ﺑە ﻛﻠﯿﻠﯽ ھەوﻟێﺮ دەرﮔﺎ داﺧﺮاوەﻛﺎن ﺋێﺮان دەﻛﺮێﺘەوە رووداو و ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿــە ﻧﺎوﭼەﯾﯿﯿەﻛەﯾﺎن ﺋەوەﯾﺎن ﺑﯚ دەﺳــەﺗﺪاراﻧﯽ ﺋێﺮان ﯾەﻛﻼ ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ﻟە دواڕۆژدا ”رێﮕەی ﻗﻮدس ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺗێﺪەﭘەڕێﺖ“ و ﺋەو ﻛﻠﯿﻠەی ﺣەﺳەن رووﺣﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری ﻛێﺸەﻛﺎن ﺑە دەﺳﺘﯿﯿەوە ﺑﻮو ،ﺋێﺴﺘە ﻟە ھەوﻟێﺮە.
10
ﭘێﻨــﺞ ھــەزار ﻣەﺗــﺮ زەوﯾﯿەﻛــە ﻟــە ھﺎوﺳەری ﻗﻮﺑﺎد ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ وەرﮔﯿﺮاﯾەوە
3
دەزﮔە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﻦ ﻟە ﺳەﻻﻣەﺗﯽ ﺳەرﻧﻮوﺳەری ”وﺷە“
10
ﭘەﻛەﻛــە ﻟــە دھــﯚك دوو ﻛﺎرﻣەﻧــﺪی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺗﯿﺮۆر دەﻛﺎت
4
ﺋﺎراس ﻧﻮوری ﺋەﺣﻤەد ﺗەھﺎ
ﻣﻨﺪاڵ و ﮔەﻧﺠﯽ ﻛﻮرد-ﺋەڵﻤﺎن ﺑێ ﭘێﻨﺎﺳەن
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر ژﻣﺎرە ) ، (157ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 5 ،
ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە
www.wishe.net
16
ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە
ﻣﯿﺴﺎل ﺋﺎﻟﻮﺳﯽ :ھەوﻟێﺮ ﭘﺎﺳﺎوی ﺑەﻏﺪای ﻧەھێﺸﺖ
ﻋێﺮاق ﻣەرﺟەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺎت
ھـەڵــﺪەوەﺷــێـﺘــەوە
10
ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ 84ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻری ﺑەﺗﺎن ﺑﺮدووە ھەﻓﺘــەی ڕاﺑــﺮدوو ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾﺎن ﻛﺮد ،ﻋەﺑﺎدی ﻟەﮔەڵ ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻛﺮدووە ﺗﺎ ﺋەم ﻣﺎﻧﮕە )ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ ﯾەﻛەم( 21 ،ﻟێﻜﯚڵەری ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑﮕەﻧــە ﺑەﻏﺪا ،ﺑــﯚ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ورد ﻟەﺳــەر دۆﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﻟــە ﻋێــﺮاق” .وﺷــە“ ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﺋەو دۆﺳﯿﺎﻧە ﺑو دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺑڕﯾﺎرە ﺑﺨﺮێﻨە ﺑەردەم ﻟێﻜﯚڵەرە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎن.
5
ﺑە ﻛﺸﺎﻧەوەی دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻟە ﺳﻨﻮور ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪی ﺑﺎڵ ﺑەﺳەر ﻛﻮرددا دەﻛێﺸێ
ﺳەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ﻣﺎم ﺟەﻻل ھەڵﺪەﮔەڕێﻨەوە ﺳەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ،ھەرﯾەك ﺑە ﺋﺎراﺳﺘەﯾەك ﻣﺎﻣەڵە ﻟە ﺗەك دۆﺳﯿەی ﻧەوﺗﺪا دەﻛەن ،ﺋەوەش ﺋەوەﻧﺪەی ﺗﺮ ﺋﺎڵﯚزی ﻟە دۆﺳﯿەی ﻧەوت، ﻧﯿﮕەراﻧﯽ و ﺑێ ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾﯽ ﻟە ﺋﺎﺳﺖ رای ﮔﺸﺘﯽ دروﺳﺖ ﻛﺮدووە .ﻟە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ
ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ دەردەﻛەوێﺖ ﻟە دوای ﻧەﺧﯚﺷﻜەوﺗﻨﯽ ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯿﯿەوە ھــەر ﺳــەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ،ﺑە ﺋــﺎرەزووی ﺧﯚی ﻟەﺑــﺎرەی ﻧەوﺗــەوە دەدوێﺖ و ھەڵﮕەڕاﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺗەواو ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺑەدی دەﻛﺮێﺖ.
14
ﺑﺘەوێ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺑﻜەﯾﺖ دەﺑێ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ و ڕۆڵﯽ ﮔەورەﻛﺎن ﺳەرەﺗﺎ ﺧﯚت ﺑﮕﯚڕی ڕێﻮاس ﺋەﺣﻤەد
15
6
ﺑێﺮﯾﭭﺎن ﻣەﺣﻤﻮود
ھەردوو ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻣﺎوەی ﺳــﺎڵێﻜە ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾﺎن ﻟــە ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟێﮕﯿﺮ ﻛﺮدووە ،ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا ﭼەﻧﺪان ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺷﯚڕﺷــﮕێڕی و ﭘێﻜﺪاداﻧﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران ﺑﯚ ھﺎﺗﻮوەﺗە ﭘێﺶ، ﭼﺎودێﺮێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەو ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿە ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەی دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی رۆژھەت ،ﺑە ﺧﻮاﺳــﺖ و ﭘﺎڵەﭘەﺳﺘﯚی ﻧەوەی ﺗــﺎزەی رۆژھــەت ﻧــﺎو دەﺑــﺎت و ﭘﺎﺷەﻛﺸــێ ﭘێﻜﺮدﻧــﯽ ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟــە ﺑەرژەوەﻧــﺪی داﮔﯿﺮﻛەری ﻓﺎرس دەزاﻧێﺖ.
11
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
2
ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ دوو وەزارەﺗﯽ ﺑە دەﺳــﺘەوەﯾە ،ﻟەﺑﺎرەی ﻛﺸﺎﻧەوەﯾﺎن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ،زاﻧﺎ ڕۆﺳــﺘﺎﯾﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﻛﯚﻣەڵ ﺑە ”وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﻛﺸﺎﻧەوە و ﻣﺎﻧەوە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ،ﻛﯚﻣەڵﯽ ﻛﺮدووە ﺑە دوو ﺑەرەوە .ﺋەوەﺷﯽ ﮔﻮت” ،ﭘێﻤﺎن واﯾە ﻛﺸﺎﻧەوەﻣﺎن ﺑﺎرودۆﺧەﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﺋﺎڵﯚز دەﻛﺎت، ﺑەم ﺋەﮔەر ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪەن ،ﺋەوا ﺋێﻤەش دەﻛﺸێﯿﻨەوە“.
ژﻣﺎرە ) ، (157ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 5 ،
ﺑﯚ داﭘﯚﺷﯿﻨﯽ ﺷﻜﺴﺘەﻛەی ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا
ﮔﯚڕان ھەوڵ دەدات ﻛﯚﻣەڵ و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو و ﯾەﻛێﺘﯽ ڕازی ﺑﻜﺎت ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﻜﺸێﻨەوە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻛە ﻣﺎوەی ﺳﺎڵێﻜە ﻟەﻻﯾەن ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت دوور ﺧﺮاوەﺗــەوە ،ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﭼــڕ ﻛﺮدووەﺗەوە ﺑــﯚ ڕازﯾﻜﺮدﻧﯽ ھەرﯾەك ﻟــە ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﻛﯚﻣەڵ و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﺑﯚ ﻛﺸــﺎﻧەوەﯾﺎن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ،ﺋەوە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ھێﺸﺘﺎ ﺧﯚی ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﭼﻮوﻧەوە ﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗە و وەزﯾﺮەﻛﺎﻧﯽ دەﺳﺘﯿﺎن ﻟەﻛﺎر ﻧەﻛێﺸﺎوەﺗەوە. ﺑەھــﯚی ﺋـــــــــﺎڵﯚزﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە ،ﺳﺎڵێﻚ ﺑەر ﻟە ﺋێﺴــﺘە ،ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ڕێﮕﺮی ﻟە ﺳەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﻟە ﭘﺸــﻜﯽ ﮔﯚڕان ﻛــﺮد ﺑﭽێﺘــەوە ھەوﻟێــﺮ و دواﺗﺮﯾــﺶ وەزﯾﺮەﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚڕاﻧﯽ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت دەرﻛــﺮد ،ﺑە ﮔﻮﺗەی ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺶ، ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚڕان ﺑﯚ ڕازﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﻛﺸــﺎﻧەوە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣــەت ،ﺑﯚ ﺷــﺎردﻧەوەی ﺋەو ﺷﻜﺴــﺘەﯾە ﻛە ﮔــﯚڕان ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا دووﭼﺎری ﺑﻮوە. ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺷــﯚڕش ﺣﺎﺟــﯽ
ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان، ﺋــەوە ڕەت دەﻛﺎﺗــەوە ﮔﯚڕان داوای ﻟەﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﻛﺮدﺑێﺖ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑﻜﺸــێﻨەوە، ﺑــەم ﺋەﻧﺪاﻣێﻜــﯽ ﺟﭭﺎﺗــﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿــە ﭘﺸﺘڕاﺳــﺖ دەﻛﺎﺗــەوە و دەڵێﺖ” :ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﮔﻮﺗــﻮوە ﺋەﮔەر ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧەﻛﺸێﻨەوە ،ﻛەواﺗە ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﭼﯿﻤﺎن ﻛﺮدووە“. ﺋەﻧﺪاﻣەﻛەی ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻛــە ﻧەﯾﻮﯾﺴــﺖ ﻧﺎوی ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﮔﯚڕان زﯾﺎد ﻟە ﺟﺎرێﻚ
ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﻛﯚﻣەڵ و ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﻛﺮدووە و ﭘێــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪوون دەﯾەوێﺖ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﻜﺸــێﻨەوە و ﺷﻜﺴــﺖ ﺑە ﻛﺎﺑﯿﻨەی ھەﺷﺖ ﺑێﻨــﻦ ،ﺑەم ﺋەوان ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟەوﺑﺎرەﯾــەوە وەﻣﯽ ﮔﯚڕاﻧﯿﺎن ﻧەداوەﺗەوە“. ﻻی ﺧﯚﺷــﯿﺎﻧەوە ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﻟەﺳەر ﻛﺸﺎﻧەوە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺟﯿﺎوازﯾﺎن ھەﯾە. ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟﮕە ﻟــە ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ،ﭘێﻨــﺞ وەزﯾﺮی ﻟە ﻛﺎﺑﯿﻨەی ھەﺷﺘەﻣﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﺪا ﺑەرﻛەوﺗﻮوە ،ﺑەم ﺋەو ﺣﺰﺑــە ڕای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﺋەوان ھﯿﭻ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﺸﺎﻧەوە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ﻧﯿﯿە. ﻓەرﯾــﺪ ﺋەﺳەﺳــەرد ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑــە ”وﺷــە“ی ﮔــﻮت” ،ﯾەﻛێﺘــﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﻟەﺳــەر ﻛﺸﺎﻧەوە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧەﻛﺮدووە“.
ھەﻧﺪێ ﻻﯾەﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺗﺮ ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛەن ،ﺋەﮔەر ﺧﺰﻣەﺗﯿﺎن ﺑەو ﭘﯚﺳﺘﺎﻧە ﭘێ ﻧەﻛﺮێﺖ ﻛە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا وەرﯾﺎن ﮔﺮﺗﻮوە ،ﺋەوا ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎن ڕەت دەﻛەﻧەوە و ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت دەﻛﺸێﻨەوە. ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺋــەو ﺑﯚﭼﻮوﻧەﯾە و ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ھەڵەدﻧﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــە ﻛﺸــﺎﻧەوەی ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤــﺪا ﻟە ﺑەردەواﻣﺒﻮوﻧﯽ ﺋەو ﺑﺎرودۆﺧەی ﺋێﺴﺘە ھەﯾە ،ﺋەﮔەرێﻜﯽ ﺑەھێﺰە.
ﺋەو ﮔﻮﺗﯽ” :ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ ﺧەڵﻚ وەرﮔﺮﺗﻮوە، ﺋەﮔــەر ﺑﺰاﻧێــﺖ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﭘێ ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ،ڕەﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە و دەﻛﺸــێﺘەوە ،ﺋێﺴــﺘەش ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺑﯚ ﻧﺎﻛﺮێﺖ“. ﻟەﺑﺎرەی ﺋەو داواﯾەی ﮔﯚڕاﻧﯿﺶ، ھەڵەدﻧــﯽ ﮔﻮﺗــﯽ ﺋﺎﮔــەداری ﭘﺮﺳێﻜﯽ ﻟەو ﺟﯚرە ﻧﯿﯿە. ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ دوو وەزارەﺗــﯽ ﺑــە دەﺳــﺘەوەﯾە، ﻟەﺑــﺎرەی ﻛﺸــﺎﻧەوەﯾﺎن ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت ،زاﻧــﺎ ڕۆﺳــﺘﺎﯾﯽ
ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﻛﯚﻣەڵ ﺑە ”وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﻛﺸﺎﻧەوە و ﻣﺎﻧەوە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ،ﻛﯚﻣەڵﯽ ﻛﺮدووە ﺑە دوو ﺑەرەوە. ﺋەوەﺷــﯽ ﮔﻮت” ،ﭘێﻤــﺎن واﯾە ﻛﺸﺎﻧەوەﻣﺎن ﺑﺎرودۆﺧەﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﺋﺎڵــﯚز دەﻛﺎت ،ﺑــەم ﺋەﮔــەر ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪەن ،ﺋەوا ﺋێﻤەش دەﻛﺸێﯿﻨەوە“. ڕۆﺳﺘﺎﯾﯽ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوەش دا ﻟە ﻧێﻮان ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﮔﯚڕان ،ﻛﯚﻣەڵ و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﭘﺮﺳﯽ ﻛﺸﺎﻧەوە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﺎس ﻛــﺮاوە ،ﺑەم ﺋەوەی ﻧەدرﻛﺎﻧﺪ ﻛە ﺋﺎﺧﯚ ﮔﯚڕان
ﺋەو ﭘێﺸﻨﯿﺎزەی ﻛﺮدووە ﯾﺎن ﻧﺎ. ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا وەك ﺋەﻧﺪاﻣەﻛەی ﺟﭭﺎﺗــﯽ ﮔــﯚڕان ﺑﺎﺳــﯽ ﻟێﻮە دەﻛﺎت ،ﮔﯚڕان داوای ﻟەو ﺳــێ ﻻﯾەﻧە ﻛﺮدووە ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﻜﺸێﻨەوە ،ھێﺸﺘﺎ وەزﯾﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺧــﯚی ﻛــە ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت دوور ﺧﺮاوﻧەﺗــەوە دەﺳــﺘﯿﺎن ﻟــەﻛﺎر ﻧەﻛێﺸــﺎوەﺗەوە و ﺑەﭘێﭽەواﻧەﺷــەوە ﻣەرﺟﯿــﺎن ﺑــﯚ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛــﺮدن ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗﯿﺪا ،ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺒﻮوﻧەوەی ﺑﺎری ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــە ﺑــﯚ دۆﺧﯽ ﺳﺎڵێﻚ ﭘێﺶ ﺋێﺴﺘە.
ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺧﻮارەوەﯾﺸﺪا ﻛﺎدرەﻛﺎﻧﯽ ھەردوو ﺣﺰب دەﺳــﺖ ﺑﻜەن ﺑە دژاﯾەﺗــﯽ ﯾەﻛﺘــﺮ و ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﺷــەڕی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪن ﻟە ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ،ﺑﻪ ﺟﯚرێﻚ ﺋێﺴــﺘە ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ھەردوو ﺣﺰب داوای ھێﻮرﻛﺮدﻧەوەی دۆﺧەﻛە دەﻛەن، ھەرﭼەﻧﺪە ﺋەوەش ﻧﺎﺷﺎرﻧەوە ﻛە ﺋەم ﭘﺮﺳــە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻟەﺳــەر ﭘڕۆژەی ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨەوەی ھەردوو ﺣﺰب ھەﯾە. ﺷــێﺮوان ﺷــەﻣێﺮاﻧﯽ ﻛﺎدری ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوی ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﺑــﯚ ”وﺷــﻪ“ ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﺣﺰﺑەﻛەی
دەﻛﺎت و دەڵــێ” ،ﺑڕﯾــﺎری ﭼﻮوﻧﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺳــەﺣەدﯾﻦ ﺑﯚ ﺑەﻏــﺪا ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﻮوە ﺑە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ،وەك ﺣﺰب ﺋﺎزادﯾﻦ ﭼﯚن ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺧﯚﻣﺎن دەردەﺑڕﯾﻦ و واﺑەﺳــﺘﻪ ﻧﯿﻦ ﺑە ﺣﺰﺑــﯽ ﺗﺮەوە، ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ و ﻟە ﻧﺎوﯾﺎﻧﺪا ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ،رێﺰ ﻟە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﺎﻧەی ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﺑﮕــﺮن و ﺋەﺟێﻨﺪای ﺧﯚﯾﺎن ﻧەﺳەﭘێﻨﻦ“. ﺷــەﻣێﺮاﻧﯽ ﺋەوەش ﻧﺎﺷﺎرێﺘەوە ﻛە ﺋــەو ھەڵﻮێﺴــﺘەی ﻛﯚﻣەڵﯽ
ﺑەراﻣﺒەرﯾــﺎن ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ھەﺑــﻮوە ﻟەﺳــەر ﭘــڕۆژەی ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨەوەﯾﺎن .زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﭘــڕۆژەی ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨەوە ﺑەردەواﻣــﯽ ھەﯾــە ،ﺑــەم ﺑﻪ دڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿــەوە ﺋــەو ھەڵﻮێﺴــﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﺧﯚی دەﺑێﺖ ﻟەﺳەر ﺋەو ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨەوەﯾە، ﭼﻮﻧﻜە ﺑﻤﺎﻧەوێﺖ ﺑەﯾەﻛەوە ﺑﯿﻦ، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕــﯽ و ﻟێﻚ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی زﯾﺎﺗﺮﻣﺎن ھەﺑێﺖ ﻧــەك ﺋــەوەی دژاﯾەﺗــﯽ ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﻜەﯾﻦ“. ﮔﻮﺗەﻛــــــــــﺎﻧﯽ ﻛـــــﺎدرە ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوەﻛەی ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻛــە ﺑەﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷﻪ“ ،ﻟە ﻣﺎوەی ڕاﺑﺮدوودا ﻟە ﻧﺎو ﻛﺎدراﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ڕاﭘﺮﺳــﯿﯿەك ﻛﺮاوە ﻟەﺳــەر ﭘﺮﺳــﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨەوه و زۆرﯾﻨەﯾﺎن ﻟەﮔەڵﯿﺪا ﻧەﺑﻮون. ھەرﭼــﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿە ﻛــە ﻟــە ﻟێﺪاﻧﯽ ﺳــەﺣەدﯾﻦ ﺑەھﺎﺋەدﯾــﻦ درێﻐﯿﯿــﺎن ﻧەﻛﺮد، ﺧﯚﯾــﺎن ﺷــﺎردەوە ﻟــەوەی راﺳــﺘﮕﯚﯾﺎﻧە ﺑﺎس ﻟە ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺖ ﻧەﻛﺮدﻧــﯽ ﺋەﻣﯿﺮەﻛەﯾﺎن ﺑﻜەن، ﺑەڵﻜــﻮ ﺑەڕێﻨﻮێﻨﯽ ﺳــەرەوەﯾﺎن ﺧەڵﻜﯿــﺎن ﭼەواﺷــە دەﻛــﺮد ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــﺮا ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە
ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺋەﻣﯿﺮەﻛەﯾــﺎن ﺋەﮔەر ﺑﺎﻧﮫێﺸﺘﯽ ﺷﺎﻧﺪەﻛە ﺑﻜﺮاﯾە ،دوور ﻧﯿﯿە ﻟێﺪواﻧەﻛەی ﭘێﭽەواﻧە ﺑﻮواﯾە و ﺑەرھەﻣﯽ ﺑﺎﺷﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪای ﭘێﺶ ھەرﻛەس ﺑە ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺑﮕەﯾﺎﻧﺪاﯾە.
ﺋەوەی ﭘــێ ﺑﺎش ﻧەﺑﻮوه و داوای ﻟە ﺳــەﺣەدﯾﻦ ﺑەھﺎدﯾﻦ ﻛﺮد ﻧەﭼێﺖ ﺑــﯚ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛە ،ﺑەم دﯾﺎرە ﺋەوان ﺋــەوەی ﺧﯚﯾﺎن ﭘێ ﺑﺎش ﺑﻮوە“. ﺑﯿﻼل ﺳﻠێﻤﺎن رەﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە
ﺳەﺣەدﯾﻦ ﺑەھﺎدﯾﻦ ڕﯾﺴەﻛەی ﻛﯚﻣەڵ و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﻛﺮدەوە ﺑە ﺧﻮری وﺷە /ڕاﻣﺎن ﺳەﻋﯿﺪ ﻟە ﺳەرداﻧەﻛەی ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا ،ﺷــﺎﻧﺪێﻚ ﻟە ﺳــەرﻛﺮدەی ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﯾــﺎوەری ﻛﺮد ﻛە ﺳــەﺣەدﯾﻦ ﻣﺤەﻣەد ﺑەھﺎدﯾﻦ ﺋەﻣﯿﻨﺪاری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﯾەﻛێﻚ ﺑﻮو ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺷﺎﻧﺪەﻛە .ﺑەوەﯾﺶ ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ و ﻛێﺸە ﻛەوﺗە ﻧێﻮان ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەوە ﻛە ﻣﺎوەﯾەﻛە ﻧﺰﯾﻜﻦ ﻟە ﯾەﻛەوه و ﭘڕۆژەی ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨەوەﯾﺎن ھەﺑﻮو .ﺋێﺴﺘە ھەردوو ﺣﺰب ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻮون ﻛە ”ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨەوەﯾﺎن ﺋﺎﺳﺎن ﻧﯿﯿە“.
رۆژێــﻚ ﺑــەر ﻟە ﺳــەرداﻧەﻛەی ﺳــەﺣەدﯾﻦ ﺑەھﺎﺋەدﯾــﻦ ﺑــﯚ ﺑەﻏــﺪا ،ﻋەﻟــﯽ ﺑﺎﭘﯿــﺮ ﺋەﻣﯿﺮی ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ڕای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛــە داواﯾﺎن ﻟێ ﻛــﺮاوە ﯾﺎوەری ﺷــﺎﻧﺪەﻛە ﺑﻜەن ،ﺑــەم ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮون ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ھەرێﻢ ﭼﺎرەﺳــەر ﺑێﺖ، ﺑــەدوای ﺗﺎﻛەﻛــەس ﺑﻜــەون، ﺑەم دواﺗﺮ دەرﻛەوت ﻗﺴەﻛەی ﺋەﻣﯿﺮی ﻛﯚﻣــەڵ ﺑﻨەﻣﺎی ﻧﯿﯿە و ھەڵﻤەﺗێﻜــﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿﯿە .ﺑەم ﺋەو ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺑــﻮو ﺗﺎﻧەﯾەك ﻟە ﺳــەﺣەدﯾﻦ ﺑەھﺎدﯾــﻦ ﺑﺪات، ﺑــەم ﺋەﻣﯿﻨــﺪاری ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﻧەﯾﮫێﺸــﺖ ﺗﯚز ﻟەﺳــەر ﻗﺴەی ﺋەﻣﯿﺮ ﺑﻨﯿﺸــێﺖ و ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﯽ زوودا رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ھەﯾــەك دروﺳــﺖ ﻛــﺮاوە ﺗــﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ ﺳــﻨﻮوری ﺑﺮاﯾەﺗﯽ و ھﺎوﺧەﺑﺎﺗﯽ
ﺑەزاﻧﺪ و ھەﻧﺪێ ﭼەواﺷەﻛﺎرﯾﺸﯽ ﻟێ ﻛەوﺗەوە“. ﺋــەم ﻟێﺪواﻧﺎﻧەی ﺋەﻣﯿﺮ و وەﻣﯽ ﺋەﻣﯿﻨﺪار ﺑــەس ﺑﻮو ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە
ﻛﺎدرێﻜﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوی ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو:
ﻟە ﻣــﺎوەی ڕاﺑﺮدوودا ﻟە ﻧــﺎو ﻛﺎدراﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ڕاﭘﺮﺳــﯿﯿەك ﻛﺮاوە ﻟەﺳەر ﭘﺮﺳﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨەوه و زۆرﯾﻨەﯾﺎن ﻟەﮔەڵﯿﺪا ﻧەﺑﻮون ﺑەوﺗەی ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ،ﺋەﻣﯿﺮەﻛەی ﺋەوان ﺑــﻪ ﻓەرﻣــﯽ ﺑﺎﻧﮕێﺸــﺖ ﻛﺮاﺑﻮو ﺑﯚ ﺋــەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾــەی ﺑەﻏﺪا، ﺑــەم ﻧەﭼــﻮوه و داوای ﻟــە ﺳــەﺣەدﯾﻦ ﺑەھﺎﺋەدﯾﻨﯿــﺶ ﻛــﺮدووە ﻛــە ﻧەﭼێــﺖ ،ﺑﯿﻼل ﺳﻠێﻤﺎن ﺳــەرﻛﺮدە ﻟە ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑە“وﺷﻪ“ی ﮔﻮت” ،ﺑەر ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛە ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺳەح ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێــﻚ ﭘێﻮەﻧﺪی ﻛﺮد ﺑە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻋەﻟﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮ ﺑەو ﭘێﯿەی ﭘێﯽ ﺑﺎش ﺑﻮو ﻟە ﺷﺎﻧﺪەﻛەدا ﺑێﺖ، ﺑــەم ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ﻋەﻟﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮ
ﺋەو ھەڵﻮێﺴﺘەی ﺋەم دواﯾﯿەﯾﺎن ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻟەﺳــەر ﭘﺮﺳــﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨەوەﯾــﺎن و ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻧێﻮاﻧﯿــﺎن ھەﺑﻮوﺑێﺖ ،ﺋەو ﮔﻮﺗﯽ ”ﺋــەم ﺑﺎﺑەﺗــە ھەڵﻮێﺴــﺘێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺗێﭙــەڕە و ﺑﻮوﻧــﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺟﯿﺎوازﯾﺶ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﯿە، ﺑــەم ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺑــﺎدا ھﯿﭻ ﻛێﺸــەﯾەك دروﺳــﺖ ﻧەﺑﻮوه و ﺋەوەی ھەﯾە ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺧﻮارەوەدا ﺑﻮوە ﻛــە ﺋێﻤــە داواﻣــﺎن ﻟێ ﻛــﺮدوون ﺑەھﯿﭻ ﺟﯚرێﻚ ھێﺮش ﻧەﻛەﻧــە ﺳــەر ﯾەﻛﺘــﺮ و دان ﺑەﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑﮕﺮن“.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ”ﭘەردە ﻻدان و ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ھەر ﭘێﺸــێﻠﻜﺎرﯾﯿەك ﻟە ھەر ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺑﻮارەﻛﺎﻧﺪا ،ﺑە ﭘﯿﺸەﯾﯽ و دوور ﻟە ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﮔﺮﺗﻦ ،ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕە ﺑﯚ رێﮕەﮔﺮﺗﻦ ﻟە ھەر ﺟﯚرە ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەك ﻛە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەﻧﺠﺎم دراﺑێﺖ ﯾﺎن ھەوڵ ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﺑﺪرێﺖ“.
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﻓﺮﯾﺎد ﻣﺤەﻣەد ﭘﺎش ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ دۆﺳــﯿەی ﭘێﺪاﻧﯽ ﭘێﻨﺞ ھەزار ﻣەﺗﺮ زەوی ﺑە ھﺎوﺳــەری ﻗﻮﺑﺎد ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﻟە ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮ ،ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﭘێﺪاﻧﯽ زەوﯾﯿەﻛە ھەڵﻮەﺷێﻨﺮاﯾەوە و ﺋێﺴﺘە ﺋەو زﯾﯿە ﻛە ﻟە ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯿﺘﺮﯾﻦ ﺷﻮێﻨﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑﻮو ،ﺑﻮوەوە ﺑە ﻣﻮڵﻜﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت. رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ ﻟــە ژﻣﺎرە 155ی رۆژی 21ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟــﯽ 2016دا ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ،ﺷێﺮی ﻛﺮاھﺎم ھﺎوﺳەری ﻗﻮﺑﺎد ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﻛﻮڕی ﺟەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﻧەﺧﯚﺷــﻜەوﺗﻮوی ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ
ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﭘێﻨﺞ ھەزار ﻣەﺗﺮ زەوی ﻟە ﮔﺮاﻧﺒەھﺎﺗﺮﯾﻦ ﺷــﻮێﻨﯽ ﻧﺎو ھەوﻟێﺮ ﭘێ دراﺑﻮو. ﺑﻮوﻧــەوەی ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧــە
دەﻧﮕﺪاﻧــەوەی زۆری ﺑــەدوای ﺧﯚﯾﺪا ھێﻨﺎ ،ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷــە“ ﻟﯿﮋﻧــەی ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑــە ﻓەرﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮان ،ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮوی ﺧﯚﯾﺎن ھەڵﻮەﺷﺎﻧﺪەوە و ﺗەواوی زەوﯾﯿەﻛە ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەت ﮔەڕێﻨﺮاﯾەوە. ﺗﺎﯾﺒــەت ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﻟــە وەزارەﺗــﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ و ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار ،ﭘﺸﺘڕاﺳــﺘﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷە“ی ﻛﺮدەوە
و دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدەوە ،ﭘﺮۆﺳــەی وەرﮔﺮﺗﻨــەوەی زەوﯾﯿەﻛە وەك ﭼﯚن ﻟــە ﭘێــﺪان و داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺑــە ﻧﮫێﻨــﯽ ﺑەڕێــﻮە ﭼــﻮوە، ﺑەھەﻣﺎﻧﺸــێﻮە ﮔەڕاﻧﺪﻧــەوە و وەرﮔﺮﺗﻨــەوەی زەوﯾﯿەﻛەش ﺑە ﻧﮫێﻨﯽ ﺋەﻧﺠﺎم درا. ﺷــێﺮی ﻛﺮاھــﺎم ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻜــﯽ ﺟﻮوﻟەﻛەﯾــە و ھەڵﮕــﺮی رەﮔەزﻧﺎﻣەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾە و ﺳﺎڵﯽ 2005ﻟەﮔــەڵ ﻗﻮﺑــﺎد ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﻛﺮدووە. د .ﺋەﺣﻤــەد ﺋەﻧﻮەر ﺳــەرۆﻛﯽ
دەﺳــﺘەی دەﺳــﭙﺎﻛﯽ ﻟــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ”وﺷــە“ رەﺗﯽ ﻛﺮدەوە زاﻧﯿﺎری ﻟەﺑــﺎرەی وردەﻛﺎری ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﮔەڕاﻧﺪﻧــەوەی زەوﯾﯿەﻛــە ﺑــﯚ ﺣﻜﻮوﻣــەت ھەﺑێﺖ ،ﺋەو ﮔﻮﺗﯽ، ”ﺋێﻤە ﻟە ﻟﯿﮋﻧەی ﭼﺎﻛﺴﺎزی ھﯿﭻ ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﻤﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑﯚﯾە زاﻧﯿﺎرﯾﻢ ﻟەﺑﺎرەی ﮔەڕاﻧﺪﻧەوەی زەوﯾﯿەﻛە ﻧﯿﯿە“. ﺳەرۆﻛﯽ دەﺳــﺘەی دەﺳﭙﺎﻛﯽ، دەﺳﺘﺨﯚﺷﯽ ﻟە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ ﻛﺮد ﺑەوەی ﭘەردە ﻟەﺳەر ھەر ﻛﺎر و ﻛﺮدەوەﯾــەك ھەڵﺪەدەﻧەوە ﻛە دەﭼێﺘە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ. دووﭘﺎﺗﯽ ﻟەوە ﻛــﺮدەوە” ،ﭘەردە ﻻدان و ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ھــەر ﭘێﺸێﻠﻜﺎرﯾﯿەك ﻟە ھەر ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺑﻮارەﻛﺎﻧﺪا ،ﺑە ﭘﯿﺸــەﯾﯽ و دوور ﻟە ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ﮔﺮﺗﻦ ،ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕە ﺑﯚ رێﮕەﮔﺮﺗﻦ ﻟە ھەر ﺟﯚرە ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿــەك ﻛە ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەﻧﺠﺎم دراﺑێﺖ ﯾﺎن ھەوڵ ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﺑﺪرێﺖ“. ”وەك ﭼﯚن ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﺗﺎﻧە ﻟە ھەر ﭘێﺸﻠﻜﺎرﯾﯿەك ﻟە ﺑﻮاری ﮔەﻧﺪەڵﯽ دا ﺋەﮔەر روو ﺑﺪات ﺑەدواداﭼﻮون ﺑﻜــەن ،ﺑەھەﻣﺎﻧﺸــێﻮە ﻣﺎﻓــﯽ ﺧﯚﺗﺎﻧــە دوای ﻣﺎوەﯾەﻛﯿــﺶ ﺑــە دواداﭼﻮوﻧــﯽ ﺑــﯚ ﺑﻜەن و ﺑﺰاﻧﻦ دۆﺳــﯿەﻛە ﭼﯽ ﺑەﺳــەر ھﺎﺗــﻮوە ،ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﺋــەو ﻛﺎرە
رۆژﻧﺎﻣەواﻧﺎﻧﯿﯿەی ﺋێﻮە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ دەدەن ،ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﺪەر دەﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋەو ﭘﺮۆﺳە ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿﺎﻧەی ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﻧﮕﺎوی ﺑﯚ ﻧﺮاوە“، ﺋەﻧﻮەر ﮔﻮﺗﯽ. ﺋﻮﻣێــﺪ ﺣەﻣەﻋەﻟــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﺎﻣﺎژەی دا ،ﺋەوان ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ھﯿﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﯿﺎن ﻟەﺑــﺎرەی ھﯿــﭻ دۆﺳــﯿەﯾەﻛﯽ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻛﺎری ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﭘەك ﺧــﺮاوە ،ﺋەﮔەر زاﻧﯿﺎرﯾﺸــﯿﺎن ھەﺑێﺖ ﻗﺴــەی ﻟەﺳــەر ﻧﺎﻛــەن ﺗــﺎ ﺋەوﻛﺎﺗەی ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛﺎرا دەﻛﺮێﺘەوە .ﺑەم دووﭘﺎﺗﯽ ﻟەوە ﻛــﺮدەوە” ،ﭘەردە
ﺋﻮﻣێــﺪ ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋەوەﺷــﯽ ﺧﺴﺘە روو” ،ﭘەردەﻻدان ﻟەﺳەر ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﮔەﻧﺪەڵﻜﺎران ﯾەﻛێﻜە ﻟــە ﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯽ ﻣﯿﺪﯾــﺎ و ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎران ،ﺑﯚﯾە ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟەم دۆﺳﯿﯿﺎﻧە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺋــەرك و ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﻮدی رۆژﻧﺎﻣەواﻧە“. وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺋــەو ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزاﺗﺎﻧــە ﻟــە ھەوﻟێﺮ ﻟەﻻﯾــەن ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯿﯿــەوە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸــﺘﻮوی ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ھێﺮۆ ﺑﺮاﯾﻢ ﺋەﺣﻤەد داﯾﻜﯽ ھﺎوﺳــەرﻛەی ﺷــێﺮی ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ دەﻛﺎت ،ﺑــەوە ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎر دەﻛﺮێﺖ ﻛە ﺑە ھەﻣﻮو ﺳەرﭼﺎوەﯾەك:
ﭘﺮۆﺳەی وەرﮔﺮﺗﻨەوەی زەوﯾﯿەﻛە وەك ﭼﯚن ﻟە ﭘێﺪان و داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺑە ﻧﮫێﻨﯽ ﺑەڕێﻮە ﭼﻮوە ،ﺑەھەﻣﺎﻧﺸێﻮە ﮔەڕاﻧﺪﻧەوە و وەرﮔﺮﺗﻨەوەی زەوﯾﯿەﻛەش ﺑە ﻧﮫێﻨﯽ ﺋەﻧﺠﺎم درا. ﻻدان ﻟە ﺳەر ھەر ﻛﺎر و ﻛﺮدەوە و دۆﺳــﯿەﯾەﻛﯽ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺑەرژەﻧﺪی ﺧەڵﻚ ﺑێﺖ ،ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﺑﺎﺷــە رۆژﻧﺎﻣەواﻧﺎن ﻛﺎری ﻟەﺳەر ﺑﻜەن.
ﺗﻮاﻧــﺎی ﺧﯚﯾــﺎن و ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻛﺎر ﺑــﯚ ﺷــﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت و ورووژاﻧﺪﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دژی ﺣﻜﻮوﻣــەت دەﻛەن.
د .رۆژ ﻧﻮوری ﺷﺎوێﺲ دەﺑێﺘە وەزﯾﺮی داراﯾﯽ ﻋێﺮاق وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﻓﺮﯾﺎد ﻣﺤەﻣەد ﻟــە ﺋەﮔەری ﺷﻜﺴــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ھﯚﺷــﯿﺎر زێﺒﺎری ﻟــە ﺗﺎﻧەﻟێﺪان ﻟە داﻧﯿﺸــﺘﻨﯽ رۆژی 21ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ راﺑﺮدووی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻛە ﺗێﯿﺪا ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﻟە زێﺒﺎری ﺳــەﻧﺮاﯾەوە ،ﻟەﻻﯾەن ﭘﺎرﺗﯿﯿەوە د .رۆژ ﻧﻮوری ﺷــﺎوێﺲ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺣﺰﺑەﻛە و ﺟێﮕﺮی ﭘێﺸــﻮوی ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚ ﭘﯚﺳــﺘﯽ وەزﯾﺮی داراﯾﯽ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪ دەﻛﺮێﺖ.
ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﮔــەدار ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑە ”وﺷە“رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ دادﮔەﯾە ﺑﯚ دۆﺳــﯿەی ﺗﺎﻧەﻟێﺪان ﻟە داﻧﯿﺸــﺘﻨﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻛــە ﻟــە رۆژی 21ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ راﺑﺮدوو ﺑەڕێﻮە ﭼﻮو ﻛە ﻟەﻻﯾەن زێﺒﺎرﯾﯿەوە ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە. رۆژی 21ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟــﯽ راﺑﺮدوو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑە 157دەﻧﮕﯽ ﺑەڵــێ ﺑەراﻣﺒەر ﺑــە 77دەﻧﮕﯽ ﻧەﺧێــﺮ و 14دەﻧﮕﯽ ﺳــﭙﯽ ،ﺑە ﺗﯚﻣەﺗــﯽ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ و ﺧــﺮاپ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧــەی ﻟە ھﯚﺷــﯿﺎر زێﺒﺎری وەزﯾﺮی داراﯾﯽ ﻋێﺮاق ﺳەﻧﺪەوە. دواﺗــﺮ ھﯚﺷــﯿﺎری زێﺒــﺎری ﻟە دادﮔــەی ﻓﯿﺪراڵــﯽ ﺗﺎﻧــەی ﻟە داﻧﯿﺸﺘﻨەﻛەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق
دا. ”ﺑە دڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿــەوە ﺋەﮔەر ﺑڕﯾﺎری دادﮔە ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪی زێﺒﺎری ﺑﻮو ،ﺋەوە زێﺒــﺎری دەﮔەڕێﺘەوە ﺷﻮێﻨەﻛەی ﺧﯚی ،ﺑەم ﺋەﮔەر ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی زێﺒﺎری ﻧەﺑﻮو ،ﭘﺎرﺗﯽ ﺑە ﭘەﻟە ﻛەﺳێﻚ ﺑﯚ ﭘڕﻛﺮدﻧەوەی ﺋەو ﭘﯚﺳﺘە دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن دەﻛﺎت“، ﺳەرﭼﺎوەﻛە ﮔﻮﺗﯽ. ﺋەو ﺳــەرﭼﺎوەﯾە ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد، ”ﺋێﺴﺘە ﻧﺎوی دوو ﻛەس دێﺖ ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە د .رۆژ ﻧﻮوری ﺷﺎوێﺲ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ
ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛە ﻟــە ﺳــێ ﻛﺎﺑﯿﻨەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺟێﮕﺮی ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق و ﭘێﺶ ﺋەوﯾﺶ ﺟێﮕﺮی ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﻋێﺮاق ﺑــﻮوە ،ھەروەھﺎ ﻓﺎزڵ ﻧەﺑﯽ راوێﮋﻛﺎری ﺋێﺴــﺘەی وەزﯾﺮی داراﯾﯽ ﻋێﺮاق“. ﺳەرﭼﺎوەﯾەك:
ﻋەﺑــﺎدی داوای ﻛﺮدﺑﻮو ﺷــﺎوێﺲ ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ زێﺒﺎری ﭘﯚﺳﺘﯽ وەزﯾﺮی داراﯾﯽ وەرﺑﮕﺮێ ،ﺋێﺴﺘە رەزاﻣەﻧﺪی ﻧﯿﺸﺎن داوە
”ﺑــەم ﭼﺎﻧﺴــﯽ ﺷــﺎوێﺲ ﺑە ﺑەراورد ﺑە ﻧەﺑــﯽ زﯾﺎﺗﺮە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە و ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯿﺶ ﺑﻮوە ،ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧﺎﺳﺮاوﯾﺸە ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻋێﺮاﻗــﺪا ،ﻟــە ﺳــەروﺑەﻧﺪی ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨەی ﺋێﺴــﺘەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ،ﻋەﺑﺎدی داوای ﻛﺮدﺑﻮو ﺷﺎوێﺲ ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ زێﺒﺎری ﭘﯚﺳــﺘﯽ وەزﯾﺮی داراﯾﯽ وەرﺑﮕــﺮێ ،ﺋێﺴــﺘە رەزاﻣەﻧﺪی ﻧﯿﺸــﺎن داوە ﺷــﺎوێﺲ ﻟە دوای زێﺒﺎری ﭘﯚﺳﺘەﻛە ﭘڕ ﺑﻜﺎﺗەوە“.
ﻋەرەﻓﺎت ﻛــەرەم ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﻋێﺮاق ﻟــە ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە دووری زاﻧــﯽ ﺗﺎﻧەﻟێﺪان ﻟە داﻧﯿﺸــﺘﻨﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧە ﺳــەﻧﺪﻧەوە ﻟــە وەزﯾﺮی داراﯾــﯽ ﻟەﻻﯾــەن زێﺒﺎرﯾﯿــەوە ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﺑێﺖ. ﻋەرەﻓﺎت ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﺋەﮔەر ﻟــە دادﮔە دۆﺳــﯿەی ﺗﺎﻧەﻟێﺪان ﻟە داﻧﯿﺸــﺘﻨﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻛــە ﺗێﯿــﺪا ﻣﺘﻤﺎﻧە ﻟــە زێﺒﺎری ﺳەﻧﺮاﯾەوە ﺷﻜﺴــﺖ ﺑێﻨێﺖ ،ﻟە ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ زێﺒﺎری
ﻛەﺳــێﻚ ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪ ﺑــﻜﺎت ﺑــﯚ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﭘﯚﺳــﺘﯽ وەزﯾــﺮی داراﯾﯽ ﻋێﺮاق ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەم ﭘﯚﺳﺘە ﭘﺸــﻜﯽ ﻛﻮردە ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق و ﻟە ﻧﺎو ﻛﻮردﯾﺶ ﭘﺸﻜﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە“. ﻋەرەﻓــﺎت ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد، ”ﭼﺎوەڕوان دەﻛﺮێــﺖ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ ﻧﺰﯾﻜﺪا ﻛەﺳــێﻚ ﺑﯚ ﭘڕﻛﺮدﻧــەوەی ﺷــﻮێﻨﯽ زێﺒﺎری ﺑﭙﺎوێ ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘﺎرﺗﯽ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋەﺑﺎدی دەﻛﺎت“. ﻟەﺑــﺎرەی ﺋــەوەی ﻋەﺑــﺎدی رەﻣەزاﻧﺪی ﻧﯿﺸــﺎن داوە ﭘﺎرﺗﯽ
ﻛﺎﻧﺪﯾﺪی ﺧﯚی ﭘێﺸﻜەش ﺑﻜﺎت و ﺋەوﯾــﺶ ﻧﺎوەﻛەی ﺑــﯚ ﻣﺘﻤﺎﻧە ﭘێﺪان رەواﻧەی ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑﻜﺎت، ﻛــەرەم ﮔﻮﺗــﯽ” ،دوا ﺑڕﯾــﺎر ﻟە دەﺳــﺖ ﻋەﺑﺎدی ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑە دەﺳﺖ ﭘﺎرﺗﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ“. ”ﺑێﮕﻮﻣﺎن د .رۆژ ﻧﻮوری ﺷﺎوێﺲ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە، ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ ﻟە ﻧــﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق دا ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ھەﺑــﻮوە و ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﻮوە ،ﺳەرﺑﺎری ﺋەوەش ﭘﺎرﺗﯽ ھەﻣﯿﺸــە ﺑﯚ ﺋەو ﭘﯚﺳﺘە ﺳﯿﺎدﯾﯿﺎﻧە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﻛەﺳێﻜﯽ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪ ﻛﺮدووە ﭘﻠەی ﺣﺰﺑــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﻮوە ،ﻟــە دواﺟﺎرﯾﺶ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺣﺰب ﺑڕﯾﺎر دەدات ﺑﯚ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪﻛﺮدﻧﯽ ھەر ﻛەﺳێﻚ“، ﻛەرەم ﮔﻮﺗﯽ. ”وﺷە“ ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻚ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ژﻣﺎرەﯾەك ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛــﺮد ،ﺋــەوان ﺋﺎﻣﺎژەﯾﺎن ﺑەوە دا ھێﺸــﺘﺎ ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺋەو ﭘﺮﺳە ﺗﺎوﺗﻮێ ﻧەﻛــﺮاوە و ﺑەو ﭘﺎﺳــﺎوە ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮون ﻟێﺪوان ﺑﺪەن.
ژﻣﺎرە ) ، (157ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 5 ،
ﭘێﻨﺞ ھەزار ﻣەﺗﺮ زەوﯾﯿەﻛە ﻟە ھﺎوﺳەری ﻗﻮﺑﺎد ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ وەرﮔﯿﺮاﯾەوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
3
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
4
”ﺋــەو دوو ﻛﺎرﻣەﻧــﺪە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻜﯽ ﺟﯚری ﭘﯿﻚ ﺋﺎب )ﻣەرزﯾﯿە(ﯾﺎن ﭘێ ﺑﻮوە ،دوای ﺋەوەی ﻛــﻮژراون ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەﯾﺎن دزراوە ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﭘەﻛەﻛە ﺋەﮔەر ﻧەﺗﻮاﻧێ ﺑﻜەراﻧﯽ ﺗﺎواﻧەﻛە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑﻜﺎت ،ﺋەوا دەﺗﻮاﻧێ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛە ﺑﺪۆزێﺘەوە ،ﺑەم ﺋەﮔەر ھەﯾە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەﯾﺎن ﻟە ﭼﯿﺎﻛەوە ﺑﺮاﺑێﺘە ﺧﺎﻧەﺳــﯚر و ﻟەوێﻮە ﺑﯚ ﭘەﯾەدە ﻟە دﯾﻮی ﺳﻮورﯾﺎ رەواﻧە ﻛﺮاﺑێ“.
ژﻣﺎرە ) ، (157ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 5 ،
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑڕﯾﻮە
ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺋێﺰﯾﺪی وردە وردە واز دێﻨﻦ وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﻓﺮﯾﺎد ﻣﺤەﻣەد ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق ،ﺣەﺷــﺪی ﺋێﺰﯾــﺪی دروﺳــﺘﻜﺮاوی ﺧﯚی ﭘﺸﺘﮕﻮێ ﺧﺴﺘﻮوە و ﺑەو ھﯚﯾەوە وردە وردە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەر ﺑەو ﮔﺮووﭘــە واز دێﻨﻦ و ﭘﺎﺷەﻛﺸــە دەﻛەن .ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪی ﺷﺎرۆﻛەی ﺷﻨﮕﺎل ھﯿﭻ ﭼەﻛﺪارێﻜﯽ ﺳــەر ﺑە ﺣەﺷﺪی ﺋێﺰﯾﺪی ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿە. ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺑەدواداﭼﻮوﻧێﻜــﯽ رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ،ﻣﺎوەی ﺳێ ﻣﺎﻧﮕــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ھەﻣﻮو ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯿە ﻟﯚﺟﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﮔﺮووﭘﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺋێﺰﯾــﺪی ﺑەﺗەواوەﺗــﯽ ﻛــەم ﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﺑەڕادەﯾــەك ﻛــە ﻣﻮوﭼەی زۆرێﻚ ﻟە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎن ﺑڕاوە. ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧــەی ”وﺷــە“ ﻟە ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﻟــە ﺣەﺷــﺪی ﺋێﺰﯾــﺪی دەﺳــﺘﯽ ﻛەوﺗــﻮوە ،رووﻧــﯽ دەﻛەﻧــەوە، ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﺗەﻧﮕﯽ ﺑەو ﮔﺮووﭘە ﭼەﻛﺪارﯾﯿە ھەڵﭽﻨﯿﻮە. ﺣەﺷﺪی ﺋێﺰﯾﺪی ،وەك ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ و ﭘــﺎش داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧــﯽ ﺷــﻨﮕﺎل ﻟەﻻﯾەن داﻋﺸــەوە داﻣەزرا .ھێﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛــە ﻟەﻻﯾــەن ﺣەﯾﺪەر ﺷەﺷــﯚ ﻛﺎدﯾﺮی ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ دەﻛﺮێــﺖ ،ﺑەم ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،ھەﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﭼەﻛﺪارﯾﯿــە ﺑەﺗەواوەﺗــﯽ رەت دەﻛﺮێﺘــەوە ،ﺑەو ﭘﺎﺳــﺎوەی ﻛە ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە دەﺷێﻮێﻨێﺖ، ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻛــە ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺋەرﻛــﯽ ﺑەرﮔﺮی و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ دەﭬەرەﻛەﯾﺎن ﻟە ﺋەﺳﺘﯚ ﮔﺮﺗﻮوە. ﻟەﺑــﺎرەی ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺑڕﯾﻦ و ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ،ﺳەرﭼﺎوەﻛەی ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﻋەﺑــﺎدی و ھــﺎدی ﻋﺎﻣــﺮی ﻓەرﻣﺎﻧــﺪەی ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﻟــە ﻋێﺮاق ﺑﯚﯾﺎن دەرﻛەوﺗــﻮوە ﻛە ﺣەﯾﺪەر ﺷەﺷﯚ و ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟە ﻧــﺎو ﻛﻮرد ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﻟە ﻧــﺎو ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﺑێﻨﻨە دی ﻟە ﻧﺎﻧەوەی دووﺑەرەﻛﯽ ﻟەﻧﺎو ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ،دەﺳﺖ ﺑەﺳەرداﮔﺮﺗﻨﯽ ﭼەﻧﺪ ﻧﺎوﭼەﯾەك ﻛــە ﻟە ژێــﺮ دەﺳــەﺗﯽ ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾە ،ھەروەھﺎ ﭘﺎرﭼە ﭘﺎرﭼەﻛﺮدﻧﯽ ﻛــﻮردی ﺋێﺰﯾﺪی و ﻧەھێﺸﺘﻨﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ ﻧﺎو ﻣﺎڵﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن“. ﺳــەرﭼﺎوەﻛە وردەﻛﺎری زﯾﺎﺗﺮی ﺧﺴــﺘە روو” ،ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺋێﺰﯾﺪی، ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺑــە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﺣەﯾﺪەر ﻋەﺑﺎدی ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق ،ﺑڕﯾﺎری دا ﻣﻮوﭼەی ھەزار و 500ﭼەﻛــﺪار داﺑﯿــﻦ ﺑﻜﺎت،
ﻛەﻣﺘﺮﯾــﻦ ﻣﻮوﭼــە 750ھەزار دﯾﻨــﺎری ﻋێﺮاﻗﯿﯿــە و ﺑەرزﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮوﭼــەش ﺑــﯚ ﭘﻠەداراﻧــﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﺳــێ ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر ،ﺟﯿﺎ ﻟە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزات ﺑﯚ ﺷەﺷﯚ و ژﻣﺎرەﯾەك ﻟەواﻧەی ﺋەو ﮔﺮووﭘەﯾﺎن ﭘێﻚ ھێﻨﺎوە“. ﺳەرﭼﺎوەﻛە دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە، ”ﺑەم ﻟە ﺳــێ ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوودا ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﻣﻮوﭼەی ﺗەﻧﯿﺎ 250ﭼەﻛﺪاری ﻧﺎردووە ﻛە دواﯾــﻦ ﻣﻮوﭼە ﻟــە ﭼەﻧﺪ رۆژی راﺑﺮدوو داﺑەش ﻛــﺮاوە ،ھەر ﻟەم ﻣﺎوەﯾــەدا ھﯿــﭻ ﺟــﯚرە ﭼەك و ﺗەﻗەﻣەﻧﯿﯿەﻛﯿــﺶ ﺑﯚ ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﻧەﻧێﺮدراوە ،ھﯿــﭻ ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﯽ داراﯾﯿــﺶ ﺑــﯚ ھﯿــﭻ ﻛﺎﻣێﻚ ﻟە ﭼەﻛــﺪارەﻛﺎن رەواﻧــە ﻧەﻛﺮاوە ﻛــە ﻧﻮوﺳــﺮاوﯾﺎن ﺑﯚ ﻛــﺮاوە ﺑﯚ ﺋەوەی ھﺎوﻛﺎری ﺑﻜﺮێﻦ ،ﺋەﻣە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﭼەﻛﺪارﯾﯿە ،ھەرﺳێ ﻣﺎﻧﮓ ﺟﺎرێــﻚ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭼەك و ﺗەﻗەﻣەﻧﯽ و ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺳەرﺑﺎزی ﺑﯚ ﻧــﺎردراوە ،ھەروەھﺎ ﻟە ﺳــﺎﺗﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاوی ﺧﯚﯾــﺪا ﻣﻮوﭼەی ھــەزار و 500ﭼەﻛﺪارەﻛــە دەﮔەﯾﺸﺖ“. ”ﺣەﯾﺪەر ﺷەﺷــﯚ ﻟە ﻣﺎوەی ﺋەو ﺳــێ ﻣﺎﻧﮕــەدا ﭘﺘﺮ ﻟــە 10ﺟﺎر ﺳــەرداﻧﯽ ﺑەﻏﺪای ﻛــﺮدووە و ﭼﺎوی ﺑە ھﺎدی ﻋﺎﻣﺮی ﻛەوﺗﻮوە، ﺑەم ﭘێﺸــﻮازﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەواﻧﯿﺶ وەك ﭘێﺸﺘﺮ ﮔەرﻣﻮﮔﻮڕﯾﯽ ﻧەﺑﻮوە، ﻧــەك ﺑەڵێﻨﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ
ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘێ ﻧەدراوە ،ﺑەڵﻜﻮ رەﺧﻨەﺷــﯿﺎن ﻟێ ﮔﺮﺗﻮوە ﺑەوەی ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺑە ﺋەرﻛەﻛﺎﻧﯽ ھەﺳﺘێﺖ و رۆڵﯽ ﺧﯚی ﺑە ﺑﺎﺷــﯽ ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە، ھــﺎوﻛﺎت ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﮔەﻧﺠــﯽ ﻧﻮێ ﺑﮫێﻨێﺘــە ﻧﺎو ﺋــەو ﮔﺮووﭘە ﭼەﻛﺪارﯾﯿە“ ،ﺳەرﭼﺎوەﻛە ﮔﻮﺗﯽ. ﺧێﺮی ﻧﺎوی ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﮔﺮووﭘﯽ ﺣەﺷﺪی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿە ،ﺋەو ﻟە ﺗﺮﺳــﯽ ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوە ﻧەﯾﻮﯾﺴﺖ ﻧــﺎوی ﺗــەواوی ﺑﮫێﻨﺮێــﺖ ،ﺑە ”وﺷە“ی ﮔﻮت” ،ﺳێ ﻣﺎﻧﮕە داوای ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﭼــەك و ﺗەﻗەﻣەﻧﯽ و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﻤﺎن ﻛﺮدووە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە وەﻣﻤــﺎن ﻧەدراوەﺗــەوە ،ﺋێﻤە ﻧێﺰﯾﻜەی 75ﭼەﻛــﺪار دەﺑﯿﻦ ﻟە ﻧﺎو ﮔﺮووﭘێﻚ ﻟە ﮔﺮووﭘﯽ ﺣەﺷﺪی
ﺋێﺰﯾﺪی ،ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ھەﻓﺘەﯾەك ﺗﺎ 10 رۆژ ﻣﻮوﭼەﻣﺎن دوا دەﻛەوێﺖ“. ﺋەو ﭼەﻛــﺪارە رووﻧــﯽ ﻛﺮدەوە، ”ﮔﺮﻓﺘﻤﺎن ﻟــە ﺧﯚراﻛﯽ رۆژاﻧەش ھەﯾــە ،ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوو ﺷەﺷــﯚ ﻟــە ﮔﯿﺮﻓﺎﻧــﯽ ﺧــﯚی ھەﻧﺪێﻚ ﺧﯚراﻛﯽ ﺑﯚ داﺑﯿــﻦ ﻛﺮدﯾﻦ ،ﺑﯚﯾە ﺋێﺴﺘە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎن ھەڕەﺷەی وازھێﻨﺎن دەﻛەن ،ﻟە دوو ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑــﺮدوودا ﭘﺘﺮ ﻟە 40 ﭼەﻛﺪار وازﯾــﺎن ھێﻨﺎوە ،ﺣەوت ﻟە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎن ﻧﺎﺳﯿﺎوی ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺧﯚﻣﻦ“. ﺳﻤێ ﺑﻮﺳەڵﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺷەﻧﮕﺎل ﭘﺸﺘڕاﺳﺘﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮدەوە ،ﺑە ”وﺷــە“ رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﺳــەرەﺗﺎی ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺋــەو
ھێﺰە ،دەﺑــﻮو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﻣﻮوﭼەی ھــەزار و 500ﭼەﻛﺪار داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﻟە دوو ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑــﺮدوودا ﻣﻮوﭼــەی ﺗەﻧﯿﺎ 250 ﭼەﻛﺪار داﺑﯿﻦ ﻛﺮاوە ،ﺳــەرﺑﺎری ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﻣﻮوﭼەی ﺑەﺷێﻚ ﻟــە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎن ﺑــﯚ 500ھەزار دﯾﻨﺎر ،ﺋەﻣەش ﺋــەوە دەردەﺧﺎت ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێــﺮاق ﺋەو ھێﺰەی ﭘﺸــﺘﮕﻮێ ﺧﺴــﺘﻮوە ،ﻟەرووی ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿە ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺋێﺴــﺘە ﭘێﭽەواﻧەی ﺳەرەﺗﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ھێﺰەﻛە ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﺎن زۆرە ،ﺗــﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ ﮔﺮﻓﺘﯿــﺎن ﻟە ﻧﺎﻧﺨﻮاردﻧﯽ رۆژاﻧەش ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺑﻮوە“. ﺋﺎﻣــﺎژەی دا” ،ﺋەو ھەڵﮕەڕاﻧەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﻟە ﺷەﺷــﯚ و
ﮔﺮووﭘە ﭼەﻛﺪارەﻛــەی ،ﺑﯚ ﺋەوە دەﮔەڕێﺘەوە ﻛــە ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺋەو رۆڵە ﺧﺮاﭘەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق دەﯾەوێ ﻟە ﺷــەﻧﮕﺎل و ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑﮕێــڕن ،ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە دووﺑەرەﻛﯽ ﻟە ﻧﺎو ﻛﻮردی ﺋێﺰﯾﺪی دروﺳــﺖ ﺑﻜەن ﻛــە ﯾەﻛێﻜە ﻟــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەو ھێــﺰە ،ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺑــﺎی رۆﺣﺎﻧﯽ و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ و ﮔــەورە ﭘﯿﺎواﻧــﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ﺑە دەﺳﺖ ﺑێﻨﻦ ،ھەروەھﺎ ﺋەو ﺣﺰﺑەی ﺷەﺷــﯚ ﻛﺎدﯾﺮێﺘﯽ و ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ دەﻛﺎت ،ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺷــەﻧﮕﺎل و ﻧــﺎو ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا ﻛﺎرﯾﮕەری و ﺑﻮوﻧێﻜــﯽ ﺋەوﺗﯚی ﻧﯿﯿە“.
ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺎن ﺑﺮدووەﺗە ﺳﻮورﯾﺎ
ﭘەﻛەﻛە دوو ﻛﺎرﻣەﻧﺪی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺗﯿﺮۆر دەﻛﺎت
وﺷە /ﺑﺎز -ﻧەوزاد رۆژ ﯾەﻛﺸــەم ﺗەرﻣــﯽ دوو ﻛﺎرﻣەﻧــﺪی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ رێﮕەوﺑﺎﻧــﯽ دھــﯚك ﻟەﺳــەر ﭼﯿــﺎی ﺷــەﻧﮕﺎل دۆزراﯾــەوە، ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾەﻛﯽ ﺳــەرﺑﺎزی ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﺋەو دوو ﻛﺎرﻣەﻧﺪە ﻟە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ژێﺮدەﺳــﺘﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻛﻮژراون و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەﯾﺎن ﺑﺮاوە. ”ﻋەﺑﺪوﻟﻤەﻧﺎف ﺗەھﺎ و وەﯾﺴــﯽ ﻋەﺑــﺪو “ﺋــەو دوو ﻛﺎرﻣەﻧﺪەی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ رێﮕەوﺑﺎﻧــﯽ دھﯚﻛــﻦ ﻛــە رۆژی ﺷــەﻣﻮوی راﺑﺮدوو ھﯿﭻ ﺳــﯚراﻏێﻜﯿﺎن ﻧەﻣﺎ و دوای ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ 24ﺳــەﻋﺎت ﺑەﺳەر ﺑێ ﺳەروﺷــﻮێﻨﺒﻮوﻧﯿﺎن، ﺗەرﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﭼﯿﺎی ﺷــﻨﮕﺎل دۆزراﯾــەوە ،ﺋــەوان ﻟەﻻﯾــەن ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾﺎﻧــەوە ﺑــﯚ ﻧەﺧﺸــەداﻧﺎﻧﯽ رێﮕەوﺑــﺎن ﺑــﯚ ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ڕەواﻧەی ﭼﯿﺎی ﺷﻨﮕﺎل ﻛﺮاﺑﻮون، ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻜــﯽ ﺟــﯚری ”ﺗﻮﯾﻮﺗﺎ دوو ﻛﺎﺑﯿﻨە“ﯾــﺎن ﭘــێ ﺑــﻮوە و
دوای ﺋــەوەی ﺷــەھﯿﺪ ﻛﺮاون، ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەﯾــﺎن دزراوە و ﺗــﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧەدۆزراوەﺗەوە .رووداوەﻛە ﻛﺎرداﻧەوەی زۆری ﺟەﻣﺎوەری ﻟێ ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە و دەﭬەری دھﯚﻛﯽ ﻧﯿﮕەران ﻛﺮدووە ﺑەوەی زۆرﺑەی ﮔﻮﻣﺎﻧەﻛﺎن ﺑﯚ ﭘەﻛەﻛە دەﭼﻦ ﻛە ﺋەو ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەرە ﻣەدەﻧﯿﯿﺎﻧەﯾﺎن ﺷەھﯿﺪ ﻛﺮدﺑێ. ﻋەﻣﯿﺪ ﺳﻤێ ﺑﯚﺳەڵﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺷــﻨﮕﺎل ،ﺷــﻮێﻦ و ﺟﻮوڵەی
ﻛﺎرﻣەﻧــﺪەﻛﺎن و ﺳــﻨﻮوری ﺗێﭙەڕﯾﻨﯿﺎن ﺋﺎﺷــﻜﺮا دەﻛﺎت و ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ ،ﭼﯿﺎی ﺷــﻨﮕﺎل ﺑەﺷــﯽ زۆری ﻟەژێــﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەداﯾە و ﺑەﺷێﻜﯿﺸﯽ ﻻی ﭘەﻛەﻛــە و ﯾەﭘەﺷــەﯾە ،ﺋەو دوو ﻛﺎرﻣەﻧﺪە ﭼﻮوﻧەﺗــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە و ﺑە ﺑﺎزﮔــەی ﭘەﻛەﻛەدا ﺗێﭙەڕﯾﻮن. ﺳەح وەﯾﺴــﺘﯽ ﺑﺮای ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺷــەھﯿﺪەﻛﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﺑﺮاﻛەم ﻟەﮔەڵ ﺗﯿﻤێﻜﯽ
ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ رێﮕەوﺑﺎﻧﯽ دھﯚك ﺑﯚ ﻛﺎری رێﮕە دروﺳﺘﻜﺮدن ﭼﻮوﻧە ﭼﯿﺎی ﺷــﻨﮕﺎل ،ﺋەوان ﭼﻮوﻧەﺗە ﻧﺎوﭼەﯾــەك ﻛــە ﭘەﻛەﻛــە ﻟێﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــە ،دواﺗﺮ ﺗەرﻣــﯽ ﺑﺮاﻛەم و ﯾەﻛێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﻟــە ﻛﺎرﻣەﻧﺪان ھێﻨﺮاﯾــەوە ،ﺋێﻤــە وەك ﻣﺎڵﺒﺎﺗﯽ ﯾەﻛێﻚ ﻟەو دوو ﻛەﺳــەی ﺷەھﯿﺪ ﻛﺮاون ،ﭘەﻛەﻛە ﺑــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻛﺮدە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛە ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر دەﻛەﯾــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋــەوان ﺑەرﭘﺮﺳــﻦ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛــە و دەﺑﻮو
ﺗەﻧﺎھﯿــﯽ ﺋەو ﺗﯿﻤــە ﺑﭙﺎرێﺰن ﻛە ﺑــﯚ ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧــەوەی ﻧﺎوﭼەﻛە ﭼﻮوﻧەﺗە ﺳەر ﭼﯿﺎی ﺷﻨﮕﺎل. ھەرﭼەﻧــﺪە ﺋەو دوو ﻛەﺳــە ﺑە ﻓەرﻣﯽ ﻛﺎرﻣەﻧﺪی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ رێﮕەوﺑﺎﻧﯽ دھﯚﻛــﻦ ﻛە ﯾەﻛێﻜە ﻟــە ﻓەرﻣﺎﻧﮕــە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿﭻ ﺑەرﭘﺮﺳێﻜﯽ ﺧﯚﺟێــﯽ دھــﯚك و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟەﺳەر ﺗﯿﺮۆرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو دوو ﻛﺎرﻣەﻧﺪە و ڕﻓﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ
ﺣﻜﻮوﻣــەت ،ھﯿﭻ ڕووﻧﻜﺮدﻧەوە و ھەڵﻮێﺴﺘێﻜﯿﺎن ﻧەﺑﻮوە. ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ،ھێﺰەﻛەی ﭘەﻛەﻛە دوای ھﺎﺗﻨــﯽ داﻋﺶ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﻛە ،ھﺎﺗﻨە ﭼﯿﺎی ﺷــﻨﮕﺎل و ﭘــﺎرە و ﭼەك ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق وەردەﮔﺮن و ﺑەﺷــێﻜﻦ ﻟە ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ، ھەرﭼەﻧﺪە ﻟەوەﺗەی ﺷﻨﮕﺎل ﺋﺎزاد ﻛﺮاوەﺗــەوە ،ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﺷــﺎرەﻛە ﺑــەردەوام داوای دەرﭼﻮوﻧــﯽ ﭘەﻛەﻛــە دەﻛﺎت ،ﺑەم ﺋەو ھێﺰە ﻧﺎوﭼەﻛە ﺟێ ﻧﺎھێڵﻦ و زۆرﺟﺎرﯾﺶ ﻛێﺸە و ﮔﺮﻓﺖ ﺑﯚ ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە دروﺳﺖ دەﻛەن و ﺑﺎج وەردەﮔﺮن. ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﻛەی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺋەوە دەﺧﺎﺗە ڕوو ﻛــە ”ﻛﺎرﻣەﻧﺪەﻛﺎن دوای ﺋەوەی ﺑە ﺑﺎزﮔەﻛە ﺗێﭙەڕﯾﻮن و ڕۆﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە ﺳەر ﭼﯿﺎﻛە ﻟەوێ ﺷــەھﯿﺪ ﻛﺮاون ،واﺗە ﺋــەوان ﻟە ﻧﺎوﭼەﯾەك ﺷەھﯿﺪ ﻛﺮاون ﻛە ﻟەژێﺮ دەﺳﺘﯽ ﭘەﻛەﻛەداﯾە ،ﺑﯚﯾە ﺋەﮔەر ﭘەﻛەﻛە ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎری ﺗﯿﺮۆرﻛﺮدﻧﯽ ﺋــەو دوو ﻛﺎرﻣەﻧﺪە ﻧﯿﯿــە ،دەﺑێ ڕووﻧــﯽ ﺑﻜﺎﺗەوە ﻛە ﺑﯚﭼﯽ و ﭼﯚن ﻛﻮژراون“.
ﻋەﻣﯿﺪ ﺳــﻤێ ﺑﯚﺳــەﻟﯽ دەڵێ، ”ﺋەو دوو ﻛﺎرﻣەﻧﺪە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻜﯽ ﺟــﯚری ﭘﯿﻚ ﺋــﺎب )ﻣەرزﯾﯿە(ﯾﺎن ﭘێ ﺑﻮوە ،دوای ﺋــەوەی ﻛﻮژراون ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەﯾﺎن دزراوە ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﭘەﻛەﻛە ﺋەﮔــەر ﻧەﺗﻮاﻧێ ﺑﻜەراﻧﯽ ﺗﺎواﻧەﻛــە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑــﻜﺎت ،ﺋەوا دەﺗﻮاﻧێ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛە ﺑﺪۆزێﺘەوە، ﺑەم ﺋەﮔەر ھەﯾە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەﯾﺎن ﻟە ﭼﯿﺎﻛەوە ﺑﺮاﺑێﺘە ﺧﺎﻧەﺳــﯚر و ﻟەوێﻮە ﺑﯚ ﭘەﯾەدە ﻟە دﯾﻮی ﺳﻮورﯾﺎ رەواﻧە ﻛﺮاﺑێ“. ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ،ﺋەﮔــەر ﺋەﻣە ﯾەﻛﻼ ﺑﺒێﺘەوە ،ھﯿﭻ ﮔﻮﻣﺎﻧێﻚ ﻧﺎھێڵێ ﻛە ﭘەﻛەﻛە ﺑەرﭘﺮﺳﻦ ﻟە ﺗﯿﺮۆرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو دوو ﻛﺎرﻣەﻧﺪە. ھەرﭼەﻧــﺪە ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﺪا ڕەﺗﯽ ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ﺋەوان دەﺳــﺘﯿﺎن ﻟە ﭘﺸــﺖ ﺋەم ڕووداوەوە ھەﺑێﺖ، ﺑەم ﺑەھــﯚی ﺋەوەی ﺋــەو دوو ﻛﺎرﻣەﻧــﺪە ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﺋەواﻧﺪا ﺗﯿﺮۆر ﻛــﺮاون و ﺧەڵﻜــﯽ ﺗﺮ ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾە ﭼەﻛﺪار ﻧﯿﯿە ،داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ دھﯚك ﺗﺎ دێﺖ ﮔﻮﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻗﻮوڵ دەﺑێﺘەوە.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﻟە 2003ﺗﺎ 2014ﺑڕی 850ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا دزراوە
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێــﺮاق و ﻧﻮێﻨەری ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ﻟــە ﻋێﺮاق ،ﯾﺎداﺷﺘﯽ ﻟێﻜﮕەﯾﺸﺘﻨﯿﺎن ﻟەﺳەر ﭘﺮﺳــەﻛە واژوو ﻛﺮدووە و ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ دۆﺳــﯿەﻛەش ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪاﻧﯽ ﻋێﺮاﻗــە ﻟەﻻﯾەن ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧەوە ﻟە ڕێﯽ 21ﻟێﻜﯚڵەری ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑﯚ ﺋﺎﺷﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ 361ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ ﻛە ﻟە ﺑﻮدﺟەی ﺳﺎﻧﯽ 2004ﺗﺎ 2014ون ﺑﻮوە و دﯾﺎر ﻧﯿﯿە، ھﺎوﻛﺎت ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟەﺳەر ھەزاران ﭘڕۆژەی وەﺑەرھێﻨﺎن ﻟــە ﻛەرﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ و ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮون و ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﻛە ﻟەﺳەر داھﺎﺗﯽ دەوڵەت ﺑەﺑــڕی 98ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻر ﭘﺎرەﯾﺎن ﺑــﯚ ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮاوە و ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮاون.
ﻟێﻜﯚڵــەرە ﭘێﻜﮫﺎﺗﻮون ﻟە: ﯾەﻛەم :دۆﺳﯿەی وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و وەزﯾﺮی ﭘێﺸــﻮوی ﺋەم وەزارەﺗە ﻓەﻻح ﺋەﻟﺴﻮوداﻧﯽ. دووەم :دۆﺳــﯿەی ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿــە ﮔەورەﻛﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و وەزﯾﺮی ﭘێﺸــﻮوی ﺋــەو وەزارەﺗە ﺋەﺣﻤەد ﻛەرﺑﻮﻟﯽ و ﺑﺮاﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻧﺎوی ”ﺟەﻣﺎل و ﻣﺤەﻣەد“. ﺳێﯿەم :دزﯾﻦ و ﺗﺎﻧﯿﯿە ﮔەورەﻛﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ھەرﯾــەك ﻟــە وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﭘێﺸــﻮو ”ﺋەﯾﮫەم ﺳﺎﻣەڕاﺋﯽ و ﻣﻮﺣﺴﯿﻦ ﺷەﻻش و ﺣﻮﺳێﻦ ﺷەھﺮﺳﺘﺎﻧﯽ“. ﭼــﻮارەم :دۆﺳــﯿەی ﭘــڕۆژە وەھﻤﯿﯿــەﻛﺎن ﻛــە ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ و ﻛﻮڕەﻛــەی ﺑەﻧﺎوی ﺋەﺣﻤەد ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺑەڵێﻨﺪەری ﮔەورە ﺗێﻮەﮔﻼون. ﭘێﻨﺠــەم :دزﯾﻨﯽ ﭘــﺎرەی دەوڵــەت ﻟەﻻﯾەن ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﭘێﺸــﻮوی ﺑەﻏــﺪا ﺑەﻧﺎوی ”ﺳــەح ﻋەﺑﺪوﻟڕەزاق“. ﺷەﺷەم :دزﯾﻦ و ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ
ﭼەﻛــﯽ ﻟەﻛﺎرﻛەوﺗﻮو ﺑﯚ ﺳــﻮﭘﺎ ﻛــڕاوە و ﭼەﻛﯽ ﻛﺎرﻛﺮدووش ﻟە ﺑﺎزاڕی ڕەش ﻓﺮۆﺷﺮاوە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺑەﺳﺮە و ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﭘێﺸﻮو ”ﺧەﻟەفﻋەﺑﺪوﻟﺴەﻣەد“. ﺣەوﺗەم :ﭼەﻧﺪ دۆﺳــﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺮ ﻛە ﭘێﻮەﺳﺘﻦ ﺑە وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﮔﻮاﺳﺘﻨەوە. ھەﺷﺘەم :دۆﺳــەی ھەڕاﺟﻜﺮدن و ﺗەﻧــﺪەرات ﻟە وەزارەﺗــﯽ ﭘەروەردە و وەزﯾــﺮی ﭘێﺸــﻮوی وەزارەﺗەﻛە، ﺧﻮزەﯾﺮ ﺧﻮزاﻋﯽ. ﻧﯚﯾــەم :دۆﺳــﯿە ﻛەﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ”ﺋﯿﺒﺮاھﯿــﻢ ﺟەﻋﻔــەری ،ﻋەﻣــﺎر ﺋەﻟﺤەﻛﯿﻢ ،ﺳﺎڵﺢ ﻣﻮﺗڵەگ ،ﺳەﻟﯿﻢ ﺋەﻟﺠﺒﻮوری“. دەﯾەم :ﺳــەﻓﻘﺎﺗﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭼەك ﻛە ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ و ژﻣﺎرەﯾەك راوێــﮋﻛﺎری وەزارەﺗــﯽ ﺑەرﮔــﺮی و وەزﯾــﺮی ﭘێﺸــﻮوی ﺑەرﮔــﺮی ”ﺳەﻋﺪوون دﻟێﻤﯽ“ ﻟێﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﻦ. ﻟەوﺑﺎرەﯾــەوە ﺷــﺎﺧەوان ﻋەﺑﺪو ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ و ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،دۆﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟە ﺑﻮاری ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ و ﺑەرﮔﺮی ،ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟــە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻛڕﯾﻨــﯽ ﭼەﻛﯽ ﻟەﻛﺎرﻛەوﺗــﻮو و ﻓڕۆﻛە ﺑە ﻧﺮﺧێﻜﯽ زۆر ﮔﺮاﻧﺘﺮ ﻟە ﻧﺮﺧﯽ ڕاﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﺧﯚی ﻛە ﺋەم ﮔﺮێﺒەﺳﺘﺎﻧەش ﻟەﮔەڵ رووﺳﯿﺎ ﻛﺮاون. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﭼەﻧﺪ ﮔﺮێﺒەﺳﺘێﻜﯿﺶ
ﻟەﮔــەڵ ﭼﯿــﻚ ﻟەﻻﯾــەن ﭼەﻧــﺪ ﺑﺎزرﮔﺎﻧێﻜــەوە ﺑــە ھــﺎوﻛﺎری ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﭘێﺸﻮوی ﻋێﺮاق ﻛﺮاون ،دۆﺳﯿەﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻛە ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟە دۆﺳــﯿەی ﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﺳڵ ڕوون ﺑــﻮوەوە ،ﻛڕﯾﻨــﯽ ﭘﯚﺳــﺖ و ﭘﻠە و داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯿەﺗﯽ ﺑەﺳــەر ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﻛەم ﺗﻮاﻧــﺎ ،ھەروەھﺎ ﺑڕﯾــﺎردان ﺑﯚ ﭘڕﭼەﻛﻜﺮدﻧﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و ﺑەرﮔــﺮی ،ﺑەم ﭼەﻛەﻛﺎن ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوﻧەﺗە دەﺳﺖ ھێﺰەﻛﺎن و ﻟە ﺑــﺎزاڕی ڕەش ﻣﺎﻣەڵەﯾﺎن ﭘێﻮە ﻛﺮاوە“. ﻋەﺑــﺪو ﺋﺎﻣــﺎژەی دا” ،ﺋــەوەی ﻟە ھەﻣــﻮوی ﻛێﺸــەی ﮔەورەﺗﺮە دەﺳــەﺗﯽ دادوەرﯾﯿــە ،ﺋێﺴــﺘە ھەر دۆﺳــﯿﯿەك ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺑﯿەوێﺖ، دەﺳــەﺗﯽ دادوەری دەﯾﺠﻮوڵێﻨﻦ و ﻛﺎری ﻟەﺳــەر دەﻛــەن ،وەك ﺋەواﻧەی ﻛە ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ﻛە ﺑﯚ رووﺧﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﮔﺮﺗﻮوﯾەﺗﯿﯿە ﺑەر ،ﺑەم ﺋەﺳﺘەﻣە دۆﺳﯿﯿەك ﺑەﺑێ رەزاﻣەﻧﺪی ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻟە دادﮔەﻛﺎن ﻛﺎرﯾﺎن ﻟەﺳەر ﺑﻜﺮێﺖ“. ﻟەﺑﺎرەی دۆﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟە ڕووی داراﯾﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەوە ،ﻧەﺟﯿﺒە ﻧەﺟﯿﺐ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻟﯿﮋﻧەی داراﯾﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ
”ﮔﯚڕان و ﻛﯚﻣەڵ ﺧەڵﻚ ﭼەواﺷە دەﻛەن“
دەﻣێﻚ دەڵێﻦ ﺑﺎ ﺑﭽﯿﻨەوە ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا و دەﻣێﻚ دەڵێﻦ ﭼﻮوﻧەوە ھەڵەﯾە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ھەرﯾەك ﻟە ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان و ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ،ﺑە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دووڕووﯾﯽ ﺳەرﻗﺎڵﯽ ﭼەواﺷــەﻛﺮدﻧﯽ ﺧەڵﻜﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﻣﯿﺸــە داوای ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﻛﻮرد دەﻛەن ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا، ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛە دروﺳﺖ دەﺑێﺖ ،ڕەﺧﻨەی ﻟێ دەﮔﺮن و دەڵێﻦ ھەرێﻢ ﻓەﺷەﻟﯽ ھێﻨﺎ.
ھەﻓﺘــەی ڕاﺑــﺮدوو ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑە ﯾﺎوەری ﺷﺎﻧﺪێﻜﯽ ﺑــﺎی ﺣﺰﺑە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺟﮕە ﻟە ﮔﯚڕان و ﻛﯚﻣەڵ ،ﺳەرداﻧﯽ ﺑەﻏــﺪای ﻛــﺮد و زﻧﺠﯿﺮەﯾــەك ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻟەﮔەڵ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣــﯽ و ﺣﺰﺑــﯽ ﻟــە ﺑەﻏﺪا ﺋەﻧﺠﺎم دا ،دواﺗﺮﯾﺶ ڕاﮔەﯾەﻧﺮا ﻛە ﺳەرداﻧەﻛە ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻮوە و ﻟێﻜﺘێﮕەﯾﺸﺘﻨﯽ زﯾﺎﺗﺮی دروﺳﺖ ﻛﺮدووە. ﻓــﺎزڵ ﺑەﺷــﺎرەﺗﯽ ،ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن
ﺑﯚ ”وﺷــە“ی ڕوون ﻛﺮدەوە ،ﺋەو ﺳــەرداﻧە ﮔﺮﻧﮓ ﺑﻮو ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت دوای ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟە ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﻗﻮوڵ ﻟە ﻧێﻮان ھەوﻟێﺮ و ﺑەﻏﺪا. ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوەش ﻛــﺮد ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎش ﺋەو
ﺳەرداﻧە ﺑە ﮔﺮﻧﮓ ﻧﺮﺧێﻨﺮا. ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻢ و ﻧﺎوەﻧﺪ ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2014ـــەوە ﮔەﯾﺸﺘە دوا ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎن و ﺑــەو ھــﯚی ،ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﭘێﺸــﺘﺮی ﻋێــﺮاق ،ﺑﻮدﺟــە و ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــﯽ ھەرێﻤﯽ ﺑڕی و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش ﺑﯚی ﻧەﮔەڕێﻨﺮاوەﺗەوە، ﻟــەو ﻧێﻮاﻧەﺷــﺪا ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ و ﺑەﻏﺪا ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧەﺑﻮوﻧەوە. ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺳەرداﻧەﻛەی ﺷﺎﻧﺪی ھەرێﻢ ﺑە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ﺑــﯚ ﺑەﻏــﺪا ،ھەرﯾەك ﻟە ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان و ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﺎﺳﯚ ﻓەرەﯾﺪوون:
دژی ﺋەوەﯾﻦ ﻛە ﻟێﺮە ﺑﺎﻧﮕەﺷەﯾەك ﺑﻜەﯾﺖ و دواﺟﺎرﯾﺶ ھەر ﺑﭽﯿﺘەوە ﺑەﻏﺪا
ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ،ﻛەوﺗﻨە ڕەﺧﻨەﮔﺮﺗﻦ ﻟێﯽ ﺑەوەی ﻧەدەﺑﻮو ﺋەو ﺳەرداﻧە ﺑﻜﺮاﯾە ،ﺋەﻣە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑــەردەوام داوای ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏــﺪا و ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻛﺮد. ﻣﺤەﻣــەد ﺣەﻛﯿــﻢ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ،ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی ڕوون ﻛــﺮدەوە ،ﺋــەوان ﻟەﮔەڵ ﭼﺎرەﺳەری ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﻦ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏــﺪا ،ﺑــەم ﻧەك ﻟــە دوای ﺷﻜﺴﺖ. ﺋەو ﭘێﯽ واﯾە ،ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ھەرێﻢ ﺷﻜﺴــﺘﯽ ھێﻨﺎوە ﺑﯚﯾە ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ﭼﻮوە ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا. ھــﺎوﻛﺎت ﺋﺎﺳــﯚ ﻣەﺣﻤــﻮود، ﺑﺎژێڕواﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان ﺋــەوەی ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛﺮد، ﺳــەرداﻧەﻛەی ﺷــﺎﻧﺪی ھەرێﻢ ﺑــە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﭘێﭽەواﻧەی ﺑﺎﻧﮕەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮوە. ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔــﻮت” ،ﺋێﻤە
دژی ﭼﻮوﻧە ﺑەﻏــﺪا ﻧﯿﻦ ،ھەر ﻟە ﺳەرەﺗﺎﺷەوە دژی ﺋەو ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿﺎﻧە ﺑﻮوﯾﻦ ﻛە ﻟە ﻧێﻮان ھەرێﻢ و ﺑەﻏﺪا دروﺳﺖ ﺑﻮو ،ﺑەم دژی ﺋەوەﯾﻦ ﻛە ﻟێﺮە ﺑﺎﻧﮕەﺷــەﯾەك ﺑﻜەﯾﺖ و دواﺟﺎرﯾﺶ ھەر ﺑﭽﯿﺘەوە ﺑەﻏﺪا“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺋێﻤــە دەڵێﯿﻦ ﻛە ﺋێﺴــﺘە دەﭼﯿﺘەوە ﺑەﻏــﺪا واﺗﺎ ﺷﻜﺴــﺘﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳــﯿﺖ ھێﻨــﺎوە ،ﺋەی ﺑﯚ دوو ﺳــﺎڵە ﺋەم ھەرێﻤەﺗﺎن دووﭼﺎری ﺳــەدان ﺗەﻧﮕﮋە ﻛﺮد؟“.
ﺑەم ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەو ڕووەوە ﺟﯿﺎوازە و ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛــەن ،ﮔﯚڕان و ﻛﯚﻣەڵ ﺧەڵﻚ ﭼەواﺷە دەﻛەن. ﺑەﺷــﺎرەﺗﯽ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە دا ،ﺋەو ﺳــەرداﻧە زۆر ﮔﺮﻧﮓ ﺑﻮوە و ھﯿﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺸﯽ ﺑە ﺷﻜﺴﺘﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ﻧﯿﯿە. ﺋــەو زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ﺋــەو دوو ﻻﯾەﻧە ﺧەڵﻚ ﭼەواﺷــە دەﻛەن، ھەر ﻣﺎوەﯾە و ﻗﺴــەﯾەك دەﻛەن و ﺑەﻻﯾەﻧــەوە ﮔﺮﻧﮕــە ھەﻣــﻮو
ھەوڵێﻜﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ و ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﭽﻮوك ﺑﻜەﻧەوە“. دوﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە ،ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەوە ھﯚﺷــﯿﺎرﺗﺮن ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﭘﺎرﺗــﯽ ﻧەﺑﯿﻨــﻦ و ﺑــﺎوەڕ ﺑەو ﻗﺴﺎﻧەی ﮔﯚڕان و ﻛﯚﻣەڵ ﺑﻜەن. ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﻟــە ﺑەﻏﺪا دوا ﻗﺴــەی ﻛﻮردی ﻟە ﺑﺎرەی ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﯾﺎن ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸــەﻛﺎن ﺑە ﺑەﻏﺪا ﮔﻮت.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
وﺷە /ھەوﻟێﺮ ھەﻓﺘەی ڕاﺑﺮدوو ﺳەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾﺎن ﻛــﺮد ،ﻋەﺑﺎدی ﻟەﮔــەڵ ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻛــﺮدووە ﺗﺎ ﻟە ﻛﺎﺗــﯽ ﺋەم ﻣﺎﻧﮕە )ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ ﯾەﻛەم( 21 ،ﻟێﻜﯚڵەری ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﺑﮕەﻧە ﺑەﻏــﺪا ،ﺑﯚ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوەی ورد ﻟەﺳــەر دۆﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﻟــە ﻋێﺮاق” .وﺷــە“ ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﺋەو دۆﺳــﯿﺎﻧە ﺑــو دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە ﺑڕﯾﺎرە ﺑﺨﺮێﻨــە ﺑەردەم ﻟێﻜﯚڵەرە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎن.
ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﻟێﻜﮕەﯾﺸــﺘﻨەﻛەی ﻧێﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق و ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ،دەﺳــەت ﺑــە ﻟێﻜﯚڵەرە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــەﻛﺎن دراوە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟەﮔەڵ ھەرﯾەك ﻟە ﺋەﯾﺎد ﻋەﻻوی و ﺋﯿﺒﺮاھﯿــﻢ ﺟەﻋﻔەری و ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺑﻜەن ﻛە ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﻮون. زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەﻛەن، ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە دەﺳــﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﻋێﺮاق ﺑڕﯾﺎری ﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑﯚ 22وەزﯾﺮ و 355ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯽ ﻟە ﻋێﺮاق
دەرﻛﺮدووە ،ﺑەم ھﯿﭽﯽ ﻧەﺧﺮاوﻧەﺗە ﺑﻮاری ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــەوە ،ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧە دەﻛەن و ﺑەﺷێﻜﯿﺸﯿﺎن ڕاﯾﺎن ﻛﺮدووە ﺑﯚ دەرەوەی وت. راﭘﯚرﺗەﻛﺎن ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾﺎن ﻛﺮدووە ﻛە ﻟە 2004ﺗــﺎ ،2014زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 850 ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻری ﻋێﺮاق دﯾــﺎر ﻧﯿﯿە و ﻟەﻻﯾــەن ﺑەرﭘﺮﺳــە ﮔەﻧﺪەڵەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗەوە دزراون. ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾــﻦ ﺋەو دۆﺳــﯿﺎﻧەی ﺑڕﯾﺎرە ﺑﺨﺮێﻨە ژێﺮ دەﺳــﺘﯽ
ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــەﻛﺎن
ﻋێــﺮاق ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ھەرﯾەك ﻟە وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﻛﺎرەﺑﺎ و ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە دۆﺳﯿەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﮔەورەﯾــﺎن ﺗێﺪاﯾە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎﻧﯽ ڕاﺑﺮدووی ﻋێﺮاق. ﺋەوەﺷﯽ ﮔﻮت” ،ﺋەوەﻧﺪەی ﺋێﻤە ﺋﺎﮔەدارﯾــﻦ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟــە وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ دۆﺳــﯿەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ ھەﯾە ﻛە ﺑڕەﻛەی 50ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜﯿﯿە“. ﻟەﺑﺎرەی ﺋەﮔەری ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوەی ﺋــەو دۆﺳــﯿﺎﻧە و ﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﺑە ﺋەﻧﺠﺎم ﻟەﮔەڵ ھﺎﺗﻨﯽ ﻟێﻜﯚڵەراﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ،ﻧەﺟﯿﺒە ﻧەﺟﯿﺐ ڕووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ھﺎﺗﻨــﯽ ﻟێﻜﯚڵەراﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋﻮﻣێﺪﺑەﺧﺶ و زۆر ﺑﺎﺷە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋــەوان ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗــەواو ﺑێﻼﯾەن ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﻛەن و ﺑەﭘﺸﺘﺒەﺳﺘﻦ ﺑە ﺳــﺘﺎﻧﺪاردە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿــەﻛﺎن رێﻮﺷــﻮێﻨەﻛﺎن دەﮔﺮﻧەﺑەر“. ﺋﺎﻣــﺎژەی دا” ،ﺋێﺴــﺘە ﺷــەﻗﺎم ﻓﺸﺎری زۆری ﻟەﺳەر ﺣﻜﻮوﻣەت دروﺳﺖ ﻛﺮدووە و ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ڕژد ﻛﺎر ﻟەﺳــەر ﺋەو دۆﺳــﯿﺎﻧە دەﻛــەن ،ھﺎﺗﻨﯽ ﻟێﻜﯚڵەراﻧــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﺶ دۆﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﺑە دﻧﯿﺎ دەﻧﺎﺳێﻨێ، ﺑﯚﯾە ﺟێــﯽ ﺋﻮﻣێﺪە رێﻮﺷــﻮێﻦ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە دۆﺳﯿﯿەﻛﺎن و ﺑﻜەراﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەﻛﺎن ﺑﮕﯿﺮێﺘە ﺑەر ،ﺑەم ﺋەوەی ﻛێﺸــەﯾە ،دەﺳــەﺗﯽ دادوەرﯾﯿە ﻛە زۆرﺟﺎر دەﻛەوێﺘە ژێﺮ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن“.
ژﻣﺎرە ) ، (157ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 5 ،
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق دۆﺳﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺑە ﻟێﻜﯚڵەراﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ دەﺳﭙێﺮێﺖ
ﻣﺎﻟﯿﻜـﯽ ﺟﻮﻣﮕەﻛﺎﻧﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵ ﻛﺮدووە
5
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
6
ﺑێﺮﯾﭭﺎن ﻣەﺣﻤﻮود
ﺑﺘەوێ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺑﻜەﯾﺖ دەﺑێ ﺳەرەﺗﺎ ﺧﯚت ﺑﮕﯚڕی
ژﻣﺎرە ) ، (157ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 5 ،
ﻧﮫێﻨﯽ ﺗﻮﻧێﻠەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺮێﺖ ﺋەﻧﺪازﯾﺎرێﻜﯽ ھەڵﻜﯚڵﯿﻦ :ﺗەﻧﯿﺎ ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ و ﺋەوروﭘﯽ دەﺗﻮاﻧﻦ ﺋەو ﺗﻮﻧێﻼﻧە ھەڵﺒﻜەﻧﻦ وﺷە /راﻣﯿﺎر ﺟﻮاد ﭘﺎش ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــەوەی ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﻧێــﻮان ﮔﻮێــڕ و ﺧــﺎزر ﻟەﻻﯾەن ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﺗﻮﻧێﻠﯽ ﮔــەورەی داﻋﺶ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑﻮون، ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺪازﯾﺎری ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛەن ﻛە ،ﺋەو ﺷێﻮە ﻟە ھەڵﻜەﻧﺪن و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺗﻮﻧێــﻞ ﺑەﺑــێ ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﯽ و ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ ﺑە داﻋﺶ ﻧﺎﻛﺮێﺖ. دواﯾﯿﻦ ﺋﯚﭘەراﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺑەرﻓﺮەواﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑــە ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﯽ ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﺷﺎرەدێﯽ ﮔﻮێڕ و ﺧﺎزر ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺷــﺎرۆﻛەی ﻣەﺧﻤﻮور و دەﺷﺘﯽ ﻧەﯾﻨەوا ﻛﯚﺗﺎی ھﺎت. ﻟــە ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ وەك )ﻛەﻧەﺷــﯽ ﺑﭽﻮوك ،ﻛەﻧەﺷــﯽ ﮔەورە ،ﺋەﺑﻐەز و ﻋﻮﻣەرﻣەﻧــﺪان( ﭼەﻧﺪ ﺗﻮﻧێﻠێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ داﻋﺶ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑﻮون، ﭘﺎش ﺋــەوەی ﻧﺎوﭼەﻛــە ﻟەﻻﯾەن ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەوە ﻛﯚﻧﺘڕۆڵ ﻛﺮا .ﺗﻮﻧێﻠەﻛﺎن ﺑەرﻓﺮەوان و ﮔەورە ﺑﻮون ،ﺋەوەش ﺳەرﺳڕﻣﺎﻧﯽ ﺑﯚ زۆر ﻛەس دروﺳﺖ ﻛﺮد. ﻟــە ﺑەدواداﭼﻮوﻧێﻜﯽ ”وﺷــە“دا دەرﻛەوﺗــﻮوە ،ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆر ﻟە ﻛﺎری ھەڵﻜﯚڵﯿﻦ ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ
ﺗﻮﻧێﻠــەﻛﺎن ﺑە زۆرەﻣﻠــێ ﺋەﻧﺠﺎم دراون ،ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺳەرﭘێﭽﯽ ﺑڕﯾﺎر و ﯾﺎﺳﺎﻛﺎﻧﯽ داﻋﺸﯿﺎن ﻛﺮدووە، ﻟەﻻﯾەن داﻋﺸــەوە ﻧﺎﭼــﺎر ﻛﺮاون ﻛﺎری ھەڵﻜەﻧﺪن ﻟــە ﺗﻮﻧێﻠەﻛﺎﻧﺪا ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪەن. ﻟە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻛەﻣﭙــﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﺎری ﻛەرﻛﻮوك ،ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ 56/ﺳــﺎڵ /ﻛــە ﺑە ﺋەﺑــﻮ ﻛەرﯾﻢ ﻧﺎﺳــﺮاوە ،ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﺳێ ﻣﺎﻧﮓ ﺑە زۆرەﻣﻠێ ﻟەو ﺗﻮﻧێﻼﻧەی داﻋﺸــﺪا ﻛﺎری ﻛﺮدووە. ﺋەﺑﻮ ﺳــەﻣەد دەڵێ” ،ﺑــە ﺗﺎواﻧﯽ ﺋەوەی رﯾﺸــﻢ ﺗﺎﺷﯿﻮوە ،ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﺳێ ﻣﺎﻧﮓ ﻟەﻻﯾەن داﻋﺸەوە ﻛﺎری زۆرەﻣﻠێﻢ ﭘێ ﻛــﺮا ،ﺋەوان ﻟە ھەر ﺷﻮێﻨێﻚ ﻣەﺑەﺳﺘﯿﺎن ﺑﻮواﯾە ﻛﺎرﯾﺎن ﭘێ دەﻛﺮدم“. ﺋەﺑــﻮ ﻛەرﯾﻢ ﻧﺎوی راﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﻋەﺑﺪوﻟﺴــەﻣەد ﺋەﻟﻜەڕووﺑﯿﯿــە، ﺋــەو ﺑــە ”وﺷــە“ دەڵــێ، ”ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ داﻋﺶ ﺑــﯚ ﻣﺎوەی 37رۆژ ﻟــە ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﻛەﻧەش و ﻋﻮﻣەرﻣەﻧﺪان ﻛﺎری ھەڵﻜﯚڵﯿﻨﯿﺎن ﭘێ ﻛﺮدﯾــﻦ ،ﺋێﻤــە ﻧﺰﯾﻜەی 80 ﻛــەس دەﺑﻮوﯾــﻦ ،ﺷــﻮێﻨﯿﺎن ﺑﯚ ﺗﻮﻧێﻠەﻛﺎن دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن ﻛﺮدﺑﻮو، رێﻨﻮێﻨﯿﯿــﺎن ﭘــێ دەداﯾﻦ ﭼﯚن ھەڵﻜﯚڵﯿﻦ ﻟە ﺧﻮار ﺳــێ ﻣەﺗﺮەوە ﺑﻜەﯾﻦ“.
وﺷە /ھەوﻟێﺮ- ﺳەروﯾﻦ ﺷێﺨﺎﻧﯽ ﺑەھــﯚی دەوام ﻧەﻛــﺮدن و ﮔﻮﻣﺎﻧــﯽ ھەﺑﻮوﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻟەﮔەڵ رێﻜﺨﺮاوی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ داﻋﺶ 300 ،ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﺳەر ﺑە وەزارەﺗﯽ ﭘەروەردەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘەروەردەی ﻣەﺧﻤﻮور ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ ،دوور ﺧﺮاﻧەوە.
ھەڵﻜەوﺗــﻮوە و ﻟــەرووی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەوە ﺳــەر ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێــﺮە ،ھەرﭼەﻧﺪ ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑە ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﺑەﻋﺴــﯽ ھەڵﻮەﺷــﺎوە ،ﺑﯚ ﺳــەر ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻣﻮوﺳڵ ﮔﻮاﺳﺘﺮاوەﺗەوە. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘەروەردەی ﻣەﺧﻤﻮور زﯾﺎﺗــﺮ دەڵێ” ،ﻟــەو ژﻣﺎرەﯾەدا 20 ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘەروەردەی ﻛەرﻛﻮوك دەﺳﺘﺒەﻛﺎر ﺑﻮوﻧەﺗەوە، ﺑــەم ﺑەھﯚی ﭘﺎﺑەﻧــﺪ ﻧەﺑﻮوﻧﯿﺎن ﺑــەدەوام و دﯾــﺎر ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺷﻮێﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن ،ﻟە ﭘﯿﺸەﻛﺎﻧﯿﺎن دوور ﺧﺮاوﻧەﺗــەوە و ﻛﯚﺗﺎ ﺑە راژەﻛەﯾﺎن ھێﻨﺮاوە“. ﺑەھــﯚی ﻧﺎﺋﺎﻣﺎدەﯾــﯽ ﺋــەو 300 ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾە و ﻧﺎﺟێﮕﯿــﺮی ﺑﺎری ﺗەﻧﺎھﯽ ژﻣﺎرەﯾەك ﻟە ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎن و ﻧەﮔەڕاﻧەوەی داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن، ﭘێ دەﭼێﺖ ﺧﻮێﻨﺪن ﻟەو ﺳﻨﻮورەدا دەﺳﺖ ﭘێ ﻧەﻛﺎت. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘەروەردەی ﻣەﺧﻤﻮور دەڵێ” ،ﺋــەو ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧە ﺗەﻧﯿﺎ
ﺋەو دەڵێ” ،داﻋﺶ ﺑەﻧﺎو ﻣﻮوﺳــڵ ھەﻣﺎن ﺷﺖ دەﻛﺎت ،ﻛﺎﺗێﻚ ﻟەوێ ﺑﻮوﯾــﻦ ،ﺳــەرﺟەم ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ھەر ﮔەڕەﻛێﻜﯿــﺎن ﺑەﯾەﻛەوە دەﺑەﺳــﺖ ،ﺋەوەش ﻟــە رێﮕەی ﻛﻮﻧﻜﺮدن و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ دەرﮔەی ھﺎوﺑەش ﻟە ﻧێﻮان ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﺪا“. ﺋەﺑﻮ ﻛەرﯾــﻢ ﯾەﻛێﻜە ﻟــە دەﯾﺎن ﻛەس ﻛــە ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ داﻋﺶ ﺧﺴﺘﻮوﯾﺎﻧەﺗە ژێﺮ ﻛﺎری زۆرەﻣﻠێ و ﻟــە ﺷــﺎﯾەﺗﺤﺎﻧﯽ ھەڵﻜەﻧﺪﻧﯽ ﺗﻮﻧێﻠە درێﮋ و ﻗﻮوڵەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺸــە، ﺑەم ﻧﮫێﻨﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺗﻮﻧێﻠەﻛﺎﻧﺪاﯾە. ﺷﺎﺧەوان ﺳەﯾﺪ ﺋەﻧﺪازﯾﺎر ﻟە ﺑﻮاری ھەڵﻜﯚڵﯿﻦ و ژێﺮﺧﺎﻧﯽ ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزی ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛــﺮدەوە، ”ﺗﻮﻧێﻠەﻛﺎﻧــﯽ داﻋــﺶ ﺟێﮕەی ﺗێڕاﻣﺎﻧــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺷــێﻮازێﻜﯽ
ﺋەﻧﺪازﯾﺎری زۆر ﺑەرزﯾﺎن ﺗێﺪا ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺮاوە ﻛە ﺑە ﺑﻨﯿﺎﺗﯽ ﻣﯚدێﺮﯾﻦ ﻟە ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزﯾﺪا ﻧﺎﺳﺮاوە“. ﺋەو ﺋەﻧﺪازﯾﺎرە دەڵێ” ،دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺗﻮﻧێﻠێﻜــﯽ 500ﻣەﺗﺮﯾﯽ ،ﺑە ﭼﻮار دەرﭼە و ھەﺑﻮوﻧﯽ 15ﺗﺎ 20ژووری ﻣﺎﻧەوە و ﻧﻮوﺳﺘﻦ ،ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆری ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﯚ ﻛﺎرﻛﺮدن ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛە ھەڵﻜەﻧﺪﻧەﻛە ﺑە ﭼەﻧﺪ ﺋﺎﻣێﺮێﻜﯽ ﺳــﺎدەی دەﺳﺘﯽ ﺑﻮوە وەك ھێڵﺘﯽ و ﭘــﺎچ و ﺧﺎﻛەﻧــﺎس ،ﺟێﮕــەی ﺗێڕاﻣﺎﻧە ﻛە ﺑەو ﺷێﻮە ﺋەﻧﺪازەﯾﯿﯿە ھەڵﻜەﻧﺮاون“. ﻟــە ھەرﯾــەك ﻟــەو ﮔﻮﻧﺪاﻧــەی ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟە ﻧێﻮان ﮔﻮێڕ و ﺧﺎزر ﺋﺎزادﯾــﺎن ﻛﺮدوون، ﺗﻮﻧێﻠﯽ داﻋﺶ ھەﯾە و ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﮔﻮﻧﺪدا ﺳێ ﺗﺎ ﭼﻮار ﺗﻮﻧێﻠﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 400ﻣەﺗﺮ درێﮋ ھەڵﻜەﻧﺮاون. ﺋەﻧﺪازﯾﺎرەﻛــە زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ، ”ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ داﻋــﺶ دەﺑێــﺖ ﻛەﺳــﺎﻧێﻜﯽ ﺷــﺎرەزای ﺋەوروﭘﯽ ﯾــﺎن ﺋەﻣەرﯾﻜﯿﯿــﺎن ﻟەﮔەڵ ﺑێﺖ ﺑــﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺷــێﻮە ﺋەﻧﺪازەﯾﯿﯿەی ﺗﻮﻧێﻠەﻛﺎن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟــە ﺋەوروﭘﺎ و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺋەم ﺷێﻮازە ﻟە ﻛﺎرﻛﺮدن دەﺧﻮێﻨﺮێﺖ“. ﺋەﻧﺪاﻣێﻜــﯽ ڕێﻜﺨﺮاوی ﺋﺎڕ ﺳــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑــە ھەڵﮕﺮﺗﻨەوەی ﻣﯿﻦ و
ﺗەﻗەﻣەﻧﯽ ،ﻛە ﻛﺎری ھەڵﮕﺮﺗﻨەوەی ﺗەﻗەﻣەﻧــﯽ و ﺑﯚﻣﺒــﯽ ﭼێﻨﺮاو ﻟە ﻧﺎوﭼە ﺋﺎزادﻛﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮ دەﺳﺘﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە دەﻛﺎت ،ﺑەھەﻣﺎن ﺷێﻮە ﺳەرﺳــڕﻣﺎﻧﯽ ﺧــﯚی ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺗﻮﻧێﻠەﻛﺎن ﻧﯿﺸﺎن دەدات. دێﭭﺪ ﻛڕاﺳﻦ ﺑە ﺧﯚﺑەﺧﺶ ﻟەﮔەڵ ڕێﻜﺨﺮاوێﻜﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧــﯽ ھﺎﺗﻮوەﺗە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻛﺎری ﭘﺎﻛﺴــﺎزی ﻣﯿــﻦ دەﻛﺎت ،ﺋــەو ﺑە“وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﻣﻦ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا ﺑﻮوم ﻛﺎﺗێﻚ ﭼەﻛﺪارێﻜــﯽ داﻋﺶ ﻟەﻧﺎو ﺗﻮﻧێﻠێﻜــەوە ﺑــەدووری 30ﻣەﺗﺮ ﺗەﻗەﯾﺎن ﻟــێ ﻛــﺮدم ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻓﺮﯾــﺎم ﻛەوﺗــﻦ و دەرﺑﺎزﯾﺎن ﻛﺮدم“. داﻋﺶ ﻟــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی دەﺳــﺘﯽ ﺑەﺳــەردا ﮔﺮﺗــﻮون ،دەﯾــﺎن و ﺳــەﺗﺎن ﺗﻮﻧێﻠﯽ ﮔەورە و ﺑﭽﻮوﻛﯽ ھەڵﻜەﻧﺪووە ،ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺶ ﺗﻮﻧێﻠەﻛﺎن ﺑﯚ ﺧﯚﺷﺎردﻧەوە ﻟە ﻓڕۆﻛە ﺟەﻧﮕﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﻛﺎر دێﻨﻦ و ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ھەڵﻤەﺗــﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاﻗﯿﺶ ﺑﯚ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎوﭼە داﮔﯿﺮﻛﺮاوەﻛﺎن، ﺧﯚﺣەﺷــﺎرداﻧﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ داﻋــﺶ ﻟەﻧــﺎو ﺗﻮﻧێﻠەﻛﺎﻧــﺪا، ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﺋەﺳــﺘەﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺸە.
ﻟەﺳەر ﻣﯿﻼﻛﯽ وەزارەﺗﯽ ﭘەروەردە ﺑﻮون ،ﺋەﮔەر ﻧــﺎ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺳــەر ﺑە ﺑەﻏﺪا ﺑــﻮو ،ﻟەﺑەرﺋەوە دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧــﯽ ﺧﻮێﻨﺪن ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەواﻧﺪا ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺋێﻤەوە ﻧﯿﯿە“. ھەرﭼەﻧﺪ دەﮔﻮﺗﺮێــﺖ ژﻣﺎرەﯾەك ﻟــە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﻛﺎن ﭼﻮوﻧەﺗــە ﻧﺎو داﻋﺸــەوە ،ﺑــەم ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘــەروەردەی ﻣەﺧﻤــﻮور دەڵێ، ﺋەوان ﻧﺎزاﻧﻦ ﭼﻮوﻧەﺗە ﻧﺎو داﻋﺸەوە ﯾﺎن ﻧﺎ. ﻣەﺗــەڕ ﺣﻮﺳــێﻦ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەی ﮔﻮﻧــﺪی ﺑﺎﻗــﺮت ﻛــە ﯾەﻛێــﻚ ﻟەواﻧــەی ﺑڕﯾﺎری دوورﺧﺴﺘﻨەوەی دراوە ،ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﻟە 22ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ ،2014 ﻧﺰﯾﻜەی 20ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻟە ﻛەرﻛﻮوك دەﺳﺘﻤﺎن ﺑەﻛﺎر ﻛﺮد ،ﺑەم دواﺗﺮ ﭘێﯿﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪﯾﻦ ﻟەﺳەر ﻣﯿﻼﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ وەرﻧﺎﮔﯿﺮێﻦ“. ﺣﻮﺳــێﻦ ﻏەزال ﻧﺎوی ﺧﻮازراوی ﯾەﻛێﻜــﯽ ﺗﺮ ﻟەو ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧەﯾە
و ﺋێﺴــﺘە ﻟــە ﻛەﻣﭙــﯽ دﯾﺒەﮔە داﻧﯿﺸــﺘﻮوە ،ﺋەو ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ، ”ﻟە ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵ ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن ﻟە ژێﺮ دەﺳــﺘﯽ داﻋﺶ را ﺑﻜەﯾﻦ و ﻛﺎﺗێﻚ ﺳــەرداﻧﯽ ﭘــەروەردەی ﻣەﺧﻤﻮورﻣــﺎن ﻛــﺮد ،ﭘێﯿــﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪﯾــﻦ ﻟــەﻛﺎر ﻻدراوﯾﻦ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ دەﺳﺘﺒەﻛﺎر ﺑﺒﯿﻨەوە“. ﺋەو ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾە داوا ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ دەﻛﺎت ﭼﺎو ﺑــە ﺑڕﯾﺎری ﻟەﻛﺎرﻻداﻧﯿــﺎن ﺑﺨﺸــێﻨێﺘەوە و دەڵێ” ،ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە، ﺗەﻧﯿﺎ 63ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮ دەﺳﺘﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاﻗﻦ و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ دﯾﺎر ﻧﯿﻦ“. د .ﻣﺤەﻣــەد ﺋﯿﻘﺒــﺎل وەزﯾــﺮی ﭘــەروەردەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﻟە ﺳەرداﻧێﻜﯽ ﺑﯚ ﻛەﻣﭙﯽ دﯾﺒەﮔە رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ھەوڵ دەدەﯾﻦ ﻟەﮔەڵ وەزارەﺗﯽ ﭘەروەردەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸەی ﺋەو ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧە ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە ﺑەھﯚی داﻋﺸەوە ﺋﺎوارە ﺑﻮون“.
ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ دووﭘﺎت ﻟــەوە دەﻛەﻧــەوە ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮورەﻛە، ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑە داﻋﺸەوە ﻛﺮدووە و ﻟە رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋەواﻧﺪا ﻛﻮژراوﯾﺸﯿﺎن ھەﯾە. ڕزﮔﺎر ﻣﺤەﻣــەد ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻞ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﻣەﺧﻤــﻮور ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﻟە ﺷەڕی ڕووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی داﻋــﺶ ﻟەﮔەڵ ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاﻗﯽ ﻟە ﮔﻮﻧﺪی ﺳــﺎﻗﯿەی دەوروﺑەری ﻣەﺧﻤﻮور، ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەی ﺋەو ﮔﻮﻧﺪە ﻟە رﯾﺰی ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺶ ﻛﻮژرا“. ﺋــەو زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﺋەﮔــەر ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾەﻛﯽ ﻟــەﻛﺎر ﻻدراو ﺑەڵﮕەی ﺑﺎوەڕ ﭘێﻜــﺮاوی ھەﺑێﺖ ﻟەﮔەڵ داﻋﺶ ﻧەﺑــﻮوە ،دەﺗﻮاﻧێﺖ دەﺳــﺖ ﺑــە دەوام ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﭘﺎش ﺋەوەی ﻧﺎوەﻛــەی ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮان ﺑەرز دەﻛﺮێﺘەوە“.
ﺋەﺑﻮﻛەرﯾﻢ:
ﭼەﻛــــﺪاراﻧﯽ داﻋﺶ ﺑﯚ ﻣﺎوەی 37رۆژ ﻛــﺎری ھەڵﻜﯚڵﯿﻨﯿﺎن ﭘێ ﻛﺮدﯾﻦ
300ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﻣەﺧﻤﻮور دوور ﺧﺮاﻧەوە
ﻋەﺑــﺎس ﻣﺤەﻣــەد ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘەروەردەی ﻣەﺧﻤﻮور ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﻟــە دوای ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﺷــﺎرۆﻛەی ﻣەﺧﻤﻮور ﻟە دەﺳﺖ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺶ ،ﻟە ﻛﯚی 500 ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﺳﻨﻮوری ﭘەروەردەی ﻣەﺧﻤﻮور 300 ،ﻟە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﻛﺎن ﻧەﮔەڕاوﻧەﺗەوە ﺳــەر ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن و ھەﻣﻮو ﺋەو ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧەش ﺑە رەﮔەز ﻋەرەﺑﻦ. ﻣەﺧﻤــﻮور ﺑەدوورﺑــﯽ 63ﻛــﻢ ﻟــە رۆژﺋــﺎوای ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮ
ھﯿــﭻ ﻛﺎت ﺑە ھەڵﭽﻮوﻧﯽ ﺑێ ﺑەرﻧﺎﻣــە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺑەرھەم ﻧﺎﯾەت ،ﻣﺮۆڤ دەﺑێ ﺳــەرەﺗﺎ ﺑﺎوەڕ ﺑــەوە ﺑێﻨێﺖ ﻛە ھﯿﭻ ﺳــەردەﻣێﻚ ﺧﺮاپ ﺑە ﺧــﺮاپ ﺑﺎش ﻧﺎﺑێــﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺧﺮاپ دەﺑێﺖ ﺋﯿﺸﯽ ﺑﯚ ﺑﻜﺮێﺖ ﺗﺎ ﺑەرەو ﺑﺎش ﺑﺒﺮێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﻧﺎﻛﺮێ ﺗﯚ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﯿﺖ ﺋەو ﻗﺒﻮوڵ ﺑﻜەﯾﺖ و ﺧﯚﯾﺸﺖ ﺑە ﺧﺎوەن دﯾﺪ و ﺑەرﻧﺎﻣەی ﻧﻮێ ﺑﺰاﻧﯽ ،ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺋەو ﺗﯚی ﻗﺒﻮوڵ ﻧﯿﯿە. ﺑﯿﮫێﻨە ﺑەرﭼﺎوت و و ورد ﺑﯿﺮ ﺑﻜــەوە ،ﻧﻤﻮوﻧەﯾەﻛﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺑەرﺟەﺳــﺘە ﺑﻜــە ﺑﮕﻮازﯾﻨەوە ﺑــﯚ ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ژﯾﺎن: ﺷــﯚﻓێﺮێﻜﯽ ﺧﺮاپ دەﺗﻮاﻧێ ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻜﯽ ﺧﺮاپ ﺑﺎش ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ﺷــﯚﻓێﺮێﻜﯽ ﻧﺎﺷــﺎرەزا و ﺧﺮاپ دەﯾﺎن ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ﺑﺪەرێ ،ﺧﺮاﭘﯿﯽ دەﻛﺎت، ﺑﺎﺳــەﻛە ﺋەوە ﻧﯿﯿە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛە ﺧﺮاﭘە ﯾﺎن ﺑﺎش ،ﻛێﺸەی ﺳەرەﻛﯽ ﻛەﺳﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨەر و ﺋﺎراﺳﺘەﻛەرە. ﻟێــﺮەوە ﺗێﺪەﮔەﯾﻦ ﺋەوە ﭘﺎرﺗﯽ ﯾــﺎن ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﯿﻦ ﺧﺮاﭘﻦ، ﺋەوە ﺑێ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ و ﺑێ ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿە ﺋەواﻧﯽ ﺧﺮاپ ﻛﺮدووە، ﺑﺎﺷــە ﮔﺮﯾﻤﺎن ﺗﯚی ﺑەرھەڵﺴــﺖ ﺋەواﻧــﺖ ڕووﺧﺎﻧﺪ ،ﺋەی ﭼــﯽ دەﮔﯚڕێــﺖ ﻛە ﺗﯚﯾــﺶ وەك ﺋەوان ﺑێ ﺳﯿﺴــﺘەم و ﺑێ ﺑەرﻧﺎﻣــەی؟ ﺟﺎرێ ﺋەواﻧەی ﺑﺎﺳــﯽ ﺑێ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻛێﺒەرﻛێﻜﺎراﻧﯿﺎن دەﻛەن ،ﺧﯚﯾﺎن ﺧﺎوەﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘەم و ﭘﻼن ﻧﯿﻦ ،ﻛەواﯾــە دڵﻨﯿﺎﺑە ﺧﺮاﭘﺘﺮی ﻧەﻛەن ﺑﺎﺷــﺘﺮی ﻧﺎﻛەن، ھﯿﭻ ﻣەﺑەﺳــﺘﻢ ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪﻛﺮدﻧﯽ ﺗﯚی ﺗــﻮوڕە ﻧﯿﯿە ،ھێﻨﺪە ﻣەﺑەﺳﺘﻤە وەك ﺗﺎﻛێﻜﯽ ﺋەم وﺗە وێﺮاﻧە ﭘێﺖ ﺑڵێﻢ ھەڵەی ﺋەﮔەر ﭘێﺖ واﺑێ ھەڵە ﺑە ھەڵە ﭼﺎرەﺳەر دەﻛﺮێﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺳەرﻛەﺗﻮو ﺑﯿﻦ. ﺳــەرەﺗﺎ دەﺑێﺖ ﺧﯚﻣﺎن ﻟە ﮔێﮋاوی وﻧﺒــﻮون دەرﺑێﻨﯿﻦ و ﺧﯚﻣﺎن ﺑﺪۆزﯾﻨەوە ﻟەﺑﺮی رق ،ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ و راﺳــﺘﯽ و دڵﺴــﯚزی وت ﺑەرﻧﺎﻣەی ژﯾﺎﻧﻤﺎن ﺑێﺖ و ھەوڵ ﺑﺪەﯾﻦ ﺧﯚﻣﺎن ﺧﯚﺷــﺒﺎوەڕ ﻧەﺑﯿﻦ و ﺑە ﺳــﭙﯽ ﺑڵێﯿﻦ ﺳﭙﯽ و ﺧﺎڵە رەﺷــەﻛﺎﻧﯿﺶ وەك ﺧﯚی ﺑﺒﯿﻨﯿﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺧﯚﺷﺒﺎوەڕﯾﯽ و ﻧﺎھﯚﺷﯿﺎری ﺑەراﻣﺒەر ﭘﺮﺳەﻛﺎن و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ،ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﻣێﮕەﻟﺌﺎﺳﺎ و ﺑێ ﭘﺮﺳﯿﺎر ﺑەرھەم دێﻨێﺖ ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا دەزاﻧﯿﻦ ﻣﺮۆﭬﯽ ﺳەرﻛەﺗﻮو ﺋەو ﻛەﺳەﯾە ﺑﯿﺮ دەﻛﺎﺗەوە و ﺋەزﻣﻮون ﻟە ھەڵەﻛﺎﻧﯽ وەردەﮔﺮێﺖ ،ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺋێﻤە ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﺪا ﺑێ ﺋەزﻣﻮوﻧﯿﻦ و ھەوڵﯿﺸــﻤﺎن ﻧەداوە ﻟە ﺗێﭙەڕاﻧﺪﻧﯽ ﺋەو ھەﻣﻮو ﺳــﺎڵەی ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯿﺪا ھەر ﺳﺎڵێﻚ دوو رﺳﺘەی ﻧﻮێ ﺑﺨەﯾﻨە ﻧﺎو ﻓەﻟﺴەﻓەی ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧەوە. ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﺋەوەﯾە ،ﺋێﻤە وەك ﺧەڵﻜﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﻮاﻧﺎی ﺋەو ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە ژﯾﺮاﻧەﻣﺎن ھەﯾە؟ ﺋﺎﯾﺎ ھﯿﭻ ﻛﺎت ﺑﻮوە ﺑە ﻓەوزای ﺑێ ﺑەرﻧﺎﻣە ﺳــﺘەم ﻟەﻧﺎو ﺑﭽێﺖ ﺋەﮔەر ﺳﺘەﻣێﻚ ﺑﻮوﻧﯽ ھەﺑێﺖ؟ ﻛەواﯾە وەك ﺋەرﻛێﻜﯽ ﺋەﺧﻼﻗﯽ و وﯾﮋداﻧﯽ ﻟەﺳەر ھەر ﻛەﺳێﻜﯽ ھﯚﺷﯿﺎر ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑڵێ ﮔەﻧﺠﯚ ،ﻣﺎم ﺣﺎﺟﯽ ،داﯾــە ،داﭘﯿﺮە ،ﺧەڵﻜﯽ ﺑﺮﺳــﯽ و ﻛﺮێﻜﺎری ﺑێﻜﺎر، ﺋﺎﯾﺎ ﭘﺮﺳﯿﺎرت ﻟە ﺧﯚت ﻛﺮدووە ﻛە ﺑەرژەوەﻧﺪی وﯾﺴﺘەﻛﺎن ﺑﯚ ﻣەراﻣــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺧﯚﯾﺎن ،ﻣــﻦ و ﺗــﯚی ھﺎووﺗﯽ دەﻛەﻧە ﺋﺎﻣﺮاز ،ﻟەم ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨەوەﯾە دەﺑێﺖ ﺑە وﯾﮋداﻧەوە ڕاﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎن ڕوون ﺑﻜەﯾﻨەوە و ﭘێﯿــﺎن ﺑڵێﯿﻦ ،دڵﻨﯿﺎﺑە ﺑە ﻛﺎرت دێﻨــﻦ و ﺋەوەی ﺗﯚ ھﺎن دەدات ،ﺳــﺒەی ﺧﯚی ﻧﺎﻧﯽ ﭘێﻮە دەﺧﻮات ،ﻣﻦ ھﯿﭻ ﻛﺎت ھﺎﻧﯽ ﺗﯚ ﻧﺎدەم ،ھەروەك رێﮕە ﺑە ﺧﯚﯾﺸــﻢ ﻧﺎدەم و ھەرﮔﯿﺰ دڵﺴــﺎردت ﻧﺎﻛەﻣەوە داوای ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚت ﺑﻜەی ،ﭼﻮﻧﻜە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو ﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯿﯿﺎن داواﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧە ﺗﺎ ﺑەدەﺳﺘﯽ دێﻨﻦ، ﺑەم ﻣەرﺟە ﭘێﺶ ھەرﻛەس ﺑــﯚ ﺧﯚت ﺑﮋی ﻧەك ﺗﯚ رەﻧﺞ ﺑﺪەﯾﺖ و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﯽ دەوڵەﻣەﻧﺪ ﺑﯿﺨﻮات و ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧﯚی ﭘێ ﺑەھێﺰ ﺑﻜﺎت. ھەﻧﻮوﻛــە ﺗﯚ ﻟە دۆﺧێﻜــﯽ ﺧﺮاﭘﺪای ﻛــە رەﻧﮕە ﺋەوەش ھﯚی ﺧﯚی ھەﺑێﺖ ،ﻟەﻻﯾەك دوژﻣﻨﺎﻧــﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﭘﻼﻧﺪان ﺑﯚ ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﭘێﮕەﯾﺸﺘﻮو و ﻧﺰﯾﻚ ﻟە دەوڵەت، ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗﺮەوە داﻋﺶ ﺷــەڕێﻜﯽ ﺑــێ ڕادە دڵڕەﻗﺎﻧەی ﺑەراﻣﺒــەر ﮔەﻟەﻛەﻣــﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪووە ﻛە ھﯿــﭻ ﺟﯚرێﻜﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﻧﯿﯿە ﻟە راﺑــﺮدوودا ﻧەﻣﺎﻧﺪاﺑێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﻛﻮرد دەﺑێﺖ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﺗﺮ ﺑێﺖ ﻟــە ھەر ﮔەﻟێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟــە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی رووداوەﻛﺎﻧــﺪا ،ﺋەﮔەر ﺗﯚی ھﺎووﺗﯿﺶ دەﺗەوێ ﺑﯿﮕﯚڕێﺖ، دەﺑێﺖ ﺑﭙﺮﺳــﯿﻦ چ دەﮔﯚڕﯾﻦ و ﺑەﭼﯽ دەﯾﮕﯚڕﯾﻦ؟ دەﺑێﺖ ﺑﭙﺮﺳــﯿﻦ ﺋەواﻧەی ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﮔﯚڕﯾﻦ دەﻛــەن چ ﺟﯚرە ﭘﻼﻧێﻜﯿــﺎن ھەﯾە؟ ﺋﺎﯾﺎ ﮔﯚڕﯾﻦ ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛە ھەوڵ ﺑﺪرێﺖ ﺧﺮاپ ﺑﯚ ﺧﺮاﭘﺘﺮ ﺋﺎراﺳﺘە ﺑﻜەﯾﻦ؟ ﻧەﺧێﺮ. ﻟەم ﭘەﯾﺎﻣە ﻛﻮرﺗەدا وﺗەﯾەﻛﯽ ﻛﯚﻧﻔﯚﺷﯿﯚس دەﻛەﻣە ﻛﯚﺗﺎی ﻛە دەڵێﺖ” :ﭼﺎك ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ھەڵەی ﺧﯚت ھەڵەﯾەﻛﯽ ﺗﺮە“، ﺗﯚی ھﺎووﺗﯽ ﺋەﮔەر ﭘەﻧﺪت ﻟە رووداوەﻛﺎﻧﯽ 17ی ﺷﻮﺑﺎت و ﺋەزﻣﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ وەرﻧەﮔﺮت ﻛە ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﺑەرھەﻣەﻛەﯾﺎن ﺧﻮارد ،دەﻛەوﯾﺘە ژێﺮ ﭘﺮﺳــﯿﺎرەوە ﻛە ﺑﯚﭼــﯽ ﭼەﻧﺪ ﺑﺎرە ﺑــەﻛﺎر دەھێﻨﺮێﯿﺘــەوە .ﺑەم ﻛﺎﺗێﻚ دەﺳــﺘﯽ ﺣﺰب ﺑڕی ﻟە ﭘﺸــﺘەوە و ﺧﯚت داوای ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﺗﺖ ﻛﺮد و راﺳﺘەوﺧﯚ ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻛەوﺗﯿﺘە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ،ﺋﯿﺘــﺮ ﺗﯚ ھﯿﻮای ﺑﯚ داھﺎﺗﻮوﯾەﻛﯽ ﮔەﺷﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﭘەﺗﺎی ﺗەﻧﮕﮋە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺧەڵﻚ ﻗﻮرس ﻛﺮدووە
وﺷە /ھەوﻟێﺮ .ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ھــەر ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿــەك ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﺳەرووی 70ھەزار دﯾﻨﺎر ھەﯾە ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧێ ﺑەﮔﻮێــﺮەی رێﻨﻮێﻨﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە ﺋﺎﻣﺎدە ﺑێــﺖ .ﻟە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﭘەروەردە ﻛە ﯾەﻛﭙﯚﺷﯽ ﭘێڕەو دەﻛﺮێ ،ﮔﻮاﯾە ﺑەو ھەوڵەﯾﺎن ﺗﺎ ڕادەﯾەك ﺟﯿﺎوازی ﭼﯿﻨﺎﯾەﺗﯿﯿﺎن ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎن ﻧەھێﺸــﺘﻮوە، ﺑەم ﺋەوە ﺑﯚ ﺋێﺴﺘە ﻛە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﭘەڕوﺑﺎڵﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﺮدووە، ﻛەﺳﺎﻧێﻜﯽ ﻧﺎﭼﺎر ﺑەﻗەرز ﻛﺮدووە. ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎن زۆرن و ﻟــە ﻧێﻮﯾﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ،ﺑڕﺳﺘﯽ ﻟە زۆرﺑەی ﺧەڵﻚ ﺑڕﯾﻮە .ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼﯿﻨﯽ ﻣﺎﻣﻨﺎوەﻧﺪ ﺑــەرەو ﻧەﻣﺎن ﭼﻮوە و ﺑەﮔﺸــﺘﯽ دوو ﭼﯿــﻦ دەﺑﯿﻨﺮێــﻦ ،ﭼﯿﻨێﻚ ﺳــەرﻣﺎﯾەدارە و ﻟە ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧە ،ﻛە ﺋەﮔەر 10ﺗەﻧﮕﮋەی ﺗﺮﯾﺶ ڕووی ﺗێ ﺑﻜﺎت ،ھێﻨﺪە ﺑەرزە دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ڕاﻧﺎﮔﺎ .ﭼﯿﻨەﻛەی ﺗﺮﯾﺶ ﺑەﯾەك ﺟﺎر ﺑەزەوﯾﺪا ڕۆ ﭼﻮوەﺗە ﺧﻮارەوە، ﻟە ژﯾﺎﻧێﻜﺪا دەژﯾﻦ ﻛــە ﺗەﻧﺎﻧەت
ﭘێﺪاﻧــﯽ ڕۆژاﻧەی ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺋەﺳﺘەﻣە. ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑەدواداﭼﻮوﻧــﻢ ﺑﯚ ﺑﺎزاڕی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ دەﻛﺮد ﻟــە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟە ﭘڕ ﻛەﺳێﻚ ﭘەﯾﺪاﺑﻮو و ﻗﯚڵﯽ ﮔﺮﺗﻢ .ﺑەدەم ڕاﻛێﺸﺎﻧﻤەوە دەﯾﮕﻮت ،دەﺗەوێ ﺋەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠە ﻣﯚدﯾﻞ ﻧﻮێﯿﺎﻧە ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﺎن ﺑﺪەی! .ﻧــﺎ ،وەرە و وێﻨەﯾەﻛﯽ ﻣﻦ ﺑﮕﺮە و ﺑﯿﻜە ﺑەدﯾــﺎری ﺑﯚ ﺋەوان. ﺋــەو ﺗەڕدەﺳــﺘﺎﻧە ﺑەرواﻧﻜەﻛەی
ﭘێﻤﺎن ﺑڵﯽ ﺋەو ﻛﺎر دەﻛﺎت و ﭼﺎوی ﻟە دەﺳــﺘﯽ ﻛەس ﻧﯿﯿــە ،ﺑەم ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ و ﮔﯿﺮﻓﺎن ﺑەﺗﺎڵﯽ ﺧەڵﻚ ،ﻧــﺎن ﭘەﯾﺪاﻛﺮدﻧﯽ ﺋەوﯾﺎن ﺋەﺳــﺘەم ﻛﺮدووە .ﺋەو ڕۆژاﻧە ھەر ﻟە ﺣەوﺗــﯽ ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿەوە ﺗﺎ ﺣەوﺗﯽ ﺋێــﻮارە ،ﺳــﻨﺪووق ﻟە ﺷــﺎن ،ﻟە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﺑەدوای ﭘەﯾﺪاﻛﺮدﻧــﯽ ﻧﺎﻧەوەﯾە .ڕۆژاﻧە ﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھەزار دەﻣﻮﭼﺎو دەﺑﯿﻨێﺖ، ڕزﻗﯽ ﺋەو ﺗەﻧﯿﺎ ﻻی 10ﻛەﺳﯿﺎﻧە.
ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺷەش ھەزار و 799 ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە و ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ و 706ھەزار و 509ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ھەن. ﻛﺮدە ﻣﻠــﯽ ،ﺋــەو ﺑەرواﻧﻜەﯾەی ڕەﻧﮕﯽ ﺑﯚﯾﺎغ ،ڕەﻧﮕەﻛەی ﺧﯚی ﻟێ ﺳەﻧﺪﺑﻮو .ﻟە ﭘﺸﺖ ﻣێﺰە دارەﻛەی داﻧﯿﺸــﺖ .ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺋەوﻛﯽ ﻟە ﻗﻮرﮔﯿــﺪا ﮔﯿﺮاﺑــﻮو و ﻗﺴــەی ﺑﯚ ﻧەدەھﺎت .ﺑەدەﺳــﺖ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ ﻛﺎر و ﺣﺎڵــﯽ دەﻛﺮد .دەﯾﻮﯾﺴــﺖ
ﻋەﺑﺪو ﻋەﺑﺪوﻟﺤەﻣﯿﺪی ﺑﯚﯾﺎﻏﭽﯽ ڕۆژێﻚ ﻛﺎر ﻧەﻛﺎت ،ﭘێﯿەوە دﯾﺎرە و ﻟە دەﺳﺘﻜەوﺗﯽ ڕۆژاﻧەی ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ 10ھەزار دﯾﻨــﺎرە ،ﺧێﺰان و ﭘێﻨﺞ ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﻟە ﻗﻮﺷﺘەﭘە ﭼﺎوەڕێﯽ دەﻛﺎت .ﻣﺎوەﯾەﻛە ﺑﯿﺮی ﺟﻠﻮﺑەرگ و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ،ﻋەﺑﺪوی
ھەراﺳــﺎن ﻛﺮدووە ،ﺋﺎﺧﺮ ﺋەو ﺳێ ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ھەﯾە .ﻟە ﭼﺎﻧﺴﯽ ﻋەﺑﺪو، ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﭘﺎری ﺳێ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛەی ﮔەﻟێــﻚ ﺑﭽــﻮوك ﺑﻮوﻧەﺗــەوە و ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺋــەو ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯽ ڕازی ﻛﺮدووە ﺋەﻣﺴﺎڵﯿﺶ ﺑەو ﺟﻠﻮﺑەرﮔە ﺑەڕێ ﺑﻜــەن ،ﺑــەم ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛە ڕازی ﺑﻜﺎت .ﻧﺎﭼﺎر ﻋەﺑﺪو ﺑە 200ھەزار دﯾﻨﺎر ﻗــەرز ،زەردەﺧەﻧە دەﺧﺎﺗە ﺳەر ﻟێﻮی ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯽ و ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﺑەڕێﻮەﺑەرﯾﺶ دەﺑڕێﺖ. ھﺎوﺷــێﻮەی ﻋەﺑﺪو ﻛــەم ﻧﯿﻦ. ﻣﺤەﻣــەد ڕەﺣﯿــﻢ ﻟە ﺑــﺎزاڕی ﮔــەورەی ھەوﻟێــﺮ ﺟﻠﻮﺑەرﮔــﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ دەﻓﺮۆﺷــێﺖ .ﺋــەو دەڵێ، ”ڕۆژاﻧە ﺧەڵﻜێﻜﯽ زۆر ﺑەﺑﯿﺎﻧﻮوی ﻟە ﺑﯿﺮﭼﻮوﻧﯽ ﭘــﺎرە ،داوا دەﻛەن دواﺗــﺮ ﭘﺎرەﻛە ﺑــﺪەن“ .ھەر ﺋەو
دەﯾﮕێڕێﺘــەوە” ،ھەﺑــﻮوە ﻛــە ﺟﻠﻮﺑەرﮔەﻛەﻣــﺎن ﻧەداوەﺗــێ، ﮔــﻮارەی ﮔﻮێــﯽ ﻓﺮۆﺷــﺘﻮوە و ﭘﺎرەﻛەی ھێﻨﺎوە“ .ﻟە ﻻی ﻣﺤەﻣەد ﻛﺮاﺳــێﻜﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ 10ھــەزار و ﻋەزﯾەﯾــەك 20ھــەزارە .ھەر ﻟەو ﺑــﺎزاڕە ﻧــەوزاد ﺳــﺎدق ﺟﺎﻧﺘﺎی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە دەﻓﺮۆﺷێﺖ و ﻧﺮﺧەﻛەی ﻟە 15ھەزار ﺑــﯚ 20ھەزار دﯾﻨﺎرە. ﭘێوﯾﺶ ﻻی ﻣەﺣﻤﻮود ﺳەردار 15ھەزارە ،واﺗــە ﺟﮕە ﻟە دەﻓﺘەر و ﻗەڵــەم و ،.....ﻛەﻣﺘﺮﯾﻨﯽ ﺑﯚ ھەر ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەك 60ھــەزار دﯾﻨﺎرە .ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﺑێﺖ و ﺟﻠﻮﺑەرگ ﺑە دوورﯾﻦ ﺑﺪرێﺖ ،ﺋەوە ﻧﺮﺧەﻛەی ﺑەرزﺗﺮە. ﺗەﻧﯿﺎ ﻗﻮﻣﺎﺷەﻛەی ﻻی ﻣﺤەﻣەدی ﺑەزاز 35ھەزارە و ﺧﯚ دوورﯾﻨێﻜﯽ ﺳﺎدەﯾﺶ ﻻی ﺳﺎﻻری ﺑەرﮔﺪروو ﻟە ﺑﺎزاڕﮔــەی ﻛﺎردۆ ،ﻗەﻣﯿﺲ 10
ژﻣﺎرە ) ، (157ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 5 ،
ﯾەﻛﭙﯚﺷﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎن ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎﭼﺎر ﺑە ﻗەرز ﻛﺮدووە
ھەزار و ﻋەزﯾەش 20ھەزار دﯾﻨﺎرە. ﺋەوە ﺑﯚ ﺋێﺴــﺘە ﺑﺎرێﻜﯽ ﻗﻮرﺳــە ﻟەﺳەر ﺷﺎﻧﯽ زۆرﺑەی ﺑەﺧێﻮﻛەران و ”وﺷــە“ ﻟە ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛەﯾﺪا، ﺳەرداﻧﯽ زۆرێﻚ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی ﻛﺮد و ﭘﺮﺳﯿﺎری ﯾەﻛﭙﯚﺷﯽ ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎن ﻛﺮد ،ﺋەوان ھەروەك ﺟﺎران ﺑەو ﺑڕﯾــﺎرە ﭘﺎﺑەﻧﺪن و ھەر ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿــەك ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ داواﻛﺮاوی ﻟەﺑەر ﻧەﺑێــﺖ ،ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ دەوام ﺑﻜﺎت .ﺳﺎﻣﯿە ﻋەﺑﺪو ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەی ﺷﯚڕﺷــﯽ ﻛﭽﺎن ﺑە ”وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﻗﺒﻮوڵﻤﺎن ﻧﯿﯿە ھﯿﭻ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەك ﺟﮕە ﻟە ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ داواﻛــﺮاو ،ﺑە ﺟﻠﻮﺑەرﮔــﯽ ﺗﺮەوە دەوام ﺑﻜﺎت. ﺋــەوە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻓەﯾﺴــەڵ ﺣەﺳەن ﯾﺎرﯾﺪەدەری ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﭘەروەردەی ھەوﻟێﺮ ﺑﯚ
ﻛﺎروﺑﺎری ھﻮﻧەری ڕای دەﮔەﯾەﻧێ، ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی ﺑڕﯾﺎری ﯾەﻛﭙﯚﺷﯽ ھەر ﻣﺎوە ،ﺑەم ﺑە ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ دۆﺧﯽ ﺧەڵﻚ ﻟەو ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿﯿەدا، ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺋﺎرەزووﻣەﻧﺪاﻧەﯾــە ،ﺑﯚ ﺋەو ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧەی ﺑــﺎری داراﯾﯿﯿﺎن ﺑﺎش ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﺑەﻣەرﺟێﻚ ڕێﮕە ﻧەدرێﺖ ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﺑﺎﻗﻮﺑﺮﯾﻖ ﻟەﺑەر ﺑﻜەن. ﻓەﯾﺴــەڵ دەڵــێ” ،ھەﻣــﻮو ﺋــﺎﮔﺎدار ﺑەڕێﻮەﺑەرەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە ﺑﯚ ﺋەﻣﺴﺎڵ ﭼﺎوﭘﯚﺷﯽ ﻟــەو ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧە ﺑﻜﺮێــﺖ ﻛە ﺑﺎری داراﯾﯿﯿﺎن ﺑﺎش ﻧﯿﯿە و ﻧﺎﺑێﺖ ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﻓﺸﺎرﯾﺎن ﺑﺨﺮێﺘە ﺳەر“. ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔــﻮت” ،ھەر ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾەك ،ﯾﺎﺧﻮد ﺑەڕێﻮەﺑەرێﻚ ﺋەوە ﺑﻜﺎت ،ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوەی ﻟەﮔەڵﺪا دەﻛﺮێﺖ و ﺳﺰا دەدرێﺖ“.
ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎن ﺧەڵﻜﯿﺎن ﻟە ﻛڕﯾﻨﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺳﻔﺮ دوور ﺧﺴﺘﻮوەﺗەوە وﺷە /ھەوﻟێﺮ .ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ دوای ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﯽ ﻋێﺮاق ،ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺎزاڕی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺳــﻔﺮ ﺟﻤەی دەھﺎت .ﺑەردەم ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﭘڕ ﺑﻮون ﻟە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺳﻔﺮ ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ و ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛڕﯾﺎرﯾﺎن ﻟە دەوری ﺧﯚﯾﺎن ﻛﯚ دەﻛــﺮدەوە .ﺑەم ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ و ﺷــەڕی داﻋﺶ ﺋەو دۆﺧەی ﭘێﭽەواﻧە ﻛﺮدووەﺗەوە و ﺋێﺴﺘە ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﯽ دەﺳــﺘﯽ دوو زﯾﺎﺗﺮە و ﻛەس ﻣەرﺣەﺑــﺎی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺳﻔﺮ ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ ﻧﺎﻛﺎت. ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ ﻓەرﺣﺎﻧﯽ و ﭘێﺶ ﺋــەو ﺑــێ ﺑﺎزاڕﯾــﯽ و ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿﯿە ،ﻟەﮔــەڵ دەرﭼﻮوﻧﯽ ھــەر ﻣﯚدێﻠێﻜــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ، دوای ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ ﻛــەم ﻟــە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺟﯚرەھﺎ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی و ڕەﻧﮕﯽ ﺟﯿﺎوازەوە دەﺳــﺖ دەﻛەوت. ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﮫەڵﮕــﺮە درێــﮋەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﺳــﻨﻮوری ھەرێﻤﯽ
ﻛﻮردﺳﺘﺎن؛ ﺳــەرﯾﺎن ﻟە دووی ﯾەك دەﻧﺎ و ﻟە ڕێﮕەﻛﺎﻧﯽ دەرەوە و ﻧﺎوەوەی ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮﯾﺶ دەﺑﯿﻨﺮان ،ﻛە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﻣﯚدێﻞ ﻧﻮێ و ﺳﻔﺮﯾﺎن ھەڵﮕﺮﺗﺒﻮو. ﺋــەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﮫەڵﮕﺮاﻧــە ھەرزوو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯿــﺎن دەھێﻨﺮاﯾــە ﺧﻮارەوە و دووﺑــﺎرە دەﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺗﺮ ﺑﮫێﻨﻦ. ﺋەوان ﺑــەردەوام ﻟە رێﮕەدا ﺑﻮون. ﻟە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯿﺶ، ﻛڕﯾــﺎر ﺟﻤەی دەھــﺎت و ڕۆژاﻧە ژﻣــﺎرەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــەﻛﺎن ﻛــەم دەﺑﻮوﻧەوە و ﺧﯚﯾﺎن ﻟەﻻی ﺧﺎوەﻧﯽ ﻧﻮێﯿــﺎن دەﺑﯿﻨﯿﯿەوە .ﺳــﺎﻧێﻚ ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ڕاﻛەڕاك ﺑﻮو و ڕۆژاﻧەﯾﺶ ژﻣﺎرەی ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯿﺎن ﻟە زﯾﺎدﺑﻮوﻧﺪا ﺑﻮو؛ ﺑە ڕێﮋەﯾەك ،ﺟﮕە ﻟە ﭘێﺸﺎﻧﮕە ﮔەورەﻛﺎن ،ﻟە زۆرﺑەی ﺷەﻗﺎﻣە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ دەﻓﺮۆﺷــﺮا .ﻟەﮔەڵ زۆرﯾﯽ ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯿﺶ ،ھەرﭼەﻧﺪ ﺧﺎوەنﭘێﺸﺎﻧﮕەﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽﺑﮫێﻨﺎﯾە
ﺑەزووﯾــﯽ ﭘﺎرەﻛــەی وەﭼەﻧﮓ، ﻛەﭼــﯽ ﺋێﺴــﺘە ﻛــەس ﻟێﯿﺎن ﻧﺎﭘﺮﺳێﺖ و دەﺳﺘﯽ دوو ﺑە ھەﻣﻮو ﺧﺮاﭘەﻛﺎﻧﯿﯿەوە ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﮔەﻟێﻚ ﻟەو ﻧﻮێﯿﺎﻧە ﺑﺎﺷﺘﺮە. ﺷﻮێﻨﯽ ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﻛە ﺑە ﻣەﻋﺮەزی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﻧﺎﺳــﺮاوە، ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﻛﯚﺗﺎی ﮔەڕەﻛﯽ ﺋﺎزادی و ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯿﯿەﻛــﯽ داﮔﯿــﺮ ﻛﺮدووە. ﻛﺎﺗێﻚ دەﭼﯿﺘە ﻧــﺎوەوە ،ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﻟەوﺑەر و
ﺑﺎزاڕەوە“ .ﺟــﺎران ﻛە ﻟە ڕۆژێﻜﺪا 15ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻓﺮۆﺷــﺘﻦ ﻟــە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛەی ﺋــﺎزاددا ﻛــﺮاوە، ﻣﺎوەﯾەك ﻟە ھەﻓﺘەﯾەﻛﯿﺸﺪا ﻛەس ﻛڕﯾﺎری ﻧەﺑﻮوە ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ڕۆژی ﺳێ ﮔﺮێﺒەﺳﺖ دەﻛﺎت .ﺋەو دەڵێ، ”ھەواڵە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳەر ﺑﺎزاڕﻣﺎن ھەﯾە و ھەواڵﯽ ﻧﺎﺧﯚش ﺑەﯾەﻛﺠﺎر ﺑﺎزاڕﻣﺎن دەوەﺳﺘێﻨێﺖ“. ﻧﺎﻓﯿﻊ ﻛﺎﻧەﺑﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﺶ ﺧﺎوەﻧﯽ
ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘێﺸﺎﻧﮕە:
ھەواڵە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿﺎن ﻟەﺳەر ﺑﺎزاڕﻣﺎن ھەﯾە. ﺋەﻣﺒەری ﺷــەﻗﺎﻣەﻛەن و ﻟەﺑەر ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ڕێﺖ ﻧﯿﯿــە ﺑڕۆی .ﻟەو ﺑﺎزاڕە ﺋﺎزاد ﺳــەدرەدﯾﻦ ﺳەﻋﯿﺪ ﺧﺎوەن ﭘێﺸﺎﻧﮕەی ﺋﺎﺳﯚس دەڵێ، ”ﺋێﺴــﺘە ﺗــﺎ ڕادەﯾــەك ﺑﺎزاڕﻣﺎن ﺑﺎﺷــە و ﺧەڵــﻚ ﺧەرﯾﻜە ﻟەﮔەڵ ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ ڕادێ و وردە وردە ﺟﻤﻮﺟــﯚڵ ﻛەوﺗﻮوەﺗــەوە
ﭘێﺸﺎﻧﮕەی ﻓەرھەﻧﮓ ﺑە ”وﺷە“ی ﮔــﻮت” ،ﺑە ﺑــەراوردی ﺑــەر ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾــﯽ ،ﺑﺎزاڕﻣﺎن ﺑﺎش ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﺑەﯾەﻛﺠﺎر ﻧەوەﺳﺘﺎوە“. ﺋەوان ﻛە ﺟﺎران 12ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯿﺎن ﻛﺮدووە ،ﺋێﺴــﺘە ڕۆژاﻧــە ﭘێﻨﺞ ﮔﺮێﺒەﺳﺖ دەﻛەن. ﻟەو ﺑﺎزاڕە دەرﻓەﺗﯽ ﻧﺎن ﭘەﯾﺪاﻛﺮدن ﺑﯚ زۆرێﻚ ڕەﺧﺴــﺎوە و ﺳــەردار
ﻣﺤەﻣەد ﻟەو ﺑــﺎزاڕە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﺑە ﭘێﻨﺞ ھــەزار دەﺷــﻮات .ﺋەوﯾﺶ دەڵــێ” ،ﺑﺎزاڕم ﻧﯿــﻮەی ﺟﺎراﻧە“. ﺋێﺴــﺘە ﺳــەردار ڕۆژاﻧــە ﭘێﻨﺞ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ دەﺷــﻮات و ڕۆژاﻧەی ﭼﻮار ﺳەر ﺧێﺰاﻧەﻛەی دەردەﻛﺎت. ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟەو ﺑﺎزاڕە زۆرن .ﺋــەوان ﻟەوێــﻦ ﺑﯚﺋەوەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜەﻧــەوە ﭘﺎرە، ﯾﺎﺧــﻮد ﺑــەدوای ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕێﻜﺪان ﺗﺎ ﺑڕێــﻚ ﭘﺎرەﯾﺎن ﺑــﯚ ﺑﻤێﻨێﺘەوە. ﺋەﺣﻤەد ﻣﺤەﻣــەدی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەر، ﻟــەو ﺑﺎزاڕەﯾە ﺗــﺎ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەی ﺑەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑﮕﯚڕێﺘەوە .ﺋەو ﭘێﺸﺘﺮ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەی ﺑە ﺳﻔﺮ دەرھێﻨﺎوە و دەڵــێ” ،ﺑﯚ داﻧەوەی ﻗﯿﺴــﺘﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەم ﺋەو ﻛﺎرە دەﻛەم“. ﺧﺎوەن ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯿﺶ دەڵێﻦ ھﺎوﺷێﻮەی ﺋەﺣﻤەد زۆرە و ڕۆژاﻧە ﭼەﻧﺪان ﻛﺎرﻣەﻧــﺪی ﺣﻜﻮوﻣەت دێﻨە ﻻﻣــﺎن و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻓﺮۆﺷﻦ. ﻛەﻣێﻚ ﺋەوﻻﺗﺮ ﻛﺎﻛەدﯾﻦ ﺣەﻣەد ﺧﺪر ﺧﺎوەن ﭘێﺸﺎﻧﮕەی ڕەواﻧﺪز، ﻟەﮔــەڵ ﺋــەوەی ﻛﺎرەﻛــەی ﺑە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
7
ﺑەراوردی ﺟــﺎران ﺟﯿﺎوازی زۆرە، دەڵێ” ،ﺑﺎزاڕ ﻣﺎﻣﻨﺎوەﻧﺪﯾﯿە و ڕۆژاﻧە ﺳێ ﮔﺮێﺒەﺳﺖ دەﻛەﯾﻦ“. ﺋێﺴﺘە ﺑﺎزاڕی دەﺳﺘﯽ دوو ﮔەﻟێﻚ ﻟە ﺳﻔﺮ ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ ﺑﺎﺷﺘﺮە و ﺑﺎزاڕی ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺳﻔﺮ، ﺳــﻔﺮە و ﺧﺎوەﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن دەڵێﻦ ﺑە ﺳێ ڕۆژ ﮔﺮێﺒەﺳﺘێﻚ ﻧﺎﻛەﯾﻦ. ﻟــە ﻧﺰﯾــﻚ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﺑﺎﺟﯽ ھەوﻟێﺮی ﺳــەر ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﺳەد ﻣەﺗــﺮی ،ﭼەﻧﺪان ﭘێﺸــﺎﻧﮕە ﻟەو ﺷەﻗﺎﻣە ﺑەرﯾﻨە ھەن .ﻣﺤەﻣەد ﻟە ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﯾﺎﻧە ﺑﺎس ﻟە ڕاﺑﺮدوو دەﻛﺎت ﻛــە ﺑﺎزاڕﯾﺎن زۆر ﺑﺎش ﺑﻮوە و ﺑە ﮔﻮﺗەی ﺋەو” ،ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﺑــە ﺑەردەواﻣــﯽ ﻧﺰﯾﻜــەی 600 ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯿﺎن ﻓﺮۆﺷﺘﻮوە و ھەﻣﻮو ﻣﺎﻧﮕێﻜﯿــﺶ 700ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯿــﺎن ھﺎوردە ﻛﺮدووە“ .ﻛەﭼﯽ ﻟەﮔەڵ ھﺎﺗﻨﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ و ﺷەڕی داﻋﺶ ،ﺋەو ﻓــﺮۆش و ھﺎوردەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﺑﻮوەﺗە ﺧەون .ﺋەو دەڵێ، ”ﺋێﺴﺘە ﺑە ﺳێ ڕۆژ ﮔﺮێﺒەﺳﺘێﻚ ﻧﺎﻛەﯾﻦ“ .ﺋەوە ﮔﻮﺗەی زۆرێﻚ ﻟەو ﺧﺎوەن ﭘێﺸﺎﻧﮕەﯾﺎﻧەن ﻛە ”وﺷە“
ﻧﺮﺧــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﺑە ﭘێﯽ ﺟﯚرﯾﺎن ،ﻟە دوو ھــەزارەوە ﺗــﺎ 15ھەزار دۆﻻر داﺑەزﯾﻮە.
ﺳــەرداﻧﯽ ﻛﺮدوون و ﻛەﻣێﻚ ﻟەوﻻﺗﺮ ڕەوەﻧــﺪ ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻣﻮھەﻧەد ﺑﯚ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﺑﺎس ﻟە ﺑــێ ﺑﺎزاڕﯾﯿﺎن دەﻛﺎت، ﺑەوەی ھەﻓﺘەی دوو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﺑﻔﺮۆﺷﻦ ،ﻓﺮۆﺷﯿﺎن ﺑﺎش ﺑﻮوە، ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ھەر ﺑﺮاﻛەی ڕەوەﻧﺪ ﻛﺎری ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ دەﺳﺘﯽ دوو دەﻛﺎت ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ ﺳەرەﻛﯽ ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ و ڕۆژاﻧە ﭼﻮار ﺗﺎ ﭘێﻨﺞ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ دەﻓﺮۆﺷێﺖ. ﺋێﺴــﺘە ﻛەﻣــﯽ ﺟﻤﻮﺟﯚڵﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ،ﻧﺮﺧەﻛەی ھەرزان ﻛــﺮدووە و ﺑەﮔﻮﺗەی ﺧﺎوەن ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛﺎن” ،ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﻧﺮﺧــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ ﺑــە ﭘێﯽ ﺟﯚرﯾﺎن ،ﻟە دوو ھەزارەوە ﺗﺎ 15 ھەزار دۆﻻر داﺑەزﯾﻮە“ .ﻟەﮔەڵ ﺋــەوەش وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ژﻣﺎرەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﻻی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ھﺎﺗﻮﭼــﯚی ھەوﻟێﺮ ڕۆژاﻧە ھەر ﺑەردەواﻣە و ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎری ﺋەو ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿــە ،ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺷەﺷــﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵ380 ، ھەزار و 751ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە.
ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟەو ﺑﺎزاڕە زۆرن .ﺋەوان ﻟەوێﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜەﻧەوە ﭘﺎرە.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
8
ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘﻼﻧﯽ ﺑﯚ رێﮕﺮی ﻟەو ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿﺎﻧە ﻧﯿﯿە
ژﻣﺎرە ) ، (157ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 5 ،
ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﯽ ﮔەورەی ﭘﯿﺴﺒﻮون ھەڕەﺷە ﻟە زێﯽ ﺑﭽﻮوك و ﺋﺎﭬﺎ ﺷﯿﻦ دەﻛﺎت وﺷە /دھﯚك -ﻧەوزاد ھﻠﯚری ﺑەﭘێــﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾەﻛﯽ ﺷــﯿﻜﺎری ﻟەﺑــﺎرەی ھەردوو رووﺑﺎری ﺑﭽﻮوك و ﺋﺎﭬﺎ ﺷﯿﻦ ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھﯚك ،ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﯽ ﮔەورەی ﭘﯿﺴﺒﻮون ھەڕەﺷە ﻟە ھەردوو رووﺑﺎرەﻛە دەﻛﺎت و ﺗﻮێﮋەرەﻛە دووﭘﺎت ﻟە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﻼﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﯚ رێﮕەﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﯿﺴﺒﻮون دەﺧﺎﺗە روو.
ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻋﺰەدﯾﻦ ﺣەﺳەن ﻧێﺮوەﯾﯽ ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1981ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوە ﻧﯿﺸﺘەﺟێﯽ ﺷﺎری دھﯚﻛە ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﻣﺎﺳﺘەری ﺑە زاﻧﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﻨﮕە ﻟە وﺗﯽ ھﯿﻨﺪﺳﺘﺎن ھەﯾە وﺋێﺴﺘە ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ زاﻧﻜﯚی زاﺧﯚﯾە
ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻧێﺮوەﯾﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜﯚی زاﺧﯚ ﻛــە ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛەی ﻟەﺳــەر رووﺑﺎرەﻛﺎﻧﯽ زێﯽ ﺑﭽﻮوك و ﺋﺎﭬﺎ ﺷــﯿﻦ ﻛﺮدووە ،ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛــﺮدەوە ،رووﺑﺎرەﻛﺎﻧﯽ زێﯽ ﺑﭽﻮوك و ﺋﺎﭬﺎ ﺷــﯿﻦ ﻛە ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳــەرﭼﺎوە دەﮔﺮن، ﻛﺎﺗێﻚ دەﮔەﻧە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھــﯚك ،ھﯿــﭻ ﮔﺮەﻧﺘﯿﯿەﻛﯽ ﭘﺎك و ﺧﺎوێﻨﯿﯿــﺎن ﻟەﺳــەر ﻧﯿﯿە و ” ﺑﯚ رزﮔﺎرﺑــﻮون ﻟە ﭘﯿﺴــﺒﻮوﻧﯽ ﺋﺎوی ھــەردوو رووﺑﺎرەﻛــە ،ﺋێﻤە دوو ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی زاﻧﻜﯚ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾەﻛﻤﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑە ﭼەﻧﺪ ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜﯽ ورد ﺑﮕەﯾــﻦ و ﺋﺎراﺳــﺘەی ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻜەﯾﻦ“. ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛــە ﻟە ﻣﺎوەی ھەﺷــﺖ ﻣﺎﻧﮓ ﻟە ھەﺷــﺖ ﺷــﻮێﻦ و ﻛﺎﺗﯽ ﺟﯿــﺎوازدا ﺑــە درێﮋاﯾــﯽ ھەردوو رووﺑﺎرەﻛە ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی
دھﯚك ﺋەﻧﺠﺎم دراوە ،ﻧﻤﻮوﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻛە ژﻣﺎرەﯾــﺎن 14ﻧﻤﻮوﻧە ﺑﻮون ،ﻟە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺗﺎﻗﯿﮕەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھﯚك ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ زاﺳﺘﯿﯿﺎﻧە ﺑە ھﺎوﻛﺎری ﭼەﻧﺪان ﭘﺴﭙﯚڕ ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯽ و ﻓﯿﺰﯾﺎﯾﯿﯿﺎن ﻟەﺳەر ﻛﺮاوە. وەك ﺗﻮێﮋەرەﻛە ﺋﺎﻣﺎژەی دا ،ﺑەﭘێﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛە ،ﺋﺎوی رووﺑﺎری زێﯽ ﺑﭽﻮوك و ﺋﺎﭬﺎ ﺷــﯿﻦ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋەرێﻨــﯽ ھەﯾە ،ﺑەم ﺑە ﻣەرج ﺑﯚ ﺧﻮاردﻧەوە ﺷﯿﺎوە ،ﺋەوﯾﺶ ﺋەﮔــەر ﺋــﺎوی ﺋــەو دوو رووﺑﺎرە ﺗێﻜەڵﯽ ھەﻧــﺪێ ﻣﺎدەی ﺗﺮی وەك ﻛﻠﯚر ﺑﻜﺮێﺖ و ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻓﻠﺘەر ﺑﯚ ﺋﺎوی ﻣﺎن داﺑﻨﺮێﺖ” ،ﺑەم وێڕای ﺋەوە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﯽ زۆر ﮔەورەی ﭘﯿﺴــﺒﻮوﻧﯽ ﻟەﺳــەرە و ﺋەﮔــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە زووﺗﺮﯾﻦ ﻛﺎت رێﻜﺎرە زاﻧﺴﺘﯿﯿەﻛﺎن
ﻧەﮔﺮێﺘە ﺑەر و ﺑەردەوام ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﻛﯿﻤﯿﺎﯾــﯽ و ﻓﯿﺰﯾﺎﯾﯽ ﺑــﯚ ﻧەﻛﺎت، ﺋەوا ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﯽ زۆر ﮔەورەی ﭘﺴــﯿﺒﻮون ھەڕەﺷــە ﻟە ھەردوو رووﺑــﺎر دەﻛﺎت ﻛــە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻟەﺳــەر ژﯾﺎﻧﯽ ﻣــﺮۆڤ و ﮔﯿﺎﻧەوەر و رووەك دەﺑێــﺖ ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﯿــﭻ ﭘﻼﻧێﻜــﯽ ﺑﯚ ﻧەھێﺸــﺘﻨﯽ ﭘﯿﺴﺒﻮوﻧﯽ ﺋەو دوو رووﺑﺎرە ﻧﯿﯿە“. ﺗﻮێﮋەرەﻛــە دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە، ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺟﯿﯚﻟﯚﺟــﯽ
ﻛﺎرﮔە و ﭘﯿﺸەﺳﺎزی و ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧــﯽ ﻣەڕ و ﻣــﺎت ﻟە ﻧﺰﯾــﻚ رووﺑﺎرەﻛﺎﻧــﺪا ،ھەروەھــﺎ ﺑﯚردﻣﺎﻧﯽ ﻓڕۆﻛــە ﺟەﻧﮕﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺧﺎﭘﻮورﻛﺮدن و ﺳﻮوﺗﺎﻧﯽ ﭘــﻮوش و ﭘﺎواﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە و رژاﻧــﯽ ﭘﺎﺷــەڕۆﯾەﻛﺎن ﺑــﯚ ﻧــﺎو رووﺑــﺎرەﻛﺎن ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﺑﺎراﻧــﺪا ،ھەﻣﻮو ﺋەواﻧــە ھﯚﻛﺎری ﺳەرەﻛﯿﯽ ﭘﯿﺴﺒﻮوﻧﯽ ﺋﺎوی ھەردوو رووﺑﺎرەﻛەن. ﺑەراورد ﺑە ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو،
ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻧێﺮوەﯾﯽ:
ﺋێﺴــﺘە ژﻣﺎرەی داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە زۆر ﺑﻮوە و دەﯾﺎن ﺟﯚری ﺗﯚی ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﮔﺮﺗﻨﯽ ﻣﺎﺳﯽ ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧەوە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼە ﭼﯿﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا و ﻧﺎﺷــﺎرەزاﯾﯽ ﺟﻮوﺗﯿــﺎران ﻟــە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻣەڕ و ﻣــﺎت ،ﺑﻮوﻧــﯽ رێﮋەﯾەﻛﯽ زۆری ﺧﻮڵ و ﺧﺎﺷﺎك ﻟە ﻧﺰﯾﻚ رووﺑﺎرەﻛﺎن و ﺧﺮاﭘﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺋﺎو و ﺋﺎوەڕۆ، ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻟە ھەﻧﺪێــﻚ ﻧﺎوﭼەی ﺗﺮ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑﯚ ﺷــﺎر و ﺷــﺎرۆﻛە و
ﮔﯿﺎﻧەوەرە ﺋﺎوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ھەردوو رووﺑﺎری زێﯽ ﺑﭽﻮوك و ﺋﺎﭬﺎ ﺷــﯿﻦ ﺑەرێﮋەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎو ﻛەم ﺑﻮوﺗەوە، ﻟەﻣﺒﺎرەﯾــەوە ﺗﻮێﮋەرەﻛــە دەڵێ، ”ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی ﺋﺎوی ﺋەو ھەردوو رووﺑﺎر ،ﺟﮕە ﻟە ﭘﯿﺴــﺒﻮوﻧﯽ ﺋﺎوی رووﺑــﺎرەﻛﺎن ،ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﯽ زۆر ﻟەﺳــەر ﻛەﻣﺒﻮوﻧــەوە و ﻗڕﻛﺮدﻧﯽ
دەﯾــﺎن ﺟﯚری ﮔﯿﺎﻧــەوەری ﺋﺎوی ﻟــە ھــەردوو رووﺑــﺎر ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻣﺎﺳــﯽ دادەﻧێﺖ ،ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﺋێﺴــﺘە ژﻣــﺎرەی داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە زۆر ﺑﻮوە و دەﯾﺎن ﺟﯚری ﺗﯚی ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﮔﺮﺗﻨﯽ ﻣﺎﺳــﯽ و ﮔﯿﺎﻧەوەرە ﺋﺎوﯾﯿەﻛﺎن ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧەوە“. ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻧێﺮوەﯾﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜــﯚی زاﺧﯚ ﭘێﺸــﻨﯿﺎز دەﻛﺎت، ”ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋﺎوی ﺋــەو دوو رووﺑﺎرە و ﺳــەرﺟەم رووﺑﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘــﺎك و ﺧﺎوێﻦ ﺑﻦ و ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﭘﯿﺴــﺒﻮوﻧﯿﺎن ﻟەﺳەر ﻧەﻣێﻨێﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺋﺎو و ﺋــﺎوەڕۆ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﯚﻛﻤە و زاﻧﺴﺘﯽ دروﺳﺖ ﺑﻜﺮێﺖ ﻛە ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺋﺎوی ﺋــەو ﺋﺎوەڕۆﯾﺎﻧە ﻧەڕژێﻨە ﻧــﺎو ﺋﺎوی رووﺑــﺎرەﻛﺎن، ھەروەھــﺎ وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋــﺎو دەﺑێﺖ ﺑﯚ ﺑﺎﺷــﺘﺮﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﭘەﯾﻨﯽ ﻛﯿﻤﯿﺎﯾــﯽ ﺳــﭙﯽ و ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻛﯚﻣﭙﯚﺳﺘﯿﻨﮓ ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨﻦ ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﭘەﯾﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ،ھﺎوﻛﺎت ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و ﻛﺎرﮔە ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯿەﻛﺎن ﺑە ژﯾﻨﮕەﯾﯽ ﺑﻜﺮێﻦ و ﻟە رووﺑﺎرەﻛﺎن دوور ﺑﺨﺮێﻨەوە“.
ﻣەﺳﯿﺤﯽ و ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯚران ﺷﺎﻧﺎزی ﺑە ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯿﺎن دەﻛەن وﺷە /ﺳﯚران -ﻣﻮرﺷﯿﺪ ﺑﺮادۆﺳﺘﯽ ﺑەﺷــە ﻛﯚﻧەﻛەی ﺷﺎرۆﻛەی ﺳــﯚران ﺑە دﯾﺎﻧﺎ ﻧﺎو دەﺑﺮێﺖ ،ﻧﺎوەﻛە ﺑﯚ ھەﺑﻮوﻧﯽ ﻣەﺳﯿﺤﯽ ﯾﺎن دﯾﺎن ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا دەﮔەڕێﺘەوە .ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪی ﺋەو ﺷــﺎرۆﻛەﯾە و ﭼەﻧــﺪ ﮔﻮﻧﺪێﻜﯽ دەوروﺑەرﯾﺪا ،ﺑەھەﻣﺎن ﺷــێﻮە ﻣەﺳــﯿﺤﯽ و ﻣﻮﺳــڵﻤﺎﻧەﻛﺎن ﺑەﯾەﻛەوە دەژﯾﻦ ،ﺋەوان ﺷﺎﻧﺎزی ﺑەو ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧە دەﻛەن ،ﮔﻮﺗﺎرﺑێﮋی ﻣﺰﮔەوت و ﻗەﺷەی ﻧﺎوﭼەﻛە دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧەوە ﺑەدرێﮋاﯾﯽ ﻣێﮋووی ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯿﺎن ،رووداوێﻜﯽ ﺋەوﺗﯚ ﺑەھﯚی ﺟﯿﺎوازﯾﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەﯾﺎﻧﺪا ﺗﯚﻣﺎر ﻧەﻛﺮاوە. ﻧﯿــﮕﺎر ﺧﺎﻟﯿــﺪ ﺑﺎڵەﻛــﯽ ﻛــﻮڕی ﭘێﺸﻨﻮێﮋ و ﮔﻮﺗﺎرﺧﻮێﻨﯽ ﻣﺰﮔەوﺗﯽ ھﺎودﯾﺎﻧە ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﺳﯚران ،ﺋەو ﻟەﮔــەڵ داﻧﯿﺸــﺘﻮوﯾەﻛﯽ ﺑە ﺋﺎﯾﻦ ﻣەﺳﯿﺤﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛەﯾﺎن ،ﺑەﯾەﻛەوە ﻓﺮۆﺷﮕەﯾەك ﺑەڕێﻮە دەﺑەن و ﺗەواوی ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾﺎن ﺑــە ﯾەﻛﺘﺮ ھەﯾە ،ﻧﯿﮕﺎر ھﺎوﻛﺎت ﭘێﺸﻤەرﮔەﯾە و ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﯚ راﭘەڕاﻧﺪﻧﯽ ﺋەرﻛﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔﺎﯾەﺗﯽ ﺑﯚ ﺑەرەﻛﺎﻧــﯽ ﺟەﻧﮓ دەﮔەڕێﺘەوە، ﻛﯚی ﭘﺮۆﺳەی ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻦ ﻟە ﻓﺮۆﺷﮕەﻛەﯾﺪا رادەﺳﺘﯽ ھﺎوﺑەﺷە ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛەی دەﻛﺎت. ﺋــەو ھﺎوﺑەﺷــﯿﯿەی ﻧﯿــﮕﺎر و ھﺎوڕێ ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛەی ﻟە ﻛﺎر و ﭘێﻜەوەژﯾﺎن دروﺳــﺘﯿﺎن ﻛﺮدووە، ﻧﻤﻮوﻧەی دەﯾﺎن ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﺗﺮە ﻟە ﻧێﻮان ﻣەﺳــﯿﺤﯽ و ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﯚران ،ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧێﻚ ﻛە ﺧﯚﯾﺎن ﺷﺎﻧﺎزی ﭘێﻮە دەﻛەن.
ﺑﺎڵەﻛﯽ دەڵێ” ،ﭘێﻨﺞ ﺳﺎڵە ﻟەﮔەڵ ھﺎوﺑەﺷە ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛەم ﻟە ﮔﻮﻧﺪی ھﺎودﯾــﺎن ﻓﺮۆﺷــﮕەی ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿﻤﺎن داﻧﺎوە ،ﺋێﻤە دراوﺳێﯽ ﯾەﻛﺘــﺮ ﺑﻮوﯾﻦ ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑﯚ ﺋەرﻛﯽ
ھەﯾــە ،ژﻣﺎرەﯾﺎن ﺑــە 300ﺧێﺰان دادەﻧﺮێــﺖ ﻛــە ﻧﺰﯾﻜــەی ھەزار ﻛەس دەﺑﻦ ،ﭘﯿﺸــەی ﺳەرەﻛﯿﯽ ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻟەو دەﭬــەرەدا، ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەری داﻣﻮدەزﮔەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت و ژﻣﺎرەﯾەﻛﯿﺸــﯿﺎن ﻛﺎﺳﺒﻜﺎرن. ﯾەﺗــﺮون ﯾﻮﻧــﺎن داود ﻗەﺷــەی ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﭬەری ﺳﯚران ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﻧﺰﯾﻜەی ﺳــەدەﯾەﻛە ﻟەﮔەڵ ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧەﻛﺎن ﻟــە ﺳــﯚران ﭘێﻜەوە دەژﯾــﻦ و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ ﻛێﺸەﯾەﻛﻤﺎن ﻧەﺑﻮوە، ﺑــە ﭘێﭽەواﻧەوە ﺧەڵﻜــﯽ ﺋێﻤە ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﯚﻧە ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻟە ﺧﯚﺷــﯽ و
ﯾەﺗﺮون ﯾﻮﻧﺎن:
ﺧەڵﻜﯽ ﺋێﻤە ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﯚﻧە ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻟە ﺧﯚﺷــﯽ و ﻧﺎﺧﯚﺷﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛﺘﺮن ﭘێﺸﻤەرﮔﺎﯾەﺗﯽ ﺑﯚ ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﺟەﻧﮓ دەﮔەڕێﻤــەوە ،ھﺎوﺑەﺷــەﻛەم ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ھەﻣﻮو ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻓﺮۆﺷﮕەﻛە رادەﭘەڕێﻨێــﺖ و زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﺧﯚم ﻣﺘﻤﺎﻧەم ﺑەو ھەﯾە“. ﻟە ﺷــﺎرۆﻛەی ﺳــﯚران ﻟە دﯾﺎﻧﺎ و ھﺎودﯾﺎن ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻮوﻧﯿﺎن
ﻧﺎﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛﺘﺮن و ﺗێﻜەوی زۆرﻣﺎن ھەﯾە و ﻣﻦ ﺧﯚم ﻟە ﭘﺮﺳەﻛﺎﻧﺪا ﺳــەرداﻧﯽ ﺗەواوی ﻣﺰﮔەوﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯚراﻧﻢ ﻛﺮدووە“. ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا، ﯾەﻛێــﻚ ﻟەو ﺧﺎﻧەﯾە ﻛــە ﺑﻮوەﺗە ﺟێﮕەی ﺷﺎﻧﺎزی ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿﺎن،
ﺗەﻧﺎﻧــەت وای ﻛــﺮدووە ﭘێﮕەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﺪا ﺑەرزﺗــﺮ ﺑێﺖ ،ﺋەوە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻛە ﻟە ﻋێﺮاق و ﺳــﻮورﯾﺎ و ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﻣەﺳﯿﺤﯽ و ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺗﺮ رووﺑەڕووی ﻛﯚﻣەڵﻜــﻮژی و ﺗﯿــﺮۆر و ﺗﯚﻗﺎﻧﺪن دەﺑﻨــەوە ،ﺑەم ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ژﯾﺎﻧێﻜــﯽ ﺋــﺎرام دەژﯾــﻦ .ھــەر ﺋەوەش وای ﻛــﺮد ،ﻛﺎﺗێﻚ داﻋﺶ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵﯽ داﮔﯿﺮ ﻛﺮد، ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾە ﭘەﻧﺎ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑێﻨﻦ. ﻟە ﺷﺎرۆﻛەی ﺳﯚران 165ﺧێﺰاﻧﯽ ﺋﺎوارەی ﻣەﺳــﯿﺤﯽ ﻛە ﻟە دەﺷﺘﯽ ﻧەﯾﻨەوا و ﻣﻮوﺳڵەوە راﯾﺎن ﻛﺮدﺑﻮو، ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﻮون و ﺗێﻜەڵ ﺑە ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ دەﭬەرەﻛە ﺑﻮون. ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻋەﺑﺪو ﺑﺎڵەﻛــﯽ ﮔﻮﺗﺎرﺑێﮋ و ﭘێﺸــﻨﻮﯾﮋی ﻣﺰﮔەوﺗﯽ ﮔەورەی ھﺎودﯾــﺎن ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە” ،ﺳــﺎﻧێﻜﯽ زۆرە ﻟەﮔەڵ
ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﯾــەك ﮔﻮﻧﺪ و ﻧﺎوﭼە ﺑەﯾەﻛەوە دەژﯾﻦ و دڵﻤﺎن ﻟە ﯾەك ﻧەﺷﻜﺎوە و ﻛﺎرێﻜﯽ ﺧﺮاﭘﻤﺎن ﻟێﯿﺎن ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە“. ﺑﺎڵەﻛــﯽ ﻧﺰﯾﻜــەی 40ﺳــﺎڵە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﺋﺎﯾﻨﯿﯿە و وەك ﺧﯚی دەڵــێ” ،ﺑەدرێﮋاﯾﯽ ھەﻣــﻮو ﺋەو ﺳﺎﻧە ،ﻟە ﮔﺸﺖ ﺧﯚﺷﯽ و ﻧﺎﺧﯚﺷﯽ و ﺑﯚﻧەﯾەك ،ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﮔەڵ ﺋێﻤەی ﻣﻮﺳــڵﻤﺎﻧﺎن ﺑەﺷــﺪارن و ﺋێﻤەش ﺑە ھەﻣﺎن ﺷــێﻮە ،ﻟەﺳەر ھﯿﭻ ﺷــﺘێﻚ ﻟــە ﯾەﻛﺘــﺮ دڵﮕﺮان ﻧەﺑﻮوﯾﻦ ،ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻛەﺳﺎﻧﯽ زۆرﺑﺎش و ﺑەوەﻓﺎن ،ﻟە رووی ﺋەرﻛە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺸــەوە ھەردووﻻ زۆر رێﺰی ﯾەﻛﺘﺮ دەﮔﺮﯾﻦ“. ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەھێﺰی ﻧێﻮان ﻣەﺳﯿﺤﯽ و ﻣﻮﺳــڵﻤﺎﻧﺎﻧﯽ ھﺎودﯾﺎن ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەوە ﺑﯚ ھــﺎوﻛﺎری ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺋەرﻛە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن ﮔﻮاﺳــﺘﺮاوەﺗەوە .ﺋــەو زەوﯾﯿەی ﺋێﺴﺘە ﻣﺰﮔەوﺗﯽ ھﺎودﯾﺎﻧﯽ ﻟەﺳەر ﺑﻮﻧﯿﺎت ﻧﺮاوە ،ﻟە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﻟەﻻﯾەن
ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ﺑەﺧﺸﺮاوە. ﮔﻮﺗﺎرﺑێﮋ و ﭘێﺸــﻨﻮێﮋی ﻣﺰﮔەوﺗﯽ ﮔەورەی ھﺎودﯾﺎن دەڵێ” ،ﺳﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھﺎودﯾﺎن رووﺑەرێﻜــﯽ زۆری زەوﯾﯿــﺎن ﺑﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺰﮔەوت ﺑەﺧﺸﯽ و ﻣﺰﮔەوﺗێﻜﯽ ﮔەورەﻣﺎن ﻟەﺳــەر ﺑﻮﻧﯿﺎت ﻧﺎ ،ﻟەوﻛﺎﺗەدا ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧەﻛﺎن ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧەﺑﻮون ﺑﺴــﺘێﻚ زەوی ﺑﯚ ﻣﺰﮔەوﺗەﻛــە ﺑﺒەﺧﺸــﻦ .ﺋێﻤە و ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﺋەﮔەر ﺑە رەﻧﮓ و روو ﺟﯿــﺎ ﺑﻜﺮێﯿﻨەوە ،دەﻧﺎ ﻛەس ﻧﺎزاﻧێــﺖ ﻛــێ ﻣﻮﺳــڵﻤﺎﻧە و ﻛێ ﻣەﺳﯿﺤﯽ“. وەﯾﺴــﯽ ﺳــەﻋﯿﺪ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺋەوﻗﺎﻓــﯽ ﺳــﯚران ،ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ ﻣەﺳﯿﺤﯽ و ﻣﻮﺳــڵﻤﺎﻧﺎﻧﯽ دﯾﺎﻧﺎ و ﮔﻮﻧــﺪی ھﺎودﯾﺎن ﺑــە ”ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮوﻧــەی ﭘێﻜەوەژﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن“ وێﻨﺎ دەﻛﺎت. ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﺑەدرێﮋاﯾﯽ ﻣێــﮋووی ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯿــﺎن ھﯿﭻ ﻛێﺸــەﯾەﻛﯿﺎن ﺑەھﯚی ﺟﯿﺎوازی
ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەوە ﻧەﺑﻮوە“. زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﻣﻮﺳــڵﻤﺎن و ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﭬەری ﺳﯚران، ﺧﻮێﻨﯿــﺎن ﺗێﻜەڵﯽ ﯾەﻛﺘــﺮ ﺑﻮوە، ﺑەﯾەﻛــەوە ﻟــە دژی دوژﻣﻨێﻜﯽ ھﺎوﺑــەش ﺧەﺑﺎﺗﯿﺎن ﻛــﺮدووە و ﺷەھﯿﺪﯾﺎن ﺑەﺧﺸــﯿﻮە و ﺋەوەش وای ﻛﺮدووە ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ﭘﺘەوﺗﺮ ﺑێﺖ“. ﻣەرﯾﻮان ﻧەﻗﺸﺒەﻧﺪی ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎن و ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻟە وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗــﺎف و ﻛﺎروﺑﺎری ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑە ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿەوە ﺑﺎس ﻟە ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دەﻛﺎت. ﺋەو ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺟێﮕەی ﺳەرﺳﺎﻣﯽ ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎﯾە ،ﺑەھﯚی ﺋــەو ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧەﯾە ﺋێﺴــﺘە زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 40دەوڵەﺗﯽ دﻧﯿﺎ ھــﺎوﻛﺎری ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ﺟەﻧﮕﯽ داﻋﺸﺪا دەﻛەن“.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
وﺷە /ھەوﻟێﺮ .ﺳﺎرا ﺳەردار ﺑەرﭘﺮﺳــﺎن و ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧــﯽ ھەڵﻜﯚڵﯿﻨــﯽ ﺷــﻮێﻨەواری، دووﭘﺎت ﻟــەوە دەﻛەﻧەوە ﻛە ﻛﺎری ھەڵﻜﯚڵﯿــﻦ ﻟەﺳــەر زەوﯾﯿــە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎن، رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوە ﻟــە ﻧێﻮان ﺟﻮوﺗﯿــﺎران و ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧــﯽ ھەڵﻜﯚڵﯿﻨــﯽ ﺷــﻮێﻨەواری دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ،ھەﻧﺪێــﻚ ﻟــە ﺟﻮوﺗﯿــﺎران رێﮕــﺮی ﻟە ھەڵﻜﯚڵﯿﻨــەﻛﺎن ﻟەﺳــەر زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن دەﻛــەن، ﺑەوھﯚﯾەوە ﻛــە ﭼﯿﺘﺮ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺑــەﻛﺎر ﺑێﻨــﻦ ﯾــﺎن ﻗەرەﺑﻮو ﻧﺎﻛﺮێﻨەوە. ﺑــﺎرزان ﺷــێﺦ ﺑﺎﯾــﺰ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷــﻮێﻨەواری راﻧﯿــە ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ،ھەﻧﺪێــﻚ ﻟــە ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﻛــە ھەڵﻜﯚڵﯿﻨــﯽ ﺷــﻮێﻨەوارﯾﯽ ﻟەﺳــەر زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن دەﻛﺮێﺖ، ﻛێﺸــە ﺑﯚ ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﻮێﻨەوار دروﺳﺖ دەﻛەن ،ﺑەم ﺑەﺷێﻜﯿﺎن ﻛێﺸەﯾەﻛﯿﺎن ﻟەو رووەوە ﻧﯿﯿە. ﺋــەو ﺑــە ”وﺷــە“ دەڵــێ،
”ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﺧــﺎوەن زەوﯾﯿەﻛﺎن واﯾﺎن دەزاﻧﯽ ﮔەﻧﺠﯿﻨە ﻟــە ژێﺮ زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ھەﯾە“ ”ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺑەھێــﺰ ﻟــە ﻧێــﻮان ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛەﻣــﺎن و ﻋەﺷــﯿﺮەﺗەﻛﺎﺗﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە ھەﯾــە ،ﺑەو ھﯚﯾــەوە ﺋێﻤە ﻛەﻣﺘﺮ ﺗﻮوﺷــﯽ ﻛێﺸــە دەﺑﯿــﻦ ﻟەﮔەڵ ﺧﺎوەن زەوﯾﯿە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎن، زۆرﺟﺎرﯾﺶ ﺳەرۆك ﻋەﺷﯿﺮەﺗەﻛﺎن رێﮕــﺮی ﻟــەوە دەﻛــەن ﻟەﻻﯾەن ﻛەﺳﺎﻧێﻜەوە دەﺳﺘﺪرێﮋی ﺑﯚ ﺳەر ﺷﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜﺮێﺖ“. زۆرێﻚ ﻟە ﻧﺎوﭼە ﺷﻮێﻨەوارﯾﯿەﻛﺎن راﺳــﺘەوﺧﯚ ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗــە ﻧﺎو ﺋەو زەوﯾﯿــە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿﺎﻧەی ﻛــە ﻟەﻻﯾەن ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧەوە دادەﭼﻨﺮێﻦ، ﺋــەوەش رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوە ﻟــە ﻧێــﻮان ﺟﻮوﺗﯿــﺎران و ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﯽ ﺷﻮێﻨەوارﯾﯽ دروﺳﺖ دەﻛﺎت. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺷــﻮێﻨەواری راﻧﯿە دەڵــێ” ،ھەﻧﺪێﻚ ﻟــە ﺟﻮوﺗﯿﺎران رێﮕــﺮی ﻟە ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﻮێﻨەوار دەﻛەن ﻛــە ھەڵﻜﯚڵﯿﻦ ﻟەﺳــەر زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪەن ،ﺋەوەش
ﻣﺎﻓێﻜﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺧﺎوەﻧﯽ زەوﯾﯿە ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛەن و ﺑﮋێﻮی ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﺳــەر ﺋەو ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯿﺎﻧەﯾە ﻛە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺗێــﺪا دەﻛەن ،ﺑــەم ﺋێﻤە ھەوڵ دەدەﯾــﻦ ﺷــێﻮازێﻚ ﺑﺪۆزﯾﻨەوە ﺑﯚ ﺑﺎوەڕ ﭘێﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺟﻮوﺗﯿــﺎرەﻛﺎن ﺗﺎ رێﮕە ﺑە ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﻮێﻨەوارﯾﯽ ﺑﺪەن ﻛﺎری ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻜەن“. ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﺷــﻮێﻨەواری راﻧﯿــە ،ﻟﯿﮋﻧەﯾــەك ﺑەﻧﺎوی ﻟﯿﮋﻧەی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻧﺎوﭼە ﺷــﻮێﻨەوارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ راﭘەڕﯾــﻦ ﭘێﻚ ھێﻨــﺮاوە ﻛــە ﺑەدواداﭼﻮون ﺑــﯚ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑــە ﺷــﻮێﻨەوارەﻛﺎن دەﻛﺎت .ﻟــەو ﺳــﻨﻮورەدا ،ﻧﺰﯾﻜەی 350ﻧﺎوﭼەی ﺷــﻮێﻨەواری ھەﯾە و ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻟە ﺷﻮێﻨەوارەﻛﺎن راﺳﺘەوﺧﯚ ﻟە ﻧــﺎ و زەوﯾﯿــە
ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎﻧﺪان. ﺷێﺦ ﺑﺎﯾﺰ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە” ،ﺋێﻤە ﻟە ﺳەرەﺗﺎدا ھەوڵ دەدەﯾﻦ ﺑەﺷێﻜﯽ ﺑﭽﻮوك ﻟە زەوﯾﯿەﻛە ﺑﯚ ھەڵﻜﯚڵﯿﻦ ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨﯿﻦ ﻛە ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﻟەﺳەر ﻧﺎﻛﺮێﺖ ،ﺑــﯚ ﺋەوەی ﻧەﺑﯿﻨە رێﮕﺮی ﻛﺎری رۆژاﻧەی ﺧەڵﻚ“. ﻋەﺑﺪوﻟﻮەھﺎب ﺳﻠێﻤﺎن ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷــﻮێﻨەواری ﺳــﯚران ﭘێﯽ واﯾە، دەﺑێــﺖ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺷــﻮێﻨەوار ﺑــە ﮔﯿﺎﻧێﻜــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿــەوە ھەڵﺴــﻮﻛەوت ﻟەﮔــەڵ داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎن ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺧــﺎوەن زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜەن. ﺋەو ﺑﺎس ﻟە ھەﺑﻮوﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 900 ﻧﺎوﭼەی ﺷــﻮێﻨەواری ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮاو و ﺗﯚﻣﺎرﻧەﻛﺮاو ﻟــە دەﭬەرەﻛەﯾﺎﻧﺪا دەﻛﺎت و ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﻧﺰﯾﻜەی % 20ی ﻧﺎوﭼە ﺷــﻮێﻨەوارﯾﯿەﻛﺎن راﺳﺘەوﺧﯚ ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە ﻧﺎو ﻣﻮڵﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧەڵﻚ“. ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﺷﻮێﻨەواری ﺳﯚران ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛێﺸــە و ﺑەرﯾەﻛﻜەوﺗﻦ ﻟە ﻧێﻮان ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﻮێﻨەواری و ﺟﻮوﺗﯿﺎران دروﺳــﺖ ﻧەﺑێﺖ ،وەك رێﮕەﭼﺎرەﯾــەك ﭘەﻧﺎ ﺑﯚ ﺋەوە دەﺑەن ﻛە ﺧەڵﻜﯽ دەﭬەرەﻛە و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت
ﺧﺎوەن زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن وەك ﻛﺎرﻣەﻧﺪ ﻟە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨﻦ ،ﺋەوەش وا دەﻛﺎت ﻣــﺎف و ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺟﻮوﺗﯿــﺎرەﻛﺎن ﭘﺎرێــﺰراو ﺑێــﺖ و ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑەﺑێ ﻛێﺸــە ﻛﺎری ھەڵﻜﯚڵﯿﻦ ﺑﻜەن. ﭘێﺸﺘﺮ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﺷﻮێﻨەواری ﺳــﯚران ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ھەڵﻜﯚڵﯿﻨــﯽ ﺷــﻮێﻨەوارﯾﯽ ﻟــە زەوﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻨﻮوری ﮔﻮﻧــﺪی ﺑﺎﻧەھێﻠــﻚ، رووﺑــەڕووی ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ و رێﮕﺮی زۆری ﺧەڵﻚ ﺑﻮوﻧەوە .ﻛێﺸەﻛە ﺑەو ھﯚﯾــەوە رووی دا ﻛە زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ
ﺳﻨﻮورەﻛە ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ﺑەﺳــەر ﺧەڵﻜﺪا داﺑەش ﻛﺮاﺑﻮون، ﺑەم دواﺗﺮ دەرﻛەوت ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺷﻮێﻨەوارﯾﯿە. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷــﻮێﻨەواری ﺳﯚران دەڵــێ” ،ھەﻧﺪێــﻚ ﻟــە ﺧــﺎوەن زەوﯾﯿەﻛﺎن واﯾﺎن دەزاﻧﯽ ﮔەﻧﺠﯿﻨە ﻟــە ژێــﺮ زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎﻧــﺪا ھەﯾە، ﻟەﺑەرﺋــەوە رێﮕﺮﯾﯿــﺎن ﻟــە ﻛﺎری ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧــﯽ ﺷــﻮێﻨەواری ﻛﺮد ،ﺗﺎ ﺑەھﺎوﻛﺎری ﭘﯚﻟﯿــﺲ ﺗﻮاﻧﺮا ﻛﺎرەﻛە راﯾﯽ ﺑﻜﺮێﺖ“. ﺑەرﭘﺮﺳە ﮔەﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﺷﻮێﻨەواری
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ﺑە داھﺎﺗﻮوی ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺷــﻮێﻨەوار و ﺧەڵــﻚ ﮔەﺷﺒﯿﻨﻦ ،ﺑە رای ﺋەوان ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن رۆڵێﻜﯽ ﺑﺎﺷــﯿﺎن ﮔێــڕاوە ﻟەوەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺷــﻮێﻨەواری ﺧەڵﻚ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﮔەﺷە ﺑﻜﺎت، ﺋەوەش ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪەر دەﺑێﺖ ﻟەوەی ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ھــﺎوﻛﺎری ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﻮێﻨەوارﯾﯽ ﺑــﻦ ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑە ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەزاﻧﺮێــﺖ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻗەرەﺑــﻮوی ﺋەو ﺧــﺎوەن زەوﯾﯿﺎﻧە ﺑﻜﺎﺗــەوە ﻛە ﺑەھــﯚی ھەڵﻜﯚڵﯿﻨﯽ ﺷﻮێﻨەوارﯾﯿەوە زﯾﺎﻧﻤەﻧﺪ دەﺑﻦ.
ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟەﻧﺎوﭼﻮوﻧـــــــــــــــﯽ ﺷﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﯽ ھەڵەﺑﺠە ھەﯾە وﺷە /ﺧﻮرﻣﺎڵ- ﺳەﻻم ھﺎﻧەدﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 100ﺷــﻮێﻨەواری دێﺮﯾﻦ ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەڵەﺑﺠە ھــەن ،ﺑــەم زۆرﯾﻨەﯾــﺎن ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟەﻧﺎوﭼﻮوﻧﯿﺎن ﻟەﺳەرە و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ دەﭬەرەﻛە رای دەﮔەﯾەﻧﻦ ،ﺑﻮدﺟەﯾەﻛﯿﺎن ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺷﻮێﻨەوارەﻛﺎن. ھەڵەﺑﺠە ﺑــە دوورﯾﯽ 83ﻛﻢ ﻟــە ﺑﺎﺷــﻮوری رۆژھەﺗــﯽ ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ھەڵﻜەوﺗﻮوە. رووﺑەرەﻛــەی 1599ﻛــﻢ ﭼﻮارﮔﯚﺷــەﯾە و ﻟەو دەﭬەرەدا ﭘﺘﺮ ﻟە 100ﺷﻮێﻨەواری دێﺮﯾﻦ ﺗﯚﻣﺎر ﻛــﺮاون ﻛە زۆرێﻜﯿﺎن ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺷــﺎرەدێﯽ ﺧﻮرﻣﺎڵ ھەڵﻜەوﺗﻮون ،ﺑــەم ﺑەھﯚی ﭘەراوێﺰﺧﺴﺘﻨﯿﺎﻧەوە ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟەﻧﺎوﭼﻮوﻧﯿﺎن ﻟەﺳەرە. ھەژار ﺧەﻟــەف ،ﮔەﻧﺠێﻜﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ﺧﻮرﻣــﺎڵ ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺧﻮێﻨــﺪﻛﺎر و ﮔەﻧﺠﯽ ﺧﻮرﻣــﺎڵ داواﻣﺎن ﻟە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ زاﻧﻜﯚی ھەڵەﺑﺠــە ﻛــﺮد، ﺑەﺷــێﻜﯽ زاﻧﻜﯚﯾەﻛە ﻟە ﺧﻮرﻣﺎڵ ﺑﻜﺮێﺘەوە، ﺑەڵێﻨﯽ ﺋەوەﯾﺎن دا ﻛە ﺑەﺷﯽ ﺷــﻮێﻨەوار ﻟە ﺧﻮرﻣــﺎڵ دەﻛەﻧەوە، ﺑەم ﻧەﻛﺮاوەﺗەوە“. ﺧﻮرﻣﺎڵ ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ
ﺷــﺎرەدێﯽ ﺳــەر ﺑــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەڵەﺑﺠەﯾــە و زۆرﺗﺮﯾــﻦ ﻧﺎوﭼە ﺷﻮێﻨەوارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﺧﯚ ﮔﺮﺗﻮوە. ھەﻧﺪێﻚ ﭘێﯿــﺎن واﯾە ،ﻛﺮدﻧەوەی ﺑەﺷــﯽ ﺷــﻮێﻨەوار ﻟە ﺧﻮرﻣﺎڵ، ھــﺎوﻛﺎر دەﺑێــﺖ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻦ و ﮔﺮﻧﮕﯿــﺪان ﺑە ﺷــﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرەدێﯿەﻛە. ﻟــە 13ی ﺋــﺎداری 2014ﺑڕﯾــﺎر ﻟەﺳــەر ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﺑﻮوﻧــﯽ دراوە، ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ھەﯾــە ،ﺑــەم ھێﺸــﺘﺎ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەڵﻨەﺑــﮋاردووە و ﭘێﻜﮫﺎﺗــەی ﻛﺎرﮔێڕی ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛە ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿە، ﺳــەرﺑﺎری ﮔەڕاﻧﺪﻧــەوەی ﭼەﻧﺪ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﺑﯚ ھەڵەﺑﺠــە و ھەﻓﺘەی راﺑﺮدووش ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾــﺮان ﺑڕﯾﺎری ﻟەﺳەر ﻛﺮدﻧەوەی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺷﻮێﻨەواری
ھەڵەﺑﺠە دەرﻛﺮد. ﻛﺎروان ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﻟێﭙﺮﺳﺮاوی ﺑﻨﻜەی ﺷﻮێﻨەواری ھەڵەﺑﺠە ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﻣﻦ ﺗەﻧﯿﺎ ﺧﯚم ﻟــە ﺑﻨﻜەی ﺷــﻮێﻨەوار دەوام دەﻛــەم و ھﯿــﭻ ﻛﺎرﻣەﻧﺪێﻜﻤــﺎن ﻧﯿﯿــە ،ﺋەﮔەر ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿــە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛە ﺑﻜﺮێﺘــەوە ،ﻛﺎرﻣەﻧﺪﻣﺎن ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺮێــﺖ و ﺑﻮدﺟەﻣﺎن ﭘێ ﺑﺪرێﺖ، دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻛﺎر ﺑﻜەﯾﻦ“. ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺑﻨﻜەی ﺷــﻮێﻨەواری ھەڵەﺑﺠە ،دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛﺎﺗەوە ﻛــە ﺳــەرووی 100ﻧﺎوﭼــەی ﺷــﻮێﻨەواری ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛەﯾﺎﻧﺪا ھەن و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش دوو ﺗﯿﻤﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯽ و ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯿﺎن ﺗێﺪا ﻛﺮدووە ،ﺗﯿﻤﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﯿەﻛە ﭼەﻧﺪ ﺷﻮێﻨەوارێﻜﯽ ﻟە
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷﺎرەدێﯽ ﺧﻮرﻣﺎڵ:
ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿﯿەوە ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ھﯿــﭻ ﭘڕۆژەﯾــەك ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻦ و ﻧﯚژەﻧﻜﺮدﻧــەوەی ﺷــﻮێﻨەوارەﻛﺎن ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪەن ﻧﺎوﭼەﻛــەدا دۆزﯾﯿــەوە ﻛــە ﻣێﮋووەﻛەﯾــﺎن ﺑــﯚ ھــەزارەی ﺳێﯿەﻣﯽ ﭘێﺶ زاﯾﯿﻦ دەﮔەڕێﺘەوە. ﺷــﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﯽ ھەڵەﺑﺠە ﺑەﭘێﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ ژﯾــﺎن ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا، ﻣێــﮋووی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﺎن ھەﯾــە، ﻟەﻧﺎوﯾﺎﻧــﺪا ﺑەﻛــﺮاوا ،ﻋەﻧــەب، ﻣﻨــﺎرەی ﻣﺰﮔەوﺗــﯽ ﮔــەورە، ﻣﺰﮔەوﺗﯽ ﮔەورەی ﺧﻮرﻣﺎڵ،
ﺷــﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪی ﻧەوێ، ﻗەی ﺧﺎن ﺋەﺣﻤەدﺧﺎن ﻟە زەڵﻢ و ﻗەی ﺧﻮرﻣﺎڵ ﻛە ﺷﻮراﯾەﻛەی داڕووﺧﺎوە و ﻧەﻣﺎوە. ﺳــﻮھەﯾﺐ وەھﺎب ﺷﻮێﻨەوارﻧﺎس ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛــﺮدەوە، ”ﺷــﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﯽ ھەڵەﺑﺠــە ﻣێﮋووﯾەﻛــﯽ زۆر ﻛﯚﻧﯿﺎن ھەﯾە، ﺑەداﺧــەوە ﺋێﺴــﺘە ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻟەﻧﺎوﭼﻮوﻧﯿﺎن ﻟەﺳــەرە ،دەﺑێﺖ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﭘەﻟــە ﺑــﻜﺎت ﻟــە ﻧﯚژەﻧﻜﺮدﻧــەوە و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺷــﻮێﻨەوارەﻛﺎن ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺑەﺷێﻜﯿﺎن ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ﻛەوﺗﻮوەﺗە ژێــﺮ ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻟەﻧﺎوﭼﻮوﻧــﯽ
ﯾەﻛﺠﺎرﯾﯿەوە“. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷﺎرەدێﯽ ﺧﻮرﻣﺎڵ، دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛﺎﺗەوە ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿﯿــەوە ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ھﯿﭻ ﭘڕۆژەﯾەك ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻦ و ﻧﯚژەﻧﻜﺮدﻧەوەی ﺷﻮێﻨەوارەﻛﺎن ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪەن. ﺳﻤﻜﯚ ﺳﺎﻻر ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ، ”ﺑﻮدﺟەﯾەﻛﻤــﺎن ﺑەردەﺳــﺖ ﻧەﺑــﻮوە و ﻧﯿﯿــە ﻛــە ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﺷــﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮرﻣــﺎڵ ﻧﯚژەن ﺑﻜەﯾﻨەوە و ﻟە ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟەﻧﺎوﭼﻮوﻧﯿﺎن ﺑﭙﺎرێﺰﯾﻦ“. ﺷــﺎرەدێﯽ ﺧﻮرﻣﺎڵ دەﻛەوێﺘە ﺑﺎﻛــﻮری ﺧﯚرﺋــﺎوای ﺷــﺎری ھەڵەﺑﺠە ،ﻟەرووی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەوە ﺳەر ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەڵەﺑﺠەﯾە و ﺳﺎڵﯽ 1925ﻛﺮاوەﺗە ﺷﺎرەدێﯽ، ھەردوو ﻧﻮوﺳــەری ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ﻛﻮرد ﺷــﺎﻛﺮ ﻓەﺗﺎح و ﺟەﻣﺎل ﺑﺎﺑﺎن ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ 1940-1953 ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺋەو ﺷــﺎرەدێﯿە ﺑﻮون .ﺧﻮرﻣﺎڵ 43ﮔﻮﻧﺪ ﻟەﺧﯚ دەﮔﺮێــﺖ و ﻛﯚﻣەڵێﻜــﯽ زۆر ﻧﺎوﭼەی ﺷﻮێﻨەواری ﺗێﺪاﯾە.
ﻛﺎروان ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﻟێﭙﺮﺳﺮاوی ﺑﻨﻜەی ﺷﻮێﻨەوار ﻟە ھەڵەﺑﺠە:
ﻣﻦ ﺗەﻧﯿــﺎ ﺧﯚم ﻟــە ﺑﻨﻜەی ﺷﻮێﻨەوار دەوام دەﻛەم و ھﯿﭻ ﻛﺎرﻣەﻧﺪێﻜﻤﺎن ﻧﯿﯿە
ژﻣﺎرە ) ، (157ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 5 ،
ھەڵﻜﯚڵﯿﻨﯽ ﺷﻮێﻨەوارﯾﯽ ﻛێﺸە ﻟەﻧێﻮان ﺟﻮوﺗﯿﺎر و ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﯽ ﺷﻮێﻨەواری دروﺳﺖ دەﻛﺎت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”ﻣــﻦ ﺗەﻧﯿﺎ ﺧــﯚم ﻟە ﺑﻨﻜەی ﺷــﻮێﻨەوار دەوام دەﻛــەم و ھﯿﭻ ﻛﺎرﻣەﻧﺪێﻜﻤــﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺋەﮔەر ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛە ﺑﻜﺮێﺘەوە ،ﻛﺎرﻣەﻧﺪﻣﺎن ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺮێﺖ و ﺑﻮدﺟەﻣﺎن ﭘێ ﺑﺪرێﺖ، دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻛﺎر ﺑﻜەﯾﻦ“.
9
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
10
دەزﮔە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺳەﻻﻣەﺗﯽ ﺳەر
ژﻣﺎرە ) ، (157ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 5 ،
ﻛﻠﯿﻠەﻛەی ﺣەﺳەن رووﺣﺎﻧﯽ ﻟە ھەوﻟێﺮە
رێﮕەی ﻗﻮدس ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗێﺪەﭘەڕێﺖ وﺷە/ﻛﺎوە ﺟەم ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿــە و رووداو ﻧﺎوﭼەﯾﯿﯿەﻛەﯾــﺎن ﺋەوەﯾــﺎن ﺑــﯚ دەﺳــەﺗﺪاراﻧﯽ ﺋێــﺮان ﯾــەﻛﻼ ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛــە ﻟــە دواڕۆژدا ”رێﮕــەی ﻗﻮدس ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺗێﺪەﭘەڕێــﺖ“ و ﺋــەو ﻛﻠﯿﻠــەی ﺣەﺳــەن رووﺣﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری ﻛێﺸــەﻛﺎن ﺑە دەﺳــﺘﯿﯿەوە ﺑﻮو، ﺋێﺴﺘە ﻟە ھەوﻟێﺮە. ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێــﺮان و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ھەﻧــﮕﺎو ﺑــەرەو ﭘﺘەوﻛﺮدﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻧێﻮاﻧﯿﺎن دەﻧێﻦ .ھەردوو ﻻﯾــەن دەﯾﺎﻧەوێ ﻟەو ﯾﺎرﯾﯿەدا زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧﯚﯾﺎن ﻣﺴــﯚﮔەر ﺑﻜەن ،ﺑەم ﭘێ دەﭼێ ﺗﺎی ﺗەرازوو ﻗﻮرﺳﺎﯾﯿﯿەﻛەی زﯾﺎﺗﺮ ﺑەﻻی ﻛﻮردەوە ﺑێﺖ. رووﺧﺎﻧﯽ رژێﻤﯽ ﺑەﻋﺲ ﻟە ﻋێﺮاق، ﺑەھــﺎری ﻋەرەﺑﯽ و ﺳــەرھەڵﺪان و ﭘەﻟﮫﺎوﯾﺸــﺘﻨﯽ داﻋﺶ ﻟە ﻋێﺮاق و ﺳــﻮورﯾﺎدا ،دەرﻓەﺗــﯽ ﺋەوەی ﺑﯚ دەﺳەﺗﺪاراﻧﯽ ﺗﺎران رەﺧﺴﺎﻧﺪ ﻛە ﺋەﺳــﭙﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا ﺗﺎو ﺑﺪەن. ﺋێﺴــﺘە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﺎران دەﯾەوێ ﺟێ ﭘێﯽ ﺧﯚی ﻟە ﻋێﺮاق و ﺳﻮورﯾﺎدا ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﻜﺎت .ﻛﻮرد ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻟە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺋەو دوو وﺗە دەڕواﻧــێ و ھەوڵﯽ ﺑﯚ دەدات ،ھەر ﺋەﻣــەش ﺑﻮوەﺗە ﺧﺎڵــﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دەرەوەی ﺗﺎران و ھەوﻟێﺮ. ﻛﯚﺗﺎی ﺧەوﻧﯽ ھﯿﻼﻟﯽ ﺷﯿﻌﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ﺑە ﺗەواوی ﻧەﺧﺸــەی دواڕۆژی ﻧﺎوﭼەﻛــە و ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﻋێﺮاق و ﺳــﻮورﯾﺎی ﻟە ﭘێﺶ ﭼــﺎوە ،ﺑﯚﯾە ﻟەو ﯾﺎرﯾﯿﺎﻧەدا ﻛە دەﯾــﻜﺎت ،دەﯾــەوێ زﯾﺎﺗﺮﯾﻦ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺧــﯚی ﻣﺴــﯚﮔەر ﺑﻜﺎت .دەﺳــەﺗﺪاراﻧﯽ ﺗﺎران ﺑﯚﯾﺎن دەرﻛەوﺗــﻮوە ﻛــە ﺋێﺴــﺘە ﻛﻮرد ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯿە ﻟەو وﺗﺎﻧەدا و دەﺗﻮاﻧــێ ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﯾﺎرﯾﯿەﻛــە ﺑﮕﯚڕێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺑﯿﺮ ﻟە رێﮕەﭼﺎرەی ﺗﺮ دەﻛەﻧەوە.
ﻟە دوا ﺳەرداﻧﯽ ﺷــﺎﻧﺪی ﻛﻮردی ﺑە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا ،ﻗﺴــە ﻟەﺳەر ﺋەوە ﻛﺮاوە ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏــﺪا و ھەوﻟێﺮ ﭘڕۆژەی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻜــەن و وەك ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﺷــﺎﻧﺪەﻛە دووﭘﺎﺗــﯽ ﻟــێ دەﻛەﻧــەوە” ،ﭘــێ دەﭼێ ﻟە ﺗێﻜەڵﻜێﺸــﯽ ﭘــڕۆژەی ھەردوو ﻻﯾەن ،ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻛﯚﻧﻔﯿﺪراڵﯽ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﻜﺮێﺖ“. ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﯚﻧﻔﯿﺪراڵﯽ ،ھەﻣﺎن ﺋەو دروﺷﻤەﯾە ﻛە ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﯿەﻛەی ﺳﺎڵﯽ 2014ی ﻋێﺮاﻗﺪا ،ﺑﺎﺳــﯽ ﻟێ ﻛﺮد و دواﺗﺮ ھەوڵﯽ ﺑﯚ دا. ﺋەﻣە ﺋەﮔەر ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑێﺖ ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺳﻮﻧەﻛﺎن دوای ﺋەو ﻧەھﺎﻣەﺗﯿﯿەی ﻟەﺳەر دەﺳﺘﯽ ﺳﻮﭘﺎ ﻓﺸــﯚڵەﻛەی ﻋێﺮاق و ﺗﯿﺮۆرﺳﺘﺎﻧﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ )داﻋــﺶ( ﺑەﺳــەرﯾﺎﻧﺪا ھﺎﺗﻮوە ،ﺑێﺪەﻧﮓ ﻧﺎﺑﻦ و ﺋەﮔــەر داوای ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﻣﺎﻓﯿﺎن ﺑﻜەن” ،ھەرێﻤﯽ ﺳﻮﻧە“ﯾە .دواﺟﺎر ﺋەوە ھەﻣﺎن ﭘڕۆژەﯾە ﻛە ﺟﯚ ﺑﺎﯾﺪن ﺟێﮕﺮی ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2004ﺧﺴﺘﯿە ڕوو .ﺑﯚﯾە ﺋێﺮان ﺋەو ﻧەﺧﺸــەﯾەی ﺑە ﺗەواوی ﻟەﺑەرﭼﺎوە و دەزاﻧێ ﺑە ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ، ﻛﯚﺗﺎ ﺑە دروﺷﻤﯽ ”رێﮕە ﻗﻮدس ﻟە ﻛەرﺑەﻻوە ﺗێﺪەﭘەڕێﺖ“ ،ﺑەﭼﺎوی ﺧﯚی دەﺑﯿﻨێ. ﻋێﺮاق ،ﺑەردەوام ﻧﺎوﭼە و رێﮕەﯾەﻛﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ ﺋێﺮان ﺑﻮوە ﺑﯚ ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە ﺳﻮورﯾﺎ ،ﻟﺒﻨﺎن و ﻓەﻟەﺳﺘﯿﻦ ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە رێﮕــەی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾەوە ﻟەو وﺗﺎﻧەدا ،ھەڕەﺷە ﻟە ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﺑﻜﺎت .ﺋەﮔەر ﺋەو ﭘڕۆژەﯾە ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﺑێﺖ ،ﺋێﺮان ﺑە ﺗەواوی دەﺳﺘﯽ ﻟەو وﺗﺎﻧە ﻛﻮرت دەﺑێﺘەوە و ﻛﯚﺗﺎ ﺑە ﺧەوﻧﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ھﯿﻼﻟﯽ ﺷــﯿﻌﯽ دێﺖ .ﺣﻮﺳــێﻦ ﻣەدەﻧﯽ ،ﭘﺴــﭙﯚڕ ﻟە ﺟﯿﯚﭘﯚﻟﯚﺗﯿﻚ،
دووﭘﺎت ﻟــەو ﺑﯚﭼﻮوﻧە دەﻛﺎﺗەوە و ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧێ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔەورە ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ ﺑﻜﺎت، دەﺗﻮاﻧێ ھەﻣﻮو ﻧﺎوﭼەی رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵ ﺑﻜﺎت“. دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺋێﺮاﻧﺪاﯾە ﻋێﺮاق ،زﯾﺎﺗﺮﯾﻦ ﺳﻨﻮوری ھﺎوﺑەﺷﯽ ﻟەﮔەڵ ﺳــﻮورﯾﺎدا ،ﻟە رێﮕەی دوو ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺋەﻧﺒﺎر و ﻣﻮوﺳڵ ھەﯾە ﻛە زۆرﯾﻨەی ﺳﻮﻧەﻧﺸــﯿﻨﻦ و دەﻛەوﻧە ھەرێﻤﯽ ﺳــﻮﻧەﻛﺎﻧەوە .ﺑەو ﭘێﯿە، ﺋێﺮان ﺗەﻧﯿﺎ رێﮕەﯾەﻛﯽ ﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﺑﯚ ﺋەو وﺗﺎﻧە ﺑەدی ﺑﻜﺎت ،رێﮕەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە. ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑــەدەر ﻟە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﻋێﺮاق ﻧﯿﯿە و ﻛﻮرد ﻟەو وﺗەدا دەﻣێﻜە ﻓﯿﺪراڵﯿﯽ ﺧﯚی راﮔەﯾﺎﻧﺪووە .ﺋەﮔەر داھﺎﺗﻮوی ﺋەو وﺗە ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﺑێﺖ ﻛە دەﺳەﺗﯽ ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەد ﻟە ﻛەﻧﺎراوەﻛﺎﻧﯽ دەرﯾﺎی ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ﺑەردەوام ﺑێﺖ، ﻛــﻮرد ﻧﺎوﭼــەی ﻓﯿﺪراڵــﯽ ﺧﯚی ھەﺑێــﺖ و ﺳــﻮﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻧﺎوﭼەی
ﺧﯚﯾﺎن ،ﺋەوا دﯾﺴﺎن دەﺳﺘﯽ ﺋێﺮان ﺑﯚ ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە ﺑەﺷﺎر ﺋەﺳەد ﻛﻮرﺗﺘﺮ دەﺑێﺘەوە .دﯾﺴﺎن ﺗەﻧﯿﺎ رێﮕە ،ﺑە ﻧﺎو ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺗێﺪەﭘەڕێﺖ. ﺋەﻣە واﻗﯿﻌێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە و ھەر ﺋەوەﯾە ﻛە ﺋێﺮان ﺑە ﺗەواوی دژاﯾەﺗﯽ داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردی ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛﺎت. ﺟﯿــﺎ ﻟەوە ،ﻟە رووی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە ﻓﺎﻛﺘەرێﻜﯽ ﺗﺮی ﺋﺎﺑﻮوری ﺑﯚ دژاﯾەﺗﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردی ﯾﺎن ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻟە داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺋەو دەوڵەﺗە ﻟەﻻﯾەن ﺋێﺮاﻧەوە ھەﯾە. ﺋێﺮان ﻛە ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری ﻧەوﺗﯽ ﺧــﯚی ﻟە رێﮕــەی ﻛەﺷــﺘﯿﯿەوە ھەﻧــﺎردەی وﺗﺎﻧــﯽ ﺋەوروﭘﺎﯾﯽ دەﻛﺎت ،دەﺗﻮاﻧــێ ﻟــە رێﮕــەی ﺑﯚڕﯾﯿەوە ﺑﯿﮕەﯾەﻧێــﺖ ﺑە دەرﯾﺎی ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺑە ﺗێﭽﻮوﯾەﻛﯽ زۆر ﻛەﻣﺘﺮ ھەﻧﺎردەی ﺑﻜﺎت .دﯾﺴــﺎن و ﻟە داھﺎﺗﻮوی ﻧﺎوﭼەﻛەدا ،ﺋەو ﺑﯚڕﯾﯿە دەﺑێ ﺑە ﻧﺎو ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺗێﭙەڕێﺖ و ﺑﮕﺎﺗــە ﻛەﻧﺎراوەﻛﺎﻧــﯽ دەرﯾــﺎی ﻧﺎوەڕاﺳﺖ. ﺳــﺎڵﺢ ﻣەﻻ ﻋﻮﻣەر ﭘڕۆﻓﯿﺴــﯚری
ﯾﺎرﯾــﺪەدەر ﻟــە ﻛﯚﻟﯿﮋی زاﻧﺴــﺘە زاﻧﻜــﯚی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەﺣەدﯾﻦ ،ﭘێﯽ واﯾە ”ﻟە ﯾەك ﺗێﻨەﮔەﯾﺸــﺘﻦ“ ﻟە ﻧێﻮان ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋێﺮاﻧﺪا ھەﯾە ،ﺑﯚﯾە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﭘێﻮەﻧﺪی ﭘﺘەوﯾﺎن ﻧﯿﯿە. ﺳــﺎڵﺢ ﻣەﻻ ﻋﻮﻣەر ﻛە ﺗــﺎ ﻛﯚﺗﺎی ﺑەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺑڕواﻧﺎﻣەی دﻛﺘﯚرای ﻟە ﺋێﺮان ژﯾــﺎوە و ﺧﻮێﻨﺪووﯾەﺗﯽ، ﺑە“وﺷــە“ دەڵێ” ،ﭘێﻮەﻧﺪی ﺋێﺮان ﻟەﮔــەڵ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺗەﻧﺎﻧــەت وﺗﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼــەی رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ،ﻟە رێﮕەی ﺳﻮﭘﺎی ﻗﻮدﺳــەوەﯾە .ﺋەﻣە ھەڵەﯾە و دەﺑێ ﺋەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎﻧە ﻟە رێﮕەی وەزارەﺗﯽ دەرەوەوە ﺑێﺖ“. ﺑە ﺑڕوای ﺋەو ﭘڕۆﻓﯿﺴﯚرە ﯾﺎرﯾﺪەدەرە، داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ دەرەوە ﻟە رێﮕەی ﺳﻮﭘﺎی ﻗﻮدﺳەوە ،ﺑەردەوام دەﺑێﺘە ھﯚی ”ﮔﻮﻣﺎن ﻟە ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺑﯚ ﺳــەر ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ“ .ﺋەو دەڵێ” ،ﺋەوە زﯾﺎن ﺑە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎن دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،دەﺑێ ﺑە واﻗﻌﺒﯿﻨﯽ ﻟەو ﭘﺮﺳە ﺑڕواﻧﻦ“.
ھەوﻟێﺮ دەﺗﻮاﻧێ ﻟە ﭘﺮﺳە ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرددا ﺋەم رۆﻧە ﺑﺒﯿﻨێ ﺑەﮔﻮێﺮەی داﺑەﺷﺒﻮوﻧﯽ ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯽ و ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺋەو ﺑڕﯾﺎراﻧەی ﻧﺎوەﻧﺪە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﻛﻮرد ﻟەﮔەڵ ھەوﻟێﺮ راوێﮋ دەﻛەن ﺑﺎﻛﻮر ﻛــﻮرد ،ﺑە ﺗــەواوی دەﺗﻮاﻧێ زﻟﮫێــﺰی ﻧﺎوﭼەﯾﯽ و ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ھەرﯾەك ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﺋێــﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﯾەﻛﻼ ﺑﻜﺎﺗــەوە .ﻛﺎﺗێﻚ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﮔەﻻن )ھەدەﭘە( ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﯿەﻛەی ﺗﻮرﻛﯿﺎدا ﺗﻮاﻧﯽ رێــﮋەی % 10ﺗێﭙەڕێﻨێﺖ و 80ﻛﻮرﺳــﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻟە ﺧﻮﻟﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﺪا ﻣﺴــﯚﮔەر ﺑــﻜﺎت ،ﺗەﻗﯿﻨەوە ﻟە رێﻮڕەﺳــﻤێﻜﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯿﯿﺎﻧەی ﻛــﻮردان رووی دا و ﺋەﻣە ﺑﻮو ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾەك ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘەﻛەﻛە دەﺳــﺖ ﺑــە ﭼﺎﻻﻛﯽ ﭼەﻛــﺪاری ﺑﻜﺎت. ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺋﯚﺟەﻻن ﺑﺮای ﻋەﺑﺪو ﺋﯚﺟەﻻن ﺳەرۆﻛﯽ ﮔﯿﺮاوی ﭘەﻛەﻛە ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ”ﭘەﻛەﻛەی ﻗەﻧﺪﯾﻞ ،ﻛﯚﺗﺎ ﺑە ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﻛﻮردان و ﭘﺮۆﺳەی ﭼﺎرەﺳەری ﺋﺎﺷــﺘﯿﯿﺎﻧەی ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھێﻨﺎ“ .ﺋەو ،ﺋێــﺮان و ﺋەرﮔەﻧەﻛﯚﻧﯽ ﻧــﺎو ﭘەﻛەﻛە و ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﺑەو ﻛﺎرە ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر ﻛﺮد .ﻋەﺑﺪو ﺋﯚﺟەﻻن ﻟە ﻧﺎﻣەﯾەﻛﺪا ﭘێﺶ ﻟەو رووداواﻧە ،ﺧﯚی ﺑە ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎو ﺑﺮد، ﺑــەو ﭘێﯿــەی ﻛە ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺋﯚﺟەﻻن دەڵــێ ”زۆرﺑــەی ﻛــﻮردان ﻟەﮔــەڵ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺋﯚﺟەﻻﻧﻦ، ﻛەواﯾــە ﺑﺎرزاﻧــﯽ رۆڵﯽ ﺳەرەﻛﯿﯽ ﻟە ﭘﻮوﭼەڵﻜﺮدﻧــەوەی ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺑﯿﯿﻨــێ و ھەوﻟێﺮ دەﺗﻮاﻧێ ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺋــەو
ﭘﺎرﭼەﯾەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾەﻛﻼ ﺑﻜﺎﺗەوە. رۆژﺋﺎوا رۆڵﯽ ﺋێﺮان ﻟە ﺳﻮورﯾﺎ و رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻧﻜﯚڵﯽ ﻟێ ﻧﺎﻛﺮێﺖ و ھەﻣﻮو ﺋەواﻧەش ﻟە رێﮕەی ﭘەﻛەﻛەی ﻗەﻧﺪﯾﻠەوە )ﺑﺎڵﯽ ﺟەﻣﯿﻞ ﺑﺎﯾﻚ( ،ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮاوە. ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی دوو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛەی ﻛﻮرداﻧﯽ رۆژﺋﺎوا ﻟە ھەوﻟێــﺮ و دھــﯚك و رێﻜﻜەوﺗﻨﯿــﺎن ،دەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەرەو ﻛەﻧﺎرێﻜﯽ ﺋﺎراﻣﺘﺮ ﺑﺒﺎت ،ﺑــەم ﭘﯿﻼﻧﮕێڕی ﺋێــﺮان ﻟە رێﮕەی ﭘەﻛەﻛەوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ،ﻛﯚﺗﺎی ﺑەو ﭘڕۆژەﯾە ھێﻨﺎ. ﻟە رەھەﻧﺪی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەوە ،ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛە ﻟە ﺑەرەﯾەﻛﺪان ،ھﯿﭻ ﻛﺎت رێﮕــە ﺑە ﺋێﺮان ﻧﺎدەن ﻟە رێﮕەی ﭘەﻛەﻛەوە ﻣەﺑەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺳﻮورﯾﺎ ﺑەدی ﺑێﻨێﺖ .ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﮔﻮﻣﺎﻧﯿﺎن ﻟەوە ﻧﯿﯿە ﻟە ﻛﯚﺗــﺎدا ﭘەﯾەدە و ﯾەﭘەﮔە )ﺑﺎڵﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯽ ﭘەﯾەدە( ﺑــە ﺗــەواوی دەﻛەوﻧەوە ژێــﺮ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﺑەﻣــەش ﻛﯚﺗﺎ ﺑە ﭘﯿﻼﻧﮕێڕﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﻟە رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دێﺖ و ھەوﻟێﺮ دەﺗﻮاﻧێ ﻟەو ﭘﺮﺳەدا رۆڵ ﺑﮕێﺮێﺖ. رۆژھەت ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋێﺮان ،ﻛﻠﯿﻠێﻚ ﺑﻮو ﺑﻮوە ھێﻤﺎی ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧﺪەی ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺳەن رووﺣﺎﻧﯽ ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﺋێﺴــﺘەی ﺋێﺮان .ﺋەو ،ﺑەڵێﻨﯽ ﺑە ﮔەﻻﻧﯽ ﺋێﺮان و ﻟە ﻧﺎوﯾﺸــﯿﺎﻧﺪا ﻛﻮرد داﺑﻮو ﻛە ﺑەو ﻛﻠﯿﻠە ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮان دەﻛﺎت. دەﻣێﻜە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺋەو ﻛﻠﯿﻠە دﯾﺎر ﻧﯿﯿە و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋێﺮان ﺑــﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەی ﻛــﻮرد ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،روو ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺑﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﺴﺘە ﻛﻠﯿﻠﯽ ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸەی ﻛﻮرد ﻟە ھەﻣﻮو ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،ﻟە ھەوﻟێﺮە.
وﺷە /ھەوﻟێﺮ دەزﮔەی رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯽ ”وﺷــە“ رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﻛە ﻟە رۆژێﻜﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوو ﺋەﯾﻠﻮول/ﺳــێﭙﺘێﻤﺒەر ،ﺗﯿﻤێﻜﯽ ﭼﻮار ﻛەﺳﯽ ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑە ﺷەو و ﻟە ﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﻧﮫێﻨﯿﺪا ،وێﻨەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺳەرﻧﻮوﺳەری ”وﺷە“ﯾﺎن ﮔﺮﺗﻮوە و ﺷﻮێﻨەﻛەﯾﺎن ﺟێ ھێﺸﺘﻮوە ،ﺑﯚﯾە دەزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﻦ ﻟە ﺳەﻻﻣەﺗﯽ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺳەرﻧﻮوﺳەری ”وﺷە“ و ﺷﯚﻓێﺮەﻛەی. ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوو ﻟەوﻛﺎﺗەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺳەرﻧﻮوﺳــەری ”وﺷــە“ ﻟە ﺷﺎرۆﻛەی دەرﺑەﻧﺪﯾﺨﺎن ﺑﻮوە ،ﺗﯿﻤێﻜﯽ ﭼﻮار ﻛەﺳﯽ ﺑە ﺷــەو وێﻨەﯾﺎن ﮔﺮﺗﻮوە ،ﻛەﺳــێﻚ ﻛە ﺗﯿﻤەﻛەی ﺑﯿﻨﯿﻮە ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﻗﺴە ﻟەﮔەڵ دوو ﻛەس ﻛە وێﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن ﮔﺮﺗﻮوە و داوای ﻟێ ﻛــﺮدوون رووﻧﻜﺮدﻧــەوەی ﭘێ ﺑﺪەن ﻟەﺑﺎرەی ھﯚی وێﻨەﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠە، ﺑەم ﭼەﻧﺪ ﻗﺴــەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨﯿﺎن ﭘێ ﮔﻮﺗﻮوە و ﺷﻮێﻨەﻛەﯾﺎن ﺑەﺟێ ھێﺸﺘﻮوە. ﺑەرھەم ﻋەﺑﺪو ﺷــﯚﻓێﺮی ﺳەرﻧﻮوﺳەری ”وﺷــە“ رووداوەﻛەی ﺑەم ﺷێﻮەﯾە ﺧﺴــﺘە ڕوو” ،ﺗﯿﻤەﻛە ﭼﻮار ﻛەس ﺑﻮوﻧە و دوواﻧﯿــﺎن ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﭘﺎرﻛێﻚ وەﺳــﺘﺎﺑﻮون ﻟەو ﺷــﻮێﻨەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەی ﻟێ راﮔﯿﺮاﺑﻮو ﻛە دەﻛﺎﺗە ﻣﺎڵﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﻟە دەرﺑەﻧﺪﯾﺨﺎن ،ﺑەم دوو ﻛەﺳــەﻛەی ﺗﺮ ﺧﯚﯾــﺎن ﻟە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛە ﻧﺰﯾﻚ ﻛﺮدووەﺗەوە و وێﻨەﯾــﺎن ﮔﺮﺗﻮوە ،دوای ﺋەوەی دراوﺳــێﯿەﻛﻤﺎن ﺑﯿﻨﯿﺒﻮوﻧﯽ و ﭘێﯽ ﮔﻮﺗﺒﻮون ﺑﯚ وێﻨەی ﺋەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠە دەﮔﺮن، دوو ﻛەﺳەﻛە ﭼﻮوﺑﻮوﻧە ﻻی دوواﻧەی ﺗﺮ و ﺋﺎﮔەدارﯾﺎن ﻛﺮدﺑﻮوﻧەوە ﻛە ﺑﯿﻨﺮاون،
ﻣﯿﺴﺎل ﺋ
ﺑەﻏﺪا ﻣەرﺟەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﻛﺎت ﻋێﺮاق ھ وﺷە/ھەوﻟێﺮ -ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﻟەﻧــﺎو دۆﺧﯽ ﺗەﻧﮕﮋاوی ﻋێﺮاﻗﺪا ،زۆرﯾﻨەی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەر ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺧەرﯾﻜە ﻟێﻚ دەﺗﺮازێﻦ ،ھﺎوﻛﺎت ﻛﺎر ﺑــﯚ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿەﺗﯽ ﻧﻮێ دەﻛﺮێﺖ ﻟەواﻧە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺑەدەر ﻟە ﺗﺎﯾﻔﯿﯿەت ،ﺳــەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﺳﻮﻧە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﻧﻮێ ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت ،ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯿﺶ دەڵێﻦ ﺑﺎرﺳﺘەی ﺑەدەر ﻟە ﺗﺎﯾﻔﯿﯿەت ﻟەﺑەر ﭼەﻧﺪان ھﯚﻛﺎر ﻛﺮدەﻧﯽ ﻧﯿﯿە. ﻣﯿﺴﺎل ﺋﺎﻟﻮوﺳﯽ ﺋەﻣﯿﻨﺪاری ﮔﺸﺘﯿﯽ رەوﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﻋێﺮاق ﺑﯚ ”وﺷــە“ دەڵێﺖ ،ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑەڕێﮕەوەن و ﻧﺰﯾﻜﻦ و ﺷﺘێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿە ﻛە ﭘﺎرت و ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق دەﺳﺖ ﺑە ﺟﻤﻮﺟﯚڵ ﺑﻜەن ﺑﯚ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ و ﺑەرەی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ،ﺋەوەش ﻟەﭘێﻨﺎو دۆزﯾﻨەوەی ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﯽ ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻤﺎن ﺑــە ﮔﺮێﺪاﻧﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻧﻮێﯿە، ﺋەﮔەر ﻧﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑەھەﻣﺎن ﮔﺮێﺒەﺳﺘە ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ و دەﺳﺘﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮو ﺑڕۆﯾﻦ ،ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺟﻤﻮﺟﯚڵێﻜﯽ ﮔەرم ھەﯾــە ،ﺑەم ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺑﮕﺎﺗە ﻣەﺑەﺳــﺖ و ﺳــﻮودی ﺑﯚ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻋێﺮاقھەﺑێﺖ. ﺋﺎﻟﻮﺳﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ،ﺋێﺴﺘە ﺷﺎرەزاﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮﻣﺎن ﭘەﯾﺪا ﻛﺮدووە ﺑە ﺑەراورد ﺑە ﭘێﺸﺘﺮ ،ﭘﺮﺳﯿﺎرەﻛە ﺋەوەﯾە ﭘﺎڵﻨەرەﻛﺎن ﺑﯚ ھەر ﻧەﺧﺸەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾﺎن ﭘێڕەوﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻟە ﻋێﺮاق ،ﺋەوەﯾە ﻛە ﺗﺮﺳــﻤﺎن ﻟە دۆڕاﻧﺪﻧﯽ ھەﻣﻮو ﺷﺘەﻛﺎن ھەﯾە ،ﯾﺎن ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧەوەی ﻋێﺮاﻗێﻜﯽﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ. ﺋﺎﻟﻮوﺳــﯽ ﭘێﯽ واﯾە ﻛە زۆرﯾﻨەی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻮاﻧﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﭘﺎڵﻨەری ﺗﺮﺳﯿﺎن ھەﯾە ﻟە ﻓەﺷەﻟﮫێﻨﺎن و ﻟەدەﺳﺘﺪاﻧﯽ ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺷەرﻋﯿەﺗﯽ ﻣﺎﻧەوە و ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺑﯚﯾە وای ﻧﺎﺑﯿﻨﻢ ﻛە ﭘﺎڵﻨەرەﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻧەﺧﺸــەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﭘێﮕەﯾﺸﺘﻦ ﯾﺎن ﻣﺮۆﯾﯽ ﯾﺎن دەﺳﺘﻮوری و ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿەت ﺑێﺖ. ﺋەو ﭘێﯽ واﯾە ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﺗﺮس ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺑەرە ﭘێﻚ ﺑێﻨێ و ﺑێ ﺋﻮﻣێﺪﯾﯽ ﺧﯚی ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ﭘێﺸﺎن دا ﻛە ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻟە ﺑﯿﺮی ﺗﺎﯾﻔﯽ ﺑﭽﻨە دەرەوە و ﺋەﮔەر واش ﺑﻨﻮێﻨﻦ ،ﺑەم دوای ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن ﺑﯚی دەﮔەڕێﻨەوە و ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑەو ﭘڕۆژە ھەڵﺒﺴﺘﻦ. ﻟەﺑﺎرەی ﻋێﺮاﻗەوە ﮔﻮﺗﯽ ،ﻣەﺳﺮوور ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻗﺴەﯾەﻛﯽ ﻛﺮد ﻛە زۆرێﻚ ﺗێﯽ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻦ، ﺋەو ﮔﻮﺗﯽ ﻋێﺮاق دەوڵەﺗێﻜﯽ ﻓﺎﺷــﯿﻠە ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ھەﻣﻮوان دان ﺑەوەدا ﺑﻨێﻦ، ھﯚﻛﺎرەﻛەﺷﯽ ﺋەوەﯾە ﻛە دﻧﯿﺎ ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﺑە ﺋێﻤە ﻧەﻣﺎوە ،ﻛﯚﻧﮕﺮێﺴﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ رەﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﮔەرەﻧﺘﯽ ﭘێﺪاﻧﯽ ﻗەرز ﺑﻜﺎت ﺑە ﻋێﺮاق ﻟەﺑەر ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧە ﺑە ﺳﯿﺎﺳەﺗﻮاﻧﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق. ﺋﺎﻟﻮوﺳﯽ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە ﻛﺮد ﻛە ”ﺳەرداﻧەﻛەی ھەﻓﺘەی راﺑﺮدووی ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا زۆر ﮔﺮﻧﮓ ﺑﻮو و ﺑﯚ ﻧەھێﺸــﺘﻨﯽ دوا ﭘﺎﺳﺎوی ﺑەﻏﺪا ،ﺑﯚﯾە ﻣﻦ وای دەﺑﯿﻨﻢ و زۆرﯾﺶ ﻧﯿﮕەراﻧﻢ ﻛە ﺋەﮔەر ﺳــەرداﻧەﻛە ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﻧەﺑێﺖ و ﺑەﻛﺮدەﻧﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ھەﺳﺖ ﭘێ ﻧەﻛەﯾﻦ ،وای دەﺑﯿﻨﻢ ﻛە دوا ﺷﺖ ﺑﻮوە ﻟە ﻧێﻮان ھەرێﻢ و ﺑەﻏﺪا ﻟەﺑﺎرەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧەوە ،ﻣﻦ ﻧﺎزاﻧﻢ ﭼﯽ ﺑﺎس ﻛﺮاوە ،ﺑەم ﺋەﮔەر ﺋەم ﺟﺎرەﯾﺎن ﻓەﺷــەﻟﻤﺎن ھێﻨﺎ ﻟە ﺑەﻏﺪا ﺑﯚ ﺑڕواﭘێﮫێﻨﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ،ﺋەوە ﯾەﻛﭙﺎرﭼەﯾﯽ ﻋێﺮاﻗﻤﺎن ﻟە دەﺳﺖ داوە. ھەﻓﺘەی راﺑﺮدوو ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﻦ ەرﻧﻮوﺳەری ”وﺷە“
ﺋﺎﻟﻮﺳﯽ:
ﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺟێﺒەﺟێ ھەڵﺪەوەﺷێﺘەوە ﺷﺎﻧﺪێﻜﯽ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ھەرێﻤەﻛەی ﮔەﯾﺸﺘﻨە ﺑەﻏﺪا و ﺑە راﺷﻜﺎوی ھەﻣﻮو ﺧﻮاﺳﺖ و وﯾﺴﺘە ﺗﺎزەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔەﯾﺎﻧﺪە ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق و ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺑﺎس ﻟە ”ﺳــەرﻛەوﺗﻮوی ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎن و ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەﻛﺎن دەﻛەن“. ﺣەﺑﯿﺐ ﺗەرﻓﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﻣﻮاﺗﻦ ﺳەرﺑە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺑﺎی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﭘﺮﺳﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻧﻮێ و ﻧﺎﻣەزەوی ﺑﺎﺳﯽ ﻟێ دەﻛﺮێ ،ﺑەم ھﯿﭻ ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﻛﺮدەﻧﯽ ﺑﯚ ﻧەﻧﺮاوە ،ﻋەﻣﺎر ﺣەﻛﯿﻢ و ﻛەﺳﺎﻧﯿﺘﺮی ﻛﺎرﮔەر ھەن داوای ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺑﺎرﺳﺘەﯾەﻛﯽ ﺑەدەر ﻟە ﺗﺎﯾﻔﯿﯿەﺗﯿﺎن ﻛﺮدووە. زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ،ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺑﺎرﺳﺘەﯾەﻛﯽ وا ﺷﺘێﻜﯽ ﺋەرێﻨﯿﯿە ،ﺑﯚﭼﻮون ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ھەﯾە، ﺑــەم ﮔەڵە ﻧەﻛﺮاوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺒێﺘە ﭘــﺮۆژە و ﻣﺎﻣەڵەی ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜﺮێ ،ھەرﭼﯽ ﻧەﺧﺸەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﻮێﯿە ،ﺑەﺑڕوای ﻣﻦ ﻧﺎﺑێﺘە ﺷﺘێﻜﯽ ﻛﺮدەﻧﯽ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺗﯚ دەﺗﻮاﻧﯽ ﻟەﻧﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑەرەﯾەﻛﯽ دوور ﻟە ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ و ﺗﺎﯾﻔﯿﯿەت ﭘێﻚ ﺑێﻨﯿﺖ و ﺋەو ﺷﺘﺎﻧە ﺑﺠﻮوڵێﻨﯿﺖ ﻛە وەﺳــﺘێﻨﺮاون ،ھەرﭼﯽ ﺑﻮوﻧــﯽ ﺑەرەی ﻧﻮێﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑێﺖ ﺋەوە ﺷﺘﯽ وام ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە و ﺳەﺧﺘﯿﺸــە ﻟە واﻗﯿﻌﺪا ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێﺖ، ﭼﻮﻧﻜە ﻣﺘﻤﺎﻧە ﻟە ﻧێﻮان ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن ﻻواز ﺑﻮوە و ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﻜەﻧە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎن و ھﺎوﺑەش. ”ﺋەﮔــەر ﻧﯿﺎزی ﭘێﻜﮫﺎﺗﻨﯽ ﺑﺎرﺳــﺘەی ﺑەدەر ﻟە ﺗﺎﯾﻔﯿﯿەت ھەﺑﻮواﯾە دەﻣﺎﻧﺒﯿﻨﯽ ،ﺷــﺘێﻜﯽ ﺑﺎﺷە ﺑﺎرﺳــﺘەﯾەك ﻛﻮرد و ﺷــﯿﻌە و ﺳﻮﻧە و ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻛﯚ ﺑﻜﺎﺗەوە ﺑە ﺋەﺟﯿﻨﺪاﯾەﻛﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ،ﺑەم ﺋەوە ﺋﺎﺳﺎن و ﻛﺮدەﻧﯽ ﻧﯿﯿە، ﺋەوە داھﺎﺗﻮو وەﻣﯽ دەداﺗەوە“ ﺗەرﻓﯽ وای ﮔﻮت. ﺋەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرە دەڵێﺖ ،ﯾەك ﺑﮋارە ﻟە ﺑەردەم ﻋێﺮاﻗﯿﯿەﻛﺎن ھەﯾە ﺋەوﯾﺶ ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧە و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻣﺎﻓەﻛﺎن ﻓەراھەم ﺑﻜﺮێﻦ ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە داوای ﻛﻮرد ﺑﯚ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳﯿﻦ ﻛە ﻣﺎﻓێﻜﯽ رەواﯾە ،ﺑەم ﻟەوﻛﺎﺗە ھەﺳﺘﯿﺎرەدا رەﻧﮕە ﻧەﻛﺮێﺖ ﻛە ﭼەﻧﺪان ﺑەرﺑەﺳﺘﯽ ﻟە ﭘێﺸە ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎن ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎ ﺑﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻦ. ﻻی ﺧﯚﯾەوە ﻣﺤەﻣەد ﺧﺎﻟﯿﺪی ﺳەرﻛﺮدە و راوێﮋﻛﺎر ﻟە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻣﻮﺗەﺣﯿﺪوون ﺑە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋﻮﺳﺎﻣە ﻧﻮﺟێﻔﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ دەڵێﺖ ،ﺋێﺴﺘە ﺑە رووﻧﯽ ﺗﺮازان ﻟە زۆرﯾﻨەی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿەﺗﯽ و ﺑﺎرﺳﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن دەﺑﯿﻨﯿﻦ ،ﺑﯚﯾە ﻟە داھﺎﺗﻮودا دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺑﺎرﺳﺘەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿەﺗﯽ ﻧﻮێ دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺑەرﻧﺎﻣەی ھﺎوﺑەش. ”ﺋێﺴﺘەھەﻣﻮوﺑﺎرﺳﺘەﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎنﻟەﻋێﺮاقﻟەھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽوﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ و ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ھێﺰە ﻋێﺮاﻗﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﺑﺎری ھەڵﻮەﺷﺎﻧەوەدان و ﺧەرﯾﻜە ھﯽ ﻧﻮێ دروﺳﺖ دەﺑﻦ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ دوای دەرﭼﻮوﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎی ﺣﺰﺑەﻛﺎن و ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻧەﺧﺸەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ“ ﺧﺎﻟﯿﺪی وای ﮔﻮت. رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ،ﺋەو ﻟێﻜﺘﺮازاﻧﺎﻧە دوو ھﯚی ھەﯾە ،ﯾەﻛەﻣﯿﺎن ﻟەﺑەر ﺑﻮوﻧﯽ ھەﺳﺘﯿﺎری و ﻗەﺗﯿﺴﺒﻮوﻧﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛﺘﺮ و دووەﻣﯿﺎن ﺋﺎﻣﺎدەﺳﺎزﯾﯿە ﺑﯚ داھﺎﺗﻮو. ﺧﺎﻟﯿﺪی ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ”ﺑەڵێ ﺑﺎرﺳــﺘەﯾەك ھەﯾە ﺑەﻧﺎوی ﺑەدەر ﻟە ﺗﺎﯾﻔﯿﯿەت ﻛە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺴﺘەی ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻋێﺮاق و ھێﺰە ﻧﻮێﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟەﺧﯚ دەﮔﺮێﺖ“ ﺑەم وەك ﺧﯚی ﮔﻮﺗﯽ ”ﻧﺎﺗﻮاﻧێ زﯾﺎﺗﺮ ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﺑڵێﺖ“. ﻋﺰەت ﺷــﺎﺑەﻧﺪەر ﺳﯿﺎﺳەﺗﻮاﻧﯽ ﺷــﯿﻌەی ﻋێﺮاق دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺋەو ﺗﺮازاﻧە ﺗﺎﯾﻔﯿﯿەی ﻧﺎو ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﯿﻌە و ﺳــﻮﻧە و ﻛﻮرد ﻛە ﻧێﻮاﻧﯽ ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە ،رێﺨﯚﺷﻜەرە ﺑﯚ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎن و داڕﺷﺘﻨەوەی ﻧەﺧﺸەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا.
ژﻣﺎرە ) ، (157ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 5 ،
ﺑەم ﺟﻨێﻮﯾﺎن ﺑە ﻛەﺳەﻛە داﺑﻮو و ﭘێﯿﺎن ﮔﻮﺗﺒﻮو ﻛە دەزاﻧﻦ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﻛێﯿە و ﻗﺴەی ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨﯿﺎن ﺑە ﻛەﺳەﻛە ﮔﻮﺗﻮوە و ﺷﻮێﻨەﻛەﯾﺎن ﺟێ ھێﺸﺘﺒﻮو“. ﺳەرﺑﺎز ﺳــﺎڵﺢ ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەری ”وﺷــە“ ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە دەڵێ، ”ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﻛەﺳــﻮﻛﺎرﻣﺎن ﻟە دەرﺑەﻧﺪﯾﺨﺎن دەژﯾﻦ ،ﺟﺎر ﺟﺎر ﺳــەرداﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﻛەﯾﻦ ،ﺋێﻤە ﻛێﺸەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛەس ﻧﯿﯿە و دەزﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﭼﺎوﻛﺮاوە دەزاﻧﯿﻦ و ﻟە ﺑﻮاری ﻛﺎری ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺳــەرﻛەوﺗﻮون ﻟە رووی ﺗەﻧﺎھﯿﯿەوە ،ﺑﯚﯾە ﺋــەو رووداوە ﺑە رێﻜەوت ﻧﺎزاﻧﯿﻦ و دەزﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ﺳــﻨﻮوری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﻦ ﻟە ﺳەﻻﻣەﺗﯽ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺳەرﻧﻮوﺳەر و ﺷﯚﻓێﺮەﻛەی ﻟەﻣەودوا“. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ” ،وﺷــە داﻣەزراوەﯾەﻛﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯿە و ﻛﺎر ﻟەﺳــەر ﺧﺴﺘﻨەڕووی ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﺋﺎﺷﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو رووداوە دزێﻮاﻧە دەﻛﺎت ﻛە زﯾﺎن ﺑە ﭘﺮﺳﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﮔەﯾەﻧﻦ ،ﺋەو رووداواﻧە رەﻧﮕە ﺟﯚرێﻚ ﺑﻦ ﻟە ﺗﺮﺳــﺎﻧﺪن، ﺑەم ﺋێﻤە ﺳــڵ ﻧﺎﻛەﯾﻨەوە ﻟە ﻛﺎری ﺧﯚﻣﺎن و ﺑە ﺑڕواوە ﻛﺎر ﺑﯚ ﭘێﺸﺨﺴــﺘﻨﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛەﯾﻦ“. ”وﺷــە“ دەزﮔەﯾەﻛﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾە و ﻟە 20ی ﺋﺎﯾﺎر/ﻣﺎﯾﯚی 2013 داﻣەزراوە ،ﻟە ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەك ﻛە 158ژﻣﺎرەی ﻟە رۆژاﻧﯽ ﭼﻮارﺷەم ﻟێ دەرﭼﻮوە و ﺳــﺎﯾﺘێﻜﯽ ھەواڵﯽ ﺋﯚﻧﻼﯾﻦ ﭘێﻚ دێﺖ .ﻛﯚﻣەڵێﻚ رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﯽ ﭘﯿﺸەﯾﯽ ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎ ﺟﯿﺎواز ﻛﺎری ﺗﯿﺎدا دەﻛەن و ﺑﺎرەﮔﺎی ﺳەرەﻛﯽ ﻟە ھەوﻟێﺮە.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
11
ﺗەﻧﯿﺎ ﻓﺎرس ﺑﺮاوەی ﭘﺎﺷەﻛﺸەی دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻟە ﺳﻨﻮور دەﺑێ
ﺑە ﻛﺸﺎﻧەوەی دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻟە ﺳﻨﻮور ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪی ﺑﺎڵ ﺑەﺳەر ﻛﻮرددا دەﻛێﺸێ وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن ھەردوو ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻣﺎوەی ﺳﺎڵێﻜە ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾﺎن ﻟە ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟێﮕﯿــﺮ ﻛــﺮدووە ،ﻟــەو ﻣﺎوەﯾەدا ﭼەﻧﺪان ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺷﯚڕﺷــﮕێڕی و ﭘێﻜﺪاداﻧــﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران ﺑﯚ ھﺎﺗﻮوەﺗە ﭘێــﺶ ،ﭼﺎودێﺮێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ رۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋــەو ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿە ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەی دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی رۆژھەت ،ﺑە ﺧﻮاﺳﺖ و ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚی ﻧــەوەی ﺗــﺎزەی رۆژھەت ﻧﺎو دەﺑﺎت و ﭘﺎﺷەﻛﺸێ ﭘێﻜﺮدﻧــﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪی داﮔﯿﺮﻛەری ﻓﺎرس دەزاﻧێﺖ. دوای 25ﺳــﺎڵ داﺑڕاﻧــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــەﻛﺎن ﻟە ﺟەﻣــﺎوەری رۆژھــەت ،ﺋﺎﯾــﺎ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧــە ﻟە ﻣﺎوەی ﺋەو ﺳــﺎڵەدا ﺑەﺷــێﻚ ﻟەو زﯾﺎﻧﺎﻧــە ﻗەرەﺑــﻮو ﺑﻜەﻧــەوە ﻛــە ﺑەھﯚی دوورﻛەوﺗﻨەوەﯾﺎن ﺗﻮوﺷﯽ ھﺎﺗﻮون؟. ﻋﯿﺮﻓــﺎن رەھﻨﻤﻮون ،ﻧﻮوﺳــەر و ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺣــﺪﻛﺎ ﺑــﻮوە، ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜــﺪا ﺑﯚ ”وﺷــە“ رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ” :ھەرﭼەﻧــﺪ ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛــﺮات زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە دوو دەﯾە و ﭘێــﺶ ﻟەم ”راﺳــﺎن“ە ﻟە ﻗﻮوﯾﯽ ﺧﺎﻛــﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑەﺗــەواوی ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﻮوﺑــﻮو ،ﺑەم ﻟــە درێــﮋەی ﺋــەو ﻣﺎوەﯾــەدا ﻟە ﻣەﻓﺮەزەی ﺑﭽﻮوﻛﺪا ،ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﯽ ھەﺑﻮوە و ﺗێﻜﮫەڵﭽﻮوﻧﯽ ﭼەﻛﺪارﯾﺸﯽ ﻟەﮔەڵ رژێﻤﺪا ھەﺑﻮوە ،ﺑــەم ﺋەو داﺑڕاﻧە ﺷﻮێﻨەواری ﻧەرێﻨﯿﯽ ﻟەﺳەر ﺑﺰاﭬﯽ رۆژھەت ھەﺑــﻮوە .ﺟێﮕﯿﺮﺑﻮوﻧﯽ ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻟەﺳەر ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت ﻟەرووی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە، ﭘێﮕەی ﺑﺰاﭬــﯽ ﻛﻮرد ﻟە رۆژھەت ﺑــەرز دەﻛﺎﺗەوە و دۆﺳــﺖ و ﻧەﯾﺎر ﻧﺎﭼــﺎر دەﻛﺎت ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ ھێــﺰی ﻛﺎرﯾﮕەری ﺑﯚ ﺑﻜﺎت“. د .ﻣەﺳﻌﻮود رۆﺳــﺘەﻣﯽ ﻧﻮوﺳەر و ﭼﺎودێﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ”دوای ﻧﺰﯾــﻚ ﺑە ﯾەك ﻧەوە ﻧﺎﭼﺎﻻﻛــﯽ ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛــﺮات، ﻛﯚﻣەڵﮕەی رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔەﻟێ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺑە ﺳەردا ھﺎﺗﻮوە
و ﭼﯿﺘﺮ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ھەﻣــﺎن رۆژھەﺗــﯽ ﺳــێ دەﯾە ﻟەﻣەوﭘێــﺶ ﻧﯿﯿە .ﺑــەم ﺋەوەی ﻛــە ﻟــە رەھەﻧﺪی ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ﺟێﮕەی ﺳەرﻧﺠە ،ھەر ﻟەم ﻣﺎوەﯾەدا ﺑە ﺳــەدان ﻛەس ﻟە ﻧەوەی ﮔەﻧﺞ و ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎر دێﻨە ﻧﺎو ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات و دەﯾﺎن ﻛەﺳﯿﺶ ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی رۆژھەت ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەم ﺣﺰﺑەوە ﯾﺎن ﻟە ﺳێﺪارە دراون ﯾﺎن ﻟە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەن. زﯾﺎﺗﺮ رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ”ﮔەڕاﻧەوەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــەﻛﺎن ﺑــﯚ ﻗەﻧﺪﯾــﻞ و ﻧﺎوﺧﯚی رۆژھــەت ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟەوەی ﻛە ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﻧەوەی ﭘێﺸــﻮوی ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﺑــێ ،ﺋﺎﻛﺎﻣﯽ ﮔﻮﺷــﺎری ھــەر ﺋەو ﻧــەوە ﻧﻮێﯿە ﺑــﻮو ﻛــە ﺧﻮازﯾــﺎری ﺧەﺑﺎﺗێﻜﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯽ ﺑــﻮون ،ﺑﯚﯾە ﮔەڕاﻧەوەﯾﺎن ﺗﻮاﻧﯽ ھﯿﻮاﯾــەك ﻻی ﻧەوەی ﻧﻮێ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت .ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋەوەی ﻛــە رۆژھەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ھەﺳــﺖ دەﻛــەن ﻟەﭼﺎو ﺳــێ ﭘﺎرﭼەﻛەی ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺟێ ﻣﺎون و ﻧﺎﺑێ ﺗەﻧﯿﺎ ﺗەﻣﺎﺷــﺎﻛەری ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە و ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻦ“. رەھﻨﻤﻮون ﭘێﯽ واﯾە ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪن ﺑﯚ ﺳەرﻛەوﺗﻦ ﯾﺎن ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ
ﻋﯿﺮﻓﺎن رەھﻨﻤﻮون:
ﺋەﮔەر دﯾﻤﻮﻛﺮات ﭘﺎﺷەﻛﺸە ﺑﻜﺎت زﯾﺎﻧێﻜﯽ ﮔەورەی ﺑەردەﻛەوێﺖ ﺋــەو ھێﺰاﻧە ﻟە ﻣﺎوەی ﯾەك ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﻛﺎت ھەﯾە و وەك ﺋﺎﻣــﺎژەی ﭘێ دەدات ”ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوەی داﺑڕاﻧێﻜــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە دوو دەﯾە ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﻛﺎﺗــﯽ زﯾﺎﺗﺮ ھەﯾە .ﺑــەم دەﻛﺮێ ﺑڵێﯿــﻦ ﺳــەرەﺗﺎﯾەﻛﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوە ﺑﯚ ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧەوەی ﺋــەو زﯾﺎﻧﺎﻧەی ﻛە ﺋــەو داﺑڕاﻧە ﭘێﻜــﯽ ھێﻨﺎوە و ﺋەﮔەر ﺑەﭘێﯽ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺗﯚﻛﻤە ﺑڕواﺗــە ﭘێﺶ ،دەﻛﺮێ ﺑــە ﺋﺎﻛﺎﻣە دڵﺨﻮازەﻛﺎﻧﯽ ھﯿﻮادار ﺑﯿﻦ“.
رۆژی ﺷــەﻣﻮو ﯾەﻛــﯽ ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ ﯾەﻛەم/ﺋﯚﻛﺘﯚﺑــەر ،ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەواڵــﯽ ﭘﺎﺷەﻛﺸێﻜﺮدﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟــە ﺳــﻨﻮوری رۆژھــەت ﺑو ﻛﺮدەوە و دوا ﺑەدوای ﺋەوە ھەردوو ﻻﯾەﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات رەﺗﯿﺎن ﻛﺮدەوە ﻛە ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺳﻨﻮوری رۆژھــەت ﭼــﯚڵ ﻛﺮدﺑێــﺖ، ﺣــﺪﻛﺎ ﺑە ﻓەرﻣــﯽ رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛە ﺋەوان ھەرﮔﯿــﺰ ﻟــە ﺑەرﻧﺎﻣەﯾﺎﻧﺪا ﻧەﺑﻮوە ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺳﻨﻮور ﭼﯚڵ ﺑﻜەن و ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﮕەڕێﻨﻨەوە ﻧﺎو ﻛەﻣﭙەﻛﺎن. ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﻣەوﻟــﻮودی ،ﺟێﮕــﺮی ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﺣﺪك ﻟــە ﻟێﺪواﻧﯿﻜﺪا ﺑــﯚ ”وﺷــە“ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛــﺮدەوە: ﺣﺰﺑــﯽ ”ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەر ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﻦ و ھﯿــﭻ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿــەك ﻟــە ﻛﺎر و ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن رووی ﻧەداوە“. ھﺎوﻛﺎت ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑەوەﯾﺶ دا ﻛە ﺋەوان ﻟە داﻧﯿﺸــﺘﻨەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﯿــﺎن راﮔەﯾﺎﻧــﺪوون ”ھەردووﻻ دۆﺧــﯽ ﯾەﻛﺘــﺮ دەرك دەﻛەﯾﻦ و ﭘێﻤــﺎن ﮔﻮﺗﻮون ﺑێ ﺋــەوەی زﯾﺎن ﺑــە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﮕەﯾەﻧﯿﻦ ،ﻟە ﺧەﺑﺎﺗﻤﺎن ﺑەردەوام دەﺑﯿﻦ“. د .ﻣەﺳﻌﻮود رۆﺳﺘەﻣﯽ ﻗﺎﯾﻠﺒﻮوﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎن ﺑە ﻛﺸﺎﻧەوە ﻟەﺳەر ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی داﮔﯿﺮﻛــەری ﻓﺎرس ﻟە ﺋێﺮان دەزاﻧێــﺖ و وەك ھێﻤﺎی ﺑــﯚ دەﻛﺎت” :دﯾﻤﻮﻛــﺮات ﻟە وەھﺎ ﺣﺎڵەﺗێﻜﺪا ﺋەﮔەر ﺋﺎﺷــﺒەﺗﺎڵ ﺑﻜەن و ﺑﯚ ھەﻣﯿﺸــە ﻟە ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەﻣێﻨﻦ ،زۆر ﺑﺎﺷﺘﺮ دەﺑێ ﺗﺎ ﺋەوەی رەھەﻧﺪێﻜﯽ ﺗﺮی رووداوەﻛە روو ﺑﺪات ،ﺋەوﯾﺶ ﻛﺮداری ھﯿﺴــﺘﺮﯾﺎﯾﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﺎن و ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗە ﻛە ﻟەوەھﺎ ﺋەﮔەرێﻜــﺪا دووﻛەڵەﻛــەی ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﺎﭼێﺘە ﭼــﺎوی دﯾﻤﻮﻛﺮات ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە رۆژھەﺗەوە ﺑﮕﺮە ﺗﺎ دەﮔﺎﺗە ھەر رەوﺗێﻚ ﻛە ﻟەو ﺷﻜﺴــﺘە ﺑەﺷﺪار ﺑﻮوﺑێﺖ ،دەﮔﺮێﺘەوە“. ”ﺋێﺴﺘە دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﺑﺰووﺗﻨەوەی رۆژھــەت ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﺑــەرەوە ﻛﺮاوەﺗــە ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ﺑﯚ ﺗێﻜﺸــﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛەی .ﯾەﻛەم ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت زۆﻧــﯽ ﺳەوزە ﻛە ﺑە ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن دۆﻻر ﺑەﺳەر
ﺧﺎﻛﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﻟەﮔەڵ داﮔﯿﺮﻛەری ﻓﺎرس ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ دەﻛﺎت .رەوﺗێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﭘەﻛەﻛــە رۆژھەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﻦ ﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 10 ﺳﺎڵە ﺑﺎﻧﮕەوازی ﺋەوە دەﻛەن ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻣﺎوە ﺑەﺳەرﭼﻮوە و ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەﻟﺘەرﻧﺎﺗﯿــﭫ ﭘﮋاﻛە .ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﻧﺎواﻗﯿﻌﺒﯿﻨﺎﻧەی ﺋەم دەﺳﺘەﯾە ،واﺗﺎ ”ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﺪا ﺋەﮔــەری ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻚ ھەﯾە“ ،دوای ﮔەڕاﻧەوەی دﯾﻤﻮﻛﺮات ﺑــﯚ ﻗەﻧﺪﯾــﻞ ،ﺑﻮوەﺗە ﺑﺎﺑەﺗێﻜــﯽ رووﮔﯿــﺮی و ﭼﻮوەﺗە دەرەوەی رەﺧﻨــەی ﻟﯚژﯾﻜــﯽ و ﻓﯚڕﻣــﯽ دژاﯾەﺗــﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗە ﺧﯚ. ﭼﻮﻧﻜە ﺑــە دەﺳــﺘﭙێﻜﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏێﻚ ﻛــە دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻧﺎوی ﻧﺎوە راﺳــﺎن ھەﻣﻮو ﺷــﺮۆﭬەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەم ﻻﯾەﻧە ﻧﺎڕاﺳﺖ دەردەﭼێﺖ .ﺋەم ﻓﺸﺎرﮔەﻟە ﺑﯚ ﺣﺰﺑێﻜــﯽ وەك دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻛە ﻧە ﺗﺮﯾﺒﯚﻧﯽ ھەﯾــە و ﻧە ﺗﻮاﻧﺎی داراﯾﯽ، ﻓﺸــﺎرێﻜﯽ زۆرە .ﻟــە ژﯾﻨﮕەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و دەرووﻧﯽ وادا ،ﺋەﮔەری ﺷﻜﺴــﺘﯽ دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧەوەی ﺧەﺑﺎﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎن ،ﺷــﺘێﻜﯽ ﭼــﺎوەڕوان ﻧەﻛــﺮاو ﻧﯿﯿــە“ ،د. ﻣەﺳﻌﻮود رۆﺳﺘەﻣﯽ وای ﮔﻮت. ﻋﯿﺮﻓــﺎن رەھﻨﻤﻮون ھﺎوﺷــێﻮەی رۆﺳــﺘەﻣﯽ ،ﭘﺎﺷەﻛﺸــەﻛﺮدﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻟەو رەوﺗەی دەﺳــﺘﯽ
ﻣەﺳﻌﻮود رۆﺳﺘەﻣﯽ:
ﺋەو ھەﻧﮕﺎوەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎن ﻟە ﺑﺎی ﺧﯚﯾﺎن ﺑەرزﺗﺮە ﭘێ ﻛــﺮدووە ﺑە زﯾﺎﻧێﻜــﯽ ﻗەرەﺑﻮو ﻧەﻛﺮاو وێﻨﺎ دەﻛﺎت و دەڵێ ”ﺋەﮔەر ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻟــەو رەوﺗەی ﮔﺮﺗﻮوﯾەﺗﯿﯿــە ﺑــەر ﭘﺎﺷەﻛﺸــە ﺑﻜﺎت ،زﯾﺎﻧێﻜﯽ ﻗەرەﺑﻮوﻧەﻛﺮاوەی ﺑەردەﻛــەوێ .ﭼﺎﻻﻛﺒﻮوﻧﯽ ﺑﺰاﭬﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە رۆژھەت ﻟــە زﯾﺎن و دژی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﯿﯿــە ،ﺑﮕــﺮە ﻟە زۆر رووەوە دەﻛــﺮێ ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪی ھەرێﻤﯿــﺶ ﺑێﺖ .ﺑــەم ﮔﺮﻧﮕە ﺑﺰاﭬﯽ ﻛﻮرد ﻟــە رۆژھەت وێڕای
ﭘێﺪاﮔﺮی ﻟەﺳــەر ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی، ﻟێﻜﺘێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﻟەﮔەڵ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەﺑێ و ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑﺰاﭬﯽ ﻛﻮرد ﻟە رۆژھەت وەك ھەڕەﺷــە ﭼﺎو ﻟــێ ﻧەﻛەن و ھــەوڵ ﻧەدەن ﺑﯿﻜەﻧە ﭘﻨﺘێﻚ ﺑﯚ ﺳەودای ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟەﮔەڵ رژێﻤﯽ ﺋێﺮاﻧﺪا“. دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗــەوە” :ﺋەﮔەر ﺑەر ﻟە ﻟەﻧﺎوﭼﻮوﻧــﯽ داﻋﺶ ﻟــە ﻋێﺮاق و ﺳــﻮورﯾﺎ ،ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﺑﺘﻮاﻧێ ﺧــﯚی ﻟە ﭼﯿــﺎ ﺟێﮕﯿﺮ ﺑــﻜﺎت و ھێﺰێﻜﯽ ﺗﯚﻛﻤەی ﭼەﻛﺪاری ﭘێﻚ ﺑێﻨێ ،ﺋﯿﺘﺮ ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺶ دەﺑێﺘە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ھێﺰە ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ھﺎوﻛێﺸــەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ و ﻛەس ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑﯿﺮ ﻟــەوە ﺑﻜﺎﺗــەوە ﻣﺎﻣەڵەی ﭘێﻮە ﺑــﻜﺎت ،چ ﺑــﮕﺎت ﺑــەوەی ﻛە ﺑە ﻛﺮدەوە و ﻟە ﭘﺸﺘەوە ﺧەﻧﺠەری ﻟێ ﺑﺪات .ﺋــەوەی ﻛە ﻣﺎﻧەوەی ﺑﺰاﭬێﻚ ﮔەرەﻧﺘــﯽ دەﻛﺎت ،ﺑــەر ﻟە ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻚ ھێﺰە ،ﺑﯚﯾە ﺋەﮔــەر ﺑﺰاﭬﯽ ﻛﻮرد ﻟە رۆژھەت ﻟەم دەرﻓەﺗەی ﻛە رەﺧﺴﺎوە ﺑﯚ ﺑەھێﺰﻛﺮدﻧﯽ ﺧﯚی ﻛەڵــﻚ وەرﺑﮕﺮێﺖ ،ﺋﯿﺘــﺮ ﺋەﮔەری ﭘﺎﺷەﻛﺸە ﭘێﻜﺮدن ﺑەﺗەواوی ﻣﺎﻧﺎی ﻧﺎﻣێﻨێ“. ﻣەﺳﻌﻮود رۆﺳﺘەﻣﯽ ﻓەﺷەﻟﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەو ﺑﺰاﭬە ﻧﻮێﯿــەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎن ﺑــە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟــە زﯾﺎﻧــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات و رۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺎﺑﯿﻨێﺖ و دەڵﯽ ”ﺋــەو ھەﻧﮕﺎوەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎن ھەڵﯿﺎن ھێﻨﺎوە ،ﻟە ﺑﺎی ﺧﯚﯾﺎن ﺑەرزﺗﺮە و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑــە ﻛﺎت ھەﯾــە ،ﺑــەم ﺋەﮔــەر ﺷﻜﺴــﺖ ﺑﺨﯚن ،ﺟﮕە ﻟــە ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻛﺎرداﻧــەوەی ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ﻟــە رۆژھەﺗﯿــﺶ ﺗێﺪەﭘــەڕێ و ھەﻣﻮو ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﮔﺮێﺘــەوە .ﺑــە ﮔەڕاﻧــەوەی دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻟە ﺷــﺎﺧەوە ﺑﯚ ﻛەﻣﭗ، ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﺗﻮوﺷــﯽ ﻧﺎﺋﯚﻣێﺪی دەﺑﻦ و ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑــەش رەﻧﮕە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻻی رۆژھەﺗﯿﯿــەﻛﺎن رووزەرد ﻧەﺑﻦ، ﭘەردە ﻟەﺳەر زۆر ﺷﺖ ﻻ ﺑﺪەن .ﻟەو ﺣﺎڵەﺗەدا ﻧەﻓﺮەﺗێﻚ ﻻی ﺑەﺷێﻚ ﻟە رۆژھەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑﺎﺷﻮور و ﺑﺎﻛﻮر دروﺳــﺖ دەﺑێــﺖ ﻛە ﺑﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ زۆر ﺷــﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎﺳــڕێﺘەوە ،ﺑﯚﯾە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑﺮاوەی ﻧﺎﭼﺎرﻛﺮدﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﺑﯚ ھﺎﺗﻨەوە ﺧﻮارەوە ﻟــە ﺷــﺎخ ،داﮔﯿﺮﻛەری ﻓﺎرس دەﺑێﺖ ،ﺑەم ﺑە دڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە دۆڕاوەﻛەی ﺗەﻧﯿﺎ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻧﺎﺑێ“.
ﺋﺎﺑﻮوری
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
12
ژﻣﺎرە ) ، (157ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 5 ،
ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دژی ﮔەڕاﻧەوەی ﺋﺎوارەﻛــﺎﻧە ﺑــﯚ زێـﺪی ﺧــﯚﯾــﺎن وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﻛﺎﺳــﺒﻜﺎران و ﺧﺎوەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دەڵێﻦ ،دژی ﮔەڕاﻧەوەی ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﻦ ﺑﯚ زێﺪی ﺧﯚﯾﺎن ،ﭼﻮﻧﻜە وەك ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛەن، ﺋﺎوارەﻛﺎن ھــﯚﻛﺎری ﺟﻮوڵێﻨەری ﺑﺎزاڕن و دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ،ﺋەﮔەر ﺋﺎوارەﻛﺎن ﺑﮕەڕێﻨەوە ﺋەوا ﺋﯿﺸﻮﻛﺎرﯾﺎن ﺑە ﺗەواوەﺗﯽ دەوەﺳﺘێﺖ. ﺑەھﯚی دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺷەڕی داﻋﺶ ﻟە ﻋێﺮاق و داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺧﺎﻛﯽ ﻋێﺮاق ﻟەﻻﯾەن ﺋەو ڕێﻜﺨﺮاوە
ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯿﯿەوە ،ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟــە داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺑﺎﺷــﻮوری ﻋێﺮاق،
ﺋﺎوارە ﺑﻮون و زۆرێﻚ ﻟەو ﺋﺎواراﻧەش ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ﻧﺎو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ،ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎرێﻜﯿﺶ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 500ھــەزار ﺋــﺎوارە ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﻮون. ﻧەرﯾﻤﺎن ﻋەزﯾﺰ ،ﺧﺎوەﻧﯽ دووﻛﺎﻧﯽ ﭘﯚﺷﺎك ﻟە ﺑﺎزاڕی دەﺑﯚﻛەی ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﺋﯿﺸﻮﻛﺎری ﺋێﺴــﺘەﯾﺎن ﻛەوﺗﻮوەﺗە
ﺳەر ﺋﺎوارەﻛﺎن. ﺋەو ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺋێﻤە دژی ﮔەڕاﻧەوەی ﺑــە زۆری ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯿــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﺴــﺘە ﻛڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﻦ و ﺋەﮔەر ﺋەوان ﺑڕۆﻧەوە، ﺋێﻤەی ﻛﺎﺳﺒﻜﺎراﻧﯽ ﻧﺎو ﺑﺎزاڕ دەﺑێﺖ دووﻛﺎﻧەﻛﺎﻧﻤﺎن داﺑﺨەﯾﻦ“. ﺳــﻠێﻤﺎن ﺳــەﻓﺮەﯾﯽ ،ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺋﯿﻨﻜێ ﺑﯚ ھﺎوردەﻛﺮدﻧﯽ
ﺧﻮاردەﻣەﻧﯽ ،ﺑﯚ ”وﺷە“ی ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻛــﺮد% 70 ،ی ﻛڕﯾﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــەی و ﺋەو دووﻛﺎﻧﺎﻧەش ﺧﻮاردﻧﯿﺎن ﺑﯚ دەﺑﺎت ،ﻋەرەﺑﻦ. ﺑە ﮔﻮﺗەی ﺋەو ﺧﺎوەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾە، ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺧﺮاﭘــﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،وای ﻟێ ھﺎﺗﻮوە ﺋەوان ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ درێﮋە ﺑە ﻛﺎری ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺪەن ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﻛڕﯾﺎراﻧﯽ ﻛﻮرد.
ﺑەھﯚی ﺋــەو ﺗەﻧﮕــﮋە داراﯾﯿﯿەی ڕووی ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺮدووە ،ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻣﻮوﭼەﺧﯚران و ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ڕووی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەوە ﺧﺮاپ ﺑﻮوە و ﺋەﻣەش ﺑﻮوەﺗــە ھــﯚﻛﺎری ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی ﺟﻮوڵەی ﺑﺎزاڕ ،ﻟە ﺋێﺴﺘەﺷــﺪا وەك دەﮔﻮﺗﺮێــﺖ ،ﺋــەو ﺟﻮوڵەﯾەی ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧــﺪا ﻣﺎوە ،ﺑەھــﯚی ﺑﻮوﻧﯽ
ﺋﺎوارەﯾەﻛــﯽ زۆرەوەﯾە ﻛە ﻣﻮوﭼە و ھﺎوﻛﺎرﯾﯿﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﯿەوە ﺑﯚ دێﺖ و ﻛێﺸەﯾﺎن ﻟەو ڕووەوە ﻧﯿﯿە. ھﺎوﻛﺎت ﻻﯾەﻧــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دەڵێﻦ ﺋــﺎﮔﺎداری ﺋەو ﭘﺮﺳەن و ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳﺘەش ﺋەوان ﻗﻮرﺳــﺎﯾﯿﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺋﺎوارەﻛﺎن دروﺳــﺖ ﻧەﻛﺮدووە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەﮔەر ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻜﺮێﻦ ﺋەو ﻛﺎرە ﺑﻜەن. ﺑەﺧﺘﯿﺎر ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤﺎن ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔﻮت، ”ﻟەﻻﯾەن ﺧــﺎوەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن و ﻛﺎﺳــﺒﻜﺎراﻧﯽ ﻧﺎو ﺑﺎزاڕەوە ،ﺋەوەﯾﺎن ﭘــێ ڕاﮔەﯾەﻧــﺮاوە ﻛــە ﺟﻮوڵەی ﺋێﺴــﺘەی ﻧﺎو ﺑــﺎزاڕ ﺋــﺎوارەﻛﺎن دروﺳﺘﯿﺎن ﻛﺮدووە“. ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــەوەش دا ،ھەوڵﯿــﺎن داوە ﻛﺎرﺋﺎﺳﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﺋﺎوارەﻛﺎن ﺑﻜﺮێــﺖ ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوە و ھﺎﺗﻮﭼﯚدا، ھﺎوﻛﺎت ﻟەﮔەڵ ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺗﺎ ﺟﻮوڵەی ﺑﺎزاڕ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﺒێﺖ. ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەڵێ” ،دﯾﺎرە ھەﺗــﺎ ﻧﺎﭼــﺎر ﻧەﻛﺮێﯿــﻦ ،ھەوڵ دەدەﯾﻦ ﻟەم ﺑﺎرودۆﺧەدا ﻗﻮرﺳﺎﯾﯽ ﻧەﺧەﯾﻨــە ﺳــەر ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﺑﯚ ﮔەڕاﻧەوە ،ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ ھﺎﺗﻨــﯽ ﺋﺎوارەﯾەﻛﯽ زﯾﺎﺗﺮ دەﻛەﯾﻦ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ دەﺳــﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﺷــەڕی ﺋﺎزادﻛﺮدﻧەوەی ﻣﻮوﺳڵ“. ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ ﺋەوەﺷــﯽ ﻛﺮد ،ﻟە ﯾەك ﺣﺎڵەﺗــﺪا ﻛە ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧــﯽ ﺋﺎوارەی زﯾﺎﺗﺮ وەرﺑﮕﺮن ،ﺋەوا دەﺑێﺖ ﺑەﺷێﻚ ﻟەو ﺋﺎواراﻧــەی ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺋﺎزاد ﻛﺮاوﻧەﺗەوە ،ڕەواﻧە ﺑﻜﺮێﻨەوە. ھەر ﻟــەو ڕووەوە ،ﻟــە ﻣﺎوەﻛﺎﻧﯽ ڕاﺑــﺮدوودا ﺑــە ﺑڕﯾــﺎری ﺋﺎﺳــﯚ ﻓەرەﯾﺪوون ،ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﭘێﺸﻮوی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑڕﯾﺎری ﺗﺎﭘﯚﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮڵﻚ و ﻣﺎڵ ﻟەﺳەر ﻋەرەﺑەﻛﺎن ﻟە ﺷﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دەرﻛﺮا و ﻟە ﺋێﺴﺘەﺷﺪا ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﺑﻮاری ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧەوە. داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺷــﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دوو ﻣﻠﯿﯚن و 110ھەزار ﻛەﺳﻦ ،ﻟەﮔەڵ ﺑﻮوﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 500ھەزار ﺋﺎوارەی ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺑﺎﺷــﻮوری ﻋێﺮاق و ﺑﻮوﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 20ھەزار ﭘەﻧﺎﺑەری ﺳﻮورﯾﺎﯾﯽ.
ﺑﺎزاڕی ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ زەوی ﺟﻮوڵەی ﺗێﻜەوﺗﻮوە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﻣﺎوەﯾەﻛە ﺑﺎزاڕی ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺧﺎﻧﻮو و زەوی ﺟﻮوڵەی ﺗێﻜەوﺗﻮوە و ﺧﺎوەن ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛﺎﻧﯿﺶ دەڵێﻦ ،ﺑﺎزاڕ ﺗﺎ رادەﯾەك ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﻮوە و ﻟە ﭼﺎو دوو ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ،ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻦ ﺑﯚ زەوی ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﻮوە. دوای ﺋەوەی ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2014داﻋﺶ ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺧﺎﻛﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ داﮔﯿﺮ ﻛﺮد ،دۆﺧێﻜــﯽ ﺧﺮاﭘﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛە ھﺎﺗە ﻛﺎﯾەوە ﻛە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺧﺴﺘە ﺳەر ھەﻣﻮو ﻛﺎﯾەﻛﺎن و ﻟەواﻧەش ﺑﺎزاڕی ﻛەرﺗﯽ زەوی و ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑــە رێﮋەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼــﺎو داﺑەزاﻧﺪ. ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﺷــﻮێﻦ ﻧﺮﺧەﻛﺎن ﺑﯚ ﻧﯿــﻮە و ﻟە ھەﻧﺪێﻜﯽ ﺷﻮێﻨﯽ ﺗﺮﯾﺸــﺪا ﺑﯚ ﺧﻮارووی ﻧﯿﻮە داﺑەزﯾﻦ. ﻟــە دوای ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺣﻮزەﯾﺮاﻧــﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵەوە ،ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ زەوی و ﺧﺎﻧﻮو ﻟە ﭼﺎو دوو ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﺑەرزﺑﻮوﻧــەوەی ﺑەﺧﯚﯾەوە ﺑﯿﻨﯿﻮە، ﺧﺎوەن ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛﺎﻧﯿﺶ دەڵێﻦ، ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻦ ﺑە ﺧﺎﻧﻮو و زەوی زﯾﺎد ﺑﻮوە و ﺑﺎزاڕ ﺑﻮوژاوەﺗەوە. ﺷــێﺦ ﺧﺎﻟﯿﺪ ،ﺧﺎوەﻧﯽ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑــەرە ﻟە ﮔەڕەﻛﯽ ﺳەرﭼﻨﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ ،ﺳﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ھﯿﭻ ﻛﺎت ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﻛﺮێﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەی ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛەش دەرﺑﻜەن ،ﭼﻮﻧﻜە
ﺑﺎزاڕەﻛە وەﺳــﺘﺎﺑﻮو ،ﺑەم ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻜە دۆﺧەﻛە ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﻮوە .ﺋەو ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑە ﮔەڕەﻛەﻛﺎﻧﯽ ڕاﭘەڕﯾﻦ، ﻧﺎوﭼــەی ﺑﺎوەﻣــﺮدە و ﭼەﻧــﺪ ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛﺮد ﻛە ﺑﺎزاڕەﻛەﯾﺎن ھەﺳﺘﺎوە. ﺋــەو دەڵێــﺖ ،ﺑــﺎزاڕی زەوﯾــﯽ ھەرزاﻧﺒەھﺎ ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﺟــﻮووە و ﻧﻤﻮوﻧــەی ﺋەوەﺷــﯽ ھێﻨﺎﯾەوە، ﺋــەو زەوﯾﯿﺎﻧەی ﻛــە ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﻧێﻮان 20ﺑــﯚ 25ھەزار دۆﻻرە، ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ زۆرﯾﺎن ﭘێﻮە دەﻛﺮێــﺖ ،ﺑەم ﺋــەو زەوﯾﯿﺎﻧەی ﻧﺮﺧﯿﺎن ﺳەرووی 50ھەزار دۆﻻرە ﻛەﻣﺘــﺮ ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯿﺎن ﭘێ دەﻛﺮێﺖ. ﻟە دوو ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﻧﺮﺧﯽ ﺧﺎﻧﻮو
و زەوی ﺑە رێﮋەﯾەك داﺑەزﯾﺒﻮو ﻛە ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ وەﺳﺘﺎﻧﺪﺑﻮو و ﻛەﺳێﻚ ﻧﺎﭼﺎر ﻧەﺑﻮواﯾە ،ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮو زەوی ﯾﺎن ﺧﺎﻧﻮوەﻛەی ﺑﻔﺮۆﺷێﺖ و ﺋەﮔەر ﻟە ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯿﺸﯽ داﻧﺎﺑﺎﯾە ،ﺋەوا ﻛەس ﭘﺎرەی ﻧەﺑﻮو ﺗﺎ ﻟێﯽ ﺑﻜڕێﺖ. ﺷــﺎرەزاﯾەﻛﯽ ﺑــﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾﺶ
ﺳەﻋﺪ ﻣەﻻ ﻋەﺑﺪو ﮔﻮڵﭙﯽ ،ﺷﺎرەزای ﺋﺎﺑﻮوری:
ﺋەو ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨەی ﻟە ﺳﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ھەﺑﻮو، ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻧەﺑﻮو ،ﭼﻮﻧﻜە ﻧﺮﺧﯽ زەوی ﺑەرزﺗﺮ ﺑﻮو، ﺑەم ﺋەوەی ﺋێﺴﺘە ﻧﺮﺧﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨەﯾەﺗﯽ. ﺑــﺎس ﻟــە ﺑﺎﺷــﺘﺮﺑﻮوﻧﯽ دۆﺧﯽ ھەرێــﻢ ﺑــەراورد ﺑە دوو ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو دەﻛﺎت .ﺳــەﻋﺪ ﻣــەﻻ ﻋەﺑﺪو ﮔﻮڵﭙﯽ ،ﺷﺎرەزای ﺋﺎﺑﻮوری ﺑە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،دۆﺧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﻣﺴــﺎڵﺪا ﻟە ﭼﺎو ﺳــﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ،ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻮوەﺗــەوە و ھــەر وەك ﻟە ﻣﺎوەی
ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﯚﮔەی ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە:
ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽدروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽﺧﺎﻧﻮوﺑﺎش دەﻓﺮۆﺷﺮێﻦ ،ھەرﭼەﻧﺪ وەك ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧﯿﯿە، ﺑەم ﻟە دوو ﺳﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﻮوە.
راﺑــﺮدوو ﺑﯿﻨــﺮا چ ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎر رووﯾﺎن ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮد. ﺋەو دەڵێ ،ﺋەو ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨەی ﻟە ﺳﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﺧﺎﻧﻮو و زەوی ھەﺑــﻮو ،ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻧەﺑﻮو، ﭼﻮﻧﻜە ﻧﺮﺧﯽ زەوی و ﺧﺎﻧﻮو ﭼەﻧﺪ ھێﻨﺪە ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺧــﯚی ﺑەرزﺗﺮ ﺑﻮو ،ﺑەم ﺋەوەی ﺋێﺴــﺘە ﻧﺮﺧﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨەﯾەﺗﯽ و دەﺑﯿﻨﺮێــﺖ ﺟﻮوڵەﯾەك ﻟە ﺑﺎزاڕدا دروﺳﺖ ﺑﻮوە.
ﺑەﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺋــەو ﺷــﺎرەزاﯾەی ﺋﺎﺑــﻮوری ،ﺟﻮوڵــەی زەوی و ﺧﺎﻧﻮو ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﺑﺎﺷە ﺑﯚ دووﺑﺎرە دەﺳﺘﺎودەﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘــﺎرە ﻻی ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ،ﺑەم ﺗﺎ ڕادەﯾەك ﺋەو ﺟﻮوڵەﯾەی ﺋێﺴﺘە ھەﯾە ،ﻟەواﻧەﯾە ﺗﻮێﮋێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﻧێﻮ ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺳــﻮودی ﻟێ وەرﺑﮕﺮێﺖ و ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻓﺮاوان ﺑﯚ ﺳــەر ﺑﺎزاڕ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت. ﻟە ﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﺋەﻧﻮەر ﺣﻮﺳێﻦ،
ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﯚﮔەی ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﻧﺮﺧﯽ زەوی داﺑەزﯾﻮە، ھﺎووﺗﯿﯿﺎن دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑە ﻛڕﯾﻨﯽ زەوی ﻛــﺮدووە و ﭘــێ دەﭼێــﺖ دۆﺧەﻛەﯾﺎن ﺑەھــەل زاﻧﯿﺒێﺖ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺧﺎﻧﻮو دروﺳــﺖ ﺑﻜەن و ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﻛﺮێﭽﯿﯿەﺗﯽ رزﮔﺎر ﺑﻜەن. ﺋــەو ﺧــﺎوەن ﻛﯚﮔەﯾــەش ﺋەوە ﭘﺸﺘڕاﺳــﺖ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻜە ﺟﻮوڵەﯾەك دروﺳﺖ ﺑﻮوە
و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮو ﺑﺎش دەﻓﺮۆﺷﺮێﻦ ،ھەرﭼەﻧﺪ وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧﯿﯿــە ،ﺑــەم ﻟە دوو ﺳــﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﻮوە. ﺟﮕەﻟەﻣــە ﻟەﮔــەڵ داﺑەزﯾﻨــﯽ ﻧﺮﺧﯽ زەوی ،ﻧﺮﺧﯽ ﻛەرەﺳــﺘە و ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ داﺑەزﯾﻨﯿﺎن ﺑەﺧﯚﯾﺎﻧەوە ﺑﯿﻨﯿــﻮە ،ﺋەوەش وای ﻛﺮدووە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻟەم دۆﺧەدا دەﺳــﺖ ﺑە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮو دەﻛەن.
ﺋﺎﺑﻮوری
ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە 670ﻛﺮێﻜﺎر ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻦ ﻛﺮاون. ﺳەدان ھەزار ﻛﺮێﻜﺎر ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەن ﻛە ﻟە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮێﻜﺎری ﺑێﺒەﺷﻦ.
ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن 84ھەزار ﻛﺮێﻜﺎر ﻟە ژێﺮ ﺳێﺒەری ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﺪان
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾەﻛێﻜــﻦ ﻟــەو ﺗﻮێﮋاﻧــەی ﻛە ﺑە ﺗﻮێﮋێﻜــﯽ ﺑەﺷــﺨﻮراو ھەژﻣــﺎر دەﻛﺮێﻦ و ﺳەرەڕای ﺋەوەی ﻛە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾﺎﺳﺎﯾەك ﺑﯚ دەﺳﺘەﺑەرﻛﺮدﻧﯽ ﺑەﺷێﻜﯽ ﺑەرﭼﺎو ﻟە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯿﺎن ھەﯾە ،ﻛەﭼﯽ ﻟەﺑەر ﻧﺎھﯚﺷــﯿﺎرﯾﯽ ﻛﺮێــﻜﺎران ،ﺧﺎوەن ﻛﺎرەﻛﺎن دەرﻓەﺗەﻛەﯾﺎن ﻟە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﻗﯚﺳﺘﻮوەﺗەوە و ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﭼﺎودێــﺮی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺶ ﺋەوەﻧﺪە ﺑەھێﺰ ﻧﯿﯿە ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ﻣﺎف ﺑﯚ ﺧﺎوەن ﻣﺎف ﺑﮕەڕێﻨێﺘەوە. ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗەﻧﺎﻧەت ﭘێﻨﺎﺳەﯾەﻛﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاو ﺑــﯚ ﻛﺮێﻜﺎرﯾــﯽ ﻧﯿﯿە. ھەﻧﺪێــﻚ ﻛﺮێﻜﺎر ھەن ﻛــە رۆژاﻧە ﻟەﺳەر ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن دەوەﺳﺘﻦ و ھەر ﻛﺎرێﻚ ھەﺑێــﺖ ،ﺋەوا ﺋﺎﻣﺎدەن ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺑﺪەن و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛە ﺋەوەﯾە ﺋــەو رۆژە ﻋﺎﻧەﯾەﻛﯿــﺎن دەﺳــﺖ ﺑﻜەوێــﺖ و ﻟــەو دۆﺧــە ﻧﺎﻟەﺑﺎرە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەدا ﺑﮋێــﻮی ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ و ﺧێﺰان ھەڵﺴﻮوڕێﻨﻦ .ﺑە دەﮔﻤەن ﻛﺮێﻜﺎرێــﻚ ھەڵﺪەﻛەوێﺖ ﺑﺎس ﻟە ﻣﺎﻓﯽ ﻛﺮێــﻜﺎری ﺑﻜﺎت و ﭘێﯽ واﯾە، ﻣﺎﻓﯽ ﺋەو ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەوەﯾە ﺑە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﻛەﻣﯿﺶ ﺑێﺖ ﻛﺎرێﻜﯽ ھەﺑێﺖ. ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە ﻛﺮێﻜﺎران ﻟە ﻛﺎرﮔە و ﺷﻮوﺷﺘﻨﮕە و دەزﮔە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن ﻛﺎر دەﻛەن ﻛــە ھەﻣﻮو ﺋﺎواﺗێﻜﯿﺎن ﺋەوەﯾە ﻛﺎرەﻛەﯾﺎن ﻟە دەﺳﺖ ﻧەدەن و ﻣﺎﻓــﯽ ﻛﺮێــﻜﺎری و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺑﯚﯾﺎن دەﺳــﺖ ﻧﺎدات. ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑە ﭘﯿﺸە ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ، ﭘﯚﻟﯿﺲ ﯾﺎن ﭘێﺸــﻤەرﮔەن ،ﺑەم دۆﺧﯽ داراﯾﯽ و ﺳەﺧﺘﯽ ژﯾﺎن وای ﻟێ ﻛﺮدوون روو ﻟە ﻛﺮێﻜﺎری ﺑﻜەن. ﺑــە ﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﯽ و دەﺳــﺘەﺑەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ژﻣﺎرە 39ی ﺳــﺎڵﯽ 71و ھەﻣﻮارﻛــﺮاوی ی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ژﻣﺎرە ﭼــﻮاری 2012ی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەر ﻛەﺳێﻚ ﻛﺎر ﺑﻜﺎت ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻛﺮێﯿەﻛﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﻻی ﺧــﺎوەن ﻛﺎر ،ﻣﺎﻓﯽ ﺋــەوەی ھەﯾە ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﭘێــﻜﺎن ﻗەرەﺑﻮو ﺑﻜﺮێﺘەوە و ﻟە داھﺎﺗﻮوﺷﺪا ﺑە % 80ی ـــﯽ ﻣﻮوﭼەﻛەی ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻦ ﺑﻜﺮێﺖ. ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻛﺮێﻜﺎرێﻚ ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻦ ﺑﻜﺮێــﺖ ،دەﺑێــﺖ دەﺳــﺘەﺑەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺋــﺎﮔﺎدار ﺑﻜﺮێﺘەوە و دواﺗﺮ ﻟە ﻣﻮوﭼەی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەﻛەی 17 %ﭘﺎﺷەﻛەوت دەﻛﺮێﺖ ﻛـــە 12 %ﺧــﺎوەن ﻛﺎر و % 5ەﻛــەی ﺗﺮ ﻛﺮێﻜﺎر دەﯾﺪات. ﻛﺮێﻜﺎر ﻛﺎﺗێﻚ دەﺗﻮاﻧێ ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻦ ﺑێﺖ ﻛە 20ﺳﺎڵ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ھەﺑێﺖ
و ﺗەﻣەﻧﯽ ﺳەرووی 60ﺳﺎڵ ﺑێﺖ. ﺋەم ﻣەرﺟە ﺑﯚ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن 55ﺳــﺎڵ دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن ﻛــﺮاوە .ﺋەﮔەر ﺑێ رەﭼﺎوﻛﺮدﻧــﯽ ﺗەﻣــەن ﻛﺮێﻜﺎرێﻚ ﺑﯿەوێﺖ ﺧﯚی ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻦ ﺑﻜﺎت، دەﺑێــﺖ ﻛﺮێﻜﺎری ﭘﯿﺎو 30ﺳــﺎڵ ﺧﺰﻣــەت و ﺋﺎﻓﺮەﺗﯿﺶ 20ﺳــﺎڵ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ھەﺑێــﺖ .ھەر ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ ﻛﺮێﻜﺎر وازی ﻟە ﻛﺎر ھێﻨﺎ ،ﭘﺎداﺷﺘﯽ ﻛﯚﺗــﺎی ﺧﺰﻣــەت دەﯾﮕﺮێﺘەوە و دەﺗﻮاﻧێ ﭘﺎرەﻛەی وەرﺑﮕﺮێﺘەوە. دﻛﺘــﯚر ﻋﺎرف ﺣﯿﺘــﯚ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻛﺎر و دەﺳــﺘەﺑەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋەوەی ﺧﺴﺘە ڕوو ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ژﻣﺎرەی ﺋەو ﻛﺮێﻜﺎراﻧەی ﺧﺮاوﻧەﺗە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەوە 84 ،ھەزار ﻛەﺳﻦ و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە 670ﻛەﺳﯿﺎن ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻦ ﻛﺮاون. ﻣﺎوەی راﺑﺮدوو ﻣﺤەﻣەد ھﺎودﯾﺎﻧﯽ وەزﯾﺮی ﻛﺎر و ﻛﺎروﺑﺎری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛــﺪا ﻛە ھەر ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭼﻮ ا ر ﭼێﻮ ە ﯾــە ك ﺑــﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ رێﻚ ﺧﺮاﺑﻮو ،ﮔﻠەﯾﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ﻛە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳﻨﺪ و و ﻗﯽ
دەﺳــﺘەﺑەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ﺗەﻧﯿﺎ % 16ی ﻛﺮێﻜﺎراﻧــﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە و ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو ﺑــﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ﻧﯿﯿــە .ﺋەو ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوەش ﻛﺮد ﻛە ﻣەﺑەﺳــﺘﯿﺎﻧە ﺋەو ﺳﯿﺴــﺘەﻣە ھﺎوﺷــێﻮەی وﺗﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن داﺑﻨێﻦ و ھﯚﻛﺎری ﻛەﻣﯿﯽ رێﮋەﻛەﺷــﯽ ﻟە ﻻﯾەك ﺑﯚ ﻧﺎھﯚﺷﯿﺎرﯾﯽ ﻛﺮێﻜﺎران و ﻟە ﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﺧﺮاﭘﯿﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣەﻛە ﮔەڕاﻧﺪەوە. ﺑەو ﭘێﯿە ﺑە ﺳــەدان ھەزار ﻛﺮێﻜﺎر ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەن ﻛە ﻟە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮێﻜﺎری ﺑێ ﺑەﺷــﻦ .ﺑەم دﻛﺘﯚر ﻋﺎرف ﺣﯿﺘﯚ ھﯚﻛﺎرە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛە ﺑــﯚ ﻛﺮێــﻜﺎران دەﮔەڕێﻨێﺘــەوە و دەڵێــﺖ ،ﺟﮕەﻟە ﯾﺎﺳــﺎ ،ﺗەﻧﺎﻧەت ژﻣــﺎرە ﺗەﻟەﻓﯚﻧــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﯿﺎن ﺑﯚ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﻜﺮدن ﻟە ﻣﺎﻓﯽ ﻛﺮێﻜﺎران داﻧﺎوە ﻛــە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە 5500و ھەر ﻛﺮێﻜﺎرێﻚ
ﺳەرۆﻛﯽ ﻟﻘﯽ ھەوﻟێﺮی ﺳەﻧﺪﯾﻜﺎی ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن :ﻛﺮێﻜﺎران ﺧﯚﯾﺎن زﯾﺎن ﺑە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﮔەﯾەﻧﻦ.
ﻧﺎوﻧــﻮوس ﻧەﻛﺮاوە ﯾــﺎن ﻟە ﻻﯾەن ﺧــﺎوەن ﻛﺎرەﻛەوە ﺳــﺘەﻣﯽ ﻟێ دەﻛﺮێﺖ ،ﺋــەوا ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤﺎن ﭘێﻮە ﺑﻜﺎت و راﺳــﺘەوﺧﯚ ﻛەﺳﯽ ﮔﻮﻣﺎن ﻟێﻜﺮاو رادەﺳﺘﯽ دادﮔە دەﻛەﯾﻦ. ﺋــەو دەڵێــﺖ رۆڵﯿﺎن ھەﺑــﻮوە ﻟە ھﯚﺷــﯿﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺮێــﻜﺎران و ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯿــﺶ ژﻣﺎرەﻛــە ﺧﺮاوەﺗە ڕوو و ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﺋەرﻛەﻛــەش ﻟەﺳەرﺷﺎﻧﯽ ﺳەﻧﺪﯾﻜﺎی ﻛﺮێﻜﺎراﻧە. ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﻧﻮوس ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺮێﻜﺎران ﻋﻮﻣەر ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻞ ﺳەرۆﻛﯽ ﻟﻘﯽ ھەوﻟێﺮی ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎی ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑە ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﻧــﻮوس ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺮێﻜﺎران ﻛﺮد و ﮔﻮﺗﯽ ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ ھﯚﻛﺎر رۆڵ دەﺑﯿﻨﻦ و ﺑەﺷﯽ زۆری ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺶ ھــەر ﻛﺮێﻜﺎران ﺧﯚﯾﺎﻧــﻦ .ﺑــە ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺋــەو ﺑەرﭘﺮﺳەی ﻛﺮێﻜﺎران ،ﻛێﺸە ﺗەﻧﯿﺎ ﺋــەوە ﻧﯿﯿە ﻛﺮێﻜﺎران ﻧﺎوﻧﻮوس ﻧﺎﻛﺮێﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋەواﻧەی ﻛە ﻧﺎوﻧﻮوﺳﯿﺶ دەﻛــەن ﺑــێ ﺋــەوەی ﺧﯚﯾﺎن ﭘێﯽ ﺑﺰاﻧﻦ ،زﯾﺎن ﺑــە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن دەﮔەﯾەﻧــﻦ .ﺋەو ﻧﻤﻮوﻧــەی ﺋــەوەی ھێﻨﺎﯾەوە ﻛﺎﺗێﻚ ﻛﺮێﻜﺎرێــﻚ ﻧﺎوﻧﻮوس ﻛﺮاوە
ﺑﯚ ﻛﺮێﻜﺎرێﻚ دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن ﻛﺮاوە، ﺑــە ﮔﻮﺗــەی ﻋﻮﻣەر ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻞ 295ھــەزار دﯾﻨــﺎرە و ﺑە ﮔﻮێﺮەی ﯾﺎﺳــﺎﻛەش ﻛﺮێﻜﺎر ﺑــە % 80ی ﻣﻮوﭼەﻛەی ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻦ دەﻛﺮێﺖ. ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺋەﮔەر ﻛﺮێﻜﺎرێﻚ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﻣﻮوﭼەﻛەی 600ھەزار دﯾﻨﺎر ﺑێﺖ، ﺋەوا وا ﺑﺎﺷــە ﻛﺮێﻜﺎرەﻛــە ﺑە 600 ھەزار دﯾﻨﺎر ﺧﯚی ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻦ ﺑﻜﺎت. ﺋەﮔەر ﻛﺮێﻜﺎرەﻛە ﺋەو ﺧﺎڵەی رەﭼﺎو ﻛﺮد ،ﺋــەوا ھەﻣﻮو ﻣﺎﻧﮕێﻚ % 17ی ﻣﻮوﭼەﻛەی دەﭼێﺘە ﺳــﻨﺪووﻗﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ و ﺑﯚی ﭘﺎﺷەﻛەوت دەﻛﺮێﺖ ﺗﺎ ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﺑە % 80ی ﻣﻮوﭼەﻛەی ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻦ ﺑﻜﺮێﺖ .ﻟــەو % 17ﯾە% 12 ،ی ﻟە ﺋەﺳــﺘﯚی ﺧﺎوەن ﻛﺎرە و % 5ی ﻟە ﺋەﺳــﺘﯚی ﻛﺮێﻜﺎرەﻛەﯾە .ﺑەو ﭘێﯿە ﻛﺮێﻜﺎرەﻛە ﻟە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەﻛەی ﻟە ﺑﺮی ھەر 100ھەزار دﯾﻨﺎر ،ﭘێﻨﺞ ھەزار دﯾﻨﺎر ﻛەم دەﻛﺮێﺘەوە ﻛە راﺳﺘەوﺧﯚ دەﭼێﺘــە ﺳــﻨﺪووﻗەﻛە و ﻟە 600 ھەزارەﻛە 570ھەزار دﯾﻨﺎر ﻟە ﺧﺎوەن ﻛﺎرەﻛــە وەردەﮔﯿﺮێــﺖ .ھﺎوﻛﺎت ﺧﺎوەن ﻛﺎرەﻛــەش ھەﻣﻮو ﻣﺎﻧﮕێﻚ % 12ی ﻣﻮوﭼــەی ﻛﺮێﻜﺎرەﻛــە دەداﺗــە ﺣﻜﻮوﻣەت ﻛــە ﻟەو 600 ھەزار دﯾﻨﺎرە دەﻛﺎﺗە 72ھەزار دﯾﻨﺎر.
دﻛﺘﯚر ﻋﺎرف ﺣﯿﺘﯚ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻛﺎر و دەﺳﺘەﺑەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ:
ھەر ﻛﺮێﻜﺎرێﻚ ﻧﺎوﻧﻮوس ﻧەﻛﺮاوە ﯾﺎن ﻟە ﻻﯾەن ﺧﺎوەن ﻛﺎرەﻛەوە ﺳﺘەﻣﯽ ﻟێ دەﻛﺮێﺖ ،ﺋەوا ﺑە ژﻣــﺎرەی ﺗەﻟەﻓﯚﻧﯽ ،5500ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤﺎن ﭘێﻮە ﺑﻜﺎت و ﻟــە دەزﮔەﯾەك ﯾﺎن ﻛﺎرﮔەﯾەﻛەوە ﺑﯚ ﻛﺎرﮔەﯾەﻛــﯽ ﺗﺮ دەﮔﻮازرێﺘەوە و ﺧﺎوەن ﻛﺎرەﻛەی دەﮔﯚڕێﺖ ،ﻧﺎﭼێﺖ ﺋەوﻟەوﯾﺎﺗــﯽ ﺧﯚی ﻟــە ﻛﺎرەﻛەی ﭘێﺸــﻮوی ﺑﮕﻮازێﺘەوە ﺗــﺎ ﺑﯚی ﺑە ﺧﺰﻣەت ﺣﯿﺴﺎب ﺑﻜﺮێﺖ و دووﺑﺎرە ﻟە ﺳﻔﺮەوە دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎﺗەوە. ﺟﮕەﻟەﻣــە ھەﻧﺪێﻚ ﻛﺮێــﻜﺎر ﺑێ ﺋەوەی ﺑﺰاﻧﻦ ﻓێڵ ﻟە ﺧﯚﯾﺎن دەﻛەن. ﻛەﻣﺘﺮﯾــﻦ ﺑڕی ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﯽ ﻛە
ﻟێﺮەدا ﺑەو ﺋەﻧﺠﺎﻣە دەﮔەﯾﻦ ھەﻣﻮو ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﻟە ﺳﻨﺪووﻗﯽ ﭘﺎﺷەﻛەوﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎرەﻛــە 102 ،ھەزار دﯾﻨﺎر زﯾﺎد دەﺑێــﺖ و دەﺑێﺘە ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﯿەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﺑﯚ ﻛﺮێﻜﺎرەﻛە و ھەر ﻛﺎﺗێﻚ ﻛﺮێﻜﺎر ﺣەز ﺑﻜﺎت ،دەﺗﻮاﻧێﺖ ﭘﺎرەﻛە راﺑﻜێﺸێﺖ. ﻛﺮێﻜﺎران ھەڵﺪەﺧەڵەﺗێﻨﺮێﻦ ھەﻧﺪێﻚ ﻛﺮێﻜﺎر ﻟــە ﻻﯾەن ﺧﺎوەن
ﻛﺎرەوە ھەڵﺪەﺧەڵەﺗێﻨﺮێﺖ و ﭘێﯽ دەﮔﻮﺗﺮێ ﺑــﯚ ﺋەوەی ﭘﺎرەی ﻛەﻣﺘﺮ ﺑﺪات ،ﺑە ﻣﻮوﭼەﯾەﻛﯽ ﻛەﻣﺘﺮ داوای ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﯽ ﺑﻜﺎت .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺋەﮔەر ﺋەو ﻛﺮێــﻜﺎرەی ﻣﻮوﭼەﻛەی 600 ھەزار دﯾﻨﺎرە و ﺑە 300ھەزار دﯾﻨﺎر داوای ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﯿﯿەﻛەی ﺑﻜﺎت، ﺋەوا راﺳﺘە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە 15ھەزار دﯾﻨﺎر دەدات و ﻣﻮوﭼەی 585ھەزار دﯾﻨﺎر وەردەﮔﺮێﺖ ،ﺑەم ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﻛﺮێﻜﺎر زﯾﺎﻧﯽ ﺑەردەﻛەوێﺖ و ﺧﺎون
و ﻟە ﻛﺎﺗﯽ رۆﯾﺸﺘﻨﯿﺸــﯽ دەﺗﻮاﻧێ ﺋەوﻟەوﯾﺎﺗەﻛە راﮔﻮازێﺖ ﯾﺎن ﭘﺎرەﻛە راﺑﻜێﺸــێﺖ و ﺗﺎ ﺋەوﻛﺎﺗەی ﻛﺎری دەﺳــﺖ دەﻛەوێﺖ ،ﺳــﻮودی ﻟێ وەرﺑﮕﺮێﺖ. ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﻛﺎر و دەﺳﺘەﺑەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ،ﻟﯿﮋﻧەی ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ داﻧﺎوە ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎن ﺑــﯚ ﺋەوەی ﻛﺎرﮔە ﺑە ﻛﺎرﮔە ﺑﮕەڕێﻦ و ﻛﺮێﻜﺎران ﻧﺎوﻧﻮوس ﺑﻜەن .ﺑــەم ﻟﯿﮋﻧەﻛﺎن ﺋەوەﻧــﺪە زۆر ﻧﯿــﻦ ﺗﺎ دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑــە ھەﻣﻮو ﺷــﻮێﻨێﻚ راﺑــﮕﺎت و ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎرﯾــﺶ ﺧﺎوەن ﻛﺎرەﻛﺎن ﻛﺮێﻜﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن دەﺷــﺎرﻧەوە ﯾﺎن
ﻣﺤەﻣەد ھﺎودﯾﺎﻧﯽ وەزﯾﺮی ﻛﺎر و ﻛﺎروﺑﺎری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ:
ﺳﻨﺪووﻗﯽ دەﺳــﺘەﺑەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺗەﻧﯿﺎ %16ی ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە. ﻛﺎرﯾﺶ ﻗﺎزاﻧﺞ .ﭼﻮﻧﻜە ﻟەو ﺣﺎڵەﺗەدا ﺧــﺎوەن ﻛﺎر ﻟە ﺟﯿﺎﺗــﯽ 72ھەزار دﯾﻨﺎر 36 ،دﯾﻨﺎر دەدات و ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەش ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋەوەی ﻛﺮێﻜﺎر 102ھەزار دﯾﻨﺎر ﭘﺎﺷەﻛەوﺗﯽ ھەﺑێﺖ ،ﺋەوا 51 ھەزار دﯾﻨﺎر ﭘﺎﺷەﻛەوﺗﯽ دەﺑێﺖ و ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﺒﻮوﻧﯿﺸﯽ % 80ی 300ھەزار دﯾﻨﺎرەﻛەی ﭘێ دەدرێﺖ ﻧەك % 80ی 600ھەزار دﯾﻨﺎر. ﻋﻮﻣــەر ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻞ ﭘێــﯽ ﺑﺎش ﻧﯿﯿــە ﻛﺮێــﻜﺎران دوای ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻛﺎر ﺑــﯚ ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺗــﺮ ﭘــﺎرەی ﭘﺎﺷەﻛەوﺗەﻛەﯾﺎن وەرﺑﮕﺮن ،ﺑەڵﻜﻮ وا ﺑﺎﺷﺘﺮە دۆﺳﯿەی ﭘﺎراﺳﺘﻨەﻛەﯾﺎن ﺑﮕﻮازﻧەوە. ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن زارەﻛﯿﯿە ﺟێﮕەی ﺑﺎﺳە ﻛﺮێﻜﺎر ﺋەو ﻛەﺳەﯾە ﻛە ﻟە ﺑﺮی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﻛﺎرێﻚ دەﻛﺎت و ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻟەﮔەڵ ﺧﺎوەن ﻛﺎرەﻛەی ھەﯾە .ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زۆرﯾﻨەی ﻛﺮێﻜﺎران ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛەﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﺧــﺎوەن ﻛﺎر زارەﻛﯿﯿــە و ھﯿــﭻ ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﯾەك ﻟــە ﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿە، ﺧﺎوەن ﻛﺎر ھــەر ﻛﺎﺗێﻚ ﺣەزی ﻟێ ﺑﻮو ﻛﺮێﻜﺎرەﻛە ﺑەڕێ دەﻛﺎت .ﺑەم ﺋەﮔەر ﮔﺮێﺒەﺳﺖ ھەﺑێﺖ ،ﺋەوا ﻣﺎﻓﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ دەﯾﮕﺮێﺘەوە
ﻛﺮێﻜﺎرەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻦ راﺳﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﻟﯿﮋﻧەﻛە ﺑﺎس ﺑﻜەن. ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳەرەڕای ﺋەوەی ﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﯽ ﺑﺎش ھەﯾە ﻛە ﻣﺎﻓــﯽ ﻛﺮێــﻜﺎر دەﭘﺎرێﺰێﺖ ،ﺑەم ﻛﺮێﻜﺎران ﻟە ﻣﺎﻓــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺋﺎﮔﺎدار ﻧﯿــﻦ و ﺑــێ ﺋەوەی ھەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﺑﻜەن ،ﻟــە ﻻﯾەن ﺧــﺎوەن ﻛﺎرەوە دەﭼەوﺳــێﻨﺮێﻨەوە .ﺟﮕەﻟەﻣــە ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑێ ﻣﻨەﺗﯿﯽ ﺧﺎوەﻧﻜﺎرە ﻟە ﻛﺮێﻜﺎر ،ﺑﯚﯾە ﺋەﮔەر ﻛﺮێﻜﺎرێﻜﯽ ھﯚﺷــﯿﺎرﯾﺶ ھەﺑێﺖ ﺑــﯚ ﺋەوەی ﻛﺎرەﻛەی ﻟە دەﺳــﺖ ﻧــەدات ،ﺑێ دەﻧﮕﯽ ھەڵﺪەﺑﮋێﺮێﺖ. ﻛﺎرﮔەﯾــەك ﻛــە 10ﻛﺮێــﻜﺎری ھەﯾە و ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە 600ھەزار دﯾﻨﺎر دەداﺗە ھــەر ﻛﺎﻣێﻜﯿــﺎن ،ﺋەﮔەر ﻛﺮێﻜﺎرەﻛﺎن ﺑﺨﺮێﻨە ژێﺮ ﭼﺎودێﺮی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ،ﺋەوا دەﺑێﺖ ﺧﺎوەﻧﻜﺎرەﻛە ھەﻣﻮو ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﻟە ﺑﺮی ھــەر ﻛﺎﻣێﻜﯿﺎن 72 ،ھــەزار دﯾﻨﺎر ﺑﺪاﺗــە ﺣﻜﻮوﻣەت ﻛە ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ دەﻛﺎﺗە 432ھەزار دﯾﻨﺎر و ﭘﺎرەﻛەش ﺑﯚ ﻛﺮێﻜﺎران ﭘﺎﺷــەﻛەوت دەﻛﺮێﺖ ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﻜﺮدﻧﯿﺎن، ھەر ﺋــەوەش وای ﻛﺮدووە ﺧﺎوەن ﻛﺎرەﻛﺎن ﻛەﯾﻔﯿــﺎن ﺑەو ﯾﺎﺳــﺎﯾە ﻧەﯾەت و ﻧﺎھﯚﺷﯿﺎرﯾﯽ ﻛﺮێﻜﺎران ﻟە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑﻘﯚزﻧەوە.
ﺧﺎوەن ﻛﺎرەﻛﺎن ﻛﺮێﻜـــــــــــﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﺷﺎرﻧەوە ﯾﺎن ﻛﺮێﻜﺎرەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻦ راﺳﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﻟﯿﮋﻧەﻛە ﺑﺎس ﺑﻜەن
ژﻣﺎرە ) ، (157ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 5 ،
ﻧﺎھﯚﺷﯿﺎرﯾﯽ ﻛﺮێﻜﺎران ﻣﺎﻓﯽ ﻛﺮێﻜﺎر دەرﺧﻮاردی ﺧﺎوەن ﻛﺎر دەدات
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
13
وزە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
14
ژﻣﺎرە ) ، (157ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 5 ،
وﺷە /ھەوﻟێﺮ .رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ،ھەرﯾەك ﺑە ﺋﺎراﺳﺘەﯾەك ﻣﺎﻣەڵە ﻟە ﺗەك دۆﺳــﯿەی ﻧەوﺗﺪا دەﻛــەن ،ﺋــەوەش ﺋەوەﻧــﺪەی ﺗﺮ ﺋﺎڵــﯚزی ﻟە دۆﺳــﯿەی ﻧەوت، ﻧﯿﮕەراﻧﯽ و ﺑێ ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾﯽ ﻟە ﺋﺎﺳﺖ رای ﮔﺸــﺘﯽ دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە. ﻟێﺪواﻧە ﭘێﭽەواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرﻛﺮدە ﺑﺎﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﺑەدﯾﻮێﻜﯽ ﺗﺮدا ﺋەوە دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﻛە ﺣﺰﺑەﻛە ھﯿﭻ دﯾﺪﮔە و ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺑﯚ دۆﺳﯿەی ﻧەوت ﻧﯿﯿە” .وﺷــە“ ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺳــەرﻛﺮدە ﺑﺎﻛﺎن و ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت و ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﻟەﺑــﺎرەی ﻧــەوت دەﺧﺎﺗەوە روو ،ﺗﯿﺎﯾﺪا دەردەﻛەوێﺖ ﻟــە دوای ﻧەﺧﯚﺷــﻜەوﺗﻨﯽ ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯿﯿەوە ھەر ﺳــەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ،ﺑــە ﺋــﺎرەزووی ﺧﯚی ﻟەﺑﺎرەی ﻧەوﺗەوە دەدوێﺖ.
ﺟەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ: ﺋەو ﺗﯚﻣەﺗﺎﻧەی ﻟە ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﻧەوﺗﺪا ﺧﺮاوەﺗە ﭘﺎڵ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ زاڵﻤﺎﻧەﯾە
ﺟەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣــﺎری ﭘێﺸــﻮوی ﻋێﺮاق ،ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛﺪا ﻟەﮔەڵ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە 13ی ﺋﺎﺑﯽ ،2010 رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ: ﺋەو ﺗﯚﻣەﺗﺎﻧەی ﻟەﺑﺎرەی ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﻧــەوت ﺧﺮاوەﺗە ﭘــﺎڵ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﻧﺎڕاﺳﺖ و زاڵﻤﺎﻧەﯾە ،ﺋەﻣەش ﻟــە دادﮔــە ﯾــەﻛﻼ دەﻛﺮێﺘەوە، ھەرێــﻢ ھەﻧﺪێﻚ ﻣﺎﻓــﯽ ھەﯾە ﺑﯚ ﻧﺎردﻧــە دەرەوەی ﻧــەوت ،ﭘێﺶ رووﺧﺎﻧــﯽ رژێﻤــﯽ ﺑەﻋﺲ ﺋێﻤە رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﻤــﺎن ھەﯾــە ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺗﻮرﻛﯽ و ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ ﺑﯚ دەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﺷﯿﻮاﺷــﯚك، ﻛﺎﺗێﻚ دوای رووﺧﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳــەدام ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق دروﺳــﺖ ﺑﻮو، ﺋەو ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەی ﻗﺒــﻮوڵ ﻛﺮد و وەزﯾــﺮی ﻧەوﺗــﯽ ﻋێــﺮاق رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺋەو رێﻜﻜەوﺗﻨەی ﻟەﺳەر ﻛێڵﮕەی ﻧەوﺗﯽ ﺷﯿﻮاﺷﯚك ﻛﺮاوە، ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﭘێــﯽ رازﯾﯿە. ﻛەواﺗە ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾە ﻣﺎﻓﯽ ﺋەوەی ھەﯾە ﻧەوت دەرﺑﮫێﻨێ و رەواﻧەی دەرەوەی ﺑــﻜﺎت .ﻟەﺑــﺎرەی ﺋەو ﻧەوﺗەش ﻛە ﻧەوﺗﯽ رەﺷە و دوای ﭘﺎوﺗﻨﯽ دەﻣێﻨێﺘەوە ،ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﺧﯚﯾــﺎن دەﯾﺒەﻧــە دەرەوە ،ﻧــە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﻧە ﭘﺎرﺗﯽ ھەﯾــە ،ﺑﯚﯾە ﺋەو ﻣەﺳــەﻟەﯾە وەك ﺗﯚﻣەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮە. ھەﻧﺪێــﻚ ﻟــە ﺑــﺮادەران ﭘێﯿﺎن واﯾــە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺋەوەﯾە ﺋەﮔەر
ﯾەﻛێﺘﯽ دۆﺳﯿەی ﻧەوت ﺋﺎڵﯚزﺗﺮ دەﻛﺎت
ﺳەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ﻣﺎم ﺟەﻻل ھەڵﮕەڕاﻧەوە ﺑەردێــﻚ ﻟە ﺋﺎﺳــﻤﺎن ﺑەرﺑێﺘەوە، ﺋەوا ﺧەﺗﺎی ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﭘﺎرﺗﯿﯿە، ﺑــەم ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﺋــەوە ﻧﯿﯿە، ﺑەڵﻜــﻮ ﮔﻮﺗﻨــﯽ راﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎن و دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ھەڵەﻛﺎﻧــە. ﺋێﺴﺘەش ﺋەو ﻣەﺳەﻟەﯾە ﻟە دادﮔەﯾە و ﺑەﮔﻮێﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﻢ ﺋەواﻧەی ﺋــەو ﻣەﺳــەﻟەﯾﺎن ورووژاﻧﺪووە، ﺋێﺴــﺘە ﭘەﺷــﯿﻤﺎﻧﻦ و ﮔﻮﺗﻮوﯾﺎﻧە ﺗﻮوﺷﯿﺎن ﻛﺮدووﯾﻦ و ﻧەدەﺑﻮو ﺋەوە ﺑﻜەﯾﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە داواﻛە ﻟە دادﮔەدا دەدۆڕێﻨﻦ.
ﻋﯿﻤﺎد ﺋەﺣﻤەد: ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮔﻮﺗﯿﺎن ﺑﺎ دۆﺳﯿەی ﻧەوت ھەر ﻻی ﺧﯚت ﺑێﺖ
ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﻛﺎﺑﯿﻨەی ﺣەوﺗــەم ،ﻟــە ﭼەﻧــﺪان ﺑﯚﻧەی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎدا ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺣﺰﺑەﻛەی ﻟەﺑــﺎرەی دۆﺳــﯿەی ﻧــەوت راﮔەﯾﺎﻧﺪووە. ﺋەو ﻟە ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻟە ﻛﯚﺗﺎی 2012 رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ :ﺑە ﺷــەﻓﺎﻓﯿﯿەﺗەوە ﻛﺎرﻣﺎن ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزدا ﻛــﺮدووە و ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑــە ھەﻣــﻮو وردەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــەوە ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ﺑــەردەم ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن و رای ﮔﺸﺘﯽ ،ﺟەﻣﺎوەری ﺧﯚﻣﺎن ﺋﺎﮔەداری ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛﺎﻧﻦ، ھەروا ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎن و ﺧەرﺟﻜﺮدﻧــﯽ داھــﺎت روون و ﺋﺎﺷﻜﺮان ،ﭘڕۆژەﯾﺎﺳﺎی ﺳﻨﺪووﻗﯽ داھﺎﺗــﯽ ﻧەوت و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ دۆزﯾﻨەوە و ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﻤﺎن ﻧﺎردووەﺗە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﯾەﻛەﻣﯿﺸــﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﺮاوە و ﭼﺎوەڕواﻧﯿﻦ ﭘەﺳــەﻧﺪ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑەﭘێﯽ ﺋەو ﯾﺎﺳــﺎﯾەش ﺷــەﻓﺎﻓﯿﯿەﺗﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺋﯿﺸﻮﻛﺎری ﺋﺴﻮوڵﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﭘێڕەو دەﻛەﯾﻦ.
ﻛﺎﺗێــﻚ ﻟــە ﻛﯚﺗــﺎی 2013دا ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ دووەﻣﯽ ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺳﺘﺮا ،ﻋﯿﻤﺎد ﺋەﺣﻤەد رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ :ﺑــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن داﯾڕﺷﺖ ،ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن ﻟە ﺑﻮاری ﻧەوت وەﺑەرھێﻨﺎﻧێﻜﯽ ﺑﺎش ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪەﯾﻦ و ﺑەدەﯾﺎن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﮔەورە ﺑێﻨﯿﻨە وﺗەﻛەﻣﺎن و ﻟە ﺑﻮاری ﻧەوﺗﺪا ﻛﺎر ﺑﻜەن ﻛە ﺋێﺴﺘە ﻧﺰﯾﻜەی 30ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ﻟەم ﺑﻮارەدا وەﺑەرھێﻨﺎن ﻛﺮاوە و 57ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﮔەورەی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻦ و ﭼەﻧﺪان ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ھەرێﻢ ﺋەﻧﺠﺎم داوە ،ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑە ﺷەﻓﺎﻓﯽ ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە ﻛﺎﺑﯿﻨەی ﺷەﺷــەﻣەوە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛــﺮدووە. ﻋﯿﻤﺎد ﺋەﺣﻤەد ،ھەر ﻟەوﻛﺎﺗەدا ﻟە دﯾﺪارێﻜﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿﺪا ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد” ،ﺗﺎ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﻣﺎم ﺟەﻻل ﺑﺎش ﺑــﻮو ،ﺋﺎﮔــەداری ﺗــەواوی دۆﺳﯿەی ﻧەوت ﺑﻮو ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﻣﻦ ﺋﺎﮔــەداری دۆﺳــﯿەﻛەم و ﺑە ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﻢ ﮔﻮت ﺋەو دۆﺳــﯿەﯾە ﻟەﮔــەڵ ﻛێ ﺑﺎس ﺑﻜەم ،ﮔﻮﺗﯿﺎن ﺑــﺎ ھەر ﻻی ﺧﯚت ﺑێﺖ“.
ﻣەﻻ ﺑەﺧﺘﯿﺎر: ﯾەك ﻓﻠﺴﯽ ﻧەوت ﺑە ﻛەﺳێﻜﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧەدراوە
ﻣەﻻ ﺑەﺧﺘﯿﺎر ﺑەرﭘﺮﺳﯽ دەﺳﺘەی ﻛﺎرﮔێڕﯾــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ،ﻟە ﺳەرەﺗﺎی 2016دا و ﭘــﺎش ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾــﺎن ﻟەﮔەڵ ﻧێﭽﯿﺮﭬﺎن ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ،ﻟــە ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾەﻛﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿﺪا ،ﺋەو دەﻧﮕﯚﯾﺎﻧەی رەت ﻛﺮدەوە ﻛە ﺑﺎس ﻟــە داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ھﺎوﺑەش ﻟە ﻧێﻮان ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﯚ ﻧــەوت دەﻛەن .ﺋەو رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ: ”ﻟەﺑﺎرەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ھﺎوﺑەﺷــﯽ وزە ،ﺟﯿﺎ ﻟەوەی ﺑە رەھﺎﯾﯽ ﺷﺘﯽ وا ﻧﯿﯿە ،ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ھﺎوﺑەﺷەﻛەی ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻛــە ﺋێﻤــە
ﻧەﺧﺸەڕێﮕەﻛەی ﺧﯚﻣﺎن رادەﺳﺖ ﻛﺮدوون ،ﻟەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەش دوور و ﻧﺰﯾﻚ ﺑﺎﺳﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ھﺎوﺑەش و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ﻧــﺎردن و داھﺎت و داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ داھﺎﺗﯽ وزە ﻛە ھﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ،ﻟە ﻧێﻮان ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧەﻛﺮاوە .ﻟەﮔەڵ ﺋەوەش ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧــﺪە ھەﺑﻮو ﻟە ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﻟەﺳەر ﺋەوەی ﻛە ﻟە دوای ﻧەﺧﯚﺷﻜەوﺗﻨﯽ ﻣﺎم ﺟەﻻل، ﻟەﻧــﺎو ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛەﺳــێﻚ ھەﺑێﺖ ﯾــﺎن دووان ھەﺑێﺖ ﭘﺎرەی ﻧەوﺗﯽ وەرﮔﺮﺗﺒێــﺖ ﯾﺎن ﭘــﺎرەی ﮔﺎزی وەرﮔﺮﺗﺒێﺖ ﯾﺎن ﭘﺎرەی ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ وەرﮔﺮﺗﺒێﺖ ،ھەم ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺋەﻣڕۆی ھــەر 17ﺣﺰﺑەﻛە و ھەم ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮان ﺑــە رەھﺎﯾﯽ رەﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﯾــەك دۆﻻر ،ﯾــەك دﯾﻨﺎر ،ﯾەك ﻓﻠﺲ ﺑە ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻜﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ دراﺑێﺖ .ﺑەم ﯾەﻛێﻚ ﻛە ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ھەﺑێﺖ، ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﯿڕەوێﻨﯿﻨــەوە ،ﺑەﻣﺎدی ﺳەﻟﻤێﻨﺮا ﻛە ﺷﺘﯽ وا ﻧﯿﯿە“.
رەﻓﻌەت ﻋەﺑﺪو: ﺋﺎﮔەداری ﺗﺎﻧﻜەرەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻧﯿﻦ
رەﻓﻌــەت ﻋەﺑــﺪو ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺑﺎڵﯽ زۆرﯾﻨــەی ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛە ھێــﺮۆ ﺋﯿﺒﺮاھﯿــﻢ ﺋەﺣﻤەد ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ 2016دا و ﻟەﺑــﺎرەی ﺋەو ﻧەوﺗەی ﺑــە ﺗﺎﻧﻜەر ﻟە رێﮕەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە ﺑەرەو ﺋێﺮان ھەﻧﺎردە دەﻛﺮێ ،رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ: ھەﻣﻮو ﺋــەو ﻧەوﺗەی ﺑــە ﺗﺎﻧﻜەر دەڕوات ،ﺋەو ﻧەوﺗەﯾە ﻛە وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑڕﯾﺎری ﻟەﺳــەر داوە ،ﺋەوە ﻧﯿﯿە ﺑڵێﯽ ھﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿە ﯾﺎن ﯾەﻛێﺘﯽ ﺋﺎﮔەدارﯾەﺗﯽ ﯾﺎن ﻧــﺎ ،ﻟەﺑــﺎرەی داھﺎﺗﯽ ﻧەوﺗﯽ ﺗﺎﻧﻜەرەﻛﺎﻧﯿﺶ ،ﻣــﻦ ﺋﺎﮔەدار ﻧﯿﻢ
و ﺑﺎوەڕ ﻧﺎﻛــەم ﯾەﻛێﺘﯿﺶ ﺋﺎﮔەدار ﺑێــﺖ ،ﯾەﻛێﺘﯿﺶ ﺋﺎﮔــەدار ﻧﯿﯿە. ﺋەو ﺑەﺷــەی ﻛە ﻗﻮﺑــﺎد ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ دەﻛﺎت ،ھەر ﺋەوەﯾە ﻛە زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﮔﺎت ﺑە ﺋێﻤە، ﺑــەم ﺑﺎﻗﯿەﻛەی ﺗــﺮی ﺑە ھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺋﺎﮔەدار ﻧﯿــﻦ ﻛە ﺑە چ ﺷێﻮەﯾەك دەڕوات.
ﻗﺎدر ﺣەﻣەﺟﺎن: ﺋﺎﮔﺎم ﻟە ﻧەوت ﻧەﺑﻮوە و ﻧﯿﯿە
ﺣﺎﻛﻢ ﻗﺎدر ﺣەﻣەﺟــﺎن ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﻟە 1ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟــﯽ 2016ﻟەﮔــەڵ ھــەردوو ﺟێﮕــﺮی ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ،ﺑﺎڵﯽ ”ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑڕﯾﺎر“ﯾﺎن ﻟە ﻧﺎو ﯾەﻛێﺘﯿﺪا راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﻟە ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ 2015دا ﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺋﺎراﺳﺘەی رای ﮔﺸﺘﯽ ﻛﺮد و رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ: ﻣــﻦ وەك ﺣﺎﻛــﻢ ﻗــﺎدر )رەﻧﮕە ژﻣﺎرەﯾەك ھەﭬﺎڵﯽ ﺗﺮﯾﺶ وەك ﻣﻦ ﺑﻦ( ،رای دەﮔەﯾەﻧﻢ ﻧە ﻟە ﺋێﺴــﺘە و ﻧە ﻟە راﺑــﺮدوودا ﺋﺎﮔﺎم ﻟە ﭘﺎرەی ﻧەوت و ﺷــﯿﺮﯾﻨﯽ ﻧەوت ﻧەﺑﻮوە و ﻧﯿﯿە ﻛە ﻛــێ وەرﯾﮕﺮﺗﻮوە و ﭼﯽ ﻟێ ﻛﺮاوە ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻧەوت و داھﺎت و ﺷﯿﺮﯾﻨﯽ ﻧەوت ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎ و رێﻨﻤﺎﯾﯿﯿــەﻛﺎن ،ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﮔﺸــﺘﯽ و ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﺧەڵــﻚ و ﭘڕۆژەﻛﺎن ﺑەﻛﺎر ﺑێﺖ.
د .رێﻮاس ﻓﺎﯾەق: رۆڵﯽ ﻧﻮێﻨەرەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ﭼﯿﯿە؟
د .رێــﻮاس ﻓﺎﯾــەق ،ﺑڕﯾــﺎردەری ﻟﯿﮋﻧــەی ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و وزە و ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ
ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺳەرەﺗﺎی 2016دا رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ: ﺋێﻤــە ﺧﯚﻣــﺎن ﺑەﺷــێﻜﯿﻦ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت و ﭘێﻤﺎن واﯾە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺑﺮادەرەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﺋﺎﮔەداری ﺋەو دۆﺳــﯿەﯾە ﻧﯿﻦ .ﺋەوە دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛە ﺧﻮدی دۆﺳــﯿەﻛە ﻧﺎﺷــەﻓﺎﻓە ،ﺋەوە ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﯿە ھەﺗﺎ ﺑﯚ ﻧﻮێﻨەرەﻛﺎﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﺶ ﻟەﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻛە وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺋﺎﮔەداری ورد و درﺷﺘﯽ دۆﺳﯿەی ﻧەوت ﻧەﺑــﻦ ،ھەرﭼەﻧﺪە ﺑەﺑڕوای ﻣﻦ ،ﺑﯚ ھێﺰێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛە 25 ﺳﺎڵە ﺣﻮﻛﻤﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛﺎت ،دەﺑێﺖ ﻟــە ﻧﻮێﻨەرەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﭙﺮﺳــێﺘەوە، ﺑﺎﻧﮕﯿﺎن ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾﺎن ﻟێ ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﻛەرﺗﯽ ﻧەوت و دۆﺳﯿەی ﻧەوت ﺑەم ﺋﺎﻗﺎرە ﮔەﯾﺸﺖ؟ ﺑﯚ ﺑەم ﺷێﻮەﯾە ﻧﺎﺷەﻓﺎﻓە؟ ﺋێــﻮە رۆڵﺘﺎن ﻟەﻧــﺎو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻧەوت و ﮔﺎز ﭼﯿﯿە؟ ﻣــﻦ وەك ﺧــﯚم ﭘێﻢ ﺑــﺎش ﻧﯿﯿە
ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ و ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺋﺎداری 2016دا ﻟەﺑﺎرەی ﯾەﻛێﺘﯽ و ﻧەوت رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ: ﻧﺎو ﺑە ﻧﺎو ﺋەﻧﺪام ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ﻟێﺪوان ﻟەﺳــەر ﺋەوە دەدەن ﺋﺎﮔەداری دۆﺳﯿەی ﻧەوت ﻧﯿﻦ ،ﺋــەوەی ﺋەو ﺟﯚرە ﻗﺴــﺎﻧە دەﻛﺎت ﻣﻮزاﯾەدە دەﻛﺎت و ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺧﯚی ﺋەو ﻗﺴﺎﻧە دەﻛﺎت ،ﺋەﮔەر ﻧﺎ ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﻧﻮێﻨەرﯾﺎن ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ھەﯾە، دەﻛﺮێﺖ ﻟە رێﮕەی ﻧﻮێﻨەرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﻟەﺑﺎرەی دۆﺳﯿەی ﻧەوت ﺑﻜەن ،ﻧەك ﻟە رێﮕەی ﻛەﻧﺎڵەﻛﺎﻧﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــەوە ﺑﯚ ﻣﻮزاﯾــەدە ﺋەو ﭘﺮﺳە ﺑﻮرووژێﻨﻦ .ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ، ﻗﻮﺑﺎد ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوە ﻛﺮدووە ﺋﺎﮔەداری ﮔﺮێﺒەﺳﺘە ﻓەرﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗە ،ﺑەم ﺋﺎﮔەداری وردەﻛﺎری ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺋەو ﻧەوﺗە ﻧﯿﯿە ﻛە ﻟە ﻧﺎوﺧﯚدا دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ ﯾﺎن ﺑە ﺗﺎﻧﻜەر دەﺑﺮێﺘە دەرەوە.
ﻗﻮﺑﺎد ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ: ﺗەﻟەﻓﯚﻧﻢ ﺑﯚ ﺑﻜەن ﺗﺎ ﺑﺎﺳﯽ ﻧەوﺗﺘﺎن ﺑﯚ ﺑﻜەم
ﻗﻮﺑﺎد ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟــە ﻛﯚﺗــﺎی 2015دا ،ﻛﺎﺗێــﻚ رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳﺎن ﻟەﺑﺎرەی رەﺧﻨە و ﮔﻠەﯾﯽ ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﻧﺎرووﻧﯽ دۆﺳﯿەی
”ﺗﺎ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﻣﺎم ﺟەﻻل ﺑﺎش ﺑﻮو، ﺋﺎﮔەداری ﺗەواوی دۆﺳﯿەی ﻧەوت ﺑﻮو“ ﻛەﺳــێﻚ ﺑێﺘە ﺳــەر ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚن و ﺑﺎﺳﯽ دۆﺳــﯿەی ﻧەوت ﺑﻜﺎت، ﭘێﻢ ﺑﺎﺷــە ﻧﻮێﻨەرەﻛەی ﺋێﻤە ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻧەوت و ﮔﺎز ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ دوواﻧﻤﺎن ھەﺑﻮوە و ﺋێﺴــﺘەش ﯾەك ﻧﻮێﻨەرﻣﺎن ھەﯾە، ﺋەوان ﺑﺎﻧﮓ ﺑﻜﺮێــﻦ ﺑﯚ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋــەو ﭘﺮﺳــﯿﺎراﻧەﯾﺎن ﻟــێ ﺑﻜﺮێﺖ ﻛــە دۆﺳــﯿەﻛە ﺑﯚ ﺋﺎواﯾــە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەم دۆﺳــﯿەﯾە ﺑﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎران و ﺣﺰﺑەﻛﺎن و ﺧەڵﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺶ ﺷەﻓﺎف ﻧﯿﯿە.
ﺑێﮕەرد ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ: ﺋەوەی ﺑڵێ ﺋﺎﮔەداری دۆﺳﯿەی ﻧەوت ﻧﯿﯿە ﻣﻮزاﯾەدە دەﻛﺎت
ﺑێﮕــەرد ﺗﺎڵەﺑﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ
ﻧەوت ﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾﺎن ﻟــێ ﻛﺮد ،رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ: ”زۆر ﺟێﯽ ﺳەرﺳــﻮڕﻣﺎﻧە ،ﭼﻮﻧﻜە زۆر ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿە ھەر ﺑەڕێﺰێﻚ ﻟە ھەر ﺣﺰﺑێﻚ ،ﺑە ﺣﺰﺑەﻛەی ﺧﯚﺷﻤەوە، ﺗەﻟەﻓﯚﻧێﻜــﻢ ﺑــﯚ ﺑﻜــەن ،ﺧــﯚ ھەﻣﻮوﯾﺎن ژﻣﺎرەی ﻣﻨﯿﺎن ھەﯾە ،ﻛە دێﺘە ﺳەر ﻣەﺳەﻟەی داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەرێــﻚ ﯾــﺎن داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣێﻚ ﯾﺎن ھەر ﻛەﺳێﻜﯽ ﺗﺮ، زۆر ﺑەزووﯾﯽ ﺗەﻟەﻓﯚﻧﻢ ﺑﯚ دەﻛەن و دەڵێﻦ ﻓن ﻛەﺳﻢ ﺑﯚ داﺑﻨێﻦ ﻟێﺮە و ﻓن ﻛەﺳﻢ ﺑﯚ ﻻﺑﺪەن ﻟەوێ ،ﺑەم ﻛە ﺷﺘێﻜﯽ زۆر ﮔﺮﻧﮓ و ھەﺳﺘﯿﺎر دێﺘە ﭘێﺸەوە ،ﺟێﯽ ﺳەرﺳﻮڕﻣﺎﻧە ﻛە ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن دێﻨە ﺳەر ﺷﺎﺷەی ﺗﯿﭭﯿﯿەﻛﺎن و دەڵێﻦ ﺋێﻤە ﺋﺎﮔﺎﻣﺎن ﻟێﯽ ﻧﯿﯿە ،ﻧﺎزاﻧﻢ ﺑﯚﭼﯽ ﺗەﻟەﻓﯚﻧێﻜﻢ ﺑﯚ ﻧﺎﻛەن ،ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺘﻢ ﺑﻜەن و ﺑڵێﻦ ﻗﻮﺑﺎد ﺗــﯚ ﻧﻮێﻨــەری ﺋێﻤەﯾﺖ ،ﺗﯚ ﺟێﮕﺮی ﺳەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺖ، وەرە ﺑﯚﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎس ﺑﻜە“.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ڕێﻮاس ﺋەﺣﻤەد
ژﻣﺎرە ) ، (157ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 5 ،
زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ و ڕۆڵﯽ ﮔەورەﻛﺎن ﻣﻨﺪاڵ ﺑﻮوﻧەوەرێﻜﯽ ﭘڕ وزە و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﯿە ،دﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﭘڕ ﻟە ﺧەﻧﺪە و دەرﮔە ﻛﺮاوەﯾە .ھەر ﻟە ڕۆژی ﻟە داﯾﻜﺒﻮوﻧﯿﯿەوە ﭼﺎوی ﻟە دەﺳــﺘﯽ ﺋێﻤەﯾە و ﻧﯿﮕﺎﻛﺎﻧﯽ دوای ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە دەﻛەوێ .ﮔﺮﯾﺎن و ﭘێﻜەﻧﯿﻦ وﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو دەردەﺑڕێ. ھەر ﻛــە ﮔﺮﯾﺎ داﯾﻚ دەزاﻧێ ﻣﻨﺪاڵەﻛەی داوای ﭼﯽ دەﻛﺎت. ﻛە ﭘێﻜەﻧﯽ دەزاﻧێ ﻛﯚرﭘەﻛەی ﺋﺎﺳﻮودەﯾە و ﺋەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿــەی ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﯚ ﺋەوەی ھەﺳــﺖ ﺑە ﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﻜﺎت .ﺳﺮوﺷــﺖ ﺋەم ﺧەﺳــڵەﺗەی ﭘێ ﺑەﺧﺸــﯿﻮە و ﻟــە ڕێﮕەﯾەوە ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑــە ﮔەورەﻛﺎن ڕادەﮔەﯾەﻧێﺖ. ﻛە ﮔەورەﺗــﺮ دەﺑێﺖ ،ﺋﯿﺘﺮ دەﺑێﺖ ﺋﺎﻣﺮازی ﺗﺮ ﺑﺪۆزێﺘەوە ﺑﯚ ﺑەردەواﻣﺒﻮوﻧﯽ ژﯾﺎن و وەدەﺳﺘﺨﺴﺘﻨﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ. دﯾﺎرە ﺋــەم ﺋﺎﻣﺮازەش زﻣﺎﻧــە .ھەﻣﻮو ﻣﻨﺪاﻧــﯽ دﻧﯿﺎ ﺑێ ڕەﭼﺎوﻛﺮدﻧﯽ زﻣﺎن و ﻧەﺗــەوە ،ﺧﯚﯾﺎن ﻓێﺮی ھەﻧﺪێ ﭘﯿﺘﯽ ﻧەﺑﺰوێــﻦ دەﺑﻦ ﻛە زۆرﺑەﯾــﺎن ﻟە ڕێﮕەی ﻟێــﻮ و زﻣﺎﻧەوە دروﺳﺖ دەﺑێﺖ .ﺋەﻣەش ﺷــﺘێﻜﯽ ﺑەڵﮕەﻧەوﯾﺴﺘە ،ﭼﻮﻧﻜە ھــەر ﻛە ﻟە داﯾــﻚ دەﺑێﺖ ﻟێﻮ و زﻣﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ﻣﮋﯾﻨﯽ ﻣەﻣﻜﯽ داﯾﻚ ﺑــەﻛﺎر دێﻨێ .ﻣﻨﺪاڵ ﻓێﺮی دەﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ :ﺑەﺑە ..ﭘﺎﭘە.. ﻣەﻣە...دەدەدا ..و ﭼەﻧﺪ دەﻧﮕێﻜﯽ ﺗﺮ دەﺑێﺖ .ﺋﯿﺘﺮ ﺋﺎ ﻟێﺮەوە ڕۆڵﯽ ﮔەورە ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﻮارەﻛﺎﻧﺪا دەﺳــﺖ ﭘێ دەﻛﺎت و ﺋەو ﺑﻮاراﻧەش ﻟە ﭼەﻧﺪ ﻻﯾەﻧێﻜﺪا ﺑەرﺟەﺳﺘە دەﺑێﺖ: •ڕۆڵﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ﺧێﺰان. •داودەزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﻓێﺮﺑﻮون :ﺑﺎﺧﭽەی ﻣﻨﺪان ،ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە. • ﻣێﺪﯾﺎی ﺑﯿﻨﺮاو و ﺑﯿﺴﺘﺮاو. •ﭼﺎﭘﺨﺎﻧە و ﺑوﻛﺮاوە و ﻛﺘێﺐ و ﮔﯚﭬﺎری ﻣﻨﺪان. ﺧێﺰان ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﻓێﺮﮔــەی ﻣﻨﺪاڵە .ﻟێــﺮەدا ﮔﺮﻧﮕﯿﺪان ﺑەﺷــێﻮەی ﭘەروەردە و ﺋﺎﺳــﺘﯽ ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮی داﯾﻚ و ﺑﺎوك ڕۆڵێﻜﯽ ﮔﺮﻧــﮓ دەﺑﯿﻨێ ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ و دەوڵەﻣەﻧﺪی زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛە .ﻟەواﻧەﯾە ﺑڵێﻦ ھــەر ﻣﻨﺪاڵە و ﺧﯚی ﻓێﺮی زﻣﺎن دەﺑێﺖ! ھەوڵﺪاﻧﯽ ﺑﯚ ﭼﯿﯿە! ،واﯾــە ﻣﻨﺪاڵ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ڕێﮕەی ﮔﻮێﮕﺮﺗﻨەوە ﻓێﺮی دەﯾﺎن و ﺳــەدان وﺷــە دەﺑێﺖ ،ﺑەم ﺋەو وﺷــﺎﻧەی ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ڕۆژاﻧەدا ﻓێﺮی دەﺑێﺖ ،ﺋەو وﺷــﺎﻧە ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﻧﺎﺑێﺘە ﺑﻨﭽﯿﻨــەی ﻗﻮوڵﻜﺮدﻧەوەی زاﻧﯿﺎری ﺋەو ﻣﻨﺪاڵە .ﻣﻨﺪاڵ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﮔەﻟێ وﺷەی زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێﺖ ﻛە ڕۆژاﻧە ﻧﺎﯾەن ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎن ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ڕێﮕەی ﻣﯿﺪﯾﺎ و ﺑوﻛﺮاوە و ﻛﺘێﺒەوە ﻓێﺮی دەﺑێﺖ. ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ داﯾﻚ و ﺑﺎوك ﺑﯚ رەﺧﺴــﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﺷــەی زﻣﺎن ،ھەﻧﮕﺎوی ﯾەﻛەﻣە ﺑــﯚ ﻓێﺮﺑﻮوﻧﯽ زﻣﺎﻧێﻜﯽ دەوڵەﻣەﻧــﺪ ﻛە ﺑﻨەﻣﺎی دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺑەھێﺰی ﺋــەو ﻣﻨﺪاڵەﯾە .ﺑەﭘێﯽ ﺷــﺎرەزاﯾﺎن و ﻟێﻜﯚڵەرااﻧﯽ زﻣــﺎن ،ﻣﻨﺪاڵ ﺗﺎ ﺗەﻣەﻧﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە دەﺑێﺖ ﺣەوت ھەزار وﺷــە ﺑﺰاﻧێ و ھەر ﺳــﺎڵێﻜﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھەزار وﺷە ﻓێﺮ دەﺑێﺖ .ﻟەو ﺑﺎوەڕەدام ﻛە ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﺋێﻤە ﻛﺎﺗێ دەﺳــﺖ دەﻛەن ﺑە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ژﻣﺎرەی ﺋەو وﺷــﺎﻧەی دەﯾﺰاﻧﻦ ﮔەﻟێ ﻟەوە ﻛەﻣﺘﺮە .ﻣﻨﺪاڵ ﭘێﺶ ﺗەﻣەﻧﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ﻟە ڕێﮕەی ﺋەم ﺳەرﭼﺎواﻧەوە ﻓێﺮی زﻣﺎن دەﺑێﺖ: .1ﻗﺴــەﻛﺮدن ﻟەﮔەڵ ﻣﻨﺪاڵ و ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﭼﯿﺮۆك و ﻛﺘێﺐ و ﮔﯚﭬﺎری ﻣﻨﺪان. .2ﮔﻮێﮕﺮﺗﻦ ﻟە ﺑەرﻧﺎﻣەی ڕادﯾﯚ ،ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮاو ﻟەﺳەر ﻛﺎﺳێﺖ و ﺳــﯿﺪی ،ﺗەﻣﺎﺷــﺎﻛﺮدﻧﯽ ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺗەﻟەﭬﺰێﻮن. ﯾﺎری ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻣﻨﺪان ﻟە ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗەر. .3ﺗێﻜەڵﻜﺮدﻧــﯽ ﻣﻨــﺪاڵ ﺑە ژﯾﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ،ﮔەڕاﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ و ﺳــەرداﻧﯽ ﺋــەو ﺷــﻮێﻨﺎﻧەی ﻛــە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾــﺎن دەﻛەوێﺘە ﺋەﺳــﺘﯚ ،ﺳــەرداﻧﯽ ﻣﯚزەﺧﺎﻧە و ﺷﻮێﻨە ﻣێﮋووﯾﯿﯿەﻛﺎن. .4ڕۆڵــﯽ ﭘەروەردەﯾﯽ ﺑﺎﺧﭽەی ﺳــﺎواﯾﺎن و ﺷــﺎرەزاﯾﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ﻟە ﻓێﺮﻛﺮدﻧﯽ زﻣﺎن ﻻی ﻣﻨﺪاڵ .ﻛﺎرﻛﺮدﻧێﻜﯽ ﭘﻼن دارێــﮋراو ﺑﯚ ﻓﺮاواﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺷــﺎرەزاﯾﯽ ﻣﻨﺪاڵ ﻟە ﺑﻮارە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﺪا. ﺋەﮔــەر ﺑە وردی ﺳــەرﻧﺠﯽ ھەرﯾەك ﻟــەو ﺧﺎﻧە ﺑﺪەﯾﻦ، دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻛە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪان و ﭘێڕەوﻛﺮدﻧﯽ ھەرﯾەك ﻟەو ﺧﺎﻧە دەﻛەوێﺘە ﺋەﺳﺘﯚی ﺗەواوی ﻛﯚﻣەڵﮕە. ﻟەواﻧەﯾە ﺑڵێــﻦ ﺋێﻤە ﻟە ﻛﻮێ ﺋەم ھەﻣــﻮو ﺑەزﻣﺎﻧەﻣﺎن ﭘێ دەﻛﺮێ ،ﻣﻨﺪاڵ وازی ﻟێ ﺑێﻨە ﺧــﯚی ﻓێﺮی زﻣﺎن دەﺑێﺖ. ﻣﻨﺪاڵ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە دەﭼێﺘە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ،ﻧﺎوی ھەﻣﻮو ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻟەﺷــﯽ ﺧﯚی ﻧﺎزاﻧێ ،ﻧﺎوی ﺋــﺎژەڵ و دار و ﮔﻮڵ ﻧﺎزاﻧێ ،زاﻧﯿﺎری ﻟەﺳەر ﺳﺮوﺷــﺖ و ژﯾﻨﮕەی ﺧﯚی ﻧﺎزاﻧێ، ﻧﺎوی وەرزەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﺎڵ ڕۆژاﻧﯽ ھەﻓﺘە و ﻣﺎﻧﮕەﻛﺎن ﻧﺎزاﻧێ، ﺋەﻣﺎﻧە ﻟە ﻛﻮێــﻮە ﻓێﺮ دەﺑێﺖ؟ ﻟەو ﭼﻮار ﺧﺎﻧەی ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑﺎﺳــﻤﺎن ﻛﺮد ،ھەرﯾــەك ﻟە ﺋێﻤە دەﺗﻮاﻧــێ ڕۆڵﯽ ﺧﯚی ﻟە ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﺧﺎﻧە ﺑﺪۆزێﺘەوە ،ﺑەم ﺋﺎﺧﯚ ھەرﯾەك ﻟە ﺋێﻤە ﺷﯿﺎوی ﺋەو ڕۆڵەﯾە ﯾﺎن ھەﺳﺖ ﺑە ﻟێﭙﺮﺳﺮاوﯾﯽ دەﻛەﯾﻦ؟.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
15
ھەزار ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ﻟە ﻛەﻻر وازﯾﺎن ﻟە ﺧﻮێﻨﺪن ھێﻨﺎوە وﺷە /ﮔەرﻣﯿﺎن- ﺳەﺑﺮی ھﯚرﯾﻨﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﭘەروەردەی ﻛــەﻻر ،ھەزار ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ﻟە ﻣﺎوەی ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو وازﯾﺎن ﻟە ﺧﻮێﻨﺪن ھێﻨــﺎوە و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘــەروەردەی دەﭬەرەﻛــە ﺑــە ﺣﺎڵەﺗێﻜﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪاری دەزاﻧێﺖ. ﺷــێﺮوان ﻣﺤەﻣەد ،ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘەروەردەی ﻛەﻻر ﺑە ” وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺑەﭘێﯽ ﺋــەو ﺋﺎﻣﺎرەی ﻛە ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری
ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﭘــەروەردەی ﻛــەﻻر و ﻟــە رێﮕــەی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ﻛﯚﯾــﺎن ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــەوە ﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﻟە ﻣﺎوەی ﺳــﺎڵﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ راﺑﺮدوودا ،ھەزار ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ وازﯾــﺎن ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە و ﺧﻮێﻨﺪن ھێﻨﺎوە. ﻣﺤەﻣەد دەڵێ” ،ﺋــەو ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧە ﻧەﮔەڕاوﻧەﺗــەوە ﺑــﯚ ﭘﺮۆﺳــەی ﺧﻮێﻨــﺪن و دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑڵێﯿــﻦ ﭘــەروەردەی ﻛەﻻر ﺧﺎوەﻧﯽ ھەزار ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ داﺑڕاوە ﻟە ﺧﻮێﻨﺪﻧﺪا“. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘــەروەردەی ﻛەﻻر،
ژﻣﺎرەی ﺋەو ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧەی ﺑە ﺗﺮﺳﻨﺎك ﻟە ﻗەڵەم دا و ﺋﺎﻣــﺎژەی دا” ،ھﯿﭻ ﺳﺎڵێﻚ وەك ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو و ﺋەﻣﺴﺎڵ رێﮋەی وازھێﻨﺎن ﻟــە ﺧﻮێﻨﺪن ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛــە ﺋەوەﻧــﺪە زۆر ﻧەﺑﻮوە، ﺋەوەش زەﻧﮕێﻜﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارە ﺑﯚ زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ رێﮋەی ﻧەﺧﻮێﻨﺪەواری“. زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﻜﺮدﻧــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن ﺑﻮوەﺗە ھــﯚﻛﺎری وازھێﻨﺎﻧــﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎن ﻟــە ﺧﻮێﻨﺪن ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻣﻨﺪان و ﻛەﺳــﻮﻛﺎری ﻣﻨﺪاﻧﯿﺶ ﺑڕواﯾﺎن ﺑە ﭘﺮۆﺳەی ﭘەروەردە و ﻓێﺮﻛﺮدن
ﻻواز ﺑﻮوە“. ﺷــﯿﺮﯾﻦ ﻣەﺣﻤﻮود ،ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺋﯚﻓﯿﺴﯽ ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ﻻﻧەی ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﺋێﻤــە وای دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﺑــە ﭘﻠەی ﯾەﻛەم ﻣﻨﺪان ﺑﺎﺟﯽ ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﻜﺮدﻧﯽ ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﻮێﻨــﺪن دەدەن ﻟەﻻﯾەنﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧەوە“. ﭘﺸﺘﯿﻮان ﻣﺤەﻣەد ،ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﻟﻘﯽ ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە ﻛﺮد” ،ﭼەﻧﺪان ﺟــﺎر ﺋﺎﻣﺎژەﻣﺎن ﺑە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﻜﺮدﻧﯽ دەوام
ﻛﺮدووە ﻟەﻻﯾەن ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧەوە، ﺑﯚ ﺋــەوەش ﯾﺎداﺷــﺘﻤﺎن داوەﺗە ﻛﺎرﮔێڕی و ﭘەروەردەی ﮔەرﻣﯿﺎن، ﺑــەم ﺑەداﺧەوە ﺑەﺷــﯽ زۆری ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن داواﻛــەی ﺋێﻤەﯾﺎن ﺑەھەﻧﺪ وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە“. ﺋەو ﺗەﻧﮕــﮋە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەی ﺑەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوە ﻟەﭘﺎڵ ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﻜﺮدﻧﯽ ھﯚڵەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮێﻨﺪن ﻟەﻻﯾــەن ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧەوە ،وای ﻛﺮدووە ھەزاران ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ﻟە ﻣﺎوەی دوو ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو واز ﻟە ﺧﻮێﻨﺪن ﺑێﻨﻦ.
ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑـــە ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەڵﻜﺸﺎوە
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ-ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﻟە ﻣﺎوەی ھەﺷﺖ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺳەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴــﺎڵ ،زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 360ﭘﯿﺎو ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿــﺎن ﺑەراﻣﺒــەر ﻛﺮاوە، ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﭘﯿﺎوان دەڵێﺖ ،زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺋەواﻧەی ﻛە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﻛﺮاوە ﻟە ﻻﯾەن ژﻧەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە ﺑﻮوە.
ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎرێﻜﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﺑە ”وﺷە“ دراوە، ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴﺎڵەوە ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎﺑــﯽ ،2016ﺋەو ﭘﯿﺎواﻧەی ﻟــە ﻻﯾــەن ھﺎوﺳــەرەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﻛﺮاوە ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 363ﺣﺎڵەت ﺑﻮوە و 43ﭘﯿﺎوﯾﺶ ﺧﯚﯾﺎن ﻛﻮﺷﺘﻮوە ،ﺋەوەش زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺣﺎڵــەت ﺑــﻮوە ﻟە ﭼﺎو ﺳــﺎﻧﯽ ڕاﺑﺮدوو. ﺋﺎﻣﺎرەﻛە ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوەش ﻛﺮدووە، ھەر ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا ﺷــەش ﭘﯿﺎو ﻟە ﻻﯾەن ژﻧەﻛﺎﻧﯿﺎﻧــەوە ﺑە ھﺎوﻛﺎری ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻛﻮژراون ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺳــﺎﻧﯽ ڕاﺑﺮدوو ﺋەو ﺣﺎڵەﺗﺎﻧە زۆر ﻛەم ﺑﻮوە. ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎرەﻛە ﻟە ﻣﺎوەی ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو 2015ﻟە ھەرﺳێ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی
ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن 526 ،ﺳﻜﺎ ﻟە ﻻﯾــەن ﭘﯿﺎواﻧــەوە دژی ژﻧﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە .ھەر ﻟەو ﺳــﺎڵەدا 67 ﭘﯿﺎو ﺧﯚﯾﺎن ﻛﻮﺷــﺘﻮوە و زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻛﻮﺷﺘﻨﯿﺶ ﻟە ھەوﻟێﺮ و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮوە ،ﻟە دھﯚك ڕێﮋەی ﺧﯚﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﭘﯿﺎو ﻛەﻣﺘﺮە ،ﻟەﮔەڵ ﺋەوەش ﻟەو ﺳﺎڵەدا ﺷەش ﭘﯿﺎو ﻟە ﻻﯾەن ژﻧﺎﻧەوە ﺑە ھﺎوﻛﺎری ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻛﻮژراون، زۆرﺗﺮﯾــﻦ ڕێﮋەی ﺳــﻜﺎش ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮوە. ﺋﺎﻛﯚ ﺣەﻣەد ،ﻟێﭙﺮﺳــﺮاوی ﺑەﺷﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟە ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن-ﻟﻘﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺳﺎڵ ﺑە ﺳﺎڵ ﺗﻮﻧﺪﺗﯿــﮋی دژ ﺑــە ﭘﯿــﺎوان زﯾﺎد دەﻛﺎت و ﺳــﺎڵﯽ 2016ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎی
ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋەﯾﻠﻮول زۆۆﺗﺮﯾﻦ ﺣﺎڵەت ﺗﯚﻣﺎر ﻛــﺮاوە ،ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿەﻛەش زﯾﺎﺗــﺮ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻻﯾەﻧﯽ ﻣﺎدی ﭘﯿﺎوەﻛەﯾە ﻟە ﻻﯾەن ژﻧەﻛەﯾەوە ،ﻟە ڕووی ﺑەﻧﺎوﻛﺮدﻧﯽ زەوی و ﺧﺎﻧﻮو و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ و ھەر ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺮ. ﺋــەو دەڵێ” ،ﺑــﯚ ﺋــەوەی ژﻧﺎن ﭘﯿﺎوەﻛﺎن ﺑﺒەﺳﺘﻨەوە و ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯿﺎن ﺑﻜەن ،زۆر ﻟە ﭘﯿﺎوان دەﻛەن ﺗﺎ ﺷﺘە ﻣﺎدﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ وەك ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ و ﻣﺎڵ و ﻣﻮڵﻜەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەﻧﺎوی ژﻧەﻛﺎﻧەوە ﺑﻜەن ،دواﺗﺮﯾﺶ ﻛێﺸە ﺑﯚ ﭘﯿﺎوەﻛﺎن دروﺳﺖ دەﻛەن و ﻟە ﻣﺎڵ دەرﯾﺎن دەﻛەن ،ﺋەوەش دەﺑێﺘە ھﯚﻛﺎر ﺑﯚ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﻧێﻮان ژن و ﻣێﺮد“. ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛەی ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ،
”ﻗﯚرﻏﻜﺮدﻧﯽ ﻻﯾەﻧــە ﻣﺎدﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ﻻﯾەن ژﻧﺎﻧەوە ڕێﮕەﺧﯚﺷــﻜەرە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋەﮔــەر ژن ھەرﻛﺎﺗێﻚ ھەڵەﯾەﻛﯽ ﻛــﺮد ،ﭘﯿﺎوەﻛە ﺗﻮاﻧﺎی ﺋــەوەی ﻧەﺑێﺖ ﻟێﭙﺮﺳــﯿﻨەوە ﻟە ژﻧەﻛە ﺑــﻜﺎت و ﺋەو ﺷــﺘﺎﻧە وەك ﻛﺎرﺗێﻜﯽ ﻓﺸﺎر ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﭘﯿﺎوەﻛە ﺑەﻛﺎری دێﻨێﺖ“. ﺋەوەﺷﯽ ﺧﺴﺘە ڕوو” ،ﭘﯿﺎو ھەﺑﻮوە ﺳــﻜﺎی ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە ،ھەرﭼﯽ ﺷﺘﯽ ھەﺑﻮوە ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ ﺑە ﻧﺎوی ژﻧەﻛەی ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺟﻠەﻛﺎﻧﯽ ﺑەری ھﯽ ﺧﯚی ﺑﻮوە و ﺑێﺒەش ﻛﺮاوە ﻟە ھەر ﺷﺘێﻜﯽ ﻣﺎدی ،ﺣﺎڵەﺗﯿﺶ ھەﯾە ،ﻟە ﻻﯾەن ﺑــﺮاوە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺑﺎوك ﯾﺎن ﺑﺮا ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺑــﺮا ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ و ھەرﭼﯽ ﻻﯾەﻧﯽ ﻣﺎدی ھەﺑﻮوە ﻟێﯽ
زەوت ﻛﺮدووە“. ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﺣﺎڵەﺗە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿﺎﻧەی ﻛە ﻟە ﻻﯾەن ژﻧﺎﻧــەوە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﭘﯿﺎو ﻛﺮاوە ،ﮔەﻧﺠێــﻚ ﻛە ﻣﺎوەی دوو ﺳــﺎڵە ژﻧﯽ ھێﻨﺎوە ،ﺧﺎﻧﻮو و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەی ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑە ﻧﺎوی ژﻧەﻛەﯾەوە ﻛــﺮدووە ،دواﺗﺮ ژﻧەﻛە ﻟە ﻣﺎڵ دەری ﻛﺮدووە و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺑەراﻣﺒەر ﻛــﺮدووە .ﺋــەو دەڵێ، ”ژﻧەﻛەم ﺑە ﻧﺎوی ﺑﺎوك و ﺑﺮاﻛەﯾەوە ھەڕەﺷەی ﻟێ ﻛﺮدووم“. ﺋەو ﻛە ﻧەﯾﻮﯾﺴــﺖ ﻧﺎوی ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑﻜﺮێــﺖ ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ، ”ھﺎوﺳەرەﻛەﻣﻢ ﺧﯚش وﯾﺴﺘﻮوە و دوو ﺳﺎڵە ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳەرﯾﻤﺎن ﭘێﻚ ھێﻨﺎوە ،ﺑــەم ژﻧەﻛەم ﻟە ژێﺮەوە ﺋﯿﺸــﯽ ﺑﯚ ﺋەوە ﻛــﺮدووە ﺗﺎ ﻣﻦ ﺷﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑە ﻧﺎو ﺑﻜەم ،دواﺗﺮ ﻟە ﻣﺎڵ دەرﻛﺮدم و ھەڕەﺷەی ﻟێ ﻛﺮدم“. ﺋــەوەش دەﺧﺎﺗە ڕوو” ،ﻟە ڕێﮕەی ﯾﺎﺳﺎوە ﺳﻜﺎم ﻟەﺳەر ژﻧەﻛەم ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە ﺑەوەی ﺋﺎﻣــﺎدەم ﻟەﮔەڵﯽ ﺟﯿﺎ ﺑﺒﻤەوە و ھﯿﭻ ﻟەو ﺷﺘﺎﻧەﺷﻢ ﻧﺎوێﺖ ﻛە ﺑەﻧﺎوﯾﻢ ﻛﺮدووە“.
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
16
ژﻣﺎرە ) ، (157ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 5 ،
ﻟــە ﻛﻮێﻮە ھﺎﺗﻮوﯾــﺖ؟ ﺑە راﺳــﺘﯽ ﻟە ﻛﻮێﻮە ھﺎﺗﻮوﯾﺖ؟ ﺋەﻣە ﺋەو ﭘﺮﺳﯿﺎرەﯾە ﻛە ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﻟە ﻣﺮۆﭬﯽ ﺑێﮕﺎﻧــە دەﻛﺮێﺖ ﺗــﺎ ﺋــەو رۆژەی ﻧە رەﻧﮕﯽ دەﻣێﻨێﺖ و ﻧە دەﻧﮕﯽ. ﻟە ﻛﻮێﻮە ھﺎﺗﻮوﯾﺖ؟ ﯾﺎﺧﯚ ﺑە راﺳﺘﯽ ﻟە ﻛﻮێﻮە ھﺎﺗﻮوﯾﺖ؟ ﺋەم ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﻛﯚدێﻜﯽ ﺗﯿﺎﯾە ﺑە واﺗﺎی: ﺑﯚﭼﯽ ﻟێﺮەﯾﺖ؟ ﺗﯚ ﻛێﯿﺖ؟ ﺋەم ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ﺋەﮔەر ﻟێﯽ ورد ﺑﺒﯿﻨەوە ،ﯾﺎرﯾﯽ ھێﺰەPowergame . ھێﺰی ﭘێﻨﺎﺳە. وەﻣﯽ ﺋەم ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ،ھێﺰی ﺋەو وﺗە ﭘﯿﺸــﺎن دەدات ﻛە ﻟێــﻮەی ھﺎﺗﻮوﯾﻦ. واﺗﺎ ھێﺰی ﺧﯚﻣــﺎن )ﺑێ ﺋەوەی ﺋێﻤە ﻛﺎرﻣﺎن ﺑﯚ ﺋەم ھێــﺰە ﻛﺮدﺑێﺖ( .ﻧــﺎوی وﺗەﻛەت، ﭘێﻨﺎﺳەی ھێﺰت دەﻛﺎت .ﺋەﮔەر ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎوە، ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ،ﻓڕەﻧﺴــﺎ ﯾﺎ ﻟە ژاﭘﯚﻧــەوە ھﺎﺗﺒﯿﺖ، ﺋەوا وەﻣەﻛەت” ،ﭘﺎوەر“ /ھێﺰ/دەﺳــەت/ دەوڵەﻣەﻧﺪی ﭘێﺸﺎن دەدات .ﭘێﭽەواﻧەﻛەﺷﯽ راﺳــﺘە .ﺋەﮔەر ﻟە وﺗێﻜﯽ وەك ﺑەﻧﮕﻼدﯾﺶ، ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ،ﺋﯚﮔەﻧــﺪا ،ﯾﺎﺧﯚ ﻟــە ﮔﻮاﺗﯿﻤﺎﻻوە ھﺎﺗﺒﯿﺖ ،ﺋەﻣە ﺑێ ھێﺰت دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن دەﻛﺎت. واﺗﺎ ،ﻛەم ﭘﺎوەڕ /ﻛەم ھێﺰ /ﻛەم دەﺳــەت و ھەژارﯾﺖ .ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﺋەم وﺗﺎﻧە ﺑە ﻻواز و ھەژار ﻧﺎﺳﺮاون.. ﻟێــﺮەدا ﯾﺎرﯾــﯽ ﻧێــﻮان ھێــﺰ و ﭘێﻨﺎﺳــە دەردەﻛەوێﺖ. ﺋــەی ﭼﯚﻧە ﺋەﮔەر ﺧﺎوەن ھﯿــﭻ ﯾەﻛێﻚ ﻟەم ﺟﯚرە وﺗﺎﻧــە ﻧەﺑﯿﺖ و ﻧەﺗﻮاﻧﯿﺖ ﺑە ﯾەك دوو وﺷــە ﺑڵێﯿﺖ ،ﻟەو وﺗەوە ھﺎﺗﻮوم ﯾﺎﺧﯚ داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﻢ ﻟەو وﺗەوە ھﺎﺗــﻮون؟ وەﻣﯽ ﺋەم ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ﺟﯿﺎوازە ،ﺑە ﮔﻮێﺮەی ﺋەو ﺷــﻮێﻨە ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﺎﯾە و ھێﺰی ﺋــەو وﺗەی ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛەدا ﺋێﻤەی ﺗﯿﺎداﯾــﻦ .وەﻣەﻛە ﺟﯿﺎوازە ﺋەﮔەر ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟێﻤﺎن ﺑﻜﺮێﺖ ﯾﺎ ﻟە وﺗﺎﻧﯽ دەرەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ھەروەھﺎ ﺑە ﺑــەراوردی ھێــﺰی ﺋەو وﺗــەی ﺗﯿﺎﯾﺪا ﭘﺮﺳﯿﺎرەﻛەﻣﺎن ﻟێ دەﻛﺮێﺖ. ﺑﺎ ﺟﺎرێ وەﻣﯽ ﭘﺮﺳﯿﺎرەﻛە ،ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺑﻮوﻧﯽ وﺗﺪا ﺑﺒەﯾﻨە ﺋەوﻻی ﺑﺎﺳــەﻛەﻣﺎن و ﺑﺎﺳــﯽ ﺋەو وەﻣە ﺑﻜەﯾﻦ ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ وﺗﺪا. ھەﺳــﺘﯽ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ وت و ﺋەو ﺑێ ھێﺰﯾﯿەی ﺑەھﯚی ﺋەوەوە رووﺑەڕووی ﻣﺮۆڤ دەﺑێﺘەوە، دەﮔﯚڕێﺖ و ﺟﯿﺎوازە ﺑە ﮔﻮێﺮەی: ﺗەﻣــەن ،ﻗﻮوڵــﯽ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوە و ﺗﻮاﻧــﺎی ﺷــﯿﺘەڵﻜﺮدﻧەوەی ﭘێﻨﺎﺳــە ،ﺷــﻮێﻨﯽ ﻟــە داﯾﻜﺒﻮون ،ﺷــێﻮازی ﺋــەو ﺧێﺰاﻧەی ﻟێﻮەی ھﺎﺗﻮوﯾــﻦ )ﺋەڵﻤــﺎن /ﻛــﻮرد ،ﯾﺎﺧــﯚ ﻛﻮرد/ ﻛــﻮرد( ،ﺑﯿﺮوﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺋــەو ﺧێﺰاﻧەی ﺗﯿﺎﯾﺪا ﭘەروەردە دەﺑﯿﻦ )ﺋﺎﯾﺎ ﺑﺎﺳــﯽ ﭘێﻨﺎﺳە و وﺗﯽ ﺗﯿــﺎدا دەﻛﺮێــﺖ ﯾﺎ ﻧــﺎ( ،ﭘﻠــەی ﺧﻮێﻨﺪن و ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺰاﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺋەو ﺗﺎﻛە و داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﯽ و ھﯚی ﺟێﮫێﺸــﺘﻨﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن )ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﺧﻮێﻨﺪن ،ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ،ﭘﯿﺎوﺧﺮاﭘﯽ( و ﺗێﻜەڵﺒﻮون ﺑە ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻧەﺗەوەی ﺳەردەﺳــﺘﯽ ﺋەو وﺗەی ﺋەو ﺗﺎﻛە ﺗﯿﺎﯾــﺪا دەژی .وەﻣﯽ ﺋەم ﭘﺮﺳــﯿﺎرە دەﺑێﺘە ﯾﺎﺧﯿﺒﻮوﻧﯽ رۆﺣﯽ ﻣﺮۆڤ و ﮔەڕاﻧێﻜﯽ ﺑێ ﻛﯚﺗﺎی ﺑە دوای ﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚی و ﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﻨﺎﺳەﯾەك .زۆر ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ،ﭘێﻨﺎﺳەﯾەك وەك ﻣﺮۆﭬێﻜﯽ ﺧــﺎوەن وت .ﺑێ زﯾﺎد و ﺑێ ﻛەم. ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﯿە: ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﻧێﻮان ﻣــﻦ و ﻛﭽە ﻣﻨﺪاڵەﻛەم ﺋەو ﺳﺎڵەی ﺋﯚﺟەﻻن ﮔﯿﺮا داﯾە ،ﺋێﻤە ﺧەڵﻜﯽ چ وﺗێﻜﯿﻦ؟ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻣﻦ .ﺧــﯚ دەزاﻧﯿﺖ ﺋێﻤە ﻛﻮردﯾﻦ داﯾە ﺋەﻣڕۆ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎن ﻟــە ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕە )ﭘﯚﻟﯽ ﯾەك( ﭘێﯿﺎن ﮔﻮﺗﻢ ،ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﯿە. ﮔﻮﺗﻢ ،ﺋەواﻧە ﻧﺎزاﻧﻦ .ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾە. ﻣﻨﺪاڵ ﺑەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﯽ ﭘڕ ھﯿﻮاوە رای ﻛﺮد و ﻧەﺧﺸــەی دﻧﯿﺎی ھێﻨﺎ و ﺑــە وردی ﮔەڕا ﺑە دوای ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا! ﻧەﯾﺪۆزﯾﯿەوە .ھەوڵﯽ دا و ﺑێ ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﻮو. داﯾە واﺑﺰاﻧﻢ ﻣﻦ ﺑﺎش ﻧﺎزاﻧﻢ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯚن
ﺋﺎراس ﻧﻮوری ﺋەﺣﻤەد ﺗەھﺎ
دەﻧﻮوﺳﺮێﺖ .ﺗﯚ ﺑﮕەڕێ. ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﻗﺴــەﯾەدا ،ﺑە ﻧﯿﮕﺎ ﺑێ ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻣﺎﺷﺎی رووﺧﺴــﺎرﻣﯽ ﻛﺮد و وﯾﺴﺘﯽ دڵﻢ ﺑﮫێﻨێﺘەوە و دڵﺘەﻧﮓ ﻧەﺑﻢ ﻛە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەو ﻧەﺧﺸەﯾەدا ﻧﯿﯿە. وەﺳــﺘﺎم ،ھەﻧﺎﺳــەﯾەﻛﯽ ﺧﻨــﻜﺎوم دا .ﺑێ دەﺳەت ﮔەڕام ﺑﯚ ﺑەھﺎﻧەﯾەك ﻛە ﺑﯚ ﻣﻨﺎڵێﻜﯽ ﭘێﻨﺞ ﺳﺎن ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑێﺖ .ﭼﯚن ﺗێﯽ ﺑﮕەﯾەﻧﻢ، ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﯿە و ھەﯾە. ﺑە وەﻣێﻚ دەﺗﻮاﻧﻢ ﺳﺎﯾﻜﯚﻟﯚﺟﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛەم وێﺮان ﺑﻜەم و ﺑﺎوەڕﻛﺮدﻧﯽ ﺑە ﺧﯚی ﺑﺨەﻣە ﺑەر ﭘﺮﺳﯿﺎر ﯾﺎﺧﯚ ﺑێ وەم ،ﺑﯿﺨەﻣە دڵەڕاوﻛێﻮە، ھەﺗــﺎ ﺧــﯚی ﺋــەو ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ﺑــﯚ ﺧﯚی دەدۆزێﺘەوە. ﮔﯿﺎﻧﯽ داﯾە ،ﺋﺎزﯾﺰم ،ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔەورەﯾە و داﺑەش ﻛﺮاوە و ﺟﺎرێ ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺑﻮوﻧەﺗەوە ﺑە ﯾەك ،ﺑﯚﯾە ﻧﺎﯾﺪۆزﯾﺘەوە ﻟە ﻧەﺧﺸەی دﻧﯿﺎدا. ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ ﺑە ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ ﮔﻮﺗﯽ: Das ist aber dumm ﺋەﻣە ﮔەﻣﮋەﯾﯿﯿە .ﺑێ ﺋەﻗڵﯿﯿە. ﺋەی ﺑﺎﺑە ﻧﻮوری ﭼﯽ ﻛﺮد؟ ﺑﯚ ﻧەﯾﻜﺮد ﺑە ﯾەك؟
ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣە ﭼەﻛێﻜــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﺪا ﻟــە رێﮕــەی زﻣــﺎن و ﻛﻮﻟﺘﻮورەوە ﺟەﻧﮕﯽ ﭘێ دەﻛﺮێﺖ .ﮔەﻧﺠﯽ ﻛﻮرد ﻟەم ﺟەﻧﮕەدا وەك ﺋەو ﻛەﺳە واﯾە ﻟە ﺷﻮێﻨێﻚ ﺑەﺑێ ھﯿــﭻ ﭼەﻛێﻚ رووﺑــەڕووی دوژﻣﻦ ﺧﯚی ﺑﻮوﺑێﺘەوە داﯾە ﻛﻮرد ﺋﺎﻗڵە؟ ﮔﻮﺗﻢ ﻛﻮردﯾﺶ وەك ﺋەڵﻤﺎن ،ﺋﺎﻗڵ و ﺑێ ﺋەﻗڵﯽ ھەﯾە. ﺑﺒﻮورە داﯾە ،دﯾﺎرە ﺋﺎﻗڵــەﻛﺎن ﺟﺎرێ ﻣﻨﺪاڵﻦ ﻛە ﮔەورە ﺑﻮون ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﯾەﻛــەوە دەﻟﻜێﻨﻦ .ﺟﺎ ﺋەوﺳــﺎ ﺗﯚﯾﺶ دڵﺖ ﺧﯚش دەﺑێﺖ ،داﯾــە .ﻧﺎﺑێﺖ ﭘﯿﺮ ﺑﯿﺖ ،ﻧﺎﺑێﺖ ﺑﻤﺮﯾﺖ ،ﺗﺎ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەﭼێﺘە ﺳەر ﻧەﺧﺸەی دﻧﯿﺎ. زۆر ﺟــﺎر ﺟەﻧﮕــﻢ ﻛــﺮدووە ﻟەﮔــەڵ ﻓﺮﻣێﺴــﻜەﻛﺎﻧﻤﺪا ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﯽ وەك ﺋەم ﻛﺎﺗە، ﺑەم ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﻢ ژﯾﺮن ،دەﯾﺎﻧﺰاﻧﯽ ،دڵﻢ ﭘڕە ﻟە ﻓﺮﻣێﺴﻚ ﺑﯚ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ وﺗەﻛەم. وێﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺎوﻛﻢ و داﯾﻜﻢ /ﻧەﻧــﻚ و ﺑﺎﭘﯿﺮی ﻣﻨﺎڵەﻛﺎﻧﻢ ﺑەﺳــەر دﯾــﻮاری ژوورەﻛﺎﻧﻤﺎﻧەوە ﺑﻮوﻧەﺗــە ﺗﺎﺑﻠــﯚ .ھەردووﻛﯿﯿﺎن ﺑــە ﺟﻮوﺗە دەوەﺳﺘﺎن ﻟە ﺑەردەم ﺋەم وێﻨﺎﻧە و دەﯾﺎﻧﮕﻮت: داﯾە ﺑﯚﭼﯽ ﺑﺎﺑە ﻧﻮوری ﺑﺎوﻛﯽ ﺋێﻤەش ﻧﯿﯿە؟ )ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﻢ ﺑﺎوﻛﯿﺎن ﻧﯿﯿە(. ﺑﺎﺑە ﻧﻮوری ﺑﺎوﻛﯽ ﺋێﻮەﺷە. ﺋﯿﺘﺮ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛە دوور و درێﮋ ﺑﻮوەوە. ﻧﻤﻮوﻧەی دووەم /ﻛﻮرد دەﺑێﺖ وەك ﺟﻮوەﻛﺎن، ﺑﺨﺮێﻨە ﻧﺎو ﻛﻮورەی ﺋﺎﮔﺮەوە و ﺑﺴﻮوﺗێﻨﺮێﻦ، ﺑﺘﻮێﻨﺮێﻨەوە. ﻣﻦ و ﻛﯚرﭘەﯾەﻛﻢ ﮔەﺷــﺘێﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻤﺎن ﻛﺮد ﺳﺎڵﯽ ،1999ﺑەﺟێ ﭘێﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔﺎﯾەﺗﯽ ﻣﻨﺪاڵﯿﻤﺪا ﻟەﮔــەڵ داﯾﻚ و ﺑﺎوك ﺧﻮﺷــﻚ و ﺑﺮاﻛﺎﻧﻢ ،ﻣﻠﯽ رێﮕەﻣﺎن ﮔﺮت و ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەﻛەی ﺧﯚﻣﻢ ﭘﯿﺸﺎن دا. ھەزار ﻣێــﺮد ،ﻗــەرەداغ ،ﭼﻮارﺗــﺎ ،ﻣﺎوەت، ﭼﯚﻣﺎن ،راﯾﺎت. داﯾە ،ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼەﻧﺪ ﺟﻮاﻧە ،ﺣەز دەﻛەم ﻻی ﮔﻮێﭽﻜەﻛﺎﻧﻤــەوە ﭼــﺎوی ﺗﺮم ھەﺑێﺖ، ﺑﯚ ﺋەوەی وەك ﻛﺎﻣێــﺮا ھەﻣﻮو وێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ﺳﺮوﺷــﺘە ﺑﮕﺮم .داﯾە ﺋێﺮە زۆر ﺧﯚﺷــە ،ﻣﻦ ﺋﯿﺘﺮ ﻛە ﭼﻮوﯾﻨــەوە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿــﺎ و ﮔﺮﯾﺎﯾﺖ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ دڵﻨەواﯾﯿﺖ ﺑﻜەم ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﺮە زۆر ﺟﻮاﻧە .ﺋێﺴــﺘە ﺗــێ دەﮔەم ،ﺑﯚﭼﯽ
ﻣﻨﺪاڵ و ﮔەﻧﺠﯽ ﻛﻮرد-ﺋەڵﻤﺎن ﺑێ ﭘێﻨﺎﺳەن ﺧﯚﺷــﺖ دەوێﺖ .داﯾە ،ﻣﻨﯿﺶ ﺣەز دەﻛەم ﻛﻮرد ﺑﻢ. ﮔەڕاﯾﻨەوە ﺑــە ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺧەﻟﯿﻠﺪا ،ﻛﯚرﭘەﻛەم ﻛﺘێﺒێﻜﯽ ﻛﻮردی ھێﻨﺎﺑﻮو ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە ﻟەﮔــەڵ ﺧﯚی ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟــە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﻓێﺮی ﻛﻮردی ﺑێﺖ” ،دارا دوو داری دی“ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺑﺎڵﺪار .ﭘﯿﺎوێﻜﯽ رووﺧﺴــﺎر ﺗﻮوڕە و ﺑێڕێﺰی ﻛﻮردزﻣــﺎن ﻛــە دﯾﺎرﺑــﻮو ﺗﻮرﻛﻤــﺎن ﺑﻮو، ﺗﻮورەﻛەﻛەی ﺳەرﺷﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛەﻣﯽ ﭘﺸﻜﻨﯽ و ﻛﺘێﺒەﻛەی دەرھێﻨﺎ و ﮔﺎڵﺘەی ﭘێ ﻛﺮد .ﻟێﯽ ﺳــەﻧﺪ .ﺋەوﯾﺶ وەك ﺑەردێﻚ وەﺳﺘﺎﺑﻮو ،ھﯿﭻ ﺟﻮوڵەﯾەﻛﯽ ﻟێﻮە ﻧەدەھﺎت .ﺗەﻧﯿﺎ ﺗەﻣﺎﺷــﺎی ﻣﻨﯽ دەﻛﺮد ﭘڕ ﮔﻠەﯾﯽ .ﺑە ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ ﭘێﯽ ﮔﻮﺗﻢ: داﯾە ﺑﯚ ھﯿــﭻ ﻧﺎﻛەﯾﺖ؟ ﻛﺘێﺒەﻛەم دەوێﺘەوە. ﮔﻮﺗﻢ ﻧﺎﻣﺎﻧﺪەﻧەوە .ﮔﻮﺗــﯽ ،داﯾە دەزاﻧﯿﺖ ﺗﯚ زۆر ﺑێ ﺋەﻗڵﯿــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﭘڕۆژەی ﮔﻮﻧﺠﺎﻧــﺪن دەﻛەﯾــﺖ ﺑﯚ ﺗــﻮرك ،ﺋەواﻧﯿﺶ ﻛﺘێﺒەﻛــەم دەﺑەن .ﮔﻮﺗﻢ ﮔﯿﺎﻧــﯽ ﻣﻦ ،ﺋەوە ﻛﺎرەﻛەﻣە و دەﺑێﺖ ﺑﯿﻜەم .وس ﺑە داﯾە. ﺋــەو رووداوە ،ﭼەﻗﯽ ﻟەﻧــﺎو دڵ و دەرووﻧﯽ ﮔەﺷــﺖ ﺗەواو ﺑﻮو ،ﮔەﯾﺸﺘﯿﻨەوە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ .ﻟە ﭘﯚﻟــﯽ ﭼﻮاری ﺑﻨەڕەﺗﯽ ﺑﻮو ،ﻧﯚ ﺳــﺎڵ ﺑﻮو .ﻟە ﺧﻮێﻨﺪﮔە ھﺎﺗەوە و ﮔﻮﺗﯽ داﯾە ﺋەﻣڕۆ ﺑﺎﺳــﯽ ﮔەﺷﺘەﻛەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻢ ﻛﺮد ﺑﯚ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﻛەم و ﭘﯚﻟەﻛەﻣــﺎن .ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﻛەم ﮔﻮﺗــﯽ، دەﺑێﺖ ﺑﯿﻨﻮوﺳــﯿﺖ ،دەﯾﺨەﯾﻨــە رۆژﻧﺎﻣەی ﺷﺎرەﻛەﻣﺎﻧەوە ،ﺑەم ﺋەو ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎراﻧەی ﻧﺎو ﭘﯚﻟەﻛەم ﻛە ﻣﺴــﻮڵﻤﺎﻧﯽ ﻛﯚﺳــﯚﭬﯚ ،ﺑﯚﺳﻨە و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻮون ،ﭘێﯿﺎن ﮔﻮﺗﻢ ،ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﯿﯿە. ﻛــﻮرد دەﺑێــﺖ وەك ﺟــﻮوەﻛﺎن ﺑﺨﺮێﻨە ﻧﺎو ﻛﻮورەی ﺋﺎﮔﺮەوە و ﺑﺴﻮوﺗێﻨﺮێﻦ ،ﺑﺘﻮێﻨﺮێﻨەوە. ﺋەﻣﺎﻧــە دوو ﻧﻤﻮوﻧە ﻟــە ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﯽ ﻛﻮرد ﺑــﻮون و ﻧەﺑﻮوﻧە ﭘێﻨﺎﺳــەی ﺋــەم ﻣﻨﺪاڵ و ﮔەﻧﺠﺎﻧە ﻛــە ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ دێﻨــە دﻧﯿﺎوە” ،ﺑێ ﭘێﻨﺎﺳــەﯾﯿﺎﻧە“ .زۆرﯾﺎن دەﺧﻮێﻨﻨــەوە و ﻟە ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ،ﺧــﺎوەن ﻣﺎﻓﯽ ﺗﺎك ﮔﻮﺗﻨﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ دەﺑﯿﻨﻦ، ھﻮﻧەرﻧﺎﺳــﻦ و ﻣﯚراڵــﯽ ﻣﺮۆﯾﯿﯿــﺎن ﺑەرزە، ﻛﻮردێﻜــﯽ ﻛﯚزﻣﯚﭘﯚﻟﯿﺘﻦ ،ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯿﺎن ﺑﯚ دادﭘــەروەری ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟــە ﻛﻮردﺑﻮوﻧﯿﺶ ﺑەھێﺰﺗﺮە .ﻛﻮردێﻜﯽ دﻧﯿﺎﯾﯿﻦ. ﺑــەم چ ﻣﺮۆﭬێﻚ دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑێ ﭘێﻨﺎﺳــە ﻟە وﺗێﻜــﯽ وەك ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎی ﺧــﺎوەن ﻣێﮋووی ﻓﺎﺷﯿﯽ و ﻧﺎزﯾﯽ و ﻓەﻟﺴەﻓە و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺑەھێﺰ ﻧﺸــﻮﻧﻤﺎی ﺧﯚی ﺑــﻜﺎت ،ﻛــە وەك دەﺑێﺖ ﺑﯿﻜﺎت؟ ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﭘێﻨﺎﺳــە ﺑەھێﺰدا، ﺗﺮاﺟﯿﺪﯾﺎﯾە وەك ﮔەﻧﺠێﻚ ﺑێ ﭘێﻨﺎﺳــە ﺑﯿﺖ. ﺗﻮرك ،ﻓﺎرس ،ﻋــەرەب ،ﺋەﻣﺎﻧــە ،زۆرﯾﻨەی ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧــﻦ ﻟــە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ .ﻟە ﻧــﺎو ژﻣﺎرەی ﺋەﻣﺎﻧەدا ،ﻛﻮردی ﺑێ ﭘێﻨﺎﺳەﯾﺸــﯽ ﺗﯿﺎدا ﻛﯚ ﻛﺮاوەﺗەوە .ﻛــﻮرد ﺋێﺮاﻧﯿﯿە؟ ﻓﺎرﺳــە ،ﻛﻮرد ﺗﻮرﻛــە ،ﻛــﻮرد ﻋﺮاﻗﯿﯿە و ﺳــﻮورﯾﯿە .ﺗﻮرك ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻻﺗەرﯾﺒﯽ ﺧﯚی دروﺳﺖ ﻛﺮدووە و ﺋەڵﻤﺎن رەﻧﮕە ھەﺗﺎ 50ﺳﺎڵﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻛێﺸەی
ﻓﺎرﺳــەﻛﺎن ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن ﺑەر ﻟــە ﺗﻮاﻧﺎی ﺧﻮدی ﺧﯚﯾﺎن ،ﻟــەو ﻛﺎراﻧەدا ﻛە ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ دەﯾﺎﻧﻜﺮد دﯾﺎر و ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻦ و ھەﻣﻮو دەرﮔەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﺮاﯾەوە ﺗﻮرﻛﯽ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەر ﻧەﻛﺮێﺖ. ﻋەرەب ﭘێﻨﺎﺳەی ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﺑە ﭘﻠەی ﯾەك ﺑە ﻓەﻟەﺳﺘﯿﻨەوە ﺑەﺳﺘﺮاوەﺗەوە )ﺋﺎﺳﯚﺳﯿﺎﺗﯿﭫ(، ﺑێ ﺋەوەی ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎدا ﺑﺒﯿﺴﺘﺮێﺖ ﺋەڵﻤــﺎن و ﻋەرەب دوژﻣﻨێﻜﯽ ھﺎوﺑەﺷــﯿﺎن ھەﯾــە ﻛە ﺟﻮوەﻛﺎن و دەوڵەﺗﯽ ﺋﯿﺴــﺮاﺋﯿﻠە. ﺋەڵﻤــﺎن ﺑــە ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯽ ﭼەپ و راﺳــﺖ و ﻧﺎوەﻧﺪەوە ،ﺑﻮوﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺋﯿﺴــﺮاﺋﯿﻠﯿﺎن ﻻ ﻧﺎڕەواﯾە و ﺟﻮو ﻻﯾﺎن ﺑەدﭼﺎرەن؛ واﺗﺎ ﻋەرەب ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﻟﯚﺑﯿﯿەﻛﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯿﯽ ھەﯾە ﻛە ﻟە ﻣێﮋووەوە ھﺎﺗﻮوە.
ﻓﺎرس ،زۆرﯾﻨەﯾﺎن ﻛە ﺳــﺎﻧﯽ ھەﺷــﺘﺎﻛﺎن ھﺎﺗﻦ ،ﻣﯚرﻛﯽ دژە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﺎن ھەڵﮕﺮﺗﺒﻮو، ﺟﮕە ﻟەوەش وا ﺳــەﯾﺮ دەﻛﺮان ﻛە ﺳەر ﺑەو ﻛﻮﻟﺘــﻮورە دەوڵەﻣەﻧــﺪەی ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾەﺗﯽ ﻓﺎرﺳــﯿﻦ ﻛە ﻟە راﺑﺮدوودا ھەﺑﻮوە .ﻓﺎرﺳەﻛﺎن ﺗﻮاﻧﯿﯿــﺎن ﺑەر ﻟە ﺗﻮاﻧﺎی ﺧــﻮدی ﺧﯚﯾﺎن ،ﻟەو ﻛﺎراﻧــەدا ﻛە ﻟــە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ دەﯾﺎﻧﻜــﺮد دﯾﺎر و ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻦ و ھەﻣــﻮو دەرﮔەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﺮاﯾەوە ﺑەھﯚی ﭘێﻨﺎﺳــەﻛەﯾﺎﻧەوە .ﺑە ھﯚی ﺋەﻣەﺷەوە دەﺗﻮاﻧﻦ ﺷﺎﻧﺎزی ﺑەوەوە ﺑﻜەن ﻛە ﻓﺎرﺳﻦ و ﺑە ﯾەﻛﺘﺮ ﻧﺎڵێﻦ راﺳﯿﺴﺖ و ﻓﺎﺷﯿﺴﺖ. وەك ﻛﻮرد ﺑە ﯾەﻛﺘﺮ دەڵێــﺖ .ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧﺪەی راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺶ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿﺎن دەدات ﻛە ﺳەر ﺑڵﻨﺪﺗﺮ ﺑﻦ .ﺑەھﯚی دژﺑﻮوﻧﯿﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑە رژێﻤﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ﻟە ھەﺷﺘﺎﻛﺎﻧﺪا ﻣﺎﻓﯽ ﭘەﻧﺎﺑەرﯾﯿــﺎن ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ وەردەﮔﺮت ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﺋــەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەوە ﻛە دەوڵەﺗﯽ ﺋێﺮان ﺟﻤﮫﻮرﯾەﺗــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ و ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ ھەﯾﺎﻧە، ﺋێﺴــﺘە زۆرﺑەﯾــﺎن ﺧﺎوەﻧــﯽ رەﮔەزﻧﺎﻣەی ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ و ﺋێﺮاﻧﯿﺸــﻦ .واﺗﺎ ﭘێﻨﺎﺳەﻛەﯾﺎن زۆر ﺳﻮودﺑەﺧﺸە ﺑﯚﯾﺎن.
ھەرێــﻢ ﻟــە ﺑــﺮی ﺋەوەی ﺋەو ھەﺳــﺘە ﺑﺮﯾﻨﺪارﻛــﺮاوەی ﺋەو ﮔەﻧﺠە ﺑێ ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣﺎﻧە ﺳــﺎرێﮋ ﺑــﻜﺎت ،ﺑە ﭘێﭽەواﻧــەوە ﺑــە ﺑەرﭼــﺎوی ﺋەواﻧەوە ﮔەﻧﺠﺎﻧــﯽ ﺋەڵﻤــﺎن ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺖ دەﻛﺎت ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻣﻨﺪاڵێﻜــﯽ ﻛﻮرد ﻛە ﻟــە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿــﺎ ﻟە داﯾﻚ دەﺑێــﺖ ،وەك ھەر ﻣﻨﺪاڵێﻜﯽ ﺋەو ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾە ھــەر ﻟــﻪ ﻣﻨﺪاڵﯿﯿــەوە دەﭼێﺘــە ﺑﺎﺧﭽەی ﺳــﺎواﯾﺎن ،ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە و ﺷــﻮێﻨﯽ ﻓێﺮﺑﻮون و ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕە و زاﻧﻜــﯚ .دواﺗﺮﯾﺶ ﺑەھﯚی ﻛﺎرەوە دەﭼێﺘە ﺋەو ﺷــﻮێﻨﺎﻧەی ﻛﺎری ﺗﯿﺎدا دەﻛﺎت و ﻟە ﭘﺸﻮوەﻛﺎﻧﯿﺸــﺪا وەك ھەر ﻛەﺳێﻜﯽ ﺗﺮ دەﭼێﺘە دﯾﺴــﻜﯚ و ﻗﺎوەﺧﺎﻧەﻛﺎن و ﺷــﻮێﻨﯽ ﺑەﯾەﻛﮕەﯾﺸﺘﻨﯽ ﮔەﻧﺠﺎن. ﻟە ھەر ﺷﻮێﻨێﻚ ﻟەم ﺷﻮێﻨﺎﻧەدا ﻛە ﺳەﻧﺘەری ژﯾﺎﻧﻜﺮدﻧــﯽ ﮔەﻧﺠــە ،ﺟﮕە ﻟــەوەی ﻟەﮔەڵ ﺋەڵﻤﺎﻧــﺪا ﺗێﻜــەڵ دەﺑێﺖ ﻟەﮔەڵ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺸــﺪا ﺗێﻜەڵ دەﺑێﺖ ،ﻛە ﺳــەر ﺑەو ﺳێ ﻧەﺗەوەﯾــەن ،ﻓﺎرس ،ﻋــەرەب و ﺗﻮرك و ﺋەو ﮔەﻧﺠە زاﻧﯿﺎری ھەﯾە ﻛە ﺋەم ﺳــێ ﻧەﺗەوەﯾە ھەﻣــﻮو رێﮕەﯾەﻛﯿﺎن ﮔﺮﺗﻮوەﺗە ﺑەر ﺑﯚ ﺋەوەی ﻧەﺗەوەﻛەی ﻛﻮرد ﻟە ﻧﺎو ﺑﺒەن. ﮔەﻧﺠﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿــﺎ ﻧەك ھەر ﺧﺎوەﻧﯽ ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺑەھێﺰ ﻧﯿﯿــﻪ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺧﺎوەﻧﯽ ھﯿﭻ ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەﯾەك ﻧﯿﯿە .ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەو ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﯿــەی ھەﯾەﺗــﯽ ﺑــە ﺣﻮﻛﻤــﯽ ﻟــە داﯾﻜﺒﻮوﻧــﯽ ﻟەو وﺗە ،ﺑــﯚی دەردەﻛەوێﺖ ﻟــە ﺗەﻣەﻧێﻜــﯽ زۆر ﻧﺎﺳــﻜﯽ ﮔەﻧﺠﯿﺪا ﻛە ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﺋەو ﻧﯿﯿە .ﻟێﺮەدا رووﺑەڕوو دەﺑێﺘەوە ﻟەﮔەڵ ﻛەﺳﺎﻧێﻜﺪا ﻛە وەك ﺋەو ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەھﯚی ﻟە داﯾﻜﺒﻮوﻧﯿﺎﻧــەوە ﺑﻮوﻧەﺗە ﺋەڵﻤﺎن، ﺑەم ﺋەﻣﺎﻧە ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﺑە ﺋەڵﻤﺎن ﺑە ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﯾەﻛەﻣﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻧﺎزاﻧﻦ .ﺑەڵﻜﻮ ﺋەو ﭘێﻨﺎﺳەﯾەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﭘێﻨﺎﺳــەی داﯾــﻚ و ﺑﺎوﻛﯿﺎﻧەوە ھەﯾە ،ﺑە ﭘێﻨﺎﺳەی ﯾەﻛەﻣﯽ ﺧﯚﯾﺎن دادەﻧێﻦ. ﺋﯿﺘﺎﻟﯽ ،ﻓڕەﻧﺴــﯽ ،ﺗﻮرك ،ﻋەرەب /ﻋێﺮاﻗﯽ و ﺳﻮوری ،ﺋێﺮاﻧﯽ /ﻓﺎرس. ﻧﺎﺳﻨﺎﻣە ﭼەﻛێﻜﯽ ﻣەﻋﻨەوﯾﯿە و ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا ﻟــە رێﮕــەی زﻣــﺎن و ﻛﻮﻟﺘﻮورەوە ﺟەﻧﮕﯽ ﭘــێ دەﻛﺮێﺖ .ﻣﻨﺪاڵ و ﮔەﻧﺠﯽ ﻛﻮرد ﻟەم ﺟەﻧﮕەدا وەك ﺋەو ﻛەﺳــە واﯾە ﻛە ﻟە ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ دوورەدەﺳــﺘﺪا ﺑەﺑێ ھﯿــﭻ ﭼەﻛێــﻚ رووﺑەڕووی ﺳــێ دوژﻣﻨﯽ ﺧﯚی ﺑﻮوﺑێﺘەوە ﻛە ﺧﺎوەﻧﯽ ﭼەﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﻦ
و ﺋەو ﺷــﻮێﻨەی ﻛــە رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەﻛەی ﺗێــﺪا روو دەدات ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎﯾە ﻛە ﻟەﮔەڵ ﺑەھێﺰە ﺧﺎوەن ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەﻛﺎﻧﺪاﯾە .ﺟﺎ ﺋەم ﺳێ ﻧەﺗەوەﯾە ،چ ﻛﺮێﻜﺎر ﺑﻦ ،ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯽ، ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ،ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،ﺑە ﺟﯚرەھﺎ ﺷێﻮاز ،ھەﺳــﺘﯽ ﻧەﺗەواﯾەﺗﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﻨﺎﺳــەﯾﺎن ،ﺑﺮﯾﻨــﺪار دەﻛەن و ﮔەﻣەﯾﺎن ﭘێ دەﻛەن. ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ ﻟﻪ ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو دۆﺧەدا ﭼﯽ ﻛﺮدووه و دەﺑێﺖ ﭼﯽ ﺑﻜﺎت؟ ﺋــەوەی ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ ﻟەﺑﺎرەی ﮔەﻧﺠﺎﻧــﯽ ﺗﺎراوﮔەوە، ھﯿﭻ ﻧﯿﯿە ﺟﮕە ﻟەوەی ﻛە ﺋەو ھەﺳﺘەﯾﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت ﻛەﺳﺎﻧێﻜﻦ دوور و ﻧﺰﯾﻚ ھﯿﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾەﻛﯿﺎن ﺑەو ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧەوە ﻧﯿﯿە و ﻣﺎﻓﯿﺎن ﻧﯿﯿە و ﺷﺘێﻚ ﻧﯿﯿە ﺑە ﻧﺎوی ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ﺑﺎﺷــﻮور ﻟە ﺗﺎراوﮔــەدا .ﻣﻦ ﺑﺎﺳــﯽ ﮔەﻧﺠﯽ ﻛﻮردی ﺳەرﺑە ﻣﺎڵﺒﺎﺗە ﺣﺰﺑﯿﯿەﻛﺎن ﻧﺎﻛەم. ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەھﯚی ﺋەو دۆﺧــەوە ﻛــە ھەﯾﺎﻧــە ،ﮔەﻧﺠەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟە ﺗﺎراوﮔە ﭘێﻮەﺳــﺖ دەﺑﻨــەوە ﺑــە ﻧەﺗەوه و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧەﻛەﯾﺎﻧەوە .ﺋەو ﺗﺮاژﯾﺪﯾﺎی ﻛە ﺗﻮوﺷﯽ ﺧەڵﻜﺎﻧﯽ ﻧــﺎو ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ دەﺑﻨەوه و واﯾﺎن ﻟێ دەﻛﺎت ﺋەو ھەﺳــﺘە ﻟەﻻﯾــﺎن ﻧەﺑێﺖ ﻛە ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ داﯾﻚ ﺋەواﻧﯽ ﻟە ﺧــﯚی ﺑێﺒەری ﻛﺮدووە .ﮔەﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮورﯾﺶ ﻛە ﻟــە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎن ،دەﭼﻨە ﭘﺎڵ ﺋەو ﮔەﻧﺠﺎﻧەی ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﺋەوەی ھەﺳﺖ ﺑە ﻛﻮردﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻜەن. ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷــﻮور ﻟە ﺗﺎراوﮔە ﺑەھﯚی ﺋەوەوە ﻛە ﺑﺎﺷﻮور ﺧﺎوەﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚی ﺧﯚﯾەﺗﯽ و ﺧﯚی ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ ﻟە ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن و ﺧﺎﻛەﻛــەی ﺧــﯚی دەﻛﺎت ،ھەﺳــﺘێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ داﯾﻚ ھەﯾە .ﺋەوان ھەﺳﺘﯿﺎن واﯾە ﻛە ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ داﯾﻚ ﺋەواﻧﯽ ﺑﯿﺮ ﭼﻮوەﺗەوە و ﻓەراﻣﯚﺷﯽ ﻛﺮدوون ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەوان ھەﻣﯿﺸــە ﺑﯿﺮﯾﺎن ﻻﯾەﺗﯽ و ﺑە داﯾﻜﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ دەزاﻧــﻦ و داوای ﺋەوەی ﻟێ دەﻛەن ﺧﺎوەﻧﺪارﯾەﺗﯿﯿﺎن ﻟــێ ﺑﻜﺎت و ھێﺰﯾﺎن ﺑﺪاﺗێ ﺗﺎ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﻧەﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑﻮەﺳﺘﻨەوە ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەﻛەی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻜەن. ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﺑﺮی ﺋەوەی ﺋەو ھەﺳﺘە ﺑﺮﯾﻨﺪارﻛــﺮاوەی ﺋەو ﮔەﻧﺠە ﺑێ ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣﺎﻧە ﺳــﺎرێﮋ ﺑﻜﺎت و ﭼﯚڵەواﻧﯽ ﻧﺎوﯾﺎن ﭘڕ ﺑﻜﺎﺗەوە، ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ﺑە ﺑەرﭼﺎوی ﺋەواﻧەوە ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺋەڵﻤﺎن ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸــﺖ دەﻛﺎت ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﮔەﺷــﺘﯿﺎن ﺑﯚ رێﻚ دەﺧــﺎت .ﺋەﻣەش ﺋەو ﺑﺮﯾﻨە ﺋەوەﻧﺪەی ﺗﺮ ﻗﻮوڵ دەﻛﺎﺗەوە واﯾﺎن ﻟێ دەﻛﺎت ھەﺳــﺖ ﺑە زڕﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻜەن .ﺋەﻣە ﻟە ﺳﺎﯾﻜﯚﻟﯚﺟﯿﺎی ﺋەو ﮔەﻧﺠﺎﻧەدا دەﭼەﺳﭙێﺖ و ﺋەوەﻧﺪەی ﺗﺮ ھەﺳــﺖ ﺑە ﺋــﺎزاری ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن و ﻣﺎڵێﻚ دەﻛەﻧەوه ،ﻛە ﺑﺎوﺷﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﻜﺎﺗەوە. ﺣﻜﻮوﻣەﺗێــﻚ ﻛــە ﮔەﻧﺠﯽ ﺧﯚی ﺑــێ ﺑەھﺎ ﺑﻜﺎت و ﮔەﻧﺠﯽ ﺑێﮕﺎﻧە ﺑﮫێﻨێﺘە ﺳــەر ﺧﺎﻛﯽ ﺑﺎووﺑﺎﭘﯿﺮاﻧﯿﺎن ،ﺑە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻣﻦ ،ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻧﺎﭘﺎﻛﯽ و ﺗﺎواﻧﯽ ﻛــﺮدووە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە رۆﺣﯽ ﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﻧﻮێﯽ ﻛﻮرد ﻛە ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﻓﺮەﺗﻮاﻧــﺎی ﺑەھێﺰە و ﺧــﺎوەن ﻛﻮﻟﺘﻮورێﻜﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﻦ. ﺋەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەﻣڕۆ ﻟە دەﺳﺘﯽ دەدات، دەﺑێﺘــە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ﺳــەدەی 21ﻛە ﺑەﺳــەر ﻛﻮرددا دێﺖ .ﺋەﻣە ﺋەﻧﻔﺎﻟﻜﺮدﻧــﯽ رۆﺣﯽ ﻧەوەی ﻧﻮێــﯽ ﻛﻮردە. ﺋەﻣە ﺟەﻧﮕێﻜﯽ ﺳــﺎردە ﻛە ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ دژ ﺑە ﮔەﻧﺠﯽ ﻛﻮردی ﺗﺎراوﮔە و ﺑەﮔﺸــﺘﯽ دژ ﺑەو ﮔەﻧﺠﺎﻧەی ﻟە ﻧﺎو ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ دەﻛﺮێﺖ. دەوڵەﺗﯽ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﻛە دروﺳﺖ ﺑﻮو ،ھەﻧﮕﺎوی ﯾەﻛەﻣﯽ ﺋــەوە ﺑــﻮو ،ﮔەﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی ﺋﯿﺴــﺮاﺋﯿﻠﯽ ﺑﺎﻧــﮓ ﻛــﺮدەوە و ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﻧﺎﺳــﯿﻨﯽ وﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ ﺑﯚ داڕﺷــﺘﻦ .ﻓێﺮی ﻛﺮدن ،ﭘێﻨﺎﺳــە ﭼﯿﯿە .ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷــﻮورﯾﺶ ﺋەﻣەی ﭘێ دەﻛﺮا، ﺑﺎ ﺗەﻧﯿﺎ ﮔەﺷــﺘێﻜﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯽ و ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﺑﻮواﯾە.
وﺗﺎر ﻓەرھﺎد ﭘﯿﺮﺑﺎڵ
ﺋﺎزاد وەڵەدﺑەﮔﯽ
ﺑە درێﮋاﯾﯽ ﻣێﮋووی ﭘڕ ﻟە ھەوراز و ﻧﺸــێﻮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻛﻮرد ھەﻣــﻮو ﻛﺎت رەﺧﻨــە و ﺗﻮوك و ﻧــﺰای ﺋﺎراﺳــﺘەی داﮔﯿﺮﻛەران و ھێــﺰە ﻛﯚﻟﯚﻧﯿﺎﻟﯿﺴــﺘەﻛﺎن ﻛﺮدووە ،ﺑەوەی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧەﻛەﯾﺎن ﭘﺎرﭼــە ﭘﺎرﭼە ﻛــﺮدووە و ھەر ﺑەﺷێﻜﯽ وەك ﮔﯚﺷــﺘﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺑﻮوەﺗە ﭘﺸــﻜﯽ وﺗێــﻚ .ﺋەﮔەر ﺑــە وردی ﻣێــﮋووی ﻛــﯚن و ھﺎوﭼەرﺧــﯽ وﺗەﻛەﻣــﺎن ﺑﺨﻮێﻨﯿﻨەوە ،ﺑﯚﻣﺎن دەردەﻛەوێ راﺳــﺘە دەوڵەﺗﺎﻧــﯽ داﮔﯿﺮﻛەر و ﻛﯚﻟﯚﻧﯿﺎﻟﯿﺴــﺖ رۆڵﯿﺎن ھەﺑﻮوە ﻟە ﭘﺎرﭼەﻛﺮدﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑەم ﻧﺎﺑێ ﻟــەم رووەوە رۆڵﯽ ﻓﺎﻛﺘەرە ﺧﻮدﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﺑﯿﺮ ﺑﻜﺮێﺖ .ﻟە ڕاﺳﺘﯿﺪا زۆرﺟﺎر دەﺳﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ھﺎوﻛﺎر و ﭘﺎڵﭙﺸﺖ ﺑﻮوە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﻓﺎﻛﺘەری دەرەﻛــﯽ ﺑﺘﻮاﻧێ رۆڵ ﺑﮕێڕێﺖ و ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﺑێﺖ. ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ١٥١٤ﭘﺎش زﻧﺠﯿﺮەﯾەك ﺷــەڕی ﺧﻮێﻨﺎوﯾــﯽ ﻟــە ﻧێﻮان ﺳــەﻓەوﯾﯽ و ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﯽ ﻟــە ﭼﺎڵﺪێــﺮان ﻛــە ﺑــە زۆرﯾــﯽ ﺟەﻧﮕــەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﺧﺎﻛــﯽ
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟەﺳــەر ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ ژﯾﺎن و ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮرد ﺑﻮون ،ﺳەرﺋەﻧﺠﺎم ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﺳــەر ﺳــەﻓەوﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا زاڵ ﺑﻮون و ﺑەﺷﯽ ھەرەزۆری ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛەوﺗە ﺑﻨﺪەﺳﺘﯿﺎن. دەڵێﻦ زەﺑــﺮی ﺋــەم ﺟەﻧﮕە ﺑﯚ ﺳەﻓەوﯾﯿەﻛﺎن ﺋەوەﻧﺪە ﮔﻮرﭼﻜﺒڕ ﺑــﻮو ،ﭘﺎش ﺋــەم ﺟەﻧﮕــە ،ﺋﯿﺘﺮ ﻛەس ﺑﺰەی ﺑەﺳــەر ﻟێﻮی ﺷــﺎ ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻠﯽ ﺳەﻓەوﯾﯿەوە ﻧەﺑﯿﻨﯽ. ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺋــەم ﺟەﻧﮕــە ﺑەوە ﺷﻜﺎﯾەوە ،ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮو ﺑە دوو ﭘﺎرﭼەی ﺑﻨﺪەﺳــﺘﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ و ﺳەﻓەوﯾﯽ و ﻛﻮرد ﻟەم ﻗﯚﻧﺎﻏەدا ﺑە دەﺳﺘﺒەﺗﺎڵﯿﯽ دەرﭼﻮو. ﺳــەدان ﺳــﺎڵ ﻟەو رۆژە ﺷﻮوﻣە ﺗێﭙــەڕی ،ﻛــﻮردی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن داﺑەﺷــﻜﺮاو ،ھــەر ﻟــە ﺧەوی ھەڵﻨەﺳــﺘﺎﯾەوە. ﻏەﻓڵــەت ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﺳــﯿﻤﺎی ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏە، ﺷــەڕ و ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﺑەردەواﻣﯽ ﻣﯿﺮﻧﺸــﯿﻦ و ھﯚزە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن ﺑﻮو ،ھەرە دﯾﺎرﺗﺮﯾﻨﯿﺎن ﺷەڕەﻛﺎﻧﯽ ﻧێــﻮان ﻣﯿﺮﻧﺸــﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺑﺎن و ﺋــەردەن ﺑــﻮو .ﺋــەم ﺟەﻧﮕﺎﻧە
ﺑﯚﭼﯽ ﺋەم ﻓەرﻣﺎﻧە ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﮐﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮوە؟ ﭼﻮﻧﮑە ﺳــﻮڵﺘﺎن ﻣﻮزەﻓەر ﺧﯚی 1232 - 1128ﺋــەم ﻓەرﻣﺎﻧەی ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﮐﺎﻧﯽ ژێﺮ دەﺳەﺗﯽ ﺧﯚی ﺑو دەﮐــﺮدەوە .ﺋەﻣەش ﻣﺎﻧﺎی ﺋــەوە دەﮔەﯾەﻧێ ﮐــە ﺗﻮرﮐﻤﺎن ھەر ﻟەو ﺳﺎڵەوە 1187ﻟە ھەوﻟێﺮ
)ﺳــﺎﻧﯽ .(1300ﭼﻮﻧﮑە ﺋەﻣەﺗﺎ ﻣﯿﻨﺎﺗﯚرێﮑﻤــﺎن ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1187 ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺑە زﻣﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﮐﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮوﺳــﺮاوە ﭘێﺶ ﺋەوەی ھێﺸﺘﺎ ﺗﻮرک ھەر ﭘەﯾﺪاش ﺑﺒﻦ! ﺋەﻣەش ﺋەوە دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﮐە :ﺗﻮرﮐﻤﺎن ﺧەڵﮑــﯽ ﺋەﺳــڵﯽ ھەوﻟێــﺮن و ھﯿﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﮐﯿــﺎن ﺑە ﺗﻮرک و ﺗﻮرﮐﯿﺎوە ﻧﯿﯿە.
ﯾەﮐێﺘﯿﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑە درێﮋاﯾــﯽ 60ﻣەﺗﺮ رەﺳــﻤﻢ ﮐﺮدوون .ﺑﯚ ﻣﺎوەی ھەﺷﺖ ﺷەو و ھەﺷﺖ ڕۆژ )ﻟە زﺳﺘﺎﻧﯽ (2013 ﺳــەرﭼﺎوەﮐﺎﻧﯿﺎن دەﮔەڕێﺘــەوە
ﻣﯿﻨﺎﺗﯚڕی ﻓەرﻣﺎﻧەﮐەی ﺳەﺣەدﯾﻨﯽ ﺋەﯾﻮوﺑﯽ.
ﺳــەرﭼﺎوەﯾەک ﺑــﯚ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻣﯚزەﺧﺎﻧەﯾەﮐــﯽ ﺳەرﺷــەﻗﺎم ﻟەﺳەر ڕێﮕەی ﻋەﻧﮑﺎوە -ھەوﻟێﺮ، ﺑەراﻣﺒــەر ھﻮﺗێــﻞ LAMASSU ،ﺷەﻗﺎﻣﯽ 100ﻣەﺗﺮی! ﻣﻦ ﻟــەم ﭘڕۆژەﯾەﻣــﺪا ﺑەھﺮە و ﺳــﻮودم ﻟە ﻣێــﮋوو وەرﮔﺮﺗﻮوە، وێﻨــە و ﻧﯿﮕﺎرەﮐﺎﻧــﯽ ﺋــەم دﯾﻮارﺑەﻧــﺪەی ،ﻟەﺳــەر دﯾﻮاری
ﺑــﯚ ﺣەﮐﺎﯾەﺗەﮐﺎﻧﯽ ﺋــەو ﺟەﻧﮕە ﻧــﺎودارەی ﮐە ﺑە ﺳــەرۆﮐﺎﯾەﺗﯽ ﻋەﻗڵــﯽ ﮐــﻮرد ﺳــەﺣەدﯾﻨﯽ ﺋەﯾﻮوﺑﯽ ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺑەرﻗەرارﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﻟە ڕۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ ﮐﯚﺗﺎی ﭘێ ھﺎت. ﺋــەم زﯾﻨﺪووﮐﺮدﻧــەوەی ﯾﺎدﮔﺎرﯾﯿەی ﺳــەﺣەدﯾﻦ و ﺋەم ھەڵﻮێﺴــﺘە ﻣﺮۆﭬﺪۆﺳــﺘﺎﻧەﯾەی
ﺳــﻮڵﺘﺎن ﻣﻮزەﻓــەر ،ﮐــە ﺑﻮوە ھﯚی ﺑەرﻗەرارﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﺑﺮاﯾەﺗﯿﯽ ﻧێﻮان ﮐﻮردە ﻣﺴﻮڵﻤﺎن و ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿە ﺋﺎﺷــﻮوری و ﮐﻠﺪاﻧﯿﯿەﮐﺎن ﻟەﻻﯾەک ،ﻟەﻻﯾەﮐﯽ ﺗﯿﺸەوە ﭘێﮑەوەژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﺘەواﯾﯽ ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﺗﻮرﮐﻤﺎﻧەﮐﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ و ﮐﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺗﯿﻨێﮑﯽ دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳــﯿﺎﻧە دەﺑەﺧﺸــێﺘە ﺋەﻣــڕۆی ژﯾﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﻤﺎن و ﻣﺘﻤﺎﻧــە ﺑەﯾەﮐﺘــﺮ ﮐﺮدﻧێﮑﯽ ھﺎوﭼەرﺧﺎﻧە دەﺑەﺧﺸــێﺘە ﺋەو ﺷــﺎرەی ﻧــﺎوی )ﻋەﻧﮑﺎوە(ﯾــە و ﻣﻦ دﯾﻮارﺑەﻧــﺪە 60ﻣەﺗﺮﯾﯿەﮐەم ﻟە دﯾــﻮی ھەوﻟێﺮ ﻟە ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﺳەﺣەدﯾﻦ درووﺳﺖ ﮐﺮدوە. ﺳــەرۆﮐﯽ ﯾەﮐێﺘﯿــﯽ زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﻣﺴــﻮڵﻤﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳــﺘﺎن و ﻣەﺗڕاﻧﯽ ﻋەﻧــﮑﺎوە و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷﺎرەواﻧﯽ ﻋەﻧﮑﺎوە و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺋەﻧﺴــﺘﯿﺘﻮوی ﻓەڕەﻧﺴــﯽ ﻟــە ھەوﻟێﺮ ،ﭘﯿﺸﻮازﯾﯿەﮐﯽ ﮔەرﻣﯿﺎن ﻟەم ﭘڕۆژەﯾــەم ﮐﺮد و ﺑە ﮐﺎرێﮑﯽ ھﻮﻧەرﯾــﯽ ﻣێﮋووﯾــﯽ ﮔﺮﯾﻨــﮓ ﻟــە ﻗەڵەﻣﯿــﺎن دا .ﭘﺎرﯾــﺰﮔﺎری ھەوﻟێﺮﯾــﺶ ﻟە ھەﻣــﺎن ڕۆژی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋــەم ﻣﯚزەﺧﺎﻧەﯾەی ﺳەر ﺷەﻗﺎم )زﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ (2013 ﻻرﯾﯿﺎن ﻧەﺑﻮو ﮐە ﻣﻦ ﺑەردەوام ﺑﻢ ﻟە ﺗەواوﮐﺮدﻧﯽ. ﺋەم ﭘڕۆژە ھﻮﻧــەری -ﻣێﮋووﯾﯽ- ﺗﻮورﯾﺴﺘﯿﯿەﮐﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕە ،ﻟەﻻﯾەن ﯾەﮐێﮏ ﻟە دەزﮔــە ﺋەھﻠﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳــﺘﺎن ﺣەﻗﯽ واﯾە ﺑەڵێﻨﯽ ﭘێ ﺑﺪرێ ﮐــە ﺧەرﺟﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﺑﮑﺮێﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﯿﮑەﯾﻨە ﻣﯚزەﺧﺎﻧەﯾەﮐﯽ ﺳــەر ﺷەﻗﺎم )ﻟە ھەوﻟێﺮی ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎرﯾﺪا(.
ﮔەﻟﯚ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ﯾەك ﺑﺨەﻧەوە ﻟەﺗﯽ ﻣەﻛەن ﻟە ڕاﺳــﺘﯿﺪا ﺟﯚرێــﻚ ﻟە ﺟەﻧﮕﯽ ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿﯽ ﺑﻮوە ﻟە ﺑﺮی ﺋێﺮان و ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ. ﺑﺎری ﻛﻮرد ھەر ﺑە ﻻری رۆﯾﺸﺖ، ﺗــﺎ ﺟەﻧﮕــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿــﯽ ﯾەﻛەم ﻛﯚﺗﺎی ھﺎت .ﭘــﺎش ﺋەم ﺟەﻧﮕە، دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗێﻜﯽ ﺷــﺎرەزا و زﻣﺎﻧﺰاﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑە ﻧﺎوی ﺷــەرﯾﻒ ﭘﺎﺷﺎ ،ﻛە دﻧﯿــﺎی دەرەوەی ﺑﯿﻨﯿﺒــﻮو و ﻟە ﭼﺎو دەﻣﻮﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەردەﻣﯽ ﺧﯚی زﯾﺮەﻛﺘــﺮ و ورﯾﺎﺗــﺮ ﺑﻮو، ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ﺑــﯚ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺋەو ﺳەردەﻣە ھەﺑﻮو، ﺗﻮاﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺷــﺎﻧﺪی ﻛﻮردی ﺑﻜﺎت و ﺑﮕﺎﺗە ﺳﯿﭭەر و ﻟە ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑــﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑﻨﺪەﺳــﺘﯽ ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﺳﯿﭭەری ﺳﺎڵﯽ ١٩٢٠دا رۆڵ ﺑﺒﯿﻨێ ،ﺑەم دواﺗــﺮ رەوﺗــﯽ رووداوەﻛﺎن و ﺑەردەواﻣﯿــﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ و ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺳــەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ وا ﻛە ﺑﺘﻮاﻧــێ دەﻧﮓ و ھێــﺰ و ﺗﻮاﻧﺎی ﻛﻮرد ﻟە ﺳەراﻧﺴەری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﯾەك ﺑﺨﺎت ،ھــەروا ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ
ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻛــﻮرد )ﭼﻮﻧﻜــە ھەﻧﺪێﻚ ﻟە دەﺳــەﺗﺪاراﻧﯽ ﺋەوﻛﺎﺗــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻻﯾەﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾﺎن دەﮔــﺮت( ،واﯾﺎن ﻛــﺮد ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ ﻛــﻮرد ھەﻧﺎﺳەﺳــﺎرد ﺑێﺖ. دەرﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺋــەم ھەﻧە ﻛە ﺑەﺷــﯽ ھەرەزۆری ﺑــﯚ ﻓﺎﻛﺘەرە ﺧﻮدﯾﯿەﻛﺎن دەﮔەڕێﺘەوە ،واﯾﺎن ﻛﺮد ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ دوو ﭘﺎرﭼەﺑﻮوی ﻛﻮرد ،ﺑﯚ ﺟﺎرﯾﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺗﺎوی داﺑەﺷــﺒﻮون ﺑﭽێﮋێــﺖ و ھــەر ﭘﺸــﻜێﻜﯽ ﺑەر وﺗێﻚ ﺑﻜەوێﺖ و ﺑەﺳــەر ﺳــێ دەوڵەﺗــﯽ ﺗﺎزە دروﺳــﺘﻜﺮاوی ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﻋێﺮاق و ﺳــﻮورﯾﺎدا داﺑــەش ﺑﺒێــﺖ. ﭘﺎش ﺟەﻧﮕــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯽ ﯾەﻛەم، ﭼەﻧﺪان دەوڵەﺗﯽ ﻧــﻮێ ﻟە دﻧﯿﺎ ﻟە داﯾــﻚ ﺑﻮون ،ﺑــەم ﻛﻮرد ﺑە ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧێﻜﯽ ﭼﻮارﭘﺎرﭼەﻛﺮاو و ﺑەﺑێ دەﺳﺘﻜەوت ،ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛەی ﺑە ﺷﻜﺴﺘێﻜﯽ ﮔەورەی ﻣێﮋووﯾﯽ ﺑە ﺟێ ھێﺸﺖ. ﻟــە رۆژﮔﺎری ﺋەﻣڕۆﺷــﺪا، ﭘــﺎش ﺳــەرھەڵﺪاﻧﯽ داﻋﺶ و ﺗێﻜﺸــﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ
ﺳــﺎﯾﻜﺲ-ﭘﯿﻜﯚ ﭘەﯾﻤﺎﻧــﯽ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ رێﮋەﯾﯽ ،ﻧﺎوﭼەی رۆژھەﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ وەك ﻣەﻧﺠەڵﯽ ﺳــەر ﺋﺎﮔــﺮ دەﻛﻮڵێﺖ و ژاﻧــﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧێﻜــﯽ ﻧﻮێ دەﯾﮕﺮێﺖ .ﺑە ﻟێﻜﺪاﻧەوەی ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەی دﻧﯿﺎ و ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺧﺎوەﻧڕا ﻟەم ﺑﻮارەدا، ﺋــەم ﺟﺎرەﯾﺎن ﻛﻮرد ﻟــە ﺑەردەم ھەﻟێﻜﯽ زێڕﯾﻨﺪاﯾــە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﻻﻧــﯽ ﻛــەم ﺑﺘﻮاﻧــێ ﻗەرەﺑﻮوی ﺷﻜﺴــﺖ و ﻣﺎڵﻮێﺮاﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ راﺑــﺮدووی ﺧــﯚی ﺑﻜﺎﺗــەوە و ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺋﺎواﺗــە دێﺮﯾﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺧــﯚی وەدی ﺑێﻨێــﺖ .ﺋەﻣەش وا دەﺧﻮازێــﺖ ھێــﺰ و ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﺑڕﯾﺎر ﺑەدەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرﺳــﺘﺎن ،واﻧەﯾﺎن ﻟە ﻣێﮋووی ﭘڕ ﻟــە ﻧەھﺎﻣەﺗــﯽ ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن وەرﮔﺮﺗﺒێ ،ﺑﯚ ﺋەوەی ھەڵەﻛﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو دووﺑــﺎرە ﻧەﻛەﻧەوە و ﭘﺘﺮ ﻟە ﺟﺎران ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﺑﻦ و ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯿﺎن ﯾەك ﺑﺨەن. ﺑەم ﺋەﮔەر ﺳــەرﻧﺠﯽ رووداو و ﻣﮋارە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺪەﯾﻦ ،ﺑە
رووﻧﯽ ﺑﯚﻣــﺎن دەردەﻛەوێ ﻛە ﻛﻮرد ھێﺸﺘﺎ ھەر ﺑە دەﺳﺖ دەردە ﻛﯚﻧەﻛــەوە دەﻧﺎڵێﻨێ ،ھێﺸــﺘﺎ ھــەر ﮔﯿــﺮۆدەی ﭘەرﺗەوازەﯾﯽ و ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿــە .ﺋەﻣڕۆ، ﻟە ﺑﺎﺗﯽ ﺋــەوەی ﺑەﺷــﯽ ﭼەﻧﺪ ﻟەﺗﻜﺮاوی ﺑﺎﺷــﻮوری ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ﯾــەك ﺑﺨﺮێﺘــەوە ،ﺑــە داﺧەوە ﺗﺎزە ﺑە ﺗﺎزە ﮔﻮێﺒﯿﺴــﺘﯽ ﻗەواﻧە ﻛﯚﻧەﻛە و ﮔەڕاﻧــەوە ﺑﯚ ﭼەرﺧﯽ دوو ﺋﯿﺪارەﯾﯽ و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻛەرﻛﻮوك و ھەرێﻤﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎ دەﺑﯿﻦ. ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﯾەﻛﺨﺴــﺘﻨەوەی ھەﻣﻮو ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮورن ،ﺑﯚ ﺋەوەی ھەﻧﮕﺎو ﺑﯚ ﺋﺎواﺗە ﻣەزﻧەﻛە ﺑﻨﺮێﺖ ،ﺑە داﺧەوە دەﺑﯿﻨﯿﻦ ھێﺰ و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن وا ﺧەرﯾﻜﯽ ﺷەڕەدەﻧﻮوك و ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿەﻛﯽ ﺑێ ﭘﺎﺳــﺎوﯾﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﻦ ،ﺑەﺟﯚرێﻚ ﻛە ھەﻣﻮو دەرﻓەﺗەﻛﺎﻧﯽ ھﯿﻮاﯾﺎن ﻟــە ﮔﯚڕ ﻧــﺎوە .دڵﯽ دڵﺴــﯚزاﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗﮋﯾــﯽ ﺑــﻮوە ﻟــە ﻧﺎﺋﻮﻣێــﺪی و ﻧﺎﺣەزاﻧﯿﺶ ﺑﺰەی ﺳــﻤێڵﯿﺎن دێــﺖ و ﮔەزﮔەز ﺑﺎ
دەﻛەن .ﺋەﻣڕۆ ھەﻣﻮو ھێﺰ و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﺑڕﯾﺎر ﺑەدەﺳﺘەﻛﺎن و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ، ﻟە ﺑەردەم ﺋەرك و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻣێﮋووﯾﯿﺪان ،ﻛﺎت وەك ﭼەﻗﯚ واﯾــە ،ﺋەﮔەر ﻧەﯾﺒڕی دەﺗﺒــڕێ .ﺋەرﻛــﯽ ھەﻣﻮواﻧــە واز ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺗەﺳــﻜﯽ ﺣﺰﺑﯽ و ﻛەﺳــﯿﯽ ﺑێﻨﻦ ،ھەوڵﯽ ﯾەﻛﺨﺴﺘﻨەوەی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ﺑﺪەن، ﻧــەك ﻟەﺗﻜﺮدﻧــﯽ ،ﺑــە ﮔﻮﺗەی ﻣەوﻻﻧــﺎ ﺟەﻻﻟەدﯾﻨــﯽ رۆﻣﯽ: )ﻣﺎ ﺑﺮای وﺻﻞ ﻛــﺮدن ێﻤﺪﯾﻢ / ﻧﯽ ﺑﺮای ﻓﺼﻞ ﻛــﺮدن ێﻤﺪﯾﻢ(، واﺗــە ﺋێﻤە ﺑﯚ ﺋــەوە ھﺎﺗﻮوﯾﻦ ﺑە ﯾەﻛﯿﺎن ﺑﮕەﯾەﻧﯿﻦ ،ﻧەك ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟێﻜﯿﺎن ﺟﯿﺎ ﺑﻜەﯾﻨەوە .ﮔەﻟﯚ ﺗﻜﺎﯾە ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن ﯾەك ﺑﺨەﻧەوە ،ﻟەﺗﯽ ﻣەﻛەن .ﻟەﻣە زﯾﺎﺗﺮ ﺋﺎرەزووەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ﮔەﻟــە ﺑەرﺑﺎد ﻣەﻛــەن .ﺋەم ﺟــﺎرەش ﻓﺎﻛﺘــەرە ﺧﻮدﯾــﯽ و ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﻦ ھەﻟــەﻛﺎن ﻟەﺑﺎر دەﺑەن .ﺋەوەی ﻣێﮋوو ﺑە ﺑﺎﺷــﯽ ﻧەﺧﻮێﻨێﺘەوە ،ھەڵەﻛﺎن دووﺑﺎرە و ﭼەﻧﺪﺑﺎرە دەﻛﺎﺗەوە.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺳــﺎڵﯽ ،1187ﭘﺎش ﺳەرﮐەوﺗﻨﯽ ﺳەﺣەدﯾﻨﯽ ﺋەﯾﻮوﺑﯽ ﻟە ﺟەﻧﮕﯽ ﺧﺎﭼﭙەرﺳــﺘەﮐﺎن CROISADE دژی ﻓﻠﯿﭗ ﺋﯚﮔەﺳﺘﯽ ﻓەڕەﻧﺴﯽ و ڕﯾﭽﺎرد ﺷــێﺮدڵ )ﻗﻠﺐ اﻻﺳﺪ( ی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰ ﻟــە ﯾﯚرﺷــەﻟﯿﻢ، ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳــﺘﺎن زەﻧﺪەﻗﯿــﺎن دەﭼــێ و دەڵێــﻦ: )ﺋﺎﺧــﯚ ﺳــەﺣەدﯾﻨﯽ ﺋەﯾﻮوﺑﯽ دوای ﺋەوەی ﻗﻮدﺳﯽ ﮔﺮت ،ﭼﯽ ﺑەﺳــەر ﺋێﻤە دێﻨێ؟( ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﭼﻮﻧﮑە دوای ﺋەو ﺳــەرﮐەوﺗﻨە، ﻣﯿﺮە ﻋەرەﺑەﮐﺎﻧــﯽ ﭼﻮارﭼێﻮەی دەﺳەﺗﯽ ﺳــەﺣەدﯾﻦ ،ﺑەﺑێ ﻣﺆڵــﻪت وەرﮔﺮﺗــﻦ ،ﮐەوﺗﺒﻮوﻧە ﺳﺰادان و ﺋﺎزاردان و ﺑﺎج وەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ. ﺳﻮڵﺘﺎن ﻣﻮزەﻓەر ﮔﯚﮔﺒەری 1128 1232زاوای ﺳــەﺣەدﯾﻦ ﮐەﻣﯿــﺮی ھەوﻟێﺮ ﺑﻮو ،ﺑﯚ ﻣﺎوەی 43 ﺳﺎڵ )ﻟە ،(1232 - 1190ﺧﯚی ﻟە ﺟەﻧﮕﯽ ﻧﺎﺑﻠــﺲ ﻟە 1184ﻟەﮔەڵ ﺳــەﺣەدﯾﻦ ﺑﻮو ..داﺧﻮازی ﻟە ﺳــەﺣەدﯾﻨﯽ ﺋەﯾﻮوﺑﯽ دەﮐﺎت، ﻓﺮﯾــﺎی ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ژێــﺮ ﺳﺘەﻣﯽ ﻣﯿﺮە ﻋەرەﺑەﮐﺎن ﺑﮑەوێ ﮐــە ﮐەوﺗﻮوﻧەﺗــە ﺋەﻧﻔﺎﻟﮑﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺷﻮوری – ﮐﻠﺪاﻧﯿﯿەﮐﺎن .ﺋەوﯾﺶ ھﺎوڕا ﻓەرﻣﺎﻧێﮏ ﺑــو دەﮐﺎﺗەوە: ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ )ھەﻣــﻮو دەﺳــەﺗﯽ ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺋەﯾﻮوﺑﯽ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻣﺎﻓە دﯾﻨﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯿەﮐﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﭘﺎرێﺰراو ﺑێﺖ و ﺋﺎزاداﻧە ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻣﻮﻣﺎرەﺳەی دﯾﻦ و زﻣﺎن ﮐﻮﻟﺘــﻮوری ﺧﯚﯾﺎن ﺑﮑەن ،ﺑەﺑێ ﺋەوەی ھﯿﭻ ﺑﺎﺟﺸﯿﺎن
ﻧێﻮان ﮐــﻮرد و ﺗﻮرﮐﻤﺎﻧەﮐﺎن ﻟە ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا. ﮐەواﺗە ،ﺋەم ﺧﺎڵە ﮔﺮﻧﮕەش ،دەﺷێ ﺑﮑﺮێﺘــە ﺑﻨەﻣــﺎ و زەﻣﯿﻨەﯾەﮐﯽ ﮔﺮﻧﮕﺘﺮ ﺑﯚ ﺑە ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزارﮐﺮدﻧﯽ ﺷــﺎرەﮐەﻣﺎن و ”ﺳﻮڵﺘﺎﻧەﮐەﻣﺎن“ و ﺧــەون دﯾﺘﻨﯿﺸــﯽ ﺑــە ﭘﯿﺮۆزەﮐــەی ﭘێﻐەﻣﺒــەرە ﺋﯿﺴــﻼم ﮐــە )ﻣەوﻟﻮودﻧﺎﻣــە( و ﻣەوﻟﻮودﮐﺮدﻧﯿﺸــﯽ ﺑــﯚ ﮐــﺮدە ﻧەرﯾﺘێﮑــﯽ ﺗــﺎزە ﻟــە ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﺪا.
ھەﺑﻮوﻧە. دووەم :زﻣﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﮐﻤﺎﻧﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﻓەرﻣﯿــﯽ ﺳــەڵﺘەﻧەﺗﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑــﻮوە و ﺗﻮرﮐﻤــﺎن ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮون ﻟە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺧەڵﮑﯽ ڕەﺳەﻧﯽ ھەوﻟێــﺮ .ﻟــە ھەﻣــﻮو ﺋەﻣﺎﻧــە ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﺶ ڕاﺳــﺘﯿﯿەﮐﯽ ﮔﺮﻧﮓ دەﺳــەﻟﻤێﻨێﺖ ﺋەوﯾﺶ ﺋەﻣەﯾە: ھەﺑﻮوﻧﯽ ﺗﻮرﮐﻤﺎﻧەﮐﺎن ﻟە ھەوﻟێﺮ دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﭘێﺶ ﭘەﯾﺪاﺑﻮوﻧﯽ ﺗﻮرک و دەﺳــەﺗﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯿە ﺗﻮرﮐــەﮐﺎن ﻟــە ﺋەﺳــﺘەﻣﺒﯚڵ
ﺋەم ڕاﺳــﺘﯿﯿە ﻣێﮋووﯾﯿە ،ﮐە ﻟەم ﺳەروﺑەﻧﺪەی ﺋەم ﭘڕۆژەﯾەی ﻣﻨﺪا دەﯾﺪرەوﺷــێﻨﻤەوە ،ﺋﯿﻨﺘﯿﻤــﺎی ﺗﻮرﮐﻤﺎن ﺑﯚ ھەوﻟێﺮ و ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﭘﺘەوﺗﺮ ،ڕەﮔﺎژۆ دەﮐﺎت. ﻣﻦ ﻟــە ﮐﺎﺗێﮑﺪا ﺋــەم ﻣﯿﻨﺎﺗﯚرە ﺑــە زﻣﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﮐﻤﺎﻧــﯽ و ﺑــە ڕووح و )ﻓەرﻣــﺎن( ﮐﻮردﯾﯿــەی ﺳــەﺣەدﯾﻨﯽ ﺋەﯾﻮوﺑﯿــﻢ ﺑــە ﯾەﮐەﻣﯿﻦ ﻣﯿﻨﺎﺗــﯚڕی ﮐﻮردی ﻟە ﻗەڵــەم داوە ،1187ﻟــە ھەﻣﺎن ﮐﺎﺗــﺪا ﺋــەم ﻣﯿﻨﺎﺗــﯚڕەم ﮐﺮدە
ژﻣﺎرە ) ، (157ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 5 ،
ﺑەڕێــﺰان ،وەزﯾﺮاﻧﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ و ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار و ﺋەوﻗــﺎف و ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮی! ﻟە ﭘێﻨــﺎو ﺑﻮوژاﻧﺪﻧەوەی ﺗﻮورﯾﺰم )ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزاری( و ھﻮﻧەر ،ﻟەﭘێﻨﺎو ﺑە ﺗﻮورﯾﺰﻣﮑﺮدﻧــﯽ )ﻣەوﻟﻮود( ﻟە ھەوﻟێﺮی ﭘﺎﯾﺘەﺧﺖ ،ﺋەم ﭘڕۆژەﯾە؛ ھﯿﻮادارم ﺳﻮودی ﻟێ ﺑﺒﯿﻨﻦ:
ﻟێ وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ!(. ﺋەم ھەڵﻮێﺴــﺘە ”ﺟﯿــﺎوازەی‘‘ ﺳــەﺣەددﯾﻨﯽ ﮐــﻮرد ،ﮐﻮرد ﮐە ﻟە ﺋەوﺟﯽ دەﺳەﺗﯿﺸــﺪاﯾە، زۆر ﭘێﭽەواﻧــەی دەﺳــەﺗﺪارە ﻋەرەﺑەﮐﺎﻧــﯽ ﻣﺴــﻮڵﻤﺎﻧە ﺋــەوﮐﺎت و ﺋێﺴﺘﺎﻳﺸــە .ﻣﮋاری دﮐﺘﯚراﻧﺎﻣەﯾەﮐــە ،ﻣەﺑەﺳــﺘﻢ ﺋەوەﯾە وەزارەﺗە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﮐﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ،ﺑﯚ ﺑە ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزارﮐﺮدﻧﯽ ﺋــەم ﺑﯿﺮۆﮐــە و ﺟﻮاﻣێــﺮی و ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿﺎﻧەی ﺳەﺣەدﯾﻦ و ﺳﻮڵﺘﺎن ﻣﺰەﻓﻔەر ﮐە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺎن ﺑــە ھەوﻟێــﺮەوە ھەﯾــە ،دەﺑێ ﺑﺎرﯾﮑﺒﯿﻨﺎﻧــە ﮐﺎرﯾــﺎن ﻟەﺳــەر ﺑﮑــەن و ﭘﻼﻧــﯽ ﺑــﯚ داﺑﻨێﻦ ﺑﯚ ﭼﯚﻧﯿەﺗﯽ ﺑە ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزارﮐﺮدﻧﯽ و ﺳەرﻧﺠڕاﮐێﺸــﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧــﯽ ﻣﺴــﻮڵﻤﺎن و ﻋــەرەب و دﻧﯿﺎ ﺑﯚ ھەوﻟێﺮ و ﺑﯚ ﻣەوﻟﻮودی ﭘێﻐەﻣﺒەر و ﺑﯚ ﺋەم ﻣﯿﻨﺎﺗﯚرەی ﮐە دەﻣەوێ ﺷﺮۆﭬەی ﺑﺎﯾەﺧەﮐەی ﺑﮑەم! وەک ﻟــەم ﺗﺎﺑﻠــﯚ )ﻣﯿﻨﺎﺗــﯚر(ەدا دەردەﮐەوێــﺖ :ﺳــەﺣەدﯾﻨﯽ ﺋەﯾﻮوﺑﯽ و ﺳــﻮڵﺘﺎن ﻣﻮزەﻓەری ﺳــﺰاداﻧﯽ ھەوﻟێــﺮی، ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﻋەﻧــﮑﺎوە و ھﺎودﯾــﺎن و ﮐﯚﯾە و ﺷــەﻗوە و ﺋﺎﻣێــﺪی و ھەﻣــﻮو ﻧﺎوﭼەﮐﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﺣەرام ﮐﺮد و ﻣﺎﻓە دﯾﻨــﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯿەﮐﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﮔەڕاﻧﺪﻧەوە و ﺑە ﯾﺎﺳــﺎ ﮔﻪرهﻧﺘﯽ ﮐﺮدن. ﺷــﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳــە ﺋــەم ﻓەرﻣﺎﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﻴﯿە ﺋﺎﺷــﺘﯿﺨﻮازاﻧەﯾەی ﺳــەﺣەدﯾﻦ ،ﮐە ﻟە ﺷــێﻮەی ﻣﯿﻨﺎﺗﯚرێﮑﯽ ﺷێﻮازی )ﺟەزﯾﺮی( ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1187ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﮐﻤﺎﻧﯽ ﻧﻮوﺳــﺮاوە و ﻧﯿﮕﺎری ﮔﻮﻣﺒەﺗێﮏ و ﻣﻨــﺎرەی ﭼﯚﻟﯿــﯽ ھەوﻟێﺮی ﺑەﺳــەرەوەﯾە ،ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﯾەﮐﯽ ﮔﺮﻧﮕە ﺑﯚ ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ ھەڵﻮێﺴﺘﯽ دادﭘــەروەر و ﺋﺎﺷــﺘﯿﺨﻮازاﻧەی ﺳەﺣەددﯾﻦ و ﺳﻮڵﺘﺎن ﻣﺰەﻓﻔەر ﻟــە ھەﻣﺒەر ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿە ﮐﻠﺪۆ- ﺋﺎﺷــﻮورﯾﯿەﮐﺎن و ﯾەﮐﺴــﺎﻧﯿﯽ
ﺑﺎﯾەﺧﯽ ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزاری و ﺋەﺗﻨﯿﮏ و دﯾﻨﯿﯽ ﻣﯿﻨﺎﺗﯚرێﮏ ))(1187 ﺑﯚ ﺗﻮرﮐﻤﺎن و ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن
17
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻲ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
18
ﻓﺎﺑﯿﺎن ﻋﯚن:
ژﻣﺎرە ) ، (157ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 5 ،
ﺗەﻧﮕﮋەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﯿﭻ ﻧﯿﯿە ﺟﮕە ﻟە ھەوڵﯽ دواﺧﺴﺘﻨﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﭼــﯚن دۆﺧــﯽ ﺋێﺴــﺘەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺑﯿﻨﯿﺖ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ دوای ﺋەم ﺗەﻧﮕﮋاﻧەی ﺑەﺳــەرﯾﺪا ھﺎﺗﻮوە؟ ﺋــەو ﺷــەﭘﯚﻟەی ڕووی ﻟــە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮدووە ،ﺟێﯽ داﺧە، ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘێﺶ ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻚ ھەﻣﻮو ﭼﺎوەﻛﺎن ﺑە ﺳەرﻧﺠەوە دەﯾﺎﻧڕواﻧﯿﯿە ﺋەم ھەرێﻤە و ﺑە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ
وﺷە /ﻛﻮردۆ ﺷﺎﺑﺎن ﻓﺎﺑﯿﺎن ﻋﯚن ،ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻛﺎرێﻜﯽ ﻧﺎﺳــﺮاوی ﻟﺒﻨﺎﻧﯿﯿە ،ﻣﺎوەی 10ﺳﺎڵ زﯾﺎﺗﺮە دۆﺳﺘﺎﯾەﺗﯽ ﻟەﮔەڵ ﻛﻮرددا ھەﯾە، ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﮔەﻟﯽ دووەﻣﯽ ﺧﯚی دەزاﻧێ و ھەﻣﯿﺸە ﻟە ﺑﯚﻧە ﻧەﺗەواﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ،ﺑە ﺟﻠﯽ ﻛﻮردی و ﺋﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺧﯚی ﻧﯿﺸﺎن دەدا .ﺑە ڕاﭘﯚرت و دﯾﻤﺎﻧەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﻛﻮﻟﺘﻮوری ،ﻟەﮔەڵ ﭼەﻧﺪان ﻣﯿﺪﯾﺎی ﻛﻮردی ﻛﺎری ڕۆژﻧﺎﻣەواﻧﯽ ﻛﺮدووە ،ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە ﻟەﺑﺎرەی دۆﺧﯽ ﺋێﺴــﺘەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷە“ دەدوێ:
ڕاﺑﻮوﻧێﻜــﯽ ﺧێﺮا ﺗەﻣﺎﺷــﺎ دەﻛﺮا ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا دوای ”دوﺑەی“، ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺑﻮوﺑــﻮوە ڕووﮔــەی ﺳەرەﻛﯽ وەﺑەرھێﻨەران ﻟە ھەﻣﻮو ڕووەﻛﺎﻧەوە. ﺑەھﯚی ﺋــەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە وﺗــﯽ دووەﻣﯽ ﺧــﯚم دەزاﻧﻢ، ﺑەﺗەواوی ھەﺳــﺖ ﺑە ﺋﺎزارەﻛﺎﻧﯽ دەﻛەم ،ھەر ﺳەرداﻧەﻛەێﺶ ﺑێﺖ، ﺑەھﯚی ﺗێﻜەڵﺒﻮوﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ﺧەڵﻚ، ھەﺳــﺘﯽ ﭘێ دەﻛﺎت ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ھێﺸــﺘﺎ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻛە ﮔﻠەﯾﯿﺶ دەﻛەن ،ﺋﻮﻣێﺪﯾﺎن واﯾە ﻛە ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ وﺗەﻛەﯾﺎن ھەڵﺪەﺳﺘێﺘەوە و ﺑەﺳەر ﺋەو ﺗەﻧﮕﮋاﻧەدا زاڵ دەﺑێﺖ، ﭼﻮﻧﻜە ﻛﻮرد ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﻗﻮرﺳﺘﺮی ﺑﯿﻨﯿﻮە ،ﺋەم ﮔەﻟە ﺗﻮاﻧﯽ ﺑەﺳەر دەﺳــەﺗێﻚ زاڵ ﺑێﺖ ﻛە دەﯾﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﺑﺘﻮێﻨێﺘەوە، ﺑﯚﯾە ﺑﺎش دەﺗﻮاﻧێ ﺑەﺳەر ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺮدا زاڵ ﺑێﺖ. ﺑەڕای ﺗــﯚ ﺋەم ﺗەﻧﮕﮋاﻧەی ﺑﯚ
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮاوە ھﯚی ﭼﯿﯿە؟ ﺑەڕای ﻣــﻦ ،ھەﻣــﻮوی ھەوڵﯽ ﻧەزۆﻛــﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧــەﮔﺎت ﺑــە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ، ھەﻧﺪێﻜﯿﺶ ﭘێﯿــﺎن واﯾە دەﺗﻮاﻧﻦ دۆزی ﻛــﻮرد ﺑــەرەو دواوە ﺑﺒەن و ﺋەم ﮔەﻟە ﺑﺎﺷــە ﻟە ﺧەوﻧەﻛﺎﻧﯽ دوور ﺑﺨەﻧەوە. ﭼﯚن ﺋەوەت ﺑﯚ دەرﻛەوت؟ ﺑــە ﺑەڵﮕــەی ﺋــەوەی ھەﻣــﻮو ھێﺮﺷەﻛە ﺑﯚ ﺳــەرۆك ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯿﯿــە ،ﺋــەو دەﯾــەوێ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ڕاﺑﮕەﯾەﻧێ .ﻛﺎﺗێﻚ ھێــﺮش دەﻛﺮێﺘە ﺳــەر دۆزێﻚ، ﻟە ﭘێﺸــﺪا ﻟە ھەڵﮕﺮی ﭘەﯾﺎﻣەﻛە دەدرێﺖ .وەك ﻋەرەﺑێﻚ ،ﺧﯚزﮔەم دەﺧﻮاﺳــﺖ ﻟە وﺗەﻛــەی ﻣﻦ ﺳەرۆﻛێﻜﯽ وەك ﺋەوﻣﺎن ھەﺑﻮواﯾە ﻛە ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺋێﻤە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺑە ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻜﯽ ﺧﯚی ﺑﺪاﯾــە ،ﺋەوﻛﺎت دەﺗﺎﻧﺒﯿﻨﯽ ﻟﺒﻨﺎن ﺑەھەﺷــﺘﯽ ﺧﻮا
دەﺑــﻮو ﻟەﺳــەر زەوﯾــﺪا .داوا ﻟە ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﯾﺶ دەﻛەم ﺳﻮﭘﺎﺳﯽ ﺧﻮا ﺑﻜــەن ،وﺗﺎن ﺋﯿﺮەﯾﯿﺘﺎن ﭘێ دەﺑەن ،ﭼﻮﻧﻜــە ﮔەﻟێﻜﯽ ﺑﺎش و ﺳەرۆﻛێﻜﯽ ﺑﺎﺷﺘﺎن ھەﯾە. ﺑﺎ ﻛەﻣێﻚ ﻟەﺳەر ھﻮﻧەر ﻗﺴە
ﻟە دوای ”ﺋەرەب ﺋﺎﯾﺪڵ“ەوە، ﻟﺒﻨﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﮔﯚراﻧﯽ ﻛﻮردی دەﮔەڕێﻦ ﺑﻜەﯾﻦ ،ﭘێﺖ واﯾە ﻋەرەب ﺋﺎوێﺘەی ھﻮﻧەری ﻛﻮرد ﺑﻮوﺑێ؟ ﻣﻦ ﻟەﺑﺎرەی ﻟﺒﻨﺎن ﻗﺴــە دەﻛەم، ﺑەداﺧــەوە ﺑــە دەﮔﻤــەن ﺋەو
ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿەی ﻛﻮردێﻚ ﺑﯚ ﻛﻮﻟﺘﻮور و ھﻮﻧەری ﻋەرەب ھەﯾەﺗﯽ ،ﻟێﺮە ﺋەو ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿە ﻟەﺑﺎرەی ھﻮﻧەری ﻛﻮرد ﻧﯿﯿە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ھﻮﻧەرێﻜە ﭘڕە ﻟە ھەﺳــﺖ و ڕەﺳــەﻧﺎﯾەﺗﯽ، ﻣﺮۆڤ ﺗێﺸــﯽ ﻧــەﮔﺎت ﺟﯚش و ﺧﺮۆﺷﯽ دەﺟﻮوڵێﻨێ. ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻛــﻮرد ﻟە ﺑەرﻧﺎﻣــە ﻋەرەﺑﯿﯿــەﻛﺎن ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﺳﻮودی ھەﺑﻮو؟ ﺧﯚﺷــﺒەﺧﺘﺎﻧە ،ﻟە دوای ﭼﻮوﻧﯽ ﭼەﻧــﺪ ﺑەﺷــﺪارﺑﻮوﯾەك ﺑــﯚ ﻧێﻮ ”ﺋەرەب ﺋﺎﯾﺪڵ“ ،ﺋێﺴﺘە ﺧەڵﻜێﻜﯽ زۆر ھەن ﺑە ﺷﻮێﻦ ﺋەو ھﻮﻧەرەوەن، ﭼﻮﻧﻜــە ﻟــە ڕێــﯽ ﺑەرﻧﺎﻣەﻛەوە زاﻧﯿﯿﺎن ھﻮﻧەری ﻛــﻮردی ﭼەﻧﺪ ﺑەرزە .ﺑــەم ﺧﻮازﯾﺎرم وەك ﭼﯚن ”ﻣﯿــﺎدە ﺣەﻧﺎوی“ و ”ﺳــەﻣﯿﺮە ﺳەﻋﯿﺪ“ ﮔﯚراﻧﯿﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔــﻮت ،ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋی ﺗﺮﯾﺶ ﺋەو دەﺳﺘﭙێﺸﺨەرﯾﯿە ﺑﻜەن.
ﭼﯿﺎ ھەوراﻣﯽ:
ﺑەھﯿﻮام ﻟە ﺋﺎﯾﻨﺪەدا وەك ﺋﯚﭘێﺮام ﻟێ ﺑێﺖ وﺷە /ﻣﯿﺮان ﻣﺤەﻣەد ﭼﯿــﺎ ھەوراﻣــﯽ ﺧﺎﻧﻤــە ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪﻛﺎری ﺗەﻣــەن 25 ﺳــﺎڵ ،ﻟە داﯾﻜێﻜــﯽ ھەوراﻣﯽ و ﺑﺎوﻛێﻜﯽ ﺷــﺎرەزووری ﺑﻮوە، ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2005دەﺳــﺘﯽ ﺑە ﻛﺎری ھﻮﻧــەری ﻛﺮدووە و وەك ﺋەﻛﺘەری دراﻣــﺎ و ﻛﻮرﺗە ﻓﻠﯿﻢ ﺑەﺷﺪار ﺑﻮوە ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2012ەوە وەك ﭘێﺸﻜەﺷﻜﺎر ﻛﺎر دەﻛﺎت و ﭼەﻧﺪان ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﻛەﻧﺎڵە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎن ﭘێﺸــﻜەش ﻛــﺮدووە .ﻟــەم دﯾﻤﺎﻧەﯾــەی ”وﺷــە“دا وەﻣــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﭘﺮﺳﯿﺎرێﻚ دەداﺗەوە. وەك ﺳەرﺗﺎ ﭼﯚن ھﺎﺗﯿﺘە ﻧﺎو ﻛﺎری راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەوە؟ رێﻜەوﺗێﻜﯽ ﺳەﯾﺮ ﺑﻮو ،ﺳەرەﺗﺎ ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﻢ زۆر ﻗﻮرس ﺑﻮون، ﺋێﺴــﺘە ھەﻧﺪێﻚ ﭬﯿﺪﯾﯚم ھەﯾە ﺳــەﯾﺮﯾﺎن دەﻛــەم و ﺗەرﯾــﻖ دەﺑﻤەوە ،ﺑەم ﺋەو ھەﻧﮕﺎواﻧە ﺑە ﺋەﻣڕۆی ﮔەﯾﺎﻧــﺪووم ،ھﯿﻮادارم ﻟە ﺋﺎﯾﻨﺪە وەك ﭘێﺸﻜەﺷــﻜﺎری ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘێــﺮام ﻟێ ﺑێﺖ ،ھﯿﻮا ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﭘێﺸﻜەﺷﻜﺎرەﻛﺎﻧﯿﺶ دەﺧﻮازم. ھەﺳــﺖ دەﻛﺮێﺖ ژﻣﺎرەی ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﻜﺎر ﻛەم دەﺑێﺘەوە و ھەﻧﺪێﻜﯿﺸﯿﺎن ﺑەرەو ﻛﺎری ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ دەﭼﻦ ،ﺑﯚﭼﯽ؟ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗﺎﻛــە وﺗــە ﻛــە ﮔﺮﻧﮕــﯽ زۆر ﻛــەم ﺑــە ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻛﺎران و ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺧــﯚی دەدا و ﻣﻮوﭼەﯾەﻛــﯽ ﻛەﻣﯿــﺎن ﭘــێ دەﺑەﺧﺸــێ ﻟە ﺑەراﻣﺒــەر ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ،رەﻧﮕە
ھﯚﻛﺎرەﻛــەی ﺋــەوە ﺑێﺖ ﯾﺎن ﻛﯚﻣەڵێﻚ ھﯚﻛﺎری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ، ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺧێﺰاﻧﯽ ،ﻟەﺑەرﺋەوەی ھەﻧﺪێــﻚ ﺗەﮔــەرە ھــەن ﺑﯚ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪﻛﺎر ﻛــە ﺋەﮔەری زۆری ھەﯾە ﻛەﺳــەﻛە واز ﻟەو ﺧەوﻧەی ﺑێﻨێﺖ .ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﺶ ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧﯽ ﻛەﻣە و داھﺎﺗﯽ زۆرە ،ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪﯾﺶ وەك ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﺣەز ﺑەوە دەﻛﺎت و ﻣﺎﻣەڵەی ﭘێﻮە دەﻛﺎت. ﺑﯚﭼــﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧــﯽ ﺗﺎ ﺳــەر
ﻟە ھﯿﭻ ﺷــﻮێﻨێﻚ دەرﻧەﻛﺮاوم، ﺑــەم دوای ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛە ،ﻧﻮێﯽ ﻧﺎﻛەﻣەوە. ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧﯽ ”ﻛﻮرد ﻣﺎﻛﺲ“ﯾــﺶ ﻛــە زووﺗــﺮ ﻟە ﺗەواوﺑﻮوﻧﯽ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛە وازم ھێﻨﺎ ،ﻛێﺸەﯾەك ﻟە ﻧێﻮان ﻣﻦ و دەرھێﻨەرەﻛە ڕووی دا ،ﻣﻨﯿﺶ ﻧەﻣﺘﻮاﻧﯽ ﺑــەردەوام ﺑﻢ ،ھەر ﻟەﺑەرﺋــەوە ڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﺑەرﻧﺎﻣەﻛەم ﺟێ ھێﺸﺖ و ﭼەﻧﺪان ﺟﺎرﯾﺶ ﺑە
ﻟە ﻣﺎڵەوە ھەﻣﻮوﻣﺎن ﺑە ھەوراﻣﯽ ﻗﺴە دەﻛەﯾﻦ ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑﺎوﻛﯿﺸﻢ ھەوراﻣﯽ ﻧﯿﯿە ﻟــە ﻛەﻧﺎڵێﻜــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﺑﻤێﻨﯿﺘەوە ،زوو زوو دەڕۆﯾﺖ و ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ ﺗﺮ ﭘﺮۆﮔﺮام ﭘێﺸﻜەش دەﻛەی؟ ﻣــﻦ ﻗەت ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﭼەوﺳــﺎوە و ژێﺮ دەﺳــﺘﯽ ﺧەڵﻚ ﺑﻢ .ﺧەڵﻜﯽ ﺋێﻤەش ﻓێﺮی ﺳەرﻛێﺸــﺎﻧە ﻧﺎو ژﯾﺎن و ﻛﺎروﺑﺎری ھﺎوﻛﺎراﻧﯿﺎﻧﻦ، ﻣــﻦ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﻗﺒﻮوڵــﯽ ﺑﻜەم ﺋەو ھەڵﺴﻮﻛەوﺗە ﻛﯚﻧﺎﻧەم ﺑەﺳەردا ﺑﺴەﭘێﻨﻦ .وەك ﭘێﺸﻜەﺷﻜﺎرﯾﺶ ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟەﮔــەڵ ھﯿــﭻ ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧێﻚ ﻛﺎری ﻓەرﻣﯿﻢ ﻧەﻛــﺮدووە ،ھەﻣــﻮوی ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻛﺎﺗــﯽ ﺑﻮوە و دوای ﺗەواوﺑﻮوﻧﯽ ﺑەرﻧﺎﻣەﻛە، ﻛەﻧﺎڵەﻛەم ﺟێ ھێﺸــﺘﻮوە، زۆر ﺟــﺎر ﺧەڵﻚ ﭘێــﻢ دەڵێﻦ ﺑﯚ ﻟەو ﺷــﻮێﻨە دەرﻛﺮاوﯾﺖ ،ﻣﻦ
ﺷﻮێﻨﻤﺪا ﻧﺎردووﯾﺎﻧەﺗەوە ،ﺑەم ﻣﻦ ﺧﯚم ﻧەﮔەڕاوﻣەﺗەوە. ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﺖ ﭼﯿﯿــە ﻟــەو ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﺎﻧــەی ﭘێﺸﻜەﺷــﯿﺎن دەﻛەی؟ ﻣﻦ ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﯽ ﺟﯿﺎوازم ﻛﺮدووە، ھەﻧﺪێﻜﯿــﺎن ﺑﯚ ﻛەﯾﻔﺨﯚﺷــﯽ
ﺑﯿﻨەران ﺑــﻮوە ،دوو ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﯽ ﻛﯚﺗﺎﺷــﻢ ﺑەﻧﺎوەﻛﺎﻧــﯽ )ﻣﺎڵﺌﺎوا و ﺳــەردان و ﺳــﻮﭘﺮاﯾﺰ( ﺑﻮوە ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدن ﺑــە ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺳــەرﺑەرزەﻛﺎن ﻛە ﺧﯚﺷﯽ و ﺷــﺎدی ﺑﺨەﻣە دڵﯽ ﻣﻨﺎڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ،ھەﻣﻮو ﺟﺎر دەڵێﻢ دەﺑﺎ ﻛﯚﺷــﻜﯽ زێڕﯾﻦ ﺑﻜﺮاﯾە ﺑﯚ ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺋێﻤە ﺑﻮوﺑﻮوﯾﻨﺎﯾە ﺑە ﭘﺎﺳەواﻧﯽ ﺋەوان ﻛە ﺑە ﻧەﺑﻮون و ھەژارﯾﺶ ھەر ﭘێﺸﻤەرﮔەن. زۆر ﻣﺎڵﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەم ﺑﯿﻨﯿﻮە ﻟە ﺳــەﻻﺟەی ﻣﺎڵەوەﯾﺎن ﯾەك ﭘەرداخ ﺋﺎو ﻧەﺑﻮوە ﻛە ﭼﻮوﻣەﺗە ﻣﺎڵﯿــﺎن وا ﭘێﺸــﻮازﯾﯿﺎن ﻟــێ ﻛﺮدووم ،ﺣــەزم دەﻛﺮد ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎم ﺑﯚﯾــﺎن ﺑﻜڕﯾﺎﯾــە ،ﺑەم ﺑەداﺧەوە ﻛــە داوای ﯾﺎرﻣەﺗﯿﻢ ﻟە ﺧەڵﻜــﯽ دەوڵەﻣەﻧﺪ ﺑﯚ ﻣﺎڵە ﭘێﺸﻤەرﮔە دەﻛﺮد ،زۆر ﺑەﻛەﻣﯽ ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻮون ھﺎوﻛﺎری ﭘێﺸﻜەش ﺑﻜەن ،ھەرﭼەﻧﺪە ﻟێﺮەوە ﺟێﯽ دەﺳﺘﺨﯚﺷﯿﯿە ﺋەواﻧەی ﺑە ﺷــﺪ ا ر ﯾﯿﺎ ن ﻛﺮدووە ،ﺧەڵﻜﯽ ﺑﺎ ﺷﯿﺸــﻤﺎ ن ھەﯾــە ﺋﺎﻣﺎدەی ھﺎوﻛﺎرﯾﯿــە ﻟە ھەﻣــﻮو ﻛﺎت و ﺳﺎﺗێﻜﺪا ،ﺧﯚﯾﺎن ﺑــە ﻗــەرزداری ﭘﯿﺸــﻤە ر ﮔە د ە ز ا ﻧــﻦ ،
ﺑــەم ڕێﮋەﻛەﯾــﺎن زۆر ﻛەﻣــە ،ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ زﯾﺎﺗﺮم ﻟە دەوڵەﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺮد. دەﮔﻮﺗﺮێﺖ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﺖ ھەﺑﻮوە و وازت ﻟێ ھێﻨﺎوە ،ﺋەوە راﺳﺘە؟ ﺑەڵێ وازﻣﺎن ﻟــە ﯾەﻛﺘﺮ ھێﻨﺎ، ﻟەﺑەر ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛێﺸە و ﭘێﻜەوە ﻧەﮔﻮﻧﺠﺎن .ﻛﻮڕە ﺧﺎڵﯽ ﺧﯚﯾﺸﻢ ﺑﻮو ،ﺗﺎ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دەﺳﺘﮕﯿﺮاﻧﺪاری رۆﯾﺸﺘﯿﻦ ،ﺑەم ﻗﺴﻤەت ﻧەﺑﻮو. ﻟە دەﺳﺘﭙێﻜﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺷﺎﺟﻮاﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ڕەﺧﻨەی زۆرت ھەﺑﻮو ،ﺑﯚﭼﯽ؟ ﺋﺎﺧــﺮ ﻧﺎﭼێﺘــە ﻋەﻗڵــەوە ﺷــﺎﺟﻮاﻧﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑێــﺖ ،ﺑــەم ﺑەﺷــﺪاراﻧﯽ ﺗﻮرك ﯾــﺎن ﻓﺎرس ﯾﺎن ﻋــەرەب ﺑﻦ ،دوای ﺋەوەش ﭘێﻮەری ﺳەرەﻛﯿﯽ ﺷﺎﺟﻮاﻧﯽ ﻛە ﻟە ﻧﺎوەﻛەﯾەوە دﯾــﺎرە ﺟﻮاﻧﯿﯿە، دوای ﺋــەوەش ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﭘێــﻮەری ﺗﺮ ھەن ﻛــە ﻟەﻻﯾەن ﻟﯿﮋﻧــەوە دادەﻧﺮێــﺖ و دەﺑێﺖ ﺑــەو ﻓﻠﺘەراﻧە ﺗێﭙەڕ ﺑﻦ ﺋەوﻛﺎت ھەڵﺪەﺑﮋێﺮدرێــﻦ ،ﺷــﺎﺟﻮاﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗەﻧﯿﺎ دەﺑێﺖ ﻛﻮرد ﺑەﺷﺪار ﺑێﺖ ،ﺋەم ﻣﺎﻓە ﭘﺎرێﺰراوە ﺑﯚ ﻛﭽە ﻧەﺷﻤﯿﻠەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد. ﭘﺎﺷﮕﺮی ﻧﺎوی ھەوراﻣﯿﺖ ﺑﯚ ﺑەﺧﯚﺗەوە ﺧﺴﺘﻮوە؟ ﻟــە ﻣﺎڵــەوە ھەﻣﻮوﻣــﺎن ﺑــە
ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﭼەوﺳﺎوە و ژێﺮ دەﺳﺘﯽ ﻛەس ﺑﻢ
ھەوراﻣــﯽ ﻗﺴــە دەﻛەﯾــﻦ، ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑﺎوﻛﯿﺸﻢ ھەوراﻣﯽ ﻧﯿﯿە و ﺑە ھەوراﻣﯽ ﻗﺴەﻣﺎن ﻟەﮔەڵﺪا دەﻛﺎت ،ﺑەﻛﻮردﯾﯿەﻛەی داﯾﻜﻢ زۆردارﺗﺮە. ﭼەﻧﺪ ﺟﺎر ﻋﺎﺷــﻖ ﺑﻮوی؟ ﭼەﻧﺪ ﺟﺎر ﭘەﺷــﯿﻤﺎن ﺑﻮوی ﻟە ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛەت؟ ﻋﺎﺷﻘﺒﻮون ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك ﺟﺎرە ،ﻣﻦ ﭘێﺸﺘﺮ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﻢ ھەﺑﻮوە و زۆرﯾﺸــﻢ ﺧﯚش وﯾﺴــﺘﻮوە، ﭘەﺷﯿﻤﺎﻧﯿﺶ ﻧﯿﻢ ﭼﻮﻧﻜە ﺑﻮوەﺗە واﻧە ﺑﯚم ،ﺟﺎرﺟﺎرﯾﺶ ﺑﯿﺮی ﻟێ دەﻛەﻣەوە. ﻛﺎم ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋەی ﭘﯿﺎو ﻟە ھەﺳﺘﯽ ﺗﯚوە ﻧﺰﯾﻜە ﻛە ھەﺳﺖ دەﻛــەی ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛــە ﺑــﯚ ﺗﯚ دەڵێﺖ؟ ﯾەﻛــەم ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ زەﻛەرﯾﺎ ﻋەﺑــﺪو و دووەﻣﯿﺎن ﺋەﺣﻤەد ﺧەﻟﯿﻞ ،ﺋﺎواﺗﯿﺸــﻢ ﺋــەوە ﺑﻮوە وەك ﺋەوان دەﻧﮕﻢ ﺧﯚش ﺑﻮاﯾە و ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﺋەواﻧﻢ ﺑﮕﻮﺗﺎﯾە. ﭘڕۆژەی ﺗﺎزەت ﭼﯿﯿە؟ ﻣﻦ ﺗــﺎزە ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﯽ ﺳــەردان و ﺳــﻮﭘﺮاﯾﺰم ﻛﯚﺗﺎ ﭘــێ ھێﻨﺎوە، ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺋﯿﺸــﯽ ﺗﺎزەم ﻟەﻻﯾەن ﭼەﻧﺪ ﻛەﻧﺎڵێﻜەوە ﺑﯚ ﭘێﺸــﻨﯿﺎز ﻛﺮاوە ،ﺑــەم ھێﺸــﺘﺎ ﺑڕﯾﺎرم ﻟەﺳەر ﻧەداوە ﻛﺎﻣﯿﺎن ھەڵﺒﮋێﺮم. ﻛﺎرێﻜــﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎﯾﯿﺸــﻢ ﻟــە ﺑەردەﺳﺘە ﻛە ﻛﺎرێﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و رژدە ،زۆر ﺑــە وردی و ﭘڕۆﻓﯿﺸﻨﺎڵﯽ ﻛﺎری ﻟەﺳەر ﻛﺮاوە ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی دوﻛﯿﻮ ،زۆر ﺗﺎﻣەزرۆم دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﺑﻜەﯾﻦ، ﭼﻮﻧﻜە دڵﻨﯿــﺎم ﻛﺎرێﻜﯽ ﺟﻮان دەﺑێﺖ.
ﺗﺎﯾﺒەت
ژﻣﺎرە ) ، (157ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 5 ،
ﺳﯿﻨەﻣﺎی ﻛﻮردى ﻻوەﻛﯿﺘﺮﯾﻦ رۆڵ ﺑە ﻣﻨﺪان دەدات ”دەرھێﻨەرەﻛە ﭘێ ﮔﻮﺗﻢ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ رﻛﺎﺑەری ﮔەورەﻛﺎن ﺑﻜەی و ﺑﯚ ﺑﺎﮔڕاوﻧﺪی ﻓﯿﻠﻤەﻛەی ﺑەﻛﺎری ھێﻨﺎم“ وﺷــە /دھــﯚك -ﻧــەوزاد ھﻠﻮری ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺳــﻮود ﻟە ﺑەھﺮە و ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻣﻨﺎﻧــﯽ ﻛﻮرد وەرﺑﮕﺮێﺖ و ﺋەوەی ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑەرﭼﺎوﻣﺎن ﻛەوﺗﻮوە ،ﻣﻨﺪان زﯾﺎﺗﺮ وەك ﺑﺎﮔڕاوﻧﺪی ﻓﯿﻠﻢ و دراﻣﺎ ﻛەڵﻜﯽ ﻟێ وەرﮔﯿﺮاوە. ﺋەﻛﺘەرێﻜﯽ ﻣﻨﺪاڵﯿﺶ دەڵێ، دەرھێﻨەرەﻛﺎن ﭘێﻤﺎن دەڵێﻦ ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ رﻛﺎﺑەری ﮔەورەﻛﺎن ﺑﻜــەن و ﺑﺎﺷــﺘﺮ واﯾــە وەك ﺑﺎﮔڕاوﻧﺪی ﻓﯿﻠﻢ رۆڵ ﺑﺒﯿﻨﻦ. ﺟەﺑﺎر ﺳــەﻋﯿﺪ ،ﺋەﻛﺘەرێﻜﯽ ﻣﻨﺪاڵــە و دواﯾﯿــﻦ ﻛﺎری ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدن ﺑﻮوە ﻟە ﻛﻮرﺗە ﻓﯿﻠﻤــﯽ ”ﻓێﻠﺒــﺎزی“ ،ﺟەﺑﺎر ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت: ”دەرھێﻨــەری ﻓﯿﻠﻤەﻛــە ﭘێﯽ راﮔەﯾﺎﻧــﺪم ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﻟەم
ﻓﯿﻠﻤەدا ڕﻛﺎﺑەراﯾەﺗﯽ ﮔەورەﻛﺎن ﺑﻜەی و ﻣﻨــﯽ وەك ﺑﺎﮔڕاوەﻧﺪی ﻓﯿﻠﻢ ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎ“. ﺋەو ﺋەﻛﺘــەرە ﻣﻨﺪاڵە ﭘێﯽ واﯾە ﺗﻮاﻧﺎی ﻣﻨﺪان ﻟەو ﺋﺎﺳﺘە ﻧﺰﻣەدا ﻧﯿﯿە ﻛە ھەﻧﺪێﻚ دەرھێﻨەر ﻟێﯽ دەڕواﻧﻦ و ﺋﺎﻣﺎژە دەدات” :ﺋێﻤە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑﺒﯿﻦ ﺑە ﺋەﺳــﺘێﺮی ﻓﯿﻠﻤێــﻚ و ﺳــەرﻛەوﺗﻮواﻧە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﻣﻦ ﺣەز دەﻛەم ﻓﯿﻠﻢ ﺑﯚ ﻣﻨﺪان دروﺳﺖ ﺑﻜــەم و ﻟەو ﺑــﻮارەدا ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚم ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ ھەﻣﻮان ﺑﺪەم“. ﺷــﯿﻨﻮار ﻛەﻣــﺎل ،دەرھێﻨەری ﺳﯿﻨەﻣﺎﯾﯽ ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ: ”ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ھﻮﻧەری ﮔێڕاﻧەوەی ژﯾﺎﻧــﯽ راﺑــﺮدووە ﺑﯚ ﻛەﺳــە زﯾﻨــﺪووەﻛﺎن ،ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺑەﺷﺪاری ﻟە ﻓﯿﻠﻤێﻜﺪا دەﻛەن، ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮون ﻟە ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺗﺎﻛەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺑە ﻣﻨﺪاڵ و ﮔەﻧــﺞ و ﭘﯿــﺮەوە .ﻟەﺑەر ﺋەوە
ﻧﻮوﺳــەری ﭼێﺮوﻛــە ﻓﯿﻠﻢ ﯾﺎ دەرھێﻨــەر و ﻓﯿﻠﻤﺴــﺎزەﻛﺎن، دەﺑێﺖ ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﻓﯿﻠﻢ وەك ﺧﯚی ﺑﮕێڕﻧەوە و ﻧﺎﺑێﺖ دەﺳﺘﻜﺎری ﻟە ﻛەﺳــەﻛﺎﻧﺪا ﺑﻜەن ،ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻧﺎﺑێﺖ ﺷﻮێﻨﯽ ﻣﻨﺪاڵ ﺑﮕﯚڕن“. ﺷﯿﻨﻮار زﯾﺎﺗﺮ رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە” :ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە وەك ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺳــﻮود ﻟە ﺗﻮاﻧﺎی ﻣﻨــﺪاڵ وەرﻧەﮔﯿــﺮاوە ،ﺋەﮔەر
ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺷﻮێﻨﯽ ﻓێﺮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻨﺪان ﻟە ﺑﻮارە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎن ھەﺑێﺖ
ﻟــە ﭼەﻧﺪ ﻓﯿﻠﻤێﻜــﺪا ﺑەﻛﺎرﯾﺶ ﺑﮫێﻨﺮێﺖ ،ﺋــەوا وەك ﺑﺎﮔڕاوەﻧﺪ و ﺳــەرەﺗﺎی دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﭘﺎڵەواﻧێﺘﯽ ﺋــەو ﭼﯿﺮۆﻛە ﺑەﻛﺎر ھێﻨــﺮاوە و ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ ﻓﯿﻠﻤﺪا ،ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺗﺮ ﺷــﻮێﻨﯽ ﺋەو ﻣﻨﺪاڵە دەﮔﺮێﺘەوە ،ﺑەم ﻟە ﻓﯿﻠﻤــە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﻣﻨﺪاڵ ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎی ﻓﯿﻠــﻢ دەﻣێﻨێﺘەوە ،وەك ﻓﯿﻠﻤﯽ ”ژﯾﺎن“ ﻛە ﺋەﺳــﺘێﺮەی ﻓﯿﻠﻤەﻛــە ”روﺑێﺮﺗﻮ“ﯾــە و ﻟــە ﺳــﯿﻨەﻣﺎی ھﯚڵﯿــﻮود ﺑەرھەم ھێﻨﺮاوە ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺷــﻮێﻨﯽ راھێﻨﺎن و ﻓێﺮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻨﺪان ﺑﯚ ﺳەرﺟەم ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎن ھەﺑێﺖ“.
رزﮔﺎر ﺣﻮﺳــێﻦ دەرھێﻨــەری ﻓﯿﻠﻤﯽ ”ﺳەرﻛﺮدە“ ﻛە ﻣﻨﺪاڵﯽ وەك ﭘﺎڵەواﻧﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎوە و ﻟە ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ ﻓﯿﻠﻤﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﯽ دھــﯚك ﺧەﺗﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﻓﯿﻠﻤﯽ ﭘێ ﺑەﺧﺸﺮاوە، ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜــﺪا ﺑﯚ ”وﺷــە“ی دووﭘــﺎت ﻛــﺮدەوە” :ﻻی ﺋێﻤە راﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﺑــﻮوە ﺑــە ﺗﺎﻛــە ﺳەرﭼﺎوەی ﺧﯚ ﭘەروەردەﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻨﺪان و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑــە ﭘەروەردەﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻨﺪان ﻧﯿﯿە و زﯾﺎﺗﺮ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ
ﺷــەڕ و ﻣﻠﻤﻼﻧــێ و ﺗﯚﻗﺎﻧﺪن و ﺋﺎڵﯚزی ﺑﻮوە .ﺑﯚﯾــە دەﺑێﺖ ﭘەﻧﺎ ﺑــﻮ ھەﻧﺪێ رێﮕەی ﺗــﺮ ﺑﺒﺮێﺖ ﺑﯚ ﭘەروەردەﻛﺮدﻧــﯽ ﻣﻨﺪاڵ ﻛە ﺋەوﯾــﺶ رێﮕەی ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾە، ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟەﻧﺎو ﻓﯿﻠﻤەﻛﺎﻧﺪا ﻣﻨﺪاڵ وەك ﻗﺎرەﻣــﺎن ﺑەﻛﺎر ﺑﮫێﻨﺮێﺖ و دواﺗﺮ ﺑﻮ ﻣﻨﺪاڵ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺑﻜﺮێﻦ، ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ ﻧﺎوەﻧﺪێﻜﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ﺋــەوەی راھێﻨﺎن ﺑــە ﻣﻨﺪان ﺑــﻜﺎت و دواﺗــﺮ وەك ﭘﺎڵەواﻧﯽ ﻧێﻮ ﻓﯿﻠﻤــەﻛﺎن ﺑەﻛﺎر ﺑﮫێﻨﺮێﺖ“. ”ﮔﺮﻧﮕــە ﻟە
ﻓﯿﻠﻤــە ﮔەورەﻛﺎﻧــﺪا رۆڵﯽ ﻣﻨــﺪاڵ ھــەر ﺑــﯚ ﻣﻨــﺪاڵ ﺑێﺖ و ﺳــەرﺟەم ھەﺳــﺘە ﻧﺎﺳــﻚ و ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋەﻛﺎن ﺑە ﻣﻨــﺪاڵ ﺑﺪرێﺖ ،ﻟــە ﻣﺎوەی ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ ﺋەو ﻣﻨﺪاﻧەدا ھﯿﭻ ﻛﺎرێﻜﯽ ﻧەﺷﯿﺎوﯾﺎن ﭘێ ﻧەﻛﺮێﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛﺎرﯾﮕەری ﻧەرێﻨــﯽ ﻟەﺳــەر ﺧــﻮدی ﻣﻨــﺪان ﻧەﻛﺎت .ﭘێﻮﯾﺴــﺘە رۆڵێﻜﯽ ﺋەرێﻨــﯽ و ﺟﻮان ﺑە ﻣﻨﺪاڵ ﺑﺪرێﺖ و دەرھێﻨەر و ﻧﻮوﺳــەری ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﻓﯿﻠﻢ ﺑە ﺗەواوەﺗﯽ ﻟە دەرووﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ و ژﯾﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەزا ﺑﻦ“ ،رزﮔﺎر ﺣﻮﺳێﻦ وای ﮔﻮت.
ﻓەرﯾﺪوون ھەوﻟێﺮی:
ﻣەرﺟﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﻟە ھﯚﻧـــــــــــــــــــــــــﺮاوەی ﻧەﻣﺮ و ﺋﺎوازێﻜﯽ ڕەﺳەﻧﺪاﯾە
ﺣەزم ﻟە زۆر
دەرﻛەوﺗﻦ ﻧﯿﯿە
وﺷە /ﻏەﻣﮕﯿﻦ ﺧﺪر ﻓەرەﯾــﺪوون ھەوﻟێــﺮی ﻛــە ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋێﻜﯽ ﻛــﻮردە ،ھەر ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە ﺧﻮﻟﯿــﺎی ھﻮﻧەری ﻛﻮردی ﺑــﻮوە و ھەﻣــﻮو ﻛﺎت ھەوڵــﯽ دەدا ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە ﮔﯚراﻧــﯽ ﺑڵێــﺖ .زۆر ﺟﺎرﯾﺶ ﺧﺎڵــﯽ ھﺎﻧﯽ دەدا و ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ دەﻛﺮد .ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1987ڕووی ﻟە ﺷﺎخ ﻛﺮد ،ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭼەﻛﺪاری و ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﺧــﺎك زﯾﺎﺗﺮ ھﻮﻧــەری ﻻ ﮔەورە ﻛﺮد .دوای ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺷــﺎخ ،ﺋﺎوارەﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮ ھﺎﻧﯽ دا ﺑﭽێﺘە ﻧﺎو ﻛﺎری ھﻮﻧەری و ﯾەﻛەم ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾﺸــﯽ ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1994ﺑﻮو ﻟە ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن. ﺑەم ﻟەﺑەر ﭼەﻧﺪ ھﯚﯾەﻛﯽ
ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚی ﺑوی ﻧەﻛﺮدەوە. دوای ﺋــەوەی ڕووی ﻟــە ﺋﻮﺳــﺘﺮاﻟﯿﺎ ﻛﺮد ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2002 ﺑەرھەﻣێﻜﯽ ﺗــﺮی ﺑو ﻛﺮدەوە ﺑەﻧﺎوی )ﺟێﻢ ﻣەھێﻠە( ،ﻟە 2003 ﯾﺸﺪا ﺑەرھەﻣێﻜﯽ ﺗﺮی ﺑە ﻧﺎوی
)ﺋﺎﺷﻨﺎ( ﺑو ﻛﺮدەوە و ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆرﯾﺶ ﺑەھﯚی ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەوە ﺑێﺪەﻧﮓ ﺑــﻮوە ،ﭘﺎﺷــﺎن ﭼەﻧﺪ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛــﯽ ﺗﺮی ﺑو ﻛﺮدەوە. ”وﺷــە“ ﻟەم دﯾﻤﺎﻧەﯾەدا ﭼەﻧﺪ ﭘﺮﺳﯿﺎرێﻜﯽ رووﺑەڕو ﻛﺮدەوە. ﺑــەڕای ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ھەوﻟێــﺮی، ﻓەرەﯾــﺪوون ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ﺋەﻣــڕۆی ﮔﯚراﻧﯽ ﻛﻮردی ﻟە ﭼﯽ ﺋﺎﺳﺘێﻜﺪاﯾە؟ ﯾﺎن ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏە ﺗﺎ ﻛﻮێ دەﭼێﺖ؟ ﺋەﻣڕۆ ﮔﯚراﻧﯽ ﻛﻮردی ﻟە ڕوویﻣﻮزﯾﻜــەوە زۆر ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوە، ﺋێﻤەی ﻛﻮرد ﺋێﺴﺘە ﻣﻮزﻛﮋەﻧﯽ زۆر ﺑــﺎش و ﺑەﺗﻮاﻧﺎﻣﺎن ھەﯾە و ﺋﺎﺳــﺘﯿﺎن ھﯿﭽﯽ ﻛەﻣﺘﺮ ﻧﯿﯿە ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻣﻮزﯾﻜﮋەﻧﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ. ﺑــەم ﺧﺎڵێﻜــﯽ ﺗﺮی ﻧەرێﻨــﯽ ھەﯾــە ﻛە ﺷێﻮاﻧﺪﻧﯽ ھﻮﻧەری ﮔﯚراﻧﯽ ﻛﻮردﯾﯿە و ﻣﯚرﻛﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑەرەو ﻛﺎڵﺒﻮوﻧەوە دەﭼێــﺖ .ﺑﯚﯾە وای دەﺑﯿﻨــﻢ
دﯾﺰاﯾﻦ :ﺋﺎﻛﺎر ﺟەﻟﯿﻞ
ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ﻛﻮردی زۆر ﺷــێﻮاوە و ﺗﻮوﺷــﯽ ﺋەﻧﻔﺎﻟــﯽ ھﻮﻧەری ﺑێﮕﺎﻧە ﺑﻮوە .ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﮔەﻧﺠﺎن وا دەزاﻧــﻦ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻦ ﻟــە ھﻮﻧــەری ﮔﯚراﻧﯿﮕﻮﺗﻨﺪا ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﻻﺳــﺎﯾﯿﻜﺮدﻧەوە .ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎن ﭘــڕن ﻟە ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻋەرەﺑﯽ ،ﺗﻮرﻛﯽ و ﻓﺎرﺳﯽ .ﺋێﻤە ﻗەدری ﺑەھــﺎ و ﺟﻮاﻧﯿﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﻧﺎﮔﺮﯾﻦ. ﺋــەی ﺑەڕای ﺗــﯚ ﻣەرﺟﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛــﯽ ﻧەﻣﺮ ﭼﯿﯿە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەﻣڕۆ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺋﺎواز و ھﯚﻧﺮاوە ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﺑەﻛﻠﯿﭗ دەدرێﺖ؟ ﻣەرﺟــﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛــﯽﺳــەرﻛەوﺗﻮو ،ﺳــەرەﺗﺎ ﻟــە ھﯚﻧﺮاوەﯾەﻛــﯽ ﻧەﻣﺮداﯾــە و دواﺗﺮﯾﺶ ﻟە ﺋﺎوازێﻜﯽ ڕەﺳــەن. ﺑــەم ﻧﺎﺑێــﺖ دەﻧﮕﺨﯚﺷــﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪەﻛەﯾﺶ ﻟە ﺑﯿﺮ ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە دەﺑێﺖ ﺑە ھەﺳﺘێﻜﯽ ﻗﻮوڵ و ﻋﺎﺷﻘﺎﻧە وﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺑﭽڕێﺖ .دواﺗﺮ ﻛﻠﯿﭙە ،ﻧەك ﻟە ﺳــەرەﺗﺎوە ﺑﯿﺮ ﻟە ﻛﻠﯿــﭗ ﺑﻜەﯾﻨەوە .ﭘێــﻢ واﻧﯿﯿە ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻜﯽ ﺧــﺮاپ ﻛﻠﯿﭗ ﺑﺘﻮاﻧێ داﯾﭙﯚﺷــێﺖ .ﻣــﻦ ﻧﺎڵێﻢ
ھەﻣﻮو ﻛﻠﯿﭙێﻜﯽ ﻛﻮردی ﺧﺮاﭘە، ﺑەم ھەﻧﺪێ ﻛﻠﯿﭗ ھەﯾە ﻧە ﻟە ﻣﺎﻧﺎﻛەی ﺗێﺪەﮔەﯾﺖ و ﻧە ﻟەﮔەڵ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛەش ﯾەﻛﺘﺮ دەﮔﺮﻧەوە، ﺋێﻤــە ﻟــە ڕووی ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚوە ﻻوازﯾﻦ و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻛﻠﯿﭙﻤﺎن ﺑﮕﯚڕﯾﻦ. ﺗــﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ
ﮔﻠەﯾﯽ ﻣﻦ ﻟە وەزارەﺗﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿە ﻛە ﺑێﺴەروﺑەرە زۆرە ﺑێﺪەﻧﮕــﯽ؟ ھــەم ﻟــە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــەﻛﺎن دوورەﭘەرێﺰی و ھــﺎوﻛﺎت ﻣﺎوەﯾەﻛــە ﻛﺎری ﻧﻮێﺘﻤﺎن ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە ،ﺋﺎﯾﺎ ﭼﯿﺖ ﻟە ھەﮔﺒەداﯾە؟ ﺧﯚم ﺣەزم ﻟە زۆر دەرﻛەوﺗﻦﻧﯿﯿــە و زﯾﺎﺗــﺮ ﺣــەزم ﻟــە دوورەﭘەرێﺰﯾﯿە ،دﯾﺎرە ﺳﺮوﺷﺖ
و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻣــﻦ واﯾــە. ﺑــەم ﺑێﺪەﻧﮕﯽ ﻣﻦ زۆر ﺷــﺖ دەﮔﺮێﺘــەوە ،ﯾەك ﻟەو ﺷــﺘﺎﻧە ﺋەوەﯾە ھەﻣــﻮو ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾﻢ ﻟەﺳــەر ﺋەﺳــﺘﯚی ﺧﯚم دەﻛەم و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿــﭻ ﻻﯾەﻧێﻚ ﯾﺎن ڕێﻜﺨﺮاوێــﻚ ﯾــﺎ ﺣﻜﻮوﻣــەت ھﺎوﻛﺎرﯾﯿــﺎن ﻧەﻛــﺮدووم ،ﻧﺎﻧﯽ دەﻣــﯽ ﺧــﯚم و ﻣﻨﺪاڵــﻢ ﻛەم ﻛﺮدووەﺗەوە ﺑﯚ ﻛﺎری ھﻮﻧەری، ﺑﯚﯾە ﺑﯚ ﻛﺎرێﻜﯽ ﺗﺎزە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻢ ﺑە ﻛﺎرﻛﺮدن ھەﯾە .ﻛە ﺳــەﯾﺮی دۆﺧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ دەﻛەم، ﺣەز دەﻛەم ﺗــﺎ دۆﺧەﻛە ﺑﺎش دەﺑــێ و ﮔــﻮزەران ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ دەﺑێﺘەوە ،ﺑێﺪەﻧــﮓ ﺑﻢ و دواﺗﺮ ﻛﺎرەﻛﺎن ﺑو ﺑﻜەﻣەوە. ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪان ﺑــەردەوام ﮔﻠەﯾﯽ دەﻛەن .ﺋەی ﺗﯚ ﮔﻠەﯾﯿﺖ ﻧﯿﯿە؟ ﮔﻠەﯾــﯽ ﻣــﻦ ﻟــە وەزارەﺗﯽرۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯿە ﻛە ﺑێﺴــەروﺑەرە و زۆر ﻛﺎری ﺑــێ ﺑەرﻧﺎﻣــە و ﻛﺮﭼﻮﻛﺎڵــﯽ ﻛــﺮدووە .ﺋــەوە ﻛێﺸــە ﮔەورەﻛەی ھﻮﻧەرە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا. ﺑڕﯾــﺎر ﺑــﻮو ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ
araakar4@gmail.com
و زﯾﺎﺗﺮ ﺣەزم ﻟە دوورەﭘەرێﺰﯾﯿە ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﺣەﺳــەن زﯾﺮەك ﺑڵێﯿﺘەوە ،ﮔەﯾﺸﺘﯿﺘە ﻛﻮێ؟ ﺑە ﭘێﻮﺳــﺘﻢ زاﻧــﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯽ)ﮔەوھەرێ(ی ﺣەﺳــەن زﯾﺮەك ﺗــﺎزە ﺑﻜەﻣەوە ،ﺋــەم ﮔﯚراﻧﯿﯿە ﻟــە ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧــﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﺋەﺣﻤەد ﭼﺎوﺷﯿﻨە و ﻟە ﺋﻮﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ ﻛﺎری ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﺑــﯚ ﻛﺮاوە. ﺑڕﯾﺎر ﺑﻮو ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵێﻚ ﻟەﻣەوﺑەر ﺑو ﺑﺒێﺘەوە ،ﺑەم ﻛﯚﺳﭗ ھﺎﺗە ﭘێﺶ و ﺧﯚﯾﺸــﻢ ﻛﺎری ﺗﺮم ﺑﯚ ھﺎﺗە ﭘێــﺶ .ﺑەم ﺑڕﯾــﺎرە ﺑەم زوواﻧە ﻛﻠﯿﭙﯽ ﺋەم ﮔﯚراﻧﯿﯿە ﺗەواو ﺑﻜەﯾﻦ. ﺋﺎﯾﺎ ﺑەﻧﯿﺎز ﻧﯿﺖ ﺑﮕەڕێﯿﺘەوە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن؟ ﺣەز دەﻛەم ﺑــە ﻛﺎری ﺗﺎزەوەﺑﮕەڕێﻤەوە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑەم ﺑﯚ ﺋەوەﯾﺎن ھێﺸــﺘﺎ ﻛﺎر و ﻛﺎﺗﯽ ﻣﺎوە .ﺑﯚﯾە ﺋەﺳﺘەﻣە ﻟەم ﻣﺎوەﯾە ﺑﮕەڕێﻤەوە.
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
ھەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن 07701573407
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
19
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﺑﻼڤ ﭘەﯾﻚ ،ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ /ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ،ھەوﻟێﺮ
0964(0)7502376262 0964(0)7502386262
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
20 www.wishe.net
ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە
ژﻣﺎرە ) ، (157ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 5 ،
Wishe Heftenameyekî sîyasî giştîye
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ
sarbaz25@yahoo.com 07502376262
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ
wishe@wishe.net
ﺷﺎﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻧﻮێ ﻟە ھەوﻟێﺮە ﺧﺎﺗﻮوﻧــە ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋی ﻻو ﺷــﺎﻧﯿﺎ، دوای ﺑوﻛﺮدﻧــەوەی ﭼەﻧــﺪ ﻛﻠﯿﭙێﻜﯽ ﮔﯚراﻧﯽ ،ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﻟە ھەوﻟێﺮ ﻛﺎر ﺑــﯚ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻧﻮێ ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑــﯽ دەﻛﺎت ﺑەﻧﺎوی ”ﮔﻮێﺖ ﻟە ﻣﻦ ﺑێﺖ“. ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە دەرھێﻨــەر ﻣﺤەﻣەد ﺟەﻣﯿﻞ ﻛە دەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﻠﯿﭙەﻛەی ﺷــﺎﻧﯿﺎ دەﻛﺎت ،ﺑەرۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ :ﺷــﺎﻧﯿﺎ ﻛﺎر ﺑﯚ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻧــﻮێ دەﻛﺎت ﺑەﻧﺎوی ”ﮔﻮێﺖ ﻟە ﻣﻦ ﺑێﺖ“ ،ﺋەو ﮔﯚراﻧﯿﯿە ﺑەزﻣﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑﯿﯿــە و ﺗﺎﯾﺒەﺗــە ﺑە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی رۆﺗﺎﻧﺎ ،ﻟــە ﺋﺎواز و ھﯚﻧﺮاوەی ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋ ﺧﯚﯾەﺗﯽ و ﻣەروان ﺧﻮری ﻛﺎری ﺋﺎوازداﻧﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﺮدووە و داﻧﯽ ﺧﻮری داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻮزﯾﻜەﻛــەی ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠــﺎم داوە. ﻛﺎﻣێﺮای ﻛﺎوە ﻣﻮﺣﺴﯿﻦ ،رووﻧﺎﻛﯽ ﻛەرﺧــﯽ ﺣەﯾــﺪەر ،ﯾﺎرﯾﺪەدەری رووﻧﺎﻛﯽ ﺣﻮﺳێﻦ دۆﺳﻜﯽ ،ﻛﺎری ﻓﯚﺗﯚ ﺋﺎرﭘﺎك ﺑﯚﺗﺎﻧﯽ و ﺋﺎراﯾﺸﺖ رۆزا ﺋەﻧﺠﯿﺎﻣﯿﺎن داوە. ﺋــەو ﮔﯚراﻧﯿﯿــە ﺑــە ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 50ﺋەﻛﺘــەر ﻛﺎری ﺑﯚ دەﻛﺮێــﺖ و ﻟە ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮ و ﻋەﻧﻜﺎوە ﻛﻠﯿﭙەﻛــەی ﺑﯚ دەﻛﺮێﺖ. ﭼﯿﺮۆﻛەﻛەی ﺑﺎس ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ دەﻛﺎت ﻛــە ﭼﯚن دەﻣﺎﻣﻚ ﻟەرووی ﺧــﯚی ﻻ ﺑــﺪات و ﺑﺘﻮاﻧــێ ﻧﺎخ و رووﺧﺴﺎری ﯾەك ﺑێﺖ ،ژﯾﺎﻧێﻚ وەك ﺧﯚی ﻧﯿﺸــﺎن ﺑﺪات و ﺧەوﻧەﻛﺎﻧﯽ دوور ﺑێﺖ ﻟە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی .
ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
ﻣﺮۆڤ ﺑﯚی ﻧﺎﻟﻮێ ﺗﺎھەﺗﺎﯾە ﺑەدﯾﺎر ﭼﺎوەڕواﻧﯿﯿەوە داﻧﯿﺸێ ﻧەﺧﺎﺳﻤە ﺋەﮔەر ﺑﯚی دەرﻛەوێ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ھﯿﭽﯽ ﻟێ ﻧﺎﯾەﺗە ﺑەر .ﯾﺎﺳﺎی ژﯾﺎﻧە، دەﺑێ دوای ﻛەوﺗﻦ ھەڵﺴــﯿﺘەوە و ھەوڵــﯽ ﺗەﻛﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺗەﭘﻮﺗﯚزی ﻛەوﺗﻨەﻛــەت ﺑﺪەﯾﺖ .ﺋەو ﺗەﻧﮕﮋە ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەی ﺳــﺎن و ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗــەوە ،ﻟــە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋەوەی ﺑــەرەو ﺧﺎوﺑﻮوﻧــەوە ﺑــڕوات، ﯾﺎن ﮔەﺷــﺎﯾﯽ و ﺗﺮووﺳــﻜەﯾەك دﯾﺎر ﺑێــﺖ ،رۆژاﻧە زﯾﺎﺗــﺮ و زﯾﺎﺗﺮ دەﺗەﻧﮕــﮋێ و ﺑەﺑــﻦ دەداﺗەوە. دواﺗﺮﯾﻨــﯽ ﺋــەو ﺗەﻧﮕــﮋان و ﺑەﺑﻨﺪاﻧەوەﯾە ﻧەﻣﺎﻧﯽ ﯾەﻛﺪەﻧﮕﯿﯽ ﻛﻮرد ﺑﻮو ﻟــە ﭘﺎﯾەﺗەﺧﺘﯽ ﻋێﺮاق و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧەﻛەﯾــﺪا .ﻟــە ﺑــﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾــﺪا دﯾــﺎر ﻧﯿﯿــە ﻧﺮﺧــﯽ ﻧــەوت ﻛــەی دەﭼێﺘەوە ﺳــەر ھەرﭼەﻧﺪە ﺳەرﭼﺎوە ھەﯾە دەڵێ ﻧﺮﺧﯽ ﻧەوﺗﯿﺶ ﺑﭽێﺘەوە ﺳــەر، ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﻣﻮوﭼەی ﺟﺎران داﺑﯿــﻦ ﺑﻜﺎﺗــەوە ﯾﺎﻧەﺧﯚ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ھەرێﻤەﻛە ﺑﺒﻮوژێﻨێﺘەوە. ﺋﯿﺘــﺮ ﻟەﻣەوە ،داﻧﯿﺸــﺘﻦ ﺑە دﯾﺎر ﭼﺎوەڕواﻧﯿﯿــەوە ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك واﺗەی ھەﯾە ﺋەوﯾــﺶ ﺗﻮاﻧﺪﻧەوەی ﻣﯚﻣﯽ ﺗەﻣــەن و ﺧﯚﺧﻮاردﻧــەوە ﻟــە
ﭼﺎوەﭼﺎوی ھﺎﺗﻨﯽ ﮔــﯚدۆدا ،ﻛە ﻧﺎﯾەت .ﭘﺮﺳﯽ ﻣﻮوﭼە وە ﻧەﺑێ ھەر ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ھەرێﻤەﻛــەی ﺋێﻤە ﺑێ، وﺗەﯾﻠﯽ ﺗﺮﯾﺶ وەﻛــﻮ ﺗﻮوﻧﺲ، ﺋێــﺮان و ﺳــﻌﻮودﯾە ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯿﺎن ﻟێ ﺑﻮوە ﺑە ﻛێﺸە. ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﯚ ﻛﺮێﺘﯿﯽ ﺑﺎری ﺑﮋێــﻮی ﺋەواﻧــەی ﻧەﻣﺎﻧﯽ ﻣﻮوﭼــە ﺷــەﭘڕێﻮی ﻛــﺮدوون، ﮔەڕاﻧەوەﯾــە ﺑــەرەو دێﮫﺎت ،ﻛە دەﺑﻮو ﺋەﻣە ﻧەﺧﺸەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺑێ ﻟــە زووەوە .ﻋێﺮاق ﻟە 1976ەوە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ رﻣﺎﻧﺪﻧــﯽ دێﮫﺎﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗە ﺑەر، ﻟە ھەﺷــﺘﺎﯾەﻟﺪا زۆرﺑەی دێﮫﺎﺗﯽ ﻛﻮێﺮ ﻛﺮدەوە و زەﺑﺮێﻜﯽ ﮔەورەی ﺳــﺮەواﻧﺪە ﺑﻨــەوای ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﻛــﻮردەواری .دوای رزﮔﺎرﺑﻮوﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ 1991ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ھەرێﻤەﻛە ﻛەوﺗە ﺳــەر داھﺎﺗﯽ ﮔﻮﻣﺮﮔﯽ و دوای 2003ش ﻧــەوت ﺟێﮕەی ﮔﺮﺗەوە .داھﺎﺗﯽ ﻧەوت ﺟﮕە ﻟەوەی ﻟــە 2015ەوە زەﺑﺮێﻜﯽ ﮔەورەی ﺑەرﻛەوﺗﻮوە و ﻟــە 120دۆﻻرەوە داﺑەزﯾﻮەﺗە ﺳــەر ﺳﯽ ﭼﻞ دۆﻻر، ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸﯽ ھەﯾە ﺋەوﯾﺶ ﺋەوەﯾە ﺋــەم داھﺎﺗــە زﯾﺎﺗﺮ وەك ﻣﻮڵﻜێﻜﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﻟــە ﻣﺎﻣەڵەداﯾە ﻧەك ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯽ .ﺑەڵﮕەی ﺋەم
ﻛﯚﻣﺴﺎی ﺑە ﺳﺘﺎﯾڵێﻜﯽ ﺟﯿﺎواز دەردەﻛەوێﺖ وﺷە /ﺷﺎﺧەوان ﺷێﺨﺎﻧﯽ ﺧﺎﺗﻮوﻧــە ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋی ﻧﺎﺳــﺮاوی ﻛــﻮرد ﻛﯚﻣﺴــﺎی ﻛە ﺧﺎوەن ﭼەﻧــﺪان ﺑەرھەﻣﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯿە ،ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﻛﺎر ﺑــﯚ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻧﻮێــﯽ دەﻛﺎت ﻟە ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺟﯿﺎواز، ﭼﻮﻧﻜە دەﯾەوێ ﻟەو ﮔﯚراﻧﯿﯿەدا ﺑە ﺳﺘﺎﯾڵێﻜﯽ ﺟﯿﺎواز دەرﺑﻜەوێﺖ . ﻟەوﺑﺎرەﯾــەوە ﻛﯚﻣﺴــﺎی ﺑەرۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ :ﻣﺎوەی دوو ﻣﺎﻧﮕە ﻛﺎر ﺑﯚ ﺑەرھەﻣێﻜﯽ ﻧﻮێ دەﻛــەم ،ﺋەو ﺑەرھەﻣە ﺟﯿﺎوازﺗــﺮە ﻟــە ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﺘﺮم
ﻟەرووی ﺳــﺘﺎﯾڵ و ﻛﺎرﻛﺮدﻧەوە ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧﺎوم ﺑﯚ داﻧەﻧﺎوە ،ﻟە ﺷــﯿﻌﺮ و ﺋﺎوازی ﺧﯚﻣە و ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﺧەﻣﮕﯿﻨە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺳﺘﺎﯾڵەﻛەی زۆر ﻗﻮرﺳــە .ﻟە ﺳــﻮﯾﺪ ﻛﺎری ﺑــﯚ دەﻛەﯾﻦ ﻟەﮔەڵ ﺳــﺘﺎﻓێﻜﯽ ﻓﺎرس ﻛە ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﯽ ﺋەو وﺗەن ،ﭘێﻢ واﯾە ﺑــﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎرە ﻟەﻧﺎو ﻛﻮرددا ﺋەو ﺳــﺘﺎﯾڵە دەﺑﯿﻨــﺮێ و ﻛﺎری ﭘێ دەﻛﺮێﺖ. ﻛﯚﻣﺴﺎی ﻟەﺑﺎرەی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺑﯚ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻧﻮێ ﺑﯚ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﮔﻮﺗﯽ ،ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا زۆر ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋ ﺑەرھەﻣﯿﺎن ﺑﯚ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑو ﻛــﺮدەوە ،ﺑەم ﻣﻦ ﺣەزم ﻟــە ﺑەرھەﻣێﻜﯽ
ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﺑﯚﯾﺎن ،ھــﺎوﻛﺎت ﮔﯚراﻧﯿﯽ ”زرﻣە“م ﺑﯚ ﺷــەھﯿﺪێﻜە ﻛــە ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻓﯿــﺪا ﻛﺮدووە، ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ زۆر ﻏەﻣﮕﯿﻨە. ﺷــﺎﯾەﻧﯽ ﺑﺎﺳە ﻛﯚﻣﺴــﺎی ﻧﺎوی ﺑەردێﻜە ﻟە ھەوراﻣﺎﻧﯽ ڕۆژھەت ﻛــە ﺧەڵﻚ ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ دووی وەرزی ﺑەھﺎر ﻟــە ﺟەژﻧێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪا ﺋــەو ﺑەردە دەﺷــﻜێﻨﻦ و دوای ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ ﺳﺎڵێﻚ ﺑە ﮔﻮێﺮەی ﺋەﻓﺴــﺎﻧەی ﭼﯿﺮۆﻛەﻛە دﯾﺴــﺎن وەك ﺧــﯚی ﻟــێ دێﺘــەوە .دوای ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﺒﻮوﻧــﯽ ﺋەو ﺑەردە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﻛﯚﻣﺴــﺎی ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪﯾﺶ دڵﯽ ﺑە ﻧﺎوەﻛەی ﺧﯚی ﺧﯚﺷە.
ﭼەﻧﺪ ﭼﺎرەﺳەرێﻚ ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﭼﻮون راﺳﺘﯿﯿەش ﺋەو ﻟێڵﯿﯿەﯾە ﻟەﮔەڵﯿﺪا ھﺎﺗﻮوە .ﺗەﻧﺎﻧەت ﻧﺎوەﻧﺪی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ و ﺳەرﺑەﺧﯚ دەﺳەﺗﯽ دەرھێﻨﺎن و ھەﻧﺎردﻧە دەرەوەی ﻧەوﺗﯿﺎن ھەﯾە. ﻣﻠﻤﻼﻧەی ﻧﺎوەﺧﯚﯾﯿﺶ ھەر ﺑەﻧﺪە ﺑە داھﺎت و داﮔەڕاوەی ﻧەوت ﻧەك ﺟﯿــﺎوازی ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﺪا .ﺋﯿﺘﺮ ﺗﺎ ﺋەم ﻣﻠﻤﻼﻧەﯾــە ﯾەﻛﻼ دەﺑێﺘەوە و ﺗﺎ داھﺎﺗﯽ ﻧەوت دەﭼێﺘە دەﺳﺘﯽ دەﺳەﺗێﻜﯽ ﺳەرﺗﺎﺳەری ،رەﻧﮕە زۆری ﺑﻮێ .ﻟەﺑەرﺋەﻣە ﭼﺎرەﺳەری دەﺳﺒەﺟێ ﺑﺮێﺘﯿﯿە ﻟە ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ زێﺪ و ﻻﻧﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮان ﻟە دێﮫﺎت. ﺋەم ﻛﺮدەوەﯾەی ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛەم، ﺧﯚی ﺧﻮەﺳﺎﯾﯽ ﻣﺎوەﯾەﻛە دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛــﺮدووە .ﺑێﺘــﻮ ھەڵﻤەﺗێﻜﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﯿﺸــﯽ ﺑﭽێﺘــە ﭘﺎڵ، ﻛﺮدەوەﻛە دەﺑێ ﺑە ﻛﺮدەوەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ و ﺑەرﻓﺮەوان .داودەزﮔەی ﺣﻜﻮوﻣــەت دەﺗﻮاﻧــﻦ ﺋﺎﻟﯿﻜﺎری و ﺋﺎﺳــﺎﻧﻜﺎرﯾﯿەك ﻟــە رووی ﺗەﻛﻨﯿﻜﯿﯿەوە ﭘێﺸﻜێﺶ ﺑﻜەن ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە :ﻻدێ ﻧﯿﯿە ﻛﭻ و ﻛﻮڕﯾﺎن ﻧەﺑﻮوﺑﻦ ﺑە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ و ﯾﺎرﯾﺪەری ﭘﺰﯾﺸــﻚ ،رێﮕەدان ﺑە ﻛﺮدﻧەوەی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ﯾﺎن ﺑﻨﻜەی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ و ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﺋەﻣﺎﻧــە ،دەﺳــﺘەﺑەری ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯿﺎﻧەﯾە ﺑــﯚ ﺋەواﻧــەی
دەﮔەڕێﻨەوە ﺑﯚ دێﻨﺸﯿﻨﯽ .زۆرﺑەی داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﻛﯚﻧــﯽ دێﮫﺎﺗﯽ ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻟەو ﻛﯚﻣەڵﮕە و ﻣﯿﺮەدێﯿﺎﻧەدا ژﯾﺎن ﺑەﺳــەر دەﺑەن ،ﻛە رﺑﮋێﻤﯽ ﺑەﻋــﺲ ﺑــﯚی ﻛﺮدﺑﻮوﻧــەوە، ھەڵﻤەﺗێﻚ ﺑﯚ ﮔەڕاﻧەوەﺳەر ژﯾﺎﻧﯽ ﭼﺎﻧــﺪن و ﻣــەڕداری ،دوور ﻧﯿﯿە دوو ﻣﻠﯿﯚن ﻟــە ﭘێﻨﺞ ﻣﻠﯿﯚﻧەﻛەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﺑێ ﻣﺎڵﺪاری و ﺑــێ داھﺎﺗﯿﯽ ﺷــﺎرەوە ﺑﺒﺎﺗەوە ﺑﯚ ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺳــەرﺑەرزاﻧەﺗﺮ .ژﯾﺎﻧﯽ ﻻدێﯿەﺗــﯽ ﻧەك ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەم ﺑﺎرەی ﺋێﺴــﺘە ﺑﮕﺮە ﻟە ھەﻣــﻮو ﺑﺎرێﻜﺪا ﺳەرﺑەرزاﻧەﺗﺮە ﺑﯚ ﺋەواﻧەی ﺑە راﭘێﭻ ھﺎﺗﺒﻮوﻧە ﺷــﺎر وێڕای ﺑﺎی ﭘﺎك و ﺧﻮاردﻧﯽ ﺗەڕ و ﻣێﺸﻜﯽ ﺳﺎﯾەوەی دەﺷﺖ و دەر .دێﮫﺎﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن زۆرﺑەﯾــﺎن ﺋێﺴــﺘە ﺋﺎوەداﻧــﻦ ﺋەوەﻧﺪەﯾە ﺋﺎوەداﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻛەﻣﯿﺎن ﺑﯚ ﮔەڕاوەﺗــەوە ،واﺗە رێﮕەوﺑﺎن و ﺳەرﭼﺎوەی ﺋﺎوی ﺧﺎوێﻦ و ھێڵﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە زۆرﺑەﯾﺎﻧﺪا داﺑﯿﻨە. دەﻣێﻨێﺘــەوە ﻻوی ﺧﻮێﻨﺪەواری ﺷــﺎرەﻛﯽ ،ﻛــە ﻣــﺎوەی ﭘێﻨﺞ ﺳــﺎڵ ﯾﺎن زﯾﺎﺗﺮە ﺧﻮێﻨﺪن ﺗەواو دەﻛــەن و ھەﻟﯽ ﻛﺎرﯾــﺎن ﻧﺎﯾەﺗە ﭘێﺶ .داودەزﮔەی ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە ﺑﻨەڕەﺗەوە ﻟــە ﻣﯿﻼﻛﯽ زﯾﺎدەﻛﯿﺪا ﺧﻨﻜﺎوە و ﺑــﺎری ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ھەرێﻢ
ﺑﺎﺷــﯿﺶ ﺑﻮاﯾە ﻟەواﻧەﺑــﻮو ھەﻟﯽ داﻣەزران ﺑﯚ ﺋەﻣﺎﻧە ﻧەﺑێﺖ .ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت زەﺑﺮێﻜﯽ ﮔــەورەی ﺗێ ﺳــﺮەواوە و ﺳــﺎﻧێﻜﯽ دەوێ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧێ ﺑەﭘﯿــﺮ ﺋەم ھەﻣــﻮو وزە ﮔەﻧﺠﺎﻧەﯾەوە ﺑﭽێ ،ﻛە ﺳﺎﻧەش ژﻣﺎرەﻛەﯾــﺎن ھەڵﺪەﻛﺸــێ .وەك ﻟە ﺳەرﺗﺎﺷــەوە وﺗﻢ ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻣﺮۆڤ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﻣﯚﻣــﯽ ﺗەﻣەن ﺑە دﯾــﺎر ﭼﺎوەڕواﻧﯿﯿەوە ﺑﺘﻮێﻨێﺘەوە، ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﭼﺎرەﺳەر ﺑﯚ ﺋەم ﻻوەﯾﻠە، ﺳەرھەڵﮕﺮﺗﻦ و ﻛﯚﭼﯽ دەرەوەی وﺗە .ﺑە دروﺳﺘﯽ ﭼەﻧﺪ زاﻧﺴﮕە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە؟ رەﻧﮕە ﻟە ﭘﺎزدە زﯾﺎﺗﺮ ﺑێ و ﺳﺎﻧە ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ﺑﯿﺴﺖ ھەزار ﮔەﻧﺞ زﯾﺎﺗــﺮ دەرﭼﻮوێﻨﻦ، ﻛە ﻧە ﻛەرﺗﯽ ﮔﺸﺘﯽ و ﻧە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑﺎوەﺷــﯿﺎن ﺗێ وەرێﻨێ ،ﻟەﺑەرﺋەﻣە دەﺷێ ﻟە رێﯽ دەزﮔەﯾەﻛﯽ ﺳــەر ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەت ﯾﺎن ﭼەﻧﺪ ﺑﺎڵﻮێﺰﮔەﯾەﻛﯽ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەوە و ﺑــە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻟەﮔــەڵ ﭼەﻧﺪ وﺗێﻜﯽ رۆﺋــﺎوادا ،ﻛــﺮدەوەی ﻛﯚﭼﯽ ﺋەﻣﺎﻧە دەﺳــﺖ ﭘێ ﺑﻜﺎت. زۆر وت ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑە وزەی ﮔەﻧﺠــﯽ ﺧﻮێﻨﺪەوارە و دەﺷــێ ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﻛﺮدەوەﯾەﻛﯽ ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯿﺎﻧەدا ﺋێﻤــە ﺋــەم رۆﻧەی ﺧﯚﻣﺎن ﺑەڕێﯽ ھەﻧﺪەران
ﺑﻜەﯾﻦ .ﺋەم ﻛﯚﭼەی ﻣﻦ ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛەم ﺟﯿﺎوازە ﻟەو ﻟێﺸــﺎوە ﺑێ ﻧەﺧﺸــەﯾەی ،ﻛــە ﺑەﺷــێﻮەی ﺋﺎودﯾﻜــﺮدن رێــﯽ ھﺎﺗﻮﻧەھــﺎت دەﮔﺮﻧــە ﺑــەر و ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن ﻟەوﺳــەرەوە ﻻﺷــەی ﺑێﮕﯿﺎﻧﯿﺎن دەﮔەڕێﺘەوە .دەﺷــێ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە رێﯽ ﺋــەو ﭘﺮۆﮔﺮاﻣەی ﺑﺎﺳــﻢ ﻛﺮد ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟــە داھﺎﺗــﻮودا ﺑە ﻟێﻮەﺷــﺎوەﯾﯽ و ﺷــﺎرەزاﯾﯿﯿەﻛﯽ ﺑەرزﺗــﺮەوە وەرﮔﺮێﺘەوە. دەﻣێﻨێﺘەوە ﺋەو ﺧەڵﻜەی ﺗﺮ ،ﻛە ﻣﻮوﭼەﺧﯚرن و ﺳەرﭼﺎوەی ﺗﺮی داھﺎﺗﯿﺎن ﻧﯿﯿــە ،دەﺑێ ﺋەﻣﺎﻧە ﻣﻞ ﺑﯚ ﻛﺎری ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﺪەن .ﻣەرچ ﻧﯿﯿە ﺋــەوەی ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣــەی ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ھەﯾــە ھــەر ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ھەﻟﯽ ﻛﺎر ﺑە ﮔﻮێــﺮەی ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﻛەی ﺑــێ .ﺋەﻣــە ﺑــﺎوی ﺳــەردەﻣﯽ ﺳﯚﺷــﯿﺎﻟﯿﺰم ﺑﻮو ،ﺑەﺳــەرﭼﻮو. دەﺑێ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑێ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾەك ﯾﺎن ھــەر ﭘﺴــﭙﯚڕﯾﯿەﻛﯽ ﺗﺮ ،ﻟە ﻧﺎﻧﭙێﮋﯾﯿەﻛــﺪا ھەوﯾــﺮ ﺑﻜﺎت ﯾﺎن ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿەﯾەﻛﺪا ﭼﺎ داﺑﻨێ ،ﯾﺎن دەرﮔەواﻧﯽ ﮔەراﺟێﻚ ﺑێﺖ .ژﯾﺎﻧﯽ دووروەﺗﯽ ﭘڕە ﻟەم ﺟﯚرە ﻛﺎراﻧە. ھەر ﻛﺎرێﻜــﯽ ﺋﺎوڕووﻣەﻧﺪاﻧە ،ﻛە ﺑﺒێ ﺑــە ﻣﺎﯾــەی ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧﯽ
ﻣﺎڵ ،ﻛﺎرە و ﻣﺎﯾەی ﺷــەرم ﻧﯿﯿە. ھﺎوەڵێﻚ وﺗﯽ ”ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی دێﯿەك 18ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ و 32ﺑﻨﺪەﺳــﺖ و ﭘﺎﺳــەوان و ﺑﺎﺧەوان و ﭘﺎﻛەواﻧﯽ ھەﯾە“ ،وﺗﯽ ”ﻟە ھەﻣﻮو ﻧێﺮﯾﻨەی ﺳــەروو ھــەژدەی دێﯿەﻛــەدا ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك ﻛــەس ﻣﻮوﭼەﺧﯚری ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧﯿﯿە“ .ﺋەم ﺑﺎرە ﻟە ﺑێ ﭘﻼﻧﯿﯿەوە ھﺎﺗــﻮوە و ھەرﭼەﻧﺪە ﭘﻼﻧێــﻚ ﻧﯿﯿــە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەری، ﺑەم ﺑە ھەر ﺷــێﻮەﯾەك ﺑێ دەﺑێ ھەڵﻮەﺷێﺘەوە. ﺋەواﻧەی ﻟە ﺳــەرەوە ﻧﻮوﺳــﯿﻢ، ﭼﺎرەﺳــەری ژﯾﺮاﻧەن ﺑﯚ ﺷــڕﯾﯽ ﺑﺎری ﺑﮋێﻮی ﺑەﺷــێﻜﯽ ﮔەورەی داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ھەرێﻢ .دەﺑێ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﻧە ﻛﺮدەوەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑەﻣﺰوواﻧە دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺑﻨــەوای ﺗەﺑﺎﯾﯽ و ﻧە داھﺎﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯽ دەﭼێﺘەوە ﻛﯿﺴــەﯾەﻛﯽ ﯾەﻛﺪەﺳــﺖ و ﻧە راﭘەڕﯾﻨﯿﺶ روو دەدات .راﭘەڕﯾﻦ رووش ﺑــﺪات ﺑەﺷــێﻚ دەﺑــێ ﻟــە ﻣﻠﻤﻼﻧــەی ﺣﺰﺑــﯽ و رەﻧﮕە ﺑﺒێﺘەوە ﺑە ھﯚی ﺷــەڕ و ھەرای ﻧﺎوەﺧﯚﯾﯿﺶ .ﺑﺎ ﺋێﻤە ﭼﺎرەﺳەری ﻣﺎﻗﻮوﻧــە ﺑــﯚ ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧــﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺧەڵﻚ ﺑﺪۆزﯾﻨــەوە ﺗﺎ زﯾﺎﺗﺮ ﻧەﻓﻠﯿﻘێﺘەوە.