەڕواﺗەوە.
ﺑﻨەﻣﺎی ﭘێﻜەوەژﯾﺎن و ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ و ﻣﺎﻓــﯽ ﺗەواوی ﺧەڵــﻚ ﻟەﮔەڵ ﻋێﺮاﻗــﺪا ﺑــﮋی ،ﺑــەم ھەﻣﻮو ﺋــەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨﺎﻧە ﻛﺎﺗــﯽ ﺑﻮون و ھﯿﭽﯽ ﺋەوەﻧﺪە ﺑــڕی ﻧەﻛﺮدووە ﻛــﻮرد ﻟــە ﺑەﺧﺘەوەرﯾــﺪا ﺧﯚی ﺑﺒﯿﻨێﺘــەوە ،ڕەﻧﮕــە درێﮋﺗﺮﯾــﻦ ﻣﺎوەی ڕێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻧێﻮان ﻛﻮرد و ﺑەﻏــﺪا ،ﺋــەوە ﺑێﺖ ﻛــە دوای ڕووﺧﺎﻧﯽ ﺳــەدام ،ﺗﺎ ﺳەردەﻣﯽ ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﻋێــﺮاق ڕووی داﺑێﺖ، ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا ﻛــە ﺗەﻣەﻧﯽ ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە 10ﺳﺎڵ ﺑﻮو ،ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﺋەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﯾﻮﯾﺴﺖ ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﺑــﻮو .وێــڕای ھەﻣــﻮو ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿەﻛﯿــﺶ ،ﻛــﻮرد ﺑﯚ دﻧﯿﺎی ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪ ﺋەﮔەر ھەڕەﺷەی ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ﻟەﺳــەر ﻧەﺑێ و دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﺑێﺖ ،دەﺗﻮاﻧێ وەك ھەر ﻣﯿﻠەﺗێﻜﯽ ﺗﺮی دﻧﯿــﺎ ﺑﮋی و ﭘێــﯽ دەﻛﺮێ ڕﻛﺎﺑەرﯾﺶ ﺑﻜﺎت. ﺋەو ھەﻧﮕﺎوەی ﻓڕاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺑە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوە ﻟەﮔەڵ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻧﺎوﯾەﺗﯽ ،ﺋەرێﻨﯿﯿە و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟەﺳەر ﺋەو ﭼەﻣﻜە ﻛﺎر ﺑﻜﺮێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ڕەﻧﮕە ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﻋەﺑﺎدی ﻛە ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗﯽ ڕێﮕﺮی ﻟە ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﻧﺎﻛﺎت و ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد دەزاﻧێ ،ﮔﻔﺘێﻜﯽ ڕژد ﻧەﺑێ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻗﺴەی ﺳەرزارەﻛﯽ ﺑێﺖ ،ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺑﺒێﺘــە ﮔﻔﺖ و ﺑڕﯾــﺎر ،دەﺑێ ﺑــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﻓەرﻣﯿﯽ دووﻗﯚڵــﯽ ﻛە ﻻﯾەﻛﯿﺎن ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻻﻛەی ﺗﺮ ﺑەﻏﺪا ﺑێــﺖ و ﺑە ﮔەواھﯿﯽ ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن واژووی ﻟەﺳــەر ﺑﻜــﺮێ ،ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە ﻛــﻮرد ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ دەﺗﻮاﻧێ ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎر ﻟە ﻣێﮋووی دا ،ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﺑﻜﺎت ﻛــە ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛەی ﺑە دڵﯽ ﺧﯚی ﺑێﺖ. ﺋەم ڕێﻜﻜەوﺗﻨە ﭘێﺶ ﺋەوەی ﺋە ﻧﺠــﺎ م
ﺑﺪرێــﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻟەﺳەر ﯾەك ﺑﺨﺮێﺖ و ﺗەواوی ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﻛﯚك ﺑﻦ و ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ و ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ ﺑﯚ ﺋﺎﻣــﺎدە ﺑﻜەن ،ﺋەم ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯿە دەﺗﻮاﻧﯽ ﺑەﻏﺪا ﻧﺎﭼــﺎر ﺑﻜﺎت ﺑــە واژووﻛﺮدﻧﯽ ”ڕازﯾﺒــﻮون و ڕێﮕﺮی ﻧەﻛﺮدن ﻟــە ڕﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم و ﻗﺒﻮوڵﺒﻮوﻧﯽ دەرﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛەی“. ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﺑەﻏــﺪا ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮو ﺑــە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻓەرﻣــﯽ و واژووﻛﺮاو ڕەزاﻣەﻧﺪی ﻟەﺳــەر ڕﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم ﺑﺪات ،ﺋــەو ﻛﺎﺗە وەك ﻟــە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ ﭘێﺸﺘﺮدا د .ﻣﺤەﻣەد ﺋﯿﺤﺴﺎن ﭼﺎودێﺮی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺳەرۆﻛﯽ ﭘێﺸﻮوی دەﺳــﺘەی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻧﺎوﭼــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﺑــﻮو، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛــﻮرد ﭘەﻧــﺎ ﺑــﯚ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑﺒﺎت ﺑــﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋــەم ﻛێﺸەﯾە ،دڵﻨﯿﺎﺷﻢ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﺑــەم ﺋەرﻛەی ﺧــﯚی ھەڵﺪەﺳــﺘێﺖ ،وەك ﺑﺎﺷﻮوری ﺳــﻮودان ﺑە ﻧﻤﻮوﻧە )ﻟــە ﺷــﯿﻜﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪا، ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﺳﻮودان ﺗﺎ ﮔەﯾﺸﺖ ﺑە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ، ﺑــو دەﻛەﯾﻨــەوە( ﺑــەم ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯿﺶ وا ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﻧﺎﻛﺮێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑەرﻧﺎﻣــە و ﭘﻼن و دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎت و ﻛﺎﺗــﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣــﺪان و ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸــەﻛﺎن و ﻛێﺸــەی دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﺳــﻨﻮور ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺋێﻤە ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﺪاﯾﻦ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە زۆر ﺑە وردی ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەی ﺑﯚ ﺑﻜەﯾﻦ. ﻟەم دوو ﺳێ ﺳــﺎڵەی ڕاﺑﺮدوو ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺎری زۆر ﮔــەورەی ﻛﺮدووە و ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﺗێﮕەﯾﺎﻧﺪووە ﻛە ﺑﯚﭼــﯽ دەﻣﺎﻧەوێــﺖ ﺑﺒﯿﻦ ﺑە دەوڵــەت و ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﺑﮋﯾﻦ، ھەروەھــﺎ ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﺶ ﻧﺎﭼــﺎرە ڕێﺰ ﻟــەو داﺧﻮازﯾﯿﺎﻧەی ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد ﺑﮕﺮێﺖ و ﺋێﺴــﺘەش ﻛﺎت ﻛﺎﺗﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ د ە و ڵە ﺗــﯽ ﻛﻮ ر د ﯾﯿــە . ﺋﯿﺤﺴــﺎ ن وای ﮔﻮت.
ژﻣﺎرە ) ، (186ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 17 ،
ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻧەﺑێ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛﻮرد ﻧﺎﺑێ ڕوو ﻟە ﺑەﻏﺪا ﺑﻜﺎﺗەوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ھﯿﭻ ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ ﻟە ﻣێﮋوودا ﻟە ﻧێﻮان ﻛﻮرد و ﻋێﺮاق ﺳەری ﻧەﮔﺮﺗﻮوە و ھەﻣﻮوی ﺑە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯽ ﻛﯚﺗﺎی ھﺎﺗﻮوە
15
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
16
ﻋەزﯾﺰ رەﺳﻮوڵ ھەوراﻣﺎﻧﯽ ﺋەﻛﺮەم ﺳﺎڵﺢ
ژﻣﺎرە ) ، (186ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 17 ،
ﻟە ﻧێﻮان ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﺪا ھەوڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﺋەوروﭘﺎ ﻟەم ﺳــﺎﻧەی دواﯾــﯽ ﺑــﯚ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺰەﻛﺮدﻧــﯽ رۆژھەﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺑەدﯾﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎف و ﺋﺎزادی و ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا ،ﻧەك ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﻧەﺑﻮو ،ﺑەڵﻜﻮ ھﯿﻮاﺑەﺧﺸــﯿﺶ ﻧﯿﯿە ﺑــﯚ داھﺎﺗﻮو. ﭼﻮﻧﻜــە رووداو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻧﺎو ”ﺑەھﺎری ﻋەرەﺑﯽ“ ﻟە ﺑﺮی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ،ﻛﺎرەﺳﺎت و ﺗﯿﺮۆر و ﻧﺎﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی و ﺷــەﭘﯚﻟﯽ ﻛﯚچ و ﺋﺎوارەﺑﻮوﻧﯽ ﺑــەدوای ﺧﯚﯾــﺪا ھێﻨــﺎ ،ﺋەﻣــەش ﭘێﭽەواﻧەی ﺧﻮاﺳــﺖ و ﭘڕۆژەی ھەﻣﻮو ﺋەو دەوڵەﺗﺎﻧە ﺑﻮو ﻛە دەﯾﺎﻧﻮﯾﺴــﺖ ﺋﺎزادی و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑەدی ﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺳــﺘەم و ﺗﯿﺮۆر و ﻛﯚچ ﺳﻨﻮوردار ﺑﻜﺮێﺖ. ﺋێﺴــﺘە وﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﻟەو ڕاﺳــﺘﯿﯿە ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﻛە ﺋەم ﭘﺮۆﺳەﯾە ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﺋﺎﺳﺎن ﻧﯿﯿە و ﻛﯚﺳﭗ و ﻛێﺸــەی زۆری ﻟە ﭘێﺸە ﻟە ڕووی ﻛﻮﻟﺘﻮوری و ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ھەرێﻤﯽ و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەوە. ﺑﯚﯾــە ﺑە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﭘﺎﺷەﻛﺸــەﯾﺎن ﭘێــﻮە دﯾﺎرە و ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﺋەوەﻧــﺪەی ﭘەرۆﺷــﯽ ﮔەڕاﻧەوەی ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ و ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﻦ ،ﻧﯿﻮ ھێﻨﺪە ﭘەرۆﺷﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﻧﯿﻦ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا .ﭼﻮﻧﻜە رووداو و ﭘێﺸﮫﺎﺗەﻛﺎن ﺋەوەﯾﺎن ﯾەﻛﻼ ﻛﺮدەوە ﻛە ﺋەﮔەر دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻟە ڕۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ ﭘێڕەوﯾﺶ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑەﺷێﻮەی ڕووﻛەش و ڕێﮋەﯾﯿﯿە و ﮔەﻻﻧﯽ ﻧﺎوﭼە ﻟــەڕووی ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯿەوە ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻦ ﺑﯚ ﺋەم ﭘﺮﺳە ،ﺋەﻣە ﺳــەرەڕای دەﯾﺎن ﻛێﺸەی ﻣێﮋووﯾﯽ و ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﭘێﻜﺪاداﻧﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺑەﺷێﻮەی ﺟﯚراوﺟﯚر ﻛە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ھەﯾە ﻟەﺳەر ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەدا. ﺑﯚﯾە ﺋێﺴــﺘە وﺗﺎن ﻟە ھەوڵﯽ ﺋــەوەدان ﭼﯚن ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ و ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﺑﮕێڕﻧەوە و ﻛێﺸەی ﺗﯿﺮۆر ﺑﻨﺒڕ ﺑﻜەن ،ﻧەك ﭼﯚن دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﭘێڕەو ﺑﻜەن. ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە دەﻛەوێﺘە ﻧﺎوەﻧﺪی ﺋەم ﻧﺎوﭼە ﺋﺎڵﯚزە ،ﻟەڕووی ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی و ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺋﺎراﻣە ﺑــە ﺑەراورد ﺑــە وﺗﺎﻧــﯽ دەوروﺑەری و ھێﺰﯾﻜﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺷەڕی ﺗﯿﺮۆر و ﭘەﻧﺎﮔەﯾەﻛﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ﺋﺎوارە و ﻧەواﯾەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧە، ﺑﯚﯾە ﺑەدەر ﻧﯿﯿە ﻟــەو ﺗێڕواﻧﯿﻨە ،ھەرﭼەﻧﺪە ﺋەﻣە ﺑەو واﺗﺎﯾە ﻧﯿﯿە ھەرێﻢ ﭘﺎﺷەﻛﺸــە ﻟە ﭘﺮۆﺳــەی ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﺑــﻜﺎت ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔﺮﻧﮕە ﺑەھﺎوﺳەﻧﮕﯽ ﭘەرە ﺑە ھەردوو ﺑﻮاری ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﺑﺪات ﺗﺎ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺒێﺘە ﺟێﯽ ﺑﺎﯾەﺧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ. ﺋێﺴﺘە ﻛە ﻛێﺸــە و ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ھەرێﻢ ھەﯾە و ﺑەھﯚﯾــەوە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﭘەﻛــﯽ ﻛەوﺗﻮوە، ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻟەﺳەر ﮔەﺷەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ھەﺑﻮو .ﺑەم ﺑە ﭘەﻧﺎﺑﺮدﻧﯽ ھەﻧﺪێﻚ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎر و ﻻﯾەن ﺑﯚ وﺗﺎﻧﯽ دەرەوە ،وەك ﺋەوە واﯾە ﻛێﺸەی ﻣﺎڵﯽ ﺧﯚت ﺑــﯚ ﺧەڵﻚ ﺑﺎس ﺑﻜەﯾﺖ .ﺋەوەش ﺟﮕە ﻟە ﺳــﻮوﻛﻜﺮدﻧﯽ ﻛــﻮرد و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﯿﭻ ﻟە ﭘﺮﺳەﻛە ﻧﺎﮔﯚڕێ. ﻟەم دۆﺧەدا ﺑﯚ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺷــەڕی ﺗﯿﺮۆر و ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ و ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔﺮﻧﮕﺘﺮە ﻟە ﻛﺎراﻛﺮدﻧەوەی ﭘەرﻟەﻣﺎن ،ﺑﯚﯾە ﺑﺎﺷﺘﺮ واﯾە ﻻﯾەﻧەﻛﺎن وردﺗﺮ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە ﺑﯚ ھﺎوﻛێﺸەﻛﺎن ﺑﻜەن و ﻗﻮوڵﺘﺮ ﻟە ﭘﺮﺳە ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿەﻛﺎن ﺑڕواﻧﻦ . ﻟە ﺑﺮی ﺋەو ﺟﯚرە ﻛﺎراﻧە ،ھەوڵەﻛﺎن ﻟە ﻧﺎوﺧﯚ ﭼڕ ﺑﻜەﻧەوە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەﻛﺎن .ﻧەك ﺑﯚ ﺧﯚھەڵﻜێﺸﺎن و ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟەﺳەر ﺑێﺒﺎﯾەﺧﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﮕەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە دەرەوە و ﻟــە واﻗﯿﻌﯿﺶ ھﯿﭻ ﻟە ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ﻧەﮔــﯚڕێ ،ﺑﯚﯾە ﻟەم ﻗﯚﻧﺎﻏەدا ﺑﯚ ﻛﻮرد ﭘێﻮﺳﺘە ﻟەﺑﺮی ﺷﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﯾەﻛﺘﺮ ،ﻛﺎر ﻟەﺳەر دڵﻨﯿﺎﯾﯿﺪان ﺑە دراوﺳێ و وﺗﺎﻧﯽ ﺑڕﯾﺎر ﺑەدەﺳﺖ ﺑﻜﺎت ﻛە ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەك ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ﺋەوان ،ﺑەڵﻜﻮ ﻓﺎﻛﺘەری ﺋﺎﺷﺘﯽ و ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ و ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯿە ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﻛە .ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەﮔەر ﺑﮋاردە ﻟە ﻧێﻮان ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﺑێﺖ، ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﻟە ﭘێﺸﺘﺮە ﺑﯚ ﺋێﻤە و ﺑﯚ ﺋەواﻧﯿﺶ.
ﻟە ﯾەﻛەم ﺳﺎڵﻮەﮔەڕی ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔﯚراﻧــﺪا ،ﭼەﻧــﺪ ﺳــەرﻧﺠێﻜﯽ رەﺧﻨەﯾﯽ ﻟەﺳــەر ﺋــەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨــە و زﯾﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﺗەواوی ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﻟەﺟێﯽ ﺋــەوەی ﺑﺒێﺘــە ھەوێﻨﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ ،ﺑەﭘێﭽەواﻧەوه ﺑﻮو ﺑﻪ ھﯚی ﺷــڵەﻗﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﻧێــﻮان ﻻﯾەﻧﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن. ڕۆژی 17-5-2016ﻟە دەﺑﺎﺷﺎن ﻟە ﻣﺎڵﯽ ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ و ﺑﻪ واژووی ھەردوو ﺳەرﻛﺮدە ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ و ﻛﯚﺳﺮەت ڕەﺳﻮوڵ و ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ﻣﺎم ﺟەﻻل ،ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ و ﻛﺎرﮔێــڕی ﻟە ﻧێﻮان ﮔــﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛﺮا ﺑﯚ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ھﺎوﺑەﺷﯽ ھەردوو ﺣﺰب ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەت ،ﺑــەم ھەرزوو ﺋەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨــە 25ﺧﺎڵﯿﯿــە ﻣﺮدﻧﯽ دەرﻛــەوت و ﺑﻮو ﺑە ﺳەرﺋێﺸــە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن .ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــەی ﮔــﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯽ ﺗەﻧﯿﺎ دوو ﺧﺎڵﯽ ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮا ،ﺋەوﯾﺶ ﺗﺎ واژووی ﻧەﻛەن ﺑە ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻧەدەن، ﭘﺎﺷﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﯚ رای ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻟە ﺑﯚﻧەﯾەﻛﯽ ﺣﺰﺑﯿﺪا ﻛە ﺳﺎدەﺗﺮﯾﻦ ﺧﺎڵﯽ ﻧــﺎو ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛﻪ ﺑﻮون ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜــﺮدن ،ﺑــەم 23ﺧﺎڵە ﺟەوھەرﯾﯿەﻛە ﺑﻮون ﺑە ﺋەرﺷﯿﭫ. ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەدا ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻟە وﺗﺎرێﻜﯿﺪا ڕای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻋﯿﺒﺮەت ﻟــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯿەﺗــﯽ ﻧــەك
