”ﻟە دوای ﻣﻮوﺳڵ ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن دەﺧﺮێﻨەوە ﺳەر ھەرێﻢ“ ﻋﺎرف ﺗەﯾﻔﻮور ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﺎری ﻣﯿﺤﻮەری ﺧﺎزر ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﭘێﺸﺘﺮ ﻟە دەرەوەی ﺋﯿﺪارەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻮون و ﭘێﺸــﻤەرﮔە رزﮔﺎری ﻛﺮدووﻧەﺗەوە ،ﻟە دوای ﺋﺎزادﻛﺮدﻧەوەی ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻣﻮوﺳــڵ ،ﻟە دەﺳﺖ ﻛﻮرد دەﻣێﻨﻨەوە و ﻧﺎدرێﻨەوە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق.
ﻋﺎرف ﺗەﯾﻔﻮور :ﻧﺎﺑێ رێﮕە ﺑﺪەﯾﻦ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﻟەم ﺷﻮێﻨﺎﻧە دەﺳەﺗﯿﺎن ﺑﻜەوێﺘە دەﺳﺖ
3
ﺳﺒﯿﻞ ﺟﺎن ﻣﯿﻮاﻧﺪاری ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜﯽ ﻛﻮرد دەﻛﺎت 11
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر ژﻣﺎرە ) ، (142ﭼﻮارﺷەم2016/ 6/ 8 ،
ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە
www.wishe.net
ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە
ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﭼﻮارﺗﺎ :ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿە و رێﮕﺮﯾﯿﺎن ﻟێ دەﻛەﯾﻦ
ﭘەﻛەﻛە دەﯾﺎن ﺑﺎرەﮔﺎ ﻟە ﺷﺎرﺑﺎژێڕ دەﻛﺎﺗەوە ﻧﻪوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ دهﮔﻪڕێﺘﻪوه ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻧﻪوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘﻪﻓﺎ رێﻜﺨــﻪری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨــﻪوهی ﮔــﯚڕان ﻟــﻪ ﻣــﺎوهی داھﺎﺗــﻮودا دهﮔﻪڕێﺘــﻪوه ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ و رهﻧﮕــﻪ ﺷــﻮێﻨﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺑﮕﻮازێﺘﻪوه ﻟﻪﻧﺪهن و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺒێـــﻪ ﺷــﻮێﻨﯽ ﮔﻪﺷــﺘﯽ ﻛﺎﺗﯽ ﺑﯚی ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﺗﻪی ﺑﻪرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﮔــﯚڕان ،رێﻜﺨﻪرهﻛﻪﯾــﺎن ﻧﺎﯾﻪوێ دهﻧﮕــﻪ ﻧﺎڕازﯾﯿــﻪﻛﺎن دژی رێﻜﻜﻪوﺗﻨــﯽ ﻟﻪﮔــﻪڵ ﯾﻪﻛێﺘﯽ ﺑﺒﯿﺴﺘێ.
7
7
دوا ﺋﺎﻣﺎری وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە
1457ﺷەھﯿﺪ و ﺷﺎرەزوور ﻣێﮋووی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮی ﻟە ﭼەرﻣﯚ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮد 8573ﺑﺮﯾﻨﺪار ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾەﻛــﯽ ﺷﻮێﻨەوارﻧﺎﺳــﺎﻧﺪا ،دەرﻛەوﺗﻮوە ﻛە 12ھەزار و 500ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﭘێﺶ ،ﻟە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺷﺎرەزووردا ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن دەﺳﺘﯿﺎن ﺑە ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﺋﺎژەڵﺪاری ﻛﺮدووە. ﻣەﻻ ﺋﺎوات ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺷﻮێﻨەواری ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺋەو ﺋەﻧﺠﺎﻣﺎﻧەی ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺧﺴﺘە روو و ھﺎوﻛﺎت ”ﺑێ ﭘﻼﻧﯽ“ی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑﯚ ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزار دووﭘﺎت ﻛﺮدەوە.
6
ﻛێ ھەوﻟێﺮی ﭘﺎراﺳﺖ؟
زﯾﻨﺪەﺑەﭼﺎڵﻜﺮدﻧﯽ ﻛﭽﺎن ﺗﺎﻧﯿﺎ ﻛﻮرد ﻣﯿﺮزا
”ﺷﻮێﻨەوار ،ﻧەوﺗێﻜﯽ ھەﻣﯿﺸەﯾﯿﯿە و زۆرﯾﺶ ﺑەﺳﻮودﺗﺮە ،ﺑەم ﭘﺸﺘﮕﻮێ ﺧﺮاوە“
18
19
دارا ﻋەﺑﺪوﻟﻘﺎدر ﺋەﻓەﻧﺪی
ﺑە ﭘێﯽ دوا ﺋﺎﻣﺎر ﻛە دەﺳــﺖ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ﻛەوﺗــﻮوە ،ژﻣﺎرەی ﺷــەھﯿﺪاﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟە ﺷــەڕی ﺗﯿﺮۆردا ﺑﯚ ھەزار و 457ﺷــەھﯿﺪ ﺑەرز ﺑﻮوەﺗــەوە و ھەﺷــﺖ ھــەزار و 573ﺑﺮﯾﻨــﺪار ﺑﻮوﻧە ،ﺑێ ﻟەوەی 59ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە وﻧﻦ. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛﺎروﺑﺎری ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ ﻟە وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە رای دەﮔەﯾەﻧــێ ،ﺑەھــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺗﻮاﻧﺎی داراﯾﯽ ،ﻣﺎوەی دوو ﻣﺎﻧﮕە ﺗەﻧﯿﺎ ھەﺷﺖ ﭘێﺸﻤەرﮔە رەواﻧەی دەرەوە ﻛﺮاون ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەر.
2
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
2
”ﺧەرﺟﯿــﯽ ﭼﺎرەﺳــەری زۆر ﺧەﯾﺎڵﯿﯿە ،ﺗەﻧﯿــﺎ دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێﻢ ﺑﺮﯾﻨﺪار ھەﯾە 400ھــەزار دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯽ و ھەﯾﺸــە 250ھەزار دۆﻻر ﺧەرﺟﯽ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻮوە“ .ﺋەوەﯾﺸﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻛﺮد ”ﺋێﺴﺘە 70ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻛە 18ﯾﺎن زۆر ﻧﺎﭼﺎرﯾﻦ و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑە ﭼﺎرەﺳەر ھەﯾە ﻟە دەرەوەی وت ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺎرە ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە رەواﻧەﯾﺎن ﺑﻜەﯾﻦ“.
ژﻣﺎرە ) ، (142ﭼﻮارﺷەم2016/ 6/ 8 ،
ﺣﻜﻮوﻣەت زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 109ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ﻣﻮوﭼەی ﺗﯚڕی ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ﺧێﺰان ﻗەرزدارە وﺷە /ﺳﯚران -ﻣﻮرﺷﯿﺪ ﺑﺮادۆﺳﺘﯽ ﻧﯚ ﻣﺎﻧﮓ ﺑەﺳــەر داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ دواﯾﯿﻦ ﻣﻮوﭼەی ﺳﻮوﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺗﯚڕی ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ﺧێــﺰان ﺗێﭙەڕ دەﺑێﺖ ،ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺎر دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧەوە ھێﺸﺘﺎ ھﯿﭻ ﺑڕﯾﺎرێﻚ ﺑﯚ داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻣﻮوﭼەﯾە ﻧﯿﯿە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑەﻛﯚی ﮔﺸــﺘﯽ ،ﺣﻜﻮوﻣەت زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 109ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ﻗەرزداری ﺳــﻮودﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺗﯚڕی ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ﺧێﺰاﻧە. ﭘێﺶ ﻧﯚ ﻣﺎﻧــﮓ ”ﻟەﻋﻠﯽ ﻋﻮﺑێﺪ“ دواﯾﯿــﻦ ﻣﻮوﭼــەی وەرﮔﺮت، ﻣﻮوﭼەﻛــەی ﺋەو ﺗەﻧﯿــﺎ 150 ھەزار دﯾﻨﺎر ﺑﻮو ،ﺑەم ﻟەوﻛﺎﺗەوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ،ﻧەك ھەر ﻣﻮوﭼەﯾەﻛﯽ وەرﻧەﮔﺮﺗــﻮوە ،ﺑەڵﻜــﻮ ھﯿــﭻ ﺋﻮﻣێﺪێﻜﯿﺸــﯽ ﻧﯿﯿــە ﺑــەوەی ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻣﻮوﭼە وەرﺑﮕﺮێﺘەوە. ﺋەو ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺎر ﺑــە ﺋێﻤە دەڵێﻦ، ﺑڕﯾــﺎری داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﭼە ﺑەدەﺳــﺖ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــە و ﺋێﻤە ھﯿﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﻤﺎن ﻧﯿﯿە ،رەﻧﮕە ﭼﯿﺘﺮ ﻣﻮوﭼەﯾــەك وەرﻧەﮔﺮﯾﻦ،
ﺋەو ﻣﻮوﭼەﯾە ھەرﭼەﻧﺪ ﺑڕێﻜﯽ ﻛەم ﺑﻮو ،ﺑەم ﺑﯚ ﺋێﻤەوﻣﺎﻧﺎن ﻛە ھﯿﭻ ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ داھﺎﺗﻤﺎن ﻧﯿﯿــە ،ﻛەﻟێﻨێﻜﯽ ﮔــەورەی ﭘڕ دەﻛﺮدەوە“. ”ﻟەﻋﻠﯽ“ ھﺎوﺷــێﻮەی 81ھەزار ﺳــﻮودﻣەﻧﺪی ﺗﯚڕی ﭼﺎودێﺮﯾﯽ
ﺧێﺰان ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا، ﺳــەرﺑﺎری ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯽ زۆری ﻟە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ھەواڵﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﭼە و ﺗێﭙەڕﻛﺮدﻧﯽ ﻧﯚ ﻣﺎﻧﮓ ﺑەﺑێ ﻣﻮوﭼە ،ھێﺸﺘﺎ ﺋﻮﻣێﺪێﻜﯽ ھەﯾە رۆژێﻚ ﻟە زاری ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ھەواڵــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﭼەی ﺗﯚڕی ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ﺧێﺰان ﺑﺒﯿﺴﺘێﺖ. ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺎر و ﻛﺎروﺑــﺎری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ، 81ھــەزار ﻣﻮوﭼەﺧﯚر ﻟە ﺗﯚڕی ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ﺧێــﺰان ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻟەﮔەڵ 109ھەزار ﻣﻮوﭼەﺧﯚری ﻛەﻣﺌەﻧﺪام ھەﯾە، ھەرﭼەﻧــﺪ ﻣــﺎوەی راﺑــﺮدوو
ھەﻣﺰە ﻣەﻏﺪﯾﺪ:
”ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧەدەﺳﺘﻜﺎری ﻧﺎوەﻛﺎن ﻛﺮاوە و ﻧە ﻣﻮوﭼەﯾەك داﺑﯿﻦ ﻛﺮاوە“
ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣــﺎن ﻣﻮوﭼەی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ دووەﻣﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵﯿﺎن وەرﮔــﺮت ،ﺑەم ھێﺸــﺘﺎ ھﯿﭻ ﻣﻮوﭼەﯾەﻛــﯽ ﺳــﻮودﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺗﯚڕی ﭼﺎودێﺮی ﺧێﺰان داﺑەش ﻧەﻛﺮاوە. ﻧەرﻣﯿﻦ ﺋەﺣﻤــەد ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ دﯾﻮان ﻟــە وەزارەﺗﯽ ﻛﺎر و ﻛﺎروﺑﺎری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ ﺑڕە ﭘﺎرەﯾــەك ﺑﯚ ﻣﻮوﭼەی ﺗــﯚڕی ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ﺧێﺰان داﺑﯿﻦ ﻧەﻛﺮاوە“. ﺑەڕێﻮەﺑەری دﯾﻮاﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺎر رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە ﻣﻮوﭼەی ﺳﻮودﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺗﯚڕی ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ﺧێﺰان 150 ،ھەزار دﯾﻨﺎرە و 81 ھــەزار ﻣﻮوﭼەﺧــﯚر ھەﯾە ،ﺑەو ﭘێﯿە ﺑﯚ ھەر ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑــڕی 12ﻣﻠﯿــﺎر و 150ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر ﺑﯚ ﻣﻮوﭼەی ﺳﻮودﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺗﯚڕی ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ﺧێﺰان داﺑەش ﺑﻜﺮێﺖ و ﺋێﺴﺘە ﺣﻜﻮوﻣەت 109
ﻣﻠﯿــﺎر و 350ﻣﻠﯿــﯚن دﯾﻨﺎری ﻣﻮوﭼــەی ﺳــﻮودﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺋەو ﺗﯚڕە ﻗەرزدارە. ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﭼﺎودێــﺮی و ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ﺳــﯚران ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳێ ھەزار ﻛەس ﻣﻮوﭼەی ﺗﯚڕی ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ﺧێــﺰان وەردەﮔﺮن، ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮورەﻛە ھﯚﻛﺎری داﺑەش ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟــەو ﻧــﯚ ﻣﺎﻧﮕەدا ﺑــﯚ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ دەﮔێڕﻧەوە. ﺗــﯚران ﺧــﺪر ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﭼﺎودێــﺮی و ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺳﯚران ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾــﯽ و ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿەوە، ﻣﻮوﭼــەی ﺳــﻮودﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺗــﯚڕی ﭼﺎودێﺮﯾــﯽ ﺧێــﺰان راﮔﯿــﺮاوە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا زۆرﯾﻨەی ﺗﯚڕەﻛــە ﺳــﻮودﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻣﻮﺳﺘەﺣەﻗﻦ“. وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎر دەﺳــﺘﯽ ﺑــە
ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻟە دۆﺳــﯿەی ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧە ﻛــﺮدووە ﻛــە وەك ﻛەﻣﺌەﻧﺪام ﯾﺎن ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺗﯚڕی ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ﺧێﺰان ﻣﻮوﭼە وەردەﮔﺮن ،ﺋەوەش وای ﻛﺮدووە ﻣﻮوﭼەی ﺋــەو ﺗﻮێﮋاﻧە داﺑەش ﻧەﻛﺮێﺖ. ھەﻣــﺰە ﻣەﻏﺪﯾــﺪ ﺑەڕێﻮەﺑەری راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎر ﺑﯚ ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧەدەﺳــﺘﻜﺎری ﻧﺎوەﻛﺎن ﻛﺮاوە و ﻧە ﻣﻮوﭼەﯾەك داﺑﯿﻦ ﻛﺮاوە“. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺋــەو ،ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا
ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺳەرﺑﺎزی ﻟە ﻧﻮێﮋ و رۆژوو ﮔﺮﻧﮕﺘﺮە ﺑﯚ ﭘێﺸﻤەرﮔە
1457ﺷەھﯿﺪ وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﻓﺮﯾﺎد ﻣﺤەﻣەد ﺑە ﭘێﯽ دوا ﺋﺎﻣﺎر ﻛە دەﺳﺖ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ ﻛەوﺗﻮوە ،ژﻣﺎرەی ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ﺷەڕی ﺗﯿﺮۆردا ﺑﯚ ھەزار و 457ﺷەھﯿﺪ ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە و ھەﺷــﺖ ھەزار و 573ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑﻮوﻧە ،ﺑێ ﻟەوەی 59ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە وﻧﻦ .ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﺎروﺑﺎری ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﻟە وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە رای دەﮔەﯾەﻧێ ،ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺗﻮاﻧﺎی داراﯾﯽ ،ﻣﺎوەی دوو ﻣﺎﻧﮕە ﺗەﻧﯿﺎ ھەﺷــﺖ ﭘێﺸــﻤەرﮔە رەواﻧەی دەرەوە ﻛﺮاون ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەر .ھﺎوﻛﺎر دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﯾەك ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ ﺑە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ھەرە ﮔﺮﻧﮕﯽ وەزارەﺗەﻛەی دەزاﻧێ. رۆژی 3ی ﺋﺎب/ﺋﯚﮔﺴﺘﺴــﯽ ،2014ﺗﯿﺮۆرﺳــﺘﺎﻧﯽ داﻋــﺶ ﻟەﻧﺎﻛﺎو ﺋﺎراﺳــﺘەی ھێﺮﺷەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟــە ﺑەﻏــﺪاوە ﺑــەرەو ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔﯚڕی و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﺷەڕ ﺑەردەواﻣە ،ﺳەرەﺗﺎ ژﻣﺎرەﯾەك ﻧﺎوﭼە و ﺷﺎری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن داﮔﯿﺮ ﻛﺮد و دواﺗﺮ ﻟێﯿﺎن وەرﮔﯿﺮاﯾەوە و ھەﻣﯿﺸە ﻟە ﺷﻜﺎﻧﺪﻧﺪان ﺑەراﻣﺒەر ﭘێﺸﻤەرﮔە. ھەڵﮕﻮرد ﻣەﻻ ﺣﯿﻜﻤەت ﺑەرﭘﺮﺳﯽ
ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و راﮔەﯾﺎﻧﺪن و ھﯚﺷﯿﺎری ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی وەزارەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﺑەﭘێــﯽ دوا ﺋﺎﻣﺎر ﻟــە ﻣﺎوەی ﺷــەڕﻛﺮدن ﻟەﮔەڵ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ،ھــەزار و 457 ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺷەھﯿﺪ ﺑﻮوﻧە ،ھەﺷﺖ ھەزار و 573ﭘێﺸﻤەرﮔەش ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑﻮون و 59ﭘێﺸﻤەرﮔەﯾﺶ وﻧﻦ و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯿﺎن ﻧﺎزاﻧﯿﻦ.
8573 ،
ﻣــەﻻ ﺣﯿﻜﻤــەت ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ژﻣــﺎرەی ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎن ﻟــە ﺟەﻧﮕﺪا ﺑە ﺷــﺘێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ دەزاﻧێﺖ و ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋــەوە دەﺧﺎﺗە روو ﻛە ”ﺷەڕی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺧﺎك ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ دەوێﺖ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟەﮔەڵ دەوڵەﺗﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ داﻋﺶ ﻛە دوور ﻟە ھەﻣــﻮو ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ و ﺟەﻧﮓ رووﺑەڕووی ﭘێﺸــﻤەرﮔە دەﺑﻮوﻧەوە“. ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟــە ﻣێﮋووی ﺧﯚﯾﺪا ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە دﯾﻠﯽ ﻧەﻛﻮﺷﺘﻮوە و ﺑﺮﯾﻨﺪاری ﺷــەڕﯾﺶ ﭼﺎرەﺳەر دەﻛﺎت و ﺋەﻣــە ﻟــە دەﯾــﺎن ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەدا ﺗﯚﻣﺎر ﻛــﺮاوە ،ﺑەم ھەﻣﯿﺸــە دوژﻣﻨەﻛﺎﻧــﯽ دڕﻧﺪاﻧە ھەڵﺴﻮﻛەوﺗﻨﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛﺮدوون. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﻟﯿــﻮا ﻣﻮﺣﺴــﯿﻦ ﻣﺤەﻣەد ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی دادﭘﺰﯾﺸﻜﯽ وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە وێڕای ﭘﺸﺘڕاﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ژﻣﺎرەی ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿــﺎن ﺑــﯚ ”وﺷــە“رای
و ﺑﺮﯾﻨﺪار 59 ھەڵﮕﻮرد ﻣەﻻ ﺣﯿﻜﻤەت:
ﺷەڕی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺧﺎك ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ دەوێﺖ، ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟەﮔەڵ دەوڵەﺗﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯽ داﻋﺶ ﺳــەرﺟەم دەﮔەﯾەﻧێــﺖ، ﺑﺮﯾﻨﺪارەﻛﺎن ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ و ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗەوە دێﻨە ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدن ،ﺋەواﻧەی ﭼﺎرەﺳــەرﯾﺎن ﻟە ﻧﺎوﺧﯚدا ﻧەﺑێﺖ، رەواﻧەی دەرەوە دەﻛﺮێﻦ. ”ﺋەواﻧەی ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟە دەرەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﺎرەﺳەر ﻛﺮاون 670 ﭘێﺸﻤەرﮔەن ،ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ، ھەﻧﮕﺎرﯾﺎ ،ﻓڕەﻧﺴﺎ ،ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،رووﺳﯿﺎ، ﭼﯿﻚ ،ﻗﻮﺑﺮﺳــﯽ ﯾﯚﻧﺎن و ﻟە ﺋێﺮان 200ﭘێﺸﻤەرﮔە ﭼﺎرەﺳەر ﻛﺮاون ﻛــە 10ﻟەواﻧە ﺑــە ﺧﯚڕاﯾﯽ ﺑﻮوە، ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ 350ﺑﺮﯾﻨﺪار ﭼﺎرەﺳــەر ﻛــﺮاون و ﺷــەش ﻛەﺳــﯿﺎن ﺑە
ﺧﯚڕاﯾــﯽ ﺑﻮوە ،ﺑەم ﺋــﻮردن 39 ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﺑﺮﯾﻨﺪاری ﺑە ﺧﯚڕاﯾﯽ ﭼﺎرەﺳــەر ﻛﺮدووە ﻛە ﻟە ھەﻣﻮو ﺋــەو وﺗﺎﻧەی ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻟێ ﭼﺎرەﺳــەر ﻛﺮاوە ﺑﺎﺷــﺘﺮن“ ،ﻟﯿﻮا ﻣﻮﺣﺴﯿﻦ وای ﮔﻮت. ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳــە ﺗﺎﯾﺒەﺗــەی ﺑﻮاری ﺗﯚﻣــﺎری ﺷــەھﯿﺪ و ﺑﺮﯾﻨﺪاراﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە وردەﻛﺎرﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﺧﺴﺘە روو” ،ﺑە ھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ ﻟەﮔەڵ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﻣەﺳــﺮوور ﺑﺎرزاﻧﯽ راوێﮋﻛﺎری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟە ھﯿﻨﺪﺳــﺘﺎن 58 ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﺑﺮﯾﻨﺪار ﭼﺎرەﺳەر ﻛﺮاون. ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﺎوﻛﺎت ﻟەﮔەڵ ﺳەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷەڕ ﺑەﺳەرﯾﺪا، ﺑەﻏﺪاﯾــﺶ ﺑﻮدﺟەی ﻟــێ ﺑڕی ﻟە 2014و ﻧﺮﺧﯽ ﻧەوت ﻛە وﯾﺴــﺘﯽ ﭘﺸــﺘﯽ ﭘێ ﺑﺒەﺳﺘێ ،زۆر داﺑەزی، ﺑﯚﯾە ﺋێﺴــﺘە ﺑێ ﻟــەوەی ﭘڕۆژەی ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری و ﺋﺎﺑــﻮوری ﭘێ ﺟێﺒەﺟــێ ﻧﺎﻛــﺮێ ،ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــﯽ ﺑــﯚ % 35ﻛــەم ﻛﺮدووەﺗەوە. ﻟﯿﻮا ﻣﻮﺣﺴــﯿﻦ ﻣﺤەﻣەد ﺧەرﺟﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑﺮﯾﻨــﺪارەﻛﺎن ﺑــە ﺧەﯾﺎڵــﯽ ﻧﺎو
دەﺑــﺎت و ﺑــە ﺳەرﺳــﻮڕﻣﺎﻧەوە دەڵــێ” ،ﺧەرﺟﯿﯽ ﭼﺎرەﺳــەری زۆر ﺧەﯾﺎڵﯿﯿــە ،ﺗەﻧﯿﺎ دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێﻢ ﺑﺮﯾﻨﺪار ھەﯾــە 400ھەزار دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯽ و ھەﯾﺸە 250ھەزار دۆﻻر ﺧەرﺟﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﺑــﻮوە“ .ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛﺮد ”ﺋێﺴﺘە 70ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻛە 18ﯾﺎن زۆر ﻧﺎﭼﺎرﯾــﻦ و ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑە ﭼﺎرەﺳــەر ھەﯾــە ﻟــە دەرەوەی وت ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺎرە ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە رەواﻧەﯾﺎن ﺑﻜەﯾﻦ“. ﻟﯿﻮا ﻣﻮﺣﺴــﯿﻦ رەﺧﻨە ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﺎﻧﯿﺶ دەﮔــﺮێ ﺑەوەی ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ رێﻜﻮﭘێﻚ و دروﺳﺖ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﺎن ﺑﯚ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﺷەڕدا داﺑﯿﻦ ﻧەﻛﺮدووە و دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﺑﻮاری ﭘﺰﯾﺸــﻜﯿﺪا ﺑــﯚ ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﺷــەڕ ،ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﺋەﻣﺒﻮﻧﺴــﯽ ﮔﻮﻟەﻧەﺑــڕ ھەﯾە، وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﻛﺎرﻣەﻧــﺪی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯿە و داﻣەزراﻧﺪن ﻧﯿﯿە ،ﺋەوەی ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻛﺮاوە ھﺎوﻛﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ﻟە رێﮕەی ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯿەوە ﻟە ھەرﺳــێ ﭘﺎرێﺰﮔەﻛەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮوە“.
وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎر ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوەﯾــە ﺑــە ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﻣﻮوﭼەﺧﯚراﻧــﯽ ﻛەﻣﺌەﻧــﺪام و ﭼــﺎوەڕوان دەﻛﺮێــﺖ ﻟــە ﻣﺎﻧﮕــﯽ داھﺎﺗــﻮودا ﻟێﮋﻧــەی ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ دەﺳــﺖ ﺑە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻜﺎت ﺑــﯚ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ رێﮋەی ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﯿەﺗﯿﯽ ﺳﻮودﻣەﻧﺪان، ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑــﻮوە ﻛە ھــەزاران ﻛەس ﺑەﺑــێ ﺋەوەی ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﯿﯿەﻛﯿــﺎن ھەﺑێــﺖ، وەك ﻛەﻣﺌەﻧــﺪام ﻣﻮوﭼــە وەردەﮔﺮن.
وﻧﺒﻮو ﺋــەو ﺑەرﭘﺮﺳــەی وەزارەﺗــﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻧﯿﮕەراﻧﯽ ﺧﯚی دەرﺑڕی ﻟەوەی ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻧﯿﯿە ،وەك ﺋەو دەڵێﺖ ،زۆر ﺑە زەﺣﻤەت زەوی ﺑﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛە داﺑﯿﻦ ﻛﺮا ،ﺗﺎ زەوﯾﯿەﻛە داﺑﯿﻦ ﻛﺮا ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﺳــەری ھەڵﺪا، ﺑڕﯾﺎر ﺑﻮو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺋﯿﺘﺎڵﯽ ﺑە ﻗەرزی درێﮋﺧﺎﯾەن دروﺳﺘﯽ ﺑﻜﺎت، ﺑەم ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﮔەرەﻧﺘﯿﯿەوە رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﯿﻨە ﯾەﻛﺠﺎرەﻛــﯽ و دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە، ”ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺋێﺴــﺘە ﻟەﻧﺎو ﻣﺎﻧﮕﯽ رەﻣەزاﻧﯿﻦ ،دەڵێﻢ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە ﺑﯚ ﺋێﻤە ﻟە رۆژووﮔﺮﺗﻦ و ﻧﻮێﮋﻛﺮدن ﭘێﻮﯾﺴﺘﺘﺮە“. ﻟﯿﻮا ﻣﻮﺣﺴﯿﻦ ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑڕێﻜﯽ زۆری ﭘﺎرەی ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎن ﻟە ﻧﺎوﺧﯚ و دەرەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻗەرزارە ﻛە ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﺑﺮﯾﻨــﺪاری ﻟێ ﭼﺎرەﺳەر ﻛﺮاوە ،ﺋەوەی درﻛﺎﻧﺪ ﻛە ”ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ ﯾﯚرۆ ﻗــەرزاری ﯾﯚﻧﺎﻧﯿﻦ ﻛە 25ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﺑﺮﯾﻨﺪارﯾﺎن ﭼﺎرەﺳــەر ﻛﺮدووە ،ﻧﯿــﻮ ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﻗەرزاری ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾﻦ ،ھەروەھــﺎ 400ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر ﻗــەرزاری ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی )ﭬﯿﻦ(ﯾﻦ ﻟە دھــﯚك و 300ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎرﯾﺶ ﻗەرزاری ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﭼﺎوی )ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ و ﻧەورۆز(ﯾﻦ ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەوﻟێﺮ.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ”ﻻداﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎﺳــﺎﻻری ﻋێﺮاق و ﯾەﻛێﻚ ﻟە وەﻛﯿﻠەﻛﺎﻧﯽ ﺣەج و ﻋﻮﻣﺮە ،دوو ﭘﯚﺳﺘﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻋێﺮاق ﺑﻮون ﻛە ﻟە ﻻﯾەن ﻛﻮردەوە ﺑەڕێﻮە دەﺑﺮان ،ﻟە وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﺶ ﭼەﻧﺪ ﭘﯚﺳــﺘێﻚ ﻟە ﻛﻮرد وەرﮔﯿﺮاوﻧەﺗەوە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻛﻮرد ﻟەﺳەر ﺋەو ﭘﯚﺳﺘﺎﻧە ﻧەھﺎﺗﻮوەﺗە وەم ،ژﻣﺎرەﯾەك ﻟەو ﭘﯚﺳﺘﺎﻧەش ﺑەھﯚی ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ دوو ﺣﺰﺑە دەﺳەﺗﺪارەﻛەی ھەرێﻤەوە ﻟە ﻧﺎو ﭼﻮون“.
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ – ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ،ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛەن ﻛە ﻧﯿﻮەی زﯾﺎﺗﺮی ﺋەو ﭘﯚﺳﺘﺎﻧەی ﭘﺸــﻜﯽ ﻛﻮرد ﺑﻮوﻧە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏﺪا، ﺋێﺴــﺘە ﻟەﻻﯾەن ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮەوە ﭘڕ ﻛﺮاوﻧەﺗەوە .ﺋەوان ،ﭘێﯿﺎن واﯾە ﻛﻮرد ﻟەو ﺑﺎرەدا ”ﻛەﻣﺘەرﺧەم“ ﺑﻮوە.
ﺋەﺣﻤــەد ﺣﺎﺟــﯽ رەﺷــﯿﺪ، ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ،ﭘێﯽ واﯾە ﻛــﻮرد ”ﻛەﻣﺘەرﺧــەم“ ﺑــﻮوە ﻟــە وەرﮔﺮﺗﻨەوەی ﺋەو ﭘﯚﺳــﺘە ﺣﻜﻮﻣﯿﯿﺎﻧــەی ﺑەﻏــﺪا ﻛە ﻟێﯽ وەرﮔﯿﺮاوەﺗەوە. ﺋەو ،ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــەوە ﻛﺮد ﻛە ﻟە ﺳەردەﻣﯽ دەﺳــەﺗﺪارﯾەﺗﯿﯽ
ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﯿــەوە ﻧــﻮوری ﭘﯚﺳــﺘﯽ وەرﮔﺮﺗﻨــەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏﺪا ﻟــە ﻛﻮرد دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەی دەﺳــەﺗﺪارﯾەﺗﯿﯽ ﺣەﯾــﺪەر ﻋەﺑﺎدی ،درێــﮋەی ھەﯾە ،ﺑﯚﯾە ﻛﻮرد ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﻟە ﺑەﻏﺪا ﻟە دەﺳﺖ داوە” ،ﺑەم ھﯿﭻ ﻛﺎرداﻧەوەﯾەﻛﯿﺶ ﻟەﻻﯾەن ﻛﻮردەوە ﻧەﺑﯿﻨﺮاوە“.
ﺋەﺣﻤــەد ﺣﺎﺟــﯽ رەﺷــﯿﺪ ﺑــە ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﻻداﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎﺳــﺎﻻری ﻋێﺮاق و ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺑﺮﯾﻜﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺣەج و ﻋﻮﻣﺮە، دوو ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﻋێﺮاق ﺑﻮون ﻛــە ﻟە ﻻﯾــەن ﻛﻮردەوە ﺑەڕێــﻮە دەﺑﺮان ،ﻟــە وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾــﺶ ﭼەﻧﺪ ﭘﯚﺳــﺘێﻚ ﻟە ﻛﻮرد وەرﮔﯿﺮاوﻧەﺗەوە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻛﻮرد ﻟەﺳەر ﺋەو ﭘﯚﺳﺘﺎﻧە ﻧەھﺎﺗﻮوەﺗە وەم ،ژﻣﺎرەﯾەك ﻟەو ﭘﯚﺳــﺘﺎﻧەش ﺑەھﯚی ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ دوو ﺣﺰﺑە دەﺳــەﺗﺪارەﻛەی ھەرێﻤــەوە ﻟــە ﻧﺎو ﭼــﻮون، ھەﻧﺪێــﻚ ﻟەو ﭘﯚﺳــﺘﺎﻧەش ﻛە وەرﮔﯿﺮاوﻧەﺗــەوە ،ھەر ﺋەو دوو ﺣﺰﺑــە ﺑﻮوﻧەﺗە رێﮕــﺮ ﻟەوەی
ﺑﺪرێﻨە ﻛەﺳﯽ ﺗﺮ“. ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻋێﺮاق زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﮔــەورەی زۆر ﻟــە دەﺳــﺘﯽ ﻛﻮرد دەرﭼــﻮوە ،ﺋەﮔەر ﻛﻮرد ﯾەﻛﺪەﻧــﮓ ﺑێــﺖ ،دەﺗﻮاﻧــێ ﺑﯿﺎﻧﮕەڕێﻨێﺘــەوە .ﻟــە ھەرﭼﯽ وەزارەﺗــﯽ ﺑەﻏــﺪا ھەﯾە ،ﻛﻮرد ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﻟــێ وەرﮔﯿﺮاوەﺗەوە. دەﺑێ ﻛﻮرد % 20ی ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ﺑەﻏﺪای ﺑەدەﺳــﺘەوە ﺑێﺖ ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﺗەﻧﯿــﺎ % 13ی ھەﯾە .ﭘﺸــﻜﯽ ﻛﻮرد ﻟــە وەزارەﺗــﯽ ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ﺑەﻏﺪا % 20ە ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﺗەﻧﯿﺎ % 2ی ﺑەدەﺳﺘەوەﯾە.
دەﺑــێ % 20ی ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧﯽ ﺑﺎ ﺑە ﻛﻮرد ﺑێﺖ، ﺑــەم ﺋێﺴــﺘە % 5ی ھەﯾــە. ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯽ دەﺑﻮو ﻛﻮرد ﻟە وەزارەﺗە ﺳﯿﺎدﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق %20ﭘﺸــﻜﯽ ھەﺑێﺖ، ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﻟە %5ﻛەﻣﺘﺮﯾﺸە“. ھــﺎوﻛﺎت ﻣﻮﺳــەﻧﺎ ﺋەﻣﯿــﻦ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ”وﺷــە“ رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟە ﭘﯚﺳــﺖ ﺑە ﺷــێﻮەی ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻟە دەﺳــﺖ ﻛــﻮرد دەرﭼﻮوە، ھەﻧﺪێﻜﯿــﺶ ﺑــە ﭘــﻼن ﺑﻮوە، ھەﻧﺪێﻜﯿﺸــﯿﺎن ﭘــێ دەﭼێﺖ ﺑەھﯚی ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﺒﻮوﻧﯽ ﺋەو ﻛەﺳــەوە ﺑﻮوﺑێﺖ، ﺑەم ﻛﻮرد ﺑە دەﻣﯿەوە ﻧەﺑــﻮوە ﻛە ﺟێﮕەی ﭘڕ
ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﻟە ھەﻣــﻮو ﺣﺎڵەﺗێﻜﺪا ﻛﻮرد ﻛەﻣﺘەرﺧەم ﺑﻮوە“. ﺋەو زﯾﺎﺗــﺮ دەڵێ” ،ﻛﻮرد دەﺑێﺖ ﺧﯚی ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚی ﺑﺴــێﻨێﺖ ﻟە ﺑەﻏﺪا ،ﻧەك ﭼــﺎوەڕێ ﺑێﺖ ﭘێﯽ ﺑﺪرێــﺖ ،ﺋەواﻧەی ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ ﻛﻮردﯾﺎن ﻛﺮدووە ﻟە ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯿﯿەﻛە ﻟە ﺋەﺳﺘﯚی ﺋەواﻧە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺣﻮﻛﻢ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑە وردی ﻟێﮋﻧەﯾەﻛﯿﺎن داﻧەﻧﺎوە ھەﻣﻮو ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎن ﺑﭙﺸﻜﻨێﺖ و ﻧەﺧﺸــەی ھەﻣﻮو ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪای ﻻﺑێــﺖ و ھەوڵ ﺑﺪات ﻛﻮردﯾﺎن ﺗێﺪا ﺟێ ﺑﻜﺎﺗەوە“. ”ﺑە دەﯾﺎن ﭘﯚﺳﺘﯽ ﮔﺮﻧﮓ ھەﯾە ﻧــەدراوە ﺑە ﻛــﻮرد، ﺗەﻧﯿــﺎ ﻋەﺑــﺎدی ﺑــە وەﻛﺎﻟــەت ﻟەﻻﯾــەن ﭘێﻜﮫﺎ ﺗە ﻛە ﯾــە و ە
ﻣﻮﺳەﻧﺎ ﺋەﻣﯿﻦ:
ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟە ﭘﯚﺳﺖ ﺑە ﺷێﻮەی ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﻟە دەﺳﺖ ﻛﻮرد دەرﭼﻮوە، ھەﻧﺪێﻜﯿﺶﺑەﭘﻼنﺑﻮوە،ھەﻧﺪێﻜﯿﺸﯿﺎن ﭘێ دەﭼێﺖ ﺑەھﯚی ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﺒﻮوﻧﯽ ﺋەو ﻛەﺳەوە ﺑﻮوﺑێﺖ
ﺑەڕێــﻮەی دەﺑﺮێﻦ ،ﻟــە ﻛﯚی دەوڵەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا ،ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎن ﻟە %10 ﯾە ﺋەو ﭘﯚﺳﺘﺎﻧەﺷﯽ وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە ﻛــە ﺑەرﻛەوﺗــەی ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﻟە ﻛــﯚی ،%20ﻛــﻮرد ﺗەﻧﯿــﺎ ﭘێﺪاﮔﺮی ﻟە ﭘﯚﺳــﺘە ﮔەورەﻛﺎن ﻛــﺮدووە ،ﻟە ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎر و ﻟەﮔەڵ وەزﯾﺮەﻛﺎن“ ،ﻣﻮﺳــەﻧﺎ ﺋەﻣﯿﻦ ﮔﻮﺗﯽ. رێﺒــﻮار ﺗەھــﺎ ،ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻟە ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﭘێﯽ واﯾە ﻛە ﺧﺮاﭘﯿﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ و ﻧﺎوەﻧﺪ، ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯿە ﻟــە ﻗﻮوڵﻜﺮدﻧەوەی ﻛێﺸــەﻛﺎن ﻟە ﻧێﻮان ھــەردوو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا و ﺑەھﯚی ﺋەو ﻛێﺸﺎﻧەوە ﭘﻼن دژی ﻛﻮرد داڕێﮋراوە. ﺋەو ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﻛﻮرد زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭘﯚﺳــﺘە ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎن ﺑێ ﺑەش ﻛﺮاوە ،دوورﺧﺴﺘﻨەوەﯾﺶ ھەﺑــﻮوە ،ﺋــەوەش ﺑــە ﭘﻼﻧﯽ داڕێﮋراو ﺑﻮوە ،ﭘﺸــﻜﯽ ﺷێﺮ ﺑەر ﺣﺰﺑــﯽ دەﻋﻮە ﻛەوﺗــﻮوە ﻛە ﻟە ﻣﺎوەی 8ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﺋەﻧﺪام و ﻻﯾەﻧﮕﺮی ﺋەو ﺣﺰﺑە دەﺳﺘﯿﺎن ﺑەﺳەر ﭘﯚﺳﺘە ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا ﮔﺮﺗﻮوە“.
ﻋﺎرف ﺗەﯾﻔﻮور:
ﻟە دوای ﻣﻮوﺳڵ ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن دەﺧﺮێﻨەوە ﺳەر ھەرێﻢ ھەوﻟێﺮ /ﻓﺮﯾﺎد ﻣﺤەﻣەد ﻋﺎرف ﺗەﯾﻔﻮور ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎری ﻣﯿﺤﻮەری ﺧﺎزر ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﭘێﺸﺘﺮ ﻟە دەرەوەی ﺋﯿﺪارەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮون و ﭘێﺸﻤەرﮔە رزﮔﺎری ﻛﺮدووﻧەﺗەوە ،ﻟە دوای ﺋﺎزادﻛﺮدﻧەوەی ﭘﺎرێﺰﮔەی ﻣﻮوﺳــڵ ،ﻟە دەﺳــﺖ ﻛﻮرد دەﻣێﻨﻨــەوە و ﻧﺎدرێﻨەوە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق. ﺗەﯾﻔﻮور ﻛە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە، ﻟە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﯽ ”وﺷــە“دا وەﻣﯽ ﭼەﻧﺪ ﭘﺮﺳــﯿﺎرێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە رێﻜﺨﺴــﺘﻨەوەی ﺣﺰﺑەﻛــەی دەداﺗــەوە و رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ” ،ﻟە ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑﺪا ﻟﻘەﻛﺎن ﻛەم دەﻛﺮێﻨەوە و ﻟەﻧﺎو ﻟﻘەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻧﺎوﭼــەﻛﺎن ﻛــەم دەﻛﺮێﻨەوە و ﭘێﻤــﺎن واﯾە ﺑەو ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿﺎﻧە رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﺣﺰب ﮔەﺷە دەﻛﺎت“. ﺋێــﻮە ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎری ﻣﯿﺤــﻮەری ﺧﺎزرن ﻛــە دواﯾﻦ ھێﺮش ﻟەوێﻮە ﻛﺮا ﺑﯚ ﺳەر داﻋﺶ، دوو ﺳــﺎڵﯿﺶ ﺗێﭙەڕی ﺑەﺳــەر ﺷــەڕی دژ ﺑە داﻋــﺶ ،ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە چ دۆﺧێﻜﺪاﯾە ،ﺋﺎﯾﺎ داﻋﺶ ﺗﻮاﻧﺎی ﺷەڕی ﻣﺎوە؟ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑڵێﯿﻦ داﻋــﺶ ﺗﻮاﻧﺎی ﻧەﻣﺎوە ،دوژﻣﻨێﻜــﯽ دڕەﻧﺪەﯾە، ﺗﻮاﻧﺎﻛــەی ﻟەوەداﯾە ﺑە ﺷــەش ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﻣﯿﻨڕێﮋﻛﺮاو ،ﺑە ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺧﯚﻛﻮژ ﺷــەڕێﻜﯽ 55ھەزار ﭘێﺸــﻤەرﮔە دەﻛﺎت، ﺟــﺎرێ ﺋــەو ﺗﻮاﻧﺎﯾــەی ﻣــﺎوە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﻣﯿﻨڕێﮋ ﺑﻜﺎت و ﺧﯚﻛﻮژ ﺑﻨێــﺮێ ،ﺑﯚﯾە ﻧﺎﺑێــﺖ ﺗﻮاﻧﺎﻛەی ﺑە ﻛەم ﺳــەﯾﺮ ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﺑەم ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻮوە ﻟە ﺷەڕی دژ
ﺑە داﻋﺶ ،ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺗﺮﺳﯽ ﻟە داﻋﺶ ﻧەﻣﺎوە ،ﺋەوەی ﺋێﺴــﺘە داﻋﺶ ﭘﺸــﺘﯽ ﭘێ دەﺑەﺳﺘێﺖ، ﻣﯿﻨڕێﮋﻛﺮدﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ،ﻧﺎردﻧﯽ ﺧﯚﻛﻮژ و ﻣﯿﻨڕێﮋﻛﺮدﻧﯽ رێﮕەی ﮔﺸﺘﯽ و ﻧﺎو ﺧﺎﻧﻮو و ﺷﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ، ﺗﻮاﻧﺎی ھێﺮﺷﯽ ﭼەﻛﺪاری ﻧەﻣﺎوە وەك ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑە ﺳەدان ﭼەﻛﺪار ھێﺮش ﺑﻜﺎت. ﻟە ﺋﯚﭘەراﺳــﯿﯚﻧﯽ ھەﻓﺘەی ﭘێﺸــﻮوی ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ﺧﺎزر ،ﻛﻮرد ﭼﯽ ﺑە دەﺳﺖ ھێﻨﺎ؟ ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺟﮕە ﻟە ﺋﺎزادﻛﺮدﻧەوەی ژﻣﺎرەﯾــەك ﮔﻮﻧــﺪ ،ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﺗەواو ﻟەﺳەر ﺷﺎرۆﻛەی ﺧەﺑﺎت و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە و ﺑﮕﺮە ھەوﻟێﺮﯾﺶ ﻧەﻣﺎ. ﺋەو ﺷــﻮێﻦ و ﻧﺎوﭼﺎﻧــەی ﺋﺎزاد دەﻛﺮێــﻦ ،ﺗــﺎ ﻛــەی ﻟــە ژێﺮ
دەﺳﺘﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە دەﻣێﻨﻨەوە؟ ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻛــە ھەﻧﺪێــﻚ ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﺟێــﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯽ ھەوﻟێﺮ و ﺑەﻏﺪان. ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻻی ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە دەﻣێﻨﻨەوە ،ﻛﻮرد ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﺋەو ﺷــﻮێﻨﺎﻧە رادەﺳﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﻧﺎﻛﺎﺗەوە. ﻛــﻮرد ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدن ﻟە ﺋﺎزادﻛﺮدﻧەوەی ﻣﻮوﺳڵ ﭼﯿﯽ ﭘێ دەدرێ؟ ﺑــە دڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ﻛــﻮرد ﺋﺎﻣﺎدەﯾە ﺑــﯚ ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدن ﻟــە رزﮔﺎرﻛﺮدﻧــەوەی ﻣﻮوﺳــڵ، ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﯾﺸــﺪا وا ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﺑەﺷــﺪار ﻧﺎﺑﯿﻦ ،دەﺑــێ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﺋــەو ﻣﺎﻓﺎﻧەی ﻛﻮرد ﺑەدەﺳــﺘﯽ دێﻨێ ﻟــە رزﮔﺎرﻛﺮدﻧەوە و دوای رزﮔﺎرﻛﺮدﻧەوەی ﻣﻮوﺳڵ ﭼﯿﻦ، وەك :ﺑەﺷــﺪارﯾﯿەﻛﯽ ﻛﺮدەﻧﯿﯽ ﻛﺎراﻣﺎن دەﺑێــﺖ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﻮێــﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﻟــە دوای رزﮔﺎرﻛﺮدﻧــەوە ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﻮێ ﺗەﻧﯿﺎ ھﯽ ﻋەرەب ﻧﺎﺑێ ،ﺋەو ﻧﺎوﭼە و ﺷــﻮێﻨﺎﻧەی ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە رزﮔﺎر ﻛﺮاوﻧەﺗــەوە ﻛە ﻧﺎوﭼەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﻦ ،ﻧﺎﭼﻨەوە ﺳــەر ﺋﯿﺪارەی ﻣﻮوﺳڵ ،ﺑە ﻓەرﻣﯽ دان ﺑەوەﯾﺸﺪا ﺑﻨﺮێ ﻛە ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﺋێﺴــﺘە ﻟەژێﺮ دەﺳــﺘﯽ ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔەدان ،دەﮔەڕێﻨــەوە ﺳــەر ﺋﯿــﺪارەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ،ﺋەﻣﺎﻧە ﻣەرج و داواﻛﺎرﯾﯽ
ﻛﻮردە ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدن ﻟە رزﮔﺎرﻛﺮدﻧەوەی ﻣﻮوﺳڵ. ﮔەرەﻧﺘــﯽ ھەﯾــە ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــە ﻟــە ﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗــەوە ﻟە ﻛﻮرد وەرﻧەﮔﯿﺮێﺘەوە؟ ﮔﺮەﻧﺘﯽ ﺋەوەﯾە ھەوڵ ﺑﺪرێﺖ ﺑە ھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك دەﺳەﺗﺪارێﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێــﺮاق ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﻧﺰﯾــﻚ ﻧەﺑﻨــەوە ،ﻧﺎﺑێــﺖ رێﮕە ﺑﺪەﯾﻦ ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﻟەم ﺷﻮێﻨﺎﻧە دەﺳەﺗﯿﺎن ﺑﻜەوێﺘەوە دەﺳﺖ. ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﺋــەو ﺋﯚﭘەراﺳــﯿﯚﻧﺎﻧە ھەﻣﺎھەﻧﮕــﯽ ﻧێﻮان ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق و ھێﺰی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﺎن و ﭘێﺸﻤەرﮔە ھەﯾە، ﯾﺎن ھەر ﻛەﺳێﻚ ﭘﻼﻧێﻜﯽ ﺧﯚی ھەﯾە و ﭘێــﻮەی ﭘﺎﺑەﻧﺪ دەﺑێﺖ و ﺟێﺒەﺟێﯽ دەﻛﺎت؟ ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟــە ھﯿــﭻ ﯾەﻛێﻚ ﻟــەو ﺋﯚﭘەراﺳــﯿﯚﻧﺎﻧە ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﺑەﺷــﺪار ﻧەﺑﻮوە ،ھێﺰی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﺎﻧﯿــﺶ ﻟە ھێﺮﺷــﯽ زەﻣﯿﻨــﯽ ﺑەﺷــﺪار ﻧەﺑﻮوﻧە ،ﻟە رێﮕەی ﻓڕۆﻛەوە ﺑﯚردﻣﺎﻧﯽ ﺑﻨﻜە و ﭘێﮕەﻛﺎﻧــﯽ داﻋــﺶ دەﻛەن، ﺑەم راوێﮋﻛﺎراﻧﯿﺎن ھﺎوﻛﺎرﯾﻤﺎن دەﻛەن ﻟــەوەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺑــﺎش ﻟەﮔەڵ ھێﺰی ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﺎن ھەﺑێﺖ. ھێــﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑــﯚ ﺷەڕەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮو ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە
ﭼﯽ ھەﯾە؟ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ھەﻣــﻮو ﺟﯚرە ﭼەﻛێــﻚ ھەﯾــە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻣﻮوﺷــەك و ﺋــەو ﭼەﻛﺎﻧەی ﻟە ﺗﻮاﻧﺎﯾﺎﻧﺪاﯾــە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــﯽ ﺑﯚﻣﺐ و TNTرێﮋﻛــﺮاو ﺑﻜەﻧە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ، ﺳەرﺑﺎری ﺋەوەی ﺑڕێﻚ ﻟەو ﺟﯚرە ﭼەﻛﺎﻧەﻣﺎن ﭘێ ﮔەﯾﺸﺘﻮوە ،ﺑەم ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﭘﺘﺮە. ﺋێﻮە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸــﻦ ،ﺋەو ﭘﺮۆﺳــە ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯿەی ﺳەرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﻧﺎو ﺣﺰب دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە ﺑە ﻛﻮێ ﮔەﯾﺸﺘﻮوە؟ ﺋﺎﮔــەداری وردی ﺑــە وردەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺮۆﺳەﻛە ﻧﯿﻢ، ﭼﻮﻧﻜــە ﻟەﻻﯾــەن ﻟێﮋﻧەﯾەﻛﯽ
دەﺳﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ و ﻻﯾەﻧﯽ دادوەری ﻛﺎری ﺗێــﺪا دەﻛﺮێﺖ، ھێﻨﺪە ﺋﺎﮔەدار ﺑﻢ ﻛﺎرﻛﺮدن ﺗێﯿﺪا ﺑەردەواﻣە. ﺑڕﯾــﺎر واﯾــە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾــﯽ ﭘێﻜﮫﺎﺗەی رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺋەم ﭘﺮۆﺳــەﯾە ﺑﯚ دوا ﻛەوﺗﻮوە؟ ﺋەﮔەر ﻧﺎوی ﺑﻨێﯿﻦ دواﻛەوﺗﻮوە، ﺑەھــﯚی ﺋەوەﯾــە دﯾﺮاﺳــەی زﯾﺎﺗــﺮی دەﻛﺮێﺖ ﺑەﺷــێﻮەﯾەك زﯾــﺎن ﺑە ﺣﺰب ﻧەﮔﺎت ،ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎرﻛﺮدن ﺗێﯿــﺪا ﺑەردەواﻣە ،ﻟە ﺋﺎﯾﻨﺪەﯾەﻛﯽ ﻧﺰﯾﻜــﺪا ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎن دێﻨە ﺟێﺒەﺟێﻜــﺮدن ،ژﻣﺎرەی ﻟﻘەﻛﺎن ﻛــەم دەﻛﺮێﻨــەوە ،ﻟە ﻧــﺎو ﻟﻘەﻛﺎﻧﯿﺶ ژﻣــﺎرەی ﻟێﮋﻧە ﻧﺎوﭼەﻛﺎن ﻛەم دەﻛﺮێﻨەوە ،ﺋەو
ﻛﺎدراﻧەی ﺑێ ﻛﺎرﯾﺶ دەﺑﻦ ﻟە ﻟﻖ و ﻧﺎوﭼەی ﺗﺮ ﺋەرﻛﯽ ﻧﻮێﯿﺎن ﭘێ دەﺳﭙێﺮدرێﺖ. ﭘێﺘــﺎن واﯾــە دوای ﺋــەو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﺎﻧــە ،ﺋﺎﯾﻨﺪەی ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﯚن دەﺑێﺖ؟ ﺑە دڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ﺋەو ﭘﺮۆﺳــەﯾە ﺑﯚ ﺋەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﻛﺮاوە ﺗﺎ ﻟەڕووی رێﻜﺨﺴﺘﻨەوە ﭘﺎرﺗﯽ ﺑەرەوﭘێﺶ ﺑﭽێــﺖ و ﺑەھێــﺰی دەﻛﺎت، ﺑە ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﺋەﮔــەر ﺋەم ﭘﺮۆﺳــەﯾە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ رێﻚ و ﻋەﻗﻧﯽ ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑە دڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ﭘﺎرﺗــﯽ ﺳــﻮودێﻜﯽ زۆری ﻟێ دەﺑﯿﻨێ و ﻟەڕووی رێﻜﺨﺴﺘﻨەوە ﮔەﺷــە دەﻛﺎت و ﭘێــﯽ ﻧــﻮێ دەﺑێﺘەوە.
ژﻣﺎرە ) ، (142ﭼﻮارﺷەم2016/ 6/ 8 ،
ﻛﻮرد ﻧﯿﻮەی زﯾﺎﺗﺮی ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪای ﻟە دەﺳﺖ داوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
3
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
4
”ﻟە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺪا ،ﺋەرﻛﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻤە ﺋەو ﺋەرﻛە ﺑﮕﺮێﺘە ﺋەﺳﺘﯚی ﺧﯚی و ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮو زۆر زووﺗﺮﯾﺶ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚ ﺑﻜﺮداﯾەﺗەوە، ﭼﻮﻧﻜە دەﺑێﺖ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺋﯿﺸەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﯾەﻛﺨﺴﺘﻨﯽ ﻧﺎو ﻣﺎڵﯽ ﻛﻮرد ﺗەرﺧﺎن ﺑﻜﺎت“.
ژﻣﺎرە ) ، (142ﭼﻮارﺷەم2016/ 6/ 8 ،
ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن داوای ھﺎﺗﻨە ﺳەرﺧەﺗﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ دەﻛەن وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺋﺎڵــﯚزی ﺳــەرﺟەم ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەرەو ھەﺷــﺖ ﻣﺎﻧــﮓ ھەﻧــﮕﺎو دەﻧێــﺖ و ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘەش ﺋﺎﺳــﯚی ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧــەوە و ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەﻛﺎن ﻧﺎﺑﯿﻨﺮێﺖ ،ﻟەم ﺑﺎرودۆﺧەﯾﺸﺪا ﻛە ﺷــەڕی داﻋﺶ ھەﯾە و ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾــﯽ ﺑەرۆﻛﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗــﻮوە ،ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن داوای ھﺎﺗﻨە ﺳــەرﺧەﺗﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛەن. ﺑە ﺑڕوای ﻣەﺣﻤﻮود ﻋﻮﺳــﻤﺎن، ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻤەدار و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﺧﻮﻟــﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاق ،ﺋەﮔەر دوورﯾﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ درێﮋە ﺑﻜێﺸــێﺖ ،ﺋەوا ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻻﯾەﻧێﻜﯽ دەرەﻛﯿﯽ وەك ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑێﺘە ھﺎوﻛێﺸــەﻛەوە و
ﻣەﺣﻤﻮود ﻋﻮﺳﻤﺎن:
ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ﯾﺎن ﻻﯾەﻧﯽ ﺳێﯿەم ﺑێﺘە ﻧﺎو ﺑﺎرودۆﺧەﻛەوە ﻟێﻜﯿﺎن ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻜﺎﺗەوە. ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺷــﺘێﻜﯽ ﻧەﺧﻮازراوە و ﺑﯚ ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺟــﻮان ﻧﯿﯿە ﻻﯾەﻧــﯽ دەرەﻛــﯽ ﺑێﺘــە ﻧــﺎو ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ،ﺑەم ﺋەوا دوا رێﮕەﭼﺎرەﯾە ﺋەﮔــەر ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﺧﯚﯾﺎن رێﻚ ﻧەﻛەون و ﭼﺎرەﺳەری ﻛێﺸەﻛﺎن ﻧەﻛەن“. ﻣەﺣﻤــﻮود ﻋﻮﺳــﻤﺎن ﺋــەوەی ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛــﺮد ،ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑﻮو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەو رۆڵەی ﺑﺒﯿﻨﯿﺎﯾە و ﻻﯾەﻧە ﻧﺎﻛﯚﻛەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚ ﺑﻜﺮداﯾەﺗــەوە ،ﺑەم ﻟەﺑەرﺋەوەی ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻟەﻛﺎر ﻛەوﺗﻮوە ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ﯾــﺎن ﻻﯾەﻧﯽ ﺳــێﯿەم ﺑێﺘە ﻧﺎو ﺑﺎرودۆﺧەﻛەوە. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﺑەﺑێ
ﺟﯿــﺎوازی ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣــﻦ و ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ ﺋــەم ﻗﯚﻧﺎﻏە ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑەردن و ﺋﯿﺪارەدان و ﺷەڕی داﻋﺶ ﻟەﺑەرﭼــﺎو ﻧﺎﮔﺮن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﺴــﺘە ﺑﯚ ﻛﻮرد زۆر ھەﺳﺘﯿﺎرە، ھــەم ﺑﯚ داھﺎﺗﻮوی ،ھــەم ﺑﯚ ﺋەو ﻛێﺸە داراﯾﯽ و ﺟەﻧﮕﯿﯿﺎﻧەﯾﺶ ﻛە دووﭼﺎری ﺑﻮوەﺗەوە“. ﺋــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻤەدارە دﯾــﺎرەی ﻛﻮرد ،ﭘێﯽ واﺑﻮو ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻻوازﯾﯿــە ﻛە دۆﺧــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻋێﺮاﻗێﻜــﯽ ”ﺑێ ﺳــەروﺑەر“ ﻟە دۆﺧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و ﭘێﻮەﻧﺪی ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑێﺖ” ،ﭼﻮﻧﻜە ھەﻣﯿﺸە ﺳەرﻛﺮدە ﻋێﺮاﻗﯿﯿەﻛﺎن ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎن ﺑە ﻧﻤﻮوﻧــە دەھێﻨﺎﯾەوە و دەﯾﺎﻧﮕﻮت دەﻣﺎﻧەوێ ﻋێﺮاق وەك ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟێ ﺑﻜەﯾﻦ“. وەك ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﺎﺳﯽ
ﻣﺤەﻣەد ﺑﺎزﯾﺎﻧﯽ:
دەﺑێﺖ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺋﯿﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﯾەﻛﺨﺴﺘﻨﯽ ﻧﺎو ﻣﺎڵﯽ ﻛﻮرد ﺗەرﺧﺎن ﺑﻜﺎت
ﻟێﻮە دەﻛەن ،ﻟە دوای ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎزادﯾــﯽ ﻋێﺮاﻗــەوە ،ھﯿﭻ ﻛﺎت ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ﺑەﻗەدەر ﺋەم ھەﺷﺖ ﻣﺎﻧﮕە ”ﺋﺎڵــﯚز و رﻗﺎوی ﻧەﺑــﻮوە“ ،ﺑﯚﯾە ﺑە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧﻦ ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﻧەرﻣﯽ ﺑﻨﻮێﻨﻦ و ﻟەﺳــەر ﻣێﺰی ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜەن. ﻛەﻣــﺎل رەﺋــﻮوف ﭼﺎودێــﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ،ﺑــە ”وﺷــە“ دەڵێ،
ﺋــەو ﭼﺎودێــﺮە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﭘێﯽ واﯾــە ﻛــە ”ﻻﯾەﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯽ زۆر ﻟــە ھەرێﻢ ﭘێﺸــێﻞ ﻛﺮاوە، ﺑــەم ﭼﺎرەﺳــەرەﻛەی ﺳــەر ﻣێــﺰی ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾــە ﻧەك ﻗﺴــە ھەڵﺒەزاﻧﺪﻧەوە ﻟە ﯾەك و ﯾەﻛﺘﺮ ﺑە دوژﻣﻦ ﺳەﯾﺮﻛﺮدن“.
و ﺋەرﻛێﺘﯽ دەﺳﺘﭙێﺸﺨەری ﺑﻜﺎت و ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﺳــەرەڕای ھەﻣﻮو ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎن ،ﻛﯚ ﺑﻜﺎﺗەوە“. ﺑەھــﯚی ﺋﺎڵﯚزﯾــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤــەوە، ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﭘﺮﺳﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻤــﺪا ،ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ
ﻣﺤەﻣــەد ﺑﺎزﯾﺎﻧــﯽ ،ﻟێﻜﯚڵــەر و ﭼﺎودێــﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ،ھێﻤﺎی ﺑــﯚ ﺋــەوە ﻛــﺮد ،ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺋەرك و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻛە. ﺋــەو ﺑــە ”وﺷە“ـــﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ھەرﭼﯽ ﺑﻜﺮێﺖ ،دەﺑێﺖ ﻻﯾەﻧﯽ ﺳــێﯿەم ﻧەھێﻨﺮێﺘە ﻧﺎو ﻛێﺸــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻢ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑە ﺋەزﻣﻮون دەرﻛەوﺗﻮوە ،ﻻﯾەﻧﯽ ﺳێﯿەم ﺑە ﻣەرج دێﺖ و ﺑەردەوام داواﻛﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ھەﯾــە ﻛــە ﻟە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋەزﻣﻮوﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛەی ﻧﺎﺑێﺖ. ھەروەھــﺎ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﻟــە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺪا ،ﺋەرﻛﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻤــە ﺋــەو ﺋەرﻛــە ﺑﮕﺮێﺘە ﺋەﺳــﺘﯚی ﺧﯚی و ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮو زۆر زووﺗﺮﯾــﺶ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚ ﺑﻜﺮداﯾەﺗــەوە ،ﭼﻮﻧﻜــە دەﺑێﺖ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێــﻢ ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺋﯿﺸەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﯾەﻛﺨﺴﺘﻨﯽ ﻧﺎو ﻣﺎڵﯽ ﻛﻮرد ﺗەرﺧﺎن ﺑﻜﺎت“.
ﻛﺮدووە” ،ﺑەﺑــێ ﺋەوەی رەﭼﺎوی رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻧێﻮاﻧﻤﺎن ﺑﻜﺎت“. ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2006ـــەوە رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿﺎن ﻟە ﻧێﻮاﻧﺪا ھەﯾە ،ﺑە درێﮋاﯾﯽ 10ﺳــﺎڵ ﺋەو دوو ﺣﺰﺑە ﭘﺎﺑەﻧــﺪ ﺑﻮون ﭘێﯿەوە و ﺷــێﻮازی ﺑەڕێﻮەﺑﺮدن و ﺋﯿﺪارەداﻧﯽ ھەرێﻢ و ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ و داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﭘﯚﺳﺖ و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن، ﻟەﺳــەر ﺋەو رێﻜﻜەوﺗﻨــە ﯾەﻛﻼ ﻛﺮدووەﺗەوە.
ﺋﺎﯾﺎ رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋی ﻧﻮێ دەﻛﺎﺗەوە ﯾــﺎن ﺷــﺘێﻜﯽ ﻧﻮێﺘﺮ دەﻛﺎت. ﺋەو ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ” ،رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔــﯚڕان زۆر ﺧﺎڵــﯽ ﺗێﺪاﯾە ﭘێﭽەواﻧــەی رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿە ،ﺑﯚﯾە دەﻣﺎﻧەوێ ﺟﺎرێ رووﻧﻜﺮدﻧەوەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﺒﯿﺴﺘﯿﻦ ﭼــﯚن ﺋــەوان دەڵێﻦ ﺋــەو دوو رێﻜﻜەوﺗﻨە ﭘێﭽەواﻧەی ﯾەك ﻧﯿﻦ“. ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﺷﺎﻧﺪێﻜﯽ ﺑﯚ داﻧﯿﺸﺘﻦ ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ
ﻛەﻣﺎل رەﺋﻮوف:
ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ﺟﯿﺎوازﺗﺮ ﻟە ﺳەرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﯿﺮ ﺑﻜﺎﺗەوە ”ﻋﯿﻨﺎدﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە ،ﻧەك ﻟﯚﺟﯿﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ .ﻟــە ﻧﺎھەﻣﻮارﺗﺮﯾــﻦ ﺑﺎرودۆﺧﺪا ﻛە ﺷەڕی داﻋﺶ ھەﯾە و ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿﺶ ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ﻗﻮڕﻗﻮڕاﮔــەی ﺧەڵــﻚ ،ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﺷــﯿﺮ و ﺗﯿﺮ ﻟێﻚ دەﺳــﻮون و ﺑە زﻣﺎﻧﯽ رق و ﻛﯿﻨە ﺑەراﻣﺒەر ﯾەﻛﺘﺮ وەﺳﺘﺎون“.
