وەزﯾﺮێﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛەی ﺑەﻧﺎوی ﺧﯚی دەﻛﺎت ﺑەﭘێﯽ ﺋەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی دەﺳﺖ ”وﺷە“ ﻛەوﺗﻮون ،وەزﯾﺮێﻜﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛەی ﺑەﻧﺎوی ﺧﯚی ﻛﺮدووە و ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ ﻟە ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﺪا دادﮔە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زەﺑەﻻﺣﯽ وەك ﺳــﺰا ﺑەﺳــەردا ﺳەﭘﺎﻧﺪووە ،ﺑﯚﯾە ﺋێﺴــﺘە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﺳــێ ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر وەك ﻗەرەﺑﻮو دەداﺗەوە ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەت .ﺳەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ دەﺳﺘەی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ”ﺳێ ﻣﻠﯿﯚﻧەﻛەﯾﺶ ھەر ﻟە ﺑﻮدﺟەی ﺣﻜﻮوﻣەت وەردەﮔﺮێﺖ و دەﯾﺪاﺗەوە ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەت“.
2
ﮔــﯚڕان ﭼﯽ ﺑــە ﻣﺎم ﺟــەﻻل و ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧەﻛﺮد
10
زاﻧﻜـــــﯚی ﺳــەﺣەدﯾﻦ ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوەی ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﺳﻮوﺗێﻨێﺖ
8
ﻟە ھەوﻟێﺮ ھەواڵە ﺧﯚﺷــەﻛە ﺑﺎزاڕی زەوﯾﯽ ﺑە ﺟﻮوڵە ﺧﺴﺘﻮوە
7
ﺷﯚﺧﺎن ﻓەرەج:
رەﻧﮕە دوای ﺋەم دﯾﻤﺎﻧەﯾە ﺑە ﻛﺎﻓﺮ ﻧﺎوم ﺑەرن
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر ژﻣﺎرە ) ، (158ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 19 ،
ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە
www.wishe.net
16
ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە
ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸﺘﻮو ﺗﺎﻧﻜەرەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت دەﺷﺎرێﺘەوە
ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑڕﯾﺎر:
ﻓﺮۆﺷﯿﺎری ﻧەوﺗﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾە ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن 350 ﻣﺰﮔەوت ﺑەڕێﻮە دەﺑەن ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎرێﻜﯽ وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎف و ﻛﺎروﺑﺎری ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 350ﭘێﺸــﻨﻮێﮋ و ﮔﻮﺗﺎرﺧﻮێﻨــﯽ ﻣﺰﮔەوﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻓەرﻣﯿﯽ ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﻦ ،ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎﻓﯿــﺶ ھﯚﺷــﺪاری دەدات” ،ﺋەﮔــەر ھــەر ﻣەﻻﯾــەك ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ھەر ﺣﺰﺑێﻚ ﺑێــﺖ ،ﻧﺎھێڵﻦ ﺑﯚ ﻧﻮێﮋﻛﺮدﻧﯿــﺶ ﻧﺰﯾﻜﯽ ﻣﺰﮔەوت ﺑﺒێﺘەوە ﻧەك ﺑــﯚ ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﮔﻮﺗﺎر و ﭘێﺸــﻨﻮێﮋﯾﻜﺮدن ﺑﯚ ﺧەڵﻚ“.
3
”وﺷە“ ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەﻛﯽ ﮔەورە ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت ﻋــەدادی زۆرێﻚ ﻟە ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧــەﻛﺎن ﻓێڵﯿﺎن ﺗێﺪا ﻛــﺮاوە و زۆر ﻟەو ﺑڕە ﻛەﻣﺘﺮ ﺑەﻧﺰﯾﻨﺖ ﭘێ دەدەن ﻛە ﻟە ﺷﺎﺷەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ دەدات. ﺋــەوان ﻛە ﻛــەس ﻧﯿﯿە ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوەﯾﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﺑــﻜﺎت ،وﯾﮋداﻧﯿﺎن ﺣﻜﻮم
دەﻛﺎت .ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑە وەﻛﺎﻟەت ﺋەوە ﭘﺸﺘڕاﺳــﺖ دەﻛﺎﺗەوە و داوا ﻟــە ﺧەڵــﻚ دەﻛﺎت ﻟە ﺑﻮوﻧﯽ ھەر ﺣﺎڵەﺗێﻜﯽ ﻟەو ﺷــێﻮەﯾە ،ﺋﺎﮔەدارﯾﺎن ﺑﻜەﻧەوە.
ﺑﯚ ﺑﺎرزاﻧﯽ و ھەﻣﻮو ﻣﯿﺪﯾﺎﮐﺎن ﻓەرھﺎد ﭘﯿﺮﺑﺎڵ
16
40 14ﺋەﻧﺪاﻣﯽ داﻋﺶ ﻟەﻧﺎو ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﺪا ﮔﯿﺮاون 12
ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دوای داﻋﺶ و ﺋﺎﯾﻨﺪەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن
17
ﺑێﺴﺘﻮون ﻋﻮﻣەر ﻧﻮوری
ﻟەﮔەڵ دەﺳﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﺷەڕی ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵ ﻟە ژێﺮ دەﺳــﺘﯽ داﻋﺶ ،ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ ھﺎﺗﻨﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە ﯾەك ﻣﻠﯿــﯚن ﺋــﺎوارە دەﻛﺮێﺖ ﺑــﯚ ھەرێﻤﯽ ھﺎﺗﻨﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ھﺎوﻛﺎت ﻣەﺗﺮﺳﯽ داﻋــﺶ ﻟەﮔــەڵ ﺋــﺎوارەﻛﺎن دەﻛﺮێــﺖ و ﺑەﭘێــﯽ ﺋﺎﻣﺎرێﻜﯿﺶ ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە 40داﻋــﺶ ﻟەﻧــﺎو ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك و ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﮔﯿﺮاون.
2
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
2
40ﺋەﻧﺪاﻣﯽ داﻋﺶ ﻟەﻧﺎو ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﺪا ﮔﯿﺮاون
ژﻣﺎرە ) ، (158ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 19 ،
ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﺋەوە ھەﯾە داﻋﺶ ﻟە رێﮕەی ﺋﺎوارەﻛﺎﻧەوە ﺑێﺘە ﻛﻮردﺳﺘﺎن
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﻟەﮔەڵ دەﺳــﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﺷەڕی ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﻟــە ژێﺮ دەﺳــﺘﯽ داﻋــﺶ ،ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ ھﺎﺗﻨﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﯾەك ﻣﻠﯿﯚن ﺋﺎوارە دەﻛﺮێﺖ ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ھﺎوﻛﺎت ﻣەﺗﺮﺳﯽ ھﺎﺗﻨﯽ داﻋﺶ ﻟەﮔــەڵ ﺋــﺎوارەﻛﺎن دەﻛﺮێﺖ و ﺑەﭘێــﯽ ﺋﺎﻣﺎرێﻜﯿﺶ ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە 40داﻋــﺶ ﻟەﻧــﺎو ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك و ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﮔﯿﺮاون. ﻣەرﯾﻮان ﻧەﻗﺸﺒەﻧﺪی ،ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ وەزارەﺗــﯽ ﺋەوﻗﺎﻓــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ، ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺳەرەﺗﺎ ﺋەو ڕێﻮﺷــﻮێﻨﺎﻧەی دەﮔﯿﺮاﻧە ﺑەر ﺑﯚ ڕێﮕــەدان ﺑەھﺎﺗﻨﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎن ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪار ﺑــﻮون ،ﺷــﺎﻧە ﻧﻮﺳــﺘﻮوەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﺑەﺋﺎﺳﺎﻧﯽ دەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧــﯽ دەرﺑﺎز ﺑﺒــﻦ و دزە ﺑﻜەﻧە ﻧــﺎو ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧــەوە ،ﺑﯚﯾە
ڕێﻮﺷﻮێﻨەﻛﺎن ﺗﻮﻧﺪ ﻛﺮاﻧەوە“. ھەروەھــﺎ ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﺋێﻤــە ﺗﺮﺳــﻤﺎن ﻟە ﺋێﺴــﺘە ھەﯾە ﻛە ﺋﺎزادﻛﺮدﻧەوەی ﻣﻮوﺳڵ دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە ،ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ دەﻛەﯾﻦ ﻟێﺸــﺎوێﻜﯽ ھﺎووﺗﯽ ﺋﺎوارە ڕوو ﻟە ھەرێﻢ ﺑﻜەن ،ﺑﯚﯾە ڕێﮕەﮔﺮﺗﻦ ﻟــە ﻧەھﺎﺗﻨــﯽ داﻋــﺶ ﻟــە ﻧێﻮ ﺋﺎوارەﻛﺎﻧــەوە ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋەﺳــﺘەم دەﺑێﺖ ﺑﯚ دەزﮔــە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎن، ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﺋــەوﻛﺎت ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن و ڕێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن ﭼﺎوﯾــﺎن ﻟــە ﺋﺎوارەﻛﺎﻧــە ،ھەر ڕێﻮﺷﻮێﻨێﻚ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ ﺑﮕﯿﺮێﺘە ﺑەر ،ﺑە ﺷێﻮەﯾﻜﯽ ﺗﺮ ﻟێﻚ دەدرێﺘەوە“. ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــەوەش دا ،ﻟە ﻣﺎوەی دوو ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوودا 40ﻛەس ﻟەﻧێــﻮ ﻛەﻣﭙەﻛﺎن ﮔﯿــﺮاون ﻛە ﺗﯿﺎﯾﺎﻧﺪا ھەﺑــﻮوە داواﻛﺮاو ﺑﻮوە و ﻛەﺳﯿﺶ ھەﺑﻮوە ھﺎوﻛﺎری داﻋﺶ ﺑــﻮوە ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 25ﻛەﺳــﯿﺎن ﻟە ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوك
زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﯾەك ﻣﻠﯿﯚن و 800ھەزار ﺋﺎوارە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻧﯿﺸﺘەﺟێﻦ . ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ،ﺳــﻤﻜﯚ ﻣەﺣﻤﻮود، ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﻛەرﻛﻮوك ،ﺑە ”وﺷە“ـــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر داﻋﺶ ﻟەﻻﯾەن ﺋﺎﺳﺎﯾﺸەوە ﮔﯿﺮاون ،ﺑــەم ﺑەھﯚی ﺋەوەی ھەر ﺗﯿﺮۆرﺳــﺘێﻚ ﺑﮕﺮﯾﻦ ڕەواﻧەی دەزﮔەی ھەواڵﮕــﺮی ﻋێﺮاﻗــﯽ دەﻛەﯾــﻦ ﻟــە ﻛەرﻛﻮوك ﺋﺎﻣﺎرێﻜﯽ ﮔﯿﺮاواﻧﻤﺎن ﻟەﻻ ﻧﯿﯿە. ﺋەوەﺷــﯽ ﮔــﻮت” ،ﺋەواﻧــەی دەﮔﯿﺮێﻦ ﺗێﯿﺎﻧﺪاﯾە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪەری ﺗﺎواﻧﯽ ﺳــﭙﺎﯾﻜەر ﺑﻮوە ،ﮔﯿﺮاوان ﺳــەرﺟەﻣﯿﺎن ﻋەرەﺑــﻦ و داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗﻦ ،ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن ﺑەﯾﻌەﺗﯿﺎن داوە ﺑــە داﻋﺶ و ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن داﻧﯿــﺎن ﺑەوەدا ﻧﺎوە ﺳــێ ﻣﺎﻧﮓ زﯾﺎﺗــﺮ و ﻛەﻣﺘــﺮ ﻟــە ڕﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺸﺪا ﭼەﻛﺪار ﺑﻮون“.
ﺑﻮون ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 10ﻛەﺳــﯿﺎن ﻟە ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮون. دوای دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻟە ﺳﻮورﯾﺎ و داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺑەﺷێﻜﯽ ﺋــەو وﺗــە ،داﻋﺶ ﻟــە ﺣﻮزەﯾﺮاﻧــﯽ 2 0 1 4ــــــە و ە ﭘﺎرێﺰﮔــــــــﺎی ﻣﻮوﺳــڵﯽ داﮔﯿﺮ ﻛــﺮد ،ﻟــە ﭼەﻧﺪ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﻋێﺮاق ﭘێﺸــڕەوی ﻛــﺮد و ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳەﺣەدﯾﻦ و دﯾﺎﻟــە و ﺗــەواوی ﺋەﻧﺒــﺎری داﮔﯿﺮ ﻛﺮد، ﺑەﺷێﻚ ﻟە داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﺋﺎوارەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاق و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻮون و ﺑەﭘێــﯽ داﺗﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ
وەزﯾﺮێﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛەی ﺑەﻧﺎوی ﺧﯚی دەﻛﺎت وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﺑەﭘێﯽ ﺋەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی دەﺳــﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗــﻮون ،وەزﯾﺮێﻜﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛەی ﺑەﻧﺎوی ﺧــﯚی ﻛﺮدووە و ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ ﻟە ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﺪا دادﮔە ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ زەﺑەﻻﺣﯽ وەك ﺳــﺰا ﺑەﺳەردا ﺳەﭘﺎﻧﺪووە ،ﺑﯚﯾە ﺋێﺴﺘە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﺳــێ ﻣﻠﯿــﯚن دﯾﻨﺎر وەك ﻗەرەﺑﻮو دەداﺗەوە ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەت. ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ دەﺳﺘەی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ”ﺳێ ﻣﻠﯿﯚﻧەﻛەﯾﺶ ھــەر ﻟە ﺑﻮدﺟەی ﺣﻜﻮوﻣــەت وەردەﮔﺮێــﺖ و دەﯾﺪاﺗەوە ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەت“. ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭘــﺮس ﻟــە دەﺳﺘەی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،زﯾﺎ ﺑﺘﺮس ﺳەرۆﻛﯽ دەﺳﺘەی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺑە ﮔەﺷﺘێﻜﯽ ﻧﺎﻓەرﻣﯽ ﻟە دەرەوەی وﺗە و ﻟەﺳەر ﭘﺎرەی ﺣﻜﻮوﻣەت ﮔەﺷــﺖ دەﻛﺎت ،ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛەی ﺑەﻧــﺎوی ﺧﯚی ﻛــﺮدووە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺑە ﭘﺎرەی ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑــﯚی ﻛڕاوە و دەﺑێﺖ ﺑەﻧــﺎوی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮان ﯾﺎن دەﺳﺘەوە ﺑێﺖ ،ﺑەم ﺑەﻧﺎوی ھﯿﭻ دەزﮔەﯾەﻛــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ﻧﯿﯿە و ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ ﺑە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﻛەﺳﯽ“. ﺋەو ﺳەرﭼﺎوەﯾە زاﻧﯿﺎرﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﺧﺴﺘە ڕوو ﺑەوەی ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎ ،ﺋەو ﻛەﺳەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ دەﺳﺘەﻛە
وەردەﮔﺮێــﺖ” ،دەﺑێﺖ ﻟە ﺑﻮاری ﻣﺎﻓــﯽ ﻣــﺮۆڤ ﻛﺎری ﻛﺮدﺑێﺖ و ﭘێﺸــﯿﻨەی ھەﺑێﺖ ،ﺑــەم زﯾﺎ ﺑﺘﺮس ﭘێﺶ ﺋەو ﭘﯚﺳﺘە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻣەﯾﻔﺮۆﺷــﯽ ﺑﻮوە و ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﻣەﺳــﯿﺤﯽ ﺑــﻮوە ،ھەر ﺑەو ھﯚﯾەوە ﺗﻮوﺷــﯽ ﻛێﺸە ﺑﻮوە، ﺑﯚﯾە دادﮔەی ھەوﻟێﺮ ﺳﺰاﯾەﻛﯽ ﺑە
ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ وەردەﮔﺮێ ،ﺑەم ﺋەو ﭘﺎرەﯾە ﺑﯚ ﺧﯚی ﺑــەﻛﺎر دێﻨێﺖ و ھەﻣــﻮو ﺋەو ﺧەرﺟﯿﯿﺎﻧە ﻟەﺳــەر ﺑﻮدﺟەی دەﺳﺘە وەردەﮔﺮێﺘەوە“، ﺳەرﭼﺎوەﻛە وای ﮔﻮت. ﻣﺤەﻣەد ﮔﯚﻣەﺷــﯿﻨﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی دەﺳﺘەی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺋﺎﮔەداری
ﺑڕی ﻧﺰﯾﻜەی 250ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎری ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑەﺳــەردا ﺳــەﭘﺎﻧﺪووە و ﭘﺎﺑەﻧﺪی ﻛــﺮدووە ﺑەوەی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﺳێ ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر وەك ﻗەرەﺑﻮوی ﺋەو ﺳــﺰاﯾە ،ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ راﭘەڕاﻧﺪﻧﯽ ھەوﻟێﺮ داﺑﻨێﺖ“. ”ﺑــەم ﺋــەوەی ﺟێــﯽ ﺳەرﺳــﻮڕﻣﺎﻧە ﺋەو ﺑڕە ﭘﺎرەﯾە ﻟە ﺑﻮدﺟــەی ﺣﻜﻮوﻣــەت دەدات ﺑــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ راﭘەڕاﻧﺪن، ﭼﻮﻧﻜــە وەك ﺳــەرۆك دەﺳــﺘە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە ﭘێﻨﺞ ﻣﻠﯿــﯚن دﯾﻨﺎر ﺑﯚ ﺧەرﺟﯽ ﻣﯿﻮاﻧــﺪاری و ﻛﺎروﺑﺎری ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛەی و ﺧەرﺟــﯽ
ﺋــەوە ﻧﯿﻢ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ دەﺳــﺘە ﺑەﻧﺎوی ﺧــﯚی ﻛﺮاﺑێﺖ، ﺋێﺴﺘە ﺋەو ﻟە دەرەوەی وﺗە و ﻛە ھﺎﺗەوە ﻟە ﺧﯚی ﺑﭙﺮﺳﻦ“. ﺑەم ﺳــەرﭼﺎوەﻛەی ”وﺷــە“ دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە” ،ﺋــەوە رووﻧە ﻛــە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ و ﻛێﺸــە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەﻛەی ﺳەرۆﻛﯽ دەﺳﺘە ھەن ،ﺑەم ﺳــەﯾﺮ ﻟەوەداﯾە ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەت رێﮕەی داوە ﺋەو ﭘێﻨﺞ ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨــﺎرە ﺑەﺑــێ وردﺑﯿﻨﯽ ﭼﺎودێﺮی داراﯾﯽ ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺧﯚی ﺑــەﻛﺎر دێﻨێ ﻟــەم ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿﯿەدا“.
ﺑەﭘێﯽ ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ”وﺷە“ ،زﯾﺎ ﺑﺘﺮس ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﮔەﺷــﺖ ﺑــﯚ دەرەوەی وت دەﻛﺎت و ﮔەﺷﺘەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﻟەﺳەر ﺑﻮدﺟەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ. ﺳــەرﭼﺎوەﻛەی ﻣﺎﻓــﯽ ﻣــﺮۆڤ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ”ﺳەرۆﻛﯽ دەﺳﺘە زۆر ﮔەﺷﺖ دەﻛﺎت و ھﯿﭻ ﺑەرھەﻣێﻜﯽ ﻟە ﺑﻮاری ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟە ﮔەﺷــﺘەﻛەﻧﯿﺪا ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەھێﻨﺎوەﺗەوە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘﺎرەی ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﯚ ﮔەﺷﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻛﺎر دێﻨێ ،ﺑﯚ ﺋەم ﺳەرﭘێﭽﯿﯿﺎﻧە ﭘێﺸﺘﺮ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛﯽ دروﺳــﺖ ﻛــﺮد ﺑــﯚ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟــە ﺳــەرۆﻛﯽ دەﺳــﺘە ،ﺑەم ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻧەھﺎﺗە راﮔەﯾﺎﻧﺪن“. ﻟە ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛەی ”وﺷــە“دا دەرﻛەوت ﻛە زﯾﺎ ﺑﺘﺮس ﻟەوﻛﺎﺗەی ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳەرۆﻛﯽ دەﺳﺘەی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬــﯽ وەرﮔــﺮت ،ژوورێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑﯚ ﺧﯚی ﻟــە ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەی دەﺳﺘە دروﺳﺖ ﻛﺮدووە و ﻧﺰﯾﻜەی 40ھــەزار دۆﻻری ﺗێــﺪا ﺧەرج ﻛﺮدووە .ﺳــەرﭼﺎوەﻛەی ”وﺷە“ دەڵێ ،ﻟﯿﮋﻧە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﯿەﻛە ﯾەﻛێﻚ ﻟە دۆﺳﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾﺎن ﺋەو ﺧەرﺟﯿﯿﺎﻧە ﺑﻮو ﻛە ﻟە ژوورەﻛەی ﺳەرۆﻛﯽ دەﺳﺘە ﻛﺮدﺑﻮوی. زﯾﺎ ﺑﺘﺮس ﺑەﻛﺎﻟﯚرﯾﯚﺳﯽ ﻟە ﻓﯿﺰﯾﺎ ھەﯾە .ﻟــە 27ی ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ دووەم/ ﯾەﻧﺎﯾەری 2013وەك ﺳــەرۆﻛﯽ دەﺳﺘەی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺳﺘﺒەﻛﺎر ﺑﻮوە.
ﻻی ﺧﯚﺷــﯿﯿەوە ﺳەرﺑەﺳــﺖ ﺟﯿﮫــﺎد ،ﺷــﺎرەزای ﺗەﻧﺎھــﯽ و ﺳەرﺑﺎزی ﺑە ”وﺷە“ـــﯽ ﮔﻮت، ”ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﻜﺮدﻧــﯽ ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﻟە ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎدا ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋەﺳــﺘەﻣە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﻋێﺮاﻗــﺪا ،ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﺋﺎوارەﻛﺎن ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﻓــﺮاوان ھەڵﺪێﻦ ﺑــﯚ ﻧﺎوﭼە ﺋﺎراﻣەﻛﺎن ،ﺗﯿﺮۆرﺳــﺘﺎن دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟەﻧﺎو ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﺪا وەك ھﺎووﺗﯿﯽ ﺳــﭭﯿﻞ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﻨﺎﺳــێﻨﻦ و ﻧﺎﺳــﯿﻨەوەﯾﺎن ﺑــﯚ دەزﮔــە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎن ﺋەﺳﺘەم ﺑێﺖ“. ﺋﺎوارەﻛﺎﻧــﯽ ژێــﺮ دەﺳــەﺗﯽ داﻋــﺶ ﻟەﮔــەڵ ھﺎﺗﻨﯿــﺎن ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟە دھﯚك و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﭼەﻧﺪ ﺷــﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛەﻣﭙﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﺮاوەﺗەوە و ﺗﯿﺎﯾﺪا ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﻦ، ﺑەم ﺑــە ﮔﻮﺗەی ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺗەﻧﺎھــﯽ ،دەزﮔــە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎن دەﺑێﺖ ﭼﺎوﻛﺮاوەﺗﺮ ﭼﺎودێﺮی ﺋەو ﻛەﻣﭙﺎﻧــە ﺑﻜەن و ﻧەھێڵﻦ داﻋﺶ دزە ﺑﻜﺎﺗە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە.
ﺟەﻻل ﭘەرێﺸﺎن ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﺑﺎﻧﮓ دەدا وﺷە /ﻛﻮردۆ ﺷﺎﺑﺎن ﺟــەﻻل ﭘەرێﺸــﺎن ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ ﻟە ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ زەرد، ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ھەوﻟێــﺮە و ﺑەوە ﻧﺎﺳــﺮاوە ﻛە ﻓﺮە ﭘﯿﺸەﯾە، ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎر ،ﭘێﺸﻜەﺷــﻜﺎری وەرزﺷﯽ ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﯾﺎﻧەی ھەوﻟێﺮە و ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪﯾﺸە و ﭼەﻧــﺪان ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺧﯚی ھەﯾــە ،وێڕای ﺋەﻣﺎﻧە، ڕەﻧﮕە ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ھەﺑێﺖ ﻛە زۆر ﻛەس ﺋﺎﺷﻨﺎی ﻧەﺑﻮوﺑﻦ ،ﺑەھﯚی دﯾﻨﺪارﯾﯿــەوە ،ﺣەزێﻜﯽ زۆری ﺑﯚ ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﻗﻮرﺋﺎن و ﺑﺎﻧﮕﺪان ھەﯾە ،وەك ﺧﯚی دەڵێ” :ﭘێﻨﺞ ﻓەرزە ﺑﺎﻧــﮓ دەدەم ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟەﻧﺎوﺟەرﮔــەی ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ ﺑﺎﻧﮓ دەدەم“. ﭘەرێﺸﺎن ﺑە ”وﺷە“ی ﮔﻮت :ﺑە ژﻣﺎرە ،ﻟــە 103ﻣﺰﮔەوت ﺑﺎﻧﮕﻢ داوە ،ﭼﻮوﺑﺒﻤــە ھــەر وﺗێﻚ ﺑﺎﻧــﮓ دەدەم ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻣــﻦ ﺧﻮﻟﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚم ھەﯾە ﺋەوﯾــﺶ ﺋەوەﯾە ﭘێﻨــﺞ ﻓەرزە دەﺑێ ﺋەو ﺋەرﻛە ﺑەﺟێ ﺑﮕەﯾەﻧﻢ، ﭼﻮوﻣەﺗە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە ،دادﮔە، ﯾﺎرﯾﮕــە و ھەر ﺷــﻮێﻨێﻚ ﺑێﺖ، ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﺑﯿەڵﻢ ﯾەك ﭼﺮﻛە ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی دوا ﺑﻜەوێ ،دەﻧﮕﻢ ﺑەرز ﻛﺮدووەﺗەوە و ﺑﺎﻧﮕﻢ داوە“.
ﻟەﺑــﺎرەی ﺋــەوەی ﺋﺎﯾــﺎ ھﯿــﭻ ڕێﮕﺮﯾﯿەﻛــﯽ ﻟــێ ﻛــﺮاوە ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ ،ﺟەﻻل ﭘەرێﺸــﺎن دەڵــێ :ﻟە ﺳــەرەﺗﺎوە ﺑەﻻﯾﺎﻧــەوە ﻧﺎﻣــﯚ ﺑﻮو ﻛــە ﻟەﻧﺎو ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﯾەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت، دەﻧﮓ ﺑەرز ﺑﻜەﯾﺘەوە دەﺳــﺖ ﺑە ﺑﺎﻧﮕﺪان ﺑﻜەی ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﺟﺎر ھەﯾە ﻛە ﻛﺎﺗﯽ ﺑﺎﻧﮓ دێ ،ھﺎوﻛﺎراﻧﻢ ﺋﺎﮔــەدارم دەﻛەﻧــەوە ،ﺑەم ﻣﻦ ھەﻣﻮو ﻛﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺎﻧﮓ ﺑە وردی دەزاﻧﻢ ،ﺑﯚﯾــە ﻧﺎﯾەڵﻢ دوا ﺑﻜەوێﺖ. ﻟە ﻣﺎوەی ﺋەو دوو ﺳــﺎڵ و ﻧﯿﻮەی ﻛــە وەك ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێــﺮ دەوام دەﻛەم، ﯾەك ﺟﺎرﯾﺶ ﻧەﺑــﻮوە ﻛﺎﺗﯽ ﺑﺎﻧﮓ ﺑێﺖ و ﻟە دەوام ﺑﺎﻧﮕﻢ ﻧەداﺑێ. ﭘەرێﺸﺎن ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑە دەﻧﮕﺨﯚﺷﯿﯽ ﺧــﯚی دەﻛﺎت و دەڵــێ ”ﺧﻮا دەﻧﮕێﻜﯽ ﺷﯿﺎوی ﭘێ داوﯾﻦ ﻛە ﻛەس ﺑە دەﻧﮕﻤﺎن ﺑێﺰار ﻧەﺑێﺖ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺑﺎﻧﮕﺪان“. ﻻی ﺧﯚﯾەوە ﺳەﺑﺎح ﺑﻮﯾﺎ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ
ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ /ﻣەﺳــﯿﺤﯽ /ﻟەﺑﺎرەی ﺑﺎﻧﮕﺪاﻧەﻛــەی ﭘەرێﺸــﺎن ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ”وەك ﺧﯚم ﻛێﺸــەم ﻧﯿﯿە ﻟــەو ﺑﺎﻧﮕﺪاﻧەی ھﺎوﻛﺎرﻣﺎن ﺟەﻻل ﭘەرێﺸــﺎن، ﺑــەم ﻧﺎزاﻧــﻢ ﻟــە ڕووی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿــەوە ﮔﻮﻧﺠﺎوە ﯾﺎﺧﯚ ﻧﺎ ﻟە ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﯾەﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ﺑﺎﻧﮓ ﺑﺪرێ“.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ”ﺋەﻣﺴﺎڵ ﺑەھﯚی ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﯽ ﺳەرﺗﺎﺳەری ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن ،ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎراﻧﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯿﺎن ﻧﺎدﯾﺎرە ،ﺟﮕە ﻟە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﻛەﻣﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕەی ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ،ﺋێﺴﺘە ﺳەرﺟەم دەرﮔەی داﯾەﻧﮕە و ﺑﺎﺧﭽە و ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯽ داﺧﺮاون“.
وﺷە /ﻣﻮڕﺷﯿﺪ ﺑﺮادۆﺳﺘﯽ ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎرێﻜﯽ وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎف و ﻛﺎروﺑــﺎری ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 350ﭘێﺸــﻨﻮێﮋ و ﮔﻮﺗﺎرﺧﻮێﻨــﯽ ﻣﺰﮔەوﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻓەرﻣﯿــﯽ ﺣﺰﺑــە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﻦ ،ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎﻓﯿﺶ ھﯚﺷــﺪاری دەدات” ،ﺋەﮔــەر ھــەر ﻣەﻻﯾەك ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ھەر ﺣﺰﺑێﻚ ﺑێﺖ ،ﻧﺎھێڵﻦ ﺑﯚ ﻧﻮێﮋﻛﺮدﻧﯿﺶ ﻧﺰﯾﻜﯽ ﻣﺰﮔەوت ﺑﺒێﺘــەوە ﻧەك ﺑــﯚ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﮔﻮﺗﺎر و ﭘێﺸﻨﻮێﮋﯾﻜﺮدن ﺑﯚ ﺧەڵﻚ“. ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻨﺞ ھەزار و 473ﻣﺰﮔــەوت ھەﯾــە و ﭘێﻨﺞ ﻓەرزە ﻧﻮێﮋﯾﺎن ﺗێﺪا دەﻛﺮێﺖ ،ﻟەو رێﮋەﯾەدا ﺳێ ھەزار و 15ﻣﺰﮔەوت ھەﻣﻮو ھەﻓﺘەﯾەك ﮔﻮﺗﺎری ھەﯾﻨﯽ ﻟــێ دەﺧﻮێﻨﺮێﺘــەوە و ﺑەﺷــﯽ زۆری ﻣﺰﮔەوﺗەﻛﺎﻧﯿــﺶ دەﻛەوﻧە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ. ﻣەرﯾﻮان ﻧەﻗﺸﺒەﻧﺪی ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــەﻛﺎن و ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧــﯽ
ﺋﺎﯾﻨــﯽ وەزارەﺗــﯽ ﺋەوﻗــﺎف و ﻛﺎروﺑــﺎری ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﻣﺰﮔەوت ﺑﯚ ﻣەراﻣﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚی ﯾﺎ ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ و ﻛﺎروﺑﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨێــﺖ ،ھەﻣﻮو ﻣﺰﮔەوﺗێﻚ ﻟەژێــﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵــﯽ وەزارەﺗــﯽ ﺋەوﻗﺎﻓﺪاﯾە و ھﯿﭻ ﺣﺰﺑێﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ
ﻣەرﯾﻮان ﻧەﻗﺸﺒەﻧﺪی:
ﻟە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﺑﺎﺷﺘﺮ واﯾە ﮔﻮﺗﺎرﺧﻮێﻨﯽ ﻣﺰﮔەوت ﺳەرﺑە ھﯿﭻ ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧەﺑێﺖ
ﻣﺰﮔەوت ﺑﯚ ﺧﯚی ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨێﺖ“. ﻧەﻗﺸــﺒەﻧﺪی زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ، ”ﺑەﭘێﭽەواﻧــەوە ھــەر ﺷــﺘێﻚ ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ھەﺳــﺖ ﭘێ ﺑﻜەﯾﻦ، ﺋــەوا ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ و ﮔﻮﺗﺎرﺧﻮێﻨﯽ ﺋــەو ﻣﺰﮔەوﺗە ﻟــە ﻛﺎری ﻓەرﻣﯽ دوور دەﺧﺮێﺘــەوە ،ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺰﮔــەوت و ﻣﯿﻨﺒەرەﻛــەی ﺑــﯚ ﻣەراﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ،وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎف ﺑە ھێڵﯽ ﺳﻮوری دەزاﻧێﺖ“. ﺑەڕێﻮەﺑەرەﻛەی وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎف رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە” ،وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎف ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــەوە ﻧﯿﯿە ﻛە ﮔﻮﺗﺎرﺧﻮێﻨﯽ ﻣﺰﮔەوت ﺳــەرﺑە چ ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە ،ﮔﺮﻧﮓ ﺋەوەﯾە ﻟە ﻧﺎو ﻣﺰﮔەوت و ﻟەﺳــەر ﻣﯿﻨﺒەر ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺑێ ﻻﯾەن و دوور ﺑێﺖ ﻟە ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ ،ﻟە دەرەوەش ﺳــەر ﺑە چ ﺣﺰﺑێﻜــە ﺋــﺎزادە ،ﺋەﮔەر ﻧﺎ زۆرﯾﻨەی ﻣەﻻﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳەرﺑە ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﻦ ،ھﯿﭻ ﯾﺎﺳﺎﯾەك ﻟە ﭘەڕﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ دەرﻧەﭼﻮوە ﺗــﺎ رێﮕــە ﻧەدرێﺖ ﭘێﺸــﻨﻮێﮋ و ﮔﻮﺗﺎرﺧﻮێــﻦ ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﺣﺰﺑــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻧەﺑﻦ ،ﺑەم ﯾﺎﺳﺎ
ھەﯾە ﻛە رێﮕــە ﻧﺎدرێﺖ ﻣﺰﮔەوت و ﻣﯿﻨﺒــەری ﻣﺰﮔــەوت ﺑﯚ ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑەﻛﺎر ﺑﮫێﻨﺮێﺖ“. ﺋﺎﻣﺎژەﺷــﯽ ﺑەوە دا” ،ﻟە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﺑﺎﺷﺘﺮ واﯾە ﮔﻮﺗﺎرﺧﻮێﻨﯽ ﻣﺰﮔەوت ﺳــەرﺑە ھﯿﭻ ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻧەﺑێﺖ و ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺑــێ ﻻﯾەن ﺑێﺖ“. ﺋــەو ﻟێﺪواﻧــەی ﻧەﻗﺸــﺒەﻧﺪی ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا دێﺖ ﻛە ”وﺷــە“ ﻟە ﺳەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ وەزارەﺗﯽ
ﺋەوﻗﺎف ﺋەوەی ﺑﯚ دەرﻛەوﺗﻮوە ،ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ”زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 350 ﻣﺰﮔەوت ﭘێﺸﻨﻮێﮋ و ﮔﻮﺗﺎرﺧﻮێﻦ ﺑــە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻓەرﻣﯿﯽ ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻦ .وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎف ﻟە ﻣــﺎوەی راﺑﺮدوودا ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﮔﻮﺗﺎرﺧﻮێﻨــﯽ ﻣﺰﮔەوﺗــەﻛﺎن ﻛە ﺳــەرﺑە ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ﺑــﻮون ،ﺑەھــﯚی ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﺑﯿــﺮی ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾــﯽ و ھﺎﻧــﺪان و
ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻣﯿﻨﺒەری ﻣﺰﮔەوت ﺑﯚ ﻣەراﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،رێﻮﺷﻮێﻨﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن وەرﮔﺮﺗﻮوە و ﻟە ﮔﻮﺗﺎرﺧﻮێﻨﯽ دوور ﺧﺮاوﻧەﺗەوە“. ﻧەﻗﺸــﺒەﻧﺪی دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە، ”ﺋــەو ﻣﺰﮔەوﺗەی ﻟــە وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎف ﻧﺎوی ﺗﯚﻣــﺎر ﻛﺮاوە ،ﺋێﻤە ﻟێﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﯿﻦ ،ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك رێﮕــە ﻧﺎدەﯾــﻦ ھﯿــﭻ ﻣەﻻﯾەك ﻣﯿﻨﺒــەری ﻣﺰﮔەوﺗەﻛــەی ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨێﺖ ﺑﯚ ﻧﺎوزڕاﻧــﺪن ،ﺗەﻛﻔﯿﺮ ،ﺑﯚ
ژﻣﺎرە ) ، (158ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 19 ،
ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 350 ﻣﺰﮔەوت ﺑەڕێﻮە دەﺑەن
ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ ،ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ﺷــﺘێﻜﯽ ﻟەم ﺟﯚرە ھەﺳــﺖ ﭘێ ﺑﻜەﯾﻦ ،راﺳﺘەوﺧﯚ و ﺑەﺑێ دوودڵﯽ ﻟــە ﮔﻮﺗﺎرﺧﻮێﻨﺪﻧــەوە دووری دەﺧەﯾﻨــەوە ،ھەر ﻛەﺳــێﻜﯿﺶ ﺑەڵﮕەﯾەﻛــﯽ ھەﯾە ﻛە ﻣﺰﮔەوت و ﻣﯿﻨﺒەرەﻛەی ﺑﯚ ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑەﻛﺎر ھێﻨــﺮاون ،ﺑــﺎ ﺋﺎﮔﺎدارﻣﺎن ﺑﻜﺎﺗەوە و ﺑەڵﮕەﻛــە ﺑﺨﺎﺗە روو ﺗﺎ رێﻮﺷﻮێﻨﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺖ وەرﺑﮕﺮﯾﻦ“.
ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ 400ھەزار ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎری ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧﺎدﯾﺎرە
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﺑەھــﯚی ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﻜﺮدﻧﯽ دەﺳــﺘﭙێﻜﯽ ﺳــﺎڵﯽ ﻧﻮێــﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە ﻟەﻻﯾەن ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﻧﺎڕازﯾﯿەوە ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ، ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ 400ھەزار ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎر ﺑﯚ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2016- 2017ﻧﺎدﯾﺎرە ،ﺋەﻣە ﺳــەرەڕای داﺧﺴﺘﻨﯽ دەرﮔەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھەزار ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕە. ﺑەھــﯚی ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ دواﻛەوﺗﻦ و ﭘﺎﺷــەﻛەوﺗﯽ ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە، ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ زەﻧﮕﯽ ﺳــﺎڵﯽ ﻧﻮێﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯿﺎن ﻟــێ ﻧەدا و دەرﮔەی ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑــە ڕووی
ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎراﻧﺪا ﻧەﻛﺮدەوە ،ﺋەﻣەش ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺳﺎڵﯽ ﻧﻮێﯽ ﺧﻮێﻨﺪن و ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎراﻧــﯽ ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەوە ﻛە ﺋەﻣﺴﺎڵ دەواﻣﯽ ﺧﻮێﻨﺪن ﻧەﻛﺮێﺖ .وەك ﺷــﯚڕش ﻋەﻓــﻮوری ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ
ﭘــەرەوەردە ڕای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ، وەزارەت ھەﻣﻮو ھەوڵێﻚ دەدات ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەی ﻣﻮوﭼەی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن. ﺋــەو ﺑە“وﺷە“ـــﯽ ﮔــﻮت، ”ﮔﺮﻧــﮓ ﺑﻮو ﺳــەرەڕای ھەﻣﻮو ﺗەﻧﮕــﮋەﻛﺎن و ڕەواﯾەﺗﯽ داوای ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ،ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺳــﺎڵﯽ ﻧﻮێ دوا ﻧەﻛەوﺗﺎﯾە و ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺧﻮێﻨــﺪﻛﺎران ﺑــە ﻧﺎدﯾــﺎری ﻧەﻣﺎﺑﺎﯾەﺗەوە“. ﻣــﺎوەی دوو ﺳــﺎڵە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی
داراﯾﯿﯿــەوە ﺑــە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ڕێﻜﻮﭘێﻚ ﻣﻮوﭼەی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن و ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــﯽ ﭘــێ ﻧﺎدرێــﺖ و ﺋەﻣــەش ﻧﺎڕەزاﯾەﺗــﯽ زۆری ﺑەدوای ﺧﯚﯾﺪا ھێﻨﺎوە ،ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﭘﺮﺳــﯽ ﺑﺎﯾﻜﯚت ڕۆژ ﺑە ڕۆژ ﻟەﻧﺎو ﻓەرﻣﺎﻧﮕــە و داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێﺖ. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﭘــەروەردەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت ﻛــە دەﺳــﺖ ﭘێﻨەﻛﺮدﻧــﯽ ﺧﻮێﻨﺪن ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،دەرﮔــەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە
ھەزار ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕەی داﺧﺴــﺘﻮوە و ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ 400ھــەزار ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎرﯾﺶ ﻧﺎدﯾــﺎرە .ﻛەﻣﺎل ﻧﻮوری ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘەروەردەی ڕۆژﺋﺎوای ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە“وﺷە“ـﯽ ﮔﻮت” ،ﺋەﻣﺴﺎڵ ﺑەھﯚی ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﯽ ﺳەرﺗﺎﺳــەری ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن، ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎراﻧﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯿﺎن ﻧﺎدﯾﺎرە ،ﺟﮕە ﻟە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﻛەﻣﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕەی ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ،ﺋێﺴﺘە ﺳەرﺟەم دەرﮔــەی داﯾەﻧﮕــە و ﺑﺎﺧﭽــە
و ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــﯽ داﺧﺮاون“. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و دەوروﺑەری ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھــەزار ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕە دەرﮔەﯾﺎن داﺧﺮاوە و زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 400ھەزار ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎر ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵﯿﺎن ﻧﺎدﯾﺎرە ،ﻟەو ﺳﻨﻮورەدا 37ھەزار ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎش ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯿﺎن ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪووە“. ھەرﭼەﻧــﺪە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ، ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ و وەزارەﺗﯽ ﭘــەروەردە ھەوڵــﯽ زۆرﯾﺎن دا ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵ دوا ﻧەﻛەوێﺖ و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ﺑﺎﯾﻜﯚﺗــﯽ دەوام ﻧەﻛەن ،ﺑەم ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن ﺳﻮور ﺑﻮون ﻟەﺳەر داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن و ﺑﺎﯾﻜﯚﺗەﻛەﯾﺎن ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ”ﺗــﺎ داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە ﻛــﺮدار ﺟێﺒەﺟــێ ﻧەﻛﺮێﺖ، ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕــەﻛﺎن دەرﮔــەی ﻧﺎﻛەﻧەوە“. ﻋﺎدل ﺣەﺳەن ﺋەﻧﺪاﻣﯽ دەﺳﺘەی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﻧﺎڕازی ﺑە ”وﺷە“ـﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،زﯾﺎد ﻟە ﺟﺎرێﻚ ﺑەڵێﻨﯽ ﺑــێ ﻛﺮدارﻣﺎن ﭘــێ دراوە ،ﺑﯚﯾە ﺋەم ﺟﺎرە ﺑە ﻗﺴە ﺑﺎﯾﻜﯚﺗەﻛەﻣﺎن ﻧﺎﺷﻜێﻨﯿﻦ. رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ھەﯾە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە 400ھــەزار دﯾﻨﺎر ﻛﺮێ دەدات و ﺋێﺴــﺘە ﺑــە دوو ﻣﺎﻧﮓ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
3
400ھەزار وەردەﮔﺮێﺖ ،ﺋﯿﺘﺮ ﻛێ ڕووی دێﺖ ﺑەو ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾە ﺑڵێﺖ وەرە واﻧەﻛﺎﻧﺖ ﺑڵێﺮەوە؟“ ﺷــﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﻟەﺑــﺎرەی ﺑﺎﯾﻜﯚﺗەﻛەﺷــﯿﺎن ،ﺋەو ﺋەﻧﺪاﻣەی دەﺳﺘەی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﻧﺎڕازی ڕووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑە ﺑەڵێﻨﯽ ﻧﺎو ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوە و ﺳــەر ﻛﺎﻏەز ﺑﺎﯾﻜﯚت ﺑﺸﻜێﻨﻦ ،ﺑﯚﯾە ھەﻧﮕﺎوی ﻛﺮدەﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت دەرﯾﺪەﺧﺎت ﻛەی دەرﮔــەی ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕەﻛﺎن دەﻛﺮێﻨەوە. ﺣەﺳــەن ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوەش ﻛﺮد، ﺋــەوان ﻟــە ﺧەﻣﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ﺧﻮێﻨــﺪن و ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺋەو ژﻣــﺎرە زۆرە ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎرەن ،ﺑەم وەك دەڵێﺖ ﺋەواﻧﯿﺶ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑە ژﯾﺎﻧــە و دەﺑێﺖ ﻛﺎرێﻚ ﺑﻜﺮێﺖ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺑە ﺧەﯾﺎڵێﻜﯽ ﺋﺎﺳﻮودەوە واﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑڵێﺘەوە. ﻋﺎدل ﺣەﺳەن:
زﯾﺎد ﻟە ﺟﺎرێﻚ ﺑەڵێﻨﯽ ﺑێ ﻛﺮدارﻣﺎن ﭘێ دراوە ،ﺋەم ﺟﺎرە ﺑە ﻗﺴە ﺑﺎﯾﻜﯚﺗەﻛەﻣﺎن ﻧﺎﺷﻜێﻨﯿﻦ
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
4
”ﻛﺎك ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﻛە ﯾەﻛەم ﺋﺎﻓﺮەﺗە ھﺎوﺳەری ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﺣﺰﺑێﻚ ﻟەﮔەڵ ﭘێﺸﻤەرﮔەدا ﻟە ﺳەﻧﮕەری ﺑەرﮔﺮی ﺑێﺖ ،ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﻛە ﻧﯿﺸﺘەﺟێﯽ وﺗﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎﯾە ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﺷەڕی داﻋﺸەوە ﮔەڕاوەﺗەوە ﺑﯚ ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧەﻛەی و ﺋێﺴﺘەش ھەﻣﺎن ھێﺰ و ﺗﻮاﻧﺎ و ﺋﺎزاﯾەﺗﯽ ﺟﺎراﻧﯽ ﺳەردەﻣﯽ ﺷﺎﺧﯽ ھەﯾە“..
ژﻣﺎرە ) ، (158ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 19 ،
ھﺎوﺳەرەﻛەی ﻛﺎﻛە ﺣەﻣە ﻟە ﺟەﻧﮕﯽ ﻣﻮوﺳڵ
ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻛﺎﻛەﺳﻮور ﺋەو ژﻧەی ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎوە ﺑﯚ ﺷەڕی داﻋﺶ ﮔەڕاﯾەوە
وﺷە /ﺧﺎزر -ﺷەﻓﯿﻖ ﺑﺎﻧﯿﺸﺎری ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻛﺎﻛەﺳﻮور ﻟەﻧﺎو ﭘێﺸﻤەرﮔە دێﺮﯾﻨــەﻛﺎن ﺑــە )ﻛﺎك ﺗﺎﻣﯿــﻦ( ﻧﺎﺳــﺮاوە .ﺋــەو ﺳــﺎڵﯽ 1959ﻟە ﮔﻮﻧﺪی ڕﯾﺸێﻨﯽ ﺳەر ﺑە ﺧﻮرﻣﺎڵ ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوە .ﺳﺎڵﯽ 1979ﻟەﮔەڵ ﻣﺤەﻣــەدی ﺣﺎﺟــﯽ ﻣەﺣﻤﻮود ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﻛﺮدووە و ڕاﺳﺘەﺧﯚ ﺑﻮوەﺗە ﭘێﺸﻤەرﮔە. ﻟەﺑــﺎرەی ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻛﻮرداﯾەﺗــﯽ و ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑــﻮون ﺗﺎﻣﯿــﻦ ﻛﺎﻛەﺳــﻮور ﻟە ﺳەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸەوەی ﻣﻮﺳڵ ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﻣﻦ ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯽ و ﺳــەرەﺗﺎی ﮔەﻧﺠﯿﻤەوە ھەﺳﺖ و ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﻢ ﺑﯚ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن ﻗﻮڵﭙــﯽ دەدا ،ﺋەوﻛﺎت ﺷﯚڕﺷــﯽ ﻧﻮێ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺋﺎرادا ﺑﻮو ﻛە ﭘێﺸــﻤەرﮔەم دەﺑﯿﻨﯽ ﺋﺎواﺗەﺧﻮاز ﺑــﻮوم ڕۆژێــﻚ ﻣﻨﯿــﺶ ﺑﺒﻤــە ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺧەﺑﺎت ﺑﻜەم ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺋﺎزادی ﺧﺎﻛﯽ وﺗەﻛەم و ﺑەردەوام ﻟە ھەوڵﯽ دۆزﯾﻨــەوەی ڕێﮕەی ﺧەﺑﺎت ﺑﻮوم ،ﺑﯚﯾە ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﻢ ﻟەﮔەڵ ﭘێﺸﻤەرﮔەﯾەك ﻛﺮد و ﺑەوە ﮔەﯾﺸﺘﻢ ﻣەﺑەﺳﺘﻢ ﺑﻮو ﺗﺎ راﭘەڕﯾﻨﯽ 1991ﻟە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔﺎﯾەﺗﯽ ﺑەردەوام ﺑﻮوم“. ﺗﺎﻣﯿــﻦ ﻛﺎﻛەﺳــﻮور ﻟەﮔــەڵ
ﺷــەڕی داﻋﺸــەوە ،ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ھﺎوﺷﺎﻧﯽ ھﺎوﺳــەرەﻛەی ﭼەﻛﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔﺎﯾەﺗﯽ ﻟە ﺷﺎن ﻛﺮدووە. ﺋەو دەڵــێ” ،ﺗﺎ ﻛﯚﺗــﺎی ﺗەﻣەﻧﻢ ﭘێﺸــﻤەرﮔەم و ﺧﯚم ﺑە دڵﺴﯚزی ﺧﺎك و ﮔەل دەزاﻧﻢ ،ﭘﺎرێﺰﮔﺎرﯾﻜﺮدن ﻟە ﺧــﺎك و ڕزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺗەواوی ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚم دەزاﻧــﻢ و ﺟﮕە ﻟــە ﺧﺰﻣەﺗﻜﺎری ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ھﯿﭻ ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﯿە ﻟەم دﻧﯿﺎﯾــە ﻣﻦ دڵﯽ ﭘێ ﺧﯚش ﺑﻜەم و ھەوڵــﯽ ﺑﯚ ﺑﺪەم، ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟەﺳــەر ھەﻣﻮو ﻛەﺳێﻚ ﻛە ﺧﺎك و وﺗەﻛەی ﺧﯚی ﺧﯚش ﺑــﻮێ و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﻟە ﭘێﻨــﺎو ﺑﺪات، ﺋەﮔەر ﺧﺎﻛﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺧﯚش ﻧەوێ ﭼﯚن ڕووﻣﺎن دێ ﻟەﺳەری ﺑﮋﯾﻦ ؟ ﺑەﺷﺪاری ﺷەڕ دژی ﺗﯿﺮۆرﺳﺘﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﺑە ﺋەرﻛﯽ ﺧــﯚم دەزاﻧﻢ و وەك ﺑﺮا ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎﻧﻢ ﻣﻨﯿﺶ ھﺎوﻛﺎر دەﺑﻢ ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎ ﺧﺎڵﯽ ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ڕزﮔﺎر دەﻛەﯾﻦ“. ﺋەو ژﻧە ﭘێﺸــﻤەرﮔە زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ، ”ﺧﺎﻛــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﻻی ﻣﻦ ﻟە ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻜﯽ ﺋــەم دﻧﯿﺎﯾە ﭘﯿﺮۆزﺗــﺮە ،ﺑﯚﯾــە ﻟە ھــەر ﻛﻮێ ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ھەﺑێﺖ ﻣــﻦ ﺋﺎﻣﺎدەم ﻟەﮔەڵ ھەﭬﺎڵە ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎﻧﻢ ﺑەﺷــﺪاری ڕزﮔﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﺑﻜەم، ﭼەﻧﺪ ﺟﺎری ﺗﺮ ﻟە ﻣﯿﺤﻮەرەﻛﺎﻧﯽ
ﻛەرﻛــﻮوك و داﻗــﻮوق و ﮔﻮێــڕ ﺑەﺷــﺪاری ڕزﮔﺎرﻛﺮدﻧەوەی ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻛﺮد و ﺋێﺴﺘەش ﺋﺎﻣﺎدەﯾﻦ ﺑﯚ ڕزﮔﺎرﻛﺮدﻧەوەی ﻣﻮوﺳڵ و ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮ دەﺳــﺘﯽ داﻋــﺶ و ﭘﺸــﺘﯿﻮان ﺑەﺧﻮای ﮔەورە ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﮔەورە ﺗﯚﻣﺎر دەﻛﺎت“. ڕەﻓﯿﻖ ﭘﺎرەزاﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەی دێﺮﯾــﻦ ،ﺋــەو ﺑــﺎس ﻟە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔﺎﯾەﺗﯽ و ﺋﺎزادﯾەﺗــﯽ ﺗﺎﻣﯿــﻦ ﻛﺎﻛەﺳــﻮور دەﻛﺎت و ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە ﻛــە دەﻛﺎت ﮔەﻟێﻚ ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﺋﺎ ز ا ﯾە ﺗــﯽ ﻟەﺑــﺎرەی ﺧﺎﺗﻮو ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻟــە ژﯾﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔﺎﯾەﺗﯽ ﺑﯿﻨﯿــﻮە ،ﺑەم وەك دەڵــێ ،ھەرﮔﯿﺰ ﺋەو ﺷەوەی ﻟە ﯾﺎد ﻧﺎﭼێﺖ ﻛە ﻟــە زﺳــﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺳــﺎرد و ﺑﺎراﻧــﺎوی ﺳﺎڵﯽ ھەﺷﺘﺎﻛﺎﻧﺪا ،وەك ﻣەﻓﺮەزەﯾەك ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﺣﺰﺑــﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴــﺖ ﻟــە ﺳــەرﺑﺎزﮔەﯾەﻛﯽ ﺑەﻋﺴﯿﺎن داوە ﻟە ﭘﺸﺘﯽ
ﺷﺎﻧەدەری ﻧﺰﯾﻚ ﺳەﯾﺪ ﺳﺎدق. ﺋەو دەڵــێ” ،ﭘﺎش زەﺑــﺮ و ﮔﻮرز ﮔەڕاﯾﻨــەوە، وەﺷــﺎﻧﺪﻧﻤﺎن ﻟــە دوای ﺑڕﯾﻨــﯽ ڕێﮕەﯾەﻛــﯽ زۆر ﭘﺸــﻮوﯾەﻛﻤﺎن دا ،ﺑﯿﻨﯿــﻢ ﭘێﺸﻤەرﮔەﯾەﻛﻤﺎن ﭘێوەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﭘێ ﻧەﻣﺎ ﺑﻮو ،ﻛە ﭘﺮﺳــﯿﺎرﻣﺎن ﻛﺮد ﺑﯚ ﭘێﻼوت ﻟە ﭘێ ﻧﯿﯿە؟ ﮔﻮﺗﯽ ﻟەﻧﺎو ﻗﻮڕ ﺟێ ﻣﺎوە و ﭘێﻢ ﻧەزاﻧﯿﻮە ،ﭘﺎش وەﻣﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛە ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺧــﺎن ﻟــە دواوە دەرﻛەوت و ﮔﻮﺗﯽ ﺋــەوە ﭘێوەﻛﺎﻧﺖ ﻟە ﭘێﯿــﺎن ﺑﻜە و ﻣــﻦ ﻟەﻧﺎو ﻗﻮڕەﻛەدا ﮔەڕام ﺗﺎ دۆزﯾﻤەوە“. ﻣﺤەﻣــەدی ﺣﺎﺟــﯽ ﻣەﺣﻤــﻮود ﻟــە ﻛﺘێﺒە ﭼــﻮار ﺑەرﮔﯿﯿەﻛــەی ﻛە ﺑﯿﺮەوەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤە ر ﮔﺎ ﯾە ﺗﯽ ﺗێﺪا ﺗﯚﻣــﺎر ﻛﺮدووە، ﻛﯚﻣەڵێﻚ رووداو ﻟەﺑﺎرەی ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ھﺎوﺳــەرەﻛەی دەﮔێڕێﺘەوە. ﯾەﻛێﻚ ﻟــەو رووداواﻧەی دەﮔێڕێﺘــەوە ﺑﯚ ﺳــﺎڵﯽ 1983دەﮔەڕێﺘــەوە، ﻛﺎﺗێﻚ ﺑەﻋﺲ ﺑە ﺧەﺳﺘﯽ ﺑﯚردﻣﺎﻧــﯽ ﺑﺎرەﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴــﺖ ﻟە ﺳﻮرێﻦ دەﻛﺎت و ﭘەﻧﺎﮔەﯾــەك ﺑــﯚ
ﺷێﺦ ﺳﺪێﺪ ﻟﮫێﺒﯽ:
ھەرﻛﺎت ﭘێﺸﻤەرﮔەﯾەﻛﻢ ﺑﯿﻨﯿﺒێﺖ ،ھەوڵﻢ داوە وێﻨەﯾەﻛﯽ ﺑﮕﺮم ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻛﺎﻛەﺳــﻮور ﻧﺎﻣێﻨێﺘەوە ﺗﺎ ﺑﺮﯾﻨﺪار دەﺑێﺖ. ﺳــﺎڵﯽ 1985ﺧﺎﺗــﻮو ﺗﺎﻣﯿﻨــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟەﮔەڵ ﻣﺤەﻣەدی ﺣﺎﺟــﯽ ﻣەﺣﻤــﻮود ،ﻣﻨﺪاڵێﻜﯽ ﺗەﻣــەن دوو ﺳــﺎڵەﯾﺎن ﺑەﻧﺎوی ھﺎوژﯾﻦ ﻟە ﺷﺎﺧﯽ ﺳﻮرێﻦ ﺗﻮوﺷﯽ ﻧەﺧﯚﺷﯽ دەﺑێﺖ ،ﻟەﺑەر ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺰﯾﺸﻚ ﻟە ﺷﺎخ ﻛە ھﺎوﻛﺎت ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻣﻨﺪاڵەﻛەﯾﺎن ﺑﯚ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑﺒەن ،ﻣﻨﺪاڵە دوو ﺳــﺎﻧەﻛەﯾﺎن ﻟە ﺑﺎوەﺷﯽ داﯾﻜە ﭘێﺸﻤەرﮔەﻛەﯾﺪا دەﻣﺮێﺖ ،ﺑەم ﺋەو ﻛﺎرەﺳﺎﺗە ،ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳەر ﺋﯿﺮادەی ﺋەو ژﻧە ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾە دروﺳﺖ ﻧﺎﻛﺎت. ھﺎوﺳــەﻧﮕەرە زۆرﺑــەی ﭘێﺸﻤەرﮔـــــــــەﻛﺎﻧﯽ ،ﻟــە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯿەوە ﺑە ﻛﺎك ﺗﺎﻣﯿﻦ
ﻧﺎوی دەﺑەن .زەردەﺷﺖ ﻛە زۆرﺟﺎر ﻟە ﺳــەﻧﮕەرەﻛﺎن ﻟەﮔەڵ ﺋەو ژﻧە ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾە ﺑﻮوە ،ﮔﻮﺗﯽ” ،ﻛﺎك ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺳەرەڕای ﺋەوەی ﻛە ﯾەﻛەم ﺋﺎﻓﺮەﺗە ھﺎوﺳــەری ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﺣﺰﺑێﻚ ﻟەﮔــەڵ ﭘێﺸــﻤەرﮔەدا ﻟە ﺳــەﻧﮕەری ﺑەرﮔﺮی ﺑێﺖ ،ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﻛە ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﯽ وﺗﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎﯾە ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﺷــەڕی داﻋﺸەوە ﮔەڕاوەﺗەوە ﺑﯚ ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧەﻛەی و ﺋێﺴــﺘەش ھەﻣﺎن ھێــﺰ و ﺗﻮاﻧــﺎ و ﺋﺎزاﯾەﺗﯽ ﺟﺎراﻧﯽ ﺳــەردەﻣﯽ ﺷﺎﺧﯽ ھەﯾە، ﻟەﮔەڵﻤــﺎن ھەﻧــﮕﺎو ﺑەھەﻧــﮕﺎو دێﺘە ﺳــەﻧﮕەرەﻛﺎن و ھەﻣﯿﺸە داﻛﯚﻛــﯽ دەﻛﺎت ﻟــەوەی ﻛــە ﻟە ﭘێﺸــﯽ ﭘێﺸــەوە داﺑﻨﺮێﺖ ﻟە ﺳەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﺪا“. ﺗﺎﻣﯿــﻦ ﻛﺎﻛەﺳــﻮور ﺟﮕـــە ﻟە ﭼەك ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ و ﺑەﺷــﺪاری ﻟە ﺷــەڕەﻛﺎن ،ﺧﺎوەﻧﯽ ﺋەرﺷﯿﻔێﻜﯽ زۆرە ﻟــە وێﻨــە و دﯾﻜﯿﯚﻣێﻨﺖ و ﻟە ھەﻣﻮو ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﺸﺎﻧﮕەی وێﻨە ﺋەرﺷﯿﻔﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮدووەﺗــەوە .ﺋــەو دەڵــێ، ”ﺑــەردەوام ﻟەﮔــەڵ ﭼەﻛەﻛەی ﺷــﺎﻧﻢ ﻛﺎﻣێﺮاﯾەﻛــﻢ ﭘــێ ﺑﻮو ﻟە ﺷﺎخ و ھەرﻛﺎت ﭘێﺸﻤەرﮔەﯾەﻛﻢ ﺑﯿﻨﯿﺒێﺖ ،ھەوڵﻢ داوە وێﻨەﯾەﻛﯽ ﺑﮕﺮم و وێﻨەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﻢ ﭘﺎراﺳﺘﻮوە“.
ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﺧﯚش ﻧﺎﺑﯿﻦ وﺷە /ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ھەﻧﮕﺎوی ﯾەﻛەﻣﯽ ﺋﯚﭘەراﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵ ﺑە ﭘێﺸڕەوی ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟــە دەوروﺑەری ﺧﺎزر و ﺑە ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻓڕۆﻛە ﺟەﻧﮕﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ دژی داﻋﺶ دەﺳﺘﯽ ﭘێﻜﺮد و ﭘﻼﻧەﻛﺎن ﺳــەرﻛەوﺗﻮون ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ. ﺷێﺦ ﺳــﺪێﺪ ﺳــەﺧەر ﺳەﻟﻤﺎن ﻟﮫێﺒــﯽ ﯾﺎرﯾــﺪەری ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﺑﺎﺷــﻮوری ﻣﻮوﺳــڵﯽ ﺣەﺷﺪی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟەﺑــﺎرەی رۆڵــﯽ ﺣەﺷــﺪەﻛەﯾﺎن ﻟــە ﺟەﻧﮕــﯽ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧەوەی ﻣﻮوﺳڵ ،ﺑﯚ ”وﺷە“ رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ﻛە ﺋەوان ﺋﺎﻣﺎدەن ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﺷﺎرەﻛە ﻟە دوای داﻋﺶ .ﺋەو دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺷﺪار ﻟەو ﭘﺮۆﺳەﯾە ﺷﻮێﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﮔﺮﺗﻮوە و ھەرﯾەك ﻟە ھێﺰەﻛﺎن ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺧﯚﯾەوە ﭘێﺸڕەوی دەﻛﺎت. ﻟەﺑﺎرەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺷــﺪار ﻟەو ﭘﺮۆﺳە ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەدا ﺋﺎﻣﺎژەی ﻛﺮد، ھەرﯾەك ﻟە ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻓﯿﺪراڵ
و ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻧەﯾﻨــەوا و دژەﺗﯿــﺮۆری ﻋێﺮاق و ﺳــﻮات و ﻓﯿﺮﻗــە 17و ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﻛﺮدەوەﮔەﻟــﯽ ﻧەﯾﻨەوا ،ﺑێﺠﮕە ﻟە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷــﺪی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ )ﭘﺎﺳــەواﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵ( ﻛــە ﻟــە ﺑﺎﺷــﻮوری ﺷــﺎرەﻛەن ،ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑەﺷﺪاری دەﻛەن. دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﺋەوان ﺋەﮔەر ﻓەرﻣﺎﻧﯿــﺎن ﭘــێ ﻛﺮا ﺑەﺷــﺪاری دەﻛەن و ﺋﺎﻣﺎدەﺷﻦ ﺑﯚ ﺋەو ﻛﺎرە و ﺋێﺴﺘە ھەﻣﺎھەﻧﮕﯿﯿەﻛﯽ ﮔەورەﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە ھەﯾە ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳﺘە .ﺋەو دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﻟــە 28ی ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ 2014ـەوە ﻟە ﭘﺎڵ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ﺳەﻧﮕەردان. ﻟەﺑــﺎرەی ﺑەﺷــﺪاری ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﻟــە ﺟەﻧﮕەﻛــەدا رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺑەڵێ رەﻧﮕــە ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑەﺷــﺪاری ﺑﻜەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﺴﺘە ھەﻣﻮوان ﺑەھﺎوﺷــێﻮەی ﺳﻮﭘﺎن و ﻟە ﺟەﻧﮕﺪان. ﻟەﺑﺎرەی ﭘێﺸﺒﯿﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ رەوﺗﯽ ﺟەﻧﮕەﻛــە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ دۆﺧــﯽ ﻧﺎوەﺧﯚی ﺷــﺎری ﻣﻮوﺳــڵ رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ دەﻛەﯾﻦ ﻛە
ﺷﯚڕش و راﭘەڕﯾﻦ ﻟەﻻﯾەن ﺧەڵﻜﯽ ﺷــﺎرەﻛە روو ﺑﺪات ،ﺋەو دووﭘﺎﺗﯽ ﺑﻮوﻧــﯽ ھەﻣﺎھەﻧﮕﯿﯿەﻛﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ﻟەﮔەڵ ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوەﺧﯚی ﻣﻮوﺳڵ ﻛﺮدەوە و ﺋﺎﻣﺎژەی ﻛﺮد ﻛە ﭼەﻧﺪان ھێﺰ ھەن ﻟەﻧﺎو ﻣﻮوﺳــڵ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﺎن ﻛﺮدووە و ﺧﯚﺷﯿﺎن ﺑﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮدووە و ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﮔەﯾﺸــﺘﻨﯽ ھێــﺰەﻛﺎن ﺑــﯚ ﻧﺰﯾﻚ ﻣﻮوﺳڵ دەﻛەن. ﻟەﺑﺎرەی دۆﺧﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﻟە دوای داﻋﺶ و رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﻛﺎروﺑﺎری ژﯾــﺎن ﻟــەوێ ،رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ﻛە رێﻜﻜەوﺗــﻦ ھەﯾــە و ﺋەرﻛەﻛﺎن ﻟە ﺋێﺴــﺘەوە داﺑەش ﻛﺮاون .ﺋەو ھەواڵەﻛﺎﻧﯽ رەت ﻛﺮدەوە ﻛە ﺑﺎس
ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺷﺪار ﺑەﺑێ ﺟﯿﺎوازی دەﭼﻨە ﻧﺎو ﺳەﻧﺘەری ﻣﻮوﺳڵ
ﻟە ﭼﻮوﻧﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﻧﺎو ﻣﻮوﺳــڵ ﺑەﺑێ ﭘێﺸﻤەرﮔە دەﻛﺎﺗەوە و رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺷــﺪار ﺑەﺑێ ﺟﯿــﺎوازی دەﭼﻨە ﻧﺎو ﺳــەﻧﺘەری ﻣﻮوﺳڵ ،ھﺎوﻛﺎت ﺑــێ ﺋﺎﮔﺎﯾﯽ ﺧﯚی ﻟــە ﭘﻼﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ دووﭘﺎت ﻛﺮدەوە و ﮔﻮﺗﯽ، ﺷﺘێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿە ﻛە راﮔەﯾﺎﻧﺪن و ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ھەرﯾەﻛەﯾﺎن ﺑەﭘێﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺧﯚی ھەواڵ ﺑو ﺑﻜﺎﺗەوە .ﻟەﺑﺎرەی ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺣەﺷــﺪی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ دوای داﻋﺶ ،ﺋــەو دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﺋەوان دەﺧﺮێﻨە ﺳەر ﻛﺮدەوەﮔەﻟﯽ ﻧەﯾﻨــەوا و ﻟەﺑــﺎرەی ﺑﻮوﻧــﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚش ﻟەﮔــەڵ ھﯚزەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮ دەﺳــەﺗﯽ داﻋﺶ ،دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛــە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی وا ﻟە ﺋﺎرادا ﻧﯿﯿە و ﺋەوەی ﻟەﮔەڵ داﻋﺶ ﺑێﺖ ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ ﺋەواﻧﯽ ﺑﯚ دەﻛﺮێ. ﻟەﺑــﺎرەی ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧــەوەی ﻣﻮوﺳــڵ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎن ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏــﺪا رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﻟەﮔــەڵ ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن ﺑﺎﺳــﯽ ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧەوەی ﻣﻮوﺳــڵ ﻛﺮاوە و وﺗﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﻛﺒەﺧﺶ ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﭘێﺸــﺎن داوە .ھەرﭼﯽ
ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾە ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دوای داﻋــﺶ ،دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛــە ھﯿــﭻ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿــەك ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﺑﻮوﻧــﯽ ﻧﯿﯿە و ﺋەوەی ھەﯾە ﺟﯿﺎوازﯾﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧە ﻟەﺑﺎرەی ﭼەﻧﺪ ﭘﺮﺳێﻚ. ﻟەﺑﺎرەی دۆﺧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ﻛە ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ داﻋﺶ ﺧــﯚش ﻧﺎﺑﯿﻦ و ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﺷــﯿﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﻧﺎﻛﺮێ، ھەرﭼﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻦ ﻛە رەﻧﮕە ﻟەو ﻣﺎوەی ﺑﻮوﻧﯽ داﻋﺶ ﻟە ﻣﻮوﺳڵ ﻟە ﻛێﺸەﻛﺎن ﺗێﻮەﮔﻼﺑﻦ، ﺋەوە ﺋێﻤــە ﻟﯿﮋﻧەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﯚ ﺋەو ﭘﺮﺳە ﭘێﻚ دێﻨﯿﻦ. ﻟەﺑﺎرەی ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺟەﻧﮕەﻛە ﻟەﻧﺎو ﻣﻮوﺳــڵ روو دەدات دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە، ﺋەوەﯾﺎن ﺟەﻧﮕە و رەﻧﮕە ﺳەﺧﺘﯽ زۆری ﺗﯿــﺎدا ﺑێﺖ ،ﺑــەم ﺑەﭘێﯽ ﭘﻼﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮاو ﻟە ھەﻣﻮوﻻﯾەﻧﯽ ﺑەﺷــﺪار رەﭼــﺎوی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺳــەﻻﻣەﺗﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﻛﺮاوە و ﺑەﭼەﻧﺪان رێﮕــەش ﺧەڵﻜەﻛە ﻟە ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗﻜﺮدن ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧﯽ ﺋەو ﺟەﻧﮕە ﺋﺎﮔەدار ﻛﺮاوﻧەﺗەوە.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋەﻧﻮەر ﺣﻮﺳــێﻦ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﯚﺷﺪاری ﺋەوەش دەداﺗە ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺣﺰﺑەﻛەی ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋەو ﻣﻠﻤﻼﻧێ و ﮔﺮﻓﺘﺎﻧە ﻛﺎر ﻧەﻛﺎﺗە ﺳەر ﻛﯚی ﻛﺎدران ،ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺋەﻟﺘەرﻧﺎﺗﯿﭫ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎن و ﺑەﺳﺘﻨﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﯾەﻛێﺘﯿﺶ ﺑە ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﺑﯿﻨێﺖ.
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﻓﺮﯾﺎد ﻣﺤەﻣەد ﺑەﭘێﯽ ﭘێڕەوی ﻧﺎوﺧﯚی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ھﯿﭻ ﻛﺎﻣێــﻚ ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە ﺷــەرﻋﯿەﺗﯿﺎن ﻧەﻣﺎوە .ﻛﺎدرێﻜﯽ دەﺳــﺖ ﻟەﻛﺎرﻛێﺸــﺎوەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﭘێﯽ واﯾە، ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺋێﺴﺘەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ھەردوو ﺑﺎڵەﻛەدا ﻧﺎﺷەرﻋﯿﻦ و ﺑە ﻧﺎﺷەرﻋﯿﺶ ﺣﺰﺑەﻛە ﺑەڕێﻮە دەﺑەن. ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە 1ی ﺣﻮزﯾﺮاﻧﯽ ﺳــﺎڵﯽ 1976داﻣــەزراوە ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺳێ ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﺑەﺳﺘﻮوە ﻛە دواﯾﻨﯿﺎن ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2010 ﺑﻮو ،ﺋەوە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑەﭘێﯽ ﭘێــڕەوی ﻧﺎوﺧــﯚی ﯾەﻛێﺘﯽ دەﺑێﺖ ھەر ﭼﻮار ﺳﺎڵ ﺟﺎرێﻚ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮە ﺑﺒەﺳــﺘێﺖ، ﺳــەرﺑﺎری ﺋــەوەی ﻟەوەﺗەی ﺋەو ﺣﺰﺑە داﻣــەزراوە ،ﺟەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯿەﺗﯽ و ﻣــﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵێﻜﯿﺸــە ﻧەﺧﯚش ﻛەوﺗﻮوە .ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﺋەو ﺣﺰﺑــە ﺷــەڵەﻗﺎوە ﻟە ﻧﺎو
ﻣﻠﻤﻼﻧێﺪا. ﺑەھﺮۆز ﺟەﻋﻔــەر رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوس و ﭼﺎودێﺮی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ واﯾــە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ
وﺗﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯿﯽ ﺑەﺳــەر ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە وەك ”ﺋﺎو و دۆ“ دﯾﺎرە. ﺟەﻋﻔەر ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﯾەﻛێﻚ ﺑﻮوە ﻟە ﻛﺎدراﻧﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﺋەﻧﺪاﻣﯽ دواﯾﯿﻦ ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﺋەو ﺣﺰﺑەش ﺑــﻮو ،ﭘێﯽ واﯾــە ھــەردوو ﺑﺎڵﯽ ﺋێﺴــﺘەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛە ﻧﺎوﯾﺎن ﻟە ﺧﯚ ﻧﺎوە ﺑﺎڵﯽ ”زۆرﯾﻨە و ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑڕﯾﺎر“ ﻧﺎﺷەرﻋﯿﻦ. ”ھــەردوو ﺑﺎڵــﯽ ﺋێﺴــﺘەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﺎﺷــەرﻋﯿﻦ ،ﺋــەو دوو
ﺑﺎڵە ﻧﺎﺷــەرﻋﯿﻦ و ﺑە ﻧﺎﺷــەرﻋﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑەڕێــﻮە دەﺑەن ،ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻜە ﻧە ﻛﯚﻧﮕــﺮە و ﻧە ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧــﺲ ،ﺑﮕــﺮە ﭘﯿﻠﯿﻨﯚﻣﯿﺶ ﻟەﻧﺎو ﯾەﻛێﺘﯽ ﮔﺮێ ﻧەدراوە ،ﺑەﻧﺪە
ﯾەﻛێﻜﻢ ﻟــەو ﻛﺎدراﻧەی ﺑەھﯚی ﻧﺎﺷــەرﻋﯿﺒﻮوﻧﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ و ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺑەرﭘﺮس، دەﺳــﺘﻢ ﻟەو ﺣﺰﺑە ﻛێﺸﺎوەﺗەوە، ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋەو ﺳەرﻛﺮداﻧەی
ﻛﺎدرێﻜﯽ ﭘێﺸﻮوی ﯾەﻛێﺘﯽ:
ﯾەﻛێﻜــﻢ ﻟــەو ﻛﺎدراﻧــەی ﺑەھﯚی ﻧﺎﺷــــەرﻋﯿﺒﻮوﻧﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ دەﺳﺘﻢ ﻟەو ﺣﺰﺑە ﻛێﺸﺎوەﺗەوە
ﺋێﺴﺘەی ﯾەﻛێﺘﯽ ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ وا ﺑﮫﺎوێﮋن ﺑە ﺷــێﻮەﯾەك ﻛە ﺑﮕەن ﺑــە رێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ ﺗــﺎ ﻛﯚﻧﮕﺮە ﯾﺎن ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺲ و ﭘﯿﻠﯿﻨﯚم ﮔﺮێ ﺑﺪەن، ﺗﺎ ﺋﺎڵﯚزی زﯾﺎﺗﺮ دروﺳﺖ ﻧەﻛەن“، ﺟەﻋﻔەر ﮔﻮﺗﯽ. ﻛﺎدرێﻜﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ وێڕای ﺋەوەی ﭘێﯽ واﯾە ﺋەو ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿﺎﻧەی ﺋێﺴــﺘە ﻟەﻧــﺎو ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺣﺰﺑەﻛەی ھەﯾە ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺋەوەی ھەﻣﻮو ﻛﺎدراﻧﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﮕــەران ﺑــﻜﺎت،
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﻓﺮﯾﺎد ﻣﺤەﻣەد ﻟە ﻣﺎوەی دوو ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا، ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸــﺘﻮوی ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑە ﭘێﭽەواﻧەی ﭘێڕەوی ﻧﺎوﺧﯚی ﺣﺰﺑەﻛــە ،ﺑــە ﺳــەدان ﻛﺎدری وەك ﺟێﮕــﺮ و ﻛﺎرﮔێڕ و ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەڵﺒەﻧــﺪەﻛﺎن داﻣەزراﻧــﺪووە. ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﺑﺎڵــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺑڕﯾــﺎری ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﺑﺎڵﯽ زۆرﯾﻨەی ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑە ﺑەﺧﺸــﯿﻨەوەی ﭘﻠە و ﭘﯚﺳــﺖ ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر دەﻛﺎت. ﺑەدواداﭼﻮوﻧێﻜــﯽ ﺑەﭘێــﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯽ ”وﺷە“ دەرﻛەوﺗﻮوە، ﻟە ﻣﺎوەی ﭼﻮار ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ھﺎوﻛﺎت ﻟەﮔەڵ ﻧەﺧﯚﺷﻜەوﺗﻨﯽ ﺟــەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧــﯽ ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺗﻮﻧﺪﺑﻮوﻧــﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێﻮان ﺑﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو ﺣﺰﺑە ،ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸــﺘﻮو ﻛە ھێﺮۆ ﺑﺮاﯾﻢ ﺋەﺣﻤەد ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ دەﻛﺎت، ﺑﯚ زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ﻧﻔﻮزی ﺧﯚﯾﺎن ،ﺑە ﺳەدان ﻛەﺳــﯿﺎن ﺑە ﭘێﭽەواﻧەی ﭘێــڕەوی ﻧﺎوەﺧــﯚی ﯾەﻛێﺘــﯽ داﻣەزراﻧﺪووە. داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﻛﺎدران و ﺑەﺧﺸﯿﻨەوەی ﭘﯚﺳــﺖ و ﭘﻠە ﻟە ﺋﯚرﮔﺎﻧــە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە ھەﯾە ،ﺑەم ﭘﺘﺮ ﻟەﻧــﺎو ﻣەڵﺒەﻧﺪ و ﻣەﻛﺘەﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﺣﺰﺑــە رەﻧﮕﯽ داوەﺗەوە .ﺑەﭘێﯽ ﭘێڕەوی ﻧﺎوەﺧــﯚی ﯾەﻛێﺘﯽ ھەر ﻣەڵﺒەﻧﺪ و ﻣەﻛﺘەﺑێﻚ ﺑەرﭘﺮس و ﺟێﮕﺮێﻚ و ﺣەوت ﻛﺎڕﮔێــﺮ ﻣەڵﺒەﻧﺪ ﯾﺎن ﺋەﻧﺪام ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ دەﺑێﺖ ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﻣەﻛﺘەب و ﻣەڵﺒەﻧﺪەﻛﺎن ﭘێﭽەواﻧەی ﭘێڕەو و ﻋﻮروﻓــﯽ ﺣﺰﺑــﯽ ،ﺑــە دەﯾﺎن ﺟێﮕﺮی ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻣەڵﺒەﻧﺪ و ﺑە ﺳەدان ﻛﺎرﮔێڕ و ﺋەﻧﺪام ﻣەڵﺒەﻧﺪ و ﻣەﻛﺘەب زﯾﺎد ﻛﺮاون.
ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸﺘﻮوی ﯾەﻛێﺘﯽ ﺳەﺗﺎن ﻛﺎرﮔێڕی ﻣەڵﺒەﻧﺪی ﺑە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ داﻣەزراﻧﺪووە ﺳﺎڵﺢ ﻋﻮﻣەر:
ﭘەﻧﺎﺑﺮدﻧﯽ ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨەوەی ﻛﺎدر ﯾﺎن ﺑەﺧﺸــﯿﻨەوەی ﭘﯚﺳــﺖ، ﺟﯚرێﻜە ﻟە ﯾﺎرﯾﻜﺮدن ﺷﺎو ﻋەﻟﯽ ﻋەﺳﻜﺮی ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﺑﺎڵــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪ ﻛە ھەرﯾــەك ﻟە ﺟێﮕﺮاﻧﯽ ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛﯚﺳــﺮەت رەﺳــﻮوڵ و د .ﺑەرھەم ﺳــﺎڵﺢ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ دەﻛــەن ،ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜــﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯿﺪا ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە
ﺋێﺴﺘە ﺑﺎڵﯽ ﻧﺎوەﻧﺪ ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﺑﺎڵﯽ ”زۆرﯾﻨە“ ﯾﺎن دەﺳﺘڕۆﯾﺸﺘﻮو دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑەﺳــەر ﺋﯚرﮔﺎﻧــە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑەدا ﮔﺮﺗﻮوە، ﺋەوان ھەﻣﺎن ھێﺰﯾﺎن ﻧﯿﯿە. ﻋەﺳــﻜﺮی ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت، ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸــﺘﻮو ﻟە رێﮕەی
رەﻓﻌــەت ﻋەﺑــﺪو ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﺣﺰﺑەﻛە ﻛە ﺳەرﺑە ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸﺘﻮوە، ﺳــﻮودی ﻟــە ﭘﯚﺳــﺘەﻛەی وەرﮔﺮﺗﻮوە و ﺑە ﺳەدان ﻛەﺳﯽ ﻟە ﻧﺎو ﻣەڵﺒەﻧﺪەﻛﺎن داﻣەزراﻧﺪووە. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺋەو ﺳــەرﻛﺮدەﯾەی ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ،ﺑەﭘێــﯽ ﭘێڕەوی ﻧﺎوﺧﯚ ھــەر ﻣەڵﺒەﻧﺪێﻚ ﺣــەوت ﻛﺎرﮔێــڕی دەﺑێــﺖ، ﻛەﭼﯽ ﺋێﺴــﺘە ﺑە دەﯾﺎن ﻛﺎرﮔێڕ ﺑﯚ ﻣەڵﺒەﻧــﺪەﻛﺎن داﻣەزرێﻨﺮاون، ﻣەﻻ ﺑەﺧﺘﯿﺎر ﺑەرﭘﺮﺳﯽ دەﺳﺘەی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ
ﺷﺎو ﻋەﻟﯽ ﻋەﺳﻜەری:
ﺑﺎڵﯽ ”زۆرﯾﻨە“ ﯾﺎن دەﺳﺘڕۆﯾﺸــﺘﻮو دەﺳﺘﯿﺎن ﺑەﺳەر ﺋﯚرﮔﺎﻧە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑەدا ﮔﺮﺗﻮوە ﺋەو ﺣﺰﺑــە ﻛﺎری ﺑﯚ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺳــەدان ﻛەس ﻟە ﺳﻨﻮوری ﯾەك ﻣەڵﺒەﻧــﺪ ﻛﺮدووە ،واﺗە ﺋێﺴــﺘە ﻣەڵﺒەﻧﺪێﻚ ﺑە ﺳــەدان ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ھەﯾە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا دەﺑێﺖ ﺗەﻧﯿﺎ ﭼەﻧﺪ ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ھەﺑێﺖ. ﺑــە ﺑــڕوای ﻋەﺳــﻜەری ﺋەﻣە
ﺟﯚرێﻜە ﻟە ﺗەزوﯾــﺮ و ﻛﺎرﻛﺮدﻧە ﺑﯚ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯿﺎن ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەی داھﺎﺗــﻮوی ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺋەﮔــەر ﺑﺒەﺳــﺘﺮێﺖ ،ﺋەﻣە ﺟﯚرێﻜﯿﺸــە ﻟە ﻛڕﯾﻨﯽ ﻛﺎدر و ﺑەﺧﺸﯿﻨەوەی ﭘﯚﺳﺖ و ﭘﻠە. ﺳــﺎڵﺢ ﻋﻮﻣەر ﭘﺴــﭙﯚڕی زاﻧﺴﺘە
ﭘێﺸــﯽ واﯾە ﺑــﯚ ﻛﯚﺗﺎھێﻨﺎن ﺑــەو ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿﺎﻧــە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك ﭼﺎرەﺳــەر ھەﯾــە ﺋەوﯾــﺶ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ و ﻛﯚﺗﺎھێﻨﺎن ﺑە ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎن. ﺋەﻧــﻮەر ﺣﻮﺳــێﻦ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﯚﺷــﺪاری ﺋــەوەش دەداﺗە ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺣﺰﺑەﻛەی ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋەو ﻣﻠﻤﻼﻧێ و ﮔﺮﻓﺘﺎﻧە ﻛﺎر ﻧەﻛﺎﺗە ﺳەر ﻛﯚی ﻛﺎدران، ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺋەﻟﺘەرﻧﺎﺗﯿﭫ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿــەﻛﺎن و ﺑەﺳــﺘﻨﯽ ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﯾەﻛێﺘﯿــﺶ ﺑــە ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﺑﯿﻨێﺖ. ﺋەوەﺷﯽ ﺧﺴــﺘە روو ،ﯾەﻛﺘﺮ ﺑە ﻧﺎﺷەرﻋﯽ ﻧﺎوﺑﺮدن ﻟەﻻﯾەن ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ و ﺳەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ،دەﺑێﺘــە ھــﯚی ﻗﻮوڵﺒﻮوﻧەوەی ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎن و زﯾﺎن ﺑە ﺣﺰﺑەﻛە دەﮔەﯾەﻧێﺖ. ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە زاﻧﻜــﯚی ﺳــەﺣەدﯾﻦ ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋﺎﻣﺎژەی دا ،ﺑﻮوﻧﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﻟەﻧﺎو ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕــەی رۆژﺋﺎواﯾﯽ و ﺋەو وﺗﺎﻧەی ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﺗێﯿــﺪا ﺟێﮕﯿــﺮە ﺷــﺘێﻜﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿە ،ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯿﺶ ﭘەﻧﺎ ﺑﯚ ﻛﯚﻧﮕﺮە دەﺑەن و ﻟــەوێ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﯾەﻛﻼ دەﻛەﻧەوە ،ﺑەم ﺑﯚ ﺋەو ﺣﺰﺑﺎﻧەی ﻟە ﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕەی رۆژھەﺗﯿﻦ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﺗێﯿﺪا ﺟێﮕﯿﺮ ﻧﯿﯿە، ﺷﺘەﻛﺎن ﺗەواو ﭘێﭽەواﻧەن. ﻋﻮﻣــەر ﭘێــﯽ واﯾــە ﭘەﻧﺎﺑﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨەوەی ﻛﺎدر ﯾﺎن ﺑەﺧﺸــﯿﻨەوەی ﭘﯚﺳﺖ ،ﺟﯚرێﻜە ﻟە ﯾﺎرﯾﻜــﺮدن و ﺧﯚ ﺑەھێﺰﻛﺮدن، ﺑــە ﺗﺎﯾﺒــەت ﻛﺎﺗێــﻚ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻻﯾەﻧە ﻧﺎﻛﯚﻛەﻛﺎن ﺋەو ھەﺳﺘەی ﻻ دروﺳﺖ ﺑﻮوە ﻛە ﺑە ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺑە ﺑەراورد ﺑە ﻻﯾەﻧەﻛەی ﺗﺮ ﺑەھێﺰﺗــﺮ ﺑێﺖ ،ھەوڵﯽ ﻣﺎﻧەوە دەدەن. ”ﻛڕﯾﻨﯽ ﻛﺎدر ﯾﺎن ﺑەﺧﺸﯿﻨەوەی ﭘﯚﺳــﺖ ﺑــە ﻛﺎدران ﮔەرەﻧﺘــﯽ ﺑەھێﺰﺑﻮوﻧــﯽ ﺗێﯿﺪا ﻧﯿﯿــە ،واﺗە ﻣﺎﻧەوەی ﯾەﻛﺠﺎرەﻛﯽ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺣﺎڵەﺗــﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە روو ﻧەدات دﯾﺴــﺎن ﺋەﺳــﺘەم دەﺑێﺖ ،ﺋەوە ﺑەﺷێﻜە ﻟە ﮔﻮﺷﺎر ﻟەﺳەر ﻻﯾەﻧﯽ ﺑەراﻣﺒــەر ،ﺑﯚﯾە ﻟە ﻛﯚﺗــﺎدا ﺋەو ﮔﻮﺷــﺎراﻧە ﺑەھێﺰﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎﺗﯿﯿە و دواﺟﺎر ﻓەﺷەل دێﻨێﺖ“ ،ﻋﻮﻣەر وای ﮔﻮت. ”وﺷــە“ ﺑﯚ ﻗﺴــەﻛﺮدن ﻟەﺳەر ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗە ،ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە دەﯾﺎن ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ و ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻣەڵﺒەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻛﺮد ،ھﯿــﭻ ﻛﺎﻣێﻚ ﻟــەوان زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن رەت ﻧەﻛﺮدەوە ،ﺑــەم ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮون ﻗﺴەی ﻟەﺳەر ﺑﻜەن.
ژﻣﺎرە ) ، (158ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 19 ،
ھەردوو ﺑﺎڵﯽ ﯾەﻛـێﺘﯽ ﻧﺎﺷەرﻋﯿﻦ و ﯾەﻛﺘﺮ ﺑە ﻧﺎﺷەرﻋﯽ ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر دەﻛەن
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
5
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
6
”داھﺎﺗﯽ ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ھەوﻟێﺮ ﻧﺎﮔەڕێﺘەوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﻣێﻨێﺘەوە و ھەر ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەﻛﺎر دێﺖ و ﻣﺎﻣەڵەی ﭘێﻮە دەﻛﺮێﺖ ،ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾەی ﭘﺎرەی داھﺎﺗﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوێ دەﻣێﻨێﺘەوە و ھﯿﭻ ﺑڕەﭘﺎرەﯾەك ﺑﯚ وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ ﻧﺎﮔەڕێﺘەوە ،ھەر ﻟەﺑەرﺋەوەﺷە ﻛە ﻣﻮوﭼەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛەی 80دوا دەﻛەوێﺖ و ﻣﻮوﭼەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛەی 70دەدرێﺖ“.
ژﻣﺎرە ) ، (158ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 19 ،
ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺋﺎﮔﺎی ﻟە داھﺎﺗﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧﯿﯿە
ﻋەﻟﯽ ﺣەﻣەﺳﺎڵﺢ: وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﮔﺸــﺘﯽ داﺗﺎﯾەﻛﯿــﺎن ﻟەﺑﺎرەی داھﺎﺗﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧﯿﯿە، ﺋەوان دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧــەوە ،ﺗەﻧﯿﺎ دەزاﻧﻦ داھﺎﺗﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ھەوﻟێﺮ ﻧﺎﮔەڕێﺘــەوە و ﻟــە ﮔەﻧﺠﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛەدا دەﻣێﻨێﺘــەوە و ھــەر ﻟەوێﺶ ﺧەرج دەﻛﺮێﺖ. ﻋەﻟــﯽ ﺣەﻣەﺳــﺎڵﺢ ،ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ھەردوو ﻟﯿﮋﻧــەی داراﯾﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری و ﻟﯿﮋﻧــەی ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و وزە ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،دوو ﺟــﯚر داھﺎت ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ھەﯾە ،داھﺎﺗــﯽ ﺑەرھەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ و داھﺎﺗــﯽ ﺑــﺎج و رﺳــﻮوﻣﺎت و ﮔﻮﻣﺮگ ﻛە ﺋــەوەی ﯾەﻛەﻣﯿﺎن ﺑﯚ
داھﺎﺗﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ھەوﻟێﺮ ﻧﺎﮔەڕێﺘەوە و ﻧﺎزاﻧﺮێﺖ ﭼﯚن ﺑەﻛﺎر دێﺖ
ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﮔەڕێﺘەوە، ﺑەم ﺋــەوەی دووەﻣﯿــﺎن ھەر ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﻣێﻨێﺘەوە و ﺑﯚ ھەوﻟێﺮ ﻧﺎﮔەڕێﺘەوە ،ﺑەڵﻜﻮ ھەر ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛﺎری ﭘێﻮە دەﻛﺮێﺖ“. ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەی ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﮔــﯚڕان ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑﯚ ﺋــەوە دەﻛﺎت، ”داھﺎﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛە ﺑﯚ ھەوﻟێﺮ ﻧﺎﮔەڕێﺘەوە ،ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺑەﺳــەردا دێﺖ ،ﺑەم ﻟە ﺳەرووی 45ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر دەﺑێﺖ“. ﺣەﻣەﺳــﺎڵﺢ زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﺗەﻧﯿﺎ ژﻣــﺎرەی ﺑــڕی داھﺎﺗەﻛە ﺑﯚ ھەوﻟێﺮ دەﭼێﺖ ،ﺑــەم ﭘﺎرەﻛە ﺑە ﻛﺎش ھەر ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﻣێﻨێﺘەوە، ﻟەﮔەڵ ﺋەوەش ﻛە ﭘﺎرەﻛە ﺑﯚ ھەوﻟێﺮ ﻧﺎﭼێﺖ ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧﺎزاﻧﺮێﺖ ﭼﯚن و ﺑﯚﭼﯽ ﺑــەﻛﺎر دێﺖ ،ﺑەم ﺑەﭘێﯽ ھەﻧﺪێﻚ ﻗﺴە دەﮔﻮﺗﺮێﺖ ﺑﯚ
ﺧەرﺟﯽ ﺑەﮔەڕﺧﺴﺘﻦ )ﺗەﺷﻐﯿﻠﯽ( ﺑەﻛﺎر دێﺖ ،ﺑەم ﭼﯚن ﺑەﻛﺎر دێﺖ، ﺋەوە ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻧﯿﯿە“. ﭘێﺸــﺘﺮ د .ﻓﺮﺳــەت ﺳــﯚﻓﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ”داھﺎﺗﯽ ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ھەوﻟێﺮ ﻧﺎﮔەڕێﺘــەوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﻣێﻨێﺘەوە و ھەر ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑــەﻛﺎر دێﺖ و ﻣﺎﻣەڵــەی ﭘێــﻮە دەﻛﺮێﺖ ،ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾەی ﭘﺎرەی داھﺎﺗﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەوێ دەﻣێﻨێﺘەوە و ھﯿﭻ ﺑڕەﭘﺎرەﯾەك ﺑﯚ وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ ﻧﺎﮔەڕێﺘەوە ،ھەر ﻟەﺑەرﺋەوەﺷە ﻛە ﻣﻮوﭼەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛەی 80دوا دەﻛەوێــﺖ و ﻣﻮوﭼەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛەی 70دەدرێﺖ“.
ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺳــﯚﻓﯽ ،ﻧﺎڕووﻧــﯽ ﻟــە ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ﺧەرﺟﻜــﺮدن و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ داھﺎﺗﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ھەﯾە .ھەر ﺋــەو ﻧﺎڕووﻧﯿﯿەش وای ﻛﺮدووە ژﻣﺎرەﯾەك ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎران و ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی
ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،داھﺎﺗﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ھەوﻟێﺮ ﻧﺎﮔەڕێﺘــەوە ،ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺋەو ﭘﺎرەﯾە ﺑﺨﺮێﺘــە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەوە و ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ھەوﻟێﺮ ﺑﮕﻮازرێﺘەوە و دواﺗــﺮ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ
ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێﻜﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ:
ﺗەواوی داھﺎﺗــﯽ ﻣﺎﻧﮕەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛﯚ دەﻛﺮێﺘەوە و ﺑە ﮔەﻧﺠﯿﻨەی ﯾەك و دووی ﺷﺎرەﻛە دەدرێﺖ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘﺮﺳﯿﺎر ﻟە داھﺎﺗﯽ ﺷﺎرەﻛە ﺑﻜەن. د .ﻋﯿﺰەت ﺳﺎﺑﯿﺮ ﺳەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی داراﯾــﯽ و ﺋﺎﺑــﻮوری و ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟە
ﺑێﺘەوە ،ﻟەﺑەرﺋەوە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ژﻣﺎرەﯾەك دەدرێﺘە ھەوﻟێﺮ و دەڵێﻦ داھﺎﺗەﻛە ﺋەوەﻧﺪەﯾە“. ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەﻛەی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻟەﺑﺎرەی ﺋەوەی داھﺎﺗﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ
ﭼەﻧﺪ دەﺑێﺖ ،ھﯿــﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺑەم دەڵێ” ،ﺗەواوی داھﺎﺗﯽ ﻣﺎﻧﮕــەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛﯚ دەﻛﺮێﺘــەوە و ﺑــە ﮔەﻧﺠﯿﻨــەی ﯾــەك و دووی ﺷــﺎرەﻛە دەدرێﺖ، دواﺗﺮ ﺑەﺳــەر ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧــﺪا داﺑەش دەﻛﺮێﺖ و دەدرێﺘەوە ﺑە ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران“. ﻋﯿﺰەت ﺳــﺎﺑﯿﺮ ﺑەﺗﻮﻧــﺪی رەﺧﻨە ﻟــە ﻏﺎﻟــﺐ ﻣﺤەﻣەد ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و وزەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﮔﺮێــﺖ ،ﻟەﺑــﺎرەی راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ژﻣﺎرەﻛﺎﻧــﯽ داھﺎﺗﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و دەڵــێ” ،ژﻣﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻏﺎﻟﺐ ﻣﺤەﻣەد راﺳــﺘﯿﯿﺎن ﺗێﺪا ﻧﯿﯿــە و ﺋەو ھﯿﭻ ﺷــﺎرەزاﯾﯿﯿەﻛﯽ ﻟە ﺑﻮاری ﺋﺎﺑﻮوری ﻧﯿﯿە“ .ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻋەﻟﯽ ﺣەﻣەﺳﺎڵﺢ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری ﺑﺰووﺗﻨــەوەی
ﮔﯚڕان ،ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﻋﯿﺰەت ﺳﺎﺑﯿﺮ ﻟــە ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ رەت دەﻛﺎﺗەوە ﺑەوەی داھﺎﺗﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻣﻮوﭼە ﺧەرج ﺑﻜﺮێﺖ .ﺋەو دەڵێ، ”راﺳــﺖ ﻧﯿﯿە ﻛە داھﺎﺗﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ﻣﻮوﭼە ﺑــەﻛﺎر ﺑێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﻮوﭼە راﺳﺘەوﺧﯚ ﻟە وەزارەﺗەوە ﺑﯚ ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران دێﺖ“. ﭘێﺸــﺘﺮ ﻧەوزاد ھــﺎدی ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ھەوﻟێﺮ ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە داھﺎﺗﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟــە داھﺎﺗﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ زﯾﺎﺗــﺮە ،ﺑەم داھﺎﺗﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭼەﻧﺪان ﺳﺎڵە وەك ﭘﺎرەی ﻛﺎش ﺑﯚ ﮔەﻧﺠﯿﻨەی ﺳــەرەﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧﺎﮔەڕێﺘەوە و ھەر ﻟەو ﺷﺎرەدا ﻛﯚ دەﻛﺮێﺘەوە و ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﺮێﺖ ،ﺋێﺴﺘە ﮔﻮﻣﺎن و ﭘﺮﺳﯿﺎر ﻟەﺳەر ﺑڕی داھﺎﺗﯽ ﺷﺎرەﻛە و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯿەﺗﯽ.
ﻣەﮔەر ﺧﻮا ﺑﺰاﻧێ داھﺎﺗﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛێ دەﯾﺒﺎت
ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﺳەری ﺳﻮڕﻣﺎوە ﻟە ﻧﺎدﯾﺎری داھﺎﺗەﻛەی وﺷە /ﻛﻮردۆ ﺷﺎﺑﺎن- ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ رای دەﮔەﯾەﻧﻦ ،ھﯿﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﯿﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻛﺮدﻧــەوە و ﺑەﻛﺎرھێﻨــﺎن و ﺧەرﺟﻜﺮدﻧﯽ داھﺎﺗﯽ ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی ﭘﯿﺸەﺳﺎزی و وزەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛە ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ،ﺑەﺑێ داھﺎﺗﯽ ﻣەرزەﻛﺎن و ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ و ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻧەوت ﺑە ﺗﺎﻧﻜەر، داھﺎﺗﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەی ﺷﺎرەﻛە 70ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر دەﺑێﺖ. ﻏﺎﻟﺐ ﻣﺤەﻣەد ﺳەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﭘﯿﺸەﺳﺎزی و وزە ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،زۆرﺟﺎر ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەوە دووﭘــﺎت ﻟــەوە دەﻛﺮێﺘــەوە ﻛە داھﺎﺗــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ رەواﻧەی ھەوﻟێﺮ ﻧﺎﻛﺮێﺖ” ،ﻟەﮔەڵ
ﺋــەوەش ﻛــەس ﻧﺎزاﻧێــﺖ ﭼﯚن داھﺎﺗﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺧەرج دەﻛﺮێﺖ و ﭼﯽ ﻟێ دەﻛﺮێﺖ“. ﻏﺎﻟــﺐ ﻣﺤەﻣــەد ﻛە ھــﺎوﻛﺎت ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕاﻧــە ،زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،داھﺎﺗﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەﺑێ داھﺎﺗﯽ ﮔﻮﻣــﺮگ و ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ و ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻧەوت ﺑە ﺗﺎﻧﻜــەر 70 ،ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨــﺎرە ،ﺑەم ﺋێﻤــە ﺋﺎﮔﺎﻣــﺎن ﻟــە ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻛﺮدﻧــەوە و ﺧەرﺟﻜﺮدﻧــﯽ داھﺎﺗەﻛە ﻧﯿﯿە“. ﺋەو رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺋﺎﮔەداری ﺋــەوە ﻧﯿﯿە داھﺎﺗــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﻮێ دەڕوات ،ﺋەﮔەر ﺋەو داھﺎﺗﺎﻧە ڕەواﻧەی وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ ﻧﺎﻛﺮێﺖ، ﻛەواﺗە ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯿە، ﺋﺎﮔﺎداری ﺋەوەش ﻧﯿﻦ ﺋەو ﭘﺎرەﯾەی ﻛــە دەڕواﺗە ﮔەﻧﺠﯿﻨــەی ﯾەك و دووی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭼــﯚن و ﺑە چ ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣێــﻚ ﺧەرج ﻛــﺮاوە ﯾﺎن
ﺧەرج دەﻛﺮێﺖ“. ﺑەﭘێﯽ ﺑڕﮔەی دووەم و ﺳێﯿەم ﻟە ﻣﺎدەی 27و ﻣﺎدەی ھەﺷــﺘەم ﻟە ﯾﺎﺳﺎی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،دەﺑێﺖ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎﻛﺎن ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ راﺳﭙﺎردەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﻛﺎروﺑﺎری ﻛﺎرﮔێــڕی و داراﯾﯽ و
ﻟﯿﮋﻧــەی داراﯾــﯽ و ﺋﺎﺑــﻮوری و ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە” ،ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻛێﺸــەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋەوەﯾە ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش ﻧﺎزاﻧﺮێﺖ داھﺎﺗﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎ و ﺧﺎڵە ﺳــﻨﻮورﯾﯿەﻛﺎن ﭼەﻧﺪە و ﭼــﯚن ﻛﯚ دەﻛﺮێﺘــەوە و ﭼﯽ ﻟێ
ﻣەھﺪی ﻣەﺣﻤﻮود:
ﻛێﺸــەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋەوەﯾە ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ﻧﺎزاﻧﺮێﺖ داھﺎﺗﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎ و ﺧﺎڵە ﺳﻨﻮورﯾﯿەﻛﺎن ﭼەﻧﺪە ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎن ﭘێﺸــﻜەش ﺑــﻜﺎت و ﺋــﺎﮔﺎداری داھﺎﺗــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ ﺑێــﺖ ،ﺑەم ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ھﯿﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﻟەﺑﺎرەی داھﺎﺗﯽ ﺷﺎرەﻛەوە ﻧﯿﯿە. ﻣەھــﺪی ﻣەﺣﻤــﻮود ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ
دەﻛﺮێﺖ“. ﻣەﺣﻤﻮود زﯾﺎﺗــﺮ دەڵێ” ،داھﺎﺗﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧﺎﺷەﻓﺎﻓە ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە وەك ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن زاﻧﯿﺎرﯾــﯽ وردﻣﺎن ﻟەﺳەر داھﺎﺗﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧﯿﯿە“. ھﺎوﻛﺎت ﺑەﺧﺘﯿﺎر ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤﺎن، ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺷــﺎری
ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑێ ﺋﺎﮔﺎﯾﯽ ﺧﯚی ﻟەﺑﺎرەی ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ﻛﯚﻛﺮدﻧــەوە و ﺑڕی داھﺎت و ﺧەرﺟﻜﺮدﻧــﯽ داھﺎﺗﯽ ﺳﻨﻮورەﻛە دەردەﺑڕێ و ﺑە ”وﺷە“ دەڵــێ” ،ﺋێﻤە ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺋﺎﮔﺎداری ﺋەوە ﻧﯿﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘﺎرەی ﺑﺎﺟەﻛﺎن و ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﻛە ﻟە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن وەردەﮔﯿﺮێﺖ، دەﭼێﺘــەوە ﮔەﻧﺠﯿﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﺷﺎرەﻛە“. داھﺎﺗــﯽ ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە داھﺎﺗــﯽ ﮔﻮﻣﺮﮔﯽ ﻣــەرزەﻛﺎن ،ﺑــﺎج و ﮔﻮﻣﺮﮔــﯽ ھﺎﺗﻮﭼــﯚ، ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ و داھﺎﺗﯽ ھەﻣــﻮو ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿــەﻛﺎن و ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ و ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻧەوت ﺑە ﺗﺎﻧﻜەر ﭘێﻚ دێﺖ. ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﭘﯿﺸەﺳﺎزی و وزە ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟــە ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻜﺪا ﻛە ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛــەی ﺑەرز
ﻛﺮدووەﺗەوە ،دەڵێ ”واﻣﺎن زاﻧﯿﻮە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھەﻣﻮو داھﺎﺗﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە داﺗﺎ دەڕوات ﺑﯚ وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺑــەم ﺑەﭘێﭽەواﻧەوەﯾــە ،ﺋەﮔەر ﻟــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯿە ،ﺑﯚ ﺋێﻤە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧەﻣﺎﻧﺒﯿﻨﯿﻮە ﭼﯚن ﺧــەرج ﻛﺮاوە و ﻟــە چ ﭘڕۆژەﯾەك ﺧــەرج دەﻛﺮێﺖ ،ﭼــﯚن ﺋﺎﮔﺎدار ﻧەﻛﺮاوﯾﻨەﺗەوە وەك ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن؟“. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە زﯾــﺎد ﻛﺎﻛــەڕەزا ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە“وﺷە“ی ﮔﻮت ،ڕۆژی ﺳێﺸەﻣﯽ ڕاﺑﺮدوو )ﭼﻮاری ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ ﯾەﻛەم /ﺋﯚﻛﺘﯚﺑەر( ،ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧەﻛﺎن و ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑڕﯾــﺎری ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛﯿﺎن ﺑــﯚ ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ داھﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ داوە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛﯿــﺎن ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﻧەﻛﺮدووە.
ﺑــەم داﻧــﺎ ﺟــەزا ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ، ھﯿﭻ ﻟﯿﮋﻧەﯾەك ﺑﯚ ﺑەدواداﭼﻮون ﺑە داھﺎﺗەﻛﺎن ﭘێﻚ ﻧەھﺎﺗﻮوە“. ﻟەﺑــﺎرەی ﺋــەو ﻟﯿﮋﻧەﯾــەی ﻛە ﺳێﺸەﻣﯽ ﭘێﺸــﻮو ﺑڕﯾﺎری ﻟەﺳەر دراوە ،ﺟــەزا دەڵێ” :ﺋەو ﺑڕﯾﺎرە ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺑﭽــﻮوك دراوە، ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿﭻ ﻓەرﻣﺎﻧێﻜﯿﺸــﯽ ﻟەﺳەر دەرﻧەﻛﺮاوە و ﺗەﻧﯿﺎ ﻗﺴەﯾە، دەﺑﻮو ﻟﯿﮋﻧە ھەﻣﯿﺸــەﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ﻟێــﯽ ﺋﺎﮔەدار ﺑێﺖ و ﺑەوان ﺑﺴﭙێﺮدرێﺖ“. ”ﺋەﮔــەر ھەﻣــﻮو ﻓەرﻣﺎﻧﮕــە و دەزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ھەﻣﺎھەﻧﮕــﯽ ﻟەﮔەڵ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎدا ﺑﻜەن ،ﺗﺎ ڕادەﯾەك دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻟــە داھﺎﺗﻮودا ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﭼﯽ ﻟە داھﺎﺗﯽ ﺋەم ﺳﻨﻮورە دێ“ ،داﻧﺎ ﺟەزا وای ﮔﻮت.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﺑێﺮﯾﭭﺎن ﻣەﺣﻤﻮود
ﺑﺎ ﻟە ﭘەروەردەوە ﺑﯿﮕﯚڕﯾﻦ
ژﻣﺎرە ) ، (158ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 19 ،
ژاﭘﯚﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ﺟەﻧﮕﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧــﯽ دووەﻣﺪا ﻟەﮔەڵ ﭘڕﭼەﻛﻜﺮدﻧﯽ ھێﺰە ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑــﯚ ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدن، ھﺎوﻛﺎت دەﺳــﺘﯿﺎن ﻛــﺮد ﺑە ﻟێﺪاﻧﯽ ﺗﻮﻧێﻞ ﻟەﻧﺎو ﺷــەﻗﺎﻣە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﯚﻛﯿﯚ و ﭼەﻧﺪ ﺷﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ .رەﻧﮕە ﺑﭙﺮﺳﯽ ﻟێﺪاﻧــﯽ ﺗﻮﻧێــﻞ چ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺑە ﭘــەروەردەوە ھەﺑﻮو ﻟە ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ژاﭘﯚن؟ ﺋﺎﺧﺮ ژاﭘﯚﻧﯿﯿەﻛﺎن دەﯾﺎﻧﻮﯾﺴــﺖ ﻟەو ﺗﻮﻧێﻼﻧەوە ﻣﻨﺪان و ﺧﻮێﻨــﺪﻛﺎران ﺑﭽﻨە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن و ﭘﺎرێﺰراو ﺑﻦ ﻟەو ﺑﯚﻣﺐ و ﻣﻮوﺷــەﻛﺎﻧەی ﻛە ﺑەردەدراﻧەوە ﺳەر وﺗەﻛەﯾﺎن .ﺧﯚ ژاﭘﯚﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺟەﻧﮕەﻛەﯾﺎن دۆڕاﻧﺪ و ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺧﺴﺘﻨەﺧﻮارەوەی دوو ﻛوەی ﺋەﺗﯚﻣﯽ ﻟەﻻﯾەن ﺋەﻣەرﯾﻜﺎوە ﺧﯚﯾﺎن ﺑەدەﺳﺘەوە دا ،ﺑەم ھەرﮔﯿﺰ ﭘﯿﺸەﺳﺎزی و رۆﺣــﯽ ﺑــەرزی ﻣﺎﻧــەوه و داھێﻨﺎﻧــﯽ ﺗەﻛەﻧﯚﻟﯚﺟﯿﯽ ژاﭘﯚﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻧەﻛەوت ،ﭼﻮﻧﻜــە ﭘەروەردەﯾەﻛﯽ ﺑەھێﺰﯾﺎن ﺑﻨﯿﺎت ﻧﺎﺑﻮو. ﺋــەم ﻧﻤﻮوﻧەﯾەم ھێﻨﺎﯾەوە ﺗﺎ ﻟێﯿەوە ﺑﭽﯿﻨە ﺳــەر ﺑﺎﺳــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻟەﻣەڕ ﺧﯚﻣﺎن ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﻮﻧﯿﺎﺗﻨﺎن دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜەﯾﻦ ،دەﺑێﺖ ﺑﯿﺮ ﻟە ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ ﭘەروەردەﯾﯽ دروﺳﺖ ﺑﻜەﯾﻨــەوە ،ﺗﺎ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻓێﺮی ﺋــەوە ﺑﻜەﯾﻦ ﻛﺘێﺒﯿﺎن ﺧــﯚش ﺑﻮێﺖ و ﻛﺘێﺐ ﺑﺨﻮێﻨﻨــەوە .ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪێﻚ دەڵێﺖ :ﺑﯚ ﺋەوەی ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەك ﻟەﻧﺎو ﺑەرﯾﺖ ،ﺑﺎوەڕ ﺑە ﺧەڵﻜەﻛەی ﺑﮫێﻨﻦ ﻛﺘێﺐ ﻧەﺧﻮێﻨﻨەوە. ﭘێﺸﻨەﻛەوﺗﻨﯽ ﭘەروەردە ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺋێﻤەدا ،ھﯿﭻ ﻛﺎت ﭘێﻮەﺳــﺖ ﻧﯿﯿە ﺑە ﺗەﻧﮕﮋەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەوە ،ﺑﮕﺮە ﺋەواﻧە ھﯿﭻ ﭘﺎﺳــﺎو ﻧﺎﺑﻦ ﺑﯚ ﭘێﺸﻨەﺧﺴــﺘﻨﯽ ﭘــەروەردە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔەر وﯾﺴﺘێﻚ ھەﺑێﺖ ،ﺋەوا ﻟەﮔەڵ ھەﻣﻮو ﺑﺎرودۆﺧەﻛﺎﻧﺪا دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﭘەروەردەﻣﺎن ﭘێﺶ ﺑﺨەﯾﻦ، ﺑەم ﺋەﮔــەر ﺧﺎوەﻧﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ ﭘەروەردەﯾﯽ ﺑەھێﺰ ﻧەﺑﯿﻦ ،ﺋﯿﺘﺮ دەﺑێ ﺑﺘﺮﺳــﯿﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە زەﻧﮕێﻜﯽ ﺗﺮﺳﻨﺎﻛە ﺑﯚ ڕێﮕەﺧﯚﺷﻜﺮدﻧﯽ ھﺎﺗﻨە ژوورەوەی دوژﻣﻨﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ. وەك ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ﺧﻮێﻨﺪن ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا ھەر ﻟە ﺳــەرەﺗﺎوە ﻟە رێﮕەی ﺣﻮﺟﺮەﻛﺎﻧــەوە ﺑﻮوە و ﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ﺧﻮێﻨﺪەواری ﻓێﺮی ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧــﯽ ﺣﻮﺟﺮەﻛﺎن ﻛــﺮاوە ،دواﺗﺮﯾﺶ ﻟەﮔەڵ ھﺎﺗﻨﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰەﻛﺎﻧﺪا ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺳەردەﻣﯽ دەﺳــەﺗﯽ ﭘﺎﺷــﺎﯾەﺗﯽ ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا ،ﭘــەروەردە ﺑە ﺟﯚرێﻚ رێﻚ ﺧﺮا و ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ رێﻜﺨﺴــﺘﻨەوەی ﭘێﻮە دﯾﺎر ﺑﻮوە، ﻟە ﺳەردەﻣﯽ رژێﻤﯽ ﺑەﻋﺴﯿﺸــﺪا ﺟﯚرێﻚ ﻟە ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﻟﯿﺰﻣﯽ ﻋەرەﺑﯽ و ﻋەرەﺑﭽێﺘﯽ ﺗێﻜەڵ ﺑــە ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﻛﻮردی ﻛﺮا، ﺑەم ﻟە دوای راﭘەڕﯾﻨەوە ﺑﯿﺮ ﻟە ﮔﯚڕاﻧﯽ ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﯽ ﺧﻮێﻨﺪن ﻛﺮاﯾەوە و ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ دەﺳــﺖ ﻛﺮا ﺑە ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﭘــەروەردە ﺑــﯚ ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎراﻧــﯽ ھەرێﻢ ،ﺑەم ﺋــەو ﺟﯚرە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿە ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﺪا ﻧەﺑﻮوە ،ﺑﯚﯾە دەﺑێﺖ ﺑﯿﺮ ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾەﻛﯽ ﮔەورەی ﭘەروەردەﯾﯽ ﺑﻜەﯾﻨەوە ﺑﯚ ﮔﯚڕاﻧﯽ رﯾﺸەﯾﯽ ﻟە ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﭘەروەردە و ژﯾﻨﮕەی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە و ﺟﯚری داڕﺷــﺘﻨﯽ واﻧە .ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا وﯾﺴــﺘێﻜﯽ ﮔەورە ﺑﯚ ﭼﺎﻛﻜــﺮدن و ﺑەھێﺰﻛﺮدﻧﯽ رۆﺣﯽ ﺑەﺧﺸــﯿﻦ و ﯾەﻛﺘﺮ ﻗﺒﻮوڵﻜﺮدن. ﺋەﮔەر ﺋێﻤە ﺑﻤﺎﻧەوێ ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺑﺎش دروﺳــﺖ ﺑﻜەﯾﻦ ﯾﺎﺧﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﻤﺎن ﺑێﺖ ﻧەوەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮوﻣﺎن ﺗﺎﻛﯽ رەﺳەن و ﺧﺰﻣەﺗﻜﺎری ﻧەﺗەوە و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ﺑﻦ ،ﯾﺎن ﻧﯿﺎزی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛەڵﮕەﯾەﻛﯽ ھﯚﺷــﯿﺎرﻣﺎن ھەﺑێﺖ و دەﺳﺖ ﻟەﺳەر ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗﯿﯿەﻛﺎن داﺑﻨێﺖ ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا ،دەﺑێﺖ ﻟە ﭘەروەردەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜەﯾﻦ ،ﭘەروەردە ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ ﺳەرەﻛﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ھەر ﺗﺎﻛێﻜە ﻛە دواﺟﺎر ﺋەو ﺗﺎﻛﺎﻧە ﻛﯚﻣەڵﮕە دروﺳﺖ دەﻛەن. ﺋێﻤەی ﻛﻮرد ﺑەھﯚی ﺋەوەی ھێﺸــﺘﺎ ﺧەم و ﺋﺎزار ﯾەﺧەی ﺑەرﻧەداوﯾــﻦ و ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﺑﻮەﺳــﺘﯿﻦ ﺑﯿــﺮ ﺑﻜەﯾﻨەوە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﭘێﮕەﯾﺸــﺘﻮو دروﺳــﺖ ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﺑﯚﯾە ﻣﺎﯾەی ﺳەرﺳﻮڕﻣﺎن ﻧﯿﯿە ﻛە ﻟە زۆر ﭘﺮﺳﺪا ﭘێ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوﯾﻦ و ﺗێ ﻧﺎﮔەﯾﻦ ،ﮔﺮﻧﮕﯽ ﭘەروەرده ﯾەﻛێﻜە ﻟەو ﭘﺮﺳﺎﻧە ﻛە ﺳﯿﺴﺘﻢ دروﺳﺖ دەﻛﺎت و ﺋەرك و ﻣﺎف دﯾﺎری دەﻛﺎت .ھەر ھێﺰێﻜﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﯾﺎن ھێﺰێﻚ ﻛە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺎﻧﮕەﺷەی ﮔﯚڕﯾﻦ ﺑﻜﺎت ،دەﺑێــﺖ ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﮔــەورە ﺑﻦ ﻟە ﺑﻮاری ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﭘەروەردەﯾﯽ و داﻧﺎﻧﯽ ﺑﻨﺎﻏەﯾەﻛﯽ ھﺎوﭼەرخ ﺑﯚ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﭘەروەردە ،ﺑەم ﺑەداﺧــەوە ھێﺰی ﻧﺎڕازی ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋەوەﻧﺪەی ﻛەڵﻜەڵەی دەﺳــەت و ﻋەرﺷﯽ ﻛﻮرﺳــﯿﯽ ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ ﻟــە ﺋﺎﯾﺪﯾﺎ و ﺑﯚﭼﻮوﻧﯿﺎﻧﺪا ھەﺳــﺘﯽ ﭘــێ دەﻛﺮێ ،ﻗەت ﺑﯿﺮﯾــﺎن ﻟە ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧــﯽ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﭘەروەردەﯾــﯽ ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە ﯾﺎﺧﯚ ﭘێﺸﺨﺴــﺘﻨﯽ ﻛﯚﻣەڵ ﻟە رێﮕەی ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﭘەروەردەﯾﯿﯿەوە ﻧەﺑﻮوە ﺑە ﺧەﻣﯿﺎن، ﺑە ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑەرھەڵﺴــﺘﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داوای ﺑەﺷە ﮔەﻧﺪەڵﯽ دەﻛﺎت ﻧەك ھەڵﺘەﻛﺎﻧﺪﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟە ﺑﻨەڕەﺗەوە. ھەرﭼەﻧــﺪە ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﭘەروەردەﯾــﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2007ﻟە ھەوﻟێﺮی ﭘﺎﯾﺘەﺧﺖ ھﺎﺗە ﺑەﺳــﺘﻦ و ﺑڕﯾﺎر درا ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﭘەروەردەی ھەرێﻢ ﺑﮕﯚڕن و ھەرزوو ﺑڕﯾﺎرەﻛە ﻛەوﺗە ﺑﻮاری ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧەوە ،ﺑەم ﭘﺮﺳﯿﺎر ﺋەوەﯾە ﺋﺎﺧﯚ ﻛەﺳﯽ ھﯚﺷﯿﺎر ھەﺳــﺖ ﺑە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﻟە ﭘێﮕەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗﺎك و ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﯽ ﭘەروەردە دەﻛﺎت؟.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
7
ﻟە ھەوﻟێﺮ ھەواڵە ﺧﯚﺷەﻛە ﺑﺎزاڕی زەوﯾﯽ ﺑە ﺟﻮوڵە ﺧﺴﺘﻮوە ﻟە ﻣﺎوەی دوو ھەﻓﺘەدا ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﮔەڕەﻛﯽ ھەوﻟێﺮ ﭘﺎرﭼەﯾەك زەوی دوو ھەزار دۆﻻر ھەڵﻜﺸﺎوە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﻟــە دوو ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا، ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺷێﻮەﯾەك ﭘﺎﺷەﻛﺸەی ﻛﺮدووە ﻛە ھەواڵێﻜﯽ ﺧﯚﺷــﯿﺶ ﺋەﮔەر ﺗﯚزێــﻚ ﺑﺎوەڕﭘێﻜــﺮاو ﺑێﺖ ،ﺋەوا ﺑەﺟﻮوڵەی دەﺧﺎت .ﺧەڵﻚ دەﻣێﻚ ﺑــﻮو ﮔﻮێﯿﺎن ﻟــە ھەواڵﯽ ﺧﯚش ﻧەﺑﻮوﺑﻮو ،ﺳەرداﻧﯽ ﺋەم دواﯾﯿەی ﺷﺎﻧﺪی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا ﺑە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و دەﻧﮕــﯚی رێﻜﻜەوﺗﻦ و ھﺎﺗﻨﯽ ﭘﺎرە ،ﺟﻮوڵەی ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ﺑﺎزاڕی زەوی و ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە ﻟە ھەوﻟێﺮدا. ﺑــەردەم ﻟــە ﺋــەوان ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛەﯾﺎﻧﺪا ﺧەرﯾﻜــﯽ ﯾﺎری دۆﻣﯿﻨە ﺑﻮون و ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺋەوەﯾﺎن دەﻛــﺮد ﯾەﻛێﻚ ﺑێﺖ و داوای ﭘﺎرﭼەﯾــەك زەوﯾﯿــﺎن ﻟێ ﺑﻜﺎت .دۆﻣﯿﻨەﻛﺮدﻧﯽ دووﻛﺎﻧﺪار و ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﺎن ﻛە ﺟﺎران ھێﻤﺎﯾەك ﺑﻮوە ﺑﯚ ﺑێ ﺑﺎزاڕﯾﯿﺎن ،ﺋەم ﺟﺎرەﯾﺎن ﺋﻮﻣێﺪێﻜە ﺑــﯚ ﺑەﺟﻮوڵەﻛەوﺗﻨﯽ ﺑﺎزاڕەﻛــە .ﭘێــﺶ ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ،ﻟەﺑــەر ﺑەڕێﻜﺮدﻧﯽ ﻛڕﯾﺎر و ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺖ ،ﻛەس دەرﻓەﺗﯽ ﺋەوەی ﻧەﺑﻮو ﺳەرﯾﺸﯽ ﺑﺨﻮرێﻨێــﺖ ،چ ﺑﮕﺎ ﺑەوەی ﻛﺎﺗﯽ ﺧــﯚی ﺑــە دۆﻣﯿﻨــە ﺑﻜﻮژێﺖ. ﺳــﺎڵﯿﻚ دوای ﺗەﻧﮕﮋەﻛــە ﻟەﺑەر ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻛڕﯾﺎر ،ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛﺎن ﻛﺎﺗــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــە دۆﻣﯿﻨە ﭘڕ دەﻛــﺮدەوە و دوای ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕێــﻚ دۆﻣﯿﻨەﻛەﺷــﯿﺎن ﻛﯚ ﻛــﺮدەوە و زۆرﺑەﯾــﺎن دەرﮔەی ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛﺎﻧﯿﺎن داﺧﺴــﺖ، ﺋێﺴﺘە ﻛە ﺑێ ﺑﺎزاڕﯾﯿەﻛە درێﮋەی ھەﯾــە ،ﻛﺮدﻧــەوەی دەرﮔەی ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛﺎن و دۆﻣﯿﻨەﻛﺮدن ﻧﯿﺸــﺎﻧەی ﺋﻮﻣێﺪێﻜــﯽ ﻧﻮێﯿە ﺑﯚ ﺑەﺟﻮوڵەﻛەوﺗﻨﯽ ﺑﺎزاڕەﻛە. ھﺎﺷــﻢ ﻣﺤەﻣــەد ﺑــەدەم ﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧەوە ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺑﺎﺳﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ﻛە ﻟــە دوای ﺑوﺑﻮوﻧەوەی
ھەﻧﺪێــﻚ ھەواڵــﯽ ﺧــﯚش و ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺒﻮوﻧەوەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ھەوﻟێﺮ و ﺑەﻏﺪا و ﺳەرداﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا ،ﺑﺎزاڕی زەوی و ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە ﺑە ﺟﻮوڵە ﻛەوﺗﻮوە .ﺋەو ﮔﻮﺗﯽ ﻟە زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەﺷﺘﯽ ﺣەﺳﺎرۆك، ھــەر ﭘﺎرﭼەﯾــەك زەوی ﻟە دوو ھــەزار دۆﻻرەوە ﺗﺎ ﺳــێ ھەزار دۆﻻر ھەڵﻜﺸﺎوە. ﻟەو ﻗﺴــﺎﻧەدا ﺑﻮوﯾﻦ ﻛە ﺣﺎﻣﯿﺪ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﺧﺎوەن زەوی ﺑەﺷﺪاری ﻟــە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛەدا ﻛــﺮد و ﮔﻮﺗﯽ، ”ﺧﯚ ﻧﺮﺧﯽ زەوی و ﺧﺎﻧﻮو ﺳﻮوك ﺑﻮوە ،ﺋەو ﺧﺎﻧﻮوەی ﺋێﺴﺘە ﺑە 60 ھــەزار دۆﻻر ﺑﯚم ﻧﺎﻓﺮۆﺷــﺮێﺖ، ﻛﺎﺗــﯽ ﺧﯚی ﺑــە 100ھــەزار دۆﻻرم ﻛڕﯾــﻮە“ .ﺑەﮔﻮﺗەی ﺋەو ھﺎووﺗﯿﯿە ،ﻧﺮﺧﯽ ھەر ﻣەﺗﺮێﻚ زەوی ﻟە ھەﺷــﺘﯽ ﺣەﺳﺎرۆك ﻟە 20دۆﻻرەوە دەﺳﺘﯽ ﭘێ دەﻛﺮد و ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﺷﻮێﻦ ﺗﺎ ھەزار دۆﻻر ﺑەرز دەﺑــﻮوەوە ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﻣەﺗﺮی زەوی ﻟە ﻧێﻮان 150دۆﻻر ﺗﺎ 400دۆﻻرە. ﺋەﮔەر ﭘﺎرﭼەﯾــەك زەوی ﻟە دوو ھەﻓﺘــەی راﺑــﺮدوو ،دوو ھەزار دۆﻻری ھﺎﺗﺒێﺘە ﺳەر ،ﺑەو واﺗﺎﯾە دێﺖ ﻛە ھــەر ﻣەﺗﺮێﻜﯽ زەوی ھەﺷﺖ دۆﻻر ﮔﺮان ﺑﻮوە. ﻟە ﭼەﻧﺪ ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﯾەﻛﯽ ﻛەرﺗﯽ ﺑﺎداوەش ﺧﺎوەن ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛﺎن
دﯾﺴــﺎن ﺑــﺎزاڕی زەوی و ﺧﺎﻧﻮو ﻟەو ﺟﻮوڵەﯾــەش دەﻛەوێﺖ .ﺋەو ﮔﻮﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺧﯚﯾﺸﯽ رۆڵﯽ ھەﺑﻮوە ﻟە ﭘەﻛﺨﺴــﺘﻨﯽ ﺑﺎزاڕی زەوی و ﺋــەو ﺑڕە ﺑﺎﺟــە زۆرەی ﺑﯚ ﺧﺎﻧــﻮو و زەوی داﯾﻨﺎوە ،وای ﻛــﺮدووە ﺧەڵﻚ ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧەﺑﻦ ﻟە ﺗﺮﺳــﯽ ﺑﺎﺟەﻛــە ﻣﻮڵﻜەﻛەﯾﺎن ﺑﻔﺮۆﺷﻦ.
دﻛﺘﯚر ﻋەﺑﺪو ﭘﺸﺪەری:
ﺧەڵﻜێﻜــﯽ زۆر ﻟە ﺗﺮﺳــﯽ ﻧﺎڕووﻧﯿﯽ داھﺎﺗﻮو ،ﻧﺎوێﺮی ھﯿﭻ ﺷﺘێﻚ ﺑﻜڕێﺖ و ﻛﺎﺗێﻚ دەزاﻧێﺖ ﺧەرﯾﻜە دۆﺧەﻛە ﺑﺎش دەﺑێﺖ ،ﺑە ھﯿﻮای ﻗﺎزاﻧﺞ روو ﻟە ﻛڕﯾﻨﯽ زەوی دەﻛﺎت. ﮔەﺷەﺳەﻧﺪﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رێــﻚ ﻟــە دوای رزﮔﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﻋێﺮاق و رووﺧﺎﻧﯽ رژێﻤﯽ ﺑەﻋﺲ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2003 دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد .ﮔەرﻣﺘﺮﯾﻦ ﺑﺎزاڕ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەو ﻛﺎﺗەوە ﺗﺎ ﭘێﺶ ﺳــﺎڵﯽ 2014ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﭘێ ﻛﺮاوە ،ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮوە ﻟە ﻛەرﺗﯽ زەوی و ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە. داھﺎﺗﯽ ﺗﺎك ﺑەرز ﺑﻮوەوە و ﺧەڵﻚ ﺋەو ﭘﺎرەﯾەی دەﺳــﺘﯽ دەﻛەوت و ﭘﺎﺷــەﻛەوﺗﯽ دەﻛﺮد ،ﯾەﻛﺴەر
ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﻧﺮﺧەﻛە ﻧﺎﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑﻮو و ﺑەﺷــێﻜﯽ دەﺳــەﺗﺪاران ﺧﯚﯾﺎن دروﺳﺘﯿﺎن ﻛﺮد. ﺑﺎﺳــﯿﺎن ﻟەوە ﻛﺮد ﻛە ھەواڵەﻛە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ھەﺑــﻮوە .ﻣﺤەﻣەد ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﺗﺎ رادەﯾەك رەﺷﺒﯿﻨە و ﭘێــﯽ واﯾە ﺋەﮔەر ﺑــەم زوواﻧە ﺑــە ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜﯽ ﺷــﺘێﻚ ﻟە رووی ﺋﺎﺑﻮوری روو ﻧەدات ﻛە ﺑەﺳﻮودی ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑێﺖ ،ﺋەوا
ﻧﺮﺧﯽ ﺑەرز دەﺑﻮوەوە .وﯾﺴــﺘﯽ ﻟەرادەﺑــەدەر ﻟەﺳــەر زەوی و ﺧﺎﻧﻮوﺑــەرە ،ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﺎڵ ﺑەﺳﺎڵ ھەڵﻜﺸــﺎﻧﺪ و ﺋەو ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯿە 250ﻣەﺗﺮﯾﯿەی ﻟە 2004 ﺑە ﺳــێ ھەزار دۆﻻر ﻛڕاﺑﻮو ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2013دا ﺳــەرووی 90 ھەزار دۆﻻری دەﻛﺮد. ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2014ﻛــە ﺗەﻧﮕﮋەی
ﭘﺎرﭼەﯾــەك زەوی ﭘێ دەﻛڕی .ﺗﺎ ﭘێﺶ ﺳﺎڵﯽ 2014ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻚ ﻟە ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﭘﺎرﭼــەی زەوﯾﺪا زﯾﺎﻧﯽ ﺑەرﻧەﻛەوت ،ﭼﻮﻧﻜە ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێــﻚ دوای ﻛڕﯾﻨــﯽ ،ﻧﺮﺧﯽ ﺑــەرز دەﺑــﻮوەوە و ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر دوای دوو ﺳــﺎڵ دوو ھێﻨﺪە ﻟە
داراﯾﯽ دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد و دواﺗﺮ داﻋﺸﯿﺸﯽ ھﺎﺗە ﺳەر ،ﺋﺎراﺳﺘەی ﻧﺮﺧﯽ ﺧﺎﻧــﻮو و زەوی ﭘێﭽەواﻧە ﺑــﻮوەوە و وەك ﺑڵﻘــە ﺋﺎوەﻛــە ﺗەﻗﯿﯿەوە ،ﺗﺎ ﻧﺮﺧــﯽ ﺧﺎﻧﻮو ﯾﺎن زەوﯾﯿەﻛــە ﮔﺮاﻧﺘــﺮ ﺑﻮواﯾە ،ﺋەوا رێﮋەی داﺑەزﯾﻨﯿﺸــﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻮو، ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻧﺮﺧــﯽ ﺧﺎﻧﻮوی 400 ھــەزار دۆﻻری ،داﺑەزی ﺑﯚ 200 ھــەزار دۆﻻر ﻛە دەﻛﺎﺗە ،% 50 ﻟە ﺧﺎﻧﻮوی ﻣﺎﻣﻨﺎوەﻧﺪی ﻧﺰﯾﻜەی % 30و ھــﯽ ﺑﭽﻮوﻛﯿﺶ ﺗﺎ 15 %داﺑەزی. داﺑەزﯾﻨﯽ ﻧﺮخ ﺗﺎ ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﻟەﻣەوﺑەر ﺑــەردەوام ﺑﻮوە و ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ھەﻧﺎﺳــەی ﻟەو ﺑــﺎزاڕە ﺑڕی .ﻟە 29ی ﺋەﯾﻠــﻮول ﻛە ﺷــﺎﻧﺪێﻜﯽ ﺑــﺎی ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳــەرداﻧﯽ ﺑەﻏﺪای ﻛﺮد، ﺋﺎراﺳــﺘەﻛە ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎر دوای ﻧﺰﯾﻜەی ﺳێ ﺳﺎڵ ﮔﯚڕا. ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺳــەرداﻧە ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ ھەواڵﯽ ﺧﯚش ﺑو ﺑﻮوەوە و ﺑﺎس ﻟەوە ﻛﺮا ﻛە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑەﻏﺪا ﻟەﺳــەر ﭘﺮﺳﯽ ﻧەوت و
ﻣﻮوﭼە و ﻛﯚﻣەڵﯿﻚ ﻛێﺸــەی ﺗﺮ رێــﻚ ﻛەوﺗــﻮون و ﺑەﻏﺪا ﺧﯚی ﻣﻮوﭼــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داﺑﯿﻦ دەﻛﺎت .ﺧﺎوەن ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛﺎن دەڵێﻦ ﺋەﻣە ﺗﺎﻛە ﺷﺘێﻚ ﺑﻮوە ﻛە ﺑــﺎزاڕی زەوی و ﺧﺎﻧﻮوﺑەرەی ﺑە ﺟﻮوڵە ﺧﺴﺘﻮوە. ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ و دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ھــەر ﺟــﯚرە ﺋﻮﻣێﺪێــﻚ ﺑــﯚ ﺑﺎﺷــﺘﺮﺑﻮوﻧﯽ دۆﺧﯽ ﺷــﻮێﻨێﻚ، ﺑە ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ دﻛﺘــﯚر ﻋەﺑﺪو ﭘﺸــﺪەری ،ﻛﺎرﯾﮕەری ﺑﯚ ﺳــەر ﺑەﺟﻮوڵەﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺑــﺎزاڕ ھەﯾە. ﺋەو ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ ،ﺧەڵﻜێﻜﯽ زۆر ﻟە ﺗﺮﺳﯽ ﻧﺎڕووﻧﯿﯽ داھﺎﺗﻮو، ﻧﺎوێــﺮی ھﯿﭻ ﺷــﺘێﻚ ﺑﻜڕێﺖ و ﻛﺎﺗێﻚ دەزاﻧێﺖ ﺧەرﯾﻜە دۆﺧەﻛە ﺑــﺎش دەﺑێﺖ ،ﺑەھﯿــﻮای ﻗﺎزاﻧﺞ دەﭼێﺖ زەوی دەﻛڕێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە دەزاﻧێــﺖ ﺑە ﺑﺎﺷــﺒﻮوﻧﯽ دۆﺧﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ،ﻧﺮﺧﯿﺶ ﺑەرز دەﺑێﺘــەوە و ﻟەو ﻛﺎﺗەدا ﻛەﺳــە ﻛڕﯾﺎرەﻛە ﻗﺎزاﻧﺞ دەﻛﺎت. ﺋــەو ﻟەﺑــﺎرەی ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﺑەرﭼــﺎوی ﻧﺮﺧﯽ زەوی ﻟە ﭘێﺶ 2014ﮔﻮﺗــﯽ ،ﺑەرزﺑﻮوﻧــەوەی ﻧﺮﺧەﻛــە ﻧﺎﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑــﻮو و ﺑەﺷێﻜﯽ دەﺳــەﺗﺪاران ﺧﯚﯾﺎن دروﺳﺘﯿﺎن ﻛﺮد ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوان و ھەﻧﺪێﻚ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﮔەورە ﻟە ﻣﺎﺳﺘەرﭘﻼﻧەﻛﺎن ﺋﺎﮔﺎدار ﺑﻮون و ﺧﯚﯾــﺎن زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻛڕی و ﺋەﻣەش ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرز ﻛﺮدەوە. ﭘﺸﺪەری دەڵێﺖ ھێﺸﺘﺎ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎزاﻧێﺖ ﻟە داھﺎﺗﻮودا چ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿــەك روو دەدات و دوای ﻣﻮوﺳــڵ دۆﺧەﻛــە ﭼﯿﯽ ﺑەﺳەر دێﺖ ،ﺋەﮔەر ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎن ﺋەرێﻨﯽ ﺑــﻦ ،ﺋــەوا ﺑﺎزاڕەﻛەش ھەڵﺪەﺳﺘێﺘەوە. ھەواڵــە ﺧﯚﺷــە ﺑﯿﺴــﺘﺮا و ﺑﺎزاڕەﻛــەی ﺟﻮوﻧﺪ ،ﺋەﮔەر ﺋەو ھەواڵــەش راﺳــﺖ دەرﻧەﭼێﺖ و ﻛێﺸــەﻛﺎن ﻗﻮوڵﺘــﺮ ﺑﺒﻨەوە، ﺋــەوا ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ دەﻛــﺮێ ﺋەو ﺟﻮوڵەﯾەش ﻧەﻣێﻨێﺖ.
ﻣەﺗﺮێﻚ زەوی ﻟە ھەﺷﺘﯽ ﺣەﺳﺎرۆك ﻟە 20دۆﻻرەوە دەﺳﺘﯽ ﭘێ دەﻛﺮد و ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﺷﻮێﻦ ﺗﺎ ھەزار دۆﻻر ﺑەرز دەﺑﻮوەوە ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﻣەﺗﺮی زەوی ﻟە ﻧێﻮان 150دۆﻻر ﺗﺎ 400دۆﻻرە.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
8
ﻟە ﺷﺎری ھەوﻟێﺮ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی راﭘەڕﯾﻦ و ﻟەداﯾﻜﺒﻮون دوو ﺑەﺷﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﻧﺎﻛەم ھەﯾە ،ﺑەم ﭘﺰﯾﺸﻜﺎن دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧەوە ﻛە ﺋەو دوو ﺑەﺷە ﺑﭽﻮوﻛﻦ و ﺑەو ھﯚﯾەوە ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﭼﺎرەﺳەری ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﯚ ﺗەواوی ﻧەﺧﯚﺷەﻛﺎن ﺑﻜﺮێﺖ.
ژﻣﺎرە ) ، (158ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 19 ،
ﻛﯚﻟﯿﮋی ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎن ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەی ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﺳﻮوﺗێﻨێﺖ وﺷە /ھەوﻟێﺮ .ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ھەﻣــﻮو ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛــﯽ ﻛﯚﻟﯿﮋ ﻟە ﻛﯚﺗﺎی ﺳﺎڵﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯿﺪا ،دەﺑێﺖ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾــەك ﺋﺎﻣــﺎدە ﺑﻜﺎت و ﺑەرھەﻣﯽ ﻓێﺮﺑﻮوﻧﯽ ﭼﻮار ﺳﺎڵەی ﺗێــﺪا ﺑﺨﺎﺗــە ڕوو ،ﺑــﯚ ﺋــەوەی ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﯚ ﺑﻜﺮێ ﺑە ﻧﻤﺮە. ﻛەﻣﺘﺮﯾــﻦ ﻛﺎت ﺑﯚ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾەك زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە ﺷــەش ﻣﺎﻧﮕــە و ﺋەو ﺗﻮێﮋﯾﻨەواﻧە ﻛە زۆرﺗﺮﯾﻦ زاﻧﯿﺎری و دەرەﻧﺠــﺎم ﻟەﺧــﯚ دەﮔــﺮن، ﻛﯚﻟﯿــﮋی ھﻮﻧــەرە ﺟﻮاﻧــەﻛﺎن دەﯾﺎﻧﻜﺎﺗە ﺧﯚڵەﻣێــﺶ و ﻻﯾەﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارﯾﺶ ﺧﯚ ﻟە ﺑﺎﺳﻜﺮدﻧﯽ دەدزێﺘەوە. ﻟە ﻓﻮﻟﻜــەی ﺑە“ﺗەﻣــﺎی ﺧﻮای“ ھەوﻟێــﺮ ﻛــە ڕووە و زاﻧﻜــﯚی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﭼﯿــﺖ ،ﻟــە دەﺳﺘەڕاﺳــﺘﺖ ﻛﯚﻟﯿﮋی ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧــە .ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﭘەﯾﻜەرێــﻚ و ڕەﻧﮕــﯽ ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎن ﻣێﮋووی ﺗەﻣەﻧﺪرێــﮋی ﺑﺎڵەﺧﺎﻧە ﻣﺎﻧﺪووەﻛەﯾــﺎن ﺷــﺎردووەﺗەوە، ﺑــەم ﻛــە دەﭼﯿﺘــە ژوورەوە، دﯾﻮارە ﻧەﻗــﺎڕەﻛﺎن ،ﻟەﺑەر ﻛﯚﻧﯽ، ﻟە ﭘێﺸﻮازﯾﺘﺪا ﺧەرﯾﻜە ﺑەﺳەرﺗﺪا داڕووﺧێﻦ .ﻟەﻧێﻮ ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛەﯾﺪا
ﺳــﺎم دەﺗﮕﺮێــﺖ ،ﺑە ﺷﯿﺸــﯽ ﺋەﺳﺘﻮور و ﭘڕی ﺑەردەم ﺟﺎﻣەﻛﺎن، ھەﺳﺖ دەﻛەﯾﺖ ﻟە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەی ڕژێﻤﯽ ﺑەﻋﺴﯽ ﭘێﺸــﻮوﯾﺖ و ﺑﯚ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﭘەﻟﻜێﺶ ﻛﺮاوﯾﺖ. ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەوە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﻛﯚﻟﯿﮋی ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و ﺳــﺎﻧە ﭼەﻧﺪان ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ھﻮﻧــەری ﭘێﺸﻜەﺷــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە دەﻛﺎت .ﻛﺎﺗێﻚ ﺳــەر ﺑە ڕێڕەوی ﺋەو ﻛﯚﻟﯿــﮋەدا دەﻛەﯾﺖ ،ﺗﺎرﯾﻚ و ﺗەﻧﮓ ،درزی ﮔــەورەی دﯾﻮار و دەﺳﺘﻮﭘێﯽ ﭘەﯾﻜەرە ﺳﭙﯿﯿەﻛﺎن،
ﺑﯚﻗﯿﺎن ﻛﺮدووە .ﺧﯚ ﺋﺎودەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻛە ﻟــە دەﺳﺘەڕاﺳــﺘﯽ ﮔﯚڕەﭘﺎﻧە ﺑەرﺗەﺳــﻜەﻛەن ،ھــەر ﺑﺎﺳــﯽ ﻧﺎﻛﺮێﺖ. ﻟەھەر ﺑەردێﻜﯽ ﺋەو ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﯾەدا، ﻣێﮋووﯾەﻛــﯽ ﻧەﺧﻮێﻨﺪراوە ھەﯾە ﻛە زﯾﺎﺗﺮﯾﻨﯽ ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛە ﻟە ﺧﯚی ﮔﺮﺗﻮون و ﺋﺎوی ﻻﻓــﺎوی ھەﻣﻮو ﺳــﺎڵێﻜﯿﺶ ،ﻛە ﻟــەو ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەدا ﻛﯚ دەﺑێﺘەوە و ڕێــﺖ ﻧﺎدا ﺑڕۆی، ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﺑﯿﺸــﻮاﺗەوە .ﺟﮕــە ﻟە ﻻﻓــﺎو ،ﺳــﻮوﺗﺎﻧﯽ ﺑەرھەﻣﯽ زەﺣﻤەﺗﯽ ﭼﻮار ﺳﺎڵﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﺎﻧﯿﺸﯽ
ﺳﯿﺮوان ﻣﺤەﻣەد:
”ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛەی ﻣﻦ ﻟە ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻨەﻛﺎن ﺑﻮو ،ﺑــەم ﺋەوﻛﺎت ﺑــە ﺑڕﯾﺎرێﻚ ﺳﻮوﺗێﻨﺮا“. ﻛەﺷێﻜﯽ ﺳــﺎﻣﻨﺎﻛﯿﺎن دروﺳﺖ ﻛــﺮدووە ،ﻣەﮔــەر ﻟــە ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺗﺮﺳــﻨﺎك ﺋەو دﯾﻤەﻧﺎﻧــە ھەﺑﻦ. ﺑﯚﯾە دەﻛەوﯾﺘــە ﮔﻮﻣﺎﻧەوە ،ھەر ﺑەڕاﺳــﺘﯽ ﺋەوە ﻛﯚﻟﯿﮋی ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧە! ،ﻧەك ﻛﯚﻟﯿﮋ .دﯾﻮارەﻛﺎن ﺑﯚز و ﻛﺎﺷــﯿﯽ ھەﻧﺪێﻚ ﺷﻮێﻨﯽ،
ھﺎﺗﻮوەﺗە ﺳەر. ﭘﺎر ھەرﭼــﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەی ﻛﯚﺗﺎی ﺳﺎڵﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎن ﺑﻮو ﻛە زﯾﺎﺗﺮﯾﻨﯽ ﺑەﻛﺎﻟﯚرﯾــﯚس ﺑــﻮون و ﻧﻤﺮەی ﺑﺎﺷﯿﺎن ﻟەﺳــەر وەرﮔﺮﺗﻮوە ،ھەر ﻟەو ﮔﯚڕەﭘﺎﻧە ﺳﻮوﺗێﻨﺮان .ﺟﮕە ﻟە ﭼەﻧﺪ داﻧەﯾەك ،دەﺳــﺖ ﻟە ھﯿﭻ
ﻛﺎﻣﯿﺎن ﻧەﭘﺎرێﺰرا و ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛەی ﺳــﯿﺮوان ﻣﺤەﻣەد ﻟەو ﺷﺎوەدا ﺑﻮو. ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛــەی ﺳــﯿﺮوان ﻛــە ﯾەﻛەﻣﯽ ﺑەﺷــﯽ ﻣﻮزﯾــﻚ ﺑﻮو و ﺋێﺴﺘە ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەو ﺑەﺷەﯾە ﻟەو ﻛﯚﻟﯿﮋە .دەڵێ ”ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛەی ﻣﻦ ﻟە ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻨەﻛﺎن ﺑﻮو ،ﺑەم ﺋەوﻛﺎت ﺑــە ﺑڕﯾﺎرێﻚ ﺳــﻮوﺗێﻨﺮا“ .ﺋەو ﻛە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری ﻟە ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛەی ﺧەرج ﻛﺮدﺑﻮو ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ دەڵێ ”ﺋەواﻧــە ھەﻣﻮوی ﺑﯚ ﻣﺎﺳــﺘەر و دﻛﺘﯚرا ﺑە ﻛەڵﻚ ﺑــﻮون و دەﺗﻮاﻧﺮا ﻗﻮﺗﺎﺑــﯽ داھﺎﺗﻮو وەك ﺳــەرﭼﺎوە ﺳﻮودﯾﺎن ﻟێ وەرﺑﮕﺮێﺖ“. ﺟﮕە ﻟە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﺳﯿﺮوان ،ﭼەﻧﺪ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺮ ﻛە ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺳﻮوﺗﺎوە ،ﺳــەرﺑﺎری دڵﮕﺮاﻧﯿﺎن، ﺑە“وﺷە“ـﯿﺎن ﮔﻮت” ،ﻟەﺳەر ﺋەو ﺗﻮێﮋﯾﻨەواﻧــە ﻧﻤﺮەﻣﺎن وەرﮔﺮﺗﻮوە
و دەرﭼﻮوﯾﻦ“ .ﺋــەوەی ﺑﯚ ﺋەوان ﺟێﯽ ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﺑــﻮو ،ﺋەوەﯾە ﻛە ”ﻛﺎﺗێﻚ ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوەﻛﺎن ﻛەڵﻜﯿﺎن ﻧەﺑﻮو ،ﭼــﯚن ﻧﻤﺮەﯾﺎن ﭘێ دراوە؟ ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﺑە ﻛەڵﻚ و ﮔﺮﻧﮕﯿﺸــﻦ، ﺑﯚ ﺳﻮوﺗێﻨﺮان؟“. وﺷە ﺋەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرەی ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯽ ﮔەﯾﺎﻧﺪە ڕاﮔــﺮی ﻛﯚﻟﯿﮋی ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎن .ژوورەﻛــەی ڕاﮔﺮ ،ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ ﻟە ﺑﯿﻨﺎ ﻛﯚﻧەﻛە ﺟﯿﺎواز ﺑــﻮو ،ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺋەو ،ﻟەﺳــەر ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ﺧﯚی ژوورەﻛەی ﻧﯚژەن ﻛﺮدووەﺗــەوە .ﻛەﭼــﯽ ﻟەﺳــەر ﺳﻮوﺗﺎﻧﯽ ﺋەو ﺗﻮێﮋﯾﻨەواﻧە ،دﻛﺘﯚر ﻋەﺑﺪوﻟﺨﺎﻟــﻖ ڕاﮔــﺮی ﻛﯚﻟێﮋی ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎن ،ﺑەﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺗﺎزە دەﺳــﺘﺒەﻛﺎرﺑﻮوﻧﯽ ،ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮو ھﯿﭻ ﻟێﺪواﻧێﻚ ﺑﺪات ﻛە ﺑﯚﭼﯽ ﺋەو ﺗﻮێﮋﯾﻨەواﻧەﯾﺎن ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪ. ھــەر ﺋەو ﻧــﺎ ،ﺋەﺣﻤــەد دزەﯾﯽ
ﺳــەرۆﻛﯽ زاﻧﻜﯚی ﺳەﺣەدﯾﻦ دوای دوو ڕۆژ ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﭘەﯾﺎﻣﻨێﺮی ”وﺷــە“ ﻧەﯾﻮﯾﺴــﺖ ھﯿﭽﯽ ﻟەﺳەر ﺑڵێﺖ. ﺋــەو ﻛﺎﺗــەی ﺋــەو ﺗﻮێﮋﯾﻨەواﻧە ﻛﺮاﻧە ﺧﯚڵەﻣێﺶ ،ھﯿﻮا ﺗەڵﻌەت، ﺳەرۆﻛﯽ ﺑەﺷــﯽ ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻛﯚﻟﯿﮋ ﺑﻮو .ﺋەو ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾە ﻛە ﺋﯿﻤﺰای ڕەزاﻣەﻧــﺪی ﺑــﯚ ﺳــﻮوﺗﺎﻧﯽ ﺋەو ﺗﻮێﮋﯾﻨەواﻧــە ﻛــﺮدووە و ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەی ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎن ﺑە ﮔﺮﻧﮓ دەزاﻧێﺖ و ﺳەرﭼﺎوەﯾەﻛﻦ، ﺑــەم ﺑە“وﺷــە“ی ﮔــﻮت” ،ﺑە ﺑڕﯾــﺎری وەزارەﺗﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺑﺎ، ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﺗﺎی ﺳــﺎڵﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎن ،ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺑە ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوەی ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯽ ﻗﺒﻮوڵ ﻧﺎﻛﺮێــﺖ و وەك ﺳــەرﭼﺎوەﯾﺶ وەرﻧﺎﮔﯿﺮێﻦ“. ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ھﯿﻮا ﺋێﺴﺘە ﻛە ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ
دادەﻧﯿﺸــێ ،ﺑــﺎس ﻟــە ڕاﺑﺮدوو دەﻛﺎت ﻛە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯽ ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەی ھﻮﻧــەرە ﺟﻮاﻧــەﻛﺎن ﺳــەرداﻧﯽ ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ﻛﯚﻟﯿﮋﯾــﺎن ﻛﺮدووە ﺑﯚ ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛﺎن و ﻟەﺳــەر ﺳــﻮوﺗﺎﻧﺪﻧﯿﺎن ﮔﻮﺗﯽ، ”ﻛﯚﭘﯿﯿەﻛــﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛﺎن ﻻی ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧــە و ﺋــەوەی ﻛﯚﻟﯿﮋﯾﺶ ﭼــﻮار ﺳــﺎڵ ﺟﺎرێﻚ ﺑــە ﻟﯿﮋﻧە و ڕەزاﻣەﻧﺪی ڕاﮔﺮ دێﺘە ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪن، ﺋەوە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻛﯚﻟﯿﮋە“. ﭘﺎر ﻛە ﻛﯚﻟﯿﮋی ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎن ﻧەﻣﺎﺑــﻮو، ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﻛــەی ﺋەﻣﺴــﺎڵ داﻧﺮاوەﺗــەوە ،ﺑەم ﺑە ﭼەﻧــﺪ داﻧەﯾەك ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوە .ﺋەو ﺗﻮێﮋﯾﻨەواﻧەﺷﯽ ﻛﺮاﻧە ﺧﯚڵەﻣێﺶ، دﻧﯿﺎﯾەك زاﻧﯿﺎری و ﺳەرﭼﺎوەﯾەك ﺑــﻮون ،ﻧــەوەی داھﺎﺗــﻮوی ﻟێ ﺑێﺒەش ﻛﺮان و ﻛەﺳﯿﺶ دەﻧﮕﯽ ﻟێﻮە ﻧەھﺎت.
ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵﯽ ﻧﺎﻛﺎم ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەڵﺪەﻛﺸێﺖ
وﺷە /ھەوﻟێﺮ- ﺳەروﯾﻦ ﺷێﺨﺎﻧﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﺎن و ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺑﻮاری ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ،دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧــەوە ﻛە رێﮋەی ﻧﺎﻛﺎﻣﯽ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑــەراورد ﺑەﺳﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ھەڵﻜﺸﺎوە، ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەﻛﯽ وەك ھەوﻟێﺮ ﺗەﻧﯿﺎ دوو ﺑەﺷﯽ ﺑﭽﻮوﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە ﻣﻨﺪاڵﯽ ﻧﺎﻛﺎم ھەﯾە.
ﺳەوﺳــەن ﻧــﺎوی ﺧــﻮازراوی ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻜــﯽ ﺗەﻣــەن 32ﺳــﺎڵ و داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ھەوﻟێــﺮە ،ﺋــەو ﭘێﺶ 10ﺳــﺎڵ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﻛﺮدووە ،ﻟە دوای ﭼەﻧﺪان ﺳــﺎڵﯽ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﯿەﻛەﯾﺪا ،ﻛﭽێﻜﯽ دەﺑێﺖ و ﻧــﺎوی دەﻧێﻦ ﭼﯿﺎ ،ﺋەو ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺋەو ﺧێﺰاﻧەﯾە ،ﺑەم ﻛﺎﺗێﻚ ﭘﺰﯾﺸﻜەﻛﺎن ھەواڵﯽ ﻧﺎﻛﺎﻣﯽ ﻛﭽەﻛــەی و ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﮔﯿﺎن ﻟە دەﺳﺘﺪاﻧﯽ ﺑە داﯾﻜﯽ رادەﮔەﯾەﻧﻦ، ﺋەو ڕۆژە ﺳەوﺳــەن ﻧﺎﺧﯚﺷﺘﺮﯾﻦ ھەواڵــﯽ ژﯾﺎﻧﯽ دەﺑﯿﺴــﺘێﺖ .ﻟە دوای ﭼﺎوەڕواﻧﯿﯿەﻛﯽ درێﮋﺧﺎﯾەن ﻣﻨﺪاڵەﻛەﯾﺎن ﺑــە ﻧﺎﻛﺎﻣﯽ ﻟە داﯾﻚ دەﺑێــﺖ ،ﭘﺰﯾﺸــﻜەﻛﺎن دەڵێــﻦ ﺋﻮﻣێﺪی ﻟە ژﯾﺎن ﻣﺎﻧەوەی ﭼﯿﺎ زۆر ﻛەﻣە. داﯾﻜﯽ ﭼﯿــﺎ ﺑﯚ ”وﺷــە“ی ﺑﺎس دەﻛﺎت ﻛــە رێــﮋەی ﻧﺎﻛﺎﻣــﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛــەی ﻟــە ﻧﯿــﻮە زﯾﺎﺗﺮە، ﭘﺰﯾﺸﻜەﻛﺎن ھﯚﻛﺎرەﻛەی ﺑﯚ ﻛەﻣﯽ ﻣﺎدەی ﺋﺎﺳــﻦ و ﺧﺰﻣﺎﯾەﺗﯽ ﻧێﻮان داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛەﻛــە دەﮔێڕﻧەوە ﻛە ﺋﺎﻣﯚزای ﯾەﻛﺘﺮن و ﺧﻮێﻨەﻛەﯾﺎن ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﻧﺰﯾﻜە. داﯾﻜــﯽ ﻣﻨﺪاڵــە ﻧﺎﻛﺎﻣەﻛە ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛﺎت” ،ﺑەھــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە و ﺑەﺷــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑــە ﻣﻨﺪاﻧــﯽ ﻧــﺎﻛﺎم ،ﭼەﻧﺪان ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻣﺎن ﻛــﺮدووە و ﻟە ھەر ﺷﻮێﻨێﻚ ﻧەﺷﺘەرﮔەرﯾﯿەﻛﯽ ﺑــﯚ دەﻛﺮێــﺖ ،ﺋێﺴــﺘەش ﻟــە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی راﭘەڕﯾﻦ ،ﺑەھﯚی
ﺑﭽﻮوﻛﯽ ﺑەﺷــەﻛەوە ،ھەر دوو ﻣﻨﺪاڵ ﻟەﻧﺎو ﺷﻮوﺷەﯾەك دادەﻧﺮێﻦ ﻛە ﭘﺰﯾﺸﻜەﻛﺎن ﺧﯚﯾﺎن دەڵێﻦ ﺋەو ﺣﺎڵەﺗە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪارە و ﺋەﮔەری ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻧەﺧﯚﺷــﯽ زﯾﺎد دەﻛﺎت“. ﻟــە ﺷــﺎری ھەوﻟێــﺮ ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی راﭘەڕﯾــﻦ و ﻟەداﯾﻜﺒﻮون دوو ﺑەﺷــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﻧــﺎﻛﺎم ھەﯾە ،ﺑەم ﭘﺰﯾﺸﻜﺎن دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧەوە ﻛە ﺋەو دوو ﺑەﺷە ﺑﭽﻮوﻛﻦ و ﺑەو ھﯚﯾــەوە ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﭼﺎرەﺳــەری ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﯚ ﺗەواوی ﻧەﺧﯚﺷەﻛﺎن ﺑﻜﺮێﺖ. زەﯾﺘــﻮون ﻣﺤەﻣــەد ﺧﻮرﺷــﯿﺪ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺑەﺷــﯽ ﻣﻨﺪاڵــە ﻧﺎﻛﺎﻣــەﻛﺎن ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ڕاﭘەڕﯾﻦ ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﺑەﺷەﻛەﻣﺎن ﺑﭽﻮوﻛە و ﺳﺘﺎﻓﻤﺎن ﻛەﻣــە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا رۆژاﻧە - 45 50ﻧەﺧﯚش ﺳــەرداﻧﯽ ﺑەﺷــﯽ ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﻧﺎﻛﺎم دەﻛەن و ﺋەوەش وا دەﻛﺎت ﻧەﺗﻮاﻧﺮێــﺖ ﺑەﭘێــﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﭼﺎرەﺳــەری ﻧەﺧﯚش ﺑﻜﺮێــﺖ و ﺑەﻧﺎﭼﺎری زووﺗﺮ رەواﻧە دەﻛﺮێﻨەوە“. ”داواﻛﺎرﯾﻤــﺎن ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەت، ﺑﻨﻜــەی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ زﯾﺎﺗــﺮ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﺷﯽ ﻧﺎﻛﺎﻣﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﺷــﻮێﻨﯽ ﻓﺮاواﻧﺘــﺮ و داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﺋﺎﻣێﺮی زﯾﺎﺗﺮە ،ﺋێﻤە ﺗەﻧﯿﺎ ﺷەش ﺋﺎﻣێﺮی داﺑەزﯾﻨﯽ زەردووﯾﯿﻤﺎن ھەﯾە ﻛە
ﺑﯚ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ وەك ڕاﭘەڕﯾﻦ زۆر ﻛەﻣــە و ﻛەﻣﺘﺮ ﻟەم ژﻣﺎرە ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮدا ھەﯾە“، زەﯾﺘﻮون وای ﮔﻮت. ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺑەﺷــﯽ ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﻧﺎﻛﺎم ﻟــە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی راﭘەڕﯾﻦ ﺑە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧــێ وەزارەﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ،ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑــە ﭼﺎودێﺮی ﻣﻨﺪاﻧــﯽ ﻧﺎﻛﺎم و ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ژﻧﺎﻧــﯽ دووﮔﯿــﺎن ﺑﻜﺎﺗــەوە ﻛە ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎری ژﻧﺎﻧﯽ دووﮔﯿﺎن ﺑﻜﺎت
ﺳــﻜﯽ داﯾﻜﯽ ﺗەواو ﻧەﻛﺮدﺑێﺖ، ﻟــە ژﯾﺎﻧﯽ ﻛﯚرﭘەڵەﯾﯿــﺪا ﺑە ﻧﺎﻛﺎم دادەﻧﺮێﺖ“. ﺑەﮔﻮێــﺮەی داﺗﺎﻛﺎﻧﯽ ڕێﻜﺨﺮاوی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ،ﺳﺎﻧە 15 ﻣﻠﯿﯚن ﻣﻨــﺪاڵ ﺑە ﻧﺎﻛﺎﻣﯽ ﻟە داﯾﻚ دەﺑــﻦ ،ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ ﻣﻨــﺪاڵ ﺑەھﯚی ﻧﺎﻛﺎﻣﯽ ﮔﯿﺎن ﻟە دەﺳﺖ دەدەن ﻛە ﺋەﮔەر ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ و دەرﻣﺎﻧــﯽ ﺑــﺎش ھەﺑێــﺖ، دەﺗﻮاﻧﺮێــﺖ رێﮕە ﻟە % 75ی ﺋەو ﻣﺮدﻧﺎﻧە ﺑﮕﯿﺮێﺖ.
د .ﺋەزھﺎر ﺣەﻣﺰە ﺳەﻗﯽ:
ﺋەو ﻣﻨﺪاڵەی ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﺪا ﻧــﯚ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻟە ﺳــﻜﯽ داﯾﻜﯽ ﺗەواو ﻧەﻛﺮدﺑێﺖ ،ﺑە ﻧﺎﻛﺎم دادەﻧﺮێﺖ ﻟەوەی ﭼﯚن ﭘﺎرێﺰراو دەﺑﻦ. د .ﺋەزھﺎر ﺣەﻣﺰە ﺳەﻗﯽ ﭘﺴﭙﯚڕی ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻨــﺪان و ﻣﻨﺪاڵە ﻧﺎﻛﺎﻣەﻛﺎن ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە ،ﭼەﻧــﺪ ھﯚﻛﺎرێﻚ ﻟە ﭘﺸــﺖ ﻧﺎﻛﺎﻣﯽ ﻣﻨﺪاڵەوە ھەن، ﻟەﻧﺎوﯾﺎﻧــﺪا ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﻨﺪاڵــﺪان ﺑەھــﯚی ﻓﺸــﺎری دەرەﻛــﯽ ،ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷــەﻛﺮە ،ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ دڵ ،ﻓﺸﺎری ﺧﻮێﻦ ،ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺑﻠﻮوری ،ﻧﺎﺗەواوی ﺳﯿﯿەﻛﺎن و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ھﯚﻛﺎری ﺗﺮ. ﺳــەﻗﯽ دەڵێ” ،ﺋــەو ﻣﻨﺪاڵەی ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﺪا ﻧﯚ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻟە
ژﯾﺎن روﻓﺎﺋﯿــﻞ ،ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺋﺎﻣﺎر ﻟــە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ڕاﭘەرﯾﻦ ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە ،ﻟە ﺣەوت ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺳەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴﺎڵﺪا ،ھەزار و 983ﻣﻨﺪاڵﯽ ﻧﺎﻛﺎم ﮔەﯾەﻧﺮاوﻧەﺗە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛەﯾﺎن و ﻟەو رێﮋەﯾەدا 73ﻣﻨﺪاڵ ﮔﯿﺎﻧﯿﺎن ﻟە دەﺳﺖ داوە و ھــەزار و 910ﻣﻨﺪاڵ ﺑە ﻧﺎﻛﺎﻣﯽ ژﯾﺎن ﺑەﺳــەر دەﺑەن ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو ﭼﻮار ھــەزار و 544ﻣﻨﺪاڵﯽ ﻧــﺎﻛﺎم ﮔەﯾەﻧﺮاوﻧەﺗە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی راﭘەڕﯾــﻦ و ھەر ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا 500ﻣﻨﺪاڵ ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﺪا ﻣﺮدوون ،ﻛەواﺗە ﺋەو
ﻣﻨﺪاﻧەی ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2015ەوە ﺑە ﻧﺎﻛﺎﻣﯽ ژﯾــﺎون ،ﭼﻮار ھەزار و 44 ﻣﻨﺪاڵﻦ. د .ﻣەروان ﻣەﺟﯿﺪ ﻋەﻟﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﭘﺴﭙﯚڕی ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪان ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﭼەﻧــﺪ ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟــە دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵﯽ ﻧﺎﻛﺎم دەﺧﺎﺗــە روو ،ھەژارﯾﯽ ،ﺗەﻣەﻧﯽ داﯾﻚ ﻟە ﺧﻮار 16ﺳــﺎڵ و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 35ﺳﺎڵ ،ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿە ﻛﺘﻮﭘڕەﻛﺎن و درێﮋﺧﺎﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ داﯾﻚ ،ﻛﺎر و ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ داﯾﻚ ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋەو ﻛﺎراﻧەی راوەﺳــﺘﺎن ﯾﺎن ﺳﺘﺮێﺘﯽ زۆرﯾــﺎن ﺗێﺪاﯾــە ،ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ دوواﻧە و ﺳێﯿﺎﻧە و زﯾﺎﺗﺮ ،ﻧەﺧﯚﺷﯽ ﻟە ﻧﺎوﻛەﭘەﺗﻚ ،ﭘێﺸﻮەﺧﺘە ﺗەﻗﯿﻨﯽ ﭘەردە و ﭼەﻧﺪاﻧﯽ ﺗﺮ. رێﻜﺨﺮاوی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ، 17ی ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ دووەم/ﻧﯚﭬەﻣﺒەری ھەﻣﻮو ﺳﺎڵێﻜﯽ ﺑە رۆژی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﻧﺎﻛﺎم دﯾــﺎری ﻛﺮدووە، ﭘﺰﯾﺸﻜﺎن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﺋەوە دەﻛەن، ﺋﺎڵﯚزﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑە ﻧﺎﻛﺎﻣﯽ ھﯚﻛﺎری ﺳەرەﻛﯽ ﻣﺮدﻧﯽ ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﺧﻮار ﺗەﻣەن ﭘێﻨﺞ ﺳﺎﻧە ﻟە دﻧﯿﺎدا ،ھﺎوﻛﺎت ﺋەﮔەر ﮔﺮﻧﮕﯽ ﭘێﺪاﻧﯽ ﭘێﻮەﺳﺖ ﺑە ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﻧﺎﻛﺎم ﻓەراھەم ﻧەﺑێﺖ ،ﺋەﮔەر ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎن ﮔﯿﺎﻧﯿﺶ ﻟە دەﺳــﺖ ﻧــەدەن ،ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﺗﻮوﺷﯽ ﭼەﻧﺪان ﺋﺎڵﯚزی دەﺑﻨــەوە ،ﻟــە ﮔﺮﻓﺘــﯽ ھﺰری، ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ ،ﺑﯿﺴﺘﻦ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺑﺎش ﺑﮋﯾﻦ.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺋەھﻤەد ﻛەﯾﻔﯽ ﺑەﮔﻮێــﺮەی ھەواڵێﻜﯽ ﺋﺎژاﻧﺴــﯽ دەﯾﻠــﯽ ﻣەﯾﻠــﯽ ﺑەڕﯾﺘﺎﻧﯿﺎﯾﯽ ،ﻟە ﭼەﻧﺪ رۆژی راﺑــﺮدوودا ،زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎژاﻧﺴﯽ ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿﮕەری ﮔەردوون ”ﻧﺎﺳﺎ“ ،ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧە ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﺑﺪۆزﻧەوە ﻛە ﻧﺎوی ”ﺋەوروﭘــﺎ“ی ﻟێ ﻧﺮاوە و ﺑە دەوری ھەﺳــﺎرەی ﻣﻮﺷﺘەرﯾﺪا دەﺧﻮﻟێﺘەوە. ﺑە ﮔﻮێﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ،ﺋەو ﻣﺎﻧﮕە 500ﻣﻠﯿﯚن ﻣﯿﻞ ﻟە ﺧﯚرەوە دوورە و ﻟە ﻛﯚﻣەڵەی ﺧﯚردا ﮔﻮﻧﺠﺎوﺗﺮﯾﻦ ﺷــﻮێﻨە دوای زەوی و ﻣەرﯾــﺦ ﺑﯚ ژﯾــﺎن ﺗێﺪاﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ،ﺋەﻣەش ﭼﻮﻧﻜە ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋەو دﯾﻤەﻧﺎﻧەی ﻟە رێﮕــەی ﺗﻠﯿﺴــﻜﯚﺑﯽ ”ھﺎﺑﻞ“ ﺑﯿﻨﺮاون و وێﻨەﯾﺎن ﮔﯿﺮاوە ،ﻣﺎﻧﮕەﻛە زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻟێﻜﭽﻮوﻧﯽ ﻟەﮔەڵ زەوی ھەﯾە و ﺋەوەش ﯾــەﻛﻼ ﺑﻮوەﺗەوە ﻛە ﻟەژێﺮ ﭼﯿﻨە ﺳــەھﯚڵﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرەوەﯾﺪا رووﺑﺎر و دەرﯾﺎ ھەن.
ھەﺳﺎرەی ﻣﻮﺷﺘەری ﺧﺎوەﻧﯽ 67 ﭘﺎﺷــﻜﯚﯾە و دووەﻣﯿﻦ ﭘﺎﺷــﻜﯚی ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟەم ﭘﺎﺷــﻜﯚﯾەی ﺋێﺴــﺘە ﺑﺎﺳﯽ ﻟێﻮە دەﻛﺮێﺖ و ﺑە ”ﺋەوروﭘﺎ“ ﻧﺎو ﻧﺮاوە. دۆزﯾﻨــەوەی ﺋــەم ﭘﺎﺷــﻜﯚﯾە ﺑﯚ ﯾەﻛــەم ﺟــﺎر دەﮔەڕێﺘــەوە ﺑﯚ ﺳــەدەی ،17ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﮔﺎﻟﯿﻠﯚ ﮔﺎﻟﯿﻠﯿﯿــەوە ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــﯚ ﻛﺮاﺑﻮو، ﺑەم ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1979ھەﺳــﺖ ﺑــە ﺑﻮوﻧﯽ ﺳــەھﯚڵ ﻛﺮا ﻟەﺳــەر رووی ﺋەو ﭘﺎﺷــﻜﯚﯾەدا و ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1995ﯾﺸﺪا دووﺑﺎرە ﺑﻮوﻧﯽ ﺳەھﯚڵ ﻟەﻻﯾەن ﻛەﺷــﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯿﯽ ﺗﺮەوە ﭘﺸﺘڕاﺳــﺖ ﻛﺮاﯾــەوە ،ﺑەم دواﯾﯿەش ﻛەﺷﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯿﯽ ﺋﯿﺴﭙﺎﻧﯿﺎﯾﯽ ﺑە ﻧﺎوی ”ﺟﯚﻧﯚ“ ﺋەوەی دووﭘﺎت ﻛﺮدەوە ،ﺑەم ﺑەﮔﻮێﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ”ﺋــەژی ﭼەﺗــﯚ“ ﺳەرۆﻛﯽ رێﻜﺨﺮاوی ﻓەﻟەﻛﻨﺎﺳﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋەﺳــﺘﻮورﯾﯽ ﺋــەو ﺳــەھﯚڵەی ﺳــەر ﺋﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو
ﭘﺎﺷــﻜﯚﯾەی داﭘﯚﺷــﯿﻮە ،ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟــە 10-30ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗــﺮ” .ﺑــەم رێــﮋەی ﺋەو ﺋﺎوەی ﻟــەوێ ھەﯾە، ﺋێﺠــﮕﺎر زۆرە و ﻧﺰﯾﻜــەی دوو ھێﻨﺪەی ﺋﺎوی ﺳــەر ھەﺳــﺎرەی زەوﯾﯿە ،ﺑەم ﺑەرﮔــە ھەواﻛەی زۆر ﺗەﻧﻜە و رێــﮋەی ھەوای ﺗێﺪا ﻛەﻣە ،ﻛەﭼﯽ ھەﺳﺎرەی زوﺣەل ﻛە ھەﺳــﺎرەﯾەﻛﯽ ﺗﺮە و ﺋەوﯾﺶ ﯾەﻛێﻜە ﻟەو ھەﺳﺎراﻧەی ﺑە وردی ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﺑەردەواﻣە، ﺑەرﮔــە ھەواﯾەﻛﯽ ﺋەﺳــﺘﻮوری ھەﯾە“ ،ﭼەﺗﯚ وای ﮔﻮت. ﻟەﺑﺎرەی ﮔەﺷﺘﯽ ﻣﺮۆﯾﯽ ﺑﯚ ﺳەر ﺋەو ھەﺳﺎرە دۆزراوەﯾە ،ﺋەژی ﭼەﺗﯚ ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” :ﮔەﺷﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻣــﺮۆڤ ﺑــەرەو ﺋەو ﭘﺎﺷــﻜﯚﯾەی ﻣﻮﺷــﺘەری ،ﻟــە رﯾﺰﺑەﻧــﺪی ﭘﻼﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎژاﻧﺴــﯽ ﺑﯚﺷﺎﯾﯿﮕەری ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ”ﻧﺎﺳﺎ“ ،دەﻛەوێﺘە دوای ﮔەﺷﺘﻜﺮدن ﺑﯚ ھەﺳﺎرەی ﻣەرﯾﺦ، ﭼﻮﻧﻜە ﺑــە ﮔﻮێــﺮەی ﭘﻼﻧەﻛﺎن،
ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ دەﻛﺮێﺖ ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2020 ﮔەﺷﺘﯽ ھەﺳﺎرەی ﻣەرﯾﺦ ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێ ،ﺑەم ﮔەﺷــﺘﯽ ﭘﺎﺷــﻜﯚی ﺋەوروﭘــﺎ رەﻧﮕە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2040 ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێﺖ“. ﻟەﺑﺎرەی ﺋەوەی ﺋەﮔەر ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﻣﺮۆڤ ﮔەﺷــﺘﯽ ﺋەو ھەﺳﺎرەﯾەی ﻛﺮد ،ﺟﺎ چ ﺑﯚ ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ھەﺳــﺎرەﻛە ﺑێﺖ ﯾﺎﺧﯚ ﻣﺎﻧەوە و ژﯾﺎن ﻟەﺳەری، ﺋﺎﺧﯚ ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗﺎ چ ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﭼﺎﻧﺴــﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﺋەو ﮔەﺷــﺘەﯾﺎن ھەﯾە؟ ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓەﻟەﻛﻨﺎﺳــﯽ، رێﻜﺨــﺮاوی ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە رەﺷــﺒﯿﻦ ﺑﻮو و ﮔﻮﺗﯽ ”ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻛــە رێﮕەی ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدن ﻟەو ﮔەﺷﺘﺎﻧەﯾﺎن ﭘــێ دەدرێﺖ ،دەﺑێــﺖ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻣەرﺟﯿﺎن ﺗێﺪا ﺑێﺖ ،ﻛە ﺑە داﺧەوە زۆرﺑەی ﺋــەو ﻣەرﺟﺎﻧە ﻟە ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻧﯿﻦ“. ﻟەﺑﺎرەی ﭼﯿﯿەﺗﯿــﯽ ﻣەرﺟەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدن ﻟەو ﮔەﺷﺘەدا ،ﺋەژی
رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە” ،ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺑﯚ ﺋەو ﮔەﺷــﺘﺎﻧە ﻛﺎﻧﺪﯾﺪ دەﻛﺮێﻦ، دەﺑێﺖ ﭘﺴــﭙﯚڕ ﺑــﻦ و ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺎن ﻟە ﺑﻮاری ﻓەﻟەﻛﻨﺎﺳــﯿﺪا ھەﺑێﺖ و ﭼەﻧﺪان ﺧﻮﻟﯽ زاﻧﺴﺘﯿﯿﺎن ﺑﯿﻨﯿﺒێــﺖ ،ﺑەم ﺋێﻤــەی ﻛﻮرد، ﺋەو ﻣەرﺟەﻣﺎن ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ،ھﯿﭻ زاﻧﻜﯚ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺗﻮێﮋﯾﻨەوە و ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺋەو زاﻧﺴﺘە ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿە“. رۆژھەﺗــﯽ ”ﻛﻮرداﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﻟە رێﯽ زاﻧﻜﯚﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﺮاﻧــەوە ،رەواﻧەی زاﻧﻜــﯚ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو ﻛﺮاون و ﺋەو زاﻧﺴﺘە دەﺧﻮێﻨــﻦ ،ﺑﯚﯾــە ﻛﻮرداﻧﯽ ﺋەو ﭘﺎرﭼەﯾــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﭼﺎﻧﺴﯽ ﺋەو ﮔەﺷــﺘﺎﻧەﯾﺎن ھەﯾە، ﺋەﮔەر ﻟە داھﺎﺗــﻮودا ﺑەڕێﻮە ﺑﭽﻦ، ﺑەراورد ﺑــە ﻛﻮرداﻧﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻛــە ﻟــەو رووەوە
ﭼﺎﻧﺴﯿﺎن زۆر ﻛەﻣە“ ،ﺋەژی ﭼەﺗﯚ وای ﮔﻮت. ﻟەﺑــﺎرەی ﺋەﮔــەری ﮔەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑەو ھەﺳــﺎراﻧەدا” ،وﺷــە“ ﭘﺮﺳﯿﺎری ﻟە ﺳەرۆﻛﯽ رێﻜﺨﺮاوی ﻓەﻟەﻛﻨﺎﺳــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺮد، ﻛە داھﺎﺗﻮوی ﺋەو ھەﺳــﺎراﻧە ﭼﯽ ﺑەﺳــەر دێﺖ ،ﺋﺎﯾﺎ وەك ﻛﯿﺸﻮەرە ﻧﻮێﻜﺎﻧﯽ ﺳــەر زەوی ﻛە ﻟەﻻﯾەن دۆزەرەوەﻛﺎن دۆزراﻧەوە ،ﺋەواﻧﯿﺶ ﺳەرەﺗﺎ دەﺑﻨە داﮔﯿﺮﮔە و ﻛﯚڵﯚﻧﯿﺎڵﯽ وﺗــﯽ دۆزەرەوەﻛﺎن؟ ﺋەوﯾــﺶ ﻟــە وەﻣﺪا ،ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ ”ﯾﺎﺳــﺎی ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿﮕەری ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ“ ﻛﺮد ،ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧەوە ﭘەﺳــﻨﺪ ﻛﺮاوە و وﺗﺎن ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1978ەوە ﻟەﺳەری رێﻚ ﻛەوﺗﻮون. ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺋــەو ﯾﺎﺳــﺎﯾە” :ﺋەو ھەﺳــﺎراﻧە ﺋەﮔەر ﻣــﺮۆڤ ﭘێﯿﺎن ﺑﮕﺎت ،ﺋەوا ﻧﺎﺑﻨە ﻣﻮڵﻜﯽ ھﯿﭻ وﺗێﻚ و ھﯿﭻ ﻛــەس و وﺗێﻚ ﺑﯚی ﻧﯿﯿە دەﺳﺘﯿﺎن ﺑەﺳــەردا ﺑﮕﺮێﺖ ،ﺑەم
ھەر وﺗێﻚ زووﺗﺮ ﺑــﮕﺎت ،ﺋﺎزادە ﻟەوەی ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾەی ھەﺳــﺎرەﻛە دەرﺑێﻨێﺖ ﻛە ﭘێﯽ ﮔەﯾﺸﺘﻮوە ،ﺑەم وﺗێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻛە ﺑﮕﺎﺗە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ھەﺳــﺎرەﻛە ،ﺋﺎزادە ﻟە دەرھێﻨﺎﻧﯽ وزە ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾەی ﭘێﯽ ﮔەﯾﺸﺘﻮوە، واﺗــە وﺗــﯽ ﯾەﻛەم ﺑــﯚی ﻧﯿﯿە دەﺳﺖ ﺑەﺳەر ھەﻣﻮو ھەﺳﺎرەﻛەدا ﺑﮕﺮێﺖ“. ﺳەرۆﻛﯽ رێﻜﺨﺮاوی ﻓەﻟەﻛﻨﺎﺳﯽ رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ھەر ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋەو ﯾﺎﺳﺎﯾە” ،ﺋەﮔەر دوای ﺳﺎﻧێﻚ، ﺧەڵﻜﺎﻧێﻚ ﻟەو ھەﺳﺎراﻧە ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﻮون ،ﻣﺎﻓــﯽ ﺋەوەﯾﺎن ھەﯾە داوای ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑﻜەن ،ﺑەم دەﺑێﺖ دەﺳﺘﺒەرداری ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺳەر زەوﯾﯿﺎن ﺑﺒﻦ ،واﺗە ﭼﯿﺘﺮ ﺑە ﺧەڵﻜﯽ زەوی ﻧــﺎو ﻧﺎھێﻨﺮێــﻦ و ﭘێﯿــﺎن دەﮔﻮﺗﺮێ ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ”ﻣەرﯾﺨﯽ ﯾﺎن ﺋەوروﭘﯽ“ واﺗە ﺑــە ﮔﻮێﺮەی ﻧﺎوی ھەﺳﺎرەﻛە.
ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻓەراﻣﯚش ﻛﺮاوە
زﯾﺎﺗﺮ % 95ی رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻛەﻣﭙﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﺪان وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دووﭘــﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧــەوە ﻟــە ﻣــﺎوەی دوو ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو و ﻟەﮔــەڵ ھﺎﺗﻨﯽ ﻟێﺸــﺎوی ﺋﺎوارەﻛﺎن ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑەرێﮋەی % 95ی رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟــە ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑە ﺋﺎوارەﻛﺎن ﺑەﮔەڕ ﺧﺴــﺘﻮوە و ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەردا ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻟە ﻧەﺑﻮون ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻮوەﺗەوە. ﻛﺎﺗێﻚ ﻟــە ﺣﻮزەﯾﺮاﻧــﯽ 2014دا، ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋــﺶ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵ ،ﺳــەﺣەدﯾﻦ و ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەر ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوك ،دواﺗﺮ ﭼەﻧﺪ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ھەوﻟێﺮﯾﺎن داﮔﯿﺮ ﻛﺮد ،ﻟێﺸﺎوێﻜﯽ ﮔــەورەی ﺋــﺎوارەﻛﺎن رووﯾﺎن ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮد ،ﺋەوەش وای ﻛﺮد ھەﻣﻮو ﺳــەرﻧﺠەﻛﺎن ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ،رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻣەدەﻧﯽ و ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟــە دۆﺳــﯿەی ﺋﺎوارەﻛﺎﻧــﺪا ﭼڕ ﺑﻜﺮێﺘەوە. ﺑەﮔﻮﺗەی ﺷﺎﻛﺮ ﯾﺎﺳﯿﻦ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛــﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەران ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ
ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ژﻣﺎرەی ﺋﺎوارە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﯚی ﻟە ﻧﺰﯾﻜەی ﯾەك ﻣﻠﯿﯚن و 700 ھەزار ﺋﺎوارە دەدات ﻛە زۆرﯾﻨەﯾﺎن ﻟە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دھﯚك ﻧﯿﺸــﺘەﺟێ ﺑﻮون. ﯾﺎﺳﯿﻦ رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﺑەرێﮋەی % 85ی ﺋﺎوارەﻛﺎﻧــﯽ دھــﯚك ﻟە دەرەوەی ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧــﺪا دەژﯾــﻦ و ﺗەﻧﯿــﺎ % 15ی ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﻟــە ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﺪا ﻧﯿﺸﺘەﺟێﻦ ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا % 97ی ﺋﺎوارەﻛﺎﻧــﯽ ھەوﻟێــﺮ و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﻧﺎو ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﺪا دەژﯾﻦ ﻛە ﺑەﻛﯚی ﮔﺸﺘﯽ ﻟە ﺳەرﺗﺎﺳەری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا 40ﻛەﻣﭙﯽ ﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﻧﺎﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﯚ ﺋﺎوارەﻛﺎن ﻛﺮاوﻧەﺗەوە. ﻟێﺸــﺎوی ﺋﺎوارەﻛﺎن ﺑــﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﻛﺎﺗێﺪا ﺑﻮو ﻛە ﺑەھﯚی ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ،ﺑەﻏﺪا ﻟەو ﺳــﺎڵەدا ﺑﻮدﺟــەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑڕی ،ﺋــەوەش وای ﻛﺮد ﻗﻮرﺳــﺎﯾﯿﯿەﻛﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﺳەر ﺷــﺎﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﻜەوێﺖ ،ﺳــەرﺑﺎری ﺋەوەی ﭼﯿﺘﺮ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ داراﯾﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﻣەدەﻧــﯽ ﻟــە ﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻧەﻣﺎ ،ﺋەو ﺋﺎژاﻧﺴــە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧەش ﻛە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ داراﯾﯽ ﻟــە رێﻜﺨﺮاوە ﻟﯚﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎن دەﻛەن ،ﺳــەرﻧﺠﯿﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﺳەر دۆﺳﯿەی ﺋﺎوارەﻛﺎن ﭼڕ ﻛﺮدەوە. ﺋەﻛﺮەم ﺟەﻣﯚ ﺳەرۆﻛﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی
رێﻜﺨــﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛــﺮدەوە ،ﻟەوەﺗــەی دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿﯿەوە، ﺣﻜﻮوﻣەت ھﯿــﭻ ﺑڕەﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﺑﯚ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ داراﯾــﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن داﺑﯿﻦ ﻧەﻛﺮدووە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺳﺎڵﯽ ﭘێﺶ ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ،ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ﺑڕی 15ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ﺑﯚ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ داراﯾــﯽ رێﻜﺨﺮاوە ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮا. ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺳەرووی دوو ھــەزار و 800رێﻜﺨــﺮاوی ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﺗﯚﻣــﺎر ﻛﺮاون، ﺑــەم رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن ھﯿــﭻ ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑﻮوﻧێﻜــﯽ داراﯾﯽ ﻟەﺳــەر ﺣﻜﻮوﻣــەت دروﺳــﺖ ﻧﺎﻛــەن، ﺟﮕەﻟــەوەی ﺋەﮔەر ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە رێﮕەی ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن ﭘﺎرەﯾەك داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت و ﺑەﭘێﯽ ﭘڕۆژە ﺑە رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن ﺑﺪرێﺖ ،ﺑەم ﻟە دوو ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﺋــەو ﭘﺎرەﯾە ﻧﺎدرێﺖ. ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ داراﯾﯽ ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤەوە، وەك ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی رێﻜﺨﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن دەڵێ، ”رێﻜﺨــﺮاوە ﻣەدەﻧﯿﯿــەﻛﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﺸــﺖ ﺑــە ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ داراﯾﯽ ﺋەو ﺋﺎژاﻧﺴــە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿﺎﻧە دەﺑەﺳﺘﻦ ﻛــە دەﯾﺎﻧــەوێ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەن ،ﺑەو
ھﯚﯾەوە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟە رێﻜﺨﺮاوە ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛﺎن ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﯿﺎن ﻧﯿﯿە“. ﺋﺎژاﻧﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﺋــەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾە دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن دەﻛەن ﻛــە دەﯾﺎﻧەوێﺖ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ داراﯾﯽ ﻟەﺳەر ﭘێﺸﻜەش ﺑﻜەن ،رێﻜﺨﺮاوە ﻟﯚﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎن ﻟــەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەدا ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑــﯚ ﺋﺎژاﻧﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﺑــەرز دەﻛەﻧەوە و ھەر ﻛﺎﺗێﻚ ﺋﺎژاﻧﺴــەﻛە رەزاﻣەﻧﺪی ﻟەﺳــەر ﻧﯿﺸــﺎن دا ،دەﺳــﺖ ﺑە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ دەﻛﺮێﺖ. ﭘێﺸــﻜەوت ﺋەدھەم ﺑەڕێﻮەﺑەری رێﻜﺨﺮاوی ﻣەﺳەﻟە ﺑﯚ ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﺗﻮاﻧــﺎ ﻣﺮۆﯾﯿﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛــﺮدەوە” ،ﻟەوەﺗەی ھﺎﺗﻨﯽ
ﺋﺎوارەﻛﺎﻧــەوە ،ھەﻣــﻮو ﺋﺎژاﻧﺴــە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﺳەرﻧﺠﯿﺎن ﻟەﺳــەر دۆﺳــﯿەی ﺋﺎوارەﻛﺎﻧــە و دەﯾﺎﻧەوێﺖ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ داراﯾﯽ ﺋەو ﭘڕۆژاﻧە ﺑﻜەن ﻛــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑە ﺋﺎوارەﻛﺎﻧەوە ھەﯾە ،ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ رێﻜﺨﺮاوە ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﭘﺮﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﺳﺖ ﺑە ﻧﺎوﺧﯚی ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺗەواوی ﻛﺰ و ﻻواز ﺑﻮوە“. ﺋــەو ﭼﺎﻻﻛــە ﻣەدەﻧﯿﯿــە ﭘێــﯽ واﯾــە% 95 ،ی ھەﻣــﻮو ﭘڕۆژەی رێﻜﺨــﺮاوە ﻣەدەﻧﯿﯿــەﻛﺎن ﻟــە ﺋێﺴﺘەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑــە ﺋﺎوارەﻛﺎﻧــەوە ھەﯾــە و ﺋەوی ﺗــﺮ ﻛﺎرﻛﺮدﻧــە ﻟەﺳــەر ﭘﺮﺳــە
ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ،ﺋــەوەش ﺑەﮔﻮﺗەی ﭼﺎﻻﻛﺎﻧــﯽ ﻣەدەﻧــﯽ ،ﻛﺎرﯾﮕەری ﻧەرێﻨــﯽ ﻟەﺳــەر ھەﻟﻮﻣەرﺟــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮدووە. ﻣﺤەﻣــەد ﺷــﻮﻛﺮ ﺗﻮێــﮋەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ و ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﻟە دوو ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻛەﻣﺘﺮﯾــﻦ ﭼﺎﻻﻛــﯽ و ﭘــڕۆژەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﺑە ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﺑﻮوە ،ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﻛﯚی ﭘﺮﺳەﻛﺎﻧﯿﯿەوە ﻟە دەرەوەی رۆڵ و ﻛﺎرﯾﮕــەری رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ
ﻣەدەﻧﯽ ﺑﻮوە“. رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎﺋﺎﻣﺎدەﯾــﯽ ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻟــە ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟــە دۆﺳــﯿە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭼڕﻛﺮدﻧەوەی ﻛﺎر و ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟە دۆﺳــﯿەی ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﺪا ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا دێﺖ ﻛە ﻟە دوو ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ،ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەژێــﺮ ﻛﺎرﯾﮕــەری ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳــﯽ، ﻛەوﺗﻮوەﺗــە ﻧــﺎو ھەﻟﻮﻣەرﺟێﻜﯽ ﻧەﺧﻮازراو ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و دەرووﻧﯿﺸﺪا ،ﺋەوە ﺳەرﺑﺎری ھەﻣﻮو ﺋەو ﻟێﻜەوﺗﺎﻧەی ﺑەھﯚی ﺷــەڕی داﻋﺶ و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ﻟەﺳــەر ﻛﯚی ﻛﯚﻣەڵﮕە دەﻛەوێﺖ.
ژﻣﺎرە ) ، (158ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 19 ،
ﻛﻮردی رۆژھەت ﭼﺎﻧﺴﯽ ﮔەﯾﺸﺘﻨە ھەﺳﺎرە ﮔەردووﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ھەﯾە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
9
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
) ، (158ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 19 ، ( ژﻣﺎرە
ﮔﯚڕان ﭼﯽ ﺑە ﻣﺎم ﺟەﻻل و ﯾە 10
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
) ، (158ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 19 ، ژﻣﺎرە (158
ەﻛێﺘﯽ و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧەﻛﺮد؟
11
ﺋﺎﺑﻮوری
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
12
ﻟە ﺷەش ﻣﺎﻧﮕﯽ ڕاﺑﺮدوودا ﺗەﻧﯿﺎ ﭘێﻨﺞ ﺑەﻧﺰﯾﺨﺎﻧە ﺳﺰا دراون ﻓﺮۆﺷﯿﺎری ﮔﻮێﺰ :ﻧﺮﺧﯽ ھەزار داﻧە ﮔﻮێﺰ ﺋەﻣﺴﺎڵ ﻟە 80ھەزار دﯾﻨﺎر زﯾﺎﺗﺮ ﻧﺎﻛﺎت.
ژﻣﺎرە ) ، (158ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 19 ،
”وﺷە“ ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەﻛﯽ ﮔەورە ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت
ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧەﻛﺎن ھەوا ﺑە ﻧﺮﺧﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻦ دەﻛەﻧە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەوە
وﺷە /ھەوﻟێﺮ .ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻋەدادی زۆرێﻚ ﻟە ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧــەﻛﺎن ﻓێڵﯿﺎن ﺗێﺪا ﻛﺮاوە و زۆر ﻟەو ﺑڕە ﻛەﻣﺘﺮ ﺑەﻧﺰﯾﻨﺖ ﭘێ دەدەن ﻛە ﻟە ﺷﺎﺷەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ دەدات .ﺋەوان ﻛە ﻛەس ﻧﯿﯿــە ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوەﯾﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﺑــﻜﺎت ،وﯾﮋداﻧﯿﺎن ﺣﻜﻮم دەﻛﺎت .ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑە وەﻛﺎﻟەت ﺋەوە ﭘﺸﺘڕاﺳــﺖ دەﻛﺎﺗەوە و داوا ﻟــە ﺧەڵﻚ دەﻛﺎت ﻟــە ﺑﻮوﻧﯽ ھەر ﺣﺎڵەﺗێﻜﯽ ﻟەو ﺷــێﻮەﯾە، ﺋﺎﮔەدارﯾﺎن ﺑﻜەﻧەوە. ﺳــەﻻم ﻣﺤەﻣــەد ﺣەﺳــەن، ﭼــﻮار ﺳــﺎڵە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻜــﯽ ﭘێﯿــە و ﺑەھﯚی ﺧﺮاﭘــﯽ ﺟﯚری ﺑەﻧﺰﯾﻨﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ھەر ﺟﺎرە و ﻟە ﺷــﻮێﻨێﻚ ﺗﺎﻧﻜــﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻨﯽ
ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەی ﭘڕ ﻛــﺮدووە .ﺋەو زۆرﺑەی ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮی ﺗﺎﻗﯽ ﻛﺮدووەﺗەوە .ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەی ﺋەو ﺑەرزە و ھەر ﺟﺎرێﻚ ﻛە ﮔڵﯚﭘﯽ ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی ﺑەﻧﺰﯾﻨﯽ ﭘێ ﺑﻮوە،
ﭘﺎرەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 110ﻟﯿﺘﺮ ﺑەﻧﺰﯾﻨﯽ ﺑــە ﺧــﺎوەن ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧــە داوە. ھەڵﺒەت ﻟــە ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧەﯾەﻛەوە ﺑﯚ ﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ،ﺑڕی ﺋــەو 110ﻟﯿﺘﺮ ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﺑەﺳــەردا ھﺎﺗﻮوە، ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﺷﻮێﻦ دوای ﭘێ ﺑﻮوﻧﯽ ﮔڵﯚﭘﯽ ﻛەﻣﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻦ، ﭘﺎرەی 125ﻟﯿﺘﺮ ﺑەﻧﺰﯾﻨﯽ داوە. ﺳەﻻم ﺳــەری ﻟەو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﺎﻧە دەرﻧﺎﭼێﺖ ،ﻛە ﺑﯚ ھــەر ﺟﺎرەی ﻋــەدادی ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧــەﻛﺎن ﺑڕێﻚ دەﺧﻮێﻨﻨــەوە .ﺋــەو ﮔﺮﯾﻤﺎﻧەی ﺋــەوە دەﻛﺎت ﺗﺎﻧﻜــﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻨــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەی 140ﻟﯿﺘﺮ ﺑەﻧﺰﯾﻦ
دەﮔﺮێــﺖ .ﺗــﺎ ﺋەوﻛﺎﺗــەی ﺑەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــەی دەﭼێﺘــە ﺋێــﺮان. ﻟەوێ ﺑــﯚی دەردەﻛەوێﺖ ﺗﺎﻧﻜﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛــەی ﺋــەو ،ﺗەﻧﯿﺎ 90 ﻟﯿﺘﺮە. ﺋەو ﺑە“وﺷە“ی ﮔﻮت ﻛە ﻟە ﺋێﺮان ﺗﻮوﺷــﯽ ﺳەرﺳــﻮڕﻣﺎن ﺑﻮوە ﻛە ﮔﻠﯚﭘﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻦ ﭘــێ دەﺑﻮو ﺑە 70 ﻟﯿﺘﺮ ﭘڕ دەﺑــﻮوەوە” ،ﻛەﭼﯽ ﻟێﺮە ﺑە 120ﻟﯿﺘﺮ .ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺗﺎﻧﻜﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەم ﺧــﯚی 90ﻟﯿﺘﺮە“. واﺗە ﻟــە ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﺷــﻮێﻦ 20ﻟﯿﺘﺮ و ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﺮ ﭘــﺎرەی 50
ﻟﯿﺘﺮ ﺑەﻧﺰﯾﻨﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟێ وەرﮔﯿﺮاوە. ﺳــەﻻم ﺋــەو ڕاﺳــﺘﯿﯿەی ﺑــﯚ دەرﻛەوﺗﻮوە ،ﺑەم زۆرن ﺋەواﻧەی ﻟە ﮔﻮﻣﺎن دەژﯾﻦ. ﺟﮕەﻟــە ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی زﯾﺎﺗﺮی ﻋــەدادەﻛﺎن ،ﺷــﺎھﯚ ﻋەﺑﺪو/ ﺷــﻮﻓێﺮ ،/ﺑﺎس ﻟــە دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﺗــﺮ دەﻛﺎت .ﺋەو دەڵــێ ”زۆرﺑەی ﺟﺎر ﻛە ﺑﺎﯾﯽ ﺑڕێﻚ ﭘــﺎرە ﺑەﻧﺰﯾﻨﻢ ﺗێ ﻛــﺮدووە ،دوای ﺋەوەی ﭼەﻧﺪ ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮێﻜــﯽ ﭘێ ڕۆﯾﺸــﺘﻮوم، ﮔێﭽﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻨﻢ داﺑەزﯾﻮە“. ”وﺷە“ ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﭘێﻮاﻧەﻛﺮدن و دڵﻨﯿﺎﯾﯽ ﻟە دروﺳﺘﯽ ﻋەدادەﻛﺎن، ﺳەرداﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ھەوﻟێــﺮ ﻛــﺮد ،ﺑــەم ڕێﮕەی ﭘــێ ﻧــەدرا .ﻛەﭼﯽ ﻟــە وەﻣﯽ ﭘﺮﺳﯿﺎری ﺋﺎﯾﺎ ﻓێڵﻜﺮدن ﻟە ﻋەدادی ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧە ﺋﺎﺳﺎﻧە ،دەﯾﺎﻧﮕﻮت ”ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ دەﻛﺮێﺖ ﻓێڵ ﻟەو ﻋەداداﻧە ﺑﻜﺮێﺖ و زﯾﺎد ﺑﺨﻮێﻨﻨەوە“.
ﺳــﻨﻮوری ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾە ھەﯾە و ﻣﯚڵەﺗﯿﺎن ﭘێ دراوە و ﻛﺎر دەﻛەن. ﺳــەرﭘێﯿﯿەﻛﺎن زۆرن و ﺋــەوە ﺣﻜﻮوﻣەﺗە دەﺑێــﺖ ڕێﮕﺮی ﻟەو ﻓﺮت و ﻓێڵە ﺑــﻜﺎت ،ﺑەم ﺋەﻟەﻧﺪ ﻛە ﻛﺎرﻣەﻧــﺪی ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ھەوﻟێــﺮە ،ﺑە“وﺷــە“ی ﮔﻮت، ”ﻧﺰﯾﻜەی ھەﺷﺖ ﻣﺎﻧﮕە ﻟﯿﮋﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯽ ﺳەرداﻧﯽ ﻧەﻛﺮدووﯾﻦ“. ﺋــەوە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ،ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ ﻟﯿﮋﻧــەی ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ھەﯾە ﺑەﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿﯿــەوە ﻟﯿﮋﻧــەﻛﺎن ﻛﺎرا ﻧﯿﻦ. ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی ﻧەﺑەز ﻋەﺑﺪﻟﺤەﻣﯿﺪ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﯾﻤﯽ ھەوﻟێــﺮ ﺑە وەﻛﺎﻟەت ﻧﺎﯾﺸﺎرێﺘەوە و ددان ﺑەوەدا دەﻧێﺖ ﺋەو دﯾﺎردەﯾە ﻟــە ھەوﻟێﺮ ھەﯾە، ﺑەم دەڵــێ ”ﺧەڵﻜﯽ ﺋﺎﮔﺎدارﯾﺎن ﻛﺮدووﻧەﺗــەوە و رێﻮﺷــﻮێﻨﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﺪا ﮔﯿﺮاوەﺗە ﻛﺎرﻣەﻧﺪی ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧەﯾەك:
”ﻧﺰﯾﻜەی ھەﺷﺖ ﻣﺎﻧﮕە ﻟﯿﮋﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯽ ﺳەرداﻧﯽ ﻧەﻛﺮدووﯾﻦ“. ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ، ﺟﮕە ﻟە ﭼەﻧــﺪ ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺑﭽــﻮوك ،ﻧﺰﯾﻜــەی 145 ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧــەی ھﺎوﭼــەرخ ﻟــە
ﺑەر“. ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺣﺎڵەﺗــەﻛﺎن زۆرن، ﺑەم ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎری ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەﺗﯽ ھەوﻟێﺮ ،ﻟە ﺷەش ﻣﺎﻧﮕﯽ ڕاﺑﺮدوودا
ﺗەﻧﯿﺎ ﭘێﻨﺞ ﺑەﻧﺰﯾﺨﺎﻧە ﺳﺰا دراون. ﺳﺰای ﺳەرﭘێﭽﯿﻜﺎران ﭘێﺒﮋاردﻧە ﻟە ﻣﻠﯿﯚﻧێﻜەوە ﺗــﺎ ﭘێﻨﺞ ﻣﻠﯿﯚن و داﺧﺴﺘﻨﯿﺸــﯽ ﺑەدوادا دێﺖ .ﺧﯚ ﻟە ﺋەﮔــەری دووﺑﺎرەﻛﺮدﻧەوەﯾﺶ ﺑﻜﺎﺗەوە ،دەدرێﺘە دادﮔە. ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺋــەوان ھﯿــﭻ ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧەﯾەﻛﯿــﺎن ﻧەداوەﺗــە دادﮔــە .ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﻛەﻣﯿﯽ ژﻣــﺎرەی ﺳــﺰادراوان ،ﻧەﺑــەز ﻋەﺑﺪﻟﺤەﻣﯿــﺪ دەڵــێ ”ﻟﯿﮋﻧەی ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧەﻛﺎن ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯽ و ﺋﺎﮔﺎدارﻛﺮدﻧەوەﻣﺎﻧــە“ .ﺋەو داوا ﻟە ﺧەڵﻚ دەﻛﺎت ﻟەھەر دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﻟەو ﺷێﻮەﯾە ،ﺋﺎﮔﺎدارﯾﺎن ﺑﻜەﻧەوە، ﺗﺎ رێﻮﺷﻮێﻦ ﺑﮕﺮﻧە ﺑەر. ﺗەﻧﮕﮋەﯾــﯽ داراﯾــﯽ ،ﺟﯿــﺎ ﻟــە ﻛەﻣﺒﻮوﻧــەوەی داھﺎﺗــﯽ ﺧەڵــﻚ ،ﻟﯿﮋﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﭼﺎودێﺮی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺸــﯽ وەك ﺟــﺎران ﻧەھێﺸــﺘﻮوە و ﻟە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺸﺪا ﺳــەرەڕۆﯾﯿﯿەﻛﺎن ﮔەﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە ﺋەوﭘــەڕی ،ﺑەھﯚﯾــەوە ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ﺧەڵﻚ ﺑە ﻓێــڵ ﺑەﺗﺎڵﺘﺮ دەﻛﺮێﺖ. ﺋێﺴــﺘە ﺳــەﻻم ﻛە ﻟــەوە دڵﻨﯿﺎ ﺑﻮوەﺗەوە ﻋەدادی ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧەﻛﺎن ﮔﯿﺮﻓﺎﻧــﯽ دەﺑــڕن و ﻛەﺳــﯿﺶ ﮔــﻮێ ﺑــﯚ ھــﺎواری ﻧﺎﮔﺮێــﺖ، دەﺳﺘﯽ ﺷــﻞ ﻛﺮدووە و ﺑەدوای ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧەﯾەﻛﺪاﯾــە ﻗﯚڵﯽ ﻛەﻣﺘﺮ ﺑﺒڕێﺖ.
ﺑەرھەﻣﯽ ﮔﻮێﺰی ھەوراﻣﺎن ﺑە رێﮋەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎو داﺑەزﯾﻮە وﺷە /ھەوراﻣﺎن -ﺳەﻻم ھﺎﻧەدﻧﯽ ﻛﻮاﻟێﺘﯽ و ﺑڕی داھﺎﺗﯽ ﮔﻮێﺰ ،ﮔﺮێ دراوە ﺑە ﻟەﺑﺎرﺑﻮوﻧﯽ ﻛەﺷــﻮھەوا و ﺋەﻣﺴﺎڵ ﻛە ﻛەﺷــﻮھەوای ﻧﺎوﭼەی ھەوراﻣﺎن ﺑەراورد ﺑە ﺳﺎﻧﯽ راﺑــﺮدوو ﮔەرﻣﺘﺮ ﺑــﻮو ،ﺑەرھەﻣﯽ ﮔﻮێﺰی ﻧﺎوﭼەﻛــەش داﺑەزﯾﻮە و ﻛﻮاﻟێﺘﯿﯿەﻛەﺷﯽ ﻧﺎﮔﺎﺗە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻛﻮاﻟێﺘﯽ ﺳﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو.
ھەوراﻣﺎن ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺷﺎﺧﺎوﯾﯿە و دەﻛەوێﺘە ﺑﺎﻛــﻮری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەڵەﺑﺠــە ،رووﺑەرێﻜــﯽ زۆری ﺋەو ﻧﺎوﭼەﯾە ﺑﺎﺧە و ﺑەدەﺳــﺘﯽ ھەوراﻣﯿﯿــەﻛﺎن ﭼێﻨــﺮاوە و ﺑەرھەﻣەﻛەﯾﺎن ﺑﯚ زۆرﺑەی ﺷﺎر و ﺷﺎرۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻧێﺮن .ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧــﯽ ھەوراﻣﺎن ﮔﻮێﺰە و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻗﺴــەﯾەﻛﯽ ﺑﺎوﯾﺶ ﻟەﺑﺎرەی ﮔﻮێﺰ ﻟە ﻧێﻮ ﺧەڵﻜﺪا ھەﯾە ﻛە دەڵێ ،ﮔﻮێــﺰی ھەوراﻣﺎن ﺑە دەﺳــﺖ دەﺷــﻜێﺖ ،ﻟەﺑﺎرﺑﻮوﻧﯽ ژﯾﻨﮕە و ﺋﺎوی ﭘﺎﻛــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە، ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮدووەﺗە ﺳەرﺗﯚﭘﯽ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺑەھﯚی ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﭘﻠەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەرﻣــﺎ ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺑەرھەﻣﯽ ﮔﻮێﺰی ھەوراﻣﺎﻧﯿــﺶ داﺑەزﯾﻮە و ﺑەراورد ﺑە ﭘﺎرﺳﺎڵ چ ﻟە رووی ﭼەﻧﺪاﯾەﺗﯽ و چ ﻟــە رووی ﭼﯚﻧﺎﯾەﺗﯽ ﺧﺮاپ ﺑﻮوە. ھەروەك ﺑﺎﺧەواﻧــەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘــێ دەﻛــەن ،ﺑەرزﺑﻮوﻧــەوەی ﭘﻠــەی ﮔەرﻣــﺎ ﻟەﻣﺴــﺎڵﺪا وای ﻛﺮدووە ھەﻧﺪێﻚ ﻟــە ﮔﻮێﺰەﻛﺎن ﻛﻮاﻟێﺘــﯽ ﺳــﺎﻧﯽ راﺑﺮدووﯾﺎن
ﻧەﺑێــﺖ ،رەﻧﮕﯿــﺎن ﺑﮕﯚڕێﺖ ﯾﺎن ﻛﺎﻛڵەﻛەﯾﺎن رەش ﺑﺒێﺖ .ﺣەﺳەن ﺣەﻣەڕەﺷــﯿﺪ ﻛــە ﺑﺎﺧەواﻧێﻜﯽ ﺷــﺎرەدێﯽ ﺑﯿﺎرەﯾــە ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﻣﻦ زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 10دۆﻧﻢ ﺑﺎﺧﻢ ھەﯾە ﻛــە ھەﻧﺪێﻜﯽ ﮔﻮێﺰە و ﻛﺎﺗێﻚ ﮔﻮێﺰەﻛﺎن ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﮔەﺷــەدا ﺑﻮون ،ﺑەھﯚی ﺷەﭘﯚﻟﯽ ﮔەرﻣﺎوە ﻟە ﮔەﺷەﺳەﻧﺪن وەﺳﺘﺎن و ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﺗێــﻚ ﭼﻮون“ .ﺋەو ﺟﻮوﺗﯿﺎرە ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﻧﺰﯾﻜەی 12ھــەزار ﮔﻮێﺰی ھەﺑﻮوە ،ﺑەم ﺋەﻣﺴــﺎڵ ژﻣــﺎرەی ﮔﻮێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎﮔﺎﺗە ﭼﻮار ھەزار داﻧە. ﺋێﺴﺘە ﻛە ﻟە ﻧﺎوﭼەی ھەوراﻣﺎن وەرزی ﮔﻮێﺰ ﺗەﻛﺎﻧﺪﻧە ،ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿﺎن ﻛەﺳێﻚ ﻛە ﺑە ﺷــەﻧﯿەر ﻧﺎﺳﺮاوە و ﻟە ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ﺗەﻛﺎﻧﺪﻧﯽ ﮔﻮێﺰ ﺷــﺎرەزاﯾﯽ ھەﯾــە ،ﺑــە ﺧﯚی و
دارەﻛەﯾەوە دەﭼێﺘە ﺳــەر دارە ﮔﻮێﺰەﻛە و دەﺳــﺖ ﺑە ﺗەﻛﺎﻧﺪﻧﯽ ﮔﻮێﺰ دەﻛﺎت و ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳێﻜﯿﺶ ﻟــە ﺧــﻮارەوە ﮔﻮێــﺰەﻛﺎن ﻛــﯚ دەﻛەﻧەوە. ﺋــەو ﺑەدارەﻛەی ﻟــە ﮔﻮێﺰەﻛﺎن دەدات ﻛــە درێﮋﯾﯿەﻛەی ﺳــێ ﻣەﺗﺮە و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺷەﻧﯿەر دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻟەﺳــەر داری ﮔﻮێﺰ ،دەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرﺑﺪات و ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﺳەر ﭘێﯽ ﺧﯚی ﺑﻮەﺳﺘێﺖ و ھﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ﺧﯚی ﺑﭙﺎرێﺰێــﺖ .ﺋــەوان رۆژاﻧە ﺑە 60 ھەزار دﯾﻨﺎر ﻛﺎر دەﻛەن. ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣــﺎری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ھەڵەﺑﺠە ،ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺋــەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾــە ،زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 85 ھەزار داری ﮔﻮێﺰ ھەن .ﭘﺎرﺳــﺎڵ ﺑەرھەﻣــﯽ ﮔﻮێــﺰی ھەوراﻣﺎن زۆر ﺑــﻮو و ﺗەﻧﺎﻧــەت دەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧــﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﺋەﻣﺴﺎڵ ﺑەرھەﻣەﻛە زۆر داﺑەزﯾﻮە و ﺗﻮاﻧﺎی داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ﻧﯿﯿە. رەﻧﺠﺪەر ﻣﺤەﻣــەد ﻛە ﯾەﻛێﻜﯽ
ﺑﺎﺧەواﻧێﻜﯽ ﮔﻮێﺰ:
ﻛﺎﺗێﻚ ﮔﻮێﺰەﻛﺎن ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﮔەﺷەدا ﺑﻮون ،ﺑەھــﯚی ﺷــەﭘﯚﻟﯽ ﮔەرﻣﺎوە ﻟە ﮔەﺷەﺳەﻧﺪن وەﺳﺘﺎن و ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﺗێﻚ ﭼﻮون.
ﺗﺮ ﻟە ﺑﺎﺧەواﻧەﻛﺎﻧﯽ ھەوراﻣﺎﻧە ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﻟە ﻧﺎو ﺑﺎﺧەﻛەم دارﮔﻮێﺰێﻜﻢ ھەﯾە ﻛــە ﺗەﻣەﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 15ﺳﺎڵە و ﺳﺎﻧە ﻧﺰﯾﻜەی ﭼﻮار ھــەزار ﮔﻮێــﺰ دەدات ،ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدووی ﺳــەرووی ١٥ھــەزار ﮔﻮێﺰ ﺑﻮوە و ﺋەﻣﺴــﺎڵﯿﺶ ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ دەﻛﺎت ﺑەرھەﻣەﻛەی ﺑﯚ ﻧﯿﻮە داﺑﺒەزێﺖ. ﺋــەو دەڵێﺖ ﺗەﻧﯿﺎ زﯾــﺎن ﺑە ﮔﻮێﺰ ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوە ،ﺑەڵﻜﻮ ھەرﯾەك ﻟە ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ھەﻧﺠﯿــﺮ ،ﮔﻮێﺰ، ﺑﺎﻣﯿــە ،ﺗەﻣﺎﺗە ،ﺗــﺮێ ،ﺑﺎﯾﻨﺠﺎن، ﺷــﻮوﺗﯽ و ﮔﻨــﺪۆرەش زﯾﺎﻧــﯽ
ﺑەرﻛەوت. ﻛڕﯾــﺎری ﮔﻮێــﺰی ھەوراﻣــﺎن ژﻣﺎرەﯾﺎن زۆرە و ھەﻣﻮو ﺳــﺎڵێﻚ ﺧەڵﻜێﻚ ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨــﯽ ﮔﻮێﺰ روو ﻟە ھەوراﻣﺎن دەﻛﺎت ،ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯿــﺎرە و ﺗەوێڵــە ﺑەرھەﻣﯽ ﮔﻮێﺰ ﺑە داﻧە و ﺑەﻛﯿﻠﯚ دەﻓﺮۆﺷــﺮێﺖ. ﻧﺮﺧﯽ ھــەزار داﻧە ﮔﻮێــﺰ ﻟە 60 ھــەزار دﯾﻨــﺎرەوە دەﺳــﺖ ﭘێ دەﻛﺎت ﺗﺎ دەﮔﺎﺗە 90ھەزار دﯾﻨﺎر و ﺑە ﮔﻮێﺮەی ﻛﻮاﻟێﺘﯽ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺑەﺳەر ﻧﺮﺧەﻛەی دێﺖ. داری ﮔﻮێــﺰ دارێﻜــﯽ ﻗﺎﯾــﻢ و ﺑەﺗەﻣەﻧە و ﺑﺎﺷــﯽ ﺗﺎ 45ﻣەﺗﺮ
ﺑــەرز دەﺑێﺘــەوە .ھەﻧﺪێﻚ داری ﮔﻮێﺰ ﺗەﻣەﻧﯿﺎن دەﮔﺎﺗە ﺳەرووی 200ﺳــﺎڵ و ﺗﺎﻛە ﺟــﯚری دارە ﻛــە ﺑــە ﺋﯚﻛﺴــﺠﯿﻦ دەژﯾﺖ و دووﺋﯚﻛﺴــﯿﺪی ﻛﺎرﺑــﯚن ﺋــﺎزاد دەﻛﺎت. ﻓﺎﺧﺮ ﺷــەرﯾﻒ ﻛە ﻓﺮۆﺷــﯿﺎری ﮔﻮێﺰە ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ ،ﻧﺮﺧﯽ ھەزار ﮔﻮێﺰ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﺗﺎ 100ھــەزار دﯾﻨﺎر ﺑەرز ﺑﻮوەوە، ﺑەم ﺋەﻣﺴﺎڵ ﻟە 80ھەزار دﯾﻨﺎر زﯾﺎﺗﺮ ﻧﺎﻛﺎت. ﺣﻜﻮوﻣەت دوو ﺳــﺎڵە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﻧــەداوە و وەك
ﺳــﺘﺎر ﻣەﺣﻤــﻮود ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ھەڵەﺑﺠــە ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ ﻛــﺮد ،ﺑەھﯚی ﺋــەو ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿﯿــە ،ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺟﮕە ﻟە ﭘێﺪاﻧﯽ رێﻨﻮێﻨﯿﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ھﯿﭻ ﺷﺘێﻜﯽ ﺑﯚ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﻧەﻛﺮدووە. ﺑــە زاراوەی ھەوراﻣــﯽ ﺑە ﮔﻮێﺰ دەﮔﻮﺗﺮێﺖ وەزی و ﻛﺎﻛڵەﻛەﺷﯽ ﻛە ﺑﯚ ﺧﻮاردن دەﺷێﺖ ﻣەژﮔەی ﭘێ دەﮔﻮﺗﺮێﺖ ﻛە ﺑە واﺗﺎی ﻣێﺸﻚ دێﺖ .ﺷــێﻮەی ﻛﺎﻛڵــﯽ ﮔﻮێﺰ ﻟە ﻣێﺸﻜﯽ ﻣﺮۆڤ دەﭼێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺋەو ﻧﺎوەی ﻟێ ﻧﺮاوە و ﺧﻮاردﻧﯿﺸﯽ ﺑﯚ ﺑەھێﺰﻛﺮدﻧﯽ ﻣێﺸﻚ زۆر ﺑەﺳﻮودە.
ﺋﺎﺑﻮوری
”ﻟەم وەرزەدا ﻟە ﺑەرەﺑەﯾﺎﻧﺪا ﺑەدوای ﺷﯚﻛەدا دەﮔەڕێﯿﻦ“ ﻛەﺳﺎﻧێﻚ ﺑێ ﮔﻮێﺪاﻧە ﺋەوەی دارەﻛە ﺗەڕە ﯾﺎن وﺷﻚ ،ﯾەﻛﺴەر دەﯾﺒڕن
ﮔﻮﻧﺪﻧﺸﯿﻨﺎﻧﯽ ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ﺷەوﻧﻤﯽ ﺷﯿﺮﯾﻦ ﺑەرھەم دێﻨﻦ وﺷە /رێﺒﯿﻦ ﭘێﻨﺠﻮێﻨﯽ ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺷﺎرەزاﯾﯽ ژﻣﺎرەﯾەك ﻟە ﮔﻮﻧﺪﻧﺸﯿﻨﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻨﺠﻮێﻦ و ﺷﺎرﺑﺎژێڕ ،ﺑەراورد ﺑە ﭼەﻧﺪان ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ،ﺋەﻣﺴﺎڵ زۆرﺗﺮﯾﻦ رێﮋەی ﺷﯚﻛە ﻟەﺳەر دارﺑەڕووەﻛﺎن ﻧﯿﺸــﺘﻮوە و ﻟە ﺋێﺴﺘەﺷﺪا ﮔﻮﻧﺪﻧﺸﯿﻨﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ھەوڵﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ دۆﺷﺎوی ﺷﯚﻛە دەدەن و دەڵێﻦ ﺧﻮاﺳﺘﯽ زۆری ﻟەﺳەرە. ﺷﯚﻛە ﭼﯿﯿە و ﻟە ﻛﻮێ ھەﯾە؟ ﺷــﯚﻛە ،ﺟﯚرێﻜــە ﻟــەو ﺑەرھەﻣە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿﺎﻧەی ﻟە وەرزی ﭘﺎﯾﺰاﻧﺪا ﻟەﺳەر ﺑەرھەﻣﯽ ﺑەڕوو دەﻧﯿﺸێﺖ، ھﺎوﺷــێﻮەی ﮔەزۆ ﻛە ﻟەﺳــەر دار ﻣﺎزوو دروﺳــﺖ دەﺑێــﺖ .ﺗﺎﻣێﻜﯽ ﺷــﯿﺮﯾﻨﯽ ھەﯾە و ﺑــەو ھﯚﯾەوە ﺑە ”ﺷەوﻧﻤﯽ ﺷــﯿﺮﯾﻦ“ ﻧﺎو دەﺑﺮێﺖ. ﺷــﯚﻛە ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺷﺎﺧﺎوی ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا، وەك ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ،ﺷﺎرﺑﺎژێڕ و ﺑەرزﻧﺠە ھەﯾە. ﮔﻮﻧﺪﻧﺸﯿﻨﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە زووەوە ﭘێﯽ ﺋﺎﺷــﻨﺎ ﺑﻮون و دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑە ﻛﯚﻛﺮدﻧــەوە و ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺮدووە. ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻋﻮﻣەر ،ﯾەﻛێﻚ ﻟە داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪی )ﺳــﻤﺎﯾﻞ ﺋﺎوا(ی ﺳﻨﻮوری ﺷــﺎرۆﻛەی ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ،ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺑەھﯚی ﺑﺎراﻧﯽ
زۆر و ﮔﻮﻧﺠﺎوﯾــﯽ ﻛەﺷــﻮھەوای ﻧﺎوﭼەﻛەﻣﺎﻧەوە ،ﺷــﯚﻛەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟەﺳــەر دارﺑەڕووەﻛﺎن دروﺳــﺖ ﺑﻮوە ،ﺋێﻤەش وەك ﮔﻮﻧﺪﻧﺸــﯿﻨﺎن، ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﺋەواﻧەی ﻻون و ﺗﻮاﻧﺎی ﮔەڕان و ﭼﻮوﻧــە ﯾﺎڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ھەﯾە، ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﺳەرﻗﺎڵﯽ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﺷﯚﻛەﯾﻦ“. ﺋەوەﺷــﯽ ﮔــﻮت” ،رۆژاﻧــە ﻟــە
دەﻛەﯾﻨــەوە ،دواﺗــﺮ دەﯾﮫێﻨﯿﻨەوە ﻣﺎڵــەوە ،ﻟەﻻﯾــەن ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧــەوە ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ دۆﺷﺎوی ﺷﯚﻛە دەﺳــﺖ ﭘێ دەﻛﺎت و دواﺗﺮ دەﺑﺮێﺘە ﺑﺎزاڕ و دەﯾﻔﺮۆﺷﯿﻨەوە“. ﮔﻮﻧﺪﻧﺸــﯿﻨﺎﻧﯽ ﭘێﻨﺠﻮێــﻦ ﻛــە ﺳــەروﻛﺎرﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﺷﯚﻛە ھەﯾە ،دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧەوە، ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺑەراورد ﺑە ﭼەﻧﺪان ﺳﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو ،زۆرﺗﺮﯾﻦ رێﮋەی ﺷــﯚﻛە ﻟەﺳەر دار ﺑەڕووەﻛﺎن ﻧﯿﺸﺘﻮوە. ﺣﺎﺟﯽ ﻛەرﯾﻢ ﻧــﻮوری ،ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﭘﯿﺎوە ﺑەﺗەﻣەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻨﺠﻮێﻨە و ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە” ،ﺷﯚﻛە ﻟە ھەﻣﻮو ﺳــﺎڵێﻚ و ﻟەﺳەر ھەﻣﻮو دارﺑەڕووﯾەك دروﺳﺖ ﻧﺎﺑێﺖ“.
ﻓﺮۆﺷﯿﺎرێﻜﯽ دۆﺷﺎوی ﺷﯚﻛە:
دۆﺷــﺎوی ﺷــﯚﻛە ﺗﺎﯾﺒەﺗە و ﻣﺎدەﯾەﻛە ھەﻣﻮو ﺳﺎڵێﻚ ﺑەرھەم ﻧﺎﯾەت ﺑەرەﺑەﯾﺎﻧــەوە ﻟــەم وەرزی ﭘﺎﯾﺰەدا ﻛە ﻛﺎﺗﯽ دەرﻛەوﺗﻦ و ﭘێﮕەﯾﺸﺘﻨﯽ ﺷــﯚﻛەﯾە ،دەﭼﯿــﻦ ﺑەدواﯾــﺪا دەﮔەڕێﯿــﻦ و ﺑەﻓــەردە ﻛﯚﯾــﺎن
دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ دۆﺷﺎوی ﺷﯚﻛە دوای ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﯾەﻛەم ﻛە ﻟێﻜﺮدﻧەوەی ﺷــﯚﻛەﯾە ،ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ دووەﻣــﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ دۆﺷﺎوی ﺷﯚﻛەﯾە.
ﺣﺎﺟــﯽ ﺣەﻟﯿﻤــە ﯾەﻛێــﻚ ﻟەوە ﺧﺎﻧﻤﺎﻧەی ﭘێﻨﺠﻮێﻦ ﻛە ﺳﺎﻧێﻜﯽ زۆرە وەك وەﺳــﺘﺎی دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺷــﯚﻛە دەرﻛەوﺗــﻮوە ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە ﻛﺮد” ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺷﯚﻛەﻛە ﻟە ﻓــەردەدا دەھێﻨﺪرێﺘەوە ﻣﺎڵەوە، راﺳــﺘەوﺧﯚ دەﺳــﺖ دەﻛەﯾــﻦ ﺑە ﺷﻮوﺷــﺘﻨەوەی ﺑەﺋــﺎوی ﮔەرم و دەﺑێﺖ ﻟە ﺑەڕووەﻛەی ﺟﯿﺎ ﺑﻜەﯾﻨەوە، ﭘﺎﺷــﺎن دەﺧﺮێﺘە ﻧــﺎو ﻣەﻧﺠەڵ و دەﻛﻮڵێﻨﺮێﺖ“. ﺋەو ﮔﻮﺗﯽ” ،ﻟە ﻛﯚﺗــﺎدا دەﭘﺎڵێﻮرێﺖ و دواﺗﺮﯾﺶ ﻟەﻧﺎو ﻣەﻧﺠەڵﺪا دووﺑﺎرە دەﻛﻮڵێﻨﺮێﺘەوە ،دواﺗﺮ داﯾﺪەﮔﺮﯾﻦ و ﺗﺎ ﺑﯚ رۆژی دواﺗﺮ دەﯾﺨەﯾﻨەوە ﺳەر ﺋﺎﮔﺮ ،واﺗە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ دۆﺷﺎوی ﺷــﯚﻛە ﺋەرﻛێﻜﯽ ﮔﺮاﻧــە و ﻛﺎت و ﺗﻮاﻧﺎی زۆری دەوێﺖ“. ﺧﻮاﺳﺘێﻜﯽ زۆری ﻟەﺳەر ھەﯾە ﺧﻮاﺳــﺖ ﻟەﺳەر دۆﺷــﺎوی ﺷﯚﻛە ﻟــە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧــﺪا زۆرە ،ھەرﭼەﻧﺪە ﻧﺮﺧەﻛەﺷــﯽ ﮔﺮاﻧە ،ﺑــەم ﻛﺎوە ﺣەﺳەن وەك ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻓەرۆﺷﯿﺎراﻧﯽ دۆﺷﺎوی ﺷﯚﻛە ﻟە ﺑﺎزاڕی ﭘێﻨﺠﻮێﻦ، ﺑﯚ ”وﺷــە“ ھێﻤﺎی ﺑــەوە ﻛﺮد ﻛە دۆﺷﺎوی ﺷﯚﻛە ﺗﺎﯾﺒەﺗە و ﻣﺎدەﯾەﻛە ھەﻣــﻮو ﺳــﺎڵێﻚ ﺑەرھــەم ﻧﺎﯾەت،
ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵێﻚ ﺟﺎرێﻚ ﺑەرھەم دێﺖ، ﺑﯚﯾــە ﺑەﮔﺮان دروﺳــﺖ دەﻛﺮێﺖ و ﻟێــﺮەش ﺧﻮاﺳــﺘﯽ زۆری ﻟەﻻﯾەن ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧەوە ﻟەﺳــەرە و دواﻛﺎری زۆری ھەﯾە. ھەروەھﺎ ﮔﻮﺗﯽ” ،دوو ﺟﯚر دۆﺷﺎوی ﺷــﯚﻛە ھەﯾە ،ﯾەﻛێﻜﯿــﺎن رەﻧﮕﯽ ﻗﺎوەﯾﯿە و ﺋەوی ﺗﺮﯾﺸــﯿﺎن رەﻧﮕﯽ رەﺷــە ﻛە ﺋﺎوی ﻛەﻣﺘــﺮ ﺗێ ﻛﺮاوە ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻟێﻨﺎﻧﯿﺪا“. ﺷﯚﻛە ﻟەرووی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯿەوە ﺳﻮودی ھەﯾە ﺷــﯚﻛە ﺟﮕە ﻟــەوەی ﻛە ﺗــﺎم و ﭼێﮋێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت و ﺷﯿﺮﯾﻨﯽ ھەﯾە،
ﻟەرووی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﺸەوە ﭼەﻧﺪان ﺳﻮودی ھەﯾە. ﻓەﺗﺎح ﺷێﺮﻛﯚ ،ﺷﺎرەزای ﮔﯿﺎدەرﻣﺎن ﻟە ﭘێﻨﺠﻮێــﻦ ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە” ،ﺷﯚﻛە ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ دەرﻣﺎﻧﯽ ﮔﯿﺎﯾە ﺑﯚ زۆرﺑەی ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﺎن و ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺟﯚری ﻛﺎﻟﯿﺴﯿﯚﻣﯽ ﺗێﺪاﯾە و ﻟە ﺷــﯿﺮ و ﺧﻮرﻣــﺎ ﺑەھێﺰﺗﺮە و ﺑﯚ ﺟەﺳﺘە و وزە ﺑەﺧﺸە ،ھەروەھﺎ ﺑﯚ ﻛﯚﻛە و ھەوﻛﺮدﻧﯽ ﺳەر ﺳﻨﮓ زۆر ﺑﺎﺷە“. ﺋﺎﻣﺎژەی دا” ،ﺷــﯚﻛە ﺳﻮودﯾﺸــﯽ ھەﯾە ﺑﯚ ﮔەدە و رﯾﺨﯚڵە و ﻣﺎدەﯾەﻛﯽ ﺷــﻠەﻣەﻧﯽ ﺋﺎزﯾﻤەﯾە و ﭼﺎرەﺳەری ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﻛﯚڵــﯚن و رەﻗﺒﻮوﻧﯽ
دﯾﻮارەﻛﺎﻧــﯽ رﯾﺨﯚڵــە دەﻛﺎت، ﺳــەرﺑﺎری ﺋەوەی ﻛە ھەر ﻛەﺳێﻚ ﺑﯿﺨﻮات ،ﺑەرﮔﺮی ﻟەش زۆر دەﻛﺎت و ﺳﻮڕی ﺧﻮێﻦ ﭼﺎﻻك دەﻛﺎت“. ﻧﺎوﺑــﺮاو ،ﺋەوەﺷــﯽ ﺑــﺎس ﻛﺮد ﻛە ”ﺧﻮاردﻧﯽ دۆﺷﺎوی ﺷﯚﻛە ﺑﯚ ﻻﯾەﻧﯽ ﺳێﻜﺴــﯿﯽ ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن زۆر ﺑﺎﺷــە و ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەﺷــﯽ ﻛە ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺷەﻛﺮەﯾﺎن ھەﯾە ،دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑﯿﺨﯚن، ھەروەھﺎ ﺳــﻮودی زۆرﯾﺸﯽ ھەﯾە ﺑﯚ ﺑەھێﺰﻛﺮدﻧﯽ ﺟﻮﻣﮕەی ﻣﺎﺳﻮﻟﻜە و ﭼﺎﻻﻛﻜﺮدﻧــﯽ ﺳــﻮڕی ﺧﻮێﻦ و ﺑەھێﺰﻛﺮدﻧﯽ ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﭼــﺎو ،دەم و ددان و ﭘﺎﻛﻜﺮدﻧەوەی ﺟەﺳــﺘە ﻟە ژەھﺮاوﯾﺒﻮون.
ﺧەڵﻜﯽ ﺋﺎﻣێﺪی ﺑﯚ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی دار روو ﻟە ﭼﯿﺎﻛﺎن دەﻛەن
ﺧەڵﻚ ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨﯽ ﺳﯚﭘﺎی دار دوو ﻣﺎﻧﮕە ﻧﯚرەﯾﺎن ﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ژﯾﻨﮕە ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔــﻮت ،ﺳــﻨﻮوری ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎی ﺋﺎﻣێﺪی زور ﻓﺮاواﻧە و ﺋەﮔەر ﺧەڵﻚ ﺑﯿﺎﻧەوێﺖ داری وﺷﻚ ﻛﯚ ﺑﻜەﻧەوە، ھﯿــﭻ رێﮕﺮﯾﯿەﻛﯿﺎن ﻟــێ ﻧﺎﻛەن، ﺑەم ھــەر ﻛەﺳــێﻚ داری ﺗەڕ ﺑﺒڕێﺖ ،ﺋەوا رێﻜﺎرە ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن ﺑەراﻣﺒەرﯾﺎن دەﮔﺮﻧە ﺑەر. ﺋــەو ﺑەرﭘﺮﺳــەش ھﯿﻮاﺧــﻮازە
وﺷە /ﺋﺎﻣێﺪی -ﻧەوزاد ھﻠﯚری ﺋەوە ﺧەرﯾﻜە ﻟە ﻧﺎوﭼە ﺷــﺎﺧﺎوﯾﯿەﻛﺎن وەرزی ﺳــەرﻣﺎ دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺶ ھﯿﭻ ﺑڕە ﻧەوﺗێﻜﯽ ﺑەﺳەر ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﺪا داﺑەش ﻧەﻛــﺮدووە .ﺑەھــﯚی ﺗﺮس ﻟە درەﻧــﮓ ﮔەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻣﺎن، داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﺷﺎرۆﻛەی ﺋﺎﻣێﺪی ﺑە ﻛﯚﻣەڵ روو ﻟە ﭼﯿﺎﻛﺎن دەﻛەن و دەﺳــﺘﯿﺎن ﻛﺮدووە ﺑە ﻛﯚﻛﺮدﻧــەوەی دار ﺑﯚ ﮔەرﻣﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە وەرزی ﺳەرﻣﺎ. ﺳﯿﭙﺎن ﻋەﺑﺪوﻟﺨﺎﻟﻖ داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﺋﺎﻣێﺪی ﭘێﯽ واﯾە دەﺳــﺘﻜەوﺗﻨﯽ دار زۆر ﺋەﺳــﺘەﻣە و ﺧەرﯾﻜــە ﺳــەرﻣﺎ دەﺳــﺖ ﭘــێ دەﻛﺎت. ﺑەﮔﻮﺗەی ﺋەو ھﺎووﺗﯿﯿە زﺳﺘﺎﻧﯽ ﺷــﺎرۆﻛەی ﺋﺎﻣێﺪی زﺳــﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺳەﺧﺘە و ﺳــەرﻣﺎﻛە دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە ،ﻛەﭼﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﯾەك دڵﯚپ ﻧەوﺗﯿﺸﯽ ﭘێ ﻧەداون. ﻟە ﺗﺮﺳﯽ ﺋەوەی ﭘﻠەﻛﺎﻧﯽ ﮔەرﻣﯽ زﯾﺎﺗﺮ داﺑﺒەزن ،ﺧەڵﻚ ﻣﺸــﻮوری ﺧﯚی دەﺧﻮات و ﺑە ﻛﯚﻣەڵ روو ﻟە ﭼﯿﺎﻛﺎن دەﻛەن ﺗﺎ داری وﺷﻚ ﻛﯚ ﺑﻜەﻧەوە و ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ھﺎﺗﻨﯽ ﺳەرﻣﺎ، ﺑە ﺳــﯚﺑﺎی دار ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﮔەرم ﺑﻜەﻧەوە. ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن دەڵێــﻦ ﺑەھــﯚی ﺑﯚردوﻣﺎﻧﻜﺮدﻧــﯽ ﺑەردەواﻣــﯽ ﺳــﻨﻮوری ﺷــﺎرۆﻛەی ﺋﺎﻣێﺪی ﻟەﻻﯾەن ﻓڕۆﻛــە ﺟەﻧﮕﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎوە ،ھەزاران ﺑﻨەداری ﺑەڕوو و ﻣﺎزوو و ﻗەزوان و ﭼەﻧﺪان ﺟﯚر داری ﺗﺮ ﺳــﻮوﺗﺎن و وﺷﻚ ﺑﻮون، دارەﻛﺎن ﺋێﺴــﺘە ﮔﻮﻧﺠــﺎون ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺒڕدرێﻦ و ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳﺘە ﺳــﻮودﯾﺎن ﻟــێ وەرﺑﮕﯿﺮێــﺖ.
ﮔەﯾﺸﺖ ،ﺋەوا داﺑەﺷﯽ دەﻛەن. ﺑﻮ ﺋــەوەی ﻧەوت ﺑﮕﺎﺗــە ﺗەواوی ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دھــﯚك ﺑە ﺋــﺎوارە و ﭘەﻧﺎﺧﻮازاﻧﯿﺸــەوە، ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە 60ﻣﻠﯿﯚن ﻟﯿﺘﺮ ھەﯾە. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺋــەو ﺑەرﭘﺮﺳــە، وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮۆﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻋەﺑﺪو وەﺳﺘﺎی دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺗەور و داس:
ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﺎزاڕی ﺋێﻤە ھەڵﻜﺸــﺎوە و ﺧەڵﻚ داوای داس و ﺗەور دەﻛەن.
ھەﻧﺪێﻚ ھﺎووﺗﯿﺶ ﻧﯿﮕەراﻧﻦ ﻟە ﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽ ژﯾﻨﮕەی ﺷﺎرەﻛەﯾﺎن، ﭼﻮﻧﻜە ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ ﺑــێ ﮔﻮێﺪاﻧە ﺋەوەی دارەﻛە ﺗەڕە ﯾﺎن وﺷــﻚ، ﯾەﻛﺴــەر دەﯾﺒڕن و دەﺑﻨە ھﯚی ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ژﯾﻨﮕەی ﻧﺎوﭼەﻛە. ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﻋەﺑﺪو ﻛە وەﺳــﺘﺎی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺗەور و داﺳــە ﺑە
”وﺷــە“ی ﮔــﻮت ،ﻣــﺎوەی 50 ﺳــﺎڵە ﺋەم ﻛﺎرە دەﻛﺎت و ﻛﺎﺗێﻚ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻛﺎرەﺑــﺎی ﮔەﯾﺎﻧﺪە ﮔﻮﻧــﺪەﻛﺎن و ﻧەوﺗﯽ ﺑەﺳــەردا داﺑەش ﻛﺮدن ،ﺑــﺎزاڕی ﺋەواﻧﯿﺶ ﻟە ﻛﺰی دا ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﺎزاڕی ﺋێﻤە ھەڵﻜﺸﺎوە و ﺧەڵﻚ داوای داس و ﺗەور دەﻛەن.
ﺳەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﭘێﺸەﺳﺎزی و وزە ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھﯚك:
ھەوڵێﻜﯽ رژد ھەﯾە ﻟەﻻﯾەن ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھﯚك ﺑﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻣﺎن.
ﻟەو ﻛﺎرﮔە ﺑﭽﻮوﻛە ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻟەﮔەڵ دوو ﻛﻮڕەﻛــەی ﻛﺎر دەﻛﺎت و رۆژاﻧە 10ﺋﺎﻣێﺮ دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ﻛە ﺗەورەﻛﺎن ﺑە 50ھەزار دﯾﻨﺎر و داﺳەﻛﺎﻧﯿﺶ ھەر ﻛﺎﻣێﻜﯿﺎن ﺑە 20 ھەزار دﯾﻨﺎر دەﻓﺮۆﺷێﺖ. وەﺳﺘﺎﯾەﻛﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺳﯚﭘﺎی دار ﻟەﻧێــﻮ ﺑﺎزاڕی ﺷــێﻼدزێ ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔﻮت ،ﻣﺎوەی ﺳــێ ﺳــﺎڵە ﺑــﺎزاڕی ﺳــﯚﭘﺎی دار زۆر ﮔەرﻣە و ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەردەوام رۆژاﻧە ﻧﺰﯾﻜەی 10ﺳﯚﭘﺎ دروﺳﺖ دەﻛەﯾــﻦ و ﻧﺮﺧﯽ ﺳــﻮﭘﺎﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑەﭘێﯽ ﻗەﺑﺎرەی ﺳﯚﭘﺎ ،ﻟە ﻧێﻮان 25
ﺗﺎ 65ھەزار دﯾﻨﺎرە. ﺟێﮕــەی ﺑﺎﺳــە ﺟﮕــە ﻟــە ﻧﺎوﭼــە ھﺎوﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﺎﻧﯽ ﺷﺎﺧﺎوﯾﯿەﻛﺎن ،ﺋێﺴﺘە داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﺳــەﻧﺘەری ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺳﯚﭘﺎ دەﻛــڕن و ﺋەﮔــەر ﺑﯿﺎﻧەوێــﺖ ﺳــﯚﭘﺎی دار ﺑﻜــڕن ،دەﺑێﺖ ﻟە ﻧﯚرە راﺑﻮەﺳﺘﻦ ﺗﺎ وەﺳﺘﺎﻛە ﺑﯚﯾﺎن دروﺳــﺖ دەﻛﺎت و ھەﯾــە دوو ﻣﺎﻧﮓ و ﻧﯿﻮە ﻧﯚرەی ﮔﺮﺗﻮوە ھێﺸﺘﺎ ﺳﯚﭘﺎﻛەی ﺑەدەﺳﺖ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوە. ﺋەﯾﺴــەر ﺟەرﺟﯿﺲ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷــﺎرەدێﯽ ﺷــێﻼدزێ ﻟەﺑﺎرەی ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ دەﺳــﺘﻜەوﺗﻨﯽ دار و
ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻧەوﺗﯿﺎن ﺑــﯚ ﺑەڕێ ﺑﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑە ﺳﯚﭘﺎ ھەﯾە و ﻧﺎﻛﺮێ ﺋەواﻧﯿــﺶ روو ﻟە ﭼﯿﺎ ﺑﻜەن و دار ﻛﯚ ﺑﻜەﻧەوە. ھــﺎوﻛﺎت ﻋەﺑﺪوﻟﺴــەﻣەد ﺗێﻠﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و وزە ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھﯚك ﮔﻮﺗــﯽ ،ھەوڵێﻜﯽ رژدی ھەﯾە ﻟەﻻﯾەن ﻛﺎرﮔێڕی ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھﯚك ﺑــﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻣــﺎن .ﺋەو ﺑــﯚ ”وﺷــە“ رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ،ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دھﯚك ﺑﻮ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻣــﺎن ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑﻮ ﻧﺎوﭼە ﺷﺎﺧﺎوﯾﯿەﻛﺎن، ﻧﺰﯾﻜەی 15ﻣﻠﯿﯚن ﻟﯿﺘﺮی ﻟە ﺑەﻏﺪا ﻛڕﯾﻮە و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺳێ ﻣﻠﯿﯚن ﻟﯿﺘﺮ ﻟەو ﻧەوﺗە ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھﯚك و ھەر ﻛە ﺗەواوی ﺋەو ﻧەوﺗە
ﻟە ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻜﺪا ﻛە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻛــﺮدووە ،ﺋەرﻛﯽ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻣﺎﻧــﯽ ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ﺋەﺳﺘﯚی ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎن، ﺑەم ﭘﺎرێــﺰﮔﺎﻛﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻧەوﺗﯽ ﻣــﺎن داﺑــەش ﺑﻜــەن ﭼﻮﻧﻜە ﭘڕۆﺳــەی داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﻧەوت ﻟــە دەﺳــﺖ وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧە ﻧەك ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎن. ﺳﻨﻮوری ﺷﺎرۆﻛەی ﺋﺎﻣێﺪی ﺟﮕە ﻟە ﺳــەﻧﺘەری ﺋﺎﻣێــﺪی ،ﺣەوت ﺷــﺎرەدێ و 250ﮔﻮﻧــﺪ ﻟەﺧــﯚ دەﮔﺮێــﺖ ،ﻟەواﻧــەش 70ﮔﻮﻧﺪ دەﻛەوﻧە ﺳــەر ﺳﻨﻮوری ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە زﺳــﺘﺎﻧێﻜﯽ زۆر ﺳەﺧﺘﯿﺎن ھەﯾە .ﺑەﭘێﯽ داﺗﺎﻛﺎﻧﯽ وێﺴﺘﮕەی ﻛەﺷﻨﺎﺳﯽ ﺋﺎﻣێﺪی ،ﻟە ﺳﻨﻮورەﻛەدا ﺳﺎﻧە ﻧﺰﯾﻜەی ﺳێ ﻣەﺗﺮ ﺑەﻓﺮ دەﺑﺎرێﺖ.
ژﻣﺎرە ) ، (158ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 19 ،
ﺋەﻣﺴﺎڵ ﺳﺎڵﯽ ﺷﯚﻛەﯾە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
13
وزە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
14
ژﻣﺎرە ) ، (158ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 19 ،
ﺑە ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵ ﺗەﻧﺎھﯿﯽ وزەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟێﮕﯿﺮﺗﺮ دەﺑێﺖ
وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺑﻮاری ﻧەوت و وزە دووﭘــﺎت دەﻛەﻧــەوە ﺑە ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﺷــﺎری ﻣﻮوﺳڵ ﻟــە ژێــﺮ دەﺳــﺘﯽ داﻋﺶ، ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﺗەﻧﺎھﯿــﯽ وزە ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺟێﮕﯿﺮﺗﺮ دەﺑێﺖ و ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ ھەڵﻜﺸــﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دەﻛﺮێﺖ. داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻣﻮوﺳڵ ،ﺳەﺣەدﯾﻦ و ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺧﺎﻛــﯽ ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوك و ھەوﻟێﺮ ﻟە ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ 2014دا ﻟەﻻﯾــەن داﻋﺸــەوە، ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺧﺴﺘە ﻧﺎو ﺷەڕێﻜﯽ ﻗﻮوڵەوە ﻛە ﺑەدرێﮋاﯾﯽ دوو ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﺑــەردەوام ﺑﻮوە .ﺳەرﺑﺎری ﺋەوەی ﻟە ﻣﺎوەی راﺑــﺮدوودا ﺑەﺷــﯽ زۆری ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺶ داﮔﯿﺮی ﻛﺮدﺑﻮون ﻟەﻻﯾەن ﭘێﺸﻤەرﮔەوە ﺋﺎزاد ﻛﺮاﻧەوە ،ﺑەم ھێﺸﺘﺎ ﺷﺎری
ﻣﻮوﺳڵ وەك دووەم ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺷــﺎری ﻋێﺮاق و ھﺎوﺳــﻨﻮوری ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە دەﺳﺖ داﻋﺶ ﻣﺎوەﺗەوە. ﭘــﺎش داﮔﯿﺮﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺶ، زۆرﯾﻨــەی ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎوەﻧﻜﺎر ﻟــە ﻛەرﺗــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن راﮔﯿــﺮان ،ﺋەوەش وەك ﻛﯚﭬﺎن ﺷــێﺮواﻧﯽ ﺷﺎرەزا ﻟە ﯾﺎﺳــﺎ و ﻧەوت ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑﯚ ﻛﺮد، ﺑەھﯚی ﻧﺎﺟێﮕﯿــﺮی ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ ﺑﻮو ﻛە ﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽ ﻛەﺷﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻟێ ﻛەوﺗەوە. ﺷێﺮواﻧﯽ ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﺷەڕی داﻋﺶ ،ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽ ﻛەﺷــﯽ وەﺑەرھێﻨﺎن ﺑﻮو ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،ﻟەو
ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﺷــﺪا ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻧەوﺗﯿﯿﺎﻧەی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺎرﯾﺎن دەﻛــﺮد ،ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھەڵﭙەﺳﺎرد ،ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﺋەو ﺑﺎرودۆﺧە ﻧﺎﺟێﮕﯿــﺮە ﺗەﻧﺎھﯿﯿە وا دەﻛﺎت ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺳەرﻣﺎﯾەﮔﻮزاری روو ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە ﻧەﻛەن“. رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ﻟە ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ 2014ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد ﺑەھﯚی داﻋﺸــەوە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻛەﻣﺘــﺮ ﻟە 10 ﺳەﻛﯚی ھەڵﻜەﻧﺪﻧﯽ ﺑﯿﺮی ﻧەوت ﻟــە ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻟە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺑەردەواﻣــﻦ ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻟــە ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ دووەﻣﯽ ﺋەو ﺳــﺎڵەدا و ﭘێﺶ ھﺎﺗﻨﯽ داﻋﺶ 29ﺳەﻛﯚی ھەڵﻜەﻧﺪﻧﯽ ﺑﯿــﺮی ﻧەوت ﭼﺎﻻك
ﺑﻮون ،ﺋەوەش داﻛﺸﺎﻧێﻜﯽ ﮔەورە ﺑﻮو ﻟە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەڵﻜەﻧﺪن ﻟــە ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻛە ھﯚﻛﺎرەﻛەی ﺑﯚ ﻧﺎﺟێﮕﯿــﺮی ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻋێﺮاق دەﮔەڕێﺘەوە. رۆژی 17ی ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ،2016ﯾەﻛــەم ھەﻧــﮕﺎوی ﺋﯚﭘەراﺳــﯿﯚﻧﯽ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﯽ ﻣﻮوﺳڵ ﺑە ﭘێﺸڕەوﯾﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻓڕۆﻛە ﺟەﻧﮕﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ دژی داﻋﺶ دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد .ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯿﯿەﻛﯽ زۆرﯾﺎن ﻟە ﻣﯿﺤﻮەری ﺧﺎزر ﭘــﺎك ﻛــﺮدەوە و ﺋەوەش دەﻧﮕﺪاﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﮔــەورەی ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ دروﺳﺖ ﻛﺮد.
ﺷــﺎرەزاﻛەی ﺑﻮاری ﯾﺎﺳﺎ و ﻧەوت دەڵــێ” ،ﭘﺎﺷەﻛﺸــەی داﻋﺶ ﻟــە ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن و ﭘێﺸــڕەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە، دڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەك ﺑە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت دەدات دەﺳﺖ ﺑە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜەﻧــەوە ،ﻟــەو ﺷــﻮێﻨەدا ﻛە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎن ﺑەھﯚی ﻧﺎﺟێﮕﯿﺮی ﺑﺎری ﺗەﻧﺎھﯽ راﮔﯿﺮاون“. ھەﻧﺪێﻚ ﻟــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی داﻋﺶ دەﺳﺘﯽ ﺑەﺳەردا ﮔﺮﺗﻦ ﻧﺎوﭼەی ﻧەوﺗﯽ ﺑﻮون ،ھﺎوﺷێﻮەی ﻛێڵﮕەی ﻧەوﺗﯽ ﺋەرﺑﯿﻞ ﻛە ﻟە ﺋﯚﭘەراﺳﯿﯚﻧﯽ ﺧﺎزر ﻟە ﺋﺎﺑﯽ 2015دا ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺋﺎزاد ﻛﺮاﯾەوە و ﺑەوەش ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻧەوﺗﯿﯿەﻛە دەﺗﻮاﻧێﺖ دەﺳــﺖ ﺑە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻜﺎﺗەوە. د .ﺑێــﻮار ﺧﻨﺴــﯽ راوێــﮋﻛﺎری
ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﻛﺎروﺑــﺎری وزە ،دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛﺎﺗەوە ﻛــە دوای ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵ ،ﺑﺎرودۆﺧێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟەﻣەڕ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎن دێﺘە ﭘێﺸەوە. ﺧﻨﺴــﯽ ﺑــە ”وﺷــە“ دەڵــێ، ”ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿــەوە دەرﭘەڕاﻧﺪﻧــﯽ داﻋﺶ ﻟە ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن و ﻟە ﻋێــﺮاق ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻣﻮوﺳــڵ ،ھﯚﻛﺎرێﻜــﯽ ﻛﺎرﯾﮕەر
دەﺑێــﺖ ﻟــەرووی ﺟێﮕﯿﺮﺑﻮوﻧﯽ ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﺗەﻧﺎھــﯽ ،ﺋەوەش ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﺪەر دەﺑێــﺖ ﻟــەوەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەﮔەڕ ﺑﺨەﻧەوە“. ﺋەو زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﺑــەدوای ﻗﺎزاﻧﺠــﺪا دەﮔەڕێﻦ، ﺋــەوەش وا دەﻛﺎت ﺳــەرﻧﺠﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــە ﺑێﺖ ﻛە ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﺗەﻧﺎھــﯽ ﺗێﯿﺎﻧــﺪا ﺟێﮕﯿــﺮە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻧﺎﺟێﮕﯿﺮی ﺑﺎری ﺗەﻧﺎھﯽ ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻟەﺳەر ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿﺎن دادەﻧێﺖ“. راوێﮋﻛﺎرەﻛــەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ﺑــﯚ ﻛﺎروﺑــﺎری وزە، ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ دەﻛﺎت دوای ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﻟە دەﺳﺖ داﻋﺶ ،ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎوەﻧﻜﺎر ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا، ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻓﺮەواﻧﺘﺮ ﺑﻜەن، ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻛە ﺑەھــﯚی داﻋﺶ ﻟەﻻﯾەك و داﺑەزﯾﻨﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﻧەوت ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗــﺮ ،ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎن ﺑە ﺳﺴﺘﯽ ﺑەڕێﻮە دەﭼﻦ ،ﻟەھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﭼــﺎوەڕوان دەﻛﺮێﺖ ھەر ﺑەو ھﯚﯾەوە ﭘﺸﻜﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎوەﻧــﻜﺎر ﻟە ﻛەرﺗــﯽ ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺑﯚرﺳەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﺑەرزﺗﺮ ﺑﺒێﺘەوە.
ﺷﺎرەزاﯾەﻛﯽ ﺑﻮاری ﯾﺎﺳﺎ و ﻧەوت:
ﭘﺎﺷەﻛﺸــەی داﻋــﺶ ﻟــە ﻧﺎوﭼــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن دڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿــەك ﺑــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧەوت دەدات
ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸﺘﻮو ﻟﯿﮋﻧەﯾەك ﺑﯚ دۆﺳﯿەی ﻧەوت ﭘێﻚ دێﻨێﺖ
ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑڕﯾﺎر :ﻟﯿﮋﻧەﻛە ﺑﯚ ﺷﺎردﻧەوەی ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەﯾە ﺑە ﺗﺎﻧﻜەر ﻧەوﺗﯽ ﻛەرﻛﻮوك دەﻓﺮۆﺷﻦ وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸﺘﻮوی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟﯿﮋﻧەﯾەك ﺑﯚ ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﻧەوﺗﯽ ﺑە ﺗﺎﻧﻜەر ﺑﯚ ﺋێﺮان ﭘێﻚ دێﻨێﺖ، ﺑەم ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑڕﯾﺎری ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛﺎﺗەوە ،ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑە رێﮕەی ﺗﺎﻧﻜەرەوە، ﻟﯿﮋﻧــەی ﻧﺎوێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ﻛێ ﻧەوﺗەﻛە دەﻓﺮۆﺷــێﺖ و دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﺋەو ﻟﯿﮋﻧەﯾە ﺑﯚ ﺷﺎردﻧەوەی ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەﯾە ﻧەوت ﺑە ﺗﺎﻧﻜەر دەﻓﺮۆﺷﻦ. ھەﻓﺘەی راﺑــﺮدوو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ،ﺑەﺑێ ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺑڕﯾــﺎری ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ،ﻛﯚ ﺑﻮوﻧەوە و دواﺗــﺮ راﮔەﯾەﻧﺮاوێﻜﯿــﺎن ﺑو ﻛﺮدەوە. ﻟــەو راﮔەﯾەﻧــﺮاوەدا ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑە ﻛﺎراﻛﺮدﻧــەوەی ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﺑەدواداﭼﻮوﻧــﯽ دۆﺳــﯿەی ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻧــەوت ﺑــە ﺗﺎﻧﻜــەر ﺑــﯚ ﺋێﺮان ﻛــﺮاوە، ﺋــەوەش ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا دێــﺖ ﻛە ﭘﺎش راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑڕﯾﺎر ﻟــە ﺋەﯾﻠﻮوﻟــﯽ 2016دا ،ﺑﺎڵــﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸــﺘﻮوی ﺣﺰﺑەﻛەﯾﺎن ﺑــە ﻗﯚرﺧﻜﺮدﻧﯽ دەﺳــەت و
داھﺎﺗﯽ ﺣﺰﺑەﻛــە و ﺗێﻮەﮔﻼن ﻟە ﺋﺎودﯾﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻧەوت ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر ﻛﺮد و دواﺗﺮ ﭼەﻧﺪ ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﯾەك ﺑو ﻛﺮاﻧەوە ﻛە ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﺑﺮدﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑە رێﮕــەی ﺗﺎﻧﻜەرەوە ﺑﯚ ﺋێﺮان دەدەن ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ھﯿﭻ ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﻧەوﺗەﻛە ﺑﯚ ﮔەﻧﺠﯿﻨەی ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺧەزێﻨەی ﻛەرﻛﻮوك ﻧﺎﮔەڕێﺘەوە.
ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧــەی ﻟــە ﺑەردەﺳــﺖ ”وﺷــە“دان، ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟــە دوا ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەدا، ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛﯽ ﺑە ﺋەﻧﺪاﻣێﺘﯽ ڕەﻓﻌەت ﻋەﺑــﺪو ،ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ دەﺳﺘەی ﻛﺎرﮔێــڕی ﻟەﮔــەڵ ﻣەﻛﺘــەب ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺮ ﭘێﻚ ھێﻨﺎوە ﺑﯚ ﺑەدواداﭼﻮون ﻟەﺳــەر ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻟــە ڕێﮕەی ﺗﺎﻧﻜەرەوە. ڕەﻓﻌــەت ﻋەﺑــﺪو ،ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑە ”وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺋەو ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋەو ﻟﯿﮋﻧەﯾەﯾە. ﺋەو ﻣەﻛﺘەب ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ ﺋەوەی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﺑﻮو ﻛە” :ﺋــەو ﻟﯿﮋﻧەﯾە ﺑــﯚ ﺋەوە ﭘێﻚ
ﺷﺎو ﻋەﻟﯽ ﻋەﺳﻜەری:
وەك رۆژی رووﻧــﺎك دﯾﺎرە ﻛێ ﻧەوﺗﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﺑە ﺗەﻧﻜەر دەﻓﺮۆﺷــێﺖ و ﻟﯿﮋﻧەی ﻧﺎوێﺖ
ﻧەھﺎﺗﻮوە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻟە ﻧەوﺗﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺋــەو ﻟﯿﮋﻧەﯾە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺋەوە ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە دەڵێﺖ ھەﻧﺪێــﻚ دەﻧﮕﯚ ھەﯾە ﻟەﺳــەر ھەﻧﺪێــﻚ ھەﭬﺎﻧــﯽ ﻛەرﻛﻮوك، ﺋەم ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻣﺎن داﻧﺎوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﺑﻜﺎت و ﺑە ڕاﭘﯚرﺗێﻜــﯽ ورد ﺋﺎﮔﺎدارﻣﺎن ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﺑﺎﺳﯽ ﻛەﺳﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە“. ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛــــــــــﺎﻧﯽ ﺑەردەﺳــﺖ ”وﺷــە“ ﻛە ﻟە ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸــﺘﻮوی ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە دەﺳــﺘﯽ ﻛەوﺗﻮون ،ﺋەو ﻟﯿﮋﻧەﯾە ﺳــﺎڵێﻚ ﭘێﺶ ﺋێﺴﺘە ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە و ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛــﯽ ﺣﯿﺰﺑﯿﯿــە ﻧــەك ﺣﻜﻮوﻣﯽ ،ﺑەم ھﯿﭻ ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜﯽ ﻧەﺑــﻮوە و ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟەﺑەرﺋەوە وﯾﺴــﺘﻮوﯾﺎﻧە دووﺑﺎرە ﻟﯿﮋﻧەﻛە ﻛﺎرا ﺑﻜەﻧەوە. وەك ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺑڕﯾﺎر ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛــەن ،ﺋــەوان ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ ﺋــﺎﮔﺎداری ﭘێﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەو ﻟﯿﮋﻧەﯾە ﻧەﺑــﻮون ،دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛەﻧەوە ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑە ﺗﺎﻧﻜەر ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﻟﯿﮋﻧە ﻧﯿﯿە و ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾە ﻛێ ﺋەو ﻛﺎرە دەﻛﺎت.
ﺷــﺎو ﻋەﻟــﯽ ﻋەﺳــﻜەری، ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺑڕﯾﺎری ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﺋەوان ھﯿﭻ ﺋﺎﮔﺎداری ﭘێﻜﮫێﻨﺎن و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﻟﯿﮋﻧەﯾە ﻧﯿﻦ. ﺋەو ﮔﻮﺗﯽ” ،ﻧەوﺗﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻛە ﺑــە ﺗﺎﻧﻜەر دەﻓﺮۆﺷــﺮێﺖ ،دﯾﺎرە ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻛەرﻛــﻮوك ﺋﺎﮔﺎدارە ﻟەﮔــەڵ ژﻣﺎرەﯾــەك ﻣەﻛﺘــەب ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛە ﺋێﺴــﺘە دەﯾﺎﻧەوێــﺖ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑەﺳــەر ﯾەﻛێﺘﯿﺪا ﺑﺴەﭘێﻨﻦ“. ﺑﺎﺳﯽ ﻟەوەش ﻛﺮد” ،ﺋەو ﻟﯿﮋﻧەﯾە
ﺑﯚ ﺷﺎردﻧەوەی ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪەراﻧﯽ ﺋەو ﻛﺎرەﯾە“ ،ﭼﻮﻧﻜە وەك ﺋەو دەڵێﺖ، ”وەك ڕۆژی ڕووﻧــﺎك دﯾــﺎرە ﺋەو ﻧەوﺗــەی ﻛەرﻛﻮوك ﻛە ﺑە ﺗﺎﻧﻜەر دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ ﻛێﯽ ﻟە ﭘﺸﺘەوەﯾە“. ﻋەﺳــﻜەری زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺋێﻤە ﻣﺘﻤﺎﻧەﻣــﺎن ﺑــەو ﻟﯿﮋﻧەﯾە ﻧﯿﯿە و دڵﻨﯿﺎﺷــﯿﻦ ﻛــە وەك ﭼﯚن ﻟە ﻣﺎوەی ڕاﺑﺮدوودا ھﯿﭻ ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜﯽ ﻧەﺑﻮوە ،ﻟــە داھﺎﺗﻮوﺷــﺪا ھﯿﭻ ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜﯽ ﻧﺎﺑێﺖ“. دۆﺳــﯿەی ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻧەوﺗــﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑە رێﮕــەی ﺗﺎﻧﻜەرەوە
ﺑﯚ ﺋێــﺮان ،ﭘﺎش ﺋــەوە دێﺖ ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺋەﻣﺴــﺎڵەوە ھەﻧﺎردەﻛﺮدﻧــﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮ دەﺳــﺘﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻧەوﺗــﯽ ﺑﺎﻛﻮری ﻟە رێﮕــەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن راﮔﺮت ،ﺑــەم دواﺗﺮ دەرﻛەوت ﻧەوﺗەﻛە ﺑە رێﮕــەی ﺗﺎﻧﻜەرەوە ﻟــە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە ﺑــﯚ ﺋێــﺮان دەﮔﻮازرێﺘــەوە و ﺑەﺷێﻜﯿﺸــﯽ ﺑەﻧﺎوی ﭘﺎوﺗﮕەﯾەك ﻟە دووﻛﺎن دەﺑﺮێﺖ.
دﯾﻤﺎﻧە
دەرﻛﺮدﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ژﻣــﺎرە 1ی ﺳــﺎڵﯽ 2011ی رێﻜﺨــﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿــەﻛﺎن ،ﭼــﯽ ﻟــە ﺑﺎرودۆﺧــﯽ رێﻜﺨﺮاوەﯾــﯽ ﻟــە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﮔﯚڕی؟ دەرﻛﺮدﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی رێﻜﺨﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿــەﻛﺎن و ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ رێﻜﺨــﺮاوە ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿــەﻛﺎن ،ھــەم ﻟــە رووی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و ھەم ﻟە رووی ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛــﯽ رﯾﺸــەﯾﯽ ﻟــە ﺑﺎرودۆﺧــﯽ رێﻜﺨﺮاوەﯾــﯽ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ھێﻨﺎﯾــە ﻛﺎﯾــەوە. ﭘێﺸــﺘﺮ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن ﺑە ﻣﯚڵەت دادەﻣەزران ،ﺑەم ﭼﯿﺘﺮ ﻣﯚڵەت ﻧەﻣﺎ و ﺑﯚ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدن ﮔﯚڕا ،ﺋەوەش ﻣﺴﯚﮔەرﻛﺮدﻧﯽ ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﻣﺮۆﯾﯽ ﺑﻮو ﻛە ﻟەﮔەڵ ﺋﺎزادﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎری رێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ دێﺘەوە .ﻟەوە ﮔﺮﻧﮕﺘﺮ ﻣﯚدێﻠﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن ﮔﯚڕی ﻛە ﻟە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻣﯿﻨﺤەی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەوە ﺑﯚ ﭘﺎرەدارﻛﺮدن ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﭘڕۆژە ﮔــﯚڕا ،ﺋەوەش ﻟــە ﭘێﻨﺎو ﺋەوەﺑﻮو ﺟﯚرێﻚ ﻟە ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﺣﻜﻮوﻣەت و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﻣەدەﻧﯽ دروﺳﺖ ﺑﺒێﺖ. ﺋﺎﯾﺎ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻣﯚدێﻠﯽ ﻣﺎﻣەڵەی ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟەﮔەڵ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﻣەدەﻧــﯽ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ داراﯾﯽ، ﺗﻮاﻧﯽ دەرﻓەﺗﯽ ﯾەﻛﺴﺎن ﻟە ﺑەردەم رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﺪا ﺑڕەﺧﺴێﻨێﺖ؟ ﻟەوەﺗەی داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی رێﻜﺨــﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧەوە، ﺣﻜﻮوﻣەت ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەﻛﺠﺎر ﺑﻮدﺟە ﺑﯚ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ داراﯾــﯽ رێﻜﺨﺮاوە ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛﺎن داﺑﯿﻦ ﻛﺮدووە .ﻟەو
دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ و داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟە ﭘڕۆژەی رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﺪا دەﻛەن ﻟــە ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن ﺑﻮون و ﭘێﻨﺞ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ دەﺳــﺘەی ھەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪن ﻟــە دەرەوەی ﻓەرﻣﺎﻧﮕە ﺑﻮون و ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن ﻟــە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﺪا دﯾﺎری ﻛﺮاﺑﻮون. دوای ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺋەو ﭘڕۆژاﻧەی ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ داراﯾﯿﯿﺎن ﻛﺮاﺑﻮو ،رەﺧﻨەی ﺋــەوە ﮔﯿﺮا ﻛە ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟــە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﺪا ھەﺑﻮوە و داوا ﻛﺮا دەﺳــﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﺑەدواداﭼﻮون ﺑﻜﺎت ،ﺋەو ﭘﺮۆﺳەﯾە ﺑەﻛﻮێ ﮔەﯾﺸﺖ؟ ھەر ﻛﺎرێﻚ ﻟە ﻛﯚﺗﺎدا رووﺑەڕووی رەﺧﻨە و ﻗﺴــەوﺑﺎس دەﺑێﺘەوە، ﺋێﻤــە ﭘێﻤــﺎن واﯾە ﺑە ﺑﺎﺷــﯽ
ﺋــەوەی ﺑﭽێﺘــە ﺧﺎﻧــەی ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەوە ،ﺋەوە ﺗﯚﻣەﺗێﻜﯽ ﻗﻮرﺳە و ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯿﺶ ﯾەﻛﻼ ﻧﺎﺑێﺘەوە ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەدا ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ داراﯾﯽ ﻟە 423ﭘڕۆژەی رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن ﻛﺮاوە و ﻟە رواﻧﮕەی ﺋێﻤــەوە دەرﻓەﺗﯽ ﯾەﻛﺴــﺎن ﺑەرﺟەﺳﺘە ﻛﺮاوەﺗەوە، ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﯾەی ﻛە ﺋێﻤە وەك دەﺳــﺘەی ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی رێﻜﺨﺮاوە ﺧﯚﻣــﺎن ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿــەﻛﺎن ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻣﯿﻨﺤە و ﭘێﻮەر و ﺳێﻜﺘەری ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﻤﺎن دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن ﻧەﻛــﺮد ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑە راوێﮋ ﻟەﮔەڵ زۆرﺑەی ھەرە زۆری رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن ﻟە ھەوﻟێﺮ ،دھﯚك، ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻛەرﻛﻮوك ﭘﺎﻛێﺠﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻧﻮوﺳﯿﻮە ،ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪن ﺑﯚ ﭘڕۆژەﻛﺎن ﻛﺮا، دەﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ﻧﯚ ﻛەﺳــﯽ ﭘێﻚ ھــﺎت ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﭼــﻮار ﺋەﻧﺪاﻣﯿﺎن
ﻛﺎرﻣﺎن ﻛــﺮدووە ،ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﺶ ھــەر دەﺑێــﺖ ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻛە ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛــە ﺗﺎزە دەﺳــﺘﺒەﻛﺎر ﺑﻮوە ،ﺑەم ﺋەوەی ﺑﭽێﺘە ﺧﺎﻧەی ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەوە ،ﺋــەوە ﺗﯚﻣەﺗێﻜﯽ ﻗﻮرﺳــە و ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯿﺶ ﯾەﻛﻼ ﻧﺎﺑێﺘەوە .ﺋەو دەﻧﮕﯚ و ﺗﯚﻣەﺗﺎﻧەی ﺋﺎراﺳﺘە ﻛﺮان ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑەردەواﻣە و ﯾــەﻛﻼ ﻧەﺑﻮوەﺗــەوە .دەﺑێﺖ ﺋەوە روون ﺑﻜﺮێﺘــەوە ﻛە ﺋێﻤە ﺑﯚ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە، داواﻣﺎن ﻛﺮد ﻟﯿﮋﻧەﯾەك ﻟە دەﺳﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ﺑێﺘــە ﻓەرﻣﺎﻧﮕە و ﺑەدواداﭼﻮون ﻟەﺳەر ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑــﻜﺎت ،ھــەروەك داواﻣــﺎن ﻟە ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﻛــﺮد ﺑەدواداﭼﻮون ﺑﻜﺎت ،ﻛﯚی ﺋــەو ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣﺎﻧەی
دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ و داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯽ داواﯾﺎن ﻛﺮدووە ﺧﺮاوﻧەﺗە ﺑەردەﺳﺘﯿﺎن ،ﭼﺎوەڕوان دەﻛەﯾﻦ ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﻜەن و ﺗﯚﻣەﺗەﻛﺎن ﯾەﻛﻼ ﺑﻜەﻧەوە. ﻟــە ﻛــﯚی ﺋــەو ﺗﯚﻣەﺗﺎﻧەی ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑە ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ داراﯾﯽ ﭘڕۆژەی رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن ﺋﺎراﺳــﺘە ﻛﺮاون ،ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﻛەﯾﺴــﯽ ﭼەﻧﺪ رێﻜﺨﺮاوێــﻚ دراوە ﻛــە ﭘﺎرەﯾﺎن وەرﮔﺮﺗﻮوە و ﭘڕۆژەﯾﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮاوە؟ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭘێﻮەر ﺑﯚ ﭘێﺪاﻧﯽ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ داراﯾﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎن دﯾﺎری ﻛﺮاون، دەﺑێﺖ رێﻜﺨﺮاوەﻛە ﻟە ﻓەرﻣﺎﻧﮕە ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاﺑێﺖ ،ﭘڕۆژەﻛەی ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺳــێﻜﺘەراﻧەدا ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑێﺖ ﻛــە راﮔەﯾەﻧــﺮاون ،ﭘڕۆژەﻛەش ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﺑﻨﻮوﺳــﺮێﺘەوە ﻛە ﻓەرﻣﺎﻧﮕــە داوای ﻛــﺮدووە و ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭘێــﻮەری ﺗﺮ .ﻛﯚی ﺋەو ﭘڕۆژاﻧــەی ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ داراﯾﯿﯿﺎن ﺑﯚ دەرﭼــﻮوە ،ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﭘێــﻮەرە ﻛﺎرﭘێﻜــﺮاوەﻛﺎن ﺑﻮوە، ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ ﭘڕۆژەﻛــە ﺗەواو ﺑﻮوە، وردﺑﯿﻨــﯽ داراﯾــﯽ ﺑﯚ ﻛــﺮاوە و ھﯿﭻ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯿــﺶ ﻧﯿﯿە ﺗەواو ﻧەﻛﺮاﺑێﺖ و ﻟەﻻﯾەن ﻓەرﻣﺎﻧﮕەوە داﺧﺮاﺑێﺖ. ﺑەﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﻦ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﭘێﻮەﺳﺖ ﺑە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ،ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ داراﯾﯽ ﻛــﺮاوە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮاوە؟ ﭘڕۆژەﻛە وەرﮔﯿﺮاوە ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺷــەڕی داﻋﺸــەوە ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛــﺮاوە ،ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن ﺳــﻜﺎی ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە و دۆﺳﯿەی ﺋەو رێﻜﺨﺮاوە ﻟە دادﮔەﯾە و ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺑڕﯾﺎرﯾﻦ. ﺑــەم رێﻜﺨﺮاوەﻛــە ﭼﯚن ﭘــﺎرەی وەرﮔﺮﺗــﻮوە ،ﺋﺎﯾﺎ ﭘێﺶ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘــڕۆژە ﭘــﺎرە
دەدرێﺖ؟ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ داراﯾﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن ﻟە ﺣەوت ﺧﺎڵ ﭼڕ ﻛﺮاوەﺗەوە و ﭘڕۆژەﻛەش ﻟەﺳــەر ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﯾە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﻛﺮاوە ،ﭘێﻤﺎن وا ﺑﻮوە ﭘڕۆژەﻛە ﮔﺮﻧﮕە ،ھﯚﻛﺎری راﮔﺮﺗﻨﯿﺸﯽ دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺷەڕی داﻋﺸــە ،ﺑەم ﻛــە ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮاوە ،ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﺑﻨەﻣﺎﯾە دۆﺳﯿەﻛە رەواﻧەی دادﮔە ﻛﺮاوە و وەك ھــەر ﻻﯾەﻧێــﻚ ﻛە ﭘﺎرەی دەوڵەﺗــﯽ ﻟەﻻﺑێــﺖ ،ﻣﺎﻣەڵەی ﻟەﮔەڵ دەﻛﺮێﺖ. دەﮔﻮﺗﺮێــﺖ ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن ﻟە ﭘﺸــﺖ ﻛﺎری رێﻜﺨﺮاوەﯾﯿﯿــەوە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿــﺎن ﻛﺮدووە ،ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯿﺎن ﺑەﻧــﺎوی رێﻜﺨــﺮاوی ﻣەدەﻧﯽ ھێﻨﺎوە ﺗــﺎ ﻟە ﺑﺎج و رﺳــﻮوﻣﺎت ﺑﺒەﺧﺸــﺮێﻦ ،ﺑەم ﻟە ﺑــﺎزاڕدا ﻓﺮۆﺷﺘﻮوﯾﺎﻧەﺗەوە؟ ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﺧﺎڵــە ھــەرە ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی رێﻜﺨﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿــەﻛﺎن ،ﺑەﺧﺸــﯿﻨﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﻣەدەﻧﯿﯿە ﻟە ﺑــﺎج و رﺳــﻮوﻣﺎﺗﯽ ﮔﻮﻣﺮﮔﯽ، ﻟــەو رواﻧﮕەﯾــەوە ﻛــە ﻛﺎری رێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻟە ﺳﻮودی ﮔﺸﺘﯽ دەﺷــﻜێﺘەوە ،ﻟەﺑەرﺋەوە ﺑە ﯾﺎﺳــﺎ ﻟــە ﺑﺎج و رﺳــﻮوﻣﺎﺗﯽ ﮔﻮﻣﺮﮔﯽ دەﺑەﺧﺸــﺮێﺖ .ﺑﯚ ﺋەو ﺣﺎڵەﺗە ﻧە دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێﻢ راﺳــﺘە و ﻧە دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێﻢ راﺳــﺖ ﻧﯿﯿە، ﺑــەم ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﺋەرﻛەﻛﺎﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن ﻟە ﭘﺎڵ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﺪا، ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟــە ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ﻛﺎری رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن ،ﺑەدواداﭼــﻮون ﺑەﻣﺎﻧــﺎی ﺋەوە ﻧﯿﯿــە ﺋێﻤە ﺑﺒﯿﻨە ﭼﺎودێﺮ ﺑەﺳەر رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧەوە، ﺑەڵﻜﻮ ﺑەدواداﭼﻮون ﻟەرووی ﺋەو ﭼﻮارﭼێﻮە ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿەی ﻓەرﻣﺎﻧﮕە ﻛﺎری ﺑﯚ دەﻛﺎت.
ﺑەم ﻟە ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی رێﻜﺨﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن ﻟﯿﮋﻧەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑەدواداﭼﻮون دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە، ﺋەﮔەر ﺋەو ﺣﺎڵەﺗــە ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿە، ﺑﯚﭼﯽ ﺋەو ﻟﯿﮋﻧەﯾە؟ ﺑەڵێ ،ﻟــە ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی رێﻜﺨﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا ﻟﯿﮋﻧــەی ﺑەدواداﭼﻮون و ھەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪن ﭘێﻚ ھێﻨﺮاوە و ﻣﻦ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﻟﯿﮋﻧەﻛە دەﻛەم .ﻟە داھﺎﺗﻮوﯾەﻛﯽ زۆر ﻧﺰﯾﻜﺪا دەﺳﺖ ﺑە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻤﺎن دەﻛەﯾــﻦ و ﻟــە ﺳــێ ﺋﺎﺳــﺘﺪا ﺑەدواداﭼﻮون دەﻛەﯾﻦ ،ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﯾەﻛــەم ﺋەوەﯾە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﻤﻮوﻧــەی ھەڕەﻣەﻛــﯽ رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن ھەڵﺪەﺑﮋێﺮﯾﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﭼﯿﻦ و ﭼﯚن ﻛﺎر دەﻛەن ،ﺋﺎﺳﺘﯽ دووەم، ﺑەدواداﭼﻮوﻧە ﺑﯚ ﺋەو ﺳﻜﺎﯾﺎﻧەی ﺑﯚ ﻓەرﻣﺎﻧﮕە ﺑــەرز دەﻛﺮێﻨەوە و ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺳێﯿەﻣﯿﺶ ﺑەدواداﭼﻮوﻧە ﺑــﯚ ھەﻣــﻮو ﺋــەو دەﻧﮕﯚﯾﺎﻧەی ﭘێﻮەﺳﺖ ﺑە ﻛﺎری رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧەوە ھەﯾە ،ﺋێﻤــە ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی دەﻧﮕــﯚ ﻣﺎﻣەڵە ﺑﻜەﯾﻦ، ﺑەم ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﻛﺎری ﺧﯚﻣﺎﻧﺪا ﺑەدواداﭼﻮون دەﻛەﯾﻦ. ﻟﯿﮋﻧەﻛەﻣــﺎن دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە و دوای دەﺳــﺘﺒەﻛﺎرﺑﻮوﻧﻤﺎن روون دەﺑێﺘــەوە ﺋﺎﯾﺎ رێﻜﺨﺮاوێﻚ ﻟــە دەرەوەی ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎن ﭘێــڕەو و ﭘڕۆﮔﺮاﻣﯽ ﺧﯚی ﻛﺎری ﻛﺮدووە ﯾﺎن ﻧﺎ ،ﺋەﮔەر دەرﻛەوت رێﻜﺨﺮاوێــﻚ ﻟــە دەرەوەی ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺎری ﻛــﺮدووە، رێﻮﺷﻮێﻨﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر دەﮔﺮﯾﻨە ﺑەر. دەﺗﻮاﻧﻦ چ رێﻮﺷﻮێﻨێﻚ ﻟەﺑەر ﺑﮕﺮن؟ ﺑڕﯾﺎردان ﻟەﺳــەر رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن، ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ﺑڕﯾــﺎردان ﻟــە ھەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪﻧەوەی رێﻜﺨﺮاوێﻚ ﻟە دەﺳــەﺗﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕــە ﻧﯿﯿە،
ﺑەڵﻜﻮ ﺋەو دەﺳەﺗە ﺑﯚ دادﮔەﻛﺎن دەﮔەڕێﺘەوە. ﻛەواﺗە ﺋێﺴــﺘە ﺑﺎرزﮔﺎﻧﯽ ﻟە ﭘﺸــﺖ ﻧــﺎوی رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧەوە ﻛﺮاوە ﯾﺎن ﻧﺎ؟ وەﻣﺪاﻧەوەی ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛە زۆر ﻗﻮرﺳــە ،ﻧﺎﻣﺎﻧەوێﺖ ﺑە ﮔﻮﻣﺎﻧەوە ﺗەﻣﺎﺷﺎی رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن ﺑﻜەﯾﻦ، ﻟﯿﮋﻧەﯾــەك دروﺳــﺖ ﻛــﺮاوە و ﻛﺎری ﺧــﯚی دەﻛﺎت ،ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻛﺮاوە ﯾﺎن ﻧﺎ ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧەﻛە دەﻣێﻨێﺘەوە. ﺋﺎﯾــﺎ ﻟﯿﮋﻧەﻛەﺗــﺎن ﺑــە ھﯿﭻ ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻚ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوە؟ ﻟﯿﮋﻧەﻛــە ﺗﺎزە دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە، ﺋێﺴــﺘە ﺧەرﯾﻜــﯽ داڕﺷــﺘﻨﯽ
ھەﻣﻮو ﺋــەو ﺳــﻜﺎﯾﺎﻧەی ھﺎﺗــﻮون ،ﻟەﻻﯾەن ﺑەﺷــﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕەوە ﻛﺎرﯾﺎن ﺑﯚ ﻛﺮاوە ﺋەوﻟەوﯾﺎﺗﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿەﺗﯽ ،ﺑەم ﻟە داھﺎﺗﻮوﯾەﻛﯽ زۆر ﻧﺰﯾﻜﺪا دەﺳﺖ ﺑەﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ دەﻛﺎت. ﺑــەم ﭘێــﺶ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﻟﯿﮋﻧەﯾە ،ﺑەﺷــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕە ھەﻧﺪێﻚ ﻟەو دۆﺳﯿﺎﻧەی وەرﮔﺮﺗﻮوە ﻛە وەك ﺳــﻜﺎ ﺑەرز ﻛﺮاوﻧەﺗەوە؟ ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿــەوە ھەﻣــﻮو ﺋــەو ﺳــﻜﺎﯾﺎﻧەی ھﺎﺗﻮون ،ﻟەﻻﯾەن ﺑەﺷﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕەوە ﻛﺎرﯾﺎن ﺑﯚ ﻛﺮاوە ،ﻓەرﻣﺎﻧﮕە ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﻟەﮔەڵ دادﮔەﻛﺎﻧﺪا ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟە دۆﺳــﯿەﻛﺎن ﯾەﻛﻼ ﺑﻮوﻧەﺗەوە و ﺑەﺷێﻜﯿﺎن ﯾەﻛﻼ ﻧەﻛﺮاوﻧەﺗەوە و ﻛﺎرﯾﺎن ﻟەﺳەر دەﻛﺮێﺖ. ﺋەو ﻛەﯾﺴﺎﻧە زﯾﺎﺗﺮ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن
ﻟە ﭘێــڕەو ﭘڕۆﮔﺮاﻣەﻛەﯾﺪا ﺧﯚی ﭘﺎﺑەﻧــﺪ ﺑــە ﺑەﺳــﺘﻨﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮە ﻧەﻛــﺮدووە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺋەﮔەر رێﻜﺨﺮاوێــﻚ ﻟــە ﭘەﯾڕەوەﻛەﯾﺪا ﺧﯚی ﭘﺎﺑەﻧﺪی ﻛﯚﻧﮕﺮە ﻛﺮدﺑێﺖ، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛﯚﻧﮕﺮە ﺑﺒەﺳــﺘێﺖ. ﭘێﺶ ﻗﺴەﻛﺮدن ﻟەﺳەر ﻛﯚﻧﮕﺮە، ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺗﺮ ھەﯾە ﻛە دەﺑێﺖ رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن ﻟە دوای داﻣەزراﻧﺪﻧﯿﯿەوە ﻛﺎری ﻟەﺳــەر ﺑﻜەن ،وەك ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ دەﺳﺘەی ﻛﺎرﮔێــڕی ،دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻣﯚر و ﻛڵێﺸــەی ﻓەرﻣــﯽ ،ھەﺑﻮوﻧﯽ ژﻣێﺮەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑﺎﻧﻚ ،ﺳەرﺑﺎری دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭼﻮار دۆﺳــﯿەی ﺗﺎﯾﺒەت ﻛــە ھــەر رێﻜﺨﺮاوێﻚ دەﺑێﺖ ھەﯾﺒێﺖ.
ژﻣﺎرە ) ، (158ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 19 ،
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -رێﺒﯿﻦ ﺷــﻮان ﻣەﺣﻤــﻮود ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی رێﻜﺨﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿــەﻛﺎن ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ، ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛﯿــﺎن ﺑــﯚ ﺑەدواداﭼﻮون و ھەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷــێﻮە ﻛﺎری رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﭘێــﻚ ھێﻨــﺎوە و ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەش ﻟە دۆﺳــﯿەی ﺋــەو رێﻜﺨﺮاواﻧەدا دەﻛــەن ﻛــە ﺳــەرﭘێﭽﯿﯿﺎن ﻟە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﺪا ﻛﺮدووە ،ﯾﺎن ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿﺎن ﻟە ﭘﺸﺖ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ رێﻜﺨﺮاوەوە ﻛﺮدووە.
ﺷﻮان ﻣەﺣﻤﻮود :ﻟﯿﮋﻧەی ﺑەدواداﭼﻮون دەﯾﺴەﻟﻤێﻨێﺖ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟە ﭘەﻧﺎی رێﻜﺨــــــــــــــﺮاوەﻛﺎﻧەوە ﻛﺮاوە ﯾﺎن ﻧﺎ
ﺑە چ ﻻﯾەﻧێﻜەوە ھەﯾە؟ ﻛەﯾﺴــەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﭘێﻮەﺳﺘﻦ ﺑە ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟە دۆﺳﯿەی ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﺪا. وردەﻛﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ﭼﯿﻦ ،ﺋﺎﯾﺎ ﺑەﻧﺎوی ﺋﺎوارەﻛﺎﻧەوە ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯿﺎن ھێﻨﺎوە و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﺎن ﭘێﻮە ﻛﺮدووە ﯾﺎن ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺗﺮ؟ ﻧﺎﻣەوێــﺖ ﺑﭽﻤــە ﻧــﺎو ﺋــەو وردەﻛﺎرﯾﯿﺎﻧــەی ﻛــە ﻓــن رێﻜﺨــﺮاو و ﻓﯿﺴــﺎر رێﻜﺨــﺮاو ﺑەﻧﺎوی ﺋﺎوارەﻛﺎﻧەوە ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯿﺎن ھێﻨــﺎوە و ﺑﺎرزﮔﺎﻧﯿﯿــﺎن ﭘێــﻮە ﻛﺮدووە ،ﺳــﻜﺎﻛﺎن ﻟەو رووەوە ھەن ،دەﺑێــﺖ ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ﺑﯚ ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی ﺟێ ﺑێڵﯿــﻦ ،ﺑﺎ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﺑەدواداﭼﻮون ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺋەوﻛﺎت ﻛە ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎن دەرﻛەوﺗــﻦ ،ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ھەر ﺋەوە ﻧﺎﺑێﺖ ﻛــە ﻟەﻧﺎو ﻓەرﻣﺎﻧﮕەدا رێﻮﺷﻮێﻨﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟەﺑەر ﺑﮕﯿﺮێﺖ، ﺑەڵﻜﻮ دەﻛﺮێﺖ ﺑﯚ رای ﮔﺸﺘﯿﺶ ﻗﺴە ﺑﻜەﯾﻦ. ﭼەﻧــﺪ ﻟەو دۆﺳــﯿﺎﻧە ﯾەﻛﻼ ﻛﺮاوەﺗەوە؟ ﻧﺎزاﻧــﻢ ،ﺋــەوە ﻛﺎری ﻻﯾەﻧــﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿە ،ﺗﺎ دەﺳــﺘﺒەﻛﺎرﺑﻮوﻧﯽ ﻟﯿﮋﻧەﻛە ھێﺸﺘﺎ زووە ﻗﺴە ﺑﻜەﯾﻦ، ﺑەم دەﺑێــﺖ ﺋەوەﻣﺎن ﻟەﺑەرﭼﺎو ﺑێﺖ ﻛە رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻛﺎرێﻜﯽ ﮔەورەی ﻣﺮۆﯾﯽ دەﻛــەن ،ﺋەرﻛێﻜﯽ ﮔەورەﯾﺎن ﻟە ﻛﯚڵ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻛﺮدووەﺗەوە، رۆژاﻧە ﻟەﻧــﺎو ﻛەﻣﭙﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﺪا، ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە و ﻟە ﮔەڕەﻛﯽ ﺷﺎرەﻛﺎﻧﺪا ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ﺧﯚﯾﺎن ﭘێﺸﻜەش دەﻛەن ،ھەﻣﻮو ﺋەواﻧــە دەﺳــﺘﻜەوﺗﯽ ﮔەورەی ﻣەدەﻧﯿﻦ ،دەﺑێﺖ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەو ﻟﯿﮋﻧەﯾەش ھەروا ﻟێﻜﺪاﻧەوەی ﺑﯚ ﺑﻜﺮێﺖ ﻛە ﺑەرزراﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘێﮕەی رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﻣەدەﻧﯿﯿە ﻧەك ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺮ. ﻟــە دەرەوەی ﺑەدواداﭼﻮون ﻟەو ﺗﯚﻣەﺗﺎﻧــەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑە ﻻﯾەﻧــﯽ داراﯾﯿﯿەوە ھەﯾــە ،ﺋﺎﯾﺎ ﻟﯿﮋﻧەﻛەﺗﺎن ﺑەدواداﭼﻮون ﻟەﺳەر ﭘﺎﺑەﻧﺪﺑﻮوﻧــﯽ رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن ﺑە ﭘێــڕەو و ﭘﺮۆﮔﺮاﻣــﯽ رێﻜﺨﺮاو دەﻛﺎت ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ﺑەدەﮔﻤەن رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن ﻛﯚﻧﮕﺮە دەﺑەﺳﺘﻦ؟ راﺳــﺘە ﻛە ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ ﻛەم ﻟە رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن ﻛﯚﻧﮕﺮە دەﺑەﺳﺘﻦ، ﺑــەم ھەﻣــﻮو رێﻜﺨﺮاوێﻜﯿﺶ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺧﺎڵە ھەرە ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎی رێﻜﺨﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن ،ﺑەﺧﺸــﯿﻨﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﻣەدەﻧﯿﯿە ﻟە ﺑﺎج و رﺳﻮوﻣﺎﺗﯽ ﮔﻮﻣﺮﮔﯽ ،ﻟەو رواﻧﮕەﯾەوە ﻛە ﻛﺎری رێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻟە ﺳــﻮودی ﮔﺸﺘﯽ دەﺷــﻜێﺘەوە ،ﻟەﺑەرﺋەوە ﺑە ﯾﺎﺳﺎ ﻟە ﺑﺎج و رﺳﻮوﻣﺎﺗﯽ ﮔﻮﻣﺮﮔﯽ دەﺑەﺧﺸﺮێﺖ .ﺑﯚ ﺋەو ﺣﺎڵەﺗە ﻧە دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێﻢ راﺳﺘە و ﻧە دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێﻢ راﺳﺖ ﻧﯿﯿە..
15
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
16
ﺷﯚﺧﺎن ﻓەرەج:
ﻓﻪرھﺎد ﭘﯿﺮﺑﺎڵ
ژﻣﺎرە ) ، (158ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 19 ،
ﺑﯚ ﺑﺎرزاﻧﯽ و ھەﻣﻮو ﻣﯿﺪﯾﺎﮐﺎن ﻧﺎﻣەی ژﻣﺎرە )(1 ﺑﺎوﮐﯽ ﺑەڕێﺰم ،ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ..ﺳو ﻣﻦ ﻟــە ﺧﻮدای ﺧﯚﻣﻢ ﭘﺮﺳــﯽ :ﺋەﮔەر ھەﻣــﻮو ”ﭘﯿﺎوێﮑﯽ ﺳــﺎﺣێﺐ ﺋەﺳڵ و ﻓەﺳڵ“ ﯾﺎن ﺋەﺳﺘێﺮە ﻧﺎودارەﮐﺎﻧﯽ ھﻮﻧەر و ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮان“ ﯾﺎن ﺳــەرۆک ﺑﻨەﻣﺎڵە و ﺳــەرۆک زاﻧﮑﯚ و ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪ ﺑەﻏﯿﺮەت و ﺣەﻗﺒێﮋەﮐﺎن ..ھﺎﺗﺒﺎن ھەﻣﺎن ﺋەم دەردەی ﻣﻦ ﺑەم ﺣﮑﻮوﻣــەت و ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺣﺰﺑﺎﻧەم ﮐﺮد، ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑەﺷێﻮازێﮑﯽ ﻣﻮﺋەددەب ﺑێﮕﻮﻣﺎن -ﺑﯿﺎﻧﮑﺮداﯾە ﺋﺎﯾﺎ وەک ﺑﺎوە دەڵێﻦ )ﺷﺎر ﺑە ﭘێﻨﺞ ڕۆژ ﺗەﺳﻠﯿﻢ ﻧەدەﺑﻮو؟ ﻣﻦ ﻧﺎڵێﻢ ﺋەواﻧەی وەک ﻣﻦ ﻧﺎﮐەن ﺣەﻗﺒﯿﻦ و ﺧﻮداﭘەرﺳﺖ و ﺧەڵﮑﭙــەرۆش ﻧﯿــﻦ ﯾﺎن درۆزﻧــﻦ ،ﺑەم ﺋﯿﻨﺴــﺎن ﻟە ﺳەدەی 21دا زۆر زۆر زۆر ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ھێﻨﺎﻧﯽ ﺧﻮدا ﺑﯚ ﻧﺎو )ﭼﺎرەﺳەرﮐﺮدﻧﯽ ﮐێﺸەﮐﺎﻧﯽ( ﺑەﺷەر ھەﯾە .وەک ﻟە ﺋﺎﺧﺮﯾﻦ دﯾﺪارﯾﺸﺪا ﻟەﮔەڵ ﺟەﻧﺎﺑﺘﺎن ﺑﺎﺳﻢ ﮐﺮد. ﮐەواﺗە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ڕادﯾﮑﺎڵ ﺑﻮون ھەﯾە ،ﺳــەدەی 21 ﺳــەدەی ڕادﯾﮑﺎڵﯿﺰم و ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی و ﺧــﻮدا ﻧﺮﺧﯽ ﺧﯚ- ﭘەﯾﺪاﮐﺮدﻧەوەﯾە؛ ﺳــەدەی ﮔەﺷﺎﻧەوەی ﮔەﻟە ژێﺮدەﺳﺖ و ﻣﺮۆﭬە ﻏەدرﻟێﮑﺮاو ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﻓەراﻣﯚﺷﮑﺮاوەﮐﺎﻧﯽ ﺳەدەی ڕاﺑﺮدوو زۆر ﺋەﺷــﮑەﻧﺠەی داﺑﻮون /وەک ﺳﺰاﯾەﮐﯽ ﺧﻮدای ﮔەورە ﺑــە ﺑڕوای ﻣﻦ /ﺑﯚﯾە دەﺑێ ﺑﺤەﺳــێﻨەوە و ﺋەﻣﺠﺎرە ﺋەﻣﺎن ﻟەواﻧەﯾە ﺗﺎﻗﯽ ﺑﮑﺎﺗەوە ﯾەزدان .ﺑﯚﯾە ﺑﻪرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ ﺋێﻮەش وەک ﻣﻦ زۆر زۆر ﮔﺮﻧﮕە. ﻟەﺑﺎرەی ﺋەوهی رووی دا ﺑەڕاﺳﺘﯽ ﭘێﺘﺎن دەڵێﻢ :ﻣﻦ ﻧەﭼﻮوم ڕادﯾﮑﺎڵﯿﺰم و ﺧﻮداﭘەرﺳﺘﯿﯽ ﺧﯚم ﮐە ﺑﺎوەڕم ﭘێﯽ ھەﯾە ﻟەم ﺑەﺳﺘێﻨە ﺗﺎﻗﯽ ﺑﮑەﻣەوە ،ﺑەڵﮑﻮ وﯾﺴﺘﻢ زەﻧﮕێﮑﯽ ﻓەﻟﺴەﻓەی ﮐﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎﻧەی ﺧﯚم ﺑەﮔﻮێﯽ ﮔەﻟەﮐەم ﺑﭽﺮﭘێﻨﻤە ﮔﻮێﯽ ﺋەو ﻣەرداﻧەش ﮐە ﺋەﮔەر ﺗﯚزﻗﺎڵێﮏ ﻣﯿﻠﻠەﺗﯿﺎن ﺧﯚﺷــﺪەوێ ﯾﺎن ﻏﯿﺮەﺗﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﮔەراﯾﯽ ﺋەم ﻧﯿﺸﺘﯿﻤﺎﻧە ﺑەھەﺷﺘەﻣﺎن ھﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎدات ﺋەﺳڵەن دوو ﻗﺴــەی ﺗێﺪا ﺑﮑەن ﺑﻮرووژێﻨﻢ . Provocation ﺑەﺋﺎﺷﮑﺮا دەڵێﻢ :ﺷﯚڕﺷــﯽ ﺳﭙﯿﯽ ﻣﻦ ﮐە ﻟە 2016/10/10 دەﺳــﺘﻢ ﭘێﮑﺮد ﺑــەرەو )ﻋﯿﺪ ﻣﯿــﻼد(ی ڕۆداﻧــﯽ ﮐﻮڕم، ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەک ھەڵﻮێﺴﺘێﮑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺑە ھەڵە ﺗێ ﻧەﮔەن ،ﻟەﭘێﻨﺎو )ﻣﻮوﭼە( و ﺋەو ﺷــﺘە ﻗﯚڕاﻧەش ﻧﯿە .ﺑﯚ ﻣﻨﯽ ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوف ،ﺋەم دۆﺧە دۆزەﺧﯿﯿەی ﮐﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەﻣڕۆ ﺑە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ دەرﻓەت و ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﺋەﭘﺴــﺘﻤﯚﻟﯚژی دەزاﻧــﻢ /ﻟەﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋەوەی ﻏﺎردەﻣە ﺋەوڕووﭘﺎی ﻧﺎﻣەرد /ﻟێﺮە ﻟەﻧﺎو ”ﺷــﺎری ﺳــەرﺑڵﻨﺪی ﺧﯚم ﺑە ﺋﺎزادی“ ﺑەﮐﺎری ﺑێﻨﻢ، ﺑﯚ ﻣﻮﻣﺎڕەﺳــەﮐﺮدﻧﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓەی ﺧﯚم و ﺑوﮐﺮدﻧەوەی، ﺋەﻣەش ﻟەﭘێﻨﺎو ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺋەﺧﻼﻗﯽ ﺧەڵﮏ و دەﺳــەﺗﯿﺶ ﻟەھەﻣﺎﻧﮑﺎﺗﺪا! ھەروەھﺎ ﺑﯚ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺷــێﻮازی ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧەوەی ﺗــﺎک دژی ”ﮐﯚﻣەڵــە ﮔﺎ“ ،ﻟەﭘێﺶ ھەﻣﻮو ﺷﺘێﮑﯿﺸــەوە ھێﻨﺎﻧەوەی ﺧﻮدا ﺑﯚ ﺳــەرزەﻣﯿﻨﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﮐە ﻟە ﺳﺎڵﯽ ) (1900ﺑەﻣﻼوە ﺗﺎ ﺋەﻣڕۆ )ﻓﺮێﺪرﯾﮏ ﻧﯿﺘﺸە( ﮐﻮﺷﺘﺒﻮوی. ﺑەڵێ ﺧﻮداﯾﺎن ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ) (1900ﮐﻮﺷــﺖ ..ﻣﻦ دەﻣەوێ ﺧــﻮدا ،ﺧــﻮدای دادﭘــەروەر و ﻣەڕﺟەﻋــﯽ دادﭘەروەری ﺑﮫێﻨﻤەوە ﻧــﺎو ﺧﯚﻣﺎن و ﺑەﺷــێﻮەﯾەﮐﯽ ﻣﯚدێﺮن ﻧﺎو ﺗﺎک و ﮔەﻻﻧﯽ ﺋەوڕووﭘﺎش ﮐە ﺑە دﯾﺪی ﻣﻦ زۆر زۆر ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﯚ ﺋەﻣﺮﯾﮑﺎش ،وەک دەزاﻧﻦ ﻣﻦ ﺑە ﺳێ زﻣﺎﻧﯽ ﻏەﯾﺮە ﮐﻮردﯾﺶ دەﻧﻮوﺳﻢ :دەﻣەوێ ﺧﻮدا ﺑﮫێﻨﻤەوە ﻧﺎو ﺋەﺧﻼﻗﻤﺎن و دادﮔﺎو زاﻧﮑﯚ و ﺣﻮﮐﻤﯽ ﺣﮑﻮوﻣەﺗﯿﺶ ﺣەﺗﺘﺎ. ﻣﻦ ﺟــﺎرێ ﺗەﻧﯿﺎ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﯾەﮐەﻣﻢ ھەڵﻨــﺎوە و ﺑەردەوام دەﺑﻢ /ﺋەﮔــەر ﺟەﻧﺎﺑﺖ ﺗەدەﺧﻮل ﻧەﮐەﯾﺖ /ﻟەم ﺷﯚڕﺷــە ﺳﭙﯿﯿەی ﮐە ﻟە 2016/10/10دەﺳﺘﻢ ﭘێﮑﺮدووە و دەﻣەوێ ﻟەﺳــەر ﺷﯚﺳــﺘەﮐﺎﻧﯽ زاﻧﮑﯚ و ﻧﺎو ﭼﺎﯾﺨﺎﻧەﮐﺎن ﺷﺎرەوﺷﺎر، ﺑە ﮔﻮﻧﺪەﮐﺎﻧﯿﺸــﺪا ﺑوم ﺑﮑﺎﺗــەوە ﺋەﮔەر ﺧــﻮدا ﺣەزﺑﮑﺎ ﺳەرﺑﮑەوم وێڕای ھەر ﺗﺎﮐێﮑﯽ ﮐﻮرد. ﺑەﮐــﻮرت و ﻣﻮﺧﺘەﺳــەری :ﻣــﻦ دەﻣــەوێ ،ﺑﻨﺎﻏەﮐﺎﻧﯽ ﺣەﻗﭙەرﺳــﺘﯽ و ﺋﺎزادی و ڕادﯾﮑﺎڵﯿﺰم و ﺧﻮداﭘەرﺳــﺘﯽ و دﯾﺮۆﮐﯽ ﮐﻮرد و ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎﺳــﯿﻦ ﻟەﻧﺎو ﮔەﻟﯽ ﺧﯚﻣﺪا و ﻟەﻧﺎو وﺗﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚی ﺧﯚﻣﺪا ﺑەﺷێﻮەﯾەﮐﯽ ﺧﯚﻣﺪﯾﺘﺎﻧەی ﻣﯚدێﺮن داﺑڕێﮋﻣەوە ..ﺋەﻣەش ﻟەڕێﮕەی ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧەوە ﻟە ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺣﺰﺑەوە ﺑﯚ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺗﻮێﮋ و ڕەﮔەز و ﺗﺎک و ﭼﯿﻦ و ھەﻣﻮو ﺟﯚرەﮐﺎﻧﯽ ( ﮐﯚﻣەﻧﯽ ﺧەڵﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن( ﮐە ﻓەﻟﺴەﻓەی ﻓەﯾﻠەﺳﻮوﻓﯽ ﺋەﻣﺮﯾﮑﯽ )ﺟﯚن ڕاوڵﺲ(ـە ﻟە ﮐﺘێﺒﯽ )ﺗﯿﯚری دادﭘەروەری( و ﻓەﻟﺴەﻓەی ﻗﺎزی ﻣﺤﻤﺪ 1946ﭘﺎﺷﺎن ﻣﺎم ﺟەﻻﻟﯿﺶ ﺧﯚ ﺑﺎوەڕی ﭘێ ھەﯾە -ﺣەزدەﮐەی ﻟێﯽ ﺑﭙﺮﺳە. ﺧﻮدا ﺑﯚ ﺋەم ﮔەﻟەت ھەر ﺑێڵێ؛ ﯾﺎڕەب. : 2016/10/10ﻋەﻧﮑﺎوە
رەﻧﮕە دوای ﺋەم دﯾﻤﺎﻧەﯾە ﺑە ﻛﺎﻓﺮ ﻧﺎوم ﺑەرن وﺷە /ھەوﻟێﺮ- ھەورﯾﻦ ﻧەﺟﺎت ﺷﯚﺧﺎن ﻓەرەج ،ﻧﻮوﺳەر و ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻣﺎﻓﯽ ژﻧﺎن ﻟــەم ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨەدا ﺑﯚ ”وﺷە“ ،ﺗﯿﺸــﻚ دەﺧﺎﺗە ﺳەر ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﺋﺎﯾﻦ ﺑە ھﯚﻛﺎری ﺳەرەﻛﯽ ﺷﻜڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﻧەرﯾﺘە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ھەژﻣﺎر دەﻛﺎت و دەڵــێ” :دەﺑــێ ﺧﻮدا ﭼەﻧﺪە ﻟە ژن ﺗــﻮوڕە ﺑﻮوﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺣەوا ﺋﺎدەﻣــﯽ ھﺎن داوە ﺳــێﻮەﻛە ﺑﺨﻮات و ﻟە ﺑەھەﺷﺖ دەرﺑﻜﺮێﺖ؟ ﻟەﺑەر ﺋەوەﯾە ﺑڕﯾﺎری داوە ﻟــەو ھەﻣــﻮو ﭘەﯾﺎﻣﻨێﺮەی ﻧﺎردووﯾەﺗﯽ ،ﺗﺎﻛە ژﻧێﻜﯿﺎن ﻟەﻧﺎودا ﻧەﺑێﺖ“. ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﺑەراﻣﺒەر ژن ﻟە ﭼﯿﯿەوە ﺳــەرﭼﺎوەی ﮔﺮﺗﻮوە؟ ﺑﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﯾﺎ ﺑــﺎری ﺧﺮاﭘﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ،ﻛﺎﻣﯿﺎن ﻛﺎرﯾﮕەرﺗﺮن؟ ﺋەﮔــەر ﺑﺎﺳــﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋیﺑﻜەﯾــﻦ ﺑەراﻣﺒــەر ژﻧــﺎن ﻛە ﻟە ﭼﯿﯿــەوە ﺳــەرﭼﺎوەی ﮔﺮﺗﻮوە، ﺋــەوە دەﺑێــﺖ ﺑﮕەڕێﯿﻨــەوە ﺑﯚ ﻣێﮋووﯾەﻛﯽ ﻛــﯚن ،ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە ﺑﯚ ﺳەردەﻣﯽ ﺑﺎﺑﻠﯿﯿەﻛﺎن و ﺑﯚ ﺋەو ﻛﺎﺗەی ﺧﻮداوەﻧﺪی ژن ”ﺗﯿﺎﻣﺎت“ ﺷﻜﺴــﺘێﻜﯽ ﮔــەورە دەﺧﻮات و ﻟەﺳــەر دەﺳــﺘﯽ )ﻣــەردۆخ( ﻛــە ﻧﻮﯾﻨەراﯾەﺗﯽ ﺑﺎوﻛﺴــﺎﻻری دەﻛﺎت ،ﻟە ڕﯾﺰی ﺧﻮداوەﻧﺪەﻛﺎن وەدەر دەﻧﺮێﺖ .ﻟەو ڕۆژەوە ھەﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ﻣﺎڵ ﺑﻮوە ﺑە ﻧﺴــﯿﺒﯽ ژن .ژن ﻛﯚﯾﻠــە ﻛــﺮا و ﺗەواوی ھێﺰ و دەﺳــﺘەﺗﯽ ﻟێ ﺳــەﻧﺮا، ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘێﺸــﺘﺮ داﯾﻜﺴﺎﻻری ﺑﺎدەﺳــﺖ ﺑﻮو ،ﺗﻮاﻧﺎ و ﻛﺎراﻣەﯾﯽ ژن وەھﺎی ﻛﺮدﺑﻮو ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ھێﺰ و دەﺳﺘەﺗﯽ ھەﺑێﺖ ،ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋەو ﺷﻜﺴﺘەی ﺳەردەﻣﯽ ﺑﺎﺑﻠﯿﯿەﻛﺎن ﻛە ﺑەﺳــەر ژﻧﺪا ھﺎت ،وای ﻛﺮد ﺑﺎوﻛﺴــﺎﻻری ﺋﯿﺘﺮ دەﺳــﺘەت ﺑﮕﺮێﺘە دەﺳﺖ و ﺗﻮاﻧﺎ و دەﺳﺘەت و ھێــﺰ ﻟە ﻻی ﭘﯿﺎو ﻛــﯚ ﺑێﺘەوە. ﺗﺎ ﺋەﻣــڕۆش دەﺑﯿﻨﯿــﻦ ﭘﯿﺎوان ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ﺑەھێﺰﺗﺮ ﻟە ژن ﭘﯿﺸﺎن دەدەن ،ھەوڵــﯽ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﻜﺮدﻧﯽ ژن دەدەن و ﭘێﮕــەی ژن ﻻواز دەﻛەن ،ﭘﯿﺎو ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ ﭘﻠەدوو ﺑﯚ ژن دەﻛﺎت ،ھەﻣﯿﺸــە ژن ﺑە ژێﺮدەﺳﺘەی ﺧﯚی دەزاﻧێﺖ .ﺋەو ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿﺎﻧــەی ﺑەراﻣﺒەر ﺑەژن دەﻛﺮێــﺖ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺧــﯚی ﻟە ﯾەك ﺷــێﻮە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﺪا ﻧﺎﺑﯿﻨێﺘەوە، ﺑەڵﻜﻮ ﻟــە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻓﯿﺰﯾﻜﯽ و دەرووﻧﯿــﺪا ﺧــﯚی دەﺑﯿﻨێﺘەوە، ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟێﺪان ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﻧﯿﯿە، ﺑەڵﻜﻮ ﺟﻨێﻮدان و ﺳــﻮوﻛﺎﯾەﺗﯽ ﭘێﻜﺮدن و ﺑەﻛەم ﺳــەﯾﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﯽ ژﻧﺎن و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﺳــێﻜﺲ ﺑــﯚ ژن ﻛە ﺑﯚی ﻧﯿﯿە ﺗەداﺧﻮل ﺑﻜﺎت ﻟەﺳــەر ﺋەو ﻣەﺳەﻻﻧەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ھەردوو رەﮔەزەوە ھەﯾە ،ژﻧەﻛە ﺑﯚی ﻧﯿﯿە ﺗەداﺧﻮل ﺑﻜﺎت ،ﺋەﻣەش دﯾﺴﺎن دەﭼێﺘە ﺧﺎﻧەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿەوە. ﺑــﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺳــەرﭼﺎوەی دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ھەﻣــﻮو ﺟــﯚرە ﭼﻮﻧﻜــە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿەﻛــە، ﺋەﮔەر ﻟــە وﺗێﻜﺪا ﯾﺎﺳــﺎﯾەك
ﻧەﺑێــﺖ ھەﻣــﻮو ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ژﻧﯽ ﻟەﺧــﯚ ﮔﺮﺗﺒێﺖ ،ﺟﯿــﺎوازی ﻟە داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ دەﺳــﺘەﺗﺪا ھەﺑێﺖ ﻟــە ﻧێﻮان ژن و ﭘﯿﺎودا ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە دەﺳــﺘەت و ﭘەرﻟەﻣﺎن ﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﯿﺎن داﻧەڕﺷــﺘﺒێﺖ ﺑــﯚ رووﺑەڕووﺑﻮﻧــەوەی ﺋــەو ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿﺎﻧــەی ﺑەراﻣﺒەر ژﻧﺎن دەﻛﺮێﺖ ،ھەﺗﺎ ﭘﯿﺎوان ﺳﯿﺎﺳەت ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن ﻗﯚرخ ﺑﻜەن و ﻟە ھەوڵﯽ ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ ﭘێﮕەی ژﻧﺪا ﺑﻦ و ﺗﺎ دەﺳەت ﯾەﻛﺴﺎن ﻧەﻛﺮێﺘەوە ﻟە ﻧێﻮان ژن و ﭘﯿــﺎودا ،ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺑەراﻣﺒــەر ﺑەژﻧﺎن زﯾﺎﺗــﺮ و زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێﺖ. ﺑــﺎری ﺋﺎﺑﻮورﯾــﺶ ﻛﺎرﯾﮕــەری ﺧﯚی ھەﯾە ﻟەﺳــەر ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻛــە ﺋــەوەش ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ ﻟە ﺑــﺎرە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛەوە ﺑــﯚی دەﮔﻮازرێﺘەوە .دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻜەﯾﻦ ﺑە ﻧﻤﻮوﻧە .ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾﺎﺳــﺎﯾەك ﻧﯿﯿە ﻣﺎف ﺑﺪات ﺑە ژن ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑﺘﻮاﻧێ ھﺎوﺷــێﻮەی ﭘﯿــﺎو ﻟەھەر ﺷــﻮێﻨێﻚ ﺑﯿەوێﺖ
ﻛﺎر ﺑــﻜﺎت و ﺑﮋێﻮی ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚی داﺑﯿﻦ ﺑــﻜﺎت ،ﺑﯚﯾــە ژن ﻧﺎﭼﺎرە ﭘﺸﺖ ﺑە ﭘﯿﺎو ﺑﺒەﺳﺘێﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ڕۆژاﻧەی ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت ،ﺟﺎ ﺋەو ﭘﯿﺎوە ھﺎوﺳەرێﺘﯽ ﯾﺎﺧﻮد ﺑﺎوك و ﺑﺮا ،ﺋەﻣە وا دەﻛﺎت ژن ﺑە ﻧﺎﭼﺎری ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﺪاﺗە دەﺳــﺖ ﭘﯿﺎوێﻚ و ﺋەوﯾﺶ ﭼﯚﻧﯽ ﺑﻮێﺖ ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﻣﺎﻣەڵەی ﭘێﻮە ﺑﻜﺎت. ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﻓﺎﻛﺘەرە ﺑــﯚ ﺋﺎڵﯚزﺑﻮوﻧــﯽ دەرووﻧﯽ ﺗﺎك؟ ﻧﺎﺋﺎراﻣﯽ ﺑــﺎری دەرووﻧﯽ ﺗﺎك ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ھﯚﻛﺎرە ﺑﯚ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی؟ ھﯚﻛﺎرێﻜــﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋیﺳــەرەﻛﯿﯿە ﺑﯚ ﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽ ﺑﺎری دەرووﻧﯽ ،ﺟﺎ ﺋــەو ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿە
ﺑەراﻣﺒەر ﻣﻨــﺪاڵ ﺑﻜﺮێﺖ ﯾﺎﺧﻮد ﺑەراﻣﺒــەر ژن ﯾﺎن ﭘﯿﺎو .دەﻛﺮێﺖ ھەر ژﻧێﻚ ﻟــە ڕواﻧﮕەی ﺧﯚﯾەوە ھەﺳــﺖ ﺑەوە ﺑﻜﺎت ﻛە ﻟێﺪان ﻟە ژﻧێﻚ ،ﺟﻨێﻮدان و ﺳــﻮوﻛﺎﯾەﺗﯽ ﭘێﻜﺮدن و ﺑە ﻛەم ﺳــەﯾﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﯽ ژن و دەﺳﺘﺪرێﮋﯾﻜﺮدﻧە ﺳــەر ژﻧێــﻚ ﺑەﺑێ ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺧﯚی و ﻟە ﭘێﻨــﺎوی ﺑەدﯾﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠێﻜﺪا ،ﭼەﻧﺪان ﻛﺎرﯾﮕەری ﻧێﮕەﺗﯿﭫ ﻟەﺳــەر دەرووﻧﯽ ﺋەو ژﻧە ﺟێ دەھێڵﯿﺖ ،وا دەﻛﺎت ژن ھەﻣﯿﺸــە ﻟە ﺗﺮس و دڵەڕاوﻛێﺪا ﺑﮋی ،ﺑــﺎوەڕی ﺑەﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻧەﻣێﻨێــﺖ ،ﺑە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻟێ
ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻟە ﺧێﺰاﻧەوە دەﺑێ دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜﺎت
ﭘﯿﺎو ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ ﭘﻠەدوو ﺑﯚ ژن دەﻛﺎت ،ھەﻣﯿﺸە ﺑە ژێﺮدەﺳﺘەی ﺧﯚی دەزاﻧێﺖ دێﺖ ڕﻗﯽ ﻟە ھەﻣﻮو ﭘﯿﺎوێﻚ ﺑێﺖ و ﭘﯿﺎو وەك دڕﻧﺪە ﺑێﺘە ﺑەرﭼﺎوی، ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا دەﮔﺎﺗە ﺋەو ﺑڕﯾﺎرەی ﻛﯚﺗﺎ ﺑەژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﮫێﻨێﺖ. ﺑێﺠﮕــە ﻟــەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻛــە ﺧﯚﯾﺎن ﻧەﺧﯚﺷﻦ و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿﺎن ﺑەﭼﺎرەﺳــەری ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ھەﯾە،
ﺋێﻤــە وەك ﻛــﻮرد زۆرﺑەﻣــﺎن ھەﻣﯿﺸــە ﻧﺎﺋﺎراﻣﯿﻦ ،ھەﻣﯿﺸــە ﻟە دڵەڕاوﻛێــﺪا دەژﯾﻦ ،ﺋەوەش ﺑەھــﯚی ﺋــەو ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿــە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوەﯾە ﻛە ﻟەﺳەر دەﺳﺘﯽ دوژﻣﻨەﻛﺎﻧﻤﺎن ﭼێﺸــﺘﻮوﻣﺎﻧە، ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪی ﮔەﻟەﻛەی ﺧﯚﻣﺎن ﺑﯿﻨﯿــﻮە ھەر ﻟــە ﺋەﻧﻔﺎﻟــەوە ﺗﺎ ھەڵەﺑﺠﻪ ،ﺷــەڕی ﺑﺮاﻛﻮژﯾﻤﺎن ﺑﯿﻨﯿــﻮە ﻛە دوو ﺣــﺰب وەﻣﯽ ﯾەﻛﺘــﺮ دەدەﻧــەوە ،دەﺑﯿﻨﯿــﻦ ﭼەﻧــﺪ ﺑەﺗﻮوڕەﯾﯽ و ﻧﺎﺋﺎراﻣﯿﯿەوە ﻟەﺳــەر ﯾەﻛﺘﺮ دەدوێﻦ .ھەﻣﻮو ﺋەو ﻧﺎﺋﺎراﻣﯿﯿە ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳەر رەوﺷە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛەش ﺟێ دەھێڵێﺖ و ﻟە ﺋﺎﻛﺎﻣﺪا ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺑەدوادا دێﺖ. ژن ﻛﻮﺷــﺘﻦ ﺑەﺑﯿﺎﻧــﻮوی ﻧﺎﻣﻮوﺳﭙەرﺳــﺘﯿﯿەوە زﯾﺎﺗــﺮ ﭘﺎڵﻨەری وﯾﮋداﻧﯽ ﻟە ﭘﺸــﺘە ﯾﺎن ﻛﯚﻣەڵﮕە راﺳﺘەوﺧﯚ ﻛﺎرﯾﮕەرە؟ ژن ﻛﻮﺷﺘﻦ ﻟە زۆر وﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎدادەﺑﯿﻨﺮێﺖ ،ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﻟە وﺗە ﺋەوروﭘﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺸــﺪا دەﺑﯿﻨﺮێﺖ، ﺑەم ﻟە وﺗــە دواﻛەوﺗﻮوەﻛﺎﻧﺪا
زﯾﺎﺗــﺮ دەﺑﯿﻨﺮێﺖ .ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑە رێﮋەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎو ژن ﻛﻮﺷــﺘﻦ ﺑــەرز ﺑﻮوەﺗــەوە. ﺑەرزﺑﻮوﻧــەوەی ﺋــەو رێﮋەﯾــە دەﯾﺴەﻟﻤێﻨێﺖ ژﻧﺎﻧﯽ ﻛﻮرد وﺷﯿﺎر ﺑﻮوﻧەﺗەوە و دەﯾﺎﻧەوێﺖ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﮫێﻨﻨەوە، ﺑﯚﯾە دەﻛەوﻧە ﻧێﻮ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿەﻛﯽ ڕاﺳــﺘەﻗﯿﻨەوە ﻟەﮔەڵ ﭘﯿﺎواﻧﺪا، ﭘﯿﺎواﻧﯿــﺶ ﺗەﺣەﻣﻮﻟــﯽ ﺋــەم ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿــە ﻧﺎﻛەن ﺑــە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺟﯚراوﺟــﯚر ھەوڵﯽ ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧﯿﺎن دەدەن. زۆر ﺟﺎر ﻧﻤﻮوﻧەی واﻣﺎن ﺑﯿﻨﯿﻮە، ﺧێﺰاﻧێﻚ ﻧەﯾﻮﯾﺴﺘﻮوە ﻛﭽەﻛەﯾﺎن ﺑﻜﻮژن ،ﯾﺎن ﭘﯿﺎوێﻚ ﻧەﯾﻮﯾﺴﺘﻮوە ھﺎوﺳــەرەﻛەی ﺑﻜﻮژێﺖ ،ﺑەم ﺋــەوەی ﺟێﮕەی داﺧە ﺧەڵﻜﺎﻧﯽ
دەوروﺑــەر ﺗەداﺧﻮﻟﯿﺎن ﻛﺮدووە و واﯾــﺎن ﻛــﺮدووە وﯾﮋداﻧــﯽ ﭘﯿﺎوەﻛــە ﺑﺠﻮوڵێﺖ ﺑــﯚ ﺋەوەی ژﻧەﻛەی ﺑﻜﻮژێــﺖ .ﻟێﺮەدا ﺑﯚﻣﺎن دەردەﻛەوێﺖ ،ﭘﺎڵﻨەری وﯾﮋدان و ﻛﯚﻣەڵﮕەش ھەردووﻛﯿﺎن وەك ﯾەك رۆڵ و ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿﺎن ھەﯾە. ﺋﺎﯾــﻦ رێﮕەﺧﯚﺷــﻜەرە ﺑﯚ ﺋــەوەی ژن ﻟەﺳــەر ﻧﺎﻣــﻮوس ﺑﻜﻮژرێﺖ ،داوﻧەرﯾــﺖ ﯾﺎن ﺋﺎﯾﻦ ﻛﺎﻣﯿﺎن ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرن؟ ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺑــﯚی ھەﯾە دوایﺑوﺑﻮوﻧــەوەی ﺋــەم دﯾﻤﺎﻧەﯾە ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛەﺳــەوە ﺑەﻛﺎﻓﺮ ﻧــﺎوم ﺑﺒﺮێــﻢ .دەﻛﺮێﺖ ﺋێﻤە ﻟــە ﺧﯚﻣﺎن ﺑﭙﺮﺳــﯿﻦ ﺋﺎﯾﺎ ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ زەردەﺷﺘﺪا ﻛﻮرد ھەﻣــﺎن داوﻧەرﯾﺘــﯽ ھەﺑﻮوە؟ ﺋﺎﯾــﺎ ژن ﻟەژێﺮ ﻧﺎوی ﻧﺎﻣﻮوﺳــﺪا ﻛﻮژراوە؟ ﺋﺎﯾﺎ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی وەك ﺋێﺴــﺘە ﺑﻮوە؟ ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ھەﻣﻮو وەﻣەﻛﺎن ﺑە ﻧەﺧێﺮ دەدرێﺘەوە، ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺋﺎﯾﻨﯽ زەردەﺷﺘﯿﺪا ژن و ﭘﯿﺎو ﯾەﻛﺴﺎن ﺑﻮون ،ﭘێﺸﺘﺮ ﻛﻮڕ و ﻛﭻ ﯾەﻛﺘﺮﯾﺎن ﻧﺎﺳــﯿﻮە ﭘﺎﺷﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﺑڕﯾﺎری ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯿﺎن داوە .ﻛەواﺗــە داوﻧەرﯾــﺖ ﺳــەرﭼﺎوەﻛەی ﺋﺎﯾﻨــە .ﻟــە ﺳەردەﻣﯽ ﺑﺎﺑﻠﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ،ﻟە دوای ﺋەوەی ”ﻣەردۆخ“ ﺑــە ﺧێﺮاﯾﯽ ھەﻧﮕﺎو ﺑەرەو ﺗﺎﻛﺨﻮداﯾﯽ دەﻧێﺖ و ﭘﺎﺷــﺎن ﺣەزرەﺗــﯽ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ درێﮋەی ﭘــێ دەدات ،دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﯾەﻛــەم ﻛﺎرﯾــﺎن ﻻوازﻛﺮدﻧــﯽ ﭘێﮕــەی ژن و ﻛﯚﯾﻠەﻛﺮدﻧﯿــﺎن ﺑﻮوە .دەﺑێﺖ ﺧﻮدا ﭼەﻧﺪە ﻟە ژن ﺗﻮوڕە ﺑﻮوﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺣەوا ﺋﺎدەﻣﯽ ھﺎن داوە ﺳێﻮەﻛە ﺑﺨﻮات و ﻟــە ﺑەھەﺷــﺖ دەرﺑﻜﺮێــﺖ؟ ﻟەﺑــەر ﺋەوەﯾە ﺑڕﯾــﺎری داوە ﻟەو ھەﻣﻮو ﭘەﯾﺎﻣﻨێﺮەی ﻧﺎردووﯾەﺗﯽ، ﺗﺎﻛە ژﻧێﻚ ﻧــەﻛﺎت ﺑە ﭘێﻐەﻣﺒەر. ﺑﯚ ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﺋﯿﺴــﻼم ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ دێﺖ ﻣﺎﻣەڵە ﺑەﺟەﺳــﺘەی ژﻧەوە دەﻛﺎت؟ ﺑەڵێﻦ ﺑــە ﭘﯿﺎو دەدات ﺋەﮔەر ﻛﺎری ﭼﺎﻛــە ﺑﻜەن ،ﻟەو دﻧﯿﺎ ﺣﯚرﯾﯿﺎن ﭘێ دەدرێﺖ .ﺋەی ﺋەﮔەر ژن ﭼﺎﻛە ﺑﻜﺎت دەﺑێ ﻟەم دﻧﯿﺎ ﭼﯽ ﭘێ ﺑﺪرێﺖ؟ ﺋﺎﯾﺎ ﺋەﻣﺎﻧە ھەﻣــﻮوی ﺋﺎﯾﻦ ﻧﯿﯿــە وا دەﻛﺎت ژن ﺑــێ ﺗﻮاﻧﺎ و ﺑێ دەﺳــﺘەت دەرﺑﻜﺮێﺖ و ڕێﮕەﺧﯚﺷﻜەر ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ژن ﻛﻮﺷﺘﻦ؟ رێﮕەﭼــﺎرە ﭼﯿﯿــە ﺑــﯚ ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوە ﯾﺎن ﻧەھێﺸﺘﻨﯽ ﺋەو ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿﺎﻧەی ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ژن دەﻛﺮێﻦ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا؟ ﻣەﺑەﺳــﺘﻤە ﻟەﺳــەر ﺋــەوﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿــە ﺑەرﻓﺮاواﻧــەی ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑەراﻣﺒەر ژﻧــﺎن دەﻛﺮێﺖ ھەڵﻮەﺳــﺘەﯾەك ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻜــەم. ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻟــە ﺧێﺰاﻧەوە دەﺑێ دەﺳــﺖ ﭘێ ﺑــﻜﺎت ،دەﺑێ داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛــەﻛﺎن وﺷــﯿﺎر ﺑﺒﻨەوە و ﺟﯿــﺎوازی ﻧەﻛەن ﻟە ﻧێﻮان ﻛﭻ و ﻛﻮڕەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ،ﻧﺎﺑێ ﺳــﻨﻮورێﻚ و دﯾﻮارێﻜﯽ دەﺳﺘﻜﺮد ﻟە ﻧێﻮان ﻛﻮڕ و ﻛﭽەﻛﺎﻧﯿــﺎن ھەڵﭽﻨﻦ ،دەﺑێﺖ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ڕاﺳــﺖ و دروﺳﺖ ﭘــەروەردە ﺑﻜــەن ﺑــﯚ ﺋەوەی ﻣﻨﺪاڵێﻜﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋ دەرﻧەﭼﻦ.
وﺗﺎر رێﻮاس ﺋەﺣﻤەد
داﻋﺶ ﺋەو رێﻜﺨﺮاوەی ﻛە ﺑەھەر ﺟﯚرێﻚ ﺑێﺖ ﯾﺎﺧﯚ درێﮋﻛﺮاوەی ھەر رێﻜﺨﺮاوێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﻮوﺑێﺖ ﯾﺎن ھەرﭼﯽ ،ﺳــﺎڵﯽ 2014دروﺳﺖ ﺑﻮو ،ﺋێﻤە ﻟێﺮەدا ﺑﺎس ﻟە ﺑﯚﭼﻮون و ھﺰری داﻋــﺶ ﻧﺎﻛەﯾﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺗﯿﺸﻚ دەﺧەﯾﻨە ﺳــەر ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دوای داﻋــﺶ ،ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜــﯽ زۆر ھەﺳــﺘﯿﺎر و ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪار دەﺑێﺖ ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟــە ﻋێﺮاﻗــﺪا ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻧەﻣﺎﻧﯽ داﻋــﺶ رەﻧﮕﺪاﻧــەوەی دەﺑێﺖ ﻟەﺳــەر زﯾﺎﺗــﺮ ﻗﻮوڵﺒﻮوﻧەوەی ﻣﻠﻤﻼﻧــێ ﺗﺎﯾﻔــﯽ و ﺋﯿﺘﻨﯿﻜــﯽ و ﻣەزەوﯾﯿــەﻛﺎن ﻟــە ﻋێﺮاﻗﺪا، ﺋەﻣــەش ﺑﯚ ﺋــەوە دەﮔەڕێﺘەوە ﺋێﺴــﺘە ھەﻣــﻮو ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﺳــەرﻗﺎڵﻦ ﺑە ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ داﻋﺶ ﺑە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ھێﺰی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﺎن، واﺗە ﻟــە ﻛﯚﺗﺎی داﻋﺶ ﻟە ﻋێﺮاق ﻧﺰﯾــﻚ ﺑﻮوﯾﻨەﺗەوە و ﻣﻮوﺳــڵ ﻛــە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘــﯽ ﺧەﻻﻓەﺗــﯽ ﺗﯿﺮۆرﺳﺘﺎﻧە دەﮔﯿﺮێﺘەوە .دواﺗﺮ دوو ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚ دێﻨە ﭘێﺸەوە ﻛە ﺑەم ﺷێﻮەﯾەن: ﯾەﻛەم :ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚی ﺷەڕی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردی ﻣەﺑەﺳﺖ ﻟێﺮەدا رووداﻧﯽ ﺷەڕی
ھەر ﻛە ﻣﻨﺪاڵ ﮔــەورە ﺑﻮو ،ﺋێﻤە ﮔــەورە ﻓێــﺮی ڕق و ﺗﻮوڕەﯾﯽ دەﻛەﯾــﻦ .ﻓێــﺮی ﻣﺎﻧﮕﺮﺗــﻦ و ھﺎواری دەﻛەﯾﻦ .ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺋەو ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﯿە ﺑێﮕەردەی ﺋەو ﻟە ﺳﻜﯽ داﯾﻜﯿﯿەوە ﻓێﺮ ﺑﻮوە ،ﺑﯚ ﺋێﻤە ﻧﺎﻣﯚﯾە
ھەﺑێﺖ ،ﺑﯚ ﻛﭽﺎن ﺑە زۆر ﺑەﺷﻮو دەدرێــﻦ ،ﺑﯚ ژﻧــﺎن ﺑەردﺑﺎران دەﻛﺮێﻦ ،ﺑﯚ ژﻧﺎن ﻻﻗە دەﻛﺮێﻦ، ﺑﯚ ﻛﯚرﭘەی ﺧﯚﯾﺎن دەﻛﻮژن ،ﺑﯚ ژﻧﺎن ﺧﯚﯾﺎن دەﺳﻮوﺗێﻨﻦ؟ .ﺋەی ﺋەﮔەر ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ھەﺑێﺖ ﺑﯚ ﻻﯾەك ﻟە ﻛەﺳــﻮﻛﺎری ﺋەﻧﻔﺎل و ﺷــەھﯿﺪان ﻧﺎﻛەﻧــەوە ،ﯾﺎن ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ ھەن ﻟەﻧــﺎو ﺋﺎزاردا ﻣەﻟە دەﻛەن و ھﺎوڕێﯿەك ﻧﯿﯿە ھەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﺑﻜﺎت و دەﺳﺘﯽ ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﺑﯚ ڕاﺑﻜێﺸێ. ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ھەﻧﺎﺳەﯾﺎﻧﻪ ،ﻟە دڵﯿﺎﻧﺪا ھەﺳﺖ ﺑەﮔەرﻣﯽ ﺋەو ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯿە دەﻛەن ،دڵﻨﯿﺎم ﻟەوەی ﮔەرﻣﯽ ﺋەو ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯿە ﻛەﺳﺎﻧﯽ دەوروﺑــەی دەﮔﺮێﺘەوە .ﺋەﮔەر ھەﺳــﺖ ﺑە ﮔەرﻣﯽ ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺋەو ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯿە ﺑﻜەﯾﺖ، ﺋــەوا ﺧﯚﺗﺖ ﺧــﯚش دەوێﺖ، ﻣﺎﻧــﺎی ﺧﯚﺧﯚﺷﻮﯾﺴــﺘﻦ ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺗــﺮە ،ﻣﺎﻧﺎی ھەﺳــﺘﻜﺮدﻧە ﺑﻪ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺗﺮ، ﻣﺎﻧﺎی ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪاﻧە .ﺋەﮔەر ﻛەس ﻧەﺑﯿﻨﯽ و ھەﺳــﺖ ﺑەﻛەﺳﯽ ﺗﺮ ﻧەﻛەﯾﺖ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەوە دەﮔەﯾەﻧێ ﻛە ﺗﯚ وﺟﻮودت ﻧﯿﯿە و ڕێﮕەی دڵــﯽ ﺧﯚﺗــﺖ ون ﻛــﺮدووە و ﻣەﺣﺎڵــە ﻟــﻪ ﻣﺎﻧــﺎی ﻗﻮوڵﯽ ﺑەﺧﺘەوەری ڕۆﺣﯿﯽ ﺑﮕەﯾﺖ. ﺋەﮔــەر ﺑــەدوای ﺋﺎراﻣﮕــﻪ و ﺑەﺧﺘەوەرﯾﺪا ﺳــەرﮔەرداﻧﯽ، دڵﻨﯿﺎﺑە ﻟەوەی ﻟە ﻛﯚﺷﻚ و ﺑﻠﯚك و دەﺳەت و دزی و زۆردارﯾﺪا ﻧﺎﯾﺪۆزﯾﺘــەوە ،ڕێﮕــەی دڵﺖ ﺑﮕﺮە ،دڵ ﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ و ﺑەزەﯾﯿﯿــە .دڵ ھەﺗــﺎوی ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯿە و ﭼەﺗﺮی ژێﺮ ﺷﯚﺳﺘەﺑﺎراﻧە.
ﺧﺮاﭘە ،دەﺑێﺖ ڕﻗﻤﺎن ﻟێﯽ ﺑێﺖ. ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ھﯿﭻ ﻣﺮۆﭬێﻚ ﺑە ﺑﺎش و ﺧﺮاﭘﯿﯿەوە ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋەوە ﻧﯿﻦ ﺋێﻤــە ڕﻗﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧﯽ ﺑەﺳــەردا ﺑﺒﺎرێﻨﯿﻦ .ﺋێﻤەی ﻣﺮۆڤ دەﺑێﺖ ﻟەوە ﺑﮕەﯾــﻦ ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻓﺎﻛﺘەر ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻟەﺳــەر ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەو ﺗﺎﻛە ھەﺑﻮوە. زۆر ﺟﺎر ﺋەو ﻛەﺳــە ﺑێ ﮔﻮﻧﺎھە ﻟە دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺋــەو ﻓﺎﻛﺘەراﻧە ﻟە ژﯾﺎﻧﯿﺪا ،ﺑﯚﯾــە ﻟێﺮەدا دەڵێﻢ ھﯿــﭻ ﻣﺮۆﭬێــﻚ ﺷــﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋەو ڕﻗەی ﺗﯚ ﻧﯿﯿە .ﺋﺎﺧﯚ زاﻧﯿﻮﺗە ﺋەو ڕﻗەی ﻟە دڵــﯽ ﺗﯚداﯾە ﺑەراﻣﺒەر ﻛەﺳــێﻚ ﺗەﻧﯿﺎ ﺋــﺎزاری ﺧﯚت دەدات؟ .ﻟە ﭘێڕەوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ
ڕەﻧﮕــﯽ ڕەش .ﻛﺎﺗێــﻚ دڵــﺖ ﭘڕ ﺑێــﺖ ﻟە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﺑﯚ ﺧــﯚت و دەوروﺑەرەﻛەت ،ﺋەوا ھەردەم ﻣﺮۆﭬێﻜﯽ ﻣﯿﮫﺮەﺑﺎن و ﺋﺎﺳﻮودەﯾﺖ. ﻻی ﺧﯚﻣﺎن ﻛە ﻛەﺳــێﻚ زۆر ﻣﯿﮫﺮەﺑــﺎن ﺑێــﺖ و ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ ﺧەڵﻚ ﺑــﺪات و ڕق ﻟــە ﺧەڵﻚ ھەڵﻨەﮔﺮێ ،دەڵێﻦ ﺋەو ﻛەﺳــە ﺧــﺎوەن دڵێﻜــﯽ ﮔەورەﯾــە. ﻛەﺳــێﻜﯿﺶ ﺧــﺎوەن دڵێﻜﯽ ﮔەورەﯾە. ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ وەك ھەﺗﺎو واﯾە، ڕووﻧﺎﻛــﯽ دەدات ﺑــە ھەﻣﻮو ﻛەﺳــێ ﺑێ ﺟﯿﺎوازﯾــﯽ ﻧێﻮان ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋەواﻧەﯾﺸﯽ
ﺑێﺴﺘﻮون ﻋﻮﻣەر ﻧﻮوری
ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دوای داﻋﺶ و ﺋﺎﯾﻨﺪەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ﺗﺎﯾﻔﯽ و ﻣــەزەوی و ﺋﯿﺘﻨﯿﻜﯿﯿە ﻟە ﻧێﻮان ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ھێﺰە ﻋێﺮاﻗﯿﯿەﻛﺎن ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔﺮﻓﺘﯽ ھەﯾە ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪ ﻟەﺳــەر دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﺳــﻨﻮور .ھەرﭼەﻧﺪە ﺑەﮔﻮێﺮەی دەﺳﺘﻮوری ﻋێﺮاق ﺳﺎڵﯽ 2005 ﺳــﻨﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دﯾﺎری ﻛﺮاوە ،ﺑەم واﻗﯿﻊ ﺳــەﻟﻤﺎﻧﺪی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪ ﺋەوەﻧﺪە ﭘﺎﺑەﻧــﺪ ﻧﯿﯿە ﺑە دەﺳــﺘﻮورەوە، ﺑﯚﯾە ﻟەم ﻗﯚﻧﺎﻏەدا ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﺎﻧﮕەﺷە ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ دەﻛﺎت و ھەروەھــﺎ ﻧﺎوﭼــە ﻛێﺸــە ﻟەﺳــەرەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟەژێﺮ دەﺳــﺘﯽ داﻋﺶ رزﮔﺎر دەﻛﺎت و ﺋێﺴــﺘە ﻟەژێﺮ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﯽ ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔەدان ،ﺋەﻣە دەﺑێﺘە ھﯚی ھەڵﮕﯿﺮﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷەڕێﻜﯽ ﺧﺮاﭘﺘــﺮ ﻟــە ﺷــەڕی داﻋﺶ. ﭼﻮﻧﻜە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪ ﺋەﻣە ﻗﺒﻮوڵ ﻧﺎﻛﺎت ﻛە ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﻟەژێﺮ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەدا ﺑﻤێﻨﻨــەوە ،ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەردا ﭘێﺸﻤەرﮔەﯾﺶ ﭘﺎﺷەﻛﺸە ﻗﺒﻮوڵ ﻧﺎﻛﺎت ﭼﻮﻧﻜــە ﺧﻮێﻨﯽ زۆری ﺑﯚ رﺷــﺘﻮوە ،ھەروەك ﻟەوەﺗەی ﻟە
ﺳەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد دەﺑﯿﺴﺘﯿﻦ، ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛــەن ﻛە ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻦ ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــە ﭼﯚڵ ﺑﻜەن و ﺑﯿﺪەﻧەوە دەﺳﺖ ھێﺰی ﻋێﺮاﻗﯽ. ﺋەم رووﻧﻜﺮدﻧەواﻧەی ﺳەرەوە وا دەﻛﺎت ﺷــەڕێﻜﯽ ﺧﻮێﻨﺎوی ﻟە ﻧێﻮان ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق و ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە روو ﺑﺪات .دەوڵەﺗﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﯾﯿﺶ زﯾﺎﺗﺮ ﺋﺎﮔﺮەﻛە ﺧﯚش دەﻛەن ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧــەﮔﺎت ﺑــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺟێﮕﯿﺮ
دێــﺖ و دۆﺧەﻛــە ﺑــەرەو ھەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪﻧەوەی ﻋێــﺮاق دەڕوات. دووەم :ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚی ﮔەڕاﻧــەوە ﺑــﯚ ﻧﺎوەﻧﺪ و رازﯾﺒﻮون ﺑە ﻓﯿﺪراڵﯿﯽ ﻟێــﺮەدا ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رووﺑــەڕووی ﺗەﻧﮕﮋەﯾەﻛــﯽ زۆر ﮔــەورە دەﺑێﺘــەوە ﺟﮕە ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﻛــە ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺑەرﮔــەی ﺑﮕﺮێــﺖ ،ﻟەﮔــەڵ
دەوڵەﺗﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﯾــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﺋﺎﮔﺮەﻛە ﺧﯚش دەﻛەن ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧەﮔﺎت ﺑــە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺟێﮕﯿﺮ و دەوڵەت دروﺳﺖ ﻧەﺑێﺖ و دەوڵــەت دروﺳــﺖ ﻧەﺑێﺖ. ﺋەﻣــەش وا دەﻛﺎت ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ھەوڵ ﺑــﺪەن ﺑﯚ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﻜﺮدﻧەوەی ﺑﺎرودۆﺧەﻛە ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا ،ﺑە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺷەڕەﻛە ﻛﯚﺗﺎی ﭘێ دێﺖ .ﺑەدوای ﺋەوەدا ﻋێﺮاق ﺗﻮوﺷﯽ ﭘﺎرﭼە ﭘﺎرﭼەﺑﻮون دەﺑێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻗﻮوڵﺒﻮوﻧەوەی ﺷــەڕی ﻣەزەوﯾﺸــﯽ ﺑەدوادا
ﺋەﻣەﺷــﺪا ﺗﻮوﺷــﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ دەﺑێﺖ ،واﺗﺎ ﻟێﻜﺘﺮازاﻧﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ،ﺋەوەی ﻛە ﺋێﺴــﺘە دەﯾﺒﯿﻨﯿــﻦ ﻛە ھەﻧــﺪی ﻻﯾەن ﺋەوەﻧــﺪەی ﻣەﯾﻠﯿــﺎن ﺑــەرەو ﺑەﻏﺪاﯾــە ،ﺋەوەﻧــﺪە ﻣەﯾﻠﯿــﺎن ﺑــەرەو ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻧﯿﯿــە، ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﯿﺎن واﯾە ھێﺸﺘﺎ ﻛﺎﺗﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻧەھﺎﺗﻮوە ،ﺋەﻣەش دەﺑێﺘە ھﯚی ﺋەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ﻧﺎوﭼە ﺟێﻨﺎﻛﯚﻛەﻛﺎن رادەﺳﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺑﻜﺎت، واﺗﺎ ﮔەڕاﻧەوە ﺑــﯚ دۆﺧﯽ ﭘێﺶ داﻋــﺶ .ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻟەﮔــەڵ ﺑەﻏﺪا و ﻟە ڕێﮕەی ﺑەﻏــﺪاوە ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەران داﺑﯿــﻦ دەﻛﺎت، ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔــەر ﺑەﻏــﺪا ﺑەﻗەرز وەرﮔﺮﺗﻨﯿــﺶ ﺑێﺖ ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻣﻮوﭼــەی ﻧەﯾﮫێﺸــﺘﻮوە ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەران دوا ﺑﻜەوێﺖ ،ھەر ﺋەﻣەش دەﺑێﺘە ﻓﺸﺎرێﻚ ﻟەﺳەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێــﻢ ﻟەﻻﯾەن ﺧەڵــﻚ و ھەﻧﺪێــﻚ ﻻﯾەﻧــەوە ﻛە وا ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ دەﻛﺎت ھەﻧﮕﺎو ﺑﯚ دواوە ﺑﻨێﺖ و ﺑﮕەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا. ھەرﭼەﻧــﺪە ﺋەﮔــەری ﺗﺮﯾﺶ ھەن ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە داﺑەﺷــﺒﻮوﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚ ﺳێ ھەرێﻤﯽ ﻓﯿﺪراڵﯽ /ﻛﻮرد و ﺷــﯿﻌە و ﺳﻮﻧە ،/ﺑەم ﺋەم ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚﯾە ﻻوازە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟێــﺮەدا ﻛێﺸــەی ﻛەرﻛــﻮوك و ﻣﻮوﺳــڵ زەق دەﺑێﺘــەوە و ﺗﻮرﻛﻤﺎن و ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ھەر ﻻﯾەﻧە و داوای ھەرێﻤێﻚ ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن دەﻛــەن ،ﺑەم ﺋەم دوو ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚﯾە زﯾﺎﺗــﺮ ﺧﯚﯾﺎن زەق دەﻛەﻧەوە ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا.
