دۆﺳﯿە ..ﮔﯚڕان ﻟە دووﻓﺎﻗﯿﯽ ﮔﻮﺗﺎر و ھەڵﻮێﺴﺘﺪا
10
”وﺷﻪ“ ﺷﻮێﻨﯽ 32ﺑﺎرەﮔﺎی ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﻟە ﻣﻮوﺳڵ ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت 5
ﻛﭽێــﻚ ﻟە ﭘێﻨــﺞ ﻣﺎﻧﮕﯿﯿــەوە ﺑە ﺷﻮو دەدرێﺖ
15
ھەوراﻣﺎن ﺑﻨﻜەی ﺋﺎﮔﺮﻛﻮژێﻨەوەی ﻧﯿﯿە
14
ﺧەﺗﯽ ﻣﺎﻣﻠێ ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﺧﺎﻟﻘﯽ دەﻛﺮێ
18 ﻣﻮژدێﻦ:
داھێﻨەری ﻓەﻟﺴەﻓەی ڕووﺗﺒﻮوﻧەوەم
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر ژﻣﺎرە ) ، (185ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 10 ،
ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە
www.wishe.net
19
ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە
ھﺎوﺳەرۆﻛﯽ ﺗەﭬﮕەری ﺋﺎزادی:
ﻛﭽﺎﻧﯽ ﺑەﺷە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەڕە و ﻟەﺷﻔﺮۆﺷﻦ
8
ﻣﺮﯾﺸﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺧﻮاردن ﻧﺎﺷێ ﺑـــــــەﭘێﯽ رێﻨﻮێﻨﯿﯿــە ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎن، ھــەر ﻣﺮﯾﺸــﻜێﻚ ﻟــە ﯾەﻛێــﻚ ﻛــە ﻟــە ﻛێڵﮕــە ﭘەﻟەوەرﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺑەﺧێــﻮ دەﻛﺮێﺖ ،ﻧﺎﺑێ زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 45رۆژ ﺗەﻣەﻧــﯽ ھەﺑێﺖ و ﻛێﺸــﯽ ﻟە ﻛﯿﻠﯚ و ﻧﯿﻮێــﻚ ﺑــﯚ دوو ﻛﯿﻠﯚﮔﺮام زﯾﺎﺗــﺮ ﻧەﺑێﺖ ،ﺑە ﭘێﭽەواﻧــەوە ژەھــﺮاوی دەﺑێﺖ ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە زۆرﯾﻨــەی ﺋــەو ﻣﺮﯾﺸــﻜﺎﻧەی ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻓﺮۆﺷﺮێﻦ ﻛێﺸﯿﺎن ﻟە ﺳێ ﻛﯿﻠﯚ زﯾﺎﺗﺮە.
12
ﮔﯚڕەﭘﺎﻧێﻜﯽ زاﻧﻜﯚی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ..ﻓﯚﺗﯚ :ﮔێﺘﯽ
21ژﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘەك دەﺧﺎت 3ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺖ ﮔﯿﺮاون
ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﻛﺎروﺑــﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ رای دەﮔەﯾەﻧﻦ ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەﻛەﯾﺎن ﻟە ﭘﺸﻜﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،ﮔەﺷﺘﯽ دەرەوەی وﺗــﯽ ﻛﺮدووە و ﺑەو ھﯚﯾەوە ﻟﯿﮋﻧەﻛەﯾﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﻛﯚ ﺑﺒێﺘەوە و
ﭘەﻛﯽ ﻛەوﺗﻮوە .ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺳەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەﻛە ”ﻏﯿﺎب دەدەن“ .ھﺎوﻛﺎت ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛەن ﻛە ﺋەﻧﺪاﻣەﻛەی ﻛﯚﻣەڵ ﺑﯚ ﻛﺎری ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚی ﻟە دەرەوەﯾە.
ﻣﺨﺎﺑﻦ »ﮐﻮرد ﻧﯿﯿە ﻟە ﻣﺎڵ« ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
17
دوو ﺣەل
5
ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ
دﯾﻤــەن ﻣﺤەﻣــەد ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﭼﺎﻛﺴــﺎزی و ﻧێﻮﺟەواﻧﺎﻧــﯽ ھەوﻟێــﺮ ﻟە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷــە“دا ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ،ﺋێﺴﺘە 21ﺋﺎﻓﺮەت ﺑە ﻣﺎدەی ﺗﯿــﺮۆر ﮔﯿﺮاون و ﻟــە ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿەﻛەی ﺋەواﻧﺪا ﭼﺎودێــﺮی دەﻛﺮێــﻦ .ﺋــەو ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــە ﺑﭽﻮوﻛﯽ ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﻛەﯾﺎن دەﻛﺎت و ﺑە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻛێﺸەی ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ دادەﻧێﺖ.
8
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
2
ژﻣﺎرە ) ، (185ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 10 ،
وﺷە /ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎن ﺑــەردەوام ﺑــﺎس ﻟە ﮔەڕاﻧــەوەی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ دەﻛەن، دوای ﻧەﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎراك ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ و ھﺎﺗﻨە ﺳــەر ﺣﻮﻛﻤﯽ دۆﻧﺎڵــﺪ ﺗﺮەﻣﭗ. ﺋەﻧﺪاﻣێﻜــﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ و ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێــﺮاق دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە ڕۆژ دوای ڕۆژ ھێــﺰی زﯾﺎﺗــﺮی ﻣﺎرێﻨــﺰی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻟەژێﺮ ﻧﺎوی ڕاوێــﮋﻛﺎری ﺳــەرﺑﺎزی دەﮔەﻧە ﻋێﺮاق ،ﺋەﻣەش ﺑــﯚ ﺑەرﮔﺮﺗﻨە ﻟە ﺋێﺮان و ﺳﯿﺎﺳەﺗەﻛﺎﻧﯽ ،ﺟﻤﻮﺟﯚڵﯽ ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌە دوای ھﺎﺗﻨﯽ ﺗﺮەﻣــﭗ % 90ﻛــەم ﺑﻮوەﺗەوە و ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯽ دەﻛﺮێ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﻨﻜەی ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻧﺎوﭼــە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاق ﺑﻜەﻧەوە. ﻣﺎرێﻨﺰی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟەژێﺮ ﻧﺎوی ڕاوێﮋﻛﺎر دەﮔەڕێﻨەوە ھەرﭼەﻧﺪە ﺋﺎﻣــﺎرە ﻓەرﻣﯿﯿەﻛﺎن
دەﯾﺎن ﺑﻨﻜەی ﺳەرﺑﺎزی ﻟە ﻋێﺮاق دەﻛﺎﺗەوە
ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻋێﺮاق داﮔﯿﺮ دەﻛﺎﺗەوە
ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــە ﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﻨــﺞ ھەزار ﺳــەرﺑﺎزی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾــﯽ ﻟــە ﻋێــﺮاق دەﻛەن ﻛە ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن ﺋەرﻛﯿــﺎن ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺑﺎڵﻮێﺰﺧﺎﻧە و ﻛﻮﻧﺴــﻮڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾــە و ﺋــەوەی ﺗﺮﯾــﺶ ڕاوێــﮋﻛﺎری ﺳــەرﺑﺎزﯾﻦ و ﻣەﺷــﻖ و ڕاھێﻨﺎن ﭘێﺸﻜەﺷــﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاق دەﻛەن ،ﺑەم ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧــەوە ،ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 10ھەزار ﺳەرﺑﺎزن و دوای ھﺎﺗﻨﯽ ﺗﺮەﻣﭗ ﺑەردەوام ژﻣﺎرەﯾﺎن ڕوو ﻟە زﯾﺎدﺑﻮون دەﻛﺎت. ﺷــﺎﺧەوان ﻋەﺑــﺪو ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ و ﺑەرﮔــﺮی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق، ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت، ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟــە ﻋێﺮاق زﯾﺎدﯾﺎن ﻛﺮدووە و ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺑﻨﻜەی ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ ”ﻋەﯾﻦ ﺋەﺳەد“ ھەزار و 300ﺳەرﺑﺎزی ﺗﺮﯾﺎن زﯾﺎد ﻛﺮدووە و ﻟە ﻧﺎوﭼەی ”ﺳەرﺳﺎر“ﯾﺶ 150 ﺳەرﺑﺎزی ﺗﺮ ھﺎﺗﻮون.
ﯾﺎﺳﺎی دەﺳﺘەی ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﺳڕ ﻛﺮاوە زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﺋەﻣە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧﻮێــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾە ﺑــە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺗﺮەﻣــﭗ، ﺳﻮودﯾﺸــﯿﺎن ﻟــەو ﺑڕﮔەﯾــەی ڕێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﺗەﻧﺎھﯿــﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2011ی ﻧێﻮان ﻋێﺮاق و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ وەرﮔﺮﺗــﻮوە ﻛــە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ دوای ﭼﯚڵﻜﺮدﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺶ ﭘﺎﺑەﻧﺪە ﺑە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﯚﺟﺴﺘﯽ ﺑﯚ ھێﺰەﻛﺎن ،ﺑﯚﯾە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻟەژێﺮ ﻧﺎوی ڕاوێﮋﻛﺎری ﺳــەرﺑﺎزی ھێــﺰی زﯾﺎﺗﺮی ڕەواﻧــەی ﻋێﺮاق ﻛﺮدووە ،ﺑــەم ﺳــەرﺟەﻣﯿﺎن ﺳــەرﺑﺎزی ھێــﺰی ﻣﺎرێﻨــﺰی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎن ﺑەﻧــﺎوی ڕاوێﮋﻛﺎری ﺳــەرﺑﺎزی ھێﻨﺮاون ،ﺗﺎ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑە ڕەزاﻣەﻧــﺪی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻧەﻛﺎت ،ﻟەم ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕەی ڕاﺑﺮدوو
ژﻣﺎرەی ھێﺰەﻛﺎن زۆر زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻮوﻧە، ﺋەﻣەش ﮔﻮﻣﺎﻧــﯽ ﻻی ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ و ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺳــەرﺑە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺷــﯿﻌەﻛﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮد. ﺑﯚ ﮔەڕاﻧەوە ڕەزاﻣەﻧﺪی ﺑەﻏﺪا وەرﻧﺎﮔﯿﺮێ ﻟەﺑﺎرەی ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ڕەزاﻣەﻧﺪی ﺣﻜﻮوﻣەت و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚ ﮔەڕاﻧــەوەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑــﯚ ﻋێــﺮاق ،ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرە، ڕای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ھﯿــﭻ ﻛﺎت ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ڕەزاﻣەﻧﺪی وەرﮔﺮﺗــﻦ ﻧەﺑﻮوە ﻟە ﻋێــﺮاق ﺑﯚ ھﺎﺗﻨــەوە ،ﺷــەڕی ﮔەردەﻟﻮوﻟﯽ ﺑﯿﺎﺑﺎن و ﺷەڕی ڕووﺧﺎﻧﯽ ﺑەﻋﺲ
و ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧــﯽ داﻋــﺶ و ﻧﺎردﻧﯽ ھێﺰ ﺑﯚ ﻋێﺮاق و ﺳﻮورﯾﺎ ،ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮوﻧــەن ﻛــە ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺑەﺑێ ڕەزاﻣەﻧﺪﯾﺶ دەﺗﻮاﻧێ ﺑﮕەڕێﺘەوە، ﻟەو ﺑڕواﯾــەدام ژﻣﺎرەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑەوەﻧﺪەش ﻧﺎوەﺳــﺘێ، ﺑەڵﻜﻮ زﯾﺎﺗﺮ دەﺑــێ ،ﭘێﺶ ﺋەوەی ڕووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوە ﻟە ﻧێﻮان ﺷﯿﻌە و ﺳﻮﻧﻨە ﯾﺎن ﻛﻮرد و ﻋەرەب ،ھێﺰی زﯾﺎﺗﺮﯾﺎن دێ و ﺋەو ھێﺰاﻧەش ﻟەو ﺷــﻮێﻨﺎﻧە داﻧﺮاون ﻛە ﺳــﻨﻮورن، ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﻋێﺮاق ﺗﺎ دەﮔﺎﺗە ﺋەﻧﺒــﺎر و ھێڵﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺗﺎ ﺋﻮردن ﻛە ﺳﻨﻮوری ﺳــﻮﻧﻨەن درێﮋ دەﺑێﺘەوە و ﻟەﻻی دﯾﺎﻟەوە ﺗﺎ ﻗەرەﺗەﭘە و ﻛەرﻛﻮوك و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﻨﻜەی ﺳەرﺑﺎزی ﻟێ دروﺳﺖ دەﻛﺮێ. ﺑەﮔﻮێﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷە“ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ دەﺳــﺘﯽ ﺑە ﻛﺮدﻧەوەی ﺑﻨﻜەی ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻧﺎوﭼە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻛﺮدووە ،ﭘێﻨﺞ ﺑﻨﻜە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻟە ﻛەرﻛﻮوك
دوای ھﺎﺗﻨﯽ ﺗﺮەﻣﭗ ﺟﻮوڵەی ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ % 90ﻛەﻣﯿﯽ ﻛﺮدووە و دووی ﺗﺮ ﻟە ﻣﻮوﺳڵ و ﻟە ﺋەﻧﺒﺎر و دﯾﺎﻟــە و ﻗەرەﺗەﭘــە ﻛــﺮدووە. ﺷﺎﺧەوان ﻋەﺑﺪو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﻛﻮرد ﺋەوەی دووﭘﺎت ﻛﺮدەوە ،ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻧەﯾﻨەوا دوو ﺑﻨﻜەی ﺳەرﺑﺎزﯾﯿﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە و ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﭘێﻨﺞ ﺑﻨﻜەی ﺗﺮﯾﺎن ھەﯾە و ﺷﻮێﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن دﯾﺎری ﻧەﻛﺮاوە. ﺋێﺮان و ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎن ﺗﺮﺳﯿﺎن ﻟێ ﻧﯿﺸﺘﻮوە ﮔەڕاﻧــەوەی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺑــﯚ ﻋێــﺮاق ،دووﭘﺎﺗﻜﺮدﻧــەوەی ﮔﻮﺗﺎرێﻜﯽ ﺗﺮەﻣﭙە ﻛــە ﺑەردەوام دووﭘﺎﺗــﯽ ﻟەﺳــەر ڕێﮕەﮔﺮﺗــﻦ ﻟــە ﻓﺮەواﻧﺨﻮازﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﺮان دەﻛﺮد .ﺷﺎﺧەوان ﻋەﺑﺪو ﮔﻮﺗﯽ، ﺟﻤﻮﺟﯚڵەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺴﺘەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﯚ ﮔەﻣﺎرۆداﻧﯽ ﺋێﺮاﻧە ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە و ﺳــەرەﺗﺎی ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﻟە ﻋێﺮاق و ﺳــﻮورﯾﺎوە دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت،
ﺑﯚﯾە ﻟەو ڕۆژەوەی دۆﻧﺎڵﺪ ﺗﺮەﻣﭗ ﺣﻮﻛﻤﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎی ﮔﺮﺗﻮوەﺗە دەﺳــﺖ ،ﺟﻮوڵــەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ % 90ﻛەﻣﯿﯽ ﻛــﺮدووە و ﭼﺎﻻﻛﯿﺸــﯿﺎن ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎن ﺳﻨﻮوردار ﻛﺮاوە ،ﯾﺎﺳﺎی دەﺳﺘەی ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯿﺶ ﺳڕ ﻛﺮاوە و ﻛﺎری ﭘێ ﻧﺎﻛﺮێﺖ ،ﺋەﻣﺎﻧە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎن ﺑەرەو ﮔەﻣﺎرۆداﻧﯽ ﺋێﺮان. ”ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺷــﯿﻌە دژی ھﺎﺗﻨەوەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎن ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﻛە، ھەرﯾەك ﻟــە ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﻧﻮﺟەﺑﺎ و ﺣﺰﺑــﻮ و ﻋەﺳــﺎﺋﯿﺒﯽ ﺋەھﻠﯽ ﺣــەق و ﺷــﯿﻌەﻛﺎن ﺑەﮔﺸــﺘﯽ دژی ﺋــەوەن ،ھەﻧﺪێــﻚ ﺋەﮔەر ﺑەﻻﺷــﯿﺎﻧەوە ﺑــﺎش ﺑــێ ،ﻟەﺑەر ڕای ﺷــەﻗﺎم دژی دەوەﺳﺘﻨەوە، ﺳﻮﻧﻨەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑەﺷێﻜﯿﺎن ﺑێﺪەﻧﮕﻦ و ﺑەﺷێﻜﯿﺸﯿﺎن ﺋﯿﺘﺮ ﮔەڕاﻧەوەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ وەك داﮔﯿﺮﻛەر ﺳــەﯾﺮ ﻧﺎﻛەن“ ﻋەﺑﺪو وای ﮔﻮت.
ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕان ﺑە ھﯚﻛﺎر دەزاﻧﺮێﺖ
ﺧەڵﻜﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﭘڕﻛﺮدﻧەوەی ﻓﯚڕﻣﯽ دەﻧﮕﺪان ﺑێ ﺋﻮﻣێﺪن وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ، ﭘڕﻛﺮدﻧەوەی ﻛﺎرﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ دەﻧﮕــﺪان ﻧەﮔــــەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ،% 30ھﯚﻛﺎرەﻛــەی ﻟەﻻﯾــەن ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧەوە ﺑﯚ ﺧﺮاﭘﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔــﯚڕان و ﺑێﮫﯿﻮاﻛﺮدﻧﯽ ﺧەڵﻚ دەﮔەڕێﻨﺮێﺘەوە. ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺧﻮﻟﯽ ﭼﻮارەﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﯚﺗﺎی دێﺖ و ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺑەردەم ھەڵﺒﮋاردﻧێﻜــﯽ ﻧﻮێــﺪا دەﺑێﺖ ،ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺧﺎوێﻨﻜﺮدﻧەوەی ﺗﯚﻣﺎری دەﻧﮕــﺪەران ﻓﯚڕﻣﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ دەﻧﮕــﺪان ﺑــە ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﭘڕ دەﻛﺮێﺘــەوە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟە
ﺳﻨﻮوری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺧەڵﻚ ﺑە ﭘﯿﺮ دەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻛﺎرﺗەوە ﻧﺎﭼﻦ ،ﺋەﻣە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەﮔەر ھەر ﻛەﺳێﻚ ﺋەو ﻛﺎرﺗە ﭘڕ ﻧەﻛﺎﺗەوە ﻣﺎﻓﯽ دەﻧﮕﺪاﻧﯽ ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﺪا ﻧﺎﺑێ. ﻋەﻟﯽ ﻗﺎدر ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﻛﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧﯽ ﻋێــﺮاق، ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺑە“وﺷە“ـﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﺑەﺷﺪارﯾﯿﺎن ﻟە ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗﺮی دەﻧﮕﺪاﻧﺪا ھەﯾە و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧەﮔەﯾﺸـــﺘﻮوەﺗە ،% 30ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻟــە ھەوﻟێﺮ و دھﯚك % 70ی ﺗێﭙەڕاﻧﺪووە. ﺋەو ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﺑــە دﯾﺎرﯾﻜــﺮاوی ھﯚﻛﺎرەﻛەی ﻧﺎزاﻧﺮێــﺖ ،ﺑەم ﭘێ دەﭼێﺖ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻟە ﺳﯿﺎﺳەت و ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﺋەو دەﭬەرە ﻧﯿﮕەران
ﺑــﻦ و ﺑڕواﯾــﺎن ﺑــە ھەڵﺒــﮋاردن ﻧەﻣﺎﺑێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗﺮی دەﻧﮕﺪان ﭘڕ ﻧﺎﻛەﻧەوە“. ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوەش ﻛﺮد ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺗﯚﻣﺎری دەﻧﮕﺪەران ﭘڕ ﺑﻜەﻧەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەﺷﺪارﯾﻨەﻛﺮدن ﻟە ھەڵﺒــﮋاردن ﺑەدﯾﻠــﯽ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری و ﺧﺮاﭘﯽ ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ھەر ھﺎووﺗﯿﯿەك ﻟە ﭘڕۆﺳەی دەﻧﮕﺪاﻧﺪا ﮔﺮﻧﮕە. ﻟــە دوای ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎن ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2014دا ،ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔﯚڕان ﻣﺎوەی ﻧﺰﯾﻜەی ﺳــﺎڵێﻜﯿﺎن ﭘــێ ﭼﻮو ﺗﺎ ﻟەﺳەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﺧﯚﺟێﯿەﻛە ڕێﻚ ﻛەوﺗﻦ و دوای ﺋەوەش ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە
ﺧﺮاﭘﺘﺮﯾﻦ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ﻟــە ڕووی ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿــەوە و ﺧەڵﻜﯿــﺶ ﺋﯚﺑﺎڵەﻛــەی دەﺧەﻧە ﺋەﺳﺘﯚی ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕان. ﻟەﺑــﺎرەی ﺳــﺰاداﻧﯽ ﺋەواﻧــەی ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗﺮی دەﻧﮕــﺪان ﭘڕ ﻧﺎﻛەﻧەوە، ﻋەﻟﯽ ﻗﺎدر ﮔﻮﺗﯽ ”ھﯿﭻ ﺳــﺰاﯾەك ﻧﺎﯾﺎﻧﮕﺮێﺘەوە ،ﺑەم ﺋــەو ﻛﺎرﺗە ﺑﯚ 10ﺳــﺎڵە و ﻟەو ﻣﺎوەﯾەﺷــﺪا ھەر ھەڵﺒﮋاردﻧێﻚ ﺑﻜﺮێﺖ ھەر ﻛەﺳێﻚ ﺋــەو ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗﺮﯾﯿــەی ﻧەﺑێﺖ ﻣﺎﻓﯽ دەﻧﮕﺪاﻧﯽ ﻧﺎﺑێﺖ“. ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕان ﻛە ﺳﻨﻮوری ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎن ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە ،ﺑەھﯚی داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎن و دەﺳﺘﺎودەﺳﺘﻜﺮدﻧﯿﺎن، ﺋﯿﺸــﻮﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن و
ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری وەك ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎڕوات و ﺋەوەش ﺧەڵﻜﯽ ﻟە ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻟە دەﻧﮕﺪاﻧﺪا ﺑێ ﺋﻮﻣێﺪ ﻛﺮدووە. ﺳــﻠێﻤﺎن ﺋەﺣﻤــەد ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﭘڕﻛﺮدﻧــەوەی ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗــﺮی دەﻧﮕــﺪان ﻟە ﺑﻨﻜەی 32ی ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕەی ﺳــەروەری ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ی ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻛﺮد ﻛــە ﭘڕﻛﺮدﻧەوەی ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗﺮﯾﯽ
دەﻧﮕﺪان ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳەرﺳــﻮڕھێﻨەر ﺳﺴــﺘە و ﻛەس ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗﺮی ﻧﺎﻛﺎت. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺑەﺷﯽ زۆری ﺋەواﻧەی ﻛﺎرﺗەﻛەﺷﯿﺎن ﻛﺮدووە ﺑێ ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑــﻮوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋﯿﺸــێﻜﯿﺎن ﻛەوﺗﻮوەﺗــە ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﯾەك و ﺑەﺑێ ﺗﯚﻣــﺎری دەﻧﮕﺪان ﺑﯚﯾــﺎن ﻧﺎﻛەن، ﺋەوﻛﺎﺗــە دێﻦ ﻟەﺑەر ﺋﯿﺸــەﻛەﯾﺎن ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗﺮﯾﯿەﻛە دەﻛەن“.
ڕووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە ،وەك ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺑﻨﻜــەﻛﺎن ھﯚﺷــﺪارﯾﯿﺎن داوەﺗە ﺳــەرﺟەم ھێــﺰ و ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن و ﻛﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧﯽ ﺑﺎی ﺳــەرﺑەﺧﯚی ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ. ھەرﯾــەك ﻟــە ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔﯚڕان ھەﺳــﺘﯿﺎن ﺑەو ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿە ﻛﺮدووە و ﻟە زۆر ﻟێــﺪوان و وﺗﺎردا ﺧەڵﻜﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ھــﺎن دەدەن ﺗﺎ ﻓﯚڕﻣﯽ ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗﺮﯾﯽ دەﻧﮕﺪان ﭘڕ ﺑﻜەﻧەوە.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﻛﺎروﺑﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ رای دەﮔەﯾەﻧــﻦ ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەﻛەﯾــﺎن ﻟە ﭘﺸــﻜﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،ﮔەﺷﺘﯽ دەرەوەی وﺗﯽ ﻛﺮدووە و ﺑەو ھﯚﯾەوە ﻟﯿﮋﻧەﻛەﯾﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﻛــﯚ ﺑﺒێﺘــەوە و ﭘەﻛﯽ ﻛەوﺗــﻮوە .ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺳەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەﻛە ”ﻏﯿﺎب دەدەن“. رەﺳــﻮوڵ ﻋەﺑــﺪو ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان، ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﻓەﯾﺴــەڵ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەﻛەﻣﺎن ﻣــﺎوەی ﺳــێ ﻣﺎﻧــﮓ دەﺑێﺖ ﻟە دەرەوەی وﺗە“. ﺋەو ﻛــە ھــﺎوﻛﺎت ﺑڕﯾــﺎردەری ﻟﯿﮋﻧــەی ﻛﺎروﺑــﺎری ﺋﺎﯾﻨــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛەﯾە دەڵێ” ،ﺑەھﯚی ﺋﺎﻣﺎدەﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەﻛە ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن و ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻟە
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﻟــە ڕێﯽ داواﯾەﻛــﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧەﻛەی ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺗﺎوﺗﻮێﯽ ﻛﺸﺎﻧەوە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﺧﯚﺟێﯿﯿەﻛﺎن دەﻛﺎت و ﺳــەرەﺗﺎی ﺋەو ﭘﺮۆﺳــەﯾە ﺑە دەﺳﺖ ﻟەﻛﺎرﻛێﺸﺎﻧەوەی ﺳەردار ﻗﺎدر ﻟەﺑﺮی ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﺳــﺘﯽ ﭘــێ ﻛــﺮد .ﭼﺎودێﺮان ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛەن ”ﺋەو ھەوڵەی ﮔﯚڕان ﺑﯚ ﺑﺎﻧﮕەﺷەی ھەڵﺒﮋاردﻧە“. ﺳەرەﺗﺎی ﺋەم ھەﻓﺘەﯾە ،ﺳەردار ﻗﺎدر ﻟەﺑﺮی ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛە ﻟە ﭘﺸﻜﯽ ﮔﯚڕان ﺑﻮو ،دەﺳﺘﯽ ﻟــە ﭘﯚﺳــﺘەﻛەی ﻛﺸــﺎﻧﺪەوە و ڕای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ﻛــە ﺑەھﯚی ﻛەﻣﯽ دەﺳەﺗەﻛﺎﻧﯿﯿەوە وازی ھێﻨﺎوە. وازھێﻨﺎﻧﯽ ﺳــەردار ﻗﺎدر ھﺎوﻛﺎﺗە ﻟەﮔــەڵ داواﯾەﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﮔﯚڕان ﺑﯚ ﻛﺸﺎﻧەوە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﺧﯚﺟێﯿﯿــەﻛﺎن و ﺋەو ﭘﺮﺳــەش ﺋێﺴــﺘە ﻟەﻧﺎو ﮔﯚڕاﻧﺪا ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﻟەﺑﺎرەوە دەﻛﺮێﺖ. ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻛە ﻧەﯾﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎوی ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻜﺮێﺖ ﺑە“وﺷە“ـﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ھەﻓﺘەﯾەك ﺑەر ﻟە دەﺳﺖ ﻟەﻛﺎرﻛێﺸﺎﻧەوەﻛەی
دەرەوەی وﺗــە ،ﻟەوﻛﺎﺗەوە ھﯿﭻ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛﻤــﺎن ﻧەﻛــﺮدووە، ﺋەوەش وای ﻛﺮدووە ﺋﯿﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻟﯿﮋﻧە و ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛﺎن ﺑﻮەﺳﺘﻦ
و ﻟﯿﮋﻧەﻛە ﭘەﻛﯽ ﻛەوﺗﻮوە“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﻓەﯾﺴــەڵ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ وەك ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ﻣﺎوە، ﺑــەم ﺑــەردەوام ﻟــە دەرەوەی
ﺳەردار ﻗﺎدر ،ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﮔﯚڕان ﭘێﺸــﻨﯿﺎزێﻜﯽ ﺑﯚ ﺟﭭﺎﺗﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ﮔــﯚڕان ﺑــەرز ﻛﺮدووەﺗــەوە ﺗﺎ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــە ﺧﯚﺟێﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻜﺸێﻨەوە. ﺋەو ﺳــەرﭼﺎوەﯾە ﺑﺎﺳﯽ ﻟەوەش ﻛﺮد ،ﭘێﺸﻨﯿﺎزەﻛە ﻟەﺑەرﺋەوەﯾە ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺧﯚﺟێﯿﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺗەواو ﺳڕ ﻛﺮاوە و ھﯿﭻ ﻛﺎرێﻜﯽ ﺑﯚ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﭘێ ﻧﺎﻛﺮێﺖ .ھﺎوﻛﺎت ڕووﻧﻤﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە ﻣﺎﻧەوە ﻟەو ﺣﻜﻮوﻣەﺗەدا ﺑە زﯾــﺎن ﺑﯚ ﮔﯚڕان دەﺷﻜێﺘەوە. ”ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﭘێﺸــﻨﯿﺎزەﻛە ﭘەﺳﻨﺪ ﻧەﻛﺮاوە ،ﺑەم ﻟەﻧــﺎو ﮔﯚڕان ﺋەو ﭘێﺸﻨﯿﺎزە ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی زۆری ھەﯾە و ﭘێ دەﭼێﺖ ﺑە ﺋﺎراﺳﺘەی ﻛﺸﺎﻧەوە ﺟﭭــﺎت ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪات و ﮔــﯚڕان ﺑە ﺗەواوەﺗــﯽ دوور ﺑﻜەوێﺘــەوە و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺧﯚﺟێﯿﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﺗەواوی ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎن ﭼﯚڵ ﺑﻜﺎت“. ﺋەﻧﺪاﻣەﻛەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎ
وای ﮔﻮت. ﺳــەردار ﻗــﺎدر دوای وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﻣﯚڵەت ﻟەﻻﯾەن ﺋﺎﺳﯚ ﻓەرەﯾﺪوون ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﭘێﺸﻮوی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﻟە ﭘﺸــﻜﯽ ﮔﯚڕان دەﺳﺘﺒەﻛﺎر ﺑﻮو و ﺑەﭘێﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻧێﻮان ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔــﯚڕان ،دەﺑﻮو دوو ﺳــﺎڵ ﻟەو ﭘﯚﺳﺘەدا ﺑﻮواﯾە ،ﺑەم دەﺳﺘﯽ ﻟە ﭘﯚﺳﺘەﻛەی ﻛێﺸﺎﯾەوە. ﺋەﻧﻮەر ﺗﺎھﯿﺮ ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﭘﺸﻜﯽ ﮔﯚڕان ﺑﯚ ”وﺷە“ـــﯽ ڕوون ﻛــﺮدەوە ،ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﻟە دەﺳــﺖ ﻟەﻛﺎرﻛێﺸــﺎﻧەوەﻛەی ﺳــەردار ﻗﺎدر دەﻛــەن ﭼﻮﻧﻜە دەﺳەﺗەﻛﺎن ﻛەم ﻛﺮاﺑﻮوﻧەوە و ﺋﯿﺸﻮﻛﺎر ﻧەدەﻛﺮا. ﻟەﺑﺎرەی ﻛﺸــﺎﻧەوەی ﯾەﻛﺠﺎری ﮔﯚڕان ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺧﯚﺟێﯿﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺗﺎھﯿﺮ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺑﯚ ھەر ﭘﺮﺳێﻜﯿﺶ ﯾﺎن ھەﻧﮕﺎوێﻚ ،ﺟﭭﺎﺗﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﻗﺴەی ﻟەﺳــەر دەﻛﺎت و
وﺗە ،ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﮔەڕێﺘــەوە ھەر دوو ھەﻓﺘەﯾەك دەﻣێﻨێﺘەوە“ .ﻓەﯾﺴەڵ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺳەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﻛﺎروﺑﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻟــە ﭘﺸــﻜﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە. زﯾــﺎد ﻛﺎﻛــە ڕەزا ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑە“وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ”ﺑەﭘێﯽ ﭘێڕەوی ﻧﺎوﺧﯚی ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن ،ﺋەﮔــەر ﺋەﻧﺪاﻣێﻚ ﭼﻮار ﺟﺎر ﺑەﺷﺪاری داﻧﯿﺸﺘﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ﻧەﻛﺎت ﻏﯿﺎب دەدرێﺖ، ھەﻣــﻮو ﭼﻮوﻧــە دەرەوەﯾەﻛﯿﺶ دەﺑێﺖ ﺑە ﻣﯚڵەﺗﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ﺑێﺖ“. ”ﺋەﮔەر ﺋەﻧﺪاﻣێﻜــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧە ﺑێــﺖ ،ﺑەھﯚی ﺋﺎﻣﺎدەﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺋــەو ،ﻟﯿﮋﻧە ﭘەﻛﯽ دەﻛەوێﺖ و ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑــﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﻟﯿﮋﻧــەﻛﺎن ﺑەﺳــﺘﺮاوﻧەﺗەوە ﺑــە ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧە“ ،ﻛﺎﻛە رەزا وای
ﮔﻮت. ﻣەھــﺪی ﻣەﺣﻤﻮود ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ، ﺑﯚ ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﻛﺎﺗﯽ دەواﻣﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن دﯾﺎری ﻧەﻛﺮاوە ،ﺑەڵﻜﻮ ھــەر ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەك ﺑﻜەن ﻟەﺳەر ﺋﯿﺸــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ﺣﯿﺴــﺎب دەﻛﺮێــﺖ ،دەواﻣــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن ﺗەﻧﯿــﺎ ﭘێﻮەﺳــﺘە ﺑــە داﻧﯿﺸــﺘﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن و ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﻟﯿﮋﻧەﻛﺎن“. ﻟەﺑﺎرەی ﺋﺎﻣﺎدەﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻓەﯾﺴــەڵ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﻟە داﻧﯿﺸﺘﻨەﻛﺎﻧﺪا ،دەڵێ، ”ﻟــەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەواﻧەی ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮوە ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن ﻏﯿﺎﺑﯽ داوە ،ﻟە دەﺳــەﺗﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧە ﭼﯚن ﻣﺎﻣەڵەی ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺋەﻧﺪاﻣە ﻛﺮدووە“. ﺑە ﮔﻮﺗەی ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن، ”ﺋەو ﺋەﻧﺪاﻣەی ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵ ﺑــەردەوام ﻟــە دەرەوەی وﺗە و دەﮔەڕێﺘەوە“. ﻻی ﺧﯚﯾەوە ﺋەﻧﻮەر ﺗﺎھﯿﺮ ﺟێﮕﺮی
ﺋﺎزاد ﺣەﻣەﺋەﻣﯿﻦ ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ:
”ﭘێڕەوی ﻧﺎوﺧﯚی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ھﯿﭻ ﺧﺎڵێﻜﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە ﺑﺎس ﻟە ﺳﺰاداﻧﯽ ﺋەو ﻛەﺳە ﺑﻜﺎت“. ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑﯚ ”وﺷە“ رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎ ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن دەﺑێﺖ ﺧﯚﯾﺎن ﯾــەﻛﻼ ﺑﻜەﻧەوە ﺑﯚ ﺋﯿﺸــﻮﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ،ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن دەﻧﮕﯿﺎن ﺑــە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن داوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﭼﻮار ﺳﺎڵ ﺧﺰﻣەت ﺑﻜﺎت“. ھــﺎوﻛﺎت ﺋــﺎزاد ﺣەﻣەﺋەﻣﯿــﻦ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﭘێــڕەوی ﻧﺎوﺧــﯚی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ھﯿﭻ ﺧﺎڵێﻜﯽ ﺗێــﺪا ﻧﯿﯿە ﺑﺎس ﻟە ﺳﺰاداﻧﯽ ﺋەو ﻛەﺳە ﺑﻜﺎت“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ﺑەھــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺧﺎڵێﻜﯽ ورد ،ﻟەو ﺣﺎڵەﺗەدا دەﺑێﺖ ﺳەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧەﻛەی ﺋﺎﮔﺎدار
ﺑﻜﺮێﺘــەوە و ھﯿﭻ ﺳــﺰاﯾەﻛﯿﺶ دﯾﺎری ﻧەﻛﺮاوە ،ﻟە ڕووی ﯾﺎﺳﺎﯾﯿەوە ھەوڵ دراوە ﺷــﺘێﻜﯽ ﻟەو ﺷێﻮەﯾە دەﺳــﺖ ﻧەﻛەوﺗﻮوە ،ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮوﯾﻦ ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻏﯿﺎﺑﻤﺎن داوە“. ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺷــێﺦ ﺋەﺣﻤەد ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺧﺰﻣــەت )ﻛﯚﻣەڵ و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو( ،ﺑﯚ ”وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﺑەھﯚی ﺋﺎﻣﺎدەﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻓەﯾﺴــەڵ ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣــەن ﻣﻨﯿــﺎن ﺋــﺎﮔﺎدار ﻛﺮدووەﺗەوە و ﻣﻨﯿــﺶ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻢ ﺑە ﺣﺰﺑــەوە ﻛــﺮدووە و ﺋﺎﮔەدارم ﻛﺮدووﻧەﺗــەوە“ .ﺋــەو دەڵــێ، ”ﻓەﯾﺴــەڵ ﺑﯚ ﺋﯿﺸــﻮﻛﺎری ﺧﯚی ﭼﻮوەﺗە دەرەوە“.
ﮔﯚڕان ﺗﺎوﺗﻮێﯽ ﻛﺸﺎﻧەوە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﺧﯚﺟێﯿﯿەﻛﺎن دەﻛﺎت
ﻳەﺣﯿﺎ ﺋەﺣﻤەد:
”ﮔﯚڕان ﺑەھﯚی ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدووی ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺟەﻣﺎوەرەﻛەی ﻟە دەﺳﺖ داوە و دەﯾەوێﺖ ﺑەو ھەڵﻮێﺴﺘﺎﻧە ﺳﯚزی دەﻧﮕﺪەران ڕاﺑﻜێﺸێﺘەوە
ﺑڕﯾﺎری ﻟەﺑﺎرەوە دەدات“. ﻣــﺎوەی دوو ﺳــﺎڵە وەزﯾﺮەﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻛە ﭼــﻮار وەزﯾﺮ ﺑﻮون ،ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟەﻻﯾەن ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﻣﯚڵەت دراون ﺑەھﯚی ھەڵﻮەﺷﺎﻧﺪﻧەوەی رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ و ﮔﯚڕان ﺑﯚ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ،ﺋەﻣە ﺑە ﮔﻮﺗەی ﭘﺎرﺗﯽ .ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﮔﯚڕان ﺑە ﻓەرﻣﯽ ﻛﺸﺎﻧەوەی ﺧﯚی ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ڕاﻧەﮔەﯾﺎﻧﺪووە.
ھــﺎوﻛﺎت ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺋەﯾﻠﻮوﻟــﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺧﻮﻟــﯽ ﭼﻮارەﻣــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﯚﺗﺎی دێﺖ و ﺑڕﯾﺎرە ھەڵﺒﮋاردن ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێــﺖ .ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛﺸﺎﻧەوەی ﮔﯚڕان ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﺧﯚﺟێﯿﯿــەﻛﺎن ﺑە ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ھەڵﺒﮋاردن ﻟە ﻗەڵەم دەدەن. ﯾەﺣﯿــﺎ ﺋەﺣﻤــەد ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜــﯚی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﭼﺎودێﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەﻛﺎت
ﻛــە ﻛﺸــﺎﻧەوەی ﮔــﯚڕان ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــە ﺧﯚﺟێﯿﯿــەﻛﺎن و دەﺳﺖ ﻟەﻛﺎرﻛێﺸﺎﻧەوەی ﺳەردار ﻗﺎدرﯾﺶ ﺑﯚ ﺑﺎﻧﮕەﺷەی ھەڵﺒﮋاردﻧە. ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﯿەﻛەی ﺳــﺎڵﯽ 2013دا 24ﻛﻮرﺳــﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎ. ﺋــەو ﭼﺎودێــﺮە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﺑە“وﺷە“ـــﯽ ﮔــﻮت” ،ﮔــﯚڕان دوو ﺳــﺎڵە ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ﻧەك
دەﺳەﺗﯽ ﻛەﻣە ،ﺑەڵﻜﻮ دەرﻛﺮاوە، ﻛەﭼﯽ ﻛﺸﺎﻧەوەی ڕاﻧەﮔەﯾﺎﻧﺪووە، ﺑەم ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋەوە دەﻛﺎت ﺑﯚ ﺋەوەی دەﻧﮕﺪەرەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ﻻی ﺧﯚﯾﺪا ڕاﺑﻜێﺸێﺘەوە“. ”ﮔﯚڕان ﺑەھــﯚی ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدووی ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺟەﻣﺎوەرەﻛەی ﻟە دەﺳﺖ داوە و دەﯾەوێﺖ ﺑەو ھەڵﻮێﺴﺘﺎﻧە ﺳﯚزی دەﻧﮕﺪەران ڕاﺑﻜێﺸێﺘەوە“ .ﯾەﺣﯿﺎ ﺋەﺣﻤەد وای ﮔﻮت.
ژﻣﺎرە ) ، (185ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 10 ،
ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﻛﺎروﺑﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘەك دەﺧﺎت
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺧﺎڵێﻜﯽ ورد ،ﻟەو ﺣﺎڵەﺗەدا دەﺑێﺖ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧەﻛەی ﺋﺎﮔﺎدار ﺑﻜﺮێﺘەوە و ھﯿﭻ ﺳﺰاﯾەﻛﯿﺶ دﯾﺎری ﻧەﻛﺮاوە ،ﻟە ڕووی ﯾﺎﺳﺎﯾﯿەوە ھەوڵ دراوە ﺷﺘێﻜﯽ ﻟەو ﺷێﻮەﯾە دەﺳﺖ ﻧەﻛەوﺗﻮوە ،ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮوﯾﻦ ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻏﯿﺎﺑﻤﺎن داوە“.
3
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
4
”ﻋێــﺮاق ﻟە ﺑﻮدﺟەی 2017دوو ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻛڕﯾﻨﯽ ﭼەﻛﯽ ھەﯾە ﻟەﮔەڵ ﭼﯿﻦ ﺑە ﮔﻮژﻣــەی دوو ﻣﻠﯿﺎر و 500ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ،ﻟەﮔەڵ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑە ﮔﻮژﻣــەی دوو ﻣﻠﯿــﺎر و 700ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ،واﺗە ﭘێﻨﺞ ﻣﻠﯿﺎر و 200ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﺑﯚ ﭼەك داﻧﺮاوە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑەﺷــێﻚ ﻟەو ﭼەﻛﺎﻧە ﺑەﭘێﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛﺎن وەرﮔﯿﺮاون“.
ژﻣﺎرە ) ، (185ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 10 ،
ﮔﻮﺗﺎری ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ ﮔﯚڕان ﺷەرﻣەزار دەﻛﺮێﺖ وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﺳەرﺟەم ﺣﺰب و ﺑەﺷێﻜﯽ زۆری ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎران و ﭘﺴــﭙﯚڕان ،ھێﺮﺷە ﻧــﺎو ﺑەﻧﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯿﺪﯾــﺎی ﮔﯚڕان ﺑﯚ ﺳــەر ﺣــﺰب و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﺷەرﻣەزار دەﻛەن و ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛەن ،ﮔﯚڕان ﻟە ڕێﯽ ﮔﻮﺗﺎری ﻣﯿﺪﯾﺎﻛەﯾەوە ﻛێﺸــەﻛﺎن ﺑــە ”ﺷەﺧﺴــەﻧە“ دەﻛﺎت ﻛــە ﭘێﺸﺘﺮ ﺧﯚی دژی ﺋەو ﻛﺎرە ﺑﻮوە و ﺑەردەوام ڕای ﮔەﯾﺎﻧﺪووە ”ڕەﺧﻨەی ﺳﯿﺴﺘﻢ دەﻛﺎت ﻧەك ﺷەﺧﺲ“. ھێﺮﺷــەﻛﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەی ڕاﺑﺮدووی ﻣﯿﺪﯾﺎی ﮔﯚڕان ﺑﯚ ﺳــەر ﻣەﺳﺮوور ﺑﺎرزاﻧﯽ راوێــﮋﻛﺎری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ ﻟــێ ﻛەوﺗــەوە و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻟەﻧﺎو ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛــە ﺧﯚﯾﺸــﯽ دەﻧﮕﯽ
ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ دژی ﺋەو ﺟﯚرە ﮔﻮﺗﺎرە ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە .ﭘﺴﭙﯚڕان و ﻛﺎدراﻧﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەدەن ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە زﻣﺎﻧﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎ ﻧەرم و ﺋەﺧﻼﻗﯿﯿﺎﻧە ﺑێــﺖ و دوور ﺑێﺖ ﻟە ھەر ﺟﯚرە زﻣﺎﻧێﻚ ﺑﯚ ﺷــﻜﺎﻧﺪن و ﻧﺎوزڕاﻧﺪﻧﯽ ﺑەراﻣﺒەر. ﺋــﺎزاد ﺗﯚﻓﯿﻖ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ھێﻤﺎی ﺑﯚ ﺋەوە ﻛﺮد ﻛە زﻣﺎﻧﯽ زﺑﺮی ﻣﯿﺪﯾﺎ ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨە و ﻛﻮردﯾــﺶ ﺋەزﻣﻮوﻧێﻜﯽ ﺧﺮاﭘﯽ ﻟە زﻣﺎﻧﯽ زﺑﺮدا ھەﯾە ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﭘەﻧﺪی ﻟێ وەرﺑﮕﯿﺮێ. ﺗﯚﻓﯿﻖ ﺑە“وﺷە“ـﯽ ﮔﻮت” ،ﮔﯚڕان و ھەر ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺗﺮ ھەڵە ﺗێﺪەﮔﺎت ﺋەﮔــەر ﭘێﯽ واﺑێﺖ ﺑە ﺷــﻜﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ و ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎوە، دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺳﯿﺎﺳــەت ﺑﻜﺎت ،ﺋەوە
ﺷﯿﺮوان ﻋﺎﺑﺪ:
ﺋەو ھەڵﻤەﺗﺎﻧەی ﻣﯿﺪﯾﺎی ﮔﯚڕان ﻧﺎو ﺑەﻧﺎو دەﯾﺎﻧﻜﺎت ﺟێﯽ ﻧﯿﮕەراﻧﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎراﻧﻦ
ﻛﺎرێﻜﯽ ﻧﺎﺷﺎﯾﺴﺘە و ﻧەﺷﯿﺎوە“. ”ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەﻣڕۆ ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎراﻧە ﻟــە ھەﻣﻮو ﺣــﺰب و ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن داوا دەﻛﺎت ،ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺸــە ﻣﯿﺪﯾــﺎی ﺳــەرﺟەم ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﺑە ﺋﺎراﺳﺘەی ھێﻮرﺑﻮوﻧەوەی ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەﻛﺎن ،ﮔﻮﺗﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺋﺎراﺳﺘە ﺑﻜەن“ .ﺋﺎزاد ﺗﯚﻓﯿﻖ وای ﮔﻮت. ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧــﯽ ﮔــﯚڕان ﻧــﺎو ﺑەﻧــﺎو دەﺳــﺖ ﺑە ھێﺮﺷــﻜﺮدن دەﻛەن و ﻟــە ﺑەرﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ وﺷــەی ﻧەﺷﯿﺎو و ھێﺮﺷﻜﺮدﻧە ﺳەر ھێﺰ و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن دەﺳﺖ ﻧﺎﭘﺎرێﺰن، ﺋەﮔەرﭼﯽ ﮔــﯚڕان زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺟﺎرێﻚ ﺑەڵێﻨﯽ ھێﻮرﻛﺮدﻧەوەی ﻣﯿﺪﯾﺎﻛەی داوە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑەردەواﻣە ﻟــە ﭘەﻻﻣــﺎردان و ھــەر ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﺰاﻧێﺖ ﻟــە ھەوڵێﻜﺪا ﺷﻜﺴــﺘﯽ ھێﻨﺎوە ،ﻣﯿﺪﯾﺎﻛەی ﺑە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺷﺎردﻧەوەی ﺷﻜﺴــﺘەﻛە دەﺧﺎﺗە ﺳــەر ھێﺮﺷﻜﺮدﻧە ﺳــەر ﺣﺰب و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن. ﺷــﯿﺮوان ﻋﺎﺑﺪ ﻛﺎدری ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ـﯽ ڕوون ﻛﺮدەوە ،ﻣﯿﺪﯾﺎ ﭼەﻛێﻜﯽ ﻛﺎرﯾﮕەر و ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارە
ﺋەﮔــەر ﺑە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺑﺎش ﺑەﻛﺎر ﻧەﯾەت ،ﻛﺎرەﺳﺎت دروﺳﺖ دەﻛﺎت. ﺋەو ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﺋــەو ھەڵﻤەﺗﺎﻧەی ﻣﯿﺪﯾﺎی ﮔﯚڕان ﻧﺎو ﺑەﻧﺎو دەﯾﺎﻧﻜﺎت ﺟێــﯽ ﻧﯿﮕەراﻧــﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎراﻧﻦ، ﭼﻮﻧﻜــە ﻣﯿﺪﯾــﺎ و ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎران ﻣەﺑەﺳــﺖ و ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ و ﺧەوﻧێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﻟە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎ ھەﯾە ﻧەك ﺷــﻜﺎﻧﺪن و ﺳــﻮوﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺑە ﯾەﻛﺘﺮ“. ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﺟــﯚرە
ﻛﺎرﻛﺮدﻧەی ﻣﯿﺪﯾﺎی ﮔﯚڕان ،ﺗەﻧﯿﺎ دەرەوەی ﺧﯚی ﻧﯿﮕەران ﻧەﻛﺮدووە، ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی ﮔﯚڕاﻧﯿﺸﺪا دەﻧﮓ ھەن ﺋەو ﺟــﯚرە ﻛﺎرﻛﺮدﻧە ﺑە ﺑﺎش ﻧﺎزاﻧﻦ و ڕەﺗﯽ دەﻛەﻧەوە. ﻣەﺟﯿﺪ ﺳﺎڵﺢ ﭘﺴﭙﯚڕی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪن و ھەڵﺴﻮوڕاوی ﮔﯚڕان ،ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەدات ﺑەﺷێﻚ ﻟەو ﺟﻨێﻮ و ﭘەﻻﻣﺎر و ﻗﺴە ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨﺎﻧەی ﻛە ﻧﺎوە ﻧﺎوە ﻟە ھەﻧﺪێ ﻣﯿﺪﯾﺎی ﮔﯚڕاﻧەوە ﭘەﺧﺶ دەﻛﺮێﻦ ،ﭘێﭽەواﻧــەی ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ
زۆرﯾﻨــەی ﻛﺎدرە ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚڕاﻧە و ﻟەﮔەڵ ﭘﺮەﻧﺴــﯿﭙەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﯿﻔێﺴــﺘﯽ ”ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی وﺷە“دا ﻧﺎﮔﻮﻧﺠــێ ﻛــە ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛــەی ﻟەﺳەر داﻣەزراوە. ﺳــﺎڵﺢ ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی داﻣەزراﻧﺪﻧﯿﯿەوە ﺗﺎ ﺋەم ﺳﺎﺗەوەﺧﺘە ،ﻛﺎدر و ھەڵﺴﻮوڕاواﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻟەﺳــەر ﮔﻮﺗﺎر و ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﯾــﺎن ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ دەدەن و ﺑﺎﺟﯽ زۆرﯾﺎن داوە ،ﺑﯚﯾە ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻦ
ﺑﻜﺮێﻦ ﺑە ﻣﯿﺰاﺟﯽ ﺷەﺧﺴﯽ ﯾەك دوو ﻛەس ﻛە ﻟە ﺑﻨەڕەﺗەوە ﻧﺎﻣﯚن ﺑەو ﮔﻮﺗﺎراﻧە“. ”ﻟــە 50ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑــﺮدوودا ﺋەم ﺷــێﻮازە ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨەی ﻣﻠﻤﻼﻧــێ ﻟەﮔەڵ ﺑەراﻣﺒەردا ﺗﺎﻗﯽ ﻛﺮاوەﺗەوە و ﺋەوەی ﭘێﯽ ھەﺳــﺘﺎوە ﺟﮕە ﻟە ڕووزەردی و ﺷەرﻣەزاری ،ھﯿﭽﯽ ﺑﯚ ﻧەﻣﺎوەﺗەوە و ﮔﯚڕاﻧﯿﺶ ﺑە ﺗﻮﻧﺪی دژی ﺋەو ﺷێﻮازە ﺑﻮوە“ .ﺳﺎڵﺢ وای ﮔﻮت.
ﻛەرﺗﯽ ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ﻋێﺮاق ﺳەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﮔەورەی ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿە
ﺟﮕە ﻟە ﺗەرﺧﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ % 19ی ﺑﻮدﺟەی وت دەﯾﺎن ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻرﯾﺶ ﻗەرزدارە وﺷە /ﺳەرﺧێڵ -ﻣەﺣﻤﻮود ﺳــێ ﺳــﺎڵە ﺟەﻧﮕــﯽ داﻋﺶ ﻟەﺑــﺎرەی ﺑەردەواﻣــە، ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻛڕﯾﻨــﯽ ﭼەك ﻋێﺮاق ھﯿــﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەك ﺑــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧــﯽ ﻧــﺎدات، ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ ﻋێــﺮاق دەڵێﻦ ﻗەﺑﺎرەی ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛڕﯾﻨﯽ ﭼەك ﻟە ﻋێــﺮاق زۆر ﮔەورەﯾە، ﭼﻮﻧﻜە ﺑەرزﺗﺮﯾﻦ رێﮋی ﺑﻮدﺟە
ﺑﯚ وەزارەﺗﯽ ﺑەرﮔــﺮی دەﭼێﺖ و ﺋەو وەزارەﺗە ھﯿﭻ ﺳﺎڵێﻚ ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ ﺧﯿﺘﺎﻣﯽ ﻧﯿﯿە و رەواﻧەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻧﺎﻛﺎت.
ﻧەﺟﯿﺒــە ﻧەﺟﯿــﺐ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﻛﻮرد ﻟە ﻟﯿﮋﻧەی ﺋﺎﺑﻮوری ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ،ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﮔەﻧﺪەڵﯿﯽ زۆر ﻟە ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭼــەك ﻟــە ﻋێﺮاﻗــﺪا ھــەن و ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2004ەوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻋێﺮاق ﺑەردەواﻣــە ﻟە ﻛڕﯾﻨــﯽ ﭼەك ﺑە ھەﻣﻮو ﺟﯚرەﻛﺎﻧﯿﯿەوە. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەك ﻟە ﻧێﻮان
ﻋێﺮاق و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ داﻧﺮاﺑﻮو ﺑەردەوام ﭼــەك رەواﻧەی ﻋێــﺮاق ﺑﻜﺮێﺖ و وەزارەﺗــﯽ داراﯾﯽ ﻟــە ﺑەراﻣﺒەردا ﭘﺎرەﻛەی ﺑﺪات ،ﺑەم ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻚ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺋﺎﮔــەداری ﭼەﻧﺪﯾەﺗﯽ و ﭼﯚﻧﯿەﺗــﯽ ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺑەرﻧﺎﻣەﯾە ﻧﯿﯿە و ﻛەﺳﯿﺶ وەﻣﯽ ﭘﺮﺳﯿﺎری ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎران ﻧﺎداﺗەوە“. ﺋەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەی ﻋێﺮاق ﺋﺎﻣﺎژەی دا” ،ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﺋەو ﮔﺮێﺒەﺳــﺘە ﺑەﻧﺎوی ) (SNHﺑﻮو ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە زۆر ﻧﺎﺷــەﻓﺎﻓە و دەﺳــﺖ ﺑــە وردەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎﮔﺎت ،ﺳەرﺑﺎری ﺋەوەی ﻋێﺮاق ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻛڕﯾﻨﯽ ﭼەﻛﯽ ﻟەﮔەڵ ھەرﯾەك ﻟە رووﺳﯿﺎ
و ﭼﯿﻚ ھەﯾە و ﻟەو ﮔﺮێﺒەﺳﺘﺎﻧەدا ﺟﯿﺎوازی ﻧێﻮان ﺧەرﺟﯽ و ﺑﻮوﻧﯽ ﭼەﻛەﻛــە زۆرە و ﮔەﻧﺪەڵﯿــﯽ ﮔەورەی ﺗێﺪا ﻛﺮاوە“. ”ﻋێﺮاق ﻟە ﺑﻮدﺟــەی 2017دوو ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻛڕﯾﻨﯽ ﭼەﻛﯽ ھەﯾە ﻟەﮔەڵ ﭼﯿــﻦ ﺑە ﮔﻮژﻣــەی دوو ﻣﻠﯿﺎر و 500ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ،ﻟەﮔەڵ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑە ﮔﻮژﻣــەی دوو ﻣﻠﯿﺎر و 700ﻣﻠﯿــﯚن دۆﻻر ،واﺗــە ﭘێﻨﺞ ﻣﻠﯿﺎر و 200ﻣﻠﯿﯚن دۆﻻر ﺑﯚ ﭼەك داﻧﺮاوە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑەﺷــێﻚ ﻟەو ﭼەﻛﺎﻧە ﺑەﭘێﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛﺎن وەرﮔﯿﺮاون“ ﻧەﺟﯿﺐ وای ﮔﻮت. دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﻗەﺑــﺎرەی
ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛڕﯾﻨﯽ ﭼەك ﻟە ﻋێﺮاﻗــﺪا زۆر ﮔــەورەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەرزﺗﺮﯾــﻦ ڕێــﮋەی ﺑﻮدﺟــە ﺑﯚ وەزارەﺗــﯽ ﺑەرﮔﺮی دەﭼێﺖ و ﺋەو وەزارەﺗە ھﯿﭻ ﺳــﺎڵێﻚ ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ ﺧﯿﺘﺎﻣــﯽ و وردەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻧﯿﯿە“. ﺋــەو رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺑــە ﭘێﯽ ﺋەو داﺗﺎﯾﺎﻧەی ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ ﻋێﺮاﻗەوە ﺑە ﺋێﻤــە دراون ،ﻋێﺮاق ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎی 2016ﺑــڕی 107ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ﻗەرزدار ﺑﻮوە و ﻗەرزی ﻟەﺳەر ﻛەڵەﻛە ﺑﻮوە ،ﺋــەو ﺑڕەش دەﺑێﺘە ﺳــێ ﺑەش ،ﺑەﺷــﯽ ﯾەﻛەم ﺑڕی ﻗــەرزە ﻛەڵەﻛەﺑﻮوەﻛﺎﻧﯽ رژێﻤﯽ
ﭘێﺸﻮوی ﻋێﺮاق ﻟەﺳەر ﺋەم وﺗە ﻛە ﺋەوﯾﺶ ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﭼەك و ھەروەھﺎ ﺑەھﯚی ﺷــەڕی ﻛﻮێﺖ و ﺋەو ﺷــەڕاﻧەی ﺋەو رژێﻤە ﻛﺮدی ،ﺋێﺴﺘەش ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟەو ﭼەﻛﺎﻧەی ﻟە ﻋێﺮاق ﺑەﻛﺎر ھﺎﺗﻮون ﺑەﻗەرز ﻟەﺳــەر ﻋێــﺮاق ھەژﻣﺎر دەﻛﺮێﺖ“. ھﺎوﻛﺎت ﺷــﻮان ﻣﺤەﻣــەد ﺗەھﺎ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﭘێﺸﻮوی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق و ﺷﺎرەزا ﻟە ﻛﺎروﺑﺎری ﺳەرﺑﺎزی ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻛڕﯾﻨﯽ ﭼەك ﻟە ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎدا ﭘێﻮەﺳﺘە ﺑە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾﯽ ﻟە ﻋێﺮاق ﻛە ﺑە ﺋﺎراﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ﻧﺎدروﺳــﺖ
ﮔﻮزەری ﻛﺮدووە ،ﺑﯚﯾە ﭘﺮۆﺳەی ﻛڕﯾﻨﯽ ﭼــەك و ﮔﺮێﺒەﺳــﺖ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﺎدروﺳﺖ ﺑەڕێﻮە دەﭼێﺖ“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺋەﮔەر ﻗﺴەﻛﺮدن ﻟەﺳــەر ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﺑێــﺖ ﻟە ﻋێﺮاﻗــﺪا ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋەوە ﺑﻮوەﺗە دﯾﺎردەﯾەﻛــﯽ ﮔﺸــﺘﯽ و وەك ﺣﺎڵەت ﻧﺎﺑﯿﻨﺮێــﺖ و ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ﺳــەرﻟەﺑەری ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾﯽ ﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە“. ﺷــﻮان ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ،ﺑەھــﯚی ﺋەوەی ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﺑﯚ ﺑﻮاری ﭼــەك ﺗەرﺧــﺎن دەﻛﺮێﺖ ﻛە ﺳــﺎﻧە ﻟە ﺳــەرووی % 19 ﺑﻮدﺟەﯾــە ،ﮔەﻧﺪەڵﯽ زۆری ﺗێ دەﻛەوێﺖ ﺳەرﺑﺎری ﺋەواﻧەﯾﺸﯽ ﺑەﻗەرز ﻛڕاون.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ
ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ ﺗﺮ دوو ﺳــﺎڵ ﺗــەواو دەﻛەﯾﻦ ﺑــەدەم ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﻛﺎراﻛﺮدﻧەوەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە و ھﯿﭻ ﻟە ﺋﺎﺳﯚوە دﯾﺎر ﻧﯿﯿــە ﻛە ﻛﺎرا دەﻛﺮێﺘەوە .ﺑــەم ﺋێﻤەﯾﺶ ﺑﯿﺮﻣﺎن ﻟە ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ ﻧەﻛﺮدووەﺗــەوە وەك ﺋەوەی ھەر ﺋەو رێﮕەﯾــە ھەﺑێﺖ ﺑﯚ ژﯾﺎن. ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛە ﻟە رۆژاﻧﯽ راﺑﺮدوو ﻣەﺳــﺮوور ﺑﺎرزاﻧﯽ راوێﮋﻛﺎری ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ﺑەھﯚی ”ﺑێﻼﯾەن ﻧەﺑﻮوﻧﯽ“ ﺳــەرۆﻛەﻛەی دووﭼﺎری ﺋەم ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــە ھﺎﺗﻮوە، ﺋەوەش ﯾەﻛﻼ ﺑﻮوەوە ﻛە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑەو ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﭘێﺸــﻮوﯾەوە ﺋەزﻣﻮون ﻧﺎﻛﺮێﺘەوە. ﮔﯚڕان ﭼﻮوەﺗە ﺧەﯾﺎڵﯽ ﺧﯚﭘﻮوﭼﻜﺮدﻧەوە ﺑە ﭘﯿﺮۆزﻛﺮدﻧﯽ ﯾﻮﺳﻒ ﻣﺤەﻣەد و دروﺷــﻤﯽ ﯾﺎن ﯾﻮﺳﻒ ﯾﺎن ﺳــڕﻛﺮدﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑەرز ﻛﺮدووەﺗەوە .ﭘﺎرﺗﯿﺶ ﺑﺎﻧﮕەﺷەی ﻛﺎراﻛﺮدﻧەوەی ﭘەرﻟەﻣﺎن دەﻛﺎت ﺑە ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﻧﻮێ ﻛە ﺑێﻼﯾەﻧﺎﻧە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺑﻜﺎت و ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺋەو داﻣەزراوە ﮔﺮﻧﮕەدا ﺑێﺖ .ﺋەوەی ﮔﯚڕان ﻣﻠﻨﺎﻧە ﺑﯚ رێﮕەﯾەﻛﯽ ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪار و دوورﻛەوﺗﻨەوە و ﻧﺎڕاﺳــﺘﮕﯚﯾﯿەﺗﯽ ﻟەﮔەڵ ھەﻣﻮو ﺋەو دروﺷﻤﺎﻧەی ﺣﺰﺑەﻛەی ﻟەﺳەر داﻣەزراوە ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮون ﻟە ﻣﻮﺋەﺳەﺳــﺎت ﻧەك ﺷەﺧﺲ .ﺑەم ﻟە ﻧێﻮان ﺋەم دوو ﺋﺎراﺳﺘەﯾەدا دوو ﺣەل ھەﯾە ﻛە دەﻛﺮێ ھﺎﻧﺎﯾﺎن ﺑﯚ ﺑﺒﺮێ ﺗﺎ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯿﺘﺮ ﺑە دﯾﺎر ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺑێ ﺋەﻧﺠﺎﻣەوە ،ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻛەڵەﻛە ﻧەﻛﺎت. ﺣەﻟﯽ ﯾەﻛەم ،ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﮔﻮێﺮە ﻣﺎوە ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿەﻛەی ﭼﻮار ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻣﺎوە ،ﺧەڵﻚ ﻛە دوو ﺳﺎڵ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻛﺮد و ھﯿﭻ ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜﯿﺎن ﻧەدا ﺑە دەﺳــﺘەوە ،ﺋەم ﭼﻮار ﻣﺎﻧﮕەﯾﺶ ﭼــﺎوەڕێ دەﻛەن ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺑــەو ﻣەرﺟەی واز ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە و ﻧەﺧﺸەڕێﮕەی ﻛﺎﺗﻜﻮﺷﺘﻦ و ﭘڕۆژەی ﺣﺰﺑﯽ ﺑێﻨﻦ، ﻣﺎﻧــﺪوو ﺑﻮوﯾﻦ ﻟە ھەﻣﻮو ﻟێﺪواﻧە ھﺎوﺷــێﻮە و دووﺑﺎرە ،دەﻛﺮێ ﺑڕۆن ﺑــەرەو ھەڵﺒﮋاردن و ﺋﺎﺳــﯚﯾەﻛﯽ ﺗﺎزە ﻟە ﺑــەردەم ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﻜەﻧەوە و دواﺗﺮ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ زۆرﯾﻨە ﺑێﺘە ﭘێﻜﮫێﻨﺎن ،ﺑەو ﭘێﯿەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑﻨﻜەﻓﺮاوان و ﺣﺰﺑﯽ ﺑەرﻧﺎﻣە ﺟﯿﺎواز ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺗﺎ ﺳــەر ھەڵﺒﻜەن و ﻓەﺷەﻟﻤﺎن ھێﻨﺎ ﻟەو ﺟﯚرەی ﺑەڕێﻮەﺑﺮدن. ھەڵﺒﮋاردن ﭘێﻮەرێﻜــﯽ ﺑێﻼﯾەﻧە و ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﯚﻣﺎن روون دەﻛﺎﺗەوە ﺧەڵﻚ ﭼﯿﯿﺎن دەوێ ﺑﯚ داھﺎﺗﻮو ،ﺑﯚﯾە ﮔﺮﻧﮕە ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﻜەن و ﻛﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧﯽ ﺑﺎی ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن راﺳــﭙێﺮن ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری ،ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺸﯿﺪا ﻧﺎﻛﺮێ، دەﺗﻮاﻧــﻦ ﻟە ﻛﯚﺗﺎی ﺳــﺎڵﺪا ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺑﺪەن ،رەﻧﮕــە ﺋەوﻛﺎﺗە ﮔﻮﻧﺠﺎوﯾﺶ ﺑێﺖ ﺑەھﯚی ﻟەﺑﺎرەی ﻛەﺷــﻮھەواوە و ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆرﺗﺮی دەﻧﮕﺪەر ﺑﭽﻨە ﺳەر ﺳﻨﺪووﻗەﻛﺎﻧﯽ دەﻧﮕﺪان. ﺣەﻟﯽ دووەم ،دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺣﻮﻛﻢ ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ راﮔﻮزەری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗــﺎ رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم و ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ داھﺎﺗﻮو دێﻨە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪان .ﺋەو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــە ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎﺑەﻧﺪی ﺑێﺖ و ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﻤێﻨێﺘەوە ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯿﺎن ﺗﺎ ﻛﺎﺗﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜﯽ ﻧﻮێ. دەﻛﺮێ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛە ﻟە 11ﺋەﻧﺪام ﭘێﻚ ﺑێﺖ ﺑەﭘێﻮەری ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ و ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺣﺰﺑﯽ .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺑﯚ ھەر 20ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻧﻮێﻨەرێﻚ ﻟەو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەدا ھەﺑێﺖ و ﻟە زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ 15ﻛﻮرﺳــﯿﺪا ﻟەو ژﻣﺎرە دﯾﺎرﯾﻜﺮاوە ،ﻧﻮێﻨەرێﻜﯽ ﺗﺮی ھەﻣﺎن ﻟﯿﺴــﺖ ﯾﺎن ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻟﯿﺴــﺘەﻛﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑﭽﻨە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛــەوە .ﺑەو ﭘێﯿە ﭘﺎرﺗﯽ ﺑــە دوو ﻧﻮێﻨەر ،ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕان ھەرﯾەﻛەﯾﺎن ﯾەك ﻧﻮێﻨەر ،ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ﺑە ھەﻣﻮوﯾﺎﻧەوە ﯾــەك ﻧﻮێﻨەر ،ﺗﻮرﻛﻤﺎن و ﻣەﺳــﯿﺤﯽ ھەرﯾەﻛەﯾﺎن ﯾەك ﻧﻮێﻨەر، ﺣﺰﺑﯽ ﺷــﯿﻮﻋﯽ و ﺳﯚﺷﯿﺎﻟﯿﺴــﺖ ھەرﯾەﻛەﯾﺎن ﻧﻮێﻨەرێﻚ .دوو ﻛﻮرﺳﯿﺶ ھەﺑێﺖ ﺑﯚ دوو ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ. ﺋەم ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧە ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺑــﻜﺎت و ﻟەو ﺣﺎڵەﺗەدا ﭘﺎرﺗﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ﯾــەك ﻧﻮێﻨەری ﺗﺮی ھەﺑێﺖ ﻟــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛەدا، ھەر ﺑڕﯾﺎرێﻜﯿﺎن دا ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێﺖ و وەك ﺑەرزﺗﺮﯾﻦ دەﺳەﺗﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ راﮔﻮزەر ﺳــەﯾﺮ ﺑﻜﺮێﺖ ﺗﺎ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ﺑێﺘە دەرەوە ،ﺑەم ﺑﺎﺷــﺘﺮە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺣﻮﻛﻢ ﺗﺎ ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم و ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ھەڵﺒﮋاردن ﺑێﺖ و ھەﻣﻮو ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭼڕ ﺑﻜەﻧەوە ﺑﯚ ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ .ﻟەﮔەڵ ﺗەواوﺑﻮوﻧﯽ ھەڵﺒﮋاردن و ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧــﻮێ ،ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧەﻛــە ﺋﯚﺗﯚﻣﺎﺗﯿﻜﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﺗﺎی ﭘێ ﺑێﺖ. ﺋــەم دوو ﺣەﻟــە دوو رێﮕەﭼــﺎرەی ﺑێﻼﯾەﻧﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﻦ و ھﯿــﭻ ﻻﯾەﻧﮕﯿﺮﯾﯿەﻛﯽ ﺗﯿﺎدا ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ﻛــەس ،ﺗەﻧﯿﺎ ھەوڵێﻜﻦ ﺑﯚ دەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەم ﭼەﻗﺒەﺳﺘﻮوﯾﯿﯿە .ﭼﻮﻧﻜە وا ﺑڕوات و ﺣﺰب ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ژﯾﺎن دﯾﺎری ﺑﻜﺎت ،ھەڵﺒﮋاردﻧﯿﺶ ﻧﺎﻛﺮێﺖ و رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯿﺶ دەﻛەوێﺘە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەوە ،ﺋﺎﺧﺮ ﺑە رووﻧﯽ ھەﻧﺪێﻚ ﺣﺰب ﻟە دژی وەﺳــﺘﺎوﻧەﺗەوە ،ﺋﯿﺘﺮ ﭼــﯚن دەﻛﺮێ وا ﺑێ ﺧەم داﺑﻨﯿﺸــﯿﻦ ،رووداوەﻛﺎن ﺧێﺮان و ﻛﺎت ﻟــە ﺑەژەوەﻧﺪﯾﯽ ﻛﻮرد ﻧﯿﯿە ،ﺋەﮔەر ﭘەﻟە ﻧەﻛﺎت ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەرێﻜﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛە ﻣﻦ ﻟەو دوو ﺣەﻟەدا زۆر ﮔەﺷــﺒﯿﻨﻢ ھەرﻛﺎﻣﯿﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێﺖ، ﭘڕۆژەی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﻦ و ھﯽ ھﯿﭻ ﺣﺰﺑێﻚ ﻧﺎﺑﻦ ،ﺋەﻣەش ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﭼﺎرەﺳەرە ﺑﯚ ﺋەم ﻗﯚﻧﺎﻏە و ﻣەﯾﻠﯽ ﺧﯚﺳەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ھەر ﺣﺰﺑێﻚ.
ﺋێﺮان ﻟە ڕێﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﺧﺎﻧﻮو و زەوی ﻟە ﻣﻮوﺳڵ دەﻛڕێﺘەوە
32ﺑﺎرەﮔﺎی ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﻟە ﻧﺎو ﻣﻮوﺳڵﺪا ھەن ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێﻚ :ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎن دزی و ﺗﺎﻧﯽ ﻟە ﺧەڵﻚ دەﻛەن
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺑﺎز ،ڕاﻣﯿﺎر. ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ، 32ﺑﺎرەﮔﺎﯾــﺎن ﻟــە ﺑــەری ﭼەﭘﯽ ﻣﻮوﺳڵ ﻛﺮدووەﺗەوە و ”وﺷە“ ﻧﺎو و ﺷــﻮێﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە وردی ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت .ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻣﻮوﺳــڵ دووﭘﺎت ﻟە ﺑﻮوﻧﯽ ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎن ﻟە ﻧﺎو ﻣﻮوﺳڵ دەﻛﺎﺗەوە .ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرێﻜﯿﺶ دەڵێ، ﺋەواﻧــە دزی و ﺗﺎﻧــﯽ دەﻛــەن. ﺑەﮔﻮێــﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ،ﺋێﺮان ﭘــﺎرەی زۆری ﭘێ داون و ﺋێﺴــﺘە ﺧەرﯾﻜﯽ ﻛڕﯾﻨەوەی ﺧﺎﻧﻮو و زەوﯾﯽ ﺳــﻮﻧﻨەﻛﺎﻧﻦ .ھﯚزە ﺳﻮﻧﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەوروﺑەری ﻣﻮوﺳــڵﯿﺶ دەڵێﻦ، ﺋەوان ڕاﺳــﭙێﺮدراون ﺗﺎ ﺳﻮﻧﻨەﻛﺎن ﺑﺨەﻧــە ژێﺮ ڕﻛێﻔﯽ ﺧﯚﯾــﺎن و ﻟەو ڕێﮕەﯾەوە دەﺳﺖ ﺑەﺳەر ﻧﺎوﭼەﻛەدا ﺑﮕﺮن ،ﺑﯚﯾە دەﯾﺎﻧەوێ ﮔەﻧﺠﺎﻧﻤﺎن ﻟە ڕﯾﺰی ﺣەﺷﺪ ﻧﺎوﻧﻮوس ﺑﻜەﯾﻦ، ﺑــەم ﺋێﻤە ﺑــە ﺗﻮﻧــﺪی ڕەﺗﻤﺎن ﺋەﻓﺴــەرێﻜﯽ ﻛﺮدووەﺗــەوە. ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاﻗﯿﺶ دەڵێ ،ﺑەﭘێﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨــەﻛﺎن ﺑﻮوﻧﯿــﺎن ڕێﮕە ﭘێــﺪراو ﻧﯿﯿــە ،ﺑــەم ﭼەﻧــﺪ ﺳەرﻛﺮدەﯾەك ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﺎن دەﻛەن و ﺋەواﻧﯿــﺶ ﭘﺎﺑەﻧﺪی ڕێﻜﻜەوﺗﻦ و ﯾﺎﺳﺎﻛﺎن ﻧﺎﺑﻦ. ﺑﺎرەﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﻟە ﻧﺎو ﻣﻮوﺳڵﺪا ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی ﻟە ﺳــەرﭼﺎوەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻣﻮوﺳڵەوە دەﺳــﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗــﻮون، ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﺑــﺎرەﮔﺎی زۆرﯾــﺎن ﻟــە ﮔەڕەﻛە ﻣﻮوﺳــڵ ڕزﮔﺎرﻛﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺮدووەﺗەوە و ﺗﺮس و دڵەڕاوﻛێﯿﺎن ﻟــە دڵــﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﺷــﺎرەﻛە ﻟە ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﻣەﺳــﯿﺤﯽ و ﺳــﻮﻧﻨە ﭼﺎﻧﺪووە. ﻟــە ڕووﭘێﻮێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﻛــە وێﻨەﯾەﻛﯽ دەﺳﺖ ”وﺷە“ ﻛەوﺗﻮوە، ﻧــﺎوی ﺑﺎرەﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ و ﺷــﻮێﻨەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﻧﺎو ﻣﻮوﺳــڵ دﯾﺎری ﻛﺮاون ﻛە ﻟەﻣﺎﻧە ﭘێﻚ دێﻦ ،ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﺷەھﯿﺪ ﻋەﺑــﺪو ﻣەﺣﻤــﻮود ﺋەﻋﺮەﺟﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎﻧە و ﺑﺎرەﮔﺎﯾﺎن ﻟە ”ﺑەرﺗﻠە، ﮔەڕەﻛﯽ ﺳﻮﻛەر ،ﺗەﺋﻤﯿﻢ ،ﺳﯚﻣەر، ﻗﺎدﺳﯿە“ی ﺑەری ﭼەﭘﯽ ﻣﻮوﺳڵە. ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺑــەدر ،ﻣﺤەﻣــەد ﺳەﻋﯿﺪ ﺗﺎﺋﯽ ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﺎرﯾﺎﻧە و ﻟە ”ﺑەرﺗﻠە ،ﮔﻮﻧﺪی ﺷﺮێﺨﺎن ،ﮔﻮﻧﺪی ﺳﺎدەوﺑﻌﻮێﺰە ،ﮔەڕەﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯚﻣەر، وەﺣــﺪە ،ﺟەزاﺋﯿــﺮ“ ﺑﺎرەﮔﺎﯾــﺎن ھەﯾــە .ﺟﮕەﻟەوە ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎﻧﯽ
ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺑﺎی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻛە ﻣﺤەﻣەد ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎﻧە، ﺑﺎرەﮔﺎﯾــﺎن ﻟە ”ﺑەرﺗﻠــە ،ﮔەڕەﻛﯽ ﺗەﺋﻤﯿﻢ ،ﮔەڕەﻛﯽ ﺋﺎرﯾﭽﯿە“ ھەﯾە. ﻋەﺳﺎﺋﯿﺒﯽ ﺋەھﻠﯽ ﺣەق ﺑﺎرەﮔﺎﯾﺎن ﻟــە ﮔﻮﻧــﺪی ﺑﻌﻮێــﺰە و ﮔەڕەﻛﯽ ﻗــﻮدس و ﻛەراﻣــە و ﺗەﺋﻤﯿــﻢ ھەﯾە .ﮔﺮدﺑﻮوﻧــەوەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺷەﺑەﻛﯽ ﺳەرﺑە ﺣەﻧﯿﻦ ﻗەدۆ ﻛە ھێﺰێﻜﯽ ﻧﺎو ﺣەﺷــﺪی ﺷەﻋﺒﯿﻦ، ﺑﺎرەﮔﺎﯾﺎن ﻟــە ﮔﻮﻧﺪی ﻋەﻟﯽ ڕەش و ﺳــﺎدەوﺑﻌﻮێﺰە و ﮔﯚﭘﭽەﻟــﯽ، ﮔەڕەﻛەﻛﺎﻧــﯽ ”ﺗەﺣﺮﯾﺮ ،ﺗەﺋﻤﯿﻢ، ﻛەراﻣــە ،ﻗﻮدس“ ھەﯾــە .ﺣﺰﺑﯽ دەﻋﻮەی ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺑﺎرەﮔﺎی ﻟە ﺣەﻣﺪاﻧﯿە ﺑە ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ﺳەﺑﯿﺢ ﮔﻮﯾﺰە و ﻟە ﮔەڕەﻛﯽ ﺋﯿﻨﺘﯿﺴــﺎری ﻣﻮوﺳــڵ ﻛﺮدووەﺗەوە .ڕاﭘەڕﯾﻨﯽ ﺷەﻋﺒﺎﻧﯽ ﻟە ﻣﻮوﺳڵ ﺑﺎرەﮔﺎی ھەﯾە و ﻋەﻟﯽ ﺟﺎﺳﻢ ﺳەرۆﻛﯿەﺗﯽ ،ﺣﺰﺑﯽ دﻋﺎء اﻻﺳﻼﻣﯽ ﺳەر ﺑە ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەی ﺷەھﯿﺪ ﺳەدر ﻟە ﮔەڕەﻛﯽ ﺣەدﺑﺎ و ﺑەراﻣﺒەر ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ ددان ﺑﺎرەﮔﺎی ھەﯾە. ﻣەﻛﺘەﺑﯽ دەوﻟە ﻓﺮﺳﺎن ﻟە ﮔەڕەﻛﯽ ﺗەﺣﺮﯾﺮ ،ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەی ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺑﺎﺑﻠﯿــﯚن ”رﯾــﺎن ﻛﻠﺪاﻧــﯽ“ ﻟــە ﺣەﻣﺪاﻧﯿــە و ﺳــەﻧﺘەری ﺗﻠﻜێﻒ ﺑﺎرەﮔﺎﯾﺎن ھەﯾە ،ﻣەﻛﺘەب ﺳــەراﯾﺎ ”ﺳــەﻟﻮان ﻣﻮﻣﯿﻜﺎ“ ﻟە ﺣەﻣﺪاﻧﯿە، ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﻋێﺮاﻗﯽ ﻟە ﮔەڕەﻛﯽ ﻣەﺳــﺎرﯾﻒ ﺑە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻓەواز ﺟەرﺑﺎل ﻛە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑەﻛەی ﺣەﻛﯿﻤە“. ﺋەﻣﺎﻧــە ﻧﺎو و ﺷــﻮێﻨﯽ ﺑﺎرەﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯿﻦ ﻟــە ﻧﺎوﭼە ڕزﮔﺎرﻛﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﻮوﺳــڵ و ﺳەرﺟەﻣﯿﺎن دەﻛەﻧە 32ﺑﺎرەﮔﺎی ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ و زۆرﯾﻨەﯾﺎن ﻟــە ﺑەرﺗﻠە و ﺑەری ﭼەﭘﯽ ﺷــﺎری ﻣﻮوﺳڵﺪان. ﺑەﺷــﺎر ﻛﯿﻜــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻣﻮوﺳــڵ دووﭘﺎت ﻟە ﺑﻮوﻧﯽ ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺷــﯿﻌە دەﻛﺎت و ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ، ﺑــە ﻓەرﻣﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﺑﺎرەﮔﺎﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﻧﺎو ﻣﻮوﺳــڵﺪا دﯾﺎر ﻧﯿﯿە ،ھەﻧﺪێ ﻓەوﺟﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﻛە ﺧەڵﻜﯽ ﻣﻮوﺳــڵﻦ ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە ،ﺑەم ﮔﻮﻣﺎن ﻟەوەدا ﻧﯿﯿە ﻛە ﺋەوان ﺑەﺷێﻮەی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ﻟە ﻣﻮوﺳڵﺪا ھەن ،واﺗە ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﮫێﻨــﯽ و ھەواڵﮕﺮی ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎن ﺑﻮوﻧﯿﺎن ھەﯾە ،ﺑە رووﻧﯽ ھەﺳــﺘﯽ ﭘێ دەﻛﺮێ ﻛە ﻟەﻧﺎو ﻣﻮوﺳڵﺪا ھەن. ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﻟە ﻣﻮوﺳڵ دزی و
ﺗﺎﻧﯽ دەﻛەن ﻛﺮدﻧــەوەی ﺑﺎرەﮔﺎی ﺣەﺷــﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼە ڕزﮔﺎرﻛﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺑە ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ، ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯿﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ڕزﮔﺎرﻛﺮدﻧــەوەی ﻣﻮوﺳــڵ ﻛﺮد. ﺑەﮔﻮێﺮەی ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ،ﺟﮕەﻟە ﺳﻮﭘﺎ و ھێﺰە ﻓەرﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق، ھﯿﭻ ھێﺰێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧﺎﺑێ ﺑﭽێﺘە ﺷﺎری ﻣﻮوﺳــڵ .ﺋەرﻛﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﺳــﻮﭘﺎ و ﭘﯚﻟﯿﺲ و ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎن ﻟە ڕزﮔﺎرﻛﺮدﻧەوەی ﺷــﺎرەﻛە دﯾﺎری ﻛﺮا ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﺑە ﺗەواوی ﺷــﻜێﻨﺮاوە و ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎن ﺑە ڕێﻨﻮێﻨﯽ و ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ڕاﺳﺘەوﺧﯚی ﺋێــﺮان 32 ،ﺑﺎرەﮔﺎﯾﺎن ﻟە ﻣﻮوﺳــڵ ﻛﺮدووەﺗەوە. ﺳــﺎﻟﻢ ﺷــەﺑەك ﻧﻮێﻨەری ﺷەﺑەك ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ھێﺰێﻜﯽ زۆری ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼە ڕزﮔﺎرﻛﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵﺪا ھەن، ھێﺰی ﺳــەر ﺑەو ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﯾە ﺑﯚ ﺷەﺑەك و ﻣەﺳــﯿﺤﯽ و ﻛﺎﻛەﯾﯽ و ﻋەﺷﯿﺮەﺗﯽ ﺟﺒﻮور و ﺳەﺑﻌﺎوی ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە دروﺳﺖ ﻛﺮاون ،ﺑەﮔﺸﺘﯽ دۆﺧﯽ دەﺷﺘﯽ ﻧەﯾﻨەوا زۆر ﺧﺮاﭘە، ﺋەوان ھەﻣﻮو ﺟﯚرە ﭘێﺸێﻠﻜﺎرﯾﯿەك ﺋەﻧﺠــﺎم دەدەن ،ﺑﯚﯾــە داوا ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻓﯿﺪراڵ و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛەﯾﻦ ﺋەو ھێﺰاﻧە ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜەن و ﺟﮕەﻟە ﻟە ﺳــﻮﭘﺎ و ﭘێﺸﻤەرﮔە، ھﯿﭻ ھێﺰێﻜﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧەﻣێﻨێﺖ. ﺷــەﺑەك ھێﻤﺎی ﺑﯚ ﺋەوەش ﻛﺮد، ”ﺋەو ھێﺰاﻧە ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ دەﻛەن ﺑــﯚ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﻜﺮدﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎن، دەﯾﺎﻧــەوێ دەﺷــﺘﯽ ﻧەﯾﻨــەوا ﺑﺨەﻧــە ژێﺮ ڕﻛێﻔﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ،ﺑﯚﯾە ﭘەﻻﻣــﺎری ﺧەڵــﻚ دەدەن و دزی و ﺗﺎﻧــﯽ ﻛەﻟﻮﭘەﻟــﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە و ﻣەڕوﻣﺎﺗﯿﺎن دەﻛەن، ھﯿــﭻ ﯾﺎﺳــﺎﯾەك ﭘێــڕەو ﻧﺎﻛەن و ھەرﯾەﻛەﯾﺎن ﺑە وﯾﺴــﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻛﺎر دەﻛــەن ،ﺑﯚﯾــە داوا دەﻛەﯾﻦ ﺋەو ﻓەوزاﯾــە ﻛﯚﺗﺎی ﭘێ ﺑﮫێﻨﺮێ و ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە زۆر ﻧﯿﮕەراﻧﻦ ﻟەو ھێﺮﺷــﺎﻧەی دەﻛﺮێﺘە ﺳەر ﻣﻮڵﻚ و ﻣﺎڵﯿﺎن“. ﻛڕﯾﻨەوەی زەوی و ﺧﺎﻧﻮوی ﺳﻮﻧﻨەﻛﺎن ﺑەﮔﻮێﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷــە“، ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ،ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆرﯾﺎن ﻟە ﺋێﺮاﻧەوە ﺑﯚ ڕەواﻧە ﻛﺮاوە و ﻓەرﻣﺎﻧﯿﺎن
ﭘێ ﻛﺮاوە ھەرﭼﯽ زەوﯾﻮزار و ﺧﺎﻧﻮو ھەﯾە ،ﻟە ﻣﻮوﺳــڵ و دەوروﺑەری ﺑﯿﻜڕﻧەوە و ﺷﯿﻌەی ﻟێ ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﻜــەن ،ﺋەﻣــەش ﺑــﯚ ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ دﯾﻤﻮﮔﺮاﻓﯿﺎی ﺷﺎرەﻛە. ﺳەرﭼﺎوەﻛەی ”وﺷــە“ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ،ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎن ﺑﯚ ﺋەوەی ﺧەڵﻚ ﻧەﮔەڕێﻨەوە و ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻦ زەوی و ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻔﺮۆﺷﻦ ،دەﺳﺘﯿﺎن ﺑە دزی و ﺗﺎﻧﯽ و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛەﺷێﻜﯽ ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ﻧﺎﻟەﺑﺎر ﻛﺮدووە، ھﯿﭻ ﻛەس ﻟە ﺳــەر و ﻣﺎڵﯽ ﺧﯚی دڵﻨﯿﺎ ﻧﯿﯿە. ﺑەﺷﺎر ﻛﯿﻜﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت، ”ﺋێﺴﺘە دﯾﺎردەﯾەك ﻟە ﺑەری ﭼەﭘﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ھەﯾە ،ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺧەڵﻜﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﺋەواﻧــەی دەوڵەﻣەﻧﺪن و ﺧﺎوەن ﭘێﮕــە و ﺑڕواﻧﺎﻣەن و ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺗﺮ ﺋﯿﺸــﻮﻛﺎرﯾﺎن دەﺳﺖ دەﻛەوێ ،ﻣﻮوﺳــڵ ﺟــێ دێڵﻦ، واﺗە ﻟەوﻛﺎﺗەی ھەﻣﻮوان ﺧەرﯾﻜﻦ ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﺑﯚ ﺷــﺎرەﻛە ﺑﮕەڕێﻨﻨەوە ،ﻛﯚﭼــﯽ ﭘێﭽەواﻧەی ﺋەو ﺧەڵﻜﺎﻧە ﻟە ﻣﻮوﺳــڵ دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛــﺮدووە ﻛە ھەرﭼــﯽ ھەﯾﺎﻧە دەﯾﻔﺮۆﺷﻦ و ﺷــﺎرەﻛە ﺟێ دێڵﻦ. ﻛێ ﺧﺎﻧﻮو و زەوﯾﯿــەﻛﺎن دەﻛﺮێ ﺋەوە ﺑﯚ ﺋێﻤــە ڕوون ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﺑە دڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻦ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺑەری ﭼەﭘﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ھەﯾە“. ﺷــێﺦ ﺳــەﻧﺎع ﺧﺎﻟﯿﺪی ﺳەرۆﻛﯽ ھﯚزێﻜــﯽ ﺳــﻮﻧﻨە ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻣﻮوﺳــڵ ﻟەوﺑــﺎرەوە ﺑﯚ ”وﺷــە“ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ،ﻛە ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎن ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ﻧﺎوﭼەﻛــە و داواﯾﺎن ﻟێ ﻛﺮدوون زەوﯾﻮزاری ﺧﯚﻣﺎﻧﯿﺎن ﭘێ ﺑﻔﺮۆﺷﯿﻨەوە. ھﺎوﻛﺎت ﺳــەﯾﺪ ﺣەﺳــەن زاﻣﻠﯽ ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ھــﯚزی زاﻣﻠــﯽ ﻛە داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﻧﺎوﭼەی ”ﻏﺮب ﻟﻮح“ی ﺑﺎﻛﻮری ڕۆژھەﺗﯽ ﻣﻮوﺳــڵﻦ ،ﺑﯚ ”وﺷە“ دەڵێ ،زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە و ﻛﯚﺷﻜﯽ زاﻣﻠﯿﯿەﻛﺎن ،ﺋێﺴﺘە ﺑﻮوەﺗە ﺑﺎرەﮔﺎی ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ و دوای ڕزﮔﺎرﻛﺮدﻧەوەی ﺑەﺷێﻜﯽ ﻣﻮوﺳڵ، ھەرﭼﯽ ﻣﻮڵﻜﯽ ﺋێﻤەﯾە ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن ﮔﺮﺗﻮوﯾﺎﻧە. زاﻣﻠﯽ ﮔﻮﺗﯽ ،ﺣەﺷــﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﺑە ﭘﻼﻧﯽ ﺋێــﺮان دەﯾەوێ ﻧﺎوﭼەﻛە ﻛﯚﻧﺘڕۆڵ ﺑﻜﺎت ،ھــﺎوﻛﺎت ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯿــﺶ دەﯾەوێ ﻟــە ڕێﯽ ﺋەو ھێﺰاﻧــەوە ﺧەڵﻜــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺨﺎﺗە ﻧێﻮ ﺋەو ھێﺰەوە ﺗﺎ ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن دەﻧﮕﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑﯚ ﺧﯚی ﻣﺴﯚﮔەر ﺑﻜﺎت.
ﺳﻮﻧﻨەﻛﺎن ﻧﺎوﻧﻮوس دەﻛەن ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ و ﺳــەرۆك ھﯚزەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻮﻧﻨە ﻟە ﻧﺎوﭼــە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﭘەردە ﻟەﺳەر ﭘﻼﻧەﻛەی ﺣەﺷﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﻟە ﺷــﺎرەﻛە ھەڵﺪەدەﻧەوە و ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛەن، ﻛە ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎن ﺑە ﭘﺎرە دەﯾﺎﻧەوێ ﻧﺎوی ﮔەﻧﺠــەﻛﺎن ﻟە ڕﯾﺰی ﺧﯚﯾﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜەن و ﻧﺎوﭼەﻛﺎن ﺑﺨەﻧە ژێﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ڕێﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەوە. ﺷــێﺦ ﺳــەﻧﺎع ﺧﺎﻟﯿﺪی ﺳەرۆﻛﯽ ھﯚزی ﻛﺴﺘﺮﯾە ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﺷﺎری ﻣﻮوﺳــڵ ﺑە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻚ ﻟەﻻﯾەن ﺣەﺷــﺪی ﺷەﻋﺒﯿﯿەوە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤﺎن ﭘێﻮە ﻛﺮاوە ﺗﺎ ﻧﺎوی ﻛﻮڕەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟە ڕﯾﺰەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﺑەم ﺋێﻤە ڕەﺗﻤﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە. ﺋﺎﻣﺎژەی دا ،ھێﺰەﻛەی ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﺑــە ﺋــﺎی ﻋێــﺮاق و ﮔﺮووﭘەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ و ﺳــﻮﭘﺎی ﻗﻮدﺳــﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﺎن ﺑەرز ﻛﺮدووەﺗەوە و ﭘﺎڵەﭘەﺳﺘﯚ دروﺳﺖ دەﻛەن ﺗــﺎ ﺑﭽﯿﻨە ڕﯾﺰﯾﺎﻧەوە ،ﺑەم ﺋێﻤــە ﭘێــﺶ داﻋــﺶ ﻧەﭼﻮوﯾﻨە ڕﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻮﭘﺎ ،ﺋێﺴﺘەش ھﯿﭻ ﻛﺎت ﻧﺎڕۆﯾﻨە ﻧێــﻮ ڕﯾﺰی ﺋەو ھێﺰە ﺋێﺮاﻧﯿﯿە. ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق :ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ڕێﮕەﯾﺎن ﻟێ ﺑﮕﺮﯾﻦ ھەرﭼەﻧﺪە ﺋێﺴــﺘە ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎن 32ﺑﺎرەﮔﺎﯾــﺎن ﻟــە ﻧێﻮ ﻣﻮوﺳــڵ و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ دەوروﺑــەری ﻛﺮدووەﺗــەوە و ﺑەردەواﻣــﻦ ﻟــە ھەوڵﺪان ﺑﯚ ﺳەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ دەﺳەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﺳــەر ﺷــﺎری ﻣﻮوﺳڵ و ﺷــﺎرۆﻛەﻛﺎﻧﯽ دەوروﺑەری ،ﺑەم ﺳــﯿﺪاد ﻛەرﻛﻮوﻛــﯽ ﺟێﮕــﺮی ﻟێﭙﺮﺳــﺮاوی ﻛﺎرﮔێڕﯾــﯽ ھێﺰی ﺋﺎڵﺘﻮوﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ، ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ڕێﮕە ﭘێﺪراو ﻧﯿﯿە ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا ﺑﻮوﻧﯽ ھەﺑێﺖ، ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێﻜﯿــﺶ ﺋەﮔەدارﻣﺎن ﻛﺮدووﻧەﺗــەوە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە ڕاﺑﮕﺮن. ھەروەھﺎ ﮔﻮﺗﯽ ،ھەوڵﯽ زۆر ھەﯾە ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ و ﺋەو ھێﺰە ﻧﺎﻓەرﻣﯿﯿەی ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛەدا ھەن ﺑێﻨە ﻧێﻮ ﻣﻮوﺳڵ ،ﺑﯚﯾە ﺑە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﭼەﻧﺪ ﺳەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﻋێﺮاق ﺋێﺴﺘە ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێ ﭘێﺸــﯿﺎن ﭘــێ ﺑﮕﯿﺮێﺖ و ڕاﯾــﺎن ﺑﮕﺮﯾﻦ ،ﺋەوان ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ زۆرﯾﺎن ھەﯾە و ﭘﺎﺑەﻧﺪی ﯾﺎﺳــﺎش ﻧﯿﻦ.
ژﻣﺎرە ) ، (185ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 10 ،
دوو ﺣەل
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
5
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
6
2017/ ) ، (185ﭼﻮارﺷەم2017/5/5/103 ، ژﻣﺎرە )(184
وﺷە /ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﺑــەم دواﯾﯿە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺷــﯿﻌە ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺟﯿــﺎواز ﭘەﻧــﺎ ﺑــﯚ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ دەﺳــﺘەواژەی ”زۆرﯾﻨــەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ“ وەك ﮔﻮﻧﺠﺎوﺗﺮﯾﻦ ﺷێﻮازی ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾﯽ ﺑﯚ ﻋێﺮاﻗﯽ داھﺎﺗــﻮو دەﺑەن ،ﺋەوان ﭼﺎرەﺳەری ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗێﻚ ﻛە ﺧﯚﯾﺎن ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺑﺎدەﺳــﺘﻦ ،ﻟەو ﺳﺘﺎﯾﻠەدا دەﺑﯿﻨﻨەوە ﻛە ﺑەﺋﺎرەزووی ﺧﯚﯾﺎن ﻟەﻧﺎو ﭘێﻜﮫﺎﺗــەﻛﺎن ﻻﯾەن ھەڵﺪەﺑﮋێﺮن ﺑﯚ ھﺎوﺑەﺷﯿﻜﺮدﻧﯿﺎن ﻟە ﺣﻮﻛﻢ و وەﻻﻧﺎﻧﯽ ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ،ﺑەم ﺋەو داواﯾﺎﻧە دەﺑﻨە ھﯚی ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪی ﻛﻮرد و ﺳــﻮﻧﻨە و ﻛﺮﯾﺴــﺘﯿﺎن و ﺷﯿﻮﻋﯽ و ﻋەﻟﻤﺎﻧﯽ؟. ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑــﺮدوو ﻓﻮﺋﺎد ﺣﻮﺳــێﻦ ﺳەرۆﻛﯽ دﯾﻮاﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺷﺎﻧﺪی ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا ،رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛە ﻛێﺸەﯾەﻛﯿﺎن ھەﯾە ﻟەﮔەڵ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێ و ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪار ﻟە ﺑەﻏﺪا ﻛە ﺋەوﯾﺶ ﻗﺴــەﻛﺮدﻧﯿﺎﻧە ﻟەﺳــەر زۆرﯾﻨە و ﻛەﻣﯿﻨەی ﺳﯿﺎﺳﯽ .رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە رەﻧﮕە ﺋەو ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەﯾە ﻛﺎری ھﺎوﺑەﺷﯽ ھەردووﻻ ﺗێﻚ ﺑﺪات. ﺗﺎرﯾﻖ ﺣەرب ﺷــﺎرەزای ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻋێــﺮاق ﻟەﺑــﺎرەی زۆرﯾﻨــەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە ،ﺑە“وﺷــە“ دەڵێﺖ، زۆرﯾﻨەی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ھەﯾە وەك ﻟەﻧﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺪا زۆرﯾﻨەی دووﺳێﯿەﻛﯽ و زۆرﯾﻨەی ﺳێﭽﺎرەﻛﯽ و زۆرﯾﻨەی ﻛــەم و زۆرﯾﻨــەی ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮواﻧﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ،ﺋــەوەی ﺳــەراﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ
زۆرﯾﻨە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛەی ﺷﯿﻌە دەﺑێﺘە ﭘﺎڵﻨەری ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮرد؟ )ﺷﯿﻌە( ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺑﯚ دەﻛەن ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن زۆرﯾﻨــەی ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮواﻧە، ﺑەو ھﯚﯾەی ژﻣﺎرەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯿەﺗﯿﯿەﻛە زﯾﺎﺗﺮە ﻟە ﻧﯿﻮەی ژﻣﺎرەی ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗﯽ ،ھەرﭼــﯽ زۆرﯾﻨەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﻛــە ﺑــەم دواﯾﯿــە ﺑﺎﻧﮕەﺷــەﯾﺎن ﺑﯚ ﻛــﺮد ،ﺋەوەﯾە ﻛە ﺷﯿﻌە ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك ھێﺰی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟەﮔەڵ ﺧﯚی ﺑﻜﺎﺗە ھﺎوﺑەش وەك ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﯾﺎن ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾﺎ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان ﻟە ﻛﻮرد و ھێﺰێﻜﯽ ﺳﻮﻧﻨە ،ﺋەوەﯾە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺋــەوان ﻟــە زۆرﯾﻨــەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ .ﺣەرب رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە، واﺗە ﺷــﯿﻌە ﺗەﻧﯿﺎ ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﻛﻮردی ﻟەﮔەڵ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﺷــﺪار دەﻛەن و ﺑەھەﻣﺎن ﺷێﻮەش ﻟەﮔەڵ ﺳﻮﻧﻨە. ”ﻟە رووی ژﻣﺎرەوە ھﯿﭻ ﺟﯿﺎوازﯾﯿەك ﻟە ﻧێﻮان ﺋــەو زۆرﯾﻨــەی ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ و ﺋەوەی ﺣەﻛﯿﻢ ﺑﺎﻧﮕەﺷەی ﺑﯚ دەﻛەن ،ﻧﯿﯿە .ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە دﯾــﺪ و ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺋەواﻧﺪاﯾە ﻟە ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋــەو زۆرﯾﻨەدا“ ﺣەرب وای ﮔﻮت.
ﺋــەو ﭘﺴــﭙﯚڕە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿەی ﻋێﺮاق دووﭘﺎﺗﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛە ﻟــە رووی دەﺳــﺘﻮورﯾﯿەوە دەﻛﺮێﺖ و ﺋەوان زۆرﯾﻨــەی ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﭘێﻚ دێﻨﻦ و ﺑــەو رێﮕەش دەﺗﻮاﻧﻦ ﺳــەرۆك و ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺳــەرۆك وەزﯾﺮان و ﯾﺎﺳﺎﻛﺎﻧﯿﺶ ھەر ﺧﯚﯾﺎن دﯾﺎری ﺑﻜەن و ﭼﯿﺘﺮ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑەواﻧﯿﺘﺮ ﻧﺎﺑێﺖ. ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﻣﺤەﻣــەد ﺧﺎﻟﯿﺪی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻮاﻧﯽ ﺳــﻮﻧﻨە ،ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋــەوە دەﺧﺎﺗە ڕوو ﻛــە زۆرﯾﻨەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی ﺑﺎرﺳــﺘە ﭼﯚﻧﯿەﻛەﻛﺎن ﻟــە رووی ﺑەرﻧﺎﻣە و دﯾﺪە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎﻧەوە ﻛە ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﻔﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑﻨﯿﺎت ﻧەﻧﺮاﺑێﺖ ﻛە ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﻟە 14ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﺷﻜﺴﺘﯿﺎن ﺧﻮارد ﻟەو ﺑﺎﺑەﺗەوە ،ﺑﯚﯾە دۆﺧەﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑە دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺑﺎرﺳــﺘەی ﻧﻮێﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ دەﻛﺎت، ﺑەھﺎوﺷێﻮەی وﺗﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو و ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ھﺎووﺗﯿﺒﻮون و ﭘﯿﺸەﯾﯿﯿەوە. ﻟەﺑﺎرەی ﻧﺎڕووﻧــﯽ واﺗﺎی زۆرﯾﻨەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﺎﻟﯿﺪی ﮔﻮﺗﯽ ”ھەرﯾەﻛە
و ﺑەﭘێــﯽ ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺧــﯚی ﺑﺎﻧﮕەﺷەی ﺑﯚ دەﻛﺎت و ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﻟەﺑــﺎرەوە وەردەﮔﺮێــﺖ ،ﺑــەم زۆرﯾﻨــەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟــە ھﺎوﺑەﺷــﯿﻜﺮدن و رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺑﺎرﺳﺘە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﻟە دﯾــﺪ و ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎن ﺑەﺑێ رەﭼﺎوﻛﺮدﻧﯽ ﻧەﺗەوە و ﺋﺎﯾﻦ“. ”ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼەﻧﺪ ﺧﺎڵﯽ ھﺎوﺑەﺷﯽ ﻟەﮔەڵ ﭼەﻧﺪ ﭘﺎرﺗێﻚ ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳﺖ و ﺑﺎﺷــﻮوری ﻋێــﺮاق ھەﯾــە و ﺑەﭘێﭽەواﻧەﯾﺸــەوە ،ﺑﯚﯾــە ﺋەوان دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟــە دوای ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن ﺑﺎرﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﮔەورەﺗﺮ ﭘێﻚ ﺑێﻨﻦ ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘێﻚ دێﻨﻦ و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ دەﺑﻨە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن“ ﺧﺎﻟﯿﺪی وای ﮔﻮت. ﺋەﺷــﻮاق ﺟﺎف ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﻛﻮرد ﻟە ﺑەﻏﺪا ﭘێﯽ واﯾــە ،زۆرﯾﻨەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ھەﯾە ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧــﯽ دەوڵەﺗﯽ ﯾﺎﺳﺎ داوای دەﻛﺎت ،واﺗە ”ﺳەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ زۆرﯾﻨە ﺑەﺳەر ﻛەﻣﯿﻨە“، ﺋەوەش ﺑە ﮔﻮﺗەی ﺟﺎف ”ﺋێﺴــﺘە ﺋەو ﻟەﻧﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺪا ﻟە رێﮕەی ﺋەو
ھێﺰاﻧەی ﺳەر ﺑەﺧﯚﯾەﺗﯽ ﭘێڕەوی دەﻛﺎت ،ھەروەھﺎ ﭘێﺸــﻨﯿﺎزێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟەﻻﯾەن ﻋەﻣﺎر ﺣەﻛﯿﻢ ﺳــەرۆﻛﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ )ﺷﯿﻌە(ﯾە ﻛە دەڵێﺖ زۆرﯾﻨەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻟــە ھەﻣــﻮو ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧەوە ﻛە ﺋەوەی ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺑﯚ ﭘەﺳــﻨﺪﻛﺮدﻧﯽ ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧە ﺑە زۆرﯾﻨە“. رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە” ،وەك ﻛــﻮرد زۆرﯾﻨەی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻗﺒﻮوڵ ﻧﺎﻛەﯾﻦ، ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ وەك ﭘﺎرﺗــﯽ ﻛە ﺋەﮔەر ﺋــەوە ﺑﭽەﺳــﭙێﺖ ،ﺑەﺷــﺪاری ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ داھﺎﺗﻮوی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻧﺎﻛەﯾﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە زۆرﯾﻨە ﻟەو ﺣﺎڵەﺗە واﺗە ﭼەﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ زۆرﯾﻨە ﻟەﺳــەر ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻛەﻣﯿﻨە و ﻛﻮرد ﭘێﻜﮫﺎﺗەﯾەﻛﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯿە ﻟە ﻋێــﺮاق و ﻗﺒﻮوڵــﯽ ﻧﺎﻛەﯾﻦ ﺑەو ﻧﺎوە ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﻤﺎن ﭘێﺸــێﻞ ﺑﻜﺮێﺖ، ﭼﻮﻧﻜە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻋێﺮاق ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﮔﻮێﺰەرەوەﯾە و ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑە ﺳﺎزاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ دەﻛﺎت و ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑەھﯚی زۆرﯾﻨەوە ﭘێﺸێﻞ ﻛﺮاوە“. ﺟــﺎف دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە ﭼەﻧــﺪ زوو رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم ﺋەﻧﺠــﺎم ﺑﺪەﯾﻦ و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
راﺑﮕەﯾەﻧﯿﻦ ھەر درەﻧﮕە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑە راﺳﺘﯽ ﻋێﺮاق ﺑەرەو دﯾﻜﺘﺎﺗﯚرﯾﯿەﻛﯽ ﻧﻮێ دەﭼێﺖ ،ﺑﯚﯾە ھﯿﭻ ﻟە دۆﺧەﻛە ﻟــە ﭘێــﺶ 2003و دوای ﺋەوەش ﻧەﮔــﯚڕاوە ﺗەﻧﯿــﺎ دەﻣﻮﭼــﺎوەﻛﺎن ﺟﯿﺎوازن. ﺣەﺑﯿﺐ ﺗەرﻓﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﺷﯿﻌە ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺑﺎی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻋەﻣﺎر ﺣەﻛﯿﻢ ﻛە ﺧﺎوەﻧﯽ دواﯾــﻦ ﭘﺮۆژەی زۆرﯾﻨەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻦ ،ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﻟە ھەﻣــﻮو وﺗﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﻟــە دﻧﯿﺎ ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻛﺎروﺑﺎرەﻛە ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ راﺳﺖ و رێﻚ ﺑەڕێﻮە ﺑﭽێﺖ ،ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻻﯾەﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧڕەوا و ﻻﯾەﻧﯽ ﺑەرھەڵﺴــﺘﻜﺎر ھەﺑێﺖ، ھەرﯾەﻛەﯾﺎن ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھەﯾە و رەﻧﮕە رۆڵﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚن ﮔﺮﻧﮕﺘﺮ ﺑێﺖ ﻟــەوەی ﺣﻜﻮوﻣــەت ،ﺑﯚﯾە ﻟــە 2003ەوە ﺗــﺎ 2017ھەﻣﻮوان ﻟــە ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾﯽ ﺑەﺷــﺪار ﺑﻮون و ﺋــەو ﭘﺮۆﺳــە ﻓەﺷــەﻟﯽ ھێﻨﺎ و ھﺎوﺑەﺷــﯿﯿەﻛە ﺑﻮوە ﺑەﺷﺒەﺷێﻨە و ھەﻣــﻮوان داوای دەﺳــﺘﻜەوت دەﻛەن. ﺗەرﻓــﯽ ﺋﺎﻣــﺎژەی ﻛﺮد ،ﻛــﻮرد وا
ﺧەرﯾﻜە ﺑەرەو رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم دەﭼﻦ و رەﻧﮕە ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە درێﮋە ﺑﻜێﺸــێﺖ، ﺋێﻤــە ﺑﺎوەڕﻣﺎن ﺑــە ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﺑﯚ ھەﻣــﻮوان ھەﯾە، ﺑــەم ﻟەﺳــەر ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ زﯾﺎﻧﯽ دەوڵەت ﻧﺎ ،ﺋێﺴﺘە دﻧﯿﺎ ھەﻣﻮوی ﻟە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺗﺮﺳێﺖ، وﺗﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑــﯽ ﻟەﺑەر دوو ھﯚﻛﺎر ﺗﺮﺳــﯿﺎن ھەﯾە ،ﯾەﻛەﻣﯿﺎن ﺋەوان ﻧﺎﯾﺎﻧەوێﺖ ﻋێﺮاق ﭘﺎرﭼە ﺑێﺖ ،ﻧەك ﻟەﺑەر ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﻋێﺮاق ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ﺗﺮﺳﯽ ﺋەوەی ﺋەﮔەر ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺒێــﺖ ﺑە دەوڵــەت ﻟــە ﺟەزاﺋﯿﺮ ﺗەوارﻗەﻛﺎن و ﻟە ﻣﯿﺴﺮ ﻗﯿﺒﺘﯿﯿەﻛﺎن و رۆژھەﺗﯽ ﺳﻌﻮودﯾەﯾﺶ داوای دەوڵەت دەﻛەن ﻛە دﻧﯿﺎی ﻋەرەﺑﯽ ﻗﺒﻮوڵﯽ ﺋەوە ﻧﺎﻛﺎت. ”دووەم ھﯚﻛﺎر ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺋێﺮان رێﮕە ﺑە ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎدەن و رەﻧﮕە راﺳﺘەوﺧﯚ ﭘﺎڵەﭘەﺳﺘﯚ ﻧەﺧەﻧە ﺳەر ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑەم دەﯾﺨەﻧە ﺳــەر ﺑەﻏﺪا ﺑﯚ ﺋەوەی رازی ﻧەﺑێﺖ و ھــەر دەوڵەﺗێﻜﯽ ﻛﻮردﯾﺶ ﺑەﺑێ ﺑەﻏﺪا داﺑﻤەزرێﺖ دﻧﯿــﺎ داﻧﯽ ﭘێﺪا ﻧﺎﻧێﺖ“ ﺗەرﻓﯽ وای ﮔﻮت. ﻟەﺑــﺎرەی زۆرﯾﻨــەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﯿەوە رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ،ﺋەوەی دەوڵەﺗــﯽ ﯾﺎﺳــﺎ و ﺣﺰﺑــﯽ دەﻋﻮە ﺑﺎﺳــﯽ ﻟێﻮە دەﻛەن ،ﺋــەو ﺑﺎﺑەﺗە ﻧﺎﺗــەواوە و ﺷــﺘێﻚ ﻧﯿﯿــە ﺑەوەی ﺑﺎرﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾــﯽ ﻋێﺮاق ﺑــﻜﺎت ،ﺋەو ﺑﺎرﺳﺘە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەی ھەﻣﻮوان ﻟێﯽ دڵﻨﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﻮرد و ﺑﯚ ﺳﻮﻧﻨە ،ﺑﻮوﻧﯽ ﺑﺎرﺳــﺘەﯾەﻛﯽ زۆرﯾﻨەی ھەﻣﻮواﻧە ﺑەدەر ﻟە ﻣﯚرﻛﯽ ﺗﺎﯾﻔﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﺑﺒێﺘە ﺗەواو ﻋێﺮاﻗﯽ.
ﻟەﮔەڵ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی وادەی ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن
ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ﺑەدوای ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘﯿﺪا دەﮔەڕێﻦ وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان وادەی ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺰﯾﻚ دەﺑێﺘەوە و ﻟەﮔەڵ ﺋﺎڵﯚزﯾﯽ ﻧێﻮان ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن، ﺑــەم ﺳــەرﺟەﻣﯿﺎن ھەوڵــﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘــﯽ دەدەن ﺗﺎ زۆرﺗﺮﯾﻦ دەﻧﮓ ﻛﯚ ﺑﻜەﻧەوە و ﺳەﻧﮓ و ھێﺰی ﺧﯚﯾﺎن دﯾﺎری ﺑﻜەن ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟەو ھێﺰاﻧە ﺧﯚﯾﺎن ﯾەﻛﻼ ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە و ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺸــﯿﺎن ﺋەو ﻻﯾەﻧﺎﻧە ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛەن ﻛە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘﯿﯿﺎن ﻟەﮔەڵﺪا دەﻛەن. ﻧﺰﯾﻜــە دوو ﺳــﺎڵە ﭘێﻮەﻧــﺪی ھێــﺰ و ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێــﻢ ﺋﺎڵﯚزە ،ﺑــەم ﭘێ دەﭼێ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧــەوەی ھەڵﺒــﮋاردن ﺋەو ﺋﺎڵﯚزﯾﯿــە ﻛﺎڵ ﺑﻜﺎﺗــەوە و ھێــﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﺑﯿﺮ ﻟە ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘﯽ ھەڵﺒﮋاردن ﺑﻜەﻧەوە، ﺑە ﺑڕوای ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺶ، ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧەوەی ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن ﻛە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻛﯚﺗﺎ ﺑە ﺧﻮﻟﯽ ﺋێﺴــﺘەی ﭘەرﻟەﻣﺎن دێﺖ، ﺋﺎڵﯚزﯾﯿەﻛﺎن ﻛەﻣێﻚ ﺧﺎو ﺑﻜﺎﺗەوە و
ﺑەرە و ھەڵﺒﮋاردن دەﺳﺖ ﺑﺨەﻧەوە ﻧﺎو دەﺳﺘﯽ ﯾەك. ھێــﺰە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ﻛــە دوو ھەﻓﺘــەی ڕاﺑﺮدوو ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴــﯿﺎن ﺋەﻧﺠﺎم دا و ﺗﯿﺎﯾﺪا ﻧەﺧﺸــەڕێﮕەی ﻛﺎری ھﺎوﺑەﺷــﯿﺎن ﭘەﺳەﻧﺪ ﻛﺮد، ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەدەن ﺋەوان ﺑە ﯾەك ﻟﯿﺴﺖ ﺑەﺷــﺪاری ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن دەﻛەن. ﻣﺤەﻣــەد ﺣەﻛﯿــﻢ ،ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑە ”وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﻟــەو ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴــەدا ﻧەﺧﺸــەڕێﮕەی ﻛﺎری ھﺎوﺑــەش ڕاﮔەﯾەﻧﺮا و ﭘەﺳــەﻧﺪ ﻛﺮا ،ﺑﯚﯾە زۆر ﻧﺰﯾﻜە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ﺑە ﯾەك ﻟﯿﺴﺖ ﺑەﺷﺪاری ھەڵﺒﮋادن ﺑﻜەن. ھەروەھﺎ ﮔﻮﺗﯽ” ،ھەرﭼەﻧﺪە ﻟەﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵ ﺑﯚﭼﻮوﻧێــﻚ ھەﯾە ﻛﯚﻣەڵ ﺑەﺟﯿــﺎ داﺑەزێﺖ و دواﺗــﺮ ﻟە ﺑەرە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛە ﻧﺰﯾﻚ ﺑێﺘەوە ،ﺑەم ﺟﺎرێ ﭘﺮﺳەﻛە ﻣﺎوەﺗەوە“. ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺧﺎوەﻧﯽ 17ﻛﻮرﺳــﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ و ﻟە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ،ﻛﯚﻣەڵ
و ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﭘێﻚ دێﻦ. ھەرﯾــەك ﻟــە ﮔــﯚڕان و ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼﺎوﯾﺎن ﻟەوەﯾە ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘﯽ ﺑﻜەن و ﯾەﻛێﺘﯿــﺶ دەڵێــﺖ ﺗﺎوﺗﻮێــﯽ ﺑﺎرودۆﺧەﻛە دەﻛەن. ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕان ،ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯿﺎن
ھەﯾــە و ﺑەﭘێــﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﻛﺎری ھﺎوﺑــەش و ﯾەﻛﺨﺴﺘﻨﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧەﻛﺎن ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﺑەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ،ﺑﯚﯾە ﮔﯚڕان دەڵێﺖ ﺋەﮔــەری ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘﯿﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛﺮاوەﯾە. ﻣﺤەﻣەد ﻋەﻟــﯽ ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﮔﯚڕان ،ﺑە ”وﺷە“ـــﯽ
ﮔــﻮت” ،ﺋێﻤــە ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻤــﺎن ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ ھەﯾە ،ھەرﭼەﻧﺪە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﮔﯚڕان ﻗﺴــەی ﺋەوەﯾە ﺑە ﺟﯿﺎ ﺑەﺷــﺪاری ﺑــﻜﺎت ،ﺑەم ﺋەﮔــەر ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘﯽ ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺋەوا ﺋەﮔەرەﻛﺎن ﻟەﺑەردەﻣﻤﺎﻧﺪا ﻛﺮاوەن و ﯾەﻛێﺘﯿﺶ ﯾەﻛێﻚ دەﺑێﺖ ﻟەواﻧە“. ﺑــەم ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ
ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯿﺪا ھەﯾە، ﺑﯚﯾە ﭘﺎرﺗﯿﺶ دەڵێﺖ ﻛە دەﯾﺎﻧەوێﺖ ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛێﺘــﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘﯽ ﺑﻜــەن و ﺑەﯾەﻛــەوە ﺑەﺷــﺪاری ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن ﺑﻜەن. ﻋەﻟــﯽ ﻋەوﻧــﯽ ،ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ ﭘێﯽ واﯾە، ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﭘﺎرﺗــﯽ ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻮوﯾﺎن ھەﯾە و دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑەﯾەﻛەوە ﺑﻦ. ﻋەوﻧﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ ﻗﻮرﺳﯿﺎن ﻟەﺳەر ﺷﺎﻧە و ﮔﺮﻧﮕە ﺑەﯾەﻛەوە ﺷﺎن ﺑﺪەﻧە ﺑەر ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯿﯿەﻛﺎن و ﻟە ﺑەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ دەﺳﺘﻜەوﺗﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەردەوام ﺑﻦ“. ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﺧﺎوەﻧﯽ 18ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺧﯚﯾﺎن ﯾەﻛﻼ ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە و دەڵێﻦ ﭼﺎودێﺮﯾﯽ ﺑﺎرودۆﺧەﻛە دەﻛەن. ﺑێﮕــەرد دڵﺸــﺎد ،ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﺑﯚ ”وﺷە“ی ڕوون ﻛﺮدەوە ،وەك ﯾەﻛێﺘﯽ ﺟﺎرێ
ﺑڕﯾﺎرﯾــﺎن ﻧەداوە ﭼﯚن ﺑەﺷــﺪاری ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن ﺑﻜەن. زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻤــﺎن ﻟەﮔەڵ ﮔــﯚڕان ھەﯾــە و ﻟەواﻧەﯾە ﺟێﺒەﺟێــﯽ ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﺑــەم ﻣەرﺟﯿﺶ ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘێﺸﺘﺮﯾﺶ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯽ ھەﺑﻮو و ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ 2013دا ﺑە ﺟﯿﺎ ﺑەﺷﺪاری ھەڵﺒﮋاردﻧﻤﺎن ﻛﺮد“. ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﺪان و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳــﺎڵ و ﻧﯿﻮێﻚ زﯾﺎﺗﺮە ﭘەك ﺧﺮاوە، ﺑەم ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ دەڵێﻦ ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧــەوەی ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن، ﻛەﻣێﻚ ﺋﺎڵﯚزﯾﯿەﻛﺎن ﻛﺎڵ دەﻛﺎﺗەوە و ھێﺰەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﻟێﻚ ﻧﺰﯾﻚ دەﻛﺎﺗەوە. ﯾەﺣﯿﺎ ﺋەﺣﻤەد ،ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی زاﻧﻜﯚ و ﭼﺎودێﺮی ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە دا، ﭘێ دەﭼێﺖ ھﺎوﻛێﺸەﻛﺎن ﺑﺒﻨەوە ﺑە ھﺎوﻛێﺸەی ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ .2009 ﺋەو ﭼﺎودێﺮە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە ﺑە ”وﺷە“ـﯽ ﮔﻮت” ،ﻟەو ﺑڕواﯾــەدام ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗــﯽ ﺑﺒﻨــەوە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎن و ﯾەك ﻟﯿﺴﺘﯿﺎن ھەﺑێﺖ“.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
23ﭘﯚﺳﺘﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺑەﻏﺪا ﺑەﺗﺎڵ ﻣﺎوﻧەﺗەوە
ﺣەﯾــﺪەر ﻋەﺑــﺎدی ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟە ھەﺷــﺘﯽ ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ 2014ﺳﻮێﻨﺪی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺧﻮارد ،ﭘﺎش ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﻟە دەﺳــﺘﺒەﻛﺎرﺑﻮوﻧﯽ و ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ
ھەڕەﺷەﻛﺎﻧﯽ دوای ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎﺳﺢ ﻏەﻓﻮور :ﺋێﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﻟە دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛەن ﺗﻮێﮋەرێﻚ :ﻛﻮردی ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻣەﺗﺮﺳﯿﻦ وﺷە /ھەوﻟێﺮ – ﻛﺎوە ﺟەم ﺳــﻮورﺑﻮوﻧﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﺳــەر رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم، ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧــﯽ ھەڵﻮێﺴﺖ و ﻛﺎرداﻧەوەی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و ﻧﺎوﭼەﯾﯽ ﻟێ ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە .ﺋێﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎ دوو ﻟە دﯾﺎرﺗﺮﯾﻦ وﺗﻦ ﻛە دژی ﺋەو ﭘﺮﺳەن ،ﺑەم ﭘﺴﭙﯚڕاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﭘێﯿﺎن واﯾە ”ﺋەو دوو وﺗە ﻟە ﯾەﻛەﻣﯽ ﺋــەو وﺗﺎﻧە دەﺑﻦ ﻛە ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﻤﺎن ﻟێ دەﻛەن“. ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ﺋەﻣﺴﺎڵ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەڕێﻮە دەﭼێﺖ و ھﺎوﻛﺎت داﻧﻮﺳﺘﺎﻧەﻛﺎن ﻟەو ﺋﺎراﺳــﺘەﯾەدا ﮔەرﻣــﻦ ،ﺋەﻣە ﻛﺎرداﻧــەوەی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و ﻧﺎوﭼەﯾﯽ ﻟــێ ﻛەوﺗﻮوەﺗــەوە و ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﻛﻮردﯾــﺶ ﺑﯿــﺮ ﻟــە ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ھەڕەﺷــە دەﻛەﻧەوە .ﭘێﭽەواﻧەی ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﻛــﻮردی ،ﭘﺴــﭙﯚراﻧﯽ زاﻧﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﭘێﯿﺎن واﯾە ”ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾــﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﯾﯽ و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﺪاﯾە ،ﺑﯚﯾە ھﯿﭻ وﺗێﻚ دژاﯾەﺗﯽ ﻧﺎﻛﺎت“. دﻛﺘﯚر ﻧﺎﺳــﯿﺢ ﻏەﻓــﻮور ،دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﻛــﻮردی دژی رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﯿﯿە. ﺋەو ﺑە“وﺷــە“ دەڵێ” ،ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚدا ﺗەﻧﯿﺎ ﻛێﺸــەﯾەك ھەﻣﺎﻧە، ﺑێ ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾﯿﯿە ﻛــە ﺑەداﺧەوە ﺑﯚ
ﺋەﺟێﻨﺪای دەرەﻛﯽ دەﮔەڕێﺘەوە“. ﻟەﺳــەر ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ،ﺷﺎﻧﺪی ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺳــەرداﻧﯽ ﺑەﻏﺪاﯾــﺎن ﻛــﺮدووە و ﭘﺮﺳــﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯿــﺎن ﺑــە راﺳﺘەوﺧﯚﯾﯽ ﻟەﮔەڵ ﺑﺎس ﻛﺮدووە. ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﺣﺰﺑە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن دەﯾﺎﻧەوێ ﻛﯚﻣﯿﺘەﯾەﻛﯽ ھﺎوﺑەش ﺑــﯚ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺮدﻧﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏــﺪا و ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﭘێﻚ ﺑێﻨﻦ. ﻧﺎﺳــﺢ ﻏەﻓــﻮور ،ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و داﺑەﺷﺒﻮوﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺳــﻮﻧﻨە و ﺷﯿﻌە دەزاﻧێ .ﺋــەو دەڵێ” ،ھەزار و 400 ﺳﺎڵە ﺷﯿﻌە و ﺳﻮﻧﻨە ﻣﺸﺘﻮﻣڕﯾﺎﻧە. ﺳﻮﻧﻨەﻛﺎن ﭘێﯿﺎن ﺧﯚﺷە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﺑێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە دەرﻓەﺗﯽ ﺋەوەﯾﺎن ﺑﯚ دەڕەﺧﺴــێ ﺋەواﻧﯿﺶ ھەرێﻤــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚی ﺧﯚﯾﺎن ھەﺑێﺖ“. ”ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺋێﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚداﯾە“ ﻛﻮرد ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛە دوای ﭘێﻜﮫﺎﺗﻨــﯽ ﻟﯿﮋﻧەﯾــەك ﻟــە ﺣﺰﺑە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ،ﺳەرداﻧﯽ وﺗﯽ دەوروﺑەرﯾــﺶ دەﻛﺎت و ﭘﺮﺳــﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﺳەر ﻣێﺰی داﻧﻮﺳﺘﺎﻧەﻛﺎن دەﺑێﺖ .ﺋێﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎ دوو دراوﺳــێﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ ﻛە زﯾﺎﺗﺮﯾﻦ ﻟێﺪواﻧﯿﺎن ﻟەﺳەر رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن داوە و ﺑە ﺋﺎﺷﻜﺮا ”دژاﯾەﺗﯽ“ دەﻛەن. ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﺋەو دوو وﺗە
ھﯿﻮا ﻣەﺟﯿﺪ:
ﺋەﮔەر ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟەﺳــەر داﺑﺨﺮێﺖ ،دەﻧﮕﻤــﺎن ﺑە ﺗەواوی دﻧﯿﺎ دەﮔﺎت
ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﭘﺘەوﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە، ﺑەم ﺗﺮﺳﯽ ﺋەوە ھەﯾە ﻟە ﺋەﮔەری ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،ھەردوو وت ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑــە رووی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا داﺑﺨەن. ھﯿﻮا ﻣەﺟﯿــﺪ ھەڵﮕﺮی ﺑڕواﻧﺎﻣەی دﻛﺘﯚرای زاﻧﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺑەﻧﮕــﯚری ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ،وەك ”ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﯽ ﮔەورە“ ﻟەو ﭘﺮﺳە ﻧﺎڕواﻧــێ .ﺋەو ﺑە“وﺷــە“ی ﮔﻮت ”ﺋێﻤە ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﮕﯿﺮی، ﻣﺎﻓﯽ ﻣــﺮۆڤ و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﺪا دەژﯾﻦ و ﺋەﮔەر ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟەﺳــەر داﺑﺨﺮێﺖ ،دەﻧﮕﻤﺎن ﺑە ﺗەواوی دﻧﯿﺎ دەﮔﺎت“. ﺋەو ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪی ﻛﻮرداﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪی وەك ﻧﻤﻮوﻧەﯾــەك ھێﻨﺎﯾەوە ﻛە زۆر ﺑە ﺧێﺮاﯾﯽ ھەﻣﻮو وﺗﺎﻧﯽ ھێﻨﺎﯾە ﺳەر ﺧەت. ھﯿﻮا ﻣەﺟﯿــﺪ ﺋەوە دەﺧﺎﺗە ڕوو ﻛە ”ﺋێﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎ دوو وﺗﯽ ﺟﯿﺎوازن. ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1992ﺑە ﻧﺎوی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ ھﺎﺗە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ھەﻣﻮو ﺟﯚرە ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﯽ دەرﻣﺎﻧﯽ داﺑﯿﻦ ﻛﺮد .ﺟﯿﺎ ﻟەوەش، دوای ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ،ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دووەم ﺑــﺎزاڕی ﮔەورەی ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾە، ﺑﯚﯾە ﺋەو وﺗە ﺋەﮔەر ﺑﯚ ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ
ﻛﺎﺗﯿــﺶ ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﺑە رووی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا داﺑﺨﺎت ،ﺑە ﻧﺎﭼﺎری دواﺗﺮ دەﯾﻜﺎﺗەوە“. ﺋــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋێﺴــﺘەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛﻮرد ﺑــە ”ﮔﻮﻧﺠــﺎو“ دەزاﻧێ ﻛە ﺑەردەوام دووﭘــﺎت ﻟەوە دەﻛﺎﺗەوە ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ و ﭘێﻜﮫﺎﺗﻦ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا دەﺑێﺖ. ”داﻧﻮﺳــﺘﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺑەﻏــﺪا، ﻛﯚﻧﻔﯿﺪراڵــﯽ ﯾﺎن ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻟــێ دەﻛەوێﺘەوە. ﺑﯚﯾە ﺋەﮔەر ﺋێﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻛێﺸــە دروﺳﺖ ﺑﻜەن و ﺳــﻨﻮورەﻛﺎن ﺑە رووی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا داﺑﺨەن ،رێﮕەی ﺑەﻏﺪا ھەر ھەﯾە .ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮرد زۆر ﻟەﻣێﮋە ﺑﯿﺮی ﻟەوە ﻛﺮدووەﺗــەوە“ ﻣەﺟﯿﺪ وای ﮔﻮت. ﻧﺎﺳــﺢ ﻏەﻓﻮور ﻛە ﭘﺴــﭙﯚڕﯾﯽ ﻟە ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ھەﯾە، دڵﻨﯿﺎﯾﯽ دەدات ﻛــە ھﯿﭻ وﺗێﻚ ”ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋێﺮان و ﺗﻮرﻛﯿﺎ“ش دژی ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻧﺎوەﺳﺘﻨەوە. زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ”ﺋەو دوو وﺗە ھەﻣﻮو ھەوڵﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەدەن ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﻧەﺑێﺖ، ﺑەم ﻛﺎﺗێﻚ ﭘﺮۆﺳــەﻛە ﺑە ﺋەﻧﺠﺎم دەﮔﺎت و ﺳەرﺑەﺧﯚ دەﺑﯿﻦ ،ﺗﻮرﻛﯿﺎ
و ﺋێﺮان ﭘێﺶ وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی دەﻛەن“. ﺋەو ﭘڕۆﻓﯿﺴﯚرە ﺟەﺧﺖ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ﻟەﮔەڵ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚداﯾە و دەڵێ” ،زۆرﺑەی ﺗﻮرﻛﻤﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دەژﯾﻦ و ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚدا ﺗﻮرﻛﻤﺎن دەﺑﻨــە ﻧەﺗەوەی دووەم و ﭘێﮕەﯾــﺎن ﺑەھێﺰﺗــﺮ دەﺑێــﺖ، ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺋەﮔــەر ﻛەرﻛﻮوﻛــﯽ ﺑێﺘەوە ﺳەر .ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧەﻛﺎن ﺋێﺴﺘە ﺑە ﺗــەواوی ﭘەرﺗەوازە ﺑﻮوﻧە ،ﺑەم ﻟەﮔەڵ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا رﯾﺰەﻛﺎﻧﯿــﺎن رێــﻚ دەﺧﺮێﺘەوە“ ﻏەﻓﻮور وای ﮔﻮت. ﺑەﮔﻮﺗەی ﺋەو ﭘﺮﺳﭙﯚڕە ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺋﺎﺑﻮوری و ﺟﯿﯚﭘﯚﻟەﺗﯿﻜــﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﺸــﺪاﯾە، ﭼﻮﻧﻜە ”ﺋەوﻛﺎت ﺋێــﺮان دەﺗﻮاﻧێ ﻧەوﺗــﯽ ﺧــﯚی ﻟــە رێﮕــەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﯾﺎن ﺳﻮورﯾﺎ رەواﻧــە ﺑﻜﺎت و ﻟەوێﺸــەوە ﺑﮕﺎﺗە ﺑەﻧﺪەرەﻛﺎن“. ”رای ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ وەرﮔﯿﺮاوە“ ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ھەرێﻤــﯽ
ﭘﺮﺳــﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺳــﻜﺮﺗێﺮی رێﻜﺨــﺮاوی ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧﯿﺸﺪا ﺑﺎس ﻛﺮدووە. دوای ﺋــەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾــە ،رۆژی دووی ﻧﯿﺴــﺎن/ﺋەﭘﺮﯾﻠﯽ راﺑﺮدوو، ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﻛــﯚ ﺑﻮوﻧەوە و ﺷــﺎﻧﺪی ھﺎوﺑەﺷــﯿﺎن ﻟە ﻣــﺎوەی 10رۆژدا ﻟەﮔــەڵ ﻻﯾەﻧــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎن، دەوڵەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق و ﻛﯚﻧﺴــﻮڵ و ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ وﺗﺎﻧــﯽ ﺑﯿﺎﻧــﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﯚ ﺑﻮوەوە. ﻧﺎﺳــﺢ ﻏەﻓﻮور ﺋــەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﺑە ﻧﯿﺸــﺎﻧەی وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﺑــﯚ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەزاﻧێ و دەڵێ” ،ﭘێﻢ واﯾە ﻟــەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەدا ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑــﺎس ﻟــە رۆژی رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯿــﺶ ﻛﺮاوە“. ھﺎﺗﻨﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ”رووس ﻧەﻓﺖ“ ﺑــﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﻧﺎﺳــﺢ ﻏەﻓﻮور زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﺳــەر ﺋەو ﺑﯚﭼﻮوﻧەی ﺧــﯚی رژد دەﻛﺎت ﻛە ”رووﺳﯿﺎ ﭘێﺸﺒﯿﻨﯿﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻛــﺮدووە ،ﺑﯚﯾــە دەﯾەوێ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﭙﺎرێﺰێﺖ“. ﺟــﯚ ﺑﺎﯾــﺪن ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ،ﺑــەردەوام دووﭘﺎﺗﯽ ﻟەوە ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ رێﮕەی ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ،داﺑەﺷــﺒﻮوﻧﯿەﺗﯽ ﺑﯚ ﺳــێ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردی ،ﺳﻮﻧﻨە و ﺷﯿﻌە.
ﻛﻮرد” ،ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻣەﺗﺮﺳﯽ“ی ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ زۆرﺑەی ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ وای دەﺑﯿﻨﻦ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ، رووﺑەڕووی ھەڕەﺷــەی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﺋێــﺮان و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دەﺑێﺘەوە ،ﺑەم ھﯿﻮا ﻣەﺟﯿﺪ ﭘێﯽ واﯾە ”ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﮔەورە“ ،ﻛﻮردی ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و ”دەﺑێ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮرد ﺑﯿﺮ ﻟە ﭼﺎرەﺳەری ﺑﻜﺎﺗەوە“. ﺋــەو دەڵــێ” ،رێﮋەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟــە ﻛﻮرداﻧــﯽ ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،روو ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ دەﻛــەن و ﺋــەوﻛﺎت ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗﻮوﺷﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی داﻧﯿﺸــﺘﻮوان دەﺑێﺘەوە ﻛە ﺋەﻣە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿە .ﺋەوە ﻻﯾەﻧﯽ ﺑﺎش و ﺧﺮاﭘــﯽ ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺋەو وﺗﺎﻧــە ھەﯾە ﻛە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎن ﺑەﺳــەردا داﺑەش ﻛــﺮاوە .ﺋەوان ھﺎوﻛﺎت ﻛە ﺑەو ﻛﯚﭼە ﺧﯚﺷﺤﺎڵﻦ، ﺑەم ﻧﯿﮕەراﻧﯿﺸﻦ ﻟەوەی ھەﺳﺘﯽ ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﻛﻮرد ﺑەھێﺰ دەﺑێﺖ“. ھﯿﻮا ﻣەﺟﯿــﺪ ﭘێﯽ واﯾە ﻟە ﺣﺎڵەﺗﯽ ﻛﯚﭼﯽ ﻛﻮرداﻧــﯽ ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ دەوڵەﺗﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚی ﺑﺎﺷــﻮور ،ﺗەﻧﯿــﺎ ”زﯾــﺎن“ی ﻟێ دەﻛەوێﺘەوە ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻛێﺸــەی ﺋﺎﺑﻮوری ﺳــەرھەڵﺪەدات و رەﻧﮕە ﺑەرﭘەرﭼﯽ وﺗﺎﻧﯽ دەوروﺑەرﯾﺸﯽ ﻟێ ﺑﻜەوێﺘەوە .ﺋەﻣە ”ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺗەﻧﮕﮋەﯾــە“ ﻛــە رووﺑــەڕووی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ دەﺑێﺘەوە.
ﻧﺎﺳﺢ ﻏەﻓﻮور:
ﭘێﻢ واﯾــە ﻟــەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەدا ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑﺎس ﻟە رۆژی رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯿﺶ ﻛﺮاوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
وﺷە /ﺳەﻻم ھﺎﻧەدﻧﯽ ﻻﻧــﯽ ﻛەم 23ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق ﺑــە ﺑەﺗﺎڵﯽ ﻣﺎوﻧەﺗــەوە ،ﻧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻟــە ﺑەﻏــﺪا رای دەﮔەﯾەﻧــﻦ، ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ھەر ﭘﯚﺳﺘێﻚ ﺑــە ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾەك ﻟە دەﺳــﺖ ﻛﻮرد دەردێﻨێﺖ و ﻛﺎر ﺑﯚ ﺋەوە دەﻛﺎت وردە وردە ﻛﻮرد ﻟە ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ دوور ﺑﺨﺎﺗەوە.
ﺑڕﯾــﺎری ﭼﺎﻛﺴــﺎزی، ﭼەﻧــﺪ ھەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪﻧەوەی ﭘﯚﺳــﺘێﻜﯽ دەرﻛــﺮد ،ﻟەﻧﺎوﯾﺎﻧﺪا ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺟێﮕﺮی ﺳەرۆك وەزﯾﺮان و ﭘﯚﺳــﺘﯽ وەزﯾــﺮی دەوڵەت ﺑﯚ ﻛﺎروﺑــﺎری ژﻧﺎن ﻛە ھەردووﻛﯿﺎن ﭘﺸﻜﯽ ﻛﻮرد ﺑﻮون. ﺳــەرەڕای ﺋــەوەی ﻋەﺑــﺎدی ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺋــەوەی دەﻛــﺮد ﺑڕﯾــﺎرەﻛﺎن ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺑەرﻧﺎﻣەی ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﺪان ،ﺑەم ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﻻﯾەﻧــە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن ﮔﻮﻣﺎﻧــﯽ ﺋەوەﯾــﺎن ھەﺑــﻮو ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎن دژی ﭘﺸﻜﯽ ﻛﻮردن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا” ،ﻟە ژێﺮ ﻧﺎوی ﭼﺎﻛﺴﺎزی“دا. ﺷــﻮان داودی ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ
ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻟــە ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ،ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻛە ﭘﺸــﻜﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯿە ،ﭘﯚﺳــﺘﯽ دەﺳــﺘەی ﭘێﻮەﻧﺪی راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗــە ﻛە ﻣﺎوەی ھەﺷــﺖ ﺳــﺎڵە ﻟەﻻﯾەن ﺣﺰﺑﯽ دەﻋــﻮەوە ﺑــە وەﻛﺎﻟــەت ﭘــڕ ﻛﺮاوەﺗــەوە ،ھەرﭼەﻧﺪ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑڕﯾــﺎری دوورﺧﺴــﺘﻨەوەی ﺑەرﭘﺮﺳەﻛەﯾﺸﯽ داوە و ﺋێﻤەش ﻛﺎﻧﺪﯾﺪﻣﺎن ھەﺑﻮوە ،ﺑەم ﻋێﺮاق ﻧﺎﯾەوێﺖ ﭘڕ ﺑﻜﺮێﺘەوە“. داودی دەڵــێ” ،زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە 20 ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺑەﻏــﺪا ﺑەﺗﺎڵ ﻣﺎوﻧەﺗەوە ،ﯾﺎن ﺑــە وەﻛﺎﻟەت ﺑە
ﻛﺎﻧﺪﯾﺪی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻋێﺮاﻗﯽ ﭘــڕ ﻛﺮاوﻧەﺗــەوە ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق ﺑەردەوام ھــەوڵ دەدات ﭘﯚﺳﺘﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﻛﻮرد ﺑەﺗﺎڵ ﺑێﺖ و ﭘڕ ﻧەﻛﺮێﺘەوە ،ﭘﯿﻼن دادەﻧێﺖ ﺑــﯚ رێﮕﺮﺗــﻦ ﻟــە ﭘڕﻛﺮدﻧەوەی ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑە ﻛﻮرد“. ”زۆرێﻚ ﻟە ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻛە ﺑــە ﺑەﺗﺎڵﯽ ﻣﺎوﻧەﺗــەوە ،ﻟەﻻﯾەن ﺣﺰﺑﯽ دەﻋــﻮەوە ﺑــە وەﻛﺎﻟەت ﭘــڕ ﻛﺮاوﻧەﺗەوە ،زۆرﯾﯽ ﭘﯚﺳــﺘە وەﻛﺎﻟەﺗەﻛﺎن ﻟــە ﻋێﺮاق ،ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﻛێﺸــە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺋێﺴــﺘەﯾە“ داودی وای ﮔﻮت. ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾــﻦ ﭘﯚﺳــﺘە ﺑەﺗﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺑەﻏﺪا ﻟە ﭘﯚﺳﺘﯽ وەزﯾﺮی
داراﯾــﯽ ،ﺑﺮﯾــﻜﺎری وەزﯾــﺮی داراﯾــﯽ ،ﺟێﮕــﺮی ﺋەﻣﯿﻨﺪاری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮان، ﺳﻮﭘﺎﺳﺎﻻری ﻋێﺮاق ،ﺑەڕێﻮەﺑەری دەزﮔەی ھەواڵﮕــﺮی ،ﺑﺮﯾﻜﺎری وەزﯾــﺮی ﻧﺎوﺧــﯚ ﺑــﯚ ﻛﺎروﺑﺎری ھەواڵﮕﺮی ،ﺋەﻣﯿﻨﺪاری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن ،ﻓەرﻣﺎﻧــﺪەی دوو ﻓﯿﺮﻗەی ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ،ﺟێﮕﺮی راوێﮋﻛﺎری ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ، ﺑﺮﯾﻜﺎری دﯾﻮاﻧﯽ وەﻗﻔﯽ ﺳــﻮﻧﻨە، ﺟێﮕﺮی دەﺳﺘەی ﻟێﭙﺮﺳﯿﻨەوە و دادوەری ،ﭘﺸــﻜﻨەر ﻟە دەﺳﺘەی ﺣەج و ﻋەﻣﺮە و ﭼەﻧﺪان ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺗﺮن. ﻣﻮﺳــەﻧﺎ ﺋەﻣﯿــﻦ ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ
ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق، ﺑە“وﺷــە“ دەڵــێ” ،ھەرﯾەك ﻟەو ﭘﯚﺳــﺘﺎﻧەی ﻛﻮرد ﻛە ﺑــە ﺑەﺗﺎڵﯽ ﻣﺎوﻧەﺗەوە ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮو و ﻣەﺑەﺳﺘێﻚ ﻟەﻻﯾەن ﺑەﻏﺪاوە ﻟە دەﺳﺖ ﻛﻮرد دەرھێﻨﺮاون ،رۆژ ﺑە رۆژﯾﺶ ﻛﻮرد ﭘﯚﺳﺘﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دەﺳﺖ دەدات“. ﺋەﻣﯿﻦ دەڵــێ” ،ﻛــﻮرد ھەوڵﯽ داوە ﺑﯚ ﭘڕﻛﺮدﻧەوەی ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎن، ﺑەم ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە رێﻚ ﻧەﻛەوﺗﻮون“. ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿە دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ”ﺑــە ﭘــڕ ﻧەﻛﺮدﻧەوەی ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎن ،زﯾﺎن ﺑەر ﻛﻮرد دەﻛەوێﺖ“ ﭼﻮﻧﻜە وەك ﺧﯚی دەڵێ ،ﻛــﻮرد دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻟە رێﮕەی ﺋەو ﭘﯚﺳــﺘﺎﻧەوە ﻓﺸﺎری
زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﺳــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق داﺑﻨێﺖ و ﺋﺎﮔــەداری ھەر ﺑڕﯾﺎڕ و ﭘﯿﻼﻧێﻚ دەﺑێﺖ ﻟە دژی ﻛﻮرد. ﺑەم ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺑەﻏﺪا ﻟەو ﺑﺎوەڕەدان ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟــە ﺑەﻏﺪا دەﺳــەﺗێﻜﯽ ﺋەوﺗﯚﯾﺎن ﭘێ ﻧەدراوە ،ﻟەﺑەرﺋەوە ﻟە ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن ﺑﻤێﻨﻨەوە، ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﯿﺎن ﻧﺎﺑێﺖ. ﺋەﺷــﻮاق ﺟــﺎف ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻟە ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ،ﺑﯚ ”وﺷە“ دەڵــێ” ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق دەﺳــەﺗﯽ ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻛﻮرد وەرﮔﺮﺗــﻮوە ،ﺋەﮔــەر ﭘﯚﺳــﺘێﻚ دەﺳــەﺗﯽ ﻟەﮔەڵ ﻧەﺑێﺖ ،ھەر ﻧەﺑێﺖ ﺑﺎﺷﺘﺮە“.
ژﻣﺎرە ) ، (185ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 10 ،
ﺷﻮان داودی :ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق دەﯾەوێﺖ ﻛﻮرد ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻟە دەﺳﺖ ﺑﺪات
7
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
8
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯽ ھەوﻟێﺮ:
21ﺋﺎﻓﺮەت ﺑە ﻣﺎدەی ﺗﯿﺮۆر ﮔﯿﺮاون
ژﻣﺎرە ) ، (185ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 10 ،
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -راﻣﯿﺎر ﺟەواد دﯾﻤــەن ﻣﺤەﻣــەد ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭼﺎﻛﺴــﺎزی و ﻧێﻮﺟەواﻧﺎﻧــﯽ ھەوﻟێﺮ ﻟە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷــە“دا ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ،ﺋێﺴــﺘە 21
ﺋﺎﻓﺮەت ﺑە ﻣــﺎدەی ﺗﯿﺮۆر ﮔﯿﺮاون و ﻟــە ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿەﻛەی ﺋەواﻧﺪا ﭼﺎودێﺮی دەﻛﺮێﻦ .ﺋەو ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﺑﭽﻮوﻛــﯽ ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﻛەﯾﺎن دەﻛﺎت و ﺑە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻛێﺸەی ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ دادەﻧێﺖ.
ﭼەﻧﺪ ﺑەﻧﺪﻛﺮاو ﻟە ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯽ ﻧێﻮﺟەواﻧﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮدا ھەن؟ ﺑەﻛﯚی ﮔﺸﺘﯽ ﺑەﻧﺪﻛﺮاوان ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە 430ﺋﺎﻓﺮەت و ﻧەوﺟەوان ﻛە ﺑە ﺗﺎواﻧﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ﮔﯿﺮاون ،ھﺎوﻛﺎت 12ﺋﺎﻓﺮەﺗــﯽ ﺧﻮار 18ﺳــﺎڵﯿﺎن ﺗێﺪاﯾە ﻛە ﺑەدﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﺗەﻣەﻧﯿﺎن ﻟە ﻧێﻮان 18 - 14ﺳﺎڵ دەﺑێﺖ. ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەی ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯿەﻛەﺗﺎن ﻟەﮔــەڵ ژﻣــﺎرەی ﺑەﻧﺪﻛــﺮاوان ﮔﻮﻧﺠﺎوە؟ ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﻛێﺸەﻣﺎن ﻟە ﺑﺎڵەﺧﺎﻧە و ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺷــﻮێﻨە .ﻛێﺸــەی زۆرﻣــﺎن ﺑەو ھﯚﯾــەوە رووﺑەڕوو
دەﺑێﺘــەوە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ژﻣﺎرەی ﺑەﻧﺪﻛــﺮاوان زۆرن و ﺷــﻮێﻨەﻛە ﺑﭽﻮوك و ﻧەﮔﻮﻧﺠﺎوە .ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﻛە ﺑــﯚ ﺟﯚری ﺋەو ﻛەﯾﺴــﺎﻧەی ﻻی ﺋێﻤەﯾە ،ﮔﻮﻧﺠﺎو ﻧﯿﯿە .ﺟﮕەﻟەوەی ﭘێﺸــﯿﻨەی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧەﻣــﺎن ﻛەﻣە و ھــﺎوﻛﺎت ﻟە ﭘێﺸﻜەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﭼﺎرەﺳــەری ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺑــە ﺑەﻧﺪﻛﺮاواﻧﯽ ﻧەﺧﯚش ﻛێﺸەﻣﺎن ھەﯾە. زﯾﺎﺗﺮ ﻛەﯾﺴەﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯽ ھەوﻟێﺮ ﭼﯿﻦ؟ ﺗﺎواﻧﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر ﻻی ﺋێﻤە ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون ،ھەر ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻚ دێﻨﻦ ﺟﯚرە
ﺗﺎواﻧێﻜــﯽ ھەﯾــە و ﭼﯿﺮۆﻛێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ھەﯾــە .ﺟــﯚری ﺋەو ﺗﺎواﻧﺎﻧەی ﻟە ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﺪان وەك دزی ،ﻛﻮﺷﺘﻦ ،ﻛێﺸەی ﺧێﺰاﻧﯽ، ﻧﺎﭘﺎﻛﯽ ھﺎوﺳەرﯾﯽ و ﭼەﻧﺪاﻧﯽ ﺗﺮ. ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ژﻣﺎرەﯾەك ﺋﺎﻓﺮەﺗﯿﺶ ﺑەﻣﺎدەی ﺗﯿﺮۆر ﮔﯿﺮاون و ﻻی ﺋێﻮە ﻟەژێﺮ ﭼﺎودێﺮﯾﺪان؟ ڕاﺳــﺘە ژﻣﺎرەﯾــەك ﺋﺎﻓﺮەﺗــﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺖ ﻻی ﺋێﻤە ھەن ﯾﺎن ﺑە ﻣﺎدەی ﺗﯿﺮۆر ﮔﯿﺮاون .ﺋەو ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧە ﻟەﻻﯾــەن ھێــﺰە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮەوە ﺑﯚ ﺋێﻤە رەواﻧە ﻛﺮاون و ژﻣﺎرەﯾﺎن 21ﺋﺎﻓﺮەﺗە.
ھﯿﭻ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺑەﻧﺪﻛﺮاوان ھەﯾە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺑﺪەن؟ ﺑەڵێ ﭼﺎﻻﻛﯿﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻣﺎن ھەﯾە، وەك ﻛﺮدﻧەوەی ﺧﻮﻟﯽ ﻓێﺮﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎری دەﺳﺘﯽ ،زﻣﺎن ،ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗەر، ﭘﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻓﯿﻠﻤﯽ ﻓێــﺮﻛﺎری و ﭘەروەردەﯾــﯽ ،ﻟــە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﺳــﯿﻤﯿﻨﺎر و ۆرﻛﺸــﯚﭘﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەڕێﻮە دەﺑەﯾﻦ. ﺋﺎﯾــﺎ ھەﻣﻮو ﺑەﻧﺪﻛــﺮاوەﻛﺎن ﺳەرداﻧﯿﺎن ھەﯾە؟ ﺑەڵــێ ﺳــەرداﻧﯽ ﺑــﯚ ھەﻣــﻮو ﺑەﻧﺪﻛﺮاوان ھەﯾە. دەﮔﻮﺗﺮێﺖ ﻟەو ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯿﺎﻧەدا
ﻛﺎر ﺑە ﺑەﻧﺪﻛﺮاوان دەﻛﺮێﺖ ،ﺋەوە راﺳﺘە؟ ھەﻣــﻮو ﺑەﻧﺪﻛﺮاوێــﻚ ﺧﯚﻣــﺎن ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ دەﻛەﯾــﻦ و ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﭘێﺸــﻜەش دەﻛەﯾــﻦ .ﺑەھﯿــﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻛﺎرﯾﺎن ﭘێ ﻧﺎﻛەﯾﻦ و ﺋەوە راﺳﺖ ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋــەوەی ھەﯾە ﻛﺎری ﺧﯚﯾﺎﻧە ﻛﺎﺗێﻚ ﺑەﺷــﺪاری ﺧﻮﻟێﻚ دەﻛەن ﯾﺎن ھــەر ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﯽ ھﺎوﺷــێﻮە ،ﺋەوە ﭘێﯽ ﻧﺎﮔﻮﺗﺮێﺖ ﻛﺎرﻛــﺮدن ،ﺑەڵﻜﻮ ﺧﯚﯾــﺎن ﺋەو ﻛﺎرەﯾﺎن ھەڵﺒﮋاردووە ﺑﯚ ﻓێﺮﺑﻮون و ﺷﺎرەزاﯾﯽ.
ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﺎج ﻟەﺳەر رێﻜﺨﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن دادەﻧێﺖ
”ﺋﺎزادﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎری رێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ ﺑەرﺗەﺳﻚ دەﻛﺮێﻨەوە“ وﺷە /ھەوﻟێﺮ -رێﺒﯿﻦ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑڕﯾﺎری ﺳەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﺎج ﺑەﺳــەر رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﻣەدەﻧﯽ دەردەﻛﺎت و ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی رێﻜﺨــﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻛﯚﻣەڵێــﻚ رێﻨﻮێﻨﯿــﯽ ﻧــﻮێ ﺑﯚ ﻛﺎری رێﻜﺨــﺮاوی ﻣەدەﻧﯽ ﭘێﺶ دەﺧﺎت .ﭼﺎﻻﻛﺎﻧــﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﺋەو ﺑڕﯾــﺎر و رێﻨﻮێﻨﯿﯿﺎﻧە ﺑــە ھەوڵێﻚ ﺑــﯚ ﺑەرﺗەﺳــﻜﻜﺮدﻧەوەی ﻛﺎری رێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن دادەﻧێﻦ. ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە 12ی ﻧﯿﺴــﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵﺪا ،ﮔﻮﻣــﺎن و دڕدۆﻧﮕــﯽ ﺑــﯚ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﻣەدەﻧﯽ دروﺳﺖ ﻛﺮدووە،
ﺑڕﯾﺎرەﻛە ﭘێﻮەﺳــﺘە ﺑە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑﺎج ﻟە رێﻜﺨﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن و ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﺑە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ دەزاﻧﻦ. ﻛﺎﻣەران ﻋەﺑﺎس ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻟە ھەوﻟێﺮ ،ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﺳــەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﺎج ﺑەﺳەر رێﻜﺨﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿــەﻛﺎن ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿە، ﭼﻮﻧﻜە ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎی رێﻜﺨﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن ﻟە ﺑﺎج ﺑەﺧﺸﺮاون“. ﺑڕﯾﺎری ﺳــەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﺎج ﺑەﺳــەر رێﻜﺨﺮاوە ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ،ھﺎوﻛﺎﺗە ﻟەﮔــەڵ دەرﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵێــﻚ رێﻨﻮێﻨﯿﯽ ﻧﻮێ ﻟەﻻﯾەن ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی رێﻜﺨــﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧــەوە، ﺋەوەش ﺋەوەﻧﺪەی ﺗــﺮ ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻧﯿﮕەران ﻛﺮدووە. ﻋەﺑــﺎس زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ھەوڵێﻚ
ھەﯾــە ﺑــﯚ ﺑەرﺗەﺳــﻜﻜﺮدﻧەوەی ﺋﺎزادﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺎری ﻣەدەﻧــﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،ﻟە داﺧﺴﺘﻨﯽ ﺋﯚﻓﯿﺴﯽ ﭼەﻧﺪ رێﻜﺨﺮاوێﻚ و داوای ﻣﯚڵەﺗﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ﺑﯚ ﭼﺎﻻﻛﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن ﻟــە ھــﯚڵ و ھﯚﺗێﻠەﻛﺎﻧــﺪا و ﺋەو رێﻨﻮێﻨﯿﯿﺎﻧــەی ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯿﺶ دﯾﺴﺎن ﺋﺎﺳﺘەﻧﮓ ﻟــە ﺑــەردەم ﻛﺎری رێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ دروﺳﺖ دەﻛەن“. ﻟــە رێﻨﻮێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی رێﻜﺨــﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧــﺪا، رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن ﻧﺎﭼــﺎر ﺑــە رەواﻧەﻛﺮدﻧــﯽ ﻓﯚڕﻣﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ راﭘــﯚرت و ﻧﻮێﻜﺮدﻧەوەی ﻓەرﻣﺎﻧﯽ داﻣەزراﻧــﺪن و ﭘێﺸﻜەﺷــﻜﺮدﻧﯽ راﭘﯚرﺗﯽ داراﯾﯽ و ..ھﺘﺪ ﻛﺮاون. ھەﻓﺘــەی ﭘێﺸــﻮو ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻟە
ھەوﻟێﺮ ﻛــﯚ ﺑﻮوﻧەوە و ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﺋەو ﺑڕﯾﺎر و رێﻨﻮێﻨﯿﯿﺎﻧەی ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻛــﺮد ،دواﺗــﺮ ﻟــە ﯾﺎداﺷــﺘﻨﺎﻣەﯾەﻛﺪا ﺋﺎﻣﺎژەﯾــﺎن ﺑە زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ رێﮕﺮﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ﺑەردەم ﻛﺎری رێﻜﺨﺮاوەﯾﯽ ﻛﺮدەوە. ﯾﺎداﺷــﺘﻨﺎﻣەﻛە ﺑﯚ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێــﻢ ،ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮان و ﭘەرﻟەﻣــﺎن ﺑــەرز ﻛﺮاوەﺗەوە و وێﻨەﯾەﻛﯽ دەﺳﺖ ”وﺷە“ ﻛەوﺗﻮوە. ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﭼەﻧﺪ ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺳﺘەﻧﮓ ﻟە ﺑەردەم ﻛﺎری رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن ﻛــﺮاوە، ﻟەﻧﺎوﯾﺎﻧﺪا داﺧﺴﺘﻨﯽ ﺋﯚﻓﯿﺴﯽ ﭼەﻧﺪ رێﻜﺨﺮاوێﻚ ،ﺑﻮار ﻧەدان ﺑە ﭼﺎﻻﻛﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن ﻟە ھﯚڵ و ﺷــﻮێﻨە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﺑــێ رەزاﻣەﻧﺪی ﻻﯾەﻧــﯽ ﺗەﻧﺎھــﯽ و زﯾﺎدﺑﻮوﻧــﯽ ﺣﺎڵەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﮔﺮﺗــﻦ و ﻟێﺪاﻧــﯽ
ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻣەدەﻧﯽ و ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎراﻧــﯽ دەرﺑﺎزﺑﻮوﻧــﯽ دۆﺳﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎزادی رادەرﺑڕﯾﻦ. ﺋﺎﮔــەدار ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﻟــە ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی رێﻜﺨــﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن ،ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە” ،ﺋــەو رێﻨﻮێﻨﯿﯿە ﻧﻮێﯿەی ﻟەﻻﯾەن ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەوە دەرﻛﺮاوە، ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺑــﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎی رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧە ﻛە داوای ﭘێﺸﻜەﺷﻜﺮدﻧﯽ راﭘﯚرﺗﯽ ﺳﺎﻧەی داراﯾــﯽ دەﻛﺎت ،ﺑەم ﺑەﺷــێﻜﯽ رۆﺗﯿﻨێﻜــﯽ ﻧﺎﭘێﻮﯾﺴــﺘە و ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋەرﻛێﻚ ﺑﯚ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺎت“. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﺷــﻮان ﻣەﺣﻤﻮود ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی رێﻜﺨــﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون
ﻛــﺮدەوە” ،ﺋــەوەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑــﺎج ﻟــە رێﻜﺨﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ھەﺑێﺖ ،ﭘێﺶ دەرﻛﺮدﻧﯽ ﺑڕﯾﺎرەﻛەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮان ،ﺋێﻤە ﻟەﮔەڵ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺷــﻮورا و ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺑﺎج ﻟــە ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚدا ﺑﻮوﯾــﻦ ،ﺑﯚ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوەی ﺋەو ﭘﺮﺳــەی ﻛە ﺋﺎﯾﺎ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑﺎج ﻟە رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن ﯾﺎﺳﺎﯾﯿە ﯾﺎن ﻧﺎ“. ﺋەو دەڵێ” ،ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺷــﻮورا ﭘێﯿــﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪﯾﻦ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن وەك داﻣەزراوە ﻟە ﺑﺎج ﺑەﺧﺸﺮاون، ﺑەم ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن ﻟە ﺑﺎج ﻧﺎﺑەﺧﺸــﺮێﻦ ،ﺑڕﯾﺎرەﻛەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧﯿﺶ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑﺎﺟــﯽ دەراﻣەﺗە و ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧێﻚ دەﮔﺮێﺘەوە ،ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﯾەی ﻛە ھەر ﻛەﺳــێﻚ داھﺎﺗﯽ ھەﺑێﺖ،
دەﺑێﺖ ﺑﺎج ﺑﺪات“. ﻟــە ﯾﺎداﺷــﺘﻨﺎﻣەی رێﻜﺨــﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿــەﻛﺎن ﮔﻮﻣﺎﻧــﯽ ﺋەو رێﻜﺨﺮاواﻧە ﺑﯚ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧﺮاوەﺗە روو ،ﺋەوان دەڵێــﻦ” ،ﺑەﮔﻮﻣﺎﻧــەوە دەڕواﻧﯿﻨە ﻓﺸــﺎر ﺧﺴﺘﻨەﺳــەر ھەﻧﺪێــﻚ رێﻜﺨــﺮاوی ﭼــﺎﻻك و ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ ﺑە ﻧﺎوزڕاﻧﺪﻧﯿــﺎن ﻟە رێﮕەی ﺟﻮوڵە ﭘێﻜــﺮدن ﺑــە داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ﭼﺎودێﺮی و دادوەری ﺑەراﻣﺒەرﯾﺎن، ﻧﻤﻮوﻧەی دﯾﻮاﻧﯽ ﭼﺎودێﺮی داراﯾﯽ، داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯽ و دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ“. ﭘﺎڵﭙﺸــﺖ ﺑە ﯾﺎﺳــﺎی ژﻣــﺎرە 1ی ﺳــﺎڵﯽ 2011ی رێﻜﺨــﺮاوە ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺳەرووی ﺳــێ ھەزار رێﻜﺨﺮاوی ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ و ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون.
ھﺎوﺳەرۆﻛﯽ ﺗەﭬﮕەری ﺋﺎزادی:
ﻛﭽﺎﻧﯽ ﺑەﺷە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەڕە و ﻟەﺷﻔﺮۆﺷﻦ وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ھﺎوﺳــەرۆﻛﯽ ﺗەﭬﮕەری ﺋﺎزادی- ﮔەرﻣﯿــﺎن ﻛــە رێﻜﺨﺮاوێﻜــﯽ ﺳــەرﺑە ﭘەﻛەﻛەﯾــە ،ﭼەﻧــﺪ دەﺳﺘەواژەﯾەﻛﯽ وەك ”ﺑەرە ،ﺑێ ﺷەرەف و ﻟەﺷــﻔﺮۆش“ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻛﭽﺎﻧﯽ ﺑەﺷــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑــەﻛﺎر دێﻨێــﺖ ﻛە دژ ﺑــە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﺎرەی ﺑەﺷــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧﯿﺎن ﺳــﺎز ﻛﺮدﺑﻮو .ﺋــەوەش ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺑەرﻓﺮەواﻧﯽ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎراﻧﯽ ﺑەﺷــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎن و ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮاری ژﻧﺎن ﻟێ ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە. ﭘــﺎش ﺋــەوەی ﻛﭽﺎﻧــﯽ ﺑەﺷــە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ وەك ﻧﺎڕەزاﯾەﺗــﯽ ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﺎرەی ﺑەﺷە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯿﺎن ﺳــﺎز ﻛﺮد .ﯾﻮﺳﺮا رەﺟەب ھﺎوﺳــەرۆﻛﯽ ﺗەﭬﮕەری ﺋﺎزادی-ﮔەرﻣﯿﺎن ﻟە ﭼەﻧﺪ ﭘﯚﺳﺖ و ﻧﺎﻣەی ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﺪا، ﺑەﺗﻮﻧــﺪی ﭘەﻻﻣــﺎری ﻛﭽــە ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎرە ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪەرەﻛﺎﻧﯽ دا .ﺋــەو ﻛــە ﭼەﻧــﺪ ﭼەﻣــﻚ و دەﺳــﺘەواژەﯾەﻛﯽ وەك ﻛﭽــە ”ﺑــەرەﻛﺎن ،ﺑــێ ﺷــەرەف و
ﻟەﺷﻔﺮۆﺷەﻛﺎن“ی ﻟە ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯿﺪا ﺑــەﻛﺎر ھێﻨﺎﺑــﻮو ،ﻟــە ﺑەراﻣﺒەر دەرﺑڕﯾﻨەﻛﺎﻧــﯽ رووﺑــەڕووی ﻧﺎڕەزاﯾەﺗــﯽ و رەﺧﻨــەی ﺗﻮﻧــﺪ ﻛﺮاﯾەوە. ﯾﻮﺳــﺮا رەﺟــەب ﻛە ھــﺎوﻛﺎت ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾە ﻟە زاﻧﻜﯚی ﮔەرﻣﯿﺎن، ﻟە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯿﺪا ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﻗﺴــەی ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎرێﻜﯽ زاﻧﻜﯚ دەﻛﺎت ﻛــە داوای ﻟە ﻛﭽە ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪەرەﻛﺎن ﻛــﺮدووە، ﻟەﺳــەر ﺷــەﻗﺎم ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪان ﻧەﻛــەن ،ﺑە ﭘﺎﺳــﺎوی ﺋــەوەی ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪارە و رێﮕەی ھﺎﺗﻮﭼﯚی ”ﺳەرﺧﯚﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﭼەﻗﭽــەق و ﺳــەرﭼﻨﺎرە“ ،ﺋەو ﭘێﯽ ﮔﻮﺗﻮون، ” 100ھــەزار دﯾﻨــﺎر ﺋەوەﻧــﺪە ﻧﺎھێﻨێﺖ ﺳەرﺧﯚﺷێﻚ ﺗەﻋەداﺗﺎن ﻟێ ﺑﻜﺎت“ ،ﺑەم ﺑەﮔﻮﺗەی ﯾﻮﺳﺮا، ﻛﭽە ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎرێــﻚ ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗﯽ، ”ﺑەڵێ ﺋﺎﻣﺎدەم ھەر ﭼﯿﻢ ﭘێ ﺑﻜﺮێ ﺑﺎ ﺑﻜــﺮێ ﺑﯚ 100ھــەزار دﯾﻨﺎر“، ھﺎوﺳەرۆﻛﯽ ﺗەﭬﮕەری ﺋﺎزادی ﺑە ﺳﻮوﻛﺎﯾەﺗﯿﯿەوە ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻛﭽە ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎرەﻛﺎن ﻛە ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ 100ھەزار دﯾﻨﺎر وەك ﻛﺮێﯽ ﺑەﺷــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻮە ،دەڵێ” ،ﺋەو ﻛﭽە ﻣێﺸﯽ
ﻗﮋی ﺑﺎﯾﯽ 150ھەزار دﯾﻨﺎرە“. ﭼەﻧﺪ ﻛﭽــە ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎر و ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺑﻮاری ژﻧــﺎن رەﺧﻨــەی ﺗﻮﻧﺪﯾﺎن ﺋﺎراﺳﺘەی ﯾﻮﺳﺮا رەﺟەب ﻛﺮدووە، ﺑــەم ﺋــەو ﻟــە وەﻣەﻛﺎﻧﯿــﺪا ﭘێﺪاﮔﯿــﺮی ﻟەﺳــەر ھەﻣــﺎن دەرﺑڕﯾﻨەﻛﺎﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە و ﭼەﻧﺪان ﺟــﺎری ﺗﺮ ،دەﺳــﺘەواژەی ”ﻛﭽە ﺑەرەﻛﺎن ،ﺷــەرەﻓﯿﺎن ﻧﯿﯿە و .. ھﺘﺪ“ ﺑەﻛﺎر دێﻨێﺘەوە. ﺋــەو ﺑــﯚ ﺳــەﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋــەوەی ﻛﭽــە ﺧﻮێﻨــﺪﻛﺎرەﻛﺎن ﻛﺎرێﻜﯽ ”ﻧەﺷــﯿﺎو“ﯾﺎن ﻛــﺮدووە ﻛــە ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺷەﻗﺎم ﻛﺮدووە ،ﭘﺎﺳــﺎوی ﺋەوە دێﻨێﺘەوە ﻛــە ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪەران ﭼﻮوﻧەﺗــە ﺳــەر ﺋەو ﺷەﻗﺎﻣە ﺳــەرەﻛﯿﯿەی ﺑﯚ ﭼەﻗﭽەق و ﺳــەرﭼﻨﺎر دەڕوات و دەڵێ” ،ﺋەﻣﺸــەو ﻛﭽﺎﻧﯽ ﺑەﺷە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ چ ﺑەڕەﯾﯿﯿەﻛﯿﺎن ﻛﺮد، ﺧﯚم ﺑﯿﻨﯿﻢ ﭼﻮوﻧە ﺳــەر ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﺳەرەﻛﯽ ﻛە دەڕوات ﺑﯚ ﭼەﻗﭽەق و ﺳــەرﭼﻨﺎر ،ھەرﭼﯽ ﺳەرﺧﯚش و داوێﻨﭙﯿﺲ و ﻟەﺷــﻔﺮۆش ھەﯾە رەدﯾﺎن دەﺑﺮد و ﻓﯿﻜﻮھﯚڕ و ھﯚڕن ﻟێﺪان ،ﺗەﭘڵ و ﻣﯚﺳــﯿﻘﺎ ،ﻟەﺳەر ﺷەﻗﺎم ﻻﻧەﭼﻮون“. ھﺎوﺳــەرۆﻛﯽ ﺗەﭬﮕەری ﺋﺎزادی
ﺳەرﺑە ﭘەﻛەﻛە ،ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ ﻟەوە دەرﺑڕﯾــﻮە ﻛە ﻛﭽــە ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎرە ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪەرەﻛﺎن ،ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ﺳەر ﺷەﻗﺎم و ھەڵﭙەڕﯾﻮن ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭼﺎﻻﻛێﻜﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﺋەوەی ﺑە ﺑﯿﺮ ھێﻨﺎوەﺗەوە ﻛە ﻛﭽﺎﻧﯽ ﮔەرﯾﻼﯾﺶ ﻟــە ﺷــﺎخ ھەڵﺪەﭘــەڕن ،ﺑەم ﺑەرﭘﺮﺳەﻛەی ﺗە ﭬﮕــە ر ی ﺋــﺎزادی ﺑــە ھە ڕ ە ﺷــە و ە دەڵێ” ،ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ ﻛﭽﯽ ﺷــەڕﭬﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺑەڕەﯾەﻛــﯽ ﺳەر ﺷــەﻗﺎم ﺑەراورد ﻧەﻛەی“ ،ﺋەوەش وەك دووﭘﺎت ﻛﺮدﻧەوەﯾەك ﻟــەوەی ﺋــەو ﻛﭽە ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎراﻧــەی ﻟــە ﺷەﻗﺎم ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯿﺎن ﻛﺮدووە” ،ﺑەڕە“ن. د ە ر ﺑڕ ﯾﻨە ﻛﺎ ﻧــﯽ ھﺎوﺳەرۆﻛﯽ ﺗەﭬﮕەری ﺋــﺎزادی ،ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﭼﺎﻻﻛﺎﻧــﯽ ﻣەدەﻧﯽ و ﺑﻮاری ژﻧﺎن ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە، ھەرﯾەك ﻟە ﺷﺎﺳــﻮار
ﻣﺎﻣــە و ﻛــەژاڵ ﻧــﻮوری وەك ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﻣەدەﻧﯽ و ﺑــﻮاری ژﻧﺎن ﻟە ﻧﺎڕەزاﯾﯿﻨﺎﻣەﯾەﻛﺪا ﺑەﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ”ﻛﭽﺎﻧــﯽ ﺑەﺷــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﺷﻔﺮۆش و ﺑەرە ﻧﯿﻦ“ ،وەﻣﯽ ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳەی ﺗەﭬﮕەرﯾﯽ ﺋﺎزادﯾﺎن داوەﺗەوە. ﺋــەوان ﻟــە ﻧﺎﻣەﻛــەدا ﺑەراﻣﺒــەر ﺑە ﯾﻮﺳــﺮا رەﺟــەب دەڵێﻦ، ”ﺋــەم ھەﭬﺎڵە ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺑەﺷێﻚ ﻟــەو ﻛﭽﺎﻧەی ﺑە ﺷــﺪ ا ر ی ﭼﺎ ﻻ ﻛﯿﯿە ﻛﺎ ﻧــﯽ ﺑەﺷە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎن ﺑﻮون ،دەﺳــﺘەواژەی )ﺑەرە ،ﺳــەرﺧﯚش، و داوێﻨﭙﯿــﺲ ﻟەﺷــﻔﺮۆش(ی ﺑەﻛﺎر ھێﻨــﺎوە“ و دووﭘﺎﺗﯿﺎن ﻟــەوە ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛە ﺋەو ﻛﺎرداﻧــەوە و دەﺑڕﯾﻨە ﻟــە ”ھﯿــﭻ ژﻧێﻜﯽ ﺋــﺎزاد ﭼﺎوەڕوان ﻧﺎﻛﺮێﺖ“. ﺋﺎﻣﺎژەﯾﺎن ﺑﯚ ﺋەوەش ﻛﺮدووە، ”ﺋێﻤە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭼﺎوەڕوان ﺑﻮوﯾﻦ ﺧﺎﺗﻮو ﯾﻮﺳــﺮا
رەﺟەب ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو ھەڵﻮێﺴﺘە ﻧەرێﻨﯿﯿەی رووﻧﻜﺮدﻧــەوە ﺑﺪات و داوای ﻟێﺒــﻮردن ﺑــﻜﺎت ،ﺑەم ﻟە رووﻧﻜﺮدﻧەوەﻛەﯾــﺪا داﻧﯽ ﭘێﺪا دەﻧێﺖ ﻛە ﺋەم ﻗﺴــﺎﻧەی ﻛﺮدووە و ﻟەﺑﺮی داوای ﻟێﺒﻮردن ،ﭘﺎﺳــﺎو دێﻨێﺘەوە ﺑــﯚ ھەڵەﻛەی و دەڵێﺖ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚﻣە“. ﭘﺎش ﻓﺮەواﻧﺒﻮوﻧﯽ ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە دەرﺑڕﯾــﻦ و ﻛﺎرداﻧەوەﻛﺎﻧﯽ ﯾﻮﺳــﺮا رەﺟەب، ﻧﺎوﺑــﺮاو رووﻧﻜﺮدﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﺑو ﻛﺮدەوە و وێــڕای دووﭘﺎﺗﻜﺮدﻧەوە ﻟەﺳــەر ﺋــەوەی دەﺳــﺘەواژەی ”ﺑەڕەﯾﯿــﺎن ﻛــﺮد“ی ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻛﭽە ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪەراﻧﯽ ﺑەﺷــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎوە ،ﺑەوە ﭘﺎﺳــﺎوی دەداﺗەوە، ”ﻣﻦ ﻛەﺳێﻜﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﻢ و ﻟە دﯾﺪی ﺗەواوی ﯾﺎﺳﺎﻧﺎﺳﺎﻧەوە ھەر ﻛﺎرێﻜﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑە ﺑەڕەﯾﯽ دادەﻧﺮێﺖ“. ﺋــەوەش ﺋــەوە دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﻛە ﺧﯚﭘﯿﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎراﻧﯽ زاﻧﻜﯚ ﻛﺎرێﻜﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻮوە. ﯾﻮﺳــﺮا ھەر ﻟەو رووﻧﻜﺮدﻧەوەﯾەدا ﭘێﺪاﮔﯿﺮی ﻟەﺳــەر ﺋــەوە دەﻛﺎت ﻛــە دەرﺑڕﯾــﻦ و ﻛﺎرداﻧەوەﻛﺎﻧﯽ ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ و
ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺗەﭬﮕەری ﺋﺎزادﯾﯿەوە ﻧﯿﯿــە ،ﺑــەم وەك ﺑەﺷــﺪاراﻧﯽ ﺗﯚڕەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺑﺎﺳــﯿﺎن ﻛــﺮدووە” ،ﺋــەو ﻟەژێﺮ ﻓﺸــﺎری ﺗەﭬﮕەردا ﺋــەو رووﻧﻜﺮدﻧەوەﯾەی ﻧﻮوﺳــﯿﻮە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا دەﺑــﻮو ﺗەﭬﮕەری ﺋﺎزادی داوای ﻟێﺒﻮردن ﺑﻜﺎت ،ﻛەﭼﯽ ھﺎوﺳەرۆﻛەﻛەﺷﯽ ﻧﺎﯾﻜﺎت“. وەك ﻛەژاڵ ﻧﻮوری و ﺷﺎﺳﻮار ﻣﺎﻣە ﻟە درێﮋەی ﻧﺎﻣەﻛەﯾﺎﻧــﺪا دەڵێﻦ، ”ﺋــەو )ھﺎوﺳــەرۆﻛﯽ ﺗەﭬﮕەری ﺋﺎزادی( ﻟە ﭘێﮕەﯾەﻛﯽ ﮔﺸــﺘﯿﺪاﯾە و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺑﺎی ﺣﺰﺑﯽ ھەﯾە و ﻟەﻧــﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕەدا ھەﻣﻮو ﺑﯚﭼﻮون و ﻛﺮدەوەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﺳــەر ﭘێﮕە و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛەی ھەژﻣﺎر دەﻛﺮێﺖ .ﻛەﺳــێﻚ ﻟە ﭘێﮕەﯾەﻛﯽ وەھــﺎدا ﭼــﯚن دەﺗﻮاﻧــێ رێﮕە ﺑەﺧﯚی ﺑﺪات ﺗﯚﻣەﺗــﯽ وا ﮔەورە و ﻧــﺎڕەوا ﺑﺪاﺗە ﭘﺎڵ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛﭽە ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎر .ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﺋەم ﺗﯚﻣەﺗﺎﻧە ﺑﻨەﻣــﺎی راﺳﺘﯿﺸــﯿﺎن ھەﺑێﺖ، ﺋەرﻛﯽ ﺋــەوە ھﺎرﯾﻜﺎرﯾﯿﺎن ﺑﻜﺎت و ﻟەو دۆﺧــە رزﮔﺎرﯾﺎن ﺑﻜﺎت ﻧەك ﺟﻨێﻮﯾﺎن ﭘێ ﺑﺪات و ھێﺮش ﺑﻜﺎﺗە ﺳەر ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿﺎن“.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
”ﺷﻮێﻨﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﺷﻤﺎن ﻧەﻣﺎوە“
وﺷە /ﮔەرﻣﯿﺎن -ﺳەﺑﺮی ھﯚرﯾﻨﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺷــﺎرۆﻛەی ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو رای دەﮔەﯾەﻧــﻦ ﻟەوەﺗەی ھﺎﺗﻨﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﺑﯚ ﺳﻨﻮورەﻛەﯾﺎن ،ﺳەروەری ﯾﺎﺳﺎ ﻟە دەﺳﺖ ﭼﻮوە و زﯾﺎدەڕۆﯾﯽ ﺑﯚ ﺳەر زەوی و ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﻟەﻻﯾەن ﭼەﻛﺪاران و ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﺑﻮوەﺗە دﯾﺎردە. ﻣﺤەﻣــەد ﻋﺰەدﯾــﻦ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﭘﺎش ﺋﺎڵﯚزﺑﻮوﻧﯽ دۆﺧﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو ﺑەھﯚی ھﺎﺗﻨﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ و ﺳــەروەر ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎوە ،دﯾﺎردەی زﯾﺎدەڕۆﯾﯽ ﺑﯚ
ﺳەر زەوﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑەﺗﺎﯾﺒەت زەوﯾﯽ وەزارەﺗﯽ داراﯾﯽ و زەوﯾﯿە ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎن و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺎﻧــﻮو ﺑەﺷــێﻮەی زﯾﺎدەڕۆﯾــﯽ ﻟەﻧﺎو ﮔەڕەﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﺎرۆﻛەﻛە، ﻟە ﺣﺎڵەﺗەوە ﺑﻮوەﺗە دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ رۆژاﻧە“. ”دوو ﺳــﺎڵە ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻧەﺗەوە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو وەك ﭼەﻛێــﻚ ﺑــﯚ ﻓﺮەواﻧﻜﺮدﻧﯽ ﮔەڕەﻛەﻛﺎﻧﯿﺎن ،ﻛێﺒەرﻛێ ﻟەﺳەر دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوی زﯾﺎدەڕۆ دەﻛەن ،ﯾﺎﺳــﺎ ﺳــەروەر ﻧﯿﯿە و ﺋەواﻧﯿــﺶ ﺑێﺒﺎﻛﻦ“ ،ﺳــەرۆﻛﯽ ﺷﺎرەواﻧﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو وای ﮔﻮت. ﺋەو دەڵێ” ،ﻟە دوو ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا
ﻧﺰﯾﻜەی 100ﺧﺎﻧــﻮوی زﯾﺎدەڕۆ دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە و زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە دوو دۆﻧﻢ زەوﯾﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و وەزارەﺗــﯽ داراﯾــﯽ زﯾﺎدەڕۆﯾﯽ ﻟەﺳەر ﻛﺮاوە“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،زﯾﺎدەڕۆﯾﯿﯿەﻛە ﺑە ﺷــﻮێﻨێﻚ ﮔەﯾﺸــﺘﻮوە ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺋەو ﺷــﻮێﻨﺎﻧەی ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ﮔﺸﺘﯽ وەك ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە داﻧﺮاﺑﻮون، داﮔﯿﺮ ﻛﺮاون و ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە و ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﯾەك دروﺳﺖ ﺑﻜﺮێﺖ“. ﻣﺤەﻣــەد ﻓﺎﯾــەق ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەﺗــﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە” ،ﺳــەرەﺗﺎ ﺑە ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ
ژﻣﺎرە ) ، (185ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 10 ،
ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﻟە ﺧﻮرﻣﺎﺗﻮو زﯾﺎدەڕۆﯾﯽ دەﻛﺎت ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﮔﺮووﭘــە ﺗﻮﻧﺪڕۆﻛﺎﻧﯽ وەك ﻋەﺳــﺎﺋﯿﺒﯽ ﺋەھﻠــﯽ ﺣەق، ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧە ﺷﯿﻌەﻛﺎن دەﺳﺘﯿﺎن ﺑە زﯾﺎدەڕۆﯾﯽ ﻛﺮد“. ﺋەو ﻟەﺑﺎرەی رۆڵﯽ دادﮔﺎوە دەڵێ، ”ﺋەواﻧــەی زﯾﺎدەڕۆﯾــﯽ دەﻛەن، ﺗﺎﭘــﯚی ﺳــﺎﺧﺘە ﺑــەﻛﺎر دێﻨﻦ، ﯾــﺎن دەڵێــﻦ زەوﯾــﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧە،
ﺟﮕەﻟــەوەی ﺋﺎڵــﯚزی ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑەھﯚی ﻓﺮە ھێــﺰی ﭼەﻛﺪارەوە، ھﯚﻛﺎرە ﻟــەوەی دادﮔﺎ ﻧەﺗﻮاﻧێﺖ رۆڵﯽ ﺧﯚی ﺑﺒﯿﻨێﺖ“. ﻋەﻟﯽ ھﺎﺷــﻢ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﻓەرﻣﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋﺎﻣﺎژەی دا” ،ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧەﻛﺎن ﻟەﺳــەر زەوﯾــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺧﺎﻧﻮو
دروﺳﺖ دەﻛەن“. ھەرﭼەﻧﺪ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوی زﯾﺎدەڕۆی رەت ﻧەﻛﺮدەوە ،ﺑەم ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧــەﻛﺎن ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە ﻛــﻮردەﻛﺎن زﯾﺎدەڕۆﯾﯽ ﻟەﺳــەر ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸﺘﯽ دەﻛەن“. ﺷــﺎرۆﻛەی ﺧﻮرﻣﺎﺗــﻮو ﯾەﻛێﻜە ﻟــە ﻧﺎوﭼــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ
دەرەوەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻚ دێﻨێﺖ .ژﻣﺎرەی داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧەﻛەی ﭘﺘﺮ ﻟە 120ھەزار ﻛەس دەﺑێﺖ و ﻟە ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ،ﺗﻮرﻛﻤﺎن و ﻋەرەب ﭘێﻚ دێﻦ .ﺗﺎ ﺳﺎڵﯽ 1976 ﺳەر ﺑە ﻛەرﻛﻮوك و ﭘﺎﺷﺘﺮ رژێﻤﯽ روﺧﺎوی ﺑەﻋﺲ ﺑﯚ ﺳەر ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳەﺣەدﯾﻨﯽ ﮔﻮاﺳﺘەوە.
ﺗﺎوەرەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﯾﺎﻧﺪن زﯾﺎﻧﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﺎن ﺑﯚ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ھەﯾە
ﺧﻮاﺳﺘﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ھﯚی زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﺗﺎوەرەﻛﺎﻧە وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺋەھﻤەد ﻛەﯾﻔﯽ ﻟــە زۆر ﮔەڕەﻛــﯽ ھەوﻟێﺮ ،ﻟە ﺋێﻮاراﻧــﯽ دوای ﺗﺎرﯾﻜﺒﻮوﻧــﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎن ،ﺑﭽﯿﺘە ﺳــەرﺑﺎﻧﯽ ﻣﺎڵ ﯾــﺎن ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﯾەك ،ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ دەﺗﻮاﻧــﯽ رووﻧﺎﻛﯿﯽ ﺳــﻮوری ﺳــەر 15ﺑﯚ 20ﺗﺎوەر ﺑﮋﻣێﺮﯾﺖ، ﺗﺎوەرەﻛﺎن ﺷــەﭘﯚﻟﯽ ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ و ﻣﯚﺑﺎﯾﻠﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺟﯿﺎﺟﯿــﺎﻛﺎن ﭘەﺧــﺶ دەﻛەن، ﺳــەرﺑﺎﻧﯽ ﻣــﺎڵ و ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﯾﺎن ﺑﯚ ﺗﺎوەرەﻛﺎن ﺑــە ﻛﺮێ ﮔﺮﺗﻮوە. ﺑﻮوﻧﯽ ﺗﺎوەر ﺧەڵﻚ دەﺗﺮﺳێﻨێﺖ و ﻧﺮخ دادەﺑەزێﻨێ ،ﺑەم ﻻﯾەﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪار ”ﺑێ ﻛێﺸە“ دەﯾﺒﯿﻨێ.
ﻛﺎروان رەزا ،ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﭘﯚﺳــﺘە و ﮔەﯾﺎﻧﺪن، ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ژﻣﺎرەی ﺋــەو ﺗﺎوەراﻧەی ﺷــەﭘﯚﻟەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ و ﻣﯚﺑﺎﯾــﻞ ﭘەﺧﺶ
ﻛﺎروان رەزا:
ﺋێﺴــﺘە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ھەوڵﯽ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻓﺎﯾﺒەر و ھێڵەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮﺧﺎك دەدەن ،ﺋەﻣەﯾﺎن ﺑەراورد ﺑە ﺗﺎوەرەﻛﺎن زﯾﺎﻧﯽ ﻛەﻣﺘﺮە دەﻛــەن دﯾﺎرﯾﻜــﺮاو ﻧﯿﯿــە، ﺋەﻣەش ﺑەھﯚی زۆرﯾﯽ ژﻣﺎرەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــەوە ،ھﺎوﻛﺎت ﻣەرج ﻧﯿﯿــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﺑــﯚ داﻧﺎن و ﺟێﮕﯿﺮﻛﺮدﻧــﯽ ھــەر ﺗﺎوەرێﻚ ﻣﯚڵەت وەرﺑﮕﺮن ،ﺑەڵﻜﻮ ﻣﯚڵەﺗﯽ ﻛﺎرﻛﺮدن ﺑــﯚ ﺋــەو ﻧﺎوﭼەﯾەی دەﯾﺎﻧەوێــﺖ ﺗﺎوەرەﻛﺎﻧــﯽ ﺗێﺪا داﺑﻨێﻦ وەردەﮔــﺮن و ﺋەواﻧﯿﺶ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە داﻣــەزراوە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەوە دەﻛــەن و ﻻری ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ وەزارەﺗەﻛەﯾﺎن ﭘێ رادەﮔەﯾەﻧﻦ. ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــەوەش دا ،ژﻣﺎرەی ﺗﺎوەرەﻛﺎن ﻧــەك ﻟە ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوە ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﻟــە زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ
ﺑەردەواﻣﺪاﯾــە ،ﺋەﻣەش ﺑەھﯚی ﺋــەوەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﻟەﺳــەر ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن، داواﻛﺎرﯾــﯽ ﺑــەردەوام ﺗﺎوەری ﻧﻮێ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼە دوورەدەﺳﺖ و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎن داﺑﯿﻦ دەﻛەن ،ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەو ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿﺎﻧە ﭘێﯿﺎن. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘﯚﺳــﺘە و ﮔەﯾﺎﻧﺪن رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺷﻮێﻨێﻚ
ﻛــە داﻧﺎﻧﯽ ﺋــەو ﺗﺎوەراﻧەی ﺗێﺪا ﻗەدەﻏە ﺑێﺖ ،ﺳەرﺑﺎن و ﺣەوﺷﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧــە، ﻟە راﺑﺮدوودا ﻟەو دوو ﺷــﻮێﻨەش ژﻣﺎرەﯾەك ﺗﺎوەر داﻧﺮاﺑﻮون ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە زۆرﯾﻨەﯾــﺎن ﻻ ﺑﺮاون و ﺗــﺎك و ﺗەرا ھەﻧﺪێﻜﯿــﺎن ﻣﺎون، ﻟە ﺷــﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ﺑەﮔﻮێﺮەی رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــەی
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
9
ﮔەﯾﺎﻧﺪن و ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻣﻮڵﻜەﻛە، ﺗــﺎوەر ﺟێﮕﯿــﺮ دەﻛﺮێــﺖ و وەزارەﺗﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوە و ﮔەﯾﺎﻧﺪن ﻻﯾەﻧێــﻚ ﻧﯿﯿە ﻟــە رێﻜﻜەوﺗﻦ و ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن. ”ﺋێﺴﺘە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ھەوڵــﯽ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ﻓﺎﯾﺒەر و ھێڵەﻛﺎﻧــﯽ ژێﺮﺧــﺎك دەدەن، ﺋەﻣەﯾﺎن ﺑــەراورد ﺑە ﺗﺎوەرەﻛﺎن
زﯾﺎﻧــﯽ ﻛەﻣﺘــﺮە ،دەﺗﻮاﻧﺮێ ﺑﯚ ھەرﺳــێ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێــﺖ ،ﺗەﻟەﭬﺰﯾــﯚن و ﺗەﻟەﻓﯚﻧــﯽ ﻣــﺎن ﻛەڵﻜﯽ ﻟێ وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ ،ﺑەم ﺑﯚ ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ھەر ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑە ﺗﺎوەر دەﻛﺎت“ .رەزا وای ﮔﻮت. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﺧﺎڵــﺲ ﻗــﺎدر ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ، ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،وەزارەت ھﯿﭻ دەزﮔە و ﻧﺎوەﻧﺪێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەی زاﻧﺴــﺘﯿﯽ ﻧﯿﯿە ﺗــﺎ ھەﺳــﺘێﺖ ﺑــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوە ﻟەﺳــەر ﺑﺎﺑەﺗــە زاﻧﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎن و ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿــﺎن ﺑﺨﺎﺗــە ڕوو ،ﺑەڵﻜﻮ زﯾﺎﺗﺮ ﭘﺸــﺖ ﺑــە ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن دەﺑەﺳﺘﺮێﺖ. ﺋەوەﺷــﯽ ﮔــﻮت ”داﻧﺎﻧــﯽ ﺗﺎوەرەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﯾﺎﻧــﺪن ،ﺋەﮔەر ﺑەﮔﻮێــﺮەی رێﻨﻮێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ رێﻜﺨــﺮاوی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و رێﻜﺨــﺮاوی ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﺷــەﭘﯚﻟەﻛﺎن ﺑێــﺖ ،زﯾﺎﻧــﯽ ﻛەﻣﺘــﺮ دەﺧﺎﺗە ﺳەر ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﻣﺮۆڤ ،ﻛە ﺳــەرﺟەم ﺋەو رێﻨﻮێﻨﯿﯿﺎﻧە ﻻی وەزارەﺗﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوە و ﮔەﯾﺎﻧﺪن ھەن و ﺑەﮔﻮێﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن، ﺋــەوان ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەوە ﻣﯚڵەت دەدەن ﺑە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ،ھەرﭼەﻧﺪ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھﯿــﭻ ﺣﺎڵەﺗێﻚ ﺗﯚﻣــﺎر ﻧەﻛﺮاوە ﺋەوەی ﺗێــﺪا ﺳــەﻟﻤێﻨﺮاﺑێﺖ ﺑەھــﯚی ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﺋــەو ﺗﺎوەراﻧــەوە ﻛەﺳێﻚ ﻧەﺧﯚش ﻛەوﺗﺒێﺖ. ”ﺑڕﯾــﺎری ﭘێﺪاﻧــﯽ ﻣﯚڵــەت ﺑﯚ داﻧﺎﻧﯽ ﺋەو ﺗﺎوەراﻧە ﻟە دەﺳەﺗﯽ وەزارەﺗﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوە و ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧە، ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەو ﺣﺎڵەﺗﺎﻧەدا ﻛە داوای ﻟێ دەﻛﺮێﺖ ،ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺧــﯚی دەﺧﺎﺗــە ڕوو ﻟەﺑــﺎرەی ﮔﻮﻧﺠﺎوی ﯾــﺎن ﻧەﮔﻮﻧﺠﺎوﯾﯽ ﺋەو ﺷــﻮێﻨەی ﺑﯚ داﻧﺎﻧــﯽ ﺗﺎوەرەﻛە ﭘێﺸــﻨﯿﺎز ﻛﺮاوە ،ﺑەم دواﺑڕﯾﺎر وەزارەﺗﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوە و ﮔەﯾﺎﻧﺪن
ﺧﺎڵﺲ ﻗﺎدر:
ﺑڕﯾﺎری ﭘێﺪاﻧــﯽ ﻣﯚڵەت ﺑﯚ داﻧﺎﻧﯽ ﺋەو ﺗﺎوەراﻧە ﻟە دەﺳــەﺗﯽ وەزارەﺗﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوە و ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧە دەﯾﺪات“ .ﺧﺎڵﺲ ﻗﺎدر وای ﮔﻮت. ﺳــەﻻم ﻓەﻗێ ﻛەرﯾــﻢ ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻋەﻗــﺎرات ﺣﺎﺟﯽ ﺳەﻻم ،ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﺳــەرﺑﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮو ﯾﺎن ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﻛەﯾــﺎن ﺑە ﻛﺮێ دەدەن ﺑــﯚ داﻧﺎﻧــﯽ ﺗــﺎوەر ،ﺑەﮔﻮێﺮەی ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە ﻛﺎرەﺑﺎی 24ﺳــەﻋﺎﺗﯽ ﺑﯚ داﺑﯿﻦ دەﻛﺎت و ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯿﺶ، ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە 500ﺗــﺎ 700دۆﻻر وەك ﻛﺮێ دەداﺗە ﺧﺎوەن ﻣﻮڵﻜەﻛە. ﺋەوەﺷــﯽ ﮔــﻮت ،ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﻟەﺳــەر ﺋــەو ﺟﯚرە ﻣﺎﻣەڵەﯾــە ﻛەﻣە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەﮔﻮێــﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑﻮوﻧﯽ ﺋــەو ﺗﺎوەراﻧــە ﻟــە ﺳــەرﺑﺎن، ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﻧەرێﻨــﯽ ﺑﯚ ﺳــەر ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮواﻧﯽ ﻣﺎڵەﻛە ھەﯾە ،ﺑﯚﯾە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑــە ﭘﺎرە ﻧﺎﻓﺮۆﺷــﻦ ،ﺋەو ﺧﺎﻧﻮواﻧەﺷــﯽ ﺗﺎوەرﯾــﺎن ﻟەﺳــەر داﻧــﺮاوە، زۆرﯾﻨەﯾــﺎن ﺑە ﻛــﺮێ دراون و ﺧﺎوەن ﻣﻮڵﻚ ﺧﯚی ﺗێﯿﺪا ﻧﺎژی ”داﻧﺎﻧــﯽ ﺗــﺎوەر ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﺑەرﭼــﺎو ﻟــە ﻧﺮﺧــﯽ ﺧﺎﻧــﻮو و ﺑﺎڵەﺧﺎﻧــە دەﻛﺎت ،ھــەم ﺑﯚ ﺑە ﻛﺮێﺪان و ھەﻣﯿﺶ ﺑﯚ ﻓﺮۆﺷﺘﻦ، ﻧەك ھــەر ﺑﯚ ﺋــەو ﺧﺎﻧــﻮوەی ﺗﺎوەرەﻛەی ﻟەﺳەرە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻧﺮﺧﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧــﯽ دەوروﺑەرﯾﺸــﯽ دادەﺑەزێﻨــێ ،ﺧەڵﻚ ﺗــﺎ ﺑﯚﯾﺎن ﺑﻜﺮێﺖ ﺋــەو ﺧﺎﻧﻮواﻧــە ﺑە ﻛﺮێ ﻧﺎﮔﺮن و ﻧﺎﯾﺎﻧﻜڕن ،ﺋەﮔەر ﻛەﺳێﻚ ﺧﺎﻧﻮوﯾەﻛﯽ ﻟەو ﺟﯚرە ﺑﻜڕێﺖ ،ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨﯽ ﻣەرﺟﯽ ﺋــەوە دادەﻧێﺖ ﺗﺎوەرەﻛــە ﻻ ﺑﺒﺮێــﺖ ،ﺑﯚ ﻛﺮێ، ﺋەﮔەر ﺧﺎﻧﻮوەﻛــە ﺧﯚی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە
500دۆﻻر ﺑــﻜﺎت ،ﻟــە ﺋەﮔەری ﺑﻮوﻧــﯽ ﺗﺎوەر ﻟە ﺳــەرﺑﺎﻧەﻛەی، ﻛﺮێﻜــەی ﺑــﯚ 300دۆﻻر دادەﺑەزێ“ ﺣﺎﺟﯽ ﺳــەﻻم وای ﮔﻮت. ﻧەﺑــەز ﻋەﺑﺪوﻟﺤەﻣﯿﺪ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ھەوﻟێﺮ ،ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﺑەﮔﻮێﺮەی ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و ﺧﺎوەن ﻣﻮڵــﻚ ،رێﮕە ﺑە داﻧﺎﻧﯽ ﺗﺎوەر دەدرێﺖ ،ﺑەم ﻟە ﺣﺎڵەﺗﯽ ﻧﺎڕەزاﯾﯽ دراوﺳــێ ،رێﮕﺮی ﻟێ دەﻛﺮێﺖ. ﺋەوەﺷــﯽ ﮔﻮت ،ﻟە دەﺳــەﺗﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿەﺗــﺪا ﻧﯿﯿــە رێﮕﺮی ﻟە داﻧﺎﻧﯽ ﺗــﺎوەر ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﺋەوان ﺑەھــﯚی ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﭘێﮕــەی داﻣەزراوەﻛەﯾﺎن ﺑــە ﺑﺎﺑەﺗەﻛە و ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ،ﺋەﮔەر دراوﺳــێﻜﺎﻧﯽ ﺋەو ﺧﺎﻧــﻮو ﯾﺎن ﻣﻮڵﻜــە داوا ﺑﻜــەن ،رێﮕﺮی ﻟە داﻧﺎﻧــﯽ دەﻛەن ،ﺑــەم ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ھەﺳــﺘﻦ ﺑە ﻻﺑﺮدﻧﯽ ﺗﺎوەرێﻚ ﻛە ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆر ﺑەﺳــەر داﻧﺎن و ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿﺪا ﺗێﭙەڕ ﺑﻮوﺑێﺖ. داﻧﺎﻧﯽ ﺋەو ژﻣﺎرە زۆرەی ﺗﺎوەری ﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﻟە ﺳــەرﺑﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮو و ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮون ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﺑەﮔﻮێﺮەی ﯾﺎﺳــﺎﻛﺎن، ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﻣﻮڵﻜــﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮون ﺟﯿﺎوازە ﻟە ﻣﻮڵﻜە ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯿەﻛﺎن و ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ﺧﺎﻧﻮوﯾەﻛــﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﺑــەﻛﺎر ﺑﮫێﻨﺮێــﺖ، ﺋەﻣــەش ﭼﻮﻧﻜــە ﻟــە ﻧﺎوﭼە و ﮔەڕەﻛێﻜــﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮوﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن دروﺳــﺖ ﻛﺮاوە و ﺑﺎﺟــﯽ ﺷــﻮێﻨە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻧﺎدات ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەت.