ﻟەﺑﺎرەی ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﺳەرﺟەم ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ،ﻛەﻣﺎل رەﺋﻮوف ﮔﻮﺗﯽ، ”ﺑە ﭘﻠــەی ﯾەﻛەم ﺋــەوە ﺋەرﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑــﻮو ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﻛﯚ ﺑﻜﺎﺗەوە ﻛە ﺑەداﺧەوە ﺑە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﭘەك ﺧﺮاوە ،دوای ﺋەوﯾﺶ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯿﺶ ﺟﯿﺎوازﺗﺮ ﻟە ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﯿﺮ ﺑﻜﺎﺗەوە، ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯿﺸە
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕاﻧﯽ ﻟــە ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ھەﺷــﺖ دوور ﺧﺴــﺘەوە و رێﮕﺮی ﻟە ﺳەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿــﺶ ﻛــﺮد ﺑﭽێﺘەوە ﺑﯚ ھەوﻟێﺮ ،ﻟەوﻛﺎﺗەﯾﺸەوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻛــە ﻣــﺎوەی ﻧﺰﯾﻜەی ھەﺷــﺖ ﻣﺎﻧﮕە ،ﭘﺮۆﺳەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ھەرێﻢ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎن دووﭼﺎری ﭼەﻗﺒەﺳﺘﻮوﯾﯽ ﺑﻮوە.
ﭘﺎرﺗﯽ ﺑە ﭘڕۆژەی رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ دادەﻧﯿﺸێﺖ وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕان، ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺳــﺎرد ﻛﺮدووەﺗــەوە ،ھەر ﺑــەو ھﯚﯾەﺷــەوە” ،وﺷــە“ زاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ،ﭘﺎرﺗﯽ دەﯾەوێﺖ ﺑە ﭘڕۆژەی رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﻧﻮێ، ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ داﺑﻨﯿﺸــێﺖ و ﻛﯚﺗﺎ ﺑــە رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ﺑﮫێﻨێﺖ، ﻟەو رواﻧﮕەﯾەﺷــەوە ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەردەﺑڕن. ﺑەھﯚی ﺋەو ﺑﺎرودۆﺧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻟە ﻣﺎوەی ھەﺷﺖ ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوودا ﺑﺎدەﺳــﺖ ﺑﻮو، ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔﯚڕان رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎن واژۆ ﻛﺮد و ﺋەﻣەش ﭘﺎرﺗﯿــﯽ ﻧﯿﮕەران ﻛــﺮد ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿﺎن ﻟە ﻧێﻮاﻧﺪاﯾە و ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪان ﺳﺎڵە ﭘێﻮەی ﭘﺎﺑەﻧﺪن. ﺳەﻋﺪی ﺋەﺣﻤەد ﭘﯿﺮە ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﺑﯚ ”وﺷە“ـــﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻛﺮد ،ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗــﯽ دادەﻧﯿﺸــێﺖ و رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــەی ﺧﯚﻣﺎﻧــﯽ ﺑــﯚ
روون دەﻛەﯾﻨــەوە و ﺋەو ﺗﺮﺳــە دەڕوێﻨﯿﻨــەوە ﻛە ﭘﺎرﺗﯽ ھەﯾەﺗﯽ. رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﺗﺎزەﯾە و ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﯿە ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺟﯿﺎوازی ﺑﯚ ﺑﻜــەن ،ﺑەم ﺋێﻤــە و ﮔﯚڕان ﻟەﮔەڵ ﻻﯾەﻧەﻛﺎن دادەﻧﯿﺸــﯿﻦ و ﮔﻮﻣﺎﻧەﻛﺎن دەڕەوێﻨﯿﻨەوە“. ﻟەﺑــﺎرەی رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋی و ﺟێﮕــﺮەوەی ﺋــەو رێﻜﻜەوﺗﻨە ،ﭘﯿــﺮە ﮔﻮﺗﯽ، ”رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋی ﻟە ﺋەرزی واﻗﯿﻌﺪا زۆر ﺧﺎڵﯽ ﭘێﺸێﻞ ﻛــﺮاوە و وەك ﺧــﯚی ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛــﺮاوە ،ﺑــەم رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﻣﺎوە و ﻟــە ﻛﺎﯾەی ﺳﯿﺎﺳﯿﺸــﺪا رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻧﻮێﺶ ﺑﻜﺮێﺖ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿە“. ﺋــەو دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ”زۆر ﺟﺎر ﮔﻮﺗﺮاوە
رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﺋێﻤە و ﭘﺎرﺗﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧە، ﺧــﻮدی ﺋــەو ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧەﯾﺶ دەﺑێﺘە رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﻧﻮێ“. ﺑە ﭘێــﯽ ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧــەی ﻟە ﺑەردەﺳــﺖ ”وﺷــە“دان ،ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەھﯚیﺋەو ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿﺎﻧەی
ﺳەﻋﺪی ﺋەﺣﻤەد ﭘﯿﺮە:
ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯽ دادەﻧﯿﺸێﺖ و رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەی ﺧﯚﻣﺎﻧﯽ ﺑﯚ روون دەﻛەﯾﻨەوە و ﺋەو ﺗﺮﺳە دەڕوێﻨﯿﻨەوە ﻛە ﭘﺎرﺗﯽ ھەﯾەﺗﯽ
ﺑــﯚی دروﺳــﺖ ﺑــﻮوە ﻟەﺳــەر رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﮔــﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯽ، ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی ھەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪﻧەوەی رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋی دەﺧﺎﺗە ﺑەردەم ﯾەﻛێﺘﯽ و ﻟە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺸﺪا ﭘــڕۆژەی رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ ﻧﻮێ دەداﺗە ﯾەﻛێﺘﯽ. ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی ھەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪﻧەوەی ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋی رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ و ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛــﺮدن ﻟەﺳــەر رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ ﻧــﻮێ ،داوای ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆر ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑــﻮوە. ﺋەم ھەوڵــەی ﭘﺎرﺗﯿــﺶ ﻟەوەوە ﺳــەرﭼﺎوەی ﮔﺮﺗﻮوە ﻛە ﭘێﮕەی ﭘﺎرﺗﯽ ﻟــە رووی ﺟەﻣﺎوەرﯾﯿەوە زۆر ﻟە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑەھێﺰﺗﺮە و ﻛەم ﻧەﺑــﻮون ﺋــەو ﺟﺎراﻧــەی ﭘﺎرﺗﯽ
ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ﯾەﻛێﺘﯽ داوە ﻟە ﭘێﻨﺎو رێﻜﻜەوﺗﻦ ،ﺑەم ﮔەﯾﺸــﺘﻮوﻧەﺗە ﺋەو ﺑڕواﯾــەی دوای رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕان ،رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ ﻧێﻮاﻧﯿــﺎن ﺑﺎﯾەﺧﯽ ﺟﺎراﻧﯽ ﻧەﻣﺎوە. ھەر ﻟەم ھەﻓﺘەﯾەﯾﺸﺪا ،ﻛﺎﻛەﻣﯿﻦ ﻧەﺟــﺎر ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ،ﺑــە ﭘێﮕەی ﻓەرﻣﯿﯽ ﺣﺰﺑەﻛەی راﮔەﯾﺎﻧﺪووە، ”ﻟەﺳەر ﺋەرزی واﻗﯿﻊ رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﻻواز ﺑﻮوە“. ﻧەﺟﺎر ،ھــﯚﻛﺎری ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑەﻛــەی ﺑﯚ ﺋــەوە ﮔێڕاوەﺗەوە ﻛــە ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟەﮔەڵ ﺋــەوەی رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯿــﺪا ھەﯾــە ،ﺑــەم ﭼــﻮوە رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﮔﯚڕاﻧــﺪا
ﺋﻮﻣێﺪ ﺧﯚﺷﻨﺎو:
رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔﯚڕان زۆر ﺧﺎڵــﯽ ﺗێﺪاﯾــە ﭘێﭽەواﻧەی رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿە ،ﺑﯚﯾە دەﻣﺎﻧەوێ ﺟﺎرێ رووﻧﻜﺮدﻧەوەی ﯾەﻛێﺘﯽﺑﺒﯿﺴﺘﯿﻦ ﺋﻮﻣێــﺪ ﺧﯚﺷــﻨﺎو ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــەوە دا، ﺋەﮔــەرەﻛﺎن ﻟە ﺑــەردەم ﭘﺎرﺗﯿﺪا ﻛﺮاوەن ﻛە ﭼﯚن ﻣﺎﻣەڵە دەﻛﺎت،
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚﺳﺮەت رەﺳــﻮوڵ ﭘێﻚ ھێﻨﺎوە و ﭘــێ دەﭼێﺖ ﻟــە ﺋﺎﯾﻨﺪەﯾەﻛﯽ ﻧﺰﯾﻜﺪا ﺳــەرداﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﻜەن و ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﺑﻜەن.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ژﻣﺎرە ) ، (142ﭼﻮارﺷەم2016/ 6/ 8 ،
ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆرە ﺧﯚر ﺑەر رووﺧﺴﺎری ﻧەﻛەوﺗﻮوە
ﭼﯿڕۆﻛﯽ ﺋەواﻧەی ﻟە دەﺳﺖ داﻋﺶ ھەڵﺪێﻦ
وﺷە /ﻛﻮدﯾﻠە -رێﺒﯿﻦ ﭘﯿﺎوەﻛﺎن ﭘﺮﯾﺎﺳﮕەﯾەﻛﯽ ﺑﭽﻮوك و ژﻧەﻛﺎن ﻛە ﺟﻠﯽ رەﺷﯿﺎن ﭘﯚﺷﯿﻮە، ﺑە ھەﻧﺎﺳــەﺑڕﻛێ ﺧﯚﯾﺎن دەﺧﺰێﻨﻨە ﻧﺎو ﺳەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە، ھەﻣﻮوان ﺑەﺧێﺮاﯾﯽ ھەﻧﺎﺳــە دەدەن و ﻣﺎﻧﺪووﯾەﺗﯽ ﺑەﺳﯿﻤﺎﯾﺎﻧەوە دﯾﺎرە ،ﻟە ﯾەﻛەم دﯾﺘﻨﺪا ﺗێﺪەﮔەﯾﺖ ﺋــەوان ﻟە رێﮕەﯾەﻛﯽ دوورەوە ھﺎﺗﻮون و ﺗﯚز و ﺧﯚڵ ﺟﻠەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻛﯽ ﻛﺮدوون .دوو ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺳﺎوا ﻟە ﺋﺎﻣێﺰی دوو ﻟە ژﻧەﻛﺎﻧﺪا ،ھەردوو داﯾﻜەﻛە ﺑە ﻟەﭼﻜەﻛەﯾﺎن ﺳێﺒەرﯾﺎن ﺑەﺳــەر ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﻛﺮدووە ،ﮔەرﻣﺎﯾﯽ ﺧﯚرەﻛــە ﺋەوەﻧﺪەی ﺗﺮ ﺗﺎﻗەﺗﯽ ﻟەﺑەر ﺑڕﯾﻮن ،ﯾەﻛەم ﺟﻮوڵەی ژﻧەﻛﺎن ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﭘەﭼەﻛەﯾﺎﻧە. ”ﻟە ﺳەﻋﺎت ھەﺷــﺘﯽ ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿەوە ﺑــەڕێ ﻛەوﺗﻮوﯾــﻦ ،ﻣەوداﯾەﻛﯽ زۆر ﻛﻮرت ﺑە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ و ﺑەﺷــﯽ زۆری رێﮕەﻛەﻣﺎن ﺑە ﭘێ ﺑڕﯾﻮە“،
ﺋەوە ﻗﺴــەی ﺋەﺑﻮ ﻋەﻟﯿﯽ ﺗەﻣەن 39ﺳﺎڵ و ﯾەﻛێﻚ ﻟە داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﺷەرﮔﺎت ﻛە ﻟە ژێﺮ ﭼﻨﮕﯽ داﻋﺶ ھەﺗﻮوە و ﺧــﯚی ﮔەﯾﺎﻧﺪووەﺗە
ﺳــەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﺋێﺴﺘە ﭘﺎش ﺑڕﯾﻨﯽ ﺷەش ﺳەﻋﺎت رێﮕە ،ﺑەﺋﺎراﻣﯽ ھەوا ھەڵﺪەﻣﮋێﺖ. ﺋەﺑﻮ ﻋەﻟﯽ و ﺗــەواوی ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺧێﺰاﻧەﻛەی ﻟەﮔەڵ ﺳێ ﻟە ﺧﺰﻣە ﻧﺰﯾﻜەﻛﺎﻧﯽ وەھــﺎ رێﻜەوﺗﺒﻮون، ﺑەﯾەﻛەوە ﺷــەرﮔﺎت ﺟێ ﺑێڵﻦ، ﺑــەم ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﺧێﺰاﻧەﻛﺎن ﺑەھــﯚی ﺋــەو رێﻮﺷــﻮێﻨﺎﻧەی ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ داﻋــﺶ ﻟەﺑەرﯾﺎن ﮔﺮﺗــﻮوە ،ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧــﯽ دەرﺑﭽﻦ، ”ﺋێﻤە ﺋەو ﺧﺰﻣەﻣﺎن ﺟێ ھێﺸﺖ، ﻟە ﺧﻮا دەﭘﺎڕێﯿﻨەوە ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺧﯚﯾﺎن
دەرﺑﺎز ﺑﻜەن ،ﭘﯿﺎو ھەﺑﻮو ژﻧەﻛەی ﺟێ ھێﺸــﺖ ،ﻛﻮڕ ھەﯾە ﺗەواوی ﺧێﺰاﻧەﻛەی ﺟێ ھێﺸــﺘﻮوە و ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ھەﺗــﻮوە“ ،ﺋەﺑﻮ ﻋەﻟﯽ روو ﻟە دواوە وەردەﮔێڕێﺖ و ﺑەردەوام دەﺑێﺖ ،ﺑە دەﺳــﺘﯽ راﺳﺖ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑﯚ ﺋەو ﺷﻮێﻨﺎﻧە دەﻛﺎت ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺑەدەﺳــﺖ داﻋﺸــەوەن و ﺋەوان ﺟێﯿﺎن ھێﺸﺘﻮوە” :ﺋەوێ دۆزەﺧە، ژﯾﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە“ ،ﺋەوە ﮔﻮزارﺷﺘﯽ زۆرﯾﻨــەی ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەﯾە ﻛە ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮ دەﺳﺘﯽ داﻋﺸەوە ھەڵﺪێﻦ.
ﻟە ﺋﺎداری ﺋەﻣﺴﺎڵ ھێﺰێﻜﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاﻗﯽ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺷــەڕەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەر ﺑە ﺷــﺎرۆﻛەی ﻣەﺧﻤــﻮور و ﮔەﯾﺎرەی ﺳــەر ﺑە ﻣﻮوﺳــڵ دەﺳــﺖ ﭘێ ﻛﺮد ،ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا ھێﺰەﻛە ﭼەﻧﺪ ﮔﻮﻧﺪێﻜﯽ ﺋﺎزاد ﻛــﺮدووە .ﻟە دەﺳــﺘﭙێﻜﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﺷــەڕەﻛﺎﻧﺪا، ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎن ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺟێ دێڵﻦ و ﺧﯚﯾــﺎن دەﮔەﯾەﻧﻨــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﺑەﮔﻮﺗەی رزﮔﺎر ﻋﺎﺑﺪ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛەﻣﭙﯽ دﯾﺒەﮔە، ﻟە ﺋﺎدارەوە ﺗﺎ ﺳەرەﺗﺎی ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ،ﻧﺰﯾﻜەی ﭼــﻮار ھەزار ﻛەس ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮ دەﺳﺘﯽ داﻋﺸــەوە ھەﺗﻮون و ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻛەﻣﭙﯽ دﯾﺒەﮔــە ﺟێﮕﯿﺮ ﻛﺮاون، ﺋەوە ﺟﮕە ﻟە ﻧﺰﯾﻜەی ﭼﻮار ھەزار ﻛەﺳﯽ ﺗﺮ ﻛە ﺧﯚﯾﺎن ﮔەﯾﺎﻧﺪووەﺗە ﻛەرﻛﻮوك. ﻋﺎﺑــﺪ دەڵــێ” ،ﻟــەو ﻣﺎوەﯾــەدا ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە ﮔەﻧﺠەﻛﺎن ھەڵﺪێﻦ ،ھﯚﻛﺎرەﻛــە ﺋەوەﯾە ﻛە داﻋــﺶ ژﻣــﺎرەی ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﻛــەم ﺑﻮوەﺗــەوە و ﮔەﻧﺠەﻛﺎن ﺑە زۆر دەﻛﺎﺗە ﭼەﻛﺪار ،ﺋەوەش وای ﻛــﺮدووە ﺋەو ﮔەﻧﺠﺎﻧــەی ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻦ ﭼەك ﺑﯚ داﻋــﺶ ھەڵﺒﮕﺮن، ھەڵﺒێﻦ“. ﭘێــﺶ ﺋــەوەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوەی ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻛﺎرواﻧــﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎﻧــﺪا ﺑﻜﺮێﺖ، ﻛﺎرواﻧــﯽ دووەم دەﮔﺎﺗــە
ﺳەﻧﮕەرەﻛەی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻛە ﻟە دوو ژن و ﭘﯿﺎو و ھەﺷــﺖ ﻣﻨﺪاڵ ﭘێﻚ ھﺎﺗــﻮون .ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎن ﺑەﺧێﺮاﯾــﯽ ﺋﺎوﯾﺎن ﭘــێ دەدەن، ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﭘﯿﺎوەﻛﺎن ﺑﻮﺗڵﯽ ﺋﺎوەﻛە ﺑەﺳــەر ﮔەرووﯾﺪا دەﻛﺎت و ﯾەك ﺑﯿــﻦ دەﯾﺨﻮاﺗــەوە و ژﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ وەك ﺋەواﻧــﯽ ﺗــﺮ ﭘەﭼەﻛﺎﻧﯿــﺎن ھەڵﺪەدەﻧەوە ،ﺑﺰەﯾەﻛﯽ ﺷەرﻣﻨﺎﻧە و ﭘێ دەﭼێﺖ ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆر ﺑێﺖ ﺧﯚر ﺑەر رووﺧﺴﺎری ﻧەﻛەوﺗﺒێﺖ. ھەرﯾــەك ﻟــە ھەﺗــﻮوەﻛﺎن ﭼﯿڕۆﻛێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ھەﯾــە، ﺣەﻣــﻮودی ﻧــﺎوی ﺧــﻮازراوی ﯾەﻛێﻚ ﻟــەو ﭘﯿﺎواﻧەﯾە ﻟە ﮔﻮﻧﺪی )ﺳەﺣﯿﯿە(وە ھﺎﺗﻮوە ،ﺋەو ﻧﺎﯾەوێ وێﻨەی ﺑﮕﯿﺮێﺖ ،ﺑــەو ھﯚﻛﺎرەی ﺑﺮا و ﻛەﺳــﻮﻛﺎری ﻧﺰﯾﻜﯽ ﻟە ژێﺮ دەﺳــﺘﯽ داﻋﺶ ﻣﺎوﻧەﺗەوە و ﺋەو وێﻨەﯾە دەﻛﺮێﺖ ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟەﺳەر ژﯾﺎﻧﯽ ﺋەوان دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت. ﺣەﻣﻮودی ﺗەﻣەن 41ﺳــﺎڵ ،ﺑە رﯾﺸــێﻜﯽ درێﮋ و ﺷــەرواڵێﻜﯽ ﻛﻮرﺗەوە ،وەك ھەﻣﻮو ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ،ﺷێﻮازی ھەﺗﻦ و دەرﺑﺎزﺑﻮوﻧﯽ ﺑﯚ ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎن دەﮔێڕێﺘەوە، ﺑﺎﺳﯽ ﺳﺘەﻣﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺶ، ﺑێــﻜﺎری ،ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺧــﻮاردن و ﻗﺎت و ﻗڕﯾﯿەﻛــﯽ ﮔەورە دەﻛﺎت، ”ﺋەڵﻘەی ھﺎوﺳــەرەﻛەم ﻓﺮۆﺷﺖ و ﺑەو ﭘﺎرەﯾە دەرﺑﺎز ﺑﻮوﯾﻦ ،ﺧەڵﻚ ﻧــە ﻛﺎری ھەﯾە ،ﻧە ﺧــﯚراك و ﻧە ﺋﺎو ،ﻧــە ﻛﺎرەﺑﺎ و ﻧــە ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ،
ﺑﯚردﻣﺎﻧﯽ ﻓڕۆﻛەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺋەوەﻧﺪەی ﺗﺮ ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟەﺳــەر ژﯾﺎﻧﯽ ﺧەڵﻚ دروﺳﺖ ﻛﺮدووە“. ﺋەو دەڵــێ” ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟەواﻧەی ﭘﺎرەﯾەﻛﯿﺎن ﺑەدەﺳــﺘەوەﯾە ،ﺑەﺑێ ﻛێﺸەﺗﺮ دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن دەرﺑﺎز ﺑﺒﻦ ،ﺧﺰﻣێﻜﯽ ﻣﻦ ﺑە ﺧﯚی و ﺧێﺰاﻧەﻛەﯾەوە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ھەزار دۆﻻر ﻟەﻻﯾەن ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺸــەوە رێﮕــەی درا ﺧــﯚی ﺑﮕەﯾەﻧێﺘە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺑەم زۆرﯾﻨــەی ﺧەڵﻚ ﻛە ھﯿﭻ ﭘﺎرەﯾەﻛﯿــﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑــە ﻧﮫێﻨﯽ را دەﻛەن و ﺋەﮔەر دەﺳــﺘﮕﯿﺮﯾﺶ ﺑﻜﺮێــﻦ ،ﻟەﻻﯾــەن داﻋﺸــەوە دەﻛﻮژرێﻦ“. داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵ و ﺳەﺣەدﯾﻦ و ﺋەو ﺳەﺗﺎن ﺷﺎرۆﻛە و ﺷﺎرەدێ و ﮔﻮﻧﺪاﻧەی ﭘێﺶ دوو ﺳــﺎڵ ﻟەﻻﯾەن داﻋﺸــەوە داﮔﯿﺮ ﻛﺮان ،ﺋێﺴــﺘە ﺑــە ﺑﺎرودۆﺧێﻜﯽ ﯾەﻛﺠﺎر ﻧەﺧﻮازراودا ﺗێﭙەڕ دەﺑﻦ، ﺳەرﺑﺎری ﺳﺘەﻣﯽ داﻋﺶ ،ﺋەوان رووﺑەڕووی ﺑﺮﺳــێﺘﯽ و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿە ﺳەرەﺗﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻮوﻧەﺗەوە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺧﺮاﭘﺒﻮوﻧﯽ ﺑــﺎری داراﯾــﯽ داﻋــﺶ ،وای ﻛــﺮدووە ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﺳﺘەﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەرﻓﺮاواﻧﺘﺮ ﺑﻜەن، ﺋــەوەش ﺧەڵﻜەﻛــە ﻣﺎﻧﺪووﺗــﺮ دەﻛﺎت و ﺑەھەر ﺷــێﻮەﯾەك ﺑێﺖ دەﯾﺎﻧــەوێ ﺧﯚﯾﺎن ﻟــە ﺣﻮﻛﻤﯽ داﻋﺶ دەرﺑﺎز ﺑﻜەن.
55ﻛﻢ ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﮔەرﻣﯿﺎن ﺑﻮوەﺗە ﻣﺎڵﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن وﺷە /ﮔەرﻣﯿﺎن–ﺳەﺑﺮی ھﯚرﯾﻨﯽ 55ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺳــﻨﻮوری دﯾﺎﻟە ،وەك ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ ﻣﺎوەﺗەوە و ﻧە ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﭼﻮوە ﺑــﯚ ﺟێﮕﯿﺮﺑﻮون ﻟەوێ و ﻧە ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق دەﯾﭙﺎرێﺰێ ،ﺑﯚﯾە ﺑﻮوەﺗە ﻧﺎوﭼەی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن. ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە وەك ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﯽ ھەﻣﯿﺸەﯾﯽ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳــەﯾﺮی ﺋەو ﻧﺎوﭼەﯾە دەﻛەن و ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾەﻛﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە دەڵێ، ”ﺑﯚ ﺟێﮕﯿﺮﺑﻮون ﻟەو ﺳﻨﻮورە ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەرێﻢ و ﻧﺎوەﻧﺪ رێﻚ ﺑﻜەون“. 55ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮەﻛە دەﻛەوێﺘە ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی ﺋﯿــﺪارەی ھەرێﻢ ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی دﯾﺎﻟە ﻟە دەﺷﺘﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳەﻋﺪﯾە و ﺧﺎﻧەﻗﯿﻨەوە دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت ﺗﺎ ﻣەﻧﺪەﻟﯽ. راﺋﯿﺪ ﻓەرھﺎد رەﻓﻌەت ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻧەھێﺸــﺘﻨﯽ ﺗــﺎوان ﻟــە ﺷــﺎرەدێﯽ ﮔﻮڵە /ﺳــەرﺑە ﺷﺎرۆﻛەی ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ /ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﻟــەو ﺳــﻨﻮورە ﻛــە 55ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗــﺮ دەﺑێ ،ﺑﯚﺷــﺎﯾﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ ھەﯾە و ھﯿﭻ ھێﺰێﻚ ﻧﯿﯿە ﺋەو ﺳــﻨﻮورە ﺑﭙﺎرێــﺰێ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺑــە ﻧﺎوﭼەی ﻗەدەﻏەﻛﺮاو داﯾﻨﺎوە و ﻧە ﺳــﻮﭘﺎ، ﻧە ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﻧە ﻣﯿﻠﯿﺸﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﺑﯚﯾﺎن ﻧﯿﯿە ﻟــەوێ ﺟﯿﮕﯿﺮ ﺑﻦ ،ﺑــەو ھﯚﯾەوە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن ﺳﻮودی ﻟێ دەﺑﯿﻨﻦ و ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﻛﺎری دێﻨﻦ.
ﻟەﺑﺎرەی ھــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ھێﺰ ﻟەو ﺳــﻨﻮورە ،ﺋەو ﺋەﻓﺴــەرە رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە” ،ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق رێﮕە ﻧــﺎدات ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑﭽێﺖ ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﺟێﮕﯿﺮ ﺑێﺖ و ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻟێ ﻧــﺎﻛﺎت و ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑــە ﭘﺎﺳــﺎوی ﺋــەوەی ﻧﺎوﭼەﻛە دەرﯾﺎﭼــەی ﻟێﯿــە و دۆڵ و ﻗﺎﻣﯿﺸــەﻧە و ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﻜﺮدﻧــﯽ ﺳەﺧﺘە ،ﺋەﻣە ﺑﻮوەﺗە ھﯚی ﻧەﻣﺎﻧﯽ ﻣﺎڵﯽ ﻛﻮرد ﻟــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن ﺑەردەوام ﺋەو ﺑﯚﺷﺎﯾﯿە ﺗەﻧﺎھﯿﯿە دەﻗﯚزﻧەوە و ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە دروﺳــﺖ دەﻛەن“. ”ﺟﮕە ﻟە ﺣەوزی ﺣەﻣﺮﯾﻦ ﻟە ﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﺳﯽ ﻟە ﺳﻨﻮوری دەﺷﺘﺎﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣەﻧﺪەﻟﯽ 13 ،ﮔﻮﻧﺪی ﻛﻮردﻧﺸﯿﻦ ھەﺑــﻮون ﻛە دەﻛەوﺗﻨــە ﺋەو 55 ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮەوە ،ﺑــە ﻧﺎﭼﺎری ﻣﺎڵ و ﺣﺎڵﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑەﺟێ
ھێﺸــﺖ“ .ﻓەرھﺎد رەﻓﻌەت وای ﮔﻮت. ﻟــە دوای ﺳــﺎڵﯽ 2003ﻛــە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ رێﮋﯾﻤﯽ ﺑەﻋﺴﯽ ﺧﺴﺖ، ﺳﻨﻮوری دﯾﺎﻟە ھەﻣﯿﺸە ﻻﻧﻜەی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن ﺑﻮوە و رێﻜﺨﺮاوی ﻗﺎﻋﯿــﺪە زۆرﯾﻨەی ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی دژی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﺋەﻧﺠﺎم دەدا .ﺑەﮔﻮﺗەی ﺋەﻓﺴــەرە ﻛﻮردەﻛــە ﻛە ﻟەﺳــەر ﻣﯿﻼﻛﯽ وەزارەﺗــﯽ ﻧﺎوﺧــﯚی ﻋێﺮاﻗە” ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺋــەو 55ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮە ﺑﭙﺎرێﺰن و ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﺗﯿﺎدا ﺑﻨﺒڕ ﺑﻜەن“. ﻣﺤەﻣەد ﻋەﻟــﯽ ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ ﻛﻮردی ﺳــﻨﻮوری ﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﺳــﯽ ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد” ،ﺑەر ﻟە داﻋــﺶ ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﮔﺮووﭘﯽ ﻧەﻗﺸــەﺑەﻧﺪی ﻧﺰﯾﻚ ﻟــە ﻋﯿﺰەت دووری و ﻗﺎﻋﯿﺪە ،ﻟــەو ﻧﺎوﭼەﯾە ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﺑﻮو ﺳﻮودﯾﺸــﯿﺎن ﻟە ﺑەﻟەم وەردەﮔﺮت ﺑﯚ ﭘەڕﯾﻨەوە ﺑە دەرﯾﺎﭼەی ﺣەﻣﺮﯾﻦ“. ﺋــەو ﺳــﻨﻮورە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿە راﺳــﺘەوﺧﯚ ﺑەﺳــﺘﺮاوەﺗەوە ﺑــە ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ و ﺳەﻋﺪﯾە و ﮔﻮڵە. راﺋﯿﺪ ﺟەﻟﯿﻞ ﻣﺤەﻣەد ﺋەﻓﺴەر ﻟە ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺳﻨﻮوری ﮔەرﻣەﺳێﺮ ﺑە ”وﺷە“ی
ﮔﻮت” ،ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺋەوەی ﻧﺎوﭼەﻛە ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯽ ﻟەﺳەرە ،ﻟە ﻣێﮋە رێﮕﺮی ﻟــە ﭼﻮوﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە دەﻛﺮێ ﺑﯚ دەﺷــﺘﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرەدێﻜﺎﻧﯽ ﺳــەرﺑە ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ ،ﺑــەم ﺋێﻤە ﻓەرﻣﺎﻧﻤﺎن ﭘێ ﺑﻜﺮێ ،ﻛﻮرداﯾەﺗﯽ ﻟە ھەر ﻛﻮێ ھەﺑێﺖ دەﯾﻜەﯾﻦ“. ﺋەﺣﻤەد زڕﮔﻮﺷــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷــﺎرەدێﯽ ﺳــەﻋﺪﯾە ﻛــە ﻋەﺷــﯿﺮەﺗەﻛەی دەﻛەوﻧــە ﺋەو ﺳﻨﻮورە و وەك ﻛﻮرد ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿەﻛﯽ زۆرﯾﺎن داوە ،رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﻛە ”ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﺣەﻣﺮﯾﻦ ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 200ھﺎووﺗﯽ ﻛــﻮردی زڕﮔﻮش ﻟەو ﻧﺎواﻧە ﺑەدەﺳﺘﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن
و ﺷﯚﭬێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻋەرەب ﺷەھﯿﺪ ﻛﺮاون ،ﺑﯚﯾە ﺑەﺷێﻜﯽ زۆری ﻣﺎڵﺒﺎﺗە ﻛــﻮردەﻛﺎن ﻧﺎﭼﺎر ﺑــﻮون ﺑەرەو ﮔەرﻣﯿﺎن و ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ ھەڵﺒێﻦ ،ﺑﯚﯾە ﺑە ﮔﺮﻧﮕﯽ دەزاﻧﯿﻦ ﺋەو ﺳــﻨﻮورە ﭘﺎك ﺑﻜﺮێﺘەوە و ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺋەرﻛﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺑﮕﺮێﺘە ﺋەﺳﺘﯚ ،ﭼﻮﻧﻜە ھەﻣﯿﺸە ﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﯾە ﺑﯚ ﺳەر ﺷﺎرە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن“. ﻋەﻗﯿــﺪ ﻏﺎﻟﺐ ﻋەﺗﯿــە ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ دﯾﺎﻟە ﺑﯚ ”وﺷــە“ رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە داوا ﻟە ﭘﯚﻟﯿﺲ ﻧەﻛﺮاوە ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾە ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﯿﻦ، ﺑﯚﯾە ﺑﯚ ﻧﺎردﻧﯽ ھێــﺰ رەزاﻣەﻧﺪﯾﯽ ﺳەرووی ﺧﯚﻣﺎﻧﯽ دەوێﺖ .ﻋەﺗﯿﯿە
ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿە زاﻧﯿﺎری زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺪات. ﺋێﺴﺘە 55ﻛﻢ ﻟە ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿﺪاﯾە و ھﯿــﭻ ﻛەس و دەزﮔەﯾــەك ھﯚﯾەﻛــﯽ ﻟﯚﺟﯿﻜﯽ ﻧﺎدات ﺑە دەﺳــﺘەوە ﻛــە ﺑﯚﭼﯽ ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە وا ﺑــەرە ﻛﺮاون ﺑﯚ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن؟ ﻟﯿﻮا ﻣــەردان ﭼﺎوﺷــﯿﻦ ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟــە ﻣﯿﺤــﻮەری ﮔەرﻣەﺳــێﺮ ﺑــﯚ ”وﺷــە“ رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە، ”ﺟێﮕﯿﺮﺑﻮوﻧﯽ ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە دەﺷــﺘﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرەدێﻜﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ ،رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ ﻧێﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”ﺑەﺷێﻚ ﻟەواﻧەی ﭘﺎرەﯾەﻛﯿﺎن ﺑەدەﺳﺘەوەﯾە ،ﺑەﺑێ ﻛێﺸەﺗﺮ دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن دەرﺑﺎز ﺑﺒﻦ ،ﺧﺰﻣێﻜﯽ ﻣﻦ ﺑە ﺧﯚی و ﺧێﺰاﻧەﻛەﯾەوە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ھەزار دۆﻻر ﻟەﻻﯾەن ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺸەوە رێﮕەی درا ﺧﯚی ﺑﮕەﯾەﻧێﺘە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑەم زۆرﯾﻨەی ﺧەڵﻚ ﻛە ھﯿﭻ ﭘﺎرەﯾەﻛﯿﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑە ﻧﮫێﻨﯽ رادەﻛەن و ﺋەﮔەر دەﺳﺘﮕﯿﺮﯾﺶ ﺑﻜﺮێﻦ ،ﻟەﻻﯾەن داﻋﺸەوە دەﻛﻮژرێﻦ“.
5
و ھەرێﻤــﯽ دەوێ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﺑە ﻧﺎوﭼەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ دەرەوەی ھەرێــﻢ و ﻣﺎدەی 140 ﻧﺎﺳﺮاون“. ﺑەم ﭼﺎوﺷﯿﻦ ﻧﺎﯾﺸــﺎرێﺘەوە ﻛە ﻧﺎوﭼەﻛە ﻛێﺸــەی ﺗەﻧﺎھﯿﯽ زۆرە و ﺟێﮕﯿﺮﺑﻮوﻧــﯽ ھێﺰی ﺗﯚﻛﻤەی ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﭘێﻮﯾﺴﺘە .ھﺎوﻛﺎت ﭘێﯽ واﯾە ”ﺑە ﺑﻨﺒڕﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەی ﺗەﻧﺎھﯿــﯽ و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺋــەو 55 ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗــﺮە ﺑە ﺗــەواوی ،دەﺑێﺘە ﭘﺸــﺘێﻨەﯾەﻛﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی ھەرێﻢ ﻧەك ﻟە ﺳﻨﻮوری دﯾﺎﻟە ،ﺑﮕﺮە ﺑﯚ ﻛەرﻛﻮوﻛﯿﺶ“.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
6
ﺋێﻤە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر ﻟەﮔەڵ ﻟێﮋﻧەی رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﯚ ﺑﻮوﯾﻨەﺗەوە و ﭘێﺪاﮔﺮﯾﻤﺎن ﻛﺮدووە ﻛە ﯾﺎﺳﺎی ژﻣﺎرە 55ی ﺳﺎڵﯽ 2002ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ھەﻣﻮار ﺑﻜﺮێ و ﭼەﻧﺪ ﻣﺎدە و ﺧﺎڵێﻜﯽ ﺑﮕﯚڕدرێ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟەﮔەڵ دۆﺧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﮕﻮﻧﺠێﺖ و دواﺗﺮ ﺑڕﯾﺎری ﻛﺎرﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﻟەﺳەر ﺑﺪرێﺖ.
ژﻣﺎرە ) ، (142ﭼﻮارﺷەم2016/ 6/ 8 ،
”ﺷﻮێﻨەوار ،ﻧەوﺗێﻜﯽ ھەﻣﯿﺸەﯾﯿﯿە و زۆرﯾﺶ ﺑەﺳﻮودﺗﺮە“ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺷﻮێﻨەواری ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن:
ﺷﺎرەزوور ﻣێﮋووی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮی ﻟە ﭼەرﻣﯚ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮد ﻛەرﻛــﻮوك ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﺧﯚﯾــﺪا ﭘﺎﯾﺘەﺧﺖ ﺑــﻮوە و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺷﻮێﻨﯽ ﺷﻮێﻨەوارﯾﯽ ﺑەﺳــەرەوەﯾە .زۆر ﺷﻮێﻨﯽ ﺷــﻮێﻨەوارﯾﯽ دەﮔﻤــەن و ﭘڕﺑﺎﯾەخ ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەدا ھەن
وﺷە /ﻛﺎوە ﺟەم – ﺳﺎرا ﺳەردار ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾەﻛﯽ ﺷﻮێﻨەوارﻧﺎﺳﺎﻧﺪا ،دەرﻛەوﺗﻮوە ﻛە 12ھەزار و 500ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﭘێﺶ ،ﻟە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺷﺎرەزووردا ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﺋﺎژەڵﺪاری ﻛﺮدووە .ﻣەﻻ ﺋﺎوات ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺷﻮێﻨەواری ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺋەو ﺋەﻧﺠﺎﻣﺎﻧەی ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺧﺴﺘە روو و ھﺎوﻛﺎت ﻟەﮔەڵ ”ﺑێ ﭘﻼﻧﯽ“ی ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﯚ ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزاری ﺷﻮێﻨەواری ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ”ﺷﻮێﻨەوار ،ﻧەوﺗێﻜﯽ ھەﻣﯿﺸەﯾﯿﯿە و زۆرﯾﺶ ﺑەﺳﻮودﺗﺮە“. زۆر ﻧﺎوﭼــەی ﺷــﻮێﻨەواری ﻟــە دەرەوە و ﻧــﺎوەوەی ﺷــﺎر و ﺷــﺎرۆﻛەﻛﺎن ھەﯾــە ﻛــە زێﺪەڕۆﯾﯿﯿــﺎن ﻟەﺳــەر ﻛﺮاوە و ﺋێﺴــﺘە ﺑﻮوﻧەﺗە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﯾﺎرﯾﯽ ﻣﻨﺪان ،ﺋێﻮە ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺋەو ﺷﻮێﻨەواراﻧە ﭼﯿﺘﺎن ﻛﺮدووە؟ ﺑە ھــﯚی ﺋــەوەی ﻛــە وﺗﯽ ﺋێﻤە ﺑەردەوام ﻟە ﺷــەڕدا ﺑﻮوە، رەﻧﮕە ﺑــە ﺗــەواوی ﻧەﭘڕژاﺑﯿﻨە ﺳــەر ﺋەوەی ﻛە ﺷﻮێﻨەوارەﻛﺎن ﺑــە ﺑﺎﺷــﯽ ﺑﭙﺎرێﺰﯾــﻦ .ﺋێﻤــە ﭘێﺸــﺘﺮ داواﻣﺎن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺮدووە ﯾەﻛەﯾەﻛــﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ داﺑﻤەزرێﺖ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺷــﻮێﻨەوار و ﻧﺎوﭼە ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن .ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑڕﯾــﺎری ﺑــﯚ داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﺋەو ﯾەﻛەﯾــە دەرﻛــﺮدووە ،ﺑــەم ﻧەﭼﻮوەﺗە ﺑﻮاری ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدن. ﺑەدواداﭼﻮوﻧــﻢ ﺑــﯚ ﺋەو ﭘﺮﺳــە ﻛــﺮدووە و ﭘێﻤﺎن ﮔﻮﺗﺮاوە ﻛە ﺑە ھﯚی ﻛێﺸەی داراﯾﯿﯿەوە ﺟﺎرێ ﺑڕﯾﺎرەﻛە ﺟێﺒەﺟێ ﻧﺎﺑێﺖ. ﺟﯿــﺎ ﻟە زێﺪەڕۆﯾﯽ ﺑﯚ ﺳــەر ﻧﺎوﭼە ﺷــﻮێﻨەوارﯾﯿەﻛﺎن ،ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛﺮێ ﻛە ھەﻧﺪێ ﻧﺎوﭼەی ﺷــﻮێﻨەواری ھەڵﺪراوﻧەﺗــەوە و ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯿــﺎن ﻟــێ دزراوە، وردەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﭼﯿﻦ؟ ﻣﻦ ﮔﻮێﺒﯿﺴــﺘﯽ دزی ﻧەﺑﻮوﻣە، ﭼﻮﻧﻜــە ﻟــە ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ھەوﻟێﺮ و ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ رێﻮﺷﻮێﻨﯽ ﺗﻮﻧﺪ ﻟەوﺑﺎرەﯾــەوە ﮔﯿﺮاوەﺗە ﺑەر و ﮔﻮﻣــﺎن ﻟە ھــەر ﻛەﻟﻮﭘەﻟێﻜﯽ ﺷــﻮێﻨەواری ﺑﻜﺮێ ،دەﺳــﺘﯽ ﺑەﺳەردا دەﮔﯿﺮێﺖ. ﺑەم ﭼەﻧــﺪ رۆژی راﺑﺮدوو ﺧﯚت ﺑﺎﺳــﺖ ﻟــەوە ﻛﺮدﺑﻮو ﻛە ﭼەﻧــﺪ ﻛەﺳــێﻚ ﺑــە ﺗﯚﻣەﺗﯽ ھەوڵﺪان ﺑﯚ دزﯾﻨﯽ ﺷــﻮێﻨەوار، دەﺳﺘﮕﯿﺮ ﻛﺮاون؟. ھەﻧﺪێ ﻛــەس ﻟە ﻗەی دوﯾﻦ،
ﺑە ﺷﻮێﻦ ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﺷﻮێﻨەوارﯾﺪا ﮔەڕاﺑــﻮون .ﻛﯚﺗﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﺋەوە رووی داوە و ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳــێﻜﯿﺶ ﮔﯿﺮاون ،ﺑەم ﺑە ﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﺑەرﻛﺎر ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺷــﻮێﻨەوار ﻛە ﺑــﯚ ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی داﻧﺮاوە ،ﺳــﺰاﯾەﻛە ﺗﻮﻧﺪ ﻧﯿﯿە .ﺑە ﭘێﯽ ﺋەو ﯾﺎﺳﺎﯾە ﺗﺎواﻧﺒﺎر دەﮔﯿﺮێ و دوای ﺳێ ﻣﺎﻧﮓ ﺋﺎزاد دەﺑێﺖ .ﻟە ﻋێﺮاق ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﻧﯿﯿە و ﻛﺎر ﺑە ﯾﺎﺳﺎی ژﻣﺎرە 55ی ھەﻣﻮارﻛﺮاوی ﺳﺎڵﯽ 2002دەﻛﺮێ .ﺑە ﭘێﯽ ﺋەو ﯾﺎﺳﺎﯾە ،ﺋەﮔەر ﺧەڵﻜێﻚ ﺳێ رۆژ ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﺷﻮێﻨەواری ﻻی ﺧﯚی ﮔﻞ ﺑﺪاﺗــەوە ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﺳــﺰای ﻟەﺳێﺪارەداﻧﯽ ﺑﯚ دەردەﭼێﺖ. ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﻟە ﻗەی دوﯾﻦ ﮔﯿﺮاﺑﻮون ،ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮێ ﺑﻮون؟ ﭼەﻧــﺪ ﻛەﺳــێﻜﯿﺎن ﺧەڵﻜــﯽ ﺋێﺮان ﺑﻮوﻧــە و ﺧەڵﻜﯽ ﺋێﺮەﯾﺶ ﭼﺎوﺳﺎﻏﯿﺎن ﺑﻮوﻧە. ھﯿﭻ ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە
ﺗﺎواﻧﺒﺎر ﺗﻮﻧﺪ ﻧﯿﯿە. ﺋەﮔەر ﯾﺎﺳــﺎی ژﻣــﺎرە 55ی ھەﻣﻮارﻛﺮاوی ﺳــﺎڵﯽ 2002ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺷــﻮێﻨەوار ﺑﺎﺷــﺘﺮە ،ﺋەی ﺑﯚ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎر ﺑــەو ﯾﺎﺳــﺎﯾە ﻧﺎﻛﺮێﺖ؟ ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛــﯽ زۆر ﻟــە ﻧێــﻮان ﺋــەو دوو ﯾﺎﺳــﺎﯾەدا ھەﯾە .ﺋێﻤە
ﺋەﮔەر رووﭘێﻮی ﺗەواوی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜەﯾﻦ ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 10ھەزار ﺷﻮێﻨﯽ ﺷﻮێﻨەوارﯾﻤﺎن ھەﯾە ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﮔﺮووﭘــەدا ﺑﻮوﻧە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋﺎﺳﺎﻧﻜﺎرﯾﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﻜﺮێﺖ؟ ﻧﺎزاﻧﻢ .ﭘﯚﻟﯿــﺲ ﮔﺮﺗﻮوﻧﯽ و ﺋێﻤە ھەر ﺋﺎﮔﺎدار ﻧەﺑﻮوﯾﻨە. ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺷﻮێﻨەوار ﺑەرﻛﺎرە؟ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑڕﯾﺎری ﻟەﺳــەر داوە ﺑە ﯾﺎﺳــﺎی ژﻣــﺎرە 36ی ﺳــﺎڵﯽ 1958ﻛﺎر ﺑﻜﺮێﺖ .ﻟەو ﯾﺎﺳــﺎﯾەدا ،ﺳــﺰای
ھەﻧﺪێ ﻛەس ﻟە ﻗــەی دوﯾﻦ، ﺑە ﺷﻮێﻦ ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﺷﻮێﻨەوارﯾﺪا ﮔەڕاﺑﻮون .ﻛﯚﺗﺎﻛﺎﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﺋەوە رووی داوە و ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳێﻜﯿﺶ ﮔﯿﺮاون
ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺟﺎر ﻟەﮔــەڵ ﻟێﮋﻧەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــﯚ ﺑﻮوﯾﻨەﺗەوە و ﭘێﺪاﮔﺮﯾﻤﺎن ﻛﺮدووە ﻛە ﯾﺎﺳــﺎی ژﻣــﺎرە 55ی ﺳــﺎڵﯽ 2002ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ھەﻣﻮار ﺑﻜﺮێ و ﭼەﻧﺪ ﻣــﺎدە و ﺧﺎڵێﻜﯽ ﺑﮕــﯚڕدرێ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟەﮔەڵ دۆﺧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﮕﻮﻧﺠێﺖ و دواﺗﺮ ﺑڕﯾﺎری ﻛﺎرﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﻟەﺳەر ﺑﺪرێﺖ. ﺋێﻮە زﯾﺎﺗﺮ ﺗێﺒﯿﻨﯿﺘﺎن ﻟەﺳــەر ﻛﺎم ﻣﺎدە ﯾﺎن ﺑڕﮔەی ﺋەو ﯾﺎﺳﺎﯾە ھەﯾــە و دەﺗﺎﻧــەوێ ھەﻣــﻮار ﺑﻜﺮێﺘەوە؟ ﺋێﻤــە ﺗێﺒﯿﻨﯿــﯽ ﺧﯚﻣــﺎن ﭘێ ﮔﻮﺗــﻮون و ﻟەﺳــەر ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎﻛە ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧﺪا رێــﻚ ﻛەوﺗﻮوﯾــﻦ ،ﺑــەم ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾــﺮان ﭘێﻤﺎن دەڵێﻦ ﺑە ﯾﺎﺳــﺎی ژﻣﺎرە 36ﻛﺎر ﺑﻜەن. ﺋێﻮە وەك ﻻﯾەﻧــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت و
ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ،ﺗێﺒﯿﻨﯿﺘﺎن ﻟەﺳەر ﺋەو ﯾﺎﺳﺎﯾە ھەﯾە ،ﺑەم ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮان دەڵێﻦ ﻛﺎر ﺑەو ﯾﺎﺳــﺎﯾە ﺑﻜەن ،ھﯚی ﺋەو ﺑڕﯾﺎرەﯾﺎن ﺑﯚ ﺋێﻮە روون ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە؟ ﻧﺎ ،ﺋەوان ھﯿــﭻ ﻧﺎڵێﻦ ،ﺗەﻧﯿﺎ دەڵێﻦ ﻛﺎر ﺑەو ﯾﺎﺳﺎﯾە ﺑﻜەن. ﺑەم ﺑە ﭘێﯽ ﺋەو ﯾﺎﺳﺎﯾەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺷــﻮێﻨەوار ﻛــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑڕﯾﺎری ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑﻮون و ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ داوە ،ھــەر ﺗﯿﻤێﻜﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑێﺘە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻛﺎری ھەڵﻜﯚڵﯿــﻦ ﺑــﻜﺎت، دەﺗﻮاﻧــێ ﻧﯿﻮەی ﺋەو ﺷــﺘﺎﻧەی دۆزﯾﻮﯾەﺗﯿﯿــەوە ﻟەﮔــەڵ ﺧﯚی ﺑﺒﺎت ،ﭼﯚن ﺋەوە دەﻛﺮێﺖ؟ ﯾەك ﻟە ﺗێﺒﯿﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە ﻟەﺳەر ﯾﺎﺳﺎی ژﻣﺎرە 36ی ﺳﺎڵﯽ ،1958 ﺋەوەﯾە و ﺋەﮔەر ﺑە ﭘێﯽ ﺋەو ﯾﺎﺳﺎﯾە ﺑێﺖ ،ﺗﯿﻤــە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن دەﺗﻮاﻧﻦ ﻧﯿــﻮەی ﻛەﻟﻮﭘەﻟــەﻛﺎن ﺑﺒەن، ﺑەم ﺋێﻤە ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯿﺎن ﻟەﮔەڵ دەﻛەﯾــﻦ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺗەﻧﺎﻧەت ﯾەك ﭼﻨﮕە ﺧﯚڵﯿﺶ ﺑﺒەن .ﻟەو رۆژەوە ﻛە دێﻨە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﺎ ﺋەو ﻛﺎﺗەی دەڕۆﻧــەوە ،ﺧەڵﻜــﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧﯿﺎن ﻟەﮔەڵﺪاﯾە ،ﺑﯚﯾــە ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻛﺎری ﻟەو ﺷێﻮەﯾە ﺑﻜەن .ﺋێﻤە ﻛﺎرﻣﺎن ﺑەو ﯾﺎﺳﺎﯾە ﻧﯿﯿە ﻛە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾــﺮان دەڵێ ﻛﺎری ﭘێ ﺑﻜەن، ﺑەڵﻜــﻮ ﻛﺎرﻣﺎن ﺑــە رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ دووﻻﯾەﻧەﯾە. دوا دەرەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﻧﻮێﺘﺮﯾــﻦ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﻛﺎن ﻟە ﺋەﺷــﻜەوﺗﯽ ﺷﺎﻧەدەر و ﻣێﮋووی ژﯾﺎن ﺗێﯿﺪا، ﺑە ﭼﯽ ﮔەﯾﺸﺘﻮوە؟ ﻣێﮋووی ژﯾﺎن ﻟەو ﺋەﺷﻜەوﺗە ،ﺑﯚ ﺳەدان ھەزار ﺳﺎڵ دەﮔەڕێﺘەوە، ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺳﺎغ ﻧەﺑﻮوەﺗەوە. ﺳــﺎڵﯽ ” 1952راﻟﻒ ﺳﻮﻟﯿﻜﯽ“
ھﺎﺗﻮوە ﻟە ﺷﺎﻧەدەر ﻛﺎری ﻛﺮدووە، ﺑەم ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚﺟﯿﺎ و ﺋﺎﻣﺮازەﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوە ﺑەو ﺷێﻮەﯾەی ﺋێﺴﺘە ﻧەﺑــﻮوە ،ﺑﯚﯾــە ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑــە ﺗــەواوی دەرﻧەﻛەوﺗــﻮون. ﺗﯿﻤێﻜﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ 2013ھﺎﺗﻦ ﺋــەو ﻛﺎرە ﺗەواو ﺑﻜــەن و ﭘێﯿﺎن وا ﺑﻮوە ﺋێﺴــﻚ و ﭘﺮوﺳــﻜﯽ ﺗﺮ ﻣﺎون و ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوﻧەﺗە ﻛﯚﺗﺎی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﻛﺎﻧﯿﺎن .ﺋێﺴﺘە زاﻧﻜﯚی ﻛﺎﻣﺒﯿﺮﯾﺠــﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧــﯽ ﭼەﻧﺪ وەرزێﻜــە ﻛﺎری ﺗێــﺪا دەﻛﺎت، ﺑەم ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە ﻛﯚﺗﺎﯾﯿەﻛە. ﺳﺎڵﯽ دوو ﻣﺎﻧﮓ دێﻨە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و دواﺗــﺮ ﺑــﯚ ﺗەواوﻛﺮدﻧــﯽ ﺗﯚژﯾﻨەوەﻛەﯾﺎن ،ﺑﯚ وﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﮔەڕێﻨەوە. ﺋــەو ﺗﯿﻤــە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﺎﻧــەی ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎری ھەڵﻜﯚڵﯿﻦ و ﭘﺸــﻜﻨﯿﻦ دەﻛەن ،ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا ھﯿــﭻ ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜــﯽ دەﮔﻤەﻧﯿﺎن ﻟەﺑــﺎرەی ﻣێــﮋوو و ژﯾــﺎن ﻟــە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎوە؟ ﺗﯿﻤێﻜــﯽ زاﻧﻜــﯚی رێﺪﯾﻨﮕــﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯽ ﻟە ﺑێﺴﺘﺎﻧە ﺳﻮور )ﺳەر ﺑەﻧﺎوﭼەی ﺷﺎرەزوور( ﻛﺎر دەﻛەن و ﺑەو ﺋەﻧﺠﺎﻣە ﮔەﯾﺸــﺘﻮون ﻛە 10ھەزار و 500ﺳــﺎڵ ﭘێﺶ ﻟە زاﯾﯿﻦ ،ﯾەﻛەم ﺟﺎر ھﺎﺗﻨە ﺧﻮارەوە ﻟە ﺋەﺷﻜەوﺗەﻛﺎن و ﻟە دەﺷﺘەﻛﺎن ﻧﯿﺸــﺘەﺟێ ﺑﻮون ،ﻟــەوێ ﺑﻮوە و دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑــە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﺋﺎژەڵﺪاری ﻛﺮدووە .ﺑێﺴﺘﺎﻧە ﺳﻮور زۆر ﻛﯚﻧﺘﺮە ﻟە ﭼەرﻣﯚ )ﺑە دووری 10ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ ﻟە ﭼەﻣﭽەﻣﺎڵ(. ﺋﺎﻣﺎژەت ﺑــە زۆرﯾﯽ ژﻣﺎرەی ﺷــﻮێﻨە ﺷــﻮێﻨەوارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دا و دووﭘﺎﺗﯿﺸــﺖ ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﺋێــﻮە ﺧــﺎوەن ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ﺷﻮێﻨەوارﯾﻦ ،ﺑەم ﺋــەی ﺑﯚ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧەﺗﻮاﻧﺮاوە ﻟە
ﻛەرﺗﯽ ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزاردا ﺳﻮود ﻟە ﺷﻮێﻨەوار ﺑﺒﯿﻨﺮێﺖ؟ ﺋێﻤە ﺋەﮔەر رووﭘێــﻮی ﺗەواوی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻜەﯾﻦ ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 10 ھەزار ﺷــﻮێﻨﯽ ﺷــﻮێﻨەوارﯾﻤﺎن ھەﯾە .ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺋﺎﺳﺘەﻧﮓ ھەﯾە و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﻧەﺑﻮوﯾﻨە. ﺳــەردەﻣﺎﻧێﻚ ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧﯚ، دوو ﺋﯿﺪارەﯾﯽ و ﻛێﺸەی داراﯾﯽ ﺋێﺴــﺘە و ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺑەرﺑەﺳــﺘﯽ ﺗــﺮ ،ھــﯚﻛﺎرن ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﮔەﺷــﺘﯿﺎر ﺑﯚ ﺷــﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن راﺑﻜێﺸﯿﻦ .ﺷﻮێﻨەوار ،ﻧەوﺗێﻜﯽ ھەﻣﯿﺸــەﯾﯿﯿە و زۆرﯾــﺶ ﺑەﺳــﻮودﺗﺮە ﻟە ﻧەوت .ﮔەﺷﺘﯿﺎر ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﺋﺎراﻣﯽ و ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ھەﯾە و ﺋەوەش ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﯾە ،ﺑەم ﻛﺎﺗێﻚ ﺋێﻤە ﻟە وﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﻗﺴەﯾﺎن ﻟەﮔەڵ دەﻛەﯾﻦ،
وەزارەﺗێﻚ ﺑە ﻧﺎوی ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزار ھەﺑﻮو ،ﺑــەم ﻛﺎﺗێﻚ دﻧﯿﺎ ﺑﻮو ﺑە ﺷــﺎﻣﯽ ﺷــەرﯾﻒ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو داﻣەزرا ،ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزار ﺑــﯚ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﺑﭽــﻮوك ﻛﺮاﯾــەوە و دواﺗﺮ ﺑﻮو ﺑە دەﺳــﺘەﯾەك و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋــەو دەﺳــﺘەﯾە ﺑە وەﻛﺎﻟەﺗە .ﺋەواﻧە ھەﻣﻮو ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﺋەوەن ﻛــە وەزارەﺗﯽ ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎن، ھﯿﭻ ﭘﻼﻧێﻜﯽ ﺑﯚ ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار ﻧﯿﯿــە .ﺋێﻤە ﺋێﺴــﺘە ﺳــەر ﺑە دەﺳﺘەی ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزارﯾﻦ و ﺋەو دەﺳﺘەﯾەش ﺳــەر ﺑە وەزارەﺗﯽ ﺷﺎرەواﻧﯿﯿە .ﺋێﻤە و ﺋەوان ھەر ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﺗێﻨﺎﮔەﯾﻦ. ﺋەﮔەر ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی ﺋﯿﺪارەی ھەرێــﻢ ﯾەﻛﻼ ﺑﺒێﺘەوە و ﺑێﻨــەوە ﺳــەر ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، رێﮋەی ﺋەو ﺷﻮێﻨە ﺷﻮێﻨەوارﯾﯿە دەﮔﻤەﻧﺎﻧــەی دێﻨــەوە ﺳــەر ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،زۆرن؟ ﺑێﮕﻮﻣﺎن .ﻛەرﻛﻮوك ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﺧﯚﯾــﺪا ﭘﺎﯾﺘەﺧــﺖ ﺑــﻮوە و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺷﻮێﻨﯽ ﺷــﻮێﻨەوارﯾﯽ ﺑەﺳــەرەوەﯾە .زۆر ﺷــﻮێﻨﯽ ﺷﻮێﻨەوارﯾﯽ دەﮔﻤەن و ﭘڕﺑﺎﯾەخ ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەدا ھەن. ﻟــە ﺷــەڕی ﭘێﺸــﻤەرﮔە و داﻋﺸــﺪا ،ﺋــەو ﺷــﻮێﻨە
ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو داﻣەزرا، ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﺑﭽﻮوك ﻛﺮاﯾەوە و دواﺗﺮ ﺑﻮو ﺑە دەﺳــﺘەﯾەك و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەو دەﺳﺘەﯾە ﺑە وەﻛﺎﻟەﺗە ﭘێﯿــﺎن واﯾە ﻟە ﻧﺎو ﺷــێﺨەی ھەوﻟێﺮ ﺷەڕە .ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺋەوەﯾــە ﻛە ﺣﻜﻮوﻣــەت ﭘﻼﻧﯽ ﻧﯿﯿە و دەﺗﻮاﻧﯽ ﺋەوە ﻟە وەزارەﺗﯽ ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎن ﺑﭙﺮﺳــﯽ .ﻟە ﺳەردەﻣﯽ دوو ﺋﯿﺪارەﯾﯿﺪا ﺳەرەڕای ﺋەوەی ﺧەڵﻜﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺋــﺎزاد ﻧەﺑﻮون و ﻧەﯾﺎﻧﺪەﺗﻮاﻧــﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻜەن،
ﺷــﻮێﻨەوارﯾﯿﺎﻧەی ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻦ ،ھﯿــﭻ زﯾﺎﻧێﻜﯿﺎن ﺑەرﻛەوﺗﻮوە؟ داﻋــﺶ دژ ﺑــە ھەﻣــﻮو ﺑەھــﺎ ﻣﺮۆﯾﯿﯿەﻛﺎﻧــە و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗێﻚ داوە .داﻋﺶ ﻟە ﻧﺎوﭼەی ﺷــﻨﮕﺎل ،دەﺳــﺘﯽ ﻧەﭘﺎراﺳــﺘﻮوە و ﺋــەوەی ﭘێــﯽ راﮔەﯾﺸﺘﻮوە ،وێﺮاﻧﯽ ﻛﺮدووە.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ”ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎ ﺋەﮔەر ﻛﺎرێﻜﯽ ﻟەو ﺷێﻮەﯾە ھەﺑێﺖ ،ﺑﻨﻜە و ﺑﺎرەﮔﺎی ﭘەﻛەﻛە ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾە ﺑﻜﺮێﺘەوە ﭘێﺸێﻠﻜﺎری ﯾﺎﺳﺎﯾﯿە ،ﻧﺎﺑێﺖ ﺷﺘﯽ وا ھەﺑێﺖ ،ﺣﻜﻮوﻣەت ﺧﯚی ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ و ﭘﯚﻟﯿﺲ و دەزﮔﺎی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ھەﯾە ،ﭘﺎﺳــەواﻧﯽ ﺳﻨﻮور ھەﯾە ،ﺋەﮔەر ﻛﺎرێﻜﯽ وا ﻛﺮاﺑێﺖ دەﺑێﺖ ﻟەﮔەڵ ﺋەواﻧﺪا ڕێﻜﻜەوﺗﺒﻦ ،ﺋەﮔەرﯾﺶ ﭘەﻛەﻛە ﺑە زۆرەﻣﻠێ ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾە ﺑﻨﻜە و ﺑﺎرەﮔﺎی ھەﺑێﺖ ﺋەوە ﻛﺎرێﻜﯽ ﺧﺮاﭘە ”
وﺷﻪ/ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧﻪوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘﻪﻓﺎ رێﻜﺨــﻪری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨــﻪوهی ﮔــﯚڕان ﻟــﻪ ﻣــﺎوهی داھﺎﺗــﻮودا دهﮔﻪڕێﺘــﻪوه ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ و رهﻧﮕــﻪ ﺷــﻮێﻨﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺑﮕﻮازێﺘــﻪوه ﻟﻪﻧــﺪهن و ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺒێـﻪ ﺷﻮێﻨﯽ ﮔﻪﺷﺘﯽ ﻛﺎﺗﯽ ﺑﯚی ،ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﺗــﻪی ﺑﻪرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﮔــﯚڕان ،رێﻜﺨﻪرهﻛﻪﯾﺎن ﻧﺎﯾﻪوێ دهﻧﮕﻪ ﻧﺎڕازﯾﯿﻪﻛﺎن دژی رێﻜﻜﻪوﺗﻨﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﻪﻛێﺘﯽ ﺑﺒﯿﺴﺘێ. ﺳــﻪرﭼﺎوهﯾﻪﻛﯽ ﻧﺰﯾــﻚ ﻟــﻪ رێﻜﺨﻪری ﮔﯚڕان ﺑﻪ ”وﺷــﻪ”ی راﮔﻪﯾﺎﻧﺪ ،رێﻜﺨﻪری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻣﻪﯾﻠﯽ ﺑﯚ ژﯾﺎن ﻟﻪ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ زۆر ﺑﻮوه و دهﯾــﻪوێ ﺋﻪو ﺗﻪﻣﻪﻧﻪی ﻣﺎوﯾﻪﺗــﯽ زۆرﺗﺮ ﻟﻪ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﺪا ﺧﻪرﺟــﯽ ﺑــﻜﺎت ،ھﺎﺗﻨﻪوهی ﺋﻪﻣﺪواﯾﯿﻪﺷــﯿﯽ ﺑﯚ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ
دوای ﺋﻪزﻣﻮوﻧــﯽ ژﯾﺎﻧێﻜــﯽ ﺣﻪوت ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻟــﻪ ﻟﻪﻧﺪهن ،ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑــﯚ راﯾﯿﻜﺮدﻧــﯽ ﻛﺎرهﻛﺎﻧــﯽ ﺋﻪو رێﻜﻜﻪوﺗﻨــﻪ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﻪ ﺑﻮو ﻛﻪ ﻟﻪﮔــﻪڵ ﯾﻪﻛێﺘﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن واژووی ﻛﺮد و ﺑﻪوه ﺑﻪﺷێﻚ ﻟﻪ ﻧﯿﮕﻪراﻧﯿﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟﻪﺑﺎرهی داھﺎﺗــﻮوی ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی ﮔﯚڕان رهواﻧﺪهوه“. ھﻪڵﺴــﻮڕاوێﻜﯽ ﮔﯚڕان ﻛﻪ وازی ﻟــﻪ ﺑﺰووﺗﻨﻪوهﻛــﻪ ھێﻨــﺎوه ﺑﯚ ”وﺷــﻪ” ﺋﻪوهی ﺧﺴــﺘﻪ ڕوو ﻛﻪ ”ﮔﻪڕاﻧﻪوهی ﻧﻪﺷــﯿﺮوان ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ ﺑﯚ ﻟﻪﻧﺪهن ﭼﺎوهڕوان ﻛﺮاوه و ﺋﻪم زاﻧﯿﺎرﯾﯿــﻪ ﺑﻪ ﮔﻮێــﯽ ھﻪﻧﺪێﻚ ﻟﻪ ﮔﯚڕاﻧﺨﻮازاﻧﺪا دهدهن ﻟﻪ ﮔﺮدهﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﺳــﺎوی ﺋﻪوهی ﻛﯚرﺳﻪﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎرهﺳــﻪرﻛﺮدﻧﯽ رێﻜﺨــﻪری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺗﻪواو ﻧﻪﺑــﻮوه ،ﺑﻪم راﺳــﺘﯽ ﺑﺎﺑﻪﺗﻪﻛــﻪ ﺋﻪوهﯾــﻪ ﻛﻪ ﻧﻪوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ دهﯾﻪوێ ﺋﻪو دهﻧﮕــﻪ ﻧﺎڕازﯾﯿﺎﻧﻪ ﻧﻪﺑﯿﺴــﺘێ ﻛﻪ دژی رێﻜﻜﻪوﺗﻨﻦ ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﻪﻛێﺘﯽ و زۆرﯾﻨﻪی ﺧﻪڵﻜﻪ ﭘﺎﻛﻪﻛﻪی ﻧﺎو ﮔﯚڕاﻧﯿﺸﻦ ،ﺑێ ﻟﻪوهی ژﻣﺎرهﯾﻪﻛﯽ
زۆر ﻛێﺸﻪی ﺣﺰﺑﻪﻛﻪی ﯾﻪﺧﻪی ﮔﺮﺗﻮوه و ﺑﯚی ﭼﺎرهﺳــﻪر ﻧﺎﺑﻦ، ﺑﯚﯾﻪ دهﯾﻪوێ ﺑﻪو ﺷێﻮهﯾﻪ ﺟێﯽ ﺑێڵێ ﻛﻪ ھﻪﯾﻪ”. ﺋﺎﻣــﺎژهی دا ،ھﻪر ﺋــﻪوهی ﻛﻪ ﻟــﻪم ﻣﺎوهﯾــﻪدا ﺧﻪڵﻜێﻜﯽ زۆر ﻟﻪ ﮔﯚڕان ﻛﺸــﺎﻧﻪوه ﻧﯿﺸﺎﻧﻪی ﺑێﮫﯿﻮاﺑﻮوﻧــﯽ ﺧﻪڵﻜــﻪ ﻟــﻪ ﺑﺰووﺗﻨﻪوهﻛــﻪ و ﺋﻪو ﺷــﻪﭘﯚﻟﯽ وازھێﻨﺎﻧﻪ ﻓﺮاواﻧﺘﺮﯾﺶ دهﺑێ. رۆژی 17ی ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕــە، ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ،رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎن ﻟە ﻣﺎڵــﯽ ﺟەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﻟە دەﺑﺎﺷﺎن واژۆ ﻛﺮد و ﻟە رێﻮڕەﺳﻤێﻜﺪا ﺋەو رێﻜﻜەوﺗﻨە ھﺎﺗــە راﮔەﯾﺎﻧﺪن ،ﺑــەم ھەر دوای واژۆﻛﺮدﻧﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە، راوﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺟﯿــﺎواز ﻟە ﻧێﻮان ﺧەڵﻚ و ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﻟەﺑﺎرەی دەرﺋەﻧﺠﺎم و ﻟێﻜەوﺗەی ﺋــەو رێﻜﻜەوﺗﻨــە دەرﻛەوت و ژﻣﺎرهﯾــﻪك ﻛﻪﺳــﺎﯾﻪﺗﯿﯽ دﯾﺎر وازﯾﺎن ﻟﻪ ﮔﯚڕان ھێﻨﺎ.
ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﮔﯚڕان دەﮔﯿﺮێ وﺷە/ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻋەﺑﺪو ﻛﻮێﺨﺎ ﻣﻮﺑﺎرەك ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﮔﯚڕان ﻛە ھــﺎوﻛﺎت ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻣەﻛﯚی ﺣﺰﺑەﻛەﯾەﺗــﯽ ﻟە ﺷــﺎرۆﻛەی ﭼەﻣﭽەﻣــﺎڵ ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑەﻧﯿﺎز ﺑــﻮو ﻟەڕێﮕــەی ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە ﺑﯚ ﻧەروﯾﺞ ﮔەﺷﺖ ﺑــﻜﺎت .ﮔﻮﺗﻪﺑێــﮋی ﮔــﯚڕان رای دهﮔﻪﯾﻪﻧێــﺖ ﻛﻪ ﻟﻪﺳــﻪر ﺗﻪﻗﺎﻧﺪﻧــﻪوهی ﺑﯚری ﻏﺎز ﮔﯿﺮاوه و ﻟﻪ ھﻪوڵﺪان ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ و ﺑﻪڵێﻨﯽ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ دراوه.
ﻛەرﻛــﻮوك ﺗەﻗێﻨﺪراﯾەوە و دواﺗﺮ ﭘەﻧﺠــەی ﺗﯚﻣــەت ﺋﺎراﺳــﺘەی ﻋەﺑــﺪو ﻛﻮێﺨﺎ ﻣﻮﺑــﺎرەك ﻛﺮا، ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﺸﺘﺮ ھەڕەﺷەﯾەﻛﯽ ﻟەو ﺷێﻮەﯾەی ﻛﺮد ﺑﻮو. ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻣەﻛــﯚی ﮔــﯚڕان ﻟە ﭼەﻣﭽەﻣــﺎڵ ،رۆژی 18ی ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ دووەﻣﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻟە ھەژﻣــﺎری ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺧــﯚی ﻟە ﺗﯚڕی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك ﻧﻮوﺳــﯿﺒﻮوی ”ﺑەڵێﻦ ﺑەﺧەڵﻜﯽ ﺳﻨﺰوری ﭼەﻣﭽەﻣﺎڵ دەدەم ﻛە ﺗﺎ دوا ھەﻧﺎﺳــە ڕێﮕﺮ دەﺑﻢ ﻟە دزﯾﻨﯽ
ﺋێﻮارەی دوێﻨێ ﻋەﺑﺪو ﻛﻮێﺨﺎ ﻣﻮﺑــﺎرەك ﻟەﻻﯾەن ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧــەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە ﮔﯿﺮا ﻟەوﻛﺎﺗەی دەﯾﻮﺳﺖ ﺑەرەو ﻧەروﯾﺞ ﮔەﺷﺖ ﺑﻜﺎت. ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﮔــەدار ﻟە دادﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ﺋەﻧﺪاﻣەﻛــەی ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﮔــﯚڕان ﻟەﺳــەر ﺑڕﯾــﺎری دادوەر دەﺳــﺘﮕﯿﺮ ﻛــﺮاوە .ﺋەو ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛە ﻟە ﺳەر ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺧﯚی ﻧﺎوی ﻻی ”وﺷــە“ ﭘﺎرێﺰراوە ،ﺑە ﺗەواوی ﺋەو ﺗﯚﻣەﺗﺎﻧەی روون ﻧەﻛﺮدەوە ﻛە ﻋەﺑــﺪو ﻛﻮێﺨﺎ ﻣﻮﺑﺎرەك ﺑە ھﯚﯾەوە ﮔﯿﺮاوە ،ﺑەم ﺑەدووری ﻧەزاﻧﯽ ﻛە ﮔﺮﺗﻨەﻛەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە ﺗەﻗﺎﻧﺪﻧەوەی ﺑــﯚڕی ﮔﺎزی ﻛﯚرﻣﯚرەوە ھەﺑێﺖ. رۆژی 29ی ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ دووەﻣﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ 2016 ،ﺑﯚڕﯾﯽ ﮔﺎزی ﻛﯚرﻣﯚر ﻟە ﺳﻨﻮوری رۆژھەﺗﯽ
ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەﻣــﺎن و ڕێﮕە ﺑەھﯿﭻ ﻛــەس و ﻻﯾەﻧێﻚ ﻧﺎدەﯾﻦ ﺋــەو ﻛﺎرە ﺑﻜﺎت و ﭘێﯿــﺎن دەڵێﻢ ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﭼەﻣﭽەﻣﺎڵ ﺑێﺨﺎوەن ﻧﯿﯿە و ﺑﯚ دزﯾﻦ و ﺑەﺗﺎﻧﺒﺮدن دەﺳــﺖ ﻧﺎدات“. دوای ﺗەﻗﯿﻨــەوەی ﺑﯚڕﯾﯽ ﮔﺎزی ﻛﯚرﻣﯚر ،ﻋەﺑﺪو ﻛﻮێﺨﺎ ﻣﻮﺑﺎرەك دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدﺑﻮوەوە ﻛە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺗەﻗﺎﻧﺪﻧــەوەی ﺑﯚڕی ﮔﺎزەﻛەوە ﻧﯿﯿــە و ﺋﺎﻣﺎدەﯾە ﺑﭽێﺘــە ﺑەردەم دادﮔە. ﺋەو ﺋەﻧﺪاﻣەی ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ
ﮔــﯚڕان ،ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟــﺎر داوای ﻛﺮدووە ﻛــە ﺣﺰﺑەﻛەی ھێﺰی ﭼەﻛــﺪاری داﺑﻤەزرێﻨێــﺖ و ﺋــەوەش وەك ”وەﻣێــﻚ ﺑــﯚ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ“ ﻧﺎوی ھێﻨﺎوە. ﻋەﺑﺪو ﻛﻮێﺨﺎ ﻟە ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﯾەﻛﺪا ﺳــەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴــﺎڵ داوای ﭼەﻛﮫەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﻟە ﮔﯚڕاﻧﺨﻮازان ﻛــﺮد و ﺋــەم ﺑﺎﺳــە ﻣﺎوەﯾەك ﻣﯿﺪﯾﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑەﺧﯚﯾەوە ﺳەرﻗﺎڵ ﻛﺮد و ژﻣﺎرەﯾەك ﻛﺎدری دﯾــﺎری ﻧﺎو ﮔﯚڕان ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛەﯾــﺎن ﻛــﺮد ،ﺑەم ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﺑﺎﻧﮕەﺷــە ﺑــﯚ ﭼەﻛﺪارﺑﻮون ﻟە دەرەوەی ﯾﺎﺳــﺎ ﺑە ﭘێﺸێﻠﻜﺎری ﻟە ﻗەڵەﻣﺪا و ﮔﻮﺗﯿﺎن ”ﻟە ﻛەس ﻗﺒﻮڵ ﻧﺎﻛﺮێ ﺑــێ ﻣﯚڵەت ﭼەك ھەڵﺒﮕﺮێــﺖ و ھێﺰ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت“. ﺷــﯚڕش ﺣﺎﺟــﯽ ﮔﻮﺗﻪﺑێــﮋی ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی ﮔﯚڕان ﭘﺸﺘڕاﺳﺘﯽ ﺋــﻪو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧﻪی ﻛــﺮدهوه ﻛﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﻛﻪی ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﺳﻜﺎﯾﻪﻛﯽ ﻛﯚن ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﺗﻪﻗﺎﻧﺪﻧــﻪوهی ﺑﯚری ﻏﺎزهﻛﻪ ﮔﯿﺮاوه .ﺣﺎﺟﯽ ﺑﯚ ”وێﻨﻪ” ﮔﻮﺗﯽ، ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ﻟﻪ ھﻪوڵﺪاﯾﻦ ﺑﯚ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﯽ و ﺑﻪڵێﻨﯿﺎن داوه ﺋﺎزادی ﺑﻜﻪن. ﺋﻪو ھﻪوڵــﻪی ﺣﺎﺟﯽ ﺑﺎﺳــﯽ ﻛــﺮدووه دهﺳــﺘﻮهرداﻧﻪ ﻟــﻪ ﻛﺎروﺑﺎری ﯾﺎﺳﺎ ﻛﻪ ﭘێﺸﺘﺮ ﮔﯚڕان ھﻪﻣﯿﺸﻪ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدووهﺗﻪوه ﻛﻪ ﻟﻪ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾﺎﺳﺎ ﭘێﺸێﻞ دهﻛﺮێ.
ﺑﻪرﭘﺮﺳێﻜﯽ ﮔﯚڕان ﺑﻪ 36 ھﻪزار دۆﻻری ﺧﻪڵﻜﻪوه ھﻪڵﺪێ وﺷﻪ/ﺳﯚران ﺑﻪرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﻣﻪﻛﯚی ﮔﯚڕان ﻟﻪ ﺷﺎری ﺳﯚران زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ 36ھﻪزار دۆﻻری ﺋﻪﻣﻪرﯾﻜﺎﯾــﯽ ﭼﻪﻧــﺪ ھﺎووﺗﯿﯿــﻪك دهﺑــﺎت و ﺑﻪرهو ﺋﻪوروﭘــﺎ ھﻪڵﺪێﺖ و ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟﻪ ﺑﻪﻟﺠﯿﻜﺎ دهژی. ﻓﻮﺋﺎد ﺳﺎڵﺢ ﺑﻪﻛﺮ ﺋﻪو ﺑﻪرﭘﺮﺳﻪی ﮔﯚڕاﻧﻪ ﻛﻪ ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﻣﻪﻛﯚی ﺳــﯚران ﺑﻮوه و ﺑــڕی 36ھﻪزار و 500دۆﻻری ﻟــﻪ ژﻣﺎرهﯾــﻪك ھﺎووﺗﯽ وهرﮔﺮﺗــﻮوه و ﺑﻪرهو دهرهوه رۆﯾﺸــﺘﻮوه ،ھﺎووﺗﯿﯿﻪ ﺑﻪرﻛﻪوﺗﻮوهﻛﺎﻧﯽ ﺋﻪو ”ﻓﺮﯾﻮداﻧﻪ”
ﻟﻪ ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺳــﯚران ﺳﻜﺎﯾﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووه. زاﻧﯿﺎرﯾﯿﻪﻛﺎﻧــﯽ ﺑﻪﭘێــﯽ ”وﺷﻪ” ﺋﻪو ﻛﻪﺳــﺎﻧﻪی ﻓﻮﺋﺎد ﺳــﺎڵﺢ ﮔﯚڕاﻧﺨﻮاز ﭘــﺎرهی ﻟێ ﺑــﺮدوون ﭘێــﻚ ھﺎﺗــﻮون ﻟﻪ: ﻧﻪﺟﺎت ﻣﺤێﺪﯾﻦ ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻞ داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ﮔﻪڕهﻛﯽ 121ی ﮔﻮن ﻟــﻪ ھﻪوﻟێﺮ ﺑــﻪ ﭘێﻨﺞ ھﻪزار و 200دۆﻻر ،ﻓﻪﯾﺴــﻪڵ ﺣﻮﺳێﻦ ﺋﻪﺣﻤﻪد داﻧﯿﺸﺘﻮوی رهواﻧــﺪز ﭘێﻨﺞ ھــﻪزار و 300 دۆﻻر و ﺣﻪﺳﻪن ﻋﻪﺑﺪو ﻣﯿﻨﻪ داﻧﯿﺸﺘﻮوی راﻧﯿﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﻧﺰه ھﻪزار دۆﻻر ﭘﺎرهﯾﺎن ﻟێ وهرﮔﯿﺮاوه.
ﭘەﻛەﻛە ژﻣﺎرەﯾەك ﺑﺎرەﮔﺎ ﻟە ﺷﺎرﺑﺎژێڕ دەﻛﺎﺗەوە
ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﭼﻮارﺗﺎ :ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿە و رێﮕﺮﯾﯿﺎن ﻟێ دەﻛەﯾﻦ وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ”ﭘەﻛەﻛە“ ژﻣﺎرەﯾەك ﺑﺎرەﮔﺎ و ﻣەﯾﺪاﻧێﻜﯽ رەﻣﯽ ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺷــﺎرﺑﺎژێڕ /رۆژھەﺗــﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ /دەﻛﺎﺗەوە و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 100ﮔەرﯾﻼ ﻟەو ﺑﺎرەﮔﺎﯾﺎﻧە ﻟە ﺟﻤﻮﺟﻮوڵ دان .ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﭼﻮارﺗﺎ دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ”ﺧەڵﻚ ﺋەواﻧﯽ ﺑﯿﻨﯿﻮوە و ﺋێﻤە ﺑەدواﯾﺎﻧﺪا دەﮔەڕێﯿﻦ و ﺑﯿﺎﻧﺒﯿﻨﯿﻦ ﻣﺎﻣەڵەی ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﺎن ﻟەﮔەڵ دەﻛەﯾﻦ“ ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔــەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﺶ دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ”دەﻧﮕــﯚی ﻟەو ﺷــێﻮەﯾە ھەﯾە ﻟە ﺷﺎرﺑﺎژێڕ، ﺑەم ﻟە ﭘﺸــﺖ ﻗــەدزێ ﭘەﻛەﻛــەی ﻟێﯿــە و ﺑﻨﻜە و ﺑﺎرەﮔﺎﯾﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە“. ﺑەﭘێﯽ ﺑەدواداﭼﻮوﻧێﻜﯽ ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ”وﺷــە“ ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﺷــﺎرﺑﺎژێڕ ﻧﯚ ﺑﺎرەﮔﺎ و ﻣەﯾﺪاﻧێﻜﯽ رەﻣــﯽ ﺑﯚ ﻣەﺷــﻖ ﻛﺮدووﺗەوە و ژﻣﺎرەﯾەك ﺧێﻤەﯾﺸــﯽ ﻟە ﭼەﻧﺪ ﮔﻮﻧﺪێﻚ ھەڵــﺪاوە ﻛە ﮔەرﯾﻼی ﺗﯿﺎداﯾە. ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭘــﺮس ﻟە ﺷﺎرﺑﺎاژێڕ ﺑﯚ ”وﺷــە“ وردەﻛﺎری ﻛﺮدﻧەوەی ﺑﺎرەﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺑە ژﻣﺎرەی ﺧﺴــﺘە ڕوو ﻛە ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە: ﮔﻮﻧــﺪی زەﻧﮕﻨــﺎوا دوو ﺑﺎرەﮔﺎی ﭘەﻛەﻛــەی ﻟێ ﻛﺮاوەﺗــەوە ﻛە ھەرﯾەﻛەﯾــﺎن 25ﮔەرﯾــﻼی ﺗﯿﺎداﯾــە ،ﻣەﯾــﺪان رەﻣﯿﯿەﻛــە دەﻛەوێﺘە ﮔﻮﻧﺪی ﺳــﺎڵﯿﺎوا و 35 ﮔەرﯾــﻼی ﺗﯿﺎداﯾــە و ﻟە ﮔﻮﻧﺪی ﺑﻨﺎوﯾــﺎن ﺑﺎﺧەﻛــەی ”م ،ح ،ر“ ﺑﺎرەﮔﺎﯾەك و 30ﮔەرﯾﻼی ﺗﯿﺎداﯾە. ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳــە ﻛە ﻟەﺑەر ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﭘﯚﺳــﺘەﻛەی داوای ﻛــﺮد ﻧﺎوی
ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻧەﻛﺮێ ،وردەﻛﺎری زﯾﺎﺗﺮی ﺧﺴــﺘە ڕوو ﮔﻮﺗــﯽ ”ﭘەﻛەﻛــە ژﻣﺎرەﯾەك ﺑﺎرەﮔﺎ و ﺧێﻤەﯾﺸــﯽ ﻟە دەوروﺑەری ﮔﻮﻧﺪی ﺳــﭙﯿﺪارە ﻛﺮدووﺗــەوە ﻛــە ھەﻣﻮوﯾــﺎن ﮔەرﯾﻼی ﺗﯿﺎداﯾە و دەﻛەوﻧە ﻛﺎﻧﯽ ﭼەورەﺑﯽ ،ﻛﺎﻧﯽ ﻓﺮﯾﺎﺳــﺎو ،ﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮﭼﻮاﻟﻮ ،ﻛﺎﻧﯽ ﺑەڵﻜﺎن ،ﺷــﯿﻮی دەراو و ﺷــەﻟﻮﺧﻮن“ .دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدەوە ،ﺋەو ﮔەرﯾﻼﯾﺎﻧە ﻟە ﮔﻮﻧﺪی ﺳــﭙﯿﺪارە ﻛﯚﮔەی ﺧﯚراﻛﯿﺎن ﻟە ﺧﺎﻧﻮوی )ع ،م( دروﺳﺖ ﻛﺮدووە و ﻟەوێ ﺧﯚراﻛﯿﺎن ﺑﯚ دروﺳــﺖ دەﻛﺮێ. داﻧﺎ ﺟــەزا ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﺗەﻧﺎھﯿــﯽ ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ ،دەﻧﮕﯚی ﻟەو ﺷێﻮەﯾە ھەﯾە ﻟــە ﻧﺎوﭼەی ﺷــﺎرﺑﺎژێﺮ ﭘەﻛەﻛە ﺑﻨﻜە و ﺑــﺎرەﮔﺎی ھەﺑێﺖ .زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ” :ﻟە ﭘﺸــﺘﯽ ﻗــەدزێ ﺑە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﭘەﻛەﻛەی ﻟێﯿە و ﺑﻨﻜە و ﺑﺎرەﮔﺎﯾﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە ،ﺑەم ﻟە ﻧﺎوﭼەی ﺷــﺎرﺑﺎژێڕ دەوﺗﺮێﺖ ﻛە ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻚ ﺑﯿﻨﺮاون ،ﺑەس وەك
ﺑﻨﻜە ﺷﺘێﻜﯽ ڕوون ﻧﯿﯿە“. ”ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﺋەﮔەر ﻛﺎرێﻜﯽ ﻟەو ﺷێﻮەﯾە ھەﺑێﺖ ،ﺑﻨﻜە و ﺑﺎرەﮔﺎی ﭘەﻛەﻛە ﻟــەو ﻧﺎوﭼەﯾە ﺑﻜﺮێﺘەوە ﭘێﺸــێﻠﻜﺎری ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿە ،ﻧﺎﺑێﺖ ﺷــﺘﯽ وا ھەﺑێــﺖ ،ﺣﻜﻮوﻣەت ﺧــﯚی ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ و ﭘﯚﻟﯿــﺲ و دەزﮔﺎی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ھەﯾە ،ﭘﺎﺳەواﻧﯽ ﺳــﻨﻮور ھەﯾە ،ﺋەﮔەر ﻛﺎرێﻜﯽ وا ﻛﺮاﺑێﺖ دەﺑێﺖ ﻟەﮔــەڵ ﺋەواﻧﺪا ڕێﻜﻜەوﺗﺒﻦ ،ﺋەﮔەرﯾﺶ ﭘەﻛەﻛە ﺑــە زۆرەﻣﻠێ ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾە ﺑﻨﻜە و ﺑﺎرەﮔﺎی ھەﺑێﺖ ﺋــەوە ﻛﺎرێﻜﯽ ﺧﺮاﭘە ” ﺟەزا وای ﮔﻮت. ”وﺷــە“ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﺳــێ ﺟﺎر ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻛﺮد ﺑــە ھەرﯾەﻛە ﻟە ﺣەﺳــەن ﻧــﻮوری ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ، ڕزﮔﺎر ﺣەﻣەڕەﺣﯿﻢ ﺑەڕێﻮەﺑەری ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ،ﺑــەم وەﻣﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧەداﯾەوە. ﻻی ﺧﯚﯾەوە ﻋەدﻧﺎن ﻛﺎﻛەڕەش ﻗﺎﺋﻤﯿﻘﺎﻣــﯽ ﭼﻮارﺗﺎ ﺑﯚ ”وﺷــە“ ڕای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﻟــە ﻧﺎوﭼــەی ﺷــﺎرﺑﺎژێڕ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەی
ﻟــێ ﻧﯿﯿــە و ﺑﻨﻜــە و ﺑﺎرەﮔﺎﯾﺎن ﻟــەو ﻧﺎوە ﻧەﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﺑەم ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێــﻚ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە ﭼەﻧــﺪ ﻛەﺳــێﻜﯿﺎن ﺑﯿﻨﻮوە و ﺋﺎﮔەدارﯾــﺎن ﻛﺮدووﯾﻦ ﺋــەو ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــەی ﺋەواﻧﯿﺎن ﺑﯿﻨﯿﻮوە ﮔﻮﺗﻮﯾﺎﻧە ﭘﮋاﻛﯿﻦ و ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯿﻨــﺮاون وەك ﺑﻨﻜە و ﺑﺎرەﮔﺎ ھﯿﭻ ﺑﻨﻜەﯾەﻛﯿﺎن ﻧﯿﯿــە ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾە، ﻧﺎﺷﺰاﻧﺮێﺖ ﻛێﻦ“. ”ﻛﺮدﻧەوەی ﺑــﺎرەﮔﺎ و ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ڕێﮕەﭘێﺪراو ﻧﯿﯿە ،ﻟەڕووی ﯾﺎﺳــﺎوە ﻧﺎﻛﺮێﺖ“. ﻗﺎﺋﯿﻤﻘﺎﻣــﯽ ﭼﻮارﺗــﺎ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە ،ﺋــەوان ﻛــە ﺑﯿﻨﺮاون ﻣەﻓﺮەزەی ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە 10ﻛەﺳــﯽ ﺑﻮون ﻧــەك ھێﺰێﻚ ﭼﻮﻧﻜە ھێﺰ ﺑە ﻛەﺳﺎﻧﯽ زۆر دەوﺗﺮێﺖ. ﻛﺎﻛەڕەش زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ ”ﺋەوان ھێﺰێﻜﯽ ﭼەﻛﺪارﯾﻦ ،ﻟە ھەوڵﺪاﯾﻦ و دەﮔەڕێﯿــﻦ ﺑەدواﯾﺎﻧــﺪا ﺋەﮔەر ﺑﯿﺎﻧﺒﯿﻨﯿــﻦ ﻣﺎﻣەڵەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﺎن ﻟەﮔەڵ دەﻛەﯾﻦ.
ژﻣﺎرە ) ، (142ﭼﻮارﺷەم2016/ 6/ 8 ،
ﻧﻪوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ دهﮔﻪڕێﺘﻪوه ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
7
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
8
ﺣەﺳــەن ﻣﺴــﺘەﻓﺎ :ھﯚﻛﺎری ﺑە ﺗﺎوان داﻧﺎﻧﯽ ﻣﺎرەﺑڕﯾﻦ ﻟە دەرەوەی دادﮔە ﺑﯚ ﺋەوە دەﮔەڕێﺘەوە ﻛەوا ﺋەﮔەر ﻣﺎرەﺑڕﯾﻦ ﻟە دادﮔە ﺗﯚﻣﺎر ﻧەﻛﺮێﺖ ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺣﺎڵەﺗﯽ ﻟێﻜﺠﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﯾﺎﺧﻮد ﺗەق رووی دا ،ﺋﺎﻓﺮەﺗەﻛە ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ داوای ﻣﺎﻓە ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻜﺎت ،ﺋەﮔەر داواﺷﯽ ﺑﻜﺎت ﺋەرﻛﯽ ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ زەﺣﻤەت دەﺑێﺖ.
ژﻣﺎرە ) ، (142ﭼﻮارﺷەم2016/ 6/ 8 ،
ﻟە ﺳێ ﻣﺎﻧﮕﺪا 19ﺣﺎڵەﺗﯽ دەﺳﺘﺪرێﮋﯾﯽ ﺳێﻜﺴﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ .ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎرێﻚ ﻟە ﻣﺎوەی ﺳێ ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوودا 19 ،ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯽ ﺳێﻜﺴــﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون ،ھەروەھﺎ ﺷــەش ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺧﯚﻛﻮﺷــﺘﻨﯿﺶ ھەﺑﻮوە .ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەڵێــﺖ” ،ﺑﺎری دەرووﻧــﯽ و داراﯾﯽ ﻟە ھﯚﻛﺎرە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﻦ ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی“.
ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەو ﺋﺎﻣــﺎرەی ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن دەﺳﺘﯽ ”وﺷە“ ﻛەوﺗﻮوە، ﻟە ﻣﺎوەی ﺳــێ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵﺪا ﻟە ھەوﻟێﺮ دوو ﺣﺎڵەﺗﯽ ﻛﻮﺷﺘﻦ ،ﺷــەش ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻦ31 ، ﺳﻮوﺗﺎن 12 ،ﺧﯚﺳﻮوﺗﺎن و ﺷەش ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺳێﻜﺴﯽ و 543ﺳﻜﺎش ﺗﯚﻣﺎر ﻛــﺮاون .ھەروەھﺎ ﻟە دھﯚك، ﺳــێ ﺣﺎڵەﺗﯽ ﻛﻮﺷــﺘﻦ ،ﺷەش ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻦ 15 ،ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺳﻮوﺗﺎن، 13ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺧﯚﺳــﻮوﺗﺎن ،ﺣەوت ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺳێﻜﺲ و 393ﺳﻜﺎش ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون. ﻟــە ﮔەرﻣﯿــﺎن ،ﯾــەك ﺣﺎڵەﺗﯽ ﻛﻮﺷــﺘﻦ ،ﯾەك ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻦ ،ﯾەك ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺳــﻮوﺗﺎن و 27ﺳــﻜﺎ ﺗﯚﻣﺎر ﻛــﺮاون .ﻟە ڕاﭘەڕﯾﻨﯿﺶ دوو
ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻦ ،ﺳێ ﺳﻮوﺗﺎن، دوو ﺧﯚﺳــﻮوﺗﺎن و 45ﺳﻜﺎش ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون .ﻟــەو دەﭬەرەدا ھﯿﭻ ﺣﺎڵەﺗێﻜﯽ ﺳــێﻜﺲ ﻧەﺑــﻮوە .ﻟە ﺳﯚران دوو ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻦ، 11ﺳــﻮوﺗﺎن ،ﺳــێ ﺣﺎڵەﺗــﯽ
ﯾــەك ﺣﺎڵەﺗــﯽ ﻛﻮﺷــﺘﻦ ،ﭼﻮار ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻦ 14 ،ﺳﻮوﺗﺎن، دوو ﺧﯚﺳﻮوﺗﺎن 130 ،ﺳﻜﺎ و ﺳێ ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯽ ﺳێﻜﺴﯿﺶ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون. ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﻟە ﻣﺎوەی ﺳــێ ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدووی ﺋەﻣﺴﺎڵ، 19ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯽ ﺳێﻜﺴﯽ، 32ﺧﯚﺳــﻮوﺗﺎن 75 ،ﺳﻮوﺗﺎن21 ، ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻦ 7 ،ﻛﻮﺷﺘﻦ و ھەزار و 205ﺳﻜﺎش ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون. ﻟە ﻣــﺎوەی ﯾەك ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو واﺗە ﺳــﺎڵﯽ 124 ،2015ﺣﺎڵەﺗﯽ
ﻣﺮﯾەم ﺳەﻣەد:
ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ و ﻟە ﺋﯿﺪارەی راﭘەڕﯾﻦ و ﮔەرﻣﯿﺎن ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻛەﻣﺘﺮ ﺑﻮوە ﺧﯚﺳــﻮوﺗﺎن 27 ،ﺳــﻜﺎ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون و ﯾەك ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺳێﻜﺴﯿﺸﯽ ھەﺑﻮوە .ھەروەھﺎ ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ،
ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯽ ﺳێﻜﺴﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون ،زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯽ ﺳێﻜﺴﯿﺶ
ﻟەو ﺳــﺎڵەدا ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮوە ﻛە 43ﺣﺎڵەت ﺑــﻮوە و ﻟە دھﯚﻛﯿﺶ 43ﺣﺎڵەت و ﻟە ھەوﻟێﺮ 10ﺣﺎڵەت ﺑﻮوە. ﻣﺮﯾەم ﺳــەﻣەد ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟێﮋﻧەی داﻛﯚﻛــﯽ ﻟــە ﻣﺎﻓﯽ ﺋﺎﻓــﺮەت ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﺑەھﯚی ﺋــەو دۆﺧەی ﻛە ﺑەﺳــەر ﭘەرﻟەﻣــﺎن ھﺎﺗﻮوە، ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑــەردەوام ﺑەدوادﭼﻮون ﺑــﯚ دۆﺳــﯿەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﺑــەم ﻛێﺸــەﻛﺎن و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛەوە ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺟﯿﺎوازی ھەﯾە و ﺑەردەوام ﻧﺎوەﻧﺪی ﺷﺎرەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯽ ﺗێﺪاﯾە“. ﺋەوەﺷﯽ ﮔﻮت” :ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ و ﻟە ﺋﯿﺪارەی راﭘەڕﯾﻦ و ﮔەرﻣﯿﺎن ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻛەﻣﺘﺮ ﺑﻮوە و ﻛەﻣﯿﺸﯽ ﻛﺮدووە، ﻛﯚﻣەڵێﻚ ھــﯚﻛﺎری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و دەرووﻧــﯽ و داراﯾــﯽ و دۆﺧﯽ ﺋێﺴــﺘەی ھەرێــﻢ ،ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳەر ﻛێﺸە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿەﻛﺎن ﻛﺮدووە“.
ھﺎوﻛﺎت راﯾﺎن ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺗﻮێﮋەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ،ﭘێــﯽ واﯾــە ﻛە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺑەﺷــە ﺋﺎژەڵــﯽ و ﻣﻮڵﻜﯿﯿەﻛەی ﻣﺮۆﭬەوە ھەﯾە ،ﻛە ﺷــﺘەﻛﺎن ﺑــە ﻣەﯾﻞ و ﺋــﺎرەزووی ﺧﯚی ﻟــە ﭼﻮارﭼێﻮە دەدات .ﺋــەو ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻟەو ﺷــﻮێﻨەوە ﻛــە دەﻣﺎﻧەوێﺖ دەوروﺑــەر ﺑــە ﭘﻼن و ﻟەﺳــەر ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺋێﻤە ﺑﺠﻮوڵێﻨەوە روو دەدات“.
ﺋــەو ﺗﻮێــﮋەرە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿە ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژی ﭘﯿﺎواﻧﯿــﺶ ھەﯾە ،ژﻧــﺎن زۆرﺟﺎر ﻛﺎﺗێــﻚ وا دەﻛەن ﻛە ﭘﯿﺎوان ﺑﺒﻨە ﺋەوەی ﻛــە ﺋــەوان دەﯾﺨﻮازن، ﺋــەوەش ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿــە ،ﺑــەم ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯽ ﭘﯿــﺎوان ﺟﯿﺎوازﺗﺮە، ﺗێڕواﻧﯿﻦ ﺑﯚ ﻣێﯿﯿﻨە زۆر ﻛﺎرﯾﮕەرە، ﻟــە ﻣﺎﻣەڵەﻛــﺮدن ﻟەﮔەڵــﯽ و ﺑەﺷێﻜﯽ ﺋەو ﺗێڕواﻧﯿﻨە دادەﺑەزێﺘە ﻧێﻮ ژﯾﺎﻧەوە ﺑﯚ رەﻓﺘﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ.
ﺋەواﻧــەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋن ،ﺋەواﻧەن ﻛــە وەك ﻣﻮڵــﻚ و ﭘﺎﺳــﯿﭭێﻚ ﻟە ﻣێﯿﯿﻨە دەڕواﻧــﻦ وەك ﺗەواوﻛﺎر و ﺧﺰﻣەﺗﻜﺎری ﭘﯿﺎو ،ﻛﺎﺗێﻚ ژﯾﺎﻧﯿﺶ دەﯾﺎﻧــەوێ ﺋەﻣــە ﺑﮕــﯚڕن ھەر ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯽ دەﻛەوێﺘەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟێﺮە ﻧﺎﺑێــﺖ ﺑە ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﺋەﻣە روو ﺑﺪات ،دەﺑێﺖ ژﻧــﺎن ﺟﯿﺎواز ﻟەم ﺟﯚرە ھەوڵﺪاﻧە ﺧﯚﯾﺎن وا ﻟێ ﺑﻜەن ﺟﯿــﺎواز ﺑﺒﯿﻨﺮێﻦ ،ﻧــەك وەك دژە ﺑﺎو“.
ﻣﺎرەﺑڕﯾﻦ ﻟە دەرەوەی دادﮔەی ﺳﯚران روو ﻟە زﯾﺎدﺑﻮوﻧە
ﻟێﮋﻧەی ﻓﺘﻮای ﺳﯚران:
ﺣﺎڵەﺗﯽ ﻣﺎرەﻛﺮدﻧﯽ ﻛﭽﯽ ﺧﻮار ﺗەﻣەن 16ﺳﺎڵ ﻟە دادﮔەﻛﺎن زۆرە وﺷە /ﺳﯚران – ﻣﻮرﺷﯿﺪ ﺑﺮادۆﺳﺘﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوە و ﻧەھێﺸــﺘﻨﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑە ژﻧﺎن ﻟە ﺷﺎرۆﻛەی ﺳــﯚران ،ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﺣﺎڵەﺗﯽ ﻣﺎرەﺑڕﯾﻦ ﻟــە دەرەوەی دادﮔەﻛﺎﻧﯽ دەﭬەرەﻛەﯾﺎن روو ﻟە ”زﯾﺎدﺑﻮوﻧە“ .ﻟێﮋﻧەی ﻓﺘﻮای ﺳــﯚراﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺋەو ﻛﺎرە ﺑە ”ﺑێ ﺷــەرﻋﯽ“ ﻧﺎزاﻧێ ،ﺑە ﻣەرﺟێﻚ ﻛﭻ ﺗەﻣەﻧﯽ ﻟە ﺳەرووی 16ﺳﺎڵ ﺑێﺖ. راﺋﯿــﺪ ﺳــﺎﻻر ﺗەﺣﺴــﯿﻦ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧــەوەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻟە ﺳﯚران ،ﻟەﮔەڵ ﺋﺎﻣﺎژەدان ﺑە ”زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ“ ﺣﺎڵەﺗﯽ ﻣﺎرەﺑڕﯾﻦ ﻟە دەرەوەی دادﮔە ،ﺑە
”وﺷە“ دەڵێ” ،ﺋەﻣە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺧﺮاپ ﺑە دوای ﺧﯚﯾﺪا دەھێﻨێﺖ و ﺑە ﺑەردەوام ﺳــﻜﺎ ﻻی ﺋێﻤە ﺗﯚﻣﺎر دەﻛﺮێﺖ و ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەﺷﯽ ﺑەدواوەﯾە“. ﺋەو ،دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺋەو
ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺑە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ زەﻣﺎوەﻧﺪ دەﻛــەن” ،ﺑﯚ ﺋــەو ﻛﺎرەﯾﺎن ﭘەﻧﺎ دەﺑەﻧە ﺑەر ھەﻧﺪێ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﺋﺎﯾﻨﯽ“. ﺧﺪر ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﯾﻮوﻧﺲ ﺳەرۆﻛﯽ ﻟێﮋﻧەی ﻓﺘﻮای ﺳﯚراﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ زاﻧﺎﯾﺎﻧــﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻣﺎرەﺑڕﯾﻨــﯽ ﻛﭻ و ﻛﻮڕ ﻟە دەرەوەی دادﮔە ﺑە ﻛﺎری ”ﻧﺎﺷــەرﻋﯽ“ ﻧﺎزاﻧێ ،ﺑە ﻣەرﺟێﻚ دوای ﻣﺎرەﺑڕﯾﻨﯿﺎن ﻻی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﺋﺎﯾﻨﯽ ،ﻟــە دادﮔە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜەن. ﺋەو ،ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،دەﺗﻮاﻧﻢ
ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪەم ﻛە ھەر ﻛﭽێﻚ ﺗەﻣەﻧﯽ ﺧﻮارووی 16ﺳــﺎﻧەوە ﺑێﺖ ﺑێ ﺷەرﻋﯿﯿە ،ﺋەم ﺣﺎڵەﺗﺎﻧەﺷﻤﺎن زۆر ھەﯾە ﻛە ﺧﻮار ﺗەﻣەﻧﯽ 16ﺳﺎڵﯽ ﻟە دادﮔەﯾﺶ ﻣــﺎرە دەﻛﺮێﺖ ﺑەو ﻣەرﺟەی ﺑﺎوﻛﯽ ﺋﺎﻣﺎدە ﺑێﺖ“. ﺧﺪر ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﯾﻮوﻧﺲ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ”ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﺑە رێﮋەﯾەﻛﯽ ﯾەﻛﺠﺎر زۆر زﯾﺎﺗﺮە ﻟە ﻣﺎرەﻛــﺮدن ،ﺑــەو ﭘێﯿەی ﻟە ﺷــەش ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑــﺮدوودا ﺗەﻧﯿﺎ ﻟــە ﻟێﮋﻧەی ﻓەﺗﻮای ﺳــﯚران 23 ﺣﺎڵەﺗــﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ھﯿﭻ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘێﻜﯽ ﻣﺎرەﺑڕﯾــﻦ ﻟە ﻻی ﺋێﻤــە ﺗﯚﻣﺎر ﻧەﻛﺮاوە“. ﺋێﺴــﺘە ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﺋەو ﺣﺎڵەﺗﺎﻧە، ﻛﺎری ﺑە ﯾﺎﺳــﺎی ﺑﺎری ﻛەﺳــﯽ
ژﻣﺎرە 15ی دەﻛﺮێﺖ ﻛە ﺳــﺎڵﯽ 2008ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﻣﻮار ﻛﺮاوە. ﻟــەم ﯾﺎﺳــﺎﯾەدا ﺋەﺣﻜﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﭘەﯾﻮەﺳــﺖ ﺑە ﺧێﺰان و ﭘڕۆﺳەی ﻣﺎرەﺑڕﯾﻦ رێــﻚ ﺧﺮاوە .ﻟە ﺑڕﮔەی ﭘێﻨﺠﯽ ﻣﺎدەی 10ی ﺋەو ﯾﺎﺳﺎﯾەدا ھﺎﺗﻮوە” ،ھەر ﻛەﺳێﻚ ﮔﺮێﺒەﻧﺪی ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﻟە دەرەوەی دادﮔە ﺑﻜﺎت ،ﺳــﺰای ﻣﺎدەی دەدرێ ﺑە ﺷــێﻮەﯾەﻛە ﻛە ﻟە ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ دﯾﻨﺎر ﻛەﻣﺘــﺮ ﻧەﺑێ و ﻟە ﺳــێ ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎرﯾﺶ زﯾﺎﺗﺮ ﻧەﺑــێ .ھەروەھﺎ ﺳــﺰاﻛەی ﺑەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ دەﺑێﺖ ﺑﯚ ﻣﺎوەﯾەك ﻛە ﻟە ﺳــێ ﺳﺎڵ ﻛەﻣﺘﺮ ﻧەﺑێﺖ و ﻟە ﭘێﻨﺞ ﺳــﺎڵﯿﺶ زﯾﺎﺗﺮ ﻧەﺑێﺖ ،ﺋەﮔەر ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯿەﻛﯽ ﺗﺮی ﻟــە ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳــەرﯾﺪا ﻟە دەرەوەی دادﮔە ﮔﺮێ دا“.
ﺣەﺳەن ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯽ ﻣﺎﺳﺘەر ﻟە ﯾﺎﺳﺎی ﮔﺸــﺘﯽ ،ﺑە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ دەزاﻧێ ﻛــە ﻛﺎﺗێﻚ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻛﻮڕ و ﻛﭽێﻚ ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﻣﺎرە دەﻛﺎت ،ﺋﺎﻣــﯚژﮔﺎری و ﺋﺎﮔﺎداری ھەردوو ﻻﯾەن ﺑﻜﺎت ﻛە ﭘێﺶ ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﭘﺮۆﺳەی ﮔﻮاﺳﺘﻨەوە، ﻟە دادﮔــە ﻣﺎرەﺑڕﯾﻨەﻛەﯾﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜەن. ﺋەو ،ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ھﯚﻛﺎری ﺑە ﺗﺎوان داﻧﺎﻧﯽ ﻣﺎرەﺑڕﯾﻦ ﻟە دەرەوەی دادﮔــە ﺑــﯚ ﺋــەوە دەﮔەڕێﺘەوە ﻛەوا ﺋەﮔــەر ﻣﺎرەﺑڕﯾﻦ ﻟە دادﮔە ﺗﯚﻣﺎر ﻧەﻛﺮێــﺖ ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺣﺎڵەﺗﯽ ﻟێﻜﺠﯿﺎﺑﻮوﻧــەوە ﯾﺎﺧــﻮد ﺗەق رووی دا ،ﺋﺎﻓﺮەﺗەﻛــە ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ داوای ﻣﺎﻓە ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻜﺎت، ﺋەﮔەر داواﺷــﯽ ﺑــﻜﺎت ﺋەرﻛﯽ ﺳــەﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ زەﺣﻤەت دەﺑێﺖ.
ﻛﻠﺴﻮوم ﮔەزﻧەﯾﯽ:
ھﯚﺷﯿﺎری ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻻی ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن زۆر ﻛەﻣە و ﻛەم ﺋﺎﻓﺮەت ھەﯾە ﺑە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺋﺎﺷﻨﺎ ﺑێﺖ
ھەروەھــﺎ ﺋەﮔــەر ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ھﺎوﺳەرەﻛﺎن ﺑﻤﺮێﺖ ،ﺋەوا ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﻣﯿﺮات ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ وەرﻧﺎﮔﺮن. ﭼﻮﻧﻜە ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ھﺎوﺳــەری ﯾەﻛﺘﺮ ﻧﯿﻦ“. ﻛﻠﺴــﻮوم ﮔەزﻧەﯾــﯽ ﺗﻮێﮋەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ﻛە داﻧﯿﺸــﺘﻮوی دەﭬــەری ﺳــﯚراﻧە ،ﭘێــﯽ واﯾە ﯾﺎﺳــﺎ ﺑەرﻛﺎرەﻛﺎن ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن” ،ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿــﻮە“ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﭙێﻜــﻦ و ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﻟە دەرەوەی دادﮔە ﺑەردەواﻣە و و ﻓﺮەژﻧﯿﺶ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ ﻧەﻛﺮاوە. ﺋــەو ﺗﻮێــﮋەرە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿە ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ھﯚﺷﯿﺎری ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻻی ﺋﺎﻓﺮەﺗــﺎن زۆر ﻛەﻣە و ﻛەم ﺋﺎﻓﺮەت ھەﯾە ﺑە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺋﺎﺷﻨﺎ ﺑێﺖ .ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆر ﻟە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن و ﺋــەو ﻛﭽﺎﻧەی ﻣــﺎرە دەﺑڕێﻦ، ھەﺳﺖ ﺑەو ﻧﺎﻛەن ﺋەو ﮔﺮێﺒەﺳﺘە ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟە ﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا دەﻛﺮێــﺖ ﭼەﻧــﺪە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﺗێــﺪا ﭼەﺳــﭙێﻨﺮاوە ﻟــە رووی ﻣﺎرەﯾﯿﯿەوە“.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛەﺳﻮﻛﺎری ﺷەھﯿﺪان ﻧﯿﮕەران دەﻛﺎت ھەوﻟێﺮ /ﻓﺮﯾﺎد ﻣﺤەﻣەد ھەڵﻮاﺳﯿﻨﯽ وێﻨەی ژﻣﺎرەﯾەك ﺷەھﯿﺪی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە دەروازەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ﻟﯚﮔﯚ و رەﻧﮕــﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە، ﻛەﺳﻮﻛﺎری ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﻧﯿﮕەران ﻛﺮدووە ﻟەوەی ﺟﯿﺎوازی دەﻛﺮێﺖ و ﺷەھﯿﺪان ﺑەﺣﺰﺑﯽ دەﻛﺮێﻦ .ﺟێﮕﺮی ﺳەرۆﻛﯽ ﻟێﮋﻧەی ﺷەھﯿﺪان ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە” ،داﻧﺎﻧﯽ ﺋەو وێﻨﺎﻧە ﻧﺎدادﭘەروەراﻧەﯾە“. ﭼﺎودێﺮێﻜﯿﺶ دەڵێ ”ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﺷەھﯿﺪﯾﺶ داﺑەش دەﻛەن“. ﻟــە ھەﻣــﻮو ﺋــەو رێﮕەﯾﺎﻧــەی دەﭼﻨەوە ﺷــﺎر و ﺷــﺎرۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ، ھــەر ﺑﺎزﮔەﯾــەك ﭘێــﯽ دەﮔەی ﺑــە ﮔەورەﯾﯽ وێﻨــەی ژﻣﺎرەﯾەك ﺷەھﯿﺪ داﻧﺮاوە و وێﻨە ﮔەورەﻛەی ﻣــﺎم ﺟەﻻﻟﯿــﺶ ﻟــە ﺳــەری ﺳــەرەوەﯾﺎﻧە ،ﺋەﻣﺎﻧە ھەﻣﻮوی ﺑە ﻟﯚﮔﯚ و رەﻧﮕﯽ ”ﺳەوز“ی ﯾەﻛێﺘﯽ ﺟێﮕﯿﺮ ﻛﺮاون. ﯾﻮوﻧــﺲ ﺑﺎوﻛــﯽ ﺷــەھﯿﺪێﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ﻛە ﻟە ﺷەڕی داﻋﺸﺪا ﻛﻮڕەﻛــەی ﮔﯿﺎﻧــﯽ ﺧــﯚی ﺑە ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ﺑەﺧﺸــﯿﻮە ،ﺋەو ﺋێﺴﺘە ﻟەم ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿﯿەدا ژﯾﺎﻧﯽ ﺑﻮوەﺗە ﻛﻮﻟەﻣەرﮔــﯽ و ﺑە دﯾــﺎر وێﻨەی ﻛﻮڕەﻛەﯾــەوە رۆژی ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎر ﮔﺮﯾﺎن دەﺳــﺖ ﭘێ دەﻛﺎت .وەك ﺧﯚی ﺑﯚ ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﺧەﻣﯽ ﺳــەﺧﺘﯽ ژﯾﺎن ﺋەوەﻧــﺪە ﺋﺎزاری ﻧﺎدا ﻛە ﺟﯿﺎﻛﺎری ﻟەﻧﺎو ﺷەھﯿﺪان دەﻛﺮێ“. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺋەو ﺑﺎوﻛە ﺷــەھﯿﺪە، ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔﯿﺎن
دەﺑەﺧﺸــێﺖ و ﺑﯚ ﺣــﺰب ﻧﯿﯿە، ﺣەﯾﻔە دەﻛﺮێﻦ ﺑە ﺣﺰﺑﯽ و ﺗەﻧﯿﺎ ﭼەﻧﺪ داﻧەﯾەﻛﯿﺎن ﭘﯿﺮۆز دەﻛﺮێﻦ و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ دوای ﻣﺎوەﯾەك ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺑﯿــﺮی ﺧێﺰاﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻣێﻨﻦ. زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ”ﺑﺎﺷــﺘﺮە ﺷــﺎرەﻛﺎن ﺑەو وێﻨﺎﻧە داﻧەﭘﯚﺷــﺮێﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺷەھﯿﺪی زۆرە و ھﯽ ھەﻣﻮو ﺧەڵﻜــﻦ ،ﺑﯚﯾە وا دەﻛەن ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﺋەو وێﻨﺎﻧــە ﻧﯿﮕەراﻧﻤﺎن ﺑﻜﺎت“. ﻗــﺎدر وەﺗﻤــﺎن ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﻟێﮋﻧەی ﻛﺎروﺑﺎری ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﺷــەھﯿﺪان و ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪ رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﻛە
ﻟــە داﻧﺎﻧﯽ وێﻨەی ﺷــەھﯿﺪان ﻟە دەروازەی ﺷــﺎرەﻛﺎن و ﺷــﻮێﻨە ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛﺎن ،ﻧﺎدادﭘەروەری ھەﯾە. وەﺗﻤﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋەوە دەﺧﺎﺗە روو ﻛــە ”ﻟەﮔــەڵ ﺑەرزڕاﮔﺮﺗﻦ و داﻧﺎﻧﯽ وێﻨە و زﯾﻨﺪوو ھێﺸﺘﻨەوەی ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﯽ ﺷــەھﯿﺪاﻧﯿﻦ ،ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﯾﺸــﺪاﯾﻦ ﭘــﺎرك و ﺷــﻮێﻨﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺑە ﻧﺎوی ﺷەھﯿﺪان ﺑﻜﺮێ، ﺑەم ﻟەﮔەڵ ﮔﺮﻧﮕﯿﺪان ﺑە ﭼەﻧﺪ ﺷــەھﯿﺪێﻚ و ﭘەراوێﺰﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺳەداﻧﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﻦ“. وەﺗﻤــﺎن ﺑﺎس ﻟــە ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە دەﻛﺎت و رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە” ،ﭘێﺸﺘﺮ ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻟە ﮔەورە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﺳــەر ﺋەم ﭘﺮﺳــە ﻗﺴــەﻣﺎن ﻛﺮدووە و ﭘێﻤــﺎن ﮔﻮﺗــﻮون ،داﻧﺎﻧــﯽ ﺗﺎﺑﻠﯚ و وێﻨــەی ﭼەﻧﺪ ﺷــەھﯿﺪێﻚ و ﭘەراوێﺰﺧﺴﺘﻨﯽ دەﯾﺎن ﺷەھﯿﺪی ﺗــﺮ ،ﻟە ﺟێﮕــەی ﺧﯚﯾــﺪا ﻧﯿﯿە، ﻟەﺑەر ﺧﺎﺗﺮ و ﮔەورەﯾﯽ ﺷەھﯿﺪ و وارﺳﯿﺎن دەﺑﻮو ﻟە ھەر دەروازەی
ﺑەھﺮۆز ﺟەﻋﻔەر:
ﺷەھﯿﺪ ھەﯾە ﺳەر ﺑڕاوە ،ﺑەم ﺑەھﯚی ھەژارﯾﯽ ﻣﺎڵﺒﺎﺗەﻛەﯾەوە ﭘﺸﺘﮕﻮێ ﺧﺮاوە
ﺷﺎر ،ﯾﺎن ﺷــﺎرۆﻛە و ﺷﺎرەدێﯿەك ﺗﺎﺑﻠﯚﯾەك داﺑﻨﺮێ وێﻨەی ﺳەرﺟەم ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﺋەو ﺳــﻨﻮورەی ﺗێﺪا ﺑێ“. ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەﻛــەی ﻟێﮋﻧــەی ﺷــەھﯿﺪان ﻛە ﻟەﺳــەر ﭘﺸﻜﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿــە ،ﻧﺎﯾﺸــﺎرێﺘەوە ﻛــە ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﻣەڵﺒەﻧﺪی ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﺶ داﻧﯽ ﺑــەوەدا ﻧﺎوە ﻛە دەﺑﻮو ﻟەو ﭘﺮﺳەدا ﻛﺎری ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﺎن ﺑﻜﺮداﯾە ﻧەك ﺑەوﺷێﻮەﯾەی ﺋێﺴﺘە. دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﺋەوەی ﺋێﺴﺘە دەﯾﺒﯿﻨﻢ ،ﭘﺘﺮ ﻛﺎری ﺗﺎﻛەﻛەﺳﯿﯿە“. ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە 100ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ھەزاران ﺷــەھﯿﺪی ﻟە ﺷﯚڕﺷــەﻛﺎﻧﯿﺪا ﻟەﭘێﻨﺎو ﭘﺮﺳە ﻧەﺗەوەﯾﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ داوە ،ﻣــﺎوەی دوو ﺳﺎڵﯿﺸە ﻟە ﺷــەڕی ﺗﯿﺮۆردا ﺳــەرووی ھەزار ﺷەھﯿﺪی داوە، ﺑــەم ﺧەڵــﻚ ﻧﺎﯾﺎﻧــەوێ ﭘﻠەی ﺷەھﯿﺪ ﺑە ﺣﺰﺑﯽ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪاﻧﯽ ﺋەوان ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ﻧــەك ﺣﺰﺑێﻜــﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو. ﺑەھــﺮۆز ﺟەﻋﻔــەر ﭼﺎودێــﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻧﯿﮕەراﻧــە و ﺗێﺒﯿﻨﯽ ﺧﯚی ھەﯾە ﻟەﺳــەر ﺋەو ﭘﺮﺳە و دەڵێ ،ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن وەك ﭼﯚن ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎن داﺑەش ﻛﺮدووە ،ﺋﺎوا ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻛﻮردەوارﯾﺸــﯿﺎن داﺑــەش ﻛــﺮدووە ،ﺑەھەﻣــﺎن ﺷــێﻮە ﺟﯿﺎوازﯾﯿــﺎن ﻟــە ﻧێﻮان
ﺷــەھﯿﺪەﻛﺎﻧﯿﺶ دەﻛەن ﻛە ﺑە ﮔﯿﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑەرﮔﺮﯾﯿــﺎن ﻟە ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ﻛﺮدووە. ﺟەﻋﻔەر ﻧﯿﮕەراﻧە ﻟەوەی ”ﺷەھﯿﺪ ھەﯾە ﺳــەر ﺑڕاوە ،ﺑەم ﺑەھﯚی ھەژارﯾﯽ ﻣﺎڵﺒﺎﺗەﻛەﯾەوە ﭘﺸﺘﮕﻮێ ﺧﺮاوە ،ﺷەھﯿﺪی ﺗﺮ ھەﯾە ﺟﯚری ﺷــەھﯿﺪﯾﯿەﻛەی ﺗﺎ ﺋەو ﺋﺎﺳــﺘە دڕﻧﺪاﻧــە ﻧەﺑﻮوە ،ﺑــەم ﭼﻮﻧﻜە دەﺳﺘڕۆﯾﺸﺘﻮوە ﯾﺎن ﻛەﺳﻮﻛﺎری ﻟەﻧﺎو ﺣﺰب ﭘﻠەﯾﺎن ھەﯾە ،ﮔﺮﻧﮕﯽ زۆری ﭘــێ دەدرێ و ﺗﺎﺑﻠــﯚی ﮔەورەی ﺑﯚ دەﻛﺮێ“. ﺋــەو ﭼﺎودێــﺮە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە وای دەﺑﯿﻨێ ﻛە ﻧﻤﺎﯾﺶ و ھەڵﻮاﺳﯿﻨﯽ وێﻨــەی ﺗەﻧﯿﺎ ﭼەﻧﺪ ﺷــەھﯿﺪێﻚ ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠــە ﻟەﻻﯾــەن ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﺑــە
ﺗﺎﯾﺒەت ﻟە دەوازەی ﺷﺎرەﻛﺎن ،ﺑﯚ ﺋەوە دەﮔەڕێﺘەوە ﻛە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ راﺑەرێﻜﯽ ﻧﯿﯿە. زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ”ﺋــەو ﻧﺎوﭼەﯾە راﺑەر و ﺳــەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ وای ﻧﯿﯿــە ھەﻣﻮوﻣﺎن ﻟەژێﺮ ﯾەك ﭼەﺗﺮدا ﻛﯚ ﺑﻜﺎﺗــەوە ،ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﻧﺎوﭼەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﯾــﺎن دەﺳــﺖ و ﻓەرﻣﺎﻧــڕەوا و ھێــﺰ و دەﺳــﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺋﯿﺶ دەﻛەن ،ﺑێ ﺋەوەی راﺑەرێﻜــﯽ ھەﺑێــﺖ ﺋەﻣﺎﻧــە ﻛﯚ ﺑﻜﺎﺗەوە و ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوەﯾﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜﺎت ،ﺑﯚﯾە ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ﻟە زۆﻧﯽ ﺳەوز و ﻧﯿﻠﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿە روو ﺑﺪات“. ھەر ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑــەم ﺑﺎﺳــەوە، ﻣەھــﺪی ﻣەﺣﻤــﻮود ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە دەﺑێ ﻟە
رێﺰﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﻣﺎڵﺒﺎﺗﯽ ﺷــەھﯿﺪان و ﭘێﺸﻜەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺧــەت و رێﺰﻟێﻨــﺎن ﺑــە وارﺳــەﻛﺎﻧﯿﺎن دادﭘەوەری ھەﺑێﺖ. ﻣەﺣﻤــﻮود ﺑــﯚ ”وﺷــە“ رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﭼەﻧﺪ رێﺰ ﻟە ﺷــەھﯿﺪان و ﻛەﺳــﻮﻛﺎرﯾﺎن ﺑﯿﮕﯿﺮێﺖ ھێﺸﺘﺎ ﻛەﻣــە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋــەوان ﺑە ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەرﮔﺮﯾﯿﺎن ﻟە ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن ﻛﺮدووە .رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗەوە داﻧﺎﻧﯽ ھەﻧﺪێﻚ ﻟە وێﻨەی ﺷــەھﯿﺪان ﻟە دەروازەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋەﮔــەر ﻟەﻻﯾــەن ﺣﺰﺑەﻛەﯾﺎﻧەوە ﺑــﻮوە ،دەﺑێﺖ ﺋەو ﺣﺰﺑە ﺑە ورﯾﺎﯾﯿﯿەوە ﻣﺎﻣەڵە ﺑﻜﺎت و ھﯿــﭻ ﺟﯿﺎوازﯾﯿــەك ﻟــە ﻧێﻮان ﺷــەھﯿﺪان ﻧەﻛﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوان ﻟەﭘێﻨﺎو ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﺧﺸﯿﻮە“.
ﺟﻠﻮﺑەرﮔﻔﺮۆش ﺑﻮوەﺗە ﺷﺎرەزای ﮔﯿﺎدرەﻣﺎﻧﯽ وﺷە /ھەوﻟێﺮ – ﻣﺎﻛﻮان ﻋﯿﺰەت ﻻﯾەﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛەن ﻛە ﺑەﺷێﻚ ﻟەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﺋێﺴﺘە ﻛﺎری ﮔﯿﺎدەرﻣﺎﻧﯽ دەﻛەن و ﺧﯚﯾﺎن وەك ﺷﺎرەزا ﻧﺎﺳﺎﻧﺪووە ،ھﯿﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ زاﻧﺴﺘﯿﯿﺎن ﺑەو ﻛﺎرەوە ﻧﯿﯿە .ﺋەوان وەك ﻧﻤﻮوﻧە ﺑﺎس ﻟە ﻛەﺳێﻚ دەﻛەن ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﻓﺮۆﺷــﺘﻮوە ،ﺑﯚﯾە ﺋێﺴﺘە دەﯾﺎﻧەوێ ﺷﻮێﻨﯽ ﮔﯿﺎدەرﻣﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﭘﯚﻟێﻦ ﺑﻜەن. ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دوو ﺟﯚر دەرﻣﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎن ﺑەدەﺳﺖ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن دەﻛەوێﺖ، ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺋەو دەرﻣﺎﻧﺎﻧــە ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮاون و ﻟە وﺗﺎﻧﯽ دەرەوە ھﺎوردە دەﻛﺮێﻦ و ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺸﯽ ﻟە ﻧێﻮﺧﯚی ھەرێﻢ ﻟەﻻﯾەن ﻛەﺳﺎﻧﯽ ”ﺷــﺎرەزا“ ﺋﺎﻣــﺎدە دەﻛﺮێــﻦ و دەﻓﺮۆﺷﺮێﻦ.
