ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻓەﺷەﻟﯽ ھێﻨﺎ دوای ﻓەﺷەﻟﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ،ﺑە ﮔﻮێﺮەی دواﯾﯿﻦ ﭘﻼﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺣﻜﻮوﻣەت و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ،ﻛەرﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎن رێﻚ دەﺧەن و ﺋێﺴﺘە راوێﮋﻛﺎراﻧﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ و راوێﮋﻛﺮدن و رووﭘێﻮی ﻣەﯾﺪاﻧﯿــﺪان ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘﻼﻧەﻛە ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەن .ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﭘﻼﻧەﻛە ﺑەﻓﯿڕۆﻧەداﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ،دادﭘەروەری ﻟە داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ و ﮔەڕاﻧﺪﻧەوەی ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﯽ زۆری داراﯾﯽ و ﭘێﺪاﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﺑەردەواﻣە ﺑە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن.
13
ﺳــەﻟەﻓﯽ و ﺳــﯚﻓﯿﺶ دەﺧﺮێﻨــە ﺑەرەی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە
4
ﺑــە وێﻨــە ..ﺑﺎزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ وەك ﺑﺎزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ ﻟێ دەﻛﺮێﺖ
10
ﺋﺎﻣێﺪی ﻟە ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸﻢ دەﮔەڕێ
12 ﺷێﺦ ﺗەھﺎ ﻟﮫێﺒﯽ:
ﭘﯿﻼﻧێﻜﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪار دژی ﺳﻮﻧە و دواﺗﺮ ﻛﻮرد ﻟە ﺋﺎراداﯾە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر ژﻣﺎرە ) ، (161ﭼﻮارﺷەم2016/ 11/ 9 ،
ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە
www.wishe.net
2
ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە
ﺷێﺦ ﺟەﻋﻔەر :ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﻗﺴەم دەﺑێﺖ
ھێﺮۆ ﺑﺮاﯾﻢ ﺷێﺦ ﺟەﻋﻔەر ﻻ دەدات ﻛەﻣﭙەﻛﺎن ﺑەﺷﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎن ﻧﺎﻛەن
3
ﮔﯚڕان ﺑەﺑێ ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺑڕﯾﺎری ﭘێ ﻧﺎدرێﺖ ﻟە ﭘێﺶ ﺟەژﻧﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵەوە ،ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ڕێﻜﺨەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑەرەو ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺟێ ھێﺸﺘەوە و ﺋەﮔەرﭼﯽ وا ﺑڕﯾﺎر ﺑﻮو 15ڕۆژی ﭘێﯽ ﺑﭽێﺖ ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧەﮔەڕاوەﺗەوە ،ﺋەوەش
ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﮔﯚڕاﻧﯽ دووﭼﺎری ﺳەرﻟێﺸێﻮان ﻛﺮدووە .ﻟەوەﺗەی ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺟێﮫێﺸﺘﻮوە ،ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﮔﯚڕان ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻛﺮدووە ،ﺑەم ھﯿﭻ ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﭘێ ﻧﺎدرێﺖ.
دوای ﺋەم ﺷﻜﺴﺘﺎﻧە ﭼﯽ ﺑﻜەﯾﻦ؟ ﺷەﻣﺎڵ ﻧﻮوری
16
3
ﻟەﮔەڵ ﻋەﺷﺎﯾەری ﺳﻮﻧە رێﻚ ﺑﻜەوﯾﻦ ﯾﺎن ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن؟
2
ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ
رۆژاﻧــە ﺳــەرووی ھەزار ﺋــﺎوارەی ﻣﻮوﺳــڵ و دەوروﺑــەری ﺷــﺎرەﻛە دەﮔەﻧە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟە ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﺪا ﺟێﮕﯿﺮ دەﺑﻦ ،ﻟەوەﺗەی ﺋﯚﭘەراﺳﯿﯚﻧﯽ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﺳەرووی 17ھەزار ﺋﺎوارە ﮔەﯾﺸــﺘﻮوﻧەﺗە ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧــﯽ ﺧــﺎزر و ﺣەﺳــەن ﺷﺎم ،ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ ﮔەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﯾەك ﻣﻠﯿﯚن ﺋﺎوارەی ﻣﻮوﺳڵ ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛﺮێﺖ ،ﺋەوەش ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﺟێﮕەﻧەﺑﻮوﻧەوەﯾﺎن ﻟــە ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﺪا دروﺳﺖ دەﻛﺎت.
5 ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣە و ﯾﺎدﮔﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەڵەﺑﺠە ﻟەﻧﺎو دەﭼﻦ وردە وردە ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣــە و ﯾﺎدﮔﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎراﻧﻜﺮدﻧــﯽ ھەڵەﺑﺠــە ﻟەﻧــﺎو دەﭼــﻦ و ﻛەﺳﻮﻛﺎری ﺷەھﯿﺪان و ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺷﺎرەﻛەش، ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑە ﺑەرﭘﺮس دەزاﻧﻦ و رای دەﮔەﯾەﻧﻦ، ھﯿﭻ ﺑﺎﯾەﺧﺪاﻧێﻚ ﺑە ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣە و ﯾﺎدﮔﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎراﻧــﯽ ھەڵەﺑﺠە ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ﻧﯿﯿە.
7
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
2
ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ
ژﻣﺎرە ) ، (161ﭼﻮارﺷەم2016/ 11/ 9 ،
ﻟەﮔەڵ ﻋەﺷﺎﯾەری ﺳﻮﻧە رێﻚ ﺑﻜەوﯾﻦ ﯾﺎن ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن؟ ﺋێﺴــﺘە رووﻧە ﻛە ﺧــﯚری داﻋــﺶ ﺑــەرەو ﺋﺎواﺑﻮوﻧە و ھﯿــﭻ ﻧەﺑێ وەك ھێﺰ ﯾﺎﺧــﯚ دەوڵەﺗﯚﻛەی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟە دراوﺳێﯿەﺗﯿﻤﺎن دوور دەﻛەوﻧەوە ،ﺑەم ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن وەك ﺗﺎﻛﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺖ ﺑﻨﺒڕ ﻧﺎﺑێﺖ و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺳــەﺧﺘﺘﺮ دەﺑێ ﻟــە دوای ﮔﺮﺗﻨەوەی ﻣﻮوﺳــڵ .ﺑﯚ ﺋێﻤە ﻛە ﻛێﺸــەی ﺧﺎﻛﻤﺎن ﻟەﮔــەڵ ﻋەرەﺑﯽ ﺳــﻮﻧە ھەﯾە و داﻋﺸــﯿﺶ ﺑە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ ﺋەوان ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﺋەﺟێﻨﺪای ﺷﯿﻌەﮔەراﯾﯽ دەﻛﺎت ،ﺑﺎﺷﺘﺮە ﺑﯿﺮ ﻟە ﭼﺎرەﺳەری رﯾﺸەﯾﯽ ﺋــەو دراوﺳــێﯿەﺗﯿﯿە ﺑﻜەﯾﻨەوە .ﺑﯚ ﺋەوە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻤﺎن ﺑە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟەﺑﺎرەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮو ﺋﺎﺧﯚ ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﻋەﺷﺎﯾەراﻧە ﻛﺎر ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە ﻟەﺳەر زەوی دراوﺳێﻤﺎﻧﻦ، ﯾﺎن ﺋەو ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧەی ﻟــە ﺑەﻏﺪان و ﺑەﻧﺎوی ﺳــﻮﻧەوە دەردەﻛەون و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﮔﻮﺗﺎرێﻜﯽ ھﺎوﺑەﺷﯽ ﺳﻮﻧﯿﯽ ﭘێڕەو ﺑﻜەن. ﺷەڕی ﺗﯿﺮۆر ﻛە ﻣﺎوەی دوو ﺳﺎڵ و ﭼﻮار ﻣﺎﻧﮕە راﺳﺘەوﺧﯚ ﻟــە ﻧﺰﯾﻜﻤﺎن دەﮔﻮزەرێﺖ و 26ﻣﺎﻧﮕﯿﺸــە ﻟەﮔەڵ ﺧﯚﻣﺎن وەك ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رووﺑەڕووە ،ﺋەزﻣﻮوﻧێﻜﯽ ﺗﺎزە و ﮔﺮﻧــﮓ ﺑﻮو ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە زۆر رووەوە .ﻟە ﻻﯾەﻧﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەوە ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﺗﯚﻛﻤە و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﻛﺮد و راﯾﮫێﻨﺎن ﺑﯚ دەﯾﺎن ﺷەڕی ﺗﺮ ﺋەﮔەر ﻟە داھﺎﺗﻮو روو ﺑﺪەن ﻟەم ﻧﺎوﭼەﯾە ﻛە ھەرﮔﯿﺰ ﭘێ ﻧﺎﭼێ ﺑە ﻛەﻧﺎری ﺋﺎراﻣﯽ ﺑﮕﺎت ،ﺑەو ﭘێﯿــەی وﺗەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻜﮫێﻨــەری ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﻟەﺳەر ھﯿﭻ ﭘﺮﺳێﻚ ﻛﯚك ﻧﯿﻦ. ﻟــە ڕووی ﺋﯿﺪارەداﻧﯽ ﻓﺎﯾﻠﯽ ﺷــەڕەﻛەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە زۆر ﭘﯿﺸــەﯾﯽ و ﭘﺘەو ﺑەڕێﻮە ﭼﻮوە ،ﺋەﻣەﯾﺶ ﺑﯚ ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯽ و ﭼﻮوﻧە ﻧﺎوی راﺳــﺘەوﺧﯚی ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﮔەڕێﺘەوە ﻛە ھﯿﭻ ﺑﯚﺷﺎﯾﯿﯿەﻛﯽ ﻧەھێﺸــﺘەوە ﺑﯚ دزەﻛﺮدﻧــﯽ زاﻧﯿﺎری ﺗەﻧﺎھــﯽ و ھەﻣﻮو ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺳەرﺑﺎزی و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟەو رووەوە ﺑەﺑﺎﺷــﯽ ﺑەڕێﻮە ﺑﺮد ،ﺑەم ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەم ﭘﺮﺳە و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ داھﺎﺗﻮوﯾەﻛﯽ ﻛەم ﻣەﺗﺮﺳﯿﯽ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ھەوڵێﻜــﯽ ھەﻣەﻻﯾەﻧــە ھەﯾە ﺑﯚ ﮔﻮﻧﺠﺎن ﯾﺎﺧﯚ ﺑەﺳﺘﻨەوەی ﺳــﻮﻧە ﺑەﺟﯚرێﻚ ﻟە ﺟﯚرەﻛﺎن ﺑە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە. ﺳﻮﻧەی ﻋەرەﺑﯽ ﻋێﺮاق ﻛە دوو ﺳﺎڵە و ﻧﯿﻮە ﺧﺎﻛﯿﺎن ﻧەﻣﺎوە و ﻟە ﺋﺎوارەﯾﯽ و ﻧﺎﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯿﺪا ﭘەڕ و ﺑﺎڵﯿﺎن ھەرﯾەﻛە و ﺑە ﻻﯾەﻛﺪا ﭼﻮوە ،دوای ﮔﺮﺗﻨەوەی ﻣﻮوﺳڵ و ﭼﻮوﻧەوە ﺳەر ﺧﺎﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﻧﮕﯿﺎن ﺑەرز دەﺑێﺘەوە و ﭼﺎوەڕوان دەﻛﺮێ ژﻣﺎرەﯾەﻛﯿﺸــﯿﺎن دژی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑێﻨە ﺋﺎﺧﺎوﺗﻦ .ﺑەم ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ داﻋﺶ دوو ﭘێﺪراوی ﮔﺮﻧﮕﯽ ھێﻨﺎوەﺗە ﭘێﺸەوە ﻛە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺗﻮاﻧێ ﻛﺎری ﻟەﺳــەر ﺑﻜﺎت .ﯾەﻛەم ﻟە ﭘﺮﺳــەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮوی ﺳﻮﻧەدا ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺗﺮ دەردەﻛەون و ﺋەواﻧەی ﭘێﺸــﺘﺮ ﺧﺎوەﻧﺪارﯾﯽ ﺳــﻮﻧەﯾﺎن دەﻛﺮد دەﭼﻨە دواوە .دووەم دەرﻛەوت ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻮﻧە ھﯿﭽﯿﺎن ھێﺰی ﺟەﻣﺎوەرﯾﯽ ﻓﺮاواﻧﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﻧﯿﯿە و ﻟە ﺑێ ﻛەﺳﯿﺪا ﺑﻮوﻧەﺗــە ﻛەس و ﺑەھــﯚی ﺋەوەی ﻛە ﺧﯚﯾــﺎن ﻛﺎرﯾﮕەر ﻧەﺑﻮون ﻟە راﺑﺮدوودا ،ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﺑە ﻧﮫێﻨﯽ ﯾﺎﺧﯚ ﺑە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎﯾﺎن ﺑﯚ ﺷﯿﻌە ﻛﺮدووە، ﺋەﻣەﯾﺎن ﺑﯚ ﺧەڵﻜﯽ ﺳــﻮﻧﯽ ھێڵﯽ ﺳــﻮورە و ﺗﯚڵەﯾﺎن ﻟێ دەﻛەﻧــەوە .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ھﯿﭻ دوور ﻧﯿﯿە ﺳــەﻟﯿﻢ ﺟﺒﻮوری ﺳەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺋەوە دوا ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺑێﺖ ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﻛە وەك ﭘﺸﻜﯽ ﺳﻮﻧە ﺑەری ﺑﻜەوێ. ﺑــەو ﺑەرﭼﺎوڕووﻧﯿﯿە ،ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺗﻮاﻧــێ ﺧﯚی ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻜﺎﺗەوە ﻟە ﺧﺎوەﻧە رەﺳــەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎن و ﺋەواﻧەی ﻟەﺳــەر زەوی ھەن ،ﺋەواﻧﯿﺶ ھﯚزەﻛﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﻦ ﻛە ﻣﻦ ﭘێﻢ واﯾە ﻟە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﺑە ﺋەﻣەﻛﺘﺮ و ﺧﺎوەن ﻗﺴــەی ﻛﻮرد ﮔﻮﺗەﻧﯽ ”ﭘﯿﺎواﻧەن“ .ﺋەﻣﺎن رەﻧﮕە داواﻛﺎرﯾﺸﯿﺎن زۆر ﻧەﺑێ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯿﺎﻧەوێ ﺳــەروەرﯾﯿﺎن وەك ھﯚز و ﻋەﺷــﺎﯾەر ﭘﺎرێــﺰراو ﺑێﺖ و ﻣﺎﻓــﯽ ﺑڕﯾﺎردان ﻟەﺑﺎرەی ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﯚ دەﺳﺘەﺑەر ﺑﻜﺮێ. ھەرﭼەﻧﺪە ﻟەﮔەڵ زﯾﻨﺪووﻛﺮدﻧەوەی ﭘﺮﺳــﯽ ﻋەﺷﺎﯾەری ﻧﯿﻢ ،ﺑەم ﻟەﭘێﻨﺎو ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧە دەﺳﺖ ﺑﯚ ھەر ﻛەرەﺳﺘەﯾەك ﺑﺒەﯾﻦ ﻛە ﺋﺎراﻣﯿﯽ داھﺎﺗﻮوﻣﺎن ﻣﺴﯚﮔەر ﺑﻜﺎت .راﺳــﺘە ﺋێﻤــە ﺧﺎوەﻧﯽ ﺳﯿﺴــﺘەم و ﺋﯿﺪارەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو و ﻧﺎﺳــﺮاوﯾﻦ ،ﺑــەم ھﺎوﺗﺎﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟە ﻛێﺸەی ﺧﺎﻛﺪا ،ھﯚز و ﻋەﺷﺎﯾەری ﻋەرەﺑﻦ و دەﺑێﺖ ﺋێﻤە ﺑﮕﻮﻧﺠێﯿﻦ ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧﺪا ﭘێﺶ ﺋەوەی ﺧﺎوەﻧﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﺑﯚ ﭘەﯾﺪا ﺑﺒێﺖ و وەك دوژﻣﻦ ﺑەرﯾﺎن ﺑﺪەﻧە ﮔﯿﺎﻧﻤﺎن.
ﺷێﺦ ﺗەھﺎ ﻟﮫێﺒﯽ :ﺋەﺟﯿﻨﺪای دەرەﻛﯽ ﺑﻮوە ھﯚی رێﻜﻨەﻛەوﺗﻦ ﻟەﺳەر ﻣﻮوﺳڵ
ﭘﯿﻼﻧێﻜﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪار دژی ﺳﻮﻧە و دواﺗﺮ ﻛﻮرد ﻟە ﺋﺎراداﯾە وﺷە /ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﺷێﺦ ﺗەھﺎ ﻟﮫێﺒﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھﯚزی ﻟﮫێﺒــﯽ ﻋەرەﺑﯿﯿە ﻟــە ﻧﺎوﭼەی ﻣەﺧﻤــﻮور و ﮔﻮێڕ ،ﺋــەو دەڵێﺖ ”ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺋێﻤــەی ﻟە داﻋﺶ رزﮔﺎر ﻛﺮد و ﺑﺎرزاﻧﯿﺶ ﺑە ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﻣێﮋووﯾــﯽ ﻟــە داﻋــﺶ ﺟﯿﺎی ﻛﺮدﯾﻨەوە“. ﺋــەو ﺷــێﺨە ﻟــە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﯽ ”وﺷــە“دا ﺑە رووﻧﯽ ﭘەردە ﻟەﺳەر ﺋﺎڵﯚزﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ دوای دەرﻛﺮدﻧﯽ داﻋﺶ ﻟە ﻣﻮوﺳــڵ ﻻ دەدات ﻛە ﺷەڕی ﻧﺎوﺧﯚ ﻟە ﻧێﻮان ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺷــﺪار ﻟە رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵ ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ ﻛــﺮاوە و ﺟەﺧــﺖ دەﻛﺎﺗەوە ”وەك ﻋەرەﺑﯽ ﻣەﺧﻤﻮور و دەوروﺑەری ،داوای راﭘﺮﺳــﯽ و ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ﺳەر ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ دەﻛەﯾﻦ و زۆر ﺑﺎﺟﯽ ﻣﻮوﺳوﯾﯽ ﺑﻮوﻧﻤﺎن داوە“. داھﺎﺗــﻮوی ﻣﻮوﺳــڵ ﭼــﯚن دەﺑێ؟ ﻛێﺸــەی ﻣﻮوﺳــڵ دوای ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــەوەی ﻧەﻣﺎﻧــﯽ داﻋﺶ ﻟەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾە دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت، ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﭼەﻛــﺪاری ﺑەﺧﯚﯾەوە دەﺑﯿﻨێــﺖ و ﺑەڵﮕــەش ﺑﻮوﻧــﯽ ﭼەﻧﺪ ھێﺰێﻜﯽ ﻣەﺑەﺳــﺖ ﺟﯿﺎﯾە ﻛە ﺑڕﯾﺎرە ﻟەوێ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێ ﺑﺒﻦ، ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن )ﭘەﻛەﻛە( ﻟە ﺷﻨﮕﺎل و ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﻟە ﺗەﻟەﻋﻔەر ،و ﭘﺎﺳەواﻧﯽ ﻧەﯾﻨەواﯾﺶ ﺑەھەﻣﺎن ﺷێﻮە ،ﺋەوە ﻟە ﭘﺎڵ ﺑﻮوﻧﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛە ﻟە ﻧێﻮان ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟە رەوﺗە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻛــە دەﯾﺎﻧەوێ ﺑﯚ دوای داﻋﺶ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﺑﻜەن. ﭼﺎرەﺳەری ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﺑﯚ دۆﺧﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﺑﻮوﻧــﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪارێﻜﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿە ﻛە ﻓەرﻣﺎن ﺑەﺳــەر ھەﻣــﻮو ھێــﺰە ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎن ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛە ﺑــﻜﺎت ،ﻟەواﻧەش ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ و ھێــﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەرﺑە ﺑەﻏﺪا و ﮔﺮووﭘە ﭼەﻛﺪارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ و ﺑﺎری ﻧﺎﺋﺎﺳﺎﯾﯽ راﺑﮕەﯾەﻧﺮێﺖ ،ﺑەﺑێ ﺋەوەش ﻛێﺸەﻛﺎن ﻟە دوای ﻧەﻣﺎﻧﯽ داﻋــﺶ دووﺑﺎرە روو ﻟە ﻣﻮوﺳــڵ دەﻛەﻧەوە. ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻋێﺮاق ﻧﯿﺎزی ﺳــەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﺎری ﻧﺎﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟە ﻣﻮوﺳڵ ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دوای داﻋﺶ ھەﯾە ،ﺋەوە ﺳەرﻛەوﺗﻮو دەﺑێ؟ ﻟە ﻣــﺎوەی راﺑــﺮدوو ﭼەﻧﺪ ھەزار ﻛەس ﻟە ﻣﻮوﺳــڵ ﺑــە ﺗﯚﻣەﺗﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎ ﺑەدەﺳــﺘﯽ داﻋــﺶ ﻛﻮژراون ،ﺋــەو ﻛﺎرە ﻛە ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻛﺎرداﻧەوەﻛــەی ﺗﯚڵەﺳــەﻧﺪﻧەوە دەﺑێــﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺑــڕوام واﯾە ﻟە ﭘﺎڵ ﺋەو ﭼﺎرەﺳــەری ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑﺎﺳﻢ ﻛﺮد ،ﻛﺎراﻛﺮدﻧەوەی ﯾﺎﺳــﺎﯾە ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛە و ﺳەﭘﺎﻧﺪﻧﯿەﺗﯽ ﺑە ھێﺰ، ھەروەھﺎ ھﺎرﯾــﻜﺎری ھﯚزەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﯾﻨەوا ﻟەﮔەڵ ﯾﺎﺳــﺎ ﺑﯚ رێﮕﺮﺗﻦ ﻟەو ﺗﯚڵەﺳــەﻧﺪﻧەوە ،ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻣــﻦ ﺧﺎﻧﻮوﯾەﻛــﻢ ﻟە ﻣﻮوﺳــڵ ھەﯾــە و ﺗەﻗێﻨﺮاوەﺗــەوە ،دەزاﻧﻢ ﻛــێ ﻛﺎرەﻛــەی ﻛــﺮدووە ،ﺑﯚﯾە ﺋەﮔەر ﯾﺎﺳــﺎﯾەك ھەﺑێﺖ ﺑﯿﮕﺮێﺖ و ﺳــﺰای ﺑﺪات ،ﺋﺎﺳــﻮودە دەﺑﻢ، ﺑەم ﺋەﮔەر ﻧەﺑــﻮو ،ﺧﯚم ﺗﯚڵەی ﻟێ دەﻛەﻣەوە ،ﺑەھەﻣﺎﻧﺸێﻮەﯾە ﺑﯚ
ﻛﻮﺷﺘﻦ و ﺑەﻛەﻧﯿﺰەﻛﺮدن و ھەﻣﻮو ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻛە ﺋەﻧﺠﺎم دراون“. دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧــﯽ ﺟەﻧﮕﯽ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧەوەی ﻣﻮوﺳــڵ و ﭘێﺶ ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺋﯿﺪارەداﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛە ﻟــە دوای داﻋﺶ ﭼﯽ ﻟــێ دەﻛەوێﺘەوە ﻟە داھﺎﺗﻮو؟ ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺟﺎرێﻚ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ھەﺑێﺖ ﺑەر ﻟە ﺟەﻧﮕەﻛە ﺑﯚ ﻧەھێﺸــﺘﻨﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎن و رێﻜﺨﺴــﺘﻨەوەی ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ دوای ﺟەﻧﮕەﻛە ،دەﺑﻮو ﺋــەوە ﺑﻜﺮاﯾە ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘەش ﻛﺎﺗەﻛە ﺑەﺳەر ﻧەﭼﻮوە ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﮕەﯾﻨە رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯚ ﻣﻮوﺳــڵﯽ دوای داﻋﺶ ،ﺑﯚﯾە ﺋەو ﻟێﺪواﻧﺎﻧەی ﺳەرۆك ﺑﺎرزاﻧﯽ رووﻧە و ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﭼﺎرەﺳەرە ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دوای داﻋﺶ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛە“. ﻛــێ ﺑﻮو ﺑە رێﮕﺮ ﻟــە ﺑەردەم ﺋەﻧﺠﺎﻣﻨەداﻧﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە؟ ھﯚﻛﺎرەﻛــەی ﺋەوەﺑﻮو ﻛە ھەﻣﻮو رەوﺗە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن و ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ﭘێﻮەﺳﺘﻦ ﺑە ﺋەﺟﯿﻨﺪای دﯾﺎرﯾﻜــﺮاوی ﻧﺎوﭼەﯾــﯽ ﯾــﺎن ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ،ﺋەواﻧەش ﺑﻮوﻧە ھﯚی رێﻜﻨەﻛەوﺗــﻦ ﺑــﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دوای ﻧەﻣﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﻟە ﻣﻮوﺳڵ. ﺑەﺷــﺪاری ﺋێﻮە ﻟــە ﺟەﻧﮕﯽ ﻣﻮوﺳڵ ﭼﯚﻧە؟ ﺋێﺴــﺘە ھــﯚزە ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەﯾﻨەوا ﺣەﺷــﺪﯾﺎن ﭘێﻚ ھێﻨﺎوە و ﻟــە ﺟەﻧﮕەﻛــەدا ﺑەﺷــﺪارن، ﺋێﻤە ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﻦ و ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﺗەواوی ﭘێﺸــﻤەرﮔە دەﻛەﯾﻦ و ﻟە رﯾﺰی ﺋەواﻧەوە ﺑەﺷــﺪارﯾﻦ ﻟەو ﺟەﻧﮕە، ﺧﯚم ھێﺰێﻜــﻢ ھەﯾە ﻟــە رﯾﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸەوەی ﺟەﻧــﮓ ﻟە ﻧﺎوﭼــەی ﻣەﺧﻤﻮور، دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻣەوە ﻛە ﺑە ھەﻣﻮو ﺗﻮاﻧﺎﻣﺎن ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﻟە ﭘێﺸﻤەرﮔە دەﻛەﯾﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟە رۆژاﻧﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ھﺎﺗﻨﯽ داﻋﺶ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟە ﮔﻮێڕ و ﻣەﺧﻤﻮور ﺋێﻤەﯾــﺎن رزﮔﺎر ﻛﺮد ،ﺋەو ﻛﺎرەش ﺑــە ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﺋﺎزاﯾﺎﻧەی ﺳــەرۆك ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑﻮو ،ﻛﺎﺗێﻚ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ و ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑەﭼەﻧﺪ ﺳەﻋﺎﺗێﻚ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮێڕ و ﻣەﺧﻤﻮورﯾــﺎن ﺋــﺎزاد ﻛﺮدەوە، دوای ﺋەوەش داﻋــﺶ ﺑەھﺎوەن ﺑﯚردﻣﺎﻧــﯽ ﺋێﻤەی دەﻛــﺮد ،ﺑﯚﯾە ﺳەرۆك ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﺗﺮی دا ﺑە ﺋﺎزادﻛﺮدﻧەوەی ﺑەری رۆژﺋﺎوای
رووﺑﺎری زێﯽ ﮔەورە ،ﺑﯚﯾە ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺳــەﻋﺎﺗێﻚ 12ﮔﻮﻧﺪ و رووﺑەری 100ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗــﺮ ﺳــێﺠﺎ رزﮔﺎر ﻛﺮاﯾەوە و ﯾەك ﺳەرﺑﺎزی ﻋێﺮاﻗﯿﺶ ﻟەو ﻛﺮدە ﺳەرﺑﺎزﯾﯿﺎﻧە ﺑەﺷﺪارﯾﯿﺎن ﻧەﻛﺮد. ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻋەرب و ﻛﻮرد ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﭘێﻜەوەن ﯾﺎن ﻧﺰﯾﻜﻦ ﻟە ﯾەك ﭼﯚﻧە؟ ژﯾــﺮی و داﻧﺎﯾــﯽ ﺑﺎرزاﻧــﯽ و ﻟە 2003ەوە و ﭘەﯾﺎﻣــە ﻛﺮاوەﻛــەی ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟە ﻛﺎﺗــﯽ ﺟەﻧﮕﯽ ﻋێﺮاق و ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻛە ﻟــە 2003 /13/4 دەرﭼﻮو ،ﻛە ﻋــەرەب ﻟە ﺧەڵﻜﯽ رەﺳــەﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە رێــﺰ ﻟێﮕﯿﺮاو دەﺑﻦ ،ﺑﯚﯾە دوای ﺋەوە ﻟە 2003ەوە ﻟەوﭘەڕی ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ و ﺣەﺳﺎﻧەوەدا دەژﯾﻦ. دوای ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــەوەی ﮔﻮێــڕ و ﻣەﺧﻤﻮورﯾﺶ ﻟــە 2014ﻟەﻻﯾەن ﭘێﺸــﻤەرﮔە ،ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟێﺪواﻧێﻜﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ دا ﻛە داﻋﺶ و ﺋەواﻧەی ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﯿﺎن ﻛﺮد رۆﯾﺸــﺘﻮون، ھەرﭼــﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەن، ھەﻣــﺎن ﻣﺎﻣەڵەی ﻛــﻮردی ﭘﻠە ﯾەﻛﯿﺎن ﺑﯚ دەﻛﺮێــﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺋێﻤە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 215ﺳــﺎڵە ﻟەو ﻧﺎوﭼەدا ﻧﯿﺸﺘەﺟێﯿﻦ و ﭘێﻮەﻧﺪی ﭘﺘەوﻣﺎن ﻟە ھەﻣﻮو ﺑــﻮارەﻛﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛﻮرد ھەﯾە و داﻋــﺶ و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ
ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑە ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ﺋێﻤەی ﻟە داﻋﺶ ﺟﯿﺎ ﻛﺮدەوە ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺟﯿﺎﻣﺎن ﺑﻜەﻧەوە. ﺋێﺴــﺘە ﻣﻦ ھەڵﮕﺮی ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ھەوﻟێﺮم ،ﺑﯚﯾە ﺋێﻤە ﺑەﺗﻮﻧﺪی داوا دەﻛەﯾﻦ و ﺑــەر ﻟە ھەﻓﺘەﯾەﻛﯿﺶ ﻟەﮔــەڵ ﻧﻮێﻨــەری ﯾﯚﻧﺎﻣــﯽ ﻛﯚ ﺑﻮوﻣــەوە و داوای ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ راﭘﺮﺳﯿﻢ ﻛﺮد ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەی ﻣەﺧﻤﻮور و دەوروﺑەری ﺑە راﭘﺮﺳــﯽ و ﻣﻦ دڵﻨﯿﺎم ﺗەواوی ﻋەرەﺑﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﭼﻮوﻧە ﺳــەر ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻧﮓ دەدەن. ﺑﺎﺷە دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻋێﺮاق و ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﺋﺎڵﯚزەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا ﭼﯚن دەﺑﯿﻨﻦ؟ وای دەﺑﯿﻨﻢ ﻛە ﻧەﺧﺸەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺋێﺴــﺘەی ﻋێﺮاق روون ﻧﯿﯿە و ﻟە ﺑەرژەوەﻧــﺪی ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿە، ﺋێﻤە ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﺑەدڵ و
ھەڵﻮێﺴــﺖ ﻟەﮔەڵ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺑﯿــﻦ و ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ داھﺎﺗﻮوﺷﺪا 100%دەﻧﮓ ﺑە ھەرێﻢ دەدەﯾﻦ ،ھەروەھﺎ ﻟە راﭘﺮﺳــﯿﺶ ﻟەﺑــﺎرەی ﯾــەﻛﻼ ﻛﺮدﻧــەوەی داھﺎﺗﻮوی ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﯚ ﺳــەر ھەرێــﻢ ﺑڕﯾﺎر دەدەﯾــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑﺎﺟــﯽ زۆرﻣــﺎن داوە ﻟــەوە ﺑە ﻣﻮوﺳڵەوە ﺑەﺳــﺘﺮاوﯾﻦ ،ﻟە 1991 ﺗﺎ 2003ﺳــەر ﺑە ﻣﻮوﺳڵ ﺑﻮوﯾﻦ و ھﯿﭻ ﺳــﻮودێﻜﻤﺎن ﻟێ ﻧەﺑﯿﻨﯽ، ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوان ﺑﺎش دەزاﻧﻦ ﻛە ھەر دەﺑێﺖ ﺑﮕەڕێﺘەوە ﺳەر ھەوﻟێﺮ. ﺋێﺴــﺘە ﻟــە ﻋێﺮاق ھەﺳــﺖ دەﻛﺮێ ﻧﺎوﻣﺎڵﯽ ﺷــﯿﻌە و ﺳﻮﻧە و ﻛﻮردﯾﺶ ﭘڕە ﻟە ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ،ﻛێ ﺑﺮاوە دەﺑێﺖ ﻟەو ﻧﺎﺗەﺑﺎﯾﯿە؟ ﺋێﺴــﺘە ﺷــﯿﻌە ﺧەرﯾﻜــﯽ رێﻜﺨﺴﺘﻨەوەی ﻧﺎوﻣﺎڵﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﻦ و ﻟە ﺋێﺴﺘەوە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ داھﺎﺗﻮو دﯾﺎرە ﻛە ﺋــەوان زۆرﯾﻨە و ﺧﺎوەﻧــﯽ ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺑﺎرﺳــﺘە دەﺑــﻦ و دەﯾﺒەﻧــەوە ،ھەرﭼــﯽ ﺳــﻮﻧە و ﻛﻮردە ﻛﺮاوﻧەﺗە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ، ﺳــﻮﻧە ﺧــﺎوەن ﻣەرﺟەﻋﯿەﺗــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﻦ ،ﺑەم ﮔﻮێڕاﯾەڵﯽ ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﻟەﻻﯾەن ھەﻣﻮواﻧەوە ،ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﺳــەرۆك ھﯚز و ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ، ھەروەھﺎ ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺳﻮﻧە ﻟەﻻﯾەن ﭼەﻧﺪ وﺗێﻜﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﻛڕاون، واﺗە ﻛێﺸــەﻛە ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﻮان و ﺳەرۆك ھﯚزەﻛﺎﻧە. ھەروەھﺎ ﭘﻼﻧێﻜﯽ ﮔەورە ﻟە دژی ﺳــﻮﻧە ﻟە ﻋێﺮاق ھەﯾە ﻛە ﺑەﺷﯽ زۆری ﺟێﺒەﺟێ ﻛــﺮاوە ،ﺑﯚﯾە ﺑە رووﻧﯽ دەﺑﯿﻨﯿــﻦ ﻛە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﮔــەورەی ﺳــﻮﻧە ﯾﺎن ﺋــﺎوارەن ﯾــﺎن ﻛﻮژراون ﯾــﺎ ﻋێﺮاﻗﯿﺎن ﺟێ ھێﺸــﺘﻮوە ،ﻛێﺸــەی ﮔەورەی ﺳــﻮﻧە ﺋەوەﯾە ھەرﻛەس ﺑەﭘێﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧﯚی دەﯾەوێﺖ ﺑڕﯾﺎر و ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺑﯚ ﺋەو ﺑێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺳﻮﻧە وای ﺑەﺳــەر ھﺎت و ﺋەﮔەر ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەﺑﻮواﯾە ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە ﻣﻠﯿﯚﻧێــﻚ و 500ھەزار ﺋﺎوارەی ﻋەرەب و ﺳــﻮﻧەی ﻟەﺧﯚ ﮔﺮﺗــﻮوە ،ﺋەوﻛﺎت ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺳﻮﻧە رەﺷﺘﺮ دەﺑﻮو. ﺑەﺷــﯽ زۆری ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن و ﺳەرۆك ھﯚزەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑە ﺋەﺟﯿﻨﺪای دەرەﻛﯿﯿەوە واﺑەﺳﺘﻦ ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺑەﺷێﻜﯿﺎن ﭘێﻮەﺳﺘﻦ ﺑە ﺳﻌﻮودﯾە و ﺑەﺷێﻜﯿﺎن ﺑە ﺋێﺮان و ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮﯾــﺎن ﺑــە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ھەﻣــﻮو ﺋەو دەوڵەﺗﺎﻧەش ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﻤﺎن دەﻛەن ﻟەﺑەر رەﺷــﯽ ﭼﺎوەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻧﯿﯿە، ﺑەڵﻜﻮ ﺑــﯚ ﺋەﺟﯿﻨــﺪای ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧە. ﻛەواﺗە دەﻛﺮێ ﺑﭙﺮﺳﯿﻦ ﺋەﻣە ﭼﯿﯿە ﻟەﺳەر ﺳﻮﻧە دێﺖ ﻟە ﻋێﺮاق؟
ﺑەﺑڕوای ﻣﻦ ﺋەوەی ﻟە دژی ﺳﻮﻧە روو دەدات ،ﭼەﻧــﺪ ﺋەڵﻘەﯾەﻛە و ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﺟێﺒەﺟــێ ﻛﺮاون و ھەﻧﺪێﻜﯿﺸــﯿﺎن ﻣﺎون .ﺋەوەﺷﯽ ﻛﺮاوەﺗە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻋەرەﺑﯽ ﺳــﻮﻧەﯾە و ﻟە داھﺎﺗﻮوﺷــﺪا ﻛﻮردی ﺳﻮﻧە دەﻛﺮێﺘە ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ،ﺑﯚﯾە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻣەﺑەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟە ﭘﺸﺘەوەی ﭘڕۆژەﻛە ﺋەوەﯾە ﻛــە دەزاﻧﯿﻦ ﻟە دوای ﺋﺎزادﻛﺮدﻧەوەی ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ دەﺳــﺖ داﻋــﺶ ،وﺗﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەﻛﺒەﺧﺶ ﺳﻨﺪووﻗێﻜﯿﺎن ﺑﯚ ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧەوەی ﺷﺎرەﻛﺎن داﻧﺎوە ﻛە ﺋەوەش ھەﻟێﻜە ﺑﯚ ﺳﯿﺎﺳەﺗﻮان و ﺑەرﭘﺮس و ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﯚ دزﯾﻨﯽ ﺑڕێﻜﯽ زۆری ﺋەو ﭘﺎراﻧە. ﭘێــﺖ واﯾــە ﺑﻮوﻧــﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿەﺗێﻜﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﺳــﻮﻧە و ﻛﻮرد ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ ھێﺰ ﻟە ﻋێﺮاق دەﺳﺘەﺑەر دەﻛﺎت؟ ﻛﺎﺗــﯽ ﺋــەوە ﺑەﺳــەرﭼﻮوە ،ﻣﻦ ﯾەﻛێﻚ ﺑﻮوم ﻟە ﺳەرۆك ھﯚزەﻛﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑــﯽ داوای ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺑﺎرﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﺳــﻮﻧە و ﻛﻮردی ﮔەورەم ﻛــﺮدووە ،ﺑەم ﮔﻮێﻢ ﺑﯚ ﻧەﮔﯿﺮا ،ﺑﯚﯾە ﮔەﯾﺸــﺘﯿﻨە ﺋەو دۆﺧەی ﺋێﺴﺘە ﻛە ﺳﻮﻧە ﺑەﺑێ ﻛﻮرد ھﯿﭻ ﻧﯿﯿە و ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑەﺑێ ﺳﻮﻧە ﻛﺎرﯾﮕەر ﻧﯿﯿە. ﺑﺎﺷــە ﻟەو رەﺷــﺒﯿﻨﯿﯿﺎﻧەی ﻟە ﻗﺴــەﻛﺎﻧﺖ دﯾﺎرە ،ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺷــەڕ دەﻛەی ﻟە ﻧێــﻮان ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﺷــﺪار ﻟە ﺟەﻧﮕﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﻟەﻧــﺎو ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا دوای ﻧەﻣﺎﻧﯽ داﻋﺶ؟ ﻣﻦ ﭘێﺸﺒﯿﻨﯿﯿەﻛﯽ زۆر رووﻧﻢ ﺑﯚ ﺋەوە ھەﯾە ،ﻟە رێﮕــەی ﻟێﺪواﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷەﻋﺒﯽ و ﺋــەو ﺣەﺷــﺪە ﺳــﻮﻧەی ﻟەﻧﺎو ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ و ﺑە رێﻨﻮێﻨﯿﯽ ﺋێﺮان دروﺳﺖ دەﺑێﺖ ،ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ ﮔــەورە ﻟەﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺳــﻮﻧە دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوان ﺳەرﺑە ﻣەرﺟەﻋﯿەﺗﯽ ﺷﯿﻌەن. ﺑەم ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ دوای داﻋــﺶ ﻟــە ﻋێﺮاق ﭘﺮۆژەی ﭼﺎﻛﺴﺎزی ھەﯾە، زاﻧﯿﺎرﯾﺘﺎن ھەﯾە ﻟەو ﺑﺎرەﯾەوە؟ ﺋﺎﮔەداری ﺋەو ﭘــڕۆژە ﻧﯿﻢ ،ﺑەم ﭘێــﺶ دەرﭼﻮوﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛە ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﻣﺎڵﯽ ﺷــﯿﻌەﯾە و ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺳــﻮﻧە و ﻛﻮرد ﻧﺎﺑێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﭼﺎرەﺳەر ﺑﯚ دۆﺧﯽ ﻋێﺮاق ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﺎزﭘﺎﻛﯿﯿە ،ھەروەھﺎ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ھەرێﻤێﻜﯽ ﺳــﻮﻧەﯾە ھﺎوﺷێﻮەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،واﺗە ﺳﻮﻧە وەك ﻛﻮرد ﺧﯚﯾﺎن ﺑەڕێﻮە ﺑﺒەن ،ﺟﺎ ھەرێﻢ ﯾﺎن ﻓﯿﺪراڵﯿﯽ ﯾﺎ ﻛﯚﻧﻔﯿﺪراڵﯿﯽ ﺑێﺖ ،ﻛە ﺳﻮﻧە و ﻛﻮرد و ﺷﯿﻌە وەك دراوﺳێ ﺑﮋﯾﻦ و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧێﻜــﯽ داﻧﺎﯾﺎن ھەﺑێﺖ ﻟە ﺑەﻏﺪا ﻛە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ دەرەﻛﯿــﯽ ﻋێﺮاق ﺑەڕێــﻮە ﺑﺒﺎت، ﺋەﮔەر ﻧﺎ ﻧﺎﮔەﯾﻨە ھﯿﭻ ﺑەرەﻧﺠﺎﻣێﻚ. ﺷــێﺦ ﺗەھــﺎ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛــە ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆری ﻋەرەﺑﯽ ﺳﻮﻧە ﺟﮕە ﻟەواﻧەی ﭘێﻮەﺳﺘﻦ ﺑە ﺋەﺟﯿﻨﺪای دەرەﻛﯿﯿــەوە ،داوای ھەرێﻤﯽ ﺳــﻮﻧە ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە داﻋــﺶ ﺋــﺎزاد ﻛﺮاوﻧەﺗەوە و ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛەن ،ﺑەم ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿەﺗﯿﯿەك ﻛە ﻧﯿﺎزﭘﺎﻛﯽ ﺗﯿــﺎدا ﺑێﺖ ﻛە ﺑەﺑێ ﺋەوە ﺳەر ﻧﺎﻛەوێﺖ.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ”ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸﺘﻮو ﺑەردەواﻣﻦ ﻟە ﻛڕﯾﻨﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪە و ﺑەرﭘﺮﺳﺎن ﺑﯚ ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎﻛﺮدن ﺑە ﺑﻨەﻣﺎڵەوە ،ﺣﯿﺴﺎب ﺑﯚ ﺋەوەش ﻧﺎﻛەن ﻛە ھەر ﺧﯚﯾﺎن داوای رێﻜﻜەوﺗﻦ دەﻛەن و ھەﻣﻮو رۆژێﻚ ﺷﺎﻧﺪێﻜﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺖ دەﻛەن ﺑﯚ ﻛﭙﻜﺮدﻧەوەی ﻛێﺸەﻛﺎن“.
ﺷێﺦ ﺟەﻋﻔەر :ﺋێﺴﺘە ﻧﺎﻛﺮێ ﺗەﭘڵﯽ ﻟێ ﺑﻜﻮﺗﻢ وﺷە /ﮔەرﻣﯿﺎن- ﺳەﺑﺮی ھﯚرﯾﻨﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﺑﺎڵەﻛﺎﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ، ھــﺎوﻛﺎت ﻟەﮔــەڵ ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ ھێﻮرﻛﺮدﻧــەوە ،ھەوڵﯽ ﻛڕﯾﻨﯽ ﺋﯿﻨﺘﯿﻤــﺎ و داﻧــﯽ ﺋﯿﻤﺘﯿــﺎز ﺑە ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺳەرﺑﺎزی ﻟەﻻﯾەن ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸــﺘﻮو ﻛە ھێﺮۆ ﺑﺮاﯾﻢ ﺋەﺣﻤەد ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ دەﻛﺎت، ﺑەردەواﻣــە .ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺋــەو ﺑﺎڵە ﻛﺎر ﺑــﯚ داﻧﺎﻧﯽ ﺑﻮرھﺎن ﺳەﻋﯿﺪ ﺳﯚﻓﯽ وەك ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﯾەﻛــەی 70دەﻛەن .ﺷــێﺦ ﺟەﻋﻔەر ﺷێﺦ ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﻛە ﺑەرﺑەﺳﺘﯽ ﮔەورەی ﺑەردەم ﺑﺎڵــﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸــﺘﻮوە ﻟە دەﺳﺘﺨﺴــﺘﻨە ﻧــﺎو ﭘێﺸﻤەرﮔە ،دەڵێ ”ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾــﺪا ﻗﺴە م
دەﺑێﺖ و ﺋێﺴﺘە ﻧﺎﻛﺮێ ﺗەﭘڵﯽ ﻟێ ﺑﻜﻮﺗﻢ“.
ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟەﮔەڵ ﻣێــﮋووی دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺋــەو ﺣﺰﺑــەوە ﺑەردەواﻣــﻦ ،ﺑەم ﺗﺎ ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺖ ﺑــﻮو ،ﻧﺎو ﺑەﻧﺎو ﭼﺎرەﺳــەری ﻛﺎﺗﯽ دەﻛﺮد و ھەﻣﻮوان ﺑــە ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ رازی ﺑــﻮ و ن ،
ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﻛە ﭼﻮار ﺳﺎڵە ﺗﻮاﻧﺎی ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧەﻣﺎوە ،ھەﻣﻮوان ﭼﺎوﯾﺎن ﺑڕﯾﻮەﺗە ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛەی و ﺑﺎڵــەﻛﺎن ﺧەرﯾﻜــە ﯾەﻛﺘــﺮ دەﺷــﻜێﻨﻦ .ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن داوای ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛەی ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ دەﻛەن و ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛەﯾﺸــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑە ﺣﺰﺑﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەزاﻧﻦ و ﺧﻮازﯾﺎرن ﭘﯚﺳــﺖ و ﭘﺎرە ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎرەزوو و ﻧﺰﯾﻜﯽ ﻛەﺳــەﻛﺎن ﻟە ﺑﻨەﻣﺎڵەوە ﺑﺒەﺧﺸﻨەوە. راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺑﺎڵﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑڕﯾﺎر ﻟە ﯾەﻛــﯽ ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ راﺑﺮدوو ،دوا ﻛێﺸەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﯿﯿە ﻛە ھێﺸﺘﺎ ﭼﺎرەﺳەر ﻧەﻛﺮاوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻛێﺸەی داھﺎﺗﻮوی ﺋەو ﺣﺰﺑە ﺗەﻗﯿﻨەوەی ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەرەوەی ﺋــەو ﺣﺰﺑەﯾــە. ھەرﭼەﻧــﺪە ھێﺸــﺘﺎ ﻟێﻚ ﻧﺰﯾﻜﯽ و ﭼﺎرەﺳــەر ﻟە ﻧێﻮان ھەردوو ﺑﺎڵﯽ ”دەﺳﺘﺮۆۆﯾﺸﺘﻮو
و ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺑڕﯾــﺎر“ ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜﯽ ﻧەداوە ﺑە دەﺳﺘەوە. ﯾەﻛێــﻚ ﻟەو ﺧﺎﻧــەی ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑڕﯾﺎر ﻟــە راﮔەﯾەﻧﺪراوەﻛەﯾﺪا ﺑە زەﻗﯽ ﻟەﺳەری وەﺳﺘﺎﺑﻮو ،ﻛڕﯾﻨﯽ ﺋﯿﻨﺘﯿﻤــﺎی ﻛﺎدر و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑــﻮو ﻟەﻻﯾەن ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ھێﺮۆ ﺑﺮاﯾﻢ وەك ﭼەﺗﺮی دوای ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺳێﺒەری ﺑﯚ دروﺳﺖ ﻛﺮدوون. ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﮔــەدار و ﺑەرﭘﺮس ﻟە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸﺘﻮو ﺑەردەواﻣﻦ ﻟە ﻛڕﯾﻨﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪە و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎن ﺑﯚ ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎﻛﺮدن ﺑــە ﺑﻨەﻣﺎڵەوە، ﺣﯿﺴــﺎب ﺑﯚ ﺋــەوەش ﻧﺎﻛەن ﻛە ھەر ﺧﯚﯾــﺎن داوای رێﻜﻜەوﺗﻦ دەﻛەن و ھەﻣﻮو رۆژێﻚ ﺷﺎﻧﺪێﻜﯽ ﺋێﺮاﻧــﯽ ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸــﺖ دەﻛەن ﺑﯚ ﻛﭙﻜﺮدﻧەوەی ﻛێﺸەﻛﺎن“. ”دوا ھەوڵﯿﺎن رازﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮرھﺎن ﺳــەﻋﯿﺪ ﺳــﯚﻓﯽ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﻧﺎﺳﺮاوی ﯾەﻛێﺘﯿﯿە ﻛە ﺗەﻣﺎﺣﯽ داﻧﺎﻧﯽ ﻟە ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾﯽ 70ی ﭘێ دراوە ﯾەﻛــەی 70ی ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺟەﻋﻔەر ﺷــێﺦ ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ،ﺋەوﯾﺶ رازی ﺑﻮوە
و ﺑڕﯾﺎری داوە ﻟە ﻗﺴەی ﺑﻨەﻣﺎڵە دەرﻧەﭼــێ“ .ﺳــەرﭼﺎوەﻛە وای ﮔﻮت. ﺑﻮرھــﺎن ﺳــەﻋﯿﺪ ﺳــﯚﻓﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾەﻛــﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿــە ﻟە ﺳﻨﻮوری ھەوﻟێﺮ و ﻟە ﻛﺎﺑﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ
ﺑﻨەﻣﺎڵە ،ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﺋﺎﮔﺎم ﻟە ﺑڕﯾﺎری ﻟەو ﺷــێﻮە ﻧﯿﯿە ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸﺘﻮو دراﺑێ ﺑﯚ ﻻﺑﺮدﻧﯽ ﻣــﻦ و داﻧﺎﻧﯽ ﺑﻮرھﺎﻧﯽ ﺳــەﻋﯿﺪ ﺳﯚﻓﯽ وەك ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ .“70 ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﭼﺎوڕەش:
ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﺋﺎﮔﺎم ﻟەو ﺑﺎﺳە ﻧﯿﯿە و ﻧەﻣﺒﯿﺴﺘﻮوە ،ﻟە ﺋێﺴﺘەﯾﺸﺪا ﻟە ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺷەڕداﯾﻦ و ﺑڕوا ﻧﺎﻛەم ھەﻧﮕﺎوی ﻟەو ﺟﯚرە ﺑﻨﺮێﺖ وەزﯾﺮی ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە و ﮔەﯾﺎﻧﺪن ﺑﻮو ،وا ﻧﺎﺳــﺮاوە ﻛە ﻟە ﻛﯚﺳﺮەت رەﺳــﻮوڵ ﻧﺰﯾﻜە ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﭼﻮوەﺗە ﭘﺎڵ ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸﺘﻮو. ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺳــەرﺑﺎزی ﺑﺎڵــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑڕﯾﺎر ﺑێ ﺋﺎﮔﺎن و ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﺑﻮوﻧﯽ ھەر ﺑڕﯾﺎر ﯾﺎن ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەك ﺑﯚ ﻻداﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەر ﺑە ﺑﺎڵەﻛەﯾــﺎن رادەﮔەﯾەﻧــﻦ ،ﺑەم دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ﻛە ”ﻗﺴــەی ﺧﯚﯾﺎن دەﺑێ“. ﺷێﺦ ﺟەﻋﻔەر ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ 70ﻛە ﻛﺮاوەﺗە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ
ﺷــێﺦ ﺟەﻋﻔەر ﻛە ﻛﺎرﯾﮕەرﺗﺮﯾﻦ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿە، ﺑــەوە ﻧﺎﺳــﺮاوە ﻛــە ﺑەھێﺰە و رێﮕە ﻧــﺎدات ﺑﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە دەﺳــﺘﻮەردان ﻟــە ﻛﺎروﺑــﺎری ﭘێﺸــﻤەرﮔەدا ﺑﻜەن ،ﺑەم ﺋەم ﺑەھێﺰﯾﯿــەی ﺑﻮوەﺗە ﻛێﺸــە ﺑﯚ ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸــﺘﻮو .ﺋەوەﯾﺸﯽ ﻧەﺷــﺎردەوە ﻛــە ”ﺋــﺎﮔﺎم ﻟــەو ھەوﻧە ﻧﯿﯿە ﻛە ﻟــە ﺋﺎرادا ﺑﻦ ﺑﯚ ﻧﺰﯾﻜﻜﺮدﻧــەوەی ﺋــەو ﻓەرﻣﺎﻧﺪە و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧەی ﻛە ﺧﯚﯾﺎن ﺳﺎغ ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە ﻟە ﻧێﻮان ﺑﺎڵەﻛﺎﻧﺪا“.
ﻟەﺑــﺎرەی ﻛﺎرداﻧەوەﻛﺎﻧــﯽ وەك ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﯾەﻛەی ،70ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ورووژاﻧﺪﻧﯽ ﻧﺎوی ﺑﻮرھﺎن ﺳەﻋﯿﺪ ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺋەو ،ﺷــێﺦ ﺟەﻋﻔەر دەڵێ ”ﻛــەی ﺋــەوە رووی دا و ﺑڕﯾﺎری ﻟەو ﺷــێﻮە درا ،ﺋەوﻛﺎﺗە ﻗﺴەی ﺧﯚم دەﺑێ ،ﺋێﺴﺘە ﻧﺎﻛﺮێ ﺗەﭘڵﯽ ﻟێ ﺑﻜﻮﺗﻢ“. ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﺋەم ﺟــﺎرەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﻗﻮوڵﺪاﯾە ،ﺑەو ﭘێﯿەی داوای ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوەی ”ﺑڕﯾﺎردان و داراﯾــﯽ“ دەﻛــﺮێ ،ﺋەﻣە ﺋەو ﺧﺎﻧەن ﻛــە ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﻧﺎﯾﺎﻧــەوێ ھەرﮔﯿــﺰ رادەﺳــﺘﯽ ﺑﻜــەن ،ﺑەم ﺋەوەﯾﺸــﯿﺎن ﭘێﻮە دﯾﺎرە ﻛە ﺗﺮﺳــﯽ دووﻛەرﺗﺒﻮوﻧﯽ ﺣﺰﺑەﻛەﯾﺎن داﯾﮕﺮﺗﻮون. ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﭼﺎوڕەش ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﻣەڵﺒەﻧــﺪی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ،ﻟەﺑــﺎرەی ﺋــەو ھەوﻧەی ﺑە ﻧﮫێﻨﯽ ﻟە ﺋﺎرادان ﺑﯚ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪە ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺑڕﯾﺎر ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺑێ ﺋﺎﮔﺎﯾــﯽ ﺧــﯚی ﺧﺴــﺘە ڕوو و ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺋﺎﮔﺎم ﻟەو ﺑﺎﺳە ﻧﯿﯿە و ﻧەﻣﺒﯿﺴﺘﻮوە ،ﻟە ﺋێﺴﺘەﯾﺸﺪا ﻟە ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺷەڕداﯾﻦ و ﺑڕوا ﻧﺎﻛەم ھەﻧﮕﺎوی ﻟەو ﺟﯚرە ﺑﻨﺮێﺖ“.
ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺑﯚ 15ڕۆژ ڕۆﯾﺸﺖ و ﻧەﮔەڕاﯾەوە
ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﮔﯚڕان ﺑەﺑێ ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺑڕﯾﺎرﯾﺎن ﭘێ ﻧﺎدرێﺖ وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﻟــە ﭘێــﺶ ﺟەژﻧــﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵەوە ،ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ڕێﻜﺨەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑەرەو ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺟــێ ھێﺸــﺘەوە و ﺋەﮔەرﭼﯽ وا ﺑڕﯾﺎر ﺑــﻮو 15ڕۆژی ﭘێﯽ ﺑﭽێﺖ، ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧەﮔەڕاوەﺗەوە، ﺋەوەش ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﮔﯚڕاﻧﯽ دووﭼﺎری ﺳەرﻟێﺸێﻮان ﻛﺮدووە و ھﯿﭻ ﺑڕﯾﺎرێﻜﯿﺎن ﭘێ ﻧﺎدرێﺖ. ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻟەوﭘــەڕی ﺋﺎڵﯚزﯾﺪاﯾە ،ھێﺸــﺘﺎ ﻛێﺸــەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﯾەﻛﻼ ﻧەﺑﻮوەﺗەوە ،ﺷەڕی داﻋﺶ ﺑەردەواﻣــە ،ﺑەم ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﭼﻮوەﺗــەوە ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ و ﻟەﺳەر ﺋەو ﭘﺮﺳــﺎﻧە ھﯿﭻ ﭘەﯾﺎم و ﻗﺴەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﮔﯚڕاﻧﯿــﺶ ﺑەﺑــێ ﻗﺴــەی ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە
ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﻟەو ﭘﺮﺳە ﮔﺮﻧﮕﺎﻧەدا ھﯿﭻ ﺑڕﯾﺎرێﻚ ﺑﺪەن. ﺑــە ﮔﻮﺗــەی ﺷــﯚڕش ﺣﺎﺟﯽ، ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان، ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺑەردەوام ﺋەوە دەڵێــﺖ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ھەر ﺑڕﯾﺎرێــﻚ دەﻛﺎت ﻛــە ﻟەﻻﯾەن ﺟﭭﺎﺗــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﮔﯚڕاﻧــەوە دەرﺑﭽێﺖ. ﺋەو ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﻛﺎك ﻧەوﺷــﯿﺮوان ھﯿــﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ڕێﮕــﺮی ﻟە ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻧەﻛــﺮدووە و ھەﻣﯿﺸــە دەڵێﺖ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﺘﺎﻧــﻢ ،ﺑــەم ﺟﭭــﺎت ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻧﺎوﭼەﻛە و ﺷەڕی داﻋﺸــﯽ ﻟە ﺑەرﭼﺎوە و ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎن ﺑە ﭘەﻟە ﻧﺎدات“. ﻣﺎوەی ﺳﺎڵێﻚ زﯾﺎﺗﺮە وەزﯾﺮەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸــﻜﯽ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﻟەﻻﯾــەن ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەت دوور ﺧﺮاوﻧەﺗەوە و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﺸــﺎﻧەوە ﻻی ﮔــﯚڕان ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺟﯿﺎوازی ﻟەﺳــەرە، ﻟە دواﯾﯿﻦ ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﻧەوﺷــﯿﺮوان
ﻣﺴﺘەﻓﺎﺷــﺪا ﻛە ﻟــە ﻟەﻧﺪەن ﻟە ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرێﻜﺪا ڕای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ،داوای ﻛﺮد ﮔﯚڕان ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﺸﺎﻧەوە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺗﺎوﺗﻮێ ﺑﻜﺎت. ﺑە ﺑڕوای ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ، ﮔــﯚڕان و ﺟﭭﺎﺗەﻛــەی ﺑەﺑــێ ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺑڕﯾﺎرﯾﺎن ﭘێ ﻧﺎدرێﺖ ،ﺋەﻣــەش ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺋەﮔەر ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎن ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﺗــەواوی ﺋــەو ﺳــەرﻛﺮدەﯾەی ﻟەﺳــەر ﻧەﺑێــﺖ ،ﺳــەﻧﮓ و ﻗﻮرﺳﺎﯾﯿﯿﺎن ﻧﺎﺑێﺖ. ﻋەﺑﺪ ﺋەﻣﯿﻦ ،ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜﯚ و ﭼﺎودێﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ،ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە دا ﻛە ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺋەﻣڕۆدا ﺋەوەﻧﺪەی ﻛﺎر ﺑە دەﻣﻮﭼﺎو و ﺳەرﻛﺮدەی ﻛﺎرﯾﺰﻣﯽ دەﻛﺮێﺖ، ﺋەوەﻧﺪە ﺑــە ﺑڕﯾــﺎری ﻣەﻛﺘەب ﺳﯿﺎﺳــﯽ و داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺣﺰﺑﯽ ﻧﺎﻛﺮێﺖ. ﺋــەو ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﺑﯚ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕاﻧﯿــﺶ ﺑــەو ﺟﯚرەﯾــە ،ﺑڕﯾﺎرێﻚ ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ داڕێــﮋەری ﻧەﺑێــﺖ و ﻟەﻻﯾەن ﺋــەوەوە ڕاﻧەﮔەﯾەﻧﺮێﺖ،
ﻗﻮرﺳــﺎﯾﯽ ﻛەﻣﯽ دەﺑێــﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﮔﯚڕان ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑەﺑێ ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪەن“. ﭘێﯽ واﺑــﻮو ،ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان و ھەﻣﻮو ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﻧﺎﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ﻛەﺳﯽ ﯾەﻛەﻣﯿﺎﻧﺪا ﻻوازن و ﻟــە ﺑڕﯾــﺎردان و ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﺗﻮوﺷﯽ ﺷڵەژان دەﺑﻦ. ﺋﺎڵــﯚزی ﺑەھــﯚی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎﻧــەوە ،ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە 12ـﯽ 10ـﯽ 2015ـﺪا ڕێﮕﺮی ﻟە ﯾﻮﺳﻒ
ﻣﺤەﻣەد ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮد ﺑﭽێﺘەوە ھەوﻟێﺮ و دواﺗﺮﯾﺶ وەزﯾﺮەﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت دەرﻛﺮان. ھــﺎوﻛﺎت زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﺷــەش ﻣﺎﻧﮕﯿﺸــە ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎن واژوو ﻛﺮدووە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــە وەك ﺧﯚی ﺟێﺒەﺟــێ ﻛــﺮاوە ،ﻧــە ھﯿــﭻ ﺑﺎرودۆﺧێﻜﯿﺶ ﭼﺎرەﺳەر ﻛﺮاوە ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ دەﮔﻮﺗﺮا ﺑە ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯽ ﭼﺎرەﺳەرﯾﺎن ﺑﯚ
دەدۆزرێﺘەوە. ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدووەوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ،ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ دوو ﺟــﺎر ﭼﻮوەﺗــە دەرەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺟــﺎری ﯾەﻛەم ﺣەوت ﻣﺎﻧﮕﯽ ﭘێ ﭼﻮو و ﺋەم ﺟــﺎرەش زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دوو ﻣﺎﻧﮕە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑەﺟێﯽ ھێﺸﺘﻮوە، ھەﻧﺪێــﻚ دەڵێﻦ ،ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﻟە ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺎرودۆﺧەﻛــە ﺑێ ﺋﻮﻣێــﺪ ﺑﻮوە و ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﭼﺎرەﺳــەری ﭘێﺸﻜەش ﺑﻜﺎت ،ﺑﯚﯾە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑەﺟێ ھێﺸﺘﻮوە.
ژﻣﺎرە ) ، (161ﭼﻮارﺷەم2016/ 11/ 9 ،
ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸﺘﻮو ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﯾەﻛەی 70دەﻛﺎت ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
3
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
4 ﺳەﻟەﻓﯽ و ﺳﯚﻓﯿﺶ دەﺧﺮێﻨە ﺑەرەی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دوای ﯾەﻛﮕﺮﺗﻦ دەﺑﻦ ﺑە ﺣەوت ﺑﺎڵ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ژﻣﺎرە ) ، (161ﭼﻮارﺷەم2016/ 11/ 9 ،
وﺷە /ﺷﯿﻜﺎری :ﻛﻮردۆ ﺷﺎﺑﺎن ھەرﭼــﯽ ڕەوﺗﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ھەﯾە ﻟە دﻧﯿﺎدا ،ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟێﯿﺎن ﺑﻮوەﺗەوە و ﻛەﺳﯿﺸــﯿﺎن ﺑە ﻣەﻧﯽ ﺋەوی ﺗﺮ ﻧﺎﭘێﻮێ ،ﺑﯚﯾە ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﺎﺳــﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨﯽ ﺋەو ڕەوﺷــﺎﻧە دەﻛــﺮێ ،وەك ﺋەﻓﺴــﺎﻧە ﺗەﻣﺎﺷــﺎ دەﻛﺮێــﺖ .ﺑەم ﺧﯚﯾــﺎن ﺑە ﺋﻮﻣێﺪ و ھﯿــﻮاوە ﻟێﯽ دەڕواﻧــﻦ و ﺑڕواﯾﺎن واﯾــە ﻛە ﺋەﻣڕۆ ﺑێﺖ ﯾﺎن ﺳــﺒەی، دەﺑێ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ﯾەك دەﻧﮓ و ﯾەﻛﮫەڵﻮێﺴــﺖ ﺑــﻦ ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟەو ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨە ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ،دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻗەوارەﯾەﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑەھێﺰە ،ﺗﺎ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺟﻮﻣﮕە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﺳەت ﺑەدەﺳﺖ ﺑێﻨﻦ.
ھﺎوڕێﯽ ”ﺋەﯾﻤــەن زەواھﯿﺮی“ن، ﺋەﻣﺎن ﭘێﯿﺎن دەﮔﻮﺗﺮا ”ﺳــەﻟەﻓﯿﯽ ﺟﯿﮫــﺎدی“ ﺑڕواﯾﺎن ﺑە ﺟﯿﮫﺎدە ﺑــە ﻣﺎﻧــﺎی ﭘﺎﻛﻜﺮدﻧەوەی ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻟە ڕێﮕەی ﻛﻮﺷﺘﻦ و ﻛﺎری ﺗﯿﺮۆرﯾﯿەوە” ،ﻣەﻻ ﻛﺮێﻜﺎر“ ﯾەﻛــەم ﻛەس ﺑﻮو ﺋەو ﺑﯿﺮەی ﺑە ﺷێﻮەی ڕێﻜﺨﺮاوەﯾــﯽ ھێﻨﺎﯾــە ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ﻛﺎری ڕێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ ﺳــەﻟەﻓﯿﯿە ﺟﯿﮫﺎدﯾﯿەﻛﺎن ،ﻟە ﺋﯿﺨﻮان ﻣﻮﺳﻠﻤﯿﻦ ھﺎﺗﻮوە ،ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﺗﻮاﻧﯿﯿــﺎن ﻟەﮔەڵ ڕەوﺗﯽ ﯾەﻛــەم ﺗێﻜەڵ ﺑــﻦ ،ﺑﯚﯾە ﻟەﮔەڵ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ،ﺋەم ڕەوﺗەش ﺋﺎوێﺘەی ﺑﻮو ،ﺑەم ﺳــەﺣەدﯾﻦ ﺑەھﺎدﯾﻦ ﻛە ﺑڕواﯾــﺎن ﺑــە ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﭼەك ﻧﯿﯿە ،ﻧەﭼﻮوﻧە ژێﺮ ﺋەو ﺑﺎرەوە .ﻋەﻟﯽ ﺑﺎﭘﯿــﺮ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺧــﯚی دەرﭼﻮوی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﯾەﻛــﯽ ﺳــﯚﻓﯿﯿﯿە و ﻟــە ﻧەﺟــەف و ﻧﺎوﺟەرﮔــەی ﺷــﯿﻌە ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ زاﻧﻜﯚی ﺗــەواو ﻛﺮدووە، ھەﻣﯿﺸە ﻟەﮔەڵ ڕەوﺗە ﺳەﻟەﻓﯿﯿەﻛە ﻟە ﻣﺸــﺘﻮﻣڕدا ﺑﻮون ،ﺗﺎ ﺋــەو ڕۆژە ھﺎت و ﻟێﻚ ﺟﯿﺎ ﺑﻮوﻧەوە و ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﺎن ﭘێﻚ ھێﻨﺎ. ﺳەﻟەﻓﯿﯿەﻛﺎن وەك ﺧﯚﯾﺎن ﻣﺎﻧەوە، ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﺑڕواﯾــﺎن ﺑــە ﻛﺎری ڕێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ ﻧەﺑــﻮوە ،ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﻟە ﺑﺎزﻧەﯾەﻛــﺪا ﺟێﯿــﺎن ﺑﺒێﺘەوە، ھەرﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵ ﺟﺎرێﻚ ،ﻛەﺳێﻜﯿﺎن ﻧــﺎو و ﭘێﮕەﯾەك ﻟەﻧــﺎو ﺟەﻣﺎوەری دﯾﻨﺪاری ﺑﯚ دروﺳﺖ دەﺑێﺖ ،ﺑەم ھەﻣﻮوﯾﺎن ھەﻣﺎن ﺑﯚﭼﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە ﺑەراﻣﺒەر دەﺳــەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﮔﺮﻓﺘﯿﺎن ﻟەﮔەڵﯿﺎن ﻧەﺑﻮوە. ﺳــەﻟەﻓﯿﯿە ﺟﯿﮫﺎدﯾﯿــەﻛﺎن ،ﺑــە ﺑﭽﻮوﻛﺒﻮوﻧەوەی ﭘێﮕەی ﺑﺰووﺗﻨەوە، ﻟەﻧــﺎو ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﺟێﯿﺎن ﺑﻮوەوە ،ﺑەم ﺋەوان ﺑڕواﯾﺎن ﺑە ﻛﺎری ھێﻮاش و ﭘﺸﻮودرێﮋ ﻧﯿﯿە، ﺑﯚﯾە ﻟە ھــەر ﺷــﻮێﻨێﻚ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺑەﻧﺎوی ﺟﯿﮫﺎدەوە دروﺳﺖ ﺑﻮوﺑێ، وەك ﺳــەﻟەﻓﯿﯿە ﺟﯿﮫﺎدﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎ ،ڕووﯾــﺎن ﺗێ ﻛﺮدووە. ﺋــەو ﻛﻮرداﻧەش ﻛــە ﭼﻮوﻧەﺗە ﻧێﻮ
”ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺑﺎرزاﻧﯽ“ ﺑﻮوە ﻟە ﺷﯚڕﺷﯽ ﺋەﯾﻠﻮوﻟﺪا و ﺟێــﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﺑﻮوە، دواﺗﺮﯾﺶ ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ ھەﺷــﺘﺎی ﺳەدەی ڕاﺑﺮدوو ”ﻋﻮﻣەر ﺳەﻟەﻓﯽ“ ﻛە ﺑە ”ﻣــەﻻ ﻋﻮﻣــەر ﭼﻨﮕﯿﺎﻧﯽ“ دەﻧﺎﺳــﺮێ ﺋێﺴــﺘە ،ﺗەواوﻛەری ﺑﺎﻧﮕــەوازی ﻣەﻻ ﺣەﻣــﺪی ﺑﻮوە و ﺑەھەﻣﺎن ﺷێﻮەش ﻟەﮔەڵ ﺧەﺑﺎﺗﮕێڕە ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﯾﺎر ﺑﻮوە. ڕەوﺗﯽ ﺳــێﯿەم ﻟە ﺋەﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎﻧەوە ھﺎﺗﻮون ،ﻗﻮﺗﺎﺑــﯽ ”ﻋەﺑﺪو ﻋەزام“ و دۆﺳــﺘﯽ ”ﺋﻮﺳــﺎﻣە ﺑﻦ ﻻدن“ و
داﻋﺸــەوە ،ﺑەرھەﻣﯽ ﺳــەﻟەﻓﯿﯿە ﺟﯿﮫﺎدﯾﯿەﻛﺎﻧﻦ.
ﺑەراﯾﯿﯿەﻛﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ﻟەﮔەڵ ھﺎﺗﻨﯽ ڕەوﺗﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑە ﺳــێ ﺑەرە دروﺳﺖ ﺑــﻮوە ،ﺑەرەﯾەﻛﯿﺎن ﻛــە ﻟە ﭘێﺶ ھەﻣﻮوﯾﺎﻧەوە ھﺎﺗﻮوە ﻟەﮔەڵ ھﺎﺗﻨﯽ ”ﺋﯿﺨﻮان ﻣﻮﺳــﻠﻤﯿﻦ“ ﻟە ﻣﯿﺴڕەوە ﺑﯚ ﻋێﺮاق ،ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻟەﻻﯾەن ”ﻋﻮﺳﻤﺎن ﻋەﺑﺪوﻟﻌەزﯾﺰ“ ڕاﺑــەری ﯾەﻛــەم ﺑﺰووﺗﻨــەوە و ”ﺳەﺣەدﯾﻦ ﺑەھﺎدﯾﻦ“ ﺋەﻣﯿﻨﺪاری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﭘێﺸﻮازی ﻟێ ﻛﺮاوە و ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ڕێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ ،ﺑەم ﻧﺎوی ﺣﺰﺑﯿﺎن ﻟە ﺧﯚﯾﺎن ﻧەﻧﺎﺑﻮو ﺗﺎ دواﺗﺮ ﻛﺎری ﺧﯚﯾﺎن ﻛﺮدووە. ﺑەرەی دووەم ﻟە ﺳﻌﻮودﯾەوە ھﺎﺗﻮوە ﻛە ﺑــەرەی ”ﺳــەﻟەﻓﯽ“ﯾەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘــێ ﮔﻮﺗــﺮاوە ،ﺋەﻣــﺎن ﺑڕواﯾــﺎن ﺑــە ﻛﺎری ڕێﻜﺨﺮاوەﯾــﯽ ﻧﯿﯿــە، ﭘێﯿــﺎن واﯾــە ھەﻣــﻮو ﻛﯚﻣەڵﮕە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ڕێﻜﺨﺴــﺘﻨەوەﯾە ﻟــە ڕووی ”ﻋەﻗﯿﺪە“وە ،ﺋــەو ﺑڕوا ﺗەﺳەوﻓەی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﺑﻮوە، دژی وەﺳــﺘﺎوﻧەﺗەوە و دوژﻣﻨــﯽ ﺳەرەﻛﯿﯿﺎن ﻛە ﺧەﺑﺎﺗﯿﺎن ﻟە دژﯾﺎن ﻛﺮدووە ،ﺷێﺦ و ﺳﯚﻓﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻮون، ﺑــەم ﻟەﮔــەڵ ڕەوﺷــﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ھەﻣﯿﺸە ھﺎودەﻧﮓ ﺑﻮون. ”ﻣــەﻻ ﺣەﻣــﺪی ﺳــەﻟەﻓﯽ“ ﻛە ﯾەﻛــەم ھﺎوردەی ﺳــەﻟەﻓﯿﯿەﻛﺎﻧە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ھﺎوڕێ و دۆﺳﺘﯽ
ھەوڵﺪان ﺑﯚ ھێﺰی دووەﻣﯽ دەﺳەت وەك ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەك ﺑﯚ ھەڵﺒﮋاردﻧە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺋەﮔەر ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ﺑە ﯾەك ﻟﯿﺴﺖ ﺑەﺷﺪاری ﺑﻜەن 15 ،ﺑﯚ 20ﻛﻮرﺳﯽ ﺑەدەﺳﺖ دێﻨﻦ ،ﺋەﻣەش ﺑەﻻﯾەﻧــﯽ ﻛەﻣــەوە دەﯾﺎﻧﻜﺎﺗەوە ھێﺰی ﺳــێﯿەم و ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺟﻮﻣﮕە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﺳەﺗﯿﺎن دەﺳﺖ
دەﻛەوێ. ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺷﻮان ﻗەدزێﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽﻛﻮردﺳﺘﺎنﻟەﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ و ﺳــەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە ﺑە“وﺷە“ی ﮔﻮت ﻛە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯿﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ ﺧەڵﻜە و ﺋەرﻛێﻜﯿﺸە ﻟەﺳەرﻣﺎن ﻛە ﻛﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﯾەك ﺑﺨەﯾﻦ و ﺋەوە ﺧەوﻧﯽ ھەﻣﻮو ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛە ،ﺑەم ﺧﯚﯾﺸﯽ ﺋەوە ﻧﺎﺷﺎرێﺘەوە ﻛە ﻛﺎﺗێﻚ ”ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﯾەﻛﺒﻮوﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻗەوارەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺑەھێﺰ ﺑﻮو ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ھەﻣﯿﺸە ھﺎوﺷﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﺋەﻣەرﯾﻜﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﮔەڵﻤﺎن ﻛﯚ دەﺑﻮوﻧەوە و ﺣﯿﺴﺎﺑﯿﺎن ﺑﯚ دەﻛﺮدﯾﻦ“. ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﻧﺎﺗﻮێﺘەوە ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ و ﺑﺰووﺗﻨەوە دەﯾﺎﻧەوێ ھەرﺳێ ﻻﯾەﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﺒﻨە ﯾــەك ﺣﺰب و ﻗــەوارە ،ﺑەم ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﻛــە ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯽ ﺟەﻣﺎوەری ﻟەوان زﯾﺎﺗﺮە ،ﻧﺎﯾەوێ ﻟە ﻗەوارەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﺪا ﺑﺘﻮێﺘەوە ،ﻧﺎﺷﺨﻮازێ ﻛەﺳێﻚ ﺟﮕە ﻟــە ﺋەﻣﯿﻨﺪارەﻛــەی ،ﺑﺒێﺘە ﺋەﻣﯿــﺮی ﺋــەو ڕەوﺗەی ﺑــە ﻧﯿﺎزن دروﺳﺘﯽ ﺑﻜﺮێ. ﻗەدزەﯾﯽ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺋێﻤە و ﺑﺮاﯾﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ھﺎوڕاﯾﻦ ﻛە ﯾەك ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﻤﺎن ھەﺑێﺖ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﺮاﯾﺎﻧﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو دەﯾﺎﻧەوێ ھەرﯾەﻛەﻣﺎن وەك ﺧﯚﻣــﺎن ﺑﻤێﻨﯿﻨــەوە ،ﺑەم ﻟﯿﺴﺘێﻜﯽ ھﺎوﺑەش و ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿﯽ دروﺳــﺖ ﺑﻜەﯾﻦ و ﺑەو ﻟﯿﺴــﺘەوە ﺑەﺷــﺪاری ﻟە ﻛﺎﯾە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ
داھﺎﺗﻮو و ھەڵﺒﮋاردن ﺑﻜەﯾﻦ“. ﺋەﻣەش وەك ﻟە ﺑەراﯾﯿﯿەﻛەدا ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ ﻛﺮا ،دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺋەو ﺟﯿﺎوازﯾﯿە ﻓﯿﻜﺮﯾﯿــەی ﻟە ﻧێــﻮان ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو و دوو ﻻﯾەﻧەﻛەی ﺗــﺮدا ھەﯾە ،ﺋەوان ﺗﮋﯾﻦ ﻟە ﺳەﻟەﻓﯽ ﺟﯿﮫﺎدی ،ڕەوﺗﯽ ﺋﯿﺨﻮاﻧﯿﺶ ،ھەرﭼﯽ ﺳەﻟەﻓﯽ ﺑێﺖ )ﺟﯿﮫﺎدی ﺑێﺖ ﯾﺎن ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﻛە ﺑە ”ﻣەدﺧەﻟﯽ“ش ﻧــﺎو دەﺑﺮێﻦ( ڕەت دەﻛەﻧەوە. ﺳﯚﻓﯽ ﻧﺎﮔەڕێﺘەوە
ﺋەو ﺗﯚراﻧەی ﻟە ﻧێﻮان ﺳــﯚﻓﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا دروﺳــﺖ ﺑــﻮوە ،ﺋەﺳــﺘەﻣﯽ ﻛــﺮدووە ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﺑﮕەڕێﻨەوە ﻧﺎوﯾﺎن ،زۆرﺑەی ﻣەﻻﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺳــەرەﻛﯽ ھــﯚی ڕووﻛﺮدﻧــە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮ و دژ وەﺳــﺘﺎﻧەوەی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ،ﻟەﺑــەر داڵﺪەداﻧﯽ ﺳــەﻟەﻓﯿﯿەﻛﺎﻧە، ﺋﺎﺧﺮ ﺋــەوان ﺟﯿﺎوازی ﻓﯿﻜﺮﯾﯿﺎن ھەﯾــە ،ﺑﯚﯾە ﺳــێ ﺣﺰﺑەﻛــە ،ﻟە ھەوڵﯽ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﺳــەﻟەﻓﯽ و ﺳــﯚﻓﯽ ،دووەﻣﯿﺎن داوەﺗە دەﺳﺖ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ،ﭼﻮﻧﻜە ھەرﮔﯿﺰ ﻟەﮔەڵ ﺳــەﻟەﻓﯽ داﻧﻮوﯾﺎن ﻧەﻛﻮوە. ﺋــەو ﺳــەرﻛﺮدەی ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ”ﻟە ﯾەﻛــەم ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺷــێﺦ ﻋﻮﺳــﻤﺎن ﻧەﻗﺸﺒەﻧﺪی )ﺑﯿﺎرە( ،داوای ﻟە ﻣﻮرﯾﺪ و ﺳــﯚﻓﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮدﺑــﻮو دەﻧﮓ ﺑە ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﺪەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻋﻮﺳــﻤﺎن ﻋەﺑﺪوﻟﻌەزﯾﺰ ﭘێﮕەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ھەﺑﻮو ﻟەﻧﺎوﯾﺎن“. ھەوڵێﻚ ﺑﯚ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﺳەﻟەﻓﯿﯿەﻛﺎن ڕۆژی ﭘێﻨﺠﺸــەﻣﯽ ڕاﺑﺮدوو )ﺳێﯽ ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ دووەم/ﻧﯚﭬەﻣﺒەر( ﺷﺎﻧﺪێﻚ ﻛە ﭘێﻚ ھﺎﺗﺒﻮو ﻟە دﻛﺘﯚر ﻋەﺑﺪوﻟەﺗﯿﻒ ﺳــەﻟەﻓﯽ و ﭼەﻧــﺪ ھﺎوڕێﯿەﻛــﯽ، ﺳــەرداﻧﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﻋﯿﺮﻓــﺎن ﻋەﺑﺪوﻟﻌەزﯾﺰ ڕاﺑــەری ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿﺎن ﻛــﺮد و ھــەردووﻻ دووﭘﺎﺗﯿــﺎن ﻟە ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻛﺮدەوە .ﻗەدزێﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﺳەرداﻧەﻛە ﭘﺮۆﺗﯚﻛﯚﻟﯽ ﺑﻮو ﻧەك ﺳەرداﻧێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ. دواﺗﺮ ﻟە ھەواڵەﻛﺎﻧــﺪا ﺧﻮێﻨﺮاﯾەوە، ﺋەواﻧﯿﺶ ھﺎوڕا ﺑﻮون ﻛە ﺋﯿﺘﺮ ﻛﺎﺗﯽ ﺋەوەﯾــە ﻣەرﺟەﻋێﻜﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ھەﺑێﺖ و ھەﻣﻮو ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن، ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺳــەﻟەﻓﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻛــە ﺑﺎوەڕﯾﺎن ﺑە ﺣﺰب ﻧﯿﯿە ،ﻛﯚ ﺑﻜﺎﺗەوە. ڕێﻚ ﺷەوی دواﺗﺮ ،ﺷﺎﻧﺪێﻜﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ
ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻛە ﻟە ﻋەﻟﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮ ﺋەﻣﯿﺮی ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ،ﻋەﺑﺪوﻟﺴــﺘﺎر ﺋەﺣﻤــەد وەزﯾــﺮی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑــە و ﭼەﻧــﺪ ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺑﺎی ﺣﺰﺑەﻛە ،ﭘێﻜﮫﺎﺗﺒﻮون .ﺳــەرداﻧﯽ ﻣﺎڵــﯽ ”ﻣــەﻻ ﻋﻮﻣــەر ﭼﻨﮕﯿﺎﻧﯽ“ دەﻛەن .ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟــە ﻻﭘەڕەی ﺧﯚی ﻟە ﺗﯚڕی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ ﻛﺮدووە ﻛە ”ﺋەو دۆﺳﺖ و ﺑﺮا ﺑەڕێﺰاﻧە“ ﭼﻮوﻧەﺗە ﺳەرداﻧﯽ. ”وﺷــە“ ھەوڵﯽ دا ﻟە ﻣــەﻻ ﻋﻮﻣەر
ﭼﻨﮕﯿﺎﻧــﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺋەو ﺳــەرداﻧە ﺑﺎس ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﻧﺎوﺑﺮاو ﺗەﻧﯿﺎ ﮔﻮﺗﯽ ”ﺳەرداﻧێﻜﯽ دۆﺳــﺘﺎﻧە و ﺧێﺰاﻧﯽ ﺑﻮوە ﻟە ﻧێﻮان دوو دۆﺳﺘﯽ دێﺮﯾﻨﺪا“ و ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮو ﻟەوە زﯾﺎﺗﺮی ﻟەﺳــەر ﺑڵێﺖ. ﺟێﯽ ﺋﺎﻣﺎژەﯾە ﻣەﻻ ﻋﻮﻣەر ﭼﻨﮕﯿﺎﻧﯽ ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪان ﺳــﺎڵە ﻟەﻧێﻮ ڕەوﺗﯽ ﺳەﻟەﻓﯽ داﺑڕاوە و وەك ﺑﺎﻧﮕﺨﻮازێﻜﯽ ﻣﯚدێﺮﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻧﺎوی دەرﻛﺮدووە، ﻟەوﺑﺎرەﯾــەوە ﺑــە ”وﺷــە“ی ﮔﻮت ”ھەﻣــﺎن ﺑﺎوەڕی ﺟﺎراﻧــﻢ ھەﯾە ﻟە ڕووی ”ﻋەﻗﯿﺪە“ ،ﺑەم ﺑﺎوەڕم ﺑەوە ﻧەﻣﺎوە ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﭘێﺸــﯿﻦ وەرﺑﮕﺮﯾﻦ ﺑﯚ ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ ﻟە دەﻗەﻛﺎن، ﺋﯿﺴﻼم دەﺑێ ھەﻣﯿﺸە ﻧﻮێ ﺑﺒێﺘەوە و ﻟەﮔــەڵ ﺳــەردەﻣﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﺑﮋی، ﺋەﻣەش ﺷــﺘێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﯿە ﻟەﻧﺎو زاﻧﺎﯾﺎﻧــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻛە ﻛەﺳــێﻚ ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوە ﺑــە ﺑﯿﺮوﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻜﺎت و ﺟێــﯽ ﺷﺎﻧﺎزﯾﺸــە ﺑەﻻی ﻣﻨەوە“. ﺑﯚﭼﯽ ﺳەﻟەﻓﯽ ﺑەﻛﺎر دێﻨﻦ؟ ﺷــﻮان ﻗەدزێﯽ دەڵێ” :ﺋێﺴــﺘە ﺳەﻟەﻓﯿﯿەﻛﺎن ،ﻛﺎرﯾﮕەرﺗﺮﯾﻦ ڕەوﺗﯽ ﺑﺎﻧﮕﺨﻮازﯾﻦ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺑﯚﯾە ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋەوان ﻟەو ﺑەرەی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەی ﭼﺎوەڕێــﯽ دەﻛەﯾﻦ دروﺳــﺖ ﺑﺒێﺖ ھێﺰی زﯾﺎﺗﺮی ﭘێ دەدات و ﺑﺎﺷــﺘﺮ دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑﺒﯿﻨە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﻛﺎرﯾﮕەر ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا. ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەردا” ،ﺋەﺑــﻮ ﺋەﻧــەس ﺋەﻟﻜﻮردی“ ﺳــەﻟەﻓﯿﯿەﻛﯽ ﭼﺎﻻك ﻟــە ﺗﯚڕەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ، ﺑە“وﺷــە“ی رادەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﻛــە ”ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ﺑﺎش دەزاﻧﻦ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿﺎن ﺑە ﺳەﻟەﻓﯿﯿە ،ﺗﺎ ﺑﯚﯾﺎن ﻛﺮا دژاﯾەﺗﯽ ﺋێﻤەﯾﺎن ﻛﺮد ،ﺋێﺴــﺘە دەﺧﻮازن ﻟە ڕێــﯽ ﺋێﻤەوە ﭘێﮕەی ﺟﺎراﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﺳﺖ ﺑﻜەوێﺖ“. ﺋەﺑﻮ ﺋەﻧــەس دژی ﺋەوەﯾﺸــە ﻛە ﺋەﻣﺎن و ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ﺑﭽﻨە ﺑەرەﯾەﻛــەوە .زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ ”ﺋەﮔەر ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑێﺖ ،ﻻی ﺋێﻤە ﭼﻮون ﺑﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎن دروﺳــﺖ ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوەی ﻛە ﺗەﺷــﺮﯾﻊ دادەﻧــێ ،ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎر ﻧﯿﯿە ،ﺧﻮاﯾە و دەﺑێ دەﺳــﺘﻮور ﺗەﻧﯿﺎ ﻗﻮرﺋﺎن ﺑێﺖ، ﺋەوان ﻛە ڕازﯾﻦ ﺑە دەﺳــﺘﻮوری ﺗﺮ، ﭘﯿﺮۆزﯾﺎن ﺑێﺖ ،ﺋەوە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺋێﻤە ﻧﯿﯿە“. ﺳەرﺑﺎری ﺗﺮازاﻧﯽ ﻓﯿﻜﺮی دوو ﺑﺎڵﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺟﯿﺎوازﯾﺸﻦ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﻟە ھەر ﺷﻮێﻨێﻜﯽ دﻧﯿﺎ ڕەوﺗﯽ ﺋﯿﺨﻮان ھەﺑێﺖ ،ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ دەﻛەن ،ﻟەژێﺮ ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﯾەﺷــﺪا ،ﺋەوان ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺣﺰﺑﯽ داد و ﮔەﺷەﭘێﺪاﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎن ﻛە دەﺳــەﺗﯿﺎن ﺑەدەﺳﺘەوەﯾە ،ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ،ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ،ﺑە دۆﺳــﺖ و ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺋێﺮان ﻧﺎﺳــﺮاون، ﻗﻮوڵﺒﻮوﻧەوەی ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺷــﯿﻌە و ﺳﻮﻧە ﻟەم دۆﺧەدا ،ﺋەﺳﺘەﻣە ﺑﯿەڵێﺖ ﺋــەو دوو ﺣﺰﺑە ﺟﯿــﺎوازە ﺑەﯾەﻛەوە ﺑﺒەﺳﺘێﺘەوە .ﺑەم ﺷﻮان ﻗەدزێﯽ ﭘێــﯽ واﯾــە ﻛــە ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗەی ﮔەورە ﻛــﺮدووە و ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەی ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی وﺗەﻛە ﺧﯚﯾﺪا دەﺧﻮﻟێﺘەوە. ﮔەﯾﺸﺘﻮون ﺑەﭼﯽ؟ ڕۆژی دووﺷەم ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛﯽ ھﺎوﺑەش ﻟە ﻧێــﻮان ﺋەو ﺳــێ ﺣﺰﺑــەدا ﻛﯚ
ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑە ﺗﺮﺳەوە دەڕواﻧێﺘە ﺋــەو ﺑەرەﯾە ،داوای ﯾەك ﻟﯿﺴــﺘﯽ دەﻛﺎت ،ﻛﯚﻣەڵ و ﺑﺰووﺗﻨــەوە داوای ﯾەﻛﮕﺮﺗﻦ و ﯾەك ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ دەﻛەن.
ﺑﺰووﺗﻨــەوە :دەﻣﺎﻧــەوێ ﺋەو ﭘێﺸــﻮازﯾﯿەی ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوە ﻟەﻻﯾەن ﺳــﯚﻓﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ﻟێﻤــﺎن ﻛﺮا، ﺑﯿﮕەڕێﻨﯿﻨەوە و ﺳەﻟەﻓﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑﺎﻧﮕێﺸﺖ ﺑﻜەﯾﻦ. ﺑﻮوﻧەﺗــەوە و ﺑڕﯾــﺎرە ﺑەردەواﻣﯽ ﺑە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺟﯿﺎواز ﺑﺪەن ،ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺗﺎ ﻣﺎﻧﮕﯽ داھﺎﺗﻮوﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ ﯾەﻛەم/دﯾﺴەﻣﺒەری داھﺎﺗﻮو ﺗەواو ﺑێﺖ و ﺑﺨﺮێﺘە ﺑەردەم ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯿﺎن و ﻟەوێــﻮە ﺑڕﯾﺎری ﻛﯚﺗــﺎی ﻟەﺑﺎرەوە ﺑﺪرێﺖ ،ﺋەﻣەش ﺑــە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﻧێﻮان ھەرﺳﯽ ﺣﺰﺑەﻛە دەﺑێﺖ. ﻋەﺑﺪو وەرﺗــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ”ھەوڵەﻛﺎن زۆر ڕژدن ،ﺋێﺴــﺘە ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛــﯽ ھﺎوﺑەش ﺧەرﯾﻜﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﯿەﺗﯽ ﺗﺎ ﭘڕۆژەﯾەك ﮔەڵە ﺑﻜەن ،ﺋﺎﺧﯚ ﺑﺒﻦ ﺑە ﯾەك ﺣــﺰب و ﻟە ﯾەك ﭼﻮارﭼێﻮە ﻛﺎر ﺑﻜەن ﯾﺎن ﺑﺒﻦ ﺑە ﯾەك ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚن ﻟە ﯾەﻛە ﻛﺎرﮔێڕی و ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن و ﭘەرﻟەﻣﺎن ﭘێﻚ ﺑێﺖ. داھﺎﺗﻮوﯾەﻛﯽ ﮔەﺷﯽ ﻧﯿﯿە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟە ﻧﺎوﺧﯚﯾﺪا دوو ﺑەرەﯾە ،ﺑەرەﯾەﻛﯿﺎن دەﺧﻮازێ ﻟە دەﺳــەﺗﺪا ﺑﻤێﻨێﺘەوە و ﺋەوی ﺗﺮ دەﯾەوێ ﺟﯿﺎ ﺑﺒﻨــەوە ،ﻟە ڕووی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﺶ دوو ﺑەرەﯾە، ﺑەرەی ﮔەﻧﺠﺎن و ﺑەرەی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﺑە ﺋەزﻣﻮوﻧــەﻛﺎن ،ﺋەم دوو ﺑەرەﯾەش ﻟــە دوا ﻛﯚﻧﮕﺮەدا ھێﻨﺪی ﻧەﻣﺎﺑﻮو ﻟێﻚ ﺟﯿﺎ ﺑﺒﻨەوە. ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﺪا دوو ﺑەرەﯾە ،ﺑەرەﯾەﻛﯽ ﺳــەﻟەﻓﯿﯿە ﺟﯿﮫﺎدﯾﯿەﻛﺎن ﻛــە ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﺑە ﺗێﻮەﮔﻼن ﻟە ﺗﯿــﺮۆرەوە ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎرن، ﺑەرەﯾەﻛﯽ ﻛە ﺑە دەﺳﺘەﻣﯚی ﺋێﺮان ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر ﻛﺮاون. ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺋەﮔەرﭼﯽ ڕێﮋەﯾﺎن ﻛەﻣە ،ﻟەﻧــﺎو ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا دوو ﺑەرەن ،ھەواداراﻧﯽ ﺧﺎﻧەوادەی ﻣەﻻ ﻋﻮﺳﻤﺎن و ﻣەﻻ ﻋەﻟﯽ ﻋەﺑﺪوﻟﻌەزﯾﺰ، ﻟەﮔەڵ ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﻛە دەﺧﻮازن ڕﯾﻔﯚرم
ﻟە ﺣﺰﺑەﻛەدا ﺑﻜﺮێ .ﺳەﻟەﻓﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﻧﺎو ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا دەﯾــﺎن ﺑەرەن ،ھەرە ﺑەھێﺰەﻛەﯾﺎن ﻛە ﻣەﻻ ﻋەﺑﺪوﻟەﺗﯿﻒ ﺳەﻟەﻓﯿﯿە ،ﻟەﻻﯾەن ﺳەﻟەﻓﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺰﮔەوﺗﯽ ﺋﯿﻤﺎن ،ﺳــەﻟەﻓﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ و دھــﯚك ڕەت ﻛﺮاوﻧەﺗەوە. ﺳــﯚﻓﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﻧــﺎو ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﭼەﻧﺪ ﺑەرەن ،ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﻧﺰﯾﻚ ﻟە ﭘﺎرﺗﯽ و ھەﻧﺪێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻧﺰﯾﻚ ﻟە ﯾەﻛێﺘﯿﻦ. ﻣەﺳــﻌﻮود ﻋەﺑﺪوﻟﺨﺎﻟﻖ ﺷــﺎرەزا ﻟە ﻣێﮋووی ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ﺑە“وﺷــە“ی ﮔــﻮت ”ﻣێــﮋووی ﺣﺰﺑــە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ﺑەھــﯚی ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯿــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨﯿﺎن زۆر ﮔﺮاﻧــە و ﻟە ﭼەﻧﺪان ﮔــﺮووپ ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮون ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿە دﻧﯿﺎﯾﯿﯿــەﻛﺎن و ﺑﯿﺮوڕای ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ،ﺋــەم ھەوڵﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨە ھﺎﺗﻮوەﺗــە ﻛﺎرا ،ﺋەﻣەش ﻣێﮋووی ھەﯾە ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە زﯾﺎﺗﺮ دووﭘﺎت دەﻛﺮێﺘەوە. ﻋەﺑﺪوﻟﺨﺎﻟــﻖ ،زۆر ﺑــە ﺋﻮﻣێﺪەوە ﻧەﯾڕواﻧﯿﯿە ﺋــەو ﺑﯿﺮۆﻛەﯾە و ﮔﻮﺗﯽ، ﺋەﮔــەر ﺑێــﺖ و ﯾەﻛﯿــﺶ ﺑﮕﺮن، ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ ﻛــﻮرت دەﺧﺎﯾەﻧێﺖ و دواﺗﺮ ﭼەﻧﺪان ﺑﺎڵﯽ ﻟێ دەﺑێﺘەوە ،ﺋەم ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿﺎﻧەش ﺋەﮔەر ﯾەك ﺑﮕﺮن، )ھەرﭼەﻧﺪە ﻧﺎﺧﯚﺷە وا دەڵێﻢ( ،ﺑەم ﺋەواﻧەش واﯾﺎن ﻟێ دێﺖ ﺣەوت ﺑﺎڵ ﻟەﻧﺎوﯾﺎﻧﺪا دروﺳﺖ دەﺑێﺖ. ﻣەﺳــﻌﻮود ﻋەﺑﺪوﻟﺨﺎﻟﻖ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ”ﭼەﻧــﺪان ﻧﻤﻮوﻧە ﻟە ﻋێﺮاق ﻟە ﺣﺰﺑــە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ھەﯾە ﻛە ﯾەﻛﯿﺎن ﮔــﺮت ،دواﺗﺮ زۆر زﯾﺎﺗﺮ ﻛەرت ﺑﻮون ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەواﻧە ﭼەﻧﺪان ھێڵﯿﺎن ﺗێﺪاﯾە ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﻧەرﻣﻦ و ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﺳەﻟەﻓﯿﻦ و ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﺗﻮﻧﺪڕۆن، ﻟە ﻛﯚﺗﺎدا ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨەﻛەﯾﺎن ﺋەم ھێﻧە ﻟەﻧﺎو ﯾەﻛﺘــﺮ ﯾەك دەﮔﺮن و ﭼەﻧﺪان ﺑﺎڵ ﻟەﻧﺎو ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨەﻛەﯾﺎن دروﺳﺖ دەﺑێﺖ“.
دﯾﻤﺎﻧە
ﺷێﺨﯽ ھﯚزی ﺷەﻣەر :ﺑﺎرزاﻧﯽ وەك ﻧﻮێﻨەری ﺳﻮﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ دەﺑﯿﻨﯿﻦ
ﺳــﻮﻧە زۆر ﺟەﺧــﺖ دەﻛەن
ﻟــەوەی ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﻧەﭼێﺘە ﻧﺎو ﻣﻮوﺳــڵ ،ھﯚی ﺋەﻣە ﭼﯿﯿە و چ ﺋﺎﻣﺎرێﻜﺘــﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﭘێﺸێﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻻﯾە؟ ﺣەﺷﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ رێﻜﺨﺮاوێﻜﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯿﯿە و ﭘێﻨﺎﺳەی ﻻی ﺋێﻤە وەك ﭘێﻨﺎﺳــەی رێﻜﺨﺮاوی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ داﻋﺸــە ،ﺋــەوان ﺗﯿــﺮۆری ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆری ﺧەڵﻜــﯽ ﺋێﻤەﯾــﺎن ﻛــﺮدووە،
ﺣەﺷــﺪی ﺷــــــەﻋﺒﯽ رێﻜﺨﺮاوێﻜﯽﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯿﯿە و ﻣەھــﺪی ﻣﻮھەﻧﺪﯾﺲ و ھﺎدی ﻋﺎﻣﺮﯾﺶ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﻦ
ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘەش زۆرێﻜﯿــﺎن ﺑێ ﺳەروﺷــﻮێﻨﻦ ،ﺑە ژﻣــﺎرە 300 ﻛەس ﻟە ھﯚزی ﺷەﻣەر و ﺟﺒﻮور ﻟەﻻﯾەن ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷــەﻋﺒﯿﯿەوە ﺑێ ﺳەروﺷــﻮێﻦ ﻛﺮاون و ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯿﺎن دﯾﺎر ﻧﯿﯿە. ﺣەﺷــﺪی ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﺷــەﻋﺒﯽ زۆرﺑەﯾﺎن ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﻦ وەك ﺋەﺑﻮﻣەھــﺪی ﻣﻮھەﻧﺪﯾﺲ و ھــﺎدی ﺋەﻟﻌﺎﻣــﺮی و ﺋــەوس ﺧەﻓﺎﺟﯽ و ﻗﺎﺳﻢ ﺳﻮﻟەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻛە ﺧﯚی ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎن دژی ﺳﻮﻧە دەﻛﺎت. دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﻗﺎﺳﻢ ﺳﻮﻟەﯾﻤﺎﻧﯽ و ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ ﺋێﺮان ﻟە ﻋێــﺮاق ،چ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺑﯚ دەﻛﺮێ ﻟەﻻﯾەن ﺋێﻮەوە؟ ﺑﻮوﻧــﯽ ﻗﺎﺳــﻢ ﺳــﻮﻟەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﻋێﺮاق ﺑەھەﻣﻮو ﺷــێﻮەﯾەك ڕەت
دوای ﻧەﻣﺎﻧــﯽ داﻋــﺶ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻋێﺮاق ﻟە دەﺳﺘﯽ ﺋێﺮان ڕزﮔﺎر ﺑﻜەﯾﻦ دەﻛەﯾﻨــەوە و ﻣﺎﻧەوەﺷــﯽ ﻟــە ﻋێﺮاق وەك ھﺎﺗﻨﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎﻧﯽ ﭼﯿﭽﺎﻧــﯽ و ﺋەﻓﻐﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ﻋێﺮاق ﻟێــﻚ دەدەﯾﻨەوە ﻛــە ﺑﯚ ﻛﺮدەی ﺗﯿﺮۆر ﻟــە دەرەوەی ﻋێﺮاق دێﻨە ﻧﺎو ﺧﺎﻛﯽ وﺗەﻛەﻣﺎن و ﺧﻮێﻨﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﯿــەﻛﺎن دەڕێﮋن و ﻓﯿﺘﻨە و ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ دروﺳــﺖ دەﻛەن ،ﻗﺎﺳﻢ ﺳــﻮﻟەﯾﻤﺎﻧﯽ ھﯿﭻ ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﯽ ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎﻧە ﻧﯿﯿە. ﻧﯿﺎزەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﺮان ﻟــە ﻋێﺮاق ﺑﯚ ھەﻣﻮوﻣﺎن ڕووﻧە ،ھﯿﭻ ﺷێﺨێﻜﯽ
ﻋێﺮاﻗﯿﯿەﻛﺎن ﺳــﻮورە ،دوژﻣﻨﯽ ﺳەرﺳــەﺧﺘﯽ ﮔەﻟــﯽ ﻋێﺮاﻗــﻦ ﺑــە ھەﻣــﻮو ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯿــەوە، ﺑﯚﯾــە دژی ﺋــەو ھەڵﻮێﺴــﺘەﯾﻦ ﻛــە دەﯾەوێ ﻋێﺮاق ﺑــە ﺋێﺮاﻧﯿﯽ ﺑﻜﺎت و دەﺳــﺘﻮەرﺑﺪاﺗە ﺗەواوی ﺟﻮﻣﮕەﻛﺎﻧﯽ دەوڵەت ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا، ﺑــەم ﺋــەم وێﺮاﻧﻜﺎرﯾﯿــەش ﺑە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا دەﻛﺮێﺖ. ﭼــﯚن دەڕواﻧﻨە دوای ﻧەﻣﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا ،چ ﭼﺎرەﺳەرێﻚ
ﺑە ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەزاﻧﻦ؟ ﺋەﮔەر دوای داﻋﺶ دەﺳــەﺗﯽ ﺋێــﺮان ﺑەم ﺷــێﻮەﯾەی ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻋێــﺮاق ﻣﺎﯾەوە ،ﺋــەوا ﻋێﺮاق وﺗێﻜــﯽ داﮔﯿﺮﻛــﺮاو دەﺑــێ، ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ڕزﮔﺎرﻛﺮدﻧەوە دەﺑێ ﻟەژێﺮ دەﺳﺘﯽ ﺋێﺮان ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﺮان ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺗەواوی ﺟﯚرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮۆر و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿە، داﻋــﺶ و ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑەرھەﻣــﯽ ﺋێﺮاﻧﻦ ،ﺑﯚﯾــە دەﺑێ ﻋێﺮاق ﻟە ﺋێﺮان ڕزﮔﺎر ﺑﻜەﯾﻦ. ھەڵﻮێﺴــﺘﺘﺎن ﻟەﺑــﺎرەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼﯿﯿە؟ ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﺸﻮازی ﻟە ﻧﺰﯾﻜەی ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ ﺋﺎوارەی ﺳــﻮﻧە ﻛﺮدووە و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺶ ﺧــﯚی ﺑــە ﺧﺎوەﻧﯿــﺎن ﻧﺎزاﻧێ و ﺗەﻧﺎﻧەت ھﺎوﻛﺎری ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺸﯿﺎن ﻧﺎﻛﺎت؟ ھەﻧﮕﺎو و ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑــە ﭼەﻧﺪ وﺷــەﯾەك وەﺳــﻒ ﺑﻜەﯾــﻦ، ﺳﻮﭘﺎﺳــﮕﻮزارﯾﻦ و ﻛﻮرد ﺧەڵﻜﯽ ﺧﺎوەن ھەڵﻮێﺴﺖ و ﺑەﺧﺸﻨﺪەن، ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﺎوەﺷﯿﺎن ﺑﯚ ھەزاران ﺋﺎوارە ﻟە ﺗەواوی ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﺳــﻮﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻛﺮدەوە ﻛە ﻛﺎرەﺳﺎت ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە
ڕووی دەدا ،ﺑەھــﯚی ھﺎﺗﻨــﯽ داﻋــﺶ ﺑــە دەﺳﺘﭙێﺸــﺨەری ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺖ ،ﺑەو ھﯚﯾــەوە ﺧەڵﻜــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺋــﺎوارەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻮون و ﺑە ھەزاراﻧﯿﺸﯿﺎن ﺑەھﯚی ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺗﺎﯾﻔﯿﯿــەوە ﻛــﻮژران ،ﺑﯚﯾــە ﻟەو دۆﺧەدا ﻛە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺎوەﺷــﯽ ﺑﯚ ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﻛﺮدەوە، ﺋێﻤە ﺗﺎ ھەﯾﻦ ﺳﻮﭘﺎﺳــﮕﻮزارﯾﻦ، ﺑﯚ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺳەرۆك ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﺑەردەواﻣە دەوڵەت دادەﻣەزرێﻨێ، ھەڵﻮێﺴــﺘﺘﺎن ﭼﯿﯿــە و ﭼــﯚن دەڕواﻧﻨە ﺋەو ھەوﻧە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﺳــەر زەوی ﻟەﮔــەڵ ﺳــﻮﻧە ھﺎوﺳﻨﻮورە؟ ﺋێﻤە ھﯿﻮا دەﺧﻮازﯾــﻦ و ﻟەﮔەڵ ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرۆك ﺑﺎرزاﻧﯿﻦ، ﺋەو ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗــﯽ ﺗەواوی ﮔەﻟﯽ ﻋێﺮاق دەﻛﺎت ،ﺑــەو ﺟﯚرەی ﻛە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ ﺳــﻮﻧەی ﻋێﺮاﻗﯿﺶ دەﻛﺎت ،ﻟەﮔەڵ ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯿﺪاﯾﻦ و رۆڵﯽ ﺑﺮا ﭘێﺸﻤەرﮔەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑەرز دەﻧﺮﺧێﻨﯿﻦ و ﻟە ﯾﺎدی ﻧﺎﻛەﯾﻦ.
رۆژاﻧە ﺳەرووی ھەزار ﺋﺎوارە دەﮔەﻧە ﻛﻮردﺳﺘﺎن
دەزﮔﺎی ﺑﺎرزاﻧﯽ :ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﻟە ھﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎن ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣە وﺷە /ﻣەﺧﻤﻮور رزﮔﺎر ﻋﺎﺑــﺪ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛەﻣﭙﯽ دﯾﺒەﮔە و ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ﻣەﺧﻤﻮور ﻛــە ﻟەﻻﯾەن دەزﮔﺎی ﺧێﺮﺧــﻮازی ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﻧەﻣﺮەوە ﺑەڕێﻮە دەﺑﺮێﻦ ،رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ، رۆژاﻧە ﺳــەرووی ھەزار ﺋﺎوارەی ﻣﻮوﺳــڵ و دەوروﺑەری ﺷﺎرەﻛە دەﮔەﻧــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟــە ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﺪا ﺟێﮕەﯾﺎن دەﻛﺮێﺘەوە. ﺋەو رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﺳــەرەڕای ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟە رواﻧﮕەﯾەﻛﯽ ﻣﺮۆﯾﯿﯿەوە ھەﻣﻮو ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﭘێﺸــﻜەش ﺑە ﺋﺎوارەﻛﺎن ﻛــﺮدووە و ﺋەوەش وای ﻛــﺮدووە ﺑﺘﻮاﻧﺮێﺖ ﺟێﮕە و رێﮕەﯾــﺎن ﺑﯚ داﺑﯿــﻦ ﺑﻜﺮێﺖ ﻛە ﻣەزەﻧــﺪە دەﻛﺮێﺖ ﺗﺎ ﯾەك ﻣﻠﯿﯚن ﻛەس ﺋﺎوارەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺒﻦ. ﻟەوەﺗەی دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﺋﯚﭘەراﺳﯿﯚﻧﯽ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵ، ﭼەﻧﺪ ﺋﺎوارەی ﻧﻮێ ﮔەﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە ﻻﺗﺎن؟ ﺳــەرووی 17ھــەزار ﺋــﺎوارە ﮔەﯾﺸــﺘﻮوﻧەﺗە ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧــﯽ ﺣەﺳەن ﺷﺎم و ﺧﺎزر .ﻟە ﻛەﻣﭙﯽ ﺣەﺳــەن ﺷــﺎم ھــەزار و 691
ﺧێﺰان ﻛە ھەﺷــﺖ ھەزار و 989 ﻛەﺳﻦ ﺟێﮕﯿﺮ ﻛﺮاون و ﻟە ﻛەﻣﭙﯽ ﺧــﺎزر ھــەزار و 520ﺧێﺰان ﻛە ھەﺷــﺖ ھەزار و 243ﻛەﺳــﻦ ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﻛﺮاون ،ﺋەواﻧە ﺧەڵﻜﯽ دەوروﺑەری ﻣﻮوﺳــڵ و ﻧﺎوەﻧﺪی ﺷﺎرەﻛەن. ﭼــﺎوەڕوان دەﻛﺮێــﺖ ﭼەﻧﺪ ﺋﺎوارە ﻟەﮔەڵ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵ ﺑﮕەﻧە ﻛﻮردﺳﺘﺎن؟ ﺑەﭘێﯽ دواﯾﯿــﻦ راﭘﯚرﺗﯽ ﯾﻮﺋێﻦ، ﯾەك ﻣﻠﯿﯚن ﺋﺎوارە ﻟە ﻣﻮوﺳــڵەوە دەﮔەﻧە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن .ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﺗﺎزە ﺋﯚﭘەراﺳﯿﯚﻧەﻛە دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە و ھێﺸــﺘﺎ ھێــﺰەﻛﺎن ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوﻧەﺗە ﻧﺎو ﻣﻮوﺳــڵ ،رۆژاﻧە ﺳەرووی ھەزار ﺋﺎوارە دەﮔەﻧــە ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎزر و ﺣەﺳــەن ﺷــﺎم .رۆژ ﺑــە رۆژ ژﻣﺎرەی ﺋــﺎوارەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێﺖ. ﺑﺎرودۆﺧەﻛــە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛە ﻛە ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەش ﺋﺎزاد ﻛﺮاون ،وەك ﮔﯚﮔﺠەﻟــﯽ ،داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧەﻛەی رۆژێــﻚ ﺗــﺎ دوو رۆژ دەﻣێﻨﻨەوە و دواﺗــﺮ ﺧﯚﯾــﺎن دەﮔەﯾەﻧﻨــە ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە. ﺑﯚﭼــﯽ دوای ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺋﺎوارە دەﺑﻦ؟
ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿﺎن ﻟە ﮔەڕاﻧەوەی داﻋﺶ و ﺑﯚردﻣﺎﻧﻜﺮدﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧەوە ھەﯾە، ﺑــەم دوو ھﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯽ ھەﯾــە ﻛــە وا دەﻛﺎت روو ﻟــە ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻜەن، ﯾەﻛەﻣﯿــﺎن ﺋــەوان دەزاﻧﻦ ﺋێﻤە ﺑە ھەﻣﻮو ﺗﻮاﻧﺎﻣﺎﻧــەوە ھەوڵﻤﺎن داوە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﭘێﺸــﻜەش ﺑــە ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﺋــەو ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿﺎﻧە ﺳەرﻧﺠﯿﺎن رادەﻛێﺸێﺖ ،ھﺎوﻛﺎت ﻣﺎﻣەڵەی ﺑﺎﺷــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺋــﺎوارەﻛﺎن دﯾﺴــﺎن ﺑﻮوەﺗــە ھﯚﻛﺎرێﻜــﯽ ﻛﺎرﯾﮕــەر ﻟــەوەی ﺧەڵﻜەﻛە ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ و ﺧﯚﺷﺤﺎڵﯿﯿەوە روو ﻟە ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﺎت. ﺋەو ﻻﯾەﻧﺎﻧە ﻛێــﻦ ھﺎوﻛﺎری ﺋﺎوارەﻛﺎن دەﻛەن؟ دەزﮔــەی ﺧێﺮﺧﻮازﯾــﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺋەرﻛﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﺋەﺳــﺘﯚ ﮔﺮﺗــﻮوە و رۆژاﻧە دوو ژەم ﺧﻮاردﻧــﯽ ﮔــەرم و ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﺋﺎوارەﻛﺎن داﺑﯿﻦ دەﻛﺎت .ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧەوﺗــﻦ ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣﺴــﯿﯚﻧﯽ
ﺑﺎی ﭘەﻧﺎﺑــەران داﺑﯿﻦ دەﻛەﯾﻦ، ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎﻧــﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺧﻮاردﻧﯿــﺶ ﺑەھەﻣﺎھەﻧﮕــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻟﻘﯽ ھەوﻟێــﺮی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺳﻮوری ﻋێﺮاﻗﯽ داﺑﯿﻦ دەﻛەﯾﻦ، ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺳﻮوری ﻋێﺮاﻗﯽ ھﺎوﻛﺎری ﺳەرەﻛﯽ ﺋێﻤەﯾە ﻟەو ﭘﺮۆﺳەﯾەدا. ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋەو ژﻣﺎرە زۆرەی ﺋﺎوارەﻛﺎن ﻛﺮاوە؟ ﭘێﺸﺘﺮ ﻟەﮔەڵ ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﻗﺴــەﻣﺎن ﻟــەو رووەوە ﻛﺮدووە، ﯾەﻛەم ﺟﺎر ﻟەﮔــەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن وەك ﻻﯾەﻧﯽ ﺳەرەﻛﯽ، ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەﯾەﻛﯽ ﮔەورەی داراﯾﯿﺪاﯾە و ژﻣــﺎرەی زۆری ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻓﺸﺎری زۆرﯾﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮدووە، ﺑەم ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە رواﻧﮕەﯾەﻛﯽ ﻣﺮۆﯾﯿﯿــەوە ﺑڕﯾــﺎری دا ھەﻣﻮو ھﺎوﻛﺎرﯾﯿــەك ﭘێﺸــﻜەش ﺑــە ﺋﺎوارەﻛﺎن و ﺋەو رێﻜﺨﺮاواﻧە ﺑﻜﺎت ﻟەو ﺑﻮارەدا ﻛﺎر دەﻛەن ،ﺋێﺴــﺘە ﺣﻜﻮوﻣەت زەوی و ﺋﺎو و ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑﯚ ﺋﺎوارەﻛﺎن داﺑﯿﻦ دەﻛﺎت ،ﺋەوەی ﺗــﺮ ﺋێﻤــە داوا ﻟە ﺋﺎژاﻧﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﯾﻮﺋێــﻦ و ﺋەواﻧــﯽ ﺗــﺮ دەﻛەﯾﻦ ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻜەﯾﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ وەﻣﯽ ﺷەﭘﯚڵﯽ
ﺋﺎوارەﻛﺎن ﺑﺪەﯾﻨەوە. ﻛەواﺗە ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری ﻛﺮاوە؟ ﺑەڵــێ ﺋﺎﻣــﺎدەﻛﺎری ﻛــﺮاوە، ﻟــە ﻛەﻣﭙﯽ ﺧــﺎزر 13ھــەزار ﺧێﻮەﺗﻤــﺎن ھەڵﺪاوە ﻛە ﺟێﮕەی ﺳــەرووی 65ھــەزار ﻛــەس دەﺑێــﺖ ،ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﻤﺎن ﻛﺮدووە ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ھﺎﺗﻨﯽ ژﻣــﺎرەی زﯾﺎﺗﺮ، ﻛەﻣﭙەﻛــە ﻓﺮەواﻧﺘــﺮ ﺑﻜەﯾــﻦ، ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ھﺎوﻛﺎرﯾﻤــﺎن دەﻛﺎت ،ھەرﭼەﻧﺪ ﻓﺸــﺎری ﺋــﺎوارەﻛﺎن زۆرە ،ﺑەم ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﯽ ﺋێﻤە ﻟــە دەزﮔەی ﺧێﺮﺧﻮازﯾﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻓﺸــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛەم ﻛﺮدووەﺗەوە.
ﺋﺎﯾــﺎ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﻛﺎت؟ ھەﻣﺎھەﻧﮕــﯽ ھەﯾــە ،ﺑــەم ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﺪا ﻧﯿﯿــە ،ﻟــە ﺣەﺳەن ﺷﺎم 10ھەزار ﺧێﻮەﺗﯿﺎن داﺑﯿﻦ ﻛﺮدووە ،ﺑەم ﺋەو ژﻣﺎرەﯾە ﺑەس ﻧﯿﯿە .ﺋێﻤە ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺋەوە دەﻛەﯾــﻦ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑێﺘە ﺳەر ھێڵ و ھﺎوﻛﺎری ﺗەواو ﭘێﺸﻜەش ﺑﻜﺎت ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەوە ﺋەرﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﯿە ھﺎوﻛﺎرﯾــﯽ ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﺑــﻜﺎت، ﭼﻮﻧﻜــە ﻟــەرووی ﺳــﺘﺎﻧﺪەری ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿەوە ،ﺋﺎوارە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎن دەﺑێــﺖ ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ وﺗەﻛە ﺧﯚﯾــەوە ﻓﺮﯾﺎﮔﻮزارﯾﯿﺎن
ﭘێﺸــﻜەش ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑــەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﻟەو رووەوە زۆر ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣە و ھەر ﺋەوەش وا دەﻛﺎت ﺋێﻤــە ھەﻣــﻮو ﺗﻮاﻧﺎی ﺧﯚﻣﺎن ﺑــەﻛﺎر ﺑێﻨﯿــﻦ و داوا ﻟە ﺋﺎژاﻧﺴــەﻛﺎن ﺑﻜەﯾﻦ ﻓﺮﯾﺎﮔﻮزارﯾﯽ ﭘێﺸــﻜەش ﺑﻜەن .ﺋێﺴﺘە ﻛە ﻟە وەرزی زﺳــﺘﺎن ﻧﺰﯾﻚ دەﺑﯿﻨەوە، ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێﺖ ﻟەرووی داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺟﻠﻮﺑەرگ و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ زﺳﺘﺎﻧە ﺑەﮔﺸﺘﯽ، ﺋــەوە دەﺧﻮازێــﺖ ھــﺎوﻛﺎری ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﺋﺎژاﻧﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧــﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺒێــﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧﺮێﺖ ﺗەواوی ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﺋﺎوارەﻛﺎن داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺮێﺖ.
ژﻣﺎرە ) ، (161ﭼﻮارﺷەم2016/ 11/ 9 ،
وﺷە /ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﺷێﺦ ﻋەﻣﺎد ﻧﺎﺟﯽ ﺣەﺳﺎن ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺷــێﺨەﻛﺎﻧﯽ ھﯚزی ﺷــەﻣەر ﻟە ﺗﻜﺮﯾﺖ ﻟــە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﻟەﮔەڵ ”وﺷە“ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد، ﺑﻮوﻧﯽ ﻗﺎﺳــﻢ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﻋێﺮاق وەك ﺑﻮوﻧﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘە ﺋەﻓﻐﺎﻧﯽ و ﭼﯿﭽﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــە .ھــﺎوﻛﺎت ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەﻛﺎت ﻛە ﺋەواﻧﯿﺶ وەك ﻋەرەﺑﯽ ﺳــﻮﻧە ھﯿﻮاﺧﻮازن ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑڕﯾــﺎر ﻟەﺳــەر ﻣﺎﻓﯽ ﭼــﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﺪات و ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑە ﻧﻮێﻨەری ﺗەواوی ﮔەﻟﯽ ﻋێﺮاق و ﺳﻮﻧە ﻧﺎو دەﺑﺎت. ﻟەﺑــﺎرەی ﭘﺮﺳــەﻛﺎﻧﯽ دوای ﻧەﻣﺎﻧﯽ داﻋﺶ و رێﻜﺨﺴﺘﻨەوەی ﻋێــﺮاق ،ﻋەﻣﺎد ﻧﺎﺟﯽ ﺣەﺳــﺎن ﻛە ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﺳــﻮﻧەری ﻋێﺮاﻗە ،دەڵێ ”دوای داﻋــﺶ دەﺑــێ ﻋێﺮاﻗﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮاو ﻟە دەﺳﺘﯽ ﺋێﺮان ڕزﮔﺎر ﺑﻜەﯾﻨەوە“.
ھﯚزەﻛﺎن ﺑە داﮔﯿــﺮﻛﺎری ﺋێﺮان ﺑﯚ ﺳــەر ﺧﺎﻛــﯽ ﻋێــﺮاق ڕازی ﻧﺎﺑــێ ،ﺑەداﺧــەوە زۆرﯾﻨــەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪاش ﻟەﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎﯾــﺎن ﺑﯚ ﻋێــﺮاق ھەﺑێ، ﺑەﺗــەواوی ﻋێﺮاﻗﯿــﺎن ﺑﯿﺮ ﭼﻮوە و ﺑﻮوﻧەﺗە ﭘﺎﺷــﻜﯚی ﺋێــﺮان ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا. ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛــﺮێ ﻛــە ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﻧﻤﻮوﻧــەی ﭘﺎﺳــﺪاراﻧﯽ ﺋێﺮاﻧە ﺑﯚ ﻋێــﺮاق ،واﺗە ﻟە داھﺎﺗــﻮو دەﺑﻦ ﺑــە ﺟێﮕــﺮەوەی ﺳــﻮﭘﺎ ،ﺋێﻮە ھەڵﻮێﺴﺘﺘﺎن ﭼﯿﯿە؟ ﭘﺎﺳﺪاران دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑە ﺧﻮێﻨﯽ
ﺑﻮوﻧﯽ ﻗﺎﺳﻢ ﺳﻮﻟەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﻋێﺮاق وەك ﺑﻮوﻧﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘە ﺋەﻓﻐﺎﻧﯽ و ﭼﯿﭽﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ھﯿﻮاﺧﻮازﯾﻦ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳەرﺑەﺧﯚ ﺑێ
5
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
6
ﺋﯿﺘﻋﺎت ﮔﺮﺗﻦ و ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوەی ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت دەﺳﺖ ﭘێ ﻛﺮدەوە
ژﻣﺎرە ) ، (161ﭼﻮارﺷەم2016/ 11/ 9 ،
”ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑێﻼﯾەﻧﯿﻤﺎن ﺑﭙﺎرێﺰﯾﻦ ﺋﺎﻣﺎدەﯾﻦ ﮔﯚﭬﺎرەﻛەﻣﺎن داﺑﺨەﯾﻦ“ وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن ﻣــﺎوەی ھەﻓﺘەﯾەﻛــە ﺋﯿﺘﻋﺎﺗﯽ ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێــﺮان دەﺳﺘﯽ ﻛﺮدووە ﺑە ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوە و ھەڕەﺷــەﻛﺮدن ﻟە ﺳەرﻧﻮوﺳەری ﺋــەو ﻣﯿﺪﯾــﺎ و رۆژﻧﺎﻣﺎﻧــەی ﺳــەر ﺑــەو دەزﮔەﯾــە ﻧﯿــﻦ و رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــێﻜﯿﺶ ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺎن ﻟە ﺗﺮﺳــﺎﻧﺪن و ﻟﯿﭙێﭽﯿﻨــەوەی ﺋەو ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎراﻧە ﺋەوەﯾە ﻛە ھﺎوﻛﺎرﯾﯿﺎن ﺑﻜەن ،ﺑەم ھەﻣﯿﺸە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋەو رووداواﻧە ﺑە ھﺎوﻛﺎری ﻧەﻛﺮدن و داﺧﺴــﺘﻨﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ﻛﯚﺗﺎی ﭘێ ھﺎﺗﻮوە. ﻣﯿﺪﯾﺎ ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺳــەر دوو دەﺳــﺘەدا داﺑەش دەﺑێــﺖ ،دەﺳــﺘەﯾەﻛﯿﺎن ﺋــەو ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﺎﻧەن ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ھﺎﺗﻨە ﺳــەرﻛﺎری ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮاﻧــەوە ﻟەﻻﯾــەن ﻧﺎوەﻧــﺪە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ وەك ﺋﯿﺘﻋﺎت و ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاراﻧەوە داﻣەزراون، دەﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺋەو ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﺎﻧەن ﻟەﮔــەڵ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺑﺎڵــﯽ رﯾﻔﯚڕﻣﺨــﻮاز و ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــﻮون ﺑە ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣــﺎری ﻣﺤەﻣەد ﺧﺎﺗەﻣﯿﯿەوە ﻛە ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ ﻓەرھەﻧﮕــﯽ ﺋێﺮاﻧــەوە ﻣﯚڵەﺗــﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿﺎن ﭘێ درا. ﻟە ﻣــﺎوەی دوو ﺧﻮﻟﯽ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣــﺎری ﺧﺎﺗەﻣﯿــﺪا ”– 1997 “2005ﻛﯚﻣەڵێــﻚ رۆژﻧﺎﻣــە و ﻣﺎڵﭙەڕ ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺳﺘﺒەﻛﺎر ﺑﻮون ﻛە ﺳﺘﺎﯾڵﯽ ﻛﺎر و رووﻣﺎڵﻜﺮدﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺋەو ﭘﺎرﭼەﯾەی
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺎﺑەﺗێﻜﯽ ﻧﻮێ ﺑﻮو، ﺑەم دوای ﻛﯚﺗﺎی ﺧﻮﻟﯽ دووەﻣﯽ ﺳــەرﻛﯚﻣﺎری و ﮔﺮﺗﻨەوەدەﺳﺘﯽ دەﺳەت ﻟەﻻﯾەن ﺑﺎڵﯽ ﺗﻮﻧﺪﺋﺎژۆ و ﺑﻮون ﺑە ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎری ﻣەﺣﻤﻮود ﺋەﺣﻤەدﯾﻨەژاد ،دەرﮔەی ﺳەرﺟەم ﺋەو رۆژﻧﺎﻣە و ﻣﺎڵﭙەڕاﻧەی ﻟەﻻﯾەن ﺋﯿﺘﻋﺎﺗﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاراﻧەوە ﻣﯚڵەﺗﯿﺎن وەرﻧەﮔﺮﺗﺒﻮو ،داﺧﺮان. ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ ﭘــﺎش ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ
ﺣەﺳــەن رووﺣﺎﻧــﯽ ،ﭘﺎڵێﻮراوی رﯾﻔﯚرﻣﯿﺴﺘەﻛﺎن ﺑﯚ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎری ،ﺷەﭘﯚﻟێﻜﯽ ﺗﺮی ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ دەﺳــﺘﯽ ﭘــێ ﻛــﺮد و ﻛﺎﺑﯿﻨەی رووﺣﺎﻧــﯽ ﻣﯚڵەﺗﯽ ﺑــە ﭼەﻧﺪان ﻣﺎڵﭙەڕ و رۆژﻧﺎﻣە ﻟــە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﯚ وەﺷﺎن ﻛە ژﻣﺎرەﯾﺎن ﻟە ﺳەرووی 130ﻣﯿﺪﯾﺎﯾە. ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﻣﺎڵﭙەڕی ”رواﻧﮕە“ ﻛە ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﭘﯿﺸەﯾﯽ ﻛﺎری
ﻟەﺳــەر رووداوە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﻮرد ﻟە رۆژھەت دەﻛﺮد ،ﻟەﻻﯾەن دەزﮔە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮاﻧــەوە داﺧــﺮا .د .ﺣەﺳــەن ﺷێﺨﺌﺎﻏﺎﯾﯽ ﺳەرﻧﻮوﺳەر و ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزی ﺋــەو ﻣﺎڵﭙەڕە ﻟە ﻣﮫﺎﺑﺎد، ﻟەﻻﯾەن ﺋﯿﺘﻋﺎﺗەوە ﮔﯿﺮا و دوای زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دوو ﻣﺎﻧﮓ ﺑە ﺑﺎرﻣﺘە ﺋﺎزاد ﻛﺮا و ﻣﺎڵﭙەڕی رواﻧﮕە ﻟە وەﺷــﺎن
ﻛەوت. ﺋێﺴــﺘە ﻟە رۆژھەت ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﻛــەم ﻟــەو ھەﻣــﻮو ﻣﺎڵﭙــەڕ و رۆژﻧﺎﻣﺎﻧەی ﻣﯚڵەﺗﯽ وەﺷﺎﻧﯿﺎن ﭘێ دراوە رووﻣﺎڵﯽ ﭘﺮﺳە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن دەﻛــەن ﻛە ژﻣﺎرەﯾــﺎن ﻧﺎﮔﺎﺗە 10 ﻣﯿﺪﯾــﺎ ،ﺋەواﻧەﯾــﺶ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗــەوە ﺑــەر ھێــﺮش و ھەڕەﺷەی ﻧﺎوەﻧﺪە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ،ﺳەرﻧﻮوﺳەر و ﺧﺎوەن
ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸــﺘﯽ ﺋﯿﺘﻋﺎت دەﻛﺮێــﻦ و داواﯾﺎن ﻟﯽ دەﻛﺮێــﺖ ﺑﭽﻨە ژێﺮ ﺗــﯚڕی ﺋەو ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﺎﻧــەی ﻟەﻻﯾەن ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاراﻧەوە ﻟە رۆژھەت ﺑەڕێﻮە دەﺑﺮێﻦ. رۆژﻧﺎﻣەی )دەﻧﮕﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن( ﺳﺎڵﯽ 2015ﻟە ﺷﺎری ﺳﻨە ﻣﯚڵەﺗﯽ وەﺷﺎﻧﯽ ﭘێ دراوە ،ﺋەو رۆژﻧﺎﻣەﯾە ﺑــە ھــەردوو زﻣﺎﻧﯽ ﻛــﻮردی و
ﻓﺎرﺳــﯽ ﺑﺎﺑەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﺑە ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد ﻟە ھەر ﭼﻮار ﭘﺎرﭼەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑو دەﻛﺎﺗەوە ،ﻣﺎوەی ھەﻓﺘەﯾەﻛە ﺋەو رۆژﻧﺎﻣەﯾە ﻟەﻻﯾەن ﺋﯿﺘﻋﺎﺗەوە ﭘﺎڵەﭘەﺳﺘﯚی ﺧﺮاوەﺗە ﺳەر و ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻚ ﻓەرھﺎد ھﺎدی، ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺋــەو رۆژﻧﺎﻣەﯾە ﺑﯚ ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوە ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺘﯽ ﺋﯿﺘﻋﺎﺗﯽ ﺳﻨە ﻛﺮاوە. ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﻧﺰﯾــﻚ ﻟــەو
رۆژﻧﺎﻣەﯾە ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﺋﯿﺘﻋــﺎت داوای ﻛﺮدووە ﭼﯿﺘﺮ ﻟەﺳــەر رووداوەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻓﺎﯾﻠﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ رۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺎﺑەت و ھەواڵ ﺑــو ﻧەﻛەﯾﻨــەوە و ﺑە ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﻟەﻻﯾــەن ﺣﺰﺑێﻜــﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎرﯾﺎن ﻛﺮدووﯾﻦ“. ھــﺎوﻛﺎت ﻟــە ﻣﮫﺎﺑــﺎد ھەرﻣﺎن وەﺗﻤﺎﻧﯽ ،ﺳەرﻧﻮوﺳەری ﻣﺎڵﭙەڕی )ھــﺎژە( ﻟەﻻﯾــەن ﺋﯿﺘﻋﺎﺗﯽ ﺋەو ﺷــﺎرەوە ﻟێﭙێﭽﯿﻨــەوەی ﻟەﮔەڵ ﻛــﺮاوە و وەك ﺧﯚی ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ رۆژھەﺗــﺪا ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮدووە، ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚﯾەﻛﯽ زۆری ﺧﺮاوەﺗە ﺳــەر ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘﺮﺳﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺋﯿﺪارﯾــﯽ رۆژھــەت و رووداوە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن رووﻣﺎڵﻞ ﻧەﻛەن. ﻣﺎڵﭙــەڕی )ﻣﻮﻛﺮﯾﺎن( ﯾــەك ﻟەو ﻣﺎڵﭙەڕاﻧەﯾــە ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑەﺑێ ﻣﯚڵەت وەﺷﺎن دەﻛﺎت ،ﺧﻮﺳﺮەو ﻛﻮردﭘﻮور ﺳەرﻧﻮوﺳەری ﻣﻮﻛﺮﯾﺎﻧە و ﺑــە ﺑﺎرﻣﺘە ﻟــە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧە ﺋﺎزاد ﻛﺮاوە ،ﻟــە ﻣــﺎوەی ھەﻓﺘەﯾەﻛﺪا دوو ﺟــﺎر ﻟەﻻﯾــەن ﺋﯿﺘﻋﺎﺗەوە ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوەی ﻟەﮔەڵــﺪا ﻛﺮاوە و ھەڕەﺷەی دووﺑﺎرە ﮔﺮﺗﻨەوەﯾﺎن ﻟێ ﻛﺮدووە. ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚ ﺧﺴﺘﻨەﺳــەر ﺋــەو ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﺎﻧە ،ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎرە ﻛــﻮردەﻛﺎن ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﻟەﺳــەری ﺑێﻨە دەﻧﮓ ،ﺟــەﻻل ﻣەﺣﻤــﻮودزادە
ﻧﻮێﻨــەری ﻣﮫﺎﺑﺎد ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋــەو ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚﯾﺎﻧەی دەﺧﺮێﻨە ﺳەر ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎراﻧﯽ ﻛﻮرد دەرﺑڕی و رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﮔﻮزەران و ﺗەﻧﺎھﯿﯽ رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﺮاﭘە و ھەﻣﯿﺸــە دڵەڕاوﻛەی ﺋەوەﯾﺎن ھەﯾە ﺑﮕﯿﺮێﻦ. ﻣﺎﻧﮕﻨﺎﻣــەی )ﺑــﯚﻛﺎن( ﮔﯚﭬﺎرێﻜﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەﯾــە و ﺑە ھــەردوو زﻣﺎﻧﯽ ﻛــﻮردی و ﻓﺎرﺳــﯽ ﺑﺎﺑەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑو دەﻛﺎﺗەوە ،رۆژی دووﺷــەم، ﻛەﻣﺎڵ ﺣﻮﺳــێﻨﯽ ﺳەرﻧﻮوﺳەری ﺋەو ﻣﺎﻧﮕﻨﺎﻣەﯾە ﻟەﻻﯾەن ﺋﯿﺘﻋﺎﺗﯽ ﺑﯚﻛﺎﻧــەوە ﺑﺎﻧــﮓ دەﻛﺮێــﺖ و ﻟێﭙێﭽﯿﻨــەوەی ﺗﻮﻧــﺪی ﻟەﮔەڵ ﻛﺮاوە. ﻛەﻣﺎڵ ﺣﻮﺳــێﻨﯽ ﻟە ﻟێﺪواﻧێﻜﺪا ﺑــﯚ ”وﺷــە“ رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ، ﻣﺎﻧﮕﻨﺎﻣەی ﺑــﯚﻛﺎن ھﯿﭻ ﺑﺎﺑەت و وﺗﺎرێﻜﯽ ﻟە دەرەوەی ﭼﻮارﭼێﻮەی ﯾﺎﺳــﺎی رۆژﻧﺎﻣەواﻧــﯽ ﺑــو ﻧەﻛﺮدووەﺗــەوە و ﺗەﻧﯿﺎ ﺗﺎواﻧﯽ ﺋەو ﻣﺎﻧﮕﻨﺎﻣەﯾە ﺋەوەﯾــە ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﺷﻮێﻨێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوەوە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﻧﺎﻛﺮێﺖ. زﯾﺎﺗــﺮ رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ،ﺋێﻤە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺗﻮاﻧﯿﻮﻣﺎﻧە ﺑەﺑێ ﻻﯾەﻧﺪاری ﻟــە ھﯿــﭻ ﺷــﻮێﻨێﻚ درێــﮋە ﺑە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﺪەﯾــﻦ ،ﺑەم وا ﭘێ دەﭼێﺖ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻧﯿﺎزی ﺑەردەواﻣﺒﻮوﻧﯽ ﺋەو ﺷێﻮازە ﻛﺎرﻛﺮدﻧــەی ﺋێﻤەﯾــﺎن ﻧەوێﺖ و ﺋەﮔەر ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺶ ﺑــﻜﺎت ﻟەو ﭘێﻨﺎوەدا ﮔﯚﭬﺎرەﻛەﻣﺎن دادەﺧەﯾﻦ. ﻟــە رۆژھەت ﺑــەدەر ﻟەو ﭼەﻧﺪ
ﻣﯿﺪﯾﺎﯾەی ﺋﺎﻣﺎژەﻣــﺎن ﭘێ داون، ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻣﺎڵﭙــەڕ و ﻣﯿﺪﯾﺎی ﺗﺮ ھەن ﻛە ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ دەﻛەن و ﻟەﻻﯾــەن ﺗــﯚڕی ﻣﯿﺪﯾﺎﯾــﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ دەﻛﺮێﻦ، ﺋــەو ﺗــﯚڕە ﻣﯿﺪﯾﺎﯾــە ﻟەﻻﯾــەن ﺣﺎﺟﯽ ھﺎدی روﻛــﻦ ﺋﺎﺑﺎدی ﻛە ﻣﺎوەﯾەﻛﯿﺶ ﻓەرﻣﺎﻧﺪاری ﭘﯿﺮاﻧﺸﺎر ﺑﻮو ﺑەڕێﻮە دەﭼێﺖ و ﻣﺎڵﭙەڕەﻛﺎﻧﯽ وەك )ھــﺎوڕێ ،دﯾﺎر و ﻧﺎدﯾﺎر ،ﺋﺎﻛﺎم ﻧﯿﻮز ،ﺑﯚڵﺘەن ﻧﯿﻮز و ﻛﻮرد ﭘﺮێﺲ( ﻟەﺧﯚ دەﮔﺮێﺖ. ﺋــەو ﻣﺎڵﭙەڕاﻧە ﺑــﯚ دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ ھەﻣﻮو ﺟﻮوڵەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی رۆژھەت و ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ رۆژھــەت داﻣــەزراون و ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﭘڕۆژەی ”ﺷــەڕی ﻧەرم“ی ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮاﻧﺪا ﻛﺎر و وەﺷﺎن دەﻛەن .ھەﻧﺪێﻚ ﻟەو ﻣﺎڵﭙەڕاﻧە ﺋەرﻛﯿﺎن ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺣﺰب و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە. رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــێﻚ ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ رووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە ،ﺳــەرﺟەم ﺋــەو ﻟێﭙێﭽﯿﻨەواﻧەی ﻟە ﻣﺎوەی ھەﻓﺘەی راﺑﺮدوودا ﻟــە ﻣﺎڵﭙەڕ و رۆژﻧﺎﻣە ﺑێ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ رۆژھــەت ﻛﺮاوە، ﺑــەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﺑﻮوە ﻛــە ﻟە رێﮕەی ﺗﺮﺳﺎﻧﺪﻧﯽ رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳﺎﻧەوە ،ﺋەو ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﺎﻧەﯾﺶ ﺑﺨەﻧە ﻧﺎو ﭘڕۆژەﻛەی ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاران ،ﺑەم ھەﻣﯿﺸە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋەو رووداواﻧە ﺑە ھﺎوﻛﺎری ﻧەﻛﺮدن و داﺧﺴــﺘﻨﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ﻛﯚﺗﺎی ﭘێ ھﺎﺗﻮوە.
ﭘﺎوﺗﮕەی دووﻛﺎن ھﯽ ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸﺘﻮوی ﯾەﻛێﺘﯿﯿە
ﺗﻮاﻧﺎی ﭘﺎوﺗﻨﯽ 60ھەزار ﺑەرﻣﯿﻞ ﻧەوﺗﯽ ڕۆژاﻧەی ھەﯾە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﭘﺎوﺗﮕەی ﻧەوﺗــﯽ دووﻛﺎن ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻣﯚڵەﺗﯽ دەﺳﺘﺒەﻛﺎرﺑﻮوﻧﯽ ﻧەدراوەﺗێ ،ﺗﻮاﻧﺎی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ
ﺑەﮔﻮﺗەی ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎن، ﭘﺎوﺗﮕــەی دووﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﺳﺘﺎﻧﺪاردی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دروﺳﺖ ﻛﺮاوە و ﺳەرﺟەم ﻣەرﺟە ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ و ژﯾﻨﮕەﯾﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺗێﺪاﯾە ،ﻣﯚڵەﺗﯽ
ﻏﺎﻟﺐ ﻣﺤەﻣەد:
ﺟﮕە ﻟــە ﭘﺎوﺗﮕــەی ﺑﺎزﯾﺎن، ﺣﻜﻮوﻣەت ھﯿﭻ ﭘﺎوﺗﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ڕەﺳﻤﯽ ﻟەم ﺳﻨﻮورە ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە 60ھــەزار ﺑەرﻣﯿــﻞ ﻧەوﺗــﯽ ڕۆژاﻧەی ھەﯾە و ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﻧــﺎو ﯾەﻛێﺘﯿﺶ ﺋﺎﺷــﻜﺮا دەﻛﺎت، ﺋــەو ﭘﺎوﺗﮕەﯾــە ھــﯽ ﺑﺎڵــﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸﺘﻮویﯾەﻛێﺘﯿﯿە. ﭘﺎوﺗﮕــەی دووﻛﺎن ﻟەﺳــەر ڕووﺑــەری 135دۆﻧــﻢ زەوی ﻟــە ﺷــﺎرۆﻛەی دووﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەر ﺑە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﭘﺮۆﻛﯚپ و ﺗەﻛﻨﯚﺋﯿﻜﺴﭙﯚرﺗﯽ ﭼﯿﻜﯽ دروﺳﺖ ﻛــﺮاوە ،دەﺑێﺘە ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ﭘڕۆژە ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮاری ﭘﺎوﺗﻨﯽ ﻧەوت.
ﻓەرﻣﯽ ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﺳــەرﺟەم ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛــە وەرﮔﺮﺗــﻮوە ،ﺋــەوە ﺟﮕە ﻟەوەی ﻟە ﻣــﺎوەی ڕاﺑﺮدوودا ﺷــﺎﻧﺪێﻚ ﻟە ﺑەﻏﺪاوە ﺳــەرداﻧﯽ ﭘﺎوﺗﮕەﻛەﯾﺎن ﻛــﺮدووە و ڕاﯾﺎن ﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ﻛــە ﭘﺎوﺗﮕەﻛە ﺑە ﻛﻮاﻟێﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺑەرز دروﺳﺖ ﻛﺮاوە. ﺋــەو ﺑەرھەﻣﺎﻧەی ﻛە ﻟــە ﻧەوﺗﯽ ﺧﺎو ﻟە ﭘﺎوﺗﮕەی دووﻛﺎن ﻛﺎری ﭘﺎوﺗﻨﯿﺎن ﺑﯚ دەﻛﺮێﺖ ،ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە: ﺑەﻧﺰﯾﻦ ،ﻛﯿﺮوﺳﯿﻦ ،ﮔﺎزی ﺳﻮوك، ﮔﺎزی ﻗﻮرس و ﻓﯿﻮل ﺋﯚﯾەڵ. ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و وزەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی
ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــە ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻛﺮدﻧەوەی ﭘﺎوﺗﮕەی ﺳﻮرﻗﺎوﺷﺎن ﻛﺮد ،ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ڕەﺧﻨە ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت دەﮔﺮێــﺖ ﻛە دەوڵەﻣەﻧﺪﯾــﯽ وزەی ﻧﺎوﭼەﻛەی ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧەﻛەی ﺑەﻛﺎر ﻧەھێﻨﺎوە. ﻏﺎﻟﺐ ﻣﺤەﻣەد ،ﺳەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﭘﯿﺸەﺳﺎزی و وزەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە دا ،ﺟﮕــە ﻟە ﭘﺎوﺗﮕــەی ﺑﺎزﯾﺎن، ﺣﻜﻮوﻣەت ھﯿــﭻ ﭘﺎوﺗﮕەﯾەﻛﯽ ﺗــﺮی ڕەﺳــﻤﯽ ﻟــەم ﺳــﻨﻮورە ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە. ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﭘﯿﺸەﺳﺎزی و وزەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دەڵێ، ”ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺳەرﭼﺎوەی ﯾەدەﮔــﯽ وزەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻧﺎوﭼەﻛە و دﻧﯿﺎﯾە و 65ﻟە ﺳەدی ﯾەدەﮔﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەم ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەداﯾــە ،ھەروەھــﺎ 80 ﻟەﺳەدی ﮔﺎزی ﻋێﺮاق دەﻛەوێﺘە ﺋەم ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەوە“. ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﯾەﻛەﻣــﺪا ﭘﺎوﺗﮕەﻛە دەﺗﻮاﻧێﺖ ڕۆژاﻧە ﻛﺎری ﭘﺎوﺗﻦ ﺑﯚ 20ھــەزار ﺑەرﻣﯿﻞ ﻧەوت ﺑﻜﺎت و دواﺗﺮ ﺋﺎﺳﺘەﻛەی ﺑەرز دەﻛﺮێﺘەوە ﺑــﯚ ﭘﺎوﺗﻨﯽ 60ھــەزار ﺑەرﻣﯿﻠﯽ ڕۆژاﻧە.
ھــەروەك ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﯾەﻛەﻣﺪا دەﺗﻮاﻧێﺖ ڕۆژاﻧــە ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ و 200 ھەزار ﻟﯿﺘﺮ ﺑەﻧﺰﯾﻦ ﺑەرھەم ﺑێﻨێﺖ و ﺑﺨﺮێﺘە ﺑﺎزاڕەوە. ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧــەی ﻟە ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﻧــﺎو ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە دەﺳــﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗــﻮون، ﭘﺎوﺗﮕەی ﺳﻮورﻗﺎوﺷــﺎن ﺳەرەﺗﺎ ﺑە ﻧــﺎوی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺋەھﻠﯿﯿەوە دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش ﺑە
ﭘﺎوﺗﮕەﯾەﻛﯽﺋەھﻠﯽدەﻧﺎﺳێﻨﺮێﺖ، ﺑەم ﺋــەو ﭘﺎوﺗﮕەﯾــە ھﯽ ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸــﺘﻮوی ﯾەﻛێﺘﯿﯿــە. ﺋەو ﺳەرﭼﺎوەﯾە ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد، ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﭘﺎوﺗﮕەﯾەدا ﻟە ﺑەﺷێﻚ ﻟە داﻧﯿﺸﺘﻨەﻛﺎﻧﯿﺪا ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ و وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ،داوای وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋەو ﭘﺎوﺗﮕەﯾﺎن ﻛــﺮدووە ،ﺑەم ﭘێﯿﺎن ﻧەدراوە.
ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ﯾــەك ﭘﺎوﺗﮕەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ )ﺑﺎزﯾﺎن( و 26ﭘﺎوﺗﮕەی ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﭽﻮوك ھــەن .ﺑەم ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻚ ﻟەﻻﯾەن ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە ﺋــەوە ڕاﮔەﯾەﻧــﺮا ﻛــە ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘﺎوﺗﮕەی دووﻛﺎن ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان ﺑێــﺖ ،ﺋەﻣــەش دواﯾﻦ ﺟﺎرﯾﺎن ﻟەﻻﯾەن ﻣــەﻻ ﺑەﺧﺘﯿﺎر، ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ دەﺳــﺘەی ﻛﺎرﮔێڕی ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە
ﻟە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧﯿﺪا ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد و دووﭘﺎﺗﯿﺸــﯽ ﻛﺮدەوە % 18ی ﻧەوﺗﯽ ﭘﺎوﺗﮕەی ﺑﺎزﯾﺎﻧﯿﺶ ھﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕاﻧە. ﺑــەم ﺑەﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾــﯽ ﺳــەرﭼﺎوەﻛەی ”وﺷــە“ ﺋــەو ﭘﺎوﺗﮕەﯾــە ھــﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿــە و ﻟەﻧــﺎو ﯾەﻛێﺘﯿﺸــﺪا ھــﯽ ﺑﺎڵﯽ دەﺳﺘڕۆﯾﺸﺘﻮوە ﻛە ھێﺮۆ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺋەﺣﻤــەد ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ ﺋەو ﺑﺎڵە دەﻛﺎت.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﺗﻮێﮋەراﻧﯽ دەرووﻧﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ھﯚﺷﺪاری دەدەن وﺷە /ﺳەﺑﺮی ھﯚرﯾﻨﯽ -ﮔەرﻣﯿﺎن ﻟــە ﭼەﻧﺪ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺗێﺒﯿﻨــﯽ دەﻛﺮێﺖ ﻣﻨــﺪان ﺑەﻧــﺎوی ﺣﺰﺑــە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧەوەﻧﺎودەﻧﺮێﻦ،ﺋەوەش ھﺎوﻛﺎﺗــە ﻟەﮔــەڵ ﭼڕﺑﻮوﻧەوەی ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺑــەم ﺗﻮێﮋەراﻧﯽ دەرووﻧﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ھﯚﺷﺪاری ﺑە داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﺎن دەدەن و دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ﺋەو ﻧﺎواﻧــە ﻛﺎرﯾﮕەری ﺧﺮاپ ﻟەﺳەر ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻣﻨﺪاڵ ﻟە داھﺎﺗﻮودا دروﺳﺖ دەﻛەن. ﭘﺸــﺘﯿﻮان ﺟەﻣــﺎل ﯾەﻛێــﻚ ﻟە رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎﻧﯽ ﮔەرﻣﯿــﺎن ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﻣﺎوەﯾەﻛە دﯾــﺎردەی ﻧﺎوﻧﺎﻧــﯽ ﻣﻨــﺪان، ﺑەﻧــﺎوی ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن و ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە
ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﻛﺎت ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن رێﮕﺮی ﺑﻜەن ﻟەو ﺟﯚرە ﻧﺎوﻧﺎﻧە
ﺗــﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﭘەرەی ﺳەﻧﺪووە“. ﺋەو دەڵــێ” ،ﺋــەوە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛــە ھەﻧﺪێــﻚ ﻟــە ﭼﺎودێﺮاﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺋەوە دەﻛەن ﻛــە ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗــﯽ ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑــەرەو ﻛﺎڵﺒﻮوﻧەوە ﭼﻮوە ،ﺑەم ﺑەﻧﺎوﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻨﺪان ﺑەﻧﺎوی ﺣﺰﺑەﻛﺎن ،ﭘێﭽەواﻧەی ﺋەو ﺑﺎﻧﮕەﺷەﯾە دەوەﺳﺘێﺘەوە“. ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧــﯽ ”وﺷە“ ،ﭼەﻧﺪان ﻣﻨﺪاڵ ﺑەﻧﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ،ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔﯚڕان ﻛﺮاون، ﺋەوە ﺟﮕە ﻟــەو ﻣﻨﺪاﻧەی ﺑەﻧﺎوی
رووداوێﻚ ﯾﺎن ﭘﺮﺳێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻧﺎو ﻧﺮاون وەك ﻣەڵﺒەﻧﺪ ،ﻣەﻛﯚ ،ﮔەرﯾﻼ و ﺷەڕﭬﺎن، ﯾﺎن ھەﻧﺪێــﻚ ﻟــە ﻧﺎوەﻛﺎﻧﯽ وەك ”ﺗﯚڵە“ ﻛە راﺳﺘەوﺧﯚ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑە دۆﺧﯽ ﺷــەڕ و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿەوە ھەﯾە. ﻛﺎرزان ﻓﻮﺋــﺎد ﺗﻮێــﮋەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ، ”ﺋەو ﻧﺎوﻧﺎﻧەی ﻣﻨﺪان ﺷێﻮەﯾەﻛە ﻟە زەﻗﺒﻮوﻧــەوەی ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﻧێﻮان ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﻟێﺮەدا داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﺎن ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ وﯾﺴــﺖ و ﺋﺎرەزووی ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﻛﺎر دێﻨﻦ“.
زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ﻧﺎوﻧﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە ،ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﻛﺎرﯾﮕەری ﺧﺮاﭘــﯽ ﻟەﺳــەر ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛــە دەﺑێﺖ، ژﯾﻨﮕــەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ و دەوروﺑەرەﻛەی ﺑەھﯚی ﻧﺎوەﻛەﯾەوە ﻛﺎرداﻧەوەی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﯾﺎن ﺑەراﻣﺒەر دەﺑێﺖ ،ﺋــەوەش ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﯽ ﺧﺮاﭘــﯽ ﻧەرێﻨــﯽ ﻟە ﻧــﺎوەوەی ﻣﻨﺪاڵەﻛەدا دروﺳﺖ دەﻛﺎت“. ﻧﺎوﻧﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪان ﺑەﻧﺎوی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــەو ﻗﯚﻧﺎﻏــەدا ،وەك ﺗﻮێﮋەرێﻜــﯽ دەرووﻧــﯽ رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ،ﺑەھــﯚی ﻟێﻜەوﺗــە
ﻧەرێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﻣﻠﻤﻼﻧــێ ﺳﯿﺎﺳــﯿﺎﻧەوە روودەدات ﻛە ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟــە ﮔﻮﺗــﺎر و ﭘەﯾﺎﻣــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا ﺋﺎراﺳﺘەی دەﻛەن. ھێﻤﻦ ﺗﯚﻓﯿﻖ ﺗﻮێــﮋەری دەرووﻧﯽ ﺑــە ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﻧﺎوﻧﺎﻧــﯽ ﻣﻨــﺪان ﺑەﻧــﺎوی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﯾــﺎن ﺑەﻧــﺎوی ﭘــﺮس و ﺑﺎﺑەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑــە رووداوە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ھەﯾە، ھەﻣــﺎن ھەڵﻮﻣەرﺟــﯽ دەرووﻧﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺳــﺎﻧﯽ ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﻤﺎن ﺑﯿــﺮ دەﺧﺎﺗەوە ،ﻟەو
ﭘڕۆژەی ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑە ﭘﺎراﺳــﺘﻦ و ھەڵﮕﺮﺗﻨــﯽ ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣــە و ﯾﺎدﮔﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎراﻧﻜﺮدﻧﯽ ھەڵەﺑﺠەﯾــە .ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺘەﻛــە ﻟە 10ژوور ﭘێــﻚ ھﺎﺗــﻮوە و ﭼەﻧﺪان وێﻨــە و ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣــەی ﻧﻮوﺳــﺮاو ﻟەﺧــﯚ دەﮔﺮێﺖ ﻛــە ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑە ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎراﻧەﻛە دەﻛەن. ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺘەﻛــە ﺑﻮوەﺗــە ﺷــﻮێﻨﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوە و ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧﯽ ﻛﯚڕ و ﺳــﯿﻤﯿﻨﺎر و ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺳەرداﻧﯽ دەﻛەن. ﺳــەرﺧێڵ ﻏەﻓــﺎر ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺘﯽ ھەڵەﺑﺠە ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺘﯽ ھەڵەﺑﺠە ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ﭘﺸﺘﮕﻮێ ﺧﺮاوە ،ﺑە ﺳێ ﻣﺎﻧﮓ ﺟﺎرێﻚ 650ھەزار دﯾﻨﺎرﻣﺎن ﺑﯚ راﭘەڕاﻧﺪﻧﯽ
ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺘەﻛە دەدرێﺘێ، ﻧﺰﯾﻜــەی 40ﻛﺘێﺒﻤﺎن ﻟە ﺳــەر ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪ و ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎراﻧﻜﺮدﻧــﯽ ھەڵەﺑﺠە و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ رووداﻧﯽ ﻛﺎرەﺳــﺎﺗەﻛە ﺋﺎﻣﺎدە ﻛــﺮدووە و ﺑەھﯚﯾﯽ ﺑێ ﭘﺎرەﯾﯿﯿــەوە ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﭼﺎﭘﯿﺎن ﺑﻜەﯾﻦ“. ھەڵەﺑﺠە ﻟە 16/3/1988دا ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﯿەوە ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎران ﻛــﺮا ،ﺑەو ھﯚﯾەوە ﭘێﻨــﺞ ھەزار ﻟە ژن و ﭘﯿﺎو و ﮔەﻧﺞ و ﭘﯿﺮ ﺷــەھﯿﺪ ﺑــﻮون و 10ھەزار ﻛەﺳــﯽ ﺗﺮ ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑﻮون و دەﯾﺎن ﻣﻨﺪاڵ ﻟە ﺧێﺰاﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن داﺑڕان. ﻏەﻓﺎر دەڵــێ” ،ﭼەﻧﺪان ﺑەڵﮕە و دﯾﻜﯚﻣێﻨــﺖ ھــەن ﻟەواﻧە ﻣﻨﺪاڵــە وﻧﺒﻮوەﻛﺎﻧــﯽ ھەڵەﺑﺠە ﻛە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ زﯾﻨﺪووﺗﺮﯾــﻦ و ﺑەڵﮕــەن ﺑﯚ
ﺋەو ﻛﺎرەﺳﺎﺗە ،دەﺑێﺖ ﻟە ھەر دادﮔە و وﺗێﻚ ﻗﺴــە ﺑﻜەن ،ﺑﺮﯾﻨﺪاراﻧﯽ ﭼەﻛــﯽ ﻛﯿﻤﯿﺎﯾــﯽ و ﮔــﯚڕە ﺑە ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎن و ﺗﺎﻗﺎﻧــەﻛﺎن ،ھەﻣﻮو ﺋەواﻧە ﺑەڵﮕەی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎن ،ﺑەداﺧەوە رۆژ ﺑە رۆژ ﻟەﻧﺎو دەﭼﻦ ،ﺑﺮﯾﻨﺪارەﻛﺎن ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ دەﻛەن و ﺷﻮێﻨەوار و ﮔﯚڕە ﺑەﻛﯚﻣەڵەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻟەﻧﺎوﭼﻮوﻧﯿــﺎن ﻟەﺳــەرە ﺑەھﯚی ﺗە ﻟﺒە ﻧــﺪ ﻧەﻛﺮدﻧەوە“.
ﻣﺤەﻣــەد ﻣﺤەﻣــەد ﺳــەﻋﯿﺪ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺷــەش ﺷــەھﯿﺪی ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎراﻧــﯽ ھەڵەﺑﺠەﯾــە و ﯾەﻛێﻜە ﻟەو ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿﺎﻧەی ﻛﺎر ﺑﯚ ﻛﯚﻛﺮدﻧــەوەی ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﺳﺖ ﺑە ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎراﻧەﻛە دەﻛﺎت، ﺋەو ﺳﺎڵﯽ 2013ﻛﺘێﺒێﻜﯽ ﻟەﺑﺎرەی ﻣﻨﺪاڵــە وﻧﺒﻮوەﻛﺎﻧﯽ ھەڵەﺑﺠە ﺑو ﻛﺮدەوە ﻛــە ﺗﯿﺎﯾﺪا ﻧــﺎوی 43ﻟە ﻣﻨﺪاڵــە وﻧﺒﻮوەﻛﺎﻧــﯽ ھەڵەﺑﺠە و وێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺑو ﻛﺮدووﻧەﺗەوە. ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﭼەﻧﺪان ﻛەﻟﻮﭘەﻟــﯽ ﻣــﺎن و ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﺷــەھﯿﺪەﻛﺎﻧﯽ ھەڵەﺑﺠــەم ﻛــﯚ ﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﺑــﯚ ﺋــەوەی وەك ﺑەڵﮕە و ﯾﺎدﮔﺎرﯾﯿــەك ﺑﻤێﻨێﺘەوە، ﺑەم ﺋەوە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ھﺎوﻛﺎری ﺑــەردەوام و ﻛﺎری رێﻜﺨﺮاو ھەﯾە و ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺟێﺒەﺟێﯽ ﺑﻜﺎت ،ﺑەداﺧەوە ﺋەو ھﺎوﻛﺎرﯾﯿە ﻟە
ﺳــﺎﻧەدا ﻛە ﺧەڵﻜــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺳەر ﺑەرە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە ﺷــەڕﻛەرەﻛﺎﻧﺪا داﺑــەش ﺑﻮون، ھەڵﻮﻣەرﺟێﻜــﯽ ﺧﺮاﭘﯽ دەرووﻧﯽ زاڵ ﺑــﻮو ،داﯾــﻚ و ﺑﺎوﻛــەﻛﺎن ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن وەك ﺋێﺴﺘە ﻧﺎو دەﻧﺎ“. رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﻛﺎت ﺧﻮدی ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن رێﮕﺮی ﺑﻜــەن ﻟــەوەی داﯾﻚ و ﺑــﺎوﻛﺎن ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﻧﺎو ﺑﻨێﻦ، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻧﺎوی ﺳــەردەﻣﯿﺎﻧە و ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑﯚ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎن ﺑﺪۆزرێﺘەوە، ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﻛە ﻟە داھﺎﺗﻮودا ھﯿﭻ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛــﯽ ﻧەرێﻨﯽ ﻟەرووی دەرووﻧﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻟەﺳــەر ﻣﻨﺪاڵەﻛە داﻧەﻧێﺖ ،ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە
ﺑەھەﻣﺎن ﺷــێﻮە ﭘێﯿــﺎن واﯾە ﺋەو ﺷێﻮە ﻟە ﻧﺎوﻧﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪان ﻛﺎرﯾﮕەری ﺧﺮاﭘــﯽ ﻟەﺳــەر ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿﺎن دەﺑێﺖ. ﺷﯿﺮﯾﻦ ﻣەﺣﻤﻮود ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺑﻮاری ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﻨــﺪان ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﻣــﺎژەی دا” ،ﻧﺎﺑێ ﻣﻨﺪاڵ ﺑەﻧﺎوی ﺣﺰب و ﭘﺮﺳە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ﻧﺎو ﺑﻨﺮێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜــە دەﺑێﺘە ھﯚﻛﺎری دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻛێﺸەی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ﺑﯚ ﺋەو ﻣﻨﺪاڵە ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻗﻮوڵﺒﻮوﻧەوەی ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎﻧﺪا“. ﺋەو دەڵێ” ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ﺋەو ﭘﺮﺳە وەك ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﭘێﺸێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﻨــﺪان ﺗەﻣﺎﺷــﺎ ﺑﻜــەن و داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﺎن ھﯚﺷــﯿﺎر
ﻛﺎرزان ﻓﻮاد:
ﺋەو ﻧﺎوﻧﺎﻧەی ﻣﻨﺪان ﺷــێﻮەﯾەﻛە ﻟــە زەﻗﺒﻮوﻧــەوەی ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﻧێﻮان ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺋــەوە دەﺑێﺘــە ﭘێﺸــێﻠﻜﺎرﯾﯿەك ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە ﻣﻨﺪاڵەﻛــە و زﯾﺎﻧﻤەﻧﺪﯾﺶ ھەر ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﻨﺪاڵەﻛە دەﺑێﺖ“. ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮاری ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪان
ﺑﻜەﻧەوە ﻟەوەی ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﻛﺎر ﺑﯚ وﯾﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜەن ﻛە ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻧەرێﻨﯽ ﻟەﺳــەر داھﺎﺗﻮوی ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن دروﺳــﺖ ﻧەﻛﺎت“.
ﺋﺎرادا ﻧﯿﯿە“. ﻣﺤەﻣەد ﺳەﻋﯿﺪ زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،وردە وردە ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺷﺎﯾەﺗﺤﺎڵﯽ ﻛﺎرەﺳﺎﺗەن ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ دەﻛەن، ﺋەوەش وەك ﺋەوەﯾە ﮔەﻧﺠﯿﻨەﯾەﻛﯽ زاﻧﯿﺎری ﻟە دەﺳﺖ ﺑﺪەﯾﺖ .ھەرﭼﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻛەﻟﻮﭘــەل و ﮔﯚڕە ﺑە ﻛﯚﻣەڵــەﻛﺎن و ﺷــﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎراﻧەﻛەوە ھەﯾە ،ﻟەﻧﺎو دەﭼﻦ و ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵﯽ ﺗﺮ وا ﺑڕوات ﺷﻮێﻨەوارێﻚﻧﺎﻣێﻨێﺘەوە“. ﭘێﺸﺘﺮ ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺘﯽ ھەڵەﺑﺠە ﺳەر ﺑــە وەزارەﺗــﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﺑﻮو، ﺑــەم دواﺗﺮ ﺑــﯚ ﺳــەر وەزارەﺗﯽ ﻛﺎروﺑﺎری ﺷەھﯿﺪان و ﺋەﻧﻔﺎﻟﻜﺮاوان ﮔﻮاﺳــﺘﺮاﯾەوە ،ﺑەو ھﯚﯾــەوە ﻛە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺷەھﯿﺪاﻧەوە ھەﺑﻮوە. ﻓﻮﺋﺎد ﻋﻮﺳﻤﺎن ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ ﺷــەھﯿﺪان و ﺋەﻧﻔﺎﻟﻜﺮاواﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن
ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛــﺮدەوە، ”ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺘەﻛە ﻟەﺳەر داوای وەزارەﺗﯽ ﻛﺎروﺑﺎری ﺷەھﯿﺪان ﺑﻮو ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﺧﺰﻣەﺗﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑــە ھەڵەﺑﺠە و ﻛەﺳﻮﻛﺎری ﺷەھﯿﺪان ﺑﻜەﯾﻦ“. ﺋەو دەڵێ” ،ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﭘﻼﻧﻤﺎن دەﺑێﺖ ﻟە رێﮕــەی ﻟﯿﮋﻧەﯾەك و ﭘﺴــﭙﯚڕاﻧﯽ ﺋەو ﺑﻮارە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺧﺰﻣەت ﺑە ﺑەڵﮕە و دﯾﻜﯚﻣێﻨﺖ و ﺗەواوی ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺘــە ﺑﻜەﯾــﻦ و زﯾﺎﺗﺮ ﺑە وﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎی ﺋﺎﺷﻨﺎ ﺑﻜەﯾﻦ“. ﻧــﺎوی ﭘێﻨﺞ ھەزار ﺷــەھﯿﺪی ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎراﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛە ﻟەﺳــەر دﯾﻮاری ﻟە ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺘﯽ ھەڵەﺑﺠە ﻧﻮوﺳــﺮاوە ،ﺑەﺳــەدان وێﻨەی ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎراﻧەﻛە و ﺋــەو ﭘەﺗەش ﻛە ﺳەداﻣﯽ ﺣﻮﺳــێﻨﯽ ﭘێ ﻟە ﺳــێﺪارە درا ،ﻟەو ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺘەدا ھەڵﮕﯿﺮاون.
ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣە و ﯾﺎدﮔﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەڵەﺑﺠە ﻟەﻧﺎو دەﭼﻦ وﺷە /ھەڵەﺑﺠە- ﺳەﻻم ھﺎﻧەدﻧﯽ وردە وردە ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣــە و ﯾﺎدﮔﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎراﻧﻜﺮدﻧﯽ ھەڵەﺑﺠــە ﻟەﻧــﺎو دەﭼــﻦ و ﻛەﺳــﻮﻛﺎری ﺷــەھﯿﺪان و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛەش، ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑە ﺑەرﭘﺮس دەزاﻧﻦ و رای دەﮔەﯾەﻧﻦ ،ھﯿﭻ ﺑﺎﯾەﺧﺪاﻧێﻚ ﺑە ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣــە و ﯾﺎدﮔﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەڵەﺑﺠــە ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎراﻧــﯽ ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە ﻧﯿﯿە. ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺘــﯽ ھەڵەﺑﺠــە ،ﺗﺎﻛە
ژﻣﺎرە ) ، (161ﭼﻮارﺷەم2016/ 11/ 9 ،
ﻣﻨﺪان ﺑەﻧﺎوی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧەوە ﻧﺎو دەﻧﺮێﻦ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”ﻧﺎوﻧﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە ،ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﻛﺎرﯾﮕەری ﺧﺮاﭘﯽ ﻟەﺳەر ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛە دەﺑێﺖ ،ژﯾﻨﮕەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و دەوروﺑەرەﻛەی ﺑەھﯚی ﻧﺎوەﻛەﯾــەوە ﻛﺎرداﻧەوەی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﯾﺎن ﺑەراﻣﺒەر دەﺑێﺖ ،ﺋەوەش ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﯽ ﺧﺮاﭘﯽ ﻧەرێﻨﯽ ﻟە ﻧﺎوەوەی ﻣﻨﺪاڵەﻛەدا دروﺳﺖ دەﻛﺎت“.
7
ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵ دووﻛەڵﯽ ﺋﺎزادی ھەڵﺪەﻣﮋن
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
8
ژﻣﺎرە ) ، (161ﭼﻮارﺷەم2016/ 11/ 9 ،
زﯾﻨﺪوو ﺑﻮوﺑﻨەوە ،ﺋﺎوارە ﻧﻮێﯿەﻛﺎن ﺑە ﺧێﺮاﯾﯽ ﭼﺎو ﺑەﻧﺎو ﺋﺎﭘﯚرای ﺋەو ﺧەڵﻜــەدا دەﮔێڕن ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﺋﺎوارە ﺑﻮون ،ﭼــﺎوەﻛﺎن ﺑەدوای ﺧﺰم و ﻛەﺳﻮﻛﺎرەوەن ،دﯾﻤەﻧﯽ ﺑﺎوﻛێﻚ ﻛﺎﺗێﻚ دوو ﻟە ﻛﭽەﻛﺎﻧﯽ دەدۆزێﺘــەوە ،وەك ﺋەوەﯾە ﺗﺎزە ﻟە ﻣﺮدﻧﺪا ﮔەڕاﺑێﺘەوە ،ھەﻣﻮوان
ﺳــەﻓﺎر ﺑــە ﻗﻮوڵــﯽ دووﻛەڵﯽ ﺟﮕەرەﻛــەی ھەڵﺪەﻛێﺸــێﺖ، ﺑﺎﻧﮕــﯽ ﻣﻨﺪاڵــە ﺑﭽﻮوﻛەﻛﺎﻧــﯽ دەﻛﺎت ،ﯾــەك ﯾــەك ﺟﮕەرەﯾﺎن ﺑﯚ دادەﮔﯿﺮﺳــێﻨێﺖ ،ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎن ﺑﭽﻮوﻛــﻦ و ﻧﺎزاﻧﻦ ﺟﮕەرە ﭼﯿﯿە و ﭼــﯚن دەﻛێﺸــﺮێﺖ ،ﺑــەم ھﺎوﺷێﻮەی ﺑﺎوﻛﯿﺎن ﺑە ﻟێﻮﯾﺎﻧەوە
ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣﯿﻢ زوﺑەﯾﻌﯽ ﺳەﻓﺎر:
ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺶ ﺧﯚﯾﺎن ﺟﮕەرەﯾﺎن دەﻛێﺸﺎ ،ﻣەﺷــﺮووﺑﯿﺎن دەﺧﻮاردەوە، ﺋەﮔەر ﺋەﻣﯿﺮەﻛەﯾﺎن دﯾﺎر ﻧەﺑﻮواﯾە ،ﺑە ﭘﺎرەش ﺑە ﺧەڵﻜﯿﺎن دەﻓﺮۆﺷﺘەوە
وﺷە /ﺧﺎزر -راﻣﯿﺎر ﺟﻮاد ھەر ﺋەوەﻧﺪەی ﺑە ﺳــەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﮔەﯾﺸﺘﻦ ،ﺋﯿﺘﺮ ﺋەو ﺧەڵﻜﺎﻧــەی دوو ﺳــﺎڵ ﻟە ژێﺮ دەﺳــﺘﯽ داﻋﺶ ﻣﺎﻧــەوە ،رەﻓﺘﺎر و ھەڵﺴﻮﻛەوﺗﯽ ﺳەﯾﺮ دەﻧﻮێﻨﻦ ،ھەﻧﺪێﻚ ﭘێﺪەﻛەﻧﻦ ،ھەﻧﺪێﻚ دەﮔﺮﯾﻦ، ﺑﺎوەش ﺑە ﯾەﻛﺪا دەﻛەن ،دەﺳﺖ ﺑﯚ ﺋﺎﺳــﻤﺎن ﺑەرز دەﻛەﻧەوە ،ژﻧﺎن ﻧﯿﻘﺎﺑەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻓڕێ دەدەن و ﭘﯿﺎوان ھﻮﺗﺎف دەﻛێﺸــﻦ و ﺳﻮﭘﺎﺳــﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە دەﻛەن.
ﻛەﻣﭙــﯽ ﺧــﺎزر ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ھەوﻟێﺮ ،ﺑﻮوەﺗە ھەواری ھەزاران ﺋﺎوارەی ﻣﻮوﺳــڵ و دەوروﺑەری، ﺋــەوان ﭘﺎش ﺋەوەی ﻟە دەﺳــﺖ داﻋــﺶ دەرﺑﺎز ﺑــﻮون ،ﻟێﺮە ﻟەو ﻛەﻣﭙــەدا ﻧﯿﺸــﺘەﺟێ ﺑــﻮون. ﺋﺎوارەﻛﺎن ﻛﺎﺗێــﻚ دەﮔەﻧە ﺋێﺮە، وەك ﺋەوەﯾــە ﻟــە دوای ﻣــﺮدن
دەﮔﺮﯾﻦ و ﭘێﺪەﻛەﻧﻦ. ﻟەﮔــەڵ ﻛﺮدﻧــەوەی دەرﮔەی ﻛەﻣﭙەﻛــە ،ﺧێﺰاﻧێﻜــﯽ ﺋﺎوارە ﺧﯚﯾﺎن دەﻛەﻧە ژوورەوە ،داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛێﻚ و ﭼﻮار ﻣﻨﺪاڵ ،ﺑﺎوﻛەﻛە ﺑــە ﭘﺮﺗــﺎو ﺧــﯚی دەﮔەﯾەﻧێﺘە ﻻی ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﭘﺎﺳــەواﻧﺎﻧﯽ ﻛەﻣﭙەﻛە ،ﺳﯿﺨﺎر ﺳﯿﺨﺎر ،داوای ﺟﮕــەرە دەﻛﺎت .ﭘﺎﺳــەواﻧەﻛە ﺟﮕەرەﻛێــﺶ ﻧﯿﯿە ،ﺑەدەﺳــﺖ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑﯚ ﺟﮕەرەﻓﺮۆﺷێﻚ دەﻛﺎت. ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣﯿﻢ زوﺑەﯾﻌﯽ ﺳــەﻓﺎر، ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯽ ﺑە ﺑﺎوﻛﯽ ﻋەﻻ ﺑﺎﻧﮕﯽ دەﻛەن ،ﺑــە ﭘﺎﻛەﺗێﻚ ﺟﮕەرەوە دەﮔەڕێﺘــەوە ﻻی ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﺧێﺰاﻧەﻛــەی ﻛە ﻟە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﻛەﻣﭙەدا ﭼﺎوەڕواﻧﯽ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺟێﮕەﯾەك دەﻛەن.
دەﮔﺮن. ﺑﺎوﻛﯽ ﻋــەﻻ دەڵــێ” ،دواﯾﯿﻦ ﺟﮕەرەم ﭘێﺶ ﺳــﺎڵێﻚ و ﺳــێ ﻣﺎﻧﮓ ﻛێﺸﺎ ،ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺶ ھﺎﺗﻦ و ﻗەدەﻏەﯾﺎن ﻛﺮد ،ﻟە داﺧﯽ ﺋــەوان دەﺑێــﺖ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺟﮕەرە ﺑﻜێﺸﻦ“. ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗەﻛەی ﺑﺎوﻛــﯽ ﻋەﻻ ،ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗە ﻧﺎﻣﯚﯾﺎﻧەﯾە ﻛە زۆرێﻚ ﻟە ﺋﺎوارەﻛﺎن ﭘﺎش ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە ﺳەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و دوورﻛەوﺗﻨەوە ﻟە ﺳێﺒەری داﻋﺶ ،دەﯾﻨﻮێﻨﻦ. ﺳەﻓﺎر دەڵێ” ،ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺶ ﺧﯚﯾــﺎن ﺟﮕەرەﯾﺎن دەﻛێﺸــﺎ، ﻣەﺷﺮووﺑﯿﺎن دەﺧﻮاردەوە ،ﺋەﮔەر ﺋەﻣﯿﺮەﻛەﯾﺎن دﯾــﺎر ﻧەﺑﻮواﯾە ،ﺑە ﭘﺎرەش ﺑە ﺧەڵﻜﯿﺎن دەﻓﺮۆﺷﺘەوە،
ھــەر ﺟﮕەرەﯾەﻛﯿﺎن ﺑــە ﭘێﻨﺞ ھەزار دﯾﻨﺎر دەﻓﺮۆﺷــﺖ ﯾﺎن ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﯿﺎن وەردەﮔﺮت“. ﻟێﺮە ﺋەو ﺋﺎواراﻧەی ﺟﮕەرەﻛێﺸﻦ، دەﮔەﻧە ھــەر ﻛەﺳــێﻚ داوای ﺟﮕــەرەی ﻟــێ دەﻛــەن ،ﺑــە ﺗﺎﻣەزرۆﯾﯿﯿەوە دووﻛەڵﯽ ﺋﺎزادی ھەڵﺪەﻣﮋن. ﺧێﺰاﻧەﻛەی ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣﯿﻢ ﺳەﻓﺎر ﻟە ﻛﭽێﻜﯽ 10ﺳﺎن ،ﺳێ ﻛﻮڕی ﻧﯚ ﺳﺎڵ ،ﺣەوت ﺳﺎڵ و ﭼﻮار ﺳﺎڵ ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە .ﺳﺎﻓﯿەی ھﺎوﺳەری ﻟەﮔەڵ ﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﺑە ﻛەﻣﭙەﻛە، ﻧﯿﻘﺎﺑەﻛەی ﻓڕێ دەدات ،دەﺳﺖ ﺑە رووﺧﺴﺎرﯾﺪا دێﻨێﺖ ﻛە رەﻧﮕە ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆر زۆر ﺑێﺖ ﺗﯿﺸﻜﯽ ﺧﯚری ﺑەرﻧەﻛەوﺗﺒێﺖ. ﺳــﺎﻓﯿە دەڵێ” ،ﺋەﮔەر ﻧﯿﻘﺎﺑﻤﺎن ﻧەﺑەﺳــﺘﺎﯾە ،ﻗﺎﻣﭽﯿــﺎن ﻟــە ھﺎوﺳــەرەﻛەم دەدا ،ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻛﭽە ﻣﻨﺪاڵەﻛەﻣﺎن ﻧﺎﭼﺎر ﻛﺮا ﺑﻮو ﻧﯿﻘﺎب ﺑﺒەﺳﺘێﺖ“. ﺋەو دەڵــێ” ،رۆژێــﻚ رەﺣﯿﻤﯽ ھﺎوﺳــەرم ﻟە دەرﮔــەی دا ،ﻣﻦ ﻟە ژوورەوە ﻧﯿﻘﺎﺑﻢ ﻧەﺑەﺳــﺘﺒﻮو، ھەروا ﭼﻮوم دەرﮔەﻛەم ﻛﺮدەوە،
ﺑەرێﻜەوت ﭼەﻧــﺪ ﭼەﻛﺪارێﻜﯽ داﻋــﺶ ﻣﻨﯿــﺎن ﺑﯿﻨــﯽ ،ھﺎﺗﻨە ﺳەرﻣﺎن 80 ،ﻗﺎﻣﭽﯽ و 100ھەزار دﯾﻨﺎر ﺳﺰا دراﯾﻦ ،ھەﺷﺖ رۆژﯾﺶ ھﺎوﺳــەرەﻛەم ﻟە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺳــﺎﺗﺮی ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﻛﺎری زۆرەﻣﻠێﯽ ﭘێ ﻛﺮا“. ﺑﺎوﻛﯽ ﻋەﻻ ،ﻟەﮔەڵ ﮔێڕاﻧەوەی رووداوەﻛە زوو زوو ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ ھﺎوﺳــەرەﻛەی دەﺑڕێﺖ ،ﭼەﻧﺪ وﺷــەﯾەك دەردەﺑڕێﺖ ،ﺳﻮﭘﺎﺳﯽ ﺧﻮا و ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺳﻮﭘﺎ دەﻛﺎت، دەڵێ ﺳەﻋﺎﺗێﻚ زووﺗﺮ دەرﺑﺎز ﺑﯿﺖ ﺗەﻣەﻧێﻜﺖ ﺑﯚ ﮔەڕاوەﺗەوە. ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﭘێــﺶ ﺋــەوەی ﺑە زﻣﺎن ﺳــﺘەﻣﯽ داﻋﺶ ﺑﮕێڕﻧەوە، ﺑــە رووﺧﺴــﺎری ﻣﺎﻧﺪووﯾﺎﻧــﺪا ھەﻣﻮو ﺷــﺖ دەڵێﻦ ،ﺋێﺴﺘە ﻛە ﺋﯚﭘەراﺳﯿﯚﻧﯽ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵ دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە ،ھەزاران ﺋﺎوارەی ﺗﺮ رووﯾﺎن ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ژێــﺮ دەﺳــﺘﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻛــﺮدووە ،ﺧﯚﺷــﺒەﺧﺘﺮﯾﻨەﻛﺎن ﺋەواﻧــەن رۆژێﻚ زووﺗــﺮ ﯾﺎن ﺑە ﮔﻮزارﺷــﺘەﻛەی ﺑﺎوﻛــﯽ ﻋەﻻ، ﺳەﻋﺎﺗێﻚ زووﺗﺮ دەرﺑﺎز دەﺑﻦ.
ﺳﺎﻓﯿە:
”ﺋەﮔەر ﻧﯿﻘﺎﺑﻤﺎن ﻧەﺑەﺳﺘﺎﯾە ،ﻗﺎﻣﭽﯿﺎن ﻟە ھﺎوﺳەرەﻛەم دەدا ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﻛﭽە ﻣﻨﺪاڵەﻛەﻣــﺎن ﻧﺎﭼﺎر ﻛــﺮا ﺑﻮو ﻧﯿﻘﺎب ﺑﺒەﺳﺘێﺖ“.
ﺋﺎوارەﻛﺎن ﻟە رﯾﺸﺘﺎﺷﯿﻦ دەﺗﺮﺳﻦ
ﭼﯿﺮۆﻛەﻛﺎﻧﯽﻣﻮوﺳڵﻟــــــــــــــــــــــەﻧﯚرەیرﯾﺸﺘﺎﺷﯿﻨﺪا وﺷە /ﺧﺎزر -راﻣﯿﺎر ﺟﻮاد ﻟە ﺷــﺎرەدێﯽ ﺣەﻣــﺎم ﻋەﻟﯿﻞ و ﯾەﻛەم ﮔﻮﻧﺪ و ﮔەڕەﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎری ﻣﻮوﺳــڵەوە ،ﻟێﺸــﺎوی ﺋﺎوارەﻛﺎن روو ﻟە ﺳەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دێﻦ، ﺋەوان ھەرﭼەﻧﺪ ﻟە ﺳــێﺒەری ﺋﺎ رەﺷە ﺗﯚﻗێﻨەرەﻛەی داﻋﺶ دەرﺑﺎز ﺑﻮون ،ﺑەم ھێﺸﺘﺎ ﺗﺮس ﺑە ھەﻣﻮو ﺟﻮوڵەﯾەﻛﯿﺎﻧەوە دﯾﺎرە.
”ﻣﺎﻧﺪوو ﺑﻮوﯾﻦ ﺑەدەﺳﺖ داﻋﺸەوە ،ھەﻣﻮو ژﯾﺎﻧﻤﺎن ﺑﻮوە ﻓەرﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺶ“
ﻟە ھەﻣــﻮو ﺋــەو ﻛەﻣﭙﺎﻧــەی ﺑﯚ ﺋﺎوارەﻛﺎن ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮاون ،ﺷﻮێﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺳەرﺗﺎﺷــﯿﻦ ﻛﺮاوﻧەﺗەوە، ﻟە ﭘــﺎڵ ﺋــەوەدا ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ وەك ﺧﯚﺑەﺧﺶ ﺳەر و رﯾﺸﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎن دەﺗﺎﺷﻦ ،ﻟە ﻛەﻣﭙﯽ ﺧﺎزر ،ﺳﯿﺎری ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯽ ﻟە ﭼەﻧــﺪ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻜﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺧﺮاوە و ﻟەو ﺳﯿﺎراﻧەوە ،ﺋﺎﻣێﺮی رﯾﺸﺘﺎﺷﯿﻦ ﻛە ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﻧﯚرەﯾــﺎن ﺑەدﯾﺎرﯾﯿەوە ﮔﺮﺗەوە ،ﺑەﻛﺎر دێﻨﻦ. ﻣەھــﺪی ﯾەﻛێــﻚ ﻟــەو ﮔەﻧﺠە ﺋﺎواراﻧــەی ﻟــە ﻧــﯚرەی ﺳــەر و رﯾﺸﺘﺎﺷــﯿﻨﺪا وەﺳــﺘﺎوە ،دەﺳﺖ ﺑﯚ ﺋﺎﻣێﺮەﻛە دەﺑﺎت و راﺳــﺘەوﺧﯚ دەﺳﺘﯽ دەﻛێﺸێﺘەوە ،وەك ﺋەوەی ﺗەزووﯾەﻛﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ھەﺑێﺖ ،ھێﺸﺘﺎ داﻋﺸێﻜﯽ ﻧﻮوﺳﺘﻮو ،وەك ھێﺰێﻜﯽ
ﺷــﺎراوەی ﺗﯚﻗێﻨەر ﻟــە ﺧەﯾﺎڵﯽ ﻣەھﺪی دەژی ،ﺋەو ھێﺰە ﺗﯚﻗێﻨەرە، ﺗەﻧﺎﻧــەت دوای دەرﺑﺎزﺑﻮوﻧﯿﺶ ﻟە دەﺳــﺖ داﻋﺶ ،ﻟە ﺳەری ﺋەواﻧﺪا ﻣﺎوەﺗەوە ،ﻣەھﺪی ﺑﺰەﯾەك دەﻛﺎت و داوا ﻟــە ھﺎوڕێﯿەﻛــەی دەﻛﺎت رﯾﺸﯽ ﺑﯚ ﺑﺘﺎﺷێﺖ. ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻞ ﮔەﻧﺠێﻜﯽ ﺋەﺳــﻤەر 21/ﺳــﺎڵ /ﭘــﺎش دوو ﺳــﺎڵ ﻟە ﺳــێﺒەری ﺋﺎ رەﺷەﻛە دەرﺑﺎز ﺑــﻮوە ،ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻛەﻣﭙﯽ ﺧﺎزر ﻧﯿﺸــﺘەﺟێ ﺑﻮوە ،ﺋەو ﺑەدەم رﯾﺸﺘﺎﺷﯿﻨەوە ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ، ”ﺋﺎواﺗﯽ ھەﻣﻮو ﮔەﻧﺠێﻜﯽ ﻣﻮوﺳڵ ﺋەوەﯾە ﺟﻠێﻜﯽ ﺟﻮان ﻟەﺑەر ﺑﻜﺎت و ﭘﺮچ و ڕﯾﺸﯽ ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﺑێﺖ ﻛە ﺧﯚی ﺣەزی ﻟێ دەﻛﺎت“. ﻣەﺣﻤﻮود دەڵــێ” ،ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎر
رﯾﺸــﺖ دەﺗﺎﺷــﯿﺖ ،دەﺗﺮﺳﯿﺖ، ﻣﻦ ﭼﻮار ﺳــەﻋﺎت ﺑەدﯾﺎر ﺋﺎﻣێﺮی رﯾﺸﺘﺎﺷــﯿﻨەﻛەوە وەﺳــﺘﺎم، ﺑﯿــﺮم ﻟــەوە دەﻛــﺮدەوە ﻛﺎﺗێﻚ ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر رﯾﺸﺘﺎﺷــﯿﻨﺪا 80ﺟەڵﺪەﯾــﺎن ﻟێ دام و ﮔﻮﺗﯿﺎن دووﺑﺎرەی ﺑﻜەﯾﺘەوە دەﺳﺘﺖ دەﺑڕﯾﻨەوە“. ﻧﺎﺧﯚﺷﺘﺮﯾﻦ ﯾﺎدەوەرﯾﯽ ﺋەو ﮔەﻧﺠە 21ﺳﺎڵﯿﯿە ﻟە ژێﺮ دەﺳﺘﯽ داﻋﺸﺪا، ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﺑﺎوﻛﯿەﺗﯽ ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑــﻮوە داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ داﻋﺶ ﺟێﺒەﺟــێ ﺑــﻜﺎت و ﭼەﻛﯿﺎن ﺑﯚ ھەڵﺒﮕﺮێــﺖ ،دوای ﯾەك ھەﻓﺘەش ﻟە ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﺑﺎوﻛﯽ ،ﭼەﻛﺪارێﻜﯽ داﻋــﺶ ﺑــە زۆرەﻣﻠــێ داﯾﻜــﯽ دەﺑــﺎت و ﻟە ﺧﯚی ﻣــﺎرە دەﻛﺎت، ﻟەو رێﻜەوﺗــەوە ﻣەﺣﻤﻮود ھﯿﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﻟە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ داﯾﻜﯽ ﻧﯿﯿە. ﻟێﺮە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟەو ﺋﺎواراﻧەی ﺗﺎزە ﮔەﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە ﻛەﻣﭙﯽ ﺧﺎزر ،ﻟە ﻧﯚرەی رﯾﺸﺘﺎﺷﯿﻨﺪا وەﺳﺘﺎون ،ﺳەر و رﯾﺸﺘﺎﺷﯿﻦ ،وەك رێﻮڕەﺳﻤێﻜﯽ ﻧﺎو ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﯽ ﻟێ ھﺎﺗﻮوە ﻛە ﺋﺎوارە ﻧﻮێﯿەﻛﺎن ﻟە ﯾەﻛــەم ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا دەﯾﻜەن. ﻋەﻟﯽ ﺋەﺣﻤەد ﮔەﻧﺠێﻜﯽ ﺗەﻣەن 25ﺳﺎڵ ،دوای ﺗەواوﻛﺮدﻧﯽ ﺗﯚﻣﺎر
و ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە، راﺳــﺘەوﺧﯚ ھﺎﺗﻮوەﺗــە ﻧــﯚرەی رﯾﺸﺘﺎﺷﯿﻨەوە ،ﺋەو دەڵێ” ،ﻣﺎﻧﺪوو ﺑﻮوﯾﻦ ﺑەدەﺳﺖ داﻋﺸەوە ،ھەﻣﻮو ژﯾﺎﻧﻤﺎن ﺑﻮوە ﻓەرﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺶ، ﺋەﻣە ﺑﻜــە و ﺋەوە ﻣەﻛە ،ﺳــەر و رﯾﺸــﺖ ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە ﺑێﺖ ،ﺟﻠﯽ ﺧەﻻﻓەت ﻟەﺑــەر ﺑﻜە و ﺗەواو ﺋەوە ھەﻣﻮو ژﯾﺎﻧﻤﺎن ﺑﻮو“. ﻟەﭘﺎڵ ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ،ﭼەﻧﺪ ﺧﯚﺑەﺧﺸــێﻚ ﻟــە ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧــﺪا
ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﺳــەر و رﯾﺸﺘﺎﺷﯿﻨﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﻦ ،ﺳەﻧﺘەرێﻜﯽ ﮔەﻧﺠﺎن دەﺳﺘﭙێﺸــﺨەرﯾﯿﺎن ﻛــﺮدووە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟــە دوو ﻛەﻣﭙــﺪا ﺧﻮﻟﯽ ﺳەرﺗﺎﺷﯿﻦ ﺑﻜەﻧەوە. ﻛﺎروان ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑەڕێﻮﺑــەری ﺳــەﻧﺘەری ﺗﻮاﻧــﺎی ﮔەﻧﺠﺎن ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﭘێﺸــﻨﯿﺎزﻣﺎن ﺑﯚ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ دوو ﻛەﻣﭗ ﻛﺮدووە ﺗــﺎ دوو ھەﻓﺘە ﺟﺎرێــﻚ ﺗﯿﻤێﻜﯽ ﺳەرﺗﺎﺷﯿﻦ دروﺳﺖ ﺑﻜەﯾﻦ و ﺳەر
و رﯾﺸﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎن ﭼﺎك ﺑﻜەﯾﻦ“. ﺋــەو ﮔەﻧﺠﺎﻧــەی ﻟــە ﻧــﯚرەی رﯾﺸﺘﺎﺷﯿﻨﺪا وەﺳــﺘﺎون ،ﻟە ﻧێﻮان ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا دەدوێﻦ ،ھەﺳﺘێﻜﯽ واﯾﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺑﻮوە ﻛە ﺑە رﯾﺸﺘﺎﺷﯿﻦ ﺗﯚڵەﯾەك ﻟــە داﻋــﺶ دەﻛەﻧەوە ﯾــﺎن ﮔﻮرزێﻚ ﻟە داﻋــﺶ دەدەن، ﯾەﻛێﻚ ﻋەﻟﯽ روو ﻟــەو ﮔەﻧﺠەی ﻟە رﯾﺰی ﭘێﺸــەوە وەﺳﺘﺎوە ،دەڵێ ”ﺳەﻛﺴﻮوك داﺑﻨێ ،ﺳەﻛﺴﻮوك“. ﻟە ﻧﯚرەی رﯾﺸﺘﺎﺷﯿﻨﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﺪا،
ﮔەﻧﺠەﻛﺎن ﺑﯚ ﯾەﻛــەم ﺟﺎر دوای داﺑڕاﻧێﻜﯽ درێــﮋ ،ﮔﺎڵﺘە دەﻛەن و ﭘێﺪەﻛەﻧﻦ ،ﺋەوان ھێﺸﺘﺎ ﺑەدوای ﺷــێﻮازێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺳەرﺗﺎﺷﯿﻨﺪا ﻧﯿﻦ و ھﯿﭻ ﻣﯚدێﻠێﻜﯿﺎن ﺑﯚ ﮔﺮﻧﮓ ﻧﯿﯿە ،ﺗەﻧﯿﺎ دەﯾﺎﻧەوێﺖ ﺑﺎرە ﻣﻮوﯾەك ﻟە ﺳــەر و رﯾﺸــﯿﺎن ﺑﻜەﻧەوە ﻛە دواﯾﯿﻦ ﻧﯿﺸﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺸە ﻟەﺳەر رووﺧﺴــﺎرﯾﺎن ،ﺑەم وەك ﻋەﻟﯽ دەڵێ ،دواﺗﺮ ھەر ﻣﺎﻧﮕەی ﻣﯚدێﻠێﻚ ﺑﯚ ﺳەر و رﯾﺸﻤﺎن دادەﻧێﯿﻦ.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
9
ژﻣﺎرە ) ، (161ﭼﻮارﺷەم2016/ 11/ 9 ،
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺳەروﯾﻦ ﺷێﺨﺎﻧﯽ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ زﻣﺎﻧﯽ واﻧەﻛﺎﻧﯽ زاﻧﺴــﺖ و ﺑﯿــﺮﻛﺎری ﻟــە ﻛﻮردﯾﯿــەوە ﺑﯚ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ،ﺳەرەڕای ﺋەوەی وەك دەﺳﺘﭙێﺸﺨەرﯾﯿەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﻟێﻚ دەدرێﺘــەوە ،ﺑەم ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن رووﺑــەڕووی ﻛێﺸــەی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ دەﻛﺎﺗەوە. ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ س .ع ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯽ ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﭘﺮۆﮔﺮاﻣەﻛﺎﻧﯽ زاﻧﺴﺖ و ﺑﯿﺮﻛﺎری ﻟە ﻛﻮردﯾﯿەوە ﺑﯚ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ،ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری ﺗەواوی ﺑﯚ ﻧەﻛﺮاوە و ﻛەﺳﻮﻛﺎری ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯿﺶ ﺑەﺷێﻚ دەﺑﻦ ﻟە ﺑەرﺑەﺳﺘەﻛﺎن ﺑﯚ ﮔﻮﺗﻨەوەی ﺑﺎﺑەﺗــەﻛﺎن ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی. ﺋــەو دەڵێ” ،ﻟە ﭘﺸــﻮوی ھﺎوﯾﻦ ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﺧﻮﻟــﯽ راھێﻨﺎن ﺑﯚ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ﻛﺮاﯾــەوە ﻟەﺑﺎرەی ﭘﺮۆﮔﺮاﻣــە ﻧﻮێﯿەﻛــە ،ﺋــەوەش ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ ﻛﻮرت ﺑــﻮو ،ﻟەﮔەڵ ﺋــەوەش ﮔﻮﺗﻨــەوەی واﻧەﻛــە
ﮔﯚڕﯾﻨﯽ واﻧەﻛﺎﻧﯽ زاﻧﺴﺖ و ﺑﯿﺮﻛﺎری ﻛێﺸە ﺑﯚ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺎت ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە داﺗﺎﺷﯚ ھەﯾە ﻛە ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛەی ﺋێﻤەدا ﻧﯿﯿە“. ﻛێﺸەی ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ واﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯿﺮﻛﺎری و زاﻧﺴــﺖ ﺑﯚ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﭘێﻮەﺳﺘە ﺑــە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮﺗﻨــەوەی واﻧــەﻛﺎن ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﺪا. ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯽ ﺑــە ”وﺷــە“ی ﮔــﻮت” ،ﺋەﮔەر ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑەردەﺳﺖ ﺑﻦ، ﮔﯚڕﯾﻨﯽ واﻧەﻛﺎن ﻟــە ﻛﻮردﯾﯿەوە ﺑﯚ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕە، ھەرﭼەﻧﺪ ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن ﺗﻮاﻧــﺎی ﮔﻮﺗﻨــەوەی واﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑــە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﻧﯿﯿە و ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻛەﺳــﻮﻛﺎری ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯿــﺶ ﻛە
ھﯿﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿﯿﺎن ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﻧﯿﯿە ،دﯾﺴﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ھــﺎوﻛﺎری ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜەن“. ھــەردەوان ﻧەﻗﺸــﺒەﻧﺪی ﻛــە ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯽ دەﺧﻮێﻨێﺖ ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋﺎﻣﺎژەی دا، ”ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﭘەروەردە و رﯾﻔﯚرم ،ﻟە ھەﻣﻮو ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑﺎﺷە ،ﺑﯚ ﺋەوەیﭘﺮۆﮔﺮاﻣەﭘەروەردەﯾﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﮔەڵ ﭘێﺸﻜەوﺗﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺳەردەم ﺑﮕﻮﻧﺠێﻨﺮێﻦ ،ﺑەم ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘێﺶ رﯾﻔﯚرﻣەﻛــە ﺋﺎﻣﺎدەﺳــﺎزی ﺗەواو ﺑﻜﺮێﺖ ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ“. ﻧەﻗﺸــﺒەﻧﺪی زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ، ”ﺗﻮێﮋەراﻧــﯽ ﭘەروەردەﯾﯽ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەﻛەن ﻣﻨــﺪاڵ ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ
ﺳەرەﺗﺎﯾﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮە ﻓێﺮی ﯾەك زﻣﺎن ﺑﺒێﺖ ﻧەك دوو زﻣﺎﻧﯽ ﺟﯿﺎ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟەو ﻗﻮﻧﺎﻏەدا ﻣﻨﺪاڵ دەﺗﻮاﻧێ زﯾﺎﺗﺮ ﺋﺎﺷﻨﺎﯾەﺗﯽ ﺑە ﭘﯿﺘەﻛﺎن و ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﯾەك ﺟﯚرە زﻣــﺎن ﺑﺒێﺖ و ﺗﻮاﻧﺎی وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ دوو زﻣﺎن ﺋەﺳــﺘەم دەﺑێﺖ“. ﻣﺤەﻣەد ﺣﻮﺳێﻦ ﺷەرﯾﻒ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯽ ﻛﻮڕان ﭘێﯽ واﯾــە” ،ﺑﯚ ﮔﻮﺗﻨەوەی واﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﯿــﺮﻛﺎری و زاﻧﺴــﺖ دەﺑێﺖ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﭘﺴــﭙﯚڕ ﺑێﺖ ﻟە ﺑﺎﺑەﺗەﻛەی و ﺷﺎرەزاﯾﯽ ﺗەواوی ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ھەﺑێ“. ﺋــەو دەڵێ” ،ﻟە ﭘﺸــﻮوی ھﺎوﯾﻨە ﺧﻮﻟێﻜﻤــﺎن ﺑﯿﻨــﯽ ،ﺑــەم وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧەﺑــﻮو ،ﭼﻮﻧﻜە
وادەﻛەی ﻛــەم ﺑــﻮو ،ھەروەھﺎ ﻻﯾەﻧﯽ ﻣــﺎدی و ﻣەﻋﻨــەوی ﺑە ھﯿﭻ ﺟﯚرێﻚ ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﺪەر ﻧەﺑﻮو ﺑﯚ ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ﻟەﻻﯾەن ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﺎران ﻛە ﺧﻮدی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﯚ ﭘﺮاﻛﺘﯿﺰەﻛﺮدﻧﯽ ﻟــە ﻧﺎو ھﯚڵﯽ واﻧەﮔﻮﺗﻨەوە ﻟە ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﺑەرزدا ﻧەﺑﻮون،ﺋﺎﯾﺎﭘﯚﻟەﻛﺎﻧﯽﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎن ﺷﯿﺎون ﺑﯚ ﺋەو ﮔﻮڕاﻧﻜﺎرﯾﯿە ،ﻛﺎدر و ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻟە ﺑەردەﺳﺘە ﻛــە ڕاھێﻨﺎﻧﯿﺎن ﭘــێ ﻛﺮاﺑێﺖ و ﺑــە ﺋەزﻣﻮوﻧەوە ﺑﺘﻮاﻧــﻦ واﻧەﻛﺎن ﺑڵێﻨەوە“. ﻻی ﺧﯚﯾەوە ﺷــﯚڕش ﻏەﻓﻮوری ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ ﭘەروەردەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺑە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی
ﻛﺮدﻧﯽ زاﻧﺴﺖ و ﺑﯿﺮﻛﺎری ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ دەﺳــﺘﻜەوﺗەﻛﺎﻧﯽ زاﻧﺴﺘﯽ و ﭘەروەردەی ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،وەزارەﺗﯽ ﭘەروەردە ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﭘڕۆﮔﺮاﻣﯽ واﻧــەی ﺑﯿــﺮﻛﺎری و زاﻧﺴــﺖ و داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەﻧﮕﺎو ﺑە ھەﻧﮕﺎو ﺗﺎ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭘﯚﻟﯽ دوازدە ﻟەﺑەرﭼﺎو ﮔﺮﺗﻮوە“. ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺷەش ھــەزار و 799ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ھەﯾە ﻛە 126ھــەزار و 112ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ و ﻣﻠﯿﻮﻧێــﻚ و 706ھــەزار و 509 ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ﻟەﺧﯚ دەﮔــﺮن .وەزارەﺗﯽ ﭘــەروەردە 200ھەزار ﭘەرﺗﻮوﻛﯽ ﺑﯚ ﺳــەرﺟەم ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎن و 40 ھەزار ﺳــﯽ دی داﺑﯿــﻦ ﻛﺮدووە
ﻛە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن وەك ھﯚﯾەﻛﺎﻧﯽ ﻓێﺮﻛﺮدن ﺑەﻛﺎری دێﻨﻦ. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺋەﺣﻤــەد ﻗەرەﻧــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻓێﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯽ و ﺑﺎﺧﭽەی ﺳــﺎواﯾﺎن ،ﺑە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﻛﺮدﻧﯽ ھەردوو واﻧەی ﺑﯿﺮﻛﺎری و زاﻧﺴــﺖ ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا ھەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ ﮔــەورەی ھﺎوﯾﺸــﺘﻮوە” ،ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ﻟەڕووی ﻓێﺮﻛــﺮدن و زﻣﺎﻧەوە ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿەوە ﺗﺎ ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ زاﻧﻜﯚ ﺑە ﺑﻨﺎﻏەﯾەﻛﯽ ﻣەزن ﺑﻨﯿﺎت دەﻧﺮێــﺖ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺗﯚﻛﻤە ﻟە ﻧێــﻮان وەزارەﺗﯽ ﭘــەروەردە و ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺑﺎ دروﺳﺖ دەﺑێﺖ“. ﻗەرەﻧــﯽ دەڵێ” ،ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﻛﺎن ﺑە ھەﻣــﺎن ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣــﯽ ﺑﺎﺑەﺗە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن دەﺗﻮاﻧــﻦ ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﺑﮕەﯾەﻧــﻦ ،ﺗەﻧﯿﺎ زﻣﺎن ﺟﯿــﺎوازە ،ﺑــە ﭘێــﯽ ﺑەرﻧﺎﻣەی وەزارەت ،ﺋەو ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧەی ﻛە ﭘﺴﭙﯚڕﯾﯿﺎن ﻟە ﺑﯿﺮﻛﺎری و زاﻧﺴﺘە ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛﺎﻧە ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑەﺷﺪاری ﺧﻮﻟﯽ ﺷــﯿﺎﻧﺪن ﺑﻜەن ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ھەردوو واﻧەﻛە ﺑڵێﻨەوە“.
ﭘەڕاوﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ :ﺋﺎوارە ﻋەرەﺑەﻛﺎن ﻧەﺑﻦ ﻓەوﺗﺎوﯾﻦ وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ-ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ زۆرﺑەی ﻛڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەردەم ھەر ﭘەڕاوﮔەﯾەك ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺋﺎوارە ﻋەرەﺑەﻛﺎﻧﻦ ،ﺧﺎوەن ﭘەڕاوﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرەﻛە دەڵێﻦ ،ﺑەھﯚی ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن و داﺧﺴﺘﻨﯽ دەرﮔەی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎن ﺗﻮوﺷــﯽ ﺑێ ﺑﺎزاڕی ﺑﻮون و ﯾەﻛێﻚ دەڵێ” ،ﺋەﮔەر ﺋﺎوارە ﻋەرەﺑەﻛﺎن ﻧەﺑﻦ ،ﺋێﻤە ﻓەوﺗﺎوﯾﻦ“. ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺮۆﺳەی ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ 2015- ،2016ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەھــﯚی دواﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﭼە ،دەﺳﺘﯿﺎن ﺑە ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻦ ﻛﺮد و ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎی ﺳــﺎڵﯽ 2015ﺑﯚ ﻣﺎوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﯾەك ﻣﺎﻧﮓ، ﭘﺮۆﺳــەی ﺧﻮێﻨﺪن ﻟەو ﺳﻨﻮورە ڕاﮔﯿﺮاوە ،ﻟە دوای ﺋەو ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻨە و دەﺳﺖ ﭘێﻜﺮدﻧﯽ وەزﯾﺮی دووەﻣﯽ ﺧﻮێﻨﺪن ﻟە ﺳﺎڵﯽ ،2016ﺟﺎرێﻜﯽ
ﺗﺮ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﯾەك ﻣﺎﻧﮓ ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯿﺎن ﻛﺮد. ﺑﺎﯾﻜﯚﺗــﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن وێــڕای ﺋــەوەی ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻟەﺳــەر ﭘﺮۆﺳــەی ﺧﻮێﻨﺪن ھەﯾــە ،ﻟە
ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘەڕاوﮔەی ھەرێﻢ:
ﻣﺎوەی دوو ﺳﺎڵە ،ﻟە وەرزی ﺧﻮێﻨﺪﻧﺪا ﭼﺎوەڕێﯿﻦ ﺑﺎزاڕەﻛە ﺑە ﺟﻮوڵە ﺑﻜەوێﺖ، ﻛەﭼﯽ ھەر ﻛﺰە
ﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸــەوە ﺑﮋێﻮی ﺳەﺗﺎن ﺧﺎوەن ﻓﺮۆﺷــﮕەﻛﺎﻧﯽ ﭘەڕاوﮔەی ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەوە ،ﺑە ﮔﻮﺗــەی ﺋەو ﺧــﺎوەن ﭘەڕاوﮔﺎﻧە، ﻣﺎوەی دوو ﺳــﺎڵ دەﺑێﺖ ﺑﺎزاڕﯾﺎن ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ﻛﺰ ﺑﻮوە. ھەڵــﯚ ﻋەﺑﺪوﻟﻘــﺎدر ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭘەڕاوﮔەی ھەرێﻢ ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە“وﺷە“ دەڵێ% 90” ،ی ﺋﯿﺸﻮﻛﺎر و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤــە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە و ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕەﻛﺎن ھەﯾە ،ﻟە ھﺎوﯾﻨﺪا ﺋﯿﺸﻮﻛﺎرﻣﺎن ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ﻛﺰ دەﺑێﺖ،
ﺑەم ﺑەﺷێﻮەی ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟە وەرزی ﺧﻮێﻨﺪﻧﺪا ﺑﺎزاڕی ﭘەڕاوﮔەﻛﺎن ﺑە ﺟﻮوڵە دەﻛەوێﺖ“. ﺋەو دەڵــێ” ،ﻣﺎوەی دوو ﺳــﺎڵە، ﻟە وەرزی ﺧﻮێﻨﺪﻧــﺪا ﭼﺎوەڕێﯿﻦ ﺑﺎزاڕەﻛە ﺑــە ﺟﻮوڵــە ﺑﻜەوێﺖ، ﻛەﭼﯽ ھەر ﻛﺰە ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘﺮۆﺳەی ﺧﻮێﻨــﺪن ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەھﯚی ﺑﺎﯾﻜﯚﺗــﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧەوە ﭘەﻛﯽ ﻛەوﺗﻮوە ،ﺋەوەش وای ﻛﺮدووە ﺑێ ﺑﺎزاڕﯾﯿەﻛــﯽ زۆر ﻟە ﭘەڕاوﮔەﻛﺎﻧﺪا دروﺳﺖ ﺑﺒێﺖ“. ﻟــە ﺋێﺴــﺘەدا ﺋــەو ﻛڕﯾﺎراﻧەی
ﻟــە ﭘەڕاوﮔەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﺑﯿﻨﺮێــﻦ ،زۆرﯾﻨــەی ھــەرە زۆرﯾﺎن ﺋﺎوارە ﻋەرەﺑەﻛﺎﻧﻦ ،ﺋەوان ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮێﻨﺪن ﺑﯚ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻛڕن. ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘەڕاوﮔەی ھەرێﻢ دەڵێ، ”ﺑەھﯚی ﺋــەوەی دووﻛﺎﻧەﻛەﻣﺎن ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﺑە ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﺧﻮێﻨﺪن، ﺳــﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ﺑە ﺷەش ﻛەس ﺑەڕێﻮەﻣﺎن دەﺑﺮد ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺧــﯚم ﻛﺎرەﻛﺎن دەﻛــەم، ﭼﻮﻧﻜە ﺑﺎزاڕ ﻧﯿﯿە و ﻛﺮێﻜﺎرەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻧﺎردووەﺗەوە“. ﺑەھﯚی ﺑــێ ﺑﺎزاڕﯾﯿەوە ﺳــەﺗﺎن ﻛەس ﻛە ﻟە ﭘەڕاوﮔەﻛﺎﻧﺪا ﻛﺎرﯾﺎن ﻛﺮدووە ،ﺋێﺴﺘە ﺑێﻜﺎر ﻛەوﺗﻮون، ﺋەوان ھەم ﻛﯚﮔەﻛﺎﻧﯿﺎن داﺧﺴﺘﻮوە و ھەﻣﯿــﺶ ﻟە ﻓﺮۆﺷــﮕەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﻛڕﯾﺎرێﻜﯽ زۆر ﻧﯿﯿە ،ﺋەوەش وای ﻛﺮدووە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑە ﻛﺎرﻣەﻧﺪ و ﻛﺮێﻜﺎر ﻧەﺑێﺖ. ﺳــﯚران ﺋەﺑﻮﺑەﻛــﺮ ،ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭘەڕاوﮔەی ﺳــﯚران ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﻛﯚﮔەﻛەﻣﺎن داﺧﺴــﺘﻮوە و ﺑە دوو ﻣﺎﻧﮓ و ﺳــێ ﻣﺎﻧﮕﯿﺶ ﻧﺎﭼﯿﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺷﺖ ﺑﯚ دووﻛﺎن ﺑێﻨﯿــﻦ ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﻛە ﭘﺮۆﺳــەی ﺧﻮێﻨﺪن وەﺳﺘﺎﺑێﺖ ،ﺋەوەﺷﯽ ﻛە ﻟە دووﻛﺎﻧەﻛەداﯾە زﯾﺎدەﯾە“.
ﺋەو زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺋەﮔەر ﻛﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ ھەﺑﻮواﯾە ،دەﻣێــﻚ ﺑﻮو ﻛﯚﮔە و ﭘەڕاوﮔەﻛەﻣــﺎن دادەﺧﺴــﺖ، ﺋەوەی ﺋێﺴﺘە ﻟە دووﻛﺎﻧەﻛەﻣﺎﻧﺪا ھەﯾــە ،ھﯽ ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدووە و ﻣﺎوەﺗەوە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺷﺘە ﻛﯚﻧەﻛﺎن ﻧﺎﻓﺮۆﺷﺮێﻦ و ﭘﺎرەﯾەك ﻧﺎﻛەن“. ﺧﺎوەن ﭘەڕاوﮔەی ﺳﯚران رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە” ،ﺋــەو ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧەی ﻟە ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛﺎﻧﺪا دەﺧﻮێﻨﻦ،
ﺟﺎﻧﺘﺎﻛﺎﻧــﯽ دووﻛﺎﻧەﻛەی ﺗﯚزﯾﺎن ﮔﺮﺗﻮوە. ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﺳــﺎﻧﯽ ڕاﺑــﺮدوو ﺑــە دوو ھەﻓﺘــە ﭘێﺶ دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ﺧﻮێﻨــﺪن ،ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎن دەھﺎﺗﻨە ﻧﺎو ﺑﺎزاڕ و ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻛڕی، ﺑــەم ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻛــەس ﺟﺎﻧﺘﺎ ﻧﺎﻛڕێــﺖ و دوو ﻣﺎﻧﮕﯿﺶ دەﺑێﺖ ﻛﺮێﯽ دووﻛﺎن ﻟە ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن
ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘەڕاوﮔەی ﺳﯚران:
ﻛﯚﮔەﻛەﻣﺎن داﺧﺴﺘﻮوە و ﺑە دوو ﻣﺎﻧﮓ و ﺳێ ﻣﺎﻧﮕﯿﺶ ﻧﺎﭼﯿﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺷﺖ ﺑﯚ دووﻛﺎن ﺑێﻨﯿﻦ ﺳەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺑﺎزاڕەﻛەن ،ﺑەم ﺋەوە ﻧﺎﻛﺎﺗە ﺋــەو رادەﯾەی ﺑﺎزاڕی ﭘەڕاوﮔەﻛﺎن ﺑﺒﻮوژێﻨێﺘەوە“. ﻟەﭘــﺎڵ ﭘەڕاوﮔــەﻛﺎن ،ﻛﯚی ﺋەو دووﻛﺎن و ﻓﺮۆﺷﮕﺎﻧەی ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﺧﻮێﻨﺪن دەﻓﺮۆﺷــﻦ ،ﺗﻮوﺷﯽ ﺑێ ﺑﺎزاڕی و زﯾﺎن ﺑﻮون. ھﺎودەﻧﮓ ﻧەﺟﯿــﺐ دووﻛﺎﻧێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺟﺎﻧﺘﺎی ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯽ ھەﯾــە ،ﺑەم ﺑەھﯚی داﺧﺴﺘﻨﯽ دەرﮔەی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎن،
دەدەﯾﻦ“. ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 700ھەزار ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎری ﺑﻨەڕەﺗــﯽ و ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ھەﯾە ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 20ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎری زاﻧﻜﯚش ھەﯾە، ﺋەﮔەر ھەر ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎرێﻚ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە دەﺳﺘﭙێﻜﯽ زەﻧﮕﯽ ﻧﻮێﯽ ﺧﻮێﻨﺪن ﺑە ﺑــڕی 15ھەزار ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﺧﻮێﻨﺪن ﺑﻜڕێﺖ ،ﻛﯚی ﮔﺸــﺘﯽ ﺋەو ﭘﺎرەﯾە ﻧﺰﯾﻜەی 11ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر دەﺑێﺖ ﻛە دەﻛەوێﺘە ﺑﺎزاڕەوە.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
10
ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ﺋ
ژﻣﺎرە ) ، (161ﭼﻮارﺷەم2016/ 11/ 9 ،
ﺷەھﯿﺪان ﻟە ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸﺘ وﺷە /ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﮔەرﻣﯿﺎن و راﭘەڕﯾﻦ و ﻛەرﻛﻮوك ،ﻟەﺳــەر ﺷەﻗﺎﻣە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎن و ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﺑﺎزﮔەﻛﺎﻧﺪا ،ﺑە دەﯾﺎن ﺗﺎﺑﻠﯚی ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﺷەڕی دژ ﺑە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎﻧﯽ داﻋﺸﯽ ھەڵﻮاﺳﯿﻮە ،ﺋەم ﺣﺎڵەﺗەﯾﺶ ﻟە ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان وەرﮔﯿﺮاوە و ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ھەﻣﺎن ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚی ﺋێﺮاﻧە ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﺋێﺮان ﻟە دوای ﺷــەڕی ﻋێﺮاق-ﺋێﺮان ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1980ﺗﺎ ﺳﺎڵﯽ ،1988 وێﻨە و ﻧﺎوی ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﻛە ﻟە ﺷەڕەﻛە ﻛﻮژران ،زۆرﯾﻨەﯾﺎﻧﯽ ﻟەﺳەر ﺷەﻗﺎم و ﺷــﻮێﻨە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛﺎن ھەڵﻮاﺳﯽ ﺗﺎ ھەﻣﻮو ﻛﺎت ﻟەﺑەرﭼﺎوی ﺧەڵﻚ ﺑﻤێﻨﻨەوە. ﺋێﺴﺘەش ﻟە ﺷــەڕی دژ ﺑە ﺗﯿﺮۆردا ،ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﺎﺑﻠﯚی ﺷــەھﯿﺪاﻧﯽ ﻟە ﺷەﻗﺎﻣە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎن و ﻧﺰﯾﻚ ﺑﺎزﮔەﻛﺎن داﻧﺎوە،
ﺑﺎزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮان
ﺋەوەی ﺟێﯽ ﺳەرﻧﺠە ﺋەم ﻛﺎرەی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺟﮕەﻟەوەی ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﻛﻮﻟﺘﻮورێﻜﯽ ﺋێﺮان و ھﺎوﺷێﻮەﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻛەرﻛﻮوك و ﮔەرﻣﯿﺎﻧــە وەك ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ،ﺗﺎﺑﻠﯚی ﺷــەھﯿﺪاﻧﯿﺶ ﺑە ڕەﻧﮕﯽ ﺳەوز و ﻟﯚﮔﯚی ﯾەﻛێﺘﯽ ھەڵﺪەواﺳــێ ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەواﻧەی ﻟە ﺷەڕی داﻋﺶ ﺷەھﯿﺪ ﺑﻮون ،ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺷەھﯿﺪ ﺑﻮوﻧە ،ﻧەك ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو. ﺑە ﺳﯿﺎﺳــﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺷــەھﯿﺪاﻧﯽ ﺷــەڕی داﻋﺶ ،ﻗﻮوڵﻜﺮدﻧەوەی ﺋەو ھەوﻧەﯾــە ﻛە ﺑﯚ ﯾەﻛﺨﺴــﺘﻨﯽ ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەدرێ و ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2009ﺟەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﺑﯚ ﭘێﺸــﻜەش ﻛﺮد ،ﺑەم ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﭘێﭽەواﻧەی ﺋەوە ﻛﺎر دەﻛەن و ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻚ ﺑە ﺣﺰﺑــﯽ دەﻛەن ،ﺑە داﻧﺎﻧﯽ ﺗﺎﺑﻠﯚی ﺷەھﯿﺪان ﻟەﺳەر ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎن ﻛﻮﻟﺘﻮورێﻜﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ ﺑﯚ ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﮔﻮێﺰﻧەوە.
ﺑﺎزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ
ژﻣﺎرە ) ، (161ﭼﻮارﺷەم2016/ 11/ 9 ،
ﺘﯿﯿەوە ﺑە ﺣﺰﺑﯽ دەﻛﺮێﻦ
11
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋێﺮاﻧﯽ دەﻛﺮێ
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﺋﺎﺑﻮوری
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
12
ھەر ﻛﺮﻣێﻜﯽ ﺋﺎورﯾﺸﻢ ،ﻧﺰﯾﻜەی دوو ھەزار ﻣەﺗﺮ دەزووی ﺋﺎورﯾﺸﻤﯽ ﺑەرھەم ھێﻨﺎوە ”ﺑەدواداﭼﻮوﯾﻦ دەﻛەﯾﻦ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەﻛە“
ژﻣﺎرە ) ، (161ﭼﻮارﺷەم2016/ 11/ 9 ،
ﺋﺎﻣێﺪی ﻟە ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸﻢ دەﮔەڕێ
وﺷە /ﺋﺎﻣێﺪی -ﻧەوزاد ھﻠﻮری ﭘﺎش ﺳەدەﯾەك ﻟە ﮔەﯾﺸﺘﻨﯽ ﭘﯿﺸەی ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸﻢ ﻟە ﺋﺎﻣێﺪی ،ﺋێﺴﺘە ﺋەو ﭘﯿﺸەﯾە ﻟە ﺷﺎرۆﻛەی ﺋﺎﻣێﺪی ﻟە ﻧەﺑﻮون ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻮوەﺗەوە ،ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺑﻮاری ﺋﺎﺑﻮوری و ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ دووﭘﺎت ﻟە ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸــﻢ دەﻛەﻧەوە و ﺋﺎﻣێﺪی ﺑە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑﯚ ﺋەو ﭘﯿﺸەﯾە دەﺑﯿﻨﻦ. ﻣﺤەﻣــەد ﻋەﺑــﺪو ﺋﺎﻣێــﺪی ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ و ﺷــﺎرەزای ﺑــﻮاری ﻣێﮋووﯾﯽ ﻟــە ﺋﺎﻣێﺪی، ﺳــەرەﺗﺎی ﮔەﯾﺸﺘﻨﯽ ﭘﯿﺸەی ﺑە ﺧێﻮﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸــﻢ ﻟە ﺋﺎﻣێﺪی ﺑﯚ ﺳــﺎﻧﯽ 187-1900 دەﮔێڕێﺘــەوە ،ﻟــەو ﻗﯚﻧﺎﻏەدا ﺋەو ﻛﺎرواﻧە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿﺎﻧەی ﺋﺎورﯾﺸــﻢ
ﻛە ﺑــە ﺋﺎﻣێﺪی ﺗێﭙــەڕ دەﺑﻮون، ﺑە ھەﺳــﺘﻜﺮدن ﺑەوەی ژﯾﻨﮕەی ﺋﺎﻣێﺪی ﺑــﯚ ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸﻢ ﮔﻮﻧﺠﺎوە ،ﻟەوێﻮە دەﺳﺖ ﺑە ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸــﻢ ﻟە دەﭬەرەﻛەدا ﻛﺮاوە. ﺳــەرﭼﺎوە ﻣێﮋوﯾﯿﯿەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺟﯿــﺎواز دەدەن ﺑﯚ
ﺳــەرەﺗﺎی ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸــﻢ ،ﭼﯿﻨﯿﯿــەﻛﺎن دەڵێﻦ 2700ﭘێﺶ زاﯾﯿﻦ ،ﺳــﯽ ﻟﯿﻨﮓ ﺷــﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗــﯚری ﭼﯿــﻦ ﻟــە ﺑﺎﺧەﻛەی ﺧﯚی ،ﭼﺎودێﺮی ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸﻤﯽ ﻛﺮدووە و دواﺗﺮ ﭘەرەی ﺑە ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ داوە ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸﻢ. ھەﻧﺪێﻚ دەڵێﻦ ﺑــﯚ وﺗﯽ ژاﭘﯚن دەﮔەڕێﺘــەوە ،ﺳــﺎﻧﯽ 1500- 1600ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەﻛــﯽ زۆر ﺑــەو ﭘﯿﺸەﯾە درا ،ژاﭘﯚن رێﮕەی ﻧەدەدا ﻧﮫێﻨﯿــﯽ ﭘﯿﺸــەﻛە ﺑﯚ ﺷــﻮێﻨﯽ ﺗــﺮ ﺑﮕﻮازرێﺘەوە ،ﺑــەم ﻛﺎﺗێﻚ ﻛﭽێﻜﯽ ژاﭘﯚﻧﯽ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی
ﻟەﮔەڵ ﻛﻮڕێﻜﯽ ﭼﯿﻨﯽ ﻛﺮدووە، ﻟە رێﮕەی ﺋەو ﻛﭽەوە ،ﭘﯿﺸــەی ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸــﻢ ﺑﯚ ﭼﯿﻦ و ﻟەوێﺸــەوە ﺑﯚ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﺋﺎﺳــﯿﺎ و وﺗﺎﻧــﯽ ﺋەوروﭘــﺎ ﮔﻮاﺳــﺘﺮاوەﺗەوە ،ﺋــەوە ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻛــە رێﮕەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟە ﭼﯿﻨەوە ﺑﯚ ﺋﺎﺳﯿﺎ و وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ ،ﺑە رێﮕەی ﺋﺎورﯾﺸــﻢ ﻧﺎو دەﺑﺮێﺖ. وەك ﻣﺤەﻣەد ﻋەﺑﺪو ﺑــە ”وﺷــە“ دەڵــێ، ”ﻧﺎوﭼەی ﺋﺎﻣێﺪی رێﮕەی ﺳــەرەﻛﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﺑﻮو ﻟە
ﻧێــﻮان ﻣﯿﺰۆﭘﯚﺗﺎﻣﯿــﺎ و وﺗﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳــﯿﺎ ،ﻛﺎرواﻧــە ﺑﺎرزﮔﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎورﯾﺸﻢ ﺑە ﺋﺎﻣێﺪی ﺗێﭙەڕ ﺑﻮون و ﭘﯿﺸەﻛە ﮔەﯾﺸﺘە ﺋﺎﻣێﺪی“. ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ دووﭘﺎت ﻟە ﮔﻮﻧﺠﺎوی ﺋﺎوھــەوا و ﺑە ﭘﯿﺘﯽ ﺧﺎﻛﯽ ﺋﺎﻣێــﺪی ﺑﯚ ﭼﺎﻧﺪﻧﯽ داری ﺗــﻮو دەﮔێڕﻧەوە ،ﺋــەو درەﺧﺘە رەﮔەزی ﺳەرەﻛﯽ ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸﻢ ﭘێﻚ دێﻨێﺖ. ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛەی ﺋﺎﻣێﺪی دەڵێ، ”دارﺗــﻮوی ﺋﺎﻣێــﺪی ﺑــە ﺗﻮوی ﮔەورە و ﮔەی ﭘﺎن دەﻧﺎﺳﺮێﺘەوە و زۆر ﻧﺎﯾﺎﺑە ﺑﯚ ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸﻢ“. ﻛﺎﺗێﻚ ﮔــەی درەﺧﺘﯽ ﺗﻮو ﭘێ دەﮔﺎت ،ﮔەﻛﺎن ﻟێ دەﻛﺮێﻨەوە و دواﺗﺮ ﻟە ﺷﻮێﻨێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﻛﯚ دەﻛﺮێﻨەوە و ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸﻢ ﻟەﻧﺎو ﮔەﻛﺎن دادەﻧﺮێــﺖ ،ﻛﺮﻣەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﺧﻮاردﻧﯽ ﮔە ﺗﻮوەﻛﺎن دەژﯾــﻦ و ﻟەوێﺸــﺪا ﺋﺎورﯾﺸــﻢ دروﺳﺖ دەﻛەن. ﻋەﺑﺪو دەڵێ” ،ھــەر ﻛﺮﻣێﻜﯽ ﺋﺎورﯾﺸــﻢ ﻟە ﺋﺎﻣێــﺪی ،ﻧﺰﯾﻜەی دوو ھــەزار ﻣەﺗــﺮ دەزووی
ﺋﺎورﯾﺸــﻤﯽ ﺑەرھــەم ھێﻨــﺎوە. دەزووی ﺋﺎورﯾﺸــﻤﯽ ﺋﺎﻣێــﺪی، ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی درێﮋی و رەﻧﮕﯽ ﺳﭙﯽ ﻧﺎﺳﺮاو ﺑﻮو“. ﭘــﺎش ﺋــەوەی دەزووەﻛﺎن ﻛــﯚ دەﻛﺮێﻨەوە ،ﻟە ﻛﺎرﮔەی رﺳــﺘﻦ و ﭼﻨﯿﻦ ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ وەك ﺷــﺎڵ و ﺷەﭘﻚ ،ﺑەرﮔﯿﺰ ،ﻣﺎﻓﻮور ،ﺟﻠﯽ ژﻧﺎن و ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﻟێ دروﺳﺖ دەﻛﺮێﺖ. ھەرﭼەﻧﺪ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ دەزووی
ﺷﺎرەزاﯾﯿﯿﺎن ﻟەو ﺑﻮارەدا ،ﭼﻮوﻧەﺗە ﺳــﻠﯚﭘﯽ و ﻟەو ﺷــﺎرەدا ﺋﺎورﯾﺸﻢ ﺑەرھەم دێﻨﻦ ،ﻟەوێ ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەﻛﯽ زۆر ﺑــە ﺋﺎورﯾﺸــﻢ دەدرێــﺖ و ﻛﺎرﮔەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑﯚ داﻣەزراوە“. ھــەﻛﺎر ﺋﺎﻣێــﺪی ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺋﺎﻣێﺪی ﺑە ”وﺷە“ی ﮔﻮت” ،ھەرﭼەﻧﺪ ﻟــە راﺑﺮدوودا ﺋﺎﻣێﺪی ﺑــە ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸﻢ ﻧﺎﺳــﺮاوە ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە
”دارﺗــﻮوی ﺋﺎﻣێــﺪی ﺑــە ﺗﻮوی ﮔــەورە و ﮔەی ﭘﺎن دەﻧﺎﺳــﺮێﺘەوە و زۆر ﻧﺎﯾﺎﺑە ﺑﯚ ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸﻢ“. ﺋﺎورﯾﺸﻢ ﻟە ﺋﺎﻣێﺪی ﻟە راﺑﺮدوودا ﮔﺮﻧﮕﯽ زۆری ﭘــێ دراوە ،ﺑەم ﻟــە ﺋێﺴــﺘەدا ﭘﯿﺸــەﻛە ﺑەرەو ﻟەﻧﺎوﭼــﻮون ﭼﻮوە ،ﺷــﺎرەزاﯾﺎن ھﯚﻛﺎرەﻛــەی ﺑﯚ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﯽ ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚژﯾــﺎ و ﭘەﯾﺪاﺑﻮوﻧﯽ ﺟﻠﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮاو دەﮔێڕﻧــەوە ،ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەﻛــەن ﻛە ﭘﯿﺸــەی ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﺮﻣــﯽ ﺋﺎورﯾﺸﻢ ،ﻟە ﺋﺎﻣێﺪﯾﯿەوە ﺑﯚ ﺷــﺎری ﺳــﻠﯚﭘﯽ ﻟە ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔﻮاﺳﺘﺮاوەﺗەوە. ﻋەﺑــﺪو دەڵــێ، ”ﺋێﺴــﺘەش ژﻣﺎرەﯾەك ﻟە ﺧەڵﻜﺎﻧــﯽ ﺋﺎﻣێﺪی ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸﻤﯿﺎن ﺑەﺧێــﻮ دەﻛــﺮد ،ﺑەھــﯚی
ﺋەو ﭘﯿﺸــەﯾە ﻟەﻧﺎوﭼــﻮوە و ﺑﮕﺮە زۆرﯾﻨەی ﺋەواﻧەی ﺷــﺎرەزاﯾﯿﺎن ﻟە ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸــﻢ ھەﺑﻮو ،ﻟە ژﯾﺎﻧﺪا ﻧەﻣﺎون“. ﺋەو دەڵێ” ،ھﯚﻛﺎری ﻟەﻧﺎوﭼﻮوﻧﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺋﺎورﯾﺸــﻢ ﻟــە ﺋﺎﻣێﺪی ﺑﯚ دەﺳــﺘﻜەوﺗﻨﯽ ﺟﻞ و ﺑەرﮔﯽ ھەرزاﻧﺘــﺮ دەﮔەڕێﺘەوە، ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﺋێﺴﺘە ﻛەﻣﺘﺮ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە ﭼﺎﻧﺪﻧﯽ دارﺗﻮو دەدرێﺖ ﻛە ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸــﻤﯽ ﻟەﺳــەر دەژی“. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺋﺎﻣێﺪی ﭘێﯽ واﯾە” ،ﺋەﮔــەر ﺣﻜﻮوﻣەت و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی رﺳﺘﻦ و ﭼﻨﯿﻦ ﻛﺎر ﺑﯚ ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸﻢ ﺑﻜەن، دەﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﭘﯿﺸــەی ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺮﻣﯽ ﺋﺎورﯾﺸــﻢ ﻟە ﺋﺎﻣێﺪی ﺑﺒﻮژێﻨﺮێﺘەوە“.
614ﻛﺎرﺗﯽ داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ زەوی ﻟە ﺳﯿﺪەﻛﺎن ھەڵﺪەوەﺷێﻨﺮێﺘەوە وﺷە /ﺳﯿﺪەﻛﺎن -ﻣﻮرﺷﯿﺪ ﺑﺮادۆﺳﺘﯽ ﭘێﺶ 10ﺳــﺎڵ 614ﻛــەس ﻟە داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﺳــﯿﺪەﻛﺎن ﻛﺎرﺗﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ زەوﯾﯿﺎن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت وەرﮔﺮﺗﻮوە ،ﺑەم ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧەوە ،ھﯿﭻ ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯿەك ﻟە دەﭬەرەﻛەدا ﻧﯿﯿە و ﺋەواﻧەی ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ﺧــﺎوەن زەوی دەزاﻧﻦ ،ھﯿﭻ ھﯿﻮاﯾەﻛﯿﺎن ﻧەﺑێﺖ زەوﯾﯿﺎن ﭘێ ﺑﺪرێﺖ.
ﺑﯿﻼل ﻣﺤەﻣەدﺋەﻣﯿﻦ ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧەﯾە ﺳﺎڵﯽ 2006ﻟەﮔەڵ 614ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﺷــﺎرەدێﯽ ﺳــﯿﺪەﻛﺎن ﻛﺎرﺗﯽ داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ زەوی وەرﮔﺮﺗﻮوە ،ﺑەم ﭘﺎش 10 ﺳﺎڵ ﻟە ﭼﺎوەڕواﻧﯿﺪا ﻣﺎوەﺗەوە و زەوﯾﯿەﻛەی وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە. ﺋــەو ﺑــە ”وﺷــە“ دەڵێ، ”ﻣﺎوەی 10ﺳــﺎڵە دڵﻤﺎن ﺑە ﻛﺎرﺗێﻜﯽ داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ زەوی ﺧﯚش ﻛــﺮدووە ،ﻛەﭼﯽ رۆژ ﺑە رۆژ زﯾﺎﺗــﺮ ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪ دەﺑﯿﻦ، ﭼﻮﻧﻜــە ھﯿــﭻ ھەواڵێﻜﯿﺶ ﺑﯚ داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ زەوی ﻧﯿﯿە“. ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2006دا ﺑڕﯾــﺎری ﻟەﺳــەر داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ 614ﭘﺎرﭼە زەوی ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺷﺎرەواﻧﯽ ﺳﯿﺪەﻛﺎن دەرﻛــﺮد و ﻛﺎرﺗەﻛﺎﻧــﯽ زەوی ﺑەﺳــەر ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــﺪا داﺑەش
ﻛﺮان ،ﺑەم ﺑڕﯾﺎرەﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮاوە. ﻛﺎروان ﻛەرﯾﻢ ﺧﺎن ﮔﻮﻧﺪەژۆری ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷﺎرەدێﯽ ﺳﯿﺪەﻛﺎن ﺑە ”وﺷە ”ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺗﺎ
ﺋێﺴــﺘە ﺋەو 614ﺧﺎوەن زەوﯾﯿە، زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن وەرﻧەﮔﺮﺗــﻮوە، ﺋێﻤــە ﺑەدواداﭼﻮوﯾﻦ دەﻛەﯾﻦ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەﻛە“. ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا ﭼەﻧﺪان ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻛﺎرﮔێڕی ﻟە دەﭬــەرەدا ﮔﯚڕاون، داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ دۆﺳــﯿەی زەوﯾﯿەﻛــە ﺧﺮاوەﺗــەوە ﺑەردەم ھەر ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﻧــﻮێ ،ﺑەم زەوﯾﯿەﻛﺎن داﺑەش ﻧەﻛﺮاون. ﺋەﺳــﻌەد ﻋەﻟــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﺳــﯿﺪەﻛﺎن ﺑــﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە، ”داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺋــەو 614ﭘﺎرﭼــە زەوﯾﯿــە ﻟــە ﺳــﯿﺪەﻛﺎن ﻟــە ﭼﻮ ا ر ﭼێــﻮ ە ی ﺑە ر ﻧﺎ ﻣە ﯾە ﻛــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑــﻮو ﺑﯚ ﭼﺎ ر ە ﺳــە ر ﻛﺮ د ﻧﯽ ی ﻛێﺸــە ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون ﺑﯚ ھﺎووﺗــﯽ و ﺋــەو ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــەی ﻛﺮێﭽﯿــﻦ ،ﺑەم ﻟــەوﻛﺎت و ﻟــە ﺋێﺴﺘە ﺷــﺪ ا ﺑﯿﺴﺘێﻚ زەوﯾﻤﺎن
ﻧەﺑﻮوە ﺑە ﺧەڵﻜﯽ ﺑﺪەﯾﻦ“. زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﻟە ﺳــﯿﺪەﻛﺎن زەوی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ھەﯾــە و ﺧﺎوەﻧەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن رازی ﻧﯿــﻦ ﺑﻜﺮێﺘە زەوﯾﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون، ﺑەڵﻜﻮ ﮔەڕەﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﯿﺪەﻛﺎن ھﯿﭽﯿــﺎن ﺗﺎﭘﯚ ﻧﯿــﻦ و زۆرﺑەی زەوﯾﯿەﻛﺎن ﻣﻮڵﻜﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﻦ“. ﺳەرۆﻛﯽ ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ ﺳﯿﺪەﻛﺎن
زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﺑەرﻧﺎﻣــەی داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ زەوی ﺷﻜﺴﺘﯽ ھێﻨﺎ و ﺋــەو ﺧەڵﻜــەی ﻛﺎرﺗﯽ زەوﯾﯿــﺎن وەرﮔﺮﺗــﻮوە ،ﺑﺎ ھﯿﭻ ھﯿﻮاﯾەﻛﯿﺎن ﻧەﺑێﺖ ﻛە زەوﯾﯿﺎن ﭘێ ﺑﺪرێﺖ ،دڵﻨﯿﺎﯾﺎن دەﻛەﻣەوە ﺑﺴــﺘێﻚ زەوﯾﻤﺎن ﻧﯿﯿە داﺑەﺷﯽ ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﺋەو ژﻣﺎراﻧــەش ﭘێﯿﺎن دراوە ،ﺑەﺗﺎڵ ﻛﺮاوﻧەﺗەوە و ھﯿﭻ
ﺣﯿﺴﺎﺑێﻜﯽ ﺑﯚ ﻧﺎﻛﺮێﺖ“. ﻛﺮﻣﺎﻧــﺞ ﻋــﺰەت ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﺷﺎرۆﻛەی ﺳــﯚران ﺑﯚ ”وﺷە“ی دووﭘــﺎت ﻛــﺮدەوە” ،ﺑەھــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ زەوی ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﺳﯿﺪەﻛﺎن ﺑڕﯾﺎرەﻛە راﮔﯿﺮا ،ﺋﻮﻣێﺪ دەﻛەﯾﻦ ﻟە داھﺎﺗــﻮودا ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ زەوی ﺑــﯚ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن داﺑﯿﻦ ﺑﻜەﯾﻦ“.
ﺳﯿﺪەﻛﺎن ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺷﺎرەدێﯽ ﺳــەر ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮە ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺷــﺎرۆﻛەی ﺳﯚران و دەﭬەرێﻜﯽ ﺷــﺎﺧﺎوﯾﯿە .ﺳــﺎڵﯽ 1932ﺑﻮوەﺗــە ﺷــﺎرەدێ و ﺑە دوورﯾــﯽ 144ﻛﻢ ﻟــە ﺑﺎﻛﻮری ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮ ھەڵﻜەوﺗﻮوە ،ﺗﺎ ﭘێﺶ ﺳﺎڵﯽ 1996ﺑە ﻓەرﻣﯽ ھەر ﺑە ﺷﺎرەدێﯽ ﺑﺮادۆﺳﺖ دەﻧﺎﺳﺮا.
ﭘﺮﺳﯽ داﻧﺎﻧﯽ ﻧﺮخ ﻟە ﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە دەﺑێﺖ و دادﭘەروەری ﺗەواو ﭘێڕەو دەﻛﺮێﺖ.
13
ﺳﺎڵﯽ داھﺎﺗﻮو ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻮەری زﯾﺮەﻛﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ دەﺑەﺳﺘﺮێﺖ وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﺑــە ﮔﻮێﺮەی دواﯾﯿﻦ ﭘﻼﻧــﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺣﻜﻮوﻣەت و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ،ﻛەرﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎن رێﻚ دەﺧەن و ﺋێﺴــﺘە راوێﮋﻛﺎراﻧﯽ ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ و راوێﮋﻛﺮدن و رووﭘێﻮی ﻣەﯾﺪاﻧﯿﺪان ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘﻼﻧەﻛە ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەن .ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﭘﻼﻧەﻛە ﺑەﻓﯿڕۆﻧەداﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ، دادﭘەروەری ﻟە داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ و ﮔەڕاﻧﺪﻧەوەی ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﯽ زۆری داراﯾﯽ و ﭘێﺪاﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﺑەردەواﻣە ﺑە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن. ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳﻮورە ﻟەﺳەر ﺋەوەی ﺑە ھﺎوﺑەﺷﯽ ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻛێﺸــەی ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺗەواوی ﭼﺎرﺳەر ﺑﻜﺎت و ﻛﯚﺗﺎ ﺑە ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﺑــە ﻛەرﺗﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﺑێﻨێﺖ .ﻛەرﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾــﻦ ﻛەرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ھەژﻣــﺎر دەﻛﺮێﺖ ﻛە ﻣێﮋووی ﺑﻨﺎﻏــەی ﻛەرﺗەﻛە ﺑﯚ ﭼەﻧﺪان دەﯾە ﻟەﻣەوﺑەر دەﮔەڕێﺘەوە. ﻛەرﺗەﻛــە ﻟێﻮاﻧﻠێﻮە ﻟە ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗﯽ و ﻛێﺸــەی ﺟﯿﺎواز ﻛە ﺑەﺷــێﻜﯽ ھەر ﻟە ﺳەرەﺗﺎوە ھەﺑﻮوە ،ﺑەﺷێﻜﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺑەﺷەﻛەی ﺗﺮ ﺑە ﺧەڵﻜەوە ھەﯾە. ﺳــﺎﻧە ﺑڕێﻜــﯽ زۆری ﺳــەرﻣﺎﯾە و ﺑﻮدﺟــە ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﺗەرﺧﺎن دەﻛﺮێﺖ ،ﻛﺎرەﺑﺎﻛــە ﺗﺎ دەﮔﺎﺗە ﻻی ﺧەڵﻚ ھەﻧﺪێﻜﯽ ﻟــە رێﮕە ﺑە ﻓﯿڕۆ دەﭼێﺖ و ھەﻧﺪێﻜﯽ ﺗﺮی دەدزرێﺖ و دواﯾﯿــﻦ ﺟﺎر ﻛــە دەﮔﺎﺗە ﻣﺎن ﺑە ﺧﺮاﭘﺘﺮﯾﻦ ﺷــێﻮە ﺑەﻛﺎر دەﺑﺮێﺖ و ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ﻗﺎزاﻧﺞ ﺳەری ﻣﺎﯾەی ﺧﻮاردووە. ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﺎن ﻛﺎرەﺑــﺎ ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾــﻦ ﺟﯚرەﻛﺎﻧــﯽ وزەﯾــە ﻟە دﻧﯿــﺎدا ﻛە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧەﻛــەی ﺗێﭽﻮوﯾەﻛﯽ
زۆری دەوێﺖ .ﻟــە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺳــەرووی % 90ی ﻛﺎرەﺑــﺎی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘﺸﺖ ﺑە ﮔﺎز و ﮔﺎزواﯾﻞ دەﺑەﺳــﺘﺮێﺖ ﻛە ﺧﯚﯾﺎن ﺳﻮوﺗەﻣەﻧﯿﯿەﻛﯽ ﺑەﻧﺮﺧﻦ .ﻣﺤەﻣەد ﺋەﻣﯿــﻦ ھەوراﻣﺎﻧــﯽ ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ دەڵێــﺖ ،ﻛﺎرەﺑﺎﻛە ﺑە ﺑڕە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﺑەرھەم دێﺖ و دﯾﺴــﺎن ﺑە ﺗﯿﭽﻮوﯾەﻛﯽ زۆر دەﮔﺎﺗە ﻣﺎن ،ﻛەﭼﯽ دواﺟﺎر ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﮔەرﻣﻜﺮدﻧەوەی
ﺣﻜﻮوﻣەت .ﺟﮕەﻟەوە ﻧﺮﺧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەوەﻧــﺪە ھەرزان ﺑﻮوە ﻛە وای ﻛــﺮدووە ھﺎووﺗﯽ ﺑە ﺷﺘێﻜﯽ ﻛەﻣﺒﺎﯾەخ ﺳەﯾﺮی ﺑﻜەن و ژوورەﻛﺎن و دووﻛﺎن و ﺑــﺎزاڕی ﭘێ ﺑڕازێﻨێﺘەوە. ﭘڕۆژەی ھﺎوﺑەش ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە ﻛﺮد ﻛە ھەوڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەردەواﻣە ﻟە رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﻛەرﺗەﻛە ﺑە ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت و ﺋێﺴــﺘە ﻟەﮔەڵ راوێﮋﻛﺎراﻧﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪان ﺗﺎ رووﭘێﻮی ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ﻛەرﺗەﻛە ﺑﻜەن و ﻟە داھﺎﺗﻮودا راﭘﯚرﺗﯽ ﻛﯚﺗﺎ ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺮێﺖ. ﭘێﺸــﺘﺮ وا ﺑــو ﻛﺮاﺑﻮوەوە ﻛــە ﻛەرﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑە ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرەﻛﺎﻧﯿﯿــەوە دەدرێــﺖ ﺑــە ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑڕﯾﺎر ﺑﻮو ﻟە
ﻣﺤەﻣەد ﺋەﻣﯿﻦ ھەوراﻣﺎﻧﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ:
ﺋێﺴــﺘە ﻟەﮔــەڵ راوێﮋﻛﺎراﻧــﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪاﯾﻦ و ﻟەداھﺎﺗﻮودا راﭘﯚرﺗﯽ ﻛﯚﺗﺎ ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺮێﺖ. ﺋــﺎوی ﻣــﺎن و ﮔەرﻣﻜﺮدﻧەوەی ﻣﺎڵەﻛﺎن ﺳﻮودی ﻟێ وەردەﮔﯿﺮێﺖ. ﺋەو ﭘێﯽ واﯾە ،ھەﻣــﻮو ﺧەرﺟﯽ و ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧــەﻛﺎن ﺑەﻓﯿڕۆ دەﭼﻦ و ﺋەﮔەر ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑــﯚ ﮔەرﻣﻜﺮدﻧەوەی ﺋﺎوی ﻣﺎن ﺑــەﻛﺎر ﺑێﺖ ،ﺧﯚ دەﻛﺮا ھەر ﻟــەو ﮔﺎزە ﺳــﻮود وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ ﻛــە ﺑــﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﺧەرج دەﻛﺮێــﺖ و ﺋــەو ھەﻣﻮوە ﺧەرﺟﯿﯿەش ﻧەدەﻛەوﺗە ﺳەرﺷﺎﻧﯽ
ﻣﺎﻧﮕــﯽ راﺑــﺮدوودا ﭘﺮۆژەﻛە ﺗەواو ﺑﻜﺮێــﺖ و ژﻣﺎرەﯾــەك ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﯽ ﺣﺰﺑﯿــﺶ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﻛﺎرەﺑﺎﻛە ﺧﯚش ﻛﺮدﺑﻮو ،ﺑەم دوای وردﻛﺮدﻧەوەی ھەﻣﻮو ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەی ﻛــە ﻛﺎرەﺑﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ دەﻛﺎت ﺑەھﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ، ﭘﺮۆژەﻛە ﻓەﺷەﻟﯽ ھێﻨﺎ. ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳەی ﻛﺎرەﺑﺎش ﺋەﻣە رەت دەﻛﺎﺗەوە و دەڵێﺖ” ،ﻛەرﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ
ھﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە و ﻣەﺑەﺳﺘەﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەوەﯾە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺗﯿﺎﯾــﺪا رۆڵ ﺑﺒێﻨێﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋەو رۆﺗﯿﻨەی ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەت ھەﯾﺒﻮوە ،ﺑﻨﺒڕ ﺑﻜﺮێﺖ و ھﺎووﺗﯿﺶ ﺑە رێﻜﻮﭘێﻜﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛەی ﭘێ ﺑﮕﺎت و دواﺟــﺎر ﺣﻜﻮوﻣەت و ھﺎووﺗﯽ ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺳﻮودﻣەﻧﺪ دەﺑﻦ“. ﻛەرﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻛەرﺗێﻜــﯽ ﺋەوەﻧﺪە ﮔەورەﯾە ﻛە ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﺑــە ﮔﺮێﺒەﺳﺘێﻚ ﺑﺒێﺘە ﺧﺎوەﻧﯽ ،ﺋەوەی ھەوڵــﯽ ﺑﯚ دەدرێﺖ رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﻛەرﺗەﻛەﯾە ﺑە ﭘﺸﺘﺒەﺳﺘﻦ ﺑە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت. ﻛەرﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻧﺎﻓﺮۆﺷﺮێﺖ ھەوراﻣﺎﻧــﯽ دەڵێــﺖ ”ﻛﺎرەﺑــﺎ ﻧﺎﻓﺮۆﺷﺮێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە و ﻟــەو ﭘﻼﻧــە ﻧﻮێﯿــەدا دەﻛﺮێﺖ ﮔﺮێﺒەﺳــﺖ ﺑﻜﺮێــﺖ ﺑﯚ ﻣــﺎوەی ﭘێﻨﺞ ﺳــﺎڵ ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﺗﺎ ﻛەرﺗەﻛە ﺑەڕێــﻮە ﺑەرن و ﻛﺎﺗێﻚ زاﻧﯿﯿــﺎن ھەﻧﮕﺎوەﻛە ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻮوە ،ﺋەوا درێﮋەی ﭘــێ ﺑﺪەن ﯾﺎن ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺗﯿﺎدا ﺑﮫێﻨﻨە ﻛﺎﯾەوە“. ﻗەﺑﺎرەی ﻛەرﺗەﻛە ﺋەوەﻧﺪە ﮔەورەﯾە ﻛــە ھﯿــﭻ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــەك ﺗﻮاﻧﺎی ﻛڕﯾﻨﯿﺸــﯽ ﻧﯿﯿە .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻛەرﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﺎوەﻧﯽ ﻧﺰﯾﻜەی 43ھەزار ﺑﮕﯚڕە .ﺑەﭘێﯽ ﺧەﻣﻧﺪﻧێﻚ ﻛە ﺋەو ﮔﻮﺗەﺑێﮋەی وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ دەﯾﻜﺎت ﻧﺮﺧــﯽ ﺑﮕﯚڕێﻜﯽ ﺑﭽﻮوك دەﮔﺎﺗە ﻧﺰﯾﻜەی ﺣەوت ھەزار دۆﻻر و ﺑﮕﯚڕی ﮔەورەﺷﯿﺎن ھەﯾە ﻛە ﺑﺎﯾﯽ ﻧﯿﻮ ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر دەﺑێﺖ. ﺋەﮔەر ﺗێﻜــڕای ﻧﺮﺧﯽ ھەر ﺑﮕﯚڕێﻚ ﺗەﻧﯿﺎ ﺑە 25ھەزار دۆﻻر ﺑﺨەﻣڵێﻨﯿﻦ، ھێﺸﺘﺎ ﻧﺮﺧﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑﮕﯚڕەﻛﺎن دەﮔﺎﺗە ﺳەرووی ﻣﻠﯿﺎرێﻚ دۆﻻر. ﺋەﻣــە ﻣﺸــﺘێﻜە ﻟــە ﺧەﻟــﻮاری
ژێﺮﺧﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن .ﯾﺎن ژﻣﺎرەی ﻋەﻣﻮودەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾەك ﻣﻠﯿــﯚن ﻋەﻣــﻮود دەﺑێﺖ ﻛە ھەﻣــﻮوی ﺑــە واﯾــەری ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﯾەﻛﺘﺮەوە ﮔــﺮێ دراون و دەﯾﺎن ﺟــﯚر داﻣــەزراوە و ﺋﺎﻣێــﺮی ﺗﺮی ﮔەﯾﺎﻧﺪن و ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﻛﺎرەﺑﺎ رۆڵ دەﺑﯿﻨﻦ و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺧەﻣﻧﺪﻧﯽ ﻧﺮﺧە ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛەی ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎن ﻧﯿﯿە و دەﯾﺎن ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻرە. دادﭘەروەری ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو ﭘﻼﻧــە ﺋەوەﯾــە ﻛﺎرەﺑــﺎ ﺑە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ دادﭘەروەراﻧە داﺑەش ﺑﻜﺮێﺖ .ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﭘێﯽ واﯾە ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑە دادﭘەروەراﻧە ﻛﺎرەﺑﺎ داﺑەش ﻧەﻛﺮاوە و ھەر ﺋەوەش وای ﻛﺮدووە ﺳﺎﻣﺎﻧێﻜﯽ زۆر ﺑە ﻓﯿڕۆ ﺑﭽێﺖ .ﺋەو ﻧﻤﻮوﻧەی ﺋەوە ﺋﺎﻣﺎژە ﭘێ دەﻛﺎت ﻛە دەﯾﺎن ﻣﺎرﻛێﺖ و دووﻛﺎن و ﺷﯿﺮﯾﻨﯽ ﻓﺮۆش و ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕە ھەن ﻛە ﺷــﻮێﻨﯽ ﻛﺎرەﻛەﯾﺎن ﻛﺮدووەﺗە ﭼﺮاﺧﺎن ،ﻛەﭼﯽ ﺑە ﻧﺮﺧێﻜﯽ ھەرزان ﻛﺎرەﺑﺎﯾﺎن ﭘــێ دەدرێﺖ ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا دەﺑێﺖ ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯽ ﺷﻮێﻨەﻛﺎن ﭘﺎرە ﻟە ﺧەڵﻚ ﺑﺴﺘێﻨﺮێﺖ. ﺑە ﭘێــﯽ ﺋەو ﺳﯿﺴــﺘەﻣە ،ﺧەڵﻜﯽ ﻛەﻣﺪەراﻣــەت ﺑــڕە ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ
ﻛەﻣﺘﺮﯾــﺎن ﻟــێ دەﺳــﺘێﻨﺮێﺖ ﺑــەراورد ﺑە ﺧەڵﻜــﯽ دەوڵەﻣەﻧﺪ و دەﺳﺘڕۆﯾﺸــﺘﻮو و ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣەﻛەش ﻛﺎری ﻟەﺳــەر دەﻛﺮێــﺖ و ﯾەﻛﻼ ﻧەﺑﻮوەﺗەوە. ﭘێﻮەری زﯾﺮەك دوای ﻓەﺷــەﻟﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﻛەرﺗﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ .ﺋێﺴــﺘە ھــەوڵ ھەﯾە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2017ەوە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە داﻧﺎﻧــﯽ ﭘێﻮەری زﯾــﺮەك ھەﻧﮕﺎوی ﻛﺮدەﯾﯽ دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜﺎت .ھەڵﺒەت ھێﺸــﺘﺎ وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺗەﻧﺪەری راﻧەﮔەﯾﺎﻧــﺪووە و ﭘڕۆژەﻛــە ﻟە ژێﺮ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەداﯾە. ﻟە رێﮕەی ﭘێﻮەری زﯾﺮەﻛەوە دﯾﺎری دەﻛﺮێﺖ ﻛە چ ﺑڕە ﻛﺎرەﺑﺎﯾەك ﺧەرج دەﻛﺮێﺖ و ﺳﯿﺴﺘەﻣەﻛەش ﺋەوەﻧﺪە ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوە ﻛە رێﮕــﺮی ﻟە ھەر ﺟﯚرە زێﺪەڕۆﯾﯽ و دزﯾﻨێﻚ دەﻛﺎت، ﭼﻮﻧﻜە ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ ﭼﺎودێﺮﯾﯿە ھەﻣﻮو ﺋــەو وزەﯾە ﮔﻞ دەداﺗەوە ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ ﺑە ﻓﯿڕۆ دەﭼﻮو. ﺋەﮔەر ھﺎووﺗﯿﯿەك دەﺳﺘﯽ دەڕوات و ﺣەز دەﻛﺎت ھەﻣﻮو ژوورەﻛﺎﻧﯽ ﺑە ﺳﭙﻠﯿﺖ ﮔەرم ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﺑﺎ ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری ﻟێ ﺑﺴــێﻨﺮێﺖ و ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛە ﭘﺸﺖ ﺑە ﺳــﭙﻠﯿﺖ ﻧﺎﺑەﺳﺘێﺖ، ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﻛەﻣﯽ ﻟێ ﺑﺴــﺘێﻨﺮێﺖ و
دواﺟﺎر ﺧەڵﻚ ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ﺳﻮودﻣەﻧﺪ دەﺑێــﺖ و ﺑەھﯚﯾەوە 24ﺳــەﻋﺎﺗە ﻛﺎرەﺑﺎ دەﺑێﺖ. ھەوراﻣﺎﻧﯽ ﻧﻤﻮوﻧەی ﻣﻮەﻟﯿﺪەﻛﺎﻧﯽ ﮔەڕەك دێﻨێﺘەوە و دەڵێﺖ ،زۆر ﺟﺎر ﻧﺮﺧﯽ ﺋەﻣﭙێﺮێﻚ ﺑــە ﺣەوت ھەزار دﯾﻨﺎر داﻧﺮاوە و ﺋەوەی ﭼﻮار ﺋەﻣﭙێﺮی راﻛێﺸﺎوە ﺋەﮔەر ﺋەو ﻣﺎﻧﮕە ﻟە ﻣﺎڵﯿﺶ ﻧەﺑێﺖ 28 ،ھــەزار دﯾﻨﺎرەﻛەی ھەر ﻟێ دەﺳێﻨﺮێﺖ ،ﺑەم ﻟە ﺳﯿﺴﺘەﻣە ﻧﻮێﯿەﻛە ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﻧﯿﯿە و ﭘﺎرەی زﯾﺎدە ﻟە ﻛەس ﻧﺎﺳﺘێﻨﺮێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑە ﮔﻮێﺮەی ﺑەﻛﺎرﺑﺮدن ﭘﺎرە دەﺳﺘێﻨﺮێﺖ ﻛە ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوش ﺑەم ﺷێﻮەﯾەﯾە. ﺋــەوەی ﺧەڵﻚ ﺗﺮﺳــﯽ ﻟێﯽ ھەﯾە، ﺋەوەﯾە ھﺎوﺷــێﻮەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ و ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون، ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﻓێڵ ﻟە ﺧەڵﻚ ﺑﻜەن و ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆرﯾﺎن ﻟێ ﺑﺴێﻨﻦ و ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﻗﻮرﺳــﺘﺮ ﺑــﻜﺎت ،ﺑەم ﻣﺤەﻣەد ﺋەﻣﯿﻦ ھەوراﻣﺎﻧﯽ دەڵێﺖ ”ﺑە ھﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻛەرﺗەﻛە ﺑە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻧﺎﺳﭙێﺮدرێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ھﺎوﺑەش دەﺑێﺖ و ﺣﻜﻮوﻣەت ﺧﯚی ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ دەﻛﺎت .ﺟﮕەﻟەﻣە ﭘﺮﺳــﯽ داﻧﺎﻧــﯽ ﻧــﺮخ ﻟــە ﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە دەﺑێﺖ و دادﭘەروەری ﺗەواو ﭘێڕەو دەﻛﺮێﺖ“.
دوو ھەزار ھەﻟﯽ ﻛﺎر دەڕەﺧﺴێﻨێﺖ
ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﮔەورەی وەﺑەرھێﻨﺎن ﻟە ﺳەﻧﺘەری دھﯚك ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮێﺖ ﺗێﺮﻣﯿﻨﺎڵــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ دھﯚك ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿە و ﻛﺎر ﺑﯚ ﺑەرەو ﭘێﺸﺒﺮدﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﮔﺸﺘﯽ و ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دھﯚك ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ دەﻛﺎت و ھەﻟﯽ ﻛﺎر ﺑــﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دوو ھەزار ﻛەس دەڕەﺧﺴێﻨێﺖ“. ﻣﺎوەی ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛە ﭘێﻨﺞ ﺳﺎڵە ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی دارﯾــﻦ ﮔــﺮووپ ﻛﺎری ﺗێــﺪا دەﻛﺮێﺖ. ﺋەﻧﺪازﯾــﺎر ﻋەﻟــﯽ ﺷــەرﯾﻒ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی وەﺑەرھێﻨﺎن ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھﯚك ﺑﯚ
وﺷە /دھﯚك -ﻧەوزاد ھﻠﯚری ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﮔـــــــەورەی وەﺑەرھێﻨــﺎن ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھــﯚك ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮێﺖ ﻛە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛە ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەﻛــەن ،ﭘڕۆژەﻛە دوو ھەزار ھەﻟﯽ ﻛﺎر دەڕەﺧﺴێﻨێﺖ ﻛە ﺳەﻧﺘەرێﻜﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و 44 ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﻟەﺧﯚ دەﮔﺮێﺖ.
ﺋەﻛــﺮەم ﺑــەرواری ﻟــە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دھﯚك ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،دەﺳــﺖ ﺑــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘــڕۆژەی ﺗێﺮﻣﯿﻨﺎڵــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ دھﯚك ﻛــﺮاوە” ،ﭘڕۆژەﻛــە ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ و ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺠﯿﺘﺮﯾﻦ ﭘــڕۆژەی وەﺑەرھێﻨــﺎن ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ دھــﯚك و ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا و ﺑــە ﻛﺮدﻧەوەی ﺋــەم ﭘڕۆژەﯾە،
”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە” ،ﭘڕۆژەی ﺗێﺮﻣﯿﻨﺎڵ زۆر ﮔﺮﻧﮓ و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﯚ دھﯚك ،ﭼﻮﻧﻜە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑــﯚ ھﺎﺗﻮﭼﯚﻛﺮدن ﻟــە دھﯚك ﺑﯚ ﺷــﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﯾﺎن ﻟە ﺷﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮەوە ﺑــﯚ دھــﯚك ،ﮔەراﺟێﻜﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯿﺶ ﻧﯿﯿە“. ﺷەرﯾﻒ زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺋەو ﭘڕۆژەﯾە ﺟﮕە ﻟەو ﮔﻮژﻣەﯾەی ﺗێﯿﺪا ﺧەرج دەﻛﺮێﺖ ،ﺟﮕە ﻟەو ھێﺰی ﻛﺎرەی ﺑەﮔــەڕی دەﺧــﺎت ،ﺧﺰﻣەﺗێﻜﯽ زۆرﯾﺶ ﺑە رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﻛەرﺗﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھﯚك دەﻛﺎت“.
ﺋەﻧﺪازﯾﺎر ﻋەﻟﯽ ﺷەرﯾﻒ:
ﺑﯚﺷﺎﯾﯿﯿەﻛﯽ ﮔەورە ﻟە ﭘﺮۆﺳەی وەﺑەرھێﻨــﺎن ﭘڕ دەﺑێﺘــەوە ﻛە ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯿﯿەوە ﭘڕۆژەﻛﺎن ﺑەﮔﺸﺘﯽ وەﺳﺘﺎون“.
ﭘڕۆژەی ﺗێﺮﻣﯿﻨﺎڵﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ دھﯚك ﻟەﺳــەر رووﺑــەری 273 ھەزار ﻣەﺗــﺮی ﭼﻮارﮔﻮﺷــە ﺑە ﮔﻮژﻣــەی 163ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻر
دروﺳــﺖ دەﻛﺮێــﺖ .ﭘڕۆژەﻛــە ﻟە ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺳــێ ﻧﮫﯚﻣﯽ، ﺳــەﻧﺘەرێﻜﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯽ ﭼﯿﻨﯽ، 44ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ،دوو
ﭼێﺸــﺘﺨﺎﻧە ،ﻛﺎﻓﺘﺮﯾﺎﯾــەك39 ، ﻛﯚﮔەی وﺷــﻚ 72 ،ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﭘێﻚ دێﺖ. ﺑــەرواری دەڵــێ” ،ﭘــڕۆژەی
ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑﯚ ھﺎﺗﻮﭼﯚﻛﺮدن ﻟە دھﯚك ﺑﯚ ﺷﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﯾﺎن ﻟە ﺷﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮەوە ﺑﯚ دھــﯚك ،ﮔەراﺟێﻜﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯿﺶﻧﯿﯿە
ژﻣﺎرە ) ، (161ﭼﻮارﺷەم2016/ 11/ 9 ،
ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻓەﺷەﻟﯽ ھێﻨﺎ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”ﭘڕۆژەﻛە ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ و ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯿﺘﺮﯾﻦ ﭘڕۆژەی وەﺑەرھێﻨﺎن“
ﺋﺎﺑﻮوری
وزە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
14
ژﻣﺎرە ) ، (161ﭼﻮارﺷەم2016/ 11/ 9 ،
وﺷە /رێﺒﯿﻦ و راﻣﯿﺎر ﺟﻮاد ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ھﯚﺷﺪاری دەدەن ﻛــە ﻟە ﺋەﮔــەری داﺑەش ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺑەﺷە ﻧەوﺗﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن، ﻓﺸﺎرێﻜﯽ زۆر ﻟەﺳەر ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ دروﺳــﺖ دەﺑێﺖ و ﺋەوەش ھﯚﻛﺎر دەﺑێﺖ ﻟەوەی ﻣﺎوەی ﭘێﺪاﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ﻛەم ﺑﺒێﺘەوە. ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ رای دەﮔەﯾەﻧﻦ، ﺳــﺎﻧە ﻟە ھەردوو وەرزی ھﺎوﯾﻦ و زﺳــﺘﺎن ﺑەھــﯚی ھەڵﻜﺸــﺎﻧﯽ ﺧﻮاﺳﺖ ﻟەﺳەر ﻛﺎرەﺑﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ، ﺳــەﻋﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺪاﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﻛــەم دەﺑێﺘەوە ،ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻟەﭘﺎڵ ھەڵﻜﺸﺎﻧﯽ ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ھﺎوﺑەﺷﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ،داﺑەﺷﻨەﻛﺮدﻧﯽ ﺑەﺷە ﻧەوﺗﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﻛێﺸــەﻛە ﻗﻮوڵﺘﺮ دەﻛﺎﺗەوە.ﻣﺤەﻣەد ﺋەﻣﯿﻦ ھەوراﻣﯽ ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ دووەﻣــەوە ﻣﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺪاﻧﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﻛــەم دەﺑێﺘەوە، ﺋــەوەش ﺑەھــﯚی ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﺑــﯚ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺑڕی زﯾﺎﺗﺮی ﻛﺎرەﺑﺎ. ﺋەو دەڵێ” ،داﺑەش ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺑەﺷە ﻧەوﺗــﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ،وا دەﻛﺎت ﺧەڵﻚ ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ھەرﭼەﻧــﺪە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑەﭘێﯽ ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ھﯚی ﺋەوە ھەر ﺧﯚﯾﺎﻧﻦ .ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ھەرﭼﯽ ﺋﺎﻣێــﺮە ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿﯿــەﻛﺎن ھەﯾە داﯾﺪەﮔﯿﺮﺳێﻨﻦ و ھەر ﺗﺎﻛێﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﻨــﺞ ھێﻨﺪەی ﺋەوروﭘﺎﯾﯿــەك ﻛﺎرەﺑــﺎ ﺑــەﻛﺎر دێﻨێﺖ .وەك ڕێﮕﺮﯾﯿەك وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑﯚ زﯾﺎدەڕۆﯾﯿﯿەﻛﺎن ﭘﺎرەی ﻛﺎرەﺑﺎی ﺳێ ﺑەراﻣﺒەر ﻛﺮدووە، ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻛﺎرەﺑﺎی زۆرﺑەﯾﺎن ﻟەودﯾﻮ ﭘێﻮەرەﻛﺎﻧە. ﻟــە ﻣــﺎوەی ڕاﺑــﺮدوو ﺋەﮔەر ﻛەﺷﻮھەوا ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑﻮو و ﺧەڵﻚ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﺳــﺎردﻛەرەوە و ﮔەرﻣﻜەرەوە ﻧەﺑــﻮو ،ﻛﺎرەﺑﺎی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑــە ﺷــەو و ڕۆژ ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ڕووﻧﺎك دەﻛﺮدﻧەوە و ﺑە دەﮔﻤــەن دەﻛﻮژاﯾەوە .ﺋﺎﺧﺮ ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە ﺑەرزﺗﺮﯾﻦ ﺋﺎﺳــﺘﯿﺪا ،دوو ھــەزار و 500 ﻣێﮕﺎوات ﺑﻮو ﻛــە ﺑەرھەم 500 ﻣێﮕﺎوات ﻟە ﺧﻮاﺳﺖ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻮو. ﻟەو ﺳــەروﺑەﻧﺪەدا ،ﺑەرھەﻣﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺳێ ھەزار ﻣێﮕﺎوات ﺑﻮو، ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﺑەرەو زﺳﺘﺎن دەﭼﯿﻦ ،ڕۆژ ﺑەرۆژ ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑەرز دەﺑێﺘەوە .وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﻛــە ﻣﻠﯿﯚﻧێــﻚ و 400 ھەزار ھﺎوﺑەﺷﯽ ھەﯾە و ﺑەﭘێﯽ ﭘێﺸﯿﻨەی ﺳﺎﻧﯽ ڕاﺑﺮدووی ﺋەو وەزارەﺗە ،ﭼــﺎوەڕوان دەﻛﺮێﺖ ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﺑﮕﺎﺗە ﭘێﻨﺞ ھەزار ﻣێــﮕﺎوات .ﺋەوەﯾﺶ ﺑە
ﻧەوت داﺑەش ﻧەﻛﺮێ و ﻛﺎرەﺑﺎش ﻧﺎدرێﺖ
ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ دەﻛﺮێﺖ ﻛﺎرەﺑﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺷەش ﺳەﻋﺎت ﻛەم ﺑﺒێﺘەوە رێﮕــەی ھەڵﻜﺮدﻧــﯽ ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﯽ ﮔەرﻣﻜﺮدﻧەوە ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨﻦ ،ﺋەوەش ﺑﺎرﮔﺮاﻧﯿﯿەﻛــﯽ ﺗــەواو ﻟەﺳــەر داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ دروﺳــﺖ دەﻛﺎت“. وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﯿﭻ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺑﯚ داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺑەﺷــە ﻧەوﺗﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻧﯿﯿە، ﺋەوەش ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﻛەرﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ زﯾﺎﺗﺮ دەﻛﺎت. ﻧﺎﻓﯿﺰ ﻧﺎوﭘﺮداﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی
ﭘﯿﺸەﺳﺎزی و وزە ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛــﺮدەوە” ،ﺋەﮔــەر ﻧــەوت داﺑﯿــﻦ ﻧەﻛﺮێــﺖ ،ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ﺳــەﻋﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺪاﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻛەم دەﺑێﺘەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺋەﮔــەر ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﻟە وەرزی زﺳــﺘﺎن، ﻧەوت ﺑــﯚ ﺧﯚﮔەرﻣﻜﺮدﻧەوە ﺑەﻛﺎر ﻧەﯾەﻧﻦ ،ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑەﻛﺎر دێﻨﻦ ،ﺋەوەش ﻓﺸﺎری زۆر ﻟەﺳەر ﻛﺎرەﺑﺎ دادەﻧێﺖ و ﺳەﻋﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺪاﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻛەم
دەﻛﺎﺗەوە“. ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸــﺘﯽ ھەردوو ﺑەڕێﻮەﺑەری داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﻧەوت و ﮔﺎزی ﻛﺮدووە، ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺮدن ﻟەﺳەر ھەوڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەﻛە و وەك ﻧﺎوﭘﺮداﻧﯽ دەڵێ، ”ﭘێ دەﭼێﺖ ﻟە ھەﻓﺘەی داھﺎﺗﻮودا ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﺑﻜەﯾﻦ“. ”ﻛﺎرﯾﮕــەری داﺑــەش ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﻧەوت ﻧەك ﻟە ﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮودا دەردەﻛەوێــﺖ ،ﺑەڵﻜــﻮ ھــەر ﻟە
ﺋێﺴﺘەوە ﻟە ﻧﺎوﭼە ﺷﺎﺧﺎوﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا دەرﻛەوﺗــﻮوە ﻛــە ﺑــەو ھﯚﯾەوە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑــڕی زﯾﺎﺗﺮی ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑەﻛﺎر دێﻨﻦ و ﻓﺸــﺎری زۆر ﻟەﺳەر داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ دروﺳــﺖ ﺑﻮوە“ ﻧﺎوﭘﺮداﻧﯽ وای ﮔﻮت. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﮔــەدار ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎی ھەرێﻢ ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛــﺮدەوە، ”ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ دەﻛەﯾﻦ ﻟەﮔەڵ ھﺎﺗﻨﯽ ﺳەرﻣﺎ و ﺳــﯚڵەی زﺳﺘﺎن ،ﻣﺎوەی
ﭘێﺪاﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺷەش ﺗﺎ ﺣەوت ﺳــەﻋﺎﺗﯽ رۆژاﻧە ﻛەم ﺑﺒێﺘەوە“. ﺋەو ﺳەرﭼﺎوەﯾە ﻛە ﻧەﯾﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎوی ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑﻜﺮێ ،ﭘێﯽ واﯾە” ،ﻛﺎﺗێﻚ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻧەوﺗﯿﺎن ﻧەﺑێﺖ ،ھەوڵ دەدەن ﺑــە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻗەرەﺑﻮوی ﺑﻜەﻧەوە ،ﺋەوە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻣﺎوەی دوو ﺳــﺎڵە ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧەوەی ھێڵەﻛﺎﻧــﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯿﯿــەوە راﮔﯿﺮاوە و ﻟە ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻛەوە ﻓﺸﺎر
ﻣﺎڵ ھەﯾە ﺳەرووی 70ﺋەﻣﭙێﺮ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑەﻛﺎر دێﻨێﺖ
ﺑﮕﯚڕ و ھێڵەﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﻛﺎرەﺑﺎ ﭘﺎڵەﭘەﺳﺘﯚی زێﺪە ﺑەﻛﺎرﺑﺮدﻧﯿﺎن ﻟەﺳەرە ﺑەراوردی ژﻣﺎرەی داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﺑە ﭘێﻨﺞ ﻣﻠﯿﯚن دێﺘە ﺧەﻣﻧﺪن ﯾەﻛﺠﺎر ﺑەرزە و ﺑەﭘێﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ،ھەر ﺗﺎﻛێﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳێ ھێﻨﺪەی ﻛەﺳێﻜﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ و ﭘێﻨﺞ ﺋەوەﻧﺪەی ﺋەوروﭘﺎﯾﯿەك ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑەﻛﺎر دێﻨێﺖ. ﻣﺤەﻣــەد ﺋەﻣﯿــﻦ ھەوراﻣﺎﻧــﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ دەڵێ، ”ﻣﺎڵ ھەﯾە 70ﺋەﻣﭙێﺮ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑەﺷﯽ ﻧﺎﻛﺎت“. ﻛﺎرەﺑﺎی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زۆرﺗﺮﯾﻨﯽ ﺑﯚ ﺧﯚﮔەرﻣﻜﺮدﻧەوە دەڕوات .ﺧەڵﻜێﻚ
ﭘــڕۆژەی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺧەﺑﺎت ﺑە ﺗﻮاﻧــﺎی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ 300 ﻣێﮕﺎواتﻛﺎرەﺑﺎﻟەﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﺪاﯾە.
ﻛــە ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ دەﺳــﺘﯽ ﺑەﺳﺘﻮوە و ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺳﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ﺑﯚ ﺧﯚﮔەرﻣﻜﺮدﻧەوە و ﺋﺎوﮔەرﻣﻜﺮدن ﺑﻜڕێﺖ و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش دﯾﺎر ﻧﯿﯿە ﻛەی ﺑەﺷــە ﻧەوﺗﯽ ﺳﺎﻧەﯾﺎن ﭘێ دەدرێﺖ ،ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑەﻛﺎر دێﻨﻦ. ھەوراﻣﺎﻧــﯽ دەڵێــﺖ” ،ﻟە ھﯿﭻ ﺷﻮێﻨێﻜﯽ دﻧﯿﺎدا ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑە ﺷێﻮەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــەﻛﺎر ﻧﺎﯾــەت“ .ﺑﯚ ڕێﮕﺮی ﻟــە زﯾﺎدەڕۆﯾﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ،ﺋەو رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﺗﺎ ھەزار و 500ﻛﯿﻠﯚوات ﻧﺮﺧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿە و ﻟە زﯾﺎدەڕۆﯾﯽ ﻛﺎرەﺑﺎﺷﺪا ،ﻧﺮﺧەﻛەی ﺗﺎ ﺳــێ ھێﻨﺪە ﺑــەرز دەﺑێﺘەوە، ﺋەوەش ﺑﺎرﮔﺮاﻧﯿﯿەﻛﯽ زۆرە ﻟەﺳەر ﺧەڵﻚ ﺋەﮔەر ﻟە ﭘﺸﺖ ﭘێﻮەرەﻛﺎﻧەوە ﻛﺎرەﺑﺎﯾﺎن ڕاﻧەﻛێﺸﺎﺑێﺖ“. ﺑەم ﺋــەوە دادی وەزارەت ﻧﺎدات، ﭼﻮﻧﻜــە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛەم ﻧﯿﻦ ﺋەواﻧــەی ﻛﺎرەﺑﺎﯾــﺎن ﻟە ﭘﺸــﺖ
ﭘێﻮەرەﻛﺎﻧەوە ڕاﻛێﺸﺎوە .ﺋەوەش ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟﯿﮋﻧەی ﺑەدواداﭼﻮوﻧــﯽ ﻟە ھەﻣﻮو ﺷــﺎر و ﺷﺎرۆﻛەﻛﺎن ھەﯾە و ﺑەدوای ﺳﺰای ﺳــەرﭘێﭽﯿﺎﻧەوەن ﻛە ﺑە ﮔﻮﺗەی ﺧﯚﯾﺎن ”ھێﺸﺘﺎ ﺑﻨﺒڕ ﻧەﻛﺮاوە“. ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﺑــڕە زۆرە و زﯾﺎدەڕۆﯾﯽ ﻟە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎدا، وا دەﻛﺎت ﻛێﺒــڵ و ﺑﮕــﯚڕەﻛﺎن ﺑﺴــﻮوﺗێﻦ و ﭼﺎﻛﺮدﻧەوەﯾــﺎن ﻟەو دۆﺧە ﻧﺎھەﻣﻮارەی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﺳــەﭘﺎﻧﺪووﯾەﺗﯽ ،ﺋەﺳﺘەﻣە .ﺋﺎﺧﺮ ﻧﺮﺧﯽ ﺑﮕﯚڕێﻚ ﻧﺰﯾﻜــەی ﻧﯚ ھەزار دۆﻻرە .ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ زۆرن .ﺑە ﺑڕوای ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗەﻛە ،زﯾﺎﺗﺮﯾﻨﯿﺎن ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ زﯾﺎدەڕۆﯾﯿﻦ .ﻣﺤەﻣەد ﺋەﻣﯿﻦ ڕای دەﮔەﯾەﻧــێ ،ﻟە ھﺎوﯾﻦ و زﺳــﺘﺎن ﺳــﻮوﺗﺎﻧﯽ ﻣﺤﺎوﯾﻠە زۆرە و زﯾﺎﺗﺮی ھﯽ ﺋەو ﺷﻮێﻨﺎﻧەن ﻛە ﺳەرﭘێﭽﯿﯿﺎن
زۆرە .ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑێ ﭘــﺎرە ﻛﺮدووە ،ﺑە ھەﻧﺪێﻚ ﻛەﻟﭙەﻟﯽ ﭘێﺸــﻮو ﻛە ﻟە ﻛﯚﮔەﻛﺎﻧﺪا ھەن ،ﭼﺎك دەﻛﺮێﻨەوە. ﺋــەو دەڵــێ” ،ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ﻛﺎرﯾﮕــەری ھەﺑــﻮوە ،ﺑــەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎرەﻛﺎن دەڕوات”. ﺳــەرﺑﺎری ﺋەوەی دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑەردەواﻣــە .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ﭘڕۆژەی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﺧەﺑﺎت ﻟە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﺪاﯾە ﻛە ﺗﻮاﻧﺎی ھەﯾە 300ﻣێﮕﺎوات ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑەرھەم ﺑێﻨێﺖ. ھﺎوﻛﺎت ﭘــڕۆژەی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ دێﺮەﻟﻮوك ﻟە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﺪاﯾە ﻛە ﻟە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎدا ﭘﺸﺖ ﺑە ﺋﺎو دەﺑەﺳﺘێﺖ. ﺟــﺎران ﺑﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑە ﮔﺎزواﯾــﻞ ،ﻧﺰﯾﻜەی ﺳــێ ﺗﺮﻟﯿﯚن دﯾﻨــﺎر ﺧەرﺟﯿﯿەﻛەی ﺑﻮوە ،ﺑەم
ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ﺋەو ﺑﺎﺷــﯿﯿەی ھەﺑــﻮوە ،ﺑــەوەی ﺣﻜﻮوﻣــەت ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﻟەو ﺑــﻮارەدا ﺑﻜﺎت و ﺑەﭘێﯽ ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ، ﺗێﭽﻮوەﻛــەی ﺑﯚ ﻧﯿــﻮە داﺑەزﯾﻮە و ﺗﻮاﻧــﺮاوە % 75ی ﺳــﻮوﺗﺎﻧﯽ ﮔﺎزواﯾــﻞ ﻛــەم ﺑﻜﺮێﺘــەوە ﻛە ﻗﻮرﺳﺎﯾﯿﯿەﻛﯽ ﯾەﻛﺠﺎر ﮔەورە ﺑﻮوە ﻟەﺳــەر ﺗێﭽﻮوی ﻛﺎرەﺑﺎ ،ڕەﻧﮕە ﺑﯚ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻟە ﺗﺮﻟﯿﯚﻧێﻚ و ﻧﯿﻮ ﺗێﭙەڕ ﻧــەﻛﺎت .ﺧەرﺟﯿﯿــەﻛﺎن زۆرن و ”وﺷە“ داوای ﺧەرﺟﯽ و ﺗێﭽﻮوی ﺳﺎﻧەی ﺳﯿﺎﻧەی ﻛﺮد ﻟە وەزارەﺗﯽ
ﻟەﺳەر ﻛﺎرەﺑﺎ دروﺳﺖ ﺑﻮوە“. ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷە“ رووﻧﯽ دەﻛەﻧــەوە ﻛــە ﺑەھــﯚی داﺑەش ﻧەﻛﺮدﻧــﯽ ﻧــەوت ،ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﺑەرێﮋەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎو رووﯾﺎن ﻟــە ﻛڕﯾﻨــﯽ ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎﯾــﯽ ﻛــﺮدووە ﻛــە ﺑــﯚ ﺧﯚﮔەرﻣﻜﺮدﻧەوە ﺑەﻛﺎر دێﻦ. زﯾــﺎد ﺣەﻣە ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی ﻛﺎروان ﺑﯚ ﺋﺎﻣێــﺮە ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ھەوﻟێﺮ ،ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﻟە ﺋﺎﺑﯽ ھەﻣــﻮو ﺳــﺎڵێﻜﺪا ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن دەﺳــﺖ ﺑە ھﺎوردەﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎﻣێﺮە ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﺧﯚﮔەرﻣﻜﺮدﻧەوە دەﻛەن ،ﻟەﻧﺎوﯾﺎﻧﺪا ھﯿﺘەری ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯽ ،ﺋەوەش ﻟەﺳەر ﺧﻮاﺳﺘﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن دەوەﺳﺘێﺖ“. رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﺋێﻤە ﺗەﻧﯿﺎ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﺳــەرووی ﺷــەش ھەزار ھﯿﺘەری ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿﻤﺎن ﻓﺮۆﺷﺖ ﻛە ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟە ﻧێــﻮان 13ﺗﺎ 55 ھەزار دﯾﻨﺎر دەﺑێﺖ“. ﺋەو ﻓﺮۆﺷﯿﺎرەی ﺋﺎﻣێﺮی ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯽ ﭘێﯽ واﯾە ،ﻟە ﭘﺎڵ داﺑەش ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﻧەوﺗﺪا ،ﺧﻮاﺳﺘﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﺳەر ﺋﺎﻣێﺮە ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن دروﺳﺖ دەﺑێﺖ. زۆرﺑەی ﺋەو ھﯿﺘەرە ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿﯿەی ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮدا دەﻓﺮۆﺷﺮێﻦ، ﺑڕی ﯾەك ﺋەﻣﭙێﺮ و ﻧﯿﻮ ﺗﺎ ھەﺷــﺖ ﺋەﻣێﺮ ﻛﺎرەﺑﺎﯾﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﺑێﺖ ﺑﯚ ﻛﺎرﻛﺮدن. ﻛﺎرەﺑــﺎدا ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺋەو وەزارەﺗە داﺗﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑەو ﺑﺎﺑەﺗــە ﻧﯿﯿە و ﻧﺎزاﻧێﺖ ﺳــﺎﻧە ﺗێﭽﻮوی ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧەوەی ﻛﺎرەﺑﺎ ﭼەﻧﺪە. ”وﺷە“ ھەر ﺑەوەﺷەوە ﻧەوەﺳﺘﺎ و ﺳــەرداﻧﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎی ھەوﻟێﺮی ﻛــﺮد ،ﺗﺎ ﺗێﭽــﻮوی ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧــەوەی ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ ﺑﺨﺎﺗــە ڕوو ،ﺑــەم ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑەﺑﯿﺎﻧﻮوی ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ھﯿﭽﯿﺎن ﻧــەدا .ﺋــەوە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﯾﺎﺳــﺎی ﻣﺎﻓﯽ ﺑەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ زاﻧﯿــﺎری ﻟەﻻﯾــەن ﭘەڕﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﻟە ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ ٢٠١٣ﭘەﺳــﻨﺪ ﻛﺮاوە .ﻣەﺑەﺳﺖ ﻟە ﯾﺎﺳﺎﻛە ﺋﺎﺳــﺎﻧﻜﺎرﯾﯿە ﺑﯚ ﺋەو ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــەی ﻛــە ﺑەدوای زاﻧﯿﺎری دەﮔەڕێﻦ ﻟە داوودەزﮔە ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛﺎن. ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﺧەرﯾﻜە ﺳــەرﻣﺎ ﻟــە دەرﮔــەی ھەﻣــﻮو ﻣﺎڵێﻚ ﺑــﺪات ،وردە وردە ھﯿﺘەرەﻛﺎن ﺳەرەوەی ژوورەﻛﺎن دەﮔﺮﻧەوە. ﺧەڵﻜێــﻚ ﻛە ﺗﻮاﻧــﺎی ﻛڕﯾﻨﯽ ﻧەوﺗﯿﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺷﻚ دەﺑەن و وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎش ﻛە ﺧﯚﯾﺸﯽ ﮔﻠەﯾﯽ ھەﯾە ﻟە ﻛەﻣﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ و ھەر ﺧﯚﯾﺎن دەﯾﺎن ﺳﺎڵە ﺑەردەوام ﺟەﺧﺖ دەﻛەﻧەوە ﻛە زﯾﺎدەڕۆﯾﯽ ھەﯾە ﻟەﺳەر ﻛﺎرەﺑﺎ و ﭼﺎرەﺳــەری ﻧﺎﻛەن .دەڵێﺖ، ”ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺧەڵﻚ ﺑە وﯾﮋداﻧەوە ﻛﺎرەﺑــﺎ ﺑــەﻛﺎر ﺑێﻨــﻦ و ﻟەوە ﺗێﺒﮕەن ﻛە ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑﯚ ڕووﻧﺎﻛﯿﯿە، ﻧــەك ﺑﯚ ﺋﺎو ﮔەرﻣﻜــﺮدن و ﺧﯚ ﮔەرﻣﻜﺮدﻧەوە“.
ﭘێﺸﺘﺮ ﺳێ ﺗﺮﯾﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر ﺗێﭽﻮوی ﺋەو ﮔﺎزواﯾﻠە ﺑﻮو ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑەﻛﺎر دەﺑﺮا
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﯾەﺗﺮون ﯾﯚﻧﺎن داود ﻗەﺷەی ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دﯾﺎﻧﺎ:
ﺋﺎﯾﺎ ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﻟە ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﭬەری ﺳﯚران ھەﯾە؟
ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﺎﯾەﺧێﻜﯽ ﺋەوﺗﯚ ﺑە ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻧﺎدات ﺳــﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟە ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻟــەو دەﭬەرە ﻧﯿﺸــﺘەﺟێ ﺑﻮون ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺋﯿﺶ و ﻛﺎر ﻟە ﺳــﯚران، رووﯾﺎن ﻟە ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ و دھﯚك ﻛﺮد و ﺑەﺷێﻜﯿﺸﯿﺎن ﭼﻮوﻧە ﺋەوروﭘﺎ ،ﺋێﺴــﺘە ﻟــە دﯾﺎﻧﺎ 180 ﺧێﺰاﻧﯽ ﻣەﺳــﯿﺤﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﻦ، ﻧﺰﯾﻜەی 50ﺧێــﺰان ﻟە ھﺎودﯾﺎن و ﭘێﻨــﺞ ﺧێﺰاﻧﯿﺶ ﻟــە ﺑﺪﯾﺎل ﻟە دەﭬــەری ﺑﺎرزان ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﻦ و
ﺑەم ﺑﯚ ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻛەﻣە و ﮔەﻧﺠەﻛﺎﻧﻤﺎن ھەﻣــﻮو ﺑەﺑێ ﻛﺎر ﻟەﺳەر ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎن دەوەﺳﺘﻦ ،ﻟە دەﭬەری ﺳــﯚران ﻣەﺳﯿﺤﯽ ﯾﺎن دەﺑێﺖ ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەری ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑێﺖ ﯾﺎن ﺑەﺑێ ﻛﺎری دەﻣێﻨێﺘەوە، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەﮔەر ﭼێﺸــﺘﺨﺎﻧەﯾەك داﺑﻨێﯿﻦ ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧەﻛﺎن ﻧﺎﻧﯽ ﺋێﻤە ﻧﺎﺧﯚن و دەڵێــﻦ ﺣەراﻣە ،ﯾﺎﺧﻮد ﻧﺎﻧەواﺧﺎﻧەﯾەك ﯾﺎ ھەر ﻛﺎرێﻜﯽ ﺗﺮی ﭘەﯾﻮەﺳﺖ ﺑێﺖ ﺑە ﮔﺸﺖ ﺧەڵﻜەوە،
ﺑﯚ ﯾەك ﭘﺮﺳــەی ﻣﻮﺳــڵﻤﺎﻧەﻛﺎن ﻧەﭼﻮوﻣەﺗە ﻣﺰﮔــەوت ،ﭼﻮﻧﻜە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﯾەك ﻣەﻻی ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﻢ ﻧەﺑﯿﻨﯿــﻮە ﺳــەرداﻧﯽ ﻛەﻧﯿﺴــە ﺑﻜﺎت ،ﺑﯚﯾە ﻛە ﺋەوان ﺳــەرداﻧﯽ ﻛەﻧﯿﺴە ﻧەﻛەن ،ﺋێﻤەش ﺳەرداﻧﯽ ﻣﺰﮔەوت ﻧﺎﻛەﯾﻦ. ھەﻣﺎھەﻧﮕﯿﺘــﺎن ﻟەﮔــەڵ داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻟە ﺳﯚراﻧﺪا ﭼﯚﻧە؟
ﻟەﮔەڵ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯽ و ﺣﺰﺑﯽ ھﯿﭻ ﻛێﺸەﯾەﻛﻤﺎن ﻧﯿﯿــە ،ﺑــەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ زۆر دوورە ﻟە ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن
ﻟەﮔــەڵ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯽ و ﺣﺰﺑﯽ ھﯿﭻ ﻛێﺸــەﯾەﻛﻤﺎن ﻧﯿﯿە، ﺑــەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێــﻢ ﺑە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯽ زۆر دوورە ﻟە ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن و ﮔﺮﻧﮕﯿﻤﺎن ﭘێ ﻧــﺎدات ،ﮔەﻧﺠەﻛﺎﻧﻤﺎن ھەﻣﻮو ﭘەراوێﺰ ﺧﺮاون ،ﺋەوەش ھﯚﻛﺎری ﺳەرەﻛﯿﯿە ﻟە ﺑەﺟێﮫێﺸﺘﻨﯽ وت و ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرە ،ﻟە دوای ﺳــﺎڵﯽ 2008ەوە ﺣﻜﻮوﻣەت ھﯿﭻ ﺑﺎﯾەخ ﺑە ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻧﺎدات، ﺗەﻧﺎﻧــەت ﭼەﻧﺪان ﺟــﺎر داواﻣﺎن ﻛﺮدووە ﻛەﻧﯿﺴەﯾەﻛﯽ ﮔەورەﻣﺎن ﻟە دﯾﺎﻧﺎ ﺑﯚ ﭼــﺎك ﺑﻜﺮێﺖ ،ﻛەﭼﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿە ﺑﯿﻜﺎت. ﺋێــﻮە ھــﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﻛﯚﭼﯽ ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﻋێﺮاق ﺑﯚﭼﯽ دەﮔێڕﻧەوە؟ ﺋێﻤەی ﻣەﺳــﯿﺤﯽ ﻟــە ﻋێﺮاق ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ و ﻟــە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸــﺪا، ھﺎووﺗﯿﯽ ﭘﻠە دوو و ﺳێﯿﻦ ،وەك
ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﮔﺮﻧﮕﯿﻤﺎن ﭘێ ﻧﺎدرێﺖ، ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺷﺎری ﺑەﻏﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 300 ھەزار ﻣەﺳﯿﺤﯽ ھەﺑﻮو ،ﺋێﺴﺘە ﻟە ﺑەﻏﺪا 50ھەزار ﻣەﺳﯿﺤﯽ ﻧەﻣﺎوە و ھەﻣﻮوﯾﺎن رووﯾﺎن ﻛﺮدە ﺋەوروﭘﺎ، ھﯚﻛﺎرەﻛــەش ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺗەﻧﺎھﯽ ﻟــە ﺑەﻏــﺪا و ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑــﻮو ،ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن زۆرﺑەﯾﺎن ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛــﻮژران، ﻋێــﺮاق و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯚڵــﺪان ،ﺋەﮔەر ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﻋێﺮاق ﻧەﻣێﻨﻦ، ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ھەر ﻛﯚچ دەﻛەن. ﺋێــﻮە ﺑﯚﭼﻮوﻧﺘــﺎن ﻟەﺳــەر ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧﯽ داﻋــﺶ ﭼﯿﯿە ،ﺑە ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧﯿﺎن دەزاﻧﻦ؟ ﻧەﺧێﺮ داﻋﺶ زۆر دوورە ﻟە ﺋﯿﺴﻼم و ﺋﯿﺴﻼم ﻧﯿﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺗﯿﺮۆرﺳﺘﻦ، ﺋەوەی داﻋﺶ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ دەدات ﻟە ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧﻤﺎن ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە.
”ﻧﺎدﯾە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺗێﺪەﻛﻮﺷێﺖ“
ﺣﻮزﻧﯽ ﻣﻮراد :ﻧﺎﺧﻮازﯾﻦ ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﻧﺎدﯾە ﻣﻮراد ﺑە ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻜﺮێﺖ
وﺷە /دھﯚك -ﻧەوزاد ھﻠﯚری ﻧﺎدﯾــە ﻣﻮراد ،ﭘﺎش ﺋــەوەی وەك ﺑﺎڵﻮێﺰی ﻧﯿﺎزﭘﺎﻛﯽ ﻟەﻻﯾەن ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﻛﺮا، ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ وەك ﻧﻤﻮوﻧــەی ﻛﭽێﻜــﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻮوی ﻛﻮرد ﺳﺘﺎﯾﺸــﯽ ﻛﺮا ،ﺑەم رەﺧﻨــەی ﺋەوەی ﻟێ ﮔﯿــﺮا ،ﺋەو ﭘەﯾﺎﻣێﻜــﯽ ﺑﯚ ﻛﻮرد و ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻧەﺑﻮو ،ﺑﺮاﯾەﻛﯽ ﻧﺎدﯾە
دەڵێ ،ﺋــەوان ﻧﺎﺧــﻮازن ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﻧﺎدﯾە ﺑە ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺗێﺪەﻛﯚﺷێﺖ. ﺣﻮزﻧﯽ ﻣﻮراد ﺑــﺮای ﻧﺎدﯾە ﻣﻮراد ﻛﭽە ﻛﻮردی ﺋێﺰﯾﺪی ﺑە“وﺷە“ی ﮔﻮت ،وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺑﺎڵﻮێﺰی ﻧﯿﺎزﭘﺎﻛﯽ ﻟە ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن ﺑــﯚ ﻧﺎدﯾــە ﻣــﻮراد دوو ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﺗێﺪاﯾە ،ﯾەﻛــەم ﺋەوەﯾە ﻛە ﻟەﻣڕۆ ﺑەدواوە ﺋەو ﺳــﺘەﻣە ﮔەورەﯾەی
ﺑەﺳــەر ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا ھﺎﺗﻮوە ﺑە دﻧﯿﺎ ﺑﮕەﯾەﻧﺮێﺖ و ﭘەﯾﺎﻣﯽ دووەم ﺋەوەﯾــە ﻛە دەﻛﺮێﺖ ﻟە ﺋێﺴــﺘە ﺑــەدواوە ﻻﯾەﻧــﯽ رزﮔﺎرﻛﺎری ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــﺎن دەرﺑﻜەوێــﺖ و ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژی ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن ﺑە ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪ ﺑﻨﺎﺳێﻨﺮێﺖ. ﻧﺎدﯾــە ﻣــﻮراد ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﻛﭽە ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ دەرﺑﺎزﺑﻮوی دەﺳﺘﯽ داﻋﺸە ،ﭘﺎش ﺋەوەی وەك ﺳەﺗﺎن ﻛﭽﯽ ﺗﺮ ﻟە دەﺳــﺖ داﻋﺶ رزﮔﺎر
ﻛﺮا و ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔێڕدراﯾەوە، ﻟەوێﺸــەوە رەواﻧــەی ﺋەڵﻤﺎﻧﯿــﺎ ﻛــﺮا ،ﻧﺎدﯾە ﻟە ﺋەوروﭘــﺎ و رۆژﺋﺎوا دەرﻛەوت و ﺗﻮاﻧﯽ رای ﮔﺸﺘﯽ دﻧﯿﺎ راﺑﻜێﺸێﺖ .ﺣﻮزﻧﯽ دەڵێ” ،ﻧﺎدﯾە ﻛﭽێﻜــﯽ ﺋێﺰﯾــﺪی رزﮔﺎرﺑﻮوی دەﺳــﺘﯽ داﻋﺶ ﭼﻮوەﺗە ﺑەردەم ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن و ﺋەو ﭘﯚﺳــﺘەی ﺑە ﻧﺎدﯾە دراوە ،ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺋێﺰﯾﺪﯾﺒــﻮون ﭘێﯽ دراوە، ﺋێﻤە وەك ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﻧﺎدﯾە ،ﺷﺎﻧﺎزی
ﭘێــﻮە دەﻛەﯾﻦ و زﯾﺎﺗﺮ داﻛﯚﻛﯽ ﻟە ﺋێﺰﯾﺪﺧﺎن دەﻛەﯾﻦ وەك ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا“. ﭘﺎش ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﻧﺎدﯾە ﻣﻮراد وەك ﺑﺎڵﻮێﺰی ﻧﯿﺎزﭘﺎﻛﯽ ﻟەﻻﯾەن ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧەوە ،ﻧﺎدﯾە ﮔﻮﺗﺎرێﻜﯽ ﭘێﺸﻜەش ﻛﺮد ،ﺑەم ﺋەو ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑە ﻛﻮرد و ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻧەدا ﻟە ﺟەﻧﮕﯽ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی داﻋــﺶ ،ﺋەوەش ﺑــﻮوە ﺟێﮕەی ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯽ ژﻣﺎرەﯾەك ﻟە ﻛﻮردان. ﺑﺮاﻛــەی ﻧﺎدﯾــە ﻟــەو رووەوە دەڵــێ” ،ﻟــە ھەﻧﺪێﻚ ﻟــە ﺗﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا ﺗﯚﻣــەت ﺑﯚ ﻧﺎدﯾە دروﺳــﺖ دەﻛەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋﯿﺮەﯾــﯽ ﺑەو دەﺑــەن ،ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯽ ﻟــێ ﺑﻜەن ،دەﯾﺎﻧەوێﺖ ﻟە ﻧﺎدﯾە ﻛــەم ﺑﻜەﻧــەوە ،ﻧﺎدﯾە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑــﯚ ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﻟــە ﭘێﻨﺎو رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ژﻧﺎﻧﯽ ژێﺮ دەﺳــﺘﯽ داﻋﺶ ﺗێﺪەﻛﯚﺷێﺖ ،ﻟەو ﭘێﻨﺎوەدا ﺳﻮﭘﺎﺳــﯽ ھەر ھێﺰێﻚ دەﻛﺎت ﻛە ﺑەﺷﺪاری ﻟە ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ژﻧﺎﻧﯽ ژێﺮ دەﺳﺘﯽ داﻋﺶ ﺑﻜﺎت ،ﺋەوە ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﻧﺎدﯾەﯾە“. ﻟە 3ی ﺋﺎﺑﯽ 2014دا ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎﻧﯽ داﻋﺶ دەﺳﺘﯿﺎن ﺑەﺳەر ﺷﺎرۆﻛەی ﺷــﻨﮕﺎﻟﺪا ﮔﺮت و ھەر ﻟەو رۆژەدا ﮔﻮﻧﺪی ﻛﯚﺟﯚی ﺋێﺰﯾﺪﯾﻨﺸﯿﻨﯿﺎن داﮔﯿﺮ ﻛﺮد ،ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻛﻮﺷﺘﺎر و ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ ﻣﺮۆﯾﯿﯿﺎن ﻟەو ﮔﻮﻧﺪەدا
ﺋەﻧﺠﺎم دا ،ﻟــەو ﺗﺎواﻧە ﮔەورەﯾەدا ﭼﻮار ھەزار ﺋێﺰﯾﺪی ﺷەھﯿﺪ ﻛﺮان ﻛە ﺷــەش ﺑﺮا و داﯾــﻚ و ﺑﺎوﻛﯽ ﻧﺎدﯾە ﻟەﻧﺎو ﺷــەھﯿﺪەﻛﺎﻧﺪا ﺑﻮون و ﺋەواﻧــﯽ ﺗﺮ ﻟەﻻﯾەن داﻋﺸــەوە ﺑە ﻛﯚﯾﻠە ﻛﺮان ﻛــە ﻧﺎدﯾە ﯾەﻛێﻚ ﻟەوان ﺑﻮو ،ﺋێﺴﺘە 14ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺧێﺰاﻧەﻛــەی ﻧﺎدﯾە ﻟە دەﺳــﺖ داﻋﺶ ﻣﺎوﻧەﺗەوە. ﺣﻮزﻧﯽ ﻣﻮراد زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﭘڕۆژەی داھﺎﺗــﻮوی ﻧﺎدﯾــە ﻛﺎرﻛﺮدﻧە ﺑﯚ رزﮔﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ژێﺮ دەﺳــﺘﯽ داﻋــﺶ و ھەروەھﺎ ﻛﺎر دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﺑﻮوژاﻧﺪﻧــەوەی ﻧﺎوﭼــە ﺋێﺰﯾﺪﯾﻨﺸــﯿﻨەﻛﺎن و
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
وﺷە /ﺳﯚران- ﻣﻮڕﺷﯿﺪ ﺑﺮادۆﺳﺘﯽ ﯾەﺗــﺮون ﯾﯚﻧﺎن داود ،ﻗەﺷــەی ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دﯾﺎﻧﺎ و ھﺎودﯾﺎن و ﺑﺪﯾﺎل ﻟە دەﭬەری ﺳﯚران ،ﺑﺎس ﻟە ﺑﺎرودۆخ و ژﯾﺎﻧﯽ ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن دەﻛﺎت و رەﺧﻨــە ﻟــە ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﻣــەﻻﻛﺎن دەﮔﺮێــﺖ ﻛە ﺑە ھﯚی ﺋەواﻧەوە وازی ﻟە ﭘﺮﺳــەی ﻣﻮﺳــڵﻤﺎﻧﺎن ھێﻨﺎوە .ﭘێــﯽ واﯾە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺶ وەك ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﺎﯾەخ ﺑە ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻧﺎدات.
ﻧﺰﯾﻜــەی 150ﺧێﺰاﻧــﯽ ﺋﺎوارەی ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯽ دەﺷــﺘﯽ ﻧەﯾﻨەوا و ﻣﻮوﺳڵ و ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻋێﺮاق ﻟە ﺳﯚران ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﻮون. ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﭬــەری ﺳــﯚران زﯾﺎﺗــﺮ ﺑــە چ ﻛﺎرێﻜەوە ﺳەرﻗﺎڵﻦ؟ زﯾﺎﺗﺮ ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەری ﺣﻜﻮوﻣەﺗﻦ، ﻟــە دوای ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەری ﻛﺎری ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻣەﺷﺮووﺑﺎﺗە ،وەك ﺑﺎزرﮔﺎن ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻛﺎری ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻣەﺷﺮووﺑﺎت دەﻛەن و ھﯿــﭻ ﻛﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﯿە ﺑﯿﻜەن. ﭘێﺘﺎن واﯾە ﻛﺎر ﺑﯚ ھەر ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻛەﻣە؟ ﻟەم دەﭬەرە ﻛﺎر ﺑﯚ ﺧەڵﻜﯽ ﺗﺮ زۆرە،
ﺋەم دﯾﺎردەﯾە ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺳﯚران، ﺑەڵﻜﻮ ﻟــە ھەﻣﻮو ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە ،ﺑەم ﺷێﻮەﯾەش ﭘێﻜەوەژﯾﺎن ﺋەﺳﺘەﻣە ،ﺑﯚﯾە ﮔەﻧﺠەﻛﺎﻧﻤﺎن روو ﻟە ﺋەوروﭘﺎ دەﻛەن و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺟێ دەھێڵﻦ ،ﭘێﻜەوەژﯾﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﻗﺴــە ﻧﯿﯿە ،ﭘێﻜەوەژﯾــﺎن ﻣﺎف و ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزاﺗە. واﺗە ﻣــﺎف و ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزاﺗﯽ ﺗەواو ﺑە ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻧەدراوە؟ ﻧەﺧێﺮ ،ﻛﻮا ﻣــﺎف و ﺋﯿﻤﯿﺘﯿﺎزاﺗﯽ ﻣەﺳــﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ،ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺳﯚران ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎن ﻓەرﻣﺎﻧﺒەری ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﺑێ ﻛﺎرن ،ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾەك ﻣەﺳﯿﺤﯽ ﻧﯿﯿە ﭘﯚﺳﺘێﻜﯽ ﺑەرزی ھەﺑێﺖ ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻣەﺳﯿﺤﯽ ﻟە ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﻛﻮردﻧﺸﯿﻦ ﻧەﻛﺮاوەﺗە ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﯾەﻛــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــﯽ ،زۆر ﺟﯿﺎوازﯾﻤــﺎن ھەﯾە ﻟەﮔــەڵ ﻣﻮﺳــڵﻤﺎﻧەﻛﺎن و ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟە ﻋێﺮاﻗﯿﺸــﺪا ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺑە رژدی ﺋﺎوڕ ﻟە ﻣەﺳــﺤﯿﯿەﻛﺎن ﺑﺪەﻧەوە. ﻛێﺸــە ﻟە ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﻣەﺳــﯿﺤﯽ و ﻣﻮﺳــڵﻤﺎﻧەﻛﺎن ﻟە دەﭬەری ﺳﯚراﻧﺪا ھەﯾە؟ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﭘێﻜەوەژﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﻣﻮﺳــڵﻤﺎﻧەﻛﺎن زۆر ﺑﺎﺷە و ﻛێﺸــەﻣﺎن ﻧەﺑﻮوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە، ﻟــە ﺟــەژن و ﺑﯚﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﻤەدا
ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧەﻛﺎن ﺳەرداﻧﻤﺎن دەﻛەن و ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯿﻤﺎن ﻟێ دەﻛەن ،ھەروەھﺎ ﻟــە ﺟەژﻧــﯽ ﻣﻮﺳــڵﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑەھەﻣﺎن ﺷــێﻮە ﺧەڵﻜــﯽ ﺋێﻤە ﺳەرداﻧﯽ ﻣﻮﺳــڵﻤﺎﻧەﻛﺎن دەﻛەن، ﻟە ﭘﺮﺳــەﻛﺎﻧﺪا ﺑەھەﻣﺎن ﺷــێﻮە ﺳــەرداﻧﯽ ﯾەﻛﺘــﺮ دەﻛەﯾﻦ ،ﻟە ﺧﯚﺷــﯽ و ﻧﺎﺧﯚﺷــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧەﻛﺎن ﺑەﺷﺪارﯾﻦ. وەك ﻗەﺷەی ﻣەﺳﯿﺤﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﭬــەری ﺳــﯚران ﺳــەرداﻧﯽ ﻣﻮﺳــڵﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو دەﭬــەرە دەﻛەی؟ ﺳــﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ﺑــﯚ ھەﻣﻮو ﺑﯚﻧە و ﺋﺎھەﻧﮕێــﻚ ﺳــەرداﻧﯽ ﻣﺎڵــﯽ ﻣﻮﺳــڵﻤﺎﻧەﻛﺎن و ﻣﺰﮔەوﺗەﻛﺎﻧــﻢ دەﻛﺮد ،ﺑﯚ ﭘﺮﺳە ﺳەرداﻧﯽ ھەﻣﻮو ﻣﺰﮔەوﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﯚران و ﭼﯚﻣﺎن و ﻣێﺮﮔەﺳــﯚر و رواﻧﺪزم ﻛﺮدووە، ﺑــەم ﺑەھــﯚی ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوەی ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻣەﻻی ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧەﻛﺎن، ﻣــﺎوەی دوو ﺳــﺎڵە ﭘﺮﺳــەی ﻣﻮﺳــڵﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﻢ ﺗــەرك ﻛﺮدووە و
ژﻣﺎرە ) ، (161ﭼﻮارﺷەم2016/ 11/ 9 ،
ﺑەھﯚی ﻣەﻻﻛﺎﻧەوە ﻣﺰﮔەوت و ﭘﺮﺳەی ﻣﻮﺳڵﻤﺎﻧﺎﻧﻢ ﺗەرك ﻛﺮدووە
15
داﻧﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮورێﻚ ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەﻛﺎن ﻛــە ﻧەﺑﻨــە ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ و ﺗﺎﯾﻔەﮔەرﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا“. ﺋەو دەڵــێ” ،ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﻧﺎدﯾە ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﮔەڕێﺘەوە و دەﯾەوێــﺖ ﻟە ﻛەﻣﭙــﯽ دۆﻣﯿﺰ ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﺒێﺖ“. ﻧﺎدﯾــە ﻣــﻮراد ﺳــﺎڵﯽ 2015ﻟە رێﮕەی ﺧێﺰاﻧێﻜﯽ ﻣﻮﺳــڵﻤﺎن ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻣﻮوﺳڵ ﺧﯚی ﮔەﯾﺎﻧﺪە ﺳەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﻟە ﻛەﻣﭙﯽ دۆﻣﯿﺰ ﻟە ﺷــﺎری دھﯚك ﻧﯿﺸــﺘەﺟێ ﺑﻮو ،دواﺗﺮ رەواﻧەی وﺗﺎﻧــﯽ دەرەوە ﻛــﺮا و ﺗﻮاﻧــﯽ ﺑﮕﺎﺗە ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﺋەوروﭘــﺎ و دەﻧﮕﯽ ﻣەزڵﻮوﻣﯿــﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟەو ﻧﺎوەﻧﺪە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﺎﻧەوە ﮔەﯾﺎﻧﺪ ،دواﺗﺮ ﻟەﻻﯾەن ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن ﺑە ﺑﺎڵﻮێﺰی ﻧﯿﺎزﭘﺎﻛﯽ دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن ﻛﺮا.
ﺣﻮزﻧﯽ ﻣﻮراد:
ﭘڕۆژەی داھﺎﺗﻮوی ﻧﺎدﯾە ﻛﺎرﻛﺮدﻧە ﺑﯚ رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮ دەﺳﺘﯽ داﻋﺶ
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
16
ﻓەرھﺎد ﭘﯿﺮﺑﺎڵ
ژﻣﺎرە ) ، (161ﭼﻮارﺷەم2016/ 11/ 9 ،
ﻣﻦ ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەک ﻟەﮔەڵ ﮐﻮﺷــﺘﻨﯽ ژن ﻧﯿﻢ ،ﺑەڵﮑﻮ ﻟەﮔەڵ ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪﻧﯿﻢ ,ﻟەو ﺷﻮێﻨەی ﻧﺎﻣﻮوﺳــﯽ ﻣﻨﯽ ﺗێﺪا ڕووت ﮐﺮاﯾەوە ،ﺑەراﻣﺒەر ﻣەﺣﮑەﻣــەی ھەوﻟێــﺮ ،ﮐە ﻟەﺳــەر ﺧﻮدا و )ﻟەﺳــەر ﻧﺎﺣەﻗﯽ ﺑەﺟﻮاب ھﺎﺗﻨﻢ( ﻧﺎ=ﻣەرداﻧە, ﭼﻮون ﺧﺎﻧﻮوم ،ﻣﻮڵﮏ و ﻣەﮐﺘەب ،ﻣﺎڵ و زاﻧﮑﯚ و ﺋەوﻻدﯾﺸــﻢ دەﺳﺖ ﺑەﺳــەر داﺑﮕﺮن(R) .م ﻧەﺑێ. ﻓن ,ﮐﻮڕی ھــەر ﮐێ و ھەر ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾەک ﺑێ، ھەر ﮐەس دادوار )ﺣﺎﮐﻢ( ،دادﭘﺎرێﺰ ”ﻣﻌﺎﻣﯽ“.. ﭘﯿﺎو ﯾﺎن ژن ,ﺋەﮔەر ﻧﺎﭘﺎﻛﯽ ﻟەو ﮔﺮێﺒﻪﺳﺘﻪ ﮐﺮد ﻛﻪ واژوو ﮐﺮاوە ﻟە ﻧێــﻮان )ھﺎوﺟﻮوﺗﯽ ﺧﯚی( و ﺧﻮدا و ﺧﯚﯾﺪا ،ﯾــﺎن ﻟە ﻧێﻮان ﺧﯚی و ﺧﻮدا و ﺧەڵﮏ واژوو ﮐﺮاوە ,ﮐە ﺑێ ﻗەﯾﺪ و ﺷــەرت ﺋەو ﮔﺮێﺒﻪﺳﺘﻪ دەﮐﺎﺗە ﮔﺮێﺒﻪﺳﺘﯽ ﻧێﻮان ﺧﺎک و ﺧــﻮدا و ﺧــﯚی .ﺑە ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ دادی ﻣﻦ دەﺑێ ﻟــەو ﺟێﯿەی ﻣﻦ ﻧﺎﻣﻮوﺳــﯽ دادم ﺑﺮد ﺑﺴــﻮوﺗێﻨﺮێﺖ ﺋەو ”ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ“ﯾــە ﺧﯿﺎﻧەﺗﮑﺎرە ﺋەﮔەر ژن ﺑــێ ﺋەﮔەر ﭘﯿﺎو ,ﺗــﺎ ﺑﺒێﺘە ﭘەﻧﺪ و ﻋﯿﺒﺮەت ﺑﯚ ﻋﺎﻟەﻣﯽ ﺳەر ڕووی زەﻣﯿﻦ. ﺋەﻣەش ﻟە ﯾەﮐەم ڕۆژی ﺧێﺮی ﺳــﺎڵﯽ ﺗﺎزەی ﻧــەورۆز ،واﺗە ) (21ﻟەو ﺗﺎواﻧﺒــﺎر و ﺧﺎﺋﯿﻨﺎﻧەی ﺧﻮدا و ﺧەڵﮏ و ﺧﺎک ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺋەواﻧﯽ ژووری ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿــﯽ وﺗێﮑﯽ ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە وەک ﻣﯿﺴــڕ و ﯾەﻣەن ،دێﻦ ﺳــﻮاری ﻣﻠﯽ ﻣﯿﻠﻠەت دەﺑﻦ ﻟە
ڕۆژی )(21ی ﻧــەورۆزدا دەﺳــﻮوﺗێﻨﺪران ﺑە ﻧﯿﺰاﻣﯽ زەردەﺷﺘﯿﯽ ﺟﺎران. ﺋەﻣەش ﭼﻮﻧﮑە ﻣﻦ ﺑە دﯾﻦ ﺋﯿﺴــﻼم ،ﺑە ﻧەژاد زەردەﺷــﺘﯿﻢ ,ﺑﯚﯾە ﺑە ﺣەﻗﻘﯽ ڕەوای ﺧﯚﻣﯽ دەزاﻧﻢ ﺑەﭘێﯽ ﻧەژادم ﻧەک ﺑەﭘێﯽ دﯾﻨﻢ ﺋەوەڵ ﮐەس ﻣﻦ ﺑﺴﻮوﺗێﻨﻦ ﺋەﮔەر ﭼﻮوﺑﻢ ﯾﺎن ﺋەﮔەر ﭼﻮوم ﺧﯿﺎﻧەﺗﻢ ﻟە ﺧﺎک و ژن و ﺧەڵﮏ و ﺧﻮدای ﺧﯚم ﮐﺮد. )ﭘﯿــﺮ – ﺑــﺎڵ(ی ﺑﺎوﮐــﻢ دەﯾﮕێﺮاﯾــەوە: زەردەﺷﺘﯿﯿەﮐﺎن ﻣﻮوﻏەﮐﺎﻧﯿﺸﯿﺎن دەﺳﻮوﺗﺎﻧﺪ ﺋەﮔەر ”ﻧﮫێﻨﯿــﯽ ﭘﯿﺮۆزﯾﺎن“ ﺑﺪرﮐﺎﻧﺪاﯾە ﮐە ﻟە ﺋﯿﺴﻼﻣﺪا دەﮐﺎﺗە ﻧﺰﯾﮑﺒﻮوﻧەوە ﻟە ﺳﻨﻮورەﮐﺎﻧﯽ ﺧﻮدا و ﻗەوﭼە ﻗەوﭼﮑﺮدن ﻟەﺳەر ﻏەﯾﺐ. داﯾﮑﻤﯽ ﺑە ﺋەﺳــڵ ﺟﻮوﻟەﮐــەی ﺋﺎوارەﺑﻮوی واﺑﺰاﻧــﻢ ﺗﺎﺗﺎرەﮐﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ڕووﺳــﯿﺎ – ﺋێﺮان ،ﻟەڕێﮕەی ﺳــﯿﺪەﮐﺎﻧەوە ،ﻟەﺑﺎرەی ﺋەو ﺑﺎوﮐــە ﻻﯾەﮐﯽ ﺗﻮرﮐﻤﺎن و ﻻﯾەک ﻣەﺳــﯿﺤﯽ و ﻻﯾەﮐەی دﯾﮑــەی زەردەﺷــﺘﯿﻢ ،ﺑە ﻣﻨﯽ دەﮔﻮت) :ﮐﻮڕم ﻓەرھــﺎد ﺋﺎﮔﺎداری ﺑﺎﺑﯽ ﺧﯚت ﺑە” .ﭘﯿﺮﺑﺎڵ“ ﭼﺎوێﮑﯽ ھەوﻟێﺮێﯿە!{. دەﻣﮕﻮت :ﺑﺎش. ”ﭘﯿﺮﺑﺎڵ“ی ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﺎڵێﮑﯽ زەردەﺷــﺘﯿﯽ ﺑﺎوﮐﻢ، دوو ﺷﺘﯽ ﻓێﺮی ﻣﻦ ﮐﺮد ,ﯾەﮐەم :ﭘێﻐەﻣﺒەراﻧە ﺑﮋﯾﻢ .دووەم :ﭘﯿﺎو ﻧﺎﻣﻮوﺳﯽ ﻧﯿە. ﺋەﮔەر ﻧﺎﻣﻮوﺳﻴﺸــﯽ ھەﺑێﺖ ﺋەوا ﻧﺎﻣﻮوﺳــﯽ
ﺷەﻣﺎڵ ﻧﻮوری
ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺑــﺎزاڕ و رژێﻤﯽ ﺳــەرﻣﺎﯾەداری ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮودا ،ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺷێﻮاز و ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ﻧﯿﯿــە ،ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺑە رووﺧﺴــﺎر وا دەردەﻛەوێــﺖ ﻛە ﺳــەرﺟەم وﺗﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوی ﺋەوروﭘﺎ و رۆژھەﺗﯽ ﺋﺎﺳﯿﺎ ﺑەو ﺳﯿﺴﺘەﻣﺎﻧە ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮون ،ﺑەم ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا وا ﻧﯿﯿە ،ﺋەوان رێﺒﺎز و ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ واﯾﺎن داڕﺷــﺘﻮوە ﻛە ﻟەﮔەڵ واﻗﯿﻊ، ﺑﮕــﺮە ﻛﻮﻟﺘــﻮور و وﯾﺴــﺘﯽ ﺧەڵﻜەﻛەﯾﺎﻧﺪا دەﮔﻮﻧﺠێــﺖ .رێﺒﺎزی ﺳــێﯿەم و ﺳﯚﺷــﯿﺎل دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ھﺎوﺑەش و ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ژاﭘﯚن و وﺗﺎﻧﯽ ﺑڵﻨﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﯿﺎ و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎی ﻻﺗﯿﻨــﯽ و وﺗﺎﻧﯽ ﻛەﻧﺪاو ،ھەﻣﻮوی ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﺟﯿﺎوازن ،ﺑە ﭘێﭽەواﻧەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﻛە ﻟە ھەﻣﻮو ﺗەﻧﮕﮋە و ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﺪا ﭘﺸﺖ ﺑە ﻛﯚﻣەڵە ﺷــﺎرەزا و ﭘﺴﭙﯚڕێﻜﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ دەﺑەﺳﺘێﺖ ﻛە دەرﺋەﻧﺠﺎم ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەوە ﺑەرەو ﻓەﺷەﻟﻤﺎن دەﺑەن. ﺷﻜﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ وەﺑەرھێﻨﺎن و ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺘﺮۆڵ و ﻛﺎرەﺑﺎ و دەﯾﺎن ﺳێﻜﺘەری ﺗﺮ ،ﺋەو راﺳــﺘﯿﯿە دەردەﺧەن ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑەدوای ﺳﯿﺴــﺘەم و ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری وادا ﺑﮕەڕێﯿﻦ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﺑﺎر و ﮔﻮﻧﺠــﺎو ﺑێﺖ ،ھﺎوﺷــێﻮەی وﺗﺎﻧﯽ ﻣﺎﻟﯿﺰﯾﺎ و ﻛەﻧــﺪاو ﻛە ﺑﻤﺎﻧــەوێ و ﻧەﻣﺎﻧەوێﺖ ﺋەوان ﻟە ﺋێﻤە ﻟە ﭘێﺸــﺘﺮن .ﺋەوان ﻧەﭼــﻮون ﻟەﻧﺎو ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺪا ﺑــەدوای ﭘەرﺗﻮوﻛێﻜﺪا ﺑﮕەڕێﻦ ﺑــﺎس ﻟە ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧــەوەی وﺗەﻛەﯾﺎن ﺑﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو ﺟــﯚرە ﭘەرﺗﻮوﻛﺎﻧە ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜﻮ ھﺎﺗﻦ ﻟەﻧﺎو وﯾﺴــﺖ و دەرووﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯿﺎن داڕﺷﺘەوە ﻛە ﻟە رووی ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜەوە ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮێﺖ. ﺋێﺴــﺘەﻛە ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻏﺮووری ﺳﯿﺎﺳەﺗﻮاﻧﺎﻧﯽ دەﺳﺘەﺑﮋێﺮی ﺣﻮﻛﻤە ﻛە زﯾﺎن ﺑــە ﻣێــﮋوو و ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺋەو ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧە دەﮔەﯾەﻧﻦ ﻛــە ﺗﺎ ﺋەﻣڕۆی ﻟەﮔەڵــﺪا ﺑێﺖ ﻟە ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﺷەڕ ﻛﺎدر و ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧﯿﺎن ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ و ﮔﯿﺎﻧﻔﯿﺪای ﺑﯚ ﻧەﺗەوە و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧەﻛەﯾﺎن دەدەن، ﻟە ﺳﺎﯾەی ﺋەو ﺑﮋاردەﯾەدا دەﯾﺎن ﺳﯿﺎﺳەﺗﻮاﻧﯽ ﺷــەﻋﺒەوی و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوس و ﺑەﻧﺎو ﻧﻮوﺳــەری ﻓێڵﺒﺎز دەرﻛەوت ﻛە ﻛﺎرﯾﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﻓﺮﻣێﺴﻜﯽ ﺗﯿﻤﺴﺎﺣﯿﯿﺎﻧەﯾە ﺑﯚ واﻗﯿﻌەﻛە، ﻟە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺸــﺪا ﺋەو ﺑڕﯾــﺎر و رێﻨﻮێﻨﯿﯿﺎﻧەی ﺋەﻣڕۆ ﻟــە وەزارەﺗﯽ داراﯾــﯽ و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾــﺮان و وەزارەﺗەﻛﺎﻧــەوە دەردەﭼﻦ ،ﻟە ﺳەﯾﺮوﺳــەﻣەرەﻛﺎﻧﯽ ﻧــﺎو ﭼﯿﺮۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺑەر
ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻓەرھﺎد ﭘﯿﺮﺑﺎڵ ﻟەﺳەر ﮐﻮﺷﺘﻨﯽ ژن ﺧﯚﯾەﺗﯽ ،ﻧەک ﺋﯽ ﺧﻮﺷــﮑﯽ ،ﯾــﺎن ژﻧەﮐەی، ﯾﺎن ﮐﭽەﮐەی .ﺋﻨﺠﺎ دەﯾﮕﻮت :دەﺑﯿﻨﯽ ,ﮐەواﺗە ژﻧﯿﺶ ﻧﺎﻣﻮوﺳﯽ ھەﯾە. دەﻣﮕــﻮت :ﭘﯿﺮﺑﺎڵ ﯾەﻋﻨﯽ ﮐەواﺗــە ﻧەﺑﯿﮫەی ﺧﻮﺷﮑﯿﺸــﻢ ،ﻧﺎﻣﻮوﺳﯽ ﺧﯚی ،ﻧﺎﻣﻮوﺳﯽ وی، ﻟــەﻻی ﺋەﺑﻮوﺑەﮐﺮی ﻣێﺮدی ﻧﯿﻴــە و ﻟەﻻی
ﺋـــــەﮔەر داد ،دوو ﮐەﺳﯽ ﻟەم ﻧەورۆزەوە ﺳــﻮوﺗﺎﻧﺪ ،دەﺑێﺘــە ﭘــەﻧﺪ و ﺑﻨﺎﻏەﯾەک ﮐە ﺣﻮﮐﻤــﯽ دادی داھﺎﺗﻮوی ﻟەﺳەر ﭘێ داﺑﻤـەزرێﺖ و ﺧەڵﮏ ﻟێﯽ ﺑﺘﺮﺳێ ﺧﯚﯾەﺗﯽ؟ دەﯾﮕﻮت :ﺑێﮕﻮﻣﺎن ھەر ﮐەﺳــێﮏ ﺑﻪرﭘﺮﺳﻪ ﻟە ﻧﺎﻣﻮوﺳﯽ ﺧﯚی ,ﻣﻦ ﮐﯿﺸﻢ ﻟەوەﯾە ھﻮﻣﺎی داﮐﺖ ﺑﭽێ چ ﺑــﺪا ..ھﮫﮫﻪ ...ھەﻣﯿﻨﯽ داﮐﺖ ﻟە ﻣﻦ و ﺗﯚش ﺑﺎﺷــﺘﺮ دەزاﻧﯽ ﻧﺎﻣﻮوﺳﯽ ﺧﯚی ﻧﺎﻣﻮوﺳﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﻧەک ﺋﯽ ﻣﻦ .دەﯾﮑﺮدە
ﭘێﮑەﻧﯿﻦ .ﻣﻦ ﺳﺎﻧێﮑﯽ زۆر واﻗﻢ وڕﻣﺎ ﺑﻮو ﻟەم ﻗﺴﺎﻧەی ﺑﺎﺑﻢ. ﻟەﭘێﺶ ﻣەﺣﮑەﻣەی ھەوﻟێﺮ ﺋەﻣەم ﺑﯚ ﺧﻮدی ﺧــﯚم و ڕۆداﻧﯽ ﮐﻮڕم و ﺑﯚ ﺗﻨﯚﮐﯽ ﮐﭽﯿﺸــﻢ ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪ و ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ )ﺋﺎڕ(م وا ﻓێﺮ ﮐﺮدﺑﻮو: ﺋەﮔەر ڕۆژێﮏ ﺋەﻣﻦ ﭼﻮوم ھەر ﺷــﺘێﮑﻢ ﮐﺮد ﺋەﻣە ﻣﻨﻢ ھەرﮔﯿﺰ ﺋێﻮە ﻧﯿﻦ. ﭘﺮﺳــﯿﻢ :ﺋەدی ﺋەﮔەر ﻣەﺳــەﻟەن ﺧﻮﺷﮑﻢ ﻧەﯾﺰاﻧﯽ و ﺑﺎوەڕی ﻧەھێﻨﺎ ﻧﺎﻣﻮوس ھەﯾە و ﭼﻮو ﻧﺎﭘﺎﻛﯽ ﻟە ﻣێﺮدی ﺧﯚی ﮐﺮد ,ﯾﺎن ﻣﺎﻣﻢ ﻧﺎﭘﺎﻛﯽ ﻟە ژﻧﯽ ﺧﯚی ﻛﺮد. ﮔﻮﺗﯽ :ﺑەﺧﻮا ﺋەﺗﻮو ﮐەری .ﮔﻮﺗﻢ :ﻟﯚ؟ ﮔﻮﺗﯽ :ﺋەدی ﺋەﻣﻦ ﻧﺎڵێﻢ ﺑﯿﺴﻮوﺗێﻨﻦ. ﻟــە دووای ﺧﯿﺎﻧــەت ،ﺋێﻤەی زەردەﺷــﺘﯽ، ﺧﯿﺎﻧەﺗﮑﺎرﻣــﺎن ،ﺋەﮔــەر ژن ﺋەﮔــەر ﭘﯿــﺎو، دەﺳﻮوﺗﺎﻧﺪ. ... ﺋەﮔــەر داد ،دوو ﮐەﺳــﯽ ﻟــەم ﻧــەورۆزەوە ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪ ،دەﺑێﺘە ﭘەﻧﺪ و ﺑﻨﺎﻏەﯾەک ﮐە ﺣﻮﮐﻤﯽ دادی داھﺎﺗﻮوی ﻟەﺳــەر ﭘــێ داﺑﻤەزرێﺖ و ﺧەڵﮏ ﻟێﯽ ﺑﺘﺮﺳێ .ھەﻣﻮو ﻗﺎﻧﻮوﻧێﮏ ﺧەڵﮏ ﻟە ﺗﺮﺳــﺎن ﺋﯿﺤﺘﯿڕاﻣﯽ دەﮔﺮێﺖ .ﺑﯚﯾەش ﺑەﺷەر زۆر ﺟﺎر ﻟە ﺗﺮﺳﺎن ﮐەﺳــێﮑﯽ ﺧﯚش دەوێ. ﺑەم دەﺑێ ﺑەﺷــەر ﺑﺰاﻧێــﺖ ﻟەﮔەڵ ﺧﻮداش ﻋەﯾﻨەن واﺑێ.
دوای ﺋەم ﺷﻜﺴﺘﺎﻧە ﭼﯽ ﺑﻜەﯾﻦ؟
ﺋﺎﮔﺮدان دەﭼێﺖ. ﭼــﯚن دەﺑێﺖ ﻟــە وﺗێﻜﺪا ﻛــە ﻣﻮوﭼە دوا دەﻛەوێﺖ و رێــﮋەی ھــەژاری و ﺑێﻜﺎری ﻟە زﯾﺎدﺑﻮوﻧە و ﻣﻮوﭼەﺧﯚران ﭼﺎرەﻛە ﻣﻮوﭼەﯾەك وەردەﮔــﺮن و ﭼەﻧــﺪان ﻣﻮوﭼــەی ﺗﺮﯾــﺎن وەرﻧەﮔﺮﺗــﻮوە ،ﺣﻜﻮوﻣــەت دڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەﻛــﯽ ﻛﺮداری ﺑە ﻣﻮوﭼە ﻓەوﺗﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮوﭼەﺧﯚران ﻧەدات؟ ﯾﺎ ھﯿﭻ ﻧەﺑێﺖ ﻟەم دۆﺧەدا ﺋەو ﺑﻮێﺮﯾﯿە ﺑﺪات ﺑەﺧــﯚی دەرﻣﺎڵە و ﻣﻮوﭼــە ﺑەرزەﻛﺎن ﻛــەم ﺑﻜﺎﺗەوە و ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ ﻧﻮێﯽ ﻣﻮوﭼە داﺑﻨێﺖ ،ﺋﺎﺧﺮ ھەردوو ﭘﺎرﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ )ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن( ﭼﯚن ﺳﺒەﯾﻨێ ﺋەو ھەﻣﻮو ﻣﻮوﭼە و ﭘﺎﺷــەﻛەوﺗە ﻓەوﺗﺎوە دەدەﻧەوە؟ )ﻗەرز ﻛﯚن دەﺑێــﺖ ﺑــەم ﻧﺎﻓەوﺗێــﺖ( ،ﺑەردەواﻣﺒﻮون ﻟەﺳــەر ﺑەرﻧﺎﻣەی ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوەی ﻣﻮوﭼە و داھﺎﺗﯽ ﭘﯿﺎواﻧﯽ دەوڵــەت و ﻣﻮوﭼەﺧﯚران ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻧﺮخ و ﺑەھﺎی ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ و ﺑەﻧﺰﯾﻦ و ﺗەﻟەﻓﯚن و ﮔﻮﻣﺮگ و ﺳــﺰای ﺳــەرﭘێﭽﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ و دەﯾــﺎن رﺳــﻮوﻣﺎت و ﺑﺎﺟﯽ ﺗﺮ ﻟە ھەڵﻜﺸــﺎﻧﺪاﯾە ،ﺋەﻣە ﺑﺎﻧێﻜــە و دوو ھەوا، ﻟە ﺋﺎﺑﻮورﯾــﺪا ﭘێﯽ دەﮔﻮﺗﺮێﺖ ﻧﺎھﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ﻧێﻮان داھــﺎت و ﻧﺮخ و ﺑەھﺎﻛﺎن ،ﺑﯚﯾە ﺧەڵﻜﯽ ﺑەﻧﺎﭼﺎری ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﭘێﺪاﻧﯽ ﻧﺮﺧﯽ رﺳﻮوﻣﺎت و ﺑــﺎج و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿــەﻛﺎن دەدزﻧــەوە و ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی داھﺎﺗە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎن ﺑەڵﮕەی ﺋەم ﻗﺴﺎﻧەﯾە. ﺋەوەی ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﮔﻮزەرێ، ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑﺎزاڕ و ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﺋﺎﺑﻮوری ﻧﯿﯿە ﺗﺎ ﺑە ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯽ ﻗﺴــەی ﻟەﺳەر ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﺋﺎﺧﺮ ﻟە ﻛﻮێﯽ دﻧﯿﺎدا داﺗﺎ و زاﻧﯿﺎری و ﺋﺎﻣﺎری ﮔﺸﺘﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮان ﻧەﺑێﺖ ،ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎس ﺑێﺖ ﺷــﺮۆﭬەی زاﻧﺴــﺘﯿﯿﺎﻧەﻣﺎن ﺑﯚ ﺑﻜﺎت؟ ﻟە ﻛﻮێﯽ دﻧﯿــﺎدا ھەﯾە وﺗێﻚ ﺑﻮدﺟەی ﻧەﺑێﺖ و
ﺋــەوەی ﺋێﺴــــﺘە ﻟــە ﻛــــﻮردﺳﺘﺎن دەﮔﻮزەرێ ،ﺋــﺎﺑﻮوری ﺑﺎزاڕ و ﺳﯿﺴـﺘەﻣێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﺋـﺎﺑﻮوری ﻧﯿﯿە ﺗــﺎ ﺑە ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯽ ﻗﺴەی ﻟەﺳەر ﺑﻜەﯾﻦ
داھﺎت و ﺧەرﺟﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷەﻓﺎف ﻧەﺑﻦ و ﺑەﺳەر دوو ﺋﯿﺪارەدا داﺑەش ﻛﺮاﺑێﺖ ،ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾەﻛﯽ زاﻧﻜﯚ ﺑێﺖ و ﻟە ﻛەﻧﺎڵێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﯿﯿەوە ﺑﺎﺳﯽ زۆری و ﻗەﺑەﯾﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ دەوڵەت ﺑﻜﺎت؟ ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺑەﭘێﯽ ﺋەو ھەوﺳــﺎﻧەی ﻧﺮخ و ﺑەھﺎی ﺑﺎزاڕ و ﻛﺮێﯽ رﺳﻮوﻣﺎت و ﺑﺎج و ﮔﻮﻣﺮگ ﺑێﺖ ،ﺋــەو ﭼﺎرەﻛە ﻣﻮوﭼەﯾەی ﻣﻮوﭼەﺧﯚران وەرﯾﺪەﮔﺮن ﻧﺎﭼێﺘە ﻗﺎڵﭙــﯽ ﻣﻮوﭼەوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺳﯚﺷــﯿﺎل و ﻓەﻗﯿﺮاﻧەﯾــە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ زۆرﺑەی ﻣﻮوﭼەﺧﯚراﻧﯽ ﭘﻠەﻛﺎﻧﯽ دەوڵەت .ﺋەﻣەش وای ﻛﺮدووە ﻣﻮوﭼەﺧﯚر ﺑەﻧﺎﭼﺎری ﻛﺎری ﺗﺮ ﺑﻜەن. ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ھــەر ﭘــڕۆژە و ﻛﺎرێﻜﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﺋەﮔەر ﺧەﺳﺨەﺳــە ﺑﻜﺮێﺖ و ﭘــڕۆژەی ﻛەڵﻜﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺑــﯚ ﻧەﻛﺮێﺖ ﻧەك ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎﺳــﺎن ،ﺑەڵﻜﻮ ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ و ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﺑــﻜﺎت ،ھەرﭼەﻧﺪە زۆر ﻟــەو ﺑﻮاراﻧــەی وەك ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ و ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﺷــﺎرەواﻧﯽ و ﺋﺎو، ﺑﮕــﺮە ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ و ﭘەروەردەﯾــﺶ ﻛــە ﻛﺎروﺑﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟــە رێﮕــەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗەوە ﺑەڕێــﻮە دەﭼێﺖ ،زۆر زﯾﺎﺗﺮ ﺧەرﺟﯽ و ﺗێﭽﻮوﻧﯽ ﻟەﺳەر ﺣﻜﻮوﻣەت ھەﯾە، ﺑﯚﯾە ﮔﺮﻓﺘەﻛــە ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯽ و ﺗﺎﯾﺒەت ﻧﯿﯿــە ،ھێﻨﺪەی ﺋەوەی ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ﺗێﻜەڵ و ﭘێﻜەڵﯽ و ﭘﺸــێﻮﯾﯽ ﻧێــﻮان ﭘێﻮەﻧﺪی ﺋەم دوو ﻛەرﺗەوەﯾە ،ﺑﯚﯾە ﻟە ﺧەﺳﺨەﺳــەﻛﺎﻧﻤﺎﻧﺪا ﻟەﺑﺮی ﺋەوەی ﺧەرﺟﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻛەم ﺑێﺘەوە و داھﺎت زﯾﺎد ﺑێــﺖ ،ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ﺧەرﺟﯽ زﯾﺎد ﺑﻮوە و داھﺎت ﻛەﻣﯿــﯽ ﻛﺮدووە ،وەك ﻟە ﺗێﭽﻮون و ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ و ﺋﺎو و ﭘەروەردە و ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺑەرووﻧﯽ دەردەﻛەوێﺖ. ﻛەواﺗە ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﯾەﻛەم و ﻟــەم ﺑﺎرودۆﺧە ﻧﺎھەﻣﻮار و ھەﺳــﺘﯿﺎرەدا ﭼﯽ ﺑﻜﺮێﺖ ﺑﺎﺷــە؟ ﺋەﮔەرﭼﯽ وەﻣﺪاﻧەوەی ﺋەم ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﻗﻮرﺳە، ﺑەم ﺋەﺳــﺘەﻣﯿﺶ ﻧﯿﯿــە .ﻛﺎرواﻧﯽ رﯾﻔﯚرﻣﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺑە ھەﻧﮕﺎوێﻚ دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت و ﻟە ﻣﺎوەی ﯾەك دوو ﺳــﺎڵﺪا ﺳﯿﺤﺮی ﺋەو ھەﻧﮕﺎوە ﻟەﺳەر ﺋﺎﺑﻮوری و ﺑﮋێﻮی ژﯾﺎن دەردەﻛەوێﺖ. ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋەو ھەﻣﻮو ﺷــﺎرەزا و راوێﮋﻛﺎرەی ﻟەﻧــﺎو وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛەڵەﻛە ﺑﻮون ،ﺑﺰاﻧﻦ ﻟەﺳەرﭼﯽ ﺑﻨەﻣﺎﯾــەك ﻓﻧە ﺳــێﻜﺘەر دەدەﻧــە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت؟ ﺋەرك و ﻣﺎﻓــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﭼﯿﻦ و ﭼﯚن ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەت و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺋەھﻠﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻣﺴــﯚﮔەر دەﻛﺮێﺖ-
ﻛەرﺗﯽ ﺗــﺎﯾﺒەت ﭼﯚن دێﺖ ﻟــە ﺳێﻜﺘەرێﻜﯽ وەك ﻛﺎرەﺑﺎ و ﺷﺎرەواﻧﯽ و ﭘــــــەروەردە و ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻛﺎر دەﻛﺎت ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ژێﺮﺧﺎﻧﯽ ﺋەم ﺳێﻜﺘەراﻧە ﺗەﭘﯿﻮ و ﻻوازە ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣــﯽ زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ﻧــﺮخ و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ﺋەم ﺑﻮارە دوور ﻟە ﮔەﻧﺪەڵﯿﯽ ﺑە ﯾﺎﺳﺎ ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺮێﺖ. ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﭼﯚن دێﺖ ﻟە ﺳــێﻜﺘەرێﻜﯽ وەك ﻛﺎرەﺑــﺎ و ﺷــﺎرەواﻧﯽ و ﭘــەروەردە و ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﻛﺎر دەﻛﺎت ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ژێﺮﺧﺎﻧﯽ ﺋــەم ﺳــێﻜﺘەراﻧە ﺗەﭘﯿــﻮ و ﻻوازە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺗێﭽﻮوﻧێﻜﯽ زۆری ﻟەﺳــەر دەﻛەوێﺖ ،ﻣەﮔەر ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾە ﭼﺎوی ﻟە ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮدﻧﯽ رێﻨﻮێﻨﯽ و راﺳــﭙﺎردەﻛﺎن ﺑێﺖ ﺑەو ﭘێﯿەی ﻟەﻧﺎو دەﺳــەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﺪا ﭘﺸﺖ و ﭘەﻧﺎی ھەﯾە. ﻟە ﺳــەرﺟەم ﺋەزﻣﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﻋەﻗﺎرات و وزە و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﻤﺎن ھەﯾە و ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧێﻚ دەوڵەﻣەﻧﺪ ﺑــﻮون ﻟــە ﭼﺎوﭘﯚﺷــﯿﻦ و ﻓەراﻣﯚﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺑەﻧﺪ و ﺧﺎڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎو ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎن .ﺑﺎ ﻟە ﺧەﺳﺨەﺳــەﻛﺮدﻧﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿــەﻛﺎن ﺑە ﭘڕۆژە و ﻛﺎری ﺑﭽﻮوك دەﺳــﺖ ﭘــێ ﺑﻜەﯾﻦ، ﺑــەم ﺑەھەﻧــﮕﺎوی دﯾﺮاﺳــەﺗﻜﺮاو و ﭘﺘەو، ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑﯿﻦ ﺗێﯿﺪا ،ﻧەك دوای 10ﺳﺎڵ ﻟــە ﺳــەرﻧەﻛەوﺗﻨﯽ ﺋەزﻣﻮﻧەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ﻛﯚﻣەڵە ﺷــﺎرەزا و ﭘﺴﭙﯚڕێﻜﯽ ﺗﺮی ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑێﻦ و دوور ﻟە واﻗﯿﻌﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و دۆﺧەﻛە ،ﺑﺎﺳــﯽ ﯾﺎﺳــﺎ و رێﻨﻮێﻨﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮﻣﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜەن .ﺋێﻤەی ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎﺳــﺎن ﻧﺎﭼﺎرﯾﻦ ﺑە ﮔﻮﻣﺎﻧەوە ﺳــەﯾﺮﯾﺎن ﺑﻜەﯾﻦ و ﺋەو ﮔﻮﺗﻨەﻣﺎن ﭘێ راﺳﺖ ﺑێﺖ ﻛە ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑەدوای ﭘﺎرووﯾەﻛﯽ ﭼەوردا ﻟەم وﺗە ھەژار و ﺑێﻜەﺳە دەﮔەڕێﻦ ،ﻟــە وﺗێﻜﺪا ﻛە ﺗﺎ ﺋەﻣڕۆ ﺧﻮێﻦ ﻟە ﺗﺎﺑﻮوﺗﯽ ﻛﻮڕە ﺷەھﯿﺪەﻛﺎﻧﻤﺎن دەﭼﯚڕێﺖ.
ﯾﻮﺳﻒ ﻟﻪﺗﯿﻒ
ﻟﻔﻜە و ﻟﯿﺮە ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻚ ﭘێﺸــﺘﺮ ،وەﺧﺘێﻚ دﻧﯿﺎ ھەﻧﺪێ ﺳــﺎدەﺗﺮ ﺑﻮو ،ھێﻨــﺪ دووﻛﺎن و ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯽ ﺑەم ﺷــێﻮەﯾەی ﺋێﺴــﺘە ﻧەﺑﻮو ،دەﺳــﺘﮕێڕان ﻛــﯚن ﺑە ﻛﯚن دەﺳــﻮوڕاﻧەوە و ﺑە دەﻧﮕﯽ ﺑەرز وەﺧﺖ و ﻧﺎوەﺧــﺖ ﺷــﻤەﻛﯽ ھەﻣەﺟﯚرﯾــﺎن رادەﮔەﯾﺎﻧﺪ ﺑﯚ ﻓﺮۆﺷــﺘﻦ ،ﻟە ھەﻣﻮوﯾﺎن ﺳــەﯾﺮﺗﺮ ﺋەو ﻛﺎﺑﺮاﯾە ﺑﻮو ﺑە دەﻧﮕﯽ ﺑەرز دەﯾﮕﻮت ھــﺎی ﻟﻔﻜە ھﺎی ﻟﯿﺮە .ﺧﻮداﯾە ﺋەم دوو ﺷﺘە ﭼﯚن ﭘێﻜەوە دەﻓﺮۆﺷێﺖ؟ ﺳەﯾﺮە ﻧﺎﮔﻮﻧﺠێ ﺷــﺘێﻜﯽ وا ﮔﺮاﻧﺒەھﺎ ﭼﯚن ھﺎوﺗﺎی ﺷــﺘێﻜﯽ ﻛەم ﻧﺮﺧﯽ وەك ﻟﻔﻜە ﭘێﻜەوە دەﮔﻮﻧﺠێﻦ ﺑﯚ ﻓﺮۆﺷﺘﻦ؟. ﮔﻮﻧﺠــﺎو ﻛﺎﺑــﺮا ﻛــﺮدی ،ھەرﭼەﻧﺪە ﺋێﺴــﺘەش ﺑﯿﺮ دەﻛەﻣەوە ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿﺎ، ﺋەردۆﻏﺎﻧــﻢ وەك ﺋەو ﻛﺎﺑﺮاﯾە دێﺘە ﭘێﺶ ﭼــﺎو .دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﮔﺮﺗﻦ ،ﻛەﺳــێ ﺑە ھەڵﺒﮋاردن و دەﻧﮕﯽ رەوای ﺧەڵﻚ ﺑێﺘە ﺳەر ﺗەﺧﺘﯽ دەﺳەت ،ھەڵﺒەت رێﺰ ﻟەو دەﻧﮕە ﺟﯿﺎوازاﻧەش دەﮔﺮێ ﻛە ﻟەﮔەڵﯿﺪا ﺗەﺑﺎ و ﻛــﯚك ﻧﯿﻦ ،ﺑﯚﯾــە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﺋــﺎزادی ﺑــەردەوام ھﺎوﺗەرﯾﺒﯽ ﯾەﻛﻦ و ھﺎوﺷــﺎﻧﯽ ﯾەﻛﺘــﺮ دەڕۆن و ﺑەرﯾەك ﻧﺎﻛەون .دەﻧﺎ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﻗﯚرﺧﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎزادی زۆر ﻧەﺷــﺎزە و ھەر ﻟەو دەوڵەﺗە ﻧﺎدﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﺎﻧــەی رۆژھەﺗــﯽ ﻧﺎﭬﯿﻦ دەوەﺷێﺘەوە. ﻧﺎﻛــﺮێ ،ﺑەم ﻛﺮا و ﻛﺮدی .ﺷﯚڕﺷــﯽ ﻓڕەﻧﺴــﺎ ﺳــﺎڵﯽ 1789ﺑەرﭘﺎ ﺑﻮو ،ﭼەﻧﺪ رێﻨﯿﺴــﺎس ﺑﻮو ﻟە ﺷێﻮازی ﺑەڕێﻮەﺑﺮدن و ﺣﻮﻛﻤڕاﻧــﯽ ،ھێﻨــﺪەش ﻟەﮔەڵﯿــﺪا ﺷﯚڕﺷﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﭘەرەی ﺳەﻧﺪ و ﻟە ﭘﺸﺘﯿﺸــﯿەوە ﭼەﻧﺪان رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی ﮔــەورە رێﻨﻮێﻨــﯽ و ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﺑﻮون. ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ھﯿﺘﻠەر ﺑە ﺷێﻮازی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺟڵەوی دەﺳــەﺗﯽ ﮔﺮﺗە دەﺳــﺖ ﺗﺎ ﺳــﺎڵﯽ 1939دا ﺟەﻧﮕﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دووەﻣﯽ ﺑەرﭘﺎ ﻛﺮد و ﺑﻮو ﺑەو دﯾﻜﺘﺎﺗــﯚرە ﮔەورەﯾەی ﺑــﻮوە ھﯚی ﺷــەرﻣەزاری و ﭘەڵەﯾەﻛﯽ ﭘﯿﺴﯽ ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻦ ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ، ﺑﮕﺮە ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ. ﺋــەوەی ﻟــە دەوروﺑــەری ﺋێﻤــە دەﮔــﻮزەرێ ،ﺋــەم ﺷــێﻮازە ﺣﻮﻛﻤﺎﻧە ھﯿﭽﯿﺎن دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻧﯿﻦ ،ھەﻣﻮوﯾﺎن ﺧەڵﻜەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗﺎﻣەزرۆی ھەﻧﺎﺳەﯾەﻛﯽ ﺋﯚﺧەﯾﺎﻧــە ﻛە ﺷــێﻮازی ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯿﯿﺎن ﺑﮕــﯚڕن ،ﺟــﺎر ھەﯾــە ﺑــﯚ ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﺧﺮاﭘﺘﺮﯾــﺶ دێﻨە ﺳــەر ﺷــەﻗﺎم وەك ﻟە زۆرﺑەی دەوڵەﺗــە ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﺑەھﺎری ﻋەرەﺑﯿــﺪا ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ،ﺑﯚﯾە ﺋەوە ﭘێﯽ دەڵێﻦ ﻓەوزا .ﻟە ﯾﺎﺳﺎدا ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙێﻚ ھەﯾــە دەڵێ ﻟە ﺷــێﻮازی ﺣﻮﻛﻤﺪا ﻛە ھەر ﺟﯚرێﻚ ﺑێــﺖ ،ﺋەوا ﺧەڵﻜەﻛەی ﺑە رێﮋەﯾەك ﺳــﻮودﻣەﻧﺪ دەﺑﻦ ﻟە ھەﻧﺪێ ﻣﺎف ،ﺑــەم ﻟــە ﻓــەوزادا ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن ﺳﻮودﻣەﻧﺪ ﻧﺎﺑﻦ و ﭼێﮋ ﺑە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە ﻧﺎﻛــەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﻓەوزادا دەﺳــەت ﻧﺎﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ھﯿﭻ ﻓﯿﻠﺘەرێﻚ ﻛە رێﮕﺮی ﻟێ ﺑﻜﺎت و ﺟڵەوی دەﺳﺘﯽ ﺑﮕﺮێ. ﺋەوەی ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و زۆرﺑەی وﺗﺎﻧــﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎﭬﯿﻦ دەﮔﻮزەرێ، رێﻚ ﺣﻮﻛﻤﯽ ﻓەوزاﯾە ،ھەرﭼﯽ وﺗﺎﻧﯽ زﻟﮫێــﺰی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﭼەﻛﯿﺸــە، ﺋــەوا زﯾﺎﺗــﺮ ﺋﺎﮔﺮەﻛــە ﻟــەو دەﭬەرە دەﮔەﺷێﻨﻨەوە ،ھەرﯾەﻛەی ﺑﯚ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ دەﭼێﺘە ﺑەرێﻚ ﺑﯚ ﺋەوەی ﭼەﻛە ﻛﯚن و ﺧﺮاوەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺳــﺎغ ﺑﻜەﻧەوە ،ھەرﭼەﻧﺪ ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﺸــە ﺋەوا زەوﯾﻨە ﻟەﺑﺎرە ﻛە ﺗێﯿﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﺧەڵﻚ و ﺧﺎﻛەﻛەی ﺑﻜەﻧە ﺳــﻮوﺗﻤﺎك ،ﺑﯚﯾە دەﻧــﮓ ھەڵﺒڕﯾﻦ ﺑﯚ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ و ﺋﺎزادی ﺗﺎك ﻟەم دەﭬەرەدا ،ھﯿﭻ ﻧﺎﮔەﯾەﻧێ و زۆرﯾﺶ ﻧەﺷــﺎزە ،وەك ﺋەو ﻛﺎﺑﺮاﯾــەی ﻛﯚن و ﻛﯚن دەﺳــﻮوڕا و دەﯾﮕﻮت ھﺎی ﻟﻔﻜە ھﺎی ﻟﯿﺮە.
ﻓﯿﻠﻤە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﮔەڵ ژێﺮﻧﻮوﺳﻜﺮدﻧﺪا دەﺷێﻮێﻨﺮێﻦ
ژﯾﭭﺎن ﺧﯚراﻧﯽ
ﻟە ھەﻣﻮو ﺟﯿﮫــﺎن ڕووﻧە ،ﮐە زوان دﯾﺎردەﯾەﮐﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿە ،ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ و ڕووﻧﺎﮐﺒﯿﺮﯾﯽ و ﻓﯿﮑﺮی و ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧێﺘﯿﯽ ،ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮐﻮﻟﺘﻮورﯾﯽ و ﺋﺎﯾﯿﻨﯿﯽ ﺑەھﯚی زواﻧەوە دەردەﮐەون. ﻋﺎرەب ﺑەھﯚی ﺋﺎﯾﯿﻨەوە ﺗﻮاﻧﯽ ﺷەڕی ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ زوان و ﮐﻮﻟﺘــﻮوری ﮔەﻻﻧــﯽ دەوروﺑەری ﺑﮑﺎت، دواﺟﺎر زۆرێﮏ ﻟە ﻧەﺗەوەﮐﺎﻧﯽ دەوروﺑەری ﮐەوﺗﻨە ژێﺮ ﭘەﻻﻣﺎرە داﮔﯿﺮﮐﺎرﯾﯿەﮐﺎﻧــﯽ ﻋﺎرەب ،زوان و ﮐﻮﻟﺘﻮور و ﺋﺎﯾﯿﻦ و ﺧﺎﮐﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە دەﺳــﺖ دا. ﻧەﺗەوەی ﮐﻮرد دﻟێﺮاﻧــە ﺗﻮاﻧﯽ ھﯿﭻ ﻧەﺑێﺖ ﺗەﻧێ زواﻧﯽ ﺑﭙﺎرێﺰێــﺖ ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش زواﻧﯽ ﮐﻮردی ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻟە ﺑﻮوﻧﯽ ﻧەﺗەوەﯾەک دەﮐﺎت ،ﺋەوﯾﺶ ﮐﻮرد ﺧﯚﯾەﺗﯽ. ﻟە ھــەر ﭼــﻮار ﻻوە ﺧﺎﮐﻤــﺎن داﮔﯿﺮ ﮐــﺮاوە، ﮐﻮﻟﺘﻮورﻣﺎن ﮔﯚڕاوە ،ﻟە ﺑەرەﺑەﯾﺎﻧﯽ ﺑوﺑﻮوﻧەوەی ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم ،ھێﻨﺪێﮏ ﻟەو ﮐﻮرداﻧەی ،ﺑﺎوەڕﯾﺎن ﺑەم ﺋﺎﯾﯿﻨە ھێﻨﺎ ﺣﺎﺷــﺎﯾﺎن ﻟــە ﮐﻮردﺑﻮون ﮐﺮد، ﺑەﺷێﮑﯿﺎن ﭘێﯿﺎن ﻧەﻧﮓ ﺑﻮو ﺑەﮐﻮردﯾﯽ ﺑﻨﻮوﺳﻦ و ﻗﺴە ﺑﮑەن و ﺑﮋﯾﻦ .ﺑﯚ ﺋەم ﻗﺴەﯾەم ﺑەڵﮕەی ﻧﺎوێ، ﮐێ ھەﯾە ﺑﻦ ﺧەﻟەﮐﺎن و ﺑﻦ ﺳﯿﺮﯾﻦ و ﮐێ و ﮐێ ﻧەﻧﺎﺳێ؟ ﮐە ھەﻣﻮو ﺋەو زاﻧﺎ و داﻧﺎﯾﺎﻧە ﮐﻮرد ﺑﻮون و ھﯽ وا ھەﯾە ﯾەک وﺷەی ﺑەﮐﻮردﯾﯽ ﻧەﻧﻮوﺳﯿﻮە، ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺑە زواﻧﯽ ﻓﺎرﺳﯽ و ﻋﺎرەﺑﯽ و ﺗﺮﮐﯽ و ﺗﺎد... ﮐﺮدووە .ﺋێﺴﺘەش ﻣەﻻ ھەﯾە ﻟەﺑﺎن ﻣﯿﻤﺒەر ﯾەک ﺑە دەﻧﮕﯽ ھﺎوار دەﮐﺎت” :زﻣﺎﻧﯽ ﺑەھەﺷﺘﯿﯿەﮐﺎن، زﻣﺎﻧﯽ ﻋﺎرەﺑﯿﯿە!“ ﺑە ﻓەرﻣﻮودەﺷﯽ ﻧێﻮزەد دەﮐﺎت، ﺑێﺌﺎﮔﺎ ﻟەوەی ﺋەم ﻓەرﻣﻮودەﯾە ﻧەک دروﺳﺖ ﻧﯿﯿە، ﺑەڵﮑﻮ دروﺳﺘﮑﺮاو و ﺑﻮﺧﺘﺎﻧە ﺑە دەﻣﯽ ﭘەﯾﺎﻣﮫێﻨﺪا ﮐﺮاوە .ﺗﯚ ﺑڵێﯽ ﻧەﺗەوەی ﮐﻮرد ﻟە دوای داﺑەزﯾﻨﯽ ﻗﻮرﺋﺎن ﭘەﯾﺪا ﺑﻮوﺑێﺖ؟ ﻟە ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ڕۆژەت ﻟەم ﭼﺎﺧە ﻣﯚدێﺮﻧە ﮐە دەﯾﺎن ﺑەھﺎﻧە ھەس ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﯽ ﻟە ڕێﮕەﯾﺎﻧەوە ﺧﯚت ﻓێﺮی زاﻧﺴﺖ و زاﻧﯿﺎری و...ﺗﺎد ﺑﮑەی ،ﮐﻮرد ھەﯾە ﻧﺎزاﻧێ ﺑەﮐﻮردﯾﯽ ﺑﺪوێ ،ﻧﺎزاﻧێ ﯾەک وﺷەی ﮐﻮردﯾﯽ ﺑﻨﻮوﺳێ و ﺑﺨﻮوﻧﯿﺘەوە. ﻟە ﭘﺎرﭼەﮐﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﮐﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑە ﺋﺎﺷــﮑﺮا ﺧەڵﮑﯽ ﮐﻮردزوان ﺳﺘەﻣﯽ ﻟێ دەﮐﺮێﺖ ،ھەوڵﯽ ﺑﻨﺒڕﮐﺮدن و ﻟە ﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ دەدرێﺖ. ﺋەو ﮐەﺳــەی ﺳــەروﮐﺎری ﻟەﮔەڵ زواﻧﻨﺎﺳﯽ و ﺑﺎﺑەﺗﯽ زواﻧەواﻧﯿﯽ ھەﺑێــﺖ ،دەزاﻧێ و ﺑێﮕﻮﻣﺎﻧە، ﻓﯚﻧﯿــﻢ و دەﻧﮕﯽ ﻋەﯾﻦ ”ع“ ﻟــە زواﻧﯽ ﮐﻮردﯾﯿﺪا ھەس ،ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘﯽ ڕەﺳــەﻧﯿﯿﺶ ﭘﺸﺘەﺳﺘﻮورە،
ﺋەوا دەﺑێﺖ ﺑﺎﺟﯽ ﺋەو ﺑڕﯾﻨە ﺑە ﭘﺎرە ﻗەرەﺑﻮو ﺑﻜﺎﺗەوە ،زۆرﺑەی ﻛﺎﺗﯿﺶ ﺧﺎوەن ﻓﯿﻠﻤەﻛــە ﻗﺒﻮوڵﯽ ﻧﺎﻛﺎت ھﯿﭻ دﯾﻤەﻧێﻚ ﺑﺒڕدرێﺖ“. ھەڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻟەﺑــﺎرەی زﻣــﺎن و رێﻨﻮوﺳــﯽ ﻓﯿﻠﻤــە ژێﺮﻧﻮوﺳﻜﺮاوەﻛﺎن ،دەڵێ ”ھەﻣﻮو ﺑﯿﻨەرێــﻚ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿەﻛەی ﺑﺎش ﻧﯿﯿە ،ﺋــەوەی ﺗەﻣﺎﺷــﺎی ﻓﯿﻠﻤە ژێﺮﻧﻮوﺳــﻜﺮاوەﻛﺎن دەﻛﺎت ،ﺑــﯚ ﺋــەوە ﺗەﻣﺎﺷــﺎی دەﻛﺎت ﻛە ﺑە ﺟﻮاﻧﯽ ﺗێ ﺑــﮕﺎت ،ﻧەك ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟێﯽ ﺑﺸــێﻮێﻨﺮێﺖ ،ﻣــﻦ ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﻛەﻣێــﻚ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿەﻛەم ﺑﺎﺷە و ﺷــﺎرەزاﯾﯿﻢ ﻟە ڕێﻨﻮوﺳﯽ ﻛﻮردی ھەﯾە ،ﺑەردەوام ھەڵەم ﻟە
رێﻨﻮوﺳﯽ ﺋەو ﻓﯿﻠﻤە ژێﺮﻧﻮوﺳﻜﺮاوە ﻛﻮردﯾﯿﺎﻧــە دۆزﯾﻮەﺗــەوە ،ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ﻟــە ژێﺮﻧﻮوﺳــﻜﺮدﻧﯽ زﻧﺠﯿــﺮەی Game Of Thrones دا ﭼەﻧــﺪان ﺟﺎر ھەڵــەی ﮔەورە ﻟە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ ﺟێﻨﺎوی ﻟﻜﺎودا ﻛﺮاوە ،ﻛﺎرەﻛﺘەرەﻛــە دەﯾەوێﺖ ﺑــە ﻛەﺳــﯽ ﺑەراﻣﺒــەر ﺑڵێﺖ :ﺗﯚ ﻓن ﻛەﺳــﺖ ﻛﻮﺷــﺘﻮوە ،ﺑەم ﻟــە ﻛﻮردﯾﯿەﻛە ﻧﻮوﺳــﺮاوە :ﻣﻦ ﻛﻮﺷــﺘﻮوﻣە ﻛە ﺋەﻣﺎﻧەش ﺗەواوی ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚی ﻓﯿﻠﻤەﻛە ﻟە ﻣێﺸﻜﯽ ﺑﯿﻨەر دەﺷــێﻮێﻨێﺖ ،ﻣﻦ ﺑەھﯚی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿەﻛــەوە ھەﺳــﺘﻢ ﺑەو ھەﻧە ﻛــﺮدووە ،ﺋەی ﻛەﺳــێﻚ ﺋەﮔەر ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﻧەزاﻧێﺖ؟“.
ﻓﯚﻧﯿﻢ و دەﻧﮕﯽ ﻋەﯾﻦ ”ع“ ﻟە زواﻧﯽ ﮐﻮردﯾﺪا
دڵﻨﯿﺎﯾە ﻟەوەی زواﻧەﮐەی زۆر دەوڵەﻣەﻧﺪە .زۆرێﮏ ﻟەو وﺷــﺎﻧەی ،ﮐە ﭘﯿﺘﯽ ﻋەﯾــﻦ ”ع“ﯾﺎن ﺗێﺪاﯾە ھێﻨﺪێﮏ ﻟە ﺑﻨﻮوﺳــﺎﻧﯽ ﮐﻮرد ﺑە وﺷــەی ﺑﯿﺎﻧﯽ و زڕﮐﻮردﯾﯽ دەزاﻧﻦ ،ھێﻨﺪێﮑﯿﺎن ﻟەو ﺑﺎوەڕەدان ،ﮐە زواﻧﯽ ﮐﻮردﯾﯽ ﻧــە ﭘﯿﺘﯽ ﻋەﯾﻨﯽ ”ع“ ﺗێﺪاﯾە و ﻧە دەﻧﮕﯽ ﻋەﯾﻨﯿــﺶ ،ﺋەﻣەش ﺟێﯽ ﮔﻮﻣﺎﻧە ،ﭼﻮﻧﮑە ﻟەﮔەڵ ﭘێﻨﺎﺳەی زوان و ﻣﺎھﯿەﺗﯽ زوان ﻧﺎﮔﻮﻧﺠێ، ﺟﮕە ﻟــەوەی زواﻧﯽ ھﯿﭻ ﮔــەل و ﻧەﺗەوەﯾەک ﻟە ﻧﻮێﺒﻮوﻧەوە و ﻓﺮاواﻧﺒﻮون ﻧﺎوەﺳﺘێ .وﺷە ھەﯾە ﺑە ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ دەﺑێﺖ ،وەک وﺷەی ”ﻋﯿﺸﻖ“ ﻟە ﺑﻨەﭼەدا وﺷــەﮐە ﻋﺎرەوﯾﯿە ،وەﻟێ ﺗﺮک و ﻓﺎرس و ﺋەﻓﻐﺎن و ھﯿﻨﺪ و ﮐێ و ﮐێﯽ دﯾﮑــە ﺑەﮐﺎری دێﻨﻦ ،ﻣﻦ دەڵێﻢ ﮐﻮردﯾﺸە ،ﻣﯿﻨﺎک ﮔﻮﺗﻢ زوان ﻟە ﻧﻮێﺒﻮوﻧەوە و ﻓﺮاواﻧﺒﻮون ﻧﺎوەﺳﺘێ ،ﺋﺎوھﺎش وﺷەی ”ﻋﯿﺸﻖ“ ﺑﻮوەﺗە ﮐﻮردی و ﺋەﮔەر ﮐﻮردﯾﺶ ﻧەﺑێﺖ ،ﺋێﺴﺘە ﮐﻮردﯾﯿە. وﺷــەﯾﻠێ ﻟە ﻧێﻮ زواﻧــﯽ ﮐﻮردﯾﯿــﺪا ھەﯾە ﺗەواو ﻣﯚرﮐێﮑﯽ ﮐــﻮردی وەرﮔﺮﺗــﻮوە ،ڕۆژاﻧە ﺧەڵﮏ ﺑەﮐﺎری دەﺑەن ،ﺧﺰﻣەﺗــﮑﺎری ﺑێﻤﻮوﭼەن .ﺟﮕە ﻟەوەی ﺗەواو ﺳــﻮاوە و ﻣﺎﻓﯽ زواﻧەﮐەی ﮐە ﻟێﯽ وەرﮔﯿﺮاوە ﺑەﺳــەرﯾەوە ﻧەﻣﺎوە ,ﺑــﯚ دەﺑێ ﺋێﻤە ﺧﺎﮐﻤﺎن داﮔﯿﺮ ﺑﮑﺮێ ،وﺷــەﻣﺎن زەوت ﻧەﮐﺮێ؟ ﺋەو ﮐەﺳــﺎﻧەی ﭘێﯿﺎن واﯾە دەﻧﮕﯽ ﻋەﯾﻦ ”ع“ ﻟە زواﻧــﯽ ﮐﻮردﯾﺪا ﻧﯿﯿە ،ﺋەوە ھﯽ ﺗــﺮک و ﻓﺎرس و ﻋﺎرەوە ،ﻣﻦ ﻟێﯿﺎن دەﭘﺮﺳــﻢ ﺋــەی ﺑﯚ ھﯽ ﺋێﻤە ﻧەﺑێﺖ؟ ﺑﯿﮕﻮﻣﺎن ﺋەوان زەوﺗﯿﺎن ﮐﺮدووە و ﺑە ھﯽ ﺧﯚﻳﺸﯿﺎﻧﯽ دەزاﻧﻦ .ﺋەﮔەر ﺗەﻧێ ﯾەک وﺷە ﻟە زواﻧﯽ ﮐﻮردﯾﺪا ھەﺑێﺖ ﻧﺎﮐﺮێ ﺑڵێﯿﻦ دەﻧﮕﯽ ﻋەﯾﻦ ”ع“ ﻟە زواﻧﯽ ﮐﻮردﯾﺪا ﻧﯿﯿە. ﺗــﺮک و ﻓﺎرس و ﻋــەرەب ،زاﻧﺎ و داﻧﺎ و ﺷــﺎﻋﯿﺮ و ﻋﺎرﯾﻒ و ﻓەﯾﻠەﺳﻮوﻓﯽ ﮐﻮرد ﻧەﻣﺎ ،ﺑە ھﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھەژﻣﺎری ﻧەﮐەن و ﻧەﯾﻨﺎﺳێﻨﻦ ،ﺋﯿﻨﺠﺎ ﺧﺎک و ﺋﺎو و ھەﻣﻮو ﭼﺘﯿﺎن دزﯾﻮﯾﻦ ،ﭼﻠﯚن وﺷەﻣﺎن ﻧﺎدزن؟ ﺑﯚ وێﻨــە ﺗﺮک ھﯚزێﮑە ﻟــە ھﯚزەﮐﺎﻧﯽ ﻣەﻏﯚل ،ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﺋﺎﺳــﯿﺎوە ھﺎﺗﻮون ،ژ دۆڵﯽ ﺋەﻧﺎدۆڵ، ﻣێﮋووی ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﯽ ﮐﻮڕی ﺋﯚرﺗﻐﺮول ﺋﺎﺷﮑﺮاﯾە، ﻟە ﮐﯚﺗﺎی ﺳــەﺗەی ﺳێﺰدەم و ﺳەرەﺗﺎی ﺳەﺗەی ﭼﻮاردەم ﻣﯿﺮﻧﺸﯿﻨێﮑﯽ داﻣەزراﻧﺪ ،دواﺟﺎر ﺑەھﯚی ﭘەﻻﻣــﺎرە ﺑەردەواﻣەﮐﺎﻧﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﺑێﺰەﻧﺘﯿﻨﯽ ڕووﺧﺎﻧﺪ و دەوڵەﺗﯽ ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ .ﺋﯿﺘﺮ ﺑﯚ دەﺑێ ﻧەوێﺮﯾﻦ وﺷەﯾەك ﮔﯚ ﺑﮑەﯾﻦ ،ھێﻨﺪێﮏ ﮐەس
دەڵێﻦ ﺋەو وﺷەﯾە ﺗﻮرﮐﯿﯿە! ﺋەوان ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ﺳەر ﺧﺎک و ھەﻣﻮو ﭼﺘﯽ ﺋێﻤە .ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش ﺗﺮک ﺑە ﺑﺮا ﮐﻮردەﮐﺎﻧﯽ ﺑﺎﮐﻮرﻣﺎن دەڵێﻦ” :ﺗﺮﮐﯽ ﺷــﺎﺧﺎوی“ ﯾﺎن ”ﺗﺮﮐﯽ ﯾﺎﺧﯽ“. ھێﻨﺪێﮏ ﻟەو وﺷﺎﻧەی ،ﻟە زواﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ وەرﮔﯿﺮاون و ﻣﯚرﮐێﮑﯽ ﮐﻮردﯾﯿﺎن وەرﮔﺮﺗﻮوە ،ﺗەواو ﻟە ﭘەﯾﭭە ڕەﺳــەﻧەﮐەﯾﺎن داﺑڕﯾﻮە ،دەﻧــﮓ و ﭘﯿﺘﯽ ﻋەﯾﻦ، ھێﺰی ﮐﻮرداﻧﺪﻧﯽ ھەﯾە .ﭼەﻧﺪان وﺷەی ﺑێﮕﺎﻧە، ﺑەﺳﺎﯾەی ﺋەم ﻋەﯾﻨەوە ،ﺑﻮوﻧەﺗە وﺷەی ﺧﯚﻣﺎڵﯿﯽ. دەﺧەﯾﻤــە ڕوو ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە :ﻋــﺎرد ،ﮐە ﻟە )اﻷرض( ی ﻋﺎرەﺑﯿﯿەوە ھﺎﺗﻮوە ،ﻟە ﺋﺎﭬێﺴــﺘﺎ )ﺋەرد و ھەرد( ﺑەﮐﺎر ھﺎﺗﻮوە .ﭘەﯾﭭــﯽ )ﻋﺮﯾﺰة(ی ﻋﺎرەﺑﯿﯽ ﺑﻮوەﺗە )ﻋەرزوﺣﺎڵ( وﺷەﯾەﮐﯽ ﻟێﮑﺪراوە ،ﮐﻮردێﻨﺪراوە. وﺷەی )آﺳــﻤﺎن(ی ﻓﺎرﺳــﯽ )ﮐە ﻣﻦ ﭘێﻢ واﯾە وﺷــەﮐە ﻟە ﺑﻨەﭼەدا ﮐﻮردﯾﯿە( ﺑﻮوەﺗە ﻋﺎﺳﻤﺎن، )اﻷﻧﺴﺎن( ﺑﻮوەﺗە ﻋﯿﺴﺎن ،ﺋﺎﻓﺮەت ﺑﻮوەﺗە ﻋﺎﻓﺮەت و ﻧﺎوﭼــەی ﮔەرﻣێﻦ ﺑەﮐﺎری دێﻨﻦ .ﺋەﺳــﺘەم- ﻋەﺳﺘەم) ،اﻷن-ﺋەﻟﻌﺎن() ،ﻗﺮأن-ﻗﻮڕﻋﺎن (.ﻋﺎﻓەرﯾﻦ ﻟە )ﻋﻔﯿە(ی ﻋﺎرەﺑﯿﯿــەوە وەرﮔﯿﺮاوە ،ﻟە ﻋﺎرەﺑێﮏ ﺑﭙﺮﺳــﯽ ﺋەرێ ﮐﺎﮐە ﻋﺎﻓەرﯾﻦ واﺗەی ﭼﯿﯿە ،ﭘێﺖ ﻧﺎڵێ ﻧﺎزاﻧﻢ ،ﺋﺎﯾﺎ ﺋەو ﺗێﺪەﮔﺎ ﻋﺎﻓەرﯾﻦ واﺗەی ﭼﯿﯿە؟ وەﻟﺤﺎڵ ﺋەو وﺷﺎﻧە زۆرن ﮐە ﮐﻮردێﻨﺮاون ،ﻋﺎﻓەرﯾﻦ ﺑﯚ ﮐﻮرد ،ﮐە ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﺋەو وﺷــﺎﻧە ﺑﮑﻮردێﻨێ و ھەرﺳﯽ ﺑﮑﺎت ،ﺑەﺳەرﯾﺪا زاڵ ﺑێﺖ. ﺳەﻣەرەﺗﺮﯾﻦ ﻗﺴــە ﺋەوەﯾە ،ﮐە ھێﻨﺪێﮏ دەڵێﻦ: ”ﭘﯿﺘﯽ ﻋەﯾﻦ ”ع“ و ﺣﺎ ”ح“ و ﻏەﯾﻦ ”غ“ ﻟە زواﻧﯽ ﮐﻮردﯾﺪا ﻧﯿﯿە ﯾﺎن ﻓن وﺷە ﻓﺎرﺳﯿﯿە و ﻓن وﺷە ﯾﯚﻧﺎﻧﯿﯿە ،ﺑێ ﺋەوەی ڕەگ و ڕﯾﺸەی وﺷەﮐە ﺑﺰاﻧﻦ ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ ﻟێ ﻧەﺑﺎن دەﮐەن و ﺷﺎرﺑەدەری دەﮐەن, ﺋەﻣە ﻣﺎڵﯽ ﺧﯚ داﻧە دەم ﺋﺎو ﻧەﺑێﺖ ،ﺋﯿﻪی ﭼﯿﯿە؟ ھەﻣﺎن ﮐﺎت دەﯾﺎن وﺷــەﻣﺎن ھەس ،ﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو دەﻧﮕﺎﻧە ﻟە وﺷــە ﮐﻮردﯾﯿەﮐﺎﻧﺪا دەﺳەﻟﻤێﻨﻦ .ﺑﯚ ﺋەم ﻣەﺑەﺳﺘە ﭼەﻧﺪ ﺑەﺷــەﻓەرھەﻧﮓ ﺑە ﻧﻤﻮوﻧە دێﻨﻤەوە ،ﻓەرھەﻧﮕﯽ وﺷەی ﻣﻨﺪان :وﺷەﮐﺎﻧﯽ ”ﻋەﻋە ،ﺋەﻋە ،ﯾەع ،ﻋەم ،ﺑەﻋــە ،ﻋﻮوﻋە ،ﻋەوە، ﻋــەت) “...،ﻋەﻋە واﺗە ﭘﯿﺴــﺎﯾﯽ ،ﯾــەع ﺑﯚ ﭼﺘﯽ ﻗێﺰەون ﺑەﮐﺎر دێ ،ﻋەم واﺗــە ﺧﻮاردن ،ﺑەﻋە ﺑە ﺋﺎژەڵ دەﮔﻮﺗﺮێ ،ﻋﻮﻋە ﺑﯚ ﮐەڵەﺷێﺮە ،ﻋەوە ﺳەگ، ﻋەت واﺗەی ﻟێﺪان دەﺑەﺧﺸێ (.ﻓەرھەﻧﮕﯽ وﺷەی دەﻧﮕﯿﯽ ” :ﻋﯿﻮە :دەﻧﮕﯽ ڕێﻮی ،ﺑﺎﻋە ـ ﻣﺎﻋە :دەﻧﮕﯽ ﻣەڕ و ﺑﺰن ،ﻋەڕە :دەﻧﮕﯽ ﺣﻮﺷﺘﺮ ،ﻋەﭘە ـ ﻋەوە ـ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻟەو ﻧێﻮاﻧــەدا ﻛﯚﻣەڵــە ﮔەﻧﺠێﻚ ھەﺳــﺘﺎون ﺑــە داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﻣﺎڵﭙەڕێﻚ ﺑە ﻧﺎوی ﻛﻮرد ﺳــﯿﻨەﻣﺎ و وەرﮔێــڕان و ژێﺮﻧﻮوﺳــﻜﺮدﻧﯽ ﻓﯿﻠﻤــە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ،ﺑــە ﮔﻮﺗەی ﺑەڕێﻮەﺑەرەﻛــەی ﻣﺎڵﭙەڕەﻛەش،
17
ژﻣﺎرە ) ، (161ﭼﻮارﺷەم2016/ 11/ 9 ،
وﺷە /ﺋەھﻤەد ﻛەﯾﻔﯽ ﻟەم ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵەی دواﯾﯿﺪا ﻛەﻧﺎڵە ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧﯿﯿە ﻟﯚﻛﺎڵﯽ و ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯿﯿە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﺑو دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑە وەرﮔێڕان و ژێﺮﻧﻮوﺳﻜﺮدﻧﯽ ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟە ﻓﯿﻠﻤە ﺳﯿﻨەﻣﺎﯾﯿﯿە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻛــﺮد ،ﺑەم ﺑــەﻻی ژﻣﺎرەﯾەك ﻟە ﺑﯿﻨەراﻧﯽ ﻓﯿﻠﻢ ،ﺋــەو ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧﺎﻧە ﻓﯿﻠﻤــە ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن ﺑــە ﺋﺎرەزووی ﺧﯚﯾﺎن دەﺷــێﻮێﻨﻦ و ھەر ﮔﺮﺗــە و دﯾﻤەﻧێﻜﯿﺎن ﺑە دڵ ﻧەﺑێﺖ دەﯾﺒڕن و وەرﮔێڕاﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯽ زۆری ﺗێﺪاﯾە و ﺑﮕﺮە ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﺑە ﺋەﻧﻘەﺳﺖ ﺷﺘﺎﻧێﻚ ﺑە ﺟﯚرێﻜﯽ ﺗﺮ وەردەﮔێڕن ،ﺋەﮔەر ﻟەﮔــەڵ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوەی ﺧﯚﯾﺎن ﮔﻮﻧﺠﺎو ﻧەﺑێﺖ ،ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﻓﯿﻠﻤەﻛە ﺑەﺟﯚرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺋﺎراﺳﺘە دەﻛەن.
ﻟە ھەوڵﺪان ﺑــﯚ ﺧﯚڕزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯿﺎن ﻟەو رەﺧﻨﺎﻧەی رووﺑەڕووی ﻛەﻧﺎڵ و دەزﮔەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﺋــەو ﺑﻮارە ﺑﻮوﻧەﺗەوە. ﺑڕﯾﺎر ﺑﻮرھﺎن ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻣﺎڵﭙەڕی ﻛﻮرد ﺳﯿﻨەﻣﺎ ،ﺑە ”وﺷە“ی ﮔﻮت: ”ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 500ﻓﯿﻠﻢ و 12 زﻧﺠﯿﺮەﻣﺎن ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿەوە وەرﮔێــڕاوە و ﺑــە ﻛــﻮردی ژێﺮﻧﻮوﺳــﻤﺎن ﺑﯚ ﻛﺮدوون ،ھەﻣﻮو ﻛﺎرﻛﺮدﻧەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑە ﺧﯚﺑەﺧﺸﯽ و ﻟەﺳەر ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﻮوە و ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﺎڵﻨەرﻣــﺎن ﺋــﺎرەزووی ھﻮﻧەرﯾﯽ ﺧﯚﻣﺎن و ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧە“. ﻟەﺑﺎرەی ﺑڕﯾﻨﯽ ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﮔﺮﺗەی ﻓﯿﻠﻤــەﻛﺎن ،ﻛــە ﻣﺎڵﭙەڕەﻛــەی ﺋەواﻧﯿــﺶ ﻟــەو رووەوە رەﺧﻨەی ﻟەﺳــەرە ،ﺑڕﯾﺎر رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ: ”ﺋــەو ﺑﺎﺑەﺗــە دەﮔەڕێﺘــەوە ﺳــەر وەرﮔێــڕەﻛﺎن ،ﺑەﺷــێﻜﯽ وەرﮔێڕەﻛﺎن ﻛــە ﻓﯿﻠﻤێﻜﻤﺎن ﺑﯚ ژێﺮﻧﻮوس دەﻛــەن ،داوا دەﻛەن ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﮔﺮﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺒڕدرێﺖ و ﺋێﻤەش ﺑــەوە رازی ﺑﻮوﯾﻦ ،ﺑەم ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮی وەرﮔێڕەﻛﺎن ﺗەواوی ﻓﯿﻠﻤەﻛەﯾﺎن ﺑــﯚ وەرﮔێڕاوﯾﻦ ﺑێ ھﯿﭻ ﻗﺮﺗﺎﻧﺪﻧێﻚ و ﭘێﯿﺎن ﮔﻮﺗﻮوﯾﻦ
ﺧﯚﺗﺎن ﺋــﺎزادن ﻟە ﺑوﻛﺮدﻧەوەی، ﺑﯚﯾــە ﺋێﻤەش ﺑێ ﺑڕﯾــﻦ ﺑوﻣﺎن ﻛﺮدووﻧەﺗــەوە ،ﺑەم ﺑــە ﻧﯿﺎزﯾﻦ ﻟەﻣەودوا ﺑە ھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ھﯿﭻ ﮔﺮﺗەﯾەك ﻧەﺑڕﯾﻦ و ﻓﯿﻠﻤەﻛﺎن وەك ﺧﯚی ﺑو ﺑﻜەﯾﻨەوە و ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺋەو وەرﮔێڕاﻧــەش رەت ﺑﻜەﯾﻨەوە ﻛە ﺑەﺷێﻜﯽ ﻓﯿﻠﻤەﻛە دەﺑڕن“. ﻟەﺑــﺎرەی ﺗێﻜــﺪان و ﺑــە ھەڵە وەرﮔێڕاﻧــەوە ،ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﻮرد ﺳــﯿﻨەﻣﺎ ﮔﻮﺗﯽ” :ﭘێﺸﺘﺮ ژﻣﺎرەی ﺋەو ﻓﯿﻠﻤﺎﻧەی ﺑﯚﻣﺎن دەھﺎت ﻛەم ﺑــﻮون ،ﺑﯚﯾە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ورد دەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧــﯽ ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوەﯾﺎن ﺑﯚ ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺑــەم ﺋێﺴــﺘە ﺑە ھﯚی زۆرﯾﯽ ﻓﯿﻠﻤەﻛﺎﻧــەوە ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑە ھەﻣﻮوﯾﺎﻧﺪا ﺑﭽﯿﻨەوە ،ﺑەم دوای ﺑوﺑﻮوﻧەوەی ھەر ﻓﯿﻠﻤێﻚ ،ﺋەﮔەر رەﺧﻨەی زۆر ﻟە ژێﺮﻧﻮوﺳــەﻛەی ﮔﯿــﺮا و ﺑﯿﻨەر ﮔﻮﺗــﯽ ﻛە ھەڵەی زۆری ﺗێﺪاﯾــە ،ﺋــەوا ﻓﯿﻠﻤەﻛــە دەﺳڕﯾﻨەوە و ﻟە ﺳﺎﯾﺘەﻛەﻣﺎن ﻻی دەﺑەﯾﻦ و ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻓﯿﻠﻢ ﻟەو وەرﮔﯿڕە وەرﻧﺎﮔﺮﯾﻦ“. ﻣﯿﻨﺎ ﻛەرﯾﻢ ،ﺗﻮێﮋەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ” :ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯽ وەك ژاﻧﺮێﻚ ﻟە ھﻮﻧەر،
دەﻛﺮێ ﺷﻮێﻨەواری ﺋەرێﻨﯽ ﻟەﺳەر ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﻛﯚﻣەڵﮕە و ﻛﺮاﻧەوەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﺑەو ﺷێﻮەﯾەی ﻛەﻧﺎڵە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن ژێﺮﻧﻮوس و ﺑوی دەﻛەﻧەوە ،زۆر ﺷــەرﻣﻨﺎﻧەﯾە و ﺋەوان ﺟەﺳﺎرەﺗﯽ ھەﻧﮕﺎوﻧﺎﻧﯿــﺎن ﺑــە ﭘێﭽەواﻧــەی ﺋﺎراﺳﺘەی ﺑﺎو ﻧﯿﯿە ،ﺑﯚﯾە ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێ ﺑــەوەی ﺋەوان ﺑﮕﻮﺗــﺮێ ھﻮﻧەر و ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻛﺎرﯾﮕەری ﺋەوﺗﯚ ﻟەﺳــەر ﻛﯚﻣەڵﮕە دروﺳﺖ ﺑﻜەن“. ﻣﯿﻨﺎ ،ﻧﺎھەﻗﯽ ﺋەو ﻛەﻧﺎﻧە ﻧﺎﮔﺮێ و ھــﯚﻛﺎری ﺋەم ﺷــەرﻣﻨﯿﯿەﯾﺎن دەﮔەڕێﻨێﺘــەوە ﺑــﯚ” :داﺧﺮاوﯾﯽ ﺑﻨﯿﺎدی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەﮔــەر ﺑﻨﯿﺎدێﻜﯽ ﻛﺮاوە ﺑﻮواﯾە ،ﺋەوا رەﻧﮓ ﺑﻮو ﺑﺘﻮاﻧﺮاﺑﺎﯾە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳﯿﻨەﻣﺎی ﺧﯚی دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﺑﻨﯿﺎدە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛە ھــﺎوﻛﺎر ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ﺋەوەی ھﻮﻧەر ﺗێﯿﺪا ﮔەﺷــە ﺑﻜﺎت و ﭘەرە ﺑﺴــﺘێﻨێﺖ ،ﺑﮕﺮە ﻟەﻣﭙەرە ﻟە ﺑەردەم ﻧەك ھەر دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ھﻮﻧەری ﺧــﯚی ،ﺗەﻧﺎﻧەت رێﮕە ﺑە ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﻓﯿﻠﻤە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻧــﺎدات و ﻛەﻧﺎڵەﻛﺎن ﻧﺎﭼﺎر دەﻛﺎت ﻛە دەﺳــﺘﻜﺎرﯾﯽ ﻓﯿﻠﻤەﻛﺎن ﺑﻜەن
و ھەﻧﺪێــﻚ دﯾﻤەن و رﺳــﺘە ﻛە ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾــﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿە داﺳــەﭘﺎوەﻛە ﻧﯿﻦ، ﺑﺒڕن“. ﻣﻮﺣﺴﯿﻦ ﺷﺎﺑﺎن ،وەك ﺑﯿﻨەرێﻜﯽ ﻓﯿﻠﻤــە ژێﺮﻧﻮوﺳــﻜﺮاوەﻛﺎن، ﺳــەرﺑﺎری رێﺰی ﺑــﯚ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەواﻧەی ﻟــە ﺑﻮارەﻛە ﻛﺎر دەﻛەن، ﺑەم ﻟەﺑــﺎرەی ﺑڕﯾﻨﯽ ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﮔﺮﺗەﻛﺎﻧەوە ﺑﯚ ”وﺷە“ دەڵێﺖ” :ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ﺋەو ﻓﯿﻠﻤە ژێﺮﻧﻮوﺳﻜﺮاواﻧەی ﺗەﻣﺎﺷــﺎم ﻛــﺮدوون ،ﮔﺮﺗــەی زۆرﯾﺎن ﺗێــﺪا ﭘﭽڕێﻨﺮاوە و ھەڵەی ڕێﻨﻮوﺳﯿﯽ زۆرﯾﺸــﯿﺎن ﺗێﺪاﺑﻮو، ﺋــەوەش ھەڵەﯾەﻛــﯽ ﮔەورەﯾە و ﺑێ ڕێﺰﯾﯿە ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو ﺑەرھەﻣە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿــە و ﺑەراﻣﺒــەر ھﻮﻧەری ﺳﯿﻨەﻣﺎ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺟﺎر ھەﯾە ﺑڕﯾﻨﯽ دﯾﻤەﻧێﻜــﯽ ﺳــەرﺟێﯿﯽ ﻛﺎر ﻟە ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚی ﻓﯿﻠﻤەﻛــە دەﻛﺎت، ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺗــﯚ دەﺳــەﺗﯽ ﺑڕﯾﻨﯽ دﯾﻤەﻧﯽ ﻧﺎو ﻓﯿﻠﻤــەﻛﺎن ﺑە ﺧﯚت ﺑﺪەﯾﺖ ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻟە وﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﺋەﮔەر دەزﮔەﯾەك ﺑﯿەوێﺖ ﯾەﻛێﻚ ﻟە دﯾﻤەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻓﯿﻠﻤێﻚ ﺑﺒڕێﺖ، ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘێﺸﺘﺮ ﺋﺎﮔﺎدارﯾﺎن ﺑﻜﺎﺗەوە و ﺋەﮔەر ﺧﯚﺷﯿﺎن ﻗﺒﻮوڵﯿﺎن ﻛﺮد،
ﺗﺎﯾﺒەت
ﻋەﻓە ـ ﻋەوﺗە ـ :...دەﻧﮕﯽ ﺳــەگ ،ﻧەﻋﺮە ـ ﻧەﻋﻠە ـ ﻧەﻋﻠەﺗە ـ ﻧەﻋﺮەﺗە :دەﻧﮕﯽ ﺷێﺮ ،ﻋﯚرە ـ ﻋﻮورە: دەﻧﮕﯽ ڕەﺷــەوخ ،ﻋﻠﻮ ـ ﻋەﻟﻮو :دەﻧﮕﯽ )ﻋەل: ﻗەل( وﺷەی )ﻗەل( ﻟە ھێﻨﺪێﮏ ﺟێﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﭘێــﯽ دەﮔﻮﺗﺮێﺖ) :ﻋەل ،ﻋەﻟﯚك ،ﻋەﻟﯽ ﺷــﯿﺶ، ﻋەﻟەﺷــﯿﺶ (...،ﺋەواﻧەی ﮐە دەڵێﻦ ﭘﯿﺘﯽ ﻋەﯾﻦ ”ع“ ﮐﻮردﯾﯽ ﻧﯿﯿە ،دەﺑێﺖ ﺑﯚﻣﺎن ﺑﺴــەﻟﻤێﻨﻦ ﮐە وﺷــەی )ﻋەل ـ ﻋەﻟەﺷﯿﺶ( وﺷەﯾەﮐﯽ ﮐﻮردﯾﯽ ﻧﯿﯿە“. ھێﻨﺪێﮏ وﺷەی ﺗﺮﯾﺶ ھەن ﮐە دەﻧﮕﯽ ﻋەﯾﻨﯿﺎن ”ع“ ﺗێﺪاﯾە ،ﺋەﻣﺎﻧەن” :ﻋﯿﺸــﻮە ،ﻋەﻣﺒﺎر ،ﻋﺎﺳﺎن، ﻋﺸﮏ ،ﻋﺎ ،ﻟەﻋﻞ ،ﻋﺎﻧە ،ﻋەوداڵ ،ﻋەﻧﺘﯿﮑە ،ﻋﯿﻮ، ﻋێﻞ ،ﻋەﻻوە ،ﻣەﻋﺠەر ،ﻋﯿﺶ ،ﻋەﺳﺮ.“... ﭘەﯾﭭــﯽ ﻋﯿﺸــﻮە واﺗــە ﻧﺎز-ﺟﯿﻠﻮە-ﻟەﻧﺠە-ﻻر- ﻏەﻣﺰە .ﭘەﯾﭭﯽ )ﻋەﻣﺒﺎر( ژوورێﮑە ﺑﯚ ﭘﺎﺷــەﮐەوت و ھەڵﮕﺮﺗﻦ و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ دەﻏڵــﻮدان و ﮐەﻟﭙەﻟﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ دروﺳﺖ دەﮐﺮێﺖ .ﭘەﯾﭭﯽ )ﻋﺎﺳﺎن( واﺗە ﺋﺎﺳــﺎن ﯾﺎن ھﺎﺳﺎن .وﺷەی )ﻋﺸــﮏ( واﺗە وﺷﮏ، ﭘێﭽەواﻧەی ﺗەڕ .وﺷەی )ﻋﺎ (واﺗە ﺋﺎ-ﭘەرﭼەم. وﺷەی )ﻟەﻋﻞ( وﺷەﯾەﮐﯽ ﮐﻮردﯾﯿە ،واﺗەی )ﻟێﻮ( دەدات ،ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻧﺎﻟﯽ دەڵێ) :ﻟەﻋﻠﯽ ﺷــەﮐﮑەر ﺑﺎری ﺗﯚ ﺗێﺮاوە ﺷەﮐﮑەرﺑﺎرﯾﯿە ،ﻟێﻮی ﻣﯿﺤﻨەﺗﺒﺎری ﻣﻦ ﺑێ ﺋــﺎوە ،ﺑــﺎری ﮔﺮﺗﻮوە (.ﮐﻮردی ﺷــﺎﻋﯿﺮ دەﺑێﮋێ) :ژەھﺮی دووری ﭼەﺷــﺘﻮوە )ھﯿﺠﺮی( ﺋەﻣێﺴــﺘﺎ ﺑﯚﯾە وا ،ﺗەڵﺦ ﮔﻮﻓﺘﺎرە ﮐەﻻﻣﯽ ﻟەﻋﻠﯽ ﺷــەﮐﮑەرﺑﺎرەﮐەم (.وﺷــەی )ﻋﺎﻧە( وﺷــەﯾەﮐﯽ ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﻧێﻮان ﮐﻮرد و ھﯿﻨﺪە ،ﻟﻪ ﺳــﻪردهﻣﯽ ﺣﻮﻛﻤﯽ ﭘﺎﺷــﺎﯾﻪﺗﯽ ﻋﯿﺮاﻗﺪا ،ﺑﻪ ﭼﻮار ﻓﻠﺴــﯿﯿﺎن دهﮔﻮت)ﻋﺎﻧﻪ( وﺷــﻪﻛﻪش ﻟە ﺑﻨەﭼەدا ھﯿﻨﺪﯾﯿﻪ. ھﯿﻨــﺪ دەﯾﺎن و ﺑﮕﺮە ﺳــەﺗﺎن وﺷــەی ﮐﻮردی ﺑــەﮐﺎر دێﻨێﺖ ،ﺑﺎ ﺋێﻤەش وﺷــەﯾەﮐﯽ ﺋەوان ﮔﯚ ﺑﮑەﯾﻦ .ﮐێ ﻧﺎڵێ ﺋەو وﺷــەﯾەش ھەر ﮐﻮردﯾﯿە! وﺷــەی )ﻋەوداڵ-ﻋﯚداڵ-ﻋەﺑــﺪاڵ( ﭘەﯾﭭێﮑــﯽ ﮐﻮردﯾﯽ ڕەﺳــەﻧە واﺗە ڕەﺑەن ،ﺳەﯾﺪی ﺷﺎﻋﯿﺮ ﻟە دێڕێﮑﺪا ﺋێﮋێﺖ) :ﭼــﻮون ﻛﯚی ﻋﻪودان ،ﭼﻮون ﻛﯚی ﻋــﻪودان ﻛــﯚن؟ ﻛﯚﯾێ دڵﮕﯿــﺮ ،ﭼﻮون ﻛﯚی ﻋــﻪودان( ﻋــﻪودان ﺷــﺎﺧێﻜﯽ ﺑﻪرزه ﻧێﺰﯾﻜــﻪ ﻟﻪ ھﯚراﻣﺎﻧﯽ ﺗﻪﺧﺖ ،ﮐــە دەﮐەوێﺘە ﻧێﻮ ﺳﻨﻮوری ﮐﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ،ﺋێﺴﺘە ﺑە ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ﻧﺎوﻧﺮاوە ،ﮔﯚڕی ﺣﻪوت ﻋﻪوداڵﯽ ﺧﻮاﭘﻪرﺳﺖ و ﭘﯿﺎوﭼﺎﻛﯽ ﺗێﺪاﯾە .وﺷەی )ﻋەﻧﺘﯿﮑە(
ژ )(Antiqueی ﻻﺗﯿﻨﯽ ھﺎﺗﻮوە ،ﮐەﻟﻮﭘەﻟﯽ دﯾﺮۆﮐﯽ و داﻧﺴــﻘەﯾە .وﺷــەی )ﻋﯿﻮ( ﮐﻮردﯾﯿە ،ﺗﺎوێ ﻟە زەﻣﺎوەﻧﺪدا دڵﺨﯚﺷﯽ دەردەﺑڕن ﺋێﮋن ﻋﯿﻮ ،ﺗﺎوێ ﻋﺎﺷــﻖ دەﯾەوێ ﻣەﻋﺸــﻮوﻗەﮐەی ﺑە ﺷــﯿﻌﺮ و ﮔﯚراﻧﯽ ﺑﺎﻧﮓ ﺑﮑﺎ ،دەڵێ )ﻋﯿﻮ( ﻣەﻋﺸــﻮوﻗەﮐەی وەﻣﯽ دەداﺗــەوە ﭘێﯽ دەڵێ) :ﻋﯿﻮاوﻋﯿﻮ( .ﭘەﯾﭭﯽ )ﻋێﻞ( ﻟــە ﺑﺮی ﺧێڵ و ھﯚز و ﻋەﺷــﯿﺮەت ﺑەﮐﺎر دێــﺖ ،ﺑە واﺗــەی ﮐﯚﭼــەر و ڕەوەﻧﺪﯾﺶ دێﺖ. ﺋەﮔەر ﺑڵێﻦ ﻟە )ﻋﺎﺋﻠــﺔ( و )ﺋﺎل(ی ﻋﺎرەﺑﯽ ﻧێﺰﯾﮑە، ﻣﻦ دەﺑێﮋم ﻟــە ﻟﻮڕ و ھﯚراﻣﯿﺶ ﺑــە )ﺋێﻞ(ی ﮔﯚ دەﮐەن .وﺷــەی )ﻋەﻻوە( ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﮐێﺸﺎن و ﭘێﻮاﻧە دەﮔﻮﺗﺮێ ،ﮐﺎورای ﮐڕﯾﺎر وە ﻓﺮۆﺷﯿﺎر دەڵێ: ”ﻋەﻻوەﯾەﮐﻢ دەﯾە“ واﺗە ﺗﯚزێﮏ زﯾﺎﺗﺮم ﺑﯚ ﺑﮑێﺸە. وﺷــەی )ﻣەﻋﺠەر( واﺗە ڕووﭘــﯚش ،ڕووﺑەﻧﺪ ،ﮐە ﻋﺎرەﺑﯿﯿەﮐەی )ﻧﻘﺎب و ﺣﺠﺎب(ﯾﺸــﯽ ﭘێ دەڵێﻦ. وﺷەی )ﻋﯿﺶ( واﺗە ﺋﯿﺶ ،ﻟە ﺑﺮی )ﮐﺎر(ی ﻓﺎرﺳﯽ و ھﺎوﺑەﺷﯽ ﻧێﻮان ﮐﻮرد و ﻓﺎرس .وﺷەی )ﻋەﺳﺮ( واﺗە ڕوﻧﺪک ﯾﺎن ﻓﺮﻣێﺴﮏ ،ﺋەم وﺷەﯾە ﻟە دەﭬەری ﮔەرﻣێﻦ و دەوروﺑەری ﺋێﺴــﺘەش دەﮐﺎر دەﺑﺮێ. ﺋەوەی ﺑڵێ” :وﺷــەی ﻋەﺳــﺮ و ﻋەﻟەﺷــﯿﺶ و ﻋﺎﺳﻤﺎن ﮐﻮردﯾﯽ ﻧﯿﯿە “.ﺷﺎﯾەﻧﯽ ﺳێﺪارەﯾە. ﻓەرھەﻧﮕــﯽ ﺑﺎﺷــﻮور ،ﺋﺎﮐــﯚ ،ﭼﺎﭘــﯽ ﭼــﻮارەم،ﺋەﻧﯿﺴﺘﯿﺘﯿﻮﺗﯽ ﮐەﻟەﭘﻮوری ﮐﻮردﯾﯽ ،ﺳﻨە. ﻓەرھەﻧﮕــﯽ ﮐﺎﻧــﯽ ،ﻣﺤەﻣەد ﺳــﺎڵﺢ ﭘێﻨﺪرۆﯾﯽ،ﮐﺮﻣﺎﻧﺠــﯽ ژووروو-ﮐﺮﻣﺎﻧﺠﯽ ﺧــﻮاروو ،ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﺣﺎﺟﯽ ھﺎﺷﻢ ،ﭼﺎﭘﯽ ﯾەﮐەم ھەوﻟێﺮ. ﻓەرھەﻧﮕﯽ ڕێﮋﮔە ،ﺋەﻣﯿﻦ ﮔەردﯾﻼﻧﯽ ،ﭼﺎﭘﯽ ﯾەﮐەم) (2009ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﺧﺎﻧﯽ دھﯚک. ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﺷێﺨﺎﻧﯽ ،ﻋەﺑﺪوﻟﻮەھﺎب ﺷێﺨﺎﻧﯽ ،ﭼﺎﭘﯽﯾەﮐەم ) (2009ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﺧﺎﻧﯽ دھﯚک. ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺟﯿﻮی ﻣﻮﮐﺮﯾﺎﻧﯽ ،دەزﮔﺎیﺋﺎراس (1999) ،ﭼﺎﭘﯽ ﯾەﮐەم. ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﻣەردۆخ ،ﻣﺤەﻣەد ﻣەردۆخ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ،ﭼﺎﭘﯽ ﯾەﮐەم ،ﺧﺎﻧەی ﺑوﮐﺮدﻧەوەی ﭘڕﺗەوﺑەﯾﺎن. ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﻣەھﺎﺑﺎد ،ﺟﯿﻮی ﻣﻮﮐﺮﯾﺎﻧﯽ ،ﭼﺎﭘﯽ دووەم) (2012دهزﮔﺎی ﺋﺎراس ھەوﻟێﺮ. ﻓەرھەﻧﮕﯽ وﺷەﻧﺎﻣە ،ﺟەﻣﺎل ﺣەﺑﯿﺒەڵ ،ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەیﻟەﺳەر ﻧﯿﯿە ،ھەوﻟێﺮ ) (2010ﺋەﮐﺎدﯾﻤﯿﺎی ﮐﻮردی. ﮔﻮڵﭽﻨﯿﻨــەوە ،ﻋەﺑﺪوڵی ﺣەﺳــەن زادە ،ﭼﺎﭘﯽﯾەﮐەم ) (1995ﺳﺘﯚﮐﮫﯚڵﻢ ،ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻟەﺳەر ﻧﯿﯿە.
ھﻮﻧەری
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
18
ژﻣﺎرە ) ، (161ﭼﻮارﺷەم2016/ 11/ 9 ،
ﻻﻧە زەﻧﮕەﻧە ﭼﯚﭘﯿﯿەﻛەی رادەوەﺷێﻨێ
ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ھﺎﺗﻨﯽ داﻋﺶ دەﻛﺮێﺘە ﻓﯿﻠﻢ وﺷە /ﺷﺎﺧەوان ﺷێﺨﺎﻧﯽ ﻟــە درێــﮋەی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻓﯿﻠﻤە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن ﻟەﺳەر ﺟەﻧﮓ و ﻗﺎرەﻣﺎﻧێﺘﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ھﺎﺗﻨﯽ داﻋﺶ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﻛﺎر ﺑﯚ ﻓﯿﻠﻤێﻜﯽ ﻧــﻮێ دەﻛﺮێــﺖ ﺑەﻧــﺎوی ”ﺑﯿﺮەوەرﯾﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾەﻛﯽ ﺟەﻧﮓ“. ﻟەوﺑﺎرەﯾــەوە راژان ﻋەزﯾــﺰ ﻧﻮوﺳــەر و دەرھێﻨــەر و ﺑەرھەﻣﮫێﻨــەری ﺋــەو ﻓﯿﻠﻤە ﺑەرۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ: ”ﺑﯿﺮەوەرﯾــﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾەﻛــﯽ ﺟەﻧﮓ“ ﻧــﺎوی ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﺑەرھەﻣﻤﺎﻧــە ﻟە ﺑﻮاری ﻓﯿﻠﻤــﯽ ﻛﻮردی .ﻟــەو ﻓﯿﻠﻤــەدا ﺑﺎس
ﻟــە ﻗﺎرەﻣﺎﻧێﺘــﯽ و ﺑﯿﺮەوەرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﺟەﻧــﮓ دەﻛﺮێــﺖ ﻟە ﺟەﻧﮕــﯽ دژ ﺑەداﻋــﺶ ،ھەروەھﺎ ﺗێﯿﺪا ﺑﺎس ﻟــە ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ھﺎﺗﻨــﯽ داﻋﺶ دەﻛﺮێﺖ ﺑﯚ ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ھﺎوﻛﺎت ﺑﺎﺳﯽ ڕووداوە ڕاﺳﺘەﻗﯿﻨەﻛﺎن ﻛە ﺑەﺳەر ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ﺋﺎوارەﺑﻮوﻧﯽ ھﺎوﺗﯿﯿﺎن دەﻛﺎت .ﺋەو ﻓﯿﻠﻤە ﻣﺎوەﻛەی 60ﺧﻮﻟەﻛە و ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷــﻮور ﻛﺎری ﺑــﯚ دەﻛﺮێﺖ ،ﭘــڕۆژەی ﻧﺎوەﻧﺪی ھﻮﻧەری ﻛﻮردە. ﺋەوەﺷﯽ ﮔﻮت ،ﻟەﺋێﺴﺘەدا ﺋەو ﺑەرھەﻣە ﻟــە دوا ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﻣﯚﻧﺘﺎﺟﺪاﯾــە و ﻟــە ﺋﺎﯾﻨﺪەﯾەﻛﯽ ﻧﺰﯾﻜﺪا ﻧﻤﺎﯾﺶ دەﻛﺮێﺖ ﻛە
ﻣﯚﻧﺘﺎﺟﯽ ﻟە ﺗﺎران دەﻛﺮێﺖ ،ھەرﯾەك ﻟە دﯾﺎر زەﻧﮕەﻧە ،ﻋەﺗﺎی ﻣەﻻ ﺳﺘﺎر ،ھەرێﻢ ﻓﯚﺗﯚﮔﺮاﻓــەر ،دﻛﺘــﯚر ﻓــﺎڕووق رەﻓﯿﻖ ﺗﻮێﮋەی ﻓەﻟﺴــەﻓە و ﺣﻮﺳێﻦ ﺣﻮﺳێﻨﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎری دوﻛﺘﯚرا ﺗﻮێﮋەی زاﻧﺴــﺖ و ﻣەﺣﻤــﻮود ﺳــەﻧﮕﺎوﯾﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑەﺷﺪارن ﺗێﯿﺪا . دواﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻤــﺎن ﻟەو ﺑەرھەﻣە رووﻧﻜﺮدﻧەوەی دﯾﻮە ﺷﺎراوەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺶ و ﺑەڕەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧــەوەی ﻛــﻮردە چ وەك ھێــﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە و چ وەك ﻧەﺗەوە، دواﺗــﺮ ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﯾــە وەك ﻣێﮋووﯾەك ﻟە داھﺎﺗﻮودا ،ﺑەﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ وێﻨەی ﺟﻮوو ھەوڵ دەدەﯾﻦ ﻣێﮋوو ﺑﻨﻮوﺳﯿﻨەوە .
ﺧﺎﺗﻮوﻧە ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋی ﻛﻮرد ﻻﻧــە زەﻧﮕەﻧە ﻛە ﺧﺎوەﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﺑەرھەﻣێﻜــﯽ ھﻮﻧەرﯾﯿە ،ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﻛﺎر ﺑﯚ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﺟﯿﺎواز دەﻛﺎت ﺑەﻧﺎوی ”ﭼﯚﭘﯿﯿەﻛەت“ ﻛە ﺗێﯿﺪا ﺳﺘﺎﯾڵﯽ ﭘﯚﭘﯽ ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎوە و ﺑەم زوواﻧە ﭘێﺸﺎن دەدرێﺖ. ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﯾﻮﺳﻒ ﻟەﺷــﻜﺮی ﻛە دەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﻠﯿﭗ ﺑﯚ ﺋەو ﺑەرھەﻣــە دەﻛﺎت ،ﺑەرۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ :ﻻﻧە زەﻧﮕەﻧە ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧــە ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﻠﯿﭙێﻚ ﻛە ﻟەﺳــەر ﺳﺘﺎﯾڵﯽ ﭘﯚپ ﻛﺎری ﺑﯚ ﻛﺮدووە ،ﺳەرﺟەم ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﺧــﯚی ﻛﺮدووﯾەﺗــﯽ” ،ﭼﯚﭘﯿﯿەﻛەت“ ﻧﺎوی ﺋەو ﺑەرھەﻣەﯾە ﻛە ﻛﯚﻛﺮاوەی ﺳێ ﮔﯚراﻧﯿﯿە، ﺋەو ﺑەرھەﻣە ﺟﯿﺎوازە و ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﻧﻮوری ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ھﯚﻧﺮاوەی ﺑﯚ ﻧﻮوﺳﯿﻮە .ﻻﻧە ﻣﺎوەﯾەﻛە ﮔەڕاوەﺗەوە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەو ﺑەرھەﻣە ﻧﻮێﯿە . رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﯾەﻛــەم ﺟﺎرە ﻛﭽە ﻛﻮردێﻚ ﺑەو ﺳــﺘﺎﯾڵە ﮔﯚراﻧﯽ ﺑڵێﺖ و ﺳــەرﺟەم ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﺳەر ﺋەرﻛــﯽ ﺧــﯚی ﺑێــﺖ ،دوای ﺑوﻛﺮدﻧــەوەی ﺋەو ﺑەرھەﻣە ،ﻻﻧە ﺑڕﯾﺎری داوە ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﺎر ﻟەﺳەر ﺋەو ﺳﺘﺎﯾڵە ﺑﻜﺎت . ﺋﺎﻣﺎژەی دا ،ﺟﮕە ﻟــە دەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﻠﯿﭗ ،ھﺎوﻛﺎت ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾــﯽ ﻣﻮزﯾﻜــﻢ ﺑــﯚ ﻛــﺮدووە ،ﻟەڕووی ﻛﻠﯿﭙــەوەش ﻛﺎرێﻜﯽ زۆر ﺟﯿــﺎوازی ﺑﯚ ﻛﺮاوە و دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێﻢ ﻟە ﺗەواوی ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮم ﺟﯿﺎوازﺗﺮە. ﻻﻧە ﻟەداﯾﻜﺒﻮوی ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮە و دەرﭼﻮوی ﺑەﺷــﯽ ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزارە و ھﺎوﻛﺎت ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﻣﺎﺳﺘەری ﻟە ﺑﻮاری ﺑﺰﻧﺴﺪا ھەﯾە ،ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە ﻟەﮔەڵ ﺧﺎﻧەوادەﻛەی ﭼﻮوەﺗە ھﯚڵەﻧﺪا ،ﻣﺎوەی ﭼﻮار ﺳــﺎڵە ﻛﺎری ھﻮﻧەری دەﻛﺎت و ﺧﺎوەﻧﯽ ﭼﻮار ﻛﻠﯿﭙە .
ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪی ﭘەﯾﻜەرﺗﺎش ﺷﻮان ﻛەﻣﺎل:
ھﯿﭻ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﺎﯾەك ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت
وﺷە /ﻏەﻣﮕﯿﻦ ﺧﺪر ﺷﻮان ﻛەﻣﺎل ﻛە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜﯽ ﺑﻮاری ﭘەﯾﻜەرﺗﺎﺷﯿﯿە و ﺧﺎوەﻧﯽ دەﯾــﺎن ﻛﺎری ﭘڕۆﻓﯿﺸــﻨﺎڵ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و وﺗﺎﻧﯽ دەرەوەﯾە. ﻟــەم دﯾﻤﺎﻧەﯾــەی ”وﺷــە“دا رۆﺷﻨﺎﯾﯽ دەﺧﺎﺗە ﺳەر ﺑﻮارەﻛەی ﺧــﯚی و ﺋﺎﻣــﺎژە دەدات ،ﻛــە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﯽ ﺑﻮاری ﭘەﯾﻜەرﺗﺎﺷﯽ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﭼﯽ ھەﯾە و ﭼــﯚن دەﺗﻮاﻧێ ﭘەرە ﺑەو ھﻮﻧەرە ﺑﺎﯾە ﺑﺪات. ﭘﺎش ﺋــەوەی ﻧﺎوت ﻛەوﺗە ﻧێﻮ ﭘەﯾﻜەرﺗﺎﺷە ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ و ﭘەﯾﻜــەری دادﭘەروەری )ﯾﻮﺳــﺘﯿﺘﯿﺎ(ت ﺑە درێﮋی ﭼﻮار ﻣەﺗﺮ ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ دروﺳــﺖ ﻛﺮد، ﻟەﻣﺒﺎرەﯾەوە چ ﻗﺴەﯾەﻛﺖ ھەﯾە؟ ﭘەﯾﻜــەری دادﭘــەروەری)ﯾﻮﺳﺘﯿﺘﯿﺎ( ﻛە ﻣﺎوەﯾەك ﻟەﻣەوﺑەر ﺑە ﺑەرزﯾﯽ ﭼﻮار ﻣەﺗﺮ دروﺳــﺘﻢ ﻛﺮد ،ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻛﺎرﮔەی )رۆﻟﻒ ﻛﺎﯾﺰەر( ﻟە ﺷــﺎری دوﺳﻠﺪۆرﻓە ﻟــە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿــﺎ و ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﺑە ﺑڕۆﻧﺰﻛﺮدﻧﯿﻢ ،ﺑڕﯾــﺎرە ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ داھﺎﺗــﻮو ﻟــە ﺷــﺎری ﭬﻮﺑەرﺗﺎل ﻟەﺳــەر ﺑﻨﻜەﯾەﻛــﯽ ﺑــەردی
ﻣەڕﻣەڕ ﻛە ﺳــێ ﻣەﺗــﺮ ﺑەرزە، داﺑﻨﺮێﺖ و ﻟەﻻﯾەن ﺷــﺎرەواﻧﯽ و ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺋەو ﺷﺎرەوە ﭘەردەی ﻟەﺳەر ﻻﺑﺒﺮێﺖ. ﻟــە ﺗــەك ﺋــەو ﻛﺎرە ﺑڕۆﻧﺰﯾەم، دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﭘەﯾﻜــەری ﻣﻮزﯾﻜﮋەﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ )ﻣﯿﻨﺪﻟﺴــﯚن(م ﺑە ﺑەرزﯾﯽ ﺳێ ﻣەﺗﺮ ،ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﻛﯚﺗﺎم و دوای ﺋەوە ﻗﺎڵﺒﯽ ﺑﯚ دروﺳــﺖ دەﻛﺮێﺖ ،ﻟە ﻣﯚم و ﺳــﻠﯿﻜﯚن و
ﺑــﯚ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﯽ ھﻮﻧــەری ﭘەﯾﻜەرﺗﺎﺷــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﻛﺎرﮔەی ﺑڕۆﻧﺰ ھەﯾە
ﻟە ﺑڕۆﻧــﺰ دادەڕێﮋرێﺖ ،وا ﺑڕﯾﺎرە ﻟە ﭘﺎﯾﺰی ﺋەﻣﺴــﺎڵﺪا ﻟە ﺑەردەم ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەی ﺋﯚرﻛێﺴــﺘﺮای ﺷﺎری دۆﺳﻠﺪۆرف ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ داﺑﻨﺮێ. ﺋﺎﯾــﺎ ﺑــﯚ ﻛەﺳــێﻚ ﻛــە ﺷــﺎرەزاﯾەﻛﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ھﻮﻧەری ﭘەﯾﻜەرﺗﺎﺷﯽ ھەﺑێﺖ و ﻟە وﺗە ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﻣﺘﻤﺎﻧەی ھﻮﻧــەری ﭘێ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑە ھەﻧﺪ وەرﺑﮕﯿﺮێﻦ؟ ﺋەو ﭘەﯾﻜەراﻧەی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎندروﺳــﺖ ﻛــﺮاون ،زۆرﺑەﯾــﺎن ﻻوازن ﻟــە ﻻﯾەﻧــﯽ ھﻮﻧــەری و ﺗەﻛﻨﯿﻜــەوە .ﺋەﮔەرﭼــﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ و ﭘەﯾﻜەرﺗﺎﺷــﯽ ﺑﺎﺷــﻤﺎن ھەﯾە ،ﺑەم ﺑەداﺧەوە ﮔــﻮێ ﻧــەدراوە ﺑــە ﺗەﻛﻨﯿﻚ و
ﻣــەوادی ﺟﯿﺎواز و داڕﺷــﺘﻨﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر .ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘەﯾﻜــەرەﻛﺎن ﺋەﮔــەر ﻻﯾەﻧﯽ ھﻮﻧەرﯾﺸــﯿﺎن ﺑﺎش ﺑێــﺖ ،ﺑەداﺧــەوە ﻻﯾەﻧﯽ ﺗەﻛﻨﯿﻜﯿﺎن ﻻوازە. ﻧﺎﺗﻮاﻧــﺮێ ﺑــەراورد ﺑﻜﺮێﺖ ﻟە ﻧێﻮان ھﻮﻧەری رۆژﺋــﺎوا ﻟەﮔەڵ ھﻮﻧەری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ھﻮﻧەری ﭘەﯾﻜەرﺗﺎﺷﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن زۆر ﺳــﺎواﯾە .ھﻮﻧەری ﭘەﯾﻜەرﺗﺎﺷﯽ ﻟە ھﯿﭻ ﺷﻮێﻨێﻚ ﭘێﺶ ﻧﺎﻛەوێﺖ ﺋەﮔــەر ﻛﺎرﮔەﯾەﻛﯽ داڕﺷــﺘﻨﯽ ﺑڕۆﻧﺰی ﻧەﺑێﺖ ﻛە ﭘەﯾﻜەرﺗﺎﺷﺎن ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜەﻧــە ﺑڕۆﻧﺰ .ﺋەﻣە ﺟﮕە ﻟەوەی وا ﺑﯿــﺮ دەﻛەﻣەوە ﭘــڕۆژەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺶ ﻧەﺑێﺖ، زۆر ﺑە رژدی ﺑﯿﺮ ﻟەو ﻣەﺳەﻟەﯾە
ﺑﻜەﻧــەوە .ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە :ﻣــﻦ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ داڕﺷﺘﻨﯽ ﺑڕۆﻧﺰم ﻟە ﺳﺎڵﯽ ﭘﺎرەوە ﺧﺴــﺘﻨە ﺑەردەم، ﺑەم ھﯿﭻ وەﻣێﻜﯿــﺎن ﻧەﺑﻮو. ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ ھەر ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن ﭘەﯾﻜەر ﻟە ﺑڕۆﻧــﺰ داﺑڕێﮋﯾﻦ ،ﺋــەو ﻛﺎﺗە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﺎس ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ھﻮﻧەری ﭘەﯾﻜەرﺗﺎﺷﯽ ﺑﻜەﯾﻦ. ﺋﺎﯾــﺎ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﭘەﯾﻜــەر و ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ ) (spaceﭼﯚن دەﺑﯿﻨﯿﺖ و ﺋەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﭼﯚﻧە؟ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻧێــﻮان ﭘەﯾﻜــەرو )ﺑﯚﺷــﺎﯾﯽ( ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺳــﺘﺎﺗﯿﻜﯿﯿە ،ﻧﺎﺗﻮاﻧــﺮێ ﺟﯿــﺎ ﺑﻜﺮێﺘــەوە .ھەر ﻟــە ﻛﯚﻧەوە ﻟە ھەﻣــﻮو ﺳــەدەﻛﺎﻧﯽ ﻣێﮋووی ھﻮﻧــەردا ﭘەﯾﻜەرﺗــﺎش ھەوڵﯽ داوە ﻟــەو ﺟەدەﻟە ﺗێﺒﮕﺎت و ﺋەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە زﯾﺎﺗــﺮ ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻜﺎﺗەوە. ﺑە ﭼەﺷــﻨێﻚ ﺋێﺴــﺘە ﻟە دﻧﯿﺎی ﻣﯚدێﺮﻧــﺪا زۆر ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺑــەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە دەدرێﺖ و ﻟە زۆرﺑەی ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕە و ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﺎﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎدا وەك زاﻧﺴﺖ ﺳــەﯾﺮی دەﻛﺮێﺖ، ﺑە داﺧــەوە ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زۆرﺑــەی ﭘەﯾﻜــەرەﻛﺎن ﻧــەك ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﻧەﻛﺮاوە ،ﺑﮕﺮە ھــەر زۆر ﺑەﭘەﻟە دروﺳــﺖ ﻛــﺮاون و زۆری ﺋەو ﺷﻮێﻨﺎﻧەﯾﺎن ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻦ ﻛﺮدووە ﻛە ﭘەﯾﻜەرەﻛﺎﻧﯽ ﺗێﺪا داﻧﺮاون. ﺋــەی ﭘێﺘﺎن واﯾــە ﻛﯚﻟێﮋ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﺘﻮاﻧێﺖ
ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪی ﺑﺎﺷﯽ ﭘەﯾﻜەرﺗﺎﺷﯽ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت؟ ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﺷــﻮێﻨﯽ ھﻮﻧەریو ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕــە و ﻛﯚﻟﯿﮋی ھﻮﻧەری ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ﯾــﺎن ﭘەﯾﻜەرﺗــﺎش دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت، ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ دروﺳــﺖ ﻧﺎﻛﺮێ، ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە داﯾﻚ دەﺑێﺖ .ﻣەﺑەﺳﺘﻢ ﺋەوەﯾە ﺋەﮔەر ﻛەﺳێﻚ ھﻮﻧەر ﻟە ﻧﺎﺧﯿﺪا ﻧەﺑێــﺖ ،ھﯿﭻ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﺎ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﯾــەك ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﺑﯿﻜﺎﺗــە ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ،ﺋەﮔــەر ﭘﯿﻜﺎﺳــﯚ و ﻣﺎﯾــﻜڵ ﺋەﻧﺠﯿﻠﯚش ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎن ھەﺑێﺖ ،ﺑە راﺳﺘﯽ ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕە و ﻛﯚﻟﯿﮋ ﺗەﻧﯿﺎ دەرﻓەت دەڕەﺧﺴــێﻨێﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی زﯾﺎﺗﺮ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوە ﺑــﻜﺎت ،ﺑەم ﻛﺎدری ﺑــﺎش و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی دڵﺴــﯚز ﻛﺎرﯾﮕەری ھەﯾە ﺑﯚ دۆزﯾﻨەوەی
ﺑەھﺮە و زوو ﭘێﮕەﯾﺎﻧﺪن. ﻛەواﺗە ﭼﯽ ﺑﻜەﯾﻦ ﺑﺎﺷە ﺑﯚ ﭘێﺸــەوەﺑﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺳﺘﯽ ھﻮﻧەری ﭘەﯾﻜەرﺗﺎﺷﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا؟ ﺋﺎﯾﺎ ﺧﺎڵە ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﻛﺎﻣﺎﻧەن؟ ڕاﺳــﺘﯿﯿەﻛەی ﺋێﻤــەی ﻛﻮردﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەﮔەر ﺑﻤﺎﻧەوێﺖ ھﻮﻧەری ﭘەﯾﻜەرﺗﺎﺷﯽ ﺑەرەوﭘێﺶ ﺑﭽێﺖ و ﻟەم ﺋﺎﺳــﺘەی ﺋێﺴﺘەدا ﻧەﻣێﻨێﺘەوە ،دەﺑێﺖ ﺑە رژدی ﺑﯿﺮ ﻟەوە ﺑﻜﺮێﺘــەوە ﻛە ﻛﺎرﮔەﯾەﻛﯽ ﺑڕۆﻧﺰ دروﺳــﺖ ﺑﻜەﯾﻦ و ھەوڵ ﺑﺪرێــﺖ ﻟە ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕــە و ﻛﯚﻟﯿﮋە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎن ﻛﺎدری ﺑﺎﺷﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﮫێﻨﺮێﺖ ،زﯾﺎﺗﺮ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە ﻛﺎری ﺟــﻮان و رژد ﺑﺪرێــﺖ و ھەوڵ ﺑﺪرێﺖ ﻛﺎری ﻻواز و ﺑێ ﺋﺎﺳــﺖ ﻟە ﺷﻮێﻨە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎن و ﺳەر ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎن داﻧەﻧﺮێﻦ.
ﺷــﻮان ﻛەﻣﺎل ﺳــﺎڵﯽ 1987دﯾﭙﻠﯚﻣﯽ ﻟە ھﻮﻧەری ﭘەﯾﻜەرﺗﺎﺷﯽ ﻟە ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەی ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎوە. دواﺗﺮ ،ﻟەﺳﺎڵﯽ 1991ﺑەﻛﺎﻟﯚرﯾﯚﺳﯽ ﻟە ھﻮﻧەری ﭘەﯾﻜەرﺗﺎﺷﯽ ﻟە ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﺎی ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا وەرﮔﺮﺗﻮوە .ھەر ﻟە ھەﻣﺎن ﺳﺎڵﯿﺸﺪا ﺑﻮوە ﺑە ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﺑەﺷﯽ ﭘەﯾﻜەرﺗﺎﺷﯽ ﻟە ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەی ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ. ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1995ﻛﺎری ھەڵﻜﯚڵﯿﻨﯽ ﺳەرﺑەردی ﻟە ﺷﺎری ﺋەﺳﯿﻨﺎ ﻟە ﯾﯚﻧﺎن ﻛﺮدووە .ﻛﺎرﻛﺮدن و ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەی ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﻗﺎڵﺒﻜﺮدن ﻟە ﻟﻢ و ﺳﻠﯿﻜﯚن و داڕﺷﺘﻨﯽ ﻛﺎﻧﺰاﻛﺎﻧﯽ ﺑڕۆﻧﺰ و ﺋەﻟەﻣﯿﻨﯿﯚم و ﺋﺎﺳﻦ ﻟە ﺷــﺎری دۆﺳﻠﺪۆرف ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﺳــﺎز ﻛﺮدووە .ﻟە ﺳﺎڵﯽ2000 ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎر دەﻛﺎت ﺑﯚ ﮔەورەﻛﺮدﻧﯽ ﭘەﯾﻜەر و ﻛﺎری ھﻮﻧەری ﻟە ﻛﺎرﮔەی داڕﺷــﺘﻨﯽ ﺑڕۆﻧﺰ رۆﻟﻔﻜﺎﯾﺰەر ﻟــە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ و ﭼەﻧﺪان ﭘەﯾﻜەری ﮔەورەی ﻣێﮋووﯾﯽ ﻟە ﺋەوروﭘﺎ دروﺳﺖ ﻛﺮدووە.
دﯾﻤﺎﻧە
ﮔﻮن ﺟەﻣﺎل:
وﺷە /ھەوﻟێﺮ- ھەورﯾﻦ ﻧەﺟﺎت ﮔــﻮن ﺟەﻣــﺎل ﻛﭽــە ﺷــێﻮەﻛﺎرێﻜﯽ ھێﻤــﻦ و ﺟﻮاﻧﯿﻨﺎﺳــە ،ﺋەﻣــە ھــەم ﻟە ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛەی و ھەﻣﯿﺶ ﻟــە ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎﻧﯿــﺪا رەﻧﮕــﯽ داوەﺗەوە .ﺳــەرەﺗﺎی ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ دەﮔەڕێﺘەوە ﺑــﯚ ﺧﻮێﻨﺪﻧەﻛەی ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە ﭘەﯾﻤﺎﻧــﮕﺎی ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧــﯽ راﻧﯿــە ھﻮﻧــەری ﺷــێﻮەﻛﺎری ﻓێﺮ ﺑﻮوە .ﺋەو زﯾﺎﺗﺮ ﺑەﺷێﻮەی ﺗەﻛﻨﯿﻜﯽ و رﯾﺎﻟﯿﺰﻣﯽ ﻛﺎر ﻟە ﺗﺎﺑﻠــﯚدا دەﻛﺎت .ﺑەھﯚی دەﺳــﺘڕەﻧﮕﯿﻨﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗــﯽ ﺑەﺷﺪاری ﻟە ﭼەﻧﺪان ﭘێﺸﺎﻧﮕە و ﭼﺎﻻﻛﯽ ھﻮﻧەرﯾﺪا ﺑﻜﺎت” .وﺷە“ ﺑە ﭼەﻧﺪ ﭘﺮﺳــﯿﺎرێﻚ ﺑەﺳەری ﻛﺮدەوە. ﺑﯚﭼﯽ ﻟەﻧﺎو ﻛــﻮرددا وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﺑە ھﻮﻧەری ﺷــێﻮەﻛﺎری ﻧەدراوە؟ ﯾﺎ ﺑﯚﭼﯽ ﺗﺎﺑﻠــﯚ ﻟەﻧــﺎو ﻣﺎڵەﻛﺎﻧــﺪا ﻛەم
دەﺑﯿﻨﺮێﺖ؟ ھﯚﻛــەی دەﮔەڕێﺘــەوە ﺑــﯚ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺎﺷــﺨﺎﻧێﻜﯽ دێﺮﯾﻨﯽ ھﻮﻧەری ﻛــە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪی ﻟەﺳــەر ﭘەروەردە ﺑﻜﺮێﺖ، ﯾــﺎن ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ دەزﮔــە و ﻧﺎوەﻧﺪی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ھﻮﻧەری ﺷــێﻮەﻛﺎری .زۆر ﺟﺎرﯾﺶ ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ واﻧــەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ھﻮﻧەر ﻟــە ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮێﻨﺪن ﻛە ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﻛﺎر و ﺑﯿــﺮ و ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺟﻮان ﻻی ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎراﻧــﯽ ﻛﻮرد دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت .ﺳﺎواﯾﺎﻧﯽ واﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﻮێﻨﺪن ﻛە ﺑﻮوﻧەﺗــە ﭘﺎﺷــﻜەوﺗﻨﯽ ﺑﻮاری ھﻮﻧــەری ﻟەﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻛﻮردﯾﺪا. ﻛﻮرد ھەﻣﯿﺸــە ﻟەﻧﺎو ﺷــەڕ و ﺷــﯚڕش و داﮔﯿﺮﻛﺎرﯾــﺪا ﺑــﻮوە، ﺑﯚﯾــە ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿــﻮە ھﻮ ﻧە ر ە ﻛــە ی ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎو
ﭘێﺶ ﺑﺨــﺎت .ﺗﺎﻛﯽ ﻛــﻮرد ﻟە راﺑــﺮدووی ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻟەﺳەر ﺑﻮوە ،ﺑﯚﯾە ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮون ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن
ﺑﻨێــﺮن ﺑﯚ ﺷــﺎر ﺗﺎ ﻟــە ﺑﻮاری ھﻮﻧــەری ﺑﺨﻮێﻨــﻦ .ﻟەﮔــەڵ ﺋەواﻧەﺷــﺪا ﻟەﻧﺎو ﻛﻮرد زۆرﺟﺎر ھﻮﻧەری ﺷێﻮەﻛﺎری وەك ﻛﻔﺮ و ﺣەرام ﺳەﯾﺮ ﻛﺮاوە. ﺋﺎﯾــﺎ ﺧﻮێﻨــﺪن ﻟە ﺑەﺷﯽ ﺷێﻮەﻛﺎری ﯾﺎن زاﻧﻜﯚﯾەﻛﯽ ﺷێﻮەﻛﺎری، ﺑەﺳە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺒﯿﺖ ﺑە ﺷێﻮەﻛﺎر ﯾﺎن ﺑەھﺮەﯾﺶ رۆڵﯽ ھەﯾە؟ ھەردووﻛﯿــﺎن ﮔﺮﻧﮕﻦ، ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔــەر ﺑﺨﻮێﻨﯽ و ﺑەھــﺮە و ﺗﻮاﻧﺎ و ﺣەزی ﻟەﮔــەڵ ﻧەﺑێــﺖ ھﯿــﭻ ﺑﺎﯾەﺧﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەردووﻛﯿــﺎن ھەﺑێــﺖ، ھﻮﻧەر ﺣەزە و ﺑێ ﺣەز ﺋەو ھﻮﻧەرەی ﻧﺎﺧﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﻧﺎﮔەﺷــێﺘەوە و ﭘێــﺶ ﻧﺎﻛەوێﺖ ،واﺗــە ﺋەﮔەر ﺣەز ﻧەﺑێﺖ ﺋــەو ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪەی زاﻧﻜﯚﯾﺶ ﺗەواو ﺑﻜﺎت ،دواﺗﺮ ﻛﺎری ھﻮﻧــەری ﻧــﺎﻛﺎت و ﻟە
ﻣﺎڵ ﻛﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ دەﻛﺎت و ﺟﺎری واش ھەﯾە زاﻧﻜﯚ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەی ﺗــەواو ﻧەﻛــﺮدووە و ﺣەزێﻜﯽ ﺷــێﺘﺎﻧەی ھەﯾــە ﺑــﯚ ھﻮﻧەر. ﻛەواﺗە ﻛﺎری ھﻮﻧەری ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﻋەﺷــﻘێﻜﯽ ﮔەورە ھەﯾە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑەردەوام ﺑێﺖ ،ﻋەﺷﻘﯽ ﺑﭽﻮوك ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺑــەر دەواﻣﯽ ﺟﻮان ﺑە ھﻮﻧەر ﺑﺪات. ھﻮﻧــەری ﺷــێﻮەﻛﺎری ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﺧﯚی ﻟە ﻣەﯾﺪاﻧﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﺪا ﺑﺪۆزێﺘەوە؟ ھﻮﻧەری ﺷێﻮەﻛﺎری ھﯚﺷﯿﺎری رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و ﺋﺎﮔﺎﯾەﻛﯽ زۆری دەوێــﺖ ،ﺑﯚﯾــە ﺋێﻤــە ﻛﺎﺗێﻚ ﻛﺎرێﻜﯽ ھﻮﻧەری دەﻛەﯾﻦ ،دەﺑێ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﻣەﺑەﺳــﺘﻤﺎن ﻟەم ﻛﺎرە ﭼﯿﯿە؟ ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە :ﺗﺎﺑﻠﯚﯾەﻛﯽ ھﻮﻧەری ﻟە ﺋەوروﭘﺎ ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەﻛﯽ زۆری ﭘــێ دەدرێﺖ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻗﺴەی ﻟەﺳــەر دەﻛﺮێﺖ ،ﺑەم ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە ﻧﯿﯿە .ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑﻮوەﺗە ﺷﯚڕش و
ژﻣﺎرە ) ، (161ﭼﻮارﺷەم2016/ 11/ 9 ،
ھﻮﻧەری ﺷێﻮەﻛﺎری وەك ﻛﻔﺮ و ﺣەرام ﺳەﯾﺮ ﻛﺮاوە ھەڵﮕﺮی ﭘەﯾﺎم ،ﺑﯚﯾە ﺷێﻮەﻛﺎری ﮔﺮﻧﮕە ،ﺑەم ﺑەم ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨە ﻧﯿﯿە ﻟەم ھەرێﻤــەدا .ھەروەھﺎ ﺋﺎﮔﺎﻣﺎن ﻟــە ھﻮﻧەرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑێ و ﺑەﺷﺪاری ﻛﺎر و ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻜەﯾﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەواﻧە ﮔﺮﻧﮕﻦ. ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﯚ ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەﻣەوە ھەﯾە؟ ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﻦ زﯾﺎﺗﺮ ھەڵﮕﺮی ﺳــﻮﻣﺒﻮﻟﯽ ﻛﻮرداﻧەﯾە و ﺣەز دەﻛەم ﻓﯿﮕەری ﻛﻮردی ﻟەﻧــﺎو ﻛﺎرەﻛەﻣــﺪا ھەﺑێﺖ ،ﺑە ﺟﯚر و ﺳﺘﺎﯾڵ و ﺗەﻛﻨﯿﻜﯽ ﺧﯚم ﻛﺎر ﺑﻜەم و ﺑە ھﺰر و ﺑﯿﺮی ﺧﯚم ﻛﺎر ﺑﻜەم .ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﻓﺎﻛﺘەرە ﮔﺮﻧﮕــەﻛﺎن ﺑــﯚ ﻛﺎرﻛــﺮدن ﻟە ھﻮﻧــەردا ﺑﯚ ژﯾــﺎن ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﺋﺎزادی ﻛــە ﺋەوﯾﺶ ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ زۆر ﮔﺮﻧﮕە ﺑﯚ ﻛﺎرێﻜﯽ ھﻮﻧەری و ﭘێﺸﻜەوﺗﻦ. ﺑﻮوﻧﯽ ﻓﯿﻜــﺮ و ﻣەﻋﺮﯾﻔە و ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑەرزی رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﻛﺎرﯾﮕەری دەﺑێﺖ ﻟەﺳەر ﺑەرھەﻣﯽ ﺷێﻮەﻛﺎری ،ﺋﺎﯾﺎ ﭘێﺖ
واﯾە ﺷێﻮەﻛﺎراﻧﯽ ﺋێﻤە ﺧﺎوەﻧﯽ ﺋەم ﭼەﻣﻜﺎﻧە ﺑﻦ؟ ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا ﺑﻮوﻧــﯽ ﺗێڕاﻣﺎن و دﻧﯿﺎﺑﯿﻨــﯽ ﻓــﺮاوان ﻟە ﭘﺸــﺘﯽ ھــەر ﻛﺎرێﻜــەوە ،ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺧــﯚی ھەﯾــە و ﻣﺎﻧــﺎی زﯾﺎﺗﺮ ھەڵﺪەﮔﺮێﺖ ﺑﯚ ﺗﺎﺑﻠﯚﯾەك ﺋەﮔەر ﻟــە رواﻧﮕــەی ﻓﯿﻜﺮﯾﯿــەوە ﻟە رووداو و ﻛﺎرەﺳــﺎﺗێﻚ ﺑﺰاﻧﯿﻦ. ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﭼﺎﻛﺘــﺮ ﭘﯚرﺗﺮێﺘەﻛە دەﻧەﺧﺸێﻨﯿﻦ .ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺑﻮوﻧﯽ ﻣەﻋﺮﯾﻔەﯾەﻛﯽ ﺷﺎراوە ﻟە ﭘﺸﺘﯽ ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎﻧــەوە ھەﻧﺪێــﻚ ﺑەھﺎی ﻛﺎرەﻛﺎن زﯾﺎﺗــﺮ دەﻛﺎت ،ﺋەﻣە راﺑــﺮدووی ﻛﺎرەﻛﺎن دەﺗﻮاﻧــﻦ ﺋەوەﻣﺎن ﭘێ ﺑڵێــﻦ .راﮔەﯾﺎﻧﺪن ﮔﺮﻧﮕە زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺎﯾەخ ﺑە ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗﺎﺑﻠــﯚ ﺑﺪات و ﺑﯚ ﺋﺎﺷــﻨﺎﻛﺮدﻧﯽ ﺑﯿﻨــەر و ﺧﻮێﻨــەر ﺑــە ھﻮﻧەر، ﻻﯾەﻧێﻜــﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﭘێﺸﺨﺴــﺘﻨﯽ ﺷــێﻮەﻛﺎری ھﻮﻧــەری دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ رەﺧﻨەی رژدە ﻛە ھێﺸــﺘﺎ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوە ﺑە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯽ.
دﯾﻼن ﺧﯚﺷﻨﺎو ﺋەﻟﺒﻮوم و ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻧﻮێ ﺗﯚﻣﺎر دەﻛﺎت ﺧﺎﺗﻮوﻧــە ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋی ﻛــﻮرد دﯾﻼن ﺧﯚﺷــﻨﺎو ،ﻟــە ﺋێﺴــﺘەدا ﻟەﮔــەڵ ﻛﻮڕە ﻛﻮردێــﻚ ﻛﺎر ﺑﯚ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻧﻮێ دەﻛﺎت ﺑەﻧﺎوی“ﮔەورێ ﻟە ھێﭭﯿﺎ ﻣﻨە“ ،ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﻛﺎر ﺑﯚ ﺋەﻟﺒﻮوﻣێﻜﯽ ﻧﻮێ دەﻛﺎت. ﻟەوﺑﺎرەﯾــەوە ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ رێﻨــﺎس ﻣﯿــﺮان ﻛە و دەرھێﻨــﺎن ﻣﻮزﯾﻜــﯽ ﺑــﯚ ﺋــەو ﻛﻠﯿﭙــە ﻧﻮێﯿەی دﯾﻼن ﻛــﺮ د و و ە ، ﺑەرۆژﻧﺎﻣەی
”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” :ﮔــەورێ ﻟە ھێﭭﯿﺎ ﻣﻨــە“ ﻧﺎوی ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﻛﻠﯿــﭗ و ﺑەرھەﻣﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯽ دﯾﻼﻧە ،ﻟــەو ﺑەرھەﻣەدا ﻟەﮔەڵ ﻛﻮڕە ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋی ﻛــﻮرد ﻣﯿﻨﺪو ﺟﺰﯾﺮی دەردەﻛەوێــﺖ و ﺑەﯾەﻛەوە ﺑەﺷــێﻮەی دەڵێــﻦ، دوێﺖ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛە
ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﺋــەو ﮔﯚراﻧﯿﯿە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗەواو ﺑﻮوە و ﺑەم ﻧﺰﯾﻜﺎﻧە ﺑوی دەﻛەﯾﻨەوە. ﺋەوەﺷﯽ ﮔﻮت ،دﯾﻼن ﺟﮕە ﻟەو ﮔﯚراﻧﯿﯿە، ﻟــە ﺋێﺴــﺘەدا ﻛﺎر ﺑــﯚ ﺋەﻟﺒﻮوﻣێﻜﯽ ﻧﻮێ دەﻛﺎت و ﺗێﯿﺪا ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑــە زﻣﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی و ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ دەڵێﺖ ،ﺳەرﺟەم ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺋەﻟﺒﻮوﻣەی ﻟەڕووی ﺗێﻜﺴﺖ و ﺋﺎواز و ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧەوە ،ﺧﯚی ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ داوە و ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﺳــﺘﯚدﯾﯚی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚی ﺗﯚﻣﺎرﯾﺎن دەﻛﺎت . دﯾــﻼن داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ﺋەوروﭘﺎﯾــە و ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ﭼەﻧﺪان ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ ھﻮﻧــەری ﻛــﺮدووە، ھﺎوﻛﺎت ﺑەﺑﯚﻧەی ﺳــەرﻛەوﺗﻨەﻛﺎﻧﯽ ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﻟەﮔــەڵ ﮔﺮووﭘﯽ ﺳــﻜﻮردﯾﺎ ﺑەڕاﺑــەری ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﺧﯚﺷــﻨﺎو، رزﮔﺎر زﻧﺠﯿﺮە ﻛﯚﻧﺴێﺮﺗێﻜﯽ ﻟە ﻧەﻣﺴﺎ ﺳﺎز ﻛﺮدووە و ﺗێﯿــﺪا ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ﺑەزﻣﺎﻧــﯽ ﻛــﻮردی و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﭘێﺸــﻜەش ﻛﺮدووە.
دﯾﺰاﯾﻦ :ﺋﺎرا ﺋﺎﻛﺎر
ﮔﺎڵﺘە ﭘێﻜﺮدن ﺑە ﺑﯿﺮوﺑﺎوەڕی ﯾەﻛﺘﺮ دەﻛﺮێﺘە ﻓﯿﻠﻢ ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﻛﺎر ﻟە ﻓﯿﻠﻤێﻜﯽ ﻛﻮردی دەﻛﺮێﺖ ﺑەﻧﺎوی ”ﮔﯚڵ“ ،ﻛە ﺗێﯿﺪا ﺑﺎس ﻟە ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮان دوو ﻻﯾەن ﯾﺎ ﺷــﻮێﻨﯽ ﺟﯿــﺎواز دەﻛﺎت ﻛە ﮔﺎڵﺘە ﭘێﻜﺮدن و ﻗﺒــﻮوڵ ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﯾەﻛﺘﺮ، ﺗﻮوﺷﯽ ﻛێﺸەﯾﺎن دەﻛﺎت. ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە دەرھێﻨــەر ﺋﺎدەم ﺋەﯾﺎم ﻛە ﻛﺎری ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚ و دەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺋەو ﻓﯿﻠﻤە ﻛﺮدووە، ﺑەرۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” :ﮔﯚڵ“ ﻧﺎوی ﻧﻮێﺘﺮﯾــﻦ ﻓﯿﻠﻤﻤﺎﻧە ﻛە ﺑﺎﺳــﯽ ﻛێﺸــەی دوو ﻻﯾەﻧﯽ ﺟﯿــﺎواز دەﻛﺎت ﻛە ﻟەﺳــەر ﯾەك ﺧﺎك دەژﯾــﻦ و ﻛێﺸــەﯾﺎن ھەﯾە ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛﺘﺮ، ﻣﻠﻤﻼﻧێ و ﻗﺒﻮوڵ ﻧەﻛﺮدن و ﮔﺎڵﺘە ﭘێﻜﺮدن ﺑە
araakar4@gmail.com
ﯾەﻛﺘﺮ ،ﺗﻮوﺷﯽ ﻛێﺸەﯾﺎن دەﻛﺎت. ﺋەو ﻓﯿﻠﻤە ﻟە وێﻨەﮔﺮﺗﻨﯽ ﺳﯚران ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ و ﻟە ﻧﻮاﻧﺪﻧﯽ ھەرﯾەك ﻟە ﺋەﻛﺘەران ﺳﻠێﻤﺎن ﮔەڵﯽ، ﻣەﺣﻤﻮود ﮔﻠﯽ ،زاﻧﯿﺎر ﻋەدﻧﺎن و ﻛﺎرزان ﭘﯿﺮاﻧە. ﺑەﻛﺎﻣێــﺮای DVﻛﺎری وێﻨەﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑﯚ ﻛﺮاوە، ڕێﻜەوت ﺧﺎﻟﯿــﺪ ﯾﺎرﯾﺪەدەری وێﻨەﮔﺮە و زاﻧﯿﺎر ﻋەدﻧﺎن ﯾﺎرﯾﺪەدەری دەرھێﻨەرە ،ھەﭬﺎڵ ﻋەﻟﯽ ﻣﺎﻣە ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺑەرھەﻣە. ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﺋەو ﻓﯿﻠﻤە وێﻨەﮔﺮﺗﻨﯽ ﺗەواو ﺑﻮوە و ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﻣﯚﻧﺘﺎﺟﯿﻦ ،ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﺑﺎس ﻟە دوو ﻻﯾەﻧــﯽ ﺟﯿﺎواز دەﻛﺎت ﻛە ﻛێﺸــەﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﺷﺘە ﻟەﺗﻜﺮاوەﻛﺎن ھەﯾە.
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
ھەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن 07701573407
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
19
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﺑﻼڤ ﭘەﯾﻚ ،ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ /ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ،ھەوﻟێﺮ
0964(0)7502376262 0964(0)7502386262
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
20 www.wishe.net
ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە
Wishe Heftenameyekî sîyasî giştîye
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ
sarbaz25@yahoo.com 07502376262
ژﻣﺎرە ) ، (161ﭼﻮارﺷەم2016/ 11/ 9 ،
wishe@wishe.net
18 ﻻﻧە زەﻧﮕەﻧە ﭼﯚﭘﯿﯿەﻛەی رادەوەﺷێﻨێ
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ
دﯾﻼن ﺧﯚﺷﻨﺎو ﺋەﻟﺒﻮوم و ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻧﻮێ ﺗﯚﻣﺎر دەﻛﺎت 19
18 ﺷﻮان ﻛەﻣﺎل:
ھﯿﭻ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﺎﯾەك ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
ﻟــە رۆژی 17ی ﭼﺮﯾﻨﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ راﺑﺮدووەوە ،ﻛە ﻛﺮدەوەی )ﻧەﯾﻨەوا ﺧﯚت ﺑﮕــﺮە ھﺎﺗﻢ( دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد ﺗــﺎ 8ی ﭼﺮﯾﻨــﯽ دووەم ،ﻛە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜەی ﺗێﺪا روو دا ،ﺗەﻧﯿﺎ 21رۆژ ﻧێﻮان ﺑﻮو و ﻟەم 21رۆژەدا رووی راﺳﺘەﻛﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜــە ﻟــەم ﻧﺎوﭼەﯾــەدا ،ھەرﭼﯿﯿەﻛﯽ ﻟە ژێﺮ ﭘەردەدا ﻣﺎﺑﻮو ھﺎﺗە دەر .ﻟە ﻋێﺮاق، ﺑەرەﻧﮕﺎری ﺑﯚ ھێﻨﺎﻧەوەی ﻣﻮوﺳڵ ﻟەﻻﯾەن ﺳﻮﭘﺎی وﺗەﻛە ﺧﯚﯾەوە ﺑێ ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ﺗﻮرﻛﯿە دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛــﺮد .ﻟە ﺳــﻮورﯾەش رۆژی ﯾەﻛﺸەﻣﻮوی ﭼﻮوﯾﯽ ،ﺑەرەﻧﮕﺎرﯾﯽ وەرﮔﺮﺗﻨەوەی رەﻗەی ﭘﺎﯾەﺗەﺧﺘﯽ داﻋــﺶ ،ﻟەﻻﯾــەن ھێﺰەﯾﻠــﯽ دێﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺳﻮورﯾەوە ،ﻛە ﺋەﻣﯿﺶ وەك ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﺑە ﻻﯾەﻧﮕﺮ ﺑﯚ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان دێﺘە ﺋەژﻣــﺎردن ،ھﺎﺗــە راﮔەﯾﺎﻧﺪن .ﻟە وەرﮔﺮﺗﻨەوەی رەﻗەدا وەك ﻣﻮوﺳڵ، ﺗﻮرك ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑەﺷﺪاری ﺑﻜەن ﯾﺎن دەﺳــﺖ وەرﺑﺪەن .ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ھێﺰەﯾﻠﯽ دێﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺳﻮورﯾە وﺗﯽ ﺋێﻤە ﻟەﻣﺒﺎرەﯾــەوە ،واﺗە ﻟەﺑﺎرەی ﺑەﺷﺪارﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿەوە ،ﻟەﮔەڵ ﺋەﻣەرﯾﻜەدا رێﻚ ﻛەوﺗﻮوﯾﻦ. ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﺋەﻣەرﯾﻜە
ﺑﺎراك ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ ،ﻛە ﻟەﻣڕۆوە ﺗﺎ ﺑﻨەﺗﺎی ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ دووەﻣــﯽ دادێ وەك ﻛﺎرڕاﭘەڕێــﻦ ﻟە ﻛﯚﭼﻜﯽ ﺳــﭙﯿﺪا دەﻣێﻨێﺘەوە ،ﻟە ﻣﺎوەی ھەﺷــﺖ ﺳــﺎڵﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺧﯚﯾــﺪا، دوو ﺷــﻮێﻨەواری ﻧەﺳــڕاوەی )ﺗﺎ درەﻧﮕﺎﻧێﻚ( ﻟە ﻣێــﮋووی ﮔەﻻﻧﯽ رۆھەﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﺪا ﺑەﺟــێ ھێﺸــﺖ .ﯾەﻛەم ھەڵﻮەﺷﺎﻧەوەی دەوڵەت ﻟــە ﻛﯚﻣەڵێﻚ وﺗﯽ وەك ﻟﯿﺒﯿە و ﯾەﻣەن و ﺳﻮورﯾە و ﻋێﺮاق و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻣﯿﺴﺮﯾﺶ دوای ﺋەوەی ﻟە ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ رووداوەﯾﻠﯽ ﺑەھﺎری ﻋەرەﺑﯿــﻮە ﻟە 2010ﺗــﺎ دوارۆژی دەﺳەﺗەﻛەی ﻟە ﻛﯚﭼﻜﯽ ﺳﭙﯿﺪا، ﭘﺸﺘﯽ ﺑﺰاوی ﺋﯿﺨﻮاﻧﯽ ﻣﻮﺳﻠﯿﻤﯿﻨﯽ ﺋــەوێ و ﻛﺎری ﺗﻮﻧﺪﺗﯿﮋﯾﯽ ﻟەواﻧﯽ ﺗﺮدا ﮔــﺮت .دووەم ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻧﺎوﻛەﯾــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮاﻧﺪا ،دەﺳﺘﯽ ﺋەﻣەی دووەﻣــﯽ ﻟە وەرداﻧــە ﻧﺎوﭼەﻛەدا ﺑەرەﺗﺮ ﻛﺮد .رۆڵﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜە ﻟەو ھەﺷﺖ ﺳــﺎڵەدا وەك ﺋﯚﺑﺎﻣە ﺧﯚی وﺗــﯽ ﺗەﻧﯿــﺎ ﭼﺎوەڕۆﺧەداﻧەوەی ﺗەﻧﮕﮋە )ﺋﯿﺪارەی ﺋەزﻣﺎت( ﺑﻮوە. ھەر ﻟەم ﺳێ ﺣەوﺗﻮوەدا ،ﻛە ھەﻣﻮو ﻧەﺑەدﯾﯿەك ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋﯚﺑﺎﻣە ﻟەﻣەڕ ﺋەم ﻧﺎوﭼەﯾەوە ﻛەوﺗە دی، ﭼەﻧﺪ ﭘەرەﮔﺮﺗﻨێﻜﯽ ﺗﺮ رووﯾﺎن دا
ﺧﻮﻟێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮔﺸﺘﯿﺎن ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ رووﺳﯿە و ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﮔەڕاﻧەوە، ﻟەﻣﺎﻧە :دووای دوو ﺳــﺎڵ و ﻧﯿﻮ ﻟە واﯾﯿﯽ ﺗەﺧﺘﯽ ﺳەرﻛﯚﻣﺎرێﺘﯽ ﻟە ﻟﺒﻨﺎن ،ﻻﯾەﻧەﯾﻠﯽ ﻧﺎوەﺧﯚ ﻟەﺑﺎرەی ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺟەﻧەراڵ ﻣﯿﺸــێﻞ ﻋﯚﻧەوە رێﻚ ﻛەوﺗــﻦ .ھەرﭼەﻧﺪە ﺳﻌﻮودﯾە ،ﺑﺮووﺳﻜەی ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯿﯽ ﺑﯚ ﺋــەم رێﻜﻜەوﺗﻨە ﻟــێ دا ﺑەم راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەو وﺗە ﻧەﯾﺸﺎردەوە، ﻛــە رووداوەﻛە ﺳــەرﻛەوﺗﻨێﻜە ﺑﯚ ﺣﺰﺑــﻮی ﻟﺒﻨــﺎن و ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ .ھــەر ﻟــەم رۆژاﻧەدا، ﺳــﻮﭘﺎی ﺳــﻮورﯾە ﺑە داﭘﯚﺷﯿﻨﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧەﻛﯿﯽ ﺑﺎڵەﻓڕەی رووﺳﯿەوە، ﺧەرﯾﻜە دەﺳەت ﺑﯚ ﺳەر ﺗەواوی ﺷــﺎری ﺣەڵەﺑــﺪا ﺑﮕێڕێﺘــەوە، ﻛــە ﺋەﻣە ﺟﮕــە ﻟــەوەی ﻣﯚری ﺳەرﻛەوﺗﻦ ﺑە ﺗەوێڵﯽ رێﮋﯾﻤەﻛەی ﺑەﺷﺎر ﺋەﺳەدی ﭘﯿﺎوی رووﺳﯿە و ﺋێﺮاﻧەوە دەﻧێ ،ﺧەوﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿەش ﻟــە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳــﻮورﯾەدا ﻧﯿﻮەﻣﺮ دەﻛﺎت .ﻟە ﭘﺎڵ ﺋەم دوو رووداوەدا رووداوی ﺳــێﯿەم ،ﻛــە رەﻧﮕە ﻟە ﻣﺎوەی دوورھﺎوێــﮋدا ﻟەو دووەﻛە ﮔەورەﺗــﺮ ﺑێ ،ﺑﺎداﻧــەوەی وﺗﯽ ﻣﯿﺴــﺮە ﺑە ﻻی رووﺳﯿە و ﺋێﺮاﻧﺪا. ﻣــﺎوەی دوو ﻣﺎﻧﮕــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿەی ﺋﺎراﻣﻜــﯚی ﺳــﻌﻮودﯾەﯾﯽ ،ﻧەوت
ﺑــە ﻧﺮﺧــﯽ ھەرزاﻧﯽ ﻟە ﻣﯿﺴــﺮ ﮔﺮﺗﻮوەﺗــەوە .دەﻧﮕﻮﺑــﺎس ھەﯾە ﻣﯿﺴــﺮ ﻟەﻣەوﻻ ﻧەوت ﻟــە ﻋێﺮاق وەرﺑﮕــﺮێ ،ﻟەﮔﻮێﻨــە ﺑەﺷــێﻚ ﺳــﻮﭘﺎی ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﺑﯚ راوێﮋﻛﺎری ﺑﻨێﺮێﺘە ﺳــﻮورﯾە ﺑﯚ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﻟە ﻣﺎﻧەوەی ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳەد ،رەﻧﮕە ﻟە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧەﺗﯿﯽ ﺷەڕی ﯾەﻣەﻧﯿﺸﺪا، ﻛە ﺑە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺳﻌﻮودﯾەﯾە، ﺑﻜﺸێﺘەوە. وەك ﻟە ﺑﺎﻧﮕەواﺷــەی ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜەدا ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن، ﺋﺎﻣێﺮێﻜــﯽ ﮔــەورەی راﮔەﯾﺎﻧﺪن ﺑــﯚ ﺑﺮدﻧەوەی ھﯿــﻼری ﻛﻠﯿﻨﺘﻦ ﻟە ﭘێﺸــﺒڕﻛەی ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﺪا، ﮔــەڕا .ﺋﯚﺑﺎﻣــە دەﯾﻮﯾﺴــﺖ ﻟــە رێﮕــەی دەرﭼﻮوﻧــﯽ ﻛﻠﯿﻨﺘﻨەوە ﺋەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗەی ھەﺷــﺖ ﺳﺎڵ ﺧﯚی ﻟــەم ﻧﺎوﭼەﯾــەدا ﺑەڕێﻮەی ﺑﺮد ﭼﻮار ﺳــﺎڵﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﺑەڕێﻮە ﺑﭽــێ .ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﻛەش وەك دەزاﻧﯿﻦ ﺑﺮێﺘﯽ ﺑﻮو ﻟە ھەڵﻜﺸﺎﻧﯽ ﯾەﻛﺒﯿﻨــەی ﺗﻮﻧﺪﺗﯿﮋﯾﯽ ﻣەزەوی )ﺳــﻮﻧە( ﻟە ﻻﯾەك و ﻓﺮەواﻧﺒﻮوﻧﯽ دەﺳــڕۆﯾﯿﻨﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟــە ﻻﯾەﻛەی ﺗﺮدا .ﺑــﺎراك ﺋﯚﺑﺎﻣە، رێﻜﻜەوﺗﻨــە ﻧﺎوﻛەﯾﯿﯿەﻛە ﻟەﮔەڵ ﺋێﺮان ﺑە ﺳــەرﻛەوﺗﻨێﻜﯽ ﮔەورە ﺑﯚ ﺧﯚی و دەﺳــﻜەوﺗێﻜﯽ ﮔەورە
ﺑﯚ ﺋەﻣەرﯾﻜــە دەزاﻧێ ھەرﭼەﻧﺪە رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜە ﻟەﺳــەر ﺣﺴــێﺒﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــەدا .ﺑەرھەڵﺪاﻧﯽ ﺳــەت ﻣﻠﯿــﺎر دۆﻻری ﺳــڕ ﻟە ﺑﺎﻧﻜەﯾﻠﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜــە ﺑﯚ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،ﺑەﺳە ﺑﯚ ﺋەوەی ھەﻣﻮو ﻧﺎﺣەزێﻜــﯽ ﺧﯚی ﻟــە رۆھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ﭘــێ ﺑﺒەزێﻨــێ و ﻧﺎوﭼەﻛەش ﻟــەوەی ھەﯾە ﻛﺎوﻟﺘﺮ ﺑــﻜﺎ ،ﻛە ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗــەوە ﻛﯚﻣﺎر ﭘڕۆژە ﻧﺎوﻛەﯾﯿﯿەﻛەی ھەر ﺑﯚ ﺋەم دەﺳڕۆﯾﯿﻦ و ﺧﯚﺳــەﭘﺎﻧﺪﻧە ﺑﻮو. ﺑە ﻛﻮرﺗــﯽ ،ﻛﯚﻣﺎر ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻧﺎوﻛەﯾﯽ ﻟەﮔەڵ وﺗەﯾﻠﯽ ﭘێﻨﺞ و ﯾەﻛﺪا ﻧەﯾﺪۆڕاﻧﺪ ﺑﮕﺮە ﺑﺮدﯾەوە. ﻧەﺑەدﯾﯿەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑە ھﯚی ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺋﯚﺑﺎﻣە ﻟەم ﻧﺎوﭼەﯾــەوە ﺧەرﯾﻜە ﺑﻜەوێﺘــە دی ،ﺋەوەﯾــە ﻛﯚﻣــﺎر دەﺳــﺘﯽ ﻛﺮدووە ﻧەرﻣــە ﮔەف ﺑﻨﻮێﻨــێ .ﭼەﻧــﺪ ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ ﻟــەم رۆژاﻧەدا وﺗﯿﺎﻧەوە ”ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دوژﻣﻨﻜﺎراﻧەی ﺋەﻧﻘەرە ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ ﺷــﯿﻌەی ﻧﺎوﭼەﻛەدا ﻻرن“ ،ھەروەھــﺎ ”رەﺧﻨەﯾــﺎن ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ھەوڵﯽ دەﺳــﻮەرداﻧﯽ ﺋەﻧﻘــەرە ﻟــە ﺑەرەﻧﮕﺎرﯾﯿەﻛــەی ﻣﻮﺳــڵﺪا ھەﯾە“ .ﭼەﻧﺪان ﺳــﺎڵە، ﺑﺎﺷــﺘﺮە ﺑڵێﯿﻦ ﻟە ﺳــەرھەڵﺪاﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی ﺳــﻮورﯾەوە ﻟە 2011دا
ﺋــەم دوو وﺗــە ھەرﭼەﻧــﺪە ﻟە دووﺑەرەی دژﺑەﯾەﻛﯿﺸــﺪا ﺑﻮون، ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﺎن ﻟە ﮔەﺷــە ﻧەﻛەوﺗﺒﻮو .ﺑﯿﺴﺘﯿﺸﻤﺎن ،وەزﯾﺮی دەرەﻛﯿﯽ ﺋێﺮان ﻟە ﺷــەوی ﭘﺎزدە و ﺷــﺎزدەی ﺗەﻣﻮوزدا ھــەر ﻧﯿﻮ ﺳەﻋﺎت ﺟﺎرێﻚ ھەواڵﯽ ﺋەردۆﻏﺎﻧﯽ ﻟــە وەزﯾــﺮە دەرەﻛﯿﯿەﻛــەی ﭘﺮﺳﯿﻮەﺗەوە ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﺑە ھﯚی داﻟەﻧﮕﺎﻧــﯽ ﺗــﺮازووی ﻣﻠﻤﻼﻧێﻮە ﻟە ﻣﻮوﺳــڵ و ﺣەﻟەب و رەﻗەدا، ﻛﯚﻣﺎر ھەﺳــﺘﯽ ﻟەﺧﯚﺑﺎﯾﯿﺒﻮوﻧﯽ ﺗێــﺪا ﺑﻮوژاوەﺗەوە و ﻟــەم رۆژاﻧە ﺟەﻧەراﻟێﻜــﯽ ﺋێﺮاﻧــﯽ ﮔەﻓﯽ ﻟە ھەوﻟێﺮﯾــﺶ ﻛﺮد ﺳــەﺑﺎرەت ﺑە ”ﭼﺎﻻﻛﯿﯽ ﻛﯚﻧﺴڵﮕەی ﺳﻌﻮودﯾەوە ﻟە ﭘﺎﯾەﺗەﺧﺘــﯽ ھەرێﻤﺪا“ .ﺋەﻣﺎﻧە ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﺟﺎرە ﻟەﮔەڵ ﺗەواوﺑﻮوﻧﯽ ﻣﺎوەی ﻓەرﻣﺎﻧڕاﻧﯿــﯽ ﺋﯚﺑﺎﻣەدا ﻟە ﭘﺸﺘﯽ ﭘەردەوە ،دەﻛەوﻧە روو. ﭘێﯽ ﻧﺎوێ ،ﻛەوا ﺑــە ﺗەﻧﯿﻨەوەی ﺗەﻧﮕﮋەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟە ﻧﺎوەﺧﯚی ﺗﻮرﻛﯿەدا رۆڵﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا ھەڵﺪەﻛﺸــێ. ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪی ﺗەﻣــﻮوزی ﺑﯚرﯾﯿەوە، ﺷــﺎوی ﮔﺮﺗﻦ و ﻻدان و راوﻧﺎن ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﻻﯾەﻧﺪارێﺘﯽ ﺑﯚ ﺑﺰاوی ﻓەﺗﺤﻮ ﮔﻮﻟەن ﻧەﻧﯿﺸــﺘﻮوەﺗەوە. ﺳــەت و دە ھــەزار دەرﻛﺮدن ﻟە
ﻛﺎری دەوڵــەت ھەﯾــە ﻟەﮔــەڵ ﺳــﯽ و ﭘێﻨﺞ ھــەزار ﮔﺮﺗﻦ ،ﻛە ﺋەﻣﺎﻧە ﻟــەو ﺟﯚرە ﭘﺮﺳــﺎﻧە ﻧﯿﻦ ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ﻧﺎوەﺧﯚ ﯾــﺎن ﺑﯚ دەرەوەی وت ﺑﻠﻮێــﻦ و ﺗــێ ﺑﭙەڕن .ﻟەم رۆژاﻧەدا ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﯾەﻛەﺗﯿــﯽ ﺋەوروﭘە ،ﻛــﺮدەوەی ﭘﺎرﺗــﯽ داد و ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﻟەم ﺑﻮاراﻧەدا ﺑە )ﻧﺎزﯾﺴــﺘﺎﻧە( ﭼﻮواﻧﺪ. ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺳــەﺣەدﯾﻦ دەﻣﯿﺮﺗﺎش و ھﺎوەﻧﯿﺸــﯽ ﭘێــﺶ ﭼەﻧــﺪ رۆژێﻚ ،ﺑﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻧﺎوەﺧﯚی وﺗەﻛەﯾﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﺗەﻧﮕﮋاﻧﺪەوە. ﺑێﺘﻮو ﺋەواﻧەی ﻣﺎوﯾﺸــﻦ ﭘﺎﯾﺪۆز ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑﻜەن، ﺑﺎرەﻛە ﻟەﻣــەش زﯾﺎﺗﺮ دەﺗەﻧﮕﮋێ. ﻛﻠﯿﭽﺪار ﺋﯚﻏﻠﻮو ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﮔەﻟــﯽ ﻛﯚﻣــﺎری ،ﻛــە ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺑەرھەڵﺴــﺘﯿﯿە ،ﺋــەم ﺑــﺎرەی ﺑە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪار ﺑﯚ داھﺎﺗﻮوی ﺗﻮرﻛﯿە ﻧــﺎو ھێﻨــﺎوە و دەڵــێ ”ﺑﻨﻜەی ﺣﺰﺑەﻛەم داوای رژاﻧە ﺳەر رێﻮﺑﺎﻧﻢ ﻟێ دەﻛەن“ .ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ﻧﯿﺸﺎﻧە ھەر وا زۆر دەﺑﻦ ،ﻛەوا رەﻧﮕە ﮔﯚڕەﭘﺎن ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﯚ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺗەﺧﺖ ﺑﺒــێ و ﺑەﻣەش ﺧﻮﻟێﻜــﯽ ﺗﺮ ﻟە ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەی ﺋێﻤــەدا دەﺳــﺖ ﭘــێ ﺑﻜﺎﺗەوە. ﺑەداﺧەوە.