وەرەﻗەﯾەك ﺑێﺖ ﻟەﺳــەر ڕەﻓەﻛﺎن ﺗﯚزی ﻟێ ﺑﻨﯿﺸــێﺖ .ھەر ﺋەوﻛﺎت ﺑﻪ ﭼەﻧــﺪ ھﺎوڕێﯿەﻛــﻢ ﮔﻮت ﺋەو ﻗﺴــەی ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ وا دەﺧﻮێﻨﻤەوە ﻛە ﺳــﻮور دەزاﻧێﺖ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ ھﯿﭽﯽ ﻟێ ﺳەوز ﻧﺎﺑێﺖ ،ﺑەم ﮔﯚڕان ﻟەﺑەر ﮔﯚﺷەﮔﯿﺮﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ و ﻛﺎرﮔێڕی ﺋەم ڕﯾﻜﻜەوﺗﻨــە ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ واژوو دەﻛﺎت ،ﺋەﮔــەر ﻧﺎ ھەرﮔﯿﺰ ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧەدەﭼــﻮوەوە ژێﺮﺑــﺎری ﺣﺰﺑێﻚ ﻛــە ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵﻪ ﺑﻪ ”ﺷــەﯾﺘﺎن“ ﺑــە ﺟەﻣــﺎوەری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ دەﻧﺎﺳێﻨێﺖ. ﺑــﺎش ﺑﯿﺮﻣــە ھەر ﺋەو ﺷــەوەی ﮔــﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟــە رۆژەﻛەﯾﺪا ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەﯾــﺎن واژوو ﻛــﺮد، ﻣــەﻻ ﺑەﺧﺘﯿــﺎر ﻟێﭙﺮﺳــﺮاوی دەﺳــﺘەی ﮔﺎڕﮔێڕﯾﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧەوە ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑەوە دا ،ﺋەﮔــەر ﭘﺎرﺗــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺋەم ڕێﻜﻜەوﺗﻨەی ﮔــﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧەﺑێﺖ ،ﺋەوا ھەڵﺪەوەﺷــێﺘەوە و ﯾەك ھەﻧــﮕﺎو ﻧﺎﻣﺎﻧﺒﺎﺗە ﭘێﺸــەوە، ﺋەﮔــەر ﺑــەرەو دواوەﻣــﺎن ﻧەﮔەڕێﻨێﺘەوه ،ﺗﺮﺳــەﻛەی ﻣەﻻ ﺑﻮو ﺑە راﺳــﺘﯽ و ھەرﭼەﻧﺪ ڕۆژێﻚ دوای ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــە ﭘﺎرﺗــﯽ ﻟﻪ ﺑەﯾﺎﻧﺎﻣەﯾەﻛــﺪا ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەی ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘــﯽ ڕەت ﻛﺮدەوە. ﻟەوێﻮە دەرﻛــەوت رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ھــەر ﺑــە ﻣﺮدووﯾﯽ ﻟــە داﯾﻚ ﺑﻮو ﻟە ﻧێﻮان ﮔﻮﻣﺎﻧــﯽ ﺧﺎوەﻧەﻛﺎﻧﯽ و رەﺗﻜﺮدﻧەوەی ﻻﯾەﻧﯽ ﺑەراﻣﺒەردا،
رێﻮاس ﺋەﺣﻤەد
ﺳﻨﻮوری ﺣەز و ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ دﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﭘڕﺳﯚز و ﺋﺎراﻣﯽ ﺑەردەوام ﻟە ﻓﺮاواﻧﺒﻮوﻧﺪا ﺑﻮوە ،ﺑــەردەوام ﻣــﺮۆڤ ھەوڵﯽ داوە ﺳــەرﭼﺎوەی ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ دەوڵەﻣەﻧﺪﻛﺮدﻧــﯽ ﺑﯿﺮوھﯚش و ژﯾــﺎن ﺑﺪۆزێﺘــەوە وەك ﻣەزەی ﺷــەراﺑﯽ رۆﺣﯽ ﺧــﯚی وەﮔەڕی ﺑﺨــﺎت .وەرﮔێڕاﻧﯽ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ھﯚﻣﯿﺮۆس و ﻛﺘێﺐ و ﺳــەرﭼﺎوە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛﺎن و ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ھەزاروﯾەك ﺷــەوە و ﭼەﻧﺪان ﺳەرﭼﺎوەی ﺗﺮ، ھەﻧﮕﺎوێﻚ ﺑﻮون ﺑﯚ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی ڕۆح و ﻗﻮوڵﺒﻮوﻧــەوە ﻟــە ﻣﺮۆﭬﺪا ﺧﯚﯾﺪا. ﺋەﮔــەر وەرﮔێــڕان ﻧەﺑﻮواﯾــە، ﭼــﯚن دەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﻛەڵــﻚ و ﭼێﮋ ﻟــە ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﺑەرھەﻣــﯽ ﻛەڵەﻧﻮوﺳــەر و ﺷــﺎﻋﯿﺮ و ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوف وەرﺑﮕﺮﯾــﻦ ﻛە ﺑە زﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾﺎﻧە ،ﻟەﻧﺎو دﻧﯿــﺎی ﻓەﻧﺘﺎزﯾﺎ و ﺑﯿﺮ و زاﻧﺴــﺘﺪا ﺧﯚﻣــﺎن ﺑﺪۆزﯾﻨــەوە .وەرﮔێڕان وەك ﺑﺮوﺳــﻜە دەﻧﮓ و ﺳــﯿﻤﺎی ﻛەڵەﻧﻮوﺳەراﻧﻤﺎن ﭘێ دەﮔەﯾەﻧێ، دەﺑێﺘــە ﭘــﺮدی ﻧێــﻮان ﺋێﻤە و ﺋەواﻧﯽ ﺗــﺮ ،دەﺑێﺘە ﭘەﯾﮋەی ﻧێﻮان زەﻣﯿــﻦ و ﺋﺎﺳــﻤﺎن .وەرﮔێــڕان ﻟەﮔــەڵ ﭘەﯾﺪاﺑﻮوﻧــﯽ زﻣــﺎن و ﻧﻮوﺳــﯿﻨﺪا ﭘەﯾﺪا ﺑﻮوە ،وەرﮔێﺮان زاﻧﺴــﺘێﻜە ﺑەردەوام ﻟە ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﺋﺎﺳــﺘﯽ زاﻧﺴﺖ و ﻗﻮوڵﺒﻮوﻧەوەی ھﯚﺷﻤەﻧﺪی ﻣﺮۆڤ ﺑــﻮوە .ﺑەردەواﻣﯿــﺶ داودەزﮔە ﭘێﻮەﻧــﺪارەﻛﺎن ﺑەم ﺑﻮارە ھەوڵﯿﺎن داوە وەرﮔێڕان ﻟە ڕەوﺗە ﺗﯿﯚری و زاﻧﺴﺘﯿﯿەﻛەی دەرﻧەﻛەن. وەرﮔێــڕان واﺗە ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﺗێﻜﺴــﺖ ﻟــە زﻣﺎﻧێﻜــەوە ﺑــﯚ
زﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﺗﺮ ﻛە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻟێﯽ ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﻧﻮوﺳــەرەﻛەﯾە ﺑە ﺧﻮێﻨەرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛــە ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﻧﻮوﺳــەر ﺣﺎڵــﯽ ﻧﺎﺑێــﺖ .ھەر ﻟە ﻛﯚﻧــەوە دوو ﺟــﯚرە وەرﮔێــڕان ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ﺋﺎراوە ،وەرﮔێڕاﻧﯽ دەﻣﯽ، ﺋەﻣﯿﺶ ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﭘەﯾﺪاﺑﻮوﻧﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﭘەرەﺳەﻧﺪﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێــﻮان ﻧەﺗەوە و وﺗــﺎن .وەرﮔێڕاﻧــﯽ ﻧﻮوﺳــﺮاو، ﺋەﻣەﯾــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﭘەﯾﺪاﺑﻮوﻧــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﺪا ﺳــەری ھەڵﺪاوە .ﺋەم دوو ﺷــێﻮەﯾە ھﺎوﺷــﺎن ﻟەﮔەڵ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻦ و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﺪا ﺑــەردەوام ﻟــە ﮔﯚڕان و ﭘەرەﺳەﻧﺪﻧﺪا ﺑﻮوﻧە. وەرﮔێڕان ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑــە ﺗێﻜﺴــﺖ ،زﻣــﺎن و وەرﮔێڕ ھەﯾە ،ﺋەﮔەر وەرﮔێڕ ﺗێﻜﺴــﺘەﻛە ﻟە زﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﺗﺮەوە ﺑﻜﺎﺗە ﺳــەر زﻣﺎﻧﯽ ﺧــﯚی واﺗە زﻣﺎﻧــﯽ داﯾﻚ، ﺋــەو وەرﮔێڕاﻧە ﭘێــﯽ دەﮔﻮﺗﺮێ وەرﮔێڕان ﻟــە زﻣﺎﻧــﯽ ﻓێﺮﺑﻮو ﺑﯚ زﻣﺎﻧــﯽ داﯾــﻚ .ﻟێــﺮەدا وەرﮔێڕ ﺷــﺎرەزاﯾﯿﯿەﻛﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە زۆری ھەﺑێــﺖ ﻟە ﺑــﻮاری زﻣﺎﻧﯽ ﻓێﺮﺑــﻮو ،ﺟــﯚری ﺗێﻜﺴــﺘەﻛە ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﺷــﺎرەزاﯾﯽ وەرﮔێڕ دﯾــﺎری دەﻛﺎت ،ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ھەر ﺗێﻜﺴﺘێﻜﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ ،ﻣێﮋووﯾﯽ، ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ و ﺋەدەﺑﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﺧــﯚی ھەﯾــە و ھەرﯾەﻛەﯾــﺎن ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺟﯿﺎوازﯾﺎن ﻟە وﺷە و ﻧــﺎوەڕۆك دەوێ .ﻟەواﻧەﯾــە ﺑﯚ ﭘﺴــﭙﯚڕێﻜﯽ ﺑــﻮاری ﻓەﻟﺴــەﻓە ﮔﺮان ﺑێﺖ ﺗێﻜﺴــﺘێﻜﯽ زاﻧﺴﺘﯽ ﻟەﺑﺎرەی ﺑەرﻧﺎﻣەی ﻣﺎﯾﻜﺮۆﺳﯚﻓﺖ وەرﺑﮕێڕێﺘە ﺳەر زﻣﺎﻧەﻛەی ﺧﯚی. وەرﮔێــڕ ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ وەرﮔێڕاﻧﯽ
ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮا
ﺟﯿــﺎ ﻟــە ﺋﺎﻣﺎدەﻧەﺑﻮوﻧــﯽ زۆر ﺳــەرﻛﺮدەی ھــەردوو ﺣﺰب ﻟە ﺑﯚﻧەی راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەدا. ﻧﺎواﻗﯿﻌــﯽ و ﺧەﯾﺎڵــﯽ داﺑــڕاوی ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ﻟــە دۆﺧــﯽ ﺑــﺎوی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ھﯚﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮی ﻓەﺷــەﻟﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــە ﺑــﻮو، ﺋﺎﺧﺮ ﭼﯚن دەﺑێــﺖ ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ ﺑﻜﺮێﺖ زۆرﺑــەی ﺧﺎڵەﻛﺎﻧﯽ دژی
ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ﺳــڕ ﻛﺮا ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ وا ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﻧﺎﺑێ، ﭼﻮﻧﻜــە ﺧەڵﻜﯽ ﻟە ﭘﺸــﺘەوەی ﻧﺎوەﺳﺘﻦ. ﺋێﺴﺘە ﻟﻪ ڕﯾﻜﻜەوﺗﻨەﻛەی ﻟەﮔەڵ ﮔــﯚڕان ،ﯾەﻛێﺘــﯽ ﭘەﺷــﯿﻤﺎن ﺑﻮوەﺗــەوە ﻛﻪ دەزاﻧێــﺖ ھﯿﭽﯽ ﻟــێ ﺑەرھەم ﻧﺎﯾــەت ،ﺑﮕﺮە ﺑەﭘێﯽ ﻣﺎدەﯾەﻛﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﯾەﻛێﺘﯽ
ﭼﯚن دەﺑێــﺖ ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ ﺑﻜﺮێﺖ زۆرﺑەی ﺧﺎڵەﻛﺎﻧﯽ دژی ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔەورەی وەك ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن داڕێﮋراﺑێﺖ ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﯾەﻛێﺘﯽ ﭘێــﺶ ڕێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻟەﮔەڵ ﮔﯚڕان ،ڕێﻜەوﺗﻨﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯽ ھەﺑﻮو ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﮔەورەی وەك ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داڕێﮋراﺑێﺖ ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﯾەﻛێﺘﯽ ﭘێﺶ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻟەﮔەڵ ﮔﯚڕان، ڕێﻜەوﺗﻨﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯽ ھەﺑﻮو و ھەﯾە و ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛەﯾﺸــﯽ ﺋەرێﻨﯽ ﺑﻮو ﺑﯚ ژﯾﺎﻧﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،دوای ﻛﯚﺗﺎھێﻨﺎن ﺑە ﺷــەڕی ﺑﺮاﻛﻮژی .ﺧەڵﻚ ھێﺸــﺘﺎ زﯾﺎﺗﺮی دەوﯾﺴﺖ ﻟە ﺧﯚﺷﮕﻮزەراﻧﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﻛەﭼﯽ ﻟەوﻻوە
ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺧﯚی ﻟە دەﺳــﺖ دەدات و دەﺑێــﺖ ﺑﯚ زۆر ﺑﺎﺑەت ﻛە ﺑﯿەوێﺖ ﻟەﮔەڵ ﺣﺰﺑێﻚ ڕێﻜﻜەوﺗﻦ ﺑــﻜﺎت ،دەﺑێ ﺑﮕەڕێﺘــەوە ﺑﯚ ﻻی ﮔﯚڕان ،ﺋەوەش ﻻی ﺳەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ دژە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻗﺒﻮوڵ ﻧﺎﻛﺮێ ،ﺧﯚ دوورﯾﺶ ﻧﯿﯿە ﯾەﻛێﺘﯽ ﺋەو رێﻜﻜەوﺗﻨــەی وەك ﺗﺎﻛﺘﯿﻚ ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏێــﻚ واژوو ﻛﺮدﺑێﺖ و ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺑــەﻛﺎر ھێﻨﺎﺑێﺖ ﺗــﺎ ﻛەﻣێﻚ ھێﺰ ﺑﺪاﺗەوە دۆﺧﯽ ﺣﺰﺑﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و
دواﺗﺮ ﻛە ھەﺳﺘﯽ ﻛﺮد ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛەی ﺗێﭙەڕاﻧﺪووە ،ﺑێﺒﺎك ﺑێﺖ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﮔﯚڕان ،ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﻛە ﻧﻤﻮوﻧەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەردەﺳﺘە و ﯾەﻛێﺘﯽ زۆر ﺑێﻤﻨەت دەردەﻛەوێ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﮔﯚڕان. ﺋەﻣــڕۆ ﺳــﺎڵێﻚ ﺑەﺳــەر رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــەدا ﺗێﺪەﭘــەڕێ، رەﻧﮕە ﻛﯚﺗﺎﯾﺸــﯽ ﺳﺎڵﯿﺸــﯽ ﺑێﺖ ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەت ﻛە ﮔــﯚڕان ﺑە ﻧﮫێﻨﯽ ﺧەرﯾﻜﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾە ﺑﯚ ﻛﺸــﺎﻧەوە ﻟە ﯾەﻛە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ. ﺑــەم ﺑەداﺧــەوە ﻟــە ﺳــﺎﯾەی ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛﻪ ،دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ و ﻛﺎرﮔێــڕی و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ﻟە دەﭬەری ﻧﯿﻠﯽ-ﺳەوزدا زۆر ﺧەراپ ﺑﻮوه و ﻛﺎر ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﺋەوەی ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑەڕووﻧﯽ دژی ھەردوو ھێﺰ ﺑﻮەﺳﺘﻨەوە و داواﯾﺎن ﻟێ ﺑﻜەن ﺋەﮔەر ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ ﺑەڕێﻮەﯾﺎن ﺑەرن، دەﺳﺘﯿﺎن ﻟێ ھەڵﮕﺮن و ﻧەﯾﺎﻧﻜەن ﺑــە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺧﯚﯾﺎن ،ﻟە ﻛــﻮێ ﺑﻮوە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەك ﭼﻮار ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ھەﺑێﺖ و ﻛەﺳﯿﺶ دەوام ﻧــەﻛﺎت ،ھەڵەﺑﺠەﯾﺶ دوو ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ھەﺑێﺖ ھﯿﭽﯿﺎن ﻣﺎﻓﯽ واژووی ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻜﯿﺎن ﻧەﺑێــﺖ. ﻟە ﺳــﺎﯾەی دﻧﯿﺎﺑﯿﻨــﯽ ﻣﯚدێﺮن و ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘــﯽ ،دوو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛەﯾــﺎن ﺷــەش ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ھەﯾــە .ﺑﯚﯾە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﻦ ڕﯾﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯽ ﻓﺎﺷﯿﻠﺘﺮﯾﻦ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻧێﻮان ھێﺰەﻛﺎن ﺑــﻮوە ﻟە ﻣێﮋووی ﻧﻮێﯽ ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯿﺪا ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا.
وەرﮔێڕان ﻟە ﻧێﻮان ﺗﯿﯚری و زاﻧﺴﺘﯿﯽ وەرﮔێڕان و ﺳەرﮔەرداﻧﯿﺪا ﺗێﻜﺴــﺘێﻜﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺷــﺎرەزاﯾﯿﯿەﻛﯽ ﺗەواوی ھەﺑێﺖ ﻟەﺑــﺎرەی ﺋــەو ﺑﺎﺑەﺗــەی وەری دەﮔێڕێــﺖ ،ﺋەﮔــەر ﻧــﺎ ﻟەواﻧەﯾە ﺑﻜەوێﺘــە ھەڵەی ﺳــەﯾﺮەوە ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﭘێــﺶ وەرﮔێڕاﻧﯽ ﺑﺎﺑەﺗێﻚ ﻟەﺳەر ﺷﯚڕﺷــﯽ ﻓڕەﻧﺴﺎ وەرﮔێڕ دەﺑێﺖ زاﻧﯿﺎری ﺑﺎﺷــﯽ ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ھەﺑێﺖ. دەﻛــﺮێ وەرﮔێڕاﻧﯽ ﺗێﻜﺴــﺖ ﻟە زﻣﺎﻧﯽ وەرﮔێــڕەوە ﺑێﺖ ﺑﯚ زﻣﺎﻧﯽ ﻓێﺮﺑﻮو ،واﺗە ﻧﻮوﺳــەرێﻜﯽ ﻛﻮرد ﺑەرھەﻣێﻜﯽ ﻛــﻮردی وەرﺑﮕێڕێﺘە ﺳــەر زﻣﺎﻧﯿﻜﯽ ﺗﺮ ﻛە ﻓێﺮی ﺑﻮوە. ﻟێﺮەدا دەﺑێﺖ ﻧﻮوﺳەر دەﺳﺘەﺗﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ھەﺑێــﺖ ﺑەﺳــەر زﻣﺎﻧﯽ ﻓێﺮﺑﻮودا و ﺑﺘﻮاﻧێ ﻣﺎﻧﺎی ﻣەﺑەﺳﺖ و ﺟﻮاﻧﻜﺎری ﺗێﻜﺴﺘەﻛە ﺑﮕەﯾەﻧێﺘە ﺧﻮێﻨــەری دووەم .ھــەروا ﺋــەو وەرﮔێڕاﻧــەی ﭼەﻧــﺪ زﻣﺎﻧێﻚ ﻓێﺮ ﺑــﻮون دەﺗﻮاﻧــﻦ وەرﮔێڕاﻧەﻛە ﻟە ﻧێــﻮان زﻣﺎﻧــە ﻓێﺮﺑﻮوەﻛﺎﻧﺪا ﺑێﺖ. ﭘێﺪاﭼﻮوﻧــەوە و وردﺑﻮوﻧــەوەی وەرﮔﯿڕان ﻟەﻻﯾەن ﻛەﺳــێﻚ ﯾﺎن دوو ﻛەﺳەوە ﻛە ﺷﺎرەزاﯾﯽ زۆرﯾﺎن ھەﺑێﺖ ﻟــە ھــەردوو زﻣﺎﻧەﻛەدا ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەﻛــﯽ زۆری ھەﯾــە ﻟــە دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ و ڕاﺳــﺘﮕﯚﯾﯽ ﺋــەم ﭘﺮۆﺳەﯾەدا. دﯾــﺎرە وەرﮔێڕان ﺑﯚ زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﺗﺎزەﯾە ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟەم 10 ﺳﺎﻧەی دواﯾﯿﺪا ﭘەرەی ﺳەﻧﺪووە، ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ وەرﮔێــڕان ﻟەم 20 ﺳــﺎڵەی دواﯾﯿﺪا ﺑەرەو زﯾﺎدﺑﻮون دەڕوات ،ﻟەﻻﯾەﻛــەوە ﺑەھــﯚی ﺧﻮێﻨﺪن ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ﻟە ھەﻣﻮو ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧــﺪا و ھــەروا ﻓێﺮﺑﻮوﻧﯽ زﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻋەرەﺑﯽ و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺑەرەو ﻛﺰﺑﻮون دەڕوات،
ﺟﺎران زﻣﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﺳەرﭼﺎوەی ﻓێﺮﺑﻮون و ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺑﻮو ،ﺧەڵﻚ زﯾﺎﺗﺮ ﺑــەو زﻣﺎﻧــە دەﯾﺨﻮێﻨﺪەوە، ﺑەم ﻧەوەی ﺋێﺴﺘەﻣﺎن ﻧﺎﯾﺎﻧەوێ ﺋەم زﻣﺎﻧە ﻓێﺮ ﺑﺒﻦ .ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی ﻛﻮرد ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﻟەھەر ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻮوﺑێﺖ دوو زﻣﺎﻧــﯽ زاﻧﯿــﻮە ،ﻛــﻮردی و ﻋەرەﺑــﯽ ،ﻛــﻮردی و ﻓﺎرﺳــﯽ و ﻛﻮردی و ﺗﻮرﻛﯽ. ﺋەم دوو زﻣﺎﻧﺰاﻧﯿﻨــە وای ﻟە ﻛﻮرد ﻛــﺮدووە زوو ﻓێــﺮی زﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑێﺖ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺋەواﻧەی ڕوو دەﻛەﻧە وﺗێﻜــﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ژﯾﺎن ﺑێﺖ ﯾﺎن ﺧﻮێﻨﺪن .ﺑــەم ﻓێﺮﻧەﺑﻮوﻧﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﺗﺮ و ﻛەﻣﯽ ﺳــەرﭼﺎوە ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ﭘﺮۆﺳەی وەرﮔێڕاﻧﯽ ﺑەرەو ھەڵﺪێﺮ ﺑﺮدووە ،ﺑە ڕاﺳﺖ و ﭼەﭘﺪا ﺑەﺑێ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ ﺑەھەڕەﻣەﻛﯽ ﺋﺎﺷﯽ وەرﮔێڕان ﻟە ﮔەڕداﯾە ،ﻛەس ﺑﯿﺮ ﻟەوە ﻧﺎﻛﺎﺗەوە ﺋەو ﺋﺎﺷــە ﭼﯽ دەھﺎڕێ و ﭼﯚن دەﯾﮫﺎڕێ ،ﮔﺮﻧﮓ ﺋەوەﯾە ﺋﺎﺷەﻛە ﻟە ﮔەڕداﯾە. ھﺎوﯾــﻦ ﮔەڕاﻣــەوە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ھەﻣــﻮو ﺷــێﻮە ﺑەرھەﻣێﻜــﯽ وەرﮔێــڕاوم ﺑەرﭼﺎو ﻛــەوت ،ﻟە ﺑﻮاری ﺳێﻜﺴــەوە ﺗﺎ ﻓەﻟﺴــەﻓە و ﺳﺎﯾﻜﯚﻟﯚژی ..ھﺘﺪ ﺋەﻣە دڵﺨﯚﺷﯽ ﻛــﺮدم ،ﻟــە دڵــﯽ ﺧﯚﻣــﺪا وﺗﻢ وەرﮔێڕاﻧەﻛە ھەرﭼﯚﻧێﻚ ﺑێ ﺑﺎﺷە، ھﯿﭻ ﻧەﺑێــﺖ ﻛﯚﻣەڵێ ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﻧﻮێ دێﺘە ﺋــﺎراوە ،وەرﮔێڕ ﻧﺎﭼﺎر دەﺑێﺖ ﺑەدوای ﻛﯚﻣەڵە وﺷــەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﺪا ﺑﮕەڕێﺖ ﯾﺎن وﺷــەی ﺑێﮕﺎﻧە زﯾﺎﺗﺮ دێﺘە ﻧﺎو زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﯾﯿەوە و ﺟێﯽ ﺧــﯚی دەﻛﺎﺗــەوە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ زاﻧﺴﺘﺪا. ﺑەرھەﻣێﻜــﯽ وەرﮔێــڕاوی ﭘﺎوﻟﯚ ﻛﺎﯾﻠﯚم ﻛڕی ،زۆرﺑەی ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ
ﺋەم ﻧﻮوﺳەرەم ﺧﻮێﻨﺪوەﺗەوە ﺗەواو ﻟە دڵ و ھﯚﺷــﻤﺪا ﺟێﯽ ﮔﺮﺗﻮوە، ﭘێﻢ ﺧــﯚش ﺑــﻮو ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺑــە زﻣﺎﻧــﯽ داﯾﻜــﻢ ﺑﺨﻮێﻨﻤەوە، وﺷەﻛﺎﻧﯽ ،ﺗێﻜﺴﺖ و ﻧﺎوەڕۆك ﺗەواو ﭘێــﻢ ﻧﺎﻣﯚ ﺑﻮو ،ﻟە ﻣەﺑەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻧەدەﮔەﯾﺸﺘﻢ ،ﻛﺘێﺒەﻛەم داﺧﺴﺖ و ﻟەﮔــەڵ ﺧﯚﻣﺪا ھێﻨﺎﻣــەوە ﺑﯚ ﺳــﻮێﺪ ،ﺑەو ﻧﯿﺎزەی ﺋەﮔەر ھەﻣﺎن ﻛﺘێﺒﻢ دەﺳﺖ ﺑﻜەوێﺖ ﺑەراوردی ﺑﻜەم .ﺑە ڕێﻜــەوت ﭘﺎوﻟﯚ ﻟەﻻﯾەن ﺋــەو دەزﮔەﯾــەی ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ وەردەﮔێڕێﺖ ﺑﯚ زﻣﺎﻧﯽ ﺳــﻮێﺪی، ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺘﯽ ﺳــﻮێﺪ ﻛﺮا ،ﺳەرۆﻛﯽ دەزﮔەﻛە ﺑﺎﺳــﯽ ﺋەوەی ﻛﺮد ﻛە ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺎﯾﻠﯚ ﺑﯚ ﺳــەر 57 زﻣﺎن ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە وەرﮔێڕان ،ﻣﻨﯿﺶ ﻛﺘێﺒــە وەرﮔێڕاوەﻛــەی ﭘﺎوڵﯚم ﻟەﮔەڵ ﺧﯚﻣﺪا ﺑﺮدﺑﻮو ،ﻛﺘێﺒەﻛەم دەرھێﻨﺎ و ﮔﻮﺗــﻢ ،58ﭘﺎوڵﯚ ﺑەﻣە دڵﯽ ﺧــﯚش ﺑــﻮو و ﻛﺘێﺒەﻛەی ﻟێ وەرﮔﺮﺗﻢ و ﺑەﺳــەرەوﺧﻮاری ﭘێﺸــﺎﻧﯽ ﺋەواﻧەی دا ﻛــە ﻟەوێ ﺑﻮون ،ﻟە دڵــﯽ ﺧﯚﻣﺪا ﮔﻮﺗﻢ ھەی ﺑەﺳــﺘەزﻣﺎن ﻧﺎوەڕۆﻛەﻛەﺷــﯽ ﺳەرەوﺧﻮار وەرﮔێڕاوە. ﻟێــﺮەدا ﺋەرﻛێﻜــﯽ ﮔــەورە دەﻛەوێﺘــە ﺳــەر داودەزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﭼــﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧــەوە و ﻻﯾەﻧــە ﻟێﭙﺮﺳــﺮاوەﻛﺎن .ﺑﯿﺮ ﻟە ﭼﯚﻧﺎﯾەﺗﯽ و ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﺑەرھەﻣەﻛﺎن ﺑﻜﺮێﺘەوە، ھﯿــﭻ ﺑەرھەﻣێﻚ ﭼــﺎپ ﻧەﻛﺮێ ﺋەﮔەر ﻟە زﻣﺎﻧﯽ دووەﻣەوە ﺑێﺖ ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﻓﺎرﺳــﯽ و ﻋەرەﺑﯽ و ﺗﻮرﻛﯽ .دەﻛﺮێ ﻛەڵﻚ ﻟەو ﻛەﺳە ﺑەﺗﻮاﻧــﺎ و زﻣﺎﻧﺰاﻧﺎﻧــەی ﺋەوروﭘــﺎ وەرﺑﮕﯿﺮێ و ﺑــە ھﺎوﻛﺎری ﻟەﮔەڵ ﻧﻮوﺳەراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻛﺎری ﺑﺎش وەرﺑﮕێڕﻧە ﺳەر زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی.
ﺳﻤﻜﯚ ﻣﺤەﻣەد
ﻧﻮوری ﺑێﺨﺎڵﯽ
وێﺪەﭼێ ھەﻧﺪێ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘێﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھێﺸــﺘﺎ ﻧەﺷﺌەی ﻻﯾﻜــﯽ ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك و ھەﻟەﻛەﺳــەﻣﺎی ﻋــەوام ﺑەری ﻧەداﺑﻦ ،ﺑﯚﯾە ﺋﺎوا ﺑە ﺑﯚﻧە و ﺑەﺑێ ﺑﯚﻧە ،ﻧﺎوە ﻧﺎوە دێﻦ و ﺑە ھەﻧﺪێ ﻗﺴــەی ﺳــەﻣەرە و وڕێﻨەی دووﺑﺎرە ،ﺳەرﻧﺠﯽ ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕان ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن ﻛێﺶ دەﻛەن! ﺋەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘێﺮاﻧە ﺋەﮔەر ﻣەﻟەی ﻧﺎو ﮔﯚﻣﯽ ﻟێڵﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺳەﻗەت و ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧﺎﺷەرﯾﻔﺎﻧە ﻧەﺑﻮواﯾە ،ڕەﻧﮕە ﻟە ﺧەوﻧﯿﺸﯿﺎﻧﺪا ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﺒﺎن ﺑــەو ﭘﯚﺳــﺘە. ھەﻧﻮوﻛەش وێﺪەﭼێ ﺳﻮوێﯿﺎن ﺑﯚ ﻣﻮوﭼەی ﭼەوری ﺑێ دەواﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘێﺮﯾﯿەﻛەﯾــﺎن ﺑێﺘەوە، ﺑﯚﯾە ﺋﺎوا ﺑــەم دواﯾﯽ دواﯾﯿﺎﻧەی ﻛﯚﺗﺎی ﺗەﻣەﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘێﺮﯾﺎن، ﺑە ﭼەپ و ڕاﺳﺘﺪا دەﯾﻜﻮﺗﻦ! ﭘێــڕە ﭼــﻮار ﻛەﺳــﯿﯿەﻛەی ﭘەرﻟەﻣﺎن )ﻛــە ﺗەﻧﯿﺎ ﺧﻮا ﺧﺎڵﯽ ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧە( ﻟەو ﻛﺎﺋﯿﻨە ﻋەﺟﯿﺒﺎﻧــەن ﻛە ﺑــﺎوەڕ ﻧﺎﻛﺮێ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ،ھﯿــﭻ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧێﻜﯽ
دﻧﯿﺎ ،ﺳەﻣەرەی وەك ﺋەواﻧﯽ ﺑە ﺧﯚﯾەوە ﺑﯿﻨﯿﺒێﺖ. ﺋەو ﭘێڕە ﻛە ھێﻨﺪەی ﻟە ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺳــێﺮك دەﻛەن ،ﻟــەوە ﻧﺎﻛەن ﻧﻮێﻨەری ﺧەڵﻚ ﺑﻦ .ﺟﺎر ﺟﺎرە و ﻟە ﭘڕ ،ﻛﺎﺗێ ﺑــﺎزاڕی دەرﻛەوﺗﻦ و ﻧﻤﺎﯾﺸــﯽ ﺳێﺮك ﺋﺎﺳــﺎی ﻧﺎو ﺧەڵﻜﯿﺎن ﻧﺎﻣێﻨێ ،دێﻦ و ﺳەری زێﺮاﺑێــﻚ ھــەڵ دەدەﻧــەوە و )ﺗەڕك!(ێﻚ ﺑە ﭘﯿﺴﺎﯾﯿﺪا دەدەن! ﺋــەو ﭘێــڕە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘێــﺮە ﻛە ﻟــە ڕاﺳــﺘﯿﺪا زێﺪەﺗــﺮ ﺑەری ﭼەﻟەﺣﺎﻧێ ،ﺗﯚﻣەت ﺑەﺷﯿﻨەوە، ﻓڕێﺪاﻧــﯽ ﻗﺴــە ،ﻟێﺪاﻧﯽ ڕەﻣڵ و ڕەﻗــەم ﻟــە ﺧــﯚوە ،ﺑﺎﻧێﻜە و دووھــەوای ھەڵﻮێﺴــﺖ ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ دﯾــﺎردە و دەرﻛەوﺗــە و ڕووداوەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺧﯚن .ﻧە ﺷــەرم ﻟەوە دەﻛەن درۆ ﺑە ھەڵﻮێﺴــﺖ ﺑــە ﺧەڵﻚ ﺑﻔﺮۆﺷﻨەوە ،ﻧە ﺑﺎﻛﯿﺸﯿﺎن ﺑەوەﯾە درۆﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟێ ﺳــﭙﯽ ﺑێﺘەوە. ﮔﺮﻧﮓ ﺋەوەﯾە ﻣﺎوە ﻣﺎوە ﺑێﻨەوە ﺳەر زاران. دەی ،ﭘەرﻟەﻣﺎﻧێــﻚ ﻛــە ھــەر
ﺳﺘﺎﯾﻠێﻜﯽ ﻧﻮێﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛﯚﻣﺎری رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺑە ﻧﻤﻮوﻧە ت .ﺑﻮﺗﻮﻣــﻮر .اﻟﻨﺨﺒە و اﻟﻤﺠﺘﻤﻊ. اﻟﻤﻮﺳﺴــە اﻟﻌﺮﺑﯿــە ﻟﻠﺪراﺳــﺎت واﻟﻨﺸــﺮ .ﺑﯿﺮوت .ﺗﺮﺟﻤە .ﺟﻮرج ﺟﺤﺎ .ﺳﻨە .1972ل.6 ﻛەواﺗە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺑەرژەوەﻧﺪﺧﻮاز ﺟﯿﺎﯾە و ﻟە ﭼﯿﻨێﻜﯽ ﺗﺮی ﺑﯚرژوازﯾﺪا ﺧﯚی ﺑﯿﻨﯿﻮەﺗەوە و ﺧــﯚی دەﻧﻮێﻨێ ،ﺑﯚﯾــە ھەر ﻟە ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻦ و ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ ﻓﻜﺮﯾﺸﯽ ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﺎﻧەی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧــەوە ﺗەﻣﺎﺷــﺎ دەﻛــەن ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە ﻟــە داﻧﺎﻧﯽ دەﺳــﺘﻮور و ﯾﺎﺳﺎ و ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەت و ﻛﺎرﮔێــڕی و ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ،ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ ﺟﯿﺎوازە ﻟە ﺑﯿــﺮی ﺧەڵﻚ ﻛە رەﻧﮕــە ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﻟێ ﺑﻜﺮ�ت ﺑﯚﭼﯽ دەﺳــﺘەﺑﮋێﺮن و ﻟەﭘێﻨــﺎو ﭼﯿﺪا دەﺳــﺘەﺑﮋێﺮی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و ﺳﯿﺎﺳــﯿﻦ ﻛــە ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا ﺋــەو داﺑەﺷــﺒﻮوﻧە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿــە ﻟەوێﻮە دەﺳــﺖ ﭘێ دەﻛﺎت ﻛە رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ ﺑەﻧﺎوی ﺟﯿــﺎواز ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوەوە ،ﺧﯚﯾﺎن ﺟﯿﺎ دەﻛەﻧەوە ،ﺋەوەش دەﻛەوێﺘە ﺧﺰﻣەﺗﯽ دەﺳــەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺣﺎﻛﻤــەوە ،وەك ﺋەوەی دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﭼــﯚن ﺑﯿﺮۆﻛەی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﻟە ﺧﺰﻣەت دەﺳەت زﯾﺎﺗﺮە ﻟەوەی ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺧەڵﻚ ﺑﻜﺎت. ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە دەﺳــﺘەﺑﮋێﺮ ﻛﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮی ﺟــﯚری دەﻛەن ﻛە ﺑەﻧــﺎو ﭘێﮕەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺟﯿﺎﯾــە ﻟــە ﺧەڵﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە دەﺳﺘەﺑﮋێﺮی رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺑەھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ و ﻧﻮوﺳــەر و ﺋەدﯾﺐ و ھﺘــﺪ ،دەﺳــﺘﯿﺎن ھەﺑــﻮوە ﻟە دروﺳــﺘﻜﺮدن و ﺋﺎراﺳــﺘەﻛﺮدﻧﯽ ﻧەوەﯾەك ﺑەرەو ﻓەزاﯾەﻛﯽ ﺗﺮﺳﻨﺎك، ﺋێﻤە ﻟەو ﻛێﺸــەﯾەدا ھــەم ﻣﺎﻧﺎ و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﻣﺎن ﻟە دەﺳــﺖ دا و زﯾﺎﻧﻤــﺎن ﻟێﯽ ﻛﺮد، ھەم ﻧەوەﯾەﻛﻤــﺎن ﺑەھەڵەدا ﺑﺮد ﻛە ﻧەﺗﻮاﻧێ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺧﯚی ﺑﻜﺎت ﻟە ﺑﺎری ﻣەﻋﺮﯾﻔﯿﯿەوە ،ﺗﺎ ﻧەﺗﻮاﻧێ ﺑە دروﺳﺘﯽ ﺋەو رێﭽﻜەﯾە ﺑﮕﺮێﺘە ﺑەر ﻛــە ﻟە دﻧﯿــﺎدا ھەﯾــە ،ﺑﯚﯾە ﺑەﻧﺎﭼﺎری ﺑﻮوﻧەوە ﺑە ﻛﯚﻣﺒﺎرﺳــﯽ ﺋــەو ﻓﯿﻠﻤﺎﻧــەی ﻛﺎرەﻛﺘەرەﻛﺎﻧﯽ
رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺳەر ﺷەﻗﺎﻣﯿﺎن زﯾﻨﺪوو ﻛﺮدەوە و ﺑﻮون ﺑە ﭬﯿﮕەری ﻧێﻮان ﺳﯿﺎﺳــەت و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﻛە ﻟە راﺳﺘﯿﺪا دوو ﭼﯿﻨﯽ ﺟﯿﺎوازن ﻧەك دوو ﺗﻮێﮋ .ﻟە ﺣﺎڵێﻜﺪا رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺳەرﺷــەﻗﺎم ﻟە دوای ﺳــﺎرﺗەر و ھێﺮﺑــەرت ﻣﺎرﻛﯿــﯚز و ﻣﯚرﯾﺲ ﻣﯿﺮﻟﯚ ﺑﯚﻧﺘﯿﯿەوە ﺋەم ﺳﺘﺎﯾﻠە ﻟەﻧﺎو ﭼــﻮو و ﻣﯚدێﻠﯽ ﻧەﻣﺎ ،ﺑﮕﺮە ﻛەوﺗە ﺑەردەم رەﺧﻨەی ﻟﯚژﯾﻜﯽ ،ﭼﻮﻧﻜە دەرﻛەوت ھﺎﺗﻨە ﺳەرﺷــەﻗﺎم ﺑﯚ ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە ﺳﯿﺎﺳەت و دەﺳــەت و ﺣﻜﻮوﻣــەت، دواﺟــﺎر ﺑەﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــەت ﺧﯚی دەﮔەڕێﺘــەوە ،ﺑەو ﭘێﯿەی ﺳەرەﻧﺠﺎم ھەﻣﻮو داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﻟە رﯾﻔﯚڕﻣێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑەوﻻوە، ھﯿﭻ ﺑەرھەم ﻧﺎھێﻨێﺘەوە. دەﺳﺘەﺑﮋێﺮ ﻛﺎرێﻜﯽ ﺗﺮی ﻧﺎﻟﯚژﯾﻜﯽ دەﻛــەن ﻛــە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﮔﺮووﭘﮕەﻟێﻜﻦ ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن، ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎری رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﻛﻮردی ﺋەو ﺣﺎڵەﺗە ﻧەرێﻨﯿﯿەﯾﺸــﯽ ﺑەرھەم ھێﻨﺎ ﻛە ﻛەس ﻛــەس ﻧەﺧﻮێﻨێﺘەوە ،ﯾﺎن ﻻﻧﯿﻜەم ھەر ﮔﺮووﭘێﻚ ﻣەرﺟەﻋێﻚ ﺑﯚ ﺧﯚﯾــﺎن دروﺳــﺖ ﺑﻜــەن و ﺳەرۆﻛﯽ ﻛﯚﻣﺎرێﻚ و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟە ﺧــﻮارەوە ﭘﯚﺳــﺘﯿﺎن ھەﺑێﺖ، ھەروەھﺎ ﺑﯚ ﺋەﻣــە ھﺎﻧﺪەرێﻚ وەك ﺗﯿﭙﯽ وەرزﺷــﯽ ﺗﯚﭘﯽ ﭘێ ھەﺑێﺖ ﻓەزاﻛە وەھﺎ ﺧﻮڵﻘﺎ ،ﺋﯿﺘﺮ ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﻟە ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﭼﺎﭘەﻣەﻧﯽ و داراﯾﯿﺸــﺪا و ﻟە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ رێــﻜﻼم و ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺧﻮێﻨەرﯾﺸﺪا ھەر ﺋەوان ﻛەڵﻜﯿﺎن وەرﮔﺮت ،ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ﺑﯚ زۆرﺑەی ﺋەدﯾﺒﯽ رژد ﻛــە ﮔﺮووﭘﯽ ﻧﯿﯿە و ﺑــڕوای ﺑە ﻛﯚﻣﺎرﺑەﻧــﺪی ﻧﯿﯿە ،ﺑە زﯾــﺎن ﻛەوﺗەوە و ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆر ﻟە ﻧەوەی ﻧﻮێ ﻧﻮوﺳــەر و ﺋەدﯾﺒە ﺑێ ﭘﺸــﺖ و ﭘەﻧﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەﻧﺎﺳــﯽ و ﻧەﯾﺨﻮێﻨﺪﻧەوە ،زﯾﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎرﺑەﻧﺪی ﺑەوەﯾﺸەوە ﻧەوەﺳــﺘﺎ ،دەﺳﺘﯿﺎن ﺑــﺮد ﺑــﯚ وەرﮔێڕاﻧــﯽ ﻟﯚﻛﺎڵﯽ و ﺷﻮﻧﺎﺳــﯽ ﻧەﺗەوەﯾەﻛﯿﺎن ون ﻛﺮد و ﻧەﯾﺎﻧﮫێﺸــﺖ ﻟــە ﻟﯚﻛﺎڵﯿﺒﻮون رزﮔﺎرﻣﺎن ﺑﺒێﺖ و ﺑﭽﯿﻨە دەرەوەی ﺧﯚﻣﺎن و ﺧەڵﻜﯽ وەك ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧﯽ
ﻋەرەب و ﺗﻮرك و ﻓﺎرس ﺑﻤﺎﻧﻨﺎﺳﻦ. ﺋەﻣە ﺋەوﻛﺎﺗە ھەﺳﺘﯽ ﭘێ دەﻛﺮێﺖ ﻛە ﻛﻮرد ھێﺸــﺘﺎ ﺗێﻜﺴــﺘێﻜﯽ ﻧﯿﯿە ﺑــە زﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺗﺎ ﻟەڕێﯿەوە ﺑﻨﺎﺳﺮێﺖ ،ﻧەوەی ﻧﻮێ ھﯿﭻ زﻣﺎﻧێﻚ ﻧﺎزاﻧــێ و دەرەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە ،ﺋﯿﺘﺮ ﻟەﻧﺎو ﻟﯚﻛﺎڵﯿﺪاﺑﻮوﻧﺪا ﺑﻮو ﺑــە ﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﻟﯚﻛﺎڵﯽ ﺗﺮ و ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ .ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەوە ﻧەﺑێﺖ ﻟەﻧﺎو ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺷــەڕی ﮔﺮووپ ﺑﻜەن و ﺋەم ﺑﻨەﻣﺎڵەی رۆﺷﻨﺒﯿﺮ و ﺋەدﯾﺐ و ﺋەوﯾﺘــﺮ ﺑﻨﺎﺳــﻦ و ﺷــەڕﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﺑﻜەن ،وەك ﭼﯚن ﺷــەڕ ﻟەﺳــەر ﺣﺰﺑەﻛﺎن دەﻛــەن ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﺑﺰاﻧﻦ ﺣﺰب ﺑﯚ رزﮔﺎرﺑﻮوﻧە ﻟــە ﻋەﺷــﯿﺮەﺗﮕەرێﺘﯽ و ﺑﻨەﻣﺎڵە و دواﻛەﺗﻮوﯾــﯽ ،ﺋەﻣــە ھەﻣــﻮو زﯾﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎری رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﺑﻮو .ﺑﯚﯾــە ﺷــﺎرﭼێﺘﯿﺶ ﺧﺰاﯾە ﻧﺎو ﺋــەم ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿــە ،ﺋەوەﯾە ﻛە ھــەر ﺷــﺎرێﻚ ﻟەو ﺷــﺎراﻧەی ﻛە ﻛێﺸەی ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ﻧەﻣﺎوە ،ﻛەڵﻚ ﻟە ﻛﺎرەﻛﺘەری رۆﺷﻨﺒﯿﺮی )ﻣﮫﺠﻮر( ﻛﯚﭼﻜﺮد و ﺑﺒﯿﻨێ ﻛە ﻟە ﻛەرﻛﻮوك ﻧەژﯾﺎوە و ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑﮋی ،ﻟێﺮەﯾﺸەوە ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ ﺷﺎرەﻛە و ﺳڕﯾﻨەوەی ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﺷﻮﻧﺎﺳە ﻛﯚﻧەﻛەی ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮوە ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮواﻧەی ﺧەڵﻜــﯽ ﺋەم ﺷﺎرە. ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﺋەو ﻓەزاﯾەی ﻛﯚﻣﺎرﯾﺨــﻮازەﻛﺎن /ﻣەﺑەﺳــﺖ ﻟە ﻛﯚﻣﺎرﯾﺨــﻮازی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻧﯿﯿە ﺑﯚ دەﺳــەﺗﺨﻮازی ﺳﯿﺎﺳﯽ ،/ﺑەڵﻜﻮ ﺋەواﻧــەی ﻛﯚﻣﺎرێﻜــﯽ وەھﻤــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯿﺎن ﻟە ﺳــﻨﻮورێﻜﯽ ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ وەھﻤﯿﺪا دروﺳﺖ ﻛــﺮدووە و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺘە، ﺋــەو ﺑﺘــەی ﻟەڕێــﯽ ﻟﯚژﯾﻜێﻜﯽ وەھﻤﯿﯿەوە ﺧﯚﯾﺎن ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە دەرەوەی رەﺧﻨــە و وەك ﺧﻮدای ﯾەﻛەﻣﯽ ﻧﺎو ﻓەزای رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﻣﺎﻣەڵەﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﺑﻜﺮێ ،ﺋەﻣە ﺋەو ﻓەرھەﻧﮕەﯾە ﻛە ﻧەوەﯾەﻛﯽ ﻟەﺳەر راھێﻨﺮا و ﺋەواﻧــﯽ ﺗﺮ ﻟە دەرەوەی ﺑﺎزﻧە ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯿە رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿەﻛە ﺑﺒﯿﻨﯿﻦ ﻛــە ﻟە ﺋەوروﭘــﺎش ﺋەم ﻓەرھەﻧﮕە ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻚ ھەﺑﻮو ،ﺑەم
ﺧﺰﻣﺎﯾەﺗﯽ ﻧەﺑﻮو ،ﺑەڵﻜﻮ ﻛﯚﻣﺎرێﻜﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺟﯿﺎواز ﺑﻮو. ﻛەواﺗە ﻛﺎﺗێﻚ ﺳەﯾﺮی ﻓەرھەﻧﮕﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﺋــەم ﻧﯿﻮ ﺳــەدەی دواﯾﯽ ﺋەوروﭘــﺎ دەﻛەﯾﻦ ،ﺑﯚﻣﺎن دەردەﻛەوێــﺖ ﺑــەرەو ڕووی ھﺎووﺗﯿﯿەﻛــﯽ )ھﺰر ﺋﺎزاد(ﯾﻦ ﻛە ﺋەﻓﺴﺎﻧەﺳﺎز و ﺋەﻓﺴﺎﻧەﻧﻮوس ﻧﯿﯿە، رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﻣﯚدێﺮن ﺑﺖ دروﺳﺖ ﻧــﺎﻛﺎت ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑﺖ دەﺷــﻜێﻨێﺖ، ﺑﯚﯾە ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳﯚزاوی ﻟەﮔەڵ راﺳﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎدا ھەڵﺴﻮﻛەوت ﻧــﺎﻛﺎت ،ﺑەﭼەﻛــﯽ ﺋەﻓﺴــﺎﻧە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟەﺳــەر ﭘﺮۆﺳــەی ﺋەﻗڵﮕەراﯾــﯽ ﻧــﺎﻛﺎت .ﺋەﻗڵ دژی ﺋەﻗــڵ .ﻛﯚﻣەڵێﻚ وﺗــﺎری ﻓﻜﺮی، ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ ،ﺋەدەﺑﯽ .ﻛﯚﻛﺮدﻧەوە و وەرﮔێڕاﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﻮردی .ﻓەرﺷﯿﺪ ﺷەرﯾﻔﯽ .دەزﮔەی ﻣﻮﻛﺮﯾﺎن .ﺳﺎڵﯽ .2013ل.29 ﭘﺮﺳــﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەﻓﺴﺎﻧە ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەو ﭼﯿڕۆﻛﺎﻧە ﻧﯿﯿە ﻛە ﺋێﻤە ﺧﯚﻣﺎن دروﺳﺘﻤﺎن ﻛﺮدوون ،ﯾﺎن ﺋەوەی ﺧﻮراﻓﯿﺎت ﺷەرﻋﯿەﺗﯽ ﭘێ داوە و ﻛﺮدووﻧــﯽ ﺑە واﻗﯿﻌێﻚ ﻛە وەك ﺋەزﻣﻮون و ﺋــەدەب ﻛﺎرﯾﺎن ﭘێ ﻛﺮاوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋەﻓﺴــﺎﻧە ﺋەوەﯾە ﻛــە ﺧــﻮدا و ﺑــﺖ و ﻛﺎرﯾﺰﻣﺎن، ﺋەم ﺟﯚرە ﺑﺖ و ﺧﻮدا و ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎراﻧە ﭼﯽ وەھﺎی ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾەﺗﯽ ﻛەﻣﺘــﺮ ﻧﯿﯿە ﻛە ﺑەﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻧﻮێﺨﻮازەﻛﺎن ﻟەﭘێﻨﺎو ﺧﯚ ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧەوە ﺧﯚﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﺧەڵﻚ ﺟﯿﺎ دەﻛەﻧەوە ،ﺋەﻣە ﺋەوﻛﺎﺗە ﺑﺎﺷﺘﺮ ھەﺳﺘﯽ ﭘێ دەﻛﺮێﺖ ﻛە دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻧﻮوﺳــەرێﻚ ﯾﺎن دەﺳــﺘەﺑﮋێﺮێﻚ ﻟە ﺑەﻧﺎو رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ ﻟەﺳــەرووی ﻣﻮﻗەدەﺳــەوە ﺗەﻣﺎﺷــﺎ دەﻛﺮێﻦ ﻟەﻻﯾــەن ﮔﺮووﭘێﻜــﯽ ﮔەورەی ﮔەﻧﺠﺎﻧەوە ،ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮوﻧە ﺋەو دەﺳــﺘەﺑﮋێﺮەﯾە ﻛە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەن و ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺗﯿﯚرەﻛەی )ﻛﺎرل ﻣﺎﻧﮫﺎﯾﻢ( ﺟێﯿﺎن دەﺑێﺘەوە. ﻣﺎﻧﮫﺎﯾــﻢ ﺑﺎس ﻟە دەﺳــﺘەﺑﮋێﺮی ﺳــەﻧﻌەﺗﯽ دەﻛﺎت ﻛە ﻧەوەﯾەك دەﻛﺎت ﺑە ﻛﯚﯾﻠەی ﻛەرەﺳــﺘەی رۆژاﻧە .ﺋەﻣﺎﻧﯿﺶ ﻧەوەﯾەك دەﻛەن ﺑە ﻛﯚﯾﻠە ﺑــە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺑﯿﺮی
ﺗەﺳﻚ و ﻛﺘێﺒﯽ ﺧﯚﯾﺎن و رێﮕﺮن ﻟە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﻛﺘێﺒﯽ ﻧﻮوﺳەراﻧﯽ ﺗﺮ. ﻣەﺑەﺳــﺖ ﻟە ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﭼﯿﯿە، ﺋەﻣە ﺋەو ﭘﺮﺳﯿﺎرەﯾە ﻛە دەﻣﺎﻧﺒﺎﺗە ﻧﺎو ﺑﺎﺳــﯽ دەرووﻧﯿﯿەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﯾەﻛەم ﺋەﻣە ﺧﺮاپ ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨە ﻟەو ﭼەﻣﻜەی ﻛە ھەڵﮕﺮﯾەﺗﯽ وەك ﺷــﻮﻧﺎس ،دووەم ﺑە ﻛﯚﯾﻠەﻣﺮدﻧﯽ ﭼﯿﻨێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﺧﻮێﻨــەرە ﻛە دﯾﺴــﺎن ﺧﺮاپ ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨە ﻟە ﺧﯚﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧەوەی ﺧﯚی ﻟەڕێﯽ دەﻗەوە ﺑﯚ ﺧﻮێﻨەر. دەوری دەﺳــﺘەﺑﮋێﺮ ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟــە ﺑەﻛﯚﯾﻠەﻛﺮدﻧــﯽ ﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﻧﻮێ ﻧﯿﯿــە ﺑﯚ ﺧــﻮار و ﭘەراوێﺰی ﺑەڵﻜــﻮ ﻧﻮوﺳــﯿﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن، ﻟەﻧــﺎو ﺳﯿﺎﺳەﺗﯿﺸــﺪا ﺋەﻣﺎﻧــە ﺳــەرﻛەوﺗﻮون ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺑﺎرﯾﺘﯚ ﺑﻨﻮی ﺑﺎﺳــﯽ ﺋەو دەﺳــﺘەﺑﮋێﺮە دەﻛﺎت ﻛــە ھەم ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﻦ و ھــەم ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ﺑەرژەوەﻧﺪﺧﻮازن ،ﺑەﻧﺎڕاﺳــﺘەﺧﯚ ﺳــﻮودﯾﺎن ﺑﯚ دەﺳــەت ھەﯾە، ﺋەوەی ﺷــەرﻋﯿﯿەت ﺑە ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی دەﺳەت دەدەن و ﻟە ﭘﺎﺷﻤﺎوەی ﻛﯚﺗــﺎی ﭼﯿﻨﺎﯾەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿــﺪا ﺟێﯿەك ﺑﯚ ﻧەوەی ﻧﻮێ دەﻛەﻧەوە ،ﺋەو دەﺳﺘەﺑﮋێﺮەن ﻛە ﺣەﻣﺎﺳەﺗﯿﺎن ﺑﯚ ﭘﺎرادۆﻛﺴﯿﯿە، ﻟەﻻﯾەك ﺑﯚ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن و ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﺧەڵﻚ ﻛە ﻟە ھەردوو ﺑﺎرەﻛەدا ﻛەڵﻚ وەردەﮔﺮن. ﻟە ﺣﺎڵێﻜﺪا ﻟەﮔەڵ ھەر ﺷﯚڕﺷێﻜﺪا ﺋەو دەﺳــﺘەﺑﮋێﺮە ﺑە ﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ﺷﯿﻌﺮ و ﺋەدەﺑﯿﺎن و رۆژﻧﺎﻣە ،دەﺑﻦ ﺑە ﭘێﺸــڕەوی ﺧەڵــﻚ و ﺑەﻧﺎوی ﺧەڵﻜﯿﺸەوە ھەم ﺧﯚﯾﺎن دەﮔﯚڕن و ھــەم ﺑﺎرودۆﺧەﻛە .وەك ﺋەوەی ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەر ﻟــە ﻛەوﺗﻨﯽ ﺳــﯚﭬﯿەت ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن دەﺳــﺘەﺑﮋێﺮ ﭼــﯚن ﺑەﻧــﺎوی ﺋﯿﺪﯾﯚﻟﯚژﯾــﺎوە ﻛەڵﻜﯿــﺎن ﻟــە دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ وەردەﮔــﺮت ،ﺋﺎواﯾﺶ ﻟــە دوای ﺷﻜﺴﺘﯽ ﺳــﯚﭬﯿەﺗەوە ﺑەھەﻣﺎن ﺷێﻮە ﮔﯚڕان و رەﺧﻨەﯾﺎن ﻟە دۆﺧﯽ ﭼەﻗﺒەﺳــﺘﻮوﯾﯽ ﮔﺮت و ﺑەﻧﺎوی ﺋﺎزادﯾﯿەوە ﻛەڵﻜﯿﺎن وەرﮔﺮت.
ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘێﺮ ،ڕەﻣڵ و ڕەﻗەم و ﻻﯾﻚ! ﺑــە دەﺳــﺘﯽ ﺋەﻧﻘەﺳــﺖ و ﺑﯚ ﻣﻮزاﯾەدەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ھﺎوﻛﺎت ﺑــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻟێﺪاﻧــﯽ ھەرﭼﯽ ﺷــﻜﯚ و ﺑەھﺎی داﻣــەزراوەﻛﺎن ھەﯾە ،ﻛﺮاﯾە ﺳەﻛﯚی ھەرزەﮔﯚ، ﻣﻨﺪاڵﻜﺎر ،ھەرزە ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﺑﺎزاڕی ھەرزاﻧﻔﺮۆﺷــﻜﺮدﻧﯽ ھەڵﻮێﺴﺖ و ﻓڕێﺪاﻧﯽ ﻗﺴــە .ھــﺎوﻛﺎت ﻟە ﻏﯿﺎﺑﯽ ﺋەو ﺷﺘەی ﭘێﯽ دەﮔﻮﺗﺮێ دادﮔﺎ و داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ ،ﺑــە ﺳــﻮودوەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙﯽ ﻗﯚڕی ﭘﺎرێﺰﺑەﻧــﺪی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ، ﺑە ﻛﺎوێﮋﻛﺮدن ﻟەﺳــەر ﻣﯿﺮاﺗﯽ ﻓﺮﯾﻮﻋەواﻣــﯽ .ھەر ﺋــەوە ﻟەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــە ﭼــﺎوەڕێ دەﻛﺮێ، ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘێﺮەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎوا ﺑێﺒﺎك و ﺑێﺸــەرﻣﺎﻧە ﻟــە ﮔﺎڵﺘەﻛﺮدن ﺑە ﻣﯿﺰاﺟﯽ ﮔﺸﺘﯽ ،ﺑەردەوام دەﺑﻦ! ﺋەو ﭘێڕە ﻛە ھێﺸــﺘﺎ ﻏﻮﺳــڵﯽ ﺷــﻮورەﯾﯽ و ﺷــەرﻣەزارﯾﯽ ﺳــﻮاڵﻨﺎﻣە ﺑێ ﺳەر و ﺑەرەﻛەﯾﺎن ﺑــﯚ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﺋەوروﭘــﺎ ﻟــە ﺧﯚﯾــﺎن دەرﻧەﻛــﺮدووە ،ھەر ﻟەﮔەڵ ﮔەﯾﺸﺘﻨەوەﯾﺸــﯿﺎن ﺑە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن .ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛەﺗﻨﯽ
ﻧەﺧﻮێﻨﺪەوارﯾﯽ ﺳﻮاڵﻨﺎﻣەﻛەﯾﺎن ﻟــە ﺑﯿــﺮی ﺧەڵــﻚ ﺑﺒەﻧــەوە. ﭘﺸــﻮوێﻜﯽ ﻛــﻮرت و وەك ﻋﺎدەﺗــﯽ ھەﻣﯿﺸــەﯾﯿﯿﺎن ،ڕێﻚ ھﺎﺗﻨەوە و ﻟەﺳــەر ﺷﺎﺷەﻛﺎن ﺑە ﻟێﺪاﻧﯽ ڕەﻣڵ و ڕەﻗەم )وەك ﺋەو ﻛﺎﺑﺮاﯾەی ﻟە ﻛﺎﻧﯿﯽ ﺳــەرەڕێﯽ ﮔﻮﻧــﺪ ڕﯾــﺖ( ،ﺑــﺎزاڕی ﻻﯾﻜﯽ ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك و ھەﻟەﻛەﺳەﻣﺎی ﻋەواﻣــﯽ ﺧﯚﺷــﺨەﯾﺎڵﯿﯿﺎن ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن ﮔەرم ﻛﺮدەوە. ﺷێﺮﻛﯚ ﺟەودەت ﻛە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی وەك ﺑەرزەﻛــﯽ ﺑﺎﻧﺎن ﻟەژێﺮ ﺑﺎری ﻛەﺗﻨﯽ دزەﭘێﻜﺮدﻧــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎﻧــﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا و ﺋەﻣﻼ و ﺋەوﻻ ،ﺑﯚی دەرﭼﻮو )دوور ﻧﯿﯿە ﻟێ ﻧەﭘﺮﺳﯿﻨەوە و ﭼﺎوﭘﯚﺷﯽ ﻟێﻜﺮدﻧﯿﺸﯽ ﻟە ﺳﺎی ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺣﺰﺑــﯽ ﺋەوﻛﺎت ،ھەر ﻟە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﺳەﻓﻘەﯾەﻛﯽ ﺣﺰﺑﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﻮوﺑێﺖ!( .ھەﻧﻮوﻛە ﺑێﺒﺎﻛﺎﻧەﺗــﺮ ،ﺑــە ﻗەواﻧێﻜﯽ ﺗﺮ ھﺎﺗﻮوەﺗەوە و ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﺑﻮێﺮی و ﺟﻮاﻣێﺮﯾﯽ ﺋەوەی ھەﺑێﺖ ﻧﺎوی
ﺑەرﭘﺮﺳەﻛە ﺑڵێ .ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﺑە دﯾﻘەت و ﺟەودەﺗــەوە ﺑەڵﮕە و دۆﻛﯿﯚﻣێﻨﺘێــﻚ ﺑﺨﺎﺗە ڕوو .ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﺑﺎﻛــﯽ ﺑــە ﮔﺎڵﺘەﻛﺮدن ﺑە ھەﺳــﺘﯽ ﺧەڵــﻚ ﺑێﺖ ،ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ ﭘﻮوﺷــێﻚ ﺑﯚ ﺋەﮔــەری ﻛﺎرداﻧەوەی داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ و دادﮔﺎ ﺑــﻜﺎت ،ﯾێﮋێ: ”ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ 360ﺷــﻮﻗەی ﻧﺎﯾﺎﺑﯽ ﺑە ﺑەھﺎی 180ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﻛڕﯾﻮە“. ﮔﻮاﯾە ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗــﺮی ھﺎوﻛﻮﻓﯽ ﺋەوﯾــﺶ )ﺋەھﺎ ﺋــەوەی دەڵێﻦ: ﻣەﻧﺠەڵ ﺑــﯚ ﺳــەرﻗﺎﭘﯽ ﺧﯚی دەﮔەڕێــﺖ( ،ﻧﺰﯾﻚ ﻟــەو ڕەﻣڵ و ڕەﻗەﻣﻠێﺪاﻧــەی ﺷــێﺮﻛﯚ، ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗــﯽ” :ﺑەرﭘــﺮس ھەﯾە ﻟەم ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ،ﺳــێ ﺗڕێﻠە دۆﻻری )ﺗەﺑﻌــەن ﺑــە ڕێﮕەی ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ،ﯾﺎن ﺑەڕێﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﭙﯿﻜﺮدﻧەوەی ﭘﺎرە ﻧــﺎ ،ﺑەڵﻜﻮ ھەر ﺑە ﻋەﻧﺘەری و ﺑە ﺳــﻮاری ﭘﺸﺘﯽ ﺗڕێﻠە( ﺑە ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﺪا ﮔەﯾﺎﻧﺪووەﺗە ﺋەوروﭘﺎ“. ﻛﺎﺗــﯽ ﺧﯚی ﯾــﺎد و ﯾــﺎدﮔﺎری
ﺑە ﺧێــﺮ ،ﻧﺎﺳــﯿﺎوێﻜﻤﺎن ھەﺑﻮو زۆر ﺳــەرﻧﺎس ﺑﻮو ،ھەر ﺳەری ﻗﺴــەت داﺑەﺳــﺘﺎﯾە ،دەﯾﺰاﻧﯽ ڕاﺳــﺖ دەﻛەﯾﺖ ،ﯾﺎن درۆﯾە و ﺣەﺷــﻮوی ﺗێﺪاﯾــە .ﺋﯿﺘﺮ ھێﻨﺪ ﻟە ڕووش ﺑــﻮو ،ﺑﺎﻛﯽ ﺑەوە ﻧەﺑﻮو ﻛﺎرداﻧــەوەی ﻛﺎﺑﺮای ﻗﺴــەﻛەر ﻛــە درۆ دەﻛﺎت ﭼــﯽ دەﺑێﺖ. ﺋﯿﻨﺠﺎ ﻟە ﺳــﭙﯿﻜﺮدﻧەوەی درۆی ﺑەراﻣﺒەرﯾﺸﺪا ،ھێﻨﺪ ﺧﯚش ،ﺑە ﮔﻔﺖ و ﻟﻔﺘێﻜﯽ ﺷﯿﺮﯾﻦ دەﯾﮕﻮت: ”وەی ﻟــە ﻗﻮڕێﺖ ﻧێــﻦ .ﺧﻮاﯾە ﺑەﺷﻢ ﻟەو درۆﯾەﯾﺪا ﻧەﺑێﺖ“. ﺋێﺴــﺘە ﺋــەو دوو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘێﺮە ﻛە ھەردووﻛﯿﺎن ﮔﻮاﯾە ﺳەرﯾﺎن ﺑﭽێ ،ﻧﻮێﮋﯾﺎن ﻧﺎﭼێ .ھەڵە ﻧەﺑﻢ ﻟەﮔەڵ ﯾەك دوو ﻟە ﺳــەرﻗﺎپ و ھﺎوﻛﻮﻓەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی ﺑە ﺟەﻣﺎﻋﯽ ﻋەﻣﺮەﯾﺎن ﻛﺮدووە، ﺋێ ﻧﺰﯾﻜە رەﻣەزاﻧﯿﺸــە .ﺟﺎ ﺑﯚﯾە ﺋەﮔەر ڕاﺳﺖ دەﻛەن ،ﻗﺴەﻛەﯾﺎن درۆ و ﺣەﺷــﻮوی ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە ،ﺑﯚ ﺑﺎزاڕﮔەرﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣﻮزاﯾەدەی ﺣﺰﺑــﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﺑﺎ ﺑەﺷــﯽ ﺋەوە ﺟﻮاﻣێﺮی و ﺑﻮێﺮی ﺑﻨﻮێﻨﻦ ،ﻣەرد
و ﻣەرداﻧە ،ﻧﺎوی ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧە ﺑڵێﻦ و ﺑەڵﮕەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺨەﻧە ڕوو. ﺧﯚ ﺋەﮔــەر درۆش دەﻛەن ،ﺋەوا ھەﺗﺎ ﻣﺎﻧﮕﯽ ڕەﻣــەزان ﻧەھﺎﺗﻮوە )ﺋــێ ﻣەﻋﻘﻮوﻟە ﻧﻮێــﮋ ﺑﻜەﯾﺖ و ﻋەﻣــﺮە و ﺗەواﻓــﺖ ﻛﺮدﺑێ ،ﺑە ڕۆژووش ﻧەﺑﯿــﺖ؟( ،ﻛەﻓﺎرەت و ﻓﯿﺪﯾەی درۆﻛەﯾــﺎن ﺑﺪەن ،ﻧەﺑﺎ وەك ﻛﺎﺑﺮای )ﻣﺎزووﻛەری ﻛﻮن ﻟە ﭘﺎﺷﯚﻟێ( ،ڕۆژووی ڕەﻣەزاﻧﯿﺸﯿﺎن ڕەﻧﺞ ﺑە ﺧەﺳﺎری ﺑێﺖ! ﺋــەوەی ﻟــەو ﻧێــﻮەدا ﮔﺮﻧﮕە، داﻧﯽ ﻓﯿﺪﯾــە و ﻛەﻓﺎرەﺗﯽ درۆ و ﺑﻮﺧﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﯿﯿــە ﻛە رەﻧﮕە ﺑﯚ ﺳــەﻻﻣەﺗﯽ ﺋﺎﯾﻦ و ﺋﯿﻤﺎﻧﯿﺎن ﺧــﺮاپ ﻧەﺑێــﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺷــﺘﯽ ھەرە ﮔﺮﻧﮓ ﺋەوەﯾــە ،ﺋەﮔەر ﺑە ڕاﺳــﺘﯽ داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ ﻟەم وﺗە ھەﯾە ،دەﺑێ دۆﺳــﯿەﯾﺎن ﺑﯚ ﺑﻜﺎﺗەوە و ڕووﺑەڕووی ﯾﺎﺳــﺎ و دادﮔﺎﯾﺎن ﺑﻜﺎﺗەوە .ﺑە ﻗﺴــەی ﻧﺎﺳــﯿﺎوی ﮔﯚرﯾﻨﯿﺸــﻤﺎن ڕازی ﻧەﺑێــﺖ و ﺗەﻧﯿﺎ ﭘێﯿﺎن ﺑڵێ ”وەی ﻟــە ﻗﻮڕێﺘــﺎن ﻧێﯿــﻦ .ﺧﻮداﯾە ﺑەﺷﻤﺎن ﻟەو درۆﯾەﺗﺎن ﻧەﺑێﺖ“.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ھەڵﺒەت رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ ﺑەﺋﺎﮔﺎ و ﺑەﺑێ ﺋــﺎﮔﺎ ،ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﻧﺎو ﮔەﻣەﻛەوە و ﺑﻮوە ﺑە ﺑەﺷــێﻚ ﻟەو ﻛﺎرەﻛﺘەرەی ﻟەﺳەر ﺷــﺎﻧﯚی ﺳﯿﺎﺳەت ﺧﯚﯾﺎن دەﻧﻮێﻨــﻦ و دەﺳــەت ﺑەڕێــﻮە دەﺑەن ،ﺋﯿﺘــﺮ ﺋــەو ﻛﺎرﯾﺰﻣﺎﯾەی ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﻛﻮرد ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧــﺪەی ﺑﯚ دەﻛــﺮد ﮔﻮاﯾە ﻟەﻧﺎو ﻛﺎﯾەی رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﺶ ھەﯾە، ﻟەوێﺪا ﺷﻜﺴــﺘﯽ ھێﻨﺎ ﻛە ﮔﺮووﭘە رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿەﻛﺎن ﺑە ﺧەﯾﺎڵﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻛﯚﻣﺎرێﻜﯿــﺎن دروﺳــﺖ ﻛﺮدﺑﻮو، ﺧﯚﯾــﺎن ﻛﺮدﺑﻮو ﺑــە ﻗەوارەﯾەﻛﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺟﯿﺎ ﻛﺮاوە ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕە و ﻛەﺳێﻜﯿﺶ ﺑە ﺳەرۆك و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟە ﭘەراوێﺰی ﺋەو ﻛﯚﻣﺎرەدا وەزﯾﻔەﯾــﺎن وەرﮔﺮﺗﺒﻮو ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮون ﻟــە ﺧﻮێﻨەرە ﺑێ ﺋﺎﮔﺎﻛﺎﻧﯿﺎن، ﺑەم ﺑە ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯿﺎن ﻟەﺳەر ﺷﺎﻧﯚی ﺳﯿﺎﺳــەت ،ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑڵێﻢ ﺑە ﺗێﻮەﮔﻼﻧﯿﺎن ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەت ﻛە ﭘێ دەﭼێﺖ ﺣەزی ﺧﯚﯾﺎن ﺑێﺖ ،ﺋەو ﻛﯚﻣﺎرە ﻧــەك ھەر رووﺧــﺎ ،ﺑﮕﺮە ھەرﭼﯽ ﺧەﯾﺎڵﯽ ﺟﻮاﻧﯿﺶ ھەﺑﻮو ﻛــە دەﻛــﺮا ﻟەرێﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی
17
ژﻣﺎرە ) ، (186ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 17 ،
ﭘێﺸــﺘﺮ ھەﻣــﻮو ﺑﯿﺮﻣەﻧــﺪان ﻣﻮﻧﺎﻗەﺷــەی ﻧێﻮان رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﻣﯚدێﺮن و ﻛﻼﺳﯿﻜﯿﺎن ﻛﺮد ﻛە ﺑە ﺋﯚرﮔﺎﻧﯽ ﻧﺎﺳﺮاو ﺋەژﻣﺎرﯾﺎن ﻛﺮدووە، ﺋەم ﻣﻮﻧﺎﻗەﺷــەﯾە ﻟەوێــﺪا ﻛﯚﺗﺎی ﭘێ دەھﺎت ﻛــە ﻣەرﺟﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮ ،ﺋەوە ﺑﻮوە ﺧﯚی ﺑەدوور ﺑﮕﺮێ ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﺋﯚرﮔﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ دەﺳــەت و ﺗەﻧﺎﻧــەت ھەﻧﺪێﻚ ﺟﻮﻣﮕــە و ﻣﻮﻧﺎﻗەﺷــەی ﻧێﻮاﻧە دژەﻛﺎﻧﯿــﺶ ،ﯾﺎﺧﯚ ﻻﻧﯽ ﻛەم ﺗێﻮە ﻧەﮔﻠێﺖ ﺑەو ﺳﯿﺎﺳەﺗەوە ﻛە ھەم رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ ﺧﯚی وەك ﻛﺎﺋﯿﻨێﻜﯽ ﭼــﺎﻻك و ھەم ھﯚﺷــﯿﺎری ﺑﺒێﺘە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺋەو ﻓەزا ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە ،ﺑەم ﺑەﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ ﺷــێﻮازێﻜﯽ ﺗﺮی ﺳﯿﺎﺳــەت ﻟە ﺗــەواوی دﻧﯿﺎ ﻛە ﻧﻤﻮوﻧەی ھەﺳــﺘﯿﺎر ﭘەﯾﺪا ﺑﻮو ﻟە ﺋەﺳﺘێﺮە و ﻧﺎﺳــﺮاوی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ،ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺋەﻣە ﺑﻮو ﺑە ﺧﻮﻟﯿﺎ ﺑــﯚ ھەﻣﻮو ﺗﻮێــﮋ و ﭼﯿﻦ و ﺧەڵﻚ ﺑەﮔﺸﺘﯽ و رۆﺷﻨﺒﯿﺮ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ.
و ﻗﻮدرەﺗــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯿەوە ﺑەرﺟەﺳــﺘە ﺑﺒێﺖ ،ﻟەﻧــﺎو زەﯾﻨﯽ ﺗﺎﻛەﻛﺎﻧﯿــﺶ رەوﯾەوە و ﻣﺎﯾەﭘﻮوچ ﺑﻮو ،ﭼﻮﻧﻜــە رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ ﺟﯚرێﻚ ﮔەﻣەی ﻛﺮد ﻛە وەك دەﺳــەﺗە ﻧەﺑﯿﻨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﻛﯚﻣەڵﮕە و ﻟەژێﺮەوە ھﺎﺗﻦ و ﻛەﺳــﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧەﯾﺎﻧﺒﯿﻨﯽ ﺗﺎ ﺑﻮون ﺑەو ﺋەﺳﺘێﺮەﯾەی ﺧەوﻧﯿﺎن ﭘێﻮە دەﺑﯿﻨﯽ. ھەﻣﺎن ﺷــێﻮاز ﻟە ﻻی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ ﺑﯿﻨﺮا ﻛە ﻟەڕێــﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﯿەوە ﻣەراﻣەﻛەی ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ دەﺳەت ﺑﻮو ،ﺑەم ﺧﯚی ﻧﯿﺸﺎن ﻧﺎدا ،ﻟە ﺣﺎڵێﻜﺪا ﺋەم داواﻛﺎرﯾﯿەی ﮔﺮووﭘــە ﺑەﻧــﺎو رۆﺷــﻨﺒﯿﺮە دەﺳــﺘەﺑﮋێﺮەﻛﺎن ﺑــﯚ ﻣەھﺎﻣــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧەﯾﺎن ﮔەرەﻛﯿــﺎن ﺑﻮو، ھﯿــﭻ ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﯽ ﻧەﺑﻮو ﻟەﮔەڵ ﮔﻮﺗﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﻛە ﻟەڕێﯽ دەﺳەﺗە ﻧەﺑﯿﻨﺮاوەﻛﺎن ،ﭘﺎﯾەﻛﺎﻧﯽ دەﺳــەﺗﯽ ﺑﯿﻨﺮاوﯾــﺎن ﭘﺘەوﺗﺮ دەﻛﺮد. ﺑــﺎ ﻟەوێﻮە دەﺳــﺖ ﭘــێ ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە دەﺳــﺘەﺑﮋێﺮ ﻛێﯿــە و ﭼﯿﯿە؟، ھەڵﺒەت ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟــﺎر زاراوەی دەﺳــﺘەﺑﮋێﺮ ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﺪا ﺑەﻛﺎر ھﺎﺗــﻮوە و ﻟــە ﻓەرھەﻧﮕﯽ ”ﺋﯚﻛﺴــﻔﯚرد“دا ھەﺑﻮوە و ﺳﺎڵﯽ 1823ﺧﺮاوەﺗــە ﻧــﺎو ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە و ﺗﺎ ﺳــەدەی 19ﻛﺎری ﭘــێ ﻛﺮاوە. ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1930ﺑﻮوە ﺑــە ﺗﯿﯚر و )ﻓێﻠﻔﺮﯾــﺪۆ ﺑﺎرﺗﯿﯚ( ﻟــە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻛﺎری ﭘێ ﻛﺮدووە. دەﺳﺘەﺑﮋێﺮ ﺑە دوو رێﮕەی ﺟﯿﺎواز ﻛﺎر ﭘێ دەﻛﺎت و ﺋەو ﮔﺮﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺳــﻨﻮوردار ﺑﺎس دەﻛﺎت ﻛە ھەر ﺗﺎﻛێﻚ ﻟە ھەر ﻟﻘێــﻚ ﻟە ﻟﻘەﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﻣﺮۆﯾــﯽ ،ﭘێﻮەرێــﻚ ﺑﯚ ﻗﻮدرەﺗــﯽ ﺗﺎك ﺑــەﻛﺎر دێﻨێﺖ ،ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ ﻟــە ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕەﻛﺎﻧــەوە ﺑﮕﺮە ﻛــە ﻗﻮﺗﺎﺑــﯽ زﯾــﺮەك و ﻧﺎ زﯾﺮەﻛــە و ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑەو ﭼﯿﻨە دەﮔﻮﺗﺮێــﺖ ﻛــە ﺧــﯚی ﻟەﮔەڵ ﮔﺸــﺘﺪا ﺟﯿﺎ دەﻛﺎﺗەوە و ﭼﯿﻨێﻚ ﺳەردار و ﺋەوی ﺗﺮﯾﺶ ژێﺮدەﺳﺘە. ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸەوە دەﺳﺘەﺑﮋێﺮ ﺑە ﺋﯚرﺳــﺘﯚﻛﺮاﺗﯽ ﻟە ﻗەڵەم دەدرێﺖ.
وﺗﺎر
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
18
ﮔﯚراﻧﯿﯽ ھەوراﻣﯽ دەزاﻧﻢ و ﺑﺎﺷﯿﺶ ﺷﺎرەزام ﻟێﯽ ،ﺑەم ﻛە ﺑەزﻣﯽ ﺳﯿﺎﭼەﻣﺎﻧە ﻧﺎڵێﻢ ،ﺑﯚ ﺋەوەﯾە ﭘێﻢ واﯾە ھەم ﺧﯚی ﻟێ ﻧﺎدەم ﻟەو ﺑەزم و ڕﯾﺘﻤە ﺗﺎﯾﺒەﺗەی ھەوراﻣﺎن ،ھەم ﺗەﻧﺎﻧەت ھەوراﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺳﯿﺎﭼەﻣﺎﻧە ﺑڵێﻦ .ﻛەﺳێﻚ ﻛە ﺳﯿﺎﭼەﻣﺎﻧە ﺑڵێﺖ ﺑەﺗەواوی ،ﻛﺎك ﻋﻮﺳﻤﺎن و ﻛﺎك ﺣەﻣەﺳێﻦ ﻛێﻤﻨەﯾﯽ و ﻛﺎك ﺟەﻣﯿﻞ ﻧەوﺳﻮودی و ﭼەﻧﺪ ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋێﻜﯽ ﺗﺮم ﺳﯿﺎﭼەﻣﺎﻧە ﺑە ﺑﺎﺷﯽ و ﺗەواوی دەڵێﻦ..
ژﻣﺎرە ) ، (186ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 17 ،
ﻋەزﯾﺰ وەﯾﺴﯽ :ﺟەﻣﺎوەرەﻛەم ﮔﯚراﻧﯿﯽ ﺷﺎدﯾﺎن دەوێ
ھەزاران دۆﻻر ﻟە ﻧﯿﻮ ﺳەﻋﺎت زەﻣﺎوەﻧﯽ ﺗﺎران وەردەﮔﺮم ﻧﯿﺸﺘەﺟێﯽ ﺷﺎری ﺟﻮاﻧڕۆم ،ﻟە ﺗﺎران و ﻛﺮﻣﺎﺷﺎن و ڕاﻣﺴەر ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﺋێﺮان ﺧﺎﻧﻮوم ھەﯾە ﻛﺎری ﺧێﺮﺧﻮازی ﺳــﻨﻮوری ﻧﯿﯿە ،ﺋەوە ﺧﻮدا و ﺧەڵﻚ دەزاﻧﻦ ﭼﯿﻢ ﻛﺮدووە
وﺷە /ﺷەﻓﯿﻖ ﺑﺎﻧﯽ ﺷﺎری ﻋەزﯾــﺰ وەﯾﺴــﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪی ﻣﯿﻠﯿﯽ ﻛــﻮرد رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ، زۆرێــﻚ ﻟــەو ﮔﯚراﻧﯿﯿﺎﻧــەی دەﯾﺎﻧڵێــﺖ و ﺑــە ﻓﯚﻟﻜﻠــﯚر ﻧﺎو دەﺑﺮێﻦ ،ﺑەرھەﻣﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ .ﺋەو ﻟە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷــە“دا ﺑﺎس ﻟە ﻛﺎر و ﺑەرھــەم و ژﯾﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚی دەﻛﺎت و وەﻣﯽ ﭼەﻧﺪان ﭘﺮﺳﯿﺎر دەداﺗەوە. ﭘێﺸﺘﺮ ﮔﯚراﻧﯿﺖ ﻟەﺳەر رﯾﺘﻤﯽ ﻣﺎﻣﻨﺎوەﻧﺪ ﮔﻮﺗﻮوە و ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﺗەواوی ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺖ ﺷــﺎد و ھەڵﭙەڕﻛێﻦ ،ﺑﯚﭼــﯽ ﻟە رﯾﺘﻤﯽ ﻣﺎﻣﻨﺎوەﻧﺪ دوور ﻛەوﺗﯿﺘەوە؟ راﺳــﺘە ﺳــەرەﺗﺎ ﺑــە ﮔﯚراﻧﯿﯽ ڕﯾﺘﻤﯽ ﻣﺎﻣﻨﺎوەﻧﺪم دەﺳــﺘﻢ ﭘێ ﻛــﺮد و ﻟەﮔەڵﯿﺸــﯿﺪا ﮔﯚراﻧﯿﯽ ﺷــﺎد و ڕﯾﺘﻤﯽ ﺧێﺮام دەﮔﻮت، ﺑەم ﺟەﻣﺎوەرەﻛــەم ﺑەڕﯾﺘﻤﯽ ﺷــﺎدەوە ﻣﻨﯿﺎن ﻟــە ﺋﺎﻣێﺰ ﮔﺮت و زﯾﺎﺗﺮ ڕﯾﺘﻤﯽ ﺷــﺎدﯾﺎن دەوێ، ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺧﯚم زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ڕﯾﺘﯽ ﺷﺎد و ﺧێﺮادا دەﺑﯿﻨﻢ. ﻟە ﻛﻠﯿﭙەﻛﺎﻧــﺖ زۆرﺗﺮ ﻛﭽﯽ ﺟــﻮان دەﺧەﯾﺘــە ڕوو ،ھەر ﺑﯚ ﺧﯚﻧﺎﺳــﯿﻨە ﻻی ﺟەﻣــﺎوەر ﯾﺎن ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ ﺗﺮی ھەﯾە؟
ﻧــﺎ ،ﺋەﮔــەر ﺑــە ﻧﺎﺳــﯿﻦ ﺑێﺖ ﺟەﻣﺎوەرەﻛــەم دەزاﻧــﻦ ﻋەزﯾﺰ وەﯾﺴﯽ ﻛێﯿە ،ﺳــﻮﭘﺎس ﺑﯚ ﺧﻮا زۆر ﻧﺎﺳــﺮاوم ،ﺑــەم ﭘێﻢ واﯾە ﺳــەردەﻣﯽ ﺋەوە ﺗێﭙــەڕی ﻟە ﺗەﻧﯿﺸــﺖ ﮔــﻮڵ و ﮔﮋوﮔﯿــﺎوە ﻛﻠﯿﭗ ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺋێﺴﺘە ﻟە ﺳەدەی 21داﯾــﻦ و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛــﭻ ﻟە ﻛﻠﯿﭙــەﻛﺎن ﺑەﺷــﺪاری ھەﺑێﺖ و ﻛﻮڕﯾﺶ رۆڵﯽ ﺧــﯚی ﺑﺒﯿﻨێ، ﺧﯚﯾﺸــﻢ ﺑەﺷــﺪاری ﺑﻜەم .ﭘێﻢ واﯾــە دەﺑێــﺖ ﺑﯿﻨــەر ﻣﺎﻧﺪوو ﻧەﻛەﯾﻦ ،ﺑﯚﯾــە دەﻣەوێ ﻟەﮔەڵ دەﻧﮕﻢ ،ﻛﭽﯽ ﺟﻮان و ﻟﯚﻛەﯾﺸﻨﯽ ﺟــﻮان و ﻛﺎری ﺟﻮان ﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ ﺑﯿﻨەر ﺑﺪەم. دەزاﻧﯿﻦ دەﻧﮕﺖ ﺑﯚ ﮔﯚراﻧﯿﯽ
ھەوراﻣــﯽ ﺧﯚﺷــە ،ﻛەﭼــﯽ ﻧەﻣﺎﻧﺒﯿﺴــﺘﻮوە ﻣەﻗــﺎم ﯾــﺎن ﺳﯿﺎﭼەﻣﺎﻧەﯾەﻛﯽ ھەوراﻣﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜەﯾﺖ و ﺑوی ﺑﻜەﯾﺘەوە ،ﺑﯚ؟ ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ھەوراﻣــﯽ دەزاﻧﻢ و ﺑﺎﺷــﯿﺶ ﺷــﺎرەزام ﻟێﯽ ،ﺑەم ﻛــە ﺑەزﻣﯽ ﺳــﯿﺎﭼەﻣﺎﻧە ﻧﺎڵێﻢ، ﺑﯚ ﺋەوەﯾە ﭘێــﻢ واﯾە ھەم ﺧﯚی ﻟــێ ﻧﺎدەم ﻟــەو ﺑــەزم و ڕﯾﺘﻤە ﺗﺎﯾﺒەﺗــەی ھەوراﻣــﺎن ،ھــەم ﺗەﻧﺎﻧــەت ھەوراﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺳــﯿﺎﭼەﻣﺎﻧە ﺑڵێﻦ .ﻛەﺳێﻚ ﻛە ﺳــﯿﺎﭼەﻣﺎﻧە ﺑڵێﺖ ﺑەﺗەواوی ،ﻛﺎك ﻋﻮﺳــﻤﺎن و ﻛﺎك ﺣەﻣەﺳــێﻦ ﻛێﻤﻨەﯾﯽ و ﻛﺎك ﺟەﻣﯿﻞ ﻧەوﺳﻮودی و ﭼەﻧﺪ ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋێﻜﯽ ﺗﺮم ﺳــﯿﺎﭼەﻣﺎﻧە
ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﻣﻮڵﻜﯽ ﺑەﺷێﻚ ﯾﺎن ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﻧﯿﯿە، ﺗﺎ ﺑڵێﻢ ﻟە ڕۆژھەت ﭘەﯾﺎﻣﻢ ﺋەوەﯾە و ﻟە ﺑﺎﺷﻮور ﺋەوەﯾە و ﻟە ڕۆژﺋــﺎوا ﺋەوەﯾە و ﻟە ﺑﺎﻛﻮر ﺋەوەﯾە ،ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﻣﻦ ﮔﺸﺘﮕﯿﺮە
ﺑە ﺑﺎﺷﯽ و ﺗەواوی دەڵێﻦ ،ﺑەم ﺑەﻻی ﺧﯚﻣــەوە ﺋەوا ﺟﯚرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟــە ﮔﯚراﻧــﯽ ھەوراﻣﯽ وەك وردە ﺑەزم و دەرەﯾﯽ و ﺑەرزەﭼڕ و ﭼەﻧﺪاﻧــﯽ ﺗﺮ دەزاﻧﻢ و دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑﯿﺎﻧڵێﻢ. دەﯾﺎن دﯾﻤﺎﻧەت ﻟەﮔەڵ ﻛەﻧﺎڵە ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿﯿە ﺟﯚراوﺟــﯚرەﻛﺎن ﻟە ﻧﺎوەوە و دەرەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻛﺮدووە ،وەﻣەﻛﺎﻧﺖ زۆرﺑەﯾﺎن ﻟە ﯾــەك ﻧﺎﭼــﻦ ،ﭘەﯾﺎﻣﯽ ھﻮﻧەر ﺑەﮔﺸــﺘﯽ و ﮔﯚراﻧﯽ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟــەﻻی ﺗــﯚ ﭼﯿﯿە؟ ﻣەﺑەﺳــﺘﻢ ﻟــە ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﺗﯚ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋێﺮاﻧﯿﺶ ﺟﯿﺎوازن ،ﺑﯚﭼﯽ؟ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﻣﻮڵﻜﯽ ﺑەﺷــێﻚ ﯾﺎن ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاو ﻧﯿﯿە، ﺗﺎ ﺑڵێــﻢ ﻟە ڕۆژھــەت ﭘەﯾﺎﻣﻢ ﺋەوەﯾە و ﻟە ﺑﺎﺷــﻮور ﺋەوەﯾە و ﻟە ڕۆژﺋﺎوا ﺋەوەﯾە و ﻟە ﺑﺎﻛﻮر ﺋەوەﯾە، ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﻣﻦ ﮔﺸﺘﮕﯿﺮە و ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﻮﻟﺘﻮور و ﻓەرھەﻧﮓ و ھﻮﻧەری ﻛﻮردە. ﻧﻮێﻜﺮدﻧــەوەی ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ﻛــﻮردی ﻟەﺳــەر رﯾﺘﻤــﯽ ھەڵﭙەڕﻛێ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﻮێﻜﺮدﻧەوەی ﻣﻮزﯾﻜەﻛﺎﻧە ،ﯾﺎن ﺗﯚ ﭼﯚن ﻧﻮێﯿﺎن دەﻛەﯾﺘەوە ﺑێ ﺋەوەی دەﺳﺘﻜﺎری ﻓﯚﻟﻜﻠﯚرەﻛەی ﺑﻜەﯾﺖ و ﮔﻮێﮕﺮی
زۆری ھەﺑێﺖ؟ ﺗەﻧﯿﺎ ﮔﯚراﻧﯿﯿــە ﻓﯚﻟﻜﻠﯚرﯾﯿەﻛﺎﻧﻢ ﻧﻮێ ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە ،ﻟەﺑەرﺋەوەی دەﻧﮕــﯽ ﻣﻨﯿــﺶ دەﻧﮕێﻜــﯽ ﻓﯚﻟﻜﻠــﯚرە ،ﺑﯚﯾە ھەﻧــﺪێ ﺟﺎر ﺋــﺎوازی ﺧﯚم دەڵێــﻢ وا دەزاﻧﻦ ﻓﯚﻟﻜﻠــﯚرە ،ﺟﯿــﺎوازی ﮔﻮﺗﻨــﯽ ﻣــﻦ ﺋەوەﯾە ﻛــە ﺑە ﺳــﺘﺎﯾﻠﯽ ﻋەزﯾــﺰ وەﯾﺴــﯽ دەﯾﺎﻧڵێﻤەوە، ﺟﻮاﻧﻜﺎرﯾﯿــەك و ﻧﻮێﮕەرﯾﯿەﻛﯽ ﺗێﺪا دەﻛــەم و ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەك ﻟە ﮔﯚراﻧﯿﯿە ﻓﯚﻟﻜﻠﯚرﯾﯿەﻛﺎن دەﻛەم چ ﻟەڕێــﯽ دەﻧﮕــﯽ ﺧﯚﻣەوە چ ﻟەڕێــﯽ ﻣﻮزﯾﻜێﻜــﯽ ﺟﻮاﻧــەوە دەﯾﺎﻧﺪەم ﺑە ﮔﻮێﯽ ﺟەﻣﺎوەردا. ﻣﯿﻠﯚدﯾــﯽ ﻧﻮێــﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯽ ھەڵﭙەڕﻛــێ ﺋەﺳــﺘەم ﻧﯿﯿــە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ھــەزاران ﻣﯿﻠﯚدﯾــﯽ ھەڵﭙەڕﻛێﻤــﺎن ھەن؟ واﺗە ﭼﯚن ﻣﯿﻠﯚدﯾﯿەﻛﯽ ﻧﻮێــﯽ ھەڵﭙەڕﻛێ دێﺘە ﺑەرھەم؟ ﺋەﮔــەر ﺑﻤﺎﻧەوێ ﻣﯿﻠــﯚدی ﺗﺎزە ﺑەرھــەم ﺑێﻨﯿــﻦ دەﺳــﺘﻤﺎن ﻧەﮔﯿــﺮاوە ،ھﻮﻧەری ﻛﻮردی زۆر دەوڵەﻣەﻧــﺪە ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻓﯚﻟﻜﻠﯚر، ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ھەوراﻣﯽ دەﺗﻮاﻧــﯽ دە ﺟــﯚر ﻣﯿﻠﯚدﯾــﯽ ﺟﯿــﺎوازی ﺑﯚ دروﺳــﺖ ﺑﻜەﯾﺖ. ﺋەﮔــەر ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﺑەﺗﻮاﻧــﺎ و ﺷــﺎرەزا ﺑێﺖ ﻟــە ھﻮﻧەرەﻛەی، ﺋەوا ﺋﺎﺳــﺎﻧە و ﻛێﺸەی ﻧﺎﺑێﺖ ﻟە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻣﯿﻠــﯚدی و ﻛﺎری ﺗﺎزە ﯾﺎﺧﯚ داﺑەزﯾﻨﯽ ﺟەﻣﺎوەر ،ڕاﺳﺘﯽ ﺋەﮔەر ﺑە ﺧﯚھەڵﻜێﺸﺎن ﻧەﺑێﺖ ﺑﯚ ﺧﯚم ﻟە ﻣﯿﻠﯚدﯾﺪا ﻛێﺸەم ﻧﯿﯿە و ھەﻣﯿﺸــە دەﺗﻮاﻧﻢ ﻣﯿﻠﯚدی ﻧﻮێ ﭘێﺸﻜەﺷــﯽ ھﻮﻧــەی ﻛﻮردی و ﺟەﻣﺎوەرەﻛەم ﺑﻜەم. ﺑﯚﭼﯽ ﻛﺎر ﻟەﮔەڵ ﻓﺎرﺳەﻛﺎن دەﻛەﯾــﺖ؟ ﻟــە ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵﯽ دواﯾــﺪا ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﺖ ﻟــە ﻛەﻧﺎڵە ﻓﺎرﺳــەﻛﺎﻧﯽ دەرەوە ﺑو دەﺑێﺘەوە؟ دەﯾــﺎن ﺳــﺎڵە ﻛﻮرد ﮔــﻮێ ﻟە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻓﺎرس دەﮔﺮێﺖ، ﻣﻦ وﯾﺴــﺘﻢ ﺋەو دﯾﺎردە ﻛﯚﺗﺎی ﭘێ ﺑێﻨﻢ و ﻓﺎرﺳــەﻛﺎﻧﯿﺶ ﮔﻮێ ﺑﯚ ھﻮﻧەری ﻛﻮرد ﺑﮕﺮن و ﺋێﻤەی ﻛﻮرد ﺑﻨﺎﺳــﻦ ،ﺑﯚﭼﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﻮرد ﻋەزﯾﺰ وەﯾﺴــﯽ ﺑﻨﺎﺳﻦ؟ ﺑﯚﭼﯽ ﻓﺎرس و ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻧەﯾﻨﺎﺳﻦ؟ ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ﺳــێ ﺳــﺎڵە ﻣﻦ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﻢ ﻟە ﻛەﻧﺎڵە ﻓﺎرﺳەﻛﺎن ﺑو دەﺑێﺘەوە ،ﻟــەو ﻣﺎوەﯾەدا ﻟە زۆرﺑەی زەﻣﺎوەﻧﺪی ﻓﺎرﺳــەﻛﺎن ﺑەﺷــﺪار دەﺑﻢ ،ﺋەﮔەر ﺧﯚﯾﺸــﻢ ﺑەﺷــﺪاری ﻧەﻛەم ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﻢ دادەﻧێــﻦ و ھەڵﭙەڕﻛێــﯽ ﭘــێ دەﻛەن ،ﺋەوە ﻣﺎﯾەی ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯿە
ﺑﯚ ﻣﻦ ﻛە زەﻣﺎوەﻧﺪی ﻓﺎرﺳەﻛﺎن ﺑەڕێﻮە دەﺑــەم .دەﻣەوێ ﺧﯚم و ھﻮﻧەری ﻛــﻮردی ﺑەﺗەواوی دﻧﯿﺎ ﺑﻨﺎﺳێﻨﻢ ،ﺑﯚﯾە ﺑەردەوام دەﺑﻢ ﻟەو ھەﻧﮕﺎوەی ھەڵﻤﮕﺮﺗﻮوە. ﺟﮕە ﻟە ﻛەﻧﺎڵە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن، ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﻛەﻧﺎڵــﯽ ﺑﯿﺎﻧــﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺖ ﺑــو ﺑﻮوﻧەﺗەوە، ﭼــﯚن ﻛﻠﯿﭙەﻛﺎﻧــﺖ ﻟــە ﻛەﻧﺎڵە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑو دەﺑێﺘەوە؟ ﭼەﻧﺪ ﭘــﺎرە وەردەﮔﺮﯾﺖ ﻟــە ﺑەراﻣﺒەر ﺑوﺑﻮوﻧەوەی ﻛﻠﯿﭙەﻛﺎن؟ ﻟە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪە ﻛﻮردەﻛﺎن ﯾەﻛەم ﻛەس ﺑــﻮوم ڕێﻜﻼﻣــﯽ ﯾەﻛەم
ھﯿﭻ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــەك ﻧﯿﯿە ﺋەرﻛﯽ ﺑوﺑﻮوﻧەوەی ﻟە ﺋەﺳﺘﯚ ﺑﮕﺮێﺖ، ﺑﯚﯾــە ﻧﺎﭼﺎرم داﻧە داﻧــە ﻛﻠﯿﭙﺎن ﺑﻜەم و ﻟە ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧەﻛﺎن ﺑوﯾﺎن دەﻛەﻣەوە .ﺋێﺴــﺘە ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ھەوراﻣﯿﻢ ﻛﺎری دەﻧﮓ و ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻛﯚﺗــﺎی ھﺎﺗﻮوە و ﻟە ﭼەﻧﺪ ڕۆژی داھﺎﺗــﻮو ﻛﺎری ﻛﻠﯿﭙﯽ دەﻛەم و دواﺗﺮ دەﯾﺪەم ﺑە ﻛەﻧﺎڵەﻛﺎن. ﻛﯚﺗﺎ ﻛﻠﯿﭙــﻢ ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ”ﯾﺎدی ﺟﺎران“ ﺑﻮو ﻛە ﻟــەم ﻣﺎﻧﮕە ﺑو ﺑــﻮوەوە ﻟەﮔــەڵ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻓــﺎرس )ﺋەﺳــﺨەری ﺋﯿﻤﺎﻧﯽ و داودی ﺋﯿﻤﺎﻧــﯽ( ،ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛە ﺑە