ﺋێﺴــﺘە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺑەرﭼــﺎو ﻟە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن رووﯾــﺎن ﻛﺮدووەﺗە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﮔﯿﺎدەرﻣﺎﻧﯽ ،ﺋەوان ﭘێﯿــﺎن واﯾە ”ﺋەﮔەر ﺳــﻮودﯾﺎن ﻧەﺑێﺖ ﺑﯚ ﻧەﺧﯚﺷﯽ ،ﺋەوا زﯾﺎﻧﯿﺸﺎن ﻧﺎﺑێﺖ ﺑﯚ ﺟەﺳﺘە“. ﺳــەﯾﻔەدﯾﻦ ﻛەرﯾــﻢ ﺗەﻣەن 48 ﺳــﺎن ﻛە ﺑــﯚ ﻛڕﯾﻨــﯽ ﭼەﻧﺪ دەرﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﮔﯿﺎﯾــﯽ رووی ﻟــە
ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺷﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﮔﯿﺎدەرﻣﺎﻧﯽ ﻛﺮدﺑﻮو ،ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــەوە دا ﻛە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر ﺳەرداﻧﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﻛﺮدووە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەری ﻛﯚڵﯚن و ھەوﻛﺮدﻧﯽ ﺳﻨﮕﯽ ،ﺑەم ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﭘﺰﯾﺸــﻚ و دەرﻣﺎﻧــﯽ ﮔﯚڕﯾﻮە و ﭼﺎرەﺳــەر ﻧەﺑﻮوە ،ﺋەو ﺋێﺴــﺘە دەﯾەوێﺖ ﺳــﻮود ﻟە ﮔﯿﺎدەرﻣﺎﻧﯽ وەرﺑﮕﺮێﺖ ﺑەو ﺋﻮﻣێﺪەی رزﮔﺎری ﺑێﺖ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛەی. ﺋەﻣــە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻟــە ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ھەﻧﺪێﻚ ﻟەو دەرﻣﺎﻧﺎﻧەی ﻟە ﻻﯾەن ﻛەﺳﺎﻧﯽ ”ﺷــﺎرەزا“وە ﺋﺎﻣــﺎدە دەﻛﺮێﻦ، ﭼﺎودێﺮﯾــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﻧەﺑﻮوە ،ھﺎوﻛﺎت وەزﯾﺮی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎن
و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ دەرﻣﺎﻧــﯽ ﮔﯿﺎﯾﯽ ﺑەڕێﻨﻤﺎﯾﯽ رێﻚ دەﺧەن. رێﻜەوت ﺣەﻣەڕەﺷــﯿﺪ وەزﯾﺮی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــەوە دا ،ﺳــەرﻗﺎڵﯽ دەرﻛﺮدﻧﯽ ﭼەﻧــﺪ رێﻨﻤﺎﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﻦ ﺑەدەرﻣﺎﻧﯽ ﮔﯿﺎﯾﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ھﺎوردە و ﻛﯚﮔەﻛﺮدن و ﻓﺮوﺷﺘﻨﯽ ﻟە ژێــﺮ ﭼﺎودێﺮﯾﯽ وەزارەﺗەﻛەی، ﺑــە ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﺳــﺘﺎﻧﺪاردە زاﻧﺴــﺘﯿﯿە رێﮕە ﭘێﺪراوەﻛﺎن ﻟەم ﺑﻮارەدا. ﺋەﻣﯿﺮ ﭼەﻟەﺑﯽ ﻧەﻗﯿﺒﯽ ﺳەﻧﺪﯾﻜﺎی ﭘﺰﯾﺸــﻜﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ﭘێﺸﺘﺮ ﺋەوەی ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻛﺮدﺑﻮو ﻛە وەك ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎﻛەﯾﺎن ھﯿﭻ ھﺎوﻛﺎری و ھەﻣﺎھەﻧﮕﯿﯿەك ﻟە ﻧێﻮان ﺋەوان و ﻓﺮۆﺷﯿﺎراﻧﯽ دەرﻣﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯿﺪا ﻧﯿﯿە .ﺋەو ،دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﺋەواﻧەی ﺋەو دەرﻣﺎﻧﺎﻧە دەﻓﺮۆﺷﻦ، دەﺑێﺖ ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺷﺎﯾﺴﺘە و ﻟێﮫﺎﺗﻮو ﺑﻦ ،ﺋەﮔەر ﻧﺎ ﺑــە ﭘێﭽەواﻧەوە ﺋەو دەرﻣﺎﻧﺎﻧە ”ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪار“ دەﺑﻦ ﺑﯚ ﺑەﻛﺎرھێﻨەرەﻛﺎﻧﯿﺎن. ﻧەﻗﯿﯿﯽ ﺳەﻧﺪﯾﻜﺎی دەرﻣﺎﻧﺴﺎزان رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ﺑﯚ ﺑەزاﻧﺴﺘﯿﻜﺮدن و ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەزاﯾﯽ ﻟەو ﺑــﻮارە ،ﭘێﺸــﻨﯿﺎرﯾﺎن ﻛــﺮدووە ﺑﯚ وەزارەﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﻛە
دەرﻣﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯽ و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺑە زاﻧﺴﺘﯽ ﺑﻜﺮێﺖ و ﻟە ھەرێﻢ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑﯚ ﺑﻜﺮێﺘەوە. ﻧەﻗﯿﺒﯽ ﺳەﻧﺪﯾﻜﺎی دەرﻣﺎﻧﺴﺎزان ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾەﺗﯽ و ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدن ﻟەﮔــەڵ دەرﻣﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿﺎن ﻟە ﺋەﺳــﺘﯚ ﻧەﮔﺮت و رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ﭘﺰﯾﺸــﻜﺎﻧﯽ دەرﻣﺎﻧﺴﺎز دەﻛەن. ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺑەھــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺋﺎﻣﺎرێﻜــﯽ ورد و ﭼﺎودێﺮﯾﯿەوە، ﻧﺎزاﻧﺮێــﺖ ھﯿﭻ ﻛەﺳــێﻚ ﺑەھﯚی دەرﻣﺎﻧﯽ ﮔﯿﺎﯾﯿــەوە ﻛە ﺑەھەڵەی ﭘێﯽ دراﺑێﺖ ،ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻟە دەﺳــﺖ داوە ﯾﺎﺧــﻮد ﻧــﺎ ،ﺑــەم ﺧﺎڵﺲ ﻗــﺎدر ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی وەزارەﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە دا ﻛە ﻟەﻛﺎﺗــﯽ رووداﻧﯽ ھەر ﺣﺎڵەﺗێﻜﯽ ﻧەﺧــﻮازراو ،ﺋــەوان ﭼــﺎوەڕوان دەﺑﻦ ﻛە ﺳــﻜﺎ دژی ﺋەو ﺷﻮێﻨە ﺗﯚﻣــﺎر ﺑﻜﺮێﺖ و ﺋــەوﻛﺎت ﺋەوان ﻛﺎرداﻧەوەﯾﺎن دەﺑێﺖ. ﺣﺎﺟﯽ رزﮔﺎر ﻣەرﮔەﯾﯽ ﺳەرۆﻛﯽ رووەﻛﻨﺎﺳــﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵــەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە دا ،ﺋەوان ﻟەﮔــەڵ وەزارەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺳەرﻗﺎڵﯽ ﮔﺮﺗﻨەﺑەری رێﮕەﯾەﻛﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑەر ﺑەو ﻛەﺳﺎﻧە ﺑﮕﺮن ﻛە ﺷﺎرەزاﯾﯿﯿﺎن ﻟە ﮔﯿﺎدەرﻣﺎﻧﯽ ﻧﯿﯿە و ﻣﺎﻣەڵەی ﭘێﻮە دەﻛەن.
ﻣەرﮔەﯾﯽ ،ﻧەﯾﺸﺎردەوە ﻛەﺳﺎﻧێﻚ ھەن ﻛە ”ﭘێﺸﺘﺮ ﺧﺎوەﻧﯽ دووﻛﺎﻧﯽ ﺟﻠﻮﺑــەرگ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﯾﺎرﯾﯽ ﻣﻨــﺪان ﺑﻮون ،ﺋێﺴــﺘە ﺧﯚﯾﺎن ﻛﺮدووەﺗــە ﺷــﺎرەزای رووەك و ﮔﯿﺎدەرﻣﺎﻧﯽ دەﻓﺮۆﺷﻦ ﻛە ﺋەﻣەش ﻛﺎرێﻜــﯽ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪارە ،ﭼﻮﻧﻜە ھەﻣﻮو دەرﻣﺎﻧێﻚ ﺋەﮔەر ﺑە ﺑﺎﺷــﯽ ﺑەﻛﺎر ﻧەﯾــەت ،زﯾﺎﻧــﯽ ﻻوەﻛﯽ دەﺑێﺖ و ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺮ ﺗەﺷەﻧە دەﻛﺎت ﻟە ﺟەﺳﺘەی ﻛەﺳەﻛەدا“. رزﮔﺎر ﻣەرﮔەﯾﯽ ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ، ”ﻟەﮔەڵ وەزارەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﻟێﮋﻧەﯾەك ﭘێﻚ دەھێﻨﻦ و ﺳەرﺟەم ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﻛﺎری رووەﻛﻨﺎﺳﯽ دەﻛــەن و ﺷــﻮێﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﮔﯿﺎدەرﻣﺎﻧﯿﺎن ھەﯾە، ﺗﯚﻣﺎرﯾــﺎن دەﻛەﯾــﻦ .دەﺑێﺖ ﺋەو ﻛەﺳەی ﺧﺎوەﻧﯽ ﺷــﻮێﻨەﻛەﯾە، ھەڵﮕــﺮی ﺑڕواﻧﺎﻣــەی ﻛﯚﻟێﮋی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﺑەﺷﯽ رووەك ﺑێﺖ ﯾﺎن ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ دەرﻣﺎﻧﺴﺎز ﺑێﺖ و ﯾﺎﻧﯿﺶ ﺧﺎوەﻧﯽ ﺑڕواﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺷﺎرەزاﯾﯽ رووەك ﺑێﺖ چ ﻟە دەرەوەی ھەرێﻢ ﯾﺎن ﻟە ھەرێﻢ .ﺋــەوﻛﺎت ﻣﯚڵەﺗﯽ ﭘێ دەدەﯾﻦ و ﭘﺎﺷﺎﻧﯿﺶ ﻟێﮋﻧە ﭘێﻚ دەھێﻨﻦ ﻛە ﺳەرداﻧﯽ ھەﻣﻮو ﺋەو ﺷﻮێﻨﺎﻧە ﺑﻜەن ﺑﯚ دڵﻨﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﻟە ھەﺑﻮوﻧﯽ ﻣﯚڵەت و ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە دەﯾﺪەﻧە دادﮔە“. ھــﺎوﻛﺎت ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی وەزارەﺗﯽ
ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ،ﻧﺎﯾﺸــﺎرێﺘەوە ﻛە ﺋەوان ﺳــەرداﻧﯽ ﺋەو ﺷﻮێﻨﺎﻧەﯾﺎن ﻧەﻛﺮدووە ﺑــﯚ ﭼﺎودێﺮﯾﻜﺮدﻧﯿﺎن، ﭼﻮﻧﻜە ﺑە ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﺑﺎوەڕ ﭘێﻜﺮاوی ﻧﺎزاﻧﻦ و ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﺳــەرداﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﻟێﮋﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺋەو ﻣﺎﻧﺎﯾەی دەﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛە داﻧﯿﺎن ﭘێﺪا ﻧﺎدەن. ﺧﺎڵﺲ ﻗﺎدر ﮔﻮﺗﯽ” :ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻋێﺮاق دەرﻣﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻛﺎری ﭘێ دەﻛﺮێﺖ و ﺋــەو دەرﻣﺎﻧﺎﻧەی ﻛە ھەن ﻣﺎﻣەڵەی ﻟەﮔەڵ ﻧﺎﻛەن، ﺑەم ھەر دەرﻣﺎﻧێﻚ ﺑەﺷــێﻮەی ﻗﻮﺗﻮوﺑەﻧﺪ ﻛﺮاﺑێﺖ و ﺧﺮاﺑێﺘە ﻧێﻮ ﻛەﭘﺴﻮوﻟەوە و ﻟە دەرﻣﺎﻧﺨﺎﻧەﻛﺎن ﺑﻔﺮۆﺷــﺮێﻦ ،ﺋــەوان ﻻرﯾﯿــﺎن ﻟەﺳــەری ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟەﻻﯾەن ﻛﻮاﻟێﺘﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵەوە ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﺮاوە“. ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺷــﻮێﻨە ﮔﯿﺎﯾﯿﯿــەﻛﺎن ﻧﯿﮕەراﻧــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻧﯿﺸــﺎن دا ﻟەوەی ﻛە ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﻓﺮۆﺷــﯿﺎراﻧﯽ دەرﻣﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ، ﺷــﺎرەزاﯾﯽ ﺗەواوﯾﺎن ﻧﯿﯿە ﻟەﺳەر دەرﻣﺎن و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ، ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗــﺪا ﺑﻮوﻧەﺗە ھﯚﻛﺎر ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﯽ دەرﻣﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺑﺎش ﻧەﺑێﺖ و ھﯿﻮاﯾﺎن ﺧﻮاﺳﺖ وەزارەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺑە زووﯾﯽ ﭘﯚﻟێﻨﯽ ﺋەو ﻛﺎرە ﺑﻜﺎت.
ژﻣﺎرە ) ، (142ﭼﻮارﺷەم2016/ 6/ 8 ،
ﺳەدان ﺷەھﯿﺪ ھەن ،ﺑەم وێﻨەی ﭼەﻧﺪ داﻧەﯾەﻛﯿﺎن ﮔەورە دەﻛﺮێ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺧﺎڵﺲ ﻗﺎدر” :ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻋێﺮاق دەرﻣﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻛﺎری ﭘێ دەﻛﺮێﺖ و ﺋەو دەرﻣﺎﻧﺎﻧەی ﻛە ھەن ﻣﺎﻣەڵەی ﻟەﮔەڵ ﻧﺎﻛەن، ﺑەم ھەر دەرﻣﺎﻧێﻚ ﺑەﺷێﻮەی ﻗﻮﺗﻮوﺑەﻧﺪ ﻛﺮاﺑێﺖ و ﺧﺮاﺑێﺘە ﻧێﻮ ﻛەﭘﺴﻮوﻟەوە و ﻟە دەرﻣﺎﻧﺨﺎﻧەﻛﺎن ﺑﻔﺮۆﺷﺮێﻦ ،ﺋەوان ﻻرﯾﯿﺎن ﻟەﺳەری ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟەﻻﯾەن ﻛﻮاﻟێﺘﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵەوە ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﺮاوە“.
9
رەﻧﮕﺎڵە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
10
ژﻣﺎرە ) ، (142ﭼﻮارﺷەم2016/ 6/ 8 ،
ﻧﮫێﻨﯿﯽ ﺑەردەواﻣﯿﯽ ﺑﺎرﺑﯽ ،ﺑﻮوﻛەڵە ھەزار رووﺧﺴﺎرەﻛە
رۆس ھﺎﻧﺪﻟﺮ ﺧﻮڵﻘێﻨەری ﺑﯿﺮۆﻛەی ﺑﻮوﻛەڵەی ﺑﺎرﺑﯽ
ﺑﻮوﻛەڵــەی ﺑﺎرﺑــﯽ ﻧﺰﯾﻜەی 60ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﭘێﺶ ھﺎﺗە ﻧﺎو ﺑﺎزاڕەﻛﺎن و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر رووﺧﺴــﺎر و ﺟەﺳــﺘەی ﮔــﯚڕاوە ،ﺑــەم ﻧﮫێﻨﯿــﯽ ﺑەردەواﻣﯿﯽ ﺋەو ﺑﻮوﻛەڵەﯾە ﻟە ﭼﯿﺪاﯾە. دەﻛﺮێ ﻧﺎوی ﺑﻮوﻛەڵەی ھەزار رووﺧﺴــﺎر ﺑە ﺑﺎرﺑــﯽ ﺑﺪرێ، ﭼﻮﻧﻜە رووﺧﺴﺎری ﺑەردەوام ﻟە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﺪا ﺑﻮوە و ﺋەﻣﺴﺎڵﯿﺶ ھﺎوﻛﺎت ﻟەﮔەڵ ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ،ﺑە رووﺧﺴــﺎرێﻜﯽ ﻧﻮێــﻮە ھﺎﺗﻮوەﺗە ﻧﺎو ﺑــﺎزاڕەوە. ﺋەﻣﺴــﺎڵ دوو ﺑﻮوﻛەڵــە ﺑــە ﯾەﻛەوەن ،ﯾەﻛﯿﺎن ھﺎوﺷێﻮەی ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎر و ﺋەوەی ﺗﺮﯾﺶ ھﺎوﺷــێﻮەی ﺟێﮕﺮی ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎر .ﺋەوە ﺷەﺷــەﻣﯿﻦ ﺟﺎرە ﻛە ﺑﺎرﺑﯽ ﺧﯚی ﺑــﯚ ﭼﻮوﻧە ﻧﺎو ﻛﯚﺷﻜﯽ ﺳﭙﯽ رازاﻧﺪووەﺗەوە. ﺳــﺎﻧﯽ راﺑــﺮدوو رﯾﭽــﺎرد ﻧﯿﻜﺴــﯚن ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﭘێﺸــﻮوی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻛﺎﺗێﻚ ﻛە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ دەﺳﺘەی ﺑەڕێﻮەﺑەری ”ﻣﺎﺗێــﻞ، ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺑەرھەﻣﮫێﻨــەری ﺑﻮوﻛەڵــەی ﺑﺎرﺑﯽ“ ﺑــﻮو ،دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﺑﻮوﻛەڵــەی ﺑﺎرﺑﯽ ”ھێﻤﺎی ﺷﯚڕﺷــە ﻟــە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﺪا“ و ﺑــە درێﮋاﯾــﯽ ﻛﺎت ﺧــﯚی ﻟە رووﺧﺴــﺎری ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ و ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەی رەﮔەزی ،ﺑەدوور ﮔﺮﺗﻮوە. دروﺷــﻤﯽ ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧــﺪەی ﺋەﻣڕۆی ﺑەرھەﻣﮫێﻨەراﻧﯽ ﺋەو ﺑﻮوﻛەڵەﯾە ﺋەوەﯾــە” ،ﺧەﯾﺎڵ، ﻟــە رووﺧﺴــﺎر و ﻗەﺑــﺎرەی ﺟﯿﺎوازدا دەردەﻛــەوێ ،ﺑﯚﯾە ﺟﯿﮫﺎﻧــﯽ ﺑﺎرﺑﯽ ﺑــەردەوام ﻟە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﺪاﯾە“. ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوﺗﺮﯾﻦ ﻣﯚدێﻠﯽ ﺋەو ﺑﻮوﻛەڵەﯾــە ﺑە ﻧــﺎوی ”ھێﻠﯚ ﺑﺎرﺑــﯽ“ ،ﯾەﻛــەم ﺑﻮوﻛەڵەی زﯾﺮەﻛــە ﻛــە ﻟــە رێﮕــەی ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﺎی ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوەوە،
دەﺗﻮاﻧــێ ﻗﺴــە ﺑــﻜﺎت .ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ دووەﻣﯽ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ”ھێﻠﯚ ﺑﺎرﺑﯽ“ ھﺎﺗە ﻧﺎو ﺑﺎزاڕەﻛﺎن و ھﺎوﻛﺎت ﮔﯚﭬﺎری ﻧﯿﻮﯾﯚرك ﺗﺎﯾﻤﺰ وێﻨەی ﺋــەو ﺑﻮوﻛەڵەﯾەی ﻛﺮدە وێﻨەی ﻻﭘــەڕە ﯾەﻛەﻣﯽ ﺧﯚی و ﻟەﺳــەری ﻧﻮوﺳــﯽ” ،ﺋێﺴﺘە ﻣێﺸﻜﯿﺸﻢ ھەﯾە“. ﯾەﻛەم ﺟــﺎر ﺑﺎرﺑﯽ ﻟە ﺷــێﻮەی ﻛﭽێﻜﯽ ﺳﯿﻨﮓ ﮔەورەدا ﺧﺮاﯾە ﺑﺎزاڕەوە .رەﻧﮕە ﭘێﺘﺎن ﺳەﯾﺮ ﺑێﺖ ﻛە ﺧﻮڵﻘێﻨەری ﺑﺎرﺑﯽ ،ژﻧێﻜە ﺑە ﻧــﺎوی ”رۆس ھەﻧﺪﻟﺮ“” .ﺋەﻟﯿﻮت ھەﻧﺪﻟﺮ“ ھﺎوﺳەری ﺋەو ﺧﺎﺗﻮوﻧە، ﯾەك ﻟە داﻣەزرێﻨەراﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ”ﻣﺎﺗێﻞ“ە ﻛــە ﺑﻮوﻛەڵەی ﺑﺎرﺑﯽ دروﺳﺖ دەﻛﺎت. ”ﺋــﺎن ﻣﻮﻧﯿــە“ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻧﻤﺎﯾﺸــﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺎرﺑــﯽ ﻟــە ”ھﻮﻧــەری ﻣﯚزەﺧﺎﻧــەی دﯾﻜﯚراﺗﯿﯚر“ی ﭘﺎرﯾﺲ ،ﭘێﯽ واﯾە ﻛــە ﺧﺎﺗــﻮو ھەﻧﺪﻟﺮ داھێﻨــەری ﺑﯿﺮۆﻛــەی ﺷــێﻮە و ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿــە ﺑەردەواﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎرﺑﯿﯿە. ”ﺑﺎرﺑــﯽ“ ﻧــﺎوی ﻛﭽﯽ ﺧﺎﺗــﻮو ھەﻧﺪﻟــﺮ ﺑــﻮو و ھــەر ﺋەو ﻧﺎوەﺷــﯽ ﻟــە ﺑﻮوﻛەڵەﻛــە ﻧﺎ و ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟــﺎر ﺑڕﯾﺎری دا ﻛە ﺑﻮوﻛەڵەﯾەك ﻟە ﺷێﻮە و ﺑﺎی ژﻧێﻜﺪا دروﺳﺖ ﺑــﻜﺎت .ﺋــەو ﻛﺎرە، ﺗــەواوی ﭘێﭽەواﻧــەی ﺑﻮوﻛەڵەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮو ﺑﻮو ﻛە ﻟە ﺷێﻮﯾﺐ ﻣﻨﺪاڵﯽ ﻛﭽﺪا ﺑﻮون.
”ﺋﺎن ﻣﻮﻧﯿــە“ ،ﭘێﯽ واﯾــە ﺋەوە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﮔــەورە ﺑﻮو ﻛە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﺑﻮوﻛەڵەدا ،ﺑەم ھﺎوﻛﺎت رێﺰی ﻟــە ﻧەرﯾﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻮو ﮔﺮت ،ﭼﻮﻧﻜە زۆرﺑەی ﺑﻮوﻛەڵە ﮔﺮاﻧﺒەھﺎﻛﺎﻧﯽ ﺳەدەﻣﯽ ﻧﯚزدەﯾەﻣﯿﺶ ،ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﺑﺎوی ﺋەو ﺳەردەﻣەﯾﺎن ﻟەﺑەرداﺑﻮو. ”رۆس ھەﻧﺪﻟــﺮ“ ﺳــﺎڵﯽ 1956 ﭼــﺎوی ﺑــە ﺑﻮوﻛەڵەﯾــەك ﺑــە ﻧﺎوی ”ﺑﯿﻠــﺪ“ ﻛــەوت” .ﺑﯿﻠﺪ“ ﻧﺎوی رۆژﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﯿە و ﺑﻮوﻛەڵەﻛەﯾــﺎن ﺑــە ﻧــﺎوی ﺧﯚﯾﺎن دروﺳــﺖ دەﻛــﺮد و ﺑە ﭘێــﯽ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛﺎرﯾﻜﺎﺗێﺮە ﭼﺎپ ﻛﺮاوەﻛﺎﻧﯿﺎن ،رووﺧﺴــﺎر و ﺷــێﻮەﯾﺎن دەﮔﯚڕی .ﺑﻮوﻛەڵەﻛە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳــەرﻧﺠڕاﻛێﺶ و ﺳێﻜﺴﯽ ھەﺑﻮو و ﺑەدڵﯽ ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﺋەوﻛﺎت ﺑﻮو. ”رۆس ھەﻧﺪﻟﺮ“ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺳــﺎڵ ھەوڵﯽ دا ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑەڕێﻮەﺑەراﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ”ﻣﺎﺗێﻞ“ رازی ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑﻮوﻛەڵەﯾەك ﺑە ﻧﺎوی ﺗــەواوی ”ﺑﺎرﺑﺎرا ﻣﯿﻠﯿﺴــێﻨﺖ راﺑێﺮﺗﺰ“ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1959ﺑﺨﺎﺗە ﺑــﺎزاڕەوە” .ﺑﺎرﺑﺎرا ﻣﯿﻠﯿﺴــێﻨﺖ
راﺑێﺮﺗﺰ“ ﺋەوﻛﺎت ﻛﭽە ﮔەﻧﺠێﻜﯽ ﻧﻤﺎﯾﺸﻜﺎری ﺟﻠﻮﺑەرگ ﺑﻮو. ﺷێﻮەی ﺟەﺳــﺘەی ﺑﻮوﻛەڵەﻛە، ﺟەﺳــﺘەی ھﺎوﺷــێﻮەی ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻧﺎوداری ﺋەوﻛﺎت ”ﺋەﻟﯿﺰاﺑێــﺖ ﺗﯿﻠــﯚر“ و ”ﻣﺎرﻟﯿﻦ ﻣﯚﻧڕۆ“ دروﺳــﺖ ﻛــﺮا .ﭼﻮﻧﻜە ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوﻛﺎت رەش و ﺳﭙﯽ ﺑﻮون ،ﺟﻠﯽ ﺑﻮوﻛەڵەﻛە ﻟە ﺷێﻮەی رێ رێ و رەش و ﺳﭙﯽ ﺑﻮو .ﺑﺮژاﻧﮓ ،ﺧﺎڵﯽ رووﺧﺴﺎری و ﮔﻮارەﻛﺎﻧــﯽ دەﻛﺮا ھەڵﺒﮕﯿﺮێﻦ و ﭼەﻧﺪ ﺟﯚر ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر ﻟەﮔەڵ ﺑﻮوﻛەڵەﻛەدا دەﻓﺮۆﺷﺮا. ﻟــە ﻧﻤﺎﯾﺸــﮕەی ﺑﺎرﺑــﯽ ﻛە ﺑە ﺑەردەواﻣــﯽ ﻟە ﺷــﺎری ﭘﺎرﯾﺲ ھەﯾە ،ﺣەوت ھەزار ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﺋەو ﺑﻮوﻛەڵەﯾە ﻛە ﺑــە درێﮋاﯾﯽ ﺗەﻣەﻧــﯽ ﻓﺮۆﺷــﺮاون ،ﻧﻤﺎﯾﺶ دەﻛﺮێ. ﯾەﻛەم ﻧﻤﻮوﻧــەی ﺑﺎرﺑﯽ ﺑە ﻗﮋی زەرد و ﻗﺎوەﯾﯿەوە ﺧﺮاﻧە ﺑﺎزاڕەوە. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ”ﺑﺎﺗێﻞ“ ﺳﺎڵﯽ 1967 ﯾەﻛەم ﺑﻮوﻛەڵەی ﺑە رەﻧﮕﯽ رەش دروﺳﺖ ﻛﺮد ،ﺑەم ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺋەوﺗــﯚی ﺑەدەﺳــﺖ ﻧەھێﻨــﺎ. ﺳــﺎڵﯽ دواﺗﺮ ”ﻛﺮﯾﺴﺘﯽ“ ﯾەﻛەم ﺑﻮوﻛەڵەی رەﺷﭙێﺴﺖ ھﺎوﻛﺎت ﻟەﮔــەڵ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﻣە د ە ﻧﯿــﯽ ر ە ﺷﭙێﺴــﺘﺎ ﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺧﺮاﯾە و ﺑــﺎزاڕەوە ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﮔەورەی ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮد.
دەﯾــەی ﺷەﺳــﺘەﻛﺎن ﯾەﻛەم ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﮔەورە ﻟە رووﺧﺴﺎری ﺑﺎرﺑﯽ ﻛﺮا و ﺑﯚ ﺋەﻣەش ﺳــﻮود ﻟە ”ﺟﺎﻛﻠﯿﻦ ﻛﻨێﺪی“ وەرﮔﯿﺮا .ﻟەو ﺳــەردەﻣەدا ژﻧﺎن ﺑە ھێﻮاﺷــﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮﯾﺎن دەﺳﺘەﺑەر دەﻛــﺮد و ھــﺎوﻛﺎت ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﻛــﻮرت دەﺑﻮوﻧــە ﻣﯚدێــﻞ. ”ﺑﺎرﺑﯽ“ﯾﺶ ﻛــﯚت و ﺑەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﻜﺎﻧﺪ ،ﭼﺎوەﻛﺎﻧــﯽ دەﻛﺮاﻧەوە و دادەﺧــﺮان ،ﻗﺎﭼەﻛﺎﻧــﯽ دەﻧﻮوﺷــﺘﺎﻧەوە و ﻛەﻣەرﯾﺸــﯽ دەﺳﻮوڕا. ﺳــﺎڵﯽ ” 1971ﺑﺎرﺑــﯽ ﻣﺎﻟﯿﺒﯚ“ ﻟە ﺷــێﻮەی ﻛﭽێﻜﯽ ﻣەﻟەواﻧﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﺎﻟﯿﻔﯚرﻧﯿــﺎ و ﺳﻮورﭘێﺴــﺖ ،ﺑەرھەم ھﺎت .ﻟە ﻛﯚﺗﺎﻛﺎﻧﯽ دەﯾەی ﺣەﻓﺘﺎﻛﺎن ،ﺋەو ﺑﻮوﻛەڵەﯾە ﺑە ﺷــێﻮەﯾەك ﻟە ﻧﺎو ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﺪا ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﺒﻮو ﻛە ھﯿﭻ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺑــە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﻟە رووﺧﺴــﺎر و رەﻧﮕﯽ ﭘێﺴﺘﯿﺪا ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧەﺑﻮو. ﺳــﺎڵﯽ 2000ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺗﺮ ﻟە رووﺧﺴــﺎری ﺋەو ﺑﻮوﻛەڵەﯾــەدا ﻛــﺮا و ﺑﯚ ﺋەوەش ﺳــﻮود رووﺧﺴــﺎری ”ﺑﺮێﺘﻨﯽ ﺳــﭙێﺮس“ وەرﮔﯿﺮا ،ﻟەﺷﻮﻻری رێﻜﺘﺮ ﻛــﺮا ،ﻛەﻣەری ﺑە ﺗەواوی دەﭼەﻣﺎوە و ﻧﺎوﻛﯿﺸﯽ ﺑەدەرەوە ﺑﻮو .ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﻟەﺑﺎرەی رووﺧﺴﺎری ﺋــەو ﺑﻮوﻛەڵەﯾــەوە ﻛﯚﺗﺎی ﭘێ ﻧەدەھﺎت. ”ﮔﺎﻟﯿﺎ ﺳــﻠﯿﻦ“ رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳﯽ ”ھﺎﻓﯿﻨﮕﺘﯚن ﭘﯚﺳﺖ“ ﺳﺎڵﯽ 2011 ﺑــە ﺑﯚﻧەی ھەﻓﺘــەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺋﺎﮔﺎدارﺑﻮون ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧــﻮاردن ،ﭘەﯾﻜەرێﻜﯽ ﮔەورەی ﻟە ﺑﻮوﻛەڵــەی ﺑﺎرﺑــﯽ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻛــﺮد .ﺋــەو ،ﻟێﻜﯽ داﯾــەوە ﻛە ﺑﺎرﺑﯽ ﺑە ﺑﺎی 180ﺳﺎﻧﺘﯿﻤەﺗﺮ، ﺋەﺳﺘﻮوری ﺳــﯿﻨﮕﯽ ﯾەك ﻣەﺗﺮ، ﻛەﻣــەری 45ﺳــﺎﻧﺘﯿﻤەﺗﺮ و ﺋەﺳﺘﻮورﯾﯽ ﺳــﻤﺘﯽ ﺑە ﻧﺰﯾﻜەی 84ﺳــﺎﻧﺘﯿﻤەﺗﺮ و ژﻣﺎرە ﭘێوی ،35ﺋەﮔەر ژﻧێﻜﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨە ﺑەو ﺷێﻮە ﺟەﺳــﺘەﯾە ﺑﻮواﯾە، دەﺑﻮو ﻟەﺳەر ﭼﻮار دەﺳﺖ و ﭘێ ﺑڕوات. ﺑەو ﺷێﻮەﯾەی
ﺳﺎڵﯽ 2000ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺗﺮ ﻟە رووﺧﺴﺎری ﺋەو ﺑﻮوﻛەڵەﯾەدا ﻛﺮا و ﺑﯚ ﺋەوەش ﺳﻮود رووﺧﺴﺎری ”ﺑﺮێﺘﻨﯽ ﺳﭙێﺮس“ وەرﮔﯿﺮا
ﻛــە ﺑﺎرﺑــﯽ ﻟــە ﻣﯚزەﺧﺎﻧــەی ”ھﻮﻧەری دﯾﻜﯚراﺗﯿﯚر“ی ﭘﺎرﯾﺲ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻛــﺮاوە ،دەردەﻛەوێ ﻛە ﺋەو ﺑﻮوﻛەڵەﯾە ھەزار رووﺧﺴﺎرە. ﺑە زەﺣﻤەت دەﺗﻮاﻧﺮێ ﺷــێﻮەی ﺟەﺳــﺘە و رووﺧﺴﺎری ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑﯚ دﯾــﺎری ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺳــەردەﻣﺎﻧێﻜﺪا ھێﻤــﺎی ژﻧﺎﻧﯽ ﺳــەرﻧﺠڕاﻛێﺶ و ﺳێﻜﺴــﯽ و ﻟــە ﺳەردەﻣﺎﻧێﻜﯿﺸــﺪا ھێﻤﺎی ژﻧﺎﻧﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ و ﺑەھێﺰ ﺑﻮوە. ﺋەو ﺑە ﻻﻧﯽ ﻛەﻣەوە ﻟە ﺷــێﻮەی
ﻛﯚﻣﺎری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ. ”ﺋﺎن ﻣﯚﻧﯿە“ ﭘێﯽ واﯾە ﻛە ﻻﯾەﻧﯽ ﺋەرێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎرﺑﯽ ﺑە ﺑەراود ﻟەﮔەڵ دەﻣەﻗﺎڵە ﻟەﺳەر ﺷێﻮە و رووﺧﺴﺎری ،زۆر ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە ﻧﺎو ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﺪا ﺑﺎﺳﯽ ﻟێ ﻛﺮاوە .ﯾەك ﻟە ﻧﻤﻮوﻧەﻛﺎﻧــﯽ ،ﺑﺎرﺑﯿﯿەﻛە ﺑە ﻧﺎوی ”ﺋﺎﻻ“ ﻛە ھﯿﭻ ﻣﻮوﯾەﻛﯽ ﺑە ﻟەﺷــﯿﯿەوە ﻧﯿﯿە و وەك ﺋەو ﻣﻨﺪاﻧە دروﺳــﺖ ﻛــﺮاوە ﻛە ﺗﻮوﺷﯽ ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ﺑﻮوﻧــە و ﻟە دۆﺧــﯽ دەرﻣﺎﻧﯽ
ﯾەﻛەم ﺟﺎر رووﺧﺴــﺎری ﺑﺎرﺑﯽ ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﮔﯚڕا ﻛە ھﺎوﺷــێﻮەی رووﺧﺴﺎری ﺟﺎﻛﻠﯿﻦ ﻛﻨێﺪی ﺑێﺖ
ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ 180ﭘﯿﺸــەدا دەردەﻛەوێ ،ﺣﯿﺴــﺎﺑﺪاری ﻣەك دۆﻧﺎڵــﺪ ،ﺋەﻧﺪازﯾﺎری ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗەر، ﻧەﺷﺘەرﮔەر ،ﺋەﺳﺘێﺮەی ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﭘــﯚپ و راھێﻨــەری ﺗﯚﭘﯽ ﭘێﯽ ﺑەﺷێﻚ ﻟەو ﭘﯿﺸــﺎﻧەن ﻛە ﺑﺎرﺑﯽ ﺗێﯿﺪا دەرﻛەوﺗﻮون. ﯾەﻛەم ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﭘﯿﺸەﯾﯽ ﺑﺎرﺑﯽ ﻟە دەﯾــەی 60ﺑﻮو ﻛە ﻟە رووﺧﺴــﺎری ژﻧێﻜﯽ ﻛەﺷﺘﯿﻮان دەرﻛــەوت و ھێﻤﺎﯾــەك ﺑﻮو ﻟە ﮔەﺷﺘﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﯚ ﺳــەر ﻣﺎﻧﮓ. ﺋەوە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑــﻮو ﻛە ﭼﻮار ﺳﺎڵ ﭘێﺸــﺘﺮ ﯾەﻛەم ﻣﺮۆڤ ﭘێﯽ ﻧﺎﯾە ﺳەر ﻣﺎﻧﮓ .ﺑﺎرﺑﯽ ﻟە دەﯾەی ﺷەﺳــﺖ وەك ﺑەڕێﻮەﺑەراﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﮔەورەﻛﺎن دەرﻛەوت و ﺳــﺎڵﯽ 1992ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎر وەك ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪی وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ھﺎﺗە ﻧﺎو ﺑﺎزاڕەﻛﺎن ،ھەڵﺒەت ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵ ﭘێﺸﺘﺮ ژﻧێﻚ ﺑﻮو ﺑە ﻛﺎﻧﺪﯾﺪی وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ
ﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯿﺪان. ﺋەو دەڵێ” ،ﺋێﺴﺘە رووﺧﺴﺎری ﺑﺎرﺑــﯽ وەك ﺷــﺎزادەﯾەك ﻟــە زەﯾﻨــﯽ زۆرﺑــەی ﺧەڵﻜــﺪا ﻣﺎوەﺗەوە ،ﺑەم ﺑﺎرﺑﯽ ﺑەردەوام ﺑﻮوﻛەڵەﯾــەك ﺑﻮوە ﻛە ﻣﻨﺪان دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟە رووﺧﺴﺎرﯾﺪا ژﻧێﻜﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﺑەدی ﺑﻜەن .رەﻧﮕە ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ﻛە ﺑﺎرﺑﯽ ژﻧێﻜﯽ ﻓێﻤێﻨﯿﺴــﺘە .ﺋەو زەﻣﺎوەﻧﺪی ﻧەﻛﺮدووە ،ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﻧﯿﯿە و ﻟە دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭘﯿﺸەی ﺧﯚﯾﺪا ﺑە ﺗەواوی ﺋﺎزادە“. ”ﺋﺎن ﻣﯚﻧﯿە“ زﯾﺎﺗــﺮ دەڵێ” ،ﺑە ﺑەردەواﻣﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﻟەﺳەر ﺷێﻮە و رووﺧﺴــﺎری ﺑﺎرﺑﯽ ھەﺑﻮوە، وەك ﺋــەوەی ﺑڵێﯽ ﻛەﺳــێﻜﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨەﯾە .ﺋەﮔەر ﺳــەﯾﺮ ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺑﯚﻣﺎن دەردەﻛەوێ ﻛە ھﯿﭻ ﺑﻮوﻛەڵەﯾەك ﺟەﺳــﺘەی ﻟە ﻗەﺑﺎرەی راﺳﺘەﻗﯿﻨەدا ﻧﯿﯿە. ﻧﺎﺑێ ﺋــەوە ﻟەﺑﯿــﺮ ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە ﺑﺎرﺑﯽ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﻮوﻛەڵەﯾەﻛە“.
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری ﻻﭘەڕەی ھﻮﻧەری :ﺷﺎﺧەوان ﺷێﺨﺎﻧﯽ
ﺧﺎﺗﻮوﻧە ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋ ”ﻛﺎﻧﯽ“ ﻛە ﺋێﺴﺘە ﮔەڕاوەﺗەوە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﭼﺎﻻﻛﯽ و ﻛﺎرﻛﺮدن ﺑﯚ ﮔﯚراﻧﯽ و ﺑەرھەﻣﯽ ﻧــﻮێ ،ﺋەو ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻧﻮێﯽ ﻛﻠﯿﭗ ﻛﺮدووە و ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﺑوی دەﻛﺎﺗەوە. دەرھێﻨەر ﺑەﺧﺘﯿﺎر ﻓەﺗــﺎح دەرھێﻨەری ﺋەو ﻛﻠﯿﭙە ﻧﻮێﯿەی ﻛﺎﻧﯽ ﺑەرۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺧەو ﻧەﺑﻮو“ ﻧﺎوی ﺑەرھەﻣەﻛەی ﻛﺎﻧﯿﯿــە ﻟــە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﻛﺎرزان ﻣەﺣﻤــﻮود ﺑەھﺎوﺑەرھەﻣﮫێﻨەری ھەردوو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻛﺎم ﭘڕۆدەﻛﺸﻦ و ﮔەورە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﭼﯿﻤﻨﯽ ﮔﺮووپ ،ﺑەرھەﻣێﻜﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿە و ﺑەھــەردوو زﻣﺎﻧﯽ ﻛــﻮردی و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﻟــە دووﺗﻮێﯽ ﻣﻮزﯾﻚ ﭬﯿﺪﯾﯚﯾەﻛﺪا ﺑەرھەم دەھێﻨﺮێﺖ. ﺋەوەﺷــﯽ ﮔﻮت ﻛە ﭼﯿﺮۆﻛەﻛەی ﻟەﺳــەر ﺋﺎوارەﻛﺎن و ﻣﻨﺪاﻧﯽ دوای ﺟەﻧﮕە و ﻟە ﺗێﻜﺴﺘﯽ ھەرﯾەك ﻟە ﺷﺎﻋﯿﺮان ﺷێﺮﻛﯚ ﺑێﻜەس و ﺟەﻣﺎل ﻏەﻣﺒﺎرە . ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﻛﺎرزان ﻣەﺣﻤــﻮود ﺑەرھەﻣﮫێﻨەری ﺋــەو ﺑەرھەﻣە ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ :ﺑﯿﺮۆﻛەی ﺋەو ﺑەرھەﻣــە ﻟە رووداوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧێﻮە ﺳــەرﭼﺎوەی ﮔﺮﺗﻮوە و ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﺑﺎس ﻟە ﻣﻨﺪاﻧﯽ دوای ﺟەﻧﮓ دەﻛﺎت ،ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﺑەﺷێﻜﯽ زۆر ﻟە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗەواو ﺑﻮوە و ﺑڕﯾﺎرە ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺗەﻣﻮوز ﺑو ﺑﻜﺮێﺘەوە .
ﻛﺎﻧﯽ ﺑەرھەﻣێﻚ ﺑە ﻛﻮردی و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺑو دەﻛﺎﺗەوە
ﺳﺒﯿﻞ ﺟﺎن ﻣﯿﻮاﻧﺪاری ھێﻤﻦ ﺣەﻣﯿﺪ دەﻛﺎت
ﯾﺎرﺳﺎن رێﺰ ﻟە ﻧﺎﺳﺮی رەزازی دەﻧێﺖ
ﺧﺎﺗﻮوﻧە ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋی ﻧﺎﺳﺮاوی ﺗﻮرك ﺳﺒﯿﻞ ﺟﺎن ،ﺳەرﺳﺎﻣﯽ ﺧﯚی ﺑەﺷﯿﻌﺮێﻜﯽ ﺷﺎﻋﯿﺮ و ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋ ﻛــﻮرد ھێﻤﻦ ﺣەﻣﯿﺪ دەردەﺑڕێﺖ و ﺑەو ﺑﯚﻧەﯾــەوە ﺑەﻓەرﻣﯽ ﻣﯿﻮاﻧﺪاری دەﻛﺎت ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺗﺎ ﻟە ﻧﺰﯾﻜەوە ﺋﺎﺷﻨﺎی ﺑێﺖ. ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ھێﻤﻦ ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ :ﯾەﻛێﻚ ﻟە ھﯚﻧﺮاوەﻛﺎﻧﻢ ﺑەﻧﺎوی ”ﺳەﻋﺎت ﭼەﻧﺪە“ دەﺑێﺘە ﺟێﮕەی ﺳــەرﻧﺠﯽ ﺧﺎﺗﻮوﻧە ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋی ﺗﻮرك ﺳﺒﯿﻞ ﺟﺎن، ﺑﯚﯾە ﺋەو ﺧﺎﺗﻮوﻧە ﻟە رێﮕەی دەرھێﻨەری ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ﺗﻮرك ﺋەﯾﻮوب دﯾﺮﻟﯿﻚ، ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﭘێﻮە ﻛﺮدم و ﭘێﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﻢ ﻛە ﺑﺎﺳﯽ ﺋەو ﺗێﻜﺴﺘەی ﺑﯚ ﺳﺒﯿﻞ ﺟﺎن ﻛﺮدووە و ﺋەوﯾﺶ ﺳەرﺳــﺎﻣﯽ ﺧﯚی دەرﺑڕﯾﻮە ،ﺑﯚﯾە ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗﯽ ﭘێﻢ ﺧﯚﺷــە ﺧﺎوەﻧﯽ ﺋەو ﺗێﻜﺴﺘە ﺑﻨﺎﺳﻢ ،ﻟەﺑەرﺋەوە داوەﺗﯽ ﻓەرﻣﯿﯽ ﻛﺮدووم ﺗﺎ ﺑﭽﻤە ﻻی. ﺋەوەﺷــﯽ ﮔﻮت ،دوای ﻣﺎﻧﮕﯽ رەﻣەزان ﺳەرداﻧﯽ دەﻛەم ،ﺑەم ﻧﺎزاﻧﻢ دوای ﺳەرداﻧەﻛە ھەڵﻮێﺴﺘەﻛە ﭼﯚن دەﺑێﺖ ،ﻧﺎزاﻧﻢ ﺋﺎﯾﺎ ﺑەﻧﯿﺎزەﺷــﯿﻌﺮەﻛەم ﺑﯿﻜﺎﺗە ﮔﯚراﻧﯽ ﯾﺎ ھەر ﺋﺎرەزوو دەﻛﺎت ﻣﻦ ﺑﻨﺎﺳێﺖ . ھێﻤﻦ ﺣەﻣﯿﺪ ﺳــﺎڵﯽ 1979ﻟە ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوە و ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە دەﺳــﺘﯽ ﺑەھﻮﻧەری وێﻨەﻛێﺸﺎن ﻛﺮدووە ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2001دەﺳــﺘﯽ ﮔﯚراﻧﯿﮕﻮﺗﻦ ﻛﺮدووە و ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘێﻨﭻ ﮔﯚراﻧﯿﯿە ،ﺳــﺎڵﯽ 2005دەﺳﺘﯽ ﺑەﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ھﯚﻧﺮاوەی ﮔﯚراﻧﯽ ﻛﺮدووە و ﻟــە ﺋێﺴــﺘەدا ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﺶ دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﻛﺮدﻧەوەی ﭘێﺸﺎﻧﮕەﯾەﻛﯽ ﺷێﻮەﻛﺎری.
ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو ﺳﺎﻧەی ﻟە ﺑﻮاری ھﻮﻧەرﯾﺪا ﺑە ﮔﯚراﻧﯿﮕﻮﺗﻦ و ﭘێﺸﻤەرﮔﺎﯾەﺗﯽ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺑە ﻛﻮرد و ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧەﻛەی ﻛﺮدووە ،ﺑڕﯾﺎرە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﻧﺎﺳﺮی رەزازی ﻟە رێﻮڕەﺳﻤێﻜﺪا ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣەڵەی رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ﯾﺎرﺳﺎن ،رێﺰی ﻟێ ﺑﻨﺮێﺖ. ﻟــە ﺑﺎرەﯾەوە ﺋــﺎزاد ﺑﺎﯾﺰ ھﺎوڕێﯿەﻛــﯽ ﻧﺰﯾﻜﯽ رەزازی ﻛــە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﺎراﻧﯽ ﺋەو رێﻮڕەﺳﻤەﯾە ،ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ :ﻛﯚﻣەڵەی رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﯾﺎرﺳــﺘﺎن ﺑەھــﺎوﻛﺎری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﮔﺸﺘﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ھﻮﻧەر ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،رێﻮڕەﺳﻤێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺳﺎز دەﻛﺎت ﺑﯚ رێﺰﻟێﻨﺎن ﻟە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﻧﺎﺳﺮی رەزازی ﺑەراﻣﺒەر ﺑە 48ﺳﺎڵﯽ ﺧﺰﻣەت ﺑە ھﻮﻧەری ﻛﻮردی و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙەروەری. ﺑڕﯾــﺎرە ﺋــەو رێﻮڕەﺳــﻤە رۆژی ﭘێﻨﺠﺸەم ﻟە ﺳەﻋﺎت 9ی ﺷەو ﻟە ھﯚڵﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﭼەﻣﭽەﻣﺎڵ ﺳﺎز ﺑﻜﺮێﺖ. ﻧﺎﺳﺮی رەزازی ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1955ﻟە ﺷﺎری ﺳﻨە ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوە و ﻣﺎوەی 12ﺳﺎڵە ﻟە ﺷــﺎرۆﻛەی دووﻛﺎن ژﯾﺎن ﺑەﺳەر دەﺑﺎت.
ﻛﺎر ﻟە ﻓﯿﻠﻤﯽ ”ﮔﻮڵﭽﯿﻦ و ﺧەﯾﺎڵەﻛﺎﻧﯽ رۆﺳﺘەم“ دەﻛﺮێﺖ
ﻟە درێﮋەی ﺑەرھەﻣە ھﻮﻧەرﯾﯿــەﻛﺎن ﻟە ﺑﻮاری ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻓﯿﻠﻤﯽ درێﮋ ،ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﺳﯿﻨﺎرﯾﺴﺖ و دەرھێﻨەری ﻛﻮرد ﻟﻮﻗﻤﺎن ﻏەرﯾﺐ ،ﻛﺎر ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻓﯿﻠﻤێﻜﯽ ﻧﻮێ دەﻛﺎت ﺑەﻧﺎوی ”ﮔﻮڵﭽﯿﻦ و ﺧەﯾﺎڵەﻛﺎﻧﯽ رۆﺳﺘەم“. ﻟﻮﻗﻤﺎن ﻏەرﯾﺐ ﺑەرۆژﻧﺎﻣەی“ وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ :ﻟەم رۆژاﻧە ﻟەﮔەڵ ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎری ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧﯽ و ﺳــﯿﻨەﻣﺎی ﻛــﻮردی GAV KURD ART دەﺳﺘﻤﺎن ﺑەﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺷﻮﺗﯿﻦ ﻛﺮدووە ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻓﯿﻠﻤێﻜﯽ درێﮋ ﺑەﻧﺎوی ”ﮔﻮڵﭽﯿﻦ و ﺧەﯾﺎڵەﻛﺎﻧﯽ رۆﺳــﺘەم“ .ﯾەﻛەم ﮔﺮﺗــەی ﻓﯿﻠﻤەﻛە ﻟە ﺋﺎواﯾﯿەﻛﯽ ﻧﺎوﭼەی ﺑﺎزﯾــﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮا ﺑە ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ژﻣﺎرەﯾــەك ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪی ﺧﺎوەن ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ وەك ﻋەﻟﯽ ﻛەرﯾﻢ ،ﺣەﻣەڕەﺷﯿﺪ ھەرەس ،ﺷﺎﻧﺎز ﻣﺤەﻣەد ،ﻋەﺑﺪول ﺣەﻣەﺟﻮان ،ﻋەﺗﺎ ﺣەﻣەﺳــﺎڵﺢ ،ﺳﯚﻟﯿﻦ ﺟﯿﮫﺎد ،ﺷﺎﯾﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎن ،ﺳﺎزﮔﺎر ﻓﻮﺋﺎد و ﻣﮋدە ﺋﺎزاد . ﺋەوەﺷﯽ ﮔﻮت ،ﺋەو ﻓﯿﻠﻤە ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﭘڕۆژەی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﭼﻮار ﻓﯿﻠﻤﯽ درێﮋە ﻛە ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎری ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧﯽ و ﺳﯿﻨەﻣﺎی ﻛﻮردی GAV KURD ARTﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو دەﺳﺘﯽ ﺑە ﻛﺎرەﻛﺎن ﻛﺮدووە .ﻓﯿﻠﻤەﻛە ﻣﺎوەﻛەی 120ﺧﻮﻟەﻛە و ﻣێﮋووی رووداوەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺳــﺎﻧﯽ ﺷەﺳﺘەﻛﺎن دەﮔەڕێﺘەوە. ﺑڕﯾﺎرە ﻟە ﻣﺎوەی ﻣﺎﻧﮕێﻜﺪا ﻛﯚﺗﺎی ﭘێ ﺑێﺖ.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋی ﻧﺎﺳﺮاو ﺋەژدەر وەھﺒﯽ ﻛــە ﻣﺎوەﯾەﻛە ﺑێ دەﻧﮕە و ھﯿﭻ ﻛﺎرێﻜﯽ ﻧﻮێﯽ ھﻮﻧەری ﻧﯿﯿە ،ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﺳەرﻗﺎڵﯽ ﻛﺎرێﻜﯽ ﻧﻮێﯿە و ﺑەم ﻧﺰﯾﻜﺎﻧە دەﯾﺒﯿﻨﻦ. ﻟەوﺑﺎرەﯾــەوە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﺋەﻓﺸــﯿﻦ ﺷــﻮﻛﺮی ﻛە ﻛﺎری ﺋەرەﻧﺠﯽ ﺑﯚ ﺋەژدەر ﻛــﺮدووە ،ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ” :دووری ﺗــﯚ“ ﻧﺎوی ﻧﻮێﺘﺮﯾــﻦ ﺑەرھەﻣﯽ ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋ ﺋەژدەر وەھﺒﯿﯿە. ﺋــەو ﺑەرھەﻣە ﻟــە ﺋﺎوازی ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋ ﺧﯚﯾەﺗــﯽ و ﺗێﻜﺴﺘﯽ ھەردی ﻧﻮوری، ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛﺎری ﺑﯚ ﻛﺮاوە و ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗەواو ﺑﻮوە. ﺋەوەﺷــﯽ ﮔﻮت ﻛە راﺳــﺘە ﻣﺎوەﯾەﻛە ﺋەژدەر ﻟە ﻛﺎری ھﻮﻧــەری دوور ﺑــﻮو ،ﺑــەم ﺑــەم ﮔﯚراﻧﯿﯿە دەﮔەڕێﺘــەوە ﻧێﻮ ھﻮﻧەری ﮔﯚراﻧــﯽ و ﺟەﻣﺎوەر.
11
ژﻣﺎرە ) ، (142ﭼﻮارﺷەم2016/ 6/ 8 ،
ﺋەژدەر وەھﺒﯽ ﺑەﻛﺎرێﻜﯽ ﻧﻮێ دەردەﻛەوێﺘەوە
ھﻮﻧەر
ﺋﺎﺑﻮوری
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
12
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری دۆﺳﯿەی ﺋﺎﺑﻮوری :ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﺎوەﻧﯽ 365ﭘڕۆژەی ﻣﯚڵەﺗﺪاری ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎﺳﯿﯿە ﺗﻮاﻧﺎی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﭘڕۆژە ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿەﻛە ،ﺳﺎﻧە ﺳێ ھەزار ﺗﯚﻧە
ژﻣﺎرە ) ، (142ﭼﻮارﺷەم2016/ 6/ 8 ،
ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﮔەورەی ﻣﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﮔەﯾەﻧێﺘە ﺧﯚﺑﮋێﻮﯾﯽ ﭘڕۆژەی ﻣﺎﺳﯿﯽ ﺗﯿﻼﭘﯿﺎ ﺑﺎرﺗەﻗﺎی 364ﭘڕۆژەﻛەی ﺗﺮی ھەرێﻢ ﻣﺎﺳﯽ ﺑەرھەم دێﻨێﺖ ﺳﯿﺮوان ﺳەﻋﯿﺪ دەڵﯿﺖ ،ﺋەواﻧەی ﺑــە ﭘﺸﺘﺒەﺳــﺘﻦ ﺑە ﺑﯿــﺮی ﺋﺎو ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿﺎن دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە، ﺋەوا ﻣﯚڵەﺗەﻛەﯾﺎن ھﯽ ﭘێﺶ ﺳﺎڵﯽ 2010ە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑە ﭘێﯽ رێﻨﻤﺎﯾﯽ ژﻣﺎرە ﯾەﻛﯽ ﺳﺎڵﯽ ،2010ﺑە ھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻣﯚڵەت ﺑــەو ﭘڕۆژاﻧە ﻧﺎدرێﺖ ﺳــەرﭼﺎوەﻛەﯾﺎن ﺑﯿﺮی ﺋﯿﺮﺗﯿﻮازﯾﯿە.
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﮔەورەی ﻣﺎﺳــﯽ ﻟــە ﻧﺰﯾﻚ ھەوﻟێــﺮی ﭘﺎﯾﺘەﺧﺖ ،ﻟە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﺪاﯾە و ﺗﻮاﻧﺎی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺑﺎرﺗەﻗﺎی 364ﭘڕۆژەی ﻣﺎﺳﯿﯿە ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟە وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﺳەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎوی ھەرێــﻢ ﻣﯚڵەﺗﯿﺎن وەرﮔﺮﺗﻮوە و ﺋەﮔەر ﺗــەواو ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺋەوا ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﮔﯚﺷﺘﯽ ﻣﺎﺳــﯽ ،ﺑە ﺧﯚﺑﮋێﻮی دەﮔﺎت. ﭘڕۆژەﻛە ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ھﺎوﺑەﺷــە ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﻧەروﯾﺠﯽ، ﺑەم ﺑــێ ﺑەڵێﻨﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻗــەرز ،وای ﻛﺮدووە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ،دوا ﺑﻜەوێﺖ. ﭘڕۆژەﻛە ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﺑﺎﺷــﻮوری رۆژﺋــﺎوای ھەوﻟێﺮ ﻟە دەﺷــﺘﯽ ﺷــەﻣﺎﻣﻚ ،ﻛە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳــەردەﻣﯿﯿﺎﻧە ﺑﻨﯿﺎت دەﻧﺮێﺖ. ﺗﻮاﻧــﺎی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛە ﺳــێ ھەزار ﺗﯚﻧە ﻟە ﺳــﺎڵێﻜﺪا، ﺋــەوەش ھەﻣــﺎن ﺋەو ﺑــڕە ﻛە ﺑــﯚ ﭘڕﻛﺮدﻧەوەی ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻟــە دەرەوەی وﺗەوە ھﺎوردە دەﻛﺮێﺖ. ﺧــﺎوەن ﭘڕۆژەﻛە ﺧﯚی زەوی و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿە ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑە ﭘﺎرەی ﺧــﯚی داﺑﯿﻦ ﻛﺮدووە و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿــﺶ ﻟــە ﭘێﻨــﺎو ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺑەرھەﻣــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ،ﺑە ﻧﻮوﺳﺮاوی ﻓەرﻣﯽ ﺑەڵێﻨــﯽ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ 12ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ،ﻗەرزی ﭘێ دەدات ،ﺑەم ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ وا دەﻛﺎت ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧەﺗﻮاﻧــێ ﺑﻮدﺟەﻛە داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت. ﭘڕۆژەﻛە ﺷەش ﺑەﺷە ﭘڕۆژەﻛــە ﻟە ﺷــەش ﺑەش ﭘێﻚ دێﺖ و ﺋەﮔەر ﺑﻮدﺟەی ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑە دوو ﺳﺎڵ و ﻧﯿﻮ ﺗەواو دەﺑێﺖ و دوای ﺣەوت ﻣﺎﻧﮕﯿﺶ ﺑەرھــەم دەﺧﺎﺗە ﺑــﺎزاڕەوە .ﻟەو ﺷــەش ﺑەﺷــە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺳێ ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻری ﻟێ ﺧەرج ﻛﺮاوە و % 80ی ﺑەﺷــﯽ ﯾەﻛەم و ﺋﺎو و ﻛﺎرەﺑــﺎ و ﺋﯚﻓﯿــﺲ و دﯾﺰاﯾﻨﯽ ﺳەرﺟەم ﭘڕۆژەﻛەﯾﺸﯽ ﭘێ ﺗەواو ﻛﺮاوە. ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾﻢ ﺋەﺣﻤەد ﺟەﺳﯿﻢ ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘڕۆژەی ﻣﺎﺳﯿﯽ ﺗﯿﻼﭘﯿﺎ ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺋەو ﭘڕۆژەﯾــە ﻟەوەداﯾــە ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﺋﺎوی دەوێﺖ و ﺗەﻧﯿﺎ ﺑە ﯾەك ﺑﯿﺮ ھەڵﺪەﺳﻮوڕێﺖ و ھەر ﺧﯚﯾﺸﯿﺎن ﭘەﻧﺠەﻣﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﺑەرھەم دێﻨﻦ. ﺋەو دەڵێــﺖ ،ﺑــﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮدﺟــەی ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛە ،ھﺎﻧﺎﯾــﺎن ﺑﯚ ژﻣﺎرەﯾەك
ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﺗــﺮ ﺑــﺮد و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن رازی ﻛﺮد ﺑڕە ﭘﺎرەﻛــە داﺑﯿــﻦ ﺑﻜــەن ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﻟــێ ﻧەﻛــﺮدن، ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺑﻮدﺟەﻛە وەرﺑﮕﺮن. ﺋەو ﺟﯚرە ﻣﺎﺳــﯿﯿەی ﺑڕﯾﺎرە ﻟەم ﭘڕۆژەﯾــە ﺑەرھــەم ﺑﮫێﻨﺮێﺖ، ﺟﯚرێﻜە ﻟە ﻣﺎﺳــﯽ ﻛە ﺋێﺴﻜﯽ ﻛەﻣە و ﺑﯚ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﺶ زۆر ﺑەﺳــﻮودە .ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛە ﺑەرﻧﺎﻣــەی ھەﯾــە ﺳــەرەﺗﺎ ﺑە ﺗﺎزەﯾﯽ ﺑﯿﺨﺎﺗە ﺑــﺎزاڕەوە و دواﺗﺮ ﻟەرووی ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯿەوە ﭘەرە ﺑە ﭘڕۆژەﻛەی ﺑــﺪات و ﺑﯿﺨﺎﺗە ﻧێﻮ ﻗﻮﺗﻮوەوە. ﭘڕۆژەﻛە ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿە ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﺒﻮوﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛە وای ﻛﺮد
ﭘڕۆژەی ﻣﺎﺳﯿﯽ ﺗﯿﻼﭘﯿﺎ ھەﻟﯽ ﻛﺎر ﺑﯚ ﻧﺰﯾﻜەی ھەزار ﻛەس دەڕەﺧﺴێﻨێﺖ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚش ﻛﺎر ﺑﯚ 700ﺗﺎ 800ﻛەﺳــﯽ ﺗﺮ داﺑﯿﻦ دەﻛﺎت. ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن 365ﭘڕۆژەی ﻣﺎﺳــﯽ ﻣﯚڵەﺗﯿﺎن وەرﮔﺮﺗــﻮوە و ﭘڕۆژەﻛــەی ﺷەﻣﺎﻣﻚ ﺑﺎرﺗەﻗﺎی ﺳەرووی 364 ﭘڕۆژەﻛــەی ﺗﺮ ﻣﺎﺳــﯽ ﺑەرھەم
ﻣﺎﺳﯿﺶ ھەن ﻛە ﺑە ﺑێ ﻣﯚڵەت ﻛﺎر دەﻛەن و ﺳــﺎﻧە 500ﺗﯚن ﻣﺎﺳﯽ ﺑەرھەم دێﻨﻦ. ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ژﻣﺎرەﯾەك رووﺑــﺎر و ﺑەﻧــﺪاوی ھەﯾــە ﻛە ﻧﺎﻛەوﻧە ﺧﺎﻧەی ﭘڕۆژەی ﻣﺎﺳــﯽ و ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﻟــە وەرزێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاودا راوەﻣﺎﺳــﯽ دەﻛەن.
ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾﻢ ﺋەﺣﻤەد ﺟەﺳﯿﻢ ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘڕۆژەی ﻣﺎﺳﯿﯽ ﺗﯿﻼﭘﯿﺎ:
ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻟێ ﻧەﻛﺮدﯾــﻦ ،ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﭘێﺪاﻧﯽ ﻗەرز ﭘەﺷﯿﻤﺎن ﺑﻮوﻧەوە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑڕﯾﺎری ﺋەوە ﺑﺪات ﺑە ﻗەرز ﺑﻮدﺟەی ﺑــﯚ داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت، ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯿﺪاﯾە ،دﯾﺎر ﻧﯿﯿە چ ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑﻮدﺟە ﺑﯚ ﺋەو ﭘڕۆژەﯾە داﺑﯿﻦ دەﻛﺮێﺖ .ھەروەك ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛە ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ ﻛﺮد ،ﺋەﮔەر ﭘڕۆژەﻛە ﺗەواو ﺑێﺖ ،راﺳﺘەوﺧﯚ ﻛﺎر ﺑﯚ ﻧﺰﯾﻜــەی 150ﻛﺮێﻜﺎر و
دێﻨێﺖ .ﺳﯿﺮوان ﺳەﻋﯿﺪ ﻣﺤەﻣەد ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﻣﺎﺳﯽ ﻟە وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋەوەی ﺧﺴــﺘە روو ،ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﺳﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟﮕە ﻟەو ﭘڕۆژە ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿە ،ﺗﻮاﻧﺎی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ دوو ھەزار و 500 ﺗﯚن ﻣﺎﺳﯿﯿﺎن ھەﯾە ﻟە ﺳﺎڵێﻜﺪا. ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮی ﭘــڕۆژەی
ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑەڵێﻨﯽ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ 12ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻر ﻗەرزی ﺑە ﭘڕۆژەی ﻣﺎﺳــﯿﯽ ﺗﯿﻼﭘﯿﺎ داوە، ﺑەم ﻟەﺑەر ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ، ﺑەڵێﻨەﻛەی ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮدووە
ﺑەﮔﻮﺗەی ﺳــﯿﺮوان ﺳــەﻋﯿﺪ، ﺋەﻣﺎﻧەﯾﺶ ﺳــﺎﻧە ھــەزار ﺗﯚن ﻣﺎﺳﯽ ﺑەرھەم دێﻨﻦ و ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺳﺎﻧەی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎﺳــﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، دەﮔﺎﺗە ﭼﻮار ھەزار ﺗﯚن. ﺑــەو ﭘێﯿە ﺑەرھەﻣﯽ ﺳــﺎﻧەی ﻣﺎﺳــﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﮔﺎﺗــە ﭼــﻮار ھەزار ﺗــﯚن ﻟە ﺳــﺎڵێﻜﺪا و ﺋەﮔەر ﺗﻮاﻧﺎی ﭘڕۆژە ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿەﻛەی ﺑﺨﺮێﺘە ﺳەر، دەﮔﺎﺗە ﺣەوت ھــەزار ﺗﯚن ﻛە ھﺎوﺗﺎﯾــە ﻟەﮔەڵ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ھەرێﻢ ﺑە ﻣﺎﺳﯽ. ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛەی ﻣﺎﺳــﯽ ھــﯚﻛﺎری ﺳﺴﺴــﺘﯽ ﻟــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘــڕۆژە ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿەﻛەی ﺷــەﻣﺎﻣﻚ ﺑﯚ ھەﻣﺎن ﻛێﺸە دەﮔەڕێﻨێﺘەوە ﻛە ﺧﺎوەﻧەﻛەی ﺋﺎﻣــﺎژەی ﭘێ ﻛﺮد. ﺋەو ﮔﻮﺗــﯽ ،ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ھﯚﻛﺎر ﺑﻮوە ﺣﻜﻮوﻣەت ﻗەرزەﻛە ﻧــەدات ،ﺑﯚﯾــە ﺗەﻧﯿــﺎ % 25ی ﭘڕۆژەﻛە ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮاوە. ﺣﻜﻮوﻣەت دەﺳﺘﻜﻮرت ﺑﻮوە ﺳﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭘڕۆژە ﻟە ﻗەرزی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺳﻮودﻣەﻧﺪ ﺑﻮون ،ﺑەم ﻟــە 2014ەوە ﻗەرز ﺑە ﭘڕۆژەﻛﺎن ﻧــەدراوە .ھەروەھﺎ ﺗﺎ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدووﯾﺶ ﺑە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ % 50ھﺎوﻛﺎری ﺋەو ﭘڕۆژاﻧە ﻛﺮاوە ﻛە ﻣﺎﺳــﯽ ﺑەرھەم دێﻨﻦ ،ﺑەم ھــەروەك ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ
ﻣﺎﺳــﯽ ﻟە وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ دەﻛﺎت ،ﺋەﻣﺴﺎڵ ﺑە ھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻮدﺟە ،ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺋەو ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿە ﭘێﺸﻜەش ﺑﻜەن. ھەڵﺒــەت ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻟــە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﭘەﻧﺠــە ﻣﺎﺳــﯽ ﺑەﺳــەر ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﺪا ﺑەردەواﻣە و ﻟــە ھەرﯾــەك ﻟە ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەوﻟێﺮ ،ﺣﻜﻮوﻣەت ﺧﺎوەﻧﯽ دوو ﭘــڕۆژەی ﮔەورەﯾە ﻛە ھــەر ﭘەﻧﺠەﻣﺎﺳــﯿﯿەك ،ﺑە ﻧﺮﺧﯽ 25دﯾﻨــﺎر دەداﺗە ﺧﺎوەن ﭘڕۆژەﻛﺎن .ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﺣەوزی ﻣﺎﺳﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ھەزار داﻧە ﭘەﻧﺠەﻣﺎﺳــﯽ ھەﯾە و ﺑەو ﭘێﯿە ﺧﺎوەن ﭘــڕۆژە ﺑە ﺑــڕی ﭘﺎرەی
25ھەزار دﯾﻨﺎر ،ﭘەﻧﺠەﻣﺎﺳــﯿﯽ ﭘڕۆژەﻛەی داﺑﯿﻦ دەﻛﺎت. ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﭘەﻧﺠەﻣﺎﺳﯿﯽ ھەﻣﻮو ﭘــڕۆژەﻛﺎن داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت، ﻟــە ﺋێﺴــﺘەدا دوو ﭘــڕۆژەی ﺗﺮی ﭘەﻧﺠەﻣﺎﺳــﯽ ﻟــە دھﯚك و ﮔەرﻣﯿﺎن ﻟــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﺪان ﻛە ﺑە ﺗەواوﺑﻮوﻧﯿﺎن ،ﺑەﺷــێﻜﯽ ﮔەورە ﻟە ﻛێﺸــەی داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﭘەﻧﺠەﻣﺎﺳــﯽ ﻟە ﻛــﯚڵ ﺧﺎوەن ﭘــڕۆژەﻛﺎن دەﺑێﺘــەوە .ﺋەو دوو ﭘڕۆژەﯾەش دەﺑﻮو ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺗەواو ﺑﻜﺮێﻦ ،ﺑــەم ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ دوای ﺧﺴﺘﻮون.