ﮔﯚڕان ﻟە دووﻓﺎﻗﯿﯽ
دۆﺳﯿە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
10
ژﻣﺎرە ) ، (185ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 10 ،
ﮔﯚڕان ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەی ﺷــﻮﻧﺎس و ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەداﯾە، ﺑﯚﯾە دوێﻨێ ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرﺗﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛــﺮد و دواﺗﺮﯾــﺶ ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛێﺘــﯽ ،ﺋەﻣەش ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﺋەو دوو ﺣﺰﺑەش ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚڕاﻧﺪا ﺑە ﮔەﻧﺪەڵ ﻧﺎوﯾﺎن دەﺑﺮا. وﺷە /ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ،دوای ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوەی ﻟــە ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ و ﻛﯚﻛﺮدﻧــەوەی دەﻧﮕــە ﻧﺎڕەزاﯾﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛﯽ ﻗەوارەﯾەﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺗﻮاﻧﯽ زۆر ﻟــە ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ و ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻣەدەﻧﯽ ﻛﯚ ﺑﻜﺎﺗەوە و ﺑەﺷــﺪاری ھەڵﺒــﮋاردن ﺑﻜﺎت ،ﺑــەم دوای ھەﺷﺖ ﺳــﺎڵ ﻟە داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ و ﺋەو دروﺷﻢ و ﺑەرﻧﺎﻣە و ﭘﻼﻧﺎﻧەی ﮔﯚڕان ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺑﯚ دەﻛﺮدن، ﮔﯚڕان ﭼﯽ ﻛﺮد و ﺋەو ﺣﺰﺑە ﭼﯚن ﻟە ﺟێﯽ ﺋﻮﻣێﺪی ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎڕازی ﺳﻨﻮوری زۆﻧﯽ ﺳــەوزەوە ﺑەرەو ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺑێ ﺑەرﻧﺎﻣە و ﺑێ دﻧﯿﺎﺑﯿﻨﯽ ﻣﺎﯾەوە و زۆر ﻟە ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن دەﺳﺘﺒەرداری ﺑﻮون. ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺑەدواداﭼﻮوﻧــەﻛﺎن، ﭼەﻧــﺪان ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﭘێﺸــﻮو و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە ،ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ھەڵەی ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛە دەﺳــﺘﯿﺎن ﻛێﺸــﺎﯾەوە و ﺋێﺴﺘە ﺋەو ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾە ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەﯾەﻛﯽ ﻗﻮوڵﺪا دەژی. ﭘێﻨﺎس و ﻧﺎﺳﻨﺎﻣە ڕۆژی 31ﺋﺎﯾﺎر/ﻣﺎﯾــﯚی ،2010 وەزارەﺗــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻣﯚڵەﺗﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺑە ﻧﻮوﺳﺮاوی ژﻣﺎرە 13382 ﺑە ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان دا .ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﯾەﻛەﻣﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻛە ﻟە ڕۆژی 26و 27ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ ﯾەﻛەم/ دﯾﺴێﻤﺒەری 2013ﺑەڕێﻮە ﭼﻮو. دەﺳﺘﻮوری ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛە ﭘەﺳﻨﺪ ﻛــﺮا و ﭘەﯾﻜــەری ﺑﺰووﺗﻨەوە و ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە دواﺗﺮ ﺑو ﻛﺮاﻧەوە. ﺑەﮔﻮێﺮەی دەﺳﺘﻮوری ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ، ﻟە ﭘێﻨﺎﺳەی ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕاﻧﺪا ھﺎﺗﻮوە ،ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺋﺎرەزووﻣەﻧﺪاﻧــەی ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﭘێــﻚ دێ ﻟــە دەوری ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و دەﺳــﺘﻮوری ﮔﯚڕان. ﺑــەم ڕوون ﻧﯿﯿە ﺋــەو ﺑەرﻧﺎﻣە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەی ﮔــﯚڕان ﭼﯿﯿــە و ﭼﯚﻧە ،ﺋﺎﯾﺎ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ھەﻣﯿﺸــەﯾﯽ ھەﯾــە ،ﯾــﺎن ھەر ﭘــڕۆژە و ﺑﯿﺮۆﻛەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﻦ و ﺧﺮاوﻧەﺗە ڕوو؟ .ﺋەﮔەر ﺋەو ﺑەرﻧﺎﻣە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەی ﮔﯚڕان ﻛــە دواﺗﺮ ﺑوی ﻛﺮدووەﺗەوە ﮔﺮﯾﻤﺎن ﺑەدی ھﺎﺗﻦ ،ﺋەوﻛﺎﺗــە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻟە دەوری ﭼﯽ ﻛﯚ دەﺑﻨــەوە؟ ،ﯾﺎن ﺋەﮔەر ھەر ﺗێﻜﯚﺷــﺎن و ﺑەرﻧﺎﻣە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛە ﺑەدی ﻧەھﺎت ،ﭼﯽ دەﺑێ؟ ﯾﺎن ﮔــﯚڕان ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە و ﻟە ھەر ﻛﺎت و ﺳﺎﺗێﻚ ﺑــەو ﭘێﯿــەی ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺣﺰﺑەﻛــە دەﯾﺎﻧەوێ ،ﺋــەو ﺟﯚرە ”ﮔﺮدﺑﻮوﻧەوەﯾــەی ﺟەﻣﺎوەر“ ﺑە وﯾﺴــﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺋﺎراﺳﺘە دەﻛەن، وەك ﻟە 2009دا ﺟەﻣﺎوەرﯾﺎن دژی ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﺋﺎراﺳــﺘە ﻛﺮد و دواﺗــﺮ ﻟەﮔەڵ ھــەردوو ﺣﺰب ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯿﺎن ﻛﺮد. ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﭘێﻨﺎﺳــە و ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﺣﺰﺑەﻛــە ڕوون ﻧﯿﯿــە ،ﺋﺎﺧــﯚ
ﺣﺰﺑێﻜــﯽ ﭼەﭘــە ﯾﺎن ڕاﺳــﺖ، ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯿﯿە ،ﯾﺎن ﻟﯿﺒﺮاڵ ﯾﺎن ﺳﯚﺷﯿﺎﻟﯿﺴﺖ ،ﯾﺎن ﺳەﻛﯚﯾەﻛە ﺑﯚ ھەﻣﻮو ڕواﻧﮕە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن، ڕەﻧﮕــە ﺳــەﻛﯚﯾەك ﺑــﯚ ھەﻣﻮو ڕواﻧﮕەﻛﺎن ﻟــە واﻗﯿﻌﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻧﺰﯾﻚ ﺑێ ،ﺑــەم ﺋــەو ﺧەڵﻜﺎﻧە ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ دوورﻣەوداﯾــﺎن ﻧﯿﯿە و ﺑــە ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎﺗﯿﺶ ﻟە ﯾﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە ﮔەﯾﺸــﺘﻦ، ﺑﯚﯾــە زۆر ﻟە ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن دەﺳــﺘﯿﺎن ﻟەو ﺣﺰﺑە ﻛێﺸﺎﯾەوە، ڕەﻧﮕــە ﺋەﻣــەش ﺑــە ﺑــڕوای ﺧﯚﯾــﺎن دەرﭼﻮون ﺑێ ﻟە ﺷــێﻮە ﻛﻼﺳــﯿﻜﯿﯿەﻛەی ﺣﺰب ،ﺑەم ﻟــە ھەﻣــﻮو دﻧﯿــﺎدا ﺣﺰﺑەﻛﺎن ڕواﻧﮕــە و ﭘێﻨﺎﺳــەی ڕوون و ﺑــﺎوەڕ و ﺋﺎﯾﺪﻟﯚژﯾــﺎی ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ڕەواﻧﯽ ڕادەﮔەﯾەﻧﻦ ،ﻧەك ﻟەﺳــەر ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟەﺳــەر ﺋﺎﯾﺪﻟﯚژﯾــﺎ و ﺑﺎوەڕێﻚ ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﺑــﺮدن و ﺋﺎراﺳــﺘەﻛﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــە و ﺋﺎﺑﻮوری و ﻛﻮﻟﺘﻮور و ﺳﯿﺎﺳەت و ﺳــەرﺟەم ﻛﺎﯾەﻛﺎن، ﻛﯚﺷﺶ دەﻛەن. ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚڕان ﭘﺮۆﮔﺮاﻣــﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛــە، ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺧﯚی وا داڕﺷﺘﻮوە ﻛە ﺗێﺒﯿﻨــﯽ دەﻛﺮێ ،ﺋــەو ﺣﺰﺑە ﻟە ڕﯾﺰﺑەﻧــﺪی دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺑەرﻧﺎﻣە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳﺘە ﺟﯿــﺎوازەﻛﺎن ،ﺑەﺷــﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﭘﺮۆﮔﺮاﻣــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛەی ﺑــﯚ ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻋێﺮاق ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮدووە، دووەم ﺑەﺷــﯽ ﻛﺮاوەﺗە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋەﻣەش ﺑﯚ ﺣﺰﺑێﻚ دەﺷــێ ﻛە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧــﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑێ ﻧەك ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﺑە دﯾﻮێﻜﯽ ﺗﺮدا ،ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﻣەرﺟە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺨﺎﺗــە رﯾــﺰی ﭘێﺸــەوە ،ﺑەم ﺣﺰﺑێﻚ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داﻣەزراﺑێ و ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ”ﻛﯚﺷﺶ“ ﺑﻜﺎت، دەﺑﻮو ﺑەﺷــﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﭘﺮۆﮔﺮاﻣە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛەی ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗەرﺧــﺎن ﺑــﻜﺎت .ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﺑە ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێــﺮ و ﺑەﻏﺪا ،ﻟــە ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان، ﻧﺰﯾﻜەی 500وﺷــە ﻧﻮوﺳــﺮاوە و ﺗەﻧﯿــﺎ ڕەﺧﻨەن ،ﻟــە ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــەﻛﺎن ﺑەﺗﺎﯾﺒەت دوای ڕووﺧﺎﻧــﯽ ڕژێــﻢ ،ﺋەﻣــەش ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ڕێﻜﺨەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ
ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛــە ﺧــﯚی ،وەك ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟــە دوای 2003ھــﯚﻛﺎر ﺑﻮو ﺑــﯚ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﺋەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎﻧە ﺑەو ﺷــێﻮەﯾەی ﺋێﺴــﺘە ھەن و ﻛﺎری ﺑﯚ دەﻛﺮد، ﻛەﭼﯽ ﻟەو ﭘﺮۆﮔﺮاﻣەدا ڕەﺧﻨەﯾﺎن ﻟــە ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ڕێﻜﺨەرەﻛەﯾﺎن ﮔﺮﺗــﻮوە ،ھﺎوﻛﺎت ﻟــە ﺧﺎڵەﻛﺎن ﺑــﯚ ﭼﺎرەﺳــەری ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎن ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻣەرﺟەﻋﯿﯿەت و دەﺳﺘەی داﻧﻮﺳﺘﺎﻧﺪن و ﺳﭙﺎردﻧﯽ ﺋەو ﭘﺮﺳﺎﻧە ﺑە ﺳﺎزاﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوەﯾــﺎن ﻟــە ﻧــﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺎت، ﺑەم دوای دوو ﺧﻮل ﺑەﺷــﺪاری ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻟە ھەڵﺒﮋاردن و ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻟە ﻧــﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﭘڕۆژەﯾﺎﺳــﺎﯾەﻛﯿﺎن ﺑﯚ ﺋەو ﭘﺮﺳە ﻧەﺧﺴــﺘە ﺑەردەم ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ھەرﭼەﻧﺪ دوای ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ھەﺷﺘەﻣﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﭼــڕی ﺑوﯾﺎن ﻛــﺮدەوە ،ﻛە ﻟە ﻻﯾــەن ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە داوا ﻟە ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻛﺮا ،ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ﻣەﻟەﻓﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ھەوﻟێﺮ و ﺑەﻏﺪا ﺑﻜﺎت” ،ﻟەوەﺷﺪا ﺧﯚﯾﺎن ﻟێ ﺑﻮارد و ﻧەھﺎﺗﻨە ژێﺮ ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾەﺗﯿﯿەوە“. ھــﺎوﻛﺎت ﻟەو ﺗــەوەرەدا ﺑﺎس ﻟە ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻨﻮوری ﻣــﺎدەی 140ﻛﺮاوە و ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دراوە ﻛە ﮔﯚڕان ﺋەوان ﻛﯚﺷﺶ دەﻛﺎت ﻟە ڕێﯽ ﺑە ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێــﺮ و ﺑەﻏﺪا ،ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﺑﮕەڕێﻨﻨەوە ﺳــەر ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺑەم ھەر ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕان ﻟــە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯿــﺪا ھەڵﻤەﺗێﻜــﯽ ﭼڕی دەﺳــﺖ ﭘێ ﻛــﺮد ،ﻛﺎﺗێﻚ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼﻮوﻧە ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەرەوەی ﯾەﻛــەی ﻛﺎرﮔێڕﯾــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯿﺎن ﻛﺮد و ڕێﮕﺮﯾﯿﺎن ﻛﺮد ﻟەوەی داﻋــﺶ داﮔﯿﺮﯾﺎن ﺑﻜﺎت. ﻟەوﻛﺎﺗــەدا ﺑﺎﺳــﯽ ”ﺣﺰﺑﯿﺒﻮوﻧﯽ ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە“ﯾﺎن دەﻛﺮد، ﻟە ﺑﺎﺳــﻜﺮدﻧﯽ ﻧەﺗــەوە و ﺋﺎﯾﻨﺰا ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ،ﮔــﯚڕان ﺑەردەوام ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ﺑە ﭘﺎﺷــﻜﯚ ﻧﺎوﯾﺎن دەﺑــﺎت و دەﯾﺎن ﺗﯚﻣەﺗﯿﺎن ﺋﺎراﺳﺘە دەﻛﺎت. ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا دروﺷــﻤﯽ ﺳەرەﻛﯽ
ﻟە ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﮔﯚڕاﻧــﺪا ،ڕەﺧﻨە ﻟە ﺑە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــەﻛﺎن ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا دەﮔﯿــﺮێ ،ﻛەﭼﯽ ﺋەوان دوو ﺧــﻮل ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑﻮون ،ﭘڕۆژەﯾﺎﺳﺎﯾەﻛﯿﺎن ﺑﯚ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﭘێﺸﻜەش ﻧەﻛﺮدووە! ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛە ﺋﺎزادی و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺑــﻮو ،ﺑــەم ﺑــە ڕەوای ﻧﺎﺑﯿﻨﻦ ﭘێﻜﮫﺎﺗەﯾەك ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ وەك ﺧﯚﯾﺎن ﻧەﺑێ ،ﺷﺘێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﯿﯿە ﻻﯾﺎن، ﺑەڵﻜﻮ ﻧﺎﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺳەﯾﺮی دەﻛەن و دەﯾﺎن ﺗﯚﻣــەت و ﻧﺎوﻧﺎﺗﯚرەﯾﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ دەﻛەن. ﻟە ﺗــەوەری دووەﻣﺪا ﮔﯚڕان ﺑﺎس ﻟە ﻛﯚﺷﺸﻜﺮدن ﺑﯚ ﻣﺴﯚﮔەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋﯿﺴــﺘﺤﻘﺎﻗﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ھەﻣﻮو ﮔەﻟــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﺑەﻏﺪا دەﻛﺎت ،ﺑەم ﻟــە ﺑەﻏﺪا ﻟەﮔەڵ
ﻟﯿﺴــﺘەﻛەی ﻣﺎﻟﯿﻜــﯽ دەﻧﮕﯿﺎن ﺑﯚ ﻣﺘﻤﺎﻧە ﺳــەﻧﺪﻧەوە ﻟە وەزﯾﺮ و ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﻛﻮرد دا. دووﻓﺎﻗﯿﯽ ﻟە ﺋﺎزادی ﻟە ﺑەﺷــﯽ دووەﻣــﯽ ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﯽ
ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕاﻧﺪا ھﺎﺗﻮوە ،ﻧەﺗەوەی ﺋﺎزاد ﺑەرھەﻣﯽ ﻣﺮۆﭬــﯽ ﺋــﺎزادە .ﺑەو ﭘێﯿــە ﺋەو ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾە ﻟەﮔەڵ ﺋﺎزادﯾﯽ ﺗﺎﻛە ﺑە ھەر ﺟﯚرێﻚ ،ﺑەم ﻛﺎم ﺟﯚری ﺋﺎزادی؟ ﺋەﮔــەر ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜﯽ ﮔەورەی ﻛــﻮرد وەك ﻣەزھەری ﺧﺎﻟﻘﯽ ﯾﺎن ﻋەدﻧﺎن ﻛەرﯾﻢ ﻟەﮔەڵ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺗــﺮ ﯾــﺎن داﻣەزراوەﯾەﻛــﯽ وەك ﭘەرﻟەﻣﺎن دﯾــﺪار ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪەن، ھەڵﻤەﺗــﯽ ﺟﻨێﻮﺑﺎراﻧﻜﺮدﻧﯿــﺎن
ﻟەﻻﯾەن ﮔﯚڕاﻧەوە ﺑﯚ رێﻚ دەﺧﺮێ. ﺋەم ﺟﯚرە ﺋﺎزادﯾﯿە ﻟە ﻗﺎﻣﻮوﺳــﯽ ﮔﯚڕان ھﺎﺗــە ﺑەرھــەم ،ﺧﯚﯾﺎن و ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧــﻦ ﺋــﺎزادن ھەرﭼﯽ ﺑڵێﻦ و ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺑﺪەن ،ﺑــەم ھەر ﻛەﺳــێﻚ ﻟە
دەرەوەی ﺋەوان ﺑێ ﯾﺎن ﻟە ﮔﯚڕان ﺑﻜﺸێﺘەوە ،ﺧﯚی ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛەﯾﺸﯽ وێﺮان دەﻛەن ﺑە ﺗﯚﻣەت. ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﺪا ﻣﺮۆڤ ﺋﺎزادە ڕﯾــﺰی ﺣﺰﺑێﻚ ﺟێ ﺑﮫێڵێ و ﺑﭽێﺘە ﻧــﺎو ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺗﺮ .ﮔﯚڕان ﺋەﻣەش ﺑە رەوا ﻧﺎﺑﯿﻨێ ﺑﯚ ﻛەس، ﺑﯚﯾــە ﻛﺎﺗێﻚ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ژووری ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﺳﺘﯽ ﻛێﺸﺎﯾەوە ،ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎ ﻓەرﻣﯿﯿەﻛﺎن و ﺗﯚڕەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ﺑــە ﭼــڕی ﺟﻨێﻮﺑﺎراﻧﯿﺎن ﻛــﺮد .ﻧەك
ھــەر ﻛەﺳــەﻛﺎن ،ﺑەڵﻜﻮ ھێﺮش دەﻛەﻧە ﺳــەر ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻣﺎڵﺒﺎﺗﯽ ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەﯾﺶ ﻛە ﻟێﯿﺎن ﺟﯿﺎ دەﺑﻨەوە ،ﯾــﺎن وەك ﺋــەوان ﺑﯿﺮ ﻧﺎﻛەﻧەوە .ﺋەﻣــەش ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﻟە ﺧﺎڵﯽ ﺳــێﯿەﻣﯽ ﺑە دﯾﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚڕاﻧﺪا ھﺎﺗﻮوە :ﮔﯚڕان ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺋﺎزادی و ﻣﺎﻓە ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛﺎن و ﻣﺎف و ﺋﺎزادﯾﯿە ﺗﺎﻛە ﻛەﺳﯿﯿەﻛﺎن و ﺋﺎزادی ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮون ،وﯾﮋدان و ڕادەرﺑڕﯾﻦ و ﺑﯿﺮوﺑﺎوەڕ ﺑە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺑەدﯾﮫێﻨﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯽ دەزاﻧێ و ﻛﯚﺷﺸﯽ ﺑﯚ دەﻛﺎت ،ﺑەم واﻗﯿﻊ ﺟﯚرێﻜﯽ ﺗﺮە ،ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەك ﺑﺎﺳﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑﻜﺎت ،ھەڵﻤەﺗﯽ ﻟەﺳــەر دروﺳــﺖ دەﻛــﺮێ ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەی دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﺑﻨەﻣﺎی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯽ ،ھەر ﺗﺎﻛێﻚ و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەك و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەك ﺑﺎﺳﯽ ﭘﺮﺳــێﻚ ﺑﻜﺎت ،ﺑەﺷێﻜە ﻟە
ﺑﺎوەڕ و ﺋﺎزادی ﺋەو ﻛەﺳــە و ﺋەو ڕێﻜﺨﺮاو و ﺣﺰﺑە. ﺑەو ﭘێﯿــە ﺑێﺖ ،ﺑﻨەﻣــﺎ و داوای ﮔﯚڕان ﺑــﯚ ﺋﺎزادی ﺑﯚ ﺋــەوە ﻧﯿﯿە ھەﻣﻮو ﺧەڵﻚ ﺋﺎزاد ﺑﻦ ﻟە ﺑﯿﺮوﺑﺎوەڕ و ڕادەرﺑڕﯾﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ واﻗﯿﻊ ﺋەوەی ﺳــەﻟﻤﺎﻧﺪووە ﮔــﯚڕان ﺋــﺎزادی ﺗەﻧﯿﺎ ﺑــﯚ ﺋەواﻧە دەوێ ﻛە ﻟەﮔەڵ ﺧﯚﯾﺪان ،ﺋەواﻧﯿﺘﺮ ،ھەر ﺷــﺘێﻚ دژ ﺑــە ﮔﯚڕان ﺑڵێﻦ ،ڕاﺳــﺘەوﺧﯚ دەﺳﺖ ﺑە ھەڵﻤەﺗﯽ ﺟﻨێﻮﺑﺎران ﻟە دژﯾﺎن دەﻛﺮێ ،ﺋەﻣەش ﻛﻮﻟﺘﻮور و ﻓەرھەﻧﮕە ﮔﯚڕاﻧﺨﻮازەﻛەی ﮔﯚڕان ھێﻨﺎوﯾەﺗﯿﯿە ﺑەرھەم. ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ و ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳﯿﻦ ﻟە ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮی ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﮔﯚڕاﻧــﺪا ھﺎﺗﻮوە ،ﭘﺮﺳــﯽ ﺋــﺎزادی و ﻣﺎﻓﯽ ﺑڕﯾﺎری ﭼﺎرەﻧــﻮوس ﺑە ﺑڕﯾﺎرداﻧﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯿﺸەوە ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺠێﻜﯽ ﺑﺎ و ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕاﻧە.
ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕا و ﺑەﻛﺎرھێﻨەری وﺷ ﺑــﯚ ﻧﺎوی ﻛەﻧﺎڵﯽ ﺋ ﺑەﺧﺸــﯿﯿە ﻓەرھەﻧ ﻣێﮋووی ڕۆژﻧﺎﻣەﮔە ﺋەﻣە ڕواﻧﮕەﯾەﻛﯽ ﺑەﺟێﯿە ،ﺑەم ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﺋەوەﯾە ﮔــﯚڕان ﺑﯚ ﺋەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــە ﺑﺎ و ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺠﯿﯿەی ﭼﯽ ﻛﺮدووە؟ ﭼەﻧﺪ ﭘڕۆژەﯾﺎﺳﺎی ﭘێﺸــﻜەش ﻛــﺮد ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻛەرﻛﻮوك ﺑﮕەڕێﺘەوە ﺳەر ھەرێﻢ و داﻣــەزراوەﻛﺎن ﺑە ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﻜﺮێﻦ؟. ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﮔﯚڕان ﻟــە ﭘﺮۆﮔﺮاﻣە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛەﯾﺪا ﺑە ﻧﻮوﺳــﯿﻦ و
ﯽ ﮔﻮﺗﺎر و ھەڵﻮێﺴﺘﺪا
ڕێﮕەی ﻛەرﻛﻮوك-ﺑەﻏﺪا ﺷﻮێﻨﺒﺰر ﻛﺮد و ھەﺷﺖ ﭘﺎﺳەواﻧﯽ ﺳەرﻛﯚﻣﺎر و ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻛﯚﻧەھﺎوﺧەﺑﺎﺗﯿﺎن ڕﻓﺎﻧﺪ. ﺋێــﺮان و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاران ﻟە ﻣــﺎوەی ڕاﺑﺮدوودا ﭼەﻧــﺪان ﺟﺎر ھێﺮﺷــﯿﺎن ﻛﺮدە ﺳــەر ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و دژی ﻣﺎﻓﯽ ﭼــﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﮔەﻟــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘەﯾﺎﻣﯿﺎن ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ،
ﮔــﯚڕان ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﻓەرﻣﯽ و ھەڵﻮێﺴــﺘێﻜﯽ ڕووﻧﯽ ﻧەﻧﻮاﻧﺪ، ڕەﻧﮕە ﺋەﻣە ﺑە ﺑﯿﺎﻧــﻮوی ﺋەوەوە ﻟێﻚ ﺑﺪەﻧــەوە ،ﻛﺎری ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺑێ وەم ﺑﺪاﺗەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوان ﻟەﮔــەڵ ﺑە ﺣﻜﻮوﻣﯿﻜﺮدﻧﯽ داﻣەزراوەﻛﺎن و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﻦ، ﻧــەك ﺑە ﺣﺰﺑــﯽ ﻛــﺮدن ،ﺑەم ﻛێﺸــە ﻟەوەداﯾە ﺑﯚ ﻟــە ھەﻣﺎن ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﻧەرێﻨــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﺑەراﻣﺒــەر ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ و ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ﺋەوەﯾــە ﻟــە دﯾــﻮی دووەﻣﺪا و ﻣﺎﺳﻜە ڕاﺳﺘەﻗﯿﻨەﻛە دەردەﻛەوێ ﻛە ﮔﯚڕان ﻟەﮔەڵ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿە. ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟە ﺷەڕی ﻧﺎوﺧﯚ و ﺷەڕ ﻟەﮔــەڵ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺑــﻮو دەوڵەﺗﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾەك ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾﯿﯿــﺎن دەﻛــﺮد و ﺣﻮﻛﻤــﯽ ڕەھﺎﯾﺎن ھەﺑﻮو و ﭼەﻧﺪ ﻣﯿﺮﻧﺸــﯿﻨێﻚ ﯾەﻛﯿــﺎن ﮔــﺮت و دەوڵەﺗﯽ ﺷﺎﻧﺸﯿﻨﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﺎن ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ .ھﯿﭻ وﺗێﻚ ﻟەﺳــەر
ﺑێ ،ﺑــﯚ ﺋەﻣــەش ﺳــﻮورﺑﻮون ﻟــە ﮔەڕاﻧﺪﻧەوەی دەﺳــﺘﻮوری ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎن، ھەرﭼەﻧــﺪە ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دوای ڕێﻜﻜەوﺗــﻦ ﻟەﮔەڵ ﮔﯚڕان و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨەی ھەﺷــﺘەﻣﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ،ﻧەرﻣﯽ ﻟەﺳــەر ﺋەو ﭘﺮﺳــە ﻧﻮاﻧﺪ و ﭘڕۆژەی دەﺳﺘﻮور ﮔەڕێﻨﺮاﯾەوە ﭘەرﻟەﻣﺎن و ھەﻣﻮوان ﻛﺎرێﻜﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﺎن ﻛــﺮد ﺑەو ﮔەڕاﻧﺪﻧەوەﯾــە ،ﺑــەم ﮔــﯚڕان
ھەڵﻮێﺴــﺖ دەردەﺑڕن و ڕەﭼﺎوی ﺋەوە ﻧﺎﻛەن ﺣﺰب ﻧﺎﺑێ ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ھەڵﻮێﺴﺖ دەرﺑﻜﺎت!. ﮔﯚڕان ﻟــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛەﯾﺪا ھﺎﺗﻮوە ﻛــە ﺑﺎوەڕی ﺑــە ﻣﺎﻓــﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿﯿە، دوای ﺋەوە دەﺳﺖ ﺑە ”ﺑەم ...... ھﺘﺪ“ دەﻛﺎت ،ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﺋەوەﯾە، ﺋەوان ﺷــﺎرەزا ﻧﯿﻦ ﯾــﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﺑێﺒەری دەﻛەن ،دەﻧﺎ ﻟە ﻣێﮋووی دەوڵەﺗﺴــﺎزی ﻟــە دﻧﯿــﺎدا ،ﯾەك دەوڵــەت ھەﯾــە ﻟە ﻛەﺷــێﻜﯽ % 100دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ و % 100 ﺑێ ﮔەﻧﺪەڵﯽ و % 100ﺷــەﻓﺎف و ﺋــﺎزاد دروﺳــﺖ ﺑﻮوﺑــێ؟ ﻟە ﺋەﺗڵەﺳﯽ 194دەوڵەﺗەﻛەی دﻧﯿﺎ، ﺋــەو دۆخ و ژﯾﻨﮕەﯾــەی ﮔﯚڕان دەﯾﻜﺎت ﺑــە ﺑﯿﺎﻧﻮو و دەﯾەوێ ﺑەر ﻟــە دەوڵەﺗﺒــﻮون ﺑﮫێﻨﺮێﺘە دی، ﻟە ھﯿﭻ ﻛﺎﻣﯿــﺎن ﻧەھﺎﺗﻮوەﺗە دی و ﻧەﺑﻮوە ،ﺋەﻣەش ﺳــەﻟﻤێﻨەری
ﮔــﯚی زەوی ﻟــە دۆخ و ﺑﺎرێﻜﯽ ﺗەواو ﺟێﮕﯿﺮ و داﻣەزراوەﯾﯽ و ﺑێ ﻛێﺸە و ﻛەﻣﻮﻛﻮڕی ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوە ﺑــە دەوڵــەت و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ، ﺋەوەی ﮔﯚڕان دەڵێ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑەر ﻟە ﺳــەرﺑەﺧﯚﺑﻮون ﺑێﺘە دی، زﯾﺎﺗﺮ وەك ﭘﺎﺳﺎوە ﺑﯚ ﺑﺎوەڕﻧەﺑﻮون ﺑــە دەوڵــەت و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﯿﭻ ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﺗﺮی ﻟە ﭘﺸــﺖ ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜــە وﺗﺎن ﺳــەرەﺗﺎ ﻗەوارەی ﺳــەرﺑەﺧﯚی ﺧﯚﯾــﺎن داﻣەزراﻧــﺪووە ،دواﺗــﺮ ﺳﯿﺴﺘەم و داﻣەزراوە و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ وﺗﯿﺎن داڕﺷﺘﻮوە.
ﺋــەوەی وەك دەرﻓــەت زاﻧــﯽ و ﻟەﺑﺮی ﮔﻮﻧﺠﺎن و ﻛەﺷــێﻜﯽ ﺗەﺑﺎ ﺑﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ دەﺳﺘﻮورێﻜﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮ .ﺳــﻮورﺑﻮوﻧﯽ ﻟەﺳــەر ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ دووﭘﺎت ﻛــﺮدەوە ﺗﺎ ﺋەو ﺋﺎﺳــﺘەی ھەرێﻢ دەﺳﺘﻮورەﻛەﯾﺸﯽ ﻟە دەﺳﺖ دا و
ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ دەﺳەت ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕان ﻟــە دوای داﻣەزراﻧﺪﻧﯿﯿەوە ﺑﺎﻧﮕەﺷەی ﺋەوە دەﻛﺎت ،ﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ دەﺳــەت و ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾــﯽ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ”ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ“
ﮔﯚڕان ﺑە داﻣەزراوەﯾﯽ ﻛﺮدﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎن ﭘێﺶ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻣەرﺟﯿەﺗﯽ ،ﻛەﭼﯽ ﻧﻤﻮوﻧەی ﯾەك دەوڵەت ﻧﺎھێﻨێﺘەوە ﻛە ﺑەر ﻟە دەوڵەﺗﺒﻮوﻧﯿﺎن، %100داﻣەزراوەﯾــﯽ ﺑﻮوﺑــﻦ و ﺋـــﺎﺑﻮورﯾﯿـــﺎن % 100ﻟە دۆﺧﯽ ﺧﯚﺑﮋێﻮﯾﺪا ﺑێ ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﮔەﯾﺎﻧﺪە ﺑﻨﺒەﺳﺖ. ﺋەﮔەر ﺑە راﺳــﺘﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﮔﯚڕان ﺑێ، دەﺑﻮو ﭘێﺸــﻮازی ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ زۆرﯾﻨــە ﺑﻜــەن ،ﺑــەم ﻟــە ﮔﻮﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻣەﺳــﺮور ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﺟەﻣﺎوەرﯾــﺪا ﻟــە ھەوﻟێﺮ ،دەرﻛــەوت ﺑڕوﯾﺎن ﺑەوەﯾــﺶ ﻧﯿﯿــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ زۆرﯾﻨە ﭘێﻚ ﺑێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ ﻓەرﻣﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ﺳــێﺒەرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺧﺴﺘە ﻛﺎر دژی ﺋەو ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە .ﺋەﻣــە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘێﭽەواﻧــەی ھەﻣــﻮو ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚڕاﻧﻦ ﻛە ﻟەﺳــەری دەﻣەزراون ﺑەوەی ”ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛە ﻛێﺸــەی ﻟەﮔــەڵ ﺳﯿﺴــﺘەم ھەﯾــە ﻧەك ﺷەﺧﺲ“ ﺑەم ﺋەﻣە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺟﯿﺎ ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﺳەر ﻛﺎﻏەز و ﭼەﻧﺪ ﻟێﺪواﻧێﻜﯽ ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻟە دﯾﺪارەﻛﺎﻧﯿــﺪا ،ﻧەﭘەڕﯾﻮەﺗەوە ﻧﺎو ﺋەﺧﻼﻗﯽ ﻛﺎری ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛە. ﺋــەم ﺑــە ”ﺷەﺧﺴــﯿﻜﺮدﻧﯽ“ ھەﻣﻮو ﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﭘێﭽەواﻧــەی ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﮔﯚڕاﻧە ﺑﯚ ﺳــەردەﻣﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ﺑەرھەم ﺳﺎڵﺤﯿﺶ ھەر راﺳــﺘە ،ﺑەو ﭘێﯿەی ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑە ﺳــەدان ﻛێﺸــەوە ﺑەردەﺳﺖ ﺑﻮو ،ﺑەم ﮔﯚڕان ﺗەﻧﯿﺎ ﭘەﻻﻣﺎری ﺑەرھــەم ﺳــﺎڵﺤﯽ دەدا وەك ﺷەﺧﺲ. ﺧﺎڵێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﺑﺎوەڕﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﮔﯚڕان ﺑە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ و ﺋﺎزادی و ھەڵﺒﮋاردن ھــەر ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛە ﺧﯚﯾەﺗــﯽ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑەﭘێــﯽ دەﺳﺘﻮوری ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان، ھەردوو ﺳــﺎڵ ﺟﺎرێﻚ ڕێﻜﺨەری ﮔﺸــﺘﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺑﯚ ﺑﻜﺮێ و ﺑﯚ ﺳــێ ﺧﻮل ﺑﯚﯾﺎن ھەﯾە ﺧﯚﯾﺎن ھەڵﺒﮋێﺮﯾــﻦ ،ﺑــەو ﭘێﯿــە دەﺑﻮو ﮔــﯚڕان ﻟــە 2015ڕێﻜﺨەرێﻜﯽ ﺗﺮ ھەڵﺒﮋێﺮێﺖ ،ﯾــﺎن ڕێﻜﺨەری ﻛﯚن دووﺑﺎرە ھەڵﺒﮋێﺮدرێﺘەوە ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﭼﻮار ﺳــﺎڵ ﺑەﺳەر ﯾەﻛەم ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﮔــﯚڕان ﺗێﭙــەڕ ﺑﻮوە، ﻧــە ڕێﻜﺨەر ھەڵﺒﮋێــﺮدراوە دوو ﺳﺎڵ ﺟﺎرێﻚ ﻧە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧەی ڕاﭘەڕاﻧﺪن ھەڵﺒﮋاردﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﺮاوە ﻧە ﺑﺎزﻧە و راﯾەڵە و ﻣەﻛﯚﻛﺎن ﺗﺎزە ﻛﺮاوﻧەﺗەوە. ھﺎوﻛﺎت ﻟە ﭘﺮﺳﯽ ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾﯿﺪا ﻛــە زۆرﺟــﺎر ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕان ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛــەن ﺑەﻧﺎوی ”ﻗﯚرﺧﻜﺮدﻧــﯽ دەﺳــەت“، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋەوە ﺑﮕﻮﺗــﺮێ ﻛە ﻟە ھەﻣﻮو وﺗﺎﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات ﻛﺎﺗێﻚ ﺣﺰﺑێﻚ ھەڵﺒﮋاردن دەﺑﺎﺗەوە ﺧﯚی
ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘێﻚ دێﻨێ و ﺳەرﺟەم ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺑە ھەواداراﻧﯽ ﺧﯚی ﭘڕ دەﻛﺎﺗەوە ،ﺧەڵﻚ ﻣﺘﻤﺎﻧە ﺑە ﺣﺰب دەدات ﺗﺎ ﻧﻮێﻨەرەﻛﺎﻧﯽ وﺗﯿﺎن ﺑﯚ ﺑەڕێﻮە ﺑﺒﺎت ،ﭼﯚن دەﻛﺮێ ﺣﺰﺑە ﺋەو ﺧــﯚی ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑەڕێﻮە ﻧەﺑﺎت و ﺑﯿــﺪات ﺑە ﺣﺰﺑﯽ ﺗﺮ؟ ،ﻟە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻛﺎﺗێــﻚ ﻛﯚﻣﺎرﯾﯿەﻛﺎن و دۆﻧﺎڵﺪ ﺗﺮەﻣﭗ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدووﯾﺎن ﺑﺮدەوە ،ﺟﮕە ﻟە ﭘﯚﺳﺘە ﻻوەﻛﯿﯿــەﻛﺎن ،ﺣﺰﺑــﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﺋێﺴــﺘەش ﺧەرﯾﻜﻦ دوو ھەزار و 800ﭘﯚﺳﺘﯽ ﺳﯿﺎدﯾﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑە ﻛﺎدرەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﭘڕ دەﻛەﻧەوە و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻟێ ﻻ دەﺑەن. ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ و ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ و ﻓڕەﻧﺴــﺎ و ﻧەﻣﺴــﺎ و ھەﻣﻮو وﺗێﻜﯽ ﺗﺮی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺑەو ﺷێﻮەﯾە.
ﻧەك ﺑﻮارێﻜﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ،ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻧﺎوی ﻛەﻧﺎڵﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ ﺑﯚ ”ﺗﯚﭘﺨﺎﻧە“ ﺑﯚ ﺧﯚی ﻣﺎﻧﺎی ﺟەﻧﮕﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ و ﭘڕوﭘﺎﮔەﻧﺪەی ﺑەردەوام دەﮔەﯾەﻧێ. ﺋەو ﭼەﻣﻜە ﺗﺎزەﯾەی ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان ﺳــەرەڕای ﺋــەوەی ﻟە 2009ەوە دروﺳــﺖ ﺑــﻮو ،ﺑەم ھەﻣﻮو ﺳﺎڵێﻚ ﻛە ﻟە 22ی ﻧﯿﺴﺎن/ ﺋەﭘﺮﯾــﻞ ﯾــﺎدی ڕۆژﻧﺎﻣەﮔەرﯾﯽ ﻛﻮردی دەﻛﺮێﺘەوە ،ھﯿﭻ ﺷــﺎرەزا و ﭘﺴــﭙﯚڕێﻚ ﺑﻮێﺮی ﺋەوەی ﻧﯿﯿە، ﺑﭙﺮﺳــێ ﺑﯚﭼــﯽ ﻧــﺎوی ﻛەﻧﺎڵﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿﺘﺎن ﺑــﯚ ﺗﯚﭘﺨﺎﻧە ﮔﯚڕێ؟، ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻛەﺳﯿﺶ ﺑﻮێﺮی ﺋەوەی ﻧﺎﺑــێ ،ﭼﻮﻧﻜە ھەﻣــﻮوان دەزاﻧﻦ ھەرﻛﺎت ﻛەﺳێﻚ ڕەﺧﻨە ﻟە ﮔﯚڕان ﺑﮕﺮێ و ﻟەﮔــەڵ ﺗەوژﻣﯽ ﺋەوان ﻧەﺑێ ،ﺋﯿﺘﺮ دەﻛەوێﺘە ﺑەر ﻟﻮوﻟەی ﺋەو ”ﺗﯚﭘﺨﺎﻧە“ﯾــەی داﯾﺎﻧﮫێﻨﺎوە و ھێﺮش ﺑﯚ ﺳــەر ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ و ﻛەﺳــﻮﻛﺎر و ﺧێﺰان و ﺧﻮﺷــﻚ و ﺑﺮا و ﻛﻮڕ و ﻛﭽەﻛﺎﻧﯽ دەﺳــﺖ ﭘێ دەﻛەن ،ﺑﯚﯾە ﺋەواﻧەی ﺑﻮێﺮﯾﯿەﻛﯽ ﺗەواوﯾﺎن ﻧەﺑێ ،ھﯿﭻ ﻛﺎت ﺧﯚﯾﺎن
ﺟﻨێﻮﺗﺮﯾﻦ ھەڵﻤەﺗﯽ ھەڵﺒﮋاردن ﻟەﻻﯾــەن ﮔﯚڕاﻧەوە ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەت ﺋﺎراﺳــﺘەی ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻛــﺮا ،ﻛﺎر ﮔەﯾﺸــﺘە ﺋەوەی ﻻﭘەڕە ﻛﯚﻧەﻛﺎن ھەڵﺒﺪرێﺘــەوە و ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ،ﺟــەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧــﯽ ﺳــەرﻛﯚﻣﺎری ﺋەوﻛﺎﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑە ھﯚی ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﯽ ﺋەﻧﻔﺎل ﺑﺨﺎﺗە ڕوو .ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯿــﺶ ﺋــەوی ﺑە ھﯚی ﻛﯿﻤﯿﺎﺑﺎراﻧــﯽ ھەڵەﺑﺠە ﻟە 1988 ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر دەﻛﺮد. ﺗەﺧﻮﯾــﻦ و ﺗەﻛﻔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﯾەﻛﺘﺮ ﮔەﯾﺸﺘە ﺗﺮۆﭘﻚ ،ﮔﯚڕان دواﺗﺮﯾﺶ ﻟەﺳەر ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗە ﻣﺎﯾەوە ،ﺋﯿﺘﺮ ھەر ﺷﺘێﻚ ﺋەو ﺑﯿەوێ و ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮێ و ھــەر ﻻﯾەﻧێﻚ ﻟەﮔەڵﯿﺪا ﻧەﺑێ ،ﻟــە ڕێــﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯿﯿەوە ﺑەردەوام ھێﺮﺷﯽ ﭼڕﯾﺎن دەﻛﺎﺗە ﺳــەر ،ﺋەوان ﻛﻮﻟﺘﻮورێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺎن داھێﻨﺎ ﺑــەر ﻟە ﮔــﯚڕان ،ﻣﯿﺪﯾﺎ و ڕۆژﻧﺎﻣەﻛﺎن ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﮔەورەﯾﺎن دروﺳــﺖ ﻛﺮدﺑــﻮو ،ﺧﻮێﻨــەری ﯾەﻛﺠﺎر زۆرﯾﺎن ھەﺑــﻮو و ﺧەڵﻚ ﻣﺘﻤﺎﻧەی ﺑە ﻣﯿﺪﯾﺎ ھەﺑﻮو ،ﻛﺎﺗێﻚ ﮔﯚڕان ﺑــﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎر ﻟە ﻣێﮋووی ڕۆژﻧﺎﻣەواﻧﯽ ﻛﻮردی ﻧﺎوی ﻛەﻧﺎڵﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ ﺑﯚ ”ﺗﯚﭘﺨﺎﻧە“ ﮔﯚڕی ،ﺋﯿﺘﺮ ﺧەڵﻚ ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾﺎن ﺑــە ﻣﯿﺪﯾﺎ ﻻواز ﺑﻮوە و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ھێﻨﺪە ﺑﺎﯾەﺧﯽ ﭘێ ﻧــﺎدەن ،ھەﻣﻮواﻧﯿﺶ ﻟــەو ﺑــﺎوەڕەدان ﻛــە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ﺑﻮون ﺑە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەت،
ﻟــە ﻗــەرەی ڕەﺧﻨەﮔﺮﺗــﻦ ﻟەو ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾە ﻧﺎدەن.
ﻣﯿﺪﯾﺎ و ڕای ﮔﺸﺘﯽ ﻟــەدوای ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوەی ﺑﺎڵــﯽ ڕﯾﻔﯚرم ﻟە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﮔﯚڕان و دواﺗﺮﯾﺶ ﻟە ﺳەروﺑەﻧﺪی ھەڵﺒــﮋاردن ،ﺗﻮﻧﺪﺗﺮﯾــﻦ و ﭘــڕ
ﺋەﻧﺠﺎم ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋــەو ﺑەراوردﻛﺎرﯾﯿە ﻟە ﻧێﻮان دەﺳــﺘﻮور و ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان و واﻗﯿﻌــﯽ ﻣﺎﻣەڵە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧﺮاﯾــە ڕوو ،ڕوون دەﺑێﺘــەوە ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕان ﻟــە ﺑــﺮی ﺑﺎﻧﮕەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧەﯾەﻛﯽ ﺟﯿﺎواز ﻟە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻮو ،ﭘێﭽەواﻧــە ھەﻧــﮕﺎوی ﻧﺎوە .ﺋەوان ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە % 1ی ﭘﺮۆﮔﺮاﻣــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛەﯾﺎن ﺑﻜەﻧــە ﻛﺮدار، ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻣــﺎوەی دوو ﺧﻮل ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﻦ ،ﺋەو ﯾﺎﺳــﺎﯾﺎﻧەی وﯾﺴــﺘﯿﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺑﻮواﯾــە ﻛە ﻧەﮔــﯚڕێ و ﺑــە زۆرﯾﻨــە ھەوڵﯽ ھەﻣﻮاری دراﺑﻮواﯾە ،ﺑە ﭘﺎﺳــﺎوی ڕەھەﻧﺪی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە و ﻛﯚدەﻧﮕــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﮔﺮﻧﮕە ھەﯾﺎن ﻟە دژ دروﺳــﺖ دەﻛﺮد، ﺑەم ﻛــە ﺧﯚﯾــﺎن وﯾﺴــﺘﯿﺎن ھەﻣﻮاری ﯾﺎﺳــﺎی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێــﻢ ﺑﻜــەن و ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ﺑﮕەڕێﻨﻨەوە ﺑﯚ ﭘەرﻟەﻣﺎن ،ﻧە ڕەھەﻧﺪی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟــە ﻓەرھەﻧﮓ ﺑﻮوﻧــﯽ ھەﺑﻮو ﻧە ﺳﺎزاﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ان ﯾەﻛــەم داھێﻨەر ﺷــەی ”ﺗﯚﭘﺨﺎﻧە“ی ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﯾﯽ ﻧﮕــﯽ زﻣﺎﻧەواﻧــﯽ و ەری ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ﮔﯚڕان ﻟــە ﺑەرﻧﺎﻣــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛەﯾﺪا ھﺎﺗﻮوە، ﻧەﺗــەوەی ﺋﺎزاد ﺑەرھەﻣﯽ ﻣﺮۆﭬــﯽ ﺋﺎزادە ،ﺑەم ﺋەو ﺋﺎزادﯾﯿە ﺑﯚ ﻣەزھەری ﺧﺎﻟﻘﯽ و ﻋەدﻧﺎن ﻛەرﯾﻢ ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿە و ﺟﻨێﻮﺑﺎران و ﺳﻮوﻛﺎﯾەﺗﯽ ھەﯾە
11
ژﻣﺎرە ) ، (185ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 10 ،
ﮔﻮﺗــﻦ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ و ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ ﺑﺎ و ﻣﺎﻓێﻜــﯽ ڕەوا ھەژﻣــﺎر دەﻛﺎت، ﺑــەم ﻛﺎﺗێﻚ ﺋﺎی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﻛەرﻛــﻮوك ﺑــەرز ﻛﺮاﯾەوە و ﺷﯿﻌەﻛﺎن ﯾەﻛﺪەﻧﮓ ھەڵﻮێﺴﺘﯿﺎن ﻟەﺳــەر دەرﺑــڕی ،ﮔــﯚڕان ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﭼــﯽ ﺑــﻮو؟ ﻛﺎﺗێﻚ ﻗەﯾﺲ ﺧەزﻋەﻟﯽ ھەڕەﺷــەی ﻟە ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺮد ﮔــﯚڕان ھەڵﻮێﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎﻣﺎﻧە ﺑﻮون؟ ﭘێﭽەواﻧەﻛەی دەرﻛەوت و ﺑەدواﯾﺪا ﻛﺎوە ﻣﺤەﻣەد ﺳەرۆﻛﯽ ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧەﻛەﯾﺎن ﻟــە ﺑەﻏــﺪا ﺳــەرداﻧﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻋەﺳــﺎﺋﯿﺒﯽ ﺋەھﻠﯽ ﺣەﻗﯽ ﻛﺮد و ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛە ﺟەﺧﺘﯿﺎن ﻟەﺳەر ﯾەﻛێﺘﯽ ﺧﺎﻛﯽ ﻋێــﺮاق ﻛﺮدەوە، ﻟەﮔەڵ ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﺶ ﻧﺎ، ﺑەڵﻜﻮ ﻟەﮔەڵ ﮔﺮووﭘێﻜﯽ ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎ و ﭼەﻛــﺪار ﻛــە دەﯾــﺎن ڕۆڵەی ﻛﻮردﯾــﺎن ﻟە ﺧﻮورﻣﺎﺗــﻮو ڕﻓﺎﻧﺪ و دەﯾــﺎن ﺷــﻮﻓێﺮی ﻛﻮردﯾﺎن ﻟە
دۆﺳﯿە
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
12
ژﻣﺎرە ) ، (185ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 10 ،
ﻣﺮﯾﺸﻜﯽ ﺑﺎزاڕی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺧﻮاردن ﻧﺎﺷێ
وﺷە/ھەوﻟێﺮ-ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن ﺑەﭘێﯽرێﻨﻮێﻨﯿﯿەﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯿەﻛﺎن، ھەر ﻣﺮﯾﺸــﻜێﻚ ﻟە ﯾەﻛێﻚ ﻛە ﻟە ﻛێڵﮕــە ﭘەﻟەوەرﯾﯿەﻛﺎﻧــﺪا ﺑەﺧێﻮ دەﻛﺮێــﺖ ،ﻧﺎﺑێ زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 45رۆژ ﺗەﻣەﻧــﯽ ھەﺑێــﺖ و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻛێﺸــﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﻛﯿﻠﯚ و ﻧﯿﻮێﻚ ﺑﯚ دوو ﻛﯿﻠﯚﮔــﺮام ﺑێﺖ ،ﻟــەوە زﯾﺎﺗﺮ ھەرﭼەﻧﺪ ﻛێﺸﯽ ﻣﺮﯾﺸﻜەﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﺑێﺖ ،ﺋەوە ﭼەوری زﯾﺎﻧﺒەﺧﺸــە ﻟەﻧﺎو ﻟەﺷﯿﺪا. ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر ﻟە زاری وەزﯾﺮی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤــەوە ﻟــە ﻣﯿﺪﯾــﺎﻛﺎن ﺑو ﻛﺮاﯾــەوە ،ﺋەو ﯾﺎﺳــﺎﯾە ﻟە ﻛێڵﮕە ﭘەﻟەوەرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺟێﺒەﺟــێ دەﻛﺮێــﺖ و 10رۆژ ﺗﺎ ھەﻓﺘەﯾــەك ﺑەر ﻟەوەی ﻣﺮﯾﺸــﻚ ﻟە ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧــەوە دەﺧﺮێﺘە ﺑﺎزاڕ، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﭘێﺪاﻧــﯽ دەرﻣــﺎن و ﺋەﻣﻨﺘﯿﺒﺎﯾﯚﺗﯿﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮەﺳﺘێﻨﺮێﺖ، ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻣﺮﯾﺸــﻜﯽ ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە دوو ﻛﯿﻠﯚ و ﻧﯿﻮ ﺑە دەﮔﻤەن دەﺳﺖ دەﻛەوێﺖ .ﻣﺮﯾﺸﻜﻔﺮۆﺷێﻚ دەڵێ،
ﻣﺮﯾﺸــﻜﯽ واﻣﺎن ھەﯾە ﻛێﺸــﯽ دەﮔﺎﺗە ﻧﺰﯾﻜەی ﭘێﻨﺞ ﻛﯿﻠﯚ. د .ﺣﺎﻣﯿــﺪ ﻣﺤەﻣەد ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ،ﺑەﭘێﯽ رێﻨﻮێﻨﯿﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ،ﻛێﺸــﯽ ﻣﺮﯾﺸﻚ ﻧﺎﺑــێ ﻟــە دوو ﻛﯿﻠﯚ زﯾﺎﺗــﺮ ﺑێﺖ، ﺋەﮔەر ﻛێﺸــﯽ زﯾﺎد ﺑــﻮو رێﮋەی ﭼەوری ﻟە ﻟەﺷــﯽ ﻣﺮﯾﺸــﻜەﻛە زﯾــﺎد دەﻛﺎت و ﺋــەو ﭼەورﯾﯿەش دەﮔﻮازرێﺘەوە ﺑﯚ ﻧﺎو ﻟەﺷﯽ ﻣﺮۆڤ، ﻟەواﻧەﯾــە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ھەﺑێــﺖ ﻟەﺳــەر ﻗەڵەوﺑﻮوﻧــﯽ و ﮔﺮﻓﺘﯽ ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دڵ و ﺧﻮێﻨﺒەر و ﺧﻮێﻨﮫێﻨەری ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت.
ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ﺋەﺳــﻌەد دووﻛﺎﻧــﯽ ﻣﺮﯾﺸﻜﻔﺮۆﺷــﯽ ﻟــە ھەوﻟێــﺮ ھەﯾــە ،ﺑەﭘێــﯽ ﻟێﺪواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ”وﺷــە“ دەردەﻛەوێﺖ ،زۆرﺑەی ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺋﺎﮔﺎداری ﺋــەو رێﻨﻮێﻨﯿﯿﺎﻧــە ﻧﯿــﻦ ﻛــە ﻟەﻻﯾــەن وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﭬﯿﺘەرﻧەرﯾﯿــەوە ﻟەﺳــەر ﻣەرﺟە ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺮﯾﺸــﻚ دەرﻛﺮاون و ﺋەﮔەر ھﯚﺷﯿﺎرﯾﺸﯿﺎن ﻟەوﺑﺎرەوە ھەﺑێﺖ ،ﻣﺮﯾﺸﻜێﻜﯽ ﻟەو
ﺷێﻮەﯾﺎن ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دەﺳــﺖ ﻧﺎﻛەوێﺖ ﺋەو ﻣەرﺟﺎﻧەی ﺗﯿﺎدا ﺑێﺖ. ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەدات، ”ﻣﺎوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە دوو ﻣﺎﻧﮕە ھﯿﭻ ﻣﺮﯾﺸﻜێﻜﻤﺎن ﻧەﺑﻮوە ﻟە دوو ﻛﯿﻠﯚ و ﻧﯿــﻮ ﻛەﻣﺘﺮ ﺑێــﺖ و ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﻣﺮﯾﺸﻜەﻛﺎﻧﻤﺎن دەﭼﻦ ﺑﯚ ﺳەرووی ﺳــێ ﻛﯿﻠﯚ و ﻧﯿﻮ ،ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﻛەم ﻟە ﻛڕﯾﺎراﻧﻤﺎن داوای ﻣﺮﯾﺸﻜﯽ دوو ﻛﯿﻠﯚ ﺑەرەوﺧﻮار دەﻛەن ،ﺑەم ھﯿﭻ ﻛێڵﮕەﯾەﻛــﯽ ﭘەﻟەوەر ﻣﺮﯾﺸــﻜﯽ ﻟەو ﻛێﺸــەدا ﻧﯿﯿە و ﺋەوەﯾﺶ وای ﻛﺮدووە ﺋێﻤە ﺋــەو ﻛڕﯾﺎراﻧەﻣﺎن ﻟە دەﺳﺖ ﺑﺪەﯾﻦ“. ﺋــەو ﻣﺮﯾﺸﻜﻔﺮۆﺷــە ھەرﭼەﻧــﺪ ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﺋﺎﮔﺎداری ﺋــەو ﻣەرﺟە ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯿە ﻧەﺑﻮو ،ﺑەم دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛــە ﻧﺰﯾﻜــەی ﻧﯿﻮەی ﻛڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﻤﺎن داوای ﻣﺮﯾﺸﻜﯽ ﭼﻮار ﻛﯿﻠــﯚ ﺑەرەوﺳــەرﻣﺎن ﻟێ دەﻛەن و ﺋەﮔەر ﻣﺮﯾﺸــﻜﯽ ﺑەو ﻛێﺸەﻣﺎن ﻧەﻣﺎﺑێــﺖ ،دەڕۆن ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺗﺮ دەﯾﻜڕن ،ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﻣﺮﯾﺸﻜﻤﺎن ھەﺑﻮوە ﺧﯚی ﮔەﯾﺎﻧﺪووەﺗە ﻧﺰﯾﻜەی ﭘێﻨــﺞ ﻛﯿﻠﯚﮔﺮام و ﺧﻮاﺳﺘﯿﺸــﯽ
ﻟەﺳەر ﺑﻮوە. د .ﺣﺎﻣﯿﺪ ﻣﺤەﻣەد ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﯽ ﺗــﺮی ﻻداﻧــﯽ ﺧــﺎوەن ﻛێڵﮕــە ﭘەﻟەوەرﯾﯿەﻛﺎن ﻟــە رێﻨﻮێﻨﯽ ،ﺑﯚ ﺳــەر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﺗەﻧﺪرووﺳــﺘﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن دەﺧﺎﺗــە روو و دەڵێ ،زۆرﺟــﺎر ﺧــﺎوەن ﻛێڵﮕە ﭘەﻟەوەرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗﺎ ﺋەو رۆژەی ﻣﺮﯾﺸــﻜەﻛﺎن دەﺧەﻧە ﺑﺎزاڕەوە ،دەرﻣﺎﻧﯿــﺎن ﭘێ دەدەن، ﺑەﭘێــﯽ رێﻨﻮێﻨﯿــﯽ ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ ھەﻓﺘەﯾەك ﺑﯚ 10رۆژ ﺑەر ﻟەوەی ﺋەو ﻣﺮﯾﺸﻜﺎﻧە ﺑﺨﺮێﻨە ﺑﺎزاڕ ،ﻧﺎﺑێ ھﯿﭻ دەرﻣﺎﻧێﻜﯿــﺎن ﭘێ ﺑﺪرێﺖ ،ﻛەﭼﯽ ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑەردەوام دەﺑﻦ ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎ ڕۆژ ﻟــە ﭘێﺪاﻧﯽ دەرﻣﺎن ﺑﯚ ﺋەوەی ﻣﺮﯾﺸــﻜەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧەﺧﯚش ﻧەﻛەون. ھــﯚی راﮔﺮﺗﻨﯽ دەرﻣﺎﻧــەﻛﺎن ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە روون دەﻛﺎﺗــەوە” ،ﺋەو دەرﻣﺎﻧﺎﻧــە ھەﻣﻮوﯾــﺎن ﺋەﻧﺘــﯽ ﺑﺎﯾﯚﺗﯿﻜﻦ ،ﺋەوەش ﻟــە ﭘەﻟەوەردا ﺑێﺖ ﯾﺎن ﻟە ﺋﺎژەڵ ﯾﺎن ﻣﺮۆﭬﺪا ھەر ھەﻣﺎن ﭘێﻜﮫﺎﺗەﯾــە ،ﻟەواﻧەﯾە ﺋەو رێﮋەﯾە ﻟە ﮔﯚﺷــﺘﯽ ﻣﺮﯾﺸﻜەﻛەدا ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺑﻤێﻨێﺘەوە و ﺗەﻧﺎﻧەت
ﺑە ﻛﻮن و ﺋەو ﭘﺮۆﺳــەﯾەش ﻛە ﺧﻮاردﻧﯽ ﭘﯿﺎدا ﺋﺎﻣــﺎدە دەﻛﺮێﺖ، ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻧەﻛﺎﺗە ﺳەر دەرﻣﺎﻧەﻛە، ﻟەﮔەڵ ﺧﻮاردﻧﯽ ﮔﯚﺷﺘەﻛە رێﮋەی ﺋەﻧﺘﯿﺒﺎﯾﯚﺗﯿﻜەﻛە دەﭼێﺘە ﻧﺎو ﻟەﺷﯽ ﻣﺮۆﭬەﻛەوە و ﻟەواﻧەﯾە ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﻛە ﺗﻮوﺷــﯽ ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەك دەﺑێﺖ، ھەﻣــﺎن ﺋەﻧﺘﯿﺒﺎﯾﯚﺗﯿﻜﯽ ﺑﺪرێﺘێ، ﺑەم ھﯿــﭻ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﯽ ﻟەﻧﺎو ﻟەﺷﯿﺪا ﻧﺎﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی ﭼﺎرەﺳەری ﭘێ وەرﺑﮕﺮێــﺖ .ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺋەو ﺑەﻛﺘﺮﯾﺎﯾە رێﮋەی ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺧﯚی وەرﻧەﮔﺮﺗــﻮوە ،ﭘێﺸــﺘﺮ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟەﻧﺎو ﺑﭽێــﺖ و ﺑەرﮔﺮی ﺑەراﻣﺒەر دەرﻣﺎﻧەﻛە ﭘەﯾﺪا دەﻛﺎت ،ﺋەوەﯾﺶ ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ﮔەورەی ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺑﯚ ﻣﺮۆڤ دروﺳﺖ دەﻛﺎت“. ﻧەﺑــەز ﻋەﺑﺪوﻟﺤەﻣﯿــﺪ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ھەوﻟێــﺮ ﺑــە وەﻛﺎﻟــەت ﻟــە ﻟێﺪواﻧێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪا ﺑﯚ ”وﺷــە“ رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﺋێﻤە ﻛﺎرﮔێڕی ھەر رێﻨﻮێﻨﯿﯿەﻛﻤﺎن ﻟە وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵەوە ﺑﯚ ھﺎﺗﺒێﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی ھﺎوﻛﺎرﯾﺎن ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﻛﺮدووﻣﺎﻧە، ﺋــەو ﻣــەرج و رێﻨﻮێﻨﯿﯿﺎﻧــەی ﺑﯚ ﻛێڵﮕــەﻛﺎن داﯾﺎﻧﻨــﺎوە ،ﺋەﮔەر ﻟە
ھەرﯾەك ﻟە ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﺋێﻤە ﺗێﺒﯿﻨﯿﯿﺎن ﻛﺮد ،ﺟێﺒەﺟێ ﻧﺎﻛﺮێﺖ ،ﺋﺎﮔﺎدارﻣﺎن ﺑﻜەﻧــەوە ،دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻛﺎرداﻧەوەﻣﺎن ﺑەراﻣﺒەرﯾﺎن ھەﺑێﺖ. ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ھەوﻟێﺮ ھێﻤــﺎ ﺑﯚ ﺋەوە دەﻛﺎت” ،ﻟەﺑــﺎرەی ﭘێﺸــێﻠﻜﺎری ﯾﺎﺧﯚ ﺑەدواداﭼــﻮون ﺑﯚ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە، ﭼﯽ ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ و ﭼﯽ ﻟە وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ ﻧﻮوﺳﺮاو ﯾﺎن ﺳــﻜﺎﯾەﻛﻤﺎن ﭘێ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋێﻤە ﻛﺎری ﻟەﺳەر ﺑﻜەﯾﻦ“. د .ﺣﺎﻣﯿﺪ ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ دەﺳــﺘەی ﭬێﺘەرﻧەری ﺑــﻮوە ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ،ﺑەدواداﭼــﻮون ﺑــﯚ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﺋــﺎژەڵ ﻛە ﭘێﻮەﻧﺪی راﺳﺘەوﺧﯚی ﺑە ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﺗەﻧﺪرووﺳــﺘﯿﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــەوە ھەﯾە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن وەك ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧﯿﯿــە ،ﺋەﮔەر ﻻداﻧﯿــﺶ ھەﺑﻮو ﻟە ھەر رێﻨﻮێﻨﯿﯿەك رێﻮﺷﻮێﻨێﻚ ﻧﯿﯿە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺎن ﺑﮕﯿﺮێﺘە ﺑەر. ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوو وەزﯾﺮی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ دەﯾﺎن ﺟــﺎر ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧــﺪا رای
ﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛە ﺑڕﯾﺎرﯾﺎن داوە ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻟەوەر ﻟە 45رۆژ زﯾﺎﺗﺮ ﻣﺮﯾﺸــﻚ ﺑەﺧێﻮ ﻧەﻛەن و ﻛێﺸﯿﺎن ﻟە ﻧێﻮان ﻛﯿﻠــﯚ و ﻧﯿﻮێﻚ ﺑــﯚ دوو ﻛﯿﻠﯚﮔﺮام ﺑێﺖ ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ھﯿﭻ ﻣﺮﯾﺸﻜێﻜﺖ دەﺳﺖ ﻧﺎﻛەوێﺖ ﻛێﺸﯽ ﻟە دوو ﻛﯿﻠﯚ و ﻧﯿﻮ ﻛەﻣﺘﺮ ﺑێﺖ. ﻋەﺑﺪوﻟﺴــﺘﺎر ﻣەﺟﯿــﺪ وەزﯾﺮی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﺳەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎو ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﻟەﺑﺎرەی ﻛێﺸﯽ ﻣﺮﯾﺸﻜەوە وەﻛﻮ وەزارەت ﺑڕﯾﺎرﻣﺎﻧــﺪاوە ﻧﺎﺑێــﺖ ﻟە دوو ﻛﯿﻠﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﺑێﺖ و رێﻨﻮێﻨﯿﻤﺎن ﺑﯚ دەرﻛﺮدووە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ھەﻣﻮو ﻛێڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﭘەﻟەوەر ﭘﺎﺑەﻧﺪی ﺋەو رێﻨﻮێﻨﯿﯿﺎﻧە ﺑﻦ“. ﻣەﺟﯿــﺪ دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ”دەﺑێﺖ ﯾەﻛە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎن ﺋەو ﺑڕﯾﺎرە ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەن و رێﮕﺮ ﺑﻦ ﻟە ﭘێﺸــێﻠﻜﺮدﻧﯽ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔەر ﻣﺮﯾﺸــﻚ ﻟە دوو ﻛﯿﻠﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﺑێﺖ، ﭘڕۆﺗﯿﻨــﯽ زۆر دەﺑێﺖ ،ﺋەوﻛﺎﺗەش دەﺑێﺘە ژەھﺮ و زﯾﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻣﺮۆڤ دەﺑێﺖ“.
دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ:
رۆﺗﯿﻦ و ھﺎوﻛﺎری ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻟە ﻓەرﻣﺎﻧﮕە ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﻟە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﺑەرزداﯾە وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺳەرﺧێڵ ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی ﺧﯚﭘﺎراﺳــﺘﻦ و ﺷەﻓﺎﻓﯿەت ﻟە دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،راﭘﺮﺳﯿﯿەك ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾــﯽ ﻟەﺑــﺎرەی ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەﻛﺎن و ﺋﺎﺳــﺘﯽ رۆﺗﯿﻦ ﺋەﻧﺠﺎم دەدات و ﺑەﭘێﯽ راﭘﺮﺳﯿﯿەﻛە، ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺷﺎری ھەوﻟێﺮ ﭘێﯿﺎن واﯾە ﻛە رۆﺗﯿﻦ ﻟــە داودەزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﺑەرزداﯾە. دەﺳﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ھەرﯾــەك ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﺑﺎﺟــﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑــەرەی ﻋەﻧــﻜﺎوە، ﺑﺎﺟــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑــەرەی ھەوﻟێﺮ/ﯾــەك و دوو و ﺳــێ ،ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﺑﺎﺟﯽ دەراﻣەﺗــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎﻛﺎن ھەوﻟێﺮ، ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﺑﺎﺟەﻛﺎﻧــﯽ دەراﻣەﺗﯽ ھەوﻟێﺮ ،ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﺧﺎﻧﻮوﺑەرەی ﻣﯿﺮی و ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﺋەﻧﺠﺎم داوە .ﺋەو دەزﮔﺎﯾﺎﻧەی ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﯾە وەرﮔﺮﺗــﻮوە ﻛە رۆژاﻧە زۆرﺗﺮﯾﻦ ھﺎووﺗﯽ ﺳەرداﻧﯽ دەﻛەن
و ﻣﺎﻣەڵەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﯽ ﺗێﺪا رادەﭘەڕێﻨﻦ. ﻟە راﭘﺮﺳــﯿﯿەﻛەدا 149ھﺎووﺗﯽ ﻟە رەﮔەزی ﻧێﺮ و ﻣێ ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن ﻛﺮدووە و 147ﻛەﺳﯿﺎن ﺑە ﺗەواوی وەﻣﯽ راﭘﺮﺳــﯿﯿەﻛەﯾﺎن داوەﺗەوە و ﭘﯿﺸــەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﻧێﻮان ﻛﺎﺳﺐ و ﻓەرﻣﺎﻧﺒەر و ﭼەﻧﺪ ﭘﯿﺸەﯾەﻛﯽ ﺗﺮدا ﺑﻮوە و زۆرﺑەﺷﯿﺎن ﺧﺎوەﻧﯽ ﺑڕواﻧﺎﻣە ﺑﻮون. راﭘﺮﺳﯿەﻛە ،ﭘﺮﺳﯿﺎری ﻛﺮدووە ﺋﺎﯾﺎ ﻟەو داودەزﮔﺎﯾﺎﻧەدا ﺋﺎﺳــﺘﯽ رۆﺗﯿﻦ ﭼﯚﻧە؟ ﻟە وەﻣﺪا % 33ﭘێﯿﺎن واﯾە رۆﺗﯿــﻦ زۆرە و % 20ﭘێﯿــﺎن واﯾە رادەﯾەﻛﯽ زۆرە و % 44ﭘێﯿﺎن واﯾە ﻟە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﻧﺎوەﻧﺪە. ﺋەرﺷــەد ﺗەھﺎ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﻛﯚﻟێﮋی ﻛﺎرﮔێــڕی ء ﺋﺎﺑﻮوری ﻟــە زاﻧﻜﯚی ﺑە“وﺷــە“ی ﺳــەﺣەدﯾﻦ، راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆر ﻟــەو ﻓەرﻣﺎﻧﮕﺎﻧەی رۆژاﻧــە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺳەرداﻧﯿﺎن دەﻛەن و ﺑەﻓەرﻣﺎﻧﮕەی ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ﻧﺎﺳــﺮاون ،رێﮋەی رۆﺗﯿﻦ ﺗێﯿﺪا ﺑەرزە. زﯾﺎﺗــﺮ دەڵێ” ،ﯾەﻛﺴــﺎن ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻟە ﺑەردەم ﯾﺎﺳــﺎدا وا
دەﻛﺎت ﻛە رۆﺗﯿﻦ ﻟە داﻣەزراوەﻛﺎﻧﺪا ھەﺑێﺖ ،ﺋێﺴــﺘە ھەر ھﺎووﺗﯿﯿەك ﺳــەرداﻧﯽ داﻣەزراوەﻛﺎن دەﻛﺎت، ﺑەﭼﺎوی ﺟﯿﺎواز ﺳەﯾﺮﯾﺎن دەﻛﺮێﺖ و ﯾﺎﺳﺎ ﺑە ﺗەواوی ﺟێﺒەﺟێ ﻧﺎﻛﺮێﺖ“. ﺋەو ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾەی زاﻧﻜﯚ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ ﺋەوەش ﻛﺮد” ،ھەﻧﺪێﻚ ﻣﺎﻣەڵە ﻟەو داﻣەزراواﻧە ﺑە رۆﺗﯿﻦ ﻛﺎری ﻟەﺳەر دەﻛﺮێــﺖ و دەڕواﺗە ﺳــەرەوە ﻛە ﺷــﯿﺎوی ﺋەوە ﻧﯿﯿە ،ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻣەڵەﯾەﻛﯽ رێﻜﻮﭘێﻚ ﺑەھﯚی زۆرﯾﯽ رۆﺗﯿﻨەوە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎڕوات“.
ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺗەھــﺎ” ،ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﺋﺎﺳــﺘﯽ رۆﺷــﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەر و ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﺳــەرەﻛﯽ دەﺑێﺖ ﺑﯚ ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوەی رۆﺗﯿﻦ ﻛــە ﺑەداﺧەوە ﺋێﺴــﺘە ﻛﻮﻟﺘﻮوری رۆﺗﯿــﻦ ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛﺎﻧﯿــﺶ و ﻟەوێﺶ رۆﺗﯿﻨﯽ زۆر ھەﯾە ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻟە وﺗە ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوەﻛﺎن ھەر ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرێﻚ ﺑەر ﻟە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﻛﺎرەﻛەی راھێﻨﺎﻧﯽ ﭘێ دەﻛﺮێﺖ“. ﻟە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﺮی راﭘﺮﺳﯿﯿەﻛەی
دەﺳــﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە زۆرﺗﺮﯾــﻦ ﺋەو ﻓەرﻣﺎﻧﮕﺎﻧەی دﯾﺎری ﻛﺮدووە رۆژاﻧە ھﺎووﺗﯿﯿەﻛــﯽ زۆر ﺳــەرداﻧﯿﺎن دەﻛــەن ،ﺑــﺎس ﻟــە وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎن ﻟەﻻﯾەن ﻛەﺳﯽ ﺷﯿﺎو ﻛﺮاوە و ﭘﺮﺳﯿﺎری ﺋەوە ﻛﺮاوە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺗەرﺧﺎﻧﻜــﺮاوی ﻛەﺳــﯽ ﺷــﯿﺎو ﺑﯚ ﺷﻮێﻨﯽ ﺷﯿﺎو ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﭘێڕەو ﻛﺮاوە؟، ﺑەﺷﺪاران وەﻣﯿﺎن داوەﺗەوە ﺑەوەی % 55ﭘێﯿﺎن واﯾە ﻛەﺳــﯽ ﺷﯿﺎو ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ ﺷﯿﺎو ھەﯾە % 56 ،ﺑە ﺑﺎﺷە
وەﻣﯿﺎن داوەﺗەوە % 23 ،ﺑەﻧﺎوەﻧﺪ و % 10ﺑە ﻛەﺳــﯽ ﻧەﺷﯿﺎو داﻧﺮاوە و % 4ﺑــەزۆر ﻧەﺷــﯿﺎو وەﻣﯿﺎن داوەﺗەوە. ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﻛەی زاﻧﻜﯚ ﭘێﯽ واﯾە” ،زۆر ﺟﺎر ﺑەڕێﻮەﺑەر ﺑە رێﻜەوت ﺧﺮاوەﺗە ﭘﯚﺳﺘەﻛەی و ھﯿﭻ ﻧﺎزاﻧێﺖ ،ﺋەوەش وا دەﻛﺎت ﻛە ﺷەرم ﻟە ﭘﺮﺳﯿﺎرﻛﺮدن ﺑﻜﺎﺗەوە و رۆﺗﯿﻦ ﺑــﯚ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺎت“. ﺋــەو دەڵێ” ،ﻛەﺳــﯽ ﻧەﺷــﯿﺎو ﻟە ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎن ﺳەرﺑﺎری ﺑﻮوﻧﯽ رۆﺗﯿﻦ، وا دەﻛﺎت ﻛــە ﺗێﭽﻮوﻧــﯽ ﻛﺎت و ﭘــﺎرە و دەرﻓەت زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺒﻦ و ﻧەزاﻧﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەرەﻛــە زﯾﺎﻧــﯽ ﮔــەورە ﻟە ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛەی دەدات“. ﺑەﮔﻮێﺮەی راﭘﺮﺳﯿﯿەﻛەی دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ،ﻣﺎﻣەڵەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋــەو ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿﯿەی ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە ،ﻟە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﺑﺎﺷــﺪاﯾە ﻛە رێﮋەی % 70ﺑە ﺑﺎﺷە وەﻣﯽ داوەﺗــەوە ،رێﮋەی % 25 ﭘێﯿﺎن واﯾە ﻣﺎﻣەڵــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ﻧﺎوەﻧﺪە و دەﺑﻮو ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﺑێﺖ و % 7 ﭘێﯿﺎن واﯾە ﻟەو ﻓەرﻣﺎﻧﮕﺎﻧە ﻣﺎﻣەڵەی
ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ﻧەﺷﯿﺎوە. ﺋەو ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾەی ﻛﯚﻟﯿﮋی ﻛﺎرﮔێڕی و ﺋﺎﺑﻮوری ﭘێﯽ واﯾە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻛﺎرﯾﮕەری زۆری ھەﯾە ﻟەﺳــەر ﺧﺮاﭘﯿــﯽ ﻣﺎﻣەڵەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەران ﻟــەو داودەزﮔﺎﯾﺎﻧە، ﺑەھﯚی ﺋەوەی زۆرﺑەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ﺳــەرﻗﺎڵﯽ داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺑﮋێﻮﯾﻦ ﻛە ﻣﻮوﭼەﻛەﯾﺎن ﺑەﺷﯿﺎن ﻧﺎﻛﺎت. ﺋﺎﻣﺎژەی دا ،ﺑەھــﯚی ﺋەو دۆﺧەی دروﺳــﺖ ﺑــﻮوە ،زۆرﺟــﺎر ﻟــەو ﻓەرﻣﺎﻧﮕﺎﻧەدا ﺷەڕ و ﻛێﺸە دروﺳﺖ دەﺑێــﺖ ﻛــە ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەران ﻟەژێﺮ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﯽ ﺧﺮاﭘﯽ ﺑﺎری داراﯾﯽ ﺳەرﻗﺎڵﯽ ﻛﺎرﻛﺮدن دەﺑﻦ. ﻟە ﻛﯚﺗﺎی راﭘﺮﺳﯿﯿەﻛەﺷــﺪا روون ﻛﺮاوەﺗــەوە ﻛە ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆر ﻟە ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــﯽ ﻟــەو داودەزﮔﺎﯾﺎﻧە ﻛﺎر دەﻛــەن ،ھــﺎوﻛﺎری ﻣﺎﻣەڵەی ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﻧﺎﻛەن و ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﭘێﯿﺎن واﯾــە ھﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدن ﻟەﻻﯾەن ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ ﺋــەو داودەزﮔﺎﯾﺎﻧەوە % 50و ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەردا ﺋەواﻧﯿﺘﺮ ﭘێﯿﺎن واﯾە ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ھﺎوﻛﺎری و ﻛﺎرﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﻧﺎﻛەن.
ﻟە ﻧێﻮان ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﮔەﺷﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و دەرەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳەدان ﮔﺮێﺒەﺳﺖ واژوو ﻛﺮان
ﺋﯚﮔﻮز ﮔﻮﻧەل ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ھﻮﺗێﻞ رادﯾﺴﯚن ﺑﻠﻮو:
ﺣەزﻣﺎن ﻟێﯿە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎرﯾﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەھێﺰ ﺑێﺖ. و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار ﺑــە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﯾەﻛﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻮوﯾﺎن ھەژﻣــﺎر ﻛــﺮد و دەڵێــﻦ ”ﻟــە داھﺎﺗــﻮودا ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ دەردەﻛەون“. ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ دەرەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﯾە ﺋەوەﺑــﻮو، ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮاری ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزاری ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ و ھﻮﺗێﻠــەﻛﺎن ﻟــە ﻧﺰﯾﻜــەوە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﮔەڵ
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ دەﺳــﺘﯿﺎن ﻛــﺮدووە ﺑە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎن و ﺧﺴــﺘﻨەڕووی ﺋەو ﻛەﻟﻮﭘەﻻﻧەی زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﮔەﺷــﺘﯿﺎران ﺑﺎﯾەﺧﯿــﺎن ھەﯾــە ،ھــﺎوﻛﺎت ھەﻧﺪێﻚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻣﺎﻓﻮور و ﺷــﺘﯽ دەﺳــﺘﻜﺮدﯾﺎن ﺧﺴــﺘﺒﻮوە ڕوو ﻛە وێﻨــەی ﺷــﻮێﻦ و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ﻧﺎﺳــﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧەﺧﺸــێﻨﺮاوە .ﺟﮕــە ﻟەﻣﺎﻧــە ﻟە ﻗەﺑــﺎرەی ﺟــێ ﺳــﻮﯾﭻ ،ﺗەﭘڵەك، ﭘێﻨــﻮوس و ﭼەﻧــﺪان ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ
داﻧﺎ ﺟﺎف ﺑەڕێﻮەﺑەری ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ”دﯾﺎری ﻛﻮردﺳﺘﺎن“:
ﮔەﺷﺘﯿﺎر ﺑﻦ ،ﺑەم ﺑەﮔﻮﺗەی ﺧﯚی ”ﺗەﻧﯿــﺎ ھﺎوﯾﻨﺎن دۆﺧﻤﺎن ﺑﺎﺷــە ﺑەھﯚی ﺋەو ﮔەﺷــﺘﯿﺎرە ﻋەرەﺑﺎﻧەی روو ﻟە ﺷﺎرەﻛە دەﻛەن“. ھﺎوﻛﺎت ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﻋﯿﺪۆ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺧﺴــﺘﻨەڕوو ﻟە ھﻮﺗێﻠــﯽ رێﺪرۆز ﮔﻮﺗﯽ ،ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛە دەرﻓەﺗێﻜﯽ ﺑﺎش ﺑﻮوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ﻧﺰﯾﻜەوە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ و دەرەﻛﯽ ﺑﻨﺎﺳــﻦ .ﺋەو ھﻮﺗێﻠە ﻛە ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﮔەڕەﻛــﯽ ﺗەﯾــﺮاوەی ھەوﻟێــﺮ، ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧەوەی ﻟە 50دۆﻻر ﺑﯚ 25دۆﻻر داﺑەزاﻧﺪووە ،ﺑەم ھێﺸﺘﺎ ﺑﺎزاڕﯾﺎن ﺑﺎش ﻧﯿﯿە و ﺑە ﮔﻮﺗەی ﻋﯿﺪۆ ﺷــەو ھەﯾە دوو ژوورﯾــﺎن ﻣﯿﻮاﻧﯽ ﺗێﺪاﯾە. ﻧﻮێﻨەری ﮔﺮووﭘــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ دارﯾﻦ و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﮔەﺷﺘﯿﺎر ﭘێﻜەوە ﺧەرﯾﻜﯽ ﯾەﻛﺘﺮﻧﺎﺳﯿﻦ و ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ھﺎوﻛﺎری ﺑــﻮون ،ﯾەﻛەﻣﯿﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﺷﻮێﻨﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ﺑﯚ ﮔەﺷﺘﯿﺎران داﺑﯿﻦ دەﻛﺎت و دووەﻣﯿﺸﯿﺎن زﯾﺎﺗﺮ
ﺑەم زوواﻧە ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟە ﻣﯚڵ و ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺧەﯾﻨە ڕوو. ﺗﯿﻜﺘﯽ ﻓڕۆﻛەواﻧﯽ ﺑﯚ ﮔەﺷــﺘﯿﺎران دەﺑڕێــﺖ .ﺋــەوان ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛەﯾﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺧﺴﺘﻨە ڕوو و ﮔﻮﺗﯿﺎن ،ﺋەم ﺟﯚرە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾﺎﻧە دەﺳﺘﻜەوﺗﯽ ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟەﻣەودوا دەزاﻧﻦ ﺑە چ ﺷــێﻮەﯾەك ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯿﯿﺎن ھەﺑێﺖ ﺗﺎ ﮔەﺷﺘﯿﺎر ﺑﯚ ﯾەﻛﺘﺮ داﺑﯿﻦ ﺑﻜەن. ﻟە ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و ھﻮﺗێﻠﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ دەﯾﺎﻧﻮﯾﺴﺖ ﭘێﻮەﻧﺪی ﻟەﮔەڵ ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔﺮێ ﺑﺪەن ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺳەرﻧﺠﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ﺑﺮدﻧە دەرەوەی ﮔەﺷﺘﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ دەرەوە راﺑﻜێﺸﻦ. ھﻮﺗێﻞ رادﯾﺴﯚن ﺑﻠﻮو ﻛە ﺑﺮاﻧﺪێﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿــە و ﻟــە ﭼەﻧﺪ ﺷــﺎرێﻜﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟﻘﯽ ھەﯾە و ﺑڕﯾﺎرە ﻟە ھەوﻟێﺮ
ﺑﻜﺮێﺘــەوە ،ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﺴــﺘﺒﻮوە ڕوو .ﺋﯚﮔــﻮز ﮔﻮﻧــەل ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە ،ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺋێﻤە ﺑﯚ ھﯿــﭻ وﺗێﻜﯽ ﺗﺮ داﺷــﻜﺎﻧﻤﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن داﺷﻜﺎﻧﺪﻣﺎن ﻛﺮدووە و ﺣەزﻣﺎن ﻟێﯿە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەھێﺰ ﺑێﺖ“. ﻣەوﻟەوی ﺟەﺑﺎر ﺳەرۆﻛﯽ دەﺳﺘەی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزاری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺎﺳﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ﻛە ﭘێﺸﺎﻧﮕەﻛە زۆر ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻮوە و ﻟە ﺳــەرووی ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺋەواﻧەوە .ﺋەو ﮔﻮﺗﯽ ”ﻟە ﺳــێ رۆژەﻛەدا 203ﮔﺮێﺒەﺳﺖ ﻟە ﻧێﻮان ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ دەرەوە ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺋــﻮردن ،ﻛﻮێﺖ ،ﻣﯿﺴــﺮ،
ﻟﺒﻨﺎن ،ﺋﻮﻛﺮاﯾﻦ ،ﺑێﻼرووس و ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺋێــﺮان واژوو ﻛــﺮاون .ﺟﮕەﻟەﻣە ﺑە ﺳــەدان ﮔﺮێﺒەﺳــﺖ ﻟە ﻧێﻮان ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ واژوو ﻛﺮان“. دەﺳــﺘەی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋەو ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﺎﻧەی ھەژﻣﺎر ﻛﺮدووە ﻛە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿﺎن ﺑﯚ ﺳــەر ﻛەرﺗﯽ ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزاری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾە ،ﺋەﮔەرﻧــﺎ ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری ﮔﺮێﺒەﺳــﺖ ﻟە ﻧێﻮان ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ دەرەوە و ﺑﺎﺷــﻮور و ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا واژوو ﻛﺮان. ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﻛﺎﺗــﯽ ﻛﺮدﻧەوەی ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛە ﮔﻮﺗﺒﻮوی ﺣﻜﻮوﻣەت ﭘﻼﻧﯽ ھەﯾە ﻛەرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎری، ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی و ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺑﻜﺎﺗە ﺟێﮕﺮەوەی ﻛەرﺗﯽ ﻧــەوت و ﮔﺎز، ﺋەﮔەر ﺋەو ﭘﻼﻧە ﺑە ﭘﺮاﻛﺘﯿﻚ ﺑﻜﺮێ، دەﺑێ ﻟەﻣەودوا ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﮔەﺷەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯿﻦ.
ھﺎوردەﻛﺮدﻧﯽ ﺑەﻟێﺸﺎو ﻣﺮﯾﺸﻜﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ھەرزان ﻛﺮدووە
ﺧﺎوەن ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻟەوەر ﺑﻮوﻧەﺗە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯽ ﺑێ ﭘﻼﻧﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺮﺧﯽ ﻣﺮﯾﺸﻚ زۆر ھــەرزان ﺑــﻮوە و ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻟە دۆﺧەﻛە رازﯾــﻦ ،ﺑەم ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﭘەﻟەوەری ﻟــێ ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە ،ﺋــەوان دەڵێﻦ داھﺎﺗەﻛەﯾــﺎن ،ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن دەرﻧﺎھێﻨێﺘەوە. ﺋێﺴﺘە ﻛﯿﻠﯚﯾەك ﻣﺮﯾﺸﻜﯽ زﯾﻨﺪوو ﻟە ﺑﺎزاڕ ﺑە دوو ھەزار دﯾﻨﺎرە ،ﺑەو ﭘێﯿە ﻣﺮﯾﺸــﻜێﻜﯽ دوو ﻛﯿﻠﯚ و ﻧﯿﻮی ﺑە ﭘێﻨﺞ ھەزار دﯾﻨﺎر دێﺘە ﻓﺮۆﺷﺮﺗﻦ، ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ھەﻧﺪێﻚ ﺟــﺎر ﻧﺮﺧﯽ ﻛﯿﻠﯚﯾەك ﻣﺮﯾﺸﻚ ﺑﯚ ﺳەرووی ﭼﻮار ھەزار دﯾﻨﺎر ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە. ﺣەﯾــﺪەر ﻓەرﺣــﺎن ﺣەﺳــەن ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺑــﺎی ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﭘەﻟەوەر ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوە ﻛــﺮد ﻛە ﺳــەرﺟەم ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺮﯾﺸﻚ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﺳــەر زﯾﺎن ﻛﺎر دەﻛەن .ﺑەم ﺑە ﮔﻮﺗەی ﺋەو ”ﺑﯚﯾە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯿــﺎن داﻧﺎﺧــەن ﭼﻮﻧﻜــە ﻟەو ﻛﺎﺗەدا زﯾﺎﻧێﻜــﯽ زۆر زﯾﺎﺗﺮﯾﺎن ﺑەردەﻛەوێــﺖ و ﭼﺎوەڕواﻧــﻦ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯿﺪا ﺑﭽێﺘــەوە ﻟــە رووی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ“.
ﻣﺮﯾﺸﻜﯽ زﯾﻨﺪوو ﻛﯿﻠﯚی ﺑە ھەزار و 800دﯾﻨﺎر ﻟە ﺧﺎوەن ﻛێڵﮕە دێﺘە ﻛڕﯾﻦ و ﻟە ﺑــﺎزاڕ و دووﻛﺎﻧەﻛﺎن ﺑە زﯾﻨﺪووﯾﯽ ﻛﯿﻠﯚی ﺑــە دوو ﺗﺎ دوو ھەزار و 200دﯾﻨﺎر دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ. ﺑە ﮔﻮﺗــەی ﺋەو ﺧــﺎوەن ﭘڕۆژەﯾە، ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻧﺮﺧﯽ ﻣﺮﯾﺸــﻚ ﻟە ﺑﺎزاڕ ﺑەو ﺑڕەﯾە ،ﺗێﭽﻮوی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﯿﻠﯚﯾەك ﻣﺮﯾﺸــﻚ ﻻی ﺋەوان دوو ھەزار و 400دﯾﻨﺎر دەوەﺳــﺘێﺖ و ﻟە ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ھــەر ﻛﯿﻠﯚﯾەك
ﻣﺮﯾﺸــﻜﺪا ،ﻻﻧﯽ ﻛــەم 500دﯾﻨﺎر زﯾﺎﻧﯿﺎن ﭘێ دەﻛەوێﺖ. ھــﯚی ﺳــەرەﻛﯽ داﺑەزﯾﻨﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﻣﺮﯾﺸــﻚ ﺑە ﮔﻮﺗەی ﺋــەو ﺧﺎوەن ﭘڕۆژەﯾە ،ﺑﯚ ھﺎوردەی ﻟە رادەﺑەدەری ﻣﺮﯾﺸﻚ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﮔەڕێﺘەوە. ﺋەو ﭘێﯽ ﺳــەﯾﺮە زۆر وﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ھﺎوردەﻛﺮدﻧــﯽ ﻣﺮﯾﺸــﻜﯿﺎن ﻟــە ﺑەرازﯾﻞ ﻗەدەﻏــە ﻛﺮدووە ،ﻛەﭼﯽ ﺑە ﻟێﺸــﺎو دێﺘە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎن دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﻟە ﭼەﻧﺪ رۆژی راﺑــﺮدوودا ھەوﻟێﺮ ﻣﯿﻮاﻧﺪارﯾﯽ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزاری ﻛﺮد ﻛــە 200ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ و داﻣەزراوەی ﮔەﺷــﺘﯿﺎری 16وﺗــﯽ دﻧﯿــﺎ ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﺳێ رۆژ ﻟە ھﯚڵﯽ ﭘێﺸﺎﻧﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ھەوﻟێــﺮ ﺑەرھەم و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺧﺴــﺘە ڕوو .ﻟــەو ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﯾەدا ﺳــەﺗﺎن ”ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﮔﺮﻧﮓ“ واژوو ﻛﺮان
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮاری ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯽ دەرەوە ﺑەھێﺰﺗــﺮ ﻛــﺮد ،ﺳــەﺗﺎن ﮔﺮێﺒەﺳﺖ و رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﻟێﻚ ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ ﻟە ﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا واژوو ﻛﺮا ﻛە ﻣەﺑەﺳﺖ ﻟێﯿﺎن ھێﻨﺎﻧﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎری زﯾﺎﺗﺮە ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﻟــە ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛەدا دەرﻛــەوت ﻛەرﺗﯽ ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزاری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯿﺪاﯾە ،ﺑــەم ﺧەرﯾﻜە دەرﻓەﺗﯽ ﻛﺎر دەﺧﻮڵﻘێﻨێﺖ .ھەﻧﺪێﻚ
ﺟﯚراوﺟﯚر ھێﻤﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﮔەﺷﺘﯿﺎران ﺑەرھەم ھێﻨﺮاون. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ”دﯾﺎری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن“ دوو ﺳــﺎڵە داﻣــەزراوە .داﻧﺎ ﺟﺎف ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛــە ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ، ﭘڕۆژەﻛەﯾــﺎن ﻛﯚﺗﺎی ﭘــێ ھﺎﺗﻮوە و ﺑــەم زوواﻧــە ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﻣﯚڵ و ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺧەﻧە ڕوو ﻛە ﺧﯚی ﻟە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛەرەﺳــﺘەی ﻧەﺧﺸــێﻨﺮاو ﺑــە ھێﻤﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋﺎﯾﻨــە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن دەﺑﯿﻨێﺘەوە. ﺑەرھەﻣەﻛﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن دﯾﺰاﯾﻦ ﻛﺮاون ،ﺑەم ﻟە دوﺑــەی و ﺋﯿﺘﺎڵﯿﺎ دروﺳــﺖ دەﻛﺮێﻦ .ﺟﺎف ﮔﻮﺗﯽ ”ﻟە ﺑەرﻧﺎﻣەﯾﺎﻧﺪاﯾە ﻟە داھﺎﺗﻮو ﻛﺎرﮔەﻛە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻜەﯾﻨەوە و ﺧﯚﻣﺎن ﺑەرھەﻣﯽ ﺑێﻨﻦ“. ﻟە ﺑەﺷێﻜﯽ ﭘێﺸــﺎﻧﮕەﻛە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ھﻮﺗێﻠــﯽ ﺷــەﻗوە ﭘێﻜــەوە ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺧﺴــﺘﺒﻮوە ڕوو .ﻣەﻗﺴﻮود ﻣﺤەﻣەد ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻧــﺎزی ﺷــەﻗوەی ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ،ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﺋەوەی ﺧﺴــﺘە ڕوو ﻛــە ﺷــﺎرۆﻛەﻛەﯾﺎن ﯾەﻛێﻜە ﻟەو ﺷــﻮێﻨە ﮔەﺷﺘﯿﺎراﻧەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە ﺷــﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋەوەﯾە ھەﻣــﻮو ﻛﺎت ھﻮﺗێﻠەﻛﺎﻧــﯽ ﭘڕ ﻟە
13
ژﻣﺎرە ) ، (185ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 10 ،
دﯾﺎری ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﮔەﺷﺘﯿﺎران ﺑە ﻣﯚرﻛﯽ ﻛﻮردەواری دەﺧﺮێﺘە ڕوو
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻣﺮﯾﺸــﻚ ﻟــە ﺟﻮوﺟەڵــەوە دوو ﻣﺎﻧﮕــﯽ دەوێﺖ و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﯿــﺶ ﺑە ﺣــەزی ﺧﯚﯾﺎن ﻣﺮﯾﺸــﻚ ھﺎوردە دەﻛەن ﺑێ ﺋەوەی ھﯿﭻ ﺑﺎﺟێﻚ ﺑﺨﺮێﺘە ﺳەر ﺑەرھەﻣﯽ ھﺎوردەﻛﺮاو. ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋەو ﺟــﯚرە ﺑەرھەﻣﺎﻧەی ھەﻧﺎردە دەﻛﺮێــﻦ % 19 ،ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ھــﺎوﻛﺎری دەﻛﺮێﻦ، ﺑﯚﯾە ﺑە ﮔﻮﺗەی ﺣەﯾــﺪەر ﻓەرﺣﺎن ﺑەرھەﻣﮫێﻨــەری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە
ھﯿﭻ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﯿەﻛﯽ ﻧﯿﯿە ،ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ رﻛﺎﺑــەری ﺑەرھەﻣەﻛــەی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﻜﺎت. ﺣەﯾﺪەر ﻓەرﺣﺎن ﭘێﺸﻨﯿﺎر دەﻛﺎت، ”ﺑــﯚ ﺋەوەی ﻣﺮﯾﺸــﻚ ﻧﺮﺧــﯽ زۆر ھەرزان ﻧەﺑێﺖ و ﺑەرھەﻣﮫێﻨەرﯾﺶ زﯾﺎن ﻧەﻛﺎت ،ﺣﻜﻮوﻣەت دوو ﻣﺎﻧﮓ زووﺗﺮ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺧﯚی دﯾﺎری ﺑﻜﺎت و ﺑڵێﺖ ﺑەو ﻧﺮﺧە ﮔەرەﻧﺘﯿﺘﺎن دەﻛەم ﺑەرھەﻣەﻛە ﺑﻔﺮۆﺷــﻦ ﺗﺎ ﺑەرھەﻣﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯽ ﮔەﺷە ﺑﻜﺎت“.
ژﻣــﺎرەی ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﭘەﻟــەوەر ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﮔﺎﺗــە ﻧﺰﯾﻜەی ھــەزار و 200ﭘــڕۆژە ،ﺋەﮔەر 100 %ﻛﺎر ﺑﻜــەن ،ﺳــﺎﻧە 50ﻣﻠﯿﯚن ﻣﺮﯾﺸــﻚ ﺑەرھەم دێﻨﻦ ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ 30ﺗﺎ 40 ﻣﻠﯿﯚن ﻣﺮﯾﺸﻜە. ﺋێﺴﺘە 60ﺗﺎ % 65ی ﭘڕۆژەﻛﺎن ﻛﺎر دەﻛەن .ﺣەﯾﺪەر دەڵێﺖ ،ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﺑەﺷﯽ ﻧﺎوﺧﯚ دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑەرھەم ﺑێﻨﻦ، ﺑــەم ﻟە ﻧﺮﺧﺪا ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ رﻛﺎﺑەری دەرەوە ﺑﻜەن. ﺣﻮﺳێﻦ ﺣەﻣەﻛەرﯾﻢ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﺋﺎژەڵ و ﭬﯿﺘەرﻧەری ﺑــە وەﻛﺎﻟەت ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ﻛە ﺋــەوەی وای ﻛﺮدووە ﻧﺮﺧﯽ ﻣﺮﯾﺸــﻚ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺑــەرزی و ﻧﺰﻣﯿــﺪا ﺑێــﺖ ،ﺋەوەﯾە ﺑﺎزاڕی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺳﺘﺮاوەﺗەوە ﺑە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق و ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر
ﻣﺮﯾﺸﻜێﻜﯽ زۆر دەﺧﺮێﺘە ﺑﺎزاڕەوە ﻛە ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳــەر داﺑەزاﻧﺪﻧﯽ ﻧﺮخ دەﺑێﺖ. ﺟﮕەﻟەﻣە ،ﺑەﮔﻮﺗەی ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳە، ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭘەﻟەوەرﮔە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھــەن ﻣﯚڵەﺗﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿﺎن ﻧﯿﯿە و ھﯚﻛﺎرن ﻟــەوەی ﻧەزاﻧﻦ ﺑەرھەﻣﯽ ﻣﺎﻧﮕــﯽ داھﺎﺗﻮوﯾﺎن ﭼﯚن دەﺑێﺖ ﺗﺎ ھەوڵ ﺑﺪەن ﺑەﺷﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎن رێﮕە ﺑــە ھﺎوردەﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺮﯾﺸــﻚ ﺑﺪەن. ﺋــەو ﮔﻮﺗﯽ ”ﺑە ﻧﯿﺎزﯾﻦ ﻟــەم رۆژاﻧە ﻛــﯚ ﺑﺒﯿﻨــەوە و ﭼﺎرەﺳــەرێﻚ ﺑﯚ ﺋەم دۆﺧــە ﺑﺪۆزﯾﻨــەوە ﻛە ﺧﯚی ﻟە دوو رێﮕەﭼــﺎرەدا دەﺑﯿﻨێﺘەوە، ﯾەﻛەم ﺋەوەﯾە ﺑەرھەﻣﯽ ﻣﺮﯾﺸﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ﺑــﺎزاڕ ﺑﻜﺮێﺖ ﻟە رێﯽ ﺳــەرﺑڕﺧﺎﻧەﻛﺎن ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑە وەﺟﺒــە ﺑﺨﺮێﺘە ﺑــﺎزاڕەوە .دووەم ھﺎوردەﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺮﯾﺸﻚ رێﻚ ﺑﺨﺮێﺖ“.
ﺣەﯾﺪەر ﻓەرﺣﺎن ﺣەﺳەن ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺑﺎی ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯽ ﭘەﻟەوەر:
زۆرێﻚ ﻟە وﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ھﺎوردەﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺮﯾﺸــﻚ ﻟە ﺑەرازﯾﻠﯿــﺎن ﻗەدەﻏە ﻛﺮدووە ،ﻛەﭼﯽ ﺑە ﻟێﺸﺎو دەھێﻨﺮێﺘە ﻛﻮردﺳﺘﺎن.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
14
ﯾﻮﺳﻒ ﻟەﺗﯿﻒ
ھەوراﻣﺎن ﺑﻨﻜەی ﺋﺎﮔﺮﻛﻮژێﻨەوەی ﻧﯿﯿە
ژﻣﺎرە ) ، (185ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 10 ،
ﻧﺎوﭼەﯾەك ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺑﯚ دەﻧﻮوﺳﺮێﺘەوە رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎﭬﯿﻦ ،ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﻟەﺳــەر ﭘێﯽ ﺧﯚی ﺑﻮەﺳﺘێﺖ، ﺧﯚی ﺗەﯾﺎر ﺑﻜﺎت و ﻟەﮔەڵ وﺗە ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوەﻛﺎﻧﺪا ﺑڕوا، ھﯚﯾەﻛەﺷــﯽ ﯾەﻛەم دەﮔەڕێﺘــەوە ﺑﯚ ﺋﺎﯾــﻦ ،دووەم ﺋەو ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەی ﻟەژێﺮ زەوﯾﯿەﻛەﯾﺪا ھەﯾە و ﻟەﺳەری ﻧﻮﺳﺘﻮون. ﺋﺎﯾﻦ ﻟە ھەﻣﻮو وﺗێﻜــﺪا ھەﯾە و ﻟە وﺗێﻜﯽ وەك ھﯿﻨﺪدا زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 850ﺋﺎﯾﻦ ھەﯾە ،ﻛەس ﻟەوی ﺗﺮ ﻧﺎﻛەوێ و ﺑەﺟﯚرێﻚ ﺗەوزﯾﻒ ﻛﺮاون ﻛە ﻛﺎر ﻟەﺳــەر ژﯾﺎﻧــﯽ ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﻧﺎﻛەن، ﺋەم ﻣﯚزاﯾﻜــە رەﻧﮕﺪاﻧەوەی رەﻧﮕﺎڵەﯾــﯽ ﺧەڵﻜەﻛەﯾەﺗﯽ. ﻛەﭼﯽ ﻟە وﺗﺎﻧــﯽ ﻧﺎﭬﯿﻨﺪا ،ﺋﺎﯾﻦ زاڵــە و زۆرﯾﻨەی ھەرە زۆرﯾﺎن ﯾەك ﺋﺎﯾﻨﯿﺎن ھەﯾە ،ﺑــەم ﺋەواﻧﯿﺶ ﻟەﻧﺎو ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا داﺑەش ﺑﻮوﻧەﺗە ﺳــەر ﻣەزەوەﯾﻠﯽ ﺟﯿﺎوە ،ﺋەوەش ﮔﺮﯾﻨﮓ ﻧﯿﯿە ،واﺗە ﺑەھﯚﯾەوە ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە دەﺳــﺖ داوە. ﺑەﺟﯚرێﻚ ﺧﯚﯾﺎن ﭘێﻮەﺳﺖ ﻛﺮدووە ﭘێﯿەوە ﻛە ھەرﯾەﻛەﯾﺎن دەﯾەوێ ﺋەوی ﺗﺮ ﺑﺒەزێﻨێ و ﺧﯚی ﺑﺒێﺘە ﻛەڵەﺷێﺮی ﺳەر ﺑﺎرەدارەﻛە. ﺋەم ﺟﯿﺎوازﯾﯿە ﻧە رۆژێﻜە و ﻧە دوو ،ھەزاران ﺳﺎڵە ھﺎﺗﻮوە و ﻧەوە ﺑە ﻧەوەﯾﺎن درێﮋەﯾﺎن ﭘێ داوە ،ﺑﯚﯾە ﺋﺎﺳﺎن ﻧﯿﯿە ﯾەﻛﺘﺮ ﻗﺒﻮوڵ ﺑﻜەن ،ھەﻣﻮوﺷــﻤﺎن دەزاﻧﯿﻦ ﻛەﺳــەﻛﺎن ﺋەﮔەر ﯾەﻛﺘﺮ ﻗﺒﻮوڵ ﻧەﻛــەن ،ﻟە ﻛﻮێ وﺗــﯽ داﻣەزراوەﯾﯿﯿﺎن دەﺑێ و ﭼﯚن دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ دەﺳــەﭘێﻨﻦ و ﭼﯚن دەﺗﻮاﻧﻦ ﺷﺎﻧﺒەﺷﺎﻧﯽ وﺗەﯾﻠﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو ھەﻧﮕﺎو ﺑﮫﺎوێﮋن. ھەرﭼــﯽ ﻧەوﺗﯽ ژێﺮ زەوﯾﺸــە ،دﯾﺴــﺎﻧەوە ﺋەم ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﯾﺎن ﻧەﻛﺮدووە ﺑە ھﺎﻧﺪەرێﻚ ﺗﺎ ﺑەھﯚﯾەوە ﻟەﮔەڵ ھەڵﺴﻮوڕاﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺟﻮاﻧﺘﺮ و دەوڵەﻣەﻧﺪﺗﺮ ﭘێﯽ ﺑﮋﯾﻦ ،ﻟێ ﺗەﻣەڵﯽ ﻛﺮدوون و وەك رەﺟەﺑﯽ ژێﺮدار ھەﻧﺠﯿﺮەﻛەﯾﺎن ﻟێ ھﺎﺗــﻮوە و ﭘﺎڵﯿﺎن ﻟێ داوەﺗەوە ﺗﺎ ھەﻧﺠﯿﺮەﻛە ﺑﯚ ﻧﺎو دەوﯾﺎن ﺑەرﺑێﺘەوە ،ﭘﺸﺘﯿﺎن ﻟە ﻛﺎری ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﻛﺮدووە و ﭘﺎرەی ﻧەوﺗﯿﺸــﯿﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﺑە ﭼەك دەدەن و ﯾەﻛﺘﺮی ﭘێ ﻗەﭼﯚ دەﻛەن. ﺋەﮔەر ﻣﯿﻠەﺗﺎﻧێﻚ ﺑە وﯾﺴــﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﯿﺎﻧەوێ رۆژ ﺑەرۆژ ﺑﯚ دواوە ﺑﮕەڕێﻨەوە ،ﭘێﻢ ﻧﺎڵێﻦ ﭼﯚن دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑەو ﺋﺎراﺳﺘەﯾەدا ﺑڕۆن ﻛە وﺗﺎن ﭘێﯿﺪا دەڕۆن ،ﭘێﻢ ﻧﺎڵێﯿﺖ ﺑە چ ﺷێﻮەﯾەك ﺑﻮاری ھەﯾە ﻧەﺧﺸــەڕێﮕە ﺑﯚ ﺧﯚی ﺑﻜێﺸــێ و ﭘﻼﻧڕێﮋی ﺑــﯚ وﺗەﻛەی ﺑﻜﺎت ﻛە ھەرﻛﺎت ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻣەزەوەﻛەی ﺑەراﻣﺒــەری ﻟێﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﺑێﺘەوە ،ﺋەوە ھەﻣﻮو ھەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﺟﻮوڵە دەﻛــەوێ و ھەﻣﻮو ھەوڵێﻜﯽ ﺑــﯚ ﻛﻮژاﻧەوەی ﺋﺎﮔــﺮی ﺑەراﻣﺒەرەﻛەی ﺧــەرج دەﻛﺎت ،ﺋﯿﺘــﺮ ﭼﻮزاﻧێ داھﺎﺗــﻮوی وﺗەﻛەی ﭼﯿﯿە و ﺑێﺒﺎﻛــە ﻟەوەی وﺗەﻛەی ﺑــە چ ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﺪا ﺗێﺪەﭘەڕێ و ﺑێ ﺷــەرم دەﺑێ ﻟەوەی چ ﻛﺎرەﺳﺎﺗێ رووﺑەڕووی ﮔەﻟەﻛەی دەﺑێﺘەوە. ﺑﯚﯾە زۆر ﺋﺎﺳﺎﻧە وﺗەﯾﻠﯽ ﺗﺮ ﺋەم دەﺳﺘە ﻛەﺷﻔە ﺑﺨﻮێﻨﻨەوە و ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯿﺎن ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﻨﻮوﺳــﻨەوە ،ﺋەﻣە وای ﻛﺮدووە ﺋەم وﺗﺎﻧە ﻟە ﺑەردەﺳــﺘﯽ ﺋــەو زﻟﮫێﺰاﻧەدا وەك ﻗﻮڕی دەﺳﺘﻜﺮدن ،ﭼﯿﯿﺎن ﻟێ ﺑﻜﺎت و ﭼﯿﯿﺎن ﻟێ دروﺳﺖ ﺑــﻜﺎت ،ﺋەوە ﻟە ﺧﯚی ﺋﺎﺳــﺎﻧﺘﺮ ھەر ﻧﯿﯿــە ،ﺑﯚﯾە ﺋێﻤە ﻟەو ﻧێﻮەﻧﺪەدا ﺗەﻣﺎﺷــﺎﻛەرێﻚ زﯾﺎﺗﺮ ھﯿﭽﯿﺘﺮ ﻧﯿﻦ ،ﭼﯽ ﺳــەﯾﺮ دەﻛەﯾﻦ و ﺋەﻣﯿﺎن ﻟەﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋەوﯾﺘﺮ دادەﻧێﯿﻦ و ھﯿﻮا ﺑەوی ﺗﺮ دەﺧﻮازﯾﻦ ،ﻟە ﻛﯚﺗﺎﺷــﺪا ھەﻣﻮوی دﯾــﻮی دراوێﻜﻦ و ھﯿﭽﯿﺎن ﻟەوی ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻧﯿﯿە ،رەﻧﮕە ﺑەرﮔەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺟﻮدا ﺑێ و رووﺧﺴــﺎر و دەﻣﯿﺎن وەك ﯾەﻛﺘﺮ ﻧەﺑﻦ ،دەﻧﺎ ھﯿﭽﯿﺎن ﺑﯚ دەوڵەﺗﺪاری و ﺑەڕێﻮەﺑﺮدن ﭘێ ﻧﯿﯿە و دەﺳﺘەوەﺳﺎﻧﻦ ،ﺑﯚﯾە ﺋێﻤە ﻟەو ﺋﻮﻣێﺪاﻧە ﺑﻮوﯾﻨەﺗەوە ﻛــە ﻋێﺮاﻗﯽ دۆزەخ ﺑەﻣﺎﻧە ﺑﻜﺮێﺘە ﺑەھەﺷﺖ و ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛﯽ ﺗێﺪا ﻧﻮوﺳﺮاﺑێ ﺑﯚ ژﯾﺎن ،ﺑﯚﯾە دەﺑێ ﻟــە ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺋەو ﮔﯚدۆﯾەدا ﺑﯿــﻦ ﻛە ھەرﮔﯿﺰ ﻧﺎﯾە رزﮔﺎرﻣﺎن ﺑﻜﺎت. ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻟە 2003دا ھــﺎت و ﻟە ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚر ”ﺳەدام ﺣﻮﺳــێﻦ“ رزﮔﺎری ﻛﺮدﯾﻦ ،ﻛە رۆﯾﺸﺘەوە ﺋێﻤە ھەﻣﺎن ﺗەﺷــﯿﯽ ﺑﺎوﺑﺎﭘﯿﺮاﻧﻤﺎن رﺳﺘەوە و وﺗﻤﺎن ﻛﺮدەوە ﺑە دۆزەﺧێﻜﯽ ﺗﺮ و ﺑە ﻓﯚرﻣێﻜﯽ ﺗــﺮ ﭼەﻧﺪان دﯾﻜﺘﺎﺗﯚری ﺗﺮﻣﺎن ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ ﻗﯿﺖ ﻛﺮدەوە .ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺋﻮﻣێﺪﻣﺎن ھەﯾە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﮕەڕێﺘەوە ،ﺳــەرﺟەم ﺋەو ﺑﺰاوە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎﻧە ﺳڕ ﺑﻜﺎت ﻛــە ﻧﺎدﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﻦ و ﻟە ﻗەﺑــﺎرەی ﺧﯚﯾﺎن زۆر زﯾﺎﺗﺮ ﭘێﯿﺎن ﻟێ راﻛێﺸــﺎوە و ھەرﯾەﻛە و ﻟە ﺋﺎوازێﻚ دەﺧﻮێﻨێﺖ، ھەرﯾەﻛە و ﺑﯚ وﺗێﻜﯽ ﺗﺮی ﺑێﮕﺎﻧە ﻛﺎر دەﻛﺎت و ھەرﯾەﻛە و ﻛﯿﺴــەﺟﯿﺎﯾﯽ ﺧﯚی دەﻛﺎت و ﻧەوت و ﭘﺎوﮔەی ﺧﯚی ھەﯾە ،رەﻧﮕە ﻟەو ﻧێﻮەﻧــﺪەدا ﺋﻮﻣێﺪێﻚ ﺑﯚ ژﯾﺎن ﺑﮕەڕێﺘەوە، دەﻧــﺎ ﺋەوەی ﻛــە ھەﯾە ،ﺗﺎﻗــﯽ ﻛﺮاﯾەوە و ﺋــەم وﺗە ﺑﯚ ﻛﺎوﻻﺷــێﻚ دەﺑﺎت ﻛە ﺋەوﺳەری دﯾﺎر ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوەی ﻛە دەﮔﻮزەرێ و دەﻛﺮێ ،ﺑێﮕﻮﻣﺎن ھﯿﭻ دوژﻣﻨێﻚ ھێﻨﺪەی ﭘێ ﻧﺎﻛﺎت و ھﯿﭽﯽ ﻟێ ﭘەﯾﺪا ﻧﺎﺑێ.
وﺷە /ھەوراﻣﺎن- ﺷەﻓﯿﻖ ﺑﺎﻧﯿﺸﺎری ﺳــەرەڕای ﺋــەوەی ھەوراﻣﺎن ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯿﯿەﻛﯽ ﺑەرﻓﺮەوان ﻟەڕووی ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﯿــەوە ﭘێــﻚ دێﻨێﺖ و ﺑە ھەﺑﻮوﻧــﯽ رەز و ﺑﺎﺧﯽ ﮔەورە ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــە ،ﺑــەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑﻨﻜەﯾەﻛــﯽ ﺋﺎﮔﺮﻛﻮژێﻨــەوەی ﻧﯿﯿــە .ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ دەﭬەرەﻛــە رای دەﮔەﯾەﻧــﻦ، داوای ﺑﻨﻜەﯾەﻛﯿﺎن ﻟە ﺳەرووی ﺧﯚﯾﺎن ﻛــﺮدووە ،ﺑــەم وەم ﻧەدراوﻧەﺗەوە. ﺋﯿﻘﺒــﺎڵ ﻏەﻓــﺎر ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ڕێﻜﺨﺮاوی ﺳەروەری ھەڵەﺑﺠە، ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻨﻜەﯾەﻛــﯽ ﺋﺎﮔﺮﻛﻮژێﻨــەوە ﻟە ھەوراﻣــﺎن ﺟێــﯽ رەﺧﻨــە و ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿــە ،ﺑەو ھﯚﯾــەوە ھەر
ﺣﺎڵەﺗێﻜــﯽ ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨەوە زﯾﺎﻧﯽ زۆر دەﮔەﯾەﻧێﺖ. ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪی ھەڵەﺑﺠە و ﺷﺎرەدێﯽ ﺧﻮرﻣﺎڵ ﺑﻨﻜــەی ﺋﺎﮔﺮﻛﻮژێﻨەوە ھەﯾــە ،ﺑــەم وەك ﭼﺎﻻﻛــە ﻣەدەﻧﯿﯿە ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــﯚ دەﻛﺎت، ﺗــﺎ ﻟــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــەوە ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﮔﺮﻛﻮژێﻨەوە دەﮔەن ،ﺋﺎﮔﺮ زﯾﺎﻧﯽ زۆر دەﮔەﯾەﻧێــﺖ و ﻟە ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ دەردەﭼێﺖ. ”ﺋێﺴــﺘە ﺑــەرەو وەرزی ھﺎوﯾﻦ دەﭼﯿﻦ ،ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨەوە ﻟە ﭘــﻮوش و ﭘــﺎوان و ﺑﺎﺧەﻛﺎن دروﺳــﺖ دەﺑێــﺖ .ھەوراﻣــﺎن ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺷــﺎﺧﺎوﯾﯿە و ﭘﺎواﻧﯽ زۆر ھەﯾــە ،ﺟﮕەﻟــەوە ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨــەوە ﻟــە ﻣﺎڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺗەوێڵە و ﺑﯿﺎرەدا دروﺳﺖ دەﺑێﺖ، ﻟە ﻣﺎوەی راﺑﺮدوو ﺋﺎﮔﺮ ﻟە ﻣﺎڵێﻜﯽ ﺑﯿﺎرە ﻛەوﺗــەوە ،ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑە
ﻓﺮﯾﺎی ﻛەوﺗﯿﻦ و ﺑە ﺳــەﺗڵە ﺋﺎو ﻛﻮژاﻧﺪﻣﺎﻧەوە“ ﺋﯿﻘﺒﺎل وای ﮔﻮت. ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻨﻜەی ﺋﺎﮔﺮﻛﻮژێﻨەوە ﻟە ھەوراﻣﺎن ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﺳــﺎﻧە دەﯾﺎن ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨەوە ﻟەو دەﭬەرەدا روو دەدەن. ﺣەﻣﯿﺪ ﺑــﺎرام ﺣەﻣەﺣﻮﺳــێﻦ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺷــﺎرەدێﯽ ﺑﯿﺎرە، ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺳﺎﻧە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺷﺎرەدێﯽ ﺑﯿﺎرە، زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 30ﺣﺎڵەﺗﯽ ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨەوە روو دەدەن ،ﺑەھــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺑﻨﻜەی ﺋﺎﮔﺮﻛﻮژێﻨــەوە زۆرﺑەی ﺣﺎڵەﺗــەﻛﺎن ﻟــە ﻛﯚﻧﺘــﺮۆڵ دەردەﭼــﻦ و زﯾﺎﻧــﯽ ﮔــەورە دەﮔەﯾەﻧﻦ“. ﭘێﺸﺘﺮ ﺑﻨﻜەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﮔﺮﻛﻮژێﻨەوە ﻟــە ﺷــﺎرەدێﯽ ﺑﯿــﺎرە ھەﺑﻮو، ﺑــەم وەك ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺷــﺎرەدێﯿەﻛە دەڵــێ” ،ﭘێــﺶ
دەﺳــﺖ ﺑەﻛﺎرﺑﻮوﻧﻤــﺎن ،ﺋــەو ﺑﻨﻜەﯾە ﮔﻮاﺳــﺘﺮاﯾەوە ،ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر ﺳــەرووی ﺧﯚﻣﺎن ﺋﺎﮔەدار ﻛﺮدووەﺗــەوە و ﺑەﻧﻮوﺳــﺮاوی ﻓەرﻣــﯽ داوای ﻛﺮدﻧــەوەی ﺑﻨﻜەﯾەﻛــﯽ ﺋﺎﮔﺮﻛﻮژێﻨەوەﻣــﺎن ﻛــﺮدووە ،ﺑــەم ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿﻦ ﺑﻨﻜەﯾەﻛﯽ ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻟە ﺷﺎرەدێﯿەﻛەﻣﺎن ﺑﻜەﻧەوە“. ”ﺑەھــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺑﻨﻜەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﮔﺮﻛﻮژێﻨــەوە ،ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛﻤﺎن ﻟە ﺳەرۆﻛﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕە و ﻛﺎرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﯿــﺎرە ﭘێــﻚ ھێﻨﺎوە ﻛە ﺧﯚم ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ دەﻛــەم و ﺑەﻧﺎﭼــﺎری ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﺋﺎﮔﺮﻛەوﺗﻨــەوەدا ،ﺑــە ﮔﻮﻧﯿە و دار ﺋﺎﮔــﺮەﻛﺎن دەﻛﻮژێﻨﯿﻨەوە“ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺷــﺎرەدێﻜە وای ﮔﻮت. ﺳــﺘﺎر ﻗﺎدر ﮔەﻧﺠێﻜــﯽ ﮔﻮﻧﺪی
ھەوراﻣــﺎن، زەردەھﺎڵــﯽ ﺧﯚﺑەﺧﺸــﺎﻧە ﺑەﺷــﺪاری ﻟــە ﻛﻮژاﻧﺪﻧــەوەی ﭼەﻧــﺪ ﺋﺎﮔﺮێﻜﺪا ﻛــﺮدووە ،ﺋەو ﺑە“وﺷــە“ دەڵێ، ”ﭘــﺎر دوو ﺟــﺎر ﺋﺎﮔﺮ ﺑــەر ﺑﻮوە ﺷــﺎﺧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯿﺎرە و ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺷﺎﺧەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ دەﮔﺎﺷــێﺨﺎن و ﺑەڵﺨــە و ﭼەﻧﺪ ﮔﻮﻧﺪی ﺗﺮ ،ﺋﺎﮔﺮەﻛە دوو ﺷــەو ﺑــەردەوام ﺑــﻮو ،ﺋێﻤــە ﭼەﻧﺪ ﮔەﻧﺠێــﻚ ﺑەﺷــﺪارﯾﻤﺎن ﻛﺮد ﻟە ﻛﻮژاﻧﺪﻧەوەﯾﺪا ،ﺑەداﺧەوە ﺑﻨﻜەی ﺋﺎﮔﺮﻛﻮژێﻨەوە ﻧﯿﯿە و ﺋەوە زﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﮔﺮەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ دەﻛﺎت“. زﯾﺎﺗــﺮ دەڵێ” ،ﺳــﺎڵﯽ ﭘێﺸــﻮو ﻣﺎڵێﻜﯽ دراوﺳێﻤﺎن ﺋﺎﮔﺮی ﺗێﺒەر ﺑﻮو ،ﻛﭽێﻜﯿﺎن ﺳــﻮوﺗﺎ و ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻟە دەﺳــﺖ دا ﻛە ﺋەﮔەر ﺑﻨﻜەی ﺋﺎﮔﺮﻛﻮژێﻨــەوە ھەﺑﻮواﯾە ،رەﻧﮓ ﺑﻮو ﺋەو ﻛﺎرەﺳﺎﺗە رووی ﻧەداﯾە“.
دەﻧﮕﯽ ﺗﯚﭘەﻛەی وەﺳﺘﺎ رەﺟەب دێ
وﺷە /رواﻧﺪز- ﻣﻮرﺷﯿﺪ ﺑﺮادۆﺳﺘﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 200ﺗﯚﭘﯽ دەﺳــﺘﻜﺮدی وەﺳــﺘﺎ رەﺟەب ﻟەﻻﯾەن ﺳﻮﭘﺎی ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ﺑﯚ ﻧﺎو ﺧەرەﻧﺪی رواﻧﺪز ﺗﻞ دراﻧەوە ،دوو ﻟەو ﺗﯚﭘﺎﻧە، ﻟەﺳەر دەﺳﺘﯽ ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﺷﺎرۆﻛەﻛە دەرھێﻨﺮان ،ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺗﯚﭘــەﻛﺎن ﻟــە دەروازەی رواﻧﺪزدا ﻧﻤﺎﯾــﺶ ﻛــﺮاوە و ﺑﻮوەﺗــە ﺟێﯽ ﺳەرﻧﺠﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎراﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و ﺑﯿﺎﻧﯽ. ﺑــﺎرزان ﻣﺤەﻣــەد ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزاری ﺳﯚران ،ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺗﯚﭘەﻛەی وەﺳﺘﺎ رەﺟەب رۆڵﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ھەﯾە ﻟە راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎر ﺑــﯚ ﺋەم ﺷــﺎرۆﻛەﯾە و ھەﻣﯿﺸــە ﮔەﺷــﺘﯿﺎران ﺣــەز ﺑە ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ دەﻛەن ،ﻛﺎﺗێﻚ ﮔەﺷــﺘﯿﺎر روو ﻟە ﺳﯚراﻧﯿﺶ دەﻛەن ﺑﯚ ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ ﺗﯚﭘەﻛەی وەﺳﺘﺎ رەﺟەب ،ﺳەرداﻧﯽ ﺷﺎرۆﻛەی رواﻧﺪز دەﻛەن“. وەك ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزاری ﺳــﯚران ﺋﺎﻣﺎژەی دەﻛﺎت ،ﻣێﮋووی ﻣﯿﺮﻧﺸــﯿﻨﯽ ﺳــﯚران و ﺗﯚﭘەﻛەی وەﺳــﺘﺎ رەﺟــەب ﺑەﺷــێﻜﻦ ﻟە ﺳــەرﻣﺎﯾەی رواﻧــﺪز” ،ﺗﯚﭘەﻛــە ﺳەروەرﯾﯿەﻛﯽ ﺑێﻮێﻨەﯾە“. ﻋەﺑﺪوﻟﻮەھﺎب ﺳﻠێﻤﺎن ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷﻮێﻨەواری ﺳــﯚران ،ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛــﺮدەوە ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﻣﯿــﺮ ﻣﺤەﻣەد ﻟە ﻧێــﻮان 1813ﺗﺎ 1836 ﺑــﻮوە ﻓەرﻣﺎﻧڕەوای ﻣﯿﺮﻧﺸــﯿﻨﯽ ﺳﯚران ،ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا ﺑڕﯾﺎر دەدات
ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ ﻣﯿﺮﻧﺸــﯿﻨﯽ ﺳــﯚران ﭘﺘەو و ﺑەھێﺰ ﺑﻜﺎت ،ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎﯾەﻛﯽ ﺑەھێﺰ و ﭘڕﭼەك ،وەﺳﺘﺎ رەﺟەب ﻟە ورﻣێﯽ ﺋێﺮاﻧەوە دێﻨێﺖ و رەواﻧەی ﺑﺎﻛﯚ و ﺋﺎزرﺑﺎﯾﺠﺎﻧــﯽ دەﻛﺎت ﺑﯚ ﻓێﺮﺑﻮوﻧﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺗﯚپ و ﻓﯿﺸــەك و ﭼەﻛﯽ ﻗﻮرس. ”وەﺳــﺘﺎ رەﺟــەب ﭘﺎش ﺳــﺎڵێﻚ ﮔەڕاﯾــەوە رواﻧﺪز ﻛــە ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ ﺋەوﻛﺎﺗﯽ ﻣﯿﺮﻧﺸــﯿﻨﯽ ﺳﯚران ﺑﻮو،
ﻟە ﮔﻮﻧــﺪی ﻛﺎوﻟــﯚﻛﺎن ﻛﺎرﮔەی ﭼەﻛﺴﺎزی داﻣەزراﻧﺪ ،ﺳﺎڵﯽ 1817 وەﺳﺘﺎ رەﺟەب ﺗﻮاﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 200 ﺗﯚﭘﯽ دوو ﻗﯿﻨﺘــﺎڕ و ﭼﻮار ﻗﯿﻨﺘﺎڕ و ﺷــەش ﻗﯿﻨﺘﺎڕ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت“، ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷــﻮێﻨەواری ﺳﯚران وای ﮔﻮت. ﺳــەرﭼﺎوە ﻣێﮋووﯾﯿﯿەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەدەن ﻛە ﻛﺎﺗێﻚ ﺳــﻮﭘﺎی ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1836دا ھێﺮﺷــﯿﺎن ﻛﺮدووەﺗــە ﺳــەر
ﻣﯿﺮﻧﺸــﯿﻨﯽ ﺳﯚران ،ﺳــەرﺟەم ﺗﯚﭘەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻓــڕێ داوەﺗــە ﻧﺎو ﺧەرەﻧﺪی رواﻧﺪزەوە. ﻛﻮێﺴــﺘﺎن ﺋەﺣﻤــەد ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ رواﻧﺪز ،ﺑﯚ ”وﺷە“ دەڵێ” ،ژﻣﺎرەی ﺗﯚﭘەﻛﺎﻧﯽ وەﺳــﺘﺎ رەﺟــەب 222 ﺗﯚپ ﺑﻮون ،ﻛﺎﺗێﻚ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺳــﯚراﻧﯿﺎن ﻣﯿﺮﻧﺸــﯿﻨﯽ ھەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪەوە ،ﺗﯚﭘەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑە ﺗﻠﯚرﻛﺮدﻧــەوە ﺑﯚ ﺧەرەﻧﺪی رواﻧﺪز ﺧﺴﺘە ﺧﻮارەوە“.
وەك ﺋــەو دەڵــێ” ،ﺳــەﯾﺪ ﺗەھﺎ ﺋەﻓەﻧــﺪی ﯾەﻛەﻣﯿــﻦ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ رەواﻧﺪز دوو ﻟە ﺗﯚﭘەﻛﺎﻧﯽ وەﺳــﺘﺎ رەﺟەﺑــﯽ ﻟەﻧــﺎو ﺋــﺎوی ﺧەرەﻧﺪ دەرھێﻨــﺎ ،ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﺗﯚﭘەﻛﺎن ﻟــە رواﻧــﺪز ﭘﺎرێــﺰراوە و ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯿــەت ﺧﺮاوەﺗــە ڕوو، ﺗﯚﭘەﻛــەی ﺗﺮﯾــﺶ ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗەوە ﺑــﯚ ﺑەﻏﺪا ﮔﻮاﺳــﺘﺮاوەﺗەوە و ﻟــە ﺑــەردەم وەزارەﺗﯽ ﺑەرﮔﺮی داﻧﺮاوە“. ﺑەﭘێﯽ ﺳــەرﭼﺎوە ﻣێﮋووﯾﯿﯿەﻛﺎن، ﻣﯿﺮﻧﺸــﯿﻨﯽ ﺳــﯚران ﻟەﻻﯾــەن ﻛﻮردێﻜــەوە ﺑە ﻧــﺎوی ”ﻛەڵﯚس“ داﻣــەزراوە .ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ ﻣﯿﺮ ﻣﺴــﺘەﻓﺎدا ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻣﯿﺮﻧﺸﯿﻨﯽ ﺳــﯚران ﮔەﺷــەی ﻛــﺮدووە. ﻣﯿﺮ ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1813دا دەﺳەﺗﯽ ﻣﯿﺮێﺘﯽ دەداﺗە دەﺳﺖ ﻣﯿﺮ ﻣﺤەﻣەدی ﻛﻮڕی. ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1836دا ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ڕەﺷــﯿﺪ ﭘﺎﺷﺎ، ھێﺰێﻜــﯽ ﮔەورەﯾﺎن ﻧﺎردە ﺳــەر ﻣﯿﺮﻧﺸــﯿﻨﯽ ﺳــﯚران و ﺷەڕێﻜﯽ ﻗــﻮرس ﺑەرﭘﺎ ﺑــﻮوە .دواﺗﺮ ھێﺰی ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﯽ ﺗﻮاﻧــﯽ دەوروﺑــەری ﻣﯿﺮﻧﺸﯿﻨﯿﯽ ﺳﯚران ﺑﮕﺮێ .دواﯾﯽ ﻣﯿــﺮ ﻣﺤەﻣــەد ﺧﯚی ﭼــﻮو ﺑﯚ ﺋەﺳﺘەﻧﺒﻮڵ .ﺳﻮڵﺘﺎن ﻣەﺣﻤﻮودی دووەﻣﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﻣﯿﺮی ﺋﺎزاد ﻛﺮد، ﺑەم ﻟە ﮔەڕاﻧەوەدا ﺑﯚﺳــەﯾەﻛﯿﺎن ﺑــﯚ داﻧــﺎ و ﻣﯿﺮ ﻣﺤەﻣەد ﭘﺎﺷــﺎی ﮔەورەﯾﺎن ﻛﻮﺷــﺖ و ﻣﯿﺮﻧﺸﯿﻨﯽ ﺳﯚراﻧﯿﺎن ھەڵﻮەﺷﺎﻧﺪەوە.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
وﺷە /ھەوﻟێﺮ- ﺋﯿﭭﺎن ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤﺎن ”ﺣەﯾﺎت“ ﺗەﻣەﻧﯽ ﭘێﻨﺞ ﻣﺎﻧﮕﺎن ﺑــﻮو ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑــﺮا ﮔەورەﻛەی ﺧﻮازﺑێﻨــﯽ ﻛﭽــە ﺋﺎﻣﯚزاﻛەی ﻛــﺮد و ﻣﺎڵــﯽ ﻣﺎﻣﯽ ﻟەﺳــەر ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﯿەﻛە رەزاﻣەﻧــﺪ ﺑﻮون ،ﺑە ﻣەرﺟــﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺣەﯾــﺎت وەك ﺑﻨﭙﺸــﻚ ﺑﯚ ﻛﻮڕە ﻣﺎﻣەﻛەی. ﻣﻨﺪاڵﯿــﯽ ﺣەﯾــﺎت وەك ھــەر ﻛﭽێﻜﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻧەﺑــﻮو ،ﻟەﻧﺎو ﺧێﺰاﻧەﻛەﯾــﺪا ﺑــەردەوام ﭘێﯽ ﮔﻮﺗﺮاوە ”دەﺳــﺘﮕﯿﺮاﻧﺖ ھەﯾە، زوو ﮔەورەﺑە“. ﺑــﺮا ﮔەورەﻛــەی ﺣەﯾــﺎت ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﻛﺮد ،ھەﻣﻮوان ﭘەﻟەﯾﺎن ﺑﻮو ﺣەﯾﺎت زوو ﮔەورە ﺑﺒێﺖ ﺑﯚ ھﺎوﺳــەری ﺳــەرواﻧﯽ ﺋﺎﻣــﯚزای ﻛــە 12ﺳــﺎڵ ﻟــەو ﮔەورەﺗﺮ ﺑﻮو. ﺣەﯾــﺎت ﻛــە ﺗــﺎزە ﺳــﯿﻨە و ﺑــﺎی ﺑــەرز دەﺑێــﺖ ،ﺋﯿﺘــﺮ ﺳــەروان ﭘێ ﻟە ﻣﺎڵﯿﺎن ﻧﺎﺑڕێﺖ.
ﺋەو ﺑﺎﺳــﯽ ﻛــﺮد ﻛــە ”زۆر ﺑە ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨﯽ ﺳــەﯾﺮی دەﻛﺮدم، ﻟــە دەرﻓەﺗێﻚ دەﮔەڕا دەﺳــﺘﻢ ﺑﯚ ﺑێﻨێــﺖ ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺑــە داﯾﻜﻤﻢ ﮔــﻮت ،ھﯿــﭻ ﻛﺎرداﻧەوەﯾەﻛﯽ ﻧەﺑــﻮو ،وەﻣەﻛەی ﺋــەوە ﺑﻮو دەﺳﺘﮕﯿﺮاﻧﺘە و ﺣەڵﯽ ﺧﯚﺗە“. ﺣەﯾﺎت ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە زﯾﺮەﻛﯽ ﺧﯚی ﻟە
ﮔەﯾﺸﺘە 16ﺳﺎڵ ،ﺗەﻣەﻧﯽ ﺋﺎﻣﯚزا دەﺳــﺘﮕﯿﺮاﻧەﻛەی 28ﺳﺎڵ ﺑﻮو، وەك رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﭘێﺸﻮوی ﻧێﻮان ھەردوو ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛە ،رێﻮڕەﺳﻤﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی ﺣەﯾﺎت ﺑﯚ ﺳەروان ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮا. ”ﻣﺎڵﯽ ﻣﺎﻣﻢ ﻟە ﮔﻮﻧﺪێﻜﯽ ﺳەرﺑە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮو 16 ،ﺳەر ﺧێﺰان
ﺣەﯾﺎت:
ﻣﺎڵﯽ ﻣﺎﻣــﻢ ﮔﻮﺗﯿــﺎن ﺋێﻤە ﻛﭽﯽ ﺧﻮێﻨﺪەوارﻣﺎن ﻧــﺎوێ ،ژن دەﺑێ ﻟە ﻣﺎڵەوە ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﭘﯿﺎو ﺑﻜﺎت ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە دەﻛﺎت ،ﺑەم ﺑەداﺧە ﺑﯚ ﺋەوﻛﺎﺗەی ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی و ﻟەﺳــەر داوای ﻣﺎڵە ﻣﺎﻣەﻛەی ﻟــە ﺧﻮێﻨــﺪن دەردەﻛﺮێــﺖ، ”ﻣﺎڵﯽ ﻣﺎﻣﻢ ﮔﻮﺗﯿﺎن ﺋێﻤە ﻛﭽﯽ ﺧﻮێﻨﺪەوارﻣﺎن ﻧﺎوێ ،ژن دەﺑێ ﻟە ﻣﺎڵەوە ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﭘﯿﺎو ﺑﻜﺎت ﻧەك ﺑﺒێﺖ ﺑە ﭘﯿﺎوی دەرەوە“. ﺋەوﻛﺎﺗــەی ﺗەﻣەﻧــﯽ ﺣەﯾﺎت
ﭘێﻜەوە ﻟە ﺧﺎﻧﻮوﯾــەك دەژﯾﺎن، ﺋێﻤەش ﭼﻮوﯾﻨە ﻧﺎو ﺋەو ﺧێﺰان و ﺧﺎﻧﻮوەوە“ ﺣەﯾﺎت ﮔﻮﺗﯽ. ﺋەو ﻛﭽــە ﺗﺎزە ﭘێﮕەﯾﺸــﺘﻮوە، ﯾەﻛــەم ﺷــەوی ﺑﻮوﻛێﻨﯿــﯽ ﺧﯚی ﺑە ”ﻧﺎﺧﯚﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺷەوی ژﯾــﺎن“ی دادەﻧێﺖ ،ﺑەو ھﯚﯾەی ﻟەو ﺷەوەدا ﺳــەروان ﺳێ ﺟﺎر ﭼﻮوەﺗە ﻻی ،ﺑــەم ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە
ژﻣﺎرە ) ، (185ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 10 ،
ﻛﭽێﻚ ﻟە ﭘێﻨﺞ ﻣﺎﻧﮕﯿﯿەوە ﺑە ﺷﻮو دەدرێﺖ ﺑﯿﻜﺎت ﺑە ژن” ،ﺳەروان ﺋەوەﻧﺪە ﺗﻮوڕە ﺑﻮو ،ﺑە دار ﭘەﻻﻣﺎری دام، ﺗﺎ دارەﻛەی دەﺳــﺘﯽ ﺷﻜﺎ ﻟێﯽ دام ،ﮔﻮﺗــﯽ ﺗﯚ ژﻧــﯽ و ﻟەﮔەڵ ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺧەوﺗﻮوﯾــﺖ و ﻛﭽێﻨﯿﺖ ﻟە دەﺳﺖ داوە“. وەك ﺣەﯾــﺎت دەﯾﮕێڕێﺘــەوە، ﺳەروان ھەر ﺋەوﻛﺎت ﭘێﯽ دەڵێ ”ﺑە ﭘەﻧﺠە ﻛﻮﻧﺖ دەﻛەم ،ﺋەﮔەر ﻧەﺑﯿﺖ ﺑــە ژن ،ھەر ﺋەﻣﺸــەو دەﺗﻜﻮژم و ﻧﺎﻣﻮوﺳﻢ دەﻛڕﻣەوە“. ﺳــەروان وەك زۆر ﭘﯿــﺎوی ﺗﺮ ﻛە ھﯿــﭻ ﻟە ﭘــەردەی ﻛﭽێﻨﯽ ﻧﺎزاﻧێــﺖ ،ﺑڕﯾﺎری ﺧــﯚی داوە ﻛە دەﺑێﺖ ﺑــە ﭘەﻧﺠە ﭘەردەی ﻛﭽێﻨــﯽ ﺣەﯾﺎت ﻛــﻮن ﺑﻜﺎت، ﺋەو ﻛﺎرە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪارە دەﻛﺎت و ﺑەو ھﯚﯾەوە ﺣەﯾﺎت ﺗﻮوﺷــﯽ ﺧﻮێﻨﺒەرﺑــﻮون دێﺖ” .ھەر ﺋەو ﺷەوە رەواﻧەی ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﯾﺎن ﻛــﺮدم ،ﺳــێ ھەﻓﺘــە ﻟەژێــﺮ ﭼﺎودێﺮی ﭘﺰﯾﺸــﻜﺪا ﻣﺎﻣەوە ،ﻟە ﺗﺮﺳﯽ ﺳەروان ﻧەﻣﻮێﺮا راﺳﺘﯿﯽ ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ﺑڵێﻢ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﮔﻮﺗﯿﺎن وەك زۆر ژﻧﯽ ﺗﺮ ﺑەھﯚی ﺟﻮوﺗﺒﻮوﻧەوە
وای ﻟێ ھﺎﺗﻮوە“. ﺣەﯾﺎت ﻟەﺳــەر ﮔێڕاﻧەوەﻛﺎﻧﯽ ﺑەردەوام دەﺑێﺖ” ،ﻟە ﻣﺎڵﯽ ﻣﺎﻣﻢ ﻧەﻣﺪەزاﻧﯽ ھﺎوﺳەری ﻛﻮڕێﻜﯿﺎﻧﻢ ﯾــﺎن ﺧﺰﻣەﺗﻜﺎرێﻜــﯽ ﺑێﻜەس، ﺋەوەﻧــﺪەی ﺑــە ﭘﺎﻛﻜﺮدﻧەوەی ﮔــەوڕ ﺧەرﯾﻜﯿــﺎن ﻛــﺮدم، ﺗەﻧﺎﻧەت ﺳــەر و ﻗەﭘﯚزی ﻣەڕ و ﻣﺎﻧﮕﺎﻧــﻢ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە رووﺧﺴــﺎری ھﺎوﺳەرەﻛەم دەﺑﯿﻨﯽ“. ژﯾﺎﻧﯽ ﺣەﯾــﺎت ﻟە ﻣﺎڵــە ﻣﺎم و ﻻی ھﺎوﺳــەرە ﻧﺎﭼﺎرﯾﯿەﻛەی، ﭘێﻨﺞ ﺳﺎڵ ﺑەردەوام ﺑﻮو” ،ﺑەرۆژ ﺧﺰﻣەﺗــﻜﺎر ﺑﻮوم و ﺷــەوان ﻟە ﺗﺎرﯾــﻚ و ﻣﺎﻧﺪووﯾەﺗﯿﺪا ھێﺰێﻜﯽ زۆر ﺑــە ﺑﯚﻧــﯽ ھەﻧﺎﺳــەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﺧﯚﺷــەوە ﺑﯚ ﭼەﻧﺪ ﺧﻮﻟەﻛێﻚ ﺧﯚی ﺑەﺳەردا دەدام و دواﺗﺮ ﻟە ﺗەﻧﯿﺸﺘﻤەوە رادەﻛﺸﺎ و ﺑە ﭘﺮﺧە ﭘﺮخ ﺧەوی دەزڕاﻧﺪم“ ،ﺣەﯾﺎت ﺋﺎوا ﺑﺎس ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳــەرێﺘﯽ ﺧﯚی و ﺳەروان دەﻛﺎت. ”رۆژێــﻚ ﻟــە ﮔﻮﻧﺪەﻛەﻣﺎﻧــﺪا ﻗﯿﺎﻣەت ھەﺳــﺘﺎ ،ﺑﺮا و ﺋﺎﻣﯚزا و ﺧﺎڵﯚزاﻛﺎﻧﯽ ﺳەروان ﺑە ﭼەﻛەوە
ﻛﯚ ﺑﻮوﻧەوە و ﺑە ژﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﮔﻮت ھﯿﭻ ﻛــەس ﻟە ﻣــﺎڵ ﻧەﭼێﺘە دەرەوە و ھەﻣﻮوﯾــﺎن ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﯚ ﺷــەڕ ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮدﺑــﻮو دواﺗﺮ ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻢ ﺳــەروان ﻟەﮔەڵ ژﻧێﻜﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛە دەﺳﺘﯽ ﺗێﻜەڵ ﻛﺮدووە و ﺑەﯾەﻛــەوە ﮔﯿﺮاون، ھﺎوﺳــەری ژﻧەﻛە ﺑەﺳەرﯾﺎﻧﺪا ﭼــﻮوە و راﺳــﺘەوﺧﯚ ﺗەﻗــەی ﻟێ ﻛــﺮدوون ،ژﻧەﻛــە ﻛﻮژراوە و ﺳــەرواﻧﯿﺶ ﺑﺮﯾﻨــﺪار ﺑﻮوە“ ﺣەﯾﺎت ﮔﻮﺗﯽ. ﺋــەو رووداوە ﺧەﻣێﻜــﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﺣەﯾﺎت زﯾــﺎد دەﻛﺎت .ﺑەھﯚﯾەوە ﺳەروان ﺑﯚ ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﺧﯚی ﺣەﺷﺎر دەدات و ﻣﺎڵﯽ ﺑﺎوﻛﯿﺸﯽ ﻟە ھەوڵﯽ ﺳــﻮڵﺤﯽ ﻋەﺷﺎﯾەری دەﺑﻦ ﻟەﮔەڵ ﻣﺎڵﯽ ھﺎوﺳــەری ﺋــەو ژﻧــەی دەﺳــﺘﯽ ﻟەﮔەڵ ﺗێﻜەڵ ﻛﺮدﺑﻮو .ﺋەوان ﻟەﺳــەر ﺋــەوە رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻛە ﺳــەروان ﺑﺪرێﺘــە دادﮔﺎ و دوو ﻛﭻ و 10 ھەزار دۆﻻرﯾــﺶ ﺑﺪەن ﺑە ﻣﺎڵﯽ ﭘﯿﺎوەﻛە. ﭘﺎش ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺳەروان ،ﺣەﯾﺎت ﺑﯚ
ﻣﺎڵﯽ ﺑﺎوﻛﯽ دەﮔەڕێﺘەوە ،ﺑەم ﺳەرەڕای ﺋەوەی ھﺎوﺳەرەﻛەی ﻧﺎﭘﺎﻛﯽ ﻟەﮔەڵﺪا ﻛﺮدووە ،ھێﺸﺘﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﻟێــﯽ ﺟﯿﺎ ﺑﺒێﺘەوە ﯾﺎن ھەر ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﻟەﺳەر ﺑﺪات .وەك ﺧــﯚی دەڵێ” ،ﺑﺮاﻛەم ﺷــەش ﻣﻨﺪاڵﯽ ﻟە ﺧﻮﺷــﻜﯽ ﺳــەروان ھەﯾە ،ﺑﺎوﻛــﻢ دەڵێ ﺋێﻤە ژن ﺑە ژﻧﻤﺎن ﻛﺮدووە ،ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﻟەﺑەر ﺗﯚ ژﯾﺎﻧﯽ ﺑﺮاﻛەﺷﺖ ﺗێﻚ ﺑﭽێﺖ“. ﺣەﯾــﺎت ﯾەﻛێﻜە ﻟەو ﺳــەﺗﺎن ﻛﭽــەی ﺑﻮوﻧەﺗــە ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ ﺑێﺪەﺳــەﺗﯽ داوﻧەرﯾﺘﯽ ﻛﯚﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ .ﺋەو وا ھەﺳــﺖ دەﻛﺎت ھﯿﭻ ﻛﺎت ژﯾﺎﻧێﻚ ﺑﯚ ﺧﯚی ﻧەژﯾــﺎوە ،ﺑەڵﻜﻮ دەوروﺑەرەﻛەی وەك ھــەر ﻛەﻟﻮﭘەﻟێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﻣﺎﻣەڵەﯾــﺎن ﭘێــﻮە ﻛــﺮدووە و ﺑەﻛﺎرﯾــﺎن ھێﻨــﺎوە .ﺣەﯾــﺎت ﺑەردەوام ﺑە رەﺷــﺒﯿﻨﯿﯿەﻛﯽ ﭘڕ ﻟە ﺗﺎڵﯿﯿەوە ﺳــەﯾﺮی داھﺎﺗﻮوی ﺧﯚی دەﻛﺎت” ،ﺳــەروان ﭘﺎش ﺗەواوﻛﺮدﻧﯽ ﺣﻮﻛﻤەﻛەی ﺋﺎزاد دەﺑێﺖ ،ﻣﻨﯿﺶ دەﺑێﺖ ﺑﭽﻤەوە ﺑﺎوەﺷﯽ ﭘﯿﺎوێﻜﯽ ﻧﺎﭘﺎك“.
دوو ﺳﺎڵﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵ ھەژﻣﺎر ﻧﺎﻛﺮێﺖ
داﻋﺶ دوو ﺳﺎڵ ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ ھەزاران ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ﺑە ﻓﯿڕۆ دا وﺷە /راﻣﯿﺎر ﺟەواد ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﭘــەروەردەی ﻣﻮوﺳــڵ دوو ﺳــﺎڵﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛە ﻛە ﻟەژێﺮ دەﺳــەﺗﯽ داﻋﺶ ﺑﻮو ھەژﻣﺎر ﻧﺎﻛﺎت ،ﺑەم ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎراﻧﯿــﺶ ﺑــە ﻛەوﺗﻮو داﻧﺎﻧﺮێﻦ. ﻣﺤەﻣــەد ﻋەﻟــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﭘەروەردەی ﻣﻮوﺳڵ، ﺑە“وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﻟە دەﺳﺖ ﭘێﻜﯽ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ،ﻧﺰﯾﻜەی ھــەزار ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕــە ﻛﺮاوﻧەﺗەوە و دەواﻣﯿــﺎن ﺗێــﺪا دەﻛﺮێــﺖ، 650ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕەﯾــﺎن ﻟە ﻻدێ و ﺷﺎرەدێﯽ و ﺷﺎرۆﻛەﻛﺎﻧﻦ“. رووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﺳــەرەڕای ﺑەردەواﻣﯽ ﭘﺮۆﺳەی ﺧﻮێﻨﺪن، ﺑەم ﻛێﺸــە و ﮔﺮﻓﺘﯽ زۆرﻣﺎن ھەﯾە ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن ﻣﻮوﭼەﯾﺎن وەرﻧەﮔﺮﺗﻮوە ﺑەھﯚی ﺋــەوەی دەزﮔــە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎن ﭘێﺪاﭼﻮوﻧــەوە ﺑەﻧــﺎوی ﺋــەو ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــەدا دەﻛــەن ﻛــە ﮔەڕاوﻧەﺗــەوە ﺑــﯚ ﻓەرﻣﺎﻧﮕە و ﺧﻮێﻨﺪﻧﮕەﻛﺎﻧﯿﺎن“. ﻟــە 17ی ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ
ﻛﺮدەوەﮔەﻟــﯽ 2016ەوە ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﻜﺮدﻧــەوەی ﻣﻮوﺳــڵ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻟەﻻﯾــەن ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق دەﺳــﺘﯽ ﭘــێ ﻛــﺮد ،دوای ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﻜﺮدﻧەوەی ﺑەری ﭼەﭘﯽ ﺷﺎری ﻣﻮوﺳڵ ،ﺷــەڕ ﻟە ﺑەری راﺳﺖ ﺑەردەواﻣﯽ ھەﯾە. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﭘەروەردەی ﻣﻮوﺳــڵ دەڵــێ” ،دوو ﺳــﺎڵﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﺳــەردەﻣﯽ داﻋﺶ
ھەژﻣــﺎر ﻧﺎﻛەﯾــﻦ ،ﺑــەم ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎراﻧﯿــﺶ ﺑــە ﻛەوﺗﻮو ھەژﻣﺎر ﻧﺎﻛﺮێﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ھەﻣﺎن ﺋەو ﭘﯚﻻﻧەدا دەﻣێﻨﻨەوە ﻛە ﭘێﺶ داﻋﺶ ﻟێﯽ ﺑﻮون ،واﺗﺎ ﭘﺮۆﺳەﻛە ﻟە ﻛﻮێ ﺟێﻤﺎن ھێﺸﺘﻮوە ﻟەوێ دەﺳﺘﯽ ﭘێ دەﻛەﯾﻨەوە“. ﻋەﻟــﯽ ﻋەﺑــﺪو ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎر ﻟــە ﺑەﺷــﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﺷــﺎری ﻣﻮوﺳــڵ، ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛــﺮدەوە،
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
15
”ﺧﻮێﻨﺪن ﻟە ﺳەردەﻣﯽ داﻋﺶ داﺑەﺷــﯽ دوو ﺟــﯚر ﺑﻮوﺑــﻮو، ﯾەﻛێﻜﯿــﺎن ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﭘێﻨــﺞ ﻛﺘێﺒﯽ داﻋﺶ ﺑﻮو ،ﺋەوەی ﺗﺮﯾﺎن زﻣﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑــﯽ و واﻧەی ﺟﯿﮫﺎد ﺑﻮو“. زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧــﯽ ژێﺮدەﺳــﺘﯽ داﻋــﺶ ﻓێــﺮی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﺑﻮون ،ﺑﯚﯾە ﺋێﺴــﺘە ﭘڕۆژەﯾەﻛﻤــﺎن ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏــﺪا ﻛــﺮدووە
ﺗــﺎ ﺑــە زووﺗﺮﯾــﻦ ﻛﺎت ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾەﻛﯽ دەرووﻧﺰاﻧــﯽ داﺑﻤەزرێﻨێــﺖ و ﻛﯚﻧﺘڕۆڵــﯽ دۆﺧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛە ﺑﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە دوو ھەﻓﺘە ﭘێﺶ ﺋێﺴــﺘە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەك ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﻛەی ﺧﯚی ﻛﻮﺷﺖ ﻛە ﭘﯚﻟﯽ دووی ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯿە ،ﺋەوەش ﯾەﻛێﻜــە ﻟــە دەرﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎﺷــﻤﺎوەی داﻋﺶ و ﭼﺎوەڕاﻧﯽ ﺷﺘﯽ زﯾﺎﺗﺮﯾﺶ دەﻛەﯾﻦ“.
ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎری ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﺑەﺷــﯽ ڕۆژھەﺗــﯽ ﺷــﺎری ﻣﻮوﺳــڵ دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە، ”ﺧﻮێﻨﺪﻛﺎراﻧــﯽ ﭘﯚﻟﯽ ﺷەﺷــﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ و ﺳــێﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی و دواﻧﺰەﯾــﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ،ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﺑﯚ ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﺗﺎی ﺳﺎڵ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻦ ،ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ھەﯾە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻛﺘێﺒﯽ ﻧﯿﯿە و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛەﺷﯽ وێﺮان ﺑﻮوە“. ﺳــﺎﻣﺎن ﺳــﯿﻮەﯾﻠﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﭘــەروەردەی وەزارەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﺎﻧــﯽ ﺋﺎوارە ﻻی ﺋێﻤە ﭘﺮۆﺳەی ﺧﻮێﻨﺪﻧﯿﺎن ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗەواو ﺧﻮێﻨﺪووە و ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯽ ھەﯾە ﻟە ﻧێﻮان ﺋێﻤە و ﭘــەروەردەﻛﺎن و ﭼﺎودێــﺮی ﺑەردەواﻣﯿﺶ ﺑەﺳەر ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎﻧــەوە ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ دەﻛﺮێﺖ“. ﺳﯿﻮەﯾﻠﯽ دەڵێ” ،ھەر ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿەك ﻻی ﺋێﻤە دەرﺑﭽێﺖ و ﺑﮕەڕێﺘەوە ﺷﺎرەﻛەی ﯾﺎن داوای ﮔﻮاﺳﺘﻨەوە ﺑﻜﺎت ﺑﯚ ﺷــﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﺋــﺎوارەﻛﺎن ،ﺋێﻤە ﻧﻮوﺳــﺮاوی ﻓەرﻣﯽ ﺑﯚ دەﻛەﯾﻦ ﻛە ﺧﻮێﻨﺪﻧﯽ
ﺑەﺗەواوی ﺧﻮێﻨﺪووە“. ﺋەﺣﻤەد ﻧﺎزم ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻟە ﻛەﻣﭙﯽ ﻟەﯾﻼن ﺑە دوورﯾﯽ 16ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ ﻟە ﺷﺎری ﻛەرﻛﻮوك ،ﺑﯚ“وﺷە“ی ﮔﻮت” ،دۆﺧــﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎن زۆر ﮔﻮﻧﺠــﺎو ﻧﯿﯿــە ﺑــﯚ ﺧﻮێﻨﺪن، ﺑــەم ﺋێﻤــە ﺑەھﺎوﻛﺎرﯾﯽ UN ﺑەردەواﻣﯿﻤﺎن ﭘێ داوە“. ﺋەو روﻧﻨــﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺧێﺰاﻧێــﻚ دێﺖ ﺑــﯚ ﻛەﻣﭙەﻛە، ﺳــەرەﺗﺎ ﺑﯿــﺮ ﻟــە ﺷــﻮێﻨﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون و ﭘەﯾﺪاﻛﺮدﻧﯽ ﺑﮋێﻮی و ﺋﺎﻣێــﺮی ﮔەرﻣﻜەرەوە و ﻓێﻨﻜەرەوە دەﻛەﻧەوە ،ھەوڵﯽ ﺑەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻻﯾەﻧﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ دەدەن ،ﭘﺮۆﺳــەی ﺧﻮێﻨﺪﻧــﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿــﺎن وەك دواﯾﯿــﻦ ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ھەژﻣﺎر ﻛﺮدووە“. ﻧﺰﯾﻜــەی 320ھــەزار ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯽ ﺋﺎوارە ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻣــﺎدەی 140 دەﺧﻮێﻨــﻦ ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 800ھەزار ﻗﻮﺗﺎﺑﯿــﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﺷﺎری ﻣﻮوﺳڵ ﮔەڕاوﻧەﺗەوە ﺑەر ﺧﻮێﻨﺪن و ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆرﯾﺶ ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎن ﺑەھــﯚی داﻋﺶ و ﺑەردەواﻣﯽ ﺷەڕەوە ،ﻟە ﺧﻮێﻨﺪن ﺑێﺒەش ﺑﻮون.
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
16
ﺳﻠێﻤﺎن ﺋﺎﻟﯿﺨﺎن
ژﻣﺎرە ) ، (185ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 10 ،
ﭘﺎرﺗﯽ دەﺳەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎری دھﯚك وەردەﮔﺮێﺘەوە ﻓەرھﺎد ﺋەﺗﺮووﺷــﯽ ﺋەو ﺋەﻧﺪاﻣــە ﮔەﻧﺠەی ﺧﻮﻟﯽ ﭘێﺸﻮوی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻛە ﺑەھــﯚی ھەڵﻮێﺴــﺘە دﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ دەرﻛﺮد .ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟێﺪوان و ﺑەرﮔﺮﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﺳــەر ﺷﺎﺷــەی ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧەﻛﺎن ،ﺳەرﻧﺠﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ راﻛێﺸﺎ .دواﺟﺎر ﻛﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎن ﻛﺮد ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎری دھﯚك .ﺋــەز ھەروەھﺎ ﻟەو ﺑــﺎوەڕەدام دەﺳﺘڕۆﯾﺸــﺘﻮوﯾﯽ ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﺋەﺗﺮووﺷــﯽ و دەوڵەﻣەﻧﺪی ﻧﺎوﭼەﻛەﯾﺎن ﺑە ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ،ھﯚﻛﺎری ﺷﺎراوە ﺑﻮون ﺑﯚ ﭘێﺪاﻧﯽ ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﭘﯚﺳﺘﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەك ﻛە ﺑە ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﭘﺎرﺗﯽ ﻧﺎو دەﺑﺮێﺖ ،ﺑە ﻛەﺳێﻚ ﻛە ﺗــﺎزە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە رﯾﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑەوە ﻛﺮدووە! ﺑــەم دﯾــﺎرە ﭼﯿﺘــﺮ ﺋەﺗﺮووﺷــﯽ ﺋــەو ﺋەﺳــﺘێﺮە درەوﺷــﺎوەﯾە ﻧﯿﯿــە ﻛــە ﺑەھﯚی ﻛﺎر و ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــەوە ﺳــەرﻧﺠﯽ ﭘﺎرﺗﯽ و ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯿەﻛەی راﺑﻜێﺸــێﺖ .ﺋەوەش ﻟــەوەدا دﯾــﺎر ﺑﻮو ﻛــە ﻣﺎوەﯾــەك ﻟەﻣەوﺑەر ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ دەرﻛــﺮد ﺑــﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ”ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھــﯚك“ .ﺋەوە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻚ ﻟەﻣەوﺑەر ﭘﺎرﺗﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺣﺰﺑﯿــﯽ ﻟە ھەﻣــﻮو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ داﻣەزراﻧﺪ و ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دھﯚﻛﯽ ﻟێ ﺑــەدەر ﻛــﺮد ،ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﭘێﺸــﻮو رۆڵﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﺸــﯽ دەﮔێڕا .ﺑەو ﭘێﯿەی ھەﻣــﻮو داودەزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾە ﺑەدەﺳــﺖ ﭘﺎرﺗﯿﯿــەوەن و ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑەوە ﻧەدەﻛﺮد ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻟێ داﺑﻤەزرێﻨێﺖ. ﺋەز دەڵێﻢ ﺋەو ھەﻧﮕﺎوەی ﭘﺎرﺗﯽ ﺑەﭘێﯽ ﭘﻼﻧێﻚ ﺑﻮوە ﻛــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ﻟێﯽ ﺋەوەﯾە ھەﻧﺎﺳــەﯾەك ﺑە ﺧەڵﻜﯽ ﺋەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾە ﺑــﺪەن ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻛە وادەی ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﻧﺰﯾــﻚ دەﺑێﺘەوە. ﭼﻮﻧﻜە ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺋێﺴﺘە و دوای ﻧﺰﯾﻜەی ﺳێ ﺳﺎڵ ﻟە دەﺳﺘﺒەﻛﺎرﺑﻮوﻧﯽ وەك ﭘﺎرێﺰﮔﺎر ،ھێﺸﺘﺎ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە وەك ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﮔﺎزﻧﺪە و ﮔﻠەﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻛەﻣﺘﺮ ﺑﻜﺎت .ﯾﺎﺧﯚ ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﻛێﺸە ﻛەڵەﻛەﺑﻮوەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺎت .ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەو ﺧەڵﻜە ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﻧﺰﯾﻜەی 10ﺳﺎڵ ﻓێﺮی ﺋەوە ﺑﻮوﺑــﻮون ﻛە ﭘﺎرێﺰﮔﺎر ﺑە ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﻛەﺳــﯽ ﺧﯚی ،ﻛێﺸــە و ﻛﺎروﺑﺎری ﺧەڵﻜﯽ راﯾﯽ دەﻛﺮدن .ھەروەھﺎ ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎ رۆژەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﺑەردەوام ﺑﻮو ﻟەﺳــەر داﺑەﺷــﻜﺮدن و ﭘێﺪاﻧﯽ ﭘﯚﺳﺖ ،ﭘﺎرە و ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯽ ﺑە ﺧەڵﻚ ﻛە زۆر ﺟﺎر ﻟە دەرەوەی دەﺳەﺗەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﺑﻮون. ﺋــەز وەك ﺗﺎﻛێﻜﯽ ﺋــەو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾــە ،دەزاﻧﻢ ﭘﺎرﺗــﯽ ھەﻣﯿﺸــە وﯾﺴــﺘﻮوﯾەﺗﯽ ﻛەﺳــێﻚ دەﺳــەﺗﺪارێﺘﯽ دھﯚك ﺑﻜﺎت ﻛە ﺑەﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﺑەﺧﺸــﯿﻦ و ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﺧەڵﻜەﻛــەی رازی ﺑــﻜﺎت .ھەروەھــﺎ ھەﻣــﻮو ھەوڵێــﻚ ﺑﺪات ﺑﯚ ﺋــەوەی دەﻧﮕﯽ ﻧﺎڕەزاﯾﯽ ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛە ﻧەﺑەزێﻨێﺖ .ﻛەﺳێﻚ ﻛە ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺋەو دەﭬــەرە ﻟەﺑەرﭼﺎو ﺑﮕﺮێﺖ، ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯽ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت ﻟە ﻧێﻮان ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎرە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺪا ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎ و ﻟە رەﻓﺘﺎرﻛﺮدن ﻟەﮔەڵ ﮔﻠەﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧەڵﻜەﻛەدا. ﺑﯚﯾە دەڵێﻢ دەرﻛﺮدﻧﯽ ﺑڕﯾﺎری دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە دھﯚك ﻟەﻻﯾەن ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑەوە ﻟــەم ﻛﺎﺗەدا ،ﻟەﻻﯾەﻛەوە ﺋﺎﻣﺎژەﯾە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻟە ﺷــێﻮەی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺗﺎزە رازی ﻧﯿﯿە .ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸەوە دەﺑێﺘە ھﯚی ﺋەوەی ﺗەواوی دەﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎر ﺑەﺗــﺎڵ ﺑﻜﺮێــﻦ و ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺎﺗﯿﻜــﯽ ﺑﮕﻮازرێﻨــەوە ﺑــﯚ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﭘﺎرﺗﯽ .ﺑەو ﭘێﯿەی ﻟەم ﻧﺎوﭼەﯾەدا دەﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ داﻣەزراوەی ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﺳەرووی ھەﻣﻮو داودەزﮔﺎﻛﺎﻧەوەﯾە.
ﺷەﻣﺎڵ ﺑﯚﻛﺎﻧﯽ
ﺑــە ﺑﺎﺷــﯽ دەزاﻧــﻢ ﺑــە ﻛﻮرﺗــە ﻣێﮋووﯾەك وەك وەﺑﯿﺮھێﻨﺎﻧــەوە ،ﺑﺎﺳــﯽ ﺳــەرھەڵﺪاﻧﯽ ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻌﻮودﯾە و ﺋێﺮان ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1987 ﺗﺎ 2015ﺑﻜەم ،ﻛە ﺟﯿﺎ ﻟە ﺗﺎواﻧﺒﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﯾەﻛﺘﺮ ﺑــە وەھﺎﺑﯿﯿەت و ﺷــﯿﻌﯿﺰم ،دواﺗــﺮ دەﭼﯿﻨە ﻧﺎوﺋﺎﺧﻨﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣڕۆﯾﺎﻧــەوە .ﺑەﭘێﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﻛﺎن ،ﺳﺎڵﯽ 1987ﯾەﻛەم ھەﻧﮕﺎوی ھەﻧﺎردەﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎﯾﺪﯾﺎی ﺷــﯿﻌﯿﺰم ﺑﯚ ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺷﯿﻌەﻛﺎﻧﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﻟە ﺳﻌﻮودﯾەوە ﻟە رێﯽ ﻛﺎرواﻧﯽ ﺣﺎﺟﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﯿەوە دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد ،ﻛە زۆرﺑەﯾﺎن ﺑە ﭘﻼﻧێﻜﯽ داڕێﮋراو ﻟە ﺣەﺟﯽ ﺋەو ﺳﺎڵەدا ﺑە دروﺷﻢ دژی وەھﺎﺑﯿﯿەت و ھێﺮﺷﺒﺮدن ﺑﯚ زﯾﺎرەﺗﯽ ﺋەو ﺷﻮێﻨﺎﻧەی ﮔﻮاﯾە ﺋﯿﻤﺎﻣﯽ ﺷــﯿﻌەﯾﺎن ﺗێﺪا ﻧێﮋراوە ،ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﺳــﺖ ﭘێ ﻛﺮد و زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳــەﺗﺎن ﺣﺎﺟﯽ ﻟەو ھێﺮﺷــەدا ﻛﻮژران و ﺑﺮﯾﻨﺪار ﺑﻮون ،دواﺗﺮ دەرﻛەوت ﻛــﻮژراوەﻛﺎن زۆرﯾﻨەﯾﺎن ﺳــەرﺑە ﺳﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳﺪاران و ﺑەﺳــﯿﺞ و ﺣﺰﺑﻮ ﺑﻮون، ﺋﯿﺘﺮ ﺋەﻣە ﺑﻮو ﺑە ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﺳﺎﻧەی ﺋێﺮان ﻟە ﻓەرﯾﺰەی ﺣەج و ﺗﺎ ﺳــﺎڵﯽ 2015ﻛە دﯾﺴﺎن ﻧﺰﯾﻚ ﺑــە 1300ﻛــﻮژراوی ﻟــﯽ ﻛەوﺗەوە و ﺑەھﯚﯾەوە دەﺳــﺘﺪرێﮋی ﻛﺮاﯾە ﺳەر ﻛﻮﻧﺴﻮڵﯽ ﺳﻌﻮودﯾە ﻟە ﺗﺎران .ﺋﯿﺘﺮ درێﮋەی ﻛێﺸﺎوە. ﻟــە ﻣــﺎوەی ﺋــەم ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵەدا ﺷــەڕی ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚی ﺳﻌﻮودﯾە و ﺋێﺮان ﻟە ﻓەﻟەﺳﺘﯿﻦ و ﻟﺒﻨﺎﻧﺪا ﺑەردەوام ﺑﻮو ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ رﯾﺎز ﻧەﯾﺎﻧﮫێﺸﺖ ﭘﻼﻧﯽ ﺋﺎﺧﻮﻧﺪەﻛﺎن ﻟەو وﺗە ﺳەر
ﺑﮕﺮێﺖ و ﺑە ﭼەﻧﺪان رێﮕەی ﺟﯿﺎواز ﭘێﺸــﯿﺎن ﺑە ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ ﺷــﯿﻌەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻋەرەﺑﺴﺘﺎن ﮔﺮت و ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ ﯾﺎﺳــﺮ ﻋەرەﻓﺎﺗﯿﺶ ﻟــە ﻓەڵەﺳــﺘﯿﻦ ،ﺳــﻌﻮودﯾە ﺳﯿﺎﺳــەﺗێﻜﯽ ﻧەرﻣەﺑڕی ﮔﺮﺗە ﺑەر ﺗﺎ ﺳﺎڵﯽ 2011ﻛە ﺷەڕی ﻧﺎوﺧﯚی ﺳﻮورﯾﺎ دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد ،ﺳﻌﻮودﯾە ﭘێﯽ وا ﻧەﺑﻮو ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﭘﻼﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﺮان ﻟە ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻣەﻧەوە دەﮔﺎﺗەوە ﺳﻌﻮودﯾە، دواﺗﺮ ﺗێﮕەﯾﺸــﺖ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪاﻧﯽ ﺑەﻟێﺸــﺎوی ﺣﻮوﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻣەن ﺑە ﭼەك و ﺗەﻗەﻣەﻧﯽ و ﭘﺎرە ﻟەﻻﯾەن ﺋێﺮاﻧــەوە ،ﺧەرﯾﻜە دەﺑێﺖ ﺑە ﺳەرﺋێﺸــە ﺑﯚی ،ﺑﯚﯾە ﺷــەڕی راﺳﺘەوﺧﯚی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ و ﻟــە ﺣﻮوﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دا و ﺑــﯚ ﭼﺎوﺗﺮﺳﺎﻧﯽ ﺷــﯿﻌەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﺶ ،ﺷێﺦ ﺑﺎﻗﺮ ﻧﻤﺮی ﻟە ﺳێﺪارە دا. ﺑەم ﻟــە دوای دەﺳــﺖ ﺑەﺳــەرداﮔﺮﺗﻨﯽ ﭼەﻧﺪ ﺗﯚڕێﻜﯽ ﺳــﯿﺨﻮڕی ﺋێﺮان ﻟە ﺳﻌﻮودﯾە، دەرﻛــەوت ﻟە ڕێﮕــەی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ھەڵەی ﺑﺎراك ﺋﯚﺑﺎﻣﺎوە ،ﺑﺮﯾﻨەﻛە ﻟە ﺑەﻏﺪاوە ﺗەﺷەﻧەی ﻛــﺮدووە و ﺳــﻮورﯾﺎ و ﯾەﻣەن و ﻋێــﺮاق ﻟە دەﺳﺖ ﺋێﺮاﻧﺪان ،ﻟێﺮەوە ﺳﻌﻮودﯾە ﭘێﺸﻨﯿﺎزی ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺑەرەﯾەﻛــﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﻛــﺮد و ﺑە ﺳــەرداﻧﯽ ﻓەرﻣﯽ و ﺑەﺧﺸــﯿﻨﯽ ﭘڕۆژەی ﺋﺎﺑﻮوری ﺑە وﺗﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەی ﻛەﻧﺪاوی ﻋەرەﺑﯽ ،ﺗﻮاﻧﯽ ﺑە ﺳــەرەﺗﺎی ﺑﯿﺮۆﻛەﻛﺎﻧﯽ ڕا ﺑﮕﺎت و ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮ ﻟە ھەﻣﻮو ﺋەﻣﺎﻧە ،ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﻮو ﻟەم ﺑەرەﯾەدا ﻛە دەﺗﻮاﻧێ
ژﯾﭭﺎن ﺧﯚراﻧﯽ
ﺋەﭬﯿﻨﭭﺎن ھەﻣﯿﺸــە ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚی ﺧﻮێﻦ و ﺷــەﻛﺮەی ھەﯾە ،ﻟەﮔەڵ دﯾﺘﻨــﯽ ھەر ژﻧێﻚ ﭘﺎڵەﭘەﺳﺘﯚی ﺧﻮێﻨﯽ زﯾﺎد دەﺑێ ،ﭼﻮﻧﻜە وێﻨەی ﻣەﻋﺸــﻮوﻗﯽ ﺟﺎوﯾﺪاﻧﯽ دێﺘە ﻛەﻟــەی ،ﺋەو ﻣەﻋﺸﻮوﻗﯽ ﻟە ﺧەڵﻜﺪا دەﺑﯿﻨێﺖ و ﻟە ﺧﻮێﻨﯿﺪا دەﮔەڕێ .وەك ﺑڵێﯽ ﺑﯚ ﺑﺮﯾﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺷــەﻛﺮەی ھەس ،داﯾﻤــە ﺑﺮﯾﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗــەڕن ،ﭼﺎك ﻧﺎﺑﻦ و ﭼﺎ ﻧﺎﺑﻨەوە .ﺷــﯿﻌﺮ ﺑﯚ ﺋەﭬﯿﻨﺪار وەك ﻻﯾﻼﯾە و ﻻوەﻧﺪﻧــەوە و دڵﻨەواﯾــﯽ و دەردەدڵ واﯾە، ﺋەرێ ﻗەت ﻟە ﺧﯚﺗﺖ ﭘﺮﺳﯿﻮە ھەﺳﺘﯿﺎرﺑﻮون و ﺋەﭬﯿﻨﺪاﺑﻮون چ ﺑﻮوﻣەﻟەرزەﯾەك دەﺧﻮڵﻘێﻨێ؟ ھﯿــﭻ ﺟــﺎر داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ﺑــەدەم ﻧﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗەﻧﯿﺎﯾﯿــەوە ﺑﯿﺮ ﻟە وەھﺎ ﭘﺮﺳــێﻚ ﺑﻜەﯾﺘەوە؟ ﺷەﭘﯚﻟﯽ ﻓﺮﻣێﺴﻜﯽ ﺋەوﯾﻨﺪارﯾﺖ ،ﻗەت ڕۆژێﻚ ﻟە ڕۆژان دەﺳــﺘﯽ ﮔﺮﺗﻮوی ﺑــە ﭼﯿﻠﻜەدارێﻚ ﻟــە ﻛەﻧــﺎری دەرﯾﺎی ﻋﯿﺸــﻘﺪا ﺷــﯿﻌﺮێﻚ، ﻟەﺗە دێڕێــﻚ ،وﺷــەﯾەﻛﯽ ﺋەﭬﯿﻨﺪاراﻧەت ﭘێ ﺑﻨﻮوﺳــێﺖ؟ ﻗەت ﺑەدەم ﺳــﻮﺧﻤە ﺑە ﺗەﻧﺎف ھەڵﻮاﺳﯿﻨﺪا ،دێڕێﻚ ﺷــﯿﻌﺮت ﺑە ﮔﯚراﻧﯿﯿەوە ﭼڕﯾﻮە؟ ﺋەرێ ڕۆژی ﺋﺎوھﺎ ھەﺑﻮوە ﻗﺎپ ﺑﺸﯚﯾﺖ و ﺟﻞ ﺑﺸــﯚی و ﺑەدەم ﻣﺎڵ ﮔﺴﻜﺪاﻧەوە ھەر ﯾەك دێڕە ﺷــﯿﻌﺮ ﺑﭽڕی ،ھەﺳﺖ ﺑەوە ﺑﻜەی چ ﺗەﻟﯿﺴــﻤێﻜﯽ ﺗێﺪاﯾە ﺋەم دێــڕە ،ﺑﯚ ھێﻨﺪە ﭘﺎﺗەی دەﻛەﯾﺘــەوە؟ ڕۆژێ ﻟە ڕۆژان ﻣﯿﻨﺎﻛﯽ ﻋەﻟﯽ ﺷــەرﯾﻌەﺗﯽ ﺑﯿﺮت ﻛﺮدووەﺗەوە داﯾﻜﺖ ﭘێﺖ ﺑڵێ” :ﻋﺎﺷــﻘﺒﻮون ﺷەوێﻜە و ﭘەﺷﯿﻤﺎﻧﯽ ھەزار ﺷەو“ ،ﺑەم ﺗﯚ ھەزار ﺷەوە ﭘەﺷﯿﻤﺎﻧﯽ ﻛە ﺑﯚﭼﯽ ﺷەوێﻚ ﻋﺎﺷﻖ ﻧەﺑﻮوی! ﻟە ﻛﺘێﺒﯽ )ﺑﺮﯾﻨــەﻛﺎن ﮔﯚراﻧﯿﻤﺎن ﭘێ دەڵێﻦ(، ﻏەﻣﮕﯿﻦ ﺑﯚڵــﯽ ﭘﯿﺎوێﻜە زوو ﺑە زوو ﺋێﺸــﯽ ﺑﺮﯾﻨــﯽ دڵﯽ و ﭘﺸﻮوﺳــﻮاری ڕێﮕەی دووری ڕێﺒﻮارﯾﯽ ﺧــﯚی ﺑە ﺧﻮێﻨەر ﺋﺎﺷــﻨﺎ دەﻛﺎت، ﻛەﻓﻮﻛﻮڵﯽ دڵﯽ وﺷەﻛﺎﻧﯽ ﻏەﻣﮕﯿﻦ وا ﻟە دڵﯽ ﻋﺎﺷــﻖ دەﻛﺎت ﺑﺨﻮرﭘێﻨێ ،ﭼــﺎوی ﺑﺒﺎرێﻨێ، زاری ﺑﻨﺎڵێﻨێ .ھەﺳــﺘﯿﺎرﺑﻮون و ﺋەﭬﯿﻨﺪاﺑﻮون ﺑﻮوﻣەﻟەرزەﯾــەك دەﺧﻮڵﻘێﻨێ ،ھﯿﭻ ﺋﻮﻣێﺪێﻚ ﺑە ژﯾﺎن ﻧەﻣێﻨێ .ﺧﯚﻧﻮوﺳــﯿﻨەوە ﺑڕﮔەﯾەﻛە ﻟە ھﻮﻧەری ﻧﻮوﺳــﯿﻦ ،ﻏەﻣﮕﯿﻦ ﺑە زﯾﺘﯽ ﻟە ھەر دەﻗە ﺷــﯿﻌﺮێﻜﯽ ﻧﺎو ﺋەم ﻛﺘێﺒــە ،ﺧەرﯾﻜﯽ ﺧﯚﻧﻮوﺳﯿﻨەوە و ﭼﺎوﺷﺎرﻛێﯿە ﻟەﮔەڵ ﺧﻮێﻨەر، زوو زوو ﺧﯚی ﻟێ دەﺷﺎرێﺘەوە .ﺳەرەدﯾﻘﺎﻧێﯽ ﺷــﺎﻋﯿﺮان ،ﺗەﻧێ ﻧەﺧﺸــﺎﻧﺪﻧﯽ ﻻﭘەڕە ﻧﯿﯿە، ﺑەڵﻜﻮ ڕەﻧﮕﻜﺮدﻧﯽ ﺗﺎﺑﻠﯚی ژﯾﺎﻧە ،ﺋﯿﺘﺮ ﺳــەﻟﯿﻘە و دەﺳــﺖ و ﻓڵﭽەی ھەر ﺷﺎﻋﯿﺮێﻚ ،ﻓﯿﮕەری ﺟﯿﺎواز دەﺋﺎﻓﺮێﻨﻦ ،دەژﯾێﻨﻦ ،دەﻣﺮێﻨﻦ. ﻟە ﻻﭘەڕە )(6 – 5دا دەﻧﻮوﺳــێﺖ) :ﺑﺎ ﻛەﺳﯿﺶ
ﺳﻌﻮودﯾە و ﺋێﺮان ﻟە ﻛێﺸەی ﻣەزەوی ﺑﯚ ﻧﺎﺗﯚی ﻋەرەﺑﯽ ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﺋێــﺮان ﺑە ﭼەﻧﺪان ﻓﺎﻛﺘەری ﺳــەرەﻛﯽ ﻛە ﻟێﺮەدا ﺑﯚ ﺑﺎﺳــﻜﺮدن ﻧﺎﺑێﺖ ،ﺑﺨﺎﺗە ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەوە. ﺋەوەﺷﻤﺎن ﺑﯿﺮ ﻧەﭼێﺖ ،ﺳﯿﺎﺳەﺗە ﻧﺎڕووﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﺑﺎﻣﺎ دﯾﺴﺎن ﻟە داﻧﯿﺸﺘﻨەﻛﺎﻧﯽ )ﻛەﻣﭙﺪەﯾﭭﯿﺪ( دا ﻛە ﺑە ﺋﺎﺷــﻜﺮا وەك ھەڕەﺷــە ڕای ﮔەﯾﺎﻧﺪ: ﻧﺎﺗــﯚی ﻋەرەﺑــﯽ ﺳــەر ﻧﺎﮔﺮێــﺖ و ﻧﺎﺑێﺖ ﺳــەر ﺑﮕﺮێﺖ .ﺑــەم وا دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﺑــە ھﺎﺗﻨە ﺳــەرﻛﺎری دۆﻧﺎڵﺪ ﺗﺮەﻣﭗ ﻟە ﻣﺎوەی 100رۆژ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻓەرﻣﯿﺪا ،ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﺷﻜﯽ ﺳــﭙﯽ وەرﭼەرﺧﺎﻧێﻜــﯽ ﺗەواوی ﺑەﺳــەردا ھﺎﺗــﻮوە و ﯾەﻛــەم ﺑەزاﻧﺪﻧــﯽ ھێڵﯽ ﺳــﻮور ﻟێﺪاﻧﯽ ﺑﺎرەﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎ ﺑﻮو ﻛە ﻟە ﺑﻨەڕەﺗــﺪا ﺑﻨﻜەی ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾــﯽ ﻓەﯾﻠەﻗﯽ ﻗﻮدﺳــﯽ ﺋێﺮان ﺑﻮو ﺑﯚ داڕﺷــﺘﻨﯽ ﭘﻼﻧەﻛﺎن. دواﺗﺮ ھەڕەﺷە ڕاﺳﺘەوﺧﯚﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮەﻣﭗ ﺑﯚ ﺳەر ﺋێﺮان ﺑە ھەﻣﻮو ﺷێﻮەﯾەك ﺑﻮو ﺑە ھﯚی ﺋەوەی ﻟە ﻣﺎوەی ﺋــەو 100رۆژەدا ،ﺋێﺮان ﻟە ﭼەﻧﺪان ﺑﻨﻜەی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻓەرﻣــﯽ دﻧﯿﺎوە ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﻮارەﻛﺎﻧــﺪا ﺑە ﭘﺎڵﻨەڕ و ھﺎرﯾﻜﺎری ﺳــەرەﻛﯽ ﺗﯿﺮۆر ﻧﺎو دەﺑەن ﻛە ﻟە ﻣﺎوەی 39ﺳــﺎڵﺪا ھﯿﭻ وﺗێﻚ داﻧﯽ ﺑەوەدا ﻧەﻧﺎوە. ﺋێﺴﺘە وا دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻟە ڕێﮕەی ﺷﺎزادە ﺑﻦ ﺳەﻟﻤﺎﻧﯽ ﺳــﻌﻮودﯾەوە ،ھەڕەﺷــە ﻟە ﺋێﺮان دەﻛﺮێﺖ و ﺗﺎران ﻟە وەﻣﺪا ﻛە ﻧﺎزاﻧﺮێ ھەڕەﺷــەﯾە ﯾﺎن ﭘﺎڕاﻧەوە ،ﻟە ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن ﺳﻜﺎ دژی ﺳﻌﻮودﯾە ﺗﯚﻣﺎر دەﻛﺎت .ﺑەم ﺋەوەی ﮔﺮﯾﻨﮕە
ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧــﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﻋەرەﺑﯽ و ﭘﺎﻛﺴــﺘﺎن ﺑە ﺳــەرھەڵﺪاﻧﯽ ﺋﺎژاوەﻛﺎﻧــﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﺋێﺮان ﻟەﻻﯾەن ھێــﺰە ﺋﺎزادﯾﺨﻮازەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەﻟﻮوﭼەوە ﻛە ﯾەك ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﺑەر ﭘێﺸــﺒﯿﻨﯿﻢ ﻛﺮدﺑﻮو ھﯚﻛﺎرێﻜــﯽ ﻧﻮێﯽ ﻟــە ﭘﺸــﺘە و ﺋێﺮاﻧﯽ ﺑەرەو ﭘەﻟەﻗﺎژە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎن ڕاﻛێﺸــﺎوە ،ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﯿﺸــﺪا ﺳﯿﺎﺳەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮەﻣﭗ وەك ﮔﻮﺷﺎر و ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزی ﺋﺎﺑﻮوری ﺑﯚ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﺎﻧﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﺋێﺮان وەك رووﺳــﯿﺎ و ﻛﯚرﯾﺎی ﺑﺎﻛﻮر و ﺑﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﭼﯿــﻦ ،ﺋەو ﺑەڵێﻨﺎﻧــەن ﻛە ﺗﺮەﻣﭗ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﺗێﯿﺪا ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﺑێﺖ . ﺑــە ﺳــەرداﻧە ﻓەرﻣﯿﯿــە ﭼﺎوەڕواﻧﻜﺮاوەﻛەی ﺗﺮەﻣﭗ ﺑﯚ ﺳــﻌﻮودﯾە وەك ﯾەﻛەم ﮔەﺷــﺖ ﺑﯚ دەرەوەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ،ﺗﺮەﻣــﭗ ﺑە واژووﻛﺮدﻧﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﭼەﻧﺪ ﺳەت ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻری ﻟە ﺑﻮاری ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﭼەﻛﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو و ﺗەﻛﻨەﻟﯚﺟﯿﺎی ﺳەرﺑﺎزی ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳﻌﻮودﯾە ﻟە ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘﯽ وﺗﺎﻧــﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﺑــﯚ ”ﻧﺎﺗﯚ“ﯾەﻛــﯽ ﻋەرەﺑﯽ دەﭼێﺘــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــەوە ،دوای ﻟێﺪاﻧــﯽ ﮔﻮرزی ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﻟە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرﺑە ﺋێﺮان ﻟە ﯾەﻣەن و ﺳﻮورﯾﺎ ،ﺋێﺮان ﻟەﻧﺎو زەﻟﻜﺎوی ﺋﺎﯾﺪﯾﺎی ﺧﯚﯾﺪا ﻧﻮﻗﻤﯽ ﺋﺎژاوە و ﺷەڕی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻟەﻻﯾەن ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻛﻮرد و ﻋەرەب و ﺑەﻟﻮوچ و ﺋــﺎزەری دەﺑێﺘەوە ،ﺑەوەﯾﺶ داﺑەﺷــﺒﻮوﻧﯽ ﺋێﺮان و دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻧﺎﺗــﯚی ﻋەرەﺑﯽ دوو ﻻﭘەڕەی ﺑەرﭼﺎو دەﺑﻦ ﺗﺎ ﺳﺎڵﯽ . 2022
ﺋﺎزارەﻛﺎن ﺷﯿﻌﺮﻣﺎن ﭘێ دەﻧﻮوﺳﻦ
ﻟە دوای ﻣﺮدﻧﻢ ،ﺑﺎﺳﯽ ژﯾﺎﻧﯽ زﯾﻨﺪووم ﻧەﻛﺎت( ﻟەم دوو ﻟەﺗە ﺷﯿﻌﺮەدا ،ﺑە ڕووﻧﯽ دەردەﻛەوێﺖ ﻟەﺗــﯽ دووەم ﻟە ڕووی ڕﺳﺘەﺳــﺎزﯾﯿەوە ﯾﺎن ڕووﻧﺘﺮ ﺑڵێﻢ ڕێﺰﻣﺎﻧﯿﯿەوە ﻟەﻧﮕە ،ﭼﻮن وﺷەی )زﯾﻨﺪووم( ﺑﯚ دەﻣﯽ ﺋێﺴﺘەﯾە ،دەﻛﺮا ﻧﻮوﺳﯿﺒﺎی )زﯾﻨــﺪوو ﺑﻮوﻧــﻢ( ﻛﺎری ﭼﺎوﮔﯽ ﺑــﻮون ﻟەﺑﯚ )دوور( و )ڕاﺑﺮدوو( ﺑەﻛﺎر دێﺖ ،ﺋﯿﻨﺠﺎ ﺗێﭙەڕ ﺑێ ﯾﺎن ﺗێﻨەﭘەڕ. ﻟە دەﻗﯽ )ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻏەﻣﮕﯿﻦ(دا ﻟە ڕووﭘەﻟﯽ 53دەﻧﭭﯿﺴــێﺖ) :ﺣــەزم دەﻛﺮد ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﺘﻢ ﺑﻢ!( ﯾﺎﻧﯽ ﭼﯚن ﺗێﻨەﮔەﯾﺸــﺘﻢ؟ واز ﻟەم ﻟەﺗە ﺷﯿﻌﺮە دێﻨﻢ ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺋەوەی ھەڵەی ﺗﺎﯾﭙە، ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺷــﺎﻋﯿﺮ ﻣﺎﻓﯿەﺗﯽ ﺋەﮔەر واش ﺑڵێﺖ. ﺑــەم ﻟە ھەﻣﺎن ﺗێﻜﺴــﺘﺪا ،ژ ﻻﭘــەڕە 57دا ﺋێﮋێﺖ) :ﻣﻦ ﺑﯿــﺮی ﺋەو ﺑﺎوەﺷــە ﮔەرﻣﺎﻧەت دەﻛەم( وەك ﺑڵێﯽ ﯾﺎرەﻛەی ﯾﺎن دڵﺨﻮازەﻛەی ﭼەﻧﺪان ﺑﺎوەﺷﯽ ھەﺑێﺖ ،ﯾﺎن ﭼەﻧﺪ ﺋﺎﻣێﺰێﻜﯽ ھەﺑێ! وﺷــەی )ﮔەرﻣﺎﻧەت( ھەڵەﯾە ،ﺑﺎوەﺷە )ﮔەرﻣەﻛﺎﻧﺖ( دروﺳﺘە ،واﺗەی ﭘﺎﺗەﻛﺮدﻧەوەی ﭼەﻧﺪ ﺋﺎﻣێﺰ ﺗێﻮەرھێﻨﺎﻧێﻚ دەﮔەﯾەﻧێﺖ. ھەر ﻟە ھەﻣﺎن ﺷــﯿﻌﺮ و ھەﻣﺎن ﻻﭘەڕە ﺷﺎﻋﯿﺮ دەﻧﻮوﺳــێﺖ) :ﻣﻦ ﺑﯿﺮی ﺋەو ﭘﺎڵﺘﯚﯾە ﺳﭙﯿﯿەت دەﻛەم( ﻟــە ﻟەﺗێﻜﯽ ژێﺮی ﺋەم ﻟەﺗە دﯾﺴــﺎن دەﻧﻮوﺳــێﺖ) :ﻛە ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﺑﯚﻧﯽ ﭘﺎڵﺘﯚﯾە ڕەﺷــەﻛەی ﻣﻨﯽ ﻟێ دێــﺖ( ﭘﺎﺗەﻛﺮدﻧەوەی وﺷــەی )ﭘﺎڵﺘــﯚ( ﺋــەوە دەﺳــەﻟﻤێﻨێﺖ ﻛە ﺷــﺎﻋﯿﺮ دڵﻨﯿﺎﯾە ﻟەوەی وﺷــەﻛە دروﺳﺘە ﻛە ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ،ﺑــەم ﺑە ﭼﻮوﻧﮕــەی ﺑەﻧﺪە )ﭘﺎڵﺘــﯚ( دروﺳــﺘە ،ﺑێﺠﮕە ﻟەوەی ﺳــەﯾﺮی ﻓەرھەﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ )ھەﻧﺒﺎﻧەﺑﯚرﯾﻨــە ،ﺑﺎﺷــﻮور، ﻛﺎﻧﯽ ،ڕێﮋﮔە ،ﺷﺎﺳــﻮار ،ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ھەرﻣﺎن، وﺷــەﻧﺎﻣە ،ﮔﻮڵﭽﻨﯿﻨەوە(م ﻛﺮد ،ﻟە ھﯿﭽﯿﺎﻧﺪا وﺷــەی )ﭘﺎڵﺘﯚ(م ﻧەدۆزﯾﯿەوە .ﺑﯚ ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ ﻗﺴەﻛەم دەﺗﻮاﻧﻦ ﺳەﯾﺮی ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﻣەھﺎﺑﺎد ﺑﻜەن ،ﻟە ﻻﭘەڕە 122ی ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﻣەھﺎﺑﺎددا وﺷــەی )ﭘﺎڵﺘﯚ -ﭘﺎڵﺘﺎو( ھﺎﺗــﻮوە ،ھەروەھﺎ ﻟە ﻓەرھەﻧﮕﯽ ﺧﺎڵﯿﺸــﺪا ،ﻟە ﻻﭘەڕە 65وﺷــەی )ﭘﺎڵﺘﺎو -ﭘﺎڵﺘﯚ( ھﺎﺗﻮوە .ﻟە ھەﻧﺒﺎﻧەﺷﺪا ژ ﻻﭘەڕە 101دا وﺷەی )ﭘﺎڵﺘﯚ -ﭘﺎڵﺘﺎو( ﺑﻮوﻧﯽ ھەس. ﻟە ﺗێﻜﺴــﺘﯽ )ﻛﺎﻓﺘﺮﯾــﺎی ﺳــﻮور(دا ﻻﭘەڕە 75ﭼﻮار ﺟﺎر وﺷــەی )ﭼﯿﺮۆﻛـ(ــــﯽ ﺑەﻛﺎر ﺑــﺮدووە ،ھﺎوﻛﺎت ﺗێﻜﺴــﺘێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺸــﯽ ﻟە ڕووﭘەﻟﯽ 115دا ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ )ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ڕەش( ـــە ،ﺑەﺗەواوی ﺑﯿﺮ و ﺑڕواﻣەوە د ﺑێﮋم ھەرﭼﯽ ﺑﻨﻮوس و ﺷــﺎﻋﯿﺮ و ﻗەڵەم ﺑە دەﺳــﺘﯽ ﻛﻮرد ھەﯾە ،ﺋەﮔەر ﻧﻮوﺳﯿﺒێﺘﯽ )ﭼﯿﺮۆك( ﺑە ﭘﯿﺘﯽ )ر(
ی ﺳــﻮوك ﯾﺎن ﻻواز ،ھەڵەﯾە ،ﺋەﮔەر ﺑﯿﺎﻧەوێ ﺑە ﭘﺎﺳﺎوی )ﺧﯚﺷﮫﺎﺗﻨە ﺳــەرزار( ﯾﺎن )ﺋﺎﺳﺎن ﮔﯚﻛﺮدن( ﺧﯚﯾــﺎن دەرﺑﺎز ﺑﻜــەن ،ھەوڵێﻜﯽ ﻧەزۆﻛــە ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە زۆرێﻚ ﻟە ﻧﻮوﺳــەراﻧﯽ ﻛﻮردی ﺑﯿﺮﯾﺎن ﻟەم وﺷــەﯾە ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە، وﺷــەی )ﭼﯿڕۆك( دروﺳــﺘە ،ﺑە ڕێــﯽ ﻗەڵەو )ڕ( ،ﻛــە ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە ﻟە )ﺋﺎوەڵﻨﺎو +ﭘﺎﺷــﮕﺮی ۆك( واﺗە وﺷــەﻛە )ﭼﯿڕ +ۆك( دروﺳﺖ ﺑﻮوە، ڕووداوەﯾﻠــێ دەﮔﺮێﺘە ﺋﺎﻣێﺰ ،ھەﻣﯿﺸــە ﭼڕ ﯾﺎن ﭼﯿڕن .وﺷــەﻛﺎﻧﯽ )ﺣەﻣەدۆك ،ﻧﺎرﻧﺠﯚك، ﺗﺮﺳــﻨﯚك ،ﺧﺎﭘﯿﻨﯚك ،ﻟەرزۆك( ﺑەھەﻣﺎن ﺷێﻮە ﭘێﻚ دێﻦ) ،ﻧﺎو +ﭘﺎﺷــﮕﺮی ۆك( ﯾﺎن )ﺋﺎوەڵﻨﺎو + ﭘﺎﺷﮕﺮی ۆك( ،ﺟﮕە ﻟەوەش ﭘﺎﺷﮕﺮی )ۆك( ﺑﯚ ﺑﭽﻮوﻛﻜﺮدﻧەوەﯾە ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە) :ﺣەﻣەدۆك( ﻟە )ﻧﺎو +ﭘﺎﺷﮕﺮ( دروﺳﺖ ﺑﻮوە. دەﯾﺎن ﺟﺎر ﻟە ﺑﺎوەﻟێﯽ ﺧﯚم ژﻧەوﺗﻮوﻣە ،ﺑﺎوﻛﯽ داﯾﻜــﻢ ،ﻓەرﻣﻮوﯾەﺗــﯽ” :ﺑﺎوﻛﻢ ﯾــﺎن داﯾﻜﻢ ﺑﺎﻧﮕﯿﺎن دەﻛﺮدم )ﻛﻮڕم ﺣەﻣەدۆك( “.ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻧێــﻮی )ﻣﺤەﻣەد(ـــە .ﺟﮕە ﻟــەوەش ﺑﯚ ڕق ﺑەﻛﺎر دەﺑﺮێ ،ﺗﺎوێ ﺑە ﻛەﺳێﻚ دەڵێﯽ) :ﻛﻮڕە ﺋﺎزادۆك ،ﭘﺎرەﻛەم ﺑﯚ ﺑێﻨــەوە (.دواﺟﺎر ﺑﯚﻣﺎن دەردەﻛەوێ )ﭼﯿڕۆك( دروﺳﺘە ،ﻧەك )ﭼﯿﺮۆك( ﭼﻮﻧﻜە ﻣﯿﻨﺎك ﻟە ﺳــەرەوە ﺋﺎﻣــﺎژەم ﭘێ ﻛﺮد، ڕووداوەﯾﻠێ دەﮔﺮێﺘە ﺋﺎﻣێﺰ ،ھەﻣﯿﺸە ﭼڕ ﯾﺎن ﭼﯿڕن. ﺋەﻧــﺪازە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟــە دووﺑﺎرەﺑﻮوﻧــەوەی ﺑەراوردی ﻧێﻮان ﺷﺎﻋﯿﺮ و دڵﺪارەﻛەی ،ﻣﻦ ،ﺗﯚ، ﻣﻦ ،ﺗﯚ دەﮔﺮێﺘەوە ،ﻟە ﺧﯚﺷــﯽ و ﻧﺎﺧﯚﺷﯿﺪا، ﻟە ﺧﯚﺷــﺒەﺧﺘﯽ و ﺑەدﺑەﺧﺘﯿﺪا .ﺑﯚ وێﻨە ﻧﺎﻟﯽ دەﻓەرﻣــێ) :ﻟە ﻛﻦ ﺗﯚ ﺧــﺎر و ﺧەس ﮔﻮڵﺰارە ﺑێ ﻣﻦ ،ﻟــەﻻی ﻣﻦ ،ﺧەرﻣەﻧﯽ ﮔﻮڵ ﺧﺎرە ﺑێ ﺗﯚ( ﺗﺎ ﭘﺎﯾﺎﻧێﯽ ﺷﯿﻌﺮەﻛە .ﻟە دەﻗﯽ )دەﺳﺘەﻛﺎﻧﻢ ﺑە ﺋﺎﮔﺮی ﺟەﺳﺘەت ﺑﺸﯚ(ی ﺷﺎﻋﯿﺮدا ،ھەﻣﺎن ﺋەﻧﺪازە ﺑەرﭼﺎو دەﻛەوێﺖ ،ﺑەﺗﻮاﻧﺎﯾﺎﻧە ﭘێﺸﺎﻧﯽ داوە) :ﻣﻦ ،ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﭼﻠﻮﭼﻮار ﻧﮫﯚﻣﯽ ،ﻟە ﺑﻨﯽ ﺑﺎﺑﻮوﺟەﻛەت دەدەم ،ﺗﯚ ،ﭘەڵە ھەورەﻛﺎن ﺑﯚ وﺷﻜەﺳﺎڵﯽ ﺗەﻣەﻧﻢ ،ڕاو ﺑﻜە ل .79ﻟە ھەﻣﺎن داھێﻨﺎﻧﺪا ،ﺑﯚﯾە ﺋێــﮋم داھێﻨﺎن ،ﭼﻮﻧﻜە زﻣﺎﻧﯽ
ﺷــﯿﻌﺮی ﭘﺎﺑەﻧﺪە ﺑە وﺷەوە ،وﺷە ﻛەرەﺳﺘەی ﺳەرەﻛﯿﯽ ﺷﯿﻌﺮە ،ﺷــﺎﻋﯿﺮ ھەوڵ دەدات ﺋەو وﺷــﺎﻧە ﻟە واﺗە ﻓەرھەﻧﮕﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن داﺑﻤﺎڵێﺖ، ﺑەﭘێﯽ ﺧەﯾﺎڵﯽ ﺧﯚی ﻟــە ﻧﺎو دەﻗەﻛەدا واﺗﺎی ﻧﻮێﯿﺎن ﺑﯚ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت ،ﺑە ھەﻣﺎن ﺷــێﻮە ﺋەو ﺑﻮارە ﺑﯚ ﺧﻮێﻨەرﯾﺶ دەڕەﺧﺴــێﻨێﺖ ﻛە ﺧەﯾﺎڵﯽ ﺧﯚی ﺑﺨﺎﺗــە ﻛﺎر و واﺗەی ﻧﻮێﯿﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت. ﻛەواﺗــە ﺑﻨﻮوس ﯾﺎن ﺷــﺎﻋﯿﺮ وﺷــەی ﻧﻮێ دروﺳــﺖ ﻧــﺎﻛﺎت ،ﺑەڵﻜــﻮ واﺗەی ﻧــﻮێ ﺑﯚ وﺷــە دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ،ﺑەﭘێﯽ ﺋەو وﺷەی دەﻗەﻛەی ﺗێﺪا ﺑەﻛﺎر دێﻨێﺖ ،ژﺑەر ھەﻧﺪێ ﻟە داھێﻨﺎﻧەﻛەدا ،ﻟە ھەﻣــﺎن دەﻗﺪا ،ﺑﯚﻧﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﺮﯾﯽ ﺳﻮھﺮاب دەﻛﺮێﺖ ،ﻛەم ﻛەس ھەﯾە ﺋەم دێڕەی ﺳﻮھﺮاﺑﯽ ﻧە ﺧﻮێﻨﺪﺑێﺘەوە) :داﯾﻜﻢ ھێﻨﺪە ﻣﯿﮫﺮەﺑﺎن ﺑﻮو ،ﮔﻮڵﯽ ﻧێﻮ ﻓەرﺷەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﺋﺎو دەدا (.ﻏەﻣﮕﯿﻦ دەڵــێ” :ﺗﯚ ﮔﻮڵەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻛﺮاﺳەﻛەﺗﻢ ﺑﯚ ﺋﺎو ﺑﺪە! ل.“79 ﻟە دەﻗﯽ ﺟەھەﻧەﻣێﻜﯽ ﺑﭽﻮوﻛﺪا ،ﺷﺎﻋﯿﺮ ﺳێ ڕﺳــﺘە و ﻧﯿﻮی ﻟە ﭘﺘﯽ دەرﭼــﻮوە ،ﺋەواﻧﯿﺶ: )ﭘﯿﺎوەﻛﺎن وەك ﺋەو ﻣﺮﯾﺸــﻜﺎﻧەن ،ﻛە ﻟەﺳەر ھێﻠﻜەی ﻗەﻟەڕەﺷــەﻛﺎن ﮔڕﻛەوﺗﻮون ل(122 ﺑێﮕﻮﻣﺎن )ﮔڕﻛەوﺗﻮون( ھەڵەﯾە و )ﻛڕ ﻛەوﺗﻮون( دروﺳﺘە) .ﺟەھەﻧﻨەﻣێﻚ ﺧﯚی ﻟە ﻣﻨﺪا ﺧﯚی ﺗﺎ ڕەش دەژﻣێــﺮت ل (124ﺑێﮕﻮﻣﺎن دەژﻣێﺮێﺖ دروﺳــﺘە) .ﺗﺎزە دەﺑێﺖ ﺟەھەﻧﻨەﻣێﻜﯽ ڕەش ﻟــە دڵﻤﺪا ھەڵﮕﺮﺗــﻮوە ل (126ڕاﺳــﺘەﻛەی )ﺗــﺎزە دەﺑێﺖ ﺟەھەﻧەﻣێﻜــﯽ ڕەش ﻟە دڵﻤﺪا ھەڵﺒﮕﺮم(. ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﻏەﻣﮕﯿــﻦ )زﻣﺎﻧــﯽ ﺷــﯿﻌﺮ(ی ﻧەﺧﺎﺳــﻤەی ﺑە ﺧﯚی ھەﯾە ،ﺑــەم ﺗەرزەی ﻟەﮔەڵ ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯽ ،ﺋﺎﺷــﻨﺎﯾﯽ ﺑﺮﯾﻨﯽ ﺗەڕ و ﺑﯚڵــە ﺗﺮێ و ﺋــﺎزاری ژن و دژە ﻧێﺮﺳــﺎﻻری دەﺧﻮێﻨﯿﻨەوە. ﺑﺮﯾﻨــەﻛﺎن ﮔﯚراﻧﯿﻤﺎن ﭘــێ دەڵێﻦ ،ﻏەﻣﮕﯿﻦ ﺑﯚڵﯽ ،ﯾەﻛەم ﭼــﺎپ ) (2017ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﺎرۆ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ.
ﻟــە ﻛﺘێﺒﯽ )ﺑﺮﯾﻨەﻛﺎن ﮔﯚراﻧﯿﻤــﺎن ﭘێ دەڵێﻦ(، ﻏەﻣﮕﯿﻦ ﺑﯚڵﯽ ﭘﯿﺎوێﻜە زوو ﺑە زوو ﺋێﺸﯽ ﺑﺮﯾﻨﯽ دڵﯽ و ﭘﺸﻮوﺳــﻮاری ڕێﮕەی دووری ڕێﺒﻮارﯾﯽ ﺧﯚی ﺑە ﺧﻮێﻨەر ﺋﺎﺷﻨﺎ دەﻛﺎت
وﺗﺎر ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
ﻟە رۆژاﻧﯽ راﺑﺮدوودا ﻛﯚدﯾﻤﺎﻧەﻛەی ﺳەح رەﺷﯿﺪ ﻟەﮔەڵ ﻣﺎم ﺟەﻻﻟﺪا ﭼﺎپ و ﺑو ﻛﺮاﯾەوە و ﯾەﻛێﻚ ﺑﻮو ﻟەو ﻛﺘێﺒﺎﻧەی ﻟــە ﻣﺎوەی ﺣەوت رۆژدا ،ﭘێﻨﺞ ھــەزار و 300داﻧەی ﻟێ ﻓﺮۆﺷــﺮا و ﺑﻮو ﺑــە ﻛﺘێﺒێﻜﯽ ﭘڕﺧﻮێﻨەر ﻟە ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﯾﺪا. دﯾﻤﺎﻧە ﻟەﮔەڵ ﺳــەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﮔﺮﻧــﮓ و ﺑەرﭼــﺎوی وەك ﻣــﺎم، ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ھەر دەﺑﻮو ﺑــەو ﺟﯚرە ﺑﺨﻮێﻨﺮﯾﺘــەوە و ﺑﺒێﺘــە ﺟێــﯽ ﺑﺎﺳــﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑەم ﺋەوەی ﺑﯚ ﻣﻦ ﮔﺮﻧﮕە ﻟێﺮەدا ﺑﯿڵێﻢ ﺋەوەﯾە ،ﺋەم ﻛﺘێﺒە ﺑەﺷــێﻜە ﻟەو ﻣێﮋووەی ﻣــﺎم ﺗێﯿﺪا ﻛﺎرەﻛﺘەرێﻚ ﺑــﻮوە ،ھەﻣﻮو راﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻟەم ﻛﺘێﺒەدا ﻟﻪ رواﻧﮕەی ﻣﺎم ﺧﯚﯾەوە راﺳــﺘﻦ ﻧەك ﺋەواﻧﯽ ﺗــﺮ ،ﭼﻮﻧﻜە ﮔێڕاﻧــەوەی ﻣێﮋوو ھﯿــﭻ ﻛﺎت ھەﻣﻮو راﺳﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻧﯿﯿە ،راﺳﺘﯽ ھەﻣﯿﺸە ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻛﯚﻣەڵێﻜﯽ زۆرﺗــﺮی ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﻛﺘێﺐ ﺑەدەﺳــﺘﻤﺎن دەﮔﺎت ﻧەك ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ﻛﺘێﺒێﻚ ،ﻣﺎم ﺟــەﻻل ﺋەوەی ﭘێ راﺳﺘە ﮔﻮﺗﻮێﺘﯽ ،ﺑەم ﻣەرج ﻧﯿﯿە ﺋەﻣە ﺑﯚ ھەﻣﺎن وەك ﯾەﻛڕاﺳﺖ ﺑێ. ﺑﺰووﺗﻨەوەی رزﮔﺎرﯾﺨﻮازی ﻛﻮرد ﻟە ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ﺳــەدەی راﺑﺮدوو ﻛە دروﺳﺖ دەﺑێ ،وێڕای ﺋەوەی دەﺑێﺘە دﯾﻨەﻣﯚی ھەڵﺴــﺎﻧەوەی وﺟــﻮدی ﻣﺮۆﭬﯽ ﻛــﻮردی و ﻟەم ﭼﺮﻛەﺳﺎﺗەوە ﻛﻮرد وەك ﻧەﺗەوەﯾەك دەﺳــﺖ دەداﺗە ﺧەﺑﺎت ﺑە دوای ﻣﺎﻓﺪا ،ﺑــەم ﺋەم ﺷﯚڕﺷــەﯾﺶ وەك زۆر ﺷﯚڕﺷــﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردی،
ﺷﯚڕﺷــێﻜە ﭘڕ ﻟــە ﺗەﻧﮕﻮﭼەڵەﻣە و ﺑــەرز و ﻧﺰﻣــﯽ .ﺷﯚڕﺷــﯽ ﺋەﯾﻠــﻮول ﻛە ﻟە ﺳــەرەﺗﺎوە ﺑڕێﻚ ﻟە ﺧﻮێﻨــﺪەوارەﻛﺎن ﺑەھﺎوﻛﺎری ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆر ﻟە ﻋەﺷﯿﺮەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد دەﺳــﺘﯽ ﭘێ دەﻛەن ،دواﺗﺮ دەﺑێﺖ ﺑە ﺷﯚڕﺷــێﻚ ﻟە ﻣێﮋووی ﻛﻮرددا ﻧﻤﻮوﻧەی ﻧﺎﺑێ .ﺋەم ﺷﯚڕﺷە ﯾەﻛەم ﺷــﯚڕش دەﺑێ ﻛە ﻛﻮرد ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا ﺑە ﺗێﻜڕا ﺗێﯿﺪا ﺑەﺷﺪار ﯾﺎن ﻻﯾەﻧﮕﺮ دەﺑﻦ. ھەر ﻟێﺮەوە رۆڵﯽ ﺧﻮێﻨﺪەوارەﻛﺎن ﭼەﻧــﺪە رۆڵێﻜــﯽ ﮔﺮﻧــﮓ و ﺑە ﺑەھﺎﯾە ﺗێﯿــﺪا ،دواﺟــﺎر ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ واﻗﯿﻌﺒﯿﻨﯿﯿﺎﻧــەوە ﺋەم رۆڵــە دەﮔﯚڕێﺖ ﺑــﯚ رۆڵﯽ ﺧﺮاپ و دووﺑەرەﻛــﯽ و ﻣﻠﻤﻼﻧــێ .ﻣﺎم ﺟەﻻل ﻟە ﺳەرەﺗﺎی دﯾﻤﺎﻧەﻛەﯾەوە ﺗﺎ ﻛﯚﺗــﺎی ،ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەدات ﻛــە ﺑەھــﯚی ھەڵە ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻦ ﻟــە واﻗﯿﻌــﯽ ﺋەوﺳــﺎی ﻛﯚﻣەڵﯽ ﻛﻮردﯾﯿەوە ،ﺧﻮێﻨﺪەوارەﻛﺎن ﭘێﯿﺎن واﯾە دەﺑــێ ﺧﯚﯾــﺎن راﺑەراﯾەﺗﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛــە ﺑﻜەن ،ﺑەم واﻗﯿﻊ ﺋەوەﯾــە ﻛە رۆڵﯽ ھێﺰ و ﻛەﺳــە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن رۆڵﯽ ﺳەرەﻛﯽ دەﺑێ ﻟە ﺷﯚڕﺷــﺪا ،ﺑﯚﯾە ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺑﺮاﯾــﻢ ﺋەﺣﻤــەد و ھەﻧــﺪێ ﻟەو ﺧﻮێﻨﺪەواراﻧەی ﭼﻮاردەوری ﺋەو، ﺋەم رۆڵە ﺑە ﺧﺮاپ دەﺑﯿﻨﻦ و ھەوڵﯽ ﭘەراوێﺰﺧﺴﺘﻨﯽ رۆڵﯽ ﻋەﺷﯿﺮەت و ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﻋەﺷﯿﺮەﺗەﻛﺎن دەدەن. ﺑﯚﯾە ﻟــەو رواﻧﮕــەوە ،ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﻛەس ﻛــە ﻟە ﺑەراﻣﺒــەر ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ دەﺑﯿﻨﻨەوە )ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺑﺎرزاﻧﯽ(ـە ﻛە
رووﺳﯿﺎ ﺧﯚی دەﻧﻮێﻨێ ،ﮔﺮاﻣێﮏ ﻟە ﮐێﺸــﯽ ﺗﺎران ﻟە ﻣﻠﻤﻼﻧەی رﯾﺎزدا ﮔــﺮان ﻧﺎﮐﺎﺗــەوە .ﺋەواﻧە ھەﻣﻮوی ﻧﯿﺸﺎﻧەن ﺑﯚ زەردﺑﻮون و دەرﺑﻮوﻧﯽ ﺑﺮﯾﻨــﯽ ﮐﻮردی ﻟە ﺧەوﻧﯽ ﺑەدﯾﮫێﻨﺎﻧــﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚدا ھەرﭼەﻧﺪە ﮐﻮردەﮐە ﺑﯚ ﺧﯚی وەک دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﺑەرەواژی رێﮋەن )ﺗﯿﺎر( ﻟێ دەﺧﻮڕێ. ﮐﺎراﯾەﮐﯽ ﺗﺮ ﻟە زەردﺑﻮوﻧﯽ ﺑﺮﯾﻨە ﮐﻮردﯾﯿەﮐەدا ،ھﺎروﺷــێﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺳــەرﮐﯚﻣﺎری ﺗﻮرﮐﯿﺎﯾــە ﻟــە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻧﺎوەﮐﯽ و دەرەﮐﯿﺪا، ﻧەﺧەﺳەﻻ ﻟە ﭘﺎزدەی ﺗەﻣﻮوزی ﭘﺎرەوە ،ﮐە ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚی ﮐﺮچ و ﮐﺎڵــﯽ ھەوڵــﯽ ھەڵﮕێڕاﻧەوەی ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ دەﺳــەﺗەﮐەی ﮐﺮد ﺑــە ﺑﯿﺎﻧــﻮوی ﺑﮋارﮐﺮدﻧﯽ ھەرﭼﯽ ﮐﯚﺳــﭗ و ﻧﺎوﺑڕەﯾەﮐﯽ ﭘێﺶ ھەڵﮑﺸــﺎﻧﯽ ﺧﯚی ھەﺑﻮو ﺑــە ﭘەﯾــﮋەی دەﺳــەﺗێﮑﯽ دﯾﮑﺘﺎﺗﯚرﯾﺪا .ﻟە ﺷﺎزدەی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻧﯿﺴــﺎﻧﯽ ﺑﯚرﯾﺸــﺪا ﻟــە ﺑﺎری ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﻮە ﺋەردۆﮔﺎن رێﯽ ﺗەواو ﺑــﯚ ﺗەﺧﺖ ﺑــﻮو ﭘــﺎش ﺋەوەی ﻟــە راوەرﮔﺮﺗﻨێﮑــﯽ ﮔﺸــﺘﯿﺪا زۆرﯾﻨەی وت دەﻧﮕﯽ ﺑە دەﺳﺖ ﭘێﺪا ھێﻨﺎﻧــەوە )ﺗەﻋﺪﯾﻼت(ی دەﺳﺘﻮوری دا وێڕای ﺋەوەی ﻟە ﭘﺎرەوە و ﻟە ﺑــﺎری ﮐﺮدەوەﯾﯿﻮە رێﯽ ﺑــﯚ ﺧﯚی ﺧــﯚش ﮐﺮدﺑﻮو ﺑە ﮔﺮﺗﻨﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 45ھەزار و ﮐﺎرﺑەدەرﮐﺮدﻧــﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 125 ھەزاری ﺗــﺮی ﻧﺎﺣــەزدا .ﻟەﻧﺎو ﺋەواﻧەدا ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﺴــﮕە و دادوەر و رۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس ﻣﺸــەن ،ﮐە ﺋەوەی ﭘﺎﺷﯿﻨﯿﺎن، واﺗــە ﮔﺮﺗﻨــﯽ رۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس ﺑەزاﻧﺪﻧــﯽ ھێڵــﯽ ﺳــﻮورە ﻟە
ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ دێﻤﻮﮐﺮاﺳﯿﺪا و ﺑە ﮐﻮرﺗﯽ دەﺷێ ﺑڵێﯿﻦ ﺗﻮرﮐﯿﺎ ﻟەو ﭘێﻨﺎﺳە ﭼەواﺷــەﯾەی ﺑە ﻧﺎوی دێﻤﻮﮐﺮاﺳﯿﻮە ﺳﺎڵەﯾﻠﯽ ﺳﺎڵە ﻟە رۆﺋﺎوای وەرﮔﺮﺗﺒﻮو ،ﮐەﻣێﮑﯽ ﺑﯚ ﻣﺎوەﺗەوە .ﺋێﺴــﺘﺎ ،ﻟە ﻣﻠﻤﻼﻧەی ﺳﻮورﯾﺎدا ،ﺋەﻣەرﯾﮑﺎ ﭘێﭽەواﻧەی وﯾﺴﺘﯽ ﺗﻮرﮐﯿﺎ ﻣﺎﻣەڵەی دۆﺳﺖ ﻟەﮔەڵ ﻻﯾەﻧﯽ ﮐﻮردﯾﺪا دەﮐﺎت، ﮐە ﺋەوﯾﺶ زﯾﺎﺗﺮ ﺑە دەﺳﺖ ﭘﺎرﺗﯽ ﮐﺮێﮑﺎران و ﭘﺎﺷﮕﺮەﮐﺎﻧﯿﻮەﯾە. ﺳەرﮐﯚﻣﺎری ﺗﻮرﮐﯿﺎ ﭘﺎش ﺋەوەی ﻟە ﺳــﺎڵەﯾﻠﯽ ﭘێﺸــﯿﻨﺪا ﮔەﻟێﮏ ﮐﺮژﯾﯽ ﺑــﯚ ﯾەﮐەﺗﯿــﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﻧﺎﯾــەوە ،ﮐە ﺋــەو ﯾەﮐەﺗﯿﯿە ﻟە
ﻧﺎﺗﯚوە دێــﺖ ،ﺋەوﯾــﺶ ﺑەرەو ﻟێﮋی ﻣﻞ ﺑﻨــێ .وەک دەﺑﯿﻨﯿﻦ، ﺋەردۆﮔﺎن ﺧەرﯾﮑﯽ دەﺳﺘەوارە )ﺳەﻓﻘە(ی ﮐڕﯾﻨﯽ ﭼەﮐە ﻟەﮔەڵ رووﺳﯿﺎ و ھەر ﻟەﮔەڵ رووﺳﯿﺎﺷﺪا ﺗەﺑﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﺋﺎورﺑڕ و داﮐﺸــﺎﻧﺪﻧﯽ ﮐﺮژی ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑــە ﻓﺮەﻗﯚڵﯽ ﻟەﮔەڵ ﺋێﺮاﻧﺪا دەﺑﺎت ﺑەڕێﻮە .ﺋەو ﺟﺎﻣﺒﺎزﯾﯿــەی ،ﺗﻮرﮐﯿﺎ ﻟە ﻧێﻮان رووﺳــﯿﺎ و ﺋەﻣەرﯾﮑﺎدا دەﯾﮑﺎت، ﺑە ﺋەﮔەری زۆرەوە ﻟەدەﺳﺘﺪاﻧﯽ ھەردوو ﻻی ﻟــێ دەﮐەوێﺘەوە، ﺋــەوەش ﺑــﯚ ﺧــﯚی ﻟەﭘــﯽ ﺗﺮازووەﮐە ﺑﯚ ﺑەدﯾﮫﺎﺗﻨﯽ ﺧەوﻧە ﮐﻮردﯾﯿەﮐــەی ﻟەﻣــەڕ ﺧﯚﻣﺎن
ھەرێﻤﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮور رەﻧﮕە ﺗﺎﮐە ﺷــﻮێﻨێﮏ و ﺗﺎﮐە ﻣێﮋووێﮏ ﺑێﺖ ﻟە ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎدا ھﯿﭻ داﭼﻮوﻧــەوە )ﻣﺮاﺟەﻋە( ﯾەﮐــﯽ ﺑە ﺧﯚﯾــﺪا ﻧەﺑێ ،ﮐە ﺋەوەش ﻟەواﻧەﯾە زﯾﺎﺗﺮ ﺑەرەو رێﯽ ﻧەھﺎﺗەﮐــەی رێﺒەدێﯿﯽ ﺑﮑﺎت ﻧەک ھﺎﺗەﮐەی ﻣﺎوەی دوای ﺷــەڕی دووەﻣﯽ دﻧﯿﺎ ﺑــە دواوە ،دەﺳــﺘەﺑەری رێﮋﯾﻤﯽ ﺋەو وﺗە ﺑﻮو ﻟە ﺋﺎﺳﺖ ﮐێﺸــەی ﮐﻮردﯾــﺪا ،ﻻﻧﮑەی ﻣﺎﻓەﯾﻠﯽ ﻣﺮۆڤ ،ﮐە ﺋەوەروﭘﺎﯾە، ﺑﯚ ﮐﻮرد و دۆزەﮐەی ﮐەڕ و ﮐﻮێﺮ ﺑﻮوﺑﻮو ،ﺋﯿﺘــﺮ وردە وردە وا ﺋەو دەﺳﺘەﺑەرﯾﯿە دەدۆڕێ و رەﻧﮕە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﯿە ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەﮐەﺷﯽ ،ﮐە ھەر ﻟــەو ﮐەرﺗەﯾە و ﻟە ﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ
ﺑــە ﺋەﺳــﭙﺎﯾﯽ ﻻر دەﮐﺎﺗەوە .ﻟە ﺑﺎﺷﻮورە ﺑﻮﭼﮑەڵەی ﺧﯚﯾﺸﻤﺎﻧﺪا ھەﻟﻮﻣەرج ﻓﺮەﺗﺮ ﻟە ھەر ﺷﻮێﻨێﮏ ﮔەﯾﯿﻮە و ﺑەدﯾﮫﺎﺗﻨــﯽ دەوڵەﺗە ﮐﻮردﯾﯿەﮐە وەک دەڵێﻦ ﺋﺤﻤێﮑﯽ ﻣﺎوە ،ﺋــەوەی ﺗەﻧﯿﺎ ﮐێﺸــەﯾە ﻟە ﭘێﺸــﯿﺪا ﺑﺎری ﻧﺎوﺧﯚﯾە ،ﮐە ﻟە ھەﻣــﻮو ﻻوە ﺑــەرەو داڕزان رۆﯾﯿﻮە .ﻧە داودەزﮔﺎی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻧــە راﭘەڕاﻧــﺪن ﻧــە ﻟﻮوﺗﮑەی
ﺳــەرۆﮐﺎﯾەﺗﯽ ،ھﯿﭽــﯽ ﻟــە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﻧەﻣــﺎوە وێڕای ﺑﺎرە ﺋﺎﺑــﻮوری و ﮐﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿە ﺷــڕەﮐەی ،ﮐــە ﺑﺨﻮێﻨەوەی وﺗﺎر ﺑﺎﺷــﺘﺮی ﻟە ﻣﻦ ﺋﺎﮔﺎ ﻟێﯿە. ھەرﭼەﻧــﺪە ﭼﺘێﮏ ﻧەﻣــﺎوە ﻟە ﻋێﺮاﻗــﺪا ﻧــﺎوی ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺑێ ﺗﺎوەﮐﻮ ﮐﻮرد ﻟێﯽ ﺑﭙﺮﯾﻨﮕێﺘەوە، ﺑەم ﭼﺘێﮑﯿﺶ ﻧﯿﯿە ،ﮐە ﺑەﻏﺪا ﻟە ﺋﺎﺳﺖ ﮐێﺸەی ﮐﻮردﯾﺪا ﺑﺎﮐﯽ ھەﺑێ ﯾــﺎن ﻟێﯽ ﺑﺴــڵەﻣێﺘەوە. ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵێﮑە ﺑــەردەوام ﮔﻮێﻤﺎن ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳەﯾﻠﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ دەﺑێﺘــەوە ﺗﯿﺰ و ﮔﺎڵﺘەی ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ھەڕەﺷــەی ﺟﻮداﺑﻮوﻧەوەی ﮐﻮردﺳﺘﺎن دەﮐەن. ﺟﺎران ﻟە ﮐﺘێﺒەﯾﻠــﯽ ﻣێﮋوودا، ﻧەﺧﻮازە ﺋەواﻧەی ﺑە ﺑەراﻣەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﻮە ﻟە دۆزی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن دەدوان ،دەﯾﺎﻧﻮﺗەوە »ﺑەڵــێ ﺋــەوە ھــەر ھﯚﮐە و ﻟەﻣﭙــەری دەرەﮐﯽ ﺑــﻮون ،ﮐە ﺑﻮوﺑﻮوﻧە ﭘێﺸﮕﺮی ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﺋەﮔﯿﻨــﺎ ﮐﻮردەﮐــە ﺧﯚی ھﯿــﭻ ﮐێﻢ و ﮐﺎﺳــﯿﯿەﮐﯽ ﻧەﺑــﻮو« ،ﺋەوەش ﭘێﭽەواﻧەﮐەی راﺳــﺖ دەرﭼﻮو. ﻣﺮدﯾﻦ ھێﻨﺪە ﺧەم ﻟە داﮔﯿﺮﮐەر و ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰم و ﺳﺎﯾﮑﺲ ﭘﯿﮑﯚ و ﺳﯿﭭەر و ﻟﯚزان و ﺷەڕی ﭼﻠﺪێﺮان ﺑﺨﯚﯾﻦ ،ﮐە دەرﮐەوت ﮔﺸﺘﯽ ﻣﮋ و ﺑﻮوڵێڵــە و دوﻣﺎن و ﺗەﻣەﻟﻮول ﺑﻮون ﺋێﻤە ﺧﯚﻣﺎن ﮐﺮدﺑﻮوﻣﺎن ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻜە و ﺑﻨﺎﺷﺘﯽ ﺳەرزار ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺷﺎردﻧەوەی ﺑێ زاﺧﯿﺪا .ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1991ەوە ﺗــﺎ ﺋــەم دواﯾﺎﻧەش، وﺗﺎری ﺧﺎﭘﯿﻨﯚﮐــﯽ ﻧﺎوەﺧﯚﯾﯽ، ھەر ﺋەوەی دەﯾﺠﺎوﯾﯿەوە ،ﮔﻮاﯾە ھﺎﺗﻮوەﺗە ﺳــەر وﺗێﮑﯽ وێﺮان
و ﻟە ﺳــﺎﺟﯽ ﻋەﻟﯿﯿەوە دەﺳﺘﯽ ﺑــە ﺋﺎوەداﻧﮑﺮﻧــەوە و ھەڵﻨﺎﻧﯽ ﺑﻨﺎﺧەی ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﮐﺮدووە. ﺋەﻣەﺷــﯿﺎن ھەر وا ﻧەﺑﻮو ،ﺑﮕﺮە ﭘێﭽەواﻧە دژەﮐەی راﺳــﺖ ﺑﻮو. ﻟــە 91دا ﺑەرەی ﮐﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ھﺎﺗە ﺳــەر ﺑﻨﺎﺧەﯾەﮐﯽ ﭘﯚﯾﻦ، ﮐە ﻟە دەوڵەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗەوە ﺑﯚی ﻣﺎﺑــﻮوەوە .ﻟە ھەﻣــﻮو ﺑﻮارێﮑﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﺪا :ﭘەروەراﻧﺪن، ﺧﻮێﻨــﺪن ،دروﺳــﺘﯽ ،دادﮔە، ﺷــﺎرەواﻧﯽ ،ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ، ﯾﺎﺳﺎ و ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﮐﺮدەوەﮐێڵﯽ و ﺑەﺧێﻮﮐﺮدﻧــﯽ ﻣــﺎت، ﺑﻨﺎﺧەﯾەﮐــﯽ ھەراو و ﮐﺸــﺘەک ﻟە ھەﻣﻮو رووێﮑــەوە ،ھەزاران ﺑﮕﺮە دەﯾــﺎن ھەزار ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯽ و ﭘﺴﭙﯚڕی دەﯾﺎﻧﺒﺮد ﺑەڕێﻮە ،ھەﻣﻮو ﻟە ھەﻣــﻮوی ،ﻟە ﺳــﯿﺮی ھەﺗﺎ ﭘﯿﻮازی ،دەﺳەﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ھەڵــﯽ وەﺷــﺎﻧﺪەوە و ﺑەڕێــﯽ ﮐﺮدە ﻣﺎڵەوە .ﻟــە ﺟێﯽ ﮐﺎدری ﺷﺎرﺳﺘﺎن و ﺧﻮێﻨﺪەواردا ،ﻧەزان و دﻧﯿﺎﻧەدﯾﺘەی ﮐﺮد ﺑە ﺟێﮕﺮەوە ﺗــﺎ رادەی ﺋﺎوڕووﭼﻮون .دەﯾﺎن ﭘﻠەی ﺑەرزی ﺳــﻮﭘﺎﯾﯽ ﻧەک ھەر ﺑە ھﯿﭻ وەرزﯾــﻦ و ﭘەروەرﯾﻦ و ﺧﻮێﻨﺪﻧێﮑﺪا راﻧەﺑﻮورﯾﻮن ،ﺑﮕﺮە ھەر ﻧﺎزاﻧــﻦ ﻧﺎوی ﺧﯚﯾﺸــﯿﺎن ﺑﻨﻮوﺳﻦ ﯾﺎن ﺋﯿﻤﺰای وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﻣﻮوﭼەﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﮑەن. ﺟﺎرێﮑﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟێﺮەدا ﻓﺮەﭘﺎﺗەی دەﮐەﻣەوە ،دەوڵەﺗە ﮐﻮردﯾﯿەﮐە ﻟــە ﭘﺸــﺘﯽ دەرﮔﺎوە ﻟێﻤــﺎن وەﺳﺘﺎوە و ھەر ﻣﺎوە زەﻧﮕﻮڵەی دەرﮔﺎﮐــە ﻟــێ ﺑــﺪات ،ﻣﺨﺎﺑﻦ »ﮐــﻮرد ﻧﯿﯿــە ﻟە ﻣــﺎڵ« ﻟێﯽ ﺑﮑﺎﺗەوە.
ﻛﺘێﺒێﻚ ﺑﺎﺳﯽ ﻧەوەﯾەك ﻟە ﺋﯿﺮادە و ھێﺰ ﺧﺎوەﻧــﯽ ھێﺰ و رۆڵــﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرە ﻟەﻧﺎو ﺷﯚڕﺷﯽ ﻛﻮردﯾﺪا. ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑەھــﯚی ﺗﻮاﻧﺎی ﻛەﺳــﯽ ﺧﯚی و ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑﺎﺷﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺗێﻜــڕای ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺧــﺎوەن ﻧﻔﻮوس و ھێﺰێﻜﯽ ﮔەورەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿە، ﺑﯚﯾە ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺑﺮاﯾﻢ و ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯽ ﺋەم ھێﺰەﯾﺎن ﭘێ ھەزم ﻧﺎﻛــﺮێ و دێﻦ ھەوڵــﯽ ﻧﺎﻧەوەی ﻛێﺸە دەدەن ،ﺋەوەﺗﺎ ﻣﺎم ﺟەﻻل ﺧﯚی ﺑﺎﺳﯽ دەﻛﺎت ﻛە ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾﯽ ھەﻧﺪێ ﻟــەو ﺳــەرﻛﺮداﻧەی ﻛە ﻟەﮔەڵ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﺑﺮاﯾﻢ ﺋەﺣﻤەددا دەﺑﻦ ،وا دەﻛﺎت رۆژەﻛەﯾﺎن ﺑﮕﺎﺗە ﺋەو رۆژە. ھﺎوﻛﺎت ھەﻧﺪێﻚ ﻟــە ﻧﺰﯾﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎرزاﻧﯿﺶ ھەوڵﯽ ﻧﺎﺷــﺮﯾﻨﻜﺮدﻧﯽ ﮔﺮووﭘەﻛــەی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﺑﺮاﯾــﻢ دەدەن ،ﺋــەم ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿــە ﺗــﯚخ دەﺑێﺘــەوە و دەﺑێﺘــە ھــﯚی ﭘﺴــﺎﻧﯽ ھەﻣــﻮو دۆﺳــﺘﺎﯾەﺗﯽ و ھﺎوڕێﯿەﺗﯿﯿەك ،ﺋەوﯾﺶ ﺋەوﻛﺎﺗەی ﮔﺮووﭘﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛە ﺑە ﺑﺎڵﯽ ﺑﺮاﯾﻢ ﺋەﺣﻤەد ﻧﺎﺳــﺮاون و ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺗﻮﻧــﺪڕۆی و ﻧەﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی واﻗﯿﻌەﻛــە دەﯾﺎﻧەوی ھێــﺰ و ﭘێﮕەی ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟە ﺣﺰب ﻧەك ﻛەم ﺑﻜەﻧەوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻛﯚﺗﺎی ﭘێ ﺑێﻨﻦ .ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯿﺸــﺪا ﺋەوەی ﺑەدوادا ھﺎت ﻛە ﺋێﺴﺘە ھەر ﺧﻮێﻨەرێﻜﯽ ﻋﺎﻗڵ دەﯾﺨﻮێﻨێﺘەوە، ﺧﯚزﮔە دەﺧﻮازێ وا ﻧەﺑﻮواﯾە. ﺋــەوەی ﻟێﺮەوﻟــەوێ ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ﻟەم ﻛﺘێﺒــە ﻣﺎﻧﺸــێﺖ دەردێﻨﻦ
و ﻟــە ﺳــﯿﺎﻗﯽ ﻗﺴــەﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎم ﺟەﻻل رﺳــﺘەﯾەك دەردێﻨﻦ وەك ﺋــەوەی ﺑﺎڵﯽ ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺧەڵﻜﯿﺎن ﻛﻮﺷــﺘﻮوە و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿﺎن ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎوە ،ﻟە راﺳﺘﯿﺪا ﺋەﻣە ﺑەﺷێﻜە ﻟە ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺷﯚڕﺷــﮕێڕی ﻟە دﻧﯿﺎ و ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺷﯚڕﺷﮕێڕی ﻣﯿﻠەﺗﺎن ﺑە ﻛﻮردﯾﺸەوە ،ﭼەﻛﺪار ﺑﻮون و ﺑﯚ ﺷەڕ ﭼﻮوﻧەﺗە ﺷﺎخ. ﻣﺎم ﺟەﻻل ﺧﯚی ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛﺎت ﻛە ﺑەﺷﺪاری دوو ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻛﺮدووە ﻛە داوﯾﺎﻧــە ﺑەﺳــەر ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ﻛە ﭘﺎرەی ﺗێﺪا ﺑﻮوە و ﺑﯚ ﺋەﻣەش ﭘﺎﺳەواﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛﻮﺷــﺘﻮوە .ﻟــە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺸــﺪا ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺷﯚڕﺷــﮕێڕی ﻛﻮرد ﺧﯚی ﻟە ﺑەراﻣﺒــەر ﺣﻜﻮوﻣەت و ھێﺰﯾﻜــﯽ ﺧﯚﺳــەﭘێﻦ و دڕﻧﺪەدا ﺑﯿﻨﯿﻮەﺗــەوە و ﺗەﻧﯿــﺎ زﻣﺎﻧێﻚ ﻛە ھەﯾﺒــﻮوە زﻣﺎﻧــﯽ زەﺑﺮوزەﻧــﮓ ﺑــﻮوە .ﺑﯚﯾــە ھﯿــﭻ ژﯾﺮﯾﯿــەك ﻟــەوەدا ﻧﯿﯿە ﺋێﻤە ﭘێﻤــﺎن واﺑێ ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾەﻛﯽ ﭼەك ﺑەﺷﺎﻧﯽ داخ ﻟە دڵ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر دوژﻣﻨێﻜﯽ زەﺑﺮوزەﻧﮕﻨﺎﺳﺪا ،ﺧەڵﻚ ﻧەﻛﻮژێ. واﻗﯿﻌﯿﺶ ﻧﯿﯿە ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﻟەوﻛﺎت و ﺳﺎﺗەدا ﻟەﻧﺎو ﺳەرﻛﺮدەی ﺑﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﺷﯚڕﺷﺪا ﭼﺎوەڕێﯽ ﺋەوەﻣﺎن ھەﺑێ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧەرم ﺑڕوات ،ﺑەم ﺳــەرەڕاﯾﯽ ھەﻣــﻮو ﺋەواﻧە ،ﻟەم ﻛﺘێﺒەدا ﻛﯚﻣەڵێــﻚ رووﻧﻜﺮدﻧەوە ھەﯾە ﻣــﺎم ﺋﺎﻣﺎژەﯾﺎن ﭘــێ دەدا و ﺧﻮێﻨەری ورد دەﯾﺎﻧﺪۆزێﺘەوە. ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻣﺎم ﺑﺎﺳــﯽ ﺋەوە دەﻛﺎت
ﻛــە ﺑﺎڵﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ زۆر ﺗﻮﻧﺪ ﺑﻮون ،ھەوڵﯽ ﭘەراوێﺰﺧﺴﺘﻨﯽ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑەو ھەﻣﻮو ھێــﺰ و ﺗﻮاﻧﺎ و ﭼەﻛﺪارەوە دەدەن ،ﺋەرێ ﺑە راﺳﺖ ﻛﺎﺗێﻚ ﻣﺮۆڤ ﺑە واﻗﯿﻌەوە ﺗەﻣﺎﺷﺎی ﺷﯚڕﺷﯽ ﭼەﻛﺪاری ﻛﻮردی ﺑﻜﺎت، ﺋەوەی ﺑــﯚ دەرﻧﺎﻛەوێ ﻛە ﺋەوەی ﺷــﯚڕش ﺑەڕێﻮە دەﺑﺎت و دوژﻣﻦ ﻧﺎﭼــﺎری ﻣﺎﻓــﺪان دەﻛﺎت ھێﺰە ﯾﺎن ﻗەڵەم؟ ﺋەی ﺋــەوەی دەﺑێﺘە ﺑەردەواﻣﯽ و ﮔەورەﺑﻮوﻧﯽ ﺷﯚڕش. ﺑە راﺳــﺖ دﯾﺴــﺎﻧەوە ھێﺰە ﯾﺎن ﺑێﮫێﺰی ﻛە ﺋەوﻛﺎت ﻣەﻻ ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺧﺎوەﻧﯽ ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ھێﺰ و ﭘێﮕەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯽ ﺑﻮوە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﭼﯚﻧە ﺳــەرﻛﺮدەی ﻋﺎﻗڵ دەﯾەوێ ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ﺧــﯚی و ﻗەڵەﻣێﻜەوە ﺋەم ھێﺰ و ﭘێﮕەﯾە ﻧﺎدﯾﺪە ﺑﮕﺮێ .ﺋﺎﯾﺎ ﺑە راﺳﺖ ﺋەﮔەر ﺑﺎرزاﻧﯽ ﭘەراوێﺰ ﺑﺨﺮاﯾە ﺷــﯚڕش ﺑەﻛﻮێ دەﮔەﯾﺸــﺖ؟، ﺋــەی ﺑﻮوﻧﯽ ھێﺰ و ﭘێﮕەی ﺑﺎرزاﻧﯽ
ﻛە ﺑﻮوﺑﻮو ﺑە ھــﯚی ﺧﻮێﻨﮕەرﻣﯽ و ﺑەﺗەﻧﮕەوەھﺎﺗﻨــﯽ زۆرﺑــەی ﻋەﺷﯿﺮەﺗەﻛﺎن ﺑﯚ ﺷﯚڕش ،ﺑﯚﭼﯽ و ﻟەﺑەرﭼﯽ دەﺑێ ﻧﺎدﯾﺪە ﺑﮕﯿﺮێ .ﺋەم ﻛﺘێﺒە دﯾﺴﺎﻧەوە ھەﻣﻮو ﺋەو ھەﻧە ﭘﯿﺸﺎن دەداﺗەوە ﻛە ﺑﺎڵﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ دەﯾﺎن ﺟــﺎر دووﭘﺎﺗﯿﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە. ﺋەوەی ﻣــﺎوە ﺑﯿڵێﯿــﻦ ﺋەوەﯾە ﻟە ﻛﯚی دﯾﻤﺎﻧەﻛــەدا ،ﻣﺎم ﺟەﻻل ﺑە وردی ﺑﺎﺳﯽ رۆڵ و ﭘێﮕەی ﺑﺎرزاﻧﯽ دەﻛﺎت و ﺧﻮێﻨــەری ﻛــﻮرد ﺑﯚی روون دەﺑێﺘــەوە ﻛە ﺋــەو رۆڵەی ﺑﺎرزاﻧﯽ ،رۆڵﯽ ﺳــەرەﻛﯽ و ھﯚی ﻣﺎﻧەوەی ﺷﯚڕﺷــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﻮوە ،ھــەر دژاﯾەﺗﯿﯿەﻛﯿﺶ ﻟە ﻣﺎوەی ﺋەو ھەﻣﻮو ﺳــﺎڵە دژی ﺋەم رۆڵــە ﻟە ﻛﯚﺗﺎدا ﺑــێ ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﻮوە، ﭼﻮﻧﻜە ﺑﺎرزاﻧﯽ رەﮔﯽ ﻗﻮوڵﯽ ﺑەﻧﺎو ﻛﯚﻣەﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﭼەﻗﯿﻮە.
ﺋەم ﻛﺘێﺒە ”دﯾﺪاری ﺗەﻣەن“ وێڕای ھەﻣﻮو ﺗێﺒﯿﻨﯿﯿــەﻛﺎن ،ﻛﺘێﺒێﻜﯽ ﮔﺮﻧــﮓ و ﭘڕﺑﺎﯾەﺧە ﺑــﯚ ﻣێﮋووی ﻛﻮرد ،ﻛﺘێﺒێﻜە ﻟەواﻧەی ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻧەوەی ﻧﻮێﯽ ﺧﻮێﻨەران ﺋﺎﮔﺎﯾﺎن ﻟە ﭼﺎك و ﺧﺮاﭘﯽ ﺷﯚڕﺷەﻛﺎﻧﯿﺎن ھەﺑێ. ﺷﯚڕﺷێﻚ ﺑە ﺧﻮێﻨﯽ ﺳەﺗﺎن ﻛەس ﺑەرﭘﺎ ﺑﻮوە و ھەوڵﯽ ھەزاراﻧﯿﺸــﯽ ﺑﯚ ﺧﺮاوەﺗە ﮔەڕ .ﺋەم ﻛﺘێﺒە ﺋەﮔەر ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەوەﻧﺪەش ﻻی ﺧﻮێﻨەرێﻜﯽ ﮔەﻧﺞ ﺑەﺟێ ﺑێڵێ ﻛە ﺋەو ﻧەوەﯾەی زەﺣﻤــەت و ﻣﺎﻧﺪوﺑــﻮون و ﺑڕێﻚ ﺟﺎر ﻓﯿﺪاﻛﺎرﯾﯿــﺎن ﻧﻮاﻧﺪووە ﺟێﯽ رێﺰن ،ﺷــﺎﯾەﻧﯽ ﺋــەوەن ﺑەﭼﺎوی رێــﺰەوە ﺑﯿﺎﻧﺒﯿﻨــﻦ .ﻧەوەﯾەﻛﻦ ﺑە راﺳﺘﯽ ﻧەوەی ھێﺰ و ﺋﯿﺮادەن .ﺟﺎ ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺎن ھەرﭼﯿﯿەك ﺑێ .ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟــەم ﻛﺘێﺒەدا ﺑﯚت دەردەﻛەوێ ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧﯽ ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺑﺎرزاﻧﯽ و ھﺎوەﻧﯽ ﭼەﻧﺪە ﮔﺮﻧﮓ و ﺑە ﺑەھﺎﯾە ﻟە ﻣێﮋووی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺳﯚران ﻋەزﯾﺰ
ﻣﺨﺎﺑﻦ »ﮐﻮرد ﻧﯿﯿە ﻟە ﻣﺎڵ«
ژﻣﺎرە ) ، (185ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 10 ،
وﺗﺎری دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯽ وﺗەﯾﻞ زۆر ﺟﺎر ﯾﺎن زۆرﺑەی ﺟــﺎر ﺟﻮداﯾە ﻟەوەی ﺑە زەوﯾــﺪا رادەﺑﻮورێ. ﻧﻤﻮوﻧــە :ﻟەﺑــﺎرەی دەوڵەﺗــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚی ﮐﻮردﯾﻮە ،ھەﻣﻮو رۆﺋﺎوا ﮐﯚﮐــە ﻟــە ھێﻧەوەی ﻧەﺧﺸــەی وﺗەﯾﻠﯽ رۆھەﺗﯽ ﻧﺎوﯾــﻦ ﺑــێ دەﺳــﺖ ﻟێــﺪان، ﺑــەم ﺋــەوەی ﺑــە ﮐﺮدەﮐﯽ دەﯾﮑــەن ﭘێﭽەواﻧــەی وﺗــﺎرە دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳــﯿﯿەﮐەﯾﺎﻧە .ھەرﭼﯽ ﻧﺎوەﺧﯚی ﮐﻮردﺳــﺘﺎﻧە ،ﺑﺎرێﮑﯽ ﺗــەواو دژ و ﺑــەرەواژی ﺋەوەی ﺳــەرەوەی ھەﯾــە .وﺗــﺎری ﻧﺎوەﺧﯚﯾﯽ ﺑەردەوام ﻟە دەوڵەﺗﯽ ﮐﻮردی دەﮐﻮﺗێ ،ﺑە ﮐﺮدەوەش ﮐﺎرێﮑــﯽ ﺗــەواو ﭘێﭽەواﻧــەی ﺗێﺪا رادەﺑــﻮورێ .وﺗﺎرێﮑە زﯾﺎﺗﺮ رووی ﻟــە ھەواﯾە ﻧەک ﻟە زەوی. ﻟــە زەوﯾﺪا ﺋــەوەی روو دەدات ﺗێﮑــﺪان و ھەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪﻧەوەی ھــەر ﺑﻨەواﯾەﮐە ،ﮐــە زووﺗﺮ ﺑﯚ ﺑەدﯾﮫﺎﺗﻨﯽ ﺋــەو ﺧەوﻧە دێﺮﯾﻨە رەﺧﺴﺎﺑﻮو ﯾﺎن رﺳﮑﺎﺑﻮو .ﺋەوەش ﭘﺮﺳــێﮏ ﻧﯿﯿــە ﻟەم ﺳــﺎڵەﯾﻠﯽ دواﯾﯿﯿەدا دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﮐﺮدﺑێ، ﺑﮕﺮە ﻟە 91ی ﺳەﺗەی ﭘێﺸﻮوەوە ھﺎﺗﻮوە و ﺑەردوام ﺑﻮوە. ﻧﺎﺗﻮاﻧــﯽ ﺗــﯚ ﺳــﯚﻧﮕەی ﺋــەو راﺳــﺘﯿﯿە ﺗﺎڵە ﺑﺪەﯾﺘــەوە ﭘﺎڵ ﺗﺎﮐە ﮐەﺳێﮏ ﯾﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﻻﯾەﻧێﮏ، ﺋەوە ھەڵﮑەوﺗێﮑﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯿە و ھەﻣﻮو ﻻ ورد و ﺑﭽــﻮوک ﺗێﯿﺪا ﺑەرﭘﺮس و ﺑەﺷﺪارن ھەرﭼەﻧﺪە ھﯿﭽــﯽ ﭘێ ﻧﺎوێ ،ﮐە ﺳــەری ﮔەورەﺗﺮ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرەﺗﯿﯽ زﻟﺘﺮ ھەڵﺪەﮔــﺮێ .ددان ﻧەھێﻨﺎﻧﯿﺶ ﺑە راﺳﺘﯿﺪا ،ﺳﺒەﯾڕۆژ )ﻣﺴﺘﻘﺒﻞ( ی ﺋەو ﺑــﺎرە ﺑەردەواﻣــە زﯾﺎﺗﺮ
داوێﺘە ﺑەردەم دووڕﯾﺎﻧﯽ ھﺎت و ﻧەھﺎﺗەوە .ھەرێﻤﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷــﻮور رەﻧﮕە ﺗﺎﮐە ﺷــﻮێﻨێﮏ و ﺗﺎﮐــە ﻣێﮋووێــﮏ ﺑێــﺖ ﻟــە ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎدا ھﯿــﭻ داﭼﻮوﻧەوە )ﻣﺮاﺟەﻋە(ﯾەﮐﯽ ﺑە ﺧﯚﯾﺪا ﻧەﺑێ، ﮐە ﺋەوەش ﻟەواﻧەﯾە زﯾﺎﺗﺮ ﺑەرەو رێــﯽ ﻧەھﺎﺗەﮐــەی رێﺒەدێﯿﯽ ﺑﮑﺎت ﻧەک ھﺎﺗەﮐەی. وەک ﻟە ﺑەرەوەﺷﺪا وﺗﻢ ھەرﭼﯽ ھەﻟﻮﻣەرﺟــﯽ دەرەﮐﯿﯿــە وا رۆژﺑــەڕۆژ ﺑﺎﺷــﺘﺮ دەﺳــﺎزێ، ﮐﻮردەﮐە ﺧﯚﯾەﺗــﯽ ،ﮐە رۆڵ و ﻧﯚری ﭘێﭽەواﻧە دەﻟﯿﺰێ و ﭼەوت ھەڵﺪەﭘــەڕێ .ﮐﺮژﯾﯿەﻟــﯽ ﺋەم ﻧﺎوﭼەی رۆھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘە رۆژ ﻧﯿﯿە ﭘەل و ﭘﯚی ﺗﺎزەﯾﺎن ﻟێ ﻧەﺑێﺘەوە .دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﻟەم رۆژاﻧەدا ﺳــﻌﻮودی ﻋەرەﺑﯿە و ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان ﮐەوﺗﻮوﻧەﺗەوە ﺳــﯿﮑﺎرد ﻟــە ﯾەﮐﺘﺮ ﺳــﻮوﯾﻦ. ھەڕەﺷــەی ﺋەﻣﺠﺎرەﯾــﺎن ﻟــە ﻟﻮوﺗﮑەﯾەﮐﯽ ﺑەرزﺗﺮداﯾە و ﭘﺮﺳﯽ ﺳڕﯾﻨەوەی ﯾەﮐﺘﺮﯾﺎن ھێﻨﺎوەﺗە ﮔﯚڕێ .ﺋــەو ﮐﺮژﯾﯿەﻟــە ﺑەدەر ﻧﯿﻦ ﻟە دەﺳــﻮەرداﻧﯽ دەرەﮐﯽ ﻧەﺧﺎﺳــﻤە ﺋەﻣەرﯾــﮑﺎدا ،ﮐە ﺑە ھﺎﺗﻨﯽ ﺳەرۆﮐە ﺗﺎزەﮐەی ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺋەﮔــەری ﺑەﮔﮋداھﺎﺗﻨەوەی ﮐﯚﻣــﺎر ﻧێﺰﯾﮏ ﺑﻮوەﺗــەوە .ﭘﺎش ﭼەﻧﺪ رۆژێﮑﯽ ﺗﺮ ﺳەرۆک ﺗﺮاﻣﭗ دەﮔﺎﺗە رﯾﺎز و ﺳەرھەڵﺪاﻧەوەی ھەڕەﺷە ﻟە ﺗﺮۆﭘﮑﯽ دەﺳەﺗﯽ ﺳﻌﻮودﯾە ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ ﺋێﺮاﻧﺪا ﺑێ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻧﺎﺑێ ﺑــەو ھﺎﺗﻨەی ھێﺸــﺘﻨەوەی ﺗﺮاﻣﭙــەوە. ﺑەﺷــﺎر ﺋەﺳــەدێﮑﯽ رﯾﻮەڵە ﻟە ﺳــەرۆﮐﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺳــﻮورﯾﺎدا ،ﮐە زﯾﺎﺗﺮ وەک ﻟەﯾﺴــﺘﮑﯽ دەﺳــﺘﯽ
17
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
18
ﻣەڵﺒەﻧﺪی ھﻮﻧەرﯾﯽ ﻣﺎﻣﻠێ ھەر ﺳــﺎڵ ﺟﺎرێﻚ ﺑە ﭘێﯽ ﺗﻮاﻧﺎ ،ﭘﺎش ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪن و ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺧﺎڵ و ﻓﺎﻛﺘەر ،ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜﯽ ﻛﻮرد ﺑەرﺑﮋێﺮ دەﻛﺎت ﺑﯚ ﺋەوەی وەك ڕێﺰﻟێﻨﺎن ﻟە ھﻮﻧەر و ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪی ﻛﻮرد ،ﺧەﺗﯽ ﻣﺎﻣﻠێﯽ ﭘێﺸﻜەش ﺑﻜﺮێﺖ ،ﻟە ڕواﻧﮕەی ﻣەڵﺒەﻧﺪەوە ﺋەم ﺧەﺗە ﻧەك ﻟە ڕووی داراﯾﯿەوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ڕووی ﻣەﻋﻨەوﯾﯿەوە ﺑﺎﯾەﺧﯽ ھەﯾە.
ژﻣﺎرە ) ، (185ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 10 ،
ﺧەﺗﯽ ﻣﺎﻣﻠێ ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﺧﺎﻟﻘﯽ دەﻛﺮێ ورﯾﺎ ﻣﺎﻣﻠێ :ﺧەﺗﯽ ﻣﺎﻣﻠێ ﻣﻮڵﻜﯽ ھەﻣﻮو ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛە وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن ﻣەڵﺒەﻧﺪی ھﻮﻧەری ﻣﺎﻣﻠێ ،ﻧﯿﺎزی ھەﯾە ﻟە 21ی ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕە ﺋﺎﯾﺎر/ ﻣﺎﯾﯚ ،ﺳﯿﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺑوﻧەﻛﺮاوەی ﻣﺎﻣﻠێ ﻛە ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮوە ﻟە ﺷــەش ﮔﯚراﻧــﯽ ﺑەﻧﺎوی ”رێﮋﻧــە“ ﺑو ﺑﻜﺎﺗەوە .ورﯾــﺎ ﻣﺎﻣﻠێ ﮔﻮﺗەﺑﯿﮋی ﻣەڵﺒەﻧﺪەﻛە ﻟەم ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨەدا ﺑﯚ ”وﺷە“ رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﺋەم ﺋەﻟﺒﻮوﻣە ﺑەﺷﯽ دووەﻣﯽ دواﯾﯿﻦ ﺋەﻟﺒﻮوﻣــﯽ ﻣﺎﻣﻠێ ﺑــﻮو ﺑە ﻧﺎوی ”زەﻣﺎﻧە“ ﻛە ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1992ﺑو ﻛﺮاﯾەوە. ھﺎوﻛﺎت ﺗﯿﺸﻚ دەﺧﺎﺗە ﺳەر ﺋەو ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮕﺎﻧەی ﺑﯚ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﺎﻣﻠێ ھﺎﺗﻮوەﺗە ﺳەر رێﮕەﯾﺎن. ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا ﺳــﯿﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺑوﻧەﻛﺮاوەی ﻣﺤەﻣەد ﻣﺎﻣﻠێﺘﺎن ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛﺮد ،ﺋەو ﺳﯿﺪﯾﯿە ﭼەﻧﺪ ﺗﺮاﻛە و ﺳﺎڵﯽ ﭼەﻧﺪ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە، ﺋەﮔەر رووﻧــﯽ ﺑﻜەﻧەوە ﻟە ﻛﻮێ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە و ﻟەﺳــەر ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ﺗﺮاﻛەﻛﺎن ﻛە ﺋﺎﯾﺎ ﭘێﺸﺘﺮ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺋەو ﮔﯚراﻧﯿﯿﺎﻧەی ﮔﻮﺗﻮوە ﯾﺎن ﺋﺎواز و ﺗێﻜﺴﺘەﻛﺎن ﺟﯿﺎوازن؟ ﺑڕﯾــﺎرە ﻟــە 21ی ﺋﺎﯾــﺎر ﺋــەوﺋەﻟﺒﻮوﻣــە ﺑــو ﺑﻜەﯾﻨــەوە ﻛە ﭘێــﻚ ھﺎﺗــﻮوە ﻟە ﺷــەش ﺗﺮاك، ﺋەﻟﺒﻮوﻣەﻛــە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1992 ﻟەﻻﯾەن ﺗﯚﻣﺎرﮔــەی ﺗەﻻﯾﯿەوە ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە .ﺋەم ﺋەﻟﺒﻮوﻣە ﺑەﺷﯽ دووەﻣﯽ دواﯾﯿﻦ ﺋەﻟﺒﻮوﻣﯽ ﻣﺎﻣﻠێ ﺑﻮو ﺑە ﻧﺎوی ”زەﻣﺎﻧە“ ﻛە ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1992ﺑو ﻛﺮاﯾەوە ،ﺑە ھﺎوﻛﺎری ﺋﯚرﻛێﺴــﺘﺮاﯾەﻛﯽ ﺗێﻜــەو ﻟە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ڕۆژھــەت و ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻚ ھﺎﺗﺒﻮو، ﺋەو ژەﻧﯿﺎراﻧەی ﻟە ﺋﯚرﻛێﺴﺘﺮاﻛەدا ﺑەﺷــﺪار ﺑﻮون ،ﺑﺮﯾﺘــﯽ ﺑﻮون ﻟە ﯾﻮﺳﻒ ﺋەﻓﺮاﺳــﯿﺎﺑﯽ ”ﭬﯿﯚڵﯚن“، ﭼﺎﭘﻮوك ﻣﺤەﻣەد ﺗەھﺎ ”ﭬﯿﯚڵﯚن“، دڵﺰار ﯾﺎﺳﯿﻦ ”ﭬﯿﯚڵﯚن“ ،ﺳەرﺗﭗ ﺑﺎب ﺳەردار ”ﻓﻠﻮوت“ ،ﻋەدﻧﺎن ﻛەرﯾــﻢ ”ﻋــﻮود“، ﻓــﺎڕووق ﻣەﺗﯿﻦ ”ﺳەﻧﺘﻮور“، ﻟﻮ ﻗﻤــﺎ ن
ﺷــەرﯾﻔﺰادە ”زەڕب“ ،ﺣﻮﺳێﻦ ڕەھﺒــەر ”ﺗﺎر“ .ﻛەرﯾــﻢ ﺗەﻻﯾﯽ ﺧﺎوەﻧﯽ ﺗﯚﻣﺎرﮔەﻛە ﺑڕﯾﺎری داﺑﻮو ﺋەم ﺷــەش ﺗﺮاﻛە ﺑــﯚ ﻧەورۆزی ﺳــﺎڵﯽ 2015ﺑــو ﺑﻜﺎﺗــەوە، ﺑــەم ﻟەﺑــەر ھەﻧﺪێــﻚ ھﯚﻛﺎر ﺑوﻛﺮدﻧەوەی دوا ﻛەوت. زۆرﺑەی ﺋــەو ﮔﯚراﻧﯿﯿﺎﻧەی ﻣﺎﻣﻠــێ ﺗﯚﻣﺎری ﻛــﺮدوون ﻟەﻧﺎو ﺳــﺘﯚدﯾﯚدا ﻧەﺑــﻮوە ،ﺑــەدەر ﻟەﻣــە ژەﻧﯿﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﭼەﻧــﺪ ﻛەﺳــێﻜﯽ دەﺳــﺘەﺑﮋێﺮ ﺑﻮون، ﺋــەو ﺋەﻟﺒﻮوﻣەﯾﺶ ھەر ﻟەﺳــەر ھەﻣــﺎن رێﭽەﻛەﯾە ﯾﺎن ﻟەڕووی ﻛﻮاﻟﯿﺘﯿﯿەوە ﺟﯿﺎوازی ھەﯾە؟ ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﻣﺎﻣﻠێﺪا ﺑەﮔﺸﺘﯽﻣﻮزﯾﻜﯽ ﺑﺎش ﻧەﺑﻮو ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺋێﺮاﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺰەﻛﺮاودا ،ﯾﺎ ﺋەﮔەر ھەﺑﻮو ﺑــﯚ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ دەﺳەﺗﺪار ﻛەڵﻜﯽ ﻟێ وەرﮔﯿﺮاوە ،ﺑﯚﯾە ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻣﻠــێ ﻟــەم ڕواﻧﮕەﯾــەوە ﻛەﻣﺎﯾەﺳــﯿﯽ ﭘێﻮە دﯾﺎرە .ﻛﯚچ و ڕەوی ﮔەﻟەﻛەﻣﺎن ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1991 و ﺑﻮون ﺑە ﻣﯿﻮاﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻟە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮور ﻟە ﻣەھﺎﺑﺎد، ﺑﻮو ﺑە ھەوێﻨﯽ ﺋەم ﺑﯿﺮۆﻛەﯾە ﻛە ﺑﯚﭼﯽ ﻣﺎﻣﻠێ ﺑە ھــﺎوﻛﺎری ﺋەم ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــە ﭼەﻧﺪ ﮔﯚراﻧﯿﯿەك ﺗﯚﻣــﺎر ﻧــەﻛﺎت؟ ﺑﯚﯾــە ﻟــەم ﺋەﻟﺒﻮوﻣەدا ھﯿﭻ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺎزە ﯾﺎ ﻧەﺑﯿﺴــﺘﺮاوی ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ھەﻣﺎن ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻮون ﺑە ﻣﻮزﯾﻜێﻜﯽ ﺟﯿﺎواز و ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﺳــەردەﻣﯽ ﺗﺮ ﻛە ﺑە ﺑﺎوەڕی زۆر ﻟە ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺑــﻮاری ﻣﻮزﯾﻚ، ﺋــەو ﺋەﻟﺒﻮوﻣە ﺑــﯚن و ﺑەراﻣﯽ ﺧﯚی ھەﯾــە و ﭼێﮋێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت دەﺑەﺧﺸــێﺖ ﺑە ﮔﻮێﮕــﺮ ﻛﺎﺗێﻚ ﻣﺎﻣﻠێ ﺑە ﺟﯿﺎواز دەﺑﯿﺴﺘێﺖ. ﺋەو ﻛﺎﺳــێﺘەی ﺑڕﯾﺎرە ﺑو ﺑﻜﺮێﺘــەوە ،دەﻧــﮓ و ﻛﻮاﻟﯿﺘﯽ ﺳﺘﯚدﯾﯚ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻟە
دەﺳــﺘﻜﺎری ﻛﺮاون ﯾﺎن ھەر ﺑەو ﺷــێﻮەﯾەی ﻛﺎﺗﯽ ﺧــﯚی ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاوە ﺑوﺗﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە؟ ﺋــەو ﺳــەردەﻣەی ﻛــە ﺋەمﺋەﻟﺒﻮوﻣــە ﺗﯚﻣﺎر ﻛــﺮاوە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺷــێﻮازی ﺋﺎﻧﺎﻟــﯚگ ھەﺑــﻮوە و ﻛەڵﻜﯿــﺎن ﻟــێ وەرﮔﺮﺗــﻮوە. ﺋــەم ﮔﯚراﻧﯿﯿﺎﻧــەش ھەﻣــﻮوی ﻟەﺳــەر ڕێڵە ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاﺑﻮون ﻛە ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ زۆرﻣــﺎن ھەﺑــﻮو ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧﺪا ﺗﺎ ”ﻛﯚﻧﭭێﺮت“ـــﯿﺎن ﺑﻜەﯾــﻦ ﺑــە دﯾﺠﯿﺘــﺎڵ .ﺋێﻤە ﺑــێ ﺋــەوەی ھﯿــﭻ ﭼەﺷــﻨە دەﺳــﺘﻜﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺑﻜەﯾﻦ ﺑوی دەﻛەﯾﻨەوە ،ﭼﻮون دەﺗﺮﺳــﯿﻦ دەرﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﭘێﭽەواﻧەی ھەﺑێﺖ و ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻧەرێﻨﯽ ﻟەﺳــەر ﻛﻮاﻟﯿﺘﯽ دەﻧﮕەﻛە داﺑﻨێﺖ. ﺋــەرك و ﺗێﭽــﻮوی ﺑوﻛﺮدﻧەوەﻛەی ﻟە ﺋەﺳــﺘﯚی ﻛێ ﺑﻮوە؟ ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ﻛــە ﺗێﭽــﻮوی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋــەم ﮔﯚراﻧﯿﯿﺎﻧە ﻟەﺳەر ﺋەﺳــﺘﯚی ﻛەرﯾﻢ ﺗەﻻﯾﯽ ﺑﻮوە و ﭘــﺎرە و ﻛﺎت و وزەﯾەﻛﯽ زۆری ﺑﯚ ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮدووە .ﺑەم ﺋەو ﺑەھەﻣــﺎن ﺋــەو ﮔﺮﻓﺘﺎﻧەی ﻛە ﺑﺎﺳــﻢ ﻟێ ﻛﺮدن ،ﺑﯚﯾﺎن ﻧەﻟﻮا ﺑــوی ﺑﻜەﻧــەوە ،ﺑﯚﯾە ﺋێﻤەش وەك ”ﻣەڵﺒەﻧــﺪی ھﻮﻧەرﯾــﯽ ﻣﺎﻣﻠێ“ ﺗێﭽﻮوی ﺋەم ﺋەﻟﺒﻮوﻣە و ﺑوﻛﺮدﻧەوەﻛەﯾﻤﺎن ﮔﺮﺗە ﺋەﺳﺘﯚ. ﻟــەو رێﻜﻼﻣــەی ﺑــﯚ ﺋەو ﺳــﯿﺪﯾﯿە ﻧﻮێﯿەﺗﺎن ﻛﺮدووە ،ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﻗەدزێ و ﻣﮫﺎﺑــﺎد ﺑو ﻛﺮاوەﺗــەوە ،ﺑﯚﭼﯽ ھەوڵﺘــﺎن ﻧەداوە ﻟە ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑوی ﺑﻜەﻧەوە؟ وەﻣﺪاﻧەوەی ﺋەو ﭘﺮﺳﯿﺎرەﺗﺎنﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ ﺗﺎڵە ،ﺋێﻤە ﻻﻧﯽ ﻛەم ﺳــﺎڵێﻚ ﺑﻮو ﻟــە ﺳﭙﯚﻧﺴــەرێﻚ دەﮔەڕاﯾــﻦ ﺗــﺎ ﺋەرﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ﺋەﻟﺒﻮوﻣــە ﺑﮕﺮێﺘــە ﺋەﺳــﺘﯚ، ﺑەداﺧەوە ھەم ﻟە ڕۆژھەت و ھەم ﻟە ﺑﺎﺷــﻮور ﻛە ﺳــﻤﺎ ن دەﺳﺖ
ﻧەﻛــەوت ﻛــە ھەم ﻟــە رووی داراﯾﯽ و ﻟــە رووی ﻧەﺗەوەﯾﯿەوە ﻟەم ﻛﺎرە ﺑڕواﻧێــﺖ .ﻟەﮔەڵ ھەر ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و ﺳﺘﯚدﯾﯚﯾەك ﻗﺴەﻣﺎن دەﻛﺮد ،ﯾەﻛﻼﯾەﻧە و ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺗﺎﻛﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﻟەﺑەرﭼﺎو دەﮔﺮت. ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺳــەﯾﺮ و ﺳــەﻣەرەﯾﺎن دەھێﻨﺎﯾەوە ﻛــە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﻧﺎﺑێﺖ و ﻛﯚﭘﯽ دەﻛﺮێﺖ و ..ﺑەم ﻛەس ﻧەﺑﻮو ﺑڵێ ﺋەی ﻛە واﯾە ﺑﯚ ﺋەو ﻛﺎر و ﻛﺎﺳﺒﯿﯿە دەﻛەن ﻛە ھﯿﭻ ﺑﺎزاڕﺗﺎن ﻧﯿﯿە .ھەر ﺋــەم ھﯚﻛﺎرە ﺑﻮون ﻛە ﺋێﻤــەش وەك ﻣەڵﺒەﻧﺪی ﻣﺎﻣﻠێ ﻗﯚڵﻤﺎن ﻟێ ھەڵﻤﺎڵﯽ و ﻟەو ﺷﺎراﻧە ڕادەﺳــﺘﻤﺎن ﻛــﺮدووە ﺑە ﭘێﺶ ﻓﺮۆﺷــﻜﺮدﻧﯽ و ﻟەو ﻣﺎوەﯾەﺷﺪا ھەرﻛــەس و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــەك ﻛە ﺑﯿەوێ دەﺗﻮاﻧێ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤﺎن ﭘێﻮە ﺑﻜﺎت و ﺋێﻤەﯾﺶ ﺳﯿﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑــﯚ ڕەواﻧــە ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەﯾﺸﺪا ﺑەردەوام ﻟە ھەوڵﺪاﯾﻦ ﺗــﺎ ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯿﯽ ﻟە ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﺪۆزﯾﻨەوە .ﻧﯿﺎزﻣﺎن ھەﯾە ﻟــە ھەوﻟێﺮ و ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪێﻜﯽ ھﻮﻧــەری ڕۆژێﻚ ﺗەرﺧﺎن ﺑﻜەﯾﻦ و ﺑە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮوﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﻧﺎودارێﻚ و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەك ﺋەم ﺋەﻟﺒﻮوﻣە ﺑﻨﺎﺳێﻨﯿﻦ. ژﻣﺎرەی ﺋــەو ﮔﯚراﻧﯿﯿﺎﻧەی ﻣﺎﻣﻠێ ﺗﯚﻣﺎری ﻛــﺮدوون زۆرن، ﺑﯚﭼﯽ ھەوڵ ﻧەدراوە ھەﻣﻮو ﺋەو ﮔﯚراﻧﯿﯿﺎﻧە ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻛﯚﻣەڵە ﺋەﻟﺒﻮوﻣێﻜﺪا ﺑەﺷێﻮەی ﺋﯚرﺟﯿﻨﺎڵ ﻛﯚ ﺑﻜﺮێﻨەوە و ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﯾﺸﺪا ھەﻣﻮو ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﺳــەر ﻛﺎﺳــێﺖ ﺗﯚﻣﺎر ﻛــﺮاون، ھــەوڵ ﺑﯚ ﺋەوە ﻧــەدراوە دەﻧﮕەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەﺷــێﻮەی ﺳــەردەﻣﯽ و دﯾﺠﯿﺘﺎڵ رێــﻚ ﺑﺨﺮێﻨــەوە و ﺑو ﺑﻜﺮێﻨەوە؟ ﺑﯿﺮﻣﺎن ﻟــە ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽﻟەو ﺷێﻮەﯾە ﻛﺮدووەﺗەوە و ﻟە ھەوڵﺪاﯾﻦ ﻛە ﺋەرﺷﯿﭭﯽ ﻣﺎﻣﻠێ ﻛﯚ ﺑﻜەﯾﻨەوە .ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧﺰﯾﻜــەی 245ﮔﯚراﻧﯿﻤــﺎن ﻛــﯚ ﻛﺮدووەﺗــەوە و ﻟەواﻧەﯾە ﭼەﻧﺪ داﻧەﯾەﻛﯽ ﻛــەم ﻣﺎﺑﻦ ﻛە ﺑﯿﺎﻧﺪۆزﯾﻨــەوە و ﺋەرﺷــﯿﭭﯿﺎن ﺑﻜەﯾﻦ .ﻧە ﺗەﻧﯿــﺎ ﮔﯚراﻧﯽ ،ﺑەڵﻜﻮ ھەر ﭼەﺷــﻨە ﺷــﻮێﻨەوارێﻜﯽ ﻣﺎﻣﻠــێ ﻛــﯚ دەﻛەﯾﻨــەوە .ﺑــە دڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ﻛە ﺋەرﺷﯿﭭەﻛەﻣﺎن
ﺗــەواو ﺑﻜﺮێﺖ ،ھــەوڵ دەدەﯾﻦ ھەم ﺑەﺷــێﻮەی ﭘەڕﺗﻮوك و ھەم ﺑەﺷــێﻮەی دﯾﺠﯿﺘــﺎڵ ﺑوﯾﺎن ﺑﻜەﯾﻨەوە ﻛە ﺳﻮودی ھەﺑێﺖ ﺑﯚ وەﭼەی ﺋێﺴﺘە و داھﺎﺗﻮو و ﺑﺒێﺘە ﻣێﮋووﯾەﻛــﯽ ﭘﺎﻛﮋ ﻟــە ﻣێﮋووی ھﻮﻧەرﯾﯽ ﻣﺎﻣﻠێ. ﺑــە ﺣﻮﻛﻤﯽ ﺋەوەی ﻣﺎﻣﻠێ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ و ﺧﺎوەن ﭘێﮕە ﺑــﻮوە ،ﻟە زۆرﺑەی ﺷــﺎر و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸــﺖ ﻛــﺮاوە و رەﻧﮕە ﻟەو ﺷــﺎراﻧە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﮔﯚراﻧﯽ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدﺑێــﺖ ،ھەوڵﺘــﺎن داوە وەك ﻣەڵﺒەﻧــﺪی ھﻮﻧەرﯾﯽ ﻣﺎﻣﻠێ ﺋەو ﮔﯚراﻧﯽ و ﺑەرھەﻣﺎﻧە ﻛﯚ ﺑﻜەﻧەوە؟ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﺋــەو دەﻧﮕﺎﻧەیﻟــەوﻻ و ﻟەﻣﻼ ﺑە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﻧﺎﻟــﯚگ و ﺑــە ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﻻواز ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون ،ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋەﺳﺘەﻣە. ﺋێﻤــە دڵﻨﯿﺎﯾﻦ ﻛە دەﻧﮕﯽ ﻣﺎﻣﻠێ ﻟە ﺋەرﺷﯿﭭﯽ ﺧەڵﻜﺪا زۆرە ،ﺑﯚﯾە ﺑەردەوام ﻟە ھــەوەڵ و ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺧەڵﻜﺪاﯾﻦ ﺗﺎ وەك ھەڵﻮێﺴﺘێﻜﯽ ﻛﻮرداﻧە ﻟــەم ﺑﺎﺑەﺗــە ﺑڕواﻧﻦ و ﺋەم دەﻧﮕﺎﻧە ﻟە ﺑﺎوەﺷــﯽ ﺧﺎوەﻧﯽ ﺳەرەﻛﯿﯽ ﺧﯚﯾﺎن ،واﺗە ﺑﺎوەﺷﯽ ﻣﯿﻠەﺗﯽ ﻛــﻮردی ﺑﮫﺎوێﻨەوە .ﺑﯚ ﺋەم ﻣەﺑەﺳﺘەش ﺳﺎﯾﺘﯽ ﻓەرﻣﯽ ﻣﺎﻣﻠێﻤــﺎن ww.mamle.net وەﮔەڕ ﺧﺴﺘﻮوە ﺗﺎ ﺑﺒێﺘە ﭘﺮدێﻜﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻧێﻮاﻧــﯽ ھﯚﮔﺮاﻧــﯽ ھﻮﻧەرﯾﯽ ﻣﺎﻣﻠــێ و ﺋێﻤە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻣەڵﺒەﻧﺪ ﺑە ھــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺰاﻧﻦ و ﺑەڵﮕە و ﺷﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻣﻠێﻤﺎن ﺑﯚ ﺑﻨێﺮن و ﺋێﻤەش ﭘێﺸﻜەﺷــﯽ ﻣﯿﻠەﺗﯽ ﻛﻮردی ﺑﻜەﯾﻨەوە. ﻟەﻧــﺎو ﻣﺎڵﺒﺎﺗــﯽ ﻣﺎﻣﻠێــﺪا ﻛﯚﻣەڵێــﻚ دەﻧﮕﺒێــﮋ ھەﺑــﻮون ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻣﺤەﻣەد ﻣﺎﻣﻠێﻮە ﭘــەروەردە و راھێﻨﺎﻧﯿﺎن ﭘێ ﻛــﺮاوە ،ﺋــەوە ﻟــە زۆرﺑەی ﭬﯿﺪﯾﯚﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻣﻠێﺪا دەردەﻛەوێﺖ، ﺑــەم ﺑﯚﭼﯽ ﻟــە دوای ﻛﯚﭼﯽ ﻣﺎﻣﻠێــﻮە ھﯿﭽﯿەك ﻟــەو دەﻧﮕﺎﻧە دەرﻛەوﺗﻨێﻜــﯽ ﺋەوﺗﯚﯾﺎن ﻧەﺑﻮوە و رووﯾــﺎن ﻧەﻛﺮدووەﺗە ھﻮﻧەر و ﮔﯚراﻧﯿﮕﻮﺗﻦ؟ ﻣﺎﻣﻠــێ ﺗﺎ ﻟە ﺗﻮاﻧﺎﯾــﺪا ﺑﻮو وەكھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜــﯽ ڕووﻧﺎﻛﺒﯿــﺮ و دڵﺴــﯚز ،ھەوڵﯽ دا دەوروﺑەری ھﺎن ﺑــﺪات ﺗــﺎ وەدوای ھﻮﻧەر ﺑﻜــەون .ھەﻣــﻮو ﭼەﺷــﻨە
ڕێﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﻗــﯽ دەﻛﺮدەوە ﻛە ھﺎﻧﯽ ﻧﺰﯾﻜﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺸﯽ ﺑﺪات .زۆر ﺟﺎران ﺑــە ﺟەﻓەﻧﮓ ،زۆر ﺟﺎران ﺑە ﻗﺴــەی ﺧﯚش و ﺟﺎرﺟﺎرﯾﺶ ﺑــە ﺗﻮوڕەﯾﯽ ،ﺑــەم ﻟە وەﻣﯽ ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛەﺗﺎﻧﺪا دەﺗﻮاﻧــﻢ ﺑڵێﻢ ﻛــە دەﻛەوێﺘە ﺳــەر ﺗێڕواﻧﯿﻨﯽ ﺋەو دەﻧﮕﺒێﮋاﻧەی ﻣﺎڵﺒﺎﺗﯽ ﻣﺎﻣﻠێ ﻛە ﭼﯚن ﻟــە ﮔﯚراﻧﯽ و ھﻮﻧەر ﺗێ ﮔەﯾﻮن .ﻣﻦ ﺣەز دەﻛەم ﺑێﺪەﻧﮕﯽ ھەڵﺒﮋێﺮم و وەﻣﯽ ﺋەو ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﺑﮫێڵﻤەوە ﺑﯚ ﺋەم ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋاﻧە. وەك ﻣەڵﺒەﻧــﺪی ھﻮﻧەرﯾﯽ ﻣﺎﻣﻠێ ﺳــﺎﻧە ﺧەﺗــﯽ ﻣﺎﻣﻠێ دەدەن ﺑــە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێــﻚ ،ﺑە چ ﭘێﻮەرێــﻚ ﺋــەو ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧە
ﺑە ھەﻣﺎن ﺷــێﻮە ﻣﻮڵﻜﯽ ھەﻣﻮو ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛە .ﺑــﯚ ﺋــەم ﻣەﺑەﺳــﺘە ﺋێﻤە ﻛﯚﻣﯿﺘەﯾەﻛﻤﺎن دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن ﻛــﺮدووە ﻟــە ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺷــﺎرەزای ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮزﯾــﻚ ،ﮔﯚراﻧﯽ و وێــﮋەوە ﻛە ﺳــﺎﻧە ﻧﺎوی ﻛﺎﻧﺪﯾﺪەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە ﻣێــﮋووی ﺧەﺑﺎﺗﯿﺎﻧەوە دەﺧەﯾﻨە ﺑەر دەﺳﺘﯿﺎن و ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑەﭘێﯽ ﺗﻮاﻧــﺎ و ﺑڕﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﻣەڵﺒەﻧﺪ، ﺑڕﯾﺎڕەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەدەن. ﺋەﻣﺴﺎڵ ﻛﺎم ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪﺗﺎن وەك ﺑەرﺑﮋێﺮ دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﻛﺮدووە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺧەﺗــﯽ ﻣﺎﻣﻠێﯽ ﭘێ ﺑﺒەﺧﺸﻦ؟ ﺑﯚ ﺋەﻣﺴﺎڵ ﺑڕﯾﺎر دراوە ﺧەﺗﯽﻣﺎﻣﻠێ ﻟە ﻛﯚی ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵێﻜﯽ ھﻮﻧــەری و ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﺪا ﻟە 21ی ﺋﺎﯾــﺎر ﻟە ﺷــﺎری ﺳــﺘﯚﻛﮫﯚڵﻢ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی ﭘێﺸﻜەﺷــﯽ ﭘﺎﯾەﺑەرزی ﻛﻮرد ﻣەزھەر ﺧﺎﻟﻘﯽ ﺑﻜﺮێﺖ. ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻟەﻻﯾــەن ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەوە دەﺳــﺘﻜﺎری ﻣەزارﮔــەی ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪان و ﺷــﺎﻋﯿﺮاﻧﯽ ﻣﮫﺎﺑــﺎد ﻛــﺮا و ﺋەو ﺳﯿﻤﺎﯾەﯾﺎن ﺗێﻚ دا ﻛە ﻻی ﺧەڵﻚ ﺑﻮوﺑﻮو ﺑە ﺑﯿــﺮەوەری ،زۆرﺑەی ﻧﻮوﺳەراﻧﯽ رۆژھەت رەﺧﻨەﯾﺎن ﻟــە ﺑﻜەراﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛــە ﮔﺮت ﺑەوەی ﻧﯚﺳــﺘﺎﻟﯿﮋﯾﺎی ﮔﺸﺘﯿﯿﺎن ﺷێﻮاﻧﺪووە ،ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺋێﻮە وەك ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﻣﺎﻣﻠێ ﻟەﺳەر ﺋەو ﺷێﻮە دەﺳﺘﻜﺎرﯾﯿە ﭼﯽ ﺑﻮوە ﺑەراﻣﺒەر
ﻛﯚﻛﺮدﻧــەوەی ﺋەو دەﻧﮕﺎﻧەی ﻟەوﻻ و ﻟەﻣﻼ ﺑە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﻧﺎﻟﯚگ و ﺑە ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ ﻻواز ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون ،ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋەﺳﺘەﻣە دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن دەﻛﺮێﻦ و ﻛێﻦ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ھﺎوﻛﺎرﯾﺘﺎن دەﻛەن ﻟە دۆزﯾﻨەوە و دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧە؟ ﻣەڵﺒەﻧــﺪی ھﻮﻧەرﯾــﯽ ﻣﺎﻣﻠێھــەر ﺳــﺎڵ ﺟﺎرێــﻚ ﺑــە ﭘێﯽ ﺗﻮاﻧﺎ ،ﭘــﺎش ھەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪن و ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺧﺎڵ و ﻓﺎﻛﺘــەر ،ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜــﯽ ﻛﻮرد ﺑەرﺑﮋێــﺮ دەﻛﺎت ﺑﯚ ﺋەوەی وەك ڕێﺰﻟێﻨــﺎن ﻟــە ھﻮﻧــەر و ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﻛــﻮرد ،ﺧەﺗﯽ ﻣﺎﻣﻠێﯽ ﭘێﺸــﻜەش ﺑﻜﺮێﺖ ،ﻟە ڕواﻧﮕەی ﻣەڵﺒەﻧﺪەوە ﺋەم ﺧەﺗە ﻧەك ﻟــە ڕووی داراﯾﯿەوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ڕووی ﻣەﻋﻨەوﯾﯿەوە ﺑﺎﯾەﺧﯽ ھەﯾە .ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋەﻣە ﺑە ڕاﺷﻜﺎوی ﺑﮕﻮﺗــﺮێ ﺑﺎﺑەﺗەﻛﺎﻧــﯽ وەك ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻛﺎرﮔێڕاﻧﯽ ﻣەڵﺒەﻧــﺪ ﯾــﺎ ﻧﺎوﭼەﮔەرێﺘﯽ و دۆﺳــﺘﺎﯾەﺗﯽ ھﯿــﭻ ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳــەر ﺋەم ھەڵﺒﮋاردﻧە داﻧﺎﻧێ، ﺑﯚﯾە ھەرﻛەس دەﺗﻮاﻧﻦ ڕۆڵێﻜﯽ ﺑەرﭼﺎوﯾــﺎن ﻟــە داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﺳــﺎڵ ھەﺑــێ. ھەروەك ﻣﺎﻣﻠێ ﺳــەر ﺑە ھەﻣﻮو ﻧەﺗەوەﻛەی ﺑﻮوە ،ﺋەم ﺧەﺗەش
ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔەورەﭘﯿﺎواﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﻣﮫﺎﺑﺎد؟ وەك ﻣﺎڵﺒﺎﺗــﯽ ﻣﺤەﻣەد ﻣﺎﻣﻠێو وەك ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﻣەڵﺒەﻧــﺪی ھﻮﻧەرﯾــﯽ ﻣﺎﻣﻠــێ ،وەﻣﯽ ﺋەو ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﺗﺎن ﺑﺪەﻣــەوە .ﭼﻮون ﻟەم ﺑــﻮارەوە ﺑێﮫەڵﻮێﺴــﺘﯿﻤﺎن زۆر ﺑﯿﻨــﯽ ﻟە ﻻﯾەن ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺑﻨەﻣﺎڵەی ﻣﺎﻣﻠێــﻮە ،ﺑەداﺧەوە وەھــﺎ ڕووداوێﻜــﯽ ﻧﺎﺧــﯚش ڕووی دا ،ﺋێﻤە ھــەر ﻟە ﯾەﻛەم ﭼﺮﻛەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەم ڕووداوە ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺧﯚﻣــﺎن دژ ﺑــەم ﻛﺮدەوە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ،ﻧﺎﺷــەرﻋﯽ، ﻧﺎﻣﺮۆﭬﺎﻧەﯾە ﺑە ڕوون و ﺋﺎﺷــﻜﺮا دەرﺑڕی .ﻟەم ﭘێﻨﺎوەﺷﺪا ﻛەوﺗﯿﻨە ژێﺮ ﮔﻮﺷــﺎرێﻜﯽ ﯾەﻛﺠﺎر زۆر و ﺑەھەر ﺟﯚرێﻚ ﺑێﺖ دەﯾﺎﻧﻮﯾﺴــﺖ دەﻧﮕﻤــﺎن ﻛﭗ ﺑﻜــەن و ھﯿﭻ ﻧەڵێﯿﻦ .ﺑــەم ﺗەﻧﺎﻧــەت ﯾەك ھەﻧﮕﺎوﯾﺶ ﺑﯚ دواوە ﻧەﮔەڕاﯾﻨەوە. ﺟێﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ ﻟێﺮەدا ﺳﻮﭘﺎﺳێﻜﯽ ﯾەﻛﺠﺎر زۆری ﻛﯚﻣەﻧﯽ ﺧەڵﻚ ﺑﻜەﯾﻦ ﻛە ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯿﺎن ﻛﺮدﯾﻦ و ﺑە ھﯿﻤەﺗﯽ ﺋــەوان ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن ﺷﻮﻧﺎﺳﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑﮕەڕێﻨﯿﻨەوە ﺋەو ﻣەزارﮔەﯾە.
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ﺷەھێﻦ ﺟەﻣﺎل :ﺑﯿﺮۆﻛەی ﺷﺎﺟﻮاﻧﯽ ھﯽ ﻣﻨە
وﺷە /ﻣﺤەﻣەد ﺟەﻣﺎل ﺷــەھێﻦ ﺟەﻣــﺎل ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ﺋەﻛﺘەراﻧﯽ ﺷــﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛە ﻟە ﭼەﻧﺪان دراﻣــﺎ و ﻛﻮرﺗە ﻓﯿﻠﻢ و ﻓﯿﻠﻤــﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯿﺪا ڕۆڵــﯽ ﺟﯿﺎوازی ﺑەرﺟەﺳــﺘە ﻛﺮدووە. ﻟە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷــە“دا ﺑﺎس ﻟە ژﯾﺎن و ﺧﻮﻟﯿﺎی ﺑــﯚ ھﻮﻧەر و ﻛﺎر و ﺑەرﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮوی دەﻛﺎت. ﺷەھێﻦ ﺟەﻣﺎل ﻛێﯿە؟ ﺳــﺎڵﯽ 1985ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوم و ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2003ﻟەﮔەڵ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ و دەرھێﻨەری ﺑــە ﺗﻮاﻧﺎ ﻛﺎروان ﺋﺎوات ھﺎوﺳــەرﯾﯿﻢ ﻛــﺮد ،دوو ﻣﻨﺪاڵﻤﺎن ﺑەﻧﺎوەﻛﺎﻧﯽ ”ﺷﺎﺑﺎﻧﻮو و ژەﻧﯿﺎر“ ھەﯾە. ﯾەﻛەم ﺟﺎر ﻟە ﻛﻮێﻮە دەﺳﺘﺖ ﭘێ ﻛﺮد؟ ﺑەرﻟەوەی ﺑێﻤە ﺑﻮاری ﻧﻮاﻧﺪﻧەوە، ﯾەﻛــەم ﺟﺎر ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2004ﻟە ﺳــەﻧﺘەری ﺋێﻞ ﺑەﮔﯽ ﺟﺎف ﻻی ”ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ڕاﺳــﺘﯽ“ دەﺳﺘﻢ ﺑە ﻛﺎر و ﭼﺎﻻﻛــﯽ ھﻮﻧەرﯾــﯽ ﻛﺮد، دوای ﺋەوەش ﯾەﻛەم دەرﻛەوﺗﻨﻢ وەك ﺋەﻛﺘــەر ﻟــە ﻛﻮرﺗە ﻓﯿﻠﻤﯽ ”دوا وێﻨەﻛە“ ﺑﻮو ﻟە دەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻣەرﯾــﻮان ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ،ﺑەھﯚی ﺋەم ﻛﻮرﺗە ﻓﯿﻠﻤەوە ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺧەﺗﻢ ﭘێ ﺑەﺧﺸــﺮا ،دوای ﺋەوەش ﻟە
ﭼەﻧﺪان دراﻣﺎ ﺑەﺷــﺪارﯾﻢ ﻛﺮد، وەك ”ﮔەردەﻟــﻮول و دووﭘﺸــﻚ و ﻛــﺶ و ﻣــﺎت و ﻻﭘەڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛــﻮوك“ و زۆر دراﻣــﺎی ﺗﺮ ،ﻟــە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﺋــەو ﻓﯿﻠﻤە ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯿﯿﺎﻧەی ﻛە ﺑەﺷﺪارﯾﻢ ﺗێﺪا ﻛﺮدوون وەك ”دڵﯽ ﺳــﻮور و ھەﻧــﮕﺎوە ﺑــێ ﻛﯚﺗﺎﯾﯿەﻛﺎن“ و ﭼەﻧــﺪان ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺗــﺮ ،ھەروەھﺎ ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎﯾﯽ ”دڵﯽ ﺳﻮور“ ﻟە دەرھێﻨﺎﻧﯽ ھەڵﻜەوت ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺑﻮو ،ﻟە ﭼەﻧﺪان وت ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻛﺮا و ﺑەھﯚﯾەوە ﻛﺎﻧﺪﯾﺪی ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺧەت ﺑﻮوم ﻟــە ﻗەﺗەر و ﭼەﻧﺪ وﺗێﻜــﯽ ﺗﺮ ،ﺑــەم ﺑەداﺧەوە ﺑەھــﯚی ڕووداوی ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەوە ﻛە ﻟە ﻛﭽەﻛەﻣــﯽ دا ،ﻧەﻣﺘﻮاﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎدەی وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺧەﺗەﻛﺎن ﺑﻢ. ﺑﯚﭼــﯽ ﻣﺎوەﯾەﻛــە ﻛەﻣﺘﺮ دەردەﻛەوی ﯾﺎ ﻛەﻣﺘﺮ ﺑەﺷﺪاری ﻟــە ﭼﺎﻻﻛﯿﯿــە ھﻮﻧەرﯾﯿــەﻛﺎن دەﻛەی؟ ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿﯿەﻛــە ھﯚﻛﺎر ﺑﻮوە ﻟە ﻛﺎری ﻛەﻣﺘــﺮ دەرﺑﻜەوم .ﺑەو ﺣﺎڵەﺷــەوە ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺷەھێﻦ راﺑﮕﺮێﺖ ،ھﯿﭻ ﻛﺎت ﻟە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻢ ﻧەوەﺳــﺘﺎوم و ﻟەوەﺗەی ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯿﯿەوە، ﻟەﺳــەر ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚم ﺑەﺷﺪارﯾﻢ
ﻟــە دراﻣﺎﯾــەك و دوو ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﺳــﯿﻨەﻣﺎﯾﯿﺪا ﻛــﺮدووە .ﻛﺎﺗێﻚ دەﺳــﺘﻤﺎن ﺑە دراﻣﺎی ”ﺑەﺧﺘﯽ ﺋەﺳــﺘێﺮەﻛﺎن“ ﻛﺮد ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻦ و ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚ و دەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎروان ﺋــﺎوات ،ﺑــﯚ ﺗەواوﻛﺮدﻧــﯽ ﺋەو دراﻣﺎﯾــە ،ﭘﺎرﭼــە زەوﯾﯿــەك و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەی ﺧﯚم ﻓﺮۆﺷــﺖ، دراﻣﺎﻛە ﺑەم زوواﻧە ﻟە ﺷﺎﺷــە و ﺳﯿﻨەﻣﺎﻛﺎﻧﺪا ﻧﻤﺎﯾﺶ دەﻛﺮێﺖ. ﺋەو دراﻣﺎﯾە ﺑە داھﺎﺗﯽ ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ زەوی و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛــەی ﻣــﻦ ﺗــەواو ﻧەدەﺑﻮو ،ﺳﻮﭘﺎﺳــﯽ )(k ی دەﻛــەم ﻛە ﺧــﯚی ﻧﺎﯾەوێﺖ ﻧﺎوی ﺑﮫێﻨﺮێــﺖ و زۆر ھﺎوﻛﺎری ﻛﺮدﯾﻦ .ﺑــﯚ داھﺎﺗﻮوش ﭘڕۆژەی ﺗﺮم ﺑەدەﺳﺘە. ﺗــﯚ وەك ﺋەﻛﺘەرێﻚ ﺋﺎﻣﺎدەی ھەﻧﺪێﻚ ﻟەو ﺳﻨﻮوراﻧە ﺑﺒەزێﻨﯿﺖ ﻛە ﻟەﮔەڵ داوﻧەرﯾﺖ و ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﻛﻮردەوارﯾــﺪا ﮔﻮﻧﺠــﺎو ﻧەﺑێﺖ ﺋەﮔەر دەرھێﻨەر داوای ﺑﻜﺎت؟ ھەر ﺋەﻛﺘەرێﻚ ﻛﺎﺗێﻚ ﺑەﺷﺪاری ﻛﺎرێﻜــﯽ ھﻮﻧــەری دەﻛﺎت، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﯽ ﺋــەوەی ﺗێــﺪا ھەﺑێــﺖ ڕۆڵﯽ ﺑــﺎش و ﺧــﺮاپ ﺑﺒﯿﻨێﺖ ،ﻣــﻦ ﯾەﻛێﻜﻢ ﻟەو ﺋەﻛﺘــەرە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧــە و ﺋەو ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿﯿــەم ﺗێﺪاﯾــە ،ﺑــەم ﻟــە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗــﺪا ﺋﺎﻣــﺎدە ﻧﯿــﻢ
ﻛﺎرێــﻚ ﺑﻜــەم ﻟەﺳــەر ﺧﯚم و ھﻮﻧەرەﻛــەم ﺑﻜەوێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ھﻮﻧەر ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑەوە ﻧﯿﯿە ﺑەم ﺷێﻮازە ﭘێﺶ ﺑﻜەوێﺖ ،ھەروەھﺎ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻮو ﺋەو ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪە ﺑە ﺋەزﻣﻮوﻧﺎﻧەی ﺳﺎﻧﯽ ھەﺷﺘﺎﻛﺎن ﺋــەو ڕێﭽﻜەﯾەﯾﺎن ﺑﺸــﻜﺎﻧﺪاﯾە، ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑﯚ ﺋێﻤە ﺋﺎﺳﺎن ﺑﻮواﯾە، ھﻮﻧــەری ﻛﻮردی ﺋێﺴــﺘە وەك ﺳﺎﻧﯽ ھەﺷــﺘﺎﻛﺎن دەﺑﯿﻨﻤەوە، ﺋەﮔەر ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻓﯿﻠﻤێﻚ ﯾﺎن ھەر ﻛﺎرێﻜﯽ ھﻮﻧــەری ﺑﭽﻮوﻛﺘﺮﯾﻦ ھەڵﺴــﻮﻛەوت ﻟەﮔەڵ ﻛەﺳــﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﺑﻜەی ﻛە ﮔﻮزارﺷــﺖ ﻟە ﺳــﯚز و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﺑﻜﺎت، ﻛﯚﻣەڵﮕە ڕووﺑــەڕووی زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺗﺎﻧــە و ﻧﺎﺧﯚﺷــﺘﺮﯾﻦ ﻗﺴــە و ﻗﺴــەڵﯚﻛﺖ دەﻛﺎﺗــەوە ،ﻣﻨﯿﺶ دەڵێﻢ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھﻮﻧەر ڕﭼﻜەﺷﻜێﻦ ﻧەﺑﻮوە ﺗﺎ ﻣﻦ ﺑﯿﺸﻜێﻨﻢ. ﭘێﺸــﺘﺮ ﺋــەم ڕۆڵەﺗــﺎن ﭘێ ﺳــﭙێﺮدراوە؟ ﺋەﮔــەر ﭘێﺘــﺎن ﺳــﭙێﺮدراوە ﻟە ﻛﺎم دراﻣﺎ و ﻓﯿﻠﻢ ﺑﻮوە؟ ﺑەڵێ ﻟە ﻓﯿﻠﻤﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎﯾﯽ ”دڵﯽ ﺳــﻮور“ زۆر ﺷــﺘﯽ ﺗێﺪا ﺑﻮو ﻛە ﺑەﻻی ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻛﻮردﯾﯿەوە زۆر ﻧﺎﻣــﯚ ﺑــﻮون ،ﺑــەم ﻣــﻦ ﻛﺎرێﻜﻢ ﻧەﻛﺮد ﻟەﺳەرم ﺑﻜەوێﺖ،
ھەروەھﺎ دەرھێﻨەر ﺳﯿﻨﺎرﯾﯚﻛەی ﮔــﯚڕی ،ﻟەو ﻓﯿﻠﻤــەدا ﻣﻦ ﺗﺎﻛە ﺋﺎﻓﺮەت ﺑﻮوم ﺳﻮاری ﻣﺎﺗﯚڕ ﺑﻮوم و ﺑە ﺧﯚﺷﺤﺎڵﯿﯿەوە ﻟەم ڕۆڵەی ﭘێﻢ ﺳﭙێﺮدراﺑﻮو ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ زۆرم ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎ. ﺋەﮔەر ﻟە داھﺎﺗﻮودا ڕۆڵێﻜﯽ ﻟــەم ﺷــێﻮەﯾەﺗﺎن ﭘێ ﺳــﭙێﺮا ﺑەﻻی ﻛەﺳﻮﻛﺎرﺗەوە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ھﺎوژﯾﻨەﻛەﺗﺎن ﻗﺒﻮوڵ ﻛﺮاوە؟ ﺑەڵــێ ھەرﭼــﯽ ڕۆڵێــﻚ ﺑێﺘە ﺳﭙﺎردن ﺑە ﻣﻦ ،ﺑەﺧﯚﺷﺤﺎڵﯿﯿەوە ﻟەﻻﯾەن ﻛەﺳــﻮﻛﺎر و ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەﻻﯾەن ھﺎوژﯾﻨﻤەوە ﻗﺒﻮوڵﻜﺮاوە، ﺑــەم ﮔﻮﺗﻢ ،ﺋــەو ﺋەﻛﺘەراﻧەی زۆر دەﻣێﻜــە ﻛﺎری ھﻮﻧــەری دەﻛەن ﺋەﮔەر ﺋەو ڕێﭽﻜەﯾەﯾﺎن ﺑﺸــﻜﺎﻧﺪاﯾە ،ﺋێﻤــەی ﺋﺎﻓــﺮەت ﭘێﻤﺎن ﺑﺎش ﺑﻮو ،ﺑەم ﻧﺎﺑێﺖ. ﻟــە ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧﺖ ﻛە ﻟە ﻣﺎوەی ڕاﺑــﺮدوو ﻛﺮدووﺗﻦ ﻟە ھﯿﭽﯿﺎن ﭘەﺷﯿﻤﺎﻧﯽ؟ ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻚ ﺑەﺷــﯽ ﺋەوەﻧﺪە ﭘەﺷــﯿﻤﺎﻧﯽ ﺗێــﺪا دەﺑێــﺖ ﯾﺎن زۆر ﺟﺎر ﭘەﺷــﯿﻤﺎﻧﯽ ﻟــە ﻛﺎرێﻚ ﻛــە ﻛﺮدووﺗــە ڕوو دەدات و وا ﺑﯿــﺮ دەﻛەﯾﺘەوە ﻛــە ﻟەﮔەڵ ﻓن دەرھێﻨــەر ﻛﺎرم ﻛﺮدووە ﭘەﺷﯿﻤﺎﻧﻢ ،ﺑەم ﺧﯚم ﻻوازﺗﺮﯾﻦ ﻛﺎری ﺧــﯚم ﺧــﯚش دەوێــﺖ،
ژﻣﺎرە ) ، (185ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 10 ،
ھﻮﻧەری ﻛﻮردی ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ھەﺷﺘﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗێﭙەڕ ﻧەﻛﺮدووە
ﭼﻮﻧﻜە ﺋــەو ﻛﺎراﻧە ﻓێﺮﯾﺎن ﻛﺮدم ﺋێﺴﺘە ﺷەھێﻦ ﺟەﻣﺎل ﺑﻢ. ﺋەﮔــەر ﺑەﺷــﯽ ﭼﻮارەﻣــﯽ دراﻣﺎی ”ﮔەردەﻟــﻮول“ ﺑەرھەم ﺑﮫێﻨﺮێﺖ ﺑەﺷﺪاری دەﻛەی؟ ﺋەوەﯾــﺎن ﻧﺎزاﻧﻢ ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑڕﯾﺎر ﻟە دەﺳــﺘﯽ دەرھێﻨــەرە ،ﺑەم ﺑــڕوا ﻧﺎﻛەم ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑەﺷــﯽ ﭼﻮارەﻣﯽ دراﻣﺎی ”ﮔەردەﻟﻮول“ ﺑەرھەم ﺑﮫێﻨﺮێــﺖ ،ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺋێﺴــﺘە دەرھێﻨــەری ﺑــە ﺗﻮاﻧــﺎ ﺟەﻟﯿــﻞ زەﻧﮕەﻧــە ﺑﺎری ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﺑﺎش ﻧﯿﯿە. ﺳــﺎڵﯽ 2009ﭼــﯚن
وەك ﺷــﺎﺟﻮاﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ھەڵﯿﺎﻧﺒﮋاردی؟ ھەﻣــﻮو ﺋﺎواﺗــﯽ ﻣﻦ ﻟــە ژﯾﺎﻧﺪا ﺋەوەﺑﻮو ﺳــﺎﻧە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺷــﺎﺟﻮان ﺑێﺘە ھەڵﺒﮋاردن ،واﺗە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺷﺎﺟﻮاﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯿﺮۆﻛەی ﻣﻨە ،ﺑەﺧﯚﺷﺤﺎڵﯿﯿەوە ﺋــەو ﺷــﺘە ڕووی دا و ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎر ﻟــە ﺷــەوی 1/1/2009ﻟە ھﯚڵﯽ ﻣﻮﻧﺎﻟﯿﺰا ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟەﻧﺎو ﭼەﻧــﺪان ﻛﭽﯽ ﺟــﻮان ،ﻣﻦ ﺑە ﺷﺎﺟﻮاﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﻛﺮام.
ﻣﻮژدێﻦ :زۆرﺑەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن ﭘێﻤﺪەڵێﻦ ﺋەﮔەر ﺑﮕەڕێﯿﺘەوە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑێ ﺑەراﻣﺒەر ﻛﺎرت ﺑﯚ دەﻛەﯾﻦ
ﻣﻦ داھێﻨەری ﻓەﻟﺴەﻓەی ڕووﺗﺒﻮوﻧەوەم وﺷە /ﻣﺤەﻣەد ﺟەﻣﺎل ﻣﻮژدێــﻦ ﻋەﺑﺪو ﺋــەو ﺧﺎﻧﻤە ﻛــﻮردەی ﻟە ﻣﺎوەﯾەﻛــﯽ ﻛەﻣﺪا ﺑەھﯚی ﭼەﻧــﺪ ﮔﯚراﻧﯿﯿەك ،ﺗﻮاﻧﯽ زۆرﺗﺮﯾــﻦ دەﻧﮕﺪاﻧەوە ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎ و ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت .ﻟــە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷــە“دا ﺧﯚی ﺑە داھێﻨەری ”ﻓەﻟﺴەﻓەی رووﺗﺒﻮوﻧەوە“ دادەﻧێﺖ. ﻣﻮژدﯾــﻦ ھــﺎوﻛﺎت ھــﯚی ﺟێﮫێﺸــﺘﻨﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت و رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ”وەك ﺋێﺴــﺘە ﺑەردەوام ﺑــﻢ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﻟە داھﺎﺗﻮودا ھﯿﭻ ﭘﺮۆژەﯾەﻛﻢ ھەﺑێ“. ﻣﻮژدێﻦ ﻛێﯿە و ﻟە چ ﻣﺎڵﺒﺎﺗێﻚ ھەڵﻜەوﺗﻮوە؟ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوم و ﺗەﻣەﻧﻢ 35ﺳﺎڵە 20 .ﺳــﺎڵە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻢ ﺟێ ھێﺸﺘﻮوە و ﻟە ھﯚڵەﻧﺪا دەژﯾﻢ. ھﯚی ﺟێﮫێﺸــﺘﻨﯽ وﺗﻢ ﺑەھﯚی ﻛێﺸــەی ﺧێﺰاﻧﯽ ﺑﻮوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﻦ ﺑە ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺑــە دەوڵەﻣەﻧﺪی ﭘــەروەردە ﻛﺮام ،ﺑــەم ﺑەھﯚی ﺟەﻧﮕەوە ﺑﺎوﻛﻢ ھەﻣﻮو ﭘﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻟە دەﺳــﺖ دا و ھــەژار ﺑﻮوﯾﻦ و ﭼﻮوﯾﻨە ﮔەڕەﻛێﻜﯽ ھەژارﻧﺸﯿﻦ، ﺑﯚ ﻣﻨﯿﺶ زۆر ﺳەﺧﺖ ﺑﻮو ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﻟــە ﮔەڕەﻛێﻜــﯽ ھەژارﻧﺸــﯿﻦ ژﯾﺎن ﺑﮕﻮزەرێﻨﻢ ،ﺑﯚﯾــە ڕووم ﻟە ھەﻧﺪەران ﻛﺮد. ﻣﺎوەﯾەﻛە ھﯿﭻ ﻛﺎرێﻜﯽ ﻧﻮێﺖ ﻧﯿﯿــە ،ﯾﺎن ﻟــە داھﺎﺗــﻮودا ھﯿﭻ ﭘڕۆژەﯾەﻛﺖ ﻟە ﺑەردەﺳﺘﺪا ھەﯾە؟
ھﯚی ﺋەوە دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﻛەﻣﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻣﻮزﯾﻚ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا و زۆرﺑــەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯿﺶ ﭘێﻢ دەڵێﻦ ﺋەﮔــەر ﺑﮕەڕێﯿﺘــەوە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺑێ ﺑەراﻣﺒەر ﻛﺎرت ﺑﯚ دەﻛەﯾــﻦ ،ﻣﻨﯿــﺶ ﺧەوﻧﻤە ﺑەﻛﺎری ﺧێﺮﺧــﻮازی ﺑﮕەڕێﻤەوە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑــەم ﻟەﻣﻜﺎﺗەدا ﻟە دەﺳــﺘﻤﺪا ﻧﯿﯿــە ،ﺑﯚﯾە ﭘێﯿﺎن دەڵێﻢ ﻧﺎﯾەم ﺑﺎﺷــﺘﺮە ،ھەروەھﺎ ﺑﯚ داھﺎﺗﻮوﯾﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﺑەڵێﻦ ﺑﺪەم و ﺑڵێﻢ ﭘــڕۆژەم دەﺑێﺖ ،ﺋەﮔەر وەك ﺋێﺴــﺘە ﺑێﺖ ﺑــﺎوەڕ ﻧﺎﻛەم ھﯿﭻ ﭘڕۆژەﯾەﻛﻢ ھەﺑێﺖ. ﻛەواﺗــە ھﯚی ﺳــەرەﻛﯽ ﻟە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎر و ﭘــﺮۆژەی ﻧﻮێﺘﺎن ﭼﯿﯿە؟ ھﻮﻧــەری ﻛــﻮردی ﻧەﺑﻮوەﺗــە ﭘﯿﺸــە ﺑﯚ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻋــەرەب و
ﺗﻮرك ﯾــﺎن ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯽ ﺑەھﯚی ھﻮﻧەرەﻛەﯾﺎﻧەوە داھﺎﺗێﻜﯽ ﺑﺎﺷﯿﺎن دەﺳــﺖ دەﻛەوێــﺖ ،ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺑــەو داھﺎﺗە ھﺎوﻛﺎری ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ دەﻛەن ،ﻣەﺑەﺳــﺘﻢ ﺋەوە ﻧﯿﯿــە ﺑەھﯚی ھﻮﻧــەرەوە ﭘﺎرە ﺑﯚ ﺧــﯚم ﻛﯚ ﺑﻜەﻣەوە ،ﻣەﺑەﺳــﺘﻤە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺶ ﺑەھﯚی ﺋەو داھﺎﺗەی ﻟە ڕێﮕەی ھﻮﻧەرەوە دەﺳﺘﯿﺎن دەﻛەوێﺖ ،ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻛﺎری
ﮔەورەﺗﺮ ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪەن و ﺧﺰﻣەﺗﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﻜــەن ،ﻣﻨﯿــﺶ ﺑەھﯚی ﺋەﻣەوە ﻧەﻣﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺑەردەوام ﭘڕۆژە و ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾﻢ ھەﺑێﺖ. ﺑﯚﭼــﯽ ﻟــە ﺗﯚڕەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ﺑەردەوام ﺑﺎﺳــﯽ ﻋەﺷﻖ و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ دەﻛەی؟ ﭼﻮﻧﻜــە ﺳــەرﭼﺎوەی ﻣــﺮۆڤ ”ﻋەﺷــﻘە“، دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﺳــەرﭼﺎوەی دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻣﺮۆﭬە. ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﺖ ﺑﯚ ﻋەﺷﻘێﻜﯽ ھەﻣﯿﺸــەﯾﯿە ،ﯾــﺎن ﺑەﻻﺗــەوە ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿە زوو زوو دەﺳﺘﺒەرداری ﯾــﺎرە ﻛﯚﻧەﻛەت ﺑﯿــﺖ و ﻟەﮔەڵ ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ دروﺳﺖ ﺑﻜەﯾﺘەوە؟ ﻟە ڕاﺳــﺘﯿﺪا ﻣﻦ ﺣەزم ﻟە ﻣﺮۆڤ ﮔﯚڕﯾﻦ ﻧﯿﯿە ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺪا ،ﭘێﻢ ﺧﯚﺷە ﺑﯚ ھەﻣﯿﺸە ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﺑﻜــەم ،ﺑــەم ﺑڵێــﻢ ﭼــﯽ ﻛە رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﻢ ﺑەرزی ھێﻨﺎ و ﻟەﮔەڵ ﻛﻮڕی ﻛﻮرد ﻧەﻣﺎوم. ﻓەﻟﺴەﻓەی ڕووﺗﺒﻮوﻧەوە ﯾﺎن
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ رۆژﻧﺎﻣە: رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح دەﺳﺘەی ﻧﻮوﺳەران :ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ھەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن 07701573407
ﻧﯿﻤﭽەڕووﺗــﯽ ﺑﯚ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﺑەﻻی ﺗﯚوە ﭼﯽ دەﮔەﯾەﻧێ؟ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻣﻦ ﻟە ڕووﺗﺒﻮوﻧەوە ﯾﺎن ﻧﯿﻤﭽەڕووﺗﯽ ﺑﯚ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧە ﺑﻮو ﻛە ﻛێﺸــﯽ زﯾﺎدەﯾﺎن ھەﯾە و ﺷــێﻮەﯾﺎن ﭘێ ﻗﺒﻮوڵ ﻧﺎﻛﺮێ ،ﻣﻦ ﮔﻮﺗﻢ ﺑﺎ ﻟــە ﺋﺎوێﻨەدا ﺑــە ڕووﺗﯽ ﺳــەﯾﺮی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻜەن و ﺧﯚﯾﺎن ﻗﺒﻮوڵ ﺑﻜەن ،ﺋەﮔــەر ﺧﯚت ﭘێ ﻗﺒﻮوڵ ﻧﺎﻛﺮێ ،ﺋــەوا ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺑﻜە ﺑە ڕێﺠﯿﻢ ﯾﺎن ﺳــﭙﯚرت ﯾﺎن ﻧەﺷﺘەرﮔەرﯾﯽ ﺟﻮاﻧﻜﺎری و ﺧﯚت ﻣەﺧە داوی ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ دەرووﻧﯽ. ھﯚﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﺧﯚ ڕووﺗﻜﺮدﻧەوەم ﭘەﯾﺎﻣێﻜــە ﺑــﯚ ﻛﯚﻣەڵﮕــە و ﺑﯚ ﺋەو ﺧﺎﻧﻤــە ﺟﻮاﻧﺎﻧــەی ﺑەھﯚی داوﻧەرﯾﺘــەوە ھەﻣــﻮو ﺟﻮاﻧﯿﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﻟەﻧــﺎو ﺗﯚﭘێــﻚ ﻗﻮﻣﺎش دەﺷﺎرﻧەوە ،ﺋەو ڕووﺗﺒﻮوﻧەوەﯾەم ﺑﯚ ﺋەوەﺑﻮو ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﭼﻮوﻧە دەرەوە ﯾﺎن ﺑﯚ ﺋﺎھەﻧﮕەﻛﺎن ﻛﺮاﺳێﻚ ﻟەﺑەر ﺑﻜــەن و ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﺧﯚﯾﺎن ﺑﯚ ﮔﻮڵەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑڕازێﻨﻨەوە، ﮔﻮﺗﻢ ﺑــﺎ وەك ﯾەﻛــەم ﺋﺎﻓﺮەﺗﯽ
ﻛــﻮرد دەﺳﺘﭙێﺸــﺨەری ﺑﻜەم و ﺑﺒﻤە داھێﻨەری ﻓەﻟﺴــەﻓەی ڕووﺗﺒﻮوﻧــەوە ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻛﻮردﯾﺪا ،ﺑەم ﻟێﺮەدا ﻣەﺑەﺳــﺘﻢ ڕووﺗﺒﻮوﻧەوەی ﺗەواو ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻣەﺑەﺳــﺘﻢ ﺋەوەﯾە ﺋﺎﻓﺮەﺗﯽ ﻛﻮرد ﺑە ھەﻣﺎﻧﺸــێﻮەی ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﺑــە دڵﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەرگ ﺑﭙﯚﺷــﻦ، ﭼﻮﻧﻜە ﺋﺎﻓﺮەﺗﯽ ﻛﻮرد ﺑەھﯚی ﺋﺎﯾﻦ و داوﻧەرﯾﺘەوە ﺑەدڵﯽ ﺧﯚی ﻧﺎژی. ﺟﮕــە ﻟە ﮔﯚراﻧﯽ ﺣــەز ﺑە چ ﺑﻮارێﻜﯽ ﺗﺮی ھﻮﻧەری دەﻛەی؟ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﻢ زۆر ﺑــەﻻوە ﺟﻮاﻧە و ﺧەوﻧﯿﺸــﻤە ﺑــە ﻛﺮدار ﻛەﺳــە ﺧﺎوەن ﻓﯿﻜــﺮەﻛﺎن ﺑﺒﯿﻨﻢ ،ﺟﮕە ﻟەﻣەش ﺣەز دەﻛەم ﺑەﺷــﺪاری دراﻣــﺎ ﺑﻜــەم و ڕۆڵ ﺑﺒﯿﻨــﻢ ،ﺑە ﻣەرﺟێﻚ ﻟەو ڕۆڵەدا ﮔﺮﯾﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧەﺑێ ،ﭼﻮﻧﻜە زۆر ﺋەﺳﺘەﻣە ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﺳــەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻢ ﺗﯿﺎﯾﺪا ،ھەروەھﺎ ﺋــەوە ﺧەوﻧﯽ ﻣﻨــە ﻛﻮردﯾﺶ ﺑە ھەﻣﺎﻧﺸێﻮەی ﺗﻮرك و ھﯚڵەﻧﺪاﯾﯽ و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾــﯽ ﺑﺘﻮاﻧــێ دراﻣﺎ و ﻓﯿﻠــﻢ ﺑەرھەم ﺑێﻨێــﺖ ،ھەﻣﻮو
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺳﺎﯾﺖ: ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ
ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
19
ﻛﻮردۆ ﺷﺎﺑﺎن
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﺑﻼڤ ﭘەﯾﻚ ،ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ /ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ،ھەوﻟێﺮ
ﺋﺎواﺗﯿﺸﻢ ﺋەوەﯾە ﺑەھﯚی ﺋەو ڕۆڵە ﺳــەرەﻛﯿﯿﺎﻧەوە ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻢ و ﺧەت ﺑﻜﺮێﻢ. ﺋەﮔــەر ﻟــە داھﺎﺗــﻮودا وەك ﺋەﻛﺘەرێﻚ ﺑەﺷﺪاری ھەر دراﻣﺎﯾەك ﯾﺎن ﻓﯿﻠﻤێــﻚ ﺑﻜــەی ،ﺋﺎﻣﺎدەی ھەﻣﻮو ﺋەم ﺳﻨﻮوراﻧە ﺑﺒەزێﻨﯽ ﻛە ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردﯾﺪا ﺑﭭەﯾە؟ ﺑەﻻﻣــەوە زۆر ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﯿە ھەﻣﻮو ڕۆڵێــﻚ ﺑﺒﯿﻨــﻢ و ﺑــە ﺳــﻨﻮور ﺑەزاﻧﺪﻧﯿﺸﯽ ﻧﺎزاﻧﻢ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔەر ﻟە دراﻣﺎ ﯾــﺎن ﻓﯿﻠــﻢ دەرھێﻨەر ﺋەو ڕۆڵەم ﭘێ ﺑﺴــﭙێﺮێ ،ﻣﺎﻧﺎی ﺋــەوە ﻧﯿﯿە ﺑەڕاﺳــﺘﯽ ﻧﺎﭘﺎﻛﯿﻢ ﻟە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘەﻛەم ﻛﺮدووە ،ﯾﺎن ﻟەﺷــﯽ ﺧﯚم ﺑەھەﻣﻮو ﻛەﺳــێﻚ ﺑەﺧﺸــﯿﻮە ،ﺑەم ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻢ ﺋەو ﻛﺎرە ﺑﻜەم ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻣﻦ ﯾەﻛﺠﺎر ﺋەو ﻛﺎرەم ﻛﺮدووە ،ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﺳــﻮوﻛﺎﯾەﺗﯽ زۆرم ﭘێ ﻛﺮا ،ﺑﯚﯾە ﻧﺎﻣەوێﺖ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ دەرووﻧﻢ ﺗێﻚ ﺑﺸــﻜێﻨﻢ ،ﻟە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﻛﻮردم زۆر ﺧﯚﺷــﺪەوێ و ﻧﺎﻣەوێ ﺋەم ﺳﻨﻮوری ڕێﺰە ﺑﺒەزێﻨﻢ.
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
0964(0)7502376262 0964(0)7502386262
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
20 www.wishe.net
ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە
Wishe Heftenameyekî sîyasî giştîye
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ sarbaz25@yahoo.com 07502376262
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ
ژﻣﺎرە ) ، (185ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 10 ،
wishe@wishe.net
Reklam
12:25 PM
5/7/17
1
Masaya Newspaper Ad-O.pdf
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
ھﯚﺗێﻠﯽ ھﺎوﭼەرﺧﯽ MASAYA ھﯚﺗێﻞ ﻣەﺳــﺎﯾﺎ ﻟەﻻﯾەن ﺋﯿﻤﺮاﻟﺪەوە ﺑﻨﯿﺎد ﻧﺮاوە، دەﻛەوێﺘــە ﺳــەر رێﮕەی ﻧﻮێــﯽ ﺑەﺣﺮﻛە ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﻛﺮاوەﯾە ﻟە ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﺧەﯾﺎڵﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ھەوﻟێﺮ، ﻧﺰﯾﻚ ﮔﻮﻧﺪی ﻟﺒﻨﺎﻧﯽ. ﻣەﺳﺎﯾﺎ ﻟە 98ﺷﻮێﻨﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮوﻧﯽ ﮔەورە ﭘێﻚ دێــﺖ ،ﻛە ﻟە ﺳــﺎﻟﯚﻧێﻜﯽ ﮔــەورە و ژووری ﺋﺎﻣﺎدە و ﺳــەﻧﺘەری ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و ﻣەﻟەواﻧﮕــە ﻟەﺑەرزاﯾﯽ ھﯚﺗێﻠەﻛەوە و ﻟە ﻛەﺷێﻜﯽ ﻛﺮاوە ،ﺷﻮێﻨﯽ وەﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﺑەﺧﯚڕاﯾﯽ ،ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە ﺑــﯚ ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧە و ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﻛﺮێ 24ﺳەﻋﺎت. ھــﺎوﻛﺎت ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ﭘﺎﻛﻜﺮدﻧــەوەی ژوورەﻛﺎن
BY EMERALD
و ﺷــﯚردﻧﯽ ﺟﻠﻮﺑــەرگ و ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺘــﯽ وای ﻓــﺎی ﺑێﺒەراﻣﺒــەر ،ژووری ﺳــﺎوﻧﺎ و ھەڵﻢ و ﺟﺎﻛﻮزی، ﺗــەواوی ژوورەﻛﺎن ﺑــە دﯾﺰاﯾﻨــﯽ زۆر ﻧــﺎوازە و ھﺎوﭼەرخ دروﺳﺖ و ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮاون. ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺗﺮی ﻣەﺳــﺎﯾﺎ ﺑﻮوﻧﯽ ژﻣﺎرەﯾەك ﭼێﺸــﺘﺨﺎﻧەﯾە ﻛە ﺑﮋاردەی ﺟﯚراوﺟﯚر ﭘێﺸــﻜەش دەﻛەن ،ﻟە ﻧێﻮﯾﺪا ﭼێﺸــﺘﺨﺎﻧەی ﺑــﺎرووق ﻟە دوو ﻧﮫﯚم ﺗەواوی ﺟﯚرەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﻮاردﻧە ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗێﺪاﯾە ،ھەروەھﺎ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺧﻮاردﻧەﻛﺎن دەﺧﺎﺗەڕوو، ژووری ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﻟە ﭼێﺸﺘﺨﺎﻧەﻛە ﺑﯚ ﻣﯿﻮاﻧەﻛﺎﻧﺘﺎن ھەﯾــە ،ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﮔەرﻣﯽ و ﺳــﺎردی ﺧﯚﻛﺎراﻧەی ھەﯾە و ﻗﺎوەﺧﺎﻧەی ﻧﺎوازەی ﻟێﯿە ،ھەﻣﻮو ﺋەواﻧە
ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﺧەﯾﺎڵﯽ و ﻧﻤﻮوﻧەﯾﯿــﻦ ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﻛﺮدﻧﯽ ژﯾﻨﮕەﯾەﻛﯽ ﻟەﺑﺎر ﺑﯚ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن و ﻛﺎﺗﺒەﺳــەرﺑﺮدن و ﺧﯚﺷــﮕﻮزەراﻧﯽ ھەﻣــﻮوان ،ﻟــە ﻗﺎوەﺧﺎﻧــەﻛﺎن ﺧﻮاردﻧــەوە ﻧــﺎوازەﻛﺎن و ﭼﺎی و ﺷــﯿﺮﻧەﻣەﻧﯿﯿە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛﺎن ﭘێﺸﻜەش دەﻛﺮێﻦ. ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎن /ھەوﻟێــﺮ -ﻋەﯾﻨــﻜﺎوە -رێﮕەی ﻧﻮێﯽ ﺑەﺣﺮﻛە -ﮔﻮﻧﺪی ﻟﺒﻨﺎﻧﯽ. ﺗەﻟەﻓﯚن: 009647502631000 ﺋﯿﻤەﯾﻞ: res.masaya@cristalhospitality.com