دەﯾﺎن ﺳــﺎڵە ﻛﻮرد ﮔﻮێ ﻟە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻓﺎرس دەﮔﺮێﺖ، ﻣﻦ وﯾﺴﺘﻢ ﺋەو دﯾﺎردە ﻛﯚﺗﺎی ﭘێ ﺑێﻨﻢ و ﻓﺎرﺳەﻛﺎﻧﯿﺶ ﮔﻮێ ﺑﯚ ھﻮﻧەری ﻛﻮرد ﺑﮕﺮن ﺋەﻟﺒﻮوﻣــﻢ ﻟە ﻛەﻧﺎڵــﯽ ڕۆﺗﺎﻧﺎی ﻋەرەﺑﯽ ﺑو ﺑﻮوەوە ،ﺑە ﺳﻮﭘﺎﺳەوە ﻟەڕێــﯽ ”ﻧﺎوەﻧﺪی ﺋــﺎرۆ“وە و ﻟە ﻛەﻧﺎڵــە ﻓﺎرﺳــەﻛﺎن زۆرﺑەﯾﺎن ﻛﻠﯿﭙەﻛﺎﻧــﻢ ﺑــو ﺑﻮوﻧەﺗەوە ،ﺑﯚ ﻛەﻧﺎڵــە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺋﺎﮔﺎدار ﻧﯿﻢ .ھەرﭼﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﭘﺎرەوە ھەﺑێــﺖ ،ھﯿــﭻ ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧێــﻚ ھەڵﻨﺎﺳــێﺖ ﭘــﺎرەت ﺑﺪاﺗــێ و ﻛﻠﯿﭙﺖ ﭘەﺧــﺶ ﺑﻜﺎت ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ﻛەﻧﺎڵە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن ﻛەﺳێﻜﺖ ﻧەﺑێــﺖ ،ﺋەﮔــەر ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪﯾــﺶ ﺑﯿــﺖ ،ﻛﻠﯿﭙﺖ ﺑو ﻧﺎﺑێﺘــەوە ،ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ﺑﯚ ﻛەﻧﺎڵــە ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــەﻛﺎن ﻟﯿﮋﻧەی ھﻮﻧەرﯾﯿﺎن ھەﯾــە ﺑﯚ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻟﯚﻛەﯾﺸﻦ و وێﻨەﮔﺮﺗﻦ و ﻣﻮزﯾﻚ و ﻣﯚﻧﺘــﺎژی ھەڵﺪەﺳــەﻧﮕێﻨﻦ، ﺋەﮔەر ﺋەو ﻟﯿﮋﻧەﯾــە وەرﯾﺒﮕﺮن، ﻣﻦ ﭘﺎرە دەدەم ﺑــە ﻛەﻧﺎڵەﻛﺎن، ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ھــەزار و 500دۆﻻر دەدەم ﺑە ﺑوﺑﻮوﻧەوەی ﻛﻠﯿﭙێﻚ ﻟە ﻛەﻧﺎڵێﻜﯽ وەك )ﭘﯽ ﭘێﻢ ﺳﯽ( ﻟە ﺑەراﻣﺒەر 240ﺟﺎر ﺑو ﺑﻮوﻧەوە ﻟە ﺷﺎﺷــەدا ،ﺑەم ﻣــﻦ ﭼەﻧﺪ ﻗﺎﺗﯽ ﺋەو ﭘﺎرەﯾە ﻟە ﻧﯿﻮ ﺳــەﻋﺎت زەﻣﺎوەﻧﺪێﻜــﯽ ﺗﺎران ﺑەدەﺳــﺖ دێﻨﻢ ،دﯾﺎرە ھﯚی ﺋەو زەﻣﺎوەﻧﺪە زۆراﻧەم ﻟە ﺗــﺎران ﺑوﺑﻮوﻧەوەی ﺋەو ﻛﻠﯿﭙﺎﻧەﯾە ﻛە ﺑەو ھﯚﯾەوە ﻣﻦ دەﻧﺎﺳﻦ و ﺑﺎﻧﮕﻢ دەﻛەن. ﻛﺎری ﺗﺎزەت ھەﯾە؟ ﺋێﺴــﺘە ﮔﯚراﻧﯿــﻢ ﺋﺎﻣــﺎدەن ﺑﯚ ﺑوﻛﺮدﻧــەوە ،ﻟەﺑەرﺋــەوەی
زﻣﺎﻧﯽ ﻓﺎرﺳــﯽ و ﻛﻮردی ﺑﻮو و ﻛﻮردﯾﯿەﻛــەش ﺑە ﺷــێﻮەزاری ﻛەڵﮫــﻮری و ﺳــﯚراﻧﯽ ﺑــﻮو، ﻛﻠﯿﭙێﻜــﯽ ﺗﺎزەﺷــﻢ ﺋێﺴــﺘە ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﻣﯚﻧﺘﺎژداﯾــە و ﻟﯚﻛەﯾﺸﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺳﻮﯾﺪ و ﺑﯚﻛﺎن و ﻛﺮﻣﺎﺷﺎن ﻛﺎری وێﻨەﮔﺮﺗﻨﻢ ﺑﯚ ﻛﺮدووە. ﻛﺎری ﺧێﺮﺧﻮازﯾﯽ دەﻛەﯾﺖ، ﭼﯚن و ﻟە ﻛﻮێ؟ ﻛﺎری ﺧێﺮﺧــﻮازی ﺑﺎس ﺑﻜەﯾﺖ ﺧێــﺮی ﻧﺎﻣێﻨێــﺖ ،ﭘێﻢ ﺧﯚش ﻧﯿﯿە زۆر ﺑﺎﺳــﯽ ﺑﻜــەم .ﻛﺎری ﺧێﺮﺧــﻮازی ﺳــﻨﻮوری ﻧﯿﯿــە، ﺋــەوە ﺧــﻮدا و ﺧەڵــﻚ دەزاﻧﻦ ﭼﯿﻢ ﻛــﺮدووە ،ﺑــەم ڕێﺰم ﺑﯚ ﭘﺮﺳﯿﺎرەﻛەی ﺋێﻮە ھەﯾە ،راﺳﺘﯽ ھەﻧﺪێ ﻟــەو ﮔﻮﻧﺪاﻧەی دوورن ﻟە ﺷــﺎرەدێﯿەﻛﺎﻧەوە و ڕێﮕەﯾﺎن ﻧﯿﯿە ،ﻣﻦ ﺋەرﻛﯽ ﻧﺎردﻧﯽ دﻛﺘﯚر و ڕێﮕەوﺑﺎن و ھەﻧﺪێ ﺋﺎﺳﺎﻧﻜﺎری ﺗﺮ دەﻛەم ﺑﯚﯾﺎن. ھﻮﻧەر ﭼﯽ ﭘێ ﺑەﺧﺸﯿﻮﯾﺖ؟ دەﯾﺎن ﺋەﻟﺒﻮوم و ﺳەدان ﮔﯚراﻧﯽ و ﭼەﻧــﺪان ﺋــﺎواز و ھﯚﻧﺮاوەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚﻣــﻢ ھەﯾە ،ﺑەم ﺑە ﻓﯚﻟﻜﻠﯚر ﻧﺎﺳﺮاون )ﺑەﭘێﻜەﻧﯿﻨەوە(، ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﺟەﻣﺎوەرەﻛــەم ﻟــە ڕووی واﺗﺎﯾﯿــەوە ،ﻟە ڕووی داراﯾﯿﺸــەوە ﺳــﻮﭘﺎس ﺑــﯚ ﺧﻮا ﻧﯿﺸﺘەﺟێﯽ ﺷــﺎری ﺟﻮاﻧڕۆم ،ﻟە ﺗﺎران و ﻟە ﻛﺮﻣﺎﺷﺎن و ﻟە ڕاﻣﺴەر ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﺋێﺮان ﺧﺎﻧﻮوم ھەﯾە و ﻟەﮔەڵ ﻣﺎڵﺒﺎﺗەﻛەم دەژﯾﻢ.
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ﻛەژاڵ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ:
وﺷە /ﻣﺤەﻣەد ﺟەﻣﺎل ﺧﺎﺗﻮوﻧــە ﺷــﺎﻋﯿﺮ ”ﻛــەژاڵ ﺋﯿﺒﺮاھﯿــﻢ“ ﻟــە ﻣﺎڵﺒﺎﺗێﻜــﯽ ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮ و ﺧﻮێﻨﺪەوار ﺳــﺎڵﯽ 1968ﻟە ﺷﺎرۆﻛەی ﻗەدزێ ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوە ،ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﯿە و ﺧﺎوەﻧﯽ 23دﯾﻮاﻧﯽ ﭼﺎﭘﻜﺮاوی ﺷــﯿﻌﺮﯾﯿە و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 135ﺷﯿﻌﺮی ﺑﯚ ﺳــەر ﭼەﻧﺪان زﻣﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە وەرﮔێڕان. ﻛەژاڵ ﻟەم دﯾﺪارەی ”وﺷــە“دا ﻧﮫێﻨﯿﯿەﻛــﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮا دەﻛﺎت ﻛە ﺑەھــﯚی داوﻧەرﯾﺘﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەﯾﺎن ﺗﺎ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﻛﺮدووە ﺑە ”ﻧﺎوێﻜﯽ ﺗﺮ“ ﺷﯿﻌﺮی ﺑو ﻛﺮدووەﺗەوە. وەك ﺳــەرەﺗﺎﯾەك ﻛــەژاڵ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﻛێﯿە؟ ﻛــەژاڵ ﺋﯿﺒﺮاھﯿــﻢ ﺧــﺪر ﻟــە ﻗەدزێ ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوم ،ﺷــﺎرێﻚ ھەﻣﻮو ﺟﻮاﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ﻟەﺧــﯚ ﮔﺮﺗــﻮوە ،ﺷــﺎرێﻚ ﺑێ ﺋەﻧــﺪازە و ﭘــڕە ﻟە ﺳــەروەری و ﺧەﺑــﺎت و ﺗێﻜﯚﺷــﺎن ،ﺋــەو
ﺷﺎرەی ﺳﺎڵﯽ 1968ﭼﺎوم ﺗێﯿﺪا ھەڵﮫێﻨﺎ و ﭼﺮۆی ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﻤﯽ ﮔەﺷــﺎﻧﺪەوە ،دوای ﺋەو ھەﻣﻮو ﺟﻮاﻧــﯽ و ﺑﯿﺮەوەرﯾﯿﺎﻧەی ھەم ﺑــﻮون ،ﺑەداﺧەوە ﺑە ﭼﺎوێﻜﯽ ﭘڕ ﻟە ﻓﺮﻣێﺴﻜەوە ﺑەﺟێﻢ ھێﺸﺖ و ﺋێﺴﺘە ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﻢ. ﻟە ﺧﻮێﻨﺪن ﺑــە چ ﻗﯚﻧﺎﻏێﻚ ﮔەﯾﺸﺘﻮوی؟ ﻟە ﺧﻮێﻨﺪﻧﺪا ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ﻟە ﺷﺎرەﻛەم ﺗەواو ﺑﻜەم ،ھەﻣﯿﺸە ﺣەزم دەﻛــﺮد ﻟە ﺧﻮێﻨﺪن زﯾﺎﺗﺮ ﺑﭽﻤە ﭘێﺸــەوە ﺗــﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻢ زﯾﺎﺗﺮ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﮔەﻟەﻛەم ﺑﻜەم ،ﺑەم ﺑەداﺧەوە ﺑەھﯚی ڕاﮔﻮاﺳــﺘﻨﯽ ﺷﺎرەﻛەﻣﺎن ﺑﯚ ﺷﺎرۆﻛەی ﺧەﺑﺎت ﻧەﻣﺘﻮاﻧــﯽ درێﮋە ﺑــە ﺧﻮێﻨﺪن ﺑﺪەم. ﻣــﺎوەی ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵە دەﻧﻮوﺳﯿﺖ؟ ﺳــﺎڵﯽ 1987ﯾەﻛەم وێﺴﺘﮕەی دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨﻢ ﺑﻮو، ﺳــەرەﺗﺎ ﺑە ﺷــﯿﻌﺮ و ﭼﯿڕۆﻛﯽ ﻣﻨﺪان دەﺳﺘﻢ ﭘێ ﻛﺮد ،ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﻧﺎﻣﯿﻠﻜەﯾەك ﺑە ﻧــﺎوی ”ﻧﺎﻣﺮێ و
ﭼﻠە ﻧێﺮﮔﺰێﻚ“ ﺑــو ﺑﻜەﻣەوە، دواﺗﺮ ﭘەرەم ﺑەم ڕێﭽﻜەﯾەدا و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑەردەواﻣﻢ ،ﺋەوﯾﺶ ﺷﯿﻌﺮ ﺑﻮوە ﻛە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1998ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﭘەرە ﺑەﺧﯚم ﺑﺪەم و ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﮔــەورە ﺑﮫﺎوێــﮋم و دەﻧﮕــﯽ ژن ﺑﺨەﻣــە ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺋەدەﺑﯽ ﻛﻮردﯾﯿەوە. ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭼەﻧــﺪ دﯾﻮاﻧــﯽ ﺷﯿﻌﺮﯾﺖ؟ ﺧﺎوەﻧــﯽ 23دﯾﻮاﻧﯽ ﭼﺎﭘﻜﺮاوی ﺷــﯿﻌﺮﯾﻢ ،دﯾﻮاﻧە ﺷﯿﻌﺮﯾﯿەﻛﺎﻧﻢ ﺑە زﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی ،ﻋەرەﺑﯽ، ﻓﺎرﺳــﯽ ﺑــو ﻛﺮدووﻧەﺗــەوە، ﺋەوﯾــﺶ ﺑەھﯚی ﺑەﺷــێﻚ ﻟەو ﺋەدﯾﺒە ﻛﻮرداﻧەی ﺷــﺎرەزاﯾﯿﯿﺎن ﻟە وەرﮔێــڕان ھەﺑــﻮوە ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 135ﺷــﯿﻌﺮی ﻣﻨﯿــﺎن ﻛﺮدووە ﺑە ﻋەرەﺑﯽ و ﻓﺎرﺳــﯽ و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی و ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ و ڕووﺳــﯽ و ﺋﯿﺴــﭙﺎﻧﯽ و ﻻﺗﯿﻨــﯽ ،ﺋــەوە ﺑﯚ ﻣﻦ ﺋﺎﺷــﻨﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ﭘەﯾﺪا ﻛــﺮد ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەﮔەڵ ﺷــﺎﻋﯿﺮاﻧﯽ ﻋــەرەب ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺷــﯿﻌﺮە وەرﮔێڕاوەﻛﺎﻧــﻢ ﻟــە
زۆرﺑەی ڕۆژﻧﺎﻣــە ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛﺎن ﺑو ﻛﺮاﻧەوە. ھــەر دﯾﻮاﻧێﻜــﯽ ﺷــﯿﻌﺮﯾﻢ ﺑە زﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردی زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە ھەزار و 200ﻻﭘەڕە ﻟــە ﺧﯚ دەﮔﺮێﺖ، ﺋەو ﺷــﯿﻌﺮاﻧەش ﺑﯚ ﺳەر زﻣﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ ھﺎﺗﻮوﻧەﺗــە وەرﮔێڕان ﻧﺰﯾﻜەی ﺳــێ ھەزار ﻻﭘەڕەن، زۆرﯾﺎن ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﻧﻮوﺳــﺮاوە ،ﻓﺎرﺳﯿﯿەﻛەﯾﺸــﻢ ڕەﻧﮕە ﺑﮕﺎﺗە 500ﻻﭘەڕە. ھﯿــﭻ ﺑەرھەﻣێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﺷﯿﻌﺮﯾﺖ ﺑەدەﺳﺘەوەﯾە؟ ﺑە ﻧﯿﺎزم ھەﻣﻮو ﺋەو ﻧﻮوﺳﯿﻨﺎﻧەی ﻟەﺳەر ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﻢ ﻧﻮوﺳﺮاون ﻛﯚ ﺑﻜەﻣەوە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺧﻮێﻨەری ﻛﻮرد ﺋﺎﺷﻨﺎ ﺑێﺖ ﺑە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە و ﺋەو ڕەﺧﻨﺎﻧەی ﻟەﺳەر ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﻢ ھەن ،ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑﺮا ﻋەرەﺑەﻛﺎن و ﻟێﻜﯚڵــەر و ڕەﺧﻨەﮔﺮەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛە ﻟەﺳــەرﯾﺎن ﻧﻮوﺳﯿﻮم ،ﺟﮕە ﻟــە ﺋەدﯾﺒــە ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻛە ﺋەواﻧﯿﺶ ﻛﺎری ﺑﺎﺷــﯿﺎن ﻟەﺳەر ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﻢ ﻛﺮدووە. ﻣەﺑەﺳــﺘﺖ ﭼﯿﯿە ﻟە ﺷﯿﻌﺮ
ھﯚﻧﯿﻨەوەدا؟ ﻟە ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﻢ زﯾﺎﺗــﺮ ﺧەﻣﯽ ﻛﭻ و ﻛــﻮڕە ﺧێــﺮ ﻧەدﯾﻮەﻛﺎن دەﻧەﺧﺸــێﻨﻢ ،ﺋەواﻧــەی زﯾﺎﺗﺮ ﻋەﺷﻖ ﺳــﻮوﺗﺎﻧﺪووﻧﯽ و ﻟەﻣﭙەر ھەﯾە ﺑــﯚ ﺑەﯾەك ﮔەﯾﺸــﺘﻨﯿﺎن، وەك ﺧــﯚم ﻟــە ڕێﯽ ﺷــﯿﻌﺮەوە ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﻢ ﻛﺮدووە و ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳــەرﯾﻢ ﭘێﻜەوە ﻧﺎوە ،ﺟﮕە ﻟەوەش ﺋەو ﺷــﯿﻌﺮاﻧەی ﺋێﺴﺘە دەﯾﻨﻮوﺳﻢ زﯾﺎﺗﺮ ﺧەﻣﯽ ﻧﺎوەوەی ﺧﯚﻣە ﻛە دەری دەﺑڕم ،ﺋەوﯾﺶ ﺑەھﯚی ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﺋەو ھەﻣﻮو ﺋﺎزار و ﻧﺎﺧﯚﺷﯿﯿﺎﻧەی ڕۆژاﻧە ڕووﺑەڕووی ﺋێﻤە دەﺑﻨــەوە ،ﺑەم ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟــە دﯾﻮاﻧەﻛﺎﻧﻤﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺎﺳــﯽ ﺧەﻣﯽ ﮔەﻟەﻛــەم ﻛﺮدووە ،وەك ”ﺋەﻧﻔﺎل ،ھەڵەﺑﺠــە ،ﻗەدزێ، ﭘێﺸــﻤەرﮔە“ زۆر ﺷــﯿﻌﺮم ﻟەﺑﺎرەﯾﺎﻧەوە ﻧﻮوﺳﯿﻮە. ﻣﯿﺪﯾــﺎ ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛﺎن ﮔﺮﻧﮕﯽ زۆر ﺑە ﺗﯚ و ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﺖ دەدەن، ھﯚی ﺋەﻣە ﭼﯿﯿە؟ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯚڵﻢ ﻟەﮔەڵ ﺷــﺎﻋﯿﺮان و ﺋەدﯾﺒﺎﻧــﯽ ﻋەرەب
ژﻣﺎرە ) ، (186ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 17 ،
ﺷﯿﻌﺮ ﺑﯚ ﻛﻮڕ و ﻛﭽە ﺧێﺮ ﻧەدﯾﻮەﻛﺎن دەﻧﻮوﺳﻢ ھەﯾە و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 90ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﻧﻮوﺳــﯿﻮم ،ﭼەﻧــﺪان ﺷﯿﻌﺮم ﺑﯚ ﺳــەر زﻣﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ وەرﮔێڕاون ،ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﻢ ﻟە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 200دەزﮔﺎی ﻣﯿﺪﯾﺎی ﻋەرەﺑﯽ وەك ڕۆژﻧﺎﻣە و ﮔﯚﭬﺎر و ﺳــﺎﯾﺘﯽ ﺋەﻟﯿﻜﺘﺮۆﻧﯽ ﺑــو ﻛﺮاوﻧەﺗەوە، ﺟﮕــە ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﭼەﻧﺪان ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗــﻦ و وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﭼەﻧــﺪان ﺧەت ،ھــﺎوﻛﺎت ﻟە ﻣﯿﺴﺮ ﺑەﺷﺪاری ﭘێﺸﺒڕﻛێﯿەﻛﯽ ﺷــﯿﻌﺮﯾﻢ ﻛﺮد ﻛە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە ﻧﯚ ھەزار و 650ﺷــﺎﻋﯿﺮ ﻟە ھەﻣﻮو وﺗﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن ﺗێــﺪا ﻛﺮدﺑﻮو ،ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﻧﺰﯾﻜەی 300ﺷــﺎﻋﯿﺮ ﻣﺎﻧەوە و ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﯾەك ھەﻓﺘــەی ﺧﺎﯾﺎﻧﺪ ،ﻣﻦ ﻟەو ﭘێﺸﺒڕﻛێﯿەدا ﺧەﺗﯽ ﺷەﺷەﻣﻢ
ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎ. دەﺳــﺘﭙێﻜﯽ ﻟــە ﻧﻮوﺳــﯿﻨەﻛﺎﻧﺘەوە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ڕووﺑــەڕووی ھﯿــﭻ ڕێﮕﺮﯾﯿەك ﺑﻮوﯾﺘەوە؟ ﺟــﺎران زۆر زۆر ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻧﺎوﭼەﻛەی ﺋێﻤە ﺳــەرەڕای ﺋەو ھەﻣﻮو ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨەی ھەﯾﺒﻮو، ﺑەم داوﻧەرﯾــﺖ ھەر زاڵ ﺑﻮوە، ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑــﯚ ﺋێﻤەی ژن ،ﺑﯚﯾە ﯾەﻛەم ﺟــﺎر ﺑەﻧﺎوی ”ﺷــەوﻧﻢ ﻣﺤەﻣەد ﻗــﺎدر“ ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﻢ ﺑو ﻛــﺮدەوە ،دواﺗــﺮ ﻛە ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳــەرﯾﻢ ﭘێﻜــەوە ﻧــﺎ ،ﺋﺎزاد ﺑﻮوم و ﺋێﺴﺘە ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎن ھەر ھەﻣﻮوی ﺑەﻧــﺎوی ﺧﯚﻣەوە ﺑو دەﻛەﻣەوە.