ﺧەڵﻜێﻚ ﻛە ﺑڕە ﺳــەرﻣﺎﯾەﯾەك ﻻی ﺧﯚی ﺷﻚ دەﺑﺎت ،ھەﻧﮕﺎوی ﺋەوەی ھﺎوﯾﺸــﺘﻮوە ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﺑﭽﻮوﻛﯽ ﻣﺎﺳــﯽ ﺑﻨﯿﺎت ﺑﻨێﺖ و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ھﺎﻧﯽ داون ﺳەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی داھﺎت ﺑﯚ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﺪۆزﻧەوە .ﺳــﯿﺮوان ﺳەﻋﯿﺪ دەڵێﺖ ،ﺳﺎﻧە ﺳەرووی 20ﭘڕۆژەی ﻧﻮێ ﻟە ﺑﻮاری ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﻣﺎﺳﯽ ﻣﯚڵەﺗﯿﺎن ﭘێ دەدرێﺖ. ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔﻮﻧﺠﺎوە ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎﺳﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﻛﺎﻧﯽ و رووﺑــﺎر دەوڵەﻣەﻧــﺪە و ﺋەﮔەر ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە ﻛەرﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﻣﺎﺳﯽ
ﺑﺪرێﺖ ،ﺋەوا ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟﮕــە ﻟــەوەی ﻛــە دەﺗﻮاﻧــێ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﺧﯚی داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت، ﺗەﻧﺎﻧــەت دەﺗﻮاﻧــێ ھەﻧﺎردەی دەرەوەی وﺗﯿﺸﯽ ﺑﻜﺎت. ﭘێﺸــﺘﺮ زۆرﯾﻚ ﻟەو ﻣﯚڵەﺗﺎﻧەی ﺑﯚ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﭘڕۆژەی ﻣﺎﺳﯽ دەدران، ﭘﺸــﺘﯿﺎن ﺑە ﺋﺎوی ژێﺮ زەوی ﯾﺎن ﺑﯿﺮ دەﺑەﺳﺖ ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﺋەﮔەر ﭘڕۆژەﯾەك ﺧﯚی ﺋﺎوی ﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎن رووﺑﺎر داﺑﯿﻦ ﻧەﻛﺎت ،ﺋەوا ﻣﯚڵەﺗﯽ ﺋەوەی ﭘێ ﻧﺎدرێﺖ ﺑە ﭘﺸﺘﺒەﺳﺘﻦ ﺑە ﺋــﺎوی ژێــﺮ زەوی ﭘڕۆژەﻛە دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت.
ﺋﺎﺳﺘﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﺑە دوو ﻟێﻜﺪاﻧەوە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﻧﺎوﺧــﯚ ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ،دەﮔﺎﺗە ﺣەوت ھەزار ﺗﯚن ﻛە ﺳێ ھەزار ﺗﯚﻧﯽ ﻟە دەرەوە ھﺎوردە دەﻛﺮێﺖ .ھەڵﺒەت ﺋەﮔەر ﻟە رووی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯿەوە ﺑﺎس ﻟە ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ھەرێﻢ ﺑە ﻣﺎﺳﯽ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺋەوا ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﺑڕێﻜﯽ زۆری ﻣﺎﺳﯽ ھەﯾە. رێﻜﺨﺮاوی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺳــﺎﻧە ﺑﯚ ھەر ﺗﺎﻛێﻚ ،ﺧﻮاردﻧﯽ 15ﻛﯿﻠــﯚ ﮔﯚﺷــﺘﯽ ﻣﺎﺳــﯽ ﺑە ﭘێﻮﯾﺴــﺖ داﻧﺎوە ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ .ﺋەﮔــەر ژﻣﺎرەی داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺷــەش ﻣﻠﯿﯚن داﺑﻨﺮێﺖ ،ﺋەوا ﺳﺎﻧە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن 90ھەزار ﺗﯚن ﻣﺎﺳــﯽ ﺑﺨﻮرێﺖ، ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺑــڕی ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎن ﻧﺰﯾﻜەی ﺣەوت ھەزار ﺗﯚﻧە. ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﻣﺎﺳﯽ ﺋەﮔەر ﻟەﻻﯾەك ﺑەھﯚی ھﯚﺷﯿﺎرﯾﯽ ﺧەڵﻚ ﻟەﺑﺎرەی ﺑﺎﯾەﺧﯽ ﺧﯚراﻛﯿﯽ ﻣﺎﺳﯽ زﯾﺎدی ﻛﺮدﺑێﺖ ،ﺋەوا ﻟــە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾــﯽ وای ﻛﺮدووە ﺧەڵﻜێﻚ ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ ھەﻓﺘﺎﻧە ﻻﻧﯽ
ﻛەم ﺟﺎرێﻚ ﻣﺎﺳــﯿﯿﺎن دەﺧﻮارد، ﺋێﺴــﺘە ﺑــە ﻣﺎﻧﮕﯿﺶ ﻣﺎﺳــﯽ ﻧەﯾﻜڕن. ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەو ﺑﻮدﺟە و داھﺎﺗــەی ﻛە ھەﯾەﺗﯽ ،دەﺑێﺖ ﺑﺎﯾەﺧێﻜــﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﺑــە ﻛەرﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﺋﺎژەڵﺪاری و ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﻣﺎﺳﯽ ﺑﺪات ،ھەروەك ﻟە ﮔەﻧﻢ و ﭘەﺗﺎﺗە ﺑە ﺧﯚﺑﮋێﻮﯾﯽ ﮔەﯾﺸﺘﻮوە، ﻟە زۆرﺑەی ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑــە ﺧﯚﺑﮋێﻮﯾــﯽ ﺑــﮕﺎت و ﭼﯿﺘﺮ ﺑــﯚ ﻛڕﻛﺮدﻧﯽ ﻗــﻮوڕەی ورﮔﯽ ﺧەڵﻜەﻛەی ،ﭘﺸﺖ ﺑە وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻧەﺑەﺳﺘێﺖ.
ﺳﯿﺮوان ﺳەﻋﯿﺪ ﻣﺤەﻣەد ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﻣﺎﺳﯽ ﻟە وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ:
ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺳــﺎﻧە ﭼﻮار ھەزار ﺗﯚن ﻣﺎﺳﯽ ﺑەرھەم دەھێﻨﺮێﺖ
ﺋﺎﺑﻮوری
ﺗێﭽﻮوی دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺷەﻗﺎﻣﯽ 120ﻣەﺗﺮﯾﯽ ھەوﻟێﺮ 450 ،ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻرە.
ﻣﺎﺟﯿﺪی ﻣﯚڵ ﺑەر ﭘڕۆژەی ﺷەﻗﺎﻣﯽ 120ﻣەﺗﺮی دەﻛەوێﺖ ﭘێﻨــﺞ ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﺑﺎزﻧەﯾــﯽ ﻟــە دوای ﯾــەك ﺑــەدەوری ﻗەﺗــﯽ ھەوﻟێــﺮدا ﺳــﻮوڕاوﻧەﺗەوە .ﻟــە ﭘﻼﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪاﯾە ژﻣﺎرەی ﺋەو ﺷەﻗﺎﻣە ﺑﺎزﻧەﯾﯿﯿﺎﻧە ﺑﻜﺎﺗە ﺣەوت. ﺋێﺴــﺘە ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮێــﻚ ﺋەوﻻﺗﺮی 100ﻣەﺗﺮی ،ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﺷەﺷەﻣﯽ دەﺳــﺖ ﭘــێ ﻛــﺮدووە ،ﺑەﻧﺎوی ﺷەﻗﺎﻣﯽ 120ﻣەﺗﺮی. ﺳــەرﺑﺎری ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ، ﭘڕۆژەی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺷەﻗﺎﻣﯽ 120ﻣەﺗﺮﯾــﯽ ھەوﻟێــﺮ ،ھــەر ﺑەردەواﻣــە ﻛــە ﺗێﭽﻮوەﻛــەی 450ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻرە .ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﺧێﺮاﯾــﯽ 120ﻣەﺗﺮی ﺑە ﻣەودای 40ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮﯾﯿــەوە ﺑﺎوەﺷــﯽ ﺑە ھەوﻟێﺮدا ﻛﺮدووە .ﺋەو ﺷــەﻗﺎﻣە ﻛە ﭼەﻧﺪ ﻣەﺗﺮێﻚ ﻟە 100ﻣەﺗﺮی ﺑەرﯾﻨﺘﺮە ،ﺟﯿﺎ ﻟە دوو ﺳﺎﯾﺪی ﭘﺎﻧﯽ ﺳەرەﻛﯽ ،ﺳﺎﯾﺪێﻜﯽ دەﺳﺘەڕاﺳﺘﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﻟەﮔەڵــﯽ درێﮋ
ﺷﻮان ﯾﻮﺳﻒ ﺑەڕێﻮەﺑەری ھﻮﻧەرﯾﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ :
ھــەر ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﯾــەك ﺑﺒێﺘــە ﺑەرﺑەﺳﺖ ﻟە ﺑەردەم ﭘڕۆژەی ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯽ ﮔﺸﺘﯽ ،دەﺑێﺖ ھەڵﺒﮕﯿﺮێﺖ. ﺑﻮوەﺗەوە. دﯾﺰاﯾﻨﯽ ﺋەو ﺷــەﻗﺎﻣە ﺑﺎزﻧەﯾﯿﯿە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛە ،ﺑــێ ﺗﺮاﻓﯿــﻚ ﻟە ﭼﻮارڕێﯿﺎﻧــە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎن دەﭘەڕﯾﺘــەوە .ﺑەر ﻟــە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾــﯽ ﺷــەﻗﺎﻣﯽ 120ﻣەﺗﺮی ﺑﺎزﻧەﯾــﯽ ﻛەوﺗــە ﺑــﻮاری ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧەوە و ﺑەﺳــێ ﺑەش ﺑە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن دران .ﺑەﺷــﯽ ﭼەﻣﺎوەی رێﮕــەی ﻛەرﻛﻮوك ﺗﺎ رێﮕەی ﻣﻮوﺳڵ ﻛە 11ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮە،
ﺑە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی )ﺋﯿﻜﺠﻠەر(ی ﺗﻮرﻛﯽ درا و دوو ﺑەﺷــە ﭼەﻣﺎوەﻛــﯽ ﺗﺮﯾﺶ ،ﻛە ﯾەﻛﯿﺎن 16ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮە و ﻟە رێﮕەی ﻣﻮوﺳڵەوە ﺗﺎ رێﮕەی ﺳەرەﻛﯿﯽ ﺷەﻗوەﯾە و ﺗەواو ﺑﻮوە و ﻟەوێﺸــەوە 11ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮەﻛەی ﻛﯚﺗﺎی ﺗﺎ رێﮕەی ﻛەرﻛﻮوك ﺑەﺷﯽ ﺳــێﯿەﻣە و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧێﻮﺧﯚﯾﯽ ھێﻤﻦ ﮔﺮووپ ﺟێﺒەﺟێﯽ دەﻛﺎت. ﺋەﻣﯿــﺮ ﻋەﺑﺪوﻟﺨﺎﻟــﻖ ﺋەﺣﻤەد ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ رێﮕە ﻟە
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﮔﺮووﭘﯽ ھێﻤﻦ رای دەﮔەﯾەﻧــێ ،دوای رەﻣــەزان ﻟە ﺑەﺷﯽ ﺳێﯿەم ﻛﺎر دەﻛەﯾﻦ .ﺋەوان ﺑەﺷﯽ دووەﻣﯽ ﺋەو ﭘڕۆژەﯾﺎن ﺗەواو ﻛــﺮدووە ،ﺋەﻣﯿﺮ دەڵێ” ،ﺑەﺷــﯽ دووەﻣﯽ ﺋەو ﭘڕۆژەﯾە ،زێﺪەڕۆﯾﯽ زۆر ﺑﻮو ،ﻛە زۆرﺑەﯾﺎن ﻛەوﺗﺒﻮوﻧە ﻋەﻧــﻜﺎوە“ .ھەڵﺒــەت ﺑەﺷــﯽ ﺳــێﯿەﻣﯿﺶ ﺑێ ﺳەرﺋێﺸە ﻧﯿﯿە و ﺋەﻣﯿﺮ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە 11ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮەﻛەی ﺑەﺷﯽ ﺳــێﯿەم دەدات ﻛە ﺗێﯿﺪا ﻟە ﭼﻮارڕێﯿﺎﻧﯽ رێﮕەی ﺳەرەﻛﯿﯽ ﻛﯚﯾە ،ﺑەﺷــێﻜﯽ ﻣﺎﺟﯿﺪی ﻣﯚڵ دەﻛەوێﺘــە ﻧــﺎو ﭘڕۆژەﻛــەوە و ﭘﺎرێﺰﮔﺎر و وەزارەت و ﺷﺎرەواﻧﯿﯿﺎن ﻟێ ﺋﺎﮔﺎدار ﻛﺮدووەﺗەوە. ﺗﺎھﯿﺮ ﻋەﺑﺪو ﺟێﮕﺮی ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ھەوﻟێﺮ رای دەﮔەﯾەﻧێ ،ﺷەﻗﺎﻣﯽ 120ﻣەﺗــﺮی ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺠﯿﯽ ھەوﻟێﺮە و دەﺑێﺖ ﺑەو دﯾﺰاﯾﻨەی ﻛە ھەﯾە ﺟێﺒەﺟێ
ﺑﻜﺮێﺖ .ﺋــەو دەڵێﺖ ”ﻧﺎﺑێﺖ ھﯿﭻ ﺳــەرﭘێﭽﯿﯿەك ،ﯾﺎﺧــﻮد ﻣﻮڵﻚ و ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﯾەك ،ﺑﺒێﺘــە رێﮕﺮی ﺋەو ﭘڕۆژەﯾــە و ھەرﭼــﯽ ھەﺑێــﺖ، ھەڵﯿﺎن دەﮔﺮﯾﻦ“. ﻟــە ﺷــﺎرەواﻧﯿﺶ ،ﺷــﻮان ﯾﻮﺳــﻒ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ھﻮﻧەرﯾﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ ھەوﻟێﺮ رای دەﮔەﯾەﻧێ ،ﭼەﻧﺪ ﺷﻮێﻨێﻜﯽ زێﺪەڕۆﯾﯽ ھەڵﮕﯿﺮاون .ﺋەو دەڵێ ”ھەر ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﯾەك ﺑﺒێﺘە ﺑەرﺑەﺳﺖ ﻟە ﺑەردەم ﭘڕۆژەی ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯽ
ﮔﺸﺘﯽ ،ﺑە ﭘﺸﺘﺒەﺳﺘﻦ ﺑە ﺑڕﯾﺎری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾــﺮان ،دەﺑێﺖ ھەڵﺒﮕﯿﺮێــﺖ و ﺋەﮔەر ﻣﻮڵﻚ ﺑێﺖ، ﻗەرەﺑــﻮو دەﻛﺮێﺘــەوە“ .ﻟەﺑﺎرەی ﺋەو ﺑەﺷــەی ﻣﺎﺟﯿــﺪی ﻣﯚڵ ﻛە ﺑەر ﭘڕۆژەﻛە دەﻛەوێﺖ ،ﺷــﻮان دەڵێ” ،ﻟەﺑەر ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﮔﺸﺘﯽ وەك ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ھەوﻟێﺮ ،درێﺨﯽ ﻧﺎﻛەﯾﻦ ﻟە ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ“. ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳەرﭘێﭽﯿﯿەﻛﺎن ﻛەم ﻧﯿﻦ و ﺷﻮان ﯾﻮﺳﻒ ﮔﺎزﻧﺪەی ﺧﯚی ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﻧەﺧﺸەداﻧﺎﻧﯽ
ھەوﻟێــﺮ ﻧﺎﺷــﺎرێﺘەوە و دەڵــێ، ”داواﻣــﺎن ﻛــﺮدووە دەوروﺑەری ﭼﻮارڕێﯿﺎﻧەﻛﺎن ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﻧەدرێﺘــە ھﺎووﺗــﯽ و ﻟەﺳــەر ﻧەﺧﺸــەﻛﺎن ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ دەوروﺑــەری ﭼﻮارڕﯾﺎﻧەﻛﺎن رەش ﺑﻜﺮێﺘــەوە“ .ھەڵﺒەت ﺋــەوە ﻟە ﺗﺮﺳﯽ دەﺳەﺗﺪاراﻧە ﻛە ﺑەﺋﺎﺳﺎﻧﯽ دەﺳــﺘﯿﺎن ﭘێ را دەﮔﺎت و دواﺗﺮ دەﺑﻨە ﻣﺎﯾەی ﺳەرﺋێﺸــەی ﭘڕۆژە ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯿﯿەﻛﺎن. ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺟــﺎرێ روون ﻧﯿﯿە ﺗﺎ دووﺑــﺎرە ﺳــﻨﻮوری ﭘڕۆژەﻛە ﺑەﺳــەردا ﭘێﺪاﭼﻮوﻧــەوەی دەﻛﺮێﺘــەوە ،ﻛــە ﺋەو ﺑەﺷــەی ﻣﺎﺟﯿــﺪی ﻣــﯚڵ ﺑــەر ﭘڕۆژەﻛە دەﻛەوێﺖ ،ﺳەرﭘێﭽﯿﯿە ﯾﺎﺧﻮد ﻧﺎ. ”وﺷە“ ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻚ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻣﺎﺟﯿﺪی ﻣﯚڵەوە ﻛﺮد و دوای ﻣﺎﻧﮕێــﻚ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ،ھەر وەﻣﯽ ﻧەدراﯾەوە.
ﺧﺎوەن ﭘﺸﻜەﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎﭬﯽ ﻻﻧﺪ ﻟەﺑﺮی ﻗﺎزاﻧﺞ ،دەﺑێﺖ زﯾﺎن ﺑﮋﻣێﺮن ﻋﯿﺰەت ﺳﺎﺑﯿﺮ ﺳەرۆﻛﯽ ﻟێﮋﻧەی داراﯾﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن:
وﺷە /ھەوﻟێﺮ .ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻟە 2013ەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺧﺎوەن ﭘﺸــﻜەﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎﭬﯽ ﻻﻧــﺪ ،ﺗەﻧﯿﺎ 30 ھەزار دﯾﻨﺎری ﺳەرەﺗﺎی ﺳﺎڵﯿﺎن وەرﮔﺮﺗﻮوە و داھﺎﺗﯽ دوو ﺳﺎڵەﻛەی ﺗﺮﯾﺶ ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑەڕێﻮەﺑەرێﻜﯽ ﺋەو ﭘڕۆژەﯾە ﻟە رێﮕەی ”وﺷە“وە ﻣﺰﮔێﻨﯽ ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ﺑە ﺧﺎوەن ﭘﺸــﻜەﻛﺎن داﺑﻮو ،ﮔﯚڕدراوە ﺑﯚ زﯾﺎن و ﺧﺎوەن ﭘﺸــﻜەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻛە ھﯿﻮاﯾەﻛﯿﺎن ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧەﻣﺎوە ﻛێﺸەﻛەﯾﺎن ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺎت ،دەﯾﺎﻧەوێ ﺧﯚﯾﺎن دوای رەﻣەزان ﺋەو ﭘڕۆژەﯾە راﺑﮕﺮن.
ﻟە 2013\5\31دەرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎﭬﯽ ﻻﻧﺪ ﺑەڕووی ﺧەڵﻚ ﻛﺮاﯾەوە .ﺋەو ﭘڕۆژە ﭘﺸــﻜﺪارە دوای ﺷــەش ﻣﺎﻧــﮓ ،ﺑڕێﻚ ﻟــە ﻗﺎزاﻧﺠەﻛەی ﺑەﺳەر ﭘﺸﻜﺪاراﻧﯿﺪا داﺑەش ﻛﺮد، ﻛە ﺑە ھەر ﺧﺎوەن ﭘﺸــﻜێﻚ 30 ھەزار دﯾﻨﺎری ﭘێ درا. ﺑە ﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎری ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﺎراﻧﯽ ﭼﺎﭬــﯽ ﻻﻧــﺪ ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2013ە ،ﺷــەش ﻣﻠﯿــﺎر و 397 ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر ﺑﻮوە .ﻛە ﭼﻮار ﻣﻠﯿﺎر و 19ﻣﻠﯿﯚن داﺑەش ﻛﺮاوە و دوو ﻣﻠﯿــﺎر و 57ﻣﻠﯿــﯚن دﯾﻨﺎر وەك ﻧەﺧﺘﯿﻨە ﻟە ﺑﻮدﺟــەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﮔﻞ دراوەﺗــەوە .واﺗــە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﯾەﻛــەم ﺳــﺎڵﯽ ﭼﺎﭬــﯽ ﻻﻧﺪ، 3%ـــﯽ ﻛﯚی ﭘﺎرەی ﭘﺸﻜەﻛﺎن ﺑﻮوە .ﺋەو ﺑڕە ﭘﺎرەﯾــە زۆرێﻚ ﻟە ﺧﺎوەن ﭘﺸــﻜەﻛﺎﻧﯽ راﭼڵەﻛﺎﻧﺪ، ﺑﯚﯾە دوای ﺗێﭙەڕﯾﻨﯽ ﺳــێ ﺳﺎڵ ﺑەﺳــەر ﻛﺮدﻧەوەی ﭘڕۆژەﻛە ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ھەزار و 527ﺧﺎوەن ﭘﺸــﻚ ،ﭼەﻛــﯽ ﻗﺎزاﻧﺠﯿﺎن ھەر
وەرﻧەﮔﺮﺗــﻮوە ﻛــە ﺑڕەﻛــەی ﻧﺰﯾﻜــەی 92ﻣﻠﯿــﯚن دﯾﻨــﺎرە. ﺋەوە ﺳــەرﺑﺎری ﺋەوەی ﺧﺎوەن ﭘﺸــﻜەﻛﺎن ﺗێﺒﯿﻨﯿﯿﺎن ﻟەﺳــەر ژﻣــﺎرەﻛﺎن ھەﯾــە و ﭘێﯿﺎن واﯾە ﻧﺎڕووﻧە. ﺋــەوﻛﺎت ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ ﺧــﺎوەن ﭘﺸﻜەﻛﺎن ﺑەرز ﺑﻮوەوە و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑە ﻧﻮوﺳــﺮاو ﺑەڵێﻨــﯽ ﭘێﺪان ،ﻟە داھﺎﺗﻮو؛ ﻗﺎزاﻧﺠەﻛﺎن ﺗﺎ ﺷــەش ھێﻨﺪە ﺑەرز ﺑﺒﻨەوە .ﻛەﭼﯽ دوو ﺳــﺎڵ و ﻧﯿﻮ ﺗێﭙــەڕی ،ﺧﺎوەن ﭘﺸﻜەﻛﺎن دﯾﻨﺎرێﻜﯿﺎن ﻧەدﯾﺖ. ﻟــە ﻛﯚﺗــﺎ رۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﭘــﺎر ،ﻟە ﺑەدواداﭼﻮوﻧێﻜــﯽ ﻧﺎڕەزاﯾﺎﻧــﯽ ﺧﺎوەن ﭘﺸــﻜەﻛﺎن ،ﻟــە ﻻﯾەن
ﺣﻜﻮوﻣەت ﻛە ﺑﺎوﻛﯽ ﻣﯿﻠﻠەﺗە، ﻧﺎﺑێ رێﮕە ﺑﺪات ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﺧەڵﻜەﻛەی ﻗﯚڵﯽ ﺑﺒڕدرێﺖ.
ﺑەﺷــﯽ ﺋﯿﺪارەی ﭼﺎﭬﯽ ﻻﻧﺪەوە، ﺋﺎرام ﺳــەﻋﯿﺪ ﺑەڕێﻮەﺑەری رێﮕە ﭘێﺪراوی ﺋەو ﭘڕۆژە ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪﺑــﻮو” ،ﻟــە ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ دی ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﭘﺸــﻜەﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎﭬﯽ ﺳﺎڵﯽ 2014ـــە و 2015داﺑەش دەﻛﺮێﺖ و ﻗﺎزاﻧﺠــﯽ ﺋەم ﺟﺎرە،
ھێﻤﻦ رەﺳﻮوڵ ﺳﺎڵﺢ:
داھﺎت ﻧﺎڕووﻧە و ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻓێڵﯽ ﺗێﺪا ﻛﺮاوە.
ﻣﮋدەﯾەﻛــﯽ ﺧــﯚش دەﺑێﺖ ﺑﯚ ﺧﺎوەن ﭘﺸﻜەﻛﺎن“. ﺋەو ﻣﺎوە ﻛەﻣەی ﺋﺎرام ﺳــەﻋﯿﺪ ﺑــﯚ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻗﺎزاﻧﺠــە دڵﺨﯚﺷــﻜەرەﻛە درێﮋەی ﻛێﺸﺎ و ﺑــﯚ ﭘێﻨﺠەﻣﯿﻦ ﺟــﺎر ﺧﺎوەن ﭘﺸــﻜەﻛﺎن ﻟەﺑەردەم ﭼﺎﭬﯽ ﻻﻧﺪ ﻛﯚ ﺑﻮوﻧەوە و ﻣﺰﮔێﻨﯿﯿەﻛەﯾﺶ ﺑە زﯾﺎن ﺷﻜﺎﯾەوە. ھێﻤﻦ رەﺳــﻮوڵ ﺳﺎڵﺢ ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﻧﻮێﻨەری ﺧﺎوەن ﭘﺸﻜەﻛﺎﻧﺎن دەڵــێ” ،ﺳــەرﺑﺎری ﺋــەوەی وردەﻛﺎرﯾﯽ داھﺎﺗﯽ دوو ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدووﯾــﺎن ﭘێ ﻧەداﯾﻦ ،ﺑە ﭘێﯽ
ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﺎن ﻛە ﺑە ﺋێﻤە درا؛ ھەﺷــﺖ ﻣﻠﯿــﯚن و 560 ھەزار دۆﻻر داھﺎﺗﯽ 2014ﺑﻮوە و ھەﺷــﺖ ﻣﻠﯿﯚن و 550ھەزار دۆﻻرﯾﺶ ﺧەرﺟﯿــﺎن ﺑﻮوە .ﻟە 2015ﯾﺸــﺪا ﺷــەش ﻣﻠﯿﯚن و 410ھــەزار دۆﻻر داھﺎﺗﯽ ﺑﻮوە و ﺣەوت ﻣﻠﯿــﯚن و 280ھەزار دۆﻻرﯾﺶ ﺧەرﺟــﯽ ﺑﻮوە“ .واﺗە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ﯾەﻛەم ﺗەﻧﯿﺎ 12ھەزار دۆﻻر ﻗﺎزاﻧﺠە ،ﺧﯚ ﺋەﮔەر داﺑەش ﺑﻜﺮێــﺖ ،رەﻧﮕــە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺋەو ﺳﺎڵەی ھەر ﺧﺎوەن ﭘﺸﻜێﻚ ﺗەﻧﯿﺎ 100دﯾﻨﺎری ﺑﺮﯾﻤەر ﺑێﺖ .ﺑەم
ﻟەوەی ﺳــﺎڵﯽ دووەم ،ﭘڕۆژەﻛە 870ھەزار دۆﻻری زﯾﺎﻧە. ﺋەو ﻧﻮێﻨەرەی ﺧﺎوەن ﭘﺸﻜەﻛﺎن دەڵــێ ” ،داھــﺎت ﻧﺎڕووﻧــە و ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻓێڵﯽ ﺗێﺪا ﻛﺮاوە“. ﻋﯿــﺰەت ﺳــﺎﺑﯿﺮ ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻞ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟێﮋﻧــەی داراﯾﯽ و ﻛﺎروﺑــﺎری ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەڵێ” ،ﺣﻜﻮوﻣەت ﻛە ﺑﺎوﻛﯽ ﻣﯿﻠﻠەﺗە ،ﻧﺎﺑێﺖ رێﮕە ﺑﺪات ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﺧەڵﻜەﻛەی ﻗﯚڵﯽ ﺑﺒڕدرێــﺖ“ .ﺋەو ﭘێﯽ واﯾە ﺑﻨﻜــەی ﭘﯚﻟﯿــﺲ و دادﮔــەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑــە ﺋەرﻛــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھەڵﻨﺎﺳــﺘﻦ و ﺳــﻜﺎی ﺧﺎوەن ﭘﺸــﻜەﻛﺎن ﺑەﺧێﺮاﯾــﯽ دادەﺧﺮێﻦ .ﺋەوەش وای ﻛــﺮدووە ھەﻧﺪێﻚ ھەوڵﯽ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺳــﻜﺎ ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺑﺪەن. ﻟەﺑﺎرەی ﺋﺎوەژووﺑﻮوﻧﯽ ﻗﺎزاﻧﺞ ﺑﯚ زﯾﺎن ،ﺋﺎرام ﺳەﻋﯿﺪ ﺑەڕێﻮەﺑەری رێﮕە ﭘێﺪراوی ﺋــەو ﭘڕۆژە رای دەﮔەﯾەﻧــێ ،ھەﻣــﻮو ﺧــﺎوەن
ﭘﺸــﻜێﻚ ﻟە ﻗﺎزاﻧﺞ و زﯾﺎﻧﯽ ﺋەو ﭘڕۆژەﯾە ﺑەﺷــﺪارە و ﻟەو ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿﯿەﯾﺸﺪا ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻣﺎﯾەﭘــﻮوچ دەرﭼــﻮون و ﺋەوان ﺑــە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﮔــەورەی دەزاﻧﻦ، ﺑەﻧﺎوﻛﺮدﻧﯽ زەوﯾﯽ ﭼﺎﭬﯽ ﻻﻧﺪە ﺑەﻧــﺎوی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ،ﻛــە ﺧﺎوەن ﭘﺸﻜەﻛﺎن ،ﺧﺎوەﻧﺪارﯾﻦ. ﺋەو دەڵێ” ،ﻟەﺳەر زﯾﺎﻧەﻛە ھﯿﭻ ﻗﺴەﯾەﻛﻢ ﻧﯿﯿە و ﺋێﺴﺘە ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ ﻛﯚﺗﺎی ﺳــﺎڵﯽ 2015ﻣــﺎن ﺑو ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە“. ﭘــڕۆژەی ﭼﺎﭬﯽ ﻻﻧــﺪ ،ﺧﺎوەن ﭘﺸــﻜەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﮔﺮووﭘــﯽ ﺗﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﻟــە دەوری ﯾەك ﻛﯚ ﻛﺮدووﻧەﺗەوە و ھەﻣﻮوان ﻛــە ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪ ﺑﻮوﻧە ﺗﺎ ﻛێﺸــەﻛەﯾﺎن ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺎت ،دەﯾﺎﻧەوێ ﺧﯚﯾﺎن ﻣﺎﻓﯿﺎن وەرﺑﮕﺮﻧەوە ،وەك دەڵێ” ،ﻛﺎﺗێﻚ ھﯿﭽــﯽ ﺑــﯚ ﺋێﻤە ﺗێــﺪا ﻧەﺑێﺖ و زﯾــﺎن ﺑــﻜﺎت ،ﻧﺎﺑــێ ﺧێﺮ ﺑﯚ ﺑەراﻣﺒەرەﻛەﯾﺎن ﺑﺪاﺗەوە و دوای رەﻣەزان ﭼﺎﭬﯽ ﻻﻧﺪ دادەﺧەﯾﻦ“.
ژﻣﺎرە ) ، (142ﭼﻮارﺷەم2016/ 6/ 8 ،
وﺷە /ھەوﻟێﺮ .ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺟﮕە ﻟە ﻛەﻣێﻚ وردەﻛﺎری ،دوو ﺑەﺷەﻛەی ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﺑﺎزﻧەﯾﯽ 120 ﻣەﺗــﺮی ھەوﻟێﺮ ﺗەواو ﺑــﻮوە و دوای رەﻣەزان ،ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺷــﯽ ﺳێﯿەم و ﻛﯚﺗﺎی دەﺳــﺖ ﭘێ دەﻛﺎت .ﻣﺎﺟﯿﺪی ﻣﯚڵ ﻛە ﻟە ﺑەﺷﯽ ﺳێﯿەﻣﯽ ﺋەو ﺷــەﻗﺎﻣەداﯾە ،ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺑەر ﭘڕۆژەﻛە دەﻛەوێﺖ و ﺷــﺎرەواﻧﯽ دەڵێ” ،ھــەر ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﯾەك ﺑﺒێﺘە ﺑەرﺑەﺳــﺘﯽ ﺑەردەم ﭘڕۆژەی ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ،دەﺑێﺖ ھەڵﺒﮕﯿﺮێﺖ“ .ﺟێﮕﺮی ﭘﺎرێﺰﮔﺎرﯾﺶ دەڵێ” ،ﺳەرﭘێﭽﯿﻜﺎران ﻻ دەدرێﻦ“.
ﺑە ﺷﯽ ﺳــێﯿەم و ﻛﯚﺗﺎی ﺷــەﻗﺎﻣﯽ 120ﻣەﺗــﺮی11 ، ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮە و ﻟە ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﺳەرەﻛﯿﯽ ﻛﯚﯾە ﺗﺎ ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛە. دوو ﭼﻮارڕێﯿﺎﻧﯽ ھەﯾە ﯾەﻛﯿﺎن ﻟەﺳەر رێﮕەی ﺳەرەﻛﯿﯽ ﻛﯚﯾە و ﭼﻮارڕێﯿﺎﻧێﻜﯿﺶ ﻟەﺳەر رێﮕــەی ﺑﻨەﺳــوەﯾە .ﺋــەو ﭘڕۆژەﯾە ﻟە 2015ﺑــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ دراوە و ﻣﺎوەﻛەﯾﺸﯽ ﺳێ ﺳﺎڵە.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﺎرام ﺳەﻋﯿﺪ ﺑەڕێﻮەﺑەری رێﮕە ﭘێﺪراوی ﭼﺎﭬﯽ ﻻﻧﺪ :ﻟەﺳەر زﯾﺎﻧەﻛە ھﯿﭻ ﻗﺴەﯾەﻛﻢ ﻧﯿﯿە.
13
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری دۆﺳﯿەی وزە :رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
وزە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
14
”ﻟە ﺑڕﮔەﻛﺎﻧﯽ ﯾەك ،دوو ،ﭼﻮار و ﭘێﻨﺠﯽ ﻣﺎدەی دووەم ﻟە ﯾﺎﺳــﺎی وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ،روون ﻛﺮاوەﺗەوە ﻛە وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺑﺮاو ﺋەرﻛﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدن و ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﻜﺮدن و رووﭘێﻮی ﻧــەوت و ﮔﺎز و ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ دەﻛﺎت ،ﺋەو ﻣﺎدەﯾە دەﺳەﺗﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ دۆﺳﯿەی ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎﻧﯽ ﺑە وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن داوە“.
ژﻣﺎرە ) ، (142ﭼﻮارﺷەم2016/ 6/ 8 ،
ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎﻧﺪا
”وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎن ھەﯾە“ وﺷە /ھەوﻟێﺮ وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑــﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎر ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸــﺘﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن دەﻛﺎت ﺑﯚ ﺋﯿﻤﺰاﻛﺮدﻧﯽ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎن ،ﺑەم ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ،ﺟﯿﯚﻟﯚﺟﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری دووﭘﺎت ﻟە ھەﺑﻮوﻧﯽ ﻛێﺸەی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ﻟەو ﭘﺮۆﺳەﯾەدا دەﻛەﻧەوە. ﻛﺎﻧﺰاﮔەری ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻟە ﯾەﻛــﯽ ﺣﻮزەﯾﺮاﻧــﯽ 2016دا، وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن راﮔەﯾەﻧﺮاوێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎﻧــﯽ ﻟــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑــو ﻛﺮدەوە .ﺋــەوە ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ھەوڵﯽ وەزارەﺗەﻛەﯾە ﺑــﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا .ﻟەوەﺗەی ﺳــﺎڵﯽ 2007ەوە ﻛــە وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن داﻣەزراوە، ﺑە ﭘﻠــەی ﯾەﻛەم ﻛﺎری ﻟەﺳــەر ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻧــەوت ﻛﺮدووە و ﻟەو دوو ﺳــﺎڵەی راﺑﺮدووﯾﺸﺪا ھەﻧﮕﺎوﻧﺎن ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﮔﺎزی ﺳﺮوﺷﺘﯽ دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە.
دووەم دەﻛەوێﺘــە ﺳــﻨﻮوری ﺋﺎﻣێــﺪی و ﭼــﺎوەڕوان دەﻛﺮێﺖ ﻛﺒﺮﯾﺘﯿﺪی زﯾﻨﻚ و ﮔﺎﻟێﻦ و ﭼەﻧﺪ ﺟﯚر ﻛﺎﻧــﺰای ﺗﺮ ﻟەﺧــﯚ ﺑﮕﺮێﺖ. ھــەروەك ﻛێڵﮕەی ژﻣﺎرە ﺳــێ ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺳــﯚران و ﻛێڵﮕەی ژﻣﺎرە ﭼﻮار ﻟە ﺳــﻨﻮوری رەواﻧﺪز ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەوﻟێﺮ ھەڵﻜەوﺗﻮوە. ﻛێڵﮕەی ژﻣﺎرە ﭘێﻨﺞ ﻟە ﺳﻨﻮوری ﻗەدزێ ،ﻛێڵﮕەی ژﻣﺎرە ﺷەش ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﻣﺎوەت و ﻛێڵﮕەی ژﻣﺎرە ﺣەوت ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﻧﺎوﭼەی ﭘێﻨﺠﻮێﻦ و ھەڵەﺑﺠــەوە ،ﺋەواﻧە ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﻧﺎوﭼــەی ﻛﺎﻧﺰاﻧــﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘێﻚ دێﻨﻦ ﻛە ﺑەﻛﯚی ﮔﺸــﺘﯽ رووﺑەری زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 11 ھــەزار و 351ﻛــﻢ دووﺟــﺎ ﻟە ﺧﺎﻛــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ
رەﻣەزان ھەﻣﺰە:
ھﺎوﺷــێﻮەی ﻧــەوت و ﮔﺎز، ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎن ھﺎوردەی دەرەوە ﺑﻜﺮێــﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﻧﺎوﺧﯚ دەﺑێﺖ ﭼﺎرەﺳەری و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﻜﺮێﺖ ﻟەو راﮔەﯾەﻧﺮاوەی وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ،ﺣەوت ﻛێڵﮕەی ﻛﺎﻧﺰاﯾــﯽ ﺋﺎﻣﺎژەﯾﺎن ﺑــﯚ ﻛﺮاوە ﻛە ﭘﺎڵﭙﺸﺖ ﺑە راﭘﯚرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ و ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەم دواﯾﯿﯿە، ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎن دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن ﻛﺮاون و ﭼﺎوەڕوان دەﻛﺮێــﺖ ﭼەﻧﺪ ﺟﯚر ﻛﺎﻧﺰای ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎن ﻟەﺧﯚ ﮔﺮﺗﺒێﺖ. وەزارەﺗەﻛــە دەرﻓەﺗــﯽ ﺑــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎرەزووﻣەﻧﺪ ﻟەو ﺑﻮارەدا داوە ﻛە دەﺗﻮاﻧﻦ داواﻛﺎری ﺑــﯚ ﻛﺎرﻛــﺮدن ﻟــە ﻛێڵﮕەﯾەك ﯾــﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﭘێﺸــﻜەش ﺑﻜەن ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺋــەو ﺣەوت ﻛێڵﮕەﯾەی دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن ﻛﺮاون، ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ﯾەك و دوو ﻟە دھﯚك، ﺳــێ و ﭼﻮار ﻟە ھەوﻟێــﺮ ،ﭘێﻨﺞ، ﺷــەش و ﺣــەوت ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە. ﻟــەو راﭘﯚرﺗــەدا ﻛــە وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﺋﺎراﺳــﺘەی ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧــەوە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺮدووە ،ﻛێڵﮕەی ﯾەك ﻟە دھﯚك ،دەﻛەوێﺘە ﺳﻨﻮوری ﺷــﺎرۆﻛەی زاﺧﯚ ﻛە ﭼــﺎوەڕوان دەﻛﺮێﺖ ﺑڕێﻜــﯽ زۆر ﻟە ﺑﺎراﯾﺘﯽ ﻟەﺧﯚ ﮔﺮﺗﺒێﺖ ،ھەروەك ﻛێڵﮕەی
ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺎﻧﺰاﮔەرﯾــﯽ ﺑە ﺳــەرﺟەﻣﯽ ﻛێڵﮕــەﻛﺎن ﭘﺎوان دەﻛﺮێﺖ. ﭼﻮارﭼێﻮەی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻟەﮔەڵ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛەی وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑــﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎﻧــﺰاﻛﺎن ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا و ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸــﺘﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن ﻟــەو رووەوە، ﭘﺮۆﺳــەﻛە رووﺑەڕووی رەﺧﻨەی ژﻣﺎرەﯾەك ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎران و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑــﻮوەوە و
ھەﻧﺪێﻚ ﻟــەوان دووﭘﺎﺗﯿﺎن ﻟەوە ﻛﺮدەوە ،ﺋﯿﻤﺰاﻛﺮدﻧﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺖ ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎن ،ھﯿﭻ ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﯿﯿە. ھەرﯾەك ﻟە د .ﺷــێﺮﻛﯚ ﺟەودەت ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟێﮋﻧەی ﭘﯿﺸەﺳﺎزی و وزە و ﻋەﻟﯽ ﺣەﻣەﺳﺎڵﺢ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ھەﻣــﺎن ﻟێﮋﻧــە ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،دووﭘــﺎت ﻟــەوە دەﻛەﻧەوە ﻛە ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﯾﺎﺳﺎی ﻛﺎﻧﺰا ﻓﻠﯿﺰی و ﻧﺎﻓﻠﺰﯾﯿەﻛﺎن ﭘەﺳەﻧﺪ ﻧەﻛﺮاوە ،ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەو ﻛﺎﻧﺰاﯾﺎﻧە ﻟەﻻﯾــەن وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﯿﯿە. ﺟەودەت ﻛە ھــﺎوﻛﺎت ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ،دەڵێ ”رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ ﭘڕۆژەﯾﺎﺳﺎی ﻛﺎﻧﺰا ﻓﻠﯿــﺰی و ﻧﺎﻓﻠﺰﯾﯿــەﻛﺎن ﺋﺎﻣــﺎدە ﻛﺮاوە ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﭘەﻛﺨﺴﺘﻨﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــەوە ﻧەﺗﻮاﻧﺮاوە ﭘەﺳــﻨﺪ ﺑﻜﺮێــﺖ و ﻟــەو رواﻧﮕەﯾــەوە ھەﻧﮕﺎوﻧــﺎن ﺑــﯚ ﮔﺮێﺒەﺳــﺖ و ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎﻧــﺰاﻛﺎن ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿە“. ﻟە ﺧﻮﻟــﯽ ﺳــێﯿەم و ﭼﻮارەﻣﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا، ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دوو ﭘڕۆژەﯾﺎﺳﺎی ﺑﯚ ﻛﺎﻧﺰا ﻓﻠﯿﺰی و ﻧﺎﻓﻠﺰﯾﯿەﻛﺎن ﺋﺎراﺳﺘەی ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛﺮدووە ،ﺑەم ﺑەھﯚﻛﺎری ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﭘەراوێــﺰ ﺧــﺮاون و ﭘەﺳەﻧﺪ ﻧەﻛﺮاون. ﻻی ﺧﯚﯾەوە ﻋەﻟﯽ ﺣەﻣەﺳــﺎڵﺢ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎر ﻟە ﭘﺸﻜﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﺋەو راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەی وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑــە ”ﭘﻼﻧێﻜﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪار“ دادەﻧێﺖ و ﭘێﯽ واﯾە ،ھﯿﭻ ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﺋەو ﭘﺮۆﺳەﯾە ﻧﯿﯿە و ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﭘێﺸﻨﯿﺎز دەﻛﺎت دۆﺳﯿەﻛە رادەﺳﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔەﻛﺎن ﺑﻜﺮێﺖ. ھەرﭼەﻧــﺪ ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎرەﻛﺎن دووﭘــﺎت ﻟــە ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ژێﺮﺧﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ دۆﺳــﯿەی ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎن ﻟەﻻﯾــەن وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن دەﻛەﻧەوە ،ﺑەم ﭘﺴﭙﯚڕێﻜﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﺋەو دۆﺳــﯿەﯾە ،ﻟە دەﺳــەﺗﯽ وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧە.
د .زاھﯿﺮ ﻣەﺟﯿﺪ ﭘﺴــﭙﯚڕ ﻟە ﯾﺎﺳﺎ و ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت دەڵێ، ”ﺑەڕێﻮەﺑــﺮدن و ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ ﻛﺮدﻧــﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎن ﺑەﮔﺸﺘﯽ ،ﻟە دەﺳەﺗﯽ وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧە و ﺋەوەش ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ژﻣﺎرە 21ی ﺳﺎڵﯽ 2007ی وەزارەﺗەﻛــە ﯾــەﻛﻼ ﻛﺮاوەﺗەوە ،ﺑەم ﯾﺎﺳﺎی ﻧەوت و ﮔﺎزی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ژﻣﺎرە 22ی ﺳﺎڵﯽ 2007ﺗەﻧﯿﺎ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە ﻧــەوت و ﮔﺎزەوە ھەﯾــە و دەﺳەﺗﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎﻧﯽ دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﻧەﻛﺮدووە“. ﺋەو ﭘﺴــﭙﯚڕەی ﺑﻮاری ﯾﺎﺳﺎ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــە ﻣــﺎدە و ﺑڕﮔەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎی وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن دەﻛﺎت و دەڵێ” ،ﻟــە ﺑڕﮔەﻛﺎﻧﯽ ﯾەك ،دوو ،ﭼﻮار و ﭘێﻨﺠﯽ ﻣﺎدەی دووەم ﻟــە ﯾﺎﺳــﺎی وەزارەﺗــﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ،روون ﻛﺮاوەﺗەوە ﻛــە وەزارەت ﺋەرﻛﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدن و ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﻜﺮدن و رووﭘێــﻮی ﻧــەوت و ﮔﺎز و ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ دەﻛﺎت ،ﺋەو ﻣﺎدەﯾە دەﺳەﺗﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ دۆﺳﯿەی ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎﻧــﯽ ﺑە وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن داوە“. ﺋەو زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ﺑەم ﻟەوەش ﮔﺮﻧﮕﺘﺮ ﻟە ﺑڕﮔەی دەﯾەﻣﯽ ﻣﺎدەی ﺳێﯽ ﯾﺎﺳﺎی وەزارەﺗەﻛەدا ھﺎﺗﻮوە ﻛە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎن ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺋــەو وەزارەﺗەدا ﭘێﻚ دێﺖ ،ﺋــەو ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿە راﺳــﺘەوﺧﯚ ﻛﺎری ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ دۆﺳﯿەی ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎن دەﺑێﺖ ،ﻧﺎزاﻧﯿﻦ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺋەو ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿە ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە ﯾﺎن ﻧﺎ ،ﺑەم ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎ دەﺑێــﺖ ﻟەﻧﺎو وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن دروﺳﺖ ﺑﻜﺮێﺖ و دۆﺳﯿەی ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎن ﺑەڕێﻮە ﺑﺒﺎت“. ﺑﺎﯾەﺧﯽ ﭘڕۆژەﯾﺎﺳﺎی ﻛﺎﻧﺰا ﻓﻠﺰی و ﻧﺎﻓﻠﺰﯾﯿەﻛﺎن د .زاھﯿﺮ ﻣەﺟﯿﺪ ﭘﺴــﭙﯚڕی ﺑﻮاری
ﯾﺎﺳــﺎ و ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت، ﺳــەرﺑﺎری ﺋــەوەی دووﭘﺎت ﻟە ھەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ دۆﺳــﯿەی ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎن ﻟەﻻﯾــەن وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن دەﻛﺎﺗەوە ،ﺑەم ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــﯚ ﺋــەوە دەﻛﺎت ﺑەﺑێ دەرﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻛﺎﻧــﺰا ﻓﻠﺰی و ﻧﺎﻓﻠﺰﯾﯿــەﻛﺎن وردەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ دۆﺳﯿەﻛە و ﺷێﻮازی ﮔﺮێﺒەﺳــﺖ و ﭘﺎﺑەﻧﺪﯾﯿــەﻛﺎن ﻟە ﻧێﻮان ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻧﺪا روون و دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﻧﺎﺑﻦ. ﺋەو زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺋێﺴــﺘە ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎی وەزارەﺗــﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ،ﺋــەو وەزارەﺗە دەﺳەﺗﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ دۆﺳﯿەی
ﻓﻠﺰی و ﻧﺎﻓﻠﺰﯾﯿەﻛﺎن دەردەﻛﺮێﺖ، ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛە ﻟەﮔــەڵ ﺟــﯚری ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎن ﻧﺎﻛﯚك ﺑێﺖ ،ﺋەوەش ﻛێﺸــە ﻟــە ﻧێﻮان ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﺪا دروﺳﺖ دەﻛﺎت ،ﻟەو رواﻧﮕەﯾەوە ﭘێﺸــﻨﯿﺎز دەﻛﺎت ﺗــﺎ دەرﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎی ﻛﺎﻧﺰا ﻓﻠﺰی و ﻧﺎﻓﻠﺰﯾﯿەﻛﺎن، وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ھەﻧﮕﺎوە ﺳەرەﺗﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن ﻟەو دۆﺳــﯿەﯾەدا ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ھەڵﺒﮕﺮێــﺖ .وەك ﺋەو ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ دەﻛﺎت ،دەﻛﺮێ ﻟــە رێﮕەی ﻟێﻚ ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ و رێﻜﻜەوﺗﻨەوە ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﭼەﻧــﺪ ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ وەك ﮔەڕان و ﭘﺸــﻜﻨﯿﻦ ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێﺖ و ﺋﯿﻤﺰاﻛﺮدﻧﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ
د .زاھﯿﺮ ﻣەﺟﯿﺪ:
ﺋێﺴﺘە ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎی وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن، ﺋــەو وەزارەﺗە دەﺳــەﺗﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ دۆﺳــﯿەی ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎﻧﯽ ھەﯾە ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎﻧــﯽ ھەﯾــە ،ﺑــەم ﺑــﯚ ﺋــەوەی وردەﻛﺎری ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ دۆﺳﯿەﻛە ﻟە ﺟﯚری ﮔﺮێﺒەﺳــﺖ و ﭘﺎﺑەﻧﺪﯾﯿــەﻛﺎن ﻟە ﻧێﻮان ﺣﻜﻮوﻣەت و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﺪا روون ﺑﻦ ،ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑە دەرﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎی ﻛﺎﻧﺰا ﻓﻠﺰی و ﻧﺎﻓﻠﺰﯾﯿەﻛﺎن دەﻛﺎت“. ﭘﺴــﭙﯚڕە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەﻛە رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ،ﺋەﮔەر ﻟــە دەرەوەی ﯾﺎﺳﺎی ﻛﺎﻧﺰا ﻓﻠﯿﺰی و ﻧﺎﻓﻠﺰﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎﻧــﺰاﻛﺎن ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﺋﯿﻤــﺰا ﺑــﻜﺎت ،دوور ﻧﯿﯿــە ﻟــە داھﺎﺗــﻮودا ﻛﺎﺗێﻚ ﯾﺎﺳــﺎی ﻛﺎﻧﺰا
ﻛﯚﺗﺎ ﺑﯚ دوای دەرﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻛﺎﻧﺰا ﻓﻠــﺰی و ﻧﺎﻓﻠﺰﯾﯿــەﻛﺎن دوا ﺑﺨﺮێــﺖ ،ﺋــەوەش ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪەر دەﺑێﺖ ﻟەوەی ھﯿﭻ ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﺋەو دۆﺳﯿەﯾەدا دروﺳﺖ ﻧەﺑێﺖ. ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎن ﺑەﺑێ ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﻧﺎﺑێﺖ رەﻣــەزان ھەﻣــﺰە ﭘﺴــﭙﯚڕی ﺟﯿﯚﻟﯚﺟــﯽ رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 100 ﺟﯚری ﻛﺎﻧﺰای ﻓﻠﺰی و ﻧﺎﻓﻠﺰی ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەن ،ﺑەم ھێﺸﺘﺎ روون ﻧﯿﯿە ﺋﺎﯾﺎ ﺋەو ﻛﺎﻧﺰاﯾﺎﻧە
ﺑە ﺑڕی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ھەن ﯾﺎن ﻧﺎ. ﺋەو ﺑﯚ ”وﺷە“ دەڵێ” ،ھﺎوﺷێﻮەی ﻧــەوت و ﮔﺎز ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎن ھــﺎوردەی دەرەوە ﺑﻜﺮێﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﻧﺎوﺧﯚ دەﺑێﺖ ﭼﺎرەﺳەری و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯿــﺎن ﺑــﯚ ﺑﻜﺮێــﺖ، ﺋەوەش ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑە ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﻟە ﺑﻮارە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎﻧﺰاﮔەری دەﻛﺎت“. ﺋەو ﭘﺴــﭙﯚڕەی ﺑﻮاری ﺟﯿﯚﻟﯚﺟﯽ ﭘێﺸﻨﯿﺎز دەﻛﺎت ،وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑە ﺳﻮودوەرﮔﺮﺗﻦ ﻟەو ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿﯿﺎﻧەی ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟەﻻﯾەن داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﯿەوە ﺋەﻧﺠﺎم دراون ،ھەﻧﮕﺎو ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎن ھەڵﺒﮕﺮێﺖ. د .ﺷــێﺮوان ھــﺎدی ﭘﺴــﭙﯚڕ ﻟە ﯾﺎﺳــﺎی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑﯚ ”وﺷــە“ی دووﭘﺎت دەﻛﺎﺗەوە، ھــەر ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﺑە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە راﻛێﺸﺎﻧﯽ ﺳەرﻣﺎﯾەی زەﺑەﻻح ھەﺑێــﺖ ،ﺑەﺑێ ھەﺑﻮوﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺑەروﺑﻮوﻣﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻣﺴــﯚﮔەر ﻧﺎﺑێــﺖ، ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ھێﺸــﺘﺎ ﺋەو ﯾﺎﺳﺎﯾە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دەرﻧەﻛﺮاوە و ﺋــەوەش ھــﯚﻛﺎر دەﺑێــﺖ ﺑﯚ ﺋــەوەی وەﺑەرھێﻨــەران ﻧەﺗﻮاﻧﻦ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﮔەورە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑﻜەﻧــەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘﺎرێﺰراو ﻧﺎﺑێﺖ. ھــﺎدی زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺋێﺴــﺘە ﻛە وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﭘﺮۆﺳەی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎﻧﯽ راﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ،ﺑــﯚ ﺳــەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺗەواوەﺗــﯽ ﺋــەو ﭘﺮۆﺳــەﯾە و ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ﺑە ﺧێﺮاﯾــﯽ ھەﻧﮕﺎو ﺑﯚ دەرﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺑەروﺑﻮوﻣﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ھەڵﺒﮕﺮﯾــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋــەو ﯾﺎﺳــﺎﯾە دڵﻨﯿﺎﯾــﯽ ﺑــە وەﺑەرھێﻨــەران دەدات ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘﺎرێﺰراو دەﺑێﺖ“.
