”وﺷە“ ﻧﺎوی ﺑﻜﻮژاﻧﯽ دوو ﻛﺎرﻣەﻧﺪەﻛەی 2 دھﯚك ﻟە ﺷﻨﮕﺎل ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەی ﻛﻮردێﻚ ﻟە ﺑەڕﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻛێﺸەی ﻗەڵەوی ﭼﺎرەﺳەر دەﻛﺎت
14
ﺑە 150ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻر ﺧەوﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی 24ﺳەﻋﺎﺗﯽ دێﺘە دی
13
ﯾەﻛێﺘــﯽ ﮔەڕەﻛێﻜﯽ ھەوﻟێــﺮ ﻟە ﺧەڵﻜﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻗەدەﻏە دەﻛﺎت
4
”ﺑﺎ ﻛــﻮرد ﻟە ﺑەﻏــﺪا ﺑڵێــﻦ دەوڵەﺗﻤﺎن دەوێﺖ و ﺋێﻤەش ﭼەﭘڵەﺑﺎراﻧﯿﺎن دەﻛەﯾﻦ“
5
ﺋەڵﻤﺎس ﻣﺴﺘەﻓﺎ:
ﺋەو ﻣﺎﭼەی ﺧﯚم دەﻣەوێ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧەﻣﻜﺮدووە 18
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر ژﻣﺎرە ) ، (179ﭼﻮارﺷەم2017/ 3/ 15 ،
ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە
www.wishe.net
ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە
ﺟەﻣﯿﻞ ﺑﺎﯾﻚ و دۆران ﻛﺎڵﻜﺎن دﯾﺎرﺗﺮﯾﻨﯿﺎﻧﻦ
ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﭘێﻨﺞ ﺳەرﻛﺮدەی ﭘەﻛەﻛە دەﺧﺎﺗە ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﯽ ﻣﺎدەی ھﯚﺷﺒەر 3 ﺳﺎﺳﺎن ﻋەوﻧﯽ:
ﯾەﻛێﺘﯽ ھﯿﭻ ﺑەﺷﯽ ﻻی ﭘﺎرﺗﯽ ﻧەﻣﺎوە
ﺳﺎﺳــﺎن ﻋەوﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﯽ دەﺳــﺘەی رێﻜﺨﺮاوە ﺟەﻣﺎوەری و ﭘﯿﺸــەﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﭘﺎرﺗﯽ ﺑــەردەوام دەﺑﻦ ﻟە ﭼەﻧﺪ ﻧﺎوﭼەﯾەك و دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﺟەﻣــﺎوەری ﺣﺰﺑەﻛەی ﭘەﺳــﻨﺪی ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮدووە .ھﺎوﻛﺎت رەﺧﻨە ﻟە ﺣﺰﺑەﻛﺎن دەﮔﺮێ ﺑەوەی وەك ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺗﻮاﻧــﺎی ﺑڕﯾﺎرداﻧﯿﺎن ﻧﯿﯿە ﺑــﯚ ﺗێﭙەڕاﻧﺪﻧﯽ ﺋەم دۆﺧــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و دەڵێ” ،ﺋەوەی ﻟەﺳــەر ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑــﻮوە ﻛﺮدووﯾەﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘﯿــﺶ ھﯿــﭻ ﺑەﺷێﻜﯽ ﻟەﻻی ﭘﺎرﺗﯽ ﻧەﻣﺎوە“.
7
وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻓەرﻣﺎﻧێﻜﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺟێﺒەﺟێ ﻧﺎﻛﺎت ﭘﺎش ﺳﺎڵێﻚ و ﺷەش ﻣﺎﻧﮓ ،ھێﺸﺘﺎ وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻓەرﻣﺎﻧێﻜﯽ ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺑەرزﻛﺮدﻧەوەی ﭘﻠەی ﺋەﻓﺴەراﻧﯽ وەزارەﺗﯽ
ﺗێﻜﺸﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﮔەﻧﺞ ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردﯾﺪا ﻛﺎﻣەران ﻋەﻟﯽ ﺋەﺣﻤەد
ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮدووە .ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗەﻛەش ھﯚﻛﺎرەﻛە ﺑﯚ ڕێﻚ ﻧەﺧﺴــﺘﻨەوەی ﭘەﯾﻜەری وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە دەﮔێڕێﺘەوە ،ﺑەم ﺳەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﭘێﺸﻤەرﮔە ”ھﯚﻛﺎری ﺗﺮ“ دەﺧﺎﺗەڕوو.
4
ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑەرەو ﻛﻮێ ﺋﺎراﺳﺘەﻣﺎن دەﻛﺎت؟
17 16
ﺷەﻣﺎڵ ﻧﻮوری
)ﻧەورۆزی ﺟﺎﻣﺎﻧە( رۆژھەت دەﺗەﻧێﺖ
ﻧــەورۆز ﻟــە رۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﻮوە ﺑــە دەرﻓەﺗێــﻚ ﺑــﯚ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﺳــﻨﻮورە ﻧەﺗەواﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟەﮔــەڵ ﻧەﺗــەوەی ﺣﻮﻛﻤڕان ،ﺋەﻣﺴﺎڵ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻓەرھەﻧﮕﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ھەڵﻤەﺗێﻜﯿــﺎن ﺑەڕێ ﺧﺴــﺘﻮوە و ﻧﯿﺎزﯾﺎن ھەﯾە ﺳەری ﺳﺎڵﯽ 2717ی ﻛﻮردی ﺑە ”ﻧەورۆزی ﺟﺎﻣﺎﻧەﻛﺎن“ ﻧﺎو ﺑﻨێﻦ.
18
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
2
”ﮔﻮﻣﺎن ﻟەوەدا ﻧﯿﯿە ﻛە دوو ﻛﺎرﻣەﻧﺪەﻛەی ڕێﮕەوﺑﺎﻧﯽ دھﯚك ﻟەﻻﯾەن ﯾەﺑەﺷــەوە ﺷــەھﯿﺪ ﻛﺮاون ،ﺑەم ﺟێﯽ داﺧــە ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟەﮔەڵ ﺑﻜﻮژەﻛﺎن ﺑﻜﺮێ ،ﺋەوان دەﯾﺎﻧەوێ زﯾﺎﺗﺮﯾﺶ ﺑێﻨە ﻧﺎو ﺧﺎﻛﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑﯚﯾە ﺋەﮔەر ﭼﺎرەﺳــەرێﻚ ﻧەدۆزرێﺘەوە ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺣﺎڵەﺗﯽ ﻟەو ﺷێﻮەﯾە زۆرﺗﺮ دەﺑﻦ و ﺗﺎواﻧﺒﺎراﻧﯿﺶ ڕادەﺳﺘﯽ ﯾﺎﺳﺎ ﻧﺎﻛﺮێﻦ“.
ژﻣﺎرە ) ، (179ﭼﻮارﺷەم2017/ 3/ 15 ،
زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺋێﺮاﻧەوە دێﺖ
ﭼەﻛﯽ ﻗﺎﭼﺎخ ﺑە ﻟێﺸﺎو دێﺘە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﭼەﻛﯽ ﺑــێ ﻣﯚڵەت ﺑە ﻟێﺸــﺎو دێﺘە ﻧــﺎو ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و دەزﮔــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎﻧﯿــﺶ دەڵێﻦ ،زۆرﯾﻨەی ﺋەو ﭼەﻛﺎﻧە ﻟە ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎوە دێﻦ و ھﯚﻛﺎری ھﺎﺗﻨەﻛەﺷــﯽ ﺑە ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ ﺳــﻨﻮورەﻛﺎن ﻧﺎو دەﺑەن ﻛە ﺗﻮﻧﺪوﺗــﯚڵ ﻧﯿﻦ ،ﺋەم ﺣﺎڵەﺗەش ﻣەﺗﺮﺳــﯽ دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە. ﺑــە ﭘێــﯽ ﺋﺎﻣــﺎری دەزﮔــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪارەﻛﺎن ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﺳــﺎڵﯽ 2017ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ،ﻟــە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧﺰﯾﻜــەی 10ﻛەس ﻛــﻮژراون و 17ﻛەﺳــﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺧﯚﯾﺎن ﻛﻮﺷــﺘﻮوە ،وەك ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﺶ ڕای دەﮔەﯾەﻧێﺖ، زۆرﯾﻨــەی ﺣﺎڵەﺗــەﻛﺎن ﺑــە ﭼــەك ﺋەﻧﺠــﺎم دراون ،ﺑەھﯚی ھﺎﺗﻨەﻧﺎوەوەی ﭼەﻛﯽ ﻗﺎﭼﺎﺧﯿﺶ ﺑﯚ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﺳﺘﻜەوﺗﻨﯽ ﭼەك ﺋﺎﺳﺎن ﺑﻮوە و ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﻜﺮدﻧﯿﺸﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺗﯚﻛﻤە
ھەﯾە. ﻗــﺎدر ﺋەﺣﻤــەد ،ﯾەﻛێﻜــە ﻟەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻟە ﺷــﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدﻧــە ﺑــە ﭼەﻛــەوە و ﺗەﻣەﻧــﯽ 52 ﺳــﺎڵە ،ﺑــە ”وﺷە“ـــﯽ ﮔﻮت، ”ھەﻣﻮو ﺟﯚرە ﭼەﻛێﻚ دەﺳــﺖ دەﻛەوێــﺖ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻟەﮔەڵ دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﺷەڕی داﻋﺶ دەﺳﺘﻜەوﺗﻨﯽ ﭼەك و ھێﻨﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻧﺎو ﺷﺎرەﻛﺎن ﺋﺎﺳﺎن ﺑﻮوە“. ﺋــەو ھﺎووﺗﯿﯿە ﻛــە ﻧﺎوەﻛەی ﺧﻮازراوە ﺑﺎﺳــﯽ ﻟــەوە ﻛﺮد ،ﻟە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق و ﺋێﺮان ﭼەﻛﯽ ﻗﺎﭼﺎخ دێﻨــە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿــﺎن ﭘێــﻮە دەﻛﺮێــﺖ، ھﺎوﻛﺎت ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎﺷــەوە ﭼەك دێﺖ ،ﺑــەم وەك ﺋــەو دەڵێﺖ ”ﺋەواﻧەی ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎوە دێﻦ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ھەوﻟێﺮ و دھﯚك دەﺑﺮێﻦ“. زﯾﺎﺗــﺮ دەڵێ” ،ﭼەﻛــﯽ ھەﻣﻮو وﺗــەﻛﺎن ﺑــە ﻗﺎﭼــﺎخ دێــﺖ و ﻛڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺧەڵﻜــﯽ ﺟﯚراوﺟــﯚرن ،ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳــەوە ﺗێﯿﺪاﯾــە ﺗﺎ ھﺎووﺗﯿﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ
و ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﭼﺎودێﺮی ﺑﺎزاڕ دەﻛەن ﭼەﻛﯽ ﺑﺎش و ﺑە ﻛﯚﻣەڵ دەﻛڕن“. ﻛڕﯾﻨــﯽ ﭼــەك و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﻜﺮدن ﭘێﯿەوە و ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﺑەﺑێ ﻣﯚڵەت، ﺳــﺰای ھەﯾــە و ھەر ﻛەﺳــێﻚ ﭘێﯿەوە ﺑﮕﯿﺮێﺖ ﻟــە ﭘێﻨﺞ ﺗﺎ 20 ﺳﺎڵ ﺑەﻧﺪ دەﻛﺮێﺖ ،ﺑەم ﺑەھﯚی
ﺷــەڕی داﻋــﺶ و ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ،ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﭼەك ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ وەك ﺷﺘێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺳەﯾﺮ دەﻛﺮێﺖ و ﺑەﺷێﻜﯽ زۆری ﺧەڵﻜﯿــﺶ ﻟە ﻻﯾــەن وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە و دەزﮔە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎن و ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧەوە ﻣﯚڵەﺗﯽ ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﭼەﻛﯿﺎن ﭘێ دراوە.
ﺳەرﻛەوت ﺋەﺣﻤەد ،ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــەوە دا ،ﻧــەك ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑەڵﻜــﻮ ﻟە ھەﻣﻮو ھەرێﻤﺪا ﺑە ﻟێﺸﺎو ﭼەﻛﯽ ﻗﺎﭼﺎخ دێﺘە ژوورەوە. ﺋەو ﺑە ”وﺷە“ـﯽ ﮔﻮت” ،ھﯚﻛﺎری ھﺎﺗﻨﯽ ﺋەو ھەﻣﻮو ﭼەﻛە ﻗﺎﭼﺎﺧە
ھــﯽ ﺋەوەﯾــە ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﻮﻧﺪوﺗﯚڵ ﻧﯿﻦ“. دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﺋێﻤــە ﻣەﻓﺮەزەﻣــﺎن ھەﯾــە و ﺟﺎری وا ھەﯾە ﭘێﻨﺞ ﺗﺎ 10دەﻣﺎﻧﭽە دەﮔﺮن، ﺑەم ﺋەو ﻣەﻓﺮەزاﻧە ﻛەﻣﻦ و ﺋەو ڕێﮋەﯾەش ﺋێﻤە دەﺳﺘﯽ ﺑەﺳەردا دەﮔﺮﯾﻦ ﻟەﭼﺎو ﺋەوەی ھەﯾە ھﯿﭻ
ﻧﯿﯿە ،ﺑﯚﯾە ﭘﻼﻧﯽ ورد و ھﺎوﻛﺎری ھەﻣەﻻﯾەﻧەی دەوێﺖ“. ﺑەﭘێﯽ ﺋەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی ”وﺷــە“ ﺑە دەﺳــﺘﯽ ھێﻨــﺎون ،زۆرﯾﻨەی ﺣﺰﺑــەﻛﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ”ﭘەﻛەﻛە“، ﻟــەو ﺑــﺎزاڕەدا ﭼﺎودێﺮﯾﺎن ھەﯾە و ﭼــەك دەﻛڕن ،ﺋەﻣــە ﺟﮕە ﻟە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺳــەر ﺑە ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ھەرێــﻢ ﻛــە ﺑــە دوای ﭼەﻛﯽ داﻧﺴﻘە و ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪان و دەﯾﺎﻧﻜڕن. ﻋەﺑــﺪو ﻣەﺣﻤــﻮود ،ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی ﻧﺎوﺧــﯚ و ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ھێﻤﺎی ﺑــﯚ ﺋەوە ﻛﺮد ،ﭼەﻛﯽ ﻗﺎﭼﺎخ و ھێﻨﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﺮﺳێﻜﯽ ھەﺳﺘﯿﺎرە و دەﺑێﺖ ﺑە وردی ﻣﺎﻣەڵەی ﻟەﮔەڵ ﺑﻜﺮێﺖ. ﺋەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرە ﺑە ”وﺷە“ـــﯽ ﮔــﻮت” ،ﺋــﺎﮔﺎداری ﭘﺮﺳــﯽ ﻗﺎﭼﺎﺧــﯽ ﭼەﻛﯿــﻦ ،ﺑــەم ﺑەھﯚی ﭘەﻛﻜەوﺗﻨــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن، ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿــﻮە ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛﺎن ﭼڕ ﺑﻜەﯾﻨەوە“.
ﺑەڵﮕەی ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ دوو ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرەﻛە ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛەوە ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﺑێﺖ
”وﺷە“ ﻧﺎو و وێﻨەی ﺑﻜﻮژاﻧﯽ دوو ﻛﺎرﻣەﻧﺪەﻛەی دھﯚك ﻟە ﺷﻨﮕﺎل ﺑو دەﻛﺎﺗەوە
وﺷە /ﺑﺎز -ﻧەوزاد ھﻠﯚری ﺷەوی ﯾەﻛﯽ ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ ﯾەﻛەم/ ﺋﯚﻛﺘﯚﺑــەر ،ﻟــە دوا ﻟﯚﻓەﻛﺎﻧــﯽ ڕێﮕەی ﺳــەر ﭼﯿﺎی ﺷــﻨﮕﺎل، دوو ﻛﺎرﻣەﻧﺪی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ڕێﮕەوﺑﺎﻧﯽ دھﯚك ﻟە ڕووداوێﻜﯽ ﺗەﻣﻮﻣﮋاوﯾــﺪا ﻛــﻮژران و ھﯚی ﻛﻮﺷــﺘﻨەﻛەﯾﺎن ڕوون ﻧەﺑﻮوەوە. ”وﺷە“ ﺑەدەﺳﺘﺨﺴــﺘﻨﯽ ﭼەﻧﺪ ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﯾەك ،ﻧﺎوی ﺑﻜﻮژی ﺋەو دوو ﻛﺎرﻣەﻧــﺪە و ﻧﮫێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸــﺖ رووداوەﻛــە ﺋﺎﺷــﻜﺮا دەﻛﺎت .ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھﯚك ڕای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﻛــە ”ﺑﻜــﻮژەﻛﺎن ڕووﻧــﻦ، ﺑــەم ﻧﺎﺗﻮاﻧــﺮێ ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾــﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜﺮێ، ﺑﯚﯾە ﺋەﮔەر ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑﻤێﻨێﺘەوە ،ﺣﺎڵەﺗﯽ ﻟەم ﺷێﻮەﯾە زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێﺖ“.
ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﺋەو دوو ﻛﺎرﻣەﻧﺪە ﺑەﮔﻮێــﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ”وﺷــە“ ،ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺷــﻨﮕﺎل وﯾﺴــﺘﻮوﯾﺎﻧە ھێﺮش ﺑﻜەﻧە ﺳەر ﭼەﻧﺪ ﮔﻮﻧﺪێﻜﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ،ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳﺘە 600ﺗﺎ 700ﭼەﻛﺪارﯾﺎن ﻟــە ڕۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ھێﻨﺎوە ،ﺑەم ﺑﯚ ﺋەو ﻛﺎرە دەﺑﻮو ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺧەﻧﺪەق و ﺳﺎﺗﺮی ﭘێﺸﻤەرﮔەوە ﺋﺎودﯾﻮ ﺑﺒﻦ و ﺑەرەو ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎن ﺑەڕێ ﺑﻜەون. ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﭼﻮوﻧەﺗە ﺳــەر ﺧەﻧﺪەﻗەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە و وﯾﺴــﺘﻮوﯾﺎﻧە ﭘــڕی ﺑﻜەﻧەوە، ﺑەم ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑە ﺗﻮﻧﺪی وەﻣﯿــﺎن داوﻧەﺗەوە و ڕێﮕﺮﯾﯿﺎن ﻟێ ﻛــﺮدوون .دوای ﺋەوە ،ﻋەﮔﯿﺪ ﺟﭭﯿﺎن ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ھەﭘەﮔە ﻟە ﺷــﻨﮕﺎل و ﺋەﻧﺪاﻣﯽ
ﻛﯚﻧﺴــەی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﻛەﺟەﻛــە ،ﻟەﮔــەڵ ھەرﯾەك ﻟە ﻣەزڵــﻮوم ڕووس ﻓەرﻣﺎﻧــﺪەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﯾەﺑەﺷــە ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﻧﺎوی ﺧﯚی ﻛﺮدووەﺗە ”ﻣەزڵﻮوم ﺷــﻨﮕﺎﻟﯽ“ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و ﺋﺎوارەی ڕووﺳﯿﺎ ﺑﻮوە ،ﺗﯚﻓﯿــﻖ ﭼەﻟﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ھێﺰی ﮔەڕۆﻛﯽ ڕۆژﺋﺎوا ،ﻣەزڵﻮوم ﺳــەرﺣەد ،دەوران ﺳــەرﺣەد، ﻓەرزاد ﺑﺎﻛــﻮر ،ﻣﺤەﻣەد ﺋەﺑﻮزێﺪ ﻛــﯚ ﺑﻮوﻧەﺗــەوە و ﺑڕﯾﺎرﯾــﺎن داوە ،ﺋەواﻧــەی ﺧەﻧﺪەﻗﯿــﺎن ﺑﯚ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟــێ داوە ﻟەﻧﺎوﯾﺎن ﺑﺒەن. ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭘﺮس ﻟەﻧﺎو ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺷــﻨﮕﺎل ﺑە“وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،دوای ﺳەﻋﺎت 10:00ی ﺷــەو ھەرﯾــەك ﻟــە ”ﻣەزڵﻮوم ﺳــەرﺣەد ،دەوران ﺳــەرﺣەد،
ﻓــەرزاد ﺑﺎﻛﻮر“ ﭘﺎﺳــەواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑــﺎرەﮔﺎی ﭘەﻛەﻛەﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﭼﯿﺎی ﺷــﻨﮕﺎل ﺋﺎﮔەدار ﻛﺮدەوە ﻛە ﺋــەوان ﻛﺎرێﻜــﯽ ﮔﺮﻧﮕﯿﺎن ھەﯾە و ﻧﺎﺑێ ﺗەﻗەﯾﺎن ﻟێ ﺑﻜەن. ﻓــەرزاد ﺑﺎﻛــﻮر ،دەﻣﺎﻧﭽەﯾەﻛﯽ ﺑێ دەﻧﮕﯽ ﭘێ ﺑــﻮوە و دەوران ﺳــەرﺣەد ﻛﻼﺷــﯿﻨﻜﯚﻓێﻜﯽ ﺑەدەﺳﺘەوە ﺑﻮوە ،دوای ﻣﺎوەﯾەك ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻜــﯽ ﺟــﯚری ﺗﯚﯾﯚﺗﺎ ﭘﯿﻚ ﺋﺎب ﻟــە دوورﯾﯽ 140ﻣەﺗﺮ ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ ﭘﺎﺳــەواﻧﯽ ﺑﺎرەﮔﺎی ﭘەﻛەﻛــە دەوەﺳــﺘﻦ و دەﻧﮕﯽ دوو ﻓﯿﺸــەﻛﯽ دەﻣﺎﻧﭽــەی ﺑــێ دەﻧــﮓ و دوو ﻓﯿﺸــەﻛﯽ ﺗﺮی ﻛﻼﺷــﯿﻨﻜﯚﻓﻤﺎن ﺑﯿﺴﺖ، ﺑەھﯚی ڕووﻧﺎﻛــﯽ ﺑﻼﺟﻜﺘﯚری ﺷﻮێﻨﯽ ﭘﺎﺳــەواﻧﯽ ،ھەرﯾەك ﻟە ﻣەزﻟــﻮوم و دەوران و ﻓــەرزاد ﻟــە دەوری ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠــﯽ ﺗﯚﯾﯚﺗﺎ
ﭘﯿــﻚ ﺋﺎب ﺑﯿﻨﺮان ،ﻛــە ﺋەو دوو ﻛﺎرﻣەﻧــﺪەی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ڕێﮕەوﺑﺎﻧــﯽ دھﯚﻛــﯽ ﺗێﺪاﺑﻮو، دواﺗﺮ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەﯾﺎن ﮔﻮاﺳﺘەوە ﺑﯚ دوورﯾﯽ 70ﻣەﺗــﺮ ڕۆژﺋﺎوای ﺑﺎرەﮔﺎی ﭘەﻛەﻛــە و ھﺎﺗﻨەوە و ﺑە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠێﻜﯽ ﺗﺮ ھەرﺳێﻜﯿﺎن ﺑﺎرەﮔﺎﻛەﯾــﺎن ﺑەﺟێ ھێﺸــﺖ، دوای ﭼەﻧــﺪ ڕۆژێــﻚ ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑﻮو ﻛە ﺋەو دوو ﻛەﺳــەی ﻟەﻧﺎو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛــەدا ﻛــﻮژراون، ﻛﺎرﻣەﻧﺪی ڕێﮕەوﺑﺎﻧﯽ دھﯚﻛﻦ. ﻧﺎوی ﺑﻜﻮژەﻛﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﺑێﺖ ﺑەﭘێــﯽ ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧــﯽ ”وﺷــە“) ،وەﯾــﺲ ﻋەﺑــﺪو ﺳــەﻋﯿﺪ و ﻋەﺑﺪوﻟﻤەﻧﺎف ﺗەھﺎ( ﺋەو دوو ﻛﺎرﻣەﻧــﺪەن ﻟە ﭼﯿﺎی ﺷﻨﮕﺎل ﻟەﻻﯾەن ﺳێ ﭼەﻛﺪاری ﭘەﻛەﻛــەوە ﺷــەھﯿﺪ ﻛــﺮاون. ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺗەﻧﺎھــﯽ ﻟــە دھــﯚك ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”داﻧﭙێﺪاﻧــﺎن و زاﻧﯿــﺎری ورد و ﺗەواوﯾﺶ ﻟەﺳــەر ڕووداوەﻛە ﻟە ﺑەردەﺳﺘﺪاﯾە و ﺑﻜﻮژەﻛﺎن ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە ﻣەزڵﻮوم ﺳــەرﺣەد ،ﺗەﻣەﻧﯽ 30ﺳﺎڵ دەﺑێ و ﺧەڵﻜﯽ ﺷﺎری واﻧە ﻟــە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ھەواڵﮕﺮﯾﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﮔەل ”ھەﭘەﮔە“ﯾە ﻟە ﺷﻨﮕﺎل. دەوران ﺳــەرﺣەد ﺗەﻣەﻧــﯽ
28ﺳــﺎڵە و ﺧەڵﻜــﯽ ﻧﺎوﭼەی ﺳەرﺣەدی ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە و ﻟــە 2006ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﭘەﻛەﻛەوە ﻛــﺮدووە و ﺟێﮕﺮی ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ھەواڵﮕﺮﯾﯽ ھەﭘەﮔەﯾە ﻟە ﺷﻨﮕﺎل. ﻓەرزاد ﺑﺎﻛﻮر ﺗەﻣەﻧﯽ 30ﺳــﺎڵە و ﺧەڵﻜﯽ ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻟﯚﺟﺴﺘﯽ ﯾەﺑەﺷەﯾە ﻟە ﺷﻨﮕﺎل و ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ھەواڵﮕﺮﯾﯽ ﭘەﻛەﻛەﯾە. ھﯚی ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﺋەو دوو ﻛﺎرﻣەﻧﺪە ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛەوە ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺷﻨﮕﺎل ﺑﯚ ”وﺷە“ ﻟەﺑﺎرەی ھﯚی ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﺋەو دوو ﻛﺎرﻣەﻧﺪەوە ﻟەﻻﯾەن ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﭘەﻛەﻛــە ﮔﻮﺗــﯽ ،ﺋــەوان دوو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿــﺎن ﻟــەو ﻛﺎرەدا ھەﺑﻮو، ﯾەﻛەم وﯾﺴﺘﯿﺎن ﻓﯿﺘﻨە و ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﻣﺴﻮڵﻤﺎن و ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن دروﺳــﺖ ﺑﻜــەن و ڕووداوەﻛە ﺑﺨەﻧە ﺋەﺳــﺘﯚی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن، دووەم دەﯾﺎﻧﻮﯾﺴــﺖ ﺋــەوە ﺑــە ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﺑڵێﻦ ﻛە ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﺋﺎراﻣﯽ و ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﺪا ﻧﺎﺑێ ،ﺋەﮔەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەڕێﻮە ﺑﺒﺎت. ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎ :ﺑﻜﻮژەﻛﺎن دەﺳﺖ ﯾﺎﺳﺎ ﻧﺎﻛەون
ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھﯚك ھێﻤــﺎ ﺑﯚ ﺋــەوە دەﻛﺎت ﻛە ﺋــەو ﻛﺮدە ﻛﻮﺷــﺘﻨﺎﻧەی ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮدەﺳﺘﯽ ﭘەﻛەﻛە و ﻟەﻻﯾــەن ﺋەواﻧــەوە ﺋەﻧﺠــﺎم دەدرێﻦ ،ھەﻧﮕﺎوی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﻧﺎھﺎوێﮋرێ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوان ﻧﺎﭼﻨە ژێﺮ ﯾﺎﺳــﺎ و ﺑە وﯾﺴــﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻣﺎﻣەڵە دەﻛەن. ﻓەھﯿــﻢ ﻋەﺑﺪو ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﮔﻮﻣــﺎن ﻟــەوەدا ﻧﯿﯿــە ﻛــە دوو ﻛﺎرﻣەﻧﺪەﻛەی ڕێﮕەوﺑﺎﻧــﯽ دھــﯚك ﻟەﻻﯾــەن ﯾەﺑەﺷەوە ﺷەھﯿﺪ ﻛﺮاون ،ﺑەم ﺟێﯽ داﺧە ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟەﮔەڵ ﺑﻜﻮژەﻛﺎن ﺑﻜﺮێ ،ﺋەوان دەﯾﺎﻧــەوێ زﯾﺎﺗﺮﯾــﺶ ﺑێﻨە ﻧﺎو ﺧﺎﻛﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺑﯚﯾــە ﺋەﮔــەر ﭼﺎرەﺳــەرێﻚ ﻧەدۆزرێﺘەوە ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺣﺎڵەﺗﯽ ﻟــەو ﺷــێﻮەﯾە زۆرﺗــﺮ دەﺑﻦ و ﺗﺎواﻧﺒﺎراﻧﯿﺶ ڕادەﺳــﺘﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﻧﺎﻛﺮێﻦ“. ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾەﻛــﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ﺷــﻨﮕﺎل دەڵێﺖ: زاﻧﯿﺎرﯾﻤﺎن ھەﯾە ﭘەﻛەﻛە ﭘﯿﻼﻧﯽ ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺳﭭﯿﻠﯽ داﻧﺎوە، ﺗﺎ ﻟەو رێﮕەﯾەوە ﻧﺎﺋﺎراﻣﯽ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺧەڵﻜﯽ ﺷﻨﮕﺎل ﻧەﮔەڕێﻨەوە ﻧﺎوﭼەﻛەﯾﺎن و ﻓﯿﺘﻨە ﻟە ﻧێﻮان ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﻨﮕﺎل دروﺳﺖ ﺑﻜەن.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﻓﻮﺋــﺎد ﺣﻮﺳــێﻦ ﺳــەرۆﻛﯽ دﯾﻮاﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﭘﺎﻧێڵێﻜﯽ ﭘێﻨﺠەﻣﯿﻦ دﯾﺪاری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﻤﺎن ﺑە ﻓەﻟﺴەﻓەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺗﺎزە ھەﯾە ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا و ﭘێﻮﯾﺴﺘﻤﺎن ﺑە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﯽ ﺋﺎزاد ھەﯾە ،ﺑەم ﻛﻮرد ﺗﺮﺳــﻨﺎﻛﺘﺮﯾﻦ ﺋﺎﺳﺘەﻧﮓ ﻟە ﺑە ﺳــەرﺑﺎزﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــە و ﺑە ﺳــەرﺑﺎزﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻋێــﺮاق دەﺑﯿﻨێــﺖ، ﺋەوەش ﺑە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﯽ ﮔەورە
ژﻣﺎرە ) ، (179ﭼﻮارﺷەم2017/ 3/ 15 ،
وﺷە /ﺳەرﺧێڵ -ﻣﺤﻤﻮود ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﯚﺗﺎھﺎﺗﻨــﯽ داﻋــﺶ و ﻣﺎﻣەڵــەی ﻛﻮرد ﻟەﮔــەڵ ﺑەﻏﺪا، ﺑﺎﺑەﺗێﻜە ﺳــەرەڕای ﺑێ دەﻧﮕﯿﯽ ﺑەﻏــﺪا ،ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﻛــﻮرد ﻟێﯽ ﺑێ دەﻧﮓ ﺑێــﺖ ،ﺳــەرۆﻛﯽ دﯾﻮاﻧﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﭘێﻨﺠەﻣﯿﻦ دﯾﺪاری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﺪا رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛە ﻛﻮرد ﺗﺮﺳﻨﺎﻛﺘﺮﯾﻦ ﺋﺎﺳﺘەﻧﮓ ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دوای داﻋﺶ ﻟە ﺑەﺳــەرﺑﺎزﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻋێﺮاﻗﯽ و زاڵﺒﻮوﻧﯽ ﺑﯿﺮی ﺳەرﺑﺎزی ﺑەﺳەر ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻋێﺮاق دەﺑﯿﻨێﺖ. ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ھﯚﺷــﺪاری دەدەن ﺑە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﺎ ﺋﺎﻣﺎدە ﺑێﺖ ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ داھﺎﺗﻮو.
دەزاﻧﯿــﻦ ﻟــە دوای ﻛﯚﺗﺎھﺎﺗﻨــﯽ داﻋــﺶ ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﯿﺮ ﻟەوە ﺑﻜەﯾﻨــەوە ﻛە ﺋەﮔــەر ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺑــە ﺳــەرﺑﺎزی ﺑﻜﺮێــﺖ ،دوای ﺗەواوﺑﻮوﻧﯽ داﻋــﺶ ﭼﯚن ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەدا ﺑﻜەﯾﻦ. ﺷــﺎﺧەوان دەﻟﯚ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ و ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ،ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﻋێــﺮاق و ھێــﺰە ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎﻧﯽ وەك ﺣەﺷﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻧﯿﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑﯚﭼﻮوﻧــەﻛﺎن ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﻦ ﻛە ﻛێﺸەﻛﺎن ﻟە دوای ﺷەڕی داﻋﺶ ﻟە ﻋێﺮاق دەﺑێﺘە ﻛێﺸە ﺑﯚ ﺳﻮﻧﻨە و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺷﯿﻌە ﺧﯚﯾﺸﯽ. زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ”ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﺋەو ﺷﯿﻌﺎﻧە زﯾﺎﺗﺮە ﻛە ﺑێﭽەﻛــﻦ و ﭘێﯿﺎن واﯾە ﺋەو ھێﺰاﻧــە ﺑــەﻛﺎر دەھێﻨﺮێﻦ، ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟەﻛﺎﺗﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺑﯚ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی ﺗەﻧﺎﻧەت دوو ﺑﻨەﻣﺎڵەش رەﻧﮕە ﺑەﻛﺎر ﺑﮫێﻨﺮێﺖ، زۆر ﺟﺎرﯾــﺶ ﻧﻤﻮوﻧەی وا ھەﺑﻮوە ﻟە ﺳﻨﻮوری ﻧەﺟەف ﻛە ﺋەو ھێﺰاﻧە ﺑﯚ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوەی ﻛێﺸەی ﻧێﻮان دوو ﺑﻨەﻣﺎڵەﺷﺪا ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺮاون“. دەﻟــﯚ رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ،ﺟﮕە ﻟە ﺑەﺳــەرﺑﺎزﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــەی
ﻋێﺮاق ،ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دوای ﺷەڕی داﻋﺶ ﻛێﺸــەی ﺗــﺮی دەﺑێﺖ، ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛﻮرد ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺳەرﺑﺎزﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻋێﺮاﻗﯽ ﯾەﻛﺪەﻧﮓ ﺑێﺖ و ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﺳەر ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛەم ﺑﻜﺎﺗەوە و ﻧەﺑێﺖ ﺑە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﻧێﻮان ﺷﯿﻌە و ﺳﻮﻧﻨە ﯾﺎن ﺷﯿﻌە و ﺷﯿﻌەدا. ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻋێﺮاق ،ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﺗﺎزەﺗﺮﯾﻦ ھێﺰن ﻛــە ﻟەﮔــەڵ ھﺎﺗﻨﯽ داﻋــﺶ ،ﺑە ﻓﺘﻮاﯾەﻛﯽ ﻋەﻟﯽ ﺳﯿﺴﺘﺎﻧﯽ دروﺳﺖ ﻛﺮان و ژﻣﺎرەﯾﺎن ﻟــە 100ھەزار ﺗێﭙەڕی ﻛــﺮدووە و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﺶ ﻛﺮدﻧﯽ ﺑە ھێﺰی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ،ﺟﯿﺎ ﻟەو دەﯾﺎن ھێﺰەی ﻟــە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛەدا ھەن و ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ دەرەﻛﯿﯿﺎن ھەﯾە. ﻋــﻮدەی ﺧــﺪران ﻧﻮێﻨــەری ﺣەﺷﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟە دەڵێﺖ ،ﺑە ﺳــەرﺑﺎزﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻋێﺮاق ھــﯽ ﺋەﻣڕۆ ﻧﯿﯿە ،ﺋــەو ﺑەھﯚی ﺋــەو ﺟەﻧﮕە ﺑــێ ھﻮوداﻧەوە ﺑــﻮوە ﻛە رژێﻤﯽ ﭘێﺸﻮوی ﻋێﺮاق ﺑەرﭘﺎی ﻛﺮدوون ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛەدا ﻟــە دژی ﺋێﺮان و ﻛﻮێــﺖ و راﭘەڕﯾﻨﯽ ﺟەﻣﺎوەری ﻟە ﻋێﺮاق و ھەڵﻤەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﻔﺎل، ﺋەواﻧە واﯾــﺎن ﻛــﺮد ﻛﯚﻣەڵﮕەی
ﻋێﺮاق ﺑــەرەو ﺑەﺳــەرﺑﺎزﯾﻜﺮدن ﺑﭽێــﺖ ،ھەروەھــﺎ دوای ھﺎﺗﻨﯽ داﮔﯿﺮﻛﺎری ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ،ﭼەﻧﺪان ﮔﺮووﭘﯽ ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺎر دروﺳﺖ ﺑﻮون و دواﺗﺮﯾﺶ دەرﻛەوﺗﻨﯽ داﻋﺶ و رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﻟەﻻﯾەن ھێﺰە ھﺎوﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻟە ﺳﻮﭘﺎی و ﭘﯚﻟﯿﺲ و ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ،ﺑﯚﯾە ﺋەو ﺣﺎڵەﺗە ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﯿــەﻛﺎن ﻧەﺑــﻮو ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑﯚ ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺮدن ﺑﻮوە ﻟە ﺧﯚﯾﺎن. ﺧﺪران زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دوای داﻋــﺶ وﺗﻮێــﮋ دەﻛﺮێﺖ، ﭼﻮﻧﻜــە ﻋێﺮاﻗﯿﯿــەﻛﺎن دوای ﺋﺎڵﯚزﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ 2007 - 2005 ﺑﯚﯾــﺎن دەرﻛەوت ﺋــەوەی زﯾﺎن دەﻛﺎت ﺗەﻧﯿــﺎ ﺧﯚﯾﺎﻧﻦ ،ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ و ﺋﺎﺷﺘەواﯾﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﭼﺎرەﺳــەرە ﺑــﯚ ﮔەڕاﻧﺪﻧــەوەی ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯽ وت و ﺋــەو ﭼەﻛەش ﻛە ﺑەدەﺳﺘﯽ ﺷەڕواﻧﺎن دەﺑﯿﻨﺮێﺖ ،ھﯽ دەوڵەﺗە“. ﻟەﺑﺎرەی ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ زاڵﺒﻮوﻧﯽ ﺑﯿﺮی ﺳەرﺑﺎزی ﺑەﺳەر وﺗﻮێﮋەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا و ھەوﻟێــﺮ ،ﻋﻮدەی رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﺋەواﻧــە ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻧﯿﯿە و وەك ﺧﯚﻣﺎن ﻟە ﺳــﺎﯾەی ﺑﻮوﻧﯽ ﻣەرﺟەﻋﯿەﺗﯽ ﺑﺎ ﺋەو ﺗﺮﺳــەﻣﺎن ﻧﯿﯿە ﻛە ﭘﺎرێــﺰەری ھەﻣﻮو ﮔەﻟﯽ
ﻋێﺮاﻗە ،ﺑﯚﯾە ﻟە ﺳــﺎﯾەی ﺋەواﻧەوە زﻣﺎﻧﯽ ﭼەك ﺑەﺳــەر زﻣﺎﻧﯽ وﺗﻮێﮋ زاڵ ﻧﺎﺑێﺖ ،ﺑــەم رەﻧﮕە ھەﻧﺪێﻚ ﺗەﻣﺎﺣﻜﺎری ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻧەرێﻨﯽ ﺑﯚ ﺳەر وﺗﻮێﮋەﻛﺎن ھەﺑێﺖ ،ﺋەوەش ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧە ﻧەك ﻣﺎﻓەﻛﺎن ﻛە دەﺳﺘﻮور ﺑﯚ ھەﻣﻮواﻧﯽ دﯾﺎری ﻛﺮدووە. ﻻی ﺧﯚﯾەوە د .ﺳﺎڵﺢ ﻣەﻻ ﻋﻮﻣەر ﭼﺎودێﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﻛﯚﻟﯿــﮋی ﯾﺎﺳــﺎ و راﻣﯿــﺎری ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺳەﺣەدﯾﻦ ،ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﻋێــﺮاق ﻟەﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺗەﻧﮕﮋەداﯾە و دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ داﻋﺶ ﺑەﺷــێﻚ ﺑﻮو ﻟە دەرھﺎوێﺸﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎن ،ﺳــەرﺑﺎری ﺗەﻧﮕﮋەی ﺋﺎﺑــﻮوری و ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻧێــﻮان ھەوﻟێﺮ و ﺑەﻏﺪا ،ﺑﯚﯾە دوای داﻋﺶ ﺋەﮔەر ھەﯾە ﻓﯚڕﻣەﻛﺎن ﺑﮕﯚڕێﺖ و ﻛێﺸەی ﻧﻮێ ﺑێﺘە ﺋﺎراوە.
زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻛــﻮرد ﺋێﺴــﺘە دﯾﻔﺎﻛﺘــﯚ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺑەﻏﺪاد ﭘﭽــڕاوە و ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﮔەورەی وەك ﭘﺎرﺗﯽ ھﯿﭻ ﭘﯚﺳــﺘێﻚ ﻟــە ﺑەﻏﺪا وەرﻧﺎﮔﺮێــﺖ ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﯿﺮ ﻟەوە ﺑﻜﺮێﺘەوە ﭼﯚن ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪاد ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت دۆﺧﯽ ﺋێﺴــﺘەی ﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻧەرێﻨﯽ دەﺑێﺖ ﻟەﺳەر ﻣﺎﻣەڵــەی ﻛﻮرد ﻟە ﺑەﻏــﺪا ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻤﺎن ﺑــە ﯾەﻛﺪەﻧﮕﯿﯿە ﻟە دوای داﻋﺶ“. ﺋەو ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾەی زاﻧﻜﯚ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛــە ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﮔەورە ﻟــە ﻋێﺮاﻗــﺪا دەﺑێــﺖ و ﺋەوﯾﺶ ﺑە داﺑەﺷــﺒﻮوﻧﯽ ﻋێــﺮاق ،ﭼﻮﻧﻜە ﻧﺎﺗﻮاﻧــﺮێ ﺳــەرﻟەﻧﻮێ ﻋێــﺮاق دروﺳــﺖ ﺑﻜﺮێﺘەوە ،ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ دوای داﻋﺶ ﻛە ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﭘێﻜەوە
ﺑﮋﯾﻦ ،ﺑﯚﯾە ﺋەﮔــەر ﺑەﻏﺪا ﺑﯿەوێﺖ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳــەرﺑﺎزی ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﺎت ،دەﺑێﺖ ﺋەوەی ﺑﯿﺮ ﻧەﭼێ ﻛــە ھەرێﻢ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ﻧﺎوﺧﯚ ﺋێﺴﺘە ﺑێ ھێﺰ ﻧﯿﯿە و دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﺧﯚی ﺑﻜﺎت. د .ﺳــﺎڵﺢ ﻣەﻻ ﻋﻮﻣەر ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺧﯚی ﭘێﺸــﺎن دا ﻟــەوەی ﺑەﻏﺪا ﻧﺎﯾــەوێ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﺑﺪات و ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟە دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﺳــەرﺑﺎزی ھەﯾــە. ﺋﺎﻣﺎژەی دا ”ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸــەوە ﺋێﺮان ﻧﺎﯾەوێ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەھێﺰ ﺑێــﺖ ﻛە ﺑەﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی دەزاﻧێﺖ، ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻛەی ﺑەﻏﺪا ﺧﺎوەﻧﯽ ﺑڕﯾﺎری ﺳــەرﺑەﺧﯚی ﺧﯚی ﺑﻮو، ﺋﯿﻨﺠــﺎ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻣﺎﻣەڵەی ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜﺎت.
ﺟەﻣﯿﻞ ﺑﺎﯾﻚ و دۆران ﻛﺎڵﻜﺎن دﯾﺎرﺗﺮﯾﻨﯿﺎﻧﻦ
ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﭘێﻨﺞ ﺳەرﻛﺮدەی ﭘەﻛەﻛە دەﺧﺎﺗە ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﯽ ﻣﺎدەی ھﯚﺷﺒەر
وﺷە /ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد وەزارەﺗــﯽ دەرەوە و ﮔەﻧﺠﯿﻨەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟــە ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﻓەرﻣﯿﺪا، ﭘێﻨﺞ ﺳەرﻛﺮدەی ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ”ﭘەﻛەﻛە“ی ﺧﺴﺘە ﻧﺎو ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺋەو 900دەزﮔە و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿﺎﻧەی ﻟە ﻟﯿﺴــﺘﯽ ڕەﺷﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎدان و ﺑە ”ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻣﺎدەی ھﯚﺷﺒەر“ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون. ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ وەزارەﺗﯽ دەرەوە و ﮔەﻧﺠﯿﻨــەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻛــە ﻟــە 20ﻧﯿﺴــﺎن/ﺋەﭘﺮﯾﻠﯽ 2011ﻟــە ﭘێﮕــەی ﻓەرﻣﯿــﯽ وەزارەﺗﯽ ﮔەﻧﺠﯿﻨــەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑــو ﻛﺮاوەﺗەوە ،ﺗێﯿــﺪا ھﺎﺗﻮوە، ”ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛەﯾــﻦ ﻛــە داﻣەزرێﻨــەری ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﺟﭭﺎﻛﯽ ﮔــەل ،ﺟەﻣﯿــﻞ ﺑﺎﯾــﻚ و دۆران ﻛﺎڵﻜﺎن و ﺳەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە )ڕەﻣﺰی ﻛﺎرﺗﺎڵ ،ﺳەﺑﺮی ﺋــﯚك و ﺋﺎدەم ﺋﯚزۆن( ﻟە ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﻣﺎﻣەڵەﻛﺎران ﺑە ﻣﺎدە ھﯚﺷــﺒەردا
دادەﻧﺮێــﻦ ،ﺑەﮔﻮێﺮەی ﯾﺎﺳــﺎی ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙەﻛﺎﻧﯽ داﻧﺎﻧﯽ ﻛەﺳەﻛﺎن ﻟە ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﯽ ﻣﺎدەی ھﯚﺷﺒەر، ﻛە ﯾﺎﺳﺎﯾەﻛﯽ ﻛﺎرا و ﻛﺎرﭘێﻜﺮاوە“. ﻟە ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮی ﺑڕﯾﺎرەﻛەدا ﺋەوە ﺧﺮاوەﺗــە ڕوو ﻛــە ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧە ﻟە ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ”ﭘەﻛەﻛــە“دان و ﻧﺎوەﻛەﯾﺎن ﺑﻮوە ﺑە ﻛﯚﻣــﺎ ﺟﭭﺎﻛێﻦ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺳــەرۆﻛەﻛەی وەك ﻣﺎﻣەڵەﭘێﻜەر و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﻜﺎری ﻣﺎدەی ھﯚﺷــﺒەر ﻟــە ﻗەڵــەم دەدرێ .ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﭼﻮارﭼێﻮەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟە ﯾﺎﺳﺎی ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺋﺎﯾﺎر/ﻣﺎﯾــﯚی 2008ی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻣەڵەﻛﺎراﻧﯽ ﻣﺎدەی ھﯚﺷــﺒەر ﻟە دەرەوەی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو ﺳــەرﻛﺮداﻧە و ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﮔەل، ﺗﯚڕێﻜــﯽ ﻓﺮەواﻧﯿﺎن ﻟــە ﺗەواوی ﺋەوروﭘــﺎ ﺑــو ﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨــﺎن و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﻜــﺮدن و دزەﭘێﻜﺮدﻧــﯽ ﺋەﻓﯿــﻮن و ﺣەﺷــﯿﺶ ،ﺋەﻣــەش ﯾەﻛێﻜە ﻟە
ﻛــﺮدە ﺗﺎواﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﮔەل ،ﻛە ﭘﺎرەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑە ﻣﺎدە ھﯚﺷــﺒەرەﻛﺎن ﺑــﯚ ﻛڕﯾﻨﯽ ﭼەك و ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﺳــەرﺑﺎزی ﺑەﻛﺎر دێﻨێﺖ. ﺋەو ﺑڕﯾﺎرە ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧەﻛەوﺗﻮوەﺗە ﻣﯿﺪﯾﺎوە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ”وەزارەﺗﯽ دەرەوەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ،ﻛﯚﻣﺎ ﺟﭭﺎﻛێﻦ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن )ﭘەﻛەﻛــە(ی وەك رێﻜﺨﺮاوێﻜﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯽ ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2001ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺑڕﯾﺎری 13224 ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺗﯿﺮۆرەوە“. دﯾﭭﯿﺪ ﻛﯚھﯿﻦ ﺑﺮﯾﻜﺎری ﻛﺎروﺑﺎری ﺗﯿــﺮۆر و ھەواﮔــﺮی داراﯾــﯽ ﻟە وەزارەﺗﯽ ﮔەﻧﺠﯿﻨــەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮدووە ،ﺋێﻤە ﻟە دڵﯽ ﻛﯚﻣــﺎ ﺟﭭﺎﻛێــﻦ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و داﻣەزرێﻨەراﻧﯽ دەدەﯾﻦ ،ﺳەرﭼﺎوە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ داراﯾﯿﯿﺎن وﺷﻚ دەﻛەﯾﻦ ،ﺗــﺎ داھﺎﺗﯿــﺎن ﻧەﺑێ ﺑﯚ ﭘڕۆژە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯽ“. وەزارەﺗﯽ ﮔەﻧﺠﯿﻨــەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑــوی ﻛﺮدووەﺗــەوە” ،ﺟەﻣﯿﻞ ﺑﺎﯾﻚ ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە داﻣەزرێﻨەران و ﺳــەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯽ ﺑﺎی ﻛﯚﻣﺎ ﺟﭭﺎﻛێﻦ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘەﻛەﻛە و دۆران ﻛﺎڵﻜﺎن ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑەﯾە ،ڕەﻣﺰی ﻛﺎرﺗﺎل ﺳەرۆﻛﯽ ﻟﻘﯽ ﺋەوروﭘﺎی ﭘەﻛەﻛە و ﺳەﺑﺮی ﺋﯚك ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ داراﯾــﯽ ﺋەوروﭘﺎ، ﺋــﺎدەم ﺋﯚزۆن ﻟە ﺑﺎﻛــﻮری ﻋێﺮاق ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗــﯽ ﭘەﻛەﻛــە دەﻛﺎت،
ﺑﯚﯾە ﺋەو ﻧﺎواﻧە و ﺗەواوی ﺋەواﻧەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ھەن ،ﺳــڕ دەﻛﺮێﻦ و ھەڵﺪەﭘەﺳــێﺮدرێﻦ و ﺑەھﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻣﺎﻣەڵەﯾەﻛﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و داراﯾﯿﯿــﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﻧﺎﻛﺮێﺖ“. ”ﻟــە ﻣــﺎوەی ﺳــﺎڵﯽ 2000ﺗــﺎ 2011ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﯾﺎﺳــﺎی ﻣﺎﻣەڵە ﺑــە ﻣﺎدەی ھﯚﺷــﺒەر ﻟە دەرەوەی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ،وەزارەﺗــﯽ ﮔەﻧﺠﯿﻨەی ﺋەو وﺗــە ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧە 900داﻣــەزراوە و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ ﺑﺨەﻧە ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﻜﺮدن ﺑە ﻣﺎدەﻛﺎﻧﯽ ھﯚﺷﺒەر ﻛە ﻟە ﻧێﻮﯾﺎﻧﺪا 87ﺳــەرﻛﺮدەی ﮔﺮووپ و ﺑﺎﻧﺪە ﻣﺎﻓﯿﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن ھەن“ .وەزارەﺗەﻛە ﺋەﻣەی راﮔەﯾﺎﻧﺪووە. ﻟــە ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮی وەزارەﺗﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
دوای داﻋﺶ ﻋێﺮاق دەﺑێﺖ ﺑە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺳەرﺑﺎزی
3
ﮔەﻧﺠﯿﻨــە و ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ڕووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﻣﺎدەﻛﺎﻧــﯽ ھﯚﺷــﺒەر ﻟە دەرەوەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ، ﭼەﻧﺪ ﺑﺎزرﮔﺎﻧێﻜــﯽ ﺗﺮ ﻟە ﻣﯚڵﺪاﭬﯿﺎ و ڕۆﻣﺎﻧﯿــﺎ ﻛە ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎن، ﻧﺎوﯾﺎن ﺧﺮاوەﺗە ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﯽ ﻣﺎدەی ھﯚﺷــﺒەر دوای ﺋەوەی ﺑە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ ﭘەﻛەﻛە و ﺑﯚ ﭘەﻛەﻛە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿﺎن ﺑەو ﻣﺎداﻧەوە ﻛﺮدووە. وەزارەﺗەﻛە ﺋﺎﻣﺎژەی داوە ،وەزارەﺗﯽ دەرەوە و ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی وەزارەﺗﯽ ﮔەﻧﺠﯿﻨە ﺑﯚ ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن، ﺋەم ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺧﻮارەوە دەﺧﺎﺗە ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﯽ ﻣﺎدەی ھﯚﺷﺒەر ﻛە ﺧەڵﻜﯽ ﻣﯚڵﺪاﭬﯿﺎن) ،زەﯾﻨەدﯾﻦ ﮔێﻠێﺮی ،ﭼەرﻛﯿــﺰ ﺋەﻛﺒﻮﻟﻮت ﺑە ”ﺳــێﺮﯾﻨﺖ ﻣﻮراد“ﯾﺶ ﻧﺎﺳﺮاوە، ﻋﻮﻣەر ﺑﯚزﺗەﭘــە( وەك ﻣﺎﻣەڵەﻛﺎر
و ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﻣــﺎدەی ھﯚﺷــﺒەر، ﻧﺎوﯾﺎن دەﭼێﺘە ﻟﯿﺴــﺘﯽ SDNTS ﺑەھــﯚی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿــﺎن ﻟەﮔــەل ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺑــﻮاری ھﯚﺷــﺒەرەﻛﺎن ،ھﺎوﻛﺎت دەﺳــﺘەی ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻋﻮﻣەر ﮔێﻠێﺮی و ﺳێ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺗــﺮ ﻛــە ﺑﺎرەﮔﺎﯾﺎن ﻟــە ڕۆﻣﺎﻧﯿﺎﯾە ﺧﺴﺘە ﻟﯿﺴﺘﯽ ڕەﺷــەوە ،ﺑەھﯚی ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﻟەﮔــەڵ زەﯾﻨەدﯾﻦ ﮔێﻠێــﺮی ،ﺋەﻣﺎﻧــەش ﺑەﮔﻮێﺮەی ﯾﺎﺳﺎی ﻣﺎدەی ھﯚﺷــﺒەرەﻛﺎن ﻟە دەرەوەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﻟە ﺑەردەواﻣﯽ ھەوڵەﻛﺎن ﺑﯚ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺋەوروﭘﺎ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ھﯚﺷﺒەر دەﻛەن. ﺋﺎدەم ﺟەی ﺳﺰوﺑﯿﻦ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەی ﭼﺎودێﺮی ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن
ﻛە ﻣﺎﻣەڵــە ﺑە ﻣﺎدەی ھﯚﺷــﺒەر دەﻛەن ،ﻟە وەزارەﺗﯽ ﮔەﻧﺠﯿﻨەی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺋﺎﻣــﺎژەی داوە ”ﺋــەو ﻛﺎراﻧە ﺋﺎﻣﺎژەﯾەﻛﯽ ڕووﻧﻦ و ڕۆڵﯽ ﮔﺮﻧــﮓ دەﺑﯿﻨــﻦ ﻟــە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑە ﻣﺎدەی ھﯚﺷــﺒەر، ﺑﯚ ﭘﺎرەدارﻛﺮدﻧﯽ ﺗﯿﺮۆر ﻟە ﺗەواوی وﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎدا“. وردەﻛﺎرﯾــﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﺑــﺎرەی ﺋەو ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧــەی ﭘەﻛەﻛەوە ﺧﺮاوەﺗە ڕوو و ﻧﻮوﺳﺮاوە ،زەﯾﻨەدﯾﻦ ﮔێﻠێﺮی ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺑﺎی ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە و ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ڕێﻜﺨﺮاوی ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﻣــﺎدەی ھﯚﺷــﺒەرە، ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟە ڕۆﻣﺎﻧﯿﺎ، ﺑەھﯚی ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ھەﻧــﺎردە و ھﺎوردەﻛــﺮدن ﻛە ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﺷــەرﻋﯽ ﻟە ﺗەواوی ﺋەوروﭘﺎ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ دەﻛەن ،ھﺎوﻛﺎت زەﯾﻨەدﯾــﻦ ﮔێﻠێــﺮی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﭘەﻛەﻛــە ﭼەرﻛﯿﺰ ﺋەﻛﺒﻮﻟــﻮت ھەﯾــە ﻛــە ﺑەﻧﺎوی ”ﺳێﺮﻧﯿﺖ ﻣﻮراد“ ﻧﺎﺳﺮاوە و ﺳﺎڵﯽ 2008ﺑڕی 199ﮔــﺮام ھێﺮۆﯾﻨﯽ ﭼەرﻛﯿــﺰ ﻟەﻻﯾــەن ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻣﯚڵﺪاﭬﯿﺎ دەﺳﺘﯽ ﺑەﺳــەردا ﮔﯿﺮا ﻛە ﻧﺮﺧەﻛەی 8.8ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯽ ﺑﻮوە. ﻋﻮﻣەر ﺑﯚزﺗەﭘــە ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺗﺮی ﭘەﻛەﻛەﯾــە و ﻛﺎر ﺑﯚ ﺋــەو ﺣﺰﺑە دەﻛﺎت ،ﺋێﺴــﺘە ﻟە دەﺳــەت و ﯾﺎﺳــﺎﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚڵﺪاﭬﯿــﺎ ھەﺗﻮوە، ﻟەﻻﯾەن دادﮔﺎوە ﺑەﺑێ ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧﯽ ﺑە 12ﺳﺎڵ ﮔﺮﺗﻦ ﺳﺰا دراوە.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
4
ژﻣﺎرە ) ، (179ﭼﻮارﺷەم2017/ 3/ 15 ،
ﯾەﻛێﺘﯽ ﮔەڕەﻛێﻜﯽ ھەوﻟێﺮ ﻟە ﺧەڵﻜﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻗەدەﻏە دەﻛﺎت وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھێﻤﻦ ڕەﻓﯿﻖ ﮔەڕەﻛــﯽ ﺷﯚڕﺷــﯽ ﻧــﻮێ ﻛــە راﺳــﺘەوﺧﯚ ﻟە ﺗەﻧﯿﺸﺖ ﺑﺎرەﮔﺎی ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەڵﻜەوﺗﻮوە، ﭘێﺸﺘﺮ ﻟەﻻﯾەن ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە ﺷﻮﻗە و ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺳەر ﻛەﺳﻮﻛﺎری ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﺣﺰﺑەﻛە داﺑەش ﻛﺮاوە، ھەرﭼەﻧــﺪ زۆرێــﻚ ﻟە ﺷــﻮﻗە و ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﻓﺮۆﺷﺮاون و ﻟەﻻﯾەن ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻛڕاون ،ﺑــەم ھﯿﭻ ﺧێﺰاﻧێﻜﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑﯚﯾﺎن ﻧﯿﯿە ﻟەو ﮔەڕەﻛەدا ﻧﯿﺸــﺘەﺟێ ﺑﺒﻦ ،ھەر ﻛﺮێﭽﯿﯿەﻛﯿﺶ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻣەڵﺒەﻧﺪی ﺳێﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ھەﺑێﺖ. ﯾەﻛێﺘﯽ ﮔەڕەﻛﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﻧﻮێ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ دەﻛﺎت ﮔەڕەﻛﯽ ﺷﯚڕﺷــﯽ ﻧــﻮێ ﻟە 800 ﺷــﻮﻗە و ﺧﺎﻧﻮو ﭘێﻚ دێﺖ ،ﺳﺎڵﯽ 2011دروﺳﺖ ﻛﺮاوە و راﺳﺘەوﺧﯚ ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﺗەﻧﯿﺸــﺖ ﺑــﺎرەﮔﺎی ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﺑە ﻛﯚﺷﻜﯽ ﺳــﭙﯽ ﻧﺎﺳــﺮاوە .ﺷﻮﻗە و ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﮔەڕەﻛە ،ﻟە ﺳــەرەﺗﺎدا ﻟەﻻﯾــەن ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە ﺑە ﻛەﺳﻮﻛﺎری ﺷــەھﯿﺪاﻧﯽ ﺣﺰﺑە ﺑەﺧﺸــﺮا ،ﺑەم ﺑەﺷێﻜﯽ زۆر ﻟەو
ﺧێﺰاﻧﺎﻧــەی ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﭘێ درا ،ﻧەﭼﻮوﻧە ﻧــﺎو ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧەوە، ھەﻧﺪێﻜﯿــﺎن ﻓﺮۆﺷــﺘﯿﺎن و ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﺑە ﻛﺮێﯽ دەدەن. )ه .ی( ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی رەوەﻧﺪ ﺑﯚ ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە ﻛە ﻟــەو ﮔەڕەﻛەدا ﻛﺎر دەﻛﺎت ،ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ، ”ﺋەو ﺷــﻮﻗە و ﺧﺎﻧﻮواﻧە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻦ ﺑە ﺧێﺰاﻧە ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛﺎن و ﺑﯚ ﺧەڵﻜﯽ ﺳەرﺑە ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﯿە ﺗێﯿﺪا ﻧﯿﺸــﺘەﺟێ ﺑﻦ چ ﺑە ﻛڕﯾﻦ و چ ﺑە ﻛﺮێ“. زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﺷــﻮﻗە و ﺧﺎﻧﻮو ھەﯾە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺷــەش ﺟﺎر ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﭘێﻮە ﻛﺮاوە ،ﺑەم ﺑﯚ ھەﻣــﻮو ﻛڕﯾﺎرەﻛﺎن ﯾــﺎن دەﺑێﺖ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑــﻦ ﯾــﺎن ﺋﯿﻨﺘﯿﻤــﺎی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎن ﻟە ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە ﻧﺰﯾﻚ ﺑێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەﺑێ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﻣەڵﺒەﻧﺪی ﺳــێﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ،ھﯿﭻ ﻣﺎﻣەڵەﯾەﻛﯽ ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻦ و ھﯿﭻ ﺑــە ﻛﺮێﮕﺮﺗﻨێﻜﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎن راﯾﯽ ﻧﺎﻛﺮێﺖ“. ﺋێﺴــﺘە ،ﻧﺮﺧﯽ ﻛﺮێــﯽ ﺧﺎﻧﻮو ﻟەو ﮔەڕەﻛەدا 350ھەزار دﯾﻨﺎر و ﻧﺮﺧﯽ ﻛﺮێﯽ ﺷﻮﻗەﻛﺎن 250ھەزار دﯾﻨﺎرە. ﺋەو رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﺋێﻤە ﻟەﺳەر داوای ﻣەڵﺒەﻧﺪ داوای ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﻣەڵﺒەﻧﺪ دەﻛەﯾﻦ ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻣﺎﻣەڵەی ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﺪا
ﯾﺎن ﻟە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﺑە ﻛﺮێﺪاﻧﺪا، ﭘﺎش ﺋەوەی ﻟەﻻﯾــەن ﻣەڵﺒەﻧﺪی ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻟەﮔەڵ ﺧێﺰاﻧەﻛە دەﻛﺮێﺖ ،ﺋەﮔەر ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑێﺖ ﯾــﺎن ﻧﺰﯾﻚ ﺑێﺖ ﻟــەو ﺣﺰﺑە، ﻣﯚڵەﺗــﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮوﻧﯽ ﭘــێ دەدرێﺖ“. ﺷﯚڕﺷﯽ ﻧﻮێ ﻟە ﭘﯚﻟﯿﺴﯿﺶ ﻗەدەﻏەﯾە ﻟەو ﮔەڕەدا ھﯿﭻ ﺑﻨﻜەﯾەﻛﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ و ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑەﭘێــﯽ ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ”وﺷــە“ راﺳــﺘەوﺧﯚ ﭘێﻮەﺳﺘە ﺑە ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿەوە. ھەر ﻛێﺸــەﯾەك ﻟــەو ﮔەڕەﻛەدا روو ﺑــﺪات ،ﻟەﻻﯾەن ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە دەﺳــﺘێﻮەرداﻧﯽ ﺗێــﺪا دەﻛﺮێﺖ و رێﮕە ﻧﺎدرێﺖ ﭘﯚﻟﯿــﺲ رۆڵﯽ ﺗێﺪا ﺑﺒﯿﻨێﺖ. ﻋﯿﺴــﺎ ﺣﻮﺳــێﻦ ﻛﺎدری ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوی ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ڕێﻜﺨــﺮاوە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە، ”ﺋەو ﺷــﻮێﻨە ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی ﺧﯚی ھەﯾە و ھەﻣﻮو ﺧێﺰاﻧەﻛﺎن ﺧﺎوەﻧﯽ ﺷەھﯿﺪی ﯾەﻛێﺘﯿﻦ و ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی ﺧﺎﻧﻮو و ﺷﻮﻗەﯾﺎن ﻟەو ﮔەڕەﻛە ﭘێ دراوە“.
ﺋــەو دەڵــێ” ،ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﺧەڵﻜەﻛــەی ھەﻣﻮوی ﯾەﻛێﺘﯿﻦ، ﺑﯚﯾە ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛە ﻟە ﺗەﻧﯿﺸــﺖ ﺋــەو ﮔەڕەﻛەﯾە، ﺧــﯚی ﺑــە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻛێﺸــەی ﺧەڵﻜەﻛــە دەزاﻧێــﺖ و ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ڕووداﻧﯽ ﻛێﺸەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﯾﺎن ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎو و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ،ﺧﯚی دەﺳﺘێﻮەردان دەﻛﺎت و ﻛێﺸەﻛﺎن دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ و ﻻﯾەﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪار“. ﺋەو ﻛﺎدرەی ﯾەﻛێﺘﯽ زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ، ”ﻣﻮﺧﺘﺎری ﺋــەو ﮔەڕەﻛە ھەﻣﺎن ﻣﻮﺧﺘﺎری ﮔەڕەﻛﯽ ژﯾﺎﻧە و ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەوەﯾە ﻛە ﻛێﺸــە ﻟە ﻧێﻮان ﻣﺎڵەﻛﺎن دروﺳــﺖ ﻧەﺑێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﺪا ﭼەﻧﺪ ﻣﺎڵێﻜﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟەو ﮔەڕەﻛەدا ﺑــﻮون و ﻟەﺳــەر ھەڵﺪاﻧﯽ ﺋﺎی ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗــﯽ ھەﻧﺪێﻚ ﮔﺮﻓﺖ و ﻛێﺸــەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ دروﺳﺖ ﺑﻮو ،ﺑﯚﯾە ﻟەوﻛﺎﺗــەوە ﺑڕﯾﺎر درا ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﺧەڵﻜﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟەو ﺷﻮێﻨە ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﻦ“. ”ﺑەم ﺋەوە ﻣﺎﻧــﺎی ﺋەوە ﻧﯿﯿە ﻛە ﺧەڵﻜﯽ ﺗــﺮ ﻣﺎﻓﯽ ﺋــەوەی ﻧﯿﯿە ﻟــەو ﮔەڕەﻛە داﺑﻨﯿﺸــێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەی ﺋەو ﮔەڕەﻛــە ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟە ﭘﺎرﺗﯽ ﻧﺰﯾﻜە و ﯾﺎرﯾﺪەدەرەﻛەﺷﯽ
ﯾەﻛێﺘﯿﯿە“ ﺣﻮﺳێﻦ وای ﮔﻮت. وەزارەﺗﯽ ﺷەھﯿﺪان ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەو ﮔەڕەﻛەوە ﻧﯿﯿە ﻓﻮﺋﺎد ﻋﻮﺳﻤﺎن ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ ﺷــەھﯿﺪان و ﺋەﻧﻔﺎﻟﻜﺮاواﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە ،ﺧﺎﻧﻮو و ﺷﻮﻗەﻛﺎﻧﯽ ﮔەڕەﻛﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﻧﻮێ ﻟەﻻﯾەن ﯾەﻛێﺘﯽ ﺧﯚﯾەوە داﺑەش ﻛﺮاوە .ﺋەو دەڵێ” ،ﺋەوان ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﻧﺎوەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮد و ﻟە ڕێﮕەی ﺧﯚﯾﺎﻧەوە داﺑەﺷــﯿﺎن ﻛﺮد ﺑەﺳەر ﺷــەھﯿﺪاﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﺪا و ﺑﻮدﺟەی دروﺳﺘﻜﺮدﻧەﻛەﺷﯽ ﻟەﻻﯾەن ﺑەﻏﺪا داﺑﯿﻦ ﻛﺮا“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،وەزارەﺗﯽ ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ھﯿﭻ دەﺳﺘێﻜﯽ ﻟەو ﻛﺎرەدا ﻧەﺑﻮوە“. ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎروﺑﺎری ﺷەھﯿﺪان رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﻟەﻛﺎﺗﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﮔەڕەﻛەﻛــەدا داوا ﻟە ﺋێﻤە ﻛــﺮا ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ﺑــﯚ ﺋــەو ﮔەڕەﻛە داﺑﯿــﻦ ﺑﻜەﯾﻦ و ﺋێﻤــەش ﻻی ﺧﯚﻣﺎﻧــەوە ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻜﯽ ﻓەرﻣﯿﻤﺎن ﻧﺎرد ﺑﯚ وەزارەﺗﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﺑــﯚ ﺋەوەی ڕێﮕەوﺑﺎن و ﺋــﺎو و ﻛﺎرەﺑﺎ و ﭘڕۆژە ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﺋەو ﮔەڕەﻛە داﺑﯿﻦ ﺑﻜەن“.
ﻋﻮﺳــﻤﺎن ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــﯚ ﺋەوەش ﻛﺮد” ،وەزارەﺗﯽ ﺷەھﯿﺪان ﺋەﮔەر ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون ڕاﺑﮕەﯾەﻧێــﺖ ،ﺋــەوە ﺑــﯚ ھەﻣﻮو ﺷەھﯿﺪاﻧە ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ﺑێ ﺟﯿﺎوازی ﻧەك ﺷــەھﯿﺪاﻧﯽ ﺣﺰﺑێﻚ ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ، ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﻤە ﻻﯾەﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﻦ ﻧەك ﺣﺰب“. ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻣەڵﺒەﻧﺪی ﺳێﯽ دەوێ ھﯿﭻ ﻣﺎﻣەڵەﯾەﻛﯽ ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻦ ﯾﺎن ﺑــە ﻛﺮێﺪاﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮو و ﺷــﻮﻗە ﻟەو ﮔەڕەﻛەدا ،ﺑەﺑێ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻣەڵﺒەﻧــﺪی ﺳــێﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ راﯾﯽ ﻧﺎﻛﺮێﺖ ،ﺋەواﻧەی ﺧﺎﻧﻮو دەﻛڕن ﯾﺎن ﺑەﻛﺮێﯽ دەﮔﺮن، ﻟە ﺳــەرەﺗﺎدا دەﺑێﺖ ﺳــەرداﻧﯽ ﻣەڵﺒەﻧﺪی ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑﻜەن ،ﭘﺎش ﺑەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻣەڵﺒەﻧﺪ، ﺋﯿﺘﺮ ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ دەﺑێﺖ. ﺷێﺮوان ﻋەو ﺷــﻮاﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻣەڵﺒەﻧــﺪی ﺳــێﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﯚ ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی وەزارەﺗﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ زەوی ﺋەو ﮔەڕەﻛەی ﻟەﺳــەر ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺗﺎﭘﯚ ﻛﺮد ،دواﺗﺮ ﻛە ﺧﺎﻧﻮو و ﺷــﻮﻗە دروﺳــﺖ ﻛﺮا ھەﻣﻮوی درا ﺑە ﻣﺎڵﺒﺎﺗﯽ ﺷەھﯿﺪاﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ“. ﺷــﻮاﻧﯽ ﺋــەوەی رەت ﻛــﺮدەوە،
ھﯿﭻ ﻛەﺳــێﻜﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ھﺎﺗﺒێﺖ ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟە ﻣەڵﺒەﻧﺪ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟەو ﮔەڕەﻛە داﺑﻨﯿﺸێﺖ و ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﭘێ ﻧەدراﺑێﺖ .زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺧەڵﻜﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ھەر ﺧﯚی ﻟە ﮔەڕەﻛێﻚ داﻧﺎﻧﯿﺸێﺖ ﻛە ھەﻣﻮوی ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﻦ و ﺷەھﯿﺪ و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎن ﺑﯚ ﯾەﻛێﺘﯽ داﺑێﺖ“. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺷــﻮاﻧﯽ” ،ﺋێﺴــﺘە ﭼەﻧــﺪان ﺧەڵﻜــﯽ ﺟﯿــﺎواز ﻟەو ﮔەڕەﻛە دادەﻧﯿﺸﻦ ﻛە ھﺎووﺗﯿﯽ ﻋەرەﺑﯿﺸــﯽ ﺗێﺪاﯾە ،ﺋەوەی ﻻی ﺋێﻤــە ﮔﺮﻧﮕە ﺋەوەﯾە ﺋەو ﻛەﺳــە ﻛێﺸە دروﺳــﺖ ﻧەﻛﺎت ﺟﺎ ﮔﺮﻧﮓ ﻧﯿﯿە ﺳــەرﺑە چ ﺣﺰﺑێﻜــە ،ﺑەم دەﺑێﺖ ﻣەڵﺒەﻧﺪ ﺋﺎﮔەدار ﺑێﺖ ،ﺋﯿﻨﺠﺎ دەﺗﻮاﻧێ ﻟەو ﮔەڕەﻛە داﺑﻨﯿﺸێﺖ“. ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻣەڵﺒەﻧﺪی ﺳــێﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ،ھﯚی رێﮕەﻧەدان ﺑە ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮوﻧﯽ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟــەو ﮔەڕەﻛەدا ﺑەﺑێ ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻣەڵﺒەﻧــﺪی ﺣﺰﺑەﻛــە ،ﺑــﯚ ﺑﺎری ﺗەﻧﺎھﯿــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ دەﮔێڕێﺘــەوە و دەڵێ، ”ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗــﺪا ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﮔەڕەﻛە ،ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﯾە ﺑەﺳەر ﻛەﺳﻮﻛﺎری ﺷــەھﯿﺪاﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ داﺑەش ﻛﺮاون ،ﺑە ﺑﺎﺷــﺘﺮ زاﻧﺮاوە داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﮔەڕەﻛەﻛە ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﻦ“.
وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻓەرﻣﺎﻧێﻜﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺟێﺒەﺟێ ﻧﺎﻛﺎت
ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ﺷەڕداﯾە و دوو ﺳﺎڵە ﭘﻠە ﺑەرزﻛﺮدﻧەوە راﮔﯿﺮاوە وﺷە /ھەوﻟێﺮ – ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﺳــﺎڵێﻚ و ﺷــەش ﻣﺎﻧــﮓ ﭘێﺶ ﺋێﺴﺘە ،ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن واژووی ﻟەﺳەر ﺑەرزﻛﺮدﻧەوەی ﭘﻠەی ﺋەﻓﺴەراﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــﺮدووە ﻛە ﺑەﮔﻮێﺮەی ﯾﺎﺳــﺎ ﺑەرﻛﺎرەﻛﺎن، دوای ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵێﻚ ﺧﺰﻣــەت ﭘﻠەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەرز دەﻛﺮێﺘەوە ،ﺑەم ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەوە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﭘﻠــە ﻧﻮێﯿــەﻛﺎن ﺑە ﺋەﻓﺴەران ﻧەدراوەﺗەوە .ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە دەڵــێ، ﺑەھﯚی ڕێﻜﺨﺴﺘﻨەوەی ﭘەﯾﻜەری وەزارەﺗــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەوەﯾە. ﺳەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﭘێﺸﻤەرﮔەش ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەوە دەﺧﺎﺗە ڕوو ﻛە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ و ﭘﺮۆﺳەی ﭼﺎﻛﺴﺎزی ھﯚی دواﺧﺴﺘﻨەﻛەن. وەزارەﺗــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺳــﺎﻧە دوو ﮔــەڕی ﭘﻠــە ﺑەرزﻛﺮدﻧەوەی ﻟــە 21ی ﺋــﺎدار و 11ی ﺋەﯾﻠﻮول ھەﯾــە ،ﭘﺮۆﺳــەﻛە ﻟەﻻﯾــەن وەزارەﺗــەوە ﺋﺎﻣــﺎدە دەﻛــﺮێ ﺑەﮔﻮێﺮەی ﯾﺎﺳﺎی ﺳەرﺑﺎزی ،دواﺗﺮ رەواﻧــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ھێــﺰە ﭼەﻛــﺪارەﻛﺎن دەﻛﺮێﺖ و ﺋەﮔەر ﺋــەو واژووی ﻛﺮد ،رەواﻧەی
ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾــﺮان دەﻛﺮێ ﺑﯚ رەﭼﺎوﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﭼــە و دواﺗﺮ وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﭘﻠەﻛﺎن ﺑە ﺧﺎوەﻧەﻛﺎﻧﯿــﺎن دەدات ،ﺑەم ﭘﻠە ﺑەرزﻛﺮدﻧــەوەی 11ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ 2015ھێﺸــﺘﺎ ﻧەﮔەڕاوەﺗەوە ﻻی ﺋەﻓﺴــەران ،ھەرﭼەﻧــﺪە ﺑﺎرزاﻧﯽ واژووی ﻛﺮدووە.
ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ﺳــەرﻛەوﺗﻮوی ﺟێﺒەﺟــێ ﻛﺮدووە و ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛــﺮدووە، ”ﺗێﻨﺎﮔەﯾــﻦ ﺑﯚﭼــﯽ ﭘﻠەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻧﺎدەﻧــەوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن واژووی ﻛﺮدووە و ﻣﺎﻓﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧە ﺑەﮔﻮێﺮەی ﯾﺎﺳﺎی ﺳەرﺑﺎزی“.
ﭘﻠە ﺑەرزﻛﺮدﻧەوەﯾﺎن ﺗەواو ﺑﻮوە و ﭘێﯿﺎن ﻧﺎدرێﺘەوە ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧــەی ”وﺷــە“ ﻛە ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺋەﻓﺴەرێﻜﯽ ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە دەﺳﺘﯽ ﻛەوﺗﻮوە ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳﺎڵێﻜە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﺑەرزﻛﺮدﻧەوەی ﭘﻠەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﻻﯾەن ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﮔﺸﺘﯿﯽ ھێﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧەوە واژوو ﻛﺮاوە ،ﺑەم ﻟەﻻﯾەن ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەوە ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﭘﻠەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﻧەﺑەﺳﺘﺮاوە و ڕێﻚ ﻧەﺧﺮاوە و ﺑە ﺋەﻓﺴەران ڕاﻧەﮔەﯾەﻧﺮاوە ،ﺋەﻣەش ﻧﯿﮕەراﻧﯽ ﻻی ﺋەﻓﺴەراﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە و دەڵێﻦ ”ﻟەﺑﺮی ﺋەوەی ﻣﻮوﭼەﻣﺎن ﺑــﯚ زﯾﺎد ﺑﻜــەن ،ﭘﻠەﻛﺎﻧﯿﺸــﻤﺎن راﮔﯿﺮاوە“. ﺋەو ﺋەﻓﺴــەراﻧە ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەوەﯾﺶ دەدەن ﻛە ﺋەوان ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﺷــەڕدا
وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ھﯚﻛﺎرەﻛﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت ﻟەﺑــﺎرەی ھــﯚی دواﺧﺴــﺘﻨﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ھێــﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﺗێﯿﺪا واژووی ﺑەرزﻛﺮدﻧەوەی ﭘﻠەی ﺋەﻓﺴــەراﻧﯽ ﺷﺎﯾﺴــﺘەی ﻛــﺮدووە ،ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪن و ھﯚﺷﯿﺎری وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن
ﺑە“وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﻟەو ﻛﺎﺗەوە ﭘڕۆژەی دووﺑﺎرە ڕێﻜﺨﺴﺘﻨەوەی ﭘەﯾﻜەری وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ﺋﺎراداﯾــە و ھەﻧﺪێﻚ ﺑەدواداﭼﻮون و ﺳــەرﻟەﻧﻮێ ڕێﻜﺨﺴــﺘﻨەوە ھەﯾــە ،ﺋەﻣە ھﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯽ راﻧەﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻧﺎوەﻛﺎﻧە. ھەڵﮕﻮرد ﺣﯿﻜﻤــەت زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ”وەك ﻣﺎف ﺋەﻓﺴەران ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧە و وەزارەﺗﯿــﺶ ﺋﯿﺸــﯽ ﻟەﺳــەر ﻛــﺮدووە و ﺗــەواوی ﻓﻠﺘەرەﻛﺎﻧﯽ ﺗێﭙەڕاﻧﺪووە، ﺑەم ﻟە
ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺋــەو زﻧﺠﯿــﺮە رێﻜﺨﺴــﺘﻨەواﻧەی ﻧﺎو وەزارەت، ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺗەﻣەﻧﯿــﺎن ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﻜﺮدﻧﯿﺎن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔەر ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺋەواﻧەی ﻟە ﭘﻠەی ﻟﯿﻮان و ﻛﺎﺗــﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﯿﯿﺎﻧە ،ﺋەﮔەر ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻦ ﻧەﻛﺮێﻦ ،ﺋەواﻧەی ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺑەرزﻛﺮدﻧــەوە ﭘﻠەﯾﺎن دەﮔﺎﺗــە ﺋەو ﺋﺎﺳــﺘە ﻛێﺸــەﯾﺎن ﺑﯚ دروﺳــﺖ دەﺑــێ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو دەﮔﺎت ﺑەو ﭘﻠەﯾە دەﺑێ ﺷــﻮێﻨﯽ ﻛﺎرەﻛەﯾﺸــﯽ ﺑﮕﯚڕێــﺖ ،ﻧﺎﻛﺮێ ﻛەﺳــێﻚ ﻋەﻗﯿﺪ ﺑێﺖ و ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ ﻣﻮﻗەدەﻣێــﻚ ﻛﺎر ﺑــﻜﺎت ،ﺋەواﻧە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ھــﯚﻛﺎرن ﺑﻮوﻧەﺗە ھﯚی دواﺧﺴﺘﻨﯽ ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗە ،ﭘێ دەﭼێ ﻟە داھﺎﺗﻮوﯾەﻛﯽ ﻧﺰﯾﻜﺪا ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێ“. ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯿﺶ ھﯚﻛﺎرە ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ﻛــﺮدووە و ﺑەﭘێــﯽ ﺋەو ﺋەﻧﺠﺎﻣﺎﻧەی ﺑەدەﺳــﺘﯽ ھێﻨﺎوە ،ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﯾەﻛێﻜە ﻟە ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ دواﺧﺴﺘﻨﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ
ﭘﻠە ﺗﺎزەﻛﺎن ﺑەو ﭘێﯿەی ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﺳــەرﻣﻮوﭼە دەﭼێﺘە ﺳــەر ﺑﻮدﺟەی ﮔﺸﺘﯿﯽ. ﺋــﺎری ھەرﺳــﯿﻦ ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺑڕﯾﺎرەﻛەی ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﯾە ،ھﯚی ﯾەﻛــەم و ﺳــەرەﻛﯽ ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﺴــﺘە ﺋەﮔەر ﻛەﺳــێﻚ ﭘﻠەﻛەی ﻧەﻗﯿــﺐ ﺑێ و ﺑەرز ﺑﻜﺮێﺘــەوە ﺑﯚ ڕاﺋﯿــﺪ ،دەﺑێ ﻣﻮوﭼەﻛەﯾﺸــﯽ زﯾــﺎد ﺑﻜــﺮێ، ﺋەﮔەر ﻟەﮔــەڵ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﭘﻠەﻛەی ﻣﻮوﭼەﻛەﯾﺸــﯽ زﯾــﺎد ﻧەﻛﺮێ، ﻛﺎرێﻜﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿە ،ﺑەم ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ھەﯾە و ﺋەﻣەش ﻛﺎرەﻛەی دواﺧﺴﺘﻮوە. ﺑەﮔﻮێﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷە“ ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮان و وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺋەو ﻟﯿﺴــﺘەی 11ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟــﯽ ﺋەﻓﺴــەران راﮔﯿﺮاوە، ﭼﻮﻧﻜە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺑڕﯾﺎرە واﺗــە زﯾﺎدﺑﻮوﻧــﯽ ﺑڕێﻜــﯽ زۆری ﻣﻮوﭼــەی ﺋەﻓﺴــەران و ﺋەﻣەش ﻟەوﻛﺎﺗەداﯾــە ﻛــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯿﺪاﯾــە ،ﺑﺎری ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻗﻮرﺳــﺘﺮ دەﻛﺎت، ﺑﯚﯾە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑــە ڕژدی ﻛﺎرﯾﺎن ﻟــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﺑڕﯾﺎرەﻛەی ﻓەرﻣﺎﻧــﺪەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ھێــﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ﻧەﻛﺮدووە. ﭼﺎﻛﺴﺎزی ھﯚﯾەﻛﯽ ﺗﺮی دواﺧﺴﺘﻨە ﻟە 10ی ﺷــﻮﺑﺎﺗﯽ 2016ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻓەرﻣﺎﻧﯽ دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛﯽ ﻓﺮەﻻﯾەﻧﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزی دەرﻛﺮدووە و ﻟــە ﺳــەرﺟەم وەزارەت و ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەﻛﺎن ﺋــەو ﭘﺮۆﺳــەﯾە ﺑەردەواﻣﯽ ھەﯾە ،ﺑﯚ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە و دووﺑﺎرە رێﻜﺨﺴﺘﻨەوەی وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﻣەرج و ڕێﻨﻮێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ،ﺋەو ﻛﺎرە دوا ﺧﺮاوە. ﺋﺎری ھەرﺳــﯿﻦ ﺧﺎڵێﻜــﯽ ﺗﺮی ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺑەرزﻛﺮدﻧەوەی ﭘﻠەی ﺋەﻓﺴــەراﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﺑﯚ ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﮔەڕاﻧﺪەوە و ﮔﻮﺗﯽ، ﭘﺮۆﺳە ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯿەﻛەی ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەوەوە ھەﯾــە ،ﭼﻮﻧﻜە دەﺑێ ﺋﯿﺘﺮ ڕەش و ﺳــﭙﯽ ﻟە ﻧێﻮ وەزارەﺗەﻛە ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﺟﯿﺎ ﺑﻜﺮێﻨــەوە ،ھەﻣﻮو ﺋەواﻧــەی ﭘﻠەﯾــﺎن وەرﮔﺮﺗــﻮوە، ﺳــەرﺟەﻣﯿﺎن ﺑە ﻣﺎﻓــﯽ ﺧﯚﯾﺎن وەرﯾﺎن ﻧەﮔﺮﺗﻮوە ،ھەﯾﺎﻧە ﺗەﻣەﻧﯽ ﻧﺎﯾﮕﺮێﺘەوە ،ھەﺷــﯿﺎﻧە ڕاﺑﺮدوو و ﺧﻮێﻨﺪەوارﯾﯿەﻛــەی ﻧﺎﯾﮕﺮێﺘەوە، ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوە ﻟەو ڕووەوە ﺑﻜﺮێﺖ.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
داﻋــﺶ ﺣﻮزەﯾﺮاﻧــﯽ 2014 رووی ﻛــﺮدە ﻋێﺮاق و ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری ﺧﺎﻛەﻛــەی داﮔﯿــﺮ ﻛﺮد، ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﻛەوﺗە ﺑەر ھێﺮﺷﯽ داﻋــﺶ و ھــەرزوو ﺑەرﭘەرﭼﯽ داﯾــەوە ،ﺋﺎزاﯾــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﺑە ﻣﺎﻓﯽ دەوڵەﺗﺒﻮون دوو ﭘﺮﺳﻦ ﻛە ﺑەردەوام ﻟە دﻧﯿﺎدا دەورووژێﻨﺮێﻦ ﺑﯚ دوای داﻋﺶ. ﺣەﺑﯿــﺐ ﺗەرﻓــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺑﺎی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟە ﻋێﺮاق ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳﯿﻦ ﻣﺎﻓێﻜﯽ رەواﯾە ﺑﯚ ﻛﻮرد و ﻛەﺳﯿﺶ ﻧﻜﻮڵﯽ ﻟێ ﻧﺎﻛﺎت ،ﺑەم ﭘێﻮﯾﺴــﺘە روون ﺑێﺖ و ﻟەﺳــەر ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻧەﺑێﺖ و ﺳــﻮود ﻟــە ﻻوازﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏــﺪا وەرﻧەﮔﯿﺮێﺖ ﺑــﯚ ﺳــەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗﯽ ”راﺳــﺘە ﭘﺮﺳــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ھەرێﻢ ﻟــە ﺑەﻏﺪا ﯾەﻛﻼ دەﻛﺮێﺘەوە ،ﺑەم ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿــﺶ ھــەن ﻛــە ﺋەو ﭘﺮﺳــە زﯾﺎﺗﺮ ﯾەﻛﻼ دەﻛەﻧەوە ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ھەردوو دەوڵەﺗﯽ ﺋێﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﻧﺎودەﻣﯿﺎﻧــەوە ﺑەو ﭘﺮﺳــە رازی دەﺑﻦ ﯾﺎن ﻧــﺎ ،راﺳــﺘە دەوڵەت ﻣﺎﻓــﯽ ﻛــﻮردە ،ﺑەم وﯾﺴــﺘﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘە ،ﺑﯚﯾە دەﺑێﺖ ﺑە ھێﻮاﺷﯽ روو ﺑﺪات ،ﺋەوە ﻣﺎﻓە، ﺑەم ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﺋﺎﺳﺎن دەﺳﺖ دەﻛەوێــﺖ و ھەﻧﺪێــﻚ ﺟــﺎر ﺑە ﺋەﺳﺘەم“. ”ﺋەﮔــەر ھەرێﻢ ﺑﯿەوێــﺖ ﺑﺒێﺘە دەوڵەت ﻛــە ﺋەوەﯾــﺎن ﻛﺎرێﻜﯽ ﺧــﻮازراوە و ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟەﺳەرﯾﺎن ﻟەﻧﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق راﺷﻜﺎواﻧە ﺑڵێﻦ، ﺋێﻤە دەوڵەﺗﻤﺎن دەوێﺖ و ﺋەوﻛﺎت ﺋێﻤــەش ﺑــە ھەﻣــﻮو ھێﺰﻣﺎن ﭼەﭘڵەﺑﺎراﻧﯿــﺎن دەﻛەﯾﻦ“ ﺗەرﻓﯽ وای ﮔﻮت. ﻻی ﺧﯚﯾەوە ﻣﯿﺴــﺎل ﺋﺎﻟﻮوﺳــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎر و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻧﺎﺳﺮاوی ﻋێﺮاق ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋەوەی ﺧﺴــﺘە ڕوو ﻛە ﭘێــﯽ واﯾە ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﭘێﻮەﺳــﺘە ﺑە ﻛــﻮرد ﺧﯚﯾﺎﻧــەوە ،ﺑﯚﯾە ﺑﻮوﻧﯽ ﺷــﺎﻧﺪێﻜﯽ ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﻛﻮردی و ﺳــەرداﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺑەﻏــﺪا ﺑــﯚ ﺑﺎﺳﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﭘﺮﺳــﺎﻧە ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻧﻤﻮوﻧەﯾﯿﯿە. ﺑەم ﺋﺎﻟﻮوﺳﯽ ﺋەوەی ﻧﺎﺷﺎرێﺘەوە
ﻋێﺮاﻗﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯽ دەڵێﻦ؟ ﺣەﺑﯿﺐ ﺗەرﻓﯽ:
ﺑﺎ ﻛﻮرد ﻟە ﺑەﻏﺪا ﺑڵێﻦ دەوڵەﺗﻤﺎن دەوێﺖ و ﺋێﻤەش ﭼەﭘڵەﺑﺎراﻧﯿﺎن دەﻛەﯾﻦ
ﻛە ”ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا ﺗﺮﺳﻢ ﻟەو ﺷﺎﻧﺪە و ﻟە ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯿﺸﻢ ﻟە ﺑەﻏﺪا ھەﯾە ﻛــە دەﻛەوﻧــە ژێــﺮ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ وﺗﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﻟــە ﻋەرەب و ﺋێﺮاﻧﯽ و ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾﯽ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوان ﻟە ﯾەﻛﺒڕﯾﺎری ﻛﻮردی دەﺗﺮﺳــﻦ، ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻛە ﻻی ﻛەس ﺷــﺎراوە ﻧﯿﯿە ﻛــە ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﻧێﻮان ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا دروﺳــﺘﻜﺮاوی دەرەﻛﯿﯿە زﯾﺎﺗﺮ ﻟەوەی ﺳﺮوﺷﺘﯽ و ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺑێﺖ“. ﻣــﺎوەی دوو ﺳــﺎڵە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﻮەﻧﺪی ﺧﺮاﭘﯿﯿﺎن ﺑەردەواﻣﯽ ﭘێﺪاوە و ﺋێﺴــﺘە دوو ﺣﺰب ﻧﯿﯿە ﻟەﺳــەر ﭘﺮﺳێﻚ ﻛﯚك ﺑﻦ ،ﺑەم ﺑﯚ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﻣــﻮو ﻛﻮردێــﻚ وەك ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳەرەﻛﯽ ﺳەﯾﺮ دەﻛﺎت. ﻣﺤەﻣــەد ﺧﺎﻟﯿﺪی ﺳــەرﻛﺮدە ﻟــە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧــﯽ ﻣﻮﺗەﺣﯿﺪوون )ﺳﻮﻧﻨە( ﺑە“وﺷە“ی ﮔﻮت ،ﭘﺮﺳﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳﯿﻦ ﻟەﻻﯾەن ﮔەﻟــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﺑڕﯾــﺎری ﻟەﺑﺎرەوە دەدرێﺖ و ﺧﯚﯾﺎن ﭘێﻮەی ﭘێﻮەﻧﺪارن ﻟەﺑﺎرەی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەﯾﺎن ﯾــﺎن ﻣﺎﻧەوەﯾﺎن ﻟــە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻋێﺮاﻗــﺪا ،ﺋــەوان ﺳــەﯾﺮی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ دەﻛەن ﻛە ﺋﺎﺧﯚ ﺑەﺑێ ﺑەﻏﺪا ﺑﯚﯾﺎن ﺑﺎﺷﺘﺮە
ﻣﺤەﻣەد ﺧﺎﻟﯿﺪی:
ﭘﺮﺳــﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳﯿﻦ ﻟەﻻﯾەن ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﺑڕﯾﺎری ﻟەﺑﺎرەوە دەدرێــﺖ و ﺧﯚﯾﺎن ﭘێﻮەی ﭘێﻮەﻧﺪارن ﻟەﺑــﺎرەی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەﯾﺎن ﯾﺎن ﻣﺎﻧەوەﯾﺎن ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻋێﺮاﻗﺪا
ﯾﺎن ﺑﻤێﻨﻨەوە ﻟە ﻋێﺮاق. ﺧﺎﻟﯿﺪی ﺋەوەﺷــﯽ ﮔــﻮت ”وەك ﺧﯚم ﺧﯚﺷــﺤﺎڵﯽ ﮔەﻟــﯽ ﻛﻮرد و ھــەر ﭘێﻜﮫﺎﺗەﯾەﻛﯽ ﺗــﺮی ﮔەﻟﯽ ﻋێﺮاﻗﻢ دەوێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺑەرژەوەﻧﺪی و ﺧﯚﺷــﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد ﻟە ﭼﯿﺪا ﺑێﺖ ،ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯿﯿــﺎن ﻟێ دەﻛەم، ﺑــەم ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﮕﻮﺗــﺮێ ﻛە ھەرێﻢ و ﻋێــﺮاق ﺑە ﺗەﻧﮕﮋەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾــﺪا ﺗێﭙــەڕ دەﺑــﻦ ،ﺑﯚﯾە ﺋێﺴــﺘە ﺑە ﻛﺎﺗێﻜﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﻧﺎﺑﯿﻨﻢ ﺑــﯚ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوە ،ﺋەﮔەرﭼﯽ ﺋەو ﭘﺮﺳــە ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺠﯿﯿە و ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑــە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوەی رژد ﻟەﻻﯾەن ﺳەراﻧﯽ ھەرێﻢ دەﻛﺎت ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪەن ﺋﺎﺧﯚ ﺋەوان ﺋﺎﻣﺎدەن ﺑﯚ ﭘڕﻛﺮدﻧەوەی ﺋەو ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿﯿەی ﻟە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪ دروﺳﺖ دەﺑێــﺖ ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﻮوﻧــە دەوڵەت ﻗەرەﺑﻮوی ﺑﻜەﻧــەوە ،ﺋەوەش ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻧەﻛەوﻧە ﻧﺎو ﺗەﻧﮕﮋەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻛە ﺑﺒێﺘــە ھﯚی ﻧﻮوﭼﺨﻮاردﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛەﯾﺎن ﺑە ﺳــەرﺑەﺧﯚﺑﻮون و زﯾﺎﻧﮕەﯾﺎﻧﺪن ﺑە ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد“. ﻋﻮدەی ﺧﺪران ﻧﻮێﻨەری ﺣەﺷﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﻟە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟە و ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﺧﺎڵــﺲ، ﻟەﺑﺎرەی ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﻛــە ﻋێــﺮاق ﺑــە دۆﺧێﻜﯽ ﺳــەﺧﺘﯽ ﺟەﻧﮕﺪا دەڕوات و ﺋێﺴــﺘە ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ھــەر ﻻﯾەﻧێﻚ ،دەوڵەﺗــﯽ ﻋێﺮاق ﻻواز دەﻛﺎت ،ﺑﯚﯾــە ﺋەﮔەر دۆﺧﯽ وت ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﺑێﺖ ﻟە رووی ﺗەﻧﺎھﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە، ﺋــەوﻛﺎت دەﺗﻮاﻧﺮێــﺖ ﺑەرێﮕەی وﺗﻮێﮋ ﺋەو ﭘﺮﺳــە ﯾەﻛﻼ ﺑﻜﺮێﺘەوە و ﺑــﮋارە ﺟﯿــﺎوازەﻛﺎن ﺗﺎوﺗــﻮێ ﺑﻜﺮێﻦ وەك ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻓﯿﺪراڵﯽ و ﻧﺎﻣەرﻛەزﯾﯿەت.
”ﺑەم ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﺋێﺴﺘە و ﻟەﻧﺎو ﺋەو ﺟەﻧﮕــە ﺳــەﺧﺘەی ھەﯾە، ﻣﺎﯾەی ﻻوازﻛﺮدﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗــە ،ھەروەھــﺎ رەﻧﮕــە ﺋەو ﭘﺮﺳە ﺳﻮودی ﻟێ وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ ﺑﯚ ﻧﺎﻧەوەی دووﺑەرەﻛﯿﯽ ﺗﺎﯾﻔەﯾﯽ و ھﯚزی ﻛە رەﻧﮕە ﺑﯚ دووﺑەرەﯾەﻛﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﭘەرە ﺑﺴﺘێﻨێ ،ﺋەوەش دەﻣﺎﻧﮕەﯾەﻧێﺘــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺧﺮاپ، ﺑﯚﯾە ﺧﺴــﺘﻨەڕووی ﺋەو ﭘﺮﺳــە ﻟەﻣﻜﺎﺗەدا ﭘەﻟەﻛﺮدﻧــﯽ ﺗێﺪاﯾە و ﻛﺎر ﻟە ﺑەھێــﺰی و ﭘﺎﯾەی ﻋێﺮاق ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا دەﻛﺎت“ ﺧﺪران ﺑﯚ ”وﺷە“ وای ﮔﻮت. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﯾﻮوﻧــﺲ ھﺎﺷــﻢ ﺳــەرﻛﺮدە ﻟە ﺣﺰﺑﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻟەوﺑــﺎرەوە دەڵێ ،وەك ﺣﺰﺑﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ھﯿــﭻ رۆژێﻚ ﺑەرھەڵﺴــﺘﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻤﺎن ﻧەﻛــﺮدووە ،واﺗە ﺋەﮔەر ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻟەﺳەر ﺣﺴێﺒﯽ ﭘﺎرﭼە ﭘﺎرﭼەﻛﺮدن و ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ دەوڵەت ﻧەﺑێﺖ ،ﺋــەوە ﺑێﮕﻮﻣﺎن وەك ﺣﺰﺑــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟە دژی ﻧﺎوەﺳــﺘﯿﻨەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑﺎوەڕﻣﺎن ﺑە ﻣﺎﻓــﯽ ﺋﺎزادی ژﯾــﺎن ھەﯾە ﺑﯚ ھەﻣﻮوان ،ﺑەم ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧــێ ﻟەﻧﺎو ﻋێــﺮاق ﻧەﺑێــﺖ ،ﻛــە زﯾﺎﻧﯽ ﺑﯚ ھەﻣﻮوان ھەﯾە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەﺑﺎرەی ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن. ھﺎﺷــﻢ ﻧﻤﻮوﻧەی ﺋەوە ﺑﯚ ”وﺷە“ دێﻨێﺘــەوە ﻛە رەﻧﮕە ﺳــﻮﻧﻨە ﺑە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ھەرێﻢ ﻟــە ﻋێﺮاق زﯾﺎﻧﯿﺎن ﭘێ ﺑﮕﺎت .ﺑەم دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ”ﺋەﮔەر ﺋەوە ﺑﮋارەی ﻛﻮرد ﺧﯚﯾﺎن ﺑێﺖ ،ﺋەوە ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧە و ﺑڕﯾﺎری ﺧﯚﯾﺎﻧــە ،واﺗە وەك ﺣﺰﺑﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟە دژی ﺋەو ﭘﺮﺳە ﻧﯿﻦ“.
زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﺑﺎﻧﮕەﺷــەﻛﺮدن ﺑﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ھەﻣــﻮو ﻛﺎﺗێﻚ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﺋەرێﻨﯽ ﺑــﯚ ھەرێﻢ ھەﯾە ،ﭼﻮﻧﻜە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳــەﻧﮕﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺧﯚی ھەﯾە ،ﺑﯚﯾــە ھەﻣﻮو ﻛﺎﺗێﻚ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻧەرێﻨﯽ ﺑﯚ ﻋێﺮاق ھەﯾە و ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿە ﺋەرێﻨﯿﯿەﻛەی ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ھەرێﻢ ﺧﯚﯾەﺗﯽ ،ﺑەم ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑﮕﻮﺗﺮێﺖ ﻛــە ﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﻜﮫﺎﺗەﯾەك ﻟە ﻋێﺮاق ﻛە ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﻣﺎﻧەوەی ﻟە وﺗﺪا ﻧەﺑێﺖ ،ﺋەوە ﺋەو ﺣﺎڵەﺗە زﯾﺎﻧــﯽ زﯾﺎﺗــﺮە ﻟە ﺳــﻮودەﻛﺎﻧﯽ ﺑەھﯚی ﺋەو ﻛێﺸﺎﻧەی ﻟە داھﺎﺗﻮودا دروﺳﺖ دەﺑﻦ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە دوای ﺋﺎزادﺑﻮوﻧەوەی ﻣﻮوﺳڵ. ”وەك ﺣﺰﺑــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻋێﺮاق ﭘێﺸــﺘﺮ و ﺋێﺴــﺘەش رەﺗﻤــﺎن دەﻛﺮدەوە ھەرێﻢ ﻟەﺳەر ﺣﺴێﺒﯽ ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﺳﻮﻧﻨە ﺟﯿﺎ ﺑێﺘەوە ،ﺑەم ھەر ﻣﺎڵێﻚ ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﺗێ ﺑﻜەوێﺖ ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﺗﯿﺎدا ﻧﺎﻣێﻨێﺖ و ﺗﻮوﺷﯽ ﭘﺸێﻮی دەﺑێﺖ، ﺑﯚﯾە ﺋەﮔــەر ﺑە ﻟێﻜﮕەﯾﺸــﺘﻦ و رەزاﻣەﻧﺪﯾﯽ ھەﻣﻮوان ﺑێﺖ ،ﺑﯚﭼﯽ ﻧﺎ ،ﺋەﮔەر ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﺑﯚ ﻋێﺮاق ﺗﯿﺎدا ﺑێــﺖ ،ﺑﯿﺮۆﻛەﻛە ﻗﺒﻮوڵﻜﺮاو دەﺑێﺖ“ ﯾﻮوﻧﺲ ھﺎﺷﻢ وای ﮔﻮت. ﻓﺎرس ﺟەﺟﯚ وەزﯾﺮی ﭘێﺸــﻮوی زاﻧﺴــﺖ و ﺗەﻛﻨەﻟﯚﺟﯿﺎی ﻋێﺮاق )ﻛﺮﯾﺴﺘﯿﺎن( ﻟەﺳەر ھەﻣﺎن ﭘﺮﺳﯽ ﺋــەوە دەﺧﺎﺗە ڕوو ﻛــە ﮔەﻻﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳﯿﻨﯿﺎن ھەﯾە ،ﺋەو ﭘﺮﺳــەش ﯾەﻛەم ﺟﺎر ﻟەﻻﯾەن ﺣﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﻋێﺮاق ﻟە ﭼﻠەﻛﺎﻧﯽ ﺳەﺗەی راﺑﺮدوو ﺧﺮاﯾە روو ،ﺑﯚﯾە ﺷﺘێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻧﯿﯿە. ﺟەﺟــﯚ ﺑــﯚ ”وﺷــە“ دەڵــێ ”ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛە ﺋەوەﯾــە ﻛەی ﺋەو
ﭘﺮﺳە ﭘێﻮﯾﺴﺖ و ﮔﻮﻧﺠﺎوە؟ ،ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە زەوﯾﻨەی ﻟەﺑﺎر ھەﯾە ﺑﯚ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛە دەﺑێﺖ ﺗﻮاﻧﺎی ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯿﺖ ھەﺑێــﺖ ،وەك ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺧﯚم ﻟەو دۆﺧەی ﺋێﺴــﺘەی ﻣﻠﻤﻼﻧێ و ﺑێ ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾﯿﯿەی ھەﯾە ﻟە ﺑەﻏﺪا و ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،وای دەﺑﯿﻨﻢ ﺋێﺴﺘە زەوﯾﻨەﻛــە ﻟــە رووی ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەوە ﮔﻮﻧﺠﺎو ﻧﯿﯿە“ ﺋەو ﺳەرﻛﺮدە ﻛﺮﯾﺴﺘﯿﺎﻧە دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ”ﻟەﮔــەڵ ﻣﺎﻓﯽ ﭼــﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ھەﻣﻮو ﮔەﻻﻧﻢ ،ﺑەم ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻣەرج و ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ ھەﺑێﺖ و ﻧەﮔەﯾﻦ ﺑە دۆﺧێﻜﯽ ﺳــەﺧﺘﺘﺮ ﻟەوەی ھەﯾە“. ﺋﺎﻣﺎژەی ﻛﺮد ،ﺑڕوام واﯾە ﭘﺮﺳــﯽ ﭼــﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ھەرێﻢ ﯾــﺎن ﺳــەرﺑەﺧﯚﺑﻮوﻧﯽ ﺗــەواو، ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘەش ﺑەﺗەواوەﺗــﯽ ﭘێ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﻓﯿﺪراڵﯿــﯽ ﺗــەواوی ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەﯾــﻦ ،واﺗە ﺋەﮔــەر ﻓﯿﺪراڵﯿﯽ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗــەواو ﺑﻮواﯾە، ﺋــەوە ﺧﺎوەﻧﯽ ﯾــەك ﻛﺎرﮔێڕی و ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ ھﺎوڕێﻚ دەﺑﻮو و ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯿﺶ ھەﺳــﺘﯿﺎن ﺑەوە
ﻋﯿﺰەت ﺷﺎﺑەﻧﺪەر:
دۆﺧێﻜــﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧــەدار ﻟــە ﻧێﻮان ھــەردووﻻ و ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﻋەرەب ﺑﯚ ﻣﺎﻓﯽ ﻛﻮرد ﺑــە دەوڵەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن زۆر ﺑﺎﺷــﺘﺮە ﻟەوەی ﻛﻮرد ﺋەو ﻣﺎﻓە ﺑەدەﺳﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﻋەرەب وەرﺑﮕﺮن
ژﻣﺎرە ) ، (179ﭼﻮارﺷەم2017/ 3/ 15 ،
وﺷە /ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﭘﺮﺳﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﻟە ﻋێﺮاق ،ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﮔەرﻣﺘﺮﯾﻦ ﭘﺮﺳەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە و دﻧﯿﺎ ﻟە ﻋێﺮاﻗﯽ دوای داﻋﺶ ،ﻛﻮرد ﻟە زۆرﯾﻨەی ﻛﯚڕ و ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎﻧﺪا ﺑە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑﺎس ﻟــەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەی دەﻛﺎت .دۆﺧەﻛــە ﻟــە ﻧﺎوەﺧﯚی ﻋێﺮاﻗﯿﺶ ﺑەرەو ﮔﻮﻧﺠﺎن ھەﻧﮕﺎوی ﻧــﺎوە و ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ ﺑەرﭼﺎو ﻟە ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﻟەم دﯾﭭﭽﻮوﻧــەدا ”ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑە ﻣﺎﻓــﯽ رەوای ﻛــﻮرد دەﺑﯿﻨﻦ و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە دژﯾﺸﯽ ﻧﺎوەﺳﺘﻨەوە“.
دەﻛﺮد ﻛە ﺋﯿﺘــﺮ دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑەھﯚی ﺑﻮوﻧﯽ ﺗﻮاﻧﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ و داراﯾﯿﯿــەوە و ﺑەﺑێ ﺗﺮس روو ﻟەو ﺑﮋارە ﺑﻜەن ،ﺑﯚﯾە ﻛﺎﺗەﻛە ﮔﻮﻧﺠﺎو ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﻗﻮوﯾﯽ ﺑﯚ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﻓﯿﺪراڵﯽ و ﻛﯚﻧﻔﯿﺪراڵــﯽ و ﻣﺎﻓــﯽ ﭼــﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳﯿﻦ ،ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﻗﻮوﯾﯿﯿە ﺑﺎﺷــﻮورﯾﯿە ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛــەی ﯾــﺎن ﻋێﺮاﻗﯿﯿەﻛــەی ،ﭼﻮﻧﻜە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺳەﺧﺘﯽ دەﻧﺎڵێﻨێــﺖ ،ﺑﯚﯾــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺳەرەﺗﺎ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎن ﻟە ﻓﯿﺪڕاڵﯿﯽ راﺳﺘەﻗﯿﻨە ﺑێﺘە دی. ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺑﻨەﻣﺎ ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ دەوڵــەت وەك :ﺧــﺎك ،زﻣــﺎن، ﻛﻮﻟﺘﻮور و ﺳﻨﻮور ھەﻣﻮوی ھەﯾە، ﺑەم دۆﺧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری دوو ﺳــﺎڵە ﺑەرەو دوا ﻛﺸﺎوەﺗەوە. ﺗﺎرﯾﻖ ﺣەرب ﺷــﺎرەزای ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە ،ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿە و ﺋﺎڵﯚزە، ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﭘێﻮەﺳﺘە ﺑە ﭼەﻧﺪان ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﻧﺎوەﺧﯚﯾــﯽ و ﻧﺎوﭼەﻛە و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە زۆرێﻚ ﻟە ﻋەرەب ﺑەﺧﯚﺷــﻤەوە دەڵێﻢ ﺑﺎ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺒێﺘە دەوڵــەت ،ﺑەم ﺑە ﻗﺴــەﻛﺮدن دەﺑێﺘە دەوڵەت؟ ،ﺑﯚﯾە ﺋەو ﭘﺮﺳە ﭘێﻮەﺳــﺘە ﺑــە ﭼەﻧﺪان ﭘﺮﺳــﯽ ﻧﺎوەﺧﯚﯾﯽ و دەرەﻛﯿﯿەوە. ﺣەرب ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ”ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟــە 2005ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ راﭘﺮﺳﯿﯿەﻛﯽ ﻧﺎﻓەرﻣﯽ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە رەﺗﻜــﺮاوە ﺑــﻮو ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﻟەﻻﯾــەن ﻋەرەﺑــەوە زۆر ﻗﺒﻮوڵ ﻛﺮاوە“. ﻻی ﺧﯚﯾەوە ﻋﯿﺰەت ﺷــﺎﺑەﻧﺪەر ﺳﯿﺎﺳەﺗﻮاﻧﯽ ﻧﺎوداری ﺷﯿﻌە رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﻛە ”ﻣــﻦ ﻟەﮔەڵ ﺋــەوەدام ﻛــﻮرد دەوڵەﺗﯽ ﺧﯚی ھەﺑێ ،ﺑﯚﯾــە دۆﺧێﻜﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧەدار ﻟە ﻧێﻮان ھەردووﻻ و ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨﯽ ﻋەرەب ﺑﯚ ﻣﺎﻓﯽ ﻛﻮرد ﺑە دەوڵەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن زۆر ﺑﺎﺷــﺘﺮە ﻟەوەی ﻛﻮرد ﺋەو ﻣﺎﻓــە ﺑەدەﺳــﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﻋــەرەب وەرﺑﮕﺮن ،ﻛــە رەﻧﮕە ﺟەﻧﮕﯽ درێﮋ و ﺧﻮێﻨﺎوی ﺑەدواوە ﺑێــﺖ ﻛە ھﯿــﭻ ﺳــﻮودێﻜﯽ ﺑﯚ ھەردووﻻ ﻧﺎﻣێﻨێﺖ. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗﯽ ،ﺋەﮔەر ﻟە ﺳــﺎﯾەی ﺋەو ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾە ﻋەرەب و ﻛﻮرد ﻛﯚ ﺑﺒﻨەوە ،دەﻛﺮێ ﻋەرەب ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﻛــﻮرد ﺑــﺪات ﺑــﯚ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧــﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردی ﻛە ﺋــەوەش ﺗﺎﻛە رێﮕەﯾــە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔەر ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﻤﺎن ﻟە دەﺳﺖ دا ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻓﯿﺪراڵﯽ ﯾﺎن ﻛﯚﻧﻔﯿﺪراڵﯿﯽ ﺋﺎﺷﺘﯿﯿﺎﻧە دروﺳﺖ ﺑﻜەﯾﻦ ،ﻧﺎﺷــﺘﻮاﻧﺮێﺖ ﺋەو دۆﺧە ﻓەراھــەم ﺑﻜﺮێﺖ ﺑــەوەی ﻛﻮرد ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧە دەوڵەﺗﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھەﺑێﺖ ﺑەﺧﻮێﻦ و ﺟەﻧﮓ ﻧەﺑێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺋەﮔەر ﭘێﻜەوەژﯾﺎن و ﻟێﻜﮕەﯾﺸﺘﻦ دروﺳﺖ ﺑێﺖ ،ﺋەوە ﻋەرەب ﻟە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻛﻮرد ﺑەدوور ﻧﯿﻦ ﻟە ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳﯿﻨﯿﺎن.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﺋێﺴﺘە و ﻟەﻧﺎو ﺋەو ﺟەﻧﮕە ﺳەﺧﺘەی ھەﯾە ،ﻣﺎﯾەی ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗە ،ھەروەھﺎ رەﻧﮕە ﺋەو ﭘﺮﺳە ﺳﻮودی ﻟێ وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ ﺑﯚ ﻧﺎﻧــەوەی دووﺑەرەﻛﯿﯽ ﺗﺎﯾﻔەﯾﯽ و ھﯚزی ﻛە رەﻧﮕە ﺑﯚ دووﺑەرەﯾەﻛﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﭘەرە ﺑﺴــﺘێﻨێ ،ﺋەوەش دەﻣﺎﻧﮕەﯾەﻧێﺘە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺧﺮاپ ،ﺑﯚﯾە ﺧﺴﺘﻨەڕووی ﺋەو ﭘﺮﺳە ﻟەﻣﻜﺎﺗەدا ﭘەﻟەﻛﺮدﻧﯽ ﺗێﺪاﯾە و ﻛﺎر ﻟە ﺑەھێﺰی و ﭘﺎﯾەی ﻋێﺮاق ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا دەﻛﺎت“
5
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻰ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
6
ﺳەﻟﯿﻢ ﻛﯚﯾﯽ :ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭘەﻟە ﻟە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ دەﺳﺘﭙێﺸﺨەرﯾﯿەﻛەی ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑﻜﺮێﺖ
ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟەژێﺮ ﺑڕﯾﺎری ﮔﯚڕاﻧﺪا ﻧﯿﯿە
ژﻣﺎرە ) ، (179ﭼﻮارﺷەم2017/ 3/ 15 ،
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺳەرﺧێڵ ﺳــەﻟﯿﻢ ﻛﯚﯾــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟــە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷــە“دا ،ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺣﺰﺑەﻛــەی ﺑــﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رادەﮔەﯾەﻧێــﺖ و ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ،ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﺑــﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔەڵە ﻛــﺮدووە .ﺋــەو ﺑــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧێﺖ ”ﭘەﻟە ﻟە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ دەﺳﺘﭙێﺸــﺨەرﯾﯿەﻛەی ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑﻜﺮێﺖ“ و ﭘﺮۆژەﻛەی ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑە ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﻧﺎزاﻧێ. ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﭘێﯽ واﯾە ﺋێﺴــﺘە ھﯿــﭻ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەك ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ھﺎﺗﻮوەﺗە ﺋــﺎراوە ﺑەﺗﺎﯾﺒەت دوای ﺋــەو ﺗەﻧﮕﮋاﻧەی ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳــەرﯾﺎن ھەڵﺪا و دوورﻛەوﺗﻨەوە ﻟە ﻧێﻮان ﺣﺰﺑەﻛﺎن رووی دا؟ دەﻛﺮێ ﺑڵێﯿﻦ ھﯿﭻ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەك ﻟەﺳــەر ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻧەھﺎﺗﻮوەﺗــە ﺋــﺎراوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﻧەﺑﻮوە ﻟێــﻚ دوور ﺑﻦ و ﻧەﮔــەن ﺑەﯾەك، ﺑەڵﻜــﻮ ھەڵﻮێﺴــﺘەﻛﺎن واﯾــﺎن
ﻛــﺮد ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟێــﻚ دوور ﺑــﻦ ،ﮔﺮﻧﮕــە ﺋەوە ﺑﺰاﻧﯿــﻦ ﻛە ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎﻧﺪا ھﺎوھەڵﻮێﺴﺖ ﻧﯿﻦ و ﺑە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﻟە ھەڵﻮێﺴــﺘەﻛﺎن دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻜەوﻧەوە، ﺑﯚﯾە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺗەﻧﯿﺎ ﺋــەوە ﻣﺎوە ﻛــە ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ﺑەﻛﺮدەﯾــﯽ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت دەﺳﭙێﺸﺨەرﯾﯿەﻛەی ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﻛــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﭘەﻟە ﻟە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﺑﻜﺮێﺖ و ﭼﯿﺘﺮ دوا ﻧەﺧﺮێﺖ ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯚﻛﺎری دواﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو دەﺳﭙێﺸﺨەرﯾﯿە ﻧﺎزاﻧﺮێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە
ﭘەﯾﺎﻣەﻛەی ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎودا ﺑــﻮو ،دەﺗﻮاﻧﺮا ﺗەواوی ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎﻧﯽ ﭘێ ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺮێﺖ. ﺋــەی دەﺳﭙێﺸــﺨەری ﺋێــﻮە ﺑــﯚ ﺗێﭙەڕﻛﺮدﻧــﯽ ﺗەﻧﮕﮋە ھەرێﻤــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯿﯿە؟ ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺑــﯚ ﺗەﻧﮕــﮋە ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ وەﻣــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن دەﺳﭙێﺸــﺨەرﯾﯿەﻛەی ﺑﺎرزاﻧــﯽ داﯾــەوە دوای ﭼەﻧﺪ ﺳــەﻋﺎﺗێﻚ، ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﭘڕۆژەی ﺑﺎش ھەﯾە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸەﻛﺎن و ﺑەﭘێﯽ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﻟە ﭘڕۆژەﻛﺎن ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚی ﻧێﻮان ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا. ﺟﯿﺎ ﻟە دەﺳﭙێﺸﺨەرﯾﯿەﻛەی ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﺶ دەڵێﻦ ﭘڕۆژەﯾەﻛﻤــﺎن ھەﯾە ،ﭘڕۆژەﻛەی ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ﻻی ﺋێﻮە؟ ﻧﺎزاﻧﻢ ،ﻣﻦ ﺋﺎﮔەداری ﮔەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﭘڕۆژەی ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﺑە ﻛﯚﻣەڵﯽ
ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻧﯿﻢ ،ﺑەم ﭘڕۆژەﻛەم ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺗﺮ ﺑﯿﻨﯿﻮوە و ﭘێﻤﺎن واﯾە دەﻛﺮێﺖ ﻗﺴــەی ﻟەﺳــەر ﺑﻜﺮێﺖ ،ھەرﭼەﻧﺪە ﻟەو دۆﺧەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑێ ﭘڕۆژە ﻧﯿﻦ ،ﺑﯚﯾە ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮ دەﯾڵێﻤــەوە ﺋەﮔەر ﭘەﯾﺎﻣەﻛەی ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾــەك ﻛێﺸــەی ﻧﺎﻣێﻨێﺖ ،ﺑەم ﭘێﻤﺎن واﯾە ﺋەﮔەر ﭘڕۆژەﻛــەی ﺑﺎرزاﻧﯽ و ﭘﺎرﺗــﯽ ﺟێﺒەﺟــێ ﻧەﻛﺮێﺖ، ﺋــەوە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘڕۆژەی ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻗﻮرﺳﺘﺮە. ﭘڕۆژەﻛەی ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﮔﺸــﺘﮕﯿﺮە و ﺗەﻧﯿــﺎ ﻻﯾەﻧــﯽ دەﺳــەت دەﺗﻮاﻧــێ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺎت و ﺗەواوی وردەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎن دەﻛەوێﺘە ﺳەر ﺋەوان .ﭘڕۆژەﻛەی ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﺑــﯚ ﺟﻮوﻧﺪﻧــﯽ دۆﺧەﻛەﯾــە و ﻟــە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺎﻧﺪا دەﺑێﺖ ﻗﺴەی ﻟەﺳــەر ﺑﻜﺮێﺖ، ﺋەوە ﭘــڕۆژەی ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋی ﻧﯿﯿە ﺑــﯚ داھﺎﺗــﻮوی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﺋێﻤە ﻟە ﺑەردەم
و ﺑەﻧــﺎوی داھﺎﺗــﯽ ھەرێﻤەوە ﺑﭽێﺘەوە ﺑەﻏﺪا. ﻣﻮﺳــەﻧﺎ ﺋەﻣﯿــﻦ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ،ﺑە“وﺷە“ـــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﭘڕۆژەﻛــە ﺟﯚرێــﻚ ﭼﺎرەﺳەرە ﺑﯚ ﻛێﺸەی ﻣﻮوﭼەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ ھەرێﻢ .ﺋەوەﺷــﯽ ﮔــﻮت” ،ﻟــە ﺣﺎڵەﺗێﻜــﺪا ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ ﺑﮋێﻮی ﺧەڵﻚ ھەڵﻨﺎﮔﺮێﺖ ،دەﺑێﺖ ﺋێﻤەی ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻛــﻮرد ﺑﯿﺮ ﻟە دۆﺧﯽ ﺧﺮاﭘــﯽ ﺧەڵﻚ ﺑﻜەﯾﻨەوە ﻟە ﺑەﻏﺪا“. ﭘــڕۆژەی ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧە ﺑە ﺟﯚرێﻜە ھــەر ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەك ﺑڕی داھﺎﺗــﯽ ﺧﯚی ڕەواﻧــەی ﻧﺎوەﻧﺪ ﺑﻜﺎت و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوەﻧﺪ ﺑە ﺟﯿﺎ ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ھــەر ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەك ﺑﻜﺎت و ﺑڕی ﺑﻮدﺟەی ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﻨێﺮێﺖ. ﺟەﻣﯿــﻞ ھەوراﻣﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻛﯚﻣەڵەی ﭘێﺸﻤەرﮔە دێﺮﯾﻨەﻛﺎن ﻛــە ﺗەﻣەﻧﯿــﺎن ﻟە ﺧەﺑــﺎت ﺑﯚ رزﮔﺎرﺑــﻮون ﻟە دەﺳــﺘﯽ ﻋێﺮاق ﺗەرﺧﺎن ﻛــﺮدووە ،ڕەﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻣﻮوﭼەﺧﯚراﻧﯽ ھەرێــﻢ ﻟەﭘێﻨﺎو
ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻟەﺳەر ھەرێﻢ دروﺳﺖ ﺑﻜەن. ھەوراﻣﯽ ﺑە“وﺷە“ـﯽ ﮔﻮت” ،ﻟە ﻛﯚﻧﺪا و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑە ﮔﯿﺎن ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟەﺳەر ھەرێﻢ دوور ﺧﺴــﺘﻮوەﺗەوە ،ﺋێﺴــﺘە ﻟەﭘێﻨــﺎو ﻣﻮوﭼــەدا ﺋﺎﻣــﺎدەی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻧﯿﯿە ﻟەﺳەر ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەرﭼەﻧﺪە ﻣﻮوﭼە و ﺑﮋێــﻮی ژﯾﺎﻧﯿﺶ ﻣﺎﻓﯽ ڕەوای ھەر ﻛەﺳێﻜە“. ”ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺑــە ھەر ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾەك ﺑێﺖ ڕێﮕــە ﺑــﯚ ﺑەﻏﺪا ﭼــﯚڵ ﺑﻜﺮێﺖ ﺑە ﺋــﺎرەزووی ﺧــﯚی ﯾﺎرﯾﯽ ﺑە ﺳــەروەری و ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻜﺎت“ ھەوراﻣﯽ وای ﮔﻮت. ﭘێﺸــﺘﺮ زﯾﺎد ﻟە ﺟﺎرێــﻚ ﺑﺎس ﻟە ﻓﯿﺪراڵﯿﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸەوە ﻛﺮاوە ،ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨەوەی دەﺳﺘﻮوری ﻋێﺮاﻗﺪا ﺟەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ واژووﯾﺸﯽ ﻛﺮد، ﺑەم دواﺗــﺮ رەت ﻛﺮاﯾەوە و ﻟە دەﺳــﺘﻮوردا ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەك ھەرێﻢ ﺟێﮕﯿﺮ ﻛﺮا .ﺋەم ﺟﺎرەﯾﺎن ﺋەم ﭘڕۆژەﯾە ﻟەﻻﯾەن ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ ﻛــﻮردەوە ﺋﺎﻣﺎدە
ﻛﺮاوە و ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻟێ دەﻛﺮێﺖ. ﺷــێﺮﻛﯚ ﻣەﻧﮕﻮڕی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاق، ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەﻛﺎت ﻛە ﭘڕۆژەﻛە ”ھێﻨﺪەش ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪار ﻧﯿﯿە“ وەك ﺋەوەی ﺑﺎس دەﻛﺮێﺖ .ﻣەﻧﮕﻮڕی ﺑە“وﺷە“ـﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪ ”دەﻛﺮێﺖ ﺗﺎ ﭼﺎرەﺳەری ﺑﺎرودۆﺧﯽ داراﯾﯽ ھەرێﻢ ﺳﻮود ﻟە ﺑەﻏﺪا وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ ﺑﯚ ﺳــﻮوﻛﻜﺮدﻧﯽ ﺋــەو ﺗەﻧﮕﮋەی
ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺑــﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﺗەﻧﮕــﮋە وەﻣــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن دەﺳﭙێﺸﺨەرﯾﯿەﻛەی ﺑﺎرزاﻧﯽ داﯾەوە
ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﮔەورەداﯾــﻦ و ﭘێﻮﯾﺴﺘﻤﺎن ﺑە ﭘڕۆژەی رژد ھەﯾە. وا دەﺑﯿﻨﺮێﺖ ﻛﯚﻣەڵ و ﮔﯚڕان ﻟــە زۆر ﭘﺮﺳــﺪا ھﺎوھەڵﻮێﺴــﺖ ﺑﻦ ،ﺗەﻧﺎﻧەت ھەﻧﺪێــﻚ ﺟﺎر ﺋێﻮە ﺑڕﯾــﺎرە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﺘﺎن ﻟەوان وەردەﮔﺮن ،ﺑﯚﭼﯽ؟ ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟەﮔــەڵ ھەﻣــﻮو ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑﺎﺷــە و ﭘڕۆژەی ھﺎوﺑەﺷﯽ ھەﯾە و ﻟە ﺧەﻣــﯽ ﺑﺎرودۆﺧەﻛەداﯾﻦ، ﻧﺎﻣﺎﻧــەوێ ﭼﯿﺘــﺮ ﻟــە دوورەوە ﺗەﻣﺎﺷﺎی ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﻜەﯾﻦ .ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻛﺎر ﺑﻜەﯾﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﺗەﻧﮕﮋەی ﺗﺮ دروﺳــﺖ ﻧەﻛەﯾﻦ، ﺑەم ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟەژێﺮ ﺑڕﯾﺎری ﮔﯚڕاﻧﺪا ﻧﯿﯿە و ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻣﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە ﻧێﻮاﻧﺪاﯾە ،ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻚ ﻧﯿﯿــە ﺋەﻣڕۆ ﺑە ﺋــﺎزادی ﺧﺎوەﻧﯽ ﺑڕﯾﺎری ﺧﯚی ﻧەﺑێﺖ ،ﺑەم زۆرﺟﺎر ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﻟەﮔەڵ ﮔﯚڕاﻧﺪا ﺑــﻮوە ،ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﻛﯚﻣەڵ
ﻟەﮔــەڵ ھﯿﭻ ﻛەﺳــێﻜﺪا ﻧﯿﯿە و ﺗەﻧﯿــﺎ دەﻣﺎﻧەوێ ﭘــڕۆژەﻛﺎن ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری ﻛێﺸەﻛﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێــﻦ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﮔەڵ ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﻧﺰﯾﻚ ﺑﺒﯿﻨەوە و ﻧﺎﻣﺎﻧەوێﺖ ﻛێﺸەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗــﯽ و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑەردەوام ﺑێﺖ. ﺋێــﻮە ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺸﺪا ﭼەﻧﺪ ﭘﯚﺳﺘێﻜﺘﺎن ھەﯾە ،ﺋﺎﻣﺎدەن دەﺳﺘﺒەرداری ﺋەو ﭘﯚﺳﺘﺎﻧە ﺑﻦ ﺋەﮔەر ﻛێﺸەﻛﺎن ﭘێﯽ ﭼﺎرەﺳەر ﺑﺒێﺖ؟ ﺋەﮔــەر دۆﺧەﻛە ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﺑﻤێﻨێﺘەوە ،ﭼەﻧﺪ ﭘﯚﺳﺘﺖ ھەﺑێ ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێــﺖ ﺧﺰﻣەﺗــﯽ دۆﺧەﻛە ﺑﻜﺮێﺖ .ﺋێﺴــﺘە ﻛێﺸــە ﻟەﺳەر وەزﯾﺮێﻚ و ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﯿە ﻛە ﭘﺸﻜﯽ ﺋێﻤەﯾە وەك ﻛﯚﻣەڵ ،ﺋێﻤە ھەرﮔﯿﺰ وا ﺑﯿﺮ ﻧﺎﻛەﯾﻨەوە ﻛەﺳــەﻛﺎن و ﭘﯚﺳﺖ
ﻛﯚﻣەڵ :ﭘﺮۆژەﻛەی ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﻧﯿﯿە ﯾەﻛــەم ﺣــﺰب ﺑﻮو ﺑــە ﺋەرێﻨﯽ وەﻣــﯽ دەﺳﭙﺸــﺨەرﯾﯿەﻛەی ﺑﺎرزاﻧﯽ داﯾەوە و ﭘﺮﺳﯿﺸــﻤﺎن ﺑە ﻛەس ﻧەﻛﺮد. دوای ﺗێﻜﭽﻮوﻧــﯽ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ھﯿــﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ راﺳﺘەوﺧﯚ ﻟە ﻧێﻮان ﺑﺎرزاﻧﯽ و ﻋەﻟﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮ ھەﺑﻮوە؟ ﻧەﺧێــﺮ ،ھﯿــﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ راﺳــﺘەوﺧﯚ ﻧەﺑــﻮوە ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ڕێﮕەی ﺣﺰﺑەوە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸەﻛﺎن ﺑﻮوە، ﺑەم ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻛێﺸەی
ھﯚی ﻛێﺸەﻛﺎن ﺑﻦ ،ﺑﯚﯾە دڵﻨﯿﺎﯾﯽ دەدەم ﺋەﮔەر دۆﺧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺎش ﺑێﺖ ،ﺋێﻤە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺸﺪا ﻧەﺑﯿــﻦ ھﯿــﭻ ﻛێﺸــەﯾەﻛﻤﺎن ﻧﯿﯿە ،ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن داوای ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻧەﻛــﺮدووە و ﻟــە ﺳەرەﺗﺎﺷﺪا ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮون وەری ﺑﮕﺮن. دﯾــﺪی ﺋێــﻮە ﺑﯚ ﭘــڕۆژەی رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼﯿﯿــە ،ﻛﯚﻣــەڵ
ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟــە ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﻟەو ﺷێﻮەﯾە دەﻛﺎت؟ ﭘﺮﺳﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﭘــڕۆژەی ﺋەوان ھەﯾــە ﺑﯚ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗــە ،ﺑــەم ھﯿــﭻ ﻛﻮردێﻚ دژاﯾەﺗﯽ ﭘڕۆژەی ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻧــﺎﻛﺎت ﺑەﻣەرﺟــﯽ ﺋــەوەی ﺑە ﺑەرﻧﺎﻣە ﺑﻜﺮێﺖ و ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﺋەوە ﺑﻜەﯾﻦ ﻟــە چ ﻛﺎت و ﺳــﺎﺗێﻜﺪا دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﭘڕۆژەی ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﭘڕۆژەی ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﯾــە ،ﺑــەم ﻟە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﺋەوەداﯾﻦ ﭼﯚن و ﻟە چ ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑﯿﺨەﯾﻨە ڕوو. ﯾەﻛﮕﺮﺗﻦ و ﻟێﻚ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ﺑﯚﭼﯽ دوای ﺳــەرداﻧﯽ ﺋەﻣﯿﻨﺪاری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺑﯚ ﺋێﺮان زﯾﺎﺗﺮ ﭼڕ ﻛﺮاﯾەوە؟ ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﻧﺎﺑێﺖ ﻻﯾەﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻓﺸــﺎری ﻟەﺳــەر ﺑێــﺖ ﺋەﮔەر ﻣەﺑەﺳﺘﺖ ﻟە ﭘﺮﺳﯿﺎرەﻛە ﺋەوەﯾە، ﺑەم ﭘڕۆژەی ﻟێﻚ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ھﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵ ﻧﯿﯿە، ﭘێﺸﺘﺮ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ وا ھەﺑﻮوە ﻛە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە و ﻟە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨﯿﺸــﺪا ﭘﺮس ﺑە ھﯿﭻ ﻛەس و ﻻﯾەﻧێﻚ ﻧﺎﻛەن ،ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟەواﻧە ﻧﯿﯿە ﻓﺸــﺎری وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻟەﺳەر ﺑێﺖ. ﻟە ﻛﯚﺗــﺎدا دەﭘﺮﺳــﻢ ﺋەدای ﻛﺎری ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯚن دەﺑﯿﻨﻦ؟ ﺋەدای ﻛﺎری ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دﯾﺎرە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟە ﺧەڵﻚ ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑەم ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟە وەزﯾﺮەﻛەی ﺧﯚی ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت رازﯾﯿە.
ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﮔﯚڕان و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﭘڕۆژەی ھەڵﻮەﺷﺎﻧﺪﻧەوەی ھەرێﻢ دەدەن ﺑە ﺑەﻏﺪا وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﭘڕۆژەﯾەك ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪاﯾە ﺑﯚ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺮدن ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﺑەﺷێﻚ ﻟــە ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻛــﻮردەوە ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮاوە و ﺑﺎس ﻟــە ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدﻧﯽ ڕاﺳﺘەوﺧﯚی ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق و ھەرێــﻢ دەﻛﺎت ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا، ﺑەم ﺋەو ﭘڕۆژەﯾە ﺑە ﻣەﺗﺮﺳــﯽ دەزاﻧﺮێﺖ و دەﮔﻮﺗﺮێ ﺋەﮔەر ﺳەر ﺑﮕﺮێﺖ ،واﺗﺎی ھەڵﻮەﺷﺎﻧﺪﻧەوەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە.
ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەی ﻣﻮوﭼەی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن و ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ ھەرێﻢ ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﭘڕۆژەﯾەﻛﯿــﺎن ھەﯾە ﺑﯚ ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ھەرێــﻢ و ﻋێــﺮاق ﺑەﺷــێﻮەی ڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑەﻏﺪا ،ﺋەﻣــەش ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ ﻟێ ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە.ﯾﺎﺳﺎﻧﺎﺳــﺎن ڕای دەﮔەﯾەﻧــﻦ ،ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎن ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔــەڵ ﺑەﻏﺪا ﺑﻜەن و ھەرﭼﯽ داھﺎﺗﯽ ھەرێﻤە دەﺑێــﺖ ﻟە ڕێﮕــەی ﺣﻜﻮوﻣەت
ﻟەﺳەر ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾە“. زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﭘێــﯽ ﺑەردەﺳﺖ ”وﺷــە“ ،ھەرﯾەﻛە ﻟە ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﮔﯚڕان و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﭘڕۆژەﯾــە دەﻛەن و ﻟــە ھەوڵﯽ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﻦ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﭘڕۆژەﻛە ﺑﮕەﯾەﻧﻨە ﭘەﺳﻨﺪﻛﺮدن. ﺑەم ﯾﺎﺳﺎﻧﺎﺳــﺎن ﺗــەواوی ﺋەو
ﭘڕۆژەﯾە ڕەت دەﻛەﻧەوە و دەڵێﻦ ﺑــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ” ،ھەرێﻢ ھەڵﺪەوەﺷێﺘەوە“. د .ﻋﻮﻣەر ﻧﻮورەدﯾﻨﯽ ﯾﺎﺳﺎﻧﺎس و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﭘێﺸﻮوی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ڕای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺋەﮔەر ﺋەو ﭘڕۆژەﯾــە ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێﺖ، ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ھەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪﻧەوەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺳــﺖ دەﺑێﺖ.
ﺋــەو ﯾﺎﺳﺎﻧﺎﺳــە ﺑە“وﺷە“ـــﯽ ﮔــﻮت” ،ﺑەﭘێــﯽ ﺋەو ﯾﺎﺳــﺎﯾەی ﺋێﺴــﺘە ھەﯾە ،ﻧﺎردﻧﯽ ﺑﻮدﺟەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﻟەﻻﯾــەن ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧەوە ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا ﭘێﭽەواﻧــەی ﯾﺎﺳــﺎﯾە و دەﺑێﺖ ﻧﺎردﻧﯽ ﺑﻮدﺟەی ھەرێﻢ ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە و ﺑە ﻧﺎوی داھﺎﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﺑێﺖ“.