ﺑەﺧﺘﯿﺎر ﺋﯚﻏەن :ﻟە ﺷﯿﻌﺮدا ﺣەرام و ﺣەڵ ﻧﯿﯿە
ﻛە دڵێﻚ دەﺷﻜێﻨﺮێ ،ﺗﺮﭘەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﺎن وﺷە /ھەورﯾﻦ و ﺋەﭬﯿﻦ ﺑەﺧﺘﯿﺎر ﺋﯚﻏـەن ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﮔەﻧﺠە ﺷﺎﻋﯿﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺴــﺘەی ﺷﯿﻌﺮی ﻛﻮردی ،ﺋەو ﺷــﺎﻋﯿﺮە ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺑە ھەردوو ﺷــێﻮەزاری ﻛﺮﻣﺎﻧﺠﯽ و ﺳــﯚراﻧﯽ دەﻧﻮوﺳــێﺖ ،ﺑەم زۆرﺟﺎرﯾﺶ ھەردوو ﺷێﻮەزارەﻛە ﺗێﻜــەڵ دەﻛﺎت و ﺳــﻮودﯾﺎن ﻟێ دەﺑﯿﻨێﺖ. ﺋەو ﻟــەم دﯾﻤﺎﻧەﯾەی ”وﺷــە“دا ﺑڕوای واﯾە ﺷﯿﻌﺮ وەك ھەر ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟــە ﮔﯚڕاﻧﺪاﯾــە و دەﺑێ ھەﻣﻮو ﺋەو ﯾﺎﺳــﺎﯾﺎﻧە ﺗێﻚ ﺑﺸــﻜێﻨﺮێﻦ ﻛە ﺳــەﭘێﻨﺮاون ﺑەﺳەر ﺷﯿﻌﺮدا، ﭼﻮﻧﻜە ﯾﺎﺳــﺎ وا دەﻛﺎت ﺷــﺎﻋﯿﺮ ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛــﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاودا ﺋەﺳــﭙﯽ ﺧەﯾﺎڵﯽ ﺧﯚی ﺗــﺎو ﺑﺪا، ﺋەﻣــەش ﺑــە ﮔﻮﺗــەی ﺋﯚﻏەن ”ﺑﯚ ﺧــﯚی ﮔﺮێﺪاﻧﯽ ﺷــﺎﻋﯿﺮە ﻟە ﺑﺎزﻧەﯾەﻛﺪا“. زﻣﺎن ﻟە ﺷــﯿﻌﺮدا چ ﻧﮫێﻨﯿێﻚ دەﺷﺎرێﺘەوە؟ ﺋﯿﺸــﯽ زﻣــﺎن ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﺷــﺘەﻛﺎﻧە ،ﺑەم ﻟە ﭘﺸــﺖ ھەر وێﻨەﯾەﻛــﯽ ﺷــﯿﻌﺮی ﭼەﻧﺪان ﻧﮫێﻨﯽ ﺷــﺎراوە ھەن ﻛە ھەﻣﻮو ﺧﻮێﻨەرێﻚ ﭘەی ﭘێ ﻧﺎﺑﺎت .ﺷﺎﻋﯿﺮ ﻛە ﻣەﺑەﺳﺘەﻛﺎن ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﺮی ﻟەﻧــﺎو دەﻗێﻜﺪا دەﺷــﺎرێﺘەوە ،وا دەﻛﺎت ﺧﻮێﻨــەر ﺑﮕــەڕێ و ﺑﯿﺮ ﺑﻜﺎﺗەوە و ﮔﻮﻣﺎن و ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﻻ دروﺳﺖ ﺑێﺖ. ﺑﯚﭼﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻟەﻧﺎو ﺋەدەﺑﯽ ﻛﻮردﯾــﺪا ﺷــﯿﻌﺮی ﻛﻼﺳــﯿﻚ و ﻟﯿﺮﯾﻚ ﺑﺎوﺗﺮن ،ھەڵەی ﺋەدﯾﺒە ﯾﺎن ﺧﻮێﻨەری ﺑە ﺋﺎﮔﺎﻣﺎن ﻧﯿﯿە؟ ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﺮی ﻧەﻣﺮ ،ﭼێﮋە .دﯾﺎرە ھێﺸﺘﺎ
ﺧﻮێﻨــەر ﺋەو ﭼێﮋە ﻟە ﺷــﯿﻌﺮی ﻛﻼﺳــﯿﻚ و ﻟﯿﺮﯾــﻚ وەردەﮔﺮن ﺋەﮔﯿﻨﺎ وەك ﻗﯚﻧﺎغ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺷﯿﻌﺮی ﻛﻼﺳــﯿﻚ و ﻟﯿﺮﯾــﻚ ﺗێﭙەڕﯾــﻮە، ﺧﻮێﻨــەری ﺑە ﺋﺎﮔﺎﻣــﺎن ﻛەﻣە ﺑە دوای ﺷﺘﯽ ﻧﻮێﺪا ﺑﮕەڕێ ،ھەڵەﻛە ﻟــە ھەﻣــﻮو ﻻﯾەﻛەوەﯾــە ،ھەم ﺧﻮێﻨەری ﺑە ﺋﺎﮔﺎﻣــﺎن ﻛەﻣﺘﺮە و دەﯾەوێ ﭼەﻗﺒەﺳﺘﻮو ﺑێﺖ ،ھەم ﺋەدﯾﺒە ﻧﻮێﺨﻮازەﻛﺎﻧﯿﺶ ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر دەﻗێﻚ دەﻧﻮوﺳــﻦ ﺑە ﻣﺎﻧﺎی ﻧﻮێﮕەرﯾﯿەوە ﻛە ﺗێﻜﯽ دەﺷــێﻠێ و ﺧﯚﯾﺸﯽ ﻧﺎزاﻧێﺖ ﭼﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻮە، ھەﻣﯿﺶ ﺋەوەﻧﺪی ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎن ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺑــە ﺷــﯿﻌﺮی ﻟﯿﺮﯾﻚ و ﻛﻼﺳــﯿﻚ دەدرێ ﻧﯿــﻮ ھێﻨــﺪە ﺷﯿﻌﺮی ﻧﻮێ ﻧﺎھێﻨﻨە ﭘێﺸەوە. ﺑﯚﭼــﯽ ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿــﭻ ﻛﺘێﺒێﻜﯽ ﺷــﯿﻌﺮﯾﺖ ﭼﺎپ و ﺑو
ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە؟ ﭘەﻟــەم ﻧەﺑــﻮوە ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﺧەرﯾﻜــﯽ ﻛﯚﻛﺮدﻧــەوەی ﭼەﻧﺪ دەﻗێﻜﻢ ،ھەوڵ دەدەم ﻟە ﺋﺎﯾﻨﺪەدا ﻟە ﻛﺘێﺒێﻜﺪا ﺑوﯾــﺎن ﺑﻜەﻣەوە. ﻛﺘێﺐ ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﮔەورەﯾﯽ ﺷﺎﻋﯿﺮ ﻧﯿﯿە .دەﻛــﺮێ ﺑە درێﮋاﯾﯽ ﺗەﻣەن ﺧﺎوەﻧــﯽ ﯾــەك ﻛﺘێــﺐ ﺑﯿﺖ و ﻧەﺷﻤﺮێﺖ .ﺷﺎﻋﯿﺮ ھەﯾە ﻛﺘێﺒێﻜﯽ
ھەﯾە و ھەروا دەژی ،ھەﺷــﻤﺎﻧە ھەر دووﺳــﺎڵ ﺟﺎرێــﻚ ﻛﺘێﺒێﻚ دەﺧﺎﺗە ﺑﺎزاڕەوە و ﺧﻮێﻨەرﯾﺶ ﺑە ﻻﯾﺪا ﻧﺎڕۆن. ﺑە ﺑــڕوای ﺗﯚ ﺷــﺎﻋﯿﺮ دەﺑێ وەك وﺗﺎرﺑێﮋێﻚ ﺑێﺖ ﺑﯚ ﻛﯚﻣەڵﮕە، واﺗە دەﺑێ ﺋەو ﺷــﺘﺎﻧە ﺑﻨﻮوﺳــێ ﻛە ﺳﻮودی ھەﺑێﺖ؟ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺷﺎﻋﯿﺮ دەﻛەوێﺘە ﻛﻮێﯽ ﺷﯿﻌﺮەوە؟ ﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﭼەﻧﺪە ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛﯽ ﺋﺎڵــﯚزە ،ﺷــﯿﻌﺮ زۆر ﺋﺎڵﯚزﺗﺮە .ﻣﻦ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﺪا ﺋەوەی ﺑڕوام ﭘێﯿەﺗﯽ دەﻧﻮوﺳــﻢ ،ﺋﯿﺘﺮ ﮔﺮﻧﮓ ﻧﯿﯿە ﺑەﻻﻣەوە ﺧەڵﻚ ھﺎوڕاﻣﻦ ﯾﺎن ﻧﺎ ،ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ھﯿﭻ وﺷە و دەﺳــﺘەواژەﯾەك ﻋەﯾﺐ ﻧﯿﯿە ﻛە ﺋەرﻛــﯽ دەدرێﺘێ ،ﺟﺎ چ وﺗە ﺑێﺖ ﯾﺎن ھەر ﻧﻮوﺳﯿﻨێﻜﯽ ﺗﺮ .ﻟە ﺷﯿﻌﺮدا ﺣەڵ و ﺣەرام ﺟێﯽ ﻧﺎﺑێﺘەوە ،ﻣﻦ وەﺧﺘﯽ ﺧﯚی ﻟــە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﻤﺪا ﺑــﯚ رۆژﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺷــﺎری دھﯚك ﮔﻮﺗــﻢ و ﺋێﺴــﺘەش دەﯾڵێﻤەوە ”ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﻛەﺳێﻜﻢ و ﻟە دەرەوەی ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯿﺶ ﻛەﺳێﻜﯽ ﺗﺮم“ ،واﺗە ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯿﻤﺪا ﺧﺎوەن ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ ﺧﯚﻣﻢ وەك ھەر ﺗﺎﻛێﻜﯽ ﺗﺮ ،ﺑــەم ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨﺪا ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻣﻦ زۆر ﺟﯿــﺎوازە ﻟە ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ژﯾﺎﻧﯽ
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ رۆژﻧﺎﻣە: رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح دەﺳﺘەی ﻧﻮوﺳەران :ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ھەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن 07701573407
ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﻢ ،ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﺷﯿﻌﺮدا ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺑــە ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ ﻧﺎدەم ﺗەﻧﺎﻧەت ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﺑێ ﺋﺎﯾﻨﻢ. ﺷــﯿﻌﺮ ﺟﯿﺎﯾە ﻟە وﺗﺎر ،ﺷــﺎﻋﯿﺮ و وﺗﺎرﺑێــﮋ دوو ﻛﺎرەﻛﺘەری ﺟﯿﺎ و دوو ﺑڵﻨﺪﮔﯚی ﺟﯿﺎن .ﻟە ﺷــﯿﻌﺮدا ﺑڕوام ﺑە ﺳﻮود ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺷﯿﻌﺮ وﺗــﺎر ﻧﯿﯿە ﺗــﺎ ﺑﺎﺑەﺗێﻜﯽ ﺟﭭﺎﻛﯽ ﺳﻮود ﺑﮕەﯾەﻧێ ﺑە ﺗﺎك .ﺷﯿﻌﺮ ﺋﯿﺶ ﻟە ﺧەﯾﺎڵ و وێﻨە و ﻓﺎﻧﺘﺎزﯾﺎ ..ھﺘﺪ دەﻛﺎت ،ﺷــﯿﻌﺮ ﮔﻮﻣﺎن و ﭘﺮﺳﯿﺎر دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ،ﭘێﭽەواﻧــەی وﺗﺎرە .ﺗﺎﻛــﯽ ﻛــﻮرد زۆر دوورە ﻟــە ﺋەدەﺑﯿﺎت و ﺷــﯿﻌﺮ ،ﺑﯚﯾە ﻟە دەوری ﺧــﯚی دەﺳــﻮوڕێﺘەوە و ﺧەﯾﺎڵــﯽ ﻓﺮاوان ﻧﯿﯿــە و ﺧﺎوەن دﻧﯿﺎﺑﯿﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑەﺧﯚی ﻧﯿﯿە، ﺷﯿﻌﺮی ﺷﺎﻋﯿﺮێﻚ دەﺧﻮێﻨێﺘەوە ﺑە ﭼــﺎوی ﺋﺎﯾــﻦ و ﻛﻮﻟﺘــﻮور و ﺳﻮود ﺑﯚی دەڕواﻧێ و ﻟەوێﺸەوە ھەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺋەو دەﻛﺎت ،ﺋەﻣەﯾــە ھەڵــەی ﺗﺎﻛﯽ ﻛﻮردە ﻛە ھێﺸﺘﺎ ﺧﯚی ﻧﯿﯿە. ﺑﯚﭼــﯽ ﻣــﺮۆڤ ﺗــﺎ ﻟەﻧــﺎو ﺷــﺎﻋﯿﺮەﻛﺎﻧﯿﺶ زۆر ﺷــﺖ ﺑــە ﻧەﮔﻮﺗﺮاوی دەھێڵﻨەوە؟ ﻟە ﻛﺎﺗێﺪا دەﯾﺎﻧەوێ ﺑﯿڵێﻦ ،ﺋەﮔەر ﻗﺴەﻛﺎن ﻟە ﺟێﯽ ﺧﯚی ﺑﻦ ﺑﯚ ﻧﺎﯾڵێ؟ ﺋەﮔەر ﻟــە ﺟێﯽ ﺧــﯚی ﻧﯿﻦ ﺑــﯚ ﺑﯿﺮ ﻟە
ﮔﻮﺗﻨﯿﺎن دەﻛﺎﺗەوە؟ ھەﻧﺪێﻚ ﺷــﺖ ھەن ھەرﭼەﻧﺪە ﻣﺮۆڤ ﺣەزﯾﺶ دەﻛﺎت ﺑﯿﺎﻧڵێﺖ، ﺑــەم ﻧەﮔﻮﺗﺮێﻦ ﺟﻮاﻧﺘــﺮە .زۆر وﺷە و دەﺳﺘەواژە ھەن ﺋەﮔەرﭼﯽ ﻟە ﺟێﯽ ﺧﯚﯾــﺪان و ﻣﺮۆڤ دەﺑێ ﺑﯿڵێــﺖ ،ﻟــێ ﻣﺮۆﭬﮕەﻟێﻚ ھەن ڕەﭼﺎوی ﻛﺎت و ﺷــﻮێﻦ دەﻛەن. ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە ﺷﺘێﻚ ﻧﯿﯿە ﺑﻮەﺳﺘێ و ﺑﯿﺮﯾﺎن ﻟێ ﻧەﻛەﯾﻨەوە ،ﻟێﮕەڕێ ﺑــﺎ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﻛﺎﻧﺖ ﺋــﺎزاد ﺑﻦ، ﻣەرﺟﯿﺶ ﻧﯿﯿە ﺋــەوەی ﺗﯚ ﺑﯿﺮی ﻟــێ دەﻛەﯾﺘەوە ،ھەﻣــﻮو ﺟﺎرێ ﺑﯿڵێﯿﺖ. زۆر ﺑﺎﺑــەت ھــەن ﺋەﮔــەر دەﺳــﺖ ﺑﻜەی ﺑە ﻧﻮوﺳﯿﻨﯿﺎن ،ﺑە ڕۆﻣﺎﻧێﻜﯿﺶ ﻛﯚﺗﺎﯾﺎن ﭘێ ﻧﺎﯾەت، ﺑەم ﺑە ﮔﻮﺗــﻦ زۆر ﺟﺎر ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ دەری ﺑﺒــڕی؟ ﻟەواﻧەﯾە ﭼﺎوەڕێﯽ ﺋــەوە ﺑﻜﺮێ ﺑەراﻣﺒەر ھەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﺑﻜﺎ ﺋەﮔــەر ﻣﺮۆڤ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻧﺎخ ﺑﺨﻮێﻨﻨەوە ﺋەی ﺑــﯚ ﻟە زۆر ﻛﺎﺗﺪا دەزاﻧﻦ ﭼﯽ ﻟــە ﻧﺎﺧﺘﺪاﯾە ،ﺑەم ﻧﺎﯾﺪرﻛێﻨﻦ؟ ﻣــﺮۆڤ دەﺗﻮاﻧێ ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﺪا ھەﻣﻮو ﻧﮫێﻨﯿﯿە ﺷﺎراوەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎﺧﯽ ﺑﻨﻮوﺳێﺘەوە ،ﻟێ ھەﻧﺪێ ﺷﺖ ھەن دەرﺑڕﯾﻨﯿﺎن ﻗﻮرﺳــە ،دەڕﺑڕﯾﻨﯽ وﺷــە و ڕﺳــﺘەﻛﺎن ھﻮﻧەرێﻜە و
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺳﺎﯾﺖ: ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ
ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
19
ﻛﻮردۆ ﺷﺎﺑﺎن
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﺑﻼڤ ﭘەﯾﻚ ،ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ /ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ،ھەوﻟێﺮ
ھەﻣــﻮو ﻣﺮۆﭬێﻚ ﻧﺎﯾﺰاﻧــێ .ﻛﻮرد ﮔﻮﺗەﻧــﯽ ”ﻛەﺳــەﻛە ﺑﺪوێﻨە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻧﺎﺧﯽ دەرﻛەوێ“ ،ﻣﺮۆڤ زۆرﺟﺎر ﺑــە ﻧﯿﮕﺎی ﭼﺎو و ھەﻧﺪێ ھەڵﺴــﻮﻛەوت و ڕەﻓﺘــﺎرەوە ،وا دەﻛﺎت ﺑەراﻣﺒەرەﻛــەی ﺗێﺒــﮕﺎ ﭼﯽ ﻟــە ﻧﺎﺧﺪاﯾە و ﭼﺎوەڕێﯽ ﭼﯿە و ﭼﯿﺖ دەوێ ،ﻛــە ﻧﺎﯾﺪرﻛێﻨﻦ ﺑﯚ ﻛەﺳەﻛﺎن دەﮔەڕێﺘەوە ،ھەﯾە درەﻧﮓ ﺗێﺪەﮔﺎت ،ھەن ﻧﺎﯾﺎﻧەوێ ﺗێﺒﮕــەن و ھﯿﭻ ﺑڵێﻦ ،ھەﯾﺸــە دەﯾەوێ ﺑﯿﺪرﻛێﻨێ ،ﺑەم ڕەﻧﮕە ﺗﺮس و دڵەڕاوﻛێ رێﮕﺮی ﺑﻦ. ﺑﯚﭼﯽ ﺷــﻜﺎﻧﯽ دڵێﻚ دەﻧﮕﯽ ﻧﯿﯿە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﮔﻮﺗﻮوﯾﺎﻧە دڵ وەك ﺷﻮوﺷــە واﯾە ،ﺋەی ﺷﻮوﺷە ﻛﺎﺗێ دەﺷــﻜێ دەﻧﮕــﯽ ﻧﯿﯿە؟ ﻛەﺳەﻛﺎن دەﺗﻮاﻧﻦ دەﻧﮕﯽ ﺷﻜﺎﻧﯽ دڵ ﺑﺒﯿﺴﺘﻦ؟ ھەﻣــﻮو ﺷــﻜﺎﻧێﻚ دەﻧﮕﯽ ﺧﯚی ھەﯾــە ،دەﻧﮕﯽ ﺷــﻜﺎﻧﯽ دڵﯿﺶ ﺋەوەﯾە ﻟە ﻧﺎﺧەوە ﺗێﻚ دەﺷﻜێﯿﺖ و ھەﺳﺖ ﺑە ﺋﺎزاری زۆر و وﻧﺒﻮون دەﻛــەی ،ﺧــەون و ﺧﯚزﮔــە و ھﯿﻮاﻛﺎﻧﺖ ﻟە ﺑــﺎڵ دەﻛەون .ﻛە دڵێــﻚ دەﺷــﻜێﻨﺮێ ،ﺗﺮﭘەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿــﺎن و ھێﻮاش دەﺑﻨــەوە و ﺑە ﮔﻮێﯽ ھەﺳــﺖ ﮔﻮێﺖ ﻟە دەﻧﮕﯽ ﺷﻜﺎن و وردوﺧﺎﺷﯽ دڵ دەﺑێ.
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
0964(0)7502376262 0964(0)7502386262
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
20 www.wishe.net
ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە
Wishe Heftenameyekî sîyasî giştîye
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ sarbaz25@yahoo.com 07502376262
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ
ژﻣﺎرە ) ، (186ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 17 ،
wishe@wishe.net
ﻋەزﯾﺰ وەﯾﺴﯽ :ھەزاران دۆﻻر ﻟە ﻧﯿﻮ ﺳەﻋﺎت زەﻣﺎوەﻧﯽ ﺗﺎران وەردەﮔﺮم
18
ﺟەﻣﺎوەرەﻛەم ﮔﯚراﻧﯿﯽ ﺷﺎدﯾﺎن دەوێ
ﻟەﯾﻼ ﻣەﺟﯿﺪی:
19
ﺋﺎﻣﺎدەم ھەﻣﻮو رۆڵێﻚ ﺑﺒﯿﻨﻢ
ﻛەژاڵ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ: ﺷﯿﻌﺮ ﺑﯚ ﻛﻮڕ و ﻛﭽە ﺧێﺮ ﻧەدﯾﻮەﻛﺎن دەﻧﻮوﺳﻢ
دﯾﻤﺎﻧەﯾەك ﻟە ژﻣﺎرەی داھﺎﺗﻮو
ﺑەﺧﺘﯿﺎر ﺋﯚﻏەن: ﻟە ﺷﯿﻌﺮدا ﺣەرام و ﺣەڵ ﻧﯿﯿە
18
ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
ﻟەوەﺗەی ﺋەﻣەرﯾﮑﺎ ﺑڕﯾﺎری داوە ﭼەﮐــﯽ ﭘێﺸــﮑەوﺗﻮو ﺑﺪات ﺑە ھێﺰی ﭼەﮐﺪاری ﮐﻮردی ڕۆﺋﺎوا، ﺗﻮرﮐﯿﺎ ﺑە ﺟﺎرێﮏ ﻟە ﺋﺎﺳﺖ ﭘﺮﺳﯽ ﮐﻮردﯾﺪا ﺋﺎور ﺑەرﺑﻮوەﺗەوە ﻣﺎڵﯽ. وەﯾﺴــﯽ ﻗەﯾﻨﺎغ ،ﮐە ﺟێﮕﺮی ﺳەروەزﯾﺮاﻧﯽ ﺋەو وﺗەﯾە ،ﻟەو رۆژاﻧەی ﭘێﺸــﻮودا وﺗﯽ ﺑڕﯾﺎرە ﺑﻨﮑەﯾەﮐﯽ ﺳەرﺑﺎزی ﻟە ﺑﺎﮐﻮری ﺳــﻮورﯾﺎ و ﻟە ﻧێﺰﯾﮑــﯽ ﮐﯚﺑﺎن »واﺗــە ﻟە ﺟەرﮔــەی ھەرێﻤە ﮐﻮردﯾﯿەﮐــەدا« ﺑﮑەﯾﻨــەوە. ﺋەﻣــەش ھﯿﭽــﯽ ﭘــێ ﻧﺎوێ، ﺟﯚرێﮑە ﻟە ﭘەﻟەﻗﺎژەی ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﻻﯾەﻧێــﮏ ﻧﯿﯿــە ﻟەواﻧەی ﻟەﺳەر ﺋﺎﺧﯽ ﺳﻮورﯾﺎدا ﮐﺎران ﺑە رووﺳﯿﺎﺷەوە ،ﺗﻮاﻧﺴﺘﯽ ﺋەوەﯾــﺎن ھەﺑــێ ﺑەراﻣﺒــەر ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﮐﺎرﺑﮕێڕﯾﯽ ﺋەﻣەرﯾﮑﺎ ﺑﻮوەﺳــﺘﻨەوە ﯾــﺎن ﺗەﮔەرەی ﺑــﯚ ﺑﻨێﻨــەوە .ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﮑە دەرﮐەوﺗــﻮوە ،ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋەو ﮐﺎرﺑﮕێڕﯾﯿەی ﺳەرەوە ﻟە ﺑﺎرەی ﻻﯾەﻧــﯽ ﮐﻮردﯾــﻮە ﺑﺮێﺘﯿﯿە ﻟە ھەڵﮑێﺸــﺎﻧﯽ ﺋەو ﻻﯾەﻧە ﺑەﺳەر ﻻﯾەﻧــﯽ ﺗﻮرﮐﯿــﺪا و ﺋەردۆﮔﺎن ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﭼەﻧــﺪان ﺟــﺎری
وﺗﻮوەﺗــەوە ،ﮐــەوا ﺋەﻣەرﯾﮑﺎ ﮐــﻮردی دەوێ ﻧــەک ﺗﻮرﮐﯿﺎ. ﺋەو ﺑڕﯾــﺎرەی ﻟە ﺑﺎرەی ﮐﻮردی رۆﺋﺎواﺷــەوە ﺑە ﭘێﺪاﻧﯽ ﭼەک، وەک دەردەﮐەوێ ھێﻨﺪە ﺑﻨەﺑڕ و ﯾەﮐﺠﺎرەﮐﯿﯿە ﺷﺎﯾەﻧﯽ ﮔﯚڕﯾﻦ ﯾﺎن ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوە ﻧﯿﯿە ﺑە ﭼﻮون و ﺳــەرداﻧێﮑﯽ ﺳــەرﮐﯚﻣﺎری ﺗﻮرﮐﯿﺎوە .ﺋەم ڕۆژاﻧــە ،ﻓﺮە ﻟە ﭼﺎودێﺮەﯾﻞ ﭼﺎوەﭼﺎوی ﺋەوەن ﺑﺰاﻧﻦ ﺋﺎﺧــﯚ ﺋەو ﺳــەرداﻧەی ﺳــەرۆک ﺋەردۆﻏﺎن ﺑــﯚ دۆﻧﺎڵﺪ ﺗﺮاﻣــﭗ ،ﭼــﯽ ﻟــەو دۆﺧەی ﺑﺎﺳــﻤﺎن ﮐﺮد دەﮔﯚڕێ .ﻗﺴەی ﺧﯚﻣــﺎن ﺑــێ ﺋــەو ﭼﺎوەﭼﺎوە ﺟﯚرێﮑــە ﻟــە ﺳــﺎوﯾﻠﮑەﯾﯽ و ﮐﻮرﺗﺒﯿﻨــﯽ ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﮐەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺗﺮاﻣﭙﯿﺎن ﻧەﻧﺎﺳﯿﻮە. ﺗﺮاﻣﭗ ﻟەو ﮐەﺳــﺎﻧە ﻧﯿﯿە ﮔﻮێ ﺑﮕﺮێ ،ﺑﮕﺮە ﻟەو ﮐەﺳﺎﻧەﯾە دەﺑێ ﮔﻮێﯽ ﻟێ ﺑﮕﺮن .ﻟەو ﮐەﺳــﺎﻧە ﻧﯿﯿە ﮐﺎرﻧﺎﻣەی ﺑﯚ داﺑﻨێﻦ ،ﺧﯚی ﺧﺎوەن ﮐﺎرﻧﺎﻣەﯾەﮐﯽ وەک ڕۆژی ﻧﯿﻮەڕۆ رووﻧﺎﮐە ،ﮐە ﺑﺮێﺘﯿﯿە ﻟە ﺑﻨەﺑڕﮐﺮدﻧﯽ ھەر ھەڕەﺷــەﯾەک رووی ﻟە ﺋەﻣەرﯾﮑﺎ ﺑێﺖ ،ﺟﺎ ھەر ﺟﯚرێﮏ ﺑێﺖ :ﺗەﻧﺎھﯽ ،ﺋﺎﺑﻮوری،
ﻟەﯾــﻼ ﻣەﺟﯿــﺪی ﺧﺎﺗﻮوﻧە ﺋەﻛﺘــەر ،ﻟە ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎ و ھﻮﻧــەری ﻧﻮاﻧﺪن رۆڵ دەﺑﯿﻨێﺖ و ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎرﯾﺶ وەك ﻣﯚدێﻠﯿﺴﺖ دەردەﻛــەوێ .ﻟــە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﯽ ”وﺷــە“دا ﻛە ﻟە ژﻣﺎرەی داھﺎﺗﻮو ﺑــو دەﺑێﺘەوە ،رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﻛە ﺋــەو ﺑڕﯾــﺎری داوە ﻛﺎری ھﻮﻧــەری ﺑــﻜﺎت ،ﺑﯚﯾــە ﺋﺎﻣﺎدەﯾــە ھەﻣﻮو رۆڵێــﻚ ﺑﺒﯿﻨێــﺖ و ھــەر ﺑەرﯾەﻛﻜەوﺗﻦ و ﺟﻮوڵەﯾەﻛﯿﺸﯽ ﺗﯿﺎدا ﺑێﺖ.
ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺑەرگ و ﭘێﻨﺎﺳەﯾەﮐﯽ ﺗﺎزەدا ﯾﺎن ﺳﯿﺎﺳﯽ. ﺋەو ﭘﯿــﺎوە ،چ ﻟە ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ھەڵﺒــﮋاردن و چ دوای ﺋەوەی ﺟڵەوی دەﺳەﺗﯽ ﮔﺮﺗە دەﺳﺖ، ﯾەﮐﺒﯿﻨــە دژاﯾەﺗﯿــﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳەرەڕۆ دەﮐێڵێﺘەوە. ﺋــەوەش ﺑــێ رەﻧﮕە ھــەر ،ﺑە ﭘﻠەی ﯾەﮐەم ﻟەﮔــەڵ ﭘﻮوﺗﻨﯽ رووﺳــﯿﺎدا ﮐــﯚی دەﮐﺎﺗــەوە ﻟــە ﺋﺎﺳــﺖ ﺋــەو ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿە ﺳەرﺗﺎﺳەرﯾﯿەی ﻧﺎوی ﺗﯿﺮۆری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿە و ﻟەﻣــەودوا ﮐﯚﻣەڵﮕــەی ﻧﺎودەوڵەﺗﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺧﯚی ﺑــﯚ ﺑﻨەﺑڕﮐﺮدﻧﯽ ﯾەﮐﻼﯾﯽ دەﮐﺎﺗــەوە .ھەڵﺘەﮐﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺗﯿﺮۆری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟە رەﮔەوە، وێﻮەﺗﺮﯾﯿەﮐــﯽ ﭘﺮﺳــێﮑە ﺋەوﭘەڕﯾﯽ )أھﻤﻴــﺔ ﻗﺼﻮى( ﻟە ﮐﺎرﻧﺎﻣــەی ﺗﺮاﻣﭙﺪا ھەﯾە و ھەر ﮐێﺶ ﻟەﻣەدا ﻟەﮔەڵﯿﺪا ﺑێﺖ ،ﺋەو ﮐێﯿە ﭘەﯾﻤﺎﻧﺪاری راﺳﺘەﻗﯿﻨەی ﺋەﻣەرﯾﮑﺎﯾە .ﻧﺎﯾەﺗە ﺷــﺎردﻧەوە، ﮐــە ھەڵﮑﺸــﺎﻧﯽ ﺗﯿــﺮۆری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟە ﻣﺎوەی ﺷەش ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﻟە ﺷەڕی ﺳﻮورﯾﺎدا )ﻟە ﻟﯿﺒﯿﺎﺷﺪا ھەروەھﺎ( دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺋەو ڕۆڵە ﺑــەرەواژەی ﺗﻮرﮐﯿﺎ
ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺳــەرۆک ﺋەردۆﮔﺎن ﺧﯚی ﻟــە ھەﻣــﻮو رووێﮑەوە ﮔێڕای .دﯾﺴــﺎن ﺋەوەش ﻧﺎﯾەﺗە ﺷﺎردﻧەوە ،ﮐە ﮐﻮردی ھەردوو دﯾﻮ ،ﺗــﺎ چ رادەﯾــەک ﺑﻮون ﺑە ھێﻤــﺎی ﺑەﮔﮋداﻧــەوەی ﺗﯿﺮۆر چ ﻟــە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﮐﺮدەوە و چ ﻟە ﺑﻮاری ﻣﯿﺪﯾــﺎی دﻧﯿﺎﯾﯿﺪا .ﺋﯿﺘﺮ ﻟێﺮەوە ،ﺳەرداﻧﯽ ﺋەردۆﮔﺎن ﺑﯚ ﺗﺮاﻣﭗ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﮔﻮێ ﺷــﻠﮑﺮدﻧﯽ ﯾەﮐەﻣﯿﺎن دەﺑــێ ﺑﯚ دووەﻣﯿﺎن و ﻟەو ﺳــەرەوە ﺑە دەﺳﺘﯽ ﺑێ دەﺳﮑەوت دەﮔەڕێﺘەوە. ﮔەﯾﯿﻨــﯽ ﭼــەک و ﺟﺒەﺧﺎﻧەی ﺋەﻣەرﯾﮑﺎﯾــﯽ ﺑــە ﮐﯚﺑــﺎن ﻟە رێﯽ ﺑﺎڵەﻓڕﮔــەی ﻧﺎودەوڵەﺗﯿﯽ ھەوﻟێﺮەوە و ﺑــە درێﮋاﯾﯿﯽ ﺋەو رێﮕەﯾە ﺑەﻧﺎو ﺋﺎﺧــﯽ ھەرێﻤﯽ ﮐﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺑە ﮐﺶ و ﻣﺎﺗﯽ، ﺗﺎ دەﮔﺎت ﺑــە رووﺑﺎری دﯾﺠﻠە، ﭘﺮﺳــێﮑﯽ ﺗﺮﯾــﺶ دەھێﻨێﺘە ﮔﯚڕێ ﺋەوﯾــﺶ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯽ ھەوﻟێــﺮ و ﺋەﻧﻘەرەﯾــە ،ﮐــە ﺑﻤﺎﻧــەوێ ﯾﺎن ﻧەﻣﺎﻧــەوێ ﺋەو رووداوی ﭼەﮐە ،ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧەﺗﯿﯽ ﮔﯚرﯾﻦ )ﻣﺬﻛﻮر( ﺑﺎرﯾﮏ دەﮐﺎﺗەوە و دوور ﻧﯿﯿە ﺑەرەو ﭘﺴﺎﻧەوەﺷﯽ
ﺑﺒﺎت .ﺋەﻣە ﻟــە ﭼﯿﯿەوە دێﺖ؟ ﺑﺎدەﺳــﺘﺒﻮووﻧەوەی ﻟــە ﺋەﻣەرﯾﮑﺎ ﻟــە ﻋێﺮاق و ھەرێﻤﯽ ﮐﻮردﺳــﺘﺎﻧەﮐەﯾﺪا ﭘﺎش ﺋەوەی ﺗﺮاﻣﭗ ﮔەﯾﯽ ﺑە ﮐﯚﭼﮑﯽ ﺳﭙﯽ. زووﺗﺮ ،ﮐﺎرﺑﮕێڕﯾﯽ ﺑﺎراک ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ، ﮐە ﺳﻮﭘﺎی وﺗەﮐەی ﻟە ﻋێﺮاق ﮐێﺸــﺎﯾەوە ،ﮐﻮردی ﺑﺎﺷﻮوری ﻧﺎﭼــﺎر ﮐﺮد ﺑە دوای دۆﺳــﺘﯽ ﺟێﮕــﺮەوەدا ﺑﮕەڕێﻦ ،ﺋەوﯾﺶ ﺧــﯚی ﻟــە ﺗﻮرﮐﯿــﺎ و ﺋێﺮاﻧﯽ ھﺎوﺳــێﺪا ﮔﺮﺗەوە .ﻟەﺑەرﺋەوە، ﮔەڕاﻧــەوەی ﺟﺎرێﮑــﯽ ﺗــﺮی ﺋەﻣەرﯾﮑﺎ ﺑــﯚ ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق، ﺑە ﭘﻠەی ﯾەﮐەم دەﺳﺘﯽ ﺗﻮرﮐﯿﺎ ﮐــەم دەﮐﺎﺗــەوە و ﺑەڵﮕــەی ﺑەرﭼﺎوﯾﺸﻤﺎن ﺑەرەﻧﮕﺎرﯾﯿەﮐەی ﭘێﻨﺎو وەرﮔﺮﺗﻨەوەی ﻣﻮوﺳڵە ،ﮐە ﺋەﻣەرﯾﮑﺎ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﺪاراﻧﯽ ﺑﻮارﯾﺎن ﻧەدا ﺗﻮرﮐﯿﺎ ھﯿــﭻ ﻧﯚرێﮑﯽ ﺗێﺪا ﺑﮕێڕێ ﺗﺎ ﻧﺎﭼــﺎر ﻟەم دواﯾﺎﻧەدا، وەک ﻟﻨﮕەﻓﺮﺗــەی ﮐﯚﺗﺎﯾــﯽ ،ﻟە ﺋﺎﺳﻤﺎﻧەوە ﭘەﻻﻣﺎرێﮑﯽ ﺷﻨﮕﺎﻟﯽ دا و ﺑە ھەڵە ﯾﺎن ﺑە ﻣەﺑەﺳــﺖ، ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﺑﺎﺷــﻮوری ﺋەﻧــﮕﺎوت ،ﮐە ﺋەﻣــە ﺑﯚ ﺧﯚی ﺑﻮو ﺑە ﺳەرەﺗﺎی ﭘﺴﺎﻧەوەی ﺋەو
ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەی ﺑﺎﺳــﯽ دەﮐەﯾﻦ. ﮐﻮردی ﺋێﻤە ،راﺳﺘﯿﺖ دەوێ ﻟە ﻧﺎﭼﺎرﯾﯿەوە ﻧەﺑێ دۆﺳــﺘﺎﯾەﺗﯿﯽ وﺗەﯾﻠﯽ ھﺎوﺳێ ھەڵﻨﺎﺑﮋێﺮن. ﮐﺎرﻧﺎﻣــەی ﺋەﻣﺎﻧــە ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻟە دژاﯾەﺗﯿــﯽ دۆزی ﮐﻮردﯾﺪا، وەک ﻣﺎﻧﮕﯽ ﭼﻮاردەی ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﺳﺎﯾﯿﯿە ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑە ﺋەﻧﮕﻮﺳﺘﯽ ﺋﺎﻣﺎژە ﻧﺎﮐﺎت. ﺗﯿﺮۆری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ھەڕەﺷەﯾەﮐﯽ ﺑﻮوﻧەﮐﯿﯿە ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ﻧەﺧــﻮازە ﺑﯚ ﮔەﻟێﮑــﯽ داﻣﺎوی دەﺳــﺘﻮﭘێ ﺳــﭙﯿﯽ وەﮐــﻮ ﮔەﻟﯽ ﮐﻮردﺳــﺘﺎن ،ﮐە ﺋەﮔەر ﮐﯚﻣەڵﮕــەی ﻧﺎودەوڵەﺗﯿــﯽ ﺑە ھﺎﻧﺎوە ﻧەھﺎﺗﺎﯾە ،ﺋەو ھەڕەﺷەﯾە ﻟــە 2014ەوە ﻟەﻧــﺎوی ﺑﺮدﺑﻮو. ھەرﭼەﻧﺪە ﻟــە ﻻﯾەﮐﯽ ﺗﺮەوە ﺋەوەﻣﺎن ﻣﺎﯾەی ﺑەﺧﺘەوەرﯾﯿە، ﮐە ﺋەﻣﺠــﺎرە و ﯾەﮐەﻣﯿﻦ ﺟﺎرە ﻟە ﻣێﮋوودا ﮔەﻟﯽ ﮐﻮردﺳــﺘﺎن ﭘەﯾﻤﺎﻧﺪارﯾﯿەﮐــﯽ ﺋﺎوﮐﻮوﻓﺎﻧەی ﻟەﮔەڵ دﻧﯿــﺎی ﭘێﺸــﮑەوﺗﻮو ﻧەﺧــﻮازە زﻟﮫێﺰەﯾﻠــﯽ وەک ﺋەﻣەرﯾــﮑﺎ و رووﺳــﯿﺎدا ھەﺑێ. ﺋەوە ﻣێﮋووێﮑﯽ ﺗﺎزەی دﻧﯿﺎﯾە، ﮐە ﺋێﻤــە ﯾﺎرﯾﮑەرێﮑﯽ ﮐﺎراﯾﻦ
ﺗﯿﺎﯾــﺪا .ﺋــەوەی روو دەدا و دەﯾﺒﯿﻨﯿﻦ ﻟە ﭘﺮﺳﯽ ھﺎوﭘﺸﺘﯿﯽ دﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﮐﻮرﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷــﻮور و ڕۆﺋﺎوا ،دەﺑێ ﻟە ﺑﻮارەﮐەی ﺧﯚﯾﺪا وەری ﺑﮕﺮﯾﻦ و ﺷﯿﯽ ﺑﮑەﯾﻨەوە، ﮐە ﺑﺮێﺘﯿﯿە ﻟە ﺷــەڕی ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎ ﻟەﮔەڵ ﺗﯿﺮۆری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺪا و ﮐﻮردﯾﺶ ﻟە ﭘێﺸــەوەی ﺋەو ﺷــەڕەداﯾە .دەﺑێ ﺋێﻤە ﺧەﻧﯽ ﺑﯿﻦ ﻧەک ﮔﻮﻣﺎن ﺑﺨەﯾﻨە ﺳــەر ﺋەو ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯿەی ،ﺋەﻣەرﯾﮑﺎﯾﯽ ﻟە رۆﺋﺎوای ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ دەﮐەن. دەﺑــێ ﺧەﻧــﯽ ﺑﯿــﻦ ﺧەرﯾﮑە دەﺑﯿﻦ ﺑە ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘێﻨﺎﺳەﯾەﮐﯽ وا ،ﮔﺸﺖ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ﺳەری ﺑﯚ داﺑﻨەوێﻨێ ،ﺋەوﯾﺶ ﭘێﻨﺎﺳــەی ﺑەﮔﮋداﭼﻮوﻧەوەی ﺗﯿﺮۆرە .ﺋەوە دﻧﯿﺎ ﻧﯿﯿە ﺋێﻤە ﺑەﮐﺎر دەھێﻨێ ﺑﯚ ﺋﺎرﻣﺎﻧﺠﯽ ﺧــﯚی ،ﺋەوە ﺋێﻤەﯾﻦ ﻟە ﺳــﺎﯾەی ﺷــەڕی ﺗﯿﺮۆرەوە دﻧﯿﺎ ﺑەﮐﺎر دەھێﻨﯿﻦ ﺑﯚ ﮔەﯾﯿﻦ ﺑــە ﺋﺎرﻣﺎﻧﺠەﯾﻠــﯽ ﺧﯚﻣــﺎن ﻟە ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯿﺪا .دەﺑﺎ ﮔەﺷﺒﯿﻨﺎﻧە ﺑڕواﻧﯿﻦ ﺑە داھﺎﺗﻮودا.