وﺗﺎر
ﻣﺮۆﭬێﻜــﻢ دەوێ ﺑە ﻗەد ﺳــەرە دەرزﯾﯿــەك وﯾﮋداﻧﯽ ھەﺑێﺖ و ﺋەو دﯾﻤەﻧﺎﻧــە ﻧەﯾﮫەژێﻨێــﺖ ،ﻣﺮۆﭬﻢ دەوێﺖ ﻟەو ﺳﺎﺗەوەﺧﺘە ھەﺳﺖ ﺑە ﮔەورەی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻧەﻛﺎت. دوای ﺋــەوەی ﺗەﻟەﻓﯚﻧــﻢ ﺑﯚ ﻣەﻻ ﻛەﻣــﺎل ﻓەﻗﯿﺎﻧﯽ ﻛــﺮد ﻛە ﻟﯿﻮای ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨە ،داوام ﻟــێ ﻛــﺮد ﺑﯿﻜەﺳﯿﯿەﻛەم ﺑە ﺋەﻣﺎﻧەت ﺑﺪاﺗێ، ﮔﻮﺗﯽ ﻣﻦ ﺑﯚ ﺋەو ﺷــﺘﺎﻧە ﺳﺎﺣﯿﺐ ﻣﺎڵ ﻧﯿﻢ وەرە ﺑە ﻓﯿﺸﻚ و ﺷﯿﺮﺗەوە ﺑﯿﺎﻧﺒــە) ،ﻋەﻛﺎف ﺋەﺣﻤــەد( وەك ھەﻣﻮو ﺟﺎر ﺳــﻮێﻨﺪی ﺧﻮارد ﻛە دەﺑێ ﻟەﮔەڵ ﺧﯚم ﺑﯿﺒەم ،ﺳﯚراﻧﯽ ﺑﺮاﯾﺸــﻢ ﻛە زاﻧﯿﺒﻮوی ﺑەرەو ﻛﻮێ دەﭼــﻢ ،ﭘێﻮەﻧﺪی ﻛــﺮد و ﮔﺮﯾﺎن ﺑەرۆﻛﯽ ﮔﺮﺗﺒﻮو ،ﺳﻮێﻨﺪی ﺧﻮارد ﺋەﮔەر ﻧەﯾﺒەم ،ﺑە ﺗﺎﻛﺴــﯽ دێﺖ، ﺑەھەرﺣﺎڵ ﺋەو ﺳێ ھﺎوڕێﯿە ﺑەڕێ ﻛەوﺗﯿﻦ. ﺳەﻋﺎت 10ی ﺷەوی 28/29ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوو ﺋﺎﯾﺎر/ﻣﺎﯾﯚ ،ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺑە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﻣەوە زاﻧﯿﺎرﯾﻢ ھەﺑﻮو ،ﺳــەﻋﺎت 4ی ﺑەرەﺑەﯾﺎﻧﯽ ھێﺮش ﺑﯚ ﺳەر دوژﻣﻨﺎن دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت ،ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻢ ﺑە راﺋﯿﺪ ﺷەﯾﺪای ﺑﺮام ﻛە ﻟــە ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﺟەﻧﮓ ﺑﻮو ﻛﺮد ،ﮔﻮﺗﻢ دێﯿﻨــە ﻻی ﺗﯚ .ﮔﻮﺗﯽ رێﮕــە ﻧﺎدەن ﻛەﺳــﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻟە ﺑﺎزﮔەی ﻣﯿﺤﻮەر ﺗێﺒﭙەڕێﺖ ،زاﻧﯿﻢ ﺣەز ﻧﺎﻛﺎت ﺑﭽﻤــە ﻻی ،ﺑﯚﯾە زۆر ﺳەرم ﻧەﺧﺴﺘە ﺳەری. ﻣﻮﻗەدەم ﻣەﻏﺪﯾــﺪی ﺧﺎڵﻢ ﻛە ﻟە ﮔﻮﻧﺪی ﺗەﻟﺌەﺳﻮەد ﺑﻮو ،ﺑە ﭼﻮوﻧﯽ ﺋێﻤە ﺑــﯚ ﻻی ﺧﻮﺷــﺤﺎڵ ﻧەﺑﻮو، ﻟەﺑەرﺋەوەی ھەﺳﺘﯽ دەﻛﺮد دەﺑﯿﻨە ﺑﺎرﮔﺮاﻧﯽ ﺑەﺳــەر ﺋــەوەوە ،ﺑﯚﯾە زۆرﯾﺶ ﺳــەرم ﻧەﺧﺴﺘە ﺳەری و ﻣﻠﯽ رێﮕەﻣﺎن ﮔﺮت. ﮔەﯾﺸــﺘﯿﻨە ﺑﺎزﮔــەی ﻣﯿﺤﻮەری ﺧﺎزر ،ھەرﭼەﻧﺪە ﺟﻠﯽ ﺳــەرﺑﺎزی و ﭼەﻛﻤــﺎن ﭘــێ ﺑــﻮو ،ﺑــەم ﭘێﺸﻤەرﮔەﯾەك ﻟە ﺑﺎزﮔە ﻛە ﻧﺎوی ”ﺗﺎرﯾﻖ“ ﺑﻮو ،داوای ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﻟێ ﻛﺮدﯾﻦ و ﻛە زاﻧﯽ ﺧﯚﺑەﺧﺸــﯿﻦ، ﮔﻮﺗــﯽ ﻗەدەﻏەﯾــە ﻧﺎﺑــێ ﺑﭽﻦ، ھەرﭼﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻢ ﺑە راﺋﯿﺪ ﺷەﯾﺪا و ﻣﻮﻗــەدەم ﻣەﻏﺪﯾﺪ ﻛﺮد ،ﺧﯚﯾﺎن ﻟێ ﻧەﻛﺮدم ﺑە ﺧﺎوەن ،ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺣەزﯾﺎن ﻟــێ ﻧەﺑﻮو ﺑﭽﯿﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯿﯽ ﻗﻮرﺳﯿﺎن دەﻛەوﺗە
ﺷەھﯿﺪﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو دوو ﻗﺎرەﻣﺎﻧە ھەﻣﻮوﻣﺎﻧﯽ ﻧﯿﮕەران ﻛﺮد ،ﺑەم ﺗﺎﻛە ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾەﻛﻢ ﻧەﺑﯿﻨﯽ ورەی ﺑەر ﺑــﺪات ،ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻣﻜﻮڕﺗﺮ ﺑﻮون ﻟە ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﯾەﻛﺠﺎری
”ﻛەﺳێﻚ دەﺗﻮاﻧێ ﻧﺎزﻣﺎن ﺑەﺳەردا ﺑﻜﺎت ﻛە ﺷەوێﻚ ﻟەﻧﺎو ﺳەﻧﮕەرەﻛﺎن ﺑﻮوﺑێﺖ“ ﺳەرﺷﺎن ﺋەﮔەر ﺷﺘێﻜﻤﺎن ﺑەﺳەر ھﺎﺗﺒﺎﯾە. ﺑەم ھــەر ﭼﯚﻧێﻚ ﺑــﻮو ،ﺧﯚم و ھﺎوڕێﻜﺎﻧــﻢ ﺧﯚﻣــﺎن دزﯾﯿەوە ﻟە ﺑﺎزﮔە دەرﺑﺎز ﺑﻮوﯾﻦ ،ﺳەﻋﺎت ﯾەﻛﯽ ﺷەو ﮔەﯾﺸــﺘﯿﻨە ﺗەﻟﺌەﺳﻮەد ﻻی ﺑەﺗﺎﻟﯿﯚﻧﯽ 3ی ﺳەر ﺑەھێﺰی ﯾەﻛﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻟە ھێــﺰی زێﺮەﭬﺎﻧﯽ، ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎن ﻧﻮﺳــﺘﺒﻮون ،ﻣﻦ ﻣﺎﻧــﺪوو ﺑﻮوم و ﺑڕﯾﺎرﯾــﺶ دراﺑﻮو ﺳــەﻋﺎت 3ی ﺑەرەﺑەﯾــﺎن ﺑــەرەو ﺳــﺎﺗﺮەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﮔﻮﻧﺪی ﭼﯚﻣــە ﻛﻮڕە ﺑەڕێ ﺑﻜــەون ،ھەوڵﻢ دا ﺳــەرﺧەوێﻚ ﺑﺸــﻜێﻨﻢ ،ﺑەم ﺧــەو ﻧەﭼﻮوە ﭼﺎوم ﻛە ﺑەدەﻧﮕﯽ ﺑەرزی ﺗەﻗەی دۆﺷﻜە راﭘەڕﯾﻢ ،ﻧﺎﯾﺸﺎرﻣەوە ھەر ﻟە ﺧﯚﻣــەوە زۆر ﺗﺮﺳــﺎم ،ﭼﻮﻧﻜە ﺗەﻗەﻛﺮدﻧەﻛــە زۆر ﻛﺘﻮﭘــڕ ﺑﻮو، ﻋەﻛﺎﻓﯽ ھﺎوڕێﻢ ﻛــە ﺑﯚ ﻣﻦ وەك ﺑﺮاﯾە ﺋەوەﻧﺪە ﮔﺮێﺪراوی ﯾەﻛﯿﻦ ،ﺑﯚ ﺳﺎﺗێﻜﯿﺶ ﻧەﺧەوت و ﻟە ﺳﺎﺗﺮەﻛﺎن ﭼﺎودێﺮی دوژﻣﻨﯽ دەﻛﺮد ،ﺳﯚراﻧﯽ ﺑﺮام ﺑەھەﻣﺎن ﺷــێﻮە ،واﺑﺰاﻧﻢ ﻣﻨﯽ ﺑﯿﻨﯿﺒــﻮو ﻟەﮔــەڵ دەﻧﮕﯽ ﺗەﻗەی دۆﺷــﻜە راﭼڵەﻛﯿﻢ ،ﭘێﺪەﻛەﻧﯽ،
ﻣﻨﯿﺶ ﮔﻮێﻢ ﭘێ ﻧەدا. ﺗەﻟەﻓﯚﻧێﻚ ﻛﺮا و ﺳــﺎت ﺳﺎﺗﯽ ﺧﯚ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدن ﺑﻮو ،ﻣﻮﻗەدەم و ﻧەﻗﯿﺐ و ﺋەﻓﺴــەر و ﻣﻮﻻزم و ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑێ ﺟﯿﺎوازی ﺧﯚﯾــﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮد، ﻓﯿﺸﻚ و ﺗەﻗەﻣەﻧﯽ و ﺋﺎو و ﺧﻮاردن ﺑﯚ ھــەر ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾەك ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮاﺑﻮو .ﮔﻮﺷﺎرﻣﺎن ﻟێ ﻛﺮا ﻛە ﻧﺎﺑێ ﺧﯚﺑەﺧﺶ ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ھێﺮﺷەﻛە ﺑﻜــەن و ﺗەﻧﯿــﺎ وەك ھێﺰێﻜــﯽ ﺑەرﮔــﺮی ﻟە ﭘﺸــﺘەوە ﺑﻤێﻨﻨەوە، ﺋەﻣە ﻗﺴەﯾەك ﺑﻮو ﻛﺮا و وەك ﺑﺎﯾەك ﻟە ﺑﻨﮕﻮێﻤﺎن ھﺎت و ﭼﻮو ،ﺧﯚﻣﺎن ﺋﺎﻣــﺎدە ﻛــﺮد ،دﯾﻤەﻧــﯽ ﺑﺎوەش ﻟەﯾەﻛﺪان و ﮔەردەن ﺋﺎزاﯾﯿﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەﻛﺎن ،ﻗﻮرﮔﯽ ﭘڕ ﻛﺮدم ﻟە ھەﻧﺴﻚ ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ وەك ﺧﯚی دەرﯾﺒڕم دﯾﻤەﻧﯽ ﺋــەو ﺟﻮاﻧﯽ و ﮔەورەﯾﯿە، ﭼەﻧﺪ ﭘێﺸﻤەرﮔەﯾەك ﻟەﮔەڵ ﺋێﻤە ﺳــﻮاری ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﺑــﻮون ،ﺑەڕێ ﻛەوﺗﯿﻦ. ﺷــەڕ ﻟە ﺑەری ﭘێﺸەوەی ﺧﺎزر ﺑﯚ ﮔﺮﺗﻨەوەی ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ )ﻣﻮﻓﺘﯽ و زارا ﺧﺎﺗﻮون( دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد، ﮔﻮﻧﺪی ﭼﯚﻣــە ﻛﻮڕە ﺑــﯚ ھێﺰی ﯾەﻛﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚی زێﺮەﭬﺎﻧﯽ دﯾﺎری
ﻛﺮاﺑﻮو ،ﺑەر ﻟەوەی ﺋەو ھێﺰە دەﺳﺖ ﺑە ھێﺮش ﺑﻜﺎت ،دەﺑﻮو ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻟﺌەﺳــﻮەد و ﻣﻮﻓﺘــﯽ و زارا ﺧﺎﺗﻮون ﺑﮕﯿﺮێﺘــەوە ،ﻟەﺑەرﺋەوەی ھەڵﻜەوﺗــەی ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯽ ﻟەرووی ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەوە وای دەﺧﻮاﺳﺖ. ﺳــەﻋﺎت 12و 20ﺧﻮﻟــەك ﺑﻮو، ﺑەﺗﺎﻟﯿﯚﻧﯽ 3ی ﺳەرﺑە ھێﺰی ﯾەﻛﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚی زێﺮەﭬﺎﻧﯽ ،ﻟەﺳــەر ﺑڕﯾﺎری ﺳەرووی ﺧﯚﯾﺎن دەﺳﺘﯿﺎن ﺑە ھێــﺮش ﻛﺮد ﺑﯚ ﺳــەر ﮔﻮﻧﺪی ﭼﯚﻣە ﻛــﻮڕە ،زۆر ﻛەﻣﺘﺮ ﻟەوەی ﺧەﻣڵێﻨﺪراﺑــﻮو ،ﮔﻮﻧﺪەﻛەﯾــﺎن ﮔﺮت .ﺑە راﺳــﺘﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺗﺎﻟﯿﯚﻧﯽ 3ﭘڵﻨﮕﺌﺎﺳﺎ ﺑەرەو ﭘێﺸەوە دەﭼــﻮون و ﺑﺎﻛﯿﺎن ﺑە ھﯿﭻ ﻧەﺑﻮو، ﭘێﺸﺒڕﻛێﯿﺎن ﺑﻮو ﻛێ زووﺗﺮ ﺑﮕﺎﺗە ﺳەر دوژﻣﻦ ،ﻛێ ﻣەرداﯾەﺗﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻨﻮێﻨﯽ ﻛێ زﯾﺎﺗﺮ دوژﻣﻦ ﺑﺘﯚﻗێﻨێ، ھەﻣﻮوﯾﺎن دﻟێﺮاﻧە ﭘێﺸــڕەوﯾﯿﺎن ﻛﺮد. ﺋێﻤــە ،ﺷﺎﻧﺒەﺷــﺎﻧﯽ ﺑــﺮا ﭘێﺸﻤەرﮔەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑەڕێ ﻛەوﺗﯿﻦ، ﺗﯿﺸﻜﯽ ﺧﯚر ﮔەرم ﮔەرم ،ﻗﻮرﺳﺎﯾﯽ ﭼەك و ﻧﺎﭼﺎری ﺑﯚ ﺧێﺮا رۆﯾﺸــﺘﻦ ﺑﯚ ﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﺑەﺳەر ﺗەﭘﯚڵﻜەﻛﺎن، ورﯾﺎﯾﯽ ﻟە ﺗەﻗەی دوژﻣﻦ و ﺗﯽ ﺋێﻦ ﺗﯽ ﺑێ ژﻣــﺎر ،ﺑەم ھﯿﭽﯿﺎن رێﮕﺮ ﻧەﺑﻮون ﻟە ﺑەرەوﭘێﺸــﭽﻮوﻧﻤﺎن، ﻋــەﻛﺎف و ﺳــﯚران وەك ﺑﺎﻗــﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺗەﻧﯿﺎ ﺳەﯾﺮی ﭘێﺸــەوەﯾﺎن دەﻛــﺮد و ﺋﺎوڕﯾﺎن ﻧەدەداﯾــەوە ،ﻣﻨﯿــﺶ ﻣﺎﻧــﺪوو ﺑﻮوﺑﻮوم ،ﺑەم ﺧﻮا و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﺧﺎك و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧەﻛەم ھﺎﻧﯽ دام ﻟە ﻛﺎرواﻧەﻛە دوا ﻧەﻛەوم. ﺑە ﻣﺎوەی ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە ﯾەك ﺳــەﻋﺎت ﮔەﯾﺸــﺘﯿﻨە ﯾەﻛــەم ﺧﺎﻧــﻮوی ﮔﻮﻧﺪەﻛــە ،ﺋﯿﺘــﺮ ﻟێﺮە ﺑــەدواوە
ورﯾﺎﯾﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ،ﻟەﺑەر داﻋﺸــە ﺧﯚﻛﻮژەﻛﺎن ،ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑﻮو ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎن ﯾــەك ﺑە ﯾەك ﺑێﻨە ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ ،ﻟە ﻻی ﺑﺎﻛﻮری ﮔﻮﻧﺪﯾﺶ ھێﺰێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوی ﺟەﻧﮕﯽ ﻟە ﭘێﺸــڕەوﯾﺪا ﺑﻮون ،ﺑەم ﺋێﻤە ﺑەھــﯚی ﺑەرزﯾﯽ ﺷــﻮێﻨەﻛﺎﻧﻤﺎن
ﭘﺸــﺘەوەی ﺧﺎﻧﻮوەﻛــە ﺑﻜــەن ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺑەﺳەر ﺋەو رێﮕەﯾەی ﺑﯚ ﮔﻮﻧــﺪ دەھﺎت زاڵ ﺑــﻮو ،وردە وردە ژﻣﺎرەﯾــەك ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑﯚ ﭼﺎودێﺮﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﮔﻮﻧﺪ و ﭘﺸــﺖ ﮔﻮﻧﺪ ﭼﻮوﻧــە ﺋــەوێ ،ﻣﻮﻗەدەم ﻣەﻏﺪﯾﺪ ﻋەزۆ ،ﺗەﻟەﻓﯚﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﺮدم، ﻟە ﻛﻮێﯽ؟ ﮔﻮﺗــﻢ دوو ﺧﺎﻧﻮو ﻣﺎوە
ﺷەھﯿﺪان )ﺷەﻓﯿﻖ ﺟﻮﻧﺪﯾﺎﻧﯽ( و )رێﻜﺎن ﺋﺎﻛﺮەﯾﯽ(
ﺗــەواوی ﺟﻮوڵەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟە ﺑەرﭼﺎو دەﺑﻮو ،ﺑﯚﯾە زووﺗﺮ ﮔەﯾﺸــﺘﯿﻨە ﻧﺎو ﮔﻮﻧﺪ. ﺗەواوی ﮔﻮﻧﺪ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵ ﻛﺮا ،داﻋﺸﯽ ﺗﺮﺳﻨﯚك ﻛە ھێﺮﺷــﯽ ﺑەرﻓﺮاواﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯿﻨﯽ ،زوو راﯾﺎن ﻛﺮد .ﺑﺰەی ﺳــەرﻛەوﺗﻦ ﺑەﺳــەر ﻟێــﻮی ھەﻣﻮو ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﺒﻮو ،ھەﻣﻮوﯾﺎن ﺑە ﻛەﯾﻒ ﺑﻮون، ﺳەرﻛەوﺗﻨێﻜﯽ ﻣەزن ﺑﻮو. دوا ﺧﺎﻧﻮو ﻟە ﻻی ﺑﺎﺷــﻮوری ﮔﻮﻧﺪ ﺑەﺳــەر ﺗەواوی ﮔﻮﻧﺪی دەڕواﻧﯽ و ﺑەﺳــەر ﭘﺸــﺘەوەی ﮔﻮﻧﺪﯾﺸﯽ دەڕواﻧﯽ و ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﺑﻮو ،ﭘێﺸﻤەرﮔەﻛﺎن زوو ﮔەﯾﺸﺘە ﺋەوێ و ﻧﺎو ﺧﺎﻧﻮوەﻛەﯾﺎن ﭘﺸﻜﻨﯽ، دەوروﺑەرﯾــﺎن ﭘﺸــﻜﻨﯽ ،ﭼەﻧﺪ ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾەك ﭼﻮوﻧە ﺳەرﺑﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛە ،ﺑﯚ ﺋــەوەی ﭼﺎودێﺮﯾﯽ
ﺑﯿﭙﺸــﻜﻨﯿﻦ ﺗەواو دەﺑﯿﻦ ،ﮔﻮﺗﯽ وەرە ﺑﯚ ﻻی ﺋێﻤە ﺧﺎﻧﻮوی ﺳــەر ﺑەرزاﯾــﯽ ﮔﻮﻧﺪەﮔە ،ﻣﻦ و ﻋەﻛﺎف ﺋەﺣﻤەدی ھﺎوڕێﻢ و ﺳﯚراﻧﯽ ﺑﺮام ﻛــە وەك ﺧﯚﺑەﺧﺶ ﻟەو ھێﺮﺷــە ﺷەرەﻓﯽ ﺑەﺷــﺪارﯾﻤﺎن ﭘێ ﺑڕاﺑﻮو، ﺑەرەو ﺋەو ﺧﺎﻧﻮوە ﺑەڕێ ﻛەوﺗﯿﻦ، ﮔەﯾﺸــﺘﯿﻨە ﺋەوێ ،ﻟــە ھەﯾﻮاﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛە داﻧﯿﺸــﺘﯿﻦ ﺗــﺎ ﺗﯚزێﻚ ﭘﺸﻮو ﺑﺪەﯾﻦ ،ﻟەرووی ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەوە ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮو ،دۆﺷﻜە ﺑێﺘە ﺋەوێ ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺑەﺳــەر ﺗەواوی ﺋەو رێﮕەﯾﺎﻧەی ﻟــە ﻻی دوژﻣﻨەوە ﺑﯚ ﮔﻮﻧﺪ دێﺖ زاڵە. ﺷــەﻓﯿﻖ ﺳــەﻋﯿﺪ ﺟﻮﻧﺪﯾﺎﻧــﯽ ﺷﻮﻓێﺮﯾﯽ دەﻛﺮد و رێﻜﺎن ﺋﺎﻛﺮێﯽ ﻟەﺳــەر دۆﺷــﻜە ﺑﻮو ،ﺑە ﺑەردەم ﺧﺎﻧﻮوەﻛەدا رێﻚ ﻧﯿﻮﻣەﺗﺮ ﻟە ﺳەﻛﯚ ﯾــﺎ ھەﯾﻮاﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛــە ﺗێﭙەڕﯾﻦ
زۆری ﺗەﻗﯿﻨەوەﻛە ،ﺳــەروەرﯾﯿﺎن ﺗﯚﻣــﺎر ﻛــﺮد و ﭘﻠــەی ﮔەورەﯾﯽ ﺷــەھﯿﺪﺑﻮوﻧﯿﺎن ﭘێ ﺑــڕا ،ﻧەﻗﯿﺐ ﺷــەھﺎب و ﻧەﻗﯿﺐ ﺳﺪﯾﻖ ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑــﻮون ،ھەرﭼەﻧــﺪە ﺑﺮﯾﻨەﻛەﯾﺎن ﺳﻮوك ﺑﻮو. ﺋەو ﺷــﻮێﻨەی ﺗﯽ ﺋێﻦ ﺗﯿﯿەﻛەی ﻟــێ ﺗەﻗﯿﯿــەوە ،ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺟﺎر ﭘێﺸﻤەرﮔەﻛﺎن ھﺎﺗﻮﭼﯚﯾﺎن ﻟەﺳەر دەﻛﺮد ،ﻣﻦ و ﻋەﻛﺎف و ﺳــﯚران، رێﻚ ﻟەوێﻮە ھﺎﺗﯿﻨە ﻧﺎو ﺧﺎﻧﻮوەﻛە، ﺑەم وای ﺑﯚ دەﭼﻢ ﺑە ھﯚی ﻛﯚﻧﯿﯽ داﻧﺎﻧەوەی ﺗەﻗﯿﻨەوەﻛە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻧەﺑﻮو ،ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛە ﻗﻮرﺳــﺘﺮ ﺑــﻮو و ﺑﻮوە ھــﯚی ﺋەو ﻛﺎرەﺳﺎﺗە .ﺷەھﯿﺪﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو دوو ﻗﺎرەﻣﺎﻧــە ھەﻣﻮوﻣﺎﻧــﯽ ﻧﯿﮕەران ﻛﺮد ،ﺑەم ﺗﺎﻛە ﭘێﺸﻤەرﮔەﯾەﻛﻢ ﻧەﺑﯿﻨﯽ ورەی ﺑەر ﺑﺪات ،ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻣﻜﻮڕﺗﺮ ﺑــﻮون ﻟە ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﯾەﻛﺠﺎری ،ھەﻣﻮوﯾﺎن ﺳــوﯾﺎن ﺑﯚ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺋەو دوو ﺷەھﯿﺪە دەﻧﺎرد و دەﯾﺎﻧﮕﻮت ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺷــەرەف و ﺳــەرﻓﺮازﯾﯿﺎن ﭘێ ﺑــڕا .ﻛەس ﺗﺎﻛــە ﻓﺮﻣێﺴــﻜێﻜﯽ ﻧەڕﺷــﺖ، ھەﻣﻮوﯾــﺎن ﻣەﻧﺪ ﻣەﻧﺪ ،ﺋــﺎزا ﺋﺎزا، ﻣەرد ﻣەرد ،ﺑەردەواﻣﯿﯿﺎن دەداﯾە ﺳەرﻛەوﺗﻨەﻛﺎن .ھەزاران ﺳو ﻟە رۆﺣﯽ ﺑەرزەﻓڕﯾﺎن ،ﺳەرﻛەوﺗﻦ ﺑﯚ ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﻧەﺗەوەی ﻛﻮرد. ﺗەﻗە ﺗەواو ،ﮔﻮﻧــﺪ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵ ﻛﺮا، ﺳەرﻛەوﺗﻦ و ﺳــەرﻓﺮازی ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮا ،ﭘێﺸﻤەرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺗﺎﻟﯿﯚﻧﯽ 3ی ﺳــەرﺑە ھێﺰی ﯾەﻛﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚی زێﺮەﭬﺎﻧﯽ ،ﻟە ﮔﻮﻧﺪەﻛە ﺟێﮕﺮ ﻛﺮان، ﺋەوﺟﺎ ھەرﯾەﻛە و ﺑﯿﺮەوەرﯾﯿەﻛﯽ ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺷەھﯿﺪاﻧە دەﮔێڕاﯾەوە، ﺋەو ﺷــەھﯿﺪاﻧەی ﺗﺎ ﯾەك ﺳەﻋﺎت زووﺗﺮ ﺷﺎﻧﺒەﺷﺎﻧﯽ ﺋەوان ﺑﻮون ،ﺋەو ﺷەھﯿﺪاﻧەی ﺑەرەﺑەﯾﺎن ﯾەﻛﺘﺮﯾﺎن ﻟە ﺑﺎوەش ﻛﺮدﺑﻮو ،ﺋەو ﺷەھﯿﺪاﻧەی ﺑﯚ ھەﺗﺎﯾە وەك ﺧﯚر ﺑەﺳەر ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە دەدەرەوﺷێﻨەوە. ﺳــەﻋﺎت 5و ﻧﯿﻮی ﺋێــﻮارەی 30 ﺋﺎﯾــﺎر دوای ﺗەواوﺑﻮوﻧﯽ ﺷــەڕ و ﺟێﮕﺮﺑﻮوﻧﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە، ﻣــﻦ و ھﺎوڕێﻜﺎﻧــﻢ ﻣﺎڵﺌﺎواﯾﯿﻤﺎن ﻟــە ﯾﺎران ﻛــﺮد و ﺑەرەو ﺳــﯚران ھﺎﺗﯿﻨەوە ،ﺋﯿﺘﺮ دەﻣێﻨﻤەوە ﻟەﮔەڵ ﯾﺎدﮔﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﻢ ﻟە ﻗﺎرەﻣﺎﻧﯿﯿەدا ﻣﻦ و ﺑﯿﺮەوەرﯾﯿەﻛﺎﻧﻢ ﻟەﮔەڵ ﺷەﻓە ﻛﺎﺗێ ﻟە ﺟﻮﻧﺪﯾﺎن ﺑﺎوەﺷﯽ ﭘێﺪا دەﻛﺮدم، ﻣﻦ و ﺋەو ﺑەڵێﻨەی ﭼەﻧﺪ ﺧﻮﻟەﻛێﻚ ﺑەر ﻟە ھێﺮﺷﻜﺮدن ﭘێﻢ دا.
ژﻣﺎرە ) ، (142ﭼﻮارﺷەم2016/ 6/ 8 ،
ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺋﺎﺧﺮ ﻟەم ﺟﯿﮫﺎﻧە ﭼﯽ ﻟە رۆح ﺷﯿﺮﯾﻨﺘﺮە ،ﭼﯽ ﻟە ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺟەﺳﺘە ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﺘﺮە ،ﺋﺎﺧﺮ ﭼﯽ ﻟەوە ﻧﺎﺧﯚﺷــﺘﺮە ﺑەرەو ﺟەﻧﮕێﻚ ﺑﭽﯽ ﻛە ھﯿﻮای ژﯾﺎن ﻛەﻣﺘﺮ و ﭘێﺸﻮازی ﻟە ﻣەرگ زﯾﺎﺗﺮە .ﺋﺎی ﭼەﻧﺪە ﻣەزﻧﻦ ﺋەو ﻣﺮۆﭬﺎﻧە ،ﭼەﻧﺪە رەﺷﺎدەﺗﯿﺎن ﻟێ دەﺑﺎرێ ،ﭼەﻧﺪ ﺷــﯿﺮﯾﻦ و ﺟﻮاﻧە دﯾﻤەﻧﯽ ﺳﺎﺗەوەﺧﺘﯽ ﺑــﺎوەش ﺑــە ﯾەﻛﺪاﻛﺮدﻧــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎن ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدن ﺑﯚ ھێﺮﺷــﻜﺮدﻧە ﺳەر دوژﻣﻨﺎن.
ﺷەوێﻚ ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﭘﯿﺎواﻧەی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﯚ ﻣەرگ ﺋﺎﻣﺎدە دەﻛﺮد
4ﺗــﺎ 5ﻣەﺗﺮ ﻟە ﺋێﻤــە و ھەﯾﻮاﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛە رەت ﺑﻮون ،واﺗە ھێﺸﺘﺎ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﺒﻮوﻧە رۆﺧﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛە، دەﻧﮕێﻜﯽ ﺑەرزی ﺗەﻗﯿﻨەوە ﺗێﻜەڵ ﺑە ﺋﺎﮔﺮ و ﺑﺎرووت و ﺧﯚڵ ھەﻣﻮاﻧﯽ ﺗﺎﺳــﺎﻧﺪ ،ﮔڕی ﺋﺎﮔﺮ ﻟــە ﺋێﻤەﯾﺶ ﺗێﭙەڕی. ﻧەﻗﯿﺐ ﺷــەھﺎب ﺳﺮﯾﺸــﻤەﯾﯽ و ﻧەﻗﯿــﺐ ﺳــﺪﯾﻖ ﻛــە ﻧﺰﯾــﻚ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛە ﺑﻮون ،ﺑەرز ﺑﻮون و ﺑەر دﯾﻮاری ﺧﺎﻧﻮو ﻛەوﺗﻦ ،ﺑە داﺧەوە ﺋەو ﺳﺎﺗەدا ھەر دوو ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﻗﺎرەﻣــﺎن ﺷــەﻓﯿﻖ ﺟﻮﻧﺪﯾﺎﻧﯽ و رێــﻜﺎن ﺋﺎﻛﺮێﯽ ،ﺑەھــﯚی ﺗﯿﻨﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋێﻤە ،ﺷﺎﻧﺒەﺷــﺎﻧﯽ ﺑﺮا ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑەڕێ ﻛەوﺗﯿﻦ ،ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧﯚر ﮔەرم ﮔەرم ،ﻗﻮرﺳــﺎﯾﯽ ﭼەك و ﻧﺎﭼﺎری ﺑﯚ ﺧێﺮا رۆﯾﺸﺘﻦ ﺑﯚ ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑەﺳەر ﺗەﭘﯚڵﻜەﻛﺎن ،ورﯾﺎﯾﯽ ﻟە ﺗەﻗەی دوژﻣﻦ و ﺗﯽ ﺋێﻦ ﺗﯽ ﺑێ ژﻣﺎر ،ﺑەم ھﯿﭽﯿﺎن رێﮕﺮ ﻧەﺑﻮون ﻟە ﺑەرەوﭘێﺸﭽﻮوﻧﻤﺎن ،ﻋەﻛﺎف و ﺳﯚران وەك ﺑﺎﻗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺗەﻧﯿﺎ ﺳەﯾﺮی ﭘێﺸەوەﯾﺎن دەﻛﺮد و ﺋﺎوڕﯾﺎن ﻧەدەداﯾەوە..
15
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
16
ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎر :ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ﻣﻮﺧﻠﯿــﺲ ﯾﻮﻧﺲ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ دەرەوە ﺑــە ﻣەرﺟەﻛﺎﻧﻤﺎن رازی دەﺑﻦ و ﺋەﮔەر ﭼﺎﭘەﻛەﻣﺎن ﺑە دڵ ﻧەﺑﻮو ﺑﯚﻣﺎن ھەﯾە ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯽ ﻟێ وەرﻧەﮔﺮﯾﻦ ،ﺑەم ﻟێﺮە ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن دەڵێﻦ ﺋەوﺟﺎرە واﯾە ،ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﻧﺎﺑێﺖ ،ﺳﺎڵێﻚ دوو ﻛﺘێﺒﻢ ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪ ﻧﺮﺧەﻛەی 11ھەزار دۆﻻر ﺑﻮو..
ژﻣﺎرە ) ، (142ﭼﻮارﺷەم2016/ 6/ 8 ،
”دەﺗﻮاﻧﯿﻦ رﻛﺎﺑەری ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳێ ﺑﻜەﯾﻦ“
زۆرﺑەی ﻛﺘێﺒەﻛﺎن ﻟە ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﺎپ دەﻛﺮێﻦ وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھێﻤﻦ ﺧەﻟﯿﻞ ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆر ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟە دەرەوەی ھەرێﻢ ﭼﺎپ دەﻛــەن ،ﺋەوە ﻟە ﻛﺎﺗﯿﻜﺪاﯾە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی زۆری ﻟێﯿە و وەك ﺧﯚﯾﺎن ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ دەدەن ،ﻟەڕووی ﻛﻮاﻟﯿﺘﯿﯿەوە ،ﭼﯿﯿﺎن ﻛەﻣﺘﺮ ﻧﯿﯿە ﻟە ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی وﺗﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ،ﻟە ﺑەراﻣﺒــەردا ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺑوﻛﺮدﻧــەوە و ﭼﺎﭘﯽ ﻛﺘێﺐ ﭘێﯿﺎن واﯾە ﻟەڕووی ﻧــﺮخ و ﻛﻮاﻟﯿﺘﯿﯿەوە ،ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ وەﻣﺪەری ﺧﻮاﺳﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻦ.
ﺣەﺳەن ﻋەﻟﯽ ،ﺧﺎوەﻧﯽ دەزﮔەی ﭼﺎﭘــﯽ ﺋﺎوێــﺮ ،ﻟــە ﻟێﺪواﻧﯿﻜﺪا ﺑــﯚ ”وﺷــە“ رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ، ”ﺋــەو ﻛﺘێﺒﺎﻧــەی ﻟــە دەرەوە ﭼﺎﭘﯿﺎن دەﻛەﯾــﻦ ،ﻛﻮاﻟێﺘﯿﯿﺎن زۆر ﺑەرزﺗــﺮە ﻟەواﻧــەی ﻧﺎوﺧﯚ،، راﺳﺘە ﻧﺮﺧەﻛەی ﮔﺮاﻧﺘﺮە ،ﺑەم ﻟــەڕووی ﻛﻮاﻟێﺘﯽ و ﻧﺎوەڕۆﻛەوە زۆر ﺑﺎﺷﺘﺮە“. ھﺎوﺷــێﻮەی دەزﮔــەی ﺋﺎوێﺮ، ﻋﯿﻤﺎد رەﺷــﯿﺪ ﺧﺎوەﻧﯽ دەزﮔە و ﭼﺎﭘﯽ ”ﻓێﺮﺑﻮون“ ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت” :ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە 35 ﻛﺘێﺒﻤﺎن ﭼﺎپ ﻛﺮدووە و ﻟەواﻧە ﺷــەش ﻛﺘێﺒﻤﺎن ﻟە ﺋێﺮان ﭼﺎپ ﻛﺮدووە“. وەك ﺋﺎﻣــﺎژەی ﭘــێ دەدات، ﭼﺎﭘــﯽ و ”ﻛﻮاﻟﯿﺘــﯽ دەرەوە ،ﻟــەڕووی ﺑــەرگ و ﺑەرﺟەﺳــﺘەﻛﺮدﻧﯽ ﺑــەرگ و ﻣﻘەﺑــﺎی ﺑەرگ ﺑﺎﺷــﺘﺮە ،ﺑەم ﻟەﺑﺎری ﻧﺎوەڕۆك واﺗﺎ ﻻﭘەڕەﻛﺎﻧﯽ
ﻧــﺎوەوە ،ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ھەرێﻢ ﺑﺎﺷﺘﺮن ،ﺑەم ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﭼﺎﭘﯽ ﻛﺘێﺐ ﻟە دەرەوە ھەرزاﻧﺘﺮ دەوەﺳﺘێﺖ ﺗﺎ ﻧﺎوﺧﯚ“. دەزﮔە و ﭼﺎﭘﯽ ﺗەﻓﺴﯿﺮ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە 600ﻛﺘێﺒﯽ ﭼﺎپ ﻛﺮدووە ،زﯾﺎد ﻟە ﻧﯿﻮەی ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﻟﺒﻨــﺎن ،ﺋێﺮان ،ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ﺋﻮردن ﭼﺎپ ﻛﺮدووە .ﻣﻮﺧﻠﯿﺲ ﯾﻮوﻧﺲ ﺧﺎوەﻧــﯽ دەزﮔــەی ﺗەﻓﺴــﯿﺮ ﺑﯚ ”وﺷــە“ رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗەوە: ”ھــﯚﻛﺎرەﻛﺎن زۆرن ﺑــﯚ ﺋەوەی ﻟــە دەرەوە ﻛﺘێﺐ ﭼﺎپ ﺑﻜەﯾﻦ، ﯾەﻛەﻣﯿــﺎن ﺟــﯚری ﭼﺎﭘەﻛــە ﺟﯚرێﻜﯽ زۆر ﺑەﺑەھﺎﯾە و ﻛﻮاﻟێﺘﯽ ﺑەرزە ،ﻣــەرج ﻧﯿﯿە ﻛە ﻛﺘێﺐ ﻟە دەرەوە ﭼﺎپ دەﻛﺮێﺖ ،ﺑﺎش ﺑێﺖ، ﻟە دەرەوەﯾﺶ دەﺑێ ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەﻛە ھەڵﺒﮋێﺮی ،ﺋــەو دەزﮔەﯾەی ﻛە ﻛﺘێﺒەﻛــەت ﺑﯚ ﭼــﺎپ دەﻛﺎت ﺑﯿﺎﻧﻨﺎﺳﯽ ،ﻣەرﺟەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﺗﯿﺎن ﭘێ ﺑڵێﯽ ﺑەو ﺷــێﻮە ﺑێﺖ ،ﺋەﮔەر
ژﯾﭭﺎن ﺧﯚراﻧﯽ
ﭘەﻧــﺪی ﭘێﺸــﯿﻨﺎن ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﻛﻮﻟﺘﻮور و ﻛەﻟەﭘــﻮوری ﻣﯿﻠﻠﯿﯽ ھەﻣــﻮو ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧــﯽ ﮔێﺘــﯽ ﺑەﮔﺸــﺘﯽ و ﻣﯿﻠەﺗــﯽ ﻛــﻮرد ﺑەﺗﺎﯾﺒەت .ﺑە ﻛﻮرﺗﺘﺮﯾﻦ رﺳــﺘە، ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾــﻦ و ﻗﻮوڵﺘﺮﯾــﻦ واﺗــە دەﺑەﺧﺸﻦ .ﻛﻮرت و ﭘڕ ﻧﺎوەڕۆﻛﻦ، ﺋەﮔەرﭼﯽ ﻟە ﻣێﮋﺳﺎڵە داڕێﮋراون، ﻟێ ھەر دەڵێﯽ ﺑﯚ ﺋێﺴﺘە ﮔﻮﺗﺮاون، ﺗﺎ دﻧﯿﺎ ﺑﻤێﻨێ ،ﭘەﻧﺪی ﭘێﺸــﯿﻨﺎن ھەر ھەڵﻤﯽ ﺗﺎزەﯾﯽ و ﺑﺮﯾﺴﻜەﯾﯽ ﻧﻮێﯿﯽ دەداﺗەوە ،ﻟە ﻧەوە ﺑﯚ ﻧەوە ﺑە ﻣﯿﺮات ﻣﺎوەﺗەوە. وەك ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ﺗەﻧــێ ﻣﯿﻠەﺗﯽ ﻛــﻮرد ﭘەﻧﺪی ﭘێﺸــﯿﻨﺎﻧﯽ ﻧﯿﯿە، ھەﻣﻮو ﻣﯿﻠەﺗﺎﻧﯽ دراوﺳێﯽ ﻛﻮرد و ﺑﮕــﺮە ﻧەﺗــەوە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮ ،ﭘەﻧﺪی ﭘێﺸــﯿﻨﺎﻧﯿﺎن ھەس. ﭘەﻧــﺪی ﭘێﺸــﯿﻨﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد ،ﻟە ﭘﻠەﯾەﻛﯽ ﺑەرزی ﺋەدەﺑﯽ ﻣﯿﻠﯽ و ﻓﯚﻟﻜﻠﯚرداﯾە .ﺑە ﺑڕوای ﻣﻦ زۆرێﻚ ﻟە ﭘەﻧــﺪی ﭘێﺸــﯿﻨﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ،ﺧﺰاوﻧەﺗە ﻧﺎو ھەﻧﺎوی ﭘەﻧﺪی ﭘێﺸﯿﻨﺎﻧﯽ ﻛﻮرد، ﺑەھﯚی ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی دەﻣﺎودەم و ﻧەﺧﻮێﻨــﺪەواری و ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺗﻮاﻧﺎی ھــﺰری و ﭼێﮋی ﺋەدەﺑﯽ. ھەر ﺧﻮێﻨەرێﻜﯽ ﺑﯿﺮﺗﯿﮋ ،ﭘەﻧﺪی ﻧەﺗــەوەﻛﺎن ﺑﺨﻮێﻨێﺘــەوە ،ﺑــە ﺑەراورد ﻟەﮔەڵ ﭘەﻧﺪی ﭘێﺸﯿﻨﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ،ﺑــﯚی دەردەﻛەوێﺖ ھﯽ
ﺧﯚﻣــﺎن ﺗﺎﻣﻮﭼێــﮋی ﺟﻮداﯾە، ﺗﺎﯾﺒەﺗە .ھەر ﭘەﻧﺪێﻚ وێﻨەﯾەﻛﯽ ﻛﺎرﯾﻜﺎﺗێﺮی ﺳەرﺑەﺧﯚﯾە ،وێﻨەی ھﻮﻧەرﯾــﯽ ﺑــﺎی ﺗﺮاژﯾﺪﯾــﺎ و ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﺎ ﻟــەم ﭘەﻧﺪە ﺑە ﻧﺮﺧﺎﻧەی ﻛﻮرد رەﻧﮓ دەداﺗەوە. ﺑــەرەو ھەﻧﮕﺎوھەڵﮕﺮﺗــﻦ ﭘﺎڵﻔﺘەﻛﺮدن و ﻟێﻚ ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧەوەی ﺋەدەﺑﯽ ﻛﯚن و وێــﮋەی ﻓﯚﻟﻜﻠﯚر و ﺋەدەﺑــﯽ ﻣﯿﻠــﯽ و ﻛﻮﻟﺘﻮور و ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﻛــﻮردەواری ،ﻟەﮔەڵ ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺟﯿﮫﺎن ،ﺋەرﻛﯽ ھەﻣﻮو وێﮋەﭬﺎن و رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮێﻜﯽ ﻛﻮردی ﺑێ دەرەﺗﺎﻧە. راﺳــﺘﮕﯚی ﭘﯿﺎوﭼﺎﻛێﻜــﯽ رەوﺷﺘﺒەرزی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﻋﺎرەب دەڵــێ) :إژا ﻟﻢ ﺗﺴــﺘﺢ ﻓﺎﺻﻨﻊ ﻣﺎ ﺷــﺌﺖ( .واﺗە) :ﺋەﮔەر ﺷــەرﻣﺖ ﻧەﻛﺮد ،ﭼﯽ دەﻛەی ﺑﯿﻜە(. ﻣــﻦ ﺋــەم رﺳــﺘەﯾەم زۆر ﭘێ ﺟﻮاﻧﺘﺮ و ﻣﺮۆﯾﯿﺘــﺮە ،ﻟەو ﭘەﻧﺪە ﻛﻮردﯾﯿــەی دەﻓەرﻣــێ) :ﭘﯿﺎوی ﺷەرﻣﻦ ﺷﺎﻧەﯾەك ﻧﺎھێﻨێ ،ﺑەم ژﻧﯽ ﺷەرﻣﻦ ﺷــﺎرێﻚ دەھێﻨێ(. ﺋەم ﭘەﻧﺪە ﻓەﻟﺴەﻓەﯾەﻛﯽ ﻛﺮێﺘﯽ ﺗێﺪاﯾــە ،ھەرﭼەﻧــﺪە ھەردووك ﮔﻮﺗە ﺳــﯿﺎﻗﯿﺎن ﺟﻮداﯾە ،ﻧە ﺋەم ﺗﯿﺸﻜﯽ ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ﺳــەر ﺋﺎﻛﺎر و رەوﺗــﺎر ،ﻧە ﺋەم ھﯿــﭻ ﺑﺎﺑەت و ﺑﻮارێﻜﯽ )ﻓﯿﻜﺮﯾﯽ ،ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ، ﺋەﺧﻼﻗــﯽ ،ھﺘــﺪ (...داوەﺗە ﺑەر
ﺑەو ﺟﯚرە ﻧەﯾﻜــﺮد ،ﺋێﻤە ﺑﯚﻣﺎن ھەﯾە ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯽ ﻟێ وەرﻧەﮔﺮﯾﻦ، ﺑەم ﻟێﺮە ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن دەڵێﻦ ﺋەوﺟﺎرە واﯾە ،ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﻧﺎﺑێﺖ ،ﺳﺎڵێﻚ دوو ﻛﺘێﺒﻢ ﺳــﻮوﺗﺎﻧﺪ ﻧﺮﺧەﻛەی 11 ھەزار دۆﻻر ﺑــﻮو ،ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﭼﺎﭘەﻛــە زۆر ﺧﺮاپ ﺑــﻮو ،ﺋەو ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﭼﺎﭘﯽ ﻛﺮدﺑﻮو ،ﺧﯚی ﭘێﻮە ﻣﺎﻧﺪوو ﻧەﻛﺮدﺑﻮو“. ﻓﺎﯾــەق ﻣﺤەﻣــەد ،ﺧﺎوەﻧــﯽ دەزﮔــەی ﭼــﺎپ و ﭘەﺧﺸــﯽ ﻧﺎرﯾــﻦ دەڵــێ” :زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 245 ﻛﺘێﺒﻤــﺎن ﭼــﺎپ ﻛــﺮدووە ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻛﺘێﺒێﻜﻤﺎن ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼﺎپ ﻛــﺮدووە و ﺋەوﯾﺶ ﺑەﻛەڵﻚ ﻧەھﺎت و ﻓڕێﻤﺎن دا .ﭼﺎﭘــﯽ ﻛﺘێــﺐ ﻟــە دەرەوە ﻟــەڕووی ﻧــﺎوەڕۆك و ﻛﻮاﻟﯿﺘﯽ ﺑەراورد ﻧﺎﻛﺮێ ﻟەﮔەڵ ﭼﺎﭘەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ،ﻟە دەرەوە زۆر ﺑﺎﺷــﺘﺮە، ﻛﺘێﺒﯽ ﺋێﺮە ﺋەوەﻧﺪە ﺟﻮاﻧە وەك ﻧﺎﻧﯽ ﮔــەرم ،ﻛە ﺳــﺎرد ﺑﻮوەوە ﺑەﻛەڵﻚ ﻧﺎﯾــەت ،ﻛەڵﻜﯽ ﺋەوەی ﻧﯿﯿە ﻟە ﻛﯚﮔە ھەڵﯿﺒﮕﺮی.
”ﻛﺘێﺐ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿەﻛﯽ زۆر ﺧﺎوە، ﺋەو ﻛﺘێﺒەی ﺗــﯚ ﭼﺎﭘﯽ دەﻛەی، ﺟــﺎری وا ھەﯾە ﺑەﭘێﻨﭻ ﺳــﺎڵ دەﻓﺮۆﺷــێﺖ ،ﺋــەو ﻛﺘێﺒەی ﻛە ﺋێﻤە ﻟە دەرەوە ﭼﺎﭘﯽ دەﻛەﯾﻦ، ﺋەﮔەر 50ﺳﺎڵﯿﺶ ﺑﻤێﻨێﺘەوە ﻟە ﻛﯚﮔە ،ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﯿە و ﺗێﻚ ﻧﺎﭼێﺖ،
ﺑەم ﻛﺘێﺒــﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﭘﺎش دوو ﺳــێ ﻣﺎﻧﮓ دەﺑێ ﻓڕێﯽ ﺑﺪەی. ﻛﺘێﺒەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺑەﯾﺮووت ﭼﺎپ دەﻛەم ،ﺋەﮔەرﭼﯽ ﻧﺮﺧەﻛەﺷــﯽ زﯾﺎﺗﺮ دەوەﺳﺘێ ،ﺑەم ﺑﺎﺷﺘﺮە“، ﻓﺎﯾەق ﻣﺤەﻣەد وای ﮔﻮت. ﺣەﺳەن داﻧﯿﺸــﻔەر ﻟە دەزﮔەی
ﭼﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧەوەی رۆژھەت دەڵێ ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ ﻛﺘێﺒێﻜﻤﺎن ﻟە دەرەوەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﺎپ ﻧەﻛــﺮدووە و ﭘێــﯽ واﯾە: ”ﺧﺎوەﻧﯽ ﯾەك ﻟــە ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﻦ ﻛە ﻟەڕووی ﻧﺮخ و ﻛﻮاﻟێﺘﯿﯽ ﭼﺎﭘەوە،
ﺣەﺳەن ﻋەﻟﯽ:
”ﺋەو ﻛﺘێﺒﺎﻧەی ﻟــە دەرەوە ﭼﺎﭘﯿﺎن د ەﻛەﯾــﻦ ،ﻛﻮاﻟێﺘﯿﯿﺎن زۆر ﺑەرزﺗﺮە ﻟەواﻧەی ﻧﺎوﺧﯚ“
دەﺗﻮاﻧﯿﻦ رﻛﺎﺑــەری ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳێﺶ ﺑﻜەﯾﻦ“. زﯾﺎﺗﺮ رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە” :ﺋەﮔەر ﻟە راﺑﺮدوودا ﺧەڵﻜێﻚ ﻟەﺑەر ﺧﺎﺗﺮی ﺑەرﮔــﯽ ﮔﺎﻟﯿﻨﮕﯚر ”ﺑەرﮔﯽ رەق“ ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﺑــﺮدە دەرەوەی ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋەوا ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ھەر ﻟە ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەﻛەی ﺧﯚﻣــﺎن ﺑەﻧﺮﺧێﻜــﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو و ﺑەﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺋﺎﻣێﺮی ﺳــەردەم ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەﺑەرﮔﯽ ﮔﺎﻟﯿﻨﮕﯚر و ﺑەﻛﻮاﻟێﺘﯿﯿەﻛــﯽ ﺑــەرز ﭼﺎپ دەﻛەﯾﻦ“.
ﭘەﻧﺪێﻚ ،ﻛە ھﯿﭻ ﭘەﻧﺪێﻜﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە ﺗﯿﺸﻜﯽ رۆﺷــﻨﺎﯾﯽ ﻓەﻟﺴەﻓەی ﮔﻮﺗەﻛــەی .ﺑەم ﺷــەرﻣﻜﺮدن دەﺑێ ﺋﺎﻛﺎر و ﺳــﯿﻔەﺗﯽ ﻧێﺮ و ﻣێ ﺑێــﺖ ﺑەﺑێ ﺟﯿــﺎوازی .ﺑﯚﯾە ﭘێﻢ واﯾە ﺋــەم ﭘەﻧﺪە ﻛــﻮردی ﻧﯿﯿە! ھــﯽ ﻧەﺗەوەی ﺗــﺮە ﺧﺰاوەﺗە ﻧﺎو ھەﻧﺎوی ﭘەﻧﺪی ﭘێﺸﯿﻨﺎﻧﯽ ﻛﻮرد. ﺋەﮔــەر ﻛﻮردﯾﯿﺶ ﺑێــﺖ ،ھەر ﻓەﻟﺴەﻓەﯾەﻛﯽ ﻛﺮێﺘە ﭘﯿﺎو ﺷەرم ﻟە ھﯿﭻ ﻧەﻛﺎت! ﯾﺎن ﭘەﻧﺪێﻜﯽ ﺗﺮ ھەﯾە ﺑە ﺣﺴێﺐ ﺋەوﯾــﺶ ﭘەﻧــﺪی ﻛﻮردﯾﯿــە، ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻣــﻦ ﺋەوﯾﺶ ﺑە ﭘەﻧﺪی ﻛﻮردﯾﯽ ﻧﺎزاﻧﻢ ،دەڵێ )ﺷــەڕ ﻟە ﺑەﺗﺎڵﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮە!(. ﻟێــﯽ ورد ﺑﯿﻨــەوە دەﺑﯿﻨﯿــﻦ ھﺎﻧﺪاﻧێﻜﯽ ﺑێ ﺑﻨەﻣــﺎ و ﺑێﻤﺎﻧﺎی ﺗێﺪاﯾە ﻓەﻟﺴــەﻓەی ﺋەم ﭘەﻧﺪە، ﻛەی ﺷــەڕ ﻟە ﺑەﺗﺎڵﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮە؟ ﻣﯿﻠەﺗﯽ ﻛﻮرد ﻟــە ھەﻣﻮو دەور و ﺳەردەﻣێﻜﺪا ﺳــەﻟﻤﺎﻧﺪووﯾەﺗﯽ )ﺋﺎﺷــﺘﯿﺨﻮازە، ﻣﯿﻠەﺗێﻜــﯽ ﻣﯿﻮاﻧﮕﺮە ،دراوﺳــێﯿەﻛﯽ ﺑﺎﺷــە ھﺘﺪ .(..ﺋەﮔەر ﺑێــﮋن ﺋەم ﭘەﻧﺪە و ﺋەوەی ﺗــﺮ ﻟێﻜﺪاﻧەوە و واﺗەی ﺗــﺮی ھەﯾە ،دەڵێــﻢ دەﮔﻮﻧﺠێ، وەﻟێ ھێﺸــﺘە ﻧﺎﺑێ ﭘﯿﺎو ﺷــەرم ﻟە ھﯿﭻ ﻧــەﻛﺎت و ﮔﻮێ ﺑە ھﯿﭻ ﻧەدات ،ﻧﺎﺑێ ﺷــەڕ ﺑﺒێﺘە دروﺷﻢ ﻟەﺑــﺮی ﺑەﺗﺎڵﯽ و ﺣەﺳــﺎﻧەوە و ﺗەﻧﺪروﺳﺖ ﺑﻮون .ﺋﯿﻨﺠﺎ ﺑە دەﯾﺎن
ﭘەﻧﺪی وا ھەﯾە ،ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎﻛﺎت ھەﻣﻮوﯾﺎن ﺑﮋﻣێﺮم .ژ ﺑەر ھەﻧﺪێ ﺋێﻤە دەﺑێ ﺋەو زڕﭘەﻧﺪە ﻛﻮردﯾﯿﺎﻧە ﺗــﻮوڕ ﺑﺪەﯾــﻦ ،دەرﯾﺎﻧﮫﺎوێﮋﯾﻦ و ﺑﯿﺎﻧﭙﺎڵێﻮﯾﻦ ﻟەﻧﺎو ﺋەو ﮔەوھەراﻧەی ﺧﯚﻣﺎن .ﻟە ﺑﺮی ﺋەوەی ﻟە دەﻣﯽ ﺑەﺗﺎڵﯿﺪا ﺷــەڕ ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﺋەم وﺗە ﭘەﻧﺪﺋﺎﻣێــﺰەی زەردەﺷــﺖ ﭘﺎﺗە ﺑﻜەﯾﻨەوە ﯾــﺎن ﺑﯿﻜەﯾﻨە ھەوێﻨﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﺎﺷﺘﺮە) :وﺗەی ﭼﺎك و ﺑﯿﺮی ﭼﺎك و ﻛﺮداری ﭼﺎك( .ﯾﺎن چ زۆر ﭘەﻧﺪی ﻛﻮردﯾﯽ ﭼﺎك زۆر، ﻛﺎر ﺑــەوان دەﻛەﯾﻦ ،ﻟە ﺑﺮی ﺋەم رزﭘەﻧﺪە ﻛﻮردﯾﯿﺎﻧە. ﻟەﻧــﺎو ﻛــﻮردان ،زۆر ﻛــەس ھەﺳــﺘﺎون ﺑــە ﻧﻮوﺳــﯿﻨەوەی ﺋەم ﭘەﻧﺪاﻧــە ﻣﺎڵﯿﺎن ﺋــﺎوا ﺑێﺖ، دﯾﺎرﺗﺮﯾﻨﯿﺎن ﭘﯿﺮەﻣێﺮدی ﺷﺎﻋﯿﺮە. ﺑﯚﯾــە ھەﻧﺪێــﻚ ﻟە ﺷــﺎﻋﯿﺮان و وێﮋەواﻧﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ،ﺳــﺘەﻣﯿﺎن ﻟێ ﻛﺮاوە ﺑەھﯚی ﻧەزاﻧﯽ ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮەوە. ﻟەواﻧە )ﻣەﻻ ﻏەﻓــﻮوری دەﺑﺎﻏﯽ( ﻛە ﻧﺎﺳﺮاوە ﺑە )ﺣﺎﻓﺰی ﻣﮫﺎﺑﺎدی(. ﺋەوﯾﺶ ﺷﺎن ﺑەﺷﺎﻧﯽ ﭘﯿﺮەﻣێﺮدی ﺷﺎﻋﯿﺮ ،ﮔەﻟێﻚ ﭘەﻧﺪی ﭘێﺸﯿﻨﺎﻧﯽ ﻛﻮردﯾــﯽ ﺟﻮاﻧــﯽ ﺑــە ﺷــﯿﻌﺮ رازاﻧﺪووەﺗــەوە ،ﻟەﺑەر ﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ و زۆری ﭘەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﯿﺮەﻣێﺮد ﻛە ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ ﺑە ﺷﯿﻌﺮ ،ﺧەڵﻜﯽ وا دەزاﻧﻦ ھﯽ ﭘﯿﺮەﻣێﺮدە .ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﻧﻮوﺳــەران و ﺋەدﯾﺒﺎﻧﯿﺶ ھەر
وا ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻮون! ﺑەم ﻧەﺧێﺮ وا ﻧﯿﯿــە ،ﻧﺎﺑێﺖ ﺷــەوﻧﺨﻮوﻧﯽ و ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧﯽ ھﯿﭻ ﻛەس ﺑﺪەﯾﻨە ﭘﺎڵ ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺗﺮ ،ھەڵﺒەﺗە ﺣﺎﺟﯽ ﺗﯚﻓﯿﻖ ﺧﯚﯾﺸﯽ ﺑەوە ڕازی ﻧﺎﺑێﺖ ﻣﺎﻓــﯽ ﻛەس ﭘێﺸــێﻞ ﺑــﻜﺎت. ﻧﻤﻮوﻧەﯾەك ﻟە ﭘەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺣﺎﻓﺰی
ﭘەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﻣــەﻻ ﻏەﻓــﻮوری دەﺑﺎﻏــﯽ ،زۆر ﺳــﺎدە و ﺳــﺎﻧﺎ و ﺋﺎﺳﺎﻧﺘﺮە ﻟە ﭘەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﭘﯿﺮەﻣێﺮد، زووﺗﺮ دەﭼﯿﺘە ﻗﻮوﯾﯽ ﻧﺎﺧەوە، ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺋﺎﺳــﺎﻧﺘﺮە ،ﺑــێ ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮون دەﺗﻮاﻧﯽ ھەڵﯿﺒﮕﺮﯾﺖ و ﺑﯿڵێﯿﺘەوە.
ﭘﯿﺮەﻣێﺮدی ﺷــﺎﻋﯿﺮ و ﺣﺎﻓﺰی ﻣﮫﺎﺑﺎدی ،ﭘەﻧﺪەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە ﻛێﺸﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯽ و ﻓﯚڕﻣﯽ ﻣەﺳــﻨەوی ﻧﻮوﺳــﯿﻮە ،ﺑﯚﯾە زﯾﺎﺗﺮ ﺋەﮔەری ﺗێﻜەڵﻜﺮدﻧﯽ ھەﯾە ﻟەﻻی ﻛەﻣێﻚ ﻟە رۆﺷﻨﺒﯿﺮاﻧﻤﺎن ﻣﮫﺎﺑﺎدی: ﭘەﻧﺪی ﭘێﺸﯿﻨﺎن ﯾﺎدﮔﺎرﯾﯿە ﻣﯿﺮاﺗﯽ ﻛﯚﻧﯽ ﻛﻮردەوارﯾﯿە ﭘەﻧﺪی ﭘێﺸﯿﻨﺎن ﺑەڵﮕەی ﺧەﺑﺎﺗە دﯾﺎردەی ﻣێﮋووﯾﯽ ﮔەل و وﺗە ﭘەﻧﺪی ﭘێﺸﯿﻨﺎن ﮔەﻟێ ﭘﯿﺮۆزە ﻣﺎﯾەی ﺷﺎﻧﺎزی ﺑﯚ ﮔەل و ھﯚزە ﭘەﻧﺪی ﭘێﺸﯿﻨﺎن ﺑێﻨﯿﻨەوە ﮔﯚڕ ﻛﯚﯾﺎن ﻛەﯾﻨەوە ﺗﺎ ﻧەﭼﻮوﯾﻨە ﮔﯚڕ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﺑﺎب و ﺑﺎﭘﯿﺮی ﺧﯚﻣﺎن ﭼﯿﯿﺎن ﺑە ﻣﯿﺮات ھێﺸﺘەوە ﺑﯚﻣﺎن ﭘەﻧﺪی ﺑەﻧﺮخ و واﺗەی ژﯾﺮاﻧە ﺑﯚ ﻣە ﺑەﺟێﻤﺎ ﻟەو ﺑﺎﭘﯿﺮاﻧە
ﭘﯿﺮەﻣێــﺮدی ﺷــﺎﻋﯿﺮ و ﺣﺎﻓﺰی ﻣﮫﺎﺑﺎدی ،ﭘەﻧﺪەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە ﻛێﺸﯽ ﺧﯚﻣﺎڵــﯽ و ﻓﯚڕﻣﯽ ﻣەﺳــﻨەوی ﻧﻮوﺳــﯿﻮە ،ﺑﯚﯾە زﯾﺎﺗــﺮ ﺋەﮔەری ﺗێﻜەڵﻜﺮدﻧﯽ ھەﯾە ﻟەﻻی ﻛەﻣێﻚ ﻟە رۆﺷﻨﺒﯿﺮاﻧﻤﺎن. ﺑــە راﺷــﻜﺎوی دەڵێــﻢ ھﯿــﭻ ﮔﺮﻧﮕﯿﯿــەك ﺑەو ﭘﯿــﺎوە ﻣەزﻧەی ﻛﻮرد و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧــەدراوە، ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﺑەﭘێﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺗﺎﻛﯽ ﻛﻮرد ﺋــەم ﺷــﺎﻋﯿﺮە ﮔﻔﺘﻮﻟﻔﺖ ﺧﯚﺷــە ﻧﺎﻧﺎﺳــﻦ ،ﻟــە ﭼێﮋی ﺷﯿﻠەی ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺑێ ﺑەﺷﻦ
ﺋەﻓﺴﻮوس. ﺑەرھەﻣﯽ ﺋەم ﺷــﺎﻋﯿﺮە ﺷــﯿﻌﺮ رەواﻧــە دووﺟﺎر ﭼــﺎپ ﻛﺮاوە، ﺟﺎرێﻜﯿــﺎن ﻟە ژێــﺮ ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ھــەژاری ﻣﻮﻛﺮﯾﺎﻧﯽ، ﺋەو ﭘێﺸەﻛﯽ ﺑﯚ ﻧﻮوﺳﯿﻮە ،دﯾﺎرە ﻟە ﭘێﺸــەﻛﯿﯿەﻛەدا ھــەژار زۆر ﭘەﺳــﻨﯽ داوە ،ﺳێ ھەزار داﻧەی ﻟێ ﭼــﺎپ ﻛﺮاوە ،ﺑە ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ )دﯾﺎری ﻣەھﺎﺑﺎد( ﻟە ﺋﯿﻨﺘﯿﺸﺎرات ﺳــﯿﺪﯾﺎن ،ﺳــﺎڵﯽ ﭼﺎﭘﯽ ﻟەﺳەر ﻧەﻧﻮوﺳــﺮاوە .ﻧﯚرەﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟەم ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﯿە وەﺷــﺎن ﻛﺮاوە ﺑە زﯾﺎدﻛﺮدن و ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧﯽ )ﻛەژاڵ دەﺑﺎﻏــﯽ( ،ﭘێﻚ ھﺎﺗــﻮوە ﻟە دوو ﺑەرﮔﯽ ﯾەﻛﺠــﺎر ﺑە ﻧﺮخ و ﺟﻮان، ﺑەرﮔﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ دﯾﻮاﻧﯽ ﺷــﯿﻌﺮە ﺑە ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ )ﺋﺎﺳﯚی دەروون(، ﺑەرﮔﯽ دووەﻣﯽ ﭘەﻧﺪی ﭘێﺸﯿﻨﺎﻧە ﺑە ﺷــﯿﻌﺮ ﺑە ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ )ﭘەﻧﺪی ﭘێﺸﯿﻨﺎن(. ھەزار داﻧەی ﻟــێ ﭼﺎپ ﻛﺮاوە ﻟە ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ،2015ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪی ﭼﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﻓەرھەﻧﮓ ﺳــەرای ھﻮﻧــەر و ﺋەﻧﺪێﺸــە. ﺋﻮﻣێﺪ دەﻛــەم ﺧﻮێﻨــﺪەواران و ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﺋەم ﻣﯿﻠﻠەﺗە ﻟــە ﺧﺰﻣــەت ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧــەوە و ﻛﯚڵﯿﻨەوەی ﺋەدەﺑﯽ و ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘﯿﺎواﻧــﯽ ﺑــە ﺋەزﻣــﻮون و زاﻧﺎ، ھەﻣﯿﺸە ﻛﺎر ﺑﻜەن و ﺗێﺒﻜﯚﺷﻦ.
