ﻟەم ژﻣﺎرە ﺑەدواوە ﭼﻮار ﻻﭘەڕەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﺨﻮێﻨەوە
13 - 10
ﺑﯚ ڕێﮕﺮی ﻟە ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑەﻏﺪا دەﯾەوێ ﺳﻮﭘﺎ ﺑﺒﺎﺗە ﻛەرﻛﻮوك
2
12ﺳﺎڵ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ھﺎوﺳەرەﻛەی ﻛﺮد ،ﻛەﭼﯽ ﺗەﻗﯽ دا
9
ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ ﻧﻮێﯽ ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ﻛە ﭘﺎرێﺰەری وزەﯾە
14
دارﭼﻨﺎرێــﻚ 180ﺳــﺎڵە ﺧﻮێﻨﯽ ﻟێ دەﭼﯚڕێﺖ
15
ﻛﻮێﺴﺘﺎن ﮔﺎداﻧﯽ:
دەﺑێﺖ ژﻧﺎن رۆڵﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﺗﺮ ﻟە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﺒﯿﻨﻦ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر ژﻣﺎرە ) ، (190ﭼﻮارﺷەم2017/ 6/ 14 ،
ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە
www.wishe.net
4
ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە
ﺧەڵﻚ ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم و ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ ﺟﯿﺎ دەﻛﺎﺗەوە
” ﮔﯚڕان و ﻛﯚﻣەڵ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿﺎن ﻟەﺳەر ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﻧﺎﺑێ“
13
ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺑﺎﯾﺪەﻣﯿﺮ ﺑﯚ ”وﺷﻪ“:
ﺑڕﯾﺎرە راﺳﺘەﻛەﻣﺎن داوە
دوای ﺗێﻜﭽﻮوﻧــﯽ ﭘڕۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﭘێﺪاﮔﺮی ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﮔــەﻻن ”ھەدەﭘــە“ ﻟــە ﺑەردەواﻣﯿــﺪان ﺑــﯚ دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧــﯽ ﺋــەردۆﮔﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ﻟــە دواﯾﯿــﻦ ﻛﯚﻧﮕﺮەی ھەدەﭘەدا ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗە ﺑە ﺷﻜﺴﺘﺨﻮاردو وەﺳﻒ ﻛﺮا و ڕەت ﻛﺮاﯾەوە .ﻟە ﺋێﺴﺘەﺷــﺪا داوای دەﺳﺖ ﭘێﻜﺮدﻧەوەی ﭘڕۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺋەردۆﮔﺎن دەﻛەن.
2
ﺋێﺮان ﻟە ﻗەدزێﻮە 10ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ ﺳﻨﻮوری ﺑەزاﻧﺪووە ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەك ﻟە 5ﻛەﻻر ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﺑێ
ﻟە ﺑەدواداﭼﻮوﻧێﻜﯽ ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ”وﺷە“دا ،دەردەﻛەوێ ﻛە ﻟە ﭼەﻧﺪان ﻻوە و ﺑە ﭼەﻧﺪان ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ ،ﺋێﺮان ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەزاﻧﺪووە و ﻣﯿﻠﯽ ﻣەرزی ﻧﻮێﯽ ﻟەﺳەر ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼەﻗﺎﻧﺪووە و ﺋﺎی ﻟەﺳەر ھەڵﺪاوە.
ﭘﺎﺳەواﻧﯽ ﺳﻨﻮور ﻟەوﺑﺎرەوە ﻟێﺪوان ﻧﺎدات ،ﺑەم ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ دەڵێ” ،ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر دەﺳﺘڕێﮋﯾﺎن ﻟەو ﮔﻮﻧﺪﻧﺸﯿﻨﺎﻧە ﻛﺮدووە ﻛە ﺑﯚ ﺳﯚراﻏﯽ ﻣﻮڵﻜەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭼﻮوﻧەﺗەوە زێﺪی ﺧﯚﯾﺎن“.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﯾﺎن ﻣەﯾﮕەﯾەﻧﻦ ﺑە ﻛﺎرداﻧەوە ﺗﺎراوﮔەﯾەﻛﯽ ھەﻣﯿﺸەﯾﯽ؟ دﻛﺘﯚر ﻓﺎزڵ ﺟﺎف
13
3
ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ
ﭘﺎش دوو ﺳــﺎڵ ﻟــە ﻛﺎرﻛﺮدن ﺑﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻋەﻟــﻮەی ﻛــەﻻر ،دواﺟــﺎر ﺑەھــﯚی ﻛێﺸــەی ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯿــﯽ ﭘڕۆژەﻛە ،ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ راﮔﯿﺮا ،ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا دەﯾﺎن ﻛﺮێــﻜﺎر ﺑێﻜﺎر ﺑﻮون و ھەزاران دۆﻻری دووﻛﺎﻧــﺪاران ﺑــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ دراوە و ﻧﺎزاﻧﺮێﺖ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯿﺎن ﺑەﻛﻮێ دەﮔﺎت.
8
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
2
ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺑﺎﯾﺪەﻣﯿﺮ ﺑﯚ ”وﺷە“:
ﺑڕﯾﺎرە راﺳﺘەﻛەﻣﺎن داوە
ژﻣﺎرە ) ، (190ﭼﻮارﺷەم2017/ 6/ 14 ،
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ- ھەﺳﺘﯽ ﻛەﻣﺎل دوای ﺗێﻜﭽﻮوﻧــﯽ ﭘڕۆﺳــەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ و ﭘێﺪاﮔــﺮی ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﮔەﻻن ”ھەدەﭘە“ ﻟە ﺑەردەواﻣﯿﺪان ﺑﯚ دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺋەردۆﮔﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ، ﻟە دواﯾﯿــﻦ ﻛﯚﻧﮕﺮەی ھەدەﭘەدا ﺋەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﺑە ﺷﻜﺴﺘﺨﻮاردو وەﺳــﻒ ﻛــﺮا و ڕەت ﻛﺮاﯾەوە.
ﻟە ﺋێﺴﺘەﺷــﺪا داوای دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧەوەی ﭘڕۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺋەردۆﮔﺎن دەﻛەن. 20ی ﺋﺎﯾﺎری ﺋەﻣﺴــﺎڵ ،ھەدەﭘە ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﻧﺎﺋﺎﺳﯿﯽ ﺧﯚی ﺑەﺳﺖ و ﺳەرەڕای دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻛەﺳێﻚ ﺑﯚ ﺷــﻮێﻨﯽ ﻓﯿﻜەن ﯾﻮﻛﺴەﻛﺪاغ ھﺎوﺳــەرۆﻛﯽ ھەدەﭘە ،ھﺎوﻛﺎت ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛــە ﺑــە
ﺗێﻜڕای دەﻧﮓ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻜﺮدﻧﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﭘﺎرﺗەﻛەﯾــﺎن ڕەت ﻛﺮدەوە و ﺑڕﯾﺎرﯾﺎن دا ﺑﯚ دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧەوەی ﭘڕۆﺳــەی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺑﮕەڕێﻨەوە ،ﺋەﻣە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دوو ﺳــﺎڵە ﭘڕۆﺳــەی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻧێــﻮان ﻛــﻮردەﻛﺎن و دەوڵەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺗێﻚ ﭼﻮوە و ﻛﻮرد زەرەر و زﯾﺎﻧێﻜﯽ زۆری ﺑەرﻛەوﺗﻮوە. ﻋﻮﺳــﻤﺎن ﺑﺎﯾﺪەﻣﯿﺮ ،ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ھەدەﭘە ﻟە ڕێﮕــەی ﺋﯿﻤەﯾﻠەوە،
ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ، ﺑە“وﺷــە“ی ﺑڕﯾــﺎرە ”ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛەﻣــﺎن ڕاﺳــﺘەﻛەی داوە ﺑــﯚ دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧەوەی ﭘڕۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯽ“. دووﭘﺎﺗﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽ ﭘڕۆﺳەی ﺋﺎﺷــﺘﯽ ھەﻣﻮو ﻻﯾەك ﻟێﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرن ﻧــەك ﺗەﻧﯿﺎ ﻻﯾەﻧێﻚ“. ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﮔــەﻻن ”ھەدەﭘە“ ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2012ﻟە ﺷــﺎری ﺋەﻧﻘــەرەی ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ
ﺗﻮرﻛﯿــﺎ داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﺧــﯚی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ء ھەدەﭘــە ﺗﺎوەﻛــﻮ ﺋێﺴﺘە ﺳێ ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﺑەﺳﺘﻮوە، ھەرﺳێ ﻛﯚﻧﮕﺮەﻛەش ﻧﺎﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑــﻮون ،ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﻧﺎﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ دووەﻣﯽ ﺋەو ﭘﺎرﺗەدا ﻛە ﻟە 22ی ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ 2014دا ﺑەڕێﻮەﭼﻮو، ﺳەﻻﺣەدﯾﻦ دەﻣﯿﺮﺗﺎش و ﻓﯿﮕەن ﯾﻮﻛﺴــەﻛﺪاغ ﺑە ھﺎوﺳەرۆﻛﺎﻧﯽ ھەدەﭘە ھەڵﺒﮋێﺮدران ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ھەدەﭘــەش ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿــﺎدا داﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻣەدەﻧﯿﯿە ﻛە ﻣﺎﻓﯽ ھەﻣﻮو ﻧەﺗەوەﻛﺎن ﺑﺪات. ﮔﻮﺗەﺑێﮋەﻛەی ھەدەﭘە ڕووﻧﯿﺸﯽ ”ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﻛــﺮدەوە، ﺗﯚﻛﻤەﻣــﺎن داﻧﺎوە ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﺑــڕوا ﺑــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑێﻨﯿﻦ ﭘڕۆﺳــەی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻟە ﺳــﻮودی ھــەردوو ﻻداﯾە و ﺋەوﯾــﺶ ﺑێﻨﯿﻨەوە ﺳــەر ﻣێﺰی ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ“. ﭘڕۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯿﯽ ﺳﺎڵﯽ 2013ﻟە ﻧێﻮان ﻛﻮرد و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮد و ﻣﺎوەی دوو
ﺳــﺎڵﯽ ﺧﺎﯾﺎﻧﺪ ،ﻟەو دوو ﺳﺎڵەدا ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺷﺎرە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎن و ﻛﻮرد ﺑەرەوﭘێﺸﭽﻮوﻧﯽ ﺑەﺧﯚﯾەوە ﺑﯿﻨﯽ ،ﮔەرﻣﺎرۆﯾەﻛﯽ ﺳەرﺑﺎزی، ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری ﻟەﺳــەر ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەﺑﻮو ،ﺑەم دوای ﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽ ﺋەو ﭘڕۆﺳــەﯾە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﮔەﻣﺎرۆی ﺧﺴﺘە ﺳەر ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ھەﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘەش زۆرێــﻚ ﻟە ﺳەرۆك ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿە ﻛﻮردەﻛﺎن و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧﯽ ھەدەﭘە و ھەر ﯾەك ﻟە ﺳەﺣەدﯾﻦ دەﻣﯿﺮﺗﺎش و ﻓﯿﮕــەن ﯾﻮﻛﺴــەﻛﺪاغ ھﺎوﺳــەرۆﻛﺎﻧﯽ ھەدەﭘــە ﻟــە زﯾﻨﺪاﻧﺪان. ﺳــەﻻم ﻋەﺑــﺪو ،ﺷــﺎرەزا ﻟە ﻛﺎروﺑﺎری ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜﯚی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑﯚ ”وﺷە“ـﯽ ڕووﻧﻜــﺮدەوە” ،ھەدەﭘــە ﻟــە دواﯾﯿﻦ ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﺧﯚﯾﺪا داﻧﯽ ﺑە ھەڵەی ﺧﯚﯾﺪا ﻧﺎوە و دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧەوەی ﭘڕۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯿﺸﯽ ﻛﺮدووەﺗە دروﺷﻤﯽ ﺧﯚی“. ﺋــەو ﮔﻮﺗــﯽ” ،دەﻛﺎت ﺋــەو
دەﺳﺘﭙێﺸــﺨەرﯾﯿەی ھەدەﭘــە ﻛﺎرێﻜﯽ ﺑﺎش و ﮔﻮﻧﺠﺎوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری ﻟــە ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ھەدەﭘە ڕەﻧﮕــە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﮫێﻨێﺘە ﺳــەر ﺋەو ﺑڕواﯾەی ﻛە ﭘڕۆﺳەی ﺋﺎﺷﺘﯿﯽ دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜﺎﺗەوە“. ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻓەرﻣﯽ وەﻣﯽ ﺑﺎﻧﮕﮫێﺸــﺘەﻛەی ﺗﻮرﻛﯿــﺎی ﻧەداوەﺗەوە و ھەدەﭘە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿــﭻ ﺷــﺎﻧﺪی ﻓەرﻣــﯽ ﭘێﻚ ﻧەھێﻨــﺎوە ﺑﯚ ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ. ”زۆر ﮔەﺷــﺒﯿﻦ ﻧﯿﻢ ﺑە دەﺳﺖ ﭘێﻜﺮدﻧەوەی ﭘڕۆﺳــەی ﺋﺎﺷﺘﯽ، ﭼﻮﻧﻜــە دەوڵەﺗــﯽ ﺗــﻮرك ﻟە ڕاﺑﺮدووﺷﺪا ﻧەﯾﻮﯾﺴﺘﻮوە ﺋﺎﺷﺘﯿﯽ ﻟەﮔەڵ ﻛــﻮرد ﺑێﻨێﺘە دی ،ﺑەم ھــەم دەوڵەﺗــﯽ ﺗــﻮرك ء ھەم ﻟەﻧﺎو ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﺗﻮرﻛــﯽ ﭘێﯿﺎن واﯾە ھەدەﭘە ﭘڕۆﺳــەی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺗێﻜﺪاوە ،ﺑﯚﯾــە ﺑڕﯾﺎرەﻛەﯾﺎن ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەدا ﺋەو ﺑﯿﺎﻧﻮوە ﻧﺎھێڵێﺖ“، ﺳەﻻم ﻋەﺑﺪو وای ﮔﻮت.
ﺑﯚ ڕێﮕﺮی ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑەﻏﺪا ھەوڵ دەدات ﺳﻮﭘﺎ ﺑﺒﺎﺗەوە ﻛەرﻛﻮوك ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوك:
ﺳﻮﭘﺎ ھەﺗﻮوەﻛە ﺑﯚی ﻧﯿﯿە ﺑێﺘەوە ﻛەرﻛﻮوك وﺷە /ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق دەﺳــﺘﯽ ﺑە ھەوڵــﺪان و ﮔﺮﺗﻨەﺑەری ﭘﯿﻼﻧێﻚ ﻛﺮدووە ﺗــﺎ ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ھەڵﻤەﺗﯽ ڕزﮔﺎری ﺣەوﯾﺠــە ،ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێــﺮاق ﺑﮕەڕێﻨێﺘەوە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك و ﺑﯚ ھەﻣﯿﺸــە ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﺒﻦ .ﺋەوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛەرﻛﻮوﻛﯿــﺶ دەﮔﺮێﺘــەوە .ﺑــەم ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻛەرﻛــﻮوك ،ﺋــەو ھەوﻧەی ﺑەﻏﺪا ڕەت دەﻛەﻧەوە و دەڵێــﻦ ،ﻗﺒﻮوڵــﯽ ھﺎﺗﻨەوەی ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﻧﺎﻛەﯾﻦ. ﺑەﮔﻮێــﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ،ﺑەﻏﺪا ﺑە ﭘﺎﺳــﺎوی ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﻜﺮدﻧەوەی ﺣەوﯾﺠــە ،دەﯾــەوێ ﻧﺰﯾﻜەی 50ھــەزار ﺳــەرﺑﺎز ﺑﮫێﻨێﺘــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﻛەرﻛﻮوك و ﺑﻨﻜەی ﺳــەرﺑﺎزﯾﯽ ھەﻣﯿﺸــەﯾﯽ و ﺟێﮕﯿﺮﯾــﺎن ﺑﯚ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت، ﺑﻨﻜە ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەﻛﺎن ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە دروﺳــﺖ دەﻛﺮێــﻦ ﻛــە ﻟەژێﺮ دەﺳــﺘﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﺷــﺎرۆﻛە و ﺷــﺎرەدێﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوﻛﻦ و ھﺎوﺳﻨﻮورن ﻟەﮔەڵ ﺷــﺎرەدێﯽ زاب و ڕﯾﺎز /ﺳــەرﺑە ﺷﺎرۆﻛەی ﺣەوﯾﺠە./ ﺷﯿﻌە و ﺳﻮﻧﻨە ﺑﯚ دژاﯾەﺗﯽ ﻛﻮرد ڕێﻚ دەﻛەون
ﻋێــﺮاق ﺑە ھــەزاران ﻋــەرەب و ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﯽ ﻟە ﻛەرﻛﻮوك داﻣەزراﻧﺪووە و ﺷﺎرەﻛە ﺑە ﻋەرەب دەﻛﺎﺗەوە دوای ڕووﺧﺎﻧﯽ ﺑەﻋﺲ ،ﺷــﯿﻌە و ﺳــﻮﻧﻨەی ﻋێــﺮاق ﺑــەردەوام ﺧەرﯾﻜﯽ ﻛﯚﻣەڵﻜــﻮژی ﯾەﻛﺘﺮ و ڕﻓﺎﻧﺪﻧﯽ ﯾەﻛﺘﺮن ،ﺑــەم ﻛﻮﺗﻠە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﺑەﻏﺪا ﻟەﺳەر ﺋــەو ھەﻧــﮕﺎوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق ڕێﻚ ﻛەوﺗﻮون و ھەردووﻻ ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﭼﻮوﻧــﯽ ﺋــەو ھێﺰە دەﻛەن ﺑﯚ ﻛەرﻛــﻮوك ﺑﯚ ڕێﮕﺮی ﻟە ﮔێڕاﻧەوەی ﺷــﺎرەﻛە ﺑﯚ ﺳەر ﻛﻮردﺳــﺘﺎن .ﺑەو ﭘێﯿــە ﻟە 25ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ داھﺎﺗــﻮو ﻛەرﻛﻮوك ﻟە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﺷﺪارە. ﺋﺎزاد ﺟەﺑــﺎری ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻛەرﻛﻮوك ،ﺑە“وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﺋەوان ﺑﺎ ھەر ﺧەرﯾﻜﯽ ﺷــەڕی ﺗﺎﯾﻔﯽ ﺑــﻦ ،ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ڕێﮕە ﻧﺎدەﯾــﻦ ﺳــﻮﭘﺎ ڕاﻛﺮدووەﻛەی ﻋێﺮاق ﺑﯚ ﻛەرﻛﻮوك ﺑﮕەڕێﺘەوە و ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑە ﺗەواوی ﺷﺎرەﻛەی ﭘﺎراﺳــﺘﻮوە و ﺑەردەواﻣﯿﺶ دەﺑێ ﻟە ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ“. ﻟــە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺣﻮزەﯾﺮان/ﯾﯚﻧﯿﯚی 2014دوای ھﺎﺗﻨــﯽ داﻋــﺶ ﺑﯚ ڕۆژﺋﺎوا و ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛەرﻛﻮوك، ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێــﺮاق ﭼەﻛەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻓــڕێ دا و ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ زۆرﯾﺎن
ﻓەرﻣﺎﻧﺪەﯾەﻛﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە:
ﻟە ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑە ﻛﺎﺗﯿﺶ ﺑﯚ ھێﺮﺷﻜﺮدﻧە ﺳەر ﺣەوﯾﺠە ڕێﮕە ﺑە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻧﺎدەﯾﻦ
ﺑــﯚ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﭼﯚڵ ﻛﺮد ،ﺋەﮔەر ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑەری ﺑە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﻧەﮔﺮﺗﺎﯾە، ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﻜﺮدﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻟەﻻﯾەن داﻋﺸــەوە ھﯿــﭻ ھێﺰێﻜــﯽ ﻟە ﺑەردەﻣﺪا ﻧەﻣﺎﺑﻮو. ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوك ﻗﺒﻮوڵﯽ ﻧﺎﻛﺎت ﺑەﻏﺪا ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾەﻛﯽ ﺑەھێﺰی ھەﯾە ﺑــﯚ ھێﻨﺎﻧەوەی ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﺑﯚ ﻛەرﻛــﻮوك و ﺟێﮕﯿﺮﻛﺮدﻧﯿﺎن، ﺋەوﯾــﺶ ﺷــەڕی ﺣەوﯾﺠەﯾە، ﺑــەم ﺑەھﯚی ﺋــەوەی ﻟەﻻﯾەن ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوك و ﭘێﺸــﻤەرﮔەوە ﺑــە ﺗــەواوی ڕەﺗﻜﺮاوەﺗــەوە ،وەك ﻣﻠﻤﻼﻧــێ ”ﭘﺮۆﺳــەی ڕزﮔﺎرﻛﺮدﻧــەوەی ﺣەوﯾﺠە دوا دەﺧەن“. ﺋــﺎزاد ﺟەﺑــﺎری ،ﻧﯿــﺎزی ﺑەﻏﺪا ﺋﺎﺷــﻜﺮا دەﻛﺎت ﻛــە ﻧﺎردﻧــﯽ ھێﺰﯾﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯿﺎن ﺑﯚ ﻛەرﻛﻮوك وروژاﻧــﺪووە ،ﺑــەم وەك ﺧﯚی دەڵێ ”ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﭼﯿﺘﺮ ﻟە ﻛەرﻛﻮوك ﺟێﯽ ﻧﺎﺑێﺘەوە و ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەك ﻗﺒﻮوڵﯽ ﻧﺎﻛەﯾﻦ ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻤﺎن ﮔﻮﺗﻮون ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺷﺎرۆﻛە و ﺷــﺎرەدێﻜﺎن ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــە دەﭘﺎرێﺰن و ﭘێﺸﻤەرﮔە ﻛەرﻛﻮوك دەﭘﺎرێﺰێ“. ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﻣﺤەﻣەد ﻛەﻣﺎل ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوك ،ﺑە“وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﺋــەو ھەوڵە ﺳــەر ﻧﺎﮔــﺮێ و ﻗﺒﻮوڵﯽ ﻧﺎﻛەﯾﻦ ،ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﻟــە ﻛەرﻛــﻮوك ڕای ﻛــﺮدووە،
ﭼﯚن ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ دەﮔەڕێﺘەوە، ﺋــەوان ﺧەرﯾﻜﻦ ﻟــە ﺣەﻣﺮﯾﻦ ھێﺰ دروﺳــﺖ دەﻛــەن ،ﺑەم ڕێﮕــە ﻧﺎدەﯾﻦ ﺑێﻨــە ﻛەرﻛﻮوك و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑەوﭘەڕی ھێﺰەوە ﭘﺎراﺳﺘﻮوﯾەﺗﯽ و دەﯾﭙﺎرێﺰێ“. ﭘێﺸﻤەرﮔە :ھﯿﭻ ھێﺰێﻜﯽ ﻋێﺮاق ﻧﺎﯾەﺗەوە ﻛەرﻛﻮوك ﺋێﺴــﺘە ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺗــەواوی ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷــﻮور و ڕۆژﺋــﺎوای ﻛەرﻛﻮوﻛــﯽ ﻟەﮔەڵ داﻋﺶ ﻟەژێــﺮ دەﺳــﺘﺪاﯾە و ﺑﯚ ھەڵﻤەﺗــﯽ ڕزﮔﺎری ﺣەوﯾﺠــە، ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە دەرەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ڕێﮕــە ﺑــە ﺳــﻮﭘﺎ دەدرێ ﺟﻤﻮوﺟﻮڵ
ﺑﻜــەن ،ﺑەﮔﻮﺗەی ﺧﯚﯾــﺎن ”ﻟە ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ڕێﮕە ﻧﺎدەن ﺳــﻮﭘﺎ و ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻛﺎﺗﯿــﺶ ﺑــﯚ ھێﺮﺷﻜﺮدﻧە ﺳــەر ﺣەوﯾﺠەش ﺑێﻨە ﺳﻨﻮورەﻛﺎن“. ﻋەﻗﯿــﺪ ﺷــﻮان ﺣەﻣەﻏەرﯾــﺐ ﻓەرﻣﺎﻧــﺪەی ﻟﯿﻮای دووی ھێﺰی ﭘێڕۆی وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ڕۆژﺋــﺎوای ﻛەرﻛﻮوك ،ﺑﯚ ”وﺷە“ی دووﭘﺎت ﻛﺮدەوە” ،ﺑەھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ڕێﮕە ﺑە ﮔەڕاﻧەوەی ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﺑﯚ ﻛەرﻛﻮوك ﻧﺎدەﯾﻦ ،ﻟە ﻣﯿﺤﻮەری ﺋێﻤــە ﻟــە دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧــﯽ ھەڵﻤەﺗــﯽ ڕزﮔﺎرﻛﺮدﻧــەوەی ﺣەوﯾﺠەش ،ڕێﮕە ﻧﺎدەﯾﻦ ﺳﻮﭘﺎ و ﺣەﺷﺪ و ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرﺑە ﺑەﻏﺪا
ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤــەوە ھێﺮش ﺑﻜەن ﺑﯚ ﮔﺮﺗﻨــەوەی ﺣەوﯾﺠە، ﺋەﻣە ھــەر ﺑڕﯾﺎری ﺋێﻤــە ﻧﯿﯿە، ﺑەڵﻜــﻮ ﺑڕﯾﺎری ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻛەرﻛﻮوﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺸە“. ﺗەﻋﺮﯾﺒﯽ ﻛەرﻛﻮوك دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎﺗەوە ھەرﭼەﻧﺪە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوك ڕەﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﺑەﻏﺪا ﺳــﻮﭘﺎ ﺑﮕەڕێﻨێﺘــەوە ﻛەرﻛﻮوك، ﺑــەم ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗــﺮەوە ھــەوڵ دەدا دەﺳﻜﺎری ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﻛەرﻛﻮوك و ﮔەڕاﻧەوەی ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﺎت. ﺋــﺎزاد ﺟەﺑــﺎری دەڵــێ ”ﺑەﻏﺪا دەﺳﺘﯽ ﺑە داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ
ﻋــەرەب و ﺗﻮرﻛﻤﺎن ﻟــە دەزﮔە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ﻛﺮدووە ،ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﺋێﺴﺘە ڕێﮋەی ﺗﻮرﻛﻤــﺎن ﻟەﻧــﺎو ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻟە ھﯽ ﻛــﻮرد زﯾﺎﺗﺮە، ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧەوﺗــﯽ ﺑﺎﻛﻮر 11 ھــەزار ﻛﺎرﻣەﻧــﺪی ﻋەرەﺑــە و ﺑەردەواﻣﯿــﺶ ﺧەڵﻜﯽ ﻋەرەب و ﺗﻮرﻛﻤﺎن ﻟــە ﻛەرﻛﻮوك ﻟەﻻﯾەن ﺑەﻏــﺪاوە دادەﻣەزرێﻨﺮێﻦ ،ﺑەﻏﺪا ﻟــە ھەﻣﻮو ڕووەﻛﺎﻧەوە ﻓﺸــﺎری زۆر و ﺑەردەوام ﺑەﺷێﻮەی ڕۆژاﻧە ﺑــﯚ ﺳــەر ﻛەرﻛﻮوك دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ،ﺑــەم ﻧﺎﻛەوﯾﻨــە ژێﺮ ﻓﺸــﺎر و ﭼــﺎوەڕێ دەﻛەﯾﻦ ﻟە ڕێــﯽ ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪەﯾﻦ و ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە ﺳــەر ﻛﻮردﺳﺘﺎن“.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ
ھﺎﺗﻨەدﯾﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑە دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ رۆژی رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم، ﻛەوﺗە ﺳەر رێڕەوی ﺧﯚی .ﺳەﯾﺮ ﻟەوەداﯾە ﻛﻮرد ھەﯾە ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ھەﯾە ﻟەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﻧەﺗەوەﯾﯿﯿە و ﮔﻮﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ ﺑو دەﻛﺎﺗەوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺧەڵﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﭬﺎﯾﺮۆﺳــەﻛەی وەرﺑﮕﺮن .ﻟەم ﻧێﻮاﻧەدا ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿەﻛﯽ ﺑەرەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻛە ﭘﺎرﺗﯿﯿــەﻛﺎن راﺑەراﯾەﺗﯿﯽ دەﻛەن و ﺑەرەی دژ ﺑە ﻧەﺗەوە ﻛە ﮔﯚڕاﻧﺨﻮازان ﻛﺎری ﺗێﺪا دەﻛەن ،رۆژاﻧە ﻟە دەرﻛەوﺗﻦ و ﺑەرﯾەﻛﻜەوﺗﻨــﯽ ﺟﯿﺎوازدا ﺑﯚﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ھﯽ ﮔﯚڕان ﮔێﭽەڵﯽ ﺗﯿﺎداﯾە ،ﺑەم ﮔﺮﻧﮕە ﭘﺎرﺗﯿﯿەﻛﺎن ﺑە ﺗەﺣەﻣﻮل ﺑﻦ و ﺗﻮوﺷﯽ ﻛﺎرداﻧەوە ﻧەﺑﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﭘﺮۆﺳەﻛە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛە ﺑەدی دێﻨێ و ھەر وەﺳــﺘﺎﻧێﻚ ﻟە رێﮕەدا زﯾﺎن ﺑە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﮔەﯾەﻧێ ﻛە ﺑەﭘێﯽ ﻣێﮋوو و ﺳﯿﺎﺳــەت و ھەڵﺒﮋاردن ،ﭘﺎرﺗﯽ ھێﺰی ﯾەﻛەم و ﺧﺎوەﻧﯿەﺗﯽ. ﻟەوەﺗەی رۆژی رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم دﯾﺎری ﻛﺮاوە ،ﭘﺎرﺗﯽ ﺑە ﻓەرﻣﯽ و ﻧﺎﻓەرﻣﯽ رای ﮔەﯾﺎﻧﺪووە ﻛــە ﻧﺎﯾەوێ ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﻟەﮔەڵ ﻛــەس ﺑﻜﺎت ،ﺑەڵﻜﻮ ﻛﺎر ﺑــﯚ ﺋەوە دەﻛﺎت ھەﻣﻮوان ﭘﺮۆﺳــەﻛە ﺑە ھــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺰاﻧﻦ و ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻜەوە ﺑﺒەن ﺑەرەو دەوڵەت ،ﺋەﻣە ﻟە راﺳﺘﯿﺸﺪا ھەرواﯾە و ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ھﯽ ھەﻣﻮو داﻧﯿﺸﺘﻮوﯾەﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺋەواﻧەﯾﺸــە ﻛە ﻟە دەرەوەن ﺑە ھﯚﻛﺎری ﺟﯿﺎواز .ﺑەم ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻛە ھەﻣﯿﺸــە ﻟە دواوە ﻟەﺳــەر رووداوەﻛﺎن ﻗﺴە دەﻛﺎت و زۆرﺗــﺮ ھێﺰێﻜﯽ ﺑەﺟێ ﻣﺎوە ﻟە رووی ﻧەﺗەوەﯾﯿﯿەوە ،ھەرﮔﯿﺰ ﻧﺎﯾەت ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕــﯽ ﭘﺮﺳــە ﻧەﺗەوەﯾﯿﯿەﻛﺎن ﺑێــﺖ ،ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ﺑﯚ ھەر ﻗﯚﻧﺎﻏێﻚ ﭘﺎﺳــﺎو و ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺗﺎزە دەھێﻨﻨەوە و ﺑﺎزاڕﻛﺎری ﺑﯚ دەﻛەن. ھەﻣﻮو ﻣﻠﻤﻼﻧێﻜﺎن ﺑﯚ ﯾەﻛــەم ﺑﻮون و ﺟەﻣﺎوەری زﯾﺎﺗﺮ رەواﯾە و ﻟە دەوڵەﺗﯿﺸﺪا ﺟﻮاﻧﺘﺮ دەﻛﺮێﻦ ،ﺑەم ﺗﻜﺎﯾە ﮔێﭽەڵ ﻣەﻛەن ﺑەواﻧەی ﻛﺎر ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ دەﻛەن .ﺋەﻣە ھﯿﭻ رەواﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺗﯿﺎدا ﻧﯿﯿە ،ﺧﯚ ﺋەﮔەر ھەر ﺑڕﯾﺎرﺗﺎن داوە دژی ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻚ ﺑﻦ ،ھﯿﻮادارم ﺑەرەی دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗەﺣەﻣﻮﻟﯿﺎن زۆر ﺑێﺖ و ﺗﻮوﺷــﯽ ﻛﺎرداﻧەوە ﻧەﺑﻦ. ﭼﺎﻧﺴــﯽ ﮔەورەی ﮔﯚڕان ﻟــەوەدا ﺋەوەﯾە ،ﺟەﻣﺎوەرێﻜﯽ دەﺳــﺖ ﻛەوﺗﻮوە ﯾەك ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﻧﯿﯿە و ﻟە ﺗەﻣەﻧﯿﺪا ﺳەﻋﺎﺗێﻜﯽ داﻧەﻧﺎوە ﺑﯚ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە ﺗﺎ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺧﯚی ھەﺑێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺧﻮا ﭘێﯽ داون ﺳەﯾﺮی دەﻣﯽ ﭼەﻧﺪ ﮔەﻧﺠێﻜﯽ ھەرزەﻛﺎری ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛە دەﻛەن و ﭼﯿﯿﺎن ﮔﻮت ،ﺋﯿﺘﺮ ﺋەوە دەﻛەن ﺑە دروﺷﻤﯽ ﺧﯚﯾﺎن ،واﺗە رۆڵﯽ ﮔﻮێﺰەرەوە دەﺑﯿﻨﻦ ﻧەك ﺑﯿﺮﻛــەرەوە و ﺧﺎوەن ﺑﯚﭼﻮون .ﺋەﮔــەر ﻧﺎ ﺑەم ﻧﻤﻮوﻧە ﺳــﺎدەﯾە دەﺗﻮاﻧﯽ ﺗێﺒﮕەی ﻛە ﺋەم ﺣەﺷﺎﻣﺎﺗە ھﯿﭽﯽ ﭘێ ﻧﯿﯿە ﺟﮕە ﻟە ﮔێﭽەڵ. دوو ﺳﺎڵە ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻛﺎر ﻟەﺳەر ﺋەوە دەﻛﺎت ﻛە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﻧﺎﻛﺮێﺖ و ﺗەﻧﯿﺎ ﻣﻮزاﯾەدەﯾەﻛە ﭘﺎرﺗﯽ دەﻛﺎت ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺣﺰﺑﯽ و ﻻﺑﺮدﻧﯽ ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﻟــە ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﺑﯿﺮی ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺟﯚرەھﺎ ﺗﯿﯚر و ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوﻓﯽ ﺷﺎﺷــەﯾﺎن ﻟەم ﺑﻮارەدا ﺧﺴــﺘە ﻛﺎر، ﺑەم دەرﻛەوت راﺳﺖ ﻧﺎﻛەن و رۆژی رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم دﯾﺎری ﻛﺮا ،ﺳەﯾﺮ ﻟەوەداﯾە ﻛەس ﻧﺎڵێ ﺑﯚ ﯾﺎری ﺑە ھەﺳﺘﻤﺎن دەﻛەن ،ﺟەﻣﺎوەرەﻛەی وەك ﺧﯚی ﺗێﻨﺎﮔﺎ ،ﺑەرﭘﺮﺳەﻛﺎﻧﯿﺸﯿﺎن ھەﺳﺘﯽ ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯿﯿﺎن ﻧﯿﯿە ﺑڵێﻦ ﺋەم ﺣەﺷﺎﻣﺎﺗە ﻛە دواﻣﺎن ﻛەوﺗﻮوە ،ﺑﺎ راﺳﺘﮕﯚ ﺑﯿﻦ ﻟەﮔەڵﯽ. ﺑﯚ ﻣــﻦ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﮔەورەﺗﺮﯾــﻦ ﺑﺎﺑەﺗــە ﻛە ﺑە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻢ دەﺑەﺳﺘێﺘەوە ،ھﯿﭻ ﭘﺮﺳێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﯿە ﻟە ﻧﺰﯾﻜﯿﺸﯽ ﺑﻮەﺳﺘێ ﺋەوەﻧﺪە ﮔﺮﻧﮕە ،ﺑﯚﯾە ﺗﯚ ھەر ﻛەﺳێﻜﯿﺖ و ﺳەرﺑە ھەر ﺑﯿﺮوﺑﺎوەڕێﻜﯽ ،ﺋەﮔەر ھــﯚﻛﺎر دەدۆزﯾﺘەوە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺷﻜﺴــﺖ ﺑێﻨێﺖ و ﺑە ﻧﺎﭼﺎری ﺳەرﺷــﯚڕ ﺑﻜﺎﺗەوە ﺑﯚ ﺑەﻏﺪا ،ﺧﯚ ﺋەﮔەر ﻛﻮردﯾﺖ و ﺷەرم ﻟە ﺧﯚت ﻧﺎﻛەﯾﺖ و دەڵێﯽ ﭘﺮۆﺳــەﻛە ﻓەﺷــەل دێﻨێ ،ﺋەوە ﺷەرم ﻟەو دەﯾﺎن ھەزار ﺷەھﯿﺪ و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧە ﺑﻜە ﻛە ﺧێﺰان ﻧﯿﯿە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەری ﻧەﻛەوﺗﺒێ ،ﯾﺎن ﻻﯾەﻧﯽ ﻛــەم ﺋەوەﻧﺪە روودار ﻣەﺑە رووﺑەڕوو ﺑڵێﯽ ﺋــەم دەوڵەﺗە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺑﺎرزاﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە داھﺎﺗﻮو ﻟەوەﺷﺪا راﺳﺘﮕﯚ دەرﻧﺎﭼﯽ. ﺋەﮔەر ھﯚﻛﺎرەﻛەت ﺋەوەﯾە دۆﺧﯽ ﮔﻮزەران ﺧﺮاﭘە ،راﺳﺖ دەﻛەﯾﺖ ﻣﻨﯿــﺶ ﻟەﮔەڵﺘﺪام ،ﺑەم ﺋەﻣە ھﯿﭻ ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑەوەوە ﻧﯿﯿە ﺋەﮔەر ﻓەﺷــەل ﺑێﻨﯽ ﻟە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ دەوڵەت ﮔﻮزەران ﺑﺎش دەﺑێ ،وەرە ﺑﺎ ﭘێﻜەوە دەوڵەت ﺑﻨﯿﺎت ﺑﻨێﯿﻦ و دوای ﮔﻮزەراﻧﯽ ﺑﺎﺷــﯿﺶ ﺑﻜەﯾﻦ، ﺋﺎﺧﺮ ﻧﺎﻛﺮێ ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﺖ ﺑەﺷﯽ ﺋەوە ﻧەﺑێ ﻛە ﻟە دۆﺧﯽ ﺳەﺧﺖ و ﺧﺮاﭘﺪا ﺑــەردەوام ﺟێﯽ ﺑﺎﯾەﺧﯽ داﮔﯿﺮﻛﺎران و دوژﻣﻨﺎﻧﯿﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑە ﯾەﻛﺠﺎری وێﺮاﻧﻤﺎن ﺑﻜەن ،ﺑەم ﻟە دەوڵەﺗﺪا ﺋەﮔەر ﮔﻮزەراﻧﯿﺸﺖ ﺧﺮاپ ﺑێ ،ﺳﻨﻮورەﻛﺎن و ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﺖ ﭘﺎرێﺰراوە. ﺗﯚ ﺋەﮔەر ﮔﻮﻣﺎﻧﺖ ھەﯾە ﻟەوەی رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ دەوڵەت ﺑێ ،ﮔﻮﻣﺎﻧﺖ ﻟە ﻛێ ھەﯾە ﺗﻮوﺷــﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرێﺘﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ ﺑﻜە و ﺑە ﻛﯚﻣەڵ دەڵێﯿــﻦ ﺑەڵێ ،دواﺗﺮﯾﺶ ھەر ﺑە ﻛﯚﻣەڵ رێ ﻧﺎدەﯾﻦ ﺋەو رۆژە ﻣێﮋووﯾﯿﯿە ﺑﯚ ھﯿﭻ ﻣەﺑەﺳــﺘێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑــەﻛﺎر ﺑێ ،ﭘێﻜەوەﺑﻮون ﺳەرﻛەوﺗﻨەﻛە ﮔەﺷﺎوەﺗﺮ دەﻛﺎت ،ﺑەم ﻧﺎﺗەﺑﺎﯾﯽ دروﺳﺘﻜﺮدن دژی ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ،ھەرﭼەﻧﺪ ﻻﯾەﻧﯽ ﮔێﭽەڵﻜەر ھەﻣﯿﺸــە ﻓەﺷەل دێﻨێ ،ﺑەم ﺑﯚ ﺑﺮاوەﯾﺶ ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛﯽ ﮔەورە ﻧﺎدات ،ﺑﯚﯾە ﺑﯿﺮی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ھەرﻛەس و ﻻﯾەﻧێﻚ ﺑﯚ ﺧﯚی ،دەوڵەت ﻣەﺑەﺳﺘﻦ ﺑەم ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﭘﻮوچ و ﺑﭽﻮوﻛﺎﻧەوە .ﺋﺎﺧﺮ ﺋێﻤە ﭼﯿﻤﺎن دەوێﺖ؟ ﻣﺮۆ ﺗﻮوﺷﯽ ﺳەرﺳﻮڕﻣﺎن دەﺑێ ﻛﺎﺗێﻚ دەﺑﯿﻨێ ﻛﻮرد دژی ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ دەوەﺳﺘێﺘەوە .ﺋەی ﺷﯚڕش ﺑﯚﭼﯽ ﺑﻮو و ﭼەوﺳــﺎﻧەوە و ﺳﺘەﻣﯽ ﺑەﻋﺲ دژی ﻛێ ﺑﻮو؟ وردﻛﺮدﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑە ﺋێﺴﺘەﯾﺸــەوە ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺋێﺮان ﻧەﺗﻮرووژێﻨێ ﻛﺎر ﺑﯚ ﺷــﻜﯚی ﻧەﺗەوەﯾﯿﺖ ﺑﻜەی ،ﺋﯿﺘﺮ دەﺑێ ھەﺳــﺖ ﺑﻜەﯾﻦ ھەر وﺟﻮدت ﻧەرێﻨﯿﯿە.
ژﻣﺎرە ) ، (190ﭼﻮارﺷەم2017/ 6/ 14 ،
ﻣەﯾﮕەﯾەﻧﻦ ﺑە ﻛﺎرداﻧەوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
3
ﺋﺎﺳﻤﺎن و ﺳﻨﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺋەﻣەرﯾﻜﺎوە دەﭘﺎرێﺰرێ وﺷە /ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﭘﺴﭙﯚران و ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛەن ،ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و وﺗﺎﻧﯽ ڕۆژﺋﺎوا ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺑــﻦ ﻟە ھــەر دۆخ و ﺑﺎرێﻜﺪا و ھەر ھەڕەﺷــەﯾەﻛﯿﺶ ﻟەﺳــەر ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﺑێ ،ھﺎوﺷێﻮەی 2014و ھﺎﺗﻨــﯽ داﻋــﺶ، ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و ﻧﺎﺗﯚ ﻟە ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧەوە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﭘﺎرێــﺰن ،ﺟﮕــە ﻟەوەﯾﺶ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾەﺗﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ زۆرﺑەی ﺟەﻣﺴــەرەﻛﺎﻧﯽ ھێﺰ و وﺗﺎﻧــﯽ زﻟﮫێﺰ ﻟــە ﺧﺎﻛﯽ ﺧﯚی دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت ،ﺑﯚﯾە ھﯿﭻ ﻻﯾەك دەﺳــﺒەرداری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎﺑﻦ، دوای ڕﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم و ﭘﺮۆﺳــەی ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﺋەﻣــڕۆ ﺳــێ ﺳــﺎڵ ﺑەﺳــەر ﻧﺰﯾﻜﺒﻮوﻧــەوەی داﻋــﺶ ﻟــە ﺑەﻏــﺪا ﺗێﺪەﭘــەڕێ ،ﻟــە ﻛﺎﺗﯽ داﮔﯿﺮﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮۆرﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﻋێﺮاق ﻛە ﺗﺎ ﻧﺰﯾﻚ ﺑەﻏﺪا ڕۆﯾﺸﺘﻦ و ﭼەﻧــﺪ ﮔﻮﻟﻠەھﺎوەﻧێﻜﯿــﺎن ﻓڕۆﻛەﺧﺎﻧــەی ﺋﺎراﺳــﺘەی ﺑەﻏﺪا ﻛــﺮد ،وﺗﺎﻧــﯽ ڕۆژﺋﺎوا و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻛﺎرداﻧەوەﯾــﺎن ﻧەﺑﻮو، ﺗەﻧﺎﻧــەت ﺑەﯾﺎﻧﻨﺎﻣەﯾەﻛﯿﺸــﯿﺎن دەرﻧەﻛﺮد .ﺑــەم ﻛﺎﺗێﻚ داﻋﺶ ڕووی ھێﺮﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺑــەرەو ھەوﻟێــﺮ و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔﯚڕی، ﺋێــﻮارەی ﻧﯚی ﺋﺎب/ﺋﯚﮔﺴﺘﺴــﯽ ،2014ﻓڕۆﻛــە ﺟەﻧﮕﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﻟە ﻛەﻧــﺪاوەوە ھﺎﺗﻨە ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚردﻣﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﻣەﺧﻤﻮور و ﮔﻮێڕ ﻛﺮد و ﺳــەﻋﺎت 12ی ﺷەو ﺑﺎراك ﺋﯚﺑﺎﻣﺎی ﺳەرۆﻛﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ، ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ ﺑو ﻛﺮدەوە و ﺟەﻧﮕﯽ دژ ﺑــە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧﯽ داﻋﺸــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ .ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ھەوﻟێﺮی ”ﺑەھێڵﯽ ﺳﻮور“ داﻧﺎ. ﺋەوە ﯾەﻛــەم ﺟﺎر ﺑﻮو ﻟە ﻣێﮋووی ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ،ﺋەو زﻟﮫێﺰە ﻟەﺳــەر ﻗەوارەﯾــەك ﺑێﺘــە دەﻧــﮓ ﻛە ﺧﺎوەن دەوڵەت ﻧەﺑﻮو ،دواﺗﺮﯾﺶ ﭘﺮۆﺗﯚﻛﯚﻟــﯽ ﺳــەرﺑﺎزی ﻟەﮔەڵ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن واژوو ﻛﺮد ،ھەﻣﻮو ﺋەواﻧــە دەرﺧــەری ﺋــەوەن ﻛە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟە ھەﻣﻮو دۆخ و ﺑﺎرێﻜﺪا دەﺳﺒەرداری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧﺎﺑێﺖ. وﺗﺎﻧﯽ ڕۆژﺋﺎوا ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺑﻦ
دوای ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ وادەی ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ڕﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم ﻟــە ﺣەوﺗــﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛــەی ﺣﻮزەﯾﺮان/ﯾﯚﻧﯿــﯚی راﺑــﺮدوو، ژﻣﺎرەﯾــەك وت ﺑــە ﻓەرﻣــﯽ ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﻧەرێﻨﯿﯿﺎن دەرﺑڕی، ﺑەم ”ﺑە ﻧەرﻣﯽ“ ھﯚﻛﺎرەﻛەﯾﺸﯽ ﺑﯚ ﺋەوە دەﮔەڕێﺘــەوە ﻛە ﺋەوان ﭘﺎﺑەﻧﺪن ﺑە ﯾﺎﺳﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ﺑە ﻓەرﻣﯽ ھﯿﭻ ﻛﺎت ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯿﺎن ﻟە ھﯿــﭻ ﮔەﻟێﻚ ﻧەﻛــﺮدووە ﺑەر ﻟەوەی ﺑــﮕﺎت ﺑە ﺑڕﯾــﺎری ﻛﯚﺗﺎ و ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ڕﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم ﯾەﻛﻼ ﺑﺒێﺘەوە .ﺋﺎﻣﺎژەﯾﺎن ﺑەوەﯾﺸﺪا ”ڕێﺰ ﻟە وﯾﺴﺘﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻣﺎﻓﯽ رەوای“ دەﮔﺮن .ﺋەﻣە ﻧﻮێﯿە ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ دەرەوەی وﺗﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﭘﺮﺳﯽ ﻛﻮرد. د .ﻋﻮﻣەر ﻧﻮورەدﯾﻨﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕی ﯾﺎﺳﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ،ﺑە“وﺷە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق ﺑــﯚی ھەﯾە ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ھەﺑێ، ﺑــەم ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮ دەﺳــﺘﻮەرداﻧە ﻟــە ﻛﺎروﺑــﺎری ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻋێﺮاق ،ﭘﺮەﻧﺴــﯿﭙێﻜﯽ ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ﺋەوەﯾە دەوڵەﺗﺎن دەﺳــﺖ ﻟە ﻛﺎروﺑﺎری ﻧﺎوﺧــﯚی ﯾەﻛﺘــﺮ وەرﻧــەدەن، ﺑﯚﯾە ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ وﺗﺎن ﻟەﺳەر ڕﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم دەﺳــﺘﻮەرداﻧە ﻟــە ﻛﺎروﺑــﺎری ﻧﺎوﺧــﯚی ﻋێــﺮاق، ﺟﮕە ﻟــەوەش ﭘﺎﺑەﻧــﺪ ﻧەﺑﻮوﻧە ﺑــە ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮی ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ﻛــە ﺑــﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت ﮔــەﻻن ﺋــﺎزادن ﻟــە دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳﯿﻦ. ﻧﻮورەدﯾﻨــﯽ دەڵــێ ”وﺗﺎن ﻟە ﻣێﮋوو و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺳــەدەی ﺑﯿﺴــﺘەﻣﺪا ،ھﯿﭻ ﻛﺎت ﺳــەرەﺗﺎ ﭘێﺸﻮازﯾﯿﺎن ﻟە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯽ ﮔەﻟێﻚ ﻟەﻧﺎو وﺗێﻜﯽ ﺗﺮ ﻧەﻛﺮدووە ،ﺑەم ﻛﺎﺗێــﻚ ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑڕﯾﻮە و دەوڵەﺗێﻜﯽ ﺗﺎزە ﻟــە داﯾﻚ ﺑﻮوە، ﻣﺎﻣەڵەﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛﺮدووە ،ﺑﯚﯾە ھﯿﭻ ﻛﺎت ﺋەوە ﻧﺎﺑﯿﻨﯿﻦ ﻛە وﺗﺎن ﺑەر ﻟە ﺑڕﯾﺎردان ،ﺑڵێﻦ ﺋێﻤە ﻟەﮔەڵ داﺑەﺷﺒﻮوﻧﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﻦ و ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑڕۆن ﺟﯿﺎ ﺑﺒﻨەوە“. ”ﺋــەوان دەڵێﻦ ڕێﺰ ﻟە وﯾﺴــﺘﯽ ﮔەﻟــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﮔﺮﯾــﻦ و ﺋەﻣــە ﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿە، ﺋێﺴــﺘە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدن ﻟەﮔەڵ دﯾﻔﺎﻛﺘﯚ )ﺋەﻣــﺮی واﻗﯿﻊ( ﭘێڕەو
دەﻛﺎت ،ﺑﯚﯾــە وەك ﭘﺴــﭙﯚڕێﻚ ﻟــەو ﺑڕواﯾــەم دوای ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم و دەﻧﮕــﺪان ﺑــﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻟە ﭘﺮۆﺳــەی ﺑــە دەوڵەﺗﺒﻮوﻧﺪا، ژﻣﺎرەﯾــەك وت ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛەن و داﻧﯽ ﭘێﺪا دەﻧێﻦ“ ﭘﺴﭙﯚڕەﻛە وای ﮔﻮت. ھەڕەﺷەی ھێﺰ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن دژی ﻛﻮردﺳﺘﺎن وەﻣﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎی ﻟێ دەﻛەوێﺘەوە ﻟەﺑﺎرەی ﺋەﮔــەری ﺑەﻛﺎرێﮫﻨﺎﻧﯽ ھێــﺰ ﺑــﯚ ﺳــەر ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﻻﯾەن وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳــێﻮە ،دژ ﺑە ڕﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،د .ﻋﻮﻣەر ﻧﻮورەدﯾﻨﯽ دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ”ھــەر ﻟە دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺋــەم ﻗەوارەﯾە، ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و ﺋەوروﭘــﺎ ﭼەﺗــﺮ و ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯿﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن داﻧﺎ، ﻛﺎﺗﯽ ھﺎﺗﻨﯽ داﻋﺸــﯿﺶ ﺋێﻤەﯾﺎن ﺗەﻧﯿــﺎ ﻧەﻛﺮد ،ﺋــەو ھەﻧﮕﺎواﻧەی ڕاﺑــﺮدوو دەرﺧــەری ﺋــەوەن
ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟە زاﻧﻜﯚی ﻛەرﻛﻮوك ،ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ، ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ وﺗﺎن ﻟە ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم، ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ وﺗﺎﻧەوە ھەﯾە ،ﯾﺎﺳــﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ڕێﮕﺮ ﻧﯿﯿە ﻟە ھﯿﭻ دەوڵەﺗێﻚ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺧﯚی دﯾﺎری ﺑﻜﺎت ،ﺋەوە ﻣﺎﻓێﻜە و ھەﻣــﻮو ﻣﯿﻠەﺗێــﻚ دەﺗﻮاﻧــێ ﺑــەﻛﺎری ﺑێﻨێــﺖ ،ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾــﯽ و ﻧﺎوﭼەﻛــە ﭼەﻧــﺪ ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﺪەرن ﻛــﻮرد ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺋەﻧﺠﺎم ﺑــﺪا و ﻛﻮردﯾــﺶ ﭼەﻧﺪ ﻣەﺑەﺳﺘﯿەﺗﯽ ﺋەو ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣە وەك ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑﮕەﯾەﻧێﺖ، ﺋەﻣــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە زەوﯾﻨەی ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ھەﯾە. ”ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ﻣەﺗﺮﺳﯽ دروﺳﺖ دەﺑێ ،ھەم ﻟەﺳــەر ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜــﺮدن و ھەم ﻟەﺳــەر ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛەی ،ﻟــەوەش ﮔﺮﻧﮕﺘﺮ ﺋەوەﯾــە ﻛە ﺋێﻤــە ﻟەﮔەڵ ﻋێﺮاق ﺑﮕەﯾﻦ ﺑــە ﺋەﻧﺠﺎﻣێــﻚ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﺴﺘە ﺑە ﻓەرﻣﯽ ﻟەﻧﺎو ﻋێﺮاﻗﺪاﯾﻦ،
د .ﻋﻮﻣەر ﻧﻮورەدﯾﻨﯽ:
ھەر ﻟــە دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺋەم ﻗەوارەﯾە ،ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ و ﺋەوروﭘﺎ ﭼەﺗﺮ و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎن داﻧﺎ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﺶ ﺑێ، رۆژﺋﺎوا ﻧﺎﯾەڵﻦ ﻗەی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜەوێ“. ﺑەﻏﺪا ﻛەﻟێﻨﯽ ﻧﺎوﻣﺎڵﯽ ﻛﻮرد ﺑەﻛﺎر دێﻨێﺖ ﻛﺎرداﻧــەوەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ دژی ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﻮﻧﺪ ﻧﯿﯿە و وەك رووداوێﻜــﯽ ﭼﺎوەڕواﻧﻜﺮاو ﺳــەﯾﺮی دەﻛەن ،ﺑەم دۆﺧەﻛە ﻟە ﻧﺎوﺧــﯚ ﻛەﻣێــﻚ دڵەڕاوﻛەی ﺗﯿﺎداﯾــە .ﭘﺴــﭙﯚڕێﻜﯽ ﺗــﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯽ دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﮔﺮﻧﮕە وەك ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑﮕەﯾەﻧﺮێﺖ و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﺑەردەوام ﺑێ .ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺋەوەش دەﺧﺎﺗــە ڕوو ﻛە ﺋەﮔــەر ﻧﺎوﻣﺎڵﯽ ﻛــﻮرد ﯾەﻛڕﯾﺰ ﻧەﺑێ ،ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ھەﯾە ﺑەﻏﺪا ﺳــﻮود ﻟــەو ﻛەﻟێﻨە وەرﺑﮕﺮێ. د .ﻣــﺎرف ﻋﻮﻣەر ﮔﻮڵ ﭘﺴــﭙﯚڕی
ﺟﯿــﺎش ﺑﺒﯿﻨــەوە دەﺑﯿــﻦ ﺑــە دراوﺳــێﯽ ﻋێــﺮاق ،ﻟەﺑەرﺋــەوە دەﺑــێ ﻟە ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯿﺪا ﺑﯿــﻦ ﻟەﮔــەڵ ﻋێﺮاﻗــﺪا ،ﺋەﮔەر ﻧﺎوﻣﺎڵﯽ ﻛــﻮرد ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﻧەﺑێ، زۆر ﺋەﺳــﺘەﻣە ﻋێﺮاق ﻟەﮔەڵﻤﺎن ﺑﮕﻮﻧﺠێ ،ﭼﻮﻧﻜە دەﯾەوێ ﺳــﻮود ﻟــەو ﻛەﻟێﻨﺎﻧە وەرﺑﮕــﺮێ ﻛە ﻟە ﻧﺎوەوە ھەﯾە و ﺑــەﻛﺎری دێﻨێ ﺑﯚ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺧﯚی“ ﻋﻮﻣەر ﮔﻮڵ وای ﮔﻮت. ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﭘﺸﺘﯿﻮان دەﺑﻦ ﻟەﺳــەر ﻛﺎرداﻧــەوەی وﺗــﺎن ﻟەﺑﺎرەی ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿــﺎ ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯿﺎن ﻛــﺮدووە و زاﻧﯿــﺎری ﺗــﺎزە ﺑــو دەﻛەﻧــەوە .ﻣﺎڵﭙــەڕی ”ﺋەﻟﻤﯚﻧﯿﺘــﯚر“ی ﺋەﻣەرﯾﻜــﯽ ﻟە زاری ﺋﺎﯾــﺪن ﺳــەﻟﺠﻦ ﯾەﻛــەم ﻛﻮﻧﺴــﻮڵﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ﻟــە ھەوﻟێﺮ
ﮔﻮاﺳﺘﻮوﯾەﺗﯿﯿەوە ”ﻟە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﻧﻮێﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ﻗﺴــە و وەم و ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺳــەرۆك ﻛﯚﻣﺎر ﺟێﯽ ﺑﺎﯾەخ و ﮔﺮﻧﮕﯿﭙێﺪاﻧە ،ﻟەﺳەر ﺋەو ﭘﺮﺳە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺳەرۆك ھەڵﻮێﺴﺘﯽ دەرﻧەﺑڕﯾﻮە“. ھــﺎوﻛﺎت ﺑﯿــﻼل وەھــﺎب ﻟــە ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕــەی واﺷــﻨﺘﻦ ﺑــﯚ ﺳﯿﺎﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﺋﺎﻣــﺎژەی داوە” ،ﺑــﺎوەڕ ﻧﺎﻛــەم ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێــﻢ ھەﻧــﮕﺎوی ﻧﺎﺑێ ﺑﯚ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺋەﮔــەر ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﮔڵﯚﭘﯽ ﺳــﻮوری ھەڵﻨەﻛﺮدﺑــێ ،ﺑﯚﯾــە ﺋەواﻧــەی دەﮔﻮﺗﺮێــﻦ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻓەرﻣﯿﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻧﯿﻦ“. ﻟەﺑﺎرەی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎوە” ،ﺋەﻟﻤﯚﻧﯿﺘﯚر“ ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ ،ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﭘێﻮﯾﺴﺘە، ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ واﺷــﻨﺘﯚن دەدا ﺑــﯚ ﻛﺮدﻧــەوەی ﻛــﯚدی وﺗﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ،ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺧﯚی ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪەر ﺑــﻮو ﻛﻮرداﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺳﻨﻮور دروﺳﺖ ﺑﻜەن ،ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﻓەرﻣﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟەﺳەر ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺟﯿﺎوازە ،ﺋەوان ﻋێﺮاﻗﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو داوا دەﻛــەن و ڕێﺰ ﻟە وﯾﺴــﺘﯽ ﻛﻮردﯾﺶ دەﮔﺮن. زۆرێﻚ ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﻛﯚﺷــﻜﯽ ﺳــﭙﯽ ﻟە ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛﺎن ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑــە ﻛﺎرێﻜــﯽ ﯾەﻛﻼﻛــەرەوە دەزاﻧﻦ و ﻛەﻣێﻜﯿــﺶ وﯾﺴــﺘﻮوﯾﺎﻧە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ڕﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم دوا ﺑﻜەوێﺖ ،ﺑەم ھەﻣﻮو ﺑەڵﮕەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛەن ﻛە واﺷــﻨﺘﻦ ھﯿــﭻ ﺷــﺘێﻚ دژی ﻛــﻮرد ﺑــﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿﯿﺎن ﻧــﺎﻛﺎت و ﺑــە ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾﺶ ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯿﺎن ﻧﺎﻛﺎت. ﻣﯚﻧﯿﺘﯚر وای ﻧﻮوﺳﯿﻮە. ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ﭘێﮕــەی ”ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎن ﺋﻨﺘێﺮﺳــﺖ“ ﻟــە ﺑﺎﺑەﺗێﻜــﺪا ھێﻤــﺎی ﺑــﯚ ﺋــەوە ﻛﺮدووە ﻛە ﻟــە ﻣﺎوەی ﺋەو ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕــەی داھﺎﺗــﻮودا زۆر ﺷــﺖ ھەﯾــە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺑــﯚ ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ﺑــﻜﺎت ،داوا و ﮔەرەﻧﺘﯽ زﯾﺎﺗﺮﯾﺎن ﭘــێ دەدا ،ﺋێﺴــﺘە ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺑەرﭼﺎوی ڕووﻧە ﺑــﯚ ﺑەدﯾﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯿﯿەﻛە ،ﺋەﻣەش ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾــە ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺋەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯿﯿە ﻟەﺑەرﭼﺎو ﺑــﻮو و ھەﻧــﮕﺎوی ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﮔەورەی ﺑﯚ ﻧەﻧﺮا.
دﯾﻤﺎﻧﻪ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
4
ﺗﺎ ﺋﺎﺳﺘێﻚ ﺋەرﻛﯽ ژﻧﺎن زﯾﺎﺗﺮ دەﺑﯿﻨﻢ ﺗﺎ ھﯽ ﭘﯿﺎوان” ،ھەرﭼەﻧﺪ ﺟﯿﺎوازﯾﯽ رەﮔەزی ﻧﺎﺑﯿﻨﻢ“ ژﻧﺎن دەﺑێ زۆر ﺷێﻠﮕﯿﺮاﻧەﺗﺮ ﺑڕواﻧﻨە ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟەم دەرﻓەﺗە ﻣێﮋووﯾﯿﯿەدا .ژﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە دﻧﯿﺎی دەرەوەدا ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻟە زۆر ﺑﻮاردا ﺑﯚ ﺧﯚی ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە و ﺋەوەش ﻟە ﺋﺎﺳﺖ ﺋەو ھەﻣﻮو دەرد و ﻣەﯾﻨەت و زەﺣﻤەﺗەی ﻛە ھەر ﺧﯚی دەزاﻧێ ﭼﯿﯽ ﭼێﺸﺘﻮوە ،ﺑﯚﯾە ﺋێﺴﺘە ﻛﺎﺗﯽ ﺋەوەﯾە ﺑەرھەﻣﯽ ﻛﺎری ﺧﯚی ﺑﺒﯿﻨێﺖ..
ژﻣﺎرە ) ، (190ﭼﻮارﺷەم2017/ 6/ 14 ،
وﺷە /ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن ﻛﻮێﺴــﺘﺎن ﮔﺎداﻧﯽ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﭼﺎﻻك ﻟە ﺑﻮاری ﻣﺎﻓﯽ ژﻧﺎن ،ﻟەو ﭼﺎوﭘێﻜەوﺗﻨەدا ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺗﯿﺸﻚ دەﺧﺎﺗە ﺳەر رۆڵ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ژﻧﺎن ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﻧەﺗەواﯾەﺗﯽ و ﮔﺮﻧﮕﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﯚ ﺑەرەوﭘێﺸــﺒﺮدﻧﯽ وﯾﺴــﺘﯽ ژﻧــﺎن دەﺳﺘﻨﯿﺸــﺎن دەﻛﺎت و رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ، ژﻧــﯽ ﻛﻮرد ﻟە دﻧﯿــﺎی دەرەوەدا ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻟە زۆر ﺑﻮاردا ﺑﯚ ﺧﯚی ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە ،ﺋێﺴﺘە ﻛﺎﺗﯽ ﺋەوەﯾە ﻟە ﭼﻮارﭼێــﻮەی وﺗﯽ ﺧﯚی و ﻧەﺗەوەی ﺳــەرﺑەﺧﯚی ﺧﯚﯾــﺪا ﻣﺎﻓــﯽ ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ وەك ﺷــﺎرۆﻣەﻧﺪێﻜﯽ ﭼــﺎﻻك ﺑﭽەﺳﭙێﻨێ. رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻮەﺳﺘە ﺑە ﭘﺮﺳێﻜﯽ ﺷﻮﻧﺎﺳﺨﻮازاﻧە ،ژن ﻟەو ﭘﺮۆﺳەﯾەدا دەﺑێ ﺑە چ ﺷێﻮازێﻚ رۆڵ ﺑﺒﯿﻨــێ؟ ﺋﺎﯾــﺎ دەﻛﺮێ ژﻧﯽ ﻛﻮرد ﺧﯚﯾــﺎن ﺑــەدوور ﺑﺒﯿﻨﻦ ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﻧەﺗەوە و ﺷﻮوﻧﺎﺳــﯽ ﻧەﺗەواﯾەﺗــﯽ ﺑــﯚ وﺗەﻛەﯾﺎن و ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑە ھــﯽ ﭘﯿﺎو ﺑﺰاﻧﻦ ،ﯾــﺎ ﺋەواﻧﯿــﺶ ھەڵﮕﺮی ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرێﺘﯿﻦ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو ﭘﺮﺳە ﮔﺸﺘﯿﯿەدا؟ ﻟە ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﺋێﺴﺘە و دوایﺋەو ھەﻣﻮو ﺳــﺎڵە ﻟە ﺗێﻜﯚﺷﺎن و ﺷﯚڕﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺑە ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە ﺋﺎوات و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻤــﺎن ﻛــە دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧە ،ﺋەم ﺧەﺑﺎﺗە ﺑە ھەﻣﻮو ﺳــەرﻛەوﺗﻦ و ﺷﻜﺴــﺘەﻛﺎﻧﯽ ،ﺑــە ھەﻣــﻮو ﺟﯚرەﻛﺎﻧــﯽ ﺧەﺑﺎﺗﻜﺮدن ﻛە ژن و ﭘﯿﺎوی ﻧەﻧﺎﺳــﯿﻮە و ﺟﯿﺎوازی رەﮔــەزی ﺗێﺪا ﺑــەدی ﻧەﻛﺮاوە، ﺋەم ﭘﺮﺳــﯿﺎرەم ﺑــﯚ ﻧﺎﻣﯚﯾە و ﺑە دروﺳــﺘﯽ ﻧﺎزاﻧﻢ ﻛە رۆڵﯽ ژن و ﭘﯿﺎو ﻟەﺳــەر ﭘﺮﺳﯽ رێﻔﺮاﻧﺪۆم و ﺷﻮوﻧﺎﺳــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﺟﯿﺎ ﺑﻜﺮێﺘەوە ،رەﻧﮕە ﭼﻮن ژﻧﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد ﺑە رادەی ﭘﯿــﺎوان ﺑﻮاری ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎن ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑەرزدا ﭘێ ﻧەدراوە ،ھەروەھﺎ ﭼﻮن ژﻧﺎن ﻟە ﻛﯚڕ و ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﺣﺰﺑﯽ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﺑە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﭘﯿﺎو دﯾﺎر ﻧﯿﻦ و ﻛﺎﻣێــﺮاﻛﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺋەم ﻧﻮﻗﺴﺎﻧە ﺑﺸﺎرﻧەوە ،ﺑﯚﯾە ﺋەم ﭘﺮﺳﯿﺎرە ﺳﺎز ﺑﻮوە .ﺑەم دڵﻨﯿﺎ ﺑﻦ ﻛە ﻛﺎر ﺑﮕﺎﺗە ﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ،ژﻧﺎن ﺑە دڵﻔﺮاواﻧﯿﯿەوە ﺋەم ﻛێﺸــەﯾە ﺗێﻜەڵ ﺑە ﭘﺮﺳﯽ
ﻛﻮێﺴﺘﺎن ﮔﺎداﻧﯽ:
دەﺑێﺖ ژﻧﺎن رۆڵﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﺗﺮ ﻟە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﺪا ﺑﺒﯿﻨﻦ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺋێﻤە ﻟەﮔەڵ ﺋەوەیﺋێﺴــﺘەﯾﺶ داوﻧەرﯾﺘﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺧﯚی ھەﯾە ﻟەﺑﺎرەی ﭼﺎﻻﻛﯽ ژن و ﻣﺎﻓــﯽ ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯿﺨﻮازی، ﺑەم ﻛە دەﮔﺎﺗە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻧەﺗەوە و ﺷﻮوﻧﺎﺳﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ژﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟە ھﯿﭻ ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛەﻣﯽ ﻧەھێﻨﺎوە ﻟە ﺑەراوردﻛﺮدن ﻟەﮔەڵ ﭘﯿﺎوی ﻛﻮرد .ﺗﺎ ﻣﺎوەﯾەك ﻟەﻣەوﺑەر ھەﻣﯿﺸە ﺑﺎس و ﮔﻠەﯾﯽ و ﮔﺎزەﻧﺪە ﻟەﺳــەر ﺋەوە ﺑﻮو ﻛە ﻟەﺑەر ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ،ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ ﭘﺸــﺘﮕﻮێ ﺧﺮاوە و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺋەو رەﺧﻨەﯾە زﯾﺎﺗﺮ رووی ﻟە ژﻧﺎن ﺑﻮو ﻛە زۆرﺗﺮ ﻓﯚﻛﻮﺳﯿﺎن ﻟەﺳەر ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑﻮوە ﺗﺎ دەﺳﺘەﺑەرﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ ﻧــﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕــە ،ﭼﯚﻧە ﺋێﺴــﺘە ﻛە دەﮔﺎﺗە ﺑﺎﺳــﯽ رێﻔﺮاﻧﺪۆم و
ﺋەم ﭘﺮﺳە واﺗە ﭘﺮﺳﯽ ﻧەﺗەوە و ﺷﻮوﻧﺎﺳــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻧە ﭘﯿﺎواﻧەﯾە و ﻧە ژﻧﺎﻧە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻧﺎﻛەن و ھﺎوﻛﺎت ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯿﺨﻮازی ﻟەو ﺳەﻧﮕەرەﺷﺪا درێﮋە دەدەن. رەﻧﮕــە ﻟــەو ﭘﺮۆﺳــەی رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣــەدا ژﻧﺎن ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﺋەوەﯾﺎن ﻻ دروﺳــﺖ ﺑێﺖ ﺋﺎﺧﯚ دەﻛﺮێ ﺳــەرﺑﺎری ﺋــەوەی ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮوەﺗە ﺋەو ﺑــﺎوەڕەی دان ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ رەﮔەزﯾﺪا ﺑﻨێﺖ ،ﺑەﺷﺪار ﺑﻦ ﻟە دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻗەوارەﯾەﻛﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﺑﯚ ﻛﻮرد، دەﻛﺮێ ﺋەو دوو ﭘﺮﺳە ﺗێﻜەڵ ﺑە ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﻜﺮێﺖ؟
ﭘﺮﺳــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﺷﻮوﻧﺎﺳﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ،دﯾﺴــﺎن دەﺑێ ژن ﻟە ﭘﯿﺎو ﺟﯿﺎ ﺑﻜەﯾﻨەوە. ژﻧــﯽ ﻛــﻮرد و ﭘﯿــﺎوی ﻛــﻮرد ھــەردووك وەك ﻣﺮۆﭬەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــەرزەوی ﻣﺎﻓﯽ وەك ﯾەﻛﯿﺎن ھەﯾە و ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻛﺎﺗێﻚ ﺑێ ﻛێﺸە دەﺑێﺖ ﻛــە ﺋــەم دوو رەﮔەزە ﭘێﻜــەوە و ﺷﺎﻧﺒەﺷــﺎﻧﯽ ﯾەﻛﺘﺮ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜەن .ﺋەم ﭘﺮﺳــە واﺗە ﭘﺮﺳــﯽ ﻧەﺗەوە و ﺷﻮوﻧﺎﺳﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻧە ﭘﯿﺎواﻧەﯾە و ﻧە ژﻧﺎﻧە ،ﺑەڵﻜﻮ ﭘﺮﺳﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻛﻮردە ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە ﺑە ﺧﯚﺷــﯿﯽ ﺋــەو دەرﻓەﺗەی ﺑﯚ رەﺧﺴــﺎوە و ھﯿﻮادارم زۆر ﺑە ﺑﺎﺷﯽ ﻛەڵﻜﯽ ﻟێ وەرﮔﺮن. ﻟــەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــەدا ﺋەرﻛﯽ ژﻧــﯽ ﻛﻮرد ﭼﯿﯿــە و دەﺑێ ﺑە چ ﺷــێﻮازێﻚ ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ﭘﺮﺳﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﻜﺎت؟ ﺋەﮔــەر زﯾﺎﺗﺮ ﻟــەو ﺑﺎﺑەﺗە وردﺑﯿﻨــەوە ،ﺗــﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ ﺋەرﻛﯽ ژﻧــﺎن زﯾﺎﺗــﺮ دەﺑﯿﻨــﻢ ﺗــﺎ ھﯽ ﭘﯿﺎوان” ،ھەرﭼەﻧــﺪ ﺟﯿﺎوازﯾﯽ رەﮔەزی ﻧﺎﺑﯿﻨﻢ“ ژﻧﺎن دەﺑێ زۆر ﺷــێﻠﮕﯿﺮاﻧەﺗﺮ ﺑڕواﻧﻨــە ﭼﺎﻻﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟەم دەرﻓەﺗە ﻣێﮋووﯾﯿﯿەدا. ژﻧــﯽ ﻛﻮرد ﻟە دﻧﯿــﺎی دەرەوەدا ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻟە زۆر ﺑﻮاردا ﺑﯚ ﺧﯚی ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدووە و ﺋەوەش ﻟە ﺋﺎﺳﺖ ﺋەو ھەﻣﻮو دەرد و ﻣەﯾﻨەت و زەﺣﻤەﺗــەی ﻛە ھــەر ﺧﯚی دەزاﻧــێ ﭼﯿﯽ ﭼێﺸــﺘﻮوە ،ﺑﯚﯾە ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎﺗﯽ ﺋەوەﯾە ﺑەرھەﻣﯽ ﻛﺎری ﺧﯚی ﺑﺒﯿﻨێﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ﻓەزاﯾەﻛﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮدا ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ﺧﯚی ﻟە ﭼﻮارﭼێــﻮەی وﺗﯽ ﺧﯚی و ﻧەﺗــەوەی ﺳــەرﺑەﺧﯚی ﺧﯚﯾﺪا ﻣﺎﻓﯽ ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ و ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚی وەك ﺷﺎرۆﻣەﻧﺪێﻜﯽ ﭼﺎﻻك زﯾﺎﺗﺮ ﻟەﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛەﯾﺪا ﺑﭽەﺳــﭙێﻨێﺖ. ﻧەك ھەر ﺟﯿــﺎوازی ﺑﯚ ژن و ﭘﯿﺎو ﻟەم ﭘﺮﺳــەدا ﻧﺎﺑﯿﻨﻢ ،ﺑەڵﻜﻮ وەك ﺷــﺎرۆﻣەﻧﺪێﻜﯽ ﭼــﺎﻻك ،ژﻧﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ﺑﺎﺷــﻮور دەﺑێ ﭼﺎﻻﻛﺎﻧە ﻧەك ھەر ﺑەﺷــﺪاری ﺑﻜەن ﺑەڵﻜﻮ ﺋەرﻛــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑــﺮدن و ھﺎﻧﺪان ﻟە ﺋەﺳــﺘﯚ ﺑﮕﺮن و ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪەری ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧەش ﺑﻦ ﻛــە ﺑە ھەر ھﯚﯾەك دوودڵﻦ ﯾــﺎن زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺋەو رێﻔﺮاﻧﺪۆم و ﭘﺮﺳــە ﻧەﺗەوەﯾﯿﯿە ﻛەﻣە. ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﺋێﻤە دەﺑــێ ﺑﺒێﺘە
ﻧﻤﻮوﻧــە ﻟەﻧــﺎو رۆژھەﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﺪا ﺑــﯚ ﻛﯚﺗﺎھێﻨﺎن ﺑە داﮔﯿﺮﻛەری و ﭘەراوێﺰﺧﺴــﺘﻦ و دﯾﻜﺘﺎﺗﯚری ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾە ،ﻛەواﺗە ﻟــەو ﭘﺮﺳــە و ﻟــەو دەرﻓەﺗەدا ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﻟــە ﺷــﺎرۆﻣەﻧﺪان دەﻛﺮێﺖ ﺑەﺑێ ﺟﯿﺎوازی رەﮔەزی ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﺟێ ﺑﮕەﯾەﻧﻦ و ﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ﺑﺪەن ﻛە ﺋێﻤە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺳەرﺑەﺳﺖ ﺑﯿﻦ و ﺳەرﺑەﺳﺘﯽ و ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺧﯚﻣﺎن وەك ﻧەﺗەوە و وەك ﺗﺎﻛﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺑﭙﺎرێﺰﯾﻦ، ﻛــە ﺋەﻣــە ﺧــﯚی ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺷێﻮەﻛﺎﻧﯽ دەﺳﺘﭙێﻜﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛــﯽ زﯾﻨــﺪوو و ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪﻧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯿە ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﭼﻮﻧﻜە ھەﻣﻮوﻣﺎن دەزاﻧﯿﻦ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﭘﯿﺎواﻧــە ﯾﺎن ژﻧﺎﻧە ﻧﯿﯿــە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻣﺎﻓــﯽ ﺗﺎﻛــﯽ ﻣﺮۆﭬــە ،ﻛەواﺗە ﺑــﯚ ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ دەﺑێ ھەم ژن و ھــەم ﭘﯿــﺎو ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚی ﺑەﺟــێ ﺑﮕەﯾەﻧێــﺖ .رێﻔﺮاﻧﺪۆم زۆر ﻟــە دەﻧﮕﺪان ﺑە ﻛەﺳــێﻚ ﯾﺎ ﻻﯾەﻧێــﻚ ﮔەورەﺗﺮە ﺑــەو ﻣﺎﻧﺎﯾە ﻛە ﻧەﺑﺴﺘﺮاوەﺗەوە ﺑە ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﯽ ﺣﺰﺑێــﻚ ،ﻛەﺳــێﻚ ،ﻧﺎوﭼەﯾەك ﯾــﺎن رەﮔــەز و ﺑﯿﺮوڕاﯾەﻛــﯽ ﻣــەزەوی و ﺋﺎﯾﺪﯾﯚﻟﯚژی ﺗﺎﯾﺒەت. ﻛﯚی ﺗﺎﻛــەﻛﺎن واﺗە ﻧەﺗەوەﯾەك ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﺑڕﯾــﺎردەرە ،ﻣــﺎف و دەﻧﮕــﯽ ﺗــﺎك وەك ﯾــەك ﺑەرز دەﻧﺮﺧێﻨﺮێــﺖ و ﺑەﯾەﻛــەوە ﺑڕﯾﺎر ﺑﯚ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ داھﺎﺗﻮوی وﺗەﻛەی ﺧﯚﯾﺎن دەدات. ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم و دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻗەوارەﯾەﻛــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ چ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛــﯽ دەﺑێﺖ ﻟەﺳــەر ﺑەرەوﭘێﺸﺒﺮدﻧﯽ ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ژﻧﺎن ﺑــﯚ ﺑەدﯾﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯿﺎن؟
ﺑــە درێﮋاﯾﯽ ﻣێــﮋووی ﭘڕ ﻟەﺳــەروەرﯾﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ، ژﻧﺎن ﺑەﭘێﯽ ﺗﻮاﻧﺎ و دەرﻓەﺗەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺷﺎﻧﺒەﺷــﺎﻧﯽ ﭘﯿﺎو ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن ﻛﺮدووە ،ﺋێﺴﺘە ﻛە ھەﻧﮕﺎو ﺑەرەو ﭘﺮﺳــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ و دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﻟەم ﺑەﺷەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەڵﺪێﻨﯿﻨەوە ،دوای ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺋەم ﭘﺮۆﺳــەﯾە و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﻻﯾەﻧﯽ ﻛەم ﺋەو ﺑەﺷە ﻟە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻛــە وزەﯾەﻛﯽ زۆری ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑﻮوە و ﻧەﺗەوەی ﻛﻮرد ﺑە ﺣەق ﺧﻮێــﻦ و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ داوە ﺑــﯚ ﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﺑــەو رۆژە ،ﺋەم وزەﯾە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﻟە داﻣەزراﻧﺪن و ﻧەھﺎدﯾﻨەﻛﺮدﻧــﯽ داودەزﮔەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺑﯚ ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛەڵﻚ ﻟێ وەرﮔﺮﯾﻦ ﻛە ﺑە ﺑڕوای ﻣﻦ دﯾﺴــﺎن ﻟێــﺮەدا ژﻧﺎن دەﺑێ رۆڵێﻜﯽ ﺑەرﭼﺎوﯾﺎن ھەﺑێﺖ. دەﺑێ ﺋێﻤە ﺋــەوە ﻗﺒﻮوڵ ﺑﻜەﯾﻦ ﻛــە ﻣﺎﻓﯽ ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ ژﻧــﺎن ﻟە ھﯿﭻ ﭘﺎرﭼەﯾەك ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن دوای 26ﺳــﺎڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪاری دەﺳــﺘەﺑەر ﻧەﺑــﻮوە ،زۆر ھﯚی ھەﺑﻮوە ﺑﯚ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ،ﺳــەرﺑﺎری ﺋــەوەی ﭘﺮﺳــﯽ ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ ﺋەوﻟەوﯾەﺗــﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە و ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧەﺑﻮوە و ھەﻣﯿﺸــە وەك ﭘﺮﺳێﻜﯽ ﻻوەﻛﯽ و ﭘﻠە دوو و ﺳێ ﭼﺎوی ﻟێ ﻛﺮاوە ،ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﻟە زۆر ﺑﻮاردا ﻟەڕوووی ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿەوە دەﺑﻮو ﺑڕﯾــﺎر و ﯾﺎﺳــﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق ﭘێــڕەو ﺑــﻜﺎت .ﺋەﮔەر ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛەی ﺋــەو رێﻔﺮاﻧﺪۆﻣە ﺑەرەو ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑڕوات ،ﺋﯿﺘﺮ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑەوە ﻧﺎﻛﺎت ﭘێڕەوی
ﺋەو ﯾﺎﺳﺎﯾﺎﻧە ﺑﻜەﯾﻦ و ﺋەوﻛﺎت و ﺳﺎﺗەﯾە ژﻧﯽ ﻛﻮرد دەﺑێ ﻟە وﺗﯽ ﺧﯚی و ﺑەو ﺑﺎﻛﮕﺮاوﻧﺪ و ﻣێﮋووەی ھەﯾەﺗﯽ ،ﺋێﺴــﺘە ﺑێﺘە ﻣەﯾﺪان و داوای ﻣﺎﻓﯽ ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ و ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚی وەك ﻣــﺮۆڤ ﺑﻜﺎت و وەك ﺷﺎرۆﻣەﻧﺪێﻚ ھﺎوﺷێﻮەی ﭘﯿﺎو ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەدا ﺟێﮕە و ﭘێﮕەی ﺧﯚی ھەﺑێﺖ .ﻻﯾەﻧﯽ ﻛــەم ﻟە ﭼەﻧﺪ رواﻧﮕەوە دەوڵەﺗﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚی ﻛﻮرد ﻟە ﺑﺎﺷﻮور ﻧﺎﺗﻮاﻧێ درێﮋە ﺑە ﭘﺸﺘﮕﻮێﺨﺴﺘﻨﯽ ﭘﺮﺳﯽ ژن ﺑﺪات و ﭘﺎﺳﺎو ﺑﯚ ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑێﻨێﺘەوە. ﺧەﺑﺎﺗــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ دەﺳــﺘەﺑەر ﺑﻮوە ،ﻟــە ﭘێڕەوﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎی ﻧﺎﻛﻮرداﻧە و ﯾﺎﺳﺎ و رێﺴﺎی ﻋێﺮاﻗﯽ رزﮔﺎری ﺑــﻮوە ،وەك وﺗێﻜــﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ راﺳﺘەوﺧﯚ دەﻛەوێﺘە
ﻟەو ﺑڕواﯾەدام ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دووەﻣﺪا، واﺗﺎ دوای ﭘﺮۆﺳەی رێﻔﺮاﻧﺪۆم و ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ،ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻟە ﺋێﺴﺘە زﯾﺎﺗﺮی ﭘێﻮﯾﺴﺘە و دەﺑێ ژﻧﺎن ﺧﯚ ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻜەن ﺑﯚ ﻓەزاﯾەﻛﯽ ﻛﺮاوە ﻟە ﺑﻮاری ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻓەرھەﻧﮕﯽ و ﺋﺎﺑــﻮوری ﻛە ﺑﺘﻮاﻧــﻦ ﺧەوﻧﯽ دێﺮﯾﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﮫێﻨﻨە دی. ﺑﻮوﻧــﯽ دەوڵەﺗێﻜــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚی ﻛــﻮردی ﻟــە ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﭼﯽ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەك ﻟەﺳەر ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دادەﻧێﺖ ﺑﯚ ﺑەردەواﻣﺒﻮون ﻟە وﯾﺴــﺖ و داوا ﻧەﺗەوەﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن؟ ﻟە ﻣێﮋە ﺧەوﻧﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﻧەﺗەوەی ﻛﻮرد ﻟە ھەر ﭼﻮار ﭘﺎرﭼە ﺑﻮوەﺗە ھﯚﮔﺮی و ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻧێﻮان ﻛــﻮردەﻛﺎن. ھﯿــﭻ ﮔﻮﻣــﺎن ﻟــە ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿــە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿــەﻛﺎن و ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﻛە ھــﯚﻛﺎری ھەﯾە ،ﺑەم ﺋەو ھەﻣﻮو ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ و رەﺧﻨەﮔﺮﺗﻦ و ﻟێﻜﻨﺎڕازﯾﺒﻮوﻧە ﻧﺎﺑــێ ﺑﺒێﺘە ھﯚی ﺋــەوەی ﯾەك ﻣﺴﻘﺎڵ ﻟە ﺟەوھەری ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑﻮوﻧﻤﺎن ﻛەم ﺑێﺘــەوە .ﺗێﺒﯿﻨﯽ و رەﺧﻨەﮔﺮﺗــﻦ و ﺑﺎﺳــﻜﺮدن ﺑﯚ ﮔەﯾﺸﺘﯿﻦ ﺑە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ رێﻔﺮاﻧﺪۆم ﺣەﻗﯽ ھەﻣﻮو ﻛﻮردێﻜە ﻛە رای ﻟەﺳــەر ﺑــﺪات و ﺗێﺒﯿﻨﯽ ﺧﯚی ھەﺑێﺖ ،ﺑەم ﻟــە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻛــﻮرددا ﻧﯿﯿە ﺋەﮔەر ﻛەﺳــێﻚ دژاﯾەﺗﯽ ﺑــﻜﺎت و ﺑــە ﻛﺮدەوە ﺑەرﺑەﺳﺖ دروﺳﺖ ﺑﻜﺎت. ﺑﯚﯾە ﻟەﺳــەر ﯾەك ﺋــەم ھەواڵە ﻛــە ﭘﺮﺳــﯽ رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم ﻟــە ﭘﺎرﭼەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە 25ی ﺳــێﭙﺘێﻤﺒەری 2017ﺑەڕێــﻮە دەﭼێﺖ ،ﺳەرەﺗﺎی وەدﯾﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺧەوﻧــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ﻛــﻮردە ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ و ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﺸــەوە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ دەﺑێــﺖ ﻟەﺳــەر ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺳەرەڕای ھەﻣﻮو ﺋەو رەﺧﻨــە و ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿﺎﻧەی ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺑەرﭼﺎو دەﻛەون . ﻟە ﻣﺎوەی 26ﺳــﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻮوەﺗە ﺳــﯿﻤﺒﻮﻟﯽ وﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﻻﻧﯽ ﻛەم ﺑﯚ ﻛﻮرداﻧﯽ دﯾﺎﺳﭙﯚرا، ﻟە ﺑﺎری ﺋﺎﺑﻮوری و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯽ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪارﯾﯿەوە ﻟەﮔەڵ ھەﻣﻮو ﻛەﻣﻮﻛﻮڕﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ھەﯾە و ﻟە ﻛــﯚڕ و ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻧﺎوﭼەﯾﯽ و ﺟﯿﮫﺎﻧﯿــﺪا ﺟێﮕە و ﭘێﮕەی ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ھەﯾە و ﺑﻮوەﺗە ﻓﺎﻛﺘەرێﻜــﯽ ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾــﯽ و ﻧﺎوﭼەﯾــﯽ و ﻧﺎﻛــﺮێ ﻟەﺑەرﭼﺎو
ﻟە ﻣﺎوەی 26ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮوەﺗە ﺳﯿﻤﺒﻮﻟﯽ وﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ژێــﺮ ﭼﺎودێــﺮی و ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﯾﺎﺳــﺎ و ﺑڕﯾﺎری ﻧێﻮﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻛە دەﺑێ ﺑە ﻛــﺮدەوە وەﺑەرﭼﺎوﯾﺎن ﺑﮕﺮێﺖ ،ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺧﻮێﻨﺪەواری و ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ و ﻧﺎﺳــﯿﻨﯽ راﺳﺖ و ﻧﺎڕاﺳــﺖ و ﺣەق و ﻧﺎﺣەق ﻟە ﻧێﻮ ژﻧﺎﻧﯽ ﻛﻮردا ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ﭼﻮوەﺗە ﺳــەر ،ﺋەﮔەر ﮔﻮێﯽ ﭘێ ﻧەدرێﺖ ﺑﯚ ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻛێﺸە دەﺧﻮڵﻘێﻨێﺖ. ھﺎوﻛﺎت رەﻧﮕﺪاﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺑﺎﺷﯽ ﻧﺎﺑێــﺖ ﺋەﮔەر ﺋﺎوڕ ﻟــە ﻣێﮋووی ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮاوی ﺗێﻜﯚﺷــﺎﻧﯽ داﯾﻜﺎن و ژﻧــﺎن و ﻛﭽﺎﻧــﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧەداﺗەوە ،ﺑﯚﯾە ﻣﻦ
ﻧەﮔﯿﺮێــﺖ ،ھەﻣــﻮو ﺋەواﻧــە وا دەﻛﺎت ﻛــﻮردی ھــەر ﭼــﻮار ﭘﺎرﭼــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋــەم دەﺳــەﺗەی ﺑﺎﺷــﻮور ﺑەھــﯽ ﺧﯚی و ﻣﺎﯾەی ﺷــﺎﻧﺎزی ﺑﺰاﻧێﺖ، ﺑﯚﯾە ﺑــە دڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ﻛﺎرﯾﮕەری زۆری دەﺑێﺖ ﻟەﺳەر ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ و ھــەر ﻟــە ﺋێﺴﺘەﺷــەوە دەﺑﯿﻨﯿﻦ ﺣﺰب و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﭼــﻮار ﭘﺎرﭼەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ،ﺑەﺋﻮﻣێﺪەوە دەڕواﻧﻨــە ﺋــەو رێﻔﺮاﻧﺪۆﻣــە و ﺋــﺎرەزووی ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺑــﯚ دەﺧﻮازن.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﺋێﺮان ﻟە ﻗەدزێﻮە 10ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ ﺳﻨﻮوری ﺑەزاﻧﺪووە و ﺋﺎی ھەڵﺪاوە
وﺷە /ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ﻟــە ﺑەدواداﭼﻮوﻧێﻜــﯽ ﻣەﯾﺪاﻧــﯽ ”وﺷــە“دا ،دەردەﻛــەوێ ﻛــە ﻟــە ﭼەﻧــﺪان ﻻوە و ﺑــە ﭼەﻧﺪان ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗــﺮ ،ﺋێﺮان ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەزاﻧﺪووە و ﻣﯿﻠﯽ ﻣەرزی ﻧﻮێﯽ ﻟەﺳەر ”ﺧﺎﻛﯽ ﭘێﺸﺘﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋێﺴﺘەی ﺋێــﺮان“ ﭼەﻗﺎﻧــﺪووە و ﺋﺎﻛەﯾﺎن ﻟــە ﺑەرزاﯾﯿﯿــەﻛﺎن و ﺑــە ھەوای ﻛﻮردﺳﺘﺎن ڕادەژەﻧﻦ. ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟە ھﺎﺗﻨەﻧﺎوەوەﯾﺎن ﮔﻮێﯿﺎن ﺑــە زەوﯾﻮزاری ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەر ﺳــﻨﻮورﯾﺶ ﻧــەداوە و ﺧەڵﻜەﻛەﯾــﺎن دەرﭘەڕاﻧــﺪوون، ﺋێﺴــﺘە ﺑﯚ ﺋﺎوداﻧــﯽ زەوﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑــە ﭘﺎﺳــﭙﯚڕت و ﭬﯿﺰای ﺋێﺮاﻧﯿﯿە .ﭘﺎﺳــەواﻧﯽ ﺳﻨﻮور ﻟەوﺑــﺎرەوە ﻟێﺪوان ﻧــﺎدات ،ﺑەم ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ دەڵێ” ،ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر دەﺳﺘڕێﮋﯾﺎن ﻟەو ﮔﻮﻧﺪﻧﺸــﯿﻨﺎﻧە ﻛــﺮدووە ﻛە ﺑﯚ ﺳﯚراﻏﯽ ﻣﻮڵﻜەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭼﻮوﻧەﺗەوە زێﺪی ﺧﯚﯾﺎن“. دوای ﻣﺎوەﯾەك ﻟە ڕووﺧﺎﻧﯽ ڕێﮋﻣﯽ ﺑەﻋــﺲ ﻟــە ،2003ﻟــە ھەﻧﺪێﻚ ﺑەرزاﯾﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺑە درێﮋاﯾﯽ ﺳــەر ﺳــﻨﻮور ،ﺷەوان ڕووﻧﺎﻛﯽ ﺑــەدی دەﻛﺮان .ھەڵﺒەت
ﺋــەو ڕووﻧﺎﻛﯿﯿــە درەوﺷــﺎﻧەوەی ﺋﺎﮔﺮ ﻧەﺑــﻮو و ﺗﺎ دەھــﺎت درێﮋﺗﺮ دەﺑــﻮوەوە و ﺑﯚ ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ھەر ﻧەﻛﻮژاﻧــەوە .ﺋەواﻧــە ﺑﻼﺟﻜﺘﯚری ﭘﺎﯾەﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﺮاﻧــﻦ ﻛــە ﺟﺎران ﭼەﻧﺪان ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ ﻟە دواوە ﺑﻮون و ﺋێﺴﺘە ﻟەو ﺑەرزاﯾﯿﯿﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﯾﺎن دەﻛەن .ﭘﺸــﺪەر ﻛە ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ ﺳــﻨﻮورﯾﯿە ،ھەر ﻟە دەﻣەوﺋێﻮاراﻧەوە ﻟە ﺑەرزاﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻗەدﭘﺎڵﯽ ﺑە ڕووﻧــﯽ ﺋەو ڕووﻧﺎﻛﯿﯿە دەﺑﯿﻨﺮێﺖ و ﺧەڵﻜەﻛەی ﺑە ﭘەﻧﺠە ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ دەﻛەن ،ﺋەوە ”ﺳﻨﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و ﺋێــﺮان داﮔﯿــﺮی ﻛﺮدووە“. ”وﺷــە“ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻟە ڕاﺳــﺘﯽ و دروﺳﺘﯽ ﺑەزاﻧﺪﻧﯽ ﺳﻨﻮور ﻟەﻻﯾەن ﺋێﺮاﻧــەوە ﺑﻜﯚڵێﺘەوە ،ﺳــەرداﻧﯽ ﺑﺎرەﮔﺎی ﭘﺎﺳەواﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﻛﺮد، ﺑەم ﺋەﻓﺴەر ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﻓەوﺟﯽ ﭘێﻨﺠﯽ ﭘﺎﺳەواﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﻗەدزێ ﻧەك ھەر ﺋﺎﻣﺎدەی ﻟێﺪوان ﻧەﺑﻮو ،ﺑەڵﻜﻮ ڕێﮕــەی ﻧەدا وێﻨەی دەرەوەی ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﻛــەش ﺑﮕﺮﯾﻦ، ﺋەوە ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﺋــەو ﺑﺎڵەﺧﺎﻧە ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯿﯿە ،ﺋــەو دەﯾﮕﻮت ”ﺋێﻤــە ﺗەﻧﯿــﺎ ﭘﺎﺳــەواﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟە ﺋەﺳﺘﯚداﯾە و ﻟە ھەر ﺋەﮔەرێﻜﺪا ڕاﭘﯚرت ﺑﯚ ﺳەرووی ﺧﯚﻣﺎن دەﻧێﺮﯾﻦ“.
”وﺷــە“ ھەر ﺑەوەوە ﻧەوەﺳــﺘﺎ و ﺳــەرداﻧﯽ دوا ﺧﺎڵــﯽ ﺳــﻨﻮوری ﻛﺮد ﻟــە ﻧﺎوﭼەی ﺷــێﻨێ ،ﺧەڵﻚ و ﭘﺎﺳــەواﻧەﻛﺎن دەﯾﺎﻧﮕﻮت ”ﺋێﺮە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺋەو ﻣﯿﻼﻧە ﻧﯿﻦ ﻛە ﺋێﺴﺘە ﺋێﺮان داﯾﻨﺎون ،ﺑەڵﻜﻮ ﮔەﻟێﻚ ﻟێﺮەوە دوورﺗﺮ ﺑــﻮون ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﻛە ھﺎﺗﻮوﻧەﺗــە ﭘێﺸــەوە ،ﻛەس ﻧﯿﯿە ﻟێﯿﺎن ﺑێﺘە دەﻧﮓ“. ﺑەﭘێﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷە“ ،ﺋێﺮان ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 10ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮی ﭼﻮارﮔﯚﺷــە ﻟــە ﺷــﻮێﻨەﻛەی ﭘێﺸﺘﺮﯾەوە ﺳــﻨﻮوری ﺑەزاﻧﺪووە و ھﺎﺗﻮوەﺗە ﭘێﺸــەوە ،ﻟەﮔەڵﯿﺪا ﻣﻮڵﻚ و ﻣﺎڵﯽ ﺧەڵﻜﯿﺸــﯽ ﻟەﮔەڵ ﺧﯚی ﻟﻮوش داوە. ﻟــەوﻻی ﺷــێﻨێ ﭼەﻧــﺪ ﮔﻮﻧﺪێﻚ ھەن ،ﯾەك ﻟەوان ”ﺑێﺪەﻻن“ـە .ﺋەو ﮔﻮﻧﺪە ﭘێﺸﺘﺮ ﻛﺎرە ﻓەرﻣﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟــە ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ڕادەﭘەڕاﻧﺪ ،ﺋێﺴــﺘە ﭼﯚڵــە و ﺋــﺎی ﺋێﺮاﻧــﯽ ﺗێــﺪا دەﺟﻮوڵێ .ﺧەڵﻜﯽ ﮔﻮﻧﺪ ﻟە زێﺪﯾﺎن ھەڵﻜەﻧــﺮاون ،ﻛــە ﺗەﻧﺎﻧەت ڕێﯽ ﺋەوەﺷــﯿﺎن ﻧﯿﯿە ﺳــەر ﻟــە ڕەز و ﻣﻮڵﻜەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺪەﻧەوە. ﺑێﺪەﻻن دەﻛەوێﺘە ﻧێﻮان ﮔﯚڕەﺷێﺮ و زێﻮﻛە 38 ،ﺧێــﺰان ژﯾﺎﻧﯿﺎن ﺗێﺪا دەﻛــﺮد ،ﺋێﺴــﺘە دەرﭘەڕێﻨــﺮاون و زۆرﺑەﯾــﺎن ﻟە ﻧﺎوﭼەی ﭘﺸــﺪەر
ﮔﯿﺮﺳﺎوﻧەﺗەوە. ﻣﺤەﻣــەد وەﺗﻤــﺎن ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﯾەﻛێﻜە ﻟەو 38ﺧێﺰاﻧە و ﺑێﺪەﻻن ﻻﻧەﻛەی ﺋەو ﺑﻮوە ،ڕای دەﮔەﯾەﻧێ ،ﺑەھﯚی ﺷــەڕی ﻧێﻮان ﭘەﻛەﻛە و ﻛﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺋێﺮان ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی دەرﻛﺮدﻧﯽ ﭘەﻛەﻛە ،ﭼەﻧﺪ ڕەﺑﺎﯾەﻛﯽ ھێﻨﺎﯾــە ﺑەرزاﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو دەوروﺑــەرە و ﺳــەر ﮔﻮﻧﺪی ﺑێﺪەﻻﻧﯿــﺶ ،دواﺟﺎر ﺑــە ﻧﺎﭼﺎری ﮔﻮﻧﺪەﻛەﻣﺎن ﭼﯚڵ ﻛﺮد. وەﺗﻤــﺎن ﺑــﯚ ”وﺷــە“ دەڵــێ، ”ﻟەﺑەرﺋــەوەی رەﮔەزﻧﺎﻣــەی ﻋێﺮاﻗﯿﻤــﺎن ھەﺑــﻮو ،ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺑﻤێﻨﯿﻨــەوە و ﺋــەوﻛﺎت ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻜﻤﺎن ﺑــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دا ،ﺗێﯿﺪا ﺑﺎﺳــﻤﺎن ﻟە دۆﺧﯽ ﺋــەو ﻧﺎوﭼە و ﺋــەو ﺧێﺰاﻧﺎﻧە ﻛﺮد ﻛــە ﻟە زێﺪﯾﺎن دەرﭘەڕێﻨﺮاون و داوای ﻗەرەﺑﻮوﻣﺎن ﺑﯚ ﻛﺮدن ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ھﯿﭻ وەﻣێﻜﻤﺎن وەرﻧەﮔﺮﺗەوە“. ﺋــەو ﺳــەرﻛﺮدەی ﯾەﻛێﺘﯽ ﻛە ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ ﺷەش ﺳﺎڵﯿﯿەوە ﻟە ﺑێﺪەﻻن ژﯾﺎوە و ﺷﺎرەزای ﻛﻮن و ﻛەﻟەﺑەری ﺋەو ﻧﺎوﭼەﯾەﯾە ،ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ﻛە ”ﺋێﺮان ﺑە ڕاﺳــﺘەڕێﯿﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﭘێﻨﺞ ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ ھﺎﺗﻮوەﺗە ﻧﺎوەوەی
ﺧﺎﻛــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن“ .دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ”ﺋێﺴﺘە ﻣﻮڵﻜەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺋێﺮان دەﺳﺘﯽ ﺑەﺳــەردا ﮔﺮﺗﻮوە و ﻧە ڕێﮕەی ﭼﻨﯿﻨــەوە و ﺋﺎوداﻧﯽ ﺑە ﺧﺎوەﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن دەدەن و ﻧە ڕێﮕەش دەدەن ﺧەڵﻜــﯽ ﺋــەو ﻧﺎوﭼەﯾــە ﻣەڕوﻣﺎت ﻟە زێﺪی ﺑﺎوﺑﺎﭘﯿﺮاﻧﯿﺎن ﺑﻠەوەڕێﻨﻦ .ھەر ﻛەﺳــێﻚ ﻟەو ﻧﺎوە ﺑﺒﯿﻨﻦ ،ﭘﺎﺳﺪار ﺗەﻗەی ﻟێ دەﻛەن“. ﻣﺤەﻣەد وەﺗﻤﺎن ﮔﻮﺗﯽ” ،ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر ﺗەﻗە ﻟە ﺧەڵﻜﯽ ﺑێﺪەﻻن ﻛﺮاوە ﻛە وﯾﺴﺘﻮوﯾﺎﻧە ﺳــﯚراﻏﯽ ﻣﻮڵﻚ و ﻣﺎڵ و زەوﯾﯿە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻜەن“. ﺋــەو ﺋەﻧﺪاﻣەی ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﭘێﯽ واﯾە” ،ﺋەﮔەر ڕژێﻤﯽ ﺑەﻋﺲ ﺑﻤﺎﯾە ،ﺋێــﺮان ﻧەﯾﺪەﺗﻮاﻧﯽ ﺑێﺘە ﺋەو ﺳــﻨﻮورە“ و ﺑــە ﺑڕوای ﺋەو ،ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﺷــﯿﻌە ﻟە ﻋێﺮاق ﺣﻮﻛــﻢ دەﻛﺎت ،ﻟەﮔــەڵ ﺋێــﺮان ھﺎودەﻧﮕﻦ و ﺗێﺒﯿﻨﯽ ﺋەوە ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﻟەﺳــەر ﺳــﻨﻮوری ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ھﯿﭻ ﻛێﺸەﯾەﻛﯿﺎن ھەﺑێﺖ. ﻣﺤەﻣــەد وەﺗﻤــﺎن ﻛــە ﺑەھﯚی ﭘﯚﺳــﺘەﻛەﯾەوە ﺋﺎﮔﺎداری ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺋێﺮاﻧە ﺑــﯚ ھﺎﺗﻨەﻧــﺎوەوەی ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و دەڵێ ،ﮔﻮاﯾە ﺳﺎڵﯽ 1914ﻛــە ﺗەﺳــﻔﯿﯿەی ﺳــﻨﻮور ﻛﺮاوە ﻟــە ﻧێﻮان ﺋێــﺮان و ﻋێﺮاق، ﺋــەم ﻧﺎوﭼەﯾە ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﺑەﺷــﯽ
ﺋێﺮاﻧەوە ،ﺑــەم ﺋێﻤە ﺗــﺎ ﺑەر ﻟە ﺷــەڕی ﭘەﻛەﻛە و ﺋێﺮان ،ھەر ﻟە ﺑێﺪەﻻن و زێﺪەﻛەﻣــﺎن ژﯾﺎوﯾﻦ و ﺳەرﺑە ﻋێﺮاق ﺑﻮوە ﻧەك ﺋێﺮان“. ھەڵﺒــەت ﺑەھﺎﻧــەی ﺗﺮﯾﺶ ھەن ﺑــﯚ ھﺎﺗﻨەﻧــﺎوەوەی ﭘﺎﯾەﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺋێــﺮان ﺑﯚ ﺋەو ﺳــﻨﻮورە .ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ ﺑﺎﯾــﺰ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣــﯽ ﻗــەدزێ ڕای دەﮔەﯾەﻧێ ،دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺳــﻨﻮور ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻧێﻮان ھــەردووك وت ھەﯾە و ﺑﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳــﺘە ﻟﯿﮋﻧەی وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚ و ﭘﺎﺳەواﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﻋێﺮاق، ﺳەرداﻧﯽ ﺧﺎڵە ﺳــﻨﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮدووە و ڕاﭘﯚرﺗﯿﺎن ﺑﯚ ﺳــەرووی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺮدووەﺗەوە. ﺑﺎﯾﺰ ﻟەو ﺑەدواداﭼﻮوﻧەی ”وﺷە“دا ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺳــەرەڕای ﺋەوەی ﻗەت ﺋێــﺮان ﻟــە ڕووی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿــەوە ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﻟە دەﺳــﺘﺪا ﻧەﺑﻮوە و ھــەر ﻟەژێﺮ دەﺳــەﺗﯽ ﺋێﻤەدا ﺑــﻮوە ،ﺑــەم ھﺎﺗﻨﯽ ﺋێــﺮان ﺑﯚ ﺑێﺪەﻻن ﺗەﺳــﻔﯿﯿەی ﺳﻨﻮوری و ڕێﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺟەزاﺋﯿﺮی ﺳــﺎڵﯽ 1975ـە و ھﺎﺗﻮوەﺗە ﺋەو ﺷﻮێﻨﺎﻧەی ﻛە ﻣﯿﻠﯽ ﻣەرزی ﻟێﻦ“. ﺟﯿــﺎ ﻟــەو ﻧﺎوﭼەﯾە ،ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺑــە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ ﻣەرزی ﻛێﻠێ ﻟە ﮔﯚڕێﺪاﯾە و ﻛﺎری ﺑﯚ دەﻛﺮێــﺖ ،ﺋێﺮان ﺑە ﺷــﻮێﻨﯽ
ﭘێﺸﺘﺮی ﺳــﻨﻮورەﻛەی ڕازی ﻧﯿﯿە و ﭼﺎوی ﻟەوەﯾە ﻟەوێﺶ ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داﺑﭙﭽڕێﺖ، ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻣﺸــﺘﻮﻣڕی ﻟەﺳەرە و ﯾەﻛﻼ ﻧەﻛﺮاوەﺗەوە .ﻗﺎﯾﻤﻘﺎم دەڵێ، ”ﭼﺎوەڕێﯽ ﻟﯿﮋﻧــەی ﻧێﻮان ﺋێﺮان و ﻋێﺮاق دەﻛەﯾﻦ ﺑــﯚ ﺋەوەی ﺑێﻦ و ﺷﻮێﻨﯽ ﻣەرزی ﻛێﻠێ ﺋەوان دﯾﺎری ﺑﻜەن“. ﻧﺎوﭼە ﺳــﻨﻮورﯾﯿەﻛﺎن ﺳــەرﺑﺎری دەرﻓەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺧەڵﻜەﻛەی، ﺑــەو ﺳەرﺋێﺸەﯾﺸــﯽ زۆرن. ﭘێﺸــﺘﺮ ﻛﺎری داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪی ﺑێﺪەﻻن ،ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻣەڕوﻣﺎت ﺑﻮوە ،ﺋێﺴــﺘە ڕێﮕەی ﺋﺎوداﻧــﯽ ڕەز و ﺑﺎﻏەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن ﻟــێ ﮔﯿــﺮاوە و ﺧﺎوەﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﯿﻨﯿﻨەوەی زێﺪﯾﺎن ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﺎن ﺑــە ﭘﺎﺳــﭙﯚرت و ﭬﯿــﺰای ﺋێﺮاﻧﯽ دەﺑێﺖ ،ﺋێﺴــﺘە ﺑەرھەم و ڕەﻧﺠﯽ ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮوﻧــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﺳــﺎڵەﯾﺎن ﭘﺎﺳــﺪاراﻧﯽ ﺋێــﺮان دەﯾﺨــﯚن و ﻣﺤەﻣەد وەﺗﻤــﺎن و ﺧێﺰاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﺑێﺪەﻻﻧﯿﺶ ،دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑە ڕەزەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﻧﺎﮔﺎﺗەوە ،ﺑﯚﯾە دەڵێــﻦ ”ﺋێﺴــﺘە ﻟەﺑــەر دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ھەرێﻢ ﺑێﺪەﻧﮕﯿﻤﺎن ﻟێ ﻛﺮدووە ،دەﻧﺎ ﻛﯚڵ ﻧﺎدەﯾﻦ و دەﺑێﺖ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ ﭼﺎرەﯾەك ﺑﯚ ﺧەڵﻜﯽ ﺋەو ﮔﻮﻧﺪە ﺑﺪۆزێﺘەوە“.
ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن:
ﭘەﻛەﻛە و ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ دەﯾﺎﻧەوێ ﻟە ﻛﻮرد و ﻛﻮردﺳﺘﺎن داﻣﺎﻧﺒڕن وﺷە /ﻛﺎروان ﺑﺎﻋەدری ﺑەرﭘﺮﺳــﺎن و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋێﺰﯾــﺪی رای دەﮔەﯾەﻧﻦ ،ﺋێﺮان ھەوڵ دەدات ﻟــە رێﯽ ﭘەﻛەﻛە و ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯿﯿەوە ،ﺋێﺰﯾﺪی و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﻛﻮرد و ﻛﻮردﺳﺘﺎن داﺑﺒڕێﺖ .ﺋەوان ھﯚﺷــﺪاری ﻟەو رووەوە دەدەن و ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەﻛەن ﺋەو ھەوڵــە ﻧەك ﻟە دژی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە ،ﺑﮕــﺮە ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﻟەﺳەر ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎﻧﯿﺶ دروﺳﺖ ﻛﺮدووە. ﻣەﺣﻤــﻮود ﺋێﺰﯾﺪی ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ،ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ﭘەﻛەﻛە و ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ
ﺋەﺟێﻨﺪای وﺗﺎن ﻟە ﺷــﻨﮕﺎل و ﻧﺎوﭼە ﺋێﺰﯾﺪﯾﻨﺸﯿﻨەﻛﺎن ﺟێﺒەﺟێ دەﻛەن ،ﺋەوان دەﺑێﺖ ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾە ﺑﻜﺸــێﻨەوە و دەﺳﺘێﻮەرداﻧﯽ ﺗێﺪا
ﻧەﻛەن. ﺋەو ﻛە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻟﻘﯽ ﺷــێﺨﺎﻧﯽ ﺋەو
ﺣﺰﺑەﯾــە ،زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﭘێﺸــﺘﺮ دەﻣﺎﻧﺰاﻧــﯽ ھەﺑﻮوﻧــﯽ ﭘەﻛەﻛە و ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﻛێﺸە دروﺳﺖ دەﻛﺎت و ﻟەو رێﮕەﯾــەوە وﺗﺎن
دەﺳــﺖ دەﺧەﻧە ﺷــﻨﮕﺎل ،ﺑﯚﯾە دەﺑێــﺖ ﺑەزووﺗﺮﯾﻦ ﻛﺎت ﭘەﻛەﻛە ﺷﻨﮕﺎل ﭼﯚڵ ﺑﻜﺎت“. دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﺧەڵﻜﯽ ﺷﻨﮕﺎل و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ ﺳﻮﭘﺎﺳــﯽ ﭘەﻛەﻛەﯾﺎن ﻛــﺮدووە ﻛە ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚی ﺟێﺒەﺟێ ﻛــﺮدووە ،ﺑەم ﭼەﻧﺪان ﺟــﺎرە داوا ﻟــە ﭘەﻛەﻛە دەﻛەن ﺷــﻨﮕﺎل ﭼﯚڵ ﺑﻜﺎت ،رێﺰ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺧەڵﻜﯽ ﺷــﻨﮕﺎل ﻧﺎﮔﺮن و ﻛێﺸــە دروﺳﺖ دەﻛەن، ﻣﻨﺪاﻧــﯽ ﺋێﺰﯾــﺪی دەڕﻓێﻨﻦ ﺑﯚ ﻗەﻧﺪﯾﻞ و ﺷەڕ دەﻓﺮۆﺷﻦ“. ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ و ﺑەرﭘﺮﺳــە ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەﻛﺎن دووﭘــﺎت ﻟــەوە دەﻛەﻧــەوە ﻛــە ”ﭘەﻛەﻛــە ﺑــە
ﺋەﺟێﻨﺪای ﺋێﺮاﻧەوە ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ھەﯾە“. ﻣەﺣﻤﺎ ﺧەﻟﯿﻞ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﺷﻨﮕﺎل، ﺑە“وﺷە“ ﮔﻮﺗە ”ﺋێﺮان ﺑە ھﺎوﻛﺎری ﭘەﻛەﻛــە و ﺣەﺷــﺪ دەﯾەوێــﺖ ﺷــﻨﮕﺎل ﺑﻜﺎﺗــە دەروازﯾــەك ﺑﯚ ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە ﺳــﻮورﯾﺎ و ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﯽ ﻧﺎوﭼە ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەﻛﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺷﻨﮕﺎل ﺑﻜﺎت“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ﺑەم ﺷــﻨﮕﺎل و ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن ﻟەوە ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻮون ﻛە ﭘەﻛەﻛە و ﺣەﺷــﺪ ھﯿﭻ ﺧﺰﻣەت ﺑە ﻛەﯾﺴﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن ﻧﺎﮔەﯾەﻧﻦ، دەزاﻧﻦ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ ﻛﺎر ﺑﯚ ﺋێﺰﯾــﺪی دەﻛﺎت ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪ و ھﺎوﻛﺎری
رﻓێﻨﺮاوەﻛﺎن و رزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯿﺎن‘‘. ھﺎوﻛﺎت ﺣەﺳــەن رەﺷﯿﺪ ﻗەوال ﭼﺎودێﺮی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ،ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋەوەی ﺧﺴﺘە ڕوو” ،ﺋەو ﻻﯾەﻧﺎﻧە ﺑە ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ھەﻧﺪێــﻚ ﻻﯾەﻧــﯽ دەرەوە، دەﯾﺎﻧەوێــﺖ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەﻛﺎن و ﺗەواوی ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن دژی ﻛﻮرد و ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﻛﺎر ﺑێﻨﻦ و ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑەم ﻛﺎرە ھﯿﺞ ﺧﺰﻣەت ﺑە ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﻧﺎﮔەﯾەﻧێﺖ“. ﺋﺎﻣﺎژەی دا” ،دەﺑێﺖ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ورﯾﺎ ﺑﻦ و ﺳەرەدەرێﻜﯽ ﺑﺎش ﻟەم ﻗﯚﻧﺎﻏەدا ﻧﺎﺳﻜەدا ﺑﻜەن و ﺧﯚﯾﺎن ﻟەم ﭘﯿﻼﻧە دوور ﺑﺨەﻧەوە“.
ژﻣﺎرە ) ، (190ﭼﻮارﺷەم2017/ 6/ 14 ،
ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ :ﺋێﺮان ﮔﻮﻧﺪەﻛەﻣﺎﻧﯽ داﮔﯿﺮ ﻛﺮدووە و ڕێﮕەی ﮔەڕاﻧەوەی ﺧەڵﻚ ﻧﺎدات
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
5
دﯾﻤﺎﻧﻪ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
6
ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﻣﺎوە ﺑەﺳــەرﭼﻮو ﻟە ﻣەرزەﻛﺎﻧەوە ﻧﺎھێﻨﺮێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ زۆرﺟﺎر ﺑەھﯚی ﻛەﻣﯽ ﻣﺎوەی ﺑەﺳەرﭼﻮوﻧﯿﺎن ﻟە ﻛﯚﮔەﻛﺎﻧﺪا ﻣﺎوەﯾﺎن ﺗەواو دەﺑێﺖ و ﺑﺎزرﮔﺎﻧەﻛﺎن ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎن ﻟەﻧﺎو ﻧﺎﺑەن ﯾﺎن ﺳــﺎﺧﺘەی ﺗێﺪا دەﻛەن ﺑە دەﺳﺘﻜﺎری رێﻜەوﺗﯽ ﺑەﺳەرﭼﻮون ﯾﺎن ﻟێﭭڵەﻛەی و دەﯾﮫێﻨﻨەوە ﺑﺎزاڕ ،ﺑﯚﯾە ﺋێﺴﺘە زۆر ﭘﺸﺖ ﺑەﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎودێﺮی ﺑﺎزاڕ ﺑەﺳﺘﺮاوە و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯿﺶ زﯾﺎﺗﺮ ﭼﺎوﻛﺮاوە ﺑﻦ...
ژﻣﺎرە ) ، (190ﭼﻮارﺷەم2017/ 6/ 14 ،
وﺷە /ﺳەرﺧێڵ ﻧــەوزاد ﺋەدھــەم ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟــە وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﻟــە دﯾﺪارێﻜــﯽ ”وﺷــە“دا رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﺟﻤﻮﺟﯚڵﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟــە ﻣــەرزە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە ،ﮔەﺷــﺎﻧەوەی ﺑەﺧــﯚوە دﯾــﻮە و ﻣەرزەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮوﻧەﺗە دەروازەﯾەك ﺑﯚ ھﺎوردەﻛﺮدﻧﯽ ﻛەﻟﻮﭘەل ﺑﯚ ﻋێﺮاق و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ. ﺋەدھــەم رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ﻛە زۆرﺗﺮﯾــﻦ ﻣــﺎدەی ھﺎوردەﻛﺮاو ﺑــﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻣــﺎدە ﺧﯚراﻛﯿﯿەﻛﺎﻧــﻦ و دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە ،ﺑە ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺟﻤﻮﺟﯚڵﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﮔەﺷەی زﯾﺎﺗﺮ دەﻛﺎت. ﻛێﺸــەی وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﮔەﻧﻤﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﻛﻮێ ﮔەﯾﺸــﺖ و ﺋــەو ﮔەﻧﻤــەی ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻣێﻨێﺘەوە، ﭼﯚن ﺳﺎغ دەﻛﺮێﺘەوە؟ ﭘﺮۆﺳــەی ﺑە ﺑﺎزاڕﻛﺮدﻧﯽ ﮔەﻧﻤﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺳﺎﻧە ﺑــە ﭼەﻧــﺪ ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜــﺪا ﺗێﭙــەڕ دەﺑێﺖ ﻛە وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋــﺎو ﻛەﻣێــﻚ ﺑــڕی ﮔەﻧﻢ دەﻧێﺮێﺘــە وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق و ھەڵﺴەﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑــﯚ دەﻛﺮێﺖ ،دواﺗﺮ ﺳــﺎﯾﻠﯚﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻢ ﻟەﻻﯾــەن ﺑەﻏﺪاوە ﺋﺎﮔەدار دەﻛﺮێﻨەوە ﭼەﻧﺪ ﮔەﻧﻢ وەرﺑﮕﺮن، ﺑﯚ ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺑڕێﻜﯽ ﻛەم داﻧﺮاوە ﻛە ﺑەﮔﻮێﺮەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑﻮدﺟەی ﻋێﺮاﻗە ﺑﯚ ﺳــﺎڵﯽ 2017و ﺋێﺴﺘە ﺗﺮﻟﯿﯚﻧێــﻚ و 520ﻣﻠﯿــﺎر دﯾﻨﺎرە ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨــﯽ ﮔەﻧﻢ ﻛــە % 17ی ﺑــﯚ ﻛڕﯾﻨﯽ ﮔەﻧﻤــﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە 258ﻣﻠﯿﺎر و 528 ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر داﺑﯿﻦ ﻛﺮاوە. ﻟەﺳــەر ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﯾە رێﮋەی ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻚ ﺑەر ﻟــە ھﺎﺗﻨــﯽ داﻋﺶ وەرﮔﯿــﺮاوە ﻛە ﭼەﻧــﺪ ﮔەﻧﻢ ﻟە ﺷﺎرەﻛﺎن وەرﮔﯿﺮاوە ﻛە 143ھەزار ﺗﯚن ﮔەﻧــﻢ ﻟە ھەوﻟێﺮ وەرﮔﯿﺮاوە، 167ھەزار ﺗــﯚن ﻟە دھﯚك و 110 ھەزار ﺗﯚن ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ وەﮔﯿﺮاوە ﻟە ﺳﺎﻧﯽ راﺑﺮدوودا .ﺋەﻣﺴــــﺎڵ رێﮋەی % 5ﺧﺮاوەﺗە ﺳەر ﺋەو ﺑڕە و 442ھەزار ﺗﯚن ﮔەﻧﻢ ﻟە ھەرێﻢ وەردەﮔﯿﺮێــﺖ ﻛە ﺋەﻣــە ﻛﯚﺗﺎی ژﻣــﺎرەﻛﺎن ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜە دوای ﺋەوەش ﺷﻮێﻨە ﺋﺎزادﻛﺮاوەﻛﺎن ﺑە ﺟﯿﺎ ﮔەﻧﻤﯿﺎن ﻟــێ وەردەﮔﯿﺮێﺖ ﻛە دەﻛەوﻧە ﺳﻨﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺑڕﯾﺎرە ﯾەك ﺗﺮﻟﯿﯚﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺗەرﺧﺎن ﺑﻜﺮێﺖ ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨــﯽ ﮔەﻧﻢ ﻛە ﺋەوە ﻟە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺑﻮدﺟەدا ﻧﯿﯿە و ﺑەھﯚی زۆری ﺑەروﺑﻮوﻣەوەﯾە. ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺷﻮێﻨﯽ ھەڵﮕﺮﺗﻨــﯽ ﺑڕی ﺣــەوت ھەزار و 772ﺗﯚن ﮔەﻧﻤﻤــﺎن ھەﯾە ﻛە ﻟەو ﺳــﺎﻧەی دواﯾﯿﺪا ژﻣﺎرەﯾەك ﺳــﺎﯾﻠﯚ دروﺳــﺖ ﻛﺮان ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺳﺎڵێﻚ دەﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﮔەﻧﻤەﻛە ﻟەوێ ھەڵﺒﮕﯿﺮێــﺖ ﻛە ﻟە ﺧــﻮارووی ﻋێﺮاق ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﻧﯿﯿە و ﺣﯿﺴﺎب ﺑﯚ زۆرﯾﯽ ﺑەروﺑﻮوم ﻧەﻛﺮاوە. ﺑﯚ ﺋەﻣﺴﺎڵ ھەڵەﺑﺠە رەﺧﻨەی
ﻧەوزاد ﺋەدھەم ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ: ﻟە ﭼﻮار ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﺮدوودا 26ھەزار ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿﻞ ھﺎﺗﻮوەﺗە ﻧﺎو ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ﺑە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺟﻮوڵەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﮔەﺷە دەﻛﺎت ﻣەرزەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮوﻧەﺗە دەروازەﯾەك ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ھەﯾە ﻛە ﻟــە وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﮔەﻧﻢ وەك ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﻣﺎﻣەڵــەی ﻟەﮔەڵﺪا ﻧەﻛﺮاوە؟ ﺑەڵﯽ راﺳﺘە ،دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ رێﮋەی ﮔەﻧﻢ ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯿە ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ دەﺑێــﺖ و دەﺳــەت ﻧەدراوەﺗە ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ﺋــەوەی رێﮋە و ﭘﺎرەﻛەی دﯾــﺎری ﺑﻜﺎت ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەﻛﺎن ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە رێﮕــە ﻧﺎدرێــﺖ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻛﻮرد ﻗﺴــەش ﺑﻜەن و ﺋــەوان ﻟە ڕێﯽ راوێﮋﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧەوە ﻛﺎرەﻛە دەﻛەن ،ﺑەم ﻟە ھەڵەﺑﺠە ﺳﺎﯾﻠﯚ و ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و داﻧەوێڵــەی ﻧﯿﯿە ﻛــە ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑەھــﯚی ﻛێﺸــەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟە ﺑەﻏﺪاوە رەزاﻣەﻧﺪی ﻧﺎدرێﺖ ﺑﺒﻦ ﺑەﺧﺎوەﻧﯽ ﺳﺎﯾﻠﯚی ﺧﯚﯾﺎن. ﺋــەو ﻛەﻟﻮﭘەﻻﻧەی ھﺎوردەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛﺮێﻦ ،ﺋێﺴﺘە ﺑەچ ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻚ ﻛﻮاﻟﯿﺘﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﯿﺎن ﺑﯚ دەﻛﺮێﺖ؟ رێﻨﻮێﻨﯿﯽ ژﻣﺎرە 1ی ﺳﺎڵﯽ 2017 ﻟەﻻﯾــەن وەزارەﺗــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەرﭼﻮوە، 13ﻣــﺎدە ﻟەﺧــﯚ دەﮔﺮێــﺖ و رێﻮﺷــﻮێﻨﯽ ﻛﻮاﻟﯿﺘﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﯽ ﻛەﻟﻮﭘەﻟــﯽ ھﺎوردەﻛــﺮاو دﯾﺎری دەﻛﺎت ،ﻣەﺑەﺳــﺘەﻛە ﺋەوەﯾــە ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ژﻣــﺎرەی ﺑﺎوەڕﭘێﻜﺮاو ﻟە ڕێﯽ ﺋــەو ﺳﯿﺴــﺘەﻣە و ﺑﻨەﻣﺎی ﺋﺎڵﻮﮔــﯚڕی ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﺑﺰاﻧﯿﻦ و
ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺑەﺷــەﺧﯚراﻛﯽ ﻓەوﺗﺎوی ﺳﺎڵﯽ 2016ﭘﺎرە داﺑەش دەﻛﺮێﺖ
ﻛﻮاﻟﯿﺘﯽ ﻛﺎﻛﺎن دﯾﺎری ﺑﻜﺮێﺖ. ﻟەﮔــەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﻟە ڕێــﯽ ﺋەو رێﻨﻮێﻨﯿﯿﺎﻧــەوە ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕﯿﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ﺋەو وەزارەﺗﺎﻧە دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە ﻛە ﺑﯚ ﺋەوان ﭘێﻮﯾﺴــﺘە چ ﻛەﻟﻮﭘەﻟێــﻚ ھــﺎوردە ﺑﻜەن، ھــﺎوﻛﺎت ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﯿەﻛە ﺑــﯚ ﺑەرھەﻣــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺑــﯚ ﺋەوەی
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﻧــﻮێ ﻧەﻛﺮاﯾەوە ،ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻣــەرزەﻛﺎن ﺧﺎڵێﻜــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت دادەﻧﺮێﺖ ﺑــﯚ ﻛﻮاﻟﯿﺘﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻧەك ﻟە ڕێﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺗﺎﯾﺒەﺗەوە ،ﺋەو ﮔﻠەﯾﯿﯿەی دەﻛﺮا ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮاﻟێﺘﯽ ﻟەﻻﯾەن ﺑﺎزرﮔﺎﻧەﻛﺎﻧەوە
ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﺑەﺳەرﭼﻮو ﺳﺰا دراون. ﺋێﺴــﺘە ﻗەﺑــﺎرەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە چ ﺋﺎﺳﺘێﻜﺪاﯾە، ﺋﺎﯾــﺎ ﺳــﻨﻮوری ھەرێﻤﺎﯾەﺗﯿــﯽ ﺗێﭙەڕاﻧﺪووە؟ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭼــﻮار ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾە ،ﺑەم زۆر ﺑە ﻣﺘﻤﺎﻧەوە دەﯾڵێﯿﻦ ﺑﺎزاڕی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮوەﺗە
ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻣەرزەﻛﺎن ﺧﺎڵێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت دادەﻧﺮێﺖ ﺑﯚ ﻛﻮاﻟﯿﺘﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻧەك ﻟە ڕێﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺗﺎﯾﺒەﺗەوە ،ﺋەو ﮔﻠەﯾﯿﯿەی دەﻛﺮا ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮاﻟێﺘﯽ ﻟەﻻﯾەن ﺑﺎزرﮔﺎﻧەﻛﺎﻧەوە ﺑﻮو ،ﺑﯚﯾە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن راﮔﯿﺮا ھﺎوﺳــەﻧﮓ ﺑﻜﺮێﻦ ﻟەﮔــەڵ ﺋەو ﻛەﻟﻮﭘەﻻﻧەی ھــﺎوردە دەﻛﺮێﻦ، ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﻛﺮاوە ﺑەﻣەرج ﻛە ھﺎﺗﻨﯽ ھەﻣﻮو ﻛﺎﯾەك ،دەﺑێﺖ ﻣﯚڵەﺗــﯽ ﺑﯚ وەرﺑﮕﯿﺮێــﺖ ﻛە ﺋەو ﺳﯿﺴﺘەﻣە دەﺑێﺖ ﺑە ﭘێﻨﺎﺳەﯾەﻛﯽ دﻧﯿﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﻣەرزەﻛﺎن و ﻟە زۆرﺑەی ﻣــەرزی وﺗﺎن ﺑەو ﺳﯿﺴــﺘەﻣە ﻛﺎر دەﻛﺮێــﺖ و ﻛﺮاوﻧەﺗە ﻣەرج ﺋەواﻧەی ﻛﺎری ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ دەﻛەن، دەﺑێــﺖ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﺑﻦ و ھەر ﻛﺎﯾەك ﻛە ھﺎوردە دەﻛﺮێﺖ ﻧﺎوی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛەی ﻟەﺳەر ﺑێﺖ ﺗﺎ ﻟە ﺣﺎڵەﺗﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻟێﭙﺮﺳﯿﻨەوە ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛەدا ﺑﻜﺮێﺖ. ﺋێﺴــﺘە ﻛﻮاﻟێﺘــﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ ﻟە ﻣەرزەﻛﺎن ﺑەچ ﺷــێﻮەﯾەﻛە و ﺑﺎس ﻟــە راﮔﺮﺗﻨــﯽ ﻛﺎری ﭼەﻧﺪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەك دەﻛﺮێﺖ ،راﺳﺘە؟ ﭘێﺸﺘﺮ ﭼەﻧﺪ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەك ھەﺑﻮون ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﻮون ﺑە ﻛﻮاﻟﯿﺘﯽ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵ، ﺑــەم ﻧﺎڕەزاﯾﯽ زۆرﯾﺎن ﻟەﺳــەر ھەﺑﻮو ،ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ
ﺑﻮو ،ﺑﯚﯾە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن راﮔﯿﺮا. ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﻣﺎوە ﺑەﺳەرﭼﻮو ﻟە ﺧﻮارووی ﻋێﺮاق دێﺘە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾﺎن ﺑەﭘێﭽەواﻧەوەﯾە؟ ﻛەﻟﻮﭘەﻟــﯽ ﻣﺎوە ﺑەﺳــەرﭼﻮو ﻟە ﻣەرزەﻛﺎﻧــەوە ﻧﺎھێﻨﺮێــﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ زۆرﺟــﺎر ﺑەھﯚی ﻛەﻣــﯽ ﻣﺎوەی ﺑەﺳــەرﭼﻮوﻧﯿﺎن ﻟــە ﻛﯚﮔەﻛﺎﻧﺪا ﻣﺎوەﯾــﺎن ﺗــەواو دەﺑێــﺖ و ﺑﺎزرﮔﺎﻧــەﻛﺎن ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎن ﻟەﻧﺎو ﻧﺎﺑەن ﯾﺎن ﺳﺎﺧﺘەی ﺗێﺪا دەﻛەن ﺑە دەﺳﺘﻜﺎری رێﻜەوﺗﯽ ﺑەﺳەرﭼﻮون ﯾﺎن ﻟێﭭڵەﻛەی و دەﯾﮫێﻨﻨەوە ﺑﺎزاڕ، ﺑﯚﯾە ﺋێﺴﺘە زۆر ﭘﺸﺖ ﺑەﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﯽ ﭼﺎودێــﺮی ﺑــﺎزاڕ ﺑەﺳــﺘﺮاوە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯿﺶ زﯾﺎﺗﺮ ﭼﺎوﻛﺮاوە ﺑﻦ و ﺑــەردەوام ھەواڵ ﺑەﻻﯾەﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪار ﺑــﺪەن، ﭼﻮﻧﻜە ﺋەواﻧــەی ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﻣﺎوە ﺑەﺳەرﭼﻮو ﺳﺎغ دەﻛەﻧەوە ،ﭼەﻧﺪ ﺑﺎزرﮔﺎﻧێﻜﯽ ﭼﺎوﭼﻨﯚﻛﻦ ﻟە ﻣﺎوەی راﺑﺮدووﺷــﺪا ﭼەﻧــﺪ ﺑﺎزرﮔﺎﻧێﻜﯽ ﮔەورە ﻟەﺳــەر ﺳــﺎﺧﺘەﻛﺎری و
ﺑﺎزاڕی ھەﻣﻮو ﻋێﺮاق .ﺳﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەروازەی ﮔﺮﻧﮕﻦ ﺑﯚ ھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎ ﺑــﯚ ﻋێﺮاق و ﺗەﻧﺎﻧەت رێﻨﻮێﻨﯿﯽ ﺋەوەﻣــﺎن دەرﻛﺮدووە ھــەر ﺑﺎزرﮔﺎﻧێﻚ ﺋەﮔــەر ﻣﺎدەﯾەك دێﻨێﺘە ﻧــﺎوەوە ،دەﺗﻮاﻧێﺖ ﻟێﺮەوە ھەﻧــﺎردەی ھــەر وﺗێﻜﯽ ﺗﺮی ﺑﻜﺎت ﻛــە ﺧــﯚی دەﯾەوێﺖ ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺟﻮوڵەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑەھێﺰﺗﺮ و ﭼﺎﻻﻛﺘﺮ ﺑێﺖ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺑﺎزاڕی ھەوﻟێﺮ ﺑﻮوەﺗە ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑــﯚ ﺗــەواوی ﻋێــﺮاق و ﺧەرﯾﻜە وﺗﺎﻧــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﺳــﻮودی ﻟێ دەﺑﯿﻨﻦ. چ ﺟــﯚرە ﻛﺎ و ﻛەﻟﻮﭘەﻟێــﻚ ﻟە ﻣﺎوەی راﺑﺮدوو ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻓﺮەوان ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﻛﺮاوە؟ ﻟــەم ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵەی راﺑــﺮدوودا % 47ی ﻛﺎﻛﺎن ﻟــە ﺟــﯚری ﺧﻮاردەﻣەﻧــﯽ ﺑــﻮون ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت دوای ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾــﯽ ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﻛەﻣﺎﻟﯿــﺎت ﻛەﻣﺘﺮﯾــﻦ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﻛﺮاوە ،ﻟەﻣﺎوەی ﭼﻮار ﻣﺎﻧﮕﯽ
راﺑــﺮدووش ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑــﯚ ھێﻨﺎﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ داﺗﺎﯾەﻛﻤﺎن داﻧﺎ ﻛە ﭼﻮار ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺳــﺎڵﯽ ﭘﺎر ﺗەﻧﯿﺎ ھەﺷــﺖ ھــەزار ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ ھێﻨﺮاوەﺗــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑەم ﻟەﻣﺴﺎڵﺪا 26 ھەزار ﺋﯚﺗﯚﻣﺒﯿڵ ھێﻨﺮاوە ،ﺋەوەش ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﻓﺮەواﻧــﯽ ﻛﺎری ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯽ ﻧێﻮان ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ھەﯾــە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋــەو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻼﻧە رەواﻧــەی ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﻋێــﺮاق دەﻛﺮان و ﻛﺎرﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن دەﻛﺮێﺖ ﻟە ﻣەرزەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﭘێڕەوﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺎزاڕی ﺋﺎزاد و ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی رۆﺗﯿﻦ رۆڵﯽ ﺑﺎﺷــﯽ ھەﺑﻮوە ﻟــە ﻓﺮەواﻧﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎری ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ،ﺑەم زاﻧﯿﺎرﯾﻤﺎن ﻻﯾە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق دەﯾەوێﺖ ﺟﻮوڵــەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛەم ﺑﻜﺎﺗــەوە و ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﻋﻮزێــﻢ و ﭼەﻧــﺪان ﺷــﻮێﻨﯽ ﺗﺮ ﺑﺎزﮔەی ﮔﻮﻣﺮﮔﯽ داﻧﺎوە ،ﺋەوەش ﻧﯿﮕەراﻧﯽ زۆری دروﺳﺖ ﻛﺮدووە و ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻧەرێﻨــﯽ ﻟەﺳــەر ﻛﺎری ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ داﻧﺎوە ،ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﻟە ﻧێﻮان ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﮔﻮﻣﺮگ وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ. ﻛێﺸــەی ﺑەﺷــەﺧﯚراﻛﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺋێﺴﺘە ﻗﺴەی زۆری ﻟەﺳەرە ،ﺑﯚﭼﯽ ﻣﺎدەﻛﺎن ﻛەﻣﻦ و ﻣﺎﻧﮕﺎﻧە داﺑەش ﻧﺎﻛﺮێ؟ ﭘﺴــﻮوﻟەی ﺧﯚراﻛﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن دوای ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺣﻮزەﯾــﺮان داﺑەش
ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻛﺎرﯾﮕەری ﺋەرێﻨﯽ ﻟەﺳەر ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾە دەﻛﺮێﺖ و ﺋﺎرد ﺑەﺗەواوی داﺑەش ﻛﺮاوە ،ﺑەم داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺷەﻛﺮ و ﺑﺮﻧــﺞ و ﺷــﺘﯽ ﺗــﺮ % 47ی ﺗێﭙەڕ ﻧەﻛﺮدووە .ﺋێﺴﺘە ﻟﯿﮋﻧەﯾەك داﻧــﺮاوە ﻟــە ﺑەﻏﺪا ﺑــﯚ ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟەﺳــەر ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوەی ﺋەو ﺧﯚراﻛﺎﻧە ﺑــە ﺑڕە ﭘﺎرەﯾەك ،واﺗە ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺑەﺷەﺧﯚراﻛﯽ ﻓەوﺗﺎوی 2016ﭘﺎرە داﺑــەش دەﻛﺮێﺖ ،ﺑﯚ ﺋەﻣﺴﺎڵﯿﺶ ﺗەﻧﯿﺎ دوو ﻣﺎﻧﮓ رۆﻧﯽ زەﯾﺖ داﺑەش ﻛــﺮاوە و ﻣﺎدەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑەﺗــەواوی داﺑــەش ﻧەﻛﺮاوە، ﺑەم ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﺗﺮ ﻟە ڕێﮕەﯾە و ﺑە ﮔەﯾﺸﺘﻨﯽ داﺑەش دەﻛﺮێﺖ. ﻟەﺳــەر ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوەی ﺷــﯿﺮی ﻣﻨــﺪان ﺑەﭘــﺎرە ھﯿﭻ ﺑڕﯾﺎرێﻚ ھەﯾە؟ ﺑەڵێ ،ﺋەﻣﺴﺎڵ ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧەوەی ﺷﯿﺮی ﻣﻨﺪاڵ ﺑە ﭘﺎرە دەﺑێﺖ. رێﻜﻜەوﺗﻨــﯽ ھێــﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە ﻧﺎوﺧــﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ھﯿﭻ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﯽ ﻟەﺳەر ﺑﺎزاڕ ھەﺑﻮوە؟ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛﺎرﯾﮕــەری ﺋەرێﻨــﯽ ﻟەﺳــەر ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﯾە و ﺋەﮔەر ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﺑﮕەﻧە رێﻜﻜەوﺗــﻦ ،ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﻛﺎری ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﯽ ﻓﺮەواﻧﺘــﺮ دەﺑێــﺖ و ﺑەﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯿﺶ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺟﻮوڵەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﭘەﻛــﯽ ﻧﺎﻛەوێــﺖ و دەروازەﻛﺎن ﻓﺮەواﻧﺘﺮ دەﺑﻦ. ﭼەﻧــﺪ ﻛەﯾﺴــێﻜﯽ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺳــﺎﯾﻠﯚﻛﺎن ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾﺎن ﻟەﺳــەر دەﻛﺮێﺖ، ھﯿﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﻧﻮێ ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ھەﯾە؟ راﺳﺘە ﻛەﯾﺴﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺳﺎﯾﻠﯚﻛﺎن ﻟە دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯿﯿە و ﻛەﺳێﻚ ﺳﺎﺧﺘەی ﻛﺮدووە و ﺋێﺴﺘە ﮔﯿﺮاوە، ﭼەﻧﺪان ﻛەﺳــﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟەﺳــەر ﻛەﯾﺴﯽ ﺳﺎﯾﻠﯚی ﮔەﻧﻢ ﮔﯿﺮان ﻛە وردەﻛﺎرﯾﯿەﻛەی ﺋەوەﺑﻮو ﻛەﺳێﻚ ﻣﺎﻣەڵەﻛﺎﻧﯽ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﮔەﻧﻤﯽ ﺑﯚ ﺳﺎﯾﻠﯚﻛﺎن ﺳﺎﺧﺘە ﻛﺮدﺑﻮو ،ﺋێﺴﺘە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﺗێﯿﺪا ﺑەردەواﻣﯽ ھەﯾە و ھﯿﭻ ﺑڕە ﭘﺎرەﯾەﻛــﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە، ﺗەﻧﯿﺎ ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ و ﺳــﺎﺧﺘە ﻟە ﻛﺎرەﻛەدا ھەﯾە.
دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ رێﮋەی ﮔەﻧﻢ ﻧﺎوەﻧﺪﯾﯿە ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ دەﺑێــﺖ و دەﺳەت ﻧەدراوەﺗە ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟە داھﺎﺗﻮوی ﮔﯚڕان ﺑە ﮔﻮﻣﺎﻧﻦ ”ﺋەو ﻛﺎﺗەی ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺑﯚ ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﻟە دەرەوە ﺑــﻮو ،ژﻣﺎرەﯾەك ﻟە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎن و ھەڵﺴــﻮوڕاواﻧﯽ ﺋەو ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾە، ﺑێ دەﻧﮕﯿﯿﺎن ﺷــﻜﺎﻧﺪ ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ ﻗﻮوڵﺒﻮوﻧــەوەی ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﺣﺰﺑەﻛــە و ﺑــە ﺑﺎﺷــﯿﺎن دەزاﻧﯽ ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺑﮕەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدن ،واﺗــە ﺑەﺑێ
ﺋەو ھﯿﭽﯿــﺎن ﭘێ ﻧەدەﻛﺮا و ﻛەس ﻛێﺸەی ﭘێ ﭼﺎرەﺳەر ﻧەدەﻛﺮا“. ﺋﺎﻣﺎژەی دا” ،ﺋێﺴﺘە ﺑە دواوە ھﯿﭻ ﻛﺎت ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺟﭭﺎت ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﺒﻨــە ﻛﺎرﯾﺰﻣﺎﯾەك ﺑﯚ ﺋــەو ﺣﺰﺑە و ﻟەﮔــەڵ دەﺳﺘﭙێﻜﺮدﻧﯿﺸــﯿﺎن ﺑە ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎن زﯾﺎﺗﺮ زەق دەﺑﻨەوە“. ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﺑــە
ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوەی ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧــﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﭘێــﻚ ھــﺎت ،ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺧﻮﻟــﯽ ﺳــێﯿەﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە 2009دا ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن 25ﻛﻮرﺳﯽ ﺑﺒەﻧەوە و ﻟە دوا ھەڵﺒﮋاردﻧﯿﺸﺪا 24ﻛﻮرﺳﯿﯿﺎن ﻣﺴﯚﮔەر ﻛﺮد.
ﻟە ﺳێﯿەم ﺳﺎڵﻮەﮔەڕی ﻛەوﺗﻨﯽ ﺑەدەﺳﺘﯽ داﻋﺸﺪا
ﻣﻮوﺳڵ ﺑﯚﭼﯽ ﻛەوت و ﺑﯚ ﻟێﭙﺮﺳﯿﻨەوە ﻟەﮔەڵ ﺋەواﻧەی ھﯚﻛﺎر ﺑﻮون ﻧەﻛﺮا؟ وﺷە /ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﻟــە ﺣﻮزەﯾﺮاﻧــﯽ 2014داﻋــﺶ ھێﺮﺷەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﻋێﺮاق ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ زۆرﯾﻨە ﺳــﻮﻧﻨەﻛﺎن دەﺳﺖ ﭘێ ﻛﺮد و ﺗﻮاﻧﯽ ﻟە ﻣﺎوەی ﺗەﻧﯿﺎ ﭘێﻨﺞ رۆژ ﻣﻮوﺳــڵ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵ ﺑﻜﺎت ،وەك ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﭘێﺸــﻮوی ﻛﺮدەوەﮔەﻟﯽ ﻣﻮوﺳڵ رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﺑەم راﺳﺘﯿﯽ رووداوەﻛە و ھﯚﻛﺎر و ﺑەرﭘﺮﺳﺎن ﻟەو ﺷﻜﺴﺘە ﮔەورەی ﺳﻮﭘﺎ و ھێﺰە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﭼﯽ ﺑﻮو؟. ﭼﺎودێــﺮان ﻟەﺑﺎرەی ﺋــەوەی ﻟە ﻣﻮوﺳڵ و ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﺳﻮﻧﻨەﻛﺎن رووی دا دەڵێﻦ ،ﭼەﻧﺪ ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ دﯾﺎر و ﻧﺎدﯾﺎر ﺑﻮون ﻛە واﯾﺎﻧﻜﺮد دۆﺧەﻛە ﻟە دەﺳﺖ دەرﺑﭽێﺖ و داﻋﺶ ﺑێﺘە ﺳەر ﺣﺎزری ،ﻟەواﻧە ﺑێﺰاری ﺧەڵﻚ ﻟــە ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺷــﯿﻌەی ﺑەﻏﺪا ،ﺑﻮوﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﮔەورە ﻟەﻧﺎو داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻮﭘﺎ و ﺗەﻧﺎھﯿﯽ ﻋێﺮاق ،ﺑﻮوﻧﯽ ﭘﻼﻧێﻜﯽ دەرەﻛﯽ ﺑﯚ ﺗێﻜﺪاﻧﯽ دۆﺧﯽ ﻋێﺮاق و داﺑڕﯾﻨﯽ ﻧﺎوﭼە ﺳﻮﻧﻨەﻛﺎن ،ﻟەوەش ﮔﺮﻧﮕﺘﺮ ﺑﻮوﻧــﯽ ﭘﯿﻼﻧێﻚ ﻟەﻻﯾەن ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ و ﺷــﯿﻌە ﺑﯚ داﻧەدەﺳﺘﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﺑەدەﺳــﺘﯽ داﻋﺶ و ھەڵﻤﮋﯾﻨﯽ رﻗﯽ ﺟەﻣﺎوەری و دواﺗﺮ ﮔﺮﺗﻨەوەی ﺑەھێﺰی ﺳــەرﺑﺎزی، ﻟەﻻﯾەك ﺑﯚ دەرﺧﺴﺘﻨﯽ ﻟەرزۆﻛﯿﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێــﺮاق و ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ھێﺰێﻜﯽ ﺷﯿﻌەی ھﺎوﺷــێﻮەی ﺣەﺷــﺪی ﺷەﻋﺒﯽ
و ﺳــﻮﭘﺎی ﭘﺎﺳــﺪاراﻧﯽ ﺋێﺮان ﺑﯚ ﺑﺎدەﺳﺘﯽ ﻟە ﻋێﺮاق و ﭘﺘەوﻛﺮدﻧﯽ ﺷﯿﻌەی ﻋێﺮاق ﺑەراﻣﺒەر ﺳﻮﻧﻨە. ﻛەرﯾــﻢ ﻧــﻮوری ﺳــەرﻛﺮدە ﻟە ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ، ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛەوﺗﻨــﯽ ﻣﻮوﺳــڵ زۆرن ،ﻟەواﻧە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ھەرێﻤﯽ و ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و ﺋــەوەی ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑە ﺳــﻮﭘﺎ و ﺋەو ﺑەﺷﺒەﺷــێﻨەی ﺗﯿﺎﯾﺪا ھەﯾە، ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ دەرەﻛﯽ ﻛە ﺑﯚ وﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿــﺎ و ﻧﺎوﭼەﻛــە دەﮔەڕێﺘەوە، ﻟەواﻧە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و وﺗﺎﻧﯽ ﻛەﻧﺪاو و ﺋێﺴﺘەش ﺋەو ﻛێﺸــەی ﻧێﻮان ﻗەﺗەر و ﺳــﻌﻮودﯾە دەری ﺧﺴﺖ ﻛە ﺋەوان ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﯿﺎن ﻟە داﻋﺶ
ﺷێﺦ ﻣﻮزاﺣﯿﻢ ﺋەﺣﻤەد ﺣﻮێﺖ:
ﻟە ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﭘێﻜﮫﺎﺗــەی ﭘەراوێﺰﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺳﻮﻧﻨەﯾە ﻟەﻻﯾەن ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ و ﻣﯿﻠﯿﺸﯿﺎﻛﺎﻧﯽ
ﻛﺮدووە ،ھەروەھﺎ ھﯚی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﺟﯿﺎوازی و ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﺗﺎﯾﻔﯽ و ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﺑەﻏﺪا و ھەوﻟێــﺮ و ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻣﻮوﺳــڵ و ﺑەﻏﺪا ،ﻟەواﻧە ﻟە ﻧێﻮان ﺋەﺳﯿﻞ ﻧﻮﺟێﻔﯽ و ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ، ھەروەھﺎ ﺋــەوەی ﭘێﻮەﺳــﺘە ﺑە ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ،ھەروەھﺎ ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎزادی. ﻧﻮوری دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﺧەڵﻜﯽ ﻣﻮوﺳڵ ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺟەﻧﮕﯽ داﻋﺶ ﺑﻜەن و ﺋەو ﺳــﻮﭘﺎﯾەی ﻟەوێ ﺑﻮوە ﺋەواﻧــﯽ ﺟێﮫێﺸــﺖ ،ﺑﯚﯾە داﻋﺶ ﺗﻮاﻧــﯽ ﻟە رێﯽ ﺗــﺮس و ﺗﯚﻗﯿﻨەوە ﭘێﺸڕەوی ﺑﻜﺎت و ﺳﻮﭘﺎش ﺷەڕی ﻧەﻛﺮد .ﻧﻮوری ﮔﻮﺗﯽ ”ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﮔﻠەﯾﯽ ﻟە ﺋەﻓﺴەر و ﺳەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻮﭘﺎ ﺑﻜەﯾﻦ ﻟە ﻋەﺑــﻮود ﻗەﻧﺒەر و ﻏێــﺪان و ھەڕاوی ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺋەواﻧە ﻟێﭙﺮﺳــﯿﻨەوەﯾﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜﺮێﺖ ﻧــەك ﺧەڵﻜﯽ ﻣﻮوﺳــڵ، دواﺗﺮ ﻟﯿﮋﻧەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﺑﯚ ھﯚی ﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﭘێــﻚ ھێﻨﺮا و ﭘێﻮﯾﺴﺘە راﭘﯚرﺗﯽ ﻟﯿﮋﻧەﻛە ﺑﺨﺮێﺘە ﺑەردەم ﮔەﻟﯽ ﻋێﺮاق ،ﺳێ ﺳﺎڵ ﻟە ﻧەھﺎﻣەﺗﯽ و ﭼﻮار ﻓﺮﻗەی ﺳەرﺑﺎزی
ﺗێﻜﺸــﻜﺎو ﺑﺎﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 30ﻣﻠﯿﺎر دۆﻻر ﭼــەك و ﺗﻔﺎﻗﯽ ﺳــەرﺑﺎزی ﻛەوﺗە دەﺳﺘﯽ داﻋﺶ ،ﺑێﺠﮕە ﻟە ھەزاران ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟﯿﮋﻧەﻛە ﺋﺎزا و ﺑﻮێﺮ ﺑێﺖ و ھﯚﻛﺎر و ﺑەرﭘﺮﺳﺎن ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻜﺎت“. ﻻی ﺧﯚﯾــەوە ﺷــێﺦ ﻣﻮزاﺣﯿــﻢ ﺋەﺣﻤــەد ﺣﻮێــﺖ ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ھــﯚزە ﻋەرەﺑﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻧەﯾﻨەوا ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﻟە ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﭘەراوێﺰﺧﺴــﺘﻨﯽ ﭘێﻜﮫﺎﺗــەی ﺳﻮﻧﻨەﯾە ﻟەﻻﯾەن ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ و ﻣﯿﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛــە ﻟــە رﯾﺰی ھێــﺰە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ھەﺑــﻮون ،ﻋەرەﺑــﯽ ﺳــﻮﻧﻨە ﻟە ھەﻣــﻮو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯿــﺎن ﭘەﻧﺎﯾﺎن ﺑــﯚ ﮔﯚڕەﭘﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﺎﻧﮕﺮﺗــﻦ و ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪان ﺑــﺮد ،ﺑﯚﯾە داﻋﺶ ﺳﻮودی ﻟەو ﻧﺎڕەزاﯾﯿﯿﺎﻧەی ﺳﻮﻧﻨە وەرﮔــﺮت ،ﻟەوﻛﺎﺗــەی داﻋــﺶ ھﺎوﻛﺎر ﺑــﻮو ﻟەﮔەڵ ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ و ﺑەم دواﯾﯿﯿەش ﺋەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەی ﻗەﺗەر و ﺋێــﺮان و ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺋەوەﯾﺎن روون ﻛﺮدەوە ،ﺑﯚﯾە داﻋﺶ ﺳــﻮودی ﻟە ﻋەرەﺑﯽ ﺳﻮﻧﻨە وەرﮔﺮت ﺑﯚ ھﺎﺗﻨە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
زﻣﻨﺎﻛﯚ ﺗەﺣﺴﯿﻦ ھﺎووﺗﯿﯿەﻛﯽ ﺷــﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛــە ﻟــە ﭼﺎﯾﺨﺎﻧەﯾەﻛﺪا ﻟەﮔەڵ ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯽ ﻗﺴــەﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﮔﯚڕاﻧﯽ دوای ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴــﺘەﻓﺎ دەﻛــﺮد،
7
ژﻣﺎرە ) ، (190ﭼﻮارﺷەم2017/ 6/ 14 ،
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﻟە دوای ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ڕێﻜﺨەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان، ھﺎووﺗﯿﯿﺎن و ﭼﯿﻨە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮوی ﮔﯚڕان ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﺑﺎﺳە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ﺑﺎزاڕ و ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﮔﺮووﭘە ﺑﭽﻮوﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺧەڵﻜــﺪا .ﭘێﯿــﺎن واﯾــە ،ﭼﯿﺘﺮ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ وەك ڕاﺑﺮدوو ﺑەردەوام ﺑێﺖ و ﭘﺎﺷەﻛﺸە ﻟە ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛﺎت.
ﺑە“وﺷە“ دەڵێ” ،ﻟە دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﺋەوﻛﺎﺗەی ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ 2009ﺋەﻧﺠﺎم درا، ﮔﯚڕان ﺑە ﮔــﻮڕ و ﺗﯿﻨێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ھﺎﺗە ﻧﺎو ھﺎووﺗﯿﯿﺎن و ﺗﺎ ﺋەوﻛﺎﺗەی ﻟەژێﺮ ﺳﺎﯾەی ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺑﻮو ﺑەردەواﻣﯽ ھەﺑــﻮو ،ﺑەم ﺑە ﻧەﺧﯚﺷﻜەوﺗﻦ و دوورﻛەوﺗﻨەوەی ﻟە ﻣــﺎوەی دوو ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوو ﺗﺎ ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ،ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان وردە وردە ﺗﻮوﺷــﯽ ﺷﻜﺴــﺖ و ﭘﺎﺷەﻛﺸە ﺑﻮو“. ﺑەﺳــﯚز ﻣﯿــﺮزا داﻧﯿﺸــﺘﻮوﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺋەم دەﻧﮕﺪەری ﮔــﯚڕان ﺑﻮوە ﻟە راﺑــﺮدوودا ،ﺑەم دەڵــێ” ،ﭼﯿﺘﺮ ﮔﯚڕان ﺑــەردەوام ﻧﺎﺑێــﺖ ﻟــەوەی ﭘێﺸــﺘﺮ ھەوڵﯽ ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ دەدا ،ﺗەﻧﯿــﺎ
ﺷــﺘێﻚ ﻛە ﮔﯚڕاﻧﯽ ﭘێ دەﻧﺎﺳــﺮا، ڕێﻜﺨەرەﻛــەی ﺑــﻮو ،ﺋــەو ﻧەﻣﺎ، ﺑﺰووﺗﻨەوەﻛەش ﺑﭽﻮوك دەﺑێﺘەوە“. زﯾﺎﺗــﺮ دەڵێ” ،ﺋێﺴــﺘە ڕاﺳــﺘە ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﮔەﻧﺠﯽ ﺧﻮێﻨﺪەواری ﺗێﺪاﯾە ،ﺑەم ﺋەواﻧە ﺳﯿﺎﺳــەت ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻗﺴەﻛﺮدن ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻮون ،وا دەزاﻧﻦ دۆﺧەﻛە ﺑە ﻗﺴەﻛﺮدن و ﺧﯚﺑﺮدﻧە ﭘێﺸەوە ﭼﺎرەﺳەر دەﻛﺮێﺖ ،ﺑەم ﭼﺎرەﺳەر ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺮە“. ﯾەﻛێــﻚ ﻟــەو ﻛێﺸــﺎﻧەی ﭘﺎش ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ رێﻜﺨەری ﮔﺸﺘﯿﯽ رووﺑەڕووی ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔﯚڕان دەﺑێﺘەوە ،ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺷﻮێﻨﮕﺮەوەﯾە ﺑﯚ رێﻜﺨەر ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛە وەك ﭘێﺸﺘﺮ ﻋەﺑﺪوی ﻛﻮێﺨﺎ ﻣﻮﺑﺎرەك ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی
ﮔﯚڕان ،ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪﺑﻮو، ”ﮔــﯚڕان ﺗــﺎ دوو ﺳــﺎڵﯽ داھﺎﺗﻮو رێﻜﺨەری ﮔﺸــﺘﯽ ﻧﺎﺑێــﺖ و ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮە رێﻜﺨەر دﯾﺎری دەﻛﺮێﺖ“. راﺑــەر ﻣﺤەﻣــەد ﮔەﻧﺠێﻜﯽ ﺗﺮی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛە ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرە ،ﺑە“وﺷە“ ﮔــﻮت ”دوای ﻛﯚﭼــﯽ دواﯾــﯽ ﻧەوﺷﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ،ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان وەك ڕاﺑﺮدوو ﻧﺎﺑێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﻠﻤﻼﻧــێ و ﻛێﺒەرﻛێ ﻟــە ﻧێﻮان ﮔەﻧﺠــەﻛﺎن و ﺑــە ﺗەﻣەﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑــەدا ھەﯾە ﻛــە ھەرﯾەك دەﯾﺎﻧەوێــﺖ ﺑــە ﺋﺎراﺳــﺘەﯾەﻛﺪا ﺳﯿﺎﺳەت ﺑﻜەن و ﻟە ﻛﯚﺗﺎدا ﮔﯚڕان ﺑﯚ دوو ﺑــەرەی ﺟﯿــﺎواز داﺑەش دەﺑێﺖ“. ﺳــەﻻم ڕەﺷﯿﺪ داﻧﯿﺸــﺘﻮوﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ،
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﻣﻮوﺳڵ. ﺣﻮێــﺖ رووﻧﯽ ﻛــﺮدەوە” ،ھﯚی ﺳــەرەﻛﯽ ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﭘﺎﺷەﻛﺸــەی ﺑە ﺳﻮﭘﺎ و ﭘﯚﻟﯿﺲ دا و ﺷــﺎرەﻛەی رادەﺳﺘﯽ داﻋﺶ ﻛﺮد ،داﻋﺶ ھﺎﺗە ﻣﻮوﺳڵ ﻟەﺳەر ﭘﺸــﺘﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﺳﻮﻧﻨە و ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﭘﺎﺷەﻛﺸــەی ﺑە ﺳﻮﭘﺎ و ﭘﯚﻟﯿﺲ ﻛﺮد ﻟە ﺷﺎرەﻛەدا ،ﺋەوەش ﺑﯚ ﻛﺮدﻧە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻋەرەﺑﯽ ﺳﻮﻧﻨە و ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ھێﺰی ﺷﯿﻌە و ﺳەرﺑە ﺋێﺮان ﻛە دەﺳﺖ ﺑﻜەن ﺑە ﻛﻮﺷﺘﻦ و راﮔﻮاﺳﺘﻨﯽ ﺳﻮﻧﻨە ،ﺑﯚﯾە ﺋەوەی ﻛە زﯾﺎﻧﯽ ﻛﺮد ﻋەرەﺑﯽ ﺳﻮﻧﻨە ﺑﻮو“. ”ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ ﺳﻮﻧﻨە و ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻓﯿﺘﻨەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﻔﯽ و ھێﺰی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺷــﯿﻌە و ﺳەرﺑە ﺋێﺮان و ﻛﺮدﻧەوەی ﺧﺎﻛﯽ ﻋێﺮاق ﺑەرەو ﺳــﻮورﯾﺎ ﺑﻮو و ﻟــە ھەﻣﻮو ﺋەو ﻣەﺑەﺳﺘﺎﻧەﺷــﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻮو ،دواﺗﺮ ﺑﺎﺳــﯽ ﺑﻮوﻧﯽ 20ھەزار ﭼەﻛﺪاری داﻋﺸــﯿﺎن دەﻛﺮد ﻛە زۆرﯾﻨەﯾﺎن ون ﺑﻮون و ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺳەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭼﻮوﻧە رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ،ﺑﯚﯾە ﻛﺎرەﻛە
ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺣﺴێﺐ ﻟەﮔەڵ ﻣﺎﻟﯿﻜﯿــﺪا ﺑﻜﺮێﺖ“ ﺣﻮێﺖ وای ﮔﻮت. ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری ﻋێﺮاق ﻣﻮﺗەﺷــەڕ ﺳــﺎﻣەڕاﯾﯽ ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ، ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﺳــڵ زۆرن ،ﻟەواﻧــە ﻧەﻣﺎﻧــﯽ ﻣﺘﻤﺎﻧــە ﻟە ﻧێــﻮان ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪ و ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻮاﻧەﻛﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﺶ ،ھەروەھﺎ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﭘێﺸــﻮو ھەﺳــﺘﺎ ﺑە داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛﺮدەوەﮔەﻟﯽ ﻛە ﺋەوەش ﭘێﭽەواﻧەی دەﺳــﺘﻮورە، ﺑﯚﯾە ﺋەوان ھێﺰﯾــﺎن ﻟە دەرەوەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛــە ھێﻨــﺎ و ﻣﺎﻣەڵــەی ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺧەڵﻜەﻛە ﻛﺮد ﻟەواﻧە ﺑەﺷــێﻮازێﻜﯽ ﺗﺎﯾﻔﯽ و واﯾﺎن ﻟە ﺧەڵﻜەﻛــە ﻛﺮد ﺑەدوای دەرﭼەﯾەﻛﺪا ﺑﮕەڕێﺖ ھەر ﻛەﺳێﻚ ﺑێﺖ. زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ،ﺋەو ﻣﺎﻣەڵە ﻧﺎﻣﺮۆﯾﯿﯿە وای ﻛــﺮد ﻣﺘﻤﺎﻧــە ﻟــە ﻧێــﻮان ھێــﺰە ﺗەﻧﺎھﯿﯿــەﻛﺎن و ﺧەڵﻜﯽ ﻣﻮوﺳــڵﺪا ﻧەﻣێﻨێﺖ ،ﺟﯿــﺎ ﻟەوە زۆرﯾﻨەی ﺳەرﻛﺮدە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎن ﻟــە دەرەوەی ﻣﻮوﺳــڵ ﺑــﻮون و ﺷــﺎرەزاﯾﯿﯿﺎن ﻧەﺑﻮو ،ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ دەوڵەت ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﻧەﺑــﻮو ،ﭼەﻧــﺪان راﭘــﯚرت ھەﺑﻮون ﻟەﺑــﺎرەی دەرﺑﺎزﻛﺮدﻧﯽ ﺳــەراﻧﯽ ﮔﺮووﭘە ﺗﻮﻧــﺪڕۆﻛﺎن ﻟە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەﻛﺎن و ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﻜﺮدﻧﯿﺎن ﻟە دەرەوەی وت. ﺑــە ﮔﻮﺗــەی ﺋــەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرە، داﻋﺶ ﻟە ﺳﻮورﯾﺎوە ھﺎﺗە ﻣﻮوﺳڵ، ﺷــﺘێﻜﯽ ﺷــﺎراوە ﻧەﺑﻮو ،ﺑێﺠﮕە ﻟەو راﺳﺘﯿﯿە ﮔەورە و ﺗﺮﺳﻨﺎﻛەی ﻛە ﺳــﻮﭘﺎ ﭼەﻛەﻛﺎﻧﯽ رادەﺳــﺖ ﻛﺮد و ﻧەﺟەﻧﮕﺎ ،ﺑﯚﯾــە ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛــﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوەی ﭘێﻚ ھێﻨﺎ و ﻟە راﭘﯚرﺗﯽ ﻟﯿﮋﻧەﻛەدا ﻧﺎوی ﮔەورە ﻓەرﻣﺎﻧﺪە و ﺑەرﭘﺮس دﯾﺎری ﻛﺮاوە ﻛە ﺗﯚﻣەﺗﯽ ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣﯽ
و ﺗێﻮەﮔﻼن و ﺧﯿﺎﻧەﺗﯿﺎن دراوەﺗە ﭘﺎڵ ،ﺑەم راﭘﯚرﺗەﻛە ﺑە ﺗەواوەﺗﯽ ﻧەﺧﻮێﻨﺮاﯾەوە. ﺋەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎرەی ﺳــﻮﻧﻨە ،ھﯚی ﻓەراﻣﯚﺷــﻜﺮدﻧﯽ راﭘﯚرﺗﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﻟە ﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﺳڵ ﺑﯚ ﺑﻮوﻧﯽ ﻧــﺎوی ﭼەﻧﺪان ﺑەرﭘﺮس و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﮔــەورە ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﮔەڕاﻧﺪەوە ،ﻛە ﺑﯚ ﻧەﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺗــەواوی راﭘﯚرﺗەﻛە ،ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚ ﺧﺮاوەﺗــە ﺳــەر ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎران و ﺋﺎﺷﻜﺮاﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎوەﻛﺎن ،ﺑﯚﯾە ﻟەژێﺮ ھەڕەﺷــە راﭘﯚرﺗەﻛە ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ﻧەﺧﻮێﻨﺮاﯾەوە. ﺳﺎﻣەڕاﯾﯽ رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ،ﺋەﮔەر ﺳــەﯾﺮی ﺑــەدوای ﯾەﻛﺪاھﺎﺗﻨﯽ رووداوەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ﺑﻜەﯾﻦ ﻟــە وەرﮔﺮﺗﻨــەوەی ﭼــەك ﻟــە ﺧەڵﻜەﻛــەی و ﻓەرﻣﺎﻧــﺪان ﺑــە ﭘﺎﺷەﻛﺸەی ﺳــﻮﭘﺎ و ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﺗﺎواﻧﻜﺎر و ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺗﺎواﻧﯽ ﺳەرﺑﺎزﮔەی ﺳﭙﺎﯾﻜەرﯾﺶ، ھەﻣﻮو ﺋەواﻧە وا دەﻛەن ﺑﮕﻮﺗﺮێﺖ ﭘﻼﻧێﻜﯽ ﭘێﺸــﻮەﺧﺘە ھەﯾە ،ﺑﯚﯾە ﺋەﺟﯿﻨــﺪای دەرەﻛــﯽ ھەﯾــە ﺑﯚ ﻧەھێﺸــﺘﻨﯽ ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێــﺮاق و ھەڵﻮەﺷﺎﻧﺪﻧەوەی دەوڵەﺗﯽ ﻋێﺮاق، ﺑێﺠﮕە ﻟە ﺗێﻮەﮔﻼﻧــﯽ ﻧﺎوەﺧﯚﯾﯽ ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﭘﻼﻧﺎﻧــە و ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧەﻛﺎن ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺑەڵﮕە ﺑــﻮو ،دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﻧــﺎو و ھﯚی ﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﺳــڵ دﯾﺎری ﻛــﺮاوە و ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەوەﻧــﺪە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە راﭘﯚرﺗەﻛــە ﺑﻜﺮێﺘەوە و راﺑﮕەﯾەﻧﺮێﺖ. ﺳــﺎﻣەڕاﯾﯽ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ھﯚی ﻧەﺟەﻧﮕﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎ ھەروا ﻧەﺑﻮو، ﺑەڵﻜﻮ ﺑﯚ ﻓەرﻣﺎﻧێﻚ دەﮔەڕێﺘەوە ﻛە ﭘﺎﺷەﻛﺸەی ﭘێﻜﺮدون ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟەو ﺣﺎڵەﺗە ﭼەك دادەﻧێﺖ و ﭘﺎﺷەﻛﺸە دەﻛﺎت ،ﺋەﮔەرﻧــﺎ ﭼــﯚن ﭼەﻧــﺪ ﻓﯿﺮﻗەﯾەﻛﯽ ﺳەرﺑﺎزﯾﯽ ﭼەﻛﺪار ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﭼەﻧﺪ ﺳەت ﭼەﻛﺪارێﻚ ﭘﺎﺷەﻛﺸە دەﻛەن.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
8
ژﻣﺎرە ) ، (190ﭼﻮارﺷەم2017/ 6/ 14 ،
ﺑﺎزاڕی ھەوﻟێﺮ ﭼﺎوەڕێﯽ داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﭼەﯾە وﺷە /ﭼﻮاس ﺧﺎﻟﯿﺪ ڕەﻣەزان ﺑە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺧێﺮ و ﺑەرەﻛەت ﻧﺎو دەﺑﺮێﺖ ،ﺋێﺴﺘە ﻧﯿﻮەی ﻣﺎﻧﮕەﻛە ڕۆﯾﺸــﺘﻮوە ،دووﻛﺎﻧــﺪاران ﻟەﺑەر ﺑێ ﺑﺎزاڕی ڕۆژەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑە ﺧەوﺗﻦ و ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺑەﺳــەر دەﺑــەن .ﺋەوان ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑێ ﺑﺎزاڕی واﯾﺎن ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە ،ھﯿﻮاﯾەﻛﯿﺎن ﺑــە داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧە ﺗﺎ ﺑﺎزاڕی ﻧﻮﺳﺘﻮوﯾﺎن ﺑە ﺧەﺑەر ﺑێﻨێﺘەوە.
ﺧﯚﯾﺎن ﻧﻮێ دەﻛەﻧــەوە ،زۆرﺑەی دووﻛﺎﻧــﺪاران ﻟــە ﺑێﻜﺎرﯾﯿــﺪان، ﻟەﺑﺮی ﺑەڕێﻜﺮدﻧﯽ ﻛڕﯾﺎر ،ﺳەرﯾﺎن ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ﺳەر ﻣﯚﺑﺎﯾﻠەﻛﺎﻧﯿﺎن و ﺑە ﻓەﯾﺴﺒﻮوﻛەوە ﺧەرﯾﻜﻦ. ﻟە ھەوﻟێﺮ ھەر ﺷﺘێﻜﺖ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑێــﺖ ،ﻟە ﺑﺎزاڕی ﮔــەورەی ﻛﯚﻧﯽ ﺑەراﻣﺒــەر ﻗــەت دەﺳــﺘﺖ دەﻛەوێــﺖ .ﺑــﺎزاڕی ﮔــەورەی ھەوﻟێﺮ ﻛە ﻟە ﺳــەﻧﺘەری ﺷﺎری ھﯿــﭻ ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘێﻚ ﻧﺎﭼێــﺖ و ﭘڕە ﻟە دەﺳــﺘﮕێڕ و ﻋﺎرەﺑﺎﻧە ،ﺳەری ﻣﺎر و ﻣێﺮووی ﺗێﺪاﯾــە .ﺋەو ﺑﺎزاڕە ھەﻣــﻮو ﭘﯿﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﺧﯚﯾﺪا ﻛــﯚ ﻛﺮدووەﺗــەوە و ﺟﯚرەھﺎ ﻛﺎ ﺗێﯿﺪا دەرﻓەﺗﯽ دراوﺳــێﯿەﺗﯿﯿﺎن ھەﯾــە .ﺋــەو ﺑــﺎزاڕە ﯾەﻛێﻜە ﻟە ﺑﺎزاڕە ﻗەرەﺑﺎڵﻐەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﺎر ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﻧﯿﻤﭽە ﭼﯚڵە و ﺑە ﮔﻮﺗەی دووﻛﺎﻧﺪاراﻧــﯽ ،ھەرﮔﯿﺰ و ﻟە ھﯿﭻ دۆﺧێﻜﺪا ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﭼﯚڵ ﻧەﺑﻮوە. ﺳــﺎﻧﯽ ﺑەر ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەﯾﯽ داراﯾﯽ، ﻟەﺑەر ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯽ ﻛڕﯾﺎران ،ﻟە ﺑﺎزاڕی ﮔەورەی ھەوﻟێﺮ ﭘﺸــﻮوت ﺳــﻮار دەﺑﻮو ،ﺧﯚ ﻟە ﺳەروﺑەﻧﺪی ﺑﯚﻧەﻛﺎﻧﺪا دەرزﯾﺖ ﺑﮫﺎوﯾﺸــﺘﺎﯾە ﻧەدەﻛەوﺗە
زەوی ،ﺑــەم ﺋێﺴــﺘە ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕﮋەﯾــﯽ داراﯾﯽ و ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﺒەﺗﺎڵﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ،ﻛﺎرﺗﯚﻧﯿﺶ ھەڵﺪەی ﺑەر ﻛەس ﻧﺎﻛەوێ. ﺋەو ﺑــﺎزاڕە ﻛە ﻟە ھــەر ﭼﻮار ﻻوە ڕێﯽ ﭼﻮوﻧە ﻧﺎو و دەرﭼﻮوﻧﯽ ھەﯾە، ﻛﺎﺗێﻚ ﻟــە دەروازەی ﺳــەرەﻛﯽ ﺑەراﻧﺒەر ﻛﯚﺗﺮی ﺳــەﻻم دەﭼﯿﺘە ژوورەوە ،ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻋﺎرەﺑﺎﻧە و ﻣێﺰ ﻟە ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ڕێڕەوەﻛە ھەن ،ﯾەك ﻟەوان ﻣێﺰەﻛەی ﻓﺮﯾﺎد ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﻛە ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﻣﻨﺪاڵ دەﻓﺮۆﺷێﺖ و دەڵێ” ،ﺑﺎزاڕﻣﺎن ﻧﯿﯿە“. ھەر ﻟــەو ڕێــڕەوە و ﻟە دەﺳــﺘە ﭼەﭘﺖ دووﻛﺎﻧەﻛەی دﻟێﺮ ﺟەﻻل ھەڵﻜەوﺗــﻮون ﻛــە دەڵــێ” ،ﭘﺎر ﺑﺎزاڕﻣﺎن زۆر ﻟەﻣﺴﺎڵ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﻮو“. ﺋــەو ﻛە ﭼەﻧﺪان ﺳــﺎڵە ﻟەو ﺑﺎزاڕە ﭘێــوی ﻣﻨﺪاڵ دەﻓﺮۆﺷــێﺖ ،ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗﯽ ”ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑﺎزاڕی ھێﻨﺪە ﻣــﺮدووم ﻧەدﯾﺘﯿﯿە ،ﻣەﮔەر ﻣﻮوﭼە ﺟﻮوڵەﻛﯽ ﺑﺪاﺗێ“. ﻟــە ﺳــەرووی دﻟێــﺮەوە ڕێﺒﻮار ﻣﺤێﺪﯾــﻦ ﺳــﺎﻧێﻜە ﺑەھــﺎرات دەﻓﺮۆﺷــێ و دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛﺮدەوە ”ﻓﺮۆﺷــﻤﺎن ﺑﺎش ﻧﯿﯿە“ .ﻛەﻣێﻚ
وﺷە /ﮔەرﻣﯿﺎن- ﺳەﺑﺮی ھﯚرﯾﻨﯽ ﭘــﺎش دوو ﺳــﺎڵ ﻟــە ﻛﺎرﻛﺮدن ﺑــﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻋەﻟــﻮەی ﻛــەﻻر ،دواﺟﺎر ﺑەھﯚی ﻛێﺸــەی ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯿﯽ ﭘڕۆژەﻛە ،ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ راﮔﯿﺮا ،ﻟــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪا دەﯾﺎن ﻛﺮێﻜﺎر ﺑێﻜﺎر ﺑــﻮون و ھــەزاران دۆﻻری دووﻛﺎﻧﺪاران ﺑــە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ دراوە و ﻧﺎزاﻧﺮێــﺖ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯿﺎن ﺑەﻛﻮێ دەﮔﺎت.
ﻋەﻟﻮەی ﻧﻮێﯽ ﻛــەﻻرە ،دەڵێ ”ﻟەو رێﻜەوﺗەوە ﭘﺸﻜەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە ﻟەﻻﯾەن ﭘێﻨﺞ ﻛەﺳــەوە ﺑەﺷێﻮەی ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻛڕﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯿﺎن ﭘێــﻮە ﻛــﺮاوە ،ﺑەﺑێ ﺋﺎﮔــەداری دەﺳــﺘەی وەﺑەرھێﻨــﺎن ،ﺑﯚﯾــە وەﺑەرھێﻨﺎن ﻧﻮوﺳﺮاوی ﺑﯚ ﯾەﻛەی ﻛﺎرﮔێڕﯾــﯽ ﮔەرﻣﯿﺎن ﻛــﺮدووە و دووﭘﺎﺗﯽ ﻟە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿﺒﻮوﻧﯽ ﻛﺎرەﻛە ﻛﺮدووەﺗەوە“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﻧﻮێﻨــەری داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﮔەرﻣﯿﺎن ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ﻛﺮد و دەرﻛەوت ﺑەڵﮕەی ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿﺎن ﻧﯿﯿــە ،ﺑﯚﯾــە واﻣﺎن ﺑەﺑــﺎش زاﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛە ﺑﯚ دەﺳﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﮔەرﻣﯿﺎن ﺑﮕەڕێﻨﺮێﺘەوە ﺗﺎ ﺋەوﻛﺎﺗەی دادﮔﺎ ﯾەﻛﻼی دەﻛﺎﺗەوە“. ”ﭘﺎش ﺋەوە دﻛﺘﯚر ﻧﻮوری ﻋﻮﺳﻤﺎن ﺳەرۆﻛﯽ دەﺳــﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەوەﻛﺎﻟەت ،ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎری ﯾەﻛــەی ﻛﺎرﮔێڕﯾــﯽ ﮔەرﻣﯿﺎﻧــەوە ﻛﺮدووە ﺑﯚ راﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘڕۆژەﻛــە و راﮔﯿﺮاوە“ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎم وای ﮔﻮت.
ﻋەﺑﺪو ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛﺮد” ،ﺋەو ﭘێﻨﺞ ﻛەﺳەی ﺧﯚﯾﺎن ﻛﺮدووەﺗە ﺧﺎوەﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛــە ،ھﯿﭻ ﻛﺎﻣﯿــﺎن ﺧەڵﻜﯽ ﺳــﻨﻮوری ﮔەرﻣﯿﺎن ﻧﯿــﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺧەڵﻜﯽ ﺑەﻏــﺪا و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ .ﻟەﻛﺎﺗﯽ دادﮔﺎﯾﯿﻜﺮدﻧﯽ
ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﮔەردەﻟﻮوﻟﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑەرﻧــەداوە و ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘەﻛــەی ﺑەﺷێﻮەﯾەك ﺑەﺧﯚﯾەوە ﻟﻮول داوە، ﺑﺎزاڕەﻛــەی ﺧﻨﻜﺎﻧﺪووە و ﺗﺎ دێﺖ ﻗﻮڕەﻛەﯾﺸــﯽ ﺧەﺳﺘﺘﺮ دەﺑێﺘەوە. ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەدەﮔﻤەن ﻣﺎڵێﻚ دەدۆزﯾﯿــەوە ﻣﻮوﭼەﺧﯚرێﻜــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧەﺑێﺖ ،دەﺳــﺘەﻧﮕﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑەھﯚی ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎﻧﯿﯿەوە و ﮔﯿﺮﻓﺎن ﺑەﺗﺎڵﯽ ﻣﻮوﭼەﺧﯚراﻧﯽ، ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ڕاﺳــﺘەوﺧﯚی ﻟەﺳەر ﺑﺎزاڕ ھەﯾە .ﺋێﺴــﺘە ﻛــە ﺟەژﻧﯽ ڕەﻣەزان ﻧﺰﯾﻜە و ﺧەڵﻚ ﻟەو ﺑﯚﻧەدا
ﻟەوﻻی دووﻛﺎﻧەﻛــەی ڕێﺒﻮارەوە، ﺗﺎﻟﯿــﺐ ﺋەﺑﻮﺑەﻛــﺮ ﺟﻠﻮﺑەرﮔــﯽ ﻣﺎڵەوەی ﭘﯿﺎوان و ژﻧﺎن دەﻓﺮۆﺷﺖ. ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ ”ﺑﺎزاڕﻣﺎن ﮔەﻟێﻚ ﺧﺮاﭘــە“ .ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ﺑﺎزاڕە زۆر ﺗەﺳﻚ و ﻟێﻜﭽﻮون و ﻟە دەﺳﺘەڕاﺳــﺘﯽ ﺗﺎڵﯿﺐ ،دووﻛﺎﻧﯽ ﺳــەرﭘﯚش ﻓﺮۆﺷــﯽ ﻓەﺧﺮەدﯾﻦ ﺣەﺳەن ھەﯾە ،ﺋەوﯾﺶ ﺧﯚزﮔە ﺑە ڕەﻣەزاﻧﯽ ﭘﺎر و ﭘێﺮار دەﺧﻮازێﺖ. ﺑﺎزاڕی ﮔــەورەی ھەوﻟێﺮ ﺟﯚرەھﺎ ﭘﯿﺸــەی ﺗێﺪا ﻛﯚ ﺑﻮوەﺗــەوە و ﻟە ﻛﯚﻧــﯽ ﺑەرﮔﺪروواﻧﯽ ﺟﻠﻮﺑەرﮔﯽ ﭘﯿــﺎوان ،دەﻧﮕــﯽ دﯾﻠەﻣــﯚی ﻣەﻛﯿﻨــەﻛﺎن ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ ﻣﺎﺗﯽ و ﺑێﺪەﻧﮕﯽ ﺑﺎزاڕەﻛەی ﺷڵەﻗﺎﻧﺪووە. ﺋەوان ﻛە ﭼەﻧــﺪ ڕۆژێﻚ ﻟەﻣەوﺑەر ﻛﺎرﯾﺎن ﻧەﺑــﻮو ،ﺗــﺎزە ﻛەﻣێﻚ ﺑە ﺟﻮوڵــە ﻛەوﺗــﻮون و ﺧەڵﻜێــﻚ وەﺑﯿﺮی ﺟﻠﻮﺑەرﮔــﯽ ﻧﻮێﯽ ﺟەژن ﻛەوﺗﻮوەﺗــەوە ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺟﺎران 10ڕۆژ ﺑــەر ﻟــە ڕەﻣــەزان ﻛﺎر ﺑەﺳــەرﯾﺎﻧﺪا دەﺑﺎری ،ﺷــﻮێﻨێﻚ ﻧەدەﻣﺎﯾەوە ﻗﻮﻣﺎﺷﯽ ﻣﻮﺷﺘەری ﺗێ ﺑﺌﺎﺧﻨﻦ و زۆرﺑەی ﺑەرﮔﺪوورەﻛﺎن ھەر ﻟە ﯾەﻛــەم ڕۆژی ڕەﻣەزاﻧەوە
ﻗﻮﻣﺎﺷﯿﺎن ﺑﯚ ﺟەژن ﻧەدەﮔێڕاﯾەوە، ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﻛە ﺟەژﻧﯽ ڕەﻣەزان ﭼەﻧــﺪ ڕۆژێﻜــﯽ ﻣــﺎوە ،ڕەﻓەی ﺑەرﮔــﺪوورەﻛﺎن ﭼەﻧــﺪ ﭘﺎرﭼــە ﻗﻮﻣﺎﺷــێﻜﯿﺎن ﻟەﺳــەرن و ﺗﺎ دوا ڕۆژی ڕەﻣەزاﻧﯿﺶ ﻻﯾﺎن دەرﻓەﺗﯽ دوورﯾﻦ ھەﯾە. ﺑﯚﺗﺎن ﺧەﯾﺎت دەڵێ” ،ﺑە ﺑەراوردی ﭘــﺎر ،ﺑﺎزاڕﻣــﺎن % 60داﺑەزﯾﻮە“. ﺑە ﺑڕوای ﺑﯚﺗــﺎن ﺟﯿﺎ ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾــﯽ ،ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺑﯚﻧەی ﻧــەورۆز و ﺟەژﻧــﯽ ڕەﻣــەزان ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ،ھﯚﻛﺎرن ﺑﯚ ﺋەو ﺑێﺒﺎزاڕﯾﯿەی ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە وێﻨەی ﻧەﺑﻮوە ،ھەڵﺒەت ﺋــەوە ﮔﻮﺗــەی زۆرﺑــەی ﺋــەو ﺑەرﮔﺪووراﻧەن ﻛە ”وﺷە“ ﺳەرداﻧﯽ ﻛﺮدوون. ھــەر ﻟەو ﺑــﺎزاڕەدا ڕێﺒــﻮار ﻧﺎﻣﻖ ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﺧەﯾﺎﺗﯽ دەﻓﺮۆﺷــێﺖ و ﺋەوﯾﺶ ﺑﺎس ﻟــە ﺑێ ﺑﺎزاڕی ﺧﯚی دەﻛﺎت و ﺳەرﺳــﻮڕﻣﺎوﯾﯽ ﺧﯚی ﭘﯿﺸــﺎن دەدات ﺑەوەی ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑﺎزاڕی ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﭼﯚڵ ﻧەﺑﯿﻨﯿﻮە، ﺋەو ﺑﯚ ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﺑﺎزاڕﻣﺎن زۆر ﻛﺰە و ﺳــﺎن ﻟــەو ﻛﺎﺗﺎﻧەدا ﺑە ﺳــێ ﻛەس ﺑــە دووﻛﺎﻧەﻛەم
ڕاﻧەدەﮔەﯾﺸﺘﻢ ،ﻛەﭼﯽ ﺋێﺴﺘە ﻟە ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﻣﻮﺷﺘەری ڕاوەﺳﺘﺎوم“. ﺟﮕە ﻟە ﺑەرﮔــﺪرووەﻛﺎن ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺧﯚت ﺑە ﻛﯚﻧﯽ ﻛﻮﺗﺎڵﻔﺮۆﺷــﺎﻧﺪا دەﻛەﯾﺖ ،زۆرﯾــﺎن ﻟە ﺑێ ﻛڕﯾﺎری ﻟەﺳــەر ﺷــﻮێﻨﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻨە درێﮋەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘــﺎڵ ﻛەوﺗﻮوﻧە ،ﯾﺎن ﺳــەرﯾﺎن ﺑەﺳــەر ﻣﯚﺑﺎﯾﻠەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﮔﺮﺗﻮوە .ﻟە دووﻛﺎﻧەﻛەی ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮﺗﺎڵﻔﺮۆش ،ﻗﻮﻣﺎﺷێﻜﯽ زۆر ﻟەﺳەر ﯾەك ھەڵﭽﻨﺮاوە ،ﺋەو ﻛە ﻛﻮﺗﺎڵێﻜﯽ زۆری ﻟە دەرەوە ھێﻨﺎوە ﺗﺎ ﻟە ﺑﯚﻧەی ﺟەژن ﺳــﺎﻏﯿﺎن ﺑﻜﺎﺗــەوە ،دەڵێ ”ﭼەﻧﺪ ڕۆژێﻜە ﺗﺎك ﺗﺎك ﻣﻮﺷﺘەری ﭘەﯾﺪا ﺑﻮون“ .ﺋەو ﺑﺎزاڕی ﺋێﺴﺘەی ﺑە ﺳﺎﻧﯽ ﺑەر ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەﯾﯽ داراﯾﯽ ﺑەراورد دەﻛﺎت ﻛە ﺋەوﻛﺎت زۆرێﻚ ﻟــە ﺗﯚﭘەﻗﻮﻣﺎﺷــەﻛﺎن ﻧەدەﻣﺎن، ﺋێﺴﺘەﯾﺶ زۆرﯾﺎن ﺳەرﺗﯚﭘەﻛﺎﻧﯿﺎن ھەر ﭘێﻮەن“ .ڕێﺒﯿﻦ ﻋەﺑﺪوﻟﺨﺎﻟﻘﯽ ﭘﺸــﺘێﻨﻔﺮۆش دەڵێ” ،ھﯿﭻ ﻛﺎت وەك ﺋێﺴــﺘە ﺑــێ ﻛﺎر ﻧەﺑﻮوﯾﻦ“. ﻟەوﻻﺷــەوە ﺋەﺣﻤەد ﺟﻤﺸــﯿﺮ ﻛە ﻗﻮﻣﺎﺷــﯽ ﻛﻮردﯾــﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن دەﻓﺮۆﺷــێ دەڵێ” ،ﭘﺎر و ﭘێﺮار ﻟەو ﺳەروﺑەﻧﺪەدا ﻛە ڕۆژێﻚ ﻓﺮۆﺷﻤﺎن
ﺧﺮاپ ﺑﻮواﯾە ،ﺑﺎﯾﯽ 500ھەزارﻣﺎن دەﻓﺮۆﺷــﺖ ﻛە ﺋێﺴــﺘە زۆرﺑەی ڕۆژەﻛﺎن ﺳﻔﺘﺎح ﻧﺎﻛەﯾﻦ“. ھەڵﺒەت ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻟەﺑەر ﮔەرﻣﯽ ﻛەﺷﻮھەواﻛەی ،ھەر ﻟە ﺣەﻓﺘەی ﯾەﻛەﻣﯽ ڕەﻣەزاﻧەوە ﺷــەواﻧە ﺋەو ﺑﺎزاڕە ﻛﺮاوەﯾە و ﺑە ﭘێﭽەواﻧەی ڕۆژ، ﻗەرەﺑﺎڵﻐﯿﯿەﻛﯽ ھەﻧﺎﺳەﺑڕە ،ﺑەم وەك دووﻛﺎﻧــﺪاران دەڵێــﻦ” ،ﺋەو ﺧەڵﻜﺎﻧە ﻟــە ھەرزاﻧﯽ دەﮔەڕێﻦ و زۆرﯾﺸﯿﺎن ﻛڕﯾﺎر ﻧﯿﻦ و ﺗەﻧﯿﺎ ﺳەﯾﺮ دەﻛەن“. ﻟەﮔــەڵ ﺋــەوەی ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی 2014ەوە ﺗەﻧﮕﮋەﯾــﯽ داراﯾــﯽ ﺑەرۆﻛــﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔﺮﺗﻮوە ،ﺑەم ھەروەك دووﻛﺎﻧــﺪاران دەڵێﻦ” ،ھﯿﭻ ﻛﺎت وەك ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﺑێ ﺑﺎزاڕ ﻧەﺑﻮون“. ﺋەوان ﺋێﺴﺘە ھەﻣﻮو ﺧەوﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺑەزەﯾــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ھەڵﭽﻨﯿــﻮە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺑــە زووﯾﯽ ﻣﻮوﭼــەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ ﺑﺪات و ﻟەﮔەڵﯿﺪا ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ﺋەواﻧﯿﺶ ﮔەرم ﺑﺒێﺘەوە.
دۆﻻرﻣــﺎن ﺑــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾە داوە ﺑﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ 56دووﻛﺎن ﻟە ﻋەﻟﻮەﻛــە ،ﺋێﻤە ﺋــەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾە دەﻧﺎﺳﯿﻦ و ﮔﺮێﺒەﺳﺘﻤﺎن ﻟەﮔەڵﯿﺪا ھەﯾە“. ﻧﻮێﻨــەری دووﻛﺎﻧﺪاراﻧﯽ ﻋەﻟﻮەی ﻛەﻻر ،ﻧﯿﮕەراﻧﯽ ﺧﯚی ﭘﯿﺸــﺎن دا ﻟەوەی ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا % 90ی ﭘڕۆژەی ﻋەﻟﻮەی ﻧﻮێﯽ ﻛەﻻر ﻛﯚﺗﺎی ھﺎﺗﻮوە، ﺋێﺴــﺘە ﺧﺎوەﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﭘڕۆژەﻛە دروﺳــﺖ ﺑــﻮوە و ﭘڕۆژەﻛەﯾــﺶ راﮔﯿﺮاوە. دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ دەﺳﺘەی وەﺑەرھێﻨﺎن ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋﺎﮔەداری ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﻧێﻮان ﺋێﻤە و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧﺎوﺑﺮاوە“. دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻋەﻟﻮەی ﻧﻮێﯽ ﻛەﻻر ﺑەھﯚی ﺧﺮاﭘﯿﯽ ﻋەﻟﻮە ﻛﯚﻧەﻛە ﺑﻮو. وەك ﭼــﺎﻻك ﻧەﺟــﻢ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی ژﯾﻨﮕەی ﮔەرﻣﯿــﺎن ،ﺑــﯚ ”وﺷــە“ دەڵێ، ”ﻋەﻟﻮەی ﻛﯚﻧﯽ ﻛەﻻر ﺑﻮوەﺗە ھﯚی ﺑوﺑﻮوﻧــەوەی ﺑــﯚن و ﺑەراﻣێﻜﯽ ﭘﯿﺲ و ﭘﺎﺷــﻤﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺷێﻮەی
ﻧەﺷــﯿﺎو ﻓڕێ دەدرێــﻦ ،ﺋەوەش ﺑﻮوەﺗە ھﯚی ﭘﯿﺴــﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﻨﮕەی دەﭬەرەﻛە“. ﻟە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻋەﻟــﻮەی ﻧﻮێﯽ ﻛــەﻻردا ،دەﯾﺎن ﻛﺮێــﻜﺎر ﻛﺎرﯾﺎن دەﻛﺮد و ﺋێﺴــﺘە ﺑەھﯚی راﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘڕۆژەﻛە ،ﺑێﻜﺎر ﻣﺎوﻧەﺗەوە. ﻋﻮﻣــەر ﻣﺤەﻣەد ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﻘﯽ ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎی ﻛﺮێﻜﺎران و ﭘﯿﺸــەوەران ،ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛــﺮدەوە” ،ﺑەھــﯚی ﺗەﻧﮕــﮋەی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەوە ،ﻛﺮێــﻜﺎران زۆر ﺑە ﺋەﺳﺘەم ﻛﺎرﯾﺎن دەﺳﺖ دەﻛەوێﺖ، ﻟەو ﭘڕۆژاﻧــەش ﻛﺎر ھەﯾە ،زۆرﺟﺎر ﺑەھــﯚی ﮔەﻧﺪەڵــﯽ و ﻛﺎری ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿەوە ﭘڕۆژەﻛﺎن رادەﮔﯿﺮێﻦ و ﻛﺮێﻜﺎران ﺑێﻜﺎر دەﻣێﻨﻨەوە“. ”دەﯾﺎن ﻛﺮێﻜﺎر ﺑەھﯚی وەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﭘــڕۆژەی ﻋەﻟــﻮەی ﻧﻮێــﯽ ﻛەﻻر ﺑێﻜﺎر ﺑــﻮون ،دەﺳــﺘﻜﺮدﻧەوە ﺑە ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟە ﭘڕۆژەﻛەش راﮔﯿﺮاوە ﺗــﺎ ﺋەوﻛﺎﺗــەی دادﮔﺎ دوا ﺑڕﯾﺎری ﻟەﺳەر دەدات“ ،ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺳەﻧﺪﯾﻜﺎ ﻛﺮێﻜﺎرﯾﯿەﻛە وای ﮔﻮت.
ﭘڕۆژەی ﻋەﻟﻮەی ﻛەﻻر ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺮ ﻛە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎﺳﺒﻜﺎرن ﻧەﺟﻢ ﻋەﺑــﺪو ﻋەﺑﺎس ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﻛەﻻر ،ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە” ،ﭘڕۆژەی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻋەﻟﻮەی ﻧﻮێﯽ ﻛەﻻر ﻟە ﺳــەرەﺗﺎدا ﺑە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی )ﺋەﻟﺴــەﺑەج( دراوە و ﺗﺎ 16ی ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ دووەﻣﯽ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ،ﻟەﻻﯾەن ﺋەو ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەوە ﺑەﺷێﻮەی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ و ﮔﻮﻧﺠﺎو ﻛﺎری ﺗێﺪا ﻛــﺮاوە ،ﺑەم ﻟــەو رێﻜەوﺗە ﺑەدواوە ﻛێﺸەﻛﺎن دروﺳﺖ ﺑﻮون“. ﻧەﺟــﻢ ﻛــە ﺳــەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﻛەﻣﻮﻛﻮرﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘــڕۆژەی
ﺋەو ﭘێﻨﺞ ﻛەﺳەﺷﺪا ﺳەرﭘێﭽﯿﻜﺎر و ﻛەﺳﯽ ﺑێ ﺑەڵﮕە رووﺑەڕووی دادﮔﺎ دەﺑێﺘەوە“. ﻻی ﺧﯚﺷــﯿەوە ﻧﻮوردەﯾــﻦ ﻛەرﯾــﻢ ﻧﻮێﻨەری ﺳــەوزەﻓﺮۆش و ﺧــﺎوەن دووﻛﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻋەﻟﻮەی
ﻛــەﻻر ،ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﻣــﺎژەی دا” ،ﺋێﻤــە ﻣﺎﻣەڵەﻣــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺳــەﺑەج ﻛــﺮدووە ﻛە ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯿﯿەﻛەی ﺑــﯚ ﻛﺎﻣەران ﺋەﺣﻤەد دەﮔەڕێﺘەوە“. رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﺑــڕی 85ھەزار
ھەوار ﻣﺤەﻣەد ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ژﻧﺎﻧەﯾە ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﻟە دادﮔﺎ ﺋەﻧﺠﺎم ﻧەداوە و ﺋێﺴــﺘە ﻟە
ﻛﺮدﺑﻮون ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﺑﻮوﻧەﺗە ﺳﺎﯾە و ﺳێﺒەری ،ﺑەم ﻟە ھەﻣﻮو ﺋەو ﺳــﺎﻧەی ﺧﯚی ﭘەﺷﯿﻤﺎﻧە و داوا دەﻛﺎت ”ﺧﻮدا ﺧﯚی ﺣەﻗﻢ ﻟە ڕێﺒﺎز ﺑﺴێﻨێﺖ“ ﺋەك ﻛﭽە ﻛە ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯿەﻛەی ﺑەرھەﻣﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺶ ﺑﻮوە ،ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە ﭼﯿﺮۆﻛــە ﺗﺎڵەﻛەی ﺑﯚ ”وﺷە“ دەﮔێڕێﺘەوە .ﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻜﯽ ﻛــەم ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻢ ﻟەﮔەڵ ڕێﺒﺎز ھەﺑــﻮو ،دواﺗــﺮ ھﺎﺗە دوام و ﺷــﻮوم ﭘێ ﻛﺮد ،ﻟە ﺳــەرەﺗﺎوە ﻣﺎڵەوە ﺑەو ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯿەم ڕازی ﻧەﺑﻮون ،ﺑەم ﻣﻦ ﭘێﺪاﮔﺮﯾﻢ ﻛﺮد و ڕازﯾﻢ ﻛــﺮدن ،ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﻛەم ﺑەﯾەﻛــەوە ژﯾﺎﯾﻦ ،ڕێﺒــﺎز ﻛﺎری ﺗﺎﻛﺴــﯽ دەﻛﺮد ،ﺑەم ھﯿﭻ ﻛﺎت ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻧەﺑــﻮو ،ھەﻧﺪێــﻚ ﺟﺎر
ﭘﺎرەی زۆری ﭘێ ﺑــﻮو و ھەﻧﺪێﻚ ﺟــﺎر ھﺎﻧﺎی ﺑﯚ ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﭘﺎرﭼە ﺋﺎڵﺘﻮوﻧێﻜﯽ ﻣــﻦ دەﺑﺮد ،ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎرﯾــﺶ ﺑەﻣﺎﻧﮓ دﯾــﺎر ﻧەدەﻣﺎ، ﻛە دەﮔەڕاﯾەوە دەﯾﮕﻮت ﺋﯿﺸــﯽ دەرەوەی ﺷــﺎرم ھەﺑــﻮو ،ﯾــﺎن ﭼﻮوم ﺑﯚ ﺋێﺮان ،ﺋەو ﺑﺎرودۆﺧە ﺋﺎوا ﺑەردەوام ﺑﻮو ﺗﺎ ﺷەوێﻚ ﺑە ﭘەﻟە ﻟە ﻣﺎڵ دەرﭼﻮو و ﺋﯿﺘﺮ ﻧەﮔەڕاﯾەوە. ڕێﺒﺎز ﻟەﮔــەڵ دوو ھﺎوڕێﯽ ﺗﺮﯾﺪا دەﮔﯿﺮێــﻦ ،دوای ھەﻓﺘەﯾــەك ﺧێﺰاﻧﯽ ڕێﺒﺎز ﭘێﯽ دەزاﻧﻦ ،ﺑەم ﺑە ڕێﻨﺎس ﻧﺎڵێﻦ و ﭘێﯽ دەڵێﻦ ﭼﻮوە ﺑﯚ ﺋێﺮان ،ﺗﺎ ﻛﺎﺗﯽ دادﮔﺎﯾﯿﯿەﻛەی، ﺋەوﻛﺎت ڕاﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻟە رێﮕەی ﻣﺎڵــﯽ ﺑﺎوﻛﯽ ﺧﯚﯾــەوە دەزاﻧێﺖ، دوای ﺋەوەی ڕێﺒــﺎز و ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯽ ﺳﺰا دەدرێﻦ ،ﻣﺎڵﯽ ﺑﺎوﻛﯽ ڕێﻨﺎس
ﻣﺤەﻣەد ﮔﯚﻣەﺷﯿﻨﯽ:
ﭘﯿﺎوان ﻟــە زۆر ﺣﺎڵەﺗــﺪا ﻛە ﻟە دەرەوەی دادﮔﺎ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ژﻧێﻚ ﻛــﺮدووە ،ﺑەردەوام ﭘێﺸێﻠﻜﺎرﯾﯿﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﻛﺮدووە
دەﻛﺮێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ھەﻣﻮو ھەوڵێــﻚ ﺑﺪرێﺖ ﺑــﯚ ﻛﯚﺗﺎھێﻨﺎن ﺑەو ﺟــﯚرە ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﯿﺎﻧە“ ﮔﯚﻣەﺷﯿﻨﯽ وای ﮔﻮت. ﺷﯿﻼن ﺟەﻋﻔەر ﺟێﮕﺮی ﺳەرۆﻛﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﻛﺎروﺑﺎری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﺧێﺰان ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺑﯚ ”وﺷــە“ی دووﭘــﺎت ﻛﺮدەوە، ”ﺣﺎڵەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟە دەرەوەی دادﮔﺎﻛﺎﻧﺪا ھەڵﻜﺸــﺎون ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ،دادﮔﺎ رێﮕە ﻧﺎدات ﭘﯿﺎو ژﻧﯽ دووەم ﺑێﻨﻦ ﺑە ﭼەﻧﺪ ﻣەرﺟێﻚ ﻧەﺑێﺖ ،ﺋەوەش
وا دەﻛﺎت ﭘﯿــﺎوان ﻟــە دەرەوەی دادﮔﺎ و ﺑــە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻛﺎرەﻛــە ﺑﻜەن“. ”ﺋﺎﻓﺮەﺗــﺎن ﺑﻮوﻧەﺗــە ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ ﺋــەم ﺣﺎڵەﺗــە ،ﭼﻮﻧﻜــە دوای ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی زۆرﺑــەی ﺋەواﻧە ﺟﯿﺎ دەﺑﻨــەوە ،ﺋەﻣەش ﺑﯚ ﭘﯿﺎوان ﻛﺎرێﻜﯽ زۆر ﻗﻮرس ﻧﺎﺑێﺖ ،ﺑەم ﺑﯚ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن زۆر ﻗﻮرﺳــە و ﻣﺎﻓﯽ ﭘێﺸێﻞ دەﻛﺮێﺖ و ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺑە ﯾﺎﺳﺎ و ﻟە رێﮕەی دادﮔﺎوە داوای ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚی ﺑﻜﺎت“ ،ﺷــﯿﻼن ﺟەﻋﻔەر وای ﮔﻮت.
ھــﺎوﻛﺎت ﻛــﻮردە ﻋﻮﻣــەر ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿــﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿــﮋی دژی ژﻧــﺎن ﻟــە وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺧــﯚی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺋﺎﻣــﺎژەی دا” ،ﻟەﺑەرﺋــەوەی ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﯿەﻛﺎن ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿﻦ و ﻟــە دەرەوەی دادﮔﺎﻛﺎﻧﺪا ﺑەڕێﻮە دەﭼــﻦ ،ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿــﻮە داﺗــﺎ و ﺋﺎﻣﺎرێﻜــﯽ وردﻣﺎن ﻟــەو رووەوە دەﺳــﺖ ﺑﻜەوێﺖ ،ﺑەم ﺋەوەی دەزاﻧﯿﻦ ﻟەو دوو ﺳﺎڵەی راﺑﺮدوودا ﺣﺎڵەﺗەﻛە زﯾﺎدی ﻛﺮدووە“.
زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺋەو ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯿﺎﻧە زۆرﺑەﯾﺎن ﺋــەو ﭘﯿﺎواﻧەن ﻛە ژﻧﯽ دووەم و ﺳــێﯿەم دێﻨــﻦ ﺑەﺑــێ رەزاﻣەﻧــﺪی ژﻧﯽ ﯾەﻛــەم ،ﯾﺎن ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﯽ ﺧﻮار ﺗەﻣەن 18 ﺳــﺎڵ ،ﺑەم ﺋەواﻧەی ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2016دا ژﻧــﯽ دووەﻣﯿﺎن ھێﻨﺎوە و ﻟــە دادﮔﺎدا ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯿﺎن ﻛــﺮدووە ،ﻟە ﺷــﺎری ھەوﻟێﺮ 42 ﺣﺎڵــەت ،ﻟە ﺷــﺎری دھــﯚك 11 ﺣﺎڵــەت و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ﺋﺎﻣﺎری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﻤﺎن ﺑەدەﺳﺖ ﻧەﮔەﯾﺸﺘﻮوە“.
وەك ﺧﺰﻣەﺗﻜﺎر و ﭘﯿــﺎوی ﻣﺎڵﯿﺎن واﺑﻮوم ،ھێﺸــﺘﺎش ﻧــە داﯾﻜﯽ ﻧە ڕێﺒﺎز ﻟێﻢ ڕازی ﻧەﺑﻮون ،ﭼەﻧﺪ ﺟﺎر دەﭼﻮوم ﺑﯚ ﺳــەرداﻧﯽ ،ﻟێﻢ ﺗﻮوڕە دەﺑــﻮو و ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺑەﺷــﺘێﻜﻤەوە دەﮔﺮت و ﻟەﺑەرﭼﺎوی ﺋەو ﺧەڵﻜە ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر ﺑە زﻟە ﻟێﯽ داوم. ﺳــەرەﺗﺎ ڕێﻨﺎس ﺷــەرم دەﻛﺎت ﺑﭽێﺘــە ﺳــەرداﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﻛە ﻟەﻧــﺎو ﺧێﻮەﺗێﻜﺪاﯾــە ﺑــﯚ ژن و ھﺎوﺳــەرەﻛﺎﻧە ،دواﺗــﺮ ﻟەﺑــەر رازﯾﻜﺮدﻧﯽ ڕێﺒــﺎز دەﭼێﺖ ،دوای ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻚ ڕێﻨــﺎس دووﮔﯿﺎن دەﺑێــﺖ و ﺑڕﯾﺎرﯾــﺶ دەدات ﻣﻨﺪاڵەﻛە ﺑﮫێﻨێﺘە دﻧﯿﺎوە. ڕێﻨﺎس دووﭘﺎت ﻟــەوە دەﻛﺎﺗەوە، ھەﻣــﻮو ڕۆژێﻚ زﯾﺎﺗﺮ ﺳــﻮور ﺑﻮوە ﻟەﺳەر ﺋەوەی ﺋەو ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯿە
ﺑــە زﯾﻨﺪووﯾــﯽ ﺑﮫێڵێﺘــەوە و ﺗﺎ ﺋﺎزادﺑﻮوﻧﯽ ڕێﺒــﺎز ،ﻣﺎڵێﻜﯽ ﺋﺎرام و ﺧﻨﺠﯿﻠە ﭘێﻜــەوە ﺑﻨێﺖ و ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺑﺒێــﺖ ،ﺑــەم ﺑەھــﯚی زۆرﯾﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧەوە ،ڕۆژێﻚ دوای ﺋەوەی دوو ﺗەﺷﺖ ﻧﺎن دەﻛﺎت و دەﭼێﺖ ﺑﯚ ﺑﺎزاڕﻛﺮدن ،ﻟەﻧﺎو ﺑﺎزاڕ دەﻛەوێﺘە ﺳــەر زەوی و ﻛﯚرﭘەڵەﻛەی ﻟەﺑﺎر دەﭼێﺖ .ڕﯾﻨﺎس دەڵێﺖ ،ﺋێﺴــﺘە ﺷــﻮﻛﺮی ﺧﻮدا دەﻛــەم ﻛە ﺋەو ﻣﻨﺪاڵە ﻧەھﺎﺗە دﻧﯿــﺎوە ،دەﻧﺎ وەك ﺧﯚم ﺑەدﺑەﺧﺖ دەﺑﻮو. ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﯽ ﮔەورە ﺑﯚ ڕێﻨﺎس ﺋەو ﻛﺎﺗە ﺑﻮوە ﻛە 12ﺳﺎڵ ﺧەوﻧﯽ ﭘێﻮە ﺑﯿﻨﯿﻮە و ھــەزار و ﯾەك ﺧەﯾﺎڵﯽ ﺑﯚ ﺋــەو ڕۆژە ھﯚﻧﯿﻮەﺗەوە ،واﺗﺎ ڕۆژی ﺋﺎزادﺑﻮوﻧﯽ ڕێﺒﺎز .ﺑەم ﺋﺎزادﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو ﯾەﻛﺴﺎن دەﺑێﺖ ﺑە ﺷﯚﻛﺒﻮوﻧﯽ ڕێﻨﺎس ،ڕێﻨــﺎس ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧﺎﯾەوێﺖ ﺑڕوا ﺑەﺧﯚی ﺑﮫێﻨێﺖ ﻛە ڕێﺒﺎز ﺋەو ﻛﺎرەی ﺑەراﻣﺒەر ﻛﺮدووە، ﺋﺎوا ﺑﺎﺳﯽ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەﻛەی دەﻛﺎت، دواﯾﻦ ﻣﻮھﺎﺟەی ﻣﻦ ﺑﯚ ﻻی ڕێﺒﺎز، ﻣﺎﻧﮕێــﻚ ﭘێــﺶ ﺋﺎزادﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻮو، ﺋەوﻛﺎت ﭘێﯽ ﮔﻮﺗﻢ ﻛە ﭼﯿﺘﺮ ﻣﻨﯽ ﻧﺎوێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﻦ ﺋەﮔەر ﺷەرەﻓﻢ ھەﺑﻮواﯾە و ﻛەﺳﻮﻛﺎرم ھەﺑﻮواﯾە و ﻛەس ﺑﯿﻮﯾﺴﺘﻤﺎﯾە ،ﺑەدﯾﺎر ﺋەوەوە داﻧەدەﻧﯿﺸــﺘﻢ ،ﺳــەرەﺗﺎ ﺑــڕوام ﻧەﻛــﺮد ،ﺑەم دواﺗــﺮ زاﻧﯿﻢ ﺋەوە ﺑەڕاﺳــﺖ ڕێﺒﺎزە و ﺋەوەش ڕووە ڕاﺳﺘەﻛەی ﺧﯚﯾەﺗﯽ. ﻣﺎڵــﯽ ﺑﺎوﻛــﯽ ڕێﺒﺎزﯾــﺶ دوای ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوەی ﻛﻮڕەﻛەﯾــﺎن، ھەرﭼــﯽ ڕێﻨﺎس ﻟە ﻣــﺎوەی ﺋەو ﺳــﺎﻧەدا ﻛﯚی ﻛﺮدووەﺗەوە ،ﻟێﯽ دەﺳﺘێﻨﻦ و ﺑە ﺟﻠﯽ ﺑەری ﺧﯚﯾەوە ﻟەﮔەڵ ﺗەﻗﻨﺎﻣەﻛەی دەﯾﺒەﻧەوە ﺑەردەرﮔەی ﻣﺎڵﯽ ﺑﺎوﻛﯽ.
12ﺳﺎڵ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ھﺎوﺳەرەﻛەی ﻛﺮد ،ﻛەﭼﯽ ﺗەﻗﯽ دا
وﺷە /ﺋﯿﭭﺎن ﻋەﺑﺪوڕەﺣﻤﺎن ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ژﻧێﻚ دوای ﺋەوەی ھﺎوﺳــەرەﻛەی ﺑــە ﺗﺎواﻧــﯽ ﻣﺎﻣەڵەﻛﺮدن ﺑە ﻣﺎدەی ھﯚﺷــﺒەر دەﮔﯿﺮێــﺖ و ﺳــﺰای 12ﺳــﺎڵ ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑەﺳــەردا دەﺳەﭘێ ،ﺑڕﯾﺎر دەدات ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ھﺎوﺳەرەﻛەی ﺑﻜﺎت ﺗﺎ ﻣــﺎوەی ﺑەﻧﺪﻛﺮدﻧەﻛەی ﻛﯚﺗﺎی دێــﺖ ،ﺑﯚ ﺋەوە ﺣﺎﺷــﺎ ﻟە ھەﻣــﻮو ﺧێﺰاﻧەﻛــەی دەﻛﺎت و ﻟە ﻣﺎڵﯽ ﺧەﺳــﻮوی دەژی ،ﺑەم دوای ﺋەوەی ھﺎوﺳــەرەﻛەی ﻟە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧە ﺋﺎزاد دەﻛﺮێﺖ ،ﻟێﯽ ﺟﯿﺎ دەﺑێﺘەوە و ﭘێــﯽ دەڵێﺖ ”ﺋەﮔەر ژﻧێﻜــﯽ ﺑــﺎش ﺑﻮوﯾﺘﺎﯾــە ﺑەدﯾﺎر ﻣﻦ داﻧەدەﻧﯿﺸــﺘﯽ ،ﺑەم ﻛەس ﻧﺎﯾەوێﯽ ﺑﯚﯾە ﺑــە ﻣەﻣﻨﻮوﻧﯿﯿەوە ﭼﺎوەڕێﺖ ﻛﺮدووم و ﻣﻦ ﺋێﺴــﺘە ژﻧﯽ وەك ﺗﯚم ﻧﺎوێ“. ”ڕێﻨــﺎس“ ﺋﺎﻓﺮەﺗێﻜــﯽ ﺗەﻣــەن 31ﺳــﺎڵە ،ﻛﺎﺗێﻚ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮی ﻟەﮔەڵ ”ڕێﺒﺎز“دا دەﻛﺎت ﺗەﻣەﻧﯽ 18ﺳﺎڵ دەﺑێﺖ ،ﻧﺰﯾﻜﯽ دوو ﺳﺎڵ ﺑەﯾەﻛــەوە دەژﯾــﻦ و دواﺗﺮ ڕێﺒﺎز دەﮔﯿﺮێﺖ ،ﺋــەو وەك ﺧﯚی دەڵێ، ﺑەﺑێ ﭼﺎرەﯾــﯽ ﻟــە ﭼﺎوەڕواﻧﯿﺪا دەﻣێﻨێﺘــەوە .ﺧێﺰاﻧﯽ ڕێﻨﺎس ﺋەو ﺑﺎرودۆﺧــەی ﻛﭽەﻛەﯾﺎن ﻗﺒﻮوڵ ﻧﺎﻛەن ،زۆر ھەوڵﯽ ﻟەﮔەڵﺪا دەدەن ﺑﯚ ﺋەوەی داوای ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﺑﻜﺎت و ﺑەھــﯚی ﺋەو ﮔەﻧﺠــەوە ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻧەﻓەوﺗێﻨێﺖ ،ﺑەم ﮔﻮێﯿﺎن ﻟێ ﻧﺎﮔﺮێﺖ و ﺣﺎﺷــﺎ ﻟــە ھەﻣﻮو ﺧێﺰاﻧەﻛەی دەﻛﺎت و ﺑەدﯾﺎر ﭘﯿﺎوە زﯾﻨﺪاﻧﯿﯿەﻛەﯾەوە دادەﻧﯿﺸێ. ڕێﻨﺎس ﺋێﺴــﺘە ﮔەڕاوەﺗەوە ﻣﺎڵﯽ ﺑﺎوﻛﯽ ،ﺋەو ﻣــﺎڵ و ﺧێﺰاﻧەی 12 ﺳــﺎڵ ﻟەﺑەر ﭘﯿﺎوێﻚ ﭘﺸــﺘﯽ ﺗێ
رێﻨﺎس:
ﺋێﺴﺘە ﺷــﻮﻛﺮی ﺧﻮدا دەﻛەم ﻛە ﺋەو ﻣﻨﺪاڵە ﻧەھﺎﺗە دﻧﯿﺎوە ،دەﻧﺎ وەك ﺧﯚم ﺑەدﺑەﺧﺖ دەﺑﻮو دەﺑەﻧەوە ﻣﺎڵﯽ ﺧﯚﯾــﺎن و داوای ﻟێ دەﻛەن ﻟە ڕێﺒﺎز ﺟﯿﺎ ﺑﺒێﺘەوە، ﺑەم ڕێﻨﺎس رەﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە و ﺑەﺑێ ﺋﺎﮔﺎداری ﺋەوان دەﮔەڕێﺘەوە ﻣﺎڵﯽ ﺧەﺳــﻮوی ،ﭘﺎﺷﺎن ﺣﺎﺷﺎ ﻟە ﻣﺎڵﯽ ﺑﺎوﻛﯽ دەﻛﺎت. ڕێﻨــﺎس ﻛــە ﭘەﺷــﯿﻤﺎﻧﯽ ﺑــە ڕووﺧﺴــﺎرﯾەوە دﯾــﺎرە ،ﺋــﺎوا ﺑەردەواﻣــﯽ ﺑــە ﮔێڕاﻧــەوەی ﭼﯿﺮۆﻛەﻛــەی دەدات ،ﻣﺎڵــﯽ
ﺧەﺳــﻮوم ﺑﺎری داراﯾﯿﯿﺎن ﺧﺮاپ ﺑﻮو ،ﺑﯚﯾە داوام ﻟە ﺧەﺳــﻮوم ﻛﺮد ﻓێﺮی ﻧﺎﻧﻜﺮدﻧﻢ ﺑــﻜﺎت ﺑﯚ ﺋەوەی ﻧﺎن ﺑەﻛﺮێ ﺑﻜەم ﺑﯚ ﺧەڵﻚ و ھەم ﺧﯚﻣﯽ ﭘێ ﺑﮋێﻨﻢ ھەﻣﯿﺶ ﻛەﻟﻮﭘەل و ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ڕێﺒﺎزی ﭘێ داﺑﯿﻦ ﺑﻜەم ،ﻧﺎﻧﻢ دەﻛﺮد و ﻧەﻣﺪەھێﺸﺖ ڕێﺒﺎز ﻟــە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧــەدا ﻟە ھﯿﭻ ﺷــﺘێﻜﯽ ﻛەم ﺑێﺖ ،ﺑﯚ داﯾﻜﯽ ﻟە ھەﻣﻮو ﺧﻮﺷــﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﻮوم
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
وﺷە /ﺳەﻻم ھﺎﻧەدﻧﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﺑــﻮاری ژﻧﺎن و ﻻﯾەﻧە ﭼﺎودێــﺮەﻛﺎن ،دووﭘﺎت ﻟە ھەڵﻜﺸــﺎﻧﯽ رێﮋەی ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﯽ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا دەﻛەﻧــەوە. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەی ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی دژ ﺑە ژﻧﺎن ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ دەزاﻧﻦ ﺣﺎڵەﺗەﻛە زﯾﺎدی ﻛــﺮدووە ،ﺑەم داﺗﺎﯾەﻛﯽ ﻓەرﻣﯿﯿﺎن ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﻧﯿﯿە.
ھﺎوﺳەرەﻛەی ﺟﯿﺎ ﺑﻮوەﺗەوە .ﺋەو ﺑە“وﺷــە“ دەڵێ” ،ژﻧﯽ دووەﻣﯽ ھﺎوﺳــەرەﻛەم ﺑــﻮوم ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە دادﮔﺎ ژﻧﯽ دووەم ﻣﺎرە ﻧﺎﻛﺮێﺖ ،ﻟە دەرەوەی دادﮔﺎ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﻤﺎن ﻛﺮد ،ﺑــەم ﺑەھەر ھﯚﻛﺎرێﻚ ﺟﯿﺎ ﺑﻮوﯾﻨەوە و ﻟە دادﮔﺎش ﻧەﻣﺘﻮاﻧﯽ داوای ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﻢ ﺑﻜەم“. ھــەوار ھﺎوﺷــێﻮەی ﭼەﻧــﺪان ژﻧﯽ ﺗــﺮ ﻛە ﻟــە دەرەوەی دادﮔﺎ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﯿﺎن ﻛــﺮدووە و ﻟە ﭼەﻧﺪان ﻣﺎﻓﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿﺎن ﺑێﺒەش ﺑﻮون. ﻣﺤﻤەد ﮔﯚﻣەﺷــﯿﻨﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی دەﺳــﺘەی ﻣﺎﻓــﯽ ﻣــﺮۆڤ ﻟــە
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛــﺮدەوە” ،ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﻟــە دەرەوەی دادﮔﺎ ھﯚﻛﺎرێﻜــە ﺑــﯚ ﭘێﺸێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ،ﭼﻮﻧﻜە ﭘﯿﺎوان ﻟــە زۆر ﺣﺎڵەﺗــﺪا ﻛە ﻟە دەرەوەی دادﮔﺎ ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ژﻧێﻚ ﻛــﺮدووە ،ﺑەردەوام ﭘێﺸێﻠﻜﺎرﯾﯿﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﻛﺮدووە و ﺑە ﺋﺎرەزووی ﺧﯚﺷﯿﺎن ﻟێﯿﺎن ﺟﯿﺎ ﺑﻮوﻧەﺗەوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑێﺒﺎك ﺑﻮون ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﯾﺎﺳﺎ“. ﮔﯚﻣەﺷــﯿﻨﯽ دەڵێ” ،ﺋەو ﺣﺎڵەﺗە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زﯾﺎدی ﻛﺮدووە، ﺣﺎڵەﺗەﻛﺎﻧﯿــﺶ زۆرﯾﻨــەی ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﯽ ﺧﻮار ﺗەﻣەن 18 ﺳــﺎڵ و ھێﻨﺎﻧﯽ ژﻧــﯽ دووەم و ﺳــێﯿەم و ﭼﻮارەﻣە ﻟە دەرەوەی رێﻮﺷــﻮێﻨە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن ،ﺋەو ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﯿﺎﻧە زﯾﺎﺗــﺮ ﻟەﮔەڵ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧــﯽ ﺋــﺎوارە و ﭘەﻧﺎﺑــەردا دەﻛﺮێﻦ“. ”ﻟەﺑەرﺋەوەی ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛە ﻟە دادﮔﺎدا ﻧﺎﻛﺮێﺖ ،ﻟــەو ﺣﺎڵەﺗەدا ﭘێﺸــێﻠﻜﺎری زۆری ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﻣــﺮۆڤ ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە ژﻧەﻛــە
9
ژﻣﺎرە ) ، (190ﭼﻮارﺷەم2017/ 6/ 14 ،
ھﺎوﺳەرﮔﯿﺮﯾﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەڵﺪەﻛﺸێﺖ
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
دۆﺳﯿە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
10
ژﻣﺎرە ) ، (190ﭼﻮارﺷەم2017/ 6/ 14 ،
ﺋﺎﺳﯚ ﻛەرﯾﻢ
ﯾەﻛەم ﺟﺎر دەﺑێ ﺧﯚت ھەﺑﯽ و ﺑە راﺷﻜﺎواﻧە ﺧﯚت ﺑﻨﺎﺳێﻨﯽ ﻛە ﭼﺖ ﮔەرەﻛە
ھەرﭼەﻧﺪ ﺑڕﯾﺎری ﺳــﺎزﻛﺮدﻧﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە 25ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵﺪا ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ درەﻧﮕﻮەﺧﺘە ،ﻟێ ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﺑەﺟێ و دروﺳﺘە .ﺑﯚ؟ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﻟە راﭘﺮﺳﯿﯿەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ و ﺋﺎزاددا ﭘﺮس ﺑە ﺧەڵﻜەﻛەی ﺑﻜــﺮێ ،ﺑﻪ دژی ﺋﯿﺮادەی ﺧەڵــﻚ ،ﺑەﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﻛﯚﻣەڵەی ﮔەﻻن ﻟــە 16ی 12ی 1925دا ﺑە دەوڵەﺗﯽ ﺗﺎزە داﻣەزراوی ﻋێﺮاﻗەوە ﻟﻜێﻨﺮا .واﺗە ﻟﻜﺎﻧﺪﻧەﻛە ﻟﻜﺎﻧﺪﻧێﻜﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻮوە. ﻟەودەﻣەوه دەوڵەﺗﯽ ﻋێﺮاق ،ﺑەﭘێﭽەواﻧەی راﺳــﭙﺎردەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵەی ﮔەﻻن و ﭘﺎﺷــﺎن ﺑەﭘێﭽەواﻧەی ﺋەو ﺑەڵﯿﻨﺎﻧەی ﻟە ﺳــﺎﺗەوەﺧﺘﯽ ﺑﻮون ﺑە ﺋەﻧــﺪام ﻟە ﻛﯚﻣەڵەی ﮔەﻻﻧﺪا داﺑﻮوی )ﻟە ،(1932چ ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾەﺗﯽ ﺗﺎ 1958و چ ﻟە ﺳەردەﻣﯽ ﻛﯚﻣﺎرﯾﺪا ﺗﺎ 2003ﺟﻮووەﺗەوە. ﺑەﻛﻮرﺗﯽ ﻣﺎﯾەی ﻛﺎرەﺳﺎت و ﻣﺎڵﻮێﺮاﻧﯽ ﺑﻮوە ﺑﯚ ﻛﻮرد .ﻟە دادﮔﺎﯾﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺳەدام و ﺳەراﻧﯽ ﺗﺮی ﺑەﻋﺴﺪا ،ﻟە دادﮔﺎی ﺑﺎی ﺟﯿﻨﺎﯾﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا ﺳﺎغ ﺑــﻮوەوە ﻛە ﻟە ﻣﺎوەی ﻧێﻮان 2003 1968-دا ،ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪ، ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧــﯽ دژﺑــە ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ،ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺷــەڕ دەرھەق ﺑە ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﺮاوە. دوای رووﺧﺎﻧﯽ رژێﻢ ﻟە 2003دا ،ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﺑەر ھەر ھﯚﯾەك ﺑﻮوﺑێ ،ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻛﺎرا و ﻟەﺧﯚﺑﻮردوواﻧە ﻛەوﺗە ﻛﺎر ﺑﯚ داﻣەزراﻧﺪﻧەوەی دەوڵەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﻛە داروﭘەردووی ﺑەﺳــەرﯾەﻛەوە ﻧەﻣﺎﺑﻮو ،ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺋﺎرەزووﻣەﻧﺪاﻧەی ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن ﻛە ﻟﻪ دوا رﺳﺘەی دﯾﺒﺎﺟەی دەﺳﺘﻮوری 2005دا ﺟێﮕﯿﺮ ﻛﺮاوە. ﺑەم ﻣﺎﻧﺎﯾە ،ﻛــﻮرد دەرﻓەﺗێﻜﯽ ﻧﻮێﯽ ﭘێﻜەوە ھەڵﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯿﯿﺎﻧە و ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧەوەی ﺑە ﻋێﺮاق داﯾەوە .ﻛﻮرد ﺑﻮوە ﻣﺎﯾەی ﺋەوە ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯿﯽ ﻟە ﺑەﻏﺪا ﺑﯚ ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌە ﺳﺎغ ﺑﺒێﺘەوە. ﻟێ ﻛﻮﻟﺘــﻮوری ﻣﻠﮫﻮڕﯾﯽ رۆژھەﺗــﯽ و دژە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ،ﺧﻮﻟﯿﺎی ﺳــﺎﻧﺘﺮاڵﯿﺰﻣﯽ ﺗﻮﻧﺪ ،ﺑەﻛﺮدەوە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺮەﻧﺴــﯿﭙﯽ زۆرﯾﻨەی )ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﺗﺎﯾەﻓﯽ( ،رەﺗﻜﺮدﻧەوەی ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑڕﯾﺎر و ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﺪا ،ﺑﻮون ﺑﻪ ﺑەﺷــێﻚ ﻟــە ﻣﻠﻤﻼﻧەی ﻟە ﻣێﮋﯾﻨەی ﺳﻮﻧﻨە -ﺷﯿﻌﻪ ،ﺧﯚدزﯾﻨەوە ﻟە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻣﺎده و ﺑڕﮔﺎﻧەی ﻧﺎو دەﺳﺘﻮور ﻛە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑە ﻛﻮردەوە ھەﯾە .ﺑەﺳەرﯾەﻛەوە دەﺳﺘﻮوری 2005ﯾــﺎن ﺑﻨﻜــﯚڵ ﻛﺮد و ھﯿــﭻ رێﮕەﯾەﻛﯿــﺎن ﻟﻪ ﺑــەردەم ﻛﻮرددا ﻧەھێﺸﺘەوە ،ﺑێ ﻟە ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوه و ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ. ﺑەم ﻣﺎﻧﺎﯾە ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﻟە ﻋێﺮاق ،ﺑﻮوەﺗــە رێﮕەﭼﺎرەﯾەك ﺑﯚ ﺑەﯾەﻛەوە ھەڵﻨەﻛﺮدن ﻛە ﻟە ﻓﯿﻘﮫﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﺪا ﭘێﯽ دەﮔﻮﺗﺮێre- : .medial Right of secessionﺋەﻣە ﺳــەرﺑﺎری ﺋــەوەی ﻛﻮرد وەك ھــەر ﮔەﻟێﻜﯽ ﺗﺮی ﺋەم دﻧﯿﺎﯾــە ،ﺑەﮔﻮێﺮەی ﻛﯚﻣەڵــێ دۆﻛﯿﯚﻣێﻨﺘﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ،ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ھەﯾە. ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﭘﺮاﻛﺘﯿﺰەﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳﯿﻦ ،ﺑﯚ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﻟە ﻋێﺮاق و ﺟﺎڕداﻧﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ، ﻟە ﺣەوﺗــﯽ ﻣﺎﻧﮕﺪا ﺑڕﯾﺎری دا رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﻟە 25ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵﺪا ﺳــﺎز ﺑﻜﺮێ .وەﻧەﺑێ رێﮕەی ﺗﺮی ﻗەدﺑڕ ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻟە ﺑەردەﺳﺖ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛﻮرددا ﻧەﺑێ ،ﻟێ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ،واﺗە ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ﺧەڵﻚ، وەك ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯽ راﺳﺘەوﺧﯚ ﭘێ ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﺑﻮوە ﻧەﺑﺎدا ﺑﮕﻮﺗﺮێ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺧەوﻧێﻜﯽ ﺑﮋاردەی ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪ و ﺑەس. وەك دەزاﻧﺮێ ﻛﻮرد وەك ﺋەﻛﺘەرێﻜﯽ ﻏەﯾﺮە دەوڵەﺗﯽ Non-State ac- ،torچ ﻟە ﻋێﺮاق و چ ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎ ،ﻟــە ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەی ﺗﯿﺮۆردا ﻛە ﺧەﺗەرێﻜﯽ رژدە ﺑﯚ ﺳەر ھەﻣﻮوان ،رۆڵێﻜﯽ ﮔەورەی ﮔێڕاوە و دەﮔێڕێ و ﻟەﺳەرﯾﻨﯽ ﺋەﻣەﺷەوە ،ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻣﺎﻣەڵەﯾەﻛﯽ ﺑەﺟێ و رێﯽ ﻟەﮔەڵ ﻛــﻮرددا ﻛﺮدووە ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻗەوارەﯾەﻛﯽ ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە دەوڵەﺗﯽ ھەﺑﻮوە .وەك دەﺑﯿﻨﺮێ ﺋﺎﻣﺎدەﯾە ﮔﻮێ ﺑﯚ ﺧﻮاﺳــﺘە رەواﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﺑﮕﺮێ. ﭘێﻢ واﯾە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻟەوەش ﮔەﯾﺸﺘﻮون ،ﭘﺎش 100ﺳﺎڵ زێﺘﺮ ﺑەﺳــەر رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﺳﺎﯾﻜﺲ -ﭘﯿﻜﯚدا ،ﻧﺎﻛﺮێ رۆژھەﺗێﻜﯽ ﻧﺎوﯾﻦ ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮی و ﺗەﻧﺎھﯽ ﺗێﺪا ﺑێﺘە دی ،ﻣﺎﻓە رەواﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻟێﻜﯽ وەك ﻛﻮردی ﺗێﺪا ﻣەﯾﺴەر ﻧەﺑﻮوﺑێ. ﻟێ دەﺑــێ ﻛﻮرد ﺧﯚی ،ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚی ﺟﺎ ھەر ﻓﯚرم و ﺷــێﻮەﯾەك وەرﺑﮕــﺮێ ،داﺑڕێﮋێ و ﻟــە ﻧﺎوەﺧﯚﯾﺪا ﯾەﻛێﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﯚ ﭘێﻚ ﺑێﻨێ .ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾەی ﯾەﻛەم ﺟﺎر دەﺑێ ﺧﯚت ھەﺑﯽ و ﺑە راﺷﻜﺎواﻧە ﺧﯚت ﺑﻨﺎﺳێﻨﯽ ﻛە ﭼﺖ ﮔەرەﻛە. ﺑﯚﯾە و ﻟە ﺳەرﯾﻨﯽ ﺋەﻣەوە ،ھەﻗە ھەﻣﻮو وزە و ﺗﻮاﻧﺎﯾەك ﺑﯚ ﺳەرﺧﺴﺘﻨﯽ ﺋەم ﭘﺮۆﺳەﯾە ﺗەرﺧﺎن ﺑﻜﺮێ.
زاﻧﺎ ﺧەﻟﯿﻞ
)ﺑﯚﯾە ﺑە ﺧﻮێﻦ دەﻧﻮوﺳﻢ ﺑەڵێ(
ﺳــەدان ﺳﺎڵە ﻧەوە دوای ﻧەوە ،ﺑەﺷێﻜﻤﺎن دەﻛﻮژرێﯿﻦ و ﺑەﺷەﻛەی ﺗﺮ ﺧﻮێﻨﯽ ﻟێ دەﭼﯚڕێ ،ﺑەﺷــێﻜﻤﺎن دەﺧﺮێﺘە ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧە و ﺑەﺷــەﻛەی ﺗﺮ ﺗﺎ ﻛﻮێﺮﺑﻮون ﻟــە ﭼﺎوەڕواﻧﯿــﯽ ﮔەڕاﻧەوەدا ﺗﯚﻓﺎن ﻟــە ﭼﺎوەﻛﺎﻧﯿﺎدا ھەڵﺪەوەرێ .ﺳــەدان ﺳــﺎڵە ﻟەﭘێﻨﺎو ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ و وﺗێﻜﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ دەﻧێﮋرێﯿﻦ ،ﺑەم ﺋﯿﺮادەﻣﺎن ﻧﺎھێڵێ ﺑﻤﺮﯾﻦ و ھەﻣﯿﺸەﯾﺶ ﭘێﻤــﺎن وا ﺑﻮوە ژﯾﺎن ﺑﯚ ﺋێﻤە ھەﺳــﺘﺎﻧەوەی دوای ﻛەوﺗﻦ ﺑﻮوە ،ﺑەم ﺋەوڕۆ ﺑە ﭘێﻮە وەﺳــﺘﺎوﯾﻦ و رووﺑەڕووی دﻧﯿــﺎ ﺑە دەﻧﮕﯽ ﺑەرز دەڵێﯿﻦ: )ﺑەڵێ( ﺑﯚ )ﺑەڵێ( ﻟە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم و )ﺑەڵێ( ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن. ﻟە ھەﻣــﻮو دﻧﯿﺎ ﮔەﻧﺠێﻚ ﻛە دەﺑێﺘە 18ﺳــﺎڵ و دەﯾەوێ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﺑﮋی ،ھەزاران ﻛێﺸەی ﺑﯚ دروﺳــﺖ دەﺑێ ،ﺋەی ﺋەﮔەر وﺗێ ﻛە ﻟەﻧﺎو دۆزەﺧﯽ ﭼﻮار رژێﻤﯽ دﯾﻜﺘﺎﺗﯚردا دەژی و ﺑﯿەوێ ﺳەرﺑەﺧﯚﺑێ؟ ﺑێﮕﻮان ﻛﯚﺳــﭙﯽ ﮔــەورەی دێﺘە ﭘێﺶ ،ﺑەم ﺋﯿــﺮادە و ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ دەﺗﻮاﻧێ ﺋەو ﻛﯚﺳــﭙﺎﻧە وەك ﭘﻮوش و ﭘەش ﮔــڕ ﺗێﺒەردا ،ﺑﯚﯾە ﺑﺎ ھەر رەﻧﮕێ ،ھــەر دەﻧﮕێ ،ﺑە رەﻧﮓ و دەﻧﮕﯽ ﺧﯚی ﻟەﭘێﻨﺎو ﺋەو ﺧﺎﻛەی ﻛە ﺧﺎﻛﯿەﺗﯽ ،ﻟەﭘێﻨﺎو ﻧەوەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮو ﺑڵێ) :ﺑەڵێ( ﺑﯚ )ﺑەڵێ( ﻟە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم و )ﺑەڵێ( ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن. ﻟەو ﻗﯚﻧﺎﻏەدا و ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ،دەﺑێ ھێﻨﺪە ﻋﺎﺷﻘﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ﺑﯿﻦ ﻛە وەك ”دڵﯚﭘێﻚ ﻧەﯾﺒﯿﻨﯿﻦ ﻟە ﺋﯚﻗﯿﺎﻧﻮوﺳــﯽ دﻧﯿﺎدا ،ﺑەڵﻜﻮ ھەﻣﻮو دﻧﯿﺎ وەك دڵﯚﭘێﻚ ﺑﺒﯿﻨﯿﻦ ﻟە ﺋﯚﻗﯿﺎﻧﻮوﺳــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا“ .دەزاﻧﯿﻦ ﻟە ﻛەس ﮔەورەﺗﺮ ﻧﯿﻦ ،ﺑەم ﻧﺎﺷــﺒێ ﺧﯚﻣــﺎن ﺑﭽﻮوﻛﺘﺮ ﺑﺒﯿﻨﯿﻦ ،ﺧﯚﻣﺎن ﭘێ ﻟە ﻛــەس ﺑەرزﺗﺮ ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ھەرﮔﯿﺰ ﻟە ھﯿﭻ ﻛەﺳــێﻜﯿﺶ ﻧﺰﻣﺘﺮ ﻧﯿﻦ ،ﺑﯚﯾە ﻛﺎﺗﯿەﺗﯽ ﺳﻮور و ﺳەوز ،دەﺳەت و ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ،ھەﻣﻮوﻣﺎن ﯾەﻛﺪەﺳــﺖ و ﯾەﻛڕەﻧﮓ و ﯾەﻛﺪەﻧﮓ ﺑە دەﻧﮕێﻚ ﻛە ﺳــەرﭼﺎوەﻛەی ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧە ،ﺑڵێﯿﻦ) :ﺑەڵێ( ﺑﯚ )ﺑەڵێ( ﻟــە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم و )ﺑەڵێ( ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن. ”ﻧﯿﺘﭽە“ ﮔﻮﺗەﻧــﯽ :ﺋەوەم ﺧﯚش ﻧﺎوێ ﻛە ﺑە ﺧﻮێﻦ ﻧەﻧﻮوﺳــﺮێ ،ﻣﻦ ﭼﻮﻧﻜە ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﻢ ﺧﯚش دەوێ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣێــﮋووی ﺑﺮﯾﻨﺪار و رووﺑﺎری ﻓﺮﻣێﺴــﻜﯽ داﯾﻜﯽ ﺷەھﯿﺪان و ﺧﯚڵﯽ ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻧﻔﺎل و داﺳﺘﺎن و دارﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋەﺷــﻜەﻧﺠەی زﯾﻨﺪاﻧﯿﯿﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و دار و دۆڵ و ﺑەرد و ﮔــﺮد و ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﺎ و دﯾﺮۆك و ﺧﻮێﻨــﯽ رەﻧﮕﺎوڕەﻧﮕﯽ دەﻣﺎرەﻛﺎﻧﯽ ھەر ھﺎوﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧەﻛەﻣﻢ ﺧﯚش دەوێ ،ﻟــە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﺪا ﺑە ﺧﻮێﻨــﻢ دەﻧﻮوﺳــﻢ) :ﺑەڵێ( ﺑە ﺧﻮێﻨﯿﺸــﻢ ﻟەﮔەڵ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ وﺗەﻛەﻣﺪام و دوای ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﺶ ھەرﭼﯽ ﻟە دەﺳــﺖ ﺑێ ﻟەﭘێﻨﺎو ﺋﺎزادی و دادﭘەروەری و ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ ،ﺋﺎﻣﺎدەم ﻛﺎری ﺑﯚ ﺑﻜەم.
دﻛﺘﯚر ﯾﺎﺳﯿﻦ ﺳﺎڵﺢ ﭘﺴﭙﯚڕی ﺳﯿﺎﺳﯽ
دەردی ﺑێ ﺷﻮﻧﺎﺳﯽ ﺳەﺧﺘە
ھــەر ھەوڵێﻚ ﻟە ھەر ﻛﻮێﯿــەك ھەﻧﮕﺎوێﻚ ﻟە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻧﺰﯾﻜﻤﺎن ﺑﻜﺎﺗەوە ،دەﺑێ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﺑﯿﻦ .دەردی ﺑێ ﺷﻮﻧﺎﺳﯽ زۆر ﺳەﺧﺘە. رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﯚ ﺑڕﯾﺎردان ﻟە ﻣﺎﻓﯽ ﭼﺎرەﻧﻮﺳﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﺶ ھەر ﺷﺘێﻚ ﻣﺎﻓێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻣﯚراڵﯽ ﻣﺮۆﯾﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە و ﻧﺎﺑێﺖ ھێﭻ ﻛﯚﺳﭗ و ﺗەﮔەرەﯾەك راﻣﺎن ﺑﮕﺮێﺖ ﻟە ﭘەراوەﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻣﺎﻓە .ﻣﻦ ھەرﮔﯿﺰ ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺗﺮﺳەدا ﻧﯿﻢ ﻛە ﺋﺎﯾﺎ وﺗﺎن و ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ رازی دەﺑﻦ ﯾﺎن ﻧﺎ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوە ﻧەرﯾﺖ و ﯾﺎﺳﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿە ﻛە ﺋەوان ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ داﺑەﺷﺒﻮون ﻧﺎﻛەن ،ﺑەم ﻣﺎﻣەڵەی ﻟەﮔەڵ دەﻛەن .ﺋەوەی زۆر ﮔﺮﻧﮕە ﯾەﻛەم ﻛﯚدەﻧﮕﯽ و ﯾەﻛﺪەﻧﮕﯽ ﻧﺎﺧﯚﯾﯿﯿە ،دووەم ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﻋێﺮاﻗە؛ ﺑﯚﯾە ﻣﻦ ﺋەم ﺧﺎﻧە وەك ﺑﻨەڕەت دەﺑﯿﻨﻢ؛ - 1ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺋەو ﻣﺘﻤﺎﻧە و دڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿە ﺑەﺧەڵﻚ ﺑﺪات ﻛە ﻣەﺑەﺳــﺖ ﻟە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە وا ﺑو ﻛﺮاوەﺗەوە ﻛە ﺑﯚ زاﻧﯿﻨﯽ رای ﺧەڵﻜە ﻛە ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا ﻗﺴــەﯾەﻛﯽ زۆر دڵﺨــﻮاز ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜــە رای ﺧەڵﻚ رووﻧە و رووﺑــﺎری ﺧﻮێﻨﯽ ﻟەو ﭘێﻨﺎوەدا ﺑەﺧﺸﯿﻮە و ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2005ﯾﺶ ﺋەو ﺧﻮاﺳﺘەی ﭘﯿﺸﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ دا .ﻣﻦ دﯾﺮاﺳــەی ﺋەوەم ﻛﺮدووە و رای ﺧەڵﻜﻢ ﻟە ﺧﺎﻧەﻗﯿﻨەوە ﺗﺎ زاﺧﯚ وەرﮔﺮﺗــﻮوە ،ﻛەس دژ ﺑە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜــﻮ رای ﺟﯿﺎوازﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰم و ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎری ھەﯾە .ھﺎوﻛﺎت ﺋەﮔەر ﺋەم ﻗﺴەﯾە وەك
ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺗەﻛﺘﯿﻜێــﻚ ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﺮێ ﺑــﯚ ﺋەوەی دەوروﺑــەر و ﻧﺎوﺧﯚی ﻋێﺮاق ﻧەورووژێﻨﺮێ ،دﯾﺴﺎن دەﺑێ ﺑﯚ ﺧەڵﻚ ﻟە ﻧﺎوﺧﯚدا روون ﺑﻜﺮێﺘەوە. - 2ﺑەھەﻣﺎن ﺋەﻧﺪازە ﭘێﻮﯾﺴﺘە دڵﻨﯿﺎﯾﯽ و ﻣﺘﻤﺎﻧە ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﻤﺎن و ﺋﺎﺷﻮوری و ﻛﻠﺪان و ﺋێﺰﯾﺪی و ﺗەواوی ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ دروﺳﺖ ﺑﻜﺮێ ﻛە ژﯾﺎن و ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺋەوان ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﯚﺷﺘﺮ دەﺑێ. - 3ﭘێﻮﯾﺴﺘە دەﺳەﺗﯽ ﻛﻮردی ھەوڵەﻛە ﺑﻜﺎﺗە ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺋﺎﺷــﺘەواﯾﯽ ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن و رێﻜﻜەوﺗﻦ ﻟەﺳەر ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ھﺎوﺑەش. - 4ﭘڕۆژەﻛە ﺑە ﻓەرﻣﯽ ﺋﺎراﺳﺘەی ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑﻜﺮێ و ھەوڵ ﺑﺪرێ ﻟەﮔەڵ ﻋێﺮاق ﺑە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﺑﮕەﻧە ﺋەﻧﺠﺎم. - 5دەﺑێ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﻟە ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿە ﺟێﻨﺎﻛﯚﻛەﻛﺎن زۆر ﻗﻮرﺳﺎﯾﯽ ﺑﺨﺮێﺘە ﺳــەر و ﺑە ﺑﺎﺷــﯽ ﻣﺎﻣەڵەی ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜﺮێ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑڕﯾﺎری ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﺴﺎزن.
ﭘﺸﻜﯚ ﻧەﺟﻤەدﯾﻦ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻧﺎوداری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮرد
ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم و ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ
ﮔەﻟــﯽ ﻋــەرەب ﻟە وﺗــﯽ ﺟەزاﺋﯿــﺮ ﺑە ھەﻣــﻮو ﺣــﺰب و ﮔﺮووﭘە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯿەوە ،ﺳﺎﻧێﻚ ﺑﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯿﺎن ﻛﺮد و ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿــﺎن دا ،ﭘێﻢ وا ﻧﯿﯿە ﺷــﺘﺎﻗﯿﺎن ﻣەرﺟێﻜﯿــﺎن ﻟەﻣەڕ ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ دەﺳﺘەﺗﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚی ﭘﺎش ﺳــەرﻛەوﺗﻦ ،ﻟەﺳەر ”ﺑەرەی ڕزﮔﺎرﯾﯽ ﺟەزاﺋﯿــﺮ“ داﻧﺎﺑێﺖ! ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿﯽ ﮔەﻟێﻚ ،زۆر ﻟە ﭘێﺸــﻤەرﺟەﻛﺎﻧﯽ ﮔــﺮووپ و ﺣﺰﺑە ﻧەﯾــﺎرەﻛﺎن ﮔﺮﻧﮕﺘــﺮ و ﭘﯿﺮۆزﺗﺮە! ﺗﯚ ھــەر ﺣﺰب و ﮔﺮووﭘێﻚ ھەﯾﺖ ،ﺋﯿﺪە و دﯾﺪت ﺑﯚ دەﺳــﺘەت و ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺋێﺴــﺘە و ﭘﺎش ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿﺶ ھەر ﭼﯚن ﺑێﺖ ،ھەق واﯾە ﻟە ﺋێﺴﺘەدا و ﺑە ﻛﺮدەوە ،ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﭘﺮۆﺳــەی ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜەﯾﺖ! ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ڕێﮕە ﺑﯚ ﺧەﺑﺎت و ﺗێﻜﯚﺷــﺎن ﻟە ﭘێﻨﺎوی داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ و ﻋەداﻟەﺗﺘﺮی دڵﺨﻮازی ﺗﯚ و ﺧەڵﻚ ،ﺳﺎزﺗﺮ و ﺑێ ﮔﺮێﻮﮔﯚڵﺘﺮ دەﻛﺎت!
دﻛﺘﯚر ﺳﯚران ﺋەﺣﻤەد ﭘﺴﭙﯚڕی ﺳﯿﺎﺳﯽ
ﺗێﺒﯿﻨﯿﯽ ﺑﭽﻮوك ﻟەﺑﺎرەی ﺟﯿﺎﻛﺎری ﻧێﻮان ﺑەرەی دەوڵەﺗﺨﻮاز و ﺑەرەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺨﻮاز
ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ ﮔﯚڕاوی دەوڵەﺗە ﻧــەك ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ ﺟێﮕﯿﺮی دەوڵەت .ﺋێﻤە ﭼﻮار ﺑﻨەﻣﺎﻣﺎن ھەﯾە ﺑﯚ دەوڵەت ﻛە ﺳﯿﺎﻧﯿﺎن ﺳەرەﻛﯿﻦ. )ﺧەڵﻚ ،ﺧﺎك ،دەﺳــەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و داﻧﭙێﺪاﻧﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ( .ھﯿﭻ ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛــﯽ دەوڵەت ﺟێﮕﯿــﺮ و ﻧەﮔﯚڕ ﻧﯿﯿە .ھەرﯾەك ﻟەو ﺳــێ ﺑﻨەﻣﺎ ﺳــەرەﻛﯿﯿەی دەوڵەت دەﻛﺮێﺖ ﺑﮕﯚڕێﻦ .ھەم ﺧﺎﻛﯽ دەوڵەت دەﻛﺮێ ﺑﮕﯚڕێﺖ ﻟە ڕێــﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺧﺎﻛﯽ ﺗﺮەوە ﯾﺎن ﻟەدەﺳــﺘﺪاﻧﯽ ﺧﺎﻛﯽ ﺗﺮەوە .ھــەم ﺧەڵﻚ دەﻛﺮێ ﺑﮕﯚڕێﺖ ﻟە ڕێﯽ ﻛــﯚچ و ژن و ژﻧﺨﻮازی و ﺗێﻜەڵﺒﻮوﻧﯽ ﮔەل و ڕەﮔەزی ﺗﺮەوە .ھەم دەﺳەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ دەوڵەﺗﯿﺶ دەﻛﺮێ ﺑﮕﯚڕێﺖ ﻟە ڕێﯽ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧەوە .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە، ﺋەڵﻤﺎﻧﯿــﺎ .ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ھەم ﺳــﻨﻮوری ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﺎﻛەی ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺑەﺳــەردا ھاﺗﻮوە و ھەم ﺧەڵﻜەﻛەی و ھەم ﺳﯿﺴــﺘەﻣە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛەﺷــﯽ .ﺧﺎﻛﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ﻟە ١٠٠ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوودا داﺑەش ﻛــﺮاوە ،ﮔەورە ﻛﺮاوە ،ﺑﭽﻮوك ﻛﺮاوەﺗــەوە .ﺧەڵﻜەﻛەی ﻟە ﯾــەك ﻧەژاد-ڕەﮔەزی ﺋەڵﻤﺎﻧــەوە ﺑﻮوە ﺑە
ﻓﺮەڕەﮔەز ﻛە ﻻﯾەﻧﯽ ﻛەم ﺋێﺴــﺘە ﺗﻮرك و ﺋﺎﺳﯿﺎﯾﯽ ﺑەﺷــێﻜﻦ ﻟە ﺧەڵﻜﯽ ﺋەڵﻤﺎن .ھەم ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺑەﺳەر ھاﺗﻮوە و ﻓﯚرﻣﯽ ﺟﯿﺎﺟﯿﺎی د ﭘﺎدﺷــﺎﯾەﺗﯽ ،ﻛﯚﻣﺎری و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ و ﺗێﻜە ﺗەﻧﺎﻧەت ﺧﻮدی ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚﺟﯿﺎی دەوڵەﺗﯿﺶ ﮔﯚ ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ﻟە ﺋﺎﯾﺪۆﻟﯚﺟﯿﺎی ﻧەﺗەوەﯾﯿﯿەوە دواﺗﺮ ﺑﯚ ﺳەرﻣﺎﯾەداری .ﺑە ﻛﻮرﺗﯽ ھﯿﭻ ﯾەﻛ ﺟێﮕﯿﺮ و ﻧەﮔﯚڕ ﻧﯿــﻦ .ﺑﯚﯾە ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﭘێﺸــ ﺋﺎﯾﺎ ﺳﯿﺴــﺘەﻣەﻛەی ﭼﯚﻧە ﯾﺎن ﺧەڵﻜەﻛەی ﭼﯚﻧــە؟ .وەك ﺋەوەی ﺑــەرەی دژە ڕﯾﻔﺮاﻧﺪ ﺋەم ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿﺎﻧەی دەوڵەت ﺟێﮕﯿــﺮ و ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردی ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧەوە ﺑﯚ ﯾەﻛێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑەﺑێ ﺋــەوەی ﻛــﻮردی ﻛەم ﺑﻜەﯾﻨەوە .ﺑەم ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑەﺑـ ﺧﺎك و ﺧەڵﻚ و دەﺳەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ زاﻣﻦ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﺘﺮﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺖ ھەﺑێ ھﯾﭻ زەﻣﺎﻧێﻜﯽ ﻣﺎﻧەوە و ﺑەردەواﻣﯽ ﻧﯿﯿە ﺑەﺑ ﻧەﺑێﺖ ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﺖ ﺋەو ﺧﺎﻛەی ﻟەﺳــەری د ﭼﯚن ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ڕژێﻤە ﯾەك ﻟەدوای ﯾەﻛەﻛﺎﻧﯽ ﻋەرەب ﻛﺮد .دەوڵەت ﭘێﺸﻤەرﺟە .دەوڵەت ﺷــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻟەﺳــەر ﺑﭽێﻨﯿﻦ و ﺑﮕﯚڕﯾﻦ دەوڵەت ﻗﺴەﻛﺮدن ﻟەﺳەر ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ دەﺳە دەوڵەت ﺑﻮوﻧە .ﺗﯚ ﻛــە ھەﺑﯿﺖ -ﺑﻮوﻧﺖ ھەﺑ ﻧﯿﯿە ﺋێﺴــﺘە ھەژارﯾﺖ ﯾﺎن دەوڵەﻣەﻧﺪ .ﻟە ﺳ ﭼﻮﻧﻜــە ﺗﯚ دەﺗﻮاﻧﯿــﺖ ھەم ﺑــﺎری ژﯾﺎﻧﯽ ﺷﻮێﻨەﻛەﺷﺖ ﺑﮕﯚڕﯾﺖ ،ﺑەم ﻛە ﻧەﺑﻮوﯾﺖ ﻛﻮرد -ﺋﯿﺘﺮ ھﯿﭻ ﺷﺘێﻜﯽ ﺗﺮ ﻣﺎﻧﺎی ﻧﯿﯿە .ﭼﻮ ﻧەﺑﻮون ﻧﯿﯿەﺗﯽ .ﻟەﻧﺎو ﻧەﺑﻮوﻧﺪا ھﯿﭻ ﻧﺎﻛﺮێﺖ
ﺑێﻜەس ﺣەﻣە ﻗﺎد
ﭘێﻜەوە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑە
ﺋەو ﺑڕﯾــﺎرەی دراوە و رۆژی راﭘﺮﺳــﯽ دﯾﺎ ﮔﻮﻣﺎﻧﻢ ھەﯾە ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑڕﯾﺎ ھەﻣﻮو ﻻﯾەك ﻟەﺳــەری ﻛﯚك ﺑﺎن .ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﻛە دڵﻨﯿﺎم ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ دواڕۆژی ﺋێﻤە ﻟە دەﻛﺎﺗــەوە و ﺋەو ﺑﺮاﯾەﺗﯿﯿەی ﻧە ﺋێﻤە و ﻧە ﻋ زۆری زۆردارەﻛﯽ ﺑەﺳــەرﻣﺎﻧﺪا ﺳەﭘێﻨﺮاوە ﺋﺎرەزووی ﺧﯚﻣﺎن ﺣەزﻣﺎن ﻛﺮد دەﺑﯿﻨە دوو ھەرﻛەس ﻟە ﻣﺎڵﯽ ﺧﯚﻣﺎن دەﺑﯿﻦ . ﺋەﮔەر ﭘێﻤﺎن واﯾە وت و دەوڵەﺗﺎﻧــﯽ داﮔ و ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺋێﻤە دەﺑﻦ ،ﺋەوە ھەڵەﯾەﻛﯽ ﺋێﻤەش ﺋەوﻧﺪە ﺧﯚﺷــﺒﺎوەڕ ﺑﯿﻦ ﻛە ﺑڕوا ﺑ ﺑﻜەﯾﻦ .ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺑﺎﺷﻮور دەﯾە ﺑﺒێﺖ و ﻧﺎﺑێﺖ ﺑﯿﺮ ﻟە ﺷﻜﺴﺖ ﺑﻜﺎﺗەوە و وەك راﭘەڕﯾﻨﯽ ﻛﺮدووە و ﺗﺎﻛە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺧەڵﻚ و ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎﺗﯿەﺗﯽ ،ﺑەم ﻟەﮔەڵ زۆری ﺗێﺒﯿ و ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎن و ﻧەﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﺘﯿﻤﺎ ﺑﯚ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ﺑەﯾەك ﮔﻮ ﯾەﻛﺒﻮون ﻟــەم ﻗﯚﻧﺎﻏە و ﺑﯚ ﺋﺎﯾﻨﺪەش ﯾەﻛە ﺋﺎﺷﺖ ﺑﺒﻨەوە .ﻟەم ﭘﺮۆﺳــەﯾە ﺗﺎﻛە ﺑﺮاوە ﮔە ﯾﺎن ﻻﯾەﻧێﻚ ﭘێﯽ واﺑێﺖ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺋەم ﺋەﮔەر ﺑڕواﯾەﻛﯽ وا ھەﺑێﺖ ﻛە ﺋەو ﺗەﻧﯿﺎ ﺧ دەﺑێﺖ ﻟە ﺷﻜﺴﺘﯿﺶ ﺧﯚی ﺑەﺧﺎوەن ﺑﺰاﻧێﺖ ﺑــە ﺑﺮوای ﻣﻦ ھﯿﭻ ﭘﺮۆﺳــەﯾەك ﺑەم ﭘەرﺗە ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺋەم ﭘﺮۆﺳەﯾە و ﮔەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﮔ ﺋﺎرام ،ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەﻛﺒﻮون و ﯾەﻛﺒﻮوﻧە .ﮔﺮﻧﮓ ﺋە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺗەﻛﺎﻧێﻜﯽ ﺗﺮی ﭘێ ﺑﺪرێﺖ و ھە ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯚ دەرەوە و ﻧﺎوەوە ﭘﺮۆﺳەی دﯾﻤﻮ و ﺟﻮاﻧﯽ ﺑﻜەﯾﻦ.
دۆﺳﯿە
ﻛﻮرد و ﺋەﻓﺮﯾﻘﯽ و ﻻﺗﯿﻨﯽ و م دەﺳەﺗە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛەﺷﯽ دەﺳەﺗﯽ وەرﮔﺮﺗﻮوە ﻟەواﻧە ەڵەی ﻛﯚﻣﺎری و ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ. ﯚڕاﻧﻜﺎری ﺑەﺳــەردا ھاﺗﻮوە. ﺑﯚ ﺳﯚﺷﯿﺎﻟﯿﺴــﺘﯽ و ﻧﺎزی و ﻛێﻚ ﻟەو ﺑﻨەﻣﺎﯾﺎﻧەی دەوڵەت ـﻤەرﺟﯽ دەوڵەت ﺋەوە ﺑێﺖ ی ﭼﯚﻧە ﯾﺎن ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﺎﻛەی ﺪۆم ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی ﺑﯚ دەﻛەن. و ﻧەﮔﯚڕ ﻧﯿﻦ .ﺋێﻤە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ی ﺑﮕﯚڕﯾﻦ ﻟە ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ ی ھﯾﭻ ﻟە ﻣﺎھﯾەﺗﯽ دەوڵەﺗﯽ ــێ دەوڵەت ھﯾﭻ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻣﺴﯚﮔەر ﺑﻜەﯾﻦ .واﺗە ﺋەﮔەر ێﺖ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا، ﺑێ دەوڵەت .ﺋەﮔەر دەوڵەﺗﺖ دەژﯾﺖ ﻣﺴﯚﮔەر ﺑﻜەﯾﺖ وەك ﯽ ﻋێﺮاق ﺧﺎﻛﯽ ﻛﻮردﯾﺎن ﺑە ت ﺑﻨﭽﯿﻨەﻛەﯾە ﻛە دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻦ و ﺑﻮﻧﯿــﺎد ﺑﻨێﯿﻨەوە .ﺑەﺑێ ەﺗﯽ ھﯿﭻ ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛﯽ ﻧﯿﯿە. ﺑێﺖ -ﺋﯿﺘﺮ ھەﯾﺖ .ﺟﺎ ﮔﺮﻧﮓ ﺳــﻮﯾﺪ دەژﯾﺖ ﯾﺎن ﺋەﻓﺮﯾﻘﺎ، ﺧﯚت ﭼــﺎك ﺑﻜەﯾﺖ و ھەم ﺑﻮوﻧﺖ ﻧەﺑﻮو وەك ﺋێﺴﺘەیﻮﻧﻜە ﺑﻮون ﺟەﺳﺘەی ھەﯾە و ﺖ و ﻧﺎﮔﯚڕێﺖ.
در
ەرﭘﺮس ﺑﯿﻦ
ﺎری ﻛــﺮاوە ،ﺋەﮔەرﭼﯽ ﻣﻦ ﺎرێﻜﯽ دروﺳــﺖ ﺑﻮو ﺋەﮔەر ﯽ وا ﮔﺮﻧﮓ و ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﺴﺎز ەﮔەڵ ﻋەرەﺑﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﯾەﻛﻼ ﻋەرەب ﭘێﯽ رازی ﻧﯿﻦ ﻛە ﺑە ە ،ﺋەوڕۆ ﯾﺎن ﺳﺒەی ﺋەﮔەر ﺑە و دراوﺳێﯽ ﺑﺎش ،ﯾﺎن ﺋەوەﺗﺎ
ﮔﯿﺮﻛەر ﭘێﯿﺎن ﺧﯚش دەﺑێﺖ ﯽ ﮔەورە دەﻛەﯾﻦ .ﯾﺎن ﺋەوەﺗﺎ ﺑەھەﻧﺪێــﻚ ﺑەڵێﻨﯽ زارەﻛﯽ ەوێﺖ ﺑەم ﭘڕۆﺳەﯾەﺷﺪا رەت ك ﭼﯚن ﻟە راﺑﺮدوو ﺷﯚڕش و و ﭼﯿﺎﻛﺎن ﺑﻮو ،ﺳەرﻛەوت. ﯿﻨﯽ ﻣﻦ ﻟەﺑﺎرەی ﺋﯿﺪارەدان ن ،دەﺑێﺖ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻮﺗﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو و ەم ﺧﺎڵﯽ دەﺳــﺘﭙێﻚ ﭘێﻜەوە ەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ﻧەك ھێﺰێﻚ م ﭘﺮۆﺳــەﯾە ﺗەﻧﯿﺎ ھﯽ ﺋەوە. ﺧﺎوەﻧﯽ ﺋەو ﺳــەرﻛەوﺗﻨەﯾە، ﺖ. ەوازەﯾﯿﯿــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻧﺎﺑێﺖ. ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﻛەﻧﺎری ەوەﯾە ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﺑﺎﺷــﻮوری ەﻣﻮو ﻻﻣﺎن ﺑە ﯾەك ﮔﻮﺗﺎرﯾﯽ ﻮﻛﺮاﺳﯽ ﺑەرەو ﭘێﺸﺘﺮ ﺑﺒەﯾﻦ
ﻧﯿﺎن ﺑەھﺮام ﻛﯚﻣەڵﻨﺎس و ﭼﺎﻻﻛﯽ ﻛﻮرد ﻟە ﺳﻮﯾﺪ
ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﻣﺎﻓە
ﻣﻦ وا ﺑﯿﺮ دەﻛەﻣەوە دەﺑێ ﻛﻮرد ﻓێﺮ ﺑێﺖ ﻛە ڕێﻔﺮاﻧﺪۆم ﻣﺎﻓە! ﻣﺎﻓێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﯿە ﻛە دەﺷێ ﺑﯚ زۆر ﺷﺘﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑﻜﺮێ .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە :ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺳﻮﯾﺪ ڕێﻔﺮاﻧﺪۆم ﻛﺮا ﻟەﺳەر ﺋەوەی ﺋﺎﯾﺎ ﭘﺎرەی ﺳﻮﯾﺪ ﻛە ﻛﺮۆﻧە ﺑﮕﯚڕێﺖ ﺑﯚ ﺋﯿﺮۆ ﯾﺎن ﻧﺎ .ﺋەو ﻛﺎﺗەی ﺳــﻮﯾﺪ ﭼﻮوە ﻧﺎو ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺋەوروﭘﺎ ،ﺋەوەﺑﻮو زۆرﯾﻨە دەﻧﮕﯽ دا ﺑە ”ﻧﺎ“ و ﭘﺎرەﻛــە ﻧەﮔﯚڕا .ﺋﯿﻨﺠﺎ ﻣﺎﻓﯽ دەوڵەت ﺑﻮون ﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﮔەورەﺗﺮە ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﯚ ﻛــﻮرد ﺑەھﺎﻛەی ﺑەھێﻨﺪەی ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻜە ﻟە دﻧﯿﺎدا و ﺳــەروەری و ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺗﺎك ﯾە ﺗﺎﻛﻤﺎﻧە ،ﺑﯚﯾە ھەر ﺳەﯾﺮە ﻗﺴە ﻟەﺳــەر ﺋەوە ﺑێﺖ ﻛﻮرد دەڵێ ﺑەڵێ ﯾﺎن ﻧەﺧێﺮ ،ﺋەی ﺋێﻤە ﺑﯚﭼﯽ ﭼەوﺳــﺎﯾﻨەوە و ﺧەﺑﺎﺗﻤﺎن ﻛﺮد و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﻤﺎن دا ،ﮔﺮﯾﻤﺎن ﺋەواﻧەﺷــﻤﺎن ﻧەﻛﺮدووە ،دەﺑێ ﺑﭙﺮﺳــﯿﻦ ﺑﯚﭼﯽ ھەﻣــﻮو ﻧەﺗەوەﻛﺎن دەوڵەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھەﺑێ ،ﺋێﻤە ﻧﺎ .ﺑەردەوام ﭘﺮﺳــﯿﺎری ﺋەوەم ﻻ دروﺳﺖ دەﺑێ ﻛە ﺑڵێﯽ ﻛﻮردێﻚ ھەﺑێ ﺑڵێ ”ﻧﺎ“ ﺑﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن! ﺋەﮔەر ﯾەك ﻛــﻮرد ھەﺑێ و ﺑڵێ ”ﻧــﺎ“ ﺋەوە دەﺑێ ﺑﺘﺮﺳــﯿﻦ و زۆرﯾﺶ ﺑﺘﺮﺳﯿﻦ ،ﻟەﻣەودا و ﻟە ﺧﯚﻣﺎن ﺑﭙﺮﺳﯿﻦ ﺑﯚ ھەﯾﻦ؟
ھﻮدا ﺳﺎﺑﯿﺮ زەﻧﮕەﻧە
ﻟە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚوە ﺑﯚ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم و ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ
رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﺑﻮێﺮاﻧە و ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ﺑﯚ ﮔەﯾﺸﺘﻦ ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺑﻮوﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن .ﻟەﻣﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﺑەﺑێ ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮون ،ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ و دەﺳەﺗﯽ ﯾﺎﺳﺎداﻧﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن وەك دەﺳەﺗﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدن و دەﺳەﺗﯽ ﯾﺎﺳﺎداﻧﺎن ،ﭘێﻜەوە ﻟە دروﺳــﺘﻜﺮدن و ﭼەﺳــﭙﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘﺎﯾەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜﯽ ﺑەھێﺰ ڕاﻧەوەﺳــﺘﺎن .ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﻛە ﺑە ﯾەك ﻟە ﭘﺎﯾە ﮔﺮﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ دەوڵەت دادەﻧﺮێﺖ ،ﺳەرﺑﺎری ﺑﻮوﻧﯽ ھەﻣﻮو ﺗێﺒﯿﻨﯿﯿەﻛﺎن ،ﺑەم ﻧﺎﻛﺮێ ﻧﻜﻮڵﯽ ﻟەوە ﺑﻜﺮێ ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻮو ﺑﻮوە و دەﻛﺮێﺖ ﺋﺎﯾﻨﺪە ﺷﺎھێﺪی ﺋەم ﭘﺮﺳە ﺑﺪات .ﺑە دﯾﺪی ﻣﻦ ﭘﺮۆﺳەی رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم دروﺳﺖ وەك ﺑەھێﺰﺗﺮﯾﻦ ﻛﺎرﺗﯽ ﻓﺸﺎر و ﺧﯚﺳەﻟﻤﺎﻧﺪﻧە ﺑﯚ ﺋێﻤە ﻟە ﺋﺎﺳﺖ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەﻣﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﺪا ،ﺗﺎ ﻟەو رێﮕەﯾەوە وەك دﯾﻜﯚﻣێﻨﺖ ﺑە ﺳەداﯾەﻛﯽ ﺑڵﻨﺪەوە ﭘێﯿﺎن ﺑڵێﯿﻦ ھﺎﺗﻮوﯾﻦ دەﻣﺎﻧەوێ رێﺰ ﻟە ﺧﻮاﺳﺘﯽ زۆرﯾﻨەی ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﮕﺮن ،رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم وا دەﻛﺎت دۆﺳﯿەی دەﺳﺘﻤﺎن دۆﺳﯿەﯾەك ﺑێ دەوڵەﻣەﻧﺪ ﺑێ ﺑە ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی زۆرﺗﺮﯾﻦ دەﻧﮕﯽ ”ﺑەڵێ” ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن .ﺑﯚﯾە ﻧﺎڵێﻢ )دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردی( ،ﭼﻮﻧﻜە ﮔﺮﻧﮕە ﺑﯚ ﺋێﻤە ﻟە ﺋێﺴﺘەوە ﺑﯚ دڵﻨﯿﺎﻛﺮدﻧەوەی ﻧەﺗەوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻛە ھﺎوﺑەﺷــﻤﺎﻧﻦ ﻟە ﭘﺮۆﺳە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﯿەﻛﺎن و داﻣەزراوە ﺟﯚرﺑەﺟﯚرەﻛﺎﻧﻤﺎﻧــﺪا ،ﻟەﺑــﺮی )دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردی( ﭼەﻣﻜــﯽ )دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن( ﺑﺨەﯾﻨە ﻛﺎر و ﻟە دروﺷــﻢ و رووﻛــەش و ﻧﺎواﺧﻨﯽ ﭘڕۆژەی داواﻛﺮدﻧﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿﺪا ﺑﯿﭽەﺳﭙێﻨﯿﻦ ،ﺗﺎ ﻟێﺮەﺷــەوە دڵﻨﯿﺎﯾﯽ ﺑﺪەﯾﻨە ﻧەﺗەوە و ﺋﺎﯾﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ و ﺗێﯿﺎن ﺑﮕەﯾەﻧﯿﻦ ﻛە ﺋەم دەوڵەﺗە ﺑە ﺗەﻧﯿﺎ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮرد ﻧﯿﯿە وەك ﻧەﺗەوە ،ﺑەڵﻜﻮ دەوڵەﺗﯽ ﺗەواوی ﺋﯿﺘﻨﯿﻚ و ﻣەزەو و ﺋﺎﯾﻨەﻛﺎﻧە و دەﺷﺒێ ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﺑﺒﯿﻨەوە ،ھەر ﻟە دەﺳﺘﭙێﻜﯽ ﭘﺮۆﺳەی رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣەوە ﺗﺎ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑەم ﻟە ﺋێﺴﺘەوە دەﺑێ ﻛﺎرێﻚ ﺑﻜﺮێ ﺑەھــەر ﻧﺮﺧێﻚ ﺑێ ﻧەھێڵﺮێ ھﯿﭻ دەﻧﮕێﻜﯽ دژ ﺑﻤێﻨێ چ ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺗﺎك چ ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﭼﻮﻧﻜە ﭼەﻧﺪە رێﮋەی دەﻧﮕﯽ )ﺑەڵێ( ﺑەرزﺗﺮ ﺑێ ،ﺋەوەﻧﺪەش دەﻧﮕﻤﺎن ﺑﯚ داواﻛﺮدﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑڵﻨﺪﺗﺮ دەﺑێ.
دراو و ﭘﺎﺳﭙﯚرﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋﺎﻣﺎدەﯾە
وﺷە /ﻛﻮردۆ ﺷﺎﺑﺎن دراو ،ﭘﻮوﻟــﯽ داراﯾﯽ و ڕەﮔەزﻧﺎﻣە ،ﺋەو ﺧﺎڵە ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿﺎﻧەن ﺑﯚ ھەر وﺗێﻚ ﻛە ﺳەرەﺗﺎی ﺳەرﺑەﺧﯚﺑﻮوﻧﯽ دەﺑێ ،ﺗﺎ دەﻛەوێﺘە ﻛﺎر ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ دەوێ ،ﭼﻮﻧﻜە دەﺑێ دﯾﺰاﯾﻦ ﺑﻜﺮێﻦ و ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﭘﺴﭙﯚڕ ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ﺑﻜەن ،ﺋﯿﻨﺠﺎ ﻧﺮﺧەﻛەی ﺑەﭘێﯽ ﺑﺎزاڕی ﺑﺎﻧﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ داﻧێﻦ و ﻟە ﺳﻮﯾﺴــﺮا ﻟە ﭼــﺎپ ﺑﺪرێ .دراو و ڕەﮔەزﻧﺎﻣە و ﭘﻮوﻟﯽ داراﯾﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺋێﺴﺘەوە ﺋﺎﻣﺎدەﯾە .ﻧەﻛە ھەر ﺋەواﻧە ،ﺑەڵﻜﻮ ﭘﺎﺳﭙﯚرت و ﻣﯿﺪاﻟﯿﺎی ﺳەرﺑﺎزی و ﺗەواوی ﺋەو ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﯿە ﻣﯿﺮﯾﯿﺎﻧەی وﺗێﻜﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﭘێﯿەﺗﯽ ،زۆرﺑەی ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗەواو ﻛﺮاوە. ”ﺋﺎﺳــﯚ ﻣﺎﻣﺰادە“ دﯾﺰاﯾﻨەرێﻜﯽ ﺷﺎرەزای ﻛﻮردە ،ﻣﺎوەی 23ﺳﺎڵە ﻛﺎر ﻟەﺳەر دراو و ﺗەواوی ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿە ﻣﯿﺮﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﺎری ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛﺎت ،ﭼەﻧﺪ ﻧﻤﻮوﻧەﯾەﻛﯽ ﺑوﻛﺮدووەﺗەوە و ﺑﻮوەﺗە ﺟێﯽ ﺳەرﻧﺞ ،ﺑەم ﺧﯚی ﺑە“وﺷە“ی ﮔﻮت ،ﺋەواﻧەی ﺑو ﺑﻮوﻧەﺗەوە ،دﯾﺰاﯾﻨﯽ ﺳەرەﺗﺎﯾﯿﻦ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ دﯾﺰاﯾﻨە ﻛﯚﺗﺎی ﺑو ﺑﻜەﻣەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾﯿەﺗێﻜﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿە و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺗﺎ ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی دێﺖ ﺑە ﭘﺎرێﺰراوی ﺑﻤێﻨێﺘەوە. ﺳەرەﺗﺎی ﻛﺎری ﻣﺎﻣﺰادە وەك ﺋﯿﺸێﻜﯽ ﻛەﺳﯽ ﺑﻮوە و دوای ﺋەوەی ﭘڕۆژەﻛەی ﮔەورە ﻛﺮدووە و ﻟەﻻﯾەن ﻛەﺳــﺎﻧﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕی ﻣێﮋووﯾﯽ و ﺷﺎرەزای ﺑﻮارە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ وەرﮔﺮﺗﻮوە ،ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ ﺑە ﻛﺎرێﻜﯽ ڕژد و ﭘێﺸﻜەﺷﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﺮدووە ،ﺋەواﻧﯿﺶ داواﯾﺎن ﻛﺮدووە ﺑەردەوام ﺑێﺖ ﻟەﺳــەر ﻛﺎرەﻛــەی و ﭼﺎوەڕێﯽ ﺗەواوﻛﺮدﻧﯽ دەﻛەن .ﻟەﺑﺎرەی ﺋەوەی ﺋﺎﯾﺎ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﺑﻮوﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘڕۆژەﻛەی ﺑــە ﻓەرﻣﯽ وەردەﮔﯿﺮێ؟ ،ﺋﺎﺳــﯚ ﺑــە دڵﻨﯿﺎﯾﯽ ﺗەواوەوە ﺋەوەی ﺑە“وﺷــە“ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛە ﺋەوەی ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ ﭘەﺳــﻨﺪ ﻛﺮاوە و زۆرﯾﺸﯽ ﻧەﻣﺎوە ﺑﻜەوێﺘە ﺑﻮاری ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧەوە ،ﺑەم ﻧەﯾﻮﯾﺴــﺖ وردەﻛﺎرﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﻟەﺳەر ﺑڵێ، ﭼﻮﻧﻜە ﺋەو ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋەو ﮔﻔﺘﺎﻧەی ﭘێﯽ دراوە ،دڵﻨﯿﺎ ﺑﻮو ﻛە ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن زۆر ﻧﺰﯾﻜە ،ﺑﯚﯾە ﺑە ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿەوە ﺑﺎﺳﯽ ﻟەو ﺗەﻣەﻧەی ﺧﯚی دەﻛﺮد ﻛە ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧەرﺟﯽ ﻛﺮدووە. ھێﺸﺘﺎ ﻟەﺳەر ﻧﺎوی ﭘﺎرەﻛە ﯾەﻛﻼ ﻧەﺑﻮوﻧەﺗەوە ،ﭘێﺸﻨﯿﺎزی ﭼەﻧﺪ ﻧﺎوێﻚ ﻛﺮاوە وەك ﻛﻮرۆ ،دراو ،ﺋﺎﭬێﮋﯾﻢ و ﭼەﻧﺪ ﻧﺎوێﻜﯽ ﺗﺮ و ﮔﻮﺗﯽ ”ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻧﺎوێﻚ ﺑێﺖ ﺷﺎﯾﺴﺘەی ﺳەروەرﯾﯽ وت ﺑێﺖ و ﺑەھﺎﯾەﻛﯽ ﻣێﮋووﯾﯿﺸﯽ ھەﺑێ“. ھێﺸــﺘﺎ ﻧﻤﻮوﻧەی ﭘﺎﺳــﭙﯚرت و ڕەﮔەزﻧﺎﻣە و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑو ﻧەﺑﻮوﻧەﺗەوە، ﺑەم ﺋەو ﭼەﻧﺪ ﻧﻤﻮوﻧەﯾەی دراوەﻛﺎن ﺑو ﺑﻮوﻧەﺗەوە ،ﭼەﻧﺪ ھێﻤﺎ و ﻧﺎﺳﻨﺎﻣە و ﺳﯿﻤﺒﻮﻟﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻧەﺧﺸــﺎﻧﺪووە و وێﻨەی ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ وەك ﺷێﺦ ﻣەﺣﻤﻮود ،ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺑﺎرزاﻧﯽ ،ﺷەرەﻓﺨﺎﻧﯽ ﺑەدﻟﯿﺴﯽ و ﻗﺎزی ﻣﺤەﻣەدی داﻧﺎوە و دەڵێ ”ھێﺸﺘﺎ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺗﺮ ﻣﺎون ﺑﺨﺮێﻨە ﺳەر دراوەﻛەوە“.
ژﻣﺎرە ) ، (190ﭼﻮارﺷەم2017/ 6/ 14 ،
ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻧێﻮان ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن و ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﻟە 7ی ﺣﻮزەﯾﺮان ﺑەڕێﻮە ﭼﻮو ،رۆژی 25ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ 2017ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ )رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ( ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻧﺎوﭼە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ،دەﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﻛﺮا” .وﺷە“ ﺑە ھەﺳﺖ ﻛﺮدن ﺑەو راﺳﺘﯿﯿەی رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم و ﺑڕﯾﺎردان ﻟە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﮔەﻟﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﭘﺮﺳێﻜﯽ ھەﺳﺘﯿﺎر و ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾﯿە، ھــﺎوﻛﺎت ﻟەﭘێﻨــﺎو ھێﻨﺎﻧەﺋــﺎرای ﺋﺎرﮔﯿﯚﻣێﻨﺘێﻜﯽ ﻟﯚژﯾﻜﯽ ﻟــەو رووەوە ،ھەوڵ دەدات زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺑﯚﭼﻮون و ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎن ﺑﺨﺎﺗە ڕوو .ﻟەو رواﻧﮕەﯾەوە ،ﺗﺎ ﺳــەروەﺧﺘﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣەﻛە ،ﻟە ھەر ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەی ”وﺷە“دا ،ﭘﺎﺷﻜﯚﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە )رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ( ﺋﺎﻣﺎدە و ﺑو دەﻛﺮێﺘەوە. ”وﺷــە“ ﺑە ﮔﺮﻧﮕﯽ دەزاﻧێﺖ ،دەرﻓەﺗﯽ ﺧﺴــﺘﻨەڕووی ﺑﯚﭼﻮون و ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ،ﺷــﺎرەزاﯾﺎن و ﭘﺴــﭙﯚڕان ،ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ ،ﭼﺎﻻﻛﺎﻧﯽ ﻣەدەﻧﯽ و ﭼﯿﻦ و ﺗﻮێﮋەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﭘﺮﺳﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم و ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻟەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەدا ﺑڕەﺧﺴێﻨێﺖ.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
11
رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
12
ﺋﯿﺤﺴﺎن ﺋﺎﻣێﺪی:
ژﻣﺎرە ) ، (190ﭼﻮارﺷەم2017/ 6/ 14 ،
”ﺳەرەﺗﺎ دەوڵەت ﭘﺎﺷﺎن ﺣﻜﻮوﻣەت“ ﺷﺎرەزاﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ:
ﺗﺎ ﻛﻮرد ﺑڕﯾﺎری ﺧﯚی ﻧەدات ﻛەس ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻧﺎﻛﺎت وﺷە /ھەوﻟێﺮ -رێﺒﯿﻦ ﭼﺎودێﺮان و ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛەﻧــەوە ،دەﺑێــﺖ ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎدا ﻛﻮرد ﺑــە رێﮕەی رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣــەوە ﺑڕﯾــﺎر ﻟەﺳــەر ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺧﯚی ﺑﺪات و ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﭼــﺎوەڕوان ﺑﻜﺎت وﺗﺎﻧــﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ ﺋەو ﺑڕﯾﺎر ﺑﺪەن .ﭘﺴﭙﯚڕێﻜﯽ زاﻧﺴــﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن دەڵــێ، ”ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﯾەﻛەم ﺟﺎر ھەڵﻮەﺳﺘە ﻟەﺳــەر دەوڵەت ﺑﻜﺮێﺖ ﭘﺎﺷــﺎن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛەی“.
ﺋﺎزاد ﻋەﺑﺪو ﺷــﺎرەزای ﺳﯿﺎﺳەت و ﻣﺎﺳﺘەر ﻟە زاﻧﺴﺘە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن، ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ھﯿﭻ ﮔەل و ﻧەﺗەوەﯾــەك ﺑە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ و دەوڵــەت ﻧﺎﮔﺎت ،ﺋەﮔەر ﺳــەرەﺗﺎ ﺧــﯚی ﺑڕﯾﺎر ﻟەﺳــەر دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺧﯚی ﻧەدات ،ﺑەڵﻜﻮ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ﺋــەو ﻧەﺗەوەﯾە ﺑڕﯾﺎر ﺑــﺪات و ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــەﻛەی ﯾەﻛﻼ ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﭘﺎﺷــﺎن ﺑەو ﺑڕﯾﺎرە ﮔﺸــﺘﮕﯿﺮەوە ﺑﭽێﺘە ﺳــەر ﻣێﺰی ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ ﻟەﮔەڵ ﺋــەو دەوڵەﺗەی دەﯾەوێﺖ ﻟێــﯽ ﺟﯿــﺎ ﺑﺒێﺘەوە و ھﺎوﻛﺎت ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ“. ﺋــەو دەڵــێ” ،ﺑڕﯾﺎردان ﻟەﺳــەر ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟەڕووی ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ ﻣێﮋووﯾﯿﯿە ﺑــﯚ ﻛﻮرد،
ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟــەو رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣەدا ﺑڕﯾﺎر ﻟەﺳــەر ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﺪەن ﺑــە ﺑەڵێ ﺑﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﯾــﺎن ﺑــە ﭘێﭽەواﻧەوە ﺑــﯚ ﻣﺎﻧەوە ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی دەوڵەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗــﺪا ،ﺋەوان ﭘــﺎش ﺋەوەی ﻟە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣەﻛــەدا ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮی ﻟە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ دەﻛەن ،ﺋەو ﻛﺎرﺗە ﻛﺎرﯾﮕــەرە دەﺧەﻧە ﺑەردەﺳــﺖ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ﺗﺎ ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺑەﻏﺪا و وﺗﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە و دﻧﯿﺎدا ﺑە ﺋﺎراﺳﺘەی ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﻛﺎری ﺑێﻨﻦ“. ﺋەو ﺷــﺎرەزا ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ، ”ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺎﺑێﺖ ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﺋەوە ﺑﻜــەن وﺗﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە و ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ، ﺑڕﯾﺎر ﻟەﺳەر داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ دەوڵەت ﺑــﯚ ﻛــﻮرد ﺑــﺪەن ،ﺑﮕــﺮە ﻧﺎﺑێﺖ ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﺋــەوەش ﺑﻜەن ﭘێﺶ ﺋەوەی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺧﯚی ﺑڕﯾﺎر ﺑــﺪات ،ﺋەوان ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﺧﯚﯾﺎن راﺑﮕەﯾەﻧﻦ ،ﺑە ﭘێﭽەواﻧەوە ﺗﺎ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑڕﯾﺎر ﻟەﺳەر ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺧــﯚی ﻧــەدات، ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﯿە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺑﻜﺎت ،ﻣەﺑەﺳﺘەﻛە ﺋەوەﯾە ﺋەﮔەر ﻛﻮرد ﺧﯚی ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﻧەداﺑێﺖ ،ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە ﭼﯽ ﺑﻜﺎت؟“.
”ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە 2005دا ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗێﻜﯽ ﻧﻮێ و ﻟە راﭘﺮﺳﯽ ﺑﯚ ﭘەﺳﻨﺪﻛﺮدﻧﯽ دەﺳــﺘﻮوری ﻋێﺮاق ،ﺑڕﯾﺎری دا ﻟە دەوڵەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا ﺑەﺷــﺪار ﺑێﺖ، ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﭘﺎڵﭙﺸﺖ ﺑە دەﻧﮕﯽ ﻛﻮرد ،ﺧﯚی ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻋێــﺮاق ﻛﺮدووە ،ﺑــەم ﭘﺎش 14 ﺳﺎڵ ﺑﯚ ﺧەڵﻚ و ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﻛــﻮرد دەرﻛەوﺗــﻮوە ،ﻋێﺮاﻗێﻜﯽ ﺟﯿﺎواز ﻟە ﻋێﺮاﻗﯽ ﭘێﺶ 2003ﭘێﻚ ﻧﺎﯾەت ،ﺋێﺴﺘە ﺑڕﯾﺎر ﻟە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﯚ ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوە ﻟە ﻋێﺮاق دراوە ،ﻛﺎﺗێﻚ ﻛﻮرد ﺑڕﯾﺎری ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ دەدات، ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ دژ ﺑە ﺋﯿﺮادەی ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻮەﺳــﺘێﺘەوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ دەﻛﺎت“ ﺋﺎزاد وای ﮔﻮت. رۆژی ﺣەوﺗﯽ ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ ﺋەﻣﺴﺎڵ، ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﮔــەڵ ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺑڕﯾﺎر ﻟەﺳــەر دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ رۆژی 25ی ﺋەﯾﻠــﻮول ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم ﺑــﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻟــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻧﺎوﭼــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن درا، ﺑــەم ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان و ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺑەﺷــﺪاری ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛەﯾﺎن ﻧەﻛﺮد. ھــﺎوڕێ ﻧەﺟﯿــﺐ ﭘﺎرێــﺰەر ﺑــﯚ
”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ھەﻧﺪێــﻚ ﻟەو ﻻﯾەﻧﺎﻧــەی دژاﯾەﺗــﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم دەﻛــەن ،ﺗێﻜەوﯾﯿەﻛﯿــﺎن ﻟــە ﻧێــﻮان دەوڵــەت و ﺣﻜﻮوﻣــەت دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە ،ﺷﻜﺴــﺖ و ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯽ ﺑە ﭘﺮﺳﯽ دەوڵەﺗﺒﻮوﻧــەوە ﮔــﺮێ دەدەن، ﺋەوەش ﻟەڕووی ﻣﯿﺘﯚدەوە ﺑﻨەﻣﺎی زاﻧﺴــﺘﯽ و ﻟﯚﺟﯿﻜﯽ ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە دەوڵــەت ﺷــﺘێﻜە و ﺣﻜﻮوﻣەت ﺷــﺘێﻜﯽ ﺗﺮ ،ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺑەﭘﺎﺳــﺎوی ﺋەوەی ﺣﻜﻮوﻣەت و دەﺳــەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺷﻜﺴــﺘﯽ ﻟە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدن ھێﻨﺎوە ،دژاﯾەﺗﯽ دەوڵەت ﺑﻜەﯾﺖ، رێﮕەی راﺳــﺖ ﺋەوەﯾە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟە دەوڵەت و دژاﯾەﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺷﻜﺴﺘﺨﻮاردوو ﺑﻜەﯾﺖ“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ﺋێﻤە ﻛێﺸــەﻣﺎن ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺑەڕێﻮەﺑــﺮدن ھەﯾــە ،ﮔﺮﯾﻤــﺎن دەﭼﯿﻨــە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣەوە و ﭘﺸــﺖ ﻟە ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ دەﻛەﯾﻦ و وەك ھەرێﻤێﻚ ﻟــە ﻋێﺮاق دەﻣێﻨﯿﻨەوە، ﺑــەم ﺋﺎﯾــﺎ ﺑــە ﻣﺎﻧــەوە وەك ھەرێﻤێﻜﯽ ﻧﺎو ﻋێــﺮاق ،ﮔەرەﻧﺘﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧــﯚی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻛﺮێﺖ؟ ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿــەوە ﻧﺎﻛﺮێــﺖ .ﻛەواﺗە ﻧﺎﺑێــﺖ رێﮕەﯾەﻛﯽ ھەڵــە ﻟەﺑەر ﺑﮕﺮﯾــﻦ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺋەﮔــەر ﺋەو ھەڵەﯾە ﻟەﺳەر ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺧﯚﻣﺎن و ﻧەوەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮوش ﺑﻜەوێﺖ“.
ﻛﻮردﺳﺘﺎن داوای ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ دەﻛﺎت ﻧەك ﭘﺎرﭼەﻛﺮدﻧﯽ ﻋێﺮاق وﺷە /ﺋﺎﻣێﺪی -ﻧەوزاد ھﻠﯚری ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯽ و ﻧﻮوﺳەری ﻧﺎﺳﺮاوی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دھــﯚك و دەﭬــەری ﺋﺎﻣێﺪی ﺋﯿﺤﺴــﺎن ﺋﺎﻣێﺪی رای دەﮔەﯾەﻧێ ،ﺋەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن داوای دەﻛﺎت ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯿﯿە ﻧەك داﺑەﺷﻜﺮدن و ﭘﺎرﭼەﻛﺮدﻧﯽ ﻋێــﺮاق ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﺑﻮو ﺑەر ﻟە ﻋێﺮاﻗﯿﺶ ﺑﺒﻮواﯾە ﺑە دەوڵەت. ﺋﯿﺤﺴــﺎن ﺋﺎﻣێﺪی ﺑە“وﺷــە“ی ﮔــﻮت ،ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺷێﻜە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔەورە و ﺑــە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەﻧﺎﺳــﺮێ ،دوای داﮔﯿﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺟەﻧﮕــﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﻟەﻻﯾەن زﻟﮫێﺰەﻛﺎﻧــﯽ دﻧﯿﺎ ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ و ﻓڕەﻧﺴــﺎ ،ﻟەوﻛﺎﺗەدا ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﭼەﻧﺪ ﭘﺎﺳﺎوێﻜﯽ ﺑێ ﺑﻨەﻣﺎ ﺑە ﻋێﺮاﻗەوە ﻟﻜێﻨﺮا و ﺑەﭘێــﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨﺎﻣەی ﺳــﺎﯾﻜﺲ-ﭘﯿﻜﯚ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﻨﺎﻣەی ﻟــﯚزان و ﺳــﯿﭭەر ،دەوڵەﺗێﻜﯽ ﻧﻮێ و ﻧﺎﻋەداﻟەت ﺑەﻧﺎوی ﻋێﺮاق دروﺳﺖ ﻛﺮا ،ﺗﺎ ﺋەوﻛﺎﺗەش ھﯿﭻ دەوڵەﺗێــﻚ ﻟە دﻧﯿــﺎ و ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑەﻧﺎوی ﻋێﺮاﻗــەوە ﻧەﺑﻮوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋــەو دەوڵەﺗﺎﻧەی ﻟــەو ﻧﺎوﭼەﯾە ھەﺑــﻮون ھەرﯾەﻛە ﻟە دەوڵەﺗﺎﻧﯽ ﺋەﻛەدی ،ﺋﺎﺷــﻮوری ،ﻋەﺑﺎﺳﯽ، ﺑﺎﺑﻠــﯽ ،ﻣێﺮﻧﺸــﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا، ﻣﻮوﺳڵ ،ﺑەﺳــﺮە و ﭼەﻧﺪاﻧﯽ ﺗﺮ ھەﺑــﻮون ﻛە ھەﻣــﻮوان ﻋێﺮاﻗﯽ ﺋێﺴــﺘەﯾﺎن ﻟەﺧــﯚ دەﮔــﺮت و ﭘێــﯽ دەﮔﻮﺗﺮا ﻋێﺮاﻗــﯽ ﻋەرەﺑﯽ
ﻛە دەﻛەوﺗــە ﺑﺎﺷــﻮور و ﻋێﺮاﻗﯽ ﻋەﺟەﻣــﯽ و ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﯽ ﭼﯿﺎی ﺣەﻣﺮﯾﻦ. ”ﺑــەم ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەوﻛﺎﺗﯿــﺶ ﻟەﻻﯾەن ﻣﯿﺮﻧﺸــﯿﻨە ﺧﯚﻣﺎڵﯿﯿــە ﻛﻮردﯾﯿەﻛﺎﻧەوە ﺑەڕێﻮە دەﺑــﺮا وەك ﻣﯿﺮﻧﺸــﯿﻨﯽ ﺑﺎدﯾﻨﺎن، ﺳــﯚران ،ﺋــەردەن و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ، ﺗﺎ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﯽ ﺳــەدەی ﻧﯚزدەﯾەم درێﮋەی ھەﺑــﻮوە ،ﺋەﻣــە رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەر ﻟە ﻋێﺮاق ﻣﺎﻓــﯽ ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەی ھەﯾــە و دەﺑێﺖ ﺋەو ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺳەروەرﯾﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑــﻜﺎت و ھﯿــﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘﺎرﭼەﯾەك ﻧەﺑﻮوە ﻟە ﻋێﺮاق ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە داوای ﯾەﻛﭙﺎرﭼەﯾﯽ ﻋێﺮاق ﺑﻜﺮێﺖ“ .ﺋﺎﻣێﺪی وای ﮔﻮت. ﺋەو ﻧﻮوﺳــەرە ﻧﺎﺳــﺮاوەی ﺑﺎدﯾﻨﺎن دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛﺎﺗەوە ،رەﺗﻜﺮدﻧەوەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﻋێﺮاﻗەوە ﺷﺘێﻜﯽ ﭼﺎوەڕواﻧﻜــﺮاوە و ھــەر دەﺑێــﺖ روو ﺑﺪات ،ﺷﯚڕﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺷــێﺦ ﻣەﺣﻤــﻮود ،ﺑــﺎرزان ،ﺋەﯾﻠــﻮول،
ﮔﻮن و ﺳــەرھەڵﺪاﻧﯽ ﺑەھﺎری ﺳــﺎڵﯽ 1991ﺑەڵﮕەی زﯾﻨﺪوو و ﺣﺎﺷﺎ ھەڵﻨەﮔﺮی ﺋەو راﺳﺘﯿﯿەن، ﻟەﺑــەر ﺋــەوە ﺷــﺘێﻜﯽ ﺳــەﯾﺮ ﻧﯿﯿــە ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﻋێــﺮاق ،زۆر ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿە ﻛە ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟــە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑڕﯾﺎری رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺪات ﺑەﺑێ ﺋەوەی ﺑــﺎس ﻟە داﺑەﺷــﺒﻮوﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﻜﺮێﺖ“. ﺋﺎﻣێــﺪی دەڵێ ﻛــە ﻧﺎﺑێﺖ ﺋێﻤە ﺑﺘﺮﺳﯿﻦ و دەﺑێﺖ ﻛﯚڵ ﻧەدەﯾﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ راﺑﮕەﯾەﻧﯿﻦ. دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ،داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻋێﺮاق ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺋــەو ﻣﺎﻓەﯾــە ﻛــە ﻋێــﺮاق و زﻟﮫێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ زەوﺗﯿﺎن ﻛﺮدووە، ﺑﯚﯾە دەﺑێﺖ ﮔەﻟﯽ ﻛﻮرد ﭘێﻜەوە ﺑەﺷﺪاری رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﻜەن و ﺑڵێﻦ ”ﺑەڵێ ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ“.
ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان :ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳەرﺟەم ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ھﺎوﻛﺎری ﺳەرﺧﺴﺘﻨﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﻜەن
”ﺋەﮔەر ﭼﺎوەڕێﯽ ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﯚ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﻜەﯾﻦ ﺋێﺮان و ﻋێﺮاق و ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﭘێﯽ رازی ﺑﻦ ،ﺋەوﻛﺎﺗە ﻧﺎﯾەت“ وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﺟێﮕــﺮی ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺣﺰﺑــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﻟەﺑﺎرەی ﭘﺮﺳــﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﺑڕﯾﺎرە ﻟە 25ی ﺋەﯾﻠﻮول ﺑەڕێﻮە ﺑﭽێﺖ ،ﺑﯚ ”وﺷە“ ﮔﻮﺗــﯽ ،رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم ﺑــە ﻛﺎرێﻜﯽ ﮔەورە و ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ ھەژﻣﺎر دەﻛﺎت و ھــەر ﺟــﯚرە ھەﻧﮕﺎوێﻚ ﺑەرەو ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑە دەﺳــﺘﻜەوﺗێﻜﯽ ﻣێﮋووﯾــﯽ و ﻧەﺗەوەﯾــﯽ ،ﻛــﻮرد دەزاﻧﻦ. ﺣەﺳــەن ﺷــەرەﻓﯽ ﺋەو ﺗﯿﺸﻜﯽ ﺧﺴﺘە ﺳــەر ﻛﺎﺗﯽ ﺑەڕێﻮەﭼﻮوﻧﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣەﻛــە و ﮔﻮﺗﯽ” ،ﻗﺴــە ﻟەﺳەر ﺋەوەﯾە ﺋﺎﯾﺎ ﻛﺎﺗەﻛە ﮔﻮﻧﺠﺎوە ﯾﺎن ﻧــﺎ ،ﺋەﮔــەر ﭼﺎوەڕێﯽ ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﻜەﯾــﻦ ﻋێﺮاق و ﺗﻮرﻛﯿــﺎ و ﺋێﺮان ﭘێــﯽ رازی ﺑــﻦ ،ﺋەوا ﺋــەو رۆژ و ﻛﺎﺗە ﻗەت ﻧﺎﯾەت ،ﺑﯚﯾە ﭘێﺸــﻮازی ﻟــە ﺑەڕێﻮﭼﻮوﻧﯽ رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم ﻟە
25ی ﺋەﯾﻠﻮول دەﻛەﯾﻦ و ﻟەواﻧەﯾە ﺋەوﻛﺎﺗــە زۆر ﺷــﺎز ﻧەﺑێﺖ ،ﺑەم ﭘێﻤﺎن ﺑﺎﺷــە و ﺑە ھەﻧﮕﺎوێﻜﯽ زۆر ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻣێﮋووﯾﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ ھەژﻣﺎری دەﻛەﯾﻦ“. ﺷــەرەﻓﯽ ﻟەﺑﺎرەی ﺋەو ﻛێﺸەﯾەی ﻟە ﻧێــﻮان ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ﺋەو ﭘﺮﺳە دروﺳﺖ ﺑﻮوە ،ﮔﻮﺗــﯽ ،ھەﻧﮕﺎوەﻛە ﺋەوەﻧﺪە ﮔەورەﯾە ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﻟەﮔەڵ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿە ﺣﺰﺑﯿﯿــەﻛﺎن ﺗێﻜــەڵ ﺑﻜﺮێﺖ و ﺑﭽێﺘە رﻛﺎﺑەری ﺗەﺳــﻜﯽ ﺣﺰﺑﯽ و ﺑﮕﻮﺗﺮێﺖ ﻣﺎدام ﭘﺎرﺗﯽ ﯾﺎن ﺑﺎرزاﻧﯽ رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪووە ،ﻣﻦ ﺑەﺷــﺪاری ﻧﺎﻛــەم .ﭘێﻢ وا ﻧﯿﯿە ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯿەﻛە ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑﯚ ﭘﺎرﺗﯽ ﺑێــﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ھﯽ ھەﻣﻮو ﻛﻮردە و ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻣﺎﻓﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻛﻮردەوە ھەﯾە و ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﻻﯾەﻧێﻚ ﻟەﭘێﻨﺎو ﺋەوەی ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿەﻛە ﺑﯚ ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺗﺮ ﺗﯚﻣــﺎر ﻧەﻛﺮێﺖ، ﺧﯚی ﺑەدﻧﺎو ﺑﻜﺎت. ﻟەﺑــﺎرەی ﺋەواﻧــەی ﭘێﯿــﺎن واﯾە ﻧﺎﺑێــﺖ رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم ﺑﻜﺮێــﺖ و
ﺋەﮔەری ﺟﯿــﺎواز دەﺧەﻧــە ڕوو، ﺟێﮕﺮی ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان، ﭘێﯽ واﯾە ”ھەﻣﻮو ﺋەواﻧە ﺑﯿﺎﻧﻮون و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻛﻮرد رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣەﻛە ﺑﻜﺎت و ھەﻧــﮕﺎوی ﮔﻮﻧﺠــﺎوی ﺑﯚ ﺑﻨێﺖ و ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯿەﻛە ﺑﯚ ھەﻣــﻮو ﻛﻮردە و ھــەر ﻻﯾەﻧێﻚ ﺧﯚی ﻟــەو ﺑﺎﺑەﺗە
ﺑﺪزێﺘەوە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺷــﺎﻧﺎزﯾﯿەﻛە ﺑﯚ ﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻧەﺑێﺖ ،ﺷﺘێﻜﯽ ﺧﺮاﭘە. ﻟەواﻧەﯾە ﺋەو رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣە ﻧەﺑێﺖ و ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿەﻛەش ﻧەﺑێﺖ ،ﺑەم ﻣێﮋوو ﺋــەوەش ﻟەﺑﯿﺮ ﻧــﺎﻛﺎت و ﺋەواﻧەی دژاﯾەﺗﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯿــﺎن ﻛﺮد ،ﺑە ﺧﺮاپ ﻧﺎوﯾﺎن ﺗﯚﻣﺎر دەﻛﺎت“. ﺋەو ﺳەرﻛﺮدەی ﻛﻮرد ﺑە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ
دەزاﻧێــﺖ ﺳــەرﺟەم ﻻﯾەﻧەﻛﺎن ھﺎوﻛﺎری ﺳەرﺧﺴﺘﻨﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﻜــەن و ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﺑەﺷــﺪار ﺑﻦ و ﺳــەرﺟەم ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەﻻوە ﺑﻨێــﻦ .ﺋــەو دەڵێــﺖ ”ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺑﮋێــﻮی و ﮔﻮزەراﻧــﯽ ﺧەڵﻚ وەك ﻟەﻣﭙەر ﺑﺎس ﺑﻜﺮێــﺖ و ﺑﮕﻮﺗﺮێﺖ ﻟەﺑەرﺋەوەی ژﯾﺎﻧﯽ ﺧەڵﻚ ﺧﺮاﭘە ،ﻟە زۆر ﻣﺎف ﭘﺎﺷﮕەز ﺑﺒﻨەوە ،ﺋەﻣە ﻟە ﻛﻮرد ﻧﺎوەﺷێﺘەوە“. ﺋەﮔــەر ﺳــەرﺟەم ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﺑﻦ و ﻟەو ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕەی داھﺎﺗﻮودا ھەوڵ ﺑﺪرێﺖ ﺋەواﻧەش رازی ﺑﻜﺮێﻦ ﻛە ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛەی ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن ﻧەﻛﺮد ،ﺑە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺷــەرەﻓﯽ ھەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ زۆر ﺑﺎش دەﻧﺮێــﺖ” .ﺑــە ﺧﯚﺷــﺤﺎڵﯿﯿەوە ﺋــەو ﻻﯾەﻧﺎﻧــەش ﺑە راﺷــﻜﺎوی ﻧەﯾﺎﻧﮕﻮﺗــﻮوە رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم ﺧﺮاﭘە و دەﻛﺮێــﺖ ﺋەواﻧﯿــﺶ ﺑﮫێﻨﺮێﻨە ﺑﺎزﻧەی رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣەوە“.
ﺣەﺳەن ﺷــەرەﻓﯽ دەڵێﺖ” ،ﺋەو ھەﻧﮕﺎواﻧە دەﺗﻮاﻧﻦ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣەﻛە ﻟە ﭘێﺶ ﭼــﺎوی ﺧەڵﻜﯽ دﻧﯿﺎ زۆر ﮔەورەﺗﺮ ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪەن و ﺑڵێﻦ ﻣﺎﻓﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻛﻮردە ،ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە و ﺋەﻣە ﺋﯿﺮادەی ﺗﺎك ﺗﺎﻛﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە. داوام ﺋەوەﯾــە ﺋەو ﺷــﺘە ﮔەورەﯾە ﻧەﻛەﻧە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن“. ﺣەﺳــەن ﺷــەرەﻓﯽ ﻟەﺑــﺎرەی ھەڵﻮﯾﺴﺘﯽ ﺋێﺮان ﻟە دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم ﮔﻮﺗﯽ ،ﺋــەو رواﻧﮕەﯾە ﭼﺎوەڕواﻧﻜﺮاو ﺑــﻮو ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋێﺮان و وﺗــﯽ ﺗﺮﯾــﺶ ﭼﺎوﯾــﺎن ﺑەوە ھەڵﻨﺎﯾە ﻛﻮرد ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﺑێﺖ و ﺑﺒێﺘە ﺧﺎوەﻧــﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺧﯚی و ﺋەﮔەر ﺑﮕەڕێﻨﯿﻨەوە ﺑــﯚ راﺑﺮدوو، ﺋێﺮان ﺑەوەش رازی ﻧەﺑﻮو ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە دەﺳﺘﻮوری ﻋێﺮاق ﺋــەو ﻣﺎﻓﺎﻧەی ھەﺑێﺖ ﻛە ﺋێﺴــﺘە ھەﯾەﺗﯽ .ھەﻣــﻮو ھەوڵﯿﻜﯽ ﺋێﺮان ﺋەوەﯾــە ﺳــﻨﻮوری ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﯽ
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەرﺗەﺳــﻚ ﺑــﻜﺎت، دەﺳــەﺗﯽ ﻛﻮرد ﻟــە ﺑەﻏﺪا ﻛەم ﺑﻜﺎﺗــەوە ،ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛێﺸــە ﺑەرەوڕوو ﺑێﺖ، ﺋــەو ﺑــێ ﻣﻮوﭼەﯾــﯽ و ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿﯿەی ھەﯾە ،ﺋێﺮاﻧﯽ ﻟە ﭘﺸــﺘە و ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ دەﻛﺮا ﺋێﺮان ﻟە ﭘﺮﺳﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯿﺶ ھەڵﻮﯾﺴﺘﯽ ﺧﺮاﭘﯽ ھەﺑێﺖ. ﺋەو ﻟە ﻛﯚﺗﺎی ﻗﺴــەﻛﺎﻧﯿﺪا ﮔﻮﺗﯽ، ”ﭘێﻮﺳــﯿﺘە ﺧﻮﺷــﻚ و ﺑﺮاﻛﺎﻧﻤﺎن ﻟە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔﻮێ ﺑە ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ ﺋێــﺮان و دوژﻣﻨﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد و ﻧەﯾﺎراﻧﯽ ﻛﻮرد ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﻧــەدەن .دەﺑێﺖ ﺧەڵﻚ ﺑﺰاﻧێﺖ ﺋەو ﻣﺎﻓە ﺑە ﺧﯚڕاﯾﯽ ﺑەدﺳﺖ ﻧﺎﯾەت و ﺑــە دڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ھەﻧﺪێﻚ ﻗﻮرﺑﺎﻧــﯽ دەوێﺖ ،ﺑﯚﯾــە دەﺑێﺖ ﺧﯚڕاﮔﺮ ﺑﻦ ﺗﺎ ﻣﺎﻓەﻛە دەﺳــﺘەﺑەر دەﻛــەن ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻟــە داھﺎﺗﻮودا دوژﻣﻨﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﺋەﮔەر ﭘێﺸــﯿﺎن ﺧﯚش ﻧەﺑێﺖ ،ﻧﺎﭼﺎر دەﺑﻦ ﻟەﮔەڵ ﺋەﻣﺮی واﻗﯿﻊ ﻣﺎﻣەڵە ﺑﻜەن“.
رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم
”ﻛﻮرد ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم و ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ ﺟﯿﺎ ﻛﺮدووەﺗەوە“
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ- ھەﺳﺘﯽ ﻛەﻣﺎل-ﺳەرﺧێڵ ﭼﺎودێﺮاﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛــەن ﻛــە ﮔــﯚڕان و ﻛﯚﻣەڵ، ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳــەر ﺧەڵﻚ دروﺳــﺖ ﺑﻜــەن ﺑــە ”ﻧەﺧێــﺮ“ دەﻧﮓ ﺑــﯚ ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑــﺪەن .وەك ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛەن ،ﺋەو دوو ھێﺰە واﯾﺎﻧﺰاﻧــﯽ ﺑەﺑێ ﺋەوان ﭘﺮۆﺳــەﻛە ﺗێﻚ دەﭼێــﺖ و وادەﻛەی دﯾﺎری ﻧﺎﻛﺮێﺖ ،ﺑەم دەرﻛەوت وادەﻛەی دﯾــﺎری ﻛــﺮا و ﺑەﺑــێ ﺋەواﻧﯿﺶ ﭘﺮۆﺳەﻛە ﺳــەرﻛەوﺗﻮو دەﺑێﺖ .ﻟە ﺑەدواداﭼﻮوﻧێﻜﯽ ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ”وﺷە“ دەرﻛەوت ﺧەڵﻜﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ”ﺑێ رەﭼﺎوﻛﺮدﻧﯽ ﺋﯿﻨﺘﯿﻤــﺎی ﺣﺰﺑﯽ“ ﺑەڵێ ھەڵﺪەﺑﮋێــﺮن .ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯿﺶ دڵﻨﯿﺎن ﻟە ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ ﭘﺮۆﺳەﻛە. ﭼﻮارﺷــەﻣﯽ ڕاﺑﺮدوو ،ھێﺰ و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﺟﮕە ﻟــە ﮔﯚڕان و ﻛﯚﻣەڵ ،ﻟەﮔەڵ ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــﯚ ﺑﻮوﻧەوە و ﺑڕﯾﺎرﯾﺎن دا 25ـــﯽ
ﺋەﯾﻠﻮوﻟــﯽ ﺋەﻣﺴــﺎڵ وادەی ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ڕﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم ﺑێﺖ ﺑﯚ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑەم ھەرﯾــەك ﻟــە ﮔــﯚڕان و ﻛﯚﻣەڵ ﺑەﺷﺪارﯾﯿﺎن ﻧەﻛﺮد و ﻟەو ڕۆژەﺷەوە ﺋەو دوو ھێﺰە ھەوڵ ﺑﯚ ﻟەﺑﺎرﺑﺮدﻧﯽ ﭘﺮۆﺳــەﻛە دەدەن و وا ﻧﯿﺸــﺎن دەدەن ﻛە ﺑەﺑێ ﺋەوان ﭘﺮۆﺳــەﻛە ﺳــەر ﻧﺎﮔﺮێﺖ ،ﺑــەم ﭼﺎودێﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﭘێﭽەواﻧەﻛەی دەڵێﻦ. ﻛﺎﻛەﻣﯿﻦ ﻧەﺟﺎڕ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ”وﺷە“ـﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ”ھەر ھێﺰ و ﻻﯾەﻧێﻚ ﮔﺮەو ﻟەﺳــەر ﭘەﻛﺨﺴﺘﻨﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﻜﺎت ،ﻟەﺳەر دەﺳﺘﯽ ﻣﯿﻠەت ﮔﺮەو ﻟەﺳەر ﻣﺮدﻧﯽ ﺧﯚی دەﻛﺎت“. ﺋەو دەڵێ” ،ڕﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم ﺑەرھەﻣﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺳــەدان ﺳــﺎڵ و ﺳەدان ھــەزار ﺷــەھﯿﺪە ،ﺑــە ھێﺰێﻚ و دووان ﻧە ﭘەﻛﯽ دەﻛەوێﺖ ﻧە ﮔەرد دەﮔﺮێ ،ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ دەزاﻧــﻦ ﺑــە چ ﮔڕوﺗﯿﻨێﻜــەوە ﺑەﺷﺪاری دەﻛەن“.
دﻛﺘﯚر ﻓﺎزڵ ﺟﺎف
ﺋﺎﯾﺎ ﭘێﻤﺎن ڕەواﯾە ﻻواﻧﯽ ﺋەﻣڕۆﻣﺎن، دواﺗﺮﯾــﺶ ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﻤﺎن، ﻧەوەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮوﻣﺎن ﺑﯚ ھەﺗﺎ ھەﺗﺎﯾە رێﮕــەی ﺗﺎراوﮔــە ﺑﮕﺮن و ﺳــەری ﺧﯚﯾﺎن ﺑﯚ ھەﻧﺪەران ھەڵﺒﮕﺮن؟ ﺑﺎﺷــە ھەﺗﺎ ﻛەی ڕازی ﺑﺒﯿﻦ ﺑەوەی ﻻواﻧﻤﺎن ،ھێﺰ و ﺑــﺎزوی ﺑﻨﯿﺎﺗﻨەری ﻛﻮﻣەڵﮕە و وﺗﻤــﺎن ،وەك ﻛﯚﭼﺒەر و ﭘەﻧﺎﺑــەر داوای داڵــﺪە و ﺑﮋێــﻮی ﻟــە وﺗﺎﻧــﯽ ﺋەورﭘــﺎ ﺑﻜــەن؟ ﻛﺎم ﺋەوروﭘﺎﯾﺶ؟ ﺋەوروﭘﺎی ﺋێﺴــﺘە ﻛە ڕۆژ دوای ڕۆژ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺧــﯚی ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﻛﯚﭼﺒــەران و ﭘەﻧﺎﺑەران ﺳــەﺧﺘﺘﺮ و ﺗﻮﻧﺪﺗﺮ دەﻛﺎت ،ﺗﺎ دێﺖ ژﯾﺎﻧﯽ ﭘەﻧﺎﺑەری ﺗێﺪا ﺗﺎڵﺘﺮ و ﻧﺎﻟەﺑﺎرﺗﺮ و ﻧﺎﺋﯿﻨﺴﺎﻧﯿﺘﺮ دەﺑێﺖ. ﻟــە ﺋەوروﭘــﺎی ﺋێﺴــﺘەدا ژﻣﺎرەی ﺋەو ﭘــﺎرت و رێﻜﺨﺮاواﻧــە ﻛە دژ ﺑە ﭘەﻧﺎﺑەران و ﻛﯚﭼﺒەراﻧﻦ ،ﻟە ﮔەﺷــە و ﭘەرەﺳــەﻧﺪن و ھەڵﻜﺸــﺎﻧﺪان، ﺋەم ﭘــﺎرت و ڕێﻜﺨﺮاواﻧە ﻟە ﭘﺮﺳــﯽ دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﭼﺒەراﻧﺪا ﺋێﺴــﺘە ﻓﺸﺎر دەﺧەﻧە ﺳەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎﻧﯿﺎن، ڕۆژ ﻟە دوای ڕۆژﯾــﺶ ﻟەﻻی ﭼﯿﻨە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﻻﻧــﯽ ﺋەوروﭘﺎﯾﯽ ﭘﺘﺮ ﺑــﺮەو ﭘەﯾﺪا دەﻛــەن ،ژﻣﺎرەی دەﻧﮕﺪەراﻧﯿــﺎن ،دەﻧﮕــﺪان دوای دەﻧﮕﺪان ﻟە ھەڵﻜﺸﺎﻧﺪاﯾە. ﺑﯚﯾە ﻟەم ﺳــﺎﻧەی دواﯾﯿﺪا ﭘﺎرت و ڕێﻜﺨﺮاوە ڕاﺳﯿﺴﺖ و دژە ﺑێﮕﺎﻧەﻛﺎن ﻛە ﻟە ھەﺷــﺘﺎﻛﺎن و ﻧەوەﺗەﻛﺎﻧﺪا ﺑە ﺋەﻧﺪازەﯾــەك ﺑﭽﻮوك ﺑــﻮون ،ﺟێﯽ ھﯿﭻ ﺑﺎﯾەﺧێﻚ ﻧەﺑﻮون ،ﺋێﺴﺘە ﭘﻠە و ﭘێﮕەﯾﺎن ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯿﺪا ﺗەواو ﺑەرﻗەرار و ﺑەھێﺰ ﺑﻮوە. ھــەر ﻟە ﺳــﻮێﺪ ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ،ﭘﺎرﺗە ﻣﯿﺎﻧڕەوﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺗــەواو ڕەت ﻛﺮدووەﺗەوە ،ﺋێﺴﺘە واﯾﺎن ﻟێ ھﺎﺗﻮوە ﺑەرەﺑەرەﻛﺎﻧﯽ و ڕﻛﺎﺑەرێﺘﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎل دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎن دەﻛەن ﻛە ﺑەھێﺰﺗﺮﯾﻦ ﭘﺎرﺗﯽ ﺳﻮێﺪﯾﻦ و ﻧﺰﯾﻜەی 40 ڕووداو و ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋــەم دواﯾﯿەی زۆرﺑەی ھەرە زۆری وﺗﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﻟەﺑﺎرەی ﺷێﻮازی ڕەﻓﺘﺎرﻛﺮدن
ﻟەﮔــەڵ ﺷــەﭘﯚﻟﯽ ﻛﯚﭼﺒەراﻧــﺪا، ﺑــە ﭼەﻧﺪﯾــﻦ ﺷــێﻮەی ﻧﺎﻣﺮۆﭬﺎﻧە، ڕاﺳــﺘﯽ ﺋەو ﺑﯚﭼﻮوﻧە دەﺳەﻟﻤێﻨﻦ، ﻟەﺳەرووی ھەﻣﻮوﯾﺎﻧەوە دەرﭼﻮوﻧﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ ﻟە ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﻛە ﺑەھــﯚی ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ڕێﮕﺮﺗــﻦ ﻟە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘەﻧﺎﺑــەران ﻟە ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﺋەوروﭘــﺎ ﻛﺸــﺎﯾەوە ،ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ھﯚﻛﺎرەﻛﺎن ،ﺑﮕﺮە ھﯚی ﺳــەرەﻛﯽ ﺋەوەﺑﻮو ﻛە ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻧﺎﯾەوێﺖ ﭼﯿﺘﺮ ﭘەﻧﺎﺑەر وەرﺑﮕﺮێﺖ. ﺋــەم ھەڵﻮێﺴــﺘەی ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ ﺑەﺷﺒەﺣﺎڵﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﭘەﻧﺎﺑەرێﺘﯽ ﻧﯿﺸــﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﮔەﻟێــﻚ ﻧەﮔﺮﯾﺲ و ﺗﺮﺳﻨﺎﻛە ،ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺋەوروﭘﺎدا ﭼﺎوەڕێ دەﻛﺮێﺖ ﻛﺎرداﻧەوەی ﺧﺮاﭘﯽ ھەﺑێﺖ و ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ ﺋﺎﻣﺎژە و ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﻟەوەﯾﺶ ﺧﺮاﭘﺘﺮ ﻟێ دەﻛﺮێﺖ. ﺳــﻮێﺪ ﻛە ھەﻣﯿﺸــە وێﺴــﺘﮕەی ﺧەﻣﺨﯚری و داڵــﺪەی ﻛﯚﭼﺒەران و ﭘەﻧﺎﺑەران ﺑﻮوە ،ﺋێﺴﺘە ﻧﻤﻮوﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﺋــەم ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﯾە .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﭘﺎرﺗــﯽ ﺳــﭭﺎرﯾﺎ دﯾﻤﯚﻛﺮاﺗــەﻛﺎن )دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻮێﺪ( ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻻوازﺗﺮﯾــﻦ ﭘﺎرﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻮێﺪ ﺑﻮو، ﻛەس ﺑــﺎوەڕی ﺑــەوە ﻧەدەﻛﺮد ﺋەم ﭘﺎرﺗە ڕۆژێــﻚ ﻟــە ڕۆژان دەﻧﮕێﮕﯽ ﺋەوﺗﯚ ﺑەدەﺳــﺖ ﺑێﻨــێ و ﺑﭽێﺘە ﻧﺎو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧەوە ،ﺑــەم ﺋەﻣڕۆ ﺑەھﯚی دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻛﯚچ و ﻛﯚﭼﺒەراﻧــەوە ،ﭘێﮕەﯾەﻛﯽ ﮔەورەی ﻣﺴــﯚﮔەر ﻛﺮدووە ،ﺑــە ﺋەﻧﺪازەﯾەك ﻛە ﭘﺎش ﺳﯚﺳــﯿﺎل دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎن ﭘﻠــەی دووەﻣﯽ ﻣﺴــﯚﮔەر ﻛﺮدووە، ﺋەﻣﺠﺎ ﺑﯿﮫێﻨﻨە ﭘێﺶ ﭼﺎوی ﺧﯚﺗﺎن، ﭘﺎرﺗێﻜﯽ ﺑەھێﺰی ﭘەرەﺳەﻧﺪووی دژ ﺑە ﭘەﻧﺎھەﻧﺪە ﻟە وﺗێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﻣﺮۆﭬﺪۆﺳــﺘﯽ وەك ﺳــﻮێﺪدا ﺳەرﻛەوﺗﻦ ﺑە دەﺳﺖ ﺑێﻨێﺖ! دەﺑێﺖ ﺣﺎڵﯽ ﭘەﻧﺎﺑەران ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺮدا ﭼﯽ ﺑەﺳەردا ﺑێﺖ؟ ھــەر دوێﻨــﯽ ﻟــە ﻓﯿﻨﻼﻧــﺪ ﭘﺎرﺗێﻜــﯽ ڕاﺳــﺘڕەوەی وەك ﺗﺮوﻓﯿﻨﺲ“ﻓﯿﻨﻼﻧﺪی ڕاﺳﺘەﻗﯿﻨە“ی
ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑەوەش دا” ،ﭘﺮۆﺳــەﻛە ھــﯽ ھەرێــﻢ و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺧەڵﻜەﻛەﯾەﺗﯽ ﻧەك ھێﺰ و ﻻﯾەﻧێﻚ، ﺑﯚﯾە ھێــﺰ و ﻻﯾەﻧێﻜﯿﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺗێﻜﯽ ﺑﺪات“. ﺑەﭘێــﯽ ﺋەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی دەﺳــﺖ ”وﺷــە“ ﻛەوﺗــﻮون ،ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان و ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﻟە ﺳــەرەﺗﺎدا ﭘێﯿﺎن وا ﺑــﻮوە ﻟەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾە ﺑەﺑێ ﺋــەوان ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ وادەی ڕﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم دﯾــﺎری ﺑﻜەن، ﺑەم ﻛﺎﺗێﻚ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺮاوەﻛە دەﺑﯿﻨﻦ، ڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻚ ﺑە ﯾﻮﺳﻒ ﻣﺤەﻣەد دەدەن ﻛــە ﮔﻮاﯾە ﺑەر ﻟە دوو ھەﻓﺘــە داوای ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺳــەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ھەرێﻢ و ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯽ ﻛﺮدووە ،ﺋەﻣەش ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑە ﺧەڵﻚ ﺑڵێﻦ ﺋەوان ﺑە ڕێﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ داوای ﭘﺮۆﺳەﻛەﯾﺎن ﻛﺮدووە و ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﮔەڵ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿە. ﺷــﯚڕش ﺣﺎﺟــﯽ ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔــﯚڕان ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەوەی ﺑە“وﺷــە“ ﮔﻮت” ،ﮔــﯚڕان دژی ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم
ﻧﯿﯿە ،ﺑەم ﺑە ڕێﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻛە ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوەﯾە“. ”وﺷــە“ ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ ﻣەﯾﺪاﻧﯿﯽ ﺑﯚ ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺷــﻮێﻨە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛــﺮدووە و دەرﻛــەوت زۆرﯾﻨــەی ﺧەڵﻜــﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟەﮔــەڵ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧــﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣــﺪان و ﺑــە ھەﻟێﻜﯽ ﻣێﮋووﯾﯽ دەزاﻧﻦ. ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ﺑﮕﻮێــﺮەی ﭘەﯾﻤﺎﻧــﮕﺎی راﭘﺮﺳــﯿﯿەﻛﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻧﯿﺸﺘﯿﻤﺎﻧﯽ ﺋەﻣﺮﯾﻜﯽ % 96ی ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﯿــﺮو ﺑﺎوەڕە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ و ﺋﺎﯾﻨﯿﯿــە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن، ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯿﺎن دەوێﺖ ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕﺎی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﻧﯿﺸﺘﯿﻤﺎﻧﯽ ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ”ﺋﯿــﻦ دی ﺋــﺎی“ ﺋەو داﺗﺎﯾــەی ﺑــو ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻛە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ راﭘﺮﺳــﯿﯿەﺗﯽ ﻟەﺳــەر ﭘﺮﺳــﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣــﯽ
ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و % 96ی ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻧﮕﯽ ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ داوە. ﻛﺎﻣەران ﺳــﺎڵﺢ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﺑەﺷﯽ زاﻧﺴــﺘە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ زاﻧﻜﯚی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺋﺎﻣــﺎژەی ﺑــەوە دا، ”ھەﻧﺪێﻚ ﭘﺮﺳــﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ھەن ھەر ھێﺰ و ﻻﯾەﻧێﻚ ﻟەﮔەڵﯽ ﻧەﺑێﺖ دەﻛەوێﺘە ﭘەراوێﺰەوە“. ﺳﺎڵﺢ ﺑە“وﺷە“ـــﯽ ﮔﻮت” ،ﭘﺮﺳﯽ ڕﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ دەﺑێــﺖ ھێــﺰ و ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ﺑــە ھەﺳــﺘﯿﺎرﯾﯿەوە ﻣﺎﻣەڵەی ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻜــەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوە ﭘێﻮەﺳــﺘە ﺑە ﺋﺎﯾﻨــﺪەی ﻣﯿﻠەﺗێﻜــەوە و ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﺑە ﻛێﺸەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻛەﺳﯿﯿەوە ﺑﺒەﺳﺘﺮێﺘەوە“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ﮔــﯚڕان و ﻛﯚﻣەڵ ﺋەﮔەر ﻧەﭼﻨە ﺑــەرەی ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣەوە ،ﺟﯚرێﻚ ﻟە ﺧﯚﻛﻮژﯾﯽ
ژﻣﺎرە ) ، (190ﭼﻮارﺷەم2017/ 6/ 14 ،
ﮔﯚڕان و ﻛﯚﻣەڵ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿﺎن ﻟەﺳەر ڕﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﻧﺎﺑێ ﺳﯿﺎﺳﯽ دووﭼﺎری ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﻛەن ﻛە ﺧەڵﻚ ﻟەﺳــەر ﺳﻨﺪووﻗەﻛﺎﻧﯽ دەﻧﮕﺪان وەﻣﯿﺎن دەداﺗەوە“. ﺋەﻧﺪاﻣێﻜﯽ دەﺳﺘەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ﺣﺰﺑﯽ زەﺣﻤەﺗﻜێﺸﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان و ﻛﯚﻣەڵــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻧﺎﺑێــﺖ دژاﯾەﺗﯽ ﭘﺮۆﺳﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﻜەن، ﭼﻮﻧﻜــە ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە دەﻧﮕﯽ ﺑەڵێ ﺳەرﻛەوﺗﻦ ﺑە دەﺳﺖ دێﻨێﺖ. ﺳەﻋﺪ ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﺑەداﺧەوە ﻟە ﺑــەردەم دەرﻓەﺗێﻜﯽ ﻣێــﮋووی ﮔەورەﯾﻦ ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم و ﺋێﺴــﺘە دەرﻓەﺗێﻜﯽ دەﮔﻤــەن ھﺎﺗﻮوەﺗــە ﭘێﺸــەوە و ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﯾەﻛﮕﻮﺗــﺎری ﺧﺎڵێﻜــﯽ ﻻوازی ﭘﺮۆﺳەﻛە دەﺑێﺖ. زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ،دڵﻨﯿﺎﯾﯿﻦ ﻟەوەی ﺋەوەی ﻻﯾەﻧﮕﺮی ﺳەرﻛەوﺗﻨﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣە زۆرﯾﻨە ﭘێﻚ دێﻨﻦ و ﺳــەرﻛەوﺗﻮو
دەﺑــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺳــەرﺑﺎری ﺋەوەی ﻧﺎڕەزای ﻟە دەﺳەت و ﺣﻜﻮوﻣڕاﻧﯽ ھەﯾە ،ﺑــەم ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺋەرﻛﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟەﺳــەرووی ﺋەواﻧــە دەﺑﯿﻨﻦ و ﺋــەو دوو ﺑﺎﺑەﺗە ﻟێﻜﺘﺮ ﺟﯿﺎ دەﻛﺎﺗەوە ،ﺑﯚﯾە دڵﻨﯿﺎﯾﯿﻦ زۆرﯾﻨە ﺑەڵێﯿە و ﺑەرزﻛﺮدﻧﯽ دەﻧﮕﯽ ﻧەﺧێﺮ ﻛﺎرﯾﮕەری ﺳﻠﺒﯽ دەﺑێﺖ. ﻟەﺑﺎرەی ﺋەوەی ﻛە ﮔﯚڕان و ﻛﯚﻣەڵ ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ دەﺗﻮاﻧﻦ ﻛﺎرﯾﮕەری ﻧەﺧێﺮ ﻟەﺳــەر ﭘﺮۆﺳــەﻛە داﺑﻨێﻦ؟ ﺋەو ﺋەﻧﺪاﻣەی دەﺳﺘەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺣﺰﺑﯽ زەﺣﻤەﺗﻜێﺸﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔﻮﺗــﯽ ،ھﯿﻮاﺧﻮازﯾﻦ ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﮔﯚڕان و ﻛﯚﻣەڵ ﺑﯚ ﭘﺮﺳﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﻧەﮔﺎﺗــە ﺋــەو ﺷــﻮێﻨەی دژاﯾەﺗﯽ ﺋــەو ﭘﺮۆﺳــەﯾە ﺑﻜەن ﺳــەرﺑﺎری ﺋــەوەی ﺗێﺒﯿﻨﯿــﺎن ھەﺑێﺖ ،ﺑەم ﻧﺎﺑێﺖ دژاﯾەﺗﯽ ﭘﺮۆﺳــەﻛە ﺑﻜەن، ﭼﻮﻧﻜــە ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿەوە دەﻧﮕﯽ ﺑەڵﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻦ ﺑەدەﺳﺖ دێﻨێﺖ.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﯾﺎن ﺗﺎراوﮔەﯾەﻛﯽ ھەﻣﯿﺸەﯾﯽ؟ ﻣﯚدێــﺮات )ﻣﯿﺎﻧــڕەو( ،ڕەوﺗﯽ ﺧﯚی ﺑە ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﮔــﯚڕی ﺑــﯚ ڕەوﺗێﻜﯽ ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﻟﯿﺴــﺘﺎﻧەی دژ ﺑە ﭘەﻧﺎھەﻧﺪە و ﻛﯚﭼﺒەران .ﺟﺎران ﻣەﺗﺮﺳــﯽ ﺋەوە دەﻛﺮا ﻛە ڕاﺳﺘڕەوەﻛﺎن ﻟە ﺋەوروﭘﺎدا دەﺳــەت ﺑﮕﺮﻧە دەﺳﺖ و ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﮔﺮووﭘەﻛﺎﻧﯽ ﻏەﯾﺮە ﺋەوروﭘﺎﯾﯽ ﺑە ﺋەﻧﺪازەی ﺳﯚﺳــﯿﺎل دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎن دەﺳــﺘﻜﺮاوە ﻧەﺑﻦ ،ﺑەم ﺋەﻣڕۆ ﻧەك ڕاﺳﺘڕەوە ﻣﯿﺎﻧڕۆﻛﺎن ،ﺑﮕﺮە راﺳﯿﺴﺘە ﺗﻮوﻧﺪڕۆﻛﺎن ﭘەﯾﺘﺎﭘەﯾﺘﺎ ﭼﻤﻜەﻛﺎﻧﯽ دەﺳەت ﻛﯚﻧﺘڕۆڵ دەﻛەن ،ﺑە ھﯿﭻ ﻛﻠﯚﺟێﻚ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ڕاﺳﯿﺴﺘﺎﻧەی دوژﻣﻨﻜﺎراﻧەی ﺧﯚﯾــﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺑێﮕﺎﻧﺎن ﻧﺎﺷﺎرﻧەوە. ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛەی ﺋێﻤە ﺋەوەﯾــە ،ﺋﺎﯾﺎ ﺗﺎﻛەی و ﺗﺎ ﭼەﻧﺪان ﻧەوەی ﺗﺮ دەﺑێﺖ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﻤــﺎن ﺑﻜەﯾﻦ ﺑــە ﻗﯚﭼﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺋەم ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﻧﺎﻣﺮۆﭬﺎﻧەﯾە؟ ﺋﺎﯾــﺎ ڕەواﯾە ﺧﺎوەﻧﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧێﻜﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻧەﺑﯿــﻦ ،ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﻤﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﺋﺎزاد و ﺳــەرﺑەﺧﯚ و ﺳــەرﻓﺮاز ﺑﻦ ،ﺋﺎﯾــﺎ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻦ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺋەم وﺗﺎﻧە ﺑﻜەن، ﯾﺎن ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﻧﯿﯿە ﺑە ﺳــەرﻓﺮازی و ﺋﺎﺳﻮودەﯾﯽ و ﻛەراﻣەﺗەوە ﺧﺰﻣەﺗﯽ وﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻜەن؟ ﺋﺎﯾﺎ ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻧﯿﯿە وﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻨﯿﺎت ﺑﻨێﻦ ،ﻧەك ﺧﺰﻣەت ﺑە وﺗﺎﻧێﻚ ﺑﻜەن ﻛە ﺑە ﭼﺎوێﻜــﯽ ﻧﺰﻣەوە وەك ﻣﯿﻮاﻧﯽ رەزاﮔﺮان ﺗەﻣﺎﺷــﺎﯾﺎن دەﻛەن؟ ﺋﺎﯾﺎ ﺋێﻤــە دەﻣﺎﻧەوێــﺖ ﺋەواﻧﯿﺶ وەك ﻧەوەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺶ ﺧﯚﯾــﺎن ﭘەرت و ﭘەرەوازە و ﺋﺎوارە ﺑﻦ؟ ﺋەواﻧەی ﻟە ﺗﺎراوﮔەدا دەژﯾﻦ و ھێﺸﺘﺎ ﻟە ھەڕەﺗﯽ ﻻوﯾــﺪان ،ﺋەواﻧە ﻧەوەی ﺋــەو ﮔەﻧﺠﺎﻧەن ﻛە ﻟە ھەﺷــﺘﺎﻛﺎﻧﺪا ﻻواﻧﯽ ﭘەﻧﺎﺑەراﻧﯽ ﺳەردەﻣﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑــﻮون ،ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوان ﺋێﺴــﺘە ﮔەﻧﺠﻦ و ﻟە ھەڕەﺗﯽ ﻻوﯾﺪان ،ﭘﺎش 20ﺳﺎڵﯽ ﺗﺮ ،ﺋەواﻧﯿﺶ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﮔەﻧــە ھەﻣــﺎن ﺗەﻣەن ،ﭘﺎﺷــﺎن ﻣﻨﺪاڵﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﯿﺎن ،ﺋﯿﺘﺮ ﺑە ھەﻣﺎن ﺷێﻮە! ﻛەواﺗە ﺋێﻤە ﻧەوە دوای ﻧەوە
ﮔەﻧﺠﺎﻧﻤﺎن ﻟە دەﺳﺖ دەدەﯾﻦ ،ھێﺰ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﺎن ﺑە ھەدەر دەدەﯾﻦ. ﺗﺎﻛــە رێــﯽ ڕاﺳــﺘەﻗﯿﻨە ،ﺗﺎﻛــە ﭼﺎرەﺳــەری ﻛﺎرا و ﻟەﺑــﺎر ،ﺋەوەﯾە ﺧﺎوەﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﺑﯿﻦ. ﺑﻮوﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﺗﺎﻛە ﮔەرەﻧﺘﯿﯿە ﺑﯚ ﭼﺎرەﺳــەری ﻛێﺸەی وت ﺑەﺟێﮫﯿﺸــﺘﻦ و ﭘەﻧﺎﺑﺮدﻧــە ﺑەر ژﯾﺎﻧﯽ ﺗﺎراوﮔە ،ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﺗﺎﻛە ﮔەرەﻧﺘﯿﯿە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺗﻮاﻧﺎ و ھێﺰ و وزەی ﻻواﻧﻤﺎن ﺑە ھەدەر و ﺑەﻓﯿــڕۆ ﻧەﭼێﺖ ،ﭘێــﺶ ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻜﯿﺶ ﻟە ﺧﺰﻣەﺗﯽ وﺗﺪا ﺑێﺖ. ڕەﻧﮕە ﺑڵێــﻦ ﭘەﻧﺎﺑەرەﻛﺎﻧــﯽ ﻏەﯾﺮە ﻛﻮرد ،ﺧــﯚ ﺋــەوان ﺧﺎوەﻧﯽ وﺗﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚن ،ﺧﺎوەﻧــﯽ دەوڵەت و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﻦ ،ﺑﺎﺷــە ﺑﯚ ﺋەوان وﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﺟێ دێڵێﻦ؟ ﺋەم ﭘﺮﺳــﯿﺎرە ڕەواﯾە ،ﺑەم دەﺑێﺖ ﺋەوەﯾﺶ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﻛە ﭘەﻧﺎﺑەری ﻛــﻮرد ﺑە ﭘﻠەی ﯾەﻛەم ﭘەﻧﺎﺑەرێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە ،ﻧەك ﭘەﻧﺎﺑەری ﺋﺎﺑﻮوری .زۆرﺑەی ھەرە زۆری ﺧەڵﻜﯽ ﺋێﻤە ﻟەﺑەر ھﯚی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺳﺘەم و ﭼەوﺳﺎﻧﺪﻧەوەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑەﻧﺎﭼﺎری رێﯽ ﺗﺎراوﮔەی ﮔﺮﺗﻮوەﺗە ﺑەر .ﺋەﮔەر ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری ،ﺋەﻣﺠﺎﯾﺶ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﻟەﺑﺎر ﻟە وﺗێﻜﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚدا ﻣﺴﯚﮔەر ﺑﻜﺮێﺖ و ڕێﺰ و ﺷــﻜﯚی ﻣﺮۆڤ ﺑﭙﺎرێﺰرێﺖ، ﻻواﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺎﭼﺎر ﻧﺎﺑﻦ ژﯾﺎﻧﯽ ﺑەﺧﺘــەوەری ﻟە وﺗــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑە ژﯾﺎﻧﯽ دەرﺑەدەری و ﻣەﯾﻨەﺗﯽ ﺗﺎراوﮔە ﺑﮕﯚڕﻧەوە .ﻣێﮋوو ﺳــەﻟﻤﺎﻧﺪووﯾەﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻋێﺮاﻗێﻜﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﺪا ﻣەﺣﺎڵە. ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚی ﺧﺎوەﻧﯽ ﺳﺎﻣﺎن و ﺳــەرﭼﺎوە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟــە ﺋﺎزادﯾﺪا ﺧﯚی ﺑڕﯾﺎر ﻟەﺳــەر ﻣەرﺟەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ ﺗﺎك و ﻛﯚﻣەڵﮕــە دەدات ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋەوﻛﺎت دەﺗﻮاﻧێﺖ ﮔەﺷە ﺑە ﺑﻮار و ﺋەﮔەرەﻛﺎﻧﯽ
ﻛﺎر و ﺧﯚێﻨﺪن و ﺧﯚﺷــﮕﻮزەراﻧﯽ ﺑﯚ ﻻوان ﺑﺪات ،ﻻوان ﻧﺎﭼﺎر ﻧﺎﺑﻦ وﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟەﭘێﻨﺎوی ﺑﮋێﯚی و ﺳەرﻓﺮازی ﺑەﺟــێ ﺑێڵــﻦ ،ﺋــەوﻛﺎت ﻻواﻧﻤﺎن ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺧﻮێﻨﺪن و ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزار و دڵﺪاری و ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ و ﭘﺸﻮو و ﭼﺎرەﺳــەﻛﺮدن دەﭼﻨە ھەﻧﺪەران. ﺋەو ﻣەرﺟﺎﻧەﯾﺶ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺳــێﺒەری ﺋــﺎزادی و ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﺪا دێﻨە دی، ھﯿﭻ وﺗێــﻚ ﺑەﺑێ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧێﺖ ﺋەو ﻣەرﺟﺎﻧە ﺑﯚ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺑڕەﺧﺴێﻨێﺖ. ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ﺗﺎراوﮔە و ھەﻧﺪەراﻧﯿﺸﺪا ﺋــەو ﻛﯚﭼﺒەر و ﭘەﻧﺎﭘــەرەی وﺗﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﺎن ھەﯾــە ،ﭘﺎﯾــەی ﻟە ﭘەﻧﺎﺑەرێﻜــﯽ ﺑــێ وت ﺟﯿﺎوازﺗﺮە، ﭘەﻧﺎﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوەی ﻣﻦ و ھﺎوڕێﻜﺎﻧﻢ ﻛە ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ھەﺷــﺘﺎﻛﺎﻧﺪا ﺑە ﻧﺎﭼــﺎری ﭘەﻧﺎﻣﺎن ﺑﯚ ﺳــﻮێﺪ ھێﻨﺎ، ﺋەوەﻣــﺎن ﺑــﺎش ﻟــە ﺑﯿــﺮە ﻛﺎﺗێﻚ دەﻣﺎﻧﮕﻮت ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﻦ، دەﯾﺎﻧﭙﺮﺳــﯽ :ﻣەﺑەﺳﺘﺖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧە؟ ﯾــﺎن ﺋەﻓﻐﺎﻧﺴــﺘﺎن؟ ،دەﻣﺎﻧﮕــﻮت ﻧەﺧێﺮ ﻛﻮرﺳــﺘﺎن .ﺋەﻣﺠﺎ ﻧەﺧﺸەی ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺎن دەھێﻨﺎ و دەﯾﺎﻧﮕﻮت :ﺗﻜﺎﯾە ﻟەﺳەر ﺋەم ﻧەﺧﺸــەﯾە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﻢ ﭘﯿﺸــﺎن ﺑــﺪە .ﺑــە ﻧەھﺎﻣەﺗــﯽ و دۆﺷﺪاﻣﺎﻧەوە ﺑێ وەم دەﻣﺎﯾﻨەوە. ﻟــە ﮔﻔﺘﻮﮔــﯚ و ﺋﺎﺧﺎوﺗﻨــە دوور و درێﮋەﻛﺎﻧﻤﺎﻧــﺪا ،ﻟــە ﻗﺎوەﺧﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎی ھەﺷﺘﺎﻛﺎﻧﺪا ﺧەوﻧﻤﺎن ﺑە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎزادەوە دەﺑﯿﻨﯽ ،ﻟە ﺧەﯾﺎڵﻤﺎﻧﺪا ﻧەﺧﺸــەی دەوڵەﺗێﻜﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﻣﺎن دەﻛێﺸﺎ ،زۆر ﺟﺎرﯾﺶ ﻟە ﺳــەر ﺋەو دەوڵەﺗەی ﻛە زادەی ﻓەﻧﺘﺎزﯾــﺎ و ﺧەﯾﺎڵ ﺑــﻮو ،وەك ھەر ﻛﻮردێﻜﯽ ﺑەﺷەرەف! ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛﺘﺮ ﺗﻮوﺷــﯽ ﻧﺎﻛﯚﻛــﯽ و دووﺑەرەﻛــﯽ دەﺑﻮوﯾﻦ و ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ زوﯾﺮ دەﺑﻮوﯾﻦ. ﺋێﺴــﺘە ﻛﺎﺗــﯽ ﺋــەوە ھﺎﺗــﻮوە، ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻟە ﺧەون و ﺧەﯾﺎڵەوە ﺑﺒێــﺖ ﺑە ڕﯾــﺎل ،ﺑﺒێﺖ ﺑــە واﻗﯿﻊ، ﻟە ﺳــﻨﻮوری ﺋەﻧﺪێﺸــە و ﻓەﻧﺘﺎزﯾﺎ دەرﺑﭽێــﺖ ،ھەزاران ﺳــﺎڵە وﺗﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
13
ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﻟە ﺧەون و ﺋەﻧﺪێﺸــە و ﻓەﻧﺘﺎزﯾــﺎدا دروﺳــﺖ دەﻛەﯾــﻦ، ﺋێﺴــﺘە و ﻟەم دەرﻓەﺗەدا ﻛﺎﺗﯽ ﺋەوە ھﺎﺗﻮوە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ، ﺳﻨﻮوری ﻗﺎوەﺧﺎﻧەی ﻓەﯾﻠەﺳﻮوف و ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮان ﺑﺒەزێﻨێﺖ ﻟە واﻗﯿﻌێﻜﯽ ڕاﺳــﺘەﻗﯿﻨە و ﻛﯚﻧﻜﺮێﺘــﺪا ﺑﺒێــﺖ ﺑــە ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣێﻜــﯽ ﻛﺮدەﯾﯽ .ﭼﯿﺘﺮ ﻗﺎوەﺧﺎﻧەی ﻓەﯾﻠەﺳﻮوﻓە ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ھەﻧﺪەران ،ﻧەوە دوای ﻧەوە ﺑە ﺧەون و ﻓەﻧﺘﺎزﯾﺎ و ﺋەﻧﺪێﺸەی ﺑێ ﺳﻨﻮور، وﺗــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﺑە دەم ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ و ﻣﺸﺘﻮﻣڕ و ﺋﺎﺧﺎوﺗﻨــەوە دروﺳــﺖ ﻧەﻛەﯾﻦ، ﻣﯿﻜﺎﻧﯿــﺰم و ﭘﻼﻧــﯽ ﻛﺮدەﯾــﯽ ﺑە ﺋەﻧﺠﺎﻣﮕەﯾﺎﻧــﺪن و ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺋەم ﺋەرﻛە ﻣەزﻧە ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﺳــەر ﺋەﺳﺘﯚی ﺳﯿﺎﺳەﺗﻮان و ڕۆﺷﻨﺒﯿﺮاﻧﯽ ﺋەﻣڕۆﻣــﺎن ،ھەر ﻧەﺑێــﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻧــەوەی داھﺎﺗﻮوﯾــﺶ دﯾﺴــﺎﻧەوە ﻧەﻛەوێﺘــە ﻧﺎو ﺑﺎزﻧەی ﺋەﻧﺪێﺸــە و ﺧەون و ﻓەﻧﺘﺎزﯾﺎوە. ﺋێﻤە ﻛە ﺑﺎس ﻟە ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ دەﻛەﯾــﻦ ،ﺑەﮔﺸــﺘﯽ و ﺑــە ﭘﻠەی ﯾەﻛەم ﺑــﺎس ﻟە ﻧــەوت دەﻛەﯾﻦ، ڕاﺳــﺘە ﻧەوت ﻟە ھەﻣــﻮو ﻛﺎﻧێﻜﯽ ﺗﺮی ﺳﺮوﺷــﺖ ﮔﺮﯾﻨﮕﺘــﺮە ،ﺑەم ﻟــە ڕاﺳــﺘﯿﺪا ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەر ﻟە ﻧــەوت ،ﺑەر ﻟە ھەﻣﻮو ﻛﺎن و ﻣەﺗﺮﯾﺎﻟێﻜﯽ ﺗﺮ ،ھێﺰ و ﺗﻮاﻧﺎی ﻻوەﻛﺎﻧﯿﯿەﺗﯽ ،ﻻواﻧﯽ ﺋەﻣڕۆ و ﻧەوەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮو ،ﺋەوان ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯽ ڕاﺳﺘەﻗﯿﻨەن، ﺋەوان ﺋەو ﺳــﺎﻣﺎﻧەن ﻛە دەﺑێﺖ ﻟە وﺗێﻜﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ و ﺳــەرﺑەرزدا ﺑﻤێﻨﻨەوە ﺗــﺎ وت ﺑﻨﯿــﺎت ﺑﻨێﻦ. ﺋەی ﻻوەﻛﺎﻧﻤــﺎن و ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﻤﺎن و ﻣﻨﺪاڵﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧﻤﺎن ،ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮﯾﻦ ﺑەھﺎدارﺗﺮﯾﻦ ﺳــەروەت و ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ﻧﯿﻦ؟ ﺑﺎﺷە ﺋێﻤە ﺑﯚ دەﺑێﺖ ﺋەوەﻧﺪە ﺳەرﻗﺎڵﯽ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە و زاﻧﻜﯚ و زاﻧﺴــﺘﮕە و ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕەﻛﺎن ﺑﯿﻦ؟ ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺋەوەی ﮔەﻧﺠﺎﻧﻤﺎن ﭘێ ﺑﮕەن ،ﭘﺎﺷﺎن ڕێﯽ ھەﻧﺪەران ﺑﮕﺮﻧە
ﺑەر؟ ﻛﯚﭼﻜﺮدﻧــﯽ ﻻواﻧﻤﺎن ﺑــە ﻛﯚﻣەڵ، واﺗە ﻛﯚﭼﻜﺮدﻧﯽ ﻋەﻗڵ و ﻣێﺸــﻜﯽ و وزە و ﺗﻮاﻧــﺎ ﻛە ﺧــﯚی ﻟە ﺧﯚﯾﺪا ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﺗﺮاژﯾﺪﯾﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿە، ﺋــەم ﺗﺮاژﯾﺪﯾﺎﯾە ﺗﺎ ﻟــە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻋێﺮاﻗێﻜــﯽ دواﻛەوﺗــﻮوی دوور ﻟە ھەﻣﻮو ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯽ و ﭘێﺸــﻜەوﺗﻨﺨﻮار ،ڕۆژ ﺑــە ڕۆژ ﻟە ھەڵﻜﺸــﺎﻧﺪا دەﺑێﺖ ،ﺗﺎ ﺋەو ﺋﺎﺳﺘەی ھەﺳــﺘﯽ دڵﺴــﯚزی و ﺋﯿﻨﺘﯿﻤــﺎ ﺑﯚ وت ﻟەﻻی ﻻواﻧﻤﺎن ﻛﺰ و ﺧﺎﻣﯚش دەﺑێﺖ .ﻧﻮوﺳــەرێﻚ ﻟــە ﮔﻮﺗﺎرێﻜﺪا ﻧﻮوﺳــﯿﺒﻮوی :ﺑﺎ داوا ﻟــە ﮔەﻧﺠﺎن ﺑﻜەﯾــﻦ وت ﺑەﺟــێ ﻧەھێڵﻦ .ﺑە ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻣﻦ ﺋــەم ﺑﺎﻧﮕەوازە ﭼەﻧﺪ دڵﺴــﯚزاﻧە و ڕاﺳــﺘﮕﯚﯾﺎﻧەﯾە ،دوو ھێﻨﺪە ﺳﺎوﯾﻠﻜﺎﻧەﯾە ،ﻻوان ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺟێ ﻧەھێڵﻦ ،ﮔﻮێ ﺑــە ﺑﺎﻧﮕــەواز و ﭘﺎڕاﻧەوە و دەﺳــﺖ ﺑەداﻣێﻨﮕﺮﺗﻨــەوە ﻧــﺎدەن ،ﺋــەوان ﭼﺎوەڕێﯽ ﺑــﻮار و دەرﻓەﺗﯽ ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺑەﺧﺘەوەر و ﺋﺎﺳــﻮودەن ،ﺋەوەﯾﺶ ﺗەﻧﯿﺎ ﺑە ﺑﻮوﻧﯽ وﺗێﻜﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﭘﯿﺸﻜەوﺗﻮو دێﺘە ﺋەﻧﺠﺎم، ﺋەودەم وﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ھﯿﭻ وﺗێﻚ ﻧﺎﮔﯚڕﻧەوە. ﺋێﺴﺘە ﻟە ھەﻣﻮو ﺳەردەﻣێﻚ ﭘﺘﺮ ﻛﺎت ﻟەﺑﺎرە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺧەوﻧﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾەﻛﻼ ﺑﻜﺮێﺘەوە ،ﺋەرﻛﯽ ﺳەرﺷــﺎﻧﯽ ھەﻣﻮوﻣﺎﻧــە وﺗێﻜﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ﺑــﯚ ﻻوان و ﻧەوەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗﻮو ﻣﺴــﯚﮔەر ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺋەوﻛﺎت ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧﺎﻛﺎت داواﯾﺎن ﻟێ ﺑﻜەﯾﻦ وﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑــﯚ ﯾەﻛﺠﺎری ﺑەﺟێ ﻧەھێڵــﻦ ،ﻻوان ﻟــە ﺳــێﺒەری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎزاد و ﺳەرﺑەﺧﯚدا، ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧێﻜﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺧﺎوەن ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺮۆﭬﺪۆﺳﺘﺎﻧە وت ﺑﻨﯿــﺎت دەﻧێــﻦ ،ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺧﯚﯾﺎن ﭘێﺶ دەﺧەن .ﺗێﺪەﻛﯚﺷﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﺋﺎﺳﻮودە و ﻛﺎﻣەران ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧێﻜﯽ ﺳەرﺑەﺳﺘﺘﺪا داﺑﯿﻦ ﺑﻜەن.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ژﻣﺎرە ) ، (190ﭼﻮارﺷەم2017/ 6/ 14 ،
14 ھەوڵێﻚ ﺑﯚ ﺗﺎﭘﯚﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺎﺧە ﮔەﺷﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ھەﯾە ﭘێﭽەواﻧەی ﯾﺎﺳﺎﯾە
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ- ھەﺳﺘﯽ ﻛەﻣﺎل ﻟە ﻻﯾەن ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە ،ھەوڵێــﻚ ھەﯾە ﺑــﯚ ﺗﺎﭘﯚﻛﺮدﻧــﯽ ﺋــەو ﺑﺎﺧــە ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی ﻟەﺳەر ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯽ دروﺳــﺖ ﻛﺮاون ،ﺑەم وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﻟﯿﮋﻧەی ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯽ ﺑڕﯾﺎری ﻟەو ﺟﯚرە ﺑە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ دەزاﻧﻦ.
ﻟەﺳەر دروﺳﺖ ﻛﺮاوە ،ﺋەﮔەرﭼﯽ ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر ﺑڕﯾﺎری ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوە و ﺑﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻛەﯾﺴــﺎﻧە ﺑﯚ دادﮔﺎ ﺗﺎوﺗــﻮێ ﻛــﺮا ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧەﺗﻮاﻧــﺮاوە ﯾــەﻛﻼ ﺑﻜﺮێﻨــەوە، ﺑەڵﻜﻮ ڕێﮕﺮﯾﺸــﯿﺎن ﻟێ ﻧەﻛﺮاوە و ﺑــەردەوام ﺑــﺎخ و ﭬێــﻼﻛﺎن ﻟــە زﯾﺎدﺑﻮوﻧــﺪان ،ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەﯾەوێﺖ ﺋەو ﺑﺎﺧﺎﻧە ﺗﺎﭘﯚ ﺑﻜﺮێﻦ. ڕێﺒﻮار ﺑﺎزﯾﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺋﺎﺷﻜﺮای ﻛــﺮد ﻛــە ﺑەﻧﯿــﺎزن ﭘڕۆژەﯾەك ﭘێﺸﻜەﺷﯽ وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێــﻢ ﺑﻜەن ﺑە
ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺗﺎﭘﯚﻛﺮدﻧــﯽ ﺑﺎﺧﯽ ﻧﺎوﭼە ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑەﺳەر ﺧﺎوەﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن. ﺋەو ﺑە“وﺷە“ـــﯽ ﮔﻮت” ،ھەوڵ دەدەﯾﻦ ﻟەم ھەﻓﺘەﯾەدا ﭘڕۆژەﻛە ﺗەواو ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ﻻﯾەك دەﺑێﺘە ھﯚی ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺋەو ﺑﺎﺧﺎﻧەی دروﺳــﺖ ﻛﺮاون ،ﻟــە ﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮﯾﺸــەوە دەﺑێﺘە داھﺎﺗێﻚ ﺑﯚ ﺣﻜﻮوﻣەت“. ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿــﯽ ﻟەﺑــﺎرەی ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوەی ﺋەو ﺑﺎﺧﺎﻧە ڕێﺒﻮار ﺑﺎزﯾﺎﻧﯽ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺋەو ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧەی زەوﯾــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿﺎن ﻛڕﯾــﻮە و ﻛﺮدووﯾﺎﻧــە ﺑە ﺑــﺎخ ،دەﻛﺮێﺖ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﯿﻜﺎت ﺑــە ﻧﺎوﯾﺎﻧەوە
و ﺳــﺎﻧە ﻛﺮێﯿﺎن ﻟێ وەرﺑﮕﺮێﺖ و ﻟەﻻﯾــەن ﺷــﺎرەواﻧﯽ و ﮔەﺷــﺘﻮﮔﻮزارەوە ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑــە ﺟﯚرێﻚ ﺑەردەوام ﺋەو ﺑﺎﺧﺎﻧــە ﻛﺮاوە ﺑﻦ و ھﺎوﺷــێﻮەی وﺗﺎﻧﯽ دراوﺳێ ،ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺑە ﻛﺮێﯿەﻛﯽ ڕەﻣﺰی ﺑﯚ ﮔەﺷﺘﯿﺎرﯾﯽ ﺳﻮودی ﻟێ وەرﺑﮕﺮن“. ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟــە ﻧﺎوﭼەی ﺳــﯿﺘەك ،زۆرﺗﺮﯾــﻦ زەوﯾــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ دەﺳــﺘﯽ ﺑەﺳەردا ﮔﯿــﺮاوە و ﺑە زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 10ھەزار دۆﻧﻢ ﻣەزەﻧﺪە دەﻛﺮێﺖ. ﺋەﻧﺪاﻣەﻛــەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﮔﻮﺗــﯽ، ”دەﻛﺮێﺖ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺋەو ﺑﺎﺧﺎﻧە
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻣﺎوەﯾەﻛــە ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ ﻧﻮێﯽ ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزی ﭘێڕەو دەﻛﺮێﺖ ﻛە ﺗەﻛﻨەﻟﯚﺟﯿﺎﻛەی ﻟــە ﺋەوروﭘﺎوە ھﺎوردە ﻛــﺮاوە و ﺑە دۆﺳــﺘﯽ ژﯾﻨﮕە ھەژﻣﺎر دەﻛﺮێﺖ. ﺧەرﺟﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮو ﺑەو ﺳﯿﺴﺘەﻣە ﻛەﻣێﻚ ﻟە ﺑﻠﯚك ﮔﺮاﻧﺘﺮە، ﺑــەم ﻛﻮاﻟێﺘﯿﯿەﻛەی زۆر ﺑﺎﺷــە و ﺟﮕــە ﻟە ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ وزە ﺧﺎوەن ﻣﺎڵﯿﺶ دەﺣەﺳێﻨێﺘەوە.
ﭘەرەی ﭘێ دراوە و ﺑە وﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎدا ﺑو ﺑﻮوەﺗەوە. ﻛەرەﺳﺘەی ﺧﺎوی ﻛﺎرﮔەﻛە ﻓﻠﯿﻨە ﻛە ﻣﺎدە ﺧﺎوەﻛەی ھﺎوردە دەﻛﺮێﺖ و ھــەر ﻟە ﻛﺎرﮔەﯾەﻛﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻓﻠﯿﻨەﻛە ﺑەرھــەم دەھێﻨﺮێﺖ و ﺑﯚ ﭘﺎﻧێﻠﯽ ﺟﯿﺎواز دەﮔﯚڕێﺖ .ﺳــەرەﺗﺎ ﻧەﺧﺸــەی ﺑﯿﻨﺎ ﯾﺎن ﺧﺎﻧﻮوﺑەرەﻛە دەدرێﺖ ﺑە ﻛﺎرﮔە ﯾﺎن ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە ﺗﺎ ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋەﻧــﺪازەی دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﭘﺎرﭼەﻛﺎﻧــﯽ دﯾﻮارەﻛە ﻟــە ﻓﻠﯿﻦ دروﺳــﺖ ﺑﻜﺎت و دواﺗــﺮ ﻟە رێﯽ ﺗﯿﻤەﻛﺎﻧﯽ ،ﺧﺎﻧﻮوەﻛە ﺑﻨﯿﺎت دەﻧێﺖ و ﻟە ﻛﯚﻧﻜﺮﯾﺖ و ﺷــﯿﺶ و ﭼەﻧﺪان ﻛەرەﺳﺘەی ﺗﺮ ﺑﯚ ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ﺳﻮود وەردەﮔﺮێﺖ.
ﭘﺎﻧێﻠــەﻛﺎن ﺑەرﮔﯽ روو و دەرەوەی دﯾﻮارەﻛەن و دﯾﻮارەﻛە ﺑە ﺷﯿﺶ و ﭼﯿﻤەﻧﺘﯚ ﺑﻨﯿﺎت دەﻧﺮێﺖ .ﺳــەرەﺗﺎ دﯾﻮارەﻛﺎن ﻟە ﺋﺎراﺳﺘەی ﺋﺎﺳﯚﯾﯽ و ﺳﺘﻮوﻧﯽ ﺷﯿﺸﯿﺎن ﺑﯚ دەﭼەﻗێﻨﺮێﺖ و دواﺗﺮ ﻛﯚﻧﻜﺮێﺖ دەﻛﺮێﺖ و ﺳەﻗﻒ و ژێﺮﺧﺎﻧﯽ ﺑﯿﻨﺎﻛەش ﺑە ﯾەﻛﺘﺮ ﮔﺮێ دەدرێﻦ. ﺳــﺎﻛﺎر ﺳــﺎﺑﯿﺮ ﺑﺮﯾﻜﺎری ھەوﻟێﺮ و دھﯚﻛــﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﮔﻮﺗﯽ ،ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا ﺋەو ﺳﯿﺴﺘەﻣە ﺑﯚ ﺑەرﮔﺮی ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺑﻮوﻣەﻟەرزە دروﺳﺖ ﻛﺮا ﺳەرەﺗﺎ ،ﺑەم ﭼەﻧﺪان ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی ﺗــﺮی ھەﯾە .ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻨﯽ ﺋەو ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿﺎﻧە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﮔﻮﻧﺠﺎوﺑﻮوﻧﯽ ﺑﯚ ﻛەﺷﯽ
ﺳﺎرد و ﮔەرم و ﺑەراورد ﺑە ﺧﺎﻧﻮوی ﺑﻠﯚك 13ﭘﻠە ﺟﯿــﺎوازی ھەﯾە ،ﺑﯚﯾە زوو ﮔەﺷەی ﻛﺮد. ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾــﻦ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەو ﺧﺎﻧﻮواﻧە، ﺋەوەﯾە ﻟــە زﺳــﺘﺎن و ھﺎوﯾﻨﺪا ﺑە ﻛەﻣﺘﺮﯾــﻦ وزە ﮔــەرم و ﺳــﺎرد دەﺑﻨەوە .ﺟﮕەﻟەﻣە ﻛەرﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺟﯚرە ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزﯾﯿە ﻛێﺸــﯿﺎن ﻛەﻣــە ،ﺑەم ﺑەھێــﺰن و ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺗێﻜﺮدﻧــﯽ ﻛﯚﻧﻜﺮێﺘــﺪا دەﮔەﻧــە ﺋەوﭘەڕی ﺑەھێﺰی و ﺑەرﮔەی زرﯾﺎن و ﺑﻮوﻣەﻟەرزە دەﮔﺮن.
ﺑەﭘێــﯽ ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧــەی ﻟە ﺑەردەﺳﺖ ”وﺷــە“دان ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 30ھەزار دۆﻧــﻢ زەوی ﻟە ﻧﺎوﭼە ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ داﮔﯿــﺮ ﻛﺮاون و ﺑــﺎخ و ﭬێﻼﯾﺎن
ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زۆرﺑــەی ﺧﺎﻧﻮو و ﺑﺎڵەﺧﺎﻧــەﻛﺎن ﺑــە ﺑﻠﯚك دروﺳــﺖ دەﻛﺮێﻦ و ھەر ﺋەوەش وای ﻛﺮدووە ﻣﺎڵەﻛﺎن ﻟە زﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺳــﺎرد و ﻟە ھﺎوﯾﻨﺎﻧﺪا ﮔەرم ﺑــﻦ ،ﺑە ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﺳەرﺟەم ﺋﺎﻣێﺮەﻛﺎﻧﯽ ﮔەرﻣﻜەرەوە و ﺳــﺎردﻛەرەوە ﺗﻮاﻧــﺎی ﺋەوەﯾﺎن ﻧەﺑێﺖ ﻛەﺷــﯽ ﻣﺎڵەﻛــە ﺑﮕەﯾەﻧﻨە ﭘﻠەﯾەﻛﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو .ﺋەم ﺷــێﻮەﯾە ﻟە ﺑﯿﻨﺎﺳــﺎزﯾﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دوژﻣﻨﯽ ﺳەرﺳەﺧﺘﯽ وزەﯾە ،ﺑﯚﯾە ھەرﭼەﻧﺪە ﻛﺎرەﺑــﺎ ﺑەرھەم ﺑﮫێﻨﺮێﺖ ،ﺑەﺷــﯽ ﮔەرﻣﻜﺮدﻧەوە ﯾﺎن ﺳﺎردﻛﺮدﻧەوەی ﻣﺎڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧــﺎﻛﺎت. وزەﯾــەك ﻛە ﺑــە ﺗێﭽﻮوﯾەﻛﯽ زۆر ﺑەرھەم دەھێﻨﺮێﺖ و ﺑﺎرێﻜﯽ ﻗﻮرﺳە ﻟەﺳەرﺷﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت. ﺋەم رۆژﮔﺎرە ﺷێﻮازی ﺟﯚراوﺟﯚر ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮو ﭘێڕەو دەﻛﺮێﻦ و ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺧەرﯾﻜە ﻟە ﺷێﻮەی ﺟﯿﺎواز ﺑﯚ ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ﺳﻮود وەردەﮔﯿﺮێﺖ. ﺷێﻮازێﻜﯽ ﻧﻮێ ﻟــە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾــەك ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳــەردەﻣﯿﯿﺎﻧە ﺧﺎﻧﻮو دروﺳــﺖ دەﻛﺎت و ﺋەم ﺷێﻮازەﺷﯽ ﻟە وﺗﺎﻧــﯽ ﺋەوروﭘﺎﯾﯿﯿەوە ھﺎوردە ﻛﺮدووە .ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ە ﻧﺎوی ﺳﯿﺴﻤﯚ ) sismo) building technologyﺑە ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ ﻧﻮێ ﺧﺎﻧﻮو دروﺳﺖ دەﻛﺎت .ﺑﯿﺮۆﻛەی ﺳﯿﺴــﺘەﻣەﻛە ژاﭘﯚﻧﯿﯿە و دواﺟﺎر ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ
ھﺎووﺗﯿﯿەك:
ﺑە ﺧﺎوەﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﻔﺮۆﺷــێﺘەوە، ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﺑﻮوﻧەﺗە ﺷــﻮێﻨﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون وەك ﻧﺎوﭼەی ﺳﯿﺘەك“. ﭘێﺸــﺘﺮ وەزارەﺗﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ و ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎو ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻚ ﭘﺮﺳــﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧــﯽ زەوﯾــﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ورووژاﻧﺪووە و ﺑﺎﺳﯽ ﻟــە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻟەو ﻛەﺳــﺎﻧە ﻛــﺮدووە ﺑﺎﺧﯿﺎن ﻟەﺳــەر زەوی ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﻛــﺮدووە ،ھەروەھﺎ ﻟﯿﮋﻧەی ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ھەﻣﺎﻧﺸــێﻮە دۆﺳــﯿەﯾەﻛﯽ ﻟەﺑﺎرەی زﯾﺎدەڕۆﯾﯽ ﺳەر زەوﯾﯿە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎن ﻛﺮدووەﺗــەوە و ﺋێﺴــﺘە ھــەردووﻻ ﺑڕﯾــﺎری
ﺗﺎﭘﯚﻛﺮدﻧــﯽ ﺋــەو زەوﯾﯿﺎﻧــە ﺑە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ دەزاﻧﻦ. ﻓﺮﺳــەت ﺳــﯚﻓﯽ ڕاوێــﮋﻛﺎری ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯽ، ﺑێﺌﺎﮔﺎﯾﯽ ﺧــﯚی ﻟە ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﻟەو ﺟﯚرە دەرﺑــڕی ﺑــﯚ ﺗﺎﭘﯚﻛﺮدﻧﯽ زەوﯾﯿــە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑــەم ﮔﻮﺗــﯽ” ،ﻟە ﻟﯿﮋﻧە ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯿەﻛەی ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﺪا ھﺎﺗــﻮوە ﻛە ھەﻣﻮو ﺋەو زەوﯾﯿە ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿﺎﻧەی داﮔﯿﺮ ﻛﺮاون ،دەﺑێﺖ ﻟــە ڕێﯽ دادﮔﺎوە ﯾــەﻛﻼ ﺑﻜﺮێﻨــەوە ﻧــەك ھﯿــﭻ ﺷﻮێﻨێﻜﯽ ﺗﺮ“. ﺋەوەی ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻟە ڕاﭘﯚرﺗﯽ ﻟﯿﮋﻧە ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯿەﻛەی ﺑﺎرزاﻧﯿﺪا ھﺎﺗﻮوە،
زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 100ھەزار دۆﻧﻢ زەوی ﻟە ﺳەرﺗﺎﺳەری ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە زﯾﺎدەڕۆﯾﯿﯿەﻛﺎن ﻛﺮاوەﺗە ﺳەر، دراون ﺑە دادﮔﺎ. ﺋەﻧﻮەر ﻋﻮﻣەر ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ و ﺳەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎوی ھەرێﻢ ،ﺑە“وﺷە“ـــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿﭻ ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻜﻤﺎن ﻟەﺑــﺎرەی ﺗﺎﭘﯚﻛﺮدﻧــﯽ زەوﯾﯿــە ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻧەھﺎﺗﻮوە .ﺋەوەﺷﯽ ﮔﻮت” ،ﭘێﺸﺘﺮ وەزارەت ﺑڕﯾﺎری داوە ﺋەو زەوﯾﯿﺎﻧە دەﺑێﺖ ﯾﺎﺳــﺎ ﯾەﻛﻼﯾﺎن ﺑﻜﺎﺗەوە و ﻟە ﺑڕﯾﺎرەﻛــەدا ﺟﮕە ﻟە ﻣﺎﻣەڵەی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ،ھﯿﭻ ﺟﯚرە ﭼﺎرەﺳەرێﻜﯽ ﺗﺮ دﯾﺎری ﻧەﻛﺮاوە“.
ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ ﻧﻮێﯽ ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ﻛە ﭘﺎرێﺰەری وزەﯾە
ﺧﺎﻧﻮوﯾەﻛــﯽ 250ﻣەﺗﺮﯾﻢ ﺑەو ﺳﯿﺴــﺘەﻣە دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە و ﺗﯿﺎﯾــﺪا ﺋﺎﺳــﻮودەم ،ﺑە ﯾەك ﻣﻮﺑەرﯾﺪە ﺳــەرﺟەم ژوورەﻛﺎن ﻓێﻨﻚ دەﺑﻨەوە.
ﻧﺮﺧﯽ دروﺳﺘﻜﺮﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮو ﺗێﭽﻮوی دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛە ﮔﺮان ﻧﯿﯿە و ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋەﺳﺘﻮورﯾﯽ دﯾﻮارەﻛە و ﺑەرزی و ﻧﺰﻣﯿﯽ ﺑﺎڵەﺧﺎﻧە دﯾــﺎری دەﻛﺮێﺖ .دﯾــﻮارەﻛﺎن ﻟە ﺋەﻧــﺪازەی 10ﺳــﺎﻧﺘﯿﻤەﺗﺮ20 ، ﺳﺎﻧﺘﯿﻤەﺗﺮ و 30ﺳﺎﻧﺘﯿﻤەﺗﺮ ﺑﻨﯿﺎت دەﻧﺮێﻦ. ﺋەو ﺑەرﭘﺮﺳەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە دەڵێﺖ، ﻟە دەرەوەی ﺷﺎر ھەر ﻣەﺗﺮێﻚ دﯾﻮار ﺑە 50دۆﻻر و ﻟە ﻧﺎوەوەی ﺷــﺎر ﺑە 42دۆﻻر دروﺳﺖ دەﻛەن .ﺋەﮔەر ﺑە ﭘﺎﻧێﻠﯽ 10ﺳﻢ ﺑﻜﺮێﺖ ھەر ﻣەﺗﺮێﻜﯽ
ﺳﺎﻛﺎر ﺳﺎﺑﯿﺮ ﺑﺮﯾﻜﺎری ھەوﻟێﺮ و دھﯚﻛﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺳﯿﺴﻤﯚ:
ﮔﻮﻧﺠﺎوﺑﻮوﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ﻛەﺷﯽ ﺳﺎرد و ﮔەرم ،ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی ﺧﺎﻧﻮوەﻛەﯾە و ﺑەراورد ﺑە ﺧﺎﻧﻮوی ﺑﻠﯚك 13 ،ﭘﻠە ﺟﯿﺎوازی ھەﯾە ﭼﻮارﮔﯚﺷە ﺑە 21دۆﻻر ،ﺑﯚ ﺟﯚری 20ﺳﻢ ﺑە 42دۆﻻر و ﺟﯚری 30ﺳﻢ 84دۆﻻر دروﺳﺖ دەﻛﺮێﺖ. ﺑــە ﮔﻮﺗــەی ﺳــﺎﻛﺎر ،ﺑــە ﻣەﺗﺮ ﻟەواﻧەﯾە ﻧﺮﺧــﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛە ﺗﺎ ﺗەواو دەﺑێــﺖ ،ھەﻧﺪێﻚ ﮔﺮان ﻟەﺳــەر ﻛڕﯾﺎر ﺑﻮەﺳــﺘێﺖ ،ﺑــەم ﺋەﮔەر ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛە ﺑەم ﺷــێﻮەﯾە ﺑێﺖ ﻟــە دەﺳــﺘﭙێﻜﺮدﻧەوە ﺗــﺎ ﻛﯚﺗﺎی ﺧﺎﻧﻮوﯾــەك ﺗــەواو ﺑﻜــەن ،ﺋەوا ﻧﺮﺧەﻛە زۆر ﻛەﻣﺘﺮ دەﺑێ .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە زەوﯾﯿەك ﻛە رووﺑەری 125ﻣەﺗﺮە و ﺧﺎوەﻧەﻛەی دەﯾەوێﺖ 100ﻣەﺗﺮی ﺑﻜﺎت ﺑە ﺧﺎﻧﻮو ،ﺋەوا ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ﺑە ﭘﺎﻧێﻠﯽ 20ﺳﻢ ﯾەك ﻧﮫﯚﻣﯽ 19ھەزار دۆﻻر و ﺑﯚ دوو ﻧﮫﯚﻣﯿﺶ 38ھەزار دۆﻻری ﺗێﺪەﭼێﺖ ﻛە ھﺎوﺷێﻮەی
ﺑﻠﯚﻛــﯽ 20ﺳــﺎﻧﺘﯿﻤەﺗﺮی ﺑەرﯾﻨە ﻛە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺳــﻮودی ﻟێ وەردەﮔﯿﺮێﺖ. ﺋەو ﺑڕە ﭘﺎرەﯾە ﺗێﭽﻮوی ﺳــەرﺟەم ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎو و ﺋﺎوەڕۆ ﻛﺎرەﺑﺎ و ﺳــەﻗﻒ ﺳــﺎﻧەوی ،ﮔەچ و ﻛﺎﺷــﯽ و دەرﮔــە و ﭘەﻧﺠــەرە دەﮔﺮێﺘەوە. ﻛﺎرﮔەﻛــە ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟەﺳــەر رووﺑەری ﺳــێ ﺗــﺎ ﭼــﻮار ھەزار ﻣەﺗﺮی ﭼﻮارﮔﯚﺷە ﭘﺎﻧێﻠﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزی ﺑەرھەم دێﻨێﺖ .ﺟﮕە ﻟەو 18ﻛەﺳەی ﺗﯿﺎﯾﺪا ﻛﺎر دەﻛەن، ﺳێ ﺗﯿﻤﯽ ﮔەڕۆﻛﯿﺸﯽ ھەﯾە ﻛە 15 ﻛەﺳﻦ و ﺑە ﭘڕۆژەﻛﺎن رادەﮔەن. ﻧﻮێﻨەری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛە دەڵێﺖ ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دەرەوەی ﺷــﺎر ﭘێﺸﻮازﯾﯿﺎن ﻟێ ﻛﺮاوە و ﭼەﻧــﺪان ﭬێﻼ و ﺧﺎﻧﻮوﯾﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮدووە. ﺷــێﺮزاد ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺷــێﺨﯚ ﻛە ﻟە ﮔﻮﻧــﺪی ﺷــﺎﻧەدەری ﻧﺎوﭼــەی ﺑﺎرزان ﺧﺎﻧﻮوﯾەﻛﯽ ﺑەو ﺳﯿﺴــﺘەﻣە دروﺳﺖ ﻛﺮدووە ،ﺑﯚ ”وﺷە“ رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ،ﻟە ﺧﺎﻧﻮوەﻛەی ھەﺳــﺖ ﺑە ﺋﺎﺳﻮودەﯾﯽ دەﻛﺎت و ﺳەرەڕای ﺋەوەی رووﺑەری ﺧﺎﻧﻮوەﻛەی 250 ﻣەﺗﺮە ،ﺑــەم ﺑە ﯾــەك ﻣﻮﺑەرﯾﺪە ﺳەرﺟەم ژوورەﻛﺎﻧﯽ ﻓێﻨﻚ دەﺑﻨەوە. ﺋەوە ﺑﺎﺳﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ”ﺧەڵﻚ دەﺳﺘە دەﺳﺘە ﺳــەرداﻧﯽ ﻣﺎڵﻢ دەﻛەن و ﭘێﯽ ﺳەرﺳﺎﻣﻦ و ﺋێﺴﺘە ﺧەڵﻜێﻜﯽ
زۆر ﺣــەز دەﻛــەن ﺑەم ﺷــێﻮازە ﺧﺎﻧﻮوەﻛەﯾﺎن دروﺳﺖ ﺑﻜەن“. ﻟەﺑﺎرەی ﺗێﭽﻮوی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮوەﻛە ،ﺷێﺮزاد ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺋەوەی ﺧﺴﺘە ڕوو ﻛە ﺗێﭽﻮوەﻛەی ﻟە ﺑﻠﯚك زﯾﺎﺗﺮە ،ﺑــەم ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛەی زۆر ﻧﯿﯿە و ﺋەﮔــەر ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﺑەرﭼﺎو ﺑﮕــﺮی ،زۆر ﻟە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ھﺎووﺗﯿﺪاﯾە. ﺋەو دەڵێــﺖ ”ﺑﻠﯚك ﻧﺎوی ﺑﯚﺷــە، ﺑــەم ﺧﺎﻧﻮوەﻛــەی ﻣــﻦ ﺗەﻧﯿﺎ ﻛﯚﻧﻜﺮێﺘەﻛەی 13ﺳﺎﻧﺘﯿﻤەﺗﺮە و ﺑە ﭘﺎﻧێﻠەﻛﺎﻧەوە دەﮔﺎﺗە 30ﺳﺎﻧﺘﯿﻤەﺗﺮ و ﻟە ﭘﺘەوﯾﺪا وێﻨەی ﻧﯿﯿە“. ﻛﺎرەﺑﺎ ﺋەﮔــەر ﻛەﺳــێﻚ ﺧﻮازﯾــﺎر ﺑێﺖ، دەﻛﺮێــﺖ ھــەر ﻟــە ﭘڕۆژەﻛەی ﺳەرﺑﺎﻧەﻛەی ﺑﻜﺎت ﺑە power sta- tionو ﺑــە ﭘﺎﻧێﻠﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑەرھــەم ﺑﮫێﻨێــﺖ .ﺑە ﮔﻮﺗەی ﺳــﺎﻛﺎر ﺳــﺎﺑﯿﺮ ﺑە ﺷەش ھەزار دۆﻻر و ﺑە ﮔەرەﻧﺘﯽ 24ﺳﺎڵ، ﺳﯿﺴﺘەﻣەﻛە دروﺳــﺖ دەﻛﺮێﺖ و ﺗێﭽــﻮوی ﺑﺎﺗﺮﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻛە 10 ﺑﺎﺗﺮﯾــﻦ ،ھــەزار و 250دۆﻻرە ﻛە ﭼﻮار ﺳــﺎڵ ﺟﺎرێﻚ دەﮔﯚڕێﻦ و ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ 25ﺋەﻣﭙێــﺮ ﻛﺎرەﺑﺎ داﺑﯿﻦ دەﻛەن. ﻟەو ﺳﯿﺴــﺘەﻣە دەﺗﻮاﻧێ ﻛﺎرەﺑﺎی زﯾــﺎدە ﺑــە ﺗــﯚڕی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﺒەﺳﺘﯿﺘەوە و ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﻔﺮۆﺷﯿﺖ و ھەردوو ﻻﯾەن ﻟە ﯾەﻛﺘﺮ ﺳــﻮود وەرﺑﮕﺮن ،ﭘﺎﻧێﻠەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﺳەرﺑﺎن ﺗەﻧﯿﺎ 10ﻣەﺗﺮی ﭼﻮارﮔﯚﺷە داﮔﯿﺮ دەﻛەن. ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺑﯿﻨﺎﺳﺎزﯾﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن زۆر ﺧﺮاﭘــە و ﻟەﮔــەڵ ژﯾﻨﮕــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﺎﮔﻮﻧﺠێــﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ وزە و ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑﯿــﺮ ﻟــە ﺑــﮋاردەی ﺗﺮ ﺑﻜﺮێﺘەوە.
دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﯾەك ﻧﮫﯚﻣﯽ ﺑﯿﻨﺎﯾەك ﺑە رووﺑەری 100ﻣەﺗﺮی ﭼﻮارﮔﯚﺷە 19 ،ھەزار دۆﻻری ﺗێﺪەﭼێﺖ.
ھەڕەﺷەی ﭼﯚڵﻜﺮدﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪێﻜﯽ ھەرﯾﺮ دەﻛﺮێﺖ
ﺋــەوەی دان ﺑــەوەدا دەﻧێﺖ ﻛە ﭘێﺶ ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ،ﮔﻮژﻣەی 600ﻣﻠﯿــﯚن دﯾﻨﺎر ﺑــﯚ ﭘڕۆژەی راﻛێﺸﺎﻧﯽ ﻟﻮوﻟەی ﺋﺎو ﺑﯚ ﮔﻮﻧﺪەﻛە ﺗەرﺧﺎن ﻛﺮاوە .زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ھەر
ﻛﺎﺗێــﻚ ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻜﯽ ﻣﻮﺧﺘﺎری ﮔﻮﻧﺪەﻛەﻣﺎن ﺑە دەﺳﺖ ﮔەﯾﺸﺖ و ﺗﯿﺎﯾﺪا داواﻛﺎری داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎوی ﺑە ﺗﺎﻧﻜەر ﺑﻜەن ،ﺋێﻤە ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯿﺎن دەﻛەﯾــﻦ و ﺑﯚ ﺳــەرووی ﺧﯚﻣﺎن
ﺑەرزی دەﻛەﯾﻨــەوە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑە ﺗﺎﻧﻜەر ﺋــﺎوی ﺧﻮاردﻧــەوە ﺑﯚ ﺋەو ﻣﺎﻧەی ﺋﺎﻣﯚﻛﺎن داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺮێﺖ ﻛە ﺋﺎوﯾﺎن ﻧﯿﯿە“. ﮔﻮﻧــﺪی ﺋﺎﻣــﯚﻛﺎن ﻟــە رووی
ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەوە ﺳــەرﺑە ﺷــﺎرەدێﯽ ھەرﯾﺮ/ﺷــەﻗوەﯾە و ﺑە دوورﯾﯽ ﭘێﻨﺞ ﻛﯿﻠﯚﻣەﺗﺮ ﻟە ﻧﺎوەﻧﺪی ھەرﯾﺮ ھەڵﻜەوﺗﻮوە ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 300ﺧێﺰاﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﺸﺘەﺟێﻦ.
ﺧەڵﻜﯿﺶ ﺋەوە دەزاﻧﯿﻦ“. ﺑەﭘێﯽ ﮔێڕاﻧەوەﻛﺎﻧﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﺷێﺦ ﺳەﯾﺪ ﻧﺎﺳــﺮ ﺷێﺦ ﯾﻮﺳﻒ، ”ﻓەرﻣﺎﻧــڕەوای ﺷــﺎری ﺳــﻨە دەﯾەوێﺖ ﺑﯚ دﯾﻮەﺧﺎﻧەﻛەی داری ﺑﺎش و ﺳەﻧﮕﯿﻦ ڕاﺑﺨﺎت و ﺑﯚ ﺋەم ﻣەﺑەﺳﺘە ﭼەﻧﺪ ﻛﺎرﺑەدەﺳﺘێﻜﯽ ڕادەﺳــﭙێﺮێ ﺗﺎ ﺑﭽﻦ داری ﺑﺎش ﺑﯚ ﺳــەر ژووری دﯾﻮەﺧﺎﻧەﻛەی ﺑێﻨﻦ ،دواﺟــﺎر دەڵێﻦ ﻟە ﮔﻮﻧﺪی ﻧﯚﺳــﻤە ﭼەﻧــﺪ دارﭼﻨﺎرێﻜــﯽ ﺑﺎش ھــەن ،ﺋەواﻧﯿــﺶ دەﭼﻦ دارﭼﻨﺎرێﻜﯿــﺎن دەﺑڕﻧــەوە و ﻛﺎﺗێﻚ دەﮔەﻧــە ﮔﻮﻧﺪێﻜﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﺷﺎرۆﻛەی ﻛﺎﻣێﺮان ﺗﺎ ﺑﯿﮕەﯾەﻧﻨە ﺷﺎری ﺳــﻨە ،ﻟەوێ دادەﻧﯿﺸﻦ و ﭘﺸــﻮوﯾەك دەدەن ،ﻟــە ﭘﺎش
ﭘﺸــﻮودان ھەڵﺪەﺳﺘﻨەوە ﺑڕۆن، ھەرﭼەﻧﺪ ھەوڵ دەدەن دارەﻛە ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ ﺧﯚی ﻧﺎﺟﻮوڵێﺖ“. ﺋەو ﻟە ﮔێڕاﻧەوەﻛــەی ﺑەردەوام دەﺑێــﺖ و دەڵــێ” ،ﻧەﺟﻮوﻧﯽ دارەﻛە ﺗﻮوﺷــﯽ ﺳەرﺳﻮڕﻣﺎﻧﯿﺎن دەﻛﺎت ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺗﺎ ﺋێﺮەﯾﺎن ھێﻨﺎوە ،ھەواڵەﻛــە دەﮔەﯾەﻧﻨە ﻓەرﻣﺎﻧڕەوای ﺳــﻨە و ﺋەوﯾﺶ ﻟە ﺑڕﯾﺎرەﻛەی ﭘەﺷﯿﻤﺎن دەﺑێﺘەوە و ﭘێﯿﺎن دەڵێﺖ ،ھەر ﻟەوێﺪا ﺑﯿﻜەن ﺑە ژێﺮ ﺧﯚڵەوە ،ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺷﺎھێﺪی ﺋەوەن“.
ﺑڕﯾﻨــەوەی دووەم دارﭼﻨــﺎری ﮔﻮﻧﺪەﻛەﯾــﺎن دەﻛﺎت ﻛە ﺑﺎوﻛﯽ ﺑە ﭼﺎوی ﺧﯚی ﺑﯿﻨﯿﻮﯾەﺗﯽ و ھەر ﺋەوﯾﺶ ﺑﯚی ﮔێڕاوەﺗەوە” .ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳــێﻚ دارﭼﻨﺎرێﻜــﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﺑڕﯾﻮەﺗەوە و ﻟەوﻛﺎﺗەدا ﺋﺎوی ﺋەو ﻛﺎﻧﯿﯿەی ﺑــەﻻی دارﭼﻨﺎرەﻛﺎﻧﺪا ﮔﻮزەر دەﻛﺎت و ﺋﺎوێﻜﯽ ﺳﺎزﮔﺎرە، رەﻧﮕﯽ وەك ﺧﻮێﻦ ﺳﻮور ﺑﻮوە“. ﺋەو ﭼﯿــڕۆك و ﺣﯿﻜﺎﯾەﺗﺎﻧە واﯾﺎن ﻛﺮدووە ،ﺧەڵﻜﺎﻧێﻚ ﺋەو دارﭼﻨﺎرە ﺑە ﭘﯿﺮۆز ﺑﺰاﻧﻦ و ﺳەرداﻧﯽ ﺑﻜەن. وەك ﺷێﺦ ﻧﺎﺳﺮ دەڵێ” ،ﺧەڵﻜێﻜﯽ زۆر ﻟــە ﻧﺎوﭼــە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧەوە ﺑەﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺳــەرداﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو دارﭼﻨﺎرە دێﻦ و ﺑە ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ ﻣەزن و ﮔﺮﻧﮕﯽ دەزاﻧﻦ“.
دارﭼﻨﺎرێﻚ 180ﺳﺎڵە ﺧﻮێﻨﯽ ﻟێ دەﭼﯚڕێﺖ
ﻓەرﻣﺎﻧڕەوای ﺳﻨە ﻟە ﺑڕﯾﻨەوەی دارﭼﻨﺎرەﻛە ﭘەﺷﯿﻤﺎن دەﺑێﺘەوە ﻣــﺎم ﺣەﻣەﻋەﻟــﯽ ﺗەﻣــەن 72 ﺳــﺎڵ ،ﯾەﻛێﻚ ﻟە داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ
”ﺋﺎوی ﻛﺎﻧﯿـﯿەﻛە وەك ﺧﻮێﻦ ﺳـﻮور ﺑــﻮوە“ ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﺷێﺦ ﻧﺎﺳــﺮ ،ﺑﺎس ﻟە
ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧەﻛﺎن ﺑەش ﻧﺎﻛەن
ﻣﺮدووی ﺋﺎوارەﻛﺎن ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ﺋﺎوەدان دەﻛەﻧەوە
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھێﻤﻦ ڕەﻓﯿﻖ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ھەوﻟێﺮ ﺳــەرﻗﺎڵﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧێﻜﯽ ﻧﻮێﯿە ﻟــە دەرەوەی ﺷــﺎر ،ﺑەو ھﯚﯾــەی ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧە ﻛﯚﻧەﻛﺎن ﺷﻮێﻨﯽ ﻧﺎﺷــﺘﻨﯽ ﻣﺮدووﯾﺎن ﺗێﺪا ﻧەﻣﺎوەﺗەوە .ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺷﺎرەﻛە دووﭘﺎﺗﯽ دەﻛەﻧــەوە ،ﻣﺮدووی ﺋﺎوارەﻛﺎن ﭘﺎڵەﭘەﺳﺘﯚﯾﺎن ﻟەﺳەر
ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧەﻛﺎن داﻧﺎوە. ﻋەﻟــﯽ ﺣەﻣــەد ﺣەﺳــەن ھﺎووﺗﯿﯿەﻛــﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ھەوﻟێــﺮە و ﭼەﻧــﺪ ڕۆژێــﻚ ﭘێــﺶ ﺋێﺴــﺘە داﯾﻜــﯽ ﻛﯚﭼﯽ دوای ﻛــﺮدووە ،ﺑــﯚ ﻧﺎﺷــﺘﻨﯽ ﺗەرﻣــﯽ ﻣﺮدووەﻛەﯾــﺎن ﭼەﻧﺪ ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧێﻜﯿﺎن ﻛﺮدووە ،ﺑەم
ﺷﻮێﻨﯽ ﻧﺎﺷﺘﻨﯿﺎن ﻧەﺑﻮوە. ﺋەو ﺑە“وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﭼەﻧﺪ ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧﻤﺎن ﻛﺮد و ﺷــﻮێﻨﯽ ﻧﺎﺷــﺘﻨﯽ ﻣﺮدووەﻛەﻣﺎن ﻧەﺑﻮو، دواﺟﺎر ﻟە ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧﯽ ﻛەﺳﻨەزان ﭘﺎرﭼــە زەوﯾﯿەﻛﻤــﺎن ﻛڕی و ﻣﺮدووەﻛەﻣﺎن ﺷﺎردەوە“. ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧﯽ ﺷﺎرەواﻧﯽ ﻛەﺳﻨەزان دەﻛەوێﺘــە ﻧﺰﯾــﻚ ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺘﯽ
ﺷەھﯿﺪان ﻟە رۆژھەﺗﯽ ﺷﺎری ھەوﻟێﺮ ،ﻟەو ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧەدا ﭘﺎرﭼە زەوﯾﯿەﻛﯽ 80ﻣەﺗــﺮی ﺑە ﺑڕی 150ھەزار دﯾﻨﺎر ﺑﯚ ﻧﺎﺷﺘﻨﯽ ﻣﺮدو ﺗەرﺧﺎن دەﻛﺮێﺖ. ﻧەﺑــەز ﻣﺤێﺪﯾــﻦ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯽ ھەوﻟێﺮ، ﺑە“وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺷﻮێﻨﯽ ﻧﺎﺷﺘﻨﯽ ﻣﺮدوو ﻟە ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
وﺷە /ﭘﺎوە -رێﺒﺎز ﺣەﺳەن ﻟــە ﮔﻮﻧــﺪی ﻧﯚﺳــﻤەی ﻧﺰﯾﻚ ﺷــﺎرۆﻛەی ﭘــﺎوەی رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،دارﭼﻨﺎرێﻚ ﺑﻮوەﺗە ﺟێ ﺳەرﻧﺠﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە و ﮔەﺷﺘﯿﺎران .ﺑەو ھﯚﯾەی دارەﻛە ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﺑﺮﯾﻨﺪارﻛﺮدﻧﺪا ﺋﺎوێﻜﯽ ﺳــﻮوری ﻟــێ دێﺖ ﯾــﺎن وەك ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮورەﻛە دەڵێﻦ، ”ﺧﻮێﻨﯽ ﻟــێ دەﭼﯚڕێﺖ“ و وای ﻛﺮدووە ﺧەڵﻜﺎﻧێــﻚ ﺑە ﭘﯿﺮۆزی ﺑﺰاﻧﻦ.
ﮔﻮﻧــﺪی ﻧﯚﺳــﻤە ،ﺑە“وﺷــە“ دەڵێ” ،ﺗەﻣەﻧﯽ ﺋــەو دارﭼﻨﺎرە ﻟە 180ﺳــﺎڵ زﯾﺎﺗﺮە و ﺑەدەﺳﺘﯽ ﭘﯿﺎوﭼﺎﻛێﻚ ﭼێﻨﺮاوە .دارﭼﻨﺎرەﻛە ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﺑﺮﯾﻨﺪارﻛﺮدﻧﺪا ﺋﺎوێﻜﯽ ﺳﻮوری ﻟە ﭼەﺷــﻨﯽ ﺧﻮێﻦ ﻟێ دەﭼﯚڕێﺖ“. ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺷێﺦ ﺳەﯾﺪ ﻧﺎﺳﺮ ﻛﻮڕی ﺷێﺦ ﯾﻮﺳﻒ ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﺗەرﯾﻘەﺗﯽ ﻗﺎدری ﻟەو دەﭬەرەدا ،ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﭼﻮار دارﭼﻨﺎر ﺑەدەﺳﺘﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮەی و ﺑە ھــﺎوﻛﺎری ﺑﺎوﻛﯽ ﭼێﻨــﺮاون ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﯾەك داﻧەﯾﺎن ﻣﺎوەﺗەوە .ﺋەو ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،دارﭼﻨــﺎرەﻛﺎن رووداوی زۆرﯾﺎن ﻟەﺳــەر ھەﯾە و ﺋێﻤە و
ﻣﺤەﻣەد ﺋﺎﻣﯚﻛەﯾﯽ داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ﮔﻮﻧﺪی ﺋﺎﻣــﯚﻛﺎن ،ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺑە ﺳــێ رۆژ ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﯿﻮ ﺳــەﻋﺎت ﺋﺎوی ﺧﻮاردﻧەوەﻣﺎن ﭘێ دەﮔﺎت ،ﺋــەوەش ﺑەھــﯚی ﻛﯚﻧﯽ ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ داﺑەﺷﻜﺮدن و ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋﺎو ﻟە ﮔﻮﻧﺪەﻛەﻣﺎﻧﺪا“. ﮔﻮﻧﺪی ﺋﺎﻣــﯚﻛﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە 300 ﺧێﺰاﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﺸﺘەﺟێﻦ و ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﮔﻮﻧﺪە ﮔەورە و ﺑەرﻓﺮەواﻧەﻛﺎﻧﯽ دەﭬەرەﻛە ﭘێﻚ دێﻨێﺖ.
15
ژﻣﺎرە ) ، (190ﭼﻮارﺷەم2017/ 6/ 14 ،
وﺷە /ھەرﯾﺮ -ﻣﻮرﺷﯿﺪ ﺑﺮادۆﺳﺘﯽ ﮔﻮﻧﺪی ”ﺋﺎﻣﯚﻛﺎن“ ﺳەرﺑە ﺷﺎرەدێﯽ ھەرﯾﺮ ،ﺳــﺎﻧە ﻟەﮔــەڵ ھﺎﺗﻨﯽ وەرزی ھﺎوﯾﻦ ﺗﻮوﺷــﯽ ﻛەﻣﺌﺎوی دەﺑێﺖ ،ﺋێﺴﺘە ﻟەﮔەڵ دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﮔەرﻣــﺎ ،ﻛەﻣﺌﺎوی ﺗێﺪا دروﺳــﺖ ﺑﻮوەﺗــەوە و داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧەﻛەی ھەڕەﺷەی ﭼﯚڵﻜﺮدﻧﯽ دەﻛەن.
ﺋەو ﮔﻮﻧﺪﻧﺸــﯿﻨە ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺑەھﯚی ﺑــەرز و ﻧﺰﻣﯿﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛــە ،ﺋﺎو ﺑە ھەﻧﺪێــﻚ ﻟــە ﻣﺎڵەﻛﺎن ﻧــﺎﮔﺎت و زۆر ﻛــەس ﺑە ﺋــﺎرەزووی ﺧﯚﯾﺎن زﯾﺎدەڕۆﯾﯿﯿــﺎن ﻛﺮدووەﺗە ﺳــەر ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎو ،ﺋەوەش ﺋەوەﻧﺪەی ﺗﺮ ﻛێﺸــەﻛەی ﻗﻮوڵ ﻛﺮدووەﺗەوە“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵــێ” ،ﺋێﺴــﺘە ﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺋــﺎو ﺑﻮوەﺗە ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﮔەورە، ﺗــﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ ﺋەﮔــەر ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑەﺧێﺮاﯾــﯽ ﺑەدەﻧﮕﻤﺎﻧەوە ﻧەﯾەت، ﮔﻮﻧﺪەﻛە ﭼــﯚڵ دەﻛەﯾﻦ و روو ﻟە ﺳەﻧﺘەری ھەرﯾﺮ و ﺷﺎرەدێﯿەﻛﺎن دەﻛەﯾﻦ“. رەﺷــﯿﺪ ﺳــەﻟﯿﻢ ﮔﻮﻧﺪﻧﺸﯿﻨێﻜﯽ ﺗﺮی ﺋﺎﻣﯚﻛﺎن ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﻟە ﺑێ ﺋﺎوﯾﺪا دەﺧﻨﻜێﯿﻦ، ﭼەﻧــﺪان ﺟــﺎر ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی ﺋــﺎوی ﺳــﻨﻮورەﻛەﻣﺎن ﺋﺎﮔــەدار
ﻛﺮدووەﺗەوە ،ﺑەم ھﯿﭻ ﭼﺎرەﺳەر و وەﻣێﻜﯿﺎن ﻧﯿﯿە“. ﺑێــﻮار ﻋەدﻧــﺎن ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی ﺋــﺎوی دەوروﺑەری ھەرﯾﺮ ،ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە، ”ﺋﺎﻣﯚﻛﺎن ﻟە ﮔەورەﺗﺮﯾﻦ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛەﻣﺎﻧە ،ﺑەھﯚی ﻛﯚﻧﯽ ﭘــڕۆژەی ﺋــﺎوی ﮔﻮﻧﺪەﻛە، ﻛێﺸــەی ﺋــﺎوی ﺧﻮاردﻧەوەﯾﺎن ھەﯾــە ،ﺋەﮔەرﻧــﺎ دوو ﺑﯿــﺮی ﺋﯿﺮﺗﯿﻮازی ﻟە ﮔﻮﻧﺪەﻛە ھەﯾە و ﺋﺎو زﯾﺎدە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻛێﺸەی داﺑەﺷﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎوﯾﺎن ھەﯾە ،ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ راﺑﺮدوو ﻟە ﭘڕۆژەی وﺷﻜەﺳــﺎڵﯽ ﺑە ﺗﺎﻧﻜەر ﺋﺎوﻣﺎن ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﻛﺮدوون“. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی ﺋﺎوی دەوروﺑــەری ھەرﯾــﺮ ،ھــﯚی ﭼﺎﻛﻨەﻛﺮدﻧــەوەی ﺗﯚڕەﻛﺎﻧــﯽ داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﺋﺎو ﺑــﯚ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾــﯽ دەﮔێڕێﺘەوە ،ﺳــەرەڕای
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ھەوﻟێــﺮدا ﻧەﻣﺎوەﺗەوە ،ﺋێﺴــﺘە ﺧەرﯾﻜﯽ ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧێﻜﯽ ﻧﻮێﯿﻦ ﻟە رێــﯽ ھەوﻟێﺮ-ﻣەﺧﻤﻮور ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﺷــﺎرەدێﯽ دﯾﺒەﮔە ،ﻧەﺧﺸــە و ﭘﻼﻧەﻛە ﺗەواو ﻛﺮاوە و ﺷــﻮێﻨﯽ ھەزار ﻣﺮدووی ﺗێﺪا دەﺑێﺘەوە“. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷﺎرەواﻧﯿﯽ ھەوﻟێﺮ، زۆری ﻣــﺮدووی ﺋــﺎوارەﻛﺎن و ﻧﺎﺷــﺘﯿﺎن ﻟــە ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرەﻛەدا ﺑە ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﻛﺎرﯾﮕەر دادەﻧێــﺖ ﻟــە ﻧەﻣﺎﻧﯽ ﺷــﻮێﻨﯽ ﻧﺎﺷﺘﻨﯽ ﻣﺮدوو ﻟەو ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧﺎﻧەدا. ﻋەﻟــﯽ ﺟەﻣﯿــﻞ ﻛﺮێــﻜﺎر ﻟــە ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧﯽ ﺷﺎرەواﻧﯽ ﻛەﺳﻨەزان و ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ ھەڵﻜەﻧﺪﻧــﯽ ﮔــﯚڕەﻛﺎن دەﻛﺎت و ﺑە“وﺷــە“ دەڵێ” ،ﺋەو 150ھەزار دﯾﻨﺎرەی ﻟە ﺧــﺎوەن ﻣﺮدوو ﺑــﯚ ﯾەك ﺟﺎر و ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە 80ﻣەﺗﺮ زەوی وەردەﮔﯿﺮێﺖ 80 ،ھەزار دﯾﻨﺎر ﺑﯚ ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿە و ﺋەوﯾﺘﺮ ﻛﺮێﯽ ﺋەو ﮔﯚڕھەڵﻜەﻧەﻛﺎﻧە“. رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﻟەو دوو ﺳﺎڵەی راﺑﺮدوودا ﻧﺰﯾﻜەی 300ﻣﺮدووی
ﺋﺎوارەﻛﺎن ﻟەو ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧە ﻧێﮋراون، ﺋێﺴﺘە ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧەﻛە ﭘڕ ﺑﻮوە“. ﭬﯿــﺎن ڕەﺷــﯿﺪ ﺑەرﭘﺮﺳــﯽ ﻛﺎروﺑﺎری ﺋﺎوارەﻛﺎن ﻟە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ھەوﻟێــﺮ ،ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛــﺮدەوە ،ﻣﺮدووی ﺋــﺎوارەﻛﺎن ﻟە ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا دەﻧێﮋرێﻦ ،ھﺎوﺷــێﻮەی ﻧﺎﺷﺘﻨﯽ ﺗەرﻣــﯽ 10ﻣــﺮدووی ﻛەﻣﭙﯽ ﺣەﺳەن ﺷــﺎم ﻛە ﻟە ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛەدا ﺷﺎردراوﻧەﺗەوە. ﺑەﮔﻮﺗەی ﺋەو ،ﭘێــﺶ ﻣﺎوەﯾەك ﺷﻮێﻨێﻜﯿﺎن ﻟە ﺷﺎرەدێﯽ ﺑەﺣﺮﻛە ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﮔﯚڕﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﻣﺮدووی ﺋﺎوارەﻛﺎن ﺗەرﺧــﺎن ﻛــﺮدووە ،ﺑــەم ﻟەﺑەرﺋــەوەی زەوﯾﯿەﻛــە ھــﯽ ﺧەڵــﻚ ﺑﻮوە ،ﺗﻮوﺷــﯽ ﻛێﺸــە ﺑﻮون و ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧەﻛە دروﺳﺖ ﺑﻜەن. ﻟە ھەوﻟێﺮ ﭼەﻧﺪان ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧﯽ ﮔــەورە و ﺑەرﻓــﺮەوان ھەﯾــە، ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺷــێﺦ ﺋەﺣﻤــەد ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑەﭘﺎرە ،ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧﯽ
ﮔﺮدەڕەﺷــە و ﻣەﻋﻤــەل ﻗﯿڕ ﻟە ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧە ﻧﺎﺳﺮاو و ﮔەورەﻛﺎﻧﻦ، ﺑەم ھﯿــﭻ داﺗﺎﯾەﻛــﯽ ﻓەرﻣﯽ ﻧﯿﯿە ﻛــە ژﻣﺎرەی ﻣﺮدوواﻧﯽ ھەر ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧێﻚ ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪات. ﻧەﺑــەز ﻋەﺑﺪوﻟﺤەﻣﯿﺪ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑە وەﻛﺎﻟەت ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺗﯚﻣﺎری ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺋﺎﻣﺎری ﻣﺮدوو ھەﯾە ،ﺑەم ژﻣــﺎرەی ﻣﺮدوواﻧﯽ ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧەﻛﺎن ﺑەردەﺳﺖ ﻧﯿﯿە“. ﻟەﺑﺎرەی ﺋەوەی ﺑﯚﭼﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــەﻻی وەزارەﺗﯽ ﺋەوﻗﺎف و ﻛﺎروﺑﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻧﯿﯿە، ﮔﻮﺗەﺑێﮋی وەزارەﺗەﻛە دەڵێ” ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑﯿﺮ ﻟەوە ﻧەﻛﺮاوەﺗەوە“. ﻧەﺑەز ﺋﯿﺴــﻤﺎﻋﯿﻞ ،ﺑە“وﺷــە“ راﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ زەوی ﺑــﯚ ﮔﯚڕﺳــﺘﺎﻧەﻛﺎن ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑــە ﺷــﺎرەواﻧﯿﯿەوە ھەﯾە ،ﺑەم ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﻜﺮدﻧﯽ ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧەﻛﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺋەوﻗﺎﻓەوە ﻛﺎرێﻜﯽ ﺑﺎش دەﺑێﺖ“.
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
16
ﻛﺎﻣەران ﻋەﻟﯽ ﺋەﺣﻤەد
رێﮋﯾﺎر ﺳﺎڵﺢ
رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ
ژﻣﺎرە ) ، (190ﭼﻮارﺷەم2017/ 6/ 14 ،
دەوڵەت داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ دەوڵەت ﻟە ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﺋەوﻛﺎﺗە ﺗﯚﻛﻤە دەﺑێﺖ ﻛە ھەرﺳێ ﺗﻮﺧﻤﯽ )ﮔەل و ﺧﺎك و ﺳەروەری( ﺋﺎوێﺘــەی ﯾەﻛﺘﺮ دەﺑﻦ ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺋەم ﺳــێ ﺗﻮﺧﻤەﯾﺶ ﻓەراھەم ﺑﻮو ،ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ دەوڵەت دەﻛەوێﺘە واری ﻛﺮدار و ﺳەرﺟەم ﻛﺎروﺑﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ﺳــﯿﻔەﺗێﻜﯽ ﺷەرﻋﯽ رەوا وەردەﮔﺮێــﺖ .ﺑەم ھەﺑﻮوﻧﯽ ﺋەو ﺗﻮﺧﻤﺎﻧە ﻟەﺳــەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑەس ﻧﯿﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ دەﺑێﺖ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ دان ﺑەو دەوڵەﺗەدا ﺑﻨێﻦ ﺗﺎ ﺑﺒێﺘە ﺧﺎوەن ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ، ﺑﯚﯾە دەﺑێﺖ وﺗﺎن رێﻮﺷــﻮێﻨﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﮕﺮﻧە ﺑەر ﺗﺎ داﻧﭙﯿﺎﻧﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑە دەوڵەﺗەﻛە ﺟێﮕﯿﺮ ﺑێﺖ. ﻟە رۆژﮔﺎری ﺋەﻣڕۆﻣﺎﻧــﺪا داﻧﭙێﺪاﻧﺎن ﮔﺮﻧﮕﯿﯿەﻛﯽ زۆری ھەﯾە، ﺑــەم ﺋەم ﮔﺮﻧﮕﯿﯿە ﻟە ﺳــەدەی راﺑﺮدوو زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﻮو ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﻣە ﻛﺎرێﻜﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿە و ﺑە واﺗــﺎی ﻗﺒﻮوڵﻜﺮدﻧﯽ دۆﺧێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو دێﺖ ،ﺋەم ﻛﺎرە ﺷــﻮێﻨەواری ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ھەﯾە ﻟەﺑﺎرەی ﻻﯾەﻧﯽ داﻧﭙێﺪاﻧــەر و ﻻﯾەﻧﯽ داﻧﭙێﺪاﻧﺮاو ﺑەﭘێﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯽ داﻧﭙێﺪاﻧﺎﻧەﻛە و ﺟﯚری ﺑﺎﺑەﺗەﻛــە .داﻧﭙێﺪاﻧﺎﻧﯿﺶ ﺑەﮔﻮێﺮەی ﻻﯾەﻧﯽ داﻧﭙﯿﺎﻧــﺮاو ﺟﯿﺎوازی ﺧﯚی ھەﯾە ،ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛﯚی ﺑﻨەﻣﺎ ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەوڵەﺗﺒﻮوﻧﯽ ﺗێﺪاﯾە و ﻟەﺳەر ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﺶ دەﺳەﺗێﻜﯽ ﺗﯚﻛﻤە و داﻧﭙێﻨﺮاوی ھەﯾە ،واﺗە ﺋێﺴﺘە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘە رێﻜﺎرەﻛﺎﻧﯽ داﻧﭙێﺪاﻧﺎن ﺑﮕﺮێﺘە ﺑــەر و ﺋەو رێﮕﺎﯾﺎﻧەی ﻟە ﯾﺎﺳــﺎﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑﺎس ﻛﺮاون ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋــەو ﺑﻨەﻣﺎﯾﺎﻧەی ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن ﺑﺎﺳﯿﺎن ﻟێ ﻛﺮدووە ھەم ﺑﯚ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ دەوڵەت و ھەﻣﯿﺶ ﺑﯚ داﻧﭙێﺪاﻧﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ. ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ﺑەﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑﺎﺳــﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ﭼﺎرەی ﺧﯚﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﮔەﻻﻧﯿــﺎن ﻛﺮدووە ﻟەﺳــەر ﺋەم ﺷــێﻮازەﯾﺶ داﻧﭙێﺪاﻧﺎﻧﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ دێﺘە ﻛﺎﯾەوە ،ﻟە ﭘﺮەﻧﺴﯿﭙەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧﺪا ﻟە ﻣﺎدەﻛﺎﻧﯽ ﯾەك و ﭘێﻨﺠﺪا ھﺎﺗﻮوە ﻛە ھەﻣﻮو ﮔەﻟێﻚ ﻣﺎﻓﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﺧﯚی ھەﯾە و دەﺗﻮاﻧێﺖ ھەﻣﻮو ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﺧــﯚی دﯾﺎری ﺑﻜﺎت .رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺋﺎﻣﺮازە ﺑﯚ ﺋەوەی ﮔەﻻن ﺑەﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﮕەن .ﺋێﺴﺘە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﻟﻮﻣەرﺟەﻛەی ﻟەﺑﺎرە ﺑــﯚ ﺋەوەی رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪات ﺑﯚ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺧﯚی ﻟە رێــﯽ ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ دەﻧﮕﯽ ﮔەل. رﯾﻔﺮاﻧــﺪۆم ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳــﺘێﻚ ﺋەﻧﺠــﺎم دەدرێــﺖ و دەﯾەوێﺖ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەك روو ﺑﺪات ،ﺋێﺴــﺘە ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەم ﭘﺮۆﺳەﯾە ﺑﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدن و ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە، ﺑەم ﺟێﯽ ﺗێڕاﻣﺎﻧە ھەﻧﺪێﻚ ﺑەﻧﺎو ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺗﻮێﮋەری ﺳﯿﺎﺳﯽ زۆر ﻛﺎڵﻔﺎﻣﺎﻧە ﻗﺴە ﻟەﺳەر ﺑﺎﺑەﺗێﻜﯽ وا ﮔﺮﻧﮓ و ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﺴﺎز دەﻛەن و ﮔﺮێﺪاﻧێﻚ ﻟە ﻧێﻮان ﻛێﺸە ﺣﺰﺑﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن و رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑەﯾەﻛەوە دەﻛەن ،ﺋەﻣە ﺑەر ﻟە ھەﻣﻮو ﺷــﺘێﻚ ﺗﺎواﻧێﻜە ﻟەﮔەڵ وﯾﮋداﻧﯿﺎن دەﯾﻜەن و ﺧﯚﯾﺸــﯿﺎن ﺋەوە دەزاﻧﻦ ﻛە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم و ﻛێﺸە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎن دوو ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺟﯿﺎوازی ﯾەﻛﺘﺮن. ﺳﺎوێﻠﻜەﯾﯽ ﺋەوان ﻟەوەدا ﺑەدی دەﻛﺮێﺖ ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾﺎن ﺋەوەﯾە ﻛە دەﺑێﺖ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ روون ﺑێﺖ و ﻟە ھەﻣﺎن رۆژ دەوڵەت راﺑﮕەﯾەﻧﻦ و دروﺳــﺘﯽ ﺑﻜەن .ﺋەوەی ﺋەوان ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛەن ﻧﻮﻛﺘەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ،ﻟــە ﻛﻮێﯽ دﻧﯿﺎ ﺑﻮوە ﻟــە ھەﻣﺎن رۆژ دەوڵەت راﮔەﯾەﻧﺮاﺑێﺖ و ﻛﺎم وت ﺑەم ﺷــێﻮازە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯽ ﻛﺮدووە؟ ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن روون و ﺋﺎﺷﻜﺮاﯾە ،ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ ﺋەوەی ﯾەﻛﻼ ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ﻛﻮرد ﻟە ڕێﯽ ﮔەڕاﻧەوەی ﺑﯚ ﺑڕﯾﺎری ﮔەل ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺧﯚی رادەﮔەﯾەﻧێﺖ و ﺋــەوەش ﻣﺎﻓێﻜﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿە ،ﺑەم ﺋەواﻧەی ھەڵﮕﺮی ﺋەم ﺟﯚرە وﺗﺎرە ﻧﺎﺷــﺎزەن ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و دﯾﺪﯾﺎن رووﻧە و ﺑﯿﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯿﺸﯿﺎن ﻟەڕووی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە زۆر ﻻوازە، ﺋەﮔەر ﻧﺎ ﻛێﺸەﻛە ﻛﺎت و رێﻜەوﺗﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ دەوڵەت ﻧﯿﯿە، ﺋــەوان ﻟە ﺑﻨەڕەﺗەوە ﻟەﮔەڵ ﺋەم ﭘﺮۆﺳــەﯾە ﻧﯿﻦ و دەﯾﺎﻧەوێﺖ وەك ﺑەرﺑەﺳﺘێﻜﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺋەﺟێﻨﺪای دەرەﻛﯽ ﺷﻜﺴﺖ ﺑە ﭘﺮۆﺳــەﻛە ﺑێﻨﻦ ،ﯾﺎن ﺑەﻻﯾەﻧﯽ ﻛەﻣەوە ﻛێﺸەی ﺑﯚ دروﺳــﺖ ﺳــﺎز ﺑﻜەن .ﻛﺎﺗێــﻚ ﺳــﻠﯚﭬﯿﻨﯿﺎ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆﻣﯽ ﺑﯚ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺋەﻧﺠﺎم دا ،دوای ﺷەش ﻣﺎﻧﮓ دەوڵەﺗﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪ، ھەروەھــﺎ ﺋﯿﺴــﺘﯚﻧﯿﺎ دوای زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺣــەوت ﻣﺎﻧﮓ دەوڵەﺗﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪ و ﻛﺮواﺗﯿﺎ دوای ﭼﻮار ﻣﺎﻧﮓ و ﺑﺎﺷﻮوری ﺳﻮودان دوای ﺷەش ﻣﺎﻧﮓ ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم دەوڵەﺗﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪ. واﺗە ﺋــەم ﭘەﻟەﻛﺮدﻧﯽ ﺑەﻧﺎو ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧە ﺗەﻧﯿﺎ ﻣەﺑەﺳــﺘﯿﺎن ﺑەرﺑەﺳــﺘێﻜە ﺑﯚ ﺑــەردەم ﻣﺎﻓﯽ ﮔــەل و دەﯾﺎﻧەوێﺖ ﺧەوﻧﯽ ﻟــە ﻣێﮋﯾﻨــەی ﮔەﻟێــﻚ ﺑﻮەﺳــﺘێﻨﻦ ،ﺋــەوەش ﺋەﺳــﺘەﻣە. ﺑﺎﺳــﻜﺮدﻧﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﯾەﻛﭙﺎرﭼە ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە ﻛﻮردەﻛﺎن ﺷــەرﻣەزارﯾﯿە ،ﺋەو ﻋێﺮاﻗــەی ﺑەدرێﮋاﯾﯽ ﺳــەدەﯾەك ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردی ﻟە ھەﻣﻮو ﻣﺎﻓێﻚ ﺑێﺒەش ﻛﺮد و ﺗەﻧﺎﻧەت ﺑە ﻛﻮﺷــﺘﻦ و ﻛﺎوﻟﻜﺮدﻧﯽ ﻧەدەوەﺳــﺘﺎ ،ھەوڵﯽ رەﺷﻜﺮدﻧەوەی ﮔەﻟێﻜﯽ دا ﻟە رێﯽ ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪ ،ﻛەﭼﯽ ﺋێﺴﺘە ﻛﻮرد دەرﻓەﺗێﻜﯽ زێڕﯾﻦ و ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﺴﺎزی ھﺎﺗﻮوەﺗە ﭘێﺶ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟە ڕێﯽ راﭘﺮﺳﯿﯿەوە ﺑڕﯾﺎر ﻟە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ ﺧﯚی ﺑﺪات و ﻟە ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑەزۆرﻟﻜێﻨﺮاو، ﺟﯿﺎ ﺑﺒێﺘەوە.
ﭼەﻣﻜﯽ ﻧﻮێﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺒﻮون )citi- (zenshipﺑە ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ ﻓەﻟﺴەﻓﯽ ﻛﯚﻧەوە ﮔــﺮێ دراوە ،ﺋــەوەش ﺑە ﭼەﻣﻜــﯽ )دەوڵــەت ،ﺷﺎر(ـــەوە ﮔــﺮێ دراوە ﻛە ﻟە ﯾﯚﻧــﺎن ﺑەﭼەﻧﺪ ﺳــەدەﯾەك ﺑەر ﻟە زاﯾﯿﻦ ﭘێﻚ ھﺎت. ھﺎووﺗﯿﺒﻮون ﺑﯚ ﭼەﻣﻜێﻜﯽ ﯾﯚﻧﺎﻧﯽ ﻟەﺑﺎرەی ) (dolisﺑەﻣﺎﻧﺎی ﺷﺎرۆﻛە ﯾﺎ ﻛەرت و ﻧﺎوﭼە ﯾﺎن ﺷﺎر دەﮔەڕێﺘەوە ﯾﺎن ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی داﻧﯿﺸــﺘﻮاﻧﯽ ﯾﺎن ﺗﺎﻛەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺷﺎرە ﻛە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑە ﯾەﻛەوە ھەﯾە ،ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﯾەﻛەی ﺑﻨەڕەﺗﯽ ﻟە ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا. ﻟــە ﺑﻨەڕەﺗــﺪا ھﺎووﺗﯿﺒــﻮون ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ﺑﯿﺎﻧﯽ و ﻏەوارەدا ھﺎﺗﻮوە ﻛە ﻟە ﺷﺎرە ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﯾﯚﻧﺎﻧﺪا ﺋەو ﺷﻮێﻨە ﺑﻮو ﺋەم ھﺎوﻛێﺸە دواﻧﯿﯿەی ﺗێﺪا ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮو ،ﺋــﺎزادەﻛﺎن )ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻟەﮔــەڵ ﻛﯚﯾﻠــەﻛﺎن( )ﺑﯿﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن( ﻧەك ﺑە ﭘێﭽەواﻧــەوە ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﯾﯚﻧﺎﻧــﯽ ﻟــە ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﻣﺎوەﯾەﻛﯿــﺎن دۆزﯾﯿەوە ﺑﯚ ﺟﯿﺎﻛﺮدﻧەوەﯾﺎن ﻟە دژی ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ، ﻟەوەﺷەوە ﯾﺎﺳــﺎﻛﺎﻧﯿﺎن دەرھێﻨﺎ ﻛە ﻟەﮔــەڵ رۆﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﺪا ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﯾﺎﺳﺎی ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎﻧەوە ﻟەو ﺑﻮارەداﯾە و ﺑــەردەوام ﺑﻮو ،ﺑــەم ﭼەﻣﻜﯽ ﻟێﺒﻮردەﯾــﯽ وەك ﺑەرﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺳەردەﻣﯽ رێﻨﺴﺎﻧﺲ و رۆﺷﻨﮕەری دەرﻛەوت ﻛە ﻟە ﺋەوروﭘﺎ ﻟە ﺳەدەی ﺣەﭬــﺪەدا ﺑــو ﺑــﻮوەوە ،ﺋەوەش ﻟەﺳەر داروﭘەردووی ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾﯽ ﻣﯿﺘﯚداڵﯿﺰﻣــﯽ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ﻛێﺸەی ﻛﺎﺳــﯚﻟﯿﻜﯿﺪا ،ﺑەم دواﺗﺮ ﺳــﯿﻤﺒﻮﻟەﻛﺎﻧﯽ رۆﺷــﻨﮕەری ﻟــە ﻧﻤﻮوﻧــەی )ھﯚﺑــﺰ و ﻟﯚك و رۆﺳــﯚ و ﻣﯚﻧﺘﺴــﻜﯿﯚ( ﭼەﻣﻜێﻜــﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﭘێﺸﻨﯿﺎز ﻛﺮد ﻛە ﻟەﺳــەر ﭘەﯾﻤﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ داﻣەزراﺑــﻮو ﻟە ﻧێﻮان ﺗﺎﻛەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە و دەوڵەت ﯾﺎن ﻓەرﻣﺎﻧڕەواﯾﯿﺪا. ھەروەھــﺎ ﻟەﺳــەر ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ،رەﻓﺘﺎر ﺑەو ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەوە ﺑﻜﺮێﺖ ﻟە ﻧێﻮان ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑەﮔەڕاﻧەوە و ﭘﺸﺘﺒەﺳﺘﻦ ﯾﺎن ﻟەﺳەر ﺋەوە ﭼەﻣﻜــﯽ ھﺎووﺗﯿﺒﻮون ﺑو ﺑﻮوەوە ،ﺑەﺷێﻮەﯾەك ھﺎووﺗﯽ ﮔﯚڕا ﺑــﯚ ﺧﺎوەﻧێﻜﯽ ﻣﺎﻓــﺪار و ﺑﻮوﻧێﻜﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ،دوای ﺋــەوەی ھــﯚز ﯾﺎن ﺧێــڵ ﯾﺎن ﯾەﻛێﺘــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑــﻮو ﻟــەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾە ﻛە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەواﻧﯽ ﺗﺮەوە ﮔﺮێ دەدرا ﻟەﺳــەر ھﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ھێﺰ و ﻟﯚژﯾﻜﯽ ھێﺰ ،ﻟەﮔەڵ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺷﯚڕﺷﯽ ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﺑﯚرژوازی و ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺮێﻜﺎری ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ و ﺋﺎوێﺘەﻛﺮدﻧــﯽ ﺑــە ﻛﺎرﮔەﻛﺎﻧەوە، ﻛێﺸەﻛە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﻧﻮێﯽ وەرﮔﺮت ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮو ﻟە ﻣﺎﻓە ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻟە دەﺳــﺘﻮوردا ﻟەﮔەڵ ﺑەردەواﻣﯽ ﻗﯚﺳﺘﻨەوە و ﭼەوﺳــﺎﻧﺪﻧەوەﯾﺎن ﻟە ژﯾﺎﻧﺪا. ﭼەﻣﻜــﯽ ﻧﻮێــﯽ ھﺎووﺗﯿﺒــﻮون ﭘێــﺶ ﻧﺰﯾﻜەی 200ﺳــﺎڵ ﭘەرەی ﺳــەﻧﺪ ،ﻛﺎﺗێــﻚ دەوڵەﺗﺎﻧــﯽ ﻧﻮێﯽ ﺋەوروﭘــﺎ ﭘێﻜﮫﺎﺗﻦ ،ﺑﯚﯾــە دەوڵەﺗﯽ ﻧــﻮێ ﺳــەروەری رەھــﺎی ﻟەﻧﺎو ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯿﺪا ﺑــﯚ ﺧــﯚی دادەﻧﺎ و ﻓەرﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺸــﯽ دەﺑێ ﺑەﺳــەر ھەر ﻛەﺳــێﻜﺪا ﻛە ﻟەﻧﺎو ﺳــﻨﻮورە ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﯿەﻛﺎﻧﯿــﺪا ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﻦ ﺟێﺒەﺟێــﯽ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑــەم ﻟە ﭘێﻨﺎوی رێﮕﺮﯾﻜﺮدن ﻟــە زۆرداری دەوڵــەت و دەﺳــەﺗەﻛﺎﻧﯽ، ﺑﯿﺮۆﻛەی ھﺎووﺗﯿﺒﻮون ﮔەﺷــەی ﻛــﺮد ﻛــە ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻣﺎﻓﮕەﻟێﻜە، ﺷﺎﯾﺴــﺘەی وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﯾﺎن دەﺳﺖ ﺑــﯚ درێﮋﻛﺮدﻧــﯽ ﻧﯿﯿــە ﻟەﻻﯾەن دەوڵەﺗــەوە ،ﺑﯚﯾە ﺋەو ﻣﺎﻓﺎﻧە ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە ﻣﺎﻓە ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻛە ﭘێﻮەﺳﺘﻦ ﺑە ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮدا و ﻣﺎﻓە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﻛە ﭘێﻮەﺳﺘﻦ ﺑە ﺑەﺷﺪارﯾﯿەوە ﻟە ﮔﺮﺗﻨەﺑەری ﺑڕﯾﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯿﺪا ،ھەروەھﺎ ﻣﺎﻓە ﮔﺸﺘﯽ و دەﺳﺘەﺟەﻣﻌﯿﯿەﻛﺎن ﻛە ﮔﺮێ دراون
ﺑە ﻛﺎروﺑﺎرە ﺋﺎﺑﻮوری و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮﯾﯿەﻛﺎﻧەوە. ھﺎووﺗﯿﺒــﻮون ﺑــەم ﭼەﻣﻜــە ﻟە ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺟﯿﺎوازە ،ﻣﺴــﻮڵﻤﺎن ﺑﺮای ﻣﺴﻮڵﻤﺎﻧە و ﺑەﭼەﻧﺪ راﯾەڵێﻜﯽ ﻣەﻋﻨــەوی ﻟــە ﺳــەرەوەی ﻛﺎت و ﺷــﻮێﻦ ﭘێﻜــەوە ﮔــﺮێ دراون، ﺑــەم ھﺎووﺗﯿﺒــﻮون ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﭘێﻮەﻧــﺪی و راﯾەڵــﯽ ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷــﺘﯿﯿﺎﻧە ﻟە ﻧێﻮان ﺋــەو ﺗﺎﻛﺎﻧەی ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو و ﺷــﻮێﻨێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو دواﺗــﺮ ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﺎﯾەﻛﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاودا دەژﯾﻦ ،ھﺎووﺗﯿﺒﻮون ﻟەﮔەڵ ﺑﻨەﻣﺎی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺪا دژ ﻧﯿﯿە، ﻟەﺑەرﺋەوەی ﭘێﻮەﻧﺪی ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ راﯾەڵە ﻛﺎﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﺑەھێﺰﺗــﺮ و ﺟێﮕﯿﺮﺗﺮ دەﻛﺎت .ھەروەھــﺎ ﺟﯿــﺎوازی ﻧﯿﯿە ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی ﻣﺮۆﭬﯽ ﻣﺴــﻮڵﻤﺎن ﺑە ﻧﺎﻣﺴــﻮڵﻤﺎﻧەوە ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻛە ﻟەژێﺮ ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﺒﻮوﻧﺪا رێﻜەوﺗﻨﯽ ﻟەﺳــەر ﻛﺮاوە. ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ھﺎووﺗــﯽ ﻟەھــەر ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧێﻜﺪا ﺑێــﺖ ،ﯾەﻛێﺘــﯽ رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﺋﺎﺑﻮوری و روﻧﺎﻛﺒﯿــﺮی ﭘێــﻚ دێﻨێــﺖ ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿــە ﻟە ﭘﺎرﭼەﯾەﻛــﯽ ﺗێﻜﺮاو و ﻛﺎرﯾﮕــەر و ﻓﺎﻛﺘەرێﻜﯽ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ھﺎووﺗﯿﺒﻮون ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﺟﻮوڵێﻨەر و ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋاﻧەﯾە ﻛە ژێﺮﺧﺎﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ داﻣەزراوەﯾﯽ و ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟەﺳەر دادەﻣەزرێﺖ. ﺑەﭘﺸﺘﺒەﺳــﺘﻦ ﺑەواﻧەی ﭘێﺸــﻮو، ھﺎووﺗﯿﺒﻮون ﺑﻮوەﺗــە ﺋﺎﻣﺮازێﻜﯽ داﻧﺎﻧــﯽ ﺑــﯚ ﻣﻠﻤﻼﻧێــﯽ ﺋەﻧﺘﯿﯽ و رەﮔەزی و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﺳێﻜﺴﯽ، ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺟﯿﺎﻛﺎری ﻧەﻛﺮدن و ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ ھﺎوﻛﺎت )ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ (Equlizabionﺑە ﯾەﻛێﻚ ﻟە وﺷــە ﺑــوەﻛﺎن دادەﻧﺮێــﺖ ﺳــەرەڕای رۆﺷــﻨﯽ ،ﺑەم ﻟەﮔەڵ ﻧﺎڕۆﺷــﻨﯽ و ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯿﺸــﯿﺪا ﺑﻮوە ﺑە ﻧﺎﺳﻨﺎﻣەی ﻛﯚﻣەڵﮕە و ﺗﺎك ،ﺑەﺟﯚرێﻚ ﺳەرﻛﺮدە و ﮔــەورە رﯾﻔﯚرﻣﯿﺴــﺘەﻛﺎن ﺑەﻛﺎر دێﻨــﻦ ﺑــﯚ ورووژاﻧﺪﻧﯽ ھەﺳــﺖ و ھەڵﭽﻮوﻧــﯽ ﺗــﺎك و ﺳــﭭﻮر و ھەڵﭽﻮوﻧەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟەﺳــەر ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺋﺎﺑــﻮوری و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿــەﻛﺎن دەﺟﻮوڵێﻨﻦ ،ﺑﯚ ﯾەﻛﺴﺎﻧﯿﯿە وﺷە ﺗﺮﺳــﻨﯚﻛەﻛﺎﻧەوە دەژﻣێﺮدرێــﺖ ﻛــە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوف و ﺑﯿﺮﻣەﻧﺪاﻧــﯽ ﭘــڕ ﻛــﺮدووە و رووداوەﻛﺎﻧﯽ ﻣێﮋووی ﻟــە ﺳــەردەﻣە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧــﺪا ﺳــەرﻗﺎڵ ﻛﺮدووە ،ھەروەھﺎ ﺑﻮوە ﺑە ﭘﺎڵﻨەری ﺷﯚڕﺷــﯽ ﻣﯿﻠﯽ و راﭘەڕﯾﻨە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ،وەك ﺷﯚڕﺷــﯽ ﻛﯚﯾﻠەﻛﺎن ﻟە ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﯽ رۆﻣﺎﻧﯽ و ﺷﯚڕﺷﯽ ﺑەﻟﺸەﻓﯿﻚ ﻟە رووﺳﯿﺎ. ﺟﮕــە ﻟەواﻧﯿﺶ ،ﺋــەوەش ﺑەھﯚی ﭼەوﺳــﺎﻧﺪﻧەوە و ژێﺮدەﺳﺘەﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎزادﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣــﺮۆڤ و ﻛەراﻣەﺗﯽ ﯾﺎن ﺟﯿﺎوازی ﭼﯿﻨﺎﯾەﺗﯽ و ﺳــﺎﻣﺎن، ﺋــەوەی ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﺗێــﺪا ﻧﯿﯿە ﺋەوەﯾە ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺑەدی ﻧﺎﻛﺮێﺖ، ﭼﻮﻧﻜە ﺧەڵﻜﯽ ﺑە ﺟﯿﺎوازی دروﺳﺖ ﻛﺮاون ،ﺑﯚﯾە ﻟە ﯾەك ﺟﯿﺎوازن و وەك ﯾەك ﻧﯿﻦ ﻟە ﭘێﻜﮫﺎﺗﻦ و ﺷێﻮە و ڕەﻧﮓ و ﻋەﻗڵ و زﯾﺮەﻛﯽ و ﺋەوان ﺟﯿﺎوازن و ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪن ﻟــە ھێﺰ و ﺟﻮاﻧﯽ و ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ و ﺧەون و رەوﺷﺖ و ﺋﺎرەزوو رەﻓﺘﺎردا. ﺑﯚﯾــە ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ ﻟــە داوﻧەرﯾﺘﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﺧەڵﻜﺪا ﻧﯿﯿە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەڕووی ھەﻧﺪێ ﭘێﻜﮫﺎﺗﻨﯽ ﺑﻨەڕەﺗﯽ و ﻏەرﯾــﺰەی ﺧﯚڕﺳــﻜەوە ﻧەﺑێﺖ، ھەروەھﺎ ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﺶ ﻟە ﻧێﻮان ﺧەڵﻜﺪا ﻧﯿﯿە ،ﺑﯚﯾە ﺳەرەڕای ﺋەوەی ﺋﺎﯾﻦ و ﺑەرﻧﺎﻣە ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﺑﺎﻧﮕەوازﯾﺎن ﺑﯚ ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ ﻛﺮدووە، وەك ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوف و رﯾﻔﯚرﻣﯿﺴﺖ و داﻧﺎﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑﺎﻧﮕەوازﯾــﺎن ﺑــﯚ ﻛﺮدووە ،ﺑــەم ﺧەڵﻜﯽ ﻟەﺳــەر ﺟﯚرە ﻛﺎر و رێﮕەی ﭼﻨﮕﺨﺴــﺘﻦ و ﺑﮋێﻮی ﺟﯿﺎواز و ﻟــە ژﯾﺎﻧﯽ ﺧێﺰاﻧﯽ
ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺣﻜﻮﻣڕاﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺑەردەم ﭼەﻣﻜﯽ ھﺎووﺗﯿﺒﻮون و ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﺪا و ھﺎوﺳــەردارﯾﺪا ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧــﺪن، ھەروەھﺎ ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛﺎﻧﯿﺎن و ﭼێﮋ و ﺋﺎزار و ھەڵﺴﻮﻛەوت و ﭘەﺳﺘﯿﺸﯿﺎﻧﺪا دﯾﺴﺎن ﺟﯿﺎوازن ،ﺑﯚﯾە ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﺧەڵﻚ ﻟە داوﻧەرﯾﺘەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﺪا ﻧﯿﯿە ،ﻛەواﺑﻮو ﻛﺎﻣەﯾە ﻛە ﻓەﯾﻠەﺳﻮوف و داﻧﺎ و رﯾﻔﯚرﻣﯿﺴﺖ و ﯾﺎﺳــﺎداﻧەر و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن ﻣەﺑەﺳــﺘﯿﺎﻧە ،ﻛﺎﺗێــﻚ وەك ﯾەﻛێﻚ ﻟــە ﻣﺎﻓــە ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﺎﻧﮕــەوازی ﺑﯚ دەﻛەن؟ ﻣەﺑەﺳــﺖ ﻟەو ﯾەﻛﺴﺎﻧﯿﯿە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ. واﺗە ھەﻣــﻮو ﺧەڵﻜﯽ ﻟەﻻﯾەﻧﯽ ﻣﺎف و ﺋەرك و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿەوە ﻟە ﺑەردەم ﯾﺎﺳــﺎدا ﯾەﻛﺴــﺎن ﺑﻦ ،ﺋەو ﯾەﻛﺴﺎﻧﯿﯿەی دەﺳــﺘﻮور و ﺑەرﻧﺎﻣە ﻧﺎوﺧﯚی و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﺑڕﯾﺎرﯾﺎن ﻟێ داوە ،ﺷــﺘێﻜﯽ ﺳەرﺳﻮڕھێﻨەرە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻓﺮەڕەﮔەزی و ﻓﺮەﺋەﺗﻨﯽ و ﻓﺮە رەﭼەڵەك ﺑﺪۆزﯾﻨەوە ﻛە وەك ﮔﺮووﭘﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو واﺑﻦ ،ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺳﯿﺴــﺘﻤێﻚ ﻟــە ﺑﻨﯿﺎﺗﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ. ھەروەھــﺎ ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﭼەﻣﻜــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ و ﺑەھﺎﯾﯿەﻛﺎن ﺑێﺖ، ﺟﯿﺎﻛﺎری ﻧەﻛﺮدﻧﯽ و ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ ﻟە ﺋــەرك و ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﺪا ﺑەﻣەرج داﺑﻨێﺖ، ﺋەﻣەش ﺑﻮوەﺗە ھــﯚی ﻛﯚﺗﺎھێﻨﺎن ﺑــە ﭼەﻣﻜــﯽ رەﮔەزﭘەرﺳــﺘﯽ ﻛــە ﭼەﻣﻜێﻜــﯽ ورووژێﻨــەرە ﺑﯚ ﮔﺎڵﺘەﻛــﺮدن ﺑە ﻣــﺮۆڤ ،ھﺎوﻛﺎت ﺋەﻣەش ﻟە ڕێﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﮔەﻻن دژی ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻛﯚڵﯚﻧﯿﺎڵﯿﺰم ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﻻﺑﺮدﻧﯽ رژێﻤﯽ ﺟﯿﺎﻛﺎری رەﮔەزی ﺑەھێﺰ دەﻛﺮێﺖ ،ھەروەك ﻟە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﮔەﻟﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﺋەﻓەرﯾﻘﺎوە وەدەﺳﺖ ھﺎت ،ھەروەھﺎ ﻟە ڕێﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﻣﺎﻓە ﻣەدەﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻛە ﻣﺎرﺗﻦ ﻟﯚﺳەر ﻛﯿﻨﮓ ﻟــە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﮔﻮزراﺷــﺘﯽ ﻟێ ﻛﺮد ،ﺋــەو ﺑﺰووﺗﻨەوەﯾەی ﺑﻮوە ھــﯚی ھەڵﻮەﺷــﺎﻧﺪﻧەوەی ھەﻣﻮو ﯾﺎﺳــﺎ رەﮔەزﭘەرﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎن دژی ﻣﺎﻓــﯽ رەﺷﭙێﺴــﺘەﻛﺎن ﺋەواﻧەی وەك ﺑﻮﻧــەوەری ﭘﻠە دوو ﭘﻠە ﺳــێ ﻣﺎﻣەڵەﯾﺎن ﻟەﮔەڵﺪا دەﻛﺮا. ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ ﯾﺎن ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﻨﺸﯿﻨﺎن، ھەرﮔﯿــﺰ رووﺑــەڕووی ﮔﻮﻣــﺎن ﻧەﺑێﺘەوە ،ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺑﯿﺮوﺑﺎوەڕ ﯾﺎن رەﭼەڵەك ﯾــﺎن ﺋﺎﯾﻨﯽ ﯾﺎن زﻣﺎن ﯾﺎن ﺑﯿﺮوﺑﯚﭼﻮوﻧﯿــﺎن ،رێﮕەﭘێﺪراوﯾﺶ ﻧﯿﯿە ھﺎووﺗــﯽ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻜﺮێﺖ واز ﻟە رەﮔەزی ﺧﯚی ﺑێﻨێﺖ ﯾﺎن ﺑﯿﮕﯚڕێﺖ ﺑەﺑێ ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺧــﯚی ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﺒﻮون ﺳەرەڕای ﯾەﻛﺴﺎﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟەم ﻛﯚﻣەڵە ﻣﺎﻓەدا ﺧﯚی ﺑەرﺟەﺳﺘە دەﻛﺎت: .1ﻣﺎﻓﯽ ﺳــەﻻﻣەﺗﯽ ﺟەﺳــﺘەﯾﯽ/ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻣﺎﻓــﯽ ﺋەوەﯾﺎن ھەﯾە رێﺰ ﻟە ﺳــەﻻﻣەﺗﯽ ﺟەﺳــﺘەﯾﯿﯿﺎن ﺑﮕﯿﺮێــﺖ ،ھەروەھﺎ دەﺳــﺘﯽ ﻟێ ﻧەدرێﺖ ﯾﺎن رووﺑەڕووی ﺋەﺷﻜەﻧﺠە ﻧەﻛﺮێﺘەوە. .2ﻣﺎﻓــﯽ ﻛﺎر /ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﻣﺎﻓﯽ ﻛﺎرﯾﺎن ﻟە ھەر ﭘﯿﺸــە ﯾﺎن ﺷﻮێﻨێﻚ ﺑەﮔﻮێﺮەی ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺋﺎزاداﻧەی ﺧﯚﯾﺎن ھەﯾە و دەوڵەت ﺑەﮔﻮێﺮەی ﯾﺎﺳــﺎ ﮔەرەﻧﺘــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ، ھەڵﺪەﺳــﺘێ ﺑەژﯾﺎﻧﺪﻧﯿﺎن ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﺑێﻜﺎری ﯾــﺎن ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﺒﻮون ﯾﺎﺧﯚ ﻛەﻣﺌەﻧﺪاﻣﺒﻮوﻧﯽ ﻋەﻗڵﯽ. .3ﻣﺎﻓــﯽ ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮون /ھــەر ھﺎووﺗﯿﯿەك ﻣﺎﻓﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮوﻧﯽ ھەﯾە ﻟەھەر ﺷــﻮێﻨێﻚ ﺣەز ﺑﻜەن ﻟەﻧﺎو وﺗــﺪا و ﻣﺎﻓﯽ ﺋەوەﯾﺸــﯿﺎن ھەﯾە ﺷﻮێﻨﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮوﻧﯽ ھەﯾە ﻟە ھەر ﺷــﻮێﻨێﻚ ﺣەز ﺑﻜەن ،ﻣﺎﻓﯽ ﺋەوەﯾﺶ ﺷــﻮێﻨﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮوﻧﯽ ﻣﯿﻠﯽ ﻟە دەوڵەت وەدەﺳﺖ ﺑێﻨﻦ ﻟە ﺣﺎڵەﺗێﻜﺪا ﻧەﺗﻮاﻧﻦ وەدەﺳﺘﯽ ﺑﺨەن ﺧﯚﯾﺎن. .4ﻣﺎﻓــﯽ ﻓێﺮﻛــﺮدن /ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻣﺎﻓــﯽ وەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻓێﺮﺑﻮون و زاﻧﯿﺎرﯾﯿــﺎن ﻟە ھەﻣﻮو ﺋﺎﺳــﺘەﻛﺎﻧﺪا ھەﯾە و ﻣﺎﻓﯽ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧە و ﻛﯚﻟﯿﮋە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛﺎن ھەﯾە ،ھەروەھﺎ
ﻣﺎﻓــﯽ وەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻓێﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺳەرەﺗﺎﯾﯽ ﺑە ھەر زﻣﺎﻧێﻜﯽ ﻓەرﻣﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑڕﯾﺎر ﻟێــﺪراو ﻟە ﯾەﻛە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا ھەﯾە ،ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی ﻣﺎﻓﯽ ﻓێﺮﺑﻮوﻧﯿﺎن ﺑەھەر زﻣﺎﻧێﻚ ﻟەو زﻣﺎﻧﺎﻧەی ﻟە ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﺪا ھەﯾە. .5ﻣﺎﻓــﯽ ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ و ﭼﺎودێــﺮی دەوڵــەت /ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن ﻣﺎﻓﯿــﺎن ھەﯾە ﻟە وەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﯾﺎرﻣەﺗﯽ دەوڵەت ﺑەھەﺳﺘﺎن ﺑە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﻛﺎرێﻜﯽ ﺷﯿﺎو ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼەﯾەی ﺗێﯿﺪا ﻧﯿﺸﺘەﺟێﻦ ،وەك ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ روﻧﺎﻛﺒﯿﺮی و ھﻮﻧەر و زاﻧﺴــﺖ و وەرزﺷﯽ ﺟەﺳﺘەﯾﯽ ﯾﺎن ھەﺳــﺘﺎن ﺑە ﺑەرﻧﺎﻣەی ﭼﺎودێﺮی و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ژﯾﻨﮕە ،ﯾﺎﺧﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺷﻮێﻦ و ﻧﺎوﭼە ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﺷﻮێﻨەواری و ﻣێﮋووﯾﯿﯿــەﻛﺎن و ﻧﻮێﻜﺮدﻧــەوە و ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯿــﺎن ،ھــەروەك ﻣﺎﻓﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــە دەوڵەت ھەﺳــﺘێ ﺑــە ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ رێﮕــەی ﭘێﻮەﻧﺪی و ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﮔﺸــﺘﯽ ﺑﯚﯾﺎن و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ژﯾﻨﮕە و رێﻜﺨﺴﺘﻨەوە و ﭼﺎﻛﻜــﺮدن و ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧــەوەی ﺷــﺎرەﻛﺎن و ﺑﺎﯾەﺧــﺪان ﺑــە ﭘﺎﻛﻮﺧﺎوێﻨﯿﺎن ،ﻟەﮔەڵ ﭘﺎراﺳــﺘﻦ و ﭼﺎودێــﺮی ﻣﺎﻓﯽ ﻧــەوە ﻛﯚﻧەﻛﺎن و ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﻟێﻜﺮدﻧﯿﺎن. .6ﻣﺎﻓــﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزرای ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ /ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻣﺎﻓﯿﺎن ھەﯾــە ﻟــە ﭼﺎودێﺮی ﭘﺰﯾﺸــﻜﯽ و دڵﻨﯿﺎﯾــﯽ دەوڵەت ﻟەﮔــەڵ ﻣﺎﻓﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﻻدێﻜﺎﻧــﯽ ھەﯾــە ﻟــەڕووی ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ ﺧﯚڕاﯾﯿەوە ﺑەھەﻣﺎن ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺷﺎر. .7ﻣﺎﻓــﯽ ﭘەﻧﺎﺑﺮدﻧــە ﺑــەر دادﮔﺎ/ ھﺎووﺗــﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ﭘەﻧﺎﺑﺮدﻧــە ﺑەر دادﮔﺎی ھەﯾــە ﺑﯚ وەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ و رێﮕــە ﭘێــﺪراو ﻧﯿﯿە رەواﻧــەی دادﮔﺎی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﻜﺮێﺖ، ھەروەھــﺎ ھەﻣﻮو ﻛەﺳــێﻚ ﻣﺎﻓﯽ دادﮔﺎﯾﻜﺮدﻧﯽ دادﭘەروەراﻧەی ھەﯾە و ﻣﺎﻓــﯽ وەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﯾﺎرﻣەﺗﯽ و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ھەﯾە ،ﺋەﮔەر داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺧەرﺟﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺋەﺳﺘﯚ ﺑﮕﺮێــﺖ ،ھەروەھﺎ ﻣﺎﻓﯽ دەﺳــﺖ ﮔەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺑەھــەر زاﻧﯿﺎرﯾﯿەك ﻟە دەوڵەﺗﺪا ھەﯾە ﺑﯚ ﻣﻮﻣﺎرەﺳە ﺑێﺒەش ﺑﻜﺮێﺖ ﯾﺎﺧﯚ ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﯾﺎن ﻟە ﺋﺎزادی ﯾﺎن ﻟە ﻣﻮڵﻜﺪارێﺘﯽ رووت ﺑﻜﺮێﺘەوە ﺑەﺑێ ﮔﺮﺗﻨەﺑەری رێﻮﺷﻮێﻨﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ. .8ﻣﺎﻓــﯽ ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘــﯽ /ھەﻣــﻮو ھﺎووﺗﯿﯿــەك ﻣﺎﻓــﯽ ﻛڕﯾــﻦ و ﻓﺮۆﺷــﺘﻦ و ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ و ﻣﯿﺮاﺗﯽ ﻛەﻟﻮﭘەﻟــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ھەﯾە و ﻣﺎﻓﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯿﺸــﯽ ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﺧﯚی ھەﯾــە و ﺑێﺒەش ﻧﺎﻛﺮێــﺖ ﻟــە ﻛەﻟﻮﭘەﻟەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺑێ ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧەوەی ﮔﻮﻧﺠﺎو ﻧەﺑێﺖ. .9ﻣﺎﻓﯽ ھەڵﺴﻮﻛەوت و رەﻓﺘﺎرﻛﺮدن/ ھﺎووﺗﯽ ﻣﺎﻓﯽ ھەﺳﺘﺎن ﺑەو ﻛﺎرەی ھەﯾە ﻛــە ﺋــﺎرەزووی دەﻛﺎت ﯾﺎن رێﮕﺮی ﺑــﻜﺎت ﻟەوەی ﻟێــﯽ ﻧﯿﯿە، ﺑەﮔﻮێــﺮەی ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺧﯚی، ھەروەھﺎ ﻟــەو ﻛﺮداراﻧەی ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ دەدات ﯾﺎن رێﮕﺮﯾﯿــﺎن ﻟێ دەﻛﺎت ﺑەھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺋﺎزاداﻧەی ﺧﯚی. .10ﻣﺎﻓﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪێﺘﯽ /ھﺎووﺗﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ﻛەﻧﺎرﮔﯿــﺮی و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی ﺧﯚی ھەﯾە ،ھەروەھﺎ ﻣﺎﻓﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻦ و ﻧﮫێﻨﯽ ﻣﺎڵەﻛەی و ﺷﻮێﻨﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮوﻧﯽ و ﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ و ﭘﯚﺳﺘە و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰراون و ﻣﺎﻓﯽ ﺋەوەی ھەﯾە ﭘێﮕﯿﺮی ﻟەﺳەر ﺗﯚﻣﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻻی دەوڵەت ﯾﺎن ﻻی ھــەر داﻣەزراوەﯾــەك ﺑەﭼەﻧﺪ ﺗﯚﻣﺎرێﻚ ﻻی ﺧﯚی ﺑﯿﺎﻧﭙﺎرێﺰێﺖ. .11ﻣﺎﻓﯽ زﻣﺎن /ھەﻣﻮو ھﺎووﺗﯿﯿەك ﻣﺎﻓﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧــﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﻟﯚﻛﺎڵﯽ و ﻓێﺮﺑﻮوﻧــﯽ ﻣﻨﺪاڵەﻛﺎﻧــﯽ ھەﯾە، ﻣﺎﻓﯽ ﺋەوەﯾﺸــﯽ ھەﯾە ﺋەو زﻣﺎﻧە ﻟە ﺗەﻧﯿﺸــﺖ زﻣﺎﻧە ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯿەﻛەدا ﺑﺒێــﺖ ﺑــە زﻣﺎﻧﯽ ﻓەرﻣــﯽ ،ﺋەﮔەر داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿە ﻟە
راﭘﺮﺳﯿﯿەﻛەدا ﺑڕﯾﺎرﯾﺎن ﻟێ دا. .12ﻣﺎﻓﯽ رەﺗﻜﺮدﻧەوەی ﻧﺎوھێﻨﺎﻧﯽ ﻧەوە ﯾﺎن ﺋﺎﯾﻦ ﻟــە ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﺪا/ ھﺎووﺗــﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ﺋــەوەی ھەﯾە ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣــەی ﮔەﺷــﺖ ﯾــﺎن ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣــەی ﻛەﺳــﯽ وەدەﺳــﺖ ﺑﮫێﻨێﺖ ،ﻛە ﺋﺎﻣﺎژەی ﺧﺎڵﯿﺒﻮون ﯾﺎن ﺟﯿﺎﻛﺎری ﺗێﺪا ﻧەﺑێﺖ ،دەﺷﺘﻮاﻧێﺖ ﻟــە ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣــەی ھﺎووﺗﯿﺪا ﻧﺎوی ﻧەﺗەوە ﯾﺎن ﺋﺎﯾﻨەﻛــەی ﺑﮫێﻨﺮێﺖ، ﺋەﮔەر ھﺎﺗﻮو ھﺎووﺗﯿﯿەﻛە ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺋــەوەی ھەﺑــﻮو ،ﺑﯚﯾە ﻟەوﺑــﺎرەوە داواﯾەك ﭘێﺸﻜەش دەﻛﺎت. .13ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﺑەڕێﻮەﺑەری /ھﺎووﺗﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﺧﯚی و ﻟﯚﻛﺎڵﯽ و ﺷﺎرەواﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎ و ﺷــﺎرۆﻛە و ﺷــﺎرەدێ و ﻟە ﯾەﻛە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ دەوڵەﺗﺪا ﺑەﺷێﻮەی ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ڕاﺳﺘەوﺧﯚ ھەﯾە. .14ﻣﺎﻓــﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻦ و ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوە /ھﺎووﺗﯽ ﻣﺎﻓﯽ وەدەﺳﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺗﯿــﺮۆر و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی و ﻛﺎرەﺳــﺎﺗە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھەﯾە ،ھەروەھﺎ ﻣﺎﻓﯽ ﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوەی ھەﯾە ﺑە ﺑڕﯾﺎرێﻚ ﻟەﻻﯾەن دادﮔﺎی ﺗﺎﯾﺒەﺗەوە، ﺋەﮔەر دەﺳﺘﺪرێﮋی ﻛﺮاﯾە ﺳەر ھەر ﯾەﻛێﻚ ﻟــەو ﻣﺎﻓﺎﻧەی ﻟە ﭘێﺸــەوە ﺑﺎﺳﻤﺎﻧﻜﺮدن. .15ﻣﺎﻓــﯽ ﻣﯿــﺮات و ﺑڕواﻧﺎﻣــە ھەڵﺒﮋاردن /ھﺎووﺗﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﯿﺮات و ﺑڕواﻧﺎﻣە و ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﻟە ﯾﺎﺳﺎﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎری ﻛەﺳــێﺘﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﯾﺎﺳــﺎی ﻣەدەﻧﯽ و ﯾﺎﺳﺎﻛﺎﻧﯽ دادﮔﺎی ﺷەرﻋﯽ ھەﯾە. .16ﻣﺎﻓە رێﻮﺷﻮێﻨﯿﯿەﻛﺎن /ھﺎووﺗﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ﺋــەوەی ھەﯾــە ﻧەﮔﯿﺮێﺖ ﯾــﺎن ﺑﺎﻧﮓ ﻧەﻛﺮێــﺖ ﻟەﻻﯾەن ھﯿﭻ دەﺳــەﺗێﻜەوە ﺑەﺑــێ ﻓەرﻣﺎﻧــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻛە ﻟەﻻﯾــەن دادوەرێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪ دەرﭼﻮوﺑێﺖ ،ھەروەھﺎ رێﮕــە ﭘێــﺪراو ﻧﯿﯿە ﺳــەرﻛﯚﻧەی ﺗﺎﻛەﻛەس ﻟەﺳــەر ﻛﺎرێﻚ ﺑﻜﺮێﺖ، ﺋەﮔەر ﭘێﭽەواﻧەی ﯾﺎﺳــﺎﯾەك ﻧەﺑﻮو ﻛە ﭘێﺶ ﺋەو ﻛﺎرە دەرﻛﺮاﺑێﺖ ،وەك ﻧﺎﺑێﺖ ﯾﺎﺳــﺎﯾەك ﻧەﺑﻮو ﻛە ﭘێﺶ ﺋەو ﻛﺎرە دەرﻛﺮاﺑێﺖ ،ھــەروەك ﻧﺎﺑێﺖ ﯾﺎﺳــﺎﯾەك دەرﺑﻜﺮێــﺖ ﺑەھﯚﯾەﻛﯽ دواﻛەوﺗﻮوﯾﯿــەوە ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋەﮔــەر ﺑەﻗەرەﺑﻮوﻛﺮدﻧــەوەی ﺋــەو زﯾﺎﻧﺎﻧە ﻧەﺑێﺖ ﻛە ﺑەھﯚی ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧەوە ﺑﻜﺮێﺖ ،ھــەروەك دﯾﺴــﺎن ﻧﺎﺑێﺖ ﻛەﺳــێﻚ ﺑەﺗﺎواﻧﯽ ﻛەﺳێﻜﯽ ﺗﺮ ﺳﺰا ﺑﺪرێﺖ. .17ﻣﺎﻓــﯽ ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر ﯾﺎ وەﺷــێﻨﺮاو/ ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎر ﯾﺎن وەﺷێﻨﺮاو ﻣﺎﻓﯽ ﺋەوەی ھەﯾە دادﮔﺎﯾﯿﯿەﻛﯽ ﺧێﺮا و ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﺑﻜﺮێــﺖ و ﺑەﺑێﺘﺎواﻧﯿﺶ داﺑﻨﺮێﺖ ﺗﺎ ﺗﯚﻣەﺗەﻛەی ﻟەﺳەر ﺳﺎغ دەﺑێﺘەوە، ھەروەھﺎ ﺑەھــﯚی ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﯾــﺎن وەﺳــﺘﺎﻧﺪﻧﯿەوە دەﺑێ ﺋەوەی ﭘــێ راﺑﮕەﯾەﻧﺮێﺖ ﻛــە ﻣﺎﻓﯽ ﭘﺮس و راﻛﺮدﻧــﯽ ﺑە ﭘﺎرێــﺰەر ﯾﺎن ﻣﺎﻓﯽ ﺑەدەﺳــﺘﮫێﻨﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰەرێﻜــﯽ ﻟە دادﮔﺎی ﺗﺎﯾﺒەت ھەﯾە ،ﺋەﮔەر ﺗﻮاﻧﺎی دەﺳــﺘەﺑەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺑــڕە ﭘﺎرەی ﻧەﺑــﻮو ،ھەروەھﺎ ﻣﺎﻓﯽ ﺋەوەﺷــﯽ ھەﯾــە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ﻛەﺳــﻮﻛﺎر و دﻛﺘﯚرەﻛەﯾــەوە ﺑــﻜﺎت ،ھەروەھﺎ ﺳــەرەڕای ژﻣﺎرەﯾەك ﻟــە ﻣﺎﻓﯽ ﺗﺮ، ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻣﺎﻓﯽ وەك ﻣﺎﻓﯽ ژﯾﻨﮕەﯾەﻛﯽ ﭘــﺎك و ﺧﺎوێﻦ، ھەروەھﺎ ﻣﺎﻓﯽ ﮔەﺷەﭘێﺪان و ﻣﺎﻓﯽ ﺋﺎﺷﺘﯽ و ﻣﺎﻓﯽ ھﺎوﻛﺎری ﻣﺮۆﯾﯽ. ﺑەداﺧــەوە ھەﻣﻮو ﺋەم ﺷــﺘﺎﻧەی ﺑﺎس ﻛﺮان ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻛەم ﺗﺎ زۆر ﺑﻮوﻧﯿــﺎن ﻧﯿﯿە ء ﺋــەوەی ھەﯾە ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻜﯽ ﺟﻮوﺗﺤﺰﺑﯿﯿە ،ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ء ھﺎووﺗﯿﺒﻮون ء ﺳەروەرﯾﯽ ﯾﺎﺳــﺎ ﭘێﺸــێﻞ ﻛﺮاوە ء ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ ﺑﯚ ﻧﺎﻛﺮێﺖ .ﭼەﻧــﺪ ﺟﻮان ﺑــﻮو ﺋێﻤە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەم ﺑەھــﺎ ء ﻣﺎف ء ﺑﻨەﻣﺎﯾﺎﻧەﻣــﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮداﯾە ء ﭘێڕەو ﺑﻜﺮداﯾە ء ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﻣەدەﻧﯽ ء ﭘێﺸﻜەوﺗﻮوﻣﺎن ﺑەرﻗەرار ﺑﻜﺮداﯾە.
ﻧﻮوری ﺑێﺨﺎڵﯽ
ﺧﯚرھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ )ﺗﻮرﻛﯿﺎ، ﺧﯚرھەﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ ﮔەرﻣﺘﺮﯾﻦ ﻧﺎوﭼەی دﻧﯿﺎﯾــە ،ﺧﺎوەن وزەﯾەﻛﯽ زۆرە ،ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ زۆرە ،ﻛێﺸــەی ﻧەﺗەوەﯾﯽ، ﺋﺎﯾﻨــﯽ ،ﻣەزەوی و ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﺎی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ و ﺳــﻨﻮوری ھەﯾە! ﺟﯿﯚﭘﯚﻟەﺗﯿﻜێﻜﯽ ﺋﺎڵﯚز و ﭘڕﻛێﺸــەی ھەﯾــە ،زﻟﮫێﺰەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎی ﺋەﻣڕۆ ﺗێﻜەوﻟێﻜەی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺳــەرﺑﺎزﯾﯽ و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﺟەﺳــﺘەی ﺧﯚرھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ دەﻛەن )ڕووﺳﯿﺎ و ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﻟە ﺳﻮورﯾﺎ(. (ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﺋێﺮان ،ﺳﻌﻮودﯾە و ﺋﯿﺴڕاﺋﯿﻞ( ﭼﻮار ﺋەﻛﺘەری ﺳەرەﻛﯿﯽ ﻧﺎو ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ھەرێﻤﯽ ﺧﯚرھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﻦ .ﭼﻮار ﭘڕۆژەی ﮔەورەن ﺑﯚ داڕﺷــﺘﻨەوەی ﻧﺎوﭼەﻛە و دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ھەژﻣﻮون. ھەرﯾەﻛەﯾﺎن ﺑــە ﭘێﯽ ﺗﻮاﻧﺎ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﺋﺎﺑــﻮوری ،ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ، ﻓەرھەﻧﮕﯽ ،ﺳــەرﺑﺎزی و ﺗەﻛﻨەﻟﯚﺟﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎﻧــەوە ﻧﻮێﻨەراﯾەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﻛەن .ھەرﯾەﻛەﯾﺎن ﺟﯿﯚﺳﺘڕاﺗﯿﺠﯿﯿﺎن ﻟەﮔەڵ زﻟﮫێﺰێﻜﯽ ﺳەردەﻣﯽ ﺋەﻣڕۆ داڕﺷﺘﻮوە ،ﺧەرﯾﻜﯽ دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺎﻧﺴﯽ ھێﺰ و ھﺎوﺳەﻧﮕﯽ ھێﺰن. ﺗﻮرﻛﯿﺎ/ﭘﺎرﺗﯽ داد و ﮔەﺷەﭘێﺪان زﯾﺎﺗﺮ ﺧەرﯾﻜﯽ ﭘڕۆژەی ﻧەرﻣەھێﺰ/ ﺳﯚﻓﺖ ﭘﺎوەرە ،ﺧەرﯾﻜﯽ زﯾﻨﺪووﻛﺮدﻧەوەی ﭘﺮﺳﯽ ﻧﯿﯚ-ﺋﯚﺳﻤﺎﻧﯿﺰم/ ﻋﻮﺳــﻤﺎﻧﯿﯿە ﻧﻮێﯿەﻛﺎن و ﮔەڕاﻧەوەﯾە ﺑﯚ دﻧﯿﺎی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ و دڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ،ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ﺧﯚرھەت! ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ﺋﯿﻤﭙڕاﺗﯚرﯾﯽ و ﺳــﻮڵﺘﺎﻧﯿﺰم! ﭘﺎرﺗﯽ داد و ﮔەﺷەﭘێﺪان دەﯾەوێﺖ ﺳﻮود ﻟە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚدێﺮﻧﯿﺘە و ﻟﯿﺒڕاڵﯿﺰم وەرﺑﮕﺮێﺖ ،ﺳــﻮود ﻟە ﺑﺎزاڕ و ﺋﺎﺑﻮوری ﻧﯿﯚ-ﻟﯿﺒڕاﻟﯿﺰم وەرﺑﮕﺮێﺖ ،ﺑەم ﺳەرﻛێﺸــﯿﺶ دەﻛﺎت، ﻟەﮔــەڵ زۆرﯾﻨەی ﺋەﻛﺘــەرە ﻧﺎوەﻛﯽ و دەرەﻛﯿﯿەﻛﺎن ﻛێﺸــەی ھەﯾە )ﭘەﻛەﻛە ،ھەدەﭘە ،ﮔﻮﯾﻠەﻧﯿﯿەﻛﺎن ،ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﺣﻜﻮﻣڕاﻧﯽ، ﺑەﺷێﻜﯽ داﻣەزراوەی ﺳەرﺑﺎزی و وﺗﺎﻧﯽ ﺧﯚرﺋﺎوا( ﺋێﺮان ﺧــﺎوەن ﺳﯿﺴــﺘﻤێﻜﯽ ﺳﯿﯚﻛﺮاﺗﯽ/ﺷــﯿﻌﯿﯿە ،ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣڕاﻧﯽ ﻟە ﺋێﺮان ﻟەﺳــەر ڕەﮔەزەﻛﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌەﮔەراﯾﯽ و )وﯾﻼﯾە ﻓەﻗﯽ( داڕێﮋراوە .ﺳﯿﺴﺘﻤە ﺣﻜﻮﻣڕاﻧﯿﯿەﻛەی زۆر ﺋﺎڵﯚزە ،ﭘﺮۆﺳەی دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑڕﯾﺎر ﺋﺎڵﯚزە ،دﻧﯿﺎی ﺋێﺮاﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دﻧﯿﺎی )(١٩٨٤ی )ﺋﯚڕوێﻞ( دەﭼێﺖ ،ﻟە دﻧﯿﺎﯾەك دەﭼێﺖ )ﺑﺮاﮔەورە/ڕێﺒەر/ﺧﺎﻣﻨەﯾﯽ( ھەﻣــﻮو ﮔﯚﺷــەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎی ﺋێﺮاﻧــﯽ دەﺳﺘﺒەﺳــەردا ﮔﺮﺗﺒێﺖ، ھەﻣــﻮو ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺧﯚی ﺑﺮدﺑێﺘــەوە ،ھﯿﭻ ڕووﺑەرێﻜﯽ ﺑﯚ ھﯿﭻ ﺋێﺮاﻧﯿﯿەك ﻧەھێﺸــﺘﺒێﺘەوە! ﺋێﺮاﻧﯿﺶ ﺧەرﯾﻜﯽ ﻣەﺳــەﻟەی ﻧەرﻣەھێﺰ/ﺳــﯚﻓﺖ ﭘــﺎوەرە ،ﭘﺎرەی زۆر و ﺗﻮاﻧــﺎی ﻣﺮۆﯾﯽ زۆر ﻟە ﻓﺮاواﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺎزﻧە و ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﺎی ﺷــﯿﻌەﮔەرێﺘﯽ ﺧەرج دەﻛﺎت، ھەر ﻟە ﺋﺎﺳﯿﺎی ﻧﺎوەڕاﺳــﺘەوە ﺗﺎ دەﮔﺎت ﺑە ﻗەوﻗﺎز ،ھەر ﻟە ﻋێﺮاق و ﺷــﺎﻣەوە ﺗﺎ دەﮔﺎت ﺑە ﺑﺎﻛﻮری ﺧﯚرﺋــﺎوای ﺋەﻓەرﯾﻘﺎ ،ﺧەرﯾﻜﯽ ھﯿﻼﻟﯽ ﺷﯿﻌﯽ و ﻓﺮاواﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺟﯿﯚﭘﯚﻟەﺗﯿﻚ و ﻛﯚرﯾﺪەری ﺗﺎزەﯾە. ﺳﻌﻮودﯾە ﻟﯚژﯾﻜێﻜﯽ ﺳﯿﯚﻛﺮاﺗﯽ و ﭘﺎﺷﺎﯾەﺗﯽ ڕەھﺎ ﺑەڕێﻮەی دەﺑﺎت، ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣڕاﻧﯽ ﻟەﺳــەر ﻛﯚﻣەڵێﻚ ڕەﮔەزی ﺋﺎﯾﻨﯽ/ﻣەزەوی داڕێــﮋراوە ،ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛــەی ﻟەﮔەڵ ﺋێﺮان؟ ﺳــﻌﻮودﯾە ﻟﯚژﯾﻜﯽ ﺳﻮﻧﻨەﮔەراﯾﯽ/ﺳــەﻟەﻓﯽ دەﯾﺠﻮوڵێﻨێﺖ .ﺳــﻌﻮودﯾە ﻣﺎﻧﺪووە ،ﻟە دوای ﺑەھــﺎری ﻋەرەﺑﯿﯿــەوە دەﯾەوێﺖ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ دﻧﯿﺎی ﻋەرەﺑﯽ ﺑﻜﺎت ،ڕاﺳﺘە ﻟەﮔەڵ ]ﻗەﺗەر[ ھﺎوﺑەﺷﯿﯿەﻛﯽ ﺑﭽﻮوﻛﯿﺎن ﻟە ڕاﺑﺮدوودا ھەﺑﻮوە ،ﺑەم ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿەﻛﯽ ﺳەﺧﺘﺪان و ﻧﺎﯾەوێﺖ ﻗەﺗەر ﺑﺒێﺖ ﺑە ڕاﺑەری دﻧﯿﺎی ﻋەرەﺑﯽ .ﺳــﻌﻮودﯾە ﺗﺎﻛە وﺗﯽ ﻋەرەﺑﯿﯿە ﻟەﺳەر ڕەﮔەزەﻛﺎﻧﯽ )ﭘﺎﺷﺎﯾەﺗﯽ ڕەھﺎ و دەﺳﺘﻮوری ﺋﯿﻼھﯽ/ﺋﺎﺳــﻤﺎﻧﯽ( ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻛﯚﻧﺘڕۆڵ ﻛﺮدووە! ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ دەرەوەی ﭘــێ داڕﺷــﺘﻮوە .ﺳــﻌﻮودﯾە و ﺋێــﺮان ھەردووﻛﯿﺎن ﭘﺎﻧﺘﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑە ﻛەرەﺳــﺘە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛﺎن ﭘێﻨﺎﺳە ﻛﺮدووە و ڕێﻜﺨﺴﺘﻮوە و ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿەﻛﯽ ﺳەﺧﺘﯿﺶ ﻟەﮔەڵ ﯾەﻛﺘﺮ دەﻛەن )ﻟەﺳەر ﺑﻨەﻣﺎی ﻣەزەوی(. ﺋﯿﺴــڕاﺋﯿﻞ ﺋەﻛﺘەرێﻜﯽ ﺑﭽﻮوك ﻟەڕووی ﺟﯿﯚﮔﺮاﻓﯿﺎ و دﯾﻤﯚﮔﺮاﻓﯿﺎ، ﺧﺎوەن ھێﺰ و ھەژﻣﻮون ﻟەڕووی ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﺋﺎﺑﻮوری ،ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ، ﺳەرﺑﺎزی و ﺗەﻛﻨەﻟﯚﺟﯿﺎ .ﺋﯿﺴــڕاﺋﯿﻞ ڕۆڵێﻜﯽ ﮔەورەی ھەرێﻤﯽ دەﮔێڕێ .ﺧﺎوەن ﭘــڕۆژەی ﺗﺎﯾﺒەت و ﻟﯚﺑﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗە .ﺧﺎوەن وزە و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯿەﺗێﻜﯽ ﻓﺮاواﻧە. ﺋﯿﺴــڕاﺋﯿﻞ داﻣەزراوەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ڕێﻜﺨﺮاوی ھەﯾە، ﺳﯿﺴﺘﻤێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮات و ﺳﯿﻜﯿﯚﻻری ﺑێ ﻛێﺸەی ھەﯾە، دۆﺧﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮە ،ﺋﺎڵﯚﮔﯚڕی ﺋﺎﺷﺘﯿﯿﺎﻧەی دەﺳەت ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ھەﯾە ،ﻣﯚدێﻠﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﻓﺮەﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﺳەروەری ﯾﺎﺳﺎ ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ھەﯾــە و ﺑەﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺋەﻛﺘەری ﻧەﯾــﺎر و دوژﻣﻦ دەورە دراوە .ﺋﯿﺴــڕاﺋﯿﻞ ﺧﺎوەن ﺟﯿﯚﭘﯚﻟەﺗﯿﻜێﻜﯽ دەوڵەﻣەﻧﺪە ،ﺑەﺳەر ﺑەﺷێﻜﯽ دەرﯾﺎی ﺳﭙﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺘﺪا دەڕواﻧێﺖ ،ﺑەﺋﺎﺳﺎﻧﯽ دەﮔﺎت ﺑە ﺑﺎزاڕی دەرەوە و دﻧﯿﺎی دەرەوە ،دەرﯾﺎی ﺳــﻮور و دەرﯾﺎی ﺳﭙﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ ﺑەﯾەﻛەوە ﮔﺮێ دەدات ،ﺋێﺴﺘە دەﯾەوێﺖ ﺑﭽێﺘە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دوای-ﭘﯿﺸەﺳﺎزی/ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺳــەرﻣﺎﯾەﮔﻮزاری ﻟە ڕێﯽ داھێﻨﺎﻧەوە، ﺧەرﯾﻜﯽ ﭘڕۆژەی ﺋەﺗﯚم و داھێﻨﺎﻧﯽ زاﻧﺴﺘﯽ ﮔەورەﯾە. ﺋﯿﺴڕاﺋﯿﻞ دەﯾەوێﺖ ﺑﺒێﺖ ﺑە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎی ﺧﯚرھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ، ﭘڕۆژەی ھەﯾە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﺋەﻛﺘەرێﻜﯽ ھەرێﻤﯽ ڕۆڵ ﺑﺒﯿﻨێﺖ ،ﺑﺒێﺖ ﺑە )ﻟﯿﭭﺎﯾەﺳﺎن( ﺋەو ﺋەژدﯾﮫﺎﯾەی )ﺗﯚﻣﺎس ھﯚﺑﺰ ﻟە دۆﺧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ( ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛﺎت! ﺑەم ﻟە دۆﺧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و دۆﺧﯽ دەوڵەﺗﺒﻮوﻧﺪا ﺑێﺖ ،ﺋﯿﺴــڕاﺋﯿﻞ دەﯾەوێﺖ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ داود ﺑﻨﮕﯚرﯾﯚن ﺗێﭙەڕێﻨێﺖ و ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﯽ ﺗﺮ ﺗﺎﻗﯽ ﺑﻜﺎﺗەوە.
ﺷەﻣﺎڵ ﻧﻮوری
راﺳــﺘە دۆﺧﯽ ﺧﺮاﭘﯽ ﺋﺎﺑﻮوری رێﮕﺮ ﻧﯿﯿە ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ،ﺑەم ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ و ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﻣەرﺟێﻜــﯽ ﮔﺮﻧﮕــە ﻟە ﭘﺮۆﺳــەی ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ دەوڵەﺗــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا و ھەﻣــﻮو ﺳــەرﻛەوﺗﻨێﻜﯽ دەرەﻛﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻨێﻜﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿە ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺗﺎزەﭘێﮕەﯾﺸﺘﻮوی دﻧﯿــﺎ ﭘێﻤــﺎن دەڵــێ ھەﻣــﻮو ﺳــەرﻛەوﺗﻨێﻜﯽ دەرەﻛﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﺳــەرﻛەوﺗﻨێﻜﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿــە ،واﺗﺎ ﻟــە ﭘﺸــﺖ ھەﻣــﻮو دەﺳــﺘﻜەوت و ﻛﺎرێﻜــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿــەوە ﺳــەرﻛەوﺗﻨێﻜﯽ ﻟﯚﻛﺎڵﯽ ﯾﺎ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺑﻮوﻧــﯽ ھەﯾــە ،ﺑەﭘێﭽەواﻧــەوە ﺋەو ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری و ﺑەرەوﭘێﺸــﭽﻮوﻧە ھﯿــﭻ رەﻧﮕﺪاﻧەوەﯾەﻛﯽ ﻟــە ﻧﺎوﺧﯚ و دەرەوەی وﺗەﻛە ﻧﺎﺑێﺖ ،رەﻧﮕە ھەر ﺋەﻣەش ھﯚی ﺋــەوە ﺑێﺖ ﻻﯾەﻧﮕﺮان و ﺑەرھەڵﺴﺘﻜﺎراﻧﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەی ﻧێﻮان ﮔــەورە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی رۆزﻧەﻓﺘﯽ رووﺳــﯿﺎ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﻧﺎوﺧﯚدا ﺷــﺮۆﭬەی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎی ﺑﯚ دەﻛەن. ﭼﻮﻧﻜــە ﻟــەڕووی ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜــەوە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺋەوە ﺑــﯚ ﺟەﻣــﺎوەر روون ﺑﻜﺎﺗــەوە ﻛە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﺋەم ﮔﺮێﺒەﺳــﺘە ﺑەﺳەر ﮔﯿﺮﻓﺎن و دۆﺧﯽ ﻣﻮوﭼەﺧﯚران ﭼﯚن دەﺑێﺖ ،ﻟەﻣەﺷﺪا ﭘﺎرﺗە ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن و ﮔــﯚڕان دۆﺧەﻛەﯾــﺎن ﻗﯚزﺗەوە و ھەڵەﻛﺎﻧﯽ راﺑﺮدووی ﮔﺮێﺒەﺳﺘەﻛﺎن و ﺧﺮاﭘﺒﻮوﻧﯽ دۆﺧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻟە ﺳﺎﯾەی ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻧەوﺗﺪا ھەڵﺪاﯾەوە و ﺋەوەﻧﺪەی ﺗﺮ ﺟەﻣﺎوەرﯾﺎن ﺗﻮوڕە ﻛﺮد ﻛە ﻟە دژی رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛە ﺑﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە زۆر ﻟــەو ﺑڕﯾﺎر و ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗﺎﻧەی ﭘێﺸﺘﺮ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە ﺑﻮاری ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﻧەوت و وەﺑەرھێﻨﺎن و ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ
ﻣﻮوﭼە و ﺑەرزﻛﺮدﻧەوەی رﺳــﻮوﻣﺎت و ﺑﺎﺟــەﻛﺎن و ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎن ﻧﺎوﯾﺎﻧە ،ﻟەﮔەڵ ﺧﻮاﺳــﺖ و وﯾﺴﺘﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﯾەﻛــﯽ ﻧەﮔﺮﺗﻮوەﺗەوە ،ﺑﮕﺮە ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧەﺷﯿﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾەﻛﯽ رژد و ﺑەردەوام ﻟە ﺗﯿﭭﯽ و ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺗــﺮی راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەوە ﻟەﮔــەڵ ﺋــەو ﺟەﻣــﺎوەرە ﺑﻜەن ﻛە ﺧﯚﯾﺎن ﭘێﯿﺎن دەڵێﻦ ﺧﯚڕاﮔﺮ. ھەﻣﻮو ﮔﺮێﺒەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﻜﺴــﯚن ﻣﯚﺑﯿﻞ و داﻧﺎﻏــﺎز و ﻛڕﯾﻨﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ ﻟە وەﺑەرھێﻨەران و دەﯾﺎن رێﻜﻜەوﺗﻦ و ﮔﺮێﺒەﺳﺘﯽ ﺗﺮی ﮔەورە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛــﯽ و ﻛەﻧــﺪاو و وﺗﺎﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ، ﻧەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە دۆﺧــﯽ ﺧﺮاﭘﯿﯽ ﺧەڵﻚ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻣﻮوﭼەﺧﯚران ﺑەرەو ﺑﺎﺷﯽ ﺑەرن ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ دوای ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی ﺷــﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﯽ )داﺑەزﯾﻨــﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﻧــەوت و ﻛەﻣﺒﻮوﻧــەوەی ژﻣــﺎرەی ﺋﺎوارەﻛﺎن و ھێﻮرﺑﻮوﻧەوەی ﺷــەڕی داﻋﺶ و ﭘێڕەوﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺑﺎﯾﯚﻣەﺗــﺮی و ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوەی ﺧەرﺟﯿﯿەﻛﺎن( دەﯾﺎن ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﺗﺮی ﺋﺎﺑﻮوری و داراﯾﯽ ﻛە دەﯾﺴــەﻟﻤێﻨﻦ دۆﺧﯽ داراﯾﯽ ھەرێﻢ ﺑەرەو ﺑﺎﺷــﯽ دەﭼێﺖ. ﺋەﻣــەش ﭘێﭽەواﻧــەی ﺋەزﻣﻮوﻧــە وﺗﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎزەﭘێﮕەﯾﺸــﺘﻮون ﻛە دوای ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە ﺳــﺎڵێﻚ ﻟە ﻛەوﺗﻨــەوەی ﺗەﻧﮕﮋە، ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧــە ﺧﯚﯾﺎن ﻧەﺧﺸــەڕێﮕەی ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯽ داﺑڕێﮋن و ھــەر ﺑڕﯾﺎر و ھەﻧﮕﺎوێﻜﯿﺸــﯿﺎن ھﺎوﺷــﺘﺒێﺖ ﭘێﭽەواﻧــەی وﯾﺴــﺖ و ﺧﻮاﺳــﺘﯽ ﮔەﻟەﻛەﯾــﺎن ﻧەﺑــﻮوە ،ﻛﺎﺗێﻜﯿﺶ ﺑە ﻧﺎﭼﺎری ھەﻧﺪێﻚ ﺑڕﯾﺎری ﻗﻮرﺳــﯿﺎن داﺑێــﺖ ﻟــە ڕێــﯽ ﻛەﻧﺎڵەﻛﺎﻧــﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــەوە ﮔەورە ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﯾــﺎن ﻟەﮔــەڵ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﻛﺮدووە ،ﺑﯚﯾە
ﻟەوەی دەﺳﺘﯽ زەﺑﺮوزەﻧﮓ و ﺷﻤﺸێﺮ، ﻗﻮرس و ﻛەﻣەرﺷﻜێﻦ و ﻛﻮﺷﻨﺪەﺗﺮە، ﭼﻮﻧﻜە دﯾﻮی ﺷﺎراوە و ڕاﺳﺘەﻗﯿﻨەی ﺋەو ھەﻣــﻮو دەﺳــﺘﻜﺮاوەﯾﯽ و ﻗەرز ﺑەﺧﺸﯿﻨەی وﺗﺎﻧﯽ زەﺑەﻻح ﻟە ڕێﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﻓﺮەڕەﮔــەز و ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎﻧﯿﺎن، ﺑــە )ﺳــﻨﺪووﻗﯽ دراو و ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﺸــەوە!( .ﻛﺎرﯾــﺎن ﺑڕﯾﻨﯽ ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎن و دادۆﺷﯿﻨﯽ ﺳەروەت و ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﺳەر و ژێﺮ زەوی وﺗەﻛﺎﻧﯿﺎﻧە. ڕەﻧﮕــە ﺋەم ﻗﺴــﺎﻧەی ﻛﺮدﻣــﺎن ،ﺑﯚ ھەﻧــﺪێ ﺧﻮێﻨــەر ﻟــە وڕێﻨەﻛﺮدن زﯾﺎﺗﺮ ﻧەﺑﻦ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺋەواﻧەی ﺗەﻧﯿﺎ دﯾﻮێﻜﯽ ﻣﻠﻤﻼﻧێ وێﺮاﻧﻜەر و ڕووداوە ﺧﻮێﻨﺎوﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣڕۆی دﻧﯿﺎ دەﺑﯿﻨﻦ. ﺋەواﻧەی ﺗەﻧﯿﺎ ﺑە ڕووﺧﺴﺎرێﻜﯽ ڕووداو و ﭘێﺸﮫﺎﺗەﻛﺎن ھەڵەﺧەڵەﺗێﻦ .ﺋەواﻧەی ھێﺸﺘﺎ ﺑە وردی ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿە ﺋﺎڵﯚز و ﺟﺎڵﺠﺎڵﯚﻛەﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﺳــەرﻣﺎﯾە و ﺷــەڕ ،ﺟەﻧــﮓ و ﺑەرژەوەﻧــﺪی، ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮون .ﺋەواﻧــەی ﻧﺎزاﻧــﻦ ﺑﺎﻧﻜــەﻛﺎن ﭼﯚن ﺧﻮێﻨــﯽ زۆرﯾﻨەی ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗــﯽ دەﻛەﻧــە ﻛﺎﺳەی ﻛەﻣﯿﻨەﯾەﻛﯽ ﻛەﻣﯽ ﭼڵێﺴﯽ ﺑﺰﻧﺴــﻤﺎن و دەﺳــەﺗﺪار .ﺋەواﻧەی ھێﺸــﺘﺎ ﺋەوە ﻧﺎﻓﺎﻣﻦ ﻛــە ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎن ﺳەرﭼﺎوەی ﺳەرەﻛﯽ ھەژارﺗﺮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﻦ و ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەردەواﻣﯿﯽ زﯾﺎﺗﺮﺑﻮون و ﻗﻮوڵﺒﻮوﻧەوەی ﺑﺮﺳێﺘﯽ و ھــەژاری و ﻗەرزداری و ﺳــﻮاڵﻜەری ﺋﺎﺷﻨﺎ ﻧﯿﻦ .ﺋەواﻧەی ﺷەڕ ﺑە ﻣەﺗﺮﺳﯽ دەزاﻧــﻦ ،وەﻟێ ﺋەو ڕاﺳــﺘﯿﯿە ﻧﺎزاﻧﻦ ﻛە ﺋــەوە ﺟەﻧﮓ و ﺷــەڕەﻛﺎن ﻧﯿﻦ ﺳەرﭼﺎوەی ﻣەﺗﺮﺳﯽ ،ﺑەڵﻜﻮ ھﯚﻛﺎر و ﻧﮫێﻨﯽ ھەڵﮕﯿﺮﺳﺎن و ﺑەردەواﻣﯿﺪان ﺑە زەوﯾﻨەﺳﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺟەﻧﮓ ،ﺑﻨەڕەﺗﯽ ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﻦ.
دۆﺧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری رێﮕﺮ ﻧﯿﯿە ﻟە رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ و ﺳــەرﺟەم ﺋﺎژاﻧــﺲ و رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن زۆر ﺑەﮔﺮﻧﮕــﯽ دەڕواﻧﻨە ﺷــەﻓﺎﻓﯿﯿەت و ﻛﺮاﻧەوەی دەﺳەت ﺑەڕووی ﺧەڵﻜﺪا. راﺳﺘە ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺎﻧﻜﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ داواﻣﺎن ﻟــێ دەﻛﺎت ھەﻧﺪێــﻚ ﺑڕﯾــﺎری ﻗــﻮرس ﺑﺪەﯾﻦ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺋــەوەی ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﭘﺎڵﭙﺸــﺘﯿﻜﺮدﻧﯽ ﻧﺮﺧەوە ھەﯾــە ،ﺑەم ﺑــە ﺑــەردەوام ﺋەوان دووﭘــﺎت دەﻛەﻧەوە ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟــە ڕێﯽ ﻣﯿﺪﯾــﺎوە راﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎن و ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ھەﻧﮕﺎواﻧە ﺑﯚ ﺧەڵﻜﯽ روون ﺑﻜﺮێﺘــەوە و ﺟﯚرێــﻚ ﻟە ﺑڕوا دروﺳــﺖ ﺑﻜﺮێﺖ و ﻗﯚﻧــﺎغ ﺑەﻗﯚﻧﺎغ ھەﻧﮕﺎو ﺑﯚ ﺋەم ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﯿە ﺑﺪرێﺖ، ﻧەك وەك ﺋەوەی ﺋێﺴــﺘە دەﯾﺒﯿﻨﯿﻦ ھــەر وەزﯾﺮ و ﻛﺎرﺑەدەﺳــﺘێﻜﯽ ﺑﺎ ﻧــﺮخ و ﻛﺮێﯽ ﺑﺎج و رﺳــﻮوﻣﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ زﯾﺎد ﺑﻜﺎت ﺑێ ﮔﻮێﺪاﻧە ﻛﺎت و ﺧﺮاﭘﯽ ﺑﺎروﮔﻮزەراﻧﯽ ﺧەڵﻚ. ﺋــەوەی دۆﺧەﻛــەی ﺧەﺳــﺘﺘﺮ و ﺧﺮاﭘﺘﺮ ﻛــﺮدووە ،ﺋەوەﯾە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺧــﯚی ﺧﺎوەﻧﯽ ﻣﯿﺪﯾــﺎ و ﮔﻮﺗەﺑێﮋ و ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧێﻚ ﻧﯿﯿە دەرﮔەﯾﺎن ﺑەڕووی ﻛەﻧﺎڵەﻛﺎﻧﯽ راﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﻛﺮاوە ﺑێﺖ، وەك ﺋەوە واﺑێﺖ ﮔﻮێ ﻟە ﺟەﻣﺎوەری دەﻧﮕــﺪەری ﺣﺰﺑەﻛەﯾــﺎن ﻧەﺑێﺖ، ﭼﻮﻧﻜە ﺋەﮔەر ﺑێﺒﺎﻛﯽ ﻛﺎرﺑەدەﺳﺘﺪاﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑەراﻣﺒــەر ﺧەڵﻚ ﺑەم ﺟــﯚرە ﺑێﺖ ،ﺋــەوا ھــەردوو ﭘﺎرﺗە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن )ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ( ﺑﺎﺟﯽ ﻗﻮرس دەدەﻧەوە و رێــﮋەی دەﻧﮕەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ داھﺎﺗﻮو ﻟە ﻛەﻣﯽ دەدات ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ھــەر ﺋەﻧﺪاﻣﺎن و ﻻﯾەﻧﮕﺮاﻧــﯽ ﺋــەو دوو ﺣﺰﺑــەن ﻟــە ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﺷــەرا ھــەزار و 700
ﺷەھﯿﺪﯾﺎن داوە. ﺋەﻣە ﺋــەوە دەﺳــەﻟﻤێﻨێﺖ ﻛە ﺋەو دەﺳﺘﻜەوﺗەی ﻟە ﺷەڕەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﺑەدەﺳــﺖ ھﺎﺗــﻮوە ،ﻟە ﭘﺮۆﺳــەی ﺣﻮﻛﻤڕاﻧﯿــﺪا ﻟە دەﺳــﺘﯽ دەدەﯾﻦ، وەك ﭼﯚن ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ﺧەڵﻜﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺳــﺰای ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮو دا و ژﻣﺎرەی ﻛﻮردﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻧەﮔەﯾﺸــﺘەوە ژﻣﺎرەی ﺋەو دەﻧﮕﺎﻧەی ﭘێﺶ 10ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﺑەر ﻟەﻧﺎو ﺧەڵﻜﯿﺪا ھەﯾﺒﻮو. ﻟە ﺋﺎﺑﻮورﯾــﺪا ﭘﻼﻧــﯽ درێﮋﺧﺎﯾەن و ﭘــڕۆژەی دوورﻣەودا ھەﯾــە ،ﺑەم ﺗەﻧﮕﮋەی درێﮋﺧﺎﯾەن ﺑەو ﺋﺎﺳــﺘەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن وﺟﻮودی ﻧﯿﯿە .ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە دۆﺧﯽ ھەرێﻤێﻜﺪا ﻛە ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜﯽ ھەﺳﺘﯿﺎری وەرﭼەرﺧﺎﻧﺪاﯾە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم و دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوﺳﯽ ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻋێﺮاﻗێﻜﯽ ھەڵﻮەﺷﺎوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ﺗەواوی ﻧﺎوﭼەی رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەراﺳﺖ و دﻧﯿﺎدا. راﺳﺘە دۆﺧﯽ ﺧﺮاﭘﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ رێﮕﺮ ﻧﯿﯿە ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ،ﺑەم ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ و ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮ ﻣەرﺟێﻜــﯽ ﮔﺮﻧﮕــە ﻟە ﭘﺮۆﺳــەی ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا .ﺑﯚﯾە ﻛﺎﺗﯽ ﺋەوە ھﺎﺗﻮوە ﭼﺎوﺧﺸﺎﻧﺪﻧەوە ﺑە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ زۆرەﻣﻠێﯽ ﭘﺎﺷەﻛەوﺗﯽ ﻣﻮوﭼە ﺑﻜﺮێﺖ و ﺳــﻨﻮورێﻚ ﺑﯚ ﺑێﺒﺎزاڕی و ﺑێﻜﺎری ﻟەﻧﺎو دەرﭼﻮواﻧﯽ زاﻧﻜــﯚ ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ و ﻻوازی ﺋــەدای ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒەت داﺑﻨﺮێــﺖ و ﺑﯿﺰﻧﺲ ﺑﺨﺮێﺘە ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ دۆﺧەﻛــە ،ﻧەك ﺋەوﯾﺶ زﯾﺎﺗــﺮ ﺧێﺮوﺑێﺮی ﺋەم وﺗە ﺑﺪۆﺷێﺖ. درێﮋﺑﻮوﻧەوەی ﻣەودای ﺗەﻧﮕﮋەﻛە ﺑێ ﺑﻮوﻧﯽ ﭘﺎﺳــﺎوەﻛﺎﻧﯽ داﺑەزﯾﻨﯽ ﻧﺮﺧﯽ ﻧەوت و ھﺎﺗﻨﯽ ﺋﺎوارەﻛﺎن و ﺷــەڕی داﻋﺶ ،زﯾﺎن ﺑە ﭘﺮۆﺳــەی ﺳﯿﺎﺳﯽ
دەﮔەﯾەﻧێــﺖ و ﻣﺘﻤﺎﻧــەی ﺧەڵﻜﯽ ﺑەﺗەواوەﺗــﯽ ﺑەراﻣﺒــەر ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ دەڕووﺧێﻨێــﺖ، ﺋەو ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾــەی ﺑﯚ ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯽ ھەرﭼــﯽ ﭘﺮۆﺳــەی ﭼﺎﻛﺴــﺎزی و ﮔﯚڕاﻧــﻜﺎری و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔﺮﻧﮕە ،ﻟەﻣەش ﮔﺮﻧﮕﺘﺮ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەو وەزارەﺗﺎﻧەی ﭘێﻮەﻧﺪی راﺳــﺘەوﺧﯚﯾﺎن ﺑە ژﯾﺎﻧــﯽ ﺧەڵﻜەوە ھەﯾە ،ﯾﺎﺧﯚ وەك وەزارەﺗﯽ ﺳــﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ھەﺳــﺘﯿﺎر و ﮔﺮﻧﮕە ﭼﺎوێــﻚ ﺑــە ﺑەرﻧﺎﻣە و ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑﺨﺸــێﻨﻨەوە و ﺑﻮدﺟەﯾــەك ﺑــﯚ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗەرﺧﺎن ﺑﻜەن و دەﺳــﺘﯽ وا ﺑﻜەن ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﻟەﻻﯾەك ﺑﺒﻨە ﭘﺮدێﻚ ﻟە ﻧێــﻮان ﺧﯚﯾــﺎن و ھﺎووﺗﯿﯿﺎن و ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪاﻧــﯽ رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎن ﺑﯚ دەرﺧﺴﺘﻨﯽ راﺳــﺘﯿﯿەﻛﺎن ھﺎوﻛﺎت ﺧﯚﺷــﯿﺎن ﺑەرﻧﺎﻣەﯾــﺎن ھەﺑێــﺖ ﺑــﯚ ھﯚﺷــﯿﺎری و ﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ داﺗﺎ و زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎن ،ھﺎوﻛﺎت رێﮕە ﻧەدرێﺖ ھﯿــﭻ ﺑەرﭘﺮﺳــێﻜﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯽ دوور ﺑێﺖ ﻟە ﻣﯿﺪﯾﺎ ،ﭼﻮﻧﻜە ھەﻣﻮو ﭘﯚﺳﺘێﻚ راﺳﺘەوﺧﯚ و ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﻟە ﺧﺰﻣەﺗﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﺪاﯾە ﺋﯿﺘﺮ ھﯿﭻ ﭘﺎﺳــﺎوێﻚ ﻧﺎﺑێــﺖ ﺑــﯚ ﺧﯚدوورﺧﺴــﺘﻨەوە ﻟە ﻛەﻧﺎڵەﻛﺎﻧﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪن. ﺑــەم ﺷــێﻮەﯾە ﻛﺎﺗێــﻚ ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﻛە ﺋﺎﺳﯚی دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﭼﺎرەﺳــەرﻛﺮدﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەﻛــە روون ﺑﻮوەﺗەوە ،دەﺑێﺖ ﻟەڕووی ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜەوە رەﻧﮓ ﺑﺪاﺗەوە ﻟەﺳــەر ژﯾﺎن و ﺑﮋێﻮی ﺧەڵﻜــﯽ و ﻣﻮوﭼەﺧــﯚران ،ﭼﻮﻧﻜە ھەر ﻗﺴــە و ﻟێﺪواﻧێﻜﯽ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎن ﺋەﮔەر ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻟەﺳەر ﮔﯿﺮﻓﺎﻧەﻛﺎن ﻧەﺑێــﺖ ،ﺋــەوا ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ﻟەﺳــەر ﺷەﻗﺎﻣﯿﺶ ﻧﺎﺑێﺖ.
ژﻣﺎرە ) ، (190ﭼﻮارﺷەم2017/ 6/ 14 ،
ﺋێﺮان ،ﺳﻌﻮودﯾە و ﺋﯿﺴڕاﺋﯿﻞ(
”ﻛﯚﻣەڵﮕــەﻛﺎن ،ﺷــﺎرەﻛﺎن و ﺗــەواوی دەوڵەﺗــەﻛﺎن دەﺧﺮێﻨە ژێﺮ ﻣﯿﻜﺮۆﺳــﻜﯚب و ﺷــﯽ دەﻛﺮێﻨەوە، ﺗﺎ ﺧــەوش و ﺧﺎڵەﻛﺎﻧــﯽ ﻻوازﯾﯿﺎن ﺑﺪۆزرێﻨــەوە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﯾەك ﻛەس ﺑﺘﻮاﻧێ ﺑﯚﺷﺎﯾﯿﯿەك ﻟە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺑەرﮔﺮﯾﯽ ﻧﺎو ﺳﯿﺴــﺘەم ﺑﺪۆزێﺘەوە و ﺳﻮودی ﻟێ وەرﺑﮕﺮێﺖ ﻟە ﻓﯿﻠﻤﯽ IN- “TERROGATION ﻛێﺸــەی ﺑﻨەڕەﺗﯽ و ھﯚی ﺳەرەﻛﯿﯽ ﺑەردەواﻣــﯽ ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎن ﻟــە دﻧﯿﺎدا و ﻗﻮوڵﺒﻮوﻧــەوەی ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ و ﻧﺎوﭼەﻛــە و رۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ و ﺋەو ﻛﯚﻣەڵﮕە و وﺗﺎﻧەی ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ڕێﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﻦ، دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﺧﯚی ﻧﯿﯿە .ﺑەو ﻣﺎﻧﺎﯾەی ﻛێﺸــەﻛە ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻦ ﻟە ﺑﺎﯾەﺧﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯽ و ڕەھەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﻧﯿﯿە، ﺑەڵﻜﻮ ﻟە زاڵﺒﻮوﻧﯽ وﯾﺴﺘﯽ ﻗﯚرﺧﻜﺎری و ﺗەﻣﺎﻋﮕﯿــﺮی و ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﻜﺮدﻧــﯽ ﺳەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎن و ﺳﺮوﺷﺘﺪاﯾە. ﺑە ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛﯽ ڕوون و ڕاﺷﻜﺎوﺗﺮ ،ﮔﺮﻓﺘە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛەی ﻧەھﺎﻣەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ دوێﻨێ و ﺋەﻣڕۆ و ﺋﺎﯾﻨﺪەی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ﻟە وﯾﺴــﺘﯽ ﭼڵێﺴــﺎﻧە و ﺋﯿــﺮادەی ﻛەﻣﯿﻨەﯾەﻛﺪاﯾــە ﺑــﯚ ﻗﯚرﺧﻜﺮدﻧــﯽ ﺗــەواوی ﻛﺎﯾەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎﺑــﻮوری و ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ژﯾــﺎن و ﮔــﻮزەران. ﺑﯿﺮۆﻛەﯾەﻛــﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻛﻮﺷــﻨﺪە و ﺗﺮﺳــﻨﺎك ﻛە ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﯿﻮﻟﯿﺒڕاﻟﯿﺰم و ھﺎﺗﻨەﺋﺎرای ﭼەﻣﻜــﯽ ﺑﺎزاڕی ﺋﺎزادە. ﺋەو ﺳﯿﺴــﺘەﻣە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە دڕﻧﺪەﯾەی، ﻣﺮۆﭬﯿﺸــﯽ وەك ﻣــﺮۆڤ ،ﻛﺮدووەﺗە ﺋﺎﻣﺮاز و ﻛﺎی ﺗێﺮﻛﺮدﻧﯽ ﭼڵێﺴــﯿﯿە ﻧەﺑڕاوەﻛەی .ﺑێــﻜﺎری ﺗﺎﻗەﺗﭙڕوﻛێﻦ، ھەژارﯾﯽ ﻟە ڕادەﺑــەدەر ،ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾﯽ و ﺗﯿﺮۆر ،ﺑە ﭘﻠەی ﯾەﻛەم ﺑەرھەﻣﯽ ﺋەو دﻧﯿﺎﯾــەن ﺑﺎزاڕی ﺋــﺎزاد و زﯾﺎﺗﺮﺑﻮوﻧﯽ
ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻓﺮەڕەﮔەزەﻛﺎن و ﺑﺎﻧﻜە ﻗﯚڵﺒڕە دەﻣﺎﻣﻜﺪراوەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﺋەو ﺳﯿﺴﺘەﻣە، ﺑەرھەﻣﯿﺎن ھێﻨﺎوە! ﺋەﮔەر ﺑە ﺗەواوی ﻟەﺳــەر ﺋەوە ﻛﯚك و ھــﺎوڕا ﺑﯿﻦ ،ﻛەوا ﺑەﺷــێﻜﯽ ﺗﯿﺮۆر ﺑەرھەﻣــﯽ ﻓﯿﻜــﺮی ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾــﯽ و ﻓەﻧﺪەﻣێﻨﺘﺎﻟﯿﺰﻣــە .ﺋەوا ﺑەﺷــە ھەرە زۆرەﻛەی ،ھﯚﻛﺎرە ھەرە ﺳــەرەﻛﯽ و ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿەﻛــەی ﭘەرەﺳــەﻧﺪﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾــﯽ و ﺗﯿﺮۆر ،ﺋەو ﺳﯿﺴــﺘەﻣە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە ﻛﻮﺷﻨﺪەﯾەﯾە ﻛە ﺳەرﭼﺎوەی ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺑێﺪادی و ﻧﺎﯾەﻛﺴﺎﻧﯿﯿە. ﺋــەو ﺳﯿﺴــﺘەﻣەی ڕۆژ دوای ڕۆژ ھەژارەﻛﺎن ھەژارﺗﺮ و دەوڵەﻣەﻧﺪەﻛﺎن دەوڵەﻣەﻧــﺪ و ﭼﺎوﺑﺮﺳــﯽ و ﭼڵێﺲ و ﺗەﻣﺎﻋﮕﯿﺮﺗﺮ دەﻛﺎت .ﺳﯿﺴــﺘەﻣێﻚ ﻟەﭘێﻨﺎو ﻣﺎﻧــەوە و ﺑەردەواﻣﯿﯽ ﺧﯚی، ﺑﺎﻛﯽ ﺑە ﺷێﻮاﻧﺪﻧﯽ ژﯾﻨﮕە و ﺳﺮوﺷﺖ و ﭼﻜﻜﺮدﻧﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮزەوی و ﺷێﻮاﻧﺪﻧﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﮔەردووﻧﯽ و ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧــﯽ ﻓﺎﻛﺘەرەﻛﺎﻧﯽ ﺑەردەواﻣﯽ ژﯾﺎن ﻧﯿﯿە. ﺋەو ﺳﯿﺴــﺘەﻣەی ﻟەﮔەڵ ﺧﯚﯾﺪا ﻟە ھەر ﻛﻮﻧﺠێﻜﯽ ﺋەم دﻧﯿﺎﯾە و ﺑەﮔﻮێﺮەی ھەﻟﻮﻣەرج و ﺷﻮێﻨﻜﺎﺗەﻛﺎن ،ﮔﻮﺗﺎرێﻜﯽ ﻛﻮﺷﻨﺪەی ”ﺧﯚڵﻜﺮدﻧە ﭼﺎوی ﺧەڵﻚ و ﺑەﻻڕێﺪا ﺑﺮدن ،ﺑﺮەوﭘێﺪاﻧﯽ ﺷــەڕی ﺑە وەﻛﺎﻟــەت ،ڕەﺗﻜﺮدﻧەوەی ھﯚﻛﺎرە ﺳــەرەﻛﯽ و ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛێﺸە و ﺗەﻧﮕﮋەﻛﺎن“ی زاڵ ﻛﺮدووە. ﺋەوەی ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ﺑە ﺋەﻣڕۆ ﮔەﯾﺎﻧﺪ و دەرﮔﯿﺮی ﺋەو ﻧەھﺎﻣەﺗﯿﯿەی ﻛﺮدووە و دوور ﻧﯿﯿە ﺧﺮاﭘﺘﺮﯾﺸــﯽ ﺑەﺳــەردا ﺑێﻨێﺖ ،ﺋەوەﯾە ﺳﯿﺴﺘەﻣێﻜﯽ ﺋﺎﺑﻮوری ﻣﺎﻓﯿﺎﯾﯽ ﻟــە رێﯽ ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎن و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ ﻓﺮەڕەﮔەزەﻛﺎن ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽ ﺳەرﻣﺎﯾە و ﺟﻮوڵەی ﺑﺎزاڕ و دەﺳــەﺗﯽ ﻟە دﻧﯿﺎدا ﻛﺮدووە .ھەر ﺑەو ھﯚﯾەوە ،ﺟﮕە ﻟەوەی
ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن ﻛەﺳﯽ ﺳەرﮔەردان و ﺑﺮﺳﯽ و ﺑێــﻜﺎر و ھەژار ﻛــﺮدووە و ﺑﻮوەﺗە ﺳەرﭼﺎوەی ﺑێﺪادی و ﻧﺎﯾەﻛﺴﺎﻧﯿﯿەﻛﯽ ﻛﻮﺷﻨﺪە .ھﺎوﻛﺎت ﻟە رێﮕﺎی ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ وەﺑەرھێﻨﺎن و ﮔەڕاﻧﯽ ﺑەردەوام و ﺑێ ژﻣﺎر ﺑەداوی دۆزﯾﻨەوەی ﺳــەرﭼﺎوە و ﮔەﻧﺠﯿﻨــەی ﺗﺮ ﻟەژێﺮ زەوی ،ﻟەﯾەك ﻛﺎﺗﺪا ﺳﯿﻤﺎی ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﺷێﻮاﻧﺪووە و ژﯾﻨﮕەی ﺋﯿﻔﻠﯿﺞ ﻛﺮدووە و ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﮔەردووﻧﯽ و ﺑەرﮔەھەوای ﺗﻮوﺷــﯽ ﮔﺮﻓﺖ ﻛــﺮدووە و ﺑﻮوەﺗە ھەڕەﺷــە ﻟەﺳــەر ﻧەﻣﺎﻧﯽ ﺗەواوی ﺳــەرﭼﺎوە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ زەوی .ﺑەﻣــەش ﺳﯿﺴﺘەﻣەﻛە ﺑە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺳەرﭼﺎوە ﺑﻨەڕەﺗﯿﯿەﻛﺎن و ھﯚﻛﺎرێﻜﯽ ﺳەرەﻛﯿﯽ ھەڵﻜﺸﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾﯽ و ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋی و ﺗﯿﺮۆر دادەﻧﺮێﺖ. ﺟﯚن ﺋەداﻣــﺰ ﻟە دەوراﻧێﻜــﯽ زوودا ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗــﯽ “دوو ڕێﮕــە ھــەن ﺑﯚ ﻣﻠﻜەﭼﻜــﺮدن و ﺑەﻛﯚﯾﻠەﻛﺮدﻧــﯽ ﻣﯿﻠەﺗێﻚ .ﯾەﻛەﻣﯿﺎن ﺑە ھێﺰی ﺷﻤﺸێﺮ و دووەﻣﯿﺎن ﺑە ﭘێﺪاﻧﯽ ﻗەرز“. ﺑە درێﮋاﯾﯽ ﭼەﻧﺪ ﺳەدەﯾەﻛﯽ ڕاﺑﺮدوو، ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻣــﻞ ﭘێﻜەﭼﻜﺮدﻧــﯽ ﺧەڵﻜەﻛــە و دەﺳــﺘﮕﺮﺗﻦ ﺑەﺳــەر ﺳــەروەت و ﺳــﺎﻣﺎﻧﯽ ﺳــەر و ژێﺮ زەﯾﯿﺎﻧﺪا ،وﺗﺎﻧﯽ ﺑﺎدەﺳﺖ و ﺧﺎوەن ھێﺰ ،ﻟە ڕێﯽ ﻟەﺷــﻜﺮ و زەﺑﺮوزەﻧﮓ و ھێﺰی ﺳەرﺑﺎزﯾﯿەوە ،ﭼەﻧﺪان وﺗﯿﺎن ﻟەﻣﺴــەری زەوﯾﯿەوە ﺑﯚ ﺋەوﺳــەری زەوی ﻛــﺮدە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠــﯽ داﮔﯿﺮﻛﺎرﯾﯽ ڕاﺳﺘەوﺧﯚ .ﺋەم دۆﺧﯽ ﻛﯚڵﯚﻧﯿﺎﻟﯿﺰﻣە ﺑە دەﯾﺎن و ﺗەﻧﺎﻧەت ﻟە ھەﻧﺪێ وﺗﺪا ﺑە ﺳەدان ﺳﺎڵﯽ ﺧﺎﯾﺎﻧﺪ )ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻣﺎﻟﯿﺰﯾﺎ ﺑە ﺳــەدە ژێﺮدەﺳــﺘەی ﭘﻮرﺗﻮﮔﺎل، ھﯚڵەﻧﺪا ،ﺋﯿﻨﮕﻠﺘەرا ﺑﻮو( .ﺑەم دواﺟﺎر دەرەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری، زۆرێﻚ ﻟەو داﮔﯿﺮﻛەراﻧە چ ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ
ﮔﯚڕاﻧﯽ ھﺎوﺳــەﻧﮕﯽ ھێﺰی ﻧﺎوﭼەﯾﯽ و ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ،ﯾــﺎن ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ وﺗﺎﻧﯽ زﻟﮫێﺰ ﻟەﺳەر داﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻏەﻧﯿﻤە و داﺑەﺷــﻜﺮدن و ﭘﺎرﭼە ﭘﺎرﭼەﻛﺮدﻧﯽ وﺗﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮاو ،ھێﻨﺎﻧە ﺳەر ﺣﻮﻛﻤﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﭘﺎﺷﻜﯚی ﺧﯚﯾﺎن ،ﯾﺎﺧﯚ ﻟەژێﺮ ﻓﺸﺎری ﺷﯚڕش و ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭼەﻛﺪارﯾﯽ ﮔەﻻﻧﺪا ،ﻛﯚﺗﺎی ﺑەم دۆﺧە ھﺎت ،وەﻟێ ﭼــﺎوی ﺗەﻣﺎﻋﻜﺎرﯾــﯽ وﺗﺎﻧﯽ زﻟﮫێﺰ ﻟە ﺧێﺮوﺑێﺮی وﺗﺎﻧﯽ ژێﺮدەﺳــﺘە و دواﻛەوﺗﻮو ھەر ﻧەﺑڕا. ﺑﯚﯾــە ﺋــەم ﺟــﺎرە و ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﭘﯚﺳــﺖ ﻛﯚڵﯚﻧﯿﺎﻟﯿﺰﻣــﺪا ،ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ ﻓﺮەڕەﮔــەزەﻛﺎن و ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺗﺮﯾﺶ، ﺑﺎﻧﻜەﻛﺎن ﺷــﻮێﻨﯽ ھێﺰی ﺳەرﺑﺎزی و ﻟەﺷــﻜﺮﯾﺎن ﮔﺮﺗەوە ﺑﯚ ﻣﻠﻜەﭼﻜﺮدﻧﯽ ﮔەﻻن ،ﺋەوﯾﺶ ﻟــە ڕێﯽ داﻧﯽ ﻗەرز و ﻗﯚڵ ﺑە ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎﻧﯿﺎن .ﺋەم دۆﺧﯽ داﮔﯿﺮﻛﺎرﯾﯿــە ﻧﻮێﯿە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﺪار و زۆر ﻛﻮﺷــﻨﺪەﺗﺮە ،ﺑەو ﭘێﯿەی ﺋەﮔەر ﻟــە دۆﺧﯽ داﮔﯿﺮﻛﺎرﯾﯽ ﺳــەرﺑﺎزی و ڕاﺳﺘەوﺧﯚدا ھێﺰەﻛەﯾﺎن ﻟە ﺑەراﻣﺒەر ورە و ﺧﯚڕاﮔــﺮی و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺪاﻧــﯽ ﮔــەﻻن ﺷﻜﺴــﺘﯽ ھێﻨﺎ ﺑێــﺖ ،ﺋەم ﺟﺎرە ﻧﺎڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﻟە ڕێــﯽ ﻗەرزی ﮔەورە و درێﮋﺧﺎﯾەﻧﯽ داراﯾﯽ ،ﺷــﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎن و ﻟەﮔەڵﯿﺎﻧﺪا ﮔەﻻﻧﯿﺎن ﻗﻮرس دەﻛــەن .ﭼﻮﻧﻜە ﺋــەم ﺟﺎرە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ وﺗﺎن ﺑە دەﺳﺘﯽ ﺧﯚی، ﺷﺎن و ﺋەﺳﺘﯚی ﺧﯚﯾﺎن و ﻧەوەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﺧەﻧە ژێﺮ ﻗﻮرﺳﺘﺮﯾﻦ ﺑﺎری ﻗەرزی دەرەﻛﯿﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ زەﺑەﻻﺣەﻛﺎن و ﻧﺎوەﻧﺪە ھﺎوﻛﺎر و ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن و ﺋەﻣﻼ و ﺋەوﻻ .دواﺟﺎرﯾﺶ ھەر دەﺑێ ﮔەﻟﯽ ﺳﺘەﻣﺪﯾﺪە و ﺧێﺮﻟەﺧﯚﻧەدﯾﻮی ﺋــەو وﺗﺎﻧــە ،ﺑﺎﺟﯽ ﺋەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﻓﺎﺷﯿﻠەیﻗەرزدارﯾﯽﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺪەن ﻛە ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە ،ﺑﺎﺟەﻛەی
17
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﭘەﯾڕەو ﺋەﻧﻮەر
دﻧﯿﺎی ﻧﻮێ ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﺒڕی و دادۆﺷﯿﻨﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ
وﺗﺎر
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
18
ژﻣﺎرە ) ، (190ﭼﻮارﺷەم2017/ 6/ 14 ،
وﺷە /ھەورﯾﻦ و ﺋەﭬﯿﻦ ﻧﯿﮕﺎر ﻣەﺣﻤﻮود ﺷــێﻮەﻛﺎرێﻜﯽ ﺑەﺗﻮاﻧــﺎ و ﺧﺎوەن ﺳــەﻟﯿﻘەی ﺟــﻮان ،ﺳــەرەﺗﺎی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ رووی ﻟە ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕــەی ھﻮﻧەرە ﺟﻮاﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛﺮدووە. ﺋــەو ﺧﺎﺗﻮوﻧــە ﺷــێﻮەﻛﺎرە ﻟە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷە“دا ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ﻛە ﺟﮕــە ﻟە داوﻧەرﯾﺘﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە ،ھﯿﭻ ﺑەرﺑەﺳــﺘێﻜﯽ ﺗﺎﻛەﻛەﺳــﯽ و ﺑﻨەﻣﺎڵەﯾﯽ ﻧﯿﯿە ﻟە ﻛﺎرﻛﺮدﻧﺪا ،ﺑەم ﺋەو ﮔﻮێ ﺑە ھﯿﭻ ﺷﺘێﻜﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕە ﻧﺎدات و ﺑﻮێﺮاﻧە ﻛﺎری ﺧﯚی دەﻛﺎت. ھﻮﻧەری ﺷــێﻮەﻛﺎری ﺧﻮﻟﯿﺎ و ﺣەزێﻜــﯽ ﮔەورەﯾــە ،وەك ﺑەھﺮەﯾەك ﻟە ﻧﺎوەوەی ﻛەﺳــﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ دەﺗەﻗێﺘەوە؟ ھﻮﻧەری ﺷێﻮەﻛﺎری ھەم ﺑەھﺮە و ھەﻣﯿﺶ ﺣەز و ﺗﻮاﻧﺎﯾە .ﺋەﮔەر ھەﺳــﺖ و رۆﺣێﻜﯽ ھﻮﻧەرﯾﺖ
ﻧﯿﮕﺎر ﻣەﺣﻤﻮود:
ﺑەرھەﻣﯽ ﺷێﻮەﻛﺎرﯾﻤﺎن ھەﯾە ﺑﯚ ﻛێﺒەرﻛێﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯽ دەﺷێ
ﻧەﺑێــﺖ ﻟــە ﺑــﻮاری ھﻮﻧەری ﺷــێﻮەﻛﺎری ﻧﺎﺗﻮاﻧــﯽ ﺑﺒﯿﺘــە ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻜﯽ ﺳەرﻛەوﺗﻮو. ﻟێــﺮە و ﻟەوێ ﮔﻮێﺒﯿﺴــﺘﯽ ﮔﻠەﯾﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﺷــێﻮەﻛﺎر دەﺑﯿــﻦ ،ﺗﯚﯾــﺶ ﯾەﻛێﻜــﯽ ﻟەواﻧــەی ﮔﻮﺗﻮوﺗە: ﺋەﮔەر ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ داراﯾﯽ ھەﺑێﺖ ﻛﺎری ﮔــەورە ﺋەﻧﺠــﺎم دەدەم. ﭘﺮﺳــﯿﺎرەﻛە ﺋەوەﯾە :ﺋﺎﯾﺎ ﮔﻠەﯾﯽ و ﺳەرﻧﺠەﻛﺎﻧﯽ ﺗﯚ ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﺳەر ﻣﺎدە ﻛﯚ ﺑﻮوەﺗەوە؟ ﺑەڵــێ ﺋــەوە ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﻣﻨە و ﺋێﺴــﺘەﯾﺶ ھەر دەڵێﻢ ﺋەﮔەر ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ داراﯾﯽ ھەﺑێﺖ ،ﻛﺎری ﮔــەورە ﺋەﻧﺠــﺎم دەدەم .دﯾﺎرە ﮔﻠەﯾﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪان ﺑەﺷێﻮەی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ﺑﻮوﻧﯽ ھەﯾە ،ﻛێﺸــەی ﻣــﺎدە زۆرﺟــﺎر ﺑەرﺑەﺳــﺘﯽ ﮔەورەﯾە ،ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷﺪا ڕەﻧﮕە ﺋەو ﺑﯚﭼﻮوﻧەی ﻣﻦ ﮔﻮزارﺷــﺖ ﻧەﺑێــﺖ ﻟە ھەﻣﻮو ﺷــێﻮەﻛﺎری
ﺗﺮ ،ﺑەم ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ واﯾە. ﺷێﻮەﻛﺎران ﻻﯾﺎن واﯾە ھﻮﻧەر ﻓﺮﯾﺎدڕەﺳﯽ ﺋەواﻧە .ﺋﺎﯾﺎ ﺗﺎ ﭼەﻧﺪ ﻟەﮔەڵ ﺋەو ﺑﯚﭼﻮوﻧەدای؟ ھﻮﻧەر ﻓﺮﯾﺎدڕەﺳــﯽ ﺋﺎزارەﻛﺎﻧﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪە. ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺷــێﻮەﻛﺎری ﻟــە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯚن دەﺑﯿﻨﻦ؟ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەھﺮە و ﺗﻮاﻧﺎی زۆر ﺑﺎش ھەن ،ﺑەم وەك ﭘێﻮﯾﺴﺖ ھﺎوﻛﺎری ﻧﺎﻛﺮێﻦ .ﺋێﻤەی ﻛﻮرد ﺷــێﻮەﻛﺎری ﮔەورەﻣﺎن ھەﯾە و دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻛێﺒەرﻛێﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﭘێ ﺑﻜەﯾﻦ .ﺗەﻧﺎﻧەت ﭘێﻢ واﯾە ﺋەﮔەر ﺑﺎﺗﺮ ﻧەﺑێﺖ ﺋﯿﺸــﯽ ﺷێﻮەﻛﺎراﻧﻤﺎن ﻛەﻣﺘﺮ ﻧﯿﻦ. ﺋﺎﯾﺎ ڕەﺳەﻧﺎﯾەﺗﯽ ﻟە ھﻮﻧەری ﺷــێﻮەﻛﺎرﯾﺪا ﺗﺎ ﭼەﻧــﺪ ﮔﺮﻧﮕە، ﯾﺎن ڕەﺳــەﻧﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺷێﻮەﻛﺎری ﻛﻮردی ﭼﯿﯿــە و ﺧﯚی ﻟە ﭼﯿﺪا دەﺑﯿﻨێﺘەوە؟
ڕەﺳــەﻧﺎﯾەﺗﯽ ﮔﺮﻧﮕە ﺑﯚ ھەﻣﻮو ھﻮﻧەرێﻚ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ھﻮﻧەری ﺷێﻮەﻛﺎری .دەﺑێﺖ ﺷێﻮەﻛﺎری ﻛــﻮرد ﻣــﯚرك و ﺧﺎﺳــﯿەﺗﯽ ﻛﻮردﺑﻮون و ﻛﻮردﯾﯽ ﭘێﻮە دﯾﺎر ﺑێﺖ. ﺣــەزت ﺑــە ﻛﺎری ﻛﺎم ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﻛــﻮردی و ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿە؟ زۆر ﻛﺎری ھﻮﻧــەری ﻛﻮردی و ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﻢ ﺑــەﻻوە ﺟﻮاﻧﻦ و ﺗەﻛﻨﯿﻜــﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿﺎﻧﻢ زۆر ﻻ ﺑﺎﺷــﻦ ،ﺑەم ﺑﯚ ﺧﯚم زﯾﺎﺗﺮ ﺣەز و ھﯚﮔﺮﯾﻢ ﺑــﯚ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﭬﺎﻧﻜﯚخ ھەﯾە. ﺟﮕە ﻟە ﺑﻮاری ﺷێﻮەﻛﺎری، ﺣەز و ﺧﻮﻟﯿﺎی ﭼﯿﺘﺮﺗﺎن ھەﯾە؟ ﺗەﻧﯿﺎ ﺣەزم ﻟە ﭘێﺸەﻛەی ﺧﯚﻣە و ﻋﺎﺷﻘﯽ ھﻮﻧەری ﺷێﻮەﻛﺎرﯾﻢ. ﭘێﺸــەﻛەﻣﻢ ﺧــﯚش دەوێﺖ و ﺷــﺎﻧﺎزی دەﻛەم ﻛە ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﺷێﻮەﻛﺎرﯾﻢ.
ﺳﺎرا و ﺧەﻧﺪە :دەﺗﻮاﻧﯿﻦ داﻧﯿﺸﺘﻦ ﻟەﮔەڵ ھەﻣﻮو ﺑەﻧﺪﺑێﮋێﻚ ﺑﻜەﯾﻦ
ھﯿﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﺑە ﭘﺎرە ﺋﺎھەﻧﮕﻤﺎن ﺳﺎز ﻧەﻛﺮدووە وﺷە /ھەوﻟێﺮ- ﺷﺎﺧەوان ﺷێﺨﺎﻧﯽ ﺳــﺎرا و ﺧەﻧﺪە دوو ﻛﭽە ﻛﻮردی ﺑەﻧﺪﺑێــﮋی ﻛــﻮردن و ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿــﺎن ﺑەﮔﺮﺗە ﭬﯿﺪﯾﯚﯾﯿە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺗەﻧﯿــﻮە .ڕۆژاﻧە داﻧﯿﺸــﺘﻨﯽ دووﻗﯚڵــﯽ دەﻛەن، دەرﻛەوﺗﻨﯽ ﺋەوان وەك ﺑەﻧﺪﺑێﮋ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺣﺎڵەﺗێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت و ﻧﻮێ ﺑﻮو ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑەﻧﺪﺑێﮋی ﺑﯚ ﭘﯿﺎوان ﭘﺎوان ﺑﻮو .ﺋەو دوو ﺧﻮﺷﻜە ﻻوە ،ﻟە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷە“دا ﺑﺎس ﻟە ژﯾﺎن و ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻛەن. ﭼﯚن ﺧﯚﺗﺎن دەﻧﺎﺳێﻨﻦ؟ ﻣﻦ وەك ﺳﺎرا ﺳﺎڵﯽ 2002ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوم و ﺧەﻧﺪە ﺳﺎڵﯽ 2003ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوە .ھەردووﻛﻤﺎن ﻟــە ﻛﯚﯾە ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوﯾﻦ و ﺋێﺴــﺘە ﻟە ھەوﻟێﺮ دەژﯾﻦ. ﭼﯽ ھﺎﻧــﯽ دان ﻟەﻧﺎو ھﻮﻧەر و ﺟﯚرەﻛﺎﻧــﯽ ﮔﯚراﻧﯿﺪا ﺑەﻧﺪﺑێﮋی ھەڵﺒﮋێﺮن؟ ﺳــەرەﺗﺎ ﻧــﻮورا ﻛــە ﺧﻮﺷــﻜە ﮔەورەﻣﺎﻧــە و ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﻛﺮدووە ،دەﺳﺘﯽ ﺑەﻛﺎری ھﻮﻧەری ﻛﺮد و ﺑەﺷﺪاری ﭼەﻧﺪ ﺑەرﻧﺎﻣەی ھﻮﻧــەری وەك ﺑەرﻧﺎﻣــەی ”ﺗــﯚ ﻧﻤﻮوﻧەی“ ﻛﺮد و ﺑەﻧﺪی دەﮔﻮت، ﺋێﻤە ﻟە دوای ﺋەو دەﺳــﺘﻤﺎن ﭘێ ﻛﺮد ،ﺑەم ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺋێﻤەدا زۆر ﺳەﺧﺘە ﺧﺎﻧﻤﺎن ﺑەﻧﺪ ﺑڵێﻦ و ﺑەﭼﺎوێﻜﯽ ﻧەﺷﯿﺎو ﺳەﯾﺮ دەﻛﺮێﻦ، ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﺋێﻤە زۆر ﭘێﺸﻜەوﺗﻮو ﻧﯿﯿە ،ﺑﯚﯾە ﻻﯾﺎن ﺳەﯾﺮە ﺋﺎﻓﺮەت ﺑەﻧﺪ ﺑڵێﺖ .راﺳﺘﯽ ﺋێﻤە ﻟەﺳــەر ڕێﭽﻜەی ﺧﻮﺷﻜە ﮔەورەﻛەﻣﺎن ﻛە ﺑە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﯚﯾﯽ ﻧﺎﺳــﺮاو ﺑﻮو ،رۆﯾﺸــﺘﯿﻦ و دەﺳﺘﻤﺎن ﺑەﻛﺎری ھﻮﻧەری ﻛﺮد. ﻛێ ﺗێﻜﺴﺘﯽ ﺑەﻧﺪەﻛﺎﻧﺘﺎن ﺑﯚ
دەﻧﻮوﺳێﺖ؟ ﻋەﻟﯽ ﻣﺎم ﺑەﻛﺮ ﺑﺎوﻛﻤﺎن ﺗێﻜﺴﺘﯽ ﺑەﻧﺪەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﯚ دەﻧﻮوﺳێﺖ. ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺑەﻧﺪﺑێﮋەﻛﺎن ﺑەﺑێ ھﯿــﭻ ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺎرﯾﯿەﻛﯽ ﭘێﺸــﺘﺮ راﺳــﺘەوﺧﯚ دەﺳــﺖ ﺑە ﮔﻮﺗﻨﯽ ﺑەﻧﺪ دەﻛەن ،ﺋﺎﯾﺎ ﺋێﻮە دەواﻧﻦ ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﺑەﻧﺪﺑێﮋی ﺑﻜەن؟ راﺳــﺘە زۆرﺟــﺎر دەﺑێــﺖ ﺧﯚت ﺑەﻧــﺪەﻛﺎن دروﺳــﺖ ﺑﻜەﯾــﺖ و راﺳــﺘەوﺧﯚ ﺑﯿڵێﯿــﺖ ،ﺋێﻤــە ھەردووﻛﻤــﺎن ﺋــەو ﺗﻮاﻧﺎﯾەﻣﺎن ھەﯾە ،ﺑەم زۆرﯾــﺶ ﻧﺎ ،ﻟەﮔەڵ ﺑەردەواﻣﺒﻮوﻧﻤــﺎن ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ﺑﺎﺷﺘﺮ دەﺑﯿﻦ. وەك دوو ﺧﻮﺷــﻚ ،ﺗــﺎ ﭼەﻧﺪ دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟە ﻣﯿﻮاﻧــﺪاری و ﺑﯚﻧەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﺪا ﺷﺎﻧﺒەﺷﺎﻧﯽ ﺑەﻧﺪﺑێﮋاﻧﯽ ﺗﺮ ﺑەﺷﺪاری ﺑﻜەن؟ ﺋێﻤــە ﻛێﺸــەﻣﺎن ﻧﯿﯿــە و ﺑــﯚ زۆر ﺷــﻮێﻦ ﭼﻮوﯾــﻦ .ﻟەﺑــﺎرەی داﻧﯿﺸﺘﻨەﻛﺎﻧﯿﺶ دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻟەﮔەڵ ھەﻣﻮو ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻚ داﻧﯿﺸــﺘﻦ ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺑەم ھﯿﭻ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻚ
ﻧﯿﯿە ﻟە ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪە ﻣﯿﻠﯿﯿەﻛﺎن ﺑﺘﻮاﻧێﺖ ﻟەﮔەڵ ﺋێﻤــە ﺑەﻧﺪ ﺑڵێ، ﺋێﻤەی ﺋﺎﻓﺮەت ﺗﯚﻧــﯽ دەﻧﮕﻤﺎن ﺑــەرزە و ﺋەواﻧﯿﺶ ﺋــەو ﺗﯚﻧەی ﺋێﻤەﯾــﺎن ﻧﯿﯿە و زۆرﺟــﺎر ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮوﯾــﻦ ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ﮔﯚراﻧــﯽ ﺑڵێﯿﻦ، ﺟﺎری واﯾﺶ ھەﺑﻮوە داﻧﯿﺸﺘﻨﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ ﻛﺮدووە ،ﺑەم ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﻟەﮔەڵ ﺋێﻤەی دوو ﺧﻮﺷــﻚ ﺑەﻧﺪ ﺑڵێﺖ، ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﺗﯚﻧــﯽ دەﻧﮕﻤــﺎن ﺑەرزە ،ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﻦ ﻟەﮔەڵ ھەﻣﻮو ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێﻚ داﻧﯿﺸﺘﻦ ﺑﻜەﯾﻦ و ﺑێ ﻣﻨەﺗﯿﻦ. ﺑەھــﯚی ﺑەﻧﺪﺑێﮋﯾﯿــەوە رووﺑــەڕووی ﺗﻮاﻧــﺞ و رەﺧﻨەی ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ دەﺑﻨــەوە ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺗﯚڕەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﺪا ،ﺋﺎﯾﺎ وەﻣێﻜﺘﺎن ﺑﯚ ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧە ھەﯾە؟ ھﯿــﭻ ﻛﯚﻣێﻨﺘێﻜﻤــﺎن ﻧﯿﯿــە ﻟەﺳــەر رەﺧﻨە و ﺗﻮاﻧﺠﯽ ﺧەڵﻚ، ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛەﻣﺎن زۆر ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو ﻧﯿﯿە و ﺷﺘﯽ واﯾﺎن ﻧەدﯾــﻮە ،ﺑﯚﯾە زۆر ﻛــەس ھەﯾە
ﻗﺴــەی ﻧەﺷــﯿﺎوﻣﺎن ﭘێ دەڵێﺖ ﯾﺎن رەﺧﻨــەی ﺑێﺴــەروﺑەرﻣﺎن ﻟێ دەﮔﺮێ ،ﺋەواﻧە ﮔﻮزارﺷــﺖ ﻟە ﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﻛەن. ﺑﺎوﻛﺘﺎن ھﺎوﻛﺎری و ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ داراﯾــﯽ و ﻣەﻋﻨەوﯾــﯽ زۆرﺗــﺎن دەﻛﺎت ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﺧــﺎوەن ﭘﯿﺸــەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ ڕۆژاﻧەﯾە و ھﻮﻧــەر ﻧەﺑﻮوەﺗــە ﺑﮋێــﻮی ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪان؟ ﺑﺎوﻛﻤﺎن ﺑەﻛﺎرە ﺋﺎﺳــﺎﯾﯽ و ﭘﯿﺸە ڕۆژاﻧەﯾﯿﯿەﻛــەی ﻟــە ھەﻣــﻮو ﺑﻮارەﻛﺎﻧــﺪا ھﺎوﻛﺎرﯾﻤﺎن دەﻛﺎت، ھەم ﺷــﺎﻋﯿﺮﻣﺎﻧە ھﯚﻧﺮاوەﻣﺎن ﺑﯚ دەﻧﻮوﺳــێﺖ و ھەم ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ و ھەم ﺑﺎوﻛﻤﺎﻧە و ﺑەﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺋەو دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑەردەوام ﺑﯿﻦ. ﺋﺎﯾــﺎ ﺑــﯚ ﻣەرﺟــﯽ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﺘﺎن ﺋﺎﻣــﺎدەن دەﺳﺘﺒەرداری ھﻮﻧەرەﻛەﺗﺎن ﺑﻦ، ﯾﺎن ﻣەرﺟەﻛﺎﻧﺘﺎن ﭼﯽ دەﺑێﺖ؟ ﻟەﺑﺎرەی ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ھێﺸﺘﺎ زووە و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺋێﺴــﺘە ﻗﺴــەی ﻟەﺳــەر ﺑﻜەﯾﻦ ،ﻛﺎﺗﯽ ﺧﯚی ھﺎت
ﻗﺴەی ﺧﯚﻣﺎن دەﺑێﺖ. ﻛﺎری ھﻮﻧــەری ﺑــﯚ ﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ دەﻛەن ﯾﺎ ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﻜﺮدن؟ ﻛﺎری ھﻮﻧــەری ﺋﺎرەزووﻣﺎﻧــە، ﻧــە ﺑﯚ ﭘﺎرەﻣﺎﻧــە ﻧە ﺑــﯚ ﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ، ﺋەﮔەر ﺑﯚ ﭘــﺎرە و ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﻤﺎن ﺑێﺖ دەﺑێﺖ ھەﻣــﻮو ڕۆژ ﺑﯚ ﺋﺎھەﻧﮓ و ﺑەرﻧﺎﻣەﻛﺎن ﺑﭽﯿﻦ. ﺋﺎﻓﺮەﺗﯽ ﺑەﻧﺪﺑێﮋ زۆر دەﮔﻤەﻧﻦ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺋێــﻮە دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑەﺳەر ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮕەﻛﺎﻧﺪا زاڵ ﺑﻦ و ﺑەردەوام ﺑﻦ؟ ﺗﺎ ﺑﺎوﻛﻤﺎن ﭘﺸــﺘﮕﯿﺮﯾﻤﺎن ﺑﻜﺎت ﺑەردەوام دەﺑﯿﻦ ﻟە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻤﺎن و ﺑەﺑێ ﺑﺎوﻛﻤــﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑەردەوام ﺑﯿﻦ. ھەﻣﻮو ﻛﭽێﻚ دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑﺒێﺘە ﺑەﻧﺪﺑێﮋ؟ ﺑەڵێ ،ھەﻣﻮو ﻛﭽێــﻚ دەﺗﻮاﻧێﺖ ﺑەﻧﺪﺑێﮋ ﺑێﺖ ،ﺑــەم وەك ﻣەرج دەﺑێﺖ ﺳەرەﺗﺎ ﺑﻮێﺮ ﺑﻦ. ﺑەﻧﺪﺗﺎن ﺑﯚ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﮔﻮﺗﻮوە، ﺣەز دەﻛەن ﺑﭽﻨە ﺳەﻧﮕەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺑەﻧﺪﺑێﮋی ﺑﻜەن؟ ﺑەڵــێ ،ﮔﯚراﻧــﯽ و ﺑەﻧﺪﻣــﺎن ﺑﯚ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﮔﻮﺗــﻮوە ،ھەروەھﺎ ﺑــﯚ ﭘﯚﻟﯿﺲ و ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ،زۆرﯾﺶ ﺣەز دەﻛەﯾﻦ ﺑﭽﯿﻨــە ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــەوەی ﺟەﻧــﮓ و ﻟــەوێ ﺑەﺷێﻮەی ڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﮔﯚراﻧﯽ ﺑﯚ ﺑﺮا ﭘێﺸﻤەرﮔەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑڵێﯿﻦ. دەﺗﺎﻧەوێﺖ ﺳﯿﺪی و ﺋەﻟﺒﻮوﻣﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﺘﺎن ھەﺑێﺖ؟ ﺑەڵێ ،ﺑﯚ ﺋەوەی ھەﻣﻮو ﺟەﻣﺎوەر ﮔﻮێﺒﯿﺴــﺖ ﺑێــﺖ و ﺑﺰاﻧێــﺖ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯿﺶ ﺗﻮاﻧــﺎی ﺑەﻧﺪﺑێﮋﯾﯿﺎن ھەﯾە. ﺧــﺰم و ﻛەﺳــەﻛﺎﻧﺘﺎن ﺑﯚﭼﻮوﻧﯿﺎن ﭼﯿﯿە؟ ﺧــﺰم و ﻛەﺳــﺎﻧﻤﺎن ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﭘێﯿــﺎن ﺧﯚﺷــە ﻛﺎری ھﻮﻧەری
دەﻛەﯾــﻦ و ھەﻧﺪێﻜﯿــﺎن ﺑــە ﭘێﭽەواﻧەوە و ﺑەو ھﯚﯾەوە زۆرﯾﺎن ﻗﺴەﻣﺎن ﻟەﮔەڵﺪا ﻧﺎﻛەن. ﺋێﺴــﺘە ﻟــە چ ﻗﯚﻧﺎﻏێﻜــﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧــﻦ و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ و ھﺎوڕێﻜﺎﻧﺘﺎن ﭼﯚن ﻟێﺘﺎن دەڕواﻧﻦ؟ ﻣﻦ وەك ﺧەﻧﺪە ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺳــێﯽ زاﻧﺴﺘﯿﻢ و ﺳﺎرا ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﭼﻮاری زاﻧﺴــﺘﯿﯿە ،ھەم ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎﻛﺎن و ھەم ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯿﺸــﻤﺎن زۆر ﺑﺎﺷﻦ ﻟەﮔەڵﻤﺎﻧﺪا. ﻧﻮورای ﺧﻮﺷــﻜە ﮔەورەﺗﺎن ﺗﺎﭼەﻧــﺪ ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎرﯾﺘــﺎن دەﻛﺎت ﺑــەردەوام ﺑﻦ ﻟــە ھﻮﻧەرەﻛەﺗﺎن، ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺧﯚی ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﺑﻮوە و ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ زۆرە ﻟە ﻛﺎری ھﻮﻧەری دوور ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە؟ ﻧــﻮورا ھەﻣﯿﺸــە ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎرﯾﻤﺎن دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑەﺟﻮاﻧﺘﺮﯾﻦ ﺷــێﻮە دەرﺑﻜەوﯾﻦ ،ھەم ﻟەڕووی ﺗێﻜﺴــﺖ و ھــەم ﻟــەڕووی ﺋەداﻛﺮدﻧﻤﺎن و ﺑەھەﻣﻮو ﺷێﻮەﯾەك ﯾﺎرﻣەﺗﯿﻤــﺎن دەدات ،ﺳﻮﭘﺎﺳــﯽ دەﻛەﯾﻦ. ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﻮێﺘﺎن ﭼﯿﯿە؟ ﺋێﺴــﺘە ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿﻦ و ھەﻧﺪێــﻚ ﺑەﻧﺪی ﻧﻮێﻤــﺎن داﻧﺎوە ﺟﯿــﺎواز ﻟەواﻧﯽ ﭘێﺸــﻮو ،دوای ﻣﺎﻧﮕﯽ ڕەﻣەزان ﺗﯚﻣﺎرﯾﺎن دەﻛەﯾﻦ. ﺋەﮔــەر ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەت داواﺗــﺎن ﻟێ ﺑــﻜﺎت ﺋﺎھەﻧﮕێﻜﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﭘﺎرە ﺑﯚ ﺳــﺎز ﺑﻜەن ،ﺋﺎﻣﺎدەن؟
ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑەﭘﺎرە ﻛﺎرﻣﺎن ﻧەﻛﺮدووە و ﺋﺎھەﻧﮕﻤﺎن ﺳﺎز ﻧەﻛﺮدووە ،ھﯽ وا ھەﺑــﻮوە وەك دﯾﺎرﯾﯿەك ﭘﺎرەی ﭘێ داوﯾﻦ ،ﻧەك ﺑە ﭘﺎرە ﺋﺎھەﻧﮕﻤﺎن ﺑﯚ ﻛﺮدﺑێﺖ. ﺑﯚﭼﯽ ﺧﺎﻧﻤﺎﻧــﯽ دەرﻛەوﺗﻮو ﻛەﻣە ﻟە ﺑﻮاری ﺑەﻧﺪﮔﻮﺗﻦ؟ ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﭘێﯿﺎن ﺷــەرﻣە ﯾﺎ دەﺗﺮﺳــﻦ ،ﺳــەرەڕای ﺋەﻣﺎﻧەش ﻛﯚﻣەڵﮕــە ﺑەرﺑەﺳــﺘە ،ﺑﯚﯾە زۆر ﺳــەﺧﺘە ﺑەﻧﺪﮔﻮﺗﻦ ﺑﯚ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن، ﺋێﻤــە ﻛە دەﺳــﺘﻤﺎن ﭘــێ ﻛﺮد ﺳــەرەﺗﺎ ھەﻣﻮو ﻛەﺳــێﻚ ھﺎﺗە ﻗﺴــە ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﻟــە ﺗﯚڕەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ،ﺑــەم ﺋێﺴــﺘە زۆرﺑﺎﺷــە و ﺑەﻛەﻣﯽ ﻗﺴــەﻣﺎن ﻟەﺳەر دەﻛەن. ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﺗﻮاﻧــﺎی ھەﻣﻮو ﻛﺎرێﻜﯽ ھﻮﻧەرﯾﯿــﺎن ھەﯾــە ،ﺑــەم ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺧﯚﻣﺎن ڕێﮕﺮﯾﯿﺎن ﻟێ دەﻛەن ،ﻻی ھەﻧﺪێﻚ ﺧەڵﻚ ﻛﻔﺮە ﺋﺎﻓﺮەت ﻧەك ﻛﺎری ھﻮﻧەری ﺑﻜﺎت، ﺑەڵﻜــﻮ ﻧﺎﺑێﺖ ﻟــە ﻣﺎڵەﻛەی ﺑێﺘە دەرەوە ،ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﺋێﻤەدا ﺳــﺘەم زۆر ﻟە ﺋﺎﻓــﺮەت دەﻛﺮێ، ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە زۆرﺟﺎر ﻟەﺳــەر ﮔﺮﺗە ﭬﯿﺪﯾﯚﯾﯿەﻛﯽ ﺧﯚﻣﺎن ھەزار ﻗﺴەی ﻧەﺷﯿﺎو و ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻦ ﺑە ﻣﻦ و ﺧەﻧﺪە ﮔﻮﺗــﺮاوە ،ﺑﯚﯾە ﻟــە ھەﻣﻮو ﻻﯾەك ﺋﺎﻓــﺮەت زﯾﺎﻧﻤەﻧــﺪە ،ھﯿﻮادارﯾﻦ ﺋەو دﯾﺎرداﻧــە ﻧەﻣێﻨﻦ ،ﺋﺎﻓﺮەﺗﯿﺶ ﺗﻮاﻧﺎی ھەﯾە ﺷﺎﻧﺒەﺷــﺎﻧﯽ ﭘﯿﺎوان ﻛﺎر ﺑﻜﺎت و دەرﺑﻜەوێﺖ.
ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﺗﻮاﻧﺎی ھەﻣﻮو ﻛﺎرێﻜﯽ ھﻮﻧەرﯾﯿــﺎن ھەﯾــە ،ﺑەم ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺧﯚﻣﺎن ڕێﮕﺮﯾﯿﺎن ﻟێ دەﻛەن
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ﺑەﺑێ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە ،ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ رژد ﻣەﺣﺎڵە
وﺷە /ﻏەﻣﮕﯿﻦ ﺧﺪر ﻓــەروخ ﻧﯿﻌﻤەﺗﭙــﻮور ﻛــە ﻧﻮوﺳــەرێﻜﯽ دﯾﺎرە و ﻟە رووی ﺑەرھەﻣەوە دەوڵەﻣەﻧﺪە و ﺧﺎوەن ﻛﺘێﺒﮕەﻟێﻜــﯽ ﭼﺎﭘﻜﺮاوە ﻟە زۆر ﺑﻮاری ﺟﯿــﺎوازدا .ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەی ”وﺷە“ ﻟەم دﯾﻤﺎﻧەﯾەدا ﻟەﺑﺎرەی ﺋــەو ﺑەرھەﻣﺎﻧــەی ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﻟەﮔــەڵ ﻛــﺮدووە و وەﻣــﯽ ﭼەﻧﺪان ﭘﺮﺳﯿﺎر دەداﺗەوە. ﯾەﻛەم ﻛﺘێﺐ ﻛە ﺧﻮێﻨﺪﺗەوە ﭼﯽ ﺑﻮو؟ ﯾەﻛــەم ﻛﺘێــﺐ ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﺑﯚ ﺳەردەﻣﯽ ﻣﻨﺪاڵﯽ دەﮔەڕێﺘەوە. ﺋەوەﻧــﺪەی ﻟەﺑﯿــﺮم ﺑێﺖ ﻧﺎوی ”ﻣﯿﻮاﻧﯽ ﻧﺎوەﺧﺖ“ ﺑﻮو ﺑە زﻣﺎﻧﯽ ﻓﺎرﺳــﯽ ”ﻣﮫﻤــﺎن ﻧﺎﺧﻮاﻧﺪە“. ﺑەﺳــەرھﺎﺗﯽ ژﻧێﻜــە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺋﺎژەڵ دەﺑﻨە ﻣﯿﻮاﻧﯽ و ﺑە دڵێﻜﯽ ﺳــەﺧﯿﯿەوە ﭘێﺸــﻮازﯾﯿﺎن ﻟێ دەﻛﺎت. ﻧﺎوەڕۆﻛــﯽ ﺋــەم ﻛﺘێﺒــە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾــﯽ ﺑەﺳــەر ھــﺰر و ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺗﯚوە ﭼﯽ ﺑﻮوە؟ دەﺑێﺖ ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ ﺗەﻣەن ﻗﺴە ﻟەﺳــەر ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﻛﺘێﺒــەﻛﺎن ﺑێﺖ .واﺗــە ﻣﺮۆڤ ﺑە ھەر ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻚ دﯾﺴــﺎن ﺗﻮوﺷﯽ ﯾەﻛەم ﻛﺘێﺐ دەﺑێﺘەوە، رەﻧﮕە ﻧە ﺑە ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵێﻚ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺟﺎر ھەﯾە ﻟە زەﻣەﻧێﻜﯽ ﯾەﻛﺠﺎر ﻛﻮرﺗﺘﺮدا .ﯾەﻛــەم ﻛﺘێﺐ ﺗﺎ ﺋەو ﺟێﮕەﯾەی ﻟە ﺑﯿــﺮم ﻣﺎوە ﭼەﻧﺪ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﯽ ﺑەﺳــەر ﻣﻨەوە ھەﺑﻮو و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﻣﺎوە. ﯾەﻛــەم ﮔﻮﻧﺎﻧﺪﻧــﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ دۆﺳﺘﺎﻧەی ﻧێﻮان ﻣﺮۆڤ و ﺋﺎژەڵ /ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻟــە ﮔەڕەﻛﯽ ﺋێﻤە رۆژ ﺗﺎ ﺋێﻮارە ﭘﺸــﯿﻠە و ﺳەﮔﯿﺎن راو دەﻧــﺎ ./دووەم ﺳــﯿﻤﺎی ﻣﯿﮫﺮەﺑﺎﻧﺎﻧەی ﺧﺎﻧەﺧﻮێ ﻛە ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﺎوﭼﺎواﻧــﯽ ﺗﺎڵ ﻧەدەﻛﺮد، ﺑەڵﻜﻮ ھەر ﺟﺎر ﻟە دەرﮔەﯾﺎن دەدا ﺑەڕووﯾەﻛﯽ ﺋﺎواﺗﺮەوە دەرﮔەی ﺑەڕووی ﻧەﻧﺎﺳــﯿﺎودا دەﻛﺮدەوە. ﺳــێﯿەم وێﻨەی ﺋﺎژەڵــەﻛﺎن وا ﻛێﺸــﺮاﺑﻮون دەﯾﺎﻧﺘﻮاﻧــﯽ وەك ﻣﺮۆڤ ھەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﺒﯿﻨێ و ﺑﯿﺎﻧﺨﻮێﻨێﺘــەوە /ﺑــﯚ وێﻨە وەك ﭘێﻜەﻧﯿﻦ ./ﻛەواﺗــە ﻣﯿﻮاﻧﺪاری ﯾــﺎن ﻟــە راﺳــﺘﯿﺪا ھەﺳــﺘﯽ ھﺎوﻛﺎری ﻟەﮔەڵ ﺑﻮوﻧەوەرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ،دەرﻓەﺗﯽ دۆﺳــﺘﺎﯾەﺗﯿﯿەﻛﯽ ﻧﺎﺋﺎﺷــﻨﺎ و ﺳــەرﺋەﻧﺠﺎم ﺋەوەی ﺋــﺎژەڵ دەﻛــﺮێ وەك ﻣــﺮۆڤ ﺧﺎوەن ھەﻣﺎن ھەﺳــﺖ و ﺳﯚز ﺑێﺖ ﺋەو ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿﺎﻧەن ﻛە ﻣﻦ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﻟە ﺑﯿﺮم ﻣﺎون. ﻟەﭘێﻨــﺎوی ﭼﯿــﺪا ﻛﺘێﺐ دەﺧﻮێﻨﯿﺘەوە؟ دۆزﯾﻨــەوەی ھــﯚﻛﺎر ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﻛﺮدەﯾــەك ﻛەﻣێــﻚ دژوارە، ﺑــە ﺗﺎﯾﺒــەت ﻛﺎﺗێﻚ ﻧــە ﻣﺮۆڤ دەرﻓەت و ﺗﻮاﻧﺎی ﺋەوەی ھەﺑێ
ھەﻣﻮو ھــﯚﻛﺎرەﻛﺎن ﺑﺒﯿﻨێﺘەوە و ﻧــە وەك ﺑﻮوﻧەوەرێﻜــﯽ ﺧﺎوەﻧﯽ ”ﻣەﯾﻠﯽ ﺋﺎزاد“ دەﺗﻮاﻧێ ﺳــﻨﻮوری ﺋﺎزادﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑە ﺋﺎﺳــﺎﻧﯽ ﺑﺪۆزێﺘــەوە .رەﻧﮕە ﻣــﻦ ﻟــە ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛەﻣــﺪا ﻓێﺮ و ﻧﺎﭼﺎری ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﻛﺘێﺒﯿﺎن ﻧەﻛﺮدﻣﺎﯾــە ،ﻗەت ﺋێﺴــﺘە ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ھﯚﮔــﺮی ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە ﻧەدەﺑــﻮوم .ﭘێﯿــﺎن دەﮔﻮﺗﻢ ﺗﯚ ﻛﺘێﺐ دەﺧﻮێﻨﯿﺘەوە ﻟەﭘێﻨﺎوی ﺋەوەی زﯾﺮەﻛﺘــﺮ ﺑﯿﺖ و ﭼێﮋ ﻟە ژﯾﺎن وەرﺑﮕﺮی و ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﻟە دﻧﯿﺎ ﺗێﺒﮕەی .ﺑەم ﺋەﻣﺎﻧە ﮔﻮﺗەﻛﺎﻧﯽ ﮔەورەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺳەردەﻣﺎﻧە ﺑﻮون ﺑــﯚ ﻣﻦ .ﻟەﮔــەڵ ﮔەورەﺑﻮوﻧﻢ و ﺗێﭙەڕﯾﻨﯽ ﺳﺎڵ و دﯾﺘﻨﯽ ﮔەﻟێﻚ رووداوی ﺳــەﯾﺮ و ﺳــەﻣەرە و ﺋەزﻣﻮوﻧﻜﺮدﻧﯽ ژﯾﺎن ﻟە ﯾەﻛﺠﺎر ﻧﺰﯾﻜﺘــﺮەوە ،ﺑﻮوم ﺑــە ﺧﺎوەن ھەﺳﺖ و ﺑﯿﺮێﻜﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺳەرﺑەﺧﯚ ﻛە زۆرﺗــﺮ ﻟەﺳــەر ﭘێﯽ ﺧﯚی راوەﺳــﺘﺎوە .ﺋەم ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯿﯿە رێﮋەﯾﯿﯿــە ﺋــەو دەرﻓەﺗە ﺑە ﻣﻦ دەدا ﺑڵێﻢ ﻟە ﭘێﻨﺎوی دۆزﯾﻨەوەی ھەﻧﺪێ وەﻣﯿﺸﺪا ﺑﺨﻮێﻨﻤەوە، ﯾﺎ ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﺋــەوەی ﺋﺎﺧﯚ ”ﻟە ﭘێﻨﺎوەﻛﺎﻧــﯽ“ ﭘێﺸــﺘﺮی ﻣــﻦ ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا ﭼﯿــﻦ .ھەروەھﺎ ﻣﻦ ﻟــە ﭘێﻨﺎوی ﻧﻮوﺳﯿﻨﯿﺸــﺪا دەﺧﻮێﻨﻤەوە. ﻟە راﺳــﺘﯿﺪا ﺑەﺑێ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە، ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ رژد ﻣەﺣﺎڵە ،ھەڵﺒەت ﺑەو ﻣەرﺟــەی ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﯾﺶ دەﺑــێ دﯾﺎردەﯾەﻛــﯽ ﭼﺎﻻﻛﺎﻧە ﺑێﺖ .ﺧﻮێﻨەر ﭘﺎﭘﯚڕێﻚ ﻧﯿﯿە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەﺳەر رووی دەرﯾﺎدا ﺗێﺪەﭘەڕێ، ﺑەڵﻜﻮ ﻟە ھەر ﺳﺎﺗێﻜﯽ ﺗێﭙەڕﯾﻨﺪا
ﺋەﮔەر ﻧەﺑﻮو ﻧە ﭘەﻧﺎﯾەﻛﺖ ھەﯾە ﺑﯚ ژﯾﺎن و ﻧە ﺟﻠﻮﺑــەرگ و ﻧە ﻧﺎن ﺑﯚ ﺧﻮاردن، ﺋەﻣە راﺳﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺣﺎﺷﺎھەڵﻨەﮔﺮە ﻣﻦ ﺟﯚراوﺟﯚر دەﺧﻮێﻨﻤەوە ،ﻟە رۆﻣﺎﻧەوە ﺑﮕﺮە ﺗﺎ ﭼﯿﺮۆك و دەﻗﯽ ﻓەﻟﺴەﻓﯽ و ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ھەواڵ ﯾەﻛەم ﻛﺘێﺐ ﺗﺎ ﺋەو ﺟێﮕەﯾەی ﻟە ﺑﯿﺮم ﻣﺎوە ﭼەﻧﺪ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿەﻛﯽ ﺑەﺳەر ﻣﻨەوە ھەﺑﻮو و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەﯾﺶ ﻣﺎوە
دوای ﺗەواوﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﺘێﺒێــﻚ زﯾﺎﺗﺮﯾﺶ ﺑێﺘﺎﻗەت ﺑﻢ! ﺋەﮔەر ﻛﺮدەی ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە ﺑﻮوﻧــﯽ ﻧەﺑێــﺖ ،ﻧﻮوﺳــﯿﻦ ﻣﺎھﯿﯿەﺗﯽ ﭼﯿﯿە؟ ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨە ،ھەڵﺒەت ﻧەك ﺑە ﺗﺎﻗﯽ ﺗەﻧﯿﺎ ،ﻣەرﺟەﻛﺎﻧﯽ
دەﺧﻮێﻨﻤەوە ﺑــﯚ ﺋەوەی زۆر ﺑێﺘﺎﻗەت ﻧەﺑﻢ ،ﺑەم ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗــﺪا دەزاﻧــﻢ رەﻧﮕە دوای ﺗەواوﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺘێﺒێﻚ زﯾﺎﺗﺮﯾﺶ ﺑێﺘﺎﻗەت ﺑﻢ ھەم ﺳەﯾﺮی دوورە دەﺳﺘەﻛﺎن دەﻛﺎت ،ھەم ﺳەﯾﺮی ﺋﺎوەﻛەی ﺑەردەﻣــﯽ و ﻗﻮوﯾﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ، ﺟﺎری وا ھەﯾە ﻟەﺳــەر دڵﯚﭘێﻚ رادەوەﺳــﺘێ و ﻟێﯽ رادەﻣێﻨێ ﻛــە دەڵێــﯽ ھەﻣــﻮو دﻧﯿﺎﯾە. ﺋەم راﻣﺎﻧــە ﺑــەردەوام ﻟەﮔەڵ ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧــەوە و ﺑەﻛﺎرﺑﺮدﻧــﯽ ﻓەﻧﺘﺎزﯾﺎداﯾە .ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە ﻣﺎﻧﺎ ﺑە ژﯾﺎن دەدا و ﺋێﻤە ﭘێﻮﯾﺴﺘﻤﺎن ﺑە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻧﺎﻛﺎﻧە ،ھەروەھﺎ ﺑێﺘﺎﻗەﺗﯽ ﻛە ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﺳەرێﻜﯽ ﺑە ﻧﯿﮫﯿﻠﯿﺰﻣەوەﯾــە ،ھﺎﻧﻢ دەدا ﺑﺨﻮێﻨﻤــەوە ،دەﺧﻮێﻨﻤــەوە ﺑﯚ ﺋەوەی زۆر ﺑێﺘﺎﻗەت ﻧەﺑﻢ ،ﺑەم ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗــﺪا دەزاﻧﻢ رەﻧﮕە
ﻛﺘێﺐ ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ھﺎوڕێﺘە ،ﺑەم ھەﻧﺪێ ﺟﺎر ﻛﺘێﺐ دەﺗﻮاﻧێ ﺑﺒێ ﺑە ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ دوژﻣﻨﯿﺸﺖ
ﺗــﺮ ﺑﺮﯾﺘﯿــﻦ ﻟــەوەی ﻛــە ﺧﻮێﻨەرێﻜــﯽ ﭼــﺎﻻك ﺑﯿــﺖ و دواﺗــﺮ ﺑﺘﻮاﻧــﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەﻛﺎن ﺑە دﻧﯿــﺎی دەوروﺑەرﺗەوە ﮔﺮێ ﺑﺪەﯾﺘەوە ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺷــﺘﯽ ﻟێ ﺑەرھەم ﺑێﺖ .ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ﺑەﺑێ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە ،ﻣﺎھﯿﯿەﺗﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻦ دادەﺑــەزێ ،ﻧﺎﻣــەوێ ﺑڵێﻢ ﺑە دڵﻨﯿﺎﯾــﯽ دەﺑێﺖ ﺑە داڕﺷــﺘﻦ، ﭼﻮﻧﻜە ھەﻧﺪێ ﺟﺎر داڕﺷــﺘﻨﯽ ﯾەﻛﺠــﺎر ﺟﻮاﻧﯿﺸــﻤﺎن ھەﯾە، ﺑەم ﻟــە ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ دادەﺑەزێ، ﺑەم ﻟە دﻧﯿــﺎی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەدا
ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە ﻣەرﺟﯽ ﺳەرەﻛﯿﯿە. ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﻟــەم ﺷــێﻮە ﺑەﺑێ ﺋﺎﻣﺎژەدان ﺑە ﺳــەرﭼﺎوەی ﺗﺮ ﯾﺎ ﭘﺸﺘﺒەﺳــﺘﻨﯽ ﻓﯿﻜﺮی و ﺗﯿﯚری ﺑە ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮ ،ﻧﺎﺑێ ﺑە ﻧﻮوﺳﯿﻦ. ﺑەﺑــڕوای ﺗﯚ ﻛەی ﺋەو رۆژە دێﺖ ﺗﺎﻛﯽ ﻛــﻮردی ﻛﺘێﺒﯽ ﻟە ﭘﺎرە و زێڕ و ﺳــەروەت ﺧﯚﺷﺘﺮ ﺑﻮێﺖ؟ ﮔەﯾﺸــﺘﻦ ﺑە وەھــﺎ ﺑەراوردێﻚ ھەﻣﯿﺸە ﺋەﺳــﺘەم ﺑﻮوە ،ﭼﯚن ﺋێﻤە دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﺑﯚ وێﻨە ﻟــە ﺋەوروﭘﺎ ﺧەڵــﻚ ﻛﺘێﺒﯿﺎن ﻟە ﭘﺎرە ﺧﯚﺷﺘﺮ دەوێﺖ؟ ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﺋەﮔەر ﺋەوە ﻟەﺑەرﭼﺎو ﺑﮕﺮﯾﻦ ﻟە ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺳــەرﻣﺎﯾەدارﯾﺪا ﭘﺎرە ﺑﻨەڕەﺗە ﺑــﯚ ژﯾﺎن .ﺋەوەی ﭘﺎرەت ﻧەﺑﻮو ﻧــە ﭘەﻧﺎﯾەﻛــﺖ ھەﯾە ﺑﯚ ژﯾــﺎن و ﻧە ﺟﻠﻮﺑــەرگ و ﻧە ﻧﺎن ﺑﯚ ﺧﻮاردن ،ﺋەﻣە راﺳــﺘﯿﯿەﻛﯽ ﺣﺎﺷﺎھەڵﻨەﮔﺮە .ﻣﺎرﻛﺲ ﻟەﻣەدا راﺳــﺘﯽ ﻛﺮدووە ﻛــە ﺋﺎﺑﻮوری ﺑﻨەﻣﺎﯾــە .ﻣــﻦ دەﺗﻮاﻧــﻢ ﺗەﻧﯿﺎ ﺋەوەﻧﺪە ﺑڵێﻢ ﻟەو وﺗﺎﻧەی ژﯾﺎﻧﯽ ﺧەڵﻚ ﻟــە ھەﻣــﻮو رووﯾەﻛەوە ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﺗﺮە ،ﻛﺘێــﺐ و ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە ﺑﺎوی زۆرﺗﺮە .دەﺑێ ﺑڵێﯿﻦ ﻛــە ﺋﺎواﺗەﺧﻮازی ﺋەوەﯾﻦ ﻟە ﻧﺎو ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻛﺎﭘﯿﺘﺎﻟﯿﺴﺘﯿﺪا وەھﺎ ﺑﺎﻧﺲ و ھﺎوﺳــەﻧﮕﯿﯿەك ﻟە ﻧێﻮان ﺣەز ﺑــە ﭘﺎرە و ﻛﺘێﺐ
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ رۆژﻧﺎﻣە: رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح دەﺳﺘەی ﻧﻮوﺳەران :ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ھەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن 07701573407
ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەدا ﭼێ ﺑﺒێ ﻛە ﭼﯿﺘﺮ ﺗەﻧﯿﺎ ﭘﺎرە ﻗﺴەی ﺳەرەﻛﯽ ﻧەﻛﺎ. ﻟە ﭘﺎڵ ﺋــەوەی دەﮔﻮﺗﺮێﺖ ”ﻛﺘێــﺐ ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ھﺎوڕێــﯽ ﻣﺮۆﭬە“ ،ﻛﺘێﺐ ﻟــە دﯾﺪی زۆر ﻟــە ﺑﯿﺮﻣەﻧــﺪان ﺟﯿــﺎواز ﻟەوە ﻛەوﺗﻮوەﺗەوە ،ﺋﺎﯾﺎ ﻛﺘێﺐ ﺑەﻻی ﺗﯚوە ﭼﯿﯿە؟ ـ ﺋەﮔــەر دەﺳــﺘەواژەی ﺋﯿﻔﻼﺗﻮوﻧــﯽ ﺑــە ﻛﺎر ﺑێﻨﻤﭭﺖ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﻛﯚﭘﯿﯽ ژﯾﺎن ،ھەﻧﺪێﻚ ﺟــﺎر زﯾﺎﺗﺮە ﻟەوەﯾــﺶ ،ﭼﻮﻧﻜە ھەﻧﺪێ دﯾﺎردەی ﺗەﺟﺮﯾﺪی ﻟە ژﯾﺎﻧﺪا ھەن ﺗــﯚ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﻟەﻣﺲ و ھەﺳــﺘﯽ ﺑﻜــەی ،ﺑــەم ﻟە ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧــﺪا دەﯾﺎﻧﺒﯿﻨﯿﺘــەوە. ھەروەھــﺎ ﺑەھــﯚی ﻛﺘێﺒەوەﯾە ﺗــﯚ ﻟەﮔەڵ راﺑــﺮدوو و ﺗەﻧﺎﻧەت داھﺎﺗﻮوﯾﺶ وەك ﺑﻮوﻧەوەرێﻚ ﻛە ﺋێﺴﺘە دەژی ،ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەرﻗەرار دەﻛــەی .ﻛەواﺗە ﻛﺘێــﺐ ﺋەو ﺑﻮوﻧەوەرەﯾە زاڵە ﺑەﺳەر زەﻣەﻧﺪا. ”ﻛﺘێﺐ ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ھﺎوڕێﺘە“ ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ زۆر ،راﺳــﺘە .ﺑەم ھەﻧﺪێ ﺟﺎر ﻛﺘێﺐ دەﺗﻮاﻧێ ﺑﺒێ ﺑە ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ دوژﻣﻨﯿﺸﺖ. ﭼﯚن؟ ﻛﺘێﺒﯽ ”ﺷەڕی ﻣﻦ“ ﻟە ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺋﺎدۆﻟﻒ ھﯿﺘﻠەر ،ﺑە ﻛﺘێﺒێﻜﯽ ﭘڕ ﻟە رق و ﻧەﻓﺮەت ﻧﺎﺳﺮاوە .ﺑەم ﺋێﺴﺘەﯾﺶ زۆر ﻣﺮۆﭬﯽ ﻓﺎﺷﯿﺴﺖ ھەن ﺋەم ﻛﺘێﺒە وەك ﺋﯿﻨﺠﯿﻞ و
ﻗﻮرﺋﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺳەﯾﺮ دەﻛەن. ﺋەو ﻛﺘێﺒەی ﺣەزت دەﻛﺮد ﺗــﯚ ﻧﻮوﺳــﯿﺎرەﻛەی ﺑــﯽ ،ﭼﯽ ﻛﺘێﺒێﻜــە؟ ھەروەھﺎ ﺋەو ﻛﺘێﺒە ﭼــﯽ ﻛﺘێﺒێﻜە ﺣــەز دەﻛەی ﭼەﻧﺪان ﺑﺎرە ﺑﯿﺨﻮێﻨﯿﺘەوە؟ ﺋەی ﺋێﺴــﺘە ﺧەرﯾﻜﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﭼﯽ ﻛﺘێﺒێﻜﯽ؟ ـ زۆر ﻛﺘێــﺐ ﻟە ژﯾﺎﻧﻤﺪا ھەﺑﻮوە ﺣەزم ﻛﺮدووە ﻣﻦ ﻧﻮوﺳەرەﻛەی ﺑﻮوﻣﺎﯾــە ،ﺑﯚ وێﻨە ﺳــﺎﻧﯽ زوو ﻛﺘێﺒێﻜــﻢ ﺧﻮێﻨــﺪەوە ﺑە ﻧﺎوی ”ﭘﺮﺗــﻮ اﺧﺘﺮ دوردﺳــﺖ“ واﺗە ﺗﯿﺸﻜﯽ ﺋەﺳﺘێﺮەی دوورەدەﺳﺖ ﻛە رۆﻣﺎﻧێﻜﯽ رووﺳــﯿﯿە ،ﯾﺎ ﺑە ﻧەوﺟەواﻧﯽ ﻛﺎﺗێــﻚ ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﯽ ﻋەﻟﯽ ﺋەﺷــﺮەف دەروێﺸــﺎﻧﻢ دەﺧﻮێﻨــﺪەوە ،ﯾــﺎن ﻛﺘێﺒــﯽ ”ﺑﯿﭽﺎرﮔﺎن“ی داﺳﺘﺎﯾﻔﺴــﻜﯽ، ھەﻧﺪێ ﻛﺘێﺐ وەھﺎ دەﻣﮕﺮێ ﺗﺎ ﯾەك ھەﻓﺘــە و رەﻧﮕە زﯾﺎﺗﺮﯾﺶ ﺑــەرم ﻧﺎدا ،ﺑەﺗﺎﯾﺒــەت ﺑە ﻛﺎﺗﯽ ﮔەﻧﺠﯿەﺗــﯽ ﺋــەم ﺣﺎڵەﺗەم زۆر ﺗﯿﺎدا ﺑەھێﺰ ﺑﻮو .ﺑە دەﯾﺎن ﺟﺎر ﺑە دەم رێﮕــەوە ﮔﺮﯾﺎوم .ﮔﻠەﯾﯿﯿﺎن ﻟــێ ﻛــﺮدووم ﻣﺮۆﭬێﻜــﯽ ﻟە ﺧﯚﺑﺎﯾﯿﻢ ،ﭼﻮﻧﻜە وەﻣﯽ ﺳوم ﻧەداوەﺗەوە ،ﺑەم ﺗەﻧﯿﺎ ھﯚﻛەی وﻧﺒﻮوﻧﯽ ﺧﯚم ﺑﻮوە ﻟە ﺧﯚﻣﺪا. ﻟە دووﺑــﺎرە ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەی ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت رۆﻣﺎﻧﺪا زۆر زﯾﺮەك ﻧﯿﻢ، ﺗەﻧﯿﺎ ﯾەك ﺟــﺎر دەﯾﺨﻮێﻨﻤەوە و ﻟەﮔەڵ ﺟﺎری دووەم ﻛێﺸــەم ھەﯾە ،ﺑەم ﺑــﯚ ﻛﺘێﺒﯽ ﻓﯿﻜﺮی وا ﻧﯿﻢ .ﺑﯚ وێﻨە دەﺗﻮاﻧﻢ دەﻗێﻜﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ ﭼەﻧــﺪان ﺟــﺎر ﺑﺨﻮێﻨﻤەوە ﺑــە ﺗﺎﯾﺒەت ﺋەﮔەر ﻛﺘێﺒەﻛﺎن ﺳەرﭼﺎوە ﺳەرەﻛﯿﯿە
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺳﺎﯾﺖ: ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ
ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ﻛﻮردۆ ﺷﺎﺑﺎن
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﺑﻼڤ ﭘەﯾﻚ ،ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ /ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ،ھەوﻟێﺮ
ﻓەﻟﺴــەﻓﯿﯿەﻛﺎن ﺑــﻦ ،ﻣﻦ زۆر رێــﺰ دادەﻧێــﻢ ﺑﯚ ﺋەو ھەﺳــﺘە ﯾەﻛەﻣەی ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی رۆﻣﺎن ﭘێﻢ دەﺑەﺧﺸێ و ﭘێﻢ واﯾە ﺟﺎری دووەم ﺑﯿﺨﻮێﻨﻤــەوە ،ﺋﯿﺘﺮ ﺋەو ھەﺳــﺘەم ﺑەو ﺷێﻮەﯾەی ﭘێﺸﻮو ﻧﺎداﺗــێ ،ﻛەواﺗــە ﺑــە دووﺑﺎرە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺳــﺘەﻣﻢ ﻟە ﺧﯚم ﻛﺮدووە ،رەﻧﮕە ھﯚﻛﺎرەﻛەی ﺋەوە ﺑێﺖ ﻛە ﻟە ﯾەﻛەم ﺟﺎردا ﻣﻦ زۆر ﺷــﺖ ﻟە ﭘێﻨﺎوی ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی رۆﻣﺎﻧﺪا دادەﻧێﻢ ،ﺑەم ﺑﯚ ﻛﺘێﺒﯽ ﻓﯿﻜﺮی وا ﻧﯿﻢ و ھﯚﻛﺎرەﻛەﯾﺸﯽ دﯾﺎرە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻛﺘێﺒﯽ ﻓﯿﻜﺮی زۆرﺗﺮ و رەﻧﮕە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟەﮔەڵ ﻓﯿﻜﺮ و ﺗﯿﯚر ﺳــەروﻛﺎری ھەﯾە و ﺋﯿﺘﺮ ﺋەﻣە ﺷــﺘێﻜﯽ ﺗﺮە .ھەڵﺒەت ﻟە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﭼﯿﺮۆﻛﺪا وا ﻧﯿﻢ، ھەﻧﺪێﻚ ﺟــﺎر ﭼەﻧﺪﺑﺎرە ھەﻣﺎن ﭼﯿــﺮۆك دەﺧﻮێﻨﻤــەوە ،ﺋــەم ﺋەزﻣﻮوﻧەم ﻟەﮔــەڵ دەﻗەﻛﺎﻧﯽ ﭼﯿﺨﯚف ھەﺑﻮوە. ﻟەﺑــﺎرەی ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوە ،ﻣــﻦ ﺟﯚراوﺟــﯚر دەﺧﻮێﻨﻤــەوە ،ﻟە رۆﻣﺎﻧەوە ﺑﮕﺮە ﺗﺎ ﭼﯿﺮۆك و دەﻗﯽ ﻓەﻟﺴــەﻓﯽ و ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ھەواڵ ،ھەﻣﻮو ﺋــەم ﺑﺎﺑەﺗﺎﻧە رۆژاﻧە دەﺧﻮێﻨﻤــەوە ،ﭘﻼﻧﻢ ﺑﯚ داﻧــﺎون ،ﯾەك ﺑــە دوای ﯾەﻛﺪا. ﺋێﺴــﺘە ﺧەرﯾﻜﯽ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ھﯿﮕڵﻢ ،وﺗﺎرێﻜﯽ دوور و درێﮋی ﻧەروﯾﺠــﯽ ﻟەﺳــەر ﺳــﺘﺎﺗﯿﻜﺎ ﺑــە دەﺳــﺘﻤەوەﯾە ،رۆﻣﺎﻧێﻜﯽ ﻧەروﯾﺠــﯽ ﺑەﻧــﺎوی ”ﮔﻮڵــﯽ رۆزی ﻧﯿﻮەﺷەو“ دەﺧﻮێﻨﻤەوە، ھەروەھــﺎ ﻟەﮔــەڵ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە رۆژاﻧەﻛﺎﻧﻢ.
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
0964(0)7502376262 0964(0)7502386262
ژﻣﺎرە ) ، (190ﭼﻮارﺷەم2017/ 6/ 14 ،
ﻓەروخ ﻧﯿﻌﻤەﺗﭙﻮور:
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋەﮔەر دەﺳﺘەواژەی ﺋﯿﻔﻼﺗﻮوﻧﯽ ﺑە ﻛﺎر ﺑێﻨﻤﭭﺖ ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﻛﯚﭘﯿﯽ ژﯾﺎن ،ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر زﯾﺎﺗﺮە ﻟەوەﯾﺶ ،ﭼﻮﻧﻜە ھەﻧﺪێ دﯾﺎردەی ﺗەﺟﺮﯾﺪی ﻟە ژﯾﺎﻧﺪا ھەن ﺗﯚ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﻟەﻣﺲ و ھەﺳﺘﯽ ﺑﻜەی ،ﺑەم ﻟە ﻛﺘێﺒەﻛﺎﻧﺪا دەﯾﺎﻧﺒﯿﻨﯿﺘەوە .ھەروەھﺎ ﺑەھﯚی ﻛﺘێﺒەوەﯾە ﺗﯚ ﻟەﮔەڵ راﺑﺮدوو و ﺗەﻧﺎﻧەت داھﺎﺗﻮوﯾﺶ وەك ﺑﻮوﻧەوەرێﻚ ﻛە ﺋێﺴﺘە دەژی ،ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەرﻗەرار دەﻛەی .ﻛەواﺗە ﻛﺘێﺐ ﺋەو ﺑﻮوﻧەوەرەﯾە زاڵە ﺑەﺳەر زەﻣەﻧﺪا.
19
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
20 www.wishe.net
ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە
ژﻣﺎرە ) ، (190ﭼﻮارﺷەم2017/ 6/ 14 ،
Wishe Heftenameyekî sîyasî giştîye
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ sarbaz25@yahoo.com 07502376262
wishe@wishe.net
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ
”وﺷﻪ“ دهﺑێﺘﻪ ﺳﻪرﭼﺎوهی ھﻪﻣﯿﺸﻪﯾﯽ ﺗﯚڕی ھﻪواڵﯿﯽ ﺟﻪزﯾﺮه
ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕﻪی ھﻪوﻟێــﺮی ﻛﻪﻧﺎڵــﯽ ﺟﻪزﯾــﺮه، ﻧﻮوﺳــﺮاوێﻜﯽ ﻓﻪرﻣﯽ ﺑﯚ ھﺎوﺋﺎھﻪﻧﮕﯽ و ھﺎوﻛﺎری ﻛﺎری رۆژﻧﺎﻣﻪواﻧﯽ ﺋﺎراﺳــﺘﻪی دهزﮔﻪی ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ ”وﺷــﻪ“ ﻛﺮدووه و ﺗێﯿﺪا ﺋﺎﻣﺎژه ﺑــﻪوه دهﻛﺎت ﻛﻪ ﻟﻪ ﻣﻪودوا ”وﺷــﻪ“ وهك ﺳــﻪرﭼﺎوهی ﺳﻪرهﻛﯽ و ﺑﻪردهوام ﺑﯚ ﮔﻮاﺳﺘﻨﻪوهی ھﻪواڵﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪﻛﺎر دێﻨﻦ. ﻟﻪ ﻧﻮوﺳﺮاوهﻛﻪی ﻛﻪﻧﺎڵﯽ ”ﺟﻪزﯾﺮه“ ﻛﻪ ﺋﺎراﺳﺘﻪی دهزﮔﻪی ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ ”وﺷــﻪ“ ﻛﺮاوه ﺗێﯿــﺪا ھﺎﺗﻮوه، دڵﺨﯚﺷﯿﻦ ﺋێﻤﻪ وهك ﭘێﮕﻪی ”ﺋﻪﻟﺠﻪزﯾﺮه ﻛﻮرد“ی ﺳــﻪرﺑﻪ ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕﻪی ﺗﯚڕی ھﻪواڵﯽ ﺟﻪزﯾﺮه ﻟﻪ ھﻪوﻟێﺮ ،دهﺳــﺖ ﺑــﻪ ﺋﺎﻣﺎدهﻛﺎری ﺑــﯚ ھﺎرﯾﻜﺎرﯾﯽ ھﺎوﺑﻪش دهﻛﻪﯾﻦ ﻟﻪ ﻧێﻮاﻧﻤﺎن وهك ﻧﻮوﺳــﯿﻨﮕﻪی ﺟﻪزﯾﺮه و ﺋێﻮه وهك دهزﮔﻪی ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ ”وﺷــﻪ“ ﺑﯚ ﮔﻮاﺳــﺘﻨﻪوهی ھﻪواڵﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻧﺎوﺧﯚ وهك ﺳﻪرﭼﺎوهﯾﻪﻛﯽ ﺳﻪرهﻛﯿﻤﺎن.
ﺟﻪزﯾــﺮه ﻛــﻪ ﯾﻪﻛێﻜــﻪ ﻟــﻪ ﻣﯿﺪﯾﺎ زهﺑــﻪﻻح و ﻛﺎرﯾﮕﻪرهﻛﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ،ﺋﻪوهﯾﺸــﯽ ﺧﺴﺘﻮوهﺗﻪ ڕوو ﻛﻪ ”وﺷﻪ وهك ﺳــﻪرﭼﺎوهی ﺳﻪرهﻛﯽ ﺟﻪزﯾﺮه ﻛﻮردی ﺑﻪرﭘﺮﺳــﯿﺎرﯾﻪﺗﯽ دروﺳــﺘﯽ ھﻪواڵﻪﻛﺎن ﻟﻪ ﺋﻪﺳﺘﯚ دهﮔﺮن ،ﻟﻪﻛﺎﺗﯽ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﻟﻪ ھﻪر ھﻪواڵێﻚ ﻛﻪ ﻟﻪ ﺋێﻮهی وهردهﮔﺮﯾﻦ ،ﺋﺎﮔﻪدارﻣﺎن ﺑﻜﻪﻧﻪوه“. ھﺎوﻛﺎت ھﯿﻮاﯾﺎن ﺧﻮاﺳــﺘﻮوە ﭘێﻮهﻧــﺪی ﻧێﻮاﻧﻤﺎن ”وﺷﻪ و ﺟﻪزﯾﺮه“ ﻟﻪ ﭘێﺸﭭﻪﭼﻮوﻧﺪا ﺑێ ﻟﻪ داھﺎﺗﻮو، ﻟﻪ ﺗﻪواوی ﺑﻮارهﻛﺎن ھﺎرﯾﻜﺎری ﻟﻪ ﻧێﻮاﻧﻤﺎﻧﺪا ھﻪﺑێ. ﻧﻮوﺳــﺮاوهﻛﻪ واژووری ﺋﻪﺣﻤــﻪد ﺋﻪﻟﺰاوێﺘــﯽ ﺑﻪڕێﻮهﺑﻪری ﺗﯚڕی ﺋﻪﻟﺠﻪزﯾﺮه ﻟﻪ ھﻪوﻟێﺮی ﻟﻪﺳﻪره و ﻟﻪ ڕێﻜﻪوﺗﯽ ﺣﻪوﺗﯽ ﺣﻮزهﯾﺮان/ﯾﯚﻧﯿﯚ ”ﺋﻪم ﻣﺎﻧﮕﻪ“ ﺋﺎراﺳﺘﻪی دهزﮔﻪی ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ وﺷﻪ ﻛﺮاوه. ﻟﻪوﺑــﺎرهوه ﺳــﻪرﺑﺎز ﺳــﺎڵﺢ ﺧــﺎوهن ﺋﯿﻤﺘﯿــﺎز و ﺳﻪرﻧﻮوﺳــﻪری ”وﺷــﻪ“ ﺧﯚﺷــﺤﺎڵﯽ دهرﺑڕی ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺋﻪو دهﺳﺘﭙێﺸــﺨﻪرﯾﯿﻪی ﺗﯚڕی ھﻪواڵﯿﯽ
ﺳﺎرا و ﺧەﻧﺪە:
دەﺗﻮاﻧﯿﻦ داﻧﯿﺸﺘﻦ ﻟەﮔەڵ ھەﻣﻮو ﺑەﻧﺪﺑێﮋێﻚ ﺑﻜەﯾﻦ
18 ﻧﯿﮕﺎر ﻣەﺣﻤﻮود:
ﺑەرھەﻣﯽ ﺷێﻮەﻛﺎرﯾﻤﺎن ھەﯾە ﺑﯚ ﻛێﺒەرﻛێ دەﺷێ
18
ﺟﻪزﯾــﺮه و دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدهوه ﻛﻪ ”وﺷــﻪ“ ﺳــﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯿﺎﻧﻪ و ﻛﺎری ﺧــﯚی دهﻛﺎت و ﭼﺎﻻﻛﺘﺮﯾﻦ ﻣﯿﺪﯾﺎی ﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺑــﻪ ﻛﻪﻣﺘﺮﯾﻦ ﺗﻮاﻧﺎی ﻣﺮۆﯾــﯽ و داراﯾﯽ، زۆرﺗﺮﯾﻦ زاﻧﯿﺎری ﺑــﻪ ﺧﻮێﻨﻪر دهﮔﻪﯾﻪﻧێﺖ و ﺑێﻼﯾﻪﻧﺎﻧﻪ ﻛﺎری ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ ﺧﯚی دهﻛﺎت. زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗﯽ ”ﺋێﻤﻪ ﭘێﺸﻮازی ﻟﻪو ھﺎوﺋﺎھﻪﻧﮕﯿﯿﻪ دهﻛﻪﯾــﻦ و ﭘﺮۆژهﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﺮﻧــﮓ دهزاﻧﯿﻦ ﺑﯚ ﭘێﺸﺨﺴﺘﻨﯽ ﻛﺎری ﭘﯿﺸﻪﯾﯽ ﺧﯚﻣﺎن و ﺷﺎﻧﺎزی ﺑﻪو ﻣﺘﻤﺎﻧﻪﯾﻪی ﻛﻪﻧﺎڵﯽ ﺟﻪزﯾﺮه دهﻛﻪﯾﻦ“. ھﺎوﻛﺎت ﺳﻪرﻧﻮوﺳــﻪری ”وﺷــﻪ“ ﺳﻮﭘﺎﺳﯽ ﺳــﺘﺎف و ﭘﻪﯾﺎﻣﻨێﺮ و ھﺎوﻛﺎراﻧــﯽ دهزﮔﺎﻛﻪی ﻛﺮد ﻛﻪ ﻟﻪو ﻣــﺎوه ﻛﻪﻣﻪی ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﻛﺎرﻛﺮدﻧﺪا ﻛﺎرﯾﮕﻪرﯾﯿﻪﻛــﯽ واﯾﺎن دروﺳــﺖ ﻛﺮد ،دهزﮔﺎ ﮔﺮﻧﮕﻪﻛﺎﻧــﯽ دﻧﯿﺎ ﭘﺸــﺘﯽ ﭘێ ﺑﺒﻪﺳــﺘﻦ وهك ﺳﻪرﭼﺎوهی ھﻪواڵ.
ﯾەﻛەم ﻛﺘێﺒﯽ ”وﺷﻪ“ ﻧﺎوی ﻛﺘێﺐ :ﺑەراوردی دوو ﻟە ﭘﯚﻟێﻨﻜﺮدﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮدار ﻟە ﻧێﻮان زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی )ﻛﺮﻣﺎﻧﺠﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ( و ﻓﺎرﺳﯿﺪا ﺑﺎﺑـــــــەت :رێﺰﻣﺎن ﻧﻮوﺳــــەر :ﺳەرﺑەﺳﺖ ﻗﺎدر ﺣەﻣە ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەﻛﺎن دەﺳـــــﺖ دەﻛـــــەوێـﺖ