دﯾﻤﺎﻧﻪ
ﯾەﻛێﺘﯽ ھﯿﭻ ﺑەﺷﯽ ﻟەﻻی ﭘﺎرﺗﯽ ﻧەﻣﺎوە وﺷە /ھەوﻟێﺮ ﺳﺎﺳــﺎن ﻋەوﻧــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ دەﺳــﺘەی رێﻜﺨﺮاوە ﺟەﻣﺎوەری و ﭘﯿﺸــەﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ،ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧــﺎو ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑــەردەوام دەﺑﻦ ﻟە ﭼەﻧــﺪ ﻧﺎوﭼەﯾــەك و دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﺟەﻣﺎوەری ﺣﺰﺑەﻛەی ﭘەﺳــﻨﺪی ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻛــﺮدووە .ھــﺎوﻛﺎت رەﺧﻨــە ﻟە ﺣﺰﺑــەﻛﺎن دەﮔﺮێ ﺑــەوەی وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺗﻮاﻧــﺎی ﺑڕﯾﺎرداﻧﯿﺎن ﻧﯿﯿە ﺑــﯚ ﺗێﭙەڕاﻧﺪﻧﯽ ﺋەم دۆﺧەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و دەڵــێ” ،ﺋەوەی ﻟەﺳەر ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﻮوە ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯿﺶ ھﯿﭻ ﺑەﺷــێﻜﯽ ﻟەﻻی ﭘﺎرﺗﯽ ﻧەﻣﺎوە“. ﻋەوﻧﯽ ﻛە ﻟە دوا ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧــﺎو ﭘﺎرﺗﯿــﺪا ﭘﯚﺳــﺘەﻛەی ﻟــە ﺟێﮕﺮەوە ﺑﯚ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻣەﻛﺘەب ﺑــەرز ﻛﺮاﯾــەوە ،رای دەﮔەﯾەﻧێ ﻛە ﺋەوەی ﭘەﻛەﻛــە دەﯾﻜﺎت ،ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺑەرﻧﺎﻣــەی دەرەﻛﯿﯿە و داوا ﻟەو ﺣﺰﺑــە دەﻛﺎت ”ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺧﯚی ﺗﺎﻗــﯽ ﻧەﻛﺎﺗەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﺸﺘﺮ ﺧﯚی ﺗﺎﻗﯽ ﻛﺮدووەﺗەوە“. ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟەﻧﺎو ﻛﺎدران زﯾﺎﺗﺮ وەك ﺷــﻮێﻨﮕﯚڕﻛێ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟێ دەﻛﺮێ ،ﭘێﺘــﺎن واﯾە ﺟەﻣﺎوەری ﺧﯚﺗﺎن رازی ﻛﺮدووە ﺑەو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﺎﻧە؟ ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﻟەﻧــﺎو ﭘﺎرﺗــﯽ ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛﯽ ﺗﺎوﺗﻮێﻜــﺮاو و ﺑــە ﺑەرﻧﺎﻣەﯾــە ،وەﻣﺪاﻧەوەی ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛەﯾــە و ﻛﺎرداﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﻛﺎﺗــﯽ ﻧﯿﯿە، داودەزﮔــە و ﺋﯚرﮔﺎﻧە ﺣﺰﺑﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﺷــﺪار دەﺑﻦ ﻟە ﮔەڵەﻛﺮدﻧﯽ ﺷــێﻮە و ﺟــﯚر و ﭼﯚﻧﺎﯾەﺗﯿــﯽ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿــەﻛﺎن .ﻟەﺑــﺎرەی ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾــﯽ ﺋــەم دواﯾﯿــەش، ﺳــەرۆك ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﻟــە ﺷــﻮﺑﺎﺗﯽ 2016ﺑەﺑﺎﺷــﯽ زاﻧــﯽ ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﻟە ﺗــەواوی داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﭘﺎرﺗﯿﺪا ﺑﻜﺮێﺖ و ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺗــﺎزە ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑﯚ ﺋەﻣەش ﭼەﻧﺪان ﻟﯿﮋﻧە ﺑﯚ ﭼﺎﻛﺴــﺎزی و ﭘێﺪاھﺎﺗﻨەوە ﺑە ﻛﺎر و ھەﯾﻜەﻟﯿەﺗــﯽ ﺋﯚرﮔﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ و داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﭘﺎرﺗﯽ ﭘێﻚ ھﺎت. ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﻟــە ھەﺷــﺘﯽ ﺷــﻮﺑﺎﺗﯽ 2017ﺳەرۆك ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ﻛە ھەﻣەﻻﯾەﻧــەن ﻟــە ﻛەﺳــەﻛﺎن
و ھەﯾﻜــەل و ﺷــێﻮازی ﻛﺎری داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺗێﺪا ﺋەﻧﺠﺎم درا .ﺑەﭘێﯽ ﺋەو ﻓﯿﺪﺑﺎﻛەی ﻟەﻧــﺎو ﻛﺎدران و ﺑﻨﻜــەی ﺣﺰب وەرﮔﯿﺮاوە ،ﻛﺎدراﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دڵﯿﺎن ﺑــە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺧﯚﺷــە و ﺑە ﺋﻮﻣێﺪەوە ﺗەﻣﺎﺷــﺎی دەﻛەن و ﭼﺎوەڕێــﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ﻟێ دەﻛــەن و دەزاﻧــﻦ ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﺷﻮێﻨﮕﯚڕﻛێ ﻧﯿﯿە. ﺋــەو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﺎﻧــەی ھﺎﺗﻨە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﺪان ﺗەواو ﺑــﻮون ،ﯾﺎﺧﯚ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺗﺮ دەﻛﺮێ؟ ﺋەوەی ﻛــە راﮔەﯾەﻧــﺮا ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ﺑﻮو، ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺗﺮﯾﺶ ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻛەرﻛﻮوك ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێﻦ و ﻟــە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھﯚﻛﯿــﺶ ﺋﯚرﮔﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ دروﺳﺖ دەﻛﺮێﺖ. ﺋﺎﯾﺎ ﻟە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا ھﯿﭻ ﻛەس وەك ﺳﺰا ﻣﺎﻣەڵەی ﻟەﮔەڵ ﻛﺮاوە ﻟە ﮔﯚڕﯾﻦ ﯾﺎﺧﯚ ﻻدان؟ ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗــە ﻟەﻻﯾــەن ﻛﺎدران و ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺧەڵﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺶ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎی ﺑﯚ دەﻛﺮێــﺖ ،ﺑەم ﺳــەرۆك ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە دا ﻛە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﭘﺮۆﺳەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﺎو ﺣﺰﺑﻦ. ﺑــەم ﺧەڵــﻚ ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ دەﻛﺮد ﭘﺎرﺗﯽ ﺑەھــﯚی ﮔەﻧﺪەڵﯽ و زﯾﺎدەڕۆﯾــﯽ ﻟــە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ دەﺳــەت ،ژﻣﺎرەﯾەك ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺧﯚی دەرﺑﻜﺎت و ﻟە ﻛﺎری ﺣﺰﺑﯽ دووری ﺑﺨﺎﺗەوە ،ﺑەم ﺋەﻣەﻣﺎن ﻧەﺑﯿﻨــﯽ .ﺋﺎﯾﺎ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺣﺰب ﺋەوەﻧﺪە ﭘﺎﻛﻦ؟
و ﺑﻨﻜــە و ﺟەﻣــﺎوەری ﭘﺎرﺗــﯽ، ﻟە ھەﻣــﻮوی ﮔﺮﻧﮕﺘﺮ ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺋەﺳــﺘﯚﭘﺎﻛﻦ ﺑەراﻣﺒەر ﻣﯿﻠەت و ﭘﺎرﺗﯽ .ﺧەڵــﻚ دەﺗﻮاﻧﻦ ﺟﯿﺎوازﯾﯽ ﻧێﻮان ﻛەﺳەﻛﺎن ﺑﺨﻮێﻨﻨەوە. دەﻛــﺮێ ﺑﺰاﻧﯿــﻦ ﻟەﻧــﺎو ﭘﺎرﺗﯽ دەﺳــﺖ ﺑەﺳــەر ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ
ﺧەڵــﻚ ﻟەﻻﯾــەك و ﺋێﻤەش ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻧﯿــﻦ ،ﺟەﻣﺎوەر و ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯿــﺶ ﻟەﺑەرەی ﺧەڵﻜــﻦ و ھەﻣﻮوﻣﺎن ﭘێﻜەوە ﺑەرﮔەیﻧﺎﺧﯚﺷﯿﯿەﻛﺎﻧﻤﺎنﮔﺮﺗﻮوە ﻟە ﺳەردەﻣێﻚ دەژﯾﻦ ﻛە ﺑەھﯚی زۆر ھــﯚﻛﺎر و ﺋﺎﻣــﺮاز ﺧەڵــﻚ راﺳﺘﯿﯿەﻛﺎن دەزاﻧێﺖ و ﺷﺎراوەﯾﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە ،ﺑە ﺑڕواوە دەڵێﻢ ﺑەﺷﯽ ھــەرە زۆری ﺋــەو ھەﭬﺎﻧــەی دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﻛﺮاون ،ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﭘﺎك و دوور ﻟە ﮔەﻧﺪەڵﯿﻦ ،ﻟێﮫﺎﺗﻮون ﻟە ﺑەﺟێﮕەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەرﻛە ﻧﯿﺸــﻤﺎﻧﯽ و ﺣﺰﺑﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ،ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺖ و ﺧــﺎوەن ﻣﺘﻤﺎﻧــەن ﻻی ﺧەڵﻚ
ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻛەرﻛﻮوك ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێﻦ و ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھﯚﻛﯿﺶ ﺋﯚرﮔﺎﻧﯽ ﺗﺮ دروﺳﺖ دەﻛﺮێﺖ
ﭼەﻧــﺪ ﻛەﺳــﺪا ﮔﯿــﺮاوە؟ ﻛێﻦ و ﻟــە چ ﺋﺎﺳــﺘێﻜﺪان؟ ﺟــﯚری ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭼﯽ ﺑﻮوە؟ ﺑﯚ ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗە ﻟﯿﮋﻧەی ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ھەﯾە ،ﻣــﻦ زاﻧﯿــﺎری و داﺗﺎم ﻻ ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﮔﺮﻧﮓ ﺋەوەﯾە ﻛە ھﯿﭻ ﺋﺎﺳﺘێﻚ دەﺳﺘەﺑەری ”ﺣەﺳﺎﻧە“ی ﻧﯿﯿە. ﻣﺎوەی ﺳێ ﺳﺎڵە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەی ﺳــەﺧﺘﺪاﯾە و ژﯾﺎﻧﯽ ﺧەڵــﻚ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺋﺎڵﯚز ﺑــﻮوە ﺑە ﺗەواوی .ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﺑەردەوام ﺑﺎس ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە و ﻧەﺧﺸــەڕێﮕە و رێﻜﻜەوﺗﻦ دەﻛەن ،ﺑەم ھﯿﭽﯽ ﻧەﮔەﯾﺸﺖ ﺑە ﺋەﻧﺠﺎم .ﺑە ﻧﯿﺎزن ﺗﺎ ﻛەی ﺧەڵﻚ ﺑەو ﺣﺎڵەوە راﺑﻜێﺸﻦ؟ ﺑﯚﭼﯽ ھەﺳﺖ ﻧﺎﻛﺮێ ﺧەﻣﺨﯚری رژد ھەﺑێ ﺑﯚ ژﯾﺎﻧﯽ ﺧەڵﻚ؟ ﺋەوەی ﻟەﺳەر ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﻮوە ﻟەم ﺑﻮارە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ داوە ،ﺳــەرداﻧﯽ ھەﻣﻮو
ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻛﺮدووە، ﭘڕۆژەﻣﺎن ھەﺑﻮوە ﺑﯚ دەرﺑﺎزﺑﻮون ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺳــەرۆك ﺑﺎرزاﻧﯽ دەﺳﺘﭙێﺸﺨەری ﻛﺮدووە و ﭘەﯾﺎﻣــﯽ ﺧــﯚی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ و ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﻤﺎن ﺳەرداﻧﯽ ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮدەوە. ﺋەم ﭘﺮﺳﯿﺎرە دەﺑێﺖ ﻟەﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﻜﺮێﺖ ﻛە ﺑﯚﭼﯽ ھﺎوﻛﺎر ﻧﺎﺑﻦ ﺑﯚ دەرﺑﺎزﺑــﻮون ﻟــەم ﺗەﻧﮕﮋاﻧە، ھﺎوﻛﺎر ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ھەﻧﺪێ ﻻﯾەن ﺑﯚ دەرﺑﺎزﺑﻮون ﻟەم ﺗەﻧﮕﮋە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە، ﺋەوەﯾە ﻛە ﺑەﺷێﻜﯿﺎن ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەی ﻗﻮوڵﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ و ﭘﺮۆﺳەی وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑڕﯾــﺎر و ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺟەﻣﺎوەرﯾــﺪان ،ﺑەﺷێﻜﯿﺸــﯿﺎن وای دەﺧﻮێﻨﻨەوە ﻛە ﺑەردەواﻣﯽ ﺗەﻧﮕﮋەﻛە ﻟــە ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺋەواﻧﺪاﯾە ﻟەڕووی ﺟەﻣــﺎوەری و ﻟە دژی ﭘﺎرﺗﯽ ﺑەﻛﺎری دێﻨــﻦ ،ﺋەﻣەش ﺧﯚدزﯾﻨەوەﯾــە ﻟە ﭼﺎرەﺳــەری. دڵﻨﯿﺎﯾﻦ ﺑەو ﺋﺎراﺳــﺘەﯾە ﻧﯿﯿە ﻛە ھەﻧﺪێﻚ ﺧەوﻧﯽ ﭘێــﻮە دەﺑﯿﻨﻦ. ﺟﮕــە ﻟــە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎرﺗﯽ، ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوش ﭘــڕۆژەی ھەﺑﻮوە، ﺑــەم دژی ﺋــەو ﭘڕۆژﯾــەش وەﺳﺘﺎﻧەوە. دەﺗﻮاﻧــﯽ دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎﻧﯽ ﺑﻜەن ﺑﯚﭼــﯽ ﺋــەم ﺣﺰﺑﺎﻧە رێﻚ ﻧﺎﻛەون؟ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛەﯾﺎن ﻟەﺳەر ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺣﺰﺑــﯽ و ﭘﺎرەی زﯾﺎﺗﺮە؟ ﯾﺎﺧﯚ ﻟەﺑﺎرەی ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﭘێﺸﺨﺴــﺘﻨﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻛێﺸەﯾﺎن ھەﯾە؟ ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛەت ھەﻣــﻮو ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن دەﮔﺮێﺘــەوە ﺑە ﺋێﻤەﺷــەوە ،ﻟە وەﻣﯽ ﭘێﺸﺘﺮم ﺋﺎﻣــﺎژەم ﺑــە ھەڵﻮێﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ
ﭘﺎرﺗﯽ ﻛــﺮد ،ﻟەﺑﺎرەی ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ،ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎ ھەڵﺪەﮔﺮێــﺖ ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟــەو ﺧﻮێﻨﺪﻧەواﻧە ﺋەوەﯾە ﻛە دەﺳــﺘﯽ ﺗﺮﯾــﺶ رۆڵــﯽ ﻟــە ﻗﻮوڵﻜﺮدﻧﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا ھەﯾــە و ھەوڵ دەدرێــﺖ ﺑــە درێــﮋەدان ﺑــە
ﺧﯚﯾﺎن ﺗﺎﻗــﯽ ﻛﺮدووەﺗەوە ،ﺑﯚﯾە وا ﺑﺎﺷــە ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﺧﯚﯾﺎن ﺗﺎﻗﯽ ﻧەﻛەﻧــەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ھەﻣﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣﯿﺎن دەﺑێــﺖ و دەﺑێﺖ ﻟە رژدﯾﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﮕەن ،ﭘﺎرﺗﯽ ﺳﻮورە ﻟەﺳەر ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋەزﻣﻮوﻧەﻛەی و ﺑەرەوﭘێﺸﺒﺮدﻧﯽ. زۆرﯾﻨــەی ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯿﯽ ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛەوێﺘە ﺋەﺳــﺘﯚی ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ وەك ﺧەڵﻚ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــﯚ دەﻛەن ،ﺋەم دوو ﺣﺰﺑــە ﺑــﯚ وا ﺑــێ ﺑﺎﻛﻦ و رێﻚ ﻧﺎﻛــەون؟ ﻛﺎﻣﯿــﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﻧﺎﮔﻮﻧﺠێﻨﻦ ﺑﯚ رێﻜﻜەوﺗﻦ؟ راﺳــﺘﯿﯿەﻛە و ﻧﻜﯚڵﯽ ﻟێ ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﻛە ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﭘێﻜەوە رۆڵــﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯿﺎن ھەﺑــﻮوە ﻟــە دروﺳــﺘﻜﺮدن و ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧــﯽ ﺋــەم ﺋەزﻣﻮوﻧــە و ﺑەﯾەﻛەوەش ﺗەﺣەﻣﻮﻟــﯽ ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿــەﻛﺎن دەﻛەن .ﻟەﺑــﺎرەی ﺋێﻤە ھەرﮔﯿﺰ ﻟە ﭘﺎﺑەﻧﺪﯾﻤﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺧەڵﻚ ﺑێ ﺑﺎك ﻧﯿﻦ و ﺑێ ﺑﺎك ﻧەﺑﻮوﯾﻦ و ﻧﺎﺑﯿﻦ، ﻛە ﺣﻮﻛﻤﺮاﻧﯽ دەﻛەﯾﻦ ﺑە ﺗەواوی دەﯾﻜەﯾــﻦ و ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ ھەڵﺪەﮔﺮﯾــﻦ ،ﭘێﯿەﻛﻤــﺎن ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﯾەﻛﻤــﺎن ﻟــە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن و ﭘێﯿەﻛﯿﺸﻤﺎن ﻟە ﺑەﻏﺪا ﻧﯿﯿە .ھەر ﻛەس ﺑە وﯾﮋدان ﻟە ھەڵﻮێﺴﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺑڕواﻧێﺖ ﻟەﺑﺎرەی رێﻜﻜەوﺗﻦ و دەرﺑﺎزﺑﻮون ﻟــەو ﺗەﻧﮕﮋاﻧە ،ﮔﻠەﯾــﯽ ﻟە ﭘﺎرﺗﯽ ﻧﺎﻛﺎت. ﯾەﻛێﺘﯽ ﮔﻠەﯾﯽ ﺋەوە دەﻛﺎت ﻛە ﺑەﺷــﯽ ﻛەﻣە ﻟە ﭘﯚﺳــﺖ و دەﺳــﻜەوت .ﻣەﻻ ﺑەﺧﺘﯿﺎر ﺟﺎر ﺟﺎر دەڵــێ ﺋەﮔەر ھﺎوﺳــەﻧﮓ ﺑﯿﻨــەوە ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗــﯽ رێﻚ
ھەرﮔﯿﺰ ﻟە ﭘﺎﺑەﻧﺪﯾﻤﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺧەڵــﻚ ﺑێ ﺑﺎك ﻧﯿﻦ و ﺑێ ﺑﺎك ﻧەﺑﻮوﯾﻦ و ﻧﺎﺑﯿﻦ ،ﻛە ﺣﻮﻛﻤﺮاﻧﯽ دەﻛەﯾﻦ ﺑە ﺗەواوی دەﯾﻜەﯾﻦ و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽھەڵﺪەﮔﺮﯾﻦ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎن ،ھەﺳﺘﯽ ﺑێﺰاری و ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ ﻻی ﺧەڵﻚ زﯾﺎد ﺑﻜﺮێﺖ و ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺧەڵﻚ ﻟە ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋ و ﭘڕۆژەی ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ دەوڵــەت، ﺑﮕﻮازرێﺘەوە ﺳــەر ﺧەرﯾﻜﻜﺮدن ﺑە ﮔﺮﻓــﺖ و ﻧﺎﻛﯚﻛــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و ﺳــەرەﻧﺠﺎم ﺑوﻛﺮدﻧــەوەی ﻧﺎﺋﻮﻣێــﺪی و ﺑــڕوا ﺑەﺧﯚﻧەﻣﺎن، ﺑﯚ ﺋەم ﻣەﺑەﺳــﺘە ھەﻣــﻮو ﻛﺎرﺗە ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ و دەرەﻛﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﻛﺎر ھﺎﺗﻮون و ﺑەﻛﺎر دێﻦ. ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە :ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﭘەﻛەﻛە و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯿﺎن ﻟەم ﺳــﺎﺗەوەﺧﺘە و ﻧﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧﯽ ھەڕەﺷــەی رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﭼەﻛﺪاری و ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ھێﺰ ،ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ﻛە ﻟە ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﺋەﺟێﻨﺪاﯾەﻛﯽ ﻧﺎﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿە ،ﺑــەم دەﺑێﺖ ﺋەوە ﺑﺰاﻧﺮێﺖ ﭘەﻛەﻛە ﭘێﺸﺘﺮﯾﺶ
دەﻛەوﯾﻦ .ﺋﺎﯾﺎ ﭘﺎرﺗﯽ چ ﺑەﺷێﻜﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺧﻮاردووە؟ ھﯿﭻ ﺑەﺷێﻜﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻻی ﭘﺎرﺗﯽ ﻧﯿﯿــە .ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺋەﮔــەر ﭘێﻮەر رێﮋەی ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎن ﺑێﺖ ،ﺑەﭘێﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ھەڵﺒــﮋاردن دەﺑێﺖ رێــﮋەی ﯾەﻛێﺘــﯽ % 16ﺑێﺖ، ﺑــەم % 34وەزﯾﺮﯾــﺎن ھەﯾە و % 61ﺑﺮﯾﻜﺎری وەزارەﺗﯿﺎن ھەﯾە و % 40ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯿﯿﺎن
ھەﯾــە .ﺋــەم ﺑﺎﺑەﺗــە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ژﻣﺎرەی ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺋەوﯾــﺶ دﯾﺎرە و ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ھەردووﻻﻣﺎن ژﻣﺎرەی ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎن و ﺋﯿﺴــﺘﺤﻘﺎﻗﯽ ھەرﻻﯾــەك و ﺋــەو رێﮋەﯾەش ﻟەو ﭘﯚﺳــﺘﺎﻧەی ھەردووﻻﻣــﺎن ﻛــە ﺋێﺴــﺘە ﻟەﻛﺎرﻛﺮدﻧﺪان ﻻﯾﺎن ھەﯾە ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻢ وا ﻧﯿﯿە ﭘﺎﺳﺎوەﻛە ﺋەﻣە ﺑێﺖ. ﺑﺎﺷــە ﺋەﮔەر دوای 25ﺳﺎڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﺪاری ،ﺑەرھەﻣــﯽ ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾﯽ ﻛﻮردی 50ﺑە 50و ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ ﺑێ ﺑەﺑێ رەﭼﺎوﻛﺮدﻧﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ھەڵﺒﮋاردن؟ ﭘێﺘﺎن واﯾە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟێﯽ دڵﺨﯚﺷﯽ ﺑێ ﺑﯚ ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ؟ 25ﺳــﺎڵ ﻟە ﻣێــﮋووی ﻣﯿﻠەﺗﺎن ﺑــەرەو ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯿﯿەﻛــﯽ ﺑﺎش و ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯽ و ﻗﺒﻮوڵﻜﺮدﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ ھەڵﺒــﮋاردن وەك ﺧــﯚی ﻛﺎﺗێﻜــﯽ زۆر ﻧﯿﯿە، ھەرﭼەﻧــﺪە ﻧﺎﻣەوێﺖ ﭘﺎﺳــﺎو ﺑﯚ ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿــەﻛﺎن ﺑێﻨﻤــەوە، ﺑەم ﻟەم 25ﺳــﺎڵەدا ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زۆر ﻧﺎﺋﺎراﻣــﯽ و ﻧﺎﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی و ﻛەرﺗﺒﻮوﻧﯽ ﺗێﺪا ﺑﻮوە و ھەﻣﻮوی ﺑەﺳــەرﯾەﻛەوە ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﻧەﺑﻮوە ،ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ھەرێﻤێﻜﯽ ﺑێ ﺳەروەری ﻛە ﺋێﺴﺘەش ﺑەﺷێﻜە ﻟە وﺗێﻜﯽ ﺗەﻧﮕﮋاوی و ﺑەردەوام ﻟە ﺑﻦ ھەڕەﺷــەی دەرەﻛﯿﺪاﯾە، ﻟەﮔەڵ وﺗﺎﻧﯽ ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﺑەراورد ﺑﻜﺮێﺖ. ﭘێﺘﺎن واﯾە ﺧەڵــﻚ ﺑەردەوام ﺗەﺣەﻣﻮﻟﯽ ﺋەم دۆﺧە دەﻛﺎت؟ راﺳﺘە دۆﺧەﻛە ﻧﺎﺧﯚﺷە و ﮔﺮاﻧە، ﺑەم ﺧەڵــﻚ ﻟەﻻﯾەك و ﺋێﻤەش ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗﺮ ﻧﯿــﻦ ،ﺟەﻣﺎوەر و ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﭘﺎرﺗﯿــﺶ ﻟەﺑەرەی ﺧەڵﻜــﻦ و ھەﻣﻮوﻣــﺎن ﭘێﻜەوە ﺑەرﮔــەی ﻧﺎﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن ﮔﺮﺗﻮوە و ﺑە ﯾەﻛەوەش ﻟێﯽ ﺗێﭙەڕ دەﺑﯿﻦ. ﭘﺎرﺗﯽ و ﮔــﯚڕان ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ دەﺗﻮاﻧﻦ ﭘێﻜــەوە ﺣﻮﻛﻢ ﺑﻜەن، ﯾﺎن ﺋــەو ﺋەزﻣﻮوﻧــەی راﺑﺮدوو ﯾەﻛەم و دوا ﺋەزﻣﻮون ﺑﻮو؟ ھەرﭼەﻧﺪ ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەت دۆﺳﺘﯽ ﺑــەردەوام و دژی ﺑەردەوام ﻧﯿﯿە، ﺑــەم ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ﺣﻮﻛﻤڕاﻧــﯽ و رێﻜﻜەوﺗــﻦ ﻟەﮔــەڵ ﻻﯾەﻧێﻚ ﺑــەردەوام دەﺑێــﺖ ﻛــە رێﺰ ﻟە رێﻜﻜەوﺗﻨــەﻛﺎن ﺑﮕﺮێﺖ ،ﺑﻮێﺮﯾﯽ ﺑڕﯾــﺎردان و ﺗەﺣەﻣﻮﻟﻜﺮدﻧــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ ھەﺑێﺖ و ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺷەﻗﺎم ﺑﻜﺎت و ﻟە ﭘێﺸــەوەی ﺧەڵﻚ ﺑێﺖ ،ﻧەك ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە.
ﻧﺎﻛﺮێﺖ ھەرێﻤێﻚ ﻛە ﺋێﺴﺘەش ﺑەﺷێﻜە ﻟە وﺗێﻜﯽ ﺗەﻧﮕﮋاوی و ﺑەردەوام ﻟە ﺑﻦ ھەڕەﺷەی دەرەﻛﯿﺪاﯾــە ،ﻟەﮔەڵ وﺗﺎﻧﯽ ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﺑەراورد ﺑﻜﺮێﺖ
ژﻣﺎرە ) ، (179ﭼﻮارﺷەم2017/ 3/ 15 ،
ﺳﺎﺳﺎن ﻋەوﻧﯽ :ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﺑﺎدﯾﻨﺎن و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻛەرﻛﻮوك ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯽ ﺗﺮ دەﻛﺎت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
دەﺳــﺘﯽ ﺗﺮ رۆڵﯽ ﻟە ﻗﻮوڵﻜﺮدﻧﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ھەﯾە و ھەوڵ دەدرێﺖ ﺑە درێﮋەدان ﺑە ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎن ،ھەﺳﺘﯽ ﺑێﺰاری و ﻧﺎڕەزاﯾﯽ ﻻی ﺧەڵﻚ زﯾﺎد ﺑﻜﺮێﺖ و ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺧەڵﻚ ﻟە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋ و ﭘڕۆژەی ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ دەوڵەت ،ﺑﮕﻮازرێﺘەوە ﺳەر ﺧەرﯾﻜﻜﺮدن ﺑە ﮔﺮﻓﺖ و ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و ﺳەرەﻧﺠﺎم ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪی و ﺑڕوا ﺑەﺧﯚﻧەﻣﺎن...
7
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
8 ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧﺮﺧﯽ زەوی زﯾﺎﺗﺮ دادەﺑەزێﺖ
ژﻣﺎرە ) ، (179ﭼﻮارﺷەم2017/ 3/ 15 ،
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ-ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﻧﺮﺧﯽ زەوﯾﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟە ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ دادەﺑەزێﺖ ،ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﺧﺎوەن ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻛڕﯾﻦ
و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە و زەوی، ھﯚﻛﺎرەﻛــەی ﺑــﯚ ﺑەردەواﻣﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ دەﮔێڕﻧەوە. ﻋەﺗــﺎ ﻣﺤەﻣــەد ﺧــﺎوەن ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەی ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ
زەوی و ﺧﺎﻧﻮوﺑــەرە ﻟە ﺷــﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ”وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﺋێﺴــﺘە ﻧﺮﺧﯽ زەوی ﻟە ﺷﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﮔەﺷﺘﻮوەﺗە ﻧﺰﻣﺘﺮﯾﻦ ﺋﺎﺳﺖ ﻛە ھﯿﭻ ﻛﺎت ﺑەو ﺷێﻮەﯾە داﺑەزﯾﻨــﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﻧەﻛــﺮدووە،
ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﻟە ﻛڕﯾﻨﯽ زەوی ﻛﺸﺎوﻧەﺗەوە. ﭘێﺶ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺑﺎزاڕی ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ زەوی ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ﮔەرم ﺑﻮو ،ﺧەڵﻜێﻜﯽ
زۆر ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑــﯚ ﻗﺎزاﻧﺠــﯽ زﯾﺎﺗﺮ زەوﯾﯿﺎن دەﻛــڕی ،ﭼﻮﻧﻜە دڵﻨﯿﺎ ﺑﻮون ﻟــەوەی ﻣﺎﻧــﮓ ﺑە ﻣﺎﻧﮓ ﻧﺮﺧﯽ زەوﯾﯿەﻛە ھەڵﺪەﻛﺸێﺖ، ﺋەوە ﻗﺎزاﻧﺠێﻜــﯽ ﭼﺎوەڕواﻧﻜﺮاو ﺑﻮو. ﻣﺤەﻣــەد زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ، ”ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﻟــە ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ زەوی ﻛﺸﺎوﻧەﺗەوە، ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺑــە ھەﻓﺘەﯾەك ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﭘﺎرﭼــە زەوﯾﯿەك ﻧﺎﻛﺮێﺖ“. ﺷــێﺦ ﺧﺎﻟﯿــﺪ ﯾەﻛێﻜــﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺧﺎوەن ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە ،دەڵێ، ”ﺋێﺴــﺘە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﻛﺎﺗــە ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨــﯽ زەوی ،ﺑەم ھﺎووﺗﯽ دەﺗﺮﺳــێﺖ دۆﺧەﻛــە ﺧﺮاﭘﺘﺮ ﺑێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﭘێﯽ ﺑﺎﺷــە ﭘﺎرەﻛە ﻟە ﺑەردەﺳــﺘﯽ ﺑێﺖ ﻟەوەی ﺑﯿﺪاﺗە ﭘﺎرﭼەﯾەك زەوی“. ﺋەو ﺑە“وﺷــە“ دەڵێ” ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە
ﻣﺎﻧﮕێﻜە ھﯿﭻ ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ زەوﯾﻤﺎن ﻧەﻛﺮدووە و ﻟە ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣــﺎن ﻛﺮێــﯽ دووﻛﺎﻧﻤــﺎن داوە ،ﺋەﮔەر ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﺑڕوات ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛەﻣﺎن دادەﺧەﯾﻦ، ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﻣﺴــﺎڵ دۆﺧەﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﺑەرەو ﺧﺮاﭘﯽ رۆﯾﺸﺘﻮوە“. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺋەو ،ﺋەﮔــەر ﻧﺮﺧﯽ ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯿەك ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑە 50 ھــەزار دۆﻻر ﺑێﺖ ،ﺋێﺴــﺘە 20 ھــەزار دۆﻻر داﺑەزﯾــﻮە و ﺑەو ﺣﺎڵەﺷــەوە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻦ زەوی ﺑﻜڕن. ”ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑــﺎزاڕی ﺧﺎﻧﻮوﺑــەرە دەﺟﻮوڵێﺖ ﻛــە دۆﺧەﻛە ﺑﺎش ﺑێﺖ ،ھﺎووﺗﯽ ﺗﺮﺳــﯽ ﻧەﺑێﺖ، ﭘێﺸﯿﻨەﻛﺎن دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜەﻧەوە، دۆﺧﯽ داراﯾﯽ ﺑــﯚ ﭘێﺶ 2014 ﺑﮕەڕێﺘەوە“ ،ﺷــێﺦ ﺧﺎﻟﯿﺪ وای ﮔﻮت. ﻣﺤەﻣــەد ڕەﺋﻮوف ﺷــﺎرەزای ﺋﺎﺑــﻮوری و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜﯚ،
ﺑــە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ، ھەرزاﻧﺒﻮوﻧﯽ زەوی ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋــەو ﺗەﻧﮕﮋەﯾەﯾە ﻛــە ڕووی ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــﺮدووە ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺧەرﺟــﯽ ﻛــەم دەﺑێﺘــەوە، ﭘﺎرەش ﻟە دەﺳﺘﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻛــەم دەﺑێﺘــەوە و ﺧﻮاﺳــﺖ ﻟەﺳــەر ﺷــﺘەﻛﺎن دادەﺑەزێﺖ، ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ ﺧﻮاﺳﺖ داﺑەزی ﻧﺮخ دادەﻛﺸێﺖ. رەﺋــﻮوف زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ﻛﺎﺗێﻚ ﻛڕﯾﻦ ﻓﺮۆﺷﺘﻦ ﺑە زەوی ﻧەﻛﺮا، ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ دروﺳــﺖ دەﻛﺎت، ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەو ﭘﺎرەﯾە ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﺋﺎڵﻮﮔــﯚڕی ﭘێ دەﻛــﺮا ﺑەھﯚی ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻦ ﺑــە زەوی و دەﺳﺘﺎودەﺳــﺘﯽ دەﻛﺮد ،ﺋێﺴﺘە دەوەﺳــﺘێﺖ ،ﺋــەوەش دەﺑێﺘە ھﯚی داﺑەزﯾﻨﯽ ﺧﻮاﺳــﺖ ،ھەر ﻛﺎﺗێﻜﯿــﺶ ﺧﻮاﺳــﺖ داﺑەزی، ﭘﺮۆﺳــەی ﺋﺎﺑــﻮوری ﭘەﻛــﯽ دەﻛەوێﺖ“.
ﺗﻮران ﺧﺪر :ﺧێﺰان ھەﯾە ﭼﻮار ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﯽ ھەﯾە و ھﯿﭻ ﻣﻮوﭼەﻛﯿﺎن ﻧﯿﯿە
ھەزار ﻣﻮوﭼەﺧﯚری ﻧﺎﺷﺎﯾﺴﺘەﻣﺎن ﻟە ﭼﺎودێﺮی ﺧێﺰان ﺳڕﯾەوە وﺷە /ﺳﯚران- ﻣﻮرﺷﯿﺪ ﺑﺮادۆﺳﺘﯽ ﺗﻮران ﺧﺪر ﻋﯿﺴــﺎ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭼﺎودێــﺮی و ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿــﯽ ﺳــﯚران ﻟــە دﯾﺪارێﻜــﯽ ”وﺷــە“دا رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ،ﻟــە ﺳــﻨﻮوری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾﺎﻧــﺪا 10 ھەزار ﻣﻮوﭼەﺧﯚری ﻛەﻣﺌەﻧﺪام و ﭼﺎودێــﺮی ﺧێــﺰان ھــەن. ﺳەﺗﺎن ﻛەﺳﯿﺶ ﺑەﺷﺪارﯾﯿﺎن ﻟە ﭘﺮۆﺳەی ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗﺮﯾﺪا ﻧەﻛﺮدووە و ﺋەﮔەری ﺑڕﯾﻨﯽ ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن ھەﯾــە .ﺗــﻮران ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەﻛﺎت ﻛە ﺧێــﺰان ھەﯾە ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳــێﻜﯽ ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﻦ ،ﺑەم ھﯿــﭻ ﻣﻮوﭼەﯾــەك وەرﻧﺎﮔﺮن و ﺧەڵﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑە ﻧﺎﺷﺎﯾﺴــﺘەﯾﯽ ﻣﻮوﭼەﯾﺎن ﭘێ دراوە. ﭼەﻧﺪ ﻛەﻣﺌەﻧﺪام و ﭼﺎودێﺮی ﺧێﺰان ﻟە دەﭬەری ﺳﯚراﻧﺪا ھەن؟ ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﻤﺎن ﻛە ھەر ﭼﻮار ﺷﺎرۆﻛەی ﺳﯚران، ﻣێﺮﮔەﺳــﯚر ،رواﻧــﺪز و ﭼﯚﻣﺎن دەﮔﺮێﺘەوە ،ﺷەش ھەزار و 347 ﻛەﻣﺌەﻧﺪام ھەن ،ﺳﻮودﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﭼﺎودێﺮی ﺧێﺰاﻧﯿﺶ ﺳێ ھەزار و 494ﻛەﺳــﻦ ﻛــە ﻣﻮوﭼــە وەردەﮔــﺮن ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﺑە ﺑڕﯾﺎرێﻚ ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿﯿﺎن راﮔﯿﺮاوە. ﺑﯚﭼﯽ ﻣﻮوﭼەی ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺧێﺰان راﮔﯿﺮاوە؟ ﻣــﺎوەی دوو ﺳــﺎڵە ﻣﻮوﭼەی ﭼﺎودێــﺮی ﺧێﺰان ﻟــە ھەﻣﻮو ﻛﻮردﺳــﺘﺎن راﮔﯿــﺮاوە ،ﺑەﭘێﯽ ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ﺋێﻤە ﺑەھﯚﻛﺎری ھەﺑﻮوﻧــﯽ دوو ﻣﻮوﭼەﯾــﯽ، ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن راﮔﯿــﺮاوە ،ﺑەم دوای ﭘﺮۆﺳــەی ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗــﺮی و ﺋﺎﺷﻜﺮاﻛﺮدن و ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوەی
ﺋەواﻧــەی دوو ﻣﻮوﭼەﯾﺎن ھەﯾە، ﺋەواﻧەی ﺷﺎﯾﺴﺘەﺑﻦ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە وەك ﭘێﺸﺘﺮ ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن وەردەﮔﺮن ﻛە ﺑــڕی 150ھــەزار دﯾﻨﺎرە، ﭘێﻮﯾﺴﺘە وەزارەت ھەوڵﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺪات ﺑﯚ ﮔەڕاﻧﺪﻧــەوە و ﭘێﺪاﻧﯽ ﻣﻮوﭼە ﺑە ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺧێﺰان ﻛە ﺑەڕاﺳﺘﯽ ﻛەﺳﺎﻧﯽ زۆر ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺗێﺪاﯾە. دەﻧﮕــﯚی ﺑﭽﻮوﻛﺮدﻧەوەی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﭼﺎودێــﺮی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯚران ھەﯾە ،ﺋەوە راﺳﺘە؟ ﺳﯚران ﺷــﺎرۆﻛەﯾەﻛﯽ ﻓﺮاواﻧە و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 200ھەزار داﻧﯿﺸﺘﻮوی ھەﯾــە و ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ زۆری داوە، ﻧﺎﻛﺮێ ﻟەﮔەﻷ ھﯿﭻ ﺷﺎرۆﻛەﯾەﻛﯽ ﺗــﺮ ﺑــەراورد ﺑﻜﺮێ ،ﺳــﯚران ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ھــﺎوﻛﺎری زﯾﺎﺗﺮە و ﺋەرﻛــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﺧﺰﻣەﺗﯽ زﯾﺎﺗــﺮی ﺋــەو دەﭬــەرە ﺑﻜﺎت، ﻟەﮔەڵ ﺋەوەدا ﻧﯿﻢ ﺳﯚران ﺑﭽﻮوك ﺑﻜﺮێﻨــەوە و داودەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەوە ﺑﯚ ﺑﻨﻜە ﻛەم ﺑﻜﺮێﻨەوە و ﻗﺎﺑﯿﻠﯽ ﻗﺒﻮوڵ ﻧﯿﯿە. ﭘﺮۆﺳــەی ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗــﺮی ﺳﻮودﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﭼﺎودێﺮی ﺧێﺰان و ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە؟ ﺑێﮕﻮﻣﺎن ھەر ﻛەﺳــێﻚ ﻣﻮوﭼە ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣــەت وەرﺑﮕﺮێــﺖ، دەﺑــێ ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗــﺮی ﺋەﻧﺠــﺎم ﺑﺪات ،ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗﺮی ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧە ﺋﺎﺷــﻜﺮا دەﻛﺎت ﻛە دوو ﻣﻮوﭼە وەردەﮔﺮن ،ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﭼﺎودێــﺮی و ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ﺳــﯚران زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 450ﻛەﺳــﯽ ﭼﺎودێﺮی ﺧێﺰان ﻓﯚڕﻣﯿــﺎن ﻻی ﺋێﻤە وەرﮔﺮﺗﻮوە، ﺑــەم ﺑەﺷــﺪاری ﭘﺮۆﺳــەی ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗﺮﯾﯿــﺎن ﻧەﻛــﺮدووە، ھــﺎوﻛﺎت 190ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﯿﺶ
ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗﺮﯾﯿــﺎن ﺋەﻧﺠــﺎم ﻧەداوە، ﺋەوە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﭘڕۆﺳــەی ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗــﺮی ﻟە ﯾەﻛــﯽ ﺋﺎداری 2017ھەڵﮕﯿﺮا و ﺋەﮔەری ھەﯾە ﻣﻮوﭼەی ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧە ﺑﺒڕێﺖ ﻛە ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗﺮﯾﯿﺎن ﻧەﻛﺮدووە. ﻣﺎوەﯾــەك ﺑــەر ﻟە ﺋێﺴــﺘە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری ﺳﻮودﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﭼﺎودێﺮی ﺧێﺰان ﻣﻮوﭼەﻛەﯾﺎن ﺑڕا ،ﺑﯚﭼﯽ؟ ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ﺧەڵﻜﺎﻧێﻜﯽ زۆر وەك ﭼﺎودێــﺮی ﺧێــﺰان داﻣــەزران ﻛە ژﻣﺎرەﯾــﺎن ﭼﻮار ھــەزار و 445ﻛــەس ﺑــﻮو، دوای ﺑەدواداﭼﻮوﻧــﯽ ﺋێﻤــە و ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﭼﺎودێﺮی ﺧێﺰان ،ﻧﺰﯾﻜەی ھەزار ﻛەس ﺑەھــﯚی ﻧﺎﺷﺎﯾﺴــﺘەﯾﯽ و ﻧەﮔﺮﺗﻨــەوەی ﻣەرﺟەﻛﺎﻧــﯽ ﭼﺎودێﺮی ﺧێــﺰان ﻧﺎوﯾﺎن رەش ﻛﺮاﯾەوە ،ﺋێﺴﺘە ﺳێ ھەزار و 494 ﻛەس ﺳــﻮودﻣەﻧﺪی ﭼﺎودێﺮی ﺧێﺰاﻧــﻦ ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﭼﺎودێــﺮی و ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯚران. دەﮔﻮﺗﺮێــﺖ ﺧەڵــﻚ ﺑــە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﺣــﺰب ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﭼﺎودێــﺮی ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ﺳــﯚران وەك ﺳﻮودﻣەﻧﺪﺑﻮوی ﺗﯚڕی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ داﻧﺮاون؟ دەﻧﮕﯚﯾەﻛﯽ زۆر ﺧﺮاپ ﻟەﺳــەر ﺳــﯚران ﺑو ﺑﻮوەﺗەوە ﮔﻮاﯾە ﻟەو دەﭬەرە زۆر ﻛەﺳــﯽ ﻧﺎﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺳــﻮودﻣەﻧﺪ ﻛﺮاون ،ﺑــەم ﺋەو دەﻧﮕﯚﯾﺎﻧە دوورن ﻟە راﺳــﺘﯽ و ھﯿﭻ ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾەﻛﯿﺎن ﻧﯿﯿە ،دوای ﭘﺮۆﺳــەی ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗﺮی ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ھەﻣﻮو ﺷﻮێﻨەﻛﺎن دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﺋﺎﺧﯚ ﺳﯚران ﺳﺘەﻣﯿﺸــﯽ ﻟێ ﻛﺮاوە و ﻛەﺳﺎﻧێﻜﯽ ﺷﺎﯾﺴﺘەﯾﺶ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە
ﻧەﻛﺮاوﻧەﺗــە ﻣﻮوﭼەﺧﯚر ،ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻜﯿﺶ ﺑە ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﺣﺰﺑﯽ داﻧەﻣەزراوە و دەﺳــﺘێﻮەرداﻧﯽ ﺣﺰب ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﺋێﻤە ﻧﯿﯿە و ھەﻣــﻮو ﻛﺎرەﻛﺎن ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎ و رێﻨﻮێﻨــﯽ ﺟێﺒەﺟــێ دەﻛﺮێﻦ. ﺧێﺰان ھەﯾە ﭼﻮار ﻛەﺳــﯽ ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣــە و ھﯿﭽﯿﺎن ﻣﻮوﭼە وەرﻧﺎﮔﺮن ،ﺑﯚﭼﯽ؟ دەﭬــەری ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﺳــﯚران ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﻦ ﻛــە داﺑﻤەزرێﻦ، راﺳــﺘە ﺧێــﺰان ھەﯾــە ﭼﻮار ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﯽ ھەﯾە و ﺑێ ﺑەﺷــﻦ ﻟە ﻣﻮوﭼــەی ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﯽ ،ﻟە ﻧﺰﯾﻜــەوە ﺋــﺎﮔﺎدارم و ژﯾﺎﻧێﻜﯽ زۆر ﻗــﻮرس دەﮔﻮزەرێﻨﻦ ،ﺑەم ﺑەھﯚی راﮔﯿﺮاﻧــﯽ داﻣەزراﻧﺪن ھﯿﭽﻤﺎن ﻟــە دەﺳــﺖ ﻧﺎﯾەت، ھﯿﻮادارم ﺑەرﻧﺎﻣەی داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﺎن زوو دەﺳــﺖ ﭘێ ﺑﻜﺎت.
دەﮔﻮﺗــﺮێ زۆر ﻛەﺳــﯽ ﻧﺎﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﺋێــﻮە وەك ﭼﺎودێــﺮی ﺧێﺰان داﻣەزراون؟ ﺑــﯚ ﻣﻮوﭼــە ھەﻣــﻮو ﺧەڵــﻚ وﯾﺴﺘﯽ ھەﯾە ﻛەﺳە ﻧﺰﯾﻜەﻛﺎﻧﯽ داﺑﻤەزرێﻦ ،ﺋەوﺟﺎ ﺑەرﭘﺮس ﺑێﺖ ﯾﺎ ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﻛەﻣﺪەراﻣەت ،رەﻧﮕە ژﻣﺎرەﯾــەك ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻣﻮوﭼــە وەرﺑﮕــﺮن ،ﺋــەوەش ﺗﺎﯾﺒەت ﻧﯿﯿە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑە ﺳــﯚران و ﻟــە ھەﻣﻮو ﺷــﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺋەو ﺣﺎڵەﺗــە ھەﯾە ،ﺑەم ﻟەﮔەڵ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗــﺮی و ﺋەو ﻟﯿﮋﻧﺎﻧەی ﻟــە داھﺎﺗﻮو ﭘێﻚ دێﻦ، ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﻧﺎﺷﺎﯾﺴﺘەن ﻧﺎوﯾﺎن رەش دەﻛﺮێﺘەوە ،زۆر ﺷــەرﻣە ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺷﺎﯾﺴﺘە ﻧﯿﯿە و ﺑﺎری ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﺎن ﺑﺎﺷە ،ﭼﺎوﯾﺎن ﻟە 150ھــەزاری ﭼﺎودێﺮی ﺧێﺰان ﺑێﺖ. زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ھــەزار داوا ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺳﻮودﻣەﻧﺪﺑﻮون ﻟە
ﺗﯚڕی ﭼﺎودێــﺮی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﭘێﺸﻜەش ﺑەﺋێﻮە ﻛﺮاوە ،ﺑﯚﭼﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧﺎوﯾﺎن ﻧەﮔەڕاوەﺗەوە؟ زۆر ﺧەڵﻜــﯽ ﺷﺎﯾﺴــﺘە ھــەن ﺋﺎﮔﺎدارﯾﻦ ھەﻣــﻮو ﻣەرﺟەﻛﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺎر دەﯾﺎﻧﮕﺮێﺘەوە وەك ﭼﺎودێﺮی ﺧێــﺰان و ﻛەﻣﺌەﻧﺪام ﺗﯚﻣــﺎر ﺑﻜﺮێﻦ ،داواﻛﺎرﯾﺸــﯿﺎن ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﺋێﻤە ﻛﺮدووە ﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھەزار ﻛەس دەﺑﻦ و ﺋێﻤەش داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەواﻧﻤﺎن ﺑەرز ﻛﺮدووەﺗەوە ،ﺑەم داﻣەزراﻧﺪن راﮔﯿﺮاوە ﺗﺎ ﭘﺮۆﺳەی ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗﺮی ﻛﯚﺗﺎی دێﺖ ،ﺋەوﻛﺎت ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑڕﯾﺎر ﻟە داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺋەو ﺧەڵﻜە دەدات ،دەﭬەری ﺳــﯚران ﻣﺎﻓﯽ ﺗەواوی ﭘێ ﻧــەدراوە ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣــﺎن ،ﺧەڵﻜﺎﻧێﻜﯽ زۆر ﺷﺎﯾﺴــﺘە ھەن ﻣﻮوﭼەﯾﺎن ﻧﯿﯿــە ،ﺧەڵﻜێﻜــﯽ زۆر ھەژار و ﻛەﻣﺪەراﻣەت ﺑەھەﻣﺎن ﺷــێﻮە ﺗﯚﻣﺎر ﻧەﻛﺮاون . ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣــﺎن دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑەو
ﺑڕە ﻣﻮوﭼەﯾە ژﯾﺎن ﺑﮕﻮزەرێﻨﻦ؟ ﻣﻮوﭼەی ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﺎن ﭘێﺸــﺘﺮ 150ھــەزار دﯾﻨﺎر ﺑــﻮو ،ﺑەم ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەواﻧﯿــﺶ ﺑﯚ 90 ھەزار دﯾﻨﺎر ﻛــەم ﻛﺮاوەﺗەوە و ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣــﺎن ﺑــە 90ھــەزار دﯾﻨﺎر ﺑﮋﯾــﻦ .ﺑەرﻧﺎﻣەﻣﺎن ھەﯾە ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ ﺗەواوی ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﺎن ﺑﻜەﯾﻨــەوە ،دوای ﭘﺸــﻜﻨﯿﻦ ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿــﺎن وەك ﭘێﺸــﺘﺮ دەﻛﺮێﺘەوە 150ھــەزار دﯾﻨﺎر. ﻟــە ﺋﺎﯾﻨﺪەﯾەﻛﯽ ﻧﺰﯾــﻚ دووﺑﺎرە ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﺎن ﻟﯿﮋﻧــە دەﺑﯿﻨﻦ و ھەر ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣێﻚ دەﺑێﺖ رێﮋەی ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣــﯽ % 65ﺑێــﺖ ،ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ﺑەﺑڕﯾﺎری ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑە ﻛەﻣﺌەﻧﺪام ھەژﻣﺎر ﻧﺎﻛﺮێﺖ و ﻣﻮوﭼەی ﻟێ دەﺑڕێ ﻛە ﺑەڕاﺳﺘﯽ ﺑەﺑڕوای ﻣــﻦ ﺋەو رێﮋەﯾە ﮔەﻟێﻚ زۆرە ،دوای ﻟﯿﮋﻧەش ﺑڕﯾﺎر ھەﯾە ﻣﻮوﭼــەی ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣــﺎن زﯾﺎد ﺑﻜﺮێ و ﻛەﻣﺘﺮﯾــﻦ ﻣﻮوﭼەﯾﺎن 230ھەزار دﯾﻨﺎر ﺑێﺖ. وەزﯾــﺮی ﻛﺎر و ﻛﺎروﺑــﺎری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺧەڵﻜﯽ دەﭬەری ﺳــﯚراﻧە ،ﺋێﻮە ﻟێﯽ رازﯾﻦ؟ ﺋەﮔەر ﺑﺎری ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ وەك ﺋێﺴــﺘە ﻧەﺑﻮواﯾە، دەﺗﻮاﻧﺮا ﭼﺎرەﺳەری زۆر ﻛێﺸە و ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑەم ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺧﺮاﭘــە ،ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی ھﯿــﭻ ﺷــﺘێﻜﯿﺶ ﻟە ﻣــﺎوەی دەﺳــﺖ ﺑەﻛﺎرﺑﻮوﻧــﯽ وەزﯾﺮ ﺑﯚ دەﭬەری ﺳﯚران ﻧەﻛﺮاوە و ﻛەس داﻧەﻣەزراوە ،ﺑەم ﺟێﯽ ﮔﻠەﯾﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺸــە وەزﯾﺮ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺳﯚران و دەﭬەرەﻛەی ﺧﯚی ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑێﺖ.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ”ﮔەڕاوەﻛﺎن دەڵێﻦ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺋﺎرام ﻧﯿﯿــە ،ﺑەھﯚی ھەﺑﻮوﻧﯽ ﭼەﻧﺪان ﮔﺮووﭘﯽ ﭼەﻛﺪاری ﺟﯿﺎواز ﻛە ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟەﺳــەر ژﯾﺎﻧﯿﺎن دروﺳﺖ دەﻛەن ،ﺑەم ھەزاران ﺧێﺰاﻧﯽ ﺗﺮ ﮔەڕاوﻧەﺗەوە زێﺪی ﺧﯚﯾﺎن ﺳەرەڕای ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﺎن“.
وﺷە /ﻣﺤەﻣەد ﺟەﻣﺎل ھەڵﯚ ڕەﻣﺸﺘﯽ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1983ﻟە ﺷﺎری ﺳﻨەی ڕۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوە و ﻣﺎوەی 14ﺳﺎڵە ﻟە ڕﯾﺰی ﭘﺎرﺗﯽ ﺋــﺎزادی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾە .ھەڵﯚ ﻟــە زۆرێﻚ ﻟە ﺷەڕەﻛﺎﻧﯽ دژ ﺑە داﻋﺶ ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﮔەڵ ھﺎوژﯾﻨەﻛەی ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ﻛﺮدووە و ﻟەم ﭘێﻨﺎوەﺷﺪا ﺷەش ﺟﺎر ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑﻮوە و ﻗﯚڵێﻜﯿﺸــﯽ ﺑەﺧﺸــﯿﻮە .رەﻣﺸــﺘﯽ ﻟە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷــە“دا ﺑﺎس ﻟە ﺑەﺷﺪارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺟەﻧﮕﯽ دژ ﺑە داﻋﺶ دەﻛﺎت. ﻟە ﻛەﯾەوە ﭼەﻛﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەﺗﺎن ﻟە ﺷــﺎن ﻛﺮد و ﭼﯚن ﺋەو ﺑڕﯾﺎرەﺗﺎن دا؟ ﻣﺎوەی 14ﺳــﺎڵە ﭘێﺸــﻤەرﮔەم، ﺳــﺎڵﯽ 2003ﻟــە ڕﯾــﺰی ﭘﺎرﺗﯽ ﺋﺎزادی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ) (PAKﺑﻮوم ﺑە ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش ﻟەﮔەڵ ھﺎوژﯾﻨەﻛەم ﻟەﭘێﻨﺎو ﮔەڕاﻧەوەی ﺳەروەری و دەﺳﺘەﺑەرﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوس ﺑــﯚ ﻧەﺗەوەﻛــەم ﺑەردەواﻣﯿﻦ، ﭼﻮﻧﻜــە ﻣﻦ ﻛــﻮڕی ﻧەﺗەوەﯾەﻛﯽ ﺳــﺘەﻣﻠێﻜﺮاوم ،وﺗەﻛەم ﺑە زۆر و ﺑەﺑێ ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺧﯚی داﺑەش و داﮔﯿــﺮ ﻛــﺮاوە ،ﺑﯚﯾــە زۆر ﺑە ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯿەوە ﺗــﺎ دوا ھەﻧﺎﺳــەم ﺑەرﮔــﺮی ﻟە ﺧﺎك و ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن و ﻧەﺗەوەﻛەم دەﻛەم و ﺋەو ڕێﮕەﯾەی
ﮔﺮﺗﻮوﻣە ھەرﮔﯿﺰ ﺑەری ﻧﺎدەم. ﭼﯚن ﺑــﻮو رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺋﺎزادی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺘﺎن ھەڵﺒﮋارد؟ ﭘﺎك ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﺨﻮازی ڕۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە و ھەر ﻟە ﺳەرەﺗﺎی داﻣەزراﻧﺪﻧﯿﯿەوە ﺑﺎﺳﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﻛــﺮدووە و ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯿﺪا ﺑــە ڕاﺷــﻜﺎواﻧە ﺑەراﻣﺒــەر ﺑە ﺋێﺮاﻧﯿﯿەﻛﺎن داوای ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە و داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﺳەر ﺧﺎﻛﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺎت ،ھەروەھــﺎ ﺑﻮێــﺮی ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻜﺮدن و ﭘﺸﺘﻜﺮدن ﻟە ﺋێــﺮان ھﯚﻛﺎرێﻜە ﻛــە ﻣﻦ وەك ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾەك ھﺎﺗﻤــە ڕﯾﺰی ﭘﺎرﺗﯽ ﺋﺎزادی ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﺳــەرەﺗﺎی ھﺎﺗﻨە رﯾﺰی ﺋەو ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە ﺑە ﭼﯽ دەﺳﺘﺘﺎن ﭘێ ﻛﺮد و ﺋێﺴــﺘە چ ﭘﻠەﯾەﻛﺘﺎن ھەﯾە؟ ﻣــﺎوەی ﭘەزﯾــﺮش و ﻓێﺮﮔەﻛە دوو ﻣﺎﻧــﮓ ﺑــﻮو ،ﺳــەرەﺗﺎ ﻣــﻦ ﭼێﺸــﺘﻠێﻨەر و ﭼﺎﭘــەز ﺑﻮوم ﻟەژێﺮ دەﺳــﺘﯽ ﺷــەھﯿﺪ ﺋەﺣﻤەد ﺧﺎﻟﺪﯾﺎن ﺳــەرەﺗﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔﺎﯾەﺗﯿﻢ ﺑــەڕێ ﻛﺮد، ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﻟە ﺗﯿﻤﯽ ﺋەﻧﺪازﯾﺎری
و ﭘﻮوﭼەڵﻜﺮدﻧــەوەی ﺑﯚﻣــﺐ ﻟەﮔەڵ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻗﺎرەﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺋــﺎزادی درێﮋە ﺑە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔﺎﯾەﺗﯽ دەدەم و ﺧﺰﻣەت ﺑە ﺷەرەف و ﻛەراﻣەﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن دەﻛەم. ﻛﺎﺗێــﻚ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺶ دەﺳﺘﺪرێﮋﯾﯿﺎن ﺑﯚ ﺳەر ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــﺮد ،ﺋێــﻮە وەك ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾەك ھەڵﻮێﺴــﺘﺎن ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــەو ﭘﺎرﭼەﯾــەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯚن ﺑﻮو؟ ﻣــﻦ و 600ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﺋــﺎزادی ﭘێﻜەوە داواﯾەﻛﻤﺎن ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺣﺰﺑەﻛەﻣﺎن ﻛﺮد و ﺗﯿﺎﯾﺪا داواﻣﺎن ﻛﺮد ھەﻣﻮوﻣﺎن ﺑەﺳــەر و ﻣــﺎڵ و ﮔﯿﺎﻧﻤﺎﻧــەوە ﺋﺎﻣﺎدەﯾﻦ ھــﺎوﻛﺎری ﺑﺮاﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﯿــﻦ و ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻟــە ﺧﺎﻛﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜەﯾﻦ. ﺑەﺷــﺪاری ﭼەﻧــﺪ ﻟــە ڕووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەﺗــﺎن ﺷــەڕەﻛﺎﻧﯽ دژ ﺑــە داﻋﺸــﺪا ﻛﺮدووە؟ ﻟە ﺳەرەﺗﺎی دەﺳﺘﺪرێﮋﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ داﻋــﺶ ﺑــﯚ ﺳــەر ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻟە زۆرﺑەی ﻣﯿﺤﻮەرەﻛﺎﻧــﺪا ﺑەﺷــﺪاری
ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺷەڕی داﻋﺸەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە 14 ،ﺷەھﯿﺪ و 31 ﺑﺮﯾﻨﺪارﻣﺎن ﻟەﭘێﻨــﺎو ﺋﺎزادی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺧﺸﯿﻮە
ﭼەﻧﺪان ﺷــەڕم ﻛﺮدووە ،وەك ﺷــەڕی ”ﮔﯚﮔﺠەﻟــﯽ ،ﻋەﻟــﯽ ڕەش ،ﺑﺎﺷﯿﻚ ،ﻧﺎوەران ،ﺑەﺣﺰان و ﻓﺎزﻟﯿــە ،ﻋﻮﻣەر ﻗﺎﭘﭽﯽ ،ﺧﺎزر، ﻣەﺧﻤــﻮور ،ﺧەراﺑــە ڕووت، ﺳــﻤﺎﯾﻼواﻛﺎن ،ﺳــەﺧەرە، ﮔﻮﺑەﯾﺒە و ..ﭼەﻧﺪ ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﺮ. ﺳــەﺧﺘﺘﺮﯾﻦ و ﻧﺎﺧﯚﺷﺘﺮﯾﻦ ﺷــەڕ ﻟە دژی داﻋﺸﺪا ﻛﺎم ﺷەڕ ﺑﻮو؟ ﺷــەوی 22 /21ی ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ دووەﻣﯽ 2014ﺷەڕێﻜﯽ ھەﺷﺖ ﺳەﻋﺎﺗﯽ رووی دا ،ﻧﺎﺧﯚﺷﺘﺮﯾﻦ و ﺳــەﺧﺘﺘﺮﯾﻦ ﺷــەڕ ﺑــﻮو ﻛە داﻋﺶ ﻟە ﺷــەوێﻜﺪا ﭘێﻨﺞ ﺟﺎر ھێﺮﺷــﯽ ﻛﺮد ،ﺷــەڕی ﻣﺎن و ﻧەﻣﺎﻧﻤﺎن ﻛﺮد و ﻟەم ﺷەڕەﺷــﺪا ”ﺣﻮﺳــێﻦ ﯾەزداﻧﭙەﻧﺎ“ ﺑەﺷﺪار ﺑﻮو ﻟەﮔەڵﻤﺎﻧﺪا. ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻚ ﻟە ﺷــەڕی دژ ﺑە داﻋــﺶ ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑــﻮون ،ﺋەو ﺣﺎڵەﺗﺎﻧە ﭼﯚن ﺑﻮو؟ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺷــەش ﺟﺎر ﻟە ﺷەڕی دژ ﺑــە داﻋﺶ ﺑﺮﯾﻨــﺪار ﺑﻮوم و ﻗﯚڵێﻜﯿﺸــﻢ ﻟە دەﺳــﺖ داوە، ﺑەھﯚی ﺗەﻗﯿﻨەوەی ﺑﯚﻣﺒێﻜەوە
ﻟە ﻛﺎﺗــﯽ ﭘﻮوﭼەڵﻜﺮدﻧەوەدا ﻟە ﮔﻮﻧــﺪی ﮔﻮﺑەﯾﺒــە ﻗﯚڵێﻜﻢ ﺑەر ﺗەﻗﯿﻨــەوەی ﺑﯚﻣﺐ ﻛــەوت و ﺋێﺴــﺘە ﺋەو ﻗﯚڵەم ﻗﺮﺗــﺎوە ﻛە ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﺷــﺎﻧﺎزی ھەﻣﻮو ژﯾﺎﻧﻤــە ،ﺑەم ﻧــە ﺑﺮﯾﻨﺪاری و ﻧە دەﺳــﺖ و ﻗﺎچ ﻗﺮﺗﺎﻧﺪن ،ﻛﺎر ﻟــە ﺋﯿﺮادەﻣﺎن ﻧــﺎﻛﺎت و ﺗﺎ دوا ھەﻧﺎﺳــەﻣﺎن ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻟە ﺧﺎك و ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧەﻛەﻣﺎن دەﻛەﯾــﻦ، ﺑﯚ ﺋﺎﮔەداری دوای ﺷــەش ﺟﺎر ﺑﺮﯾﻨﺪارﺑﻮوﻧﻢ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﺎوارم ﺑﯚ ھﯿﭻ ﻛــەس ﻧەﻛﺮدووە ﻓﺮﯾﺎم ﺑﻜەون. ﭼەﻧــﺪ ھــﺎوڕێ و ﻛەﺳــە ﻧﺰﯾﻜەﻛﺎﻧــﺖ ﻟە ﺷــەڕی دژ ﺑە داﻋﺶ ﻟە دەﺳﺖ داوە؟ ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺷــەڕی داﻋﺸەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە 14 ،ﺷــەھﯿﺪ و 31 ﺑﺮﯾﻨﺪارﻣــﺎن ﻟەﭘێﻨــﺎو ﺋﺎزادی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺧﺸﯿﻮە ،ﺋﺎﻣﺎدەﯾﻦ ﺷــەھﯿﺪی زﯾﺎﺗﺮ ﻟــەم ﭘێﻨﺎوەدا ﺑﺒەﺧﺸــﯿﻦ ﺗﺎ ﺋەوﻛﺎﺗەی ھەﻣﻮو ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋــﺎزاد دەﻛەﯾــﻦ، ﭼﻮﻧﻜــە ﻧﺮﺧــﯽ ﺋــﺎزادی زۆر ﮔەورەﯾە.
ﻓێڵ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق دەﻛەن
ﺋﺎوارەﻛﺎن ﭘﺎرەی ﮔەڕاﻧەوە وەردەﮔﺮن و ﻧﺎﮔەڕێﻨەوە وﺷە /ھەوﻟێﺮ -راﻣﯿﺎر ﺟەواد وەزارەﺗــﯽ ﻛــﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ،ﺑڕێﻚ ﭘﺎرەی ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﺑﯚ ﮔەڕاﻧەوە ﺳــەر زێــﺪی ﺧﯚﯾــﺎن داﺑﯿﻦ ﻛــﺮدووە ،ﺑــەم ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺋــﺎوارەﻛﺎن دوای وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﭘﺎرەﻛــە ،ﻓێڵ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق دەﻛــەن و ﺑﯚ ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤــﯽ ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﮔەڕێﻨەوە. ﺳــەﻣﯿﺮە ﺷــﺎﻛﺮ ﺧــﯚی و ﻣﺎڵﺒﺎﺗەﻛەی ﻟە ﻛەﻣﭙﯽ ﺣەﺳەن ﺷــﺎم ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﻦ ،ﺋــەوان ﺧەڵﻜﯽ ﮔﯚﮔﺠەﻟﯿــﻦ و ﻟەﮔەڵ ﻛﺮدەوەﮔەﻟەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﺋــﺎوارە ﺑــﻮون .ﺋــەو ﺑە“وﺷــە“ دەڵێ” ،ژﯾــﺎن ﻟەﻧﺎو ﻛەﻣﭙﯽ ﺣەﺳەن ﺷــﺎم ﺑﺎﺷﺘﺮە ﻟــە ﮔەڕاﻧــەوە ﺑــﯚ ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻛە ﺑەردەوام ﻟەژێﺮ ھەڕەﺷــە و ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪا ﺑﯿﻦ“. زﯾﺎﺗــﺮ دەڵێ” ،ﻣﺎڵــﯽ ﺑﺮاﻛەم ﻟە ﺑــەری ﭼەﭘﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﺑﻮون، دوو ﻣﺎﻧﮕێــﻚ ﻟەﻣەوﺑەر ﻟەﻻﯾەن ھێﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗەوە ﻛﯚﻧﺘــﺮۆڵ ﻛﺮاﯾــەوە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك رۆژ دوای ﮔەڕاﻧەوەﯾﺎن ،ﺧﯚی و
ﺧێﺰاﻧەﻛەی ﻛﻮژران“. ﻋەﻗﯿــﺪ ﺳــەﻣەد ﺑەﻏــﺪادی ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﮔەڕەﻛﯽ ﮔﯚﮔﺠەﻟﯿﻞ دەڵێ” ،ﻟە ﻣﻮوﺳــڵ ھێﺰی ﭼەﻛﺪار ھەﯾە و ﺷــەوان ھەڵﺪەﻛﻮﺗﻨــە ﺳــەر ﺧەڵــﻚ و ﺑەﺗﯚﻣەﺗﯽ ھەﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە داﻋﺸەوە دەﯾﺎﻧﺒەن و دەﯾﺎﻧﻜﻮژن، ھەروەھــﺎ ﻛﺎر و ﻛﺎﺳــﭙﯽ ﻧﯿﯿە، ﺧەڵــﻚ ڕۆژاﻧــە دێــﻦ ﺳــﻜﺎ ﺗﯚﻣــﺎر دەﻛەن ﻟەﺳــەر دزﯾﻨﯽ ﻓــەردە ﺋﺎردێﻚ ﻟەﻻﯾــەن ﻣﺎڵﯽ دراوﺳێﯿەﻛەﯾﺎﻧەوە“. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺑﻨﻜەی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﮔﯚﮔﺠەﻟﯿﻞ ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋەوەی ﺧﺴــﺘە ڕوو ﻛە ”ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە 18 ﺗﯚﻣەﺗﯽ ﻛﻮﺷــﺘﻦ و ﺳەرﺑڕﯾﻨﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﺧێــﺰان ڕووی داوە و ﻛەﺳــﯿﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ رێﮕــە ﻟــەو ﮔﺮووﭘﺎﻧە ﺑﮕﺮێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺳــەرﺟەﻣﯿﺎن ﭼەﻛــﺪارن و ﻧﺎزاﻧﺮێﺖ ﻟە ﻛــﻮێ دێﻦ و دوای ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﺗﺎواﻧەﻛــە ﺑﯚ ﻛﻮێ دەڕۆن“. وێــڕای ھەﻣﻮو ﺋەو ﻛێﺸــﺎﻧەی ﺑەھﯚی ﻧﺎﺟێﮕﯿﺮی ﺑﺎری ﺗەﻧﺎھﯽ و ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﻛﺎرەوە رووﺑەڕووی ﺋــﺎوارە ﮔــەڕاوەﻛﺎن دەﺑﻨەوە، ﺑەم ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺋﺎوارەﻛﺎن ﭘﺎش رازﯾﺒﻮوﻧﯿــﺎن ﺑــە ﮔەڕاﻧــەوە و
وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑڕە ﭘﺎرەﯾەك ،دووﺑﺎرە ﺑﯚ ﻧﺎو ﻛەﻣﭙەﻛﺎن دەﮔەڕێﻨەوە. ﻋەﻟﯽ ﻋەﺑﺪو ﻟە ﻛەﻣﭙﯽ ﻟەﯾﻼﻧﯽ ﺷــﺎری ﻛەرﻛﻮوك ﻧﯿﺸﺘەﺟێﯿە، ﺑﯚ ”وﺷــە“ رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەو ﻛە ﺋــەوان ﮔەڕاﻧــەوە ﺑﯚ ﻣﻮوﺳــڵ و دﯾﻮﯾﺎﻧــە ﺧﺎﻧﻮوەﻛەﯾــﺎن ﺑەر ﺗﯚپ ﻛەوﺗﻮوە .ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ”ﺑﯚ ﮔەڕاﻧەوە ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ دﯾﻨﺎرﻣﺎن ﻗەرەﺑﻮو وەرﮔﺮت ،ﻛە ﭼﻮوﯾﻨەوە ﺋەو ﺷــﻮێﻨە ھﯿﭻ ﺷﺘێﻚ ﺑﯚ ژﯾﺎن ﻧەدەﮔﻮﻧﺠــﺎ ،ﺑﯚﯾــە ﺑڕﯾﺎرﻣــﺎن دا ﺑﮕەڕێﯿﻨــەوە ﻧــﺎو ﻛەﻣﭙەﻛە و ﺧﯚﻣــﺎن وەك ﺋــﺎوارە ﺗﯚﻣــﺎر ﺑﻜەﯾﻨەوە“. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﻋەﺑــﺪو ،ھەﻧﺪێﻚ ﻟــەو ﺧێﺰاﻧە ﺋﺎواراﻧــەی ﺑەﻧﺎوی ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ﺳــەر زێﺪی ﺧﯚﯾﺎن ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛــەی ﺣﻜﻮوﻣــەت وەردەﮔﺮن ،ﺗەﻧﯿﺎ ﯾﺎرﯾﯿەك دەﻛەن و ﻣەﺑەﺳﺘﯿﺎن ﻟە ﮔەڕاﻧەوە ﻧﯿﯿە. ﺋەو دەڵــێ” ،ﻣﺎڵﺒﺎﺗێﻚ ﺑەﯾەﻛەوە رێــﻚ دەﻛــەون ﻛــە ھەﻧﺪێﻚ ﻛەﻟﭙەﻟــﯽ ﻛﯚﻧــە دەﻛــڕن ﺑﯚ ﻧﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﮔەڕاﻧەوەﯾﺎن ،ﻛﺎﺗێﻚ ﭘﺎرەﻛە وەردەﮔﺮن ،ﻛەﻟﭙەﻟەﻛﺎن ﻓــڕێ دەدەن و دەﮔەڕێﻨــەوە ﻧﺎو ﻛەﻣﭙەﻛﺎن ،ﺋێﺴــﺘە زۆرێﻚ ﻟە ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﭘەﻧﺎ ﺑــﯚ ﺋەو ﻛﺎرە دەﺑــەن ،ﻧﺰﯾﻜــەی 200ھەزار
دﯾﻨﺎرێﻚ ﺧــەرج دەﻛەن و ﺑڕی ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ دﯾﻨﺎر وەردەﮔﺮن“. ﺑەﭘێــﯽ دواﯾﻦ ﺋﺎﻣــﺎری ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ،ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ ﺋﺎوارەﺑﻮوﻧــﯽ 350ھەزار ﻛەس دەﻛﺮێﺖ ﻟە ﺑەری راﺳﺘﯽ ﺷﺎری ﻣﻮوﺳــڵ ﻛە ﻛــﯚی ژﻣــﺎرەی داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧەﻛەی ﺑە 750ﺑﯚ 800 ھەزار ﻛەس دەﺧەﻣڵێﻨﺮێﺖ. رزﮔﺎر ﻋﺎﺑــﺪ ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎری ﻛەﻣﭙــﯽ ﺧــﺎزر ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ی
دووﭘــﺎت ﻛــﺮدەوە” ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟــەو ﺋﺎواراﻧــەی دوای ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﻜﺮدﻧەوەی ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن ﮔەڕاوﻧەﺗــەوە ،ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﻛەﻣﭙەﻛﺎن ھﺎﺗﻮوﻧەﺗەوە“. ﻋﺎﺑﺪ زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ﮔەڕاوەﻛﺎن دەڵێــﻦ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺋــﺎرام ﻧﯿﯿە، ﺑەھــﯚی ھەﺑﻮوﻧــﯽ ﭼەﻧــﺪان ﮔﺮووﭘﯽ ﭼەﻛــﺪاری ﺟﯿﺎواز ﻛە ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻟەﺳەر ژﯾﺎﻧﯿﺎن دروﺳﺖ دەﻛەن ،ﺑەم ھەزاران ﺧێﺰاﻧﯽ
ﺗﺮ ﮔەڕاوﻧەﺗــەوە زێﺪی ﺧﯚﯾﺎن ﺳەرەڕای ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﺎن“. ﺑەﭘێﯽ ﺋﺎﻣــﺎری وەزارەﺗﯽ ﻛﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەراﻧﯽ ﻋێــﺮاق ،ﻟە ﻛﯚی ﺋﺎوارەﺑﻮوﻧــﯽ 286ھەزار ﻛەس ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺷەڕی ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵەوە ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 65ھەزار ﻛەس ﮔەڕاوﻧەﺗەوە. ﻟە ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ ﺷەڕی داﻋﺸەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭼﻮار ﻣﻠﯿﯚن ھﺎووﺗﯽ ﻟە ﺳەرﺗﺎﺳەری ﻋێﺮاﻗﺪا
ﺋﺎوارە ﺑﻮون ،ﻟەو ژﻣﺎرەﯾەش ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ و 650ھەزار ﻛەﺳــﯿﺎن ﮔەڕاوﻧەﺗەوە. وەزارەﺗــﯽ ﻛــﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەراﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎن ﺑﯚ ﮔەڕاﻧەوەﯾﺎن ،ﺑڕی ﯾــەك ﻣﻠﯿــﯚن دﯾﻨــﺎری دﯾﺎری ﻛــﺮدووە ﺑــﯚ ھــەر ﻣﺎڵﺒﺎﺗێﻚ، ﺟﯿﺎﻟــەوەی ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗەوە ﺳﺎﻧە ﺑڕی 500ھەزار دﯾﻨﺎر وەردەﮔﺮن.
ژﻣﺎرە ) ، (179ﭼﻮارﺷەم2017/ 3/ 15 ،
ھەڵﯚ ڕەﻣﺸﺘﯽ :ﻟەدەﺳﺘﺪاﻧﯽ ﻗﯚڵێﻜﻢ ﻟە ﺷەڕی داﻋﺸﺪا ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
9
دۆﺳﯿە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
10
ﭘەﻛەﻛە ﭘەﻟﮫﺎوێﺸﺘﻦ ﺑﯚ ﺧﯚی ﺑە ﺣەڵ
ژﻣﺎرە ) ، (179ﭼﻮارﺷەم2017/ 3/ 15 ،
ﻟە رێﮕەی ﭘﺎﺷﻜﯚﻛﺎﻧﯿﯿەوە ﻛێﺸە ﺑﯚ ﭘﺎر وﺷە /ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەك ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﭼەﭘﯽ ﻣﺎرﻛﺴﯽ – ﻟﯿﻨﯿﻨﯽ ،ﺑە دوا ﺣﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯿەﺗﯽ ﺳەردەﻣﯽ ﺳﯚﭬﯿەت دادەﻧﺮێ ﻛە ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛەدا ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﻛﯚﻣﯚﻧﯿــﺰم ﻛﺎر دەﻛﺎت ،ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﻮرد ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ دووﻓﺎﻗﯿﯿﺎﻧــە ﻛﺎر دەﻛﺎت و ڕێﮕە ﺑە ﺑﻮوﻧﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺗﺮ ﻟــە ڕۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧــﺎدات ﻛە ﻟــە ژێﺮ دەﺳــﺘﯽ ﭘەﯾــەدەی ﺳــەر ﺑەو ﺣﺰﺑەداﯾــە ،ﺑــەم ﺧــﯚی ﻟﻖ و ﭘــﯚپ و ﺣﺰب و دەﯾــﺎن ﮔﺮووپ و ڕێﻜﺨــﺮاوی ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎی ﻟــە ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﯾــە ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳەرەﻛﯿﺸــﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــە ﺑەﺑێ ﺑﻮوﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ. ﺋــەم ﺣﺰﺑﺎﻧــەی ﻟــە ﺧــﻮارەوە ﺋﺎﻣﺎژەﯾﺎن ﭘێ ﻛﺮاوە ،ﻟە ﻧێﻮ دەﯾﺎن ﺋﯿﻨﺴــﺎﯾﻜﻠﯚﭘﯿﺪﯾﺎی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و دەﯾﺎن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ وﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ، وەك ﺑەﺷــﯿﻚ ﻟە ﭘەﻛەﻛە ھەژﻣﺎر ﻛــﺮاون .ﺋەﻣﺎﻧــەش ﺑەڵﮕەن ﻛە ﭘەﻛەﻛە ﺑە وﯾﺴﺘﯽ ﺧﯚی ﺣﺰب و ڕێﻜﺨﺮاو و ﮔﺮووپ ﻟە ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺎت و ﭼﺎﻻﻛﯿﯿــﺎن ﭘێ ﺋەﻧﺠﺎم دەدات، ﺑــەم ﺑﯚ ھﯿﭻ ﺣﺰﺑێﻜــﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﯿە ﻟە ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺣﺰب دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت و ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﺎی ﺧﯚﯾﺎن ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻜەن. ﭘەﻛەﻛە و ﺷﻮﻧﺎس و داﻣەزراﻧﺪن ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ”ﭘەﻛەﻛــە“ ﻟەﻻﯾــەن ﻋەﺑــﺪو ﺋﯚﺟــەﻻن و ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯽ ﻣﺎرﻛﺴﯽ-ﻟﯿﻨﯿﻨﯽ ﻟە 27ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ دووەم/ﻧﯚﭬێﻤﺒــەری ،1978ﻟــە ﺷﺎری ﺋﺎﻣەد ﺑڕﯾﺎری داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ درا ،ﺑەﺷــێﻮەی ﻧﮫێﻨﯽ ﺳــەرەﺗﺎ ﻛﺎرﯾﺎن ﻛــﺮدووە و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎی ﻓەرﻣﯿﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻣﺎرﻛﺴﯽ ﻟﯿﻨﯿﻨﯽ ﺋەوﭘەڕی ﭼەﭘە ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1984 دەﺳــﺘﯽ ﺑە ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﭼەﻛﺪاری دژی ﺑــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﺮدووە ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1981ﯾەﻛەم ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎ ﻟە ﻣــﺎوەی ﻧێــﻮان 15ﺗــﺎ 25ی ﺣﻮزەﯾﺮان/ﯾﯚﻟﯿــﯚ ﺑە ﺑەﺷــﺪاری
60ﺋەﻧــﺪام ﺋەﻧﺠــﺎم دراوە و دوای ﻛﻮدەﺗﺎﻛەی ﺳــﺎڵﯽ 1980 ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ﺋﯚﺟــەﻻن ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺟێ ھێﺸﺘﻮوە و ﻟە دﯾﻤەﺷﻖ ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﻮوە. ﻟەو ﻛەﻣﭙــە ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿﺎﻧەی ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑﯚ ﻣەﺷــﻘﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻓەﻟەﺳــﺘﯿﻦ داﻣەزرێﻨﺮاﺑــﻮو، ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﭘەﻛەﻛەش ﻣەﺷﻘﯿﺎن ﭘێ دەﻛﺮا و ﺑەﺷێﻜﯿﺸﯿﺎن ﻟەوێﻮە
ﻟەﮔــەڵ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻛــﯚك و ھــﺎوڕا ﻧﯿــﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑــەردەوام دژاﯾەﺗﯿــﯽ ھەﯾــە و ﻟــە ﻧێــﻮان ﭘﺎرﺗــﯽ و ﭘەﻛەﻛە و ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘەﻛەﻛەش ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ 1990دا ،ﺷــەڕ ﻟە ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ڕووی داوە ،ھــﺎوﻛﺎت ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2015 ﻟە ﻛێﻠەﺷﯿﻨﯽ ﺳــﻨﻮوری ﻋێﺮاق- ﺋێﺮان ،ڕێﮕﺮی ﻟە ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھــەت ﻛﺮد و ﻟە
ﮔﺮووﭘێﻜﯽ ﭘﻪﻛﻪﻛﻪ ﻟﻪ ﺑﺎﻛﻮر و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﺎرﯾﺎن ﺧﯚ ﺗﻪﻗﺎﻧﺪﻧﻪوه و ﻛﺮدهی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿﻪ ﺑەﻧﺎوی ﻓەﻟەﺳﺘﯿﻨﯿﯿەﻛﺎن رەواﻧەی ﺋەوروﭘــﺎ دەﻛــﺮان ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑﺨﻮێﻨﻦ و ﺧﯚﯾــﺎن ﭘێ ﺑﮕەﯾەﻧﻦ. دوای دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﺷەڕی ﭼەﻛﺪاری ﻟە 1984و ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﯾەﻛەم ﻛﺮدە ﻟە ﺷــﺎری ھەﻛﺎری، ﺷەڕ و ﭘێﻜﺪادان ﻟەﮔەڵ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەردەواﻣﯽ ھەﺑﻮو .ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟــە ” 1987ﺣﺎڵەﺗــﯽ ﻟەﻧﺎﻛﺎوی“ ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،دوای ﺋەوەی ﭘەﻛەﻛە دەﺳــﺘﯽ ﺑە ھەڵﻤەﺗێﻜﯽ ﻓﺮەواﻧﯽ ھێﺮﺷــﻜﺮدﻧە ﺳــەر ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ڕۆژھەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛﺮد. وەك وﯾﻜﭙﯿﺪﯾﺎ دەڵێ ،ﺋەو ھەڵﻤەﺗە ﺑە ھــﺎوﻛﺎری ﺳــﻮورﯾﺎ و ﻟﺒﻨﺎن و ﯾﯚﻧﺎن و ڕووﺳﯿﺎ ﺋەﻧﺠﺎم دراون. ﻟە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺷــﻮﺑﺎت/ﻓێﺒﺮاﯾەری ،1999ﻋەﺑﺪو ﺋﯚﺟەﻻن ﺳەرۆﻛﯽ ﭘەﻛەﻛــە ﻟەﻻﯾــەن ﺗﻮرﻛﯿﺎوە ﻟە ﻛﯿﻨﯿﺎ ﮔﯿﺮا و ھێﻨﺮاﯾــەوە ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺳــەرەﺗﺎ ﺣﻮﻛﻤﯽ ﻟــەداردان و دواﺗﺮﯾﺶ ﺣﻮﻛﻤەﻛەی ﺑﯚ ﮔﺮﺗﻨﯽ ھەﺗﺎھەﺗﺎﯾــﯽ ﮔــﯚڕا ،دوای ﺋەو رووداوە ،ﭘەﻛەﻛــە ﻟــە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭼەﻛــﺪاری ﺑــەردەوام ﺑــﻮو و ھێﺰی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﮔەل و ھێﺰی ﯾەﺟەﺳــﺘﺎر ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻛﯚﻣﺎ ﺟﭭﺎﻛێﻦ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﯚ ﻛﺮاﻧەوە و ﺷــەڕ دژی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑەردەواﻣﯽ ھەﺑﻮو. ﭘەﻛەﻛە ﻟﻖ و ﺣﺰﺑﯽ ﺗﺮی ﺟﮕەﻟە ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟە ﺳــێ ﺑەﺷــەﻛەی ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸﺪا داﻣەزراﻧﺪووە ،ﺑەم ﺋەو ﺣﺰﺑﺎﻧەی ﺳــەرﺑە ﭘەﻛەﻛــەن ،ھﯿﭽﯿــﺎن
دوای ﺋﺎڵﯚزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎش، ڕۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵ ﻛــﺮدووە و ڕێﮕە ﺑە ھﯿﭻ ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺗــﺮی ﻛــﻮردی ﻧــﺎدات ﭼﺎﻻﻛﯽ و ﺟﻤﻮﺟــﯚڵ ﺑﻜــەن و ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣەدەﻧﯽ ﺑﮕﺮﻧەﺑەر. دوای ﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺋﯚﺟــەﻻن و ﺟەﻧﮕــﯽ درێﮋﺧﺎﯾەن ﺗــﺎ 2005 ﻟە ﻧێــﻮان ﭘەﻛەﻛــە و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﻟە 2005ﭘەﻛەﻛــە ،ﻛﯚﻣــﺎ ﺟﭭﺎﻛێﻦ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ دروﺳــﺖ ﻛــﺮد، ﺟﮕەﻟەوەی ﺑەﺷێﻜە ﻟە ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ھﺎوﻛﺎت وەك ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧێﻜﯿــﺶ ﻛە ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﭘەﻛەﻛەی ﻟە ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗێﺪاﯾە ،ﻛەﺟەﻛە ﻟە 31ﺋەﻧﺪام ﭘێﻚ دێ ،ﭼەﺗﺮێﻜە و ھەﻣﻮو ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻛە ﻟەﺳــەر ڕەوﺗﯽ ﭘەﻛەﻛە و ﺑﯿــﺮی ﺋﯚﺟەﻻﻧــﻦ ،ﻟەﻻﯾەن ﺋەو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەوە ﺋﺎراﺳﺘە دەﻛﺮێﻦ. ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟە ھەر ﭼﻮار ﭘﺎرﭼەﻛەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾەﻛەم :ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺷــﻮێﻨﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﭘەﻛەﻛــە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺷﺎری ﺋﺎﻣەد ﺑﻮوە ،واﺗە ﺳﺮوﺷﺘﯽ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ،ﺑەم دوای ﮔﺮﺗﻨﯽ ﻋەﺑﺪو ﺋﯚﺟــەﻻن ،ﭼەﻧﺪان ﻟﻖ و رێﻜﺨﺮاو و ﺣﺰﺑﯽ ﺗﺮی ﺳــەرﺑە ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داﻣــەزران و ھەرﯾەﻛەﯾــﺎن ﺑــە ﺷــێﻮازی ﺟﯿﺎ ﻛﺎرﯾــﺎن ﻛﺮدووە،
ﺑەم ﻟە ﻛﯚﺗﺎدا ھەﻣﻮوان ﭘێﻮەﺳﺖ و ﭘﺎﺑەﻧﺪ ﺑﻮون ﺑە ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﭘەﻛەﻛەوە. ”ﺗەﯾﺮێــﻦ ﺋﺎزادﯾﺎ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن“ ﮔﺮووﭘێﻜــﯽ ﭼەﻛﺪاری ﺳــەرﺑە ﭘەﻛەﻛە و ﻟە ﺑﺎﺷﻮور و ڕۆژھەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دژی ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺋەﻧﻜەرە دەﺟەﻧﮕﻦ، ﺑە ﺋﺎﺷﻜﺮا وەك ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﭘەﻛەﻛە دەرﻧﺎﻛــەون ،ﺑەم ﺳــەرﻛﺮدە و ﺋەﻧﺪاﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟەﻧــﺎو ﭘەﻛەﻛــەدا ﭘﯚﺳــﺖ و ﭘێﮕــەی ﺑﺎﯾﺎن ھەﺑــﻮوە و دژی ﭘەﻛەﻛە وەﺳﺘﺎوﻧەﺗەوە ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟەﮔــەڵ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑــە ڕێﮕەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ. ﺋــەم ﮔﺮووﭘــە ﻟە ﺳــەرەﺗﺎﻛﺎﻧﯽ 2004 ﺋﺎب/ﺋﯚﮔﺴﺘﺴــﯽ داﻣەزراوە و ﺑــﺎوەڕی ﺑە ﻛﺮدەی ﺗەﻗﯿﻨــەوە و ﻛﻮﺷــﺘﻦ و ﺑڕﯾﻦ و ﺧﯚﺗەﻗﺎﻧﺪﻧەوە ھەﯾــە و ﻟەﻻﯾەن زۆر ﻟە ﺳەﻧﺘەرەﻛﺎﻧﯽ ﻟﯿﻜﯚڵﯿﻨەوە و ﺋﯿﻨﺴﺎﯾﻜﻠﯚﭘﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەت ﻟــە دﻧﯿﺎ ،ﺑە ﮔﺮووﭘێﻜــﯽ ﺗێﻜﺪەر و ”ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺖ“ ﻧــﺎو دەﺑــﺮێ. ﭘێﺸــﺘﺮ ﭼەﻧــﺪان ھێﺮﺷــﯽ ﻛﺮدووەﺗــە ﺳــەر ھﯚﺗێﻠەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﯿﺴــﺘﺎﻧﺒﻮڵ و ﺋەﻧﻜەرە و ﺷﻮێﻨە ﮔەﺷﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەر دەرﯾﺎی ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ .ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺷــﻮﺑﺎت/ ﻓێﺒﺮاﯾــەری 2016ﺷــﺪا ﺗەﯾﺮێﻦ ﺋﺎزادﯾﺎ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﭘﺮﺳﯿﺎرﯾەﺗﯽ ﺧﯚی ﻟــە ﺗەﻗﯿﻨەوەﻛەی ﺋەﻧﻜەرە و دواﺗﺮﯾــﺶ ﺗەﻗﯿﻨەوەﻛــەی ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺋــﺎداری ھەﻣﺎن ﺳــﺎڵ ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ .ﻟە ﻛﯚﺗﺎ ڕۆژی ﺳــﺎڵﯽ ،2016ﻛﺮدەﯾەﻛــﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻟــە ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﻮڵ ﺋەﻧﺠــﺎم دا ﻛە ﺑﻮوە ھﯚی ﻛﻮﺷــﺘﻨﯽ 47ﻛەس. ﺑەﮔﻮێﺮەی ﻓﺮاﻧﺲ ،24ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺋــەو ﮔﺮووﭘە ﺑە ﻧﮫێﻨــﯽ ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛەوە ﻣەﺷﻘﯿﺎن ﭘێ دەﻛﺮێ و ﭼەﻛــﺪار دەﻛﺮێــﻦ ،ھﺎوﻛﺎت ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛەن ،ﻛە ﺑﺎھﯚز ﺋەرداڵ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻛﯚﻧﺴــەی ﻛەﺟەﻛە ﺳەرﻛﺮدەی ﺋەو ﮔﺮووﭘەﯾە. ”ﻣەﻟەﻛــەپ“ ﺣﺰﺑــﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﻣﺎرﻛﺴــﯽ ﻟﯿﻨﯿﻨــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1994ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛەوە داﻣــەزراوە و زۆرﺑــەی ﻛەﺳــە ﺗﻮﻧﺪڕۆﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺰﻣــﯽ ﻧێــﻮ
ﭘەﻛەﻛە ،ﻟەو ﺣﺰﺑە ﻛﯚ ﻛﺮاوﻧەﺗەوە و ﻛﺎر دەﻛــەن .ھــﺎوﻛﺎت ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 1982ﻟەﻻﯾــەن ﺋەو ﺣﺰﺑەوە ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داﻣەزراوە. ”ھەدەﭘــە“ ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﮔــەﻻن ”ھەدەﭘە“ ﻟــە 2012وەك ﭘﺎرﺗێﻜﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻛــە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗــﯽ ﮔەﻻﻧــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑﯚ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ دەﻛﺎت، داﻣەزررا ،ﺑــەم ﺑﺎڵێﻜﯽ ﺑەھێﺰی ﻧﺎو ﺋــەو ﺣﺰﺑە ﺑەﺗﻮﻧــﺪی ﻟەﮔەڵ ﭘەﻛەﻛەدان و ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛەوە ﺋﺎراﺳــﺘە دەﻛﺮێﻦ ،ھــەر ﺋەو ﺑﺎڵە ﺑﻮون ڕێﮕەﯾﺎن ﻧەدا ﺳــﺎڵﯽ 2015 ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛە ھەدەﭘە 80ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎ ،ﺑەﺷــﺪاری ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﺒێ و ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻣەدەﻧﯽ ﻟە وﺗەﻛە ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺎت ،ﭘﺎﺷــﺎن ﭘﺮۆﺳەی ﭼﺎرەﺳەری ﻟە ﺑﺎﻛﻮر ﺗێﻚ درا و ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳــﺖ ﺷﻜێﻨﺮا و ﺷەڕ و ﭘێﻜﺪادان ﻟە ﻧێــﻮان ﭘەﻛەﻛە و ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدەوە. ”ﺗەﭬﮕــەرا ﺟﻮاﻧێــﻦ وﺗﭙﺎرێــﺰ و ﺷﯚڕﺷــﮕێڕ“ ﺋــەو ڕێﻜﺨــﺮاوە ﻟە ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﮔەﻧﺠــﯽ ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﻚ ھێﻨﺮا ﻛە ﺳــﯚز و ﻧﺰﯾﻜﺎﯾەﺗﯿﯿــﺎن ﻟەﮔەڵ ﭘەﻛەﻛە ھەﺑﻮو ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2013ﺑە ﻓەرﻣﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﻟــە ﻧﺎوﭼەی ﺟﺰﯾﺮێ و ﺷــڕﻧﺎخ ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿەﻛﯽ زۆرﯾــﺎن ھەﯾــە و ﻟــە ﺷــەڕ و ڕووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەﻛﺎن ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ﭘــﺎڵ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﮔەل ”ھەﭘەﮔــە“ ﻛە ﺑﺎڵــﯽ ﭼەﻛﺪاری ﭘەﻛەﻛەن. ”ﯾەﭘەﺳە“ ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺳﭭﯿﻞ ،ﺑەﺷێﻜﯽ زۆر ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺗەﭬﮕــەرا ﺟﻮاﻧێــﻦ وﺗﭙﺎرێــﺰ و
ﺷﯚڕﺷﮕێڕی ﺳــەرﺑە ﭘەﻛەﻛە ﻛە ﺑﺎوەڕﯾﺎن ﺑــە ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻧەﺑﻮو ،ﻟــە ھێﺰێﻜــﺪا ﻛﯚﻛﺮاﻧەوە ﺑەﻧﺎوی ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺳﭭﯿﻞ و ﻟەﻧﺎو ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺎر دەﻛــەن و دژی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﺟەﻧﮕﻦ .ﻟە 20ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ ﯾەﻛەم/دﯾﺴێﻤﺒەری 2015دوای ﺷﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳــﺖ و دەﺳﺖ ﭘێﻜﺮدﻧەوەی ﺷەڕ ﻟە ﻧێﻮان ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﭘەﻛەﻛــە ،ﺑە ﻓەرﻣــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ. دووەم :ڕۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دوای ﺟێﮕﯿﺮﺑﻮوﻧﯽ ﻟە ﭼﯿﺎی ﻗەﻧﺪﯾﻞ ﻛە ﺳێﻜﻮﭼﻜەی ﻧێﻮان ﻋێﺮاق و ﺋێﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾە ،ﺟﮕەﻟە ﺑەردەواﻣﯿﺪان ﺑە ﺷــەڕ دژی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ھەوڵﯽ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﮔــﺮووپ و ﺣﺰب و ڕێﻜﺨــﺮاوی وەك ﻟﻘــﯽ ﺧﯚی ﻟە ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دا. ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳــﺘە ﺳــﺎڵﯽ 2004 ﭘﺎرﺗﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎزادی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ”ﭘەژاك“ی داﻣەزراﻧﺪ ،دوو ھێﺰی ﭼەﻛﺪارﯾﺶ ﺑەﻧﺎوی ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ھێﺰی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ژﻧﺎن ،ﺳەرﺑە ﺋەو ﺣﺰﺑە دروﺳــﺖ ﻛــﺮد ﻛە ڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﺑە ﻛﯚﻣــﺎ ﺟﭭﺎﻛێﻦ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺳــﺘﺮاﻧەوە ﻛە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧێﻜﯽ ﺣﺰب و ڕێﻜﺨــﺮاو و ﮔﺮووﭘەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرﺑە ﭘەﻛەﻛەﯾە. ”ﻛــﯚدار“ ﻛﯚﻣەڵﮕەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﺋــﺎزادی ڕۆژھــەت ،رۆژی ﭘێﻨﺠــﯽ ﺋﺎﯾﺎر/ﻣﺎﯾــﯚی ،2014 ﻟە ﭼﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻗەﻧﺪﯾــﻞ ﻟەﻻﯾەن ﻛەﺟەﻛەوە داﻣەزرێﻨﺮاو و ھەرﯾەك ﻟە ”ڕێﺰان ﺟﺎوﯾــﺪ و زﯾﻼن ﺗﺎﻧﯿﺎ“ ﺑە ھﺎوﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻧﻮێﯿە ھەڵﺒﮋێــﺮدران .ﭘەﻛەﻛە ﻛﯚداری
ﺳﻪرﭼﺎوهﻛﺎن :ﭘ ھﺎوﻛﺎری ﺳﻮور ھێﺮﺷﯽ ﻛﺮده ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳ وەك ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻚ ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻛﺎرﮔێڕی و ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿــﯽ ڕۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪووە ،ﺋەﻣەش ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﺗــەواوی ﺧﺎﻛﯽ ڕۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەژێﺮ دەﺳــﺘﯽ ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮاﻧﺪاﯾە و ﻧﺎزاﻧﺮێ ﭼﯚن و ﻟە ﻛﻮێ ﺋەو ﺳﯿﺴﺘەﻣە ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮێ. ﺋەم ﻟﻘﺎﻧــەی ﭘەﻛەﻛــە ﻟە 24ی ﺋﺎدار/ﻣﺎرﺳــﯽ 2015ڕێﮕﺮﯾﯿــﺎن ﻟە ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻛﺮد ﻟەوﻛﺎﺗەی ﻟەڕێﮕــەدا ﺑﻮون ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﻛێﻠەﺷــﯿﻦ ﺑەرەو ڕۆژھــەت ﺑــڕۆن و ﭘــەرە ﺑە ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﺷﯚڕﺷــﮕێڕی ﺑﺪەن، ﺋەوە ﭘﺮﺳــﯿﺎرێﻜﯽ ﺑێ وەﻣە ﻛە ﺑﯚﭼــﯽ ﭘەﻛەﻛــە ﭼﺎﻻﻛﯽ دژی ﺋێﺮان ﻧﯿﯿە و رێﮕﺮی ﻟە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەﺗﯿــﺶ دەﻛﺎت ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪەن.
ﭘﻪﻛﻪﻛﻪ ھێﺰی و ڕێﮕﻪش ﻧﺎد ڕۆژھــﻪت ﻟﻪ ﺑﮕﻪڕێﻨﻪوه ﺧﻪ ﺑﻜﻪﻧﻪوه
11
ﺗﺮ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داﺑﺒــڕن و ﺑﯿﻜەن ﺑە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ژێــﺮ دەﺳــﺘﯽ ﭘەﻛەﻛــە ،ﺑەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ﻛە ”ﺋەوە ﻗﺒﻮوڵ ﻧەﻛﺮاوە“. ”ﺣﺰﺑــﯽ ﺋﺎزادی و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﺋێﺰﯾــﺪی“ ﻟــە ﻛﯚﺗــﺎی 2016 و ﺳــەرەﺗﺎی 2017ﻟەﻻﯾــەن ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە داﻣەزرێﻨــﺮاوە ،دەﺧــﻮازن ﻟــە ڕێﮕەی ﺋەو ﺣﺰﺑەوە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەﻛﺎن ﺑﻜەن و ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﭘەﻛەﻛــە ھەم ﻟە ڕووی ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿەوە و ھــەم ﻟە ڕووی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە ،ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﻨﺸــﯿﻦ و ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﺧﯚی ﻛﯚﻧﺘڕۆڵ دەﻛﺎت ،ﺋێﺴﺘەش ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻟــە ﺷــﻨﮕﺎل ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە و ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮ دەﺳﺘﯽ ﭘەﻛەﻛە ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺋەﻧﺠﺎم دەدەن. ”ﺗەﭬﮕەرا ﺋــﺎزادی“ ڕێﻜﺨﺮاوێﻜﯽ ﺳەرﺑە ﭘەﻛەﻛەﯾە و ﻟە ﮔەرﻣﯿﺎن و ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺋەﻧﺠﺎم دەدەن و ﺧەڵﻜﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە دەﻛەﻧە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و دواﺗﺮ دەﯾﺎﻧﮕﻮازﻧەوە ﺑﯚ ﻗەﻧﺪﯾﻞ.
ﭘﻪﻛﻪﻛﻪ ﻟﻪ 1987ﺑﻪ رﯾﺎ و ﻟﺒﻨﺎن و ڕووﺳﯿﺎ ﺳــﻪر ﮔﻮﻧﺪهﻛﺎﻧﯽ ﺳﺘﺎن ﺳێﯿەم :ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘەﻛەﻛە وێــڕای ﺋەوەی ﺳــﺎڵﯽ ﻧەوەﺗــەﻛﺎن ﻟەﮔــەڵ ھەرﯾەك ﻟە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺷەڕی ﭼەﻛﺪارﯾﯽ دروﺳﺖ ﻛﺮد، ﺑەھﯚی ﺋــەوەی دەﯾﻮﯾﺴــﺖ ﺑە ھێﺰ ﭘێﮕە و ﺷــﻮێﻦ ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ﺧــﯚی ﺑﻜﺎﺗەوە و ﺧﯚی ﺟێﮕﯿﺮ ﺑــﻜﺎت ،ﺑەم دوای ﺋەوەی ﺑە ھێﺰ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ ،دەﺳﺘﯽ ﺑە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ دەﯾﺎن ﮔﺮووپ و ڕێﻜﺨﺮاو و ﺣﺰﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛﺮد ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ”ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﺎرەﺳــەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن )ﭘەﭼەدەﻛە(“ ﺋەوان وەك ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﭘﺎﺷﻜﯚی ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن، دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑەﻛﺎرﻛــﺮدن ﻛﺮد و ﺑەﺷــﺪاری ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ 2005و
ھێﻨﺎوهﺗﻪ ﺷــﻨﮕﺎل دا ﭘێﺸــﻤﻪﮔﻪﻛﺎﻧﯽ ﻪ ڕێــﯽ ﻗﻪﻧﺪﯾﻠﻪوه ﻪﺑﺎت دهﺳــﺖ ﭘێ
2009و 20013ی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮد ،ﺑەم ھﯿﭻ ﻛﻮرﺳﯿﯿەﻛﯿﺎن ﺑەدەﺳﺖ ﻧەھێﻨﺎ، دواﺗﺮ ﺑەھﯚی ﺋــەوەی ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻟەﺳــەر ھەﻣــﻮو ﺋەو ﭘﺮﺳــﺎﻧەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە ﭘەﻛەﻛــە ھەﺑﻮو، ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪان و ﻧﺎڕەزاﯾﯽ ﺋەﻧﺠﺎم دەدا و ھﯿــﭻ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛــﯽ ﺑــﯚ ﻛێﺸــە و ﭘﺮﺳــە ﻧەﺗەوەﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺑﺎﺷــﻮور ﻧەﺑﻮو ،ﻟە 2014 ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺑﺎرەﮔﺎﻛﺎﻧﯿــﺎن داﺧﺮا، ﻟەوﻛﺎﺗەوە ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﮔەرﻣﯿﺎن ﺋەو ﺣﺰﺑە وەك ﭘــﺮدی ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﻧﺎو ﭘەﻛەﻛە و ﭼەﻛﺪارﻛﺮدﻧﯿﺎن رۆڵ دەﺑﯿﻨێ ،ﺑەم ﻧە ﺣﺰﺑەﻛە و ﻧە ﭘەﻛەﻛە ھﯿــﭻ دﻧﯿﺎﺑﯿﻨﯿﯿەﻛﯽ ڕووﻧﯿــﺎن ﻟەﺳــەر ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﯿە و ﺋەوان دەﯾﺎﻧەوێ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ھەﻣــﻮو ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺨەﻧە ﺧﺰﻣەت ﺋەو ﺑﺎوەڕاﻧــەی ﭘەﻛەﻛە ھەﯾەﺗﯽ ،ﻛە ﺧﯚی ﻟە ﺧﯚﺳــەری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و دوور ﻟــە دەوڵەﺗــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ دەﺑﯿﻨێﺘەوە. ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرﺧﻮداﻧﯽ ﺷــﻨﮕﺎل ”ﯾەﺑەﺷــە“ ،ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2007 ﻟەﻻﯾــەن ﭘەﻛەﻛــەوە ﺑەﻧــﺎوی ھێﺰی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻣەﻟﯿﻚ ﺗﺎوس داﻣەزرێﻨــﺮان و ﻟــە ﭼﯿــﺎﻛﺎن ﻣەﺷــﻘﯿﺎن ﭘــێ ﻛﺮا ،ﺑــە دووەم ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ھێﺰی ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﯾﯽ ﭘەﻛەﻛە دادەﻧﺮێﻦ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﻨﺸــﯿﻦ دوای ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺷــﻨﮕﺎل ”ھەﭘەﺷە“. ﻟە ﺷــەڕی دژ ﺑە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن ﻛﺮد و ﺋێﺴــﺘەش ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﺪا ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە ،ﻟە ﻣﺎوەی ڕاﺑﺮدووﺷــﺪا ڕێﮕﺮﯾﯿﺎن ﻟە ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛــﺮد ﺑﭽﻨە ﻧﺎوﭼەﻛــە و ﺗەﻗەﯾﺎن
ﻟە ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻛــﺮد و ﺋەواﻧﯿﺶ وەﻣﯿﺎن داﻧــەوە و دواﺗﺮ داوای وەﺳﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷەڕﯾﺎن ﻛﺮد. ﺋــەو ھێــﺰە ﻟەژێــﺮ رێﻨﻮێﻨــﯽ ”ھەﭘەﮔە“ ﺑﺎڵﯽ ﺳەرﺑﺎزی ﭘەﻛەﻛە دروﺳــﺖ ﻛــﺮان و ﺋێﺴــﺘەش ﻓەرﻣــﺎن و ڕێﻨﻮێﻨــﯽ ﻟــە ﻛﯚﻣﺎ ﺟﭭﺎﻛێﻦ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ”ﻛەﺟەﻛە“ وەردەﮔﺮن. ”ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ژﻧﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪﺧﺎن“ ﻟە 2015ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛەوە دروﺳﺖ ﻛﺮاوە و ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺷــەﻧﮕﺎل ﺟێﮕﯿﺮ ﻛﺮاون ،ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ھێــﺰە ﻟە ”ﺑێﺮﯾﭭﺎن ﺋﺎﺳــن و ڕۆﺳــﯿﺎر ﭬەژﯾــﻦ“ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ھێﺰەﻛــە ﻟە ﺧﺎﻧەﺳــﯚر” ،ھەﭬﺎڵ ﻛﯚﭼﺒــەر“ ﭘێﺸــﺘﺮ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ھێﺰێﻜﯽ ژﻧﺎن ﺑــﻮوە ﻟە ﻣەﻧﺒەج، ڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﻓەرﻣــﺎن ﻟە ﭘەﻛەﻛەوە وەردەﮔﺮن. ”ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﺎ ﺋێﺰﯾﺪﺧﺎن“ ھێﺰێﻜﯽ ﻧﺎوﺷــﺎرە و ھﺎوﺷــێﻮەی ﭘﯚﻟﯿــﺲ ڕۆڵ ﻟــە دەﺑﯿﻨــێ، ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ 2016دروﺳﺖ ﻛﺮاوە و ”ﺣﻮﺳــێﻦ ﺋەرزڕوم“ ﻛــە ﺧەڵﻜــﯽ ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ،ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺋەو ھێﺰە دەﻛﺎت .ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ھەوڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑــﯚ داﺑڕاﻧﺪﻧﯽ ﺷــﻨﮕﺎل و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮی ﺋێﺰﯾﺪﯾﻨﺸــﯿﻦ ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا، ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ھێــﺰی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺎن ﺑﯚ دروﺳــﺖ ﻛــﺮدوون ،ﺟﯿــﺎ ﻟــە ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻋێــﺮاق ،ﺋەﻣــەش ﺑەڵﮕەﯾە ﻟەﺳەر ﺋەوەی ﺋەو ھێﺰاﻧە دەﯾﺎﻧەوێ ﺷــﻨﮕﺎل و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ
ﭼﻮارەم :ڕۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەھــﯚی ﺋــەوەی ﻟــە ﺳــﺎﻧﯽ ھەﺷﺘﺎﻛﺎﻧﺪا ﻟەﻻﯾەن ﺣﺎﻓﺰ ﺋەﺳەد ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەوﺳﺎی ڕژێﻤﯽ ﺑەﻋﺴﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ دەرﮔە ﺑە ڕووی ﻋەﺑﺪو ﺋﯚﺟەﻻن و ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺮاﯾەوە، ﭘەﻛەﻛە ﭼﻮوﻧە ﺳــﻮورﯾﺎ و ﻣﺎوەی ﭼەﻧــﺪان ﺳــﺎڵ ﻟە دﯾﻤەﺷــﻖ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێ ﺑﻮون ،ھﺎوﻛﺎت ﻟەﻧﺎو ﺋەو ﻛەﻣﭙﺎﻧەی ﻣەﺷﻖ و ڕاھێﻨﺎن ﺑە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑﻮی ﻓەﻟەﺳﺘﯿﻨﯽ و ھێــﺰە ﺷــەڕﻛەرەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﻓەﻟەﺳــﺘﯿﻦ دەﻛﺮا ،ﮔەرﯾﻼﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﺣەﺷــﺎر دران و ﻣەﺷﻖ و ڕاھێﻨﺎﻧﯿــﺎن ﭘێ ﻛــﺮا ،ﺑەﻣەش ﭘەﻛەﻛە ﺋﺎﺷــﻨﺎﺑﻮو ﺑە ﺳــﻮورﯾﺎ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﻻوازی ﻟەﮔــەڵ ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژﺋﺎوا دروﺳﺖ ﻛﺮد، دواﺗﺮ ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﺳەدەی 21دا دەﺳﺘﯽ ﺑە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺣﺰب و ﮔﺮووﭘﯽ ﭼەﻛﺪاری ﻟەو ﭘﺎرﭼەﯾەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮد. ”ﭘەﯾــەدە“ ﭘﺎرﺗــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ
دﯾﻤﻮﻛــﺮات ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2003ﺑە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ڕاﺳﺘەوﺧﯚی ﻛەﺟەﻛە ﻟــە ڕۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻗﺎﻣﯿﺸــﻠﯚ و ﺣەﺳەﻛە داﻣــەزراوە و دەﺳــﺘﯽ ﺑــەﻛﺎر ﻛــﺮدووە ،ﺋێﺴــﺘەش ﺋەﻧﺪاﻣــﻦ ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻛەﺟەﻛــە و ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛەوە ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺞ و ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺋــەو ﺣﺰﺑە و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن دادەڕێﮋرێ و ﻟە ﭼەﻧﺪان دﯾــﺪار و دﯾﻤﺎﻧەی ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿﺪا ،ﺳﺎڵﺢ ﻣﻮﺳﻠﯿﻢ و ﺋﺎﺳﯿﺎ ﻋەﺑﺪو ھﺎوﺳــەرۆﻛﺎﻧﯽ ﭘەﯾەدە، ﺑﺎﺳﯿﺎن ﻟەوە ﻛﺮدووە ﻛە ﺑﺎوەڕﯾﺎن ﺑە دەوڵەﺗﯽ ﻛــﻮردی ﻧﯿﯿە و ﻛﺎر ﺑﯚ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﺧﺎﻛﯽ ﺳﻮورﯾﺎی ﻓﯿﺪراڵ دەﻛەن. ﺋەو ﺣﺰﺑە ﺑــە ڕێﻨﻮێﻨﯿﯽ ﭘەﻛەﻛە، ﻟە ﻗەﻧﺪﯾﻠــەوە ڕێﮕﺮی ﻟە ﭼﺎﻻﻛﯽ و ﺟﻤﻮﺟﯚڵــﯽ ھــەر ﺣﺰﺑێﻜــﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردی ﻟە ڕۆژﺋــﺎوا دەﻛﺎت و ھەرﭼەﻧــﺪ ﺋــﺎی ڕووﺳــﯿﺎ و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﺋەﺳەد ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮ دەﺳــەﺗﯽ ﺋەوان ھەڵﺒﺪرێ ﺑەﻻﯾﺎﻧــەوە ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﯿە ،ﺑەم ﺑە ﺗﻮﻧــﺪی دژی ھەڵﺪاﻧــﯽ ﺋــﺎی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻦ و ﭼەﻧﺪان ﺟﺎرﯾﺶ ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪووﯾﺎﻧە ،ﺳەرەڕای ﺋەوەی دەﯾــەوێ ﺧــﯚی ﺑە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﭘەﻛەﻛە ﭘێﺸــﺎن ﻧــەدات ،ﺑەم ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﺎ و ﺋــﺎ و ﺑﯿﺮ و ڕێﺒﺎز و ﺑﺎوەڕﯾﺎن ﺗەواو ھﺎوﺷێﻮەﯾە ﻟەﮔەڵ ﭘەﻛەﻛە و ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑەﻧﺎو ﺟﯿﺎوازﯾﺎن ھەﯾە ،ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ﻟە دروﺷﻢ و ﻛﺮدار و ﻛﺎرﻛﺮدن و ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎن و ﺳﯿﺎﺳەﺗﻜﺮدﻧﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﭘەﻛەﻛە، دوو ڕووی ﯾەك دراون. ﭘێﺸــﺘﺮ ﭼەﻧﺪان ﺑەڵﮕە ﻟەﺳــەر ﺑﻮوﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی ﻧێﻮان ﺋەﺳــەد و ﭘەﯾــەدە ﻟــە ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎن ﺑو ﻛﺮاوﻧەﺗەوە ،ﺋێﺴﺘەش ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮ دەﺳــەﺗﯽ ﭘەﯾەدە ﻟە ڕۆژﺋﺎوا ﻟە ڕووی ﻛﺎرﮔێڕی و ﭘەروەردەﯾﯽ و ﺳــەرﺟەم ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺟﮕەﻟە ﺑﻮاری ﺳــەرﺑﺎزی ﻟەﻻﯾەن ڕژێﻤﯽ ﺋەﺳەدەوە ﺑەڕێﻮە دەﺑﺮێﻦ. ”ﯾەﭘەﮔە“ ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﮔــەل .دوای دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺋﺎڵﯚزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ ،ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛەوە ڕێﻨﻮێﻨﯽ ﺋﺎراﺳــﺘەی ﭘەﯾەدە ﻛــﺮا ﺗﺎ ﺑﺎڵﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯽ ﭘەﯾەدە ﻟە ڕۆژﺋﺎوای
ﭘﺎﺷــﻜﯚﻛﺎﻧﯽ ﭘﻪﻛﻪﻛﻪ ﻟﻪ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟﻪﺳــﻪر ھﻪر ﭘﺮﺳــێﻚ ﺑﻪرژهوهﻧﺪی ﭘﻪﻛﻪﻛﻪی ﺗێﺪا ﺑێ ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪان دهﻛﻪن، ﺑﻪم ﺑﯚ داوا و ﻛێﺸﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﻪڵﻜﯽ ﺑﺎﺷﻮور ﺑێﺪهﻧﮓ و ﺑێﮫﻪڵﻮێﺴﺘﻦ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داﺑﻤەزرێﻨــﻦ ،ﺑەو ھﯚﯾــەوە ﻟــە 2011دەﺳــﺖ ﺑە داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﮔەل ﻛــﺮا و ﺑەھﯚی ﻛﺸــﺎﻧەوەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﺳەد ﺑە رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﻧﮫێﻨــﯽ ،ﯾەﭘەﮔە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻗﺎﻣﯿﺸﻠﯚ و ﺣەﺳەﻛە و ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ و ﻋەﻓﺮﯾﻨﯿﺎن ﻛﯚﻧﺘڕۆڵ ﻛﺮد، دواﺗﺮ ﻟەﮔەڵ داﻋﺶ ﻛەوﺗﻨە ﺷەڕ و ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن ﮔەﻣﺎرۆ ﺑﺨەﻧە ﺳــەر ﻛﯚﺑﺎﻧێ و ﻟە ﺣەﺳــەﻛەوە ﭘێﺸــڕەوی ﺑﻜەن و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻣەﻧﺒــەج و ﺑﺎب و ﺟەراﺑﻠﻮس ﻛﯚﻧﺘڕۆڵ ﺑﻜەن ،ﺑەم دواﺗﺮ ﺑە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﺎن و ﺑەھﯚی ﭼﻮوﻧﯽ ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑــﯚ ﻛﯚﺑﺎﻧﯽ ،ﺗﻮاﻧــﺮا زۆر ﻟە ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺋەو ھێﺰەوە ﻛﯚﻧﺘڕۆڵ ﺑﻜﺮێﻨەوە. ھەﻓﺘەی ڕاﺑــﺮدوو دوای ﺋەوەی ﻣەﻧﺒــەج ﻛــە ﻣــﺎوەی ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻜــە ﺋﺎزاد ﻛــﺮاوە ،ﻟەﻻﯾەن ﯾەﭘەﮔەوە ڕادەﺳــﺘﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ڕژێﻤﯽ ﺋەﺳــەد ﻛﺮاﯾەوە ،ﺋەﻣەش ﻧﯿﮕەراﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەی ﻟێ ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە و ﮔەﻧﺠﺎن و ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎﯾﺎﻧەوێ ﻟەژێﺮ دەﺳــﺘﯽ ﺋەﺳەد ﺑﻦ و ﺷﺎرەﻛە ﺟێ دێڵﻦ .ھﺎوﻛﺎت ﺋەو ھێﺰە ﻟەﻻﯾەن ڕێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەوە ﺑە ﭘێﺸــێﻠﻜﺎری ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻣــﺮۆڤ و ﯾﺎﺳــﺎﻛﺎﻧﯽ ﺟەﻧﮓ ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر دەﻛﺮێ ،ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﻣﻨﺪاﻧﯽ ﺧﻮار 18ﺳــﺎڵ ﺑەزۆر ﭼەﻛﺪار دەﻛﺎت ،ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻟــە 2015ەوە ﺗــﺎ
ﺋێﺴــﺘە ﯾەﭘەﮔە ھــەزار ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺑەزۆر ﭼەﻛﺪار ﻛﺮدووە. ”ﯾەﭘەژە“ ﯾەﻛﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ژن ،ﻟــە 2012ﻟەﻻﯾەن ﭘەﯾەدەوە ﺑــە ڕێﻨﻮێﻨﯿــﯽ ﭘەﻛەﻛــە ﻟــە ڕۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داﻣەزراوە و ﻟەﺗــەك ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﭘەﮔە دژی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن ﺟەﻧﮕﺎون. ”ﺗەﭬــﺪەم“ ﺗەﭬﮕــەری ﺟﭭﺎﻛﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ،ﻟــە 2015داﻣەزراوە و ھﺎوﺷــێﻮەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎ ﻟەﻻﯾەن ﭘەﻛەﻛــەوە داﻣەزرێﻨﺮا، ھەرﯾــەك ﻟە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﭘەﯾەدە و ﭘﺎرﺗﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺳــﺮﯾﺎن ،ﭘﺎرﺗﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردی ﺳــﻮورﯾﺎ ،ﭘﺎرﺗﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟﯿﺒﺮاڵﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺣﺰﺑــﯽ ﺷــﯿﻮﻋﯽ ڕزﮔﺎری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻛﯚﻣەڵەی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮرﺳــﺘﺎن ﺗێﯿــﺪا ﺋەﻧﺪاﻣﻦ و ﺳــەرﺟەﻣﯿﺎن ﺳەرﺑە ﭘەﻛەﻛــەن و ﺑەﯾەﻛەوە ﻟەﺳــەر ﻓەرﻣــﺎن و ڕێﺒﺎزی ﭘەﯾــەدە ﻛﺎر دەﻛەن. ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻓﯿﺪراڵﯽ ﭘەﯾەدە و ﺗەﭬﺪەم ﻛە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرﺑە ﭘەﻛەﻛەن ﻟە ڕۆژﺋــﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟەﮔەڵ ﺣﺰﺑــە ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮ ،ﻟە 16 ﺋﺎدار/ﻣﺎرﺳــﯽ 2016ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻓﯿﺪراڵــﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺑﺎﻛﻮری ﺳــﻮورﯾﺎﯾﺎن ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ھەرﭼەﻧﺪە ﺳــەرەﺗﺎ ﺋــەو ﺳﯿﺴــﺘەﻣە ﻧﺎوی ڕۆژﺋﺎواﭬﺎی ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻮو ،ﺑەم وەك ﻟە ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎن ﺑو ﻛﺮاﯾەوە ،دواﺗﺮ ﺑە ﻓﺸــﺎری ڕژێﻤﯽ ﺋەﺳەد ﻧﺎوی رۆژﺋﺎوای ﻟێ ﻛﺮاﯾەوە و ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﺳﻮورﯾﺎ ﺋەو ﺳﯿﺴﺘەﻣە ڕاﮔەﯾەﻧﺮا و ﻛﺎﻧﺘﯚﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﺑﺎﻧێ و ﺟﺰﯾﺮێ و ﻋەﻓﺮﯾﻨﯽ ﺗێﺪا ﺟێﮕﯿﺮ ﻛﺮا.
ژﻣﺎرە ) ، (179ﭼﻮارﺷەم2017/ 3/ 15 ،
رﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺎت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ڵ و ﺑﯚ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑە ﺣەرام دەزاﻧێﺖ
دۆﺳﯿە
ﺋﺎﺑﻮوری
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ژﻣﺎرە ) ، (179ﭼﻮارﺷەم2017/ 3/ 15 ،
12 ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨەوەی ﮔەﻧﻢ و ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﭘڕۆژەﯾەك دەدرێﺘە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺳﺎﻧە 300ھەزار ﺗﯚن ﺑەرھەﻣﯽ ﻟە ﮔەﻧﻢ دروﺳﺘﻜﺮاو ھﺎوردە دەﻛﺮێ
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن وەزارەﺗــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎوی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ﺑەردەم ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺑﺎی ﺋﺎﺑﻮوری ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺋــەوەی رێﻮﺷــﻮێﻨێﻚ ﺑــﯚ ﺋەو ﺑــڕە ﮔەﻧﻤــە زۆرە ﺑﺪۆزێﺘەوە ﻛە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەرھەم دەھێﻨﺮێﺖ. ھێﺸﺘﺎ دﯾﺎر ﻧﯿﯿە ﺑەرھەﻣﯽ ﮔەﻧﻤﯽ ﺳﺎڵﯽ 2017ی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯽ ﺑەﺳــەر دێﺖ ،ھێﺸــﺘﺎ دﯾﺎر ﻧﯿﯿە ﺑەﻏﺪا ﺋەو ﮔەﻧﻤە دەﻛڕێﺘەوە ﯾﺎن ﻧــﺎ .ﺋەو ﮔەﻧﻤەی ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ راﺑﺮدووﺷــﺪا ﺑەﻏﺪا ﻛڕﯾﻮﯾەﺗﯿﯿەوە ﭘﺎرەﻛــەی ﺑە ﺗــەواوی ﻧەدراوەﺗە ﺟﻮوﺗﯿﺎران. دﻛﺘﯚر ﺋەﻧــﻮەر ﻋﻮﻣەر ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎﻧــﯽ وەزارەﺗــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟــەوە ﻛﺮد، ﺋەوان وەك وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯿﺎن ﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ﺑەردەم ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﻣﺎوەﺗەوە ﺋەوان رەزاﻣەﻧﺪی ﻟەﺳەر ﭘڕۆژەﻛە ﺑﺪەن ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑــە ﻛﺮدەﯾﯽ و ﺑــە ﭘــﻼن ﺑەرھەﻣــﯽ ﮔەﻧﻤﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺳــﺎﻧە ﺑﻜڕﯾﻨەوە و ﻟە
ﺟێﮕﺮی ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎﻧﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﻟە وەزارەﺗﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزی:
ﻛﺎرﮔەی ﺑﯿﺴــﻜﻮﯾﺖ دوو ﺳــﺎڵە ﻣﯚڵەﺗﯽ وەرﮔﺮﺗﻮوە و ﺋﺎﻣێﺮﯾﺸــﯽ ﻛڕﯾﻮە ،ﻛەﭼﯽ ﺷﺎرەواﻧﯽ زەوﯾﯽ ﺑﯚ ﺗەرﺧﺎن ﻧەﻛﺮدووە.
ﺗﺮﺳﯽ ﺋەوە ھەﯾە ﺋەﮔەر ﺑەﻏﺪا ﻧەﯾﻜڕێﺘەوە ،ﮔەﻧﻢ ﻟە دەﺳﺘﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﺪا ﺑﻤێﻨێﺘەوە. ﻧﺎوﺧﯚ ﺳــﻮودی ﻟێ وەرﮔﯿﺮێﺖ و زﯾﺎدەﻛەش ﺑﻔﺮۆﺷﺮێﺘەوە. ﺟێﮕەی ﺑﺎﺳە ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵێﻜە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺳەرووی ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎن ﮔەﻧﻢ ﺑەرھەم دێﻨێﺖ و ﺋەو ﺑەرھەﻣەش ﺳﺎڵ ﻟەدوای ﺳــﺎڵ زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێﺖ. ﺗﺮﺳــﯽ ﺋــەوە ھەﯾــە ﺋەﮔــەر ﺑەﻏــﺪا ﻧەﯾﻜڕێﺘەوە ،ﻟە دەﺳــﺘﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﺪا ﺑﻤێﻨێﺘەوە .ﺟﮕەﻟەﻣە
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ:
ﺑەرھەﻣﯽ ﮔەﻧﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2016دا ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ و 686 ھەزار ﺗﯚن ﺑﻮو.
ھەرێﻢ ﺑەرەو ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ھەﻧﮕﺎو دەﻧێﺖ و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﯚ ﺋــەو رۆژە ﺧﯚی ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻜﺎت. ﺑەرھەﻣﯽ ﮔەﻧﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2016ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ و 686ھەزار ﺗﯚن ﺑﻮو ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺋﺎردی ﻧﺎن 600ھەزار ﺗﯚﻧە. ﺋەﻧﻮەر ﻋﻮﻣەر دەڵێــﺖ ،ﺟﮕە ﻟەو ﺋﺎردەی ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﻧﺎن ﺳﻮودی ﻟــێ وەردەﮔﯿﺮێــﺖ ،ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە 300ھەزار ﺗﯚن ﺑەرھەﻣــﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر ھەﯾە ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋــﺎردی ﻛێﻚ و ﻣﺎﻛﺎرۆن و ﺳــﺎوار و ﺑڕۆش ﻛە ﻟە دەرەوە ھﺎوردە دەﻛﺮێﺖ. ﭘﻼﻧەﻛەی وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺋەوەﯾە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﯚی ﺑــە ﺑڕە ﭘﺎرەﯾــەك ﺋــەو ﮔەﻧﻤە ﻟە
ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺑﻜڕێﺘــەوە و ﻟە ﻧﺎوﺧﯚ ﭘەرە ﺑە ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋــﺎرد و ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﺑﺪات ﺑﯚ ﺋەوەی ﺟﮕە ﻟــە ﭘڕﻛﺮدﻧەوەی ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋەم ﺑەرھەﻣﺎﻧە ھەﻧــﺎردەی ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق و وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﻜﺎت. ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺋەو ﺑڕە ﭘﺎرەﯾەی ﺑﯚ ھەر ﺗﯚﻧێﻚ دەﯾﺪاﺗە ﺟﻮوﺗﯿﺎران، ﺋەوا ﺳەرووی دوو ھێﻨﺪەی ﻧﺮﺧە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿەﻛەی ﻟەﺳەری دەﻛەوێﺖ و ﺑﯚ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﻟــە ﺟﻮوﺗﯿﺎران و ﺑەرھەﻣــﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﺑــڕە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮدووە .ﺑﯚ ﺳﺎڵﯽ 2017ﺑﯚ ھەر ﺗﯚﻧێــﻚ ﮔەﻧﻤﯽ ﭘﻠە ﯾــەك 560ھەزار دﯾﻨــﺎر و ﺑﯚ ﭘﻠە دووش 480ھەزار دﯾﻨﺎری ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮدووە .ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﻧﺮﺧەﻛــەی ﻛــەم ﻛﺮدووەﺗەوە،
ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2013ھەر ﺗﯚﻧێﻚ ﮔەﻧﻤﯽ ﭘﻠە ﯾەك ﺑە 792ھەزار و ﭘﻠە دوو ﺑە 682ھــەزار دﯾﻨﺎر ﺑﻮو و ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2012ﭘﻠە ﯾەك ﺑە 720ھەزار دﯾﻨﺎر و ﭘﻠە دوو ﺑە 620ھەزار دﯾﻨﺎر ﺑﻮو. دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺑڕە ﻧﺮﺧەی ﮔەﻧﻢ ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻧﺮﺧﯽ ﮔەﻧﻢ ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿــﺎ ﺑە ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە 300 ھەزار دﯾﻨﺎر دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ. ﺋەﮔــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯿەوێــﺖ ﮔەﻧﻤەﻛە ﺑﻜڕێﺘــەوە ،دەﺑێــﺖ ﻧﺮﺧێﻜــﯽ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ دﯾﺎری ﺑﻜﺎت .وەك دﻛﺘﯚر ﺋەﻧﻮەر ﺑﺎﺳﯽ ﻛﺮد ﻛە دەﺑێﺖ ﻧﺮﺧێﻚ ﺑێﺖ ﻛــە ﻟە ﺗﻮاﻧــﺎی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑێــﺖ و ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﺶ ﺑێﺖ ﺑﯚ ﺟﻮوﺗﯿﺎران. ﺋەو ﭘێﯽ واﯾــە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺗﻮاﻧﺎی
داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﺑﻮدﺟەﻛەی ھەﯾە و دوای ﻛڕﯾﻨەوەی ﮔەﻧﻤﯿﺶ دەﺑێﺖ ﭘەرە ﺑە ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯿەﻛەی ﺑﺪات و ﺑە ھﺎﻧﺪاﻧــﯽ ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ،رێﮕە ﻟــە ھﺎﺗﻨــە ژوورەوەی ﺋــەو 300 ھەزار ﺗﯚﻧە ﺑﮕﺮێﺖ ،ﻛە ﺳــﺎﻧە ﺑﯚ ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ھﺎوردە دەﻛﺮێﺖ و دواﺗﺮ ﺑﺎزاڕﯾﺶ ﺑﯚ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﻢ ﺑﺪۆزێﺘەوە. ﺋەﮔەر ﺑــە ﺳــﯚﭘەرﻣﺎرﻛێﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑﺴــﻮوڕێﯿﺘەوە ،ﺑە دەﯾــﺎن ﻛﺎی وەك ﺑﯿﺴــﻜﻮﯾﺖ و ﻛێــﻚ و ﻣﺎﻛﺎڕۆﻧــﯽ ﺑەرﭼﺎوﻣﺎن دەﻛەوێﺖ ﻛە ﻣــﺎدە ﺧﺎوەﻛەﯾﺎن ﮔەﻧﻤــە و ھﯿــﭻ ﺧێﺰاﻧێــﻚ ﻧﯿﯿە رۆژاﻧە ﻛڕﯾﺎری ﺋەو ﻛﺎﯾﺎﻧە ﻧەﺑێﺖ. ﻛەرﺗﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺑەردەم ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮕﺪاﯾە ﻛە وای ﻛﺮدووە ﺑە ﺧﺎوی ﺑەرەوﭘێﺶ ﺑﭽێﺖ و ﺋەﮔەر ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﻗﺒﻮوڵ ﺑﻜﺎت ،دەﺑێﺖ ﺑە ﯾﺎﺳﺎ و رێﺴﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﺸﺪا ﺑﭽێﺘەوە. ﻣﺤەﻣــەد رەزا ﻋەﻟــﯽ ﺟێﮕــﺮی ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎﻧﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﻟــە وەزارەﺗــﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە، ﺧەڵﻜێﻜﯽ زۆر دەﯾەوێﺖ ﻟە ﺑﻮاری
ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﺪا وەﺑەرھێﻨﺎن ﺑﻜﺎت، ﺑــەم ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮕﯿﺎن ﻟــە ﺑەردەﻣﺪاﯾــە و ﯾەﻛێــﻚ ﻟەو ﺋﺎﺳﺘەﻧﮕﺎﻧەش ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﺗەرﺧﺎن ﻧەﻛﺮدﻧــﯽ زەوی ﺑﯚ ﭘــڕۆژەﻛﺎن. ﺋــەو ﻧﻤﻮوﻧــەی ﻛﺎرﮔەﯾەﻛــﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺑﯿﺴــﻜﻮﯾﺘﯽ ﺋﺎﻣﺎژە ﭘێ ﻛــﺮد ﻛە دوو ﺳــﺎڵە ﺗەﻧﺎﻧەت ھەﻣــﻮو ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ داﺑﯿــﻦ ﻛــﺮدووە و ﭘڕۆژەﻛــەی ﻧﺰﯾﻜەی ﭘێﻨــﺞ ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻر ﺧەرﺟــﯽ ھەڵﺪەﮔﺮێﺖ ،ﻛەﭼﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯽ زەوﯾﯿﺎن ﺑﯚ ﺗەرﺧﺎن ﻧەﻛﺮدووە. ﺧﺎڵێﻜــﯽ ﺗﺮ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟــە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ،ﺑەرھەﻣﮫێﻨەراﻧﯽ ﻧﺎوﺧــﯚ و وەﺑەرھێﻨــەر ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ رﻛﺎﺑــەری ﻟەﮔــەڵ ﺑەرھەﻣــە دەرەﻛﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻜﺎت ﻛە ھﺎوردەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺮێﻦ و ﺑەﮔﻮﺗەی ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳە ،دەﺑێﺖ رێﻮﺷﻮێﻨێﻚ ﺑﯚ ﺋەﻣــە دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن ﺑﻜﺮێﺖ، ﺟﮕەﻟەﻣە ﺣﻜﻮوﻣــەت دەﺑێﺖ ﺑە ﭘێﺪاﻧﯽ ﻗەرز و ﻛﺎرﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﯾﺎرﻣەﺗﯽ وەﺑەرھێﻨەران ﺑﺪات. ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە ﺑەرەو ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ھەﻧــﮕﺎو دەﻧێﺖ، دەﺑێــﺖ ھەوڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺨﺎﺗە ﮔەڕ ﭼﯿﺘﺮ ﻟە ھﯿﭻ ﺑﻮارێﻜﺪا ﺑە ﺑەﻏﺪاوە ﻧەﺑەﺳﺘﺮێﺘەوە.
ﺑﭽﻮوﻛﺘﺮﯾﻦ ﺷﺎرەدێﯽ ﺋﺎﻣێﺪی ﺑﻮوەﺗە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ
ﻟە ﺷێﻼدزێ ﻧﺮﺧﯽ ﭘﺎرﭼەﯾەك زەوی ﺗﺎ ﭼﻮار ﻣﻠﯿﯚن وﺷە /ﺷێﻼدزێ- ﻧەوزاد ھﻠﯚرﯾﯽ ﻟە ﺷﺎرەدێﯽ ﺷــێﻼدزێ ،ﻧﺮﺧﯽ زەوﯾﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮون و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ھەڵﻜﺸﺎوە ،ﺑەﺟﯚرێﻚ ﻛە ﯾــەك ﭘﺎرﭼــە زەوی ﺗﺎ ﭼﻮار ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻر ﻧﺮﺧەﻛــەی ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە ،ﺧﺎوەن ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛﺎﻧﯽ زەوی و ﺧﺎﻧﻮوﺑــەرە دەڵێــﻦ، ﺷــێﻼدزێ ﻛێﺒەرﻛــێ ﻟەﮔەڵ ﺳەﻧﺘەری ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﺪا دەﻛﺎت. دژوار ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺧﺎوەﻧﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەی ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ زەوی و ﺧﺎﻧﻮوﺑــەرە ﻟــە ﺷــێﻼدزێ ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺟﻮوڵەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﺋﺎوەداﻧﯽ ﻟە ﺷێﻼدزێ ﭘﺎش رووﺧﺎﻧــﯽ ﺑەﻋﺲ ﻟە 2003 دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش ﺑەردەواﻣﯽ ھەﯾە. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺋێﺴــﺘە ﺷێﻼدزێ ﺑﻮوەﺗە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﭘێﺸﻜەوﺗﻮﺗﺮﯾﻦ و ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
و ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھۆك و ﻟە رﯾﺰﺑەﻧﺪی ﻛﯚﺗﺎی ﺷــﺎرەدێﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣێﺪی، ھاﺗﻮوەﺗــە رﯾﺰﺑەﻧــﺪی ﯾەﻛەﻣﯽ ژﻣﺎرەی داﻧﯿﺸــﺘﻮوان ،ھاوﻛﺎت رﯾﺰﺑەﻧﺪی ﯾەﻛەﻣــﯽ ﻟە ﺋﺎوەداﻧﯽ و ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﺸــﯽ وەرﮔﺮﺗﻮوە“. ﺑەھــﯚی ﮔەﺷــەﻛﺮدﻧﯽ ژﻣﺎرەی داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧەوە ،ﺟﻮوڵەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﻟە ﺷﺎرەدێﯿەﻛەدا ﭘەرەی ﺳەﻧﺪووە ،ﺋەو ﺷﺎرەدێﯿە ﭘێﮕەﯾەﻛﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ وەرﮔﺮﺗﻮوە ﻛــە دەﻛەوێﺘە ﻧێــﻮان دەﭬەری ﺑــﺎرزان و ﺋﺎﻣێــﺪی و ﺋﺎﻛــﺮێ و ﻧﺎوﭼــەی ھەﻛﺎری و ﮔەﭬــەری ﺑﺎﻛــﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺟﮕەﻟە ھەﺑﻮوﻧــﯽ ﭼەﻧــﺪان ﺷــﻮێﻨﯽ ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار و ﺷــﻮێﻨەوارﯾﯽ ﻛــە ﺋەوەﻧــﺪەی ﺗــﺮ ﺑﺎﯾەﺧــﯽ ﺷﺎرەدێﯿەﻛەی زﯾﺎﺗﺮ ﻛﺮدووە. وەك ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەﻛەی ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە دەڵــێ” ،ﺑەو ھﯚﯾەوە ﻧﺮﺧﯽ زەوﯾﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون و
ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟە ﺷێﻼدزێ ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ھەڵﻜﺸﺎوە ،ﺑەرادەﯾەك ﻛە ﻧﺮﺧﯽ ﯾەك ﭘﺎرﭼە زەوی ﻟە ﺳــەﻧﺘەری ﺷﺎرەدێﯿەﻛە ﺗﺎ 400دەﻓﺘەر دۆﻻر ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە“. دوو ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﺑــەر ﻧێﭽﯿﺮﭬﺎن ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳەرداﻧﯽ ﺷــﺎرەدێﯽ ﺷــێﻼدزێ ﻛﺮد و ﻟە وﺗﺎرێﻜــﺪا راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺷــێﻼدزێ ﺗﺎﻛە ﺷــﺎرەدێﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دھۆﻛــە ﻛــە ﺧەڵﻜەﻛــەی ﺧﯚﯾــﺎن ﺷــﺎرەدێﯿەﻛەﯾﺎن ﭘێﺸﺨﺴﺘﻮوە و ﺋﺎوەداﻧﯿﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە. ﺧﺎﻟﯿﺪ دەڵێ” ،ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ دەﻛﺮێﺖ ﺷــﺎرەدﯾێ ﺷــێﻼدزێ ﺑﻜەوێﺘە ﭘێﺸﺒڕﻛێﯽ ﺳەﻧﺘەری ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎن ﺑﯚ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﭘﯿﺸەﺳﺎزی .ﺋێﺴﺘە ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دھۆك ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﭘﺎرﭼە زەوی و ﺧﺎﻧﻮوﺑەرە ﺑەرێــﮋەی زﯾﺎﺗﺮ 50 %ﭘەﻛــﯽ ﻛەوﺗﻮوە ،ﺑــەم ﻟە
ﺷــێﻼدزێ ﺗﺎ رادەﯾەﻛﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﻟە ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھۆك ﺟﻮوڵەی ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻦ ھەﯾە“. ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد” ،ﻟەﻣــﺎوەی راﺑﺮدوودا ﮔﺮاﻧﺘﺮﯾﻦ ﭘﺎرﭼە زەوی ﻛە ﻟــە دھــﯚك ﺑە ﻧﺮﺧــﯽ 500 دەﻓﺘەر دۆﻻر ﻓﺮۆﺷﺮاوە ،ﺑەم ﻟە ﺷــێﻼدزێ ﺑە ﻧﺮﺧﯽ 400دەﻓﺘەر دۆﻻر ﺑﻮوە ،ﺋەوەش ﻣﺎﻧﺎی ﺋەوەﯾە ﻛە ﺷــێﻼدزێ ﭘﻠەی دووەﻣﯽ ﻟە
ﺋﺎﺳﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھﯚك ﺑەﻧﺎوەﻧﺪی ﺷﺎری دھﯚﻛﯿﺸەوە ھەﯾە“. ﺷــێﻼدزێ ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھۆك ﺑەوە ﻧﺎﺳــﺮاوە ﻛە زۆرﺑەی ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەﻧﺪام و ﻻﯾەﻧﮕﺮ و ﺟەﻣﺎوەرﯾﯿﺎن ﺗێﺪا ھەﯾــە ،وێڕای ﺋــەوەی ﻟە دوا ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﺮاوەی ﯾەﻛەم ﺑﻮو ،ﺑەم ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ دەﻧﮓ و ﻗﻮرﺳــﺎﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن
ﻟەو ﺷﺎرەدێﯿەدا ھەﯾە. ﺷێﻼدزێ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1975ﺗەﻧﯿﺎ 30-40ﺧێﺰاﻧــﯽ ﺗێــﺪا دەژﯾــﺎ، ﺑەم ﻟە 1975ﺑــەدواوە رژێﻤﯽ ﺑەﻋﺲ ﮔﻮﻧﺪﻧﺸــﯿﻨﺎﻧﯽ دەﭬەری ﻧێﺮەورێﻜﺎﻧــﯽ ﺑــە ﭘﺎﺳــﺎوی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺳﻨﻮور ﮔﻮاﺳﺘەوە و ﻟەو ﺷﺎرەدێﯿەدا ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﯽ ﻛﺮدن، ﺋەوەش ﺑﻮوە ھــﯚی ﻓﺮەواﻧﺒﻮوﻧﯽ ﺷﺎرەدێﯿەﻛە. ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2001ﺷــﺎرەواﻧﯽ ﻟە
ﺷــێﻼدزێ داﻣەزراوە و ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2013ﯾﺸــﺪا ﺑڕﯾــﺎر ﻟەﺳــەر ﺑە ﺷــﺎرەدێﺒﻮوﻧﯽ دراوە .ﺋــەوەش ﮔڕوﺗﯿﻨــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺗێــﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﻛﺮدووە ،ﺑەرادەﯾەك ﻛە ﺷێﻼدزێ ﻟە ﺑﭽﻮوﻛﺘﺮﯾﻦ ﺷﺎرەدێﯽ ﺳﻨﻮوری ﺋﺎﻣێــﺪی ،ﻟــە ﻣــﺎوەی ﭼەﻧــﺪ ﺳﺎڵێﻜﺪا ﺑﯚ ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺷﺎرەدێﯽ دەﭬەرەﻛە ﮔەﺷەی ﻛﺮد و ﺋێﺴﺘە 45ھەزار ﻛەس ﺗێﯿﺪا دەژﯾﻦ.
ﺋﺎﺑﻮوری
% 30ی ﻛﺎرەﺑﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﻓﯿڕۆ دەڕوات
ﺑە 150ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﺧەوﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی 24 ﺳەﻋﺎﺗﯽ دێﺘە دی وﺷە /ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﻛﺎرەﺑﺎی ﺑەردەواﻣﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧەون ﺑﻮوە ،ﭘێﻮەری زﯾــﺮەك ھﺎﺗﻨە دﯾﯽ ﺋــەو ﺧەوﻧەﯾە و ﺗێﭽﻮوەﻛەﺷــﯽ 150ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر دەﺑێﺖ .ﻛﺎرەﺑﺎی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﺑڕێﻜﯽ زۆری ﻟێ ﺑەﻓﯿڕۆ دەڕوات ﺑــەوەی ﻛﺎرەﺑﺎی زۆرﺑەی ھﺎوﺑەﺷەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﻟەودﯾﻮ ﭘێﻮەرەﻛﺎﻧﻦ ،ﺋەو ﭘێــﻮەرە زﯾﺮەﻛە دزی ﻟێ ﻧﺎﻛﺮێﺖ و ﻟەو ﻛﺎﺗﺎﻧەش ﻛە ﻟﯚد زۆرە ،ﻛﻠﯿﻜێﻚ ﺑەﺳە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛﺎرەﺑــﺎی ھەﻣﻮو ھﺎوﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻜﺎت ﺑە ﺋەﻣﭙێﺮ. ﺋەﮔەر ﻟــە ڕۆژێﻜﺪا 15ﺳــەﻋﺎت ﻛﺎرەﺑﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﺑێﺖ ،ﺑــﯚ ﺧەڵﻜەﻛــەی ﺟێﯽ ﭘﺮﺳــﯿﺎرە و ﺑە ﮔﺎڵﺘەوە دەﭘﺮﺳﻦ، ﺗــﯚ ﺑڵێــﯽ ھﯿــﭻ ﺷــﺘێﻚ ڕووی ﻧەداﺑێﺖ؟ ڕەﻧﮕە ﻟە ﺑﯿﺮﯾﺎن ﭼﻮوﺑێﺖ ﺑﯿﻜﻮژێﻨﻨەوە! .ﻧــﺎ ﻧەﺧێﺮ ﺋەوە ﻧﺎوە ﻧﺎوە ﺗﺮاﻓﯿﻜەﻛە ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە ﺟﺎم دەﻛﺎت .ﺋەﮔەرەﻛﺎن ﻟە ھﺰری ﺧەڵﻚ و ﺗێڕواﻧﯿﻨﯿﺎن ﺑﯚی زۆرە و ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻧﺎووﻧﺎﺗﯚرەﺷــﯽ دەﭘــﺎڵ ﺧﺮاوە ﻛە ﭼﻮاﻧﺪﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑە ﮔڵﯚﭘﯽ ﺗﺮاﻓﯿﻜﯽ ﺳەرﺷەﻗﺎﻣﻦ ،ﺑەرﭼﺎوﺗﺮﯾﻨﯿﺎﻧە. ﺋەو ﺧەڵﻜە ﻛــە ﻟەﺑﺎرەﯾەوە دەﻧﮕﯽ
ﻧﺎڕازﯾﯿﺎن ﺑــەرزە ،ﻟە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯿﺪا ﻟە ﺗﺮۆﭘﻜﻦ ﻛە ﺑەرزﺗﺮﯾﻦ ﺧﻮاﺳﺘﯿﺎن ﭘێﻨﺞ ھەزار ﻣێﮕﺎواﺗــە .ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑەرھەﻣﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﺗەﻧﯿﺎ دوو ھەزار و 700ﻣێﮕﺎواﺗــە .ﺋەو ﺑڕە ﺑەرھەﻣە ﺑەﻻی ﻣﺤەﻣەد ﺋەﻣﯿﻦ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﻛەم ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋــەو ڕێــﮋەی زۆرەی ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧە ﺧەﯾﺎڵﯿﯿــە .ﺋەو ﻧﻤﻮوﻧــە ﺑە وﺗﯽ ﺋﯚردن دێﻨێﺘەوە ﻛــە ﻧﯚ ﻣﻠﯿﯚن و ﻧﯿﻮ ﻛەﺳــﻦ و ﺑەو ھەﻣﻮوە ﻛﺎرﮔە ﮔەوراﻧــەی ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﺸــﯿﺎﻧەوە، ﺧﻮاﺳﺘﯿﺎن ﺗەﻧﯿﺎ دوو ھەزار و 400 ﻣێﮕﺎواﺗــە .ﺑەم دەڵــێ” ،ﺋەوان ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧە ﻟە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎدا، ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽ ھﺎوﺑەﺷەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜەن“. ﺟﯿﺎ ﻟــەوە وەزارەت ﻟە دزﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﻟەﻻﯾەن ھﺎوﺑەﺷــﺎﻧﯿﯿەوە ﺋﺎﮔﺎدارە ﻛــە ﻛﺎرەﺑــﺎی زۆرﺑەﯾﺎن ﻟەودﯾــﻮ ﭘێﻮەرﯾﺎﻧە ،ﺑــەم ﺋەواﻧە ﺑەﺟﯚرێﻚ ﻛﺮاون ﻛە دۆزﯾﻨەوەﯾﺎن ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿە و ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ ﻛەﺳێﻚ ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﺳــەرﭘێﭽﯿﯿەی ﺳــﺰا دەدرێــﺖ ،دوای ﻣﺎوەﯾــەك دەﮔەڕێﺘەوە ﺳــەر ھەﻣــﺎن ﻛﺎر و ﻟﯿﮋﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯿــﺶ ﻛە ﻟەو ﺗەﻧﮕــﮋە داراﯾﯿﯿەدا ﺳﺴــﺘﻦ، وای ﻛــﺮدووە وەزارەت ﻟە ﺗﻮاﻧﺎﯾﺪا ﻧەﺑێ ﺑەردەوام ﭼﺎودێﺮ ﺑێﺖ ﺑەﺳەر
ھﺎوﺑەﺷەﻛﺎﻧﯿﯿەوە .ﻣﺤەﻣەد ﺋەﻣﯿﻦ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەدات ﻛـــــــــــە % 30ی ﻛﺎرەﺑــﺎی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﻓﯿڕۆ دەڕوات. ﺋــەو ڕێــﮋەی ﺑــە ﻓﯿڕۆﭼﻮوﻧــە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ،ﺗێﭽﻮوی ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟەﺳەر ﺣﻜﻮوﻣەت ﮔەﻟێﻚ ﻗەﺑەﯾە و زۆر ﻟە ﺗێﭽﻮوەﻛەی ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە ﺧەڵﻜەﻛەی وەردەﮔﺮێﺘــەوە .ﻣﺤەﻣەد ﺋەﻣﯿﻦ دەڵــێ% 75” ،ی ﺧەرﺟﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە ﺋەﺳﺘﯚی ﺣﻜﻮوﻣەت ﺧﯚﯾەﺗﯽ و ﺗەﻧﯿــﺎ % 25ی ﺗێﭽﻮوی ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن وەردەﮔﺮێﺘەوە“. ﭘێﻮەری زﯾﺮەك ﻟــە ڕێﮕەی ھێڵﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎوە ﺑــە ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗەرەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەﻧﺘەری ﻛﯚﻧﺘڕۆڵــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎوە دەﺑەﺳــﺘﺮێﻨەوە و ﻟەﺳــەر ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗەرەﻛە ﺑە دﯾﺎر دەﻛەوێﺖ، ﻟە ھەر ﻣﺎڵێﻚ ﭼەﻧــﺪ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑە ﻛﺎر دەﺑﺮێ و ﺑﺎﯾﯽ ﭼەﻧﺪﯾﺸــﯽ ﺧەرج ﻛﺮدووە .ﺋەﮔەر ﻟە ﻛێﺒڵەﻛەﯾﺸەوە ﺑﺪزرێــﺖ ھەر ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﻮەرێﻜﯿــﺶ ﻟەﺳــەر ﻣﺤﺎوﯾﻠەی ﻛﺎرەﺑﺎ دادەﻧﺮێﺖ و دەزاﻧﺮێﺖ ﭼەﻧﺪ ﻣﺎڵﯽ ﻟەﺳەرە و ھەرﯾەﻛەﯾﺎن ﭼەﻧﺪ ﺑــە ﻛﺎر دەﺑــەن و ﭼەﻧﺪﯾﺶ ون دەﺑێ .ﺋەﮔەر ﻛێﺸەﻛە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە دزﯾﻨەوە ھەﺑێﺖ ،ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﺑێﺖ و ﺋەﮔەرﯾﺶ ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ﺗەﻛﻨﯿﻜﯽ
ﺑێﺖ ،ھەر ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﺑێﺖ. ﺋــەو ﭘێــﻮەرە ﺧــﯚی ﭼﺎودێﺮی ﻛﺎرەﺑﺎی ﻣــﺎن دەﻛﺎت و ڕێﮕﺮی ﻟە زێﺪەڕۆﯾــﯽ دەﻛﺎت .ﻟە ڕێﮕەی ﺋەو ﭘێﻮەراﻧەوە دەﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﺳــﺰای زﯾﺎدەڕۆﯾﯽ ﻟە ﻛﺎرەﺑــﺎدا ﺑﻜﺮێﺖ و ﻟەو ﻛﺎﺗﺎﻧەی ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻛﺎرەﺑﺎی زۆر ﺑــەﻛﺎر دێﻨﻦ ﻛە )ﻟــە ﺋێﻮاراﻧﺪا زۆرﺗﺮﯾــﻦ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﺮێﺖ( ،ﻟە ﺳــەﻧﺘەرەوە ﺋەﻣﭙێﺮی ﻣﺎن دﯾــﺎری دەﻛﺮێﺖ و ﺑەوەش دەﺗﻮاﻧــﺮێ ﻛﺎرەﺑﺎﯾەﻛﯽ ﺑەردەوام داﺑﯿــﻦ ﺑﻜﺮێﺖ .ﭘێﻮەری زﯾﺮەك ﭼﺎرەی ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەﺷﯽ ﻻﯾە، ﻛە ﭘﺎرەی ﻛﺎرەﺑﺎ ﻧﺎدەن و دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻛﺎرەﺑﺎﯾەﻛەﯾﺎن ﺑﯚ ﺑﻜﺎﺗە ﻛﺎرت. ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮان ،ڕەزاﻣەﻧﺪی ﻟەﺳەر ﺋەو ﭘﺮۆژەﯾە داوە و ﻣﺤەﻣەد ﺋەﻣﯿﻦ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ
دەڵــێ” ،ﭼەﻧــﺪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑﺎﻧﮓ ﻛﺮاون ﻟەﺳەر ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﭘێﻮەرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗﺎﻗﯽ ﺑﻜەﻧەوە و دەﺧﺮێﻨە ﻛێﺒەرﻛێﻮە ﻛە دواﺟﺎر ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻨﯿﺎن ھەڵﺪەﺑﮋێﺮدرێﺖ“. ﺋەوە ﺟــﺎری ﯾەﻛەم ﻧﯿﯿە وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﭘێــﻮەری زﯾــﺮەك ﺗﺎﻗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە و ﻟــە ڕاﺑﺮدووﺷــﺪا ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێــﺮ ،ﺣەوت ھەزار داﻧەﯾﺎن ﺑﯚ ﻣﺎن ﺑەﺳﺖ ﻛە ﻧﺮﺧﯽ ھەرداﻧەﯾەﻛﯿــﺎن 180دۆﻻر و ﺗێﻜڕاﯾــﺎن ﻣﻠﯿﯚﻧێــﻚ و 260ھەزار دۆﻻر ﺑﻮو .ﺋەواﻧە ﻛە ﻟە ﺋەﺳــﺘﯚی وەزارەت ﺑﻮون ،ﭘێﻮەرەﻛﺎن ﮔﺮﻓﺘﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎن ھەﺑﻮو و ﺗەﻣﺒەڵ دەرﭼﻮون .ﮔﻮﺗەﺑێﮋەﻛەی وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ دەڵــێ” ،ﺋەو ﭘێﻮەراﻧــەی ﺋێﺴــﺘە زﯾﺮەﻛﺘــﺮ و ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوﺗﺮن“ .ﺑەم ھﯿﭻ روون
ﻧﯿﯿە ﺋەو ﭘێﻮەراﻧەی ﺑﯚ ھەوﻟێﺮ ﻛڕان ﭼﯽ ﺑەﺳــەر ھﺎت و ﺑﯚﭼﯽ ﭘﺎرە ﺑە ﺋﺎﻣێﺮی ﺑێ ﻛەڵﻚ درا؟ ﺋەو ﭘێﻮەراﻧە ﺑﺎرێﻜﯽ ﺋەوەﻧﺪە ﻗﻮرس ﻧﯿﯿە ﺗﺎ ﻟە ﺗﺎﻗەﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧەﺑێﺖ و ﻣەزەﻧــﺪە دەﻛﺮێــﺖ ﻧﺮﺧﯽ ھەر ﭘێﻮەرێﻜﯽ زﯾﺮەك 100دۆﻻر ﺑێﺖ. وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻛــە ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ و ٤٠٠ھەزار ھﺎوﺑەﺷــﯽ ھەﯾە ،ﻛﯚی ﭘێﻮەرەﻛﺎﻧﯿــﺎن 140ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر دەﻛﺎت. ﺟﮕە ﻟە ﭘێﻮەری ﻣﺎن ،ﻛﻮردﺳﺘﺎن 43ھەزار ﻣﺤﺎوﯾﻠەی ھەﯾە ،ﻧﺮﺧﯽ ھەﻣــﻮو ﭘێﻮەرەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەواﻧﯿــﺶ ﭼﻮار ﻣﻠﯿــﯚن و 300ھەزار دۆﻻرە. ﺳەرﺑﺎری ﺋەوە ،ڕەﻧﮕە ﺑڕێﻜﯿﺶ ﺑﯚ ﭘێﻮەری ﻛﺎرﮔە و ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ و وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑڕوات ﻛە ژﻣﺎرەﯾﺎن ڕوون ﻧﯿﯿە و ﭘێﻮەرەﻛﺎﻧﯿﺎن
ﮔەورەﺗﺮ و ﻧﺮﺧﯿﺸﯿﺎن ﮔﺮاﻧﺘﺮە. ﺑەو ﭘێﯿــە ﺗێﭽﻮوی ﻛــﯚی داﻧﺎﻧﯽ ﭘێﻮەری زﯾﺮەك ،ﻟە ١٥٠ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﺗێﭙەڕ ﻧﺎﻛﺎت .ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ڕای دەﮔەﯾەﻧــێ” ،ﭘﺎرەی ﭘێﻮەرەﻛﺎن ﻟە ﺋەﺳﺘﯚی ﺣﻜﻮوﻣەت ﺧــﯚی دەﺑێﺖ .ﻛــە دواﺟﺎر ڕەﻧﮕە ﭘﺎرەی ﻛﯚی ﺋەو ﭘێﻮەراﻧە ،ﯾەﻛﺴﺎن ﺑێﺖ ﺑە ﭘﺎرەی ﺋــەو ﻛﺎرەﺑﺎﯾەی ﻛە ﺧەڵﻜﯽ ﻟە ﭘﺸــﺖ ﭘێﻮەرەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە ﺑﺮدووﯾﺎﻧە“. ﭘێﻮەری زﯾﺮەك ﺳﻮودەﻛﺎﻧﯽ زۆرن و ﻟەواﻧەﯾە ﻛﺎرەﺑﺎی ﺑەردەوام داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﻻﯾەﻧﯽ ﻧەرێﻨﯿﯽ ھەﯾە و ﺋەوﯾﺶ ﻟەﮔەڵ ﺑەﺳﺘﻨﯿﺎن ڕەﻧﮕە ﺋەو ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧەی ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﺎرە ﻟــە دەرﮔﺎی ﻣﺎڵەﻛﺎن دەدەن و ﺋەو ﻣﯚﻟﯿﺪە ﺋەھﻠﯿﯿﺎﻧەی ﺋێﺴــﺘە ھەن، ﺟێﮕەﻛەﯾﺎن ﻟەق ﺑێﺖ.
ﺗﯿﺸﻜﯽ ﺧﯚر ﺑە ﻗﯿﺴﺖ دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ
ﺧﻮاﺳﺖ ﻟەﺳەر ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑە ﺗﯿﺸﻜﯽ ﺧﯚر ھەڵﻜﺸﺎوە
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -راﻣﯿﺎر ﺟەواد ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑە ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧﯚر ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺧەڵﻜﺪا ﺑەرەو ھەڵﻜﺸﺎن ﭼﻮوە ،ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧەی ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧﯚر دەﻓﺮۆﺷﻦ ،دووﭘﺎت ﻟە ھەڵﻜﺸــﺎﻧﯽ ﺧﻮاﺳــﺖ ﻟەﺳەر ﺋەو ﻛﺎرەﺑﺎﯾە دەﻛەﻧــەوە ،ﺋەوەش
ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا دێﺖ ﻛە ﺳــەﻋﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺪاﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑەﺗەواوەﺗــﯽ ﻛــەم ﺑﻮوەﺗەوە. ﻋەﺑﺪو ﺳﻮور ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﯽ ”ﻛــﯚد ﻣــﯚد“ ﺑــﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑە ﺗﯿﺸﻜﯽ ﺧﯚر ،ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺧﻮاﺳــﺘﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﺳەر
ﺋﺎﻣێﺮی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑە ﺗﯿﺸﻜﯽ ﺧﯚر ﻟە ﺋﺎﺳﺖ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دروﺳﺖ ﺑﻮوە. ﻛﯚد ﻣﯚد ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾﺎﻧەﯾە ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧﯚر ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دەﻓﺮۆﺷــﻦ. ﺋــەوان دوو ﺟــﯚر ﺋﺎﻣێﺮﯾﺎن ھەﯾە، ﯾەﻛەﻣﯿﺎن ﻧﺮﺧەﻛــەی 14ھەزار
دۆﻻرە ﻛــە ﮔﺮەﻧﺘﯽ ﭘێﻨﺞ ﺳــﺎڵ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ھەﯾە و 35ﺋەﻣﭙێﺮ ﻛﺎرەﺑﺎ دەدات ،ﺋەوﯾﺘﺮ ﮔﺮەﻧﺘﯽ ﻟەﮔەڵ ﻧﯿﯿە و ﺑە ﻧﺮﺧﯽ ﺷــەش ھــەزار و 500 دۆﻻر دەﻓﺮۆﺷﻦ. ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛە دەڵێ” ،ﻟە ﻣــﺎوەی راﺑــﺮدوودا 615ﺋﺎﻣێﺮی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎﻣﺎن ﺑە ﻧﺮخ و ﻛﻮاﻟێﺘﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ﻓﺮۆﺷﺘﻮوە و ﺑﯚ
ﻣﺎﻧﻤﺎن ﺑەﺳﺘﻮوە“. ﻛێﺸەی ﺳەرەﻛﯿﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑە ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧــﯚر ،ﺑەرزی ﻧﺮﺧﯽ ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﯿەﺗﯽ ﻛە ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟەو ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿﯿەدا ﻟە ﺗﻮاﻧﺎی زۆر ﻛەﺳﺪا ﻧﯿﯿە ﺑﯿﻜڕێﺖ و ﺑﯚ ﻣﺎڵەﻛەی ﺑﺒەﺳــﺘێﺖ ،ﺑەم ﭘــێ دەﭼێﺖ ﺧﺮاﭘﯽ دۆﺧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ، زۆر ﻛــەس ﻧﺎﭼــﺎر ﺑــﻜﺎت ﭘەﻧﺎ ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨﯽ ﺋەو ﺋﺎﻣێﺮە ﺑﺒەن. ﻋەﺑﺪو ﺳﻮور دەڵێ” ،راﺳﺘە ﻧﺮﺧﯽ ﺋەو ﺋﺎﻣێﺮە ﺑەرزە ،ﺑەم ﺑﯚ ﺗﺎھەﺗﺎﯾە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻟە ﻛێﺸــەی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ڕزﮔﺎر دەﻛﺎت. وەك ﺧﺎوەﻧﯽ ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾە رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ،ﺋەﮔــەر ھﺎووﺗﯿﯿەك ﺑﯿەوێﺖ ﺋﺎﻣێﺮێﻜﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧﯚر ﺑﻜڕێﺖ ﻛە ﺗﻮاﻧــﺎی داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ 35ﺋەﻣﭙێﺮ ﻛﺎرەﺑــﺎی ھەﺑێــﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺳــەرﺑﺎﻧێﻜﯽ ﺑــە رووﺑــەری 10- 20ﻣەﺗــﺮ ھەﺑێﺖ ،ﺗــﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺮێﺖ ﺋەو ﺋﺎﻣێﺮەی ﻟەﺳــەر ﺑﺒەﺳﺘﺮێﺖ، ﺑەم ﻟە رووﺑەری ﻛەﻣﺘﺮﯾﺸــﺪا ﺑە زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ﺷﻮوﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣێﺮەﻛە، ﺟێﺒەﺟێ دەﺑێﺖ. ﺳەﺑﯿﺤە ﺷێﺦ ﻋەدﻧﺎن ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧەی ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮ ﻛە ﭘێﺶ ﺳــێ ﻣﺎﻧﮓ ﺋــەو ﺋﺎﻣێﺮەﯾﺎن
ﻛڕﯾﻮە ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە، ”ﻟە ﺳێ ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوودا ﺋﺎﻣێﺮەﻛە ﺑێ ﻛێﺸە ﺑﻮوە و ﺑﯚ ﺧﻮﻟەﻛێﻜﯿﺶ ﻛﺎرەﺑﺎﻣــﺎن ﻧەﺑڕاوە ،ﻟــە ﻛﺎرەﺑﺎی ﻣﯚﻟﯿﺪە و ﺣﻜﻮوﻣــەت دەرﺑﺎزﻣﺎن ﺑﻮوە“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﻟە وەرزی زﺳــﺘﺎﻧﺪا و ﻟــە ﺳــەﻋﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرەﺑەﯾﺎﻧــﺪا ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﺋﺎﻣێﺮە ﻛﺎرەﺑﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن دەﻛﻮژاﻧﺪەوە ﺑﯚ ﺋــەوەی وزەﻛەی ﺗــەواو ﻧەﺑێــﺖ ،ﺑــەم ﻟەﮔــەڵ دەرﻛەوﺗﻨەوەی ﺧــﯚردا ،ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﻤﺎن دادەﮔﯿﺮﺳﺎﻧﺪەوە“. ﺋێﺴــﺘە ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾە ،ﺳەرﻗﺎڵﯽ ﮔەڵەﻛﺮدﻧــﯽ ﭘڕۆژەﯾەﻛــە ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧﯚر ﺑە ﻗﯿﺴﺖ ﺑﻔﺮۆﺷﻨە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن .وەك ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەﻛــە دەڵــێ” ،ﭘڕۆژەﻛە ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﺑﻨەﻣﺎﯾەﯾــە ﻛە ﻟە ﺳــەرەﺗﺎدا ﺑڕی ﺣەوت ﺋەﻣﭙێﺮ ﺑە ﺳێ ھەزار و 300دۆﻻر دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت و ﻟەﮔــەڵ داﻧەوەی ﻧﯿﻮەی ﻗﯿﺴﺘەﻛە ،ﻛﺎرەﺑﺎﻛەش دەﺑێﺘە 12 ﺋەﻣﭙێﺮ“. وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺷﻜﺴــﺘﯽ ھێﻨــﺎوە ﻟــە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی 24ﺳەﻋﺎﺗﯽ،
ھــەر ھەوڵێﻜــﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑﯚ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎی ﺧﯚﯾﺎن، ﺑە ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﻓﺸــﺎر ﻟەﺳــەر وەزارەﺗەﻛە دادەﻧێﺖ. ﺣەﻣەدەﻣﯿﻦ ھەوراﻣﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑە“وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﻛﺎرەﺑﺎی ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧﯚر ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﭘێﻮﯾﺴﺖ دەزاﻧﯿﻦ و ﺟێﯽ دەﺳﺘﺨﯚﺷﯿﯿە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺋەو وزە ﻧﻮێﯿە ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨﻦ .ﺑەوەش ﻓﺸﺎر ﻟەﺳــەر ﻛﺎرەﺑﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻛەﻣﺘﺮ دەﺑێﺘەوە و ﮔﺮﻧﮕە ﺑە ھەﻣﻮو ﻻﯾەك ھﺎﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑﺪەﯾﻦ روو ﻟە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧﯚر ﺑﻜەن“. ﺳەﻣەد ﻋەﺑﺪو ھەڵﮕﺮی ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﻣﺎﺳﺘەر ﻟە ژﯾﻨﮕە ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە ،ﭘﺸﺘﺒەﺳــﺘﻦ ﺑــە وزەی ﻧﻮێ ﻛﺎرێﻜﯽ زۆرﺑﺎﺷــە و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺣﻜﻮوﻣــەت ھﺎﻧﯽ ﺧەڵــﻚ ﺑﺪات و ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﺪەر ﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋــەو ﻛﺎرە، ھەروەھﺎ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ڕزﮔﺎر ﺑﻜەن ﻟە ﭘﺎﺷﻤﺎوەی وزەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﺗﯿﺸــﻜﯽ ﺧﯚر ھﯿﭻ ﭘﺎﺷﻤﺎوەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﯿە و ﺑە ﭘێﭽەواﻧەی ﻛﺎرەﺑﺎی ھﺎﯾﺪرۆﻟﯿﻜﯽ و ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ،ﻛێﺸــە ﺑﯚ ژﯾﻨﮕە دروﺳﺖ ﻧﺎﻛﺎت.
ژﻣﺎرە ) ، (179ﭼﻮارﺷەم2017/ 3/ 15 ،
ﭘێﻮەری زﯾﺮەك ﻛﺎرەﺑﺎی ﺑەردەوام ﺑەدوای ﺧﯚﯾﺪا دێﻨێﺖ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
” 615ﺋﺎﻣێﺮی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎﻣﺎن ﺑە ﻧﺮخ و ﻛﻮاﻟێﺘﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ﻓﺮۆﺷﺘﻮوە“
13
14ﻛﭽﺎﻧﯽ ﺧﺎوەﻧﻜﺎر و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﺳەرﺑەﺳﺘﺘﺮن ﺗﺎﯾﺒەت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ژﻣﺎرە ) ، (179ﭼﻮارﺷەم2017/ 3/ 15 ،
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺳەروﯾﻦ ﺷێﺨﺎﻧﯽ ﺗﻮێﮋەراﻧﯽ دەرووﻧﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧەوە ﻛە ﻛﭽﺎن و ژﻧﺎﻧﯽ ﺧﺎوەﻧﻜﺎر و داھﺎت ﺑەراورد ﺑەو ژﻧﺎﻧەی ھﯿــﭻ ﻛﺎرێﻜﯿﺎن ﻧﯿﯿە، ﻟەرووی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەوە ﺋﺎزادﺗﺮن و ﻛەﻣﺘﺮ رووﺑەڕووی ﭼەوﺳﺎﻧﺪﻧەوە و ﭘێﺸێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﺑﻨەوە.
رەﺑﯿﻌە ﻣﺤەﻣەد ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯽ و داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﺑەردەڕەش، داﯾﻜــﯽ دوو ﻣﻨﺪاڵە و ﺑە ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧــﯽ ﺧﺎوەﻧــﻜﺎر و داھﺎت ،دەﺗﻮاﻧﻦ ﭘﺸــﺖ ﺑە ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺒەﺳــﺘﻦ ﻟــە ﺑڕﯾــﺎردان و رۆڵﯽ ﺑــﺎش ﻟە ﺧێﺰاﻧــﺪا دەﮔێڕن ،ﺑەم ﺋەو ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧــەی ﺧﺎوەﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ
ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻧﯿﻦ ،زﯾﺎﺗــﺮ ﻟەﻻﯾەن ھﺎوﺳــەر و ﺑــﺎوك و ﺑﺮاﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە دەﭼەوﺳێﻨﺮێﻨەوە“. ﺋــەو ﺋﺎﻓﺮەﺗە زﯾﺎﺗــﺮ دەڵێ” ،ﺋەﮔەر ژن داھﺎﺗــﯽ ﺧﯚی ھەﺑــێ ،ﻟەﻧﺎو ﻣــﺎڵ و ژﯾﺎﻧــﯽ ﺧێﺰاﻧــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا وەك ھﺎوﺳــەرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟــە زۆر ﻻﯾەﻧــەوە ﺑڕﯾﺎردەر دەﺑــﻦ ،ﺑەم
وﺷﻪ /ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ -ﺗﯚڵە ﻓەرەج ﻟــە ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾەﻛﯽ ﺗەواو ﺗﺎزەﮔەر ﻟەﺑــﺎرەی رۆڵﯽ ”ﭬﯿﺘﺎﻣﯿــﻦ ” Dﻟە ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧــەوەی ﻗەڵەوﯾــﺪا، ﮔﺮووﭘێﻚ ﻟە ﺗﻮێﮋەراﻧﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ ﻟە ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ،دەﮔەن ﺑە ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜﯽ زۆر ﮔﺮﻧﮓ ﻟە داھﺎﺗﻮوی ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯿﺸــەی ﻗەڵەوﯾــﺪا .ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛﯽ دﻛﺘﯚرای ﻛﻮرد ﻟە ﺑﻮاری زاﻧﺴــﺘە ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺑەﺷــﺪارە و ڕۆڵﯽ ﺑەرﭼــﺎوی ھەﺑﻮوە ﻟە ﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﺑــەو ﺋەﻧﺠﺎﻣــە ھﯿﻮاﺑەﺧﺸــﺎﻧە ﺑﯚ ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی رێﮋەی ﻗەڵەوی ﻟە دﻧﯿﺎدا.
و ﻣــﺮدن ھەژﻣــﺎر دەﻛﺮێــﺖ. دەزﮔەی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ ﻟەﺑﺎرەی ﻗەڵــەوی رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ :رێــﮋەی ﻗەڵەوی ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو ﺑە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﺑەرﭼــﺎو روو ﻟــە زﯾﺎدﺑﻮوﻧــە و ﺑە ﮔﺮﻓﺘێﻜــﯽ ﺑەرﺑــو دادەﻧﺮێﺖ ﻟە ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ ،ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎ ﺋەو ﺋﺎﺳــﺘە ھﺎﺗﻮوﻧەﺗــە ﺧەﻣﻧﺪن ﻛە ﻟە ﻛﯚی ھەر ﭼﻮار ﻛەﺳــێﻜﯽ رواڵ ”ھەرزەﻛﺎر“ ﯾەﻛێﻜﯿﺎن ﻗەڵەون و ﻟە ھەر ﭘێﻨﺞ ﻣﻨﺪاڵێﻜﯽ 10ﺗﺎ 15ﺳﺎن ﯾەﻛﯿﺎن ﻗەڵــەو ﯾﺎﺧﯚ ﺑە رێﮋەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎو ﻟە ﺳەرووی ﻛێﺸﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻦ. ﻗەڵەوی ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛێﺸە و ﻟێﻜەوﺗﯽ ﺗﺮﺳــﻨﺎك ﺑﯚ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﻣﺮۆڤ دروﺳﺖ دەﻛﺎت ﻛە ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮﯾﻨﯿﺎن ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷەﻛﺮە، وەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻟێﺪاﻧــﯽ دڵ ،ﺟەڵﺘەی ﻣێﺸﻚ ،زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ رێﮋەی ﺑەرﭼﺎوی ھەوﻛﺮدن ،ﺷێﺮﭘەﻧﺠەی ڕﯾﺨﯚڵە و ھﺎوﻛﺎت ھﯚﻛﺎر دەﺑێﺖ ﻟە ﺋﺎڵﯚزﻛﺮدﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ و ڕەﻧﮕە ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﻛەﺳﯽ ﻗەڵەو ﺑەرەو ھەڵﺪێﺮی ﺧەﻣﯚﻛﯽ ﺑﺒﺎت و ﻟە دڵﺘەﻧﮕﯽ ﺑەردەواﻣﺪا ﺑﯿﮫێڵێﺘەوه. وزەی ﺑەدەﺳــﺘﮫﺎﺗﻮوی زﯾــﺎد ﻟــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﻟەﺷــﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟە ژەﻣە ﺧﻮاردﻧﯽ ﭼەور و ﺷﯿﺮﯾﻨﯽ و ﻛەﻣﯽ ﯾﺎ ﺋەﻧﺠﺎﻣﻨەداﻧﯽ ﭼﺎﻻﻛﯽ وەرزﺷﯽ ﺑە ھﯚﻛﺎرە ﻧﺎﺳــﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛێﺸەی ﻗەڵەوی ھەژﻣﺎر دەﻛﺮێﻦ. ﺋێﺴﺘە ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻟە ژەﻣە ﺧﯚراك و ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی رێــﮋەی ﻛﺎﻟﯚری
)وزەی ﺑەدەﺳﺘﮫﺎﺗﻮو( ﻟە ﺧﻮاردن و وەرزﺷﻜﺮدن ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەردەوام ﻟــە ﭼﺎرەﺳــەرە ﺋﺎﻣــﺎژە ﭘێﻜﺮاوە ﺑﺎوەﻛﺎﻧﻦ ﻟە دﻧﯿﺎی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻣﺮۆڤ و دژ وەﺳــﺘﺎن ﻟــە ھەﻣﺒەر ﻛێﺸــەی ﻗەڵەوی .ﺑەم ﺗﻮێﮋەران ﻟە ھەوڵﯽ ﺑەردەواﻣﺪان ﻟە ﺋەﮔەری دۆزﯾﻨەوەی ﭼﺎرەﺳــەری ﺑﺎﺷــﺘﺮ و ﺧێﺮاﺗــﺮ ﯾﺎﺧﯚ رێﮕﺮﯾﻜــﺮدن ﻟە ﭘەرەﺳــەﻧﺪن و زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ رێﮋەی ﻗەڵەوی ﻟەﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕەدا ﺷﺎﻧﺒەﺷﺎﻧﯽ ﭼﺎرەﺳەرە ﺑﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﻗەڵەوی.
ﺋەﮔەر ھﯿﭻ داھﺎﺗێﻜﯿــﺎن ﻧەﺑێﺖ، ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿــەوە ھــەر ﭼﺎوﯾﺎن ﻟە دەﺳﺘﯽ ھﺎوﺳەرەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﺑێﺖ و ﺋﺎزاد ﻧﺎﺑﻦ“. دێﺮﯾﻦ ﺣەﻣەﺳــﺎڵﺢ ﺑﯚﭼﻮوﻧێﻜﯽ ھﺎوﺷــێﻮەی رەﺑﯿﻌــەی ھەﯾــە و ﺑــە ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯽ ﺧــﺎوەن ﻣﻮوﭼە ﻛەﻣﺘــﺮ ﻟەﻻﯾەن
ھﺎوﺳەرەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە ﺗﻮوﺷﯽ ﻛێﺸە و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دەﺑﻨەوە“. ﺑەﮔﻮێــﺮەی داﺗﺎﻛﺎﻧﯽ دەﺳــﺘەی ﺋﺎﻣــﺎری ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، زۆرﯾﻨەی رێﮋەی ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯽ ﻛﺎرﻛەر ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣــﯽ ﻛﺎر دەﻛەن ،ﺑەڕادەﯾەك ﻛە ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2014دا% 79 ،ی
ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧــﯽ ﻛﺎرﻛــەر و ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2015دا رێﮋەی % 76ی ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯽ ﻛﺎرﻛەر ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯽ ﺑﻮون و ﺋەواﻧەی ﺗﺮ ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪان، ﺋــەوەش ﺋــەوە دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﻛە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﭼﺎوﯾﺎن ﻟەﺳــەر داﻣــەزران ﻟــە ﻛەرﺗﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە. ﺳــەﻣﯿﺮە ھەﻣــﺰە ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻜــﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾە ﻟە ھەوﻟێﺮ و ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﻛﭽﺎﻧﯽ ﺧﺎوەﻧﻜﺎر و داھﺎت ،ﭼﺎﻧﺴﯽ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯿﺎن زﯾﺎﺗــﺮە ،ﺋەوەش ﺑــەو ھﯚﯾەوە ﻛە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ژﯾــﺎن ﻗﻮرس ﺑــﻮوە و ﭘﯿــﺎوەﻛﺎن ﺧﯚﯾــﺎن ﺧﻮازﯾــﺎرن ﺋــەو ﻛﭽەی ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﻟەﮔــەڵ دەﻛەن، ﺳەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ داھﺎﺗﯽ ھەﺑێﺖ“. ﺋەﭬﯿﻦ ﺑەﻛﺮ ﺗﻮێﮋەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە” ،ﺋەو ﺗەﻧﮕــﮋە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەی ﺑەرۆﻛــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوە، ﻟەرووی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەوە دەﺷێﺖ ﻟێﻜەوﺗﯽ ﺋەرێﻨﯿﯽ ﻟەﺳەر ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ھەﺑێــﺖ ،ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ،ﭘێﺸــﺘﺮ زۆر ﺧێــﺰان ﻟەﮔــەڵ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ
ﻛﭽەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻧەﺑــﻮون ،ﺑــەم ﺗەﻧﮕﮋەﻛــە ﻧﺎﭼــﺎری ﻛــﺮدن ﺑە ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﭽەﻛﺎﻧﯿﺎن رازی ﺑﻦ“. ﺋەو زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺧێﺰاﻧەﻛﺎن ﺗﻮاﻧﺎی ﻛﭽەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ دەردەﻛەوێﺖ، ﺋﯿﺘﺮ ﻧەك رێﮕﺮی ﻟــە ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿﺎن ﻧﺎﻛــەن ،ﺑەڵﻜﻮ ھﺎﻧﯿــﺎن دەدەن و ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯿﺎن دەﻛەن ﻟە ﻛﺎرﻛﺮدﻧﺪا، ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ھەرﭼەﻧــﺪ ﻟە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﭘﺎڵﻨەرێﻜﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ھەﯾە ،ﺑەم دواﺟﺎر ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺑﺎش دروﺳﺖ دەﻛﺎت“. رەﻣەزان ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣﻤﺎن ﺗﻮێﮋەری دەرووﻧﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﺋەﮔەر ژن و ﭘﯿــﺎو ﻟە ﺧێﺰاﻧــﺪا ﺑەﯾەﻛەوە ﻛﺎر ﺑﻜــەن ،ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە داھﺎﺗﯽ ﺧێﺰان زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێــﺖ ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻛە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯽ ﺧﺎوەﻧﻜﺎر ﺳەرﺑەﺧﯚﺗﺮ دەﺑــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە دەﺗﻮاﻧﻦ ﭘﺸــﺖ ﺑە ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺒەﺳــﺘﻦ ﻟــە ﮔﻮزەراﻧﺪﻧﯽ ژﯾﺎﻧﺪا ،ﺋــەوەش وا دەﻛﺎت ﻛەﻣﺘﺮ ﻓﺸﺎرەﻛﺎن ﻗﺒﻮوڵ ﺑﻜەن“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ژﻧﺎن ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑە زﯾﺎﺗــﺮ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ھەﯾە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﭘەراوێﺰ ﻧەﺑﻦ ﻟە ﺑڕﯾﺎرداﻧﺪا“.
ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەی ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەﻛﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻛێﺸەی ﻗەڵەوی ﭼﺎرەﺳەر دەﻛﺎت
راﻣﯿﺎر ﻛەﻣﺎل ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜﯚ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭘﺎڵێﻮراوی ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺗﻮاﻧﺎﺳــﺎزی ﻛە ﻟە ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ دﻛﺘﯚرا دەﺧﻮێﻨێﺖ ،ﻟە ﺳێ ﺳﺎڵﯽ ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟە ﺗﺎﻗﯿﮕە زاﻧﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو وﺗەدا، دەﮔﺎت ﺑەو ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜﯽ دڵﺨﯚﺷﻜەرە ﻛە رەﻧﮕە ﻟە داھﺎﺗﻮو ھﯚﻛﺎر ﺑێﺖ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەی ﻗەڵەوی ﻛە وەك ﺳەرەﺗﺎﯾەﻛﯽ ﯾەﻛﺠﺎر ﮔﺮﻧﮓ ھەژﻣــﺎر دەﻛﺮێﺖ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿە درێﮋﺧﺎﯾەﻧەﻛﺎﻧــﯽ وەك :ﺷــەﻛﺮە، وەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻟێﺪاﻧﯽ دڵ و زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ رێــﮋەی ﺑەرﭼﺎوی ھەوﻛــﺮدن ﻟە ﺳەرﺗﺎﭘﺎی ﻟەﺷﯽ ﻣﺮۆڤ. ﺋێﺴــﺘە ﻟە دﻧﯿــﺎدا ﻗەڵــەوی ﺑەو دوژﻣﻨە ﺳەرﺳەﺧﺘە ﻧﺎﺳﺮاوە ﻛە ﺑە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ھﯚﻛﺎرە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺟەﺳﺘەی ﻧﺎﺗەﻧﺪروﺳﺖ و ﺗﻮوﺷﺒﻮو ﺑــە ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿە درێﮋﺧﺎﯾەﻧەﻛﺎن
دﻛﺘﯚر ﻛﯚردﯾﯚﻻ ﺳﺘﯚﭬﯿﺮ:
ﺧﯚﻣﺎن ﺑە ﺑەﺧﺘــەوەر دەزاﻧﯿﻦ ﻛە ﺗﻮێﮋﻧەوەﻛەی ﺋێﻤﻪ ﺳــەرەﺗﺎﯾەك دەﺑێﺖ ﺑــﯚ زﯾﺎﺗــﺮ وردﺑﻮوﻧەوەی ﺗﻮێﮋەران و زاﻧﺴﺘﺨﻮازان ﻟە ھەﻣﺒەر ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎن
ﺑەﭘێﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوە زاﻧﺴﺘﯿﯿەﻛە ﭬﯿﺘﺎﻣﯿﻦ Dھﯚﻛﺎرە ﻟە رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ رێﮋەی ﻛﺎﻟﯿﺴــێﯚم و ﻓﯚﺳــﻔەﯾﺖ ﻟە ﻟەﺷــﯽ ﻣﺮۆﭬﺪا ،ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﺋەم ﭘێﻜﮫﺎﺗە ﺧﯚراﻛﯿﯿﺎﻧە ﺑەرﭘﺮﺳــﻦ ﻟە ﺗەﻧﺪروﺳﺖ ﻣﺎﻧەوەی ﺋێﺴﻚ و ددان و ﻣﺎﺳﻮﻟﻜەﻛﺎن .ﺑەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺗﯿﺸﻜﯽ رۆژ ﺑە ﭘێﺴــﺖ و ﺟەﺳﺘەی ﻣﺮۆڤ ﺑە ﺳەرﭼﺎوەی ﺳــەرەﻛﯽ ﺑﺰواﻧﺪن دادەﻧﺮێﺖ ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﭬﯿﺘﺎﻣﯿﻦ Dی ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑە ﻟەش .ھەروەھﺎ ﺧﻮاردەﻣەﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ وەك ﻣﺎﺳــﯽ و ﮔﯚﺷﺘﯽ ﺳﻮور و زەردێﻨەی ھێﻠﻜە دەﻛﺮێﺖ ﺑە ﺳــەرﭼﺎوەی ﮔﺮﻧﮕﯽ ﭬﯿﺘﺎﻣﯿﻦ Dھەژﻣﺎر ﺑﻜﺮێﻦ. ﺗﻮێــﮋەری ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﭘــڕۆژە زاﻧﺴﺘﯿﯿەﻛەدﻛﺘﯚرﻛﯚردﯾﯚﻻﺳﺘﯚﭬﯿﺮ ﺑــە ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯽ ﻟەﮔــەڵ دﻛﺘﯚر ﺟەﯾﻤﺲ ھﯚﺑﻜﺮﯾﻚ ﻟە زاﻧﻜﯚی ھﯚڵ، ﻛە ﺧﺎوەﻧــﯽ ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎو ﻟە ﺗﻮێﮋﯾﻨەوە زاﻧﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧە ﻟﻪ ﺑﻮارە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﻣﺮۆڤ و ﺑە ﺳــەرﻛەوﺗﻮوﯾﯽ ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ﭼەﻧﺪان ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯽ دﻛﺘﯚرا و ﻣﺎﺳﺘەری ﻟە زاﻧﺴﺘە ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﯿەﻛﺎن ﺑە ﺋەﻧﺠﺎم ﮔەﯾﺎﻧﺪووە ،ﺋێﺴﺘە وەك ﺗﻮێﮋەرێﻜﯽ ﺷــﺎرەزا ﻟــە زاﻧﻜﯚﻛﺎﻧــﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ دەﻧﺎﺳﺮێﺖ. د .ﺳــﺘﯚﭬﯿﺮ ﻟەﺑــﺎرەی ﺋەﻧﺠﺎﻣــە ﺗﻮﯾﮋﯾﻨــەوه ﺑەرﭼﺎوەﻛﺎﻧــﯽ زاﻧﺴــﺘﯿﯿەﻛە ﺑﯚ “وﺷە” دەدوێﺖ و دەڵێ“ ،ﺋێﺴــﺘە ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛﺎن ﻟە ﮔﺮێﺪاﻧﯽ ڕۆڵﯽ ﺋەرێﻨــﯽ ﭬﯿﺘﺎﻣﯿﻦ
Dﻟــە ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﻛێﺸــەی ﻗەﻟەوﯾﺪا ﯾەﻛﺠﺎر ﺳﻨﻮوردارن ،ﺑﯚﯾە ﺧﯚﻣﺎن ﺑە ﺑەﺧﺘــەوەر دەزاﻧﯿﻦ ﻛە ﺗﻮێﮋﻧەوەﻛــەی ﺋێﻤﻪ ﺳــەرەﺗﺎﯾەك دەﺑێــﺖ ﺑــﯚ زﯾﺎﺗــﺮ وردﺑﻮوﻧەوەی ﺗﻮێﮋەران و زاﻧﺴﺘﺨﻮازان ﻟە ھەﻣﺒەر ﺋەﻧﺠﺎﻣــەﻛﺎن و ﺑەﺳــﺘﻨەوەﯾﺎن ﺑە ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿە ﺳــەردەﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ وەك ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷــەﻛﺮە و دڵ و ھەوﻛﺮدن ﻟە ﻣﺮۆﭬﺪا”. ﻻی ﺧﯚﯾەوە راﻣﯿﺎر ﻛەﻣﺎل ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ دﻛﺘﯚرا ،ﻟەﺑﺎرەی ﻛﺎری ﺗﺎﻗﯿﮕەﯾﯽ و ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎن ﺑﻪ“وﺷــە”ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ “ﻟە ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛەﻣﺎن ﺧﺎﻧەی زﯾﻨﺪوو و زﯾﻨــﺪەوەری ﺗﺎﻗﯿﮕەﯾــﯽ ﺑەﻛﺎر ھﺎﺗﻮون ،ﻟە ﺳەرەﺗﺎدا ﻛﺎر ﻟەﺳەر ﺧﺎﻧە زﯾﻨﺪووەﻛﺎن ﻛﺮان ﺑە ﻓەراھەﻣﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﻨﮕەﯾەﻛﯽ ھﺎوﺷێﻮە ﻟە ﺟەﺳﺘەی ﻛەﺳــێﻜﯽ ﻗەڵــەو و ھﺎﻧــﺪراو ﺑە ﭘﺎﺷــﻤﺎوەی ﺑەﻛﺘﯿﺮی ﺑەرﭘﺮس ﻟە ﺑەرزﻛﺮدﻧــەوەی رێﮋەی ھەوﻛﺮدن ﻟە ﺧﺎﻧە و ﺟەﺳــﺘەی زﯾﻨﺪوودا ،ﻟە ﭘﺎﺷﺎن ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯿﺎن ﺑە ﭬﯿﺘﺎﻣﯿﻦ
راﻣﯿﺎر ﻛەﻣﺎل:
ﻟێﺮەوە ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎن ﺳەرﯾﺎن ھەڵﺪا و ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﭬﯿﺘﺎﻣﯿﻦ Dوەك ﭼﺎرەﺳەری ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی رێﮋەی ﭼەوری و ھەوﻛﺮدن ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻮو Dﺑە رێﮋی ﮔﻮﻧﺠﺎوی ھﺎوﺷــێﻮە ﺑە ﺟەﺳﺘەی زﯾﻨﺪوو“. ”ﺧﯚﺷﺒەﺧﺘﺎﻧﻪ ﻟێﺮەوە ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎن ﺳــەرﯾﺎن ھەڵــﺪا و ﮔﺮﯾﻨﮕــﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ ﭬﯿﺘﺎﻣﯿــﻦ Dوەك ﭼﺎرەﺳەری ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی رێﮋەی ﭼەوری و ھەوﻛﺮدن ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑﻮو. ھﺎوﺷــێﻮەی ﺧﺎﻧە زﯾﻨــﺪووەﻛﺎن ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﻟەﺳــەر زﯾﻨﺪەوەری ﺗﺎﻗﯿﮕەﯾــﯽ ﺑە ﺋەﻧﺠﺎم ﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺟﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮ ﻟە ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ و رۆڵﯽ ﭬﯿﺘﺎﻣﯿﻦ Dﺑــەرز ﻧﺮﺧێﻨﺮا ﻟە ﭼﺎرەﺳەری ﺑەرزی رێﮋەی ﭼەوری و ھەوﻛﺮدن ﻟە ﺟەﺳﺘەی زﯾﻨﺪوودا” راﻣﯿﺎر ﻛەﻣﺎل وای ﮔﻮت.
ﺋەو ﻛﻮردە ﻛە ﻟە ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻟەﺳــەر ﺗﻮاﻧــﺎی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺧﻮێﻨــێ ،رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗەوە “ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺋێﺴــﺘە ﺑەڕێﮋەﯾەﻛــﯽ ﺑەرﭼــﺎو ﺧﻮاردەﻣەﻧــﯽ دەوڵەﻣەﻧــﺪ ﺑە وزە وەك ﺧﯚراﻛــﯽ ﭼەور و ﺷــﯿﺮﯾﻨﯽ ﺑــەﻛﺎر دێﻨﻦ ﻛﻪ ھﯚﻛﺎرن ﺑﯚ ﮔﺮﻓﺘﯽ ﻗەڵەوی و دەرﺋەﻧﺠﺎﻣە ﺧﺮاﭘەﻛﺎﻧﯽ ﻟــﻪ ﺗﻮوﺷــﺒﻮون و ﭘەرەﺳــەﻧﺪﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿە ﻛﻮﺷــﻨﺪەﻛﺎن ،ﺑەم ﺧﯚﺷــﺒەﺧﺘﺎﻧە ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛەﻣﺎن ﺋەوەی ﺧﺴﺘە ڕوو ﻛە ﭼﯚن ﭬﯿﺘﺎﻣﯿــﻦ Dڕێﮕﺮ دەﺑێﺖ ﻟە ﻗەڵەوی و ﺗﻮوﺷﺒﻮون ﺑەم ﺟﯚرە
ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛﻮﺷﻨﺪاﻧە”. ﻟەﺑــﺎرەی رووﻧﻜﺮدﻧــەوەی زﯾﺎﺗﺮ ﺑــﯚ داھﺎﺗــﻮوی ﺋــەم ﺋەﻧﺠﺎﻣــە ﺑەدەﺳــﺘﮫﺎﺗﻮواﻧە و ھەوڵــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ وردﺑﻮوﻧــەوە ﻟــە ﺋەﮔەری ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەی ﻗەڵەوی ﻟە ﻣﺮۆﭬﺪا ،راﻣﯿــﺎر ﻛەﻣﺎل زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ “وﺷــە” رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە “دەﺧﻮازم ﻛە ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛەﻣﺎن ﺳــەرەﺗﺎﯾەﻛﯽ ﮔﺮﻧــﮓ ﺑێــﺖ ﻟە ھﯚﺷــﯿﺎرﻛﺮدﻧەوەی ھﺎووﺗﯿﯿﺎن و دەرﺧﺴﺘﻨﯽ ﻻﯾەﻧﯽ ﺑﺎﺷﯽ ﭬﯿﺘﺎﻣﯿﻦ Dﺑە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﮔﺮﻓﺘــﯽ ﻗەڵــەوی ،ھەروەھــﺎ ﻟە ھەوڵﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەی زﯾﺎﺗﺮ دەﺑﯿﻦ ﻟەﭘێﻨﺎو ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدن ﺑە زاﻧﺴﺘە ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﯿەﻛﺎن ﻟە داھﺎﺗﻮودا”. ﺗﻮێﮋﯾﻨەوە زاﻧﺴﺘﯿﯿەﻛە ﻟە ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﭘەﺳــﻨﺪ ﻛﺮاوە و ﻟــە داھﺎﺗﻮوﯾەﻛــﯽ ﻧﺰﯾﻜــﺪا ﻟە ﮔﯚﭬﺎرە زاﻧﺴﺘﯿﯿە دﻧﯿﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن ﺑو دەﻛﺮێﻨەوە و دەﻛەوێﺘە ﺑەردەﺳﺘﯽ زاﻧﺴﺨﻮازان.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻓﺮھﺎد ﭘﯿﺮﺑﺎڵ
ﺑەﭘێﯽ ﻗﺴــەﮐﺎﻧﯽ ،زەردەﺷﺖ ،ﻟە ﺋﺎﭬێﺴﺘﺎدا ،ﺧﻮاردﻧﯽ زۆر زۆر ﺧﯚش و ھەرە ﺑەﺗﺎﻣەﮐﺎن ،ﺳەوزە و ﻣﯿﻮەی ﺟﯚراوﺟــﯚر /ﻧەک ﺗەﻧﯿــﺎ ﯾەک ﺟﯚر/ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﭼﺎرەﺳــەرە ﺑﯚ زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﺋﯿﻤﺎن ،ﺑەھێﺰﮐﺮدﻧــﯽ ﺑەھﺮە و ﺋەم ھێــﺰە ﯾەزداﻧﯿﯿەی ﺧﯚت ھەﺗە ﯾﺎن ﺑﺎوەڕت ﭘێﯿەﺗﯽ. ﺑﯚﯾــە داﯾﮏ و ﺑﺎوﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳــﺘﺎن ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﯾەﮐەﻣﻦ ﻟە دروﺳﺘﮑﺮدﻧﯽ ”ﺷــێﺮ“ ﺑــﯚ ﻧﯿﺸــﺘﯿﻤﺎﻧەﮐەﻣﺎن )ﻓەرەﻧﺴــﯚ ھەرﯾــﺮی ﺷــێﺮێﮑﯽ ﺋﺎﺷﻮوری ﺑﻮو ﺑﯚ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺷەھﺎﺑە ﺷێﺮی ﺗﻮرﮐﻤﺎﻧﺎن ،ﺟەﻣﺎل ﻋﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ﺷەھﯿﺪﯾﺶ ﺷێﺮی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ(. داﯾﮏ و ﺑﺎوک ﻧﺎﺑێ ﭘێﯿﺎن ﻧﺎﺧﯚﺷــﺒێ
ﺋەﮔەر دﯾﺘﯿﺎن ﮐﻮڕ ﯾﺎن ﮐﭽەﮐەﯾﺎن ﻋﺎﺟﺒﺎﺗﯿﯿە و ﺷﺘﯽ ﻋەﻧﺘﯿﮑەی ﺋەوﺗﯚ دەﮐﺎ ﮐە ﮐەس ﭘێﯽ ﻧﺎﮐﺮێﺖ) .ﺗﻮرک ﺋەوﮐﺎﺗــە ﺑەو ﮐــﻮڕەی ﺧﯚی دەڵێ ”ﯾێﺮی ..ﺋﺎﺳﻧﻢ! واﺗە ھەی ﺷێﺮی ﻣﻦ“ ﮐەﭼﯽ ﮐــﻮرد ﺑەو ﺟﯚرە ﮐﻮڕە ﺑەھﺮەدارەی ﺧﯚی دەڵێ” :ﺑەﺧﻮای ﮐەرە!“(. ﺋەﻣە ﺷــﺘێﮑﯽ ﺧﺮاپ ﻧﯿــە! دەﺑێ ﯾەﮐﺴــەر ﻟەو ﮐﺎﺗﺎﻧە ﺑﺰاﻧﯿﺖ ﮐە ﮐﭻ ﯾﺎن ﮐﻮڕەﮐەت ﺑەھﺮە ﯾﺎن ﺗﻮاﻧﺎﯾەﮐﯽ ”ﺧﺎرق اﻟﻌــﺎدە“ەی ھەﯾە ,ﺑﯿﺒەﯾﺘە ﻻی ﺷﺎرەزا ﻟە ﺑەﺳﺘێﻨﯽ ﺋەو زاﻧﺴﺖ و ھﻮﻧەرەی ﮐە ﺟﮕەرﮔﯚﺷــەﮐەت ﺗێﯿﺪا ﺋﺎوﻗﺎﺗە ،ﯾﺎن دەڵێﯽ ﻓەرﻣەﺳﯚﻧە, ﺋەی داﯾﮏ و ﺑﺎوﮐﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺖ, ﻓەرﻣەﺳﯚن و ﻣﺎﺳﯚﻧﯿەﺗﯿﺶ ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ ﻧﯿــە ﻟەوە زﯾﺎﺗﺮ ﮐە ﺧﻮدا ﺑەھﺮە و ﺗﻮاﻧﺎﯾەﮐﯽ زﯾﺎد ﻟە ﻟﺰووم ھەﻧﺪێ ﺟﺎر دەداﺗە ﺑەﺷەرێﮏ و ﺧەڵﮏ دەﯾﮑەﻧە ﺋەﻓﻼﺗﻮون. 2 ﭘێﺶ ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﮏ ﺑﯚ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺷــێﺮی ﺳــەدەی 21ﻧﻮوﺳﺮاوە ﺗﺎ ﻟــە واﺗﺎﮐﺎﻧﯽ ﺳــەرۆک و ﭼەﻣﮑﯽ ﺳــەرۆﮐﺎﯾەﺗﻴﯽ و ”ھﻮﻧــەری ﺳــەرﮐﺮداﯾەﺗﯿﮑﺮدن“ ﺑــﺎش ﺑﺎش ﺑﺎش ﺗێ ﺑﮕەن ,ﯾــﺎن ھﯿﭻ ﻧەﺑێ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ﺑەﺳــﺘێﻨﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﺋﯿﺸﺪا ﯾﺎن ﻟە ﺑﻮاری ﻛﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﻨﺎﺳﯽ و ھﺎوڕێﯿەﺗﯿﺪا ،ﻟە دەرووﻧﻨﺎﺳــﯿﺪا، ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﺶ ﻟــە ﺑەﺳــﺘێﻨﯽ ﺑێ ﻧﯿﮫﺎت ﻣﻮﻣﺘﯿــﻊ )ﺳﯿﺎﺳــەت(دا، ﺳەرﭼﯿﻎ ﻧەﭼﻦ ,ﺋەﮔەرﯾﺶ ﮔەﻧﺞ و ﻻواﻧــﯽ ﮐﻮردﺳــﺘﺎن ﮐەوﺗﺒــﻦ ﺑﮑﺎرن ھەڵﺒﺴــﺘﻨەوە ﺑﯿﺮ ﺑﮑەﻧەوە ﺋﺎﺧﯚ ﭼﯚن ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎدا ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺟﺎرێ ﭘێﺶ ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﮏ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﮕەﯾەﻧﻨە ﻗەﻧﺎﻋەت ﺑەوەی ﮐە ﺋەوان ھەڵە ﺑﻮوﻧە ﻟە ژﯾﺎﻧﯿﺎﻧﺪا! چ ﻗەﯾﺪﯾﯿە ﻣﺮۆڤ ﺑﺎ ﺑەم داﻧﭙێﺪاﻧﺎﻧە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﮑﺎت” ،ﺋەﮔەر ﺳــەرﮐﺮدەﯾەک ﯾﺎن
ﺳەرۆﮐێﮑﯿﺶ ﺑﻮوﺑێﺖ“. دان ﻧﺎن ﺑــە ھەڵەی ﺧﯚت ھەﻧﺪێﮏ ﺟﺎر ﻟە ﻣێﮋوودا وا ڕووﯾﺪاوە ﻧەﺳﻠێﮏ )ﻧەوەﯾــەک( ﺗێﮑــڕا ھەڵەﯾەﮐــﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ﮐﺮدووە و داﻧﯽ ﭘێﺪا ﻧﺎوە دوواﺗﺮ) .واﺗە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە دوو ﻣﻠﯿﯚن و ﭘێﻨــﺞ ﺳــەد ﮐــەس ﺑەﺟﺎرێﮏ ﺑەدرێﮋاﯾﯽ 25ﺳﺎڵ !!!(. ھەﻧﺪێﮏ ﺟﺎرﯾﺶ ﺷﺎرێﮏ ﺳەرﺗﺎﭘﺎی ﺑەﺟﺎرێﮏ ھەڵەﯾەک دەﮐﺎ ..ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ھەوﻟێﺮ؛ ھــەر ھەﻣﻮوی ﺑە ﺟﺎرێﮏ؛ ﺋەو ﺗﺎواﻧە ﻧﺎﺋﯿﻨﺴﺎﻧﯽ -ﻣێﮋووﯾﯿەﯾﺎن ﺋەﻧﺠــﺎم دا ,ھەوﻟێﺮﯾﯿــەﮐﺎن دژی ﺧــﻮدا و دژی ﺑەﺷــەرﯾﯿەت ﭼﻮون ﺟﻮوﻟەﮐە ﺋەﺳــڵ ﺋەﺳــڵ ھەوﻟێﺮﯾﯿەﮐﺎﻧــﯽ وەک داﻧﯿــﺎل ﻗەﺳﺴــﺎﺑﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮی ﻣــﻦ و ﻣﻮﻧﯿﺮ ﻗەﺳﺴﺎﺑﯽ ھﻮﻧەرﻣەردﯾﺎن دەرﮐﺮد ﻟە ﺷﺎری ﺋەژدادی ﺧﯚﯾﺎن! ﺋەﻣــە ﺣەﻗﯿﻘەﺗێﮑــە ﺋەﻣــڕۆ ﻣﻨﺪاڵﯿﺶ دەزاﻧێﺖ ,ﺟﺎری وا ھەﯾە )ﺳەرﮐﺮدەی ﻧەﺗەوەﯾەک( ﭘﯿﺴﺘﺮﯾﻦ ھەڵەی ﻣێﮋووﯾﯽ ﮐﺮدووە ,چ ﺟﺎی ﻧەوەﯾەک ﯾﺎن ﺗﺎﮐەﮐەس ﮐە ﻣﮋاری ﻗﺴەﻣﺎن ﺑﻮو! ﻣﮋاری ﺋەم ﮐﺘێﺒەﺷﻤە ﺧﯚ :ﺗﺎﮐەﺳﯽ ﺳەرﮔەﭬﺎز و ﺳەرﮐﺮدە دەﺑێ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻟە ﺳەرەﺗﺎدا ﯾەک ﺟﺎر ﭘێﭽەواﻧەی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﯿﺮﺑﮑەﻧەوە ,ﯾﺎن ھﯿﭻ ﻧەﺑێ ڕاوەﺳﺘﻦ ﻟەوەی ﺗەﻧﯿﺎ و ﺗەﻧﯿﺎ و ﺗەﻧﯿﺎ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺒﯿﻨﻦ و ﺗەﻧﯿﺎ و ﺗەﻧﯿﺎ ﺗەﻧﯿــﺎ و ﺗەﻧﯿﺎ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺨﻮێﻨﻨەوە؛ ﺗەﻧﯿﺎ و ﺗەﻧﯿﺎ ﺗەﻧﯿــﺎ و ﺗەﻧﯿﺎ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺨﻮێﻨﻨەوە؛ ﺗەﻧﯿﺎ و ﺗەﻧﯿﺎ ﺗەﻧﯿــﺎ و ﺗەﻧﯿﺎ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺨﻮێﻨﻨەوە؛ ﺗەﻧﯿﺎ و ﺗەﻧﯿﺎ ﺗەﻧﯿــﺎ و ﺗەﻧﯿﺎ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺨﻮێﻨﻨەوە.. ﺑﺎ ﻟە ﺧﯚﯾﺎن ﺑێﻨە دەرەوە و ﺧەڵﮑﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﺑﺨﻮێﻨﻨــەوە ,ﺑﺰاﻧــﻦ ﺋﺎﯾﺎ ڕاﺳــﺘە ﺋەو ڕێﯿەی ﺋەوان ﻟەﺳەرن ﻧﺎڕاﺳﺘە؟ ﺋەو زﯾﺮەﮐﯽ و ﺷﺎﯾﺴﺘەﯾﯽ و ﺗﻮاﻧﺎﯾەی ﺋەواﻧﯿــﺶ ھەﯾﺎﻧە ,زۆر
زۆر ﺑﭽــﻮوک و ﻧﺎﭼﯿﺰەﯾە ﻟەﭼﺎو ھﯽ دەرەوەی ﺧﯚﯾــﺎن ﯾﺎن ﻟەﭼﺎو ”ﺋەم ﻏەﯾﺮەی ﺧﯚﯾﺎﻧە“؟ ﺋﺎﯾﺎ ﺋەﮔەر ﺋەﻣە ڕاﺳــﺖ ﺑێﺖ ,ﺟێﯽ ﺧﯚی ﻧﯿە ﺑەﺷەر ﻻﭘەڕەﯾەﮐﯽ ﻧﻮێ ھەڵﺪاﺗەوە ﻟەﺳەر ﭼەﻧﺪ ﺑﻨﺎﻏەﯾەﮐﯽ ﺋەوﺗﯚ دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﮑﺎت ﮐە ﻟە )زێڕی ﻧﺎو زﺑــڵ(ی ﺋەزﻣﻮوﻧەﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺋەﮔەر ﺑﺘﻮاﻧﻦ ھەڵﯽ ﺑﮕﯚزن ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﻧﯿە ﻟەوەی ﺑەدﯾﺎر ﺳــەرﭼﯿﻐﭽﻮون و ڕووڕەﺷــﯽ و وێﺮاﻧەﯾــﯽ ﺧﯚی ھەڵﺒﮑﻮرﻣــێ ﺗﺎ ھەﺗﺎﯾــە ﺗﻮوﺗﯽ؟ ﯾﺎﻧﯿــﺶ ﮔەﻧﺠــﯽ ﮐــﻮرد ”ﺑــە ﻗەڵەﻣەﮐەم“ ﺑﺎوەڕ ﻧەﮐﺎت. ﻻی ﺋەو وا ﺑﺎﺷــﺘﺮە ﻟەﺳەر ﺑﺎوەڕ ﺑە ﻣﻦ ﻧەﮐﺮدﻧﯽ ﺧﯚی ﺑەردەوام ﺑﺒێﺖ ﺗﺎ ”ﺑەﺷﻮودراﻧﯽ“ -ﺷێﺮزاد ﺣەﺳەن ﮔﯚﭬﺎری ﻣﺘﻤﺎﻧە -ﺋﻨﺠــﺎ؛ ﭘﺎش ﺋەم ﺑەﺷــﻮودراﻧەی ﺑێﺖ ﺋەوﯾﺶ ﭘﺎش ھەﻣﻮو ”دار“ و ”دەﺳﺖ“ و درۆزن و ﺑەﺷﻮودراوەﮐﺎن داوای ﻟێﺒﻮوردن ﻟە دوواﮐەوﺗﻨﯽ ﺧﯚی و ﻟە ﺑﻮوﻧە ھﯚی ﺑەدرەﻧﮓ ﺧﺴﺘﻨﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑــﮑﺎت؛ ﺑڵێ :ڕاﺳــﺘە ..ھــەر ﺋەم ﮐﻮﺷــﺘﻨﯽ زەﻣەﻧــﯽ ﮐﻮردﯾﯿﻪش ﺑﻮو ﻓەرھﺎد ﭘﯿﺮﺑﺎڵ ﺑﺎﺳــﯽ دەﮐﺮد دەﺑێﺘە ھﯚی ﺗﻪﻧﮕــﮋهی ﻣﻮوﭼە و ﺧﯚزﮔەﺧﻮاﺳــﺘﻨﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن ﺑەوەی ﺋﯿﻠﻼ ﺑە ڕاﺑﺮدوو ڕازی ﺑﻦ و ﭘﺎﺷەوﭘﺎش ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە )ﻻی دﮐﺘﯚر ﯾﻮوﺳﻒ( ﺋﻨﺠﺎ ﺑێﻨەوە ﺋەﮔﯿﻨﺎ ﺗەواو, ﺑەڕاﺳﺘﯽ زەﻣەﻧێﮑﯽ زێڕﯾﻨﯽ ﮐﻮﺷﺖ ﻟە ﮐﻮرد ﮐﺎﮐﯽ ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﻮێﻦ. ﺋﻨﺠﺎ ﺑﯿەوێﺖ ﺑڵێ :ﻟــە ﺗﺎواﻧەﮐﺎﻧﯽ ﮐــﺮدم دەرﺣــەق ﺑە ﺧــﯚم و ﺑە ڕێﮋﯾﺎری ﺑەﺷــەرﯾﯿەت ﻟێﻢ ﺑﺒﻮورن ﺋەﮔەر ﺑــە ھەڵەﭼﻮوﺑﻮوم ﻟە ژﯾﺎن و ﺑﯿﺮﮐﺮدﻧەوەﻣﺪا و ﺑﻮوﻣە ھﯚی ﺋەوەی ﮐە ﻧەﺗەوەﮐەم ﻧەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑﯚ ﻣﺎوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳــێ ﺷــﻮﺑﺎت و ﻧﯿﻮ ﻗﺎﭼﯽ ڕاﺳﺘﯽ ﺧﯚی ﺑەرەو ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﮐﻮردﺳــﺘﺎن ھەڵﺒﻨێــﺖ ﺑێ ﺋەوەی ﻧەﺗﺮﺳــێﺖ
ﺋێﺮان و ﻋەﺑﺒﺎدی و ﻣﻦ و ڕووﺳــﯿﺎ ﺧەﻧﺠەری دووﺑەرەﮐﺎﯾەﺗﯽ ﻧﺎﻧەوەی ﺗێ ﺑﺴﺮەوێﻨﻦ ﻟە ھەر ﭼﻮار ﺋﺎﮔﺮی ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧەوە. ھەڵﺒەت ﺧﯚ ﺋەم دداﻧﻨﺎﻧەی ﮔەﻧﺠﯽ ﮔﯚڕاﻧﺨﻮاز ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ”ڕووﻧﺎﮐﺒﯿﺮ“، ﺑە ھەڵەﺑﻮوﻧﯽ ﺧــﯚی ،ﮐڕﯾﻨەوەی ﻧﺎﻣﻮوﺳــﯽ ﺧــﯚی و ﮐەڕاﻣەﺗــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﯿﻤﺎﻧەﮐەﯾەﺗﯽ ﻟە ڕاﺳﺘﯿﺪا ﮐە ﺧەرﯾﮏ ﺑﻮو ﻟەﺳەر ﮐﻮرﺳﯿﯿەک ﯾﺎن ﺑەﻧﺎوی ”ڕﯾﻔﯚرم“ ﻟەدەﺳﺘﯽ ﺑﺪا. ھەڵﺒەت ،ﺋەی ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺷﺎرەﮐەم ﺋەﻣە ﻗﺴەﯾەﮐە ،ھﯿﻮادارم ﮐەﺳﺘﺎن ﺑــە ﺧﯚﺗﺎﻧﯽ ﻧەڵێﻦ ,ﺑــەم ﻣﻨﯿﺶ داﻧﯽ ﭘێﺪا دەﻧێﻢ ﮐە ھەزار ھەرەس و وێﺮاﻧەﯾﯽ و زەﻻﻟەﺗﻢ دﯾﻮە ﻣﻨﯿﺶ ﺑﺎی ﺧﯚم ﻟە ژﯾﺎﻧﻤــﺪا ,ﺑﯚﯾە ھﺎﺗﻮوم ﺗﻮاﻧﯿﻮﻣە ﮐﺘێﺒێﮏ ﻟــەم ﺑﺎرەوە ﺑﯚ ﺗﯚ ﺑﻨﻮوﺳــﻢ و ﺑڵێﻢ :ﺑﯿﺮ ﺑﮑەﻧەوە ﺋﺎﺧﯚ ﭼﯚن ﻟە ﺳــەرەﺗﺎدا ﺑــەس ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺟﻮوڵەﯾەک ﺑﮑەن ﯾــﺎن ﺟﻮوڵەﯾەک ﺑﺪەن ﺑە ﺧﯚﺗﺎن ﻟەﮐﺎﺗﯽ وێﺮاﻧەﯾﯽ، ﯾﺎن ﻟە ﮐﺎﺗﯽ ھەﺳــﺖ ﺑە ڕووﺧﺎن و ھەرەس ﮐﺮدﻧﺘﺎﻧﺪا .دەﺑێ ،ﺋەواﻧەی ھــەرەس و ﮐەوﺗﻮوەﺧﻮارەوەﮐﺎﻧﻦ ﺑﺘﻮاﻧــﻦ ﺑێﻦ ﭼﺎوێﮏ ﻟــە دەرەوەی ﺧﯚﯾﺎﻧەوە ﺑە ﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا و ﺑە دەوری ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑﮕێڕن ﭘﺎش ﺋەم ﯾەﮐەﻣﯿﻦ ﺟﻮوڵەﯾە ،ﻣﻦ دڵﻨﯿﺎم ھێﺰێﮏ ﭘەﯾﺪا دەﮐەﻧەوە ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑﺰاﻧﻦ ﭼﯚن دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﮑــەن ،ﺑە ﺳــﻮودوەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە ھێﺰ ..ﺋﯿﺮادە ..ﮐﺎرﯾﺰﻣــﺎ ﻟە ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا دروﺳــﺖ ﺑﮑــەن و ﺳــەرﮔەﭬﺎز، وەدﯾﮫێﻨﯽ ﻧەﺧﺸــە و ﺧەوﻧەﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــﻦ ﯾﺎﻧﯿﺶ ﻻﻧــﯽ ﮐەم ﻻﯾەﻧﮕﯿﺮی ﺷێﺮان ﺑﻦ. ﮐەواﺗە دەﺑێ ﺑﺎش ﺑــﺎش ﺑﺰاﻧﻦ ﺑﯚ ؟ ﮐێ ؟ ﺷﺎﯾﺴــﺘەﯾە ”ﺳەرۆک“ ﺑێ, ﻟەڕووی ﻓەﻟﺴــەﻓەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ﮐــێ دەﺗﻮاﻧــێ ﺳــەرۆﮐێﮑﯽ ﺳــەرﮐەوﺗﻮو ﺑێﺖ؟ ﺋــەوەی ھەر ھەﻣﻮوﯾﺎن ﭘێﯿﺎن ﻧەﮐﺮا ﺋەو ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ”دەﯾﮑﺎﺗــەوە“ ﺋەﻣەﯾە ﭘێﻨﺎﺳــەی
ﺳەرۆک! ﺑە ڕای ﻣﻦ. دەﺷــﺘﻮاﻧﯿﻦ وا ﭘێﻨﺎﺳــەی ﺑﮑەﯾﻦ ﺑڵێﯿﻦ )ﻣەردی ﺑەڵێﻦ( ﭼﯚن ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ﺋﯿــﺮادەی ﺋەوەی ھەﺑێــﺖ ﺑەڵێﻦ ﺑﺪات ﺑە ﮔﺮووﭘێﮏ ﯾﺎن ھﺎوڕێﮕەﻟێﮏ ﺗﺎ ﺧﯚی ﭘێ ﺑﺒەﺳــﺘێﺘەوە ,ﺑﺸﺰاﻧێ ﺑﺘﻮاﻧێ ﭼﯚﻧﯿﺶ ﺑەﺟێﯽ ﺑﮕەﯾەﻧێﺖ. ﺋەﻣەﯾە ﮔەﻧﺠﯽ ﺳەرﮔەﭬﺎز ,ﮐەواﺗە ﮐەﺳێﮑە دڵﯽ ھەﻣﻮو وت ﺑەﺟﺎرێﮏ ﺧﯚش دەﮐﺎت ﺑێ ﺟﯿﺎوازی. ﻟەڕووی ﺳﯿﺎﺳــﯿﻴەوە ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺋەﻣڕۆ ﺳــەرۆک دەﺑێ دەﺳــەﺗﯽ ﺋــەوەی ھەﺑێﺖ ﺋەﮔــەر ﺣﺰﺑێﮏ، ﮔﺮووﭘێﮑــﯽ ﻣەزەوﺑــﯽ ،ﯾﺎن ھەر ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەﮐــﯽ ھەرێــﻢ ،ﺋەﮔــەر وﯾﺴــﺘﯽ ﺧﯚی ﻟە ﮐﻮردﺳﺘﺎن واﺗە ﻟە ھەوﻟێﺮی ﭘﺎﯾﺘەﺧﺖ داﺑڕ ﺑﮑﺎت، ﺑــە ﺗﺎواﻧﯽ ﻧﺎﭘﺎﻛﯽ ﻟە ﮐﻮردﺳــﺘﺎن، ﺳــﺰای ﺑﺪرێ )ﮐﻮڕی ھەر ﮐەﺳێﮏ ﺑێﺖ ،ﺳەرۆک دەﺑێ ﺋەو دەﺳەﺗە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەی ﭘێ ﺑﺪرێ. ﻟەﻣــەش ﮔﺮﻧﮕﺘﺮ ,ﺳــەرۆک ﺋەﻣڕۆ دەﺑێ دەﺳــەﺗﯽ ﺋەوەی ھەﺑێﺖ ﻟە ﮐﯚﻣﺎری ﻋێــﺮاق ﺟﻮدا ﺑﺒێﺘەوە، ﭘﺎﺷــﺎﻧﯿﺶ ﺑﯚی ھەﺑێﺖ ﻧەﺧﺸەی ”ﺳﻨﻮوری ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ“ ھەرێﻢ ،ﺑە ﺧەﺑﺎﺗﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯿﺎﻧە ،ﯾﺎن ﺋەﮔەر ﭘێﻮﯾﺴــﺘﺒﻮو ﺑە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭼەﮐﺪاری دژی داﻋﺶ ﻓﺮاواﻧﺘﺮ ﺑﮑﺎت. ﯾەک ﻟــە ﺋەرﮐە ﯾەﮐەﻣەﮐﺎﻧﯿﺸــﯽ ﺋەوەﯾە ﮐە دادﭘەروەری و ﯾﺎﺳــﺎ و دﯾﻤﻮﮐﺮاﺳــﯽ و ﻣﺎﻓەﮐﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ و ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ﺑﭽەﺳــﭙێﻨێﺖ و ھەژاری ﻟــە وﺗﺪا ﺑﻨﺒڕ ﺑــﮑﺎت .ﺑﯚ ﺋەﻣەش ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋــەم ﺳﺴﯿﺴــﺘەﻣە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﯿــە ﮐﺎرﺗﯚﻧﯿﯿە ﻻﺑﭽێﺖ و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧێﮑــﯽ ﺳﯿﺴــﺘەم ﮐﺮاوە و ﺋﺎزاد ،ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑﯚ ﺋێﺮە ،داﺑﻤەزرێﺖ. ﺑﺰاﻧــێ ﭼﯚن ﺗەﻗڵەﯾەﮐــﯽ ﺧێﺮا ﺑە زەﻣەﻧﯽ ﻟەدەﺳﺘﭽﻮوی ﮐﻮردی ﻟێ ﺑﺪات و ﻗەدﺑڕ ﻟەم ﭼڵﭙﺎوە ڕەﺷەﻣﺎن ڕزﮔﺎر ﺑﮑﺎ.
ﻋەﺑﺪوﻟﻌەزﯾﺰ ﺧەﯾﺎت:
رۆژی 21ی ﺋﺎدار ﺟــــــــــــــەژﻧﯽ ﻧەورۆز ﻧﯿﯿە وﺷە /دھﯚك -ﻧەوزاد ھﻠﯚری ﻧﻮوﺳــەر و ﺷــﺎرەزاﯾەﻛﯽ ﺑــﻮاری ﻛﻮﻟﺘــﻮور و ﻓﯚﻟﻜﻠــﯚری ﻛﻮردی ﻟە دھــﯚك رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ14 ،ی ﺋــﺎدار ،ﯾەﻛــەم رۆژی ﻧــەورۆزە و 21ی ﺋــﺎدار ھەڵەﯾــە .ﺋــەو ﺑــﯚ ﺳــەﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛەی ،ﭘﺸﺖ ﺑە رۆژﻣێﺮی ﻛــﻮردی و ﺋەو ﺑەﯾﺖ و ﺋﯿﺪﯾﯚﻣە ﻛﻮردﯾﯿﺎﻧە دەﺑەﺳــﺘێﺖ ﻛــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺋﺎدار و دەرﻛەوﺗﻨــﯽ ﺑەھﺎر و ﻧــەورۆزەوە ھەﯾە. ﻋەﺑﺪوﻟﻌەزﯾــﺰ ﺧەﯾﺎت ﻧﻮوﺳــەر و ﺷــﺎرەزاﯾەﻛﯽ ﺑــﻮاری ﻛﻮﻟﺘﻮور و ﻓﯚﻟﻜﯚری ﻛﻮردﯾﯿــە ،ﺋەو ﻟە دھﯚك دادەﻧﯿﺸــێﺖ و ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭼەﻧــﺪ
ﻛﺘێﺒێﻜە ﻟەو ﺑﻮارەدا. ﺧەﯾﺎت ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﺋەوەی ﻟەﻧﺎو ﮔەﻻﻧﯽ دﻧﯿﺎ و ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردەوە ﺑﺎوە ،ﺋەوەﯾە ﻛــە رۆژی 21ی ﺋﺎدار رۆژی ﯾەﻛەﻣﯽ ﺟەژﻧــﯽ ﻧەورۆزە، ﺑەم ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا ﻧەورۆز ﻧﺎﻛەوێﺘە 21ی ﺋﺎدار ،ﺑەڵﻜﻮ دەﻛەوێﺘە رۆژی 14ی ﺋﺎدار ،ﺋەﮔەر ﺑەﭘێﯽ ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ ﻛﻮردی ﺑێﺖ رۆژی 21ی ﺋﺎدار ﻧﺎﺑێﺘە ﺳــەری ﺳــﺎڵﯽ ﻛﻮردی و ﺟەژﻧﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﻛە ﺑە ﻧەورۆز ﻧﺎﺳﺮاوە“. زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﺑەﭘێﯽ ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ ﻛــﻮردی ﺗــﺎ 18ی ﺋــﺎدار رۆژاﻧﯽ زﺳــﺘﺎﻧﻦ و رۆژی 21ی ﺋﺎدار ﺷەو و رۆژ ﯾەﻛﺴــﺎن دەﺑﻦ ،ﻛﯚﺗﺎی ﺋەو رۆژاﻧــە دەﺑێﺘە ﺳــەرەﺗﺎی ﺑەھﺎر
ﺋەوەی ﻟەﻧــﺎو ﮔەﻻﻧﯽ دﻧﯿﺎ و ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮردەوە ﺑﺎوە ،ﺋەوەﯾە ﻛــە رۆژی 21ی ﺋﺎدار رۆژی ﯾەﻛەﻣﯽ ﺟەژﻧﯽ ﻧەورۆزە ،ﺑەم ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا ﻧەورۆز ﻧﺎﻛەوێﺘە 21ی ﺋﺎدار
و ھــەر ﻟەﺑەرﺋەوە زوﺣــﺎك ﻛە ﺑە ﺳﻮڵﺘﺎن ﻧﺎﺳﺮاوە ،رۆژی 21ی ﺋﺎداری ھەڵﺒﮋاردووە ﻛە ﺑﺒێﺘە رۆژێﻜﯽ ﻧﻮێ و دواﺗﺮ ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﻛــﺮدووە رۆژی 14ی ﺋﺎدار ﺗﺎ 21ی ﺋﺎداری ﺑﺒێﺘە ﺟەژن ﻛە ﺑە ﻧەورۆزی )ﮔەﻟﯿﺮی( واﺗە ﻧەورۆزی )ﻣﯿﻠەﺗﺎن( ﻧﺎﺳﺮاوە و ﻣەﺑەﺳﺖ ﻟە ھﺎﺗﻨﯽ رۆژێﻜﯽ ﻧﻮێﯿە ﺑﯚ دﻧﯿﺎ“. رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ،ھــەر ﻟەﺑەرﺋەوەﯾە ﻛﻮرد ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗﯽ ”ﻧەورۆزا ﺳــﻮﻟﺘﺎﻧﯽ /ﻻﻧﺪﻛﺎ ﺳﺎﭬﺎ ﺑﺒە ﺳــەر ﺑﺎﻧﯽ /زەرەر ﻧﺎﮔەھﯿﺘە ﮔﯿﺎﻧﯽ“ ،واﺗە :ﺋەﮔەر ﻟەو رۆژەدا ﻛە ﺑە ﻧەورۆزی زوﺣﺎك ﯾﺎن ﻧەورۆزی ﺳــﻮڵﺘﺎن و ﻧەورۆزی ﮔەﻟﯿﺮی ﻧﺎﺳــﺮاوە ،داﯾﻜﺎن ﻻﻧﻜﯽ ﻣﻨﺪان ﺑﺒەﻧە ﺳــەرﺑﺎن ،زﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺑﯚ ﻣﻨﺪاڵەﻛە ﻧﺎﺑێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺳەرﻣﺎ ﻛﯚﺗﺎی ھﺎﺗﻮوە .ﯾﺎن دەڵێﻦ” :ﻧەورۆز ﻟــێ ﺧﻼس دﺑــﻦ دەﻋــﻮە و دوز/ ھەرە ﭘﺎژ و ب ﺷــەڤ و رۆژ /ھﻨﺪی ﺑﺒﺎرﯾﺖ ﻧەدﺑﯿــﺖ ھەری و ﻧە دﺑﯿﺖ ﺗﻮز“ .ﻣەﺑەﺳــﺘەﻛە ﺋەوەﯾە ﻛە ﻟەم رۆژەدا ﻛەﺷﻮھەوا دەﮔﯚڕێﺖ ،ﺳەرﻣﺎ ﻛﺎرﯾﮕەری ﻧﺎﻣێﻨێــﺖ ،زەوی ﺋﺎوی ﺑﺎران ھەڵﺪەﻣﮋێﺖ و ﺑەﺷێﻜﯿﺸــﯽ دەﺑێﺖ ﺑە ھەڵــﻢ ،ﻟەﺑەرﺋەوە دەڵێ، ھەﻧــﺪەی ﺑــﺎران ﺑﺒﺎرێــﺖ ﻧە ﻗﻮڕ دروﺳﺖ دەﺑێﺖ و ﻧە ﺗﯚز و ﺧﯚڵ.
ﺧەﯾﺎت دەڵێ” ،رۆژی ﯾەﻛﯽ ﺋﺎدار ﺑە ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ ﻓەﻟە ﺑە ”زﯾﭙﻜەی دووەم ” ﻧﺎﺳــﺮاوە و ﺑەراﻣﺒەر 14ی ﺋﺎدارە ﺑە ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ زاﯾﻨﯽ و دەﺑێﺘە ﺳــەرەﺗﺎی رۆژاﻧﯽ ”زﯾﭙﻜەی دووەم ” ﻛە ﺋەوﯾﺶ ھەﺷﺖ رۆژ دەﺧﺎﯾەﻧــێ .ﺋــەوەش ﻣﺎﻧﺎی واﯾــە رۆژی 14ی ﺋﺎدار دەﺑێﺘە ﺳــەرەﺗﺎی ﺑەھﺎر و ﻧەورۆز ،ﭼﻮﻧﻜە ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ زﯾﭙﻜەی دووەم ﺑەھﺎرە“. ﺋــەو ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ﺋﯿﺪﯾﯚﻣێﻜــﯽ ﻛــﻮردی دەﻛﺎت و دەڵــێ” ،ﺋــەز ﮔﯿﺴﻜﻢ ﮔﯿﺴﻜەﻟﻮﻛﻢ /ﺑﮫﺎر ھﺎت و ﺧﻮﺷــﻜﻮﻛﻢ“ ،ﯾﺎن ﻛﻮرد دەڵێ” ،ﺗﺮ ل ﺷﻮﺑﺎﺗێ /ﺋﺎدار ب ﺳەر دا ھﺎﺗــێ“ ،ﻣﺎﻧﺎی واﯾە ﻛە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺷــﻮﺑﺎت ﻛﯚﺗﺎی دێــﺖ و ﺑەھﺎر دەردەﻛەوێﺖ ،ﻟەﺑەرﺋەوە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺷــﻮﺑﺎت داواﯾەك ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎدار دەﻛﺎت و دەڵێ” ،ﺧﻮﺷــﻜﺎ ﺋﺎدار/ ﺑﺪە ﻣﻦ ﺗﻨێ رۆژەﻛﺎ ﺳﺎر /دا ﻛﻮرﯾێ ل ﮔﯿﺴــﻜﯽ ﺑﻜەﻣە دار“ و ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎدارﯾــﺶ داوای ﺋــەو ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺎت و ﺋــەو رۆژەش دەﺑێﺘــە رۆژێﻜــﯽ ﺑە ﺣﯿﺴــﺎب و ﺑە رۆژی ”ﮔﯿﺴﻚ“ دەﻧﺎﺳﺮێﺖ .ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺷﻮﺑﺎت داوا ﻟە ﺋﺎدار دەﻛﺎت ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ رۆژێﻜﯽ
رەﻧﮕە ﻧــﺎوی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎدار ،ﻟە )ﺋﺎودار(ەوە ھﺎﺗﺒێﺖ ﻛە ﺑەﻣﺎﻧﺎی ﺋﺎودێﺮﻛﺮدﻧﯽ دار دێﺖ و ھەر ﻟەم رۆژاﻧەدا )ﮔﻮﻟﯽ ﺋﺎدارۆك( دەردەﻛەون ﺳﺎردی ﭘێ ﺑﺪات و دوای ﺋەوە ﺋﺎدار ﺑەﺳــەر ﺷــﻮﺑﺎﺗﺪا دێﺖ و وەﻣﯽ ﺷﻮﺑﺎت دەداﺗەوە و ھەﻣﻮو ﺋەواﻧەش ﺑە ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ ﻛﻮردی دەﻛﺎﺗە رۆژی 14ی ﺋﺎدار. ﻧﻮوﺳــەرەﻛە دەڵێ” ،ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺋــﺎدار ،دوو ﺑــﺎی ﺑەھێﺰ ﺑەﻧﺎوەﻛﺎﻧﯽ )ﺑــﺎی داراﭬﯽ و ﺑﺎی دار ﺑەﻻﭬﯽ( ھــەن ،ﻟە ﺑﺎی ﯾەﻛەﻣﺪا ﺋﺎو دەﭼێﺘە ﻧﺎو ﻗﻮرﻣــﯽ دار و دارەﻛە دووﮔﯿﺎن دەﺑێﺖ ،ﻟە ﺑﺎی دووەﻣﯿﺸﺪا دارەﻛــە دەزێﺖ و ﮔــﻮڵ و ﻛﻮﻟﯿﻠﻚ دەﮔﺮێﺖ“. ﻟەو رواﻧﮕەﯾەوە دەڵێ” ،رەﻧﮕە ﻧﺎوی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎدار ،ﻟە )ﺋﺎودار(ەوە ھﺎﺗﺒێﺖ ﻛە ﺑەﻣﺎﻧﺎی ﺋﺎودێﺮﻛﺮدﻧﯽ دار دێﺖ و ھەر ﻟەم رۆژاﻧەدا )ﮔﻮﻟﯽ ﺋﺎدارۆك( دەردەﻛــەون و ﻛﻮردﯾــﺶ دەڵێ: ﻛﻮﻟﯿﻠﻜێﻦ ﺋﺎدارێ ،ﺑﻮھﺎرە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا
ﮔﻮڵﯽ ﺋــﺎدار ﻟــە 14ی ﻣﺎﻧﮕەﻛەدا دەردەﻛەوێﺖ ﻛە ﺳــەرەﺗﺎی ﺑەھﺎر دەﮔەﯾەﻧێﺖ“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ ﮔﻮڵﯽ ﺋﺎدار و ﮔﮋوﮔﯿﺎی ﺑەھﺎر دەردەﻛەون ،ﻣەڕ و ﻣﺎت دەﺑﺮێﻨە دەرەوە ﺑﯚ ﻟەوەڕاﻧﺪن، وەك ﻟە ﺑەﯾﺘێﻜﯽ ﻓﯚﻟﻜﻠﯚرﯾﺪا ھﺎﺗﻮوە: )ﻣەﺷﻚ ل دارێ ،ﺑەﻟێ ﻧە ل ﭬێﺮێ، ل ﺑەری ﯾﺎ ﺷــﻨﮕﺎرێ( ،واﺗە ﺑەھﺎر ﻟە ﺑەﺷــﯽ ﺑﺎﺷــﻮورەوە دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت و دواﺗﺮ ﻟە ﺑﺎﻛﻮر و ﻟەﺑەرﺋەوە ﻣەڕداران ﻟە ﺑەﺷــﯽ ﺑﺎﻛــﻮرەوە ﺑﯚ ﺑﺎﺷــﻮور دەﮔەڕێﻨەوە ﻛە ﮔﮋوﮔﯿﺎی ﺗێﺪا دەرﻛەوﺗﻮوە“. ﻋەﺑﺪوﻟﻌەزﯾﺰ ﺧەﯾﺎت ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1954 ﻟە ﮔﻮﻧﺪێﻜﯽ ﺳەر ﺑە ﺧێڵﯽ ﻛﯚﭼەر ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھﯚك ﻟە داﯾﻚ ﺑــﻮوە و ﭼەﻧﺪ ﻛﺘێﺒێﻜــﯽ ﻟەﺑﺎرەی ﻓﯚﻟﻜﻠﯚرەوە ﻧﻮوﺳﯿﻮە.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
1 زۆرﺑەی ﺳــەرۆک و ﺳــەرﮐﺮدە و ﺳەرﮔەﭬﺎز و ﭘﺎﺷﺎ ،ﻣﯿﺮەﮐﺎﻧﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎ و ھەﻣﻮو ﺋێﺮاﻧﯿﺶ ،ﺗﺎ دەﮔﺎﺗە ﺑﺎرزاﻧﯽ و ﻧﺎﭘﯚﻟﯿــﯚن و ﻓەرﯾﺪ ﺷــەوﻗﯿﺶ, ﺑﻮرﺟﯿﺎن ﺷــێﺮە ,ﭼﻮﻧﮑە ﺋەواﻧەی ﺑﻮرﺟﯿﺎن ﺷێﺮە ﯾﺎن ﻟە ﺑﻮرﺟﯽ ﺷێﺮ ﻧﺰﯾﮑﻦ ﯾﺎن ﮐﻮڕی ﺷێﺮن ،ھەروەھﺎ ﺋەواﻧەی ﻟەﮔەڵ ﺷێﺮ ﻧﯿﻮە ﺑەﻧﯿﻮەن, ﻣەرج و ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﯾﯿﻪﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن، ﺧﻮداﯾــﺎن ﺗێﺪا زﯾﺎﺗــﺮ ﭘﺎڵﯿﺎن ﭘێﻮە دەﻧێﻦ ﺑەرەو ﺣەز ﻟە ﺳەرۆک ﺑﻮون و ”ھﻮﻧەری ﺳەرﮐﺮداﯾەﺗﯽ“ ﮐﺮدن. ﺋــەم ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪی ھێــﺰی ﺧﻮدا ﻟەﻧﺎو ﺑەﺷــەر ھەﺑﻮوﻧەی ﻣﻦ ﺑﺎوەڕم ﭘێﯽ ھەﯾــە و دەﺑــێ ﻣﻮﺗﺮووﺑەی ﺑﮑەﯾﺖ ،ھەر ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە ﻻی ﺋەو ﮐەﺳــە دەردەﮐەوێ .ﭘێﯽ دەڵێﻦ: ”ﺑەھﺮە“ ﯾﺎن ”ﮐﺎرﯾﺰﻣﺎ“ی ھەﯾە .ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە ﮐەواﺗــە ﺋەم ﺧﻮداﯾەت )ﺋەم ﺑەھــﺮە ﯾەزداﻧﯿﯿــەت( ﺗێﺪا.. ﭘەروەردەی ﺑﮑە ,ﮔەورەی ﺑﮑە ﺋەی ﮔەﻧــﺞ ..ﻧەک ﺗﯚ ﮔــەورە ﺑﯿﺖ و ﺋەو ﮔەورە و ﺑەھێﺰﺗﺮ ﻧەﺑﻮوﺑێﺖ. ﺧەڵﮏ ﻧﺎوی دەﻧــێ ﺋﯿﻤﺎن ﺑەم ﻧﺎ،
ﺳﻪرۆك ﻛێﯿﻪ؟
ژﻣﺎرە ) ، (179ﭼﻮارﺷەم2017/ 3/ 15 ،
ﮔەﻧﺞ ﭼﯚن ﺑﺘﻮاﻧێ ﺑﺒێﺘە ﺳــەرۆک؟ ﮔەﻧــﺞ ﭼﯚن ﺑﺘﻮاﻧــێ ﺑﺒێﺘە ﺧﯚی؟ ﮔەﻧﺞ ﭼﯚن ﺑﺘﻮاﻧێ ﺑﺒێﺘە ﺳەرﮐﺮدە؟ ﮔەﻧــﺞ ﭼﯚن ﺑﺘﻮاﻧــێ ﺑﺒێﺘە ﺋەوەی ﺧﯚی دەﯾەوێﺖ؟ ﺧﺎﺳــﯿەﺗەﮐﺎﻧﯽ ﻻوی ﺳەرﮔەﭬﺎز ﮐﺎﻣﺎﻧەن؟ ﭘێﺸــﮑەش ﺑــە )ڕۆدان(ی ﮐــﻮڕم ”ﭼﻮﻧﮑە ﻟە ڕۆژی ﺑﻮوﻧﯽ ﺑە دەوڵەت دەﺑێﺘە ) (١٩ﺳﺎڵ“ ﺷــێﺮ ﺋﺎﺳــﺎ -ﺋەواﻧەی ﺗێــﺪا ژی، دەزاﻧﻦ ﺑﯚ ﺳــەرۆﮐێﮏ زۆر ﻧﺎﺧﯚﺷە ﺷــﮑﺎﺑێﺖ و ﺑﯿەوێ ھەڵﺒﺴﺘێﺘەوە, ﯾــﺎن ﺑﭽێ ڕێﺒﺎزێﮑﯽ ھەرەﺳــﮫێﻦ ھەڵﺒﺴﺘێﻨێﺘەوە ,دەﺑێ ﺋﯿﻼ ﮐەﺳێﮏ ﭘﺸــﺘﻮﭘەﻧﺎی ﺑێﺖ ﯾﺎن دەﺑێ ﺑﭽێﺖ ﮐﯚﻣەک ﻟە ”ﮐەﺳێﮏ“ی ﻣﺘﻤﺎﻧەداری ﺧﯚی داﺧﻮاز ﺑﻜﺎت.
ﺋەﻣە ﻟە ﺋﯿﻤﺎن ﻗﻮوڵﺘﺮ و ﻣەﺳﺘﺎﻧەﺗﺮە ﺋەم ھێﺰەی ﻣﻦ دەڵێﻢ ﮐە ﺑە ﭘﻠەی ﺟﯿﺎواز دەﯾﺎﻧﺒﯿﻨﯿﻦ .ﺑە ﺋﺎﺷﮑﺮا ھەﯾە ﻻی زاﻧــﺎ و ﺑﻠﯿﻤــەت و ﭘێﻐەﻣﺒەر و ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوف و ھەﻧﺪێــﮏ ﻟــە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ و ﺷــﺎﻋﯿﺮاﻧﯿﺶ .ﻧﺎوﯾﺎن ﻧﺎوە ”ﺋﯿﻠﮫﺎم“ ﺑەھﺮە ،ﯾﺎن ”ﺳﺮوش“ ﺑﯚ ﭘێﻐەﻣﺒەران .ﮐەﻣﺘﺮ ﻟەﻧﺎو ﮐﭽﺎن و ژﻧﺎﻧﺪا دەردەﮐەوێ .ﯾﺎن ﻣەﮔەر ﺑە ﺗەﻣﺮﯾــﻦ و ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﭘﯿﺎوەﮐەی ﯾﺎن ﺑﺎﺑﯽ ﯾﺎن ﻣێﺮدی ﯾﺎن زڕﻣﺎﻣێﮑﯽ. ﺗﯚ -ﺧــﯚت و ﺑﺎوان و ﮐەﺳــەﮐﺎﻧﺖ ﭼەﻧــﺪ زۆرﺗﺮ و ﺑﺎﺷــﺘﺮ ”ﺋەو ھێﺰە ﯾەزداﻧﯿﯿە“ ﭘەروەردە و ﻣەزﻧﺘﺮ ﺑﮑەن ”ﺋەو“ ھێﻨــﺪە زﯾﺎﺗﺮ ھێــﺰ و ﺗێﺮﺗﺮ ﺧﻮاﺳــﺘﺖ ﭘێﺪەﺑەﺧﺸــێ ﻟەﭘێﻨﺎو ﺧﯚت و ﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺧﯚت و ﭼﺎﮐە و ﺟﻮاﻧﯽ و ﺧێﺮ ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﺑەﺷەرﯾﯿەت, ﭘﺎﺷﺎن ﮔەﺷەی ﭘێ ﺑﺪە ﺋەی ﮔەﻧﺞ ﺋەزﻣﻮون و ڕاھێﻨﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺑﮑە ﺑەھﺮەﮐﺎﻧــﺖ ﭘێﭽەواﻧەﮐﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن ﺑﺪۆزەوە ﻗەﯾﻨﺎﮐە ,ﺑﯿﺮ ﻟە ﺟەوھەری ھەﻣﻮو ﭼﯿﺮۆﮐەﮐﺎﻧﯽ ﺗﯚﺑە و ﮐﻔﺮﯾﺶ ﺑﮑــەوە .ڕۆژێﮏ ھــەر دێ وەﻣﯽ ﮐﻔﺮەﮐﺎﻧﯿﺸﺖ وەردەﮔﺮﯾﺘەوە؛ دڵﺖ ﺧﯚش دەﮐﺎ ﺋەوﮐﺎﺗە ﺋﯿﻤﺎن.
15
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
16
ژﻣﺎرە ) ، (179ﭼﻮارﺷەم2017/ 3/ 15 ،
دەﻣێﻜــە ﺑە رژدی ﻗﺴــە ﻟەﺳــەر ﭘﺮﺳەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺠﺎن دەﻛﺮێ ﺑەﮔﺸﺘﯽ. ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﭘﺮﺳﺎﻧە ﭼﯚﻧێﺘﯽ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﮔەﻧﺠــە ﻟــە رێﮕەی ﮔﺮﺗﻨەﺑــەری ﺑەرﻧﺎﻣــە ء ﻣﯿﺘــﯚد ء ﭘڕۆژەﮔەﻟێﻜــﯽ ﺷــﯿﺎوەوە .ﭼەﻧﺪان رێﻜﺨــﺮاو و ﻛﯚﻣەڵــە و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺸــﯽ ﺑﯚ داﻣــەزراوە ء رۆژاﻧە ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺑﻨﯿﺎﺗﺎن و ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ ﮔەﻧــﺞ دەﻛــەن .ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﻟــەم ﻧێﻮەﻧﺪەدا ﻧﺎﻛــﺮێ رۆڵﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت و دەﺳــەت ﻓەراﻣــﯚش ﺑﻜەﯾــﻦ، ﺑەﺟﯚرێــﻚ ﺑەر ﻟە ھەﻣــﻮوان ﺋەرﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﻟە رێﮕــەی داودەزﮔەی ﭘێﻮەﻧﺪارەوە ﺧﺰﻣەت ﺑە ﮔەﻧﺞ ﺑﻜﺎت، ﺑەم رەﻧﮕە ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردی ﺋێﻤەدا ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺞ زﯾﺎد ﻟە ﻗﺴەﻛﺮدﻧێﻚ و زﯾﺎد ﻟە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە و رواﻧﯿﻨێــﻚ ھەڵﺒﮕﺮێــﺖ .ﭼﻮﻧﻜــە ﭼەﻧﺪ ھــەوڵ ﻟە ﺋﺎراداﯾە ﺑﯚ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﮔەﻧــﺞ و ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧــﯽ ،ھێﻨﺪەش ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﺟﯚرێﻚ ﻟە ﺗێﻜﺸﻜﺎﻧﺪن و ﻓەراﻣﯚﺷــﻜﺮدن و ﻧەﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی
ﻛﺎﻣەران ﻋەﻟﯽ ﺋەﺣﻤەد
ﮔەﻧﺞ ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ھەﯾە. ﺑێﮕﻮﻣﺎن راﺳــﺘﯽ ﺋــەم ﺑﯿﺮوڕاﯾەش ﻟەوەدا ﺧــﯚی دەﺑﯿﻨێﺘــەوە ﻛە ﺑەر ﻟە ﺧﺰﻣەﺗﻜــﺮدن و ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺞ ﺟــﺎرێ ﺑﯿﺮ ﻟە ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎی ﮔەﻧﺞ ﺧﯚی دەﻛﺮێﺘەوە ﺑەھەﻣــﻮو ﻣﺎﻧﺎﻛﺎﻧﯿﯿەوە، ھــەر ﻟە ﺋﯿﻨﺘﯿﻤــﺎی ﺣﺰﺑﯿﯿــەوە ﺗﺎ دەﮔﺎت ﺑە ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎی ﻧﺎوﭼەﮔەرێﺘﯽ و ﺧﺰﻣﺎﯾەﺗﯽ و ھﺎوڕێﯿەﺗﯽ و ﺑﺮادەرﯾﯽ و زۆر ﺟﯚری ﺗﺮﯾــﺶ .ﺋەﻣەش وای ﻛــﺮدووە ﭘــڕۆژەی ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺞ ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗــەوە ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﻛﺎﻣڵ و ﻧﻮﻗﺴــﺎن ﺑێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜــە ھەر ﻟە ﺳەرەﺗﺎوە ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎ ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺞ ﻟەم ﻧێﻮەﻧــﺪەدا ﺗەﺣەﻛﻮﻣﯽ ﻛﺮدووە ﻧەك ﭘﺮﺳە ﺳەرەﻛﯽ و ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺞ. ﺋەﮔــەر ﻟــە رێﻜﺨــﺮاو و ﻛﯚﻣەڵە و ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ﺑڕواﻧﯿﻦ ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﻛﺎر و ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدن و ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺞ ﺗﯿﺎﯾﺎﻧﺪا ﺳــﻨﻮورێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاوی ھەﯾــە و ھێﺸــﺘﺎ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﻧﺠــﺎن و ﻻوان
رێﻮاس ﺋەﺣﻤەد
ﺋەﻣە ﺋەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ﺗەﻗﻠﯿﺪﯾﯿەﯾە ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﺪا ﺑەردەوام وەك ﺳێﺒەر ﺑەدواﻣﺎﻧەوەﯾە. وەك ﺋەوەی ﺋەم ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ﻣەﺗەڵێﻚ ﺑێــﺖ و وەﻣەﻛــەی ﻟە ﺳــﻜﯽ داﯾﻜﻤﺎﻧــەوە ﭘێﻤﺎن ﺑەﺧﺸــﺮاﺑێ. ﺳەﯾﺮﯾﯽ ﺋەم ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﻟەوەداﯾە وەك ﯾەﻛێﻚ ﺑﭙﺮﺳــێ ﺑﯚ ﺋﺎو ﻟێڵە ،دەﺑێﺖ ﻟە ﺳەرەﺗﺎوە ڕووﻧﯽ ﺑﻜەﻣەوە ﻛە ﺋﺎو ﻟێڵ ﻧﯿﯿە ،ﺋﺎو ڕووﻧە ،ﺑەم ﺧەڵﻜﺎﻧێﻚ ھەن ﻟێڵﯽ دەﻛەن .ﺋﺎﺳﻤﺎن ﺳﺎﻣﺎڵ و ﺷــﯿﻨە ،ﺑەم ﻛە ھەور داﯾﺪەﭘﯚﺷﯽ ﺟﻮاﻧﯿﯿەﻛەی ﻧﺎﺑﯿﻨﯿﻦ و ﺑﯚر و ھەﻧﺪێ ﺟﺎرﯾــﺶ ڕەش دەﻧﻮێﻨــێ .ﻣﻮزﯾﻚ ھەﻣﻮو ﺧﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﺷــﺖ دەﺧﺎﺗە ﺳەﻣﺎ ،ﺑەم ﻛە ﺧﯚت ﻛەڕ ﻛﺮد ھﯿﭻ ﻧﺎﺑﯿﺴﺘﯽ .دڵ ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی ﺧﻮێﻦ دەﮔەﯾەﻧێ ﺑە ھەﻣﻮو ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻟەش، ﺑەم دڵﯚﭘەﯾــەك ﺧﻮێﻨﯽ ﻟێ ﻧﺎﺗﻜێ ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەو ﻛﺎﺗە ﻧەﺑێﺖ ﻛە ﻛەﺳــێﻚ ﺧەﻧﺠەرێﻜﯽ ﭘێﺪا دەﻛﺎت. ﻛەواﺗە ﻗﺴــەﻛەی ﺋﯚﺷــﯚ ڕاﺳــﺘە
ﻛە دەڵێــﺖ ھەﻣــﻮو ﻣﺮۆﭬێﻚ وەك داھێﻨەر ﻟــە داﯾﻚ دەﺑێــﺖ ،ﺑەم ﺧﯚﻣﺎن داھێﻨــﺎن ﻟەﺑــﺎر دەﺑەﯾﻦ. ﺋەﮔەر ﺑﺘەوێ ﺑﺰاﻧﯽ داھێﻨﺎن ﭼﯿﯿە، ﺗەﻣﺎﺷﺎی ﻣﻨﺪاڵێﻚ ﺑﻜە ،داھێﻨﺎن ﻟە ھەﻣﻮو ھەڵﺴﻮﻛەوت و ﺟﻮوﻧەوەﯾﺪا ﺑەدی دەﻛــەی .ﻛە ﻣﻨﺪاڵﺖ دەﺑێﺖ داھێﻨەرە ﺟﺎ ﺋــەو ﻣﻨﺪاڵە ﻛﻮڕ ﺑێﺖ ﯾﺎن ﻛﭻ ،ھێﻨﺪە ﻧﺎﺑﺎت ﺳــﻨﻮورێﻜﯽ دروﺳــﺘﻜﺮاوﯾﺎن ﺑﯚ دﯾﺎری دەﻛەﯾﻦ، ﺗﯚ ﻛﭽﯽ ﺋــەو ﻛﻮڕە .ھــەر ﻛە ﺋەو ﺳــﻨﻮورەﻣﺎن داﻧﺎ ،رۆﺣﯽ داھێﻨﺎن دەﻛﻮژﯾﻦ. زۆر ﻛــەم ﻟــە ﻣﯿﺪﯾﺎی ﺋێﺴــﺘەی ﺋەوروﭘﺎدا ﺑﯿﺴﺘﻮوﻣە ﺑﺎس ﻟە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻧﻮوﺳەر ﯾﺎن ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪی ژن ﺑﻜﺮێ، ﺋەوەی ﻟێــﺮە ﺑﺎس دەﻛــﺮێ ﺑﯚ ژن وەك ﭘﯿﺎو ﻧﺎﮔەﻧە ﭘێﮕەی دەﺳﺘەت. چ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ و ﻣەرﺟێــﻚ ﺑﯚ ژن ﺑڕەﺧﺴێﻨﺮێ ﺗﺎ ﺑەو ﭘێﮕە ﺑەرزاﻧەی دەزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــە ﺑﮕەن .دﯾﺎرە ﻛﺎﺗێﻜێــﺶ ﺑﻮوە ﺋــەوان وەك ﺋێﻤە
ژﯾﺎر دڵﺰار ﺣەﺳەن
ﻛﺎﺗێﻚ ﺗــﺮس و دڵەڕاوﻛــێ دەﺑێﺖ ﺑە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە وردەﻛﺎری ژﯾﺎﻧﯽ ھەر ﮔەل و ﻧەﺗەوەﯾەك ،ﺋﯿﺘﺮ ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺋﺎﺑــﻮوری ،ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽﻟەﻧﺎوﺋەوژﯾﻨەﮔەﯾەداھﯿﭻ ﺑەھﺎﯾەﻛﯽ ﻧﺎﻣێﻨێﺖ .زۆرن ﺋەم ﻧﺎوﭼە و وﺗﺎﻧەی ﺗﺮس و دڵەڕاوﻛێﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳــەرﺑﺎزی ،ﺑﻮوەﺗە ھﯚی داڕﻣﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛەﯾﺎن و دواﺟﺎر ﺑە ﺗەواوی ﻟە ﻧﺎو ﭼﻮون .ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺗﺮس ﻻی ﻛﯚﻣەڵﻨﺎس و ﻣﺮۆﭬﻨﺎﺳــەﻛﺎن ﺑە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﭘﺎڵﻨەرە ﺑەھێﺰەﻛﺎﻧﯽ داڕﻣﺎﻧﯽ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺗﺎك ﭘێﻨﺎﺳە ﻛﺮاوە. ﻧﺎﺷــێ ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەك ﺑە ﺑەردەواﻣﯽ ﺗــﺮس ﺑەرھەم ﺑﮫێﻨێــﺖ و ﺧەوﻧﯽ ﮔەورەی ھەﺑێــﺖ .ﺋەو ﺟﯚرە ﺧەڵﻜە ﺗﺮس ﺗﯚﻗﺎﻧﺪووﻧﯽ ،ﺑﯚﯾە ﺋەوەﻧﺪەی ﻟە ﺑﯿﺮی ﺗێﭙەڕاﻧﺪﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋە و رەوﯾﻨەوەی ﺗﺮﺳەﻛﺎﻧﺪان ،ھێﻨﺪە ﻟە ﺧەﻣﯽ ژﯾﺎن و ﺋﺎﯾﻨﺪەدا ﻧﯿﻦ ،ﺋەوە دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ زۆر ھﯚ ،ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺧﯚﯾــەوە ھەﯾە ﻛــە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﺑﯿﺮﻧەﻛــەرەوەن و ھــەوڵ ﺑﯚ ﺋﺎﯾﻨﺪە ﻧﺎدەن ،ھەﻣﯿﺸــە ﻟەﺳەر ﻛﻮﻟﺘﻮوری دواﻛەوﺗﻮوﯾﺎن دەژﯾﻦ ،ھﯿﭻ ﺣﯿﺴﺎﺑێﻚ
ﺑﯚ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿەت ،ﻛﺮاﻧەوە ،ژﯾﺎری ﺗﺎزە ﻧﺎﻛەن ،ﺧەﻣﯽ ﻗﻮوڵﯿﺎن ﺗﯿﻜەﯾەك ﻧﺎﻧە ﻟە ﭘێﻨﺎو ﻣﺎﻧەوەدا. ﭘێﻢ واﯾە ﺋــەو ﺟﯚرە ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕە، ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﯽ ﮔــەورەن ﺑﯚ ﺳــەر ﮔەﺷــەی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ،ﻧﻤﻮوﻧەی ﺋەو ﻛﻮﻟﺘــﻮور و ژﯾﻨﮕــە و وﺗﺎﻧەی ﻛە ﺗﺮس ،ﺗﯚﻗﺎﻧــﺪن ،ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ،ﺗﯿﺮۆر ﺑەرھەم دێﻨﻦ ،ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛەی ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛەی ﺧﯚﯾﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ دواﺟــﺎر دەﺑﻨە ﻣﺎﯾەی ﺳەرﺋێﺸــە و ھەڕەﺷە ﺑﯚ ﺳەر ﺧەڵﻚ و ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺗﺮ. ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻧەرﯾﺘﯿﯿــەﻛﺎن ﺋەواﻧەن ﻛە ھەﻣﯿﺸــە ﻧﺎﻛﯚك دەﻛەوﻧەوە ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻛﺮاوەﻛﺎن ،ﺋەو ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەی ﻛﻮﻟﺘﻮوری زﯾﻨﺪوو ،ﺋەﻗڵﯽ ﺑﯿﺮﻛەرەوە، ژﯾﺎﻧﺪۆﺳﺘﯽ و ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯿﺎن ﺑﻮوە ﺑە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﮔەل و وﺗﯿﺎن. ﺧﯚﺷﮕﻮزەراﻧﯽ ،دڵﻨﯿﺎﯾﯽ و ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ﺗێﯿﺎﻧﺪا ﻟە ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﺑەرزداﯾە. ﻟێﺮەدا ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻋێﺮاﻗﯽ وەك ﺑەﺷێﻚ ﻟەو رێﻜﺨﺴﺘﻨە ﻓﺮاواﻧەی ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﺋەﻣﺠﺎدﭘەرﺳﺘەﻛﺎن ،زﯾﺎﻧﯽ ﮔەورەی ﺑەرﻛەوﺗــﻮوە ،ﯾــﺎن راﺳــﺘﺮ ﺑڵێﯿﻦ،
ﺗێﻜﺸﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﮔەﻧﺞ ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردﯾﺪا
ﺗﻮاﻧﺎی ﺗێﭙەڕاﻧﺪﻧﯽ ﺋەو ﺳﻨﻮوراﻧەﯾﺎن ﻧەﺑﻮوە .ﺑﯚﯾە ھەﺳﺖ دەﻛەﯾﻦ زۆرﺟﺎر رێﻜﺨﺮاوێﻜﯽ ﮔەﻧــﺞ ﻟەﺑﺮی ﺋەوەی رێﻜﺨﺮاوی ھەﻣﻮو ﮔەﻧﺠﺎن ﺑێﺖ ﺑەﺑێ ﺟﯿﺎوازی،ﺑەﭘێﭽەواﻧەوەﺑﻮوەﺑەﻣﻮڵﻜﯽ رێﮋەﯾەﻛﯽ ﻛەم ﻟە ﮔەﻧﺠﺎن .ھﺎوﻛﺎت ھــەر ﻟــە ﭘــڕۆژەی رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺠﺎن ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا دﻧﯿﺎﯾەك ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗﯽ ھەﯾە ،ﺑەﺷــێﻮەﯾەك زۆر ﺑەدەﮔﻤەن ﺗێﺒﯿﻨــﯽ دەﻛەﯾــﻦ رێﻜﺨﺮاوێﻚ ﻟە رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﻧﺠــﺎن ﭘڕۆژەی ﺑﻨەڕەﺗﯽ و رژدی ﺑــﯚ ﮔەﻧﺠﯽ ﮔﻮﻧﺪ و ﻻدێﻜﺎن ﺑەﮔﺸــﺘﯽ و ﻻدێ دوورە دەﺳــﺘەﻛﺎن ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ھەﺑێﺖ ،ﺑﯚﯾە زۆر ﺑەﻛەﻣﯽ و ﺑەدەﮔﻤەﻧﯽ دەﯾﺒﯿﻨﯿﺖ ﯾﺎن ﺑەر ﮔﻮێﺖ دەﻛەوێﺖ ،رێﻜﺨﺮاوێﻚ ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻛﺮدﺑێﺖ ﺑەﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ﻻدێﻜﺎن، ﺑەڵﻜﻮ ﺋەوەی ھەﯾە و ھەﺳــﺘﯽ ﭘێ دەﻛﺮێــﺖ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧــﯽ ﮔەﻧﺠﺎﻧﯽ ﺷﺎرەﻛﺎﻧەﺑەﮔﺸﺘﯽ. ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟــەو ﮔﺮﻓﺘﺎﻧەی ﻛە وای ﻛﺮدووە ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدن و
ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺞ وەك ﺑﺎﻧﮕەﺷــەﯾەﻛﯽ دووڕوواﻧــە دەرﺑﻜەوێــﺖ ،ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟــە دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﮔەﻧﺠﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو و ھﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدﻧﯿﺎن و داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ و ﭼﺎﭘﻜــﺮدن و ﺑوﻛﺮدﻧــەوەی ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن و داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺳەﻓەر و ﺑەﺧﺸــﯿﻨﯽ زەﻣﺎﻟەی ﺧﻮێﻨﺪن ﻟە زاﻧﻜﯚﻛﺎﻧــﯽ دەرەوە ﺑﯚﯾﺎن ﻟە رێﮕەی ﻓﻠﺘەرەﻛﺎﻧﯽ ﺣــﺰب و ﻧﺎوﭼەﮔەرێﺘﯽ و ھﺎوڕێﯿەﺗﯿﯿــەوە .ﺑەﻣﺎﻧﺎﯾەﻛــﯽ ﺗﺮ ﭘێڕەوﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــەت و ﻣﺎﻣەڵەی ﺑەھەﻧﺪوەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻛﺎر و ﺑەرھەﻣﯽ ﻛﯚﻣەڵــە ﮔەﻧﺠێﻜــﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاو و ﻟە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺸــﺪا ﻓەراﻣﯚﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺰﻣــەت و ﻣﺎﻧﺪوێﺘﯽ و ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯽ و ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵە ﮔەﻧﺠێﻜﯽ زۆری ﺗﺮ. ﻟێــﺮەوە ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ﯾــەك ﻧﻤﻮوﻧە وەك ﻧﻤﻮوﻧەﯾەﻛﯽ ﺷــﯿﻜﺎری وەردەﮔﺮم و دەﯾﺨەﻣە ﺑەردەم ﺧﻮێﻨەر ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺰاﻧێﺖ داودەزﮔــە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن و رێﻜﺨﺮاو و ﻛﯚﻣەڵە و ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﮔەﻧﺠﺎن ﭼەﻧﺪ ﺗێﻮەﮔﻼون
ﻟــە ﭘێڕەوﻛﺮدﻧــﯽ ﻧﺎدادﭘــەروەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە زۆرﯾﻨەﯾەﻛﯽ زۆری ﮔەﻧﺠﺎﻧــﯽ ﺋــەم وﺗــە .ﻟەم ﻣﺎوەﯾەدا رۆژﻧﺎﻣــەﻛﺎن ھەواڵێﻜﯿﺎن ﺑــو ﻛﺮدەوە ﻛــە ﺑــڕی 30ھەزار دۆﻻر ﺑﯚ ﺑوﻛﺮدﻧــەوەی ﺑەرھەﻣﯽ ﮔەﻧﺠێــﻚ ﺗەرﺧﺎن ﻛــﺮاوە و رەﻧﮕە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧەﻛەﺷــﯽ ﻟە دەرەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑێﺖ .ﺑەر ﻟە ھەﻣﻮو ﺷﺖ ﻧﺎوی ﺋــەو ﮔەﻧﺠە ﻧﺎھێﻨﻢ و ﭘێﺸــﻢ واﯾە ھەﻣــﻮو ﮔەﻧﺠێﻜﯽ ﭼﺎﻻك ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾەﺗــﯽ ﺧﺰﻣەت ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑەم ﻟێﺮەدا ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺋەو ﺳﺘەﻣە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿــە دەدوێﻢ ﻛە دەرھەق ﺑەﺧﺰﻣــەت و ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵە ﮔەﻧﺠێﻜﯽ ﺗﺮ ﭘێــڕەو دەﻛﺮێﺖ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻛﻮڕی ﺣﺰب ﻧﯿﻦ و ھﯿﭻ راﯾــەڵ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ و ھﺎوڕێﯿەﺗﯽ و ﻧﺎوﭼەﮔەرێﺘﯽ و ﺧﺰﻣﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﺎن ﺷﻚ ﻧﺎﺑەن. ﺑەراﺳﺘﯽ ﺗەرﺧﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺑڕی 30ھەزار دۆﻻر ﺑــﯚ ﺑەرھەﻣﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ﮔەﻧﺠێﻚ و ﻟەوﻻﺷــەوە دەﯾﺎن و ﺳەﺗﺎن ﮔەﻧﺠﯽ
ﺗــﺮ زەﻗەی ﭼﺎوﯾﺎن ﺑێــﺖ و ﺑەرھەم و ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوە و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳــەر رووﭘەڕی ﻛﺎﻏەزەﻛﺎن و ﻟە ﻣﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺗــﯚزی ﻟەﺳــەر ﺑﻜەوێﺖ، ﺋﺎﻣﺎژەﯾەﻛە ﺑﯚ ﺑﻮوﻧﯽ دوو ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻛﺎرﻛــﺮدن ﻟەﻣــەڕ ﮔەﻧﺠــﺎن ﻟەم ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەدا ،ﻛــە ﯾەﻛێﻜﯿﺎن ﭘێﯽ دەﮔﻮﺗﺮێﺖ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﻛەﺳێﺘﯽ ﮔەﻧﺞ و ﺋەوﯾﺘﺮﯾﺎن ﺑەﭘﭽەواﻧەوە ﭘێﯽ دەﮔﻮﺗﺮێ ﺗێﻜﺸــﻜﺎﻧﺪن و ﻓەراﻣﯚﺷــﻜﺮدن و ﭘەراوێﺰﺧﺴﺘﻨﯽﮔەﻧﺞ. ﺑڕوام واﯾە ﻟە ﺑﻨەڕەﺗەوە ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺖ ﻧەﺑــﻮوە و ﺋێﺴــﺘەش ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ھەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯽ ﮔەﻧــﺞ و ﭘێﻮاﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺎر و ﺑەرھەم و ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ و دواﺗﺮﯾــﺶ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋەوەی ھەﺑﻮوە و ھەﯾــە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟــە رەﭼﺎوﻛﺮدﻧﯽ ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎ ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن ﻛە ﻟە ﺳــەرەوە ﻧﺎوﻣﺎن ھێﻨﺎن .ﺑﯚﯾە دەﺑﻮو ھەواڵێﻜﯽ ﻟەم ﺟــﯚرە و دەﯾــﺎن ھەواڵﯽ ﺗﺮی دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎﻧﻜﺮدن و ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵە ﮔەﻧﺠێﻜﯽ دەﺳﺘەﺑﮋێﺮی ﻧێﻮ
ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎی ﺣﺰب و ﻧﺎوﭼە و ھﺎوڕێﯿەﺗﯽ و .ﺗﺎد ،ﭘێﺶ ھەﻣﻮو ﻛەس رێﻜﺨﺮاو و ﻛﯚﻣەڵــە و ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﮔەﻧﺠﺎن و ﻻواﻧﯽ ﺑﮫێﻨﺎﯾەﺗە دەﻧﮓ و ھەڵﻮێﺴــﺖ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ رژد ،ﺑەم ﺋەوﻛﺎﺗەی ﺋەﻣﺎﻧﯿﺶ ﺑێ دەﻧﮓ دەﺑﻦ و ﺷﺘێﻜﯽ ﺋەوﺗﯚ ﻧﺎڵێﻦ ،ﺋەوا ﺋەو راﺳﺘﯿﯿە دێﺘە ﺋﺎراوە ﻛە ﺋەﻣﺎﻧﯿﺶ ﺑەﺷێﻜﻦ ﻟەم دوو ﺟﯚرە ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدﻧــە دووڕوواﻧە ﻟەﮔەڵ ﮔەﻧﺠﺎﻧﺪا. دواﺟــﺎر ﻛﺎﺗﯽ ﺋــەوەش ھﺎﺗﻮوە ﺋەم ﺳــﺘەﻣە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿــە ﺑەﻧــﺎوی ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ ﮔەﻧﺠﺎﻧەوە ﻛﯚﺗﺎی ﭘێ ﺑێﺖ و ﻟە ﺟێﮕەﯾﺪا ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ ﺷــﯿﺎو ﺑێﺘە ﺋﺎراوە و ﭘێڕەو ﺑﻜﺮێﺖ ﻛە ﺑەڕاﺳﺘﯽ ﻛﺎری ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﮔەﻧﺞ ﺑێﺖ ﻧەك ﺗێﻜﺸﻜﺎﻧﺪﻧﯽ .ﭼﻮﻧﻜە زۆر ﮔەﻧﺠﯽ دڵﺴﯚز و ﻛﺎراﻣە و ﭼﺎﻻك ھەن ﻟەم ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧەدا ،ﺑەم ﻧﺎﻛەوﻧە ﺧەوﻧﯽ ﺣﺰب و ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺑەرﭘﺮﺳە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﻧﺠﺎﻧەوە.
ھەﻣﻮو ﻣﺮۆﭬێﻚ وەك داھێﻨەر ﻟە داﯾﻚ دەﺑێﺖ ﺋەی ژن ﺑﯚ داھێﻨەر ﻧﯿﯿە؟ ﺑﺎﺳــﯽ وەﻣﯽ ﺋەو ﭘﺮﺳــﯿﺎراﻧەﯾﺎن ﻛﺮدﺑێﺖ .ﺑە ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺑەردەواﻣﯽ ژﯾﺎن ﭘﺮﺳﯿﺎرەﻛﺎﻧﯿﺸﯿﺎن دەﮔﯚڕێﻦ .ﻟە ﯾﺎدﻣە ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺳﺎﻧﯽ ﺣەﻓﺘﺎﻛﺎﻧﺪا ژن ﻧەﺑﻮو ﺑﻮێﺮێ ﺑێﺘە ﺑﻮاری ﺷــﺎﻧﯚ ،ﺑﯚﯾە ﻋﻮﻣەر ﭼﺎوﺷــﯿﻦ ﯾﺎدی ﺑەﺧێﺮ ﺑێﺖ رۆڵﯽ ژﻧﯽ دەﺑﯿﻨﯽ .ﻋﻮﻣەر ﭼﺎوﺷﯿﻦ زۆر ﺳــەرﻛەوﺗﻮواﻧە ﺋــەو ڕۆڵــەی دەﺑﯿﻨﯽ .ﺋەو وەك ژن ﻧەھﺎﺗﺒﻮوە ﺋەم دﻧﯿﺎﯾە ،دﯾﺎرە ﻟەﺑەرﺋەوە ﺑﻮو ﺋەو ﻟەو ﻛﺎرە داھێﻨەراﻧەﯾﺪا ھەﺳﺘﯽ ﺑە ﺑﻮوﻧﯽ ھﯿﭻ ﺳﻨﻮورێﻚ ﻧەدەﻛﺮد و داھێﻨﺎن ﻻی ﺋەو ﻣەﻟێﻜﯽ ﺋــﺎزاد ﺑﻮو ﺑﯚ ﻛﻮێ ﺑﻮﯾﺴﺘﺎﯾە دەﻓڕێ. داھێﻨــﺎن وەك ﺷــﻨەﺑﺎﯾەك واﯾە و ﺑﯚ ﺋــەوەی رۆﺣﺖ ﻓێﻨــﻚ ﺑﻜﺎﺗەوە، دەﺑێــﺖ دەرﮔــە و ﭘەﻧﺠــەرەی دڵﺘﯽ ﺑــﯚ ﺑﻜەﯾﺘەوە .ﺟــﺎ ﻛﺎم ژﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﺋێﻤە ﺋــەم ﺋﺎزادﯾﯿەی ﭘــێ دراوە دەرﮔەی دڵــﯽ ﺑﻜﺎﺗەوە، ﻛﺎم ژﻧﯽ داھێﻨــەری ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋێﻤە دﯾــﻮار ﺑــەدوای دﯾﻮار ﻟــە ﺑەردەم
ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯿﺪا دروﺳﺖ ﻧﺎﻛﺮێ. ﺋﯚﺷﯚ ﻟە ﻛﺘێﺒﯽ ”داھێﻨﺎن“دا دەڵێﺖ: ﻣﺮۆﭬــﯽ داھێﻨەر ﻟە ﺳــڕﯾﻨەوەی ھەﻣﻮو ”دەﺑێ و ﻧﺎﺑێ“ﻛﺎن ﺑەرﭘﺮﺳە. ﺋەو ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑەﺋﺎزادی و ﺷﻮێﻦ و ﺑﻮار ھەﯾە ،ﺋەو ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﺗەواوی ﺋﺎﺳﻤﺎن و ھەﻣﻮو ﺋەﺳﺘێﺮەﻛﺎن ھەﯾە. ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەوﻛﺎﺗە ﺋەو ﺧﯚڕﺳــﻜﯿﯿە ﺗێﺪا ﮔەﺷــە دەﻛﺎت .ژن ﺑە ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮ و ﺧﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﯿﺸەوە ﻧە ﻛﯚﻣەڵﮕە و ﻧە ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﺋەو ﺷﻮێﻦ و ﺋﺎزادﯾﯿەی ﺑە ﺧﯚی ڕەوا ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە .ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ ھەﻓﺘﺎﻛﺎﻧﺪا ﺑەھﯚی ﺑﻮوﻧﯽ ڕۆژﻧﺎﻣە و ﮔﯚﭬﺎرەﻛﺎﻧــەوە ،زۆر ﻛﯿﮋی ﮔەﻧﺠﯽ داھێﻨــەر ﻟــە ﺑــﻮاری ﻧﻮوﺳــﯿﻨﺪا دەرﻛەوﺗــﻦ ،ﻛﻮان ﺋەواﻧە؟ ﭼەﻧﺪ ﻧﺎو ﻟەواﻧە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑەردەواﻣﻦ ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻦ و داھێﻨﺎن ،ﺋەواﻧە ھەر ﻛە ﺷــﻮوﯾﺎن ﻛﺮد ،وازﯾﺎن ﻟــە داھێﻨﺎن ھێﻨﺎ وەك ﺋەوەی ﺷﻮوﻛﺮدن ژەھﺮی داھێﻨﺎن ﺑێــﺖ .زۆر ﻟەو ﻧﻮوﺳــەراﻧە ﺑەدوای ﭘﯿﺎوێﻜﯽ ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮدا دەﮔەڕان ﺑەو
ھﯿﻮاﯾەی ﺋەو ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮاﻧە ﭘﺎڵﭙﺸﺖ دەﺑﻦ ﺑﯚﯾــﺎن ،واﻗﯿــﻊ ﭘێﭽەواﻧەی ﭼﺎوەڕواﻧەﻛــەی ﺋــەوان ﺑــﻮو .زۆر ﻟەواﻧە ﻟە ﺗﺮﺳــﯽ ﺋەوەی ژﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘێﺸﯿﺎن ﻧەﻛەون ،ﺑەردەوام دەﺑﻮون ﻟە ﺳــەرﻛﻮﺗﻜﺮدﻧەوە و ﺳﻨﻮورداﻧﺎن ﺑــﯚ ﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ڕا دەرﺑڕﯾﻨﯿﺎن ،ﯾﺎن ﺑڕواﺑەﺧﯚﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻟێ زەوت دەﻛﺮدن. ﺋێ ﺋــەو ﭘﯿﺎواﻧە ﺧﯚ ﻟە ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧەوە ﻧەﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە ﺧــﻮارەوە ،ﺋەواﻧە ﻟەو ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾە ﭘەروەردە ﺑﻮون ﻛە ﺑﺎوك و ﺑﺎﭘﯿﺮﻣﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﮔەورە ﺑﻮوە. ﻟێﺮەدا ﻧﺎﻣــەوێ ﺗــەواوی ﺧەﺗﺎﻛە ﺑﺨەﻣە ﺳــەر ﭘﯿــﺎوان ،ﺑەڵﻜﻮ ژﻧﺎن ﺧﯚﯾﺸﯿﺎن ﻟەو ڕووەوە ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرن، ﺋﯚﺷــﯚ دەڵێﺖ ”ﺋێﻤــە ھەﻣﻮو وەك داھێﻨــەر ﻟــە داﯾﻚ دەﺑﯿــﻦ ،ﺑەم % 99ﻣﺎن ﻧﺎﺑﯿﻨە داھێﻨــەر ،ﻟێﺮەدا ﻧﺎﺑێﺖ ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ ﺑﺨەﯾﻨە ﺳــەر ﻛﯚﻣەڵﮕە ،ﻛەﺳەﻛﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﺑەرﭘﺮﺳــﻦ ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ،دەﺑێ ﺧﯚت ﻟەو ﺷﺘە ھەﻧەی ﻛە ﻓێﺮﯾﺎن
ﻛﺮدووی ڕزﮔﺎر ﺑﻜەی ،دەﺑێﺖ ﺧﯚت ﻟەو ﺗێڕواﻧﯿﻦ و ﺑﯚﭼﻮوﻧە ھﯿﭙﻨﯚﺳﯿﯿﺎﻧە ﺋﺎزاد ﺑﻜەی ﻛە ھــەر ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە ﺑەﺳەرﺗﺪا ﺳەﭘێﻨﺮاون .ﻟە ھەﻣﻮو ﺋەو ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿﺎﻧە ﺧﯚت ﭘــﺎك ﺑﻜەرەوە، ﺋەوﻛﺎت ﻟە ﻧﺎﻛﺎو ﺧﯚت وەك ﻣﺮۆﭬێﻜﯽ داھێﻨەر دەﺑﯿﻨﯽ“. ﺋێﻤەی ژن ھەر ﭘێﺶ ﺋەوەی ﻟە داﯾﻚ ﺑﺒﯿﻦ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛﯚﺗﻤــﺎن ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮاوە ،ھەر ﻟە ﺳﺎﺗﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧەوە ڕاﻣــﺎن دێﻨﻦ ﻟەﮔەڵ ﺋــەو ﻛﯚﺗﺎﻧە و ﻟەواﻧەﺷە ﻛﻠﯿﻠەﻛەﺷﯽ ﺑﺪەﻧە دەﺳﺖ ﺧﯚﻣﺎن .ﺋێﻤە دەﺑێﺖ ﻟــە ﻧﺎوەوەی ﺧﯚﻣﺎﻧﺪا ﺷﯚڕﺷــێﻚ ﺑﻜەﯾﻦ ،دەﺑێﺖ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛە ﻟە ﺧﯚﻣﺎﻧﺪا ڕوو ﺑﺪات، ﺧﯚﻣﺎن ﺑﻨﺎﺳﯿﻦ و ﺑڕواﻣﺎن ﺑە ﺧﯚﻣﺎن وەك ﺗــﺎك و وەك داھێﻨــەر ھەﺑێﺖ، ﺋەوﻛﺎت دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺟڵەوی ﺋەﺳﭙەﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑە ﺧﯚﻣﺎن ﺑێﺖ و ھەر ﺧﯚﺷﻤﺎن ڕەوﺗﯽ ﺋەﺳﭙەﻛە دﯾﺎری ﺑﻜەﯾﻦ. ﺋێﻤــەی ژن دەﺑێــﺖ ھێﻨــﺪە ﺋﺎزاﯾەﺗﯿﻤﺎن ﺗێﺪا ﺑێﺖ ﺧﯚﻣﺎن ﺷﻮێﻦ
ﻋێﺮاق ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧێﻚ ﻟە ﺗﺮس و ﺗﯚﻗﺎﻧﺪن ﺑەھﯚی ﻓﺸــﺎر ،ﺗﯚﻗﺎﻧــﺪن ،ﭼﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗﺮس ﻟــە ھەﻧــﺎوی ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯿەوە. رەھەﻧــﺪە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛــەی ﺋەو ﻓﺎﻛﺘﺎﻧە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻧەﺑﻮوەﺗە ﻧەرﯾﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ رەﻧﮕﯽ داوەﺗەوە ﻟە ﭘەروەردە ،رەﻓﺘﺎر، ﺟﯿﮫﺎﻧﺒﯿﻨﯽورواﻧﮕەﻣﺎن. ھەڵﺒــەت رواﻧﮕــەی ﺗــﺎك ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﻧەرﯾﺘﯽ ،ﻧﯿﺎزﻣەﻧﺪە ﺑە ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ راﺑــﺮدوو ،ﻣﯚڕاڵﯽ ﺧێڵ، ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾﺎ ،ﻣەزەو ،ﺋﺎﯾﻨﺪاری .ھەﻣﻮو ﺋەﻣﺎﻧــە ﻟەﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻋێﺮاﻗﯿﺪا ھەﺳﺘﯽ ﭘێ دەﻛﺮێﺖ ،ﺑەم دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿــﻦ ﺟﮕــە ﻟەواﻧــە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺧﯚرھەﺗﯽ ﺗﺮس ﻟــە ژﯾﺎن و ﺋﺎﯾﻨﺪە ﻛﻮﺷــﺘﻮوﯾەﺗﯽ ،ﺑەﻻی ﻣﻨەوە ﺋەﻣە ﺑﯚ ﺋــەو ژﯾﻨﮕەﯾە دەﮔەڕێﺘــەوە ﻛە راﺑەراﻧﯽ ﻣەزەو ،ﺧێڵ و ﻋەﺷﺮەﺗەﻛﺎن و ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻮاﻧﺎن ﻟە ﻏﯿﺎﺑﯽ ھەﺳــﺖ ﻧەﻛﺮدن ﺑە ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾەﺗﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ﺑﯚ ﺋێﻤەﯾﺎن ﺑەرھەم ھێﻨﺎوە. ﺋێﺴﺘە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼــە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق، ﺑەھــەردوو ﻧﺎوﭼە ،ﺳﻮﻧﻨەﻧﺸــﯿﻦ و ﺷﯿﻌەﻧﺸﯿﻨەﻛﺎن ﺑە درێﮋاﯾﯽ ﻣێﮋووی ﻣەزەوی و ﺗﺎﯾﻔﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺧﯚی،
ھەﻣﯿﺸە ﻟە ﺑەردەم ﺳەﺧﺘﺮﯾﻦ ﺗەﻧﮕﮋە و وەﯾﺸﻮوﻣەی ﺗﺮﺳﺪا ﺑﻮوﻧە ،ﺗﺮس ﻟە ﺟەﻧﮓ و ھەژاری ،ﺗﺮس ﻟە ﺷــەڕی ﻧﺎوﺧﯚ ،دەﺳﺘێﻮەردان و ﺗﯿﺮۆر ،ﮔﺮاﻧﯽ، ﻧﺎ ﺋﺎراﻣﯽ. ھەڵﺒەﺗە ﺑﺎﺟﯽ ﮔەورە ﮔەورەﺷﻤﺎن ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﺋەو ﺗﺮﺳە داوە و ﺑەردەوام وەك ﻗەڵﻐﺎن ﻟێﺮە و ﻟەوێ ﻟەﻻﯾەن ھەﻧﺪێﻚ ﻛەس و ﻻﯾــەن ﺧەڵﻚ ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺮاوە و ﻟە دواﺟﺎردا ﺑﻮوە ﺑە ﺳــﻮوﺗەﻣەﻧﯽ. ﻟە ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﺗﺮﺳﯽ وەﺑەرھێﻨﺮاوﯾﺸﺪا ﺗﺮﺳــﯽ داﻋﺶ ،ﺷــەڕی ﻣەزەوی و ﺗﺎﯾﻔﯿﯿــە .ﺟﮕەﻟەوەش ،ﺋــەم ﺟﯚرە ﺗﯚﻗﺎﻧﺪن و ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی و ﯾەﻛﺘﺮ ﻗﺒﻮوڵﻨەﻛﺮدﻧەوە ،ﺷﯚڕ ﺑﻮوەﺗەوە ﺑﯚ ﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕە و ﺧێﺰان و ﺗﺎﻛەﻛﺎﻧﯿﺶ، ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻣﻦ ﻟە ﭘێﺶ ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ ﮔﺮووﭘﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯽ داﻋﺶ و ﮔﺮووﭘە ﻣــەزەوی و ﺗﯚﻗﯿﻨەرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ و دوای ھﺎﺗﻨﯿــﺎن ﺑﯚ ﻋێﺮاق ،ھەم ﻟە ﺷــﺎری ﻣﻮوﺳــڵ و ھەﻣﯿﺶ ﻟە ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﯽ دﯾﺒەﮔــە و دەوروﺑەری ﺷــﺎرۆﻛەی ﻣەﺧﻤــﻮور ،وەك ﺋەﻧﺪام و ﭼﺎﻻﻛێﻜﯽ ﺑــﻮاری ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﻣەدەﻧــﯽ ﻟەﮔەڵ دەزﮔەﯾەﻛﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﻟە ﺷﺎری ﻣﻮوﺳڵ
ﺑەﻧﺎوی )اﻟﻤﯚﺳﺴــە اﻟﻌﺮاﻗﯿە ﻻﻏﺎﺳە اﻟﺘﻔﻮﻟە( ﻛﺎرم ﻛــﺮدووە ،ﻟەم ﻣﺎوەﯾەدا ﻟەﻧــﺎو ﻛەﻣــﭗ و ﺧێــﺰان و ﻧﺎوەﻧﺪە ﻣەزەوی و ﺗﺎﯾﻔﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﺑەر ﻛﺎرەﻛەم، ﻛە ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﻮو ﺑە ھﯚﺷﯿﺎرﻛﺮدﻧەوە و ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻣەزەوی ﻟە ﺷﺎر و ﺷــﺎرۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ،ﺑە وردﯾﺶ ﻛﺎرﻣﺎن ﻟەﺳــەر ﻣﻨﺪاڵ و ﻣێﺮﻣﻨﺪاڵ و ﮔەﻧﺠﺎن دەﻛﺮد ،ﻣەﺑەﺳــﺘﻤﺎن ﺑﻮو ﺗێﯿﺎن ﺑﮕەﯾەﻧﯿﻦ ﻛــە ﻧﺎﺑێ ڕﻗﯿﺎن ﻟە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑێﺖ و ﺋەواﻧەی ﺋﺎﯾﻦ ﯾﺎ ﻣەزەو و ﻧەﺗەوەﯾەﻛﯽ ﺗﺮن ،ھەر ﻣﺮۆﭬﻦ وەك ﺋێﻤە و ﻣﺎﻓﯽ ژﯾﺎﻧﯿﺎن ھەﯾە. ﻟەﻧﺎو ﻛەﻣﭙــەﻛﺎن ﺧﻮل و ڕاھێﻨﺎﻧﻤﺎن دەﻛﺮدووە ،ﻟە ڕێﮕەی ﻛﯚڕ و ﺑوﻛﺮاوە و ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﻤــﺎن ھەﻣﯿﺸــە ﻓﯚﻛﺴﻤﺎن ﻟەﺳەر ﭘێﻜەوەژﯾﺎن و ﯾەﻛﺘﺮ ﻗﺒﻮوڵﻜــﺮدن و دوورﻛەوﺗﻨەوە ﺑﻮو ﻟە ﻛﺎریﺗﻮﻧﺪووﺗﯿﮋیوﺗﯚﻗێﻨەراﻧە،ﭘێﻤﺎن دەﮔﻮﺗــﻦ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەی ﺧێڵەﻛﯿﯿﺎﻧە و ﻣەزەوی و ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚژﯾﯽ ،ﻣﺮۆڤ ﺗێﻚ دەﺷﻜێﻨێﺖ و ﺑەھﺎی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ﻟەﻧﺎو دەﺑﺎت و ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛﺎن وێﺮان دەﻛﺎت، ﺑەم ﺑەردەوام ﻟەﻻﯾەن ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەی ﺗﻮﻧﺪڕۆ و ﺗﯚﻗێﻨەراﻧەﯾﺎن
ھەﺑﻮو ،ﺋەم ﻛﺎرەی ﺋێﻤەﯾﺎن ﭘێ ﻗﺒﻮوڵ ﻧەدەﻛــﺮا و زۆر ﺟﺎران ﺑە ﻛﺎﻓﺮ و ﻻدەر ﺗﺎواﻧﺒﺎرﯾﺎندەﻛﺮدﯾﻦ. ھەروەھﺎ ﻟە زۆر ﻛﺎﺗﯿﺶ ﺑە ﺋﺎﺷــﻜﺮا و ﺑە ﻧﮫێﻨﯽ ،ھەڕەﺷــەی ﻛﻮﺷﺘﻦ و ﺋﺎزارداﻧﯿــﺎن ﻟێ ﻛــﺮدووم .ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋەﻣــەش دەﮔەڕێﺘــەوە ﺑــﯚ ﺋــەم ﺟــﯚرە ﻛﻮﻟﺘــﻮور و ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەواﻧەی ﻋێﺮاﻗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟە راﺑﺮدوو و ﺋێﺴــﺘە ﻟەﺳەر ﭘەروەردە ﻛﺮاون .دﯾﺎرە ھەﻣﻮو ﺋەو ﺗﺮﺳــﺎﻧە ،ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ و ﭘەﯾﺎﻣێﻚ ﻟە ﭘﺸــﺘﯿﺎﻧەوەﯾە ،ﺧەڵﻜﯿﺶ ﻟەﻣەودوا ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﮔﻮﻣﺎن و ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﻟەﺳــەر وەﺑەرھێﻨەران و ﭘﺎڵەواﻧﺎﻧﯽ ﺋەو ھەﻣﻮو ﺗﺮﺳﺎﻧە ھەﺑێﺖ .ﺑەداﺧەوە ﺋێﺴﺘەﻋێﺮاقﺑەھﯚیﺋەوھەﻣﻮورووداو و ﭘێﺸــﮫﺎﺗﺎﻧەوە ﺑﻮوەﺗــە ﻣەﻣﻠﻜەﺗﯽ ﺗﺮس ،ھەر رۆژە و ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚﯾەك و ھەر ﺳﺎﺗە ﺑﺎس و ﺧﻮاﺳێﻚ دەﺧﺮێﺘە ﺳەر رۆﻣﺎﻧەﺗەواوﻧەﺑﻮوەﻛەی. ﭘێﻢ واﯾە ﺧەڵــﻚ ﺑەرﮔەی ﺋەو ھەﻣﻮو ﺗﺮﺳــە ﻧﺎﮔﺮێــﺖ ،ﻟەﮔەڵ ﺋــەوەدا ﺑێﺪەﻧﮕﺒﻮوﻧەﻛەی ﺟێﯽ ھەڵﻮەﺳــﺘە ﻟەﺳەرﻛﺮدﻧە .ﺳــەﯾﺮە دەﺳەﺗﺪار و ﺑەرﭘﺮﺳﺎن ھێﻨﺪە ﻟە ﺧەﻣﯽ ﺑەردەواﻣﯽ
ﺑﯚ ﺧﯚﻣــﺎن دﯾــﺎری ﺑﻜەﯾﻦ ،ﻧﺮﺧﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﺰاﻧﯿﻦ ،ﺧﺎوەﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﯿﻦ. ﺋﺎﻣﺎدەﯾﻦ ﺗــەواوی ھێﺰ و داھێﻨﺎن و وزەﻣﺎن ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ ھﺎوﺳەر و ﻣﻨﺪاڵ وەﻛﺎر ﺑﺨەﯾﻦ ،ﻛەﭼﯽ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻦ ﺑەﺷێﻜﯽ ﺑﯚ ﺧﯚﻣﺎن ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨﯿﻦ، ﻟەﺑﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺧﻮد ﻣﺎﻧﺎی ﺳڕﯾﻨەوەی ﺧﯚﺗە .ﻛە ﺧﯚﺷﺖ ﺳڕﯾﯿەوە ،ﺋەوﻛﺎﺗە ﮔەرﻣﯽ و ھەﺳﺘەﻛﺎن ﻧە ﺑﯚ ﺧﯚت و ﻧە ﺑﯚ ﻛەﺳەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺰﯾﻜﺖ ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻧﺎﺑێﺖ. ﺑﯚ ﺋــەوەی داھێﻨەر ﺑﯿــﻦ ،دەﺑێﺖ وەك ﻣﻨــﺪاڵ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﺧەوﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣــﺎن ﺑﯿﻦ ،ﺋێﻤە ﭘێــﺶ ﺋەوەی ﺧەوەﻛە ﺗەواو ﺑﻜەﯾــﻦ ﺧەﺑەرﻣﺎن دەﻛەﻧەوە .دەﺑێﺖ وەك دەرﯾﺎ ﺧﺎوەﻧﯽ ﺷــەﭘﯚﻟەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﯿﻦ ،دەﺑێﺖ وەك ﻣﻨــﺪاڵ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻓەﻧﺘﺎزﯾﺎی ﺧﯚﻣــﺎن ﺑﯿﻦ و ڕێﮕــە ﻧەدەﯾﻦ وەك ﭘﺎرﭼە ﻛﺎﻏەزێــﻚ ﺑﯿﺪڕێﯿﻦ .دەﺑێﺖ ﺧﯚﻣــﺎن ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ دڵﻤــﺎن ﺑﻨﻮوﺳــﯿﻨەوە ،دەﺑێﺖ وەك ڕەوﺗﯽ ڕووﺑﺎرەﻛﺎن ﺋﺎزاد ﺑﯿﻦ. ﺗەﻧﮕــﮋەدان ،ھێﻨــﺪە ﻟــە ﺧەﻣــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەدا ﻧﯿﻦ .ﻛەس ﺑﯿﺮ ﻟە ﺳﺒەی ﻧﺎﻛﺎﺗەوە ،ﺗێ ﻧﺎﮔﺎت ﺧەﻣە ﮔەورەﻛەی ھﺎووﺗــﯽ ژﯾﺎﻧــە ،ﺋﺎراﻣﯿﯿە ،ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﺧەوﻧە ﺑە ﺋﺎﯾﻨﺪە و ﺧﯚﺷﮕﻮزەراﻧﯽ .ﺋەو ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺳﻮوﻛﻜﺮدﻧﯽ ،ﺑﺎرە ﻗﻮرﺳەﻛە دەﺧﺎﺗە ﺳەرﺷﺎﻧﯽ ﺧەڵﻚ .ھەرﭼەﻧﺪە ﮔﻮﺗﺮاوە ھەوێﻨﯽ ﺷــﯚڕش و ﺧەﺑﺎﺗﯽ ھەر ﻧەﺗەوەﯾەك ﺑەﻧﺪە ﺑە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪاﻧﯽ ﺧەڵﻜەﻛەﯾەوە .دﯾﺎرە ﻛەس ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺑﯚ وەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎن ،ﮔﻮﻣﺎن ﻟە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪاﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﺑﻜﺎت. ﭘێﻢ واﺑێﺖ ﺳــەردەﻣﯽ ﺋەو ﺷﯚڕﺷە ﻛﻼﺳــﯿﻜﯿﯿە ﺗەواو ﺑﻮوە و ﺗەﻣەﻧێﻜە ﺑەﺷێﻮەﯾەك ﻟە ﺷــێﻮەﻛﺎن ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺋەم ﺟﯚرە ﺷﯚڕﺷــەﻣﺎن ﺗێﭙەڕاﻧﺪووە، ﺑﯚﯾە ﻟەﻣەودوا ﺧەڵﻚ ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺗﺮس ژﯾﺎن و ﻟــە ﺟێﮕەی ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚﻛﺎن دڵﻨﯿﺎﯾﯽ دەوێﺖ .ﺑێﮕﻮﻣﺎن دوو ﺷــﺖ ﻟــە ﻋێﺮاﻗﺪا ﻟــە ﺑەردەم ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﺴــﺎزدان ،دڵﻨﯿﺎﯾــﯽ و ژﯾﺎن” .دڵﻨﯿﺎﯾﯽ“ دﯾﺎرە ﻣەﺑەﺳــﺘﻤﺎن ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺋﺎﺑﻮوری، ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ و ﺋﺎراﻣﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾــە” .ژﯾﺎن“ﯾــﺶ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻋێــﺮاق ﺑێ ﺑەش ﺑﻮوە ﻟە زۆر ﺷــﺖ، ﻛــە دەﻛﺮا ﺣﻜﻮوﻣەت و دەﺳــەت ﻛﺎری ﻟەوە ﺑﺎﺷــﺘﺮی ﺑﯚ ﺑﻜﺮداﯾە .ﺑێ ﭼﺎرەﻛﺮدﻧــﯽ ﺋــەو دوو دﻧﯿﺎﯾە ،ﺋﯿﺘﺮ ﻋێﺮاق ھەﻣﯿﺸە ﻟەﻧﺎو دەرﯾﺎی ﺗﺮﺳﺪا دەﻣێﻨێﺘەوە.
ﺷەﻓﯿﻖ ﺑﺎﻧﯿﺸﺎری
ﻛﯚﺑڕﯾﺎر و ﯾەك ﭼﺎرەﻧﻮوس راﭘەڕﯾﻨﯽ ﺳﺎڵﯽ 1991ﺋﺎراﺳﺘەی ﺟﯚری ﺧەﺑﺎﺗﯽ رزﮔﺎرﯾﺨﻮازی ﮔﯚڕی ،واﺗە ﻟە ﺷــەڕی ﺷﺎﺧەوە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﮔﻮاﺳــﺘەوە ﺑﯚ ﻧﺎو ﺷﺎر ،ﺋەﻣەش ﭼەﻧﺪ ھﯚﻛﺎرێﻚ ﭘﺎڵﻨەری ﺑﻮون ﻛە وای ﻛﺮد وەﺳــﺘﺎن ﻟەو ﺟﯚرە ﺧەﺑﺎﺗە ﺑﻜﺮێ ﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻧﯿﻮ ﺳــەدە ﺑەردەواﻣﯽ ھەﺑﻮو .ﯾەﻛەم ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎران ﻟەﻻﯾەن رژێﻤەوە ﻟە ﺑﺎﻟﯿﺴــﺎن و ﮔﯚﭘﺘەﭘە و دواﺗﺮﯾﺸﯿﺎن ھەڵەﺑﺠــە ﻛە ﻟە ﭼەﻧــﺪ ﭼﺮﻛەﯾەﻛﺪا ھەزاران ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ و ﺷەھﯿﺪی ﻟێ ﻛەوﺗەوە ،ﺑەدواﯾﺸﯿﺪا ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﯽ ﺋەﻧﻔﺎل واﺗە ﻗڕﻛﺮدﻧــﯽ ﻣﯿﻠەﺗێﻚ ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ .ﻟێﺮەدا ﻧﺎﭼﺎرﯾﯿەك دێﺘە ﭘێﺸــەوە ﻛە ﺟــﯚری ﺧەﺑﺎﺗﺖ ﭘێ دەﮔــﯚڕێ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑە ھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺑە ﭼەﻛﯽ ﺳــﻮوﻛﯽ دەﺳﺘﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە وەﻣﯽ ﺋەو ﺷــەڕە ﻧﺎﺑەراﻣﺒەرە ﻧﺎدرێﺘەوە. ﺋەﻣە وای ﺧﻮاﺳــﺖ ﻛــﻮرد ﺑــﯚ ﺑەردەواﻣﯽ و ﻣﻜﻮڕی ﻟە ﻣﺎﻓــﯽ رەوای ﺧﯚی ﺟﯚری ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺑﮕﯚڕێ ،ﻟە ﭼەﻧــﺪ ﻣەﻓﺮەزەﯾەﻛەوە ﺑﯚ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻣﯿﻠەﺗێﻚ ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ،رووﻧﯿﺸە ﺷەڕی ﻛەﻧﺪاو و ﺗێﻜﺸــﻜﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﻟە ﻛﻮێﺖ ﻟەﻻﯾەن ھێــﺰی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧەوە ﺑەﻧــﺎوی ”ﮔەردەﻟﻮوﻟﯽ ﺳــﭙﯽ“ ،رێﮕــە درێﮋەﻛەی ﻛﻮرﺗﺘــﺮ ﻛﺮدەوە و ﺑەھﯚﯾﺎﻧــەوە ھەﻟﯽ زێڕﯾﻨــﯽ ﭼەﺧﻤﺎﺧەی راﭘەڕﯾﻦ زﯾﺎﺗﺮ ﺑڵێﺴــەی ﺳــەﻧﺪ .ﺧەڵﻜﺎﻧێﻜﯽ زۆر ﺑە ھەر ھﯚﻛﺎرێــﻚ ﺑﻮوﺑێ ﭼەﻛﯿﺎن ﺑﯚ رژێﻢ ھەڵﮕﺮﺗﺒﻮو ،ﺑﻮون ﺑە ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﺟەﻣﺎوەر و ﻟە ﺷەو و رۆژێﻜﺪا ﻛﻮرد ھەﻣﻮو ﺑﻮو ﺑە ﭘێﺸﻤەرﮔە، ﺋەم ھﯚﻛﺎراﻧە ﺑﻮون ﺑە ھەوێﻨﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻦ و ﻟــە ﻣﺎوەی ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە 20رۆژدا ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ﺑە ﻛەرﻛﻮوﻛﯽ دڵﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸەوە ﺋﺎزاد ﻛﺮان. ﺋــەم ﻛﯚﺑڕﯾﺎرە ﺑــﯚ ﯾەك ﭼﺎرەﻧــﻮوس ﺗﺎ ﻧﮫﺎش ﮔڕوﺗﯿﻨــﯽ ھەر ﻣــﺎوە و ﺋــەو راﭼڵەﻛﺎﻧە وای ﻛــﺮد ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ھﯿﭻ ھێــﺰ و رژێﻤێﻚ ﺑﯿﺮ ﻟە ﻧەﻣــﺎن و ﻗڕﻛﺮدﻧﯽ ﻣﯿﻠەﺗﯽ ﻛــﻮرد ﻧەﻛﺎﺗەوە، ھەروەھﺎ ﺋەو ﻛﯚﺑڕﯾــﺎرەش ﻛﯚ ﺑڕﯾﺎری ﺗﺮی ﻟێ ﻛەوﺗەوە ،واﺗــە دوای ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك، رژێــﻢ ھێﺰە ﺗێﻜﺸــﻜﺎوەﻛەی ﻛﯚ ﻛــﺮدەوە و دڕﻧﺪاﻧەﺗﺮ ﭘەﻻﻣــﺎری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ داﯾەوە و زاڵﻤﺎﻧەﺗﺮ ﭘەﻻﻣﺎری ﺷــﺎر و ﺷﺎرۆﻛەﻛﺎﻧﻤﺎﻧﯽ دا، ﻟێﺮەدا ﻣﯿﻠەت ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ﻛﯚﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﺗﺮی دا ﺑەوەی ﯾەك ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ھەڵﺒــﮋارد ،ﺋەوەش ﺑڕﯾــﺎری ﻛﯚڕەو ﺑــﻮو ،واﺗە ﯾﺎن ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋﺎزاد ﯾﺎن ﻛﯚڕەو .ﺋەﻣەش وﯾﮋداﻧﯽ ﺳــەرﺟەم وﺗﺎﻧﯽ زﻟﮫێﺰی دﻧﯿــﺎی راﭼڵﻜﺎﻧﺪ و ﺑە ﺑڕﯾﺎری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ﺑڕﯾﺎری ﻗەدەﻏەﻛﺮدﻧﯽ ھێﺰی ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﯽ ﺑــﯚ دەرﻛــﺮد و ﺑﻨﻜەﯾەﻛﯽ ﺳــەرﺑﺎزی ﺑە ﻧﺎوی ”ﭼەﻛﻮﺷــﯽ ﺋﺎﻣــﺎدە“ ﻟە ﺋەﻧﺠەرﻟﯿﻚ ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑــﯚ داﻣەزراﻧﺪ و ھێڵﯽ 36ی ﺧﺴﺘە ژێﺮ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﯽ ﺧﯚﯾەوە. ﺋــەم ﻛﯚﺑڕﯾﺎرە ﺋەو ﻟێﻜەوﺗــە ﻣەزﻧەی ھەﺑﻮو و ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﺗﺮی ﮔەورە ﺑــﻮو ﻛە ﻛﻮردی ﻟە ﻛﯚ ﺑڕﯾﺎری ﻛﯚﺗﺎی ﻧﺰﯾﻜﺘﺮ ﻛﺮدەوە ،ﺋەوەش ﺑڕﯾﺎری ﻛﯚﺗﺎﯾە واﺗە ﺑڕﯾﺎری دەوڵــەت ،ﺑﯚﯾە ﺑە ھەﻣﻮو ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــەوە ﺑڕﯾــﺎری داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻟە ﭘــﺎش ڕاﭘەڕﯾﻨــەوە داوە .ﺧەﺑﺎت ﺑــەردەوام دەﺑێ ﺗــﺎ ﺋەو ﻣﺎﻓە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿە ﺑە ﺋەﻧﺠﺎم دەﮔﺎت ،ھەرﭼەﻧﺪە ﺑــە ﺑەردەواﻣﯿﺶ ﺗﺎ ﻧﮫﺎ ﭼەﻧﺪان ﺑەرﺑەﺳــﺘﯽ ﺑــﯚ ﭘەﯾﺪا دەﻛﺮێ و ﭼەﻧــﺪان رۆژ و ﺳــﺎڵ دوا دەﺧﺮێ ،ﭼەﻧﺪان ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮕﯽ ﺑﯚ دێﺘە ﭘێﺶ ،ﺑــەم ﻧﻜﻮڵﯽ ﻟەوە ﻧﺎﻛﺮێ وﯾﺴــﺘﯽ ﻣﯿﻠەت ﻟە ھەر ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﺪا ﺑێ، دەﺑێ رێﺰی ﻟێ ﺑﮕﯿﺮێ و ﺑەو ﻣﺎﻓە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەی ﺧﯚی ﺑﮕﺎت ﻛە ﭼەﻧﺪان ﺳــﺎڵە ﺧەﺑﺎﺗﯽ رەوای ﺑﯚ دەﻛﺎت و وەك ﮔــەی دار ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺑﯚ داوە. ﺋەوﯾﺶ ﺗەﻧﯿــﺎ رێﺰﮔﺮﺗﻨە ﻟە ﻛﯚﺑڕﯾﺎری ﻣﯿﻠەﺗێﻚ ﻛە ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﻮﻟﺘﻮور و زﻣﺎن و ﺷــﻮێﻦ و ﺧەڵﻚ و ﺧﺎﻛﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﻛە ﺑڕﯾﺎری دەوڵەﺗﯽ ﺑﯚ ﺧﯚی داوە.
ﺷەﻣﺎڵ ﻧﻮوری
ﺣﻜﻮوﻣــەت داوای ﻟــە ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﻛﺮد )ھــﺎوﻛﺎری ھەرێﻢ ﺑﻜەن ﺑﯚ ھەﺳــﺘﺎﻧەوە ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾــﯽ و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎن ﺑﯚ ﮔەﺷە( ﺑﺎﻧﻜەﻛەﯾﺶ ﺗﯿﻤێﻜﯽ ﺑﯚ ﺋەم ﻣەﺑەﺳﺘە ﭘێﻚ ھێﻨﺎ و ﭼەﻧﺪ ﭘێﺸﻨﯿﺎر و راﺳﭙﺎردەﯾەﻛﯽ ﻟە دووﺗﻮێــﯽ راﭘﯚرﺗێﻜﺪا ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮد ،ﺑەم ﻧــە ﺗﯿﻤەﻛەی ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ﻧە ﻟێﭙﺮﺳــﺮاواﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻟەم ھەرێﻤەدا ﺑەڕووﻧﯽ ﻧﺎزاﻧﻦ راﺳﭙﺎردە و ﭘێﺸﻨﯿﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻧﻜەﻛە دۆﺧەﻛەی ھەرێﻢ ﺑەرەو ﻛﻮێ ﺋﺎراﺳﺘە دەﻛﺎت! ﻛﺎری ﺋــەو ﺑﺎﻧﻜــە ﻟــە وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺎزەﭘێﮕەﯾﺸــﺘﻮو ﯾــﺎ دواﻛەوﺗﻮو ھــەروا ﺑــﻮوە ،راﺳــﭙﺎردە و ﭘێﺸــﻨﯿﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑــە ﻣﯚرﻛێﻜﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﺑەڕێــﻮە ﭼــﻮوە و ﻟەﮔــەڵ ﺑــﺎری ﺑﮋێــﻮی ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن و ﻛەﻣــﯽ داھﺎﺗﯽ ﺗﺎﻛەﻛەﺳــﯽ و رێﮋەی ھەژاری ﻧﺎﮔﻮﻧﺠێﺖ ،ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻚ راﺳﭙﺎردە و ﭘێﺸــﻨﯿﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟەﻧﺎو رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﻣەدەﻧﯽ و ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﭘێــﯽ دەﮔﻮﺗﺮێــﺖ )ﻣەرﺟە دژە ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿــەﻛﺎن( ،ﺋــەو ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﻧەﯾﺸــﯽ ﻟــە وﺗﺎﻧــﯽ دواﻛەوﺗــﻮو ﯾــﺎ ﺗﺎزەﭘێﮕەﯾﺸــﺘﻮو ﻛە ﺑەﻗﺴــەی ﭘێﺸــﻨﯿﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻧﻜەﻛەﯾــﺎن ﻛﺮدووە ،ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮون رووﺑەڕووی واﻗﯿﻌێﻜــﯽ ﺳــەﺧﺖ ﺑﺒﻨــەوە ﻟەﮔەڵ زۆرﯾﻨەی ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﺪا، دەرﺋەﻧﺠﺎﻣﯿﺶ ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﻛﺎن ﻟە ﺳــﻨﺪووﻗﯽ دەﻧﮕﺪاﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺑﺎﺟﯽ ﻗﻮرﺳﯿﺎن داوەﺗەوە و ﻟێﭙﺮﺳﺮاواﻧﯽ ﺑەﻓﺮﯾﺎﯾــﺎن ﺑﺎﻧﻜەﻛــەش ﻧەﻛەوﺗﻮون ،ﺑەﭘێﭽەواﻧەی ﭘﺎرت و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿە ﭘﯚﭘﯚﻟﯿﺴﺘﯿﺎﻧەوە ﻛە
ﺳﻮودﯾﺎن ﻟە دۆﺧەﻛە وەرﮔﺮﺗﻮوە و ﺑە ﻗﺴــەی ﺑﺎﻗﻮﺑﺮﯾﻖ و ﺑەڵێﻦ و ﻣــﮋدەی ﺧەﯾﺎڵــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﺎﻧە زۆرﺗﺮﯾــﻦ دەﻧﮕﯿﺎن ﺑەدەﺳــﺖ ھێﻨﺎوە. ﺋەم ﺑﺎﺑەﺗــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺳــﺎﯾﻜﯚﻟﯚژﯾﺎی ﺗﺎﻛﯽ ﻛــﻮرد و ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨــەری ﻧــەوت و ﺳــﺎﻧﯽ زێڕﯾﻨﯽ ﺣەﻓﺘــﺎﻛﺎن و ھەﺷــﺘﺎﻛﺎﻧەوە ﻧﯿﯿە ﻛە ﺋەوﻛﺎت ﭘێﺘﺮۆ دۆﻻر ﺧﯚﺷــﮕﻮزەراﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﯚﻣەڵﮕــە و ﭼﯿﻨﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ھێﻨﺎ و ﻋەﻗڵﯿەﺗﯽ ﺳﯚﺷﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ و ﻛەرﺗﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺑەرھەم ھێﻨﺎ و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ﻟەﻧﺎو ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯽ و رۆﺷﻨﺒﯿﺮان ﺋەو ﻣﯿﺘﯚدە زاڵە. ﺑەم ﺷێﻮەﯾە ﻗەرزە ﻣەرﺟﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺟﮕە ﻟەوەی ﻟەﮔەڵ ﺳــﺎﯾﻜﯚﻟﯚژﯾﺎی ﺧەڵﻜﯿﺪا ﻧﺎﮔﻮﻧﺠێــﺖ ،ﺑﺎﻧﻜەﻛەﯾــﺶ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﻟــەڕووی راﮔەﯾﺎﻧﺪن و ھﯚﺷــﯿﺎرﯾﯿەوە ﭘێﺸــﻨﯿﺎر و راﺳــﭙﺎردەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺧەڵﻜﯽ روون ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوە ﻛێﺸــەی ﺋــەوان ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻛێﺸــەی ﺣﻜﻮوﻣەت و ﭘﺎرﺗە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧە ﺑــﯚ دەﻧﮕﺪەراﻧﯿﺎن روون ﺑﻜەﻧەوە ﻛە ﺑﯚﭼﯽ ﺋەو ﺋﺎراﺳﺘە و ھەﻧﮕﺎواﻧە دەﻧێــﻦ ،ﻟەﻣەﺷــﺪا ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەڕووی ﮔﻮﺗەﺑێﮋی و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەوە زۆر زۆر ﻻوازە و ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ ﺋەو ﺷەﭘﯚﻟەی ﻣﯿﺪﯾﺎ و ﻛەﻧﺎڵەﻛﺎﻧﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﺪا ﻧﯿﻦ ،ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﺋەوەی ﺑەﻻی ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــەوە ﮔﺮﻧﮕە، ﺑﻮدﺟەﯾەك ﺑــﯚ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗەرﺧــﺎن ﺑﻜﺮێــﺖ ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ ﻟــە % 60-70ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوەی ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑﯚ ﺧەرﺟﯽ ﮔەﺷــﺖ و ﻣﺎﻧــەوە و
ﺋەﮔــەر ﺋﺎوڕێﻚ ﻟــەو ﭘڕۆژاﻧە ﺑﺪەﯾﻨــەوە ﻛە ﻟە دوو ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوودا ﺧﺮاوﻧەﺗە ڕوو ،ھﯿﭻ ﺣﺰﺑێﻚ ﻧﯿﯿە ﺑێﺒەری ﺑﻮوﺑێﺖ ﻟە ﭘڕۆژەی ﺧــﯚی ﻛە ھﯿﭽﯿﺎن ﻟە 10ﺧﺎڵ ﻛەﻣﺘﺮ ﻧﯿﯿە دوور ﻟە دەﻣﺎرﮔﯿﺮی ﺧﯚﭘەرﺳﺘﯽ ﺣﺰﺑــﯽ ،ﺳــەرەڕای ﺋــەوەی ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ زۆرﺑــەی ﭘڕۆژەﻛﺎن ﻧﺎڕووﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺣﺰﺑەﻛەی ﺗێﺪا دەرﻛەوێﺖ .ھەﻧﺪێ ﻻﯾەن ﺑــﯚ ﮔەرﻣﻜﺮدﻧﯽ دەﻧﮕﻮﺑﺎﺳــﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﯾــﯽ ،ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻚ ﺑــو دەﻛﺎﺗــەوە و ﻧﺎوی ﻟــێ دەﻧێﺖ ﭘڕۆژە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەری ھەرێﻢ .ﻟەو
ﮔﺮﻓﺘﯽ ﺣﺰﺑﯽ دەرﺑﺎز ﺑﺒﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻟەﻧﺎو ﺧﯚﯾﺎن و ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن ھﯿﭻ ﮔەڵــە ﺑﻜەن ،ﺑەم دێﻦ و ﭘڕۆژەی ﭼﺎرەﺳــەری دۆﺧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺧەﻧــە ڕوو .ﻟە ڕاﺳﺘﯿﺪا ﺧﺴﺘﻨەڕووی ﭘڕۆژە ﺑە ﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ﺧﺎڵ ﻟەﺳەر ﻛﺎﻏەز و ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺑێ ﻛﺮدار ،ﺗەﻧﯿﺎ ﮔەرﻣﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺎﺳــﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧە
ﺑە ﺑﺎﺳﯽ ﺣﺰب و ﺑەﻻڕێﺪاﺑﺮدﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺋﯚﺑﺎڵﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾەﺗﯽ دۆﺧەﻛە ،ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﺧﯚ ﺷــﯿﺮﯾﻨﻜﺮدﻧە ﻻی ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﺑەﺑــێ ڕەﭼﺎوﻛﺮدﻧــﯽ واﻗﯿﻌﯽ ﻣﯿﻠەت ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﺑەھــﯚی ﭘڕۆژە و ﻟێــﺪوان ﻗﺴــەی ﺑﺎﻗﻮﺑﺮﯾﻘﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ﻟە ﻣﺎﻧﺪوێﺘﯽ ﺑــێ ﺋەﻧــﺪازی دەرووﻧــﺪان، ﺋێﺴــﺘە ھﺎووﺗﯽ ﻧﺎزاﻧێ ﺑڕوا ﺑە ﻛﺎم ﭘڕۆژە ﺑــﻜﺎت و ﻛﺎم ﭘڕۆژە ﻓﺮﯾﺎدڕەﺳﯽ ﮔێﮋاو و ﻗﺎوﻗڕﯾﯿە. ﭘێــﻢ واﯾــە ﻛﺎﺗﯿەﺗﯽ ﻗﺴــەی ﻟﯚﺟﯿﻜــﯽ و رژد ﺑﻜﺮێــﺖ و ﺧﯚﺷــﺎردﻧەوە وەﻻ ﺑﺨﺮێــﺖ، ھەﺳــﺖ دەﻛەم ﺋــەم دۆﺧە ﺑە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوە و ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ دوو ﺗﺎ ﺳــێ ﺣﺰب ﭼﺎرەﺳــەر دەﻛﺮێﺖ و ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑە ﭘڕۆژە ﺧﺴــﺘﻨەوە ﻧــﺎﻛﺎت ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ھەﻣــﻮو ﺣﺰﺑێــﻚ دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﭘڕۆژە ﺑﻨﻮوﺳــێﺖ و ﺑﯿﺨﺎﺗە ﺑەردەم ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ،ﺑەم ﺧەڵﻚ ﭼﺎرەﺳەری دەوێ ،ﺑﯚﯾە ﭼﯿﺘﺮ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎﻛﺎت ﺷﯿﺮﯾﻨﯽ و ﻟەزەﺗﯽ ﭘڕۆژەی ﺣﺰﺑﯽ ﺑەﮔﻮێﯽ ﻣﯿﻠەﺗــﺪا ﺑﺪەن ﭼﻮﻧﻜــە رووﻧە ”ﻛــەس ﺑە دۆی ﺧــﯚی ﻧﺎڵێﺖ ﺗﺮﺷــە“ ،ﺣــﺰب ﺋــەو ﺣﺰﺑەﯾە ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺎت و ﺳﺎزش ﺑﻜﺎت ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﺧەڵﻜﺪا.
ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑەرەو ﻛﻮێ ﺋﺎراﺳﺘەﻣﺎن دەﻛﺎت؟ ﻧﺎﻧﺨﻮاردن دەڕوات. ﺋەوەی ﺑەﻻی ﺋەواﻧــەوە ﮔﺮﻧﮕە ﻟەرێﮕەی ﻗەرزەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﺋــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ و رێﻜﺨﺮاواﻧەی ﻟەواﻧــەوە ﻧﺰﯾﻜــﻦ ھەﻟــﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯿﺎن دەﺳﺖ دەﻛەوێﺖ ﻟــە ﭼەﻧﺪان ﺑــﻮار ،وەك ﭼﯚن ﻟە ﺑــﻮاری ﻛﺎرەﺑﺎدا ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﯾــەك ﻣﻠﯿﺎر و 150ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻرﯾﺎن ﺑەﮔەڕ ﺧﺴــﺘﻮوە ،ﺑەم ﻟــە ﻛەرﺗێﻜﺪا ﭘﺎرەﯾﺎن وەﺑەرھێﻨﺎوە ﻛە زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺧەرﺟــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺋەو ﻛەرﺗە دەﭼێﺖ. ﺗەﻧﺎﻧــەت ﭘێﺸــﻨﯿﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوەی ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﺎرﮔﺮاﻧﯽ ﺑﯚ ﺳــەر ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﻟــێ دەﻛەوێﺘەوە ﻧەك ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوەی ﺗێﭽﻮوﻧﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ. ﻻﯾەﻧێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﻛــە ﺗێﺒﯿﻨــﯽ دەﻛﺮێــﺖ ﻟەﺳــەر ﭘێﺸــﻨﯿﺎر و راﺳﭙﺎردەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﭘﺮﺳــﯽ ﻛﻮرﺗﺨﺎﯾەﻧﯿﯿــە ﻧــەك رەھەﻧﺪی دوورﻣەودا و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋی ،واﺗﺎ ﺋەوان رەﭼﺎوی ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏە ﺳەﺧﺘەی ﺧﺮاﭘﺒﻮوﻧﯽ ﺑــﺎری ﺑﮋێﻮی ﺧەڵﻜــﯽ ﻧﺎﻛەن، ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ﻣەرﺟﯽ ﻗﻮرﺳــﺘﺮ ﺑەﺳەر ﭼﯿﻨﯽ ﻧﺎوەﻧﺪ و ھەژاراﻧﺪا دەﺳەﭘێﻨﻦ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﺑﻮاری دەﺳــﺘﮫەڵﮕﺮﺗﻦ ﻟە ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ و ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﺳﻮوﺗەﻣەﻧﯽ و ﻛﺎرەﺑﺎ و ﺧﯚراك و ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ. ﺋــەوەی ﻟــە راﭘﯚرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ زۆر ﺑە زەﻗﯽ ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛﺮێــﺖ ،ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوەی ﺧەرﺟﯿﯿــەﻛﺎن و زﯾﺎدﻛﺮدﻧــﯽ داھﺎﺗە ﻟە ڕێﮕەی ﺑەدەﺳﺘەوەداﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺑﯚ ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت، ﺋﺎ ﻟێــﺮەدا ﻣﯿﺘﯚدەﻛــەی ﺑﺎﻧﻜﯽ
ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ دووﭼﺎری ﻛێﺸەی ﺋﺎﺑــﻮوری واﻗﯿﻌــﯽ دەﺑێﺘەوە ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻣﯿﺘﯚدی ”رﯾــﻜﺎردۆ ھﺎوﺳﻤﺎن“ ﻟە دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ رێﮕﺮﯾﯿــەﻛﺎن و ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە ﻟە ڕێﮕە ﻛﻮرﺗﻤــەوداﻛﺎن ﻛە رەﻧﮕە ﺋﺎﺑﻮورﯾــﺶ ﺑﺒﻮوژێﻨێﺘەوە ،ﺑەم ﻟەم دۆﺧەدا ﻟە ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺧەڵﻜﺪا ﻧەﺑێﺖ. ﺑــﯚ ﺳــەﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ رەﺧﻨــەﻛﺎن ﺗﻮێﮋەرەواﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺋەم ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﺑــێ وەﻣﺎﻧــە دەورووژێﻨﻦ ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە راوێﮋﻛﺎر و ﺷﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎﻧﻜەﻛە وەﻣﯿــﺎن ﺑﺪەﻧەوە ،ﺋﺎﯾﺎ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﯽ ﺳﯚﺷﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯿﯿە ﺗﺎ ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺑەرەو ﺳەرﻣﺎﯾەداری ﺑﻜەی؟ ﺋﺎﯾــﺎ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟــە ڕێﮕەی ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت و ﺋﺎﺑــﻮوری ﺳــەرﻣﺎﯾەدارﯾﯿەوە ﮔەﺷــە روو دەدات؟ ﺋەﮔــەر وەﻣەﻛــە ﺑە ”ﺑەڵــێ“ ﺑێــﺖ ﺋــەی ﺑﯚﭼﯽ ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﺋەﺳﻜەﻧﺪەﻧﺎﭬﯿﺎ و ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻛەرﺗــﯽ ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت و ﮔﺸــﺘﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ھەﯾە؟ ﺋﺎﯾﺎ ﺋەﮔەر ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﻟە ڕێﮕەی رێﻜﺨــﺮاو و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧەوە ﻛە وەﺑەرھێﻨــﺎن دەﻛﺎت دەﺑێــﺖ ﺧﯚﺷــﯽ ﭘێﺸــﻨﯿﺎر و راﺳﭙﺎردە دەرﺑــﻜﺎت؟ ﺋەﻣــە دووڕووﯾــﯽ ﻧﯿﯿــە ﻟــە ﺑەرﯾەﻛﻜەوﺗــەی ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿــەﻛﺎن؟ ﻟەﻣــەش ﺧﺮاﭘﺘــﺮ وﺗێﻚ ﻛە ﻛێﺸــەی ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﺣﺰﺑﯽ و ﺑەرژەوەﻧﺪی ھەرێﻤــﯽ و دەﺳــﺘێﻮەرداﻧﯽ دەرەﻛــﯽ و دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێﺖ ،ھێﺸﺘﺎ زووە ﺑﯿﺮ ﻟە ڕێﮕەﭼﺎرەﺳەرە زاﻧﺴﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻜﺮێﺘــەوە .ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ دەﯾەوێﺖ ھەﻣﻮو ﺳــێﻜﺘەرەﻛﺎن
رادەﺳــﺘﯽ ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﻜﺎت ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت رێﻚ ﻧەﺧﺮاوە و ﮔﻮﺗﺎرێﻜﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﻧﯿﯿە ،زۆرﺑــەی ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەﻛﺎن و ﻧﺎﺷــەﻓﺎﻓﯿﯿەت و ﮔەﻣەﻛﺮدن ﺑە ﺑەھــﺎی ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎن و ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧەوە ﺑەھــﯚی ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗەوەﯾە ،ﺋﯿﺘﺮ ﭼﯚن ﺋەو ﻛەرﺗە دەﺑێﺘە ﻓﺮﯾﺎدڕەﺳﯽ دۆﺧەﻛە؟. ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺗﺮی ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻧﻜەﻛەﭘﺸﺘﮕﻮێﺨﺴﺘﻨﯽﺳەﻧﺪﯾﻜﺎ و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە ﻟەم ھەرێﻤەدا ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎی ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎﺳــﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺣــەوت ھــەزار ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟە ﺧﺎوەن ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﺑەﻛﺎﻟﯚرﯾﯚس و ﻣﺎﺳﺘەر و دﯾﭙﻠﯚﻣﯽ ﺑﺎ و دﻛﺘﯚرا و ﺗەﻧﺎﻧەت ﭘڕۆﻓﯿﺴــﯚری ھەﯾە، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەو راﺳﺘﯿﯿە ﺑﺰاﻧﻦ ﻛە ﻣﻮﻣﻜﯿﻦ ﻧﯿﯿە ﻟەﻧﺎو ﺗﻮێﮋﯾﻨەوە و راﭘﯚرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﺪا راﭘﯚرﺗێــﻚ ھەﺑێــﺖ ﺑــﺎس ﻟە ﺑﻮوژاﻧەوەی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻛﯚﻣەڵﮕە و وﺗە ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ھەرﯾەﻛە و ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﺑﺎزاڕ و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺳﯚﺷﯿﺎﻟﯽ ﺑەﭘێﯽ واﻗﯿﻌﯽ وﺗەﻛەﯾــﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮدووە، ﺋێﻤــەش دەﺑێــﺖ ﺑــە وردی ﺳــەرﻧﺠﯽ ژﯾﻨﮕەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺪەﯾﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ﻋێﺮاق و وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳێ و رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯿﺶ .ﺑەﭘێﭽەواﻧــەوە ﭘﺎرﺗﯽ ﻓەرﻣﺎﻧڕەوا ﻧــەك ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺣﻮﻛﻤڕاﻧــﯽ دا ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧــﯽ ﺷﻜﺴــﺖ دێﻨێﺖ ،ﺑەڵﻜــﻮ وەك دەﻧﮕﺪاﻧﯿــﺶ ژﻣﺎرەی دەﻧﮕەﻛﺎن و ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧﯽ زۆر ﻛەم دەﺑێﺘەوە.
ژﻣﺎرە ) ، (179ﭼﻮارﺷەم2017/ 3/ 15 ،
راﭘەڕﯾﻦ
ﻟەوەﺗــەی ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻗﻮوڵ ﺑﻮوﻧەﺗەوە ،ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوو ھــەر ﺣﺰﺑە و ﭘڕۆژەﯾەك دەﺧﺎﺗە ڕوو ﺗﺎ ﺋەو ﺋﺎﺳﺘەی ھەر ﻣﺎﻧﮕە و ﭘــڕۆژە و ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﭘڕ ﻟە ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺑەﻧﺎوی ﭘێﺸﻜەﺷﻜﺮدن ﺑە ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ،ﺑە ﮔﻮێﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دەدرێﺖ و ﻣێﺸــﻚ و دەرووﻧﯽ ھﺎووﺗﯽ ھەوﺳﺎو و ﻣﺎﻧﺪووی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺷــەﻛەﺗﺘﺮ دەﻛﺎت. ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ھﯿــﭻ ﺣﺰﺑێﻚ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿە دەﺳــﺖ ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺣﺰﺑــﯽ ﺧــﯚی ھەڵﺒﮕﺮێــﺖ ﺑــﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ دۆﺧﯽ ﻧﺎھەﻣــﻮاری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە ﺳﺎزاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ. ﻟە زۆری و ﺑﯚرﯾﯽ ﺧﺎڵ و ﻣﺎدەی ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ،ﺟﮕە ﻟە ھەﻧــﺪێ وﺷــەی دووﺑﺎرە، ھﯿــﭻ ﭘێﺸــﻮازﯾﯿەﻛﯽ ﻧــﻮێ ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ﭘڕۆژە ﭘێﺸﻜەﺷــﻜﺮاوە ﺣﺰﺑﯿﯿــەﻛﺎن ،ﺟﮕــە ﻟــەوەی ھەﻣﻮوﯾــﺎن ﻟە ﺑــەردەم ﻣﺎﯾﻚ و ﻛﺎﻣێــﺮای ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎن دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛەﻧەوە ﻛــە ﺋەم دۆﺧە ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ﺋــﺎوا ﺗێﭙەڕێــﺖ .ﺧﯚ ﻣﻨﯿﺶ دڵﻨﯿﺎم ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺋﺎوا ﺗێﭙەڕ ﺑێﺖ ،ﺑەم ﭼﺎرەﺳەرﯾﺶ ﻧﯿﯿە، ﺑﯚﯾە دەﮔەﯾﻦ ﺑــەو ﺋەﻧﺠﺎﻣەی ﻛە ﺑە ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ ڕۆژ و ھەﻓﺘە
و ﻣﺎﻧــﮓ و وەرز و ﺳــﺎڵ ،ھﯿﭻ ﻧﺎﻣێﻨێﺘــەوە ﺟﮕەﻟەوەی ﺑڵێﯿﻦ ﻛﺎت ﺗێﭙەڕی. ﻟەوەھــﺎ دۆﺧێﻜﺪا ﻛــە ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻜە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔﯿﺮۆدە ﺑﻮوە ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە دوو ﺳﺎڵﯽ ﭘڕ ﻟە ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺣﺰﺑﯽ و ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺑێ ﺋەﻧﺠــﺎم و ﻟێﺪواﻧــﯽ زۆر و ﺑــێ ﻛــﺮدار و ﭘــڕۆژەی ﭘڕ ﻟە ﺧــﺎڵ و ﺑەﻧﺪی ﺑــێ ﭘەﻧﺪ ،ﻣﻦ ﺗێ ﻧﺎﮔــەم ﺋــەم ﺣﺰﺑﺎﻧە ﺑﯚﭼﯽ زۆر زوو ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻮوﯾﺎن ﯾــﺎد دەﭼێﺖ ،ھﯿــﭻ واﺗﺎﯾەﻛﯽ ﻧﯿﯿە ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘــڕۆژەی ﻻﯾەﻧێﻜــﺪا ﭼەﻧﺪان ﻟەﻻﯾەﻧﯽ ﺗﺮ ﻟەڕووی ﯾەﻛﺪا و ﻟە ﺑەردەم ﻛﺎﻣێﺮای ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎن زۆر ﺑــە ﺑڕواﺑﻮوﻧەوە ﺳﺘﺎﯾﺸــﯽ ﭘــڕۆژەی ﮔەڵەﻛــﺮاو دەﻛەن و ﺳــﺘﺎﯾﺶ و ﭘﯿﺎھەڵــﺪان ﺑــە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺑەراﻣﺒەرﯾﺎن دەڵێﻦ، ﺑەم ﻟەﮔــەڵ ﭘێﭽﻜﺮدﻧەوەی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯿﺎن ھﯿﭻ ﺷــﺘێﻚ ﻟە ﻓەرھەﻧﮕــﯽ ﻛﺎر و ﭘێڕەوﯾﺎن ﻧﺎﻣێﻨێــﺖ ﺑەﻧــﺎوی ﭘــڕۆژە و ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە ﭼﺎرەﺳەری دۆﺧﯽ ﻧﺎھەﻣــﻮار ،ﯾﺎﺧﯚ ﺗێﻨﺎﮔەم ﺑﯚﭼﯽ ھەﻣﻮو ﭘێﻜەوە ﯾەك ﭘڕۆژە ﮔەڵە ﻧﺎﻛــەن و ﭘێــڕەوی ﻛﺎرﻧﺎﻣەی داھﺎﺗﻮوی ﺑﻜەن ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن؟. ﺋەﮔــەر ﺋﺎوڕێــﻚ ﻟــەو ﭘڕۆژاﻧە
ﺑﺪەﯾﻨــەوە ﻛــە ﻟە دوو ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوودا ﺧﺮاوﻧەﺗە ڕوو ،ھﯿﭻ ﺣﺰﺑێﻚ ﻧﯿﯿە ﺑێﺒــەری ﺑﻮوﺑێﺖ ﻟە ﭘڕۆژەی ﺧــﯚی ﻛە ھﯿﭽﯿﺎن ﻟە 10ﺧــﺎڵ ﻛەﻣﺘﺮ ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﺑە دڵﻨﯿﺎﯾﯿﺸــەوە ھﯿﭻ ﺣﺰﺑێﻚ ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻧەﺧﺴــﺘﻮوەﺗە ڕوو ﺑەﺑێ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺣﺰﺑﯽ ﺧﯚی و
دﯾﻮﯾﺸــەوە ڕەﻧﮕە ﺋەﻧﺪاﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑەﻛە ﺑــﯚ ﺧﯚﯾﺎن ﭘێﻜەﻧﯿﻨﯿﺎن ﺑە ﭘڕۆژە و ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛە ﺑێﺖ، ﺋﯿﺘﺮ ﺑﺎﺳــﯽ ﺋــەو ﺣﺰﺑﺎﻧە ﻧﺎﻛەم ﻛە ﭘڕۆژەی دەرﺑﺎزﺑﻮوﻧﯽ ھەرێﻢ ﮔەڵە دەﻛەن ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑﯚ ﺧﯚﯾــﺎن و ﻟەﻧﺎو ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ﭼەﻧﺪ دێڕێــﻚ ڕەﻧﮕە ﻟــە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺷﻜﺴــﺘﯽ ﺣﺰﺑــﯽ و
17
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﯾﻮﺳﻒ ﻟەﺗﯿﻒ
ﭘڕۆژەﯾەك دێﺖ و ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻻ دەﺑﺎت
وﺗﺎر
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
18
ﺋەڵﻤﺎس ﻣﺴﺘەﻓﺎ:
ژﻣﺎرە ) ، (179ﭼﻮارﺷەم2017/ 3/ 15 ،
ﺋەو ﻣﺎﭼەی ﺧﯚم دەﻣەوێ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧەﻣﻜﺮدووە
وﺷە /ﻣﺤەﻣەد ﺟەﻣﺎل ﺋەڵﻤﺎس ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﻟــە داﯾﻜﺒﻮوی ﺷــﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻧﯿﺸﺘەﺟێﯽ ﺳــﻮﯾﺪ ،ﻣﺎوەی 18ﺳــﺎڵە ﺷﯿﻌﺮ دەﻧﻮوﺳــێﺖ .ﺋەو ﻟــە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷــە“دا ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ﻛە ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺷــﯿﻌﺮدا ﺳﺘﺎﯾﻠێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺧــﯚی ھەﯾە و ﺟﯿﺎی دەﻛﺎﺗــەوە ﻟەﮔەڵ ﺷــﺎﻋﯿﺮاﻧﯽ ﺗﺮ ﺑەوەی زۆر ﺑە ڕاﺷــﻜﺎواﻧە ﺑﺎس ﻟە ﻋەﺷﻖ و ﺣەز و ﺋﺎرەزوو دەﻛﺎت و ھەﻣﻮو ﺋەو ﭘەرداﻧەﺷﯽ ﻻ ﺑﺮدووە و ﺳڵ ﻟە ھﯿﭻ داوﻧەرﯾﺘێﻚ ﻧﺎﻛﺎﺗەوە.
ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺧﺰﻣﺎﻧــﻢ ﺑﻮوم و ژﯾﺎﻧﯽ وا ﺗﺎڵﻢ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻟە ھﯿﭻ ﺧەون و ڕۆﻣﺎﻧێﻜﺪا ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە. ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵە ﺋﺎﺷــﻨﺎی ﺷﯿﻌﺮ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ؟ ﯾەك ﺳﺎڵ دوای ﻣﺮدﻧﯽ داﯾﻜﻢ ،واﺗﺎ ﻣﺎوەی 18ﺳﺎڵە ﺷﯿﻌﺮ دەﻧﻮوﺳﻢ، ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوﻛﺎﺗــە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ھەﻣﻮو ﻛﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ژﯾــﺎن ﻣﻦ ﺑێ ﻧﺎز ﺑﻮوم، ﺋەﻣە وای ﻟێ ﻛﺮدم ﺷﯿﻌﺮ ﺑﻨﻮوﺳﻢ. ﺑﯚﭼﯽ ﻟە زۆرﺑەی ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﺘﺪا ﻋەﺷــﻖ ڕەﻧﮕﺪاﻧەوەﯾەﻛﯽ دﯾﺎری ﺑەﺳەرﺗەوە ھەﯾە؟ ﻋەﺷﻖ ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﮔەورەﺑﻮو ﺗﺎ ﺑﺒﻢ ﺑە ﺷﺎﻋﯿﺮ ،ﻣﻦ و ﻋەﺷﻖ ھەﻣﯿﺸە ﺑــەدوای ﯾەﻛــﺪا وێڵﯿــﻦ ،ﺑەم ھﯿﭽﻤﺎن ﺋەوﯾﺘﺮﻣﺎن ﻧﺎدۆزﯾﻨەوە، ﺑﯚﯾە ﺳەرﭼﺎوەی ﺷــﯿﻌﺮ ﻟە ﻣﻨﺪا دروﺳــﺖ ﺑﻮو .ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺋﺎوێﺘەی ﻋەﺷﻖ ﻧەﺑﻮوم و ﻧﺎزاﻧﻢ ﺋەو ﻛەﺳە ﻛێﯿە و ڕەﻧﮕﯽ ﺟﻠەﻛﺎﻧﯽ ﭼﯚﻧە ،ﺋﺎﯾﺎ ﺋەوﯾﺶ وەك ﻣﻦ ھەﻧﺎﺳە دەدات، واﺗﺎ ﺋەوﯾﺶ ﻣﺮۆﭬە ﯾﺎن وەھﻤێﻜە ﻟەﻧﺎو ﺳﺮوﺷﺘﺪا ﺑﯚ ﺋﺎزارداﻧﯽ ڕۆﺣﯽ ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن دروﺳﺖ ﺑﻮوە ،ھەﻣﻮو ﺋەﻣﺎﻧــە ﺑەھــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺳــﯚز
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھﯿﺪاﯾەت ﻧەورۆز ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮوە ﺑە دەرﻓەﺗێﻚ ﺑﯚ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺳــﻨﻮورە ﻧەﺗەواﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟەﮔــەڵ ﻧەﺗــەوەی ﺣﻮﻛﻤــڕان ،ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻓەرھەﻧﮕﯽ و ﺳﯿﺎﺳــﯽ، ھەڵﻤەﺗێﻜﯿــﺎن ﺑەڕێ ﺧﺴــﺘﻮوە و ﻧﯿﺎزﯾﺎن ھەﯾە ﺳــەری ﺳــﺎڵﯽ 2717ی ﻛــﻮردی ﺑــە ”ﻧەورۆزی ﺟﺎﻣﺎﻧەﻛﺎن“ ﻧﺎو ﺑﻨێﻦ.
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ”وﺷــە“ رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ،ﺋــەو ھەڵﻤەﺗەی ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺑﯚ رێﻮڕەﺳــﻤﯽ ﻧەورۆز دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە ،ﺳــەرﺟەم ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ رۆژھەﺗــﯽ ﻟەﺧﯚ ﮔﺮﺗــﻮوە و ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯽ زۆر ﺑەھێﺰ ﻟەﻧﺎو ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎر و ﺷﺎرۆﻛەﻛﺎن ھەﯾــە ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑــە ﺗێﻜڕای ﻛﻮرداﻧــﯽ رۆژھەت ﻟە ﻧەورۆزی ﺋەﻣﺴــﺎڵﺪا ﺑە ﺟﺎﻣﺎﻧەوە ﯾﺎدی ﺋەو ﺑﯚﻧە ﻧەﺗەوەﯾﯿﯿە ﺑﻜەﻧەوە. رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﻧەوەی ﺗﺎزە ﺑــە ﺑەھﺎﻛﺎﻧﯽ ﺟﺎﻣﺎﻧە ﺋﺎﺷــﻨﺎ ﺑﻜەﯾﻨەوە ﻛە ھــﺎوﻛﺎت ھێﻤﺎﯾەك ﺑﻮوە ﺑــﯚ ﺧﯚڕاﮔﺮی ﻟــە ﻣێﮋووی رزﮔﺎرﯾﺨﻮازی ﻛﻮرددا ،ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛﺘێﺒﻤﺎن ﻟە ﺗﻮێﯽ ﺟﺎﻣﺎﻧەدا ﺋﺎﻣﺎدە ﻛــﺮدووە و وەك دﯾــﺎری ﻧەورۆز دەﯾﺪەﯾــﻦ ﺑــە ﻣﻨــﺪان و رواڵ ”ھەرزەﻛﺎر“. ﺋــەو دەﺳﺘﭙێﺸــﺨەرﯾﯿەی ﻟــە ﻧﺎوﺧــﯚی رۆژھەﺗــەوە ﺑــﯚ ﭘێﺸــﻮازﯾﻜﺮدن ﻟە ﻧەورۆز دەﺳﺘﯽ ﭘــێ ﻛــﺮدووە ،زۆر ﺑەﺧێﺮاﯾــﯽ
ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵە ﻟە ﺳﻮﯾﺪ دەژی و چ ھﯚﻛﺎرێــﻚ وای ﻟــێ ﻛﺮدووی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ﺟێ ﺑێڵﯽ؟ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2003ﻟــە ﺳــﻮﯾﺪ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﻢ ،ﻣﺮدﻧﯽ داﯾﻜﻢ ھﯚی ﺳەرەﻛﯽ ﺑﻮو ﺑﯚ ﺋەوەی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ﺟــێ ﺑێڵــﻢ ،دوای ﻣﺮدﻧﯽ داﯾﻜﻢ ﺋﯿﺘﺮ ھﯿﭻ ﭘﺸﺖ و ﭘەﻧﺎﯾەﻛﻢ ﻧەﻣﺎ و ﻟە ھەﻣﻮو ﺷﻮێﻨێﻚ ﻧﯿﮕەران ﺑﻮوم، ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﺑﺮا و ﺧﻮﺷﻜەﻛﺎﻧﯿﺸــﻢ ﺑێﺒــەش ﺑﻮوم، ھەر ھەﻓﺘە و ھەر ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﻟە ﻣﺎڵﯽ
و ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ واﯾﻜﺮد ﺷــﯿﻌﺮ ﭼەﻛەرە ﺑﻜﺎت ﻟە رۆﺣﻤﺪا. ﺋەو ﻛەﺳەی ﻛە ﺗﯚ ﺋەوﯾﻨﺪاری ﺑﻮوی ﭘێﯽ ﮔەﯾﺸﺘﯽ؟ ﺋەو ﻛەﺳــەی ﻣــﻦ ﺋەوﯾﻨﺪاری ﺑﻮوم ﺑە داﺧەوە ﭘێﯽ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻢ، ﺑﯚﯾە ﻛﺎﺗێﻚ ﻛﺘێﺒە ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن دەﺧﻮێﻨﻤەوە ﯾــﺎن ﻟە ڕۆﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﺪا ﻧﻮوﺳﺮاوە ﻟەو دﻧﯿﺎ ﺋەوﯾﻨﺪارەﻛﺎن ﺑەﯾەك دەﮔەن ،ﻣﻨﯿﺶ ﺗﺎ ﺋەو دﻧﯿﺎ ھەر ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ دەﺑﻢ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑەم ﻋەﺷﻘەم ﺑﮕەم. ﺑﯚﭼﯽ ﻟە ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﺘﺪا ﺋەوەﻧﺪە ﺳەرزەﻧﺸــﺘﯽ ﭘﯿــﺎوان دەﻛەی ﺑەوەی ﭘﯿﺎو ﻟە ﻛﯚن و ﺋێﺴــﺘە ﻧە ﻋﺎﺷﻖ ﺑﻮون و ﻧە ﻋﺎﺷﻘﯿﺶ دەﺑﻦ؟ ﺑــە دڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە دەڵێــﻢ ھەرﮔﯿﺰ ﭘﯿــﺎوان ﻋﺎﺷــﻖ ﻧﺎﺑــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوان ﺋەﮔەر ﻋﺎﺷــﻖ ﺑﻦ ﺑەڕاﺳﺘﯽ ﺋەو ﻛەﺳــەی ﺧﯚﺷــﯿﺎن دەوێ ﻧﺎﯾەڵﻦ ﻟە دەﺳﺘﯿﺎن ﺑﭽێ ،ﭘﯿﺎوان ﭘێﯿﺎن واﯾە ﺋەﮔەر ﺷــەڕ ﻟەﺳــەر ﺋەوﯾﻨێﻚ ﺑﻜەن ،ﺳــﺎﻻرﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە دەﺳﺖ دەدەن ،ﺑﯚﯾە ھەﻣﯿﺸە ﻟە ﻣﻠﻤﻼﻧێــﺪان ﻟەﮔەڵ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺗﺎ ﻗﻮدرەﺗﯽ ھێﺰ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە دەﺳــﺖ ﻧــەدەن ،ﺑەﻣــەش ﭘﺎﺷەﻛﺸــێ دەﻛەن ﻟە ﺷﯚڕﺷﯽ ﻋەﺷﻖ. ﺑﯚﭼــﯽ ﻟە ھەﻣــﻮو دێڕێﻜﯽ )ﻣﺎچ(ێﻜــﯽ ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﺘﺪا ﻟەﮔەڵﺪاﯾە؟ ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺋەو ﻣﺎﭼەی ﻛە ﺧﯚم دەﻣەوێ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧەﻣﻜﺮدووە، ﻣﺎﭼﯿــﺶ ﺳــەرﭼﺎوەﻛەی ﻟــە
ﻋەﺷﻘەوە دروﺳﺖ دەﺑێ. دووری ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن ﺗــﺎ ﭼەﻧﺪ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺑەﺳەر ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﺘەوە ھەﯾە؟ ﻏﻮرﺑەت ڕاﭼڵەﻛێﻨێﻜﯽ ﮔەورەﺑﻮو ﻟــە ژﯾﺎﻧﻤﺪا ،ﺗﻮاﻧــﺎ و ھﺰرەﻛﺎﻧﻤﯽ ﻓﺮاواﻧﺘــﺮ ﻛﺮد و وای ﻛــﺮد زﯾﺎﺗﺮ ڕۆ ﺑﭽــﻢ ﺑە ﻧــﺎو دﻧﯿﺎی ﺷــﯿﻌﺮ، ھــەر ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑﯿﺮی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﻢ ﻛﺮدﺑــێ ﻟەﮔــەڵ ھﯚﻧﯿﻨــەوەی ﻋەﺷــﻘﯽ ﺷــﯿﻌﺮدا ﺧەﯾﺎڵەﻛﺎﻧﻢ ﺑﺮدووﻣﯿﺎﻧەﺗــەوە ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن و ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ وﺗﻢ ﺗەی ﻛــﺮدووە و ﭘﯿﺎﺳــەم ﺑە ﻧێﻮ ﺑﺎﺧﭽەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺎﺧــﯽ ﮔﺸــﺘﯽ و ﺑەردەرﻛﯽ ﺳەرا ﻛﺮدووە و ﺧﯚم ﻟە ﺋﺎﻣێﺰی ﮔﯚﯾﮋەدا ﺑﯿﻨﯿﻮەﺗەوە. ﺑﯚﭼﯽ ﻟە ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﺘﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺎس ﻟە ﺋــﺎزار و ﺧەﻣەﻛﺎﻧﯽ ژﻧﺎن دەﻛەی؟ ﻟەﺑەرﺋەوەی ژﻧﺎن ھەﻣﯿﺸە ﻟەﻻﯾەن ﭘﯿﺎواﻧــەوە دەﭼەوﺳــێﻨﺮێﻨەوە، ﺋەوﯾﺶ ﻟە زھﻨﯿەﺗﯽ ﺋەو ﻛﻮﻟﺘﻮور و ﭘﯿﺎوﺳــﺎﻻرﯾﯿەﯾە ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﺋێﻤــەدا ﭘێڕەو دەﻛﺮێﺖ ،ژﻧﺎن ﺑەﻧﺎوی ﺷەرەﻓەوە دەﻛﻮژرێﻦ و دەﭼەوﺳــێﻨﺮێﻨەوە و ﭘﯿــﺎوان ھﯚی ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﺋەو ﺗﺎواﻧﺎﻧــەن ،ﻣﻦ ﻟە ﮔەﺷــﺘێﻜﻤﺪا ﺑﯚ ﺑەﻟﺠﯿﻜﺎ ﻟە ﺑﺎزاڕی ﺑﺮۆﻛﺴــﻞ، ﭼــﺎوم ﺑە ﭼەﻧﺪ ژﻧێــﻚ ﻛەوت ﻟە ﺟﺎﻣﺨﺎﻧەدا ﺑە ڕووﺗﯽ وەﺳﺘﺎﺑﻮون، زۆر ﺗێڕاﻣﺎم ﻟــەو دﯾﻤەﻧە و ﮔﻮﺗﻢ ﺋەﻣﺎﻧــە ﻛێــﻦ؟ ﮔﻮﺗﯿــﺎن ﺋەواﻧە
ﻟەﻻﯾــەن ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەﺗەوە ﭘێﺸــﻮازﯾﯽ ﻟێ ﻛﺮا و ﻟــە ﭘەﯾﺎم و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﺑﯚ ھﺎﺗﻨﯽ ﺳەری ﺳﺎڵﯽ ﻛﻮردی ،ﺋﺎﻣﺎژەﯾﺎن ﺑە ﻧﺎوی ﻧەورۆزی ﺟﺎﻣﺎﻧــەﻛﺎن داﺑﻮو ﯾﺎﺧﯚ ﻟەﭘﺎڵ ﻟﯚﮔﯚی راﮔەﯾەﻧﺪراوەﻛەﯾﺎﻧﺪا وێﻨەﯾەﻛﯽ ﺟﺎﻣﺎﻧەﯾﺎن داﻧﺎوە. ﺑەر ﻟە ﺳــەرھەڵﺪاﻧﯽ ﺷﯚڕﺷــﯽ ﻛﻮرد ﻟە رۆژھەﺗﺪا ،ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﯿﺎوان ﺟﺎﻣﺎﻧەﯾﺎن ﺑــەﻛﺎر دەھێﻨﺎ ،ﺑەم ﻟەﮔەڵ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺷــﯚڕش و داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺣﺰﺑــﯽ ﻣﯚدێﺮن، ﺋەو ھێﻤﺎﯾە ﻟەﻻﯾەن ژﻧﺎﻧﯿﺸــەوە وەك ھێﻤــﺎی ﺧﯚڕاﮔــﺮی و ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ و ﺑەﮔﮋداﭼﻮوﻧــەوەی داﮔﯿﺮﻛــەر ﻛەوﺗــە ﺳەرﺷــﺎﻧﯽ ﺳــەرﺟەم ﺗﻮێﮋەﻛﺎن و ﺑەھﺎﯾەﻛﯽ ﺷﯚڕﺷﮕێڕاﻧەی ﭘێ ﺑەﺧﺸﺮا. د .ﯾﻮوﻧــﺲ ﺑەرﻣەﻛــﯽ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻣەدەﻧــﯽ و ﻓەرھەﻧﮕــﯽ ﻧﺎوﭼەی ﻣﻮﻛﺮﯾــﺎن ،ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﻣﺎژە دەدات ،ﻟە ﻣێﮋووی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺟﺎﻣﺎﻧــە زۆر ﺟﺎر ﺑﻮوەﺗە ھێﻤﺎ و ﺳــﯿﻤﺒﻮﻟﯽ ﺟﯿﺎواز و ﻟــە ﺳــەردەﻣﺎﻧێﻜﺪا ﺟﺎﻣﺎﻧەی ﮔەورەی ﻣــﺎڵ دوای ﻛﯚﭼﻜﺮدﻧﯽ، وەك ﯾﺎدﮔﺎرﯾﯿــەك ھەڵﺪەﮔﯿــﺮا و زۆر ﺟــﺎر داﯾﻚ ﺟﺎﻣﺎﻧــەی ﻛﻮڕی ﺟﻮاﻧەﻣەرﮔﯽ ﺗﺎ ﻣﺮدن ھەڵﮕﺮﺗﻮوە و ﭘﺎﺷــﺎن وەﺳــﯿەﺗﯽ ﻛــﺮدووە ﺟﺎﻣﺎﻧەﻛەی ﻟەﮔەڵ ﺑﻨێﮋن. ”ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭼەﻛﺪارﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺟﺎﻣﺎﻧــە ﺑــﻮو ﺑــە ھێﻤﺎﯾەﻛﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔﺎﻧە ﭼﻮﻧﻜە
زۆرﺑــەی ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎن ﯾﺎن ﻟەﺳــەرﯾﺎن دەﺋﺎﻧﺪ ﯾﺎن ﻟە ﻣﻠﯿﺎن دەﻛﺮد ،ﺳەرەڕای ﺋەوەی ﺟﺎﻣﺎﻧە ﺑەﺷــێﻜە ﻟە ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﻛﻮردی، ھێﻤﺎی رێﺰﻟێﻨﺎﻧە ﻟە ﮔەورەی ﻣﺎڵ و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﯽ ﻧێﻮان دوو دڵﺪارە و ھﺎوﻛﺎت ھێﻤــﺎی رێﺰﮔﺮﺗﻨە ﻟە ﺷﯚڕﺷــﮕێﺮان“ .ﺑەرﻣەﻛــﯽ وای ﮔﻮت. ﺳــەح ﭼەﻟەﺑﯽ ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺷﺎری ﺑﯚﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ورﻣێ ﺑﯚ ”وﺷــە“ دەڵێ ،ﻟە دوای
ﻟەﺷﻔﺮۆﺷــﻦ ،ﺑەﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﻣﻦ دەﺑێﺖ ﻛﻮﻣەڵﮕە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ ﺑــﯚ ﭼەﻣﻜﯽ ﻟەﺷﻔﺮۆﺷــﯽ ﺑﻜﺎت ،واﺗﺎ ﻛێ ﻟەﺷــﻔﺮۆش و ﻛێ ﭘﺎڵﻨەری ﺋەو دﯾﺎردەﯾەﯾە. ﭘێﻢ واﯾە ﺋەﮔەر ژﻧە ﻟەﺷﻔﺮۆﺷەﻛﺎن وەك ﺳــﯚزاﻧﯿﯿەك ﺗەﻣﺎﺷﺎ ﺑﻜﺮێﻦ، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻛــە ﭘﯿﺎواﻧﻦ وەك ﺳــﯚزاﻧﯽ ﺗەﻣﺎﺷــﺎ ﺑﻜﺮێــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﭘﯿﺎوەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺴــﺘەم و دەﺳــەﺗﺨﻮاز و
ﻟەﮔەڵ ﺷﯿﻌﺮی ﺷﺎﻋﯿﺮاﻧﯽ ﺗﺮ ﺟﯿﺎ دەﻛﺎﺗەوە؟ ﺳــﺘﺎﯾﻠﯽ ﻣﻦ ﻧﻮێﯿە و ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚم ﺑەوە ﺟﯿﺎ دەﻛەﻣەوە ﻛە زۆر ﺑە ڕاﺷــﻜﺎواﻧە ﺑﺎﺳــﻢ ﻟە ﻋەﺷﻖ و ﺣەز و ﺋــﺎرەزوو ﻛﺮدووە و ھەﻣﻮو ﺋەو ﭘەرداﻧەم ﻻ ﺑﺮدووە و ﺳــڵﻢ ﻟە ھﯿﭻ داوﻧەرﯾﺘێﻚ ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە، ﻟەﻻﯾــەن ھەرﭼەﻧــﺪە ﻛﯚﻣەڵﮕەﺷــەوە زۆر ﺑێﺰار ﻛﺮاوم، ﺑەم ﺑﻮێﺮاﻧە ھﺎﺗﻤە ﻣەﯾﺪاﻧەﻛە و
ﻏﻮرﺑــەت ڕاﭼڵەﻛێﻨێﻜــﯽ ﮔەورەﺑﻮو ﻟە ژﯾﺎﻧﻤﺪا ،ﺗﻮاﻧﺎ و ھﺰرەﻛﺎﻧﻤﯽ ﻓﺮاواﻧﺘﺮ ﻛﺮد ﻧێﺮﭘەرﺳﺘﻦ ،ژﻧﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎﭼﺎری ﺋەو ژﯾﺎﻧە ﻧﺎﺷﺎﯾﺴﺘەﯾە ﻛﺮدووە ،ﻛەواﺗە ﭘﯿــﺎو ﺗﺎواﻧﺒﺎرە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛەن، ﺋەﮔەرﭼــﯽ ھێﺰێــﻚ ﻧﺎﭼــﺎری ﻛﺮدووە ﺋــەو ژﻧﺎﻧە ﻟەو ﺟێﮕەﯾەدا ﺋەو ﻛﺎرە ﺑﻜەن ،ﺑــەم ﭘﯿﺎوێﻜﯽ ﻛڕﯾﺎر ھﯿﭻ ﻧﺎﭼﺎری ﻧەﻛﺮدووە ﺋەو ﻣﻮﻣﺎرەﺳەﯾە ﺑﻜﺎت ،ﺋەﻣە ﯾەك ﻟەو ھﯚﻛﺎراﻧەﯾە ﻣﻦ ھﺎن دەدات ﺑﺎس ﻟە ﺋﺎزار و ﺧەﻣەﻛﺎﻧﯽ ژﻧﺎن ﺑﻜەم ﻟە ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﻤﺪا ،ﭼﻮﻧﻜە ھەﺳﺖ ﺑە ﺋﺎزارەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎﺧﯽ ﺋەو ژﻧﺎﻧە دەﻛەم ﭼﯚن ﺑە ﻛﯚﯾﻠە دەﻛﺮێﻦ و ﻧﺎﭼﺎری ﺋەو ﻛﺎراﻧەﯾﺎن دەﻛەن. چ ﺳــﺘﺎﯾﻠێﻚ ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﺖ
ﻗەڵەﻣەﻛەم ڕادەﺳــﺘﯽ ﺋەو ﻓﯿﻜﺮە دواﻛەوﺗﻮواﻧــە ﻧەﻛﺮدووە و ﺑﺮەوم ﺑە ﻧﻮوﺳﯿﻨەﻛەم داوە. ﻟــە ڕێﮕەی ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﺘەوە ھەڵﮕﺮی چ ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯿﺖ، ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەﺑــﺎرەی ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ژﻧﺎن و دادﭘەروەری و ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﺪا؟ ﺷــﺎﻋﯿﺮی ڕاﺳــﺘەﻗﯿﻨە دەﺑێــﺖ دەﺳــﺖ ﺑﯚ ھەﻣــﻮو ﭼەﻣﻜێﻜﯽ ﺷــﯿﻌﺮ ﺑﺒﺎت ،ڕاﺳﺘە ﺳــەرەﺗﺎ ﺑە ﺷﯿﻌﺮی ﻋﺎﺷﻘﺎﻧە دەﺳﺘﻢ ﭘێ ﻛﺮد، ﺑەم ﻟەﮔەڵ ﺋەﻣﺎﻧەﺷــﺪا ﺷﯿﻌﺮی ﻧەﺗەوەﯾﯿﺸــﻢ ﻧﻮوﺳﯿﻮە و ﺑﺎﺳﻢ ﻟە ﮔﺮﻓﺘﺎری و ﻧەھﺎﻣەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ژﻧﺎن
ﻛﺮدووە. ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﺋﺎﺷﻨﺎی ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﻛﺘێﺐ و ڕۆﻣﺎﻧــﯽ و ڕەﻧﮕﺪاﻧەوەی ﻛﺎم ﺷﺎﻋﯿﺮ ﺑەﺳەرﺗەوەﯾە؟ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2008دەﺳــﺘﻢ ﺑــە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﻛﺘێﺒەﻛﺎن ﻛﺮدووە، واﺗﺎ ﺑەر ﻟــەوەی ﺑﭽﻤە ﻧﺎو دﻧﯿﺎی ﺷﯿﻌﺮەوە ،ھﯿﭻ ﺟﯚرە ﭘەرﺗﻮوﻛێﻜﻢ ﻧەﺧﻮێﻨﺪﺑــﻮوەوە ،ھەروەھــﺎ زۆر ﺋﺎﺷﻨﺎی ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ڕۆﻣﺎﻧﻢ ،ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻧﻮوﺳەرە ڕووﺳەﻛﺎن وەك ”ﺟەﻧﮕﯿﺰ ﺋﯿﺘﻤﺎﺗﯚف“ ﺋەو ﯾەﻛێﻜە ﻟەو ﻧﻮوﺳــەراﻧەی زۆر ﺷەﯾﺪاﯾﻢ، ﺑەم ھﯿﭻ ﺷﺎﻋﯿﺮێﻚ ڕەﻧﮕﺪاﻧەوەی ﻧەﺑﻮوە ﻟەﺳــەرم ﻛﺎﺗێﻚ ﺷــﯿﻌﺮم ﻧﻮوﺳﯿﻮە. ﺟﮕە ﻟە ﺷــﯿﻌﺮ ،ﺋێﺴﺘە وەك ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﻜﺎر و ﭘێﺸﻜەﺷــﻜﺎر ﻛﺎر دەﻛــەی ،دەﻛﺮێــﺖ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﺋەوە ﺋﺎواﺗﯽ ﺧﯚت ﺑﻮوە ﯾﺎ ﺑە ڕێﻜەوت؟ ﻛﺎری ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﺋﺎواﺗــﯽ ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵەﻣە ﻛــە ھﺎﺗﻮوەﺗــە دی، ھەروەھﺎ داﯾﻜﯿﺸــﻢ زۆر ﺣەزی دەﻛﺮد وەك ﺑێــﮋەر ﻟە ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪن ﻛﺎر ﺑﻜــەم ،ھەرﭼەﻧﺪە ﺋەوﻛﺎﺗەی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮوم ،ﻟە ڕادﯾﯚ وەك ﺑێــﮋەر ﻛﺎرم ﻛﺮدووە ،ﻟە ﺷــﺎری ﯾﻮﺗﻮﺑــﯚری ﺳــﻮﯾﺪ وەك ﺑێﮋەر ﻟە ڕادﯾــﯚ ﻛﺎرم ﻛــﺮدووە ،ﻟــە ﭘﺎڵ ﺋەﻣﺎﻧەﺷــﺪا ﺧﯚﺷﯿﯽ ﺗﯚﻧﯽ دەﻧﮕﻢ زﯾﺎﺗﺮ ھﺎﻧــﯽ دام ﻟە ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪن ﻛﺎر ﺑﻜــەم و ھەﺳــﺘﯿﺶ دەﻛەم ﻟەو ﺑﻮارەدا ﺳەرﻛەوﺗﻮوم.
ﻧەورۆزی ﺋەﻣﺴﺎڵﯽ رۆژھەت دەﺑێﺘە ﻧەورۆزی ﺟﺎﻣﺎﻧەﻛﺎن
ﺟﺎﻣﺎﻧە ﻟە ﻣێﮋووی ﻛﻮرددا ھێﻤﺎی ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ و ﺑەﮔﮋداﭼﻮوﻧەوەی ﻧﺎﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ و زۆردارﯾﯿــە، وەك ﯾــەك ﻟــە رێﻜﺨەراﻧــﯽ ﻛەﻣﭙﯿﻨەﻛــە ﺋﺎﻣﺎژەی ﭘێ دەدات، ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿــﺎن ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺟﺎﻣﺎﻧــە زﯾﻨﺪووﻛﺮدﻧــەوەی ﻣﺎﻧﺎ و ﭘەﯾﺎﻣەﻛﺎﻧﯿەﺗــﯽ ﺑــﯚ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻦ و ﺑﻮوژاﻧﺪﻧــەوەی ﺷــﻮﻧﺎس و ﺑەھﺎ ﻧەﺗەوەﯾﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردە ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا. د .ﺣﺎﻣﯿﺪ ﻛﯚﻧەﭘﯚﺷــﯽ ﻧﻮوﺳەر و ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ رۆژھەﺗﯽ
د .ﺣﺎﻣﺪ ﻛﯚﻧەﭘﯚﺷﯽ:
ﺋەو ھەڵﻤەﺗەی ﺋەﻣﺴﺎڵ ﺑﯚ رێﻮڕەﺳﻤﯽ ﻧەورۆز دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە ،ﺳەرﺟەم ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻟەﺧﯚ ﮔﺮﺗﻮوە
ﺳەح ﭼەﻟەﭘﯽ:
راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ھەڵﻤەﺗﯽ ﻧەورۆزی ﺟﺎﻣﺎﻧــە ،ﻟــە ﺑــﯚﻛﺎن و زۆرﺑەی ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت ﺧەڵﻜێﻜﯽ زۆر ﺟﺎﻣﺎﻧەﯾــﺎن ﻛڕﯾﻮە و ﺋێﺴــﺘە زۆر ﺑە ﻗﻮرﺳــﯽ دەﺗﻮاﻧﯽ ﻟە ﺑﺎزاڕ ﺟﺎﻣﺎﻧەت دەﺳﺖ ﺑﻜەوێﺖ ،ﻧﺮﺧﯽ ﺟﺎﻣﺎﻧەﯾەك ﻟە 30ھەزار ﺗﻤەﻧەوە ﺑﯚ ﺳــەرووی 100ھــەزار ﺗﻤەن ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە. ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋــﺎداردا، ﺷــەش ﻻﯾەﻧــﯽ رۆژھــەت ﺑﯚ ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕــﯽ و ھﺎوﻛﺎرﯾﻜــﺮدن
ﻟــە دوای راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ھەڵﻤەﺗﯽ ﻧەورۆزی ﺟﺎﻣﺎﻧە ،ﻟە ﺑﯚﻛﺎن و زۆرﺑەی ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت ﺧەڵﻜێﻜﯽ زۆر ﺟﺎﻣﺎﻧەﯾﺎن ﻛڕﯾﻮە ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧــﯽ ﻟەﺑــﺎرەی ﻧــەورۆزی ﺋەﻣﺴــﺎڵﯽ رۆژھەت ﻛــﯚ ﺑﻮوﻧــەوە و رێﻜﻜەوﺗــﻦ ﻟەﺳــەر ﺋــەوەی ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ھﺎوﺷــێﻮەﯾﺎن ﻟــە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﭘەﯾﺎﻣــﯽ ﻧــەورۆزی ﺋەﻣﺴــﺎڵﺪا ھەﺑێــﺖ ،ﻟــە دوای راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ھەڵﻤەﺗﯽ ﻧــەورۆزی ﺟﺎﻣﺎﻧەﻛﺎن، ﺑەدەر ﻟــە ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚی
رۆژھەت ،ﺋەﻧﺪام و ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت ﻟە ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ﭘێﺸــﻮازﯾﯿەﻛﯽ ﮔەرﻣﯿﺎن ﻟــەو ھەڵﻤەﺗە ﻛﺮدووە، وێﻨەی ﺧﯚﯾــﺎن و ﺧێﺰاﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑــە ﺟﺎﻣﺎﻧەوە ﺑــو ﻛﺮدووەﺗەوە و ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯿﯿﺎن ﻟــە ﻧــەورۆزی ﺟﺎﻣﺎﻧەﻛﺎن ﻟە رۆژھەت دووﭘﺎت ﻛﺮدووەﺗەوە.
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ﺳﺮوود ﺳەﯾﺎﻟﯽ:
وﺷە /ﻣﺤەﻣەد ﺟەﻣﺎل ﺧﺎﺗﻮوﻧە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﺳﺮوود ﺳەﯾﺎﻟﯽ ﻟە ﺑﺎوﻛێﻜﯽ ﺧﺎﻧەﻗﯿﻨﯽ و داﯾﻜێﻜﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛﯽ ﻟە ﺷﺎری ﺑەﻏﺪا ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوە و ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻛەﻧەدا دەژﯾﺖ، ﺑەھﯚی ﺋــەوەی ﺑﺎوﻛﯽ ﻣﻮزﯾﻜﮋەن ﺑﻮوە ،ھەر ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ ﭼﻮار ﺳﺎڵﯿﯿەوە ﻟە ﭼەﻧﺪان ﺋﺎھەﻧﮕﺪا ﮔﯚراﻧﯽ ﮔﻮﺗﻮوە، ﺳــەﯾﺎﻟﯽ ﺑە ﭘێﻨﺞ زﻣــﺎن ﮔﯚراﻧﯽ دەڵێــﺖ و ﺋێﺴــﺘە ﺧﺎوەﻧﯽ ﺳــێ ﺑەرھەﻣﯽ ﺳﯿﻨﮕڵ و ﺳێ ﺑەرھەﻣﯽ ھﺎوﺑەﺷــە .ﻟە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷە“دا ﺑﺎس ﻟە ﻛﺎر و ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ دەﻛﺎت. وەك ﺳەرەﺗﺎﯾەك ﺳﺮوود ﻛێﯿە؟ ﻣﻦ ﺳــﺮوود ﺋﺎﺳــﯚ ﻧﺎﺳــﺮاوم ﺑە ”ﺳﺮوود ﺳــەﯾﺎﻟﯽ“ .ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1997 ﻟــە ﺧﺎﻧەوادەﯾەﻛﯽ ھﻮﻧەردۆﺳــﺖ ﻟە ﺷــﺎری ﺑەﻏــﺪا ﭼﺎوم ﺑــە دﻧﯿﺎ ھەڵﮫێﻨــﺎوە ،داﯾﻜــﻢ ﻛەرﻛﻮوﻛﯽ و ﺑﺎوﻛــﻢ ﺧﺎﻧەﻗﯿﻨﯿﯿە ،ﺋێﺴــﺘە ﺑﯚ ﯾەﻛﺠــﺎری ﻟەﮔــەڵ ﻣﺎڵﺒﺎﺗەﻛــەم
ڕووﻣﺎن ﻟە ﻛەﻧەدا ﻛﺮدووە و ﻟەوێ ژﯾﺎن ﺑەﺳەر دەﺑەم. ﻟە ﺧﻮێﻨﺪﻧــﺪا ﺗــﺎ چ ﻗﯚﻧﺎﻏێﻚ ڕۆﯾﺸﺘﻮوی؟ ﺗﺎ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دووەﻣﯽ ﻛﯚﻟێﮋی ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑەﺷﯽ ﻣﻮزﯾﻜﻢ ﺧﻮێﻨــﺪووە ،ﺑﯚ داھﺎﺗــﻮوش ﺣەز دەﻛەم ﻟە ﺑﻮاری ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﻟە ﻛەﻧەدا درێﮋە ﺑــە ﺧﻮێﻨﺪن ﺑــﺪەم و ﺣەز دەﻛەم ﺑﺒﻢ ﺑە ﭘﺰﯾﺸﻚ. ﺳــەرەﺗﺎی ھﺎﺗﻨﺖ ﻧﺎو ھﻮﻧەری ﮔﯚراﻧﯽ ﺑﯚ ﻛەی دەﮔەڕێﺘەوە؟ ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ ﭼﻮار ﺳﺎڵﯿﯿەوە ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﻢ ﻟە ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵﯽ
ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەﻛﺎن ﺳــەرەﺗﺎی ھﺎﺗﻨە ﻧــﺎو ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾﻤــە ،ﺑەھــﯚی ﻣﻮزﯾﻜﮋەﻧﯽ ﺑﺎوﻛﻤــەوە ﻟە ﭼەﻧﺪان ﺋﺎھەﻧﮓ و ڕێﻮڕەﺳﻢ و ﺑﯚﻧەدا ﮔﯚراﻧﯿﻢ ﮔﻮﺗﻮوە ،ھەروەھﺎ ﺑە ﭘێﻨﺞ زﻣﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﮔﯚراﻧﯿﻢ ﮔﻮﺗــﻮوە ،وەك زﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ،ﻋەرەﺑﯽ ،ﻓﺎرﺳﯽ ،ﺗﻮرﻛﯽ و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی. ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭼەﻧﺪ ﺑەرھەﻣﯽ؟ ﺧﺎوەﻧﯽ ﺳــێ ﺑەرھەﻣﯽ ﺳﯿﻨﮕڵ و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳــێ ﺑەرھەﻣﯽ ھﺎوﺑەﺷﻢ، ”ﻣﻦ ھەر ﭘێﺸﻤەرﮔەم ،ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑەھﺎری ﻋﯿﺸﻖ“ ﻧﺎوی
ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺷﻮێﻨﯽ واﻣﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑﯚﯾە ھەوڵﻤﺎن دا چ ﺣﻜﻮوﻣەت چ ﻛەﺳــﺎﻧێﻜﯽ ﺑــﺎزرﮔﺎن ،ﯾﺎرﻣەﺗﯿﻤﺎن ﺑﺪەن و ﻟە ﻻﯾەﻧﯽ داراﯾﯽ دەﺳــﺘﻤﺎن ﺑﮕﺮن، ﺑەم ﺑــێ ھﯿﻮا ﺑﻮوﯾــﻦ ،ﻛەس ﯾەك دﯾﻨــﺎری ﭘێ ﻧەداﯾﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە دەﯾﺎﻧﮕﻮت ﺧەڵــﻚ ﻧﺎﺧﻮێﻨێﺘەوە، دواﺟــﺎر ﺧﯚﻣــﺎن ﺑە ﭼــﻮار ژن ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن ﭘڕۆژەﻛە داﺑﻤەزرێﻨﯿﻦ. ﺑﺌــەو ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿــە ﻧﻮێﯿﺎﻧە ﯾﺎن ﺋــەو ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿە ﻧﻮێﯿﺎﻧە ﭼﯿﻦ ﻟەﻧــﺎو ﺋەم ﻗﺎوەﺧﺎﻧە ﻛﺘێﺒﺌﺎﻣێﺰەدا ھەﯾە؟ ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮە ژﻣﺎرەﯾﺎن ﻧﺰﯾﻜەی ﺳــێ ھــەزار و 500ﻛﺘێﺒە ،ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮون ﻟــە زﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ )ﻛﻮردی و ﻋەرەﺑﯽ و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی( ھەر ﻣﯿﻮاﻧێﻚ ﺳــەرداﻧﯽ ﺋێﺮە ﺑﻜﺎت ،دەﺗﻮاﻧێ ﺑە ﺧﯚڕاﯾﯽ و ﺑــێ ﺑەراﻣﺒەر ﻛﺘێﺒێﻚ ھەڵﺒﮋێــﺮێ و ﺑﯿﺨﻮێﻨێﺘەوە .زﯾﺎﺗﺮ ﺋــەو ﻛﺘێﺒﺎﻧەن ﻛە ﻧﺎﺳــﺮاون ﻟە
دﻧﯿﺎدا ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺑﯚ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯿﺸﻦ، ھەر ﻛەﺳــێﻚ داوای ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧێﻚ ﺑﻜﺎت ﻟە ھەر ﺷﻮێﻨێﻜﯽ دﻧﯿﺎ ﺋێﻤە ﻛﺘێﺒەﻛەی ﻟــە دەرەوەی وت ﺑﯚ دێﻨﯿــﻦ .ﺑﯚ ھەﻣــﻮو ﺗەﻣەﻧێﻚ و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺷــﻮێﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺧێﺰاﻧﻤﺎن ھەﯾــە ،ﭼﻮﻧﻜە ھەﻣﻮو ﻛەس دەﺧﻮێﻨێﺘــەوە ،ﺧﻮاردن و ﺷﯿﺮﯾﻨﯽ و ﺧﻮاردﻧەوەی ﺗێﺪاﯾە. ) ،(book clapواﺗــە )ھﯚڵــﯽ ﻛﺘێﺐ( ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﺣەزﯾﺎن ﻟە ﻛﺘێﺒە ،دەﺗﻮاﻧﻦ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﻟەﺑﺎرەی
ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﻤــﻦ ،ھەروەھﺎ ﭘڕۆژە و ﺑەرھەﻣــﯽ ﺗــﺮم ﺑــﯚ ھەواداراﻧﻢ ﻟەﺑەردەﺳــﺘە ،ﺑەم ﺟﺎرێ زووە ﺑﯚ ﺋﺎﺷﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﭘڕۆژاﻧەی ﺑە ﻧﯿﺎزم ﺋەﻧﺠﺎﻣﯿﺎن ﺑﺪەم ،ﭼﻮﻧﻜە دەﻣەوێﺖ ﻛﺎرەﻛﺎن ﺗــەواو ﺑﻜــەم و ﺑﯿﻜەم ﺑە ﺳــﻮﭘﺮاﯾﺰ ﺑﯚ ھەواداراﻧﻢ ،ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﺑەﻧﯿﺎزم ﻟــە داھﺎﺗﻮودا ﭼەﻧﺪ ﻛﯚﻧﺴێﺮﺗێﻚ ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪەم. ﭼﯚن ﺑﻮو ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﺘﺎن ﺑەﻧﺎوی ”ﭘێﺸﻤەرﮔە“ەوە ﻧﺎو ﻧﺎ؟ ”ﭘێﺸــﻤەرﮔە“ ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﺑەرﮔﺮﯾﻜــﺮدن ﻟە ﻣــﺎف و ﺧﺎك و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ﻟە ﺑﺮی ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎدا ﺷەڕ دەﻛﺎت و ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﮔەورەی ﺑەﺳەر دوژﻣﻨﺎن و ﺗﺎرﯾﻜﭙەرﺳﺘﺎن ﺑە دەﺳﺖ ھێﻨﺎوە ،وەك ڕێﺰﻟێﻨﺎﻧێﻚ ﺑﯚ ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺧﺎك و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ﺣەزم ﻛﺮد ﺳــەرەﺗﺎی ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾﻢ ﻟەو رێﮕەﯾەوە ﺑێﺖ. ﺑــەو ﭘێﯿەی دەﺗﻮاﻧــﯽ ﺑە ﭘێﻨﺞ زﻣــﺎن ﮔﯚراﻧﯽ ﺑڵێﯿــﺖ ،ﺋﺎﯾﺎ ﺑﯿﺮت ﻟــە ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدن ﻟــە ﺑەرﻧﺎﻣە
ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و ﻋەرەﺑﯽ ھﺎوﺷــێﻮەی ”ﻋــەرەب ﺋﺎﯾــﺪل و زەﭬﯚﯾﺲ“ ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە؟ ھەرﭼەﻧﺪە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺋەم ھەﻟەم ﺑﯚ ﻧەڕەﺧﺴــﺎوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑەﺷﺪاری ﺑﻜەم ﻟە ﭘﺮۆﮔﺮاﻣێﻜﯽ ھﺎوﺷــێﻮەی ”ﻋــەرەب ﺋﺎﯾــﺪل و زەﭬﯚﯾــﺲ“ ﯾﺎﺧﻮد ھەر ھەر ﭘﺮۆﮔﺮاﻣێﻜﯽ ﺗﺮی ھﺎوﺷــێﻮە ،ﺑەم ﺑــە دڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ﺋەﮔەر ﺑﻮارم ﺑﯚ ﺑڕەﺧﺴێ ﺑەﺷﺪاری ﺋەم ﺟــﯚرە ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﺎﻧــە دەﻛەم و ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﺗەواوﯾﺸﻢ ﺑەﺧﯚم ھەﯾە ﻛە ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎن ﺑە ﺳەرﻛەوﺗﻮوﯾﯽ ﺑﺒڕم، ﭼﻮﻧﻜە ﺗﻮاﻧﺎی ﺋەوەم ھەﯾە ﺑە ﭘێﻨﺞ زﻣﺎن ﮔﯚراﻧﯽ ﺑڵێــﻢ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ. ﺑــەﻛﺎم ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪی ﻛﻮرد ﯾﺎن ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺳەرﺳﺎﻣﯽ؟ ﻟە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻛﻮرد زۆر ﺑە ﺧﺎﺗﻮو ﻛﯿﮋان ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺧەﯾﺎت ﺳەرﺳﺎﻣﻢ، ھەﺳــﺖ دەﻛــەم ﺋەو ﺳــﺘﺎﯾﻠەی ﮔﯚراﻧﯽ ﭘــێ دەڵێــﻢ زۆر ﻧﺰﯾﻜە ﻟە ﺳــﺘﺎﯾﻠﯽ ﺧﺎﺗﻮو ﻛﯿــﮋان ،ھەروەھﺎ
ﻛﺘێﺒێﻜەوە ﺑﻜەن ،ﯾﺎن ﭘﺮۆﺳــەی واژووﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺘێﺒــﯽ ﺗێﺪا ﺑەڕێﻮە ﺑﺒــەن ،ﻟەﺑــﺮی ﺋــەوەی ﺑﭽﻨە ﻛﺎﻓﺘﺮﯾﺎی ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ،دەﻛﺮێ ﺋێﺮە ھەڵﺒﮋێﺮن ،ﭼﻮﻧﻜە ڕەﻧﮕە ﺷﻮێﻨﯽ
وەك ﺋێــﺮە وا ﺑــﻜﺎت ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻟەﺳــەر ﻣﯿــﻮان دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت ﺗــﺎ ﺑﺨﻮێﻨﻨەوە ،ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻜﯽ ﺋــەم ﻗﺎوەﺧﺎﻧەﯾــە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﻛﺘێﺒــەوە ھەﯾــە ،ھەروەھﺎ ڕەﭼــﺎوی ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧــﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﻤﺎن ﻛﺮدووە ،ھەوڵﻤﺎن داوە ﺧەڵــﻚ دوور ﺑﺨەﯾﻨــەوە ﻟە ھەﻣــﻮو ﺟــﯚرە دەﻣﺎرﮔﯿﺮﯾﯿەك، ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ھەوﻟێــﺮ ﻛــﻮرد و ﻋــەرەب و ﺧەڵﻜﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ زۆر ﺗێﺪا دەژﯾﻦ ،ﺋێﻤــە ﻛﺎرﻣەﻧﺪﻣﺎن ھەﯾە )ﺋەﺳﯿﻮﺑﯽ(ﯾە ،ھەروەھﺎ ﻛﺎرﻣەﻧﺪی )ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰ و ھﯿﻨﺪی و ﺋﺎﺳــﯿﺎﯾﯽ و ﻛــﻮرد و ﻋەرەب(ﻣــﺎن ھەﯾە، ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﺑــە ﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ ﺷــێﻮە ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﻣﯿــﻮان ﺑﻜەﯾﻦ. ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﺠﯿــﻞ و ﻗﻮرﺋﺎن و ﺑەراوردە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن ھەﯾە .ﺑە ھەرﺳێ زﻣﺎﻧﯽ )ﻛﻮردی و ﻋەرەﺑﯽ و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿــﺰی( ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺧﻮاردن و ﺧﻮاردﻧەوەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟە ﺷــێﻮەی ﻛﺘێﺐ ﭼــﺎپ ﻛــﺮدووە ،زۆرﺑەی ﻛەﻟﭙەﻟەﻛﺎﻧﻤﺎن ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەﺷێﻮە و ﺷــێﻮازی ﻛﺘێﺒــەوە ھەﯾە .ﻟە
ژﻣﺎرە ) ، (179ﭼﻮارﺷەم2017/ 3/ 15 ،
ھﻮﻧەر ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧﯿﯿە ﭼﻮﻧﻜە ھەر ﻣﯿﻠەﺗێﻚ ﺧﺎوەﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﻟــە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻋەرەﺑﯿﺸــﺪا زۆر ﺳەرﺳــﺎﻣﻢ ﺑە ﺧﺎﺗﻮو ﺷــﯿﺮﯾﻦ ﻋەﺑﺪوﻟﻮەھﺎب و زۆر ﺣەز ﺑەدەﻧﮕﯽ دەﻛەم. ھﻮﻧــەری ﻛﻮردی ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ ھﻮﻧــەری ﻣﯿﻠەﺗﺎﻧــﯽ ﺗــﺮدا ﭼﯚن ھەڵﺪەﺳەﻧﮕێﻨﯽ؟ ﺑەڕای ﻣﻦ ھﻮﻧەر ھەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ھەر ﺷﻮێﻨێﻚ و ھەر ﻣﯿﻠەﺗێﻚ ﺧﺎوەﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی و ﻛﻮﻟﺘــﻮور و داﺑﻮﻧەرﯾﺖ و ھﻮﻧەری ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەﺧﯚﯾەﺗﯽ. ﺑەﻧﯿﺎز ﻧﯿﺖ ﮔﯚراﻧﯽ ﺑە ﺷێﻮەزاری ﻛﺮﻣﺎﻧﺠﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜەی؟ ﺑە ﺧﯚﺷــﺤﺎڵﯿﯿەوە ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﺑە ﻧﯿﺎزم ﭼەﻧﺪ ﮔﯚراﻧﯿﯿەك ﺑەﺷێﻮەزاری ﻛﺮﻣﺎﻧﺠﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜەم. ﺟﮕــە ﻟــە ھﻮﻧەر ،ﺣــەز ﺑە چ
ﺑﻮارێﻜﯽ ﺗﺮ دەﻛەی؟ ﺟﯿﺎ ﻟە ھﻮﻧــەر و ﮔﯚراﻧﯿﮕﻮﺗﻦ ،ﺣەز ﺑە ﺑﻮاری وەرزش و ﻧﻮاﻧﺪن دەﻛەم، ﭼﻮﻧﻜــە ﯾﺎرﯾﺰاﻧﯽ ﺑﺎﺳــﻜﯿﺘﺒﯚڵﯿﺶ ﺑﻮوم ،ھەروەھــﺎ ﺋەﮔەر ﺑﯚ ﻧﻮاﻧﺪﯾﺶ داوام ﻟێ ﺑﻜﺮێﺖ ﺑەﺷــﺪاری دراﻣﺎ دەﻛەم ﺑەو ﻣەرﺟەی ﺗێﻜﺴﺘەﻛەم ﺑەدڵ ﺑێﺖ. ﺑــﯚ ﺋﺎھەﻧﮕﯽ ﺳــەری ﺳــﺎڵﯽ ﻛﻮردی ”ﻧەورۆز“ ھﯿﭻ ﭘڕۆژەﯾەﻛﺖ ھەﯾە؟ ﺑــﯚ ”ﻧــەورۆز“ و ﺳــەری ﺳــﺎڵﯽ ﻛﻮردی ﺑــە ﻧﯿﺎزم ﻟەﮔــەڵ ﭼەﻧﺪ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜﯽ ﺋﺎزﯾﺰ ﺑە ھﺎوﺑەﺷﯽ ﺑەﺷــﺪاری ﻟە ﺋﺎھەﻧﮕێﻜﯽ ﻛﻮردﯾﺪا ﺑﻜەم ،ﻛە ﻣﺎڵﯽ ﻛــﻮردی ﻟە ﻛەﻧەدا ﺋەم ﺋﺎھەﻧﮕەی ﺑــە ﺑﯚﻧەی ﺟەژﻧﯽ ”ﻧەورۆز“ ڕێﻚ ﺧﺴﺘﻮوە.
ﭼﻮار ژن ﻟە ﺷﺎری ھەوﻟێﺮ ﻗﺎوەﺧﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺟﯿﺎواز دەﻛەﻧەوە
وﺷە /ژﯾﭭﺎن ﺧﯚراﻧﯽ ڕاﭬــﺎن ﺟەﻋﻔــەر 30/ﺳــﺎڵ/ دەرﭼــﻮوی ﺑەﺷــﯽ ﺋەﻟﯿﻜﺘﺮۆﻧﯽ ﻛﯚﻟﯿــﮋی ﺋەﻧﺪازﯾــﺎری زاﻧﻜﯚی ﺳــەﺣەدﯾﻦ ،ﻟەﮔــەڵ ﺳــێ ھﺎوڕێﯽ ﺗﺮی ﺳﺎﻧێﻜە ﺑﯿﺮۆﻛەی ﻛﺮدﻧــەوەی ﻗﺎوەﺧﺎﻧەﯾەﻛــﻦ ھــﺎوﻛﺎت ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﯾﺶ ﺑێﺖ ،ﻟە ﺋﺎوەزﯾﺎن ﮔەڵە ﺑــﻮوە .ﺧﺎوەن و ﺑەڕێﻮەﺑــەری )(The book cafe ﻟەﺑــﺎرەی ﻗﺎوەﺧﺎﻧەﻛەﯾﺎن وەﻣﯽ ﭼەﻧــﺪ ﭘﺮﺳــﯿﺎرێﻜﯽ ”وﺷــە“ دەداﺗەوە. ﺑﭽﯚن ﺑﯿﺮۆﻛەی ﺋەم ﻗﺎوەﺧﺎﻧە ﻛﺘێﺒﺌﺎﻣێﺰەﺗﺎن ﻻ ﮔەڵە ﺑﻮو؟ ﭘێﺶ ﺳێ ﺳــﺎڵ ﺑﯿﺮﻣﺎن ﻛﺮدەوە ﻛﺎر ﻟەﺳەر ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﻟەم ﺟﯚرە ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟــە ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎ ) (book cafeھەﯾــە ،ﺑﮕــﺮە ﻟــە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﺋەوروﭘﺎ ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ،ﻟە ھەر ﺷــەﻗﺎﻣێﻚ داﻧەﯾەك دەﺑﯿﻨﯽ،
وﯾﺴﺘﻤﺎنﻗﺎوەﺧﺎﻧەﯾەكﺑﻜەﯾﻨەوە ﻛە ﻛﭽﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑە ﺋﺎﺳﻮودەﯾﯽ ﺗێﯿﺪا داﺑﻨﯿﺸﻦ
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ رۆژﻧﺎﻣە: رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح دەﺳﺘەی ﻧﻮوﺳەران :ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ھەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن 07701573407
ﻟە ﺑﺎﻧﻜــەﻛﺎن داوای ﻗەرزی ﺑﭽﻮوﻛﻢ ﻛﺮد ،ﺑــەم ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ زەوﯾﯿەوە ﻧەﻣﺘﻮاﻧﯽ ﻟە ﻗەرزی ﺑﭽﻮوك ﺳﻮودﻣەﻧﺪ ﺑﻢ داھﺎﺗﻮودا ﻓﺮاواﻧﺘﺮ و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری زﯾﺎﺗﺮی ﺗێﺪا ﺑەر دەﺳﺖ دەﺑێﺖ. ﺑﭙێﺘﺎن وا ﻧﯿﯿــە ﭘڕۆژەﻛەﺗﺎن ﻓﺮاواﻧە و ﺷﻮێﻨەﻛەﺗﺎن ﺑﭽﻮوﻛە ﺑﯚ ﺋەم ﭘڕۆژەﯾە؟ ڕاﺳــﺘە ﺷــﻮێﻨەﻛەﻣﺎن ﺑﭽﻮوﻛە، ﺑە ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆرﯾﺶ ﺑە ﻛﺮێﻤﺎن ﮔﺮﺗــﻮوە ،ﺋێﻤە ﻟەﺳــەر ﻣﻮوﭼە و ﺷــﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺋــەم ﭘڕۆژەﯾەﻣﺎن ﺗﺎ ﺋێﺮە ھێﻨﺎوە ،ﻣــﻦ ﻟە ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎن داوای ﻗــەرزی ﺑﭽﻮوﻛــﻢ ﻛــﺮد، ﺑەم ﺑەھــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ زەوﯾﯿەوە ﻧەﻣﺘﻮاﻧــﯽ ﻟــە ﻗــەرزی ﺑﭽﻮوك ﺳــﻮودﻣەﻧﺪ ﺑﻢ .ھﺎوﺳەرەﻛﺎﻧﻤﺎن ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯿﯿەﻛﯽ زۆری ﺋێﻤەﯾﺎن ﻛﺮدووە ،ھــەر ﭼﻮارﻣــﺎن زێڕی ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﻓﺮۆﺷﺘﻮوە ﺗــﺎ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﭘڕۆژەﻛەﻣــﺎن ﺑە ﻛﯚﺗﺎ ﺑﮕەﯾەﻧﯿﻦ ،ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدن ﺑە ﮔەل و وت و ﺑەرزﻛﺮدﻧەوەی ﺋﺎﺳــﺘﯽ ھﯚﺷــﯿﺎری ﻛﭽﺎن و ژﻧﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑەﺗﺎﯾﺒەت و ﺧەڵﻚ ﺑەﮔﺸﺘﯽ. ﺑﺌﺎﯾــﺎ ﻟــە ڕووی ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﻛﺘێﺒەوە ﺧﻮێﻨــەر ﺧﯚی دەﺗﻮاﻧێ
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺳﺎﯾﺖ: ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ
ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
19
ﻛﻮردۆ ﺷﺎﺑﺎن
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﺑﻼڤ ﭘەﯾﻚ ،ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ /ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ،ھەوﻟێﺮ
ﻛﺘێﺒەﻛﺎن ھەڵﺒﮋێﺮێ و ﺑەدووﯾﺪا ﺑﮕەڕێ ،ﯾﺎن ﺋێﻮە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ دەدەن؟ ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺧﻮێﻨەر ﺋﺎزادە و ﺧﯚﺷﻤﺎن ھﺎرﯾﻜﺎری دەﻛەﯾﻦ ﻟە دۆزﯾﻨەوەی ﻛﺘێﺒــﯽ دڵﺨﻮازی ﺧــﯚی ،ﺋێﻤە ﺗﺎﺑﻠێﺘﻤﺎن داﻧﺎوە ﻛە ﻟﯿﺴﺘﯽ ﻧﺎوی زۆرﺑــەی ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧــﯽ ﺗێﺪاﯾــە، ﺋەﻣــەش دەﺑێﺘــە ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺑﺎش ﺑــﯚ ﺧﻮێﻨەران ﺗــﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑﯚ ﻛﺘێﺒەﻛﺎن ﺑﮕەڕێﻦ. ﺑﺌﺎﯾﺎ ھەوڵﺘﺎن داوە ﺳــﻮودی ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﻟە ﻛﺘێــﺐ وەرﮔﺮن و ﻛﺘێﺐ ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘێﻜﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑەﻛﺎر ﺑﮫێﻨﻦ ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺘﺎن ﭼﯿﯿە؟ ﻧەﺧێﺮ ،ﺋێــﺮە ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧە ﻧﯿﯿە ،ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە ﻟــە ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧە و ﻗﺎوەﺧﺎﻧە، ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﻣﻮو ﻗﺎوەﺧﺎﻧەﻛﺎن ﻛﻮڕاﻧــەن ،ﺋێﻤــە وﯾﺴــﺘﻤﺎن ﻗﺎوەﺧﺎﻧەﯾەك ﺑﻜەﯾﻨەوە ﻛە ﻛﭽﺎن ﺑﺘﻮاﻧــﻦ ﺑــە ﺋﺎﺳــﻮودەﯾﯽ ﺗێﯿﺪا داﺑﻨﯿﺸﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟێﺮە ﻛﭻ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﻟەﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛﻮڕ ﺑە ﺋﺎﺳﻮودەﯾﯽ داﺑﻨﯿﺸێ ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻤﺎﻧە ﻛﭽﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﻣﺎڵ ﺑێﺘە دەرەوە و ﺑﺨﻮێﻨێﺘەوە.
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
0964(0)7502376262 0964(0)7502386262
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
20 www.wishe.net
ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە
ژﻣﺎرە ) ، (179ﭼﻮارﺷەم2017/ 3/ 15 ،
Wishe Heftenameyekî sîyasî giştîye
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ sarbaz25@yahoo.com 07502376262
wishe@wishe.net
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ
#Kurdistanwomenpower
ھەڵﻤەﺗەﻛەی ﻟەﻧﺠە ﺧەرﯾﻜە دەﺑێﺖ ﺑە ﺷﯚڕش
وﺷە /ﻛﻮردۆ ﺷﺎﺑﺎن ﻣﺤەﻣەد ﺑﻮﻋەزﯾﺰی ،ﺋەو ﮔەﻧﺠەی وﺗــﯽ ﺗﻮوﻧــﺲ ،وەك ﻧﺎڕەزاﯾﯽ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﻟێﺴــەﻧﺪﻧﯽ ﻋﺎرەﺑﺎﻧەﻛەی ﻛە ﺳــەرﭼﺎوەی ژﯾﺎﻧﯽ ﺑﻮو ،ﺧﯚی ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪ ،ﺷﯚڕﺷــﯽ وﺗەﻛەی ﻟێ ﻛەوﺗــەوە و دواﺗﺮ ﺑەھﺎری ﻋەرەﺑﯽ ﺑــەدوای ﺧﯚﯾــﺪا ھێﻨــﺎ .ﻛﭽێﻜﯽ ﻛﻮردﯾﺶ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺷﯚڕﺷێﻜﯽ ﮔــەورە ڕووﺑــەڕووی داوﻧەرﯾﺖ و ﻛﯚﺗــە ھەڵﻮاﺳــﺮاوەﻛﺎن ﺑە ڕووی ﺋﺎزادﯾﯽ ﺧﺎﻧﻤﺎن دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت. ھەﻧــﺎوی ﺷﯚڕﺷــەﻛەی ﻟەﻧﺠــە، ھەڵﻘﻮوﯾــﯽ ﺋﺎزارێﻜــﯽ ھەزاران ﺳﺎڵەﯾە ﻟە ﺑەردەم ﻛەﻟەﭘﭽەﻛﺮدﻧﯽ ژﻧــﺎن و ﻻوازﻛﺮدﻧﯿــﺎن و ﺑﭽﻮوﻛﻜﺮدﻧــەوەی ﺋەرﻛﯿــﺎن ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ”ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ و ﻟێﻨﺎﻧﯽ ﺧﻮاردن و ﺷﻮوﺷﺘﻨﯽ ﺟﻠﯽ ھﺎوﺳەر“. ﯾەﻛەم ﺟــﺎر ﻛە ﺋــەم ھەڵﻤەﺗەم ﺑﯿﺴﺖ ،ﻟە ڕێﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ھﺎوﺳەر و ﺧﻮﺷﻜەﻛەﻣەوە ﺑﻮو ،ﺑە ﺟﯚرێﻜﯽ ﺳــەرﻧﺠڕاﻛێﺶ دەﺳﺘﺨﯚﺷــﯿﯿﺎن دەﻛﺮد ،زاﻧﯿﻢ ﺑە ﺗــەواوی ﭼﻮوەﺗە ﻧــﺎو ﻣﺎﻧەوە ،ﺟﯿﺎ ﻟــە ھەﻣﻮو ﺋەو ﭼﺎﻻﻛﯿﯿﺎﻧــەی ڕێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﻮاری ژﻧﺎن دەﯾﻜەن ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە
ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە وەك ﭘێﻮﯾﺴﺖ دەرﮔەی ﻣﺎن ﺑﻜﻮﺗﻦ.
ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﭘێﺶ ھەڵﻤەﺗەﻛە ﻟەﻧﺠــە ﺧﺎوێ ،ﻛﭽێﻜــﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﭘێﺸــﺘﺮ ﭼﺎﻻﻛﯿــﯽ ﺟﯚراوﺟﯚری ﺋەﻧﺠــﺎم داوە ،ﻟەواﻧە ھەڵﻤەﺗﯽ ھﺎﻧﺪان ﺑﯚ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﻛﺘێﺐ ﻟەﮔەڵ ﭼەﻧﺪ ﺧﺎﻧﻤێﻜﯽ ﺗﺮ، ﺧﯚی ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە ﭼﯿﺮۆﻛەﻛەی دەﮔێڕێﺘەوە ،ﺋەﻛﺎوﻧﺘێﻜﯽ ﺳﺎﺧﺘە ﻟە ﺗﯚڕی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ”ﺋﯿﻨﺴﺘﺎﮔﺮام“، وێﻨەی ﺳەر ﭘڕۆﻓﺎﯾﻠەﻛەی ﺧﯚﻣﯽ ﺑﯚ ﻧﺎردووﻣەﺗەوە دەڵێﺖ :ﺣەز دەﻛەی ﺳــﻮوﻛﺖ ﺑﻜــەم؟ .وﯾﺴــﺘﺒﻮوی وەك ﭼــەك ﺑەﻛﺎری ﺑێﻨــێ ﺗﺎ وەك ﭼەﻧﺪ ﺟﺎری ﺗﺮ ﻛە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ڕووﯾﺎن داوە ،ﺑﯚ ﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﺑە ﭘﺎرە ﯾــﺎن ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺗﺮ ،ھەڕەﺷــەم ﻟێ ﺑــﻜﺎت .ﺑــەم وەك ﺧــﯚی دەڵێ ”ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑەرﭘەرﭼﻢ داﯾەوە و ﻟە وەﻣﺪا وێﻨەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﺧﯚﻣﻢ ﺑﯚ ﻧﺎرد ﺗﺎ ﺑەﻛﺎری ﺑێﻨێﺖ و ﻟەﺳەری ﻧﻮوﺳﯿﻢ :ﺋەوەش ﻣﻨﻢ ﻧەك ﺋەوەﺷﺖ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑێﺖ“. ھەڵﻤەﺗەﻛە ﭼﯿﯿە؟ دوای ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﺋەو ﭘﯚﺳــﺘە،
ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
ﺋەو ﭼەﻧــﺪ رۆژەی راﺑﺮدوو دﻧﯿﺎ ﻟە ﻻﯾەﻧﯽ دەﻧﮕﻮﺑﺎﺳــەوە ﺟەﻧﺠﺎڵﺘﺮ ﺑﻮو ﻟە ﭘێﺸــﻮوی ﺧﯚی ،ﻧەﺧﻮازە ﺋەوەی ﺑــە دەرداﻧــەوەی ﻛﺎرای ﻟە ﺑﺎری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە وەك: ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ رۆژاﻧەی ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێــﺮاق ﻟــە ﺑەرەﻧﮕﺎرﯾﯿەﻛــەی ﻣﻮوﺳڵ ،ھﺎﺗﻨﯽ ﭘێﺪا ﭘێﺪای ﺳﻮﭘﺎی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﯚ ﻋێﺮاق و دەوروﺑەری، ﯾــﺎن ﺗەﻧﮕﮋە دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯿﯿەﻛەی ﻧێﻮان ﺗﻮرﻛﯿﺎ و وﺗەﯾﻠﯽ ﯾەﻛەﺗﯿﯽ ﺋەوروﭘــﺎ ،ﻛــە روون دﯾــﺎرە ﺋەو ﯾەﻛەﺗﯿﯿــە ﻛەوﺗﻮوەﺗە دڵەڕاوﻛێ ﻟە داھﺎﺗﻮوی ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺋەو وﺗەوە ﻧەﺑﺎدا دەﻧﮕﺪاﻧﯽ )ﺑەڵێ( ﻟە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯽ ﺷــﺎزدەی ﻣﺎﻧﮕﯽ داھﺎﺗﻮودا ،ﺳــەرۆك ﺋــەردۆﮔﺎن ﺑە دەﺳــەﺗێﻜﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرﺋﺎﺳــﺎ ﺑﮕەﯾەﻧێ. ﺑــەم ﻛﯚﭼــﯽ ﯾەﻛﺠــﺎرەی ﻛەڵەﺑﻨــﻮوس ﻣﺤەﻣــەدی ﻣەﻻ ﻛەرﯾﻢ ،ﮔﺸﺖ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗەﯾﻠەی ﺑە ﻣﻦ داﯾە ﻻوە ،ھەڵﻮەﺳــﺘەی ﭘێ ﻛﺮدم ﺋﺎوڕێﻜــﯽ دواوە ﺑﺪەﻣەوە. ﻣﻦ ﺳەر ﺑە وەﭼەی ﺑەﺧﺘەوەرم، وەﭼەی ﺳﺎڵەﯾﻠﯽ ﺷێﺴﺖ ،ﺋەواﻧەی ﻛەڵەﺑﻨﻮوﺳــﺎﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺎن رۆژاﻧە ﻟەﮔەڵ ﭘێﻨــﮕﺎوی ﺑەرەوﭘێﺸــﺪا ﻧﺎﺳﯽ .ﺳــﺎﻧﯽ ﺣەﻓﺘﺎی ﺳەﺗەی
ﭘێﺸﻮو ،ﺳەردەﻣﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻦ و ژێﺮﻛەوﺗﻦ ﺑﻮون ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺪا ھەر ﻟە رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﯾﺎزدەی ﺋﺎداری 1970ەوە ﺗﺎ دەﮔﺎت ﺑە ﻧﺴــﻜﯚی ﺑــﺰاوی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن )ﭘﺎرﺗــﯽ( ﻟــە ﺋــﺎداری 1975و ﻧﺴــﻜﯚی ﺑﺰاوی ﭼەﭘــﯽ ﻋێﺮاق )ﺷﯿﻮﻋﯽ( ﻟە 1979دا .ﻣﺤەﻣەدی ﻣــەﻻ ﻛەرﯾﻢ ﻟــەو ﮔﺮێﺪەﻣەﯾەدا ﻧﺎوە ﮔەﺷــﺎوەﻛەی ﮔﯚڕەﭘﺎن ﺑﻮو. ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ ﻗەڵەﻣێﻜــەوە ﺑەرەﻧﮕﺎری ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرﯾﯿﺎﻧــەی ﺑەﻋﺲ ﺑﻮوﺑﻮوەوە .رووداوێﻚ ﺑﯿﺮم ﻧەﭼﻮوﺑێﺘەوە ،ﺳــﺎڵﯽ 1976واﺗە ﺳﺎڵێﻚ دوای ﻧﺴــﻜﯚ ،ﺑەﻋﺲ وای دەﮔەﯾﺎﻧﺪ ﺑﯚ ھەﺗــﺎ ھەﺗﺎﯾە دۆزی ﻛــﻮردی ﺑەزاﻧﺪووە ،دەﯾﻮﯾﺴــﺖ ﻧﺎوی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑە ﯾەﻛﺠﺎری ﺑﺴــڕێﺘەوە و ﺑــە )ﻧﺎوﭼــەی ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣﯽ( ﺷﻮێﻨەﻛەی ﭘڕ ﺑﻜﺎﺗەوە. ﻣﺤەﻣەدی ﻣەﻻ ﻛەرﯾﻢ ﺑە وﺗﺎرێﻚ ﺑە ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ )ﺧەﺗەﻧە ،ﺑەم ﻧەك ﻟە ﺑﻨــﺎ ﺑﯿﺒڕی( ﻟــە ﺣەوﺗﻮواﻧەی )ﺑﯿﺮی ﻧﻮێ(دا ﺑە رووﯾﺎﻧﺪا ھﺎﺗەوە. ﻧﻮوﺳــﯿﺒﻮوی” :وای ﻟــێ ھﺎﺗﻮوە ﻧﺎوﭼەی ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣــﯽ ﺑە ﻛﺎڵﯽ و ﺑە ﻛﻮوی ﺷﻮێﻨﯽ ﻧﺎوی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﮕﺮێﺘــەوە ﺑــە رادەﯾــەك ﺋەﮔەر ﺑﭙﺮﺳﻦ ﺷەڕی دارا و ﺋەﺳﻜەﻧﺪەر
ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯿەﻛﯽ زۆر ﻟەﻻﯾەن ﺧﺎﻧﻤﺎن و ﭘﯿﺎواﻧەوە ﺑﯚ ﻟەﻧﺠە دێﺖ ،ﺋەﻣەش وا دەﻛﺎت ھەڵﻤەﺗێﻚ ﻟەژێﺮ دروﺷﻤﯽ ”ﺋﯿﺘﺮ ﻧﺎﺗﺮﺳــﯿﻦ“ دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜﺎت و ھﺎﺷــﺘﺎﮔێﻜﯽ ﺑــﯚ دادەﻧــێ ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ھێﺰی ﻛﭽﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن )(Kurdistanwomenpower # و ﺗــەواوی ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك ،ﺗﻮﯾﺘەر، ﺋﯿﻨﺴــﺘﺎﮔﺮام و ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﭘێ دەﺗەﻧﺮێ .ﺑــە ھەزاران ﻛﭻ ،ﻟەﮔەڵ وێﻨەﯾەﻛــﯽ زۆر ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ،ﺋەو ھﺎﺷﺘﺎﮔە دادەﻧێﻦ و ﺋەم ﭘەرەﮔﺮاﻓەﺷﯽ ﻟەﮔەڵ دەﻧﻮوﺳﻦ: ﺋێﻤەی ﻛﭽﺎن و ژﻧﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﺋﯿﺘﺮ ﻧﺎﺗﺮﺳﯿﻦ .ﭼﯿﺘﺮ ﻟە ﺧەﻣﯽ ﺑﺮدن و ﺑوﺑﻮوﻧــەوەی وێﻨەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻧﯿﻦ. ﺋێﻤە ﺑڕوای ﺗەواوەﺗﯿﻤﺎن ﺑە ﺧﯚﻣﺎن ھەﯾە .ﻧﺎﺗﺮﺳﯿﻦ ﻟەو ھەڕەﺷﺎﻧەی ﻛە ﻟە ڕێﮕەی ﺗﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ﭘێﻤﺎن دەﮔﺎت .ﭼﯿﺘﺮ ﺋێﻤە ﻟە ﺗﺮﺳﯽ ﺑﺮدن و ﺑوﺑﻮوﻧەوەی وێﻨەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺧﯚﻣﺎن ﻧﺎﺷﺎرﯾﻨەوە. ﺗﯚی ﻛــﭻ و ژن ،ﺋەﮔەر ﻟەﮔەڵ ﺋەم ﭘەﯾﺎﻣەی ﻣﻨﺪاﯾﺖ ،ﺋەوا وێﻨەﯾەﻛﯽ ﺧﯚت ﺑە ﭘەﺑڵﯿﻚ ﻟە ﻓەﯾﺴــﺒﻮوﻛﯽ ﺧــﯚت داﺑﻨــێ و ﺋەم ﻧﻮوﺳــﺮاو و ھاﺷﺘﺎﮔە ﻟەﮔەڵﯽ داﺑﻨێ.
ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﻤﺎن ﺋەﻟﻔێﻚ ﺑﻮو ﺋﺎﺳﻮودە ﻋەﻟﯽ ،ﺧﺎﻧﻤێﻜﯽ ﺑەﺷﺪار ﻟەو ھەڵﻤەﺗەدا و ﺑــﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎرە وێﻨەی ﺧﯚی ﻟە ﺳﯚﺷﯿﺎڵ ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺑو ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﺑە“وﺷــە“ی ﮔﻮت ،ﭼﻮار ﺳﺎڵە ﻓەﯾﺴﺒﻮوك ﺑەﻛﺎر دێﻨﻢ ،وێﻨەی ﮔﻮڵ ﯾﺎن ﺋەﻛﺘەری ھﯿﻨﺪﯾﻢ ﻟەﺳەر ﭘﺮۆﻓﺎﯾﻠەﻛــەم داﻧﺎوە ،ﺑێــﺰار ﺑﻮوم ﻟەو ﺧﯚﺷــﺎردﻧەوەﯾە ،ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﻤﺎن ﺑــە ﺋەﻟﻔێﻚ ﺑــﻮو ﺗــﺎ ﺑﺘەﻗﯿﻨەوە و وێﻨــەی ﺧﯚﻣﺎن داﻧێﯿــﻦ ،ﺋەﻣە ﻧە ﺑێﺤﻮرﻣەﺗﯿﯿە ﻧە ﺧﯚﺳــﻮوﻛﻜﺮدن، ﺗەﻧﯿــﺎ ﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ دەدات ﺋێﻤــەش ھەﯾﻦ ،ﺗﺎرﻣﺎﯾﯽ ﻧﯿﻦ ،ﻣﺮۆﭬﯿﻦ ،ﭼﺎو و ﻟﻮوت و دەﻣﻤﺎن ﭘێﻮەﯾە. ﺑەم ﺳﺎرا ﺗﯚﻓﯿﻖ وەك ﺧﯚی دەڵێ، ﺋەو ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ وێﻨەی ﺧﯚی ﺑو ﻛﺮدووەﺗەوە و ﻧەﺗﺮﺳــﺎوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﯽ وا ﻧﯿﯿــە ﻟــە ﺑوﻛﺮدﻧەوەی وێﻨەﻛﺎﻧــﯽ ،ھﯿــﭻ ﺳــﻨﻮورێﻜﯽ ڕەوﺷــﺘﯽ ﺑەزاﻧﺪﺑێ .ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ”ﺑﺎ وێﻨــەی ﺧﯚﻣﺎن ﺑو دەﻛەﯾﻨەوە ،ﻧەﺑﯿﻨــە دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﻣﯚ ﻟەﻧﺎو ﺧەڵﻚ و ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﺒێﺘەوە“. ﺗﯚ ﺑڵێﯽ ﺋﯿﺘﺮ ﻗﯚﻧﺎﻏێﻚ ﺑﺒڕﯾﻦ؟ دوای ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﺋەو وێﻨﺎﻧە ﻛە ﺑەﺷــێﻮەی ”ﭘەﺑڵﯿﻚ“ ﻛﺮاون ،واﺗە
ھەﻣﻮو ﻛەس ،ﺗەﻧﺎﻧەت ھﺎوڕێﺸﯿﺎن ﻧەﺑێ ،دەﺗﻮاﻧﻦ وێﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺒﯿﻨﻦ، ﺧﺎﻧﻤﺎن ڕووﺑەڕووی ﺋەواﻧە دەﺑﻨەوە ﻛە ھەر ﻛە ﻛﭽێــﻚ دەﺑﯿﻨﻦ ،ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﺑﯿﻨﺎﺳﻦ ،داوای ھﺎوڕێﯿەﺗﯽ ﻟێ دەﻛەن. ﺷــەوﻧﻢ ﺗەھــﺎ ﺑە“وﺷــە“ دەڵێ ”ﻟەﮔــەڵ ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﻢ ﻟــەو ھەڵﻤەﺗەدا 400 ،داوای ھﺎوڕێﯿەﺗﯿﻢ ﻟە ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك ﺑﯚ ھﺎت ،ﺳــەرەﺗﺎ ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪی ﺑﻮوم ،ﻟە ﺧﯚم دەﭘﺮﺳﯽ، ﺋﺎﯾﺎ ﺋەﻣە ﻛﺎرێﻜــﯽ ﺑﺎش ﺑﻮو ﻛﺮدم، ﺋﺎﯾﺎ ﭘﯿﺎوی ﻛﻮرد دەﺗﻮاﻧێ ﻟەم ﺷﺘﺎﻧە ﺗێ ﺑــﮕﺎت ،ﺗﯚ ﺑڵێــﯽ ﺑەھﯚی ﺋەم ھەڵﻤەﺗەوە ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﻗﯚﻧﺎﻏێﻚ ﺑﺒڕﯾﻦ و وەك ﻛﭽﺎﻧﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو، ﺑﯚ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﮋﯾﻦ؟“. ”دواﺗﺮ ﮔەﯾﺸــﺘﻤە ﺑڕﯾﺎرێﻚ ﻟەﮔەڵ ﺧﯚﻣﺪا ﻛە ﺋﯿﺘﺮ واز ﻟــە دڵەڕاوﻛێ ﺑێﻨﻢ ،ﺟــﺎران ﻛﺎﺗێﻚ ﻛﻮڕێﻚ داوای ھﺎوڕێﯿەﺗﯽ ﻟێ دەﻛﺮدم ،ﻟە ﺗﺮﺳــﺎ دەﻟەرزﯾــﻢ ،ﺋێﺴــﺘە دوای ﺋەوەی ﺑە ﺧﯚم ﮔــﻮت ﺋﯿﺘﺮ ﺑەﺳــە )ﺋﯿﺘﺮ ﻧﺎﺗﺮﺳــﯿﻦ( ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺧﯚﺷﯽ داوای ھﺎوڕێﯿەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﻢ دەژﻣﺎرد ،ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﺳــەﯾﺮ ﺑﻜەم ﻧﺎوی ﭼﯿﯿە و ﻛێﯿە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەﻣﺎﻧە ھﺎوڕێ ﻧﯿﻦ، ﻛﯚﻣەڵێ ﺑﺮﺳﯿﻦ“ ﺷەوﻧﻢ وای ﮔﻮت.
ﺋﯿﺘﺮ ﻧﺎﺗﺮﺳﯿﻦ
ﻟەﻧﺠە ﺧﺎوێ
ﺋەو ﻛەﺳــەی ﺋەو ﻛﺎراﻧە دەﻛﺎت ،ﺧﯚی ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿــە و دەزاﻧﻢ ﻛﯚﻣەڵﮕە و ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﺧــﺮاپ ﺑەرھەﻣﮫێﻨەری ﺋەم ﺟــﯚرە ﺗﺎﻛەﯾە .ھەر ﺧﯚی دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺋەم ﺗﺎﻛە ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋــەو داﺧﺮاﻧەﯾە ﻛە ”ﻓﺮۆﯾﺪ“ ﻟێﯽ دەدوێﺖ! ﻟێﺮەوە ﺑە ﻛﭽﺎن و ژﻧﺎن دەڵێﻢ ”ﺋﯿﺘﺮ ﺑﺎ ﻧەﺗﺮﺳﯿﻦ“. زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ﻛە ﺋێﻤە ﻧەﺗﺮﺳــﺎﯾﻦ ﺋەم دﯾﺎردەﯾە ﻧﺎﻣێﻨێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوان ﺋﯿﺶ ﻟەﺳەر ﺗﺮﺳــﯽ ﺋێﻤە دەﻛەن .ﺋێﻤە ﻛە ﺧﯚﻣﺎن ﻟە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﭘﺎك و ڕاﺳــﺖ ﺑﻮوﯾﻦ ،ﺑوﺑﻮوﻧەوەی وێﻨەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺗﺮ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺋێﻤە ﺳــﻮوك و ﺑێ ڕەوﺷــﺖ ﺑﻜﺎت .ﺋێﻤە دەﺑێﺖ ﺑەھێﺰ ﺑﯿﻦ .ﺋەم ﻛێﺸــەﯾە ﺗێﭙەڕێﻨﯿﻦ .ﺋﯿﺘﺮ ﺑﺎ ﻧەﺗﺮﺳــﯿﻦ .ﺗﺎ ﻛەی دەﻣﻮﭼﺎوی ﺧﯚﻣﺎن ﺑﺸﺎرﯾﻨەوە ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻛﭽﯿﻦ؟ ”ﺑﺎ ﺑــەرەو ڕووی ﺋــەم دﯾﺎردەﯾــە ﺑﻮوەﺳــﺘﯿﻨەوە و ﺑەھێــﺰ ﺑﯿﻦ .ﺑﺎ ﻛﭽەﻛﺎﻧﯿﺸﻤﺎن ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﺑەھەﻣﺎن ﺗﺮﺳەوە ﺑەﺳەر ﻧەﺑەن .ﺋەرﻛﯽ ﺋێﻤەﯾە ﻛﯚﺳــﭙەﻛﺎن ﺑﺸــﻜێﻨﯿﻦ ﺑﯚ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻛە ﺗﯚ ﺗﺮﺳﻨﯚك ﺑﯿﺖ ،ﺳﺒەی ﻛﭽەﻛەت ﺑﺎﺟەﻛەی دەدات .ﺋﯿﺘﺮ ﺑﺎ ﻟەﺳەر ﺗﺮﺳەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻧەﻛﻮژرێﯿﻦ ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋێﻤە ﺟەﺳﺘە و ﺷێﻮە و ڕووﺧﺴﺎرﻣﺎن ﻣﻮڵﻜﯽ ﺗەواوی ﺧﯚﻣﺎﻧﻦ“ ﻟەﻧﺠە وای ﮔﻮت.
ﻣﺤەﻣەدی ﻣەﻻ ﻛەرﯾﻢ ﻟــە ﻛــﻮێ رووی داوە؟ ﺑڵێﯿﻦ ﻟە ﻧﺎوﭼەی ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣﯿﺪا“. ﺗﺎرﯾﻖ ﻋەزﯾﺰ ﺋــەو دەﻣە وەزﯾﺮی راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــﻮو. ﺑﯿﺮوەھێﻨﺎﻧێﻜﯽ دا ﺑەو ﺣەوﺗﻮواﻧەﯾە و وﺗﺒــﻮوی دەﺑــێ ﻟــە ﻻﭘەڕەی ﺑەرﮔﯿﺸــﺪا ﺑوی ﺑﻜەﻧەوە .دﯾﺎر ﺑﻮو ﺑەو ﻧﻮوﺳــﯿﻨەی ﻣﺤەﻣەدی ﻣەﻻ ﻛەرﯾــﻢ ھﺎر ﺑﻮوﺑــﻮون .ت. ﻋەزﯾــﺰ وﺗﺒــﻮوی ﻟەﻣــەوﻻ ھەر ﻧﻮوﺳــﯿﻨێﻚ ﺑــە ﻛــﻮردی ﻟــەم ﺑەوۆﻛەدا ﺑﻮەﺷێ دەﺑێ ﻟە ﺑەﺷە ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛەﯾــﺪا وەرﮔێڕاﻧەﻛەی ھەﺑێ .ھــەر ﻟە ﺑﺎرەی )ﺑﯿﺮی ﻧﻮێ: اﻟﻔﻜﺮ اﻟﺠﺪﯾﺪ(ەوە ﺋەم رووداوەش دەﮔێڕﻣەوە :ﺑﻨﻮوﺳــێﻜﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑە ﻧﺎوی ﯾﻮوﺳــﻒ ﺋەﻟﺴــﺎﺋﯿﻎ ،وا ﺑﺰاﻧﻢ ﻛﺎوراﯾەﻛﯽ ﻣﻮوﺳڵﯽ ﺑﻮو ،ﻟە دواﻻﭘەڕەی ﺑەﺷە ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛەدا ﺑــە دەﺳــﺨەﺗﯽ ﺧــﯚی ھەﻣﻮو ﺣەوﺗﻮو ﺑە درێﮋای ﺳﺎن وﺗﺎرێﻜﯽ دەﻧﻮوﺳــێ .ﻟــە ھەرەﺳــەﻛەی ﺳــﺎڵﯽ 79دا ﺋەوﯾﺶ رﻣﺎ و ﺑﻮو ﺑە ﻧﯚﻛەر .ﺳــﺎڵەﯾﻠﯽ ھەﺷﺘﺎ ھەﻣﻮو ﺣەوﺗﻮوێﻚ وﺗﺎرێﻜﯽ ھﯿﭽﻮﭘﻮوﭼﯽ ﻟە )ﺋەﻟﯿﻔﺒﺎدا( ﺑودەﻛﺮدەوە .ﺳﺎڵﯽ 89ﯾﺎن 90ﺟﺎرێﻚ ﻟەو ﺟﺎرەﯾﻠەی ﻣﺤەﻣــەدی ﻣــەﻻ ﻛەرﯾﻤــﻢ ﻟە ﺑەﻏــﺪا ﺑﯿﻨــﯽ ،وﺗﯽ ﻟــەو رۆژاﻧە
ﻟە ﻛﯚڕێﻜــﺪا ﻛەوﺗﻤە ﺗەﻧﯿﺸــﺖ ﯾﻮوﺳﻒ ﺋەﻟﺴﺎﺋﯿﻐەوە .وﺗﯽ ﺋﺎوڕی داﯾەوە و ﺳوی ﻟێ ﻛﺮدم ،ﭘﺎﺷﺎن ﭘﺮﺳﯿﺎری ﻛﻮرد” :ﺋﻮﺳﺘﺎد ﻣﺤەﻣەد رەﺋﯿﺖ ﺑە ﻣﻨﯽ ﺋێﺴﺘﺎ ﭼﯿﯿە؟ وﺗﯽ: ﻣﻨﯿﺶ وﺗﻢ رەﺋﯿﻢ ﺑە ﺗﯚی ﺋێﺴــﺘﺎ وەك رەﺋﯿﯽ ﭘێﺶ ﺑﯿﺴــﺖ ﺳــﺎڵﯽ ﺧﯚﺗە ﺑە ﻛەﺳــێﻜﯽ وەك ﺋێﺴﺘﺎی ﺧــﯚت“ .رەﻧﮕە ﺋــەم رووداوەﯾﻠە ﺑﯚ وەﭼەی ﺋێﺴــﺘﺎی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﺳﺘێﻚ ﻧەورووژێﻨﻦ ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻟە دڕﻧﺪاﯾەﺗﯿﯽ ﺑەﻋﺴﺪا ﻧەژﯾﺎون. ﻟە ﺷەڕی ﻋێﺮاق ﺋێﺮاﻧﺪا 1980-88 ھەﻣﻮو ﺑەرﺷــەوێﻚ راﮔەﯾﺎﻧﺪێﻜﯽ ﺳــەرﺑﺎزﯾﯿﺎﻧە ﻟە ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاﻗەوە ﻟە ﺑﺎرەی ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺋەو رۆژە دەردەﭼــﻮو .راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﭘﺸــﺘﯽ ﺑــە رەواﻧﻮێﮋﯾــﯽ زوان دەﺑەﺳــﺖ ﻟە ﺑەرﺋــەوەی ﺑەرەی ﺷەڕ ھەﻣﻮوی دۆڕان و داڕﻣﺎن ﺑﻮو. ﺋەوان دەﯾﺎﻧﻮﯾﺴﺖ ﺑەو رەواﻧﻮێﮋی و وﺷەﻛﺎرﯾﯿە ﺗێﺸﻜﺎن ﺑﺸﺎرﻧەوە .ﻟە ﺣەوﺗﻮواﻧەی ﺋەﻟﯿﻔﺒﺎدا ،ﻣﺤەﻣەدی ﻣەﻻ ﻛەرﯾﻢ ھﺎﺗﺒــﻮو وﺗﺎرێﻜﯽ ﻟە ﺑﺎرەی ﭼەﻧﺪان ھەڵەی زواﻧەﻛﯿﯽ ﺋەو راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧە ھەﻣﻮو رۆژەﻛﯿﯿەوە ﻧﻮوﺳــﯿﺒﻮو .ﺋەوەش ھەر ﺟﯚرێﻚ ﺑــﻮو ﻟە ﯾــﺎری ﺑە ﺋﺎور راﺳــﺘﯿﺖ دەوێ .ﻣــﻦ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1985ەوە
ﻣﺤەﻣەدی ﻣەﻻ ﻛەرﯾﻤﻢ ﻧﺎﺳﯽ و ﺑﯚ ﯾەك ﺟﺎرﯾﺶ ھەﺳﺘﻢ ﻧەﻛﺮد ﻟە ژﯾﺎﻧﯿﺪا ﻟە ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﭘﺮﯾﻨﮕﺎﺑێﺘەوە. ﻣﻦ ﻟە ﻛﺎری رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﺪا ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﺤەﻣــەدی ﻣــەﻻ ﻛەرﯾﻤــﻢ ﺑە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ زاﻧــﯽ و ﺑە ھەﺳــﺘﯽ ﻛﺎﻧﮕەی دڵﯿﺸــەوە ﺑە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﺑﺎﻧﮕﻢ ﻛﺮد .ﺋەو ﻟە ﺳﺎڵەﯾﻠﯽ ﺣەﻓﺘﺎ و ھەﺷﺘﺎدا ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ﭼﺎﭘﯽ ﺳەﺗﺎن ﻛﺘێــﺐ و ﻛــﯚوار و ﺣەوﺗﻮواﻧەی ﻛﻮردﯾﯽ ﻟە ﺑەﻏﺪا ﮔﺮﺗە ﺋەﺳﺘﯚ ،ﻟە ھەﻣﻮوﺷــﯿﺪا ﺑە رێﻨﻮوس و زواﻧﺪا ﭼﻮوەوە ﺑێ ﺋــەوەی ﻧﺎوی ﺧﯚی داﺑﻨێ ﻣەﮔەر زۆر ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮوﺑێ. ﻟە ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوەی دەزﮔﺎی ﺋﺎراﺳﺪا ﻣﻨﯿﺶ ﺋەو رێﺒــﺎزەم ﮔﺮﺗە ﺑەر .ﻟە ﺑﻨەﺗﺎی ھەﺷــﺘﺎﯾەل و ﺳەرەﺗﺎی ﻧەوەﺗەﯾﻠــﺪا ﻟەﮔــەڵ ﮔﻮﺷــﺎد ﺣەﻣەﺳــەﻋﯿﺪ ﻟە ﻣﺎڵﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺣەﻣــەدا ﻟە ﺑەﻏــﺪا ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻚ ﯾەﻛﺘﺮﻣــﺎن دەﮔﺮﺗــەوە .وا دەﺑﻮو ﺧﯚی دەھﺎت ﺑە دواﻣﺪا ﻟە ھﯚﺗێﻞ و راﭘێﭽﯽ ﻣﺎڵﯽ ﺧــﯚی دەﻛﺮدم. ﺗﺎزە ژﻧﯽ ھێﻨﺎﺑﻮو ،ﮔەﺷــﺎﺑﻮوەوە ﻧﯚﺑەرەﻛەی ھەڵﮕﺮی ﻧﺎوی ﺑﯿﺎرەﯾە. ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯽ ﺑە ھەوراﻣﺎﻧــﯽ زێﺪی ﻣﻨﺪاڵﯿﯿــەوە دەﻛــﺮد ھەرﭼەﻧﺪە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻣــەﻻ ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾﻤﯽ ﻣﻮدەڕﯾﺴﯽ ﺑﺎوﻛﯽ ﻟە ﺳەردەﻣێﻜﯽ
زوودا ﻟــە ﻗــەدزەوە ھــەواری ﮔﻮاﺳﺘﺒﻮوەوە ﺋەوێ. ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻣەﻻ ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾﻢ ﺟﮕە ﻟەوەی ﺑﻨﻮوﺳێﻜﯽ ﻧﺎوداری ﻛﻮرد ﺑﻮو ،ھەروەھــﺎ ﺑﻨەواﻧە )ﻣەرﺟەع( ێﻜﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﮔــەورە ﺑﻮو ﻧەك ھەر ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﮕﺮە ﺑﯚ ﻋێﺮاﻗﯿﺶ. ﺑەم دواﯾﯿﯿﺎﻧە ﺟﺎرێﻚ ﻟە ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﺣەﻣەم ﭘﺮﺳــﯽ :ﺋەرێ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﺑﺎوﻛﺖ ﻟەو ﭘﻠە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەدا و ﺋێﻮەش ﺑەم ھەﻣــﻮو ﭼەﭘﺎﯾەﺗﯿﯿەوە ﭼﯚن ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛﺘــﺮدا ﮔﻮﻧﺠﺎﺑﻮون؟ وﺗﯽ ﺟﺎروﺑﺎرێﻜﯽ ﻛەم ﺑﻮوە ﺑﺎوﻛﻢ ﺳــﻮوﻛە ﮔﻠە ﯾﺎن ﺳــﻜﺎﯾەﻛﯽ ﻟە ﺑــﺎرەی ﻧﻮوﺳــﯿﻨێﻜﯽ ﻣﻨەوە ھەﺑــێ .وﺗﯽ ﺋەو ﺳــﻮوﻛە ﮔﻠە و ﺳﻜﺎﯾەﺷــﯽ ﻻﺑەﻻ ﭘــێ دەوﺗﻢ. راﺳﺘە ،ﺋەواﻧەی ھەڵﮕﺮی ﺋەرﻛﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﻣﺮۆﭬﯿﯿﺎﻧــەن، ﺑﯿﺮوﺑﺎوەڕﯾﯿــﺎن ھەرﭼﯿﯿەك ﺑێﺖ، دواﺟﺎر ھەﺳــﺖ ﺑــە رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻧێﻮاﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﻛەن .ﺋەواﻧەش، ﻛە ﺟﯿﺎوازﯾﯽ ﺑﯿﺮوﺑــﺎوەڕ دەﻛەن ﺑە ﻣﺎﻛەی ﻣﻠﻤﻼﻧە و ﻟە ﺳﯚﻧﮕەی ﺋەم ﻣﻠﻤﻼﻧەﯾەوە ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﭘێﻨﮕﺎوێﻚ ﺑﭽﻨــە ﭘێــﺶ ،ﺋەواﻧــە ھــەر ﻟە ﺑﻨەڕەﺗەوە ﺋەرﻛێﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯿﺎن ﻻ ﻧەﺑــﻮوە ﺗــﺎ ﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ﺑﺪەن. ﻣﺤەﻣــەد ﻣەﻻ ﻛەرﯾــﻢ ﻟە وﺗﻨﯽ
دﯾﻤﺎ و ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺧﯚی ﻟە :دﯾﺮۆك، ﺗﯚرە )ﺋــەدەب( ،زوان ،رێﻨﻮوس، ﺳﯿﺎﺳــەت و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﺪا ﺳڵﯽ ﻟە ﻛەس و ﻟــە ھﯿﭻ ﻧەدەﻛﺮدەوە. ﻟە ﻣﺎوەی ﺷێﺴﺖ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﭼەﻧﺪان رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﻛﺮد، ﻟە زۆرﯾﺎﻧﺪا ﮔﯚی ﮔﺮەوەی ﺑﺮدەوە ﻟە ﺳــﯚﻧﮕەی ﺋەوەی ﻟە ھەردوو ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﺳــەردەﻣﯿﺪا ﺗﯚﻗەن ﺑﻮو. ﻟــە ﺑﻨەﺗــﺎی ﺋــەم وﺗــﺎرەدا ،ﺑە ﺳــەرھﺎﺗێﻜﯽ ﻣﻨﺪاڵﯿــﯽ ﺧــﯚم دەﮔێڕﻣەوە :ﻛــەی ﺟﺎری ﯾەﻛەم ﻣﺤەﻣەدی ﻣەﻻ ﻛەرﯾﻤﻢ ﻧﺎﺳــﯽ؟ ﺳــﺎڵﯽ 1971ﺗــﺎزە ﭼﻮوﺑﻮوﻣــە ﺑــەر ﺧﻮێﻨــﺪن .ﻟەواﻧەﯾــە ﭘﯚﻟﯽ ﺳــێﯿەﻣﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ﺑﻮوﺑــﻢ. ﻻوێﻜﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛەی ﺋێﻤە ﻟە ﺷــﺎر دەﯾﺨﻮێﻨﺪ ،ﺑﯚ ﭘﺸــﻮوی ﻧﯿﻮەﺳﺎڵ ﮔەڕاﺑــﻮوەوە .رۆژێﻜﯽ ﺳــەرﻣﺎ و ﺳﯚڵە ﺑﻮو ،ﻻوەﻛەی ﮔﻮﻧﺪ دوێﻨێ ﺷێﻮان ھﺎﺗﺒﻮوەوە و ﺑەم ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿەوە ﺑﻮوﺑﻮوەوە ﺑە ﺷﻮان .ﺋێﻤەی ﻣﻨﺪاڵ راﻣﺎن ﻛــﺮدە ﻻی ،ﺋــەو ﻟەﮔەڵ ﮔﯚﭘﺎڵەﻛەﯾــﺪا ﻛﺘێﺒێﻜﯿﺸــﯽ ﺑە دەﺳﺘەوە ﺑﻮو .ﻣﻨﺪاڵ ﻛﺘێﺒەﻛەﻣﺎن ﻟە دەﺳــﺘﯽ راﭘﺴــﻜﺎﻧﺪ) :ﻟﯿﻨﯿﻨﯽ ﻣەزن ،وەرﮔێڕاﻧﯽ ﻣﺤەﻣەدی ﻣەﻻ ﻛەرﯾﻢ(.