ﻛﻮﻟﺘﻮور
دوای ﻛﯚﭼەﻛەی؛ ﭘڕۆﻓﯿﺴﯚر ﻣﺴﺘەﻓﺎ زەڵﻤﯽ ﻛﺎﻧﯿﯿەﻛﯽ ﺑەﺧﻮڕی زاﻧﺴﺘﯽ ﺟێ ھێﺸﺖ ﺷــێﺦ ﺗەھﺎ ﺟﺎﺑﺮ ﻋەﻟﻮان :دەﺑێ ﺷێﺨﯽ ﺋەزھەر ﺷﺎﻧﺎزی ﺑەوەوە ﺑﻜﺎت رێﺰی ﻟە زەڵﻤﯽ ﻧﺎوە ،ﻧەك زەڵﻤﯽ ﺷﺎﻧﺎزی ﺑەو رێﺰﻟێﮕﺮﺗﻨەوە ﺑﻜﺎت وﺷە /ﻣﺎﻣەﯾﺎرە ﺋەﺣﻤەد ﺑەرەﺑەﯾﺎﻧــﯽ ،4/6/2016زاﻧﺎی ﻛﻮردزﻣﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﭘڕۆﻓﯿﺴﯚر دﻛﺘﯚر ﻣﺴــﺘەﻓﺎ زەڵﻤﯽ ،ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ 92ﺳﺎڵﯿﺪا ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﻛﺮد ،ﺋەو ﺧﺎوەن ﺑەﻛﺎﻟﯚرﯾﯚس و ﺳــێ ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﻣﺎﺳﺘەر و دوو دﻛﺘﯚراﯾە 20 ،داﻧﺮاوی ﺑوﻛــﺮاوەی ﭼەﻧﺪ ﺑەرﮔﯽ و ھەﻧﺪێ ﺑوﻧەﻛﺮاوە ،ﭼﻮار ﻛﺘێﺒﯽ ﻟە ﭼﻮار ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻛﯚﻟێﮋەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎ وەك ﻣﯿﺘــﯚد دەﺧﻮێﻨﺮێــﺖ ،ﻛﺘێﺒێﻜﯽ ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻣﺎﺳــﺘەر و ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺸــﯽ ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دﻛﺘــﯚرا وەك ﻣﯿﺘــﯚد دەﺧﻮێﻨﺪرﯾﺖ .ﻛﺘێﺒﯽ )اﺻﻮل اﻟﻔﻘﻪ اﻻﺳﻤﯽ ﻓﯽ ﻧﺴﯿﺠە اﻟﺠﺪﯾﺪ( ﻟە وﺗﯽ ﯾەﻣەن و ﺋﻮردن و ﺋەﻧﺪەﻧﻮوﺳــﯿﺎ ﻛﺮاوە ﺑە ﻣﯿﺘﯚدی ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﻮاری ﻛﯚﻟێﮋی ﯾﺎﺳــﺎ. ھﺎوﻛﺎت ﻟە ھﯿﻨﺪﺳــﺘﺎن ،ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﻣﯿﺴﺮ ،ﺋێﺮان ،ﻣﺎﻟﯿﺰﯾﺎ و ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑەﺷێﻜﯽ ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯽ وەك ﻣﯿﺘﯚد دەﺧﻮێﻨﺮێﻦ. وەك ﺧــﯚی ﻟە ﻛﺘێﺒــﯽ )ﻛﺎرواﻧﯽ ژﯾﺎﻧﻢ(دا ﻛە ﻟە 2001ـــﺪا دەﺳﺘﯽ ﺑە ﻧﻮوﺳــﯿﻨەوەی ﻛﺮدووە ،دەڵﯿﺖ: زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 60ﺳﺎڵ ﻟەﮔەڵ ﺷەرﯾﻌەﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﺪا دەژﯾﻢ ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 40ﺳﺎڵ ﻟەﮔــەڵ ﯾﺎﺳــﺎی ھەﻣــﻮو وﺗﺎن دەژﯾﻢ ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 25ﺳﺎڵ ﺑەراوردی ﻧێﻮان ﯾﺎﺳﺎ و ﺷــەرﯾﻌەﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼم دەﻛەم ،ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﺑﯿﺮوﺑﺎوەڕێﻜﯽ ﺟــﻮان و روون ﻧەﺑﻮوە ﻟە ﯾﺎﺳــﺎوە وەرﻣﮕﺮﺗﺒێﺖ ﻛە ﺟﻮاﻧﺘﺮ ،ﯾﺎن رووﻧﺘﺮ ﺑێﺖ ﻟەوەی ﺷــەرﯾﻌەﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼم ﺑﺎﺳﯽ ﻛﺮدووە. ﻟەﺑﺎرەی ﺑﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﺎی ﻣﺴﺘەﻓﺎ زەڵﻤﯿﯿەوە ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﻣﺤەﻣەدﺋەﻣﯿﻦ، ﺑەرﻧﺎس ﺑــە ﻣﺴــﺘەﻓﺎ زەڵﻤﯽ ،ﻟە 1924ﻟــە ﮔﻮﻧﺪی زەڵﻤﯽ ﺳــەرﺑە ﺷــﺎرەدێﯽ ﺧﻮرﻣﺎڵ ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔەی ھەڵەﺑﺠە ﻟە داﯾﻚ ﺑــﻮوە 1946 ،ﻟە ﻛﯚﯾە ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺗەواو ﻛﺮدووە و ﻣﯚڵەﺗﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ وەرﮔﺮﺗﻮوە ،ﻟە 1965ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﺑەﻛﺎﻟﯚرﯾﯚﺳــﯽ ﻟە ﯾﺎﺳــﺎ ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺑەﻏﺪا ﺑەدەﺳــﺖ ھێﻨــﺎوە ،ﺧﺎوەن ﺳــێ ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﻣﺎﺳــﺘەر و دوو دﻛﺘﯚراﯾە ﻟە ﯾﺎﺳﺎ و ﺷەرﯾﻌەﺗﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﺪا ،ﻟە 1969 ﻣﺎﺳﺘەری ﻟە ﺷــەرﯾﻌە ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺑەﻏﺪا ﺑەدەﺳــﺖ ھێﻨــﺎوە1971 . ﻣﺎﺳــﺘەری وەرﮔﺮﺗﻮوە ﻟە ﻓﯿﻘﮫﯽ ﺑەراوردﻛﺎری ﻟــە زاﻧﻜﯚی ﺋەزھەر. 1973ﻣﺎﺳﺘەری ﻟە ﯾﺎﺳﺎ ھێﻨﺎوەﺗەوە ﻟە زاﻧﻜﯚی ﻗﺎھﯿﺮە 1975 .دﻛﺘﯚرای ﻟە ﻓﯿﻘﮫﯽ ﺑەراوردﻛﺎری وەرﮔﺮﺗﻮوە ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺋەزھەر ﺑە ﭘﻠەی ﺷەرەف. 2005دﻛﺘﯚرای دووەﻣﯽ ﻟە ﯾﺎﺳــﺎ ﻟە زاﻧﻜــﯚی ﺑەﻏــﺪا وەرﮔﺮﺗﻮوە ﺑە ﭘﻠەی ﺋﯿﻤﺘﯿــﺎز .ﻟــە11ی ﺋﺎﯾﺎری 2013ﻟە ﺑﺎرەﮔەی راﺑﯿﺘەی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دەرﭼﻮواﻧــﯽ ﺋەزھەر ﻟە ﻣﯿﺴــﺮ، رێﺰی ﻟــێ ﮔﯿﺮا .زەڵﻤﯽ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1976ﺗﺎ 2007ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی زاﻧﻜﯚی ﺑەﻏﺪا ﺑﻮوە ،ﺟﮕــە ﻟەواﻧە ﮔﻮﺗﻨەوە، ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 100ﻧﺎﻣەی ﻣﺎﺳــﺘەر و دﻛﺘﯚرای ﻟە ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ
ﯾﺎﺳــﺎ ،ﺷــەرﯾﻌەت ،ﻓەﻟﺴــەﻓە و ﺑﻨﭽﯿﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﻓﯿﻘــە و ﻣێــﮋوو ﻛﺮدووە .ﻟــە 2007وەك راوێﮋﻛﺎری ﺷــەرﻋﯽ و ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ دﯾﺎری ﻛﺮاوە .ﻟە ژﯾﺎﻧﯿﺪا 60 ﻛﺘێﺒﯽ ﻟە ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺷــەرﯾﻌەت و ﯾﺎﺳــﺎدا ﺑەﭼﺎپ ﮔەﯾﺎﻧﺪووە ،وێڕای ﺑەرھەﻣە ﭼﺎﭘﻨەدﯾﻮەﻛﺎﻧﯽ ،ﺑەﺷێﻜﯽ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺳەر زﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ وەرﮔێڕدراون. ﺋەوەی ﻛەﻣﺘﺮ ﻟــە ژﯾﺎﻧﯽ زەڵﻤﯿﺪا ﺑﺎﺳــﯽ ﻛﺮاوە ،ﺋەوەﯾە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﮔەورەی ھەﺑﻮوە ﻟە ﺷﯚڕﺷﯽ 14ی ﺗەﻣــﻮوزی ،1958ھەرﭼەﻧﺪەﯾﺶ ﻟە ﺳﻮﭘﺎ ﻣﻮوﭼەﯾەﻛﯽ زۆر ھەﺑﻮوە، ﺑەم ﻟە ﭘێﻨﺎو زاﻧﺴﺘﺪا واز دەھێﻨێﺖ و دەﭼێﺘە ﻣﯿﺴﺮ. زەڵﻤﯽ ﯾەﻛەم ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜﯚﯾە ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻋێﺮاق ﻛە ﺑە ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﻓەرﻣﺎﻧــﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻦ ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺑﯚ دەرﭼﻮوە ﺗﺎ ﺋەو ﺳﺎﺗەی ﺗﻮاﻧﺎی ھەﺑێﺖ و وﯾﺴــﺘﯽ ھەﺑێﺖ، ﺑﺘﻮاﻧێ وەك ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺑﻤێﻨێﺘەوە. ﻣﺴــﺘەﻓﺎ زەڵﻤﯽ ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوودا ﺑەھﯚی ﺷﻜﺎﻧﯽ ﻗﺎﭼﯿﯿەوە، ﭼــﻮار ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﺑﯚ ﻛــﺮاوە، ﻟە 2015ـــﯿﺶ ﺑەھﯚی ﺟەڵﺘەی ﻣێﺸــﻜەوە ﺑﯚ ﻣﺎوەﯾەك ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﻗﺴە ﺑﻜﺎت ،ﺗﺎ دواﺟﺎر ﺳەرﻟە ﺑەﯾﺎﻧﯽ ﭼﻮاری ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ 2016ﻟە ھەوﻟێﺮ ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﻛﺮد ،ﺗەرﻣەﻛەﯾﺸﯽ ﮔەڕێﻨﺮاﯾــەوە ﺧﻮرﻣــﺎڵ و ﻟەوێ ﺑەﺧﺎك ﺳﭙێﺮدرا. ﻓەﺗﻮا ﮔﺮﯾﻨﮕەﻛﺎﻧﯽ ﭘڕۆﻓﯿﺴﯚر زەڵﻤﯽ ﻣﺴــﺘەﻓﺎ زەڵﻤﯽ ،ﻛە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی ﺑﻮاری ﺷــەرﯾﻌەت و ﯾﺎﺳــﺎ ﺑﻮوە، زۆر ﻓەﺗــﻮای ﺷــەرﻋﯽ داوە ،ﺋەو
ﻟە ﻛﺘێﺒــﯽ )اﻟﺘﺪﺧﯿﻦ أﺿــﺮاره و ﺗﺤﺮﯾﻤــﻪ ﻓﻲ اﻟﻘﺮان( ﻟــە ﻻﭘەڕەی ﯾەﻛەﻣــﯽ ﺋەم ﻛﺘێﺒــە 10ﺋﺎﯾەﺗﯽ ﻗﻮرﺋﺎﻧﯽ ﻛﺮدووەﺗە ﺑەڵﮕە ﻟەﺳــەر ﺣەراﻣﯿﯽ ﺟﮕەرەﻛێﺸﺎن .ھﺎوﻛﺎت ﺑــە ﭘﺸﺘﺒەﺳــﺘﻦ ﺑــە 11ﺋﺎﯾەﺗﯽ ﻗﻮرﺋﺎﻧــﯽ ﭘﯿــﺮۆز ،ﺧەﺗەﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﻛﭽﺎﻧﯽ ﻗەدەﻏە ﻛﺮدووە و ﻟە ﻛﺘێﺒﯽ )ﺧەﺗەﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن و زﯾﺎﻧەﻛﺎن و ﺣەراﻣﻜﺮدﻧــﯽ ﻟــە ﻗﻮرﺋﺎﻧﺪا( ،ﻛە ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﺑوی ﻛﺮدەوە، ﺗێﯿﺪا ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ﻛە ﻗﻮرﺋﺎﻧﯽ ﭘﯿــﺮۆز دووﭘﺎت دەﻛﺎﺗەوە ﻟەﺳــەر ”ﺣەراﻣﯿﯽ ھەر ﺷﺘێﻚ ،ﻛە زﯾﺎﻧﯽ ﻟە ﺳﻮودەﻛﺎﻧﯽ زۆرﺗﺮ ﺑێﺖ“. زەڵﻤﯽ ﻛﺎﺗێﻚ ﻟــە ھەڵەﺑﺠە رێﺰی ﻟێ ﮔﯿﺮا ،ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﮔﻮت :ﺑە ﭘێﯽ ﻗﻮرﺋﺎن ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪووﻣە رەﺟﻤﻜﺮدن ﻧﯿﯿە .ھەر ﺑە ﻗﻮرﺋﺎن ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪووﻣە ﻣﻮرﺗەد ﻧﺎﻛﻮژرێــﺖ ،ﺋەﮔەر ﻧەﺑێﺘە ﻣﻮﻓﺴﯿﺪ دژی ﺋﯿﺴﻼم. زاﻧﻜﯚ و ﺷێﺨﯽ ﺋەزھەر رێﺰﯾﺎن ﻟێﯽ ﮔﺮت ﻟــە 11/5/2013دا ،داﻣــەزراوەی
ﺑﻜﺎت ﻛە رێﺰی ﻟە زەڵﻤﯽ ﻧﺎوە ،ﻧەك زەڵﻤﯽ ﺷــﺎﻧﺎزی ﺑەو رێﺰﻟێﮕﺮﺗﻨەوە ﺑﻜﺎت. رێﺰﮔﺮﺗﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟە زەڵﻤﯽ ھﺎوﻛﺎت زەڵﻤﯽ ﻟە ﭼەﻧﺪان دەزﮔە و داﻣەزراوەی ﺗﺮ ،رێﺰی ﻟێ ﮔﯿﺮاوە، ﺑڕواﻧﺎﻣەی دﯾﻮاﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﻋێﺮاﻗﯽ ﻟە 1992ﭘێ دراوە، ﺑڕواﻧﺎﻣەی وەزارەﺗﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺑﺎی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻟــە ،2005 ﺑڕواﻧﺎﻣەی زاﻧﻜﯚی ﻧەھﺮێﻦ ،2006 ﺑڕواﻧﺎﻣەی زاﻧﻜــﯚی ﺑەﻏﺪا ،2009 ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﻛﯚﻟێــﮋی ﺣەدﺑﺎ ،2009 ﺑڕواﻧﺎﻣــەی ﻛﯚﻟێﮋی ﭘــەروەردەی زاﻧﺴــﺘە ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن زاﻧﻜﯚی ﺳــەﺣەدﯾﻦ ،2009ﺑڕواﻧﺎﻣــەی ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯽ زاﻧﻜﯚی ﺳــەﺣەدﯾﻦ . 2015ﻟە 13ـــﯽ ﺋﺎﺑﯽ 2015ـﺪا، ﻟــە ﻣەراﺳــﯿﻤێﻜﺪا 12ﺧەت و رێﺰﻟێﻨــﺎن درا ﺑە دﻛﺘﯚر ﻣﺴــﺘەﻓﺎ زەڵﻤﯽ ﻛﺮا .وێﺮای ﺋەﻣﺎﻧە ،ﭼەﻧﺪان ﺟﺎری ﺗﺮ رێﺰی ﻟێ ﮔﯿﺮاوە. زەڵﻤﯽ ﭼﯽ ﺑە ﻧێﭽﯿﺮﭬﺎن ﺑﺎرزاﻧﯽ
”ﺋەو ﻛﺎﺗــەی ﻟــە زاﻧﻜﯚﯾەك واﻧەم دەﮔﻮﺗەوە،ﻟەﻧێﻮ ھﯚڵەﻛەدا ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛﯽ ﻛﻮردی ﺗێﺪا ﻧەﺑﻮو، وەك ﺑەﻧﺪﯾﺨﺎﻧەﯾەك ﺑﻮو ﺑﯚ ﻣﻦ“. زاﻧﺴﺘﯿﯽ ﺋەزھەر ﻟە ﻣﯿﺴﺮ ﺧەﺗﯽ رێﺰﻟێﻨﺎﻧﯽ ﺑەﺧﺸــﯽ ﺑە د .ﻣﺴﺘەﻓﺎ زەڵﻤــﯽ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋــەو ﺧﺰﻣەﺗە زۆرەی ﻟە رێﮕــەی ﻗەڵەﻣەﻛەﯾەوە ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﻛﺮدووە. ﺷــێﺨﯽ ﺋەزھەر ﻟەو ﻣەراﺳﯿﻤەدا ﮔﻮﺗﯽ :ﺋــەم ﻣەراﺳــﯿﻤە ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﺑەڕێﺰﻟێﻨــﺎن ﻟە ﻧﻮوﺳــەر و زاﻧﺎی ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧــﮓ ﻣﺴــﺘەﻓﺎ زەڵﻤﯽ ،ﻛە ﻧﻮوﺳــﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮوﻧەﺗــە ﻣﯿﺘﯚد و ﻟە ﭼەﻧــﺪان زاﻧﻜــﯚی ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ دەﺧﻮﯾﻨﺮێﻦ .ھــەر ﻟەوێﺪا زەڵﻤﯽ ﮔﻮﺗﯽ :ﺋەم ﺧەﺗە ﺑﯚ ﻣﻦ و ﮔەﻟەﻛەم ﺟێﯽ ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯿە و ھەﺳﺖ دەﻛەم ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮون و ﺷــەوﻧﺨﻮﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﻢ ﺑەﻓﯿڕۆ ﻧەﭼﻮوە. ﻟەو ﻣەراﺳﯿﻤەدا ﺷــێﺦ ﺗەھﺎ ﺟﺎﺑﺮ ﻋەﻟﻮان زاﻧﺎی ﻧﺎﺳــﺮاو دەڵێ :دەﺑێ ﺷــێﺨﯽ ﺋەزھەر ﺷــﺎﻧﺎزی ﺑەوەوە
زەڵﻤﯽ ،زۆر ﻛﯚﺷﺎوە ﺗﺎ ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﺑەھەڵەرۆﯾﺸــﺘﻮوی ﻧﺎو ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﺧەڵﻚ راﺳﺖ ﺑﻜﺎﺗەوە
ﮔﻮﺗﻮوە و ﺋەو ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﭼﯚن ﺑﻮوە؟ ﻟــە رۆژی 3/3/2015ـــﺪا ﻟــە ﺳــەروەﺧﺘﯽ ﭘێﺪاﻧــﯽ ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯽ زاﻧﻜﯚی ﺳــەﺣەدﯾﻦ، زەڵﻤﯽ وﺗﺎرێﻜﯽ ﭘێﺸﻜەش ﻛﺮد ،ﻟە ﺑەﺷــێﻜﯿﺪا ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗﯽ :ﺋەوﻛﺎﺗەی ﻟە زاﻧﻜﯚﯾەك واﻧەم دەﮔﻮﺗەوە ﻟەﻧێﻮ ھﯚڵەﻛەدا ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛﯽ ﻛﻮردی ﺗێﺪا ﻧەﺑــﻮو ،وەك ﺑەﻧﺪﯾﺨﺎﻧەﯾەك ﺑﻮو ﺑﯚ ﻣــﻦ ،ﺑﯚﯾە ﺑﯿﺮم ﻟەوە ﻛــﺮدەوە ﻟەو زاﻧﻜﯚﯾە واﻧــە دەڵێﻤەوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن رۆڵەﻛﺎﻧﻢ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﭘێﻤە ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﯚ ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾەك ھﺎﺗﻤە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺋەﻣەم ﺑە ﻛﺎك ﻧێﭽﯿﺮﭬﺎن ﮔﻮت ،ﺑﯚﯾە ﺋــەو ﻣﻨﯽ ﺑﺮدەوە ﻣﺎڵﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ﭘێﯽ ﮔﻮﺗــﻢ ﺗﯚ ﻧﺎﭼﯿﺘەوە ﺑەﻏﺪا و دەﺑێ ﻟێﺮە ﺑﻤێﻨﯿﺘەوە ،ﺑﯚﯾە ﻟە ھەﻣــﻮو رووﯾەﻛــەوە ھﺎوﻛﺎری ﻛﺮدم و ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛﺎﻧﻢ ھەﻣﻮوی ﻟەﺳــەر ﺋەرﻛﯽ ﺑەڕێﺰﯾﺎن ﻟە ﺗﺎران ﭼﺎپ ﻛﺮان و ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑو ﻛﺮاﻧەوە. ﻧێﭽﯿﺮﭬﺎن ﺑﺎرزاﻧﯽ ﭼﯚن ﺑﺎﺳﯽ
زەڵﻤﯽ دەﻛﺎت؟ ﻟــە ﭘﺮﺳــەﻧﺎﻣەﻛەﯾﺪا ،ﻧێﭽﯿﺮﭬﺎن ﺑﺎرزاﻧﯽ وێڕای ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﺳەرەﺧﯚﺷﯽ، دەڵێﺖ :ﻛە ھﺎوﯾﻨﯽ ﺳﺎڵﯽ 2007ﺑﯚ ﺟﺎری ﯾەﻛەم ﭼــﺎوم ﺑە ﺟەﻧﺎﺑﯿﺎن ﻛەوت ،داوام ﻟێ ﻛــﺮد ﺑﮕەڕێﺘەوە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻟە ﺑﻮاری ﻓەﺗﻮای ﺋﺎﯾﻨﯽ و راوێﮋﻛﺎرﯾﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﺪا ﻛﺎرﻣﺎن ﺑﯚ ﺑﻜﺎت ،ﺋەوﯾﺶ ﺑە ﺧﯚﺷــﺤﺎڵﯿﯿەوە ﺋــەم داواﯾەی ﻗﺒﻮوڵ ﻛــﺮد و دﯾﺎر ﺑﻮو ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﺋﻮﻣێﺪە ﮔەورەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوەﺑــﻮو ﺑﮕەڕێﺘەوە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺧﺰﻣــەت ﺑە ﮔــەل و وﺗەﻛەی ﺑــﻜﺎت .ﺑەھــﺎری 2008داوام ﻟێ ﻛﺮد ﻟە داڕﺷــﺘﻨەوەی ﯾﺎﺳﺎی ﺑﺎری ﻛەﺳــێﺘﯿﺪا ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﻜﺎت ،ﺑە ﺧﯚﺷــﺤﺎڵﯿﯿەﻛﯽ زۆرەوە ﺋــەو داواﯾەی ﻗﺒﻮوڵ ﻛﺮد و ﺑەو ﺗەﻣەﻧەوە ﻣﻠــﯽ داﯾە ﺑــەر ﺋــەرك و ﻛﺎرێﻜﯽ زۆر ﻗﻮرس ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑە ﺗێڕواﻧﯿﻦ و دﯾﺪﮔەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﻮە ،ﺑە رەﭼﺎوﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻨەﻣﺎ ﺟێﮕﯿﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم، ﻟە ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧەوە و داڕﺷﺘﻨەوەی ﯾﺎﺳــﺎی ﺑــﺎری ﻛەﺳــێﺘﯿﺪا رۆڵﯽ ﺳەرەﻛﯽ ﺑﯿﻨﯽ. ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﭼﯚن ﺑﺎﺳﯽ دﻛﺘﯚر زەڵﻤﯽ دەﻛﺎت ﻟە ﺳەروەﺧﺘﯽ ﺳەرەﺧﯚﺷﯿﻜﺮدن ﻟە ﺑﻨەﻣﺎڵەی زەڵﻤﯿﺪا ،ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺑەﺷێﻜﯽ ﭘەﯾﺎﻣەﻛەﯾﺪا دەڵێﺖ :دﻛﺘﯚر ﻣﺴﺘەﻓﺎ زەڵﻤﯽ ،وەك زاﻧﺎ و ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪێﻜــﯽ ﺑە ﺋەزﻣﻮون و ﺑەﺗﻮاﻧﺎ ،ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﮔەورە و ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﻮو و وەك ﻋەﻟﻼﻣە و ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪێﻜﯽ ﮔەورە ﭘێﮕەﯾەﻛــﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﻟــە ﻧﺎوەﻧﺪە زاﻧﺴــﺘﯽ و ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا ھەﺑﻮو. دەﺷڵێ :ﭘڕۆﻓﯿﺴﯚر دﻛﺘﯚر ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ، راوێــﮋی ﺷــەرﻋﯽ و ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــﺮدووە و رۆڵێﻜﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕــﯽ ﻟــە ھەﻣﻮارﻛﺮدﻧەوەی ﯾﺎﺳﺎی ﺑﺎری ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ و ﺑﺮەودان ﺑــە رەوﺗــﯽ ﻣﯿﺎﻧــڕۆی ﺋﺎﯾﻨــﯽ و ﻋەﻗﻧﯿﯿــەت و دژاﯾەﺗــﯽ ﺑﯿﺮی ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾــﯽ ھەﺑــﻮو و ﺑەوەﯾــﺶ ﺧﺰﻣەﺗێﻜﯽ ﮔەورەی ﭘێﺸﻜەﺷــﯽ ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﯿﺎﻧە دەﻛﺮد. ﭘێﺶ ﭼەﻧﺪ رۆژێﻚ ﻟە ﻛﯚﭼەﻛەی، ﻟە زێﺪی ﺧﯚی ﺷەﻗﺎﻣێﻜﯽ ﺑەﻧﺎوەوە ﻛﺮا رۆژی ،20/5/2016ﻟە ﺷــﺎرەدێﯽ ﺧﻮرﻣــﺎڵ ﻛــە زێــﺪی زەڵﻤﯿﯿە، ﻣەراﺳــﯿﻤێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت رێﻚ ﺧﺮا و ﺷەﻗﺎﻣێﻜﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﺧﻮرﻣﺎڵ
ﺋەﺣﻤەدﺋــﺎوا – زەڵــﻢ ،ﺑە ﻧﺎویﭘڕۆﻓﯿﺴــﯿﯚر دﻛﺘــﯚر ﻣﺴــﺘەﻓﺎ زەڵﻤﯿﯿەوە ﻧﺎو ﻧﺮا و ﻟە ﻣەراﺳﯿﻤێﻜﺪا ﺑە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧﯽ دﻛﺘﯚر ﻣﺴەﺗﺎ زەڵﻤﯽ و ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ھەڵەﺑﺠە و ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑــﯽ و ﺣﻜﻮوﻣﯽ ،ﺷــەﻗﺎﻣەﻛە ﻛﺮاﯾەوە. ﺋەوﻛﺎﺗەی زەڵﻤﯽ ﺷەﻗﺎﻣەﻛەی ﺑە ﻧﺎوەوە ﻛﺮا ،ﺧﺮاﭘﯿﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺑڕﺳــﺘﯽ ﻟــێ ﺑڕﯾﺒــﻮو ،ﺗﻮاﻧــﺎی ﮔﺮﺗﻨەدەﺳﺘﯽ ﻗەڵەﻣﯿﺸﯽ ﻧەﻣﺎﺑﻮو، ﺑە ﻧﯿﻮەﭼڵﯿﺶ ﻗﺴەی دەﻛﺮد. ﺳەرۆﻛﯽ دێﺮﯾﻨﺘﺮﯾﻦ زاﻧﻜﯚی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﻟەﺑﺎرەی زەڵﻤﯿﯿەوە ﭼﯽ ﺑﻮو؟ رێــﺪار ﺋەﺣﻤــەد ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ دﻛﺘﯚر زەڵﻤﯽ ،ﭘێﺸــﺘﺮ ﺋــەوەی راﮔەﯾﺎﻧﺪﺑﻮو ،ﺳــەرۆﻛﯽ زاﻧﻜــﯚی زەﯾﺘﻮوﻧــەی ﺗﻮوﻧــﺲ، ﻛﯚﻧﺘﺮﯾــﻦ زاﻧﻜــﯚی دﯾﺮاﺳــﺎﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿە ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەو ﺑەرھەﻣﺎﻧەی زەڵﻤﯽ ﺑﯿﻨﯿﻮە ،دەﺳــﺘﯽ ﺑە ﮔﺮﯾﺎن ﻛــﺮد ،دواﺗــﺮ و ﻟە ﺳــەروەﺧﺘﯽ ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻟەﻻﯾەن زاﻧﻜﯚی ﺳەﺣەدﯾﻨەوە ،ﺳەرۆﻛﯽ زاﻧﻜﯚی زەﯾﺘﻮوﻧــە ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗﯽ ﺑﻤﺒەﻧە ﻻی زەڵﻤﯽ ،دەﻣەوێ دەﺳﺘﯽ ﻣﺎچ ﺑﻜەم. ﻟەﺑﺎرەی ﻧﻮوﺳﯿﻨەوەی ﯾﺎداﺷﺘەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯿﯿەوە ژﯾﻨﯚ ﻋەﺑﺪو ،ﻟە وﺗﺎرێﻜﺪا ﻟە ﺑﺎرەی )ﻛﺎرواﻧﯽ ژﯾﺎﻧﻢ( ﻛە ﯾﺎداﺷــﺘەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﺴــﺘەﻓﺎ زەڵﻤﯿﯿە ،دەڵێﺖ:
ﺋەو ﻛﺘێﺒەی ﻧﻮوﺳــەر و ﭘڕۆﻓﯿﺴﯚر دﻛﺘﯚر ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ زەڵﻤﯽ، ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ راﺳــﺘﮕﯚﯾﺎﻧە و ورد ﯾﺎداﺷﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻧﻮوﺳﯿﻮەﺗەوە، ﺋەو ھەوراز و ﻧﺸــێﻮەی ﻟە ژﯾﺎﻧﯿﺪا رووی داوە و ﺑەﺳــەری ھﺎﺗــﻮوە و ﺑە وردی ﺑە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺋەدەﺑﯽ ﺟــﻮان ﺑــﯚ ﺧﻮێﻨــەران روون دەﻛﺎﺗــەوە ،ﺑەﺟﯚرێــﻚ ھــەرزوو ﺧﻮێﻨــەر ﻛەﻣەرﻛێــﺶ دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی .ﻟە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﯾﺎداﺷــﺘەﻛﺎﻧﯿﺪا زەڵﻤﯽ ﺑﺎﺳﯽ ﺋەو ﻋﺎدەت و ﻧەرﯾﺘە ﺧﺮاﭘﺎﻧە دەﻛﺎت ﻛە داﺧڵ ﺑە دﯾﻦ ﺑﻮون و دﯾﻨﯿﺶ ھﯿﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺑەو ﻋﺎدەت و ﺗەﻗﺎﻟﯿﺪە ﺧﺮاﭘﺎﻧەوە ﻧﯿﯿــە ،ﺑﯚﯾە ﻟەو ﻛﺘێﺒەدا ﭼەﻧــﺪان ﻧﻤﻮوﻧــەی ھێﻨﺎوەﺗەوە و ﭼەﻧﺪان ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﯿﺸــﯽ داﻧﺎوە ﺑــﯚ ﻧﻮێﻜﺮدﻧەوەی ﮔﻮﺗــﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻛــﻮردی .ﭘڕۆﻓﯿﺴــﯚر زەڵﻤــﯽ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوەش دەﻛﺎت ﻟە ژﯾﺎﻧﻤﺪا ﮔەﯾﺸــﺘﻮوﻣەﺗە ﺋــەو ﺑڕواﯾەی ﻛە دﯾﻨﺪاری ﺗەﻧﯿﺎ ﻋﯿﺒﺎدەت ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻛﺮدەوەی ﭼــﺎك و ھﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺧەڵﻜە ،ﻟەو رواﻧﮕەﯾەﺷــەوە ﭼەﻧﺪ ﻧﻤﻮوﻧەﯾەﻛــﯽ ھێﻨﺎوەﺗــەوە ﻛــە ﭼــﯚن دﻛﺘﯚرێﻜﯽ ﻣەﺳــﯿﺤﯽ و دﻛﺘﯚرێﻜﯽ ﺳــﻮﺑﯽ ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮕﯿﺎن ﻛﺮدووە و دەڵێﺖ ﺗﺎ ﻣﺎوم ﻗەرزارﯾﺎﻧــﻢ .ﺑە ﭘێﭽەواﻧەﺷــەوە ﻧﻤﻮوﻧەی ﻛەﺳێﻚ دەھێﻨێﺘەوە ﻛە ﺑەردەوام ﻋﯿﺒﺎدەﺗﯽ ﻛﺮدووە و داوای ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ﻛەﻣﯽ ﻟﯽ ﻛﺮدووە، ﺑەم ﺑەدەﻧﮕﯿﯿەوە ﻧەھﺎﺗﻮوە.
ژﻣﺎرە ) ، (142ﭼﻮارﺷەم2016/ 6/ 8 ،
ﻟە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی و ﻛﺎری ھەرەﻟەﭘێﺸﯽ زەڵﻤﯽ ،ﮔﺮێﺪاﻧﯽ ﺷەرع و ﯾﺎﺳﺎ ﺑﻮو
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺷێﺨﯽ ﺋەزھەر ﻟەو ﻣەراﺳﯿﻤەدا ﮔﻮﺗﯽ :ﺋەم ﻣەراﺳﯿﻤە ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﺑەڕێﺰﻟێﻨﺎن ﻟە ﻧﻮوﺳەر و زاﻧﺎی ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ ﻣﺴﺘەﻓﺎ زەڵﻤﯽ ،ﻛە ﻧﻮوﺳﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮوﻧەﺗە ﻣﯿﺘﯚد و ﻟە ﭼەﻧﺪان زاﻧﻜﯚی ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ دەﺧﻮﯾﻨﺮێﻦ .ھەر ﻟەوێﺪا زەڵﻤﯽ ﮔﻮﺗﯽ :ﺋەم ﺧەﺗە ﺑﯚ ﻣﻦ و ﮔەﻟەﻛەم ﺟێﯽ ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯿە و ھەﺳــﺖ دەﻛەم ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮون و ﺷەوﻧﺨﻮﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﻢ ﺑەﻓﯿڕۆ ﻧەﭼﻮوە.
17
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
18
ﻋﺎدڵ ﻗﺎدری
ژﻣﺎرە ) ، (142ﭼﻮارﺷەم2016/ 6/ 8 ،
ﺧﻮێﻨﺪﻧﻪوه ﭼﯿﯿﻪ؟ )ﺋەﻣــە ﭘێﻨﺎﺳــەﯾەک ﻧﯿﯿــە ﺑــﯚ ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوە ،ﺑەڵﮑﻮ ﺋﺎﺳــﯚﯾەﮐە ﺑــﯚ ﮐﺮدﻧــەوەی ﺧەﺳــﺘﯿﯽ ﻣﺎﻧــﺎ ﻟــە ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﮐــە ﺋﺎﺧێﺰﮔە ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿەﮐەی ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەﮐﯽ ﺑﻮوﻧﻨﺎﺳﺎﻧەﯾە(. ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە ،ھەوڵ و ﺧﻮاﺳــﺘێﮑە ﻟە ﻣﺮۆﭬﺪا ﺑﯚ ﮔێڕاﻧەوەﯾەﮐﯽ ﻣﺎﻧﺎدار ﺑــە واﺗﺎﯾەﮐﯽ رێﮋەﯾﯽ ﻟە ﺟﯿﮫﺎن و ﺑﻮون و دەق و ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ھەﻣﻮو دەرﮐەوﺗــە و دﯾﺎردەﮐﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ .ﻟە رواﻧﮕــەی ﺟﯚرج ﺋﯿﺴــﺘﺎﯾﻨێﺮەوە ﺑﯚ ھەڵﻨﯿﺸــﺘﻦ و ھﺎﺗﻨە ﺋﺎرای ﺋەم ﮐﺮدارە ﯾﺎن ﭘەرﭼەﮐﺮدارە! ١ﭼەﻧﺪ ھﯚﯾﻪك رۆڵ و ﮐﺎرﯾﮕەری دەﮔێڕن. ﯾەﮐەم ﺗﻮﺧﻢ و ھﯚ ﮐە وەک ﺧﻮاﺳﺖ
و ﻧەﺑڕاوەﯾە ﮐــە ﻟە ﺑڕﯾﺎری رەھﺎ و وﺷــﮑەﺑﺎوەڕی دەﻣﺎﻧﭙەڕێﻨێﺘەوە و ﺑﯚﻣﺎن دەﻟﻮێﻨێــﺖ ﮐە ﺑﯚ ﻓﺎﻣﯽ ﺋەوﯾــﺪی و ”ﻟەﮔــەڵ ﺋەوﯾــﺪی ﺑﻮون“دا ﺑﮑەوﯾﻨــە دﯾﺎﻟﯿﮑﺘﯿﮏ و داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧەوە .رەﻧﮕە ﻟە ﺳەرەﺗﺎدا ﺋــەم ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿە ﺑﯚ وﺷــە ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی وﺷەﻧﺎﺳــﯿﺪا دەرﺑﮑەوێﺖ ،ﺑــەم ﺑە ﺗێﭙەڕێﻦ ﻟەم ﻗﯚﻧﺎﻏە و ﭼﻮوﻧە ﻧﺎو ﭘێﮑﮫﺎﺗێﮏ ﺑە ﻧﺎوی رێﺰﻣﺎن ،ﭘﺎﻧﺘﺎ و رووﺑەرەﮐە ھەراوﺗﺮ دەﺧﺸێﺖ. ﺑە وﺗــەی ﺋﯿﺴــﺘﺎﯾﻨێﺮ ،رێﺰﻣﺎن ﻣﯚﺳﯿﻘﺎی ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧەوەﯾە .ﺑﯚﯾە ﮐە رێﺰﻣﺎﻧﯽ ﺟﯿــﺎواز و ﻣﯿﺘﺎﻓﯿﺰﯾﮑﯽ زﻣﺎﻧــﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر دێﻨــە ﮐﺎﯾەوە و ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎی رەﻧﮕﺎڵەﯾــﯽ و ھەﻣەﭼەﺷــﻦ و ﻧﺎﮐﯚﺗﺎ ﻟەڕێﮕەی
ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەک ﺑﯚ ﮔﻮﻧﺎھـ وەک ﭘﺮس و ﭘﺮﺳﯿﺎر
ﺳەرەﺗﺎی ھەﯾە ،ﺑەم ﮐﯚﺗﺎی ﻧﯿﯿە. ﮔﻮﻧﺎھـ وەک ﭘﺮس و ﭘﺮﺳﯿﺎر ﭼﯿﯿەﺗــﯽ و ﻣﺎھﯿﯿەﺗــﯽ ﮔﻮﻧﺎھـ وەک ﮐﺮدەﯾــەک ﮐــە ﻧەدەﺑﻮاﯾــە ﺑﮑﺮاﯾــە ،ھەﻧﻮوﮐــەش ﻟێــڵ و ﺗەﻣﺎوﯾﯿــە .رەﻧﮕە ﺋێﻤــە ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﭘێﺸــﮫﺎﺗﯽ ﻓن ﮐﺮدە ﯾﺎن ﻓﯿﺴﺎر ﺟﻮوڵەی ﮔﻮﻧﺎھﺌﺎﻣێﺰ ﭼﯿﯿە ،ﺑەم ھەﻧﻮوﮐەﯾﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑە ﻟێﺒڕاوﯾﯽ و رەھﺎﯾــﯽ ﺑڵێﯿﻦ ﭼــﯽ ﮔﻮﻧﺎھە ﯾﺎن ﻧﯿﯿــە! )ھەڵﺒــەت ﭘێﮑﮫﺎت و ﺳﯿﺴــﺘەﻣە ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾﯿــەﮐﺎن ﺑەدەرن ﻟــەم ﺣﺎڵەﺗە( ،ھەر ﺟﯚرە ﺑﺎﺳــﮑﺮدﻧێﮏ ﻟەﺑﺎرەی ﺋەم ﭼەﻣﮏ و ﭘﺮﺳە ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ و وﺟﻮودﯾﯿە، ﺋێﻤــە ﺑﯚ ﭼەﻣــﮏ و ﭘﺮﺳــێﮑﯽ ﮔﺸــﺘﮕﯿﺮﺗﺮ و ﻓﺮەواﺗﺘــﺮ دەﺑﺎت.
ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوە ،ھەوڵ و ﺧﻮاﺳــﺘێﮑە ﻟــە ﻣﺮۆﭬﺪا ﺑﯚ ﮔێڕاﻧەوەﯾەﮐــﯽ ﻣﺎﻧﺎدار ﺑە واﺗﺎﯾەﮐــﯽ رێﮋەﯾﯽ ﻟە ﺟﯿﮫﺎن و ﺑﻮون و دەق و ﺑەﮔﺸﺘﯽ ھەﻣﻮو دەرﮐەوﺗە و دﯾﺎردەﮐﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ و ﺋﯿﺮادەﯾەﮐﯽ ﺋەزەﻟﯽ ﻣﺮۆﯾﯽ دێﺘە ﮐﺎﯾەوە ،ﻋەﺷــﻖ و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑە وﺷە واﺗە ﻟﯚﮔﯚس )Log- (oseە .ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺋەم وﺷەﯾە وەک ﻟﯚژﯾﮏ ﭘێﻨﺎﺳــەﯾەﮐﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﺑﯚ ﮐﺮاوە و وەک ﺋەوەی ﻟﯚژﯾﮏ ﺋﺎﻣێﺮی ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧەوەﯾە و ﮐێﺸــﺎﻧەﯾەﮐە ﺑﯚ ھەڵﻨﺮﺧﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﯿــﺮوڕاﮐﺎن ،ﺑەم ﮐﺎﺗێﮏ ورد دەﺑﯿﻨــەوە ﺗﺎﻗﺎﻧەﺗﺮﯾﻦ ﺋﺎﻣێﺮ ﮐە ﺑﻨەﻣﺎ و ﮐﯚڵەﮐەی ﻟﯚژﯾﮏ و ﭘێﮑﮫێﻨەرێﺘﯽ ھەﻣﺎن وﺷەﯾە. واﺗە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﺑﯚ وﺷــە و ﺋﯿﺮادە ﺑﯚ ﻓﺎﻣﮑﺮدﻧﯽ وﺷــە ﯾەﮐەم ﺗﻮﺧﻢ و ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾە و ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە ﭘﺮۆﺳــەﯾەﮐﯽ ﺋﺎڵﯚز
ھﺰرەوە دێﺘە ﺋﺎراوە .ﻟە ھەﻧﺪێﮏ ﻟە زﻣﺎﻧەﮐﺎﻧﺪا ﻓﺮﻣﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿە ،ﯾﺎن ﻟــە زﻣﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑﯿﺪا ﮐﺮدارەﮐﺎن ﻟە ﺧﺸﺘەی داھﺎﺗﻮودا ﻧﺎﯾەﻧــە زار ،ﺋەﻣــەش ﺋﺎﻣﺎژەﯾە ﺑﯚ ﺟﯿﮫﺎﻧﺒﯿﻨــﯽ و ﮔﯚﺷــەﻧﯿﮕﺎﯾەﮐﯽ ﻧﺎﮐﯚﺗﺎ ﮐە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە ﻟە ﭘﺸﺘﯿﻪوه ﺧەوﺗﻮوە .دواﺗﺮ دەﮔەﯾﻦ ﺑە رێﺴﺎ ﯾﺎن داڕێﮋراوﯾــﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ﮐە ﻟە ھــەر رێﺰﻣﺎن و زﻣﺎﻧێﮑﺪا ﮔەﺷــە و ﻧەﺷــەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚی ھەﯾە. ﺋەم ﭘﺮۆﺳــە ﺋﺎڵــﻮز و ﻧﺎﮐﯚﺗﺎﯾە ﮐە ﻧﺎوی ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾە و ﺑە ﮔەروو و ھەﻧﺎوی ﻣﺎﻧﺎ و ﻋەﺷﻖ و ﺟﯿﮫﺎن و ﺋەوﯾﺘﺮ و ﻣــەرگ و ..ﺗێﺪەﭘەڕێﺖ،
ﺗﺎﻧﯿﺎ ﻛﻮرد ﻣﯿﺮزا
ﺷــﯿﺮەﺧﯚرەﯾﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دووەﻣە ﻛــە ﻛــﭻ ﺗێﯿــﺪا رووﺑــەڕووی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دەﺑێﺘەوە ،ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏە راﺳــﺘەوﺧﯚ دوای ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧە. ﺋەﮔەرﭼﯽ ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﻧەﻓﺎﻣﯿﺪا زﯾﻨﺪەﺑەﭼﺎڵﻜﺮدﻧــﯽ ﻛﭽــﺎن راﺳﺘەوﺧﯚ دوای ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯿﺎن ﺑﻮوە و ﻧﺮاوﻧەﺗە ﭼﺎڵ ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻛﭽﻦ ،وەﻟێ ﺋێﺴﺘە ﺗەﻧﯿﺎ ﺟﯚری ﻟە ﭼﺎڵﻨﺎﻧەﻛەﯾﺎن ھﺎﺗﻮوەﺗە ﮔﯚڕﯾﻦ و ﭘﺮۆﺳەﻛە ﺑەردەواﻣﯽ ھەﯾە. ﻟە ﭼﺎڵﻨﺎﻧﯽ ﻛﭽﺎن ﺑە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﭘﺰﯾﺸﻚ ﯾﺎن دەرﻣﺎن )زﯾﻨﺪەﺑەﭼﺎڵﻜﺮدﻧﯽ راﺳﺘەوﺧﯚ(. ﻟێﺮەدا ھەر ﻟە ﺳــەرەﺗﺎوە داﯾﻜﺎن و ﺑﺎوﻛﺎن رەﺗــﯽ وەﭼەی ﻣێﯿﯿﻨە دەﻛەﻧەوە و ﻧﺎﯾەڵــﻦ ﺑێﺘە ﺑﻮون. )ﺟەدوەﻟﯽ ﻛﻮڕ( ﺋەو ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەی ﻛە ﭘﺰﯾﺸﻜەﻛﺎن ﺑﯚ ژﻧﺎﻧﯽ دادەﻧێﻦ ﺑﯚ ﺳــﻜﯽ ﻛــﻮڕ ﺑــە ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ دەرﻣﺎن ،ﺧــﯚراك و دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ وادەی ﺟﻮوﺗﺒﻮوﻧﯽ ھﺎوﺳــەران ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﻮڕ، ﻟــە ﭼﺎڵﻨﺎﻧﯽ ﻛﭽﺎﻧە ﺑــە رێﮕەی ﻣﯚدێﺮن! ﺋــەم زﯾﻨﺪەﺑەﭼﺎڵﻜﺮدﻧــە ﻟــە ﺋﺎﮔﺎﯾﯽ و ﺑە ھﺎوﻛﺎری ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕ ﺋەﻧﺠــﺎم دەدرێــﺖ، زﯾﻨﺪەﺑەﭼﺎڵﻜﺮدﻧێﻜــە ھــەر ﻟە ﺋەزەﻟەوە ﺑەر ﻟە ھﺎﺗﻨە دﻧﯿﺎی ﺋەو
ﻣەﺧﻠﻮوﻗەوە ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺑﯚ داﻧﺮاوە. ﻟێــﺮەدا داﯾﻚ و ﺑﺎوك ﻟــە ﺑﻨەﻣﺎدا وەﭼــەی ﻛﭽﯿﺎن ﻧﺎوێــﺖ ،ﺋەﻣە وەك ﺋەوەی ﺳــەردەﻣﯽ ﻧەﻓﺎﻣﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﻛە ﭘــﺎش ﻟەداﯾﻜﺒﻮون ﻟە ﭼﺎڵﯿﺎن ﻧﺎوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺗﺮﺳــﻨﺎﻛﺘﺮ و ﻗێﺰەوﻧﺘﺮە. دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ رەﮔەزی ﻣﻨﺪاڵ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﺑــﺎری زۆر دەﮔﻤەن و ﺗﺎﯾﺒەﺗــﺪا ﻧەﺑێﺖ ،ﻟــە وﺗﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮودا ﭘﺰﯾﺸــﻚ ﺑڕﯾﺎری ﻟەﺳــەر ﻧﺎدات .ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، داﯾﻚ و ﺑﺎوك ھەن )ﻛەﻣﯿﺶ ﻧﯿﻦ( ھەر ﻟــە ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﯾەﻛەﻣﯿﺎﻧەوە )ﻧﯚﺑەرە( ﺟەدوەﻟﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﻮڕ داﻧﺎوە و دووەﻣﯿﺸﯿﺎن ھەروەھﺎ! دەﺑێﺖ ﺑﺎس ﻟــەوەش ﺑﻜەم ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ھﯚﺷــﯿﺎر ،ﺧــﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣــە و ﺗەﻧﺎﻧەت ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﺸﻦ! ﺟــﺎران ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧەڵﻚ ﻛە ﻛــﻮڕی وﯾﺴــﺘﻮوە ،رووی ﻟە
ﺋەوەش ﭼەﻣﮑﯽ ﺷەڕ ))Evilـــﻪ، ﻟێﺮەدا ﻣەﺑەﺳــﺖ ﻟە ﺷەڕێﮑە ﮐە ﻟە ھەﻣﺒــەر ﺧێﺮداﯾە .ﺋەم ﺑﺎس و ﺧﻮاﺳــە ﺗﯿﯚری و ھﺰرﯾﯿە ﻟەﻣەڕ ﺷەڕ ﮐﺮۆک و ﮐﺎﮐڵﻪی ﻓەﻟﺴەﻓەی ﺋەﺧﻼﻗــە ،ﺑﯚﯾــە ﺟەﻣﺴــەر و رەھەﻧﺪی ﺗﺎﻗﺎﻧەی ﻓەﻟﺴــەﻓەی ﺋەﺧﻼق ﭘﺮس و ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺷەڕە. ﺑە ﺗەواوی ﺋەو ﭘێﺸــﭭەﭼﻮون و ﺑﺎﮐﺮدﻧە ھﺰری و زاﻧﺴــﺘﯿﯿەی ﻣــﺮۆڤ ھێﺸــﺘﺎ ﺋــەم ﭼەﻣﮑە ﯾﯚﻧﯿﭭێﺮﺳــﺎڵ و ﺑێﺘﺨﻮوﺑــە ﻟــە ﻟێڵــﯽ ﻧەڕەوﯾﻮوەﺗــەوە ،ﺑﮕــﺮە ﺗەﻣﻮﻣﮋاوﯾﺘﺮﯾﺶ ﺑﻮوە .ﺗﺎ ﺷﻮێﻨێﮏ ﮐــە ﮐەﺳــێﮑﯽ وەک ﺋﺎﻟﺒێﺮ ﮐﺎﻣﯚ
ﮐــە زۆرﺗﺮ ﻻی ﺋێﻤــە ﺑە ﺋەدﯾﺐ ﻧﺎﺳــﺮاوە و ﯾەﮐێﮏ ﻟە ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺋــەم ﭘﺎﻧﺘﺎﯾــەی ﻓەﻟﺴــەﻓە واﺗە ﻓەﻟﺴــەﻓەی ﺋەﺧــﻼق ﺑــﻮوە، وﺗەﯾەﮐــﯽ ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﯽ ﺑــﯚ ﺋەم ﭘﺮﺳە ھەﯾە ﮐە ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳﺘەﮐەی ﺋێﻤەش زۆر ﻟەﺑﺎرە .ﮐﺎﻣﯚ دەڵێﺖ: ﻣــﻦ ھەﻧﻮوﮐەش ﻧﺎزاﻧــﻢ ﺧێﺮ و ﭼﺎﮐە ﭼﯿﯿە ،ﺑــەم ھەوڵﺪەدەم ﺧﺮاﭘە و ﺷــەڕ ﺑﺪۆزﻣەوە و ﺧﯚم ﻟێﯿﺎن ﺑﺒﻮێﺮم ،ﭼﻮﻧﮑﻪ ﻣﻦ ﺋﯿﺘﺮ ﻟە دۆزﯾﻨەوەی ﭼﺎﮐە ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪ ﺑﻮوم. رەﻧﮕە ﻟە ﺳەردەﻣﯽ رۆﺷەﻧﮕەرﯾﺪا و ﺑــە وﺗــە ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕەﮐــەی ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوﻓﯽ رۆﺷــﻨﮕەری ﺋﯿﻤﺎﻧﻮﺋێﻞ ﮐﺎﻧﺖ ﺑە ﺷــێﻮازێﮑﯽ ﻻڕواﻧﯿﻨﺎﻧە ﺑﯿﺮۆﮐەی ﺑەرﭘﺮﺳﺎﯾەﺗﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﮔﻮﻧﺎھـــ و ﻟە ﭘێﻨﺎﺳــەﮐﺎﻧﯽ ﺋەو ﺑﯚ ﺳــەردەم و ﭼﺎﺧــﯽ رۆﺷــﻨﮕەرﯾﻪدا ھەڵﺒﮫێﻨﺠﯿــﻦ .ﺋــەو دەڵێــﺖ: ﭘێﻨﺎﺳــەی رۆﺷــﻨﮕەری ﺋەوەﯾە ﻣﻨﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟەﻣڕۆ ﺑەدواوە ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﺧﯚم ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ زاﻧﯿﺎری و ﮐﺮداری ﺧﯚﻣــﺪا ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرم .دواﺗﺮ ﺑە ﭘێﺸﮑەوﺗﻨﯽ زاﻧﺴﺘﯽ و ﺗەﮐﻨﯚﻟﻮژﯾﺎ و ﺗەﻗﯿﻨــەوەی ﻣەﻋﺮﯾﻔــﯽ و ﻟەھەﻣﺎﻧﮑﺎﺗــﺪا رووداﻧــﯽ ﺟەﻧﮓ و ﮐﺎوﻟﮑﺎرﯾﯿــە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿــەﮐﺎن روﺧﺴﺎر و ﺑﯿﭽﻤﯽ ﮔﻮﻧﺎھـ ﻣﺮۆﭬﯽ ﺳەﯾﺮوﺳەﻣەرەﺗﺮ ﮐﺮد. ﺋێﻤە ﺑەرھەﻣێﮑﯽ وەک ﻣەﺳــﺨﯽ ﮐﺎﻓﮑﺎ ﻟــە ﮔﻮێﻤﺎﻧــﺪا زرﯾﻨﮕەی دەھــﺎت ﮐە ﺋﺎﻣﺎژە و ﮔﻮزارﺷــﺘﻪ ﺑﯚ ﮔﻮﻧﺎھ ﮐە ﻟە ﺟەﺳــﺘەی ﻣﺮۆڤ ﺧﯚﯾﺪا دەردەﮐەوێﺖ و ﻓەﺳــﺎڵ و روﺧﺴــﺎری ﻧﺎدﯾــﺎری ﺧــﯚی وەدﯾﺎر ﺧﺴــﺘﻮوە .ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﻧﯿﭽە و ﺑــە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﮐﺎﻧﯽ ﺋەو ﻟەودﯾﻮ ﺳﻨﻮوری )ﭼﺎﮐە و ﺧﺮاﭘە( وە ھەﻣﺪﯾــﺲ ﭘێﻨﺎﺳــە و ﻣﺎﻧﺎ و
ﺗﺎ وەﺳﻮەﺳــە و ھەﻧﺎﺳە و ”ھەوا“ ﻣﺎﺑێﺖ ﺑﯚ ﮔﻮﻧﺎھ، ﺋەم ﮐــﺮدارە دەﺑێﺖ ﮐە ﻟەﺳــەرﻣﺎﻧە ھەڵﮑﯚڵﯿﻦ و دۆزﯾﻨەوەی دەﻻﻟەت و ﺋﺎﻣﺎژە ﺷﺎراوهﻛﺎﻧﯽ ،ﺋەوەش ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ زێﺪەﮐﺮدﻧﯽ ﺳــﺎﻣﺎن و ھەرێﻤێﮏ ﻟە ﻣەﻋﺮﯾﻔەت ﺑەﻧﺎوی ﮔﻮﻧﺎھ دەﻻﻟەﺗەﮐﺎﻧــﯽ ﮔﻮﻧــﺎھ ﺋﺎڵﯚزﺗﺮ و ﺟﯿﺎوازﺗﺮ ﺑﻮون ،ﺑﯚﯾە ھەﻧﻮوﮐەﯾﺶ ﭘﺮﺳﯿﺎری )ﮔﻮﻧﺎھ ﭼﯿﯿە؟( ﻟە زەﯾﻦ و ھەﻧﺎوﻣﺎﻧﺪا ﺋﺎﻣﺎدەﯾە و ﻣﺎﻧﺎﯾەﮐﯽ ﺗﺎھەﺗﺎﯾــﯽ ﺑﯚ ﭘێﻨﺎﺳــە ﻧەﮐﺮاوە و ﻧﺎﮐﺮێﺖ. ﺑــەم ﺑەﺳــەرﻧﺠﺪان ﺑــەو ﺗێڕواﻧﯿﻨــەی ﮐﺎﻧــﺖ و ﮐﯚﻣەڵێﮏ ﭘێــﺪراوی ﺳﺮووﺷــﺘﯽ و ﻣﺮۆﯾﯽ و ﻣێﮋووﯾﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺣﺎﺷــﺎ ﻟەوە ﺑﮑەﯾﻦ ﮐە ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺳەرەﮐﯽ و ﺑﻨەڕەﺗــﯽ ﻟە ھەﻣﺒــەر ﮔﻮﻧﺎھ، ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ”ﮔﻮﻧﺎھ“ )ﻣەﻋﺮﯾﻔەت( ﻣﺮۆڤ ﺧﯚﯾەﺗﯽ .ھەﻧﻮوﮐە رەﻧﮕە ﻟە ﺳەردەﻣێﮑﺪا ﺑﮋﯾﻦ ﮐە ﺑە رۆژﮔﺎری زاڵﺒﻮوﻧــەوەی ﺗﺮس ﻟــە ﮔﻮﻧﺎھ و داﺋﺎﻧﯿﻨﯽ دووﺑــﺎرەی ﺗﺎﺑﯚﮐﺎن ﻟە ﻗەوارەی ﯾﺎﺳﺎ و رێﮑﺨﺮاو و ﺑﻨەﻣﺎ و دﯾﺴﯿﭙﻠﯿﻨە ﺟﯚراوﺟﯚرەﮐﺎن و .. ﻟە ﻗەڵــەم ﺑﺪرێﺖ و وەک ھەﻧﺪێﮏ و ﻟەﺳــەرووی ھەﻣﻮوﯾﺸﯿﺎﻧەوە ﻓﺮاﻧﺴــﯿﺲ ﻓﯚﮐﯚﯾﺎﻣــﺎ دەڵێﻦ :ﺑە ﮐﯚﺗﺎی ﻣێﮋوو ﮔەﯾﯿﺸﺘﺒﯿﻦ. ﺋەم وێﻨــە ﻣێﮋووﯾﯿــە ﻧﯿﻮەﭼڵ و ﮐﻮرﺗــە ﮐــە ﻟێــﺮەدا ﺑﺎﺳــﮑﺮا ﻣەﺑەﺳــﺘێﺘﯽ ﺋەوەﻣﺎن ﭘﯿﺸــﺎن ﺑﺪات ﺋێﻤە ﻟــە ﭼەﻧﺪ رەھەﻧﺪەوە ھێﺸــﺘﺎ دەﺑێــﺖ ﺑﺠﻮوڵێﯿــﻦ و داﻧەﺳــەﮐﻨێﯿﻦ ،ﺗﺎ واﺗﺎی ﮔﻮﻧﺎھ ﻟــە ﻗــەوارەی ﺑﻨەﻣــﺎ و ﺑﻨەﭼﻪ و ﯾﺎﺳــﺎﯾەﮐﯽ رەھــﺎ و ﻟێﺒــڕاو و ﻟەھەﻣﺎﻧﮑﺎﺗــﺪا ﮐﻮﺷــﻨﺪە ،ﺧﯚی
ﻧەﭘەﺳﺘێﺘە ﻧﺎو ﻣێﮋوو و ﺑﻮوﻧﻤﺎﻧەوە و ﺳﺰای ﮔﻮﻧﺎھەﮐﺎن ﻟە ﺑﺎرﺳﺘﺎﯾﯽ و ﺑﺎرﺗەﻗــﺎی ﮔﻮﻧﺎھــەﮐﺎن ﭼەﻧﺪ ﺋەﻣەﻧﺪەﺗﺮ ﻧەﺑﻦ. ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ دەﻣەوێــﺖ ﺑڵێﻢ :ﺗﺎ وەﺳﻮەﺳــە و ھەﻧﺎﺳــە و ”ھەوا“ ﻣﺎﺑێــﺖ ﺑــﯚ ﮔﻮﻧﺎھ ،ﺋــەم ﮐﺮدارە دەﺑێﺖ ﮐە ﻟەﺳەرﻣﺎﻧە ھەڵﮑﯚڵﯿﻦ و دۆزﯾﻨــەوەی دەﻻﻟەت و ﺋﺎﻣﺎژە ﺷﺎراوهﻛﺎﻧﯽ ،ﺋەوەش ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ زێﺪەﮐﺮدﻧﯽ ﺳــﺎﻣﺎن و ھەرێﻤێﮏ ﻟە ﻣەﻋﺮﯾﻔــەت ﺑەﻧــﺎوی ﮔﻮﻧﺎھ ﯾــﺎن دۆزﯾﻨــەوە و ﭘﺎراوﮐﺮدﻧﯽ دارﺳــﺘﺎﻧێﮑﯽ ﮔﻮﻧﺎھﺌﺎﻟــﻮود ﺑە ﻧﺎوی ﻣەﻋﺮﯾﻔەت .ﮔﻮﻧﺎھﺴﺘﺎﻧێﮑﯽ ﭘڕﻣەﻋﺮﯾﻔــەت و ﭘﺮﺳــﯿﺎر، ﺷﺎﯾﺴﺘەی ﺋﺎﻣﺎدەﮔﯽ و ھەﺑﻮوﻧﯽ ﻟە زاﻧﯿﻨﮕﺎﯾەﮐﯽ ﺑێ ﮔﻮﻧﺎھ زۆرﺗﺮە. رەﻧﮕە ھەر ﺋەﻣــە ﺑﻮوﺑێﺖ ﻟەھەر ﻻﯾەﮐــەوە ﻟێﮑــﯽ دەدەﯾﻨــەوە ﮔﻮﻧﺎھﯽ ﯾەﮐەم ﺑــە ”دەﺑێﺖ“ەوە ﺟﻤﺎ و ھﺎﺗە ﺋﺎرا .ﮔﻮﻧﺎھێﮏ دەﺑﻮاﯾە ﺑﺒﺎﯾە و ﻧەدەﺑﻮاﯾــە ﻧەﺑﺎﯾە! ﮔەر ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﻓەﻟﺴەﻓەی ﺋەﺧﻼق ﺑﯿڵێﻢ دەڕواﺗــە ﺧﺎﻧەی ﺋــﺎﮐﺎرە دەﺑێﺖ ﺑﮑﺮێﺘەﮐﺎﻧەوە .2ﺑﯚﯾە دەﺷــێﺖ ﺑــەو ﺋەﻧﺠﺎﻣە ﺑﮕەﯾﻦ ﮐــە ﮔﻮﻧﺎھ ﺋﺎﺳﺘێﮑﯽ ﻟە ﻣەﻋﺮﯾﻔە و وﺷﯿﺎری و ﭘﺮﺳێﮑﯽ ﺑﻮون ﻧﺎﺳﺎﻧەی دازاﯾﻨە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿەﮐﯽ وﺟــﻮودی و ﻣەﻋﺮﯾﻔﯿﯿە و ﻧﺎﺑێﺖ ﻧەﺑێﺖ ،ﺑەم ﺑەم ﺣﺎڵەﺷــەوە ﺑەر ﭘﺮﺳﯿﺎرﯾﻦ ﻟە
ﺋﺎﺳﺘﯿﺪا. ﭘەرواێﺰ و ﺳەرﭼﺎوە: .1ﻧﺎوﺑﺮدﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣــﺪان ﯾــﺎن رووداﻧﯽ ﺷﺘێﮏ ﮐە ﺋﺎدەم و ﺣەوای ﻟە ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧەوە ﺑەرەو زەوی ﺗﻮوڕ دا ﺑە ﮐﺮدار ﮐﺎرێﮑــﯽ ﻧﯿﻮەﭼڵ و ﺑﮕﺮە ھەڵەﺷــە ،ﺑﯚﯾە ﻟە درێﮋەی ﻧﻮوﺳــﯿﻨەﮐەدا ﻣــﻦ ﺑە ﮐــﺮدار، ﺋﺎوەڵﮑﺮدار ،ﮐــﺮدار و ﺋﺎوەڵەﮐﺎﻧﯽ و ھﺘــﺪ ..ﻧــﺎوزەدم ﮐــﺮدووە و ﺑــﯚ ﺧﯚﺑــﻮاردن ﻟە ھــەر ﺟﯚرە ھەڵﻨﯿﺸﺘﻨﯽ ﺑەﺳﺘێﻨێﮑﯽ رەھﺎ ﻟە راﭬــە و ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺋەﻣەدا .ﻣﻦ ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ﺋەوەم ﺑە ﺷﺖ ﻧﺎوزەد ﮐــﺮدووە .ﺷــﺖ ﮐــە ﯾەﮐێﮏ ﻟە ﭼەﻣﮑە ﻧﺎوەﻧﺪی و ﺗەوەرﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﻓەﻟﺴەﻓەی ﻣﺎرﺗﯿﻦ ھﺎﯾﺪﯾﮕەر ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾە دێﺖ ﮐە ﺷﯿﻤﺎﻧەی ھەراو و ﺑەرﯾﻦ ﻟە ﺑەردەم ﻧﺎﺳﯿﻨﯽ و ﻧﺎوﻧﺎﻧﯽ دﯾﺎردە ﯾﺎن رووداوێﮑﺪا ھەﯾە. .2دەﺑێﺖ ﺑﮑﺮێﺘەﮐﺎن ﻟە ھەﻣﺒەر دەﺷێﺖ ﺑﮑﺮێﺘەﮐﺎﻧﺪا دێﺖ و دوو ﺟﯚرە ﻟە دەﺳﺘەﺑەﻧﺪی ﺑﯚ ﺋﺎﮐﺎر و ﺋەﺧﻼﻗﯽ ﻣﺮۆﯾﯽ و ﯾەﮐێﮏ ﻟە ﺑﺎﺳە ﮔﺮﯾﻨﮕەﮐﺎﻧﯽ ﻓەﻟﺴەﻓەی ﺋەﺧﻼق. دەﺗﻮاﻧﻦ ﭼﺎو ﻟە ﮐﺘێﺒﯽ ”ﻓﻠﺴﻔەی ﮐﺎﻣﻮ“ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ رﯾﭽﺎرد ﮐﺎﻣﺒێﺮ، وەرﮔێڕاﻧﯽ ﺑﯚ ﻓﺎرﺳــﯽ ﺧﺸــﺎﯾﺎر دﯾﮫﯿﻤﯽ ﺑﮑەن .ﺟێﯽ ﺋﺎﻣﺎژە ﭘێﺪاﻧە ﺋەم ﮐﺘێﺒە ﻟە ﻻﯾەن ﻧﻮوﺳــەرەوە ﮐﺮاوە ﺑە ﮐﻮردی و ﻟەژێﺮ ﭼﺎﭘﺪاﯾە.
زﯾﻨﺪەﺑەﭼﺎڵﻜﺮدﻧﯽ ﻛﭽﺎن ﺑﺎﺑەﮔﻮڕﮔــﻮڕ ﻛﺮدووە ،ﺋێﺴــﺘە روو ﻟــە ﭘﺰﯾﺸــﻚ و دەرﻣﺎﻧﺨﺎﻧە و ﻋەﺗﺎرەﻛﺎن دەﻛەن .ﺋەﻣە ﺑەھﯿﭻ ﺟﯚرێــﻚ ﻧﺎﭼێﺘە ﻗﺎڵﺒــﯽ ﺋﺎزادﯾﯽ ﻛەﺳــﯿﯿەوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی رەﮔەز )ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺟێﻨــﺪەری( ﺑەڕای ﻣﻦ ،ﺗﯚ و ﻛەﺳﯿﺘﺮ ﻧﺎﺑێﺖ ،زاﻧﺴﺘە و ﺑڕاوەﺗەوە .ﺋەوە ﺑێ ﻟەوەی ﺋەﻣە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛــەی ﭘﺎش ﭼەﻧﺪان ﺳــﺎڵ دەردەﻛەوێــﺖ ﻟەﺳــەر ﻧﺎھﺎوﺳەﻧﮕﯽ رێﮋەی ﻛﻮڕ و ﻛﭻ. ﺟﯚرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە زﯾﻨﺪەﺑەﭼﺎڵﻜﺮدﻧﯽ ﻛﭽﺎن ﻟەم ﻗﯚﻧﺎﻏەدا ،ﺑێﺒەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﻛﭽــە ﻟە ﺧﻮاردﻧﯽ ﺗەواو )ﺷــﯿﺮ( ﯾﺎن ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ! ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﻛﭽە و ﭼﺎوەڕێﯽ ﻛﻮڕ ﺑــﻮون ،ﻛﭻ ﺑێ ﺑەش دەﻛﺮێﺖ ﻟە ﺷﯿﺮ ،ﺧﻮاردن، ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ و ﭼﺎرەﺳــەری ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ،ﯾﺎن ﺟﯿﺎوازی دەﻛﺮێﺖ
ﭘﺎﺳــﺎوی ﻛەﺳــﻮﻛﺎر ﺑــﯚ ﺧەﺗەﻧەﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﭽەﻛﺎﻧﯿــﺎن )ﭘﺎرێﺰﮔﺎرﯾﻜﺮدﻧە ﻟە ﺷەرەف(، ﺑەڵێ ﺑــە ﺧەﺗەﻧەﻛــﺮدن ﻛﭻ ھەﺳﺘﯽ ﺳەرﺟێﯽ ﻧﺎﻣێﻨێﺖ
ﻟە ﻧێــﻮان ﻛــﭻ و ﻛﻮڕەﻛەﯾﺎﻧﺪا! ﯾﺎﺧﯚ ﻛﭽەﻛە ﺧﺎوەن ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗە و ﺑەو ﺑﯿﺎﻧــﻮوەوە ﻧﺎﺑﺮێﺘە دەرەوە ،ﻟــە ژوورەوە زﯾﻨــﺪان دەﻛﺮێــﺖ ،دەﺑەﺳــﺘﺮێﺘەوە و ﻟە ھەوای ﺧﺎوێــﻦ ،ھەﺗﺎو ،ﺧﻮاردن و ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ ﺑێ ﺑــەش دەﻛﺮێﺖ ،ﻟێــﺮەدا داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛەﻛەی ﻧﺎﯾﺒەﻧە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی دەرووﻧــﯽ ﺑەﺑﯿﺎﻧــﻮوی ﺋــەوەی )ﺣەﯾﺎﯾــﺎن دەﭼێــﺖ و ﺧەڵــﻚ ﻟﯚﻣەﯾــﺎن دەﻛﺎت( ،ﺑــەم ﺑــە زﻧﺠﯿﺮ و ﮔﻮرﯾﺲ ﺑــە ﻋەﻣﻮود و ﻛﯚڵەﻛەی ﻣﺎڵەوە دەﯾﺒەﺳﺘﻨەوە. ﺋــەم زﯾﻨﺪەﺑەﭼﺎڵﻜﺮدﻧە ﻟە ﺟﯚری ﻧﺎڕاﺳــﺘەوﺧﯚﯾە و ﻛــﭻ ﻟێﺮەدا ﺑە ﻟەﺳەرﺧﯚﯾﯽ دەﻣﺮێﺖ! ﺧەﺗەﻧەﻛﺮدن ﯾﺎن ﺷێﻮاﻧﺪﻧﯽ ﻛﯚﺋەﻧﺪاﻣﯽ زاوزێ ﺟــﯚری دووەﻣــﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی )زﯾﻨﺪەﺑەﭼﺎڵﻜﺮدﻧﯽ ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚ( ﯾــە ﻛــە رووﺑــەڕووی ﻛﭽــﺎن دەﺑێﺘەوە ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺷﯿﺮەﺧﯚرﯾﺪا. ﺧەﺗەﻧەﻛــﺮدن ،ﺗەواوەﺗــﯽ ﯾﺎن ﺑەش ﺑەش دەﺑێﺖ .ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﯽ وەك ﮔﻮێﺰان ،ﻣﻘەﺳﺖ ﯾﺎن ﮔﯿﺮاوەی ﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯽ )ﺋەﺳﯿﺪ( ﺑــﯚ ﺧەﺗەﻧەﻛﺮدن ﺑــەﻛﺎر دێﺖ. ﺑەم ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﺋەﻓەرﯾﻘﺎدا )ﭘەت( ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ دوورﯾﻨەوەی ﺑەﺷێﻚ
ﺟﺎران ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧەڵﻚ ﻛە ﻛﻮڕی وﯾﺴــﺘﻮوە ،رووی ﻟە ﺑﺎﺑەﮔﻮڕﮔــﻮڕ ﻛﺮدووە ،ﺋێﺴــﺘە روو ﻟە ﭘﺰﯾﺸﻚ و دەرﻣﺎﻧﺨﺎﻧە و ﻋەﺗﺎرەﻛﺎن دەﻛەن ﻟە ﻛﯚﺋەﻧﺪاﻣﯽ زاوزێ ﺑەﻛﺎر دێﺖ. ﻟــە ھەﻣﻮوﺷــﯿﺎﻧﺪا ﺋەﮔــەری )ﻧەزۆﻛــﯽ ،ھەوﻛﺮدﻧــﯽ زۆر، ﺋــﺎزاری زۆر ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻣﻨﺪاڵﺒﻮوﻧﺪا، دووﺑــﺎرە، ﻟەﺑﺎرﭼﻮوﻧــﯽ ﺧﻮێﻨﺒەرﺑﻮون و ﻣــﺮدن( ھەﯾە، وێڕای ﺋەوەی ﻛﭽﯽ ﺧەﺗەﻧەﻛﺮاو ھەﺳــﺘﯽ ﺑــﯚ ﺳــەرﺟێﯿﻜﺮدﻧﯽ ﻧﺎﻣێﻨێﺖ )ﺑﺮودە اﻟﺠﻨﺴﯿە(. ﭘﺎﺳــﺎوی ﻛەﺳــﻮﻛﺎر ﺑــﯚ ﺧەﺗەﻧەﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﭽەﻛﺎﻧﯿــﺎن )ﭘﺎرێﺰﮔﺎرﯾﻜﺮدﻧــە ﻟە ﺷــەرەف(، ﺑەڵــێ ﺑــە ﺧەﺗەﻧەﻛــﺮدن ﻛﭻ ھەﺳــﺘﯽ ﺳــەرﺟێﯽ ﻧﺎﻣێﻨێﺖ، ﺑەم ﺧﯚ ھەﺳﺘﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ھەر ھەﯾە و ھەﺳﺘەﻛەی ﺧەﺗەﻧە ﻧەﻛﺮاوە .ھەﺳﺘﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﻟەﻧﺎو ﻟﻨﮕﯽ ژﻧەوە دەرﻧﺎﭼێﺖ ،ﻟە وﺟﻮودﯾﺪاﯾە ،ژﻧــﯽ ﺧەﺗەﻧەﻛﺮاو ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﺳەرﺟێﯿﻜﺮدﻧﺪا ﺳﺎردە و ھەﺳﺖ ﺑە ﺋﺎراﻣﯽ ﻧﺎﻛﺎت ﻟەﮔەڵ
ھﺎوﺳــەری ،ﺑــەم ھەﺳــﺘﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ھەﯾە ﺑﯚی! ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯽ دەرووﻧﯽ و ﺟەﺳﺘەﯾﯽ ﺗەﻧﯿــﺎ و ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﻛﭽــە ،ﺳــﻮوﻛﺎﯾەﺗﯽ ﭘــێ دەﻛﺮێــﺖ ،ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دەﻛﺮێﺘە ﺳــەر دەرووﻧــﯽ ،ﻟــە رێﮕەی ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ ﻗﺴــەی ﺳــﺎرد، ﺳﻮوك و ﻧەﺷــﯿﺎوەوە .ﺗﺎﻧەدان ﻟە ﺟەﺳﺘەی ،ﺷێﻮە و رووﺧﺴﺎری و ﻗﺴەﻛﺮدﻧﯽ زﯾﻨﺪەﺑەﭼﺎڵﻜﺮدﻧﯽ ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚﯾە. ”دەڵەﺳــەگ ،ﻗەﻟەڕەش ،ﻣﺎﻧﮕﺎ، ﻛﻮڵەﺑﻨــە ،ﻗﺎﭼﻜــﻮرت ،ﻣﻠﺪرێﮋ، ورﭼەﻛــﯚن ،ﻛــەرە ،دەڵەدێﻮ، دەڵەﻗﯚڕ ،ﺳەرﭼﺰڵﯿﻚ و رەﻗﻮﺗەق“ ﺋەﻣﺎﻧــە و ﭼەﻧــﺪان وﺷــەی ﻧەﺷــﯿﺎوی ﺗــﺮ ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺋێﻤــەدا ﺑﻮوﻧەﺗە ﺷــﺘێﻜﯽ ﺗەواو
ﻧﯚرﻣﺎڵ و ﺳــەرزارەﻛﯽ! زۆرﺑەی ﺟﺎرﯾﺶ ﺑەﻧﺎوی ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ و ﮔﺎڵﺘەوە ﺑەﻛﺎر دێﻦ. ھەرﭼﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯽ ﺟەﺳﺘەﯾﯿﯿە ﺧﯚی ﻟە ﻟێﺪان ،دەﺳــﺘﺒﺮدن ﺑﯚ ﺟەﺳــﺘەی ﻛﭽﯽ ﺷــﯿﺮەﺧﯚرە، رووﻣەت ﮔﻮﺷــﯿﻦ ،ﻣﺎﭼﻜﺮدﻧﯽ، راﻧﮕﻮﺷــﯿﻦ ،ﻟــە ﺋﺎﻣێﺰﮔﺮﺗﻨــﯽ و ﻛێﺸــﺎن ﺑە ﭘﺎﺷــەڵﯿﺪا ﺧﯚی دەﺑﯿﻨێﺘــەوە .دەﺑێــﺖ ﻟــە ﺷــﯿﺮەﺧﯚرەﯾﯿەوە ﻣﻨﺪاڵ ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻜﺮێــﺖ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻛــە ﭼﻮوە ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﯽ ﺗﺮی ﺗەﻣەﻧﯿەوە ،ﺧﯚی ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﻟەﺷﯽ ﺑﻜﺎت ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿﺎﻧەی رووﺑەڕووی ﺟەﺳﺘەی دەﺑﻨەوە. ﺑەھﯿﭻ ﺟﯚرێﻚ داﯾــﻚ ،ﺑﺎوك ﯾﺎن ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﺗﺮی ﺧێــﺰان ﻧﺎﺑێﺖ دەﺳــﺖ ﺑﯚ رووﻣەت ،ران ،ﺳﻤﺖ و ﺟەﺳــﺘەی ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺷﯿﺮەﺧﯚرە ﺑﺒەن )ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺖ وەك ﺷﺘﻦ ﯾﺎن ﮔﯚڕﯾﻨﯿﺪا ﻧەﺑێﺖ( و ﺷــڵﭗ و ﻛﻮت رۆژی ﺳــەد ﻣﺎﭼﯽ ﺑﻜەن، ﺋەﻣە ﻣﻨﺪاڵەﻛە ﺧﯚﺷــە دەﻛﺎت و ﺋﺎﻣــﺎدەی دەﻛﺎت را ﺑێﺖ ﻟەﮔەڵ ﺳﻨﻮورﺑەزاﻧﺪﻧﯽ ﺟەﺳﺘەﯾﺪا! دەﺑێــﺖ ﺋەوەش ﺑڵێﯿــﻦ ھەﻣﻮو ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿەﻛــﯽ دەرووﻧــﯽ، ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯽ ﺟەﺳﺘەﯾﯽ ﺑەدووی ﺧﯚﯾﺪا دێﻨێﺖ ،ﭘێﭽەواﻧەﻛەﯾﺸﯽ ھەر روو دەدات.
وﺗﺎر
دارا ﻋەﺑﺪوﻟﻘﺎدر ﺋەﻓەﻧﺪی
ﻛێ ھەوﻟێﺮی ﭘﺎراﺳﺖ؟
ﺳﻤﻜﯚ ﻣﺤەﻣەد
ﻛەﯾﺴــﯽ ﺋەرﻣەﻧــەﻛﺎن ﻛــە ﻟەﻻﯾــەن ﺗﻮرﻛــە ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﻠﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳەدەی راﺑﺮدووەوە ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪ ﻛﺮان ،ﻟە ﻛەﯾﺴــﯽ ﺋەﻧﻔﺎﻟﯽ ﻛﻮرد و ھﯚڵﯚﻛﯚﺳــﺘﯽ ﺟﻮوﻟەﻛە و ﺳﺘەﻣﻜﺎری ﺳــەر ﻧەﺗەوە و ﺋﺎﯾﻨە ژێﺮ دەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﻗﻮرﺳﺘﺮە ،ﺑەم ﺳەدەی ﺑﯿﺴﺘەم ﭼﺎﻧﺴﯽ ﺑﯚ ﺋەوان ﻧەڕەﺧﺴــﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﻟە ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﭙێﭽﻨــەوە و ﺗﻮرﻛەﻛﺎن دادﮔەﯾــﯽ ﺑﻜەن ،ھﯚی ﺋەﻣەش ﺋەوەﺑﻮو رۆژﺋﺎواﯾﯿﯿەﻛﺎن ﺗﺎ ﺋەم ﺳەدەﯾەش ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻣﺎﺑﻮو ،ھەروەھﺎ ﭘﺮدێﻜﯽ ﺑﺎش ﺑﻮو ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﮕەن ﺑە رۆژھەت ،ﺑﯚﯾە ﺋەو ﻛەﯾﺴەﯾﺎن ﺑە ھەڵﻮاﺳﺮاوی ھێﺸﺘﺒﻮوەوە ،ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﺧەرﯾﻜە ﺟﯿﮫﺎن ﺑەﺳەر دوو ﺑەرەی دژ ﺑە ﯾەﻛــﺪا داﺑەش دەﺑێﺖ و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە ﺑــەرەی رۆژﺋﺎوادا ﻧﯿﯿە ،ﻛەﯾﺴــﯽ ﺋەرﻣەﻧەﻛﺎن زﯾﻨﺪوو دەﻛﺮێﺘــەوە و ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﺑە ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪ دەﻧﺎﺳﺮێ. ﻓﺎﺷــﯿﺰم وەك راﺳــﯿﺰم و ﻧﺎزﯾﺰم ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی رەﺗﻜﺮدﻧــەوە و ﺑە ﻛﺎﻓــﺮ و ﺑەدوژﻣﻦ ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﮔەﺷــەی ﻛﺮدووە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ،ﺗﻮرﻛەﻛﺎن ﺑە ﭘێﭽەواﻧــەوە ﺑە ﻛﺎﻓﺮ ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەرﻣەﻧﯿﺎن ﻟە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺗﻮﻧﺪڕۆوە وەرﮔﺮﺗﻮوە ﻧەك ﻓﺎﺷــﯿﺰﻣﯽ ﺋﯿﺘﺎڵﯽ و ﻧﺎزﯾﺰﻣﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ ،ﺣﺎڵەﺗﯽ دووەم ﺋەوەﯾە ﺗﻮرك وەك ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻋەرەﺑــﯽ رۆژھەﺗﯽ ،دان ﺑەھﯿﭻ ﻧەﺗەوە و ﺋﺎﯾﻨێﻜﯽ ﺗﺮی دەرەوەی ﺋﯿﺴﻼﻣﺪا ﻧﺎﻧێﻦ ،ﺑﯚﯾــە ﻛە ﺑﺎﻧﮕــەوازی ﺋەرﻣەﻧــﯽ ﻗڕاﻧﯿﺎن ﻛﺮدووە و ﺑە ﺗﻮرﻛەﻛﺎﻧﯿﺎن ﮔﻮﺗﻮوە ﻟەﮔەڵ ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ھەر ﺋەرﻣەﻧێﻚ دەﭼﻨە ﺑەھەﺷﺘەوە ،ﺋﯿﺘﺮ ﺗﻮرﻛەﻛﺎن ﺑەﻻﺳــﺎﯾﯿﻜﺮدﻧەوەی ﺋەو راﺑــﺮدووەی ﻛە ﻣێﮋوو ﺑەردەوام ﻟە ﺧــﯚ دووﺑﺎرﻛﺮدﻧەوەداﯾە ،ﺋەرﻣەﻧﯿﯿﺎن ﻧــەك ھەر ﺑە دژە ﺗﻮرك ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑە دژە ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎن زاﻧﯿﻮە ،ﺑــەم ھەڵە ﻣێﮋووﯾﯿﯿەﻛــە ﻟەوێﺪاﯾە ﻛە ﺋــەوان ﻧەﯾﺎﻧﺪەزاﻧﯽ وەك ﺋەﻧﻔﺎل و ھﯚڵﯚﻛﯚﺳــﺖ رۆژێــﻚ دێﺖ دەﺑﻨە ﻛەﯾﺴــێﻜﯽ ﻛــﺮاوە و ﻣێﮋوو دادﮔەﯾﯿﯿﺎن دەﻛﺎت. ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ھێﻨــﺪە رۆ ﭼﻮوەﺗە ﻧﺎو ﻗﻮوﯾﯽ ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﺎ و ھﺎوﻛێﺸــەی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ،ﻧەك ھەر ﺳــﯚزی ﻣﺮۆﯾﯿﯿﺎن ﻧەﻣﺎوە، ﺑﮕــﺮە ﺋەو ﻛﻮﻟﺘﻮورەﯾﺸــﯿﺎن ﻟە دەﺳــﺖ داوە ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ دەﯾﺎﻧﮕﻮت ﺋێﻤە وەك ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﻣەﺳﯿﺤﯽ ﺳــﺎڕێﮋﻛەری ﺑﺮﯾﻨــﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﺳــﺘەﻣﺪﯾﺪەﯾﻦ، ﻛەﭼﯽ ﺋێﺴــﺘە ﺑە ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎﻧەوە ﻟە ﭘەﻧﺎ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺋەو رۆﺣﯿەﺗە ھﯿﻮﻣﺎﻧﯿﺴﺘﯿﯿەﯾﺎن ﻧەﻣــﺎوە ﻛــە ﺑﺎﻧﮕەﺷــەﯾﺎن ﺑــﯚ دەﻛــﺮد ،ﺟﮕە ﻟەوەی ﻗﺴــە ﻟەﺳەر ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻧﻮێ دەﻛەن ﺑﯚ ﺳــەرﻣﺎﯾەداری ﻧﻮێ ،ﻟەﺑﺎرەی ھﯿﭻ ﻛەﯾﺴــێﻜﯽ ﺗﺮی راﺑﺮدوو ﻣﻮﻧﺎﻗەﺷــە ﻧﺎﻛەن ﻛە ﻛەﯾﺴﯽ وەھﺎ ﺑــﺰر ﻧﺎﺑێﺖ چ وەك ﻣێﮋوو و چ وەك ﻣﺎﻓێﻜﯽ ﺧﻮراو، ﺗﺎ ﻻﻧﯿﻜەم ﺋەو ﺗەﭘﻮﺗﯚزی ﺧەﺗﺎﯾە ﻟەﺳــەر ﺷــﺎﻧﯽ رۆژﺋﺎوا ﻻﺑەرن ﻛە ﻧﺰﯾﻜەی دوو ﺳــەدەﯾە ﻟەژێﺮی ژێﺮەوەی ﺋەرﺷﯿﻔەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺷــﺎردﺑﻮوﯾﺎﻧەوە ،رەﻧﮕە ﻟــە دوای ﺋەو ﺑڕﯾﺎری ﺑەﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪ ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﯽ ﺋەرﻣەﻧﯿﯿەﻛﺎن ،ﻗﺴەوﺑﺎﺳﯽ ﻧﻮێ ﻟەﻧﺎو رۆﺷﻨﺒﯿﺮاﻧﯽ رۆژﺋﺎوا ﺑێﺘە ﺋﺎراوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻛەﯾﺴەﻛە ﻟەوە زﯾﻨﺪووﺗﺮە ﻧﻮوﺳــەر و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮ ﻧەﯾﺒﯿﻨێ و ﭘﺸﺘﮕﻮێ ﺑﺨﺮێﺖ. ﺑﯚﯾە ﮔﻮﺗﻮوﻣــە ﺷــەﻣەﻧﺪەﻓەری ﺋەرﻣەﻧﯿﯿەﻛﺎن ﮔەﯾﺸــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوان ﻟەﻣێﮋە ﻟە وێﺴﺘﮕەﯾەﻛﯽ ﭘەﻛﻜەوﺗﻮو ﻟــە رەوﺗﯽ ﻛﺎرواﻧــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑەﺟێ ﻣﺎﺑــﻮون ،دەﯾﺎن ﻧﻮوﺳــەر و رۆﻣﺎﻧﻨﻮوﺳــﯽ وەك ﯾەﺷــﺎر ﻛەﻣﺎل و ﺋەرﻧﺴﺖ ﯾﯚھﺎن و ھﺘﺪ ،ﻟەﺑﺎرەی ﺋەم ﻛەﯾﺴــەﯾﺎن ﻧﻮوﺳﯿﻮە و ﺳــﺘەﻣﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪووە ،ﺑەم ﺋەﻣڕۆ ﺑە ﺟێﻨﯚﺳﺎﯾﺪ ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەوان ﻛــە ھێﺰێﻜﯽ ﮔەورەﺗﺮ ﻟەوەی ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ دەﻛﺮا ﻟە ﭘﺸــﺖ ﻛەﯾﺴــەﻛەوە دەوەﺳﺘێﺖ ،ﺋﯿﺘﺮ ﺋەوان دەﮔەن ﺑە ﻛﺎرواﻧەﻛــە و دوور ﻧﯿﯿە ﺑﺒﻦ ﺑە ﻧﻤﻮوﻧەی دەوڵەﺗێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە و ﺗﻮرﻛﯿﺎش ﺑەﻧﺎﭼــﺎر ﻣﻞ ﺑﺪات ﺑــەو ﻓﺎﻛﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەی ﻛە ﭼﺎوەڕێﯽ ﻧەدەﻛﺮد رۆژێﻚ دێﺖ ﻛەﯾﺴــێﻜﯽ وەھﺎ ﻟەﻻﯾەن دۆﺳﺘەﻛﺎﻧﯿەوە زﯾﻨﺪوو ﺑﻜﺮێﺘەوە.
ﺣەﺳەن رووﺣﺎﻧﯽ ﺳەرﻛﯚﻣﺎری ﺋێــﺮان ھەﻓﺘەی راﺑــﺮدوو ﻟە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ رۆژھەت ﻟە ﺑەردەم ھەزاران ﻛﻮرددا دﯾﺴــﺎن ﮔﻮﺗﯽ ،ﺋێﻤەی ﺋێــﺮان ﺑﻮوﯾــﻦ ھەوﻟێﺮﻣــﺎن ﭘﺎراﺳــﺖ .ﺋەﻣە دووەم ﺟﺎرە ﻟە دوو ﺳــﺎڵ و ﺷــﺎری ﻛﻮردﯾﯽ ﺟﯿــﺎواز ،رووﺣﺎﻧــﯽ ھەﻣــﺎن ﻗﺴــە دووﺑﺎرە دەﻛﺎﺗــەوە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻗﺴــە ﺑــﯚ ھﺎووﺗﯿﯽ ﻛــﻮرد دەﻛﺎت ،رووﻧﯿﺸــە ﻛە ﺋێﺮان ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆرە ﺳــﺎردی و ﻛێﺸــەی ﺗێ ﻛەوﺗــﻮوە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت دوای ﺷــەڕی داﻋﺶ ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑﻮو رووی ﻟە ﺑﺎﺷــﯽ ﺑﻜﺮداﯾە، ﺑەم ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﺷــەڕی داﻋــﺶ ﺷــەڕی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎن و ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ ھێﺰە ﺷــەڕی ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوەی ﻛﯚﻣەڵێــﻚ دۆﺳــﯿەﯾە ،ﺑﯚﯾــە دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺋێــﺮان و ھەرێﻢ ﯾەك ﻧﺎﮔﺮﻧەوە، ﺑەڵﻜﻮ ھﺎوﺗەرﯾﭙﯿﺶ ﻧﯿﻦ.
ﺋێﺴــﺘە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھێﺰێﻜــﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﻧــﺎو ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﺷەڕ دژی داﻋﺸە، ﺋــەم ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘﯿﯿــە ﻟەﮔەڵ ﺋێــﺮان ﻛەﻣﺘﺮﯾــﻦ ﺗەﺑﺎﯾــﯽ و زۆرﺗﺮﯾــﻦ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿﺎن ھەﯾە ،ﺑە ﻧﻤﻮوﻧەی ﺳــﻌﻮودﯾە ،ﺗﻮرﻛﯿﺎ، ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ،ﺋــﻮردن ،وﺗﺎﻧﯽ ﻛەﻧﺪاو و ﺋەوروﭘﺎ ،ﺑﯚﯾە ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿە ﺋەم ھﺎوﻛێﺸــەﯾە ﺑﺒێﺘە ھﯚی ﻻوازﺑﻮوﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ )ھەرێﻢ-ﺋێﺮان( ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ھﯚی ﺗﺮ ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﺑﺎﺳﻜﺮدﻧﯽ دەﺑێﺘــە دوورﻛەوﺗﻨەوەﻣﺎن ﻟە ﺑﺎﺑەﺗەﻛە. رووﺣﺎﻧﯽ ﻟە ھــەردوو ﺣﺎڵەﺗﺪا وﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﻛﻮردی رۆژھەت ﺑڵێ ﺋەوە ﺋێﻤــە ﺑﻮوﯾﻦ ﺑﺮاﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻮەﻣــﺎن ﻟە ھەوﻟێﺮ ﭘﺎراﺳــﺖ ﻟە دەﺳــﺘﯽ داﻋﺶ و رێﮕەﻣﺎن ﻧەدا ھەوﻟێﺮ ﺑﻜەوێﺘە دەﺳــﺖ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن ،ﺋێﻤە ﺧﯚﻣﺎن ﺑە دۆﺳﺖ و ﺑﺮای ﺋێﻮە و ﺑﺮاﻛﺎﻧﺘﺎن دەزاﻧﯿــﻦ .ﺑەم ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا رووﺣﺎﻧﯽ ﻟەو ﮔﻮﺗەﯾەوە وﯾﺴﺘﯽ ﭼەﻧﺪ ﻣەﺑەﺳــﺘێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ
رووﺣﺎﻧﯽ دەﯾەوێ ﺋێﺮان وەك ﻓﺮﯾﺎدەڕﺳێﻚ ﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑﺪات ﻛــە دژی ﺗﯿــﺮۆر و ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن دەوﺳﺘێﺘەوە
و ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ﺑﮕەﯾەﻧێﺘــە ﻛﻮرداﻧــﯽ رۆژھــەت و دەﺳەﺗﺪاراﻧﯽ ھەرێﻢ ،ﻟەواﻧە: .1راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ھەﺳﺖ و ﺳﯚزی ﻛﻮرداﻧــﯽ رۆژھــەت ﺑەﻻی ﺷﯚڕﺷﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮاﻧەوە، ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛە وﺗەﻛەی ﺑەﺑﯚﻧەی ﺋــەو ﯾﺎدەوە ﺑﻮو ،وﯾﺴــﺘﯽ ﺑڵێ ﺋەم ﺷﯚڕﺷــە ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﻧەك ﺧﺰﻣەت ﺑە ﺧەڵﻜﯽ ﺋێﺮان ﺑﻜﺎت، ﺑەڵﻜﻮ ﺧﺰﻣەﺗﯽ دۆﺳﺘﺎﻧﯿﺸــﯽ ﻛﺮدووە ﻛە ﺑەروﺑﻮوﻣﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﺧﻮﻣەﯾﻨﯿﯿە. .2رووﺣﺎﻧــﯽ دەﯾــەوێ ﺋێﺮان وەك ﻓﺮﯾﺎدەڕﺳــێﻚ ﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ و ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑﺪات ﻛە دژی ﺗﯿﺮۆر و ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن دەوﺳﺘێﺘەوە، ﺑﯚ ﺋەﻣەﯾﺶ ھەﻣــﻮو ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﺎﺷــﯿﺪاﯾە ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋێــﺮان ﺗﺎواﻧﺒــﺎرە ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەوە وەك وﺗێﻜﯽ ھﺎوﻛﺎری ﺗﯿﺮۆر، ﺋەﻣــە ﺑە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻟــە دواﯾﯿﻦ ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەی وەزارەﺗﯽ دەرەوەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ داﻧﯽ ﭘێﺪا ﻧﺮاوە.
ﭼﺎﻛﺴﺎزی ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕە ﯾﺎن ﺣﻜﻮوﻣەت؟
ﺑﺎرزان ﺟەوھەر ﺳﺎدق • ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن و ﺗﻮێﮋەر ﻟە ﺳەﻧﺘەری CPSS
ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﺑﯚ ﮔﻠەﯾﯽ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەت دەﻛﺎت، ﺋەوﻛﺎﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘﺎرەی دەﺑﺎراﻧﺪە ﺳــەر ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ،ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﭘەروەردە ھەر ﻟە ﺋێﺴﺘە ﺧﺮاﭘﺘﺮ ﺑﻮو ﺳــەرزار و ﺑﻨﺰاری ﺧەڵﻚ ﺑﻮوەﺗە ﺟﻨێﻮدان ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەت و ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ،ﯾــەك ﻧەزاﻧــێ دەڵێﺖ ﺋەم ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧە و ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛەﯾﺎن ﻟە ﻛﯿﺸﻮەرێﻜﯽ ﺗﺮ ھﺎوردە ﻛﺮاون و ﺑﯚ ﺋەم ﺧەڵﻜە ﻓﺮﯾﺸﺘەﯾە دەﺳﺖ ﻧﺎدەن! ﻧﺎزاﻧﻦ ﺳــەرﺗﻮو ﻟەﺳەر ﻣﺎﺳﺖ دروﺳﺖ دەﺑێ و ﺋەم دەﺳەﺗەش ﻛﻮڕی ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛەﯾەﺗﯽ .ﭼﺎﻛﺴﺎزی ھەر ﻟە ﺳــەرەوە ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧﯿﯿە، ﺑەڵﻜﻮ زۆر ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟە ژێﺮەوە دەﺳــﺖ ﭘێ ﺑﻜﺮێﺖ .ﺋەﮔەر ﺋێﻤە رێﮕە ﺑــە ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﻧەدەﯾﻦ و ﮔەﻧﺪەڵ ﻧەﺑﯿﻦ ،ﭼﯚن ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺳــەرووﻣﺎن و ﺳەرووی ﺋەوﯾﺶ دەوێﺮێ ﺑە ﻛەﯾﻔﯽ ﺧﯚی ﺑﻜﺎت. ﻛــە ﺋێﻤە ﺑــە رێﻜﻮﭘێﻜﯽ ﻛﺎری ﺧﯚﻣﺎن ﻛــﺮد ،ﻛــﻮرد ﮔﻮﺗەﻧﯽ ”راﺳــﺘﺒە و رێﯽ ﺷــێﺮ ﺑﮕﺮە“، ﺋەوﻛﺎت زۆر ﺑــە ﺑﻮێﺮاﻧە دەﺗﻮاﻧﯽ ﺑەدەﺳەت ﺑڵێﯽ ﺑﻮەﺳﺘە! ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟەﺳــەر ﻓﻮول ﻻﯾﺖ ﺷﻜﺎﻧەوە ﺳــەر ﯾەﻛﺘﺮی ،ﻧﺎﻣەی ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﺑﯚ ﻛﭽﺎن و داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﻣﯿــﺮات ،ﺧەڵﻜﯽ ﻧەﻛﻮﺷــﺘﻮوە، ﺋەوە ﻛﯚﻣەڵﮕــە ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﭼﺎوی ﺳﻮور ﺑﻮوە .ﺧەڵﻚ ﻧﺎزاﻧێ ﺑەڕێﻮە
ﺑــڕوات ،ﺷﯚﺳــﺘەی دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە ،ﺧەڵﻚ ﻟــە ﻧﺎوەﻧﺪی ﺷــەﻗﺎم دەڕوات .ﺣﻜﻮوﻣــەت ھێڵﯽ ﺳــﭙﯽ ﻧﺎو ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚی دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە، ﺧەڵﻚ ﺑــە زاﮔﺰﯾﻚ و ھﯚڕﯾﻨﻠێﺪان ﻟەﻣﺒەر ﺑﯚ ﺋەﻣﺒــەر دەڕوا دەڵێﯽ ﻟــە ﺑﯿﺎﺑﺎﻧە دەڕوات .ﺳــﻨﺪووﻗﯽ زﺑڵﻔڕێﺪاﻧــﯽ داﻧﺎوە ﻟە ﺷــﻮێﻨە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎن ،ﺧەڵــﻚ دوای ﺧــﻮاردن و ﺧﻮاردﻧــەوە ھەﺗــﺎ دەﺳﺘﯽ ھەﯾە ﻗﻮوﺗﯽ و ﺟﮕەرەو ﻛﻠێﻨﻜﺴەﻛەی ﻓڕێ دەدات. ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﺑــﯚ ﮔﻠەﯾــﯽ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت دەﻛﺎت ،ﺋەوﻛﺎﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﭘــﺎرەی دەﺑﺎراﻧﺪە ﺳــەر ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ،ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﭘەروەردە ھەر ﻟە ﺋێﺴﺘە ﺧﺮاﭘﺘﺮ ﺑﻮو .ﻣﻨﺪاڵﻢ ھەڵﺴــﺎﻧﺪووە دوای ﺳێ ﺳﺎڵ ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ﻧەﯾﺰاﻧﯿﻮە ﻧﺎوی ﺧﯚی ﺑﻨﻮوﺳێ! ﻟە زاﻧﻜﯚش ھەﻣﺎن ﺷﺖ ،ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﻮارت ﺑﭙﺮﺳﯿﺎﯾە ﻧەﯾﺪەزاﻧﯽ ﭘێﻨﺎﺳەﯾەﻛﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕﯾﯿەﻛەی ﺧــﯚی ﺑﻜﺎت. ﺋەوەش ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑە ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ و ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛەی ﮔﻮﺗﻮوە ﻓێﺮی ھﯿﭻ ﻣەﺑﻦ؟! ﺑﺎڵەﺧﺎﻧە ،ﺳﺎردﻛەرەوە، ﮔەرﻣﻜەرەوە و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﺗﺮﯾﺎن
.3ھەوڵﺪاﻧﯽ ﺋێﺮاﻧە ﺑﯚ راﻛێﺸﺎﻧﯽ دراوﺳێﯿەﻛﯽ ﺑەﻻی ﺧﯚﯾﺪا ﻛە ﺋەوﯾﺶ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە و ﺋێﺴــﺘە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﻗﻮرﺳە ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە. .4ﺑــە ﺑﯿﺮھێﻨﺎﻧــەوەی دەﺳــەﺗﺪاراﻧﯽ ھەرێﻤــە ﻛە ﺋێــﺮان ﻟــە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛەداﯾە و دەﺗﻮاﻧــێ ھەر ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑﯿەوێ ﺑﺒﯿﻨە رێﮕﺮ ﻟە ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﯽ ﺋێﻮە و ﭘێﭽەواﻧەﻛەﯾﺸﯽ ھەر راﺳﺘە. .5ﺋﺎﮔەدارﻛﺮدﻧــەوەی ھەرێﻤە ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﭘﺎرﺗﯽ ﻛە ﻧەﺑﻨە رێﮕﺮ ﻟــە ﺑەرﻓﺮاواﻧﺒﻮوﻧــﯽ ﺗەوژﻣﯽ ﺷﯿﻌە ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە. ھەﻣــﻮو ﺋەﻣﺎﻧە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛــە واﻗﯿﻌــﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ھەوﻟێﺮ ،ﺟﮕە ﻟــە ھێﺰ و ﺑﺎزوو و ﺋﺎزاﯾەﺗــﯽ و ﮔﯿﺎﻧﺒەﺧﺸــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ھﺎوﻛﺎرﯾــﯽ راﺳــﺘەوﺧﯚی ﻓڕۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ،ﻛەﺳــﯽ ﺗﺮ ﻟــە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛــە ﻧەﺑﻮون ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ. رووﺣﺎﻧــﯽ و دەﺳــەﺗﺪاراﻧﯽ ﺋێﺮان وەﺧﺘێﻚ ﺑەﻏﺪا و ﻧەﺟەف
و ﻛەرﺑەﻻﯾــﺎن ﭘﺎراﺳــﺖ ،ﺑــﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ وﯾﻼﯾەﺗــﯽ ﻓﯿﻘﮫﯽ و ﺷــﯿﻌە ﺑــﻮوە ،ﺋەﻣــەش ﺑﯚ ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ ﺳــﻮﻧە ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ و ﻟێﺪاﻧــﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻌﻮودﯾە و ﺑەھێﺰﺗﺮﺑﻮوﻧــﯽ ﺷــﯿﻌەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﻮوە ،ﺋەﻣە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ھەوﻟێﺮ و ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻧەﺑﻮوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑــە ﭘێﭽەواﻧەوە ھﺎﺗﻨــﯽ داﻋﺶ ﺑــﯚ ھەوﻟێﺮ ﻟە ﺑەرژەوﻧﺪﯾــﯽ ﺳﯿﺎﺳــەت و ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ ﺋێﺮاﻧــﺪا دەﺑــﻮو، ﺋەوﻛﺎت ﺑە ﺣەﺷــﺪی ﺷەﻋﺒﯽ و ھێــﺰی ﺋێﺮاﻧﯽ و ﺑــە ﺑﻮوﻧﯽ ﻗﺎﺳﻢ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ھەوڵﯿﺎن دەدا ﺑەڕەﻛە ﺑﺨەﻧــە ژێﺮﭘێﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ﺑە ھﯚی ﺑﻮوﻧﯽ داﻋﺶ ھەوﻟێﺮ ﺑﻜەﻧــە ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ،ھەرﭼەﻧــﺪە ﺋەوە ﻣﺎﻧــﺎی وا ﻧﯿﯿــە ھەوﻟێﺮ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻧەﺑێﺖ ﻟە ﺋێﺴــﺘە و داھﺎﺗﻮوﯾﺸﺪا ،ﭼﻮﻧﻜە ﺟﻮوﻧەوەﻛﺎﻧــﯽ ھەوﻟێــﺮ ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺋێﺮاﻧﺪا ﻧﯿﯿە ،ﺑەو ﭼەﻣﻜەی ﺋێﺮان دەﯾەوێﺖ.
ﺋەﮔەر ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن ﺧﯚﻣﺎن ﻟەو ھەﻣﻮو دﯾﺎردە ﭘﯿﺴــەی ﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕــە رزﮔﺎر ﺑﻜەﯾﻦ، ﺋــەوﻛﺎت دەﺑــێ رووی ﺋەوەﻣﺎن ھەﺑێﺖ ﮔﻠەﯾﯽ ﺑﻜەﯾﻦ
ﻧەﺑﻮو! ﻣﻮوﭼەﯾﺎن دوا دەﻛەوت؟ ﻣﻮوﭼەﯾــﺎن ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﻛەﻣﺘﺮ ﺑﻮو؟ ﻧەﺧێﺮ ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺧﯚی ﻧﺎﯾەوێ ﻓێﺮ ﺑێﺖ. ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﻛﺎن ،ﺑەڕێﻮەﺑەرەﻛﺎن، ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎرەﻛﺎن ﺧﯚﯾــﺎن ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺋەو ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ و دواﻛەوﺗﻮوﯾﯿەی ﭘەروەردە ﺑﻮون زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت .ﺋەﻣﺎﻧە ھەر ﻟەﯾەك ﺳەرەوە زﯾﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﻣﯿﻠﻠەت ﻧەداوە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺧەڵﻜﯿﺎن ﻧﺎﭼﺎر ﻛﺮدووە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ”ﺋــەی ﺑــﯽ ﺳــﯽ دﯾﯿــەك“ی رێــﻚ ﻓێــﺮ ﺑــێ و ﻣﺎﻣەڵەﯾەﻛﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﻧــە ﻟەﮔــەڵ رۆڵەﻛــەی ﺑﻜﺮێــﺖ و ﺗﻮزێﻜﯿﺶ ﻟە ﻛﺎرواﻧﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻦ داﻧەﺑڕێ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺳــﺎڵێﻜﯽ ﺑﺎﺧﭽەی ﺳــﺎواﯾﺎن، زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭘێﻨﺞ ھەزار دۆﻻر ﺑﺨەﻧە ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەك ﻟە ﺷﺎرەﻛەی. ﺑەھــﯚی ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜﯚی ﺑەﺳــﺎﭼﻮو ﻛە ﺗﻮاﻧﺎی ﺧﯚﮔﻮﻧﺠﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳەردەﻣﯿﯿﺎﻧەﯾﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑە ﺳەدان ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻری ﺧەڵﻚ ﺑــﯚ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﻣﺎﺳــﺘەر و دﻛﺘــﯚرا دەﭼێﺘــە دەرەوەی وت .ﻟە ﻛﺎﺗــﯽ ﮔەڕاﻧەوەش ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺳــﻮود ﻟەو وزە ﮔەورەﯾە
وەرﺑﮕﯿﺮێــﺖ ،ھەﻣــﻮو ھەوڵێﻚ ﺑﯚ ﺑەﺗﺎڵﻜﺮدﻧــەوەی ﻣەﻋﺮﯾﻔﯿﺎن دەدرێﺖ ﯾﺎن دەﺑێ ﺑە ﻋەﻗڵﯿەﺗە ﻛﯚﻧەﻛەی ﺋەوان ﺧﯚی ﻓﯚڕﻣەﻟە ﺑﻜﺎﺗەوە ﯾﺎن ﺗﻮوﺷــﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی دەرووﻧــﯽ و ﺳــﺰادان دەﺑێﺖ و دەﺑێ ﺷــﻮێﻨەﻛە ﺑەﺟــێ ﺑێڵێ ﻟەﺑــەر رێﺰﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﺗەﻣەن و ﭘﻠە ﻧﺎزاﻧﺴﺘﯿﯿەﻛەی. ﺋــﺎی چ ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛــﯽ ﺣەز ﺑەﻛەڵەﮔﺎﯾﯿــﻦ ،چ ﺑﻮوﻧەوەرێﻜﯽ ﺗﻮﻧﺪروﺗﯿــﮋ و ﺑــێ ﺋﺎراﻣﯿــﻦ، چ ﻣﺮۆﭬێﻜــﯽ ﻧﺎﻟێﺒــﻮردە و ﻧﺎھﯚﺷــﯿﺎرﯾﻦ .دەﺑــێ ﻟــە چ ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾــەك ﺋﺎﻓــﺮەت ﻟەﺑەر ﻧﻮوﻛــەی ﻣﯚﺑﺎﯾــﻞ ﻛﻮژراﺑێ! ﻟە چ ﻣەﻣﻠەﻛەﺗێــﻚ ﻟەﺑــەر ﻓﻮول ﻻﯾــﺖ ،ﺷــەڕەﺑەﻓﺮی ﯾﺎرﯾــﯽ، ﺷﻜﺎﻧەوە ﺳەرﯾەﻛﯽ ﺑە ﻧﺎﺋﺎﮔﺎﯾﯽ ﺧەڵﻚ ﺧەڵﺘﺎﻧــﯽ ﺧﻮێﻦ ﻛﺮاﺑێ! ﻟە چ زەﻣﺎﻧێﻚ ﻟەﺳــەر ﺳــەرەی ﺷــەرﺑەت ﻛڕﯾﻨﯽ ﭘێﺶ ﻓﺘﺎری رەﻣەزان ﯾەﻛﺘﺮﯾــﺎن ﺑەر ﭼەﻗﯚ داﺑێ! ﻟەﺳەر ﺟﯚﮔەﻟەی ﺑەردەم ﻣﺎن و ﺷــەڕی ﻣﻨﺪان ﺧەڵﻚ ﻛﻮژراﺑێ! ﻟەﺳــەر ﺷەڕەﭘەڕۆی زەرد و ﺳــەوز ﻟەﺳــەر ﭼﯚﭘﯽ ﯾەﻛﺘﺮﯾﺎن ﻛﻮﺷﺘﺒێﺖ و ﭼەﻧﺪﯾﻦ
ﺳــﺎڵە ﻣﻮوﭼــەی ﺷــەھﯿﺪاﻧە وەرﺑﮕــﺮێ ﻟەﺳــەر ﺋەژﻣــﺎری ﺧەڵﻜﯽ ﺗﺮ! ﻟەﺳەر ھەﻧﺪێ ﺑەﻧﺎو ﭘﯿﺮۆزی ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻋەﺷــﯿﺮەت و ﺑﻨەﻣﺎڵە و ﻣــەزەب و ﻻﯾەﻧﮕﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــە داﺑەﺷــﯽ ھــەزاران ﭘﺎرﭼە ﺑــﻮوە! ﺋەواﻧە ﺋێﻤەﯾــﻦ دەﯾﻜەﯾﻦ ،ﺣﻜﻮوﻣەت رێﻨﻮێﻨﯽ ﻧەﻛﺮدووﯾﻦ وا ﺑﻜەﯾﻦ. ﻟەﺑەر ﺋەﻣﺎﻧە و ﺳــەدان ﻛێﺸەی ﺗﺮی ﻧێــﻮ ﻛﯚﻣەڵﮕە ،ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧــﺎﻛﺎت ﺧەڵــﻚ ﺗەﻧﯿــﺎ دەﻣﯽ ﮔﻠەﯾﯽ روو ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑێ، ﺋێﻤە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻤﺎن ﺑە ﭼﺎﻛﺴﺎزی ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ھەﯾــە ﭘێــﺶ ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﺳﯿﺎﺳــﯽ .ﺋەﮔــەر ﺗﻮاﻧﯿﻤــﺎن ﺧﯚﻣﺎن ﻟــەو ھەﻣﻮو دﯾﺎردە ﭘﯿﺴــەی ﻧــﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕە رزﮔﺎر ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﺋــەوﻛﺎت دەﺑێ رووی ﺋەوەﻣــﺎن ھەﺑێﺖ ﮔﻠەﯾﯽ ﺑﻜەﯾﻦ .دوای ﺋەوەی ﭼﺎﻛﺴﺎزی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﻤﺎن ﻛــﺮد ،ﺋەوﻛﺎت ﺑﺎ ﺧەﻣﯽ ﺧﺮاﭘﯽ دەﺳــەﺗﻤﺎن ﻧەﺑێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﻤە ﺟﻮوڵێﻨەری ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿــﻦ و دەﺳــەت ﺋﯚﺗﯚﻣﺎﺗﯿﻜﯽ ﺧﯚی ﭼﺎك دەﺑێﺖ.
ژﻣﺎرە ) ، (142ﭼﻮارﺷەم2016/ 6/ 8 ،
ﺷەﻣەﻧﺪەﻓەری ﺋەرﻣەن ﮔەﯾﺸﺖ
ﺋێﺴﺘە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھێﺰێﻜﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻧﺎو ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﺷــەڕ دژی داﻋﺸــە ،ﺋەم ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘﯿﯿە ﻟەﮔەڵ ﺋێﺮان ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﺗەﺑﺎﯾﯽ و زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿﺎن ھەﯾە
19
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
رەھەﻧﺪەﻛﺎن
141
ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯽ دﻛﺘﯚرا ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺋەﺳﻜەﻧﺪەرﯾەی ﻣﯿﺴﺮ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
20 www.wishe.net ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە
ژﻣﺎرە ) ، (142ﭼﻮارﺷەم2016/ 6/ 8 ،
ﻛﺎﻧﯽ ﺑەرھەﻣێﻚ ﺑە ﻛﻮردی و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺑو دەﻛﺎﺗەوە
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ :ﻛﺎوە ﺟەم دﯾﺰاﯾﻦ :ﺋﺎﻛﺎر ﺟەﻟﯿﻞ
Wishe Heftenameyekî sîyasî giştîye
sarbaz25@yahoo.com
kawajam2000@yahoo.com
araakar4@gmail.com
ھەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد
ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن 07701573407
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
0964(0)7502376262 0964(0)7502386262
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﺑﻼڤ ﭘەﯾﻚ ،ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ /ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ،ھەوﻟێﺮ
wishe@wishe.net
ﻛﺎر ﻟە ﻓﯿﻠﻤﯽ ”ﮔﻮڵﭽﯿﻦ و 11ﺧەﯾﺎڵەﻛﺎﻧﯽ رۆﺳﺘەم“ دەﻛﺮێﺖ
ﺗﻮرﻛﯿــە ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﺑﺒێﺘــەوە ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻣﯿﺴــﺮدا ﻟەﺑەرﺋەوەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑەﻧﺪە ﺑە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺳــەرﻛﯚﻣﺎر و ﭘﺎرﺗﯽ دەﺳــەﺗەوە ﻟە ﺋﺎﺳﺖ ﻛێﺸەی ﻣﯿﺴــﺮ ﻟەﮔــەڵ ھﯚﻧﯿﻨــەوەی ﺑﺮاﯾەﻟﯽ ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺪا .ھﯿﭻ رێﯽ ﺗێ ﻧﺎﭼێ ﻣﯿﺴــﺮ دەﺳــﺖ ﻟەو داواﯾە ھەڵﮕﺮێ ،ﻛە ﺗﻮرﻛﯿە واز ﻟە داڵﺪەداﻧﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺑﺮاﯾەﻟﯽ ﻣﯿﺴــﺮ ﺑێﻨێ .رێﺸﯽ ﺗێ ﻧﺎﭼێ ﺗﻮرﻛﯿە ﺧﯚی ﺑە دەﺳــﺖ ﺋــەم داواﯾەی ﻣﯿﺴــﺮەوە ﺑﺪات. ﻟەﺑەرﺋەوە ﺑﺎﺳﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺒﻮوﻧەوەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻧێﻮان ﺗﻮرﻛﯿە و ﻣﯿﺴﺮ ﺑە ﺑﻮوﻧﯽ ﺋەردۆﻏــﺎن ﻟە ﭘﯚﭘەی ھەڕەﻣەی دەﺳــەﺗﺪا ﺟﯚرێﻜە ﻟە ﺧەﯾﺎڵ .ﺗﻮرﻛﯿە ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﻟەﮔەڵ ﺋﯿﺴڕاﺋﯿﻠﯿﺸــﺪا ﭘێﻮەﻧﺪی ﺧﯚش ﺑﻜﺎﺗــەوە ﻟە ﺳــﯚﻧﮕەی راﯾەڵﯽ ﭘﺘەوی ﻧێﻮان ﺋەردۆﻏﺎن و ﺑﺰاوی ﺣەﻣﺎﺳــەوە .ﺗﻮرﻛﯿــە ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﻟەﮔــەڵ ﻋێﺮاﻗﯿﺸــﺪا ﭘێﻮەﻧﺪی ﺧــﯚش ﺑﻜﺎﺗــەوە ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺑەﻏــﺪا داواﯾەﻛــﯽ ﺑﭽــﻮوك و ﺳــﺎﯾەی ھەﯾە دەڵێ ﺗﻜﺎﯾە ﺋەو ﺗﺎﻧﻚ و زرێﺪارەی ﺑﯚ ﺑەﻋﺸــﯿﻘە و
11
ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
ﻧﺎﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﺎﺑێﺘەوە
ﺟێﯽ ﺗﺮت ھێﻨﺎون ﺑﯿﺎﻧﻜێﺸەوە، ﺋەﻣــەش روو ﻧــﺎدا ﺳــەﺑﺎرەت ﺑــەوەی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾــﯽ ﺗﻮرﻛﯿە ﻟــە ﻋێﺮاﻗﺪا ﻟەﮔــەڵ ﻻﯾەﻧەﯾﻠﯽ دەرەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻓﯿﺪراڵﺪا زﯾﺎﺗﺮە وەك ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛە ﺧﯚی .ﺗﻮرﻛﯿــە ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺸــﺪا ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەوەی ﺋێﺴــﺘە ھەﯾە ﺧﯚﺷــﺘﺮ ﺑﻜﺎت ﻧەﺑــﺎدا ھﺎوەڵێﺘﯽ ﻟەﮔەڵ وﺗەﯾﻠــﯽ ﻛەﻧﺪاو ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺳــﻌﻮودﯾەدا ﺑﺪۆڕێﻨێ .ﻛەواﺗە ھەر ﺳﺘﺎﻧﺪﻧێﻚ ﻟە ﺑﺮێﺘﯽ داﻧێﻜە و ﻟە ﮔﺸﺖ ﺋەو ﺑﺎرەﯾﻠەی ﻧﺎوﻣﺎن ﺑﺮدن داﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿە زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێ ﻟە ﺳﺘﺎﻧﺪن ﺑێﺘﻮ ﺑﯿەوێ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەل ﺧﯚش و ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻜﺎﺗەوە. ھەر ﺑەم ﺷێﻮەﯾە ،ﺗﻮرﻛﯿە ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ رووﺳﯿەﺷــﺪا ﺧﯚش ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﺟﯿﺎ ﻟەوەی ددان ھێﻨﺎن ﺑە ﻛەواﻧﺪﻧﯽ ﺑﺎڵەﻓڕەﻛەی ﺳەر ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﯽ ﺳــﻮورﯾە ،دﯾﺎر ﻧﯿﯿــە چ دەروەﺳــﺘﯿﯿەﻛﯽ ﻣﺎﯾەﻛﯽ ﯾﺎن ﻣﯿﻨﺎﻛــﯽ ﺑە دوای ﺧﯚﯾﺪا دەھێﻨــێ ،دەﺑێ ﺗﻮرﻛﯿە ﺑەڵێﻨﯿﺶ ﺑﺪات ﭼﯿﺘﺮ ﻛﯚﺳــﭗ ﻧەﺑﺎﺗــەوە ڕێــﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ رووﺳﯿە ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟە ﺳﻮورﯾەدا.
دەﻛەوێﺘەوە .ﺋــەم ﭘﯿﺎوە ،ﻛە ﺗﺎ ﭘێﺶ ﺣەوﺗﻮوێﻚ ﺑە ﺑﺎر ﭘەﺳــﻨﯽ ﺳەرﻛﯚﻣﺎری ﺳــﻮورﯾەی دەدا، ﻟێــﯽ ھەڵﮕەڕاﯾــەوە و ﮔﻮﺗﯽ ﺗﯚ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرﯾــﺖ و دەﺑــێ ﺑڕۆﯾﺖ. ﺋــەم ﺑــێ ﺑەروﭘﺸــﺘﯿﯿە ﺑــﺎ ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯿﺸﺪا ﺑێﺖ ،ﻛە ﺳﯿﺎﺳەت ﺧﯚی ھﻮﻧەری ﺑێ ﺑەروﭘﺸﺘﯿﯿە، ﺑە ﮔەدەی ﻛەس ھەرس ﻧﺎﺑێﺖ. ﺋەو ﭼﺎوی ﺑڕﯾﺒﻮوە ﺳــﻮورﯾەی دوای ﺑەﺷــﺎر ﺧﻮا دەزاﻧێ ﺑە چ ﻣەﺑەﺳــﺘێﻜەوە .دوای ھەﻧﺪێ، ﺑەرھەڵﺴﺘﯿﯽ ﺳــﻮورﯾەی ﺑﺮدە ﻻی ﺧــﯚی و راﭘەڕﯾﻨەﻛەی ﻟێ ﻛــﺮدن ﺑە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی و ﮔەﻟﯽ ﺳﻮورﯾەی دەﺳــﺨەڕۆ ﻛﺮد .ﻟەو ﻛﺎﺗــەوە ،ﻧێﺰﯾﻜەی ﻧﯿــﻮ ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻮﺷــﺘﺎر ،ﭘێﻨﺞ ﻣﻠﯿﯚن ﺋﺎوارەی وﺗەﯾــﻞ و دووﭼەﻧﺪاﻧــﯽ ﺋەو ژﻣﺎرەﯾــەش ﭘەڕﯾﻮەی ﻧﺎوەﺧﯚ ﻟە ﺟێﯿەﻛﯽ وﺗــەوە ﺑﯚ ﺟێﯿەﻛﯽ ﺗﺮی ھەﯾە .ھەر ﺋێﺴــﺘێ ﺷــەڕ ﺗەواو ﺑﺒێ ﺋەم وﺗە ﺑە ﺑﯿﺴــﺖ ﺳــﺎڵﯽ ﺗﺮ ﻧﺎﯾەﺗەوە ﺳــەرﭘێ و دووﺳــەت ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻرﯾﺸﯽ ﺑﯚ ﺋەﻣە ﭘێﻮﯾﺴﺘە .ﺋەم ﭘﯿﺎوە ﺳﻮورﯾە )ﭘﺎﺷــﺎن ﻋێﺮاﻗﯿــﺶ(ی ﻛﺮد ﺑە داﻋﺸﺨﺎﻧە و ﻛەوﺗە ﺑە ﺗﺎﻧﺒﺮدﻧﯽ
دەﻣێﻨێﺘەوە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻟەﮔەڵ ﺋەوروﭘــەدا ،وەك دەردەﻛــەوێ ﺋەﻣــە ﺋﺎڵﯚزﺗﺮﯾﻨە ﻟە زﻧﺠﯿﺮەﻛەدا ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﺶ ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﺗﻮرﻛﯿە ﻟەﻣێــﮋە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ھەﯾە ﺑﭽێﺘە ﻧــﺎو ﯾەﻛەﺗﯿﯽ ﺋەوروﭘەوە و ﺑﯚ ﺋەﻣەش دەﺑێ دەﯾﺎن ﻣەرج ﺟێﺒەﺟــێ ﺑﻜﺎت ،ﻛــە ﻧﺎﯾەوێ ﺗەﻧﺎﻧەت ﯾەﻛێﻜﯿﺸﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺎت. ﺑــەم ﻟــە ھەﻣﻮوی ﻛﯚﺳــﭙﺘﺮ ﺋەوەﯾە ﺋەم ﭘﯿﺎوە ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﻻی ھەﻣﻮوﻻ دۆڕاﻧــﺪووە .ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ھەر ﻛێــﺪا ﺑﻜﺎﺗەوە ﺋەو ﻛێﯿە دەﯾﺒەﺳﺘێﺘەوە ﺑە ﭼەﻧﺪان ﻣەرﺟــەوە ،ﺋەوﯾــﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﻟە ﺳﯚﻧﮕەی ﺧﯚﺑەزﻟﺰاﻧﯿﯽ ﺗﻮرﻛﯿﯿﺎﻧە و ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﺎﻧەی ﺧﯚﯾەوە ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑێﺖ ﻟە ﺋﺎﺳﺖ ﻣەرﺟەﯾﻠﯽ ﻻﯾەﻧﯽ ﺑەراﻣﺒــەردا .ﺳــەرەڕای ﺋەﻣﺎﻧە ﮔﺸﺖ ،ﻛێ دەڵێ ﺋەم ﭘﯿﺎوە ﺧﯚی دەﯾەوێ ﻧێﻮان ﺧــﯚش ﻛﺎﺗەوە ﻟەو دەﻣەی ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﭼەﻛﯽ ﺑە دەﺳــﺘەوەﯾە ،ﻛە داﻋﺸە .ﺋەم ﭘﯿﺎوە ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﻟەﮔەل ﻧﺎوەﺧﯚی وﺗەﻛــەی و ﺧﻮﺗﯽ ﺣﺰﺑەﻛەی ﺧﯚﺷــﯿﺪا ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺧــﯚش ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﺋەو ﻟە ﺧەوﻧﯽ ﺋەوەداﯾە
ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳەرﻟەزوو ﺑﺒێﺘەوە و دەﻧﮓ ﺑێﻨێ و زۆرﯾﻨەی ﭘەرﻟەﻣﺎن ھﯽ ﺧﯚی ﺑێﺖ و ﺳﯿﺴﺘەم ﺑﻜﺎت ﺑە ﻛﯚﻣﺎری و ھەﻣﻮو دەﺳەﺗێﻚ ﻻی ﺧــﯚی ﺑــێ و وت ﺑەرەو ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺳــەرﻟەﺑەری و ﯾەك ﺣﺰﺑﯽ ﭘﺎڵ ﺑﻨێ .ﺋەو ﺳێﺰدە ﺳﺎڵﯽ ﺑڕﯾﻮە ﻟە ھەڵﮕــەڕان ﺑە ﭘەﯾﮋەی دەﺳەﺗﺪا ﭼﯚن دەﺷێ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﺷــەﮔە و ﺑەﮔەﯾەﻛــﺪا ﺑﭽێﺘەوە ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﭘﻠﯿﻜﺎﻧە .ﺑــەﻻی ﺋەوەوە ﺗەواوی دﻧﯿﺎ ﺑە ﺋەوروﭘە و رووﺳﯿەﺷەوە ﺷــەﮔە و ﺑەﮔەﯾەﻛــﯽ ھﯿــﭻ و ﭘﻮوﭼﻦ .ﺋەوەی ﻟێﯽ ﺳڵ ﺑﻜﺎﺗەوە ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەﻣەرﯾﻜەﯾە ،ﻛە ﻣﺎوەﯾەﻛە ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﻛﻠــﻚ و ﮔﻮێ ﺑڕﯾﻨﯽ وەك ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﭘﺸﺘﮕﻮێﺨﺴﺘﻨﯽ رۆڵﯽ ﺗﻮرﻛﯿە ﻟە ﺳﻮورﯾە و ﭘﺮﺳﯽ ﭘەﯾەدە و زۆری ﺗﺮدا دەﯾﺒﯿﻨﯿﻦ. رووﻧە رەﺟەب ﺗەﯾﺐ ﺋەردۆﻏﺎن ﭘﯿﺎوێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﯿﯿە و ﺧەوﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺸــﯽ ﻧﺎﺑێ .ﭘێــﺶ ﭘێﻨﺞ ﺳــﺎڵ و ﺋەوەﻧﺪە ،ﻛە راﭘەڕﯾﻦ ﻟە ﺳﻮورﯾە ﺳــەری ھەڵﺪا ،ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎ وای دەزاﻧﯽ ﮔەوێﻜﯽ ﺗﺮە ﻟە زﻧﺠﯿﺮەی راﭘەڕﯾﻨەﯾﻠﯽ ﺑەھﺎری ﻋەرەﺑــﯽ و زۆر ﻧﺎﺑﺎت ﺑە ﻻﯾەﻛﺪا
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ
ﻧەوت و ﺷﻮێﻨەوار و ھەرﭼﯿﯿەﻛﯽ ﺑە ﻛەڵﻜﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻨەوە ﺑێﺖ. ﺋەردۆﻏﺎن ﻟەﮔەڵ ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻛﺪا ﭘێﻮەﻧﺪی ﺧﯚش ﺑﻜﺎﺗەوە ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﻟەﮔــەڵ ﺋەوروﭘە و رووﺳــﯿەدا ﺧﯚﺷــﯽ ﺑﻜﺎﺗەوە دوای ﺋەوەی ﺋەوان ﻟە ھەڕەﺷــەی ﺋەم ﭘﯿﺎوە ﺗــەواو ﺗــێ ﮔەﯾﯿــﻦ .ﺋێﺴــﺘە ھەڕەﺷــەی ﺗﯿﺮۆری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﻮوە ﺑە ھەڕەﺷــەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ دوای ﺋــەو ﻛﺎرە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯿﯿﺎﻧەی ﻟــە ﺑەﻟﺠﯿﻜﺎ و ﻓﺮەﻧﺴــﺎ ﭘێﺶ ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻚ رووﯾﺎن دا .ﭘێﺶ ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە ﺳﺎڵێﻚ ﺋەردۆﻏﺎن دەرﮔــەی ﺋﺎوارەﯾﻠﯽ ﺳــﻮورﯾەی ﺑە ڕووی ﺋەوروﯾەدا ﻛــﺮدەوە و ﻟــە ﻧێــﻮان ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻜــﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە ﻣﻠﯿﯚﻧێﻜﯽ ﺑﯚ ﻧﺎردن ﭘﺎﺷــﺎش ﻛەوﺗە ﻣەرج ﺳەﭘﺎﻧﺪن :ﯾﺎن ﭘﺎرە ﯾﺎن ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن ﺋــﺎوارەی ﺗﺮ .ﺋەو ھەڵﻮێﺴــﺘەی ﻟــەم رۆژاﻧــەدا ﺋەڵﻤﺎﻧﯿە ﻧﻮاﻧﺪی ﻧﯿﺸــﺎﻧەﯾەﻛﯽ زۆر رووﻧــﯽ ھەڵﮕەڕاﻧەوەی ﮔﺸﺖ ﺋەوروﭘەﯾە ﻟە ﺗﻮرﻛﯿە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﻟە ﻛەﺳــﯽ ﺳــەرﻛﯚﻣﺎرەﻛەی .ﺑــە ﺗەواوی ژﻣﺎرەی ﺗەﻧﯿﺎ دوو دەﻧﮓ ﻛەﻣەوە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿــە دەﻧﮕﯽ
داﯾــە ﺑڕﯾــﺎری ﺑــە ﺗﯚوﺑڕﯾﻨەوە ﻧﺎﺳــﯿﻨﯽ ﻛﻮﺷــﺘﺎری ﮔەﻟــﯽ ﺋەرﻣەن ،ﻛە ﭘێﺶ ﺳــەت ﺳﺎڵ، ﻣﻠﯿﯚن و ﻧﯿﻮێﻜﯿﺎن ﺑە ﺷــێﻮەی ﺟﯚرەوﺟﯚری دڕﻧﺪاﻧە ،ﻟە ﻻﯾەن دەوڵەﺗﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﻮە ﻟەﻧﺎوﭼﻮون. ﺋەﻣە ﺗەﻧێ ﭼﺎوﺳــﻮورﻛﺮدﻧەوە و ﺋﺎﻣﺎﭼەﯾەﻛە ﺋەﮔﯿﻨﺎ ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﮔﺮاﻧﺘﺮﯾــﺶ ﺑەڕێــﻮە دەﺑﻦ ﺑێﺘﻮ ﺳــەرﻛﯚﻣﺎری ﺗﻮرﻛﯿە دەﺳــﺖ ﻟە ﻣﺎﻣەڵەی ھــەرزان و دﻧﯿﺎ ﺑە ﻛﯚﯾﻠەی ﺧــﯚ زاﻧﯿﻦ ھەڵﻨەﮔﺮێ. ﺳەروەزﯾﺮەﯾﻠﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿەش ﺳﺎڵﯽ ﺳــێ ھەزاری داﻧﺎ ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺗﻮرﻛﯿە ﻟە ﯾەﻛەﺗﯿــﯽ ﺋەوروﭘە، واﺗە 984ﺳﺎڵﯽ ﺗﺮ. ﺑﯚ ﻛــﻮردی ﺧﯚﻣﺎن ،ﻧە ﺷــﻠﯿﯽ ﺑﺎﺷﻮور ﺑﯚ ﺋەردۆﻏﺎن ﻣەﺑەﺳﺘێﻚ دەﭘێﻜــێ و ﻧە ﭘەﯾﺘﯿﯽ ﺑﺎﻛﻮرﯾﺶ ﻧﯿﺸﺎﻧەﯾەك دەﻧﮕێﻮێ .ﺑﯚ ﺑﺎﺷﻮور ﺑﺎﺷــﺘﺮە ﺟێﮕﺮەوە ﺑﺪۆزێﺘەوە ﺑﯚ ھەﭬﺎڵەﺗﯽ و ﺑﯚ ﺑﺎﻛﻮرﯾﺶ ﺑﺎﺷﺘﺮە ﻛەﻣﺘﺮ ﺧﻮێﻨﯽ ﺧﯚڕاﯾﯽ ﺑەﮔﯚڕەوە ﺑﻜﺎت ﻟــە ﻣﻠﻤﻼﻧەی ﻛﺎﺑﺮاﯾەﻛﺪا، ﻛە ھەﻣــﻮو دﻧﯿﺎی ﻟــێ ﺑﻮوە ﺑە دوژﻣﻦ .ﺋەو ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﯿﯿە ﺑﺎ ﺋێﻤە ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﯿﻦ.