ﭼﺎﻛﺴﺎزی ﻟە وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەدا دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت
ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ 850ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و ﺑەڵێﻨﺪەر ﻣﺎﯾەﭘﻮوچ ﺑﻮون
4
ﺳێ ھەزار و 500دەﺳﺘﻨﻮوﺳﯽ زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻓەوﺗﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳەرە 9
ژﻧـــــﺎﻧﯽ ﻛﻮرد داوا دەﻛــــەن ﺧﯚﯾــــﺎن ﻣــەی ﺑﻜــڕن ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣێﺪی ﻛﺘێﺒﯿﺎن وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە
13 18 8
ﺳەرۆﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ:
ھﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ﻋﻮﻣﺮە و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺰﮔەوت ﺧێﺮﺗﺮە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر ژﻣﺎرە ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/ 1/ 18 ،
ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە
www.wishe.net
4
ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە
ﮔﯚڕان :ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﻮوە ﺑە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەت
ﯾەﻛێﺘﯽ داوای ﻣﺎﻧەوەی ﺑﺎرزاﻧﯽ دەﻛﺎت ھەﻧﺪرێﻦ ﻣﺤەﻣەد:
دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ھەڵﺒﮋاردن ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪەﯾﻦ 3-2
ھەﻧﺪرێﻦ ﻣﺤەﻣەد ﺳــەرۆﻛﯽ دەﺳــﺘەی راﭘﺮﺳﯽ و ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ،ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧــﯽ ھەڵﺒﮋاردن ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑە ﺷــەش ﻣﺎﻧﮓ ھەﯾە .ﺋەو دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،دەﺗﻮاﻧﺮێ ھەڵﺒﮋاردن و راﭘﺮﺳﯽ ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑەﯾەﻛەوە ﺑەڕێﻮە ﺑﭽﻦ.
5
ﭘەﻛەﻛە ﻟە ھەڵەﺑﺠە ﺗﺎ ﺷﻨﮕﺎل ﺳەﺗﺎن ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺧﻮار ﺗەﻣەن 18ﺳﺎڵﯽ رﻓﺎﻧﺪووە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺧﺎو ﺑﻮوەﺗەوە ﺑەﮔﻮێﺮەی داﺗــﺎﻛﺎﻧﯽ رێﻜﺨﺮاوی ﻟێﺒﻮوردﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ،ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﭘەﻛەﻛــە ﻟە ھەڵەﺑﺠە و ﭼەﻣﭽەﻣﺎڵەوە ﺗﺎ دەﮔﺎت ﺑە ﺷــﻨﮕﺎل ﺳــەﺗﺎن ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺧﻮار ﺗەﻣەن 18ﺳــﺎڵﯿﺎن رﻓﺎﻧﺪووە و ﺑﯚ ﻗەﻧﺪﯾﻞ و رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﮔﻮاﺳﺘﻮوﻧەﺗەوە.
ﯾﺎﺳﺎی ﺗﻮﻧﺪ ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ
ﺋــەوەش ﻧﯿﮕەراﻧﯽ و ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺑﯚ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە و ﺑەو ھﯚﯾەﺷــەوە ﻛﻮرداﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ﻟە ﺷــﻨﮕﺎل رای دەﮔەﯾەﻧﻦ ،ﺑەھﯚی ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟە رﻓﺎﻧﺪﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﮕەڕێﻨەوە.
10
دەرﻛﻜﺮدن ﺑە ﻧﺎﺣەﻗﯽ ﮔﯿﭭﺎرای دروﺳﺖ ﻛﺮد
17 3
ڕێﻮاس ﺋەﺣﻤەد
ﭼــﻮار ﻣﺎﻧﮓ ﺑەﺳــەر ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺗێﭙەڕ دەﺑێﺖ ،ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛە ﺗەﻧﯿﺎ دوو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻛﺮدووە، ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛە دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧــەوە داوای ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾﺎن ﻛﺮدووە، ﺑەم ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ﻛــﯚ ﻧﺎﺑێﺘەوە .ﺋەوان دەڵێﻦ، ﺑەھــﯚی ﭼﺎرەﺳــەرﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧەوە ،ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە و ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺳﺎرد ﺑﻮوﻧەﺗەوە.
5
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
2
ﻟــە ﻣﺎدەی 11ی ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ھﺎﺗﻮوە ،ﺋﯿﺌﺘﯿﻼﻓێﻚ ﺑﯚ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ھەردووﻻ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻋێــﺮاق و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎن دروﺳﺖ دەﻛەن ،ﺑەم ﭘﺮﺳﯿﺎرەﻛە ﺋەوەﯾە ﺋﺎﯾﺎ دروﺳﺖ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺋەم ﺋﯿﺌﺘﯿﻼﻓە ھەر ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺋەﺳﺘﯚی ﯾەﻛێﺘﯿﯿە وا ھەڵﺴﻮوڕاواﻧﯽ ﮔﯚڕان داوای ﺧﯚ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوە ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ دەﻛەن؟.
ژﻣﺎرە ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/ 1/ 18 ،
ﮔﯚڕان دەﯾەوێ ﺗﯚﭘەﻛە ﺑﺨﺎﺗە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ
ﮔﯚڕان :ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﻮوەﺗە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﺟێﺒەﺟێ ﻧﺎﻛﺎت
وﺷە /ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﻟە 17ﺋﺎﯾﺎر/ﻣﺎﯾﯚی 2016دا ،ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔــﯚڕان ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯿــﺎن واژوو ﻛﺮد و ﻟەم دواﯾﯿەش ھەڵﺴﻮوڕاواﻧﯽ ﮔــﯚڕان ﻟــە ﻧﺎﻣەﯾەﻛــﺪا ﻧﺎڕەزاﯾﯽ دەردەﺑــڕن و داوا ﻟــە ﯾەﻛێﺘــﯽ دەﻛــەن ﺧﯚی ﯾــەﻛﻼ ﺑﻜﺎﺗەوە ﻟە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﻛە ﯾــﺎن ﭘﺎﺑەﻧــﺪ ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ،ﺋەﻣەش ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە دوو ﻻﯾەﻧەﯾــە و ﮔﯚڕان دەﯾــەوێ ﺑەم ﻛﺎرە ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾەﺗﯽ ﺧــﯚی ﻟە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــە ﺑﺸــﺎرێﺘەوە و ﺗﯚﭘەﻛــە ﺑﺨﺎﺗــە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە دوو ﻻﯾەﻧەﯾە و ﮔﯚڕان ﺧﯚی ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾەﺗﯽ دەدزێﺘەوە ﺑەﭘێــﯽ ﻣــﺎدەی ﺷەﺷــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ،ھەردووﻻ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ،ﺋﺎﺑــﻮوری ،داراﯾــﯽ و ﻛﺎرﮔێڕی ﺑە ﭼﺎرەﺳەری ڕﯾﺸەﯾﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەزاﻧــﻦ ،ﺑــەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠە ﺑە
ﺗەواوی ﻟە ژێﺮ دەﺳــﺘﯽ ﺋەواﻧﺪاﯾە، ﯾــەك ھەﻧــﮕﺎوی ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ،ﺋﺎﺑــﻮوری، داراﯾــﯽ و ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿــﺎن ﻟە دوای ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەوە ﻧەﮔﺮﺗﻮوەﺗە ﺑەر. ﻟــە ﻣﺎدەی ھەﺷــﺘەﻣﺪا ﺑە ھەﻣﺎن ﺷــێﻮە ﺑﺎﺳــﯽ ﻟە ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﭘــەروەردە ،ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺑﺎ، ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ،دڵﻨﯿﺎﯾﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﻛەرﺗــە ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿــەﻛﺎن دەﻛــەن ،ﺑــەم ﻧــەك ھــەر ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿﺎن ﻟەو ﻛەرﺗﺎﻧە ﻧەﻛﺮد، ﺑەڵﻜﻮ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ و ﭘــەروەردە و ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﺑــﺎ ﻣﺎوەی 101ڕۆژ ﻟە زۆﻧﯽ ﺳــەوز و ﻧﯿﻠﯽ ﭘەﻛﯽ ﻛــەوت و ﺧەرﯾﻚ ﺑﻮو ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ، ﮔەرﻣﯿــﺎن ،ھەڵەﺑﺠــە و ڕاﭘەڕﯾﻦ ﻟەﻻﯾەن ﯾﻮﻧﺴﻜﯚوە ھەژﻣﺎر ﻧەﻛﺮێ و ﺑەو ھﯚﯾەوە ﺧەڵﻚ ﺑەرەو ھەوﻟێﺮ
ﻛﯚﭼﯿﺎن ﻛﺮد ﺗﺎ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧەﻓەوﺗێﺖ. ﻟــە ﻣــﺎدەی 11ی ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ھﺎﺗــﻮوە ،ﺋﯿﺌﺘﯿﻼﻓێــﻚ ﺑــﯚ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ھــەردووﻻ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻋێﺮاق و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎن دروﺳﺖ دەﻛەن ،ﺑەم ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛە ﺋەوەﯾە ﺋﺎﯾﺎ دروﺳﺖ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺋەم ﺋﯿﺌﺘﯿﻼﻓە ھەر ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺋەﺳﺘﯚی ﯾەﻛێﺘﯿﯿە وا ھەڵﺴﻮوڕاواﻧﯽ ﮔﯚڕان داوای ﺧﯚ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوە ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ دەﻛەن؟. ﮔﯚڕان :ﯾەﻛێﺘﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﺟێﺒەﺟێ ﻧﺎﻛﺎت ھەڵﺴﻮوڕاواﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻟە ﻣﺎوەی ڕاﺑــﺮدوودا ﻧﺎﻣەﯾەﻛﯿﺎن ﺑو ﻛﺮدەوە و ﺗێﯿــﺪا ﯾەﻛێﺘﯿﯿﺎن ﺑــە ﺧﯚدزﯾﻨــەوە ﺗﯚﻣەﺗﺒــﺎر ﻛﺮد و ﺋﺎﻣﺎژەﯾــﺎن ﺑــەوە ﻛــﺮدووە ﻛە ﭼﺎودێﺮێﻚ:
رێﻜﻜەوﺗﻨێــﻚ ﺑــێ ﺋﯿﺮادەی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣﺘﻤﺎﻧە ﺑێ ﺳەرەﻧﺠﺎم ﺷﻜﺴﺖ دێﻨێﺖ
ﺑڕﯾﺎرﺑەدەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ھەرێــﻢ ،ﺑــە ﭘێڕەوﻛەر و ﺷــﻮێﻨﻜەوﺗﻮوی ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﺧﺮاﭘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯿﻦ و ﻟە ﺑەﻏﺪا دژی ﺗﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﻦ و ﻟە ھەوﻟێﺮ ﻟەﮔەڵﻦ و ﻟە زۆرﺑەی ﭘﺮﺳــەﻛﺎﻧﯿﺶ دژ ﺑە ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﻛەی ﻧێﻮان ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯽ ھەڵﺴﻮﻛەوت دەﻛەن. ﻟەوﺑــﺎرەوە ﺷــێﺮﻛﯚ ﺣەﻣەﺋەﻣﯿﻦ ھەڵﺴﻮوڕاوی ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان و ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﺳــەر ﭘﺸــﻜﯽ ﺋــەو ﺣﺰﺑــە ﺑە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺋەو ﻧﺎﻣەﯾەی ﺑو ﻛﺮاوەﺗەوە ،ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺑەﺷﯽ ھەرە زۆری ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕاﻧە. ﺋەو ﻟەﺑﺎرەی ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾەﺗﯽ ﺋەوان ﻟــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﮔﻮﺗﯽ ،ﺋــەوەی ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾەﺗﯽ ﺋێﻤەﯾــە ﺟێﺒەﺟێﻤﺎن ﻛــﺮدووە و ﺋﺎﻣﺎدەﺷــﯿﻦ ﺟێﺒەﺟێﯽ ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺑﯚ ﭘﺮﺳﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﺶ ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد، ﺗﺎ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﺣﻮﻛﻤﺪا ﺑﻦ، ھﯿﭻ ﺷــﺘێﻚ ﺑەﻧﺎوی ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯽ ڕﯾﺸەﯾﯽ و ﮔﺸﺘﮕﯿﺮ ﻧﺎﯾەﺗە دی. ھەروەھــﺎ ﮔﻮﺗﯽ ،ﯾەﻛێﺘــﯽ دﯾﺎرە ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯿــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗﯽ ﯾەﻛە، ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿــﻦ ﺋــەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨــە ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەن ،ھەڵﺒەﺗە ﺑەﺷێﻜﯽ
زۆری ﯾەﻛێﺘﯿﻦ ﻛــە ﻧﺎﯾﺎﻧەوێ ﺋەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨە ﺟێﺒەﺟــێ ﺑﻜەن ،ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿــﻦ ﻟە ﮔﺮووﭘێﻜــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛە ﻟــە ﻧێــﻮ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﺪان ،ﻧﺎﯾﺎﻧەوێ ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێﺖ. ﭼﺎودێﺮان :ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﺷﻜﺴﺖ دێﻨێﺖ ﺑەﮔﻮێﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ،ﻟە دﻧﯿﺎدا ھــەر ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ ﻟــە ﻧێﻮان دوو ﺣﺰب ﯾﺎن دوو ﻻﯾەن ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێ،
ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾەﺗﯿﯿەﻛەی دوو ﻻﯾەﻧــە دەﺑێ ،ﺑــەم ﮔﯚڕان ﻟــەم ھەڵﻤەﺗــەدا دەﯾــەوێ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾەﺗﯽ ﺑﺨﺎﺗە ﺋەﺳﺘﯚی ﯾەﻛێﺘﯽ و ﻟە ﺑەردەم ڕای ﮔﺸــﺘﯽ دووﺑﺎرە ﺧﯚی ﺑــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺎری ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــە و ﯾەﻛێﺘﯿــﺶ ﺑە ﻻدەر و ھــﯚﻛﺎر ﺑــﯚ ﺟێﺒەﺟــێ ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﭘێﺸــﺎن ﺑﺪات ،ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ﻛﺎرواﻧﯽ ﭼﺎودێﺮی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟەﺳەر ﺋەم ﭘﺮﺳە ﺑﯚ ”وﺷە“ دواو و ﮔﻮﺗﯽ ،ﮔﻮﻣﺎﻧــﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە
ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾەﺗﯽ ھەر ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﺎﻛەوێﺘە ﺋەﺳﺘﯚی ﻻﯾەﻧێﻚ، ﺑەم ﺋەوە دەﻣێﻨێﺘەوە ﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ،ﺋەﮔــەر ﻻﯾەﻧێﻚ % 25و ﻻﯾـــــــــەﻧێﻚ % 75ﺋەرﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮدﺑێ، ﺋەوا ڕێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﭘێ ﻧﺎﮔﻮﺗﺮێ ،ﻟە ھەﻣﻮو ﺣﺎڵەﺗێﻜﺪا ﺋەﮔەر ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﻗﻮوڵ و ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی وردی واﻗﯿﻊ و ھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ و ﺋﯿﺮادەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻮوﻧــﯽ ﻧەﺑێ ،ﺋــەوا ﺳــەرەﻧﺠﺎم ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﺷﻜﺴﺖ دەﺧﻮات.
ﺑە ﻣەرج ﺑﺎوەﺷﯿﺎن ﺑﯚ ﭘﮋاك ﻛﺮدووەﺗەوە
ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت داوای ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻟە ﭘﮋاك دەﻛەن
وﺷە /ﻛﺎوە ﺟەم ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﻣــەرج ﺑﺎوەﺷــﯿﺎن ﺑــﯚ ﭘﮋاك ﻛﺮدووەﺗــەوە و داواﯾــﺎن ﻟــێ دەﻛەن ،ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻟــە ﭘەﻛەﻛە و ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە رۆژھەﺗﺪا ﺧەﺑﺎت ﺑﻜەن .ﺋــەوان ،ھەر ﺟﯚرە دەﺳــﺘێﻮەرداﻧێﻜﯽ ﭘەﻛەﻛــە ﻟە رۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا رەت دەﻛەﻧەوە. ﭘﺎرﺗﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎزادی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن
)ﭘﮋاك( ﺋێﺴــﺘە ﻟــە دووەم دەﯾەی داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺪا ،دەﯾەوێ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ رۆژھەت ﻧﺰﯾــﻚ ﺑێﺘەوە و ﺋەﻣە ﻟــە دواﯾﯿﻦ ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﺋەو ﺣﺰﺑــەدا ،دووﭘﺎﺗﯽ ﻟــێ ﻛﺮاوەﺗــەوە .ﭘــﮋاك ﮔەڕی ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻟەﮔــەڵ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەﺗﺪا دەﺳــﺖ ﭘێ ﻛﺮدووە و دەﯾەوێ ﺑەﺳــﺘەڵەﻛﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ﺑﺘﻮێﻨێﺘەوە. ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان )ﺣﺪﻛﺎ( ،ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە ﭘﮋاك داوای ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻟەواﻧﯿﺶ
ﻛﺮدووە و وەﻣەﻛەﯾﺎن ﺋەوە ﺑﻮوە، ”ھەر ﻛﺎت دێﻦ ،ﺑەﺧێﺮ ﺑێﻦ“. ﺣەﻣــە ﻧەزﯾﻒ ﻗــﺎدری ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺣــﺪﻛﺎ، ھﯿــﻮادارە دوا ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﭘﮋاك، ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوەی ﻓﻜﺮی و ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺑــەدواوە ﺑێﺖ و ﺑﺒێﺘە ﻓﺎﻛﺘەرێﻜﯽ ﺋەرێﻨﯽ ﺑــﯚ ھﺎوﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻟەﮔەڵ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی رۆژھەﺗﺪا. زۆرﺑەی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ رۆژھەت، ﭘێﺸــﺘﺮ دووﭘﺎﺗﯿــﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛــە ﭘــﮋاك ﭘﺎﺷــﻜﯚی ﭘەﻛەﻛە و ﺳﯿﺎﺳەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑەﯾە ،ﺑﯚﯾە ﺑە
دەﮔﻤەن راﺳﺘەوﺧﯚ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﻛﺮدوون. ﻛﯚﻣەڵــەی زەﺣﻤەﺗﻜێﺸــﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺗﺎ رادەﯾەك زۆر ﺟﯿﺎواز ﻟە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی رۆژھەت ﺑﯿﺮ دەﻛﺎﺗــەوە و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﭼەﻧﺪان ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻟەﮔــەڵ ﭘەﻛەﻛە و ﭘﮋاﻛﺪا ھەﺑﻮوە. ﻓەرﯾﺒــﺎ ﻣﺤەﻣــەدی ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺋــەو ﺣﺰﺑە، دووﭘﺎت دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺳــەرەڕای ﺑﻮوﻧﯽ رەﺧﻨەﯾﺎن ﻟەو ﺣﺰﺑە ،ﺑەم ﭘﮋاﻛﯿﺎن وەك ﺣﺰﺑێﻜﯽ رۆژھەﺗﯽ
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺎﺳــﯿﻮە ،ﺑەم وەك رەﺧﻨە ،ﺑﺎس ﻟەو ”ھێﻤﺎ ﭘﺮﺳﯿﺎرە“ دەﻛﺎت ﻛە ﻟەﺳــەر ﭘﮋاك و ﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﻟەﮔەڵ ﺋێﺮاﻧﺪا ھەﯾە، ﺟﯿﺎ ﻟەوەی ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟەﻻﯾەن ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺋــەو ﺣﺰﺑــەوە ھێﺮﺷــﯽ ﺑەرﻓﺮاوان ﻛﺮاوەﺗە ﺳەر دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﻛﯚﻣەڵەﻛﺎن. ﺋەو دەڵێ” ،ھەر ﺋەواﻧەش ﺑﻮوﻧەﺗە ھﯚﻛﺎرێﻚ ﻛە ﻧﯿﺸــﺎﻧەی ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﻟەﺳــەر ﭘــﮋاك ﺑێــﺖ و ﺧەڵﻜﯽ رۆژھەت ﻟێﯽ ﺑﻜﺸــێﻨەوە .ﭘﮋاك ﺑەھــﯚی ﺑﯚﺷــﺎﯾﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻧەﺑﻮوﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﻛﯚﻣەڵە ﻟە رۆژھەﺗﺪا دروﺳــﺖ ﺑــﻮو ،ﻣــﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻜﺶ زۆر ﺑە ﺑﺎﺷــﯽ ﻛﺎری ﻛﺮد ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﺑەرەو ﻻوازی دەﭼێﺖ“. زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 10ﺳــﺎڵە ﭘﮋاك ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﭼەﻛــﺪاری دەﻛﺎت و ﻟەو ﻣﺎوەﯾەﺷــﺪا ﭼەﻧﺪان ﭼﺎﻻﻛﯽ ﮔﯿــﺮاون ،ﻟە ﺳــێﺪارە دراون و ﺑە دەﯾــﺎن ﮔەرﯾﻼی ﺷــەھﯿﺪ ﺑﻮون. ھەڵﺒەت ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵێﻜﯿﺶ ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳــﺘﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان راﮔەﯾﺎﻧﺪووە و دواﺗﺮ ﻛﯚﺗﺎی ﭘێ ھێﻨﺎوە. ﺣــﺪﻛﺎ” ،ﻧﻜﯚڵــﯽ ﻟــەو واﻗﯿﻌە“
ﻧــﺎﻛﺎت ،ﺑەم رەﺧﻨــەی ﺗەواوی ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﭘــﮋاك ھەﯾە. ﺣەﻣەﻧەزﯾــﻒ ﻗﺎدری ﺑە ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﭼەﻛﺪاری ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾە ﻧﯿﯿە ﻛە ﭘﮋاك ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺋەو ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿەدا ﻛﺎر دەﻛﺎت ﻛــە ﻛــﻮردی ﺋێﺮان ﺷەڕی ﻟە ﭘێﻨﺎودا دەﻛەن“. ﻗــﺎدری زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﮔﻮﺗﺎری ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻛﻮرد ﻟــە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺷﻮﻧﺎﺳــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚی ھەﯾە و ﺑە ﺷــﻮێﻦ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــە ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاودا، ﺑەم ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﭘــﮋاك زﯾﺎﺗﺮ ﻟەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەداﯾــە ﻛــە ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛەوە ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ دەﻛﺮێ“. ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ،داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﯿﺎن ﻟە ﭘﮋاك ھەﯾە ،ﺋەوﯾﺶ ﺑﻮوﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾە ﻟە ﭘەﻛەﻛە. ﻓەرﯾﺒــﺎ ﻣﺤەﻣــەدی دەڵــێ، ”ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ و ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﮔەرﯾﻼﻛﺎﻧﯽ ﭘﮋاك ،ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟە ﻧﺎو ﭘەﻛەﻛەدا ﺑﻮون و ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻟە ﻧﺎو ﻗﻮوﯾﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــەی رۆژھەت و ﺑە ھﯚی ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﻣێﮋوﯾﯿﯿەوە دروﺳــﺖ ﻧەﺑﻮوە .ﭘﮋاك ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻟە ﭘەﻛەﻛە
ﺧەﺑﺎت ﺑﻜﺎت و ﭘێﻢ واﯾە ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺋەو ﻛﺎرە ﺑــﻜﺎت و ھەر ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺋﺎﭘﯚﯾﺰﻣﺪا دەﻣێﻨێﺘەوە“. ﺋەو زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ھەر ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﺎوەن ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت رۆژھەت. ﭘﮋاك زۆر ﺟﺎر ھێﺮﺷــﯽ ﻛﺮدووەﺗە ﺳــەر ﻛﯚﻣەڵــە و دﯾﻤﻮﻛــﺮات، ﺑــەم ﺋــەو دوو ﺣﺰﺑــە ﺧﺎوەن ﻣێﮋووﯾەﻛﯽ ﺑەھێﺰن و ﭘﮋاك ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑﯿﺎﻧﺴڕێﺘەوە“. ھەﻣــﻮو ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋــەو ﻣەرﺟەﯾﺎن ﺑﯚ ﭘــﮋاك ھەﯾە .ﺣــﺪﻛﺎ ،داوا ﻟە ﭘﮋاك دەﻛﺎت ﺑڕﯾــﺎرە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧــﯚی و ﺑە ﭘێﯽ واﻗﯿﻌﯽ ﺋــەو ﻛﯚﻣەڵﮕــە ﺑێﺖ ﻛە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺗێﺪا دەﻛﺎت. ﺣەﻣەﻧەزﯾﻒ ﻗــﺎدری دەڵێ” ،ﭘﮋاك دەﺑێ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﺑێﺖ .ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ دەﺳــﺘێﻮەردان ﯾﺎن ﺟێﮕﺮەوە ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی ﻻﯾەﻧێﻚ ﻛە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و ﻟە ھەر ﺷێﻮە و ﻓﯚڕﻣێﻜــﺪا ،ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﺪەری ﺋەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺎﻧە ﻧﺎﺑێﺖ ﻛە ﻛﻮرد ﺑە ﮔﺸﺘﯽ و ﺣﺰﺑە ﻛﻮردﯾﯿــەﻛﺎن ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺑﯚ دەﻛەن“.
ﭘﺮۆژەﻛەی ﯾەﻛێﺘﯽ :ﻣﺎوەی ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ درێﮋ ﺑﻜﺮێﺘەوە
ﻟەم ڕۆژاﻧەدا ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳــەرﻗﺎڵە ﺑە ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﭘﯿﺎھەڵﭙﮋاﻧــﯽ ﺳــﯚران ﻋﻮﻣەر ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﻛﯚﻧە ﺗﻮﻧﺪڕۆی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ،ﺑــە ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﺑﺎزﮔەی ”ﭘــﺮدێ“دا .ﺋەوە وەك ھــەر دۆﺧێﻜﯽ ﺗــﺮی ﻟەﻧــﺎﻛﺎو ﻛە ﻟــە وﺗﻤــﺎن روو دەدات ،ﭼﺎودێﺮ و ﻗﺴــەﻛەراﻧﯽ ﺗﯚڕی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ داﺑەش دەﻛﺎت ﺑەﺳەر دوو ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ھﺎوﺳــﯚز ﺑﯚ رووداوەﻛە و دژ ﺑە رووداوەﻛە .ﺑەم ھەردوو ﺣﺎڵەﺗەﻛە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻧﺎﺟێﮕﯿﺮی ﺣﻮﻛﻤﯽ ﯾﺎﺳﺎوە ھەﯾە ﻛە ﺗﺎ ﺗﻮﻧﺪ ﺑێ ھێﺸﺘﺎ ﻛەﻣە. ﺗﻮﻧــﺪ ﺑــەو ﻣﺎﻧﺎﯾــەی ﯾﺎﺳــﺎ ﻛەﻟێــﻦ ﻧەھێڵێﺘەوە ﺑﯚ دەﺳــﺘﻮەردان و ﻗﺴەی ﻧﺎﺷﺎﯾﺴــﺘە ،ھﺎوﻛﺎت دەﺳﺖ ﻧەﭘﺎرێﺰێ ﻟە ھﯿﭻ ﻛەس و ﻻﯾەﻧێﻚ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺳﺰادا. ﺑەو ﭘێﯿەی ﻛەﺳێﻜﯽ وەك ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرە ﻛﯚﻧە ﺗﻮﻧﺪڕۆﻛە ﻟە ﺑﯚﺷﺎﯾﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿەوە، دەﺑێﺖ ﺑە ﭘﺎڵەواﻧﯽ ﺷﺎﺷە و ﭘێﺸﺒڕﻛێﯽ ﺳــﻮوﻛﻜﺮدﻧﯽ وﺗﯽ ﭘــێ دەﻛﺮێ ﻟە ﺷﺎﺷــەﻛﺎﻧەوە ،ﺋەﮔەر ﻧــﺎ ﺋەﻣە ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﺣﻮﻛﻢ ﺑﺪراﯾە ﺑەھﯚی ﺳەرﭘێﭽﯿﯿە زۆرەﻛﺎﻧــﯽ ،ﺋێﺴــﺘە ﺑــە ﻣﻮﺣﺘەرەﻣﯽ دەﭼــﻮوە ﺑەردەم ﺑﺎزﮔــەﻛﺎن و رێﮕەی دەدا ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەی ﺑێﺘە ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ. ﻟێﺮەوە ﺑە دەرﻓەﺗﯽ دەزاﻧﻢ ﺋەم رووداوە ﺑﯚ داواﻛﺮدﻧﯽ ﺣﻮﻛﻤﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﺑﻘﯚزﻣەوە، ﺗﺎزە درەﻧﮕە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﺋەوە ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺑێ ﺑە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﯾﺎن ﻧﺎﺑێ .ﺑەم ﮔﺮﻧﮕە ﺑﯚﺷــﺎﯾﯽ ﻧێﻮان ﺋەو ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾە ﺑە ﯾﺎﺳــﺎ و ﺧﺎڵ داﻧﺎن ﻟەﺳەر ﭘﯿﺘەﻛﺎن ﭘڕ ﺑﻜﺮێﺘەوە ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا .ﺑەو ﭘێﯿەی ﺳﯚراﻧەﻛﺎن زۆرن ﻛە دەرﻓەﺗﯽ وا ﺑﯚ ﺧﯚدەرﺧﺴﺘﻦ دەﻗﯚزﻧەوە و وت ﺑە ﻣێﮋووەﻛەﯾەوە ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻦ دەﻛەن. ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧەرﯾﻜە ﻟە ﻧﺎوﺧﯚدا ﻟەﻧﺎو دەﭼــێ ﺑەھﯚی ﻣﻮﺟﺎﻣەﻟــە و ﺧﺎﺗﺮاﻧە، ﺑەﺳە ﺋﯿﺘﺮ ﻧﺎﻛﺮێ ھەر ﻣﻨﺪاڵێﻚ ھەﺳﺘﺎ ﺳﻮوﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺑەھەﻣﻮو ﺑەھﺎﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﻜﺎت و دەرﻓەﺗﯿﺸــﯽ ھەﺑێ ﻟە ﺷﺎﺷەﻛﺎﻧەوە ﻟەژێﺮ رﯾﺸــﯿەوە ﺗﯚﻣەت ﺑﺒەﺧﺸێﺘەوە. ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو دۆﺧە ﻟﻮوﺗﻜەی ﺋﺎواﺗەﻛﺎﻧﯽ ھــەر ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﻛە ﻧﺎﺋﺎراﻣﯽ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﺳﻮوﻛﻜﺮدﻧﯽ ھەﻣﻮو ﺷﺘەﻛﺎن. ﻟە ﻧێﻮان ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﻦ ﯾﺎن ﻧﺎ، ﭘێﻮﯾﺴﺘﻤﺎن ﺑە ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺗﻮﻧﺪ ھەﯾە ﺣﻮﻛﻢ ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺎت و ھەر ﻛەس ﮔﻮﺗﯽ ﺋەوە ﻧﺎﺣەﻗﯿﯿــە ،ﺋەوﯾﺶ ﻗﯚڵﺒەﺳــﺖ ﺑﻜﺎت، ﺑەم ﺑە دادﭘەروەری و ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ژﻣﺎرەﯾەك ﯾﺎﺳــﺎ ﻛە ھێڵە ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳﺘﺒێﺖ و ﺋەو ﺧﺎﻧەﯾﺸﯽ دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن ﻛﺮدﺑێﺖ ﻛە ﻗەدەﻏەن. ﺑﯚ ﺋــەوەی ﭼﯿﺘﺮ ﻛــەس ﺑﻮێﺮﯾﯽ ﻧەﺑێ ﺗﺎﻧە ﻟە ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﺷــەھﯿﺪ و ﺋﺎ و ﺟێﺒەﺟێﻜﺎراﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎ ﺑﺪات. ﺣﻮﻛﻤــﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ،دادوەر دەﺳــﺘﻜﺮاوە دەﻛﺎت و ﺣﺰب و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﻣﻮﺟﺎﻣەﻟە دەﭘﺎرێﺰێ ﻛە دﯾﻮﻣﺎﻧە ھەﺗﻮو ﯾﺎﺧــﯚ ﺑﻜﻮژ ﺑەھﯚی دەﺳﺘڕۆﯾﺸــﺘﻮوی ﺣﺰﺑەﻛەﯾەوە ﺑە ﺋﺎزادی دەﺳﻮوڕێﺘەوە. ﺋەم ﺣﺎڵەﺗەﺷﯿﺎن ھەر ﻗﯚﺳﺘﻨەوەی ﺋەو ﻓﺸﺎرە زۆراﻧەﯾە ﻛە ﻟەﺳەر دادﮔﺎ و ﯾﺎﺳﺎ دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە ﺑەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەی ﻧەﺗﻮاﻧﻦ ﻛﺎری ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﻜــەن و ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛە ﺑﯚ ﻓەوزا ﺑە ﻛﺮاوەﯾﯽ ﺑﻤێﻨێﺘەوە. ﻟــەم ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەی ﺧﯚﻣﺎﻧــﺪا ﻧﺎﭘﺎك ”ﺧﺎﺋﯿــﻦ“ ﮔﯿــﺮاوە ﺑەھــﯚی ﮔێﭽەڵﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن و ھەرای ﺷــەﻗﺎم ،دادﮔﺎ ﻧﺎﭼﺎر ﺑــﻮوە ﺳــﺰای ﻧــەدات ،ﭼﻮﻧﻜە ﻓﺸــﺎرەﻛﺎن ﺗﺎ ﻟێﻜﮫەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪﻧەوەی وﺗﻤــﺎن ﺧەﺳــﺖ ﻛﺮاﺑﻮوﻧــەوە .ﻟــە ﻛﺎﺗێﺪا ﻟە ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوﺗﺮﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ دﻧﯿﺎدا ،ﻧﺎﭘﺎﻛﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺳﺰای ﻗﻮرﺳﯽ ﺑەﺳەردا دەﺳەﭘێﻨﺮێ.
ﯾەﻛێﺘﯽ ﭘێﺸﻨﯿﺎزی ﻛﺎراﻛﺮدﻧەوەی ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﺑﯚ ﭘﺎرﺗﯽ دەﻛﺎت وﺷە/ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان و ﺑﺎز ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەو ﭘڕۆژەﯾەدا ﻛە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ھەرێﻢ ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻛــﺮدووە ،ﻟە ﺧﺎڵێﻜﯿﺪا ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮدووە ﻛە دەﻛﺮێ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﭘﯚﺳﺘەﻛەﯾﺪا ﺑﻤێﻨێﺘەوە و ﻣﺎوەﻛەی ﺑﯚ درێﮋ ﺑﻜﺮێﺘەوە ،ھــﺎوﻛﺎت ﺧﺎڵێﻜﯽ ﺗﺮی ﭘڕۆژەﻛە ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯿە ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗﯽ و دەڵێﻦ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛﺎرا ﺑﻜﺮێﺘەوە و ھەﻧﺪێﻚ ﺧﺎڵﯽ ھەﻣﻮار ﺑﻜﺮێﻨــەوە ﯾﺎن ﻛﯚﺗﺎ ﺑــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﺑﮫێﻨﺮێﺖ ،ﺑــە ﺑڕوای ﭼﺎودێﺮاﻧﯿــﺶ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧــەوەی ﻟەﮔەڵ ﮔﯚڕان ھﯿﭽﯽ دەﺳــﺖ ﻧەﻛەوﺗﻮوە و ﺧﺮاﭘﺒﻮوﻧﯽ دۆﺧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ھەر ﺑﯚ ﮔﯚڕان دەﮔەڕێﻨێﺘــەوە ،ﺑﯚﯾە دەﯾەوێ ﻟە ﭘﺎرﺗﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﺑێﺘــەوە و ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨەﻛەی ﻟەﮔەڵ ﮔﯚڕان ﭘەراوێﺰ ﺑﺨﺎت. ﭘﺮۆژەﻛەی ﯾەﻛێﺘﯽ :ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟە ﭘﯚﺳﺘەﻛەی ﺑﻤێﻨێﺘەوە ﺋــەو ﭘﺮۆژەﯾــەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ﻣــﺎوەی ڕاﺑﺮدوودا ﺧﺴــﺘﻮوﯾەﺗﯿﯿە ﺑــەردەم ﭘﺎرﺗــﯽ و ﻟەﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ﻗﺴەی ﻟەﺳەر دەﻛﺮێ ﻟە ﭘێﻨﺞ ﺗەوەردا ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻤﯽ دﯾﺎری ﻛــﺮدووە ،ﺋەواﻧﯿﺶ :ﭘێﻮەﻧﺪی ﻧێــﻮان ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ،ﻟێﻚ ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ و ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﺗێﻜڕای ﻛێﺸە ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺣﻜﻮﻣڕاﻧﯿﯿە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﺴﺎزەﻛﺎن، ﻛێﺸەی ﻧەوت و ﺷەﻓﺎﻓﯿﯿەﺗﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻦ و داھﺎت و ﮔﺮێﺒەﺳــﺘە ﻧەوﺗﯿﯿەﻛﺎن ،دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ و ھەرێﻤــﯽ و ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ و ﺑﻮدﺟەی ﺣﻜﻮوﻣەت و ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران. ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟەﺑﺎرەی ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﭘڕۆژەﻛەﯾﺪا ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــەوە ﻛﺮدووە ،دەﻛﺮێﺖ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ درێﮋ ﺑﻜﺮێﺘەوە ﺗﺎ وادەی ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ داھﺎﺗﻮو ،ﯾﺎ ﺑە ﭘێﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺑێ ﻻﯾەن داﺑﻨﺮێﺖ ﯾﺎﺧﻮد دەﺳﺘەﯾەﻛﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﻟە ھەﻣﻮو ﺣﺰﺑەﻛﺎن دروﺳﺖ ﺑﻜﺮێﺖ. ﺳــەﻋﺪی ﺋەﺣﻤەد ﭘﯿــﺮە ،ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ
ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ،ﻟەﺳــەر ﭘڕۆژەﻛــە ھﯿﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ﻧــەدا و ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋەوەﻧــﺪی ﮔﻮت، ”ﭘڕۆژەﻣــﺎن ھەﯾــە و ﻟەﺑﺎرەی ھەﻣﻮو ﻛێﺸــە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﻗﺴــە و ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﯽ ﭼﺎرەﺳەرﯾﻤﺎن ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ڕوو“. ﺑــە ﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷــە“ ﻛە ﻟــە زاری ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە وەرﯾﮕﺮﺗﻮوە ،ﻟە ﮔەڕی دووەﻣﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﺪا ﻛە ﻟە ﻧێﻮان ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯿــﺪا ﺑەڕێﻮە ﭼﻮو ،ھەردووﻻ ھﺎوڕا ﺑــﻮون ﻟەﺳــەر درێﮋﻛﺮدﻧــەوەی ﻣﺎوەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ ﺗﺎ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ داھﺎﺗﻮو. ﭘﺎرﺗﯽ :ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ زۆر ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻮو ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺋەم دواﯾﯿەی ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟە ھەوﻟێﺮ ،ھەردووﻻ ﺑە ڕژدی ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی زۆر وردﯾﺎن ﻟەﺳەر ﺗەواوی ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺮدووە ،ﻟەوﺑﺎرەوە ﻛﺎﻛەﻣﯿﻦ ﻧەﺟﺎڕ، ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﯚ ”وﺷــە“ ڕووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە ،داﻧﯿﺸــﺘﻨﯽ دووەﻣﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ زۆر ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻮوە و زۆر ﺧﺎڵﯽ ورد و ﮔﺮﻧﮕﯿﺎن ﺑﺎس ﻛﺮد. ﻟەﺑــﺎرەی ﭘڕۆژەﻛــەی ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﻧەﺟــﺎڕ ﮔﻮﺗﯽ، ”ﭘﺮﺳﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎن ﺟﺎرێ ﻟە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚدان“.
ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﻛﺎرا دەﻛﺮێﺘەوە ھەرﭼەﻧــﺪە ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆرە ﻟە ﻧێــﻮان ھەردوو ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﻟێﮋﻧەﯾەك ﺑﯚ ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوە ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﻧێﻮان ھــەردووﻻ داﻧﺮاوە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺋەو ﻟێﮋﻧەﯾە ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺗەواو ﻧەﻛــﺮدووە ،ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺋەﻣﺠﺎرەی ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ و ﻟەﻣﯿﺎﻧەی ﭘﺮۆژەﻛەی ﯾەﻛێﺘﯿﺪا ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻧێــﻮان ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮاوە و ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ، ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻛﺎر ﻟەﺳەر ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﺑﻜﺮێﺘــەوە ،ﯾﺎ ﻛﯚﺗﺎی ﭘێ ﺑﮫێﻨﺮێــﺖ ،ﯾﺎﺧﻮد ﻛﺎرا ﺑﻜﺮێﺘەوە و ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ھﺎوﺳەﻧﮓ ﻣﺎدەﻛﺎﻧﯽ ھەﻣﻮار ﺑﻜﺮێﻨەوە. ﯾەﻛێﺘﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨەﻛەی ﻟەﮔەڵ ﮔﯚڕان ﭘەراوێﺰ دەﺧﺎت ڕۆژی 17ﺋﺎﯾﺎر/ﻣﺎﯾﯚی 2016ﻟە ﺷــﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔــﯚڕان ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨێﻜﯿﺎن واژوو ﻛﺮد و ﻟــە ﻣﺎوەی ڕاﺑــﺮدووش ھەڵﺴــﻮڕاواﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻟــە ﻧﺎﻣەﯾەﻛﺪا ﻧﺎڕەزاﯾﯿــﺎن ﻟەﺑەراﻣﺒەر ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨەﻛــە ﻟەﻻﯾەن ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە ﺧﺴﺘە ﺑەردەم ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و ﺟﭭﺎﺗﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ،ﺋێﺴــﺘەش ﯾەﻛێﺘﯽ ﭘﺮۆژە ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دەﻛﺎت و ﺗﺎوﺗﻮێ ﻛﺎراﻛﺮدﻧەوەی ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ دەﻛﺎت.
ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭘــﺮس ﻟە ﻧێﻮ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﻧەﯾﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎوی ﺑــو ﺑﻜﺮێﺘەوە ،ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟــە ﮔﯚڕان دوور دەﻛەوێﺘــەوە و ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨەﻛەی ﻧێﻮاﻧﯿﺸــﯿﺎن ﭘەراوێﺰ دەﺧﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە ﯾەﻛێﺘﯽ ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ﺋەو ﺑڕواﯾــەی ﻛە ﮔﯚڕان ﺑە ﺑﻨەﻣﺎی ڕووﺧﺎن و ﺋﺎڵﯚزی دروﺳــﺖ ﺑﻮوە و ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێ ﺑە ﺋﺎراﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳــەت ﺑﻜﺎت و ﺋەﻣەش ھەم ﺑە زﯾﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﺑە زﯾﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ دەﺷﻜێﺘەوە. ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎن ﺗێﺪەﭘەڕێﻨﻦ ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﭘێﯿﺎن واﯾە ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ دەﺗﻮاﻧــﻦ ﺑەﯾەﻛەوە ﺣﻜﻮوﻣەت دروﺳــﺖ ﺑﻜەن و ﺋەﮔەر ﺑەﯾەﻛﯿﺸــەوە ﺑﻦ ،دەﺗﻮاﻧﻦ ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎن ﺗێﭙەڕێﻨﻦ و ﺋﺎراﻣﯽ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﮕەڕێﻨﻨەوە ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﯾەﺣﯿﺎ ﺋەﺣﻤەد ،ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜﯚی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﭼﺎودێﺮی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە دا، ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﺑەﯾەﻛــەوە ﺗﻮاﻧﺎی ﺗێﭙەڕاﻧﺪﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎﻧﯿــﺎن ھەﯾە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﻛﺎری ﭘێﻜەوەﯾــﯽ و ﺣﻜﻮﻣڕاﻧﯽ دوور و درێﮋﯾﺎن ھەﯾە و ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯿﺶ ﻟە ﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧﺪاﯾە. ﺋەوەﺷﯽ ﮔﻮت” ،واﻗﯿﻌﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەرﯾﺨﺴﺖ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑﻨﻜەﻓﺮەوان ﺷﻜﺴﺖ دەھێﻨێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ دەﺗﻮاﻧﻦ وەك ﺟﺎران ﺣﻜﻮوﻣەت دروﺳﺖ ﺑﻜەﻧەوە و ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎن ﺗێﭙەڕێﻨﻦ“.
ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەداران :رادەﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋﯿﺮادەی ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺑەﻏﺪا ھێڵﯽ ﺳﻮورە
ھەوﻟێﺮ /ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﻣﺎوەﯾەﻛە ﭼەﻧﺪ ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ و ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮان ،ﺑە ڕژدی ﮔﻮﺗﺎر و ﻛﺮدار و ﻗﺴــە ﺑﯚ ڕادەﺳﺘﻜﺮدﻧەوەی ﺋﯿﺮادەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺑەﻏﺪا دەﻛەﻧەوە ،ﺋەوان دەڵێﻦ ﺑﺎ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑﭽێ ﻟە ﺑەﻏﺪا ﭘﺎرە وەرﺑﮕــﺮێ ،ﺑەﻏﺪا دەرﮔە و دەروازەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛﻮرد ﺳﺎزش ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا ﺑﻜﺎت و ﻧەوﺗﯽ ﺧﯚی ڕادەﺳﺘﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑﻜﺎت و ﻟە ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ﭘﺎﺑەﻧﺪی ﻣەرج و ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑێ ،ﺧەڵﻜێﻜﯿﺶ ﻟەو ﻧێﻮەﻧﺪەدا ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە دەﻧﮓ و رادەﺳﺘﻜﺮدﻧەوەی ﺋﯿﺮادەی ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺑەﻏﺪا ،ﺑە ﻣەﺗﺮﺳﯽ و ھێڵﯽ ﺳﻮور دادەﻧێﻦ. رۆژی ﺷەﺷــﯽ ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ دووەم/ﯾەﻧﺎﯾەری ھەﻣﻮو ﺳﺎڵێﻚ ،ﻟە ﻋێﺮاق ﺑەھﯚی ڕۆژی داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1922دەﻛﺮێﺖ ﺑە ﭘﺸﻮو ،ﺋەﻣﺴﺎڵ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ڕێﻜﺨﺮاو و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ داواﯾﺎن ﻛﺮد ﺋەو ﭘﺸﻮوە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەڵﻮەﺷێﻨﺮێﺘەوە ،ﺑەو ھﯚﯾەوە ﻛە ﺋەو ﺳﻮﭘﺎﯾە ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎران و ﺋەﻧﻔﺎل و ﻛﯚﻣەڵﻜﻮژی و ڕاﮔﻮاﺳﺘﻦ و ﺑە ﻋەرەﺑﻜﺮدن و ﻛﯚﭼﯽ ﺑە زۆرەﻣﻠێﯽ ﺑە ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮد ،ﺧەڵﻜێﻜﯿﺶ ﻟە ﭘەﻧﺎی ﺋﺎزادی و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿەوە ،ﺋەوە ﺑە ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ دەﺑﯿﻨﻦ و ﺑــەراوردی دەﻛەن ﺑــە ﺧﺮاﭘﯽ و ﺑﻮوﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﻛێﺸە ﻟە دەﺳەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯿﺶ ﭼﻮون ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﭘﺮﺳە ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺗەﺳﻜﯽ ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﻦ .ﻣەﺣﻤﻮود ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺳﯿﺎﺳەﺗﻤەدار و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻧﺎوداری ﻛﻮرد ﺑە ”وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ،
”ﺋەم ﺣﺰﺑﺎﻧە ﺑﻮوﻧە ﻛێﺸــە ﺑﯚ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﺎ ﻟە ﻧێﻮان ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا داﺑﻨﯿﺸــﻦ ،ﻟە ھﯿﭻ وﺗێﻚ ﺷﺘﯽ ﻟەو ﺷــێﻮەﯾە ﻧەﺑﻮوە ،ﺋەم ھەﻣﻮو ﻛێﺸەﯾە ھەﺑێ و ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯿﺶ داﻧەﻧﯿﺸﻦ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑەﯾەﻛەوە ﻟە ﻧێﻮان ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا داﺑﻨﯿﺸــﻦ ،ﺑﺎﺳﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﭘەﻛەﻛە و ﺋەﮔەرەﻛﺎﻧــﯽ دواڕۆژ و دوای داﻋﺶ ،ﺋەوە ﺋﯿﺸﯽ ﺋەواﻧە داﺑﻨﯿﺸﻦ و ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﭼﯿﺪاﯾە ﺋەوە ﺑﻜەن“. ﺋــەو دەڵێ” ،ﭘﺮﺳــە ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ و ﺑﺎﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗێﻜەڵ ﺑە ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﺣﺰﺑﯿﯿەﻛﺎن ﻛﺮاوە و ﻣﻨﯿﺶ ﻟەﮔەڵ ﺋەوەدا ﻧﯿﻢ ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻛﯚ ﺑﺒﻨەوە
و ڕێــﻚ ﺑﻜەون و ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻛﻮرد ﻟە ﭼﯿﺪاﯾە ﺋەوە ﺑﻜەن“. دﯾﻨــﺪار ﻧەﺟﻤــﺎن دۆﺳــﻜﯽ وەزﯾﺮی ﭘێﺸــﻮوی ﻛﯚﭼﺒەراﻧــﯽ ﻋێــﺮاق و ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ داﻣەزرێﻨەری دەﺳﺘﻜێﺸﺎوە ﻟە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺑﯚ ﺑڕﯾﺎردان ﻟەﺳەر ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﻛﻮرد ﺋەﮔــەر ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿﺶ ﺑێ، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏــﺪا ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺑەم ﭘەﻧﺎﺑﺮدن ﺑــﯚ ﺑەﻏﺪا ﺑــﯚ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ و ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ،ﻛﺎرێﻜﯽ ﺧﺮاﭘە و ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ ﻟە ﻣێﮋووی ﻛﻮرددا ﺋەﻣــە ڕووی داوە
و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ﻣﯿﺮﻧﺸــﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻛە ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﻟە ﻧێﻮاﻧﯿﺎن دروﺳــﺖ ﺑﻮوە ،ﭘەﻧﺎﯾﺎن ﺑﯚ دوژﻣﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺮدووە ،ﺋەو ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾە ،ﻧﺎﻛﺮێ ﭘەﻧﺎﺑﺮدن ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ وەك ﻛﺎرﺗﯽ ﻓﺸﺎر ﺑﯚ ﺳەر ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﻜﺮێ ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎران“. دۆﺳــﻜﯽ دەڵێ” ،ﻧﺎﻛﺮێ ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎن ﺑەرژەوەﻧﺪی و ﭘﺮﺳــە ﻧەﺗەوەﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗێﻜــەڵ ﺑﻜﺮێﻦ و وەك ﺋﺎﻣﺮازێــﻚ ﺑﺪرێﺖ ﺑە دەﺳــﺖ ﺑەﻏــﺪاوە ،ھەﻧﺪێﻚ ﺷــﺖ ھەن ھێڵﯽ ﺳــﻮورن ،ﻧﺎﻛﺮێ ﺑــﯚ ﻣﻮوﭼە و ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺧــەون و ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﭘێﺸﭭەﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑﺨەﯾﻨەوە دەﺳﺘﯽ ﺑەﻏﺪا، ﻟە ڕاﺳﺘﯿﺪا ﺑەﻏﺪا ڕازی ﻧﯿﯿە ﻣﻮوﭼەش ﺑﺪات ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑەﺷێﻜﯽ ﺑﻮدﺟە دەﺗﻮاﻧێ ﺑﻨێﺮدرێ“. ﺋﺎﻣــﺎژەی دا” ،ﺋەوەی ﻟە ﭘﺸــﺖ ﺋــەو ڕەوﺗەﯾە ﻛە دەﯾﺎﻧەوێ ﺋﯿﺮادەی ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن رادەﺳﺘﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑﻜەﻧەوە ،ﺋەو ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﯾە ﻛە ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻧێــﻮ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﺪا ھەﯾە ،ﺑﯚﯾە ﺋەﻣــە ﻛﺎرداﻧەوەی ﭼﺎرەﺳەرﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋە ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ،ﺑەم ڕەوﺗەﻛە زۆر ﺗﻮﻧﺪە و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﻧێﻮ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان“. دۆﺳﻜﯽ زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ھەر ﺑﻮوە و ھەر دەﺷﺒێﺖ ،ﺑەم ﻧﺎﻛﺮێ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿە ﺑﺎﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﺮێﻨە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ .ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ھەﯾە ﻛە ڕەﻧﮕە ﺑەﻏﺪاش ﺧﯚی ھﯚﻛﺎر ﺑێ و ﺑﯿەوێ ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﻛﻮرد دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛە ﺑﺎس ﻟە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﻧەﺧﺸــەی ﻧﺎوﭼەﻛە و ﻧەﻣﺎﻧﯽ وﺗﺎن ﻟە ڕۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ دەﻛﺮێﺖ“.
ژﻣﺎرە ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/ 1/ 18 ،
ﯾﺎﺳﺎی ﺗﻮﻧﺪ
3
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
4
ژﻣﺎرە ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/ 1/ 18 ،
ﭼﺎﻛﺴﺎزی ﻟە وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەدا دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت
وﺷە /ھەوﻟێﺮ وەزارەﺗــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رێﻜﺨﺴﺘﻨەوە ﺑــە ھێﺰەﻛﺎﻧﯿــﺪا دەﻛﺎت و ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﻟەﻧێــﻮ وەزارەﺗــــــــەﻛەﯾﺸﯽ ر ا د ە ﮔـــــــە ﯾە ﻧێﺖ ، ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێﻜــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ،ﻣەرﺟــﯽ وﺗﺎن ﺑﯚ ھــﺎوﻛﺎری ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﻧﺎوﺧــﯚی وەزارەﺗەﻛەﯾە.
ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷــە“ ﺑﯚ ﭘﺎﻛﻜﺮدﻧەوەی ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﻧﺎوی دوو ﻣﻮوﭼەﯾﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﺋەواﻧەی ﺑﻨﺪﯾــﻮارن ،وەزارەﺗﯽ ھەرێﻤــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ڕێﮕــەی ﭘﺮۆﺳــەی ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛــەوە ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﻟــە وەزارەﺗەﻛــە دەﺳﺖ ﭘێ ﻛﺮدووە. د .رێــﻮاز ﻓﺎﯾــەق ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ”وﺷــە“ی ﭘﺸﺘڕاﺳــﺖ ﻛــﺮدەوە و رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺋەو ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿﺎﻧە ﻟە
وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە“. زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﻣەرﺟﯽ وﺗﺎﻧﯿﺶ ﺑــﯚ ھﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ھێــﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە ،ﭘێﺸــﺘﺮ ﺋەوە ﺑﻮوە ﻛە ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﻟە ﻟﯿﺴﺘﯽ ﻧﺎوی ﭘێﺸﻤەرﮔەدا ﺑﻜﺎت“. ﺋــەو ﺋەﻧﺪاﻣــەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد” ،ﻟﯿﮋﻧە ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳﺘە ﭘێﻚ ھێﻨﺮاﺑﻮو، ﺑــەم ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧەﻛــە راﻧەﮔەﯾەﻧﺮاوە ،رەﻧﮕە ﺋەوەش ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺑەردەواﻣﯽ ﭘﺮۆﺳەﻛەوە ھەﺑێﺖ“.
ھەرﭼەﻧــﺪ ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿﭻ ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ دوو ﻣﻮوﭼەﯾﯽ و ﻧــﺎوی ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﺑﻨﺪﯾﻮار ڕاﻧەﮔەﯾەﻧــﺮاوە ،ﺑــەم ﺑەﭘێﯽ ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧــەی دەﺳــﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗﻮوە 12 ،ﺣﺎڵەﺗﯽ ھەواڵــﺪەری ﺑــە ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوەی دەﺳــﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دراوە ﻟەﺑﺎرەی دوو ﻣﻮوﭼەﯾﯽ و ﺑﻨﺪﯾﻮارەوە. ﺋﺎواز ﺣەﻣﯿﺪ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی دووﭘﺎت ﻛــﺮدەوە ،ﺑڕﯾﺎر دراوە
رێﻜﺨﺴــﺘﻨەوە ﻟــە وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﻜﺮێﺘەوە. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،رێﻜﺨﺴــﺘﻨەوەﻛە ﻟــە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺋەو ﭘﺮۆﺳــە ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿﺎﻧەﯾە ﻛە ﺋێﺴﺘە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دەﺳﺘﯽ دراوەﺗێ و ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿەﻛەش ﺗەواوی وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ دەﮔﺮێﺘەوە“. ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎرەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﯿﭻ ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ دوو ﻣﻮوﭼەی و ﻣﻮوﭼەی ﺑﻨﺪﯾﻮاری ﻻﻧەﺑــﻮو ،ﺑــەم رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﺑەرژدی ﻛﺎر ﻟەﺳەر ﺑڕﯾﻨﯽ دوو ﻣﻮوﭼە و ﻣﻮوﭼــەی ﺑﻨﺪﯾﻮاری ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻛﺮاوە“. ”وﺷە“ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺟەﺑﺎر ﯾﺎوەر ﺋەﻣﯿﻨﺪاری ﮔﺸــﺘﯿﯽ وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﻛﺮد،
ﺑەم وەﻣﯽ ﻧەداﯾەوە. ﻟﯿــﻮا ﻗەرەﻣــﺎن ﺷــێﺦ ﻛەﻣﺎل ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەرﻛﺎن ﺑﯚ ﻛﺮدەوەﮔەﻟــەﻛﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﺋەو ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿﺎﻧەی ﻟە وەزارەﺗەﻛە ﺋەﻧﺠــﺎم دەدرێﺖ ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻟەﻧﺎو وەزارەت ﺋێﺴﺘە دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛــﺮدووە ،ﺑەم ﺑڕﯾﺎرەﻛــە ﻓەرﻣﺎﻧــﯽ وەزﯾﺮە و ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەوﺗﺎﻧەوە ﻧﯿﯿە“. رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە” ،داوا ﻛﺮاوە ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗــﺮی و ھەوڵەﻛﺎن ﺑﯚ ﺑڕﯾﻨﯽ دوو ﻣﻮوﭼە ﻟە وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑــﻜﺎت ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە رێﻜﺨﺴﺘﻨەوەی ﺗێﺪا ﺑﻜﺮێﺖ“. ﻟەﺑــﺎرەی ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻟﯿﮋﻧە ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳــﺘە ،ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳەی وەزارەﺗــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە رای
ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﻟﯿﮋﻧــە ﭘێــﻚ ھێﻨﺮاوە ﺑــﯚ ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوە ﺑــە ﻣﯿﻼﻛﺎﺗــﯽ وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﻟەﻛﺎﺗــﯽ دەﺳــﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ ﺷــەڕی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ داﻋــﺶ، ﭼەﻧﺪان وت ھــﺎوﻛﺎری ھێــﺰی ﺳــەرﺑﺎزﯾﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎن ﻛــﺮدووە و ﺋــەوەش وای ﻛــﺮدووە، ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟﯿﺴﺘێﻜﯽ ﭘﺎك ﻟە ﻧﺎو و ژﻣﺎرەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﺋەوەی ھﺎوﻛﺎری وﺗﺎن ﺑﯚ ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑەردەوام ﺑێﺖ.
ﺳەرۆﻛﯽ ﻟﻘﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ:
ھـﺎوﻛــﺎری ﭘێﺸـﻤەرﮔە ﻟە ﻋﻮﻣﺮە و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻣـــﺰﮔەوت ﺧێﺮﺗﺮە
وﺷە /ﻛەرﻛﻮوك -ﻧەﺑەز رۆﺳﺘەم ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺋﺎزاد ﺧﻮرﺷﯿﺪ ﺳەرۆﻛﯽ ﻟﻘــﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛــﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ڕای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﺷــﺎری ﻛەرﻛﻮوك ﻟەﭼﺎو ڕێﮋەی داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯿﯿەوە، ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﺑﺎﺷﯽ ﻣﺰﮔەوﺗﯽ ﺗێﺪاﯾە و داوا ﻟــە ﺧێﺮﺧﻮازاﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛە دەﻛﺎت ﻟەﺑــﺮی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺰﮔەوﺗﯽ ﻧﻮێ ،ﺑﯿﺮ ﻟە ﻛﺮدﻧەوەی ﺑﻨﻜەی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە
ﻣﺰﮔەوت و ﭘەرﺳﺘﮕەﻛﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە ،ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە، ﺑﺎﺧﭽەی ﺳــﺎواﯾﺎن ،ﺳــەﻧﺘەری ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ﭘﺎرك ھەﯾە ،ﺟﺎ ھەر ﺧێﺮﺧﻮازێــﻚ ﺋەﮔەر ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧــﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗــﯽ و ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ڕەزاﻣەﻧﺪﯾــﯽ ﺧﻮدای ﺧــﯚی ﺑێﺖ ،دەﺑێ ﺑەﭘێﯽ ڕێﺴــﺎی )واﺟﺐ اﻟﻮﻗــﺖ( ﺑﺰاﻧێ ھەﻧﻮوﻛە چ ﺷﺘێﻚ ﭘێﻮﯾﺴﺘﺘﺮە ﺑﯚ ﻛﯚﻣەڵﮕە .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟە ﮔەڕەﻛێﻜﯽ وەك ﭘەﻧﺠــﺎ ﻋەﻟﯽ ﻟە ﻛەرﻛﻮوك چ
ﻧﯿــﻮەی وﺗﺎرﺧﻮێﻨﺎﻧــﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەری وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎﻓﻦ و ﻧﯿﻮەﻛەی ﺗﺮﯾﺎن ﻧﺎﻓەرﻣﯿﻦ و ﺑﺎﺧﭽەی ﺳﺎواﯾﺎن ﺑﻜەﻧەوە .ﺋەو ﻟــە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷــە“دا داوا ﻟە ﻣﺴﻮڵﻤﺎﻧﺎن دەﻛﺎت ،ﺋەو ﭘﺎرەﯾەی ﺑﯚ ﺣــەج و ﻋﻮﻣﺮەﯾــﺎن داﻧﺎوە ،ﺑﺎ ﺑــﯚ ھﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻛەﺳــﻮﻛﺎری ﺷــەھﯿﺪاﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺮﯾﻨﺪاراﻧــﯽ ﺷەڕی داﻋﺶ ﺧەرﺟﯽ ﺑﻜەن. چ ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎرﯾﯿەﻛــﺖ ﺑــﯚ ﺧێﺮﺧﻮازاﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ھەﯾە؟ ﺋﺎﯾﻦ ژﯾﺎﻧە ،ژﯾﺎﻧﯿﺶ ھەر ﻣﺰﮔەوت دروﺳــﺘﻜﺮدن ﻧﯿﯿە ،ﻣﺮۆڤ ﻟەﭘﺎڵ
ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﻛﺎت ﭘەﻧﺠﺎ ﻣﺰﮔەوت ھەﺑێﺖ و ھەر ھەﻣﻮوﺷﯿﺎن وﺗﺎری ھەﯾﻨﯿﯿﺎن ﺗێﺪا ﺑﺨﻮێﻨﺪرێﺘەوە؟ ﺑە ڕای ﻣﻦ 25ﯾﺎن زﯾــﺎدە و ﺧﯚزﮔە ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋەو ھەﻣﻮو ﻣﺰﮔەوﺗﺎﻧە، ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﯾەك ﯾﺎن ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﯾەك ﯾﺎﺧﻮد ﺑﺎﺧﭽەﯾەﻛﯽ ﺳﺎواﯾﺎن ﺑﻮواﯾە ﻛــە ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯿــﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎن ﻛەم دەﻛﺎﺗەوە و ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﮔەڕەﻛەﻛە ﻟە ﭘەڕﯾﻨەوەی ﺷەﻗﺎم دەﭘﺎرێــﺰێ و ﺑڕﯾﻨــﯽ ڕێﮕەﯾەﻛﯽ دوورﯾﺎن ﻟەﻛﯚڵ دەﻛﺎﺗەوە .ﺋەﮔەر ﺑﯚ ﺧێﺮﯾﺸﯿﺎﻧە ،ﺧێﺮەﻛەی ﺋەﮔەر
زﯾﺎﺗــﺮ ﻧەﺑێــﺖ ،ﻛەﻣﺘــﺮ ﻧﯿﯿە ﻟە ﻣﺰﮔەوت. ﺋێﻮە ﻟــە ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ زاﻧﺎﯾﺎن، وﺗﺎری ھەﯾﻨﯽ ﺑﯚ وﺗﺎرﺧﻮێﻦ دﯾﺎری دەﻛەن ﯾــﺎ ﺋﺎزادﯾــﺎن دەﻛەن ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺑﺎﺑەﺗﯽ وﺗﺎرەﻛﺎن؟ ﻧﯿﻮەی وﺗﺎرﺧﻮێﻨﺎﻧــﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەری وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎﻓﻦ و ﻧﯿﻮەﻛــەی ﺗﺮﯾﺎن ﻧﺎﻓەرﻣﯿﻦ و ﺑە ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﺣﺰﺑە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن داﻧﺮاون ،ھﯿــﭻ ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛﯿﺎن ﺑﯚ دﯾﺎری ﻧەﻛﺮاوە و زۆرﺑەﺷــﯿﺎن ﺑــﯚ وﺗﺎرﺧﻮێﻨﯽ ﺷــﯿﺎو ﻧﯿﻦ .ﺋەم ﻧﺎڕێﻜﺨﺮاوەﯾﯿﯿــە ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﯾەﻛﺪا وای ﻟە وﺗﺎﺧﻮێﻨﺎن ﻛﺮدووە ﺑــە ﺋــﺎرەزووی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺎﺑەﺗﯽ وﺗﺎری ھەﯾﻨﯽ ھەڵﺒﮋێﺮن و ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﺑﯿﺮوﺑﺎوەڕی ڕەوﺗێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاوی ﺋﯿﺴــﻼم ﺑەﺳــەر ﻣﺴﻮڵﻤﺎﻧﺎﻧﺪا دەﺳەﭘێﻨﻦ ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﻣەوﻟــﻮود و ﯾﺎدی ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧــﯽ ﭘێﻐەﻣﺒەر )د.خ( ﺑە ﺑﯿﺪﻋە دادەﻧێﻦ و ﺣەراﻣﯽ دەﻛەن ﻟە ﻣﺴــﻮڵﻤﺎﻧﺎن و دەڵێﻦ ،ﺋەوەی ﺋەم ﯾﺎدە ﺑﻜﺎﺗەوە ﮔﻮﻣڕاو و ﺳــەر ﻟێﺸــێﻮاوە .ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺳەرﻛﺮدە و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺑــﺎی ﺣﺰﺑــﯽ و ﺣﻜﻮوﻣﯽ ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ﺋــەم ﯾﺎدە ﭘﯿﺮۆزە دەﻛــەن ،ﺑﯚﯾە داوا دەﻛەم ڕێﮕــە ﺑــەم ﺟــﯚرە وﺗﺎرﺧﻮێﻨﺎﻧە ﻧەدرێ ﺋەم ﺟﯚرە ﺑﯿﺮوﺑﺎوەڕە ﻟەﻧﺎو ﻣﺴﻮڵﻤﺎﻧﺎﻧﺪا ﺑو ﺑﻜەﻧەوە. ھەﻧﺪێ ﺟﺎر ﯾﺎدﻛﺮدﻧەوەی ﺋەم
ﺑﯚﻧە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﺎﻧە وەك ﺑﺎﻧﮕەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ھەڵﺒﮋاردن ﻻﻓﯿﺘــە و وێﻨە ﺑەﻗەد دﯾــﻮار و ﺳــﺘﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎوە ھەڵﺪەواﺳــﺮێﻦ .ھەﺳــﺖ ﻧﺎﻛەن ﺋەﻣﺎﻧــەش ﭘﯿﺴــﺒﻮوﻧﯽ ژﯾﻨﮕە و دﯾﻤەﻧﯽ ﺷﺎر دەﺷێﻮێﻨێ؟ ﺑەڵێ واﯾــە ،ﺋــەم ﻛﺎراﻧەش ھەر ﺑــە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ھەڕەﻣەﻛﯿﯿــە و ﻻﯾەﻧێﻜــﯽ ﻓەرﻣــﯽ ﻧﯿﯿــە ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﯽ ﺑــﻜﺎت و ﭘــﺎش ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ ﻻﯾــﺎن ﺑــﺪات. ﻛﺎرەﺳﺎﺗەﻛە ﻟەوەداﯾە ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﻻﻓﯿﺘەﻛﺎن ھەﻧﺎﺳەی ﺗﻮﻧﺪڕەوی و ﺗﺎﯾﻔەﮔەرﯾﯽ ﺗێﺪاﯾە و دەﺑێﺘە ھﯚی ﭼﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺗــﯚوی دووﺑەرەﻛﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرەﻛەﻣﺎن، ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘەﯾﺎﻣﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم، ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨە ﻧــەك ﭘەرﺗەوازەﺑﻮون. ﺑﯚﯾە ﺋێﻤە ﭘێﻤﺎن ﺑﺎﺷــە ﻟە ﯾﺎد و ﺑﯚﻧە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺷﻮێﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ھەﺑێﺖ ﺑﯚ ھەڵﻮاﺳﯿﻨﯽ ﻻﻓﯿﺘەﻛﺎن و ﺑــە ﻛەﺗﯿــﺮە و ﺳــﯿﻜﯚﺗﯿﻦ ﻟە ﻗەد دﯾﻮار ﻧەدرێــﻦ و ھەر دوای ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ ﺑﯚﻧەﻛــە ،ھەڵﻤەﺗﯽ ﻻدان و ﺧﺎوێﻨﻜﺮدﻧەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜﺮێﺖ.
ﺑەﮔﻮﺗەی ﺋێﻮە ﺑێﺖ ﻛەرﻛﻮوك ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﻣﺰﮔەوت ﻧەﻣﺎوە و ﭘــڕۆژەی ﺧێﺮﺧﻮازﯾــﯽ ﺗﺮ ھەﯾە ﺧێﺮﺧــﻮازان ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺑﺪەن ،ﺋەو ﭘڕۆژاﻧە ﭼﯿﻦ؟ ﭘــڕۆژەی ﺧێﺮﺧــﻮازی زۆرن ﺧێﺮﺧﻮازان ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺑﺪەن ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﺳەﺗﺎن ﻛەس ﻧﺎوی ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﯚ ﻋﻮﻣﺮە ﺗﯚﻣــﺎر دەﻛەن و ﺋێﺴــﺘە وەرزی ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﻧﺎوەﻛﺎﻧە ﺑﯚ ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻧﺎوﯾﺎن ﺑﯚ ﻓەرﯾــﺰەی ﺣەج دەرﭼﻮوە ،ﻣﻦ ﺑەو ﺑەڕێﺰاﻧە دەڵێــﻢ ﺋەو ﭘﺎراﻧەی ﺑﯚ ﻋﻮﻣﺮە و ﺣەﺟﺘﺎن داﻧﺎوە ،وەرن ﺑﺮﯾﻨﺪاراﻧﯽ ﺋەو ﭘێﺸﻤەرﮔﺎﻧەﯾﺎن ﭘێ ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜەن ﻛە ﻟە ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﺷەرەﻓﺪا ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدن ﻟە ﺷەرەف و ﻧﺎﻣﻮوﺳﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛﯿﯿﺎن ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ و ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑﻮون ،ﭼﻮﻧﻜە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺋەو ﺗﻮاﻧﺎ داراﯾﯿﯿەی ﻧﯿﯿە ﺋەو ھەﻣﻮو ﺑﺮﯾﻨﺪارە ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺎت، ھێﻨﺪێﻜﯿﺸﯿﺎن ﺋەﮔەر زوو ﻓﺮﯾﺎﯾﺎن ﻧەﻛەوی ھەﺗﺎ ھەﺗﺎﯾە ﻛەﻣﺌەﻧﺪام دەﺑــﻦ و ﭘەﻛﯿــﺎن دەﻛــەوێ. ﻣﻨﺪاﻧــﯽ ﺷــەھﯿﺪﯾﺶ ﺋــەو
ﭘێﻤﺎن ﺑﺎﺷە ﻟە ﯾﺎد و ﺑﯚﻧە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺷﻮێﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ھەﺑێﺖ ﺑﯚ ھەڵﻮاﺳﯿﻨﯽ ﻻﻓﯿﺘەﻛﺎن
ﻣﺎﻓەﯾﺎن ﻟەﺳەر ﺧێﺮﺧﻮازاﻧﺪا ھەﯾە ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘڕ ﺑﻜﺮێﺘەوە و ﻧﺎزﯾﺎن ھەڵﺒﮕﯿــﺮێ .دووﺑﺎرەی دەﻛەﻣەوە و دەڵێــﻢ ،ﺋﯚﺑﺎڵﺘﺎن ﺑە ﺋەﺳﺘﯚم ﺋەو ﻛﺎراﻧە ﺑﻜەن ﺧێﺮی ﻟە ﻋﻮﻣﺮە و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺰﮔەوت زﯾﺎﺗﺮە. ﻧﺎوﻧﺎﻧﯽ ﻣﺰﮔەوﺗــە ﻧﻮێﯿەﻛﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺋێﻮەوە دﯾﺎری دەﻛﺮێﺖ ﯾﺎ ﺧێﺮﺧﻮازەﻛە؟ ﺋەوﻗﺎﻓﯽ ﻛەرﻛﻮوك ،ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ڕێﮋﯾﻤﯽ ﭘێﺸﻮو ﺗەﻧﯿﺎ ﺳێ ﻣﺰﮔەوﺗﯽ ﻟە ﮔەڕەﻛــە ﻋەرەﺑﻨﺸــﯿﻨەﻛﺎن ﻛﺮدووە و ﺋەواﻧەی دروﺳﺖ ﻛﺮاون
ھەﻣﻮوی ﻟەﻻﯾەن ﺧێﺮﺧﻮازاﻧەوە دروﺳﺖ ﻛﺮاون .ﺋێﻤەش ﺋەواﻧەی ﭘﺮﺳــﻤﺎن ﭘــێ دەﻛــەن ﻧﺎوی زاﻧﺎﯾﺎن و ﭘێﺸــەواﯾﺎﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺎن ﺑﯚ ﭘێﺸﻨﯿﺎز دەﻛەﯾﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﺑﻮ ﺑەﻛﺮی ﺳــﺪﯾﻖ ﯾﺎن ﻋەﻟﯽ ﻛﻮڕی ﺋەﺑــﻮ ﺗﺎﻟﯿــﺐ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑەوە ﻧﯿﯿە ﻣﺰﮔەوﺗﯿﺎن ﺑەﻧــﺎو ﺑﻜﺮێﺖ، ﻣﻦ ﭘێﻢ ﺑﺎﺷــە ﻣﺰﮔەوﺗە ﺗﺎزەﻛﺎن ﺑەﻧﺎوی ﺣەﭘﺴــە ﺧﺎﻧــﯽ ﻧەﻗﯿﺐ، ﺳــەﺣەدﯾﻨﯽ ﺋەﯾﻮوﺑﯽ ،ﺷــێﺦ ﻣەﺣﻤﻮودی ﺣەﻓﯿﺪ و ﺷێﺦ ڕەزا و ﭼەﻧﺪان ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻧﺎوداری ﺗﺮی دەﭬەرەﻛە ﺑﻜﺮێﻦ.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻰ
ھەﻧﺪرێﻦ ﻣﺤەﻣەد:
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -راﻣﯿﺎر ﺟەواد ھەﻧﺪرێــﻦ ﻣﺤەﻣەد ﺳــەرۆﻛﯽ دەﺳــﺘەی راﭘﺮﺳــﯽ و ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ، ﺑــﯚ ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧــﯽ ھەڵﺒﮋاردن ﻟــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا، ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑە ﺷــەش ﻣﺎﻧﮓ ھەﯾە .ﺋەو دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە، دەﺗﻮاﻧﺮێ ھەڵﺒﮋاردن و راﭘﺮﺳﯽ ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑەﯾەﻛەوە ﺑەڕێﻮە ﺑﭽﻦ. دەﺳــﺘەی راﭘﺮﺳــﯽ و ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ھەڵﺒــﮋاردن ﭼەﻧــﺪ ﻛﺎﺗــﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘە؟ ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ھەڵﺒــﮋاردن ﻟــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا، ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻤﺎن ﺑە ﺷــەش ﻣﺎﻧﮓ ﺋﺎﻣــﺎدەﻛﺎری ھەﯾــە ،ﺋێﻤــە ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﻤﺎن ﺑﯚ ھەڵﺒﮋاردن داڕﺷــﺘﻮوە ﻛــە زۆرﻛﺎت
ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﻤﺎن ﻧﺎﺑێﺖ ،ﭘﺸﺖ ﺑەو ﺳﯿﺴﺘەﻣە دەﺑەﺳــﺘﯿﻦ ،ﺋێﺴﺘە دەﺳــﺘﻤﺎن ﺑە ﻛﺎرەﻛﺎن ﻛﺮدووە و ﻧﺎﻣﺎﻧەوێﺖ ﺗــەواوی ﻛﺎرەﻛﺎن ﺑەﺳەرﯾەﻛەوە ﺑﻜەﯾﻦ. ﺋﺎﯾــﺎ ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳــەر ﻛﺎرەﻛﺎﻧﺘﺎن
ﺋﯚﻓﯿﺴــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯿﻦ و دواﺗﺮ ﺗەﻧﯿــﺎ ﻣەﺷــﻖ دەﻛەﯾــﻦ و ﺑﯚ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎدە دەﺑﯿﻦ. ﺋﺎراﺳــﺘەﻛﺮدﻧﯽ دوو ﺋەرﻛﯽ وەك ھەڵﺒــﮋاردن و ڕاﭘﺮﺳــﯽ ﺑــﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،وەﻣﯽ ﻛﯚﻣﯿﺴﯿﯚن
ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸﺘﯽ ﺣﺰب و ﻣﯿﺪﯾﺎ و رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن دەﻛەﯾﻦ ﺑﯚ ﭘﺎﻛﻜﺮدﻧەوەی ﻟﯿﺴــﺘﯽ دەﻧﮕﺪەران ﻧەﺑﻮوە؟ ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎرﯾﮕــەری ﺧﯚی ھەﯾــە ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺑــەم ﺋەوەی ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋێﻤــە ﻛﺮدووﻣﺎﻧە و ﺑەردەواﻣﯿﺸﯿﻦ ﻟەﺳەر ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ورد ،ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﺑە ﻧﯿﺎزی داﻧﺎﻧﯽ
ﭼﯽ دەﺑێﺖ؟ ﺋێﻤە ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﭘێﺸــﻮوﻣﺎن ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ دوو ھەڵﺒــﮋاردن ﺑەﯾەﻛەوە ھەﯾە ،ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2005دا ﺳێ ھەڵﺒﮋاردﻧﻤﺎن ﺑەﯾەﻛــەوە ﻛــﺮد ،ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و
ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎﻛﺎن و ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ،ﺑﯚﯾە دەﻛﺮێﺖ و ﺋێﻤەش ﭘێﻤﺎن ﺑﺎﺷە ﺑەﯾەﻛەوە ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺋەﮔەر ﺑەﯾەﻛەوە ﺑﻜﺮێﻦ، ﺗێﭽﻮوی ﻛەﻣﺘﺮ دەﺑێﺖ و ﺋەرك و ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧﯽ ﻛﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧﯿﺶ ﻛەم دەﻛﺎﺗەوە. دەﺳــﺘەی ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﭼەﻧﺪ ﺑﻮدﺟە ھەﯾە؟ ﻋێــﺮاق ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ھەﺑــﻮوە ،ﺑﮕــﺮە ﺗێﭽﻮوەﻛەی زۆر زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﻮو ﻟە ﭘﺮۆﺳــەﻛە، ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑە ﺑەراورد ﺑە وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺣەوت ﺋەﺳﺘێﺮە ﺑﻮوە، ﺋەوەﻧﺪە ﭘﺎرەی ﺑﯚ ﺧەرج ﻛﺮاوە. دەﻛﺮێﺖ ﺋەم ﭘﺎرەﯾــە زۆر ﻛەم ﺑﻜﺮێﺘەوە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﭘﺎداﺷــﺘﯽ ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺳــەر ﺳــﻨﺪووﻗﯽ دەﻧﮕــﺪان ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻛﺎرﻣەﻧﺪان ﺑڕی 200دۆﻻر ﯾﺎن 250ھەزار دﯾﻨﺎرﯾــﺎن ﺑﯚ ﺧــەرج دەﻛﺮێﺖ،
ﺋەﮔەر ﺋەم ﭘﺎرەﯾە ﻛەم ﺑﻜﺮێﺘەوە، ﺋەوە ﺑە دڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ﺑەرێﮋەی 60 %ی ﺗێﭽــﻮوی ھەڵﺒﮋاردن ﻛەم دەﺑێﺘەوە. ﻟــە ﺋێﺴــﺘەدا ﭼەﻧــﺪ ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرﺗﺎن ھەﯾە و ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑە ﭼەﻧﺪ ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەر دەﺑێﺖ ﺑﯚ ھەڵﺒﮋاردن؟ ﻟــە ﺋێﺴــﺘەدا ﯾەﻛــە و ﺋﯚرﮔﺎﻧەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﺗەواو ﻛﺮدووە و 70ﻓەرﻣﺎﻧﺒەری ﺳــەرەﻛﯿﻤﺎن ھەﯾــە ،ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯿــﺶ ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەری ﮔﺮێﺒەﺳــﺖ دادەﻣەزرێﻨﯿــﻦ
ژﻣﺎرە ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/ 1/ 18 ،
ﺑە ﺷەش ﻣﺎﻧﮓ دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری ﺑﯚ ھەڵﺒﮋاردن ﺑﻜەﯾﻦ و ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻤﺎن ﺑــە 40ھــەزار ﻓەرﻣﺎﻧﺒەر دەﺑێﺖ .ﺑﯚ ﻛﺮدﻧەوەی ﺑﻨﻜەش ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﺪا، ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻤﺎن ﺑــە 200ﺑﻨﻜە ﻟە ﻧﺎوﭼە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎن دەﺑێﺖ. ﺑــﯚ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘﺸــﺖ ﺑە ﻛﺎرﺗﯽ ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗﺮی دەﺑەﺳﺘﻦ ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺑــﯚ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻧﻮێ دەﻛﺮێﺘەوە؟ ﺋێﻤــە ﻛﺎر ﺑــە ﻛﺎرﺗــﯽ ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗــﺮی ﻋێــﺮاق ﻧﺎﻛەﯾﻦ .ﺑﯚ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘﺸﺖ ﺑەو داﺗﺎﺑەﯾﺴە دەﺑەﺳﺘﯿﻦ
ﺑــﯚ ھـــــەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﺸﺖ ﺑە ﺗﯚﻣﺎری ﺋەﻟﯿﻜﺘﺮۆﻧﯽﻋێﺮاقﻧﺎﺑەﺳﺘﯿﻦ
ﻛە ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻮو ھەﺑــﻮو ،ﺋێﺴــﺘە ﭘڕۆژەﯾەﻛﻤﺎن ﺑەﻧﺎوی ”دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﺗﯚﻣــﺎری دەﻧﮕــﺪەران“ ھەﯾە و ﺑﺎﻧﮕێﺸــﺘﯽ ﺳــەرﺟەم ﺣﺰب و ﻣﯿﺪﯾﺎ و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن دەﻛەﯾﻦ ﺗﺎ ﻛەس ﺗﺎﻧە ﻟە ﺗﯚﻣﺎرەﻛە ﻧەدات و داوای رێﮕەﭼﺎرەﯾﺎن ﻟێ دەﻛەﯾﻦ ﺑــﯚ ﺧﺎوێﻨﻜﺮدﻧــەوەی ﺗﯚﻣﺎری دەﻧﮕﺪەران. ﺋێﻤە ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﺳﻮود ﻟە داﺗﺎﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق وەردەﮔﺮﯾﻦ ،ﺑەم ﻣەرج ﻧﯿﯿــە ﺑــە ﺋەﻟﯿﻜﺘﺮۆﻧﯿﻜﺮدﻧــﯽ دەﻧﮕﺪان ،ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛﯽ ﭘﺎك و ﺧﺎوێﻦ ﺑﺒێﺖ ،ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮوﻧەش ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾــە ﻛە ﭼەﻧﺪان ﻛێﺸەی ھەﺑﻮو ﻟەﻛﺎﺗﯽ دەﻧﮕﺪاﻧﺪا ،ﻟەﺑەرﺋەوە ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑەﺷێﻮەی ﺳەرەﺗﺎﯾﯽ دەﻧﮕەﻛﺎن ﺟﯿﺎ ﻛﺮاﻧەوە.
ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺧﺎو ﺑﻮوەﺗەوە ﺑﻜﺎت ڕۆژاﻧﯽ ﺳێﺸەم ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە دەﻛﺮێﺖ ،ﺋەﮔــەر ﺑﺎﺑەﺗﯿﺶ ﻧەﺑﻮو ﻛﯚ ﻧﺎﺑﯿﻨەوە“. ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﺴﺖ ﺋەوەش دەﺧﺎﺗە ڕوو، ”ﻟە دوای ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ ﻟــە
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ- ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﭼﻮار ﻣﺎﻧﮓ ﺑەﺳەر ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺗێﭙەڕ دەﺑێﺖ ،ﻟەو ﻣﺎوەﯾــەدا ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛــە ﺗەﻧﯿــﺎ دوو ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﻛﺮدووە ،ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛــە دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧەوە داوای ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾﺎن ﻛﺮدووە ،ﺑــەم ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ﻛــﯚ ﻧﺎﺑێﺘەوە .ﺋــەوان دەڵێﻦ، ﺑەھــﯚی ﭼﺎرەﺳــەرﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻛێﺸەﻛﺎﻧەوە ،ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە و ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺳﺎرد ﺑﻮوﻧەﺗەوە. ﻏﺎﻟــﺐ ﻣﺤەﻣەد ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و وزە ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑــە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﻧﺎزاﻧﯿﻦ ھﯚﻛﺎری ﻛﯚﻧەﺑﻮوﻧــەوەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭼﯿﯿە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭼﻮار ﻣﺎﻧﮕە ﺗەﻧﯿﺎ دوو ﺟﺎر ﻛﯚ ﺑﻮوﯾﻨەﺗەوە“. ﻟێﺪواﻧەﻛەی ﺋــەو ﺋەﻧﺪاﻣەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟــە ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا دێﺖ ﻛــە ﭘێﺶ ﻟە ﭼﻮار ﻣﺎﻧﮓ
ﻧﺎﻛﺮێﺖ“. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ،ﻣەھــﺪی ﻣەﺣﻤــﻮود ،ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺳەر ﺑە ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﺧﺰﻣــەت ﻟــە ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ
ﻓەرھﺎد ﺗﯚﻓﯿﻖ:
ﺋەﮔــەر ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن ﺑەرﻧﺎﻣە و ﺋەﺟێﻨﺪاﯾەﻛــﯽ ﻧەﺑێﺖ ﻛﯚ ﻧﺎﺑێﺘەوە، دﯾﺎرە ﺋەو ﺑەرﻧﺎﻣەﯾە دروﺳﺖ ﻧەﺑﻮوە
ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻧێــﻮان ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛە ﻟە ﻧێﻮان ھەردوو ﺣﺰﺑــﺪا ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕﯾﺎن ﭘێ ﻛﺮا.
ﻏﺎﻟﺐ ﻣﺤەﻣەد:
ﭼەﻧﺪان ﺟــﺎر داوای ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﻟە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن دەﻛەﯾﻦ، ﺑەم ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﻧﺎﻛﺮێﺖ
ﻣﺤەﻣەد دەڵــێ” ،ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر داوای ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﻟە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن دەﻛەﯾــﻦ ،ﺑەم ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﻧﺎﻛﺮێﺖ ،ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ دەﯾﺎﻧەوێــﺖ ﻟﯿﮋﻧەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﺑﻜﺮێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە وەرزی ھﺎوﯾﻨﻤﺎن ﻟە ﭘێﺸە ،ﻛێﺸەی ﺋﺎو ڕوو دەﻛﺎﺗە ﺷــﺎرەﻛە ،ﻛێﺸــەی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﻤﺎن ھەﯾە ،ﻛێﺸەی ﻛﺎرەﺑﺎﻣــﺎن ھەﯾــە ،دەﺑێﺖ ﻛﯚ ﺑﺒﯿﻨەوە“. ﺋەﻧﺪاﻣەﻛــەی ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﮔــﯚڕان زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ﺋێﻤە داوا
ﻟە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن دەﻛەﯾــﻦ ﺑﯚ ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوە ،ﺋەﮔەر داواﻛە ﭘەﺳەﻧﺪ ﻧەﻛﺮا ،ﺋەوا ﻧﺎﭼﺎر دەﺑﯿــﻦ واژۆ ﻛــﯚ ﺑﻜەﯾﻨــەوە ﺑﯚ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﭼەﻧﺪان ﺑﺎﺑەت ھەﯾە دەﺑێﺖ ﻗﺴــە و ﺑﺎﺳــﯿﺎن ﻟەﺳەر ﺑﻜﺮێﺖ“. ﻓەرھــﺎد ﺗﯚﻓﯿــﻖ ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﺴــﺖ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ھﯚﻛﺎری ﺋەﻧﺠــﺎم ﻧەداﻧــﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە
ﭘــﺮس و ﺑﺎﺑەﺗــەﻛﺎن ھەﯾــە، ﺋەﮔــەر ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن ﺑەرﻧﺎﻣــە و ﺋەﺟێﻨﺪاﯾەﻛــﯽ ﻧەﺑێــﺖ ﻛــﯚ ﻧﺎﺑێﺘــەوە ،دﯾﺎرە ﺋــەو ﺑەرﻧﺎﻣەﯾە دروﺳﺖ ﻧەﺑﻮوە“. ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوەش ﻛﺮد” ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻟــە ﻻﯾــەن ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن ﺑﺎﺑەﺗێــﻚ ﮔەڵــە ﻧەﺑــﻮوە ﺑــﯚ ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوە ﺗﺎ ﻛﯚ ﺑﺒﯿﻨەوە ،ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەﻛﺎن ﺑەﭘێﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻛﺮاون ،ﻣەرﺟﯿﺶ ﻧﯿﯿە ھەﻣﻮو ھەﻓﺘەﯾــەك ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﺑﻜﺎت ،ﺋەﮔەر ﭘێﻮﯾﺴﺖ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
5
ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی 25ی ﺋﺎﺑﯽ 2016دا، ﻛە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛێﺸەی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻛﺎرﮔێڕی ﺑەدوای ﺧﯚﯾﺪا ھێﻨﺎوە ،ﺋەو ﻛێﺸــﺎﻧە ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎ و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯿﺶ ھــەن ،ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺟێﮕﺮی ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ ﺋەﻛﺮەم ﺷەرﯾﻒ ﺑﻮو ھێﺸﺘﺎ وەك ﺧــﯚی ﻣﺎوەﺗەوە ،ھەرﭼەﻧﺪ داوای ﺗێﮫەڵﭽﻮوﻧــەوە ﻛــﺮاوە، ﺑﯚ ﮔەڕاﻧەوە ﯾــﺎن ﻧەﮔەڕاﻧەوەی ﺟێﮕﺮی ﭘێﺸﻮو“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﮔﺮﻓﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎرﯾﺶ ﻛە ﺑەﺑێ ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ﺧﯚﯾﺎن ﻛێﺸــەﻛەﯾﺎن ﭼﺎرەﺳەر ﻛﺮد ﻛە ﺋــەوەش ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی دەﺳەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ﺑﻮو، ﺑﯚﯾە ﺟﯚرێــﻚ ﻟە ﺳــﺎردﺑﻮوﻧەوە و ﺑێ ھﯿﻮاﯾــﯽ ڕووی ﻛﺮدووەﺗە ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن ،ﻟــەو دۆﺧــەی ﺋێﺴﺘەش ﻛە زۆرﺑەری ﺑﺎﺑەﺗەﻛﺎن دەﮔەڕێﺘــەوە ﺑﯚ ﺗەﻧﮕــﮋەﻛﺎن و ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻟە دەﺳەﺗﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ﻧﯿﯿە ،ﺑﯚﯾە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە ،ﺋەﻧﺠﺎم ﻧەداﻧﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوە ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﯿە ،ﺑەم ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﻛﺎت ﺑﯚ ﭼەﻧﺪ ﭘﺮس و ﺑﺎﺑەت و ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﻛﯚ ﺑێﺘەوە ،ﺗﺎ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺑﯚ ﺳــﺎز ﺑﻜﺎت” ،ﺑەم ﻟﯿﮋﻧەﻛﺎن ﺋﯿﺸﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﻛەن ،ﺋەﮔەر ﺑﺎﺑەﺗێﻚ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﺑڕﯾﺎر ﺑــﻮو ،ﺋــەوﻛﺎت ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن دادەﻧﯿﺸێﺖ ﺑﯚ ﺑڕﯾﺎردان“. ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە 30ی ﻧﯿﺴــﺎﻧﯽ 2014ھەڵﺒﮋێﺮدراوە ،ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان زۆرﯾﻨەی ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻣﺴــﯚﮔەر ﻛﺮد ،دواﺗﺮ رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻟەﺳەر ﺋەوەی ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎر و ﺟێﮕﺮ و ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ﺑەﺷێﻮەی دوو ﺳــﺎڵ ﺑە دوو ﺳﺎڵ ﺑەڕێﻮە ﺑﺒەن.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
6
”دوای ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺳەرﺟەم ﺧەڵﻜﯽ ﮔﻮﻧﺪ ،ﻛﭽەﻛﺎن و ﻛﻮڕەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺟﯿﺎ ﻛﺮدەوە ،ﺑە ﺑەرﭼﺎوی ﺧﯚﻣەوە ﺑﺎوك و ﻛﻮڕ و ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪﯾﺎن ﻛﻮﺷــﺖ ،دواﺗﺮ ﺋێﻤەﯾﺎن ﺑﯚ ﺷﻮێﻨێﻚ ﮔﻮاﺳــﺘەوە ،دوای ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﻢ زاﻧﯿﻢ دوو ﺟﺎر ﻟە ﻧێﻮان ﻣﻮوﺳڵ و ﺗەﻟەﻋﻔەر ﮔﻮاﺳﺘﺮاوﻣەﺗەوە“.
ژﻣﺎرە ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/ 1/ 18 ،
ﻟە ﺷەڕی ﻣﻮوﺳڵەوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘﺎ 102 ﻛﭽﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ﺋﺎزاد ﻛﺮاون دەرﻣﺎن ﺧەﺗﺎری:
وﺷە /راﻣﯿﺎر ﺟەواد ﺋﺎﻟﯿﻨــە ﺣەﺗــﯚ ﻧﺎوی ﺧــﻮازراوی ﻛﭽێﻜــﯽ ﺗەﻣــەن 21ﺳــﺎڵەی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿە و ﺋێﺴﺘە ﻟە ﺷﺎری دھﯚك ﻧﯿﺸﺘەﺟێﯿە ،ﺋەو ﻟە ﻛﺮدەوەﮔەﻟێﻜﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﺗەﻟەﻋﻔەر ﻟە دەﺳﺖ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎﻧﯽ داﻋﺶ رزﮔﺎر ﻛﺮاوە و ﺋێﺴﺘە ﻟەﮔەڵ دوو ﺑﺮا ﺑﭽﻮوﻛەﻛەی ﻟە ﻛەﻣﭙێﻜﯽ دھﯚك دەژﯾﻦ. ﺋﺎﻟﯿﻨە ﺳەرﮔﻮزﺷﺘەﻛەی ﺑﯚ ”وﺷە“ دەﮔێڕێﺘەوە و دەڵێ” ،ﺷــەو ﺑﻮو ھێﺮﺷــﯿﺎن ﻛﺮدە ﺳەر ﮔﻮﻧﺪەﻛەی ﺋێﻤە ،ﻧەﻣﺎﻧﺪەزاﻧــﯽ ﺑﭽﯿﻨە ﻛﻮێ، ﺑﯚﯾە ﺧەڵﻚ ھەﻣﻮوﻣــﺎن ﺑڕﯾﺎرﻣﺎن دا ﻟــە ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﺑﻤێﻨﯿﻨــەوە، ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿەﻛەی ﻣﻦ ﻟەﮔەڵ ﺑﺎﻧﮕەوازی ﺋەوان ﺑە ﺧەﺑــەر ھﺎﺗﻢ ﻛە داواﯾﺎن ﻛﺮد ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی ﮔﻮﻧﺪەﻛەﻣﺎن ﻛﯚ ﺑﺒﯿﻨەوە“. ﺋەو ﺑەردەوام دەﺑێﺖ و دەڵێ” ،دوای ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺳــەرﺟەم ﺧەڵﻜﯽ ﮔﻮﻧﺪ ،ﻛﭽەﻛﺎن و ﻛﻮڕەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺟﯿﺎ ﻛــﺮدەوە ،ﺑە ﺑەرﭼــﺎوی ﺧﯚﻣەوە ﺑــﺎوك و ﻛﻮڕ و ﭘﯿﺎواﻧــﯽ ﮔﻮﻧﺪﯾﺎن ﻛﻮﺷﺖ ،دواﺗﺮ ﺋێﻤەﯾﺎن ﺑﯚ ﺷﻮێﻨێﻚ
ﮔﻮاﺳــﺘەوە ،دوای ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﻢ زاﻧﯿﻢ دوو ﺟﺎر ﻟە ﻧێﻮان ﻣﻮوﺳڵ و ﺗەﻟەﻋﻔەر ﮔﻮاﺳﺘﺮاوﻣەﺗەوە“. ﻟە 3ی ﺋﺎﺑــﯽ 2014دا ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋــﺶ ھێﺮﺷــﯿﺎن ﻛﺮدە ﺳــەر ﺷﺎرۆﻛەی ﺷﻨﮕﺎل و دەوروﺑەری، ﭘــﺎش داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺷــﺎرۆﻛەﻛە،
ھــەزاران ﻛــﻮردی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــﺎن ﺷــەھﯿﺪ ﻛﺮد و ھەزاراﻧﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﺑە دﯾﻞ ﮔﺮت ،ﺋەوان ﻛﭻ و ژﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن وەك ﻛﯚﯾﻠــەی ﺳێﻜﺴــﯽ ﺑــەﻛﺎر ھێﻨﺎ ،ﺋــەوەش ﺗﺎواﻧێﻜﯽ ﻗێﺰەوﻧﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن ﺑﻮو. دەرﻣــﺎن ﺧەﺗــﺎری ﺳــەرۆﻛﯽ
ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی ﺑەدواداﭼﻮوﻧــﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﺳەر ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد” ،ﺋێﺴﺘە ﻛە ڕۆژاﻧە ھەواڵﯽ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻛﭽﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪی دەﺑﯿﺴﺘﯿﻦ ،زۆر دڵﺨﯚش دەﺑﯿﻦ ،ﺑەم ﺋەوان ﺑە ﺷێﻮازێﻜﯽ
زۆر دڕاﻧﺪاﻧە ﺋﺎزار دراون“. ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺑەدواداﭼﻮوﻧــﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەﻛﺎن دەڵێــﺖ” ،ﺋــەو ﻛﭽﺎﻧەی ﺋﺎزاد ﻛﺮاون ،ﺑەﮔﺸــﺘﯽ دوو ﻻﯾەﻧﯽ زۆر ﺧﺮاپ ﭘێﻮە دﯾﺎرە، ﻟە ﻻﯾەﻧﯽ دەرووﻧﯽ زۆر ﺷــێﻮاون و ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆرﯾﺸــﯿﺎن ﺋﺎزاری ﺟەﺳــﺘەﯾﯽ دراون ،ھەﯾــە ﻗﺎچ و دەﺳﺘﯽ ﺷــﻜێﻨﺮاوە ،ﺋەوە ﺟﮕە ﻟە ﺋەﺷﻜەﻧﺠەی ﺗﺮی ﺟەﺳﺘەﯾﯽ“. ﺧەﺗــﺎری ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ،ﻟە 17ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ 2016و ﻟــە دەﺳــﺘﭙێﻜﯽ ﻛﺮدەوەﮔەﻟــﯽ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﺗﺎ ھەﺷــﺘﯽ ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ دووەﻣﯽ ،2017ﻟەﻻﯾەن ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق 102ﻛﭽــﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ﺋﺎزاد ﻛﺮاون . ﺋــەو ﺑەرﭘﺮﺳــەی ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﺑــﺎرەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑە ﻛﭽﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەوە ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت” ،ھەﻧﺪێﻚ ﺑﯚ وﺗﺎﻧﯽ ﻛەﻧﺪاو ﯾﺎن ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﮔﻮاﺳــﺘﺮاوﻧەﺗەوە، ﺋێﻤە ﺑــەردەوام ﻟــە ھەوڵﺪاﯾﻦ ﺑﯚ ﮔێڕاﻧەوەﯾﺎن“. ﺧەﺗــﺎری زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺳــﻮﭘﺎی
ﺋێﺴﺘە ﻛە ڕۆژاﻧە ھەواڵﯽ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻛﭽﺎﻧــﯽ ﺋێﺰﯾﺪی دەﺑﯿﺴــﺘﯿﻦ ،زۆر دڵﺨــﯚش دەﺑﯿﻦ ،ﺑــەم ﺋەوان ﺑە ﺷێﻮازێﻜﯽ زۆر دڕاﻧﺪاﻧە ﺋﺎزار دراون
ﻋێﺮاق ﭘێﻨﺞ ژن و ﻛﭽﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ﻟە ﻣﻮوﺳــڵ رزﮔﺎر ﻛﺮدووە و 97ی ﺗﺮ ﻟەﻻﯾەن ﭘێﺸﻤەرﮔەوە ﺋﺎزاد ﻛﺮاون، ژﻣﺎرەﯾــەك ﺋێﺰﯾﺪﯾــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﻟە ﺗەﻟەﻋەﻓەر ﻟەﻻﯾەن ﭘێﺸﻤەرﮔەوە ﺋــﺎزاد ﻛﺮاون ،ھەﻧﺪێﻜﯿﺸــﯿﺎن ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎوە رزﮔﺎر ﻛــﺮاون و دواﺗﺮ ھێﻨﺮاوﻧەوە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺋێﻤە ھﯿﻮاﻣﺎن زۆرە ﻛە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆرﺗﺮ ﻟە ﻛﺮدەوەﮔەﻟﯽ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ڕزﮔﺎر ﺑﻜﺮێﻦ ،ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﺋــەو دەﻧﮕﯚﯾﺎﻧــەی ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛﺮێﺖ ﻛەﺳــﺎﻧێﻜﯽ ڕەوﺷﺘﺒەرز ﻛﭽــە دﯾﻠەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻛڕﯾﻮﻧەﺗەوە و ﭘﺎراﺳﺘﻮوﻧﯽ“. ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ھێﺮﺷەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﺑﯚ ﺳــەر ﺷــﺎرۆﻛەی ﺷــﻨﮕﺎل و دەوروﺑەری ،ﺑەدﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﺷەش ھەزار و 413ﻛــﭻ و ژﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪی رﻓێﻨﺮان ،دواﺗﺮ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺑە رێﮕەی ﺗﺎﯾﺒەت دوو ھەزار و 873 ﻛﭻ و ژﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ﻟە ﭼﻨﮓ داﻋﺶ دەرھێﻨﺎ و ﭘﺮۆﺳەی ﺋﺎزادﻛﺮدﻧەوەی
ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﺑەردەواﻣە. ﺧەﯾــﺮی ﺑﻮزاﻧــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛﺎروﺑــﺎری ﺋێﺰﯾﺪی ﻟــە وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎﻓــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە 359 ،ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺋێﺰﯾﺪی داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﯿﺎن ﻟە دەﺳﺖ داوە و ھەزار و 750ﻣﻨﺪاڵﯿﺶ ﺑێ ﺑﺎوك ﺑﻮون ،ﺟﮕە ﻟەوەی 407ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺗﺮی ﺋێﺰﯾﺪی داﯾﻜﯿﺎن ﻟە دەﺳﺖ داوە. ﺑەﭘێــﯽ دواﯾﯿــﻦ ﺋﺎﻣــﺎری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﻛﺎروﺑــﺎری ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﻟە وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎف و ﻛﺎروﺑــﺎری ﺋﺎﯾﯿﻨــﯽ ،ژﻣــﺎرەی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــﺎن 550ھــەزار ﻛــەس دەﺑێــﺖ و ﻟــە دوای ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﺷــﻨﮕﺎل 28 ،ﮔــﯚڕی ﺑەﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەﻛﺎن دۆزراوﻧەﺗەوە21 ، ﺷﻮێﻨﯽ ﭘﯿﺮۆزی ﺋێﺰﯾﺪی ﻟەﻻﯾەن داﻋﺸەوە ﺗەﻗێﻨﺮاوﻧەﺗەوە و ﻧﺰﯾﻜەی 400ھــەزار ﺋێﺰﯾﺪﯾﺶ ﺋﺎوارە ﺑﻮون ﻛە زۆرﺑەﯾﺎن ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھﯚك ﮔﯿﺮﺳﺎوﻧەﺗەوە.
ﺳﺎڵﯽ ﭘﺎر ﻧﺰﯾﻜەی دوو ھەزار ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺷـێﺮﭘـەﻧﺠـە ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2016دا ﻧﺰﯾﻜەی دوو ھەزار ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ھﯿﻮای ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺷــێﺮﭘەﻧﺠە ﻟە ﺷﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون ،ھﺎوﻛﺎت ﻟە ﻣﺎوەی 12ﺳﺎڵﯿﺸــﺪا 19 ھەزار ﺣﺎڵــەت ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ھﯿــﻮاش ڕای دەﮔەﯾەﻧﻦ، ڕێﮋەﻛــە ھەرﭼﯚﻧێﻚ ﺑێﺖ ،ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪارە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑــە ورﯾﺎﯾﯿﯿەوە ﻣﺎﻣەڵەی ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜﺮێﺖ. ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ھﯿﻮا ﻛە ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﺑە ﻧەﺧﯚﺷﺎﻧﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ،ﺳﺎڵﯽ 2007ﻟە ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛﺮاوەﺗەوە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ڕووی دەرﻣﺎﻧــەوە ﻟە ڕێﮕــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق و ﺳــﻨﺪووﻗﯽ ﺷــێﺮﭘەﻧﺠەوە داﺑﯿﻦ دەﻛﺮێــﺖ ،ﺑەم وەك ﺧﯚﯾﺎن ڕای دەﮔەﯾەﻧــﻦ ،ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی دراﯾﯿﯿەوە ﻛێﺸەی دەرﻣﺎن و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿە ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺑﻮوە. ﻣﯿﺮان ﻣﺤەﻣەد ،ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑﯚ ”وﺷە“ی ڕوون ﻛﺮدەوە ،ﺋﺎﻣﺎری ﺷــێﺮﭘەﻧﺠە ﻛە ﻟە ﺷــﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺗﯚﻣﺎر دەﻛﺮێﺖ ،ﻟە ﺧﻮار ﺳﺘﺎﻧﺪاردی
ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿەوەﯾە و ﺑەﭘێﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەی وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ دەرﻛەوﺗﻮوە ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ﻟە ھەرێﻢ ﻟە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﻧﺰﻣﺪاﯾە. ﺋــەو ﮔﻮﺗــﯽ” ،ھەوڵــﯽ ﺑەردەواﻣﻤــﺎن ھەﯾە ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﯾە ﺑەھێــﺰ ﺑﻜەﯾﻦ، ﺑەردەوام ﻟــە ڕێﮕەی دەرﻣﺎن و ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕەوە ﻛﺎر ﻟەﺳەر ﭼﺎرەﺳــەرﯾﯿەﻛﺎن دەﻛﺮێﺖ و ﺧﯚﺷــﺒەﺧﺘﺎﻧە ھﯿﻮاﯾەﻛﯽ زۆر ﺑﯚ ﻧەﺧﯚﺷﺎﻧﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ﻟەو ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﯾەوە ﮔەڕاوەﺗەوە“. ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ھﯿﻮا ﭘێﺸﺘﺮ دوو ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ﻗــەرزداری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ دەرﻣﺎن ﺑﻮو ،ﺑەم ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﺋەو ﻗــەرزە ﺑﯚ ﻛەﻣﺘــﺮ ﻟە ﻧﯿﻮ ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ﻛەم ﺑﻮوەﺗــەوە .ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎری ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ھﯿﻮا ،ﺳــﺎڵﯽ 2016دا ھەزار و 900ﺣﺎڵەﺗــﯽ ﺷــێﺮﭘەﻧﺠە ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە. ﺳــﯿﺎﻣەﻧﺪ ﺧەﻟﯿﻞ ،ﺑەڕێﻮەﺑەری ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ھﯿﻮا ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە دا ،ﺳﺎﻧە ﻧﺰﯾﻜەی 200ﺣﺎڵەت ﺗﯚﻣﺎر دەﻛﺮێﻦ ،ﺋەوەش ﻟە ﺧﻮار ﺳﺘﺎﻧﺪاردی ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺪاﯾە. ھەروەھــﺎ ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷــﺎﻧەی ﻟەو ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەدان ﺗێﭽﻮوﯾﺎن زۆرە ،ﻧەﺧﯚش ھەﯾــە 20دەﻓﺘــەر دۆﻻری ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەر
ﭘێﻮﯾﺴﺘە“. ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ﻣﺎوەی دوو ﺳــﺎڵە ﻟە ﻛێﺸەداﯾە و ﺑﻮدﺟەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎﻧێﺮدرێﺖ، ﺑەم ﻟــە ڕووی دەرﻣﺎﻧەوە ﺑەﻏﺪا ﺑەردەواﻣە ﻟــە ﻧﺎردﻧــﯽ .ﺑەڕێﻮەﺑــەری ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ھﯿﻮا ڕای ﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪ ﺑەردەواﻣــە ﻟە ﻧﺎردﻧﯽ دەرﻣﺎن ﺑﯚﻣــﺎن ،دەﺑێﺖ ﺑەردەواﻣﯿﺶ ﺋﯿﺶ ﻟەﺳــەر ﺋەوە ﺑﻜﺮێــﺖ دەرﻣــﺎن ﺑﻨێﺮێﺖ و دووﭼﺎری ﻛێﺸەی دەرﻣﺎن ﻧەﺑﯿﻨەوە“. ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮوﺷــﺒﻮون ﺑە ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺷــێﺮﭘەﻧﺠە وەك ﺑﺎس دەﻛﺮێــﻦ زۆرن ،ﻟە دﯾﺎرﺗﺮﯾﻨﯿﺸــﯿﺎن ﺑﯚﻣﺎوەﯾﯽ و ﭘﯿﺴــﺒﻮوﻧﯽ ژﯾﻨﮕەن. ﺳﻠێﻤﺎن ﺳﺎﺑﯿﺮ ،ﭘﺴــﭙﯚڕ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷــێﺮﭘەﻧﺠەی ﺧﻮێﻦ ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ی ڕوون ﻛﺮدەوە ،ھﯚﻛﺎری ﺑﯚﻣﺎوەﯾﯽ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەﺳەر ﻣﻨﺪاڵ ﺑﯚ ﺗﻮوﺷﺒﻮوﻧﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ،ﻛﺎرﯾﮕەری زۆری ھەﯾە .زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﭘﯿﺴﺒﻮوﻧﯽ ژﯾﻨﮕە ﺑــە ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﺗﻮوﺷــﺒﻮون ﺑە ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺷــێﺮﭘەﻧﺠە دادەﻧﺮێﺖ ﻟە دﻧﯿﺎدا، ژﯾﻨﮕەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺗﺎ ڕادەﯾەك ﻟەﺑﺎرە ﺑﯚ ﺑوﺑﻮوﻧەوەی ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠە“.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﭘﺎرە ﺑﯚ ﭼەﻧــﺪ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﺷــﺎرەﻛە، ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﺳﺘﯽ ﺑە ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ زەوﯾﯿە ﻧﺎﯾﺎﺑەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮڵﻜﯽ دەوڵەت ﻛﺮدووە ،ﺑەم ھەرﭼەﻧﺪ ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿﯿــە ﻧﺮﺧﯽ زەوﯾﯿەﻛﺎن ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑﻜﺎت ،ﺑەم دان ﺑەوەدا دەﻧێﻦ ﺑــە ﭘﺎرەی زۆر و ﮔﻮﻧﺠﺎو ﻧﺎﻓﺮۆﺷــﺮێﻦ ،ﺋەوەش ﺑﯚ ﺑﺎرودۆﺧەﻛە دەﮔێڕﻧەوە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘێﺪاﮔﯿﺮی ﻟەﺳــەر ﺋــەوە دەﻛﺎت ﻛﺎرەﻛە ﺑــە راوێــﮋ و رەزاﻣەﻧﺪی ﺋەوان ﻧەﻛﺮاوە. ﺳەردەﺷــﺖ ڕەﻓﯿﻖ ،ﺑەڕێﻮەﺑەری ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ”وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺋەو زەوﯾﯿﺎﻧەی ﻛــە دەﻓﺮۆﺷــﺮێﻦ داھﺎﺗەﻛــەی ﺑــﯚ ﭼەﻧــﺪ ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺷﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯿە ﻛە ڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑــە ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧەوە ھەﯾــە و وەزارەﺗﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﺶ رەزاﻣەﻧــﺪی ﻧﯿﺸــﺎن داوە ﺗﺎ ﺋەو زەوﯾﯿﺎﻧە ﺑﻔﺮۆﺷﺮێﻦ و داھﺎﺗەﻛەﺷﯽ ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﺷﺎرەﻛە ﺑەﻛﺎر ﺑﮫێﻨﺮێﺘەوە.
ﺗەﻧﮕﮋاﻧــەی ھەﯾــە ،ﻧﺮﺧﯽ زەوی ﺑەﮔﺸــﺘﯽ داﺑەزﯾﻮە ،ﺑــەو ھﯚﯾەوە زەوﯾﯿەﻛﺎن وەك ﺟﺎران ﭘﺎرە ﻧﺎﻛەن، ﺋێﻤە ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2016دا زەوﯾﯿەﻛﻤﺎن ﻓﺮۆﺷــﺘﻮوە و ﺋێﺴــﺘەش ﭼەﻧﺪ ﭘﺎرﭼە زەوی ﺗﺮ ﺑﯚ ﻓﺮۆﺷﺘﻦ ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮاون“. ﻻی ﺧﯚﯾەوە ﻣﺤەﻣەد رەﺳــﻮوڵ، ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ھﯿﭻ ﭘﺮس و ڕاوێﮋێﻚ ﺑــە ﺋێﻤە ﻧەﻛــﺮاوە ﺑﯚ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺋەو زەوﯾﯿﺎﻧەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ
ﺋەو دەڵــێ” ،ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯿەﻛﺎن ﺑە ﺷــێﻮەی ﻣﻮزاﯾەدە دەﻓﺮۆﺷﺮێﻦ، داھﺎﺗەﻛەﺷــﯽ ﺑــﯚ ﯾەﻛﺘﺮﺑــڕی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن ﻛە دەﻛەوێﺘە ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﻣەﻟﯿــﻚ ﻣەﺣﻤــﻮود و ﯾەﻛﺘﺮﺑڕی ﺧەﺑﺎت و ﭘــﺮدی ﻛﯚﺑﺎﻧێ ،ﻟەﮔەڵ ﭼەﻧﺪ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ،ﺑەﻛﺎر دێﺖ“. ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ زەوﯾﯿــە ﻧﺎﯾﺎﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘــﺎش ﺋــەوە دێﺖ ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗەﻧﮕﮋەﯾەﻛــﯽ رووﺑــەڕووی ﻗﻮرﺳــﯽ داراﯾــﯽ ﺑﻮوەﺗــەوە و ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻛــە ﺧﺎوەﻧﯽ
ﭼەﻧــﺪان ﭘﺎرﭼە زەوﯾــﯽ ﻧﺎﯾﺎﺑﻦ، دەﺳﺘﯿﺎن ﻛﺮاوەﺗەوە ﻟە ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺋــەو زەوﯾﯿﺎﻧــە ،ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﭘەﯾﺪاﻛﺮدﻧــﯽ ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ داھﺎت ﻟە ﺳﻨﻮورەﻛەﯾﺎﻧﺪا. رەﻓﯿﻖ زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ﺑەھﯚی ﺋەو
ﻛە ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﺷــﺎرەﻛە ﺑڕﯾﺎری ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯿﺎﻧﯽ داوە ،ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن ھﯿﭻ ﺋﺎﮔﺎداری ﺋەو ﻛﺎرەی ﺷﺎرەواﻧﯽ ﻧﯿﯿە“. دووﭘﺎﺗﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ھەر ﻛﺎرێﻚ ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﯾﺎﺳــﺎ و ﻛﺎرﮔێڕی ﻛە
داراﯾﯿﺒەوە ﺗﻮاﻧﺎی ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەﻣﺎن ﻧﯿﯿە“. ﺋەو زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺳــﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮو ﭘێﺸﯿﻨەی ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ھەﺑﻮو، ﺋــەوەش ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪەرێﻜﯽ زۆرﺑﺎش ﺑﻮو ﻟەوەی ﻛﭽﺎن و ﻛﻮڕان ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺗێﭽﻮوەﻛﺎﻧــﯽ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی و ﺳــەرەﺗﺎی ژﯾﺎﻧــﯽ ﺧێﺰاﻧﯽ داﺑﯿﻦ ﺑﻜەن ،ﺑەداﺧەوە ﺋێﺴــﺘە ﭘێﺸﯿﻨە ﻧﺎدرێﺖ“. ھﯿﭭﺎ ﺣﺎﺟﯽ ﻣﯿﺮﺧــﺎن ﺑڕﯾﺎردەری ﻟﯿﮋﻧــەی داراﯾــﯽ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﻛﺎری ﻟە ﭘێﺸــﯿﻨەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﻣﺴــﺎڵﺪا
ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧــەوەی ﭘﺎﺷــەﻛەوﺗﯽ ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــە و دواﺗﺮ ﭘﯿﺸﯿﻨەﻛﺎن. ڕووﻧﯿﺸــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ”ﺑــە دڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿــەوە ﺋەﮔــەر ﺑﺰاﻧﯿــﻦ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ داھﺎﺗﯽ ﺑﺎﺷــﯽ دێﺘە دەﺳــﺖ ﻟەﻣﺴــﺎڵﺪا ﺋەوە ﺑە دواداﭼﻮوﻧﯽ ڕژد دەﻛەﯾﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛــە ﺧەرﺟﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺸــﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑــەرە و ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﺑﯚ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑﺨﺮێﺘــە ﺑﻮاری ﺟێ ﺑەﺟێﻜﺮدﻧەوە“. ﻣﯿﺮﺧﺎن ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛﺎت ،ﺑە ﭘێﯽ ﺋەو ﺑەدواداﭼﻮوﻧﺎﻧەی ﻛە ﺑە ھەوڵﯽ ﻛەﺳﯽ ﺧﯚی ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ ﻟەﮔەڵ
ﺳەردەﺷﺖ رەﻓﯿﻖ:
ﺑەھﯚی ﺋەو ﺗەﻧﮕﮋاﻧەی ھەﯾە ،ﻧﺮﺧﯽ زەوی ﺑەﮔﺸﺘﯽ داﺑەزﯾﻮە ،ﺑەو ھﯚﯾەوە زەوﯾﯿەﻛﺎن وەك ﺟﺎران ﭘﺎرە ﻧﺎﻛەن
ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﻛﺮێﺖ، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ﺋــﺎﮔﺎدار ﺑﻜﺮێﺘەوە و رەزاﻣەﻧﺪی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ھەﺑێــﺖ ،ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯿﺶ دەﺑێﺖ ﻗﺴــەی ﺧﯚی ﻟەﺳــەر ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺋــەو زەوﯾﯿﺎﻧــە ھەﺑێــﺖ ،ﺋەﮔەر ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺋــەو زەوﯾﯿﺎﻧەی ﭘــێ ﺑﺎش ﻧەﺑﻮو ،ﻧﺎﺑێﺖ ﺑﻜﺮێﺖ و ﭘێﻮﯾﺴﺘە راﺑﮕﯿﺮێﺖ“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ﺋەﮔەر ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ﻛﺎرا ﺑێﺖ ،دەﺑێﺖ ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪات ،ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﮔﺮﻧﮕە ﺋەو زەوﯾﯿﺎﻧە ﺑﻔﺮۆﺷــﺮێﺖ، ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ژﻣﺎرە 3ی ﺳــﺎڵﯽ ،2009ﻛﺎﺗێﻚ ﻛێﺸــە ﻟــە ﻧێﻮان ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن و ھــەر ﯾەﻛێــﻚ ﻟە وەزارەﺗــەﻛﺎن دروﺳــﺖ دەﺑێﺖ، ﭘێﺸــﯿﻨە و رەواﯾەت ﺑــﯚ ﺑڕﯾﺎری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن دەﺑێﺖ“. ﺑــەڕای ﺷــﺎرەزاﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺑﻮوری، ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ زەوﯾﯿە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن ﻛﺎرێﻜﯽ ﺑﺎش ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﻟە دۆﺧﯽ ﻟەو ﺷــێﻮەی ﺋێﺴــﺘەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿە ﺣﻜﻮوﻣەت زەوﯾﯿەﻛﺎن ﺑﻔﺮۆﺷﺮێﺖ. د .ﻣﺤەﻣــەد ڕەﺋﻮوف ،ﺷــﺎرەزای ﺑﻮاری ﺋﺎﺑﻮوری و ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی زاﻧﻜﯚ ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺑەﭘێﯽ
ﭘﺮەﻧﺴــﯿﭙە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەﻛﺎن ﺋەﮔەر ﺣﻜﻮوﻣەت ﺳــەرﭼﺎوەی داھﺎﺗﯽ ﻧەﺑێﺖ ،ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿە ﻣﻮڵﻜﯽ دەوڵەت ﺑﻔﺮۆﺷﺮێﺖ. ﺋﺎﻣــﺎژەی دا” ،ﺋــەو ﻛﺎرە ﻟە ڕووی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەوە ھﯿﭻ ﻛێﺸــەی ﻧﯿﯿە، ﭼﻮﻧﻜە ﻟە دەﺳــﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە دەﭼێﺘــە دەﺳــﺘێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت، ﺋەوەش ﺋﺎراﺳﺘەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿە، ﺑەوەش ﭘــﺎرە ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەت داﺑﯿﻦ دەﺑێﺖ ﺑﯚ ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت“. رەﺋــﻮوف دەڵــێ” ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە زەوﯾﯿەﻛﺎن ﻟە رێﮕەی ﻣﻮزاﯾەدە و ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻔﺮۆﺷﺮێﻦ، ﺑﯚ ﺋەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟە ﭘﺮۆﺳــەی ﻓﺮۆﺷﺘﻨەﻛەدا ﻧەﺑێﺖ ،ﺑەم ﺋەﮔەر
ﺑــە واﺳــﯿﺘە ﺑە ﯾەﻛێــﻚ ﺑﺪرێﺖ، ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿــەوە زﯾﺎﻧــﯽ دەﺑێــﺖ و ﭘﺎرەی ﺗــەواوی ﭘــێ ﻧﺎدرێﺖ، ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻣﻮزاﯾــەدە وا دەﻛﺎت زەوﯾﯿەﻛــە ﺑــە ﻧﺮﺧــﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑﻔﺮۆﺷﺮێﺖ“. ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﺳــﺎﻣﺎن ﻣەﺣﻤﻮود، ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ”وﺷــە“ی دووﭘﺎت ﻛــﺮدەوە” ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑڵێﯿــﻦ ﺑە ﺑەھﺎی ﭼەﻧﺪ زەوی دەﻓﺮۆﺷــﯿﻦ، ﺑــەم ﭘێﻮﺳــﺘﯿﯿەﻛﯽ زۆرﻣــﺎن ﺑــە ﭘﺎرە ھەﯾــە و ﭼەﻧــﺪ ﺑﻜﺮێﺖ زەوی ﻧﺎﯾــﺎب دەﻓﺮۆﺷــﯿﻦ، ﭼﻮﻧﻜــە ﺳــەرەڕای ﺗەواوﻛﺮدﻧﯽ ﭼەﻧــﺪ ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻧﺎو
ﺷﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﯽ زۆری ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﻤــﺎن ﺑــﯚ ﭘڕۆژە ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿــەﻛﺎن رووﺑــەڕوو دەﺑێﺘــەوە ،ﺷــﺎر ڕۆژ ﺑــەڕۆژ ﻟە ﮔەورەﺑﻮوﻧﺪاﯾــە و ﮔەڕەك و ﻛﯚن ﻧﻮێ دەﻛﺮێﻨەوە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑە ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿــە و ﺋەوەش ﭘﺎرەی دەوێﺖ“. ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﺎﻣﺎژەی دا” ،ﺳەرﺟەم ﺋــەو زەوﯾﯿﺎﻧــەی ﺷــﺎرەواﻧﯽ دەﯾﺎﻧﻔﺮۆﺷێﺖ ،ﺗﺎ ڕۆژی ﻣﻮزاﯾەدە ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾﺎن ﻧﺎﻛﺎت ،ھەﻣﻮوﺷﯿﺎن ﺑە ﺷــێﻮەی ﻣﻮزاﯾەدە دەﻓﺮۆﺷﺮێﻦ و ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﺸــﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﺮاوە ،ﺑەم زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﭘــێ دەﭼێ ﭘﺎرەی ﺧﯚﯾﺎن ﻧەﻛەن“.
وەزارەﺗــﯽ داراﯾــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن” ،رەﻧﮕە ﻟەﻣﺴﺎڵﺪا ھەﻧﺪێﻚ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ڕوو ﺑﺪات ﻛە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻛﺮدﻧﯽ دۆﺧــﯽ ﺋﺎﺑــﻮری ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧەوە ھەﯾە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿﭻ دﯾﺎر ﻧﯿﯿە“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺋــەوە ھەﯾە ڕەﻧﮕــە ﺋەواﻧەی ﻛــە ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرن و ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﺘﺮ ﭘێﺸﯿﻨەی ﺧﺎﻧﻮوﺑــەرە و ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﯿﺎن وەرﮔﺮﺗــﻮوە و ﻧەﯾﺎﻧﺪاوەﺗەوە ﺋەوە ﻟــە ﭘﺎﺷــەﻛەوﺗﯽ ﻣﻮوﭼەﻛەﯾﺎن دەﮔێڕدرێﺘەوە“. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ،ﺧەﺗــﺎب ﺳــﺎﺑﯿﺮ
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔەﻧﺠﯿﻨەی ھەوﻟێﺮ ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2014ەوە ﭘێﺸﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە و ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﺑــە ﺑڕﯾــﺎری ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن وەﺳﺘﺎون و ﻟەوﻛﺎﺗەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺧەرج ﻧەﻛﺮاوە ،ﺋەوەش ﺑەھﯚی ﺑﻮوﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿﯿەوە دروﺳﺖ ﺑﻮو. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺑﯚ ﺋەﻣﺴﺎڵ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ ﺑڕﯾﺎرێﻚ ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﻧەدراوە و ﺋﺎﺳــﯚﯾەﻛﯽ ڕوون دﯾــﺎر ﻧﯿﯿــە ﺑــﯚ ﺧەرﺟﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺸــﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑــەرە و ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﺑﯚ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋــەوەی ﻛە ﺋێﺴﺘە ھەﯾە ،ڕاﯾﯿﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻣەڵەی ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــە ﻛــە ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮوﺗﺮدا ﺑﯚﯾﺎن ﻛﺮاوە“. ﺳــﺎﺑﯿﺮ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑﯚ ﺋــەوە دەﻛﺎت، ”ﺧەڵﻜێﻜــﯽ زۆر ﺑە ڕێـــــﮋەی % 45ﻟە داﻧەوەی ﭘێﺸــﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە و ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﻛە ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ ڕاﺑﺮدوودا وەرﯾﺎﻧﮕﺮﺗﻮوە، ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣــﻦ و ﭘێﺸــﯿﻨەﻛﺎن ﻧﺎﮔەڕێﻨﻨــەوە ﺑــﯚ ﮔەﻧﺠﯿﻨەﻛﺎن، ﺋەوەش دﯾﺴــﺎن ﺑەھــﯚی ﻻوازی ﺗﻮاﻧﺎی داراﯾﯿﯿﺎن“. ھەر ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳﺘە دﻛﺘﯚر ﺳەﺑﺎح ﺧﯚﺷﻨﺎو ﭘﺴــﭙﯚڕی داراﯾﯽ ﮔﺸﺘﯽ و ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﭘڕۆﻓﯿﺴﯚر ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺳەﺣەدﯾﻦ ﺑە ”وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ :وەك ﺋﺎﮔﺎدارن ﺑڕﯾﺎرە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﭼەﻧﺪ ڕۆژی داھﺎﺗﻮو دا ﻛﯚﻧﻔڕاﻧﺴــێﻜﯽ
ﮔەورە ﺑﺒەﺳــﺘێ ﺑﯚ دەﺳــﺘﻜﺎرﯾﯽ ڕێــﮋەی ﭘﺎﺷــەﻛەوﺗﯽ ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ﻛە ﭼەﻧﺪان ﺷﺎرەزای ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎدە دەﺑﻦ و داﺗﺎ و ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﯽ دەﺳﺘﻜەوﺗﻮو ﻟە داھﺎﺗﯽ ﻧەوت و داھﺎﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ دەﺧﺮێﺘە ڕوو. وەك ﺧﯚی دەڵێﺖ ﭘێﺸــﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑــەرە و ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﮔﺮﻧﮕﻦ ﺑﯚ ﺧەڵﻚ ،ﺑەم ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﺋەوﻟەوﯾەﺗــﯽ ﻛﺎری ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﭘﺎﺷەﻛەوﺗە ﻛە ﭼﺎوەڕێ دەﻛﺮێــﺖ ﺑە ڕێﮋەی % 10ﺗﺎ % 15ﻛــەم ﺑﻜﺮێﺘەوە و دەﺳﺘﻜﺎری ﺑﻜﺮێﺖ . ﺳەﺑﺎح ﺧﯚﺷﻨﺎو ﺋەوەش ﻧﺎﺷﺎرێﺘەوە ﻛە ﺋەﺳﺘەﻣە ﻟەﻣﺴﺎڵﺪا ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ ﻛﺎر ﺑــﯚ ﺧەرﺟﻜﺮدﻧــﯽ
ﺑﻜﺮێﺖ ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺪا ،ﺑەو ﻧﺮﺧەش ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ھﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺑــﯚ ﺧﯚی ﺑﮕەڕێﻨێﺘــەوە ،ﺗەﻧﯿﺎ ڕەﻧﮕە ﺑﺘﻮاﻧێ ﺑــە ڕێﮋەﯾەﻛﯽ ﻛەم دەﺳــﺘﻜﺎری ﭘﺎﺷەﻛەوﺗﯽ ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ﺑﻜﺎت . ﺳەﺑﺎح ﺧﯚﺷــﻨﺎو ﭘﺴﭙﯚڕی داراﯾﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﺋــەوەش دەﺧﺎﺗــە ڕوو، ﺋێﺴــﺘە ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دەﯾﺎن ﭘڕۆژەی ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﻟە ﺋﺎو و ﻛﺎرەﺑﺎ و ڕێﮕەوﺑﺎن و ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯿﯿــەوە ﭘەﻛــﯽ ﻛەوﺗــﻮوە ،دەﺑێــﺖ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟەﻣﺴﺎڵﺪا ﻣﺸــﻮوری ﺧﯚی ﺑﺨﻮات و ﻓﺮﯾﺎی ﺋــەو ﭘڕۆژاﻧەش ﺑﻜەوێﺖ و ﭼﺎرەﺳــەری ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــﺎن ﺑــﯚ
ﭘێﺸﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە و ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﺑە ﭘﺎﺷﯿﺎن داوەﺗەوە
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھێﻤﻦ ڕەﻓﯿﻖ ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯿﯿــەوە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2014ەوە و ﺑــە ﺑڕﯾﺎری ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮان ﭘێﺸــﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی و ﺧﺎﻧﻮوﺑــەرە راﮔﯿــﺮاون ،ﺋەوەش ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻟەﺳــەر ﭘﺮۆﺳــەی ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە دروﺳﺖ ﻛﺮدووە. ﻣەرﯾﻮان ﺣەﻣەدﺋەﻣﯿﻦ ﮔەﻧﺠێﻜﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ھەوﻟێﺮ و ﺑە ”وﺷە“ دەڵــێ” ،ﻣــﺎوەی ﺳــێ ﻣﺎﻧﮕە، ھﺎوﺳەرم دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن ﻛﺮدووە، ﺑەم ﺑەھﯚی ﺳــﻨﻮورداری ﺗﻮاﻧﺎی
ﺳەﺑﺎح ﺧﯚﺷﻨﺎو:
ڕاﺳــﺘە ﺧەرﺟﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺸﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە و ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﮔﺮﻧﮕﻦ، ﺑەم ﻟەوەش ﮔﺮﻧﮕﺘﺮ ﻗﻮوﺗﯽ ﺧەڵﻜە ﭘێﺸــﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑــەرە و ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﺑــﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە داھﺎﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘەﯾﻮەﺳــﺘە ﺑە ﻧەوﺗەوە ﻧﺮﺧﯽ ﻧەوﺗﯿﺶ ﭼﺎوەڕێ دەﻛﺮێﺖ ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎی ﺳﺎڵﯽ 2017ﻟە ﻧێﻮان ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧــﯽ 60ﺗﺎ 65دۆﻻر ﺑﯚ ھەر ﺑەرﻣﯿﻠێــﻚ ﻣﺎﻣەڵەی ﭘێﻮە
ﺑﺪۆزێﺘەوە . دەﺷــڵێﺖ ڕاﺳــﺘە ﺧەرﺟﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺸــﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑــەرە و ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﮔﺮﻧﮕــﻦ ،ﺑەم ﻟــەوەش ﮔﺮﻧﮕﺘﺮ ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﻗﻮوﺗﯽ ﺧەڵﻜە ﺑﯚ ﺋەوەی ژﯾــﺎن ﺑەردەوام ﺑێﺖ .
ژﻣﺎرە ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/ 1/ 18 ،
ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ زەوﯾﯿە ﻧﺎﯾﺎﺑەﻛﺎن ﺑە ﭘﺎرەی ﻛەم دەﻓﺮۆﺷێﺖ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”ﺧەڵﻜێﻜﯽ زۆر ﺑە ڕێـــﮋەی % 45ﻟە داﻧەوەی ﭘێﺸﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە و ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﻛە ﻟە ﺳﺎﻧﯽ ڕاﺑﺮدوودا وەرﯾﺎﻧﮕﺮﺗﻮوە ،ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﻦ و ﭘێﺸﯿﻨەﻛﺎن ﻧﺎﮔەڕێﻨﻨەوە ﺑﯚ ﮔەﻧﺠﯿﻨەﻛﺎن ،ﺋەوەش دﯾﺴﺎن ﺑەھﯚی ﻻوازی ﺗﻮاﻧﺎی داراﯾﯿﯿﺎن“.
7
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
8
ژﻣﺎرە ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/ 1/ 18 ،
ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﺳﯚران ﻟە ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ھەوﻟێﺮ ﻧﯿﮕەراﻧە
وﺷە /ﺳﯚران- ﻣﻮڕﺷﯿﺪ ﺑﺮادۆﺳﺘﯽ ﺑەﭘێﯽ ﻓەرﻣﺎﻧــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ھەوﻟێﺮ، ﺳﺎڵێﻚ ﺑەر ﻟە ﺋێﺴﺘە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﺋﺎﺷﺘﯽ و ﻟەداﯾﻜﺒﻮون ﺧﺮاﻧە ﺳەر ﻣﯿﻼﻛﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ھەوﻟێﺮ و ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﻓﺮﯾﺎﻛەوﺗﻨــﯽ ﺳــﯚراﻧﯿﺶ ﻛــﺮا ﺑە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ ،ﺋەوەش ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﺳــﯚراﻧﯽ ﻧﯿﮕەران ﻛــﺮدووە ،ﺳــەرەڕای ﺋــەوەی ﻛێﺸــەی ﻛەﻣــﯽ ﭘﺰﯾﺸــﻚ ﻟە
ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﺎرۆﻛەﻛەدا ھەﯾە. ﻛﺎروان ﺟەﻣــﺎل ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻟە ﺳﯚران ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،دوو ﻣﺎﻧﮓ ﭘێﺶ ﺋێﺴﺘە وەزﯾﺮی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺑەڵێﻨﯽ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺑە ژﻣﺎرەﯾەك ﭘﺰﯾﺸﻜﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﺳﯚران داوە و ﭘێﯿــﺎن راﮔەﯾەﻧــﺮاوە ﻛە دەوام ﺑﻜەن و ﺧﺰﻣەﺗﯿﺸــﺘﺎن ﺑﯚ ﺋەژﻣﺎر دەﻛﺮێﺖ. ﺋــەو دەڵــێ” ،ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺋەو
ﭘﺰﯾﺸــﻜﺎﻧە داﻧەﻣــەزراون و دوو ﻣﺎﻧﮕە ﺑەﺷێﻮەی ﺧﯚﺑەﺧﺶ رۆژاﻧە دەواﻣﯿﺎن ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻓﺮﯾﺎﻛەوﺗﻦ ،ﺋﺎﺷﺘﯽ ،ﻟەداﯾﻜﺒﻮون ﻟە ﺳﯚران ﻛﺮدووە ،ﺋێﺴﺘە ﺑەھﯚی داﻧەﻣەزراﻧﺪﻧﯿــﺎن دەواﻣﯿﺎن ﺟێ ھێﺸﺘﻮوە و ﺑەوەش ﺑﯚﺷﺎﯾﯿﯿەﻛﯽ ﮔەورە ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯚران دروﺳــﺖ ﺑﻮوە و ﺋﻮﻣێﺪ دەﻛەﯾﻦ وەزﯾﺮی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﺋەو ﮔﺮﻓﺘە ﺑﻜﺎت“. د .ﻣەﻗﺴــﻮود ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻞ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﺳﯚران
ﺑﯚ ”وﺷە ”ی روون ﻛﺮدەوە” ،ھﯿﭻ ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛﯽ ﻧﯿﯿــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﻟە ﺳــﯚران ﺑﻮوﻧﯽ ھەﺑێﺖ و ﺳــێ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﮔەورەی ﺋەو ﺷــﺎرە ﺑــە ﻣﯿﻼك ﺑﺨﺮێﻨــە ﺳــەر ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ھەوﻟێﺮ ،ﺋەو ﺑڕﯾﺎرە ﺑە ﭘﻠەی ﯾەﻛەم ﺧەڵﻜــﯽ دەﭬەری ﺳــﯚران ﻟێﯽ زﯾﺎﻧﻤەﻧــﺪە و ﺑﭽﻮوﻛﻜﺮدﻧەوەی ﺷﺎرۆﻛەی ﺳﯚراﻧﯿﺸە“. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﺳﯚران ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد” ،ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧﺎﻧە ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا دﻧﯿﺎﯾەك ﻛێﺸەﯾﺎن
ھەﯾــە ،ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﺳــەر ﺑە ھەوﻟێــﺮن ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێ ﺑــە زووﯾﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﻛێﺸە و ﮔﺮﻓﺘﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﻜﺮێﺖ ،رۆژاﻧــە ﺑەڕێﻮەﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧﺎﻧە و ﭘﺰﯾﺸﻜەﻛﺎن ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە ھەوﻟێﺮ دەﻛەن ،ﻧﺎزاﻧﯿﻦ ﺋەو ﺑڕﯾﺎرە چ ﺳﻮودێﻜﯽ ھەﯾە ﻛە ﺳەر ﺑە ھەوﻟێﺮ ﺑﻦ“. زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﻟــە ﺟﯿﺎﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﺳــﯚران ﺑﻜﺮێﺘە ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ،ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮدووەﺗــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ و راﺳﺘەوﺧﯚ ﺑﯚ ﺳەر ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ھەوﻟێﺮ ﮔﻮاﺳﺘﺮاوﻧەﺗەوە ،ﺋەﻣەش ﻛێﺸەی ﺑــﯚ ﺋێﻤــە و ﺋەواﻧﯿﺶ دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە“. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﺳﯚران دەڵــێ” ،ﺑﯚﭼــﯽ ﻟە ﺳــەﻧﺘەری ﺷﺎرۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ھەﯾە ،وەك راﭘەڕﯾﻦ ،ھەڵەﺑﺠــە ،ﮔەرﻣﯿﺎن و
ﭼەﻧﺪ ﺷــﺎرۆﻛەﯾەﻛﯽ ﺗــﺮ ،ﺑەم ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ ﯾــەك ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻟە ﺷﺎرۆﻛەﻛﺎن ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿە وەك ﺳﯚران ،ﭼﯚﻣﺎن ،رەواﻧﺪز، ﻣێﺮﮔەﺳﯚر ،ﺷەﻗوە و ھﺘﺪ“. ﻟــەﻻی ﺧﯚﺷــﯿەوە دﻛﺘــﯚر رێﻜەوت ﺣەﻣەڕەﺷــﯿﺪ وەزﯾﺮی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﻟە ھەوڵﯽ رژدداﯾﻦ ﻟەﮔەڵ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑــﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــە و دەرﻛﺮدﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﯽ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺋــەو ﭘﺰﯾﺸــﻜﺎﻧە ﻛــە ﺑەھــﯚی داﻧەﻣەزراﻧﺪﻧﯿﺎن ﻣﺎﻧﯿﺎن ﮔﺮﺗﻮوە“. وەزﯾــﺮی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ھەرێﻢ ﻟەﺑــﺎرەی ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﻜﺮدﻧــﯽ دەوام ﻟەﻻﯾەن ﺋــەو ﭘﺰﯾﺸــﻜﺎﻧەی ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑە ﺧﯚﺑەﺧــﺶ ﻛﺎرﯾﺎن ﻛــﺮدووە ،رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە ،ﻟە ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ و ﮔەرﻣﯿﺎﻧــەوە ﺗﺎ زاﺧﯚ ﺋەو ﭘﺰﯾﺸــﻜﺎﻧە ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﯽ دەواﻣﯿﺎن ﻛــﺮدووە ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﭘﺰﯾﺸــﻜﺎﻧﯽ
ﺷﺎرۆﻛەی ﺳــﯚران ﻧﯿﯿە و ھەﻣﻮو ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﮔﺮێﺘەوە ،ﺋەوان داوا دەﻛەن ﺑە ﻓەرﻣﯽ داﺑﻤەزرێﻦ. وەزﯾﺮی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ ﻟەﺑﺎرەی ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﮔەورەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯚران ﺑﯚ ﺳــەر ﻣﯿﻼﻛﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ھەوﻟێﺮ رووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﺋەوە ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﻣەرﻛــەزی ﺑﻮو ،ﺗەﻧﯿﺎ ﭘێﻮەﺳــﺖ ﻧﯿﯿە ﺑە ﺳــﯚران ،ﺑەڵﻜــﻮ ھەﻣﻮو ﺷــﺎرۆﻛەﻛﺎن دەﮔﺮێﺘــەوە و ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە ﮔــەورەﻛﺎن ﺑــە ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ دەﺑەﺳﺘﺮێﻨەوە“. ﺑەﮔﻮﺗەی وەزﯾﺮی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ، ”ﻣەﺑەﺳﺖ ﻟەو ﺑڕﯾﺎرە ،ﺑﺎﺷﺘﺮﻛﺮدن و ﭘێﺸﻜەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿە ﺑەو ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﯾە و ﺑﯚ ﺳﻮودی ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧە“. ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﺳــﯚران دوو ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە و 46 ﺑﻨﻜەی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﻟە ﺳﯚران و دەوروﺑەری ﺑەڕێﻮە دەﺑﺎت.
ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣێﺪی ﻛﺘێﺒﯿﺎن وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە وﺷە /ﺋﺎﻣێﺪی -ﻧەوزاد ھﻠﯚری ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﯿــﻮەی ﺳــﺎڵ دەﺳــﺘﯿﺎن ﭘــێ ﻛــﺮدووە ،ﺑــەم ھێﺸــﺘﺎ ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧــﯽ ﺳــﻨﻮوری ﭘــەروەردەی ﺋﺎﻣێــﺪی ﻛﺘێﺒﯿــﺎن وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە ،ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘەروەردەی ﺋﺎﻣێــﺪی دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛﺎﺗــەوە ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧــﯽ زاﻧﺴــﺖ و ﺑﯿﺮﻛﺎرﯾﯿﺎن ﺑــﯚ داﺑﯿﻦ ﻧەﻛﺮاوە ،ﺑەم وەزارەﺗﯽ ﭘەروەردە ﺑەﺷــێﻮەی ﺳﯽ دی ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎردووە. ﻣەﺣﻤــﻮود ﺗەھــﺎ ھﺎووﺗﯿﯿەﻛــﯽ ﺷــﺎرەدﯾێ دێﺮەﻟﻮوﻛــﯽ ﺳــەر ﺑــە ﺷــﺎرۆﻛەی ﺋﺎﻣێــﺪی ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،وەرزی ﯾەﻛەﻣﯽ ﺧﻮێﻨﺪن ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻛﯚﺗﺎی ھﺎت، ﺑــەم ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻛە ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺑﻨەڕەﺗــﯽ دەﺧﻮێﻨــﻦ ،ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯽ زاﻧﺴﺖ و ﺑﺮﯾﻜﺎرﯾﯿﺎن وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە. ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺗەھﺎ ﻟە ﭘﯚﻟــﯽ ﯾەﻛەم و دووەﻣــﯽ ﺑﻨەڕەﺗــﯽ دەﺧﻮێﻨﻦ ﻛە زاﻧﺴــﺖ و ﺑﯿﺮﻛﺎری ﺑﯚ ﺋەو ﻗﯚﻧﺎﻏەی
ﺧﻮێﻨــﺪن ﻛﺮاوەﺗە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿﯿەوە ﭼﺎﭘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺘێﺐ ھﺎوﺷێﻮەی ﺳﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ﻧﯿﯿە و ﺋەوەش ﺑﻨەڕەﺗﯽ ﻛێﺸەﻛەﯾە. ﺗەھﺎ زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ﭘێــﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﯾــﻦ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧــﯽ ﭘﯚﻟﯽ ﯾەﻛــەم و دووەم و ﺳــێﯿەﻣﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯽ ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوە ﻧﺎﻛەن ،ﻟەﺑەرﺋەوە ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺘﺮە ﻛﺘێﺒﯿﺎن ﻧەﺑێﺖ ،ﺑەم ﺋەوە وەك ﺋەوەﯾە ﻛە ﺧﻮێﻨﺪن ﺗﺎ ﭘﯚﻟﯽ ﺳێﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯽ ھﯿﭻ ﺳﻮودێﻜﯽ ﻧەﺑێﺖ“. ﻧﺎﺳﺮ ﻧﮫێﻠﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﭘــەروەردەی ﺷــﺎرۆﻛەی ﺋﺎﻣێــﺪی ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە” ،ﭘێﺸﺘﺮ ﺑەﺷێﻚ ﻟــە ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯿﺮﻛﺎری و زاﻧﺴــﺖ ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺑﯚ ﺳﻨﻮوری ﭘەروەردەی ﺋﺎﻣێــﺪی ھﺎﺗﻮوە ،ﺑەم ﺑەﺷــﯽ ھەﻣﻮو ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﻛــﺮدووە ،ﻟەﺑەر ﺋەوە داواﻣﺎن ﻟەﻻﯾەﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار ﻛﺮدووە ﻛــە ﻛﺘێﺒﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﺑــﯚ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﭘەروەردەﻛەﻣﺎن داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت ﺗﺎ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑێ ﺑەش ﻧەﺑﻦ ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ دﯾﺎر ﻧﯿﯿە ،ﺋەﮔەر ﻛﺘێﺒﻤﺎن ﺑﯚ
داھﺎت راﺳﺘەوﺧﯚ داﺑەﺷﯽ دەﻛەﯾﻦ“. ﻧﮫێﻠﯽ ﺋﺎﻣﺎژەی دا” ،ﺋێﺴﺘە وەزارەﺗﯽ ﭘــەروەردە CDی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ھەردوو واﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯿﺮﻛﺎری و زاﻧﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﺑﯚ ﭘەروەردەی ﺋێﻤە ﻧﺎردووە ،ﺳﯽ دﯾﯿەﻛە ﺑەﺳەر ﺑەﺷێﻜﯽ زۆر ﻟەﺳەر ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎن داﺑەش ﻛﺮا و داوا ﻟە ھەﻣــﻮو ﺑەڕێﻮەﺑەراﺗﯿﯿەﻛﺎن دەﻛەﯾــﻦ ﺳــەرداﻧﻤﺎن ﺑﻜــەن ﺑــﯚ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ CDﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟــەو رێﮕەﯾــەوە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎن ﻓێــﺮ ﺑﻜەن ﺗﺎ ﻛﺘێﺒەﻛﺎن ﺑە ﺗەواوەﺗﯽ دەﮔەن“. ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘــەروەردەی ﺋﺎﻣێﺪی، ﻧێﺰﯾﻜــەی 250ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــە ھەن و ﺑەھﯚی ﺋەوەی ھﺎوﺳــﻨﻮورە ﻟەﮔەڵ ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺷﺎﺧﺎوی و دوورەدەﺳــﺘە ،ﭼەﻧﺪان ﻛﯚﺳــﭗ و ﺗەﮔەرە دەﻛەوﻧە رێﮕەی ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿــﺎن ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟــە وەرزی زﺳــﺘﺎﻧﺪا و ھەﻧﺪێــﻚ ﺟﺎرﯾــﺶ ﻟە ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮێﻨﺪن ﺑێ ﺑەش دەﺑﻦ.
ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﺑەردەڕەش ﻓێڵ ﻟە زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻛەن وﺷە /ﺑەردەڕەش -ﺳەروﯾﻦ ﺷێﺨﺎﻧﯽ ھەرﭼەﻧــﺪ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﺳــﻨﻮوری ﺷﺎرۆﻛەی ﺑەردەڕەش ﺳــﺎﻧە دووﺟﺎر زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن دادەﭼێﻨﻦ ،ﺑەم رەﺧﻨە ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت دەﮔﺮن ﻛــە ﻟەرووی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەوە ھﺎوﻛﺎرﯾﯿــﺎن ﻧﺎﻛﺎت و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺳــﻨﻮورەﻛە دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧەوە ،زەوﯾﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑە ﭘﯿﺘە و دەﻛﺮێﺖ ﺳــﺎﻧە ﺳــێ ﺟﺎر ﺳﻮودی ﻟێ وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ. ﻋەﺑﺪوﻟﻨﺎﺳــﺮ ﺣەﺳــەن ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻜﯽ دەﭬــەری ﺑــەردەڕەش ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە ،ﺷــﺎرۆﻛەی ﺑەردەڕەش ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿە و ﻧﺰﯾﻜەی 290ھەزار دۆﻧﻢ زەوی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﻟەﺧﯚ دەﮔﺮێﺖ ﻛــە ﺣەوت ھــەزار ﺟﻮوﺗﯿﺎر ﻛﺎری ﻟەﺳــەر دەﻛــەن و دوو ھەزار ﻟە ﺟﻮوﺗﯿﺎرەﻛﺎن ﺧﺎوەن ﻣﻮڵﻜﻦ. ﺑەروﺑﻮوﻣــﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﺑەردەڕەش ،ﮔەﻧﻢ و ﺟﯚ ،ﺑﺮﻧﺞ و ﭘەﺗﺎﺗەﯾە و ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ دەﭬەرەﻛە ﺳﺎﻧە ﺳێ ﺑەروﺑﻮوم دەﭼێﻨﻦ. ﺣەﺳــەن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑﯚ ﺋەوە دەﻛﺎت ،ﺧﺎﻛﯽ ﺑــەردەڕەش زۆر ﮔﻮﻧﺠﺎوە ﺑﯚ ﭼﺎﻧﺪن ﻛە
ﺋەو ﺑە ﺑەﭘﯿﺘﺘﺮﯾﻦ ﺧــﺎك ﻟە ﻋێﺮاق ﻧﺎوی دەﺑــﺎت و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑﯚ ﺑەﭘﯿﺘﯽ زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪی ﻗەرەﻧﺎس دەﻛﺎت. ﺟﻮوﺗﯿﺎرەﻛە ﺳــەرەڕای دووﭘﺎﺗﻜﺮدﻧەوە ﻟەوەی ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە ھﯿﭻ ھﺎوﻛﺎرﯾﯿــەك ﻧﺎﻛﺮێﻦ ،ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛﺎت ﻛــە ﺋــەوان ﺳــﺎﻧە دوو ﺗﺎ ﺳــێ ﺟﺎر زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻛێڵﻦ و دەﭼێﻨﻦ ،ﭘﺎش ﺋــەوەی ﮔەﻧﻢ ﻟە زەوﯾﯿــەﻛﺎن دەﭼێﻨﻦ و دروێﻨــەی دەﻛەن ،دواﺗﺮ ھەرﺳــێ ﺑەروﺑﻮوﻣﯽ ﺑﺮﻧــﺞ و ﭘەﺗﺎﺗە و ﭘﯿﺎزﯾﺶ ﻟە ھەﻣﺎن زەوﯾﺪا دەﭼێﻨﻦ. ﺣەﺳەن دەڵێ” ،ﺋێﻤە ﺋەو ﺟﯚرە ﭼﺎﻧﺪﻧە ﺑە ﻓێڵﻜﺮدن ﻟە زەوی ﻧﺎو دەﺑەﯾﻦ“. دﯾﻨــﺪار ﺳــﻠێﻤﺎن ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮی دەﭬەرەﻛەﯾە و ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﺑەرێﮋەی % 60ی ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺧﺎﻛەﻛەﯾﺎن ﺑە ﮔەﻧﻢ و ﺟﯚ دەﭼێﻨﻦ و دواﺗﺮﯾﺶ ﺑﺮﻧﺞ“. ”ﺳــﺎﻧﯽ راﺑــﺮدوو ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑــە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻣەوادی ﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯽ و ﮔﺎزواﯾﻞ ھــﺎوﻛﺎری دەﻛﺮدﯾﻦ ،ﺑــەم ﻟەوەﺗەی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿﯿەوە ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺋەوﺗﯚ ﻧﯿﯿە“ ،ﺟﻮوﺗﯿﺎرەﻛە وای ﮔﻮت. ﻋەﺑﺪو ﺣﻮﺳــێﻦ ﺣەﺳــەن ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﺟﻮﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن/
ﻟﯿﮋﻧەی ﺑەردەڕەش ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە ،زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەردەڕەش ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ژﻣﺎرە 90ی ﺳﺎڵﯽ 1975ﺑەﺳەر ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﺪا داﺑەش ﻛــﺮاوە و رووﺑەری زەوی ﻟە ھــەر ﮔﻮﻧﺪێﻜﺪا ﻟە ﻧێﻮان 10ﺗﺎ 40دۆﻧﻢ زﯾﺎﺗﺮ ﻧﯿﯿە. ﺑەروﺑﻮوﻣﯽ ﺑﺮﻧــﺞ و ﮔەﻧﻤﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﺑەردەڕەش ﻟە ﻛﯚﮔەی ﮔﻮﻧﺪی ﻛﺎﻧﯽ ﻻن ﻟە ھەﻣﺎن دەﭬــەر ھەڵﺪەﮔﯿﺮێﺖ ،ﺑەم ﻛﯚﮔەﻛە ﺑەﺷــﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻧﺎﻛﺎت، وەك ﺋەوەی ﺟﻮوﺗﯿﺎران دووﭘﺎﺗﯽ ﻟەﺳەر دەﻛەﻧەوە. ﻣﻮﺷــﯿﺮ ﻣﺤەﻣــەد ﺋەﻣﯿــﻦ ڕەﻣەزان ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺑــەردەڕەش ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺗێﭽــﻮوی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ھەر ﻛﯚﮔەﯾــەك 500ﺗﺎ ﯾەك ﻣﻠﯿﺎری دﯾﻨﺎری ﻋێﺮاﻗﯿﯿە و ﺋەوەش ﺑﺎرﮔﺮاﻧﯿﯿــە ﺑــﯚ ﺟﻮوﺗﯿــﺎران و دەڵێ، ”ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ھــﯚﻛﺎر ﺑﻮوە ﻟەوەی ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻧەﺗﻮاﻧــێ وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ھﺎوﻛﺎری ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺑﻜﺎت“. ﺑەﭘێــﯽ داﺗــﺎی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺑــەردەڕەش ،ﺳــﺎﻧە 60 ھــەزار ﺗﯚن ﮔەﻧﻢ و دوو ھەزار ﺗﯚن ﺑﺮﻧﺞ ﺑەروﺑﻮوﻣﯽ دەﭬەرەﻛەﯾە.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
”وﺷە“ ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑەﺳەر دەﻛﺎﺗەوە ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ﻛەرﻛﻮوك:
وﺷە /ﻛەرﻛﻮوك -ﻧەﺑەز رۆﺳﺘەم ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻟە ﺳﺎﻧﯽ 1932-1936ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻛﺎﺗﯽ داﻣەزراوە و ﻟە ﺳەرەﺗﺎدا ﺳەر ﺑە )داﺋﯿﺮەی ﻣەﻋﺎرﯾﻒ(ی ﻛەرﻛﻮوك ﺑﻮوە و ژﻣﺎرەﯾەك ﻟە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺷﺎرەﻛە ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﯿﺎن ﻛﺮدووە، دوا ﺑــە دوای ﺑەﺧﺸــﯿﻨﯽ ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯿــەك ﻟەﻻﯾــەن ﺑﻨەﻣﺎڵــەی ﺳەﯾﺪ ﺋەﺣﻤەدی ﺧﺎﻧەﻗﺎ ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1937دا ﺑــە ﻓەرﻣــﯽ ﻛﺮاوەﺗەوە. ﺷﺎدﯾە ﺑەﻛﺮ ﻣﺤەﻣەد ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻟە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷە“دا زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﻟەﺑــﺎرەی ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﻛەﯾﺎن دەﺧﺎﺗە روو. 32ھەزار ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯿﺎن ھەﯾە ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻛەرﻛﻮوك رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﻛﯚی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻛﺘێﺒە ﭘﯚﻟێﻨﻜﺮاوەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﮔﺎﺗــە 32ھــەزار ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎن، ﻛﺘێﺒــەﻛﺎن ﺑەﺳــەر ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ، ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺋﺎﺑــﻮوری ،ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ، ﻛﻮﻟﺘﻮوری ،رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ،زﻣﺎﻧەواﻧﯽ، ﻣێﮋووﯾﯽ ،ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳــﯽ ،زاﻧﺴﺘﯽ و ﮔەﻟێﻜﯽ ﺗﺮ داﺑــەش دەﺑﻦ .ﺋەو دەڵێ” ،ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆرﯾﺸــﻤﺎن
ھێﺸــﺘﺎ ﭘﯚﻟﯿﻦ ﻧەﻛﺮدووە و ھەوڵ دەدەﯾــﻦ ﻟــە ﻓەوﺗــﺎن ڕزﮔﺎرﯾﺎن ﺑﻜەﯾﻦ و ﺑﯿﺎﻧﺨەﯾﻨە ﻧﺎو ﭘﯚﻟێﻨەﻛەوە. ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯿﺸــﻤﺎن ﺑــە زﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛــﻮردی ،ﻋەرەﺑــﯽ ،ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯽ، ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی و ﺳﺮﯾﺎﻧﯿﻦ“. ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە 300ﻛەس ﺳەرداﻧﯿﺎن دەﻛەن ﺷــﺎدﯾە ﺑەﻛــﺮ دەڵــێ، ”ھﺎﻣﻮﺷــﯚﻛﺎراﻧﻤﺎن ﻟە ﺳــەرﺟەم ﭼﯿﻦ و ﺗﻮێﮋەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەن و زۆرﺑەﯾــﺎن ﺗﻮێﮋەرەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﺳــﺘەر و ﺗێﺰەﻛﺎﻧﯽ دﻛﺘــﯚرا و ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯽ زاﻧﻜــﯚی ﻛەرﻛﻮوﻛــﻦ .ﺗﯚﻣــﺎری ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺸــﻤﺎن ﺑﯚ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧە داﻧﺎوە ﻛە ﺑﯚ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە و ﺧﻮاﺳــﺘﻨﯽ ﻛﺘێﺐ ﺳــەرداﻧﯽ ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﻛەﻣﺎن دەﻛەن و ﺗێﻜڕای ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەی ھﺎﻣﻮﺷﯚﻛﺎراﻧﻤﺎن دەﮔﺎﺗە ﻧﺰﯾﻜەی 300ﻛەس“. زﯾﻨﺪووﻛﺮدﻧەوەی ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە ﺷــﺎدﯾە ﺑەﻛﺮ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەدات، ”ﺑەھﯚی ﺳــەرﻗﺎڵﺒﻮوﻧﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎن و ﺗﻮێﮋەران ﺑە ﮔــەڕان ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕە ﺋەﻟﯿﻜﺘﺮۆﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا رێﮋەی % 50ی
ﺋەرﻛﯽ ﺳەرﺷﺎﻧﯽ ﺋێﻤەﯾﺎن ﺳﻮوك ﻛــﺮدووە ،ﺑەم ﺋێﻤە ھەﻣﯿﺸــە ھەوڵﻤﺎن داوە ﺑە ﻛﺘێﺒەوە ﺑەﻧﺪﯾﺎن ﺑﻜەﯾــﻦ و زۆرﺗﺮﯾــﻦ ﺧﻮێﻨەر ﻟە ﺧﯚﻣﺎن ﻛﯚ ﺑﻜەﯾﻨەوە“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺑﯚ ﺋەم ﻣەﺑەﺳــﺘەش ﺳــﺎڵﯽ ﭘــﺎر زﻧﺠﯿﺮەﯾــەك ﻛﯚڕ و ﺳﯿﻤﯿﻨﺎر و وۆرﻛﺸﯚﭘﻤﺎن ﻟە ھﯚڵﯽ ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەدا ﻛﺮدووەﺗەوە و ﭼەﻧﺪان ﺗﻮێــﮋەر ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوەی ﺧﯚﯾــﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﺋەو ﭘﺮﺳــە ﭘێﺸــﻜەش ﻛﺮدووە .ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯽ و دواﻧﺎوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ ھﺎوﻛﺎرﻣﺎﻧﻦ ﺑﯚ ﺳەرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺋــەم ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە و ھﺎوﻛﺎری ﺳەرەﻛﯿﻤﺎﻧﻦ ﺑﯚ ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎن ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨەوەی ڕاﭘﯚرت و ﺑوﻛﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەر دﯾﻮار ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﺪا“. ﮔەڕان ﺑەدوای ﻛﺘێﺐ ﻟە ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ﻛەرﻛﻮوﻛﺪا ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﺘێﺨﺎﻧەی ﮔﺸــﺘﯽ ﻛەرﻛــﻮوك رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە، ”ﺑەھــﯚی ژﻣﺎرەﯾــەك ﻛﺎرﻣەﻧﺪی ﭘﺴــﭙﯚڕ ﻟە ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗەر ،ﺗﻮاﻧﯿﻮﻣﺎﻧە ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻛﯚﻧــﯽ ﭘﯚﻟﯿﻨﻜﺮدن و ﮔەڕان ﺑــە دوای ﻛﺘێﺐ ﻧەھێڵﯿﻦ و ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺋەﻟﯿﻜﺘﺮۆﻧﯽ ﭘێڕەو
ﺑﻜەﯾــﻦ ،واﺗە ﺋەﮔــەر داواﻛﺎرەﻛە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻧــﺎوی ﺳــەرﭼﺎوەﻛە ﯾﺎن ﻧــﺎوی ﻧﻮوﺳــەرەﻛەی ﺑﺰاﻧێــﺖ، ﺋێﻤە ﯾەﻛﺴەر ﺳــەرﭼﺎوەﻛەی ﺑﯚ دەدۆزﯾﻨەوە و ڕێﻨﻮێﻨﯿﯽ دەﻛەن“. دوو ﺟﯚر ﺧﻮاﺳﺘﻨﯿﺎن ھەﯾە ﺑەﮔﻮﺗەی ﺑەڕێﻮەﺑەرەﻛە” ،ﺋەواﻧەی ﺳەرداﻧﻤﺎن دەﻛەن ،ﺑە دوو ﺷێﻮە ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﻤﺎن دەﺧﻮازن ،ﺟﯚرێﻜﯿﺎن ﻛﺎﺗﯿﯿە و ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﺳەﻋﺎﺗێﻜە و ﻛﺘێﺒــەﻛﺎن ﻧﺎﺑﺮدرێﻨە دەرەوەی ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧە ،ﺧــﻮازەر ھەر ﻟە ھﯚڵﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەدا ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺧﯚی دەﭘێﻜێﺖ .ﻟەم ﺑــﺎرەدا ﻛﺘێﺒەﻛﺎن ﺑە ﺑﯿﻤەی ھەر ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەﯾەك ﺑێﺖ وەردەﮔﯿﺮێــﻦ .ﺟــﯚری دووەﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺘﻦ ،ﺧﻮاﺳــﺘﻨﯽ دەرەﻛﯿﯿە ﻛــە دەﻛﺎرێﻦ ﺑﯚ ﻣــﺎوەی 10ڕۆژ ﻛﺘێﺒەﻛە ﺑﺒەﻧە دەرەوە و ﭘﺎﺷــﺎن ﺑﯿﮕەڕێﻨﻨــەوە ،ﺋەﮔەرﯾﺶ ﻟەو 10 ڕۆژەدا ﻛﺎرەﻛــەی ﺗــەواو ﻧەﺑﻮو، دەﺗﻮاﻧێ ھەﻣﺎن ﺳــەرﭼﺎوە ﺑﯚ 10 ڕۆژی ﺗــﺮ ﺑﺨﻮازێﺘــەوە و ﻓﯚرﻣﯽ ﺧﯚراﻛﯽ ﺧــﯚی وەك ﺑﯿﻤە ﻟەﻻی
ژﻣﺎرە ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/ 1/ 18 ،
32ھەزار ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎن و 300 ﺳەرداﻧﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەﻣﺎن ھەﯾە
ﺋێﻤــە ﺑﮫێڵێﺘــەوە .ﺟــﺎری واش ھەﯾە ﻛەﺳەﻛە ﻻی ﺋێﻤە ﻧﺎﺳﺮاوە و ﺟێﮕــەی ﻣﺘﻤﺎﻧەﻣﺎﻧە ،ﺑﯚﯾە ھﯿﭻ ﺑﯿﻤەﯾەﻛﯽ ﻟێ وەرﻧﺎﮔﺮﯾﻦ“. ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ﺑەﺧﺸﺮاو ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ھەڵﻮێﺴــﺘە ھەرە ﺋەرێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮان ﻟە ﻛەرﻛﻮوك ،ﺑەﺧﺸــﯿﻨﯽ ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛەﯾﺎﻧــە ﺑــە ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻛەرﻛﻮوك .وەك ﺷــﺎدﯾە ﺑەﻛــﺮ دەڵــێ” ،ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮان و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەم ﺷــﺎرە وەك وەﻓﺎﯾــەك ﺑــﯚ ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﻛەﻣــﺎن ،ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﺑەﺧﺸــﻦ .ھێﻨﺪێﻜﯿﺎن ھێﺸﺘﺎ ﻟە ژﯾﺎﻧﺪا ﻣﺎون ﺋەم ﻛﺎرەﯾﺎن ﻛﺮدووە و ھێﻨﺪێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﻟەﭘﺎش ﻣﺮدﻧﯿــﺎن ،ﺧﺎﻧەوادەﻛەﯾــﺎن ﺋەم ﻛﺎرە دەﻛەن .ﺋێﻤەش ﺑﯚ ﺑەزﯾﻨﺪوو ڕاﮔﺮﺗﻨﯽ ﻧﺎوی ﺋەم ﺑەﺧﺸەراﻧە ،ﻟە ﻗﻮژﺑﻨێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪا دەﯾﺎﻧﭙﺎرێﺰﯾﻦ و ﻧﻤﺎﯾﺸــﯿﺎن دەﻛەﯾﻦ و ﺑە ﺗﺎﺑﻠﯚﯾەك ﻧﺎوی ﺑەﺧﺸەرەﻛەی ﻟەﺳەر ﺗﯚﻣﺎر دەﻛەﯾﻦ“.
دوو ﺷەﻓﺖ دەوام دەﻛەن ”دەواﻣﯽ ڕۆژاﻧــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﻛەﻣــﺎن ﻟــە ﺳــەﻋﺎت ھەﺷــﺘﯽ ﺑەﯾﺎﻧﯽ ﺗﺎ ﭼــﻮاری ﭘﺎش ﻧﯿــﻮەڕۆ ﺑەردەواﻣــە ،ﺟﺎری واش ھەﯾە وا ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەﻛﺎت درەﻧﮕﺘﺮ دەرﮔەی ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﻛە داﺑﺨەن. ﺋەو دەڵێ” ،ﻛێﺸــەی ﺳەرەﻛﯿﯽ ﺋێﻤە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﺑەردەواﻣە، زۆرﺟﺎرﯾــﺶ داواﻣــﺎن ﻛــﺮدووە وەك ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﭘﺰﯾﺸــﻜﺎن ﻛﺎرەﺑــﺎی ﺑەردەواﻣﻤــﺎن ﺑﺪەﻧێ، ھەرﭼەﻧﺪە ﻣﻮەﻟﯿﺪەﺷــﻤﺎن ھەﯾە و ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯿﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻤﺎن ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯿﯿەوە ﺑﯚ داﺑﯿﻦ دەﻛﺮێﺖ“. داواﻛﺎرﯾﯿﺎن ھەﯾە ”داواﻛﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ﺗﺮﻣــﺎن ﻟــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری ﻛەرﻛﻮوك ﻛﺮدووە ﻛە دوو ﻓەرﻣﺎﻧﺒەری ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﻣﺎن ﺑــە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﭘﺘــﺮۆدۆﻻر ﺑﯚ داﺑﻤەزرێﻨێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻛﺘێﺒەﻛﺎن
ﺑــە ﺑــەردەوام ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑــە ﺧﺎوێﻨﻜﺮدﻧــەوە ھەﯾە و ڕۆژاﻧەش دەﺑێ دەﺳﺘێﻚ ﺑە ﻣێﺰ و ﻛﻮرﺳﯿﯽ ھﯚڵەﻛﺎﻧﺪا ﺑﮫێﻨﺮێﺖ ،ﻛە ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﻤﺎن ﺳەرﺑﺎری ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ،ﻛﺎری ﺧﺎوێﻨﻜﺮدﻧەوەش دەﻛــەن“ .ﺗــەﻻری ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﺳﯿﻤﺒﯚﻟەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛە و ﻧﺎوﺑەﻧﺎو ﻛﺎری ﻧﯚژەﻧﻜﺮدﻧەوەی ﺑﯚ دەﻛﺮێﺖ. ھەڵﻜەوﺗــەی ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﺎﯾﺸــﯽ ﻧﺰﯾﻜــە ﻟە ﭘــﺮدی ﺧەﺑــﺎت و ﻟە ﺑــەری ڕۆژﺋﺎوای ﭼەﻣﯽ ﺧﺎﺳــە ڕوو ﻟە ﻗــەی دێﺮﯾﻨﯽ ﻛەرﻛﻮوك، ﺟﻮاﻧﯿﯿەﻛﯽ داوەﺗە ﺷﺎرەﻛە. ﻟــە 20ی ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ 2016ﻛﺎﺗێــﻚ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺶ ﭘەﻻﻣﺎری ﺷــﺎرەﻛەﯾﺎن دا ،ﭼەﻧﺪ ﻓﯿﺸەﻛێﻚ ﺑەر ﺗەﻻری ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﻛە ﻛەوت و زﯾﺎﻧﯽ ﺑەرﻛەوت .ﺗەﻻری ﺋــەو ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﯾە ﻟەﺳــەر ھەﻣﺎن ﺋەو ﭘﺎرﭼــە زەوﯾﯿەﯾە ﻛە ﺳــﺎڵﯽ 1937ﻟەﻻﯾەن ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﺳــەﯾﺪ ﺋەﺣﻤەدی ﺧﺎﻧەﻗﺎ ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﻛە ﺑەﺧﺸﺮاوە.
ﺳێ ھەزار و 500دەﺳﺘﻨﻮوﺳﯽ زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺋەوﻗﺎﻓﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺗﯚزﯾﺎن ﮔﺮﺗﻮوە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ- ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﺳێ ھەزار و 500دەﺳﺘﻨﻮوﺳﯽ زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎﻓــﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑــێ ﻧﺎز ﻣﺎوﻧەﺗەوە ،ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺋەوﻗﺎف و ﻛﺎروﺑﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧەوە ﺷــﻮێﻨﯽ ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ دەﺳﺘﻨﻮوﺳــەﻛﺎن ﺗەﻧﺪروﺳﺖ ﻧﯿﯿە و ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿﺎن ﻟەﺳەر ھەﯾە، ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺑەھــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺎرەوە ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮاوە ﻧە ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوﯾﺎن ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺮێﻦ و ﻧە ﭼﺎپ ﺑﻜﺮێﻦ. ﺟەﻣﯿﻞ ﻣﺤەﻣــەد ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧە ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎﻓﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺋەو دەﺳﺘﻨﻮوﺳﺎﻧەی ﻛە ﻟــە ﻛﯚﻧــەوە ھەڵﮕﯿﺮاون، ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻛێﺸــەی ﻓەوﺗﺎﻧﯿﺎن ﺑــﯚ دروﺳــﺖ ﻧەﺑــﻮوە ،ﺑەم ﻛێﺸەﯾﺎن ھەﯾە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻛﺎﻏەز ﺗەﻣەﻧێﻜــﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ھەﯾە، ﺋەﮔەر زۆری ﺑەﺳــەردا ﺑڕوات ﺗێﻚ دەﭼێــﺖ و ﺧﺮاپ دەﺑێﺖ، ﺋەو دەﺳﺘﻨﻮوﺳــﺎﻧەش 70ﺳﺎڵ دەﺑﻦ ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ھەڵﮕﯿﺮاون و ﭘﺎرێﺰراون ،ﺷﻮێﻨەﻛەﺷﯿﺎن زۆر ﮔﻮﻧﺠﺎو و ﺗەﻧﺪروﺳﺖ ﻧﯿﯿە“. ﺋێﺴــﺘە ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ
ﺋەوﻗﺎﻓﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺳــێ ھەزار و 500دەﺳﺘﻨﻮوﺳــﯽ ﻛﯚﻧﯽ زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ھەڵﮕﯿــﺮاون ﻛە ﻟە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﺑﯚ ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧــەی ﺧﺎﻧەﻗﺎی ﺑﯿﺎرەی ھەوراﻣــﺎن دەﮔەڕێﺘەوە ،ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎن دووﭘــﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧەوە ﻟە ﻣﺎوەی ﺷەڕی ﻋێﺮاق- ﺋێﺮان ،ﺑەﺷێﻚ ﻟەو دەﺳﺘﻨﻮوﺳﺎﻧەی ﺧﺎﻧەﻗﺎی ﺑﯿــﺎرەی ھەوراﻣﺎن ﺗﺎن ﻛﺮاون و ﺑﯚ ﺋێﺮان ﺑﺮاون. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ﺋەوﻗﺎف دەڵێ” ،ﺋەو ﺷــﻮێﻨەی ﻟە ﺋەوﻗﺎﻓﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﺳﺘﻨﻮوﺳەﻛﺎﻧﯽ ﺗێﺪا
ھەڵﮕﯿﺮاوە ،ﺑە ﺷێﻮەی زاﻧﺴﺘﯽ ﺑﯚ ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ دەﺳــﺘﻨﻮوس دروﺳﺖ ﻧەﻛﺮاوە ،ﺑﯚﯾە ﺑــە دڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ﻟە داھﺎﺗــﻮودا زﯾﺎﻧﯿﺎن ﭘــێ دەﮔﺎت، ﺷﻮێﻨەﻛەﺷﯿﺎن ﮔﻮﻧﺠﺎو ﻧﯿﯿە ،ﺋەﮔەر ﺋەو دەﺳﺘﻨﻮوﺳﺎﻧە ﺑە ﺷێﻮەی ﻛﺎﺗﯽ داﺑﻨﺮێﻦ ﻟەو ﺷﻮێﻨە ﻛێﺸەی ﻧﯿﯿە، ﻧەك ﺋەو ھەﻣﻮو ﺳﺎڵە“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺋەوﻗــﺎف رازی ﺑﻮوە ﺑە ﭼﺎﭘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو دەﺳﺘﻨﻮوﺳــﺎﻧە، ﺑــەم ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﺋەوﻗــﺎف ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿﯿﺎن ﻧەﺑﻮوە ﺗێﭽﻮوی ﻣﺎدی ﭼﺎﭘﻜﺮدﻧــﯽ دەﺳﺘﻨﻮوﺳــەﻛﺎن ﻟە
ﺋەﺳــﺘﯚ ﺑﮕﺮن ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری دەوێــﺖ ،ﺋــەوەش وای ﻛــﺮدووە دەﺳﺘﻨﻮوﺳــەﻛﺎن ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﺑﻤێﻨﻨەوە“. ﻟــە ﻣﺰﮔــەوت و ﺧﺎﻧەﻗﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻧــﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ھــەزاران دەﺳــﺘﻨﻮوس ھەﺑﻮون، ﺑەﺷێﻜﯿﺎن ﻟێﺮەوﻟەوێ ھەڵﮕﯿﺮاون و ﭘﺎرێــﺰراون ،ﺑــەم ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆرﯾﺸــﯽ ﺗﯿﺎ ﭼﻮون ﯾﺎن ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا ﮔﻮاﺳــﺘﺮاﻧەﺗەوە ،ھﺎوﺷێﻮەی ﺋەو دوو ھەزار و 500دەﺳﺘﻨﻮوﺳــەی ﭘێﺸﺘﺮ ﺑﯚ ﺧﺎﻧەی دەﺳﺘﻨﻮوﺳەﻛﺎﻧﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
9
ﺑەﻏﺪا ﮔﻮاﺳﺘﺮاوﻧەﺗەوە. ﺑەرﭘﺮﺳــەﻛەی ﺋەوﻗﺎﻓﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﻟــەرووی زاﻧﺴــﺘﯿﯿەوە دەﺑێــﺖ ﺷــﻮێﻨﯽ
ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ دەﺳــﺘﻨﻮوس ﺗﺎﯾﺒەت ﺑێﺖ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺑﯚ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻟە ﺷێ ،ﺋﺎﻣێﺮی ﺗﺎﯾﺒەت ھەﯾە ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳــﺘە ﺑەﻛﺎر دێﺖ ،ﺑەم ﺋێﻤە ﺋەو ﺋﺎﻣێﺮەﻣﺎن ﻧﯿﯿە“. ﻣﺤەﻣەد زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺳەرﺟەﻣﯽ دەﺳﺘﻨﻮﺳەﻛﺎن ﮔﺮﻧﮓ و ﺑەھﺎدارن، ﺋــەو دەﺳﺘﻨﻮوﺳــﺎﻧە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺑــەردەم ﭼﺮا ﻧﻮوﺳــﺮاوﻧەﺗەوە ﭼﯚن ﮔﺮﻧــﮓ ﻧﯿﻦ ،ﺑــەم ﺋێﻤە ﺗﻮاﻧــﺎی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﻤﺎن ﻧﯿﯿــە45 ، ﻟەو دەﺳﺘﻨﻮﺳــﺎﻧەش ﺑــە ﻛﻮردی ﻧﻮوﺳــﺮاون ،زۆرﺑەﺷﯿﺎن ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﻧﻮوﺳﺮاون و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﻓﺎرﺳﯽ“. ﺷێﺦ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﻣﺤەﻣەد ﺑەرزﻧﺠﯽ، ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺋﯿﺸﺮاف و ﺗﻮێﮋﯾﻨەوە و دﯾﺮاﺳــﺎت ﻟە وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎف و ﻛﺎروﺑــﺎری ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛــﺮدەوە” ،وەزارەﺗــﯽ ﺋەوﻗﺎف ﺋەو دەﺳﺘﻨﻮوﺳــﺎﻧەی ﻟە
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ﺋەوﻗﺎف:
ﺋەو ﺷﻮێﻨەی ﻟە ﺋەوﻗﺎﻓﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﺳﺘﻨﻮوﺳــەﻛﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ھەڵﮕﯿﺮاوە، ﺑە ﺷێﻮەی زاﻧﺴــﺘﯽ ﺑﯚ ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ دەﺳﺘﻨﻮوس دروﺳﺖ ﻧەﻛﺮاوە
ﻛﯚﻧەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﭘﺎراﺳﺘﻮوە و ﻟــە ﺑەرﻧﺎﻣەداﯾە ﺑەﺷــێﻮازێﻜﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺋەو دەﺳﺘﻨﻮوﺳﺎﻧەی ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﯾە ﺑﭙﺎرێﺰرێﻦ، ﺑەﻧﯿﺎزﯾﻦ ﺋەو ﭘەرﺗﻮوﻛە ﻛﯚﻧﺎﻧەی ﻛــە ھــەن ﺑﯿﺨەﯾﻨە ﺑــﻮاری ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە و ﺗﻮێﮋﯾﻨەوە و ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧەی ﻛە ھەﯾــە و زﯾﻨﺪوو ﺑﻜﺮێﻨەوە“. زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﻧﻮوﺳــﺮاو ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾــﺮان ﻛﺮاوە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑﺘﻮاﻧﺮێﺖ ﻟــە ﻧﺎو وەزارەﺗــﯽ ﺋەوﻗــﺎف ﺷــﻮێﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒەت داﺑﻨﺮێﺖ ﺑــﯚ ﺋەواﻧەی ﺳــﻮودی ﻟێ وەردەﮔــﺮن ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ﺑﺎس ﻟە ﺧﺮاﭘﺒﻮوﻧﯽ ﺋــەو دەﺳﺘﻨﻮوﺳــﺎﻧە ﻧەﻛﺮاوە، ﯾﺎن ﺧﺮاپ ﺑﻮوﺑﻦ ،ﺑەم ﺋەﮔەر ﭼﺎودێﺮی ﻧەﻛﺮێﻦ و ﺑە ﺷێﻮازی زاﻧﺴﺘﯽ ﺗﺎزە ھەڵﻨەﮔﯿﺮێﻦ ،ﺋەوە ﺑﺎش ﻧﺎﺑێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەﺟێﻤﺎوی ﮔەﻟێﻜﻦ و ﭘێﻮﯾﺴﺘە دەرﺑﺨﺮێﻦ ﺑﯚ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺗﺎ ﺑەﺷــێﻮازی ﺟﻮان ﺳﻮودی ﻟێ وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ“. ﺑەرزﻧﺠــﯽ دەڵــێ” ،زاﻧﺎﯾﺎﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﺑــە ﭼــﻮار زﻣــﺎن ﺋەو دەﺳﺘﻨﻮوﺳﺎﻧەﯾﺎن ﺑە زﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛــﻮردی ،ﻋەرەﺑــﯽ ،ﺗﻮرﻛــﯽ و ﻓﺎرﺳــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻮە ،ﺑــەم ﺑەداﺧەوە ﻛەﻣﺘﺮﯾﻨﯿﺎن ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ﻧﻮوﺳﺮاون“.
دۆﺳﯿە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﭘەﻛەﻛە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﯽ ﺋﺎﻣﺎ
10
ژﻣﺎرە ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/ 1/ 18 ،
ﭘەﻛەﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 200ﻛﭻ و ﻛﻮڕی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯽ ﺧﻮار 18ﺳﺎڵﯽ رﻓﺎﻧﺪووە
ﺋەو ﻋەرەﺑە داﻋﺸﺎﻧەی ھێﺮﺷﯿﺎن ﻛﺮدە ﺳەر ﺷﻨﮕﺎل دەﭼﻨە رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەوە وﺷە /ﺑڵﻨﺪ ﺋﯿﺒﺮاھﯾﻢ ﺑەﭘێــﯽ ﺋﺎﻣــﺎری ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ و ھێــﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ،ﻟــە ﺷــﻨﮕﺎل ﭘەﻛەﻛــە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 200ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﻛــﭻ و ﻛﻮڕی ﻛﻮردی ﺋێﺰﯾﺪﯾــﯽ رﻓﺎﻧﺪووە و ﺑﺮدووﯾەﺗﯽ ﺑﯚ دەرەوەی وت و 17ﻛەﺳــﯿﺶ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ژێــﺮ دەﺳــەﺗﯽ ﭘەﻛەﻛەدا ﻛــﻮژراون ،ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن رای دەﮔەﯾەﻧــﻦ ،ﺑەھــﯚی ﺗﺮس ﻟــە رﻓﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛەوە ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﮕەڕێﻨەوە. ﻗﺎﺳــﻢ ﺳــﻤﯚ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﺷﻨﮕﺎل ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﻟەوﻛﺎﺗەی ﭘەﻛەﻛە ھاﺗﻮوە ﺑﯚ ﺷــﻨﮕﺎل ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە، زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 200ﻛﭻ و ﻛﻮڕی ﺧﻮار ﺗەﻣــەن 18ﺳــﺎڵﯽ ﻛﻮرداﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن ﻟە ﺧﺸﺘە ﺑﺮدووە و ﺑﯚ رﯾﺰەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺮدووە“. ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد” ،ﻟــەو 200 ﺑﺮدووﯾﺎﻧــﻦ، ﻣﻨﺪاڵــەی ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن ﺑــﯚ ﻗەﻧﺪﯾــﻞ و ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن ﺑــﯚ رۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔﻮاﺳﺘﻮوﻧەﺗەوە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛەﺳﻮﻛﺎرﯾﺎن دەﺳﺘﯿﺎن ﭘێ ﻧەﮔﺎﺗەوە ﯾــﺎن ﻧەﺗﻮاﻧﻦ ﻟە رﯾﺰەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑێﻨــە دەرەوە و ﺑﮕەڕێﻨەوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﭘەﻛەﻛە رێﮕە ﺑە ﻛەﺳﻮﻛﺎرﯾﺸﯿﺎن ﻧﺎدات ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺒﯿﻨﻦ“. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﺷﻨﮕﺎل ڕووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﺗﻮاﻧﯿﻮﻣﺎﻧە ژﻣﺎرەﯾەك ﻣﻨﺪاڵ رزﮔﺎر ﺑﻜەﯾﻦ، ﺑەم ﺑەﺷێﻚ رزﮔﺎر دەﻛﺮێﻦ و ﺑەﺷــێﻚ دەﭼﻨــە رﯾﺰەﻛﺎﻧﯿﺎﻧــەوە و ﻟە ﺧﺸﺘەﯾﺎن
دەﺑــەن ،ﺋەو ﻛــﭻ و ﻛﻮڕاﻧەی ﻛە دەﭼﻨە ﻧــﺎو ﭘەﻛەﻛە ،ﺑــەردەوام ھەوڵﯽ راﻛﺮدن و ﺧﯚ رزﮔﺎرﻛﺮدن دەدەن ،ﺋەﻣــەش دوای ﺋــەوەی ﺗێﺪەﮔەن ﻛــە ﺋــەوان ﭼﯚﻧﻦ و ﻣﺎﻣەڵــەی ﺧﺮاﭘﯿــﺎن ﻟەﮔەڵــﺪا دەﻛەن“. ﺳﻤﯚ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوەش ﻛﺮد” ،ﺋێﻤە وەك ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ﺑــەردەوام ﻟــە ھەوڵﺪاﯾﻦ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﺋەو ﻣﻨﺪاﻧەی ﭘەﻛەﻛــە رﻓﺎﻧﺪووﯾﺎﻧە رزﮔﺎرﯾﺎن ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺑەم ﻛێﺸەﻛە ﺋەوەﯾــە دوای ﺋــەوەی رازﯾﯿﺎن ﻛﺮدن ﺑﭽﻨە رﯾﺰەﻛﺎﻧﯿﺎن ،دواﺗﺮ ﻟە ﺷﻨﮕﺎل ﻧﺎﯾﺎنھڵێﻦ و دەﯾﺎﻧﺒەن ﺑﯚ دەرەوەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺋــەوەی دەرﻓەﺗﯽ ﺋەوەﯾﺎن ﻧەﺑێﺖ ﺑﮕەڕێﻨەوە ﺑــﯚ ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﯾﺎﺧﻮد ھەوڵﯽ رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯿﺎن ﺑﺪرێﺖ“. دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﺑﻮوﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺷﻨﮕﺎل ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿە و ﺑەرﺑەﺳﺘﯽ ﺳەرەﻛﯿﯽ ﻧەﮔەڕاﻧەوەی ﺧەڵﻜﯽ ﺷــﻨﮕﺎل ﺑــﯚ ﺳــەرﻣﺎڵ و ﺣﺎڵﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ،ﺑﻮوﻧــﯽ ﭘەﻛەﻛەﯾــە و ﺟﮕە ﻟەوەش ﺑەرﺑەﺳــﺘﯽ ﺑەردەم ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧەوەی ﺷﻨﮕﺎﻟﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑــێ ژﻣﺎرەن و ﺳــﻨﻮور ﻛﺮاوەﯾە ،ﺑﯚﯾە ﺗﺎ ﺋەوان ﻟە ﺷﻨﮕﺎل ﺑﻦ ﺧەڵﻚ ﻧﺎﮔەڕێﻨەوە“. ﺳــﻤﯚ زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺋێﻤە زاﻧﯿﺎری ﭘﺸﺘڕاﺳــﺘﻜﺮاوەﻣﺎن ھەﯾــە ﻛــە ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﭼەﻛــﺪاری ﺋەوان ﻋەرەﺑﯽ ﺧەڵﻜﯽ رەﺑﯿﻌەن و ﭘێﺸﺘﺮ ﻟەﮔەڵ داﻋﺸﺪا ﺑــﻮون و
دواﺗﺮ ﻟە ﻣﻮوﺳــڵ راﯾﺎن ﻛﺮدووە و ﭼﻮوﻧەﺗــە ﻻی ﺋەوان و ﺑﻮوﻧەﺗە ﭼەﻛﺪاری ﭘەﻛەﻛە ،ﺑەم ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋێﻤــە ﺑەھﯾــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك رێﮕە ﻧﺎدەﯾﻦ ﺋەو ﭼەﻛﺪاراﻧەی ﻋەرەب ﻛە داﻋﺶ ﺑــﻮون ،ﺑﮕەڕێﻨەوە ﺑﯚ ﺷﻨﮕﺎل و رێﮕﺮﯾﯿﺎن ﻟێ دەﻛەﯾﻦ“. ﺑﺎﺳــﯽ ﻟــەوەش ﻛــﺮد” ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺋێﻤە وەك ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ﻟــە رێﮕەی ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﻧﺰﯾﻜەی 600 ھاووﺗﯿﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﻤﺎن ﻟە دەﺳﺘﯽ داﻋﺶ ﻟە ﻣﻮوﺳــڵ و ﺗەﻟەﻋﻔەر و ﺣەوﯾﺠە و روﻣﺎدی و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ رزﮔﺎر ﻛﺮدووە ،ﺑەم زاﻧﯿﺎرﯾﻤﺎن ھەﯾە ﻛە ﺋەواﻧەی ﻣﺎون ﻟە ﻧﺎوﭼەی ﻣﻮوﺳــڵ و ﺗەﻟەﻋﻔەر و روﻣﺎدی و رەﻗــە و دﯾــﺮەزوور و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮن“. ﻟﯿﻮا ھاﺷﻢ ﺳــﯿﺘەﯾﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﻟﯿﻮای ھەﺷﺘﯽ ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ﺷﻨﮕﺎل ﺑﯚ ”وﺷــە“ی دووﭘﺎت ﻛــﺮدەوە” ،ھﯾــﭻ ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾــەك ﺑﯚ ﺑﻮوﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺷــﻨﮕﺎل ﻧﯿﯿە ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺷــﻨﮕﺎل ﻛﺎرﮔێڕێ، ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺷــﺎرۆﻛە ،ھێﺰی ﺷــەرﻋﯽ و ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ھەﯾــە و ﭘێﺸــﻤەرﮔە دەﯾﺎﻧﭙﺎرێﺰێﺖ ،ﺟﮕە ﻟــەوەش ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ رۆﺣﺎﻧﯽ و ﻣﯿــﺮ و ﻧﻮێﻨەرﯾــﺎن ھەﯾــە ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻋێﺮاق ﻛە ﺋەﻣﺎﻧەش ھەﻣﻮوان رازی ﻧﯿﻦ ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺷﻨﮕﺎل ﺑێﺖ“. ﺋەو دەڵــێ” ،ﻣﺎﻧەوەی ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺷــﻨﮕﺎل ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەﯾە ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺋەﮔــەر ﻧــﺎ دەﯾــﺎن رێﻜﺨﺮاوی ﺧێﺮﺧﻮازی ﺋﺎﻣﺎدەﯾە ﺑێﺖ ھاوﻛﺎری ﺷﻨﮕﺎل ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧەوە، ﺑەم ﺑەھۆی ﺑﻮوﻧــﯽ ﭘەﻛەﻛەوە ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿــﻦ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﺨەﻧــە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەوە“. ﺋەو ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾــە زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﻟە ﻣــﺎوەی ﭼەﻧــﺪ رۆژی راﺑﺮدوودا 17ـــەﻣﯿﻦ ﻛەس ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی 17ـــەﻣﯿﻦ ﻛە ﭘەﻛەﻛەی ﻟێﯿە ،ﻛﻮژراون ﻛە ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﭘەﻛەﻛە ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرە ﻟە ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﺋــەو 17 ﻛەﺳــە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭼەﻧﺪان ﻧﺎوﭼەی ﺗﺮ وەك رەﺑﯿﻌە و زوﻣــﺎر و ﺑﺎﺷــﯿﻚ و ﻣەﺧﻤــﻮور رزﮔﺎر ﻛﺮاون و ھێﺸﺘﺎ رووداوێﻜﯽ ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ﻟێ ﻧەﺑﻮوە، ﺑﯚﯾــە ﺋەﮔــەر ﺧﯚ ﺷــﯿﺎ ن
دەﺳــﺘﯿﺎن ﻟــە رووداوەﻛﺎن ﻧەﺑێﺖ ،ھۆﻛﺎری رووداوەﻛﺎﻧﻦ، ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﺳــﻨﻮور ﻟــە دەﺳــﺖ ﺋەواﻧە و ﺋەو دوو ﻛﺎرﻣەﻧــﺪەی رێﮕەوﺑﺎﻧــﯽ دھۆك ﻛە ﻟە ﺷﻨﮕﺎل ﻛﻮژران، ﺋێﺴــﺘە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەﯾــﺎن ﻟە ﻗﺎﻣﺸــﻠﯚﯾە ،ﺑﯚﯾە ﺋەﮔەر ﺋەوان ﺋﺎﺳﺎﻧﻜﺎری ﺑــﯚ ﻧەﻛەن، ﭼــﯚن ﺑــە ﺑﺎزﮔەی ﺋەوان ﺗێﭙەڕ دەﺑێﺖ“. ﺋەوەﺷــﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛﺮد” ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﯾەك ﭼەﻛﺪاری ﭘەﻛەﻛە ﻟــە ﺑەرەی ﭘێﺸــەوەی ﺷــەڕی داﻋﺶ ﻧﯿﯿە و ھەﻣﻮوان ﻟە ﭼﯿــﺎی ﺷــﻨﮕﺎل و ﭼەﻧﺪ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ ﺗﺮن ،ﻟە ھەر ﺷــﻮێﻨێﻚ ﺳــێ ﭼﻮار ﭼەﻛﺪارێــﻚ ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﺋــﺎی ﺧﯚﯾــﺎن ھەڵــﺪاوە ،ﻟە دووڕﯾﺎﻧــﯽ ﮔﺮﻋﻮزێﺮ ﺗﺎ دەﮔﺎﺗە دووڕﯾﺎﻧــﯽ ﺣەردان ﻛە 70ﻛﻢ دەﺑێ ،ﯾەك ﺧﺎڵــﯽ ﭘەﻛەﻛەی ﻟێ ﻧﯿﯿە و ھەﻣﻮوی ﭘێﺸﻤەرﮔە دەﯾﭙﺎرێﺰێﺖ و ﻟە ﺳــەﻧﮕەری ﺑەرﮔﺮﯾﺪاﯾە“. ﻧﺎﯾــﻒ ﺳــەﯾﺪۆ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷﺎرەدێﯽ ﺳــﻨﻮوﻧێ ﻟە ﺷﻨﮕﺎل ﺑە ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ھۆﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﻧەﮔەڕاﻧــەوەی ﺧەڵﻜﯽ ﺳــﻨﻮوری ﺷﻨﮕﺎل ﺑﯚ ﺳــەر ﻣﺎڵ و ﺣﺎڵــﯽ ﺧﯚﯾﺎن، ﺑﻮوﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەﯾە ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا، ﻟــە ﻛەﻣﭙــەﻛﺎن ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﻟە ﺧەڵﻜﯽ ﺋێﺰﯾــﺪی ﺑﻜەن ﻛە ﺑﯚ ﻧﺎﮔەڕێﻨەوە ،دەڵێﻦ ﺗﺮﺳــﯿﺎن ھەﯾە ﭘەﻛەﻛە ﻛــﭻ و ﻛﻮڕﯾﺎن ﺑڕﻓێﻨﻦ ،ﺑﯚﯾە ﻧﺎﮔەڕێﻨەوە“. رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﭘەﻛەﻛە زﯾﺎﺗﺮﯾــﺶ ﺋەو ﻛــﭻ و ﻛﻮڕاﻧە دەﺑﺎت ﻛە ﺗەﻣەﻧﯿــﺎن ﻟە ﺧﻮار 18ﺳــﺎڵﯿﺪاﯾە ،ﻟــە رێﮕــەی رێﻜﺨﺴﺘﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﺧﺸﺘەﯾﺎن دەﺑەن و دەﯾﺎﻧڕﻓێﻨﻦ ،دواﺗﺮﯾﺶ رێﮕە ﻧــﺎدەن ﻛەﺳــﻮﻛﺎرەﯾﺎن ﺑﯿﺎﻧﺒﯿﻨﻦ ﯾﺎن ﺑﯿﺎﻧﮕێڕﻧەوە“. ﺳەﯾﺪۆ ﺋﺎﻣﺎژەی دا” ،ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺷﻨﮕﺎل ﭼەﻧﺪان ﻧﺎوی ﻟە ﺧﯚی ﻧﺎوە وەك ﯾەﭘەﺷــە و ﯾەﭘەﮔە و ﭼەﻧﺪاﻧﯽ ﺗﺮ ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ھەر رێﮕەﯾەﻛەوە ﻛەﺳــێﻜﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺧﺸــﺘە ﺑﺒﺎت ،ﺑەم دواﺟﺎر ھەﻣﻮوﯾﺎن ﭘەﻛەﻛەن“. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷﺎرەدێﯽ ﺳﻨﻮون ڕووﻧــﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ھەرﭼﯚﻧێــﻚ ﺑێــﺖ ﭘەﻛەﻛــە ﻟە ﺷــﻨﮕﺎل ﺑﭽێﺘــە دەرەوە، ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺋەواﻧــەی ﺑﯿﺎﻧﯿﻦ، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەﮔەر ﺋــەوان ﺑﭽﻨە دەرەوە ،ﺋێﻤــە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﻛێﺸەی ﺋەواﻧەی ﺗﺮ ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜەﯾﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ژﻣﺎرەی ﺋەوان زۆر ﻧﯿﯿە و ﻧﺎﺳﺮاوﯾﺸﻦ“.
ھﯿﻮﻣﺎن راﻳﺘــﺲ وۆچ ﻟــە راﭘﯚرﺗێﻜﺪا ﻛە 4ی ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ دووەﻣــﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺑــوی ﻛﺮدووەﺗــەوە 29 ،ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺑە زۆر ﭼەﻛﺪارﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﺷﻨﮕﺎﻟﯽ ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛــەوە ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە.
ﭘەﻛەﻛە 177ﮔﻮ
ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﺑە ﺑەھﺎی 450ھ وﺷە /ﺳﯚران -ﻣﻮرﺷﯿﺪ ﺑﺮادۆﺳﺘﯽ ﮔەرﯾﻼﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ،دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑەﺳەر 177ﮔﻮﻧﺪی دەﭬەری ﺳــﯚراﻧﺪا ﮔﺮﺗﻮوە ،ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻛﺎرﮔێڕی و ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ﺳﻨﻮورەﻛە رای دەﮔەﯾەﻧﻦ ،ﺑەھﯚی ﭘەﻛەﻛەوە 300ھﺎووﺗﯿﯽ دەﭬەرەﻛە ﺑﻮوﻧەﺗــە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ و زﯾﺎﻧە ﻣﺎدﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ زۆرن ،ﻟە ﺋێﺴﺘەﺷــﺪا ﭘەﻛەﻛــە ﺑــﺎج ﺑەﺳــەر ﻣــەڕدار و ﻛﯚڵﺒــەر و ھەﻧﮕەواﻧﺎﻧﺪا دەﺳەﭘێﻨێﺖ. ﻋەﻟــﯽ ﺋەﺣﻤەد ﺟێﮕﺮی ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﺳــﯚران ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﭘەﻛەﻛە ﺑﻮوەﺗــە ﻣﯿﻮاﻧێﻜﯽ رەزاﮔﺮاﻧﯽ ﺳــﯚران ،ﺑە ھێﺰی ﭼەك ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﺳــەر ﻣﻮڵﻚ و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﺪا ﺳەﭘﺎﻧﺪووە و ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿﺎن ﺑﯚ ﺳەر ﺧەڵﻚ دروﺳﺖ ﻛﺮدووە“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ھەﻧﺪێﻚ ﻛﺎر و ﻛﺮدەوەی ﭘەﻛەﻛە ﺟێﮕەی ﻗﺒﻮوڵ ﻧﯿﯿە ،وەك ﮔﺮﺗﻨﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن و ﭘێﺸﻤەرﮔە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋێﻤە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿﭻ ﭼەﻛﺪارێﻜﯽ ﭘەﻛەﻛەﻣﺎن ﻧەﮔﺮﺗﻮوە ،ﺑەڵﻜﻮ زۆر ﺋﺎﺳﺎﻧﻜﺎرﯾﺸﻤﺎن ﺑﯚﯾﺎن ﻛﺮدووە“. ﻟە دەﭬەری ﺳﯚران و ﻧﺎوﭼە ﺳــﻨﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ،ﭼەﻧﺪان ﻛەس ﻟەﻻﯾــەن ﭘەﻛەﻛــە ﮔﯿــﺮاون ،رۆژی 14ی ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ دووەﻣﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵ ،ﻋەﻟﯽ وﺳﻮ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ﻟﯿﻮای 7ی ﭘﯿﺎدەی ﺳﯚران ﻟە ﺑﺎزﮔەی ﭘﺮدەﺷــﺎڵ و ﺑﻨﺎری ﻗەﻧﺪﯾــﻞ ﻟەﻻﯾەن ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ
ﭘەﻛەﻛە ﮔﯿﺮا و ﺑە ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚی ﭼەﻧــﺪان ﻻﯾەن ﺋﺎز 30ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ ﯾەﻛەم /ﺋﯚﻛﺘﯚﺑەری ،2016ﭼەﻧﺪ ﭼەﻛ ﭘەﻛەﻛە ھەڵﯿﺎن ﻛﻮﺗﺎﯾە ﺳــەر ﮔﻮﻧﺪی ”ﺳــەرﻛﺎن“ی ﺷﺎرۆﻛەی ﭼﯚﻣﺎن ،ﻣەﺣﻤﻮود ﺋەﺣﻤەد ﻛە ﺗەﻣەﻧﯽ 0 ﻣﻮﺧﺘﺎری ﮔﻮﻧﺪەﻛەﯾــە ،ﻟەﮔەڵ ﺧێﺰاﻧەﻛەی ﮔﯿﺮان و دواﺗﺮ ﺋﺎزاد ﻛﺮان. ﺋەو زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﻧﺎوﭼە ﺳﻨﻮورﯾﯿەﻛﺎن، ﺑــﺎج ﻟە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن و ﻟە رەوەﻧﺪ و ﺋﺎژەڵﺪار و ﺑﺎزرﮔﺎﻧەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﺑــە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ وەردەﮔﺮێ ،ﺋــەوان ﻧﺮﺧﯽ ﺑﺎج و رﯾﺎﺗـ ﮔﻮﻣﺮگ ﺑە ﺋــﺎرەزووی ﺧﯚﯾﺎن دادەﻧێــﻦ و ﺧەڵــﻚ ﺑەﺑــێ راﭘﯚرﺗێﻜ ﮔﻮﻣــﺮگ ﻟــە ﺑﺎزﮔەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ ﺗێﭙەڕ ﻧﺎﺑێﺖ“. ﺑەﮔﻮﺗەی ﺟێﮕﺮی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ 2016ﺑوی ﺳﯚران” ،ﻟە ﻛﯚی 100ﺳەر ﺑﺰن 2013دا ﻟە ﻣەڕ و ﺑﺰن ،ﺳێ ﻣەڕ و 38ﻣﻨﺪاڵ وەك ﮔﻮﻣﺮگ ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﻣەڕدار وەردەﮔﯿﺮێ ،ﺑﯚ ھەر ﺑﺮاوﻧە ﻣێﺸێﻜﯽ ھەﻧﮓ ﺑڕی ھەزار دﯾﻨﺎر
ﭘەﻛەﻛە ﻟە ھەڵەﺑﺠە ﺑﺎ وﺷە /ھەڵەﺑﺠە -ﺳەﻻم ھﺎﻧەدﻧﯽ ﻻﯾەﻧــە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ھەڵەﺑﺠــە ،رای دەﮔەﯾەﻧﻦ ﮔەرﯾﻼﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺑﯚ رﻓﺎﻧﺪن و ھەڵﺨەﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﻣﻨﺪان ،دێﻨە ﻧﺎو ﺷﺎر و ﻟە ﺷﺎﺧﯿﺸﺪا ﺑﺎج ﺑەﺳەر ﻛﯚڵﺒەراﻧﺪا دەﺳەﭘێﻨﻦ .ﺋﺎژاﻧﺴﯽ ھﯿﻮﻣﺎن راﺗــﺲ وۆچ دووﭘﺎت ﻟە رﻓﺎﻧﺪن و ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی 38ﻣﻨﺪاڵﯽ ھەڵەﺑﺠە ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛەوە دەﻛﺎﺗەوە. ﺋﺎﻛﯚ ﺷﺎوەﯾﺲ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪی ﻛﺎﻛەﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەڵەﺑﺠە ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەڵەﺑﺠە ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﮔەرﯾﻼﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺧﯚﯾــﺎن دەﮔەﯾەﻧﻨە ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەﺗــﯽ ھەڵەﺑﺠە ،ﺑﺎزﮔە دادەﻧێﻦ و ﺑﺎج ﺑەﺳەر ﺋەو ﻛﯚڵﺒەراﻧەدا دەﺳەﭘێﻨﻦ ﻛە ﻟە ﻧێﻮان ﺋێﺮان و ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﮔﻮازﻧەوە. ﺷــﺎوەﯾﺲ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﮔﻮﻧﺪی ھــﺎواری ﻛﺎﻛەﯾﯿﯿﺎن دەﻛﺎت ﻛە
ﺑەدوورﯾــﯽ 20ﻛﻢ ﻟە رۆژھەﺗﯽ ھەڵەﺑﺠــە ھەڵﻜەو ﻣﺎوەی راﺑﺮدوودا ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻚ ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛەوە ﺑﺎزﮔ داﻧﺮاوە ،ﺋەوەش ﺑەو ھﯚﯾەوە ﻛە ﻧﺎوﭼەﻛە ﻣەرزێﻜﯽ ﻛ و ﻛﯚڵﺒەرەﻛﺎن ھﺎﺗﻮﭼﯚی ﺗێﺪا دەﻛەن. ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد” ،ﺋێﻤە ﭘێﺸﺘﺮ ﻗﺴەﻣﺎن ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﭼەﻛ ﭘەﻛەﻛە ﻛﺮدووە و ﭘێﻤﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪوون ﻛە ﺧەڵﻜﯽ ﮔﻮ ھﺎوار ،ھﺎوارە ﻛﯚن ،دەرەﺗﻔــێ ،ﺗەوﯾڵە و ﭼەﻧﺪان ﻧﺎو ﺑﮋێﻮﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﺋەو ﻣەرزەﯾە و ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺋەوان ﻛێﺸـ دروﺳﺖ ﺑﻜەن“. ﺋﺎزاد ﻓﺎﯾــەق ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪی ھﺎوار ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﻛــﺮدەوە” ،ﻣﺎﻧﮕێــﻚ دەﺑێﺖ ﺋێــﺮان ﻣــەرزە ﻛﯚڵﺒەر داﺧﺴﺘﻮوە ،ﺋەوەش ﺑەھﯚی ﺑﻮوﻧﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧەوە ﻟە ﻧﺎو ﺑەم ﻧﺎزاﻧﯿــﻦ ﺑەھﯚی ﭘەﻛەﻛەﯾە ﯾﺎن ﺋەو ﭼەﻛﺪاراﻧەی
دۆﺳﯿە
ھﯿﻮﻣﺎن
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﺑﺎزاڕی ﭼەﻛﻔﺮۆﺷﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑە ﺷێﻮەی ﻧﮫێﻨﯽ و ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﭼەك ﺑــﯚ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﯚ دەﻛﺮێﺘەوە ،ﺑە ﮔﻮﺗەی ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﯽ ﭼەك ﻟەو ﺑﺎزاڕەدا ،ﺋەواﻧەی ﭼەك ﺑﯚ ﭘەﻛەﻛە ﻛــﯚ دەﻛەﻧەوە ﻧﺎﺳــﺮاون ،ﺑەم ﻟەﺳــەر ﺑڕ و ﭼەﻧﺪێﺘﯽ ﭼەﻛــەﻛﺎن زاﻧﯿﺎری ﺟﯿﺎواز ھەﯾە.
”وﺷــە“ ﻟــە ﺑەدواداﭼﻮوﻧێﻜــﯽ راﻳﺘــﺲ وۆچ ﻟــە ﻣەﯾﺪاﻧﯿــﺪا ﺑــﯚ ﺑﺎزاڕی ڕەﺷــﯽ راﭘﯚرﺗێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪا ﻛە ﻟە ﭼەﻛﻔﺮۆﺷــﺘﻦ ﻟە ﻧــﺎو ﺑﺎزاڕی دارەﺳــﻮﺗﺎوەﻛەی ﺷــﺎری 22ی ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ دووەﻣﯽ 2016 ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺋەوەی زاﻧﯿﻮە ﻟە ﺑــوی ﻛﺮدووەﺗەوە ،ﺋﺎﺷــﻜﺮای زﯾﺎد ﻟە ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛەﯾەوە ﭼەك ﻟەو ﺑــﺎزاڕەدا ﺑﯚ ﭘەﻛەﻛە ﻛﺮدووە ﻟە 2013ەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻛــﯚ دەﻛﺮێﺘــەوە و ھەﻧﺪێﻚ 20ﻣﻨــﺪاڵ ﻟە ﭼەﻣﭽەﻣﺎڵەوە ﺟﺎرﯾﺶ ﺑەﭘێــﯽ داواﻛﺎری ﺋەو ﺑﺮاوﻧەﺗە ﻧﺎو ﭘەﻛەﻛە. ﻛەﺳــﺎﻧەی ﭼەك ﺑــﯚ ﭘەﻛەﻛە ﻛﯚ دەﻛەﻧەوە ،ﻟەﻻﯾــەن ﺑﺎزرﮔﺎﻧەﻛﺎﻧەوە
ﭼەﻛــﯽ داواﻛــﺮاو دەﮔەﯾەﻧﻨە دەﺳــﺖ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﻛﯚﯾﺎن دەﻛەﻧەوە. ”وﺷە“ دوای ھەوڵێﻜﯽ ﭼەﻧﺪ ڕۆژە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺗﻮاﻧﯽ ﻟەﮔــەڵ دوو ﻛەس ﻟەو ﺑﺎزاڕەدا ﻗﺴــە ﺑﻜﺎت، ﺋەواﻧﯿﺶ ﭼەﻧﺪ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﯿــﺎن ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە درﻛﺎﻧﺪ ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﺋﺎﻣــﺎدە ﺑﻦ ﻧﺎوی ﺧﯚﯾﺎن ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑە ﺧﻮازراوﯾﺶ ﺑﺪرﻛێﻨﻦ. ﯾەﻛێﻚ ﻟەواﻧە ﻛە ﻣﺎوەی 10ﺳﺎڵە ﻟەو ﺑﺎزاڕەدا ﻛﺎر دەﻛﺎت ،ﺑﺎﺳﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ﻛە ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﭼەك ﻟەم ﺑﺎزاڕەدا ھەﯾە و ھەﻣﻮو ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯿﺶ ھەوڵﯽ ﺑﯚ دەدەن. ﻟەﺑﺎرەی ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﭼــەك ﺑﯚ ﭘەﻛەﻛەش ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺑەڵێ ھەﻣﯿﺸــە ﭼەك ﻟەم ﺑﺎزاڕەدا ﺑﯚ ﭘەﻛەﻛە ﻛــﯚ ﻛﺮاوەﺗەوە ،ﺑــەم وەك ﺧﯚم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ڕێﮋەی زۆر ﮔەورەم ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە ﭼەﻛﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﭽێﺖ ،ﺑەم ﺑەردەوام ﺧەڵﻜﺎﻧێﻚ ھەﺑﻮون ﭼەك ﺑﯚ ﭘەﻛەﻛە ﺑﻜڕن و ﻛﯚ ﺑﻜەﻧەوە“. ﺑەم ﻛەﺳﯽ دووەم ﻛە ”وﺷە“ ﺗﻮاﻧﯽ ھەﻧﺪێ ﻗﺴەی ﻟەﮔەڵ ﺑﻜﺎت و زاﻧﯿﺎری زﯾﺎﺗﺮی درﻛﺎﻧﺪ، ﺋەو ﻛەﺳەش ﻛە ﻣﺎوەی 12ﺳﺎڵە ﻟەو ﺑﺎزاڕەدا
ﻛﺎر دەﻛﺎت ،ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ﺋەواﻧەی ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛە ﭼــەك ﺑﯚ ﭘەﻛەﻛە ﻛﯚ دەﻛەﻧەوە ،ﻧﺎﺳــﺮاون و ھەﻣﻮو ﻛەﺳێﻚ دەﯾﺎﻧﻨﺎﺳێﺖ. ﺋەوەﺷــﯽ ﮔﻮت” ،ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧە ﺑــە داواﻛﺎری داوای ﭼەك دەﻛــەن و ﺑﯚﯾﺎن دەھێﻨﺮێﺖ ،ﺋەوان ھەﻣﻮو ﺟﯚرە ﭼەﻛێﻜﯿﺶ دەﻛڕن و ﻛﯚی دەﻛەﻧەوە“. ﺋەو ﻛەﺳە زاﻧﯿﺎری زﯾﺎﺗﺮی ﮔﻮت و ڕای ﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ھەﻣﻮو ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﺑەردەوام ﭼﺎوێﻜﯿﺎن ﻟەﺳەر ﺑﺎزاڕەﻛەﯾە و ﺟﮕە ﻟە ﭘەﻛەﻛە ،ھەﻣﻮو ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﻟە ھەﻣﻮو ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﺑﺎزاڕی ڕەﺷﺪا ﺧەرﯾﻜﯽ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﭼەﻛﻦ“. ﭘێﺸــﯽ واﺑﻮو ﭘەﻛەﻛە ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑە ڕێﮋەی زۆر ﭼەك ﻛﯚ ﺑﻜﺎﺗەوە و ﺑﯿﺎﻧﺒﺎت ،ﺑەم ﺑەردەواﻣﯿﺶ ﺧەڵﻜﯿﺎن ﻟە ﺑﺎزاڕاﻛەدا ھەﯾە و ﺋەو ﻛﺎرەﯾﺎن ﺑﯚ دەﻛﺎت. ”وﺷە“ ھەوڵﯽ زۆری دا ﺑﺰاﻧێﺖ ﺋەو ﭼەﻛﺎﻧەی ﻟەو ﺑﺎزاڕەدا ﺑﯚی ﻛﯚ دەﻛﺮێﻨەوە ،ﭼﯚن و ﻟە چ ڕێﮕەﯾەﻛــەوە دەﮔەﯾەﻧﺮێﻦ ﺑە ﭘەﻛەﻛە ،ﺑەم ھەوڵەﻛﺎﻧﯽ ﺑێ ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﻮون.
ژﻣﺎرە ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/ 1/ 18 ،
ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭼەك ﺑﯚ ﭘەﻛەﻛە ﻛﯚ دەﻛﺮێﺘەوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺎدە ﺑﯚ ﺑﺎﺷﻮور
11
ﻮﻧﺪی ﺳﯚراﻧﯽ داﮔﯿﺮ ﻛﺮدووە
ھەزار دۆﻻر ﺑﺎج و ﺳەراﻧە ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺧﻮاﻛﻮڕك دەﺳەﭘێﻨێﺖ
زاد ﻛﺮا ،ﻟە وەردەﮔﯿﺮێ و ﺑﯚ ھەر ﺳــەر ﻛﺎوڕ و ﮔﯿﺴــﻜێﻚ ﺑڕی 10ھەزار ەﻛﺪارێﻜﯽ دﯾﻨﺎر ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛە ﻟە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن وەردەﮔﯿﺮێ ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ی ﺳەر ﺑە ﺳــﺎﻧە ھەزاران ﻣەڕ و ﺑﺰن و ﺋــﺎژەڵ ﻟەﻻﯾەن ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑە 60ﺳﺎڵە و ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﻟەوەڕاﻧﺪن روو ﻟە ﻛﻮێﺴﺘﺎﻧەﻛﺎن دەﻛەن و ﻟەﻻﯾەن و ﺗﺎ رۆژی ﭘەﻛەﻛەوە ﮔﻮﻣﺮگ دەﻛﺮێﻦ“. ﺟﮕەﻟــەوەش” ،ﭘەﻛەﻛە ﺑﯚ ھەر ﺑﺎرێﻜﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﭼﺎ و ﻗﻮﻣﺎش و ﺑﺎوی ،ﻧﺰﯾﻜەی 100دۆﻻر و ﺑﯚ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﯾەك ﺑﺎری ﭘﺎﻛــەت 200دۆﻻر ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﺧﻮاﻛﻮڕك ﻟــە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن وەردەﮔﺮێﺖ، ھﯿﻮﻣﺎن ﺋەﻣە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛە رۆژاﻧە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ــﺲ وۆچ ﻟــە 100ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﺋەو ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿﺎﻧە دەﮔﻮازﻧەوە ﺳەر ﺳﻨﻮوری ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻜﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﻛە ﻟە 22ی و ھەر ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻚ 100ﻛﺎرﺗﯚن ﯽ دووەم/دﯾﺴێﻤﺒەری ھەڵﺪەﮔﺮێﺖ“. ﻟەﺳــەر ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﯾــە ﺋەﮔەر وی ﻛﺮدووەﺗەوە ،دەڵێ :ﻟە رێﮋەی ﻧﺎوەﻧــﺪی وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ە ﺳﻨﻮوری ھەڵەﺑﺠەوە، ﮔﻮﻣﺮگ ﺑــە 150دۆﻻر دﯾﺎری ڵ ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛەوە ﺑﻜﺮێﺖ ﺑﯚ ھەر 100ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻜﯽ رۆژاﻧە ،ﭘەﻛەﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺳﻨﻮوری ەﺗە ﻗەﻧﺪﯾﻞ. ﺧﻮاﻛﻮڕك ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــە 450ھەزار دۆﻻر
وەك ﺑﺎج ﺑەﺳەر ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﺪا دەﺳەﭘێﻨێﺖ. ﻛﺎروان ﻛەرﯾــﻢ ﺧــﺎن ﮔﻮﻧــﺪەژۆی ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷــﺎرەدێﯽ ﺳﯿﺪەﻛﺎن ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺑﻮوﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺑﯚ ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،زﯾﺎﻧــﯽ زۆری ھەﺑﻮوە ،ھەر ﺑەھﯚی ھەﺑﻮوﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە دەﯾﺎن ھﺎووﺗﯿﯽ دەﭬەرەﻛە ﺑﻮوﻧەﺗە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ و ﺷەھﯿﺪ و ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑﻮون“. ﮔﻮﻧﺪەژۆری دەڵێ” ،ﭘەﻛەﻛە ﻛێﺸــەی زۆری ﺑﯚ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺳﯿﺪەﻛﺎن دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە ﺑەو ﭘێﯿەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 100ﮔﻮﻧﺪی دەﭬەرەﻛە و ﻧﺰﯾﻜەی % 50ی ﺧﺎﻛﯽ ﺳﯿﺪەﻛﺎن ﻟە ژێﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽ ﭘەﻛەﻛەداﯾە ،ﺑەھﯚی ﭘەﻛەﻛە ﻧەﺗﻮاﻧﺮاوە ﺳﻮود ﻟە ﺧﺎﻛﯽ ﺑەﭘﯿﺘﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ“. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷــﺎرەدێﯽ ﺳــﯿﺪەﻛﺎن دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە” ،ھەر ھﺎووﺗﯿﯿەك ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﻧﯿﺸەﺟێﺒﻮون ﻟە ﻛﻮێﺴﺘﺎﻧەﻛﺎن ﻟە ژێﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽ ﺋەوان و ﺑﺎزﮔەﯾﺎن ﺗێﭙەڕ ﺑﺒێﺖ ،دەﺑێﺖ ﺑﺎج و ﺳەراﻧە ﻟە ﮔﺸــﺖ ﻛەﻟﻮﭘەل و ﺋﺎژەڵێﻚ ﺑە ﭘەﻛەﻛە ﺑﺪەن ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻟە وەرزی ﺑەھﺎر رێﮋەﯾەﻛﯽ ﯾەﻛﺠﺎر زۆر ﺧەڵﻚ ﺑە ﺋﺎژەڵێﻜﯽ زۆرەوە روو ﻟە ﻛﻮێﺴﺘﺎﻧەﻛﺎن دەﻛەن“. ﻛﺮﻣﺎﻧﺞ ﻋﺰەت ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﺷﺎرۆﻛەی ﺳﯚران ﺑە ”وﺷە“ی ﮔﻮت، ”ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1991ەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑەھﯚی ﭘەﻛەﻛە و ﺑﯚردﻣﺎﻧﯽ ﻓڕۆﻛــە ﺟەﻧﮕﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎوە ،ﺳــەرووی 300ھﺎووﺗﯿﯽ
ﺳﭭﯿﻞ ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺳﯚران ﺑﻮوﻧەﺗە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ“. ﺋــەو ﭘێﯽ واﯾــە ،داﺑەزﯾﻨــﯽ ﮔەرﯾﻼﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛــە ﺑﯚ ﻧﺎوﭼە ﺋﺎوەداﻧەﻛﺎن و ﻛﻮێﺴــﺘﺎﻧەﻛﺎن ﻛە ﻣەڕدار و رەوەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﻟێﯿە، ھﯚﻛﺎری ﺑﯚردﻣﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەﯾە. ﻏەﻓﻮور ﺋەﺣﻤەد ﻣەﻻ ﺳــﻮار ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﺷﺎرۆﻛەی ﻣێﺮﮔەﺳﯚر رووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە 65 ،ﮔﻮﻧﺪی ﺳــﻨﻮورەﻛەﯾﺎن ﺑەھﯚی ﺑﻮوﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەوە ،ھﺎﺗﻮﭼﯚﯾﺎن ﺗێﺪا ﻗەدەﻏە ﻛﺮاوە و داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧەﻛەی
ﻣﺎڵ و زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺟێ ھێﺸﺘﻮوە. ﻣەﻻ ﺳﻮار ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﺋﺎﻣﺎرێﻜﯽ وردﻣﺎن ﻟەﺑﺎرەی ژﻣﺎرەی ﺋەو ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧەوە ﺑەردەﺳﺖ ﻧﯿﯿە ﻛە ﺑەھﯚی ھەﺑﻮوﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە و ﺑﯚردﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺷەھﯿﺪ و ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑﻮون ،ﺑەم ژﻣﺎرەﻛە زۆرە. ھەر ﻟە 24ی ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ 2016ﺳێ ھﺎووﺗﯿﯽ ﺳﭭﯿﻞ ﺑەو ھﯚﯾەوە ﺷەھﯿﺪ ﺑﻮون“. ﺋەﺣﻤــەد ﻗــﺎدرە ﺳــﯚر ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﭼﯚﻣﺎن ﻛە ﻧــﯚ ﮔﻮﻧﺪی ﺳــﻨﻮورەﻛەی ﻟەژێﺮ دەﺳــﺘﯽ ﭘەﻛەﻛەداﯾە ،ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ، ”ﺑەھــﯚی ﺷــەڕەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛــە و ﺗﻮرﻛﯿﺎوە ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە 12 ھﺎووﺗﯿﯽ ﭼﯚﻣﺎن ﺑﻮوﻧەﺗە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ“. ﻛﻮێﺴــﺘﺎن ﺋەﺣﻤەد ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﺷﺎرۆﻛەی رەواﻧﺪز ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە ،ﻟەو ﺳﺎﻧەی راﺑﺮدوودا ﺑەھﯚی ﺑﯚردﻣﺎﻧﯽ ﻓڕۆﻛە ﺟەﻧﮕﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﯚ ﺳــەر ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەر ﺑە رواﻧﺪز و ﺑەھﯚﻛﺎری ھەﺑﻮوﻧﯽ ﮔەرﯾﻼﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەوە ،ﺷەش ھﺎووﺗﯿﯽ ﺷﺎرۆﻛەﻛەﯾﺎن ﺷەھﯿﺪ ﺑﻮون. دەﭬەری ﺳــﯚران ﺑە ﻛﯚی ﺷﺎرۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﯚران ،ﻣێﺮﮔەﺳﯚر، ﭼﯚﻣﺎن و رواﻧﺪز ،ﺑەدﯾﺎرﯾﻜﺮاوی 177ﮔﻮﻧﺪی ﻟە ژێﺮ دەﺳــﺘﯽ ﭘەﻛەﻛەداﯾە ،ﺋەوەش ﺑﻮوەﺗە ھﯚﻛﺎری ﺋەوەی ﻧﺎوﭼەﻛە ﻟەﻻﯾەن ﻓڕۆﻛە ﺟەﻧﮕﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎوە ﺑﯚردﻣﺎن ﺑﻜﺮێﺖ.
ﺎج دەﺳــەﭘـــــــــــــــــــێﻨێﺖ و ﻣﻨﺪاڵ دەڕﻓێﻨێﺖ
وﺗﻮوە و ﻟە ﮔەی ﺗێﺪا ﻛﯚڵﺒەرﯾﯿە
ﻛﺪاراﻧەی ﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ وﭼەی ﺗﺮ ــەﯾﺎن ﺑﯚ
“ی روون رﯾﯿەﻛەی وﭼەﻛەدا، ی داﻋﺶ
ﻛە ﭘێﺶ ﻣﺎوەﯾەك ﻟە ﺳﻨﻮورەﻛە دەرﻛەوﺗﻦ“. ﻓﺎڕووق ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾﻢ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ی ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ھەڵەﺑﺠە 12ی و راﮔەﯾﺎﻧﺪن ﻟە ﻟﻘــﯽ 12 ﺑﯚ ”وﺷــە“ی دووﭘﺎت دەﻛﺎﺗەوە ،ﮔەرﯾﻼﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟــە ﻧﺎوﭼە ﺷــﺎﺧﺎوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ھەڵەﺑﺠــە ﺋﺎ ﻣﺎ د ە ﯾﯿﯿــﺎ ن ھەﯾە و ﻣﺎوە ﻣــﺎ و ە ش دێﻨــە ﻧﺎو ﺷﺎرەﻛەوە. ﺋەو دەڵێ، ” ﭘە ﻛە ﻛە
ﻟە
ﻧﺎوﭼــە ﺷــﺎﺧﺎوﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺑﺎج ﻟە ﻛﯚڵﺒەران وەردەﮔﺮێﺖ و ھﺎﺗﻨﯽ ﺑﯚ ﻧﺎو ﺷــﺎرﯾﺶ ﺑﯚ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻜﺮدﻧە ﺑە ﮔەﻧﺠﺎن و ﻣﻨــﺪان و ﺑﺮدﻧﯿﺎن ﺑــﯚ رﯾﺰەﻛﺎﻧﯿﺎن، ﺑەداﺧەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﭼەﻧﺪان ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﺧــﻮار ﺗەﻣەن 18 ﺳﺎڵﯽ ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛەوە ﺑﺮاون“. ھﯿﻮﻣــﺎن راﺗﺲ وۆچ ﻟــە 22ی ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ دووەم/دﯾﺴێﻤﺒەری 2016ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد، ﻟــە 2013ەوە ﻟــە
ھەڵەﺑﺠە 38ﻣﻨﺪاڵ ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛەوە ﺑﺮاوﻧەﺗە ﻗەﻧﺪﯾﻞ. ﻛﺎوە ﻋەﻟــﯽ ﺟێﮕﺮی ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ھەڵەﺑﺠە ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ، ”ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ھﺎﺗﻮوﻧەﺗــە ﻻﻣﺎن و ﺑﺎﺳــﯿﺎن ﻟــەوە ﻛﺮدەوە ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺑﺎﺟﯿﺎن ﻟێ وەردەﮔﺮن“. زﯾﺎﺗــﺮ دەڵێ” ،ھێﺰە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ھەڵەﺑﺠە ﭘﺎش ﺳــﻜﺎی ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ،ﺳــەرداﻧﯽ ﺷــﻮێﻨﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوﯾﺎن ﻛﺮدووە ،ﺑەم ﮔەرﯾﻼﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟەوێ رۆﯾﺸــﺘﻮون و ھەر ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻛﺎﺗﯽ دەﻣێﻨﻨەوە“. ھەڵﺨەڵەﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﻣﻨﺪاﻧﯽ ھەڵەﺑﺠــە ﻟەﻻﯾەن ﮔﺮووﭘە ﺗﻮﻧﺪڕۆ و ﭼەﻛﺪارﯾﯿەﻛﺎﻧــەوە ،ﺋێﺴــﺘە ﯾەﻛێﻚ ﻟەو دۆﺳــﯿﺎﻧەﯾە ﻛە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ و ﭼەﻧﺪ رێﻜﺨﺮاوی ﻣەدەﻧﯽ ﻛﺎری ﻟەﺳەر دەﻛەن. ﮔﻮڵﺴــﺘﺎن ﺋەﺣﻤەد ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ
ھﯿﻮﻣﺎن راﻳﺘــﺲ وۆچ :ﻟە 2014دا 59ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﺗەﻣەن 17 - 13ﺳــﺎن، ﻟەﻻﯾــەن ﭘەﻛەﻛــەوە ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑە ﺳەرﺑﺎز ﻛﺮاون.
ﻟــە ھەڵەﺑﺠــە ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﺋێﻤــە ﺑە د و ا د ا ﭼﻮ و ﻧێﻜــﯽ ﻟەﺑــﺎرەی ﻣەﯾﺪاﻧﯿﻤــﺎن ﺗﻮﻧﺪڕۆ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﻣﻨﺪان ﺑــە ﮔﺮووﭘە ﭼەﻛﺪارﯾﯿەﻛﺎﻧەوە ﻛﺮدووە ،ﺋەو ﺣﺎڵەﺗە ھەﯾە و ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾە“. ﺋەو دەڵــێ” ،ژﻣﺎرەﯾــەك ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺧــﻮار ﺗەﻣەن 18ﺳــﺎڵﯽ، ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑە ﮔﺮووﭘە ﺗﻮﻧــﺪڕۆ و ﭼەﻛﺪارﯾﯿەﻛﺎﻧەوە ﻛﺮدووە، ھەر ﻟە ﭘەﻛەﻛە ﺗﺎ دەﮔﺎت ﺑە ﺑەرەی ﻧەﺳــﺮ و داﻋﺶ ،ﺋەوەش ﭘێﺸــێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮۆﭬە و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺋەﮔەر وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەش ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺧﻮار ﺗەﻣەن 18ﺳﺎڵﯽ ﭼەﻛﺪار ﺑﻜﺎت، ھەر ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﯿﯿە“.
ﺋﺎﺑﻮوری
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
12
ﺷەﻛﺮی ﻛﻮو ﺑەﭘێﯽ ﺧﻮاﺳﺘﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑە ﺗﺎم و ﺑﯚﻧﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ دروﺳﺖ دەﻛﺮێﺖ د .ﺋەرﺷەد ﺗەھﺎ :دۆﺧەﻛە زۆر ﺋﺎڵﯚزە و دەﻛﺮێﺖ ﺑە ﭘﻮوﻛﺎﻧەوەی ﺑﺎزاڕ ﻧﺎو ﺑﺒﺮێﺖ
ژﻣﺎرە ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/ 1/ 18 ،
ﺷەﻛﺮی ﻗەﺳﺮێ ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺗەﻧێﺖ وﺷە /ھەوﻟێﺮ -راﻣﯿﺎر ﺟەواد ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯿﯿەوە، ژﻣﺎرەﯾەك ﻟــە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮون ﺑﯿــﺮ ﻟە ﭘــڕۆژەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻜەﻧەوە ،ﭘڕۆژەی ﻛﺎرﮔەی ﺷەﻛﺮی ﻛﻮوی ﻗەﺳﺮێ ﯾەﻛێﻚ ﻟــەو ﭘڕۆژاﻧەﯾە ﻛــە ﺧﺎوەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗێﯿﺪا ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻮون ،ﺋێﺴﺘە ﺷــەﻛﺮی ﻛﻮوی ﻗەﺳــﺮێ ﻟە زۆرﺑــەی ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ. ﺑەھﯚی ﺋەو ﺗەﻧﮕــﮋە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەی ﻟــە 2014ەوە ﺑەرۆﻛــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوە ،ﯾﻮﺳﻒ ﻣﯿﻨە و ﺋەﺷــﻘﯽ ﻋەﺑﺎس وەك ﺳــەﺗﺎن ﮔەﻧﺠﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑێﻜﺎر ﻣﺎﻧەوە ،ﺑێﻜﺎری ﺗەﻧﮕﯽ ﭘــێ ھەڵﭽﻨﯿﺒﻮون ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﯿﺮﯾﺎن ﻟە داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻛﺎرﮔەﯾەﻛﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ﺑــﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺷەﻛﺮی ﻛﻮو ﻟە ﺷﺎرەدێﯿەﻛەی ﺧﯚﯾﺎن ﻛﺮدەوە. ﻛﺎرﮔە ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿﯿەﻛەی ﯾﻮﺳﻒ ﻣﯿﻨە و ﺋەﺷﻘﯽ ﻋەﺑﺎس ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﺷﺎرەدێﯽ ﻗەﺳﺮێ ،ﺋەو ﺷﺎرەدێﯿە
ﺑەدوورﯾــﯽ 18ﻛﻢ ﻟــە ﻧﺎوەﻧﺪی ﺷﺎرۆﻛەی ﭼﯚﻣﺎن ھەڵﻜەوﺗﻮوە و ﻟەرووی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەوە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ ﭘێﻚ دێﻨێﺖ. ﯾﻮﺳــﻒ ﻣﯿﻨە ﺑﯚ ”وﺷــە“ دەڵێ، ”ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ و ﻧەﺑﻮوﻧﯽ دەرﻓەﺗــﯽ ﻛﺎرەوە ﺑێــﺰار ﺑﻮوﯾﻦ و ﺑﯿﺮﻣﺎن ﻟەوە دەﻛﺮدەوە ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﺑﭽﻮوك دروﺳــﺖ ﺑﻜەﯾﻦ ،دواﺟﺎر ﺑڕﯾﺎرﻣﺎن ﻟە داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻛﺎرﮔەی ﺷەﻛﺮی ﻛﻮوی ﻗەﺳﺮێ دا“. ﻛﺎرﮔەی ﺷەﻛﺮی ﻛﻮوی ﻗەﺳﺮێ، ﻛﺎرﮔەﯾەﻛﯽ ﺳەرەﺗﺎﯾﯿﯿە و ﭘﺸﺖ ﺑە ﻛەرەﺳﺘەی ﺳەرەﺗﺎﯾﯽ دەﺑەﺳﺘێﺖ، ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻣﯚڵەﺗﯽ ﻓەرﻣﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺑــەم وەك ﻣﯿﻨە دەڵێ” ،ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺗەواوﻛﺮدﻧﯽ ﻣﯚڵەﺗەﻛەداﯾﻦ و دەﻣﺎﻧەوێــﺖ وەك ﻛﺎرﮔەﯾەﻛــﯽ ﻓەرﻣــﯽ ﭘــەرە ﺑــە ﭘڕۆژەﻛەﻣﺎن ﺑﺪەﯾﻦ“.
ﺑەرھەﻣــﯽ ﻛﺎرﮔــەی ﺷــەﻛﺮی ﻛﻮوی ﻗەﺳــﺮێ ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی دەﺳــﺘﺒەﻛﺎرﺑﻮوﻧﺪا رۆژاﻧــە 150 ﻗﺎڵﺐ ﺑﻮوە و ﺋێﺴــﺘە ﺑﯚ 400ﻗﺎڵﺒﯽ رۆژاﻧە ھەڵﻜﺸــﺎوە ،ﺑــەو ھﯚﯾەوە ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿــﺎی ﺑوﺑﻮوﻧــەوەی ﺑەرھەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻓﺮەوان ﺑﻮوە ،ﺋێﺴﺘە ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎرﮔەی ﺷــەﻛﺮی ﻛﻮوی ﻗەﺳــﺮێ ،ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﭼﯚﻣﺎن ،ﺳــﯚران ،رواﻧــﺪز ،راﻧﯿە، ھەوﻟێﺮ و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﭼەﻧﺪ ﺑﺎزاڕی ﺗﺮ دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ. ﻣﯿﻨــە زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﺑەﻧﯿﺎزی ﻓﺮەواﻧﻜﺮدﻧــﯽ ﻛﺎرﮔەﻛەﻣﺎﻧﯿــﻦ، دەﻣﺎﻧەوێــﺖ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﺑەﺷﺪارﯾﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﺑﻜەن ،ﺋەوەش دوای ﺗەواوﻛﺮدﻧﯽ ﻣﯚڵەﺗﯽ ﻓەرﻣﯽ ﻛﺎرﮔەﻛە دەﺑێﺖ“. ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﻮاﺳــﺘﯽ زۆرﯾــﺎن ﻟەﺳــەر
ﺣەﻣە ﺗﺎھﯿﺮ:
”ﺷەﻛﺮی ﻛﻮوی ﻗەﺳﺮێﻤﺎن ھەﯾە و ﺋەوﯾﺶ ﻛڕﯾﺎری ﺧﯚی ھەﯾە“
ﺷــەﻛﺮی ﻛﻮو ھەﯾە ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺷــەﻛﺮی ﻛﻮو ﻟەﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑەﺷێﻜﯽ ﻟە دەرەوە ھﺎوردە دەﻛﺮێﺖ. ﻛﺎروان ﺣەﻣەﺗﺎھﯿــﺮ ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ﻓﺮۆﺷــﯿﺎراﻧﯽ ﺷــەﻛﺮی ﻛﻮو ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە” ،زۆرێﻚ ﻟە داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺷــەﻛﺮی ﻛــﻮو ﺑــەﻛﺎر دێﻨﻦ ،ﺑەھﯚی ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــەوە ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﭼﺎﯾﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺷەﻛﺮی ﻛﻮوﯾﺎن ھەﯾە“. ﺋەو دەڵێ” ،ﺷەﻛﺮی ﻛﻮو ﺑەﭘێﯽ ﺧﻮاﺳﺘﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑە ﺗﺎم و ﺑﯚﻧﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ دروﺳﺖ دەﻛﺮێﺖ ،ﺑەﺗﺎﻣﯽ ﮔﻮێﺰ ،ﺳــﺮﻛە ،ھێــﻞ ،دارﭼﯿﻦ، ھەﻧﮕﻮﯾــﻦ ،ﺗــﺮش و ھەﻧﺠﯿــﺮ و ﭼەﻧــﺪان ﺗــﺎم و ﺑﯚﻧﯽ ﺗــﺮ ،ﺑەم ﺧﻮاﺳــﺘﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﺳەر ﺗﺎﻣﯽ ﮔﻮێﺰ ھەﯾە“. ﺣەﻣە ﺗﺎھﯿﺮ زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺷەﻛﺮی ﻛﻮوی ﻗەﺳﺮێﻤﺎن ھەﯾە و ﺋەوﯾﺶ ﻛڕﯾﺎری ﺧﯚی ھەﯾە“. ﺋەو ﺷــەﻛﺮە ﻛﻮوەی ﻟە ﻛﺎرﮔەی ﻗەﺳــﺮێ ﺑەرھەم دێﺖ ،ﺑەﮔﺸﺘﯽ
ﺳــﺎدەﯾە ،ﺑەم ﻛﺎرﮔەﻛە ﻟەﺳەر داﺧــﻮازی ﺋەواﻧەی راﺳــﺘەوﺧﯚ ﺷــەﻛﺮی ﻛﻮوی ﻟــێ دەﻛڕن، ﺷــەﻛﺮ ﺑەﺗــﺎم و ﺑﯚﻧــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت دروﺳﺖ دەﻛﺎت. ﻣﯿﻨە دەڵــێ” ،ﺋێﻤــە ﺑەرھەﻣﯽ ﺳﺎدەﻣﺎن ھەﯾە ،ﺑەم ﺋەو ھﺎووﺗﯽ و ﻛڕﯾﺎراﻧــەی داوای ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﺎن ھەﯾە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺷەﻛﺮەﻛەﯾﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ دەﻛەﯾﻦ ،ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﺗﺎﻣﯽ
ﮔﻮێﺰ و رەﺷﻜە زﯾﺎﺗﺮ ﺑەﻛﺎر دێﻨﻦ“. د .ﻛﺎرۆخ ﺧﺎﻟﯿﺪە ڕەش ﻣﺎﺳــﺘەر ﻟە ﺷــەﻛﺮە و ﭼەوری ﺧﻮێﻦ ﺑﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت ﻛــە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺷەﻛﺮی ﻛﻮو ﺑەراورد ﺑە ﺷەﻛﺮی ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟەرووی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯿەوە ﮔﻮﻧﺠﺎوﺗــﺮە ،ﺑەڕادەﯾــەك ﻛــە ﻟە ﺧﻮاردﻧــەوەی ھــەر ﭼﺎﯾەﻛﺪا ﺑە ﺷەﻛﺮی ﻛﻮو رێﮋەی % 30-35ی ﺷــەﻛﺮ ﻛەﻣﺘﺮ دەﭼێﺘە ﺟەﺳﺘەوە
ﺑەراورد ﺑە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺷــەﻛﺮی ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ. ﭘﺰﯾﺸــﻜەﻛە دەڵــێ” ،ﺷــەﻛﺮ ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯿﺪا ﺟﺎرێﻚ دەﻛﻮڵێﻨﺮێﺖ و ﺑە ﻛﻮﻧﺪﻧەوەی ﺑﯚ ﺟﺎری دووەم ﻛــە دەﻛﺮێﺘە ﻗەﻧﺪ، رێﮋەی ﺷــﯿﺮﯾﻨﯿﯿەﻛەی ﻟە دەﺳﺖ دەدات ،ﺑەو ھﯚﯾەوە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺷەﻛﺮی ﻛﻮو ﮔﻮﻧﺠﺎوﺗﺮە“.
د .ﺋەرﺷەد ﺗەھﺎ:
ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿە ﻧەوت رادەﺳﺘﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑﻜﺮێﺖ وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺳەرﺧێڵ ھﺎﺷﻢ د .ﺋەرﺷەد ﺗەھﺎ ﺷﺎرەزای ﺋﺎﺑﻮوری و ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻟە ﻛﯚﻟﯿﮋی ﻛﺎرﮔێڕی و ﺋﺎﺑﻮوری ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺳــەﺣەدﯾﻦ رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ،ﺑەﻏﺪا ﺟێﮕەی ﻣﺘﻤﺎﻧە ﻧﯿﯿە و ﭘێﻮﯾﺴﺘە رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ھەوﻟێــﺮ و ﺑەﻏــﺪا ﻟە دۆﺳــﯿەی ﺋﺎﺑﻮوری و وزەدا ،ﻟە ژێﺮ ﭼﺎودێﺮی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎدا ﺑێﺖ .ﺋەو ﻟە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷــە“دا ﺑﺎس ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری دەﻛﺎت. ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯿﯿەﻛﺎن ﺑــﯚ دۆﺧﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺳﺎڵﯽ 2017 ﭼﯿﻦ ،ﭘێﺘﺎن واﯾە ﺑەرەوﭘێﺸﭽﻮون ھەﺑێﺖ؟ ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﺟﯚرێﻜــﻦ ﻛە دۆﺧــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەرەو ﺑﺎﺷﺘﺮ ھەﻧﮕﺎو دەﻧێــﺖ ،ﺑﯿﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽ دۆﺧــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ﻛە ﺷــەڕی ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ داﻋﺶ و داﺑەزﯾﻨــﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﻧــەوت ﺑﻮو، ﺋێﺴــﺘە ﺧەرﯾﻜە ﺷەڕی داﻋﺶ ﺗﺎ ڕادەﯾەﻛﯽ زۆر ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﻮوە و ﻧﺮﺧﯽ ﻧەوﺗﯿﺶ ﻟە ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەداﯾە ،ﺑﯚﯾە ﻟەﺳــەر ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﯾە ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮﺑﻮوﻧﯽ دۆﺧــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری دەﻛﺮێــﺖ ،ﺑەم ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋەوە ﺑﺰاﻧﯿــﻦ ﺑﺎﺷــﺘﺮﺑﻮوﻧﯽ دۆﺧــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن
ﺑەھەﻧﮕﺎوێﻚ ﻧﺎﺑێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘﻼﻧــﯽ ﺑﯚ داﺑﻨﺮێــﺖ و داھﺎﺗەﻛﺎن رێﻚ ﺑﺨﺮێﻨەوە و ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﺸــﺖ ﺑە ﻛەرﺗﯽ ﻧــەوت ﻧەﺑەﺳــﺘﺮێﺖ .ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﺳەرﺟەم ﻛەرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن % 5داھﺎﺗﯽ ھەرێﻢ داﺑﯿﻦ دەﻛەن و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﯿﺮ ﻟە ﭘێﺸﺨﺴﺘﻨﯽ ﺋەو ﻛەرﺗﺎﻧە ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەڵەی ﭘﺸﺘﺒەﺳــﺘﻦ ﺑە ﻛەرﺗﯽ ﻧەوت ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ دووﺑﺎرە ﻧەﻛﺮێﺘەوە و ﻛەرﺗە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﺎن ﺟﯚراوﺟﯚر ﺑﻜﺮێﻦ. ﻛەواﺗــە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑڵێﯿــﻦ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﻟەﻣﺴﺎڵﺪا ﻛﯚﺗﺎی دێﺖ؟ ﭼﻮارﭼێــﻮەﻛﺎن ﺑەو ﺷــێﻮەﯾەن ﻛە دۆﺧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺑەرەو ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﺑڕوات ،ﺑەم ﮔﺮﻧﮓ دەﺳــﺘﻜﺎری ﻛﺮدﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە، ﭼﻮﻧﻜــە ﻧﺮﺧﯽ ﻧــەوت ﺟێﮕەی ﻣﺘﻤﺎﻧــە ﻧﯿﯿــە ﺑەھــﯚی ﺋەوەی ﻛﺎﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺳﯿﺎدﯾﯿە و ﺧﻮاﺳــﺖ ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳەر ﻧﯿﯿە ﺗەﻧﯿﺎ ﺳەﻗﻔﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧە ﻟەﻻﯾەن ﭼەﻧﺪان وﺗﯽ زﻟﮫێﺰەوە و ھەردەم ﺟێﮕەی ﻣەﺗﺮﺳﯽ و ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿە. ﻛەرﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﻛەرﺗﯽ ﮔەورە ﻧﯿﻦ ،ﭼﯚن دەﺗﻮاﻧﺮێ ﭘﺸــﺘﯽ ﭘێ ﺑﺒەﺳﺘﺮێﺖ و ﺟێﮕەی ﻧەوت ﺑﮕﺮێﺘەوە؟
ﺑەﻏﺪا ﺟێﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧــە ﻧﯿﯿە و ﻧﺎﺑێﺖ ھەوﻟێﺮ ﺑەﺑــێ ﭼﺎودێﺮی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ رێﻜﻜەوﺗﻦ ﺑﻜﺎت
ﻛەرﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﻛەرﺗــﯽ ﺑﭽــﻮوك ﻧﯿــﻦ ،ﺑــەم ﭘﺸــﺘﮕﻮێ ﺧﺮاون ،ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻋێﺮاق ﺗﺎﻛە وﺗە ﻟــە ﻛەﻧﺪاو ﻛە ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﭘەرە ﺑەﻛەرﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﺑــﺪەن ،ﺋەﮔــەر ﺑەﺗەواوی ﺑﺨﺮێﺘە ﺑەرﻧﺎﻣەوە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻋێﺮاق دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑەﺷــﯽ ھەﻣﻮو ﻧﺎوﭼەی ﻋەرەﺑﯽ ﺧﯚراك دەﺳﺘەﺑەر ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﭘﺸــﺘﮕﻮێ ﺧﺴﺘﻨﯽ وای ﻛﺮدووە ﻧەﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﭘﺸﺘﯽ ﭘێ ﺑﺒەﺳﺘﺮێﺖ و داھﺎﺗﯽ ﻧەﺑێﺖ .ﭘێﺶ 70ﺳــﺎڵ ﻋێﺮاق ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑەوە ﻧەﺑﻮو ھﯿﭻ ﺑڕە ﺧﯚراﻛێﻚ ﻟە دەرەوە ھﺎوردە ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﺗەﻧﯿﺎ % 30ی ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ھەﯾە و ﺋــەوەی ﺗﺮ ﻟــە دەرەوە ھﺎوردە دەﻛﺮێﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘﻤﺎن ﺑەﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوی ﺋﺎﺑﻮوری ھەﯾە ﺗﺎ ﻛەرﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﮔەورە
ﺑﻜەﯾــﻦ و ﺷﺎﻧﺒەﺷــﺎﻧﯽ ﻧــەوت ﺳﻮودی ﻟێ ﺑﺒﯿﻨﯿﻦ ،ﻧەوت ﻣﺎدەی ﺧﺎوی زۆرﺑەی ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧە و دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﻟــە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﭘﺘﺮۆﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ،ﺳــەت ﺋەوەﻧﺪەی داھﺎﺗﯽ ﻧەوت ﺑەدەﺳﺖ ﺑﺨەﯾﻦ. ﺋەو دۆﺧە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەی ﺋێﺴﺘە ﻟە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﯾە ﻟەرووی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەوە ﭼﯿﯽ ﻧﺎو ﻟێ دەﻧﺮێﺖ؟ دۆﺧەﻛــە زۆر ﺋﺎڵــﯚزە و دەﻛﺮێﺖ ﺑە ﭘﻮوﻛﺎﻧەوەی ﺑــﺎزاڕ ﻧﺎو ﺑﺒﺮێﺖ، ﭼﻮﻧﻜە ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﻧەﻣﺎوە و ﺳــﯿﻮﻟە ﺑﯚ دەﺳﺘﺎودەﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺎرە ﻧەﻣﺎوە ،ﺑەھﯚی ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﭘﺎﺷــەﻛەوﺗﯽ ﻣﻮوﭼــە ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﯾﻜﺎت ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛە داھﺎﺗﯽ ﺗﺎك ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺰﻣە و ﭘﺎﺷەﻛەوﺗﯿﺸﯽ ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﺳەر،
ﻛﺎرﯾﮕــەری ﮔەورە ﻟەﺳــەر ﺑﺎزاڕ دروﺳــﺖ ﺑﻮوە ،ﺗەﻧﺎﻧەت دۆﺧەﻛە ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ﺋەو ﺋﺎﺳﺘەی زۆرﺑەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن ﻟە ﺑــﺎزاڕی ھەرێﻢ ﻛﺸــﺎﻧەوە و ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻧــﺎردەوە ﻣﺎڵــەوە ﻛە ﺋــەوەش ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗــﺮە ﻟە ﻛێﺸــەﻛﺎن و ﺑێﻜﺎری دروﺳﺖ دەﻛﺎت ،ﻟە ﻣﺎوەی دوو ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ﺧەرﯾﻜە ﺋــەو دەﺳــﺘﻜەوﺗە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﺎﻧە ﻟە دەﺳــﺖ دەدەﯾــﻦ ﻛە 25ﺳــﺎڵە ﻛﯚی دەﻛەﯾﻨەوە ،زۆر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧەوﺗﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺸﺎوﻧەﺗەوە، ﻟە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾەك ھەﯾە ﻛە دەڵێﺖ ﺳەرﻣﺎﯾە ﺗﺮﺳﻨﯚﻛە ،ﺑﯚﯾە ﻟەھەر ﺷــﻮێﻨێﻚ ﻣەﺗﺮﺳﯽ ھەﺑێﺖ ﺳەرﻣﺎﯾەدارەﻛﺎن ﺑﯿﺎﻧﯽ ﯾﺎن ﻧﺎوﺧﯚ دەﻛﺸێﻨەوە ،ﺋێﺴﺘە زاﻧﯿﺎری ھەﯾە ﻛە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻟە دەوڵەﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺮدووەﺗــە دەرەوە و ﻧﺎﯾﺎﻧەوێ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯿﺨەﻧە ﮔەڕ ،ﺋەﮔەر ﺳــەرﻣﺎﯾەدارەﻛﺎن ﭘﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟە ﺑــﺎزاڕی ھەرێﻢ ﺧﺴــﺘﺒﻮواﯾە ﮔەڕ ،دۆﺧــﯽ ﺧﺮاﭘــﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻧەدەﮔەﯾﺸﺘە ﺋەو ﺋﺎﺳﺘە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا زۆرﺑەی ﺳەرﻣﺎﯾەدارەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ﺳــەرﻣﺎﯾەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟــە ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧﯽ دەرەوە ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ﺑﺎزاڕەوە. ﻧﺮﺧــﯽ ﻧــەوت ﻟــە ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەداﯾــە ،ﺑــەم ﺋــەو ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەﯾە ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛــەی ﻧﺎﺑﯿﻨﺮێﺖ؟ دەﺑێ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﻧﺮﺧــﯽ ﻧەوت ﻟە 60 دۆﻻر زﯾﺎﺗﺮ ﺑەرز ﻧﺎﺑێﺘەوە و ﺋﯚﭘﯿﻚ رێﮕە ﻧﺎدات ﻧﺮﺧــﯽ ﻧەوت ﺑەرزﺗﺮ ﺑﯿێﺘەوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛێﺒەرﻛێﯽ زﯾﺎﺗﺮ
دروﺳﺖ ﻧەﺑێﺖ ،ﺋەﮔەر ﺑﻤﺎﻧەوێﺖ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﭼﺎرەﺳەر ﺑﺒێﺖ، ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑەﻛﺎراﻛﺮدﻧــﯽ ﻛەرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﺋﺎﺑــﻮوری دەﻛﺮێــﺖ ،ﻟــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎن ﺷــەﻓﺎف ﻧﯿــﻦ و زاﻧﯿﺎری ﻟەﺑــﺎرەی ﻗەرزی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ داﻧەوەﯾــﺎن ﻧﺎدرێــﺖ ،ﻧﺎزاﻧﯿــﻦ ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﻧﺮﺧﯽ ﻧەوت ﺑﯚﭼﯽ ﻛﺎرﯾﮕەری ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺑەرزﺑﻮوﻧــەوەی ﻧﺮﺧــﯽ ﻧــەوت ﺑێﺖ ،دەﺑﻮو ﺋێﺴــﺘە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری ﻛﻮرﺗﮫێﻨﺎﻧــﯽ داراﯾﯽ ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﻜﺮێﺖ. داﺗەﭘﯿﻨﯽ دۆﺧــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗــﺎ ﭼەﻧﺪ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻛێﺸە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ھەﯾە؟ ﺳﯿﺎﺳــەت و ﺋﺎﺑﻮوری دوو رووی
ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛﺎرﯾﮕەری ﮔەورە ﻟەﺳەر ﭼﺎرەﺳــەری ﺋﺎﺑﻮوری دروﺳــﺖ دەﺑێﺖ ﻟــە ﻧﺎوﺧــﯚدا ،ﺑەﺟﯚرێﻚ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﭼﺎرەﺳــەری دۆﺧــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑﻜەﻧە ﻣەرﺟێﻚ ﻟــەو ﻣەرﺟﺎﻧەی دەﯾﺎﻧەوێــﺖ ﺑﮕەﻧــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ. دوای ﭘەﺳەﻧﺪﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻮدﺟەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻋێﺮاق و رەﺗﻜﺮدﻧەوەی ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ، ﺑﮋاردەﻛﺎن ﭼﯿﻦ ،ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯚن ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﺑﻜﺎت؟ ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮدﺳﺘﺎن ﻧﯿﯿە داھﺎﺗــﯽ ﻧەوت رادەﺳــﺘﯽ ﺑەﻏــﺪا ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑەﻏﺪا ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەدەﺳــﺘﯽ ﺧﯚی ﻧﯿﯿە و وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑڕﯾــﺎری ﺑﯚ دەدەن، رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﻧێــﻮان ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺑەﻏﺪا ﺗەﻧﯿﺎ دەﺑێﺖ ﻟەژێﺮ ﭼﺎودێﺮی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎدا ﺑێﺖ،
ھەر ﺗێﻜﭽﻮوﻧێﻜﯽ ﺑﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و دەرەﻛﯽ راﺳﺘەوﺧﯚ ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳەر ﺑﺎری ﺋﺎﺑﻮوری دادەﻧێﺖ ﯾــەك دراون و ﻟــە ﯾەﻛﺘــﺮ ﺟﯿﺎ ﻧﺎﻛﺮێﻨــەوە ،ھﯿــﭻ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﯽ ﺑەھێﺰ ﻧﺎﺑێﺖ ﺋەﮔەر دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺗەﻧﺎھﯽ ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﻧەﺑێﺖ و ھەر ﺗێﻜﭽﻮوﻧێﻜﯽ ﺑﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و دەرەﻛﯽ راﺳــﺘەوﺧﯚ ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳــەر ﺑﺎری ﺋﺎﺑﻮوری دادەﻧێﺖ، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻦ دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜــەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەﭼﺎرەﺳــەری
ﺋەﮔــەر ﻧــﺎ زۆر ﺋەﺳــﺘەﻣە ﺑەﺑێ ﻻﯾەﻧﯽ ﺳێﯿەم ھﯿﭻ رێﻜﻜەوﺗﻨێﻚ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﻟەﺑﺎرەی ﺋﺎﺑﻮوری ﻟە ﺑەﻏﺪا ھەر ﻛەﺳە و ﻗﺴــەﯾەك دەﻛﺎت و ﺟێﮕەی ﻣﺘﻤﺎﻧە ﻧﯿﻦ ،ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔﺮﻧﮕە ﺧﺮاﭘﯽ دۆﺧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری زﯾﺎﺗﺮ ﻧەﺧﺎﯾەﻧێﺖ ،ﺑەھەر رێﮕەﯾــەك ﭼﺎرەﺳــەری ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﺋەوەی ﻣﺘﻤﺎﻧە و ھﯿﻮا ﺑە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و ﺳەرﻣﺎﯾەدارەﻛﺎن ﺑﺪاﺗەوە.
ﺋﺎﺑﻮوری
ھەوﻟێﺮ ﺧﺎوەﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 41ھەزار ﺗﺎﻛﺴﯿﯿە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەڵەﺑﺠە 257ﭘڕۆژە ﺋﯿﺸﻜﺮدن ﺗﯿﺎﯾﺎﻧﺪا راﮔﯿﺮاوە
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﻣﺎوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دوو ﺳــﺎڵە ﺋەوەی ﻛﺎری دەﺳــﺖ ﻧﺎﻛەوێــﺖ ﯾــﺎن داھﺎﺗەﻛەی ﺑەﺷــﯽ ﻧــﺎﻛﺎت ،روو ﻟــە ﻛڕﯾﻨﯽ ﺗﺎﻛﺴــﯽ دەﻛﺎت ،ﺋەو دۆﺧە وای ﻛﺮدووە ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن ﭘڕ ﺑﻦ ﻟە ﺗﺎﻛﺴــﯽ و ﺷــﻮﻓێﺮاﻧﯽ ﺗﺎﻛﺴﯽ ﺑە ﺧێﺮاﯾﯽ ﻟە ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎن ﺑﺴــﻮوڕێﻨەوە و راوە ﻧەﻓــەر ﺑﻜەن .ﺑێﺴــەروﺑەری ﺋﯿﺸــەﻛە و رێﻜﻨەﺧﺴــﺘﯽ ﭘﯿﺸــەﻛە وای ﻛﺮدووە ﻛﺎﺳــﺒﯿﯿەﻛەی ﺳﺴﺖ و ﻛەﻣﺪاھﺎت ﺑێﺖ. ﺋەﮔەر ﻟە ھەر ﺷەﻗﺎﻣﯿﻜﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑﯚ ﺳــﺎﺗێﻚ ﺳــەرﻧﺞ ﺑﺪەﯾﺘە ﺋەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻼﻧــەی ﺑە ﺷــەﻗﺎﻣەﻛەدا ﺗێﺪەﭘەڕن ﯾﺎن ﻟە ﮔﯚﺷە و ﻛەﻧﺎری ﺑــﺎزاڕ و ﺷــﻮێﻨە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑڕواﻧﯽ ،ﺋەوا ﺑﯚت دەردەﻛەوێﺖ ﻛە ﺑەﺷێﻜﯽ ﺑەرﭼﺎوی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎن ﺗﺎﻛﺴﯿﻦ. ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی رێــﮋەی ﺑێﻜﺎری و ﻛەﻣﺒﻮوﻧــەوەی دەرﻓەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎر و داﻧەﻣەزراﻧــﺪن واﯾــﺎن ﻛﺮدووە ﺧەڵﻜێﻜــﯽ زۆر روو ﻟــە ﻛڕﯾﻨﯽ ﺗﺎﻛﺴﯽ ﺑﻜەن. ”ﻟە ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿەوە ﺗەﻧﯿــﺎ دوو ھەزار دﯾﻨــﺎر ﺋﯿﺸــﻢ ﻛــﺮدووە “.ﺋەوە ﮔﻮﺗەی ﻣﺤەﻣەد رەﺣﻤﺎﻧﯽ ﺷﻮﻓێﺮ ﺗﺎﻛﺴــﯿﯿە ﻛە ﻣﺎوەی ﭘێﻨﺞ ﻣﺎﻧﮕە ﺗﺎﻛﺴــﯽ ﻛڕﯾﻮە .ﻣﺤەﻣەد ﺳــﺎڵﯽ 2015ﺑەﺷــﯽ ﻋەرەﺑــﯽ زاﻧﻜﯚی ﺗەواو ﻛﺮدووە و ﻟەﺑەر ﺋەوەی ھﯿﭻ
ﻛﺎرێــﻚ ﻧەﺑﻮوە ﺑﯿــﻜﺎت ،ﺑە ﻧﺎﭼﺎر ﺗﺎﻛﺴــﯿﯿەﻛﯽ ﻛڕﯾــﻮە ﺑەڵﻜﻮ وەك ﮔەﻧﺠێﻚ ﭼﯿﺘﺮ دەﺳــﺖ ﺑﯚ داﯾﻚ و ﺑﺎوﻛﯽ ﭘﺎن ﻧەﻛﺎﺗەوە. ﺷــﻮﻓێﺮاﻧﯽ ﺗﺎﻛﺴــﯽ ﺧەﻣــﯽ ﺟﯿﺎوازﯾــﺎن ھەﯾــە ،ﺋەواﻧەی ﺑە ﭘﯿﺸە ﺷــﻮﻓێﺮ ﺗﺎﻛﺴــﯿﻦ ،ﺧەﻣە ﮔەورەﻛەﯾــﺎن ﺋەوەﯾــە ھەﻣــﻮو ﻛەﺳێﻚ رووی ﻟە ﺗﺎﻛﺴﯽ ﻛﺮدووە و ﺑﺎزاڕﯾﺎن ﻧەﻣــﺎوە و ﺋەواﻧەش ﻛە ﭘﯿﺸــەی ﺗﺮﯾﺎن ھەﯾە ،دەڵێﻦ ﻟە ﻧﺎﭼﺎرﯾﯿﺎن ﺗﺎﻛﺴﯽ ﻟێ دەﺧﻮڕن. ﻟەﺳەر ﺷەﻗﺎم وﯾﺴﺘﻤﺎن ژﻣﺎرەﯾەك ﺗﺎﻛﺴﯽ راﺑﮕﺮﯾﻦ و ﺷﻮﻓێﺮەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺪوێﻨﯿﻦ .ﻛﺎﻣــەران ﺣەﯾﺪەر ﻛە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾە و ﺗﺎﻛﺴﯿﺸﯽ ﭘێﯿە ،ﻟە ﺗەﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ﺳﺘﯚﭘﯽ ﻛﺮد و ﮔﻮﺗﯽ، ”دەﭼێﺘە ﻛﻮێ ﺑﺘﮕەﯾەﻧﻢ“ ،ﮔﻮﺗﻢ ”رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﻢ و ﻟــە وەﻣﯽ ھەﻧﺪێﻚ ﭘﺮﺳــﯿﺎر دەﮔەڕێﻢ “.ﺋەو ﻛﻮڵﯽ دڵﯽ ﺧﯚی ھەڵڕﺷﺖ و ﮔﻮﺗﯽ، ”ﺋەﮔەر ﺣﻜﻮوﻣەت ﻣﻮوﭼەﻛەی ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﺑە ﺗەواوی ﭘێ داﺑﺎم، ھەرﮔﯿــﺰ ﺣەزم ﻧەدەﻛــﺮد ﻛﺎری ﺗﺎﻛﺴــﯽ ﺑﻜەم و ﺋەوەی ﺋێﺴــﺘە ﭘێﯽ ﺑــەڕێ دەﭼﻢ ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا
ﻋەﺑﺪو ﻛەرﯾﻢ ﺳەرۆﻛﯽ ﺳەﻧﺪﯾﻜﺎی ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ھەوﻟێﺮ:
ﺑەﭘێﯽ ﭘﻼﻧێﻜﯽ ﻧﻮێ ﺋەوەی ﻟە ھێڵﯽ دەرەوەی ﺷﺎر ﻛﺎر ﺑﻜﺎت ،ﺋەوا ﺑﯚی ﻧﯿﯿە ﻟە ﻧﺎو ﺷﺎر ﻧەﻓەر ﺑﮕﻮازێﺘەوە.
ﭘﯿﺸەی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾەﺗﯿﻢ ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺗﺎﻛﺴــﯿﯿە و ﻟە ﺧــﻮا ﺑەزﯾﺎد ﺑێﺖ رۆژاﻧە داھﺎﺗێﻜﻢ ھەﯾە“. ھەر ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﺗﺎھﺎﺗﻨﯽ ﻗﺴەﻛﺎﻧﻤﺎن و رۆﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺗﺎﻛﺴــﯿﯿەﻛە ،ﺧێﺮا ﺗﺎﻛﺴﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑێ ﺋەوەی ﺋﺎﮔﺎی ﻟە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸﺖ ﺧﯚی ﺑێﺖ، ﻟە ﺑەردەﻣﻤﺎن راوەﺳﺘﺎ .ﺋەو دﯾﻤەﻧە
ﺷﻮﻓێﺮێﻜﯽ ﺗﺎﻛﺴﯽ:
ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2013ھﯿﭻ رۆژێﻚ ﻟە 120 ھەزار دﯾﻨﺎر ﻛەﻣﺘﺮم ﻧەﺑﻮوە ،ﺋێﺴﺘە ﺑە ھەﻓﺘەﯾەك ﺋەوەﻧﺪە داھﺎﺗەم ﻧﯿﯿە.
ﺋەﮔــەر دەرﻓەﺗێــﻚ ﺑێــﺖ ﺑﯚ ﻣﻦ زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺷــﻮﻓێﺮ ﺗﺎﻛﺴﯽ ﺑﺪوێﻨﻢ، ﺋەوا دەرﺧەری ﺋەو راﺳﺘﯿﯿەش ﺑﻮو ﺷﻮﻓێﺮەﻛﺎن ﻟە ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﻧەﻓەر ﻛێﺒەرﻛێﯿﺎﻧە و ﺑە ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﺋەوەی ﻟەﺳــەر ﺑڕی ﻛﺮێ ﻟەﮔەڵ ﺷﻮﻓێﺮ ﺗﺎﻛﺴﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ رێﻚ ﻧەﻛەوﺗﻮوم، ﻟە ﺑەردەﻣﻢ رادەوەﺳﺘﺎن ﺗﺎ ﺑە ھەر ﻧﺮﺧێﻚ ﺑێﺖ ﺑﯚ ﺷــﻮێﻨﯽ ﻣەﺑەﺳﺖ ﺑﻤﮕﻮازﻧەوە. ﺷﻮﻓێﺮاﻧﯽ ﺗﺎﻛﺴﯽ زۆرﺑەﯾﺎن ﺟﮕە ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ،ﺑﺎﺳﯿﺎن ﻟەوە دەﻛــﺮد ﻛە ﺳــﺎﻧﯽ ﭘێﺶ 2014 ﻋەرەﺑەﻛﺎن و ﮔەﺷــﺘﯿﺎرەﻛﺎن زۆر ﺑﻮون و ﻗەت ﺑێ ﻧەﻓەر ﻟە ﺷــەﻗﺎم ﻧەدەﺳﻮوڕاﻧەوە .ﯾەﻛێﻜﯿﺎن ﮔﻮﺗﯽ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2013ھﯿــﭻ رۆژێﻚ
ﻟە 120ھــەزار دﯾﻨــﺎر ﻛەﻣﺘﺮی داھﺎت ﻧەﺑﻮوە ،ﻛەﭼﯽ ﺋێﺴــﺘە ﺑە ھەﻓﺘەﯾەك ﺋەوەﻧﺪە داھﺎﺗەی ﻧﯿﯿە، ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ دەﯾﮕﻮت داھﺎت ﺑﯚ ﻧﯿﻮە داﺑەزﯾﻮە. ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھێﺸــﺘﺎ ﻛﺎری ﺗﺎﻛﺴــﯽ رێﻚ ﻧەﺧــﺮاوە و ﺟﯚرێﻚ ﭘﺎﺷــﺎﮔەرداﻧﯽ ﻟە ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﺗﺎﻛﺴــﯿﺪا ھەﯾە .ﻋەﺑﺪو ﻛەرﯾﻢ ﺳەرۆﻛﯽ ﺳەﻧﺪﯾﻜﺎی ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ھەوﻟێﺮ ﺑﯚ ”وﺷــە“ رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﺋەواﻧﯿﺶ ﺋﺎﮔﺎداری دۆﺧەﻛەن و ﺑــە ھــﺎوﻛﺎری وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە دەﯾﺎﻧەوێﺖ رێﻜﯽ ﺑﺨەن. ﺋــەو ﺑﺎﺳــﯽ ﻟــەوە ﻛﺮد ﻛــە ﻟە ﺑەرﻧﺎﻣەﯾﺎﻧﺪاﯾــە ﺗﺎﻛﺴــﯿﯽ ﻧﺎوەوە
و دەرەوەی ﺷــﺎر ﺟﯿﺎ ﺑﻜەﻧەوە و دوو ﺳﺎڵە ﻛﺎری ﻟەﺳــەر دەﻛەن و ﻟــەم دواﯾﯿﺎﻧــە وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚ رەزاﻣەﻧﺪی ﭘﯿﺸﺎن داوە .ﺑە ﮔﻮﺗەی ﻋەﺑﺪو ﻛەرﯾﻢ ،ﻟەﻣەودوا ﺋەوەی ﻟە ھێڵﯽ دەرەوەی ﺷﺎر ﻛﺎر ﺑﻜﺎت، ﺋــەوا ﺑﯚی ﻧﯿﯿە ﻟە ﻧﺎو ﺷــﺎر ﻧەﻓەر ﺑﮕﻮازێﺘــەوە و ﺑەﭘێﭽەواﻧەﺷــﯽ ﺋەواﻧەی ﻧﺎو ﺷــﺎر ﻟــە دەرەوە ﻛﺎر ﻧﺎﻛەن. ﺑە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﺳەﻧﺪﯾﻜﺎی ﮔﻮاﺳﺘﻨەوە ،ﭘێﺸــﺘﺮ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻣﯚڵەﺗﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﻧەدەداﯾە ﻛەﺳێﻚ ﭘێﺸەی ﺗﺮی ھەﺑێﺖ ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯿﺶ ﻣﯚڵەﺗﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿﺎن ھەﯾە و ﺋــەوەش وای ﻛــﺮدووە ھەﻣﻮو ﻛەس ﺑﺘﻮاﻧێ ﺗﺎﻛﺴــﯽ ﻟێ
ﺑﺨﻮڕێﺖ. دواﯾﯿﻦ ژﻣــﺎرەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ وەك راﺋﯿﺪ ﻓﺎزڵ ﺣﺎﺟﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ھﺎﺗﻮﭼــﯚی ھەوﻟێــﺮ ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺧﺴﺘﯿە ڕوو ،ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە 661ھەزار و 645ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ و ﻟەو ژﻣﺎرەﯾەش 41ھــەزار و 570ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯿــﺎن ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎﻧﯿــﺎن رەﻧﮓ ﺳــﻮورە ﻛە ﺗﺎﻛﺴﯽ و ﭘﺎﺳــەﻛﺎن دەﮔﺮێﺘەوە. ﺑــەو ﭘێﯿــە ﺳــەرووی 6%ی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﺗﺎﻛﺴﯿﻦ. ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﻛــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺰﯾﻜەی ﺳــێ ﺳﺎڵە ﺗﻮوﺷــﯽ ﺟﯚرێﻚ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﺑﻮوە ،ﺑەم ھێﺸﺘﺎ ھﺎوردەﻛﺮدﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەردەواﻣە. ﻓﺎزڵ ﺣﺎﺟﯽ دەڵێﺖ ﺋەرﻛﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠە و ﭼەﻧﺪ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ ﻟە ﺳــﻨﻮورەﻛﺎن ﺑێﺘە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺋەوان ﺗﯚﻣﺎری دەﻛەن و زۆری و ﻛەﻣﯿﯿەﻛــە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە وەزارەﺗﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە ھەﯾە. ﺋەو رووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ و ﺗﺎﻛﺴــﯽ ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ 2015و 2016ﺑەراورد ﺑە ﺳﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﺘﺮ ،داﺑەزﯾﻮە و ھﯚﻛﺎرەﻛەش ﺋەو دۆﺧە داراﯾﯿﯿەﯾە.
ﺳێ ھەزار ﭘڕۆژەی وەﺑەرھێﻨﺎن راﮔﯿﺮاوە
ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ 850ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و ﺑەڵێﻨﺪەر ﻣﺎﯾەﭘﻮوچ ﺑﻮون وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ ﻟە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا850 ، ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ و ﺑەڵێﻨﺪەر ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻣﺎﯾەﭘــﻮوچ ﺑــﻮون و ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺑەڵێﻨﺪەراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت، ﺳــەرووی ﺳــێ ھەزار ﭘڕۆژەﯾﺎن راﮔﯿﺮاوە. ﻣﯿــﺮان ﻛەﻣــﺎل ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺑەڵێﻨﺪەراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺑەھﯚی
ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﻣﺎوەی ﺳێ ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوودا ،ﺑە ﺳــەدان ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و ﺑەڵێﻨــﺪەر ﻣﺎﯾەﭘــﻮوچ ﺑﻮون و ﻟەو ﻧێﻮەﻧﺪەﺷــﺪا ﭼەﻧــﺪ ﮔەورە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەك ھەﯾە. ﻛەﻣﺎل ﺋﺎﻣﺎژەی دا ” ،ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ھەزار و 247 ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ھەﺑﻮون ،ﺑــەم 850 ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﻣﺎﯾەﭘــﻮوچ ﺑــﻮون ،ﻟە ھەﻣﻮو ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دوو ھەزار ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و ﺑەڵێﻨﺪەر ﻣﺎﯾەﭘــﻮوچ ﺑــﻮون و ﺳــەرەڕای
ﻣﺎﯾەﭘﻮوﭼــﯽ ﭼەﻧــﺪان ﺑەڵێﻨﺪەر ﺗﻮوﺷﯽ ﻛێﺸــەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﺶ ﺑﻮوﻧەﺗەوە ،ﺑەھــﯚی ﻧەداﻧﯽ ﭘﺎرە ﻟــە ﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە ،ڕۆژ ﺑــەڕۆژ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی زﯾﺎﺗﺮ ﻣﺎﯾەﭘﻮوچ دەﺑێﺖ و زﯾﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮﯾﺶ دروﺳﺖ دەﻛﺎت“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺳەرووی 120ھەزار ﻛﺮێﻜﺎر ﺑێﻜﺎر ﺑﻮون ،ﺋەوەش ﺧﯚی ﺑﯚ ﺧــﯚی ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە، ﺑە ﺑەردەواﻣﺒﻮوﻧــﯽ ﺋەو دۆﺧەش ژﻣﺎرەﻛە زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێــﺖ و ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑەرەو ﻧەﻣــﺎن دەﭼێﺖ، ﻟە ھەوڵﯿﺸــﺪاﯾﻦ ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑە رژدی ﺑێﺘە ﭘێﺸــەوە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ھﯿﭻ ﭘﻼﻧێﻜﯽ ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ دۆﺧەﻛە“. ﮔﻮﺗەﺑێﮋەﻛەی ﺑەڵێﻨﺪەران دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳێ ھەزار ﭘڕۆژە ھەن و ﺳەرﺟەﻣﯿﺎن راﮔﯿﺮاون ،زۆر
ﺑەدەﮔﻤەن ﭘڕۆژە ھەﯾە ﺋﯿﺸﯽ ﺗێﺪا ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺋەو ﭼەﻛﯽ ﺑﺎﻧﻜﯿﯿەش ﻛە ﺣﻜﻮوﻣــەت دەﯾﺪاﺗە ﺑەڵێﻨﺪەر ،ﻟە ﺑﺎزاڕدا ﭘﺎرە ﻧﺎﻛﺎت ،ﺋەﮔەر ﭼەﻛێﻜﯽ 200ﻣﻠﯿــﯚن دﯾﻨــﺎری ﺑﺪرێﺘــە ﺑەڵێﻨﺪەر ،ﻟە ﺑﺎزاڕدا ﺗەﻧﯿﺎ 90ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر دەﻛﺎت ،ﺋەوەش ﻛێﺸەی ﺑﯚ ﺑەڵێﻨﺪەر دروﺳﺖ ﻛﺮدووە و زﯾﺎﻧﯽ زۆری ﭘێ ﮔەﯾﺎﻧﺪووە“. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﺧەدﯾﺠــە ﻋەﺑﺪوﻟﺠەﺑﺎر ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی وەﺑەرھێﻨــﺎن و ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ”وﺷــە“ی دووﭘﺎت ﻛــﺮدەوە، ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 850ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و ﺑەڵێﻨﺪەر ﻣﺎﯾەﭘﻮوچ ﺑــﻮون ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ھەزار ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ھەﯾە، ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﻛﺎرﻛــﺮدن ﻟە ھەزاران ﭘڕۆژەی ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری و ﭘڕۆژەی ﺗﺮ راﮔﯿﺮاوە.
ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ”ﺋــەو ﭘڕۆژاﻧەی ﻛە ﺑەﺣﯿﺴﺎب ڕاﻧەﮔﯿﺮاون ،ﺋﯿﺸﻜﺮدن ﺗﯿﺎﯾﺎﻧﺪا زۆر ﺧﺎو و ﺳﺴﺘە ،ھەﻧﺪێﻚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺶ ﺗەﻧﯿــﺎ زۆر ﻟە ﺧﯚﯾﺎن دەﻛــەن ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑــەردەوام ﺑﻦ ﻟە ﺋﯿــﺶ ،ﺋــەوەش ﻟەﺑەرﺋەوەﯾە زﯾﺎن ﻧەﻛەن ،ﭼەﻧــﺪ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﻛەم ھەﯾە ﻛە ﻛﺎرﻛــﺮدن ﺗﯿﺎﯾﺎﻧﺪا ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە % 90و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە ﻧﺎﯾەوێﺖ ڕاﯾﺒﮕﺮێﺖ“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەڵەﺑﺠە 257ﭘڕۆژە ﺋﯿﺸــﻜﺮدن ﺗﯿﺎﯾﺎﻧﺪا راﮔﯿــﺮاوە ،ﺋەو ﭘڕۆژاﻧەش ﻛە ڕاﮔﯿﺮاون ﺑﻮدﺟەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳەر ﻧــەوت و ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎن و وەﺑەرھێﻨــﺎن ﺑــﻮوە ،ﺑــەم ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ﮔەرﻣﯿﺎﻧەوە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳــێ ھەزار ﭘڕۆژە ﺋﯿﺸﻮﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە ﺗەواوی راﮔﯿﺮاون“. ”ﻟە ﻣﺎوەی ﺳێ ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوودا
ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﯚ ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر وەك ﺑﻮدﺟەی ﭘەرﭘێﺪاﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎن ﺑﯚ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮاوە ،ﺋەوﯾﺶ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2015ﺑﻮو ،ﭘﺎرەﻛەش ﺑﯚ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2011و 2012و 2013 ﺧــەرج ﻛﺮاوە ،ﺑڕﯾﺎرﯾــﺶ ﺑﻮو ﺑڕە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2016ﺧەرج ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑەم ﺧــەرج ﻧەﻛﺮاوە“، ﺧەدﯾﺠە ﻋەﺑﺪوﻟﺠەﺑﺎر وای ﮔﻮت. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﭘێﺸــەوا ﻋﻮﻣەر، ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﮔەردﯾﻞ ﺑە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﭼەﻧﺪان ﭘڕۆژەﯾــﺎن ﻟــە ﺑــﻮاری ﺑﯿﻨــﺎ و
ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری و ڕێﮕەوﺑﺎن و ﺋﺎو و ﺋﺎوەڕۆ ﺑەردەﺳــﺖ ﺑــﻮوە ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﺋەو دۆﺧەی ﺋێﺴﺘە وازﯾﺎن ﻟێ ھێﻨﺎوە و ﺋﯿﺸــﻜﺮدن ﺗﯿﺎﯾﺎﻧﺪا راﮔﯿﺮاوە. ﺋــەو دەڵــێ” ،ﺋەو ﺑــڕە ﭘﺎرەﯾەی ﺑــﯚ ﺳــﺎڵﯽ 2015ﻟــە ﺑﻮدﺟەی ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺧــەرج ﻛــﺮا ،ﺑــڕی 170ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨــﺎری ﺑــەر ﺋێﻤە ﻛەوﺗــﻮوە و ﭘڕۆژەﯾەﻛﻤــﺎن ﭘێ ﺗەواو ﻛﺮدووە، ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺗﺎ زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﻤێﻨﻨەوە ﭘﺎرەی زﯾﺎﺗﺮﯾﺎن دەوێﺖ“.
ژﻣﺎرە ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/ 1/ 18 ،
ﻛﺎری ﺗﺎﻛﺴﯽ زۆر و ﻛﺎﺳﺒﯿﯿەﻛەی ﺑﯚر ﺑﻮوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
13
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
14
”ﺳﺎﻧێﻜە ﺑە ﺋێﺴﺘەﺷــەوە ﭘﺎش ﺧﯚﮔﺮﺗﻨﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻧەوﺗﯽ ﻧەﻓﺘﺨﺎﻧە ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪ و وەزارەﺗﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻋێﺮاﻗەوە دەﮔﻮازرێﺘەوە ﺑﯚ ﭘﺎوﮔەی دۆرە ﻟە ﺑەﻏﺪا ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ ﻟە دۆﺧێﻜﯽ ﺧﺮاﭘﺪاﯾە ﻟەرووی ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧەوە“.
ژﻣﺎرە ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/ 1/ 18 ،
ﻟە ﻣەرزی ﺑﺎﺷﻤﺎخ ﺟﻮوڵەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﮔەﺷﺘﯿﺎری ﻟە ﻛﻮرﺗﯽ دەدات وﺷە /رێﺒﯿﻦ ﭘێﻨﺠﻮێﻨﯽ ﺑەھــﯚی ﺑەردەواﻣــﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺳﺘەﻧﮓ ﻟەﻻﯾــەن ﺑﺎزﮔەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﻮارووی ﻋێﺮاﻗەوە ﺑﯚ ﺷــﯚﻓێﺮاﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻗەﺑﺎرەی ﺋﺎڵﻮﮔﯚرﯾــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟــە ﻧێﻮان ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێــﺮان ،ھــﺎوﻛﺎت ھﺎﺗــﻦ و ﭼﻮوﻧــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎران ﻟە ﻧێــﻮان ھــەردووﻻ و ھەﻧﺎردە و ھﺎوردەﻛﺮدﻧــﯽ ﺑەرھەﻣــە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ و ﺧﯚراﻛﯿﯿــەﻛﺎن، ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2016ﻟــە ﻣــەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑﺎﺷﻤﺎﺧﺪا ﺑە ﺑەراورد ﺑــە ﺳــﺎڵﯽ 2015زۆر ﻛەﻣــﯽ ﻛﺮدووە. ﻣەﺣﻤــﻮود، ﺋــەزوەر ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﺎری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــەی دەروازەی ﻣەرزی
ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ﺑﺎﺷﻤﺎخ ،ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2016و ﻟە رێﮕــەی ﻣەرزەﻛەﯾﺎﻧــەوە 284 ھەزار و 991ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﺋێﺮاﻧﯽ ﺳەرداﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮدووە ،ﻟە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺸــﺪا 275 ھــەزار و 750ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﺶ ﻟە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە و ﻟــە رێﮕــەی ﻣــەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ﺑﺎﺷﻤﺎﺧەوە ﭼﻮوﻧەﺗە ﺋێﺮان. رووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە ،ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎری ﺳﺎڵﯽ ،2015ھﺎﺗﻨﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎراﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑــﻮوە ﻟە 386ھەزار و 472 ﮔەﺷــﺘﯿﺎر و ﭼﻮوﻧﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎراﻧﯽ ھەرێﻤﯿــﺶ ﺑــﯚ وﺗــﯽ ﺋێﺮان ﮔەﯾﺸــﺘﺒﻮوە 388ھەزار و 593 ﮔەﺷــﺘﯿﺎر” ،وەك دەﺑﯿﻨﯿﻦ ھﺎﺗﻦ و ﭼﻮوﻧﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎران ﻟە ﻧێﻮان ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋێﺮان زۆر ﻛەﻣﯽ ﻛﺮدووە“.
ﺷﺎﺧەوان ﺑەﻛﺮ:
ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی داھﺎﺗﯽ ﻣەرزەﻛەﻣﺎن ﻟە ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ،دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺑەردەواﻣﯽ ﺷەڕی داﻋﺶ و ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ وﺷە /ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ- ﺳەﺑﺮی ھﯚرﯾﻨﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ ھەرﭼەﻧــﺪ ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛێڵﮕەﯾەﻛــﯽ ﻧەوﺗﯿﯿــە ﻟــە ﺳــﻨﻮورەﻛەﯾﺪا و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑــە ﺑەردەواﻣﯽ ﻧەوﺗەﻛەی دەردەھێﻨێﺖ ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﺳﻨﻮورەﻛە ﻛێﺸەی ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەوﺗﯿــﺎن ھەﯾە، ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺷﺎرەﻛە دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧەوە ،ھەرﭼەﻧﺪ ﺳــەرووی 200ھەزار ﻛەس ﻟــە ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ دەژﯾﻦ ،ﺑەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏﺪا ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﺸــﻜﯽ 36ھــەزار ﻛەس ھەژﻣﺎر دەﻛﺎت. ﺑێﺴــﺘﻮون ﺑﺎﺟــەن ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻣەدەﻧــﯽ ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوە ﻛــﺮد ،ﻛێڵﮕــەی ﻧەﻓﺘﺨﺎﻧە ﻟــە ﺋێﺴــﺘە و راﺑــﺮدوودا ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێــﻚ ﻧەﺑﻮوەﺗــە ھﯚﻛﺎرێﻚ ﺑﯚ ﺑﻮوژاﻧﺪﻧــەوەی ﻧﺎوﭼەﻛــە و ﺑە ﭘێﭽەواﻧــەوە ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ ﻟەرووی ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەوە ﭘەراوێﺰ ﺧﺮاوە. ﻧﺎوﭼــەی ﻧەﻓﺘﺨﺎﻧە ﻟــە ﻣﺎوەی ﻋێﺮاق-ﺋێﺮاﻧــﺪا ﺷــەڕی داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧەﻛەی ﺑﯚ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق و ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن راﮔﻮێــﺰران ،ﭘــﺎش ﻛﯚﺗﺎھﺎﺗﻨﯽ ﺷــەڕەﻛە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1988ەوە ﺗــﺎ رووﺧﺎﻧــﯽ رژێﻤــﯽ ﺑەﻋﺲ ﻟــە 2003دا ،وەك ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ ﻗەدەﻏەﻛﺮاوی ﻧەوﺗﯽ ﻣﺎﯾەوە. ﻛێڵﮕــەی ﻧەﻓﺘﺨﺎﻧــە ﺑەدوورﯾﯽ 36ﻛــﻢ دەﻛەوێﺘــە ﺑﺎﻛــﻮری ﺷــﺎرۆﻛەی رۆژھەﺗــﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿﻨــەوە و 24ﺑﯿﺮی ﻧەوت ﻟەﺧﯚ دەﮔﺮێــﺖ و وەك ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻛێڵﮕە ھﺎوﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﻋێﺮاق
ﺑەﮔﻮﺗــەی ﻣەﺣﻤﻮود” ،ﺳــﺎڵﯽ 2016ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻗەﺑﺎرەی ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟە ﻣەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ﺑﺎﺷــﻤﺎخ ﺑەرێﮋەی % 30ﻛەﻣﯽ ﻛــﺮدووە و ﺋــەو داھﺎﺗــەی ﻟەو ﻣەرزەوە دەﺳﺖ ھەرێﻢ ﻛەوﺗﻮوە، داﺑەزﯾﻮە“. ﺷــﺎﺧەوان ﺑەﻛــﺮ ،ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﮔﻮﻣﺮﮔــﯽ ﻣەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ﺑﺎﺷــﻤﺎخ، ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــەوە ﻛﺮد، ﺳﺎڵﯽ 2015ﺋەو داھﺎﺗەی دەﺳﺖ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾﺎن ﻛەوﺗﻮوە، ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮو ﻟــە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 245ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ،ﺑەم ﺳﺎڵﯽ 2016داھﺎﺗﯿﺎن ﻧﯿﻮە زﯾﺎﺗﺮ ﻛەﻣﯽ ﻛﺮدووە و ﺗەﻧﯿﺎ 170ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر ﺑﻮوە. رووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی داھﺎﺗــﯽ ﻣەرزەﻛەﻣﺎن ﻟە ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا ،دەﮔەڕێﺘــەوە ﺑــﯚ ﺑەردەواﻣــﯽ ﺷــەڕی داﻋــﺶ و ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﻧﺰﯾﻜەی ﺳێ ﺳﺎڵە ﺑەردەواﻣﯽ ھەﯾە“. ﺋــەو ﭘێــﯽ واﯾــە” ،ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟــە ھــﯚﻛﺎرە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی داھﺎت و ﺟﻮوڵەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟە ﻣەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ﺑﺎﺷــﻤﺎخ ،دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺑﻮوﻧﯽ ﭼەﻧﺪان ﺧﺎڵﯽ ﮔﻮﻣﺮﮔﯽ ﻟە ﻧێﻮان
ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪدا ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن و ﺷــﯚﻓێﺮان ﻟێﺮە ﺑﺎﺟﯽ ﮔﻮﻣﺮﮔﯿــﺎن ﻟــێ وەردەﮔﯿﺮێﺖ، ﻛﺎﺗێﻜﯿــﺶ دەﭼﻨــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺑﺎﺷــﻮوری ﻋێﺮاق، دووﺑــﺎرە ﺑﺎﺟــﯽ ﺗﺮﯾــﺎن ﻟــێ وەردەﮔﯿﺮێــﺖ و ﺋــەوەش زﯾﺎﺗﺮ ﺷﯚﻓێﺮاﻧﯽ ﻧﯿﮕەران ﻛﺮدووە“. ھــﺎوﻛﺎت ﺳــەرﺑﺎری داﺑەزﯾﻨﯽ ھﺎﺗــﻦ و ﭼﻮوﻧﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎران و ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی داھﺎت و ﺟﻮوڵەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2016ھﺎوردە و ھەﻧﺎردەﻛﺮدﻧــﯽ ﺑەرھەﻣــە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ و ﺧﯚراﻛﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﻣەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ﺑﺎﺷﻤﺎخ ﻛەم ﺑﻮوەﺗەوە.
ﺑەﭘێــﯽ ﺋﺎﻣﺎرێﻜــﯽ ھﯚﺑــەی ﻛەرەﻧﺘﯿﻨەی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﻣەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﯽ ﺑﺎﺷــﻤﺎخ ،ﭼەﻧﺪ ﺑەروﺑﻮوﻣێﻜــﯽ ﺧﻮاردەﻣەﻧﯽ ﻟە ﺟﯚرەﻛﺎﻧﯽ )ﮔﻮێﺰ ،ﺑﺎدەم ،ﺑﺴﺘە و ﻣﺎﺳــﺖ( و دەرﻣﺎﻧﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ، ﺑەﺑــڕی 513ھــەزار و 833ﺗﯚن ھﺎوردەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺮاون و ﻟەو ﺑڕەش ھەزار و 148 ﺗﯚن ﻛﺎری ﮔەڕاﻧﺪﻧەوەی ﺑﯚ وﺗﯽ ﺋێــﺮان و 145ﺗﯚﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻛﺎری ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧﯽ ﻟە رێﮕــەی ﻟﯿﮋﻧەی ﺗﺎﯾﺒەﺗەوە ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﺎم دراوە. ھﺎوﻛﺎت ھەر ﺑەﭘێــﯽ ﺋەو ﺋﺎﻣﺎرە، ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو ﻟــە ﻣــەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﯽ ﺑﺎﺷــﻤﺎﺧەوە، ﺑەرھەﻣــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ وەك
ﻣەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ﺑﺎﺷــﻤﺎخ ﭘێﺸــﺘﺮ ﯾەﻛێﻚ ﺑــﻮو ﻟە ﻣەرزە ﻻوەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ،ﻧﺰﯾﻜەی ﺷــەش ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ ﻟە ﺷــﺎرۆﻛەی ﭘێﻨﺠﻮێﻨﯽ ﺳەر ﺑــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە دوورە و ﺑەھﯚی ﭘێﮕــەی ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻣەرزەﻛەوە ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2007وە ﻛﺮاﯾە ﭼﻮارەم ﻣەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺳێﯿەم ﻣەرزی ﻧێﻮان ھەرێﻢ و وﺗﯽ ﺋێﺮان ﭘێﻚ دێﻨێﺖ. )ﺳــەوزە ،ﻣﯿﻮە و وﺷﻜە و ﭘەﯾﻨﯽ ﻛﯿﻤﯿﺎﯾــﯽ( ﻛە ھــﺎوردە ﻛﺮاون، ﺑڕەﻛــەی ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑــﻮوە ﻟە 500 ھەزار و 959ﺗﯚن و ﺗﻮاﻧﺮاوﯾﺸــە ﺑڕی 451ﺗــﯚن ﺑﮕەڕێﻨﺪرێﺘەوە ﺧﺎﻛــﯽ ﺋێــﺮان و 133ﺗﯚﻧﯿــﺶ ﻟەﻧﺎو ﺑــﺮاوە ،ﺑڕی ھەﻧﺎردەﻛﺮدﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﺑەرھەﻣێﻜﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﻟە ھەرێﻤەوە ﺑﯚ وﺗﯽ ﺋێﺮان ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮوە ﻟە 389ﺗﯚن. ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣﺎری ھﯚﺑەی
ﺑەﻏﺪا ﻧەوﺗﯽ ﻧەﻓﺘﺨﺎﻧە دەﺑﺎت و ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﺑﯚ ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ ﻧﺎﻧێﺮێﺖ
ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺣەﺳەن ﺑﺎﺟەن:
و ﺋێﺮان ھەژﻣﺎر دەﻛﺮێﺖ. ﺋﯿﺒﺮاھﯿــﻢ ﺣەﺳــەن ﺑﺎﺟەن، ﺳەرۆﻛﯽ ﭘێﺸﺘﺮی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟــە و ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳــە دﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺳﻨﻮورەﻛەدا ،ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋﺎﻣﺎژەی دا ،ﻟــە ﺳــەروﺑەﻧﺪی رووﺧﺎﻧﯽ رژێﻤــﯽ ﺑەﻋﺴــﺪا ﺋێﺮاﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻧەوﺗﯽ ﻧەﻓﺘﺨﺎﻧەﯾﺎن دەﺑﺮد. ﺋەﮔەرﭼﯽ ﻧەﻓﺘﺨﺎﻧە ﻛە ﻟە رووی
ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەوە ﺳــەر ﺑە ﺷﺎرۆﻛەی ﺧﺎﻧەﻗﯿﻨــە و ﺑــە دەوڵەﻣەﻧﺘﺮﯾﻦ ﻧﺎوﭼــەی دﯾﺎﻟــە دێﺘــە ﺋەژﻣﺎر ﻟــە رووی ﻧەوﺗــەوە ،ﺑــەم ﺧﺎﻧەﻗﯿﻨﯿﯿەﻛﺎن ﺑــﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﺳﭙﯽ ،ﺣﺎڵﯿﺎن ھﺎوﺷێﻮەی ﺣﺎڵــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی ھەرێﻤە. ﺳــەﻣﯿﺮ ﻣﺤەﻣــەد ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ
ﻟە ﺳــەروﺑەﻧﺪی رووﺧﺎﻧﯽ رژێﻤﯽ ﺑەﻋﺴــﺪا ﺋێﺮاﻧﯿﯿــەﻛﺎن ﻧەوﺗــﯽ ﻧەﻓﺘﺨﺎﻧەﯾﺎن دەﺑﺮد ﺑــە ” وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﻟە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ و داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺑﻮدﺟــە و ﭘڕۆژەدا ،ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪ ھەﻣﯿﺸــە
ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛەﻧە ﺑﯿﺎﻧــﻮو ﺑــﯚ ﭘﺸﺘﮕﻮێﺨﺴــﺘﻨﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ ،ﯾەﻛێــﻚ ﻟــەو ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿﺎﻧەش ﻧەوﺗە ﻛە ھەﻣﻮو
زﺳــﺘﺎﻧێﻚ ﺑە ﺋﺎﺳــﺘەم ﻧەوت ﺑﯚ ﺧﺎﻧەﻗﯿﻨﯿﯿەﻛﺎن دێﺘە داﺑﯿﻨﻜﺮدن. ﻧەوﺗــﯽ ﻧەﻓﺘﺨﺎﻧــە ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏــﺪاوە دەﺑﺮێﺖ، ﺑەم وەك داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە دووﭘﺎﺗــﯽ ﻟەﺳــەر دەﻛەﻧــەوە، ﺋەوان ﻟە ﻧەوﺗﯽ ژێﺮ ﺧﺎﻛەﻛەﯾﺎن ﺳﻮودﻣەﻧﺪ ﻧەﺑﻮون. ﺑﺎﺟەن دەڵێ” ،ﻟە ﭘﺎش رووﺧﺎﻧﯽ رژێﻤﯽ ﺑەﻋﺴەوە ھەزاران ﺧێﺰان ﻛە ﻓﯚرﻣﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﮔﻮاﺳﺘﻮوەﺗەوە
ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2015دا ،ﺑەﺑڕی ﻧﺰﯾﻜەی 600ھەزار ﺗﯚن ﭼەﻧﺪان ﺑەرھەﻣﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ و دەرﻣﺎﻧﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ھﺎوردەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮاون ،ﻟەو رێﮋەﯾەش ﺑڕی 300ھــەزار و 821ھەزار و 339ﺗﯚن ﺑەھﯚی دەرﻧەﭼﻮوﻧﯿﺎن ﻟــە ﭘﺸــﻜﻨﯿﻦ ﻟــە رێﮕــەی ﻟﯿﮋﻧەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧــﺪەوە ،ﻛﺎری ﮔەڕاﻧەوەﯾﺎن ﺑــﯚ وﺗﯽ ﺋێﺮان ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﺎم دراوە. ﺑــﯚ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻣــﺎدەی 140و ﺳــﻨﻮوری ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ ،زۆر ﺑــە ﺋەﺳﺘەم ﻧەوﺗﯽ ﺳﭙﯿﯿﺎن ﺑﯚ داﺑﯿﻦ دەﻛﺮێ ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەو ﺧێﺰاﻧﺎﻧە ﺧﯚﯾــﺎن ﺧەڵﻜــﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿﻨﻦ و ﺳــﺎﻧێﻚ ﻧﺎوﭼەﻛەﯾﺎن ﺑەﻧﺎﭼﺎری ﺟێ ھێﺸﺘﻮوە“. ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺷﺎرەواﻧﯽ ﻧەﯾﺸــﺎردەوە ،ﻟــە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻨــﺪا زۆر ﺟﺎر ﮔﺮﻓﺘﯿﺎن دێﺘە ﭘێﺶ” ،ﭼﻮﻧﻜە ھەﻣﻮو ﭘﺸﻜێﻜﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ ﺑە ﺋەژﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻮوﻧﯽ 39ھەزار ﻛەس ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛەدا داﺑﯿﻦ دەﻛﺮێ ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ژﻣﺎرەی داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ ﭘﺘﺮ ﻟە 200 ھەزار ﻛەس دەﺑێ“. ﻣﺤەﻣــەد ﻣــەﻻ ﺣەﺳــەن ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﺷــﺎرۆﻛەی ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ، ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛــﺮدەوە، ”ﺳــﺎﻧێﻜە ﺑە ﺋێﺴﺘەﺷەوە ﭘﺎش ﺧﯚﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻧەوﺗــﯽ ﻧەﻓﺘﺨﺎﻧــە ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪ و وەزارەﺗﯽ ﻧەوﺗﯽ ﻋێﺮاﻗــەوە دەﮔﻮازرێﺘەوە ﺑﯚ ﭘﺎوﮔــەی دۆرە ﻟــە ﺑەﻏﺪا، ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ ﻟە دۆﺧێﻜﯽ ﺧﺮاﭘﺪاﯾە ﻟەرووی ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧەوە“. ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ، ”ﺧﺎﻧەﻗﯿــﻦ ﻟــە دۆﺧێﻜــﯽ زۆر ﺧﺮاﭘﺪاﯾە و ھەزاران ﻣﻮوﭼەﺧﯚری ﺳــەر ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و ھﺎوﺷــێﻮەی ھەرێﻤــﯽ ﻣﻮوﭼەﺧﯚراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەھــﯚﻛﺎری ﺑڕﯾﻨﯽ ﻣﻮوﭼە و ﺑﻮدﺟەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪەوە، ﻟە دۆﺧێﻜﯽ زۆر ﺧﺮاﭘﺪان“.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
وﺷە /دھﯚك -ﻧەوزاد ھﻠﯚری ﺑەدرێﮋاﯾﯽ دوو ﺳــﺎڵﯽ ﺟەﻧﮕﯽ دژ ﺑــە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧﯽ داﻋﺶ، ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺷــﺎری دھﯚك، 150ﺟــﺎر ﺳــەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻟــە ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﺷەڕدا ﺑەﺳــەر ﻛﺮدووەﺗەوە و ھەر ﺟﺎرێﻚ ھەزار ﺳــەﻣﻮوﻧﯽ ﺑﯚ ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎن ﺑــﺮدووە، ﺋەو وەك ﻧﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧﯽ دڵﺴﯚزی و ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺑﯚ ﭘێﺸــﻤەرﮔە، ﺳــەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑە ﺳــەﻣﻮوﻧﯽ ﮔەرم ،ﮔەرﻣﺘﺮ دەﻛﺎﺗەوە. وەﻟﯿﺪ ﻣﺤەﻣەد ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺷــﺎری دھــﯚك و ﺑــە ﻋەزﯾﺰ ﻛﯚﭼەر ﻧﺎﺳﺮاوە ،وەك ﭼەﻧﺪان ﻛەﺳﯽ ﺗﺮ ﻛە ﻟەوەﺗەی ﺟەﻧﮕﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎﻧﯽ داﻋﺶ دڵﺴﯚزی و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﯚ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﺸــﻤەرﮔەی دەردەﺑڕن ،ﺋــەو ﺑە رێﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ دەﯾەوێﺖ ﺋەو دڵﺴﯚزﯾﯿە ﭘەرە ﭘێ ﺑﺪات. ﻛﯚﭼــەر ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،وەك ﺋەرﻛێﻜﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑەراﻣﺒــەر ﺋــەو ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿــﺪان و ﮔﯿﺎﻧﻔﯿﺪاﯾﯿــەی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻗﺎرەﻣﺎﻧــەﻛﺎن و ﺋــەو ھەﻣــﻮو ﺳــەرﻛەوﺗﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەراﻣﺒــەر ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎﻧﯽ داﻋﺶ و ﺑەرﮔﺮی و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺳەر و ﻣﺎڵ و ﻛەراﻣەﺗﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ھەوڵ دەدەم ﺑﭽﻮوﻛﺘﺮﯾــﻦ ﺧﺰﻣەت ﺑە ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑﻜەم“. ﻛﯚﭼــەر وەك وەﻓﺎدارﯾﯿــەك ﺑــﯚ ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑەردەوام ﺳەﻣﻮوﻧﯽ ﮔــەرم و ﻧﻮێ دەﻛڕێﺖ و ﭘﺎﺷــﺎن دەﭼێﺘە ﺳەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟــە ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﺷــەڕدا و ﺑەﺳــەر
ﭘێﺸﻤەرﮔەدا داﺑەﺷــﯽ دەﻛﺎت، ﺋــەوەش ﺟێﮕــەی دڵﺨﯚﺷــﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەﻛﺎن دەﺑێﺖ. ﺋەو زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ﻟەﭘﺎڵ ﺑەرﮔﺮی ﻗﺎرەﻣﺎﻧﺎﻧــەی ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﮔﯿﺎﻧﺒەﺧﺘﻜﺮدﻧﯿــﺎن ﻟــە ﭘێﻨــﺎو ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﺪا ،ﻣﻨﯿﺶ وەك ھەر ﺗﺎﻛێﻚ
ﺑــە ﮔﻮێــڕ و ﻣەﺧﻤﻮور ﺑەﺳــەر ﻛﺮدووەﺗەوە. ﺋەو دەڵــێ” ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 150ﺟﺎر ﺳەرداﻧﯽ ﺳەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەم ﻛــﺮدووە و ھــەر ﺟﺎرێﻜﯿــﺶ ﺳــەرووی ھــەزار ﺳــەﻣﻮوﻧﯽ ﮔەرﻣــﻢ ﻟەﮔەڵ ﺧﯚم
ﻋەزﯾﺰ ﻛﯚﭼەر:
ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺧﺰﻣەﺗەﻛﺎﻧﻢ ﺑﯚ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ،ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳﻮﭘﺎﺳﯽ ﻛﺮدووم ﺑﯿﺮم ﻟەوە ﻛﺮدەوە ﺷﺘێﻚ ﺑﻜەم ﻛە ﻟە دەﺳﺘﻢ ﺑێﺖ“. ﻛﯚﭼــەر ﺑەدرێﮋاﯾﯽ دوو ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو ،ﺑەﺧﯚی و ﺳــەﻣﻮوﻧە ﮔەرﻣەﻛﺎﻧﯿﯿەوە ،ﺳــەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﻟە ﺷﻨﮕﺎل ﺗﺎ دەﮔﺎت
ﺑــﺮدووە ،ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێﻜﯿــﺶ ﻛﻮﻟﯿﭽە و ﺑەﻗﺴەم ﺑﯚ ﭘێﺸﻤەرﮔە دروﺳﺖ ﻛﺮدووە و ﮔەﯾﺎﻧﺪووﻣەﺗە ﺳەﻧﮕەرەﻛﺎن“. ﻋەزﯾﺰ ﻛﯚﭼەر ﺗەﻣەﻧﯽ 47ﺳــﺎڵە، ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1995ەوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە وەك
ﻛﺮێﻜﺎر ﻛﺎری ﻛﺮدووە و ﺋێﺴﺘەش ﺳەﻣﻮوﻧﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺑەﻧﺎوی ”ﻛﺎﻧﯽ ﻣەھﻤەدﻛــێ“ ﻟە ﺷــﺎری دھﯚك ﻛﺮدووەﺗــەوە و ﺑﮋێــﻮی ﺧﯚی و ھﺎوﺳــەر و ﭼﻮار ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﭘێ داﺑﯿﻦ دەﻛﺎت. ﻛﯚﭼەر دەڵێ” ،ھەژارەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دەوڵەﻣەﻧﺪەﻛﺎن ﺧەﻣﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە و وﯾﺴﺘﯽ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯿﺎن ھەﯾە“. ﺋــەو دەڵــێ” ،ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺧﺰﻣەﺗەﻛﺎﻧــﻢ ﺑــﯚ ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ،ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳﻮﭘﺎﺳــﯽ ﻛﺮدووم، ﺋەوە ﺟﮕە ﻟە ﭼەﻧﺪان ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﺑﺎی ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە دھﯚك ،دەﺳﺘﺨﯚﺷﯿﯿﺎن ﻟێ ﻛــﺮدووم ،ﺋــەوەش ﺟێﮕەی دڵﺨﯚﺷــﯽ ﻣﻨە و ھﺎﻧﺪەر دەﺑێﺖ ﻟــەوەی ھەرﭼﯿﯿەك ﻟــە ﺗﻮاﻧﺎﻣﺪا ھەﺑێــﺖ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑﻜەم“.
ﻟــە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دھــﯚك ﭼەﻧــﺪ ﮔﺮووﭘێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﻛەﺳﻮﻛﺎری ﺷەھﯿﺪان داﻣەزراون، ﻟەﻧﺎوﯾﺎﻧــﺪا ﮔﺮووﭘﯽ ﺷــێﺮەژﻧﺎﻧﯽ دھــﯚك و ﻛﺎرﭬﯿــﻦ ،ﺋــەوان ﺑە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﻮﻟﯿﭽە و ﺧﻮاردن ﺳەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑەﺳەر دەﻛەﻧەوە. ﻛﯚﭼــەر ھەﻣﺎھەﻧﮕــﯽ ﻟەﮔــەڵ ھەردوو ﮔﺮووﭘــﺪا ھەﯾە و دەڵێ، ”ﮔﺮووﭘەﻛﺎﻧﯽ ﺷــێﺮەژﻧﺎﻧﯽ دھﯚك و ﻛﺎرﭬﯿﻦ ﺧﻮاردﻧــﯽ ﻛﻮردەواری دەﮔەﯾەﻧﻨــە ﺳــەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﻣﻨﯿﺶ ﺑە ﺳەﻣﻮون ھﺎوﻛﺎرﯾﺎن دەﺑﻢ“. ﺳــەرەڕای ھەﻣــﻮو ﺑەﺳــەر ﻛﺮدﻧەوەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﭼــەر ﺑــﯚ ﺳــەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑە ﺳــەﻣﻮوﻧﯽ ﮔەرﻣــەوە ﻛــە وەك دەردەﻛەوێﺖ ﺗﺎﻛە ﺗﻮاﻧﺎی ﺋەوەﯾە
ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە، ﺑــەم ﺧﻮاﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو زۆر زﯾﺎﺗﺮن ﻟــەوەی ﻟە دەﺳــﺘﯽ ھﺎﺗﻮوە .ﺋــەو دەڵێ” ،ﺑەداﺧەوە ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ و دەﺳــﺘﻜﻮرﺗﯿﯿەوە ،ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻢ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻓﺮەواﻧﺘــﺮ ﺧﺰﻣــەت ﺑــە ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻗﺎرەﻣﺎﻧەﻛﺎن ﺑﻜــەم ،ﻣﻦ ھەر ﺳەﻣﻮوﻧﺨﺎﻧەﯾەﻛﻢ ھەﯾە و ھەر ﺋەوەﻧﺪەم ﻟە دەﺳﺖ ھﺎﺗﻮوە“. ”ﻛﺎﻧــﯽ ﻣەھﻤەدﻛــێ“ ﻛــە ﺳــەﻣﻮوﻧﺨﺎﻧەﻛەی ﻋەزﯾــﺰ دەﻛەوێﺘــە ﻛﯚﭼــەرە، ﺳــەﻧﺘەری ﺷــﺎری دھﯚك و ﻟەﺑەر ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﻛﻮﭼەر ﺑــﯚ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ،ﺳــەرﺟەم دﯾﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺳەﻣﻮوﻧﺨﺎﻧەﯾە ﺑــە وێﻨــەی ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﻗﺎرەﻣﺎﻧێﺘﯽ و ﭘێﺸڕەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە رازێﻨﺮاوەﺗەوە.
ﺑەھﯚﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ ”رۆژی ﭘێﺸﻤەرﮔە“ دﯾﺎری ﻧﺎﻛﺮێﺖ وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﺳــەرەڕای دووﭘﺎﺗﻜﺮدﻧــەوەی ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﮔﺮﻧﮕﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ رۆژی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺑەم ھەر ﺧﯚﯾﺎن دان ﺑــەوەدا دەﻧێﻦ ﻛە ﺑە ھﯚﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھەوڵەﻛﺎن ﺑﯚ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ رۆژی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﻧەﺑﻮون. ﻻی ﻗــﺎدر ڕەزﮔەﯾــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی ﻛﺎروﺑﺎری ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ، ھەرﯾــەك ﻟــە ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺸــەوە ،ﭘڕۆژەﯾﺎن ﭘێﺸــﻜەش ﻛﺮد ﺑــﯚ دﯾﺎرﻛﺮدﻧﯽ ڕۆژێﻜــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ وەك ڕۆژی ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﺳــەرﺟەم ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾﺎن ﺑﯚ ﻛﺮا ،ﺑەم ﭘەﺳﻨﺪ ﻧەﻛﺮان. رەزﮔەﯾﯽ ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ،ھﯚﻛﺎری ﭘەﺳــﻨﺪ ﻧەﻛﺮدﻧــﯽ ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﺋەوەﯾە ،ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ﺋەو ﭘڕۆژاﻧەی ﭘێﺸــﻜەش ﻛﺮاون ﺟﯿــﺎوازە و
ﺋــەوەش ﻛێﺸــەﯾە ﻟە ﺑــەردەم ﯾەﻛﺨﺴــﺘﻨﯽ ﭘــڕۆژەﻛﺎن و رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﻟەﺳــەر دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ رۆژێﻚ ﺑﯚ ﭘێﺸﻤەرﮔە. ﺋەو ﺋەﻧﺪاﻣەی ﻟﯿﮋﻧەی ﻛﺎروﺑﺎری ﭘێﺸــﻤەرﮔە رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗەوە، ھەرﯾــەك ﻟــە ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ﻟــەو ﭘڕۆژاﻧەدا دەﯾﺎﻧەوێﺖ ﺋەو رۆژەی وەك رۆژی ﭘێﺸــﻤەرﮔە دﯾــﺎری دەﻛﺮێﺖ ،ﻣﯚرﻛــﯽ ﺣﺰﺑەﻛەﯾﺎﻧﯽ ﺑەﺳەرەوە ﺑێﺖ. ھەڵﮕﻮرد ﺣﯿﻜﻤەت ﺑەڕێﻮەﺑەری ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪن و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی
ﺷێﺦ ﺟەﻋﻔەر:
ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑەوە دەﻛﺎت ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻧﺎوێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑەﺧﯚی ھەﺑێﺖ ،ﻟە ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺑﺎش زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺟﺎرێﻚ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻓﺮاواﻧﯽ ﻟەﺳەر ﻛﺮاوە
ﻟــە وەزارەﺗــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە“وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ڕۆژێﻚ ﺑﯚ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑﯿﺮۆﻛەی ﺋەو ﺑﻮوە ،دواﺗﺮ ﻛﺮاوەﺗە ﭘڕۆژەی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و وەزارەﺗﯿــﺶ ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴــێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺑــە ﺑەﺷــﺪاری ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮور و رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﺳــەر ﺳــﺎز ﻛــﺮدووە ،ﺑەم ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوﻧەﺗە ﺋەﻧﺠﺎﻣێــﻚ و ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ڕۆژێﻚ ﺑﯚ ﭘێﺸﻤەرﮔە دﯾﺎری ﺑﻜەن.
ﺣﯿﻜﻤەت دەڵــێ” ،ﺋەو ڕۆژاﻧەی ﺑﺎﻛﮕڕاوﻧﺪێﻜﯽ ﻣێﮋووﯾﯿﯿﺎن ھەﯾە، ﮔﻮﻧﺠﺎون ﺑــﯚ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ڕۆژێﻚ وەك ﭘێﺸــﻤەرﮔە ،دواﺗــﺮ دەﺑﻮو ﭘڕۆژەﻛە ﻟــە ﻻﯾــەن وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2011و 2012ڕەواﻧەی ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێــﻢ و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮان و دواﺗﺮﯾــﺶ ﺑــﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑەرز ﺑﻜﺮێﺘەوە ،ﺑــەم ﺋەو ﻓﻠﺘەراﻧەی ﺗێﻨەﭘەڕاﻧﺪ“. زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﺋــەو ﺑﺎﺑەﺗــە ﺑﺎﻛﮕڕاوﻧــﺪی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟــە ﺧﯚ
دەﮔﺮێﺖ و ﻟێﺮە و ﻟەوێ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺟﯿﺎوازی ﻟەﺳــەر دروﺳﺖ ﺑﻮوە، ﺣﺰﺑــەﻛﺎن وەك ھەر ﺑﺎﺑەﺗێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎن ﻛﺮد و ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻨە ڕێﻜﻜەوﺗﻦ“. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﺷــێﺦ ﺟەﻋﻔــەر ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ،ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ 70ی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑﯚ ”وﺷــە“ی
دووﭘﺎت ﻛﺮدەوە” ،ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺧﺎوەﻧﯽ ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺳەروەرﯾﯿە و ﻧﺎوێﻜﯽ ﭘﯿﺮۆزە ،ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛە ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑەﺧــﺖ دەﻛﺎت ﻟە ﭘێﻨــﺎو ﻣﺎﻓە ڕەواﻛﺎﻧــﯽ ﻣﯿﻠﻠەت و ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋــﺎزادی و ﻣﺎﻓﯽ ﻣــﺮۆڤ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑەوە دەﻛﺎت ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻧﺎوێﻜــﯽ
ھەڵﮕﻮرد ﺣﯿﻜﻤەت:
ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوﻧەﺗە ﺋەﻧﺠﺎﻣێــﻚ و ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ڕۆژێﻚ ﺑﯚ ﭘێﺸــﻤەرﮔە دﯾﺎری ﺑﻜەن.
ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑەﺧــﯚی ھەﺑێــﺖ ،ﻟە ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺑﺎش زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺟﺎرێــﻚ ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﻓﺮاواﻧﯽ ﻟەﺳەر ﻛﺮاوە“. ﺋەو دەڵێ” ،رێﻚ ﻛەوﺗﻮوﯾﻦ ﻟەﺳەر ﺋەوەی ﻛە ﻧﺎوێﻚ دﯾﺎری ﺑﻜﺮێﺖ ﺑﯚ ﭘێﺸﻤەرﮔە و ڕۆژەﻛەﺷﯽ ﺟﯿﺎواز ﺑێﺖ ﻟە ھەﻣــﻮو ڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻛە ﻟە ھەرێــﻢ ﺗﯚﻣﺎر ﻛــﺮاون ،ھﯿﭻ ﺑﯚﻧەﯾەﻛﯽ ﺗێــﺪا ﻧەﺑێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔــەر ﻛەوﺗە ﺑﯚﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە و ﺗێﻜەڵ ﺑﻮو ،ھﯿﭻ ﮔﺮﻧﮓ ﻧﺎﺑێﺖ و ڕۆژی ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﺑﯚﻧەﻛەش ون دەﺑﻦ“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟەﺳــەر دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ رۆژی ﭘێﺸــﻤەرﮔە رێﻜﻜەوﺗــﻦ ﻧەﻛــﺮاوە ،ﺑــەم ھەﻣــﻮو ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟەو ﺑــﺎوەڕەدان ﻛە دەﺑێﺖ رۆژی ﭘێﺸﻤەرﮔە دﯾﺎری ﺑﻜﺮێﺖ“. ”ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳــﺘە ﻟەﮔەڵ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳــﺎز ﻛﺮا ﻛە وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺳﺎزی ﻛﺮدﺑﻮو ،ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ وەك ﻓەرﻣﺎﻧــﺪەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ھێــﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﭼەﻧﺪان ﻓەرﻣﺎﻧﺪە و ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺋﺎﻣــﺎدە ﺑﻮون، ﺑــەم ﺑــە ﯾــەك ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوە ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێﺖ ،ڕای ﺟﯿــﺎواز ھەﯾە و ﭘێﺸﻤەرﮔەش ﻣێﮋووﯾەﻛﯽ ھەﯾە ھەر ﻟە ﺷﯚڕﺷﯽ ﻣەھﺎﺑﺎد و ھەﻣﻮو ﺷﯚڕﺷەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ،ﺑﯚﯾە دەﺑێﺖ ڕۆژێﻚ دﯾﺎری ﺑﻜﺮێﺖ ﻛە ﻟەﮔەڵ ھەﻣﻮو ﺳەردەﻣەﻛﺎن ﺑﮕﻮﻧﺠێﺖ“، ﺷێﺦ ﺟەﻋﻔەر وای ﮔﻮت.
ژﻣﺎرە ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/ 1/ 18 ،
ﺑە ﺳەﻣﻮوﻧﯽ ﮔەرﻣەوە ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑەﺳەر دەﻛﺎﺗەوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
15
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
16
وەزارەﺗﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی :دراﻣﺎﻛﺎن رادەﮔﺮﯾﻦ
ژﻣﺎرە ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/ 1/ 18 ،
دراﻣﺎ دۆﺑﻼﺟﻜﺮاوەﻛﺎن ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن زﯾﺎد دەﻛەن
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھێﻤﻦ ڕەﻓﯿﻖ ﺗﻮێﮋەراﻧــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪارەﻛﺎن ،دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧەوە دراﻣﺎ دۆﺑﻼﺟﻜﺮاوەﻛﺎن ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻧەرێﻨﯿﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺧێﺰاﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﺑەﮔﺸــﺘﯽ دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە ،ﻟە زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿــەوە ﺗــﺎ دەﮔﺎت ﺑــە ﺣﺎڵەﺗﯽ ھەڵﻮەﺷﺎﻧﺪﻧەوەی ﺧێﺰان و وەزارەﺗﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﺶ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە 25دراﻣــﺎی دۆﺑﻼﺟﻜﺮاوﯾــﺎن ﺑــەو ھﯚﯾــەوە راﮔﺮﺗﻮوە.
ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر ﺑەھﯚی دراﻣﺎﻛﺎﻧەوە ﻟەﮔەڵ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮوﺷﯽ ﻛێﺸە ﺑــﻮوە و ﻧﺎﭼﺎر ﺑــﻮوە ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧﯽ ﻣﺎڵەوە ھەڵﮕﺮێــﺖ و دای ﺑﺨﺎت. ھﯿﻮای ﺋەوەﺷــﯽ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛە ﺑە ڕژدی وەزارەﺗﯽ ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﺑێﺘە ﺳەر ھێڵ و ﺳﻨﻮورێﻚ ﺑﯚ دراﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو ﻛەﻧﺎﻧە داﺑﻨێﺖ ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯿﺮ ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧﯚﯾﺎن دەﻛەﻧەوە. ﺣەﯾﺎت ﻣەﺟﯿــﺪ ﭘەرﺧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪن ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە” ،دراﻣﺎ دۆﺑﻼﺟﻜــﺮاوەﻛﺎن ﺑەﯾەﻛﯽ زۆر ﮔەورەﯾﺎن ﺑەﺳەر ﺧێﺰاﻧﯽ ﻛﻮرددا ھێﻨــﺎوە و ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ھــﯚﻛﺎرە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەﻣﻮو ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯿﺎﻧەﺗﯽ ھﺎوﺳەرێﺘﯽ و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺧێﺰاﻧﯽ و ﻛﻮﺷﺘﻦ و ﺧﯚﺧﻨﻜﺎﻧﺪن ﺑﯚ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺋەم دﯾﻤەﻧﺎﻧە ﻟە دراﻣﺎﻛﺎﻧﺪا و ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ دراﻣﺎ
ﺗﻮرﻛﯿﯿەﻛﺎن دەﮔەڕێﺘەوە“. ﺋەو زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،زۆرﺑەی ﺋەو دراﻣﺎﻧە ﺗەﻧﯿﺎ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿﺎن ھەﯾە و ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ“. ﭘەرﺧﯽ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑە راﭘﺮﺳــﯿﯿەك دەﻛﺎت ﻛە ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻋێﺮاق و ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺮاوە و ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛەی ﺋــەوە ﺑﻮوە ،ﻛە ﺋەو دراﻣﺎﯾﺎﻧەی ﻟە ﺗﯿﭭﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﭘەﺧﺶ دەﻛﺮێــﻦ ،ھﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯿﻦ ﻟــە دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺣﺎڵەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە و ھەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪﻧەوەی ﺧێــﺰان و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی ﺧێﺰاﻧﯽ ﺑەﮔﺸﺘﯽ. ﺋەو دەڵێ” ،وەزارەﺗﯽ ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮی دەﺳــەﺗﯽ ﺋەوەی ﭘێ دراوە ﻛە ﺳﻨﻮورێﻚ ﺑﯚ ﺋەو ﻛەﻧﺎﻧە داﺑﻨێﺖ ﻛە ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻧەرێﻨﯿﯿﺎن ھەﯾە ﻟەﺳــەر ڕەوﺷــﺘﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺋێﻤــەدا و ﺑە ﭘێﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ڕێﻨﻮێﻨﯽ و ﯾﺎﺳﺎﻛﺎن ﻣﺎﻣەڵە
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺋەھﻤەد ﻛەﯾﻔﯽ ﺋــەو ژﻧﺎﻧــەی ﻟــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻣــەی دەﺧﯚﻧەوە، ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەوە دەﻛەن ﻟــە ﻛڕﯾﻦ و ﺧﻮاردﻧەوەی ﻣــەی ،رووﺑەڕووی ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮓ دەﺑﻨــەوە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘﯿــﺎوان ﺋەو ﮔﺮﻓﺘەﯾــﺎن ﻛەﻣﺘﺮە، ھەﻧﺪێﻚ ﻟــەوان ﻧﺎﭼــﺎر ﺑﻮون ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨﯽ ﻣەی ﭘﺸﺖ ﺑە ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﺒەﺳﺘﻦ ،ھەﻧﺪێﻜﯿﺶ ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒەت دەﺧﯚﻧەوە ،ﺋەوەش ﺑەدەر ﻟە ﻛێﺸە ﻧﯿﯿە.
ﺗێڕواﻧﯿﻨــﯽ ﺑــﺎوی ﻛﯚﻣەڵﮕــەم ھەﺑﻮو ﻛــە ﻣەﯾﺨﻮاردﻧەوە ﻣﺮۆڤ دەﻛﺎﺗــە ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺧــﺮاپ و رەﻧﮕــە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾــﺶ ،ﺑــەم دوای ﺋەزﻣﻮوﻧﻜــﺮدن ،ﺗێڕواﻧﯿﻨﻢ ﭘێﭽەواﻧە ﺑﻮوەوە“. ”ﻣــﻦ دەﺳــﺘﮕﯿﺮاﻧەﻛەم ﻣەﯾﻢ ﺑﯚ دەﻛڕێ و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧەﻛەوﺗﻮوﻣەﺗە ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺋﺎوا ﻛە زۆرم ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﭘێ ھەﺑــێ ،ﺑﯚﯾە ﻧﺎﭼــﺎر ﻧەﺑﻮوم ﺧﯚم ﺑﭽﻢ ﺑﯿﻜڕم ،ﺑەم ﺋەﮔەر ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻜﺎت ،ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻧﺎﺗﺮﺳﻢ و ﺧﯚم دەﭼــﻢ دەﯾﻜڕم ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻧﺎﻛﺮێ ھەر دەﺳﺘەﻣﯚ ﺑﯿﻦ و رووﺑەڕووی ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻧەﺑﯿﻨەوە “.ﺷــﺎدان وای ﮔﻮت. ﻟەﺑــﺎرەی ﺋەو ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮕﺎﻧەی ﻟەو رووەوە ﻟــە ﺑــەردەم ژﻧﺎﻧﻦ ،ﭘێ دەﭼێﺖ ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ﺑﮕەڕێﺘەوە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ داﺧﺮاوﯾﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ،ﺋەﮔەر ﻧﺎ ﻟە رووی ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿەوە ژن و ﭘﯿﺎو ﻟەو رووەوە ﯾەﻛﺴﺎﻧﻦ. ﻧەﺑــەز ﻋەﺑﺪوﻟﺤەﻣﯿﺪ ،ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ھەوﻟێــﺮ ﺑــە ”وﺷــە“ی ﮔﻮت، ”رێﻨﻮێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﻣەی،
دەﺳــﺘەی ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار دەری دەﻛﺎت و ﺋێﻤەش ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ دەﻛەﯾــﻦ، ﺑەﮔﻮێﺮەی رێﻨﻮێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ،ژﻧﺎن و ﭘﯿﺎوان ﻟــەو رووەوە ﺟﯿﺎوازﯾﯿﺎن ﺑﯚ داﻧﺎﻧﺮێﺖ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺧﻮار ﺗەﻣەﻧﯽ 18ﺳﺎڵ ﻧﺎﺑێﺖ ﻣەﯾﯿﺎن ﭘێ ﺑﻔﺮۆﺷﺮێﺖ ،ﺋەﮔەر ﻧﺎ ژﻧﺎﻧﯿﺶ ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧە و دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی رێﻨﻮێﻨﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﻓﺮۆﺷــﮕەﻛﺎﻧﺪا ﺑﯿﻜڕن“. داﻧــﺎ ﺑﻮوﯾﺎ ،ﺧﺎوەﻧﯽ ﻓﺮۆﺷــﮕەی ﺳەرﭼﻨﺎر ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ”وﺷە“ی ﮔﻮت” ،ﻛڕﯾــﺎری ﺋﺎﻓﺮەﺗﻤﺎن زۆر ﻛەﻣە ،ﺋەو ﻛڕﯾﺎراﻧەﺷــﯽ ﻛە دێﻦ ﻋەرەﺑــﻦ ،ﻛڕﯾــﺎری ژﻧــﯽ ﻛﻮرد دەﮔﻤەﻧــە و دەﺗﻮاﻧــﻢ ﺑڵێﻢ ھەر ﻧﯿﯿە“. ﻓﺮۆﺷــﮕەﻛەی داﻧــﺎ ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﻓﺮۆﺷﮕە ﺑەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ، ﺑــەم زۆرﯾﻨــەی ھــەرە زۆری ﻛڕﯾﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﯿــﺎون و داﻧــﺎش ھــﯚﻛﺎری ﺋــەوە دەﮔەڕێﻨێﺘەوە ﺑــﯚ داﺧﺮاوﯾــﯽ ﻛﻮﻟﺘــﻮور و رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ،ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛــە ھەر
وەھﺒﯿــە ﻣﺤەﻣەد داﯾﻜــﯽ ﭼﻮار ﻣﻨﺪاڵە و ﭘﯿﺸەی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾە ،ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔﻮت” ،ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﻢ ﮔەورە ﺑﻮون و ﺑەھﯚی دراﻣﺎﻛﺎﻧەوە ﺧەرﯾﻜە ﻟە ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽ ﭘەروەردەﯾﯽ ﺧێﺰان و ﻛﯚﻣەڵﮕە دەردەﭼﻦ“. ﺋەو ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾە ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛﺎت،
و ﻟێﭙﺮﺳﯿﻨەوەﯾﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜﺎت“. ﺋــەو ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ واﯾــە ”ﻣــەرج ﻧﯿﯿــە ﺑەﻧــﺎوی ﻛﺮاﻧــەوە ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻚ ﻗﺒــﻮوڵ ﺑﻜەﯾــﻦ و ﺑــە ﺋەرێﻨﯽ ﺑﺸــﻜێﺘەوە ﺑەﺳەر ﻛﯚی ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوە و ڕەﻓﺘﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺧەڵﻜــﺪا ،ﺑەڵﻜــﻮ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺗﯿﭭﯿﯿــەﻛﺎن ڕۆڵــﯽ ھﯚﺷــﯿﺎری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﺋﺎﺷﺘەواﯾﯽ ﺧێﺰاﻧﯽ ﺑﺒﯿﻨﻦ ﻧەك ﻓﺎﻛﺘەری ﺳەرەﻛﯽ ﺑﻦ ﻟە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛێﺸە و ﮔﺮﻓﺖ ﺑﯚ ﭘێﻜەوەژﯾﺎن و ﺗێﻜﺪاﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ“. زﯾﺎد ﻋەزﯾﺰ ﺗﻮێﮋەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻟەﺑﺎرەی دراﻣﺎ دۆﺑﻼﺟﻜﺮاوەﻛﺎﻧەوە ﺑــە ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﺑەداﺧەوە ﻛەﻧﺎڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﻤــە ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻛەﻧﺎڵــە ﺋەھﻠﯿﯿــەﻛﺎن ﺋەوەﻧﺪەی ﻣەﺑەﺳﺘﯿﺎن ﻛﺎرە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿەﻛەﯾە، ﺋەوەﻧﺪە ﺑﯿﺮ ﻟە ھﯚﺷــﯿﺎرﻛﺮدﻧەوە و ﭘەروەردەﻛﺮدﻧــﯽ ﺗﺎﻛــﯽ ﻛﻮرد
ﻧﺎﻛەﻧــەوە ،ﺋەوەی ﺋێﺴــﺘەش ﻟە ﻧﯿــﺎزی ﻛەﻧﺎڵــەﻛﺎن دەﺑﯿﻨﺮێ ﻟە ﭘﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺋــەو ھەﻣــﻮو دراﻣﺎ ﺗﻮرﻛﯿﯿە ﺑﺎزاڕﯾﯿﺎﻧە ،ﺟﮕە ﻟە ﺗێﻜﺪاﻧﯽ ﺷــﯿﺮازەی ﺧێــﺰان و ﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێﻮان ھﺎوﺳەران ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﯿە“. ﺋەو ﺗﻮێــﮋەرە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿە ﭘێﯽ ﺣەﯾﺎت ﻣەﺟﯿﺪ ﭘەرﺧﯽ:
”زۆرﺑەی ﺋەو دراﻣﺎﻧە ﺗەﻧﯿﺎ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿﺎن ھەﯾە و ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ“ واﯾە” ،ﻧﺎﻛﺮێ ﺑــە ڕەھﺎﯾﯽ ﺑﺎس ﻟە ھەﻣﻮو ﻛەﻧﺎڵەﻛﺎن ﺑﻜﺮێﺖ ﻛە ڕۆڵﯽ ﺧﺮاپ دەﮔێڕن ﻟە ﻧﻤﺎﯾﺸــﻜﺮدﻧﯽ دراﻣﺎﻛﺎﻧﺪا ،ﺑەڵﻜﻮ ھەﻧﺪێ ﻛەﻧﺎڵﯽ ﺑﺎﺷــﯿﺶ ھەن ﻛــە دراﻣﺎی ﺑﺎش ھەڵﺪەﺑﮋێــﺮن و دۆﺑﻼﺟﯽ ﺑﺎﺷــﯽ دەﻛەن ﻛە زۆرﺗــﺮ ﭘەروەردەﯾﯿﯿە و ﻛﺎرﯾﮕەری ﺋەرێﻨﯽ زۆر ﺑﺎﺷــﯽ دەﺑێﺖ ﺑەﺳەر ھەﺳﺖ و ﺳﯚزەﻛﺎﻧﯽ
ﺋﺎﺳﺘەﻧﮓ دەﺧﺮێﺘە ﭘێﺶ ژﻧﺎن ﺑﯚ ﻛڕﯾﻦ و ﺧﻮاردﻧەوەی ﻣەی
ﺷــﺎدان ﻣﺤەﻣــەد ،ﺗﻮێــﮋەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿــە و دەڵێــﺖ، ﺋەﺳــﺘەﻣە ﺗــﺎك ﺑﺘﻮاﻧێــﺖ ﻟەﻧﺎو ﺧێﺰاﻧە داﺧﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﺮە وەك ھــەر ﺋﺎزادﯾﯿەﻛــﯽ ﺗــﺮ ،ﻣــەی ﺧﻮاردﻧەوەش ﺋەزﻣــﻮون ﺑﻜﺎت، ﺑﯚﯾە ﺋەوەش ھەر ﺑە ﻧﮫێﻨﯽ ﺑەڕێﻮە دەﭼێﺖ ،زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە دەرەوە ﯾﺎن ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﮔەﺷﺘﻜﺮدن ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ژﻧﺎن دەﺗﻮاﻧﻦ ﻣەی ﺑﺨﯚﻧەوە. ﺋەو ﺗﻮێــﮋەرە ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوەش دەدات ،ﻛە ﻟێﺮە ﺋەﺳﺘەﻣە ﻛﭽــﺎن و ژﻧــﺎن ﺑﺘﻮاﻧــﻦ ﺧﯚﯾﺎن ﺑڕۆﻧە ﻓﺮۆﺷﮕەﻛﺎن و ﻣەی ﺑﻜڕن، ﺋــەوەش ﺑــە ھــﯚی ﺗێڕواﻧﯿﻨﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــە ﻛە زۆر ﺑــە ﻧەرێﻨﯽ ﻟە ﻣەﯾﺨﻮاردﻧەوە دەڕواﻧێﺖ. ﺷــﺎدان ﺑﺎﺳــﯽ ﺧــﯚی دەﻛﺎت و دەڵێــﺖ” ،ﭘێﺸــﺘﺮ ھەﻣــﺎن
ﻣەﯾﻔﺮۆﺷێﻚ:
ﺋەو ﻛڕﯾﺎراﻧەی ﻛە دێﻦ ﻋەرەﺑﻦ، ﻛڕﯾــﺎری ژﻧﯽ ﻛــﻮرد دەﮔﻤەﻧە و دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێﻢ ھەر ﻧﯿﯿە
ﻟە ﺳــەرەﺗﺎوە وا ھﺎﺗﻮوە و رێﮕەی ﺑەو ﺑﺎﺑەﺗە ﻧەداوە ،ﺋەﮔەر ژﻧێﻜﯿﺶ ﺑێﺘە ﻻی ﺋــەوان و ﻣەی ﺑﻜڕێﺖ، ”ﺋەوا ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺑــە ﭼﺎوێﻜﯽ زۆر ﺧﺮاپ ﺳــەﯾﺮ دەﻛﺮێﺖ ،رەﻧﮕﯿﺸە ﻛێﺸــەی زۆری ﺑــﯚ دروﺳــﺖ ﺑﺒێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺋﺎﻓﺮەﺗــﺎن ﻧﺎﭼﺎرن ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨﯽ ﺧﻮاردﻧەوە ﻛﮫﻮوﻟﯿﯿەﻛﺎن، ﭘﯿﺎوێﻜﯽ ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻨێﺮن“. ﺋەﻛﺴــەﻧﺪەر زرار ،ﺷــﺎﻋﯿﺮە و ﻟــە ھەوﻟێــﺮ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﯿە ،ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿﺘﺮﯾﻦ ﺋﺎزادﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺎك ﻛــە ﺧﻮاردن و ﺧﻮاردﻧەوەﯾــە ،ﻟێــﺮە ﻛﯚﻣەڵﮕە زەوﺗﯽ ﻛﺮدووە ،ﺋﺎﯾﻦ ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ ﺑە ﺑﭭــە ،ﺧێــﺰان ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ ﺑە ﺷــەرم ،ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ ﺑە ﺗﺎوان .ﺗﯚ ﺷــەڕاب ،وێﺴﻜﯽ ،ﺑﯿﺮە ﯾﺎن ھــەر ﺧﻮاردﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﻛﺤﻮوﻟــﯽ ﺑﺨﯚﯾﺘەوە ،ﭘێﺖ دەڵێﻦ ”ﻋﺎرەﻗﺨــﯚر“! و ﻋﺎرەﻗﺨﯚرﯾــﺶ وێﻨﺎﯾەﻛــﯽ ﻗێﺰەوﻧﯽ ﻟە ﻧەﺳــﺘﯽ
ﺑﯿﻨەر و ڕێﺰ و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ زﯾﺎﺗﺮ دەﻛﺎت“. ﻻی ﺧﯚﯾەوە راﺳــﺘﯽ ﻣەﺣﻤﻮود زاﻣﺪار ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ھەوﻟێــﺮ ﻟە وەزارەﺗﯽ ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ”وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﺋەوان ڕەﺧﻨــەی زۆرﯾﺎن ھەﯾە ﻟە
ﻛﯚﯾﯽ ﺑﯚ دروﺳﺖ ﻛﺮاوە“. ﺋەﺳــﻜەﻧﺪەر ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەدات ﻛە ﻟەم ﻛﯚﻣەڵﮕە داﺧﺮاوەدا ،ﺗەﻧﯿﺎ ژﻧﺎن ﻧﯿﻦ ﻛە ﻟەو رووەوە ﺗﻮوﺷــﯽ ﮔﺮﻓﺖ دەﺑﻦ ،ﺑﮕﺮە ﭘﯿﺎوﯾﺶ ﺋەﮔەر ﻋەﻻﮔەی ﻣەی ﭘێ ﺑێﺖ ،ﻟە ﺗﺮﺳﯽ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ دەوروﺑەری ،دەﺑێ وەك ”ﺗﯽ ﺋێﻦ ﺗﯽ“ ﺑﯿﺸﺎرێﺘەوە. ﺋەو ﺷﺎﻋﯿﺮە ﺑﺎس ﻟە دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺶ دەﻛﺎت و دەڵێﺖ، ”ﻟــە ﺑەﺧﺘﯽ ﻣــﻦ ،ﭘﺎﻛﻜەرەوەی ﻛﯚﻧەﻛەﻣــﺎن ﻛــە ﻛﺮێﻜﺎرێﻜﯽ ﺑەﻧﮕﻼدﺷﯿﯿە ،ﻛەﺳێﻜﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ دەرﭼــﻮوە ،ﺷﻮوﺷــەی ﻣــەی ﻟەﻧﺎو زﺑڵﺪاﻧەﻛــە دەردەھێﻨێﺖ و ﻟەﺑەر دەرﮔــەی ﻣﺎڵەوەﻣﺎن ﺟێﯽ دەھێڵێــﺖ و ﻓڕێﯽ ﻧــﺎدات ،ﻧەك ﺗﻮوﺷــﯽ ﮔﻮﻧﺎﺣﯽ ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﺑێﺖ و ”ڕزﻗەﻛەی ﺣەرام ﺑێﺖ!“ ﭼەﻧﺪان ﺟﺎرﯾﺶ ﺷــﻮﻓێﺮی ﺗﺎﻛﺴﯽ ﻛﺎﺗێﻚ زاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﻣەﯾﻢ ﻟەﻻﯾە ،ﭘﺎرەی ﻟێ وەرﻧەﮔﺮﺗــﻮوم ،ﭘﺎرەﻛەی ﻣﻨﯽ ﺑە
دراﻣــﺎ دۆﺑﻼﺟﻜﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛەﻧﺎڵە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿــەﻛﺎن ﻛــە ﻟــە ڕووی ﻧــﺎوەڕۆك و زﻣﺎﻧــەوە ﻛﺎرﯾﮕەری زۆر ﺧﺮاﭘﯽ ﺟێ ھێﺸﺘﻮوە ﺑەﺳەر ﺧێﺰاﻧەﻛﺎﻧــەوە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻣﻨﺪاڵ ﻛە ﻓێﺮی ﭼﺎوﻟێﻜەری و ڕەوﺷﺘﯽ ﺧﺮاپ ﺑﻮوە ﻟەو ﻛەﻧﺎﻧەوە. ڕووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛﯽ ھﺎوﺑەﺷــﯿﺎن ﻟەﮔەڵ
ﺣەرام زاﻧﯿﻮە“. ﺋەﺳــﻜەﻧﺪەر ﺑﺎﺳــﯽ ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯽ ﺧــﯚی دەﻛﺎت ﻛە ﺑە ھــﯚی ﺋــەوەی دووﻛﺎﻧﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﮔەڕەﻛەﻛەﯾــﺎن زاﻧﯿﻮﯾﺎﻧــە ﻣەی دەﺧﻮاﺗــەوە ،ﻛەﻟﻮﭘەﻟــﯽ ﭘــێ ﻧﺎﻓﺮۆﺷــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﭘﺎرەﻛــەی ﺑــە ﺣــەرام دەزاﻧــﻦ و دەڵێــﻦ ”ﻋﺎرەﻗﺨــﯚرە“ و داوای ھەرﭼﯽ ﺑﻜﺎت ،دەڵێﻦ ﻧﯿﻤﺎﻧە. ﺷەﯾﻤﺎ ،ﻧﺎوی ﺧﻮاﺳﺘﺮاوی ﻛﭽێﻜﯽ ﺗەﻣەن 31ﺳــﺎڵﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ھەوﻟێﺮە ،ﺋەو ﻟە ﻣﺎﻧﮕێﻜﺪا ﺳــێ ﺑــﯚ ﭼﻮار ﺟــﺎر دەﺧﻮاﺗــەوە و ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێــﺖ” ،ھەرﮔﯿــﺰ ﺑﯚ ﯾەﻛﺠﺎرﯾﺶ ﻧەﭼﻮوﻣەﺗە دووﻛﺎن و ﻣەﯾﻔﺮۆﺷــﯿەﻛﺎن ،ﺑــەردەوام ﺑە رێﮕەی ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺗــﺮەوە ﺋەو ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەی ﺧﯚﻣﻢ ﻛڕﯾﻮە ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺑﺮاﻛەم“. ﺷــەﯾﻤﺎ ﻟەﺑﺎرەی ﺋەو ﻛێﺸەﯾەوە دەدوێﺖ ﻛە ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﮔەڕاﻧەوەی
ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎی ھەوﻟێﺮ ﭘێــﻚ ھێﻨــﺎوە ﻛە ھــەر ﻛەﻧﺎڵێﻚ ﺑﯿەوێﺖ دراﻣﺎﯾەك ﭘەﺧﺶ ﺑﻜﺎت، دەﺑێﺖ ﺑە ﻓﻠﺘــەری ﺋەو ﻟﯿﮋﻧەﯾەدا ﺗێﭙــەڕ ﺑێﺖ ،ﺋﯿﻨﺠﺎ ﻟــە وەزارەت ڕەزاﻣەﻧﺪی ﻟەﺳــەر ﭘەﺧﺸﻜﺮدﻧﯽ دەدرێــﺖ و ﺋــەو ﻟﯿﮋﻧەﯾــەش ﭘەﺧﺸﻜﺮدﻧﯽ 25دراﻣﺎی راﮔﺮﺗﻮوە. زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،زۆرﺑــەی ﺋــەو ﻛەﻧﺎﻧــەی ﻛــە دراﻣــﺎ دۆﺑﻼﺟﻜﺮاوەﻛﺎن ﭘەﺧﺶ دەﻛەن، ﻛەﻧﺎڵــە ﺋەھﻠﯿﯿەﻛﺎﻧﻦ و ﺑەداﺧەوە زۆرﺗــﺮ ڕەﭼــﺎوی ﻛﺎری ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻛﺮاوە ﻟە ﭘەﺧﺸــﯽ دراﻣﺎﻛﺎﻧﺪا ﻧەك وﯾﺴﺘﯽ ﺑﯿﻨەر و ھﯚﺷﯿﺎری ﺧێﺰاﻧﯽ ﻛﻮرد“. زاﻣــﺪار ﺋــەوەش دەﺧﺎﺗــە ڕوو ﻛە ﺑەﭘێــﯽ ﻧﻮوﺳــﺮاوی ﻓەرﻣﯿﯽ وەزارەﺗﯽ ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮی و وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺧــﯚ 120 ،ﻛەﻧﺎڵﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻟە ھەوﻟێﺮدا ھەن ،ﺑــەم ﻟە ڕووی ﻛﺮدەﯾﯿﯿەوە 60ﻛەﻧﺎڵ ﻟە ھەوﻟێﺮ ﭘەﺧﺸﯽ ﺑەردەواﻣﯿﺎن ھەﯾە.
ﺑﺮاﻛــەی ﺑــﯚ ﺋەوروﭘﺎ ﺗﻮوﺷــﯽ دەﺑێــﺖ و دەڵێــﺖ” ،ﺑﺮاﻛەم ﻟە ﺳــﺎڵێﻜﺪا ﺗەﻧﯿﺎ ﭼــﻮار ﻣﺎﻧﮓ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻣێﻨێﺘەوە ،ﺑەﻣەش ھەﺷــﺖ ﻣﺎﻧﮕەﻛەی ﺗﺮی ﺳــﺎڵ، دەﺳﺘﺨﺴﺘﻦ و ﻛڕﯾﻨﯽ ﻣەی ﺑﯚ ﻣﻦ ﺋەﺳﺘەﻣﺘﺮ دەﺑێﺖ ،ﺋەﮔەرﭼﯽ ﻛە ﻣﻦ ﻣەی ﺑﻜڕم ﻧە ﺗﺎواﻧە و ﻧە ھﯿﭻ زﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺑــﯚ ﻛەس ﺑە دوادا دێﺖ، ﺑــەم ﻛﯚﻣەڵﮕــەی دواﻛەوﺗﻮو و داﺧــﺮاو رێﮕــﺮە ﻟــە ھەﻣــﻮو ﺋﺎزادﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺎك ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺑﯚ ژﻧﺎن“. ﺷــەﯾﻤﺎ ﺳــەرﺑﺎری ﺗەﺳــﻜﯿﯽ ﺋﺎزادﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﮔﻮزەراﻧــﯽ ﺧﯚی، ﺧەم ﺑــﯚ ﻛﭽﺎﻧﯽ ﺗــﺮ دەﺧﻮات و دەڵێﺖ ”ﻧﺎزاﻧﻢ ﺋــەو ﻛﭽﺎﻧەی ﻛە ھەﻣﻮو ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﺧێﺰاﻧەﻛەﯾﺎن ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ و داﺧــﺮاون ،ﭼــﯚن ﭼﺎرەی ﺧﯚﯾــﺎن دەﻛەن! ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﺳــﺘەﻣە ﻛﭽﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺧﯚﯾﺎن ﻣەی ﺑﻜڕن“.
وﺗﺎر ﺑێﺮﯾﭭﺎن ﻣەﺣﻤﻮود
.1ﯾەﻛــەم ﻧﻮوﺳــەری ﻛــﻮردە ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻓەرﻣــﯽ داﻧــﯽ ﺑە دەوڵەﺗﯽ ﺋﯿﺴــﺮاﺋﯿﻞ ﻧﺎوە ،ﺳــﺎڵﯽ 1994ﻟە ﮔﯚﭬﺎری وێﺮان ژﻣﺎرە )!(1 - .2ﺗەﻛﻨﯿﻜــﯽ ﺗەﻧﯿــﺎ ﺳــێ ﻟــە ڕۆﻣﺎﻧەﻛﺎﻧــﻢ :ﻣﻨﺪاڵﺒــﺎز ،ﻣــﻮﻻزم ﺗەﺣﺴــﯿﻦ و )زار و ﻣــﺎرەﻛﺎن( داھێﻨﺎﻧێﻜﯽ ﺑێ وێﻨەن ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻣێﮋووی ڕۆﻣﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺪا ! .3ڕای واﯾە ﻛە ﻓﺎرﺳﯽ ﻟەھﺠەﯾەﻛە ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی. .4ﯾەﻛەم ڕۆﻣﺎﻧﻨﻮوس ﯾﺎن ﺷﺎﻋﯿﺮی ﻛــﻮردە ﻛﺘێﺒــﯽ ﺳــﻮوﺗێﻨﺮاﺑێﺖ، ﺋﯿﻨﺠﺎش 7ﺟﺎر ﻟەﺳەر ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎردراﺑێﺘە دادﮔﺎ و ﺣﻮﻛﻤﯽ ﻟەداردان ﻟە 1984و ﻟە 2002و ﺳــێ ﺳﺎڵ و ﺷــەش ﻣﺎﻧﮓ زﯾﻨﺪان ﻟە 2012ﻛە ﭘﺎﺷﺎن ﻋەﻓﻮوﯾﺎن ﻛﺮدم. .5ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻣﯿﺰی ﺑە ھەر داﻣﻮدەزﮔە و ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜﺪا ﻛﺮدﺑێﺖ؛ ﺧێﺮی ﻟە ﺧﯚی ﻧەدﯾﻮە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن! .6ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻋەﺟﯿــﺐ و زۆر ﻏەرﯾﺐ ،ھەﻧﺪێ ﺟﺎر ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﻧﺎزاﻧــێ ﭼﯚن ﺷــێﻮازێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺧﯚی داھێﻨــﺎ؛ ﻟەﻣەش ﮔﺮﻧﮕﺘﺮ ﺷﯿﻌﺮی ﻗﯚڕی ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺖ ﻛﺮدەوە ﻟەﻻی ﺷەﻗﺎم و ﻟەﻧﺎو ﺧەڵﻜﺪا! .7ﺷﺎرۆﻛە و ﺷﺎرەدێ و ﮔەورەدێ ﻧەﻣــﺎوە ﺑــە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯿﺸــەوە، ھەرﯾەﻛەﯾﺎن دەﯾﺎن ﺟﺎر ﭘﺎﺷــﻤﺎوە و ﺋێﺴﻘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚم ﺗێﯿﺎﻧﺪا ﺑەﺟێ ﻧەھێﺸــﺘﺒێ ﺑﯿﻜڕووﺳــێﻨﻨەوە ﺑﯚ ﺧﯚﯾــﺎن ﻟــە ﻛــﯚڕ و ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧە و ﻗﺎوەﺧﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳەر ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﺷﺎران.
ﻓەﺧﺮ ﺑەوە دەﻛەم ﻛــە ﻟە ژﯾﺎﻧﻤﺪا ھێﻨﺪ ﺑەﺧﺸﻨﺪە ﺑﻮوم ﺑﯚ ﮔەﻧﺠﺎن و ﮔەل! .8ﺑﯚﯾــە دەﻣــەوێ ﺋــەم ﺟــﺎرە ﭘﺸــﺘﯽ ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺑﮕﺮم ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﻟەﺷﻔﺮۆﺷەﻛﺎن ﻟەﻧﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﺪا .ﺋەﻣەش ﭼﻮﻧﻜە ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺣﺰب ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻧﺎﻣێﻨێﺖ و ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﻛﯚﻣەﻧــﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟێﯽ دەﮔﺮێﺘەوە. .9ﭘێﺶ ﺋەوەی ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2014دا ﺑﻤﺮێ ،دوو ڕێﮕــﺮ ھەﺑﻮون ﻟەوەی ﻓەرھــﺎد ﭘﯿﺮﺑــﺎڵ ﻣەﺷــﮫﻮور ﺑﺒێ ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿــﺪا؛ ﯾەﻛەم: ﺟﻤﮫﻮرﯾەﺗــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ڕێﮕەی ﻧــەداوە دﯾﻮاﻧە ﻧﮫێﻨﯿﯿەﻛەی ﻛە ﻟــە ھەﻣﻮو ﺋێﺮان ﺑەدزﯾﯿەوە دەﺳﺘﺎودەﺳﺖ دەﻛﺮێ، ﻟە )ﻧﺸﺮ ﭼﺸــﻤە( ﯾﺎن ﻻی ﻓﺮﺧﻨﺪە ﺣﺎﺟﯽ زادە ﭼﺎپ ﺑﺸــﻮد ﺋەﮔﯿﻨﺎ ﻟە ھەﻣﻮو ﻛﯿﺸــﻮەرھﺎی دﻧﯿﺎ دەﻧﮕﯽ دەداﯾەوە :ﻣﻦ ان اﺑﻢ ﻛە ﺧﻮن ﻣﻦ ﺑە ﺧﻮن ﺗﻮ ﺷﺒﺎھﺖ ﻧﺪاﺷﺘە ﺑﺎﺷﺪ! .10ڕۆﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﺑە ﻧــﺎوی ) 7ﺻﻮر ﺧﻠﯿﻌە ﻟﺰوﺟە ﺳﯿﺎدە اﻟﻮزﯾﺮ( ﺋەﮔەر ﻋەﻗڵ و ﻣﯿﺪﯾﺎی ﻋەرەب ﺗێﯽ ﺑﮕەن چ دەڵێــﻢ؛ ﻟــەوەش ﺗێﺪەﮔەن ﻛە ﭘێﯿﺎن دەڵێﻢ )دەﺳــەﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼم و ﺳــﻮﻧﻨﯽ ﮔەراﯾﯽ و دەﺳــەﺗﯽ ﻋــەرەب ﺗﺎ ھەﺗﺎﯾە ﻛﯚﺗــﺎی ھﺎت و دەﭘﻮوﻛێﺘــەوە :ﻟە ﺟﯿﺎﺗــﯽ ﺋەوان دەﺳــەﺗﯽ ﺷــﯿﻌەﮔەراﯾﯽ و ھەﯾﻤەﻧــەی ﺋێــﺮان زاڵ دەﺑــێ و ﺳﻌﻮودﯾە ﻟەﮔەڵ ﺷەرەﻓﯽ ﻋەرەب و
ڕێﻮاس ﺋەﺣﻤەد
ﻛﺎﺗێ ھﺎوڕێﻜەی ﮔﯿﭭــﺎرا ﻣﺎڵﺌﺎواﯾﯽ ﻟێ ﻛﺮد ﮔﻮﺗــﯽ ”ﭼﺎوەڕواﻧﺖ دەﻛەم ﺧﻮێﻨﺪﻧەﻛــەت ﺗــەواو ﺑﻜەﯾــﺖ و ﺑﮕەڕێﺘەوە و ﭘێﻜــەوە ﻛﺎر ﺑﻜەﯾﻦ“، ﮔﯿﭭﺎرە ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻧﺎزاﻧﻢ ﺋــەو ھەﻣﻮو ﻧﺎﺣەﻗﯿﯿەی ﺑە ڕێﮕەوە ﺑﯿﻨﯿﻢ ﺑﻮاری ﺋەوەم ﭘێ دەدات ﺋەو ﻛﺎرە ﺑﻜەم“. زۆرﺟﺎر ﺑﯿﺮ ﻟــەوە دەﻛەﻣەوە دەﺑێﺖ ﺋێﻤە ﭼﯿﻤﺎن ﻟە ﻛەﺳﺎﻧێﻜﯽ وەك ﮔﯿﭭﺎرا ﻛەﻣﺘﺮ ﯾــﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﺑێﺖ .ھەر ﯾەﻛە ﻟە ﺋێﻤــە ڕۆژاﻧە ﻟە ھەر ﻛﻮێﯿەك ﺑﯿﻦ ،ﻟە ھەر ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑﯿﻦ ،ﺋــەو ﻧﺎﺣەﻗﯿﯿﺎﻧە دەﺑﯿﻨﯿــﻦ و ﻟەﻧﺎوﯾﺎﻧــﺪا دەژﯾﻦ ،ﯾﺎن ﻧﺎﺣەﻗﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﺧەڵﻚ دەﻛەﯾﻦ ﯾﺎن ﻧﺎﺣەﻗﯿﻤﺎن ﺑەراﻣﺒەر دەﻛﺮێ .دەڵێﻦ ژﯾﺎن دەوران دەوراﻧە و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﯾەﻛە
ﺑﯚ ڕۆﺣﯽ ﻧﺎو ﺟەﺳﺘەﻛﺎن .ڕۆﺣەﻛﺎن ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟەو ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوەﯾەدا ﺷﻜﺴﺖ ﻧەھێﻨﻦ ،دەﯾﺎﻧــەوێ دادﭘەروەر ﺑﻦ، ﻛەﭼﯽ ﺋﯿــﺪراك و ﻋەﻗڵ ڕێﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑە ﺟەﺳﺘە دەﮔﺮێ ،ﺳەرﮔەرداﻧﯽ دەﻛﺎت .زۆرﺟﺎر ﻣﺮۆﭬــەﻛﺎن دەزاﻧﻦ ﺋەﮔەر دەﺳــﺘەت و ﭘﺎرەﯾﺎن ﻛەوﺗە دەﺳﺖ ،ﺋﯿﺘﺮ ﺋﺎﺳــﻮودە و ﺑەﺧﺘەوەر دەﺑــﻦ .ﻛەﭼﯽ ﺋــەو ڕۆﺣﺎﻧــە ﺗەﻧﯿﺎ ﯾﺎدﻛﺮدﻧــەوەی ﺳــﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﭘێــﺶ دەﺳــﺘەت و ﻣﻮڵﻜﺪارﯾﯽ ﺧەﻧﺪەی ﻗﻮوڵ و ﺑەﺧﺘەوەرﯾﯽ ڕاﺳﺘەﻗﯿﻨەﯾﺎن ﭘێ دەﺑەﺧﺸێﺖ. ﭘێــﺶ ﻣﺎوەﯾــەك ھﺎوڕێﯿەﻛــﻢ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔەڕاﯾــەوە ،ھەﻧﺪێ ﻟە ھﺎوڕێﯿﺎﻧــﯽ ﺳــەردەﻣﯽ ﻛﻮﻟێــﮋی
دوای ﺣﯿﻠە ﺷــەرﻋﯿﺪا دەﮔەڕێﺖ و ﻣﺎوەی ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯽ ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛەی درێﮋ دەﻛﺎﺗــەوە .ﻛەواﺗە ﺗێﺪەﮔەﯾﻦ ﻧﻮوﺳﺎﻧﯽ ﺳەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت ﺑە ﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە ،دەرﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﭘێﻨەﮔەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛﺎﻧﯿﺎﻧــە ﻟە رووی ﺑﻨەﻣــﺎﻛﺎن و ﭘێﻮەرەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ .ﺋەﮔــەر ﻛﯚﻣەڵﮕــە رۆژھەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯿﺎن ھەزم ﺑﻜﺮداﯾە ،ﺋەوا ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛەﺷــﯽ ھەزﻣﯽ ﺑﺮدﻧــەوە و دۆڕاﻧﯽ ھەڵﺒــﮋاردن و دەﺳﺘﺎودەﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ دەﺳــەﺗﯽ دەﻛﺮد .ﻛەواﺗــە وﺗﺎﻧﯽ رۆژھەت ﺑﯿﺎﻧەوێــﺖ ﺑﯿــﺮ ﻟــە ﭘێﻜەوەژﯾﺎن و ﻛﻮﻟﺘﻮورێﻜﯽ دوور ﻟــە ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺑﻜەﻧــەوە ،دەﺑێﺖ ﺳــەرەﺗﺎ ﺑﯿﺮ ﻟە رەﻧﮕڕێﮋﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە ﭘێﻮەرە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻜەﻧەوە و
ﻟەو ﭼﻮارﭼێﻮەﺷﺪا ژن ﺋﺎزاد ﺑﻜﺮێﺖ. ﺋﺎزادﺑﻮوﻧــﯽ ﺋێﻤــەی ژﻧﺎﻧﯿــﺶ ﺑە ﭼﻮوﻧە دەرەوەی ژن ﻟە ﭼێﺸــﺘﺨﺎﻧە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﺎﻛﺎﻧﺪاﯾە .دەﺑێﺖ ﺋــەو زەھﻨﯿﯿەﺗە ﺑﮕﯚڕﯾﻦ ﻛە ژن وەك ﺋﺎﻣێﺮێﻜﯽ ﭼێﺸﺘﻠێﻨەر و ﺑەﺧﻮێﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ و ﺑﯚ زاوزێﻜﺮدن ﻟێﯽ ﺑڕواﻧﺮێﺖ، ﺑەڵﻜﻮ ژن ﻟە ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﭘەروەردەﯾﯽ و ﺑﺎزاڕ و ﻛﺎرﮔە و ﻛــﯚی ﺟﻮﻣﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــە و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ دەﺳــەت ژن رۆڵﯽ ﺧﯚی ھەﺑێﺖ. ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ ﺟێﺒەﺟﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣەی ﻛــە ژن رۆڵﯽ ھەﺑێﺖ، ﺑەﺷــێﻜﯽ ﻟە ﺋەﺳــﺘﯚی ﭘﯿﺎواﻧە ﻛە ھﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ژﻧﺎن ﻟە ﺋەﺳﺘﯚ ﺑﮕﺮن و ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟە ﺋەﺳﺘﯚی ژﻧﺎن ﺧﯚﯾﺎﻧە ﻛە دەﺑێــﺖ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺋەوە ﻧەﺑﻦ ھەر دەﺳەﺗﯿﺎن ﭘێ ﺑﺪرێﺖ و ﻣﺎﻓﯿﺎن ﭘێ ﺑﺪرێــﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ﻗﯚڵﯽ ﻟێ
ھەڵﺒﻤﺎڵﻦ و ﺷﯚڕﺷێﻜﯽ ﭘەروەردەﯾﯽ و زەھﻨﯽ و ﻛﺮدەﯾﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺒﺪەن. ﺑەم ﺑەداﺧەوە ﺋەوەی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺑﯿﻨﺮێــﺖ ،ﭼﺎﻻﻛﻮاﻧــﯽ ﻣەدەﻧﯽ ژﻧــﺎن و ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻛە ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ژﻧــﺎن دەزاﻧﻦ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە رۆژاﻧﯽ ھەﺷــﺘﯽ ﻣــﺎرس ﯾﺎﺧﻮد ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ ژﻧێﻜــﺪا ﭼﺎﻻﻛﯽ و دەﻧﮕــە دەﻧﮕێﻜﯿﺎن ﻟێﻮە دێﺖ ،ﺑەم ﺑﺎﻗﯽ رۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ژﻧﺎن ﻛە ﺧﯚﯾــﺎن ﺑە ﺧەﻣﺨﯚر و ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ژﻧﺎن دەزاﻧﻦ ،ﺳەرﻗﺎڵﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧــﻦ ،ﺋەﮔەر ﭼﺎﻻﻛﺎﻧــﯽ ژﻧﺎن و ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ژﻧﺎن ﺋەم ﻗﺴــەﯾە رەت دەﻛەﻧــەوە ،ﻛەواﺗــە ﺑﯚﭼﯽ ﺗﺎ دێﺖ رێﮋەی ﻛﻮﺷــﺘﻦ و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑە ژﻧﺎن ﻟە ﺳەرﺟەم ﺷﺎر و ﺷﺎرۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ﺋەﮔەر زﯾﺎدی ﻧەﻛﺮدﺑێﺖ ،ﺋەوا وەك ﺧﯚﯾەﺗﯽ؟
ﺳﯿﭭﯿﯽ ﻓەرھﺎد ﭘﯿﺮﺑﺎڵ ”ﺳﻌﻮودﯾە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺰم ﻟەﻧﺎو دەﭼێ! ﺑەم زﯾﺎرەﺗﯽ ﺟەﻧﺎﺑﯽ ﺳــەرۆك ﺑﯚ ﺳﻌﻮودﯾە ،ﯾەﻛﺴەر ھﺎوﻛێﺸەﻛەی ﭘێﭽەواﻧە ﻛﺮدەوە :ﺷەرەﻓﯽ ﺋﯿﺴﻼم و ﻋەرەب ،ﺟەﻧﺎﺑﯽ ﺳەرۆك ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑﻮو ﻛە ﺑﯚ ﺳﻌﻮودﯾەی ﻛڕﯾﯿەوە( . .11ھەوﻟێــﺮ ﻛــە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘــﯽ ﺋﯿﻤﭙڕاﺗﯚڕﯾەﺗێﻜــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔەورە و ﯾەﻛﭙﺎرﭼەﯾە ﻟە ڕۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﺪا ﻟــە ڕۆژی 15ی 5ی ،2034ﯾــﺎدی ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﻓﺮھﺎد
دەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺣەﺳەن ﻋەﻟﯽ. 76 .14ﻛﺘێﺒــﯽ ﺑو ﻛﺮدووەﺗەوە و دەڵێ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺳــێ ﻟەواﻧە ﺳﻮودﯾﺎن ھەﯾــە .زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە ﺣــەوت ﻛﺘێﺒﯽ ﺗەرﺟەﻣەی ﻓﺎرﺳــﯽ ﻛﺮاون و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻧﯚ ﻛﺘێﺒﯿﺸــﯽ ﺗەرﺟەﻣەی ﺳەر دﯾﻠێﻜﺘﯿﯽ ﻛﺮﻣﺎﻧﺠﯽ-ﻻﺗﯿﻨﯽ ﻛﺮا. .15ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە 15ﭘﯿﺸــﺎﻧﮕەی ﺑﯚ ﺗﺎﺑﻠﯚﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺮدووەﺗەوە؛ ﺷــێﻮازە ﺳــەﻣەرەﻛەی ﻟە ﻧﯿﮕﺎرﻛێﺸﺎﻧﺪا ﻛە دەڵێ ”ﻣﻦ ﻣێﮋووی ﺷــێﻮەﻛﺎرﯾﯽ
ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻋەﻧﻜﺎوە داﻧﯿﺸﺘﻮوە و ﺧەرﯾﻜﯽ ﺗەرﺟﻮﻣەﻛﺮدﻧﯽ ﻗﻮڕﺋﺎﻧە ﺑە ﺷێﻮازی ﺷــﯿﻌﺮی ،ﺧﻮدی ﺧﯚی و ﺧﻮدی ﺷێﻮاز و ﻣﻮزﯾﻚ و ﺳەﺑﻜﯽ ﻗﻮڕﺋﺎن .ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﻛﺮدووە ﺑە داﯾﻜﯽ ﭘﯿﺮﺑﺎڵ دەﻛﺮێﺘەوە .12دﻛﺘــﯚر ﻓەرھــﺎد دەڵــێ: ﺷــﺎﻧﯚﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﻢ ﻛەﻣێــﻚ درەﻧﮕﺘﺮ، ﺑەم ﻓەﻟﺴــەﻛەم ) ﺧﻮدا و ﻛﻮرد (، 37ﺳﺎڵﯽ ﺗﺮ ﻛﻮرد ﺗێﯽ دەﮔﺎ !“. .13ﻧــﺎوی ﺑە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺋەﻛﺘەری ﺳــﯿﻨەﻣﺎش ڕۆی ﻟە ڕۆژﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﻛﺎﺗێ ﺧەڵــﻚ ﺋەوﯾﺎن دﯾﺖ ﻟە ﻓﯿﻠﻤﯽ ) (1 - 7ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚی ﺧﯚی
ﻛﻮردﯾــﻢ ﺳــەرﺑڕی!“؛ ھەراﯾەﻛﯽ زۆری دروﺳــﺖ ﻛــﺮد و ﻣﺎوەﯾەك ﻧﺎوﯾــﺎن ﻧﺎﺑــﻮو ” ﭬﺎﯾﺮۆﺳــﯽ ﻧــﺎو ھﻮﻧەری ﺷــێﻮەﻛﺎرﯾﯽ ﻛــﻮردی“، ﻛەﭼــﯽ ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﻟــە ﻛﯚﻟێﮋی ھﻮﻧــەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧﺪا ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﻓەﻟﺴــەﻓەی ھﻮﻧــەر و ﻣێــﮋووی ھﻮﻧەری ﺷێﻮەﻛﺎرﯾﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿە ،ﺑﯚ
ﻣﺎﺟﺴﺘێﺮﯾﺶ ﻟەﺳــەر ھەﻣﺎن ﺋەم ﭘﺮس ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﯿﺎﻧە واﻧەی ﻣێﮋووی ﻧﯿﮕﺎرﻛێﺸــﺎﻧﯽ داوەﺗەوە ،ﻓەﻗﯿﺮەی ھەر ﭘێﯽ ﺑڕوا ﻧﺎﻛەن. .16ھەرﺳێ ﮔەﻟەرﯾﯿە ﻧﺎودارەﻛەی زاﻣﻮا ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ 1996و ﻛﯚﻟێﮋی ھﻮﻧــەر ﻟــە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ 2000و ﮔەﻟەرﯾﯽ ﺋەرﺑێﻠﻼ ﻟە ھەوﻟێﺮ 1996 و ﺷەرەﻓﺨﺎﻧﯽ ﺑەﺗﻠﯿﺴﯽ ،2000ﺋەو ﺧﯚی داﯾﻤەزراﻧﺪووون ﯾﺎن ﺑەﺷﺪار. .17ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻋەﻧﻜﺎوە داﻧﯿﺸﺘﻮوە و ﺧەرﯾﻜﯽ ﺗەرﺟﻮﻣەﻛﺮدﻧﯽ ﻗﻮڕﺋﺎﻧە ﺑە ﺷێﻮازی ﺷﯿﻌﺮی ،ﺧﻮدی ﺧﯚی و ﺧﻮدی ﺷێﻮاز و ﻣﻮزﯾﻚ و ﺳەﺑﻜﯽ ﻗﻮڕﺋﺎن .ﭘێﺸﻜەﺷــﯽ ﻛــﺮدووە ﺑە داﯾﻜــﯽ ،ﭼﻮﻧﻜــە داﯾﻜــﯽ دﻛﺘﯚر ﺧﻮێﻨﺪەوارﯾﺸــﯽ ﻧەﺑﻮوە و ﺑەﺋەﺳڵ ﺟﻮوﻟەﻛەﺷە ،ﻛەﭼﯽ زۆر ﺧﻮداﻧﺎس و دﯾﻨﺪەروون دەرﺳﯽ ﺧﻮدای ﻓێﺮی دﻛﺘﯚر ﻛﺮدووە ﺑێ ﺋەوەی واﺗﺎی ﯾەك ﻛەﻟﯿﻤەی ﻗﻮڕﺋﺎﻧﯿﺶ ﺑﺰاﻧێﺖ ﭼﯿﯿە ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻧﻮێﮋدا ،ﺑﯚﯾــە ﺗەرﺟﻮﻣەی ﻗﻮڕﺋﺎﻧﻢ ﺑە ﭘێﻮﯾﺴﺖ زاﻧﯽ. .18ﭘﯿﺮﺑــﺎڵ ڕای واﯾــە ﻛــە ﻟــە داھﺎﺗﻮوﯾەﻛﯽ ﻧﺰﯾﻜــﺪا ،ژن دەﺑێﺘە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻣەﺗﺮﺳــﯽ و ھەڕەﺷە ﺑﯚ ﺳــەر ﺋﺎﺳﺎﯾﺴــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑەرەو ﻟەﻧﺎوﭼﻮوﻧﯽ ﺑەﺷەرﯾﯿەت ،ﺋەﻣەش ﻟە ﭼﺎرەﮔﯽ دووەﻣﯽ ﺋەم ﺳــەدەﯾە ﺑەوﻻوە. .19دەڵێ دەﻣەوێ ﺧﻮدا ﺑﮫێﻨﻤەوە ﻧﺎو ﺳــەدەی ﺑﯿﺴــﺖ و ﯾەﻛەﻣﯽ ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﯽ ﻏﺎﺋﯿﺒﯽ ﻛﻮرد.
دەرﻛﻜﺮدن ﺑە ﻧﺎﺣەﻗﯽ ﮔﯿﭭﺎرای دروﺳﺖ ﻛﺮد ﺑﯿﻨﯿﺒﻮو ،ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﺑﻮوﻧەﺗە ﺧﺎوەن دەﺳــﺘەت و ﭘێﮕەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەدا .ﺳەروەت و دەﺳﺘەﺗﯿﺎن ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﻧﺎﯾەت .ﻛە ﻟێﻢ ﭘﺮﺳﯽ ﺟﺎ ﺑﺎﺳــﯽ ﭼﯿﺘﺎن دەﻛﺮد .ﺑﺎﺳﯽ ڕۆژاﻧﯽ ﻛﯚﻟێﮋ؟ .ﺋەوان ﺗەﻧﯿﺎ ﺑە ﺑﺎﺳــﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺳــﺎﺗﺎﻧە دڵﯿــﺎن دەﻛﺮاﯾــەوە و ﻟە دڵــەوە ﭘێﺪەﻛەﻧﯿﻦ .ﻛــە ﻣﻨﯿﺎن ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺎﮔەﺷــﻜە ﺑﻮون ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو ڕاﺑﺮدووەم ﺑﯿــﺮ دەھێﻨﺎﻧەوە .ﺣەزت دەﻛﺮد ﺗﯚش ﺋــەو ﭘﻠەوﭘﺎﯾەی ﺋەوان دەﺳﺘﯿﺎن ﻛەوﺗﻮوە دەﺳﺘﺖ ﺑﻜەوێﺖ؟ ﻧــﺎ ھەرﮔﯿﺰ .ﻟــەو داﻧﯿﺸــﺘﻨەﻣﺎﻧﺪا ﺑــﯚم دەرﻛــەوت ھﺎوڕێﯿﺎﻧﯽ ﺧﺎوەن دەﺳــﺘەﺗﻢ ﺧﯚﯾﺎن ون ﻛﺮدووە .ﻛە ﻟە ﺑــﻮار و ﺷــﻮێﻨﯽ ﻛﺎردا دەﯾﺎﻧﺒﯿﻨﯽ
ﻛەﺳــﺎﻧێﻜﯽ ﺗﻮوڕە و ﺧﯚﺑەزﻟﺰاﻧﻦ و ﻛەﺳێ ﻧﺎوێﺮێ ﭘێﯿﺎن ﺑڵێ ﻟەل ،ﺋەﮔەر ﻧﺎ ﺑێ ﻛﺎر دەﻣێﻨﻨــەوە .ﺣەزم ﻛﺮد ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ ﻛﺎردا ﺑﯿﺎﻧﺒﯿﻨﻢ ،ﭼﻮوﻣە ﻻی ﯾەﻛێﻜﯿﺎن .ﺳەرم ﺳﻮڕﻣﺎ ،ﺑە ھﺎوڕێﻜەم ﮔﻮت دەزاﻧﯽ ﻣﻦ ﺗﯚ ﻧﺎﻧﺎﺳﻤەوە ،ﺗﯚی دوێﻨێ ﺋێﻮاره و داﻧﯿﺸــﺘەﻛەﻣﺎن ﻟە ھﻮﺗێــﻞ زۆر ﺟﯿﺎوازە ﻟەو ﻛەﺳــەی ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﺑەردەم ﻣﻨﺪا داﻧﯿﺸﺘﻮوە، ھەرﮔﯿﺰ ﻟەو ﺑــﺎوەڕەدا ﻧەﺑــﻮوم ﺑەو ﺟﯚرە ھەڵﺴﻮﻛەوت ﻟەﮔەڵ ﺧەڵﻜﺪا ﺑﻜﺎت ،ﻣﺮدووت ﻧەﻣــﺮێ ﺑە ﺧێﺮێ ﻟە ﺋەوروﭘــﺎش ژﯾــﺎوی .ﻛەﭼﯽ ﺑە ﭘێﻜەﻧﯿﻨەوە ﮔﻮﺗﯽ :دەزاﻧﯽ ﺗﯚش ﭘﺎش ﺋەو ھەﻣﻮو ﺳــﺎڵە ﻧەﮔﯚڕاوی ھەروەك ﺟﺎران ﺳﺎدە و ﺳﺎﻛﺎری .ﺧﯚ ﻣﻦ ﻧﯿﺎزم
واﺑﻮو داوات ﻟــێ ﺑﻜەم ﺑﮕەڕێﯿﺘەوە و ﻛﺎرێﻜﯽ ﺑﺎﺷــﺖ ﺑﺪەﻣێ .ﺋەﮔەر ﺑەم ﺟﯚرە ﺑﯿﺮ ﺑﻜەﯾﺘەوە و ﻛﺎر ﺑﻜەﯾﺖ ،ﻻﻓﺎو دەﺗﺒﺎت .ﺑﯚ ﺋەﮔەر ﻣﻦ ﺋﺎوھﺎ ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺧەڵﻜە ﻧەﺟﻮوڵێﻤەوە ﺑە ﭘﯿﺎوم ﻧﺎزاﻧﻦ، ھەر ﮔﻮێﺸــﻢ ﺑﯚ ﻧﺎﮔﺮن .ﺋەم ﺧەڵﻜﻪ.. ﻗﺴــەﻛەم ﭘێ ﺑڕی و ﮔﻮﺗــﻢ :ھەی ﻋەﻣﺮت ﻧەﻣێﻨێ ،دەزاﻧﯽ ﺑﯿﺮت ﭼﻮو ﺗﯚش ﯾەﻛێﻚ ﺑﻮوی ﻟەم ﺧەڵﻜە ،ﺑﯿﺮت ﭼﻮو ھەﻧﺪێ ﺟﺎر ﭘﺎرەی ﺋەوەﻣﺎن ﻧەﺑﻮو ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺟﺎرێﻚ ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە ﺑﯚ ﻣﺎڵەوە. ﺋێﺴــﺘەش ﺧﺎﻧﻮوەﻛەت ﺳێ ﻗﺎﺗە و ﭼﻮار ﭘﺎﺳەواﻧﯽ ﻛەﺳﯿﺖ ھەﯾە و ﺋەﻣە ﺟﮕە ﻟە ﺷﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻛە ﻟە ﺑﺎس ﻧﺎﯾە. ﺗەﻧﯿﺎ ﭘێــﻢ ﺑڵێ ﻛەی دڵﺖ ﺧﯚش ﺑﻮو ﺋێﺴﺘە ﯾﺎن ﺟﺎران؟ .ﺳەﯾﺮێﻜﯽ ﻛﺮدم
ﯾﻮوﺳﻒ ﻟەﺗﯿﻒ
ﻧﯚك ﺗﯚو ﻧەﻛەم ﭼﯽ ﺑﻜەم؟ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﺟەﻟﯿﻞ ﻛﺎﻛەوەﯾﺲ وەرﮔێڕ و ﭼﯿﺮۆﻛﻨﻮوس ﻟە ھەﺷــﺘﺎﻛﺎﻧﺪا ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﺑﻮو ﻟە ﺑﺎزﯾﺎن ،ھــەر ﺑەﺧﯚی ﺑەڕێﻮەﺑەر و ﺟێﮕــﺮ و ﻛﺎرﮔێڕ و ھەﻣﻮو ﺷــﺘێ ﺑﻮو ،دەﺑﻮو زۆرﺑەی واﻧەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑڵێﺘەوە ،ﻛﺎﺑﺮاﯾەﻛﯿﺸــﯿﺎن ﺑە ﻛﺎرﮔﻮزار ﺑﯚ داﻣەزراﻧﺪﺑــﻮو ﺧﺰﻣﯽ ﻣﻦ ﺑﻮو ،ﻛەﻣە ﻛەﻣە ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﯽ دەﻛــﺮد ،ﻟە ﭘڕ ﻛﺎرﮔﻮزار دﯾﺎر ﻧﺎﻣێﻨێ و دوای دوو ﺳــێ رۆژ ﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﻟە ﻛەرﯾﻤﯽ ﻛﺎرﮔﻮزارەوە ﺑە ﯾەﻛێ ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ﺑﯚ دێ .دوای ﺳەﻻم و ﺋەﺣﻮاڵﭙﺮﺳﯿﻦ ﻧﻮوﺳﺮاﺑﻮو ﻛە ﺑێ دەﻧﮕﯽ و دﯾﺎر ﻧەﻣﺎﻧەﻛەی ﻟە ﺧﯚڕا ﻧەﺑﻮوە، ﺑەڵﻜﻮ ﮔەڕاوەﺗــەوە دێﯿەﻛەی ﺧﯚﯾﺎن و وەﺧﺘــﯽ زەوی ﻛێﻧە و ﭼﻮوە ﻧﯚك ﺗﯚو ﺑﻜﺎت ،ھەروەھﺎ ﻧﻮوﺳﺮاﺑﻮو ﻛە ﻣﻮوﭼەﻛەی ﻛەﻣە و ژﯾﺎن ﻗﻮرس و ﺳــەﺧﺘە و دەرەﻗەت ﻧﺎﯾە و ﻟە ﻛﯚﺗﺎدا ﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗــەوە و دەڵێ ،ﺗﻮﺧﻮا ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺗﯚ ﺑڵێ )ﺋەی ﻧﯚك ﺗﯚو ﻧەﻛەم ﭼﯽ ﺑﻜەم؟(. ﺑەڵێ ﺋەوﻛﺎت ﺑە ڕاﺳــﺘﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻛەم ﺑﻮو و ﺋەو داﻣەزراﻧﺪﻧﺎﻧەش ھێﻨﺪ ﺑە ﻟێﺸﺎو ﻧەﺑﻮو ،ﺋەﮔەر زۆر ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧەﺑﻮواﯾە داﻣەزراﻧﺪن ﻧەﺑﻮو ،ﺋﺎوەھﺎ ﺑە ﻟێﺸﺎو و ﺑێ ﺑەرﻧﺎﻣە ﻧەدەﺑﻮو ،ﻣﻮوﭼەش ﺑە ﭘﺮەﻧﺴﯿﺐ رێﻜﺨﺮاﺑﻮو ﺑەﯾﺎﺳﺎ ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﮕﯿﺮ ﺗﺎ رادەﯾەك ﺑﯚ ھەﻣﻮو وەك ﯾەك ﺑﻮو ،ﻧەك وەك ﺋێﺴﺘە ﻛەم ﺷﺖ ﻟە ﺟێﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ . ﻟەو رۆژاﻧەدا ﻛﺎرێﻜﻢ ھەﺑﻮو ﻟە ﯾەك ﻟە وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن ،رۆژێﻚ دوای ﻛەوﺗﻢ ﮔﻮﺗﯿﺎن ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘە رێﮕە ﺑﺪا و ﻧەھﺎﺗﻮوە ،رۆژی دووەم ھﺎت و ﻛﺮدی و ﮔﻮﺗﯿﺎن وەزﯾﺮ ﺗەﺷــﺮﯾﻔﯽ ﻧەھێﻨﺎوە و ﻟەو ﺑڕواﯾەدا ﻧەﺑﻮون ﺳﺒەﯾﺶ ﺗەﺷﺮﯾﻒ ﺑﮫێﻨێ ،ﺋەو ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرەی ﺋەوەی ﭼﺎپ دەﻛﺮد، ﺗەﺷﺮﯾﻔﯽ ﻧەھێﻨﺎﺑﻮو ﮔﻮﺗﯿﺎن ﯾەﻛﺸەم ھﺎﺗﻮوە و ﺗﺎ ﯾەﻛﺸەﻣﯽ دادێ ﻧﺎﯾە، ﭼﺎرەﺳەرﯾﺶ ﻧﯿﯿە ﻛﯚدی ﻟەﺳەر ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗەرەﻛەﯾە و ﻟە دەرەوەش ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﭼﺎﭘﯽ ﺑﻜەی ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەو ﺑە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﭼﺎپ دەﻛﺎت و ﺋﺎڕﻣﯽ وەزارەت ﻟەﺳەر ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗەرەﻛەﯾەﺗﯽ ،ﻧﺎﭼﺎر ﺧﯚم ﺗەﻟەﻓﯚﻧﻢ ﺑﯚ ﻛﺮد ﻛە ﭼەﻧﺪ رۆژە ﭼﺎوەڕێﻢ، ﮔﻮﺗﯽ ﺑەﺧﻮا ﺋەو رۆژاﻧە ﻟە دەرەوە ﻛﺎر دەﻛﺎت و ﮔﻮﺗﯽ ﺑە ﭘەﻧﺠﺎ رۆژ ﭼﺎرە ﻣﻮوﭼەﯾەك و دوو ﻗﻮﺗﺎﺑــﯽ زاﻧﻜﯚی ھەﯾە و ﻧەوت ﻧﯿﯿە و ﻣﯚﻟﯿﺪە و ﭼﯽ و ﭼﯽ و .ﻟە ﻛﯚﺗﺎدا ﮔﻮﺗﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﺖ ﺑﻢ ﻧﺎوﯾﺸﺖ ﻧﺎزاﻧﻢ ،ﺗﯚ ﺑڵێ ﻓەﻻﻓﻞ ﻧەﻓﺮۆﺷﻢ ﭼﯽ ﺑﻜەم؟ .ﺑە دڵﺘەﻧﮕﯽ ھﺎﺗﻤە دەرەوە و دەﺳــﺘﻢ ﻟە ﺗﺎﻛﺴﯿﯿەك راﮔﺮت و ﺳــﻮار ﺑﻮوم .ﺑە ﻧﺎوی ﺧﯚم ﭘﺮﺳﯽ ﺑﯚ ﻛﻮێ دەﭼﻢ ،ﺋﺎوڕم داﯾەوە ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﻛﻮڕەﻛەﻣــە .ﭘێﻢ ﮔﻮت دوێﻨــێ ﻣﻨﺪاڵەﻛەم ﻛﺘێﺒێﻜﯽ ﻟە ﺑﺎوەﺷــﺪا ﺑﻮو دەﯾﮕﻮت ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوەی ﻟە واﻧەﻛەی ﺗﯚ ھەﯾە .راﺳﺘە ﻗﻮرﺑﺎن ﭘﺮﺳﯿﺎرەﻛﺎﻧﻢ داوەﺗە ﻛﺎرﮔﻮزارەﻛە و ﻟە ﺳــەرﯾﺎن رادەوەﺳﺘێ و ﺋﯿﺸەﻛە دەڕوا .ﺋﺎﺧﺮ ﺗﯚ ﺑڵــێ ﻛﺎرﮔﻮزارەﻛە ﭼﺎﯾﭽﯽ ﻓن ﺑﻮوە و ﻟە ﭘــڕ ﭘﯿﺎڵەﻛە ﺑە زەوﯾﺪا دەدات و ھەﭘــﺮوون ﺑە ھەﭘﺮووﻧﯽ دەﻛﺎن و دواﯾــﺶ ﺑەزەﯾﯽ ﭘێﺪا دێﺘەوە ﻛە ﻟە ﺑەرﭼﺎوی ﺧەڵﻚ ﺷﻜﺎﻧﺪووﯾەﺗﯽ ،ﺑەم ﺷەرﺗﯽ ﻛﺮدووە ﺗﺎ ﻟە ژﯾﺎﻧﺪا ﺑﻤێﻨێ ﻧەك ﺋەو ﺑە دەﺳﺘﯽ ھﯿﭻ ﭘﯿﺎوێﻚ ﭼﺎ ﻧەﺧﻮاﺗەوە ،ﺑە ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺟێﺒەﺟێﻜﺎر ﻧﺎردووﯾەﺗﯿﯿە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛەﯾﺎن .ﺋﺎﺧﺮ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺗﯚ ﺑڵێ ﭼﺎرەﻛە ﻣﻮوﭼەﯾەك و ﻛﺮێﯽ ﺧﺎﻧﻮو و ﻣﻨﺪاڵ و ﺳــەﺧﺘﯽ ژﯾﺎن و ﺋەو ﻧﺎﻋەداﻟەﺗﯿﯿەی رۆژاﻧە وەك ﭼەﻗﯚ ﺑﺮﯾﻦ ﻟە ﺟەﺳــﺘەم دەﻛەن ،ﺗﻮﺧﻮا ﺧــﯚت دەﻛەﻣە دادوەر )ﺋەﮔەر ﺗەﻛﺴــﯽ ﻧەﻛەم ﭼﯽ ﺑﻜەم؟( ﺑﯚﯾە ھەﺳﺘﻢ ﻛﺮد ﻟە ھەﺷﺘﺎﻛﺎﻧەوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ ﻧەﮔﯚڕاوە ،ژﻣﺎرەی ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە و زاﻧﻜﯚی زۆر و زەوەﻧﺪ ﻧەﺑێ. ﺋەﮔەر ﺋێﻤە ﺋەوەﻧﺪە دەرﭼﻮواﻧــﯽ زاﻧﻜﯚ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﻛﺎن زﯾﺎدی ﻛﺮدﺑێ و ﺋەو ﻣﻠﯿﯚن ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧەﻣﺎن ھەﺑﻦ ﭼﯚن دەﺑێ ،رەوﺷﯽ ژﯾﺎن و ﻛﺎرﮔێڕی ﺳەد ﻗﺎﺗﯽ ھەﺷﺘﺎﻛﺎن ﺧﺮاﭘﺘﺮ ﺑێ .ﺋەوﻛﺎت ﺟﯿﺎوازی ھەﺑﻮو ،واﺗە ﻓەرﻣﺎﻧﺒەر ﺑە ﺳــﺎڵﯽ ﺧﺰﻣەت و ﺑڕواﻧﺎﻣە ﺷــﻮێﻦ و ﭘﻠەی وەزﯾﻔﯽ دەدراﯾە ،ﺋەﻣە ﺗﺎ رادەﯾەﻛﯽ زۆر ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﻛەس ﺑﻮو ،ﺋەﮔەر ﻧﺎ ﭼﯚن ﭼﺎﯾﭽﯿﯿەك ﺑە دوو ﺳێ ﺳــﺎڵ ﺧﺰﻣەت دەﺑێﺘە ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺟێﺒەﺟێﻜﺎر ،ﺋەی ﻛﻮا ﺑڕواﻧﺎﻣەﻛەی ھەر دەﺳــﺘﯽ ﻟێ ﻣەدەن .ﭘﯿﺎوەﺗﯿﻜﺮدن ﺑە ﺋﺎوی ﺣەﻣﺎﻣەوەﯾە ،وا ﺷێﻮاوە ﯾەﻛەم ﻗﺴەﯾەﻛﯽ ﺑﺎو ھەﯾە ﺧەڵﻚ ﻟە ﺑێ ھﯿﻮاﯾﯿﺪا دەﯾڵێﺘەوە ﻣەﮔەر ﺧﻮا، دووەم دەﺑــێ ﭼێﻜﯽ ھەﻣﻮو ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرێﻚ ﺑﻜﺮێﺘەوە ،ﺑە ﺳــﺎڵﯽ ﺧﺰﻣەت و ﺑڕواﻧﺎﻣە ﺳــەر ﻟە ﻧﻮێ ﭘﻠە و ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ وەزﯾﻔﯽ ﺑە ھەﻣﻮو ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ﺑﺪرێﺘەوە ،دەﻧﺎ ﻛﺎﻣەﯾە ﺋەو ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿە ﻛﺎرﯾﺰﻣﯿﯿەی ﺷﺎﯾﺴﺘەی ﺋەوە ﺑێ ﺑە ﯾەﻛەم داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺑﻜﺮێﺘە ﺑەڕێﻮەﺑەر ﯾﺎن ﺷﺎرەزا ﯾﺎﺧﻮد ﻟﯿﻮا ﯾﺎن ﻋەﻣﯿﺪی ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﻜﺮاو ﯾﺎن ﺑﺮﯾﻜﺎری وەزارەﺗێﻚ زﻣﺎﻧﯿﺸــﯽ ﻧﺎﭼێﺘە ﺳەری ،ﯾﺎن ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﻜﺮاو ﯾﺎن ﯾەﻛەم داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺑە ﻣﻮﺷﺮﯾﻒ ﺑێ، دەﻧــﺎ ﺋەﻣﺎﻧە ﻟە ﻗﻮﺗﻮوی ﻋەﺗﺎری ھﯿﭻ ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜﺪا ﻧﯿﯿە و ﻧﺎﺑێ ،ﺟﮕە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﻮردی .ﻣەدەد ﺧﻮا ﻣەدەد . ﺑە دەﻧﮕێﻜﯽ ﻧﺰم و ﺧەﻣﮕﯿﻨەوە ﮔﻮﺗﯽ ﺟﺎران .ﻟە ﯾﺎدت ﭼﻮو ﺟﺎران دەﺗﮕﻮت ﺋەﮔەر دەﺳــﺘەﺗﻢ ﺑﻜەوێﺘە دەﺳﺖ ﺧﯚم دەزاﻧــﻢ ﭼﯽ دەﻛــەم .ﻧﯿﺎزت ھەﺑﻮو ﺋەﻣە ﺑﻜەی ،ﭘێــﻢ ﻧﺎڵێﯽ ﺋەم ھەﻣﻮو ﺳــەروەﺗەت ﺑﯚ ﭼﯿﯿە؟ ﭼﯚن دەﺗﻮاﻧﯽ ﺋەو ھەﻣﻮو ﺧەڵﻜە ﻟێﻘەوﻣﺎو و ھەژارە ﺑﺒﯿﻨﯽ و ﺧــﯚت ﺑەم ﺟﯚرە ﺑﮋﯾﺖ .ﺑە ﭘێﻜەﻧﯿﻨەوە ﺗەﻣﺎﺷــﺎﯾەﻛﯽ ﻛﺮدم و ﮔﻮﺗﯽ دﯾﺎرە ھەر ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ڕۆﻣﺎﻧﺴﯿﯿەﺗﺪا دەژی ،ﺑﺎوەڕ ﺑﻜە ﺋەﮔەر ﺗﯚش دەﺳﺘەﺗﺖ ﺑﻜەوێﺘە دەﺳﺖ، ھەروەك ﻣﻦ دەﺑﯿﺖ. ھەﻣــﻮو ﺋێﻮارەﻛــە ﻟــە ژووری ھﻮﺗێﻠەﻛە ﻧەھﺎﺗﻤە دەرەوە ،وەﻣﯽ ﺗەﻟەﻓﯚﻧەﻛﺎﻧﻢ ﻧەدەداﯾەوە .ﻗﺴــەی ھﺎوڕێﻜــەم ﮔﻮﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﺳــەﯾﺮی ﺑەراﻣﺒــەر ﺧﯚم ﻻ دروﺳــﺖ ﻛﺮدم، ﺑڵێﯽ ڕاﺳــﺖ ﺑﻜﺎت ﻣﻨﯿﺶ وەك ﺋەوم ﻟێ ﺑێﺖ ﻧﯿــﻮەی ﺑﻮدﺟەﻛە ﻟە ﺧﯚم و ﺧێﺰان و ﻛەﺳﻮﻛﺎرﻣﺪا ﺳەرف ﺑﻜەم، ﺑە ﭼﻜەﭼﻚ ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻮدﺟەﻛە ﺑﯚ ﻛﺎری داودەزﮔەﻛە ﺳــەرف ﺑﻜــەم .ﺣەزم
دەﻛﺮد ﻓﺎﻧﻮوﺳــە ﺳــﯿﺤﺮﯾﯿەﻛەی ﻋەﻟﯽ ﺑﺎﺑﺎم دەﺳــﺖ ﺑﻜەوێﺖ و داوای ﻟێ ﺑﻜەم ﺑﯚ ﻣﺎﻧﮕێ ﺑﻤﻜﺎﺗە ﻛەﺳێﻜﯽ دەﺳــﺘەﺗﺪار ،ﺗﺎ ﺋەو ڕاﺳــﺘﯿﯿەم ﺑﯚ دەرﻛەوێﺖ .ڕاﻛﺮدن ﺑە دوای ﺷــﺘﻪ ﻣﺎدﯾﯿــەﻛﺎن ﻟە ژﯾﺎﻧــﺪا ڕۆح ﻣﺎﻧﺪوو دەﻛــەن ،ھەر ڕا دەﻛەﯾــﺖ و ھەر ڕا دەﻛەﯾﺖ و ﺑەو ﺳــﻨﻮورە ﻧﺎﮔەی ﻛە ﺑەدواﯾﺪا ﺳەرﮔەرداﻧﯽ .ﻣﻨﯿﺶ ھەرﮔﯿﺰ ﻧﺎﻣــەوێ ڕۆﺣﯽ ﺧﯚم ﺑــەوە ﻣﺎﻧﺪوو ﺑﻜەم ،ڕۆﺣﯽ ﻣﻦ ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑە ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﺋﺎزارەﻛﺎﻧــﯽ ﺧەڵﻚ ﻣﺎﻧــﺪوو دەﺑێﺖ، ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ھﯿﭽﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﻜەم .ﻟەواﻧەﯾە دەﺳﺘەت ﺋەو ﻛﺎﺗە ﺑﺎش ﺑێﺖ ﻛە ھەﺳﺘەﻛﺎﻧﺖ ﻧەﺧﻨﻜێﻨێ و ﭼﺎوەﻛﺎﻧﺖ وردەﻛﺎری ژﯾﺎﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﺑﺒﯿﻨێ .دەﺳﺘەت و ﭘﺎرەت ھەﺑێﺖ و ﺑەﺷێﻚ ﺑﯿﺖ ﻟە داﯾە ﺗﺮێﺴﺎ .ﺧﯚ ﺋەو دەﺳﺘەﺗﯽ ﻧەﺑﻮو ،ﺑەم ﮔەورەﯾﯽ و ﺑەرزی ڕۆﺣﯽ دەﺳﺘەﺗێﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﭘێ ﺑەﺧﺸﯽ .ﮔﯿﭭﺎرا دەوڵەﻣەﻧﺪ ﻧەﺑﻮو، ﺑەم ﺳــەرﭼﺎوەی دەوڵەﻣەﻧﺪﺑﻮوﻧﯽ ڕۆﺣﯽ ھەزاراﻧە ﻟە دﻧﯿﺎدا.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻓەرھﺎد ﭘﯿﺮﺑﺎڵ
ﺋﺎزادی ژن ﺋﺎزادﺑﻮوﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾە
ژﻣﺎرە ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/ 1/ 18 ،
ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪێﻚ دەڵێﺖ :ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋﺎزادی و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯽ ھەر ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەك ھەڵﺴــەﻧﮕێﻨﯿﻦ ،دەﺑێﺖ ﺳــەﯾﺮی ﺋﺎزادﺑﻮوﻧــﯽ ژن ﺑﻜەﯾــﻦ ﻟەﻧﺎو ﺋەو ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەدا ،ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾەی ژﻧﺎﻧﯽ ھەر ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەك ﭼەﻧﺪە ﺋﺎزاد ﺑﻮون ،ﺋەوا ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛەﯾﺎن ھێﻨﺪەی ﺋﺎزادﺑﻮوﻧﯽ ژﻧﺎﻧﯿﺎن ﺋﺎزادە و ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە. ﻛەواﺗــە ﺋەﮔــەر ﺋێﻤــە ﺑﻤﺎﻧەوێﺖ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەڵﺴــەﻧﮕێﻨﯿﻦ ،دەﺑێﺖ ﺳــەﯾﺮی ﺋﺎزادﺑﻮوﻧــﯽ ژﻧﺎﻧﯽ ﺑﻜەﯾــﻦ .دەﺑێﺖ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازاﻧﯽ ﺋەم ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾە ﺑﺰاﻧﻦ، ﺋەﮔەر ﺑﻤﺎﻧەوێﺖ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردی ﭘێﺶ ﺑﺨەﯾﻦ و ﺑەرەو دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ ﺑﺒەﯾﻦ ،ﭘێﺶ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻗﺒﻮوڵﻜــﺮدن و ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕﻛﺮدﻧــﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯿﯿﺎﻧەی دەﺳــەت ﻟە ﻻﯾەن ﺳەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردەوە دەﺑێﺖ ﻛﺎر
ﺑــﯚ ﺑوﻛﺮدﻧەوەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ و ﺋﺎزدﺑﻮوﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــە ﺧﯚی ﺑﻜەﯾﻦ، ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯽ و ﺋﺎزادی ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾە دواﺟﺎر ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳەر دەﺳــەﺗە ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎڵﻮﮔــﯚڕی ﺋﺎﺷﺘﯿﯿﺎﻧەی دەﺳــەﺗﯿﺶ دەﺑێﺖ. ﺋەﮔــەر دﯾﻘەﺗــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ رۆژﺋﺎوا ﺑﺪەﯾﻦ ،ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ دۆڕاﻧﺪﻧﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧــﺪا ﺳــەرۆﻛﯽ وت ﯾﺎن ﭘﺎرﺗــﯽ دەﺳــەﺗﺪار ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ دەﺳــﺘﺒەرداری دەﺳەت دەﺑێﺖ و ﺗەﻧﺎﻧەت وﺗﺎری ﺷﻜﺴــﺖ ﭘێﺸﻜەش دەﻛﺎت و ﺑە ﭼەﭘﻜە ﮔﻮڵ ﭘێﺸــﻮازی ﻟــە ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑــﺮاوە دەﻛﺎت! ﺑــەم ﺑﯚﭼﯽ ﻟــە وﺗﺎﻧﯽ رۆژھەﺗﺪا ﭘﺎرﺗﯽ دەﺳــەﺗﺪار ﻟە دوای ﺗەواوﻛﺮدﻧﯽ دوو ﺧﻮﻟﯽ دەﺳەت ،ﺳەرۆك ﯾﺎﺧﻮد ﭘﺎرﺗﯽ دەﺳــەﺗﺪار دەﺳﺘﺒەرداری ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﻧﺎﺑێﺖ و ﺑە
17
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
18
ﺑە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻣﻦ ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ وەرﮔێڕان ﻧﺎﮔەڕێﺘەوە ﺳەر زﻣﺎﻧﯽ ﯾەﻛەم و دووەم ،ﺑەڵﻜﻮ دەﮔەڕێﺘەوە ﺳەر وەرﮔێڕەﻛە .ﭘەﻧﺪە ﻛﻮردﯾﯿەﻛە دەڵێﺖ” :ﺋەﮔەر ﺗەﺷﯿڕێﺲ ﺗەﺷﯿڕێﺲ ﺑێﺖ ،ﺗەﺷﯽ ﻟە .......دەڕێﺴێﺖ!“ ﺣەﻣەدۆك ﺑە ﺗﻮرﻛﯽ ﻧﻮوﺳﺮاوە ،ﻋەﺑﺪوی ﺣەﺳەن زادە ﻟە ﻓﺎرﺳﯿﯿەوە ﻛﺮدووﯾەﺗﯿﯿە ﻛﻮردی، ﺋەﮔەر ﻛەﺳێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺗﻮرﻛﯽ ﺑﯿﻜﺎت ،ﺗﯚ ﻛﺎﻣﯿﺎن دەﺧﻮێﻨﯿﯿەوە؟...
ژﻣﺎرە ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/ 1/ 18 ،
ﺣەﯾﺪەر ﻋەﺑﺪو:
زﻣﺎن ﻟە ﮔﻮﻧﺪ ﻟە داﯾﻚ دەﺑێﺖ و ﻟە ﺷﺎر دەﻣﺮێﺖ وﺷە /ژﯾﭭﺎن ﺧﯚراﻧﯽ ﺋێﺴﺘە وەرﮔێڕان ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑــەرەو ھەڵﻜﺸــﺎن ﭼــﻮوە ،ﻟە ھەﻣﻮو ﻻﯾەك ﺧﻮێﻨەری ﺑﯚ ﻻی ﺧﯚی ﺑەﻛێﺶ ﻛﺮدووە .زۆرﺑەی ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەﻛﺎن ﮔــﻮێ ﺑەوە ﻧﺎدەن وەرﮔێــڕ ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ھەس ﯾﺎن ﻧﺎ ،ﮔﺮﻧﮓ ﺋەوەﯾــە ﺑەرھەﻣەﻛە ھــﯽ ﻧﻮوﺳــەرێﻜﯽ ﻧﺎﺳــﺮاو و ﺑەﻧﺎوودەﻧــﮓ ﺑێــﺖ .وەﻟــێ ﺑﯚ ﻧﻮوﺳﯿﻦ وا ﻧﯿﻦ ،ﺳڵ ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ﻛﻮرد دەﻛەﻧەوە ،ﺋەﮔەر ﻧﻮوﺳــەرەﻛە ﻧﺎﺳﺮاو ﻧەﺑێﺖ ،ﯾﺎن دەﺑێ ﺧﯚی ﭼﺎﭘﯽ ﺑــﻜﺎت ،ﯾﺎن ﻛەس ﺑﯚی ﭼﺎپ ﻧﺎﻛﺎت .ﺣەﯾﺪەر ﻋەﺑــﺪو ﻧﻮوﺳــەر و وەرﮔێڕ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1983ﻟە ﺷێﺨﻮەﺳﺎن ﻟە داﯾﻚ ﺑــﻮوە ،ﻛﺘێﺒﯽ )ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﻧﻤﺎ ،ﻓەﺗﻮاﻛەی ﻣــەﻻی ﺧەﺗێ ﻟە دﯾﺪی ﻣەﺳﻌﻮود ﻣﺤەﻣەددا( ﻧﻮوﺳﯿﻮە ،ﺑەﺷێﻚ ﻟەو ﻛﺘێﺒﺎﻧەی وەری ﮔێــڕاون )ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ و ﻣﺎرﮔﺮێﺘــﺎ ،ژن ﻟە ﺋﺎﯾﯿﻦ و ﭼﺎﺧە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧــﺪا ،ﯾﺎداﺷــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﺪێﻼ( ز زۆری ﺗﺮ .ﻟەم دﯾﺪارەی ”وﺷــە“دا ﻟەﺑﺎرەی وەرﮔێڕان ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻗﺴە دەﻛﺎت. ﻛێ وەﮔێــڕ و زﻣﺎﻧﺰاﻧە ،ﺋﺎﯾﺎ ھﯿــﭻ ﭘێﻮەرێﻜﺖ ﺑــﯚ زﻣﺎﻧﺰاﻧﯿﻦ دﯾﺎری ﻛﺮدووە؟ وەرﮔێڕ ﻛەﺳێﻜە ﭘﺸﻮودرێﮋ ﺑێﺖ، ﺣەوﺳــەڵەﯾەﻛﯽ ﺑﺎﺷﯽ ھەﺑێﺖ، ﺑەﭘەﻟە و ﺑەھەڵﭙە ﻧەﺑێﺖ ،ﺗﺎﺳــە و ﺋەوﯾﻨێﻜﯽ زۆری ﺑﯚ ﻛﺎرەﻛەی ﺧــﯚی ھەﺑێﺖ .وەرﮔێــڕان زۆر ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﺳــەﺧﺘﺘﺮە ،ﺑﯚﯾە ﺑەرﻟەوەی زﻣﺎﻧﯽ دووەم ﺑە ﺑﺎﺷﯽ ﺑﺰاﻧێــﺖ ،دەﺑێــﺖ ﺋﺎﮔﺎﯾﯿﯿەﻛﯽ ﺗەواوی ﻟەﺳــەر زﻣﺎﻧــﯽ داﯾﻚ ھەﺑێﺖ .ﻛەﺳێﻚ ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺷــﺎرەزا ﻧەﺑێﺖ ،ﻛﺘێﺒﯽ ﺋەدﯾﺐ و ﻧﻮوﺳــەرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻧﯽ ﻛﻮردی ﻧەﺧﻮێﻨﺪﺑﻨەوە ،ﻧەزاﻧێ وﺷــەی ﻛﻮردی ﻟە ﻛﻮێ ﺑــەﻛﺎر ﺑێﻨێﺖ، ھــەر ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﺑــە ﻛﻮردی ﻗﺴــە دەﻛﺎت وا ﺑﺰاﻧێﺖ ﻛﻮردی دەزاﻧێــﺖ ،ﻟەﺟﯿﺎﺗــﯽ )ﮔﺎوان( ﺑــە )راﻋﯽ اﻟﺒﻘﺮ( ﺑڵێ)” :ﺷــﻮاﻧﯽ
ﭼێــن(“ ،ﺑــﺎ ھەﻣــﻮو زﻣﺎﻧە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑﺰاﻧێ ،ﺑﺎ ﺧﯚی ﺑە ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮ و زاﻧﺎﯾﺶ داﺑﻨێﺖ ،ﺑﯚ وەرﮔێڕان دەﺳﺖ ﻧﺎدات. ﺗــﯚ ﺑﻨــﻮاڕە! ھــەژار ﻣﻮﻛﺮﯾﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەزاﯾﯿﯿەﻛﯽ ﺑﺎﺷﯽ ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﻧەﺑﻮوە ،ﻛەﭼﯽ ﻗﻮرﺋﺎﻧﯽ ﺗەرﺟەﻣەی ﻛﻮردی ﻛﺮدووە ،ﺗﺎ ڕادەﯾەﻛﯽ ﺑﺎﺷﯿﺶ ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺑەدەﺳــﺖ ھێﻨــﺎوە .دەی ﺧــﯚ ﺳــەدان ﻣەﻻ زﻣﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯿﯿﺎن ﺑە ڕەﮔﻮڕﯾﺸــەوە زاﻧﯿﻮە) ،ﻧەﺣﻮ و ﺻەرف(ﯾﺎن ﻟە ﻋەرەﺑﺎن ﺑﺎﺷﺘﺮ زاﻧﯿــﻮە ،ﻛەﭼــﯽ ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﻛﺎرێﻜﯽ وەك ھــەژار ﺑﻜەن ،ﺑﯚ؟ ﭼﻮﻧﻜــە وەك ھەژار ﺋــﺎﮔﺎداری زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ﻧەﺑــﻮون .ﻧەﻧﻜﻢ ﺑە ڕەﺣﻤــەت ﺑێــﺖ دەﯾﮕﻮت: ”ﻛــﻮڕم ،ﺧﻮێﻨــﺪن ﭼﺎڵــﯽ ﺑە دەرزﯾێﯿــە “.ﺗــﯚ وەرە ﭼﺎڵێﻜﯽ ﮔەورە ﺑە دەرزﯾﯿــەك ھەڵﻜﯚڵﻪ، چ ﭘﺸــﻮو و ﺣەوﺳــەڵەﯾەﻛﯽ دەوێــﺖ ،چ ﻛﺎﺗێﻜــﯽ دەوێﺖ، دەی وەرﮔێڕاﻧﯿﺶ ﻛﺎرێﻜﯽ ﻟەم ﭼەﺷﻨەﯾە .ﺋێﻤە زﻣﺎﻧﺰاﻧﻤﺎن زۆرە، ﺑەم وەرﮔێڕﻣﺎن ﻛەﻣە .ﺗﯚ ﺑﻨﻮاڕە ﺧەرﯾﻜە ﻧەوەﯾەك ﭘێ دەﮔﺎت ﺑە ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﻗﺴــە دەﻛﺎت ،ﺑەم ﺑە )ﺧﻠﯿﺴــﻜە( دەڵێﺖ)” :ﻓەرﺧە ﭘﯿﻮاز(“ ،ﺑــە )اﻟﺒﺼــﻞ اﻷﺧﭽﺮ( دەڵێﻦ)” :ﭘﯿﻮازی ﺳەوز(“ ،دﯾﺎرە ﻗەت )ﺗەڕەﭘﯿﻮاز(ﯾﺎن ﻧەﺧﻮاردووە. ڕەوﺷﯽ وەرﮔێڕان ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ﻟە زواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﺳــەر زواﻧﯽ ﻛﻮردی ﭼﯚن دەﺑﯿﻨﯽ؟ ﻟەو ڕۆژاﻧە ﺗەﻟەﻓﯚﻧﻢ ﺑﯚ ھﺎوڕێﯿەﻛﻢ ﻛﺮد ،ﮔﻮﺗﻢ ﻛەﺷﻮھەوا ﻟە ﮔﻮﻧﺪی ﺋێﻮه ﭼﯚﻧە؟ ﮔﻮﺗــﯽ)” :ﺑﻨﮕﺮە(ی ﻟێ دێــﺖ “.ﺋەھﺎ ﻛــە ﺑەﻓﺮ ﺗﺎزە زەوی ﺳﭙﯽ دەﻛﺎت ،ﭘێﯽ دەڵێﻦ )ﺑﻨﮕــﺮە( .ﻣﻨﯿﺶ ﻟە وەﻣﯽ ﺗﯚدا دەڵێــﻢ :ﺧەرﯾﻜــە ﺑﻨﮕﺮەﯾەك ﻟە وەرﮔێڕان دروﺳﺖ دەﺑێﺖ .ﺑەﻓﺮ ﺗﺎ ﺑﻨﯽ ﺧــﯚی ﻗﺎﯾــﻢ دەﻛﺎت و ﺑﻨﮕﺮەﯾەك ﺑﯚ ﺧﯚی ﭘەﯾﺪا دەﻛﺎت، ﺑەﺷێﻜﯽ دەﺑێﺘە ﺷڵێﻮە و ﺷڵﭙﺎو و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ زۆر دەدات .ﺑﯚ وەرﮔێڕان ﺋەﻣە ﺗەواو ڕاﺳﺘە ،ﺋێﻤە ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﺑﻨﮕﺮە و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪاﻧﺪاﯾﻦ
وەرﮔێڕ ﻛەﺳــێﻜە ﭘﺸﻮودرێﮋ ﺑێﺖ ،ﺣەوﺳــەڵەﯾەﻛﯽ ﺑﺎﺷﯽ ھەﺑێﺖ ،ﺑەﭘەﻟــە و ﺑەھەڵﭙە ﻧەﺑێﺖ ،ﺗﺎﺳە و ﺋەوﯾﻨێﻜﯽ زۆری ﺑﯚ ﻛﺎرەﻛەی ﺧﯚی ھەﺑێﺖ
ﺑەﺷێﻚ ﻟە وەرﮔێڕاﻧەﻛﺎن ﺑﺎﺷﻦ و ﻣﻦ دەﯾﺎﻧﺨﻮێﻨﻤەوە ،ﺑەﺷﯽ ھەرە زۆرﯾﺸﯿﺎن ﺷڵﭙﺎو و ﻗڵﭗ و ﻗﯚﭘﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﻦ .ﺑەﺷێﻚ ﻟە وەرﮔێڕەﻛﺎن ﺑەداﺧەوە ﻟەﺑﺮی ﺋەوەی ﺧﺰﻣەﺗﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ﺑﻜەن ،ﺳــەﻗەﺗﯽ دەﻛەن ،وﺷــە و دەﺳﺘەواژەی وا دادەﻧێﻦ ،ﺧﻮێﻨەری ﺳــەﻟﯿﻘە ﺟــﻮان ﺳــەرﮔەردان دەﻛەن. ھەﻧﺪێــﻚ وەرﮔێــڕ ،وەرﮔێڕاﻧﯽ وﺷە ﺑە وﺷە دەﻛەن ،ﺑە ﭘﺎﺳﺎوی ﺋەوەی ﺧﯿﺎﻧــەت ﻧەﻛەن ،ﻧﺎزاﻧﻦ ﺑەﻣــە ﻧﻮوﺳــﯿﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن ڕەزا ﻗﻮڕس دەﺑێــﺖ ،ﻣﻦ ھەﻣﻮو ﺟﺎر دەڵێﻢ :ھەزار ڕﺳــﺘەی ڕەﻛﯿﻚ، ﺑە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﯾەك ڕﺳــﺘەی ڕوون و ڕەوان ﺑێــﺖ .دﯾﺴــﺎن ﻧﺎزاﻧﻢ ھەﻧﺪێــﻚ ﻟــە وەرﮔێڕەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﯚﭼــﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە داڕﺷــﺘﻨەوە ﻧــﺎدەن ،ﺧﯚ وەرﮔێــڕ ﻧﺎﺑێ ﺗەﻧﯿﺎ دەق وەرﺑﮕێڕێﺖ ،دەﺑێ ﺳــﯚز و ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻧێﻮ دەﻗەﻛەﯾﺶ ﺑێﻨێﺘە
ﺋﺎﯾﺎ دروﺳﺘﻪ دەﺳﺖ ﺑﯚ وەرﮔێڕاﻧﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ و ھﯿﺘﺮ ﺑﺒﺎت ،ﻛە ڕەﻧﮕە ھﯿﭽﯽ ﻟەﺑﺎرەی دەﺳﺘەواژەﻛﺎن ﻧەژﻧەوﺗﺒێﺖ؟ ﺋــەوە دەﮔەڕێﺘــەوە ﺳــەر وەرﮔێڕەﻛە ،ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ و ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﻟەﺑﺎرەی ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ﭼەﻧــﺪە و ﭼﯚﻧــە؟ زۆر ﻛــەس ﺑەﺷــﯽ ﻓﯿﺰﯾﺎ و ﻛﯿﻤﯿﺎﯾﺎن ﺗەواو ﻛﺮدووە ،ﻛەﭼــﯽ ھەر دەڵێﯽ ﺑﻪ ﮔﻮاﻧﯽ ﺋەدەب ﻓﺮﭼﻜﯿﺎن ﮔﺮﺗﻮوە، ﻟەﻧێــﻮ ﻣێﺮﮔــﯽ ﭘڕ ﮔﻮڵــﺰاری ﺋەدەﺑــﺪا ﺧەﻣڵﯿﻮن ،ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری ژﯾﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــﯚ ﺋەو ﺑﻮارە ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮدووە .ﺑﯚ ﺋەواﻧە وەرﮔێﺮاﻧــﯽ ﺋەدەﺑــﯽ ڕزﻗێﻜﯽ ﺣــەڵ و زەڵــە .وەرﮔێڕاﻧﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ و ﻟﯚژﯾﻜــﯽ و ﭼﯽ و ﭼﯿﯿﺶ ھەروا .ﺳــﺎﻧە ﭼەﻧﺪان ﻛەس ﻣﺎﺳــﺘەر و دﻛﺘﯚرا ﻟەﺳەر وەرﮔێــڕان دەھێﻨﻨەوە ،ﻛەﭼﯽ ﺑەﺷﯽ زۆرﯾﺎن ﻻﭘەڕەﻛﯿﺸﯿﺎن ﭘێ
وەرﮔێڕەﻛﺎﻧﯽﺋێﻤەﻟەﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﺗەﻧﯿﺎ وﺷە ﺳــﻮاوەﻛﺎن ﺑەﻛﺎر دێﻨﻨەوە دەر و ﺑە زﻣﺎﻧێﻜﯽ ﺷــﯿﺮﯾﻦ دای ﺑڕێﮋێﺘەوە. دﯾﺴــﺎن ﻟــە ﺑﯿﺮﻣــﺎن ﻧەﭼێﺖ ڕێﻨــﻮوس ﻟە ھەﻣــﻮو زﻣﺎﻧەﻛﺎن ﺑﺎﯾەﺧﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﭘــێ دراوە ،ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺶ ﺋەو ﺑﺎﯾەﺧە ھەﯾە. ڕێﻨﻮوس ﺑﯚ ﻧﻮوﺳﯿﻦ ،وەك ﺗﻮێﻜڵ واﯾە .ھەﻧﺎر ﺑﺎ ھەرﭼەﻧﺪ ﻧﺎوەوەی ﺑەﺗﺎم و ﺟــﻮان ﺑێﺖ ،ﻛە ﺗﻮێﻜڵﯽ ﻧەﺗەﭼﺎو و ﻧﺎﺣەز ﺑﻮو ،ﻟێﯽ دوور دەﻛەوﯾﻨەوە و ﭘێﭽەواﻧەﻛەﯾﺸﯽ ڕاﺳــﺘە .ﺑەدەرﺑڕﯾﻨێﻜــﯽ ﺗﺮ :ﺑﯚ ﻧﻮوﺳــﯿﻦ ڕێﻨــﻮوس و ﻧﺎوەڕۆك وەك دوو ﺑﺎڵﯽ ﻣەل وان ،ﻧﺎﻛﺮێﺖ ھﯿﭽﯿــﺎن ﻟەﺳــەر ﺣﺴــێﺒﯽ ﺋەوی ﺗــﺮ ﭘﺸــﺘﮕﻮێ ﺑﺨﺮێﺖ. ﺑەم ﺑەداﺧــەوە ﻻی زۆرﯾﻨەی وەرﮔێڕەﻛﺎن ﺋەو ﮔﺮﻧﮕﯿﯿە ﻧﯿﯿە، ﺋەﻣەﯾﺶ دﯾﺴﺎن ﺳەر ﻟە ﺧﻮێﻨەر دەﺷــێﻮێﻨێﺖ .ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺋەو ﺋەرﻛە ﺑەﺷــﯽ زۆری دەﻛەوێﺘە ﺳەر ﺷــﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧە و دەزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎپ و ﭘەﺧﺶ ،ﻟێ ﺑە ﻧﺎﺷﻜﻮری ﻧەﺑێــﺖ ھەﻣﻮو ﻻﯾــەك ھەڵﭙە و ﭘەﻟەی ﻧﺎن ﭘەﯾﺪاﻛﺮدﻧﻦ. ﺗــﺎ ﭼەﻧﺪ ﮔﺮﻧﮕــە وەرﮔێڕ ﺑﺎﺑەﺗێــﻚ ،دەﻗێــﻚ ،ﻛﺘێﺒێــﻚ وەﺑﮕێڕێــﺖ ﻛە ﻧﺰﯾــﻚ ﺑێﺖ ﻟە ﺟﯿﮫﺎﻧﺒﯿﻨﯿــﯽ ﺧــﯚی؟ ﺋەﮔەر ﺳەروﻛﺎری ﻟەﮔەڵ ﺋەدەب ھەﯾە،
وەرﻧﺎﮔێڕدرێﺖ ،ﺋەﮔەر وەرﯾﺸﯽ ﺑﮕێڕن ،ﯾﺎن زۆر ﺑە ﺧﻮێ دەﺑێﺖ، ﯾﺎن ﻟە ﺑێ ﺧﻮێﯿﯿــﺎن ﺗﺎﻣﯽ ﺗێﺪا ﻧەﻣﺎوە! ﺋەﮔــەر وەرﮔێڕ ﺗﻮاﻧﺎی وەرﮔێڕاﻧــﯽ ﺑﺎﺑەﺗێﻜــﯽ ﻧەﺑﻮو، ﺑﺎﺷــﺘﺮە ھەرزوو دەﺳــﺘﯽ ﻟێ ﺑﻜێﺸێﺘەوە. وەرﮔێــڕان ﻟــە زواﻧــﯽ ﭼەﻧﺪەﻣەوە ﺑﻜﺮێﺖ ﺳەرﻛەوﺗﻮو دەﺑێﺖ؟ ﺑە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻣﻦ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ وەرﮔێــڕان ﻧﺎﮔەڕێﺘەوە ﺳــەر زﻣﺎﻧﯽ ﯾەﻛــەم و دووەم ،ﺑەڵﻜﻮ دەﮔەڕێﺘەوە ﺳــەر وەرﮔێڕەﻛە. ﭘەﻧــﺪە ﻛﻮردﯾﯿەﻛــە دەڵێــﺖ: ”ﺋەﮔەر ﺗەﺷــﯿڕێﺲ ﺗەﺷﯿڕێﺲ ﺑێﺖ ،ﺗەﺷﯽ ﻟە .......دەڕێﺴێﺖ!“ ﺣەﻣەدۆك ﺑە ﺗﻮرﻛﯽ ﻧﻮوﺳﺮاوە، ﻋەﺑــﺪوی ﺣەﺳــەن زادە ﻟە ﻓﺎرﺳــﯿﯿەوە ﻛﺮدووﯾەﺗﯿﯿــە ﻛــﻮردی ،ﺋەﮔەر ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟــە ﺗﻮرﻛﯽ ﺑﯿﻜﺎت ،ﺗــﯚ ﻛﺎﻣﯿﺎن دەﺧﻮێﻨﯿﯿەوە؟ ﻻی ﻣﻦ ھێﻨﺪەی زﻣﺎﻧــﯽ داڕﺷــﺘﻦ و ﺋــﺎوازی وەرﮔێڕاﻧەﻛــە ﮔﺮﻧﮕــە ،ھێﻨﺪە زﻣﺎﻧﯽ ﯾەﻛــەم و دووەم ﮔﺮﻧﮓ ﻧﯿﻦ .ﻟێﺮەدا ﺑﺎ وا ﻧەﻓﺎﻣﺮێﺘەوه ﻛە ﻣﻦ ﻟەﮔەڵ زﻣﺎﻧﯽ ﯾەﻛەم ﻧﯿﻢ ،ﻧﺎ ﺋەﮔەر وەرﮔێڕی ﺑﺎش ھەﺑێﺖ و ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﯾەﻛەم ﺑﯿﻜﺎت ،ﺳــەت
ﺟﺎر ﺑﺎﺷــﺘﺮە ﻟە زﻣﺎﻧﯽ دووەم و ﺳێﯿەم .ﺋەوەی ﻣﻦ ﺑﺎﺳﯽ دەﻛەم ﻻﯾەﻧــﯽ ﺋەدەﺑﯿﯿــە ،وەرﮔێڕاﻧﯽ ﺑﻮاری زاﻧﺴــﺘﯽ دەﺑێ ﭘﺘﺮ ﺑﺎﯾەخ ﺑە ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی زﻣﺎﻧﯽ ﯾەﻛەم و ﻧﺎوەڕۆك ﺑﺪرێــﺖ ،ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺋــەوەی ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﻧﺎوی وەرﮔێڕاﻧﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ دەﻛﺮێﺖ، ﻧﺎو و ﻧــﺎوەڕۆك وێﺮاﻧــە ،ﺋەوەی ﺳــەﯾﺮی ﻛﺘێﺒە زاﻧﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەﻛﺎن ﺑــﻜﺎت ،دەزاﻧﯽ ﺑﺎﺳﯽ ﭼﯽ دەﻛەم. ﺋﺎﯾــﺎ وەرﮔێــڕ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ڕەﭼﺎوی ﺋەو زواﻧە ﺑﻜﺎت ﻛە ﻟێﯽ وەردەﮔێڕێﺖ ﺑﯚ زواﻧێﻜﯽ ﺗﺮ؟ ﺋەﮔەر ﻣەﺑەﺳﺘﺖ ﺳﯿﻤﺎ و ﺷێﻮازی زﻣﺎﻧەﻛەﯾە ،ﺋــەوە ﻧﺎﺑێﺖ ڕەﭼﺎو ﺑﻜﺮێﺖ .وەﺧﺘێﻚ ﺗﯚ دێﯽ ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ دەﻗێــﻚ وەردەﮔێڕﯾﺖ، دەﺑێ ڕەﭼــﺎوی زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ﺑﻜەﯾﺖ ،ﺷــێﻮازی ﻛﻮردﯾﯿﺎﻧەی ﺑەﺳــەردا زاڵ ﺑﻜەﯾــﺖ ،ﻧەك ﺑە دەرﺑڕﯾﻨــﯽ ﻋەرەﺑﯿﯿﺎﻧەی ﻧﺎﺣەز دای ﻟەﻧﮕێﻨﯿــﺖ .دەﺑــێ زۆر ﺑە ﺷــێﻨەﯾﯽ وﺷــەی ﻛــﻮردی و دەﺳﺘەواژەی ﻛﻮردی ﺑﯚ وﺷە و دەرﺑڕﯾﻨەﻛﺎن ﺑﺪۆزرێﺘەوە .ﻛﺎﺑﺮا )دورات اﻟﻤﯿــﺎه(ی ﻛﺮدﺑــﻮو ﺑە )ﺳﻮوڕەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎو( ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑە )ﺋەدەﺑﺨﺎﻧە( دەﮔﻮﺗﺮێﺖ .ﺋێ ﻛﺎﻛە ﺋەوە ڕەﭼﺎوی زﻣﺎﻧــﯽ ﻛﺮدﺑﻮو! ﺋەﮔەر ﺗەﻣﺎﺷــﺎ ﺑﻜەﯾﻦ )دورات( ﺑەراﻣﺒــەر )ﺳــﻮوڕ( و )ﻣﯿﺎه(ﯾﺶ ﺑەراﻣﺒەر )ﺋﺎو( ﺗــەواون ،ﻛەﭼﯽ ﺋەوﭘەڕی ھەڵەﺷە .ﺋەوە ﯾﺎﻧﯽ ﺋەو ﻛەﺳە ﻟە ھەردوو زﻣﺎن ﻛﯚڵەوار ﺑﻮوە. ﻣﻦ ﺧﯚم ﺣەز دەﻛەم ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ھەﻣــﻮو ﭘەﻧــﺪ و دەرﺑڕﯾﻨێﻜﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ،ﭘەﻧــﺪ و دەرﺑڕﯾﻨێﻜﯽ ﻛــﻮردی داﺑﻨێــﻢ ،ﺑــە ﻧﻤﻮوﻧە: )ﻣﻦ ﺳــﺎر ﻋﻠﯽ اﻟــﺪرب وﺻﻞ( ﻣــﻦ ﻛﺮدووﻣە ﺑــە“ )ﻛﺎروان ﻟە ڕێ ﺑێﺖ ھــەر دەﮔﺎﺗە ﺟێ( ﯾﺎن )اﺧﺘﻠــﻂ اﻟﺤﺎﺑــﻞ ﺑﺎﻟﻨﺎﺑﻞ( ﻣﻦ ﻛﺮدووﻣە ﺑە“ )ﺳــەگ ﺳﺎﺣێﺒﯽ ﺧﯚی ﻧەدەﻧﺎﺳﯿﯿەوه .دۆ و دۆﺷﺎو ﺗێﻜەڵ ﺑﻮوﺑــﻮو (.ھەﻣﻮو زﻣﺎﻧێﻚ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯽ ﺧــﯚی ھەﯾە ،ﺗﯚ ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ وەرﮔێڕان ﺑﻜەﯾﺖ. زواﻧﭙــﺎراوی و ﺑەﻛﺎرﺑﺮدﻧﯽ وﺷــەﯾﻠێ ﻛە ﻛﻮردی ﻧﯿﻦ ،ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﻛﻮردێﻨﺮاﺑﯿﺸــﻦ ،ﮔەﻟێﻚ ﺋێﺴﻚ ﻗﻮڕﺳﻦ .ﺑە ﻧﻤﻮوﻧە :وﺷەی ﻣﯿﻨﺎك )ﻣﻮﺑــەق( ،ﻋﺎرەﺑﯿﯿەﻛەی )ﻣﮕﺒﺦ(ـــﻪ ،ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ وەرﮔێڕی ﻛــﻮردی ﮔﺮﻧﮕﯿﯽ ﺑــەو ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧە ﺑﺪات ﺑﺎﺷە؟ ﻣﻦ ﺧﯚم ﻟەﮔــەڵ ﻛﻮردی ﭘەﺗﯽ ﻧﯿﻢ ،ﺑەم ﺑە ھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەﻛﯿﺶ
ﻟەواﻧەﯾە ھەر % 40ی وﺷەی ﻛــﻮردی ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﺑەﻛﺎر ھﺎﺗﺒێﺖ ﻟەﮔەڵ ﺋەوەدا ﻧﯿﻢ وﺷەی ﺑﯿﺎﻧﯽ ﭘەﻟﻜێﺸــﯽ ﻧﺎو زﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردی ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﻟە ﺣﺎڵێﻜــﺪا ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﻛــﻮردی ﭼەﻧﺪان وﺷــەی ﻟەو ﺷــێﻮەﻣﺎن ھەﺑێﺖ .ﺟﺎرێﻚ ﻻی ﻣﺎرف ﺧەزﻧەدار ﺑﻮوم ،ﺑﺎﺳﯽ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﻛﺮا ﺑــە ﮔﺎڵﺘەوە دەﯾﮕﻮت: ”ﺋﺎی ﻟە ﻛﻮردی دۆﻧەدﯾﻮ ،ھێﺸﺘﺎ وﺷەی )رەﺳﻤﯽ(ﻣﺎن ﭘێ ﻧەﻛﺮاﯾە ﻛﻮردی ،ﻛەﭼﯽ وﺷەی )ﻓەرﻣﯽ( ﯾﺸﯽ ﺑەﺳەردا ھﺎت .ﯾﺎﺧﻮا ﺑەﺧێﺮ ﺑێﯿــﺖ ﺳــﻮورەﮔﻮڵﯽ ﺑﺎﺧﺎن!“ زﻣﺎﻧــﯽ ﭘﺎراو ،ﻣﺎﻧﺎی ﺋــەوە ﻧﯿﯿە ھەﻣﻮو وﺷەﻛﺎن ﭘەﺗﯽ ﺑﻦ ،ﺑەڵﻜە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ وﺷــە ﻟە ﺟێﮕەی ﺧﯚی ،ﻧەھێﺸــﺘﻨﯽ ﻛﯚﺳــﭗ و ﺑەرﺑەﺳــﺖ ﻟە ﺑەردەم ﺧﻮێﻨەر، ﺋەﻣەی ﯾﺎﻧﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﭘﺎراو .ﺧەڵﻚ ﭘێﯿــﺎن واﯾــە ﻧﺎﻟﯽ ﻟەﺑــەر ﺋەوە ﺷــﺎﻋﯿﺮێﻜﯽ ﮔەورەﯾــە ﭼﻮﻧﻜە ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺎن ھەﯾــە ،ﺣﯿﻜﻤەت و ﻓەﻟﺴــەﻓە ﻟە ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯿﺪا ھەﯾــە ،ﺑەم ﻣﻦ ﺑﯚﯾە ﻧﺎﻟﯿﻢ ﭘێ ﺷــﺎﻋﯿﺮێﻜﯽ ھەڵﻜەوﺗــﻮو و دەرﻛەوﺗــﻮوە،
ھەزاران وﺷــەی ﺗێﺪاﯾە ھێﺸﺘﺎ ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﺑــەﻛﺎر ﻧەھﺎﺗﻮون، ﺋەواﻧەی ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺑەﻛﺎرھﺎﺗﻮون ﻟەوەﯾــە ھــەر % 40ﺑێﺖ .ﺋﺎﺧﺮ دەﺑێﺖ ﻟەوە ﻧەﻧﮕﯿﺘﺮ ھەﺑێﺖ ،ﺗﯚ ﺑێﯽ ﺧەرﯾﻜﯽ وﺷە ﭘﺎﺗەﻛﺮدﻧەوە ﺑﯿﺖ ،ﻛەﭼﯽ ھەزاران وﺷــەی ﻛﻮردﯾﯿﺶ ﻟە ﺋﺎوﯾﻠﻜەدان داﺑێﺖ. ھەﻣــﻮو ﻻدێ و ﻧﺎوﭼــەﻛﺎن وﺷــەی ﺟﻮاﻧﯿﺎن ھەﯾە ،ﻓﯚﻟﻜﻠﯚر و ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ھەﻣــﻮو ﺧێڵ و ﻋێﻠەﻛﺎن ﭘڕە ﻟە وﺷــە و ﭘەﻧﺪی ﺟﻮاﻧﯽ ﻛﻮردی .زﻣﺎن ﻟە ﮔﻮﻧﺪ ﻟە داﯾﻚ دەﺑێﺖ و ﻟە ﺷﺎر دەﻣﺮێﺖ، وەرﮔێــڕی وﺷــﯿﺎر و زﯾﺘەڵ ﺑە ﻛەﺳــێﻚ دەﮔﻮﺗﺮێﺖ ﻛــە ﺋەو وﺷﺎﻧە ﻟە ﺋﺎوزﯾﻨﮕﺪان ڕزﮔﺎر ﺑﻜﺎت و ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﻛﺎرﯾﺎن ﺑﮫێﻨێﺘــەوە .ﺣەﯾﻔێ ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری وەرﮔێڕەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﻤە ،ﺋەو ﺑﺎﺳەﯾﺎن ﻓەراﻣﯚش ﻛﺮدووە ،ﺗەﻧﯿﺎ وﺷە ﺳﻮاوەﻛﺎن ﺑەﻛﺎر دێﻨﻨەوە، ھەﻣــﻮو وەرﮔێڕاﻧەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﯾەك ﺗﺎﻣﻮﺑﯚﻧﯿﺎن ﻟێ دێــﺖ ،وەﺧﺘێﻚ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿــﺎن دەﺧﻮێﻨﯿﯿەوە
ﭼﻮﻧﻜە وﺷەی ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ ﺧﯚی ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎوە .ﻟەﺑﯿﺮﻣﺎن ﻧەﭼێﺖ ﺷــێﺦ ڕەزاﯾﺶ ﺋەو ﺑەھﺮەﯾەی ﺗێﺪا ﺑﻮوە. ﭘێﺖ واﯾە وەرﮔێڕدراوەﻛﺎن وﺷــەی ﻛﻮردﯾﯿﺎن ﺗێﺪا زﯾﻨﺪوو دەﻛﺮێﺘەوە؟ ﺋێﻮە ﻛﺎرﺗﺎن ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﻛﺮدووە؟ زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ھەﺗﺎ ﺑڵێﯽ ﻓﺮاواﻧە،
دەڵێﯽ ﺑــە ﻛﻮﭼﻜە ﺑــەردان ﻟە ﺳەرت دەدەن .ﻣﻨﯿﺶ ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺗﻮاﻧﺎی ﺧﯚم ،ﺋەوەﻧﺪەی ﺑﯚم ﻟﻮاﺑێ وﺷــەی ﻛﯚﻧﯽ ﻛﻮردﯾﻢ زﯾﻨﺪوو ﻛﺮدووﻧەﺗــەوە ،ﺳــﻮودی زۆرم ﻟە ﻛﺘێﺒە ﻓﯚﻟﻜﻠــﯚری و ﺋەدەﺑﯽ ﻛﻼﺳــﯿﻜﯽ ﺑﯿﻨﯿــﻮه .ﺋەﮔەرﭼﯽ ھێﺸﺘﺎ ﺳەرەﺗﺎﯾە و زۆری ﻣﺎوە ﺑە ﻣﻦ ﺑڵێﻦ وەرﮔێڕ.
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ﺋــەو دووﻛﺎﻧــە ﻟــە ﮔﻮﻧــﺪی ”ھەرﻣﯚﺗە“ﯾــە و رۆژاﻧە ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨﯽ ﺧﻮاردﻧەوەی ﻛﺤﻮوﻟﯿﯿەﻛﺎن ﺳەرداﻧﯽ دەﻛەن. ”ﺋەﺑﻮ ﺟﯚرج“ ﺧﺎوەﻧﯽ دووﻛﺎﻧەﻛە، ﻟە ﺑﺎزاڕی ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺋەو ﻋﺎرەﻗە رازی ﻧﯿﯿە و دەڵێ ﻛە ”ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﻛەﻣﯽ ﻟەﺳەرە“. ﻋﺎرەﻗﯽ ”ﺋەﻧﻜﯿﻤﺪۆ“ ﻟە ﺗەﻧﯿﺸﺖ ﺑﻮﺗڵــە ﻋﺎرەﻗەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ داﻧﺮاوە و وەك ﻟەﺳەری ﻧﻮوﺳﺮاوە ،ﺑﯚ ﯾﺎدی ﻣﺎﻣﯽ ﻣەﻗﺎم ﺑێﮋان ،ﺧﺎڵە ﺳێﻮەﯾە. ”ﺳێﻮە ﯾەڵﺪا ﺳــڵێﻮە“ ﻧﺎﺳﺮاو ﺑە ﺧﺎڵە ﺳــێﻮە ﻛــە ﻣەﻗﺎﻣﺒێﮋێﻜﯽ ﻧﺎوداری ﻣەﺳــﯿﺤﯽ ﺑﻮو ،ﺳــﺎڵﯽ 1882ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوە و ﺳﺎڵﯽ 1962 ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﻛﺮدووە .ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑە دەﯾﺎن ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ و ﻣەﻗﺎﻣﺒێﮋ،
ﺋەﺑﻮ ﺟﯚرج:
ﺧەڵﻚ زﯾﺎﺗﺮ رووی ﻟــە ﺧﻮاردﻧەوە ﻛﺤﻮوﻟﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿە .ﺋەو ﻋﺎرەﻗە ﻓﺮۆﺷﯽ زۆر ﻛەﻣە و رەﻧﮕە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەوەوە ھەﺑێﺖ ﻛە ﺑەرھەﻣﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯿﯿە
ﯾــﺎدی ﺧﺎڵە ﺳــێﻮە ﺑــﯚ ﺋێﻤەی ﻛﯚﯾﯽ رەﻧﮕە زۆر ﺧﯚﺷﺘﺮ ﺑێﺖ ﻟە ﺧﻮاردﻧەوەی ﻋﺎرەﻗﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ“. ﺑەﭘێﯽ ﺋەو ﻧﻮوﺳــﺮاوەی ﻟەﺳــەر ﺑﻮﺗڵەﻛــە ھەﯾــە ،ﻋﺎرەﻗەﻛــە ﻟە وﺗﺎﻧــﯽ ﺋەوروﭘﺎﯾــﯽ و ﺑە ﭘێﯽ ﭘێﻮاﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻋــﺎرەق ﻟــە ﻛﯚﯾە، دروﺳﺖ دەﻛﺮێﺖ. ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﻛە ﻣﺎوەﯾەﻛە ﭼەﻧﺪ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘڕۆژەﯾەﻛﯿﺎن ﺑە ﻧــﺎوی ”ﺣەوت رەﻧﮕە“ ھەﯾە و ﻣەﺑەﺳــﺘﯿﺎن ﻟێﯽ ﺑﯚ ﺑەﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﻛﺮدﻧﯽ ھﻮﻧەری ﻛــﻮردی و ﺑــە ﺑﺎزاڕﻛﺮدﻧﯿەﺗﯽ، ﺑەم ﻓەرﺣﺎن ﺟەوھەر ﺳەرۆﻛﯽ
ژﻣﺎرە ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/ 1/ 18 ،
وﺷە /ﻛﯚﯾە -ﻛﺎوە ﺟەم ﻟــە ﻧــﺎو رەﻓــەی دووﻛﺎﻧێﻜــﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺧﻮاردﻧەوەی ﻛﺤﻮوﻟﯽ ﻛە دەﻛەوێﺘــە ﻧﺰﯾﻚ ﮔﯚڕی ﺧﺎڵە ﺳــێﻮە ،ﭼەﻧﺪ ﺑﻮﺗڵێــﻚ ﻋﺎرەق ﺑە ﻧــﺎوی ”ﺋەﻧﻜﯿﻤــﺪۆ“ داﻧــﺮاوە و ﻟەﺳــەرﯾﺎن ﻧﻮوﺳــﺮاوە ”ﺑﯚ ﯾﺎدی ﻣﺎﻣﯽ ﻣەﻗﺎﻣﺒێﮋان“.
ﻣەﻗﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎڵە ﺳێﻮەﯾﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووەﺗەوە. ”ﺋەﺑﻮ ﺟﯚرج“ ﺧﺎوەﻧﯽ دووﻛﺎﻧەﻛە وەك ﺧﯚی ﺑﺎﺳــﯽ ﻟــێ دەﻛﺎت، زۆری ھــەوڵ داوە ﺑــﺎزاڕی ﺋەو ﻋﺎرەﻗــە ﮔەم ﺑــﻜﺎت ،ﺑــەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟەو ﻛﺎرەدا ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﻧەﺑﻮوە .ﺋــەو ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ، ”ﺧەڵﻜﯽ ﻻی ﺋێﻤــە زﯾﺎﺗﺮ رووی ﻟــە ﺧﻮاردﻧــەوە ﻛﺤﻮوﻟﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿە .ﺋەو ﻋﺎرەﻗە ﻓﺮۆﺷــﯽ زۆر ﻛــەم و رەﻧﮕە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑەوەوە ھەﺑێﺖ ﻛە ﺑەرھەﻣﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯿﯿە“. ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺋﺎﻣﺎرێﻜﯽ ورد ﻟەﺑﺎرەی ھﺎوردەﻛﺮدﻧــﯽ ﺧﻮاردﻧــەوە ﻛﺤﻮوﻟﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻻی وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﺋــەوە رووﻧە ﻛە ﺋەو ﺧﻮاردﻧەواﻧــە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﺑﺎﺷﯽ دەﻓﺮۆﺷــﺮێﻦ و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑﯚ ﺋێﺮان و ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﺑﺎﺷﻮوری ﻋێﺮاﻗﯿﺶ دەﻧێﺮدرێﺖ. ﺋــەرﻛﺎن ﺟەﻣــﺎل ،ﮔەﻧﺠێﻜــﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ﻛﯚﯾەﯾە و ﺑە ﻧﯿﺎزی ﻛڕﯾﻨﯽ ﺧﻮاردﻧەوە ﻛﺤﻮوﻟﯿﯿەﻛﺎن ﺳــەرداﻧﯽ دووﻛﺎﻧــﯽ ”ﺋەﺑــﻮ ﺟــﯚرج“ی ﻛﺮدووە .ﺋــەو ،ﺧﯚی ﻟە ﻋﺎرەﻗــﯽ ”ﺋەﻧﻜﯿﻤــﺪۆ“ ﻧﺰﯾﻚ ﻧﺎﻛﺎﺗــەوە و دەڵــێ” ،ﺋــەوەی ﺑەرھەﻣــﯽ وﺗــﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑێﺖ، ھﯿــﭻ ﻛﺎﻣﯿﺎن ﻛﻮاﻟێﺘﯽ ﺑﺎﺷــﯿﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑﯚﯾە ﻛەس ﻧﺎﯾﻜڕێﺖ .ﺋەﮔەر ﻧــﺎ ﺧﻮاردﻧەوەی ﺋــەو ﻋﺎرەﻗە ﺑە
ﻟﯿﮋﻧەی رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و راﮔەﯾﺎﻧﺪن و ھﻮﻧەر ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، رای ﺟﯿﺎوازی ھەﯾە .ﺋەو” ،ﻻﯾەﻧﯽ ﺑــﺎش و ﺧــﺮاپ“ ﻟــەو ﻛﺎرەدا دەﺑﯿﻨێﺘەوە. ﺋەو ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ھﻮﻧەر ﻧﺎﺑێ ﺑﺒێﺘە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ،ﭼﻮﻧﻜە ھەڵﮕﺮی ﺑەھــﺎ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــە .ﻧﺎﺑــێ ﻧﺎوی ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻚ ﺑﻜﺮێﺘە ﻧﺎوی ﻛﺎﯾەك و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﭘێﻮە ﺑﻜﺮێﺖ. رەﻧﮕە ﺋەو ﺑﯚﭼﻮوﻧــەی ﻣﻦ وەك ﺑﯚﭼﻮوﻧێﻜﯽ ﺗەﻗﻠﯿﺪی ﺳــەﯾﺮی ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑەم دەﺑــێ ھﻮﻧەر ﻟە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺟﯿﺎ ﺑﻜﺮێﺘەوە“. ﺋەو ،ﭘێــﯽ واﯾە ﺳــەرەڕای ﺋەوە
ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺳەرﻣﺎﯾەداری ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺧــﯚی ﺑەﺳــەر ﺧەڵﻜــﺪا ”زاڵ“ ﻛﺮدووە ،ﺣﺎﺷــﺎ ﻟــەوەش ﻧﺎﻛﺎت ﺋەﮔەر ھﻮﻧەر ﺑﺒێﺘە ﺳــەرﭼﺎوەی داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ژﯾــﺎن ،ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ دەﺗﻮاﻧێ ﻛﺎری ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﻜﺎت. ﻓەرﺣــﺎن ﺟەوھەر دەڵــێ” ،ﻟەو ﺳــەردەﻣەدا ﺋــەو ﺑﯚﭼﻮوﻧە زاڵە ﻛــە ھﻮﻧەر ﺑــە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑﻜﺮێ و ﺋێﺴﺘەش زۆرﺑەی ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪان ﺑە ھﯚی ﺧﺮاﭘﯽ ﺑﺎری داراﯾﯿﯿﺎﻧەوە وازﯾﺎن ﻟە ھﻮﻧــەر ھێﻨﺎوە ،ﺑەم ﺋەوە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﮔەﺷەی ﺋﺎﺑﻮوری وت و ﺋﺎﺳــﺘﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺗﺎﻛەﻛﺎن ﻛﯚﻣەڵﮕەوە ھەﯾە“.
ﻟــە راﺑــﺮدوودا ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪان دووﭘﺎﺗﯿﺎن دەﻛــﺮدەوە ﻛە دەﺑێ ﯾﺎﺳــﺎی ﻣﺎﻓــﯽ ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺗەواوی ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێــﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی ھﻮﻧــەر ﺑﺒێﺘە ﺳــەرﭼﺎوەی داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺑﮋێﻮی ژﯾﺎﻧﯿــﺎن ،ﺑــەم ﺋــەوە ﻧەﻛﺮا. ﺋێﺴﺘەش ﻻﯾەﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار وەك ﻣەرﺟــﯽ ﺑﯚ ھەﻣــﻮو ھﯚﺗێﻠەﻛﺎن داﻧﺎوە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺗﺎﺑﻠﯚی ﻛﻮردی ﻟە ژوورەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﺑێﺖ و ﻟە رێﮕەوە ﺑە ﺑﺎزاڕﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﻧﺘﺮ ﺑێﺖ ،ﺑەم ﺑە ﺑــڕوای ﻓەرﺣــﺎن ﺟەوھەر ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺋێﺴــﺘەدا ﺋــەوە ﻛﺎرێﻜﯽ ”ﺋەﺳﺘەﻣە“.
ﻛەژاڵ ﺋﺎدەﻣﯽ:
ﺷﯿﻌﺮ ﺑە ڕۆح و دەرووﻧﻢ ﻧﺰﯾﻜﺘﺮە وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن ﻛــەژاڵ ﺋﺎدەﻣــﯽ ،ﺧﺎﻧﻤــە ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ و ﮔﯚراﻧﯿﺒﯿﮋی ﻛﻮرد ﻟــەم ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨەدا ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺗﯿﺸــﻚ دەﺧﺎﺗە ﺳــەر ﺋەزﻣﻮوﻧە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ وەك ﺷــﺎﻋﯿﺮ و ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋێﻜــﯽ ژن و ﭘێــﯽ واﯾە، ”ژﻧﺒﻮون ﻟە دﻧﯿﺎی ھﻮﻧەردا ﺋﺎﺳﺎن ﻧﯿﯿە ،زۆرﺑەی ﻛﺎت ﺑە ﭼﺎوﯾﻠﻜەی ڕەﺧﻨەوە ﭼﺎوﻣﺎن ﻟــێ دەﻛﺮێﺖ، زۆرﺟﺎر ڕەﺧﻨــەی ڕووﺧێﻨەرﻣﺎن ﺋﺎراﺳــﺘە دەﻛﺮێــﺖ و ھــەوڵ ﺑﯚ ﺗێﻜﺸــﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺧﺎﻧﻤە ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪەﻛﺎن دەدرێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﭼﺎﻻﻛﺒﻮوﻧﯽ ژﻧﺎن ﻟە ﺑﻮاری ھﻮﻧەردا وەك ﺧەﺑﺎﺗێﻚ دەﺑﯿﻨﻢ“. ﻟە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺷﯿﻌﺮدا زﯾﺎﺗﺮ ﺷﯿﻌﺮی ﺷــﺎﻋﯿﺮاﻧﯽ ﻛﻼﺳﯿﻜﺘﺎن ھەڵﺒﮋاردووە ،ھﯚی ﺋەوە ﭼﯿﯿە ﻛە ﻛەﻣﺘﺮ ﺧﯚت ﻟە ﻗەرەی ﺷــﯿﻌﺮی ﻧﻮێ داوە؟ ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ھــەردوو ﺷــێﻮازەﺷﯿﻌﺮﯾﯿەﻛەم ھەﯾە ،ﺑەم ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی ﻟە ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﺳــەردەﻣﯽ ﻛﻮردﯾﺪا ھەﺳــﺖ ﺑە ﺑﯚﺷﺎﯾﯿەك ﻟە ﺷێﻮازی ﻛﻼﺳــﯿﻚ دەﻛەم ،ھەوڵﻢ داوە ﺗﯿﺸــﻜﻢ زۆرﺗﺮ ﻟەﺳــەر ﺋەم ﺷــێﻮازە ﺑێﺖ و ﺑﺘﻮاﻧﻢ ھەﻧﮕﺎوێﻚ ھەڵﺒﮕﺮم ﺑــﯚ ﭘڕﻛﺮدﻧــەوەی ﺋەو ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿﯿەی ﻛــە ھەﺳــﺘﻢ ﭘێ ﻛﺮدووە. ﭘێﺸﺘﺮ ﻟە رادﯾﯚی ﻛﺮﻣﺎﺷﺎن و ﺗﺎران و ﺑەﻏﺪا و رادﯾﯚی ﻛەرﻛﻮوك، ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺧﺎﻧﻤﯽ ﺑەﺗﻮاﻧﺎ دﯾﻜﻠەﻣەی ﺷﯿﻌﺮی ﻛﻼﺳــﯿﻜﯿﯿﺎن ﻛﺮدووە، ﺗــﺎ ﭼەﻧــﺪ ھەوڵــﺖ داوە ﺧﯚ ﻟەو رێﭽﻜەﯾــە ﻻ ﺑــﺪەی ﻛــە ﺋەوان ﮔﺮﺗﻮوﯾﺎﻧەﺗە ﺑەر ﺑــﯚ ﺋەداﻛﺮدن و ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺷﯿﻌﺮ؟ -ﻟــە ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﻤــﺪا ھــەردەم
ﺧﯚﻣــﻢ و ھەوڵ دەدەم ﻻﺳــﺎﯾﯽ ﻛەس ﻧەﻛەﻣەوە .ھەر ھەڵﺒەﺳﺘێﻚ دادەڕێــﮋم ،ﺋﺎوێﻨــەی ڕۆﺣﻤە و ھەر ﮔﯚراﻧﯿﯿــەك دەﭼڕم زاﯾەڵەی دەرووﻧﻤە ،ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﺑڕواﯾەم ھەر ﺗﺎﻛێــﻚ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی ﺧﯚی ھەﯾە و ھەوڵــﻢ داوە ﻣﯚرﻛﯽ ﺧﯚم ﺑەﺳەر ﺑەرھەﻣﯽ ﮔﯚراﻧﯽ و ﺷﯿﻌﺮ و دﯾﻜﻠەﻣەﻛﺎﻧﻤەوە ﺑێﺖ. ﺋێﻮە ﻟە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺷﯿﻌﺮدا ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑــﻮون و ﺑــﻮون ﺑە ﻧﺎوێﻜﯽ دﯾــﺎر ،ﮔﯚراﻧﯿﮕﻮﺗﻦ ﻛﺎری ﻧەﻛﺮدووەﺗــە ﺳــەر ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﺖ ﻟە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺷﯿﻌﺮدا؟ ﻧەﻣﮫێﺸــﺘﻮوە وا ﺑێــﺖ .ﻟەﮔەڵﺋەوەی ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﻢ ھﯚﻧﺮاوەی ﺧﯚﻣــﻦ ،ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻢ ﺑڵێﻢ ﺷــﯿﻌﺮ و ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﻢ ﺟــﻮدان ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ، ھەردووﻛﯿــﺎن ﻻم ﺋﺎزﯾﺰن ،ﺑەم
وەك ﭼــﯚن ﻛﯚﻣەڵﮕــە و ژﯾــﺎنﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑە ژﻧە و ﺑێ ﺑﻮوﻧﯽ ژن ﺗێﻚ دەﺷﻜێﻦ ،ﺋەوەﻧﺪەﯾﺶ ھﻮﻧەر ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ژﻧە و ﺑێ ﺑﻮوﻧﯽ ژن ﻧﻮﻗﺴــﺎن دەﺑێﺖ .ﺋەرﻛــﯽ ھﻮﻧەر دەرﺑڕﯾﻨــﯽ ھەﺳــﺘﯽ ﻣﺮۆﭬەﻛﺎﻧە و ﺋەﮔــەر ژن ﻣﺎﻓــﯽ دەرﺑڕﯾﻨــﯽ ھەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻧەﺑێﺖ ،ﻛەواﺗە ھﻮﻧەر ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﯿــﻮەی ﺋەو ﺋەرﻛەی ﺧــﯚی دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﺑەرێﺘە ﭘێﺶ و ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﻮێﻨەری ﻧﯿﻮەی ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ دەﻛﺎت. ژﻧﺎن ﺷﻮێﻨﭙەﻧﺠەﯾﺎن ﺑەﺳەر ﮔﯚراﻧﯽ ﻛﻮردﯾﯿــەوە دﯾﺎرە ،ﺑەم ﺋەو ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿﯿە ﺑە رۆﺣێﻜﯽ ژﻧﺎﻧەوە ﻧەﺑــﻮوە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟــە ھﻮﻧەری ﮔﯚراﻧﯿﺪا ،ﺗێﻜﺴــﺘﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺋەوەﻧﺪەی ﮔﻮزارﺷﺘﯽ ﭘﯿﺎواﻧەﯾە ﺑﯚ ژن ،ھێﻨﺪە ژﻧﺎﻧــە و ژﻧﺒﻮوﻧﯽ ﭘێﻮە
ﺳەرەﺗﺎی ﺋﺎﺷﻨﺎﯾﯿﻢ ﺑە دﻧﯿﺎی ھﻮﻧەر ،دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺳﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵﯿﻢ. ﺑە ھﯚی ﺋەوەی ﻛە ﻟە ڕۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﻮێﻨﺪن و ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ﻗەدەﻏە ﺑﻮو ،ﺑە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻓێﺮﺑﻮوﻧﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی، دەﺳﺘﻢ ﻛﺮد ﺑە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی دﯾﻮاﻧﯽ ﺷﯿﻌﺮی ﺷﺎﻋﯿﺮی ﻧەﻣﺮ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺑﻮرھﺎن ﻗﺎﻧﻊ .ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ﺷــﺎﻋﯿﺮە ﭘەﻧﺠەرەﯾەﻛﯽ ﺑﯚ ﻛﺮدﻣەوه ڕوو ﺑﻪ دﻧﯿﺎی ﺷــﯿﻌﺮ و ﺋەدەﺑﯽ ﻛﻮردی .ھەر ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوه ﻗەڵەﻣﯽ ﺷــﯿﻌﺮ ﻧﻮوﺳﯿﻨﻢ ﮔﺮﺗﻪ دەﺳﺖ و ﺷــﯿﻌﺮ ﺑﻮو ﺑﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﺑەﯾﺎﻧﯽ ھەﺳﺘﻪ ﺷــﺎراوەﻛﺎﻧﻢ .ﻣﻦ و ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﻢ ﭘێﻜەوه دەﺳﺘﻠەﻣﻼﻧﯽ ﯾەﻛﺘﺮ ﮔەوره ﺑﻮوﯾﻦ و ﺗــﺎ ﺑﻪ ﺋەﻣڕۆ ﯾﺎر و دەزﮔﯿﺮاﻧــﯽ ﯾەﻛﺘﺮ ﻣﺎوﯾﻨەﺗەوه و ﭼەﻧﺪان ﺑەرھەﻣﯽ ﺷــﯿﻌﺮﯾﻢ ﺗﻮاﻧﯿﻮه ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﺋەدەﺑﺪۆﺳﺘﺎن ﺑﻜەم. ھەﺳــﺖ دەﻛەم ﺷــﯿﻌﺮ ﺑە ڕۆح و دەرووﻧﻢ ﻧﺰﯾﻜﺘﺮە. ﭘﺮﺳﯿﺎری ﺋەوە زۆر دەﻛﺮێﺖ ﻛە ژﻧﺒﻮون ﭼەﻧﺪە رێﮕﺮ ﯾﺎن ھﺎوﻛﺎر ﺑﻮوە ﺑﯚ ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾﯽ ﺧﺎﻧﻤﺎن ،ﺑەم ﺑەڕای ﺋێﻮە ﮔﯚراﻧﯽ و ھﻮﻧەری ﻛﻮردی ﭼەﻧﺪە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ژﻧﺎن ھەﯾە؟
ﭘڕۆﻓﺎﯾﻞ ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻼوﯾﺪا ﺑﻪ ژەﻧﺪﻧﯽ ﺋﺎﻣێﺮی ﻛەﻣﺎن ﺋﺎوێﺘەی دﻧﯿﺎی ﻣﻮزﯾﻚ ﺑــﻮوم و ﻟﻪ ﺋﺎﻣێﺰی ﮔﯚراﻧﯿﺪا ﺧﯚﻣﻢ دۆزﯾﯿــەوه و ﺗﺎ ﺑﻪ ﺋەﻣڕۆ ﺗﻮاﻧﯿﻮﻣە ﭼەﻧﺪان ھﯚﻧﺮاوەی ﺧﯚم ﺑﻪ ﺷــێﻮازی ﮔﯚراﻧﯽ ﭘێﺸﻜەﺷــﯽ ﻛﺎرواﻧﯽ ھﻮﻧەری ﻛﻮردی ﺑﻜەم” .ﺑێ وەﻓﺎ“ ،ﻧﺎووﻧﯿﺸﺎﻧﯽ 21ﻣﯿﻦ ﮔﯚراﻧﯿﻤە ﻛە ﻟــەم ڕۆژاﻧەدا ﺑو ﻛﺮاوەﺗەوە” .ﺑێ وەﻓــﺎ“ ﻟە ھﯚﻧﺮاوەی ﻣﻦ و ﺋﺎوازی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻋەﻟﯽ ﺷــەﻛﻮوری ،ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﺑەرھەﻣﯽ ﻣﻨــە ﻛە ﻟە ﻻﯾەن ﺋەﻧﺴــﺘﯿﺘﯚی ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﺳــەﺑﺎوە ﺑەرھەم ھێﻨﺮاوە .ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻦ ھەر ﻟە ﺑﻮاری ھﻮﻧەردا ﻗەﺗﯿﺲ ﻧەﻣﺎوه و ﻟﻪ ﺑﻮاری زاﻧﺴﺘﯿﺸــﺪا ﺧﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﻣﺎﺳﺘەری دەرووﻧﻨﺎﺳــﯿﻢ و وەك دﻛﺘﯚری دەرووﻧﯽ ﺋﯿﺶ دەﻛەم.
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ رۆژﻧﺎﻣە: رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح دەﺳﺘەی ﻧﻮوﺳەران :ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ھەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن 07701573407
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋەﻧﻜﯿﻤﺪۆ ،ﻋﺎرەﻗێﻜﯽ ﻛﻮردی ﺑە ﯾﺎدی ﺧﺎرە ﺳێﻮە
19
دﯾﺎر ﻧەﺑــﻮوە ،ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ژن ﺗێﻜﺴﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ژﻧﺎﻧە ﺑێﺖ و ﮔﻮزارﺷﺖ ﺑێ ﻟە ﺣەز و ﺧﻮﻟﯿﺎی ژﻧﺎﻧەﯾﺎن؟ ﻟە ﯾەﻛــەم ڕۆژەوە ﻛە دەﺳــﺘﻢﻛﺮدووە ﺑە ﻛﺎری ھﻮﻧەری ،ﻟەﮔەڵ ﺧﯚم ﭘەﯾﻤﺎﻧﻢ ﺑەﺳــﺖ ﺑەرﭘﺮس ﺑﻢ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ھەﻣــﻮو ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﻢ و ھەﻣﻮوﯾﺎن زاﯾەڵەی ھەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺧــﯚم ﺑــﻦ وەك ژﻧێﻚ .ﺗــﺎ ﺋەﻣڕۆ ﭘەﯾﻤﺎﻧﺸﻜێﻨﯿﻢ ﻧەﻛﺮدووە .ھﯿﻮادارم ﺋەم ﺷــێﻮازە ﻟــە ھەﻣــﻮو ﺧﺎﻧﻤە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪەﻛﺎﻧــﺪا ﺑــەدی ﺑﻜەم، ھەروا ﻛە ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﺑڕواﯾەم ﺗﺎ ﺋەﻣڕۆ ھەوڵــﯽ ﺑﺎش دراوە .ژﻧﺒﻮون ﻟە دﻧﯿﺎی ھﻮﻧەردا ﻟەواﻧەﯾە زۆرﺟﺎر ﺋﺎﺳــﺎن ﻧەﺑێﺖ .زۆرﺑــەی ﻛﺎت ﺑە ﭼﺎوﯾﻠﻜــەی ڕەﺧﻨــەوە ﭼﺎوﻣﺎن ﻟێ دەﻛﺮێــﺖ ،زۆرﺟــﺎر ﻟەواﻧەﯾە ڕەﺧﻨەی ڕووﺧێﻨەر ﺋﺎراﺳــﺘەﻣﺎن ﺑﻜﺮێــﺖ و ھەﻧﺪێــﻚ ﺟﺎرﯾــﺶ ﺑﯚ ﺗێﻜﺸﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺧﺎﻧﻤﺎﻧﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﻟەواﻧەﯾە ھەوڵ ﺑﺪرێﺖ. ﺑﯚﯾە ﭼﺎﻻﻛﺒﻮوﻧﯽ ژﻧــﺎن ﻟە ﺑﻮاری ھﻮﻧەردا ،ﺑﯚ ﺧــﯚی وەك ﺧەﺑﺎﺗێﻚ دەﺑﯿﻨﻢ .ﺑــەو ھﯿﻮاﯾــەی ھەوڵﯽ ﺋەﻣڕۆی ﺋێﻤە ڕێﮕە ﺧﯚش ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﻛﯿﮋاﻧﯽ ﻧەوەی داھﺎﺗﻮو. ﻟــە ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺘﺪا ﺋﺎوڕت ﻟە ﺧەم و ﺋﺎزاری ژﻧﺎﻧﯽ ﻛﻮرد داوەﺗەوە، ﮔﻮزارﺷﺘﯽ ﺋێﻮە ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺳﺘﯽ ژن
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺳﺎﯾﺖ: ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ
ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ﻛﻮردۆ ﺷﺎﺑﺎن
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﺑﻼڤ ﭘەﯾﻚ ،ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ /ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ،ھەوﻟێﺮ
ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەدا ﺑە چ ﺷــێﻮەﯾەﻛە ،چ ﭘەﯾﺎﻣێﻜﺖ ﻟەﻧــﺎو ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﺘﺪا ھەﯾــە ﻛــە ھەﺳــﺖ دەﻛــەی رێﮕەﭘێﺸــﺎﻧﺪەرێﻚ ﺑێﺖ ﺑﯚ ژﻧﺎن ﺑﯚ ﺋەوەی ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪەر ﺑێﺖ ﯾﺎن ﺑﺎرێﻚ ﻟەﺳەر ﺳﺘەﻣە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ھەڵﮕﺮێﺖ؟ ﻣﺎﻧﺎی ﺑەرﯾﻨﯽ ﺋــﺎزادی ﻻی ﻣﻦﺋەوەﯾە ﻛە ھەﻣــﻮو ﻣﺮۆﭬێﻚ ﻣﺎﻓﯽ ﺋەوەی ﺑێﺖ ﺑــﯚ ﺧﯚی ھەڵﺒﮋێﺮێﺖ ﭼﯚن ﺑﮋی و ھەﺳﺖ ﺑە ﭼﯽ ﺑﻜﺎت و ﺋــﺎزادی رادەرﺑڕﯾﻨﯽ ھەﺑێﺖ .ﻣﻦ ﻟە ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﻤﺪا ﺗﯿﺸﻜﻢ ﻟەﺳەر ھەﺳــﺘەﻛﺎﻧە و ﺑە ڕاﺷﻜﺎواﻧە ﺑﺎﺳﯽ ﺋەو ھەﺳﺘﺎﻧە دەﻛەم ﻛە ﻟە ﻣﻨﺪا وەك ژﻧێﻚ ﺑﻮوﻧﯽ ھەﯾــە .ھەوڵ دەدەم ﺗﺎﺑﯚﻛﺎن ﺑﺸــﻜێﻨﻢ و ﺑە ڕاﺷﻜﺎوی ﺑﺎﺳــﯽ ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺗﺎﺑﯚ ﻛە ھەﻣﺎن دەرﺑڕﯾﻨﯽ ھەﺳــﺖ ﺑــﯚ ڕەﮔەزی ﺑەراﻣﺒەرە ﺑﻜەم .ﻟە ﮔﯚراﻧﯿﯽ ”وﺗﯽ ﻋەﺷﻖ“دا وەﺳــﻔﯽ ﺟﻮاﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﯿــﺎو دەﻛەم ﺑێ ﺋــەوەی ﺧﯚم ﻟە ﭘﺸــﺖ وەﺳــﻔﯽ ﮔﻮڵ و ﺑﻮﻟﺒﻮﻟەوە ﺑﺸــﺎرﻣەوە .ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە ھەوڵ دەدەم ڕێﺰ ﻟە ھەﺳﺘە ژﻧﺎﻧەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﮕﺮم و ﺑــڕوای ژن ﺑە ﺧﯚی ﺑەرﻣە ﺳەر .ﻟەﭘﺎڵ ﺋەواﻧەﺷﺪا ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﺑەرھەﻣەﻛﺎن ھەوڵﻢ داوە ھەﻧﺪێﻚ ﻟە دﯾﺎردە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﺑێﻨﻤە ژێﺮ ﭼﺎوﯾﻠﻜەی ڕەﺧﻨەوە و ﺑﺎﺳﯿﺎن ﺑﻜەم.
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
0964(0)7502376262 0964(0)7502386262
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
20 www.wishe.net
ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ
sarbaz25@yahoo.com 07502376262
ژﻣﺎرە ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/ 1/ 18 ،
ﮔﯚران ﺳﺎڵﺢ ﺷەراﺑﯽ ﺧەﻣەﻛەی ﻧﯚش دەﻛﺎت ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋی ﻧﺎﺳــﺮاو ﮔﯚران ﺳــﺎڵﺢ ،ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﻛﺎر ﺑﯚ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻧﻮێ دەﻛﺎت ﺑەﻧﺎوی ”ﺷەراﺑﯽ ﺧەم“ و ﺑڕﯾﺎرە ﻟە داھﺎﺗﻮوﯾەﻛﯽ ﻧﺰﯾﻜﺪا ﺑو ﺑﺒێﺘەوە. ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﮔﯚران ﺑەرۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” :ﺷەراﺑﯽ ﺧەم“ ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﺗێﻜﺴﺘە ﻧﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎﻋﯿﺮ ﺳﺎﻣﯽ ﺋەرﮔﻮوﺷﯽ و ﻛﺮدووﻣەﺗــە ﮔﯚراﻧﯽ ،ﻟە ﺋﺎوازی ﺧﯚم و ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﻧﯚﺑەدار ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻮزﯾﻜەﻛەی ﺑﯚ ﻛﺮدووە، ﻛﻠﯿﭙەﻛەی ﻛە ﻟە دەوروﺑــەری ھەوﻟێﺮ ﻛﺎری ﺑﯚ ﻛﺮاوە و ﻟە دەرھێﻨﺎن و ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚی ﺧﯚﻣە ،ﺋێﺴﺘە ﺳەرﺟەم ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗەواو ﺑﻮوە و ﻟــە ﺋﺎﯾﻨﺪەﯾەﻛﯽ ﻧﺰﯾﻜﺪا ﺑوی دەﻛەﯾﻨەوە .ﺋەو ﭬﯿﺪﯾﯚ ﻛﻠﯿﭙە ﺑەرھەﻣﯽ G5ﭘڕۆدەﻛﺸــﻨە و ﺑەﺳﭙﯚﺳﻨەری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺑﻼك ﮔﺮووپ ﺑو دەﻛﺮێﺘەوە .
دوێﺘەﻛﺎن ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻧﻮێ ﺗﯚﻣﺎر دەﻛەن
ھەرﯾەك ﻟە ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋان ﺋەرﺳــەﻻن ھەوراﻣﯽ و ﻟﯿﻤﯚ ھەوراﻣﯽ ،ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎر ﭘێﻜەوە ﺑەﺷێﻮەی دوێﺖ ﻛﺎر ﺑــﯚ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻧﻮێ دەﻛەن ﺑەﻧﺎوی ”ھەوری ﻟە ﻣﻞ“. ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﺋەرﺳــەﻻن ھەوراﻣﯽ ﺑەرۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ” :ھەوری ﻟــە ﻣﻞ“ ﻧﺎوی ﻧﻮێﺘﺮﯾــﻦ ﺑەرھەﻣــﯽ ھﻮﻧــەری ﻣــﻦ و ﻟﯿﻤﯚ ھەوراﻣﯿﯿــە ﻛە ﺑەﺷــێﻮەی دوێــﺖ ﻛﺎری ﺑﯚ دەﻛەﯾﻦ ،ﺋەو ﺑەرھەﻣە ﻣﯿﻠﯚدﯾﯿەﻛەی ﻓﯚﻟﻜﻠﯚرە و ﻛەﻣێــﻚ ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﺗێــﺪا ﻛــﺮاوە ،ﺑەم
ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﻧﻮێ ﻟەﺑﺎرەی ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﻟە رۆھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﺪا ﺑە ﺷێﻮەی رۆژاﻧە دەردەﻛەون ﻧەﺧﻮازە ﺋەوەی ﺑەڕێﻮەﯾە ﻟە 2017دا روو ﺑﺪات ،ﻛە ھێﺸﺘﺎ وا ﻟە ﻧﻮوﻛﯿﺪاﯾﻦ و ﺗەﻧﯿﺎ ﭼەﻧﺪ ﺣەوﺗﻮوێﻜﻤــﺎن ﺑــﻮاردووە .ﻛﮋی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟەم ﻧﺎوﭼەﯾەدا ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﭘەﻧﮕﺎوی داوەﺗەوە ،زﯾﺎﺗﺮ دواﺧﺴﺘﻦ ھەڵﻨەﮔﺮێ .دوای ﺗێﭙەڕﯾﻨﯽ ﺳەت ﺳﺎڵ ﺑەﺳــەر ﺳــﺎﯾﻜﺲ ﭘﯿﻜﯚدا، ھەﻣــﻮو ﺋەﮔەرێــﻚ ﻟــە ﮔﯚڕێﺪاﯾە ﻧەﺧﺸــەی ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەت ﺋــەوەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺑە ﻛــﻮردەوە ھەﯾە ،ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺗێﺪا روو ﺑﺪات ،ﺑەم دەﺑێ ﺳەرەﺗﺎ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﺗﺎزەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﯿﻦ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﭼﯿﯽ ﻟــە ھەﮔﺒەداﯾە و دەﯾــەوێ ﭼﯚن دەﺳــﺖ ﻟــە ﻛﺎروﺑــﺎر وەرﺑﺪات. ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ دەرەﻛﯿــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ، ﻟەﺑەرﺋەوەی دەﺳﺖ ﻟە ھەﻣﻮو ﻛﻮن و ﻛەﻟەوەرێﻜﯽ دﻧﯿــﺎ وەردەدات، ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەو وﺗەی ﻛﺮدووە ﺑە ﺳەرۆﻛێﻜﯽ ﮔﺸﺘﯽ و ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ ﮔﺮﯾﻨﮓ ﻟەوﯾﻮە دێﻦ. ﺷﯿﻜەرەوەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ رووس، ﺋەﻟﯿﻜﺰاﻧﺪەر ﺋﺎﺳــﺎﻓﯚڤ ﻧﺎو ،دەڵێ: ﻟە ﻣﺎوەی ﭘێﻨﺞ ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﺗەﻧﯿﺎ ﭼەﻧﺪ ھەرێﻤێــﻚ ﻟە دﻧﯿﺎ ﻟە
Wishe Heftenameyekî sîyasî giştîye
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ
wishe@wishe.net
ﺋﺎﻟﯿﻦ ﺑە ﭘێﻨﺞ زﻣﺎن ﮔﯚراﻧﯽ دەڵێﺖ وﺷە /ﺷﺎﺧەوان ﺷێﺨﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻤە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪی رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﺎﻟﯿﻦ ﻛە ﺧﺎوەﻧﯽ ﭼەﻧﺪان ﺑەرھەﻣﯽ ﮔﯚراﻧﯽ و ﻛﻠﯿﭙە ،ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﻛﺎر ﺑﯚ ﭼەﻧﺪان ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﻮێ دەﻛﺎت و ﺑەﭘێﻨﭻ زﻣﺎﻧﯽ ﺟﯿﺎواز ﮔﯚراﻧﯽ دەڵێﺖ. ﻟەوﺑﺎرەﯾــەوە ﺋﺎﻟﯿﻦ ﺑەرۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ :ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﻢ ﺑﯚ ھﻮﻧەرەﻛەم وام ﻟێ دەﻛﺎت ھەوڵ ﺑﺪەم ﺑەردەوام ﻛﺎری ﻧﻮێ و ﺟﻮان ﭘێﺸﻜەش ﺑﻜەم ،ﺑﯚﯾە ﺑەر ﻟە ﻣﺎوەﯾەك
ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛەم ﺑەھــەردوو زﻣﺎﻧﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ و ﻛﻮردی ﭘێﺸــﻜەش ﺑە ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻛﺮد و ﻟە ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸەوەی ﺟەﻧﮓ ﻛﻠﯿﭙﻤﺎن ﺑﯚ ﻛﺮد. ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﺋێﺴــﺘە دوو ﮔﯚراﻧﯿﯽ ﻧﻮێﻢ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە ﯾەﻛﯿــﺎن ﺑەزﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی و ﺋــەوی ﺗﺮﯾﺸــﯿﺎن ﺑەزﻣﺎﻧﯽ ﺳــﺮﯾﺎﻧﯿﯿە و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺗــەواو ﺑﻮوە و ﻣــﺎوە ﻛﻠﯿﭙﯿﺎن ﺑﻜەم .ھەروەھــﺎ ﺋەﻟﺒﻮوﻣێﻜﯽ ﻧﻮێﻢ ﺋﺎﻣﺎدەﯾە ﺑﯚ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدن ﻛە ﻟــە 10ﮔﯚراﻧﯽ ﭘێﻚ دێﺖ ﺑە زﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛــﻮردی ،ﻋەرەﺑﯽ ،ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ و
ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی و رووﺳﯽ. ﺋﺎﻟﯿﻦ دووﭘــﺎت دەﻛﺎﺗەوە ،ﭼەﻧﺪ ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻜﯽ ﺋﯿﻤﺎراﺗﯿــﯽ ھﺎوڕێﻢ ﻛە ھﺎوﺳــﯚزی ﻣﯿﻠەﺗﯽ ﻛــﻮردن و ﺣەز ﺑە ھﻮﻧەری ﻛﻮردی دەﻛەن، دوو ﮔﯚراﻧﯿﯿــﺎن ﭘێﺸــﻜەش ﻛــﺮدووم ﻛە ﺑەزﻣﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﺑﯿﺎﻧڵێــﻢ ،ﯾەﻛێﻜﯿــﺎن ﺋەﭬﯿﻨﺪارﯾﯿە و ﺋەوی ﺗﺮﯾﺸــﯿﺎن ﻟەﺳەر ﺷێﺦ زاﯾﺪ و ﺋەو دەﺳــﺘﻜەوﺗﺎﻧەﯾە ﻛە ﻟە ﺋﯿﻤﺎرات ﻟەﺳەر دەﺳــﺘﯽ ﺋەو ﺑەدی ھﺎﺗﻮون ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ڕەزاﻣەﻧﺪﯾﻢ دەرﻧەﺑڕﯾﻮە ﺑﯚ ﮔﻮﺗﻨﯿﺎن.
ﺗێﻜﺴﺘەﻛەی ﻧﻮێﯿە و ﻟەﻻﯾەن ﺳەﻧﮕەر ھەوراﻣﯽ ﻧﻮوﺳﺮاوە. رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە ،ھەوڵﻤــﺎن داوە ﺗێﻜﺴــﺘﯽ ﺋــەو ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻣﺎن ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺟﯿﺎواز ﺑێﺖ، وﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﻣــﻦ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﻦ ﺑەڕەﮔــەزی ﻣێ و وﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﻟﯿﻤــﯚ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﻦ ﺑەڕەﮔــەزی ﻧێﺮ، ﻣﻮزﯾﻜﮋەن ﻧﺰار زێﻮێﯽ ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﺎری ﮔﺮووﭘﯽ ﻣﻮزﯾﻜﯽ ﻟﻮڕ داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻮزﯾﻚ و ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدن ﺑﯚ ﺋەو ﺑەرھەﻣــە دەﻛﺎت و دواﺗﺮﯾﺶ ﻟە وەرزی ﺑەھﺎر ﻛﻠﯿﭙﯽ ﺑﯚ دەﻛەﯾﻦ و ﺑوی دەﻛەﯾﻨەوە .
ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻣەزن 2017
ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺋﺎوڕداﻧــەوەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﻮون ﺋەواﻧﯿﺶ ﺋەو ھەرێﻤﺎﻧە ﺑﻮون ﻧەوﺗﯿــﺎن زۆرە .دەڵــێ :ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﯾەﻛێﻜــە ﻟــە ﺷــﻮێﻨﺎﻧەی ﺟێ ﺳــەرﻧﺠﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎن ،دەڵــێ :زۆر ﻟەودە ﻧەوت ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾەدا ھێﺸﺘﺎ ﻣﺎون ﺳەرﯾﺎن ھەڵﻨەداوەﺗەوە .ﻟە ﺑﻨەﺗﺎدا دەڵێ ”ﺑەم ﺑﯚ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ،ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﻟە رۆﻧﺎﻧﯽ دەوڵەﺗێﻜﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾەدا ،ﮔﺮان دەﻛەوێ ﻟە ﺑﻮاری ﭼەﻛﺪاری و ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﺪا“ .ﺋەﻣە ﺑﯿﻨﯿﻨێﻜــﯽ رووﺳــﺎﻧەﯾە و رووس )ھەﻧــﮕﺎو دوو زەﯾﻨﻦ( ﻛﻮردواﺗەﻧﯽ ﻟە دەﺳﭙێﺸﻜەرﯾﺪا ،ﺑە ﭘێﭽەواﻧەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾــﯽ ،ﻛــە ھەڵەﺷــە و ﺳەرەڕۆﯾﺎﻧە ﻣﻞ ﻟە ﻣەﺗﺮﺳﯽ دەﻧێﻦ. ﺋــەو ﺋﺎڵﻮزﯾﯿەﻟەی ﻟــە رۆھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﺪا ھەن ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯽ دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑە رووﯾﺎﻧﺪا ﺑێﻨەوە و ﻣﻞ ﻟە دەﺳﻮەرداﻧﯿﺎن ﺑﻨێﻦ. ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮور، ﻟــە ﺑەﺷــﯽ رۆﺋﺎواﺷــﺪا دۆزی ﻛﻮردی ﭘــێ ﮔەﯾﯿــﻮە .ﻧەﻧﺎردﻧﯽ ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸــﺘﻦ ﺑﯚ ﺑەﺷﺪارﯾﯽ ﻻﯾەﻧﯽ ﻛﺎرای ﻛﻮردﯾــﯽ ﺋــەو ﺑەﺷــە ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛەی ﺋەﺳﺘﺎﻧەی ﻛﺎزاﺧﺪا ھﯿﭻ ﻟە ﺑﺎﺑــەت ﻧﺎﮔﯚڕێﺖ .دﯾﺎرﯾﺶ ﻧﯿﯿە ﻟــەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾــەدا ﺋەﮔەر
ﺑە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﺋــەو وﺗەﯾﻠە دەﻛﺎ ﺑﺎڵەﻓڕەﯾﺎن ﻟە ﺑﻨﻜەی ﺋﯿﻨﭽەرﻟﯿﻜﯽ ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﯿﺪا ھەﯾــە و دەڵێ وەرن ﺑﯿﺎﻧﺒەﻧــەوە .ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾﺸــﯽ ﺋەوەﯾە دەﺑێ ﺋەو ﺑﺎڵەﻓڕەﯾﻠە ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی دەﺳــﻮەرداﻧﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑەﻛﺎر ﺑێــﻦ ،ﺋەوﯾﺶ وەك وﺗﻤــﺎن ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟێﺪاﻧﯽ ﻻﯾەﻧﯽ ﻛﻮردﯾﯿە .ﺳــەرۆك ﺋەردۆﮔﺎن ﻟە ﻛێﺸــەی ﺳﻮورﯾﺎدا ﻟەو ﭘﯿﺎوە دەﭼێ ﺑﯚ ﺳﻤێڵ ﭼﻮوﺑﻮو ردێﻨﯿﺸــﯽ ﻟە دەﺳــﺖ داﺑﻮو .ﺑە ھەوﯾﺎ ﺑﻮو ﺳﻮورﯾﺎ ﺑﻜﺎت ﺑە ﻧﺎوﭼەی دەﺳڕۆﯾﯿﻨﯽ ﺧﯚی و ﻟەوێﻮە ﺑەرەو دﻧﯿﺎی ﻋەرەﺑﯽ داﻛﺸێ ،ھەﻣﻮوی ﭘێﭽەواﻧە ھﺎﺗەوە و ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردﯾﯽ وا ﺳــەری ھەڵﺪا ﮔﺸﺖ دﻧﯿﺎ رەﭼﺎوی ﺑﻜﺎ .ﺋەﮔەر ﺋەوەﺷﯽ ﺑﻨێﯿﻨــە ﺑﺎن ،ﻛەوا ﺳــەرھەڵﺪاﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە رۆﺋﺎوا ﻟە رووی ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎ و ﻣێــﮋوو و داوﻧەرﯾﺖ و ﺷــێﻮەی ﺋﺎﺧﺎوﺗﻦ و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺸــەوە ﻟەﮔــەڵ ﺑﺎﻛــﻮردا ﺗەواوﻛەری ﯾەﻛﺘﺮن ،ﺋەوا ﻟە زێﻠﻚ رژان و ھەﺗﺮەﺷﭽﻮوﻧﯽ ﺳەرﻛﯚﻣﺎری ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﺎﺷــﺘﺮ دەﮔەﯾﻦ .ﺑە ھﯚی ھﯿﺴﺘﯿﺮﯾﺎوە ،ﻛەﻣﺘﺮ ﺋﺎوەز ﻣﯿﻮاﻧﯽ ﻣێﺸــﻜﯽ ﺋەو ﭘﯿﺎوە دەﺑێ ﺋەﮔﯿﻨﺎ ﮔﺮﺗﻨــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘەراﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟەم
ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾــﯽ ﻟەوێ ﻧەﺑــﻦ ،ﺋﺎﺧﯚ ﺋەواﻧﯽ ﺗــﺮ دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑــە ﺗەﻧﯿﺎﯾﯽ ﻛێﺸەی ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑەرەو ﺑڕﯾﻨەوە ﺑﺒەن؟ ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و رووﺳــﯿﺎ ﺑە ﯾەﻛەوە ﻟە ﺳەرەﺗﺎوە و رۆژاﻧە دوو ﻻﯾەﻧﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪن ﺑﻮون ﻟەو ﻛێﺸەﯾەدا. ﺳــەرەڕای ﺋەوە ،ﺑڕاﻧەوەی ﺷەڕی ﻧێﻮان ﻻﯾەﻧەﯾﻠﯽ ﺳﻮورﯾﺎ ،ﺑﯚ ﻛﻮرد ﺑﺎش دەﺑــێ ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺋەو دەﻣە دەردەﻛەوێ ﺗەﻧﯿﺎ ﻛێﺸــەﯾەك ﻟە ﺳﻮورﯾﺎدا ھەﺑێ ﻛێﺸەی ﻛﻮردﯾﯿە. ﻟە ﻣﺎوەی ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر ﻟە ﺷــﯿﻜەرەوەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺑﯿﺎﻧﯿﻤــﺎن ﺑﯿﺴــﺖ دەﯾﺎﻧﻮت زێﻠﻚ ڕژاﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟە ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ ﻛﻮردی رۆﺋﺎوا ﺋەوەﯾە ﻧەوﺗﯽ ﺑﺎﺷﻮور ﺑە زەرﯾﺎی ﻧﺎوەڕاﺳﺖ دەﺑەﺳﺘێﺘەوە. ﺑە ﻣﻨﺪاڵﯽ ﻟە ﭘﯿﺮەﻣێﺮدی ھەوﻟێﺮﯾﻢ ﺑﯿﺴﺘﻮوە دەﯾﻮت ”ﻛﻮرد ﻟە ﺧﯚڕاﯾﯽ ﺑە رووی ﻋەرەﺑﺪا ھﺎﺗەوە و ﻛﺮدی ﺑە دوژﻣﻦ ،دوژﻣﻨﯽ ﻛﻮرد ﺗەﻧﯿﺎ ﺗﻮرك ﺑﻮون“ .ﺋەو ھەﺳــﺘە زﮔﻤﺎﻛﯿﯿەی ﻛــﻮردەواری ،ﻟە ﻣﺎوەی ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺳەرﻛﯚﻣﺎر ﺋەردۆﮔﺎﻧﺪا ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ ﻛــﻮرد ﺑە ﺗەواوی ﻛەوﺗــەوە روو .ﺋەردۆﮔﺎن ﺳﺎڵێﻜە ﺑە ﻻس و ﭘەﺳﺪا دەﭼێ
ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛﻮرد ﺑــە ھﯿﭻ ﻧەﮔەن. دواﺟﺎرﯾــﺶ ﺋەﻣە ﺑــە ﭘێﭽەواﻧە دەﺑێﺘــەوە و دۆزە ﻛﻮردﯾﯿەﻛەی ﻻی ﺧﯚﯾﺸﯽ دەﺗەﻗێﺘەوە .ﺋەوەی ﺗﻮرﻛﯿﺎی ﻟە ﺳــﺎﯾﻜﺲ ﭘﯿﻜﯚوە ﺗﺎ ﺋەﻣڕۆ ﻟە ﺋﺎﺳﺖ ﻛێﺸەی ﻛﻮردﯾﺪا ﻛﺮدووە ﺑە ﭘﯚ ﺋەو ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯿﯿە ﺑﻮوە ﻟە رۆﺋﺎواوە ﺑﯚی ھﺎﺗﻮوە چ وەك ﺋەﻧﺪاﻣێﻜــﯽ ﭘﺎڵێﻮك ﺑــﯚ ﯾەﻛەﺗﯿﯽ ﺋەوروﭘﺎ و چ ﺋەﻧﺪاﻣێﻚ ﻟە ﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻧﺎﺗﯚی ﺳــەرﺑﺎزﯾﺪا .ﺋەو دوو ﭘێﮕە و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــەش ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2015 و 2016دا ﺑــەرەو ﻟەرزﯾﻦ رۆﯾﯿﻦ. ﯾەﻛەﺗﯿــﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﺑــە ﯾەﻛﺠﺎری داﻧﻮﺳــﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎدا وەﺳــﺘﺎﻧﺪ وێڕای ﭼەﻧﺪان ﻛﺮژﯾﯽ ﺗــﺮ وەك :ﭘﺮﺳــﯽ ﺑەﺳــەرداداﻧﯽ ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ ﺋﺎوارەی رەﺷــﻮڕووﺗﯽ ﺑێ ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎن و ﭘێﻨﺎﺳــە ،ﻛە ﺋێﺴﺘﺎ ﺑــﻮوە ﺑە ﺧەﻣێﻜﯽ ﮔــەورەی ﺋەو ﯾەﻛەﺗﯿﯿە و ﭼﺎرەﺳــەری ﺑﯚ ﻧﯿﯿە. ھەروەھﺎ ﻟە ﺑﻮاری وێﻜﮫێﻨﺎﻧەوەی ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿﯽ ﻣﯿﺪﯾــﺎ و ﮔﺮﺗﻨﯽ ﻛەﺳەﯾﻠﯽ ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﻚ و زۆر ﭘﺮﺳﯽ ﺗﺮدا ﺗەﻧﮕــﮋە ﻟە ﻧێــﻮان ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺋەوروﭘﺎدا ﭘەﻧﮕﯿﺎن ﺧﻮاردووەﺗەوە. ﻟەﺑــﺎرەی ﭘەﯾﻤﺎﻧــﯽ ﻧﺎﺗﯚﺷــەوە، ﺋەﻧﺪاﻣەﺗﯿــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻮوە ﺑە ﺟێﯽ ﺑﺎس .ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻣﺎوەﯾەﻛە ﮔێﭽەڵ
دەﻣەدا ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﻟە ﺋﺎوەزﺑەدەرە. ﺑــە ﻧەﺧﺘﯽ و ﺑە ﭘﻮﺧﺘــﯽ ھەﻣﻮو ھەﻟﻮﻣەرﺟێﻚ ﺑــﯚ ﺗەﻗﯿﻨەوەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردی ﻟە ﺑﺎﻛﻮر ﭘێ ﮔەﯾﻮوە ﺗەﻧﯿﺎ ﻓﯿﻜەﯾەﻛــﯽ رۆﺋﺎوای ﻣــﺎوە ،ﻛە ھﯿﭽﯽ ﭘــێ ﻧﺎوێ ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﺳەرۆك دۆﻧﺎڵﺪا ﺗﺮاﻣﭙﺪا ﺋەﮔەرێﻜﯽ ﻓﺮە ﻟەﮔﻮێﻨە روو ﺑﺪات. ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ دەﻣێﻨێﺘــەوە رۆھــەت ،ﻛــە ﻟەم ﺳــﺎﻧەی ﭘﺎﺷــﯿﺪا ﺋەوﯾــﺶ ھﺎﺗﻮوەﺗە ﻛﯚڵ. ﻟەم ﺳــەردەﻣە ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوەی ﺗەﻛﻨﯿــﻚ و ﺗەﻛﻨﯚﻟﯚﺟﯿــﺎدا ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟــە دووھــەزارەی ﺳــێﯿەﻣەوە ،ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ وت ﻛﺮدن ﺑە ﺑەﻧﺪﯾﻨﺤﺎﻧە ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ﻛــﯚن و رزﯾﻮە .ﻛــﻮردی ﺋەوێ ﻟە ﺑﭽﻮوﻛﺘﺮﯾــﻦ ﻣﺎﻓــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺧﻮێﻨﺪن و رۆﺷــﻨﺒﯿﺮی ﺑە زواﻧﯽ داﯾــﻚ ﺑێﺒەﺷــﻦ .ﺳــﻌﻮودﯾە ﻟە ﻣﻠﻤﻼﻧەی ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﺪا، ﭘەﻧﺎی ﺑﯚ ﻛﺎرﺗﯽ ﻛــﻮردی ﺑﺒﺮداﯾە ﻧــەك ﺑەﺳــەرداداﻧﯽ ﯾەﻣــەن، دەﯾﺘﻮاﻧﯽ ھەڵﯽ وەﺷێﻨێﺘەوە ﺑەم دەرﻛەوت دڕدۆﻧﮕﯿﯽ ﺳــﻌﻮودﯾە ﺑــﯚ ﺳــەرھەڵﺪاﻧﯽ دەوڵەﺗێﻜــﯽ ﻛﻮردی ﻟە رۆھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﺪا ﻣەﮔەر ﻛەﻣﺘﺮ ﺑــێ ﻟەوەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ. دەﺑﻮو ھەر واش ﺑێ ﻟەو ﻣێﺸــﻜە
ﮔەﻧﯿﻮەوە زﯾﺎﺗــﺮ دەرﻧەﯾێ .رەﻧﮕە ﯾەﻛێﻚ ﺑڵێ ”ﺗﯚ ﻟە ﺳــەرھەڵﺪاﻧﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﻛﻮردﯾﺪا ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑﯿﺮ ﻟە ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚی دەرەﻛﯽ دەﻛەﯾﺘەوە“، راﺳﺘﯿﺸــﺖ دەوێ واﯾــە .ﺋەوەی ﺋێﺴﺘﺎ ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻟە ھەڵﻮەﺷــﺎﻧەوەی داودەزﮔەی دەﺳــﺘﻮوری رادەﺑﺮێ ،ﮔەڵەی دەوڵــەت راﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﻧﯿﯿــە ﺑــﺎ راﮔەﯾﺎﻧﺪن ھەر ﺑﯚ ﺧﯚی ﺑﯿڵێﺘەوە. ھﺎوەڵێﻜﻢ ھەﺑﻮو دەﯾﻮت ﻣێﮋووی ﻛﻮرد دوو ﭼﺎﭘﺘەرە ،ﯾەﻛەم :ﻛﻮرد ﻟە ﻣێﮋووی ﺧﯚﯾــﺪا ﻛﺎرت ﻧەﺑﻮوە، دووەم :ﺑﺮﯾــﺎ ﻛﺎرت ﺑﻮاﯾــە .ﺑەم راﺳــﺘﯿﺖ ﻟە ﻣﻦ دەوێ ،ﭘﺮﺳەﻛە ﭘﺮﺳــﯽ ﺋەوە ﻧﯿﯿە ﻛﻮرد ﻛﺎرت ﺑێ ﯾﺎن ﻧﺎ ،ﭘﺮﺳەﻛە ﺋەوەﯾە ﻛﮋ )ﺟەو(ی رۆھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ﻟە ﻧﺎوەﺧﯚدا ﭘەﻧﮕــﯽ داوەﺗــەوە ،ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺋﯚﺗﯚﻛﺮاﺗﯽ ﺋەﺳﺘەﻣﻜﺎر، ﻟە ﭘﺎڵ ﺳــەرھەڵﺪاﻧێﻜﯽ ﮔەورەی ھەڕەﺷــەی ﺗﯿﺮۆری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺪا، ﻛە دەرﻛەوت ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﻮرد دەﺗﻮاﻧێ ﺑەڕووی ﺋــەم دوو ﻛﺎرەﺳــﺎﺗەدا ﺑێﺘەوە ،ﺋــەم دووە ﻛﻮرد و دﻧﯿﺎی ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوی ،ﻟە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧێﻜﯽ ﻣەزﻧــﺪا ﯾــەك ﺧﺴﺘﻮوەﺗەوە.