دەوڵەﻣەﻧﺪی ﻛﻮرد ﻓێﺮی ﺑەﺧﺸﯿﻦ ﺑە ﺑەﺷﯽ ﯾەﻛەم ﺋەواﻧەی دەﯾﺎن ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ﭘەﯾﺪا دەﻛەن و ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن دۆﻻرﯾﺶ ﺧەرج دەﻛەﻧەوە ،ﺋەواﻧە ﻟە ﻧﺎو ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺋەﻓﺴــﻮوﻧﺎوﯾﺪا دەژﯾﻦ ،ﻓڕۆﻛە و ﻛەﺷﺘﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺎن ﺑە ﺋﺴــﺘﻮوڵ ھەﯾە ،ﻟە ﺋﺎﺳــﻤﺎن و دەرﯾــﺎﻛﺎن ﺑە ﻛﺎﻣەراﻧﯿﯿەوە دەﺳــﻮوڕێﻨەوە ،ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﺑەﺷێﻚ ﻟــەو ﭘﺎراﻧە ﺗەرﺧﺎن دەﻛەن ﺑــﯚ دۆزێﻚ ﻛە ﺑڕواﯾﺎن ﭘێــﯽ ھەﯾــە ،وەك ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪاﻧﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ھەژار و ﻛەﻣﺪەراﻣەت ،ﯾﺎن ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﭘﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن دەدەﻧە ﺗﻮێﮋەر و ﺑەرﻧﺎﻣە ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺗﺎ ﻧەﺧﯚﺷەﻛﺎن ﻟە ﻣــﺮدن دەرﺑــﺎز ﺑﻜەن ،ﯾــﺎن ﻟــە ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﺪا ﺧەرﺟﯽ دەﻛەن. ﻟەو ﺳــﺎﻧەدا و ﻟەﺳــەر ﺧﻮاﻧێﻜﯽ ﺋێﻮارەدا ،ﺳــێ ﮔەورە دەوڵەﻣەﻧﺪی دﻧﯿﺎ )ﺑﯿﻞ ﮔﯿﺘﺲ( ﻛە ﯾەﻛێﻜە ﻟــە داﻣەزرێﻨەراﻧﯽ دەزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﯾﻜﺮۆﺳــﯚﻓﺖ و وارﯾﻦ ﺑﻮﻓﯿﺘﯽ ،ﻛﺎرزان ﻟە ﺳەرﻣﺎﯾەﮔﻮزاری و دﯾﭭﺪ روﻓﻜﻠﯽ دادەﻧﯿﺸــﻦ .ﯾەﻛێﻜﯿﺎن ﭘێﺸــﻨﯿﺎز دەﻛﺎت و دەڵێ ،ﺑﺎ ھەرﯾەﻛەﻣﺎن ﻧﯿﻮەی ﺳــەرﻣﺎﯾەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﺒەﺧﺸﯿﻨە ﭘڕۆژە ﺧێﺮﺧﻮازﯾﯿەﻛﺎن ،ﺑﺒﯿﻨە ﭘێﺸەﻧﮓ و ﻧﻤﻮوﻧە ﺑــﯚ دەوڵەﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ .ﺋﯿﺘﺮ ﺋەو ﺳــێ ﻣﻠﯿﺎردێﺮە و دوور ﻟــە ﭼﺎوی ﻛﺎﻣێﺮا و ﭘﯿﺎھەڵﺪان و ﺧﯚ ﻓﺸــﻜﺮدﻧەوە ،ﻟە ھﯚﺗێﻠﯽ ﮔەورەی ﻧﯿﻮﯾﯚرك ﻛﯚ دەﺑﻨەوە و ﻟە ﮔــەڵ 40دەوڵەﻣەﻧﺪی ﺗﺮ ﭘێﻮەﻧﺪی دەﻛەن و ﭘێﻜەوە ﺑڕﯾﺎر دەدەن ﻧﯿﻮەی ﭘﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺧێﺮﺧﻮازی ﺑﺒەﺧﺸﻦ .ﺋەوەش ﺑە ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﺧﺎوەن ﻣﻠﯿﺎرەﻛﺎن دەﻧﺎﺳﺮێﺖ. ھەڵﺒەت ﭘەڕﯾﻨــەوەی ﺋــەم ﻛﺎرە ﺧێﺮﺧﻮازﯾﯿە ﺑﯚ ﺋێﻤە ﻟە ڕێﮕــەی رۆژﻧﺎﻣەواﻧێﻜەوە ﻛە ﺑە رێﻜەوت ﻟە ھﯚﺗێﻠەﻛە ﺑﻮوە و ﻓﺰوﻟﯽ ﻛﺎرەﻛەی و ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﺋەو 40ﻣﻠﯿﯚﻧێــﺮە ﻟەو ھﯚﺗێﻠە ،وای ﻛــﺮدووە ﺋەو ﻛﺎرە ﺑﺰاﻧﺮێ .دەﻧﺎ ﺋەو ﻣﻠﯿﺎردێﺮاﻧە ﺋەو ﻛﺎرەﯾﺎن ﺑە ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎن زاﻧﯿﻮە و ﺑﯚ ﺧﯚدەرﺧﺴــﺘﻦ ﻧەﯾﺎن ﻛﺮدووە. ھەڵﺒەت ﻟە ﺗﺎك ﺑە ﺗﺎﻛﯽ ﺋــەو 40ﺑڕی ﭘﺎرەﻛەﯾﺎن و ﮔﻮﺗﻨﯽ ﻗﺴەﻛﺎﻧﯿﺎن ،زۆر ﻣﺎﻧﺎی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ﺟﻮاﻧﯽ ﻟە ﺧﯚ ﮔﺮﺗﻮوە ﻛە ڕەﻧﮕە ﻣﻦ ﻟەم ﮔﯚﺷــە ﺑﭽﻮوﻛەدا ﻧەﺗﻮاﻧــﻢ ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘــێ ﺑﺪەم ،ﺑەم ﻗﺴــەی واﯾﺎن ﻛﺮدووە ﺳەرﺳــﻮڕھێﻨەرە .ﯾەﻛﯿــﺎن دوای ﺋەوەی ﭘﺎرەﻛەی دەﺑەﺧﺸــێ ﺑە ﭘڕۆژەی ﺧێﺮﺧﻮازی و ﺑە وﺗەﻛــەی ،ﺑڕێﻜﯽ زۆر ﻛەم ﺑﯚ ﻛــﻮڕە ﺗﺎﻗﺎﻧەﻛەی ﺟێ دێڵﯽ و دەڵێ ،ﻛﻮڕەﻛەم ﻣﻮﺳــﺮﯾﻔە و ھەﺳﺖ ﺑە ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾەﺗﯽ ﻧﺎﻛﺎت و ﺋــەو ﭘﺎرەﯾە ﺑە ﻓﯿڕۆ دەدات .ﻛەﭼﯽ ﻣەﺧﺎﺑﻦ ﻟە دەﺳــﺖ دەوڵەﻣەﻧﺪی زۆرێﻜــﯽ ﻛﻮرد ﻛە ﺳــەرﻣﺎﯾەﻛەﯾﺎن ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە و دەﺳﺘەﻛەی ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾە و ﻟە ﺳەدا ﻧەوەﺗﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿە. ﯾﺎﺳــﺎی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ رێﮕەی ﺑەوە ﻧەداوە ھﯿﭻ ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرێﻜــﯽ ﻓەرﻣﯽ دەوڵــەت ﻛﺎری ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑﻜﺎت .واﺗە ﺋەﮔەر ﺋەو ﭘﺎرەﯾەی ﺑە ﺣەڵﯿﺶ ﭘەﯾﺪا ﻛﺮدﺑێ ،ھەر ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ﯾﺎﺳﺎ رێﮕﺮی ﻟێ ﻛﺮدووە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑﻜﺎت. ﺗــﯚ ﺑڵێــﯽ دەوڵەﻣەﻧﺪی ﻛــﻮرد ﻣﺎﯾﻜﺮۆﺳــﯚﻓﺘﯽ داھێﻨﺎﺑێ و ﮔﻮوﮔڵﯽ ﭘێﺸﺨﺴﺘﺒێ و دەرﻣﺎﻧﯽ ﮔﯿﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﺷــێﺮﭘەﻧﺠە دۆزﯾﺒێﺘەوە و ھەﻣــﻮو وﺗﺎن ﻟێﯽ ﺑﻜڕن و ﮔﻮﻣﺮﻛﯽ ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەت زﯾﺎد ﻛﺮدﺑێ ،ﺑﺎﺟﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺷﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ وەزارەﺗێﻚ ﺑﻜﺎت، ھەڵﺒەت ﻧەﺧێﺮ .ھەﻣــﻮو دەزاﻧﯿﻦ ﺋەو ﭘﺎرەﯾە ﭼﯚن ﭘەﯾﺪا ﺑﻮوە ،ﻟەﺑەر ﺋەوەی وﺗﯽ ﺋێﻤە ﺑە ﺳﯿﺴــﺘەم رێﻚ ﻧەﺧﺮاوە و دەﺑﻮو ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺧﯚﺷﮕﻮزەراﻧﯽ ﺋەو دەوڵەﻣەﻧﺪاﻧە و ﻛەﯾﻒ و ﺳەﻓﺎﯾﺎن ،ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﻛﻮﻧە ﺗﺎرﯾﻜەﻛﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧە ﺑەﺳەر ﺑﺒﺮداﯾە ،ﺑەم ﺑﯚﭼﯽ ﻧﺎﺑەﺧﺸــﻦ؟ ﺋەرێ ﺋەوەﻧﺪە ﻣﻠﯿﯚﻧێﺮەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧەرﯾــﻚ ﺑــﻮو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑــەر ﺗﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﺑﻜەوێ ،ﭘێﺸﻤەرﮔە ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ و ﺷەھﯿﺪ و ﺑﺮﯾﻨﺪار و ﻛەﻣﺌەﻧــﺪام ﺑﻮون ،ﺑﯚ ﺑڕێﻚ ﻟــەو ﻣﻠێﻮﻧﺎﻧەی ﻟەم وﺗەﯾﺎن دەﺳﺖ ﻛەوﺗﻮوە ،ﻧەﺑەﺧﺸﯿﯿە ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺧﯚﯾــﺎن و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯿﺎن .ﺟێﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﺑڵێﯿﻦ ﻟە دز ﭼﯽ وەردەﮔﯿﺮێ ،ﻟە ﭘﺎرەی ﺗﺎﻧﯽ وت ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑڕێﻜﯽ ﺑﺒەﺧﺸﻦ؟
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
وﺷــەی ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﻟــﻪ ھەﻣﻮو زﻣﺎﻧێﻜﺪا ھەﯾە ،ﻟەواﻧەﯾە ژﻣﺎرەی ﭘﯿﺘــەﻛﺎن ﯾﺎن ﺋﺎوازی وﺷەﻛە ﺗەواو ﺟﯿﺎواز ﺑﻦ ،ﺑەم ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ وﺷــەﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺟﯚﻻﻧەی دڵﺪا ﺋــﺎرام دەﮔﺮێ، ﺑﯚﯾــە دەڵێــﻦ ﺳــەرﭼﺎوەی ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ دڵــە ،ﺋەﮔەر ﺑﺘەوێ ﺑەدوای ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﺪا ﺑﮕەڕێﯿــﺖ ،ﺑــەدوای دڵﺘــﺪا ﺑﮕەڕێ .ﺋەﮔەر ﻟە ﺟەﺳــﺘەی ھەﻣﻮوﻣﺎﻧــﺪا دڵ ھەﺑێﺖ ،ﺋەوە دەﮔەﯾەﻧــێ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺧﯚری ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﻦ ،ﺑەم ﺧﯚﻣﺎن ﻧﺎﻣﺎﻧەوێ ھەﺳﺘﯽ ﭘێ ﺑﻜەﯾﻦ. ﻛــە ﻣﻨﺪاڵ ﻟــە داﯾــﻚ دەﺑێ، ھەﺳــﺖ ﺑــە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ داﯾﻜــﯽ ،ﺑﺎوﻛــﯽ ،ﺧﻮﺷــﻚ و ﺑﺮاﻛﺎﻧﯽ و ﺗەﻧﺎﻧەت ﯾﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ و ڕەﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ دەﻛﺎت .زۆر ﺑەﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﺑــﯚت ﭘێﺪەﻛەﻧێﺖ و ﺑﺎڵﺖ ﺑــﯚ دەﮔﺮێﺘــەوە .ھەر ﻛە ﮔــەورە ﺑﻮو ،ﺋێﻤــە ﮔەورە ﻓێﺮی ڕق و ﺗﻮوڕەﯾﯽ دەﻛەﯾﻦ. ﻓێــﺮی ﻣﺎﻧﮕﺮﺗــﻦ و ھــﺎواری دەﻛەﯾــﻦ .ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﺋەو ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﯿە ﺑێﮕەردەی ﺋەو ﻟە ﺳــﻜﯽ داﯾﻜﯿﯿەوە ﻓێﺮ ﺑﻮوە، ﺑﯚ ﺋێﻤــە ﻧﺎﻣﯚﯾە .ھەرزوو ﻓێﺮی ﺗﺮﺳﯽ دەﻛەﯾﻦ و ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﺑــﯚ دادەﻧێﯿــﻦ .وەﺋــﺎﮔﺎ ﻧﯿﻦ ﻟەوەی ﺋەم ﺷــێﻮە ﭘــەروەردە
ﺑﻮدﯾﺴﺘﯿﺪا وا دەڵێﻦ ”ﺋەو ڕﻗەی ﺑەراﻣﺒەر ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺗﺮ ھەﺗە، وەك ژەھﺮێﻚ واﯾــە دەﯾﻜەﯾﺘە ﺟەﺳﺘەی ﺧﯚﺗەوە“. ﺋــەو ڕﻗە ﺗەﻧﯿــﺎ و ﺗەﻧﯿﺎ ﺋﺎزاری دڵ و دەرووﻧــﯽ ﺧﯚت دەدات، ﻟەواﻧەﯾــە ﺋەو ﻛەﺳــەی ﻛە ﺗﯚ ڕﻗﺖ ﻟێﯽ ﺑێﺖ ،ﻧــە ﺋﺎﮔﺎی ﻟەو ڕﻗــەی ﺗﯚ ﺑێﺖ ﻧــە زەرەرﻣەﻧﺪ ﺑێﺖ ﻟەو ڕﻗەی ﺗﯚ. ﻛەواﺗــە ﺋــەو دڵــە ﺳــﻮورە ﭘڕﺧﻮێﻨــەت ﭘــڕ ﻣەﻛــە ﻟــە
ﻛە ﭘﯿﺎوﻛﻮژ و ﺟــەردەن ،دز و دەﺳــﺘﺒڕن .ﺋەواﻧﻪ ﻟــە ھەﻣﻮو ﺷــﺖ زﯾﺎﺗﺮ ڕﻗﯿﺎن ﻟــە ھەﺗﺎو دەﺑێﺘــەوە ،ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺋەوان ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﺑــەر ﺗﺎرﯾﻜﯿﺪا دەﺗﻮاﻧﻦ ﻛﺎری ﻧﺎﻣﺮۆﭬﺎﻧــە ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪەن. ﺋەوان ﻟە ڕووﻧﺎﻛﯽ دەﺗﺮﺳــﻦ، ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ھــەر ڕووﻧﺎﻛﯿﯿە ﻣﺎڵﯿﺎن و ڕێﮕەی دڵﯿﺎن ﻧﯿﺸﺎن دەدا .ﻛە دڵﯿﺸــﯿﺎن دۆزﯾﯿەوە، ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ دەدۆزﻧەوه و واز ﻟــە ﺋﺎزارداﻧﯽ ﺧﯚﯾــﺎن و ﺧەڵﻚ دێﻨﻦ. دۆزﯾﻨــەوەی ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﻣﺎﻧــﺎی ﺋەوەﯾــە ﺧﯚﺗﺖ ﺧﯚش ﺑﻮێﺖ ،ﻛەﺳــﺎﻧﯽ دەوروﺑەرت ﺧــﯚش ﺑﻮێﺖ ،ﺋــﺎزاری ﻛەس ﻧەدەﯾﺖ ،ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ ﺑﺪەﯾــﺖ ﻛــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑە ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪاﻧە ،ھەﺳﺖ ﺑﻪ ﺋﺎزاری ﻣﺮۆﭬەﻛﺎﻧــﯽ دەوروﺑەر ﺑﻜەﯾﺖ. ﻓﺮﻣێﺴﻜﯽ ﺳەر ﮔﯚﻧﺎی ﻣﺮۆﭬێﻚ ﺑﺒﯿﻨﯽ و دەﺳڕەﻛەی ﺳەر دڵﺖ دەرﺑﮫێﻨﯽ و ﺑﯿﺴڕﯾﺘەوە. ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ وەك ھەﻧﺎﺳە و ﻟێﺪاﻧــﯽ دڵ ﮔﺮﻧﮕە ﺑﯚ ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﻮودە و ﭘڕ ﺑەﺧﺘــەوەری. ھﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ﺗێﻜﭽﻮوﻧــﯽ ھەرﯾەﻛە ﻟە ﭘﺮۆﺳــەی ﻟێﺪاﻧﯽ دڵ و ھەﻧﺎﺳــەدان ،ﺗــەواوی ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ ژﯾﺎن و ﺟەﺳﺘەﻣﺎن دەﮔــﯚڕێ .ﺑﯚﯾــە ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﻟەﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﺪا، ھەﻣــﻮو ﯾﺎﺳــﺎ و ڕێﺴــﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــە ﺗێﻜﻮﭘێــﻚ دەدات. ﺋــﺎزارەﻛﺎن ﻛەڵەﻛــە دەﺑــﻦ، ﻧﺎدادﭘــەروەری دەﺑێﺘە ڕەﻧﮕﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە .ھەﻣﻮو ﺑەرﮔﯽ ﺑێــﺰاری و رق ﻟەﺧﯚﺑﻮون ،ﺧﯚ ﺑەﻛەﻣﺰاﻧﯿﻦ دەﭘﯚﺷﯿﻦ. ﺋــەی ﺋەﮔەر ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ
ﯾﻮﺳﻒ ﻟەﺗﯿﻒ
ژﻣﺎرە ) ، (158ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 19 ،
ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﻻی ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻧﺎدۆزﯾﺘەوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟەﻧﺎو ﺧﯚﺗﺪا دەﯾﺪۆزﯾﺘــەوە .ﺗەﻧﯿﺎ ﺧﯚﻣﺎﻧﯿﻦ ﺋەو ھەﺳــﺘە ﺑێﺪار دەﻛەﯾﻨەوە، ﺑــەم ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑێــﺪاری ﺑﻜەﯾﻨــەوە ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﻤﺎن ﺑە ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺗﺮ ھەﯾە .ﭘﺎوﻟﯚ ﻛﺎﯾﯿﻠﯚ/ ﯾﺎﻧﺰە ﺧﻮﻟەك.
و ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗە دەﺑێﺘــە ﺗﺎﺷــەﺑەردێﻚ ﻟە ﺑەردەم دڵﯿﺪا ﺑﯚ ﻧﺎﺳــﯿﻨﯽ ﻛﻮن و ﻗﻮژﺑﻨەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎن .ﻣﻨﺪاڵەﻛە ﺳــەرﮔەردان دەﻛەﯾﻦ و ﻧﺎﻣــﯚی دەﻛەﯾﻦ ﺑە دڵ و ﺋەو ھەﺳﺘە ﻣﺮۆﭬﺎﻧەی ﻛە دەﺑێﺖ ﻣﻮڵﻜﯽ ﺧﯚی ﺑێﺖ. ﺋێﻤــەی ﮔــەورە ،ﻣﺮۆﭬەﻛﺎﻧﯽ دەوروﺑەرﻣــﺎن ،ﺷــﺘەﻛﺎﻧﯽ دەوروﺑەرﻣــﺎن ﭘﯚﻟێﻦ دەﻛەﯾﻦ. ﺋەﻣەﯾﺎن ﻛەﺳێﻜﯽ ﺑﺎﺷە دەﺑێﺖ ﺧﯚﺷــﻤﺎن ﺑﻮێــﺖ ،ﺋەﻣەﯾــﺎن
ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﭘڕ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ
17
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
18
ﺋﺎوارە ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣﯿﻢ:
ژﻣﺎرە ) ، (158ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 19 ،
ﺋەوەی ﻟە ﻛەﻧﺎڵەﻛﺎن ﺑەﻧﺎوی ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﺎ ﭘﯿﺸﺎن دەدرێ دەﻣەﺗەﻗێﯽ ﺟﻨێﻮ ﮔﯚڕﯾﻨەوەﯾە
وﺷە /ﻏەﻣﮕﯿﻦ ﺧﺪر ﺋﺎوارە ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣﯿﻢ ،ھەم وەك ﺷﺎﻧﯚﻛﺎر و ھەﻣﯿﺶ وەك ﻧﻮوﺳەرێﻜﯽ ڕەﺧﻨەﮔﺮ ﻟە ﺑﻮاری ﺷﺎﻧﯚﯾﯿﺪا ﺟێ ﭘەﻧﺠەی دﯾﺎرە .ﺋەو رەﺧﻨەی ﺗﻮﻧﺪ ﻟەو دﯾﻤەﻧﺎﻧە دەﮔﺮێ ﻛە ﻟە ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧەوە ﺑەﻧﺎوی ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﺎ ﭘﯿﺸﺎن دەدرێﻦ و رای دەﮔەﯾەﻧێ ”ﺋەوە ﺟﻨێﻮ ﮔﯚڕﯾﻨەوەﯾە“ .ﻟەم دﯾﻤﺎﻧەﯾەی ”وﺷە“دا وەﻻﻣﯽ ﭼەﻧﺪان ﭘﺮﺳﯿﺎر دەداﺗەوە. ﺧﯚت ﻛە ﻟە ﮔەڕەﻛﯽ ﭘﺎﺷﺎی ﮔەورەی ڕواﻧﺪز ﻟە دﯾﻚ ﺑﻮوﯾﺖ و ﺋەو ﮔەڕەﻛــە ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ھﻮﻧەرﯾﯽ ﺧﯚی ھەﯾە ،ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ھەﺑﻮوە ﻟەﺳــەر ﺋــەوەی روو ﺑﻜەﯾﺘــە ھﻮﻧەری ﺷﺎﻧﯚ؟ ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﻛﺎرﯾﮕــەری ھەﺑﻮوە، ﺋەﮔــەر ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە ﺑــﯚ ﻣێﮋوو، رواﻧﺪز ھەﻣﯿﺸە ﻣەڵﺒەﻧﺪی ﺷﺎﻧﯚ و ﺷێﻮەﻛﺎری ﺑﻮوە و ﺳەرﭼﺎوەی ﺋﯿﻠﮫﺎﻣﯽ ﻣﻮزﯾــﻚ و ﮔﯚراﻧﯽ ﺑﻮوە، ﺟﻮوڵەی ﺋەدەب و رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﭘێ ﺑەﭘێ ﻟەﮔەڵ ﺳــەردەم ﻟەم ﺷﺎرە ھﺎﺗﻮوە و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە .ﺳﺎڵﯽ 1931 ﯾەﻛەم ﺷــﺎﻧﯚﮔەری ﻟــە رواﻧﺪز ﺑەﻧﺎوی ”ﻧﯿــﺮۆن“ ﺧﺮاوەﺗە ڕوو، ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﺋەم ﺷﺎرە ﻟە رەوﺗﯽ ﺷﺎﻧﯚ داﻧەﺑڕاوە و ﺑەردەواﻣە .ﺋەﻣە ﻛﺎرﯾﮕــەری ھەﺑﻮوە ﺑــﯚ ﺋەوەی دوای دەرﭼﻮوﻧﻢ ﻟــە ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ، روو ﺑﻜەﻣــە ﻛﯚﻟێــﮋی ھﻮﻧــەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎن -ﺑەﺷﯽ ﺷﺎﻧﯚ. ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺷﺎﻧﯚ ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﻟەو ﻧﺎوﭼە ھﻮﻧەرﯾﯿە ﭼﯚﻧە؟ ﺑەداﺧەوە ﻧەك ھەر ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺋەم ﻧﺎوﭼەﯾە ،ﺑﮕﺮە ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ھەﻣﻮو
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﻮﻧەر ﺑەﮔﺸــﺘﯽ و ﺷــﺎﻧﯚ ﺑەﺗﺎﯾﺒەت وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧﯿﯿــە ،ﭘێﺶ ﺋــەم ﺗەﻧﮕﮋاﻧەﯾﺶ ﮔﻮﺗﻮوﻣە ،ھﻮﻧــەر دەﺑێﺖ ﺑﺒێﺖ ﺑە ﭘﯿﺸــە ،ﭼﻮﻧﻜە ھەرﻛﺎت ﺑﻮو ﺑە ﭘﯿﺸەت ،دەﺗﻮاﻧﯽ ﺋەﻓﺮاﻧﺪن و ﭘێﺸﻜەوﺗﻦ ﻟە ﺑﻮارەﻛەت ﺑﻜەی،
ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺷﺎﻧﯚﻣﺎن ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ وﺗﺎن ﺑﯚ ﺑﺎﺳﻜﺮدن ﻧﺎﺷێ ھﻮﻧەر ﻟە ﻛەﺷﻮھەواﯾەﻛﯽ ﺋﺎرام و ﺧﯚﺷﮕﻮزەران ﺑە ھەﻣﻮو واﺗﺎﻛﺎن، ﮔەﺷــە دەﻛﺎت و ﺑەرەوﭘێــﺶ دەﭼێــﺖ ،ﺋەم ﻧﺎوﭼەﯾــە ﭘڕە ﻟە ﻛەﺳــﯽ ﺑەھﺮەﻣەﻧﺪ و ﺑــە ﺗﻮاﻧﺎ ﺋەﮔەر ھــﺎوﻛﺎری ﺑﻜﺮێﻦ ،دڵﻨﯿﺎم ﻛﺎری ﺟــﻮان دەﻛــەن ،ﺑــەم ھەﻣﻮو ﺋــەو ﺑەھﺮە و ﺗﻮاﻧﺎ ﺟﻮاﻧﺎﻧە ﻛﭗ ﻛــﺮاون ﺟﺎ ﺑەھەر ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾەك
ﺑێﺖ ،ﺋەو ﺑﯿﻨەرە ﺷﺎﻧﯚﯾﯿﯿەی ﻟەم ﻧﺎوﭼەﯾە ھەﯾە ،ﻟە ھﯿﭻ ﺷﺎرێﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﯿﯿــە ،دﯾﻤەﻧێﻜﯽ ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸــە ﺋەوەﻧــﺪە ﺑــە ﺗﺎﻣەزرۆﯾــﯽ ﺑەرەو ھﯚڵﯽ ﺷــﺎﻧﯚ دێﻦ. ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﺗــﯚ ﯾەﻛێﻜﯽ ﻟەواﻧــەی ﻧــﺎوە ﻧــﺎوە ﺑﺎﺑەﺗــﯽ رەﺧﻨەﯾــﯽ ﻟەﺑــﺎرەی ﺷــﺎﻧﯚ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻧﻮوی .ﻟە ھﻮﻧەری ﺷﺎﻧﯚدا ﻟە ﭼﯽ ﻧﯿﮕەراﻧﯽ؟ ﻛێﺸەﻛﺎن ﻟەوﻛﺎﺗەوە دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛەن ﻛە ھەرﭼﯽ ﺷــﺎﻧﯚﻛﺎر و ﭘﺴﭙﯚڕی ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯽ ﻗﺴە دەﻛﺎت و رەﺧﻨە دەﮔﺮێﺖ ،ﻛەﭼﯽ ﮔﻮێﯽ ﻟــێ ﻧﺎﮔﯿﺮێﺖ و ﭘێﺸــﻨﯿﺎزەﻛﺎن ﺑەھەﻧــﺪ وەرﻧﺎﮔﯿﺮێــﺖ ،ﺑﮕﺮە ﻟە ﺑەرزﺗﺮﯾــﻦ دەزﮔــەی ھﻮﻧەری ﺋەم وﺗــە ﻛەﺳــﯽ ﻧﺎھﻮﻧەری دەﻛﺮێﺖ ﺑە ﺑەرﭘــﺮس و راوێﮋی ﭘــێ دەﻛﺮێــﺖ .ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﯾﻦ ﻟە ﻗﺴەﻛﺮدن و ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺑەس ﻧﯿﯿە، ﻟــەم ﺳــەردەﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﮕﯿﺮﯾﯽ و ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨە ﻟــە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘــﯽ وﺗەﻛەت ھﯚڵێﻜﯽ ﺷﺎﻧﯚ ﻧﯿﯿە. ﺋــەوەی ﻟــە ﻛەﻧﺎڵــە
ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎﻧــەوە ﭘەﺧــﺶ دەﻛﺮێﺖ ﺑەﻧﺎوی ﺷﺎﻧﯚی ﻛﯚﻣﯿﺪی و دراﻣﺎ و ﻓﯿﻠﻤﯽ ﻛﯚﻣﯿﺪی ،ﺗﯚ وەك ﻛەﺳێﻜﯽ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭼﯚن ھەڵﺪەﺳەﻧﮕێﻨﯿﺖ؟ ﺳەرەﺗﺎی دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ھﻮﻧەری ﺷــﺎﻧﯚﯾﯽ ﻛﯚﻣﯿﺪی ”ﺑەزﻣەﺳﺎت“
ﻛەﺳﯽ ﻧﺎھﻮﻧەری دەﻛﺮێﺖ ﺑە ﺑەرﭘﺮس و راوێﮋی ﭘێ دەﻛﺮێﺖ ﭼەﻧــﺪان ﺳــﺎڵ دوای ﺷــﺎﻧﯚی ﺗﺮاژﯾﺪی ”ﻣەرﮔەﺳــﺎت“ ﺳەری ھەڵﺪا ،ﺋەﻣــە ﺑەڵﮕەﯾە ﻟەﺳــەر ﺋەوەی ﻛــە ھﻮﻧــەری ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﺎ ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿــە و ھەﻣﻮو ﺷــﺎﻧﯚﻛﺎرێﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﻛﺎری ﺗێﺪا ﺑــﻜﺎت ،ﮔﺮﻧﮕە ﻟە ﭘــﺎڵ ﻛﺎرێﻜﯽ ﺷــﺎﻧﯚﯾﯽ ﺟﻮان ﻛﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮی ﻛﯚﻣﯿﺪی ھەﺑێﺖ ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﯚ
ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺋێﻤە ﻛە ﺑە درێﮋاﯾﯽ ﻣێﮋوو ﻟەﻧﺎو ﻛﺎرەﺳﺎت و ﻧﺎﺧﯚﺷﯿﺪا ﺑﻮوﯾﻦ ،ﺋەﮔەر ﺳــەرﻧﺞ ﺑﺪەﯾﻦ ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﺑﯿﻨەری ﺋێﻤە ﺗﺎﻣەزرۆی ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﺎﯾــە .ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋەﻛﺘەری ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﺎﻣــﺎن ھەﯾە ﻛە دەﻛﺮێﺖ ﻛﺎری ﺟﻮان ﺑﻜەن ،ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﺎﯾەﻛﯽ ﺑــﺎزاڕی و دەﻣەﺗەﻗێﯽ ﺟﻨێﻮدان و ﻗﺴــەی ﻗﯚڕ ﻧﺎ ،ﺋەﻣــە ﻧﺎﭼێﺘە ﺧﺎﻧەی ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﺎ و ﺑەزﻣەﺳــﺎت، ﭼﺎرڵــﯽ ﭼﺎﭘڵﻦ ﺋێــﺶ و ﺋﺎزاری ﺧەڵﻜﯽ دەﮔﻮاﺳــﺘەوە ﺳەر ﺷﺎﻧﯚ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻛﯚﻣﯿــﺪی ،دﻧﯿﺎ ﺑە ھەﻣﻮو زﻣﺎﻧــە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن ﺑە رووﯾﺪا ﭘێ دەﻛەﻧﯿﻦ و ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﯿﺸــﺪا رەﺧﻨــەی ﺗﻮﻧﺪی ﻟە دەﺳــەت دەﮔﺮت ،ﺋەوەی ﻣﻦ دەﯾﺒﯿﻨﻢ ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﻛەﻧﺎڵەﻛﺎن ﺑەﻧــﺎوی ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﺎ ﻗﺴــەی ﻗﯚڕ و دەﻣەﺗەﻗێﯽ ﺟﻨێﻮ ﮔﯚڕﯾﻨەوەﯾە و ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ. ﻛەواﺗــە ﺷــﺎﻧﯚﯾﺶ وەك ھەر ﺑﻮارێﻜﯽ ﺗــﺮی دﻧﯿﺎی ﺋێﻤە ﻛێﺸەی زۆرە؟ ﻟەم وﺗە ﭼﯽ ھەﯾە ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەدا ﻧەﺑــێ؟ ﻣﺎڵ ﻟــە ﺧــﯚی ﻧەﺑﻮو
ﭘڕۆﻓﺎﯾﻞ ﻣﯿﻮاﻧﯿﺸــﯽ ھﺎت ،دەﻣــﯽ ھەر ﺷــﺎﻧﯚﻛﺎرێﻚ دەﻛەﯾﺘەوە دەڵێﺖ: ﺷــﺎﻧﯚ ﻟــە ﺗەﻧﮕﮋەداﯾــە .ﺋەوەﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش دەﯾــﺎن ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺗﺮﻣﺎن ﺑﯚ دروﺳــﺖ ﻛــﺮا .ﺋەﻣە ﻟەﻻﯾــەك ،ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗﺮ دەﺑێﺖ ﺋێﻤەی ﺷــﺎﻧﯚﻛﺎران ﮔﻠەﯾﯿﯿەك ﻟە ﺧﯚﻣﺎن ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺳــەﯾﺮﻛە ﺳــێ ﭼــﻮار ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾﻦ ﻛــە ھێﻨﺪەی ﮔەڕەﻛێﻜﯽ ﭼﯿﻦ دەﺑﯿﻦ ،ﻛەﭼﯽ ﻛەﺳﻤﺎن ﻛەﺳﯽ ﺗﺮ ﻧﺎﺧﻮێﻨێﺘەوە و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ وا ﻧﯿﯿە ﺷــﺎﯾەﻧﯽ ﺑﺎﺳــﻜﺮدن ﺑێﺖ ،ھەﻣﻮوی ﺧﯚی ﭘێ ﺷﻜﺴــﭙﯿﺮە ،ﻛەﭼﯽ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺷــﺎﻧﯚﻣﺎن ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ وﺗﺎن ﺑﯚ ﺑﺎﺳﻜﺮدن ﻧﺎﺷێ ،ﺋەﻣە راﺳﺘﯿﯿە و ﻛەﺳﻤﺎن ﻧﺎﺑێﺖ ﻧﻜﯚڵﯽ ﻟێ ﺑﻜەﯾﻦ. ﻛﺎری ﺷﺎﻧﯚﯾﯽ ﻧﻮێﺘﺎن ھەﯾە؟ ﻟــە ﺋێﺴــﺘەدا ﻟەﮔــەڵﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و ھﻮﻧــەری ﺳــﯚران ﺑەﻧﯿﺎزﯾﻦ ﻛﺎر ﻟــە ﺋﯚﭘەرێﺘێﻚ ﺑﻜەﯾﻦ ﻟەﺳــەر ﻣﯿﺮﻧﺸﯿﻨﯽ ﺳﯚران و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻣﯿــﺮ ﻣﺤەﻣــەد ﻛــە ﻛﺎرێﻜــﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ و ﻛﻼﺳﯿﻚ دەﺑێﺖ ،ﻧﺰﯾﻚ ﺑە 30ﺋەﻛﺘەر ﺑەﺷﺪار دەﺑﻦ ﺗێﯿﺪا.
ﺋــﺎوارە ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣﯿﻢ ،ھەم وەك ﺷــﺎﻧﯚﻛﺎر و ھەﻣﯿــﺶ وەك ﻧﻮوﺳــەری ڕەﺧﻨەﮔــﺮ ﻟــە ﺑــﻮاری ﺷــﺎﻧﯚدا ﺟــێ ﭘەﻧﺠــەی دﯾﺎرە .ھــﺎوﻛﺎت ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕــەی ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧــﯽ رواﻧﺪزە ﻛە ھەﻣﯿﺸە ﺷﻮێﻨﯽ ﮔەﺷەی ﻣﻮزﯾﻚ ﺑﻮوە .ﻟە ﭼەﻧﺪان ﻛﺎری ﺷﺎﻧﯚﯾﯽ وەك ﺋەﻛﺘەر ﺑەﺷﺪاری ﻛــﺮدووە .وەك) :ڕۆڵەی ﺧﺎك، ﺷــەوە ﺳــﭙﯿﯿەﻛﺎن ،ﺷەوی ﭼەﻗﯚدرێﮋەﻛﺎن ،ﺣەﺷﺎرﮔە(. ھەروەھﺎ ﺋــەو ﻛﺎراﻧەی وەك دەرھێﻨــەر ﻛﺎری ﺗێﯿﺎﻧــﺪا ﻛﺮدووە ،ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟــە) :ﻣﺎﻧﯚر – دوو دز-ﻗەﺷــەﯾەك – ﺣەﺷــﺎرﮔە – ﻓﺮﯾﺸــﺘەی ﻛﻮژراو – دەﺳﺘەﯾەك ﻟەﺳەر ڕێــﮕﺎی ﻣــەرگ – ﻟەﯾــﻼ ﻗﺎﺳــﻢ – - 1 = 2+2ھەﻣــﻮو ﺑﯚﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑﺴــﺘﺎن – ﺳــەﻓەرێﻚ ﻟە ﻋەڕﻋەڕەوە ﺑﯚ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن – ﻓڕﯾﻦ ﻟە دوای ﻣــەرگ( .ھــﺎوﻛﺎت ﺧﺎوەﻧﯽ ﭼەﻧﺪان وﺗــﺎری ڕەﺧﻨەﯾﯽ و ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾە ﻟە ﺑﻮار ھﻮﻧەری ﺷﺎﻧﯚدا.
ﻧﺎﺳﻚ ﺣﻮﺳێﻦ :ﺷﯿﻌﺮی ﻣﻦ ﺑﯚ ﺋﺎزارەﻛﺎﻧﯽ ژﻧە
ﺗﺎراوﮔە ﭘڕە ﻟە ﺗەﻧﯿﺎﯾﯽ
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھەورﯾﻦ ﻧەﺟﺎت ﻧﺎﺳــﻚ ﺣﻮﺳــێﻦ ﺳــەﻋﯿﺪ ﻟــە داﯾﻜﺒﻮوی ﺳﺎڵﯽ 1971ﻟە ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻛەﻧەدا ژﯾــﺎن دەﮔﻮزەرێﻨێﺖ .ﺋەو ھەر ﻟە ﺗەﻣەﻧــﯽ زۆر ﻻوێﺘﯿﯿەوە ﺣەزی ﺑەﺷــﯿﻌﺮ ﻛﺮدووە و ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی داﭘﯿﺮی وای ﻟێ ﻛﺮدووە ﺧﻮﻟﯿﺎی ﺷــﯿﻌﺮ ﺑێﺖ .ﻧﺎﺳــﻚ ﺑە ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯽ زۆر ھﺎوڕێ و دۆﺳﺘﯽ ﺑﯚ ﺧﯚی ﻟە ﺗــﯚڕی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻓەﯾﺴﺒﻮوك ﭼێ ﻛﺮدووە .ﺋێﻤەش وەك ”وﺷــە“ ھەر ﻟەو رێﮕەﯾەوە ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن ﭘێﻮەﻧﺪی ﭘێﻮە ﺑﻜەﯾﻦ و ﻟەم دﯾﻤﺎﻧەﯾەدا ﭼەﻧﺪ ﭘﺮﺳﯿﺎرێﻜﯽ ﺋﺎراﺳﺘە ﺑﻜەﯾﻦ. ﺳــەرەﺗﺎی دەﺳﺘﭙێﻜﺮدن ﺑە ﺷﯿﻌﺮ ﻻی ﺗﯚ ﭼﯚن ﺑﻮو؟ ﺋــەوﻛﺎت ڕۆژاﻧە ﻧەﻧﻜﻢ داوای ﻟێ دەﻛﺮدم ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻗﺎﻧــﻊ و ﻧﺎﻟــﯽ ﺑــﯚ ﺑﺨﻮێﻨﻤەوە، ﻟەوﻛﺎﺗــەوە ﺣــەزم ﺑــە دﻧﯿﺎی ﺟﻮاﻧﯽ ﺷــﯿﻌﺮ ﻛﺮدووە و ﻣﻨﯿﺎن ڕاﻛێﺸــﺎ ﺑــەرەو ﻣﺎڵﯽ وﺷــە و
ﺷــﯿﻌﺮ ،ﺑەم وەك ﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﻟە ﻧەوﺗەﻛﺎﻧەوە دەﺳﺘﻢ ﭘێ ﻛﺮدووە و ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺧﯚﻣﻢ دەﻧﻮوﺳﯽ .دوای ﺋەوەی ﮔەﺷــﺘﻢ ﻛﺮد ﺑﯚ ﺗﺎراوﮔە ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﻢ ﺑەرەو ﻣەرگ ﭼﻮون و ﺋەرﺷﯿﻔەﻛەم ﻓەوﺗﺎ ،ﺋەوە ﺑﻮوە ھﯚی دوورﻛەوﺗﻨەوەم و ﺑەردەوام ﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽ ﺑﺎری ﺧێﺰاﻧﯿﻢ دووری ﺧﺴــﺘﻤەوە ﻟە دەﺳــﺘﺒﺮدن ﺑﯚ ﻧﻮوﺳﯿﻦ ،ﺑەم ﻣﺎوەی ﺳێ ﺳﺎڵە دەﺳــﺘﻢ ﺑە ﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﻛﺮدەوە و ﺑەردەواﻣﻢ. ﺷﯿﻌﺮی ﻛﻮردﯾﯽ ﺋێﺴﺘە ﭼﯚن دەﺑﯿﻨﯽ ،ﺋﺎﯾﺎ ﺗﺎزەﮔەری ﺑەﺧﯚﯾەوە ﺑﯿﻨﯿﻮە ﯾﺎن ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﺪا وەﺳﺘﺎوە؟
ھﺎﺗﻨەﻧﺎوەوەی ژن ﻟە دﻧﯿﺎی ﺋەدەب و ﺷﯿﻌﺮدا دەﺑێﺘە ھﯚی ﭘێﺸﻜەوﺗﻦ
ﺋێﺴﺘە ﺳــەرەﺗﺎی ﮔەﺷەﻛﺮدﻧە، ھﯚﯾەﻛــەی ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﯽ ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژﯾﺎوەﯾە ﻛە ﺧﯚﺷﺒەﺧﺘﺎﻧە ھﯚﯾەﻛﺎﻧﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻦ و ﺧﻮێﻨﺪن و دەﺳﺘڕاﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە ﺳــﺎﯾﺖ و ھێڵەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺖ ﺋﺎﮔﺎدارﺑﻮوﻧــﯽ دﻧﯿــﺎی دەرەوە و ﻧــﺎوەوە ،ﺋەﻣــەش ﺑﻮوەﺗە ھﯚی ڕەﺧﺴﺎﻧﺪﻧﯽ دەرﻓەت ﺑﯚ ﮔەﻧﺠﺎن ﺑــە ﻛﭻ و ﻛــﻮڕەوە ﻛــە ﺧﯚﯾﺎن ڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﺋﺎﮔﺎداری دﻧﯿﺎی ﺷﯿﻌﺮ و ﺋەدەب ﺑﺒﻦ و ﺗﻮاﻧﺎ و ﺑەرھەﻣﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەرەوﭘێﺶ ﺑﺒەن. رەﺧﻨەﮔــﺮان و ﺋەدﯾﺒــﺎن ﻧﯿﮕەراﻧﻦ ﻟــەوەی ژﻧﺎن ﻛەﻣﺘﺮ ﺑە دەم ھﻮﻧــەر و ﺋەدەﺑەوەن و ژﻧﯽ ﺷﺎﻋﯿﺮﻣﺎن ﻛەﻣە ،ﺗﯚ ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﭼﯽ دەڵێﯿﺖ؟. ﭼەﻧــﺪ ژﻧــە ﺷــﺎﻋﯿﺮێﻚ دەﺑﯿﻨﻢ ﺷــﯿﻌﺮی ﺟﻮان دەﻧﻮوﺳــﻦ .ژن ﺑەﺷــﯽ ﮔــەورە و ﭘێﻜﮫﺎﺗــەی ﺳەرەﻛﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە، ﺑﯚﯾە ھﺎﺗﻨەﻧــﺎوەوەی ژن ﻟە دﻧﯿﺎ ﺋەدەب و ﺷــﯿﻌﺮدا دەﺑێﺘە ھﯚی ﭘێﺸﻜەوﺗﻦ .وای دەﺑﯿﻨﻢ ﺷﺎﻋﯿﺮی
ژن ﻛەم ﻧﯿﻦ ،ﻟەم ﺳﺎﻧەی دواﯾﯽ ﭼەﻧﺪان ژن دەرﻛەوﺗﻦ ﺑە ﺗﻮاﻧﺎی ﺑﺎﺷــەوە ،ﺑەم ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﭘﯿﺎو ﻛە زۆرﯾﻨەن ﻟــەو ﺑﻮارە ،ﺑە ژﻣﺎرە ﻛەﻣﺘﺮن ،ھەڵﺒەﺗــە داوﻧەرﯾﺘﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە و داﺧﺮاوﯾــﯽ ﺧێﺰان، ھﯚی ﺳــەرەﻛﯽ ﺑﻮون ﺑــﯚ ﺋەم درەﻧﮓ دەرﻛەوﺗﻨەی ﺗﻮاﻧﺎی ژن ﻟە ﺑــﻮاری ﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ﺋەدەﺑﺪا، ﭼﻮﻧﻜە ژن ﻟە ھﺎﺗﻨــە ﻣەﯾﺪاﻧﯿﺎن
ﺑﯚ ﺧﯚ ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮﻛﺮدن و ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺷــﯿﻌﺮ و ﺋەدەب ،زۆر ﺷﺘﯽ ﻛﯚن و داوﻧەرﯾــﺖ ﺗێــﻚ دەﺷــﻜێﻨﻦ و دەﺳــﺘﯿﺎن ﺋــﺎوە دەﺑێﺖ ﺑﯚ ﺧﻮاﺳﺖ و دەرﺑڕﯾﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن. ﺋەوەم ﭘێ ڕاﺳﺖ ﻧﯿﯿە ﻛە دەڵێﻦ ژﻧﯽ ﺷــﺎﻋﯿﺮ ﻛەﻣە ،ﺑەڵﻜﻮ ھەﯾﻦ و ﺋﯿﺘﺮ ﻗﺴــەﻛە ﻟەﺳەر ﺋەوە ﻧﯿﯿە ﻟە چ ﺋﺎﺳﺘێﻜﺪاﯾﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ژن ﻟە ﺳــەرەﺗﺎﯾە ﺑە ﺧﺮاپ و ﺑﺎﺷﯿەوە
ﺟێﯽ ﺧﯚﺷﺤﺎڵﯿﯿە و ﺑﻮوﻧﯽ ھەﯾە، ﺋــەو ﺑﻮوﻧە ﺑەرەوﭘێــﺶ دەڕوات و ﻛﺎرﯾﮕەر دەﺑــێ ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ژﻧﯽ ﺟﻮاﻧﻨﻮوﺳﯿﺶ ھەﯾە و ﻣەرج ﻧﯿﯿە ﺋەوەی ﺷﯿﻌﺮێﻜﯽ ﺟﻮاﻧﯽ ﻧﻮوﺳﯽ ﺑــەردەوام ﺟــﻮان ﺑﻨﻮوﺳــێﺖ،
ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺷﯿﻌﺮی ﻣﻦ ﺑﯚ دﻧﯿﺎ و دەوروﺑەرﻣە ،ﺑﯚ ﺋﺎزارەﻛﺎﻧﯽ ژﻧە ھەﺳﺖ دەﻛەم رۆژﮔﺎرێﻚ ﺑێﺖ ژن ﺑە ﺗﻮاﻧﺎﺗﺮ دەرﺑﻜەون ﻟە ﭘﯿﺎو. ﻛەواﺗــە ﺗــﯚ ﺷــﯿﻌﺮ ﺑﯚ ﻛێ دەﻧﻮوﺳــﯽ و دەﺗــەوێ ﭼــﯽ ﺑﮕەﯾەﻧﯽ؟ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺷــﯿﻌﺮی ﻣﻦ ﺑﯚ دﻧﯿﺎ و دەوروﺑەرﻣە ،ﺑﯚ ﺋﺎزارەﻛﺎﻧﯽ ژﻧە ،ﺑﯚ ﻋەﺷﻘێﻜە ﻛە ھەﻣﯿﺸە زﯾﻨﺪووە و ھەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻧــﺎوەوەی ﺧﯚم
دەﻧﻮوﺳﻤەوە ،زۆر ﺟﺎرﯾﺶ ڕەﻧﮕە ﺷــﯿﻌﺮ ﺑەرەو ﯾﺎﺧﯿﺒﻮوﻧﻢ دەﺑﺎت ﻟە دەﺳﺖ ﺷﺘە ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨەﻛﺎﻧﯽ داوﻧەرﯾﺖ.. ﺗﺎراوﮔــە چ ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛــﯽ ﺑە ﺗﯚ ﺑەﺧﺸﯿﻮە؟ ﺗﺎراوﮔــە ﭘــڕە ﻟــە ﺗەﻧﯿﺎﯾــﯽ و دەﯾــﺎن ﻛێﺸــە و ﮔﯿﺮوﮔﺮﻓﺖ، ﺑەراﻣﺒــەر ﺋەﻣــەش ﺧﯚﺷــﯽ و ﺧﯚﺷــﮕﻮزەراﻧﯿﺶ ھەﯾە ،ﺗﺎراوﮔە ﻣەﻧﻔﺎﯾــە ﻛە ﭘــڕە ﻟــە ﺗەﻧﯿﺎﯾﯽ، ﺋەﻣەش وا ﻟە ﻣﺮۆڤ دەﻛﺎت ﺑﯿﺮی ﻓﺮاوان ﺑﺒــێ و داھێﻨــﺎن ﺑﻜﺎت ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻦ ،ﺑﮕەڕێــﺖ ﺑەدوای دۆزﯾﻨــەوەی ﺧــﻮدی ﺧﯚﯾــﺪا، زۆرﺟــﺎر دۆزﯾﻨــەوەی ﺧﯚت ﻟە ﺑەرﺟەﺳــﺘەﻛﺮدﻧﯽ ھەڵﭽﻮون و داﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎﺧــە ،دەﺗەوێﺖ ﭼــﯽ ﺑﻜــەی؟ دەﺗەوێــﺖ ﭼﯽ ﺑڵێﯿــﺖ و ﭼﯚن ﺋــەو ﺗەﻧﯿﺎﯾﯿﯿﺎﻧە دەڕەوێﻨﯿﺘەوە ﻟە ﻧﻮوﺳێﻨێﻜﺪا ﯾﺎن ﻟە ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﺷــﯿﻌﺮێﻜﺪا .ﺋەم ﻧﺎﻣﯚﯾﯿﯿە ،ﺋەم ﺑــێ ھﺎوڕێﯿﯿە ﻟەم ﺑێ ﻛەﺳــﯿﯿە ﺋﺎزارت دەدات ﻟەم دوورە وﺗﯿﯿە.
ﺗﺎﯾﺒەت
ﻧﺎدﯾە ﯾﺎﺳﯿﻦ :ﺑﯚ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ وﺗەﻛەی ﺧﯚی ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺷﻮێﻨە ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻛﺎری ھﻮﻧەری
ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﻮێﻢ زۆرە ﺑەم ﺣەزم ﺑە ﺳﻮﭘﺮاﯾﺰە
زﯾﺎﺗــﺮ ﺣــەز دەﻛــەی ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺖ ﺑەﺷێﻮەی ﺳﯿﻨﮕڵ ﺑو ﺑﻜەﯾﺘەوە ،ﺑﯚ؟ ﭘێــﻢ واﯾــە ﮔﯚراﻧﯿﯽ ﺳــﯿﻨﮕڵ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ دەﺑێــﺖ ﻟــە ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛــە ﻧــەك ﺋەﻟﺒــﻮوم، ﺋەوەﯾﺶ ﺧﯚﺷــە ﻛــە ﻛﺎﺗێﻜﯽ زۆرت ھەﺑێﺖ و ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﮔﯚراﻧﯽ ﺑە ﯾــەك ﺟﺎر ﺑﺨەﯾﺘــە ﺑەردەﻣﯽ ﮔﻮێﮕﺮاﻧﺖ ،ﺑەم ﺋەوەﯾﺎن ﺑﯚ ﻣﻦ ﺋەﺳــﺘەﻣە ،ﭼﻮﻧﻜە ھەم ﻛﺎﺗﻢ ﺑە دەﺳــﺘەوە ﻧﯿﯿە و ھەم ﺗﻮاﻧﺎﯾەﻛﯽ زۆری دەوێﺖ ﻛە ﻣﻦ ﻧﯿﻤە ،ﺑﯚﯾە زۆر ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿە ﺑە ﺳﯿﻨﮕڵ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚم ﭘێﺸﻜەش ﺑﻜەم. ﻟەﮔەڵ ژەﻧﯿﻨــﯽ ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮزﯾﻚ ﭼﯚﻧــﯽ و زﯾﺎﺗﺮ ﺣەزت ﻟە ﻛﺎﻣﯿﺎﻧە؟ ﺑەردەوام دەڵێــﻢ ﺧﯚزﮔە داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﻢ ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿﯿــەوە ﻣﻨﯿﺎن ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی ﻣﻮزﯾﻚ داﺑﻨﺎﯾە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەڕاﺳــﺘﯽ زۆرم ﺣەز ﻟە ژەﻧﯿﻨﯽ ﻣﻮزﯾﻜە ،زﯾﺎﺗﺮ ﻋﺎﺷــﻖ و ﺣەز ﺑە ژەﻧﯿﻨﯽ ﺋﺎﻣێﺮی )ﭬﺎﯾﻠﯚن( دەﻛەم. ﺧﯚم ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی ﻣﻮزﯾﻚ ﺋﺎﻣێﺮی
ﺧﻮاردﻧە ﻛﻮردەوارﯾﯿەﻛﺎﻧﻢ زۆر ﭘێ ﺧﯚﺷﻦ ڕێﻜﻼﻣﺖ ﺑﯚ ﺳەﯾﺮاﻧﮕەﯾەك ﻛﺮد ﻟە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﮔﻮﻣﺎن دەﻛﺮێ ﺋەو ﺷــﻮێﻨە ھﯽ ﺧﯚت ﺑێﺖ؟ ﺑەڕاﺳــﺘﯽ ﻣﻦ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻢ ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺷﻮێﻨە ﻧﯿﯿە و ھﯽ ﺧﯚم ﻧﯿﯿە، ﺗەﻧﯿﺎ ھﺎوڕێﯿــەك داوای ڕێﻜﻼﻣﯽ ﻟێ ﻛــﺮدم و ﻣﻨﯿﺶ ﻗﺒﻮوڵﻢ ﻛﺮد، ﺑﯚ ھەر ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺋەﮔەر ڕێﻜﻼﻣێﻜﯽ ﻣﺎﻗﻮوڵ ھەﺑێﺖ ،ﻣﻦ ﺑە ﺧﯚﺷﺤﺎڵﯿﯿەوە دەﯾﻜەم. ھﺎوﻛﺎری ﺧەڵﻜﯽ ﺳەر ﺷەﻗﺎم زۆر دەﻛــەی و وێﻨەﻛﺎن ﻟە ﺗﯚڕی ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ دادەﺑەزێﻨﯽ ،ﺋەﻣە ڕێﻜﻼﻣێﻚ ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ﺧﯚت؟ ﻣﻦ ﺑــە ھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ڕێﻜﻼم ﺑﯚ ﺧﯚم ﻧﺎﻛەم ،ﺑــەم ﺟﯿﺎوازﯾﯽ ھﺎوﻛﺎری ﻣــﻦ و ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟــەوەدا ﺑﻮون ﺋەوان ﻟەﺳــەر ﺷــەﻗﺎﻣﻦ و ﻛﺎﺗێــﻚ داوای ﭘﺎرە دەﻛەن و ﺋێﻤە ﭘێﯿــﺎن دەدەﯾﻦ، ﺋەوان ڕاﺳــﺘەﺧﯚ دەﭼﻦ دەﯾﺪەن ﺑە )ﻛﮫــﻮول( و ﺋەﻣەش ﻛﺎرێﻜﯽ ﺧﺮاﭘە ،ﺑﯚﯾــە ﺑﯿﺮﻣــﺎن ﻛﺮدەوە ﻟەﮔــەڵ ھﺎوڕێﯿەﻛﻢ ﻟــە ﺟﯿﺎﺗﯽ
ﻛﺮدووە. ﺑە ﻧﯿــﺎز ﻧﯿــﺖ ﺑﮕەڕێﯿﺘەوە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻛﯚﻧﺴــێﺮﺗێﻚ ﺑﯚ ھەواداراﻧﺖ ﺳﺎز ﺑﻜەﯾﺖ؟ ﺑەردەوام ﺑﯿﺮم ﻻی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە و
ﻧﺎﯾﺸﺎرﻣەوە ﻛە ھەرﮔﯿﺰ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﻢ ﻧەﻛﺮدووە
ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﻟەﻻی ﻣﻦ ﻣﺎﻧــﺎی وەﻓﺎداری دەدات ،ﺑەم ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻣﺮۆﭬــەﻛﺎن ﺗێ ﺑﮕەن ﻛە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﻣﺎﻧﺎی ﺋــەوە ﻧﯿﯿە ﺑــەردەوام ﻟــە ﺧﯚﺷــﯿﺪا ﺑﯿﺖ، ﺑەڵﻜــﻮ ﻟــە ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﺪا ﻧﺎﺧﯚﺷﯿﺶ ھەﯾە. ﭘێــﺶ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﻋﺎﺷﻖ ﺑﻮوﯾﺘە؟ ﻣــﻦ ﻧﺎﯾﺸــﺎرﻣەوە ﻛە ھەرﮔﯿﺰ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﻢ ﺗەﻧﯿــﺎ ﻧەﻛــﺮدووە، ھﺎوﺳــەرەﻛەم ﯾەﻛــەم ﻛەس ﺑﻮو ﺑە وردی ﻧﺎﺳﯿﻢ و ﻟە ﻧﺰﯾﻜەوە ﻋﺎﺷﻘﯽ ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﻮوﯾــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜــە زۆرﺑەی ﻛﺎﺗەﻛﺎﻧــﻢ ﺑــﯚ ﺧﻮێﻨــﺪن داﻧﺎﺑــﻮو ،ﺑﯚﯾــە ﺧــﯚم ﺑەو ﺷﺘﺎﻧەوە ﺳــەرﻗﺎڵ ﻧەدەﻛﺮد، و ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك ﺟﺎر ﻋﺎﺷــﻖ ﺑﻮوم ﺧﺎﺗﻮوﻧە ﺋەو ﺟﺎرەش ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﻣﺎن ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋ ﻧﺎدﯾــە ﻛــﺮد و ﺋێﺴــﺘە ﺑﺎوﻛﯽ ﯾﺎﺳﯿﻦ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1999وە دەﺳﺘﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﻤە. ﺑــە ﻛﺎری ھﻮﻧــەری ﻛــﺮدووە و ﮔﯚراﻧﯿﯽ ﭘــڕۆژەی )ﺷﺎدم( ﯾەﻛێﻚ ﺑﻮو ﻟەو ﮔﯚراﻧﯿﯿﺎﻧەی ﭘێﻮەی ﻧﺎﺳﺮا، ھﻮﻧەرﯾــﯽ ﻧﻮێﺖ دواﺗﺮﯾﺶ ﺋەﻟﺒﻮوﻣێﻜﯽ ھﻮﻧەری ﺑو ﻛﺮدەوە ﺑەﻧﺎوی ﭼﯿﯿە؟ )ﺗﯚم ﻟە ﺑﯿﺮە( ،دواﯾﯿﻦ ﻛﺎری ھﻮﻧەری ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2012 ھﻮﻧەرﯾﯽ ﭘڕۆژەی ﺑەﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ )ھەی ﻧێﺮﮔﺰ( ﺑﻮو ،ﻟــە دوای ﻣﺎوەﯾەك ﺗﺎزەم زۆرن ،ﺑەم ﻟــە ﻛﺎری ھﻮﻧەری داﺑــڕا ،ﭘﺎﺷــﺎن ﺑەرھەﻣێﻜﯽ ﺑە ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻢ ﺑــە وردی ﺷــێﻮەزاری ﺑﺎدﯾﻨﯽ ﺑو ﻛــﺮدەوە ﺑەﻧﺎوی )ﻟێﻚ ﺑــﺎس ﻟــە ھﯿﭽﯿﺎن ﺟﻮدا دەﺑﯿﻦ( ،ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻛەﻧەدا دەژی و ﺑﻜەم ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەردەوام ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳەری ﭘێﻚ ھێﻨﺎوە. ﺣــەز دەﻛەم ﺳــﻮﭘڕاﯾﺰ ﺑﯚ ﮔﻮێﮕﺮان ﺑﻜەم.
ژﻣﺎرە ) ، (158ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 19 ،
وﺷە /ﻣﺤەﻣەد ﻣﯿﺮان ﻧﺎدﯾــە ﯾﺎﺳــﯿﻦ ﻛــە ﯾــەك ﻟە ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋە ﮔەﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و ﺧﺎوەﻧﯽ ﭼەﻧﺪان ﺑەرھەﻣــﯽ ھﻮﻧەرﯾﯿــە و ﯾەك ﻟە ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ ﺋەﻟﺒﻮوﻣێﻜﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯿە ﺑەﻧــﺎوی ”ﺗﯚم ﻟە ﺑﯿﺮە“. ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻛەﻧەدا ژﯾﺎن دەﻛﺎت .ﻟە دەرﻓەﺗێﻜﺪا ”وﺷــە“ رووﺑەڕووی ﭼەﻧﺪان ﭘﺮﺳﯿﺎری ﻛﺮدەوە و ﺋەم دﯾﻤﺎﻧەﯾەی ﻟێ ھﺎﺗە ﺋەﻧﺠﺎم.
)ﭘﯿﺎﻧﯚ(م ﺧﻮێﻨﺪووە و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﺗﺎﯾﺒەﺗﻢ ھەﺑــﻮوە ﻟە ﺑﻮاری دەﻧﮓ و ﺗەﻛﻨﯿﻜﯽ دەﻧــﮓ و ڕاھێﻨﺎﻧﯽ ﺑەردەواﻣﯽ ﭘێ ﻛﺮدووم ،ﺋێﺴــﺘە زاﻧﯿﺎرﯾﻢ ﻟەﺳــەر ﺋﺎﻣێﺮی )ﮔﯿﺘﺎر( ھەﯾە ،ﺑەم زۆر ﭘڕۆﻓﯿﺸﻨﺎڵ ﻧﯿﻢ. ﻣﺎوەﯾــەك ﺑــەر ﻟە ﺋێﺴــﺘە
ﭘﺎرە ،ﺧﯚراﻛﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﻜڕﯾﻦ و ﭘێﯿﺎن ﺑﺪەﯾﻦ ،وێﻨەﻛﺎﻧﯿﺸــﻢ ﺑــﯚ ﺋەوە ﺑــو ﻛﺮدووەﺗەوە ﺋــەم ﻣﯚدێﻠە ﭘێڕەو ﺑﻜﺮێﺖ ﻟــە ھﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدن ﻧــەك ﺑﯚ ﺧﯚدەرﺧﺴــﺘﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﻦ ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ ﺋەو ﻛﺎراﻧەم زۆر ﻛــﺮدووە و ھﺎوﻛﺎرﯾــﯽ ﺧەڵﻜﻢ
ﺷــﺎﻧﺎزی ﺑە ﻛﻮردﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚﻣەوە دەﻛــەم ،ﻟــە ﺋﺎﯾﻨــﺪەدا دوای ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧﻢ ﻟێﺮە ،دەﮔەڕێﻤەوە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻛﯚﻧﺴێﺮﺗێﻚ ﺳﺎز دەﻛەم. ﺧﺎوەﻧﯽ ﺟەﺳﺘەﯾەﻛﯽ رێﻜﯽ، ﭘێ دەﭼێ ﮔﺮﻧﮕﯽ زۆر ﺑە وەرزش ﺑﺪەﯾﺖ؟ وەرزش ﺑﻮوە ﺑە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ژﯾﺎﻧﻢ و ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑﺎﺷﯽ ﭘێ دەدەم ،ھەﻓﺘەی ﺳێ ڕۆژ وەرزش دەﻛەم ،وەرزش وات ﻟێ دەﻛﺎت ﺑەردەوام ﻟەﺷێﻜﯽ ﺳﺎﻏڵەﻣﺖ ھەﺑێﺖ ،ﺋﺎﻓﺮەت ﺋەﮔەر وەرزش ﺑﻜﺎت ،ﺑــەردەوام رێﻚ و ﺗﻮﻧﺪ و ﺗﯚڵ دەﺑێﺖ. ﻟە ﻧێﻮان ﺳــﻮﯾﺪ و ﻛەﻧەدا چ ﺷﻮێﻨێﻜﯿﺎن ﺑﯚ ھﻮﻧەر ﺑﺎﺷﺘﺮە؟ ﺑــەر ﻟــەوان ،ﺑــﯚ ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ
وﺗەﻛەی ﺧﯚی ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺷﻮێﻨە ﺑﯚ ﻛﺎری ھﻮﻧەری ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە وﺗﯽ ﺧــﯚم ژەﻧﯿﺎری ﺑﺎش و ﺷــﺎﻋﯿﺮی ﺑﺎش و دەرھێﻨەری ﺑﺎﺷــﺘﺮ ھەﯾە و ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﺗێ دەﮔەﯾﻦ ،ڕاﺳــﺘە ﻟە ﺳﻮﯾﺪ ژﯾﺎوم و ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻛەﻧەدا دەژﯾﻢ ،ﺑەم ﺋەوروﭘﺎ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪی ﻛﻮردی زۆر ﻟێ ﻧﯿﯿــە ،وەك ﺋەوە واﯾە ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﻗﻮرﺳﺎﯾﯿﯿەﻛﯽ زۆرت ﻟەﺳەر ﺷﺎن ﺑێﺖ. ﻟەﮔەڵ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺧﻮاردﻧە ﻛﻮردەوارﯾﯿەﻛﺎن ﭼﯚﻧﯽ؟ ﺧﻮاردﻧە ﻛﻮردەوارﯾﯿەﻛﺎﻧﻢ زۆر ﭘێ ﺧﯚﺷــﻦ و ﻓێﺮی ﻛﻔﺘەی ﺑڕوێﺶ ﺑﻮوﻣە و دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑە ﺑﺎﺷﯽ دروﺳﺘﯽ ﺑﻜەم. ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﻟەﻻی ﺗﯚ ﭼﯽ دەﮔەﯾەﻧێ؟
ﻧﯿﻠﯽ ﻣەﻗﺪﯾﺴﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ :ﭘﯿﺎوان ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯿﯿﺎن ﻟێ ﻛﺮدم ﻛە ﮔﯚراﻧﯽ ”ﭘﯿﺎو ﻧەﻣﺎوە“م ﮔﻮت
ھﺎوﺳەرﮔــــــــــــﯿﺮی ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧە ﺑﯚ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ وﺷە /ﺑەﯾﺮووت -ﻓﺎﺑﯿﺎن ﻋﯚن ﻧﯿﻠــﯽ ﻣەﻗﺪﯾﺴــﯽ ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋی ﻟﺒﻨﺎﻧﯿــﯽ ﻧﺎﺳــﺮاو ،ﺳــەرەﺗﺎ ﻛــە ﭼــﻮوە ﻧێﻮ ھﻮﻧــەرەوە، ﺑــە ﮔﻮﺗﻨــەوەی ﮔﯚراﻧﯿﯿە ﻓﯚﻟﻜﻠﯚرﯾﯿەﻛﺎن دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد و ﻟەوێــﻮە ھەﻧﮕﺎوی ﺑەرەو ﭘێﻨﺎﺳــەی ﺧﯚی ھﺎوﯾﺸــﺖ ،ﻟەو ﻛﺎﺗەوە ﺣەزی ڕاﺳﺘەﻗﯿﻨەی ﺋــەو ﺧﺎﺗﻮوﻧــە ﺑــﯚ ھﻮﻧــەر دەرﻛەوت. ﻧﯿﻠﯽ ھەﻣﯿﺸە ﺑە ھﯚ ﺷــﯿﺎ ر ﯾﯿە و ە ھە ﻧﮕﺎ و ە ﻛﺎ ﻧــﯽ داھﺎﺗﻮوی دەﻧێ، ﺑﯚﯾە ﺟــﺎر ھەﯾە زۆر دوا دەﻛەوێ ﺗــﺎ ﺑەرھەﻣێــﻚ ﺑەرھــەم دەھێﻨێ. ﻟــە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜﺪا ﻟەﮔــەڵ ”وﺷــە“ ،ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە ﺑﺎﺳــﯽ ﺧــﯚی دەﻛﺎت: ﺑەﺧێــﺮ ﺑێﯿﺘــەوە ﺑﯚ ﻧێــﻮ دﻧﯿﺎ ھﻮﻧەر ،ﺑﯚﭼﯽ ﺳێ ﺳﺎڵ داﺑڕای؟ ﺳــﻮﭘﺎس ﺑﯚ ھەواداراﻧﻢ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن،ﺑەڕاﺳــﺘﯽ ﺋــەو داﺑڕاﻧەم وەك ﭘﺸــﻮوی ﺟەﻧﮕﺎوەر واﺑﻮو ،ﺋﺎﺧﺮ ھەﻣﻮو ﺟەﻧﮕﺎوەرێﻚ
ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە داﻧﯿﺸﺘﻨە، ﺗﺎ ﻛە ھەﺳــﺘﺎﯾەوە ،ﺑە ﮔﻮڕێﻜــﯽ زﯾﺎﺗــﺮەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜﺎﺗەوە، ھەڵﺒــەت ﺟﮕە ﻟە ھــﯚﻛﺎری ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧــﯚم ،دۆﺧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــەش ﺑــﯚ ھﻮﻧــەر ﻟەﺑﺎر ﻧەﺑﻮو، ﺑﯚﯾــە دەﺑﻮو ﭘﺸــﻮو ﺑﺪەم. ﻟە ﻣﺎوەی داﺑڕاﻧﺖ ﻟە ھﻮﻧەر ،ﭼﯿﺖ دەﻛﺮد؟ ﻟە دوورەوە ﭼﺎودێﺮﯾﻢدەﻛﺮد ،ڕەﻧﮕــە زۆرﺟﺎر ھەﻧﮕﺎوێﻚ ﻟە ﺷﺘەﻛﺎﻧەوە دوور ﺑﯿﺖ ،ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﺑﺘﻮاﻧﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾﺎن ﺑﯚ ﺑﻜەﯾﺖ، ھەوڵــﻢ دا ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوە ﺑــﯚ دۆﺧــﯽ ھﻮﻧــەری و ﺗەﻧﺎﻧەت دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ڕووداوەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑﻜەم ،زۆر
دﯾﺰاﯾﻦ :ﺋﺎﻛﺎر ﺟەﻟﯿﻞ
ﺷﺖ ھەﺑﻮو ﺑەھﯚی ﺋەم داﺑڕاﻧەوە ﻓێﺮی ﺑﻮوم .ﺑەڕاﺳﺘﯽ ﺧەﻓەﺗﻢ ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﺋەو ڕووداواﻧە ﺧﻮاردووە ﻛــە ﺑەﺳــەر ﻧﺎوﭼەﻛەﻣﺎﻧــﺪا ﺳەﭘێﻨﺮاوە. ﻟە ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾﺪا ھەﺳﺘﺖ ﻛﺮدووە ﻛــە ﺑەﺧﺖ ﯾــﺎوەرت ﻧەﺑﻮوە؟ ﺑــﺎوەڕم ﺑە ﺑەﺧﺖ و ﻧﺎوﭼەوانﻧﯿﯿــە ،ﻣــﺮۆڤ ﺧــﯚی ﺑەﺧﺘﯽ ﺧــﯚی دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ،ﻣﻦ ﺑﺎوەڕم ﺑە ﻛﺎرﻛﺮدﻧە و زﯾﺮەﻛﯽ و ﻧەوەﺳﺘﺎﻧە ،ﺑﺎوەڕم ﺑە ﻛﯚڵﻨەداﻧە. ھەﺳﺖ ﻧﺎﻛەﯾﺖ ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕەﻛەت ﻟە دەﺳﺖ داﺑێﺖ؟ ﻣــﺮۆڤ ﻟە ھــەر ﻛﺎرێﻜــﺪا ﺑە ﺑﻨﺎﻏەﯾەﻛﯽ ﭘﺘەو دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛــﺮد ،ﻛــەی ﺑــﯚی ﮔەڕاﯾەوە دەﺗﻮاﻧێ ﺑﮕﺎﺗەوە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺧﯚی، ﻣﻨﯿﺶ ھەرﮔﯿﺰ ﻟە ﻟەدەﺳﺘﺪاﻧﯽ ﺟەﻣﺎوەر ﻧﺎﺗﺮﺳــﻢ ،زۆر دڵﻨﯿﺎم ﻟە ﺟەﻣﺎوەرەﻛــەم ،ﺑە ﺑەڵﮕەی
ﺋەوەی ﻟەم ﻣﺎوەﯾەدا ھەﻣﯿﺸــە ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﻢ ﺑــﻮون و ھەواڵﯿﺎن ﭘﺮﺳﯿﻮم. ﭘێﺖ دەڵێﻦ ﻛەﺳــێﻜﯽ ﻟە ﺧﯚﺑﺎﯾﯿﺖ؟ ﻣــﻦ ﻟەﺧﯚﺑﺎﯾﯽ ﻧﯿــﻢ ،ﺑەمﺑــﺎوەڕی ﺗــەواوم ﺑــە ﺧﯚﻣە،
ﭘﯿــﺎوان ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯿﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺋەو ﮔﯚراﻧﯿﯿە ﻟێ ﻛﺮدم ،ﻟەﮔەڵ ﺳەردەﻣەﻛەﻣﺎﻧﺪا زۆر ﮔﻮﻧﺠﺎوە، ﺋەﻣــە ﺳــﻮوﻛﺎﯾەﺗﯿﺶ ﻧﯿﯿە ﺑە ﭘﯿﺎو ،ﻛەﺳﯿﺶ وا ﺗێﯽ ﻧەﮔﺎت ﻛە ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ ڕاﺳﺘەوﺧﯚﯾە ﺑﯚ ﺋەو. ﺋﺎﯾــﺎ ﺗــﯚ ژﻧێﻜــﯽ ڕەﻗــﯽ
ژﯾﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﻢ ﻛﺘێﺒێﻜﯽ داﺧﺮاوە و ﻛەس ﺑﯚی ﻧﯿﯿە ﺑﯿﻜﺎﺗەوە ﻣــﻦ ﻛــەس ڕەت ﻧﺎﻛەﻣەوە، ﺑەم دەﺷــﺰاﻧﻢ ﻟەو ﺳﺘﺎﯾڵەی ھەڵﻤﺒﮋاردووە ،ﻛەس وەك ﻣﻨﯽ ﭘێ ﻧﺎﻛﺮێ. ﺑــە ﮔﯚراﻧﯿﯽ ”ﭘﯿﺎو ﻧەﻣﺎوە“ دەﺳﺘﺖ ﭘێ ﻛﺮدەوە ،ﻧەﺗﺮﺳﺎی ﻟەﻻﯾــەن ﭘﯿﺎواﻧــەوە ﺗﻮوﺷــﯽ ڕەﺧﻨە ﺑﯿﺖ؟ ) -ﺑەﭘێﻜەﻧﯿﻨــەوە( ﻧەﺧێﺮ ،زﯾﺎﺗﺮ
ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﭘﯿﺎوان؟ ﺑەﭘێﭽەواﻧــەوە ،ﻣﻦ ﺑە ھەﻣﻮوﻣﺎﻧﺎی وﺷــە ﻣێــﻢ و ﻟەوﭘەڕی ﻧﺎﺳــﻜﯿﺪام ،ﺑەم ﺧﯚﯾﺸــﻢ ﺑە ﻛﺎرەﻛﺘەرێﻜــﯽ ﭼﺎﻻك دەزاﻧﻢ و وا دەزاﻧﻢ دەﺑێ ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕەدا ﯾەﻛﺴﺎن ﺑﯿﻦ. ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﺑﯚ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﭼﯽ دەﮔەﯾەﻧێ؟
araakar4@gmail.com
ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺋەﮔەرﻣێﺮدەﻛــەت ﻟەواﻧــە ﺑێﺖ ﻛە ھەﺳﺖ ﺑە ﻏﯿﺮە و ﻛەﻣﯽ ﺑﻜﺎت. ﻟەﺑەر ﺋەوەﯾە ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺷﻮوت ﻧەﻛﺮدووە؟ ﻧەﺧێــﺮ ،ﺑەداﺧەوە ھﯚﻛﺎرەﻛەﺋەوەﯾە ﻛە ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﻧەﮔﻮﻧﺠﺎودا ﻛەﺳﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوم ﺑە ﻧﯿﺴﺐ ﺑﻮوە، ﺑﯚﯾە ﺷــﻮوم ﻧەﻛــﺮدووە ،ﺑەم ﻣــﻦ دەرﮔەی ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﻢ داﻧەﺧﺴــﺘﻮوە و ﺑــﯚ ﯾەﻛــەم ﺟﺎرﯾﺶ ﻛــە دڵﻢ ﻟێــﯽ دا ،ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ 11ﺳﺎن ﺑﻮو ،ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ژﯾﺎﻧــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﻢ ﻛﺘێﺒێﻜــﯽ داﺧــﺮاوە و ﺟﮕە ﻟە ﺧﯚم ﻛەس ﺑﯚی ﻧﯿﯿە ﺑﯿﻜﺎﺗەوە. چ ﭘەﯾﺎﻣێﻜﺖ ﺑﯚ ھەواداراﻧﺖ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە؟ ﭘێﯿﺎن دەڵێﻢ ﺧﯚﺷــﻢ دەوێﻦ،ﻟێﺘــﺎن دوور ﻧﺎﻛەوﻣــەوە و ﭼﺎوەڕێــﯽ ﻛﺎری ﺑﺎﺷــﺘﺮم ﻟێ ﺑﻜەن.
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
ھەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن 07701573407
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
19
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﺑﻼڤ ﭘەﯾﻚ ،ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ /ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ،ھەوﻟێﺮ
0964(0)7502376262 0964(0)7502386262
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
20 www.wishe.net
ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە
Wishe Heftenameyekî sîyasî giştîye
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ
sarbaz25@yahoo.com 07502376262
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ
ژﻣﺎرە ) ، (158ﭼﻮارﺷەم2016/ 10/ 19 ،
wishe@wishe.net
دﻟﺒەر ﺟﺰﯾﺮی دەﯾەوێ ﺟﯿﺎواز دەرﺑﻜەوێﺖ ﺧﺎﺗﻮوﻧــە ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋی ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دﻟﺒەر ﺟﺰﯾﺮی ﻛە ﺧﺎوەن ﭼەﻧﺪ ﺑەرھەﻣێﻜﯽ ھﻮﻧەرﯾﯿە ،ﺋێﺴــﺘە ﺳەرﻗﺎڵﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧە ﺑــﯚ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻧﻮێ و ﺟﯿــﺎواز ،ﺋەو ﺑەرھەﻣە ﺑەھﺎوﻛﺎری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ”ﺗﯿﻜﯚﻣﯿﺪﯾﺎ“ ﻛﺎری ﺑﯚ دەﻛﺮێﺖ و ﺑڕﯾﺎرە ﺑەم زوواﻧە ﺑو ﺑﻜﺮێﺘەوە. ﺑەرﭘﺮﺳــێﻚ ﻟە ﺗﯿﻜﯚﻣﯿﺪﯾﺎ ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛە ﻟەﮔــەڵ ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ دﻟﺒەر ﺟﺰﯾﺮی ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎرێﻜﯽ ﻧﻮێﯿﻦ ،ﺋەو ﺑەرھەﻣە ﺟﯿﺎوازە و ﭘێﺸﺘﺮ ھﯿﭻ ﺧﺎﺗﻮوﻧێﻚ ﻛﺎری ﺑەو ﺷــێﻮەﯾەی ﻧەﻛــﺮدووە” ،ﺧﺎﯾﻦ“ ﻧﺎوی ﺋــەو ﺑەرھەﻣەﯾە ﻟە ﺗێﻜﺴــﺘﯽ
ﺳــەھﺮ ﺑەدری و ﺋﺎوازی دﻟﺒەر ﺧﯚﯾەﺗﯽ .رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ”ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﻛﺎری ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺑــﯚ ﻛﺮاوە و ﻛﺎری ﻓﺎﺷــﯿﯚن و دﯾﺰاﯾﻨﯽ ﻟە ﻟﺒﻨﺎن ﻟەﻻﯾەن دﯾﺰاﯾﻨەر ﻣەﺳﻌﻮود ﻛﺎردۆ ﻛﺎری ﺑﯚ ﻛﺮاوە“. وﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﮔﯚراﻧﯿﯿە ﺑەﺟﯚرێﻚ ﻧەﻧﻮوﺳﺮاون ﻛە ﺧﺎﺗﻮوﻧێﻚ ﺑﯿڵێﺖ، ﺑﯚﯾە دﻟﺒەر وﯾﺴــﺘﻮوﯾەﺗﯽ ﻛﺎری ﺑﯚ ﺑﻜﺎت و ﻟــە ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﻛﻮردﯾﺶ ﻻی ﻧەداوە ،ﺑەم ھەﻣﯿﺸە دەﯾەوێﺖ وﺷەی ﻧﻮێ ﺑﺨﺎﺗە ﻧﺎو ﮔﯚراﻧﯿﯽ ﻛﻮردی و ﻧﻮێــﻜﺎری ﺑﻜﺎت ﻟەﻧێﻮ ﺑەرھــەم و ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋﺎوازەﻛەﺷﯽ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺟﯿﺎواز ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮدووە. ﻛﻠﯿﭙــﯽ ﺋەو ﺑەرھەﻣــە ﺑەدﯾﺰاﯾﻨێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻛﺎری ﺑﯚ ﻛــﺮاوە و ھەوڵﯽ ﺋەوە دراوە ﻛە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺟﯿﺎواز دەرﺑﻜەوێﺖ ،واﺗە ﺟﯿﺎواز ﺑێ ﻟە ﻛﻠﯿﭙەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﺘﺮی.
ﺋﺎﺗێﺶ ﻛﺎر ﺑﯚ ﺋەﻟﺒﻮوﻣێﻜﯽ ﻧﻮێ دەﻛﺎت
ﻛﭽﺎﻧﯽ ڕاﻧﯿە ﺑە وﺗﺎﻧﺪا دەﮔەڕێﻦ وﺷە /ﺷﺎﺧەوان ﺷێﺨﺎﻧﯽ ﮔﺮووﭘﯽ ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻛﭽﺎﻧﯽ ڕاﻧﯿە ﻛە ﮔﺮووﭘێﻜﯽ ھەڵﺒﮋێﺮدراوی ھﻮﻧەری و ڕەﺳەﻧﯽ ﻛﻮردﯾﯿە، ﺧەرﯾﻜــﯽ ﻛﺎری ھﻮﻧــەری و ھــﺎوﻛﺎت ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﮔەﺷــﺘێﻜﯽ ھﻮﻧەرﯾﯿە .ﺋێﺴﺘە ﺋەو ﮔﺮووﭘە ﻛﺎر ﺑﯚ ﺑەرھەم و ﮔەﺷﺘێﻜﯽ ﻧﻮێﯽ ﮔﯚراﻧﯽ دەﻛﺎت و ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯿە ﺑﯚ ﺳﺎزﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻧﺴێﺮت ﻟە وﺗﺎن.
ڕەوﺷﺖ ﺣەﺳەن ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﺎری ﮔﺮووﭘەﻛە ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛە دوای ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدن ﻟــە ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ ڕۆژی ﺟﯿﮫﺎﻧﯿــﯽ ﻻوان، ﺋێﺴــﺘە ﮔﺮووﭘەﻛەﯾﺎن ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدن و ﻛﻠﯿﭙﻜﺮدﻧﯽ ﺑەرھەﻣێﻜﯽ ﻧﻮێﯿە ﻛە ﮔەﺷﺘێﻜﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯿە .رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ”ﺋەو ﮔەﺷﺘە ﺑەﺷێﻜﯽ زۆر ﻟە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗەواو ﺑﻮوە و ﻟە داھﺎﺗﻮوﯾەﻛﯽ ﻧﺰﯾﻜﺪا ﺑوی دەﻛەﯾﻨەوە ﻛە ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە ﻟە ﭼەﻧﺪ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻛﻮردی
ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
ﺋــەو ﺑەرەﻧﮕﺎرﯾﯿــەی دوای ﻧﯿﻮەﺷــەوی 17ﭼﺮﯾﻨــﯽ ﯾەﻛەم 2016ﺑــﯚ ﮔﺮﺗﻨــەوەی ﺷــﺎری ﻣﻮوﺳــڵ دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد ،ﺋەو ھەﺳــﺘە ﻟــە ﻻی ھەﺳــﺖ راﮔﺮ دەورووژێﻨــێ ،ﻛە رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ژێﺮﺑەژێﺮاﻧــە ﻟە ﻧێﻮان ﺷــﯿﻌە و ﺳﻮﻧەدا ﺑە ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜە ﻟە ﮔﯚڕێﺪا ھەﺑێ ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺋەﻣﺠﺎرە ﻟە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەوە ،ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﮔﺎزی و ﻧﺎڵﯿــﻦ ﻟەﭼﺎو ﺟﺎراﻧﯽ ﭘێﺸــﻮو ﻟە ﻋەرەﺑﯽ ﺳــﻮﻧەوە دێﺘە ﮔﻮێ. ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﺪا ﺋەوەی ﻟە ﭘﺸــﺘﯽ ﭘــەردەدا ھەڵﺪەﺳــﻮوڕێ زﯾﺎﺗﺮە ﻟەوەی ﻟە ﭘێﺸــﯽ ﭘــەردەدا دێﺘە ﺑەرﭼﺎو .ﺗەﻧﯿﺎ ﻻﯾەﻧێﻚ ﻟە دەرەوەی زاﻧﯿــﺎری و ﺑەﺷــﺪارﯾﺪا ﻣﺎﺑێﺘەوە ﺳــەرﻛﯚﻣﺎری ﺗﻮرﻛﯿەﯾــە ،ﻛە ﺗﺎ رۆژی ﺑەرەﻧﮕﺎرﯾﯿەﻛەش ﺑﺎﺳﯽ ﻟە ﻧەﺧﺸەی )ﺑێ( دەﻛﺮد ﺋەﮔەرھﺎﺗﻮو ﺷــەڕ ﺑەﺑێ وی دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد، ﺑەم ﻟــە ﺳــەرﻟەﺑەﯾﺎﻧﯿﯿەﻛەی رۆژی دواﺗــﺮدا ،ﺷــەﻧﺪەﯾەك ﻟە وەزارەﺗﯽ دەرەﻛﯿﯿەوە ﻟە ﺋەﻧﻘەرە ﺑەرەو ﺑەﻏﺪا ﻛەوﺗە رێ ﺑﯚ ﺋەوەی ھەرﻧەﺑێ ﻓﺮﯾﺎی ﺑەﺷــﺪارﯾﯿەك ﻟە ﺷەڕ ﻧﺎ ﺑﮕﺮە ﻟە ﺋﺎﺧﺎوﺗﻨﯽ ﻻوەﻛﯿﺪا ﺑﻜەوێ. ﻟــە رۆژی دەﺳــﺘﭙێﻜﯽ
ﺑەرەﻧﮕﺎرﯾﯿەﻛــەوە ﺗﺎ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜــە ﺗەﻧﯿﺎ ﺳێ ﺣەوﺗﻮو ﻧێﻮاﻧە .دەﺷﯿﺎ ﺳﺎڵێﻚ ﺑەر ﻟەم ﻣێﮋووە ،ﺋەم ﺑەرەﻧﮕﺎرﯾﯿە ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨەوەی ﻣﻮوﺳڵ دەﺳﺘﯽ ﭘــێ ﺑﻜﺮداﯾــە ﺋەﮔەر ﭘﺮﺳــەﻛە رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﺗﯿﺮۆر ﺑﻮاﯾە و ﻧەﺑﻮاﯾە ﺑە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺑﺎﻧﮕەﺷەی ﺳﯿﺎﺳەت و ﻣﻠﻤﻼﻧەی ھەڵﺒﮋاردن. ﺑــەم ﻛــەس ﮔﻠە و ﺳــﻜﺎ ﻟە ﺋەﻣەرﯾﻜــە ﻧــﺎﻛﺎ و ھەﻣﻮوﻣــﺎن ﻛﯚﻛﯿــﻦ ﻟــەوەی ﺳﯿﺎﺳــەت دواﺟــﺎر ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻟــە دواوە ھەڵــﯽ دەﺳــﻮوڕێﻨێ .ﺑﺮدﻧەوەی ﺑەرەﻧﮕﺎرﯾﯿەﻛــەش ﺑــﯚ ﻋێﺮاق، ھﯿﭻ ﻟێڵﯿﯿەﻛﯽ ﺑەﺳــەرەوە ﻧﯿﯿە ﺋەوﯾــﺶ ﻧەك ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﺑەرﺋەوەی رەﻧﮕە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﮔەورەی ھێﺰی ھﯚﻧﯿﻨەوەی دەوڵەﺗﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻛﺸــﺎﺑێﺘەوە دەرەوەی ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺷــەڕ ﺑﮕــﺮە ﻟەﺑەرﺋــەوەش ،ﻛە ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﺟــﺎرە ﻟــە ﻣێﮋووی دەﺳــەﺗﯽ ﺣەﯾــﺪەر ﻋەﺑﺎدﯾﺪا ﻋێــﺮاق وا ھێــﺰدار و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﺧﯚی ﺑﻨﻮێﻨێ .ﻛﻮردﯾﺶ ﻟە ﻻﯾەﻧﯽ ﺧﯚﯾەوە ﺑەﺷــﺪارﯾﯿەﻛﯽ ﻛﺎرا ﻟەم ﺑەرەﻧﮕﺎرﯾﯿەدا دەﻛﺎت ھەرﭼەﻧﺪە دﯾــﺎر ﻧﯿﯿە ﺋﺎﺧﯚ دەﺳــﻜەوﺗێﻚ ﻟە داھﺎﺗﻮوی ﻧەﯾﻨــەوادا دەﭼﻨێﺘەوە
ﺑەﺷێﻮازی ﻛﯚرس“. ”ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾﻦ و ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺖ ﻛﺮاوﯾﻦ ﺑﯚ ﺑەرﻧﺎﻣەی ،OSES TRKEYھﺎوﺷــێﻮەی ﺑەرﻧﺎﻣەی the voiceﯾە و ﻟە زۆرﺑەی وﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﭘێﺸﻜەش دەﻛﺮێ ،دوای ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدن ﻟەو ﺑەرﻧﺎﻣەﯾە ،ﺑڕﯾﺎرە ﺑــەرەو ﺑﻮﻟﮕﺎرﯾﺎ ﺑەڕێ ﺑﻜەوﯾﻦ ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ دوو ﻛﯚﻧﺴــێﺮﺗﯽ ﻣﻮزﯾﻚ و ﮔﯚراﻧﯽ ﻟە ﺷــﺎری ﺳــﯚﻓﯿﺎ و ﺷﺎری ﺧﺎﺳﻜﯚﭬﯚ .
ﺧﺎﺗﻮوﻧــە ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋی ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھــەزان ﺋﺎﺗێــﺶ ﻛە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﺑەرھەﻣێﻜــە، ﻣﺎوەﯾەﻛە ھﺎﺗﻮوەﺗە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋﺎھەﻧﮓ و ﻛﯚﻧﺴــێﺮﺗﯽ ھﻮﻧەری ﻟە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳﺎز دەﻛﺎت. ھﺎوﻛﺎت ﻟەﮔەڵ ﻣﻮزﯾﻜﮋەن ﺋەﺣﻤەد ﺋــﺎزاد ﮔﺮووﭘێﻜــﯽ ھﻮﻧەرﯾﯿــﺎن داﻣەزراﻧــﺪووە و ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﻦ ﺑــﯚ ﺋەﻟﺒﻮوﻣﯽ ﻧﻮێﯽ ﮔﯚراﻧﯽ. ﺋەﺣﻤــەد ﺋــﺎزاد ﺑە “ و ﺷــە “ ی ر ا ﮔــــــە ﯾﺎ ﻧﺪ ﻛــــــە دوای داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﮔﺮ و و ﭘێﻜــﯽ ھﻮﻧەرﯾﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﺳــــــﺎزﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎھەﻧﮓ و ﻛﯚﻧﺴێﺮﺗﯽ ھﻮﻧــەری و ﺳــﺎزﻛﺮدﻧﯽ ﭼەﻧــﺪان ﻛﯚﻧﺴــێﺮت
ﻟەﮔەڵ ﺧﺎﺗﻮوﻧە ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋ ھەزان ﺋﺎﺗێﺶ ،ﺋێﺴﺘە ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿﻦ ﺑــﯚ ﺋەﻟﺒﻮوﻣێﻜﯽ ﻧﻮێ ﺑەﻧــﺎوی ”ﺣەﺑﯿﺒﯽ ﺋەﺳــﻤەر ﭼﻮﻛﻠێﺘە“ ،ﺑە واﺗﺎی ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘە ڕەﺷﺘﺎڵ و ﺷﯿﺮﯾﻨەﻛەم. ﺋﺎﻣﺎژەی دا ”ﺋەو ﺋەﻟﺒﻮوﻣە ﺷــەش ﺗﺮاﻛە و ﺳــەرﺟەم ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗەواو ﺑﻮوە ،ھەزان ھەﻧﺪێــﻚ ﻟــە ﺗﺮاﻛەﻛﺎﻧــﯽ ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟــــــە ﻻ ی ھﻮ ﻧە ر ﻣە ﻧــﺪ ە ﻛــﻮردەﻛﺎن وەرﮔﺮﺗــﻮوە، ﺑەھەرﯾەك ﻟە ﺷێﻮەزارەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﯾﯽ ﺳﯚراﻧﯽ و ﻛﺮﻣﺎﻧﺠﯽ و ھﺎوﻛﺎت ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯽ ﮔﯚراﻧﯽ دەﯾﭽڕێ“. ھەزان ﺋﺎﺗێــﺶ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜﯽ ﻛﻮردی ﺑﺎﻛﻮرە و ﺧــﺎوەن دەﻧﮕێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗە، زۆرﺑــەی ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺴــﺘەﯾﺎن ﻟە ھﯚﺗێﻠە ﮔەورەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿە ،ﺋەو ﺧﺎﺗﻮوﻧە ﺋﺎﺧﺎوﺗﻨﯽ ﺳــﯚراﻧﯽ زۆر ﺑﺎش ﻓێﺮ ﺑﻮوە.
ﮔﺮەوی دوای ﺑڕاﻧەوەی داﻋﺶ ﯾﺎﻧەﺧــﯚ ﺋەودەم ﻟە دەﺷــﺘەوەی ﺑڕﯾﺎری ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯿﯿﺎﻧەدا دەﺑێﺖ. دﯾﺴــﺎﻧەوە دﯾــﺎر ﻧﯿﯿــە ،ﻛﻮرد ﺋﺎﺧــﯚ دوای داﻋــﺶ دەرووی ﺧێﺮی ﺑەﺳــەردا دەﺑێﺘــەوە ﯾﺎن دەردەﻛــەوێ ﺋــەم ھﯚﻧﯿﻨەوەﯾە ﭘەردەﯾەﻛﯽ ﺑەﺳــەر ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ ﻟە ﺧﯚی ﮔەورەﺗﺮ داداﺑﻮوەوە. دوای ﺋــەم ﺑەرەﻧﮕﺎرﯾﯿــە ،ﻛــە ﺋەﮔەرێﻜــﯽ ﺑەﺗﯿﻨــە ﺣەﯾــﺪەر ﻋەﺑﺎدی دەﺳــﻜەﮔﻮڵﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺗێﺪا ﺑﺒﺎﺗەوە ،روون ﻧﯿﯿە ﮔﺸﺖ ﺋەو ﻛێﺸــە و ﺗەﻧﮕﮋە ھەڵﺌﺎوێﺴﯿﯿﺎﻧەی ﻧێﻮان ھەوﻟێﺮ و ﺑەﻏﺪا ﺑە چ ﭘﺸــﻮوێﻚ دێﻨەوە ﺳەر ﺑەڕەی داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﺪن .ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەرﭼەﻧﺪە ﺑەﺷﺪارﯾﯿەﻛﯽ ﻛﺎراﺷﯽ ھەﺑێﺖ ،ﻟە ﺳﯚﻧﮕەی ﺷڵەژاﻧﯽ ﻣﺎڵﯽ ﻧﺎوەﺧﯚﯾﯿﻮە دﯾﻮارێﻜﯽ ﭘﺘەوی ﻧﯿﯿە ﻟە ﺑــەردەم ﺗەﻛﺎن و ﭘﺎڵەﺳــﻮوی ﺑەﻏــﺪادا ﻧەﺧﺎﺳــﻤە ﻟــە ﺑﺎرەی ﭘﺮﺳﯽ ﻧﺎوﭼەﯾﻠﯽ ﺟێﻨﺎﻛﯚﻛﯿﯿەوە. دﯾﺎرﯾﺶ ﻧﯿﯿە ﺋﺎﺧﯚ ﺋەﻣەرﯾﻜە رۆڵﯽ ﻧﺎوﺑﮋﯾﻜەراﻧــە دەﺑﯿﻨێﺘەوە ﯾﺎن ﻧﺎ؟ ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ﭼﯚن ﭘﺎش ﻛێﺸــﺎﻧەوەی ﺳــﻮﭘﺎی ﺧﯚی ﻟە ﻋێﺮاق ﻟە 2009 ﭘﺸــﺘﯽ ﻛﺮدە ھەﻣــﻮو ﻻﯾەك و ﺑە دەردی ﺧــﯚوە ﺑەﺟێــﯽ ھێن. ﻟەﺑەرﺋەﻣﺎﻧــە ،ﮔەڕێﻜــﯽ ﺋەﻣﺠﺎرە
ﮔەرﻣﺘــﺮی ﺧﻮﻟﺨﻮاردﻧــەوە ﻟەو ﺑﺎزﻧە ﺑەﺗﺎڵەی ﺷــەش ﺳــﺎڵە ﻟە ﻧێــﻮان ھەرێــﻢ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻓﯿﺪراڵﺪا ھەﯾە ،ﺋەﮔەرێﻜﯽ ﻟەﮔﻮێﻨە دەﺳــﺖ ﭘێ ﺑﻜﺎﺗەوە ﻟە دەﻣێﻜﺪا ﺑــﺎری ﺋەﻣﺠﺎرەی ھەرێــﻢ ﻻرﺗﺮە ﻟە ﺳــﯚﻧﮕەی ﻧەﻣﺎﻧــﯽ ﯾەﻛڕﯾﺰﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺷــەﭘڕێﻮﯾﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﻮە، ﻛە زۆرﺑەی ﺋەﻣﺎﻧە ﺑە ھﯚی ﺷەڕی ھﯚﻧﯿﻨەوەی دەوڵەﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەوە ﺳــەرﯾﺎن ھەڵﺪا و ﮔەورە ﺑﻮوﻧەوە. ﺳەﺑﺎرەت ﺑەﻣە ،وا ﭼﺎﺗﺮە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەﻣﺠﺎرە ﺑە ﭘﺸﻮوێﻜﯽ ﺗــﺮەوە ﻣﻠﻤﻼﻧەی ﺧــﯚی ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏــﺪادا ﺑەڕێﻮە ﺑﺒــﺎت و ﻛەﻣﺘﺮ ﺑــە ﻻی ﻛﺮژﯾــﺪا ﻻری ﺑﻜﺎﺗەوە. دەﺳــەت ﻟە ﺑەﻏﺪا دەﺳەﺗێﻜﯽ ﺗﺎﯾﻔەﯾﯿﯿە ،وێڕای ﺋەﻣە دەﺳەﺗێﻜە ﺳەر ﺑە ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮاﻧە، ھەر ﻛﯿﮫە ﻟە ﺳەرﻛﺮدەﯾﻠﯽ ﺷﯿﻌە ﻟــە دەﺳــەﺗﺪا ﺑــﻦ ،ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﻟە ﺳﻮوڕﮔەی ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑێﺘە دەرەوە .ﻧەﻣﺎﻧــﯽ ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ و ھﺎﺗﻨﯽ ﺣەﯾــﺪەر ﻋەﺑﺎدی ھﯿﭽﯽ ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺑەﻏﺪا ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻧەﮔــﯚڕی .ﻛﺮژی و ﺳەرﺋێﺸــەﯾەﻛﯽ زﯾﺎدە ﺑﻮو ﺑﯚﻣﺎن، ﻛە ﺑﻮوﯾﻦ ﺑە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻣﻠﻤﻼﻧەی ﻣﺎڵﯽ ﻧﺎوەﺧﯚی ﺷــﯿﻌە .ﭘﺮﺳێﻜﯽ
ﻟەﻣە ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮ ﺋەوەﯾە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼەﻧﺪ ﺧﯚی ﻟە ھەﭬﺎڵەﺗﯿﯽ ﺳــﻮﻧە ﺑــەدوور ﺑﻜﺎﺗــەوە ﺑەﺳــﻮودﺗﺮە. ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺳــﻮﻧە ،ﺋەواﻧەﯾﺎن ﻟە ﺑەﻏﺪا ﺑەﺷــﺪاری دەﺳەﺗﻦ و ﺋەواﻧەﺷﯿﺎن ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داڵﺪەی داون و ھەروەھﺎ ﺋەواﻧەﺷــﯿﺎن ﻟە ﻣﻮوﺳڵ ﺳەر ﺑە داﻋﺸﻦ ،ھەﻣﻮوﯾﺎن ﯾەك ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە و ﯾەك ﺳﯿﺎﺳەﺗﯿﺎن ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ھەﺑــﻮوە و ھەﯾــە و دەﺑــێ. ھەﻣﻮوﺷﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﻋەﺑﺎدﯾﺪا ﻛﯚك ﺑﻮون ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﭘێ ﻧەﻧێﺘە ﻧﺎو ﺷــﺎری ﻣﻮوﺳــڵەوە .ﻟەو ﻧێﻮاﻧەدا، ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ ﺷﻨﻜﺎڵﯽ ﺑﯚ ﻣﺎﯾەوە ﻛﻮرد، ﺑﺎ ھەر ﺧﯚی ﺑڕﻧێﺘەوە. ﺋەﻣﺎﻧە ﺋەو ھەڵە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە زﻻﻧە ﺑﻮون ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎن ﺗێ ﻛەوت و ھﯿﭻ ﺑﯿﺎﻧﻮوێﻚ ﻧﯿﯿە ﺟﺎری ﺗﺮ روو ﺑﺪەﻧەوە .ﺑــە ﭘێﭽەواﻧەوە، دەﺑێ ﺋــەو ھەﻧــﮕﺎوە راﺳــﺘﺎﻧە روو ﺑﺪەﻧــەوە ،ﻛە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎن ﮔەﯾﺎﻧﺪﺑﻮو ﺑە ﻟﻮوﺗﻜەی ﮔەﺷــە و ﭘێﺸــﻜەوﺗﻦ .ﻟﻮوﺗﻜەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﻧێــﻮان 2003ﺗﺎ 20012دا ﺑﻮو ﻟە ھــەردوو ﺑﻮاری ﮔەﺷــەداﻧﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری و ھێﻮرﯾﯽ ﻧﺎوەﺧﯚدا .ﺋەو ﮔەﺷــە و ﺑﻮوژاﻧەوە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەی ﺋەو دە ﺳــﺎڵە ،ﺋەﮔەر
ھەڵەﺷــەﯾﯽ ﻧەﺑﻮاﯾــە ،ﻛــﻮرد دەوڵەﺗێﻜﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚی دەﻛﺮد ﺑــە ﺗﺎﺟﯽ ﺳــەری ھەرێﻤەﻛەی. وەك ﻧەرﯾﺖ ،ھەﻣﻮو ﮔەﺷــەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری دەﺗﺒﺎﺗەوە ﺑــﯚ دەوڵەﺗﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ،ﻟﯚﺟﯿــﻚ و وﺗەﻧــﯽ راﺑﺮدووە ،ﻛــە ھەﻣﻮو ﻛڵﯚڵﯿﯿەﻛﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾــﺶ دەﺗﺒﺎﺗــەوە ﺑــﯚ ژێﺮدەﺳﺘەﯾﯽ .ﻣێﮋوو دەڵێ ﮔەﻻن ﻟــە ﺗێﺮﯾﺪا دەوڵــەت زاون ﻧەك ﻟە ﺑﺮﺳێﺘﯿﺪا .ﻻﯾەﻧﯽ دووەم و ﮔﺮﯾﻨﮓ، ﻛە ﻟــە زاﯾﻨﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﻛﻮردﯾﺪا ﻛﺎرا ﺑــێ ،ھێﻮرﯾــﯽ ﻧﺎوەﺧﯚﯾــە. ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺑێ ﻟەم ﭘﺮﺳــەدا ﺑەﺧﯚداﭼﻮوﻧەﯾەﻛﯽ ورد ﺑﻜﺎت و ﺗﺎ زووە ﻓﺮﯾﺎ ﻛەوێﺖ ﻧەﺑﺎدا ﺋەوەﻧﺪەی ﻣﺎوﯾﺸە ﻟە داھﺎﺗﻮوێﻜﯽ ﻧێﺰﯾﻜﺪا ﻟە دەﺳﺘﯽ ﺑﺪاﺗەوە .ﮔﺸﺖ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻟــﯽ ﻧﺎوەﺧــﯚ ﺑــە ھﯚی ﭼﺎوەڕواﻧﯿــﯽ ﺑەرەﻧﮕﺎرﯾﯿەﻛــەی ﻣﻮوﺳڵەوە ﺑەردﯾﺎن ﻧﺮاوەﺗە ﺳەر و رەﻧﮕە دوای ﺋەﻣە ﭼڕ ﺑﺒﻨەوە. ﺑە ﻛﻮرﺗﯽ ،ﮔﺮﺗﻨەوەی ﻣﻮوﺳڵ ﻟە ﻻﯾەﻛــەوە ﺗﺮۆﭘــﻚ و ﺗﯚﻗەﻧێﻜﯽ ﺑڵﻨﺪە ﻟــە ﺳــەرﻛەوﺗﻦ ﺑە رووی ﺗﯿﺮۆرﯾﺰم و ھەڕەﺷــەی ﺑﻮوﻧەﻛﯽ ﻟە ﺋﺎﺳﺖ ﻛﻮرددا ،ﻛە ﻧەﺑەزﯾﻨێﻜﯽ دﯾﺮۆﻛﯿﯿﺎﻧــەی ﺗێﺪا ﺗﯚﻣــﺎر ﻛﺮد، ﻟــە ﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە دوور ﻧﯿﯿە
ﮔﺮﺗﻨەوەﻛــە دەرك و دەروازەی دۆژەھﯽ ﺑە ﺳــەردا ﺑﻜﺎﺗــەوە .ﺑە ﻧەﻣﺎﻧﯽ ھەڕەﺷــە ﺑﻮوﻧەﻛﯿﯿەﻛەی داﻋﺶ ،ﭼەﻧﺪان ھەڕەﺷەی ﺗﺮ ،ﻛە ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﺑەدەرداﻧەوەی ھەر ﺋەم ھەڕەﺷەﯾە ﺧﯚﯾﻦ ،ھەﻧﺪێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﻛﯚﻧﺘﺮن ﻟێﯽ و ﺋەواﻧﯽ ﭘﺎﺷﻤﺎوەش ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ ھەڕەﺷــەﻛەدا ﺳــەرﯾﺎن ھەڵــﺪاوە وەك ﺋەواﻧەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑــە ﺑــﺎری ﺋﺎﺑﻮوری و ھەڵﻮەﺷــﺎﻧەوەی ﯾەﻛڕﯾﺰﯾــﯽ ﻧﺎوەﺧﯚوە ھەﯾە ،ﺋەﻣﺎﻧە ﮔﺸــﺘﯿﺎن دووری ﻣەﺑﯿﻨــە ﯾــەك ﺑﮕﺮﻧەوە و ھەڕەﺷــە ﺑﻮوﻧەﻛﯿﯿەﻛە ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﮫێﻨﻨەوە ﭘێﺸــەوە .ﻛﻮرد ﭼﯚن ﺑﺘﻮاﻧێ ﺑەرۆﻛﯽ ﺋەم ھەﻣﻮو ﮔﺮەوە ﺑەﺟﺎرێﻚ راﺗەﻛێﻨێ؟ ﭘﺮﺳــﯿﺎرێﻜە وەك ﻛێﻮێــﻚ ﻟــە ﺑەردەﻣــﺪا، وەﻣەﻛەﺷﯽ ھەر وەك ﻛێﻮێﻚ واﯾە ﺑەﺳــەر دەﻣﯽ ﮔەورە و ﭼﻮوﻛەوە دەﮔەڕێ .ﺑﯚ ﺋەوەی دەﺳﻜەﮔﻮڵﯽ دووەم ﻟــە ﺑەرﻧﮕﺎرﯾﯿەﻛــەی ﮔﺮﺗﻨــەوەی ﻣﻮوﺳــڵﺪا ،ﻛــﻮرد دوای ﻋەﺑــﺎدی ﺑﯿﭽﻨێﺘەوە ،ھەر ﮔەڕاﻧەوەﯾە ﺑﯚ ﺳﯿﺎﺳەﺗەﻛەی ﻧێﻮان 2003و ،20012ﻛە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔەﯾﺎﻧﺪﺑﻮوە ﺑﻨﺎری ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ، ﺋەﻣەﯾــە ﮔــﺮەوی دوای ﮔﺮەوی ﺑڕﯾﻨەوەی داﻋﺶ.