ﻣﺎم ﺟەﻻل :ﭘەﻛەﻛە ﺑەﯾەﻛە و دەﺑێﺖ ﻟەﻛﯚڵﯽ ﺑﻜەﯾﻨەوە
رووﻧــﺎك ﻟــە ﭘەﻧﺠــەرەی ﺷــەڵﺘەری داڵﺪەداﻧﯽ ژﻧﺎﻧەوە رووﻧﺎﻛﯽ دەﺑﯿﻨێﺖ
10
ﺑﺮای ﺑەرﭘﺮﺳە رﻓێﻨﺪراوەﻛەی ﯾەﻛێﺘﯽ ھﯚﺷﺪاری دەداﺗە دژە ﺗﯿﺮۆر 2
ڕەدووﻛەوﺗﻦ ﻟە ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﻛﯚﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺪا ﭼﯚن ﺑﻮوە و ﭼﯚن ﭼﺎرەﺳەر ﻛﺮاوە؟
15
ﻣﺎﻧــەوەی ﻋەﻟــﯽ ﺑﺎﭘﯿــﺮ ﺑــە ﺋەﻣﯿﺮﯾﯽ ﻛﯚﻣەڵ ﺷەق دەﻛﺎت
2
ﺳێﺒەر دۆﺳﻜﯽ: ژﯾﺎن ﺑێ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﺑەھﺎﯾەﻛﯽ ﻧﯿﯿە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە ﻧﺮخ 500 :دﯾﻨﺎر ژﻣﺎرە ) ، (173ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 1 ،
ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە
9
www.wishe.net
8
ﺑﯚ ﺋﺎزادﯾﯽ دەرﺑڕﯾﻦ ﻟە وﺷەوە دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜە
ﭼﺎﻛﺴﺎزی دەﭼێﺘە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﻛﺮدارﯾﯿەوە
ژﻣﺎرەﯾەك ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺑﺎ ﻟە ھەوﻟێﺮ دەﮔﯿﺮێﻦ 3
ﻣﻮراد ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ:
ﺋێﺰدی ﺋﯿﺘﻨﯿﯿەﻛﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺟﯿﺎ ﻟە ﻛﻮردن
ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺟێﺒەﺟێــﻜﺎری رێﻜﺨــﺮاوی ﯾەزدا ﻟە دﯾﺪارێﻜﯽ ﻟەﮔەڵ ڕۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ﺗﯿﺸــﻚ دەﺧﺎﺗە ﺳــەر ڕﯾﺸــەﯾﯽ ﺋێﺰدﯾﯿــەﻛﺎن و دەڵێ، ﺋێــﺰدی ﭘێﻮەﻧــﺪی زۆر ﮔﺮﻧﮕﯿــﺎن ﺑە ﻛــﻮردەوە ھەﯾــە و ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ ﺧﯚ ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻛﻮرد ﺟﯿــﺎ ﺑﻜەﻧەوە ،ﺑەم ﺋەوان ﺋﯿﺘﻨﯿﯿەﻛﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﻦ، ھﺎوﻛﺎت داوا دەﻛﺎت ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺰدی راﭘﺮﺳﯽ ﻟــێ ﺑﻜــﺮێ و ﺑﻜﺮێﺘە زۆﻧێﻜﯽ ﺋﺎرام ﺟﺎ ﺳــەر ﺑە ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن ﺑێ ،ﯾﺎن ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾﺎن ﻋێﺮاق ﻛێﺸە ﻧﯿﯿە.
5
ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯽ ﺑەدواداﭼﻮون ﻟەﺳەر ﭘێﻨﺞ راﭘﯚرﺗﯽ ”وﺷە“ دەﻛﺎت ﺳەﻋﺪﯾە ﮔەﻣﺎرۆ دەدات رێﻜﺨﺮاوی ﺳــﺘﯚپ ﺑﯚ دژە ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺑە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﺳﻨﺪووﻗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑــﯚ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ )(NEDی ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ و ﺑە ﭘﺸﺘﺒەﺳــﺘﻦ ﺑەو راﭘﯚرت و ﺑەدواداﭼﻮوﻧﺎﻧەی ﻟە رۆژﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﺪا ﺑو ﻛﺮاوﻧەﺗەوە 23 ،دۆﺳــﯿەی
دوو -ھﯿﭻ -ﻟە -ھﯿﭻ-ێﻜﺪا ﺑەھﺠەت ﺧﯚﺷﻨﺎو
ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺋﺎراﺳــﺘەی دەﺳــﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ و داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯽ دەﻛﺎت و ﻟــەو رێﮋەﯾــەدا ﭘێﻨــﺞ ﻟە راﭘﯚرﺗــەﻛﺎن ﻟــە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــــــە“ وەرﮔﯿﺮاون.
4
ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن و ﭘﻼﻧﯽ ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزاری ﺗﯿﺮۆر ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا
14 16
رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح
ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ و ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق، ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳەر رێﮕەوﺑﺎﻧە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرەدێﯽ ﺳەﻋﺪﯾەی ﺳەر ﺑە ﺷﺎرۆﻛەی ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ ﺟێﮕﯿــﺮ دەﻛــەن و رێﮕە ﻧﺎدەن ﺋەو ﺷــﻮﻓێﺮاﻧەی ﺑﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑﯚ ﺳــەﻋﺪﯾە دەﮔﻮازﻧــەوە ،ﺗێﭙەڕ ﺑﺒﻦ .ﺑەو ھﯚﯾــەوە ﮔﺮاﻧﯽ ﺑەرۆﻛﯽ ﺣەوت ھەزار ﻣﺎڵﺒﺎﺗــﯽ ﺋﺎوارەی ﮔﺮﺗﻮوەﺗــەوە و ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷــﺎرەدێﯿەﻛەش ھﺎﻧــﺎ ﺑــﯚ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق دەﺑﺎت.
6
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
2
دژە ﺗﯿﺮۆری ﯾەﻛێﺘﯽ ﺋەﻧﺪام ﻣەڵﺒەﻧﺪێﻚ دەڕﻓێﻨێﺖ ﺑﺮاﯾەﻛﯽ ﺋەﻧﺪام ﻣەڵﺒەﻧﺪەﻛە:
ژﻣﺎرە ) ، (173ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 1 ،
ﺗﺎ دوو ڕۆژی ﺗﺮ ﺋﺎزاد ﻧەﻛﺮێ ھەڵﻮێﺴﺘﻤﺎن دەﺑێﺖ وﺷە /ﮔەرﻣﯿﺎن -ﺳەﺑﺮی ھﯚرﯾﻨﯽ ﻣــﺎوەی ھەﻓﺘەﯾەﻛــە ﺋەﻧــﺪام ﻣەڵﺒەﻧﺪێﻜﯽ ﮔەرﻣﯿﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟەﻻﯾەن ھێﺰێﻜﯽ دژە ﺗﯿﺮۆری ﯾەﻛێﺘﯿﯿەوە ﻟــە دەرﺑەﻧﺪﯾﺨﺎن رﻓێﻨــﺮاوە و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﭼﺎرەﻧﻮوﺳــﯽ دﯾﺎر ﻧﯿﯿە. ﺑﺮاﯾەﻛــﯽ ﺋەو ﺋەﻧــﺪام ﻣەڵﺒەﻧﺪە رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ﻛــە ﺑﺮاﻛەﯾﺎن ﺗﺎ دوو رۆژی ﺗﺮ ﺋــﺎزاد ﻧەﻛﺮێﺖ، ھەڵﻮێﺴﺘﯿﺎن دەﺑێﺖ. ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﮔــەدار ﻟــە ﻣەڵﺒەﻧــﺪی 11ی ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﮔەرﻣﯿﺎن ﺑﯚ ”وﺷە“ی ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻛﺮد،
”ﻟﻮﻗﻤــﺎن ﺣەﻣەﻋەﻟــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەڵﺒەﻧــﺪی 11ی ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﭘێــﺶ ھەﻓﺘەﯾەك ﻟەﻻﯾەن ھێﺰێﻜﯽ دژە ﺗﯿﺮۆری ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﺑە ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ﻻھﻮور ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ رﻓێﻨﺮاوە“. ﺋەو ﺳــەرﭼﺎوەﯾە ھﯚی رﻓﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەﻧﺪام ﻣەڵﺒەﻧﺪەﻛەی ﺑﯚ ﺑەھێﺰﯾﯽ ﭘێﮕەﻛەی ﻟەﻧﺎو رێﻜﺨﺴﺘﻨەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟەو ﺳﻨﻮورە ﮔێڕاﯾەوە. ﻣەﺣﻤــﻮود ﺳــەﻧﮕﺎوی ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەﻛﺘەﺑــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ﭘێﺸﺘﺮ ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪﺑﻮو، ”ﺋەو ﺋەﻧﺪام ﻣەڵﺒەﻧﺪە ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺋﺎرام و ﺑێ ﻛێﺸــەﯾە و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻣەﻛﺘەﺑﯽ رێﻜﺨﺴــﺘﻦ ﻟەﺳــەر
ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﺑێﺘە دەﻧﮓ و ﻗﺴــەی ھەﺑێﺖ“. ھﺎوﻛﺎت ﺷــێﺦ ﺟەﻋﻔەر ﺷــێﺦ ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ 70ی ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە” ،ﺋەوە ﺋﯿﺸــﯽ دژە ﺗﯿﺮۆر ﻧﯿﯿە ،ھــەر ھێﺰێﻜﯿﺶ ﻟەﺳــەر ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣﻠﻤﻼﻧێﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﻛەﺳــێﻚ ﺑڕﻓێﻨێﺖ ،ﺋەوا ﻗﺎﺑﯿﻠﯽ ﻗﺒﻮوڵﻜﺮدن ﻧﯿﯿە“. ﻟەﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﮔەرﻣﯿــﺎن ﻛــە ﺑەرﭘﺮﺳــە ﻟــە ﺳەﻻﻣەﺗﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼەﯾە، ﺑێﺒەرﯾﺒﻮوﻧﯽ ﺧﯚی ﻟە ڕﻓﺎﻧﺪﻧﯽ ﺋەو ﺋەﻧﺪام ﻣەڵﺒەﻧﺪە رادەﮔەﯾەﻧێﺖ. ﻋەﻟــﯽ ﻣﺤەﻣــەد ﺑەڕێﻮەﺑــەری
ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﮔەرﻣﯿــﺎن و ﻧﺰﯾﻚ ﻟە ﺑﺎڵــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ﺑڕﯾــﺎری ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑە“وﺷــە“ی ﮔﻮت” ،ﭘﺮﺳﯽ ﺋەو ﻛﺎدرە ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑە ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــەوە ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﭘێﻮەﺳﺘە ﺑە ﻣەڵﺒەﻧﺪی ﮔەرﻣﯿﺎﻧەوە“. ﻧﻮﻋﻤﺎن ﺣەﻣەﻋەﻟﯽ ﺑﺮای ﻟﻮﻗﻤﺎن ﺣەﻣەﻋەﻟــﯽ ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻣەڵﺒەﻧﺪی 11ی ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘــﯽ ﻛە رﻓێﻨــﺮاوە ،ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﺋێﻤــە وەك ﺑــﺮا و ﻛەﺳــﻮﻛﺎری ﻟﻮﻗﻤﺎن ﻟــە ﺑﺮدﻧﯽ ﺑﺮاﻛەﻣــﺎن زۆر ﻧﯿﮕەراﻧﯿــﻦ و ﻟە رووی دەرووﻧﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەوە ﻛێﺸەی ﺑﯚ دروﺳــﺖ ﻛﺮدووﯾﻦ، ھﯿﭻ ﻛەﺳــێﻜﯿﺶ ﻧﯿﯿە ﻧﯿﮕەران
ﻧەﺑێ ﺑــە رﻓﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺑﺮاﻛەی ﯾﺎن ﻛەﺳێﻜﯽ ﺑﻨەﻣﺎڵەﻛەی“. ﺋەو دەڵێ” ،ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯚی ﺑﺮدﻧﯽ ﺑﺮاﻛەﻣﯿــﺎن ﭘــێ ﻧەﮔﻮﺗﻮوﯾﻦ و ﻧﺎزاﻧﯿﻦ ﻟەﺳــەر ﭼــﯽ ﺑﺮدووﯾﺎﻧە و ﺋەوەﻧــﺪەی ﺑﯿﺴــﺘﻮوﻣﺎﻧە ﺑﺮدووﯾﺎﻧەﺗــە ﻗەﭼﯚﻻن و ﻟەوێ ﮔﯿﺮاوە“. ﺑﺮاﻛــەی ﻟﻮﻗﻤــﺎن ﺣەﻣەﻋەﻟﯽ ﺋﺎﻣــﺎژەی دا” ،ﺗــﺎ دوو رۆژی ﺗﺮ ﭼــﺎوەڕێ دەﻛەﯾــﻦ ،ﺋەﮔــەر ﺗﺎ ﺋەوﻛﺎﺗە ﺑﺮاﻛەﻣﺎن ﺋــﺎزاد ﻧەﻛﺮێ و ﻧەﮔەڕێﺘــەوە ﺑﯚ ﻻﻣــﺎن ،ﺋەوا ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺗﺮﻣــﺎن دەﺑــێ و ﺑــە ﻓەرﻣــﯽ ھەڵﻮێﺴــﺘەﻛەﻣﺎن ڕادەﮔەﯾەﻧﯿﻦ“.
ﯾەﻛێﺘﯽ و ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ و ﺋێﺮان ﭘﯿﻼن دەﮔێڕن
ﺷﻨﮕﺎل و ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﻣەﺗﺮﺳﯽ ﻓﯿﺘﻨەی ﺗﺎﯾﻔﯿﯽ ﺋێﺮاﻧﯿﺎن ﻟەﺳەرە وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ڕۆژی 14ی ﺋــەم ﻣﺎﻧﮕە ،ﺷــﺎﻧﺪێﻚ ﺑەﻧــﺎوی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﺳــەرداﻧﯽ ﺗﺎراﻧﯿﺎن ﻛﺮد و ﻟەﮔەڵ ﻋەﻟﯽ ﺋەﻛﺒەر وﯾﻼﯾەﺗﯽ ڕاوێــﮋﻛﺎری ﺑﺎی ﻋەﻟﯽ ﺧﺎﻣﻨەﯾﯽ ڕاﺑەری ﺷﯚڕﺷﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋێــﺮان ﻛــﯚ ﺑﻮوﻧــەوە .ﺑەﮔﻮێﺮەی زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ،ﺋێﺮان ﺑە ھﺎوﻛﺎری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ ﭘﯿﻼن دەﮔێڕێﺖ ﺷەڕ و ﻓﯿﺘﻨەی ﺗﺎﯾﻔﯽ و ﺋﯿﺘﻨﯽ ﺑﯚ ﻧﺎو ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﺑﮕﻮازێﺘەوە ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳەرەﻛﯿﯽ ﺳەرداﻧەﻛەش ھﺎوﻛﺎری و ھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ ﭘەﻛەﻛە و ﺣەﺷﺪی ﺷــەﻋﺒﯿﯿە ﺑــﯚ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﻜﺮدﻧــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﻨﺸــﯿﻦ و ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﭘﯿﻼﻧــﯽ ﺗﺎران ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾە. ﺷــﺎﻧﺪەﻛە ﺑەﻧــﺎوی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﭼﻮوﻧــە ﺗﺎران ،ﻟە ﺷــێﺦ ﺳــەﻣﯿﺮ ﺑﺎﺑەﺷێﺦ ﻛﻮڕی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺟﭭﺎﺗﯽ ڕووﺣﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن ،ﺳەﻋﯿﺪ ﭼﯿﭽﯚ ﺳــﻜﺮﺗێﺮ ﻟە وەزارەﺗــﯽ دەرەوەی ﻋێﺮاق ،ﺣﺎﺟﯽ ﻛﻨﺪور ﺳﻤﯚ ﺧەڵەف
ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟە ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﻛــە ﺋێﺰﯾﺪی ﺑە ﻛﻮرد ﻧﺎزاﻧﻦ و ﺋێﺴــﺘە ﻟەﮔەڵ ﺷﯿﻌە ﻛﺎر دەﻛﺎت ،ﺣەﺳەن ﺳەﻋﯿﺪ ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺳەرﺑﺎزی ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺷﻨﮕﺎل و ﻣﻮراد ﻛﺎﻟﯚ ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﻟە ﺷﻨﮕﺎل ﭘێﻚ ھﺎﺗﻮون. ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ و ﺑﺎڵﻮێﺰﺧﺎﻧەی ﺗﺎران ﻟە ﺑەﻏﺪا ﺷﺎﻧﺪەﻛەﯾﺎن ڕەواﻧە ﻛﺮدووە ﭼﻮوﻧــﯽ ﺋــەو ﺷــﺎﻧﺪە ﺑەﻧــﺎوی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﻛﺎرداﻧەوەی ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ زۆری ﻟــێ ﻛەوﺗــەوە ،ﺑــەم ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە دەرﻧەﻛەوﺗــﻮوە ﻛە ﻛێ ﺑە ڕێﻜﺨﺴــﺘﻦ و ﺑﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺷﺎﻧﺪە ﺑﯚ ﺗﺎران ھەﺳــﺘﺎوە ،ﺑەﮔﻮێــﺮەی ﺋەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧەی ﻟە ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛەوە ﺑــە ”وﺷــە“ دراون ،ﺋەو ﺷــﺎﻧﺪە ﻟەﻻﯾەن ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﯿــەوە و ﺑەھﺎوﻛﺎری ﺑﺎڵﻮێﺰﺧﺎﻧەی ﺋێﺮان ﻟە ﺑەﻏﺪا رەواﻧەی ﺗﺎران ﻛﺮاون ،راوێﮋﻛﺎرێﻜﯽ ﭘێﺸﻮوی ﺟەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺳﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸﺘﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە
ﻧﺎو ﺷﺎﻧﺪەﻛەدا ﺑﻮو ،ﺑەم ﻛەﺳێﻜﯽ ﺗﺮی ﻟە ﺷﻮێﻨﯽ ﺧﯚی ﻧﺎردووە. ڕاوێﮋﻛﺎری ﺟەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﻧﺎوی ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺷﺎﻧﺪەﻛە ﺑﻮوە ﺋەو ﺷﺎﻧﺪەی رۆﯾﺸــﺘﻮوﻧەﺗە ﺗﺎران، ﺳــەرەﺗﺎ راوێﮋﻛﺎرێﻜﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﺟــەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧــﯽ ﺳــەرﻛﯚﻣﺎری ﭘێﺸﻮوی ﻋێﺮاق ﻧﺎوی ﻟە ﻧﺎو ﺷﺎﻧﺪەﻛە ﺑﻮوە ،ﺑەم ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺋەوەی ﻧﺎوﺑﺮاو ﻟــە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎﯾــﻪ و ﻓﺮﯾﺎ ﻧﺎﻛــەوێ ﺗﺎ ﺑﮕەڕێﺘەوە ،ﺑەﺷــﺪاری ﺷﺎﻧﺪەﻛەی ﻧەﻛﺮدووە. ﻋﯿﺪۆ ﺑﺎﺑەﺷــێﺦ ﻛە ﺑﺮای ﺑﺎﺑەﺷێﺦ
ﺳــەرۆﻛﯽ ﺟﭭﺎﺗــﯽ ڕووﺣﺎﻧــﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎﻧــە و ﭘێﺸــﺘﺮ راوێﮋﻛﺎری ﺟــەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﺎروﺑﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺑﻮوە ،ﻧﺎوی ﻟە ﺷــﺎﻧﺪەﻛەدا ھەﺑﻮوە و ﺑەھﯚی ﺋــەوەی ﻧەﯾﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺋﺎﻣﺎدە ﺑێ ،ﺑﺮازاﯾەﻛﯽ ﺧﯚی ﺑەﻧﺎوی ”ﺷێﺦ ﺳەﻣﯿﺮ“ رەواﻧەی ﺗﺎران ﻛﺮدووە. ﺷــێﺦ ﺳــەﻣﯿﺮ ﺑﺎﺑەﺷــێﺦ ﻛﻮڕی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺟﭭﺎﺗــﯽ ڕووﺣﺎﻧــﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن ﺑە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ، ﻣــﻦ ﻟــە ﺷــﻮێﻨﯽ ﻣﺎﻣــﻢ ﻟەﮔەڵ ﺷﺎﻧﺪەﻛە رۆﯾﺸﺘﻤە ﺗﺎران ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺷــﺎﻧﺪەﻛەش ھﺎوﻛﺎری ﻣﺮۆﯾﯽ ﺑﻮوە ﻧەك ﺋﺎﻣﺎﻧﺠێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ.
ﺋێﺰﯾﺪی ﺑەرەو ﺷەڕی ﺗﺎﯾﻔەﮔەری دەﺑﺮێ ﭼﻮوﻧــﯽ ﺋــەو ﺷــﺎﻧﺪە ﺑــە ﻧﺎوی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﺑﯚ ﺗﺎران ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ﺋێﺮان ڕۆڵﯽ ﺑــﺎی ھەﯾە ﻟە وﺗﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑﯚ ﻗﻮوڵﻜﺮدﻧەوەی ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﻣەزەوی و ﺟﯿﺎﻛﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ ،ھەروەك ﻟە ﻟﺒﻨﺎن و ﺳﻮورﯾﺎ و ﯾەﻣەن و ﻋێﺮاق ﺋەو رۆڵە دەﮔێڕێﺖ ،ﺑﯚ ﺑﺎدەﺳــﺘﯽ ﺷﯿﻌە ﺑەﺳەر ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﺪا ،ﻟەوﺑﺎرەوە ﺷێﺦ ﺷﺎﻣﯚ ﺳەرۆﻛﯽ ﺑﻨﻜەی ﻻﻟﺸﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن و ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔﻮت،
”ﺋەواﻧەی ﭼﻮوﻧەﺗە ﺗﺎران دەﯾﺎﻧەوێ ﺋێﺰﯾﺪی ﺑەرەو ﺷەڕێﻜﯽ ﺗﺎﯾﻔەﮔەری و ﻣەزەوی ﺑﺒەن و ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧە ھﯿﭻ ﻛﺎت ﻧﻮێﻨەری ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــﺎن ﻧﺎﻛەن. ﺋەوان ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿﺎن ﻟە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﻛﯚﻛﺮدﻧەوەی ﭘــﺎرە زﯾﺎﺗﺮ ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﯿە“. دووﭘﺎﺗــﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛــە ”ﺑەھﯿﭻ ﺷــێﻮەﯾەﻛﯿﺶ ﻧﺎﺑێ ﭘﺎﺷــەڕۆژی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن ﻟەﻻﯾەن ﭼﻮار ﻛەﺳــەوە ﯾﺎرﯾﯽ ﭘێ ﺑﻜــﺮێ و ﺑﻜﺮێﺘە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن“. ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺷﺎﻧﺪەﻛە و ﻧﺎوەڕۆﻛﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﺑەرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺗﺎران ﻻﯾەﻧــﯽ رێﻜﺨــەری ﻧﺎردﻧــﯽ ﺋەو ﺷــﺎﻧﺪە ﺑەﻧﺎوی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﭘێﯿﺎن ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪوون ،ﻛە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ڕۆﯾﺸﺘﻨﯽ ﺋەو ﺷــﺎﻧﺪە ﺑﯚ ﺗﺎران ﺑە ﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ھﺎوﻛﺎری و ﻛﯚﻣەﻛﯽ ﻣﺮۆﯾﯽ ﺗﺎراﻧە ﺑﯚ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ،ھﺎوﻛﺎت ﺷێﺦ ﺳەﻣﯿﺮ ﺑﺎﺑەﺷێﺦ ﻛە ﯾەﻛێﻚ ﺑﻮوە ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺷﺎﻧﺪەﻛە ﺑﯚ ”وﺷە“ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە،
ﻟەﮔــەڵ ﻋەﻟﯽ ﺋەﻛﺒــەر وﯾﻼﯾەﺗﯽ ڕاوێﮋﻛﺎری ﺧﺎﻣﻨەﯾﯽ ﺑﺎﺳﯽ ھﺎوﻛﺎری ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن و ڕزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻛﭽﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ﻟەژێﺮ دەﺳﺘﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن و ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧــەوەی ﺷــﻨﮕﺎل و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪی ،ﻛﺮا. ﺑەم ﺳەرﭼﺎوە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛەی ”وﺷە“ ﭘﺸﺘڕاﺳــﺘﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺷــﺎﻧﺪەﻛە ﺑە ﺗەواوی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻮوە و ﮔﻮﺗﯽ ”ﺋێــﺮان دەﯾەوێﺖ ﻓﯿﺘﻨە و ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ ﺗﺎﯾەﻓــﯽ ﺑﯚ ﺋەو ﻧﺎوﭼەﯾەش ﺑﮕﻮازێﺘەوە ،دوای ﺋەوەی ﺑە ﺗەواوی ﻧﺎوﭼە ﺳﻮﻧﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﻟە ڕێﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷــەﻋﺒﯿﯿەوە ﺧﺴﺘﻮوەﺗە ژێــﺮ ڕﻛێﻔﯽ ﺧﯚی ،ﺑﯚﯾــە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ھەﻣﺎھەﻧﮕــﯽ ﭘەﻛەﻛە و ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ﺑــﻮوە ﺑــە ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ڕاﺳــﺘەوﺧﯚی ﺋێﺮان و ﺑە ﭼﺎودێــﺮی ﯾەﻛێﺘﯽ و ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ، ﺗــﺎ ﭘﯿﻼﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛە ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜــەن و ڕێﮕــە ﻧەدەن ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑﭽﻨەوە ﺳەر ﺧﺎﻛﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن“.
ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﺨﻮازان رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵ ﭼﯚڵ دەﻛەن
ﻋەﻟﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮ ﺳێ ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾە ﻛﻮرﺳﯿﯽ ﺋەﻣﯿﺮی ﻛﯚﻣەڵ ﺟێ ﻧﺎھێڵێﺖ وﺷە /ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ -ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﭼﺎﻛﺴــﺎزﯾﺨﻮازاﻧﯽ ﻧــﺎو ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟە ﺣﺰﺑەﻛە وەدەر ﻧﺮان و ﻛەﺳــﯿﺶ ﻟێﯿﺎن ﻧﺎﭘﺮﺳــێﺘەوە، ﺳەرەڕای ﺋەوەی ﺳﺎﻧێﻜﯽ زۆر ﻟە رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵ ﺧﺰﻣەﺗﯿﺎن ﻛﺮد. ﺳەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ،ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﺨﻮازان داوای دەﺳﺘﺎودەﺳﺘﯽ دەﺳەت و ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿــﺎن دەﻛﺮد ،ﺑەم ﻋەﻟﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮ ﺳــێ ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾــە دەﺑێﺘەوە ﺋەﻣﯿﺮ و ﻛەﺳە ﻧﺰﯾﻜەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﭘﯚﺳﺘە ﮔﺮﻧﮕــەﻛﺎن داﻧــﺎوە و وەزﯾﺮەﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧﺰﯾﻜﯽ ﺋەون، ﺋەﻣﺎﻧــەش ﺋەو ﺳــەرﻛﺮداﻧەی ﺑێ ھﯿﻮا ﻛﺮد ﻟەوەی ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﻟەﻧﺎو ﺣﺰﺑەﻛەدا ﺑﻜﺮێ. ﭘڕۆژەی ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﺨﻮازان دوو ﺳــﺎڵ ﺑەر ﻟــە ﺋێﺴــﺘە و ﻟە
ﺳەروﺑەﻧﺪی ﺑەﺳــﺘﻨﯽ ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ژﻣﺎرەﯾەك ﺳــەرﻛﺮدەی ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻟە ڕووﻧﻜﺮدﻧەوەﯾەﻛﺪا ﺑەﺷــﺪاری ﻛﯚﻧﮕﺮەﯾــﺎن ﻧەﻛــﺮد و وازﯾﺎن ﻟە ﺣﺰﺑەﻛــە ھێﻨــﺎ و ھﯚﻛﺎرەﻛــەی ﺑــﯚ ﺟێﺒەﺟــێ ﻧەﻛﺮدﻧــﯽ ﭘڕۆژە ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯿەﻛەﯾﺎن دەﮔەڕێﺘەوە ﻛە ﺑﯚ ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ داھﺎﺗﻮوی ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﭘێﺸﻜەﺷﯿﺎن ﻛﺮدﺑﻮو.
ﭘڕۆژەﻛــەی ﺋــەو ﺳــەرﻛﺮدە و ﻛﺎدرە ﺑﺎﯾﺎﻧەی ﻛﯚﻣەڵ ،ﺑﺎﺳــﯽ ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزی و ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی دەﺳــەت ﻟەﻧﺎو ﺣﺰﺑەﻛە دەﻛﺮد و داوای ﻻﻣەرﻛەزﯾﯿەﺗﯿــﺎن ﻟە ﻛﺎری ﺣﺰﺑﺎﯾەﺗﯽ ﻛﯚﻣــەڵ و ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﭼﺎﻛﺴــﺎزی و ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ڕﯾﺸەﯾﯽ ﻟــە ﭘێــڕەو و ﭘەﯾﻜــەری ﺣﺰﺑەﻛە دەﻛﺮد ،ﺑەم ﻟەﻻﯾــەن ﻛﯚﻧﮕﺮەوە ﭘڕۆژەﻛەﯾﺎن ﺑــێ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺮدن ﺑە ﺗــەواوی رەت ﻛﺮاﯾەوە و ﺋەﻣﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﺑەراﻣﺒــەر ﺋەوەدا ﻟــە ﺣﺰﺑەﻛە ﻛﺸﺎﻧەوە. رەوﺗﯽ دژە دەﺳﺘﺎودەﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ دەﺳەت ھەﯾە ﺳەرﭼﺎوەﯾەك ﻟە ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ، رووﻧﻜﺮدﻧەوەﻛــەی ﺋەوﺳــﺎی ﺋەو ﺳــەرﻛﺮدە و ﻛﺎدراﻧــە روون ﺑﻮو،
ﻛــە داوای دەﺳﺘﺎودەﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ دەﺳەت و ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ڕﯾﺸەﯾﯽ و ﺑە داﻣەزراوەﯾﯽ ﻛﺮدﻧﯽ ﺋﯚرﮔﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑﯿﺎن دەﻛﺮد ،ﭘەراوێﺰﺧﺴــﺘﻨﯽ ﭘڕۆژەﻛەﯾــﺎن و دوورﻛەوﺗﻨەوەی ﺋەوان و رێﮕەدان ﺑە ﺟێﮫێﺸــﺘﻨﯽ ﻛﯚﻣەڵ ،ﺳــەﻟﻤێﻨەری ﺋەوەﯾە ﻛە رەوﺗێﻚ ﻟــە ﻧێﻮ ﻛﯚﻣەڵــﺪا ھەﯾە، دەﯾەوێ ﺑﺎﺳــﯽ دەﺳﺘﺎودەﺳــﺘﯽ دەﺳەت و ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری ﻧەﻛﺮێ. دووﭘﺎﺗﯽ ﻛــﺮدەوە ﻛە ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮەی راﺑﺮدوو ،ھەﻣــﺎن ﺋەﻣﯿﺮ و زۆرﺑەی ﺳــەرﻛﺮدە ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﺸــﺘﺮ، ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯽ ﺣﺰﺑﯿﺎن وەرﮔﺮﺗەوە، ﺑــەو ﺷــێﻮەﯾە روون ﺑــﻮوەوە دەﺳﺘﺎودەﺳــﺘﻜﺮدن و ﮔﯚڕاﻧﻜﺎری و ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﻟە ﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵ ﻧﺎﯾەﺗە دی ،ﺑﯚﯾە ﺋەو ﻛەﺳــەی ﻟەﻣە زﯾﺎﺗﺮ ﺗﻤﻮﺣــﯽ ﺑە ﻛﯚﻣەڵ ھەﯾــە ﻧﺎﭼﺎرە ﺑﻜﺸێﺘەوە.
ﻟــە 2001ەوە ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ داﻣەزراوە و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻋەﻟﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮ ﺋەﻣﯿﺮی ﺣﺰﺑەﻛەﯾە و ﻟە 2014ﯾﺶ ﺋەو ﺣﺰﺑە ﺳــێﯿەم ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﺧﯚی ﺑەﺳﺖ و ﺑﯚ ﺳێﯿەم ﺟﺎر ﻋەﻟﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮ وەك ﺋەﻣﯿــﺮ داﻧﺮاﯾــەوە ،ھﺎوﻛﺎت ﻛەﺳە ﻧﺰﯾﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺋەﻣﯿﺮی ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت و ﺣﺰب، ﺑەرﭘﺮﺳﯿﺎرﯾەﺗﯿﯽ ﺑﺎﯾﺎن وەرﮔﺮﺗﻮوە و ﺋــەوەش ﻧﯿﮕەراﻧــﯽ ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ رێﻜﺨﺴﺘﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺣﺰﺑەﻛە دروﺳﺖ ﻛﺮدووە.
ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﻟەوﺑﺎرەوە ﺑﯚ ”وﺷە“ دەڵێ ،ﺧەڵﻚ ھەﯾە دێﺘە ﻧﺎو ﺣﺰب و ﺧەڵﻜﯿﺶ ھەﯾە دەﭼێﺘە دەرەوە ،ﺋەواﻧە ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻦ. ﺋەﻧــﻮەر ﺳــەﻧﮕﺎوی ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﺋەواﻧــەی ﻟــە دواﯾﻦ ﻛﯚﻧﮕــﺮەی ﻛﯚﻣەڵ ﻛﺸــﺎﻧەوە ،ﺑە ﺣﺎڵەﺗێﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻤﺎن وەرﮔﺮﺗﻮوە، ھــەر ﻛەس ﻟــە ﻛﯚﻣــەڵ ﺑﭽێﺘە دەرەوە ،ﺋــﺎزادە ﻟــە ﻛــﻮێ ﺋﯿﺶ دەﻛﺎت“.
ﺳەرﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﻛﯚﻣەڵ :ھەر ﻛەس دەڕوات ﺋﺎزادە ژﻣﺎرەی ﺋــەو ﺳــەرﻛﺮدە و ﻛﺎدرە ﺑﺎﯾﺎﻧەی ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻛە ﺑە ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﺨﻮاز ﻧﺎﺳﺮاون و وازﯾﺎن ﻟەو ﺣﺰﺑە ھێﻨﺎوە ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 40ﺳەرﻛﺮدە و ﻛﺎدری ﺑــﺎن ،ﺋەﻧﺪاﻣێﻜــﯽ
ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﺨﻮازان :ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤﺎن ﺑە ﻛﯚﻣەڵ ﻧەﻣﺎوە ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻛﺎدرە ﺑﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵ ﻛە ﻟەﮔەڵ ڕەوﺗﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﺨﻮازاﻧﯽ ﻧﺎو ﻛﯚﻣەڵ ﺑﻮوە ،دووﭘﺎت ﻟەوە دەﻛﺎﺗەوە ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮدﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛەﯾﺎن ھــﯚﻛﺎر ﺑﻮو ﺑــﯚ دەﺳﺘﻜێﺸــﺎﻧەوە
ﻟە ﻛﯚﻣــەڵ .ﺳــەرﮔﻮڵ ﻗەرەداﻏﯽ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻓﺮاﻛﺴﯿﯚﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵ ﺑە“وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺋێﻤە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 40ﻛﺎدری ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺑﻮوﯾﻦ دەﺳﺘﻤﺎن ﻟە ﻛﺎر ﻛێﺸﺎﯾەوە و وازﻣﺎن ﻟە ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ھێﻨﺎ و دەﻛﺮێ ﻟەواﻧﯿﺶ ﺑﭙﺮﺳــﻦ ﻛە ﺑﯚ ﭘڕۆژەﻛە ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮا“. ﻗەرەداﻏﯽ ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ﺗﯚڕێﻜﯽ رێﻜﺨﺮاوەﯾــﯽ دەﻛﺎت ﺑە ﻧﺎوی ﭘێﮕەﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳــەرﻛﺮدە ،ﺋەو دەڵێ” ،ﺋﯿﺸﯽ ڕێﻜﺨﺮاوﯾﺶ ﺟﯚرێﻜە ﻟــە ﺟﯚرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎری ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟە زۆرﺑەی وﺗﺎﻧﯿﺶ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﻣەدەﻧﯽ دەﺳەﺗﯽ ﭼﻮارەﻣە و ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ھەﯾە ،ھﯿﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﻢ ﺑە ﻛﯚﻣەڵ ﻧەﻣﺎوە و ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻜﯿﺶ ھەوڵﯿﺎن دا ﺑﭽﯿﻨەوە ﻧــﺎو ﺣﺰب ،ﺑەم رەﺗﻢ ﻛﺮدەوە“.
دﯾﻤﺎﻧﻪ
د .ﺋەﺣﻤەد ﺋەﻧﻮەر ﺳەرۆﻛﯽ دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن:
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺳەرﺧێڵ ھﺎﺷﻢ د .ﺋەﺣﻤــەد ﺋەﻧــﻮەر ﺳــەرۆﻛﯽ دەﺳــﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ،ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﺑەرزداﯾە و دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛﺎﺗەوە، ھەﻣﺎھەﻧﮕﯿﯿــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻢ و ﺣﻜﻮوﻣــەت ھەﯾە ﺑــﯚ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ .ﺋەو ﻟە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷە“دا ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛﺎت ،ﻟــە ﻣــﺎوەی راﺑــﺮدوودا 130ﻛەس و ﺑەرﭘــﺮس ﺑەﺗﯚﻣەﺗﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﭘەﻟﻜێﺸــﯽ
ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ ﻛێﺸــەﯾەﻛﻤﺎن ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻧەھﺎﺗﻮوەﺗە ﭘێﺶ ﺑەردەم دادﮔﺎ ﻛﺮاون و ﮔەﺷــﺘﯽ دەرەوەش ﻟە ژﻣﺎرەﯾەك ﻛەس و ﺑەرﭘﺮس ﻗەدەﻏە ﻛﺮاوە. ﺋــەو ﻛﯚﺑﻮوﻧەواﻧــەی ﻟەﮔەڵ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ دەدەن، ﺋﻮﻣێﺪی ﺋەوەی دروﺳﺖ ﻛﺮدووە ﻛە ﺋﯿﺮادەﯾەك ھەﺑێــﺖ ﺑﯚ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا؟ ﻣﺎوەی ﺳﺎڵێﻜە ﻟە ﻧێﻮان ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەك ھەﯾە ﺑﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﭼﺎﻛﺴﺎزی و رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ،ﺋــەوەش ﯾــەﻛﻼ ﺑﻮوەﺗــەوە ﻛە ﭼﺎﻛﺴــﺎزی دەﻛﺮێــﺖ و ﺑەﺷــێﻜﯽ زۆری ﭘێﻮەﻧــﺪی ﺑەﺧﺮاﭘﯽ ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەوە ھەﯾــە و وﺗﺎﻧــﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺗێﺒﯿﻨﯿــﺎن ھەﺑﻮوە ﻟەﺳــەر ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺋێﺴﺘە ﻟە ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﺳــێﻜﺘەر دەﺳــﺖ ﺑە ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﻛﺮاوە ،ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﻛﯚﻣەڵێــﻚ ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﻟــە ﻛەﻣﻜﺮدﻧەوەی داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯿﺪا ﻛﺮد ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑەﯾﺎﺳــﺎ ﻧەﺑﻮو ،دواﺗﺮ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەﮔەڵ دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ھەرێﻢ ﻛﯚ ﺑﻮوەوە و ﺑەﭘێﺸﻨﯿﺎزی ﺋێﻤە ﻛﯚﻣەڵێﻚ داﻣەزراوەی ﺗﺮ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ﭘﺮﺳﯽ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﻛــﺮا وەك داوﻛﺎری ﮔﺸﺘﯽ و ﭼﺎودێﺮی داراﯾﯽ و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ،ﺋێﺴﺘە ﭼەﻧــﺪ ﻟﯿﮋﻧەﯾەك ﻛﺎر دەﻛەن ﺑﯚ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟە وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە و زێﺪەڕۆﯾﯽ زەوﯾﻮزار و ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸﺘﯽ و ﻛەرﺗﯽ دەرﻣﺎن و ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯽ. ﭘێﺸــﻨﯿﺎزی ﺋێــﻮە ﺑــﯚ ھێﻨﺎﻧە ﻧــﺎوەوەی داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی وەك ﭼﺎودێﺮی داراﯾﯽ و داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯽ ﺑﯚ ﻧﺎو ﻛەﯾﺴەﻛﺎن ،ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑەزۆرﯾﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەوە ھەﯾە؟
ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دووﭘﺎﺗﯽ ﻟەوە ﻛــﺮدەوە ،ﻛە ھەر ﻛەﺳێﻚ ﻟەھەر ﭘﯚﺳﺖ و ﭘﺎﯾەك ﺑێﺖ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻜﺎت،ﺋﺎﻣﺎدەﯾﻦﺑﯿﺨەﯾﻨە ﺑەردەم دادﮔﺎ
ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﺑەرزداﯾە و دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﺑەﺗەﻧﯿﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺳەرﺟەم ﻛﺎرەﻛﺎن ﺑﻜﺎت ،ﺑﯚﯾە دەﺳــەﺗﯽ دادوەری و داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ و دﯾﻮاﻧﯽ ﭼﺎودێﺮی داراﯾﯽ دەﺑــﻮو ﺑێﻨە ﻧﺎو ﻛﺎرەﻛە و ﺑەﭘێﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﺋﯿﺸەﻛەش واﯾە ،ﻟە ﻋێﺮاق ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺑﺎی ھﺎوﻛﺎری ھەﯾە ﺑﯚ دژاﯾەﺗﯿﻜﺮدﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻛە داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﺗێﺪاﯾە ﻟــە زۆرﺑەی وﺗــﺎن ﺋەو دەزﮔەﯾﺎﻧــە ﻟەﺳــەر ﯾەك ھێڵﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﻛﺎر دەﻛــەن ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋﯾﺎن ھەﺑێــﺖ ﺑــﯚ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛــە ﺋێﻤە ﺋێﺴــﺘە ﺧەرﯾﻜﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨەوەی ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋەﻛەﯾﻦ .ھەﻣﺎھەﻧﮕﯽ ﻧێﻮان دەزﮔــەﻛﺎن ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ ﺑﺎش دەداﺗە رای ﮔﺸــﺘﯽ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺰاﻧﻦ ﺋﯿﺮادەﯾەﻛﯽ ﺑﺎش ﺑﯚ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ ھەﯾە ،ﺋێﺴــﺘە ﺋەو ﻟﯿﮋﻧە ﺑﺎﯾە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾە و ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاوی ھەﺑێﺖ ﻛە ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی داھﺎﺗﻮو ﺗەواوی ﺋەو وردەﻛﺎرﯾﯿﺎﻧە ﯾەﻛﻼ دەﺑﻨەوە. ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﻟــەوە دەﻛﺮێــﺖ ﻛــە زۆرﺑەی ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەﻛﺎن ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗەوە ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێــﺖ ،ﺑەم ﺋێــﻮە ﻟەﮔەڵﯿﺎن ﻛﯚ دەﺑﻨەوە و ﻟەژێﺮ ﺑڕﯾﺎری ﺋەواﻧﺪان؟ ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑڕﯾــﺎر ﻧــﺎدات ﻛــە ﺋێﻤە ﭼﯽ ﺑﻜەﯾــﻦ و ﭼــﯽ دەﻛەﯾــﻦ ،ﺑەﭘێﭽەواﻧــەوە ﺋەواﻧەی ﻛﯚ دەﺑﻨەوە ﺑــﯚ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﻛــﯚ دەﺑﻨــەوە ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺶ ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻛﺎﻧﺪا ﭘێﺸﻨﯿﺎزی ھەﯾە ﺑﯚ ﭼﯚﻧﯿەﺗﯿﯽ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ ،زۆرﺑەی ﺷﻮێﻨە
ﮔەﺷــﺘﯽ دەرەوە ﻟــە ژﻣﺎرەﯾــەك ﻛــەس و ﺑەرﭘﺮس ﻗەدەﻏە ﻛﺮاوە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪان، ﺑﯚﯾە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﻟەﮔەڵ ﺋەوان ﺑەﻛﺎرێﻜﯽ ﺋەرێﻨﯽ دەزاﻧﯿــﻦ ،ﮔەﯾﺸــﺘﻮوﯾﻨەﺗە ﺋەو راﺳــﺘﯿﯿەی ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرێﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﯾﺎن ﭘﯚﻟﯿﺴێﻚ ﺑﺎﻧﮕێﺸﺘﯽ ﺑەردەم دادﮔﺎی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﺑﻜەی ﺋەﮔەر رەزاﻣەﻧﺪی وەزارەﺗەﻛەی و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻟەﺳەر ﻧەﺑێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺋەوە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﻛﺎرﻛﺮدﻧە ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەت ،ﻟە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی راﺑﺮدووش ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت داوای ﻟە دەﺳــەﺗﯽ دادوەری ﻛﺮد ﭘەﻟە ﺑﻜﺮێﺖ ﻟە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﻛﺎن، ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳەرﺟەم دەزﮔەﻛﺎن ﺋﺎﮔەداری ﻛﺎری ﯾەﻛﺘﺮ ﺑﻦ. ﭘێﺸﺘﺮ ﺑﺎﺳــﺖ ﻟەوە ﻛﺮدﺑﻮو ﻛە ﺳەرۆﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗﯽ ﻟە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟە ﻛەﺳە ﻧﺰﯾﻜەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜەن ،ﺑەم ﻛەس راﻧەﮔەﯾەﻧﺮاوە ﻛە ﻟەﺳــەر ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻻ دراﺑێﺖ ﯾﺎن ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوەی ﻟەﮔەڵ ﻛﺮاﺑێﺖ؟ ﺑەڵــێ ،ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە دواﯾﯿﻦ ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەش دووﭘﺎﺗﯽ ﻟەوە ﻛﺮدەوە و ﮔﻮﺗــﯽ ،ھــەر ﻛەﺳــێﻚ ﻟەھەر ﭘﯚﺳــﺖ و ﭘﺎﯾەﯾــەك ﺑێﺖ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑــﻜﺎت ،ﺋﺎﻣﺎدەﯾﻦ ﺑﯿﺨەﯾﻨە ﺑەردەم دادﮔﺎ ،ﺑەم ﻛﺎری دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﻟەﺳــەر زاﻧﯿﺎری و ﺳﻜﺎ دەڕوات و ﺑەﺷێﻜﯽ زۆرﯾﺶ ﻟە ﺳــەرﻛﺮدە و ﺑەرﭘﺮﺳە ﺑــﺎﻛﺎن ﻟــە دەرەوەی ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﭘﻠەی ﻛﺎرﮔێڕﯾــﻦ ،ﺑــەم ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿــەوە ﻟە ھەر ﻛەﯾﺴێﻚ ﻟە ﻛەﯾﺴەﻛﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻜﺎت ،ﺋەوە داوا ﻟە ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﻛەﯾﻦ و ﻗﺴەﻛەﯾﺸــﯽ ھﺎﻧﺪەرێﻜﯽ ﺑﺎﺷــە ﺑﯚ ﺋەوەی ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎن ﺑﭽێﺘە ﭘێﺸەوە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت رەﻧﮕە
ﻟەﻧﺎو ﺣﺰﺑەﻛەی ﺧﯚﯾﺸــﯽ ﻛﺎرﯾﮕەری ھەﺑێﺖ ﻛﺎﺗێﻚ ﺑەرﭘﺮﺳێﻚ ﺑﺰاﻧێﺖ ﻗﺴەﯾەﻛﯽ وا ﻛﺮاوە، ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ﻛﺎرﯾﮕەری دەﺑێﺖ. ﺑﯚﭼﯽ ﻓﯚﻛﺴــﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻟە ﮔەﻧﺪەڵﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە ھەوﻟێــﺮە ،ﺑﯚﭼــﯽ ﻧەﭘەرﯾﻮەﺗەوە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠە و ﺋەو ﺳﻨﻮورە؟ ﺑەﭘێﭽەواﻧەوە ﺋێﺴﺘە ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﻤﺎن ھەﯾــە و ﺋەو ﻛەﯾﺴــﺎﻧەی ﻟە ﺑەردەﺳــﺘﯿﺎﻧﺪاﯾە ،ﻛەﻣﺘــﺮ ﻧﯿﯿــە ﻟەواﻧەی ﻟە ھەوﻟێــﺮ ھەﯾە ،ژﻣﺎرەﯾەك ﻛەﯾﺴــﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﯾەﻛەی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﮔەرﻣﯿﺎن و راﭘەڕﯾﻦ ھەﯾە، ﺑەھــﯚی ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﮕــەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﻮە ﺑەﺗەواوی ﻛﺎری ﻟەﺳــەر ﺑﻜەﯾﻦ، ﭘﺎﯾﺘەﺧﺘﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﭼﺎوی ﻟەﺳەرە ﺑەھﯚی ﺋەوەی زۆرﺑەی وەزارەﺗەﻛﺎن ﻟێﺮەن ،ﺋــەوەش ﻟەﻧﮕﯽ و ﺑﺎﺷــﯽ ﺑﯚ ﻻﯾەﻧێﻚ ﻧﺎﮔەﯾەﻧێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ﻟەرووی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەوە واﯾە. ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛﺮێﺖ ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚی ﯾەﻛێﺘﯽ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻛێﺸەی ﺑﯚ ﺋێﻮە دروﺳﺖ ﻛﺮدووە؟ ﻟە ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿﭻ ﻛێﺸەﯾەﻛﻤﺎن ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوە ﻧەھﺎﺗﻮوەﺗە ﭘێﺶ و ھەﻣﺎھەﻧﮕــﯽ ﺑﺎش ھەﺑﻮو ﻟە ﻧێﻮان دەﺳــﺘە و ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑﺎﺷﻤﺎن ﻟەﮔــەڵ ﻗﻮﺑــﺎد ﺗﺎڵەﺑﺎﻧﯽ ﺟێﮕﺮی ﺳــەرۆﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﯾە و ﮔﺮﻓﺘێﻚ ھەﺑێــﺖ ﺋەو ھــﺎوﻛﺎری ﻛﺮدووﯾﻦ، ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺋێﻤە ﻟەھەر ﺷــﻮێﻨێﻚ ﺑێﺖ ﺑەﺑێ ﮔﺮﻓﺖ ﻧەﺑﻮوە ،ﺑەم ﮔﺮﻓﺘەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺋەوەﻧﺪەی زاﻧﯿﺒێﺘﻤﺎن ﺑەدەﺳــﺘﯽ ﺋەﻧﻘەﺳــﺖ ﻧەﺑﻮون، ﺋەو ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿە ﻟەﻧﺎو ھەر ﺣﺰﺑێﻚ ﯾﺎ ﺳــەرﺟەم ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑێﺖ ،ﺋەوە ﻛێﺸــە دروﺳــﺖ دەﻛﺎت و ورﯾﺎﯾﻦ ﻟەوەی ﻛەﺳــێﻚ ﺑﯿەوێــﺖ ﻟە رێﮕەی دەﺳــﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ﺗﯚڵە ﻟە ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﻛﺎری ﺋێﻤەﯾە ﻛە ﺑﯿــﺮ ﻟــە ﻣﻮڵﻜﯽ ﮔﺸــﺘﯽ ﺑﻜەﯾﻨــەوە و دەﺳﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ﻧﺎﺑێﺘە ﻣﯿﻜﺎﻧﯿﺰﻣێﻚ ﺑﯚ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوەی ﻛێﺸەی ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻚ. دەﮔﻮﺗﺮێﺖ ﺋێﻮە زۆرﺗﺮﯾــﻦ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯿﺘﺎن ﻟەﺳــەر وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە؟ وەزارەﺗێﻜﯽ ﮔەورەﯾە و ﺑﻮدﺟەﯾەﻛﯽ ﮔەورەی ﻟە ﺑەردەﺳــﺘﺪاﯾە و ھەﻣﻮو ﻻﯾەك ﭘەرۆﺷــﻦ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺋــەو وەزارەﺗە رێﻚ ﺑﺨﺮێﺘــەوە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻛﺎرﮔێڕﯾــﯽ وەزارەﺗەﻛە وەك ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﻧەﺑﻮو ،ﺑﯚﯾە ﺋێﺴﺘە ﻗﺴە ﻟەﺳەر ﺋەوەﯾە ﻛە رێﻜﺨﺴــﺘﻨەوەﯾەك ﺑﯚ وەزارەﺗەﻛە ﺑﻜﺮێﺖ .ﮔەﯾﺸﺘﻮوﯾﻨەﺗە ﺋەو راﺳﺘﯿﯿەی ﺋەﮔەر ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟە داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺗﺮﺳــﻨﺎك ﺑێﺖ، ﺋــەوە ﻟە دەزﮔــە ﺳــەرﺑﺎزی و ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛﺎن
زۆر ﺗﺮﺳــﻨﺎﻛﺘﺮە ﺑەھــﯚی ﺋــەوەی ﺗەﻧﺎھﯽ و ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﻟە دەﺳﺘە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺳــەرۆﻛﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﯽ ﺑﺎش ﺑﻮو دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوەﻛﺎن ﺑﺨﺎﺗە ﺳــەر وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ،ﻛەﯾﺴەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟەﻧﺎو وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن ھﯽ ﺳــەرەﺗﺎی ﺷــەڕی ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺸــە و ھەﻧﺪێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻛەﯾﺴــﯽ ﻛﯚﻧﻦ ،ھەرﭼەﻧﺪە ﺋەواﻧﯿﺶ ﺧەرﯾﻜﯽ رێﻜﺨﺴﺘﻨەوەی ﻟﯿﻮاﻛﺎﻧﻦ و
ﻟەم ﻣﺎوەﯾەدا ژﻣﺎرەﯾەك ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺑﺎ دەﮔﯿﺮێﻦ ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﺎن ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە دەدەن و ﻧﺎﯾﺎﻧەوێــﺖ ﮔەﻧﺪەڵﯿــﯽ ھەﺑێــﺖ، زۆرﺑەی ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﮔﺮێﺒەﺳــﺖ و ﺷــێﻮازی ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧە ﻛە دێﺘە ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﺑــە ﺑڕﯾــﺎری دەﺳــﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ﮔەﺷــﺘﻜﺮدن ﺑﯚ دەرەوەی وت ﻟە ژﻣﺎرەﯾەك ﺑەرﭘﺮس ﻗەدەﻏــە ﻛﺮاوە ،زاﻧﯿﺎری ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﭼﯿﯿە؟ ﺑەﺷــێﻚ ﻟــەو ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛﺮاوە ﯾﺎ ﻟەﻻﯾەن دادوەری ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە دەﺳﺘﺒەﺳــەر ﻛﺮاون ،ﮔەﺷﺘﻜﺮدﻧﯽ دەرەوەی وﺗﯿﺎن ﻟێ ﻗەدەﻏە ﻛﺮاوە ،ﻟە ﺳﻨﻮوری ھەوﻟێﺮ ﻟە ﻣﺎوەی ﭼەﻧــﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻚ 130ﻛــەس زﯾﺎﺗﺮ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﻟەﺳــەر ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟەﮔەڵ ﻛﺮاوە و ژﻣﺎرەﯾەﻛﯿﺸــﯿﺎن ﮔەﺷــﺘﯽ دەرەوەﯾﺎن ﻟێ ﻗەدەﻏە ﻛﺮاوە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ھﯿﭻ وەزﯾﺮێﻜﯽ ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە ﻛە ﻟە ﻛﺎردا ﺑێﺖ ،ﺑەم ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ﺋەﮔەر ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﺑﻜﺎت ،ژﻣﺎرەﯾەك وەزﯾﺮﯾﺶ ﮔەﺷــﺘﯿﺎن ﻟێ ﻗەدەﻏــە دەﻛەﯾﻦ، ﺋەوﻛﺎﺗە دادوەری ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﺑڕﯾﺎر دەدات. ﺋێﺴﺘە ﺧەرﯾﻜﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨەوەی ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋێﻜﻦ ﺑﯚ ﻛﺎرەﻛﺎﻧﺘﺎن ،ﺑەم ﻟــە ﻋێﺮاق دوو ﺟﺎر ﻟەو ﺟﯚرە ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋە ﻧﻮوﺳﺮاﯾەوە و ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮا، دڵﻨﯿﺎن ﻟەوەی ﺋەوەی ﺋێﻮە ﺟێﺒەﺟێ دەﺑێﺖ؟ ﺋــەوە ﻧەﺧﺸــەڕێﮕەﯾەﻛە ﻛــە ھەﻣــﻮو داﻣەزراوەﻛﺎن ﺋەرﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ھەڵﻤەﺗﯽ دژ ﺑەﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜەن ،ﺋێﺴــﺘە ﻟەﺳەر ﭘێﻨﺸــﻨﯿﺎزی ﺋێﻤە ﻟﯿﮋﻧەﯾەك ﻟە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮان دروﺳــﺖ ﺑــﻮوە ﺑﯚ ﭘەﺳــﻨﺪﻛﺮدﻧﯽ رەﺷﻨﻮوﺳﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋەﻛە .ﻟەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﺷﺪا
ھەﻣــﺎن ﻟﯿﮋﻧە ﭼﺎودێــﺮی و ﺑەدواداﭼﻮون ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋەﻛە دەﻛﺎت ،ﻟــە ﻋێﺮاق رەﺷﻨﻮوﺳــﯽ ﯾەﻛەم ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺮا، ﺑەم ﺋەوەی دووەم ﺋێﺴــﺘە ﻟە ﺑەردەﺳــﺘﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧﺪاﯾە ﻛــە ﺑڕﯾﺎرﯾﺎن داوە ﻛﺎری ﻟەﺳــەر ﺑﻜەن ،ھەر وﺗێﻚ ﺑﯿەوێﺖ ﻛﺎر ﻟەﺳــەر رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺑﻜﺎت، دەﺑێﺖ ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋێﻜﯽ ﻟەو ﺷــێﻮەی ھەﺑێﺖ، ﭘﺮۆﺳەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﻻﯾەن ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ﺑەڕێﻮە دەﺑﺮێﺖ و ﭼﺎك و ﺧﺮاﭘﯽ ﺑەر زۆرﺑەی ﺣﺰﺑەﻛﺎن دەﻛەوێﺖ ،ﺑﯚﯾە ﻟە ﺳــﺘﺮاﺗﯿﮋەﻛەدا ﺑﺎﺳــﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻛﺮاوە ﻛە دەﺑێﺖ ﻛﺎر ﺑﻜــەن ﺑﯚ دژاﯾەﺗﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﺋﯿﺮادەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺑەھێﺰ دروﺳﺖ ﺑﻜەن. ﺋــەو ﺧەڵﻜﺎﻧــەی ﺋێﻮە ﻟەﺳــەر ﮔەﻧﺪەڵﯽ دەﯾﺎﻧﮕﺮن و دواﺗﺮ ﺑە دەﺳﺘەﺑەری ﺋﺎزاد دەﻛﺮێﻦ، ﻟــە ﻣﺎڵەوە دادەﻧﯿﺸــﻦ و ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن وەردەﮔﺮن ،ﺋەﻣــە وەك ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزی ﻟێ ھﺎﺗﻮوە ﺑﯚﯾﺎن؟ ﺋەوە ﺧﯚﭘﺎرێﺰﯾﯿەﻛﯽ دادوەرﯾﯿە ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋەو ﻛەﺳە ﻟە ﭘﯚﺳﺘەﻛەی ﻧەﻣێﻨێﺘەوە و ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳــەر ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻧەﺑێــﺖ ،ﻟەﺑەرﺋەوە دوور دەﺧﺮێﺘەوە ،ﻛەﺳێﻚ ﺗﺎ ﺣﻮﻛﻢ ﻧەدرێﺖ ﻟەﺳەر ﮔەﻧﺪەڵﯽ وەزﯾﻔەﻛەی ﻟە دەﺳﺖ ﻧﺎدات ،ﺑەم ﺋەوﻛﺎﺗەی ﺣﻮﻛﻢ درا ،وەزﯾﻔەﻛەی ﻟە دەﺳﺖ دەدات و ﻟە ﯾﺎﺳﺎدا ھﯿﭻ ﺧﺎڵێﻚ ﻧﯿﯿە ﻛە ﺋەواﻧە ﻣﻮوﭼە وەرﻧەﮔــﺮن ،دەﻛﺮێﺖ ﺋەواﻧە دواﺗﺮ ﺑێ ﺗﺎوان دەرﭼﻦ ،ﺑﯚﯾە ﺳــەرەﺗﺎ دەﺳﺖ ﺑﯚ ﺑڕﯾﻨﯽ داھﺎﺗەﻛەﯾــﺎن ﻧﺎﺑﺮێﺖ ،ﺑەم ﻟــە دەوام دوور دەﺧﺮێﻨەوە ،ﻟە دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ دوو ﺟﯚر ھەواڵﺪەری ھەﯾە و ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎی ھەﻣﻮاری ﯾﺎﺳﺎﻛە، ﺳەرۆﻛﯽ دەﺳــﺘە ﺑﯚی ﻧەﺑﻮو ھﯿﭻ داواﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ داﺑﺨﺎت و ﺋێﺴــﺘەش ﻟﯿﮋﻧەﯾەك ھەﯾە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ داواﻛﺎن داﺑﺨﺮێــﺖ ،ﻣﺎوەی زﯾﺎﺗﺮ ﻟە دوو ﺳــﺎڵە ﻛﺎری ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟە ﻛەﯾﺴەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە ،ﺑەم ھﯿــﭻ داواﯾەك داﻧەﺧﺮاوە، راﺳــﺘە ﻣــﻦ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﻓﺮاواﻧــﻢ ھەﯾە، ﺑەم ﻟەوەﺗــەی ﻟەو ﭘﯚﺳــﺘەم ،ھﯿﭻ ﺧﺎوەن ﻛەﯾﺴــێﻚ ﭘێﻮەﻧﺪی ﻧەﻛﺮدووە ﺑﯚ داﺧﺴﺘﻨﯽ داواﻛەی ،زۆرﺑەی داوا ﺳﺰاﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ دەﭼێﺘە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺑڕﯾﺎری دادوەر و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە 40ﺗﺎ 50ﻛەﯾﺲ ﺑەﺑﺮﯾﺎری دادوەر داﺧﺮاون. ﺋەﻣﺴﺎڵ ﭘێﺸﺒﯿﻨﯽ دەﻛەن ﻟەﺳەر ﻛەﯾﺴﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ھﯿﭻ ﺑەرﭘﺮﺳێﻚ ﺑﮕﯿﺮێﺖ؟ ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ﻟە ﺳﻨﻮوری ھەوﻟێﺮ ﺗﺎ ﻧەورۆز، ژﻣﺎرەﯾــەك ﻛەﯾــﺲ ﯾــەﻛﻼی دەﻛﺮێﻨەوە و ژﻣﺎرەﯾەك ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﺑﺎ دەﮔﯿﺮێﻦ ،ﺧەﻣﻤﺎن ﺑﯚ ﺋەوەﯾە ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎی ﭘﯚﺳﺘەﻛەﻣﺎن ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛﺎری ﮔﺮﻧﮓ ﺑﻜەﯾﻦ.
ژﻣﺎرە ) ، (173ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 1 ،
ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺑەﺗﯚﻣەﺗﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟەﮔەڵ 130ﻛەس ﻛﺮاوە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
3
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ژﻣﺎرە ) ، (173ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 1 ،
4 ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨەﻛەی واژوو ﻛﺮد و دەﯾەوێ ﺑەﺳەر ﻋەﺑﺎدﯾﺪا ﺑﺸﻜێﻨێﺘەوە ﻛێﺸەی ﺧﯚر ﻋەﺑﺪو ﺑﯚﭼﯽ ﻟەو ﻛﺎﺗە ھﺎﺗە ورووژاﻧﺪن؟
وﺷە /ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﺑــەم دواﯾﯿــە ژﻣﺎرەﯾــەك ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎری ﻋێــﺮاق ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺋەواﻧەی ﻟــە ﻧــﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯿﯿەوە ﻧﺰﯾﻜﻦ ،ﺑە ﺗﻮﻧﺪی ھێﺮﺷــﯿﺎن ﻛﺮدە ﺳــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێــﺮاق ﺑەھﯚی رادەﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺧﯚر ﻋەﺑــﺪو ﺑﯚ ﻛﻮێﺖ ،ﺷﺎرەزاﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ دەڵێ ﻛە ﺋەوان دەﯾﺎﻧەوێ ھەﻟﯽ ﺑﺮدﻧەوە ﻟە ﺣەﯾــﺪەر ﻋەﺑــﺎدی وەرﺑﮕﺮﻧەوە ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧــەﻛﺎن ﺑەھــﯚی ﺳــەرﻛەوﺗﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﺟەﻧﮕﺪا .ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺶ رای ﮔەﯾﺎﻧﺪ ﻛە ھﯿﭻ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﯿەﻛﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﻗﺴــەی ﺋەوان و ﺋەو ﻣﻮزاﯾەدەﯾــەی ﻛــە ھەﻧﺪێــﻚ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎران دەﯾﻜەن ،ﻧﯿﯿە. ﺗﺎرﯾﻖ ﺣەرب ﺷــﺎرەزای ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻟەﺑﺎرەی ﺋەو ﻛێﺸــەﯾە ﺑە“وﺷــە“ دەڵێــﺖ ،ﺋــەوەی ھەﯾــە ﺗەﻧﯿــﺎ رێﻜﻜەوﺗﻨــە ﺑــﯚ رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ھﺎﺗﻮﭼــﯚی دەرﯾﺎﯾﯽ ﻟــەو رێڕەوە ﺋﺎوﯾﯿــە و ھﯿــﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛﯽ ﺑە ﺧﺎوەﻧــﺪاری زەوی و ﺋﺎوەﻛــەوە ﻧﯿﯿە ﻛە ﻟــە رێﮕــەی ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧــەوە رێﻚ ﺧﺮاوە .ﺣەرب زﯾﺎﺗﺮ دەڵێﺖ ”ھﯚی ورووژاﻧﺪﻧﯽ ﺋــەو ﺑﺎﺑەﺗە ﻟەﻣﻜﺎﺗەدا ﻧەزاﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛــﯽ ھﺎوﺑەش ﺑﯚ ﺋەو ﭘﺮﺳە ھەﯾە ﻛە ھەر ﺷــەش ﻣﺎﻧﮓ ﺟﺎرێﻚ ﻛﯚ دەﺑﻨەوە،
ﺑﯚﯾە ھﯿﭻ دەﺳﺘﺒەردارﺑﻮوﻧێﻚ ﻧﯿﯿە، راﺷــﻜﺎواﻧەﺗﺮ ﺋــەوەی روو دەدات دەﺑەﻧﮕﯿﯿــە ،ﺋــەوان دەﯾﺎﻧــەوێ ھەﻟﯽ ﺑﺮدﻧەوە ﻟە ﺣەﯾﺪەر ﻋەﺑﺎدی وەرﺑﮕﺮﻧــەوە ﻟــە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن ﺑەھــﯚی ﺳــەرﻛەوﺗﻨەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ﺑەرەﻛﺎﻧﯽ ﺟەﻧﮕﺪا“. ”ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق و ﻛﻮێﺖ ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣــﺎی ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ دﯾــﺎری ﻛﺮاون ،ﺋەو رێﻜﻜەوﺗﻨەی ﻟە ﻧێﻮان ﻛﻮێــﺖ و ﻋێﺮاﻗﺪا ﻛــﺮاوە ،ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ رێﻜﺨﺴــﺘﻨﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚی دەرﯾﺎﯾﯿﯿە و ﺋەو ﻛێﺸــﺎﻧەی ﻟە ﻧێﻮان ھەردوو وت ھــەن وەك ﺧﯚﯾــﺎن ﻣﺎون، ﺋــەوەی ﺑــەم دواﯾﯿــە ﻟەﻻﯾــەن ھەﻧﺪێﻚ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎری ﻋێﺮاق ﮔﻮﺗﺮا راﺳــﺖ ﻧﯿﯿە ،ھﯿﭻ رێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ھﺎوﺑەش ﻟە ﻧێﻮان ﺋــەو دوو وﺗە ﺑﯚ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧەوەی ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻧﯿﯿــە و ﺋەوەی ھەﯾــە ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯽ ژﻣﺎرە 687ی ﺳﺎڵﯽ 1991و 773ی ﺳــﺎڵﯽ 1992ی و 833ی ﺳــﺎڵﯽ 1993ی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــە ﺑﯚ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧەوەی ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ وﺷــﻜﺎﻧﯽ و ﺋﺎوی ﻧێــﻮان ھەردوو وت ،ﺋــەوەش ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺑەﻧﺪی ﺣەوﺗەﻣﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧە ﻛە ﭼەﻧﺪ ﺑەﺷــێﻜﯽ زەوی و ﺋﺎوی ﻋێﺮاق ﺑە ﻛﻮێﺖ درا“ ﺣەرب وای ﮔﻮت. رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ،ﺋەوەی رووی دا ،ﻟە
2013دا ﯾﺎﺳﺎی ژﻣﺎرە 42دەرﭼﻮو و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەی ﻟەﮔــەڵ ﻛﻮێﺖ ﭘەﺳــﻨﺪ ﻛــﺮد ﺑﯚ رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚی دەرﯾﺎﯾﯽ ﻟە ﺧﯚر ﻋەﺑﺪو ﻛە ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﺑڕﯾﺎرەﻛــە ،ﻟﯿﮋﻧەﯾەﻛــﯽ ھﺎوﺑەش ﭘێﻚ ھێﻨــﺮا ،ﺋێﺴــﺘەش ﻟﯿﮋﻧەﻛە راﭘﯚرﺗــﯽ ﺧﯚی ﺑەر ﻟە ﭼەﻧﺪ رۆژێﻚ داوەﺗــە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق ،ﺑﯚﯾە ﺋەواﻧەی ﺑﺎﻧﮕەﺷــەی دەﺳــﺘﺒەردارﺑﻮوﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــە ﺑﯚ ﻛﻮێﺖ دەﻛەن ،راﺳﺖ ﻧﺎﻛەن. ﺳــەﻋﺪ ﺣەدﯾﺴــﯽ ﮔﻮﺗەﺑێــﮋی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێــﺮاق ﻟەوﺑﺎرەوە رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،ﻛێﺸــەﻛە ﺋەوەﺑﻮو ﻛە ﻟە دوا ﻛﯚﺑﻮوﻧــەوەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧــﯽ ﻋێﺮاق ﻛە ﺳێﺸــەﻣﯽ راﺑﺮدوو ھﺎﺗە ﺳﺎزﻛﺮدن ،راﭘﯚرﺗێﻜﯽ وەزارەﺗــﯽ دەرەوەی ﺗﯿــﺎدا ﺧﺮاﯾە روو ﻟەﺑــﺎرەی ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛــﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوەﻛﺎن ﻧەﺗــەوە ﻟەﺑــﺎرەی ﻧﻮێﻜﺮدﻧــەوەی ﺗﯚﻣﺎر و رێﻜﺨﺴﺘﻨەوەی ھﺎﺗﻮﭼﯚی دەرﯾﺎﯾﯽ ﻟە رێــڕەوی دەرﯾﺎﯾﯽ ﺧﯚر ﻋەﺑﺪو ﻛە ﻛەﺷﺘﯿﯿە دەرﯾﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮو ﺑﯚ ﻋێﺮاق و ﻛﻮێﺖ ﭘﯿﺎدا دەڕوات. زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﺗــﯽ ،ﺑەﭘێــﯽ راﭘﯚرﺗەﻛە ﭘﺎﺑەﻧــﺪی ﭘێﺸــﺘﺮی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﭘێﺸــﻮوی ﻋێﺮاق ھەﯾــە ﻟەﺑﺎرەی ﺗەواوﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﯚﻧﻮوﺳــﯽ ﻟﯿﮋﻧەی ﺑﺎی ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﻋێــﺮاق و ﻛﻮێﺖ ﻛە ﻟە ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ ﯾەﻛەﻣــﯽ 2013
ھﺎﺗــە ﺳــﺎزﻛﺮدن ،دوای ﺋــەوەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق ﺋــەوﻛﺎت رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣــەی ﻧێــﻮان ھەردوو وﺗﯽ ﺑﯚ رێﻜﺨﺴﺘﻨەوەی ھﺎﺗﻮﭼﯚی دەرﯾﺎﯾﯽ ﻟە ﺧﯚر ﻋەﺑﺪو ﭘەﺳــﻨﺪ ﻛــﺮد و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧﯿﺶ ﺑڕﯾــﺎری ﻟەﺳــەر دا ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە رێﻮﺷــﻮێﻨﯽ ﺋەﻧﺪازەﯾــﯽ ﺑــﯚ ﺋەو ﻣەﺑەﺳــﺘە ﺗەواو ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚی دەرﯾﺎﯾﯽ و ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕــﯽ ﺑــﯚ ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧــﯽ ﻛەﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻟــەو رێــڕەوە ﻛە ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑڕێﻚ ﭘﺎرەی ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑــﯚ ﺗەواوﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو رێﻮﺷــﻮێﻨﺎﻧە ﺧەرج ﺑﻜﺮێﺖ و ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﯾە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾــﺮان رێﻨﻮێﻨﯿﯽ دەرﻛﺮد ،ﺑﯚﯾە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮان ھﯿــﭻ ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ دەرﻧەﻛــﺮدووە ﺑﯚ ﮔﯚڕﯾﻨــﯽ ﺳــﻨﻮورەﻛﺎن و دووﺑﺎرە
دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــەوەی ﺳــﻨﻮورەﻛﺎن ﻟە ﻧێﻮان ھەردوو وت. ﺣەدﯾﺴــﯽ رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ،ﺋەوەی ھەﯾە دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺳﻨﻮورەﻛﺎن ﻧﯿﯿە، ﻟە ﻣﺎﻧﮕﯽ ﯾەﻛﯽ 2013ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﭘێﺸﻮو رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﻟەﮔەڵ ﻛﻮێﺖ واژوو ﻛﺮد ﺑﯚ رێﻜﺨﺴﺘﻨەوەی ھﺎﺗﻮﭼﯚی دەرﯾﺎﯾﯽ و دواﺗﺮ رەواﻧەی ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛﺮا ،ﺋەوﯾﺶ ﭘەﺳــﻨﺪی ﻛﺮد و ﺑﻮوە ﯾﺎﺳﺎ و ﻟەﺳەر ﺋەو ﺑﻨەﻣﺎﯾە ﻟﯿﮋﻧەی ﺑﺎی ھﺎوﺑەﺷــﯽ ھەردوو وت ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ و ﯾەﻛــەم ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەی ﻟﯿﮋﻧەﻛەش ﺑەر ﻟە ﺳــێ ﺳــﺎڵ و ﻧﯿﻮ ﺑﻮو ،واﺗە ﻟە ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ،2013ﺑﯚﯾە ﭘﺎﺑەﻧﺪی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ھەﯾە ﻟەﺳــەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚ ﺗەواوﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺷﺘەی ﻛە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﭘێﺸﻮو دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە ،ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳﺎی
ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــە ﻟە دوا ﯾەﻛــەﻛﺎن رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﻛەﯾﺎن ﺑﯚ دەﻣێﻨێﺘەوە و ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﺧﯚﯾﺎن ﻟێ ﺑێﺒەری ﺑﻜﺮێﺖ. ﺣەدﯾﺴــﯽ رای ﮔەﯾﺎﻧــﺪ” ،ﺋەوەی ﺳەﯾﺮە زۆرێﻚ ﻟەو ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎراﻧەی ﺋێﺴــﺘە رەﺧﻨــە ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەت دەﮔــﺮن ،ﺋەوﻛﺎﺗەی ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎن دەﻧــﮓ ﻟەﺳــەر رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﻛە درا ﻟــە ،2013ﺋﺎﻣــﺎدە ﺑــﻮون، ﺑﯚﯾــە ﺣﻜﻮوﻣــەت وەك ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺎر ﻟە رووی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەوە ﭘﺎﺑەﻧﺪە ﺑە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﭘەرﻟەﻣــﺎن دەردەﭼﻦ ،ﺑﯚﯾە ھﯿﭻ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯿﯿەﻛﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑﯚ ﻗﺴەی ﺋەوان ﻧﯿﯿە ﺑﯚ ﺋەو ﻣﻮزاﯾەداﻧەی ﻛە ھەﻧﺪێﻚ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘﺎران دەﯾﻜەن ﺑەوەی ﺣﻜﻮوﻣەت دەﺳــﺘﺒەرداری ﻛﺮدووە ،ﺣﻜﻮوﻣەت ﺷﺘێﻜﯽ ﻧﻮێﯽ
ﻧەﻛﺮدووە ﺑەدەر ﻟە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺋــەو رێﻜﻜەوﺗﻨــەی ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟــە 2013 ﭘەﺳــﻨﺪی ﻛﺮدووە ،ﺋــەو ﻛﺎﺗﯿﺶ ﻛەس ﻗﺴەی ﻧەﻛﺮد“. ﺑەﭘێﯽ دەﻗﯽ رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﻛە ﻛە ﻟەﻻﯾەﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ھــﺎدی ﻋﺎﻣﺮی وەزﯾــﺮی ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی ﺋەوﻛﺎﺗﯽ ﻋێﺮاق واژوو ﻛﺮاوە ،ﻧﻮوری ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﺋەوﻛﺎﺗﯽ ﻋێﺮاق ﺳﻮور ﺑﻮوە ﻟەﺳــەر واژووﻛﺮدﻧﯽ و ﺋەوەﺷﯽ ﺋێﺴﺘە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋەﺑﺎدی ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ ،ﺗەﻧﯿــﺎ ﺗەرﺧﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺑــڕی 750ھــەزار دۆﻻری ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯿﯿــە ﺑــﯚ ﺗەواوﻛﺮدﻧــﯽ رێﻮﺷــﻮێﻨە ﺋەﻧﺪازەﯾﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋەو رێڕەوە ﺋﺎوﯾﯿە وەك ﭘﺸﻜﯽ ﻋێﺮاق ﻟەو رێﻜﻜەوﺗﻨە. ﺧﯚر ﻋەﺑــﺪو رووﺑەرێﻜﯽ ﺋﺎوﯾﯿە ﻟە ﻧێﻮان ﻋێــﺮاق و ﻛﻮێﺖ ،ﻟە دوای داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﻮێــﺖ ﻟەﻻﯾــەن ﻋێﺮاﻗەوە ﻟە ،1990ﺑــە ﺑڕﯾﺎرێﻜﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ﺑەﺷــێﻜﯽ دراﯾە ﻛﻮێــﺖ ،دواﺗﺮ ﻟــە 2013دا ھەردوو وت رێﻜﻜەوﺗﻨﻨﺎﻣەﯾەﻛﯿﺎن ﻟەوﺑــﺎرەوە واژوو ﻛــﺮد ﻛە ﺑﺎس ﻟە ھﺎرﯾﻜﺎری ﺑﯚ رێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚی دەرﯾﺎﯾــﯽ و ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ژﯾﻨﮕەی دەرﯾﺎﯾﯽ ﻟەو رێڕەوە ﺋﺎوﯾﯿە دەﻛﺎت ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ھەردووﻻ ﺑێﺘە رەﭼﺎوﻛﺮدن.
داواﻛﺎری ﮔﺸﺘﯽ ﺑەدواداﭼﻮون ﻟەﺳەر ﭘێﻨﺞ راﭘﯚرﺗﯽ ”وﺷە“ دەﻛﺎت
ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷە“ ﻟەﺑﺎرەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﭼﺎﻛﺴﺎزی ھەڵﻮێﺴﺘﯽ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺑەدوادا دێﺖ
وﺷە /ھەوﻟێﺮ رێﻜﺨﺮاوی ﺳﺘﯚپ ﺑﯚ دژە ﮔەﻧﺪەڵﯽ، ﺑــە ﭘﺸﺘﺒەﺳــﺘﻦ ﺑەو راﭘــﯚرت و ﺑەدواداﭼﻮوﻧﺎﻧــەی ﻟە رۆژﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﺪا ﺑــو ﻛﺮاوﻧەﺗەوە 23 ،دۆﺳــﯿەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺋﺎراﺳــﺘەی دەﺳــﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ و داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ دەﻛﺎت و ﻟــەو رێﮋەﯾــەدا ﭘێﻨﺞ ﻟە راﭘﯚرﺗەﻛﺎن ﻟە رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷــە“ ﺑو ﻛﺮاوﻧەﺗەوە.
رێﻜﺨﺮاوی ﺳﺘﯚپ ﺑﯚ دژە ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺑە ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﺳﻨﺪووﻗﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ )(NEDی ﺋەﻣەرﯾﻜﯽ ،ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﭘڕۆژەی ”ﺑەھێﺰﻛﺮدﻧﯽ ﻟێﭙێﭽﯿﻨەوە و دەﺳــەﺗﯽ ﯾﺎﺳﺎ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن“دا ،ﺷەﺷەﻣﯿﻦ راﭘﯚرﺗﯽ ﺧﯚی ﺑو ﻛﺮدووەﺗەوە ﻛە ﺗﺎﯾﺒەﺗە ﺑە ﻣﺎوەی ﯾەﻛﯽ ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ ﯾەﻛەم ﺗــﺎ 31ی ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ 2016و ﻟــەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﺷــﺪا رێﻜﺨﺮاوەﻛە ﭘﺸــﺘﯽ ﺑەو راﭘﯚرت و
ﺑەدواداﭼﻮوﻧە ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿﺎﻧە ﺑەﺳﺘﻮوە ﻛــە ﻟــە رۆژﻧﺎﻣــە و ﻛەﻧﺎڵەﻛﺎﻧﯽ راﮔەﯾﺎﻧــﺪن ﻟەﺑــﺎرەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯿەﻛﺎﻧەوە ﺑو ﻛﺮاوﻧەﺗەوە. رێﻜﺨﺮاوەﻛە 23دۆﺳﯿەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺑﯚ دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ و داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ ﺑەرز ﻛﺮدووەﺗەوە ،ﺑﻮاری ﻧــەوت ،15ﺑﻮاری زەوﯾــﻮزار ﭘێﻨﺞ دۆﺳﯿە و ﺑﻮاری ﮔﺸﺘﯽ ﺳێ دۆﺳﯿە دەﮔﺮێﺘەوە. ﻟە ﻛﯚی ﮔﺸــﺘﯽ ﺋەو دۆﺳــﯿﺎﻧەی
ﻛە ﻟەﻻﯾەن ھــەردوو رێﻜﺨﺮاوەوە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺪارەﻛﺎن ﻛــﺮاون ،ﭘێﻨــﺞ دۆﺳــﯿەﯾﺎن ﺑــە ﭘﺸﺘﺒەﺳــﺘﻦ ﺑــە راﭘــﯚرت و ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧــﯽ رۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷە“ ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮاون ﻛە ﻟە ﻣﺎوەی ﺋەو ﺳێ ﻣﺎﻧﮕەدا ﺑو ﻛﺮاوﻧەﺗەوە. راﭘــﯚرت و ﺑەدواداﭼﻮوﻧــەﻛﺎن ﺑەﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ”ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧەﻛﺎن ھەوا ﺑە ﻧﺮﺧﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻦ دەﻛەﻧە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەوە، دەﺑێــﺖ ﻧﯿــﻮەی ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ
ھەوﻟێﺮ ﻟــە دادﮔﺎ ﺑﻦ ،ﻧــﺎوی ﺋەو ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧﺎﻧــە ﺋﺎﺷــﻜﺮا دەﺑــﻦ ﻛە ﺑەﺑێ ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ ﺑەﻧﺰﯾﻦ دەﻓﺮۆﺷﻦ، ژﻣﺎرەﯾــەك ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧــەی ھەوﻟێﺮ ﺑەﺑێ ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ ﺑەﻧﺰﯾﻦ دەﻓﺮۆﺷﻦ، ﭼﻮار ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨــﺎری ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﯾەك ﭼﻮوە“، ﻟە ژﻣﺎرەﻛﺎﻧﯽ راﺑﺮدووی رۆژﻧﺎﻣەی ”وﺷە“دا ﺑو ﻛﺮاوﻧەﺗەوە. رێﻜﺨــﺮاوەﻛﺎن ﺋــەو راﭘــﯚرت و ﺑەدواداﭼﻮوﻧﺎﻧــەی ”وﺷــە“ﯾﺎن
ﭘێﺸﻜەش ﺑە دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ و داواﻛﺎری ﮔﺸــﺘﯽ ﻛــﺮدووە ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە و وەرﮔﺮﺗﻨﯽ رێﻮﺷﻮێﻨﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ دژ ﺑە ﺳەرﭘێﭽﯽ و ﭘێﺸێﻠﻜﺎرﯾﯿە ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن. ﺑەﺷــﯽ دووەﻣــﯽ راﭘﯚرﺗــﯽ ھــەردوو رێﻜﺨﺮاوەﻛە ﭘێﻮەﺳــﺘە ﺑــە ھەﻧﮕﺎوەﻛﺎﻧــﯽ ﭼﺎﻛﺴــﺎزی و رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﺑەھەﻣﺎن ﺷــێﻮە ھەردوو رێﻜﺨﺮاو ،زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺳــەرﻧﺠﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺋەو ھەواڵ و ﺑەدواداﭼﻮوﻧە ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿﺎﻧە ﺑﻮوە ﻛە ﻟە رۆژﻧﺎﻣە و ﻣﺎڵﭙەڕی ”وﺷە“ ﻟەﺑﺎرەی رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺑو ﻛﺮاوﻧەﺗەوە و ﻟەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﺷﺪا ﭘﺸﺘﯿﺎن ﺑە ﺣەوت ھەواڵ و راﭘﯚرﺗﯽ ”وﺷــە“ ﺑەﺳــﺘﻮوە و ﻟە راﭘﯚرﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑوﯾﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە. ﺋــەو ﺣــەوت ھــەواڵ و ﺑەدواداﭼﻮوﻧﺎﻧــەی رۆژﻧﺎﻣــە و ﻣﺎڵﭙــەڕی ”وﺷــە“ ﺑەﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ ”ﺳﺰای ﺳەرﭘێﭽﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ دەﺑێﺘە دوو ﺋەوەﻧــﺪە ،ﺳــﺰاﻛﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮﭼﯚ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2017دا زۆر زﯾﺎد دەﺑﻦ، ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﯚ ﻧﺎوﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﺣەج ﭘﺎرە وەردەﮔﺮێ ،ﻧــﯚ ﺑەﻧﺰﯾﻨﺨﺎﻧەی ھەوﻟێــﺮ ﺑەھﯚی ﺧﺮاﭘــﯽ ﻛﻮاﻟێﺘﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻨەوە ﺳــﺰا دران ،ﺑەرﭘﺮﺳێﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەھﯚی ﮔەﻧﺪەڵﯿﯿەوە ﮔﯿﺮا ،زاﻧﯿﺎری ﻟەﺳــەر دۆﺳــﯿەی
ﮔەﻧﺪەڵــﯽ ﺑﺮﯾــﻜﺎری ﭘێﺸــﻮوی وەزارەﺗــﯽ داراﯾــﯽ ،ھﺎوﺳــەری ﭘێﺸﻮوی ﺋﺎﺷــﺘﯽ ھەوراﻣﯽ ﮔﯿﺮا“، ﻟــە ﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ ﯾەﻛەم، ﺗﺸﺮﯾﻨﯽ دووەم و ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ 2016دا ﺑو ﻛﺮاوﻧەﺗەوە. ﺑەﻛﯚی ﮔﺸــﺘﯽ راﭘﯚرﺗــﯽ ﺋەو دوو رێﻜﺨﺮاوە ﺑە ﭘﺸــﺖ ﺑەﺳﺘﻦ ﺑە 41 ھەواڵ و ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ رۆژﻧﺎﻣەواﻧﯽ ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮاوە و ﻟــەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەدا 12ﻟە ھــەواڵ و ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛﺎن ﻟــە رۆژﻧﺎﻣە و ﻣﺎڵﭙەڕی ”وﺷــە“دا ﺑو ﻛﺮاوﻧەﺗــەوە .ﺋــەوەش ﺋەوە دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﻛە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﭘﺸﺖ ﺑەﺳﺘﻦ ﺑە رۆژﻧﺎﻣە و ﻣﺎڵﭙەڕی ”وﺷە“ رێﮋەی % 29ﻟە ﻛﯚی ﮔﺸــﺘﯽ راﭘﯚرﺗەﻛە ﭘێﻚ دێﻨێﺖ. ﭘێﺸﺘﺮ ھەردوو رێﻜﺨﺮاوی ﺳﺘﯚپ ﺑــﯚ دژە ﮔەﻧﺪەڵــﯽ و ﺳــﻨﺪووﻗﯽ ﭘﺎڵﭙﺸﺘﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛــە رێﻜﺨﺮاوێﻜــﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﯿﯿە، ﻟــە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑــە ﭼﺎودێﺮﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻛەﻧﺎڵە ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿﺎﻧــەی ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑەدواداﭼﻮون ﻟەﺳەر دۆﺳــﯿەﻛﺎﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵــﯽ دەﻛەن، ﻟﯿﺴــﺘێﻜﯽ ﻟە ﻧﺎوی ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎن ﺑو ﻛــﺮدەوە و ﻟــەو رﯾﺰﺑەﻧﺪﯾﯿەﺷــﺪا رۆژﻧﺎﻣە و ﻣﺎڵﭙەڕی ”وﺷــە“ ﭘﻠەی دووەﻣﯽ وەرﮔﺮﺗﺒﻮو.
دﯾﻤﺎﻧﻪ
ﺑﯚﭼﯽ رێﻜﺨﺮاوی ﯾەزدا ھﺎﻧﯽ ﻛﯚﭼﻜﺮدﻧــﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن دەدا، ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺋێﻮە ﻟەﻣەدا ﭼﯿﯿە؟ ﯾــەزدا ڕێﻜﺨﺮاوێﻜﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿە و ﻧﺎﺣﻜﻮوﻣﯿﯿە و ﻟﻘــﯽ ﻟە ﭼەﻧﺪان وت ھەﯾە ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳەرەﻛﯿﻤﺎن ﺋەوەﯾــە ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻛەﯾﺴــﯽ ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەﻛﺎن و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺋەو ﻣﯿﻠەﺗە و ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﺑــﻜﺎت ،ﻟــە ﻋێــﺮاق و دەرەوە ﻛﯚﭼﻜﺮدﻧــﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن ﺑڕﯾﺎری ﯾەزدا ﻧﯿﯿە ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑڕﯾﺎری ﺧەڵﻜﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎﻧە ،ﭘﺸﺘﯽ ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪ ﻛە 12ھــەزار ﻛەس ﻛﻮژرا ،ﺧەڵﻜﯽ ﺋێﺰﯾــﺪی ﻣﺘﻤﺎﻧەﯾﺎن ﻧەﻣﺎ ،ﺧەڵﻚ ﺧــﯚی دەردەﭼﻮون و ﺑە ڕێﮕەی ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ 70ھــەزار ﺋێﺰﯾﺪی ﮔەﯾﺸــﺘﻨە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ .ﺋەو ھەزار و 100ﻛەﺳەی ﺑە ﻓەرﻣﯽ ﭼﻮوﻧەﺗە ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ ھﯿﭻ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺑە ﯾەزدا ﻧﯿﯿــە ،ﺑﯚ ﭘﺮﺳــﯽ ﻛــﯚچ ﺑەرەو ﻛەﻧەدا ڕاﺳــﺘە ﺋێﻤــە ﭼﻮوﯾﻨە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺋــەو وﺗە و داواﻣﺎن ﻟێ ﻛﺮدن ﻛەﯾﺴﯽ ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﺑﻨﺎﺳێﻨﻦ ،ﺋەواﻧﯿﺶ ﺑەڵێﻨﯿــﺎن دا ﭼەﻧــﺪ ھــەزار ﻟە ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧــﯽ ﺋێﺰﯾﺪی دەﺳــﺘﯽ
ﺋێﺰﯾﺪی ﺋﯿﺘﻨﯿﯿەﻛﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺟﯿﺎ ﻟە ﻛﻮردن
ﺋﺎراﻣﯿــﺎن ﺑﯚ داﺑﯿﻦ ﺑﻜــﺮێ و ﺑە ﻛەراﻣەﺗــەوە ﺑﮋﯾﻦ ،ﯾــﺎن ھەر ﺧەڵﻜﯽ دەردەﻛــەون .ﺋێﺰﯾﺪی ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎﻛﻮر 80ﺳﺎڵ ﭘێــﺶ ﺋێﺴــﺘە ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ ﻛەس ﺑﻮون ،ﺋێﺴــﺘە 200ﻣﺎڵ ﻣﺎون، ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ڕۆژﺋﺎوا ژﻣﺎرەﯾﺎن 70ھەزار ﺑﻮو ﺋێﺴــﺘە دوو ھەزار ﻣﺎون. وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە ھێﺰی ﺑﯚ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮدووە، ﺋەﻣە ﻣﺎﻧﺎی ﺋەوە ﻧﯿﯿە ﻛە ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ و داھﺎﺗﻮوی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﺋﺎرام و ﺟێﮕﯿﺮ دەﺑێ؟ ﻟەﻻﯾەن وەزارەﺗﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔەوە داﻣەزرێﻨــﺮاوە، ھێﺰێــﻚ ﻟەﻻﯾــەن ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨﯽ ﺷﻨﮕﺎﻟﯿﺸەوە ھێﺰێﻚ داﻣەزراوە و ﻟەﻻﯾەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺸەوە ھێﺰێﻚ ﭘێﻚ ھێﻨﺮا .ﺋەو ﺷــﺘەی ﻣﻦ دەﺧﻮازم ﺋەوەﯾە ﻛە ﯾەك ھێﺰ و ﯾەك ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﻟە ﺷﻨﮕﺎل ھەﺑێ ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺋــەو ھێﺰەﯾﺶ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻧەﺑێ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿﺎن ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺧﺎﻛﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑێﺖ. ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق و ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەڵێﻦ دەﺑێ ﭘەﻛەﻛە ﺷﻨﮕﺎل ﺟێ ﺑﮫێڵێ ،ﻛﻮرد دەڵێﻦ ﺋێﺰﯾﺪی ﻛــﻮردی ڕەﺳــەﻧﻦ و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑــە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دەزاﻧﻦ،
ﻛﺎﺗێــﻚ ﺋێﺰﯾــﺪی ﮔﻮﺗﯿﺎن ﻛﻮردﯾــﻦ ،ﺧﺎﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﺑﺎﻛﻮر و ڕۆژﺋﺎوا ﻟە دەﺳﺖ دا داﻋﺶ ﻟە وﺗەﻛەﯾﺎن وەرﺑﮕﺮن. ﯾــەزدا دەﯾــەوێ ﺋێﺰﯾــﺪی ﺑە ﻛەراﻣەت ﻟەﺳــەر ﺧﺎﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﮋﯾﻦ ،ﺑەم ﺧەڵﻜﯿﺶ ﺑڕوا ﺋەوە ﺑڕﯾﺎری ﺋێﻤە ﻧﯿﯿە. ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﺋێﺴﺘە ﺋێﺰﯾﺪی ﺗێﺪاﯾە ،ﺑﯚ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﻧﺎوﭼەی ﭘﯿﺮۆز و ﮔﺮﻧﮕﻦ ،ﺗﯚ ﻟەﮔەڵ ﺋەوەی ﺋێﺰﯾﺪی ﺋەو ﺧﺎﻛــە ﭘﯿﺮۆزە ﺟێ ﺑﮫێڵﻦ؟ ﻣــﻦ ﻟەﮔەڵ ﺋەوە ﻧﯿــﻢ ﺋێﺰﯾﺪی ﺧﺎﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە دەﺳــﺖ ﺑﺪەن، ﻧﺎﻣەوێ ﺋێﺰﯾﺪی دەﺳــﺒەرداری ﯾەك ﻣەﺗﺮی ﺧﺎﻛــﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﺨﺎن ﺑﻦ ،دوو ﺷﺖ ھەﯾە ،ﺋەﮔەر ﺋﺎراﻣﯽ و ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ﺑﯚ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ھەﺑێ و دڵﻨﯿﺎﯾــﯽ ھەﺑێ ﻛــە ﺋێﺰﯾﺪی ﺑــە ﻛەراﻣەﺗەوە ﻟەﺳــەر ﺧﺎﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﮋﯾﻦ ،ﺋەوا ھﯿﭻ ﭘێﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎﻛﺎ ﺋێﺰﯾﺪی ﻛــﯚچ ﺑﻜەن ،ﺑەم ﺋەﮔــەر ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺋێﺰﯾﺪی ﺑﺒﻨە دﯾﻠــﯽ دەﺳــﺘﯽ داﻋــﺶ و ﺋەو ﻛﺎرەﺳﺎﺗەﯾﺎن ﺑەﺳــەردا ﺑێﺘەوە، ﺋــەوا ﻣــﻦ دەﺧــﻮازم ﺋێﺰﯾﺪی دەرﻛەون .ﯾﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋێﺰﯾﺪی
ھەڵﻮێﺴــﺘﯽ ﺋێﻮە ﻟەﺳــەر ﺋەﻣە ﭼﯿﯿە؟ ﺋێﻤــە ﺳﻮﭘﺎﺳــﯽ ھــەر ھێﺰێﻚ دەﻛەﯾﻦ ﻛە ﻟە ﻛﺎﺗﯽ ﻛﺎرەﺳﺎﺗەﻛە ھﺎﺗﻨــە ﻧﺎوﭼەﻛە و ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮد و ڕێﯿﺎن ﻟە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎن ﮔﺮت ،چ ﺋەواﻧەی ﻟە دەرەوەی ﻋێﺮاق ھﺎﺗﻦ ،چ ﺋەو ھێﺰاﻧەی ﻟە ﻧﺎوەوەی ﻋێﺮاق .ﺑەم ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺋەو ﺷﺘە ھەﻣﻮو ﻛەس ﺑﺰاﻧێ ،ﻛە ﺧﺎﻛﯽ ﺷــﻨﮕﺎل ﺧﺎﻛﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎﻧە ،ﭘﺮﺳــﯽ دەرﺧﺴﺘﻨﯽ ﭘەﻛەﻛــە ﻟە ﺷــﻨﮕﺎل ﺋــەوە ﻧە ﺑڕﯾﺎری ﺋێﻤەﯾە ﻧە ھﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن، ﺋێﺴــﺘە ھەر ﺷــﺘێﻚ ﻟە ﺷﻨﮕﺎل ﺋەﻧﺠــﺎم دەدرێ ،رای ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن وەرﻧﺎﮔﯿﺮی و ﻣەﺳەﻟەی ﺷﻨﮕﺎل ﺑﻮوەﺗە ﭘﺮﺳێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﮔەﻟێﻚ ﻻﯾەﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﺪا .ﯾەزدا ھﯿﭻ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺳﯿﺎﺳــەﺗەوە ﻧﯿﯿــە ،ﺋێﻤە دەﻣﺎﻧــەوێ ھەﻣﻮو ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ڕێﻚ ﺑﻜەون و ﺑەﯾەﻛەوە ﻟە ڕووی ﻣﺮۆﯾﯿﯿەوە ﻣﺎﻣەڵــە ﻟەﮔــەڵ ﻛەﯾﺴــﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﺑﻜەن .واﺗە ﻛەﯾﺴﯽ
ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەﻛﺎن ﺑەﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﻣﺮۆﯾﯽ ﺑﺒﯿﻨﻦ ﻧەك ﺳﯿﺎﺳﯽ. ﺋێﺰﯾﺪی ﺑە ﺋﺎﯾﻦ ﺋێﺰﯾﺪی و ﺑە ﻧەﺗەوە ﻛﻮردن ،ﺋەﻣە ڕاﺳﺘە؟ ھﺎوﺑەﺷــﺎﯾەﺗﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﺋێﺰﯾﺪی و ﻛــﻮردان زۆر زۆر ﺑەھێــﺰە، زﻣﺎﻧــﯽ ھەردووﻻﻣﺎن ﯾەك زﻣﺎﻧە و ﻛﻮﻟﺘﻮور و ﻣێﮋووﺷــﻤﺎن ھەر ﯾەﻛــە ،ﺗﺎ ﺋــەو دەﻣــەی ﻛﻮرد ﺋێﺰﯾﺪی ﺑﻮون ﯾﺎن زەردەﺷــﺘﯽ ﺑﻮون .ﺋێﺰﯾﺪی ﺧﯚﯾﺎن ﻟە دووری ﺧﺎﻛــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻣﯿﻠەﺗﯽ ﻛﻮرد ﻧﺎﺑﯿﻨﻦ ،ﺋێﺰﯾﺪی ﺧﯚ دەﺑﯿﻨﻦ ﺑە ﺋێﺰﯾــﺪی ،ﻣــﻦ وای دەﺑﯿﻨﻢ و ھەﻧﺪێﻜﯿــﺶ وای دەﺑﯿﻨــﻦ ﻛــە ﺋێﺰﯾــﺪی ﻛــﻮردن ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺋێﺰﯾﺪی ﮔﻮﺗﯿﺎن ﻛﻮردﯾﻦ ،ﺧﺎﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟە ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ڕۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە دەﺳﺖ دا ،ﺋەﻣــڕۆش ﻟــە ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە دەﺳﺘﯿﺎن دا ،ﻣﻦ دەڵێــﻢ ﺋێﺰﯾﺪی ﻧﺎﺳــﻨﺎﻣەﻛەی ﺧﯚﯾەﺗــﯽ ،ﺋﯿﺘﻨﯿﯿەﻛــﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺟﯿــﺎن ”“Ethno- Religious ﮔﺮووﭘﯽ ﺋﯿﺘﻨﯚ رﯾﻠﺠﯿﺴــە وەﻛﻮ ﺟﻮوﻟەﻛــە و درووز ،ﺋێﻤــەش ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ھەﻣﻮوی ﺑە ﺧﺎﻛﯽ ﺧﯚﻣﺎن دەزاﻧﯿﻦ و ﺋﺎﻣﺎدەﺷــﯿﻦ ﺑەرﮔــﺮی ﻟێ ﺑﻜەﯾــﻦ وەك ھەر ﺗﺎﻛێﻜــﯽ ﺗﺮ ،ﺑــەم ﻣﺎﻓﯽ ﺋێﻤە ﺧﻮراوە ﻟە ﻛﻮرﺳﺘﺎﻧﺪا ،ﻣەﺳەﻟەی ﻧەﺗەوەش ﭼەﻣﻜێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿە دژی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن ﺑەﻛﺎر دێﺖ. ﻛﯚچ ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﻟەو ﻧﺎوﭼە ﺳﺘﺮاﺗﯿﺠﯿﯿە ﻛە ﭼﯿﺎی ﺷﻨﮕﺎل ،ﺑە ﻧﺎڕاﺳﺘەوﺧﯚ دەﭼێﺘە ﺧﺰﻣەت ﺑەرﻧﺎﻣە و ﺳــﺘﺮاﺗﯿﺠﯽ ﺋێﺮان ﺑــﯚ ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە،
ﺑﯚﭼﻮوﻧﺘﺎن ﻟەﺳەر ﺋەﻣە ﭼﯿﯿە؟ ﭘﺮﺳەﻛە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە و ﺗﻮرﻛﯿﺎش ھێﺰی ﻟە ﺑﺎﺷــﯿﻚ ھەﯾــە و ھەر دەوڵەﺗێﻚ دەﺧﻮازێ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺧﯚی ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە ﺑێﻨێﺘە دی ،ھەر ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﯿﺶ ﻟە دەرەوەی ﺳﻨﻮوری ﻋێﺮاق ﺑێ ،ﺋەوا ﺷﺘێﻜﯽ ﻗﺒﻮوڵﻜــﺮاو ﻧﯿﯿە ،ﻟــە ﺋێﺮان ﺑێ ﯾﺎن ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،دەوڵەﺗــﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ دەﺧــﻮازن ﻧەك ﺗەﻧﯿــﺎ ﺋێﺰﯾﺪی، ﺑەڵﻜﻮ ﺧەڵﻜــﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﺧێﺮ ﻟە ﺧﯚ ﻧەﺑﯿﻨﻦ ،ﺋــەوەی دەﮔﻮﺗﺮێ ﯾەزدا ﺧﺰﻣەت ﺑەوە ﺑﻜﺎت ،ﺋەﻣە ھﯿــﭻ ﻛﺎت وا ﻧﺎﺑێ ،ﭼﻮﻧﻜە ﯾەزدا دەﺳــﺒەرداری ﯾەك ﻣەﺗﺮ ﺧﺎﻛﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﺨﺎن ﻧﺎﺑێ .ﺋێﻤە دەﻣﺎﻧەوێ ﺑﺎﺷــﻮوری ﺷــﻨﮕﺎﻟﯿﺶ ڕزﮔﺎر ﺑﻜﺮێ ،ﭘﺎش ﺋەوە ﭼﺎرەﺳەرێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑێﺘە ﺋــﺎراوە ،ھﺎوﻛﺎت ﭼﺎرەﺳــەری ﻛﺎرﮔێــڕی و ﺳــەرﺑﺎزﯾﺶ ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛە ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێﺖ ،ﻣــﺮۆڤ ﻛﺎﺗێﻚ دەﭼێﺘە ﺋەو دەﭬەراﻧە ھەﺳﺖ ﺑە ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ ﺑــﻜﺎت ،ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق و ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟەﺳــەر ﻣێﺰێــﻚ داﺑﻨﯿﺸــﻦ و ﺑﯚﭼﻮوﻧــﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯿــﺶ وەرﺑﮕﺮن ﺗﺎ ﺑﺰاﻧــﻦ چ ﺑڕﯾﺎرێﻚ ﻟە داھﺎﺗﻮوی ﺧﯚﯾﺎن دەدەن. ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەﯾەوێ دەوڵەﺗﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚ ڕاﺑﮕەﯾەﻧێ و ﻟــە ﻋێــﺮاق ﺟﯿــﺎ ﺑﺒێﺘــەوە، ﺑﯚﭼﻮوﻧﺘﺎن ﭼﯿﯿە؟. ﮔەﻟﯽ ﻛــﻮرد ﻣەﯾﻨەﺗــﯽ زۆری ﻟــە ﻣێــﮋوودا ﺑﯿﻨﯿــﻮە و ﻣﺎﻓﯽ ﺧﯚﯾەﺗﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚی ھەﺑــێ و ﺳــﻨﻮوری دەوڵەﺗــﯽ
ﺧــﯚی داﻣەزرێﻨــێ ،ﻟەﺑــﺎرەی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯿﺸەوە ،ﺋێﻤە ﻣﺎﻓﻤﺎن ﺑەﺳــەر ﺋــەو ﺧﺎﻛــەوە ھەﯾە، ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳەرەﺗﺎ ﻧﺎوﭼەﻛﺎن ڕزﮔﺎر ﺑﻜﺮێﻦ و ﻟە ڕووی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەوە ﭘﺎراﺳــﺘﻦ و ﺋﺎراﻣــﯽ ھەﺑێــﺖ، ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ڕێﺰ ﻟە ﻗﺴەی ﺧەڵﻜﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﺶ ﺑﮕﯿــﺮێ و رﯾﻔﺮاﻧﺪۆم ﺑﻜﺮێ ﻛە ﺧەڵﻚ دەﯾەوێ ﺑﭽێﺘە ﻧﺎو ﺋەو دەوڵەﺗە ﻛﻮردﯾﯿە ،ﺧەڵﻚ ﺑﯿەوێ ﺋێﻤــەش ﻟەﮔەڵ ﺑڕﯾﺎری ﺧەڵﻜﯿــﻦ ،ﺧەڵﻚ ﺑﯿەوێ ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺶ ﺑێ ﺋێﻤە رێﺰ ﻟە دەﻧﮕﯽ ﺧەڵﻚ دەﮔﺮﯾﻦ. ﭘێﺸﻤەرﮔە دەڵێ ﺋەو ﺧﺎﻛەی ﺑــەر ﻟــە 17ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ ﯾەﻛەم ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺋــﺎزادی ﻛــﺮدووە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﻟەﺳەر ﻧﺎﻛﺎت ،ﺋەوەﺷﯽ ﻛە ﻣــﺎوە دەﺑێ ﺧەڵــﻚ ﺑڕﯾﺎری ﻟێ ﺑﺪات ،واﺗە ﺑەو ﺷــێﻮەﯾە ﺑێ ﺷــﻨﮕﺎل ھەر ﻟە ژێــﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە دەﻣێﻨێﺘەوە؟ ﺋەﮔەر ﺧﺎﻛــﯽ ﺋێﻤە ﺑﺒێﺘە ﭘﺎرﭼە ﭘﺎرﭼە ﺋەوا ﺋێﻤە ﻗﺒﻮوڵﯽ ﻧﺎﻛەﯾﻦ، ﭼﻮﻧﻜە ھێﺸﺘﺎ ﺑﺎﺷﻮوری ﺷﻨﮕﺎل ڕزﮔﺎر ﻧەﻛﺮاوەﺗــەوە ﺑە ﺗەواوی، ﺑﺎﻛــﻮری ﺷــﻨﮕﺎل ﻟە دەﺳــﺖ ﭘێﺸــﻤەرﮔە و ﺑﺎﺷﻮور ﻟە دەﺳﺖ ﻋێﺮاق و ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯿﺪا ﺑێ، ﺋەوە ﻗﺒﻮوڵﻜﺮاو ﻧﯿﯿە. ﺑﺎرزاﻧﯽ دەڵێ ﺷﻨﮕﺎل دەﻛﺮێﺘە ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﻟەﺳەر ﺋەوە ﭼﯽ دەڵێﻦ؟ ﻛﺎرێﻜــﯽ ﺑﺎﺷــە ﺷــﻨﮕﺎل ﺑﺒێﺘە ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﯾﺎن ﯾەﻛەﯾەﻛﯽ ﻛﺎرﮔێڕی، وەك ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ ﺋــﺎرام ”save “zoneوەك ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 1991 ﺑﯚ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺋەو زۆﻧە
ﺋەﮔەر ﺧﺎﻛﯽ ﺋێﻤە ﺑﺒێﺘە ﭘﺎرﭼە ﭘﺎرﭼە ﺋەوا ﺋێﻤە ﻗﺒﻮوڵﯽ ﻧﺎﻛەﯾﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ھێﺸﺘﺎ ﺑﺎﺷﻮوری ﺷﻨﮕﺎل ڕزﮔﺎر ﻧەﻛﺮاوەﺗەوە ﺑە ﺗەواوی
ﺋﺎراﻣە وەك ﭘﺎرێــﺰﮔﺎ ﺑێ ﯾﺎن وەك ﯾەﻛەﯾەﻛﯽ ﻛﺎرﮔێــڕی ﯾﺎن وەك ھەرێﻤێﻚ ﺑــێ ،ﻟەﻻﯾەن ﺧەڵﻜﯽ ﺧﻮدی ﻧﺎوﭼەﻛەوە ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ﺑﻜﺮێ ،ﺋــەو ﻧﺎوﭼە ﺋﺎراﻣە ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑێ ﯾﺎن ﻟــە ژێﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽ ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن ،ھﯿﭻ ﻛێﺸەﻣﺎن ﻧﺎﺑێ. دەﺗﺎﻧــەوێ ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ﺟﻮوﻟەﻛــە دووﺑــﺎرە ﺑﻜەﻧەوە و ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ داﺑﻤەزرێﻨﻦ؟ ﺑﺎوەڕ ﻧﺎﻛەم ﺋێﻤە ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ دەوڵەت دروﺳﺖ ﺑﻜەﯾﻦ ،ﺋەﮔەر ﺑﺸﺘﻮاﻧﯿﻦ ﺋەوە ﻣﺎﻓێﻜﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿە ﺋێﻤە ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻛﭻ و ژﻧﺎن و ﺧﺎﻛﯽ ﺧﯚﻣﺎن ،ﺋــەوەی ﻛــە ﺋێﻤە ﻛﺎر دەﻛەﯾﻦ ،ﺋێﺰﯾﺪی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾﺎن ﻋێــﺮاق داﺑﺒڕﯾــﻦ ﺋەﻣەش ھەڵەﯾە ،ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە 40ﻣﻠﯿﯚن ﻛەﺳــە ﻧەﺑﻮوەﺗە دەوڵەت ،ﺋێﻤە ﭼﯚن ﻛﺎری واﻣﺎن ﺑﯚ دەﻛﺮێ. ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ڕووﺣﺎﻧــﯽ و ﻣﯿﺮی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿﺎن ﻟــە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻮە ﻧﯿﮕەراﻧﻦ ،ﺑﯚﭼﯽ؟ ﻣــﻦ ﻟەﮔەڵ ﺋەوان ﻗﺴــەم ﻛﺮد، ﺋــەوان ﻧﺎڕەزاﯾــﯽ و ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯿﺎن ﻧﯿﯿــە و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ رووﺣﺎﻧﯽ ﯾەﻛەم ﺷــﻮێﻦ ﺑــﻮو داوای ﻛﺮد ﯾەزدا ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﺮێﺘەوە.
ﺋێﺴﺘە ﺳــێ ھەزار ﻛﭻ و ژﻧﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ دەﺳﺘﯽ داﻋﺶ ﻣﺎون و دۆﺧﯿﺎن زۆر ﺧﺮاﭘە دەﮔﻮﺗﺮێ ﯾەزدا ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﻟــە ﻛﯚچ ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ھەزار ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەك ﺑﯚ وﺗﺎﻧﯽ دەرەوە ﺑﭽﻮوك دەﻛﺎﺗەوە؟ ﺋەﻣە ڕاﺳﺖ ﻧﯿﯿە ،ﯾەﻛەم ﺋەرﻛﯽ ﯾــەزدا ﺋەوەﺑﻮو ﻛە ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەﻛﺎن ﺑــە ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪ ﺑﻨﺎﺳــێﻨێ و داﻋــﺶ دادﮔەﯾﯽ ﺑﻜﺮێ و ﻛﺎرﯾﺶ ﻟەﺳەر ﺋەم ﭘﺮﺳە ﺑەردەواﻣە 10 ،ﭘڕۆژەی ﻣﺮۆﯾﯿﻤﺎن ھەﯾــە و 100ﻛﺎرﻣەﻧﺪﻣﺎن ھەﯾە ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧﯽ دەﺳﺘﯽ داﻋﺶ. ﻓەﻧﺪێﻜﺘــﺎن ﻟە ﯾــﻮ ﺋێﻦ دی ﭘﯽ ﺑە ﺑــڕی 572ھــەزار دۆﻻر وەرﮔﺮﺗﻮوە ،ﺋەو ﭘڕۆژە ﭼﯽ ﻛﺮاوە؟ ﺋــەو ﭘڕۆژەﯾە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ ﺟێﺒەﺟێ ﻛﺮاوە ﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 120 ھەزار دۆﻻرە و ﺑەﺳــەر ﮔﺮووﭘﯽ ﯾەﻛــەم داﺑــەش ﻛﺮاوە ،ﺳــێ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻣﺎوە ﻟە ﻣﺎوەی ﺳێ ﻣﺎﻧﮕﯽ داھﺎﺗــﻮو ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێ، ﻣەڕ و ﻣێﺸــﮫەﻧﮓ و ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺑــﯚ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿــﺎن دەﻛڕدرێ.
ﯾەزدا ﻟــە ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەردەوام دەﺑێ ﻟەو 10ﭘڕۆژەﯾەی ھەﯾەﺗﯽ، ﻟــە ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﺟﯿﻨﯚﺳــﺎﯾﺪی ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿەﻛﺎن ﺑــەردەوام دەﺑێ، دەﻣﺎﻧەوێ ﭘﺘﺮ ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺧەڵﻚ ﺑﻜەﯾﻦ ﺑﮕەڕێﻨەوە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯿﺎن. ﺑﯚ ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧەوەی ﺷــﻨﮕﺎﻟﯿﺶ دەﻣﺎﻧــەوێ دۆﺧــﯽ ﻛﺎرﮔێڕی و ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ﺟێﮕﯿﺮ ﺑﺒێ ،ﺋێﻤەش دواﺗﺮ ﻛﺎر دەﻛەﯾﻦ ﺑﯚ داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺳﻨﺪووﻗێﻚ ﺗﺎ ﺷﻨﮕﺎﻟﯽ ﭘێ ﺋﺎوەدان ﺑﻜﺮێﺘەوە. ﻧﺎدﯾە ﻣﻮراد ﺧەرﯾﻜﯽ ﭼﯿﯿە و ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﭼﯿﻦ؟ ﻧﺎدﯾە ﺑﻮوەﺗە ﺳﯿﻤﺒﯚﻟﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧﯽ ﺋێﺰﯾﺪی و دەﻧﮕﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﺎﻧﯿﺸە ﻟە دﻧﯿــﺎدا .ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﺑــەردەوام دەﺑێ ﺑﯚ ﺑە ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪ ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛەﯾﺴﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿــەﻛﺎن و دادﮔﺎﯾﯿﻜﺮدﻧﯽ داﻋﺶ و دەﺳﭙێﺸﺨەری ﻧﺎدﯾە ﻛە ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ھەﯾە ،ﺑﯚ ھﺎرﯾﻜﺎری ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧﯽ ﺗﯿــﺮۆر و ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑــﯚ ﻻﯾەﻧﯽ ﻓێــﺮﻛﺎری و زاﻧﺴﺘﯽ و ھﯚﺷﯿﺎرﻛﺮدﻧەوەﯾە.
ژﻣﺎرە ) ، (173ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 1 ،
وﺷە/ھەوﻟێﺮ -ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺟێﺒەﺟێــﻜﺎری رێﻜﺨﺮاوی ﯾــەزدا ﻟە دﯾﺪارێﻜﯽ ﻟەﮔــەڵ ڕۆژﻧﺎﻣــەی ”وﺷــە“ ﺗﯿﺸــﻚ دەﺧﺎﺗە ﺳــەر ڕﯾﺸەﯾﯽ ﺋێﺰدﯾﯿــەﻛﺎن و دەڵــێ ،ﺋێﺰدی ﭘێﻮەﻧــﺪی زۆر ﮔﺮﻧﮕﯿــﺎن ﺑــە ﻛﻮردەوە ھەﯾــە و ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺧﯚ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻛﻮرد ﺟﯿﺎ ﺑﻜەﻧەوە، ﺑەم ﺋەوان ﺋﯿﺘﻨﯿﯿەﻛﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﻦ، ھﺎوﻛﺎت داوا دەﻛﺎت ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺰدی راﭘﺮﺳــﯽ ﻟــێ ﺑﻜﺮێ و ﺑﻜﺮێﺘە زۆﻧێﻜﯽ ﺋﺎرام ﺟﺎ ﺳەر ﺑە ﻧەﺗــەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن ﺑێ ،ﯾﺎن ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﯾﺎن ﻋێﺮاق ﻛێﺸــە ﻧﯿﯿە” .ﮔﺮﻧــﮓ ﺋەوەﯾە داھﺎﺗــﻮوی ﺋێﺰدﯾﯿەﻛﺎن ﭘﺎرێﺰراو ﺑــێ و ﺑﺘﻮاﻧــﻦ ﺑــە ﻛەراﻣەﺗەوە ﻟەﺳەر ﺧﺎﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﮋﯾﻦ“.
ﻣﻮراد ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺟێﺒەﺟێﻜﺎری رێﻜﺨﺮاوی ﯾەزدا:
ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺘــﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ﭼﯚﻧە؟ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺋێﻤــە ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﺑﯚ ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪﻧﯽ ﭘﺮﺳــﯽ ﺟﯿﻨﯚﺳﺎﯾﺪ و دادﮔﺎی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿە ،ﻣﻮوﭼەی ﻛﭽﺎﻧــﯽ ڕزﮔﺎرﺑﻮوﻧﯽ دەﺳــﺘﯽ داﻋﺸــە ،ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە 711ﻛﭻ ