ﺑە وێﻨە ..ھەوﻟێﺮ ﻟە ﺷﺎرێﻚ ﻧﺎﭼێﺖ ﺷﺎرەواﻧﯽ و ﻣﺮووری ھەﺑێﺖ 10 ﮔﯚڕان :ﻛەس ﻋەﻟﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮ ﺑە ﺟێﮕﺮەوەی ﻧەوﺷﯿﺮاون ﻧﺎزاﻧێ
3
ﺳەﺗﺎن ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﭘﻠە ﺑﺎ ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺮێﻦ
4
ﮔەﻧﺠێﻜــﯽ ﻛــﻮرد 100ﻓڕۆﻛــەی دروﺳﺖ ﻛﺮدووە و ﻣﯚڵەﺗﯽ ﻧﺎدرێﺘێ
19
ﺷﺎﻧﺎز ﺑە ھەﺷﺖ ﺳﯿﻤﻜﺎرﺗﯽ ﻋﻠﻮوج و 12ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﯽ درۆﯾﻨەوە ﮔﯿﺮا
9
ﭼﻨﺎر ﺣﻮﺳێﻦ:
دەﻣەوێ ﺑﺒﻤە وەزﯾﺮی دەرەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر ژﻣﺎرە ) ، (187ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 24 ،
ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە
www.wishe.net
15
ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە
”وﺷە“ ﺷﻮێﻨﯽ ﭘێﻨﺞ ﺑﺎرەﮔﺎی ﭘەﻛەﻛە ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت
ﭘەﻛەﻛە ﺑﺎرەﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن زﯾﺎد دەﻛﺎت
2
د .ﻛﺎوە ﻣەﺣﻤﻮود:
ﺣﻜﻮوﻣەت ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎن ﻗﻮوڵﺘﺮ دەﻛﺎﺗەوە د .ﻛﺎوە ﻣەﺣﻤــﻮود ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﺣﺰﺑﯽ ﺷــﯿﻮﻋﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ،ﺋــەو ﺑەرﻧﺎﻣــە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻛﺎری ﻟەﺳــەر دەﻛﺎت ،ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺋﺎﺑــﻮوری و داراﯾــﯽ ﻟــە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻗﻮوڵﺘﺮ دەﻛﺎﺗەوە .ﺋەو ﻟە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷــە“دا ،ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێــﻢ ﺑــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗێﻜﯽ ﺗێﻜﺪەراﻧە ﻟــە ﻗەڵەم دەدات و ﭘێﯽ واﯾــە ”ﺟﯿﺎوازﯾﯿە ﭼﯿﻨﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﻗﻮوڵﺘﺮ دەﻛﺎﺗەوە“.
5
ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾەك ..ﮔﯚﯾﮋی ﯾەﻛێﺘﯽ و ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺖ ﺑەﺑێ ﭘﺎﺳﭙﯚرت ﺧەڵﻚ رەواﻧەی ﺋێﺮان دەﻛەن ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺟەڵﺘە ﻧﺎھێڵێ ﻓﯚﺗﯚ :ﮔێﺘﯽ
ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ھەرﯾــەك ﻟــە ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺣﺰﺑﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴــﺖ ﻟە دەرەوەی رێﻮﺷــﻮێﻨە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﭘﺎﺳــﭙﯚرت ،ﺑە ﻧﻮوﺳــﺮاوی ﺣﺰﺑﯽ و ﻟە رێﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﺣﺰﺑﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن
ﭘﺎرﺗﯽ و ﮔﯚڕان ھێﺰی ﺳەرەﻛﯿﻦ ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ
ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێــﺮان ،ھﺎووﺗﯿﯿﺎن رەواﻧــەی ﺋەو وﺗە دەﻛەن ،ﻧﻮێﻨەری ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﺗﺎران رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﻣﺎﻧەوەی ﻧﻮوﺳﺮاوەﻛە ﻟەﺳەر داواﻛﺎری ﺋەوان ﺑﻮوە.
4
ﯾەﻛێﺘﯽ و ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ﻧەوﺷﯿﺮواﻧﯿﺎن ﻛﻮﺷﺖ
16 2
ﺋﺎراس ﻧﻮوری ﺋەﺣﻤەد ﺗەھﺎ
ﺳەرﺑەﺳﺖ ﻣەﺣﻤﻮود ھەڵﮕﺮی ﺑﺮواﻧﺎﻣەی دﻛﺘﯚرا ﻟە ”ﭘﺴﭙﯚڕی وردی ﻛﺎرﺋەﻧﺪاﻣﺰاﻧﯽ“ ﺑە ھﺎوﺑەﺷﯽ زاﻧﻜــﯚی ”ﭘﺎﭬﯿــﺎ“ی ﺋﯿﺘﺎڵﯿــﺎ و زاﻧﻜــﯚی زاﺧﯚی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟە ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾەﻛﯽ زاﻧﺴﺘﯿﺪا وەك ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻧﺎﻣەی دﻛﺘﯚرا ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ و دەرﺧﺴﺘﻨﯽ ﺑەھﺎی زاﻧﺴﺘﯽ ﮔﯚﯾﮋی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟــە دۆزﯾﻨــەوە و ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﭼﺎرەﺳــەری ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دڵ و ﺑەرزی ﻓﺸــﺎری ﺧﻮێﻦ، دەﮔــەن ﺑــە دۆزﯾﻨــەوەی ﭼەﻧــﺪ ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜــﯽ زاﻧﺴﺘﯿﯿﺎﻧەی دڵﺨﯚﺷﻜەر.
14
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
2
ژﻣﺎرە ) ، (187ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 24 ،
وﺷە /ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھــﺎوﻛﺎت ﻟــﻪ ﻧێﻮان ڕۆژھەت و ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟە ﻗﻮﯾﯽ ﺧﺎﻛﯽ ﺋێﺮاﻧﺪا ﺑﺎرەﮔﺎ دەﻛﺎﺗەوە و ﺗﺎران ھﯿﭻ ڕێﮕﺮﯾﯿەﻛﯿــﺎن ﻟێ ﻧﺎﻛﺎت. ﺋێﺮان دەﯾەوێ ﻟە ڕێﯽ ﭘەﻛەﻛەوە ﻗەڵﻐﺎﻧێــﻚ ﻟــە ﺳــﻨﻮورەﻛﺎن دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت ﺑــﯚ ڕێﮕﺮی ﻟە ﭼﺎﻻﻛﯽ و ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن. ﺋەﻧﺪاﻣێﻜــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﺑﺎرەی ﻓﺮەواﻧﺒﻮوﻧــﯽ ﭼﺎﻻﻛﯿﯿەﻛﺎن و ھەژﻣﻮوﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟەﺳﻨﻮوری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠــە ،دەڵێ ”ﺣﺰﺑــە دەﺳــەﺗﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺳــﻨﻮورە ﺋﺎﺳــﺎﻧﻜﺎرﯾﯿﺎن ﺑﯚ دەﻛەن“. ﭘەﻛەﻛە ﺑﺎرەﮔﺎ ﻟە ڕۆژھەت دەﻛﺎﺗەوە ڕۆژھەﺗــﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛەﻧــەوە ﻛــە ﭘەﻛەﻛــە ﺑە درێﮋاﯾﯽ ﺳــﻨﻮور ﺑﺎرەﮔﺎی ﻟەﻧﺎو ڕۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟە دﯾﻮی ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛﺮدووەﺗەوە و ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺸــەوە ڕێﮕﺮﯾﯿــﺎن ﻟێ ﻧﺎﻛﺮێ و ڕووﺑەڕووﯾﺎن ﻧﺎﺑﻨەوە. ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی دەﺳﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗﻮوە،
”وﺷە“ ﺷﻮێﻨﯽ ﭘێﻨﺞ ﺑﺎرەﮔﺎی ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺋێﺮان ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﻛﺎت
ﭘەﻛەﻛە ﺑﺎرەﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن زﯾﺎد دەﻛﺎت
ﭘەﻛەﻛــە ﻟــە ﭘﺸــﺖ ﮔﻮﻧﺪی ”ڕەزاوی“ ﻻی ﺳــەووی ﺋێــﺮان ﻟــە ﭼﯿﺎی ﻛﯚﺳــﺎن ﻟەﺳــەر ﻛﺎﻧــﯽ ﺑﯚﮔەﻧــە ،دوو ﺑــﺎرەﮔﺎی ﻛﺮدووەﺗــەوە و ﻟەﺳــەر ”ﻛﺎﻧﯽ ﺣەﻣەﺋﺎﻏﺎ“ﯾﺶ ڕووﺑــەڕووی دەﮔﺎﮔﺎ ﺑەراﻣﺒەر ﭼﯿﺎی ﺷــﺎھﯚ ،ﺳــێ ﺑﺎرەﮔﺎی ﺗﺮی ﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﺟﯿﺎ ﻟەوەی ﻟە ﻛﺎﻧــﯽ ”ﺧەﯾﺎﻧﯽ“ ﭘﺸــﺖ ﭼﯿﺎی ﺳــﻮورێﻦ و ”ﻗەﻟەﺧﺎﻧﯽ“ ڕۆژھەﺗﯽ ھەوراﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑﺎرەﮔﺎی ﺋﺎﺷﻜﺮای ھەﯾە. ”وﺷــە“ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛەن ”ﭘەﻛەﻛە ﺋەو ﺑﺎرەﮔﺎﯾﺎﻧەی ﺑــە ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯽ و ﺋﺎﮔەداری ﺋێــﺮان ﻛﺮدووەﺗەوە و ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ﻟێﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻗەڵﻐﺎﻧێﻜە ﺑــەڕووی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ و ﻟە ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدووەوە دەﺳﺘﯿﺎن ﺑە ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺷﯚڕﺷــﮕێڕی ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻟــە ﻧﺎوﺧــﯚی ڕۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا“. ﺗەﯾﻤﻮور ﻣﺴــﺘەﻓﺎﯾﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ دەﻓﺘــەری ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ،ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ﭘەﻛەﻛە ﺑﺎرەﮔﺎی ﻟە ﻛــەژی ﻛﯚﺳــﺎن و ﭼﯿﺎی ﺷــﺎھﯚ ھەﯾە و ڕژێﻤــﯽ ﺋێﺮان ھێﺮﺷــﯿﺎن ﻧﺎﻛﺎﺗە ﺳــەر ،زۆر ﺑە ڕووﻧــﯽ ﺑﺎرەﮔﺎﻛﺎﻧﯿﺎن دﯾﺎرە و ﻛﯚﻣــﺎری
ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ
ﻛﯚﭼــﯽ دواﯾــﯽ ﻧەﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ،زۆر ﻟێﻜﺪاﻧــەوە و ھەڵﻮەﺳﺘەی ﺗﺎزەی ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ھەﻧﺪێﻚ ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺑەﻛﺎری دێﻨﻦ و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ وەك ﺗەﻣﺎﺷــﺎﻛەر ﻣﺎوﻧەﺗــەوە و ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ داھﺎﺗــﻮون .ﻟــەم رووداوە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەدا، ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن زۆر ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻦ دەردەﻛەوێﺖ و ﮔﯚڕان ﺧﯚﯾﺸــﯽ رێﻜﺨەرەﻛەی ﺧــﺮاپ ﺑەﻛﺎر دێﻨــێ و ھەﻧﺪێﻚ رەﻓﺘــﺎر دەﻧﻮێﻨــێ ﻛــە واﻣﺎن ﻟــێ دەﻛﺎت ﺑڵێﯿﻦ ﯾــﺎن ﺋەﻣﺎن ﺑﺎزاڕﻛﺎری دەﻛــەن ،ﯾﺎن ﺧەڵﻚ ھەڵە ﺑﻮوە ﻟە ﻧﺎﺳﯿﻨﯽ رێﻜﺨەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﮔﯚڕاﻧــﺪا .ﺑــەم دەرﻛەوﺗەﯾەك ھەﯾە ﻛە ﮔﺮﻧﮕە، ﺋەوﯾــﺶ ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوەﯾــە ﺑــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ و ﮔﯚڕاﻧﺪا. ﯾەﻛێﺘــﯽ دوور ﻟــە ھەﻣــﻮو ﻧەرﯾﺘێﻜــﯽ ﻛــﻮردەواری و ﻟە دەرەوەی ھەﻣــﻮو ﺋەﺗەﻛێﺘێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ،ﻟــە ﻛﺎﺗــﯽ ﻛﯚﭼﯽ دواﯾــﯽ ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ و دواﺗــﺮ ﻟــە رێﻮڕەﺳــﻤﯽ ﻧﺎﺷــﺘﻨﯿﺪا ،ھــەردوو ﺑﯚﻧەﻛەی ﻗﯚﺳﺘەوە ﺑﯚ ﺳــﻮوﻛﺎﯾەﺗﯿﻜﺮدن
ﺑــە ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﮔــﯚڕان و ﻧﯿــﻮ ﻣﻠﯿــﯚن دەﻧﮕــﺪەر ﻛــە دژ ﺑــە ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻟــە دەوری ﮔــﯚڕان ﺑﻮوﻧەﺗــەوە ،ﻟەوﻛﺎﺗــەی ﻟــە ھــەردوو ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﻛەﯾﺪا داوای ”ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕان“ی ﻛﺮد وەك دﯾﺎرﯾﯿــەك ﺑــﯚ رێﻜﺨەری ﻛﯚﭼﻜﺮدوو. ﺋــەو ﮔﻮﺗﺎراﻧــەی ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﮔــﯚڕان ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﺋەو دڵﺘەﻧﮕﯿﯿــە ﻗﻮوڵــەدا ،رێﻚ ﺋەو ﻣﺎﻧﺎﯾە دەدات ﺑە ﮔﯚڕاﻧﺨﻮازان ﻛە ﭼﯿﺘﺮ ﺋێﻮە ھﯿﭻ ﻧﯿﻦ ،ﭘێﺸﺘﺮ ﻛە ﺷﺘێﻚ ﺑﻮون ﺧﯚﺗﺎن ﻧەﺑﻮون و ھﯽ ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺑﻮو ،ﺋەوە ﺋەوﯾــﺶ ﻣﺎڵﺌﺎواﯾﯽ ﻟــێ ﻛﺮدن، ﺑﯚﯾــە ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﭼﺎرەﺳــەر ﺑﯚ ﻧەﺗﻮاﻧەوەﺗﺎن ﻟەﻧﺎو ﺑێ ﺋﯿﺮادەﯾﯽ ﺧﯚﺗﺎﻧــﺪا وەرﻧەوە ﻧــﺎو ﯾەﻛێﺘﯽ. ﺋەم ﮔﻮﺗﺎرە ﻧەك ھﺎوﺧەﻣﯽ ﻧەﺑﻮو، ﺑﮕﺮە ﺳــﻮوﻛﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﮔەورە ﺑﻮو ﻟە ﻣﺎڵﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا ﺑە ﮔﯚڕان ﻛــﺮا .ﺋــەو ﻧﯿﺎزەﯾﺸــﯿﺎن روون ﺑﻮوەوە ﻛە ﯾەﻛێﺘــﯽ وەك ﭼﻮار ﺳــﺎڵە ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ھﯿﭻ ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ رژد ﺑــﺪات و ھەر ﯾﺎرﯾﯽ ﻛﺮدووە و ﺑﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﻓــﺶ ﻛﺮدووەﺗەوە، ﺋــﺎواش رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەی ﻟەﮔەڵ
ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑە ﺋﺎﺷــﻜﺮا دەﯾﺒﯿﻨێ و دەزاﻧــێ ،ﺑەم ﺋێﻤە ﺑە وردی ﻧﺎزاﻧﯿﻦ ﭼەﻧﺪ ﺑﺎرەﮔﺎﯾﺎن ھەﯾە. ﭘەﻛەﻛە و ﺋێﺮان ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯿﺎن ھەﯾە ﺑەرﭘﺮﺳێﻜﯽ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﭘەﻛەﻛە ﻧەك ھەر ﺑﺎرەﮔﺎی ﻟە ﻧﺎوﭼە ﺳﻨﻮورﯾﯿەﻛﺎن ﺑە دﯾﻮی ڕۆژھەت و ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە ،ﺑەڵﻜﻮ
ﺗﺎ ﻗﻮوﯾﯽ 10ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ ﭼﻮوەﺗە ﻧﺎو ﺧﺎﻛﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑﺎرەﮔﺎی ﻛﺮدووەﺗەوە. ﻋەﺑﺪوی ﺋﺎزەرﺑﺎر ﺳــەرۆﻛﯽ ﻛﯚﻣﯿﺴــﯿﯚﻧﯽ ﻧﯿﺰاﻣﯽ ﻛﯚﻣەڵەی ﺷﯚڕﺷــﮕێﺮی زەﺣﻤەﺗﻜێﺸﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﭘەﻛەﻛە ﻟەو ﺳﻨﻮوراﻧە و ﺗﯚزێــﻚ ﻗﻮوڵﺘﺮﯾــﺶ ،ﻟەﻧــﺎو
ﺧﺎﻛﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺎرەﮔﺎی ھەﯾە ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸﺘﯽ ﺳــێﻒ و ھەردوو دﯾﻮی دۆڵﯽ ﺷﻠێﺮ ،ﺑﺎرەﮔﺎی ﻧەﺷﺎراوە و ﺋﺎﺷﻜﺮای ھەﯾە ،ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻣەرﯾﻮاﻧﯿﺶ ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤــە ﺑــﺎرەﮔﺎی ﭘەﻛەﻛەﯾﺎن ﺑﯿﻨﯿﻮە. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﺑەﺟﯚرێــﻚ ﻟە ﺟــﯚرەﻛﺎن ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ ﻧەﻧﻮوﺳــﺮاو و ڕاﻧەﮔەﯾەﻧــﺮاو ﻟە ﻧێــﻮان ﭘەﻛەﻛە و ﺋێﺮان ھەﯾە و
ﺳﻨﻮورەﻛﺎن ڕادەﺳــﺘﯽ ﺋەوان ﻛﺮاوە ،ﺑەم ﭘﺸﺘڕاﺳــﺘﯽ ﺋەوە دەﻛەﻣەوە ﻛە ﭘەﻛەﻛە ﺑﺎرەﮔﺎی ﻟە ﺳﻨﻮور ھەﯾە و ﺑە ﻗﻮوﯾﯽ 10 ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ ﻟە ﺧﺎﻛﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺎرەﮔﺎی ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾﺎن ھەﯾە“. ﻟەﺑــﺎرەی ھــﯚی ﺑێﺪەﻧﮕــﯽ و ﺑێﮫەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺋێﺮان ﻟەﺳــەر
ﺑــﺎرەﮔﺎ ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟەﻧــﺎو وﺗەﻛەﯾــﺪا ،ﺋﺎزەرﺑﺎر ﺑﯚ ”وﺷە“ ڕووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ،ھێﻮری و ﺋﺎراﻣﯿﯿەﻛﯽ ﻗــﻮوڵ ﻟە ﻧێﻮان ﺋێــﺮان و ﭘەﻛەﻛە ﺑﻮوﻧﯽ ھەﯾە و ھﺎﺗﻮﭼﯚﯾﺸــﯿﺎن ﻟە ﺳﻨﻮورەﻛﺎن ھەﺑﻮوە ،ﺋــەو ﺟﯚرە ﻣﺎﻣەڵەﯾەی ﺋێﺮان ﻟەﮔەڵ ﭘەﻛەﻛە دەﯾﻜﺎت، ﻟەﮔــەڵ ھﯿــﭻ ھێﺰێﻜــﯽ ﺗــﺮ ﻧەﻛــﺮاوە ،ﻟەﺑەرﺋەوە ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﻟﯿﺴﺘﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﺋێﺮاﻧــﺪا ﻧﯿﯿــە ،ﺋێــﺮان ﺑەھﯿﭻ
ﺷــێﻮەﯾەك ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳﺘﯽ ﻟەﮔەڵ ھﯿــﭻ ھێﺰێﻜﯽ ﺑەرھەڵﺴــﺘﻜﺎر ﻧەﻛﺮدووە ،ﺑەم ﻟەﮔەڵ ﭘەﻛەﻛە ﺑەو ﺷێﻮەﯾە. ”ﻟە ﺑەرﭼﺎوی ﺋێﻤە ھﯚﻛﺎرەﻛەی ڕوون و دﯾــﺎرە ،ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ڕۆژھەﺗــﯽ ﻟــە ﻗﻮوﯾــﯽ ڕۆژھــەت و ﺟەﻣﺎوەرەوە ھەڵﻘﻮون ،ﺑەم
ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭘەﻛەﻛــە ھێــﺰی ڕۆژھــەت ﻧﯿــﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ھﯽ ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻦ و ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻜﯿــﺶ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪەر و داڵــﺪەدەری ڕۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧەﺑﻮوﻧــە ،ﺑەڵﻜــﻮ ھەﻣﯿﺸە ﺧەرﯾﻜﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑەدﯾــﻞ و ﻛﭙﻜﺮدﻧــﯽ ﭘێﮕەی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھەت ﺑﻮوە ،ﺑﯚﯾە ﺋێﺮان رۆڵﯿﺎن ﭘێ دەدا“ ﺋﺎزەرﯾﺎر وای ﮔﻮت. ﭘەﻛەﻛە دژی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھەت ﺧەڵﻚ ﺋﺎﮔەدار دەﻛﺎﺗەوە ﺋێﺴﺘە ﭘەﻛەﻛە و ﻟﻘەﻛەی ﺧﯚی ﻟە رۆژھــەت ،ﭘﺎرﺗــﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺋــﺎزادی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ”ﭘەژاك“ ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ڕۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑە ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺟﻤﻮﺟﯚڵ دەﻛــەن و ﺧەڵﻜــﯽ ﺋﺎﮔــەدار دەﻛەﻧەوە ﻟــە دژی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﻣﺴــﺘەﻓﺎﯾﯽ ﺗەﯾﻤــﻮور ﻟەوﺑــﺎرەوە ﺋﺎﻣــﺎژەی دا ،ﻧﺎﻣە و ھﯚﺷــﺪارﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘــەژاك ﻟە ﻧﺎوەوەی ڕۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺗەواوی ﻟــە دژی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و ﺑەردەواﻣﻦ ﻟەو ﻛﺎرە. ﺣﺰﺑە ﺑﺎدەﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﻧﻜﺎرﯾﯿﺎن ﺑﯚ دەﻛەن ﻟە ﭼەﻧﺪان ڕاﭘﯚرﺗــﯽ ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ و ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺶ، ﭼﺎﻻﻛﯽ و ﻗﻮرﺳــﺎﯾﯽ ﭘەﻛەﻛە
ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺳﻨﻮوری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﮔەرﻣﯿﺎن و ھەڵەﺑﺠــە و ڕاﭘەڕﯾــﻦ و ﻗــەدزێ ﻛــﯚ ﺑﻮوەﺗــەوە، ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ و دەزﮔە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو دەﭬەراﻧە ھﯿﭻ ھەڵﻮێﺴﺘێﻜﯿﺎن ﻧﯿﯿە. داﻧﺎ ﺟەزا ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑە“وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺑﻮوﻧــﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘەﻛەﻛــە ﻟــە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ڕاﻧﯿــە و ﻗەدزێ و ﺷــﺎرﺑﺎژێﺮ و ھەڵەﺑﺠــە ﺑﻮوەﺗە واﻗﯿــﻊ ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﺧﺎڵﯽ ﭘﺸــﻜﻨﯿﻨﯿﺎن داﻧﺎوە ﮔﻮﻣﺮگ و ﺑــﺎج ﻟە ﺧەڵﻚ دەﺳــێﻨﻦ ،ﺋەﻣە ﺟێﯽ ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿە و ﻧﺎﻛﺮێ ھێﺰی ﭼەﻛﺪار ﻟە دەرەوەی ﺣﻜﻮوﻣەت ھەﺑێ و ﺑﺎج و ﮔﻮﻣﺮگ ﻟە ﺧەڵﻚ وەرﮔﺮێ. ﻟەﺑﺎرەی ھﯚی ﺑــﺎس ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﻟەﻧــﺎو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،داﻧﺎ ﺟەزا ﮔﻮﺗــﯽ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺷــﺘێﻜﯽ واﻗﯿﻌــﯽ ﺑڵێﯿﻦ ،ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و داﻣــەزراوەﻛﺎن ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋــەو ﺣﺰﺑە ﺟێﺒەﺟــێ دەﻛەن ﻛە ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑﺎدەﺳــﺘە، ڕووﻧﯿﺸــە ﻛــە ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛﺎم ﺣﺰﺑــﻦ ﺑﺎدەﺳــﺘﻦ ،ﺑﯚﯾە ﺋەوان ﺋﺎﺳــﺎﻧﻜﺎری و ﭼﺎوﭘﯚﺷﯽ دەﻛــەن ،ﺋەﮔەرﻧــﺎ ﻓەرﻣﺎﻧﮕە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ڕێﮕە ﻧﺎدەن، ﭘەﻛەﻛەﯾﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ وا ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﺋەم ﻛﺎراﻧە ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪات.
ﭘﺎرﺗﯽ و ﮔﯚڕان ھێﺰی ﺳەرەﻛﯿﻦ ﮔﯚڕان ﺗﺎﻛﺘﯿﻜﯽ و ﻓﺮﯾﻮدان ﺑﻮوە. ﺋﺎﺧﺮ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھﯿﭻ ﻛێﺸەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﯿە ﺟﮕــە ﻟە ﺑێﮫەڵﻮێﺴــﺘﯽ و ﻧﺎڕووﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛە ﺳــەری ﻟە ھەﻣﻮو ﻻﯾەك ﺷــێﻮاﻧﺪووە و ﺧەڵﻜﯿﺶ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﺋەم ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﮔﺎڵﺘەﺟﺎڕاﻧەی ﺣﺰﺑە ﺳەوزەﻛەﯾە .ﺑﯚ ھەر ﻛﺎت رەواﯾە ﺑﯚ ﭘﺮﺳــە و ﺑﯚﻧەی ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﺳــەرﻛﺮدەﯾەك ،ھﯿﭻ ﭘﺎﺳﺎوێﻜﯽ ﻧﯿﯿــە ﻛە ﺑــەو زﻣﺎﻧــە رووﻧە ﺑە ﺷــﻮێﻨﻜەوﺗﻮواﻧﯽ ﺑڵێﯽ ﺋﯿﺘﺮ ﺋێﻮە ھﯿﭻ ﻧﯿﻦ. ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻧﺎﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ و ﺧﻮێﻨﺪوﯾەﺗﯿﯿەوە ﯾﺎﺧﯚ ﺋەواﻧەﯾﺸﯽ ھەر ﻧەﯾﺎﻧﺰاﻧﯿﻮە ﻟەﺑﺎرەﯾــەوە ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟــە ﺗﯿﭭﯽ ﺑﯿﻨﯿﻮﯾﺎﻧــە ،درﻛﯿــﺎن ﺑــەوە ﻛــﺮدووە ﭘﯿﺎوێﻚ ﺑــﻮو ﺑڕوای ﺑە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛەش و ﻓــﺶ ﻧەﺑﻮو، ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ ﺳــﺎدە دەژﯾﺎ ،ﺑەم ﮔﯚڕان ﺑە ﻧﺎﺷــﺘﻨﯽ ﻟــە ﮔﺮدی زەرﮔەﺗــە ﻣێﮋووەﻛــەی ژﯾﺎن و ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿــە ﻛەﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوﯾﺸــﯽ ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻦ ﻛﺮد ،ھﯿﭻ ﮔﻮﻣﺎﻧﻢ ﻧﯿﯿە ﺋەو وەﺳﯿەﺗە درۆﯾە و رێﻜﺨەری ﮔــﯚڕان ﻧەﯾﮕﻮﺗﻮوە ﻟــە ﮔﺮدەﻛــە ﺑﻤﻨێــﮋن ،ﺑەم ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﮔﯚڕان ﺑﯚ ﻣﺎﻧەوەی
ﺧﯚﯾﺎن و داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﮔﺮدەﻛە، ﺋــەو ﺳــەرﻛﺮدەﯾەﯾﺎن ﻛﺮد ﺑە ﻣﺮۆﭬێﻜﯽ ﮔﻮﻣﺎﻧﺎوی ،ﺋێﺴﺘە ﯾﺎن ﺋێﻤە ھەڵە ﺑﻮوﯾﻦ ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﺧﺎﻛــﯽ ﻧەﺑﻮو ،ﯾﺎن ﮔــﯚڕان درۆ دەﻛﺎت ھﯿﭻ وەﺳﯿەﺗێﻚ ﻧەﻛﺮاوە ﺑﯚ داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﮔﺮدە ،ﺋﺎﺧﺮ ﻧﺎﺷێ ﻧەزاﻧﻦ ﻛە ﺋەو ﻣﻮڵﻜﺎﯾەﺗﯽ و داﮔﯿﺮﻛﺎرﯾﯿــە ﺑــﯚ 250ھەزار ﻣەﺗﺮ زەوی راﺳــﺘەوﺧﯚ ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﺋەوەی دروﺳــﺖ ﻛﺮد ﻛە ﮔﯚڕان ھەرﮔﯿــﺰ ﺧەﻣﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧﯽ ﻧەﺑــﻮوە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺧەﻣــﯽ ﺑەﺷــەﮔەﻧﺪەڵﯽ و داﮔﯿــﺮﻛﺎری زەوی و ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ ھﯚی ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوە ﻟــە ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﻮوە. ﺑﯚﯾــە ﮔﺮﻧﮕە ﭘێــﺶ ھەرﻛەس و ﻻﯾەﻧێﻚ ﮔــﯚڕان ﺧﯚی رێﺰی رێﻜﺨەرەﻛەﯾــﺎن ﺑﮕﺮێﺖ و رێﮕە ﺑەو ھەﻟﭙەرﺳــﺘﺎﻧەﯾﺶ ﻧەدا ﻛە ﺑەﻧﺎوی ﻧەوﺷﯿﺮواﻧەوە ﺣﯿﻜﺎﯾەت دەھﯚﻧﻨــەوە ﺑــﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺧﯚﯾــﺎن وەك ﻛەس ﻧەك ﺣﺰب و ﭘﺮﺳﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ. ﻟێــﺮەوە ﺋــەوەی ﮔﺮﻧﮕــە، ﭘێﺪاﭼﻮوﻧــەوەی ﭘﺎرﺗﯿﯿــە ﺑــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻟەﮔەڵ ﮔﯚڕان، ﺑــەو ﭘێﯿــەی ﭘﺎرﺗــﯽ ﮔــﺮێ ﻣێﮋووﯾﯿﯿەﻛــەی ﻛﺮاﯾەوە و ﺋەو
ﻣﻠﻤﻼﻧــێ درێﮋﺧﺎﯾەﻧەی ﻟەﮔەڵ ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ھەﯾﺒﻮو ﻛە ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ زۆر ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻮو ﺑﯚ دوو رواﻧﮕەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺟﯿﺎواز، ﺑڕاﯾەوە .ﭘێﻢ واﯾە ﭘێﺸــﺘﺮ ﭘﺎرﺗﯽ ﺣەزی دەﻛﺮد ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯽ ﯾەك ﺑﮕﺮن ﺑﯚ ﺋەوەی ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺑﺒێــﺖ ﺑــە ﻛەﺳــﯽ ﺑڕﯾﺎردەری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑەو ﭘێﯿەی
ﭘﺎرﺗــﯽ و ﮔــﯚڕان ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوە ﺑﻜــەن و ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛــﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮ و ﺑــە ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ راﺑــﺮدوو ﺑﻜەوﻧەوە ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ ،ﺋەﻣــە زۆر ﮔﺮﻧﮕە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ھەردووﻻ ﯾەﻛێﺘﯽ دەﻧﺎﺳﻦ و دڵﻨﯿﺎن ھﯿﭻ ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ ﭘێ ﻧﺎدرێــﺖ و ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﺎت دەﻛﻮژێ ،ﺋﻮﻣێﺪ ھەڵﭽﻨﯿﻦ
ﭘﺎرﺗﯽ ﻟەم دۆﺧەدا ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ دەرﻛەوﺗﻨــﯽ ﺋەوەﯾــە وەك ﺑﺎوﻛێﻜﯽ ﻣﯿﮫﺮەﺑﺎن ﻟە دڵﺘەﻧﮕﯽ ﮔﯚڕان ﺗێﺒــﮕﺎت و ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﺑﺪات و ھەر ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﻟێ ﭼﺎوەڕوان دەﻛﺮێ ﭘﺎرﺗﯽ ﭼﻮار ﺳﺎڵە ﻛێﺸەی ﺋەوەی ھەﯾە ﻧﺎزاﻧێ روو ﻟە ﻛێ ﺑﻜﺎت ﻟەو دەﭬەرە و ﻧــﺎو ﯾەﻛێﺘﯿﺶ ،ﺋﺎﺧﺮ ھەﻣﻮوی ﺧــﯚی ﺑە ﺧﺎوەن ﺑڕﯾﺎر دەزاﻧێﺖ و ﻛەﺳﯿﺶ ھﯿﭻ ﻧﯿﯿە. ﻣــﺎدام ﯾەﻛﯿــﺎن ﻧەﮔــﺮت و ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﻛﺮد، دەﻛــﺮێ ﻟــە ﻻﭘەڕەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﺪا
ﻟەﺳەر رووﻧﺒﻮوﻧەوەی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەك داﻧﯿﺸــﺘﻨە ﺑــە دﯾــﺎر ھێﻠﻜەی ﭘﯿﺴــەوە .ھــﺎوﻛﺎت ﯾەﻛێﺘــﯽ ھێﺸــﺘﺎ ھێﺰێﻜﯽ ﺟێﮕﯿﺮ ﻧﯿﯿە و ﻟە ھەر ﺳﺎﺗێﻜﺪا ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﺗﺮ ﻟێﯽ ﭼــﺎوەڕوان ﻛﺮاوە .ﻟە رووی ﺟەﻣﺎوەرﯾﺸەوە ھەرﮔﯿﺰ ﯾەﻛێﺘﯽ
ﻧﺎﺗﻮاﻧــێ ﻟــە ھﯿــﭻ ﺑﯚﻧەﯾەﻛﺪا ھێﻨﺪەی ﭘﺮﺳەﻛەی ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺧەڵﻚ ﻛﯚ ﺑﻜﺎﺗەوە. ﭘﺎرﺗﯽ ﻟــەم دۆﺧەدا ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ دەرﻛەوﺗﻨــﯽ ﺋەوەﯾــە وەك ﺑﺎوﻛێﻜﯽ ﻣﯿﮫﺮەﺑﺎن ﻟە دڵﺘەﻧﮕﯽ ﮔﯚڕان ﺗێﺒﮕﺎت و ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﺑﺪات و ھەر ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﻟێ ﭼﺎوەڕوان دەﻛــﺮێ ،ﮔﯚڕاﻧﯿــﺶ دەﺑێــﺖ ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﺒێ ﻛە ﺳﯿﺎﺳەﺗﻜﺮدن ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﯾﺎﻧــﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎن ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗﯽ و ﺳــەرەڕۆﯾﯽ ﻟەﮔەڵ ﺋەو ھێﺰە ھﯿﭻ ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻚ ﻧﺎدات ﺑە دەﺳﺘەوە .ﻟەم دۆﺧەدا ﮔﺮﻧﮕە ﺑە ﺋەزﻣﻮﻧەﻛﺎن ﻗﺴەﻛەری ﮔﯚڕان ﺑﻦ ﻧــەك ﻣﻮراھﯿﻘەﻛﺎن، ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﻣﺎﻧــەی دووەم ﻟەﭘێﻨﺎو دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛــﯽ ﺗﯿﭭــﯽ ﺋﺎﻣﺎدەن ھەﻣﻮو ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺴﻮوﺗێﻨﻦ. ھــەردوو ﺣــﺰب ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﺑﯿﺮ ﺑﻜەﻧــەوە و ﻟە ﺟەﻣﺎوەر و ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺳڵ ﻧەﻛەﻧەوە ﻟەﭘێﻨــﺎو ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎرام. ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﻟە ﺋەزﻣﻮوﻧێﻜﯽ ﻧﻮێﺪا ﻧەﮔەﻧــەوە ﺑەﯾەك و ﺋەم رووداوە ﭘێﻮەﻧﺪی ھەردوو ﺣﺰب ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧەﻛﺎﺗــەوە ،ﺋەوە ﺑﯚ ھەﻣﯿﺸــە دەﺑﻦ ﺑە ﺗەﻧﯽ ﻧﺎﻣــﯚ ﺑەﯾەﻛﺘﺮ و ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﻧﺎﺑێ.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دوای ﻣەرﮔﯽ ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ، ﻟــە دوو ﻛﺎﺗــﺪا داوا ﻟــە ﮔﯚڕان دەﻛەن ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﺒﻨەوە ﺑە ﯾەك ﺣﺰب ،وەك ﭘﺴــﭙﯚڕان و ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛەن ،ﺋەو ﮔﻮﺗﺎﻧەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﯚ ﺑﭽﻮوﻛﻜﺮدﻧەوە و ﻛﻮرﺗﻜﺮدﻧەوەی ﮔﯚڕاﻧە ﻟە ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎدا. ڕۆژی 19ی ﺋەم ﻣﺎﻧﮕە ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ڕێﻜﺨــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان ،ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ 73ﺳﺎڵﯿﺪا ﻟە ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻟە ﻣﺎڵەﻛەی ﺧﯚﯾﺪا ﮔﯿﺎﻧﯽ ﻟە دەﺳﺖ دا ،دوا ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺗەواوی ﺣﺰب و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﭘەرۆﺷﯽ ﺧﯚﯾﺎن ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ .ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑەﯾﺎﻧێﻜﯽ دەرﻛﺮد و ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ﭘێﯿﺎن ﺧﯚﺷــە ”ﻟەﮔــەڵ ﮔﯚڕان ﯾەك ﺑﮕﺮﻧەوە“ ،ھــﺎوﻛﺎت ڕۆژی دواﯾﯽ ﻟەﺳەر ﮔڵﻜﯚی ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﯾەﻛێﺘﯽ ھەﻣﺎن داوای دووﺑــﺎرە ﻛــﺮدەوە .ﭘﺴــﭙﯚڕاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ دەڵێﻦ ﺋــەوە ﺑەزەﯾﯽ ھﺎﺗﻨــەوە ﺑە ﮔﯚڕاﻧــﺪا و ھﺎوﻛﺎت ﺑﭽﻮوﻛﺮدﻧەوەی ﺋەو ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾە ﺑﻮوە ﻟە ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎدا.
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ڕێﻜﺨەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان و ﺋــەو رێﻮڕەﺳــﻤﺎﻧەی ﺑﯚی ﻛﺮا ،ﭼەﻧــﺪ ﻟێﻜەوﺗەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ھەﺑﻮو ،ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﻛە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﮔﯚڕاﻧﺨﻮازان ھﻮﺗﺎﻓﯿﺎن دژی ﺳــەﺣەدﯾﻦ ﺑەھﺎدﯾﻦ و ﭼەﻧــﺪ ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻛێﺸــﺎ و ھــﺎوﻛﺎت ﭼەﭘڵەﯾــﺎن ﺑﯚ ﻋەﻟــﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮ ﻟێﺪا و ﻛــە وﯾﺴــﺘﯽ دەرﻓەﺗەﻛە ﺑﯚ راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺳــﯚزی ﺟەﻣﺎوەری ﮔﯚڕان ﺑﻘﯚزێﺘەوە. ﻟە رێﻮڕەﺳــﻤﯽ ﺑە ﺧﺎﻛﺴﭙﺎردﻧﯽ ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﻟە ڕۆژی 20ی ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕەدا ﻟــە ﮔﺮدی زەرﮔەﺗە ،ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﻗﺴــەﻛﺮدﻧﯽ ﺑەھﺎدﯾــﻦ ﺳــەﺣەدﯾﻦ ﺋەﻣﯿﻨﺪاری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺟەﻣﺎوەری ﮔــﯚڕان ھﻮﺗﺎﻓﯿﺎن دژی ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯽ ﻛێﺸﺎ و ھەﻣﺎن ڕەﻓﺘﺎرﯾﺸــﯿﺎن ﺑەراﻣﺒــەر ﻗﺎدر ﺣەﻣەﺟﺎن ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﻮاﻧﺪ. ھەر ﻟەو رێﻮڕەﺳــﻤەدا ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﮔﯚڕاﻧﺨــﻮازان ﺳﺘﺎﯾﺸــﯽ ﻋەﻟــﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮﯾﺎن ﻛــﺮد ،ﺑەم ﺑە ﮔﻮﺗەی ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎن
ﻛﺎردۆ ﺑﺎرام ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە زاﻧﻜــﯚی ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﻣﺮۆﯾﯽ ،ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــەوە دا ،ﻟــە ڕووی ﺋەﺗەﻛێﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە ﻧەدەﺑــﻮو ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟەو ﭘﺮﺳــەدا ﻛە ﮔﯚڕان ﻛەﺳــﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﻟە دەﺳﺖ داوە ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﺑﻮرووژێﻨێﺖ. ﺑﺎرام ﺑﯚ ”وﺷــە“ ،ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﺋەو داواﯾەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﭽﻮوﻛﺮدﻧەوەی ﮔﯚڕان ﺑﻮو ،ﻟە ﻻﯾەك ﮔﻮﺗﯽ ﮔﯚڕان دوای ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺗەواو
ﺑﻮو ،ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗــﺮ ﯾﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ دڵــﯽ ﮔەورەﯾــە و ﮔﯚڕاﻧــەﻛﺎن وەردەﮔﺮێﺘەوە ﻧﺎوﺧﯚی“. ﺋــەو ﭼﺎودێﺮە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ڕووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ،ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟەو ﭘەﯾﺎﻣەﯾﺪا ﺑە ﮔﻮێﯽ ﮔﯚڕاﻧەﻛﺎﻧﺪا ﭼﺮﭘﺎﻧﺪووﯾەﺗﯽ ﻛە ﺋێﻮە دوای ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﻮەﺳــﺘﻦ و ﺑەﺷێﻜﯿﺸﯽ ﺑﯚ ڕاﻛێﺸﺎﻧﯽ ﺳﯚزی ﺟەﻣﺎوەری ﮔﯚڕان ﺑﻮوە ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن. ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﺳﺎڵﯽ 2009 ﻟەﺳــەر دەﺳــﺘﯽ ﻧەوﺷــﯿﺮوان
ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺟێﮕــﺮی ﯾەﻛەﻣــﯽ ﺋەوﻛﺎﺗــﯽ ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸــﺘﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﭼەﻧــﺪ ھﺎوڕێﯿەﻛﯽ داﻣەزرا و ﻟە دوو ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﯾەك ﻟەدوای ﯾەﻛﺪا ﺑەﺷﺪارﯾﯽ ﻛﺮدووە و ﺋێﺴــﺘە ﺧﺎوەﻧﯽ 24ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و دووەم ﺣﺰﺑە ،دوای ﭘﺎرﺗﯽ. ﺷﯚڕش ﺣەﺳەن ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی زاﻧﻜﯚ و ﭼﺎودێﺮی ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﺑﯚ ”وﺷە“ی ڕوون ﻛــﺮدەوە ،ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕان ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ
ﺑﺒﻨەوە ﺑە ﯾەك ﺣﺰب .ﺋەوەﯾﺸــﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد ﻛــە ”ﯾەﻛێﺘﯽ دوای ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ وەك ﻛﺎدری ﮔەڕاوە ﻟەﮔەڵ ﮔﯚڕان ڕێﻚ دەﻛەوێﺖ ﻧەك ﺣﺰﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ“. ”ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛﺎﺗێﻚ ﻟەﺳــەر ﮔﯚڕی ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ دەڵﯽ ﺑﺎ ﯾەك ﺑﮕﺮﯾﻨەوە ،ﺋەوا ﻣەﺑەﺳــﺘﯿەﺗﯽ ﺑە ﮔﻮێــﯽ ﮔﯚڕاﻧﺪا ﺑــﺪات ﻛە دوای ﺳەرﻛﺮدەﻛەﺗﺎن وەك ﮔەڕاوەﯾەك ﺑﯚ ﻧﺎو ﯾەﻛێﺘﯽ وەرﺗﺎن دەﮔﺮﯾﻨەوە“ ﺷﯚڕش ﺣەﺳەن وای ﮔﻮت.
و ھەڵﺴــﻮوڕاواﻧﯽ ﮔــﯚڕان، ﺋــەو دەﺳﺘﺨﯚﺷــﯿﯿە ﺗەﻧﯿــﺎ ﻛﺎرداﻧەوەﯾــەك ﺑــﻮوە و ھﯿــﭻ ﻛەﺳــێﻚ ﻟەﻧــﺎو ﮔــﯚڕان ﻋەﻟﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮ ﺑە ﺟێﮕﺮەوەی ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻧﺎزاﻧێﺖ. ﺳــەردار ﻣﺤەﻣەد ھەڵﺴﻮوڕاوی دﯾــﺎری ﻧﺎوﺷــﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﮔــﯚڕان، ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺗەواوی ھﻮﺗﺎﻓﻜێﺸﺎﻧەﻛﺎن ﻟەوﻛﺎﺗەدا ﺑﻮون و ھﯿﭽﯿﺎن ﺑەرﻧﺎﻣە ﺑــﯚ داڕێﮋراو ﻧەﺑــﻮون ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋــەو ﮔەﻧﺠﺎﻧە ﺧﯚﯾﺎن ﺋەوەﯾﺎن ﻛﺮدووە. ﻟەﺑــﺎرەی ﺋەوەی ﺋﺎﯾــﺎ ﮔەﻧﺠﺎن و ھەواداراﻧــﯽ ﮔــﯚڕان دەﺑﻦ ﺑە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ و دوای ﻋەﻟــﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮ دەﻛــەون؟ ھەڵﺴــﻮوڕاوەﻛەی ﮔــﯚڕان دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻟــە ”دەﺳﺘﺨﯚﺷــﯿﯿەك رێﻮڕەﺳــﻤێﻜﯽ وادا ﻧﺎﺑێﺘــە ﺷــﻮێﻨﻜەوﺗﻦ ،ﺧــﯚ ﭘێــﺶ ﺋەو ﭘﺮﺳــەﯾﺶ ﻋەﻟــﯽ ﺑﺎﭘﯿــﺮ ھەر ھەﺑــﻮوە ،ﺑــەم ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧە دوای ﻧەﻛەوﺗﻮون ،ﺑﯚﯾە ﮔەﻧﺠﺎن و ھەواداراﻧــﯽ ﮔﯚڕان ﻟەﺳــەر ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﮔﯚڕاﻧﻦ و ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧﺎﻛﺎت ھﯿــﭻ ﻛەﺳــێﻚ ﻣەرﮔﯽ ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺑﯚ ڕاﻛێﺸﺎﻧﯽ ﺳﯚزی ﺟەﻣﺎوەری ﮔﯚڕان ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺷﻜﺴﺖ دێﻨێﺖ“. ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ،ﻟەداﯾﻜﺒﻮوی
ﺳــﺎڵﯽ 1944و ﻟە ﺑﯿﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻣەﻧﯿﯿــەوە ﺗێﻜــەوی ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻮوە ،ڕۆژی 19ی ﺋﺎﯾﺎری 2017ﻟــە ﺗەﻣەﻧﯽ 73ﺳــﺎڵﯿﺪا ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﻛــﺮد و ﻟە ﮔﺮدی زەرﮔەﺗــەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەﺧﺎك ﺳﭙێﺮدرا. ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ڕای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ،ھﯿــﭻ ﻛەﺳــێﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﺑﺒێﺘــە ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ و ھﯿﭻ ﻛەﺳــێﻜﯿﺶ ﺑﺎ ھەوڵ ﻧەدات ﻟەﺳــەر ﭘﺸﺘﯽ ﺋەو ﺟەﻣﺎوەرەی ﭘەروەردەی دەﺳﺘﯽ ﺋەون ،ﺋەﺳﺘێﺮەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺧﯚی ﺑﮕەﺷێﻨێﺘەوە. ﻣﻮﻧﯿﺮە ﻋﻮﺳــﻤﺎن ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﮔﯚڕان ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺑﯚ ”وﺷــە“ی ڕوون ﻛــﺮدەوە، ھﯿﭻ ﻛەﺳــێﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑﺒێﺖ ﺑە ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ و ﻛەﺳﯿﺶ ﺋــەو ھەوڵــە ﻧــەدات ،ﭼﻮﻧﻜە ﺷﻜﺴﺖ دێﻨێﺖ. ﺋەو دەڵــێ” ،ﺋێﻤــە ڕێﺰﻣﺎن ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﻛەﺳێﻚ ھەﯾە ﻛە ﺋﺎﻣﺎدەی رێﻮڕەﺳــﻤﯽ ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﻛﺎك ﻧەوﺷﯿﺮوان ﺑﻮون ،ﺑەم ﻟەواﻧەﯾە ﻟە ﺋﺎﯾﻨﺪەدا ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ ﺑﯿﺎﻧەوێﺖ ﺑــەو ﺳــەرﻣﺎﯾە ﺟەﻣﺎوەرﯾﯿەی ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ دروﺳﺘﯽ ﻛﺮدووە ،ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺒەﻧە ﭘێﺸــەوە. ﺑــەم ﺋــەو ﻛﺎرە ﻛەﺳــێﺘﯿﯽ ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﭘێــﯽ ﻛــﺮاوە ﻧەك
ﻛەﺳﯿﺘﺮ“. ﻣﻮﻧﯿﺮە ﭘێﯽ واﯾە ﻛــە ﺟەﻣﺎوەر و ھەواداراﻧــﯽ ﮔــﯚڕان ھێﻨﺪە ﺳــﺎوﯾﻠﻜە ﻧﯿﻦ ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ دەﻧﮓ و ڕەﻧﮕﯿﺎن ﺑﮕــﯚڕن و ﺑﮕﻮازﻧەوە، ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻛــﯚی ﻧەﻛﺮدووﻧەﺗــەوە ،ﺑەڵﻜﻮ ھەوڵﯽ ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ و ﭼەﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ دادﭘەروەرﯾــﯽ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﺑەﯾەﻛەوە ﮔﺮێﯽ داون. دوای رێﻮڕەﺳﻤەﻛە ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻟە زاری ﻣﺴﺘەﻓﺎی ﺳەﯾﺪ ﻗﺎدر وەزﯾــﺮی ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ”دوورﺧﺮاوە“ داوای ﻟێﺒﻮوردﻧﯽ ﻟە ھەرﯾەك ﻟە ﺳــەﺣەدﯾﻦ ﺑەھﺎدﯾــﻦ و ﻗﺎدر ﺣەﻣەﺟﺎن ﻛــﺮد و ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە دا ،ﺋەو ﻛﺎرە ﺧﯚڕﺳــﻜﺎﻧە ﺑﻮوە و ﻧەدەﺑــﻮو ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧﯽ ﮔﯚڕان ﺋەو ھﻮﺗﺎﻓﺎﻧە دژی ﺋەو ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿﺎﻧە ﺑﻜێﺸﻦ. ﭼﺎودێﺮاﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ڕای دەﮔەﯾەﻧــﻦ ،ﻋەﻟــﯽ ﺑﺎﭘﯿــﺮ وﯾﺴــﺘﻮوﯾەﺗﯽ ﺑەو ﻗﺴﺎﻧە ﺳﯚزی ﺟەﻣﺎوەری ﮔﯚڕان ڕاﺑﻜێﺸــێﺖ و ﺑە دەﺳــﺖ ڕاوەﺷﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑە ﺧەڵﻚ ﺑڵێﺖ دوای ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﻦ دەﺑﻤە ڕاﺑەری ﺋەو ﺟەﻣﺎوەرە. ﺑەھﻤــەن ﻣﺤەﻣــەد ﭼﺎودێﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﭘﺴــﭙﯚڕ ﻟــە ﺑﻮاری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺑە“وﺷە“ی ﮔــﻮت” ،ﻋەﻟــﯽ ﺑﺎﭘﯿــﺮ ﺑــەو
ھەڵﺴﻮﻛەوت و ﻗﺴﺎﻧەی وﯾﺴﺘﯽ ﺑڵــێ ﻣﻦ دەﺑﻤە ﺷــﻮێﻨﮕﺮەوەی ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ،ﺑــەم ﺧەڵﻚ ﻟەو ﺟــﯚرە ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿﺎﯾە ﺗێــﺮی ﺧــﻮاردووە و ﭼﯿﺘــﺮ ﺑە
ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕان ﻟە 19ی ﺋﺎﯾﺎری ﺳــﺎڵﯽ 2016دا ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎن واژوو ﻛــﺮد و ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺑڕﯾــﺎری ﻛﺎری ﭘێﻜەوەﯾــﯽ و ھﺎوﺑەﺷــﯿﺎن دا ،ﺑــەم دوای ﺗێﭙەڕﯾﻨــﯽ ﺳــﺎڵێﻚ ھﯿــﭻ ﻛﺎم ﻟــە ﺧﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨە ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮاون و ھەردووﻻش ﯾەﻛﺘــﺮ ﺑــە ﺟێﺒەﺟێﻨەﻛﺮدﻧــﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر دەﻛەن. ﺳــﺎﻣﺎڵ ﻣﺤەﻣــەد ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺟﭭﺎﺗــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﮔــﯚڕان، ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛە ﺋەوان وەﻛﻮ ﺋﯿﺴــﺘﻔﺰازﻛﺮدن ﺳــەﯾﺮی ﺋــەو ﭘەﯾﺎﻣەی ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧﺎﻛەن، ﺑەم ﺑەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗەی ﺋێﺴﺘەی ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە ،ﮔﯚڕان ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨەوە ڕەت دەﻛﺎﺗەوە. ﺳــﺎﻣﺎڵ ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﺋێﻤــە ﭘێﻤﺎن ﺧﯚﺷــﺒﻮو ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋەو ﭘەﯾﺎﻣە،
ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺑەڵێﻨــﯽ ﻛﺮدارﯾــﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەی ﻧێﻮاﻧﻤﺎﻧﯽ ﺑﺪاﯾە“. ھەرﭼﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ﭘێﯽ واﯾــە زەوﯾﻨە ﻟەﺑﺎرە ﺑﯚ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘــﯽ و دەڵێــﺖ ،ﺋــەو ﭘەﯾﺎﻣــەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑــﯚ ﮔﯚڕان ﺑﯚ ﺑﭽﻮوﻛﻜﺮدﻧــەوەی ﺋــەو ﺣﺰﺑــە ﻧﯿﯿە .ﻟەﺗﯿﻒ ﻧێﺮوەﯾﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﯾەﻛێﺘﯽ، ڕەﺗﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛــە ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑە ﺑﭽﻮوك ﺳــەﯾﺮی ﮔﯚڕان ﺑﻜﺎت و ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد” ،ﮔﯚڕان ھێﺰێﻜﯽ ﺧــﺎوەن ﺟەﻣــﺎوەر و ﺑەھێﺰە و ﻛەس ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﭘەراوێﺰی ﺑﺨﺎت“. ”ﯾەﻛێﺘﯽ ھەﻣﯿﺸە وﯾﺴﺘﻮوﯾەﺗﯽ ﻟەﮔەڵ ﮔﯚڕان ﯾــەك ﺑﮕﺮێﺘەوە و ﺑﺒﻨەوە ﺑــە ﺣﺰﺑەﻛــەی ﺟﺎران“ ﻧێﺮوەﯾﯽ وای ﮔﻮت.
ﺷﯚڕش ﺣەﺳەن:
ﯾەﻛێﺘــﯽ دوای ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ وەك ﻛﺎدری ﮔــەڕاوە ﻟەﮔەڵ ﮔﯚڕان ڕێــﻚ دەﻛەوێﺖ ﻧەك ﺣﺰﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ
ﮔﯚڕان :ﻛەس ﻋەﻟﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮ ﺑە ﺟێﮕﺮەوەی ﻧەوﺷﯿﺮاون ﻧﺎزاﻧێ
ﺋﺎراﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ﭘێﺸﻮەﺧﺖ ﺑڕﯾﺎر ﻧﺎدات“. ”ﺋــەو ﺟەﻣــﺎوەرەی ﻟــەوێ ﺑﻮون ،ﺋــەوەی ﻛﺮدﯾــﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﺎرداﻧەوەﯾەك ﺑــﻮو ﺑﯚ ﻛﯚﻣەڵێﻚ
ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﭘێﺸــﻮو ﻧــەك ﺑەﯾﻌەﺗــﺪان ﯾــﺎن ﻻﯾەﻧﮕﺮی و ﭼﻮون ﺑەرەو وﭘﯿﺮی ﻋەﻟﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮ و ﺗەوژﻣﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ“ ﺑەھﻤەن وای ﮔﻮت.
ژﻣﺎرە ) ، (187ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 24 ،
ﭘەﯾﺎﻣەﻛەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﺳﻮوﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺑﻮو ﺑﯚ ﮔﯚڕان
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”دەﺳﺘﺨﯚﺷــﯿﯿەك ﻟە رێﻮڕەﺳﻤێﻜﯽ وادا ﻧﺎﺑێﺘە ﺷﻮێﻨﻜەوﺗﻦ ،ﺧﯚ ﭘێﺶ ﺋەو ﭘﺮﺳــەﯾﺶ ﻋەﻟﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮ ھەر ھەﺑﻮوە ،ﺑەم ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧە دوای ﻧەﻛەوﺗﻮون ،ﺑﯚﯾە ﮔەﻧﺠﺎن و ھەواداراﻧﯽ ﮔﯚڕان ﻟەﺳــەر ﺑەرﻧﺎﻣەی ﮔﯚڕاﻧﻦ و ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎﻛﺎت ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻚ ﻣەرﮔﯽ ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺑﯚ ڕاﻛێﺸﺎﻧﯽ ﺳﯚزی ﺟەﻣﺎوەری ﮔﯚڕان ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺷﻜﺴﺖ دێﻨێﺖ“.
3
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
4
”راﺳــﺘە ﺋێﺴﺘە ﭘﺎﺳﭙﯚرت ھەﯾە و زۆر ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺑێ ﻛێﺸەﯾە ،ﺑەم ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ زۆر ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھێﺸﺘﺎ ﭘﺎﺳﭙﯚرﺗﯿﺎن ﻧﯿﯿە ﯾﺎن وﻧﯿﺎن ﻛﺮدووە ﯾﺎن ھەژارن و ﺑڕی ﭘﺎرەﻛەش ﻛە ﺑﯚ ﭬﯿﺰا وەردەﮔﯿﺮێﺖ ﮔﺮاﻧە ،ﺑﯚﯾە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻧﻮوﺳﺮاوی ﺣﺰﺑەﻛﺎن ھێﺸﺘﺮاوەﺗەوە“.
ژﻣﺎرە ) ، (187ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 24 ،
ﭘﺎرەی ﭬﯿﺰا ﺑە ﺣﺰب دەدرێﺖ
ﯾەﻛێﺘﯽ و ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺖ ﺑەﺑێ ﭘﺎﺳﭙﯚرت ﺧەڵﻚ رەواﻧەی ﺋێﺮان دەﻛەن وﺷە /ﺳەﻻم ھﺎﻧەدﻧﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھەرﯾەك ﻟە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺣﺰﺑﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴــﺖ ﻟــە دەرەوەی رێﻮﺷــﻮێﻨە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن و ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ ﭘﺎﺳــﭙﯚرت ،ﺑــە ﻧﻮوﺳــﺮاوی ﺣﺰﺑــﯽ و ﻟــە رێﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﺣﺰﺑﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێــﺮان، ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن رەواﻧەی ﺋەو وﺗە دەﻛەن ،ﻧﻮێﻨــەری ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﺗﺎران رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ، ﻣﺎﻧەوەی ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛە ﻟەﺳــەر داواﻛﺎری ﺋەوان ﺑﻮوە. ﺋــﺎزاد ﻣﺤەﻣــەد ﯾەﻛێــﻚ ﻟــەو ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــەی ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێﻚ ﺑــە ﻧﻮوﺳــﺮاوی ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳەرداﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯽ ﻛــﺮدووە ،ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺑە ﻣﺎوەی ھەﻓﺘەﯾەك ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛەت ﺑــﯚ دەﻛﺮێﺖ و ﻟەﺳەر ﺳــﻨﻮورﯾﺶ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە دوو ژووردا ﻣﯚر دەﻛﺮێﺖ و ﺋﯿﺘﺮ ھﯿﭻ ﻛێﺸەﯾەك ﻧﺎﻣێﻨێﺖ“. رەواﻧەﻛﺮدﻧــﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﻧﻮوﺳﺮاوی ﺣﺰب ﺑﯚ ﺋێﺮان ،ﺑﯚ ﺳەردەﻣێﻚ دەﮔەڕێﺘەوە
ﻛــە ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧەﯾﺎﻧﺪەﺗﻮاﻧﯽ ﭘﺎﺳــﭙﯚرت دروﺳﺖ ﺑﻜەن ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﻛە ﭘﺎﺳﭙﯚرت ﺑە ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ دەردەھێﻨﺮێﺖ ،ھێﺸﺘﺎ ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەی ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ و ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴــﺖ ﺑەردەواﻣــﻦ ﻟە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻧﻮوﺳــﺮاو ﺑﯚ ﺋەواﻧەی ﺳــەرداﻧﯽ ﺋێﺮان دەﻛەن. ﻣﺤەﻣەد دەڵێ” ،ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەﻛەی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر دەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻧﻮوﺳــﺮاوەدا 50
ھــەزار دﯾﻨــﺎر ﻟە ھەر ﻛەﺳــێﻚ وەردەﮔــﺮن و ﺋــەو ﻧﻮوﺳــﺮاوە رێﮕەی ﯾــەك ﻣﺎﻧﮓ ﻣﺎﻧــەوە ﻟە ﺋێﺮان دەدات“. ﭼﺎودێــﺮان ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەﻛەن ﻛە ﻣﺎﻧەوەی ﻧﻮوﺳــﺮاوی ﺣﺰب ﺑــﯚ ﺳــەرداﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﺑﯚ ﺋێﺮان ،ﺟﮕــە ﻟــە ﭘەﯾﺪاﻛﺮدﻧﯽ ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ داھــﺎت ﺑــﯚ ﺋەو ﺣﺰﺑﺎﻧە ،ﻟەﺳــەر ﺣﯿﺴــﺎﺑﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ،ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﯿە. ﺷــێﺦ ﺗﺎھﯿــﺮ ﻟەﺗﯿــﻒ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ
ﺣﺰﺑــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴــﺖ ،ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﭘێــﺶ ﺋــەوەی ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﭘﺎﺳــﭙﯚرﺗﯿﺎن ﺑﯚ دەرﺑﭽــێ ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﻧﻮوﺳــﺮاوی ﺣﺰﺑەﻛﺎن ھەﺑﻮو ﺑﯚ ﺳەرداﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺋێــﺮان ،ھەﻣــﻮو ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﭘﺸــﻜﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھەﺑﻮو ﺑﯚ ﻧﺎردﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن“. ﺋــەو دەڵێ” ،ﭘێﺸــﺘﺮ ﺋێﻤە وەك ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺖ دەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ھەﻓﺘﺎﻧە 10ﻧﻮوﺳﺮاو ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە
ژﻣﺎرەﻛە ﺑﯚ ﺗەﻧﯿﺎ دوو ﻧﻮوﺳــﺮاو ﻛەم ﻛﺮاوەﺗەوە“. ﻟەﺗﯿــﻒ زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﺋــەو ﻧﻮوﺳــﺮاوە ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــە ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋێﺮان و ﻟەژێﺮ ﭼﺎودێﺮی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤە“. ﻟەﺑﺎرەی ﺋــەو ﺑــڕە ﭘﺎرەﯾەی ﻟە ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ وەردەﮔــﺮن ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﺋــەو ﻧﻮوﺳــﺮاوەدا، ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛــﺮد” ،وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﭘﺎرەی ﻧﻮوﺳﺮاوەﻛە ﻟە ﺣﺰﺑێﻜەوە
ﺑﯚ ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺗــﺮ دەﮔﯚڕێﺖ ،ﺋێﻤە ﺑﯚ ھــەر ھﺎووﺗﯿﯿەك ﺑڕی 50ﺗﺎ 100ھەزار دﯾﻨــﺎر وەردەﮔﺮﯾﻦ و رەﭼﺎوی ﺑﺎری داراﯾﯽ و ﮔﻮزەراﻧﯽ ﺧەڵﻚ دەﻛەﯾﻦ“. ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣەﻛــەی ﺣﺰﺑــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴــﺖ رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە، ”ﺋــەو ﻧﻮوﺳــﺮاوە ﭼﻮﻧﻜە ﻣﯚری ﺣﺰﺑەﻛﺎن و ﻣﯚری ﻛﻮﻧﺴــﻮڵﮕەی ﺋێﺮاﻧــﯽ ﺑەﺳــەرەوەﯾە ،ھﯿــﭻ ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﯿە و ھﺎوﺷێﻮەی ﭘﺎﺳﭙﯚرت رۆڵﯽ ﺧﯚی دەﺑﯿﻨێﺖ“. وەك ﻟەﺗﯿــﻒ ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــﯚ دەﻛﺎت ،ھەرﯾەك ﻟــە ﺣﺰﺑەﻛﺎن رۆژێﻜــﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوﯾﺎن ھەﯾە ﺑﯚ ﻧﺎردﻧــﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑــﯚ ﺋێﺮان و ﻟــەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾــەدا ﺣﺰﺑــﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺖ ﻟە رۆژاﻧﯽ ﯾەﻛﺸەم دەﺗﻮاﻧێــﺖ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﺑــەو ﻧﻮوﺳﺮاوەوە رەواﻧەی ﺋێﺮان ﺑﻜﺎت. ﻧﺎزم دەﺑﺎغ ﻧﻮێﻨەری ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺋێﺮان ،ﺑﯚ ”وﺷە“ی دووﭘﺎت ﻛﺮدەوە” ،ﺋەو ﻧﻮوﺳﺮاوەی ﻟەﻻﯾەن ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧەوە ﺑــﯚ ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن دەﻛﺮێــﺖ ﺑــﯚ ﮔەﺷــﺘﯽ ﺋێــﺮان ،ﻟەﺳــەر داواﻛﺎری ﺋێﻤە وەك ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻣﺎوەﺗەوە ﻛە داواﻣــﺎن ﻟە ﺋێﺮان ﻛــﺮدووە ﺋەو ﻧﻮوﺳﺮاوە ﻛﺎری ﭘێ ﺑﻜﺮێ“. ﺋەو ﻟەﺑــﺎرەی ھﯚی ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﻣﺎﻧەوەی ﻧﻮوﺳﺮاوەﻛە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘﺎﺳــﭙﯚرت ھەﯾە؟ دەڵێ ”راﺳﺘە ﺋێﺴــﺘە ﭘﺎﺳــﭙﯚرت ھەﯾە و زۆر ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﺑێ ﻛێﺸــەﯾە ،ﺑەم ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ زۆر ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھێﺸــﺘﺎ ﭘﺎﺳــﭙﯚرﺗﯿﺎن ﻧﯿﯿە ﯾﺎن وﻧﯿﺎن ﻛﺮدووە ﯾﺎن ھەژارن و ﺑڕی ﭘﺎرەﻛەش ﻛە ﺑﯚ ﭬﯿﺰا وەردەﮔﯿﺮێﺖ ﮔﺮاﻧە ،ﺑﯚﯾە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧﻮوﺳﺮاوی ﺣﺰﺑەﻛﺎن ھێﺸﺘﺮاوەﺗەوە“. دەﺑــﺎغ زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﺋەﻣە ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾــﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ﻛە ﺗەواوی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ دەﺗﻮاﻧﻦ ﻧﻮوﺳــﺮاو ﺑﻜەن، ﺑەم ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺋێﺮان ﻧﯿﯿە و ﺋێﺮان ﭘێﯽ ﺑﺎﺷە ﺋەوە ﻻ ﺑﺒﺎت و ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﺎﺳﭙﯚرت ﺑﻤێﻨێﺖ“. ﺋەو ﮔﻮﺗﺎﻧەی دەﺑﺎغ ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪان دەرﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺎﺳــﭙﯚرت ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك رۆژی دەوێ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻓﯿــﺰای ﺳــەر ﭘﺎﺳــﭙﯚرﺗﯿﺶ ھەرزاﻧﺘــﺮە ﻟــە ﻛﺎﻏــەزی ﺣﺰﺑەﻛﺎن.
”ﺣﻜﻮوﻣەت وەﻣﯽ ﻧەداوەﺗەوە“
دۆﺳﯿەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﺑﯚ ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ 400ﻛەﺳﯽ ﺗﺮ دەﻛﺮێﺘەوە وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺳەرﺧێڵ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻛێﺸــەی ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭼﺎرەﺳــەر ﻧەﻛﺮاوە و دەﺳﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ﭘﺎرەوە ،ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻟــە ژﻣﺎرەﯾــەك ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺋﺎﮔەدار ﻛﺮدووەﺗەوە و داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ، ﺣﻜﻮوﻣەت وەﻣﯽ ﻛﯚﻧﻮوﺳــﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﻟەو ﺑﺎﺑەﺗە ﻧەداوەﺗەوە. ﺑەﭘێــﯽ ﻧﻮوﺳــﺮاوی ژﻣــﺎرەی 101ی دەﺳــﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەی ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛــﺮاوە ،داوا ﻛــﺮاوە ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛﯽ ﺑﺎ ﺑﯚ ﻛێﺸــەی ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﻚ ﺑﮫێﻨﺮێﺖ .ﻟــە ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛەدا ھﺎﺗــﻮوە” ،ﺗﻜﺎﯾــە رەزاﻣەﻧــﺪی ﺑــﺪەن ﻟەﺳــەر ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻟﯿﮋﻧەﯾەك ﻟە ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێــﻢ و ﺣﻜﻮوﻣــەت و دەﺳﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ و ﻻﯾەﻧە
ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪارەﻛﺎن ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ وردﺑﯿﻨﯽ دۆﺳﯿەی ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ﺑە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻦ ﻛﺮاون“. ﻟە ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛەدا ﻛە وێﻨەﯾەﻛﯽ دەﺳــﺖ ” وﺷــە“ ﻛەوﺗــﻮوە، دەﺳــﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ زاﻧﯿﺎری داوە ﻛــە ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﺧەڵﻚ، ﺑە ﭘﻠەی ﺑﺎی وەزﯾﺮ و ﺑﺮﯾﻜﺎری وەزﯾــﺮ و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻦ ﻛﺮاون ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەو ﭘﯚﺳﺘﺎﻧەﯾﺎن ﻧەﺑﻮوە و ﻧەﯾﺎﻧﺒﯿﻨﯿﻮە ﯾﺎن ﻟــە دەرەوەی وت ﺑﻮون و ﺑە ﺑڕﯾــﺎری ﺣﻜﻮوﻣەت ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺋﺎوارەﯾﯿﯿــﺎن ﺑﯚ ھەژﻣــﺎر ﻛﺮاوە، ﺑــەم ﭘێﻮﯾﺴــﺘە وردﺑﯿﻨﯽ ﻟەو دۆﺳﯿﯿﺎﻧەدا ﺑﻜﺮێﺖ. ھــﺎوﻛﺎت ﻟــە ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻜﯽ ﺗــﺮدا دەﺳــﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ﻧــﺎو و ﻛەﯾﺴــﯽ 461ﻛەﺳــﯽ رەواﻧەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺮدووە
ﻛە ﺑەھەﻣﺎﻧﺸــێﻮە ﭘﻠەی ﺑﺎﯾﺎن وەك وەزﯾﺮ و ﺑﺮﯾــﻜﺎری وەزﯾﺮ و راوێﮋﻛﺎری وەزﯾﺮ و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯽ ھەﯾــە ،ﺑــەم ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯽ ﻧﺎو ﻧﻮوﺳــﺮاوەﻛە ”ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧە ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﻣﻮﻣﺎرەﺳەی ﺋەو ﭘﯚﺳﺘﺎﻧەﯾﺎن ﻧەﻛﺮدووە“. دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻧﻮوﺳﺮاوەﻛەدا داوای ﻛﺮدووە، ”ﻣﻮوﭼەی ﺳەرﺟەم ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧە راﺑﮕﯿﺮێــﺖ و دوای وردﺑﯿﻨــﯽ ﺋەواﻧەی ﺑە ﻓﯿﻌﻠﯽ ﻣﻮﻣﺎرەﺳــەی ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧەﻛــﺮدووە، ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺒڕێﺖ“ .ھﺎواﻛﺎت ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی ﻛــﺮدووە ”ﺋەواﻧەی ﺑە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻦ ﻛﺮاون، ﺑﮕەڕێﻨﺮێﻨــەوە ﺋەو ﭘﯚﺳــﺘﺎﻧەی ﭘێﺸﺘﺮ ﻟێﯽ ﺑﻮون“. د .ﺋەﺣﻤــەد ﺋەﻧﻮەر ﺳــەرۆﻛﯽ دەﺳﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﺑە“وﺷــە“ی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن،
”ﺋەواﻧــەی ﺑە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺧـــــــﺎﻧەﻧﺸﯿﻦ ﻛﺮاون، ﺑﮕەڕێﻨﺮێﻨەوە ﺋەو ﭘﯚﺳﺘﺎﻧەی ﭘێﺸﺘﺮ ﻟێﯽ ﺑﻮون“.
راﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەو ﺋﺎراﺳــﺘەی ﻧﻮوﺳــﺮاواﻧەی ﻻﯾەﻧــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﻛﺮدووە ،داواﻣﺎن ﻛــﺮدووە ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﭘێﺸــﺘﺮ ﭘﯚﺳــﺘﯿﺎن ﻧەﺑﻮوە ،ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻦ ﻧەﻛﺮێﻦ ﯾﺎن ﺋەواﻧەی ﭘﯚﺳﺘﯿﺎن ھەﺑﻮوە ﺑەﭘێﯽ ﭘﯚﺳــﺘەﻛەی ﺧﯚﯾﺎن ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻦ ﺑﻜﺮێﻦ“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺋەواﻧــە زۆرﺑەﯾﺎن ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ و ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﯚﻧــﻦ ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﻜﺮدﻧﯿﺎن ڕێﮕەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﺪۆزرێﺘەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟەو ﺣﺎڵەﺗەی ﺋێﺴــﺘەدا ﺑﻮوەﺗە ﻛﺎرێﻜﯽ ﻧەرێﻨــﯽ و زۆرﺑەﯾﺎن ﺑە ﭘﻠەی ﺑﺎ ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻦ ﻛﺮاون“. ”ﺋێﺴــﺘە داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ ﺧەرﯾﻜــﯽ وردەﻛﺎری ﺋــەو دۆﺳــﯿﺎﻧەن و ھﯿﻮاﯾەﻛــﯽ زۆر ھەﯾــە ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺋەو ﭘــڕۆژە ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿەی ھەﯾە، ﭼﺎرەﺳــەرێﻜﯽ ﺑــﯚ ﺑﺪۆزرێﺘەوە و دەﺳــﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯿﺶ ﺑەدواداﭼﻮوﻧــﯽ ﺑەردەواﻣــە“ ﺋەﻧﻮەر وای ﮔﻮت. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە د .ﻣﺤەﻣــەد رێﻜﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑە“وﺷە“ی
راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ھەﺑــﻮو ﻟەﺑــﺎرەی ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻨﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ و ﻟﯿﮋﻧەﻛە ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2014ﺗﺎ 2016 ﻛﺎری ﻟەﺳەر ﺋەو ﭘﺮﺳە ﻛﺮدووە“. ”ﻟﯿﮋﻧەﻛــە ﻟەﻻﯾــەن داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ دەﻛﺮا و وەزارەﺗــﯽ داراﯾــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ھەﺑــﻮو ،دوای ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻛﯚﻧﻮوﺳــﯽ ﻟﯿﮋﻧەﻛە دراوەﺗەوە وەزارەﺗــﯽ داراﯾــﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﻟەﻻﯾــەن وەزﯾﺮی داراﯾــﯽ و ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑەوەﻛﺎﻟەت ﭘەﺳــﻨﺪ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑــەم ﺗــﺎ ﺋێﺴﺘە ﻛﯚﻧﻮوﺳــەﻛە ﺑە ﺗەواوی ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی ﻟﯿﮋﻧەﻛەوە ﭘەﺳــﻨﺪ ﻧەﻛﺮاوە“ رێﻜﺎﻧﯽ وای ﮔﻮت. ﺋﺎﺷــﻜﺮای ﻛﺮد” ،ﻧﻮوﺳــﺮاو ﺑﯚ وەزارەﺗــﯽ داراﯾــﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﻛﺮاوە ﺑﯚ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی ﺋەو ﭘﺮﺳە و داراﯾﯽ ﻟە وەﻣﺪا دەڵێﻦ
ﻧێﺮدراوە ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮان و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە دوای ﻧﻮوﺳــﺮاوی ﺋێﻤــە ،ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن وەﻣﯽ ﻧەداوەﺗەوە“. ﺋەﻧﺪاﻣەﻛەی داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،وردەﻛﺎری زﯾﺎﺗــﺮی ﺧﺴــﺘەڕوو ﺑــەوەی ”ژﻣــﺎرەی ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺑە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻦ ﻛﺮاون، ﻧﺰﯾﻜەی 488ﻛەس دەﺑﻮو ،ﺑەم ﺳــەرﺟەﻣﯿﺎن ﻟەواﻧــە ﻧﯿﻦ ﻛە ﭘﯚﺳــﺘﯿﺎن ﻧەدﯾﻮە و ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻦ ﻛــﺮاون و ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن ﭘﺎرێﺰﮔﺎر ﺑﻮون و ﺑە ﭘﻠەی وەزﯾﺮ ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻦ ﻛــﺮاون و ﭘﻠەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺷﺎﯾﺴــﺘە ﻧﯿﻦ“. رێﻜﺎﻧــﯽ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە، ”ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﭘەﺳــﻨﺪﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻛﯚﻧﻮوﺳە دەﻛەﯾﻦ و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋەو راﺳﭙﺎرداﻧەی ﻟە ﻛﯚﻧﻮوﺳەﻛەدان ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێﻦ و ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوەی
ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟەﮔەڵ ﺑﻜﺮێ ،ﺋەﮔەرﻧﺎ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑە ھــەر ﺟﯚرێﻚ ﺑێﺖ ﺣﻜﻮوﻣەت وەﻣﯽ ﺋەو ﻛﯚﻧﻮوﺳە ﺑﺪاﺗەوە“. رووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە ”راﺳــﭙﺎردەی زۆرﻣﺎن ﻛﺮدووە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸــەی ﺋــەو ﻛەﺳــﺎﻧەی ﺑەﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻦ ﻛﺮاون و ﺋەو ﭘﺮﺳــە ﻧﺎﺑێﺖ ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﺑﻤێﻨێﺘەوە“. د .ﻓﺮﺳــەت ﺳــﯚﻓﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧە ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯿەﻛەی ھەرێﻤــﯽ ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻨﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﺎﺑەﺗێﻜﯽ ھەﺳﺘﯿﺎرە و وردەﻛﺎرﯾــﯽ زۆری ﺗێﺪاﯾــە، ﻟﯿﮋﻧە ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯽ ﻛﺎری ﻟەﺳەر ﻛﺮدووە ،ﺑەم ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێ ﺗەواوی ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛەی ﺑﺨﺮێﺘە ڕوو“.
دﯾﻤﺎﻧﻪ ﺋێﻤە وەك ﺣﺰﺑﯽ ﺷــﯿﻮﻋﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ھەر دەﺳــەﺗێﻚ ﺑە ﺧﺎڵێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ دادەﻧێﯿﻦ ﺑﯚ ﻧﺎﺳﯿﻦ و ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەو دەﺳەﺗە .ﺋەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﺗەﻧﯿﺎ ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﮔﺮێﺪراو ﺑە دۆﺳﯿەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە.
ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻧﯿﻮﻟﯿﺒﺮاڵ زەوﯾﻨە ﺑﯚ ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﮔﻮﺗﺎری ﭘﯚﭘﯚﻟﯿﺴﺘﯽ ﺧﯚش دەﻛﺎت وﺷە /رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح د .ﻛﺎوە ﻣەﺣﻤــﻮود ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﺣﺰﺑــﯽ ﺷــﯿﻮﻋﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ،ﺋــەو ﺑەرﻧﺎﻣە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻛﺎری ﻟەﺳــەر دەﻛﺎت ،ﺗەﻧﮕﮋەی ﺋﺎﺑﻮوری و داراﯾﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻗﻮوڵﺘﺮ دەﻛﺎﺗەوە .ﺋەو ﻟە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷــە“دا ،ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺑە ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ﺗێﻜﺪەراﻧە ﻟە ﻗەڵەم دەدات و ﭘێﯽ واﯾە ”ﺟﯿﺎوازﯾﯿــە ﭼﯿﻨﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﻗﻮوڵﺘﺮ دەﻛﺎﺗەوە“. ﭼــﯚن ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەﻛﺘــﺎن ﺑﯚ ﺋــەو ﺑەرﻧﺎﻣــە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە ﻧﻮێﯿە ھەﯾــە ﻛە ﻟــە ﻣﺎوەی راﺑــﺮدوودا ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رای ﮔەﯾﺎﻧﺪووە؟ ﺋێﻤــە وەك ﺣﺰﺑــﯽ ﺷــﯿﻮﻋﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ھــەر دەﺳــەﺗێﻚ ﺑــە ﺧﺎڵێﻜﯽ ﮔﺮﻧــﮓ دادەﻧێﯿــﻦ ﺑﯚ ﻧﺎﺳــﯿﻦ و ھەڵﺴــەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەو دەﺳــەﺗە. ﺋەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﺗەﻧﯿﺎ ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ﮔﺮێﺪراو ﺑــە دۆﺳــﯿەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە .ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ وەك ﺋێﻤــە ﻛــە ﺑە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەدا ﺗێﭙەڕ دەﺑێــﺖ ،وا ﻟێﻜﺪاﻧــەوە دەﻛﺮێﺖ ﻛــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە ﺗەﻧﯿﺎ ﻻﯾەﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ دەﮔﺮێﺘەوە ،ﺑەم ﺋێﻤە ﭘێﻤــﺎن واﯾــە ﺗێڕواﻧﯿﻦ ﺑﯚ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﮔﻮاﺳﺘﻨەوە دەﺑێﺖ ﺑﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾﺶ ﻟەﺧــﯚ ﺑﮕﺮێﺖ .ﺋەوەی ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﺑﺎﺳﯽ دەﻛەن، ﻧﺎﭼێﺘــە ﻧﺎو ﺑــﻮاری ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەوە ،ﻟێــﺮەدا ﺟﯚرێﻚ ﻟە
دەﺑەﺳــﺘێﺖ، ﻧﯿﻮﻟﯿﺒﺮاڵﯿــﺰم ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەم ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﯾــە ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺑــﯚ دەﻛﺎت ،ﻟــە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﻜﺮدﻧﯽ ھەﻣﻮو ﻛەرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎن و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯽ و ﺋەو ﻛەرﺗﺎﻧەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑە ژﯾﺎﻧــﯽ ﺧەڵﻜەوە ھەﯾــە .ﺋــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﻟەﮔەڵ ﭼەﻣﻜﯽ ﮔەﺷــەﭘێﺪاﻧﯽ ﺑەردەوام ﯾەك ﻧﺎﮔﺮێﺘەوە ﻛە ﺋێﻤە وەك ﺣﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﺑﺎوەڕﻣﺎن ﭘێﯿەﺗﯽ. ﻟە ھەﻣﺎﻧﻜﺎﺗﺪا ﺋەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ دەﻛﺎت؟ ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﮔەﻧﺪەڵــﯽ دەﻛﺎت ،ﺑــەم ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗﺪا ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗە ﺧﯚی زەوﯾﻨە ﺑﯚ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺧﯚش دەﻛﺎت. ﻛەواﺗە ﭼــﯚن ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ دەﻛەن؟ ﺋێﻤە ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗەدا ﻧﯿﻦ و دژ ﺑەو ﺳﯿﺎﺳەﺗەﯾﻦ .ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗە، ﺳﯿﺎﺳــەﺗێﻜﯽ ﺗێﻜﺪەراﻧەﯾــە ﺑﯚ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،دواڕۆژﯾﯽ ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﭼەﻣﻜﯽ ﮔەﺷەﭘێﺪاﻧﯽ ﺑەردەوام ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺎت ،رێﮋەﻛﺎﻧﯽ ھەژاری و ﺑێﻜﺎری زﯾﺎﺗــﺮ دەﻛﺎت .ﻗﻮرﺳــﺎﯾﯽ ﺗەﻧﮕﮋە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﺎن دەﺧﺎﺗە ﺳەرﺷــﺎﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻧــەدار و زەﺣﻤەﺗﻜێﺶ. ﺳﯿﺎﺳــەﺗێﻜە زەوﯾﻨــە ﺧــﯚش دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﺑﯚرژوای ﻣﺸــەﺧﯚر و ﺑﯿﺮۆﻛﺮات ،ﺑەﺗەواوەﺗﯽ دەرﮔەﻛﺎن ﺑﯚ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ وا دەﻛﺎت، ﺋەو ﯾﺎﺳــﺎﯾەی ﺑﯚ وەﺑەرھێﻨﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﯾە ،ﺑەﺷــێﻜە ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧﯿﻮﻟﯿﺒﺮاڵــﯽ ﻛە ھﯿﭻ
ھەوڵێﻜــﯽ رێﻜﺨــﺮاو ﺑــﯚ ﭘەڕﭘﻮوﺗﻜﺮدﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﻟەﭘێﻨﺎو ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺋﺎراداﯾە ﻋەﻓەوﯾــەت دروﺳــﺖ دەﺑێــﺖ، ھەﻧﺪێﻚ وا وێﻨــﺎ دەﻛﺮێﺖ ﻛە ﺋەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻧﯿﯿە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋەﮔەر ﻟێﻜﺪاﻧەوەی ﺑــﯚ ﺑﻜەﯾﺖ ،ﺧــﯚی رەﻧﮕﺪاﻧەوەی ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە ،ﺑەم ﺋەم ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە ،ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜە ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺋﺎﺑﻮوری ﺑﺎزاڕێﻜﯽ ﺑێﺴــﻨﻮور داﻣەزراوە ،ﻟەو ﺣﺎڵەﺗە ﺑێﺴــﻨﻮورﯾﯿەدا ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺋــەو ﯾﺎﺳــﺎﯾﺎﻧەش ﻟەﺧﯚ ﻧﺎﮔﺮێﺖ ﻛە ﻟە ﺋﺎﺑﻮورﯾــﯽ ﺑﺎزاڕدا ھــەن ،ﺋەوەش زەوﯾﻨــە ﺧــﯚش دەﻛﺎت ﺑﯚ ﺗﻮێﮋ و ﭼﯿﻨە ﻣﺸﺘەﺧﯚرەﻛﺎن ﯾﺎن ﺑﯚرژوای ﻣﺸەﺧﯚر و ﺑﯿﺮۆﻛﺮات ،دەرﻓەﺗێﻜﯽ زۆرﯾــﺎن ھەﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺗەﻧﯿﺎ ﺧﯚﯾﺎن ﺳﻮودﻣەﻧﺪی ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗە ﺑﻦ .ﺋێﺴــﺘە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟەو دۆﺧەداﯾە. ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗە ﭘﺸﺖ ﺑە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەی
ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯿﯿەك ﻧﺎﺧﺎﺗە ﺳــەر وەﺑەرھێﻨەری ﺑﯿﺎﻧﯽ ،ﻧﺎﺑێﺘە ھﯚی ﺑەﮔەڕﺧﺴﺘﻨﯽ ﻛﺮێﻜﺎری ﺧﯚﻣﺎڵﯽ، ﻟە ﺑﺎج ﺑەﺧﺸﺮاوە ،ﺑەﺧﯚڕاﯾﯽ زەوی ﺑﯚ داﺑﯿــﻦ دەﻛﺮێﺖ و ﺑە ﺋﺎرەزووی ﺧﯚﯾﺸﯽ دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺳەرﻣﺎﯾەﻛەی ﺑــﯚ دەرەوە ﺑﮕﻮازێﺘــەوە .ﺋــەوە ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ﺗێﻜﺪەراﻧەﯾە ﻟە ﺑﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾــﺪا .ﺋەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە دەﺑێ ﺳﻨﻮوردار ﺑێﺖ. ﻛەواﺗــە ﺋەﻟﺘەرﻧﺎﺗﯿﭭــﯽ ﺋێﻮە ﻟــە ﺑەراﻣﺒەر رەﺗﻜﺮدﻧــەوەی ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە ﭼﯿﯿە؟ ﻧﺎﺑێــﺖ ﺑــەو دەﺳــﺘﻜﺮاوەﯾﯿە ﻣﺎﻣەڵــە ﻟەﮔــەڵ ﺋەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﺑﻜﺮێﺖ ،ﻧﺎﺑێــﺖ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﻜﺮدﻧێﻜﯽ ﺑەرﺑەڕە ھەﺑێﺖ ،ﺑــە ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ،ﺋێﻤــە ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە رەت دەﻛەﯾﻨــەوە ،ﻣەﺑەﺳــﺘﻤﺎن ﻟــە داﺧﺴــﺘﻨﯽ ﯾەﻛﺠﺎرەﻛــﯽ
دەرﮔەﻛە ﻟەﺳــەر ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜــﻮ دەﻣﺎﻧەوێــﺖ ﻟــە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﺳﻨﻮورداردا زەوﯾﻨەی ﺑﯚ ﺑڕەﺧﺴێﻨﺮێ. ﭘﺎﺳﺎوەﻛە ﺋەوەﯾە ﺋەو ﺗەﻧﮕﮋەی دروﺳــﺖ ﺑــﻮوە ھﯚﻛﺎرەﻛەی ﺑﯚ ﺷێﻮەﯾەك ﻟە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺋﯿﺸﺘﺮاﻛﯽ دەﮔەڕێﺘەوە؟ ﻧەﺧێﺮ ،ھﯿﭻ ﻛﺎت ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ ﺋﯿﺸﺘﺮاﻛﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﭘێڕۆ ﻧەﻛــﺮاوە .ﻟەوەﺗــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ھەﯾە ﻛﺎر ﻟەﺳەر ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻧﯿﻮﻟﯿﺒﺮاڵ دەﻛﺎت. ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺋەوە دەﻛﺎت ﻛــە ﭘێڕۆﻛﺮدﻧــﯽ ﺋــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﻧﻮێﯿــە ،ﺗێﭙەڕﻛﺮدﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــە ،ﻛەواﺗە ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗە ﺗەﻧﮕﮋەﻛە ﺗێﭙەڕ دەﻛﺎت؟ ﭘێڕۆﻛــﺮدن ﻟەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﭘێﺶ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی ﺋﺎﺑﻮوری دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە .وەك ﺋﺎﻣﺎژەﻣﺎن ﻛــﺮد ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤەوە .ﻟەوﻛﺎﺗەی ﻟە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺧﯚی ﭘﺎﺷﮕەز ﺑﻮوﻧەوە ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧﯿﻮﻟﯿﺒﺮاڵــﯽ ،ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەوڵﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ درا ،ﺋەوەش ﻛێﺸەﻛەﯾە. ﻛەواﺗە ﻟەو ﺑﺎوەڕەدان ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ھــﯚی ﺗەﻧﮕــﮋە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛە ﭘێڕۆﻛﺮدﻧــﯽ ﺋــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﯾە؟ ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە وای ﻛــﺮدووە .ﺗەﻧﮕﮋەﻛەش ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻧەﺑــﻮو ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﺑەرﻓﺮەواﻧﺪا ﺑﻮو ،ھەﻧﺪێﻚ ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﭘێڕۆﻛﺎری ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗە، ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﺪا وازﯾﺎن ﻟەو ﺳﯿﺎﺳەﺗە ھێﻨﺎ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻧەﯾﺎﻧﺪەﺗﻮاﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺗەﻧﮕﮋەﻛــە ﺑﮕﻮﻧﺠێﻨﻦ. ﭘێﺪاﻧﯽ 200ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ﺑە ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎن ﻟە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻣﺎﯾەﭘﻮوچ ﻧەﺑــﻦ ،ﺧﯚی ﻟە ﺧﯚﯾﺪا ﺷﻜﺴــﺘﯽ ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗەﯾە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻧﯿﻮﻟﯿﺒﺮاڵﯽ دەڵێ ﻧﺎﺑێﺖ ﺗﯚ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ھﯿﭻ ﺷﺘێﻚ ﺑﻜەﯾﺖ ،ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ﻻی ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــە و دەوڵــەت ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەرﻛﯽ ﭘﺎﺳــەواﻧﯽ ،ﺗەﻧﺎھﯽ و ﺳــەرﺑﺎزی ھەﯾە ،ﻛﺎﺗێﻚ دەوڵەت ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ دەﻛﺎت ،واﺗە ﭘﺎﺷﮕەزﺑﻮوﻧەوە. ﺋﺎﯾــﺎ دەرﻓەت ھەﺑﻮو ﺑﯚ ﺋەوەی
ﺑﺎرﮔﺮاﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەﻛە ﻟەﺳــەر ﺷﺎﻧﯽ ﭼﯿﻨﯽ ﻧەدار و ھەژاران ﻧەﻛەوێﺖ؟ ﺋــەوەی ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە دۆﺧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ھەﺑێﺖ ،ﺋەﮔەر ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﭘﺘەوی ﺗﯚڕی ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ھەﺑﻮواﯾە، ﺑە ﺑﺎﺷــﯽ ھەڵﺴــﻮﻛەوت ﻟەﮔەڵ داھﺎت ﺑﻜﺮاﯾە ،وەزﯾﻔەی ﮔﺸــﺘﯽ رێــﻚ ﺑﺨﺮاﯾە ،ﺋــەو ھەﻣﻮو ﺧەڵﻜە ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺑﯚ دەﻧﮕﺪان ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﺪا ﻧەﺧﺮاﻧﺎﯾەﺗە ﻧﺎو ﻛەرﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿــەوە و ﺑﺎﯾەخ ﺑە ﺳــێﻜﺘەرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی وەﺑەرھێﻨﺎن ﺑﺪراﯾــە ،واﺗە دەرﻓەﺗــﯽ ﻛﺎری ﺗﺮ دروﺳــﺖ دەﺑــﻮو ،ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ﺗەﻧﮕﮋەﻛە ﻧە ﺑەو ﻗﻮرﺳــﯿﯿە رووی دەدا و ﻧــە ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾە ﺑﺎرەﻛە ﻟەﺳــەر ﺷــﺎﻧﯽ ﭼﯿﻨﯽ ھەژاران و زەﺣﻤەﺗﻜێﺸــﺎن دەﻛــەوت .ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗەی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﭘێڕۆﯾﯽ ﻛــﺮاوە ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺳــەرﻣﺎﯾەداری ﮔەورەی دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە ،ﻟە ﺑەراﻣﺒــەردا ﻛﯚﻣەڵێﻜﯽ ﻣﺎﻣﻨﺎوەﻧﺪ و ﺧەڵﻜێﻜــﯽ ھــەژاری ،ﻟەﮔەڵ ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛە، ﭼﯿﻨﯽ ﻧﺎوەﻧﺪ ﺑﯚ ﺧﻮارەوە داﻛﺸــﺎن و ﻗەﺑﺎرەی ھــەژاران و ﻧــەداران ﻓﺮەواﻧﺘــﺮ ﺑﻮو .ﺋەﮔەر ﻟــەو ﻛﺎﺗەدا ﺗﯚڕێﻜﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ھەﺑﻮواﯾــە ،ﺗەﻧﮕــﮋە ﭼەﻧﺪ ﻗﻮرس ﺑﻮواﯾــە ،ﺋەو ﺗﯚڕە رێﮕــﺮی دەﻛﺮد ﻟەوەی ﺗەﻧﮕﮋەﻛە ﺑەو ﺷێﻮە ﻗﻮرﺳە ﻟەﺳەر ﭼﯿﻨﯽ ھەژاران ﺑﻜەوێﺖ. ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺷــێﻮەﯾەك ﻟە ﺗﯚڕی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ھەﯾە، ﺗێﺒﯿﻨﯿﺘﺎن ﻟەﺳەر ھەﯾە؟ ﺷێﻮازێﻜﯽ ﺳﺎدە و ﻛﯚﻧە ،ﺧﺮاوەﺗە ﺧﺎﻧەﯾەﻛەوە وەك ﺑڵێﯽ ﺋەوە ﺧێﺮێﻜە ﺣﻜﻮوﻣــەت دەﯾــﻜﺎت ،ﺟﯿﺎوازی ھەﯾە ﻟە ﻧێﻮان ﺋەوەی ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ ﺑﯿﻤــەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿــﺖ ھەﺑێﺖ ﻟەﮔــەڵ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺎرەﯾەك ﺑەﻧﺎوی ھەژار و ﺧﺎوەن ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﺗﺎﯾﺒەت و .ھﺘــﺪ ﻛە وەك ﺧێﺮێﻜﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑەﺳەر ﺧەڵﻜﺪا داﺑەش ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺋــەو ﺑﻮارە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە رێﻜﺨﺴــﺘﻦ و ﻓﺮەواﻧﻜﺮدن ھەﯾە، دەﺑێﺖ ﺑە ﯾﺎﺳــﺎی ﺗﺎﯾﺒــەت رێﻚ ﺑﺨﺮێــﺖ .دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛەﯾﻨەوە ﺋەﮔەر ﺗﯚڕێﻜﯽ ﺗﯚﻛﻤەی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ
ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ھەﺑﻮواﯾە ،ﺗەﻧﮕﮋەﻛە ﺑەو ﻗﻮرﺳﯿﯿە ﻛﺎری ﻧەدەﻛﺮدە ﺳەر ﭼﯿﻨﯽ ھەژران و ﻧەداران. ھەﻧﺪێــﻚ ﭘێﯿــﺎن واﯾــە وەك زەوﯾﻨەﺳﺎزﯾﯿەك ﺑﯚ ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت، ﻛەرﺗﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﭘەڕﭘﻮوت دەﻛﺮێﺖ، ﺋێﻮەش وا ﺑﯿﺮ دەﻛەﻧەوە؟ ﺑەڵێ ،ھەوڵێﻜﯽ رێﻜﺨــﺮاو ھەﯾە و ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺋــەوە دەﻛﺎت ﻛەرﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻦ ﻧﯿﯿە، ﺗەﻣﺒەڵە و ﺗﻮاﻧﺎی ﭘێﺸﻜەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﻧﯿﯿە ،ﺑــەم ﻟە واﻗﯿﻌــﺪا ﺋەوە راﺳــﺖ ﻧﯿﯿە .ﺋێﻤە ﻟەﮔــەڵ ﻛەرﺗێﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯿﺪا ﻧﯿﻦ ﻛە ﺗﻮاﻧﺎی ﻟــە ﺑﺎزاڕدا ﻧەﺑێﺖ ،ﺑەم ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛە ﺋەوەﯾە ﺑﯚﭼﯽ ﺗﻮاﻧﺎی ﻧﯿﯿە؟ ﺑــﯚ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﻛە ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ﺑێﺘە ﻧﺎو ﺑــﺎزاڕەوە و ﺑەرھەﻣﮫێﻦ ﺑێﺖ؟ ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ،ﺑﯚﭼﯽ ﻛەرﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە ھەﻣﻮو وﺗﺎﻧﺪا ﻗﺎزاﻧﺞ دەﻛﺎت و ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا زﯾﺎن دەﻛﺎت؟ ﺑﯚﭼﯽ ﺋەﮔەر ﻛەرﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑێــﺖ زﯾــﺎن دەﻛﺎت و ﺋەﮔــەر ﺑە ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﺪرێــﺖ ﻗﺎزاﻧﺞ؟ ﺋێﺴﺘە ﭘﺎرەی ﻛﺎرەﺑﺎ ﻛﯚ ﻧﺎﻛﺮێﺘەوە، ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﮕﻮﺗﺮێﺖ ﺋەھﺎ ﺳەﻗەﺗە و ﺑە ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻧﺎﻛﺮێﺖ ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺪرێــﺖ ﺑــە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ھەﻣﻮو ﺋەو ﺑﻮاراﻧە دەرﻓەﺗﯽ ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿﺎن ﺗێﺪاﯾە ،واﺗە دەﺑێﺖ ﺑﯿﺮ ﻟــە ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧﯿــﺎن ﺑﻜﺮێﺘەوە ﻧەك ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەﯾﺎن ﻟــە ﻛەرﺗﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿەوە ﺑﯚ ﺗﺎﯾﺒەت .دﯾﺴﺎن ﺋەوە ﻣﺎﻧﺎی ﺋەوە ﻧﯿﯿە ﻛە ﺋێﻤە ﺑەﺗەواوەﺗﯽ دژی ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑﯿﻦ ،ﺑەم دەﺑێــﺖ ﺳــﻨﻮوردار ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ھەوڵێــﻚ ھەﯾە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛەرﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﭘەڕﭘﻮوت ﺑﻜﺮێﺖ ﻟەﭘێﻨﺎو ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ﻻﺑﺮدﻧﯿﺪا .ﺋەو ھەﻧﮕﺎواﻧــە ﺗﺎزە ﻧﯿﻦ و ﭘێﻮەﺳــﺖ ﻧﯿﻦ ﺑە ﺗەﻧﮕﮋە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺗەﻧﮕﮋە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛە وەك دەرﻓەﺗێﻚ دەﻗﯚزرێﺘــەوە ﺑــﯚ زﯾﺎﺗــﺮ ژێﺮﭘێ ﺧﺴﺘﻨﯽ ﻛەرﺗﯽ ﮔﺸﺘﯽ. ﻟەو ﺑﺎوەڕەدان ﻟە ﺑەردەواﻣﯽ ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا، ﺟﯿﺎوازﯾﯿە ﭼﯿﻨﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﻗﻮوڵﺘﺮ دەﺑﻨەوە؟ ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿــەوە ،ﻟەﮔەڵ زﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ
رێﮋەی ﺑێﻜﺎری ،ھەڵﻜﺸﺎﻧﯽ رێﮋەی ھەژاری ،ﻟەﮔەڵ دروﺳﺖ ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺑــﺎزاڕی ﻛﺎر ﺑــﯚ ھــەزاران ﻛەس ﻛە ﺧﻮێﻨﺪن ﻟــە زاﻧﻜﯚﻛﺎﻧﺪا ﺗەواو دەﻛــەن و ﻧە ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯽ و ﻧە ﻟــە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﺪا ﻛﺎرﯾﺎن دەﺳــﺖ ﻧﺎﻛەوێــﺖ ،ﺟﯿﺎوازﯾﯿــە ﭼﯿﻨﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﻗﻮوڵﺘﺮ ﺑﻮوﻧەﺗەوە. ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧﺖ ھەﯾە ﻛە ﻟەﮔەڵ ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﺑــﺎزاڕ ﻧﺎﮔﻮﻧﺠێﺖ ،ھەﻣــﻮو ﺋەواﻧە ﻟەﺷــﻜﺮی ﺑێــﻜﺎران زﯾﺎﺗﺮ دەﻛﺎت و ﺟﯿﺎوازﯾﯿــە ﭼﯿﻨﺎﯾەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﻗﻮوڵﺘﺮ دەﻛﺎﺗەوە .ﺑەزﯾﺎدﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو ﺟﯿﺎوازﯾﯿەش ،ﭼﯿﻨﯽ ﭘەراوێﺰﺧﺮاو دروﺳــﺖ دەﺑێــﺖ ،ﺋــەم ﭼﯿﻨە ﭘەراوێﺰﺧﺮاواﻧــە ﭼەﻧﺪان ﻟێﻜەوﺗە ﺑەدوای ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا دێﻨﻦ و ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ دروﺳﺖ دەﻛەن. ﺋــەو ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﭼﯿﯿە؟ ﭼﯿﻨــە ﭘەراوێﺰﺧــﺮاوەﻛﺎن دەﺑﻨە ﺳــەرﻣﺎﯾەﯾەﻛﯽ ﺑەھێــﺰ ﺑﯚ ﺑﯿﺮی ﭘﯚﭘﯚﻟﯿﺴــﺘﯽ ،ﭘەرﭼەﻛــﺮداری ﺋەو ﭼﯿﻨــە ،ﻟەﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋــەوەی ﻟە ﺧەﺑﺎﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و ﺋﺎﺷﺘﯿﯿﺎﻧەدا ﺑەﮔەڕ ﺑﺨﺮێــﺖ ،دەﭼێﺘە ﺧﺎﻧەی ﭘﯚﭘﯚﻟﯿﺴﺘﯿﯿەوە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛە ﺧــﯚی زەوﯾﻨەی ﺑﯚ ﺋەو ﭘﯚﭘﯚﻟﯿﺴــﺘﯿﯿە ﺧﯚش ﻛﺮدووە، رەﻧﮕﺪاﻧەوەی ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﻮارەﻛﺎﻧﺪا و ﺑە ﺑﻮاری ﺋﺎﺑﻮورﯾﺸــەوە دەﺑێﺖ. ﺋەو ﺣﺎڵەﺗە ﭘﯚﭘﯚﻟﯿﺴــﺘﯿﯿە ،ﭘێﺶ ﺳــەرھەڵﺪاﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛە ﺑﻮوﻧﯽ ھەﺑــﻮو .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺳــﺎڵﯽ 2006ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧێﻚ ﻟە ﻛەﻻر ﺑﯚ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻧﯿﮕەراﻧــﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﺑــە ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﭘــەروەردە ﻛﺮا، ﺑــەم ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪەران ھەوڵﯿﺎن
ﺑەڵﻜــﻮ ﺗەﻧﯿﺎ دروﺷــﻤﯽ زەﻗﯽ ﻟە ﺷــێﻮەی )دز و ﺗﺎﻧﭽﯿﯿــەﻛﺎن( دەڵێﻨەوە .ﺳﯿﺴﺘەﻣە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛە و ﭼەﻧﺪان ھﯚی ﺗﺮ وەك ﻧﺎﺷەﻓﺎﻓﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت زەوﯾﻨەی زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﮔﻮﺗﺎرە ﭘﯚﭘﯚﻟﯿﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎن دەﺧﻮڵﻘێﻨــﻦ، ﺗێﺒﯿﻨــﯽ ﺑﻜــەن ﻟــە دۆﺳــﯿەی ﻧەوﺗــﺪا ﮔﻮﺗﺎرێﻜﯽ ﭘﯚﭘﯚﻟﯿﺴــﺘﯽ ھەﯾــە ﺋەوەﻧــﺪە ﻧــەوت ﺑەرھەم دەھێﻨﺮێﺖ ،ﺑەوەﻧﺪە دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ و دەﺑێﺖ ﺋەوەﻧﺪەش ﺑەﺳەر ﺧەڵﻚ داﺑەش ﺑﻜﺮێﺖ ،ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا ﺋەوە ﮔﻮﺗﺎرێﻜﯽ ﭘﯚﭘﯚﻟﯿﺴﺘﯿﯿە و ﺑەﺷێﻚ ﻟە ھﯚﻛﺎرەﻛەی ﺑﯚ ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺷەﻓﺎﻓﯿەت ﻟەو ﺑﻮارەدا دەﮔەڕێﺘەوە. ﻛەواﺗــە ﭘێﮕــە و رۆڵ ﯾــﺎن ﺋەﻟﺘەرﻧﺎﺗﯿﭭﯽ ﭼەپ ﺑەدﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﺣﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﻟە ھەڵﺴﻮﻛەوﺗﻜﺮدن ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺑﺎرودۆﺧە ﭼﯿﯿە؟ ﻟە ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﺷەﺷــەﻣﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺷــﯿﻮﻋﯿﺪا ﺋەﻟﺘەرﻧﺎﺗﯿﭭێﻜﻤــﺎن ﺧﺴــﺘە ڕوو ،ﺋەو ﺷــﻮێﻨﮕﺮەوەﯾە ﺋﯿﺸــﺘﺮاﻛﯿﯿەﺗە وەك ھەڵﺒﮋاردەی ﺋێﻤە .ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﺎس ﻟە ﺋﯿﺸﺘﺮاﻛﯿەت دەﻛەﯾﻦ ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾە ﻧﯿﯿە ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺑﯿﻨﺎی ﺋﯿﺸﺘﺮاﻛﯿﯽ دەﻛەﯾﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ﻛﺎری ﺑﯚ دەﻛەﯾﻦ .ﺋەوەش ﺟﯿﺎﻣﺎن دەﻛﺎﺗەوە ﻟە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺑﻮاری ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﺪا. ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﺑﮋاردەی ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺧﯚی ﻟــە ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﺑــەردەوام، ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ ﺑﺎش ،ﭼەﻣﻜﯽ ھﺎووﺗﯽ ﺑــﻮون و .ھﺘﺪ ،ﺑەم ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛە ﺋەوەﯾە دەﺑێﺖ ﻛــێ ﺋەو ﺑەرﻧﺎﻣەﯾە ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺎت؟ ﺋێﻤە ﭘێﻤﺎن واﯾە ﺋەو ھەڵﺒﮋاردەﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﭘﺘەو ﻟەڕووی رێﻜﺨﺴــﺘﻨەوە ھەﯾە ﻛــە روون ﺑێﺖ ﻟە ﭘێﺸــﻨﯿﺎز و ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ،
ژﯾﺎﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛە ﺧﯚی زەوﯾﻨەی ﺑﯚ ﺋەو ﭘﯚﭘﯚﻟﯿﺴﺘﯿﯿە ﺧﯚش ﻛﺮدووە ،رەﻧﮕﺪاﻧەوەی ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﻮارەﻛﺎﻧﺪا دەﺑێﺖ دا ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﭘــەروەردە ﺑﺴــﻮوﺗێﻨﻦ ،ﻟــە ھەڵەﺑﺠــە ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن رەﺧﻨەﯾــﺎن ﻟــە ﮔﺮﻧﮕﯿﻨــەدان ﺑــە ﺷــﺎرەﻛەﯾﺎن ھەﺑﻮو ،ﺑەم ﻟە ﺧﯚﭘﯿﺸــﺎﻧﺪاﻧێﻜﺪا ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺘﯽ ھەڵەﺑﺠەﯾﺎن ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪ، ﻟە ﭼﻮارﻗﻮڕﻧە ﻛێﺸەی ﻛﺎرەﺑﺎ ھەﺑﻮو، ھەڕەﺷەی ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی ﻛﺎرەﺑﺎﯾﺎن دەﻛــﺮد ،ھەﻣﻮو ﺋەواﻧە دەﭼﻨە ﺧﺎﻧەی ﭘﯚﭘﯚﻟﯿﺴﺘﯽ ﻟە ﺑﻮاری ﺳﯿﺎﺳــﯿﺪا .ﺧﺮاﭘﺒﻮوﻧﯽ ﺑﺎرودۆﺧە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛەﯾــﺶ زەوﯾﻨەی زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﺋــەو ﺣﺎڵەﺗــە ﭘﯚﭘﯚﻟﯿﺴــﺘﯿﯿە دەڕەﺧﺴێﻨێﺖ. دەﺗﻮاﻧﯽ ﺳــەﯾﺮی دروﺷﻤەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜەﯾﺖ) ،دز ،ﺗﺎﻧﭽــﯽ ،ﺑڕووﺧێ و .ھﺘــﺪ( ،ﻟێــﺮەدا ﺑﺎﺳــﯽ ﺋــەوە ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ﻛﯚﻧﺘــﺮۆڵ زۆر ﺑێــﺖ ﺑﯚ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﯾﺎن دەزﮔەﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎودێﺮی ﻛﺎرا ﺑﻜﺮێﻦ،
ھﺎوﻛﺎت ﻟەﮔەڵ ﺋەوەدا ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯿﯿەﻛــﯽ ﻓــﺮەوان ﻟەﮔەڵ ھێﺰە ﭼەﭘەﻛﺎن ھەﯾە .دﯾﺎرە ھێﺰی ﭼــەپ ھێﺰێﻜــﯽ ﻓﺮەواﻧە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺟــﺎری وا ھەﯾە ﻟەﻧﺎو ﭼەﻧــﺪ رێﻜﺨﺮاوێﻜﺪا ﺧﯚی دەﺑﯿﻨێﺘــەوە ﯾﺎن ﻟەﻧﺎو ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە رێﻜﺨﺮاوێﻜﺪا ،ﯾﺎن ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚی ﭼەپ ﯾﺎن ھەﻧﺪێــﻚ رێﻜﺨﺮاوی ﻣەدەﻧﯽ ھەن ﺑە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﮔەﺷەﭘێﺪاﻧﯽ ﺑــەردەوام و ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ ﺑﺎش ﻛﺎر دەﻛەن ،ﺋــەوەش ﮔﻮﻧﺠﺎوە ﻟەﮔەڵ ﭘــڕۆژەی ﭼەﭘــﺪا .ﻛەواﺗە ھێﺰی ﻣﺮۆﯾﯽ ﭼــەپ ﻓﺮەواﻧــە ،دەﺑێﺖ ﻛﺎری ھﺎوﺑــەش ﺑﻜەن ،ﺟﯿﺎوازﯾﯿە ﻻوەﻛﯿﯿــەﻛﺎن وەﻻ ﺑﻨێــﻦ و ﺑﯿﺮ ﻟە دواڕۆژ ﺑﻜەﻧەوە ﺑە ﺋﺎراﺳــﺘەی ھەڵﺒــﮋاردن و ﺧﺴــﺘﻨەڕووی ﭘێﺸﻨﯿﺎزەﻛﺎﻧﯿﺎن.
ژﻣﺎرە ) ، (187ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 24 ،
د .ﻛﺎوە ﻣەﺣﻤﻮود :ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎن ﻗﻮوڵﺘﺮ دەﻛﺎﺗەوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
5
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
6
ژﻣﺎرە ) ، (187ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 24 ،
ﻧەوەی ﻛﯚن و ﻧﻮێﯽ ﮔﯚڕان ﺑەرﯾەك دەﻛەون وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﺑە ﺑڕوای ﭘﺴــﭙﯚڕاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ، ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان دوای ﻣەرﮔﯽ ڕێﻜﺨەرەﻛــەی ،دووﭼــﺎری ﭘەرﺗەوازەﯾﯽ دەﺑێﺖ و ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛــەن ،ھــەر ﻟــە ﺋێﺴــﺘەوە ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﺋەو ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾە ﺳەرﯾﺎن ھەڵﺪاوە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺑﺎس ﻟــە ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ”ﻧەوەی ﻧﻮێ و ﻛﯚن“ی ﻧﺎو ﮔﯚڕان دەﻛﺮێﺖ. ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ڕێﻜﺨەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕان، 19ی ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕــە ﺋﺎﯾﺎر/ﻣﺎﯾﯚ ﻟە ﺷــﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ
73ﺳــﺎڵﯿﺪا ﻛﯚﭼــﯽ دواﯾﯽ ﻛﺮد، ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛــە زﯾﺎد ﻟە ﺟﺎرێــﻚ ﺳــﻮورﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﺑەردەواﻣــﯽ ڕێﺒﺎزەﻛەی و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾــﯽ ﮔــﯚڕان دووﭘﺎت ﻛﺮدەوە ،ﺑەم ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ دەڵێﻦ ”دوای ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ، ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﮔــﯚڕان ﺗێﻚ دەﭼێﺖ و ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎو ﺋــەو ﺣﺰﺑە دەﺗەﻗﻨەوە“. ﯾەﺣﯿﺎ ﺋەﺣﻤەد ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜﯚ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﭼﺎودێﺮی ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﺋﺎﻣﺎژەی دا ،ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﮔﯚڕان دوای ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺑﺎش ﻧﯿﯿــە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻟــە ﻧﺎوﺧﯚی
ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛەدا ﺗﻮوﺷﯽ ﺷڵەژاوی دەﺑﻦ و ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎن دەردەﻛەون. ﺋەو ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ” ،دۆﺧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﮔﯚڕان دوای ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ دوای ﺟەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧــﯽ ﺧﺮاﭘﺘﺮ دەﺑێﺖ، ﭼﻮﻧﻜــە ﻧﺎﻛﯚﻛــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ ﻧﺎو ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﺋﺎﺷــﻜﺮا دﯾﺎرن ،ﻟــە ﻣەوداﯾەﻛــﯽ ﻛﻮرﺗﺪا ﺑﯚﭼﻮون و ﺑﺎڵــە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻟەﺑــﺎرەی ﻣﺎﻣەڵەﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘــﯽ ،ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﭘﺎرﺗﯽ دەردەﻛەوێﺖ“. ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﺳــﺎڵﯽ 2009 ﻟەﺳەر دەﺳﺘﯽ ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ
و ﭼەﻧﺪ ھﺎوڕێﯿەﻛﯽ دروﺳــﺖ ﺑﻮو ﻛە ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ ﺟﯿﺎ ﺑﻮوﺑﻮوﻧەوە و ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺧﺎوەﻧﯽ 24 ﻛﻮرﺳﯿﻦ. ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﻧﺎو ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻛە ﻧەﯾﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎوی ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑە“وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،دوو ڕۆژە ﻛﺎك ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﻛﺮدووە ،ﺑــەم ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﮔﯚڕان ﻟە ﺳەرداﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــەوە دەرﻛــەوت ﻛــە ھﺎت ﺑﯚ ﺳــەر ﮔﯚڕی ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ“. ”ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﮔەﻧﺠەﻛﺎﻧــﯽ ﮔﯚڕان دژی ﭘێﺸﻮازی ﺑﻮون ﻟە ﻧێﭽﯿﺮﭬﺎن
ﺑﺎرزاﻧــﯽ ،ڕەﺗﯿﺎن ﻛﺮدەوە ﺋەو ﺑێﺘە زەرﮔەﺗە و ﺳەر ﮔﯚڕی ﻧەوﺷﯿﺮوان، ﺑەم ﮔﺮووﭘــە ﻛﯚﻧەﻛەی ﺗﺮی ﻧﺎو ﮔﯚڕان ﮔﻮﺗﯿﺎن دەﺑێﺖ ﺑە ﮔەورەﯾﯽ ﭘێﺸــﻮازی ﻟــێ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑﯚﯾە ﻗﺴەی ﺋەوان ﺳەری ﮔﺮت و ھەر ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚڕاﻧﯿﺶ ﭘێﺸــﻮازﯾﯿﺎن ﻟێ ﻛﺮد“ ﺳــەرﭼﺎوەﻛەی ”وﺷە“ وای ﮔﻮت. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺋەوە ﻟەو ﭘﺮﺳــەدا ﻧەﺗەﻗﯿﯿــەوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻛﺎك ﻧەوﺷﯿﺮوان ﺗﺎزە ﻣﺮدووە ،ﻟە ﺋﺎﯾﻨﺪەدا و ﻟە زۆر ﭘﺮﺳﯽ ﺗﺮدا ﺋەو ﺋﺎراﺳﺘﺎﻧە ﺑەرﯾــەك دەﻛەون و ﻛێﺸــەﻛﺎن دەﺗەﻗﻨەوە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﺑەﺷــێﻚ
ﻟە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﮔﯚڕان ﻟەﮔەڵ ﭘێڕەوﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧەرﻣﻦ ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﭘﺎرﺗﯽ و ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺑەم ﮔەﻧﺠەﻛﺎن ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوەن و ﺋەو ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿﺎﻧــە دەردەﺧﺎت ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽ ﻛﺮدﺑﻮو“. ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان ﻟە ﻛﺎﺑﯿﻨەی ھەﺷــﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﺪا ﺟﮕە ﻟــە ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن، ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭼﻮار وەزﯾﺮ ﺑــﻮو ،ﺑەم ﺑەھــﯚی ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا، وەزﯾﺮەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەت دوور
ﺧﺮاﻧــەوە و ڕێﮕﺮی ﻟە ﺳــەرۆﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯿﺶ ﻛــﺮا ﺑﭽێﺘەوە دەوام ﻟە ھەوﻟێﺮ. ﻣﺤەﻣــەد ﻋەﻟــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﮔﯚڕان ،ﺋەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧــەی ”وﺷــە“ی ڕەت ﻛــﺮدەوە و ڕای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﻟەﻧﺎو ﮔﯚڕاﻧﺪا ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﭘﺎرە و ﭘﯚﺳﺖ ﻧﯿﯿە ﺗﺎ ﺑﺎڵ و ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯽ دەرﺑﻜەون“. ﺋــەو ﮔﻮﺗــﯽ” ،ھەڵﺴــﻮوڕاواﻧﯽ ﮔﯚڕان دوای ﻣەرﮔﯽ ﻧەوﺷﯿﺮوان، ﻛێﺒەرﻛێ ﻟەﺳەر ﭘێﺸﻜەﺷﻜﺮدﻧﯽ زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺧﺰﻣەت ﺑــە ڕﯾﺰەﻛەی و ﺧەڵــﻚ دەﻛەن ﻧــەك ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ و دووﺑەرەﻛﯽ“.
دۆﺳﯿەی ﺋﺎوارەﻛﺎن ﺑﻮوەﺗە ﻛﺎرﺗێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﻮﺗەﺷەڕ ﺳﺎﻣەڕاﯾﯽ:
ﺋەﮔەر ﺋێﺮان رازی ﺑێﺖ ھەﻣﻮو ﺋﺎوارەﻛﺎن دەﮔەڕێﻨەوە وﺷە /ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﻋێــﺮاق ﻣێﮋووﯾەﻛــﯽ دوور و درێﮋی ﻟەﮔــەڵ ﺋﺎوارەﯾﯿﺪا ھەﯾە، ﻟە ﺳەردەﻣﯽ رژێﻤەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮو و ﻟــە دوای 2003و داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻧﻮێــﺶ ﺋــەو دۆﺧﺎﻧە ﺑەردەواﻣــﻦ و ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەی ﺋەﺗﻨــﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﮔﯚڕاون ﺋێﺴــﺘە ﻋێﺮاق ﺳــەرووی ﺳێ ﻣﻠﯿﯚن ﺋﺎوارەی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ھەﯾە و زۆرﯾﻨەﯾﺸﯿﺎن ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺋﺎراﻣە ﺑــەم رێ ﻧــﺎدرێ ﺑﮕەڕێﻨەوە. ﺋەﻣە ﺟﯚرەھﺎ ﺷﯿﻜﺎری ﺑﯚ دەﻛﺮێ ﺑەوەی وﺗﺎن رێﮕــە ﻧﺎدەن ﯾﺎن ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎن ،ﺑەم ﺧەڵﻚ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺳەرەﻛﯿﯿە. ﻣﻮﺗەﺷەڕ ﺳﺎﻣەڕاﯾﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﻋێــﺮاق ﻟەوﺑﺎرەوە ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێــﺮاق دەﭘﺮﺳــﯿﻦ ھــﯚی ﻧەﮔەڕاﻧەوەی ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﭼﯿﯿە، ﺑﺎﺳــﯽ ﭼەﻧــﺪ ھﯚﻛﺎرێﻜــﯽ ﺑڕوا ﭘێﻨەﻛــﺮاو دەﻛەن ،ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا ھﯚی راﺳــﺘەﻗﯿﻨە ﺋەوەﯾە ﺋێﺮان رازی ﻧﯿﯿە ،واﺗە ﺋەﮔەر ﺋێﺮان رازی ﺑێﺖ ھەﻣﻮوﯾﺎن دەﮔەڕێﻨەوە ،ﺑﯚﯾە ﭘﺎڵەﭘەﺳﺘﯚ ﻟەﻻﯾەن ﺋێﺮاﻧەوە ھەﯾە ﻟەﺑﺎرەی ﮔەڕاﻧەوەی ﺋﺎوارەﻛﺎن. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﻧﻮێﻨــەری ﺋەو ﺋﺎوارەﯾــﺎن ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾﺎﻧــەی ھەﯾــە ﺗەﻧﯿــﺎ دەﺗﻮاﻧــﻦ داوای ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸەﻛە ﺑﻜەن، ﺑــەم وەﻣﺪاﻧەوەﯾــﺎن ﻟە ﺧﻮار ﺧﻮاﺳــﺘەﻛﺎﻧەوەﯾە ،ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن
دەﻧﮕﻤﺎن ﻟەﺳــەر ﺋەوە دا ﻛە 3.8 %ی ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑﯚ ﺋــﺎوارە و ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﺑێﺖ ،ﺑەم ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﺋــەو ﺑەﺷــەﯾﺎن ﭘێ ﻧەﮔەﯾﺸــﺖ و ﺧﺎوﯾﯿەﻛــﯽ زۆر ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ھەﯾە. ﺳــﺎﻣەڕاﯾﯽ دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛە ﺳــﻮودوەرﮔﺮﺗﻨێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﻛەﯾﺴــﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎﻧــﺪا ھەﯾە و ﺋەوان وەك ﻛﺎرﺗێﻜﯽ ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚ ﺑــەﻛﺎر دەھێﻨﺮێﻦ ،ﺑﯚﯾە ﺋێﺴــﺘە ﻋێــﺮاق ﺑﻮوەﺗــە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧێــﻚ ﺑﯚ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎن، وەك ﺋــەوەی ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﯽ رﻓێﻨﺮاواﻧــﯽ ﻗەﺗــەری ﺑﻮوﻧــە ﻛﺎرﺗێﻚ ﺑــﯚ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ژﻣﺎرەﯾەك ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺳﻮورﯾﺎ، ﺑﯚﯾــە ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑﻮوﻧەﺗــە ﻛﺎرﺗێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻟەﻻﯾەن ﭼەﻧﺪ ﻻﯾەﻧێﻜەوە ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﺮێﻦ. رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ،ﮔەﻧﺪەڵﯽ داراﯾﯽ و ﻛﺎرﮔێڕی ﻟــە ھەﻣﻮو ﻛﺎﯾەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗــﺪا ھەﯾــە ﻟەواﻧــەش ﻟــە ﻛەﻣﭗ و دۆﺳــﯿەی ﺋــﺎوارەﻛﺎن، ﺑــەم ﻧەﮔەڕاﻧــەوەی ﺋــەوان ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــەو ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿﺎﻧەوە ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜﻮ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﮔﯚڕﯾﻨﯽ دﯾﻤﯚﮔﺮاﻓﯽ و ﺳــﻮود ﻟێﻮەرﮔﺮﺗﻦ ﻟــە ﻧەﮔەڕاﻧەوەﯾﺎن ﺑﯚ ﺑەدﯾﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺗﺮەوە ھەﯾە وەك ﺋەوەی ﻟە ﺑێﺠــﯽ ھەﯾە ﺑەھــﯚی ﺑﻮوﻧﯽ ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆری ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﻧﺎﯾەڵــﻦ ﺧەڵﻜــﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﺑﮕەڕێﻨەوە. ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎرە زﯾﺎﺗــﺮ
دەڵێﺖ ،ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻮاﻧﺎﻧﯽ ﺳــﻮﻧﻨە ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﻟە دواﺧﺴــﺘﻨﯽ ﮔەڕاﻧەوەی ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ھﯚﻛﺎرەﻛە ﮔﯚڕﯾﻨﯽ دﯾﻤﯚﮔﺮاﻓﯽ و ھەوڵﺪاﻧە ﺑﯚ ﺑەﺷﯿﻌەﻛﺮدﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﻋێــﺮاق وەك ﺟﻮرف ﺋەﻟﺴــەﺧەر ﻟە ﺑﺎﺑﻞ و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺸﺘێﻨەی ﺑەﻏﺪا و دوﺟێﻞ و ﺑەﻟەد و ﻧﺰﯾﻚ ﺳــﺎﻣەڕا و ﺳەﯾﺪ ﻏەرﯾﺐ و ھﯿﺘﺮﯾﺶ ﻛــە دەﻛەوﻧە ﺧﺎﻧەی ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ دﯾﻤﯚﮔﺮاﻓــﯽ و ﺗﺎﯾﻔﯽ ﻟــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ،ﺋەﮔــەر ﻧﺎ ھﯚﻛﺎری ﺋﺎﺑﻮوری ﯾﺎن ﺗەﻧﺎھﯽ ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻧﯿﯿە، ﺑﯚﯾە دۆﺳــﯿەی ﺋﺎوارەﻛﺎن ﺑﻮوەﺗە ﻛﺎرت و ﻻﯾەﻧﯽ ﭘێﺪاﮔﺮ ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﯽ
ﺗﺮ ﺑەﻛﺎری دێﻨێــﺖ ﺑەوەی رێﮕە دەدات ﺑە ﮔەڕاﻧەوەی ﺋﺎوارەﻛﺎن ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﭼەﻧﺪ دەﺳﻜەوﺗێﻜەوە. ﻣﻮﺗەﺷــەڕ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛە ﺋەﮔــەر داﻋﺸــﯿﺶ ﻧەﻣێﻨێﺖ ،ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋــەو ﺳــﺘەم و ﻣﺎﻣەڵە ﺳــﺘەﻣﻜﺎرﯾﯿە ﻟە داﻋــﺶ ﺧﺮاﭘﺘﺮ دروﺳــﺖ دەﺑێــﺖ ،ﺑــەم ﭘێ دەﭼێﺖ ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺣەﯾﺪەر ﻋەﺑﺎدی ﺳــەرۆك وەزﯾــﺮان ﻛە ھەوڵﯽ ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸــەﻛە دەدەن ،ﺑەم ﺋــەوان ﺑێﺘﻮاﻧﺎن و ﭘﺎڵەﭘەﺳﺘﯚی ﮔەورەﯾﺎن ﻟەﺳەرە. ﺷــێﺦ ﻣﻮزاﺣﻢ ﺋەﺣﻤــەد ﺣﻮێﺖ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ھــﯚزە ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ
ﻧەﯾﻨــەوا ﻟەوﺑــﺎرەوە ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێــﺖ ،ﭼەﻧــﺪ ھﯚﻛﺎرێﻚ ھەن ﺑــﯚ ﻧەﮔەڕاﻧــەوەی ﺋــﺎوارەﻛﺎن، ھەﯾﺎﻧە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ داﻋﺸــﯽ داوە و ﺑەﺷﺪاری ﻟە ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧﯿﺪا ﻛﺮدووە، ﺋەواﻧە ﺑەھﯿﭻ ﺟﯚرێــﻚ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑﮕەڕێﻨەوە ،ھەﯾﺎﻧە ﻧﺎوﭼــە و ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯿــﺎن وێﺮان ﻛﺮاوە ﺑەھﯚی ﺟەﻧﮕەوە ،ﺋەواﻧەش ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﮕەڕێﻨەوە ،ھەﺷﯿﺎﻧە وەك ھەﻧﺪێﻚ ﻧﺎوﭼەی دەﺷﺘﯽ ﻧەﯾﻨەوا ﻛە ﺗﺮﺳــﯿﺎن ﻟە ﮔەڕاﻧــەوە ھەﯾە ﺑەھﯚی ﺑﻮوﻧــﯽ ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﻟە ھەﻧﺪێﻚ ﻟــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە و ﻟە ﺗﺮﺳــﯽ ﻛﺮدﻧە
ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺎن ﺋەواﻧﯿﺶ ﻧﺎﮔەڕێﻨەوە. زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ،ھەروەھﺎ ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﻨﮕﺎل و ﭼەﻧــﺪ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺗــﺮ ھەن ﻛــە ﻛێﺸــە و ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﺎن ﻟەﮔەڵ دراوﺳــێﻜﺎﻧﯿﺎن ھەﯾــە وەك ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەﻛﺎن و ﻛﺮﯾﺴﺘﯿﺎن و ﺗﺎواﻧﯿﺎن ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋەوان ﺋەﻧﺠﺎم داوە و ﺋێﺴــﺘەش ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ ﺑﮕەڕێﻨــەوە ،ھەروەھﺎ ﺑﻮوﻧــﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻟــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﻛە ﺗﺎواﻧــﯽ ﺋەﻧﺠــﺎم داوە و ھﯚﻛﺎرە ﺑــﯚ ﻧەﮔەڕاﻧــەوەی ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯽ ﺷﻨﮕﺎل. ﺣﻮێﺖ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺟﯿﺎ ﻟەواﻧە ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻛﺎرﮔێڕی و داراﯾﯽ
ﮔــەورە ﻟە ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧــﺪا ھەﯾە ﻟە رێﮕەی دزﯾﻨﯽ ﭘﺎرەی ﺗەرﺧﺎﻧﻜﺮاو ﺑﯚﯾﺎن ﻟەﻻﯾەن رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن و ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﺗێــﻮەﮔﻼو ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧﺪا، ﺋێﺴﺘە زۆرﯾﻨەی رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎن و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋەواﻧەی ﺑﯿﺎﻧﯿﺸﻦ ﻓێﺮی ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺑﻮوﻧە و ﭘﺎرەی ﺋﺎوارەﻛﺎن دەدزن. زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﺑــﺎش دەزاﻧﯿﻦ ﻛــە ﻛﯚﻣەﻛﻜﺮدﻧــﯽ ﺑﺎﺷــﻮور و ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚ ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﻧﯿﯿــە و ﻟە ﺋــﺎﻛﺎری ﺋەواﻧﯿﺶ ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋەوە ﺑﯚ راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﺋەواﻧە ﺑەرەو ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﯚ ﭼﻮوﻧە ﻧﺎو ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯿﺎن و ﺣەﺷﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ و ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﺑﯿﺮی ﺷﯿﻌﺎﯾەﺗﯽ ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ،ھەروەھﺎ ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ھەڵﺒﮋاردﻧﯿﺸــە ﺑﯚ ﺧﯚﯾــﺎن ،ﺑﯚﯾە ﻛﺎرەﻛــە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە ﻻﯾەﻧــﯽ ﻣﺮۆﯾﯿﯿــەوە ﻧﯿﯿە و ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿە. ﺋﺎوارەﺑﻮوﻧــﯽ ”ﺳــەرەﺗﺎی ﺳــﻮﻧﻨەﻛﺎن ،ﺳــەراﻧﯽ ﺳــﻮﻧﻨە ﻧەﭼﻮوﻧە ﻛەﻣﭙەﻛﺎن ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧــەوەی ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن دەﺑﯿﻨﯿــﻦ ﻛــە زۆرێــﻚ ﻟــەوان ﺳەرداﻧﯿﺎن دەﻛەن و ھﺎوﺳﯚزﯾﯿﺎن دەﻛەن ،ﻟەو ﻛﺎﺗەی ﺋەوان ﺑەﺷێﻚ ﺑــﻮون ﻟــە ﻧەھﺎﻣەﺗﯽ ﺋــەوان و ھﯚﻛﺎر ﺑﯚ ﻛەوﺗﻨﯽ ﺷﺎری ﻣﻮوﺳڵ ﺑــە دەﺳــﺘﯽ داﻋــﺶ ،ھەروەھﺎ زۆرێﻜﯿــﺎن ھــﺎوﻛﺎری ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺑﻮون و ﺑەﺷﺪارﯾﺶ ﺑﻮون ﻟەو ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿﺎﻧەی ﻛە ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا ھەﯾە“ ،ﺣﻮێﺖ وای ﮔﻮت.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺨﻮاﻧﯿﯿەﻛە ﻟە ﻛﯚی 250ﺷﻮورا ﯾەك ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﺑﺮدەوە وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن ﺳــەرﺑﺎری ﺋــەوەی ﻻﯾەﻧــە ﺋﯚﭘﯚزﺳــﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت ﺑە ﺗێﻜڕای دەﻧــﮓ ﺑﺎﯾﻜﯚﺗﯽ ھەردوو ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﻮﻟــﯽ 12ی ﺳەرۆك ﻛﯚﻣﺎری و ﺧﻮﻟﯽ ﭘێﻨﺠەﻣﯽ ﺷﻮورای ﺷﺎر و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮد، ﺑەم ﻟــە ﻧﺎوﺧــﯚی رۆژھەﺗﺪا ھەﻧﺪێــﻚ ﺑــەرە و ﺑﺰووﺗﻨــەوە ھەﺑــﻮون ھﺎﻧــﯽ ﺧەڵﻜﯿــﺎن دا ﺑەﺷــﺪاری ھەڵﺒــﮋاردن ﺑﻜــەن. ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺨﻮاﻧﯿﯿەﻛەی رۆژھەت دەڵێﺖ، زۆرﺑــەی ﻛﺎﻧﺪﯾــﺪەﻛﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺷــﻮورای ﭼﺎودێﺮﯾﯿــەوە رەت ﻛﺮاوﻧەﺗەوە. ﺟەﻣﺎﻋەﺗﯽ دەﻋﻮەت و ﺋﯿﺴــح، رێﻜﺨﺮاوێﻜﯽ ﺋﯿﺨﻮاﻧﯿﻦ ﺧﯚﯾﺎن وەك ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺳەراﻧﺴەری ﺋێﺮان ھەژﻣﺎر دەﻛەن ،ﺑــەم زۆرﺑەی ﭼﺎﻻﻛﯽ و ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧــﯽ ﻟەﻧــﺎو رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻦ .ﺟەﻻل ﺑەھﺮاﻣﯽ ﻧﯿﺎ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﺟەﻣﺎﻋەﺗﯽ دەﻋﻮەت و ﺋﯿﺴﺣﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋەوە دەﺧﺎﺗە روو ،وەك ﺟەﻣﺎﻋەﺗــﯽ دەﻋــﻮەت و ﺋﯿﺴــح ،ﺑە ﭘێﯽ ﺑڕوا ﺑﻨەﻣﺎﯾﯽ و ﺑەھــﺎ ﺋەﺧﻼﻗﯿﯿەﻛﺎﻧﻤــﺎن دژ ﺑە
ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی ﻟە ﮔەﻣەی ﺳﯿﺎﺳﯿﺪاﯾﻦ و ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﻤﺎن ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻣەدەﻧﯽ و ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧە. ﺋەو ﺣﺰﺑە ﺋﯿﺨﻮاﻧﯿﯿە ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺷــﻮوراﻛﺎن ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎن ھەﺑﻮو ﺗەﻧﯿﺎ ﺳــێ ﻛەﺳﯿﺎن ﺗﻮاﻧﯽ دەﻧﮓ ﺑﮫێﻨێﺘــەوە.وەك ﺑەھﺮاﻣﯽ ﻧﯿــﺎ ﺋﺎﻣــﺎژەی ﭘــﯽ دەدات” ،ﺑﯚ ﺷــﻮوراﻛﺎن ﺑەرﺑﮋێﺮﻣــﺎن ھەﺑﻮو، ﺑەم زۆرﯾﻨەﯾﺎن ﻟە ﭘﺎوﺗﻨەﻛﺎﻧﯽ
دەزﮔەی ﭼﺎودێــﺮی ھەڵﺒﮋاردن وەﻻ ﻧﺮان و ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛﺮﻣﺎﺷﺎن دوو ﻛــەس ﻣﯚڵەﺗﯿــﺎن ﭘــێ درا ﯾەﻛﯿﺎن دەﻧﮕــﯽ ھێﻨﺎ ،ﻟە ھەرﯾەك ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮراﺳﺎﻧﯽ ڕەزەوی و ﻓــﺎرس ﯾەك ﻛەﺳــﻤﺎن دەﻧﮕﯽ ھێﻨﺎوە“. ﻻﯾەﻧە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ رۆژھەت ﺑﺎﯾﻜﯚﺗــﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯿــﺎن ﻛﺮدﺑﻮو و رەﻧﮕــە ﺋــەوە وەك دەرﻓەﺗێــﻚ ﻟێﻜﺪراﯾەوە ﺑــﯚ ﺟەﻣﺎﻋەت ،ﺑەم
ﻟــە ﻛﯚی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 250ﻛﻮرﺳــﯿﯽ ﺷــﻮورای ﺷــﺎرەﻛﺎن ،ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك ﻛﻮرﺳﯿﯿﺎن ﻟە ﻛﺮﻣﺎﺷﺎن ﺑەدەﺳﺖ ھێﻨﺎوە و ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﺟەﻣﺎﻋەﺗﯿﺶ ﭘێﯽ واﯾە، ﻟە ﺧﻮﻟﯽ دووەم ﺑــەرەو ﺋەﻣﻼوە، ﺷــﻮورا ﺑەداﺧــەوە ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﮔێﺠەﻧــەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚی ﺗﺮازا و ﭘێﮕەی ﻟەﻧﺎو ﺧەڵﻜﺪا داﺑەزی و ﭼﯿﻨﯽ ﺑﮋاردە و ﺧﯚﭘﺎرێﺰ ﺧﯚﯾﺎن ﻧــەدەدا ﻟە ﻗــەرەی ،ﺑﯚﯾە
ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﺋێﻤــەش ﺷــەوﻗﯽ ﺧﯚﻛﺎﻧﺪﯾﺪﻛﺮدﻧﯿــﺎن ﻧەﺑــﻮو ﯾﺎ ﻟە ﭘﺎوﺗﻦ دەﺗﺮﺳﺎن ﯾﺎ ﺑﺎوەڕﯾﺎن واﺑﻮو ﻛﺎرێﻜﯽ ﺋەوﺗﯚﯾﺎن ﺑﯚ ﻧﺎﻛﺮێﺖ. ﺟەﻣﺎﻋەﺗﯽ دەﻋﻮەت و ﺋﯿﺴــح ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎرﯾﺪا ﻟەﺳــەر ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﭘێﺸﻮوﯾﺎن ﺳــﻮور ﺑﻮون و ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯿﯿﺎن ﻟە رﯾﻔﯚڕﻣﺨﻮازەﻛﺎن و ﺑەدﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﺣەﺳــەن رۆﺣﺎﻧﯽ ﻛﺮد ،ﺑەم ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺷــﻮوراﻛﺎﻧﺪا ﻟەﮔەڵ
رەوﺗــﯽ رﯾﻔــﯚرم ﺑەﯾەك ﻟﯿﺴــﺖ ﺑەﺷﺪاری ھەڵﺒﮋاردﻧﯿﺎن ﻧەﻛﺮد. ”ﻛﻮرد و ﺳــﻮﻧﻨەی ﺋێــﺮان وەك ﺗــەواوی ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧــﯽ دﻧﯿﺎ ،ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزی و ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻻﯾەﻧﮕﺮی ڕﯾﻔﯚڕﻣﺨﻮازاﻧــﻦ ،ﺟەﻣﺎﻋەﺗــﯽ ﺋێﻤــەش ھــەر ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی ﺳــەرھەڵﺪاﻧﯽ ڕێﻔﯚڕﻣﺨﻮازﯾﯿەوە ﻟە 20ﺳﺎڵ ﻟەﻣەوﭘێﺶ ھﺎودەﻧﮓ و ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺋــەم ڕەوﺗــەن، ﻟەﺑەرﺋــەوەی رﯾﻔﯚڕﻣﺨــﻮازان ھەڵﮕﺮی ﮔﻮﺗــﺎری دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ و ﻓﺮەدەﻧﮕﯿــﻦ و ﺑﺎوەڕﯾــﺎن ﻟەﮔەڵ ﻓەﻟﺴــەﻓەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻧــﻮێ و ﺗێڕواﻧﯿﻨﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿــﺎن ﻟە ﻓﯿﻘﮫﯽ ﺋﺴﻼﻣﯿﺪا ﮔﻮﻧﺠﺎوﺗﺮە و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟــە ﻣﺎﻓﯽ ﻛەﻣﯿﻨــەﻛﺎن دەﻛەن“، ﺟەﻟﯿﻞ ﺑەھﺮاﻣﯽ ﻧﯿﺎ وای ﮔﻮت. ﻟەﺑــﺎرەی دوور ﮔﺮﺗﻨﯿــﺎن ﻟە ﺑﺎڵﯽ ﻛﯚﻧەﭘﺎرێﺰی ﻧﺎو ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ، ﻧﯿﺎ رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،ﺑﺎڵﯽ ﻛﯚﻧەﭘﺎرێﺰ ھەم ﻟە ﺗێڕواﻧﯿﻨﯽ ﻣەزەوی و ھەم ﻟە ﺑﯿﺮی ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ،زۆر ﺗەﺳﻜﺒﯿﻨﻦ و ﻟەﮔــەڵ ﭼەﻣﻜە ﻧﻮێــﻜﺎن وەك دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ و ﺋﺎزادی و ﮔەﺷەی ھﺎوﺳــەﻧﮓ ﺑێﮕﺎﻧەن و دەﺳەت وەك ھەﻟێــﻚ ﺑــﯚ داﺳــەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﯿــﺮی ﺧﯚﯾﺎن دەزاﻧــﻦ ،ﻧەك وەك
ﺋەﻣﺎﻧەﺗێﻜﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺎری ﮔﺸــﺘﯿﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ وت، ﺋەڵﺒــەت ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺧﻮێﻨــﺪەواری و ﭘەرەﺳــەﻧﺪﻧﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪن و ﺷــﻜﺎﻧﯽ ﻗﯚرﺧــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳــەرﺑە دەﺳــەت، ﻛﺎرێﻜﯿﺎن ﻛﺮدووە ﭼﯿﺘﺮ ﺋەو ﺟﯚرە ﺑﯚﭼﻮوﻧﺎﻧە ﻛڕﯾﺎر و ڕەواﺟﯿﺎن ﻧەﻣﺎوە و ﺑە زەﺑﺮی ﭘﺎرە و دەﺳەت ﻧەﺑێ ﻛەس وەری ﻧﺎﮔﺮێﺖ. ھەرﭼەﻧﺪ ﻛﯚﻣەڵﮕەی رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــەڕووی ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەوە زۆرﯾﻨە ﻣﺴــﻮڵﻤﺎﻧﻦ ،ﺑــەم وەك ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺋــەو ھەڵﺒﮋاردﻧەدا دەردەﻛەوێﺖ ،ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺳەرەﻛﯿﯽ ﺋەوان ﺋﺎﯾﻦ ﻧﯿﯿە و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋەواﻧەی ﺑەﺷــﺪارﯾﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯿﺸﯿﺎن ﻛﺮدووە ،ھەوڵــﯽ ﺋەوەﯾﺎن ﻧەداوە ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺑﻜەن ﻛــە ﭘﺮۆﮔﺮاﻣێﻜﯽ ﻣەدەﻧﯽ و ﻧﺎﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾــﺎن ھەﯾــە و وەك ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ د .ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤــﺎن ﭘﯿﺮاﻧــﯽ ﺋەﻣﯿﻨــﺪاری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺟەﻣﺎﻋەﺗﯽ دەﻋﻮەت و ﺋﯿﺴﺣﯽ ﺋێــﺮان ،ﻟــە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜﺪا ﺑﯚ ”وﺷە“ ،ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ رۆژھــەت ﺑە ﺋەرﻛــﯽ ﺟەﻣﺎﻋەﺗــﯽ دەﻋﻮەت و ﺋﯿﺴح وەﺳﻒ ﻛﺮد.
دوای ﻣﻮوﺳڵ ﻧﯚرەی ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﺣەوﯾﺠەﯾە ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ:
ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﻤﺎن ﻟە ﺷەڕی ﺣەوﯾﺠە ﯾەﻛﻼ ﺑﻮوەﺗەوە وﺷە /راﻣﯿﺎر ﺟەواد ﺷــﺎرۆﻛەی ﺣەوﯾﺠە ﺑە دوورﯾﯽ 30ﻛﻢ ﻟــە ﺑﺎﺷــﻮوری ڕۆژﺋﺎوای ﻛەرﻛــﻮوك وەك ﻧﺎوەﻧﺪێﻜــﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ داﻋــﺶ ﻣﺎوەﺗەوە. ھێﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاق ﻛە ﮔﺮێــﺪراوی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎن ھەﯾە، ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿﺎن ﻟەﺳەر ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدن و ﻧەﻛﺮدن ﻟە ﺷەڕی ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﺷﺎرۆﻛەﻛە ھەﯾە. ﺑەﮔﻮﺗەی ڕاﺋﯿﺪ ﺷــﺎﻛﺮ ﺷەﻣەری ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﺳــەرﺑﺎزﯾﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻋێــﺮاق ،ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﺧﯚی ﺑــﯚ ﮔﺮﺗﻨــەوەی ﺣەوﯾﺠە و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ دەروﺑەری ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮدووە ،ﺑﯚﯾە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑڕﯾﺎری ھێﺮﺷــﯿﺎن ﻧەداوە” ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﻤە و ﺧەڵﻜــﯽ ﺳــﻨﻮورەﻛە ﻗﺒﻮوڵﯽ ﻧﺎﻛەﯾﻦ ﺣەﺷﺪ ﺑەﺷﺪاری ﺷەڕی ﺣەوﯾﺠە ﺑﻜﺎت“. ﺷــەﻣەری ﺑــﯚ ”وﺷــە“ دەڵێ، ”ﭘێﺶ ﺷــەڕی ﻣﻮوﺳڵ ﻟەﮔەڵ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧــﺎن و ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟــەو ﺳــﻨﻮورە ﻛﯚ ﺑﻮوﯾﻨــەوە ﺑــﯚ ڕزﮔﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﺣەوﯾﺠــە ،ﺑەم ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﯿﻨە ﺋەﻧﺠــﺎم ،ﺑﯚﯾــە ﺑــە ﺑڕﯾــﺎری
ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧــﺎن ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــەوەی ﺣەوﯾﺠە دوا ﺧﺮا“. ﺣەوﯾﺠــە ﺟﮕە ﻟە ﺳــەﻧﺘەری ﺷــﺎرۆﻛەﻛە ،ﺷــﺎرەدێﯿەﻛﺎﻧﯽ زاب ،ﻋەﺑﺎﺳــﯽ ،رﯾﺎز ،ڕەﺷــﺎد، ﻋەرزە و ﺑەﺳــﻞ ﻟەﺧﯚ دەﮔﺮێﺖ و ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﺑەدەﺳــﺖ داﻋﺶ ﻣﺎوﻧەﺗــەوە .ﺋێــﺮە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿە و ﺑەﺗەواوەﺗــﯽ ﺗەﻋﺮﯾــﺐ ﻛــﺮاوە ،ھﯚزەﻛﺎﻧــﯽ ﺟﺒﻮوری ،ﻋﻮﺑێﺪی ،ﺷەﻣەری و دﻟێﻤﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﺸﺘەﺟێﻦ. ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﻛەی ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق، ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ”ﭘێﺶ 11ﻣﺎﻧﮓ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﭘﻼﻧﯿﺎن ﺑــﯚ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﺣەوﯾﺠە ھەﺑﻮو ،ﺑەم ﺣەﺷــﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ھﺎﺗە ﻧﺎو ﺑﺎﺳەﻛە و ﭘﻼﻧەﻛەی ﺗێﻚ دا“. ﻟﯿــﻮا ﻗﺎرەﻣــﺎن ﺷــێﺦ ﻛەﻣﺎل ﺟێﮕــﺮی ﺳــەرۆك ﺋــەرﻛﺎن ﺑﯚ ﻛﺮدەوەﮔەﻟــەﻛﺎن ﻟــە وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت، ھێــﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑــﯚ ﺋــەو ﻛﺮدەوەﮔەﻟــە ﺋﺎﻣﺎدەﯾــە و ﺗەﻧﯿﺎ ﺑڕﯾــﺎری ھﺎوﺑــەش ﻣﺎوەﺗــەوە. ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ”ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ دﯾــﺎر ﻧﯿﯿە ﺑــﯚ ڕزﮔﺎرﻛﺮدﻧەوەی
ﺣەوﯾﺠە ،ﺑەم ھەر ﻛﺎﺗێﻚ ﺑێﺖ ﺋێﻤە ﺋﺎﻣﺎدەﯾﻦ“. ”ﺑــەر ﻟــە دەﺳــﺘﭙێﻜﯽ ﻛﺮدەوەﮔەﻟەﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﻟەﮔــەڵ ﺳــەرﺟەم ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﻜﺮێﺖ و ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪرێﺖ ﻛێ ﺑەﺷﺪاری ﺋەو ﺷەڕە دەﻛﺎت“ ﻟﯿﻮا ﻗﺎرەﻣﺎن وای ﮔﻮت. ﻟە 21ی ﺷــﻮﺑﺎﺗﯽ 2017ﺳەرۆك ھﯚزەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮورەﻛە و وەزﯾﺮی ﺑەرﮔﺮی و ﻓەرﻣﺎﻧﺪە ﺑﺎﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻟە ﺳەﺣەدﯾﻦ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛﯿﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﺣەوﯾﺠەوە ﺳــﺎز ﻛﺮد، ﺑەم وەك ﺷێﺦ ﺳﺎﻣﺢ ﺳەرۆﻛﯽ ھﯚزی دﻟێﻤﯽ ﻟە ﺷــﺎرۆﻛەی زاب رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە” ،ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻧەﺑﻮوە“. دﻟێﻤﯽ ﺑە“وﺷــە“ی ﮔﻮت ”ﻟەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەدا وەزﯾﺮی ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ﻋێﺮاق ﭼەﻧﺪان ﺟــﺎر دووﺑﺎرەی ﻛﺮدەوە ﻛە ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﺑەﺷــﺪاری ﻟە ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﻜﺮدﻧەوەی ﺣەوﯾﺠــە دەﻛﺎت ،ﺑــەم ﺋێﻤە ڕەﺗﻤــﺎن ﻛــﺮدەوە ،ﻟەﺑەرﺋــەوە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻧەﺑﻮو“. ﺳــەرەڕای ﻧﺎڕەزاﯾەﺗــﯽ ھــﯚزە ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮورەﻛە ،ﭘێ دەﭼێﺖ ﻟە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﺑﺎدا ﺑڕﯾﺎر ﻟە
ﺑەﺷﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﻟە ﺷەڕی ﺣەوﯾﺠە دراﺑێﺖ ،وەك ﺋەوەی ﺑەﯾﺎع ﻗﺎﺳﻤﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﺗﻜﺮﯾﺖ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ دەﻛﺎت. ﻗﺎﺳــﻤﯽ ﺑە“وﺷــە“ راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﺑەﺷــﺪاری ﺋێﻤە ﻟە ﮔﺮﺗﻨەوەی ﺣەوﯾﺠــە ﯾــەﻛﻼ ﺑﻮوەﺗــەوە، ﺋــەوەی ﻣﺎوەﺗــەوە ﺷــێﻮازی ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﻤﺎﻧە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﻟە
ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێــﺮاق دەﺗﻮاﻧێــﺖ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ رﯾﺎز و رەﺷﺎد ﻣﺎﻣەڵە ﺑﻜﺎت“. ”ﺋێﻤــە ﭘﻼﻧــﯽ رزﮔﺎرﻛﺮدﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺷــﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری داﻧــﺎوە، ﺣەوﯾﺠەﻣــﺎن ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ دەﺳــﺘﭙێﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺮدەوەﮔەﻟەﻛەﯾﻦ“ ﻗﺎﺳﻤﯽ وای ﮔﻮت. ﭼﺎوەڕوان دەﻛﺮێﺖ ﻟە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەردوو
ﻟﯿــﻮای 114و 136ﺑەﺷــﺪاری ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﺣەوﯾﺠە ﺑﻜەن ﻛە ﻟە ﻣﺎوەی راﺑﺮدوودا ﺑەﺷﺪاری ﭼەﻧﺪ ﺧﻮﻟێﻜﯽ راھێﻨﺎﻧﯽ ﺷەڕی ﻛﯚن ﺑەﻛﯚﻧﯿﺎن ﻛﺮدووە. ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾەدا ﺟﮕە ﻟە ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎ ﺷــﯿﻌەﻛﺎن ،ھێــﺰی ﭼەﻛﺪاری ﺳــﻮﻧﻨە ﻛە ﺑە ﺣەﺷﺪی ﻋەرەﺑﯽ ﻧﺎو دەﺑﺮێﻦ ،ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿﯿﺎن ھەﯾە. ﺋەﺣﻤــەد ﺧﻮرﺷــﯿﺪ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺷﺎرۆﻛەی ﺣەوﯾﺠە
و ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﺣەﺷــﺪی ﻋەرەﺑﯽ، ﺑﯚ ”وﺷــە“ روﻧﯽ ﻛﺮدەوە ”وەك ﯾەﻛەی ﻛﺎرﮔێڕﯾــﯽ ﺣەوﯾﺠە و ﺣەﺷــﺪی ﻋەرەﺑﯽ ،ﺑەﺷــﺪاری ﺋەو ﺷــەڕەﯾﻦ و ﻗﺒﻮوڵﯽ ﻧﺎﻛەﯾﻦ ھێﺰی ﺗﺮ ﺑەﺷــﺪاری ﺑــﻜﺎت ،ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﻧﺎﺑێﺖ ﺑەﺷﺪاری ﺑﻜﺎت“. ﺋەﻧﺪاﻣەﻛەی ﺷﺎرۆﻛەی ﺣەوﯾﺠە زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،دوای ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧــﺎن و ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ،ﺑڕﯾــﺎری دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﻋەرەﺑﯽ درا ،ﭼﻮﻧﻜە ﻛــەس ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮو ﻗﺒﻮوڵﯽ ﺑﻜﺎت ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﺑەﺷــﺪاری ﺑﻜﺎت ،ﺑﯚﯾە ﺣەﺷﺪی ﻋەرەﺑــﯽ ﻟــە ﻛﻮڕاﻧﯽ ﺷــﺎرۆﻛە ﺣەوﯾﺠە دروﺳﺖ ﻛﺮا“. داﻋﺶ ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ 2014ﺣەوﯾﺠــە و ﺷــﺎرەدێ و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەی داﮔﯿﺮ ﻛﺮد و ﺋێﺴﺘەش زۆرﺑەی ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﺑەدەﺳﺘەوەﯾە ،ھﺎوﻛﺎت ﺑڕﯾﺎر ﺑﻮو ﺑەر ﻟە دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﺟەﻧﮕﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ،ﺣەوﯾﺠە ﺋﺎزاد ﺑﻜﺮێﺖ، ﺑەم ﺑە ﺑڕﯾﺎرﯾﻜــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺟەﻧﮕﯽ ﻣﻮوﺳــڵ دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد و ﺣەوﯾﺠە دوا ﺧﺮا.
ژﻣﺎرە ) ، (187ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 24 ،
رۆژھەت ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪی ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﻧەﺗەوەﯾە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
”ﺑﯚ ﺷﻮوراﻛﺎن ﺑەرﺑﮋێﺮﻣﺎن ھەﺑﻮو ،ﺑەم زۆرﯾﻨەﯾﺎن ﻟە ﭘﺎوﺗﻨەﻛﺎﻧﯽ دەزﮔەی ﭼﺎودێﺮی ھەڵﺒﮋاردن وەﻻ ﻧﺮان و ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛﺮﻣﺎﺷــﺎن دوو ﻛەس ﻣﯚڵەﺗﯿﺎن ﭘێ درا ﯾەﻛﯿﺎن دەﻧﮕﯽ ھێﻨﺎ ،ﻟە ھەرﯾەك ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮراﺳﺎﻧﯽ ڕەزەوی و ﻓﺎرس ﯾەك ﻛەﺳﻤﺎن دەﻧﮕﯽ ھێﻨﺎوە“.
7
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
8
”ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎن 180ﺑﻨﻜە و ﺳەرﺑﺎزﮔەی ﮔەورە و ﭘڕﭼەﻛﯿﺎن ﻟە ﺑەﻏﺪا ھەﯾە و ﺋﯿﺘﺮ ﺋەوان ﺑﻮوﻧەﺗە ھەڕەﺷەﯾەﻛﯽ ڕژد ﻟەﺳــەر ﺑەﻏﺪا و ھەر ﻛﺎرێﻚ ﺑﯿﺎﻧەوێ ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ دەدەن و ھەرﭼﯿﺶ ﺑەدڵﯿﺎن ﻧەﺑێ ڕێﮕﺮی ﻟێ دەﻛەن“.
ژﻣﺎرە ) ، (187ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 24 ،
ﻋێﺮاق ﻛﻮرداﻧﯽ ﻓەﯾﻠﯽ ﺑە ﺑﯿﺎﻧﯽ دادەﻧێﺖ
ﺑە ھەزاران ﻛﻮردی ﻓەﯾﻠﯽ ﻟە ﺋێﺮان ﻧەﮔەڕاوﻧەﺗەوە وﺷە /ﮔەرﻣﯿﺎن- ﺳەﺑﺮی ھﯚرﯾﻨﯽ ھەﺷــﺖ ﺳــﺎڵ ﺑەﺳــەر ﺑڕﯾﺎری ﭘەرﻟەﻣﺎن ﺑــﯚ ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧەوەی ﻛﻮرداﻧــﯽ ﻓەﯾﻠﯽ ﺗێﭙــەڕ دەﺑێﺖ، ﺑەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑڕﯾﺎرەﻛەی ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮدووە. ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿە ﻓەﯾﻠﯿﯿەﻛﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛــەن ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش وەك ﺑﯿﺎﻧــﯽ ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ﻛﻮرداﻧﯽ ﻓەﯾﻠﯽ دەﻛﺎت. ھێﻤﻦ ﺑﺎﺟەﻻن ﺷــﺎرەزا ﻟە ﻣێﮋوو و ﻛﺎروﺑــﺎری ﻛﻮرداﻧــﯽ ﻓەﯾﻠﯽ، ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋەوەی ﺧﺴــﺘە ڕوو، ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1970دەﺳﺘﯽ ﺑەﺳەر زەوﯾﻮزاری ﻛﻮرداﻧﯽ ﻓەﯾﻠﯿﺪا ﮔﺮت ،ﭘﺮۆﺳەﻛە ﻟە ﻣەﻧﺪەﻟﯿﯿەوە دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد، ﭘﺎﺷﺎن ﻛﻮرداﻧﯽ ﻓەﯾﻠﯽ ﺑەزۆر ﺑەرەو ﺋێــﺮان ﻛﯚﭼﯿﺎن ﭘێ ﻛــﺮا ،ﺋەوان ﺑﺎﺟــﯽ ﻛﻮردﺑﻮون و ﺷــﯿﻌەﺑﻮون
دەدەن. ﺑﺎﺟــەﻻن دەڵــێ” ،دەﺳــﺘەی ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧــەوەی ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ زەوی ﻛە ﭘێﺶ 10ﺳﺎڵ ﻟە ﻋێﺮاق داﻣەزرا ،ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸــەی ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ زەوی ﻓەﯾﻠﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﻛــﺮد .ﻟەﭘﺎڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﺧﺮاﭘﯽ دۆﺧــﯽ ﺗەﻧﺎھــﯽ ﻣەﻧﺪەﻟﯽ وای ﻛــﺮدووە ﻛﻮرداﻧــﯽ ﻓەﯾﻠــﯽ ﺑﯚ ﺳﻨﻮورەﻛە ﻧەﮔەڕێﻨەوە“. ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﻛێﺸﺎﻧەی رووﺑەڕووی ﻛﻮرداﻧﯽ ﻓەﯾﻠﯽ دەﺑێﺘەوە ،ﻧەﺑﻮوﻧﯽ رەﮔەزﻧﺎﻣەﯾە ،ﺑەو ھﯚﯾەب ﺑەﻋﺲ وەك ﺑﯿﺎﻧﯽ ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗﯽ ﻟەﮔەڵ ﻛﺮدوون و ﺋەو ﺑﺎرودۆﺧە ﻟە ﭘﺎش 2003ﯾﺸەوە ﺋﺎﺳﺘەﻧﮕﯽ ھﺎﺗﻮوەﺗە ﭘێﺶ. ﺋﺎراس ﺟﻮاد ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻓەﯾﻠﯽ و ﺑەرﭘﺮﺳﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪن و ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟﻘــﯽ ﭘێﻨﺠــﯽ ﺑەﻏــﺪای ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑــﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە” ،ﻟە ﭘﺎش
2003ەوە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻛﻮرداﻧﯽ ﻓەﯾﻠﯽ ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ رەﮔەزﻧﺎﻣە و ﺑﺎری ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯽ ،ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەﯾﺎن ﺑﯚ دەرﻧﺎﻛﺮێ ،ﯾﺎن ﺋەﮔەر ﺑە ﺋەﺳﺘەم دەرﺑﻜﺮێﺖ ﺑــﯚ ھﯚﺑەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن دەﻧێﺮدرێﻦ“.
ﺋــەو دەڵێ” ،ﺑــە ﺋێﺴﺘەﺷــەوە ﻛﻮرداﻧﯽ ﻓەﯾﻠــﯽ وەك ھﺎووﺗﯿﯽ ﻛﻮرد و ﻋێﺮاﻗﯽ ﺳەﯾﺮ ﻧﺎﻛﺮێﻦ“. ﻛﻮرداﻧﯽ ﻓەﯾﻠﯽ ﻟە ﻣﺎوەی ﺷەڕی ھەﺷــﺖ ﺳــﺎڵەی ﻋێﺮاق-ﺋێﺮان ﺑەھﯚی ھەڵﻜەوﺗەی ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﯽ
ﺷــﻮێﻨەﻛەﯾﺎﻧەوە ﺑﺎﺟــﯽ زۆرﯾﺎن داوە و رووﺑــەڕووی زﯾﺎﻧﯽ ﮔەورە ﺑﻮوﻧەﺗەوە. ”ژﻣــﺎرەی ﺋــەو ﻓەﯾﻠﯿﯿﺎﻧەﻣــﺎن ﺑەردەﺳــﺖ ﻧﯿﯿــە ﻟــە ﺋێــﺮان ﮔەڕاوﻧەﺗەوە ﯾﺎن ﺋەواﻧەی ھێﺸﺘﺎ
ﻧەﮔەڕاوﻧەﺗــەوە ،ﺑــەم دەزاﻧﻦ ﺑە ھــەزاران ﻛــﻮردی ﻓەﯾﻠﯽ ﻟە ﺋێــﺮان ﻣﺎوﻧەﺗــەوە و ﺑــﯚ ﻋێﺮاق ﻧەﮔەڕاوﻧەﺗــەوە ،ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎری دروﺳﺖ ﺑەھﯚی ﮔﺮﻧﮕﯽ ﭘێﻨەداﻧﯽ ﻛﻮرداﻧــﯽ ﻓەﯾﻠﯿﯿــە ﻟەﻻﯾــەن
ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗەوە“ ﺟﻮاد وای ﮔﻮت. ﻋەﺑــﺎس ﻋەﺑﺪوﻟﺤﻮﺳــێﻦ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷﺎرەدێﯽ ﻣەﻧﺪەﻟﯽ ،ﺑﯚ ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﻓەﯾﻠﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﻣەﻧﺪەﻟﯽ ﻧەﻣﺎون و ﭼﻮوﻧەﺗە ﺋێﺮان و ھەﻧﺪێﻜﯿﺸــﺎن ﻟــە ﺑەﻏــﺪا و ﺑﺎﺷــﻮوری ﻋێﺮاق ﮔﯿﺮﺳﺎوﻧەﺗەوە“. ﻻی ﺧﯚﯾەوە ﺋەﺷﻮاق ﺟﺎف ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق، ﺑﯚ ”وﺷــە“ی دووﭘــﺎت ﻛﺮدەوە، ”ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2011ەوە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق داﻧﯽ ﺑەو ﺗﺎواﻧﺎﻧەدا ﻧﺎوە ﻛە ﺑەراﻣﺒەر ﻛﻮرداﻧــﯽ ﻓەﯾﻠﯽ ﻛﺮاون و ﺑڕﯾــﺎری ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧەوەﯾــﺎن دراوە ،ﺑــەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺑڕﯾﺎرەﻛەی ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮدووە“. ﺋــەو دەڵــێ” ،ﻛﻮرداﻧــﯽ ﻓەﯾﻠﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻛێﺸــەی ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣە و ﮔەڕاﻧەوەی ﻣﻮڵﻚ و ﻣﺎڵﯿﺎن ھەﯾە و ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭼﺎرەﺳەر ﻧەﻛﺮاوە“.
ﺑەﻏﺪا ﺑێﺪەﻧﮕە و ﺗﺎران ھەڕەﺷەی ﻛﺮدووە ڕێڕەوی ﺋێﺮان ﺑﯚ ﺳﻮورﯾﺎ ﺑە ﺑﺎﺷﻮوری ﺷﻨﮕﺎل دەڕوا و ﺣەﺷﺪ دەﯾﮕﺮێﺘەوە
ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﺑەﻏﺪا داﮔﯿﺮ دەﻛﺎت وﺷە /ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﻟە ﻣﺎوەی ڕاﺑﺮدوودا ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑــە ھەڵﻤەﺗێــﻚ ﺑــﯚ ﮔﺮﺗﻨەوەی ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ﺷﻨﮕﺎل ﻟە دەﺳﺖ داﻋﺶ ﻛﺮدووە و ھﺎوﻛﺎت ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﭘﺮۆﺳــەﯾە ﻟە ﻋێﺮاق، ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎوە ﺳــﻮﭘﺎی ﺋەﺳــەد و ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرﺑە ﺋێﺮان، ﺑەرەﯾەﻛﯽ ﺷەڕی ﻓﺮەواﻧﯿﺎن ﺑەرەو ڕۆژھەﺗﯽ ﺳﻮورﯾﺎ و ﺑە ﺋﺎراﺳﺘەی ﺷــﺎری دێــﺮەزوور و ﻣەﯾﺎدﯾــﻦ ﻛﺮدووەﺗەوە. ﭼﺎودێــﺮان وای دەﺑﯿﻨﻦ ﻛە ﺋەو ﭘێﻜــەوە ﺑــەرەو ﯾەك ﺋﺎراﺳــﺘە ﺟﻮﻧﺪﻧــﯽ دوو ھێــﺰی ﻧﺰﯾــﻚ ﻟە ﺋێــﺮان ،ﻟە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺋەو ھەوﻧەﯾــە ﺑــﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ڕێڕەوە ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەﻛەی ﺋێﺮان ﻛە ﺑەﻧﺎو ﺳﻮورﯾﺎ و ﻋێﺮاﻗﺪا دەڕوات .ﺑﯚ ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﻣەودای ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ.
ﻛــﺮدەوە ﻛــە دۆﺧﯽ ﺷــﻨﮕﺎل و ﻧﺎوﭼەﻛە ﻟــە ﺋﺎڵﯚزﯾﺪاﯾە ،ﻟەﻻﯾەك داﻋــﺶ و ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ، ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸەوە ﭘەﻛەﻛە ھەن و ھەﻣــﻮوان ھەوڵﯽ ﺳــەﭘﺎﻧﺪﻧﯽ ھێﺰی ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﺳــەر ﻧﺎوﭼەﻛەدا دەدەن.
ﺟﻤﻮﺟﯚڵ ﻟە ﻋێﺮاق ﻣــﺎوەی ھەﻓﺘەﯾەﻛە ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ﻧێــﻮان ھەوﻟێﺮ و ﺑەﻏﺪای ﺑەﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺷــﻜﺎﻧﺪووە ،ﭘێﺸڕەوی
ﺑــﯚ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ﺷــﻨﮕﺎل دەﺳــﺖ ﭘێ ﻛﺮدووە و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ”ﺗــەل ﻗەﺳــەب و ﺗــەل ﺑەﻧﺎت“ و ﭼەﻧــﺪ ﮔﻮﻧﺪێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺸﯽ ﻟە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧﯽ داﻋﺶ وەرﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە ،ﺑەرەو ﺳــﻨﻮوری
ﺳــﻮورﯾﺎ ﭘێﺸــڕەوی دەﻛەن ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟەودﯾﻮﯾﺸــەوە ﺳــﻮﭘﺎی ﺋەﺳــەد ﺑﮕــەن ﭘێﯿــﺎن .ﻋەﻣﯿﺪ ﺳــﻤێ ﺑﯚﺳــەﻟﯽ ﻓەرﻣﺎﻧــﺪەی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ﺷﻨﮕﺎل دەڵێ ،ﭼەﻧﺪ ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﻣﺎون ﻛە ﻧﺎوﭼەی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﻦ. ﻋەﻗﯿﺪ ھــەﻛﺎر ﻧﮫێﻠﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺷــﻨﮕﺎل ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ،ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﺣەﺷــﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﺑە ھﺎوەن و ﭼەﻛﯽ ﻗﻮرس ﺑﯚردﻣﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن ﻟە ﺳــێ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺗﺮی ﺑﺎﺷﻮوری ﺷﻨﮕﺎل دەﻛەن. ﺑەﮔﻮێــﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿــەﻛﺎن ،ﺋەو ھەوﻧەی ﺣەﺷــﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﺑﯚ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﻜﺮدﻧــﯽ ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەﯾە دەﻛەوﻧە ﺳــەر ڕێڕەوە ﻧﻮێﯿەﻛەی ﺋێﺮان ﺑﯚ ﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﺑە ﺳــﻮورﯾﺎ ﻛە ﺋێﺴــﺘە ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺑەﺳــەردا
ھﺎﺗــﻮوە ،ﻟــە ﺗەﻟەﻋﻔــەرەوە ﺑە ﺑﺎﺷــﻮوری ﺷــﻨﮕﺎل و ﻟەوێﻮە ﺑﯚ ﺷــﺎرۆﻛەی ﺑەﻋــﺎج و ﺋﯿﻨﺠــﺎ ﺑﯚ ﺳﻮورﯾﺎ دەﭘەڕێﺘەوە ﺑە ﺋﺎراﺳﺘەی ﺷﺎرۆﻛەی ﻣەﯾﺎدﯾﻨﯽ ﺳﻮورﯾﺎ. ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾەﻛــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟە ﺷــﻨﮕﺎل ،ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ھێﺰی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ﺋﺎﻣﺎدەﺑﺎﺷﯿﯽ ﺗەواوداﯾــە و ھێﺰی زۆر ﺑە ﭼەﻛﯽ ﻗﻮرﺳەوە ﮔەﯾﺸﺘﻮوﻧەﺗە ﻧﺎوﭼەﻛە، ﺑﺎﺷﻮوری ﺷــﻨﮕﺎل ﺑەﺷــێﻜە ﻟە ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺑەﮔﻮێﺮەی ڕێﻜﻜەوﺗﻦ ،ﭘێﺸــﻤەرﮔە ڕزﮔﺎری دەﻛــﺮد و ﺑەڕێﻮەی دەﺑــﺮد ،ﺑﯚﯾە ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﮔﺸﺘﯿﯽ ھێﺰە ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﻦ و ھەر ﻓەرﻣﺎﻧێﻚ ﺑێ ،ﺑە ﺧێﺮاﯾﯽ ﺟێﺒەﺟێ دەﻛــﺮێ و ﻧﺎوﭼەﻛﺎن دەﺧﺮێﺘەوە ژێــﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵــﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﻋەﻣﯿﺪ ﺳﻤێ ﺑﯚﺳــەڵﯽ دووﭘﺎﺗﯽ
ﺑەﻏﺪا ﺑەراﻣﺒەر ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎن ﺑێﺪەﻧﮕە ھەرﭼەﻧﺪە ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ڕزﮔﺎرﻛﺮدﻧــەوەی ﻣﻮوﺳــڵﯽ ﭘێﺸــێﻞ ﻛﺮدووە ،ﺑەو ﭘێﯿــەی ﺑەﮔﻮێــﺮەی ڕێﻜﻜەوﺗﻦ، ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە دەﺧﺮاﻧە ژێﺮ دەﺳــﺘﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ،ﺑەم ﺑەﻏــﺪا ھﯿﭻ ھەڵﻮێﺴــﺘێﻜﯽ ﻧﯿﯿــە و ﺑێﺪەﻧﮕﯽ ھەڵﺒﮋاردووە. ﺋەﻓﺴەرێﻜﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﻟە ﺑەﻏﺪا ﻛە ﻧەﯾﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎوی ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻜﺎت، ﺑە“وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺋﺎﮔەدارە ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎن ﺋەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨەﯾﺎن ﺷــﻜﺎﻧﺪووە ،ﺑەم ﺋێﺮان ھەڕەﺷەی ﻛﺮدووە و ﺑەﻏﺪا ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ھﯿﭻ ھەڵﻮێﺴﺘێﻚ ﺑﻨﻮێﻨێﺖ، ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎن ﺗــﺎ ﮔﺮﺗﻨــەوەی ڕێﺮەوەﻛە ﺑﯚ ﺳــﻨﻮوری ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑەردەوام دەﺑﻦ ﻟە ﭘێﺸڕەوی. ھەروەھــﺎ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎن 180ﺑﻨﻜە و ﺳەرﺑﺎزﮔەی ﮔەورە و ﭘڕﭼەﻛﯿﺎن ﻟــە ﺑەﻏﺪا ھەﯾە و ﺋﯿﺘﺮ ﺋەوان ﺑﻮوﻧەﺗە ھەڕەﺷەﯾەﻛﯽ ڕژد ﻟەﺳەر ﺑەﻏﺪا و ھەر ﻛﺎرێﻚ ﺑﯿﺎﻧەوێ ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ دەدەن و ھەرﭼﯿــﺶ ﺑەدڵﯿﺎن ﻧەﺑێ ڕێﮕﺮی ﻟێ دەﻛەن“. ﺋەﺳەد و ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎن ﺑەرەو ﺳﻨﻮوری ﻋێﺮاق دێﻦ ھەرﭼەﻧــﺪە ﻟە ﺋەﮔــەری ﻧەﻣﺎﻧﯽ
ﺋﺎﮔﺮﺑەﺳــﺖ ،دۆﺧــﯽ ﺷــەڕ ﻟە ڕۆژﺋــﺎوای ﺳــﻮورﯾﺎ ﻗــﻮرس دەﺑێ ،ﺑــەم ڕژێﻤﯽ ﺋەﺳــەد و ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری ھێﺰﯾﺎن ﺑــەرەو ڕۆژھەﺗﯽ ﺳﻮورﯾﺎ و ﺑە ﺋﺎراﺳــﺘەی دێﺮزوور ﺟﻮوﻧﺪووە ﻛــە ﺟﯚرەھﺎ ﭼەﻛﯽ ﻗﻮرﺳــﯿﺎن ﭘێﯿــە ،ﺟﻤﻮﺟﯚڵــﯽ ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﻟە ﻋێﺮاق و ﺳــﻮﭘﺎی ﺋەﺳــەد ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎ ﻟە ﯾەك ﻛﺎﺗﺪا دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد و ﺋﺎﻣﺎﻧــﺞ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﻜﺮدﻧﯽ ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەﯾــە دەﻛەوﻧە ﺳــەر ڕێڕەوەﻛەی ﺋێﺮان. ﭘێﺸــﺘﺮ وەﻟﯿﺪ ﻣﻮﻋەﻟﯿﻢ وەزﯾﺮی دەرەوەی ڕژێﻤــﯽ ﺋەﺳــەد ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد ﻛە ﺑە ﺑڕوای ﺋەوان، ﮔﺮﺗﻨەوەی دێــﺮزوور ﻟە ڕەﻗە زۆر ﮔﺮﻧﮕﺘــﺮە .ھــﺎوﻛﺎت وەزاح ﻋەﺑﺪ رﺑــە ﺳەرﻧﻮوﺳــەری ڕۆژﻧﺎﻣەی ”وەﺗــەن“ی ﺳــەرﺑە ڕژێﻤــﯽ ﺋەﺳــەد ﻟە ﻣــﺎوەی راﺑــﺮدوو ﻟە وﺗﺎرێﻜﺪا ﺋﺎﻣﺎژەی دا ،ﺳــﻮﭘﺎ ﺑەرەو ڕۆژھــەت دەڕوا ﺑــﯚ دێﺮزوور و ﺳــﻨﻮوری ﻋێﺮاق ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ڕێﮕﺮﯾﯿە ﻟە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻛە ﺧەرﯾﻜە ﺑە ﺗەواوی ﻟــە ڕۆژھەﺗﯽ وت ﺑو دەﺑﻨەوە. ﺋەﺳــەد و ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﻟە ﺳــێ ﻣﯿﺤﻮەرەوە ﺑــە ﺧێﺮاﯾﯽ ﺑەرەو دێﺮزوور و ﺳﻨﻮوری ﻋێﺮاق دەﺳﺘﯿﺎن ﺑە ﭘێﺸــڕەوی ﻛﺮدووە، ﻛە ﻟــە ﻣﯿﺤــﻮەری دەوروﺑەری دﯾﻤەﺷﻖ ﺑە ﺋﺎراﺳﺘەی دەروازەی ﺗەﻧــەف ،ﺋــەوەی ﺗﺮﯾــﺶ ﻟــە ﺗەدﻣــﻮری ڕۆژھەﺗﯽ ﺣﻤﺲ ﺑە ﺋﺎراﺳﺘەی ﺷﺎری ﺳەﺧﻨە ،ﺳێﯿەم ﻣﯿﺤﻮەرﯾــﺶ ﻟە ﺣەﻣــﺎوە ﺑەرەو دێﺮەزوور ﭘێﺸڕەوی دەﻛﺎت.
ﭼەﻧﺪان ﻣﻨﺪاڵ ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﺪا ﺷﺎﻧﺎز ﺑە ھەﺷﺖ ﺳﯿﻤﻜﺎرﺗﯽ ﻋﻠﻮوج و ﻛەﻣﺌەﻧﺪام دەﻛﺮێﻦ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﺋێﺴﺘە ﺷﺎﻧﺎز ﻣﺎوەی ﺳــﺰاﻛەی ﻟە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧە ﺑەﺳەر دەﺑﺎت و رێﻜﺎن ﻟە دەرەوە ﭘەژارە ﮔﺮﺗﻮوﯾەﺗﯽ
وﺷە/ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ڕێﺒﺎز ﺣەﺳەن ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯿە ﻛﺎﺗێــﻚ درۆﯾﻨەﻛەی ﺷــﺎﻧﺎز ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻮو، رێﻜﺎن ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەﺷﯽ ﻟەﭘێﻨﺎو ﺋەودا ﻓﺮۆﺷــﺘﺒﻮو ،ﺑەم دواﺗﺮ ھەﻣﻮو ﺋەو راﺳــﺘﯿﯿە ﺗﺎﻧە ﺑﯚ رێﻜﺎن دەرﻛەوﺗﻦ ﻛە ﺋێﺴﺘەش ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺑﺎوەڕﯾﺎن ﭘێ ﺑﻜﺎت.
ﺋەوﯾﺶ وەھﺎی ﻧﯿﺸﺎن دەدا ﺟﮕە ﻟە ﻣﻦ ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻜﯽ ﺗﺮی ﻟە دڵﺪا ﻧﯿﯿە و ﻧەﺑﻮوە“. رێــﻜﺎن و ﺷــﺎﻧﺎز ﭼەﻧــﺪان ﺟﺎر ﺑەﯾەﻛــەوە دەردەﭼﻦ و ﻟە ﭘﺎرك و ﻛﺎﻓﺘﺮﯾﺎﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دادەﻧﯿﺸﺘﻦ و ﺑﺎس ﻟە داھﺎﺗﻮوی ﭘێﻜەوەﯾﯿﯿﺎن دەﻛــەن ،ﻟــەو داﻧﯿﺸــﺘﻨﺎﻧەدا ﺑەردەوام ﻛﭽێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻮو ﻛە ﺧﯚی وەك ﻛﭽە ﭘﻮوری ﺷﺎﻧﺎز ﻧﺎﺳﺎﻧﺪووە. رێﻜﺎن ﺑﺎﺳــﯽ ﺋــەوە دەﻛﺎت ﻛە ﺋەوەﻧﺪە ﺷــﺎﻧﺎزی ﺧﯚﺷﻮﯾﺴﺘﻮوە، ﺑــەردەوام ھــەر داواﻛﺎرﯾﯿەﻛﯽ ھەﺑﻮوﺑێــﺖ ،ﺑــﯚی ﺟێﺒەﺟــێ ﻛﺮدووە .ﻟە ﯾەﻛێﻚ ﻟە دﯾﺪارەﻛﺎﻧﺪا، ﺷــﺎﻧﺎز ﺑە ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿەوە ﺑﺎﺳــﯽ ﻧەﺧﯚﺷﻜەوﺗﻨﯽ داﯾﻜﯽ ﺑﯚ رێﻜﺎن دەﻛﺎت. ”ﺑڕﯾﺎرم دا ﻟەﭘێﻨﺎو ﭼﺎرەﺳەﻛﺮدﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ داﯾﻜﯽ ،ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەم ﺑﻔﺮۆﺷــﻢ“ ،ﻛﺎﺗێﻚ رێﻜﺎن ﭘﺎرەی
ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەی رادەﺳــﺘﯽ ﺷﺎﻧﺎز ﻛــﺮد ،زۆر ﺑەﺧێﺮاﯾــﯽ ھەﻣــﻮو ﺷﺘەﻛﺎن ﭘێﭽەواﻧە ﺑﻮوﻧەوە. رێﻜﺎن دەڵێ” ،ھەر ﺑﯚ ﺷەوەﻛەی ﺗێﻠــﻢ ﻛــﺮد ،ﺗەﻟەﻓﯚﻧەﻛــەی داﺧﺮاﺑــﻮو ،ﻟە ﻓەﯾﺴــﺒﻮوﻛﯿﺶ ﻟەﺳــەر ھێــڵ ﻧەﺑــﻮو ،زۆر ﻟــە دڵەڕاوێﻜــﺪا ﺑــﻮوم ،ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻢ ﺑە ﻛﭽە ﭘﻮورەﻛەﯾەوە ﻛﺮد ،ﺋەوﯾﺶ ﮔﻮﺗــﯽ ﭘــێ دەﭼێــﺖ ﻣﯿﻮاﻧﯿﺎن ھەﺑێﺖ و ﺑــﯚی ﻧەﻛﺮاﺑێﺖ وەم ﺑﺪاﺗەوە ،ﺗﺎ درەﻧﮕﺎﻧﯽ ﺷــەو ﺷﺎﻧﺎز ﭘێﻮەﻧﺪی ﻛــﺮد و ﮔﻮﺗﯽ ﻣﯿﻮاﻧﻤﺎن ھەﺑــﻮوە ،ﺋێﺴــﺘە ﻣﺎﻧــﺪووم و دەﺧەوم و ﺑەﯾﺎﻧﯽ ﻗﺴە دەﻛەﯾﻦ“. ﭘﺎش ﺋــەوەی رێﻜﺎن ﻣﺎڵﺌﺎواﯾﯽ ﻟە ﺷﺎﻧﺎز دەﻛﺎت ،ﻟەﮔەڵ داﺧﺴﺘﻨﯽ ﻣﯚﺑﺎﯾﻠەﻛەی ،ﺑﯿﺮی دەﻛەوێﺘەوە ﺑەﺷــە ﺧێﺮێﻜﯿﺎن ﺑــﯚ داﻧﺎون و دەﯾەوێــﺖ ﭘێﯿــﺎن ﺑﮕەﯾەﻧێﺖ، ﭘــﺎش 10ﺧﻮﻟەﻛێﻚ ﻛە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە ﺷــﺎﻧﺎز دەﻛﺎﺗــەوە ،ژﻣــﺎرە
وﺷە /ھەوﻟێﺮ- ﺋﯿﭭﺎن ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤﺎن رێﻨــﺎس ﻛﭽــﯽ ﮔــەورەی ﺋەو ﺧێﺰاﻧەﯾە ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﺑﺎوﻛﯿﺎﻧەوە ﺑەدرێﮋاﯾــﯽ 10ﺳــﺎڵ ﻧﺎﭼﺎر ﺑە ﺳﻮاڵﻜﺮدن ﻛﺮاون .ﻟەﭘﺎڵ ﻛڕﯾﻨﯽ ﭼەﻧﺪان ﺟﯚری ﺷﺮووب و ﺣەﺑﯽ ﺳڕﻛەر ﻛە ﺑﺎوﻛﯿﺎن ﭘێﯽ ﺋﺎﻟﻮودە ﺑﻮوە.
ﺋــەو دەڵــێ” ،ﺋەﮔــەر رۆژێﻚ ﺑەﺷــﯽ ﺋەوەﻧــﺪە ﭘﺎرەﻣــﺎن ﻛﯚ ﻧەﻛﺮداﯾەﺗەوە ﻛــە دەﺑﻮو ﺣەﺑﯽ ﺳڕﻛەری ﺑﯚ ﻗﺎﺳﻢ ﭘێ ﺑﻜڕﯾﻦ ،ﯾﺎن دەرﻣﺎﻧﺨﺎﻧەﯾەك ﺋــەو دەرﻣﺎﻧەی ﭘێ ﻧەﻓﺮۆﺷــﺘﺒﺎﯾﻦ ،ﺋــەوە دڵﻨﯿﺎ ﺑﻮوﯾﻦ ﻟەوەی دەﺑێﺖ ﺷــەو ﻟە دەرەوەی ﻣــﺎڵ رۆژ ﺑﻜەﯾﻨەوە، ﺋەو ﺷەواﻧە دوای ﻟێﺪاﻧێﻜﯽ زۆر، ﻗﺎﺳﻢ ﻓڕێﯽ دەداﯾﻨە دەرەوە“.
ﻗەرز ﻟە دراوﺳــێ و ﺧﺰﻣەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮدووە .رێﻨﺎس دەڵێ” ،ﻗﺎﺳــﻢ وەك ﺷەﯾﺘﺎن ﺑﯿﺮۆﻛەی ﺧﺮاﭘﯽ ﺑﯚ دەھﺎت ،ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﻧەﺧﯚﺷــﯽ دەﺧﺴــﺘﯿﻦ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑەﻧﺎوی ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺋێﻤەوە ﭘﺎرە ﻟە ﺧﺰم و ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯽ وەرﺑﮕﺮێﺖ ،ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺧﯚی دەﺧﺴــﺘە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە و دەﯾﮕــﻮت ﻧەﺷــﺘەرﮔەرﯾﻢ ﺑﯚ دەﻛﺮێ ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑەﻧﺎوی
رێــﻜﺎن وەك ھــەر ﮔەﻧﺠێﻜﯽ ﺗﺮ دەﯾﻮﯾﺴــﺖ ﺋەو ﻛﭽە ﺑﺪۆزێﺘەوە ﻛە دەﺗﻮاﻧﻦ ﭘێﻜەوە ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﻧﻮێ دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜەن ،ﺋەو ﻟە رێﮕەی ﻓەﯾﺴــﺒﻮوﻛەوە ﺷــﺎﻧﺎزی ﻧﺎﺳﯽ، ﻛﭽێﻜــﯽ ﺗەﻣەن 26ﺳــﺎن ،ﻟە ﺳەرەﺗﺎدا ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە رێﯽ ﺋﯿﻨﺘەرﻧێﺖ و ﺗەﻟەﻓﯚﻧەوە ﻗﺴــەﯾﺎن دەﻛﺮد و ﭘﺎﺷﺎن ﻟە ﻛﺎﻓﺘﺮﯾﺎﯾەﻛﺪا ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎر ﯾەﻛﺘﺮﯾﺎن ﺑﯿﻨﯽ. رێﻜﺎن دەڵێ” ،ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ﺷﺎﻧﺎزم ﺧﯚش دەوﯾﺴــﺖ و دەﻣﻮﯾﺴــﺖ ژﯾﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮوم ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺑێﺖ،
ﻣﯚﺑﺎﯾﻠەﻛەی ﺳــەرﻗﺎڵە و ﺋەوەش دڕدۆﻧﮕﯽ ﺑــﯚ رێﻜﺎن دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘێﺸــﺘﺮ ﺷﺎﻧﺎز ﭘێﯽ ﮔﻮﺗﻮوە دەﺧەوێﺖ. رێــﻜﺎن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەﻛﺎت ﻛە ﭘــﺎش وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﺎرەﻛە ﻟەﻻﯾەن
ﻛﭽە ﭘﻮوری ﺷــﺎﻧﺎز ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪﺑﻮو، ﺗەﻟەﻓﯚﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﺮدم و راﺳــﺘەوﺧﯚ ﮔﻮﺗﯽ ،دەزاﻧــﻢ ﺗﯚ ﻛﻮڕێﻜﯽ ﭘﺎك و راﺳــﺘﮕﯚﯾﺖ ،ﻟەﺑەرﺋەوە ﻧﮫێﻨﯽ و راﺳﺘﯿﯿەﻛﺖ ﺑﯚ ﺋﺎﺷــﻜﺮا دەﻛەم، ﻣﻦ ﻛﭽە ﭘﻮوری ﺷﺎﻧﺎز ﻧﯿﻢ ،ﺗەﻧﯿﺎ
رێﻜﺎن:
”ﺑڕﯾﺎرم دا ﻟەﭘێﻨﺎو ﭼﺎرەﺳەﻛﺮدﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ داﯾﻜﯽ ،ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛەم ﺑﻔﺮۆﺷﻢ“ ﺷــﺎﻧﺎزەوە ،وردە وردە ھەﺳــﺘﯽ ﺑــە ﺳــﺎردﯾﯿەك ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺋەو ﻛﭽەدا ﻛﺮدووە ،ﺋــەو ﺑﺎرودۆﺧە ﭘێﻨﺞ ﻣﺎﻧــﮓ دەﺧﺎﯾەﻧێﺖ و ﺋﯿﺘﺮ رۆژێﻚ ﺋەوەی رێــﻜﺎن ﺑﯿﺮی ﻟێ ﻧەدەﻛﺮدەوە ،ﺑﯿﺴﺘﯽ. ”ﺷــەوێﻚ ﺋەو ﻛﭽــەی ﺧﯚی ﺑە
ھﺎوڕێﻢ ﺑــﻮوە ،ﺑەم ﺋــەو ﺗﯚی ھەڵﺨەڵەﺗﺎﻧﺪووە و ﻣﻨﯿﺶ ھەڵەم ﻛﺮد“ رێﻜﺎن ﺋەﻣەی ﮔێڕاﯾەوە. ﺋەوە ھەواڵێﻜﯽ ﺗﺎڵ ﺑﻮو ﺑﯚ رێﻜﺎن، ﻧەﯾﺪەوﯾﺴــﺖ ﺑﺎوەڕ ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﮔﻮﻣﺎﻧێﻜﯽ زۆری ﺑﯚ دروﺳﺖ ﻛﺮد ﻛﺎﺗێــﻚ ﻛﭽەﻛە ﭘێــﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪ،
ﺷــﺎﻧﺎز ﺑە ھەﺷﺖ ﺳــﯿﻤﻜﺎرﺗەوە 12ﻛﻮڕی ﺗــﺮی ھەڵﺨەڵەﺗﺎﻧﺪووە و ﭘێﻮەﻧــﺪی ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧــﺪا ھەﯾە. ژﻣــﺎرەی ﺗەﻟەﻓﯚﻧەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ ﺑە رێﻜﺎن داﺑﻮو. رێﻜﺎن دەڵێ” ،ھەر ﺋەوﺷــەوە ﻟە ﺳــەﻋﺎت 12دا ﺷــﺎﻧﺎز ﭘێﻮەﻧﺪی ﭘێﻮە ﻛﺮدم ،زۆر ﺑە ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻗﺴەم ﻟەﮔەڵ ﻛﺮد ،ﺑەم ﭘﺎش ﻣﺎوەﯾەك ﺑڕﯾﺎرم دا ﺋەو ژﻣﺎراﻧە ﺗﺎﻗﯽ ﺑﻜەﻣەوە ﻛە ﮔﻮاﯾە ﻛﭽــە ﭘﻮورەﻛەی ﭘێﯽ داﺑــﻮوم ،ﯾەﻛێﻚ ﻟــەو ژﻣﺎراﻧە ﺗﺎ ﺳەﻋﺎت 2:00ی ﺷەو ﻗﺴەی ﭘێ دەﻛــﺮا ،ﺑەﯾﺎﻧﯽ ھەوڵﻢ دا ﺷــﺎﻧﺎز ﺑﺒﯿﻨﻢ و ﻗﺴەی ﻟەﮔەڵ ﺑﻜەم ،ﺋەو ﺑﯿﺎﻧﻮوی دەھێﻨﺎﯾەوە“. دواﺗﺮ ﻛﺎﺗێﻚ رێﻜﺎن ﺷﺎﻧﺎز دەﺑﯿﻨێ، راﺳــﺘەوﺧﯚ ﺋــەوەی دەﯾﺰاﻧێﺖ ﭘێﯽ دەڵێﺖ ،ﺷــﺎﻧﺎز ﻟە ﺳەرەﺗﺎدا ﻧﻜﻮڵــﯽ ﻟە ھەﻣﻮو راﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎن دەﻛﺎت ،ﺑــەم ﭘــﺎش ﺋــەوەی ﯾەﻛﺘﺮ ﺟێ دێڵﻦ ،ﺷــﺎﻧﺎز ﻟە رێﯽ
ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳــێﻜەوە ھەڕەﺷــەی ﺑێﺪەﻧﮕﺒــﻮون ﻟە رێــﻜﺎن دەﻛﺎت و ﺋەوﯾﺶ ﺑڕﯾﺎر دەدات ﺳــﻜﺎی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟەﺳــەر ﺋەو ﻛﭽە ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜﺎت ﻛە دەﺳﺘﺨەڕۆی ﻛﺮدووە. ﭘﯚﻟﯿــﺲ ﺳــﻜﺎﻛەی رێــﻜﺎن وەردەﮔﺮێــﺖ و ﺑــە ﻓەرﻣﺎﻧــﯽ دادوەری ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﺷــﺎﻧﺎز دەﮔﯿﺮێــﺖ ،دوای ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە و دەرﻛەوﺗﻨــﯽ راﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎن، دادوەر ﺑڕﯾــﺎری ﺑەﻧﺪﻛﺮدﻧــﯽ ﺷــﺎﻧﺎز ﺑﯚ ﻣﺎوەی ھەﺷﺖ ﻣﺎﻧﮓ و ﭘێﺒﮋاردﻧــەوەی ﭘﺎرەﻛﺎﻧﯽ رێﻜﺎن دەدات .ﺋێﺴــﺘە ﺷــﺎﻧﺎز ﻣﺎوەی ﺳــﺰاﻛەی ﻟە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧە ﺑەﺳەر دەﺑﺎت و رێﻜﺎن ﻟە دەرەوە ﭘەژارە ﮔﺮﺗﻮوﯾەﺗــﯽ ،ﻧﯿﮕەراﻧــﯽ زۆری ﺋەو ﻛــە ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺑﯿﺸــﺎرێﺘەوە، ﻟەدەﺳــﺘﺪاﻧﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾەﺗــﯽ و دڕدۆﻧﮕﯿﯿەﻛﯽ ﺑﯚ دروﺳــﺖ ﺑﻮوە ﻟــە ﺑڕﯾــﺎردان ﻟــە دۆزﯾﻨەوەی ھﺎوﺳەری ﻧﻮێﯽ ژﯾﺎﻧﯽ.
ﻗﺎﺳﻢ ﺳﻮاڵ ﺑە ژن و ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯽ دەﻛﺎت ”زۆر ﻣﻨــﺪاڵ ﺑﻮوم ﺑﯿــﺮم دێﺖ ﺑﺎوﻛﻢ و داﯾﻜﻢ ھەﻣﯿﺸە ﺷەڕﯾﺎن دەﻛــﺮد ،ﺑﺎوﻛــﻢ زۆر دڕﻧﺪاﻧــە ﻟــە داﯾﻜﻤــﯽ دەدا ،ﭼەﻧﺪ ﺟﺎر ﻣــﻦ و داﯾﻜــﻢ ﻟەﺑەر ﺑــﺎران ﻟە ﺣەوﺷــەدا ﺧەوﺗﻮوﯾﻦ ،ﻗﺎﺳــﻢ ﻣﺮۆڤ ﻧەﺑﻮو ،ﺋــەوﻛﺎت ﻟە ھﯿﭻ ﺗێﻨەدەﮔەﺷــﺘﻢ ،ﺑــەم ﻛﺎﺗێﻚ ﮔەورە ﺑﻮوم ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻢ ھەﻣﯿﺸە ﺑــﯚ ﺳــﻮاڵﻜﺮدن و ﻛڕﯾﻨﯽ ﺣەب و دەرﻣﺎﻧــﯽ ﺳــڕﻛەر زۆری ﻟە داﯾﻜــﻢ ﻛــﺮدووە“ ،رێﻨﺎس ﺋەوا ﭼﯿڕۆﻛەﻛەی دەﮔێڕێﺘەوە. ﺋەو ﻛە ﺑەدەﮔﻤەن وﺷــەی ﺑﺎوك ﺑــەﻛﺎر دێﻨێــﺖ و زﯾﺎﺗــﺮ ﻧﺎوی ﻗﺎﺳﻢ دەﺑﺎت ،ﺋەوەی ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵﯿﺪا ﺑﯿــﺮی ﻣﺎوەﺗەوە ،ﺋەو رۆژاﻧەﯾە ﻛــە ﭼﻤﻜﯽ ﻋەﺑﺎﻛەی داﯾﻜــﯽ ﮔﺮﺗــﻮوە و ﺷــەﻗﺎﻣە و ﺷەﻗﺎم ﺳﻮاڵﯽ ﻟەﮔەڵ ﻛﺮدووە. رێﻨــﺎس ﻟــە ﺗەﻣەﻧﯽ ﺷــەش ﺳــﺎڵﯿﯿەوە ﻟەﮔــەڵ ﺑــﺮا ﭼﻮار ﺳﺎڵﯿﯿەﻛەی ،ﺳﻮوﭼﯽ ﻋەﺑﺎﻛەی داﯾﻜﯽ ﺑەردەدات ،ﭼﯿﺘﺮ دەﺑێﺖ ﺧﯚی ﻟەﻻﯾەك و داﯾﻜﯽ ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺳﻮاڵ ﺑﻜەن.
رێﻨﺎس:
ﻗﺎﺳــﻢ ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﻧەﺧﯚﺷــﯽ دەﺧﺴــﺘﯿﻦ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑەﻧﺎوی ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺋێﻤەوە ﭘﺎرە ﻟە ﺧﺰم و ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯽ وەرﺑﮕﺮێﺖ ﺷــﻮێﻨەواری ﺑﺮﯾﻨێــﻚ ﻟەﺳــەر رێﻨــﺎس، رووﺧﺴــﺎری ﯾﺎدەوەرﯾﯿەﻛــﯽ ﺗﺎڵﯽ دەﺳــﺘﯽ ﺑﺎوﻛﯽ ﻧﯿﺸــﺎن دەدات” ،رۆژێﻚ ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﮔەڕاﻧەوەﻣﺎﻧــﺪا ﻟــە ﺳــﻮاڵﻜﺮدن دوو ﭘﯿﺎو ھﺎﺗﻨە ﺳەر رێﮕەﻣﺎن و ﺗــﺎ ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن ﻟە ﻣﻦ و ﺑﺮاﻛەﻣﯿﺎن دا و ﺋــەو ﭘﺎرەﯾەﯾﺎن ﻟێ ﺳــەﻧﺪﯾﻦ ﺑە ﺳــﻮاڵ ﻛﯚﻣﺎن ﻛﺮدﺑﻮوەوە ،ﺑەدەﺳﺖ ﺑەﺗﺎڵﯿﯿەوە ﮔەڕاﯾﻨــەوە ﻣﺎڵەوە ،ﻗﺎﺳــﻤﯿﺶ ﺋەوەﻧــﺪەی ﺗﺮی ﻟــێ داﯾﻦ و ﺑە ﭼەﻗﯚﯾەك ﺑﺮﯾﻨﺪاری ﻛﺮدم“. ﻗﺎﺳــﻢ ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﻟە ﺷــەﻗﺎم و ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﺪا ﺳــﻮاڵ دەﻛﺎت ،ﺟﮕە ﻟــە ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯽ ،داﯾﻜﯿﺸــﯿﺎﻧﯽ ﻧﺎﭼﺎر ﺑــە ﺳــﻮاڵ و وەرﮔﺮﺗﻨﯽ
ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەوە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ دەﺳــﺖ ﺑﻜەوێﺖ“. رێﻨــﺎس ﺑە ﻣــﺎوەی 10ﺳــﺎڵ ﺳــﻮاڵﻜﺮدﻧەوە ﺑــەردەوام ﺧﯚی ﻟە ﺳﻮاڵﻜەرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺷﺎر ﺟﯿﺎ دەﻛﺎﺗەوە ،ﺋەو دەڵێ” ،زۆرﯾﻨەی ﺳﻮاڵﻜەران دەوڵەﻣەﻧﺪن ،ﻧﺎوﻣﺎڵﯽ ﺑﺎش و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠﯽ ﺑەرزﯾﺎن ھەﯾە، ﺋێﻤە ﻟە دوو ژووری ﻛﺮێ ﺑﻮوﯾﻦ، ﺑەھﯚی ﻗﺎﺳﻤەوە ھﯿﭻ ﻛﺎت وەك ﺧێﺰاﻧێﻚ ﻟەﺳــەر ﺳــﻔﺮەﯾەﻛﯽ ﮔــەرم ﻟــە دەوری ﯾــەك ﻛــﯚ ﻧەﺑﻮوﯾﻨەﺗەوە“. ﺋــەو ﺑــﺎس ﻟــە ﺧﺮاﭘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎوﻛــﯽ دەﻛﺎت ﻛە ﺑــەردەوام زﯾﺎﺗﺮ دەﺑﻮون و ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺷەوێﻚ ﻗﺎﺳــﻢ ھەڕەﺷەی ﻟە داﯾﻜﻢ ﻛﺮد
ﺑە ھەر ﺷــێﻮەﯾەك ﺑﻮوە دەﺑێﺖ ﭘــﺎرەی ﺑﯚ ﭘەﯾﺪا ﺑــﻜﺎت ،داﯾﻜﻢ ﻧەﯾﺘﻮاﻧــﯽ ھﯿﭻ ﺑﻜﺎت ،ﻗﺎﺳــﻢ ﺑەﺗﻮﻧﺪی ﺋەﺷﻜەﻧﺠەی دا و ﻣﻦ و ﺑﺮاﻛەم رزﮔﺎرﻣــﺎن ﻛﺮد ،ھەر ﺋەو ﺷەوە داﯾﻜﻢ ﻟەﮔەڵ ﺧﻮﺷﻜە ﺑﭽﻮوﻛەﻛەم رای ﻛﺮد“. ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑەﯾﺎﻧــﯽ دەﺑێﺘــەوە و ﻗﺎﺳــﻢ ﻟەوە ﺑــە ﺋــﺎﮔﺎ دێﺘەوە ھﺎوﺳــەرەﻛەی رای ﻛــﺮدووە، رێﻨﺎس و ﺑﺮاﻛــەی دەردەﻛﺎت، ”ﻗﺎﺳــﻢ ﭘێﯽ ﮔﻮﺗﯿﻦ داﯾﻜﺘﺎن ﺑﯚ ﻛﺎم ﺟەھەﻧەم ﭼــﻮوە ،ﺋێﻮەش ﺑڕۆﻧــە ﺋــەوێ“ ،ﺑەﺧﺘــﯽ ﺋەو ﺧﻮﺷــﻚ و ﺑﺮا ﺑﭽﻮوﻛە ﻟەوەداﺑﻮو ﻛە داﯾﻜﯿﺎن ﺑەر ﻟەوەی راﺑﻜﺎت، ﺋﺎﮔەداری ﻛﺮدووﻧەﺗەوە دەﭼێﺘە ﻣﺎڵــە ﺧﺰﻣێﻜﯿــﺎن و ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑەدواﯾﺪا دەﭼﻨە ﺋــەو ﻣﺎڵەوە و داﯾﻜﯿﺎن دەدۆزﻧەوە. ”دوو ھەﻓﺘە ﻟەو ﻣﺎڵە ﻣﺎﯾﻨەوە ،ﺗﺎ رۆژێﻚ ھەواڵﯽ ﻗﺎﺳﻤﻤﺎن زاﻧﯽ ﻛە ﻟەﺳــەر دزﯾﻜﺮدن ﮔﯿﺮاوە ،ﭘﺎش دەرﻛﺮدﻧــﯽ ﺋێﻤەش ،ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﻧﺎوﻣﺎڵەﻛەی ﻓﺮۆﺷﺘﻮوە“ رێﻨﺎس وای ﮔﻮت. ﺋێﺴﺘە ﻗﺎﺳــﻢ ﻟە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەﯾە و ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﻟەﮔەڵ داﯾﻜﯿﺎن دوور ﻟــە ﺳــﻮاڵﻜﺮدن دەژﯾﻦ، ﺑﮋێﻮی ﺋەوان ﻟەﺳەر ﻛﺮێﯿەﻛە ﻛە داﯾﻜەﻛە وەك ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارێﻜﯽ ﭘﺎﻛەوان ﻟــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەك وەری دەﮔﺮێﺖ .رێﻨﺎس دەڵێ” ،ﺋێﺴﺘە ﺋێﻤە ﻟەﺳەر ﺳــﻔﺮەﯾەﻛﯽ ﮔەرم وەك ﺧێﺰاﻧێﻚ ﻛﯚ دەﺑﯿﻨەوە ،ﺑەم ھەﻣﻮوﻣﺎن ﻟە ﻗﺎﺳــﻢ دەﺗﺮﺳﯿﻦ ﭘﺎش ﺑەرﺑﻮوﻧﯽ ﻟە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧە“.
ژﻣﺎرە ) ، (187ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 24 ،
12ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﯽ درۆﯾﻨەوە ﮔﯿﺮا
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
9
ھەوﻟێﺮ ﻟە ﺷﺎرێﻚ ﻧﺎﭼێﺖ ﺷ دۆﺳﯿە
ﻓﯚﺗﯚﺳﺘﯚری :ﻣﻮﺣﺴﯿﻦ ﺷﺎﺑﺎن
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
10 ژﻣﺎرە ) ، (187ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 24 ،
دۆﺳﯿە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺷﺎرەواﻧﯽ و ﻣﺮووری ھەﺑێﺖ
11
ژﻣﺎرە ) ، (187ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 24 ،
12ھەرزاﻧﯿﯽ ﺧەﯾﺎر رەﻧﺠﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﺑە ﺑﺎ داوە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺟﻮوﺗﯿﺎر ﻛﯿﻠﯚﯾەك ﻟە ﺧەﯾﺎرەﻛەی ﺑە 100دﯾﻨﺎر دەﻓﺮۆﺷێﺖ
ژﻣﺎرە ) ، (187ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 24 ،
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﻧﺰﯾﻜــەی ﻣﺎﻧﮕێﻜــە ﺧەﯾــﺎری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێ ﮔەﯾﺸــﺘﻮوە و ﻟە ﺑﺎزاڕ و ﻣﺎرﻛێﺖ و ﺷەﻗﺎﻣەﻛﺎن دێﻨە ﻓﺮۆﺷﺘﻦ .ﺑەم ﻧﺮﺧەﻛەی ﺋەوەﻧﺪە داﺑەزﯾﻮە ،ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻛڕﯾﺎر ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﻛڕﯾﻨەﻛەی ھەﺳــﺖ ﺑە ﻧﯿﮕەراﻧﯽ دەﻛﺎت ،ﺋﺎﺧــﺮ ھەﻣــﻮوی ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﺗێﻨەﭘەڕﯾــﻮوە ﻛﯿﻠــﯚی ﺧەﯾــﺎری دەرەﻛﯽ ﺑە ھەزار دﯾﻨﺎر ﺑﻮو ،ﻛەﭼﯽ ﺋێﺴﺘە ﺳێ ﻛﯿﻠﯚ ﺧەﯾﺎری ﻧﺎوﺧﯚ ﺑە ھەزار دﯾﻨﺎرە. ﻋەﺑﺪوﻟﻘﺎدر ﻓﺮۆﺷــﯿﺎرێﻜﯽ ھەوﻟێﺮ، ﺗﺎﺑﻠﯚﯾەﻛــﯽ ﭼەﻗﺎﻧﺪووە و ﭘﺸــﺘﯽ ﭘﯿﻜﺎﺑەﻛەی ﭘڕ ﻛﺮدووە ﻟە ﺧەﯾﺎری ﻧﺎﺳﻚ ،ﻟەﺳەر ﺗﺎﺑﻠﯚﻛە ﻧﻮوﺳﺮاوە ﺳێ ﻛﯿﻠﯚ ﺑە ھەزار دﯾﻨﺎر ،ھەر ﻛەس ﺋەو دﯾﻤەﻧە ﺑﺒﯿﻨێﺖ ﯾەﻛﺴــەر ﺑﯿﺮی ﺑﯚ ﺋەوە دەﭼێﺖ ﺑەرھەﻣەﻛە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺑێــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜــە ھــەر ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﺑﻮوەﺗــە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯽ ﺑێﭙﻼﻧﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ،ﺧەﻣﺨﯚرێﻚ ﻧﯿﯿە ﭘﻼﻧێﻚ داﺑﻨێﺖ ﭼﯿﺘﺮ ﺟﻮوﺗﯿﺎری ﻛﻮردﺳﺘﺎن زﯾﺎﻧــﯽ ﭘــێ ﻧــەﮔﺎت و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﮔەﺷە ﺑﻜﺎت. ﺋەو ﺑە ﺗەﻟەﻓﯚن ﻟەﮔەڵ ھﺎوﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﻗﺴــەی دەﻛــﺮد و داوای دەﻛﺮد ھەﻧﺪێﻚ ﺧەﯾــﺎری ﺗﺮی ﺑﯚ ﺑﻨێﺮن ﺗﺎ ھەر ﻟەﺳەر ﺷەﻗﺎم ﺳﺎﻏﯿﺎن ﺑﻜﺎﺗەوە.
ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻚ:
ﻧﺮﺧەﻛە ﺋەوەﻧﺪە ﻛەﻣە ،وەﻣﺪەری ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮون و زەﺣﻤەﺗەﻛﺎﻧﻢ ﻧﯿﯿە.
وەك ﺧﯚی ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺑﺎﺳﯽ ﻛﺮد ،ﻟە ﮔﻮﻣﺮگ ﻛﯿﻠﯚی ﺧەﯾــﺎری ﺑە 165 دﯾﻨﺎر ﻛڕﯾﻮە و ﺑە دوو ھێﻨﺪەی ﺋەو ﻧﺮﺧە ﺳــﺎﻏﯽ دەﻛﺎﺗەوە .ﺋەو رۆژاﻧە دوو ﺗﺎ ﺳێ ﺗﯚن ﺧەﯾﺎر ﻟەﺳەر ﺷەﻗﺎم دەﻓﺮۆﺷێﺖ و ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ھەﻣﻮو ﺋەو ﭘﺎرەﯾەی ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨﯽ ﺧەﯾﺎر ﺗەرﺧﺎﻧﯽ دەﻛﺎت ،ﺳەرووی ﭘﺎرەﻛەی ﻗﺎزاﻧﺞ دەﻛﺎت. ﺋەو 165دﯾﻨﺎرەی ﺑــﯚ ﻛڕﯾﻨﯽ ھەر
ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺤەﻣەد ﺳەﻟﯿﻢ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ:
ﻟە 15ی ﻧﯿﺴــﺎﻧەوە ﺑﺎﺟﻤﺎن ﺑەﺳەر ﺑەرھەﻣﯽ دەرەﻛﯽ ﺳەﭘﺎﻧﺪووە.
ﻛﯿﻠﯚﯾــەك ﺧەﯾﺎر ﺧــەرج ﻛﺮاوە ﺑﯚ ﮔﯿﺮﻓﺎﻧــﯽ ﺟﻮوﺗﯿــﺎر ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜﻮ ﮔﻮﻣﺮگ ﺑە 100دﯾﻨﺎر ﻟە ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛڕﯾﻮە و ﻧﯿــﻮەی ﺋــەو ﻗﺎزاﻧﺠەش دەﭼێﺘــە ﮔﯿﺮﻓﺎﻧــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧــﯽ ﮔﻮﻣﺮﮔەوە. ﺋــەوەی ﻟێــﺮەدا زﯾﺎﻧﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﺑەردەﻛەوێــﺖ ﺟﻮوﺗﯿــﺎرە ،ﺋﺎﺧــﺮ ﺟﻮوﺗﯿﺎر ﺗــﺎ ﺋەو ﺧەﯾــﺎرە ﺑەرھەم دێﻨێــﺖ ،دەﺑێﺖ ﭼەﻧــﺪان ﻣﺎﻧﮓ ﺋﺎرەﻗــە ﺑڕێﮋێــﺖ و ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﺧەرج ﺑﻜﺎت. ﻗــﺎدر ﻋەزﯾــﺰ ﻛــە ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻜﯽ ھەوﻟێﺮە 16 ،ﺧﺎﻧﻮوی ﭘﻼﺳــﺘﯿﻜﯽ ﻛﺮدووەﺗە ﺧەﯾــﺎر و ﭘێﻨﺞ دۆﻧﻤﯽ ﺗﺮﯾﺸــﯽ ﻟــە دەرەوەی ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎن ﭼﺎﻧﺪووە ،ﺋێﺴﺘە ﺑەرھەﻣەﻛەی ﺋەو ﭘێ ﮔەﯾﺸﺘﻮوە و رۆژاﻧە دوو ﺗﺎ ﺳێ
ﺗﯚن ﺧەﯾﺎر دەﺧﺎﺗە ﺑﺎزاڕەوە. ﺋــەو ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻛﯿﻠﯚی ﺧەﯾﺎرە ﻧﺎﺳــﻜەﻛﺎن ﺑە 200دﯾﻨﺎر و ﺋــەوەی ﺗﺮﯾــﺶ ﺑــە 100دﯾﻨﺎر دەﻓﺮۆﺷــﻢ .ﻧﺮﺧەﻛە ﺋەوەﻧﺪە ﻛەﻣە ﻛــە وەﻣــﺪەری ﻣﺎﻧﺪووﺑــﻮون و زەﺣﻤەﺗەﻛﺎﻧﻢ ﻧﯿﯿە“. ﻣﺎم ﻗﺎدر 100ﮔﺮام ﺗﯚوی ﺧەﯾﺎری ﺑــە 400ھەزار دﯾﻨــﺎر ﻛڕﯾﻮە ،ھەر 25ﻛﯿﻠــﯚ ﻛﯿﻤﯿﺎی ﺑــە 75ھەزار دﯾﻨﺎر ﻛڕﯾﻮە ،دوو ﺑﯿﺮی ﺋﯿﺮﺗﯿﻮازی ﻟــێ داوە و ﻟــە ﺳــﺎڵێﻜﺪا ﭼــﻮار ﻣﻠﯿﯚن و 800ھــەزار دﯾﻨﺎر ﭘﺎرەی ﻛﺎرەﺑﺎی ﺑﯚ ھﺎﺗﻮوەﺗەوە 18 ،ﻛﺮێﻜﺎر ﻟــە ﻛێڵﮕەﻛــەی ﻛﺎر دەﻛــەن و ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﮔﻮاﺳﺘﻨەوەی و ﮔﺎزواﯾﻠﯿﺶ ﻟە ﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑﻮەﺳﺘﻦ، ﻛەﭼﯽ ﻛﯿﻠﯚی ﺋــەو ﺧەﯾﺎرە ﺟﻮان
و ﻧﺎﺳــﻜە دەﺑێــﺖ ﺑــە 200دﯾﻨﺎر ﺑﻔﺮۆﺷێﺖ. ﺑە ﮔﻮﺗەی ﺋــەو ﺟﻮوﺗﯿﺎرە ،ﻣﺎوەﯾەك ﻛﯿﻠﯚی ﺧەﯾــﺎری ﺑــە 400دﯾﻨﺎر دەﻓﺮۆﺷــﺖ ﻛە ﻧﺮﺧێﻜــﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑﻮو ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﺑەو ﻧﺮﺧە ھﯿﭻ ﻗﺎزاﻧﺠێﻚ ﻧﺎﻛﺎت. ﻛێﺸەی ﺋەو ﺟﻮوﺗﯿﺎرە و ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﺗــﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗەﻧﯿــﺎ ﺧەﯾﺎر ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜﻮ ھەﻣــﻮو ﺑەرھەﻣێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﭘێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯿﺎن دەﺑێﺖ ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑــە ﺧﯚڕاﯾﯽ ﺑﭽێﺖ. ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺤەﻣەد ﺳەﻟﯿﻢ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎوی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ،ﻟە 15ی ﻧﯿﺴــﺎﻧەوە
ﺑﺎﺟﯿﺎن ﺑەﺳەر ھەﻣﻮو ﺋەو ﺑەرھەﻣە ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿﺎﻧەدا ﺳــەﭘﺎﻧﺪووە ﻛە ﻟە دەرەوە ھﺎوردە دەﻛﺮێﻦ و ﻟە ﻧﺎوﺧﯚ ﺑەرھەم دەھێﻨﺮێﻦ .ﺋەو دەڵێﺖ ”ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﯽ ﺧەﯾﺎری دەرەﻛﯽ ،ﺑﯚ ھەر ﻛﯿﻠﯚﮔﺮاﻣێــﻚ 250دﯾﻨــﺎر ﺑﺎﺟﻤﺎن ﺳەﭘﺎﻧﺪووە“. ﺋەﮔەر ﺑەﮔﻮێﺮەی داﺗﺎ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﺎن ﺑێﺖ ،ﺋێﺴــﺘە ھەﻣﻮو ﺋەو ﺧەﯾﺎرەی ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎن دێﺘە ﻓﺮۆﺷﺘﻦ دەﺑێﺖ ﺑەرھەﻣــﯽ ﻧﺎوﺧــﯚ ﺑــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻧﺮﺧــﯽ ﺧەﯾﺎر ﻟــە ﮔﻮﻣــﺮگ زۆر ھەرزاﻧﺘﺮە ﻟەو ﺑڕە ﺑﺎﺟەی ﺑﯚ ﺳــەر ﺑەرھەﻣﯽ دەرەﻛــﯽ داﻧﺮاوە و ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﯾەك ﺣﺎڵەﺗﺪا ﺑەرھەﻣﯽ دەرەﻛﯽ ﺳﻮودﻣەﻧﺪ دەﺑێﺖ ،ﺋەوﯾﺶ ﺋەوەﯾە ﺑــە ﻗﺎﭼﺎخ ھــﺎوردەی ﺑــﻜﺎت ﯾﺎن ﺑە ﺷــێﻮەﯾەك ﺧﯚی ﻟە ﺑــﺎج رزﮔﺎر ﻛﺮدﺑێﺖ. ﺑەرﭘﺮﺳەﻛەی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ھەوﻟێﺮ دەڵێﺖ ،ھەر ﺑﺎرھەڵﮕﺮێﻚ ﻛە روو ﻟە
ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﺑﻮوەﺗە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯽ ﺑێﭙﻼﻧﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت.
ﮔﻮﻣﺮگ دەﻛﺎت دەﺑێﺖ ﭘﺴــﻮوﻟەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑــە ﭘێﺪاﻧﯽ ﺑﺎﺟﯽ ﭘێ ﺑێﺖ، ﺋەﮔەر ﻧﺎ رێﮕەی ﭘێ ﻧﺎدەن ﺑﺎرەﻛە ﻟە ﮔﻮﻣﺮگ ﺑەﺗﺎڵ ﺑﻜﺎت. ﻟێﺮەﺷــﺪا ﺑﺎزرﮔﺎن دەﺳﺘەوەﺳﺘﺎن ﻧﯿﯿــە و دەﺗﻮاﻧێــﺖ راﺳــﺘەوﺧﯚ ﺑەرھەﻣەﻛەی ﻟە ﺑﺎزاڕ ﺳﺎغ ﺑﻜﺎﺗەوە و ﺑەم ﺷێﻮەﯾە ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﺳﻮوك ﺑﻜﺎت. ﻋەﺑﺪو ﺳــﻮور ﻛە ﺑﺎزرﮔﺎﻧێﻜە و ﻟە ﮔﻮﻣﺮﮔﯽ ھەوﻟێﺮ ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕەی ھەﯾە ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 20رۆژە ھﯿﭻ ﺧەﯾﺎرێﻜﯽ دەرەﻛﯽ ھﺎوردەی ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧەﻛــﺮاوە و ﺋــەوەی ﻟــە ﺑﺎزاڕ دەﻓﺮۆﺷــﺮێﺖ ﺳەرﺟەﻣﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿە. ﺋــەو ﭘێﯽ واﯾە ھﯚﻛﺎری ﺳــەرەﻛﯽ ھەرزاﻧﯿــﯽ ﺧەﯾــﺎر ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟــە ﺧﺴــﺘﻨەڕووی ﺑەرھەﻣێﻜﯽ زۆری ﺧەﯾــﺎر و ﺋــەو ھەرزاﻧﺒﻮوﻧــەش ﻛﺎﺗﯿــﯽ دەﺑێــﺖ و دوای ﺋــەوەی ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺧﺴﺘﻨەڕوو ﻛەم دەﺑێﺘەوە، ﻧﺮﺧەﻛەﺷﯽ ﺑەرز دەﺑێﺘەوە. ھەﻣــﻮو ﺑەرھەﻣێــﻚ دەﺑێﺖ ﭘﻼﻧﯽ ﺧــﯚی ھەﺑێــﺖ و ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ ﺑﺎزاڕ ﺑەرھەم ﺑﮫێﻨﺮێﺖ، ﺑــەم ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەو ﺟــﯚرە ﭘﻼن و ﺋﺎﻣﺎراﻧــەدا ﻛﯚڵەوارە و زﯾﺎﻧەﻛەﺷــﯽ ﺑﯚ ﺑەرھەﻣﮫێﻨەر و ﺟﻮوﺗﯿﺎری ﻧﺎوﺧﯚﯾە.
ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻛﺎر ﺑە ﺑڕﯾﺎری ﺑەﻋﺲ دەﻛﺮێﺖ
وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯽ ﻋێﺮاق رەﻧﺠﯽ ﺳەﺗﺎن ﺟﻮوﺗﯿﺎری ﮔەرﻣﯿﺎن ﺑە ﺑﺎ دەدا وﺷە/ﮔەرﻣﯿﺎن-ﺳەﺑﺮی ھﯚرێﻨﯽ وەزارەﺗــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑــە ھێﻨﺎﻧەﭘێﺸــەوەی ﻣەرﺟــﯽ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ زەوی ﺑــﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﮔەﻧﻢ ،ﻛێﺸە ﺑﯚ ﺳەﺗﺎن ﺟﻮوﺗﯿﺎری دەﭬــەری ﮔەرﻣﯿﺎن و ﮔەرﻣەﺳــێﺮ دروﺳــﺖ دەﻛﺎت و ﺑــەو ھﯚﯾەوە ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ ﮔەﻧﻤەﻛەﯾﺎن رادەﺳــﺖ ﺑﻜەن ،ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە رای دەﮔەﯾەﻧــﻦ ،ﺑــە ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯿﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪووە ،ﺧﯚﯾﺎن ﭼﺎرەی ﮔەﻧﻤەﻛەﯾﺎن ﺑﻜەن. ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻞ ﻣﺤەﻣەد ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻜﯽ ﺳــﻨﻮوری ﺷــﺎرۆﻛەی ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ، ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﺑﻨﻜەی وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﮔەﻧﻢ داوای ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ زەوی دەﻛــەن ،ﺋێﻤــەش
ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﻤﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑــەو ھﯚﯾەی ﺑەﻋــﺲ زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑــە ﻧﺎوی ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەوە ﻛﺮد ﻛە زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن داﮔﯿﺮ ﻛﺮدﯾﻦ ﻟە ﭘﺮۆﺳەی ﺗەﻋﺮﯾﺒﺪا و ﺑەدرێﮋاﯾﯽ ھەﻣﻮو ﺋەو ﺳﺎﻧەﯾﺶ زەوﯾﯿــەﻛﺎن ﻧەﺧﺮاوەﺗەوە ﺳــەر ﻧﺎوی ﺧﯚﻣﺎن ،ﺑﯚﯾــە ﮔەﻧﻤەﻛەﻣﺎن وەرﻧﺎﮔﯿﺮێﺖ و ﺋێﻤە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑﺎﺟﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺑەﻋﺲ دەدەﯾﻦ“. ﺋﯿﺒﺮاھﯿــﻢ ﻣەﺟﯿــﺪ ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻜﯽ ﺗﺮە ،ﺑەم ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﺷﺎرەدێﯽ ﻗﯚڕەﺗﻮوی ﻧێﻮان ﻛەﻻر و ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ، ﺑە“وﺷــە“ی ﮔــﻮت ”ﭘێﻤــﺎن وا ﺑــﻮو ﭘــﺎش رووﺧﺎﻧــﯽ ﺑەﻋــﺲ زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﯚ دەﮔەڕێﺘەوە ،ﺑەم ﺑەداﺧــەوە ﺋەواﻧەی ﺑە ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯽ ﺑەﻋﺲ زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن داﮔﯿﺮ ﻛﺮدﯾﻦ، ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ھەر رێﮕــﺮن ﻟەوەی دادﮔــە زەوﯾﯿــەﻛﺎن ﺑــﯚ ﺧﺎوەﻧە
ﺣﻮﺳێﻦ ﻋەزﯾﺰ:
ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﻣەرﺟەﻛﺎﻧــﯽ وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﮔەﻧﻤﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎر، ﭘێﺸﻜەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ زەوﯾﯿە
رەﺳەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑﮕێڕێﺘەوە“. ﺣﻮﺳــێﻦ ﻋەزﯾﺰ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻟﻘﯽ ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران و ھەروەزﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە” ،ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻣەرﺟەﻛﺎﻧــﯽ وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑــﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﮔەﻧﻤــﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎر، ﭘێﺸﻜەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ زەوﯾﯿە، ﺑەم ﻧﺰﯾﻜــەی 400ﺟﻮوﺗﯿﺎر ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﮔەرﻣﯿﺎن ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯿﺎن ﺑەﻧﺎوی ﺧﯚﯾﺎﻧەوە ﻧﯿﯿە“. ﺋەو دەڵێ” ،ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو واﻣﺎن ﻛﺮد وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻛﺎرﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺋەو ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧە ﺑﻜﺎت ،ﺑەم ﺋەﻣﺴــﺎڵ ھﯿﭻ ﻧەﻛﺮاوە و ﻧﺎزاﻧﯿﻦ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺋەو ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧە ﭼﯚن دەﺑێﺖ“. ﻋەﺑﺪوﻟﺴــﺘﺎر ﻣەﺟﯿــﺪ وەزﯾــﺮی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎوی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﭘێﯽ ﺧﺸﺘەﯾەك ﻧﺎوی ﺋەو ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧە وەردەﮔﺮێ ﻛە ﻛﺎری ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ دەﻛەن و ﺑەرھەﻣﯽ دەﻏڵﻮداﻧﯿــﺎن ھەﯾە ،ﺋــەو داواﯾەی وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺳەرﺗﺎﺳــەرﯾﯿە، ﺑــەم ﺑــﯚ زﯾﺎﻧﻤەﻧﺪﺑﻮوﻧــﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ﮔەرﻣەﺳــێﺮ و ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ،دەﺑێــﺖ
ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﮔەرﻣﯿﺎن ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜﺎت“. ﮔﺸــﺘﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﮔەرﻣﯿــﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑــە ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەی ﺳــﻨﻮورەﻛە ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ دەﺳﺘەوەﺳــﺘﺎﻧە و داوای ﻟــە ﺟﻮوﺗﯿــﺎران ﻛــﺮدووە ﺧﯚﯾــﺎن ﭼﺎرەﺳەری ﻛێﺸەی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻜەن.
ﺷﺎدی ﺣﻮﺳێﻦ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﮔەرﻣﯿﺎن ،ﺑﯚ ”وﺷە“ی دووﭘﺎت ﻛﺮدەوە” ،ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﭘێﺶ وەرزی دروێﻨــە ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﻤــﺎن ﻟەو ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿە ﺋﺎﮔــەدار ﻛﺮدەوە ﻛــە ﺧەﻣــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﺨــﯚن و رێﮕەﭼﺎرەﯾەك ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺪۆزﻧەوە“. ﺑەﭘێــﯽ داﺗﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿــە ،ﺋــەو 400
ﺟﻮوﺗﯿﺎرەی ﻛێﺸەی رادەﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﮔەﻧﻤﯿﺎن ھەﯾە ،ﻧﺰﯾﻜەی ﺷــەش ھەزار ﺗــﯚن ﮔەﻧﻢ ﺑەرھــەم دێﻨﻦ ﻟەﻛــﯚی ﮔﺸــﺘﯽ 30ھــەزار ﺗﯚن ﮔەﻧﻤﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ دەﭬەرەﻛە. ﻟە ﭘــﺎش ﺳــﺎڵﯽ 1970ەوە رژێﻤﯽ ﺑەﻋﺴــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ،ﺳــەﺗﺎن ﭘﺎرﭼە زەوی دەﭬــەری ﮔەرﻣەﺳــێﺮی ﻟەﺳــەر ﻧﺎوی ﻛــﻮردان ﻻﺑﺮد و ﺑە
ﻧــﺎوی ﻋەرەﺑﯽ ھــﺎوردەی ﻛﺮدن، ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﻟە دوای 2003ەوە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ،ﺋەو ﺳﺘەﻣەی ﺑەﻋﺴــﯿﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑــە ﻛﻮرداﻧﯽ ﮔەرﻣەﺳێﺮ راﺳﺖ ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە و ھێﺸــﺘﺎ رەواﯾەﺗﯽ ﺑەو ﮔﺮێﺒەﺳﺘﺎﻧە دەدەن ﻛــە رژێﻤــﯽ ﺑەﻋــﺲ ﺑﯚ ﻋەرەﺑﯽ ھﺎوردەی دروﺳﺖ ﻛﺮدووە.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﻣەﻻ ﯾﺎﺳﯿﻦ ﻣەﺣﻤﻮود ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ وەﺑەرھێﻨەراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ، ﺋــەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەی ﺑﺎﺳــﯽ ﻟێ دەﻛﺮێــﺖ ،ﺑەم ﻧﺰﯾﻜﺎﻧــە ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێﺖ و زۆر ﮔﺮﯾﻨﮓ و ﭘڕﺑﺎﯾەخ
ﻛــــﯚﺑﻮوﻧەوەﻛـــە دوو ھەﻓﺘــەی ﺗــﺮ ﺑەڕێــﻮە دەﭼێﺖ و ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﺴــﺎزە ﺑﯚ ﭘﺮﺳﯽ وەﺑەرھێﻨﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا.
ﻟــــە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛەدا ﭼەﻧﺪ ﺑڕﯾـــــﺎرێﻜﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ دەردەﻛﺮێﻦ و ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﻛە ﺋەوەﯾە ﺑﯿﮕﯚڕێﺖ ﺑﯚ ”ﺳێﻜﺘەرەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزار، ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ،ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ“ ﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت رۆڵ دەﺑﯿﻨێﺖ. ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑەھێﺰ ﺑﻜﺎت ،ﻣەﻻ ﯾﺎﺳﯿﻦ ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی ﭘێﻨﺞ رێﻜﺎر دەﻛﺎت، ﯾەﻛەم ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟە ﺗﯚﻛﻤەﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎ و رێﻨﻮێﻨﯿﯿــەﻛﺎن ،دووەم ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ وەﺑەرھێﻨﺎن،
ﮔﺸــﺘﯿﯿﺎن ھەﺑێﺖ و ﺧﺎﻧەﻧﺸﯿﻦ ﺑﻜﺮێــﻦ .ﺣﻜﻮوﻣــەت ﭼەﻧــﺪە ﺳــﻮور ﺑــﻮو ﻟــە ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی ﻣﻮوﭼە و ﭘﺮﺳــﯽ ﭘﺎﺷەﻛەوت ،ﺑە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻣەﻻ ﯾﺎﺳــﯿﻦ دەﺑێﺖ ﺑە ھەﻣﺎن ﺋﺎﺳــﺖ ﺳﻮور ﺑێﺖ ﻟەﺳەر ﺑەھێﺰﻛﺮدﻧــﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت، ﭼﻮﻧﻜــە ﭘڕۆژە ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿەﻛﺎن ﺳەرﻧﺎﮔﺮن ﺋەﮔەر ھﺎوﻛﺎری ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەﮔەڵــﺪا ﻧەﺑێﺖ .دەﯾﺎن
ﺷﻮﻗەﻛﺎﻧﯽ زێڕﯾﻦ ﺳﯿﺘﯽ ﻟە دواﻛەوﺗﻮوﯾﯽ ژەﻧﮕﯽ ھەڵێﻨﺎوە ﺧﺎوەن ﺷﻮﻗەﯾەك:
ﭘێﻨﺞ ﺳﺎڵە ﻛڕﯾﻮﻣە و ھەر زەوﯾﯿە وﺷە /ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﭘڕۆژەی ”زێڕﯾﻦ ﺳﯿﺘﯽ“ ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺷــﻮﻗە ﺗێﯿﺪا ﻓﺮۆﺷــﺮاون ﻛە ﻟە ﻧەﺧﺸــەی ﭘڕۆژەﻛــەدا ﻧﯿــﻦ و ﺧﺎوەﻧﯽ ﺷﻮﻗەﻛﺎن ﻛە دەﺑﻮو ﺳێ ﺳــﺎڵ ﺑەر ﻟە ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻧﺎوﯾﺎﻧﺪا ﺑﮋﯾﻦ ،ﻛەﭼﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە دار ﻟەﺳەر ﺑەردی ﺋــەو ﺷــﻮﻗﺎﻧە داﻧەﻧﺮاوە و دﯾﺎرﯾــﺶ ﻧﯿﯿە ﺷــﻮێﻨەﻛەﯾﺎن ﻟە ﻛﻮێﯽ ﭘڕۆژەﻛەﯾە .ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ وەﺑەرھێﻨــﺎن ﻛــە ﭘڕۆژەﻛەی ﻟە وەﺑەرھێﻨﯽ ﯾەﻛەم وەرﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە و ﺑە وەﺑەرھێﻨێﻜﯽ ﺗﺮی داوە ،ﺑﯚی ڕوون ﻧﯿﯿە ﻛەی ﺋەو ﺷــﻮﻗﺎﻧە ﺑە ﺧﺎوەﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن دەدرێﺖ. 17ی ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ دووەﻣﯽ ،2013 ،2013 ﻟە 17ی ﺳــﯿﭭەر ﺟەﻋﻔەر ﻗﺎدر ﻟە ﭘڕۆژەی زێڕﯾﻦ ﺳﯿﺘﯽ ﺷﻮﻗەﯾەك دەﻛڕێﺖ. ﺋەوﻛﺎت ﺑە ھەﯾەﺟﺎﻧــەوە ﭘﺎرەی ﭘێﺸــەﻛﯿﯿەﻛەی دەدات ،ﺑــەو ھﯿﻮاﯾــەی
دوو ﺳــﺎڵﯽ ﺗﺮ ﻛﻠﯿﻠﯽ ﺷﻮﻗەﻛەی وەرﺑﮕﺮێــﺖ ،ﺑەم ﺟﯿــﺎ ﻟەوەی ﻧﺰﯾﻜــەی ﭘێﻨــﺞ ﺳــﺎڵ ﺑەﺳــەر ﺗێﭙەڕﯾﻨﯽ وادەی ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛەﯾﺪا ﭼﻮوە و ھێﺸــﺘﺎ ﺋەو ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﯾەی ﺷــﻮﻗەﻛەی ﺋــەوی ﺗێﺪاﯾە ھەر زەوﯾﯿــە و دارﯾــﺎن ﻟەﺳــەر ﺑەرد داﻧەﻧــﺎوە ،ﺋــەو ﺷــﻮﻗﺎﻧە ھەر ﻟە ﻧەﺧﺸــەی ﭘڕۆژەﻛــەدا ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻧﯿﯿە .ﺳﯿﭭەر ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە 20ھەزار و 500دۆﻻری ﻗﯿﺴــﺘﯽ داوە و دوای ﺋەوەی ﺑــﯚی دەردەﻛەوێﺖ ﻟەﻻﯾەن وەﺑەرھێﻨــەوە ﻓێڵﯽ ﻟێ ﻛﺮاوە ،ﺳﻜﺎ ﺗﯚﻣﺎر دەﻛﺎت و دەڵێ، ”ﻛەﯾﺴــەﻛەﻣﺎن ھەر ﻟە دادﮔﺎﯾە و ﯾەﻛﻼ ﻧەﺑﻮوەﺗەوە“. ﺧﺮاﭘﺘﺮ ﻟە ﺳــﯿﭭەر ،ﺑەﺳەر ھەوار ھﺎﺗــﻮوە .ﭼەﻧــﺪ ﺷــﻮﻗەﯾەك ﻛە ﻟــە ﻧەﺧﺸــەی ﭘڕۆژەﻛــەدا ﻧﯿﻦ ھﯽ ھــەوار ڕەﺋﻮوﻓە .ﺋــەو ﺑﯚ ھەر ﺷﻮﻗەﯾەك ﺟﮕە ﻟە ﭘﺎرەی ﭘێﺸەﻛﯽ ﻛــە 15ھــەزار
ﭘﺎﺷﺨﺎن ﻣﯚڵەﺗــﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﭘڕۆژەی زێڕﯾﻦ ﺳــﯿﺘﯽ ﻟە 7/12/2009ﻟە دەﺳﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎن دەرﭼﻮوە ﻛە ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺳﻮﯾﺪش ﺳﺎﺗﺮ ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺮا .ﺋێﺴﺘە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺳﺎدﯾﺎر ﻛﺎرە ﻧﯿﻮەﭼڵەﻛەی ﭘڕۆژەﻛە ﺗەواو دەﻛﺎت. ﻣﺎوەی ﺗەواوﺑﻮوﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛە ﺳێ ﺳــﺎڵ ﺑﻮو ،ﺑەم ﺗﺎزە ﭬێﻼﻛﺎﻧﯽ ﺗەواو ﺑﻮوە و ﺷﻮﻗەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ دﯾﺎر ﻧﯿﯿە ﻛەی ﺗەواو دەﺑێﺖ. ﺋــەو ﭘڕۆژەﯾە 102ﭬێــﻼی 450ﻣەﺗــﺮی و 10ﺑﺎڵەﺧﺎﻧە ﻛە 492 ﺷــﻮﻗەی ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون ﻟەﺧﯚ دەﮔﺮێﺖ ،ھەزار و 650ﯾەﻛەی ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮوﻧﯽ 200ﻣەﺗﺮﯾــﺶ ھەن ﻛە ﺋەواﻧە ﺗــەواو ﺑﻮوﻧە و ﺧﺎوەﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗێﯿﺪا ﻧﯿﺸﺘەﺟێﻦ .ﺑەو دواﯾﯿەش ﺑڕﯾﺎری زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ 400ﺷﻮﻗەی ﺗﺮی ﺑﯚ دەرﭼﻮوە.
دۆﻻرە ،دوو ﻗﯿﺴﺘﯿﺸــﯽ داوە. ﺑەم ﺷﻮێﻨﯽ ﺋەو ﺷﻮﻗﺎﻧە ﺟﮕە ﻟە ڕاﺧﺴﺘﻨﯽ ﺷﯿﺸــﯽ ﺑﻨﺎﻏە ،ھﯿﭽﯽ ﺗﺮی ﻟەﺳــەر ﻧﯿﯿە .ھەڵﺒەت ﺋەوە دوای ﻧﻮێﻜﺮدﻧەوەی ﮔﺮێﺒەﺳــﺖ ﻛە ﺟﮕە ﻟە ﺗێﭙەڕاﻧﺪﻧﯽ 21ﻣﺎﻧﮕﯽ ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻛﯚن 15 ،ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟە ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻧﻮێ زﯾﺎد ﻛﺮاوە و ﺋەو ﻣﺎوەﯾەش ﺑەﺳەر ﭼﻮوە. ھــەوار ڕەﺋــﻮوف ﻛــە ﻛﯚﭘﯿــﯽ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﻛــﯚن و ﺗــﺎزەی ﺑەدەﺳــﺘەوەﯾە ،ﺑﯚ ”وﺷە“ دەڵێ، ”ﺑەڵێﻨﯿــﺎن ﭘــێ داﯾــﻦ ﺋەﮔــەر ﮔﺮێﺒەﺳــﺘە ﻛﯚﻧــەﻛﺎن ﺑﺪڕێﻨﯿﻦ، دوای ﺷــەش ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺗــﺮ ﻛﻠﯿﻠﯽ ﺷــﻮﻗەﻛﺎن وەردەﮔﺮﯾــﻦ ،ﻛەﭼﯽ ﺷﻮﻗەﻛﺎﻧﻤﺎن ھێﺸﺘﺎ ھەر زەوﯾﻦ“. ﺋەوە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەﺳەر ﺳﯿﭭەر و ھەواردا ﻧەھﺎﺗــﻮوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ﺑﯿــﺮەوەری ﻧﺰﯾﻜەی 400ﻛەﺳــﺪا ﻣﺎوەﺗەوە. زۆرﯾــﺎن ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯿﺎن ﭘێ ﻧﻮێ ﻛﺮاوەﺗــەوە و وەك دەﮔێڕﻧــەوە،
داواﯾﺎن ﻟێ ﻛﺮدوون ﺳــﻜﺎ ﺗﯚﻣﺎر ﻧەﻛەن و ﭘێﯿــﺎن ﮔﻮﺗﻮون” ،ﺋەﮔەر ﺑﭽﻨــە دادﮔﺎ ﻛێﺸــەﻛە ﮔەورەﺗﺮ دەﻛــەن و زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە دوو ﺳــﺎڵ دەﺗﺎﻧﮫێﻨﻦ و دەﺗﺎﻧﺒەن“. ﻟەوﻛﺎﺗەدا ھــەوار ڕەﺋﻮوف ﮔﻠەﯾﯽ ﺷــﻮﻗەﻛﺎﻧﯽ درەﻧﮕﻜەوﺗﻨــﯽ دەﺑﺎﺗە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧــﯽ ھەوﻟێــﺮ ،ﻟــەوێ ﺗﻮوﺷﯽ ﺷﯚك دەﺑێﺖ ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﯚی دەردەﻛەوێﺖ ﺋەو ﺷﻮﻗﺎﻧە ﻣﯚڵەﺗﯿﺎن ﻧﯿﯿە و ﺑە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻓﺮۆﺷﺮاون. ھێــﺮش ﻣﺤێﺪﯾــﻦ ﺋەﻧﺪازﯾﺎری ﺗەﻻرﺳــﺎزی ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ و ﺳەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﺎری ﭘــڕۆژەی زێڕﯾــﻦ ﺳــﯿﺘﯽ ،ڕای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﻟــەو ﭘڕۆژەﯾەدا ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﯚڵەﺗــﯽ 10ﺑﺎڵەﺧﺎﻧــەی ﺑﺎزﻧەی ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﭘڕۆژەﻛــە ھەن ﻛە 492ﺷــﻮﻗەن ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺟﯿﺎ ﻟەو ژﻣﺎرەﯾە ،وەﺑەرھێﻦ ﺑە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ 400ﺷﻮﻗەی ﺗﺮی ﺑە
ﺧەڵﻚ ﻓﺮۆﺷﺘﻮوە. ھێﺮش ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ﻛــە ﺑەھــﯚی زۆری ﮔﺮﻓﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛــەوە ،ﺧەڵﻜــﯽ زۆری ﻧﺎڕازﯾﯽ ﺷــﺎری زێڕﯾﻦ ﺳەرداﻧﯿﺎن ﻛﺮدون ﻛــە دوا ﺑــەدوای ﺋەواﻧە، ”ﺑەﭘێﯽ ﺑڕﯾﺎری ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺑﺎی وەﺑەرھێﻨﺎن ﻣﯚڵەت ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺳﻮﯾﺪﯾﺶ ﺳــﺘﺎر ،ﺟێﺒەﺟێﻜﺎری ﭘڕۆژەﻛــە وەرﮔﯿﺮاﯾــەوە و ﺧﺮاﯾە ﻟﯿﺴﺘﯽ ڕەﺷــەوە و ھﯿﭻ ﻣﺎﻓێﻜﯽ ﺑەو ﭘڕۆژەوە ﻧەﻣﺎوە و ھەﻣﻮو ڕێﻜﺎرە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﮔﯿﺮاوەﺗە ﺑەر“. ﺋــەو ﺋەﻧﺪازﯾــﺎرەی وەﺑەرھێﻨﺎن، 28ی ی ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەوە دەدات ﻛــە ﻟە 28 ﺋﺎﯾﺎری 2015ﺑڕﯾــﺎری ﭘێﺪاﻧﯽ ﺋەو ﭘڕۆژەﯾە ﺑﯚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ”ﺳــﺎدﯾﺎر“ دەرﭼــﻮوە و ﻧﺰﯾﻜــەی ﺳــﺎڵێﻜە ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾە ﻟــەو ﭘڕۆژەﯾە ﻛﺎر دەﻛﺎت ﻛە ﭬێﻼ ﻧﯿﻮەﭼڵەﻛﺎﻧﯽ ﺗەواو ﻛﺮدوون. ”ﻟەﺑەر ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی
ﺷﻮﻗەی وەھﻤﯿﯿﺎن ﭘێ ﻓﺮۆﺷﺮاوە، ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺑــﺎی وەﺑەرھێﻨﺎن ﺑڕﯾــﺎری دا ﺑــە زﯾﺎدﻛﺮدﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﯾەﻛەﯾــەك ﺑﯚ ﭘڕۆژەﻛــە و ﺑڕﯾﺎری ڕێﭙێﺪراﻧﯽ ﺑە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺳــﺎدﯾﺎر داوە ﺑﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺷﻮﻗﺎﻧە ھەر ﻟــەو ﺷــﻮێﻨەی ﺑــە ﺧەڵﻚ ﻓﺮۆﺷﺮاوە“ ھێﺮش وای ﮔﻮت. ﻟەﺳــەر ﻣــﺎوەی ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ ﺋــەو ﺷــﻮﻗﺎﻧە ،ﻣﺤێﺪﯾــﻦ دەڵێ، ”ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎری ﻧەﺧﺸەﺳــﺎزی و وردەﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺷــﻮﻗﺎﻧە ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ وەﺑەرھێﻨــﺎن ﺗەواو ﻧەﺑﻮوە و دوای ﺗەواوﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ دەﺳﺖ ﺑە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯿﺎن دەﻛﺎت و ﻣــﺎوەی ﺗەواوﺑﻮوﻧــﯽ ﺑﯚ دﯾﺎری دەﻛﺮێﺖ“. ﻧﺮﺧﯽ ھەر ﺷــﻮﻗەﯾەك 59ھەزار دۆﻻرە و ﺳــﯿﭭەر و ھــەوار و ﻛڕﯾﺎراﻧﯽ ﺗﺮ ﻛە دەﺑﻮو ﺳــێ ﺳﺎڵ ﻟەﻣەوﺑەر ﻛﻠﯿﻠﯽ ﺷــﻮﻗەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﮔﯿﺮﻓﺎن ﺑﻮواﯾە ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺷﻮێﻨﯽ ﺷــﻮﻗەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎزاﻧﻦ دﯾﺎر ﻧﯿﯿە ﻛێ ﻗەرەﺑﻮوی
دواﻛەوﺗﻨﯿﺎن دەژﻣێﺮێﺖ. ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯿﺶ ڕوون ﻧﯿﯿــە ﻛــەی ﺋەو ﺷــﻮﻗﺎﻧە رادەﺳــﺖ دەﻛﺮێﻦ ،ڕەﻧﮕە ﺗﺎ دوو ﺳــﺎڵﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺋەو ﻣﯚﺗەﻛەﯾەی ﻟە ﻛﯚڵ ﻧەﺑێﺘەوە. ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮوﻧﯽ ھﺎوﺷێﻮەی زێڕﯾﻦ ﺳﯿﺘﯽ ،ﻛەم ﻧﯿﻦ و ﺋەو ﺋەﻧﺪازﯾﺎرەی ﺗەﻻرﺳــﺎزی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ وەﺑەرھێﻨﺎن ﻧﺎﯾﺸﺎرێﺘەوە ﻛە ﺋەواﻧە دەرەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻛەﻣﻮﻛﻮڕی ﯾﺎﺳﺎ و ڕێﻨﻮێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ وەﺑەرھێﻨﺎن ﺑــﻮون .زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﺑەﭘێــﯽ ڕێﻨﻮێﻨﯿــﯽ ﻧــﻮێ ،وەﺑەرھێــﻦ ﺑــﯚی ﻧﯿﯿە ڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﭘــﺎرە ﻟە ﺧەڵﻚ وەرﺑﮕﺮێــﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ دەﺑێﺖ ﭘﺎرەﻛە ﺑﺨﺮێﺘە ﺳــەر ژﻣﺎرە ﺑﺎﻧﻜﯽ وەﺑەرھێﻨــﺎن و ﺑەﭘێــﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻛﺎرەﻛﺎن ،وەﺑەرھێﻨــﺎن ﭘــﺎرە ﺑە وەﺑەرھێــﻦ ﺑــﺪات .ﺋەﮔەر ﻟە ﺳەرەﺗﺎوە ﻛﺎر ﺑەو ڕێﻨﻮێﻨﯿﯿە ﺑﻜﺮاﯾە، ﺋەواﻧە ڕووﯾﺎن ﻧەدەدا“.
ژﻣﺎرە ) ، (187ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 24 ،
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺑﺎی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑڕﯾﺎرە ﻟە دوو ھەﻓﺘەی داھﺎﺗﻮودا ﺑەڕێﻮە ﺑﭽێــﺖ .ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ وەﺑەرھێﻨەراﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ،ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﺴــﺎزە و ﭘﺮۆﺳــەی وەﺑەرھێﻨﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺧﺎﺗە ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﯽ ﻧﻮێﻮە.
دەﺑێﺖ ﺑﯚ داھﺎﺗﻮوی وەﺑەرھێﻨﺎن ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا. ﺑە ﮔﻮﺗەی ﺋــەو وەﺑەرھێﻨەرە ﻟە ﻣﺎوەی راﺑﺮدوودا وەك ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری ﺑــﯚ ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛە، ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری ﻛﺮا ﺑە ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﯽ ﻗﻮﺑﺎد ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ
ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﺗﯿﺎﯾﺪا ﭘﺎرێــﺰﮔﺎرەﻛﺎن ،ﺑەڕێﻮەﺑــەرە ﮔﺸــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ وەﺑەرھێﻨــﺎن و ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ وەﺑەرھێﻨــەران ﺋﺎﻣﺎدەی ﺑﻮون ،ﭼەﻧــﺪان ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﻟەﺑﺎرەی ﺳــێﻜﺘەرەﻛﺎﻧﯽ
ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ،ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار و ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﺗﺎوﺗﻮێ ﻛﺮان. ﻣەﻻ ﯾﺎﺳــﯿﻦ ﺋەوەی ﺧﺴﺘە ڕوو ﻛە ﻟەﺳەر راﺳﭙﺎردەی ﻧێﭽﯿﺮﭬﺎن ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾــﺮان ،رۆژاﻧــﯽ ﯾەﻛﺸــەم و دووﺷــەﻣﯽ راﺑﺮدوو ﻟە دەﺳﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎن ﺳێ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی زۆر ﮔﺮﻧﮓ ﻛﺮان ﻟەﮔەڵ وەزارەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی، ﺷﺎرەواﻧﯽ ،ﭘﻼﻧﺪاﻧﺎن و ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ وەك ﺋﺎﻣــﺎدەﻛﺎری ﺑــﯚ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﮔﺸﺘﯿﯿەﻛە. ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎﻧﺪا ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺧﺎڵ و رێﻨﻮێﻨﯽ ﻗﺴــەﯾﺎن ﻟەﺳەر ﻛﺮا ﻛە ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﮔەورەﻛەی دوو ھەﻓﺘەی داھﺎﺗﻮو دەﻛﺮێﻦ ﺑە ﺑڕﯾﺎر و ﻟەﻻﯾەن ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن واژوو دەﻛﺮێﻦ ،ﺑەﻣەش ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەﺑەرھێﻨــﺎن دەﭼێﺘە ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﯽ ﻧﻮێﻮە. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﻣەﻻ ﯾﺎﺳــﯿﻦ ﺋەوەی ﺟێﮕەی ﺑﺎﯾەﺧــە ﺋەوەﯾە ،ﭘڕۆژە ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑەﺑێ ھــﺎوﻛﺎری ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت و وەﺑەرھێﻨــﺎن ،ﻧﺎﭼﻨــە ﺑــﻮاری ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــەوە .ﺋــەو دەڵێﺖ ”ﺋــەوەی دڵﻤﺎن ﭘێﯽ ﺧﯚﺷــﺒﻮو، ﺋەوەﺑــﻮو ﺣﻜﻮوﻣەت دەﯾەوێﺖ ﻟە رێﮕەی ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ وەﺑەرھێﻨﺎن و
وەﺑەرھێﻨەران ھەﻧﺪێﻚ ﺳێﻜﺘەری ﮔﺸــﺘﯽ ﻛە ﭘەﻛﯿــﺎن ﻛەوﺗﻮوە، ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺗﯿﺎﯾــﺪا رۆڵ ﺑﺒﯿﻨێﺖ“. ﻟە ﻣــﺎوەی راﺑــﺮدوودا ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﭘڕۆژەی ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﯽ وەﺑەرھێﻨەران ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋەواﻧــەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑە ژێﺮﺧﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾە ،وەﺳﺘﺎون و ﺋەوەی ﺑﻮوەﺗە ﻣﺎﯾەی دڵﺨﯚﺷــﯽ وەﺑەرھێﻨەران ﺋەوەﯾــە ،ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟــە داھﺎﺗﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﻧﺎﯾەوێﺖ ﭼﯿﺘــﺮ ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ﭘﺸــﺖ ﺑە ﻧەوت و ﮔﺎز ﺑﺒەﺳﺘێﺖ
ﺳێﯿەم رەﺧﺴــﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﻧﻜﺎری، ﭼﻮارەم ھﺎﻧﺪاﻧﯽ وەﺑەرھێﻨەران و دواﺟﺎر ﭘﺸﺘﺒەﺳﺘﻦ ﺑە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺑﯿﻤە و ﺑﺎﻧــﻚ و ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺷــێﻮەﯾەك ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﺑەﺳــەردا ﺑێﺖ ،ﺳــەدان ھــەزار ﻓەرﻣﺎﻧﺒەر ﻟەﺧﯚ ﺑﮕﺮێﺖ. ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە دەﺑێــﺖ رێﻨﻮێﻨﯿﯿەﻛﯽ ﮔــەورە ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە دەرﺑﻜﺮێــﺖ ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ھﺎوﺷێﻮەی ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﯿﻤە ﺑﻜﺮێﻦ و ﻛﯚﺗﺎ ﺑە راژەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧەھێﻨﺮێ ،ﺑەڵﻜﻮ ﻣﺎف و ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزی
ﭘڕۆژەی ﭼﺎﻛﺴﺎزی ھەن ﺑڕﯾﺎرﯾﺸﯽ ﺑﯚ دەرﻛــﺮاوە ،ﺑــەم ﺟێﺒەﺟێ ﻧﺎﺑﻦ.ﺑەﮔﻮﺗەی ﺧﯚی ”ھﯚﻛﺎرەﻛە ﺑﯚ ﺋەوە دەﮔەڕێﻨﯿﻨــەوە ،ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘەﻛﯽ ﻛەوﺗﻮوە“. ﺳەرۆﻛﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ وەﺑەرھێﻨەران ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت دەدات ﻛە ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺳــﺎڵەﻛﺎﻧﯽ 2015 ،2014و 2016ﺳــﺎڵﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزی ﺑﻮون ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﮔﺸﺘﯽ، ﺑەم ﺳﺎڵﯽ 2017ﺳﺎڵﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزی دەﺑێﺖ ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ،ﺳــﺎڵﯽ 2018رێﻜﺨﺴــﺘﻨەوەی ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﺳــﺎڵﯽ 2017ﭼەﻧﺪان ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺲ و ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ ﻛــﺮاون و ھەﻣﻮوﯾﺎن ﺑﯚ ﺋەوەن ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﻟە ﻛەرﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪا ﺑﻜﺮێﺖ. ﻟەﺑــﺎرەی ﻛﺎﺗــﯽ ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوە ﮔﺮﻧﮕەﻛــە؟ ﻣــەﻻ ﯾﺎﺳــﯿﻦ ﮔﻮﺗﯽ ،دەﺑێﺖ ﭼﺎوەڕوان ﺑﻜﺮێــﺖ ﻟەﻻﯾەن ﺳــﻜﺮﺗﺎرﯾەﺗﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺑــﺎی وەﺑەرھێﻨﺎن ﻛــە ﺋێﺴــﺘە ﻧــەورۆز ﻣەوﻟﻮود وەزﯾﺮی ﺷﺎرەواﻧﯽ ،ﺳﻜﺮﺗێﺮﯾەﺗﯽ، ﺋﺎﮔﺎدار ﺑﻜﺮێﯿﻨەوە ،ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛە ﮔﺮﻧﮕە ﭼﻮﻧﻜــە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺑڕﯾﺎر و رێﻨﻮێﻨﯿــﯽ ﺑــﺎش دەردەﻛﺮێﺖ و ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەو دڵەڕاوﻛێ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە رزﮔﺎر دەﻛﺎت.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻣەﻻ ﯾﺎﺳﯿﻦ ﻣەﺣﻤﻮود ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ وەﺑەرھێﻨەراﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن: 13 ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە دڵەڕاوﻛێﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ رزﮔﺎر دەﺑێﺖ
ﺳﭙێﻨەر ﺑﯚ ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿە و ﻛ ﻮ ر د ﺑ ﯚ ﯾ ﺎ ر ی ﺑ ە ﻛ ﺎ ر ی دێ ﻨ ێ ﺖ
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
14
) ، (187ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 24 ، ژﻣﺎرە )(187
وﺷە /ھەوﻟێﺮ- راﻣﯿﺎر ﺟەواد ﺳــﭙێﻨەر ﯾﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ﻛﯚﻧــﯽ زﯾﻨــﺪوو ﻛﺮاوەﯾــە ﺑــە ﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘەﭘﻜەﯾە ﯾــﺎن ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﻛە ﺑەﺳەر ﺑﯚڵﺒەرﯾﻨێﻜەوە ﺑەﺳﺘﺮاوە و وەك ﺳێﮕﯚﺷەﯾەﻛە ،ﺑە دەوری ﺋــەو ﺧﻮﻟﮕەﯾــەدا ﺑــە ﺧێﺮاﯾﯽ دەﺳﻮوڕێﺘەوە ﻛە 36ﭘﻠە ﺑﯚ 180 ﭘﻠە ﺑەﺟﯚری ﺟﯿﺎواز ﺑﻮوﻧﯽ ھەﯾە و ﻣێﺸــﻜﯽ ﮔــەورە و ﺑﭽﻮوﻛﯽ داﮔﯿــﺮ ﻛــﺮدووە .ھەرﭼەﻧﺪ ﺋەو ﺋﺎﻣێﺮە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەری ﻧەﺧﯚﺷﯽ ﺑەﻛﺎر دێﺖ ،ﺑەم ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺗەﻧﯿﺎ ﯾﺎرﯾﯽ ﭘێ دەﻛﺮێﺖ. راﻣﯿﺎر رەﻓﯿﻖ ﺑﺎزرﮔﺎﻧێﻜﯽ ﻛﻮردە و ﻛەﻟﻮﭘــەل ﻟــە وﺗــﯽ ﭼﯿﻦ ھﺎوردەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺎت، ﺑە“وﺷە“ دەڵێ” ،ﺋێﺴﺘە ﺳﭙێﻨەر ﯾەﻛێﻜــە ﻟە ﺋﺎﻣێــﺮە ﻧﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ و زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻓﺮۆﺷﯽ ھەﯾە و ﻟەﻻﯾــەن ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــەوە و داواﻛﺎری زۆری ﻟەﺳەرە“. ﺋــەو ﺑﺎزرﮔﺎﻧە ﮔﻮﺗــﯽ ”ﻟە ﭼﯿﻦ ﭼەﻧــﺪان ﺟــﯚری ھەﯾــە و ﻧﺮﺧەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑەﭘێــﯽ ﻛﻮاﻟێﺘﯽ
دﯾﺎری دەﻛﺮێﺖ ،ﺑەم ﺗﺎ دەﮔﺎﺗە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــﯚ ھــەر داﻧەﯾەك ﺑــڕی دۆﻻرێــﻚ دەﭼێﺘە ﺳــەر ﻧﺮﺧەﻛەی“. رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە” ،ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﺪا ﻟە ﺳــێ ھەزار دﯾﻨﺎری ﻋێﺮاﻗﯽ ﺗﺎ 35ھــەزار دﯾﻨــﺎری ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺟــﯚر و ﻗەﺑــﺎرە و ﺋــەو ﺗﻮﺧﻤــەی ﺑەرھەﻣەﻛەی ﭘێ دروﺳــﺖ ﻛــﺮاوە ﻧﺮﺧەﻛەی دەﮔﯚڕێــﺖ ،ﺑەم ﺟﯚری ﺳــێ ھەزار دﯾﻨﺎرﯾﯿەﻛە ﻟە ھەﻣﻮوﯾﺎن ﭘڕ ﻓﺮۆﺷﺘﺮە“. ﺋﺎﻣێــﺮی ﺳــﭙێﻨەر ھﯚﻛﺎرێﻜــە ﺑــﯚ ﭼﺎرەﺳــەری ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﻟەﺑﯿﺮﭼﻮوﻧەوە ﻛە ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە دەرووﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑەﻛﺎر دێ ،ﺑەم ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻛــﻮردی وەك دﯾﺎردەی ﻟێ ھﺎﺗﻮوە. ﺳــﯿﺮوان ﺧﯚﺷــﻨﺎو ﭘﺴــﭙﯚڕی ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ دەرووﻧــﯽ ﻟەﺑﺎرەی ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺳﭙێﻨەر ،ﺑە“وﺷە“
ﻧﺎﯾﺸــﺎرێﺘەوە ﻛــە ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﺋەوەی ﻻ دروﺳــﺖ ﺑﻮوە ﺋﺎﯾﺎ ﺋەم ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾە ھەﻣﻮوی ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ دەرووﻧــﯽ ھەﯾــە وا ﮔــەورە و ﺑﭽﻮوك ﺳﭙﯿﻨەر ﺑەﻛﺎر دێﻨﻦ ﯾﺎن ﻛێﺸەی ﻟەﺑﯿﺮﭼﻮوﻧەوەﯾﺎن ھەﯾە. ﺧﯚﺷﻨﺎو دەڵێ” ،ﺋﺎﻣێﺮی ﺳﭙێﻨەر ﻟە ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە دەرووﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ
دەﻛﺎﺗــەوە” ،ڕاﺳــﺘە ﺳــﭙێﻨەر ﺳﻮودی ﺑﯚ ﮔەﺷەﻛﺮدﻧﯽ ﻣێﺸﻜﯽ ﻣﻨــﺪاڵ ھەﯾــە ،ﺑــەم ﻣﺎﻧﺎی ﺋــەوە ﻧﯿﯿە ﮔــەورە و ﺑﭽﻮوك ﻟە ھەﻣــﻮو ﻛﺎﺗێﻚ ﺑــەﻛﺎری ﺑێﻨﻦ، ﺳﻮودی ﺳــﭙێﻨەر ﺋەوەﯾە ﻣﻨﺪاڵ ﻟە ﺗەﻟەﭬﺰﯾــﯚن دوور ﺑﺨەﯾﺘەوە ﺑــە ﺋﺎﻣێﺮێﻜﯽ ﻟەو ﺷــێﻮەﯾە ﻧەك
ﺑﺎزرﮔﺎﻧێﻚ:
”ﺋێﺴﺘە ﺳــﭙێﻨەر ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﺋﺎﻣێﺮە ﻧﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ و زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻓﺮۆﺷﯽ ھەﯾە و ﻟەﻻﯾــەن ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧەوە و داواﻛﺎری زۆری ﻟەﺳەرە“ دﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸــەی دەرووﻧــﯽ و ﭼﺎرەﺳــەری ﻟەﺑﯿﺮﭼﻮوﻧــەوە ﺑــەﻛﺎر دێــﺖ، ﻟەﺑەرﺋــەوە ﭘێــﻢ ﺳــەﯾﺮە ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا زۆر ﺑــە ﺑەرﺑوی ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﺮێﺖ“. ﺋەو ﭘﺰﯾﺸــﻜە دەرووﻧﯿﯿە رووﻧﯽ
ﺳــەﯾﺮی ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚن ﺑــﻜﺎت و ﺳﭙێﻨەرێﻜﯽ ﺑە دەﺳﺘەوە ﺑێﺖ“. ﺋﺎﻣێﺮی ﺳــﭙێﻨەر ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1990 ﻟــە ﺷــﺎری ”ﺋﯚﻛﯚ ھﯚﻣــﺎن“ ﻟە ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻟەﻻﯾەن ”ﻛﺎﺳــﺮﯾﻦ ھﯿﺘﯿﻨﮕــەر“ەوە دروﺳــﺖ ﻛﺮا، ﺋەو ﻛێﺸەی ﻟە ﻣﺎﺳــﻮﻟﻜەﻛﺎﻧﯽ
ھەﺑــﻮو ،ﻧەﯾﺪەﺗﻮاﻧــﯽ ﯾﺎرﯾــﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯽ ﺑــﻜﺎت ،ﺑﯚ ﺗێﭙەڕﻛﺮدﻧــﯽ ﺋــەو ﺑﺎرودۆﺧە، ﺋﺎﻣێﺮی ﺳﭙێﻨەری داھێﻨﺎ. ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ھﺎﺳــﭙﺮۆ ،ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﺑــە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﯾﺎرﯾﯿــە دەﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎن و ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1997 ﺑﺮەوی ﺑەو ﯾﺎرﯾﯿــە دا و دواﺗﺮ ﺑە ﺳــﻜﺎی ﺧﺎوەن داھێﻨﺎﻧەﻛە ،ﺑﯚ ﻣﺎوەی ھەﺷــﺖ ﺳــﺎڵ ﭘڕۆژەی ﻛﯚ ﻣﭙﺎ ﻧﯿﺎ ﻛــە ڕاﮔﯿــﺮا ،ﺑەم ﺑــە ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ د ا د ﮔﺎ ﻛﯚ ﻣﭙﺎ ﻧﯿﺎ ﻛــە ﺗﻮاﻧﯽ ﺑﺮەودان ﺑــە ﯾﺎرﯾﯿەﻛــە ﺑەدەﺳﺖ ﺑێﻨێﺘەوە. ”ﺳــﭙێﻨەر ھــەروەك ﭼﺎرەﺳــەری ﺑــﯚ ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠە و ﺋﯚﺗﯿﺰم ﺑەﻛﺎر دێﺖ ،ﺑەم ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﺑە دەﺳﺘﯽ ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ دەﺑﯿﻨﺮێﺖ“، ﺋەوە ﺑە ﮔﻮﺗــەی دﻛﺘﯚر ﺟەﻣﺎل
ﺑێﺮﻛﯚﺗﯽ. ﺑێﺮﻛﯚﺗﯽ ﻛە ھەڵﮕﺮی ﺑڕواﻧﺎﻣەی دﻛﺘﯚراﯾە و ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺳەﻧﺘەرێﻜﯽ ﭼﺎرەﺳــەری ﺋﯚﺗﯿــﺰم ﻛﺎری ﻛــﺮدووە ،ﺑــﯚ ”وﺷــە“ دەڵێ، ”ﻟــە ﺳــەﻧﺘەرەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻮﯾﺪ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەری ﺋﯚﺗﯿﺰم و ھێﻨﺎوەی ﺗەرﻛﯿﺰی ﻧێﻮان ﺟە ﺳــﺘە و ﻣێﺸــﻚ
ﺳﭙێﻨەر ﺑەﻛﺎر دێﺖ ،ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﯚ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەی ڕێﮋەی ﺋﯚﺗﯿﺰﻣﯿﺎن ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﯾەك و دووە“. ”ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ﻛﺎﺗێﻚ ﻛەﺳێﻚ ﺑێﮫﯿﻮا دەﺑێﺖ ﻟە ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدن ،ﺳﭙێﻨەرێﻜﯽ ﭘێ دەدەن ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮدﻧەوەی ھﯿﻮا ﺑﯚ ژﯾﺎن ﻛە زۆر ﭘێﻮﯾﺴﺘﺘﺮە ﻟە ﭼﺎرەﺳــەری ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛە، ﺑــەم ﻻی ﺋێﻤــە ﺋــەو ﻛەﺳــەی ھﯿﭻ ﻛێﺸــە و ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﯽ ﻧﯿﯿــە ﺑــەﻛﺎری دێﻨــﻦ“ ﺑﯿﺮﻛﯚﺗﯽ وای ﮔﻮت.
ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾەﻛﯽ ﺋﯿﺘﺎڵﯿﺎ:
ﮔﯚﯾﮋی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﺎرەﺳەری ﺟەڵﺘەی دڵ دەﻛﺎت
وﺷە /ﺋﯿﺘﺎڵﯿﺎ -ﺗﯚڵە ﻓەرەج ﺳەرﺑەﺳــﺖ ﻣەﺣﻤﻮود ھەڵﮕﺮی ﺑﺮواﻧﺎﻣەی دﻛﺘﯚرا ﻟە ”ﭘﺴــﭙﯚڕی وردی ﻛﺎرﺋەﻧﺪاﻣﺰاﻧــﯽ“ ﺑــە ھﺎوﺑەﺷــﯽ زاﻧﻜــﯚی ”ﭘﺎﭬﯿﺎ“ی ﺋﯿﺘﺎڵﯿــﺎ و زاﻧﻜــﯚی زاﺧــﯚی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟە ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾەﻛﯽ زاﻧﺴــﺘﯿﺪا وەك ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﻧﺎﻣەی دﻛﺘﯚرا ﺑە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﭘﺸــﻜﻨﯿﻦ و دەرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺑەھﺎی زاﻧﺴــﺘﯽ ﮔﯚﯾﮋی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە دۆزﯾﻨەوە و ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﭼﺎرەﺳــەری ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دڵ و ﺑــەرزی ﻓﺸــﺎری ﺧﻮێــﻦ ،دەﮔــەن ﺑە دۆزﯾﻨەوەی ﭼەﻧــﺪ ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻜﯽ زاﻧﺴﺘﯿﯿﺎﻧەی دڵﺨﯚﺷﻜەر. ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛﺎﻧــﯽ ﺳەرﺑەﺳــﺖ ﻣەﺣﻤﻮود ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻟە ﻓﺎﻛەڵﺘﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ زاﻧﻜــﯚی ﺳــﯚران ﺑەﺷــﯽ ﺑﺎﯾﯚﻟﯚﺟﯽ ،ﮔەﯾﺸــﺘﻮون ﺑەو ﺋەﻧﺠﺎﻣــەی ﻟــە داھﺎﺗﻮوی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ دەرﻣﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻟە ﮔﯚﯾﮋ ،ﺳــﻮودی دەﺑێﺖ دژ ﺑە ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دڵ وەك رەﻗﺒﻮوﻧــﯽ ﺧﻮێﻨﺒەرەﻛﺎﻧﯽ دڵ و ﺑــەرزی ﻓﺸــﺎری ﺧﻮێــﻦ ﻛە ﺑە ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿە ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارە ﺳەردەﻣﯿﯿەﻛﺎن ھەژﻣﺎر دەﻛﺮێﻦ ﺑﯚ ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ ﻣﺮۆڤ و ﺑەرﭘﺮﺳە ﻟە ﺑەرزﻛﺮﻧــەوەی رێﮋەی ﻣﺮدﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن. ﺳەرەﺗﺎی ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرﺑەﺳﺖ ﺑە ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﻧﻤﻮوﻧەی زاﻧﺴﺘﯿﯽ ﺑەرﭼــﺎو ﻟە رووەﻛــﯽ ﮔﯚﯾﮋ ﺑﻮوە ﻟە ھەردوو ﺑەﺷــﯽ )ﺑەر و ﮔە( ﻟە ﺑﻨﺎری ﭼﯿﺎی ﺣەﺳﺎرۆﺳــﺖ، دواﺗﺮ ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوە و ﭘﺮۆﺳــەی ﺷــﯿﻜﺮدﻧەوەی ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧــﯽ
رووەﻛــﯽ ﮔﯚﯾــﮋ ﻟــە ﺗﺎﻗﯿﮕــە ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوەﻛﺎﻧﯽ زاﻧﻜﯚی ﭘﺎﭬﯿﺎی ﺋﯿﺘﺎڵﯿﺎ دەﺳــﺖ ﭘێ دەﻛﺎت ﻟەژێﺮ ﭼﺎودێﺮی ﭘڕۆﻓﯿﺴــﯚر ”ﺟﯿﯚﭬﺎﻧﯽ ﭬێﺪار“ی ﻟە و ﭘڕۆﻓﯿﺴــﯚر ”ﻋﻮﻣﺮ ﺣەﺑﯿــﺐ“ ﻟە زاﻧﻜــﯚی زاﺧﯚ ﻛە ﺧﺎوەﻧﯽ ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ ﺑەرﭼﺎو ﻟە ﺑوﻛﺮاوەی زاﻧﺴﺘﯽ و ﺑەﺷﺪارﯾﯽ ﭼەﻧﺪان ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﻦ و وەك ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ و ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﺎری ﭼەﻧﺪان ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ﻣﺎﺳﺘەر و دﻛﺘﯚرا ﻟە زاﻧﻜﯚﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و دەرەوە دەﺳﺘﺒەﻛﺎر ﺑﻮوﻧە. زاﻧﻜﯚی ﭘﺎﭬﯿﺎی ﺋﯿﺘﺎڵﯿﺎ ﺳﺎڵﯽ 1361 داﻣەزراوە و ﺑــە ﯾەﻛێﻚ ﻟە زاﻧﻜﯚ ﻛﯚن و ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوەﻛﺎﻧﯽ زاﻧﺴﺘﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ھەژﻣﺎر دەﻛﺮێﺖ.
ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛــەی ﺳەرﺑەﺳــﺖ ﻣەﺣﻤــﻮود ﻟــە دوو ﺗــەوەری ﺳــەرەﻛﯽ ﭘێــﻚ ھﺎﺗﺒــﻮو ﻟــە ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧــەوە ،ﭘﺎﻛﺮدﻧــەوە و ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘێﻜﮫﺎﺗە ﭼﺎﻻﻛەﻛﺎﻧﯽ ﮔەی ﮔﯚﯾﮋ ﻧﺎﺳــﺮاو ﺑــە ﻧﺎوی زاﻧﺴﺘﯽ )(Crataegus azarolus ﻟە رێــﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺗەﻛﻨﯿﻜﯽ ﻧﻮێﯽ ﻛﯿﻤﯿﺎی ﺋەﻧﺪاﻣﯽ و ﺷﯿﻜﺎری وەك ﭼﯿﻨﯽ ﺗەﻧﻜﯽ ﻛﺮۆﻣﺎﺗﯚﮔﺮاﻓﯽ ) (TLCﻟﻮوﻟــەی ﻛﺮۆﻣﺎﺗﯚﮔﺮاﻓﯽ و ﺷەﺑەﻧﮕﯽ ﻟەرەﻟەری ﻣﻮﮔﻨﺎﺗﯿﺴﯽ ﻧﺎوەﻛﯽ ). .(NMR ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺳەرﺑەﺳــﺘﯽ ﺗﻮێﮋەر ﺑﯚ ”وﺷــە“ ،ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻟــە ﺟــﯚری )ﺗﺮاﯾﺘێﺮﭘﯿﻨﯚﯾــﺪ( و )ﻓﻼﭬﺎﻧﯚﯾــﺪ( ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ
ﺑەرﭼــﺎو ﺟﯿﺎ ﻛﺮاﻧــەوە و ﯾەﻛێﻚ ﻟــەو ﭘێﻜﮫﺎﺗﺎﻧە ﺑﯚ ﯾەﻛــەم ﺟﺎر ﻟــە ﺑــﻮاری ﻛﯿﻤﯿﺎی ﺷــﯿﻜﺎری و ﺟﯿﺎﻛﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەرﭼﺎوەی رووەﻛﯽ دۆزراﯾــەوە ﻟە رووەﻛﯽ ﮔﯚﯾــﮋی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋەﻣەش ﺑــە دۆزﯾﻨەوەﯾەﻛــﯽ ﮔﺮﻧــﮓ ھەژﻣﺎرﻛﺮاو ﺗﻮاﻧﺮا ﻧﺎوی زاﻧﺴــﺘﯽ ) (Azarolic Acidﻟێ ﺑﻨﺮێﺖ“. ”ﺳــەرﭼﺎوەﻛەی ﺑﯚ ﻧــﺎوی ﺋەو ﺟﯚرە ﮔﯚﯾــﮋە دەﮔەڕێﺘەوە ﻛە ﻟە ﭼﯿﺎی ﺣەﺳﺎرۆﺳﺖ و ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەرﺑــوە ،ﺋــەم ﺟــﯚرە ﺋﺎوێﺘە ﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯿﯿﺎﻧە وەك ﭘێﻜﮫﺎﺗەی دژە ﺋﯚﻛﺴــﺎن ﻟە ﺧﺎﻧە زﯾﻨﺪووەﻛﺎﻧﺪا ﭼﺎﻻﻛﺎﻧە ﻛﺎر دەﻛەن و ﺑەرﭘﺮﺳﻦ ﻟە ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوەی ھەرﯾەك ﻟە
رێﮋەی رەﻗﺒﻮوﻧﯽ ﺧﻮێﻨﺒەرەﻛﺎﻧﯽ دڵ و ﺗێﻜﺸــﻜﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧــە ھەﺳــﺘەوەرەﻛﺎن و ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺷــەﻛﺮەی ﺑەرﺑــوی ﺟــﯚری دوو ،ھــﺎوﻛﺎت ﺋــەم ﭘێﻜﮫﺎﺗﺎﻧە ﻟــە ﺑەرھەﻣــە ﺧﯚراﻛﯿﯿــەﻛﺎن ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼــﺎو ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﺮێﻦ ﺑە ﺧﯚﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺗﺎم و ﺑﯚن و ڕەﻧﮕﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺧﻮاردەﻣەﻧﯿﯿە ھەڵﮕﯿﺮاوەﻛﺎن“. ﺗﻮێﮋەرە ﻛﻮردەﻛە وای ﮔﻮت. ﮔﯚﯾــﮋ ﺑەروﺑﻮوﻣێﻜــﯽ وەرزﯾﯿە و ﻟــە ﭼﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﯚ دەﻛﺮێﺘــەوە و ﺗﺎﻣێﻜﯽ ﺧﯚﺷــﯽ ھەﯾە ،ﺑــﯚ ھەﻧﺪێــﻚ ﺧەڵﻜﯿﺶ ﺟﯚرێﻜە ﻟە ﺳــەرﭼﺎوەی داھﺎت و ﻟــە ﭼﯿــﺎﻛﺎن داﯾﺪەﺗەﻛێﻨﻦ و
ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﺪا ﻟــە ﺑەراﻣﺒەر ﭘﺎرە دەﯾﻔﺮۆﺷﻨەوە. ﺑەﮔﻮﺗەی ﺳەرﺑەﺳﺖ ﺧﯚی” ،ﻟە ﺑەﺷــﯽ دووەﻣﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﻛەدا ﺑە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ زﯾﺎﺗﺮ وردﺑﻮوﻧەوە ﻟەﺳــەر ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺋــەو ﭘێﻜﮫﺎﺗﺎﻧــەی ﻟــە ﮔﯚﯾﮋی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺟﯿــﺎ ﻛﺮاﺑﻮوﻧەوە، ﻟەﺳــەر ﺧﺎوﺑﻮوﻧەوە و ﮔﺮژﺑﻮوﻧﯽ ﺧﺎﻧەی ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ﻧﺎوﭘﯚﺷــﯽ دەرھێﻨﺮاو ﻟە ﺧﻮێﻨﺒەری ﺋﺎژەڵﯽ ﺗﺎﻗﯿﮕەﯾﯽ )ﺟــﻮرج(دا ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮا“. ﺋەو ﭘﺴــﭙﯚڕە ﻛــﻮردە دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛــە ”ﺋەﻧﺠﺎﻣــەﻛﺎن دەﺳــﺘﻜەوﺗﯽ ﯾەﻛﺠﺎر ﮔەورەی ﺗێــﺪا ﺑــەدی ﻛــﺮا ،ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻟە ﺟﯚری )ﺗﺮاﯾﺘێﺮﭘﯿﻨﯚﯾﺪ( و )ﻓﻼﭬﺎﻧﯚﯾﺪ( ﮔﯚﯾﮋی ﻛﻮردﺳﺘﺎن، وەك دژە ﻓﺎﻛﺘــەری ﮔﺮژﺑﻮوﻧــﯽ ﻧﺎوﭘﯚﺷــﻜﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧــە ﺷــﺎﺧﻮێﻨﺒەر ﻟــە ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣــﯽ ﮔﺮژﺑــﻮون و ﺧﺎوﺑﻮوﻧــەوەدا دەرﻛەوﺗــﻦ ،ﺋەﻣــەش ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺋــەو راﺳــﺘﯿﯿە زاﻧﺴــﺘﯿﯿﺎﻧە دەﺳــەﻟﻤێﻨﻦ ﻟــە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺋــەو ﭘێﻜﮫﺎﺗــە رووەﻛﯿﯿﺎﻧــە ﻟە ﻛەﻣﻜﺮﻧەوەی ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دڵ و ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوەی ﻓﺸــﺎری ﺧﻮێــﻦ ﻟە رێــﯽ ﺧﺎوﻛﺮدﻧەوەی ﻧﺎوﭘﯚﺷــﻜﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧــە ﺷــﺎﺧﻮێﻨﺒەری دڵــەوە و ﺟێﯽ دڵﺨﯚﺷﯿﯿە ﮔﯚﯾﮋی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺳەرﭼﺎوەی ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺋەو ﭘێﻜﮫﺎﺗﺎﻧە دادەﻧﺮێﻦ“. رووەﻛﯽ ﮔﯚﯾــﮋ وەك ﮔﯿﺎدەرﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردەواری ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﻛﺎر ھﺎﺗﻮوە ﻛــە ﻟە ﺑﺎواﻧــەوە ﺑﯚﻣﺎن ﻣﺎوەﺗەوە ،ﺑەم ﻟەڕووی زاﻧﺴﺘﯽ
و ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوەی ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﯿــەوە ﻛﻮرد زاﻧﯿﺎری ﻧەﺑﻮوە ﻟەﺳەری. ”ﺑەﭘێﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوە زاﻧﺴﺘﯿﯿەﻛﺎن، دەﻛﺮێﺖ ﺋــەوە ﺑڵێﯿﻦ ﻛە ﮔە و ﺑەری ﮔﯚﯾﮋ ھەﻣﺎن ﺧﺎﺳﯿﯿەت و ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﭼﺎﻻﻛﯽ دژە ﮔﺮژﺑﻮوﻧﯽ ﺗێﺪا ﺑەدی دەﻛﺮێﺖ و ﺗﻮێﮋەران و زاﻧﺴــﺘﺨﻮازان ﻟە زاﻧﻜﯚی ﭘﺎﭬﯿﺎی ﺋﯿﺘﺎڵﯿﺎ ﺑــە ﮔﺮﯾﻨﮕﯿﯿەﻛﯽ ﯾەﻛﺠﺎر زۆرەوە دەڕواﻧﻨــە ﺋــەو رووەﻛە ﺧﯚڕﺳــﻜﺎﻧەی ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ھەن ،ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﻛە زۆرﯾﻨەی ﺋەو رووەﻛﺎﻧە ﭘﯚﻟێــﻦ ﻧەﻛﺮاون و ﻛﺎر ﻟەﺳەر ﭘێﻜﮫﺎﺗە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﻛﺮاوە ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎن و ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧــﯽ دەرﻣﺎﻧــﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯽ“ .ﺳەرﺑەﺳــﺖ وای ﮔﻮت. ﺋﺎﻣﺎژەی دا ،ﺑﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﻗﺴــەﻛﺮدن ﻟەﺳــەر داھﺎﺗــﻮوی ﺗﻮێﮋﯾﻨەوە و ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ﺳــﻮودوەرﮔﺮﺗﻦ ﻟــە دۆزﯾﻨەوەﻛەﻣــﺎن ﻟــە رووەﻛﯽ ﮔﯚﯾﮋی ﺑﻨــﺎری ﭼﯿﺎی ﺣەﺳﺎرۆﺳــﺘﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟە ھەﻧــﮕﺎوی ﯾەﻛەﻣــﺪا ﻟە ھەوڵﯽ ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧــەوەی ﺋــەو ﭘێﻜﮫﺎﺗە ﭼﺎﻻﻛﺎﻧــە دەﺑﻢ ﺑە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ رێﮋەﯾەﻛﯽ زۆر، دواﺗﺮ ﻛﺎر ﻟەﺳــەر دەرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەو ﭘێﻜﮫﺎﺗﺎﻧە دەﻛەم ﻟەﺳەر ﮔەﺷەی زﯾﻨﺪەوەرە وردﺑﯿﻨــەﻛﺎن ﻛە ھﯚﻛﺎرن ﺑﯚ زۆر ﻧەﺧﯚﺷﯿﯽ ﺑەرﺑو ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﺳــەر ﭘﯚﻟﯿﻨﻜﺮدﻧــﯽ رووەﻛە ﺧﯚڕﺳــﻜەﻛﺎن و دەرﺧﺴــﺘﻨﯽ ﻻﯾەﻧﯽ ﮔﺮﻧﮕــﯽ ﺋەو رووەﻛﺎﻧە ﻟە ﺑﻮاری زاﻧﺴﺘە ﭘﺰﯾﺸﻜﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﭼﻨﺎر ﺣﻮﺳێﻦ :ﻟە ھﺎوﻛﺎری ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑەردەوام دەﺑﻢ
دەﻣەوێ ﺑﺒﻤە وەزﯾﺮی دەرەوە
ﺑﯿﺮۆﻛەﻛﺎﻧــﺖ ﺑﯚ ھــﺎوﻛﺎری ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟــە ﻛﻮێﻮە ﺳەرﭼﺎوە دەﮔﺮن؟ ﭘێﺶ ھەڵﮕﯿﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺷەڕی داﻋﺶ ﮔەڕاﻣەوە ﺑــﯚ
ژﻣﺎرە ) ، (187ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 24 ،
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﻣﺤەﻣەد ﻣﯿﺮان ﭼﻨــﺎر ﺣﻮﺳــێﻦ ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤﺎن ﺳــﯿﺎری ﻛــە ﻟــە ﺋﯚردوﮔﺎﯾەﻛﯽ ﭘەﻧﺎﺑەران ﻟە ﺋێــﺮان ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوە. ﭘﺎﺷــﺎن ﺑەرەو ﺳــﻮورﯾﺎ و ﻟەوێﻮە ﺑﯚ داﻧﯿﻤــﺎرك ﻛﯚﭼﯿــﺎن ﻛﺮدووە. ﺳــﺎڵﯽ 2013ﻟەﺳەر داوای ﺑﺎوﻛﯽ ﺑــﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔەڕاوەﺗــەوە. ﭼﻨﺎر وەك ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺧێﺮﺧﻮاز و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙەروەر ،زوو زوو ﺳەرداﻧﯽ ﺳــەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە دەﻛﺎت و ﻣــﺎوە ﻣﺎوەش ژﻣﺎرەﯾەك ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ﭼێﺸــﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﮔــەورەدا داوەت دەﻛﺎت .ﺋەو ﻟە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷە“دا ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ روون دەﻛﺎﺗەوە.
ﺳــەرداﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن. ﺳەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەم ﻛﺮد، ھەﺳــﺘﻢ ﺑــە ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛــﺮد ﺑــەوەی ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿە ﺳــەرەﺗﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟــە ﻧــﺎن و ﺧﻮاردﻧــﯽ ﺑــﺎش و ﺟﻠﻮﺑەرﮔــﯽ ﺷﺎﯾﺴــﺘە ،ﻧەﺑﻮو .ﺋەواﻧە ﺑﺎوﻛﻤﯿﺎن ﺑﯿﺮ ھێﻨﺎﻣەوە وەك ﭘێﺸﻤەرﮔەﯾەﻛﯽ دێﺮﯾﻦ ﻟــە ﺷﯚڕﺷــﯽ ﺋەﯾﻠﻮوﻟﺪا، ھەﺳــﺘﻢ دەﻛﺮد ﺑﺎوﻛﻢ ﻟەﻧﺎوﯾﺎﻧﺪا دەﺟﻮوڵێﺖ. ﻟەﮔەڵ ﺷــەڕی داﻋﺶ ھﯿﭻ ﻛﺎت ﺑﯿﺮﺗــﺎن ﻟــە ﺟێﮫێﺸــﺘﻨﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ﺋەوروﭘﺎ ﻧەﻛﺮدەوە؟ ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎی ﺷــەڕی داﻋﺶ ھﺎوڕێﻜﺎﻧــﻢ ھەوڵﯿــﺎن دەدا ﺑــﯚ داﻧﯿﻤﺎرك ﺑﮕەڕێﯿﻨــەوە ،ﻣﻦ ﭘێﻢ ﮔﻮﺗﻦ ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺪا ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻤێﻨﯿﻨەوە و ﻟەﻛﺎﺗە ﺳــەﺧﺘەﻛﺎﻧﺪا ﺟێــﯽ ﺑێڵﯿﻦ. ﻣﻦ ﻟە ﻣﺎڵﺒﺎﺗێﻜﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﮔەورە ﺑــﻮوم ،ﺋەو ﻣێﮋووەی ﺑﺎوﻛﻢ و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛەم وای ﻛﺮد زﯾﺎﺗﺮ ﺳﻮورﺑﻢ ﻟەﺳــەر ﻣﺎﻧەوەم ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن
و ھﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە. ﻟــە ﺳــەرداﻧەﻛﺎﻧﺘﺎﻧﺪا ﺑــﯚ ﺳــەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ھەﺳﺘﺘﺎن ﺑە ﭼﯽ ﻛﺮد؟ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺷﺘﻢ ﺑﯿﻨﯽ ﺟێﯽ ﻧﯿﮕەراﻧﯽ ﺑﻮون ،ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑــە ﺟەرگ و ﺋﺎزا و ﻟە ﺑەراﻣﺒــەردا ﭘەراوێﺰﺧﺮاو و ﺧﺰﻣەﺗێﻜــﯽ ﻛــەم دەﻛــﺮان، ﺟﯿﺎوازی ﻟــە ﻧێــﻮان ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ھەﺑﻮو ،ﺟﯿﺎوازی ﻟە ﻧێﻮان ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﺳەﻧﮕەرەﻛﺎن و ﭘﺎﺳــەواﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎن ھەﯾە، ﺋــەوەش زۆر ﻧﯿﮕەراﻧﯽ ﻛﺮدم ﻛە ﮔﻮزەراﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﺮاﭘە. ﻛەواﺗە ﺋەو ﺑﺎرودۆﺧە وای ﻛﺮد ھﺎوﻛﺎری ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑﻜەن؟ راﺳــﺘﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺷــەرەﻓﯽ ﻣــﻦ و داﯾﻚ و ﺧﻮﺷــﻚ و ﻛﭽﺎﻧﯽ وﺗەﻛەﻣــﺎن دەﭘﺎرێــﺰێ ،ﺋەﮔەر ﻣﻦ ھەر ﺷﺘێﻚ ﺑﻜەم ﺧﺰﻣەﺗێﻜﯽ ﺑﭽﻮوﻛە ﺑﯚ ﺑــﺮا ﮔەورەﻛﺎﻧﻢ .ﭘﺎش ﺋەوەی ﺟﯿﺎوازی ﻧێﻮان ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﻢ ﺑﯿﻨﯽ، ﺳــەرداﻧﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﺑــﺎم ﻛــﺮد و ﺋﺎﮔــەدارم ﻛــﺮدەوە ،ﺋەو ﺑەﺗﻮوڕەﯾﯿﯿەوە رەﺗــﯽ ﻛﺮدەوە و
دەﻣەوێ ھەﻣﻮوان ﭼﺎوم ﻟێ ﺑﻜەن ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜەﯾﻦ دەﯾﮕــﻮت ﺑە ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ ﺧﻮاردن داﺑەش دەﻛەﯾــﻦ و ﻣﺎﻣەڵەﯾەﻛﯽ ھﺎوﺳــەﻧﮓ دەﻛەﯾﻦ ،ﭘێﻢ ﮔﻮت ﻛەواﺗە ﭼــﺎوی ﺧﯚم درۆم ﻟەﮔەڵ دەﻛﺎت. دوای ﺋەو دﯾﺪارە راﺳﺘەوﺧﯚ ﻟەﺳەر ﺋەرﻛــﯽ ﺧــﯚم و ﺧێﺰاﻧەﻛەﻣﺎن ﻧــەك ﭘﺎرەی ﺣﺰب و ﺑەرﭘﺮﺳــﺎن، دەﺳــﺘﻢ ﺑە ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﻛﺮد، ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﻮاردن وەك ﺑﺮﻧﺞ ،ﭼﺎ ،رۆن ،ﻧﯿﺴﻚ ،ﻧﯚك ،ﺳﺎوەر و ﺋﺎرد و .ھﺘﺪ ﻛڕی و ﺑە ﺑﺎرھەڵﮕﺮی ﮔەورەوە ﮔەﯾﺎﻧﺪﻣە ﺳەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن. ﻛﺎﺗێﻜﯿــﺶ ﻣﺎﻧﮕﯽ رەﻣەزان ھﺎت، 30رۆژ ﻟەﺳەر ﯾەﻛﺘﺮ و ھەر ﺟﺎرێﻚ ژﻣﺎرەﯾەك ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻣﺎن ﺑەﺑێ ﺟﯿﺎوازﯾﯽ ﺣﺰﺑــﯽ و ﻧﺎوﭼەﯾﯽ ﻟە ﭼێﺸــﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﭘێﻨﺞ ﺋەﺳﺘێﺮە
داوەت دەﻛﺮد ،ﺑــﯚ ﻛﯚﺗﺎ رۆژﯾﺶ ﭘێﺸﻤەرﮔە دێﺮﯾﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﯾﻠﻮوﻟﻢ داوەت ﻛﺮد ﻛە ﺑﯚﻧﯽ ﺑﺎوﻛﻤﯿﺎن ﻟێ دەھﺎت. ھﯿــﭻ ﻛﺎت ﺳــەرداﻧﯽ ﺳــەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەت ﻛﺮدووە ﻛە ﺷــەڕی ﺗێﺪا دروﺳﺖ ﺑﻮوﺑێ؟ ﺑەڵێ ،ﺟﺎرێﻚ ﻟەﮔــەڵ ژﻣﺎرەﯾەك ھﺎوڕێﻢ ﺳەرداﻧﯽ ﺳــەﻧﮕەرێﻜﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻣﺎن ﻛﺮد و ﻟە ﭘڕ ﺑﻮو ﺑە ﺗەﻗە و زاﻧﯿﻤﺎن داﻋﺶ ھێﺮﺷﯽ ھێﻨﺎوە ،ﺳەرەﺗﺎ زۆر ﺗﺮﺳﺎم ،ﺑەم رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﻗﺎرەﻣﺎﻧﺎﻧەی ﭘێﺸﻤەرﮔەم ﺑﯿﻨﯽ ،ھﯿﭻ ﺗﺮﺳێﻜﻢ ﻧەﻣــﺎ ،ھەر ﺋــەوﻛﺎت ﺑــە ﭼەﭘڵە ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛــﯽ ﺷــﭭﺎن ﭘــەروەرم ﺑﯚ ﮔﻮﺗــﻦ و ﻛﭽە ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯿﺸــﻢ دەﯾﺎﻧﮕﻮﺗــەوە، ﺑەدواﻣــﺪا
ﺋــەوە ھﺎﻧﺪاﻧێﻜــﯽ ﺑﺎش ﺑــﻮو ﺑﯚ ﭘێﺸﻤەرﮔەﻛﺎن. ﺑــﯚ ڕەﻣەزاﻧــﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺑەرﻧﺎﻣەﺗﺎن ھەﯾە؟ ﺑﯿﺮۆﻛەﯾەﻛــﯽ زۆر ﺟﻮاﻧﺘــﺮ و ﮔەورەﺗﺮم ھەﯾە ،ﺑــەم ﻧﺎﻣەوێ ﺑﯿﺪرﻛێﻨﻢ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑﯿﺮۆﻛەﻛەم ﻧەﺑــەن ،ﺗﺎﯾﺒەﺗــە ﺑە ھــﺎوﻛﺎری ﭘێﺸﻤەرﮔە. ﺋﺎﯾﺎ ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ھﺎوﻛﺎری دەﻛﺮێﯽ، ﯾــﺎن ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮕﺖ ﺑﯚ دروﺳــﺖ دەﻛﺮێ؟ ﻧەك ھــﺎوﻛﺎرم ﻧﺎﺑﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ڕێﻢ ﻟێ دەﮔﺮن و ھەڕەﺷە دەﻛەن ،ﺋەوان دەڵێﻦ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧﺎﻛﺎت وا ﺑﻜەی ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺳــﻮاڵﻜەری ﺧﻮاردن ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﻣﻦ دەﻣەوێ ﺋەواﻧﯿﺶ ﭼــﺎوم ﻟــێ ﺑﻜــەن و ھەﻣﻮوﻣﺎن ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ھێﺰی ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜەﯾﻦ. ﺑەﻧﯿﺎزﯾــﺖ ﻟەو ھﺎوﻛﺎرﯾﯿﺎﻧە ﺑﯚ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑەردەوام ﺑﯿﺖ؟ ﺑﺒﻤە ﺷــﺎژﻧﯿﺶ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی وﺗەﻛەم ﻟە ﺑﯿﺮ ﻧﺎﻛــەم ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوان ھﯚی ﺋﺎراﻣﯽ و ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی وﺗﻦ. ﺗﯚ ﺗەﻧﯿــﺎ داراﯾﯽ ﺧﯚت ﺑەﻛﺎر
دێﻨﯽ ،ﯾﺎن ﭼﯚن؟ ﺑەڵێ ،ھەرﭼﯿﯿــەك ﺑﯿﻜەم ﭘﺎرەی ﺧﯚم و ﻣﺎڵﺒﺎﺗەﻛەﻣﺎﻧە ،ﻧەك ﭘﺎرەی ﺣــﺰب و ﭘــﺎرەی ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ،ﻣــﻦ ﺧﻮاﭘێﺪاوم و ﭘﺎرەﯾــەك ﺑﯚ ھــﺎوﻛﺎری ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﺧەرج دەﻛەم ﻧەك ﻟە ﺷﺘﯽ ﺧﺮاپ. ﺑــﯚ داھﺎﺗــﻮو دەﺗــەوێ ﭼﯽ ﺑﻜەن؟ ڕێﻜﺨﺮاوێﻜــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧــﯽ ﺑەﻧﺎوی ﺑﺎوﻛﻢ ﻟە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ دادەﻣەزرێﻨﻢ ،ﻣﻦ ﺑﯿﺮ ﻟە داھﺎﺗﻮو دەﻛەﻣەوە ،ﭼﻮﻧﻜە دەزاﻧﻢ ﺳﺎڵێﻜﯽ ﺗﺮ ﺷەڕ ﻛﯚﺗﺎی ﭘێ دێﺖ ،ﻛەواﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەﻧﮕﺎوی دواﺗﺮ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﻣﺎڵە ﺷەھﯿﺪەﻛﺎن ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﭘڕۆژەﯾەﻛــﻢ ھەﯾە ﻛە ﻓێﺮﯾﺎن دەﻛﺎت ﭼﯚن ﻣﺎﺳﯽ ﺑﮕﺮن، ﻧەك ﻣﺎﺳﯿﯿﺎن ﺑﺪەﻣێ ،واﺗە ﭘڕۆژەی ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﺑەردەوام. ﺋەی ﺧەوﻧﯽ ﺧﯚت ﺑﯚ ژﯾﺎن و داھﺎﺗﻮوت ﭼﯿﯿە؟ دەﻣەوێ ﺑﺒﻤــە وەزﯾﺮی دەرەوە و ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﻣــﯽ دەزاﻧﻢ ﻟەڕووی ﺗﻮاﻧﺎوە ،ﻧﯚ زﻣﺎن دەزاﻧﻢ و ﺑڕواﻧﺎﻣەی ﻣﺎﺳــﺘەرم ھەﯾە ،ﺋﺎﯾﺎ ﺑەرﭘﺮﺳێﻚ ھەﯾە ﺳﯿﭭﯿﯿەﻛەی وەك ﻣﻦ ﺑەھێﺰ ﺑێ؟
ھﺎﺑﯽ ﺗﻮوﺷﯽ ﺷێﺮﭘەﻧﺠە ﺑﻮوە ﻟﯿﻮا ھﺎﺷﻢ ﺳﯿﺘەﯾﯽ:
ﺣﻜﻮوﻣەت دووﺟﺎر ﻗەرزداری ﺋەو ﭘێﺸﻤەرﮔەﯾەﯾە وﺷە /ﺋﺎﻣێﺪی-ﻧەوزاد ھﻠﯚری ھﺎﺑﯽ ﺑێﺰەڵﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾەﻛﯽ زێﺮەﭬﺎﻧــﯽ ،ﭘﺎش ﺋــەوەی ﻟەﮔەڵ ﭼەﻧﺪ ھﺎوﺳەﻧﮕەرێﻜﯽ دەﻛەوێﺘە ﺑﯚﺳــەﯾەﻛﯽ داﻋﺸــەوە ،ﭼەﻧــﺪ رۆژێﻚ دەﻣێﻨﻨەوە و ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا ﻟە ﺗﯿﻨﻮﯾەﺗﯽ و ﺑﺮﺳــﺎﻧﺪا ﺧﻮاردﻧﯽ ﻧەﺷﯿﺎو و ﺋﺎوی ﭘﯿﺲ دەﺧﻮاﺗەوە، ﺋــەو رزﮔﺎر دەﺑێــﺖ ،ﺑــەم ﺑەھــﯚی ﺧــﻮاردن و ﺧﻮاردﻧەوە ﭘﯿﺴــەﻛەوە ﺗﻮوﺷﯽ ﺷــێﺮﭘەﻧﺠە ﺑﻮوە و ﻛەﺳــﻮﻛﺎرەﻛەی ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە دەﻛەن ﻛە ھﺎوﻛﺎرﯾﯿﺎن ﻧەﻛﺮدووە. ﭘێﺶ دوو ﺳــﺎڵ ھﺎﺑﯽ ﺣﻮﺳــێﻦ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﺑێﺰەڵــﯽ زێﺮەﭬﺎﻧــﯽ ،ﻟەﮔــەڵ ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە ھﺎوﺳــەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ دەﻛەوﻧە ﺑﯚﺳــەﯾەﻛﯽ داﻋﺸــەوە ،ﺋــەوان ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ راﺳــﺘەوﺧﯚ دەرﺑﺎز ﺑﺒﻦ و ﻣــﺎوەی ﭼەﻧــﺪ رۆژێــﻚ ﮔﯿﺮ دەﺧﯚن و دەﻣێﻨﻨەوە ،ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯽ
ﺑﺎﺳــﯽ ﺋــەوە دەﻛەن ﻛــە ھﺎﺑﯽ ﺗەواو ﺑﺮﺳــﯽ و ﺗﯿﻨﻮو ﺑﻮوە و ﺑەو ھﯚﯾەوە ﺧﻮاردﻧﯽ ﻧەﺷــﯿﺎو و ﺋﺎوی ﭘﯿﺴــﯽ ﺧﻮاردووەﺗەوە ،ﻟە ﻛﯚﺗﺎدا ﺋەوان ﺧﯚﯾــﺎن رزﮔﺎر دەﻛەن و ﺑﯚ ﺳــەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﮔەڕێﻨــەوە، ﺑــەم ﺋﯿﺘــﺮ ھﺎﺑــﯽ ﺗﻮوﺷــﯽ ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛﯽ ﻛﻮﺷﻨﺪە دەﺑێﺖ و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش ﻟەﺳەر ﺟێ ﻛەوﺗﻮوە. ﺑێــﻮار رێﻜﺎﻧــﯽ ﺑــﺮازای ﺋــەو ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾە ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ھﺎﺑــﯽ و ھــﺎوڕێ
”ھﺎﺑﯽ ﺑەھﯚی ﺧﻮاردن و ﺧﻮاردﻧەوەی ﻧەﺷــﯿﺎو ﻟە ﻛﺎﺗــﯽ ﮔەﻣﺎرۆداﻧﯿﺎﻧﺪا ﺗﻮوﺷﯽ ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿەﻛﯽ ﻛﻮﺷﻨﺪە ﺑﻮوە“
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
15
ﭘێﺸــﻤەرﮔەﻛﺎﻧﯽ ﭼەﻧــﺪ رۆژێﻚ ﻟەﻻﯾەن داﻋﺸــەوە ﮔەﻣﺎرۆ دران، ﺑــەم ﺗﻮاﻧﯿﯿــﺎن ﮔەﻣﺎرۆﯾەﻛــە ﺑﺸــﻜێﻨﻦ و ﺧﯚﯾﺎن رزﮔﺎر ﺑﻜەن، ﻟــەو ﺷــﻮێﻨەی ﻣﺎوﻧەﺗــەوە، ﺧﻮاردﻧﯽ ﻧەﺷــﯿﺎو و ﺋﺎوی ﭘﯿﺴﯽ ﺧﻮاردووەﺗەوە و ﺑەوەش ﺗﻮوﺷــﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﯽ ﺑﻮوە و ﺋێﺴــﺘە ﺑﻮوەﺗە ﺷەھﯿﺪێﻜﯽ زﯾﻨﺪوو“. ﻛەﺳــﻮﻛﺎری ھﺎﺑــﯽ ﺳــەرداﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮدووە و ﻟە ﺳەر ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚﺷﯿﺎن ﺑــﯚ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﺎن ﮔﻮاﺳــﺘﻮوەﺗەوە ،ﺑەم ﭘﺰﯾﺸﻜﺎن ﭘێﯿﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪوون ﻛە ﺋەو ﺧﻮاردن و ﺧﻮاردﻧــەوە ﭘﯿﺲ و ﻧەﺷــﯿﺎوە ﻛﺎرﯾﮕەری ﻛﻮﺷــﻨﺪەی ﻟەﺳــەر ﺗەواوی ﺟەﺳﺘەی ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﮔەدە و رﯾﺨﯚڵەﻛﺎﻧﯽ داﻧﺎوە.
ھﺎﺑــﯽ ﻟــە ﺋێــﺮان دووﺟــﺎر ﻧەﺷــﺘەرﮔەری ﺑﯚ ﻛــﺮاوە ﺑەم ﺳــﻮودێﻜﯽ ﻧەﺑﻮوە ،وەك ﺋەوەی ﺑﺮازاﻛەی ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ دەﻛﺎت. ﻟﯿﻮا ھﺎﺷﻢ ﺳــﯿﺘەﯾﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﺑﺎی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟە ﺷﻨﮕﺎل ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋﺎﻣﺎژەی دا” ،ھﺎﺑﯽ
ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻗﺎرەﻣﺎن و ﮔﯿﺎﻧﻔﯿﺪاﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ،ﺋەو ﻟە زۆرﺑەی ﻣﯿﺤﻮەرەﻛﺎﻧﺪا دژی داﻋﺶ ﺟەﻧﮕﺎوە و ﺋێﻤە ﺋﺎﮔەداری ھەﻣﻮو ﺟﻤﻮﺟﯚڵەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮوﯾﻦ ،ﺑەداﺧەوە ﺑەھﯚی ﺧــﻮاردن و ﺧﻮاردﻧەوەی ﻧەﺷــﯿﺎو ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﮔەﻣﺎرۆداﻧﯿﺎﻧﺪا
ﺗﻮوﺷﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﯽ ﻛﻮﺷﻨﺪە ﺑﻮوە“. ھﺎﺑﯽ ﺑێﺰەڵﯽ ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2007ﺑﻮوەﺗە ﭘێﺸﻤەرﮔەی زێﺮەﭬﺎﻧﯽ ﻟە ﺳﻮﭘﺎی دوو ،ﺳﺎڵﯽ 2009ﺑﯚ ﻟﯿﻮای ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ پءﻟﯿﺴﯽ ھەوﻟێﺮ دەﮔﻮازرێﺘەوە، ﻛﺎﺗێﻚ داﻋﺶ ﭘەﻻﻣﺎری ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەدات ،ھﺎﺑــﯽ ﺑــﯚ رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە دەﮔەڕێﺘەوە و ﻟە ﺳەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸەوە دژ ﺑە داﻋﺶ دەﺟەﻧﮕێﺖ. ﺑﺮازی ﺋەو ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾە ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪارەﻛﺎن دەﻛﺎت ﺑەوەی ھﯿــﭻ ھﺎوﻛﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ﻣﺎﻣﯿــﺎن ﻧەﻛــﺮدووە و وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑەﺗەﻧﮕﯿﯿەوە ﻧەھﺎﺗﻮون. ھﺎﺑــﯽ ﺑێﺰەڵﯽ دوو ﺑﺮای ﻟە ﻣﺎوەی ﺷــەڕی داﻋﺸﺪا ﺷــەھﯿﺪ ﺑﻮون، ﻛﺎزم ﺣﻮﺳــێﻦ ﺑێﺰەڵﯽ ﻛە ﺳﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو ﻟەﻻﯾەن ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧﯽ داﻋــﺶ ﻟە ﻣﻮوﺳــڵ ﺳــەرﺑڕا و وێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺑو ﻛﺮاﯾەوە ،ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺑﺮاﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮو ،ﺋێﺴــﺘە ﺷەش ﺑﺮای ﺗﺮی ﻟە ﺳەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە دژ ﺑــە داﻋﺶ دەﺟەﻧﮕــﻦ ،ﺋەوان ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾەﻛﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەن. ﻟﯿــﻮا ھﺎﺷــﻢ ﺳــﯿﺘەﯾﯽ رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﻟەﮔەڵ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕەی ﺳەرۆك و ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎن ﻟــە ﻧﺰﯾﻜــەوە ﻟەﺳــەر ھێڵﯿﻦ ﺑﯚ
رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﮔﯿﺎﻧــﯽ ھﺎﺑﯽ ،ﺑەم ﺑەداﺧــەوە ﭘﺰﯾﺸــﻜﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و ﺋێــﺮان رای دەﮔەﯾەﻧــﻦ ﻛە ھﯿﭻ ﺋﻮﻣێﺪێﻚ ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ ﻧﯿﯿە، ﺑــەو ﺣﺎڵەﺷــەوە ھەرﭼﯿﯿەك ﻟە دەﺳــﺘﻤﺎن ﺑێﺖ ﺑﯚ رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻟەو ﻧەﺧﯚﺷﯿﯿە دەﯾﺪەﯾﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺣﻜﻮوﻣــەت دووﺟﺎر ﻗــەرزداری ﺋەو ﭘێﺸﻤەرﮔەﯾە ،ﺟﺎرێﻚ ﺑەھﯚی ﺋەوەی ﻟە ﭘێﺸــﻤەرﮔﺎﯾەﺗﯿﺪا وای ﺑەﺳەر ھﺎﺗﻮوە و ﺟﺎرێﻚ ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺧﺎوەن دوو ﺑﺮای ﺷەھﯿﺪ و ﺷەش ﺑﺮای ﭘێﺸﻤەرﮔەﯾە“. ھﺎﺑﯽ ﺣﻮﺳــێﻦ ﺑﯿﺰەڵــﯽ ﺟﮕە ﻟە ﭘێﺸﻤەرﮔﺎﯾەﺗﯽ ﺧﯚی ،ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﻣەﺷﻖ و راھێﻨﺎن ﺑﻮوە و راھێﻨﺎﻧﯽ ﺑە ﺳەﺗﺎن ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﻟە ﺷﻮێﻨە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێﺮ و دھﯚك ﻛﺮدووە. ﺋەو ﺋێﺴــﺘە ﻧﺎﺗﻮاﻧێــﺖ ﺧﻮاردن ﺑﺨﻮات ،ھەﻧﺪێﻚ ﺟﯚر ﺷــەرﺑەﺗﯽ ﺗﺎﯾﺒەت و ﭘﺴﻜﻮﯾﺖ ﺑەﻛﺎر دێﻨێﺖ، ﻟەﭘــﺎڵ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ دەرﻣﺎﻧــﯽ ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ و ھەﻓﺘﺎﻧەش دەرزﯾﯿەﻛﯽ ﺑەھێﺰی ﻟــێ دەدرێــﺖ ﻛە وەك ﺑﺮازاﻛەی دەڵــێ” ،ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك داﻧە دەرزی ﺑــە 300دۆﻻر ﺑﯚ دەﻛڕﯾﻦ ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ھەﻣﻮو ھەﻓﺘەﯾەك ﻟێﯽ ﺑﺪرێﺖ ،ﺑەم ﺋەو ﻟە ﻣﻮوﭼەی ﭘێﺸــﻤەرﮔﺎﯾەﺗﯽ زﯾﺎﺗﺮ داھﺎﺗێﻜﯽ ﻧﯿﯿە“.
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
16
ھێﺮش ﻣﺤەﻣەد
ژﻣﺎرە ) ، (187ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 24 ،
ﺑﯚ ﻣﺮدﻧﯽ ﺳەرﻛﺮدەﯾەك ﺧەﻣﺒﺎر ﺑﯿﻦ ،ﺑەم ﭼﯚن؟ دﯾﺮۆﻛــﯽ ﻛــﻮرد ﻟەﮔــەڵ ﻣەرﮔﯽ ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎن و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ﻛﺎرﯾﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﺑــﺰاوت و ﺣﺰب و ﻛﯚﻣەڵﮕــە ﺑەﺗــەواوی ﻣﯚرﻛێﻜﯽ رۆژھەﺗﯿﯿﺎﻧەی ھەﯾــە ،ﻟە ﻣﺎوەی ژﯾﺎﻧﯿــﺪا دڵڕەﻗﺎﻧــە ﺑــەر ﻧەﻓــﺮەت دەﺧﺮێــﺖ و دوای ﻣﺮدﻧﯿﺸــﯽ وەك ﺋــەوەی ﻟە ﺧەوێﻜﯽ ﻗــﻮوڵ ﺑە ﺋﺎﮔﺎ ھﺎﺗﺒێﺖ ،رادەﭼڵەﻛێﺖ و رەﺷﺘﺮﯾﻦ ﻣﺎﺗەﻣﯿﻨﯽ ﺑﯚ دەﮔێڕێ. ﻣﺮدﻧﯽ ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﻛە ﭘێ دەﭼێﺖ زﻧﺠﯿﺮەی ﺋەو ﻛﯚﭼە ﺑێﺖ ﻛە ﻟەﻧﺎو ھەﭬﺎﻧﯽ ﺷﺎخ ﻟە ﻣﺎم ﺟەﻻﻟەوە دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە ،ﺑەردەوام ﺑێﺖ و ﺑەدوای ﺧﯚﯾﺪا ﭼەﻧﺪ ﺳەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺗﺮی ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻧﺎو ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەدوای ﺧﯚی ﺑﺒﺎت. ﺑەم ﺑﯚ ﺗﺎﻛێﻜﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردی ﻓەرزە ﺑﺰاﻧێﺖ ﭼــﯚن ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ﻣــﺮدن و ﻛﯚﺗﺎھﺎﺗﻨﯽ ژﯾــﺎن و رۆڵﯽ ﺳەرﻛﺮدەﻛﺎن ﺑﻜﺎت. ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺳﯚﯾﯽ ﺑﯚ ﭘﺮۆﺳەی ﺧەﺑﺎﺗﮕێــڕی و ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻧﻮوﺳﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎن ﺑەس ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋــەوەی دەﻣﺎﻧﮕەﯾەﻧێﺖ ﺑە ﺣەﻗﯿﻘەﺗﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﻣﺎﺗەﻣﮕێڕی و ﺧەﻣﺒﺎرﺑﻮوﻧﻤــﺎن ،رواﻧﯿــﻦ و ﻗﻮوڵﺒﻮوﻧەوەﯾــە ﻟەو دەرھﺎوێﺸــﺘە ﻓﻜﺮﯾﯿﺎﻧەی ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻟە دواﺳــﺎت و وێﺴــﺘﮕەی ژﯾﺎﻧﯽ ﺋەم ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿە ﻛﺎرﯾﮕەراﻧە ھەڵــﯽ ﻣﮋﯾﻮن و ﺑﻮوەﺗە ﺑەﺷــێﻚ ﻟــەو رێﺒــﺎزەی ﻟەﻣەودوا ﻟــە ﭘەرﭼەﻛــﺮداری ھــﺰری و ھەڵﺴﻮﻛەوﺗﯽ ﺷﻮێﻨﻜەوﺗﻮواﻧﯽ وەم دەدرێﻨەوە. واﺗﺎ ﺋەوەی ﮔەورەﯾﯽ ﻟەﻛﯿﺴــﭽﻮون ﯾﺎن رزﮔﺎرﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ و ﺑﺎﻗﯽ ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮﻣــﺎن ﺑﯚ دەردەﺧەن، راﺑــﺮدوو ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺗــﯚوی ﺋەو ﺑەرھەﻣــە ﺷــﺎراوەﯾە ﻛــە ﻟەﻧــﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕە ﭘﺮﺷــێﻨﯽ ﻛــﺮدووە .ﺑﯚﯾە دەﻛﺮێ ﺳــەرﻛﺮدەﯾەك ﺟﯿــﺎواز ﻟە ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧــﯽ و ﺋــەو ﺧەﺑﺎﺗــەی ژﯾﺎﻧێﻜﯽ زۆری ﺑﯚ ﺧــەرج ﻛﺮدووە، ﭘەروەردەﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮی ﺟﯿــﺎواز و رەﻓﺘﺎرێﻜــﯽ ﺗــﺮی ﺟﯿــﺎواز ﻓێﺮی ﺷﻮێﻨﻜەوﺗﻮواﻧﯽ ﺑﻜﺎت. ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻧﻮێــﯽ دﻧﯿــﺎ و ھﺰری ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺗﺎزە ﺋەوﻣﺎن ﭘێ دەڵێﻦ ﻛە ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎن و ﺗەوژﻣﯽ رۆﺷﻨﮕەر و ﺗێﻜەڵﺒﻮوەﻛﺎن ﺑە دﻧﯿﺎی دەرەوە و ﺋەو ﺋﺎراﺳﺘەﯾەی ھەﻧﮕﺎو و ﺟﻮوڵەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻛﻮﻣەڵﮕەﻛەﯾــﺎن ﺑەرەو ﻛﺮاوەﯾﯿــە و ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﭼەﯾەﻛﯽ راﺳــﺘﺮەوە و ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧــە ﺑــەدوای ﺧﯚﯾﺸﯿﺎن ﻧەوەﯾەك و ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﻛﺮاوە و ھێﻤﻦ و ﺋﺎﺷﺘﯿﺨﻮاز ﻟەﮔەڵ ﺧﯚﯾــﺎن و دەوروﺑەرﯾــﺎن ﭘەروەردە ﺑﻜەن ،رێﺒــەر و ﺳــەرﻛﺮدە ھەرە ﭼﺎﻛەﻛﺎن و ﺳﻮودﻣەﻧﺪەﻛﺎن ﺑﻮون ﺑﯚ ﻛﯚﻣەڵﮕە و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن. ﺑــە ﺑــەراورد ﺑــەو ﺳــەرﻛﺮدە و ﭘەروەردەﯾەﻛــﯽ رێﺒەراﻧــەی ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚﺟــﯽ و ﭼﻮارﭼێــﻮەدار ﻛە ھەﻣــﻮو رەﻧﮕەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﻧﺎو دﻧﯿﺎﺑﯿﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻛــﯚ ﻛﺮدووەﺗەوە، دواﺟﺎر ﻧەھﺎﻣەﺗــﯽ و ﺑﺎرﮔﺮاﻧﯿﯿەﻛﯽ زۆرﯾﺎن ﺑــﯚ ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺑﻪ ﻣﯿﺮات ﺟێ ھێﺸﺘﻮوە ،ﻟە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺗﺎﻛﯽ ھەﻟﭙەرﺳــﺖ و ﺧﺎوەن ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺧێــﺮا و دڕدۆﻧــﮓ ،ﻛﺎراﻣەﯾﯿﯿەﻛﯽ زۆرﯾﺎن ﻧﻮاﻧﺪووە.
ﻓەرھﺎد ﭘﯿﺮﺑﺎڵ
ﺋەﻣــە دﯾﺘﻨــﯽ ﻣﻨە ﻛــە ﻣێــﮋووی داھﺎﺗﻮوی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿە: ﺋێﻤە ﻛەﺳﻤﺎن ﺋﯿﻨﺴﺎن ﻧﯿﻦ! ﺑە ﺋﯿﻨﺴــﺎﻧﺒﻮون ھەرە ﻗﻮرﺳﺘﺮﯾﻦ ﻛﺎرە و ﻣﺮۆڤ ﻛــەس ﻧﺎزاﻧێﺖ ﻛەی ،ﯾﺎن ﺋەﺳــڵەن ھەر ﭘێﯽ دەﮔﺎت؟! ﺧەرﯾﻜﻢ ﺑڵێﻢ ﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﺑەو ﺋﺎﺳﺘەی ﺑﺘﻮاﻧﯿﺖ ﺑڵێﯿﺖ )ﻣﻦ ﺋﯿﻨﺴــﺎﻧﻢ و ﮔەﯾﺸــﺘﻮوﻣەﺗە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺋﯿﻨﺴﺎﻧﺒﻮون( ﻣﻮﺳﺘەﺣﯿﻠە! ﺋﺎﺧﺮﯾﻦ ﺋﺎﺧﺮﯾﻦ ﺋﺎﺧﺮﯾﻦ ﺋﺎﺧﺮﯾﻦ ﺋﺎﺧﺮﯾﻦ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻛەﻣــﺎڵ ﻛە ھﯿﭻ ﻛەس ﻟە ﺧــﻮدا زﯾﺎﺗﺮ ﻧﺎزاﻧێﺖ ﺋەو ﺋﺎﺧﺮﯾﻦ ﻗﯚﻧﺎﻏەی ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﯽ ﺋﯿﻨﺴــﺎن ﻛﺎﻣەﯾــە ،ﺋەوﻛﺎﺗەﯾــە ﻛە ﻟەﻧــﺎو ھەﻣﻮوﻣﺎﻧەوە ﺳەرﺑﮋاردەﯾەﻛﯽ ﺳــﺎڵﯿﺤﺎت و ﺳﺎڵﯿﺤﯿﻨﯽ زاﻧﺎ و
ﻧﺎﻣەﯾەك ﺑﯚ ھﺎروون
وﺗﺎرێﻚ ﻟەﺑﺎرەی داھﺎﺗﻮوی ﺑەﺷەرﯾەت
ﻋﺎﻗڵ و ﭘﺎك و ڕاﺳﺖ و ﺳەر ڕاﺳﺘەﻛﺎن ”ﺑەھێﺰ و ﺳەرﻛەوﺗﻮوەﻛﺎن“ دەﻣێﻨﻨەوە؛ ﺋەﻣﺎﻧەن )ﺋﯿﻨﺴــﺎن( ﺑە ڕای ﻣﻦ ،ﺋەو ﺋﯿﻨﺴﺎﻧەی ﺧﻮدا دەﯾەوێ و دەﺳــﺘﯽ ﻧﺎﻛەوێ ﻟەﺳەر ﮔﯚی زەوی )ﺗەﻧﯿــﺎ دە دوازدەﯾەﻛﯽ وەك ﻣﻦ ﻧەﺑێ!( ﻣﻦ ﺑەﻣﺘﻤﺎﻧە و دڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە ﺋەم ﻗﺴەﯾە دەﻛەم. ﺑﯚﯾە ھﺎوڕا ﻧﯿﻢ ﻟەﮔەڵ ﺳــﺘﯿﭭﻦ ھﺎوﻛﯿﻨﮓ ﻛە زەﻧﺪەﻗﯽ ﭼــﻮوە و دەڵێ :ﻣﺮۆڤ ﻟــە داھﺎﺗﻮودا ﺧــﯚی و ﮔەردووﻧﯿــﺶ ﻟەﻧﺎو دەﺑــﺎت .ﻧەﺧێﺮ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗــﯽ ﻟە ﻛﯚﺗﺎدا ﺳــەری ﺧﯚی ﻧﺎﺧﻮات و ﺧﯚی ﺧﯚی ﻟەﻧﺎو ﻧﺎﺑﺎت ﭼﻮﻧﻜە ﺧﻮدا ھەﯾە) .ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﺳﺘﯿﭭﻦ ھﺎوﻛﯿﻨﮓ اﺳﺘﻐﻔﺮاﻟﻠە ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﺧﻮدا ﺑێﺖ ﻛە ﺧﯚﯾﺸﯽ ﺑﺎوەڕی ﭘێﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺋەﻣە ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺮە(.
ﺋﺎراس ﻧﻮوری ﺋەﺣﻤەد ﺗەھﺎ
دوای ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺋەﻣﯿﻦ، دەﺑێــﺖ ﺗەﻗﯽ ﺳــێ ﺑەﺳــێ ھەﺑێﺖ ﻟــە ﻧێﻮان ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺑﺎڵە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛەی ﻧﺎو ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان .ﺋەﮔەر ﺋەﻣە روو ﻧەدات ،ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕان ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧەوﺷﯿﺮوان ﺑەدەﺳﺘﯽ ﺧﯚی دەﻛﻮژێﺖ. ﻛﺎدرە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧــﺎو ﮔــﯚڕان ﺑەرﻣﺎڵــﯽ زۆرەﻣﻠێﯿﺎن ﺑﯚ ﻧەوﺷــﯿﺮوان راﺧﺴﺖ و ﺳەرﭘﯚﺷﯽ رەﺷﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﭽێﺘﯿﯿﺎن دا ﺑەﺳەر ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛەی ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎدا ،ﺋەوﯾﺶ ﭘەﻻﻣﺎری ﻧەدا و ﻓڕێﯽ ﻧەدا و ﺑە ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ زاﻧﯽ دژ ﺑە ﭘﺎرﺗﯽ .ﺷﯿﻦ ﺑﻮو رەش .ﺋەﻣــەش ﺗەﻧﯿﺎ ﺑە ھﯿﻮای ﯾــەك ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ، ﭘﺸﺘﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﺑﺸﻜێﻨێﺖ ،ﻧەﺷﻜﺎ. ﺋەﮔەر ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾەﻛﯽ ﭘڕ ژﯾﺎن ،ﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚی ﻟەﺳەر رووﺧﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﯚرﮔﺎﻧێﻜﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ دەﺳــەت ﺑەدەﺳــﺖ ﺑﻨﯿﺎت ﺑﻨێﺖ ،ﺋــەوا ﭘێﺶ ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻚ رێﮕەی ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟێ ون دەﺑێﺖ .واﺗﺎ رێﮕەﻛەی دروﺳــﺘﻜﺮدن ﻧﯿﯿە، وێﺮاﻧﻜﺮدﻧە و ﺧﯚﯾﺸﯽ دەﮔﺮێﺘەوە. ﺋەﮔەر دوو ھﺎوژﯾﻦ ﻟەﺳــەر ﺧﺎڵێﻜﯽ ھەﺳــﺘﯿﺎر و ﺑﻨەڕەﺗﯽ ﭘێﻜەوە رێﻚ ﻧەﻛەون ،ﻟــە ﻣﺎڵێﻜﺪا ﺑەزۆر ﺑﻤێﻨﻨەوە ،ھەردەم ﻣەﺗﺮﺳﯽ ھەﯾە و ﮔﻮﻣﺎن ھەﯾە ﻟە ﻣﺎﻧەوەﯾﺎن ﭘێﻜەوە ،ﺑێ ﻣﺘﻤﺎﻧە رێﮕەﯾەﻛﯽ ھەﺳﺘﯿﺎر دەﮔــﺮن .ﻣﺎﻧەوەﯾﺎن ﻧﺎﺑێﺘە ﻛﺎﻣەراﻧــﯽ و ﺋﺎراﻣﯽ ﺑﯚ
ﺳﯚﺷــﯿﺎل ﻣﯿﺪﯾﺎ ،ﺗﯚڕێﻜــﯽ ﻓﺮاواﻧــﯽ ﺋەﻟﯿﻜﺘﺮۆﻧﯿﯽ ﭘێﻮەﻧﺪی و ﭘێﻜەوە ﮔﺮێﺪاﻧﯽ ﻣﺮۆﭬەﻛﺎﻧە .ﺗﯚڕێﻚ ،وێڕای ڕۆڵﯽ ﺑەرﭼﺎوی ﻟە ﺋﺎﺷــﻨﺎﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﺳــەرﮔﯚی زەوی ﺑە ﯾەﻛﺘﺮ ،ﻟەﻣﺴەری ﺑﺎﻛﻮرﯾﯿەوە ﺑﯚ ﺋەوﺳەری ﺑﺎﺷــﻮوری ،ﻟەوﭘەڕی ڕۆژھەﺗﯿﯿەوە ﺑــﯚ ﺋەوﭘەڕی ڕۆژﺋﺎوا .ھﺎوﻛﺎت ڕاﯾەڵ و ﭘﺮدێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﮔﯚڕﯾﻨەوەی زاﻧﯿﺎرﯾﺸە ﻟە ﻧێﻮان ھﺎوﺑەﺷەﻛﺎﻧﯿﺪا. ﺟﯿﺎوازﯾﯽ ﺳﯚﺷــﯿﺎل ﻣﯿﺪﯾﺎ ﻟە ﭘێﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮی ﻧﺎو ﺗﯚڕی ﺋێﻨﺘەرﻧێﺖ ،ﺋەوەﯾە ﻛە ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﺋەم ﺗﯚڕی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿﺎﻧە ﺑﻮاری ﯾەﻛﺘﺮﻧﺎﺳﯿﻦ و ﺋﺎﺷﻨﺎﯾەﺗﯽ و ھﺎوڕێﯿەﺗﯽ ﻟە ﺑەردەم ھﺎوﺑەﺷەﻛﺎﻧﯿﺪا ﺑــە ڕەﻧﮓ و ڕەﮔەز و زﻣﺎﻧﯽ ﺟﯿﺎواز دەڕەﺧﺴــێﻨێﺖ، ﻟەﮔەڵﯿﺸﯿﺪا ﺑﻮاری ﺋەوەی ﺑﯚ ڕەﺧﺴﺎﻧﺪوون ﻟە ﻧێﻮان ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ،ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺳﻮود ﺑەﯾەك ﮔەﯾﺎﻧﺪن ،ﭘﺮﺳێﻚ ﺑﻜەﻧە ﺑﺎﺑەﺗــﯽ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ و ڕاﮔﯚڕﯾﻨەوە .ﻟە ﺳــەرووی ﺋەﻣەﯾﺸەوە ،ﺳﯚﺷــﯿﺎل ﻣﯿﺪﯾﺎ ﻟەم ڕۆژﮔﺎرەدا ﺑﻮوەﺗە ﺷەﭘﯚﻟێﻜﯽ ﺑە ﺗەوژﻣﯽ ﺑﻮاری ﺑە ﺑﺎزاڕﻛﺮدن .ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﺧێﺮاﺗﺮﯾﻦ ڕێﮕە و ﻛەﻧﺎڵەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺘەوﻛﺮدﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﯽ ﻧێــﻮان ﺑــﺎزاڕ و رەواج ،ﻛﺎ و ﻛڕﯾﺎر .ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾەی ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﮔەﺷەﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﺸﻦ. ﺟﮕە ﻟەﻣﺎﻧــە ،ھەﻧﻮوﻛــە ﺗــﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ڕۆڵێﻜــﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﻟــە ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ زاﻧﯿــﺎری و ھەواڵﺪا دەﮔێــڕن .ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ھەﻧﺪێ ﻛﺎﺗﺪا و ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﺑﺎش ،ﻟە دەزﮔە ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ڕاﺳــﺘﮕﯚ و ﻣﺘﻤﺎﻧە ﭘێﻜﺮاوﺗﺮﯾﺸﻦ .ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻛە ﻟە ﺳەردەﻣێﻜﺪاﯾﻦ ،ﭘڕ ﭘڕی ﺑﻮوە ﻟە ھەواڵﯽ درۆ ،ﭼﯿڕۆﻛﯽ ﻓﺮﯾﻮدەر ،زاﻧﯿﺎرﯾﯽ ﺷــێﻮێﻨﺪراو ،ﺗەﻛﻨﯿﻜﯽ ﻟە ﺧﺸــﺘەﺑﺮدن و ﺷێﻮازی ﭼەواﺷــەﻛﺮدن .ﺑﯚﯾە ﺗﺎ ﺋەم ﭼﺮﻛەﺳﺎﺗەش ،ﺗەواوی داﻣەزراوە ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ )ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن، ﺋەوە ھەر ھﯿﭻ( ﻟەﺑﺎری ﻣﺘﻤﺎﻧە و ڕاﺳﺘﮕﯚﯾﯿﯿەوە ،ﻟەژێﺮ ﭘﺮﺳﯿﺎر و ﮔﻮﻣﺎﻧﺪان .ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺋەو دەزﮔە و ﺋﺎژاﻧﺴﺎﻧەی
6-1
ﯾەﻛێﺘﯽ و ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ﻧەوﺷﯿﺮواﻧﯿﺎن ﻛﻮﺷﺖ
ﺧﯚﯾﺎن و ﻛﯚرﭘەﻛﺎﻧﯿــﺎن ،ﻧەﺧێﺮ .ﺋەﻣە دەﺑێﺘە ھﯚی ﺋەوەی ﺋــەو ﻣﻨﺪاﻧە ﻟە ﻧﺎوﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﻟە ﺗﺮﺳــێﻜﯽ ﮔەورەدا ﺑﮋﯾﻦ و ھەﻣﻮو ﺳــﺎﺗێﻚ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺟەﻧﮓ و ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﺑﻦ .ﺋەم ھەڵﻮێﺴﺘەی ﺑﺎوك و داﯾﻜﯿﺎن دەﺑێﺘە ﻣﯿﺮاﺗﯽ ﺑﯚ ﺋــەو ﻣﻨﺪاﻧە و ﻛە ﮔەورە ﺑﻮون، ﻟــە داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا وێﻨەی ﺋەم ﺟﯚرە ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧە ﻧﺎﯾەڵێﺖ ﺋەو ﻛﯚرﭘﺎﻧە ﺑﮕەن ﺑەو ﺧﺎڵەی ﻛە دەﺑﻮو ﭘێﯽ ﺑﮕەﯾﺸﺘﻨﺎﯾە. ﺑەم ﺷــێﻮەﯾەش ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﺋەم رێﮕەﯾەی ﮔﺮت ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻛﺎدرە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ. ﻛﻮرد دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯽ ﻧﺎزاﻧێﺖ ،ﮔﻮێڕاﯾەڵﯽ ﺑﯚ ﺳەرﻛﺮدە و ﺑﯚ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﺎزاﻧێﺖ و ﻗﺒﻮوڵﯽ ﻧﺎﻛﺎت ،ﺋەﻣە رەﺧﻨە ﻧﯿﯿــە و راﺳــﺘﯿﯿە .ﻛﻮرد ﺑێ ﺳــﻨﻮور و ﺗﻮوڕەﯾە ﻟە ﺧﯚی و ﻟەواﻧەی ﺋەﻣﺮی ﺑەﺳــەردا دەﻛەن .ﺋەﻣە ﻟە ﻧﺎو ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛەی ﻧەوﺷﯿﺮواﻧﯿﺸﺪا رووی دا ،ﻛﻮرد رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻧﯿﯿــە ﻟەﮔەڵ ﺧﯚﯾــﺪا ،ﺋەﻣﺎﻧە ﻧﺎﯾەڵﻦ ﻛﻮرد ﺑﮕﺎﺗــە ﺋەو ﺧﺎڵەی ،ﺑە زﻣﺎن ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛﺎت، ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ. ﺋەﮔەر ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوەی ﻟە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯽ ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی )ﺗــەق( ،وازھێﻨﺎﻧﯽ ﺧﯚی و ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕاﻧــﯽ ﻟە ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﻜﺮداﯾە ﺑە ﺋــﺎی ﺧﯚی و ﻟەﺑــەر ﺧﺎﺗــﺮی ھﺎوڕێﯿەﺗﯽ ﻧﺎو
ﻧﻮوری ﺑێﺨﺎڵﯽ
ﺋﯿﺘﺮ وەك ﻟە ﺷــﺎﻧﯚﻧﺎﻣەﯾەﻛﻤﺪا ﺑﺎﺳــﻢ ﻛﺮدووە ﺑەﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ )ﻣﺮۆڤ ﻟــە دوورەوە .ﺑەرەو ﺋێﺮە ھەﻧــﮕﺎو دەﻧێ( .ﻟــەو ﺳــەردەﻣەی داھﺎﺗﻮوی دووردا ﻛﺎﺗێ ﺋﯿﻨﺴﺎن دێﺖ ،ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ﺋﺎﺳﺘﯽ زاﻧﺎﯾــﯽ و ﺑﻠﯿﻤەﺗﯽ و ﺳــﻮوﻓﯿﯿەﻛﯽ ھێﻨﺪ ﻟەﻧﺎو ﺋﯿﻤﺎﻧﯽ ﺑە ﺧﻮدا ،ﺧﯚی ﻟــێ دەﺑێﺖ ﺑە )ھەﻣﻮو زان( اﺳــﻐﻔﺮاﻟﻠە ،ﺧﯚی ﻟێ دەﺑێﺘە ﺧﯚ ﺑە ﺧﻮدا زان ﻟەﺳەر زەوی! ﻛــە ﺋەوﻛﺎﺗــەش ﻣﺎﻧــﺎی واﯾــە ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ ﮔەﯾﺸﺘﻮوەﺗە ﺧﻮدا! ﺧﻮداش ﺋەﻣەی ﭘێ ﻧﺎﺧﯚش ﻧﯿﯿە ،ﻓەرﻣﻮو ﺑڕواﻧە: ﺳﻮورەﺗﯽ )ﺗﺮازان( ﺑەﻧﺎوی ﺧﻮای دﻻﻧﭭﺎﻧﯽ دﻟﯚﭬﺎن
ﺋﺎﺳﻤﺎن ﭼﻮو ﺷەﻗﯽ ﺑﺮد ﺋﯿﻨﺠﺎ ﻣﻠﯽ ﻛەچ ﺑﯚ ﯾەزداﻧﯽ. ﺷﺎﯾﺴﺘەﯾە ﺧﯚ ھەر واش ﺑێ! زەﻣﯿﻦ ڕۆﯾﯽ ڕێﻚ ڕاﺧﺮا ﻟە ھەرﭼﯽ ھەﯾﺒﻮوی ﺧﯚ ﺑەﺗﺎڵ ﺋﯿﻨﺠﺎ ﻣﻠﻜەچ ﺑﯚ ﯾەزداﻧﯽ. ﺷﺎﯾﺴﺘەﯾە ﺧﯚ ھەر واش ﺑێ! ﺋەی ﺋﯿﻨﺴﺎن ،ﺳﺎ ﺗﯚش ڕەﻧﺠﯽ ﺧﯚت و ﺧەﺑﺎﺗﺖ ﺑﯚ ﺧﻮدای ﺧﯚت ﻛە ﺑﺮد ﺋﯿﻨﺠﺎﯾە ﺗﯚ ”ﮔەﯾﺸﺘﻮو ﺑە ﺧﻮدا“ !
ﺷــﺎخ و ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯽ ھەردووﻻ ﻟە دژاﯾەﺗﯽ ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەﻛﺮاﯾە ﺑە ﺧﺎڵﯽ ھﺎوﺑەش و ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ ،ﺋەﻣڕۆ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان دەﻧﮕێﻜﯽ ﺑەرزﺗﺮ و دﯾﺎرﺗﺮی دەﺑﻮو ،ﻧەوﺷﯿﺮواﻧﯿﺶ ﺗﻮوﺷﯽ ﺋەو ھەﻣﻮو ﺑێﻨە و ﺑەردەﯾە ﻧەدەﺑــﻮو و رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚڕان درزی ﻧەدەﺑﺮد. ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚﻧﯽ ﺑەھێﺰ ،دەﺑێﺖ ﺧﺎڵﯽ ﺑەھێﺰی ھەﺑێﺖ ﺑﯚ ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﯽ و ﻧﺎﺑێﺖ ﺳﺎزﺷــﯽ ﻟەﺳــەر ﺑﻜﺎت. ﻧەوﺷﯿﺮوان دوورﺑﯿﻦ ﻧەﺑﻮو .ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ و ﺧﺰﻣﺎﯾەﺗﯽ و ھﺎوڕێﯿەﺗﯽ ﻛﺎﺗﯽ ﺷــﯚڕش ﺑﺮدﯾﺎن ﺑە ڕێﮕەﯾەﻛﺪا ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﺑﺎوەڕی ﺑەو رێﮕەﯾە ﻧەﺑــﻮو ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو ﺧﯚی ﻟەو رێﮕەﯾەی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻻی دا و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿﺎی ﺋەو رێﮕەﯾەی ﺋەو ،ﻣﺎرﻛﺴﯿﯿەت ﺑﻮو ﻧەك ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ. ﻛﺎری ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن ﻟەﻻﯾەﻛەوە ﺋﺎﺳــﺎﻧﺘﺮە وەك ﻟە ﻛﺎری ﺣﺰﺑە ﺣﺎﻛﻤەﻛﺎن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴﯿﯚن ﭘەﻧﺠە دەﺧﺎﺗە ﺳەر ﺧﺎڵە ھەﺳــﺘﯿﺎرەﻛﺎن و ھەڵەﻛﺎن ﻛە دەﻛﺮێــﻦ .ﺑەم ﺑێ ﺑەرﻧﺎﻣە ،ﺗەﻧﯿﺎ وەك ﺑﺎﺳــﻜﺮدن دەﻣێﻨێﺘەوە .ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﻛﺎری ﺋﯚﭘﯚزﯾﺴــﯿﯚن ﺳــەﺧﺘﺘﺮە ،ﭼﻮﻧﻜە دەﺑێﺖ ﺋﺎﮔﺎداری ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧﯽ و ﭘەﯾﺎﻣەﻛەی ﺑێﺖ و ﻧەﻛەوێﺘە ھەﻣﺎن ھەڵەی ﺣﺰﺑە ﺣﺎﻛﻤەﻛﺎﻧەوە. ﺑە ﭼﻮوﻧە ﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ،ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ و ﺑﺎ ﺑڵێﻢ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛەی ،ﭼﻮوﻧە ﻧﺎو ﻛﯚﻧﺘﺮاﻛﺘﯽ
ھﺎوژﯾﻨﯿﯿەﻛﯽ ﻧﻮێﯽ ﻧﺎﺑەدڵــەوە ،ﺑێ ﺋەوەی ﯾەﻛەم ھﺎوژﯾﻨﯿــﺎن ﺗەق داﺑێــﺖ و ھەﻟێﻜﯽ زێڕﯾﻨﯿﺎن ﻟە دەﺳﺖ ﺧﯚﯾﺎن و ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧﯿﺎن دا .ﺋەﻣە ﭘﺸﺘﯽ ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺷــﻜﺎﻧﺪ و ﻛﺎك ﻧەوﺷﯿﺮواﻧﯽ ﺧﺴــﺘە ﻧﺎو ﯾﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛێﺘﯽ و ﺑﺎڵە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ. ﺋەم ﯾﺎرﯾﯿە ﻛە ھﯿﺞ ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛــﯽ ﻧەﺑﻮو ﻟە دژاﯾەﺗﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ ،ﺟەﻣﺎوەری ﺳــەر ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﺎرد ﻛﺮدەوە ﺑەراﻣﺒەر ﺑــەو ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾەی ﻛە ﺧﯚی ﺑــە ﻓﺮﯾﺎدرەس ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪﺑﻮو ،ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﺗﯿﭭﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ دا ﻛە وەزﯾﺮەﻛﺎن و ﺋەﻧﺪام ﭘەرﻟەﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﮔﯚڕان ھەﻣﺎن ﺷێﻮازی ﻣﺎڵە ﭘﺎﺷﺎﯾەﺗﯿﯿﺎن ﺑﺮد ﺑەڕێﮕەوە ،وەك ﭘﺎرﺗﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛە ﺋەﻣە ﺑــە زﻣﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ،رێﮕەی ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﺋەوان ﻧەﺑﻮو. ﺗەﻧﯿﺎ رێﮕەﯾەك ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان دوای ﻛﯚﭼﯽ رێﻜﺨەرەﻛەﯾــﺎن ﺑﯿﮕﺮﻧە ﺑەر ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻟەﻻﯾەن ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ﻧەﻛﺮێﻦ ﺑە ﺧﯚراك و ﺑەﻛﺎر ﻧەھێﻨﺮێﻦ ﺑﯚ ژﯾﺎﻧەوەی ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﺑﺎڵە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﮔﯚڕان ﻧەﺑﻨە زﻣﺎﻧڕاﺳــﺘﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛە ،ﺗەﻗە ﻟە ھەردوو ﺋەم ھﺎوژﯾﻨە ﺑێ ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾە. ﻣﺎڵﯽ ﺑێ ﺑﺎوك و داﯾﻚ ﺋﺎﺳﺎن ﻧﯿﯿە دروﺳﺖ ﺑﻜﺮێﺘەوە و ﺑﺎوەژن و ﺑﺎوەﭘﯿﺎرە ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻣﺎڵ دروﺳــﺖ ﺑﻜەن ﺑﯚ ﻛﯚرﭘە ھەﺗﯿﻮەﻛﺎن.
ﻛﻮرد و ﺳﯚﺷﯿﺎل ﻣﯿﺪﯾﺎ، ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەوە ﺑﯚ دژاﯾەﺗﯽ
ﻛﺎری ﺳەرەﻛﯿﯿﺎن داڕﺷﺘﻨەوەی ھەواڵە و ھەﻣﯿﺸە ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺟﯿﺎوازی ﻟە زﻣﺎن و داڕﺷﺘﻨەوەی ﮔێڕاﻧەوەی ﭼﯿڕۆﻛﯽ ھەواڵەﻛﺎن ،ﭘﺎﺳــﺎوی ﻛﺮێﺘﯽ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن دەدەﻧەوە. واﺗە ﺳﯚﺷﯿﺎل ﻣﯿﺪﯾﺎ ﻟەم ڕۆژﮔﺎرەدا ﻟە ﺗەك ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻧێﻮان ﻣﺮۆﭬــەﻛﺎن ،ڕەواﺟﭙێﺪاﻧﯽ ﺑﺎزاڕی ﻛﺎ ،ﺑﺮەوﭘێﺪاﻧﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ،ﺳەﻛﯚی ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﺑﯿﺮوڕا ﻟەﺳەر ﭘﺮس و ﺑﺎﺑەﺗە ھەﻣەڕەﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎن .ھﺎوﻛﺎت ﺋەﮔەرﭼﯽ ڕﻛﺎﺑــەری دەزﮔە ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻧﯿﯿە، ﺑەم ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەﻛﯽ زۆری ﻟە ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ زاﻧﯿﺎری و ھەواڵ ﻟەﻣەڕ رووداوەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﻛﻮﻟﺘﻮورﯾﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەدا ھەﯾە. ﺑەھەرﺣﺎڵ ،ﻗﺴەی ﺋێﻤە ﻟێﺮەدا ﻟەﺳەر ﺋەو ڕۆڵە ﮔﺮﻧﮕﺎﻧە ﻧﯿﯿە ﻛە ﺗﯚڕەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ڕۆژاﻧەﻣﺎﻧﺪا دەﯾﮕێــڕن ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟەﺳــەر ﺷــێﻮازی ﺑەﻛﺎرﺑﺮدﻧﯿﺎﻧە ﻟەﻻﯾەن ﺑەﻛﺎرﺑەر و ھﺎوﺑەﺷــەﻛﺎن ﻟەﻧــﺎو ﻛﻮردا )ﻟە ﻧﺎوەوە و دەرەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن( .ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﺋەوەﻧﺪەی ﺑﻮوەﺗە ،ﯾﺎن ﻛﺮاوەﺗە ﺳەﻛﯚی ﯾەﻛﺘﺮی ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨﻜﺮدن، ﺑڵﻨﺪﮔﯚی ﺳﻮوﻛﺎﯾەﺗﯿﻜﺮدن ﺑە ﯾەﻛﺘﺮ ،ﭼەﻛﯽ ﻛﻮﺷﺘﻨﯽ ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﺎن و ﺋﺎﻣﺮازی ﯾەﻛﺘﺮی ﺳڕﯾﻨەوە .ﭼﺎرەﮔﯽ ﺋەوە ڕۆڵﯽ ڕاﯾــەڵ و ﭘﺮدی ﭘﺘەوﻛﺮدﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ دۆﺳﺘﺎﻧە و ﻣﺮۆﯾﯿﯿﺎﻧەی ﻧێﻮان ھﺎوﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎﺑﯿﻨﻦ. ﺋەﮔەر ﺑە وردی ﺳــەرﻧﺞ ﻟــە ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺑﺪەﯾﻦ )ﺑەواﻧەﯾــﺶ ﻛە ﻟەﻻﯾەن دەزﮔە و داﻣەزراوەی ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮا و ﺳــێﺒەر ﺑەڕێﻮە دەﺑﺮێﻦ( ،ﺋەوﻛﺎت ﺑﺎﺷﺘﺮ ﭘەی ﺑەو ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿە دەﺑەﯾﻦ ﻛە ﺋەو ﺗﯚڕاﻧە ﺑﯚ ﺳەر ﺋﺎﺷــﺘﯿﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ دروﺳﺘﯿﺎن ﻛﺮدووە. ﺋەوەی ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛەﯾﻦ ﻟە ﺣﺎڵەت دەرﭼﻮوە و ﺑﻮوەﺗە دﯾﺎردەﯾەﻛﯽ )ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ(ی ﻛﻮﺷــﻨﺪە. ﻟەوەش ﺗﺮﺳﻨﺎﻛﺘﺮ ،ﺋەو ﺑەﻛﺎرﺑەراﻧەن ﭘﯚﺳﺘﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ
)ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﺣﻜﻮوﻣﯽ(ﯾﺎن ھەﯾە .ﺋەواﻧەی ﺑەﺑێ ﮔﻮێﺪاﻧە ھﯿﭻ ﺑەھﺎ و ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙێﻜﯽ ﻣﯚڕاڵﯽ ،ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺗەﺳﻔﯿەی ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی ،ﺑەﺑێ ﻟەﺑەرﭼﺎوﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑﺎﯾەﺧﯽ ﺷــﯿﺮازەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن و ﺑﺎری دەرووﻧﯿﯽ ھﺎووﺗﯿﯽ ﺳــﺎدە ،ڕاﺳﺖ و ﭼەپ و ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﻻﯾﻚ و دەﺳﺘﺨﯚﺷــﯽ ،دەﺳﺘﯿﺎن ﻟە ﺑﻮﺧﺘﺎﻧﯽ ﺑێ ﺑەڵﮕە ،ﻟە ﺗﯚﻣەﺗﯽ ﺑێ ﺋەرﮔﯚﻣێﻨﺖ ،ﻟە ﻧﺎوزڕاﻧﺪﻧﯽ ﺑەراﻣﺒەرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﺎﭘﺎرێﺰن .ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺋەواﻧەی دڵﯿﺎن ﺑە ﺋــﺎوی ﻻﭘــەڕەی ڕۆژﻧﺎﻣە و ﮔﯚﭬــﺎرەﻛﺎن ،ﻣﺎﯾﻜﯽ ڕادﯾﯚ و ﺷﺎﺷــەی ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧەﻛﺎن ﻟە ﭘەﻻﻣﺎردان ،ﺗێﺮ ﻧﺎﺧﻮاﺗەوە و ﻻﭘەڕە و دﯾﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ،ﻛﺮدووەﺗە ﺳەﻛﯚ و ﺳەﻧﮕەرێﻜﯽ ﺗﺮی ﺧﯚ ﺑەﺗﺎڵﻜﺮدﻧەوە! ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳەرەﻛﯿﯽ داﻣەزرێﻨەراﻧﯽ ﺋەو ﺗﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿە ﮔﺮﻧﮕﺎﻧەی ﺋێﻨﺘەرﻧێــﺖ ،ﻓﺮاواﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﺋﺎﺷﻨﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻧێﻮان ﻣﺮۆڤ ،ﭘﺘەوﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺮدی ﭘێﻮەﻧــﺪی و ﻟەﯾەﻛﺘﺮ ﻧﺰﯾﻜﻜﺮدﻧــەوەی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ، ﻛﺎڵﻜﺮدﻧەوەی ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﻧێــﻮان ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛﺎن، ﺑەھێﺰﻛﺮدﻧﯽ ﮔﯿﺎﻧﯽ ھﺎوﻛﺎرﯾﯽ و ﺳــﻮود ﺑەﯾەﻛﺘﺮی ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻧێﻮان ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن ﺑﻮوە ،ﺧەرﯾﻜە ﻻی ﺋێﻤەی ﻛﻮرد ﺑە ﭘێﭽەواﻧە دەﻛەوێﺘەوە. ﺑەداﺧەوە ،ﻛﻮرد )ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺶ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ دەﺳﺘەﺑﮋێﺮە ﺳﯿﺎﺳﯽ و ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿەﻛەی( ،وەك ﺋەوەی ﻟە ﻣﺎﻣەڵەی ڕۆژاﻧە و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑەﯾەﻛەوە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﭘێﻮەﺳﺖ ﺑە ﺟﯿﺎوازی و ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ و ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎﻧﯿﺎن ﻛەﻣﺘﺮ ﭘەﻧﺎ ﺑﯚ ﺷێﻮازی ﻧەرم و ھێﻮر دەﺑەن و ھەﻣﯿﺸە ﺟﯚرێﻚ ﻟە ﺗﯚﻧﯽ زﺑﺮ و ﺗﻮﻧﺪ ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﻗﺴەﻛﺮدن و ﯾەﻛﺘﺮ دواﻧﺪﻧﯿﺎﻧەوە دەﺑﯿﻨﺮێ ،ھﺎوﻛﺎت ڕاﺳﺘەوﺧﯚ و ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚﯾﺶ ﻟەو ﺗﯚڕە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەدا ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە وێﺒﺴﺎﯾﺖ و ﭘەﯾﺠە ﻓەرﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن ﺑەھەﻣﺎن ﺋەم ھەﻧﺎﺳەﯾە ﻟە ﺗەك ﯾەﻛﺘﺮی دەدوێﻦ.
ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ زۆرﺟﺎر دەﯾﮕەﯾەﻧﻨە )ﻣﺮﯾﺸﻜە ڕەﺷە( ﻟە ﯾەﻛﺘﺮی ﺷــﻜﺎﻧﺪن و ﺑﻮاری ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯽ و ﻟﯚژﯾﻜﯽ ﺗەﺳــﻚ دەﻛەﻧەوە و ﺑﯚﺷــﺎﯾﯽ و ﻣەودای ﺑەدﺣﺎڵﯿﺒﻮوﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻧێﻮان ﺧﯚﯾﺎن ﻗــﻮوڵ و ﻓﺮاواﻧﺘﺮ دەﻛەﻧەوە .ﺋەﻣە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﺋەﮔەر ﺋەم ﺣﺎڵەﺗە ﺑﯚ ﻛەﺳێﻜﯽ ﺳﺎدە و ﺑەﻛﺎرھێﻨەرێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺑێﺖ ،ﺑەم ﺑﯚ ﻛﺎﯾەی ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮی و ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﻧەك ھەر ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺷﻮورەﯾﯿەﻛە ﻟەوﭘەڕﯾﺪا .ﻟەم دﻧﯿﺎ ﺟەﻧﺠﺎڵ و ﭘڕ ﻛێﺸە و ﺳەرﺋێﺸە و ﻣﻠﻤﻼﻧێ و ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەدا ﻛە ﻣﺮۆڤ ﭘﯿﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑەوەﯾە ﺳﻮود ﻟە ﺑﭽﻮوﻛﺘﺮﯾﻦ دەرﻓەت و ﺑﻮار و ﻛەﻧﺎڵ وەرﺑﮕﺮێ ﺑﯚ ﺗەﺑﺎﯾﯽ و ﺋﺎﺷــﺘەواﯾﯽ ،ﻛەﭼﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردی ھەﻧﻮوﻛە ﻟە دۆﺧێﻜﺪاﯾە ،ﺳــەرەڕای ﺑەرﯾەﻛﻜەوﺗﻨﯽ ڕۆژاﻧــە و ﺋەم ھەﻣــﻮو ﻛەﻧﺎڵﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــە ،ﻟە ﺑﺮی ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟەﺳەر ﺧﺎڵە ھﺎوﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻜەوە ھەڵﻜﺮدن و ﺳــﻮودوەرﮔﺮﺗﻦ ﻟەم ھەﻣﻮو ﻛەﻧــﺎڵ و ﭘﺮد و ڕاﯾەڵە ﺑﯚ داڕﺷﺘﻨەوەی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ژﯾــﺎن و ﻣﺮۆﭬﺪۆﺳــﺘﯽ ،ﻛەﭼﯽ ڕێﻚ ﭘێﭽەواﻧەی ﺋەﻣــە دەﺑﯿﻨﯿﻦ .ﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﺋەوەی ﺑﯚﻧەﯾەﻛﯽ ﺧﯚش و ﻧﺎﺧﯚﺷــﯿﺶ ﺑﻜﺮێﺘە دەرﻓەﺗێﻜﯽ ﺗﺮی ﭘەﻻﻣﺎرداﻧﯽ ﯾەﻛﺘﺮ .ﺋەم ﺑﺎرە دەرووﻧﯿﯿە ﭘەﺷێﻮ و ﺋەو دۆﺧە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿە ﺷێﻮاوەی ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺋێﻤە ﻟە ﺋﺎﺳﺘە ﺳﯿﺎﺳﯽ و ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿەﻛەی ﺗێﯽ ﻛەوﺗﻮوە ﻛە ﺑە ڕۆڵﯽ ﺧﯚﯾﺸﯽ ڕەﻧﮕﺪاﻧەوەی ﻧەرێﻨﯽ ﺑەﺳەر ﻛﺎرداﻧەوە و ھەڵﭽﻮوﻧﯽ ﻓەزای ﮔﺸﺘﯿﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﺶ ھەﺑﻮوە و ھەﯾە ،ڕۆژ ﺑﯚ ڕۆژ ﻣﺮۆڤ ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪ و ھﯿﻮاﺑڕاوﺗﺮ دەﻛﺎت. ﺗﺎ ﺋەو ﺋﺎﺳــﺘەی دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺋەو ﻣﺎﻓە ﺑە ﺧﯚﻣﺎن ﺑﺪەﯾﻦ، ﺑﻮێﺮﯾﻦ و ﺑڵێﯿﻦ ﺳﯚﺷﯿﺎل ﻣﯿﺪﯾﺎ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺑﺮی ﭘﺮدی ﺗەﺑﺎﯾﯽ و ﻟێﺒﻮردەﯾﯽ و ﭘێﻜەوەژﯾﺎن ،ﺑەداﺧەوە ﺧەرﯾﻜە دەﺑێﺘە )ﺗﯚڕی دژە ﺋﺎﺷﺘﯿﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و دژە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﻣﺮۆﯾﯽ(.
ﺳەﻻم ﻧﺎوﺧﯚش
ﺷﺮۆﭬەﯾەﻛە ﻟەﺳەر ﺷﻮوﻧﺎﺳﯽ )ﻧﺎﻟﯽ( دەﻛﯚڵێﺘەوە
ﺑەﺷﯽ ﯾەﻛەم ،ﻧﺎﻟﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧﺎﻟــﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەوە ﻧﺎﺳــﺮاوە ﻛە ﺷــﺎﻋﯿﺮێﻚ ﺑﻮوە )ﺳــەﻟﻤﺎ(ﯾەﻛﯽ ﺑە ﻧــﺎوی )ﺣەﺑﯿﺒە( وەك ﺟﺰﯾﺮی ﺑﯚ ﺧــﯚی دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە و ﺧﯚﺷﻮﯾﺴــﺘﻮوە ،ﺟــﺎ ﺋــەو ﻣەﺣﺒﻮوﺑەﯾە ﻣەﺟﺎزی-ﺳــﯚﻓﯽ، ﯾﺎن ﺣەﻗﯿﻘﯽ ﺑێــﺖ ،ﻛﺎری ﺋەم ﻧﻮوﺳــﯿﻨە ﻧﯿﯿە ،ﺋەوەﺗە ﻟەﺑﺎرەی ﻣەﺣﺒﻮوﺑە -ﺣەﺑﯿﺒە دەڵێﺖ: ﭘێﻢ دەڵێــﻦ ﻣەﺣﺒﻮوﺑە ﺧێﻞ و ﻗﯿﭽە ﻣەﯾﻠﯽ ﺷەڕ دەﻛﺎ ﺧێﻞ و ﻗﯿﭽە؟ ﯾﺎ ﺗەرازووی ﻧﺎزی ﻧەﺧﺘێ ﺳەر دەﻛﺎ ھەروەھﺎ دەڵێﺖ: دەﺳــﺘﻢ ﻟــە ﮔەردﻧــﯽ ﺧﯚت ھەڵﻤەﮔﺮە ﺋەی ﺣەﺑﯿﺒە وە ﺑﺰاﻧە ﺧﻮێﻨﯽ ﺧﯚﻣە ﯾﺎ ﻣﻨﻨەﺗﯽ ڕەﻗﯿﺒە ﺳــەﺟﺎدی ،1971ﻟــە ل250 دەڵێﺖ” :ﻧﺎﻟﯽ ﻟە ﺑﺎﺳــﯽ دڵﺒەرﯾﺎ ﺳەرﺋەﻛەوێ ،ﺋﺎوازی وردەﻛﺎری و ﺑەﻻﻏەﺗﯽ دەﻧــﮓ ﺋەداﺗەوە و ﺋەڵێ: ﻟە دوﮔﻤەی ﺳﯿﻨە دوێﻨێ ﻧﻮێﮋی ﺷێﻮان ﺑەﯾﺎﻧﯽ دا ﺳﭙێﺪەی ﺑﺎﻏﯽ ﺳێﻮان ﻟە ﺗﺮﺳﯽ ﺗەڵﻌەﺗﺖ رۆژ ھەروەﻛﻮ ﺷــێﺖ ﺑە ڕوو زەردی ھەت و ﻛەوﺗە ﻛێﻮان ﻧﺎﻟﯽ-ﯾەﻛــەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ھەم ﻏەزەﻟﻨﻮوس و ﺋﺎﺷﻖ و ﺧەوﺑﯿﻦ ﺑە ﺟەﺳــﺘەی ﻣەﺳــﺘﻮورە )ﻛە
ﻧﺎﻟﯽ-ﯾەﻛەی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘﺮﺳﯽ ﻏەزەﻟﻨﻮوﺳﯽ و ﺋﺎﺷﻘﺒﻮوی ﺑە ﺣەﺑﯿﺒە و ﺟەﺳﺘەی ﻣەﺳــﺘﻮورە زۆری ﻗﺴە ﻟەﺳەر ﻛﺮاوە ،ﺑﯚﯾە ﻟەﺑﺎرەی ﻧﺎﻟﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە دەوری دﯾﻨﺪاری وی دەﻛەﯾﻦ ﺋﯿﺮۆﺗﯿﻜــﯽ ﻟــێ دەرژێــﺖ( و دﯾﻨﺪاری ﻛەﺳﯽ ﺗﺮ ﻧەﺑﻮوە .ﭘﺮﺳﯽ ﻏەزەﻟﻨﻮوﺳﯽ و ﺋﺎﺷــﻘﺒﻮوی ﺑە ﺣەﺑﯿﺒە و ﺟەﺳﺘەی ﻣەﺳﺘﻮورە زۆری ﻗﺴە ﻟەﺳــەر ﻛﺮاوە ،ﺑﯚﯾە ﻟەﺑــﺎرەی ﻧﺎﻟﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــە دەوری دﯾﻨﺪاری وی دەﻛەﯾﻦ. دﻛﺘــﯚر ڕەﺋــﻮوف ﻋﻮﺳــﻤﺎن ،2010ﻟە ﻛﯚﻧﻔﺮاﻧﺴــﯽ ﺳــﻨە و ﮔﯚﭬﺎرەﻛەﯾﺎﻧــﺪا دەڵێﺖ” :ﻧﺎﻟﯽ ﺑە ﭼەﻧﺪان وێﻨە ﺋﺎﯾەﺗــﯽ ﻗﻮرﺋﺎﻧﯽ ﻟــە ﺷــﯿﻌﺮی ﺧﯚﯾــﺪا ﺗەوزﯾﻒ ﻛــﺮدووە“ .ﻟە ھــەردوو ﻛﺘێﺒﯽ ﺑەﻧــﺪە )ﺷــﯿﻌﺮی ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی ﻛﻮردی( و )ﺷﯿﻌﺮی ھﺎوﭼەرﺧﯽ ﻛﻮردی( ﺑە درێــﮋی ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە ﻛﺮاوە ﻛە ﻧﺎﻟﯽ ﭼﯚن وەﺳﺘﺎﯾەﻛﯽ ھﻮﻧەری ﺑﻮوە ﻟــە ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾەﺗﯽ ﻗﻮرﺋــﺎن و ﻓەرﻣﻮودە ﻟە دەﻗﯽ ﺷﯿﻌﺮﯾﺪا. ﻧﺎﻟﯽ ﺷــﺎرەزا و ﺑە ﺋــﺎﮔﺎ ﺑﻮوە ﻟە )ﺗەرﯾﻘەﺗــﯽ ﻧەﻗﺸــەﺑەﻧﺪی( و )ﻗــﺎدری( ،ﺑﯚﯾە ﻣێﺸــﻜﯽ ﺧﯚی ﺑەراورد دەﻛﺎ ﺑە ﮔﻮﻣﺒەﺗﯽ ﺧﺎﻧەﻗﺎ ﻛە ﻻﯾەﻛﯽ ﭘڕ ﻟە ﭼﺮاﯾە ،ﻻﯾەﻛەی ﺗﺮی ﭘڕە ﻟە ﻣﮋۆڵﯽ دﻧﯿﺎﯾﯽ: ﻧﺎﻟﯽ ﺳــەرت ﻟــە ﮔﻮﻧﺒەدەﻛەی ﺧﺎﻧەﻗﺎ ﺋەﻛﺎ ﻻﯾێ ﭘڕە ﻟە ﻣەﺷﻌەﻟە ،ﻻﯾێ ﭘڕە ﻟە ﻣەﺷﻐەﻟە ﻛەواﺗە ﻧﺎﻟﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺷﺎﻋﯿﺮێﻜﯽ ﻏەزەﻟﻨﻮوس و وەﺳﻔﻜﺎر و دﯾﻨﺪار و ﭼﺎﻻﻛێﻜﯽ دﯾﻨﯽ ﺷــﺎرەزا ﺑﻮوە ﻟە ﺗەرﯾﻘەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ. دووەم ،ﻧﺎﻟﯽ-ﺷﺎم دوای ﺋــەوەی ﻧﺎﻟﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑڕﯾــﺎری ﭼﻮوﻧە )ﺣــەج( دەدا، ﻟە ﻏﯿﺎﺑــﯽ )ﺋــەو( ﻛﻮدەﺗﺎﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ڕوو دەدات. دوای ﮔەڕاﻧەوەی ﻧﺎﻟﯽ ﻟە ﺷﺎم ﻻ دەدات ،ﻟەوێ ﺳﺎﻟﻢ ﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺑﯚ دەﻧێﺮێﺖ ﺑﺎﺳﯽ رەوﺷﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ دەﻛﺎت .ﻧﺎﻟﯽ ﭼﺎﻣە ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮕەﻛــﯽ ﺑــﯚ دەﻧێﺮێــﺖ، ﭼﺎﻣەﻛــەی ﻧﺎﻟــﯽ 42دێڕ ﺑﻮوە، ﭼﺎﻣەﻛــە ﺑە ﻧﯚﺳــﺘﺎﻟﯚژﯾﯿەك ﺑﯚ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن ،ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت: ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺗﯚزی ڕێﮕەﺗﻢ ﺋەی ﺑﺎدی ﺧﯚش ﻣﺮوور ﺋەی ﭘەﯾﻜﯽ ﺷــﺎرەزا ﺑە ھەﻣﻮو ﺷﺎری ﺷﺎرەزوور دﻛﺘﯚر ﺧەزﻧەدار 2003ﻟە ل45- 46ی ﺑەرﮔﯽ ﺳــێﯿەﻣﯽ ﻛﺘێﺒﯽ )ﻣێــﮋووی ﺋەدەﺑﯽ ﻛــﻮردی(دا، ﺑﺎس ﻟە ھــﯚی ﻣﺎﻧــەوەی ﻧﺎﻟﯽ ﻟە ﺷــﺎم دەﻛﺎت .ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﻣﯿﺮﻧﺸــﯿﻨﯽ ﺑﺎﺑﺎﻧﺪا ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﻛﻮدەﺗــﺎی ﻣﯿــﺮ و
ﺑەﭘێﯽ ﺋەم ﺷــﯿﻜﺎرﯾﯿە )ﻧﺎﻟﯽ( ﺑە ﻻی ﻛەﻣەوە دوو )ﺣەج(ی ﻛﺮدووە، ھەروەھﺎ ﻧﺎﻟﯽ ﻟە ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ ﻟە ﻛﺎری ﻣﯿﺮی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەر ﺑﻮوە ،ﻟەواﻧەﯾە ﺋەو ﻛﺎرەش ﻛﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺑێ.
ﻣﯿﺮﮔﯚڕﯾــﯽ ﺑﻮوە :ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1844دا ﺋەﺣﻤەد ﭘﺎﺷﺎی ﺑﺎﺑــﺎن ﻟە ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﻣﯿﺮاﯾەﺗﯽ ﻻ دراوە و ﻋەﺑﺪو ﭘﺎﺷــﺎ ﺑە ھێﺰی ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﯽ ﻟــە ﺟێﯽ داﻧــﺮاو و ﺋەﺣﻤەد ﭘﺎﺷﺎ ﺋﺎوارە و دەرﺑەدەر ﺑــﻮو ،ﻧﺎﻟــﯽ ﻟــەو ﻛﻮدەﺗﺎﯾــەدا ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭼﯚڵ ﻧەﻛﺮدووە ،ﺑەم ﻟە ﻧەﮔﺒەﺗــﯽ ﺳــﺎڵﯽ 1851دا، ﻧەﮔﺒەﺗﯿﯿەﻛە ﻟەوەداﺑﻮو ڕووﺧﺎﻧﯽ ﻣﯿﺮﻧﺸــﯿﻨﯽ ﻟــێ ﻛەوﺗــەوە و ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛﺮاﯾە ﺷﺎرۆﻛەﯾەك ﻟە وﯾﻼﯾەﺗﯽ ﺷــﺎرەزوور .دەوڵەﺗﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﻋەﺑﺪو ﭘﺎﺷﺎﯾﺸﯽ ﻻدا و ﭘﯿﺎوی ﺧﯚی ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ داﻧﺎ .ﻟەو ﻣﺎوەﯾەدا ﻧﺎﻟﯽ ﻟە ﺣەج ﺑﻮو ﻛە ﺋەو ڕووداوەی دواﯾﯽ ڕووی دا ،ﻧﺎﻟﯽ ﻧەھﺎﺗەوە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ﺷﺎم ﮔﯿﺮﺳﺎﯾەوە . ﺋــەو ﮔﯚڕﯾﻨــەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ﺷﺎرۆﻛە )ﻗەزا( و ھەڵﻮەﺷﺎﻧەوەی ﻣﯿﺮﻧﺸﯿﻨەﻛە ،ﺳــﺎﻟﻤﯽ ھﺎوڕێﯽ ﻧﺎﻟﯽ ھــﺎن داوە ﺑــە ﻧﺎﻣەﯾەك و ﭼﺎﻣەﯾەك ﻛە ﺑــە )ﺟﺎﻧﻢ ﻓﯿﺪای ﺳﺮوەﻛەت (..دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت ﻧﺎﻟﯽ ﺋﺎﮔﺎدار ﺑﻜﺎﺗەوە. ﻧﺎﻟﯽ-ﺷــﺎم دەﺑێﺘــە ﺋــەو ﻣەﻻ ﻛــﻮردەی ڕەﺗــﯽ ﺋەو ﺳــﺘەﻣە ﻧەﺗەوەﯾﯿﯿــە دەﻛﺎت ،ﺷــﺎﻧﺎزی ﺑەوە دەﻛﺎت ﻛﻮردە و ﺑە ﻛﻮردی ﺷﯿﻌﺮی ﮔﻮﺗﻮوە: ﺗەﺑﻌﯽ ﺷەﻛﻜەرﺑﺎری ﻣﻦ ﻛﻮردی ﺋەﮔەر ﺋﯿﻨﺸﺎ ﺋەﻛﺎ ﺋﯿﻤﺘﯿﺤﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾە ﻣەﻗﺴﻮودی ﻟە ﻋەﻣﺪەن وا ﺋەﻛﺎ ﺑﺎ ﻟــە ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ﻓەﺳــﺎﺣەﺗﺪا ﺑە ﻣﯿﺴﻠﯽ ﺷەھﺴﻮار ﺑێ ﺗەﺋەﻣﻤﻮل ﺑەم ھەﻣﻮو ﻧەوﻋە زﺑﺎﻧﯽ وا ﺋەﻛﺎ ﺑﯚرەﻛەﯾــﯽ ،2008ل،580 ﺑﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت ﻛە ﺋەﺣﻤەد ﭘﺎﺷــﺎی ﺑﺎﺑﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺧﯚی ﺑﯚ ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵﯽ ﺑﺮدووە ،ھەروەھﺎ )ﻛﺎرێﻜﯽ ﻣﯿﺮﯾﯽ( ﺑﯚ دۆزﯾﻮەﺗەوە. ﻛەواﺗــە ﻧﺎﻟــﯽ ﺷــﺎم ھەڵﮕﺮی ﺗــەواو ﻧﺎﻟﯿﯿەﻛﯽ ﺷﯚڕﺷــﮕێڕی ﻛەﻻﻣﯿﯿە ﻛە ﺑە دەﺳــﺘﭙێﻜەری ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﻟﯿﺴﺘﯽ دەرەﻛﯽ ﻛﻮردی ﺋەژﻣﺎر دەﻛﺮێﺖ :ﻛﻮرد ﺑەراﻣﺒەر ﺗﻮرك! ﺑە ﺟﯚرێﻚ دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑێﮋﯾﻦ ﻟە ﺷــﺎﻣەوە دەﻗﯽ ﻧﺎﺳــﯿﯚﻧﺎﻟﯽ ﻛﻮردی ھﺎﺗە ﻧﺎو دەﻗﯽ ﺷــﯿﻌﺮی ﻛﻮردی. ﺧەزﻧــەدار ،2003ل 46دەڵێﺖ: )ﺧﯚدزﻛﯚ(ی زﻣﺎﻧەوان زاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ زاﻧﺎﯾەﻛــﯽ ﮔــەورەی ﻛﺮﻣﺎﻧﺠﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪ )ﻣەﺑەﺳــﺖ ﻧﺎﻟﯿﯿــە( ﻟــە ﺷــﺎم دەژی ،ﺑــەم دوای ﮔەڕاﻧەوەی ﻧﺎﻟﯽ ﻟە ﺣەج ﭼﻮوەﺗە ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ ،ﺑﯚﯾە ﺋەﺣﻤەد ﭘﺎﺷﺎ ﯾﺎرﻣەﺗﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ و زﻣﺎﻧەواﻧﯽ )ﺧﯚدزﻛﯚ(ی داوە. ﺳێﯿەم ،ﻧﺎﻟﯽ-ﺋﯿﺴﺘەﻣﺒﯚڵ ﺳــەﺟﺎدی ﻟــە ﻻﭘــەڕە )(336 ی ﻣێــﮋووی ﺋەدەﺑــﯽ ﻛﻮردی دەﻧﻮوﺳــێﺖ” :ﺣﺎﺟــﯽ ﻗﺎدری ﻛﯚﯾﯽ ﻟەﮔەڵ ﻛەﯾﻔﯽ ﺷــﺎﻋﯿﺮ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1854ﺑەرەو ﺋﯿﺴﺘەﻣﺒﯚڵ دەﭼێــﺖ“ .ھەروەھــﺎ ھــەر ﺳــەﺟﺎدی ﻟە ﻻﭘــەڕە )(246ی ھەﻣﺎن ﻛﺘێﺒﺪا دەﻧﻮوﺳێﺖ” :ﻧﺎﻟﯽ
ﻟە 1830دەﭼێﺘە ﺣەج و ﭘﺎﺷﺎن دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺷﺎم و ﻟەو دەﻣەدا ﻣﯿﺮﻧﺸــﯿﻨﯽ ﺑﺎﺑــﺎن دووﭼﺎری ھەرەس دەﺑێﺖ ،ﺳﺎﻟﻤﯽ ﺷﺎﻋﯿﺮ ﻧﺎﻣە و ﭼﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺑﯚ دەﻧێﺮێﺖ و ﺗێﯿﺪا دەڵێﺖ ،ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛەڵﻜﯽ ﮔەڕاﻧەوەی ﻧەﻣﺎوە ،ﺑﯚﯾە ﻧﺎﻟﯽ ﺷﺎم ﺑەﺟێ دێڵێﺖ و ﺑەرەو ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ دەﭼێــﺖ ،ﻛەﭼــﯽ ﺧەزﻧــەدار ،2003ل 47ﺋــەو ﭼﻮوﻧەی ﻧﺎﻟﯽ ﺑﯚ ﺣەج دەﮔەڕێﻨێﺘەوە ﺑﯚ ﺳﺎڵﯽ 1851و ھەروەھــﺎ ﺳــەﺟﺎدی ﺑﺎوەڕی واﯾە ﻧﺎﻟﯽ ﺳــﺎڵﯽ 1855 ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﻛــﺮدووە .ﻛەﭼﯽ ﺧەزﻧەدار دەﻧﻮوﺳــێﺖ ﻟە 1856 ﻣــﺮدووە .ﺑﯚرەﻛەﯾــﯽ 2008 ﺑﺎوەڕی واﯾە ﻧﺎﻟﯽ ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ 83 ﺳــﺎڵﯽ ﻛﯚﭼﯽ دواﯾــﯽ ﻛﺮدووە، )ﺑﯚرەﻛەﯾــﯽ ،ل ،(575ﺣﺎﺟــﯽ ﻗﺎدرﯾﺶ ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ 77ﺳــﺎڵﯽ ﻟە ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ ﻛﯚﭼــﯽ دواﯾﯽ ﻛﺮدووە) ،ﺳەﺟﺎدی ،ل .(336 ﻛەواﺗە ﻟە ﻧێﻮان ﺳــﺎﻧﯽ 1854 و 1855ﻛــە ﺣﺎﺟــﯽ ﻗــﺎدر و ﻧﺎﻟــﯽ ﺋــﺎوارە ﺑﻮوﻧە ﻟــە ﺑﺎﻛﻮر، ﺑﯚﯾــە دەﭘﺮﺳــﯿﻦ :دەﺑــێ ﺋەو زاﺗﺎﻧە ﯾەﻛﺘﺮﯾــﺎن ﺑﯿﻨﯿﺒێﺖ؟ ﺋەو ﯾەﻛﺘﺮﺑﯿﻨﯿﻨە زۆر ﮔﺮﯾﻨﮕە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻻﯾەﻛﯽ ﺷێﻮە ﺷــﯿﻌﺮی ﻧﺎﻟﯽ ﻟە ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ ﭘﯿﺸﺎن دەدات! ﻣﺎرف ﺧەزﻧەدار ،2003ل 47ﻟە وەراﻣﯽ ﺋــەو ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿە دەڵێﺖ” :ﺣﺎﺟﯽ ﻗﺎدر ﻟە دە ﺟێﮕە ﻟە ﺷــﯿﻌﺮی ﻧﺎو دﯾﻮاﻧﯿﺪا ﯾﺎدی ﻧﺎﻟﯽ ﻛﺮدووەﺗەوە و ﺑــە ﭼﺎوێﻜﯽ ﺑەرز ﺗەﻣﺎﺷــﺎی ﻛﺮدووە و ﺑە ﮔەورەی ﺷــﺎﻋﯿﺮان ﻧﺎوی ﺑﺮدووە“. ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﻟە داﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﻧﺎﻟﯿﺪا، زۆرﺑەی ﺗﻮێﮋەراﻧﯽ وەك ﺳەﺟﺎدی و ﺧەزﻧەدار و ﻣەﺳﻌﻮود ﻣﻮﺣەﻣەد و ﻣﻮدەرﯾﺲ زۆر ﻟە ﯾەك ﻧﺰﯾﻜﻦ، ﺑەم ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﻣﺮدﻧــﯽ زۆر ﻟە راﺳــﺘﯽ دوورن ،ﭼﻮﻧﻜە ﻧﺎﻟﯽ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ-دوور ﻟــە ﭼﺎوی ﺧەڵﻜﯽ ﺑﺎﺷﻮور ﻣﺮدووە. ﻟــە ھەﻣــﻮوی ﮔﺮﻧﮕﺘــﺮ ،ﮔەر ﺳــەﺟﺠﺎدی ،ل 243واﺗەﻧــﯽ ﻧﺎﻟﯽ ﻟــە 1797ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮو ﺑێﺖ، ﺑﯚرەﻛەﯾﯿــﺶ واﺗەﻧﯽ ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ 83ﺳﺎڵﯽ واﺗە ﺳﺎڵﯽ 1880ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﻛﺮدﺑێــﺖ ،ﻛەواﺗە ھەﻣﻮو ڕاﭘەڕﯾﻨــە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ وەك ڕاﭘەرﯾﻨــﯽ ﺑەدرﺧﺎن ،ﻋﺰەدﯾﻦ ﺷێﺮ ،ﻟەواﻧەﯾە ﺷێﺦ ﻋﻮﺑێﺪەﯾﺸﯽ وەك ﺣﺎﺟﯽ ﻗــﺎدری ﻛﯚﯾــﯽ ) 1892ﻣﺮدووە( ﺑﯿﻨﯽ ﺑێــﺖ ،ﭼﯚن دەﺑــێ ﻧﺎﻟﯽ ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ وەك ﻧﺎﻟﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮوﺑێﺖ وەك ﻧﺎﻟﯽ ﺷﺎم ﻧەﺑێﺖ؟؟؟ ھەﻣــﻮو ﺋەواﻧــەی ﻣێــﮋووی ﺋەدەﺑــﯽ ﻛﻮردﯾــﺎن ﻧﻮوﺳــﯿﻮە، وەك ﻋەﻻﺋەدﯾــﻦ ﺳــەﺟﺠﺎدی ،-1952دﻛﺘــﯚر ﻣﺎرف ﺧەزﻧەدار ،2003ﺳﺪﯾﻖ ﺑﯚرەﻛەﯾﯽ )ﺳەﻓﯽ زادە( ،2008دﻛﺘــﯚر ﻋﺰەدﯾــﻦ ﻣﺴﺘەﻓﺎ رەﺳــﻮوڵ ،2012ﭼەﻧﺪ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﻛەم ﻟەﺳــەر ژﯾﺎﻧﯽ ﻧﺎﻟﯽ ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾﺎن ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ ﺗﯚﻣﺎر دەﻛەن ،وەك: .1ﺳــەﺟﺠﺎدی ﻟە ﻻﭘەڕە 257ی )ﻣێﮋووی ﺋەدەﺑﯽ ﻛﻮردی( ﺋﺎﻣﺎژە ﺑﯚ ﺋەوە دەﻛﺎت ھەر ﺳــێ ﭼﺎﭘﯽ
.3دﻛﺘﯚر ﻣﺎرف ﺧەزﻧەدار ،ﯾەﻛێ ﻟەو ﻛەﺳــﺎﻧە ﺑﻮو ﻛە ﺑە ﻧﺎﻟﯿﻨﺎس وەك ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾﻤﯽ ﻣﻮدەرﯾﺲ
ﻧﺎﻟﯽ ﻟە ﭘــﺎش ﭼﻮوﻧــﯽ ﯾەﻛەم ﺑــﯚ ﺣــەج ،ﻣﺎوەﯾەك ﻟە ﺷــﺎم ﺑﻮوە ،ﻟەوێ ﻟە ڕﻗﯽ دەﺳــەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯽ ﺑﻮوەﺗە ﻧﺎﺳﯿﯚﻟﯿﺴــﺘێﻜﯽ ﻓﯿﻮداڵــﯽ ،ﺷــەڕێﻜﯽ ﻛەﻻﻣﯽ ﻟەﮔــەڵ ھەڵﮕــﺮی ﺳــﺘەﻣﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺗﻮرﻛــﯽ ﻛﺮدووە ،ﺑەم ﺟــﯚرە دەﻗەﻛﺎﻧــﯽ ﺷــﺎم ﺑﻮوﻧە ھەڵﮕﯿﺮﺳــێﻨەری ﻧﯚﺳــﺘﺎﻟﯿﮋﯾﺎ و ﻧﺎﺳــﯿﯚﻧﺎﻟﯿﺰﻣﯽ ﻛﺎرداﻧــەوەی ﻛﻮردی. ﭼﻮوﻧــﯽ ﻧﺎﻟﯽ ﺑﯚ ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ و ﻣﺎﻧەوەی ﻟــەوێ وەك ھەوارێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟــە وت ،ﻧﺎﻟــﯽ ﻟەﺑەر ﭼەﻧﺪ ھﯚﻛﺎرێﻚ ﮔەڕاﻧﺪووەﺗەوە ﺑﯚ ﻧﺎﻟﯽ- ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دﯾﻨﺪار و ﻏەزەڵﻨﻮوس: .1ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺋەﺣﻤەد ﺧﺎﻧﯽ دﻛﺘﯚر ﻋﺰەدﯾﻦ ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ،2008 ل 112ﻛﯚﭘﻠەﺷــﯿﻌﺮێﻜﯽ ﺧﺎﻧﯽ دەﮔﻮازێﺘەوە: ڕاﺑﺖ ژ ﻣەژی ﺟﯿﮫﺎن ﭘەﻧﺎھەك ﭘەﯾﺪا ﺑﺒﯿﺘﻦ ﻣە ﭘﺎدﺷﺎھەك ﺷﯿﺮی ھﻮﻧەرا ﻣە ﺑێﺘە داﺋﻨﯿﻦ
ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﻟە داﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﻧﺎﻟﯿﺪا، زۆرﺑەی ﺗﻮێﮋەراﻧﯽ وەك ﺳەﺟﺎدی و ﺧەزﻧەدار و ﻣەﺳﻌﻮود ﻣﺤەﻣەد و ﻣﻮدەرﯾﺲ زۆر ﻟە ﯾەك ﻧﺰﯾﻜﻦ، ﺑەم ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﻣﺮدﻧﯽ زۆر ﻟە راﺳــﺘﯽ دوورن ،ﭼﻮﻧﻜە ﻧﺎﻟﯽ ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ-دوور ﻟە ﭼــﺎوی ﺧەڵﻜﯽ ﺑﺎﺷﻮور ﻣﺮدووە. و ﻣەﺳــﻌﻮود ﻣﻮﺣەﻣەد ﺣﺴێﺒﯽ ﺑﯚ دەﻛﺮا ،ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﯚﻛەرەوەی دﯾﻮاﻧەﻛەی ﻧﺎﻟﯽ. ﺑە ﻗﺴەی ﻣﺎرف ﺧەزﻧەدار ،2003 ل 46ﻧﺎﻟﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ﺳــێ ﺳﺎڵێﻚ ﻟە ﺑﺎﻛــﻮر ﯾﺎ ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ ﺑﻮوە ،ﺋەو ﺑﺎوەڕی واﯾە ﻧﺎﻟﯽ ﺗﺎ ﺳﺎڵﯽ 1853- 1854ﻟە ﺷــﺎم ﺑــﻮوە و ﻟە 1856 ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﻛﺮدووە .ھەروەھﺎ دﻛﺘﯚر ﺧەزﻧــەدار ،ل 46ﺑﺎوەڕی واﯾە ﻧﺎﻟــﯽ ﻟە ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ ﺑﺰر دەﺑێ! .4دﻛﺘــﯚر ﻋﺰەدﯾــﻦ ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ڕەﺳﻮوڵ ﻟە ﺷﺮۆﭬەی ﺋەم دەﻗەی ﻧﺎﻟﯽ-دا ﻓﺎرس و ﻛﻮرد و ﻋەرەب ھەر ﺳێﻢ ﺑە دەﻓﺘەر ﮔﺮﺗﻮوە ﻧﺎﻟﯽ ﺋەﻣڕۆ ﺣﺎﻛﻤﯽ ﺳــێ ﻣڵﻜە، دﯾﻮاﻧﯽ ھەﯾە ﺋەم ﻣەرج )زاﻧﯿﻨــﯽ زﻣﺎﻧﯽ دی( و ﭘێﻮەرە ،ﻧﺎﻟﯽ ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵﯽ وا ﻟێ ﻛﺮدووە ﭼــﻮار زﻣﺎن ﺑﺰاﻧێﺖ، ل 7-8و ﺷﯿﻌﺮەﻛە وای ﻟێ دێﺖ: ﻓﺎرس و ﻛــﻮرد و ﻋەرەب و ﺗﻮرك ھەر ﭼﻮارم ﺑە دەﻓﺘەر ﮔﺮﺗﻮوە ﻧﺎﻟﯽ ﺋەﻣــڕۆ ﺣﺎﻛﻤﯽ ﭼﻮار ﻣڵﻜە، دﯾﻮاﻧﯽ ھەﯾە. ﺧەزﻧــەدار ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛــەی ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﻻی دﻛﺘﯚر ﻋﺰەدﯾﻦ و ﺑﯚرەﻛەﯾﯽ و ﻣەﺳﻌﻮود ﻣﺤەﻣەد و ﻣەﻻی ﮔەورە ڕەت دەﻛﺮێﺘەوە، ﭼﻮﻧﻜە ﻧﺎﻟﯽ ﺑە ﺳــێ ﺳﺎڵ ﻓێﺮی ﺗﻮرﻛــﯽ ﻧﺎﺑێﺖ و ﺷــﯿﻌﺮی ﭘێ ﺑﻨﻮوﺳــێﺖ ،ﯾﺎن ﻣەﻻی ﮔەورە واﺗەﻧﯽ ﺑە 56ﺳﺎڵﯽ ﺋەوەﻧﺪە ﭘﯿﺮ ﺑێﺖ؟ ﯾﺎن ﻧﺎﻟﯽ واﺗەﻧﯽ ڕﯾﺸﺴﭙﯽ و ﭼﺎوﻛﺰ ﺑێﺖ. ﻧﺎﻟﯽ و ﻣﯿﺮاﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑﯚﭼﯽ ﻧﺎﻟﯽ-ﺋﯿﺴﺘەﻧﺒﯚڵ ﺑﻮوەوە ﺑە
ﻗەدری ﻗەﻟەﻣﺎ ﻣە ﺑێﺘﻦ زاﻧﯿﻦ ﻟــە ﻧــەزەر ﺧﺎﻧﯽ ﻣﯿــﺮی ﻛﻮرد ﻣﺸــەن ،ﺑەم ﺋەواﻧــەی داوای دەوڵەت دەﻛەن ،ﻛەﻣﻦ .ڕەﻓﯿﻖ ﺳــﺎﺑﯿﺮ ﻟە )ﺑەرەو ﻣێﮋوو( دەڵێﺖ: ”ﻣێﮋووی ﻛــﻮرد ﻧﺎوﭼەﮔەرﯾﯿە، ﻧەك ﺳەرﺗﺎﺳەری“ .ھەروەھﺎ ﺋەو ﻣﯿﺮاﻧەی ﺧﺎﻧﯿﺶ ”ﻗەدری ﺋەھﻠﯽ ﻗەڵەم ﻧﺎﮔﺮن“. .2ﻧﺎﺗەﯾﺎﯾﯽ ﻣﯿﺮاﻧﯽ ﻛﻮرد ﻣﺤەﻣــەد ﺋەﻣﯿــﻦ زەﻛﯽ 2000 ﻟــە ل 158-9دەﮔﻮازێﺘــەوە ﻛە ”ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣﻤﺎﻧــﯽ ﺑەﺑــە ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻚ ﺷــەڕی واﻟــﯽ ﺑەﻏﺪای ﻛﺮد ،ﺑەم ﺧﺎﻟﯿــﺪی ﺑﺮای ﺑﻮوە ھﯚی ﻓەﺷــەﻟەﻛەی ” .ھەروەھﺎ ﻧﻮوﺳــەر ﻟە ھەﻣــﺎن ﻛﺘێﺒﺪا ،ل 163-4ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ھەوڵﯽ )ﺋەﺣﻤەد ﭘﺎﺷــﺎی ﺑەﺑــە( دەدا ﺑــەوەی ھێﺰێﻜــﯽ ﮔــەورەی ﺑەراﻧﺒــەر ﺳﻮﭘﺎی ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮد، ﺑەم ﺑەھــﯚی ﻧﺎﭘﺎﻛﯽ ﻣەﺣﻤﻮود ﭘﺎﺷﺎی ﻣﺎﻣﯽ ﻓەﺷەﻟﯽ ھێﻨﺎ .ﺋەو ﻣەﺣﻤﻮود ﭘﺎﺷﺎﯾە ﭘﯿﺎوی ﻋەﺟەم ﺑﻮو و ﻋەﺑﺪو ﭘﺎﺷﺎی ﺑﺮای ﭘﯿﺎوی ﺑەﻏــﺪا )دەوڵەﺗــﯽ ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﯽ( ﺑﻮو!!“ ھەر ﺋەوﯾﺶ ﺑﻮو ﻟە ھەرای 1844ﻛﻮدەﺗﺎی ﻟەﺳەر ﺋەﺣﻤەد ﭘﺎﺷﺎ ﻛﺮد و ھﺎﺗە ﺟێﯽ. زاﻧﯿﻨﯽ ﺋەو ڕاﺳــﺘﯿﯿە ﺗﺎڵە وای ﻟە ﻋەﻻﺋەدﯾﻦ ﺳــەﺟﺠﺎدی 1959 ﻛﺮدووە ﻟە ﻻﭘــەڕە 41ی ﻛﺘێﺒﯽ )ﺷﯚڕﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد و ﻛﯚﻣﺎری ﻋێــﺮاق( ﺑڵێــﺖ” :ﺑﺎﺑﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﻧێــﻮ ﺧﯚﯾﺎﻧــﺪا ﺑەردەﺑﻮوﻧە ﯾەك، ﺑﺮا ﺑﺮای دەﻛﻮﺷــﺖ ،ﻣﺎم ،ﺑﺮازای ﺳــەر دەﺑڕی!!“ دﻛﺘــﯚر ڕەﻓﯿﻖ ﺳــﺎﺑﯿﺮ ﻟە ﻛﺘێﺒﯽ )ﺑەرەو ﻣێﮋوو( دا دەﻧﻮوﺳــێﺖ :ﻣﯿﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺑﺎن
)ﻣﺎڵﺒﺎﺗﯽ ﻣﯿﺮەﻛﺎن( ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯿﺎن ﻛﺮدﺑﻮو ﺑــە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺗەراﺗێﻨﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﯽ و ﻗﺎﺟﺎری! ﻛەواﺗــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧــﺎوەن ﻣێﮋووﯾەﻛﯽ ﺳەرﺗﺎﺳــەری ﻧﯿﯿە، ﺑەڵﻜﻮ ﻧﺎوﭼەﮔەرﯾﯿە! ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ،ﻧﺎﭘﺎﻛﯽ ﻣﯿﺮاﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟــە ﺑﺎﻛﻮرﯾﺶ ﻟــە ﯾەﻛﺘﺮ، ﺧﺎڵێﻜﯽ ﺗﺮی ﺳــﺎردﻛﺮدﻧەوەی ﻧﺎﻟﯽ ﺑﻮو ﻟە ﺑﺰاﭬﯽ ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﻟﯿﺰﻣﯽ. ﺑەدرﺧــﺎن ﭘﺎﺷــﺎ ﻟە ﺑﺎﻛــﻮر ﺑە دەﺳﯿﺴەی ﻣﺴﯿﯚﻧێﺮەﻛﺎن ﻟەﮔەڵ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻛەوﺗە ﺷەڕەوە، ﻋﺰەدﯾﻦ ﺷێﺮی )ﺑﺮازای ،ﺧﺰﻣﯽ، ﻧەﯾﺎری( ﻟەﮔەڵ ﻟەﺷﻜﺮی ﻛەوﺗە ﻟێﺪاﻧﯽ ﺑەدرﺧﺎن ﭘﺎﺷــﺎ ﺗﺎ ﭘﺎﺷــﺎ ﺧﯚی و دوو ﻛﻮڕی ﺑە دﯾﻞ ﮔﺮت و ﻟە وﺗﯽ ﻛﻮردان ﻧەﻓﯽ ﻛﺮدن! ﻣﺤەﻣەد ﺋەﻣﯿﻦ زەﻛﯽ ﻟە ﻻﭘەڕە 167ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت ﻛــە ﻋﺰەدﯾﻦ ﺷێﺮی رەﻗﯿﺒﯽ ﺑەدرﺧﺎن ﻟە ﭘــﺎش ﻣﺎوەﯾــەك ﺋەوﯾﺶ ﻟە دەوڵەﺗﯽ ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﯽ ﯾﺎﺧﯽ ﺑﻮو، ﺑــەم ”ﯾﺎﺧﯿﺒﻮوﻧەﻛەی“ ﺋەو ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1864ﻛﻮژێﻨﺮاﯾەوە“. ﺋەو ﻣﻠﻤﻼﻧــێ ﻛﻮردﯾﯿــە ،ﻧﺎﻟﯽ ﻟە ﺷﯿﻌﺮی ﺷﯚڕﺷــﮕێﺮی ﺳﺎرد ﻛــﺮدەوە و ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺑەرەو )ﻧﺎﻟﯽ-ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ( ﮔەڕاﯾەوە. ﺋــەو دوورﻛەوﺗﻨەوەﯾە ﻟە دەﻗﯽ ﻧﺎﺳــﯿﯚﻧﺎﻟﯽ ﻛــﻮردی ،وای ﻛﺮد ﻣەﺳــﻌﻮود ﻣﺤەﻣەد وێﻨەﯾەﻛﯽ ﻧﺎﻟﯽ دﯾﻨﺪار ﻟــە ﺗەﻣەﻧﯽ ﭘﯿﺮﯾﺪا ﺑﮕﻮازێﺘەوە :ﺳــﺪﯾﻖ ﺑﯚرەﻛەﯾﯽ- ﺳــەﻓﯽ زادە ،2008ﻟــە ل575 دەﻧﻮوﺳــێﺖ” :ﻣەﻻی ﮔەورە ﺑە زۆر ﭘﯿﺮی ﻧﺎﻟــﯽ ﻟە ﺣەج ﺑﯿﻨﯿﻮە، ڕەﻧﮕــە ﺗەﻣەﻧﯽ ھەﺷــﺘﺎ ﺳــﺎڵ ﺑﻮوﺑێﺖ “...ﻛەﭼﯽ ﺳــەﺟﺠﺎدی 1952ﻟــە ﻣێــﮋووی ﺋەدەﺑــﯽ ﻛﻮردﯾﺪا دەﺑێﮋێﺖ ﻧﺎﻟﯽ-ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ 33ﺳــﺎڵﯽ واﺗە 1830 ﺑــەرەو ﺣەج دەﭼێــﺖ ،ﻛەواﺗە ﻧﺎﻟﯽ-ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﮔەﻧﺠﯽ و ﻧﺎﻟﯽ- ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵﯽ ﻟە ﭘﯿﺮی ﭼﻮوەﺗە ﺣەج .ﻛەواﺗە ﻧﺎﻟﯽ ﺑە ﻻی ﻛەﻣەوە دوو ﺟﺎر ﺣەﺟﯽ ﻛﺮدووە :ﺟﺎرێﻚ ﻟە ﮔەﻧﺠﯽ ﺟﺎرێﻚ ﻟە ﭘﯿﺮﯾﯽ. ﭘﻮﺧﺘە ﻧﺎﻟﯽ ،راﺑەری ﺷﯿﻌﺮی ﻛﻼﺳﯿﻜﯽ ﻛﻮردی ﻟەﺑەر دوو ھﯚﻛﺎر: .1ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﻣﯿﺮاﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟەﺳەر ﯾەﻛﺘﺮ ﻧەﺧﻮێﻨﻨەوە. .2ﺳﺘەﻣﯽ ﺳــەراﻧﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن.ﯾﯿﯿﯿﯚ واز ﻟە ڕەوﺗﯽ ھﺰری و ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑێﻨێﺖ ،ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟە دﯾﻨﺪاری ﻛــﻮرت ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﺑﯚﯾــە ﻟەواﻧەﯾە )ﺣﺎﺟــﯽ ﻗــﺎدری( ﻧەﺑﯿﻨﯿﺒێﺖ، ﭼﻮﻧﻜە ﻟەﻧــﺎو )ﺑەدرﺧﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن( ﺑــﻮوە ،رەﻧﮕــە ﺣﺎﺟــﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە دوورەوە ﺷــەﯾﺪای ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮوﺑێﺖ. ﺋەو دﯾﻨﺪارﯾﯿە دوور ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗە ﻟە ﺑﯿﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺳەدەی ﺑﯿﺴﺘەم دووﺑﺎرە ﺑﻮوەوە .ﻛەﺳــێﻜﯽ وەك ﻣەﻻ ﺳــەﻋﯿﺪی ﻛــﻮردی ﻧەك ھەر ﻟە رەوﺗــﯽ ﻛﻮرداﯾەﺗﯽ دوور ﻛەوﺗــەوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻧﺎوەﻛەﯾﺸــﯽ ﮔــﯚڕی ﺑﯚ )ﺷــێﺦ ﺳــەﻋﯿﺪی ﻧﻮرﺳــﯽ( ھەروەھــﺎ ڕەﺣﻤــﯽ ھەﻛﺎری ،ﻧﻮێﻜەرەوەی ﺷــﯿﻌﺮی ﻛﻮردی ﻟە ﺑﺎﻛﻮر ،ﺗەواو ﺷﻮێﻨﭙێﯽ ﻧﺎﻟﯽ و ﻧﻮرﺳﯽ ﻛەوت. ھەروەھﺎ ﺑەﭘێﯽ ﺋەم ﺷــﯿﻜﺎرﯾﯿە )ﻧﺎﻟــﯽ( ﺑــە ﻻی ﻛەﻣــەوە دوو )ﺣەج(ی ﻛﺮدووە ،ھەروەھﺎ ﻧﺎﻟﯽ ﻟە ﺋﯿﺴــﺘەﻧﺒﯚڵ ﻟە ﻛﺎری ﻣﯿﺮی ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەر ﺑــﻮوە ،ﻟەواﻧەﯾە ﺋەو ﻛﺎرەش ﻛﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺑێ.
ژﻣﺎرە ) ، (187ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 24 ،
دەروازە ﺋەﺗەﻛێﺘﯽ زﻣﺎن و ﺷــﯿﻌﺮﯾەﺗﯽ زﻣــﺎن ﻟــە دەق و ﺗەﻛﻨﯿﻜــﯽ ھﻮﻧــەری و وﺷــەﺑﺎزی – pun و ﻏەزەﻟﻨﻮوﺳــﯽ ﻧﺎﻟﯽ ،ﺗﻮێﮋەرە ﻛﻮردەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎﭼــﺎر ﻛــﺮد ﻧﺎﻟﯽ ﺑە راﺑەری ﺷــﯿﻌﺮی ﻛﻼﺳﯿﻜﯽ ﻛﻮردی ﺑﻨﺎﺳــێﻨﻦ .ﺋەو ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧە ھﯿﭻ ﺗەوژم و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚﺟﯿﺎﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟە ﭘﺸــﺘەوە ﻧەﺑﻮوە، ﺑەڵﻜــﻮ ﺋــەوە دەﻗەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎﻟﯽ ﺑــﻮون ،ﻟە ﯾەك ﻛﺎﺗــﺪا ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺗﻮێــﮋەری ﺋﺎﯾﺪﯾﺎ ﺟــﻮدای ھﺎن دا ﻟە دەرﮔــەی ﺑﺪەن :ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە دﯾﻨﺪار و ﺷــەرﻋﺰاﻧﯽ ﻛﻮرد ﻣەﻻ ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾﻤــﯽ ﻣﻮدەرﯾــﺲ، ڕەﺧﻨەﮔــﺮی ﻣﺎرﻛﺴــﯽ وەك ﻣەﺳﻌﻮود ﻣﺤەﻣەد ،ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ وەك ﺣەﻣــەی ﻣــەﻻ ﻛەرﯾــﻢ، ﺗﻮێﮋﯾﻨــەوەﻛﺎری وەك دﻛﺘــﯚر ﺧەزﻧــەدار و دﻛﺘــﯚر ڕەﺋﻮوف ﻋﻮﺳﻤﺎن. ﺋەم ﻛﻮرﺗــە ﺗﻮێﮋﯾﻨەوەﯾە ھەوڵ دەدا رووﻧﺎھﯽ ﺑﺨﺎﺗە ﺳەر ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻛﯚﻧﺘێﻜﺴــﺘﯽ ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓــﯽ ﻟــە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺳــێ ﺷﻮوﻧﺎﺳﯽ ﺟﯿــﺎی ﻧﺎﻟﯽ ،ھەروەھــﺎ ھەر ﻟە ڕێﮕەی دەﻗەﻛﺎﻧەوە ﺑﺎﺳﯽ ﺗەﻣەن و ﺣەﺟەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎﻟﯽ ﺑﻜﺎت . ﻧﺎﻟﯽ و ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﻣﯿﺮاﻧﯽ ﻛﻮرد ﻓﺎﻛﺘەری ﺗﺮن ﻟەﺳــەر وﻧﺒﻮوﻧﯽ ﻛەﺳێﺘﯽ ﺷﯿﻌﺮی ﻧﺎﻟﯽ.
ﯾەﻛەم 1931و دووەﻣﯽ 1948و ﺳێﯿەﻣﯽ 1962دﯾﻮاﻧﯽ ﻧﺎﻟﯽ ﻻی ﻛﻮردی ڕۆژھەت ﺑﻮوە ﺑە ﻧﺎوی ﻛﻮردی ﻣەرﯾﻮاﻧﯽ ،ﻋەﻟﯽ ﺳﻨەﯾﯽ، ﮔﯿــﻮ ﻣﻮﻛﺮﯾﺎﻧﯽ ،ﻧەك ﺑﺎﺷــﻮور، ﺋەﻣەش ﺋەوە دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﻛە ﺋەو دﯾﻮاﻧﺎﻧە دەﻗﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﺷﺎم و ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﺧﯚ ﮔﺮﺗﻮوە. .2ﺳﺪﯾﻖ ﺑﯚرەﻛەﯾﯽ-ﺳەﻓﯽ زادە ﻛە ﻻﭘــەڕە 575-588ی ﺑەرﮔﯽ دووەﻣــﯽ )ﻣێــﮋووی ﺋەدەﺑــﯽ ﻛﻮردی( ﺑﯚ ﻧﺎﻟﯽ ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮدووە. ﺑەﭘێﯽ ﺳــەﻓﯽ زادە ﺋەم دەﻗە ﻛە ﻟــە دوا ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎﻟﯿﯿە ﻟە ﺑﺎﻛﻮردا ،ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ﻧﺎﻟﯽ زۆر ﭘﯿﺮ ﺑﻮوە ،ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﻗﮋ ﺳﭙﯽ و ﭼﺎو ﻛﺰ ﺑﻮوە وەك دەڵێﺖ: ﻣﻮوی ﺳــﭙﯽ ﻛﺮدم ﺑە ﺷﻮوﺷﺘﻦ ﺋﺎوی ﻋەﯾﻨﯽ ﺷﯚرە ﺷەگ ﺷﯚرە ﺷەگ ﯾەﻋﻨێ ﻛە ﺗێﺪا ﺧﯚ ﺑە ﺧﯚ ﻗەل ﺑﻮو ﺑە ﺑەگ
ﻧﺎﻟﯽ-ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﻧەك ﻧﺎﻟﯽ-ﺷﺎم؟
17
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻛﯚﻧﺘێﻜﺴﺘﯽ ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯽ ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ )ﻧﺎﻟﯽ(
وﺗﺎر
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
18
ﺋێﻤە ھێﺸﺘﺎ ﻛﻮﻟﺘﻮورێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ھﻮﻧەرﻣﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑە ﺑﺎﺷﯽ ﻟە ﭘەﯾﺎﻣﯽ ھﻮﻧەری ﺗێﻨەﮔەﺷﺘﻮوﯾﻦ ،ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەﻛﯽ ﺑﺎش ﺑە ھﻮﻧەر ﻧەدراوە ،ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ڕێﺰﯾﺎن ﻟێ ﻧەﮔﯿﺮاوە ،زۆر ﻛﺎﺗﯿﺶ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪان دەڕۆن ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪی ﺑﯿﺎﻧﯽ دێﻨﻦ و دەﯾﺎﻧﻜەن ﺑە ﺋەﺳﺘێﺮە.
ژﻣﺎرە ) ، (187ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 24 ،
ﻟەﯾﻼ ﻣەﺟﯿﺪی :ﺧەڵﻚ ھەﯾە ﺑە ﺧەﯾﺎڵﯽ ﻣﻨەوە دەژی و دەﻧﻮوﺳێ
ﺋﺎﻣﺎدەم ھەﻣﻮو رۆڵێﻚ ﺑﺒﯿﻨﻢ ﺑــەﻻی ﻛەﺳــێﻜﺪا ﻧﺎﭼــﻢ ﻛــە ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾﻢ ﻟێ ﻗەدەﻏە ﺑﻜﺮێﺖ
وﺷە /ﺷﺎﺧەوان ﺷێﺨﺎﻧﯽ ﻟەﯾﻼ ﻣەﺟﯿﺪی ﺧﺎﺗﻮوﻧە ﺋەﻛﺘەر، ﻟە ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﻨەﻣﺎ و ھﻮﻧەری ﻧﻮاﻧﺪن رۆڵ دەﺑﯿﻨێﺖ و ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎرﯾــﺶ وەك ﻣﯚدێﻠﯿﺴــﺖ دەردەﻛەوێ .ﻟــە دﯾﻤﺎﻧەﯾەﻛﯽ ”وﺷــە“دا رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﻛــە ﺋــەو ﺑڕﯾــﺎری داوە ﻛﺎری ھﻮﻧــەری ﺑﻜﺎت ،ﺑﯚﯾــە ﺋﺎﻣﺎدەﯾە ھەﻣــﻮو رۆڵێﻚ ﺑﺒﯿﻨێــﺖ و ھەر ﺑەرﯾەﻛﻜەوﺗﻦ و ﺟﻮوڵەﯾەﻛﯿﺸﯽ ﺗﯿﺎدا ﺑێﺖ .دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻟە ﻧێﻮان ھﺎوﺳەر و ھﻮﻧەردا دووەم ھەڵﺪەﺑﮋێﺮێــﺖ .ﻣەﺟﯿﺪی دەڵێ ”ﺧەڵﻚ ھەﯾــە ﺑە ﺧەﯾﺎڵﯽ ﻣﻨەوە ﺑﮋی ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﻦ ﻛەﺳــێﻜﻢ ﺑە ﺑــەردەوام ﻛﺎری ﺗــﺎزەم ھەﯾە و ﺗێﻜەڵﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەم ،ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﻟەم ﺷێﻮەﯾەم زۆرە ،ﭼەﻧﺪان ﻛە س ھەن ﺑە ﺧەﯾﺎڵﯽ ﻣﻨەوە ﺷــﯿﻌﺮ د ە ﻧﻮ و ﺳــﻦ و وێﻨــە دەﻛێﺸﻦ“.
ﺋەﮔەر وەك ﺳەرەﺗﺎﯾەك زﯾﺎﺗﺮ ﺧﯚت ﺑﻨﺎﺳێﻨﯽ؟ ﻟەﯾﻼ ﻣەﺟﯿﺪﯾﯽ ﻛﭽە ﻛﻮردێﻜﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯿــﻢ ،ﺑﯚم ﮔﺮﻧــﮓ ﻧﯿﯿە ﻟە ﻛــﻮێ ﻟە داﯾــﻚ ﺑــﻮوم و ﭼﯚن ﮔەورە ﺑﻮوم ،ﺑەﺷﯽ ﺷێﻮەﻛﺎرﯾﻢ ﻟە زاﻧﻜﯚی ﺳــﻨە ﺗەواو ﻛﺮدووە، ﭘﺎﺷﺎن ﺷــﺎﻧﯚ ،ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە ﻟە ﺑﻮاری ﺷــﺎﻧﯚ ﻛﺎرم ﻛﺮدووە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭼﺎﻻﻛــﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەﻛﺎن ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑەردەواﻣﻢ ﻟە ﻛﺎری ﺷﺎﻧﯚ و ﺳــﯿﻨەﻣﺎ .ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵﯿﻢ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳﻨە ﺑەﺳــەر ﺑﺮدووە ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێﻢ ﺑــە ﻛﺎم ﺗەﻣەﻧــە زۆر زﯾﺎﺗﺮ دڵﺨﯚش ﺑﻮوﻣە ،ھەر ﺳﺎﺗە و ﭘڕە ﻟە ﺑﯿﺮەوەری و ﻛﺎری ﺟﻮان ،ﺋەو ﻛﺎﺗﺎﻧە ﺑﯚ ﻣﻦ زۆر زێڕﯾﻦ و ﺟﻮاﻧﻦ ﻛە ﻛﺎرێﻚ دەﻛــەم زۆر ﻧﺰﯾﻜە ﻟە ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ و دۆﺧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼەﯾەی ﺗێﯿﺪا دەژﯾﻢ. ﺋەی ﺳەرەﺗﺎی ھﻮﻧەرﯾﺖ؟ ﺳــەرەﺗﺎی ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾــﻢ ﺑﯚ ﺗەﻣەﻧێﻜــﯽ زۆر ﻣﻨﺪاڵﯿﻢ دەﮔەڕێـﺘەوە ﻛە ﻟە ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧــەﻛﺎن ﺑەﺷــﺪاری
ﻛﺎری ﺷﺎﻧﯚﯾﻢ دەﻛﺮد. زۆر ﺟــﺎر ژﯾﺎﻧــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ و ژﯾﺎﻧــﯽ ھﻮﻧــەری ﺗێﻜــەڵ ﺑە ﯾەﻛﺘﺮ دەﻛﺮێﻦ و ﻛێﺸــە ﺑﯚ ژﻧﺎن دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ،ﺋــەوە ﺑﯚﭼﯽ دەﮔەڕێﻨﯿﺘەوە؟ ﺋــەو ﭘﺮﺳــە ﭘێﻮەﻧــﺪارە ﺑــە ﻧﺎھﯚﺷــﯿﺎری و ﻧﺎﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯽ ﺗﺎﻛەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە ،وای ﻧﺎﺑﯿﻨﻢ ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو ﺧﺴﺘﻨەڕوو و ﺋﺎﺷــﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ ﻧﮫێﻨﯽ ﺑﺒێﺘە ﮔﺮﻓﺘێﻜﯽ ﮔــەورە ،ﺑەم ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﺟێــﯽ ﻗﺴــەﻛﺮدﻧە و زۆر ﻛەس ﺑﯚ ﺑﺎزاڕﮔەرﻣﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪان دەﻛەﻧە ﻣﺎﻧﺸــێﺖ و ھەواڵــﯽ ﺳــەرﻧﺠڕاﻛێﺶ، ﺑەم ھﯚﯾــەوە ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆر ﻟە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪان رووﺑەڕووی ﮔﺮﻓﺖ و ﻛێﺸە دەﺑﻨەوە. ﺑەﭘێــﯽ ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﺧﯚت ﺗﺎ
ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺖ دەﺗﻮاﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋ ﺑﯿﺖ ﯾﺎن ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺑﺪەی؟ ﻟە ﻛﻮرﺗە ﻓﯿﻠﻤﯽ ”ﻧﯿﻨﯚﻛﯽ ﺳﻮور“، رۆڵێﻜــﯽ زۆر ﺗﺎﯾﺒەﺗــﻢ ھەﯾە و ﺑﻜــﻮژی ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘەﻛەﻣﻢ، ﺋەﮔەرﭼــﯽ دژی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾــﻢ، ﺑــەم ﺋــەو ﻓﯿﻠﻤــە ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺗێﺪاﯾــە ﻛــە ژﻧﺎﻧﯿﺶ دەﺗﻮاﻧﻦ ﺗﻮڵەﺳێﻦ ﺑﻦ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو ﮔﺮﻓﺘﺎﻧە ،وەك ﺋەوەی ڕۆژاﻧە دەﺑﯿﻨﯿﻦ ژﻧﺎن دەﺑﻨــە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ، ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﺗێﮕەﺷﺘﻦ و ﯾەﻛﺘﺮ ﻗﺒﻮوڵﻜﺮدﻧــە ﻧەك ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ،ﺑەم ﺋﺎﺷــﻘێﻜﯽ ﺳەرﺳــەﺧﺖ ﺑﻮوم ﺋﺎﻣﺎدەم ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺑﺪەم. ﻟە ﻓﯿﻠﻤﯽ ”ﺳێﺒەری ﻣﺎﻧﮓ“ رۆڵﯽ ﻛﭽێﻚ دەﺑﯿﻨﯽ ﻛە ﭘﯿﺎوێﻚ ﺑە ﺧەﯾﺎڵﯿﯿەوە دەژﯾﯽ ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑــﻮوە ﻛەﺳــێﻚ ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا ﺑە ﺧەﯾﺎڵﯽ ﺗﯚوە ﺑﮋی؟ ﺑە دڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ﻛــەس ھەﯾە ﺑە ﺧەﯾﺎڵــﯽ ﻣﻨەوە ﺑــﮋی ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﻦ ﻛەﺳێﻜﻢ ﺑە ﺑەردەوام ﻛﺎری ﺗﺎزەم ھەﯾە و ﺗێﻜەڵﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەم، ﭼﯿﺮۆﻛــﯽ ﻟەم ﺷــێﻮەﯾەم زۆرە ،ﭼەﻧــﺪان ﻛەس ھــەن ﺑــە ﺧەﯾﺎڵﯽ ﻣﻨــەوە ﺷــﯿﻌﺮ دەﻧﻮوﺳــﻦ و وێﻨە دەﻛێﺸــﻦ ،ﺑەم ﻣﻦ ﻧﺎﯾﺎﻧﻨﺎﺳــﻢ ،ﻟە ﺑﯿﺮی ﻣﻨﺪا ﻧﯿﻦ. ﺟﮕــە ﻟە ﺑﻮاری ﻧﻮاﻧــﺪن و ﺋەﻛﺘەری، وەك ﻛﭽــە ﻛﻮردێــﻚ ﻛێﺒەرﻛێﯽ ﺟﻮاﻧــﯽ ﻧﻮاﻧﺪﻧﯽ ﻣﯚدێﻞ دەﻛــەی ﻟەﮔەڵ ﻛﭽﺎﻧﯽ ﺗﻮرك و ﻋەرەب و ﻓﺎرس و ﺑﯿﺎﻧﯽ، ﻟە ﻛﺮدﻧەوەی ﺑﺎزاڕی ھﺎوﭼەرﺧﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﺣەزت ﻧەﻛﺮد ﺑەﺷﺪار ﺑﯽ ،ﺑەم دواﺗﺮ ﺑەﺷﺪار ﺑﻮوی ،ﺑﯚﭼﯽ؟ زﯾﺎﺗــﺮ ﺑــﯚ ﺋــەوە دەرﻛەوﺗﻢ و ﺑەﺷــﺪارﯾﻢ ﻛﺮد ﻛــە دەﯾﺎﻧﮕﻮت ﻛﻮرد ﻧﻤﺎﯾﺸــﻜﺎری ﻛﭽﯽ ﻧﯿﯿە، ﺋەوەش دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﻛﻮﻟﺘﻮوری دواﻛەوﺗــﻮوی ﻛﯚﻣەڵﮕە ،دەﯾﺎن ﻛێﺸــە ﺑﯚ ﺋەو ﻛﭽﺎﻧە دروﺳــﺖ
ﺑﺎوەڕم ﺑەھەﻣﻮو ﺋەو ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿﺎﻧە ھەﯾە ﻛە ﺑەﺷﺪارﯾﻢ ﺗێﺪا ﻛﺮدوون
ﭼەﻧﺪ ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردی ڕێﺰ ﻟە ژﻧﺎﻧــﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ دەﮔﯿﺮێﺖ ﺑە ﺑەراورد ﻟەﮔەل ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ؟ ﻟە دﻧﯿــﺎی دەرەوە ڕێﺰﮔﺮﺗﻨێﻜﯽ زۆر ﺑــﯚ ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪ ھەﯾــە، ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯿﺎن ﭘێﻮە دەﻛەن ،ﺑەم ﺑەداﺧەوە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەھﯚی ﻛﻮﻟﺘــﻮوری دواﻛەوﺗــﻮو ھﯿﭻ ڕێﺰێﻚ ﺑــﯚ ھﻮﻧەر داﻧەﻧــﺮاوە ،ﺑە ﺑەردەوام ﻛێﺸــەﯾﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ دەﻛەن. ﻟە ﻓﯿﻠﻤﯽ ”ﻧﯿﻨﯚﻛﯽ ﺳــﻮور“ ﺑەﺷــﺪارﯾﺖ ﻛــﺮدووە وەك ﺋەﻛﺘــەری ﺳــەرەﻛﯽ و ﺗێﯿﺪا رۆڵﯽ ژﻧێﻜﯽ ﻋﺎﺷــﻘﺖ ھەﯾە ﻛە ﻧﺎﭼﺎرە ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘەﻛەی ﺧﯚی ﺑﻜﻮژێﺖ ،ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ڕاﺳــﺘەﻗﯿﻨە و
ﺋﺎرەزوو و ﺧەﯾﺎڵﯽ ﻣﻨﺪاڵﯿﻢ ﺋەوەﺑﻮوە ﻟەﮔەڵ ”ﺋەﻟﭙﺎﭼﯿﻨــﯚ“ رۆڵ ﺑﺒﯿﻨﻢ، زۆر ﺳەرﺳــﺎﻣﻢ ﺑە ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ و رۆڵەﻛﺎﻧﯽ. دەﻛﺮێ ﻛــە دەردەﻛەون ،ﺑەم ﻣﻦ وەك وەﻣﺪاﻧەوە ﺑەﺷﺪار ﺑﻮوم ﺗێﯿﺪا ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋــەو دەﻧﮕﯚﯾﺎﻧە ڕەت ﺑﻜەﻣەوە ﮔﻮاﯾە ﻛﭽﯽ ﻛﻮرد ﻟەو ﺑــﻮارەدا ﻧﯿﯿە و دەﺗﺮﺳــﻦ و دوورەﭘەرێﺰن. ﻛەواﺗە ﻟەو ﭘێﺸﺒڕﻛێﯿەدا ﻛە وەك ﻛﭽە ﻛﻮردێــﻚ دەرﻛەوﺗﯽ، ﭼﯿﯿﺎن ﮔﻮت ﻛﺎﺗــێ ﻛێﺒەرﻛێﯽ ﺋەوان ﺗﺮت ﻛﺮد؟ ﺋــەو وەﻣــە ﻟــەﻻی ﺑﯿﻨەر و ﻟﯿﮋﻧــەی دادوەرﯾﯿــە ،ﺑــەم دەﻧﮕﺪاﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ھەﺑﻮو، ﭼﻮﻧﻜە دەرﻛەوﺗﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻣﻦ وەك ﻛﭽە ﻛﻮردێﻚ ﺑﻮو ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﺳﺎﺗﯽ ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ ﺟﻠﯽ ﻛﻮردی. ﺋەﮔــەر دەرھێﻨەرێﻜﯽ ﻛﻮرد ﯾــﺎ ﺟﯿﮫﺎﻧــﯽ داوات ﻟــێ ﺑﻜﺎت ﺑەﺷﺪاری ﻓﯿﻠﻤێﻚ ﺑﻜەﯾﺖ رۆڵﯽ رۆﻣﺎﻧﺴــﯽ ﺑێﺖ ﯾﺎ ﻣﺎچ و ﺑﺎوەﺷﯽ ﺗێــﺪا ﺑێــﺖ ،ﺋﺎﻣــﺎدەی ﻗﺒﻮوڵﯽ ﺑﻜەﯾﺖ؟ ﻣﻦ ﺋەﻛﺘەرم و ﺑڕﯾﺎرم داوە ﻛﺎری ھﻮﻧەری ﺑﻜــەم ،ﺋﺎﻣﺎدەم ھەﻣﻮو ﺟﯚرە رۆڵێﻚ ﺑﺒﯿﻨــﻢ ،ھەر ﺟﯚرە ﺟﻮوڵــە و ﺑەرﯾەﻛﻜەوﺗﻨێﻜــﯽ ﺗێــﺪا ﺑێــﺖ ،ﺑــە ﺗﺎﯾﺒــەت ﻛە دەرھێﻨەرێﻜــﯽ ﺑﯿﺎﻧــﯽ ﺑێــﺖ، ﺋەوان زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە ﭘەﯾﺎﻣﯽ ھﻮﻧەری ﺗێﺪەﮔەن. ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﭼەﻧــﺪ ﻓﯿﻠﻢ و ﺑەرھــەم ﺑەﺷــﺪارﯾﺖ ﻛﺮدووە و ﻛﺎم رۆڵﺖ ﺑــەﻻوە ﻟە ھەﻣﻮوﯾﺎن ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﺮە؟ ﺑــﺎوەڕم ﺑەھەﻣــﻮو ﺋــەو ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿﺎﻧە ھەﯾە ﻛە ﺑەﺷــﺪارﯾﻢ ﺗێﺪا ﻛﺮدوون ،ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻢ زۆر زۆرە ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ژﻣﺎرەﯾەك ﺑﺨەﻣە ڕوو. ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾــﺖ ﺑﯚ ﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ
زۆر ﻛﺎت ﮔﯚراﻧــﯽ ﺑﯚ ﺧﯚم دەڵێﻢ، ﺑەم ﺑﯿﺮم ﻟەوە ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە ﻟە داھﺎﺗﻮو ﮔﯚراﻧﯽ ﺑڵێﻢ.
ﯾﺎ ﺑﯚ دەرﻛەوﺗﻦ و ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ ھﻮﻧەری ﻛﻮردی ﺑﻮوە؟ ﺑــﯚ ھەردووﻛﯿﺎن ،ﻛــە ھﻮﻧەرم ھەڵﺒﮋاردووە ﺑﯚ ﺋەوەﯾە ﺧﺰﻣەت ﺑﻜەم. زۆر ﻟە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪان ﺗﻮوﺷﯽ ﻛێﺸە ھﺎﺗﻮون ﺑەھﯚی دەرﻛەوﺗﻦ و ﻛﺎرە ھﻮﻧەرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن و ﻟەﻻﯾەن ﺑﻨەﻣﺎڵە و ﺟەﻣﺎوەر ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺳــەﯾﺮ ﻛﺮاون ،ﺗﯚ ﭼﯚﻧﯽ ﻟەو رووەوە؟ ﺑــە ﺑــەردەوام ڕووﺑــەڕووی ﻛێﺸــە ﺑﻮوﻣەﺗەوە ،ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەت ﻟــە ﺗﯚڕەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ، ﺋەﻛﺎوﻧــﺖ ﺑە ﻧــﺎوم دەﻛﺮێﺘەوە، ﺑەم ﻧەﺑﻮوەﺗە ھﯚی وەﺳﺘﺎﻧﻢ ﻟە ھﻮﻧەر ،ﻛەﺳێﻚ ﻛە دەرﻛەوت و ﺑﻮو ﺑە ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ،ﺋﯿﺘﺮ ﻛێﺸــەی ﺑﯚ دروﺳــﺖ دەﺑێﺖ و دەﺑێ ﭼﺎوەڕواﻧﻜﺮاو ﺑێﺖ ﺑﺎﺳــﯽ ﺑﻜەن . زﯾﺎﺗــﺮ ﺣەز دەﻛەﯾﺖ ﻟەﮔەڵ
ﮔﯚراﻧﯽ دەڵێﯽ ،ﺋﺎﯾﺎ دەﻧﮕﯽ ﺧﯚت ﭘێ ﺧﯚﺷــە؟ ﯾﺎن ﺋەزﻣﻮوﻧێﻜە و دەﺗەوێ ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋﯾﺶ ﺑﯿﺖ؟ زۆر ﻛﺎت ﮔﯚراﻧﯽ ﺑﯚ ﺧﯚم دەڵێﻢ، ﺑەم ﺑﯿﺮم ﻟەوە ﻧەﻛﺮدووەﺗەوە ﻟە داھﺎﺗﻮو ﮔﯚراﻧﯽ ﺑڵێﻢ. ژﻧﺎﻧــﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﻛﻮرد ﺗﺎ ﭼەﻧــﺪ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧە ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯽ و زاﻧﺴﺘﯿﯿﺎﻧە ﻛﺎری ھﻮﻧەری ﺑﻜەن و ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺪەن؟ ﺳــەرەڕای ﺋەو ھەﻣﻮو ﮔﺮﻓﺖ و ﻛێﺸــەﯾەی دووﭼﺎرﻣﺎن دەﺑێ، ﺑــەم ﺗﻮاﻧﯿﻮﻣﺎﻧــە ﻛﺎری ﺑﺎش ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﺑﺎﺷﻤﺎن ھەﯾە، ﺋەﮔەرﭼــﯽ زۆر ﻛﺎت ﺋەواﻧــەی ﺋەﻛﺎدﯾﻤﯿﺎ ﺗــەواو دەﻛەن ،دواﺗﺮ ﻛﺎری ھﻮﻧەری ﻧﺎﻛەن. ﺑﯚﭼﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە رۆڵەﻛﺎﻧﺘﺪا ﺋﺎزارەﻛﺎﻧﯽ ژﻧﺎن ھەڵﺪەﺑﮋێﺮی؟ . ﻣﻦ ﮔﻮزارﺷﺖ ﻟە واﻗﯿﻊ و دۆﺧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ دەﻛەم ،دەﻣەوێﺖ ڕووﺑەڕووی ﺋەو دۆﺧە ﺑﺒﻤەوە. ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ڕۆڵەﻛﺎﻧﺖ ﺑەﺟﻠﯽ ﻧﯿﻤﭽەڕووت و ﻟەﺳەر ﺗەﺧﺘەی ﺧەوﺗــﻦ دەردەﻛەوﯾﺖ ﻛە ﻻی ژﻧﺎن ﺋەﺳــﺘەﻣە ،ﺧــﯚت ﭼﯚﻧﯽ دەﺑﯿﻨﯿﺖ؟ ﻟــەم ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾــە ﺋەﺳــﺘەﻣە، ﺑــەم ﻛﺎری ھﻮﻧــەری ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﺑەرﺟەﺳــﺘەﻛﺮدﻧﯽ رۆڵەﻛﺎن، ﺑەرﺑەﺳــﺘەﻛﺎن ﭘێﻮﯾﺴــﺘە
ﭼەﻧﺪان ﻛــەس ھەن ﺑە ﺧەﯾﺎڵﯽ ﻣﻨەوە ﺷــﯿﻌﺮ دەﻧﻮوﺳﻦ و وێﻨە دەﻛێﺸﻦ ،ﺑەم ﻣﻦ ﻧﺎﯾﺎﻧﻨﺎﺳﻢ ،ﻟە ﺑﯿﺮی ﻣﻨﺪا ﻧﯿﻦ. چ ﺋەﻛﺘەرێﻜــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧــﯽ رۆڵ ﺑﺒﯿﻨﯿﺖ؟ ﺋﺎرەزوو و ﺧەﯾﺎڵﯽ ﻣﻨﺪاڵﯿﻢ ﺋەوەﯾە ﻟەﮔەڵ ”ﺋەﻟﭙﺎﭼﯿﻨﯚ“ رۆڵ ﺑﺒﯿﻨﻢ، زۆر ﺳەرﺳــﺎﻣﻢ ﺑە ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ و رۆڵەﻛﺎﻧﯽ. ﺋەﮔەر ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﺑﻜەﯾﺖ و ھﺎوﺳــەرەﻛەت ﺑڵێــﺖ واز ﻟە ﻛﺎری ھﻮﻧەری ﺑﮫێﻨە ،ﭼﯽ وەم دەدەﯾﺘەوە؟ ﻛﺎری ھﻮﻧــەری ھەڵﺪەﺑﮋێــﻢ، ﺑەﻻی ﻛەﺳێﻜﺪا ﻧﺎﭼﻢ ﻛە ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾﻢ ﻟێ ﻗەدەﻏە ﺑﻜﺮێﺖ. ﻟــە ﺑەرھەﻣێﻜﯽ ﺷــﺎﻧﯚﯾﯽ ﻧﻮێــﺪا ﺑەﺷــﺪارﯾﺖ ﻛــﺮدووە و
ﺗێﭙەڕێﻨﯿﻦ. ﺋــەی ﺑﯚﭼــﯽ ژﻧﺎﻧــﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻧﺎﺑﻦ ﺑە ﺋەﺳﺘێﺮەی دﯾﺎر؟ ھﯚﻛﺎر زۆرن ،ﺑەم دەﺑێﺖ ﺋەوە ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﺋێﻤە ھێﺸﺘﺎ ﻛﻮﻟﺘﻮورێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ھﻮﻧەرﻣــﺎن ﻧﯿﯿە، ﺑە ﺑﺎﺷــﯽ ﻟە ﭘەﯾﺎﻣــﯽ ھﻮﻧەری ﺗێﻨەﮔەﺷــﺘﻮوﯾﻦ ،ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەﻛﯽ ﺑﺎش ﺑە ھﻮﻧەر ﻧەدراوە ،ﻛەﺳﺎﻧﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ڕێﺰﯾﺎن ﻟێ ﻧەﮔﯿﺮاوە، زۆر ﻛﺎﺗﯿﺶ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪان دەڕۆن ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﺑﯿﺎﻧــﯽ دێﻨﻦ و دەﯾﺎﻧﻜەن ﺑە ﺋەﺳﺘێﺮە.
19
ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻟە ﺗﺎك دواﺗﺮ ﺧێﺰان و ھﯚز و ﭼەﻧﺪ ھﯚزێﻚ و ﺷــﺎرێﻚ دێﺖ ،ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻣﺮۆﭬﮕەل ﻛﺎﺋﯿﻨێﻜﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﻦ ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑــە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﮋﯾﻦ ،ﺑــﯚ ﭘێﻜەوەژﯾﺎن دەﺑێ ھەﻧﺪێ ﭘڕەﻧﺴــﯿﭗ و ﻧەرﯾﺖ و ﯾﺎﺳﺎ ھەﺑﻦ ﻛە ﺗﺎﻛەﻛﺎن ﻟەﺳەری ﻛﯚك ﺑﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﭘێﻜەوە ھەڵﺒﻜــەن و ﺑﮋﯾﻦ .دواﺗﺮ ﻟەﮔەڵ ﭘێﻜەوەژﯾﺎن، ﻛێﺒەرﻛــێ و ﺗێﭙەڕﯾﻨﯽ ﻛﺎت و داھێﻨﺎﻧــﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻣﺮۆﭬەوە، ﯾﺎﺳﺎﮔەﻟﯽ زﯾﺎﺗﺮ داﻧﺮا ،ﭼەﻧﺪان ﺗەرز و ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺑــﯚ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدن ھﺎﺗە ﺋــﺎراوە ،ﺑە ھەوڵ و ﺗێﻜﯚﺷــﺎﻧﯽ زۆر ﻟە ﺋەوروﭘﺎ ،ﺋﺎﯾﻦ ﻟە دەوڵەت ﺟﯿﺎ ﻛﺮاﯾەوە ،ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ رێﻚ ﺧﺮا، ﺋﺎزادی ﺑﻮو ﺑە ﺟێﮕﺮەوەی ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ،ﺑە ﻣەرﺟێﻚ ﺳﻨﻮوری ﺋﺎزادی ﺗﺎك ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻧەرێﻨﯿﯽ ﻧەﺑێ ﻟەﺳــەر ﺋﺎزادی ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ .ﯾﺎﺳﺎی ﺟەﻧﮓ ،دﯾﻞ ﻧەﻛﻮﺷﺘﻦ ،ھەﻣﻮو رەﮔەزێﻚ ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋﺎژەڵﯿﺶ ،ھەﻣﻮو ﺋەﻣﺎﻧە ﻟەﮔەڵ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﯽ ھﯚﺷﯿﺎری ﺗﺎك ھەڵﻜﺸﺎن و ﯾﺎﺳﺎی ﺑﯚ رێﻚ ﺧﺮا. ﺷﯚڕﺷﯽ ﻓڕەﻧﺴﺎ ﺳﺎڵﯽ 1789ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ زۆری ﻟەﺳەر ﺋەوروﭘﺎ ھەﺑﻮو ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ،ﭼﻮﻧﻜە ﻓڕەﻧﺴﺎ ﻧﺎوﺟەرﮔەی ﺋەوروﭘﺎ ﺑﻮو ،ﺋەو ﺑەھﺎ ﺑەرزاﻧە دواﺗﺮ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻟەﺳەر ﻛﯚی ﻣﺮۆڤ داﻧﺎ .ھﯚﻛەی ﺋەوەﺑﻮو ﭼەﻧﺪان ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪی ﮔەورە ﻟە ﭘﺸــﺘﯿﯿەوە ﺑﻮون .ﺑﯚﯾە زوو زوو وەك ﺗﻨﯚﻛێﻚ ﻣەرەﻛەب ﺑڕژێﻨﯿﺘە ﻧﺎو ﺳــەﺗڵێ ﺋﺎوەوە، ﺑو ﺑــﻮوەوە ،ﻛەﭼﯽ دوای ﺋــەو ھەﻣﻮو ﺳــﺎڵ و ﺋەزﻣﻮوﻧە ﻛﺮدارﯾﯿە ﺗﺎزە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺋێﻤە ﻟە ﻧﻮوﻛەوە ﺗێﮫەڵﭽﻮوەﺗەوە و ﮔەڕاوەﺗەوە ﺧﺎڵﯽ ﺳﻔﺮ واﺗە ﺗﺎك ،ﺧێﺰان و ھﯚز. ﺋﺎﮔﺎﻣــﺎن ﻟێﯿە ﻟەﻣﭙــەڕی ﭼەﭘەوە ﺗﺎ ﺋەوﭘەڕی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ ،ھەر ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻣﮋوڵﯽ ھﯚزﭘەرﺳــﺘﯿﻦ ،ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵ رێﻚ دەﺧەن و ﺟﻠــﯽ ﺋﺎڵﻮوا دەﭘﯚﺷــﻦ و ﭼﺮﯾﻜەی دەﻧﮕﯽ ﺗەﻗﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑڕﻧەوە و ﻟە ﮔﺎ ﺗﺎ دەﮔﺎﺗەوە ﻛەڵەﺷــێﺮ و ﻣەڕ و ﺑﺰن و ﺋﺎژەڵﯽ ﻛێﻮی و ﻣﺎﺳﯽ ﺳەر دەﺑڕن و ﺑﺮێﺸﻜە و ﺋﺎﺷەﺑەﺗەﻧﻮورە و ﺧﻮاردﻧﯽ ﻓﯚﻟﻜﻠﯚری ﺗﯿﺎدا ﺧەﺳﺎر دەﻛﺮێ ،دواﺗﺮ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺑﺮوﺳــﻜەی ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯽ ھﯚزەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ،ھﺎوﻛﺎت ﺳﻮﭘﺎﺳﮕﻮزاری ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن دەردەﺑــڕن ﺑﯚ ﺣﺰﺑــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻛە ﻟە ﺣەﻗﻮﻧﺎﺣەﻗﺪا ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﺎن دەﻛﺎت ،زۆر ﺟﺎران ﺳەرۆﻛﯽ ﻧﻮێﯽ ھﯚز دێﺘە ھەڵﺒﮋاردن .ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﺋەﮔەر ﺳەرۆك ھﯚزی ﭘێﺸﻮو ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎی ﺗەواوی ﺑﯚ ﺣﺰﺑێﻜــﯽ ﻓەرﻣﺎﻧڕەوای دەﭬەرەﻛەی ﻟە دەﺳﺖ داﺑێ. ﺑێﻜەﺳﯽ ﺷﺎﻋﯿﺮ دەڵێ: ﺗﻒ ﻟـە ﻋﯿﻠﻢ و ﺳەﻧﻌەت و ﺳــەد ﻛـــﺎرەﺑﺎ ﻣەرﺣەﺑﺎ ﺋەی ﺟەھﻞ و وەﺣﺸﯿەت ﻣەرﺣەﺑﺎ ﺑﯚﯾە ﺋەم ﮔەڕاﻧەوەﯾە ﺑﯚ ﺧﺎڵﯽ ﺳــﻔﺮ زۆر ھﯚی ھەﯾە ،رەﻧﮕە ﻟە ھەﻣﻮوﯾﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑێ ﺑە ﺋﺎﻣﺎدە ﻧەﺑﻮون ﺑﯚ ﺧﯚﮔﯚڕﯾﻦ و ﺧﯚﺋﺎﻣﺎدەﻛــﺮدن ﺑﯚ دەﺳــﺘﭙێﻜﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﻧــﻮێ و دداﻧﻨﺎن ﺑە ﻣﺎﻓەﻛﺎن و رێﻜﺨﺴﺘﻨەوەی ﺑە ﯾﺎﺳﺎ و ﭼﺎﻧﺪ و ﭘەروەردەﻛﺮدﻧﯽ ﺗﺎك ﺑﯚ ﭘێﻮەﺳﺘﺒﻮوﻧﯿﺎن ﺑە ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ و ﭘﯿﺸە و ﺣەز و ﺋﺎرەزوو .ﻛﯚی ﺋەﻣﺎﻧە ﻟە ﻧﺎوﺑەر و ﭬﺎﯾﺮۆﺳﻦ ﺑﯚ ھﯚزﮔەراﯾﯽ. ﻟە ﺷەﺳــﺘەﻛﺎﻧﺪا ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردوﺳﺘﺎن راﺑەراﯾەﺗﯽ ﺋــەم ﺑەﺷــەی ﺑﺰووﺗﻨــەوەی رزﮔﺎرﯾﺨﻮازی دەﻛــﺮد ،ﺑﺎڵﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ رەﺧﻨەی رژدﯾﺎن ﻟە ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯿەﻛەﯾﺎن ھەﺑــﻮو ﺑەوەی ﺧەرﯾﻜﯽ ﻋەﺷــﯿﺮەﺗﺒﺎزی و ﭘەﻧﺎﺑﺮدﻧﻦ ﺑﯚ ھﯚز و ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯿﺎن ،ﺗﺎ ﮔەﯾﺸــﺘﻨە ﺋەوەی ﻟێﯽ ﺟﯿﺎ ﺑﻮوﻧەوە، ﻛەﭼﯽ ﺳەﯾﺮ ﻟەوەداﯾە ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛەم ﺑﺎﻧﮕەوازی ﺧﯚﯾﺸﯿﺎﻧﺪا، ﭘەﻧﺎﯾﺎن ﺑﺮدەوە ﺑەر ھﯚز و ﺳــەرۆك ﻋەﺷﯿﺮەﺗەﻛﺎن و ﭘێﻮەﻧﺪی دروﺳــﺘﻜﺮدن ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧــﺪا ،ﺳــەرﻛﺮدەی ﺷــﯚڕش زووﺗﺮ ﺗێﮕەﯾﺸﺘﺒﻮو ﻛە ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛە ﻟەوﻛﺎﺗەدا ھﯚز ﺑەڕێﻮەی دەﺑﺎت و ﺟﻮان ﺳﻮودی ﻟێ ﺑﯿﻨﯿﻦ ﺑﯚ ﻓﺮاواﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻛﻮرداﯾەﺗﯽ، ﺑــەم ﺟﯿﺎﺑﻮوەﻛﺎن وەك ﺋەوەی ھﯿــﭻ ﻧەﺑﻮوﺑێ و ﻧەﮔﻮﺗﺮاﺑێ، ھەﻣﻮو ھەوڵﯿﺎن ﺧﺴــﺘە ﮔەڕ ﺑﯚ ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﻧﺎوی ﮔەورە و ﻋەﺷﯿﺮەﺗﯽ ﮔەورەﺗﺮ. ﺋێﺴﺘەﯾﺸــﯽ ﻟەﮔەڵﺪاﺑێــﺖ ،ﭘەی ﺑەوە ﻧەﺑــﺮا ﺋﺎﺧﯚ ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺋەوەﯾە و ﺋەوەی دەوێ ،ﯾﺎ ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﺑﯚ ﻛﺎرﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ﺑێﺒەرﻧﺎﻣەﯾﯿﺎن ﺋەو ﻛﺎرەﯾﺎن ھەڵﺒﮋاردووە ،ﺑەم ھەرﭼﯿﯿەﻛﯿﺎن ﺑێ ھەرﯾەﻛە .ﺣﺎڵﯽ ﺣﺎزر ﺋەوە ﻟە ﺑﺮەوداﯾە ،ﭘڕۆﻓﯿﺴــﯚرێﻚ ﻛە دەﯾەوێ راﺳــﺘەوﺧﯚ ﻟەﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺧﯚی ﺑﭙﺎڵێﻮێﺖ ،ﻟە ﭘێﺶ ﻧﺎوی ﺧﯚی ﻧﺎوی ھﯚزەﻛەی دەﻧﻮوﺳێ .ﺋەم ﭼەﻗﺒەﺳﺘﻮوﯾﯿﯿەی ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻛە زۆر ﻗﻮرس ﻟەﺳــەر ھەﻣﻮوی دەﻛەوێ ،ژﯾﺎن وا ﺳﺎدە دەﻛﺮێﺘەوە دەﺗﮕەڕێﻨێﺘەوە ﺧﺎڵﯽ ﺳﻔﺮ. ﭘﺮﺳەﯾﻠﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻛێﺸەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﻓﺮەت و زەوی و ﻣﻮڵﻜﺪاری. ﻣﯚری دﯾﻮەﺧﺎﻧﯽ ﭘێﻮە ﻧەﺑێ ،ھەر ﻟە ﺳــەرەﺗﺎداﯾە و ﺋﺎﮔﺮەﻛە ژﯾﻠەﻣﯚﯾە و ھــەر ﻛﺎﺗێﻚ ﺑێ ھەڵﺪەﮔﯿﺮﺳــێ .ﺑﯚﯾە ﻧﺎﺋﺎراﻣﯽ و ﻛێﺸﻤەﻛێﺸﯽ ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ ﻟەﺳەر راﻛێﺸﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎی زۆرﯾﻨە ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن ،دەﺳــﺘﯿﺎن ﻧــەوی ﻛﺮدووەﺗەوە ﺑﯚ ﻋەﺷــﯿﺮەت، ﻋەﺷﯿﺮەﺗﯿﺶ ﯾﺎﺳﺎﮔەﻟﯽ ﺧﯚی دەﺳەﭘێﻨێ ،ﻧەك ﯾﺎﺳﺎی وت و ﺑەڕێﻮەﺑــﺮدن ،ﺋەم ﮔەڕاﻧەوەﯾە دروﺳــﺖ ﻧﯿﯿە و ھەﯾﺒەت و ھەﯾﻜەﻟﯽ ﺣﻮﻛﻤﺪاری ﻟەﻛەدار دەﻛﺎت و ھﯿﭻ ﺑەﺳەر ھﯿﭽەوە ﻧﺎھێڵــێ ،ﺑﯚﯾە ﺗﺎﻛە ﭼﺎرەﺳــەر ﺋەوەﯾە ﻣﺎﻣەڵــە ﻟەﮔەڵ ﺗﺎﻛﺪا ﺑﻜﺮێ و ﻣﺎﻓﯽ ھﺎووﺗﯿﺒﻮون ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﻛەس ھەﺑێﺖ و ﻛەس ﭘەراوێﺰ ﻧەﺧﺮێ.
ژﻣﺎرە ) ، (187ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 24 ،
ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ھﯚزﭘەرﺳﺘﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﯾﻮﺳﻒ ﻟەﺗﯿﻒ
ﺋﺎری ﻛﺎﻣﯿﻞ 100 :ﻓڕۆﻛەی ﺑێ ﻓڕۆﻛەواﻧﻢ دروﺳﺖ ﻛﺮدووە
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ﺋەﮔەر ﻣﯚڵەﺗﻢ ﭘێ ﻧەدرێﺖ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺟێ دێڵﻢ وﺷە/ﺷﺎﺧەوان ﺷێﺨﺎﻧﯽ ﺋﺎری ﻛﺎﻣﯿﻞ ﮔەﻧﺠێﻜﯽ داھێﻨەری ﻛﻮرد ،ﻟــە ﺑﻮاری دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻓڕۆﻛەی ﺑێ ﻓڕۆﻛەوان و ﺑﺎرھەڵﮕﺮ. ﺋەو ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە 100ﻓڕۆﻛەی ﺑێ ﻓڕۆﻛەواﻧﯽ دروﺳﺖ ﻛﺮدووە ،ﺑەم ﻛێﺸەی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﻣﯚڵەﺗﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ھەﯾە .ﺋﺎری ﻟــە ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ”وﺷە“دا ﺑﺎس ﻟە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ دەﻛﺎت و رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ”ﺋەﮔەر ﻣﯚڵەﺗﯽ ﭘێ ﻧەدرێــﺖ ،ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺟێ دێڵێﺖ و ﻟە دەرەوە ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻜەش دەﻛﺎت“.
ﻟە ﻛەﯾەوە دەﺳــﺘﺖ ﺑە دﯾﺰان و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻓڕۆﻛــەی ﺑــێ ﻓڕۆﻛەوان ﻛﺮدووە؟ ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ 2014ەوە ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧــﻢ ﺑــﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻓڕۆﻛەی ﺑێ ﻓڕۆﻛەوان و ﺑﺎرھەڵﮕﺮ، ﭘــﺎش دوو 30ﻣﺎﻧــﮓ ھەوڵﺪان، ﯾەﻛەم ﻓڕۆﻛــەم ﺑەﻧﺎوی ”ﺋەی ﭘﯽ “100ﮔەﯾﺸﺘە ﺋﺎﺳﻤﺎن .ﻓڕۆﻛەﻛە ﻛێﺸــﯽ دوو ﻛﯿﻠﯚ ﺑﻮو ،ﻣﺎوەی ﺳێ ﭼﺎرەك ﻟە ﺋﺎﺳــﻤﺎن دەﻣﺎﯾەوە و ﺗﺎ ﯾەك ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ ﺑەرز دەﺑﻮوەوە. ﺑەر ﻟە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻓڕۆﻛەی ﺑێ ﻓڕۆﻛەوان ﺑە ﭼﯿﯿەوە ﺳەرﻗﺎڵ ﺑﻮوی؟ ﻛﺎرم ﻟەﺳەر ﭘێﺸﺨﺴﺘﻨﯽ ﻣەﻛﯿﻨەی ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﻜــﯽ و ھەڵﻤــﯽ دەﻛــﺮد. دواﺗــﺮ ﻟــە ﺋﯿﺘﺎڵﯿﺎ ﺑەﺷــﺪارﯾﻢ ﻟە رێﻮڕەﺳﻤێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻓڕۆﻛەواﻧﯽ ﺋﺎرﺳــﯽ ،ﻓڕۆﻛەی ﺑێ ﻓڕۆﻛەواﻧﯽ ﻣەدەﻧــﯽ ﻛــﺮد و دوای ﺋــەوەی ھﺎﺗﻤەوە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑﯿﺮۆﻛەﻛەم ﺑەﻛﺎر ھێﻨﺎﯾەوە. ﯾەﻛەم ﻓڕۆﻛەت ﻟە ڕووی ﻓڕﯾﻦ و ﻛﻮاﻟێﺘﯽ و ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵەوە ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﺑێ ﻛێﺸە ﺑﻮو؟ ﯾەﻛەم ﻓڕۆﻛەم ﻟــە ڕووی ﻓڕﯾﻦ و ﻛﻮاﻟێﺘﯽ و ﻛﯚﻧﺘڕۆڵەوە ﻛێﺸــەی ھەﺑﻮو ،ﺗەﻧﯿﺎ دەﻓــڕی ،ﺑەم ﺋەوە ﺳەرەﺗﺎﯾەﻛﯽ زۆرﺑﺎش ﺑﻮو ،ﺋێﺴﺘە دەﺗﻮاﻧﻢ ﻓڕۆﻛەی ﺑــێ ﻓڕۆﻛەواﻧﯽ % 100دروﺳــﺖ ﺑﻜــەم ،ﺑﯿــﺮ ﻟــەوەش دەﻛەﻣەوە ﭘێﺸــﺒڕﻛێﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧــﯽ ﺑﻜەم ﺑﯚ ﺑــەرزی ﻓڕۆﻛە
ﺋەﮔەر ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪەر و ﺗﻮاﻧﺎم ھەﺑێﺖ، ﺑە ﻓڕۆﻛەی ﮔﻼﯾﺪەر ﺑەﺷﺪاری ﻟەو ﭘێﺸﺒڕﻛێﯿە دەﻛەم ﻛە ﺗﻮاﻧﺎی زۆری ھەﯾە ﺑﯚ ﺑەرز ﻓڕﯾﻦ ،ﮔﻼﯾﺪەر ﯾەﻛەم ﺟﯚری ﻓڕۆﻛەم ﺑﻮو ﻛە دروﺳــﺘﻢ ﻛﺮد. ﺋﺎﯾﺎ ﻛێﺸــەت ﻟە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻓڕۆﻛــەی ﺑــێ ﻓڕۆﻛــەوان ﻟــە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە؟ ﻛێﺸــە ﺋەوەﯾە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﯾﺎﺳﺎی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻓڕۆﻛــەی ﺑــێ ﻓڕۆﻛــەوان ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻋێــﺮاق ﻧﯿﯿــە و ﺑﻮوەﺗــە ھــﯚی ﺗێﻨەﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﻟە ﻧێــﻮان ﺋێﻤە و ﺑەرﭘﺮﺳﺎن ،ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻧﺎزاﻧﻦ ﺑەچ ﯾﺎﺳــﺎﯾەك ﻣﯚڵەت ﺑە ﺋێﻤە ﺑﺪەن و ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ زۆری دەوێﺖ، ﺋێﻤە ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻮوﯾﻦ ﻟەوەی ﺑﯚﭼﯽ ﻣﯚڵەﺗﻤﺎن ﭘێ ﻧﺎدەن ،ﺑەم ﺋەوەش ﻣەﺣــﺎڵ ﻧﯿﯿە ،ﺋەﮔەر ﺷــﻮێﻨﻤﺎن ﭘێ ﺑــﺪەن ﻛﺎرەﻛەﻣﺎن ﺑــەردەوام دەﺑێﺖ ،ﻛەﺳﻤﺎن ھەﯾە ﺑﺰووێﻨەری ﻓڕۆﻛەی )ﺟێﺖ ﺋێﻦ ﺟﻦ( دروﺳﺖ دەﻛﺎت ﻛە زەﺣﻤەﺗﺘﺮﯾﻦ ﺑﺰووێﻨەرە ﻟەھەﻣﻮو دﻧﯿﺎدا ،ھﯿﭻ ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯽ و ﻛەﻟﻮﭘەﻟێﻚ ﻟــە دەرەوە ﻧﺎھێﻨﯿﻦ ﺑﯚ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻤﺎن ،ﺋەﮔەر ﺷــﻮێﻨﻤﺎن ﭘێ ﺑﺪەن زۆر ﺋﺎﺳــﺎﻧە و ﻣﯚڵەﺗﯿﺶ ﺋﺎﺳــﺎﻧە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋــەوان ﻣﯚڵەﺗﯽ ھەڵﮕﺮﺗﻨــﯽ ﭼــەك دەدەن ،ﻟــە ﭘێﻨەداﻧﯽ ﻣﯚڵەﺗەﻛە ﻣەﺑەﺳــﺘﯿﺎن ﺋەوەﯾە ﻧەك ﺋێﻤە ﻛﺎرێﻜﯽ ﺧﺮاﭘﯿﺎن ﭘێ ﺑﻜەﯾــﻦ ﯾﺎﺧﯚ ﺑﯿﺎﻧﻔﺮۆﺷــﯿﻨە ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﻧەﺷﯿﺎو ،ﺑﯚ ﺋەم ﻣەﺑەﺳﺘە دەﺗﻮاﻧﻦ ﻣەﻟەﻓﯽ ﺋێﻤە ﺑﺨﻮێﻨﻨەوە و ﺑﺰاﻧﻦ ﺋێﻤە ﻛێﯿﻦ و ﻣەﺑەﺳﺘﻤﺎن ﭼﯿﯿە ،ﺑﯚﯾە ﺗﺮﺳــﻢ ھەﯾە ﻟە ﺧﯚم و ﻟە ﻗﺎﺗﯽ ﺳەرەوەی ﻣﺎڵ ﻛﺎر دەﻛەم و ﺑێﻜەﺳﻢ. دەﮔﻮﺗﺮێﺖ ﻟە ﺑەﻏــﺪا ﺑەڵێﻨﯽ ھﺎوﻛﺎرﯾﺘﺎن ﭘێ دراوە؟ ﺣــەز دەﻛەﯾــﻦ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺒﯿــﻦ ﺑەداﻣەزراوەﯾەﻛــﯽ ﻓەرﻣﯽ و ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ﻛﻮرد و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑﻜەﯾﻦ ،ﻟــە ﺑەﻏﺪا دەﺳﺘﭙێﺸﺨەری ھﺎوﻛﺎرﯾﻜﺮدﻧﻤﺎن ﻛــﺮاوە ،ﺑــەم ﺋێﻤــە وەﻣﻤﺎن ﻧەداوەﺗــەوە ،ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﻻی
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ رۆژﻧﺎﻣە: رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح دەﺳﺘەی ﻧﻮوﺳەران :ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ھەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن 07701573407
ﺋێﻤەوە زۆر ﮔﺮﻧﮕە و ﻣﺘﻤﺎﻧە ﺑەھﯿﭻ ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧﺎﻛەﯾﻦ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧەﺑێﺖ. ﻛــەی داوای ﻣﯚڵەﺗــﺖ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻛﺮد؟ دوای ﺳێ ﺳﺎڵ ﻛە ﯾەﻛەم ﻓڕۆﻛەم دروﺳــﺖ ﻛــﺮد ،داوای ﻣﯚڵەﺗــﻢ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێــﻢ ﻛﺮد و ﺳەرداﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ﺷﻮێﻨێﻜﻢ ﻛﺮدووە، ﭘێﻢ ﮔﻮﺗﻮون ﻧە ﭘــﺎرەم دەوێﺖ ﻧە زەوی ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﯚڵەﺗﻢ دەوێﺖ ،ﺑەم وەﻣﯿﺎن ﻧەداوﻣەﺗەوە. ﻟەو ﺑﺎوەڕەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە ﺗﻮاﻧﺎ و ﻟێﮫﺎﺗﻮوﯾﯽ ﮔەﻧﺠﯽ ﻛﻮرد ﻧﺎدات؟ ﺑەڵــێ ،ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﮔەﻧﺠﺎﻧــﯽ ﻛــﻮرد ﻣﺘﻤﺎﻧــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺎن دۆڕاﻧﺪووە ،ﻛــەس ھەﯾە ﺑەﻧﺎوی داھێﻨــﺎن و ﻧﻮێــﻜﺎری ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ زۆری وەرﮔﺮﺗﻮوە ،دواﺗﺮ ﻛﺎرەﻛەﯾﺎن
وەﺳــﺘﺎﻧﺪووە و ﺳــﻨﻮوردار ﺑﻮوە و زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﺧﯚﯾﺪا وەﺳــﺘﺎوە و ﻛﺎرەﻛەی ﻛﯚﺗﺎی ﭘێ ھﺎﺗﻮوە. ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺋێﻮە ﻟە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻓڕۆﻛﺎﻧەدا ﭼﯿﯿە؟ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻤــﺎن ﺑەرەوﭘێﺸــﺒﺮدﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﺪەی ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾە ،زۆر ﮔەﺷﺒﯿﻨﯿﻦ ﺑەداھﺎﺗﻮوﻣــﺎن ،ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﺳــەرەﺗﺎی ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻤــﺎن زۆر ﺑەﺳــەرﻛەوﺗﻮوﯾﯽ ﺋەﻧﺠﺎم داوە ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻧە ﺑــﻮاری ﻓڕۆﻛەواﻧﯿﻤﺎن ﺧﻮێﻨــﺪووە و ﻧــە ﺑڕواﻧﺎﻣــەی زاﻧﺴﺘﯿﻤﺎن ھەﯾە ﻟەو ﺑﻮارەدا ،ﺋﺎواﺗﯽ ﺳــەرەﻛﯿﻤﺎن ﺋەوەﯾە ﻟــە ﺑﻮاری
ﻓڕۆﻛەواﻧﯽ ﺑﺨﻮێﻨﯿﻦ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن، دواﺗﺮ ﻛە دەڵێﯿﻦ ﻓڕۆﻛە دروﺳــﺖ دەﻛەﯾﻦ ،ﺑەھەﻣﺎن ﭼﺎوی ﭘێﺸــﻮو ﺳەﯾﺮﻣﺎن ﻧەﻛەن. ﺑەرﻧﺎﻣەﺗــﺎن ﭼﯿﯿــە ﺋەﮔەر ﻟە ﻧﺎوﺧــﯚی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ھﺎوﻛﺎری ﻧەﻛﺮێﻦ؟ ﺋێﻤــە ﺑەﺑێ ھﺎوﻛﺎرﯾــﯽ ﺋەواﻧﯿﺶ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑەرەوﭘێــﺶ دەﺑەﯾــﻦ ،ﺑڕﯾﺎرێﻜە داوﻣﺎﻧــە و ﭘەﺷــﯿﻤﺎﻧﺒﻮوﻧەوەی ﻧﯿﯿە ،ﺋەﮔەر ھﺎوﻛﺎرﯾﺸﻤﺎن ﻧەﻛەن ﮔﻮﻣﺎﻧﻤﺎن ﻟەوە ﻧﯿﯿــە ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﻛﺎری زۆر ﮔەورەﺗﺮ دەﻛەﯾﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ھﯿــﭻ ھەڵﺒﮋاردﻧێﻜﯽ ﺗﺮﻣﺎن ﻧﯿﯿە و دەﺑێﺖ ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەت و ﻻﯾەﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪار ھــەر ﺑــڕوا ﺑەﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛﺘﺮی ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺑەﭘێﯽ ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﭘێﺸــﺘﺮﻣﺎن ﺑەھﯚی ﯾﺎرﻣەﺗﯿﻨەدان و ﻛﺎرداﻧەوەی ﻧەﺧــﻮزراو ،ﮔﻮﻣﺎﻧﻢ ﻟەوە ﻧﯿﯿە ﻟە ﺋﺎﯾﻨﺪەدا ﺑﺎوەڕ ﺑە ﯾەﻛﺘﺮ دەﻛەﯾﻦ و ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﻤﺎن دەﮔﯚڕﯾﻨەوە، ﺋەﻣە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛە دەﺑێﺖ ﻟە ﻧێﻮان ھەﻣﻮو ﻛﻮردێﻚ ھەﺑێﺖ. ﻧﺮﺧــﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻓڕۆﻛەﻛﺎﻧﺖ ﭼەﻧﺪە و ﻛێ ھﺎوﻛﺎری داراﯾﯽ ﻛﺮدووﯾﺖ؟ ﻛەﻣﺘﺮﯾﻦ ﻧﺮﺧﯽ ﻓڕۆﻛەﻛﺎﻧﻢ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟــە 500دۆﻻر ﻛە ﻓڕۆﻛەﯾەﻛﯽ ﺑێ ﻣﻮاﺳەﻓﺎﺗﯽ ﺑێ ﻓڕۆﻛەواﻧە ،ﻓڕۆﻛەم ھەﯾە ﭼﻮار ﻣەﺗــﺮە و ﺗێﭽﻮوەﻛەی 10ھەزار دۆﻻرە ،ﻓڕۆﻛەی ﮔەورە ﺑەﻧﺎوی ﺳﺘﯚڵ SH7590ﺑەھەﻣﺎن دﯾﺰاﯾــﻦ و ھەﻣــﺎن ﻛﻮاﻟێﺘﯽ ﻟێﺮە دروﺳــﺘﻢ ﻛﺮدووە ﻛە ﻟــە دەرەوە ﺑەﺑێ ﻣەﻛﯿﻨە ،ﻧﺮﺧــﯽ ﭼﻞ ھەزار دۆﻻرە ،ﻟێــﺮە ﺑەھەﻣﺎن ﻛﻮاﻟێﺘﯽ و ﺷــێﻮە دﯾﺰاﯾﻨﻢ ﻛﺮدووە ،ﻟەﻻﯾەن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ”زﻧێﺖ ﺋﺎی ﮔﺮاﻓﺖ“ی ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ ﺑــﺎوەڕ ﭘێﻜــﺮاوە ﻛە ﭘﻼﻧەﻛــەی ﺑــﯚ ﻧــﺎردووم ،ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﻼﻧەﻛەﯾﺎن ﺑــە ھــەزار دۆﻻر ﺑﯚ ﻧﺎردووم ،ﻣﻦ ﺑە ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﻛﻮردی و دەﺳــﺖ و ﭘەﻧﭽــەی ﻛــﻮردی دروﺳﺘﻢ ﻛﺮدووە ،داﯾﻜﻢ و ﺑﺮاﻛەم ﺑــە ﻣﻮوﭼــەی ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﯾەﺗﯽ و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﯾﺎرﻣەﺗﯿﻢ دەدەن. ﺋﺎﻣــﺎدەی ﻓڕۆﻛەﻛﺎﻧــﺖ ﺑــە
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺳﺎﯾﺖ: ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ
ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ﻛﻮردۆ ﺷﺎﺑﺎن
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﺑﻼڤ ﭘەﯾﻚ ،ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ /ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ،ھەوﻟێﺮ
ﭘﺸﻜﻨﯿﻨﯽ زاﻧﺴﺘﯿﯿەوە ﺑﻔﺮۆﺷﯿﺖ؟ ﺋەﮔەر ﺣﻜﻮوﻣەت ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻮو ﻣﯚڵەﺗﻢ ﭘێ ﺑــﺪات و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻢ ﻟێ ﺑﻜڕێﺖ، ﺑﺎ ﻟﯿﮋﻧەی ﭘﺸــﻜﻨﯿﻦ و ﻛەﺷــﻔﯽ ﺋەﻧﺪازﯾﺎری و ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﻜﯽ ﺑﻨێﺮێﺖ و ﻣەﻛﯿﻨە و ﺟەﺳﺘە و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑﻮرﻏﯽ ﺑە ﺑﻮرﻏﯽ ﻓڕۆﻛەﻛﺎﻧﻢ ﺑﺸﻜێﻨێﺖ. ﺑەﻧﯿﺎزی ﭼﯿﺖ ﺋەﮔەر ﻣﯚڵەﺗﺖ ﭘێ ﻧەدرێﺖ؟ ﺑڕﯾﺎری ﻛﯚﺗﺎم داوە و ﻛﺎﺗەﻛەﺷــﻢ دﯾﺎری ﻛــﺮدووە ،ﺋەﮔــەر وەﻣﻢ ﻧەدرێﺘــەوە و ﻣﯚڵەﺗﻢ ﭘێ ﻧەدرێﺖ، ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺟێ دێڵــﻢ و دەﭼﻤە دەرەوە ﻛﺎر دەﻛەم ،ﺑەم ﺗﻜﺎﯾە ﺣەز دەﻛەم ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻢ ،ﻟێﺮە ﺑﺎری دەرووﻧﯿﻢ ﺋﺎراﻣﺘﺮە و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ و ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﻢ ھەﯾە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەﻛەم ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻓڕۆﻛەی ﻛەم ﻣەودا دروﺳﺖ دەﻛەﯾﻦ ،واﺗە ﻧﺰﻣﻔڕ و ﺗﻮاﻧﺎی ﺋەوەﯾﺎن ﻧﯿﯿە ﻛﺎری ﺳــﯿﺨﻮڕﯾﯿﺎن ﭘێ ﺑﻜﺮێﺖ” ،ﻧﺎﺳﺎ“ دﯾﺰاﯾﻨێﻜــﯽ ﺑو ﻛــﺮدەوە ،دوای ﭘێﻨﭻ ڕۆژ ﻛﯚﭘﯿﻢ ﻛﺮد و ﻛﺎرم ﻟەﺳەر ﻛﺮد. ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﭼەﻧــﺪ ﻓڕۆﻛەت دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە ،ﺧﺎوەن ﭼەﻧﺪ دﯾﺰاﯾﻨــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ و ﺑﯚﭼــﯽ ﻧﺎﯾﺎﻧﺨەﯾﺘە ڕوو؟ ﺧﺎوەﻧــﯽ 100ﻓڕۆﻛــەی ﺑــێ ﻓڕۆﻛەوان و ﻓڕۆﻛەﯾەﻛﯽ ﺑﺎرھەڵﮕﺮم ﻛە % 80ﯾﺎن دﯾﺰاﯾﻦ ھﯽ ﺧﯚﻣە، ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻢ ﺑﯿﺎﻧﺨەﻣــە ڕوو ،ﭼﻮﻧﻜە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە داﻣەزراوە ﻧﯿﻢ. ﺑﯚﭼﯽ ﻧﺎوﺗﺎن ﻟە ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛەﺗﺎن ﻧﺎوە ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە؟ ﭼــﻮار ﻟــە ﺋەﻧﺪاﻣەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەو ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾەﻣــﺎن ﭘێﺸــﻤەرﮔەن و ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻟە ھەﻣﻮو ﻛﺎﺗێﻚ زﯾﺎﺗﺮ ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑەو ﻓڕۆﻛﺎﻧە ھەﯾە ،ﺋەو ﻛﺎرە ﭘێﺸــﻤەرﮔە زۆر ﺑەھێﺰﺗــﺮ دەﻛﺎت ﻛــە دەزاﻧﯿــﻦ ﭼﯿﯿــﺎن ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻧﺰﯾﻜﯿﻦ و ﻟەﻧﺎو ﺳەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەﯾﻦ و دەزاﻧﯿﻦ ﺗﺎ چ ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﭘێﯿەﺗﯽ ،دوو ﻟــە ﺋەﻧﺪاﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾە ﻟە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و دوواﻧﯿﺎن ﻟە ﻛەﻧەدا و ﭼــﻮار ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﭘێﺸﻤەرﮔەن و ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪان.
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
0964(0)7502376262 0964(0)7502386262
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
20 www.wishe.net
ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە
ژﻣﺎرە ) ، (187ﭼﻮارﺷەم2017/ 5/ 24 ،
Wishe Heftenameyekî sîyasî giştîye
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ sarbaz25@yahoo.com 07502376262
wishe@wishe.net
18
ﻟەﯾﻼ ﻣەﺟﯿﺪی: ﺋﺎﻣﺎدەم ھەﻣﻮو رۆڵێﻚ ﺑﺒﯿﻨﻢ
”وﺷە“ ﭘێﯽ ﻧﺎﯾە ﭘێﻨﺠەم ﺳﺎڵﯽ ﺗەﻣەﻧﯿەوە
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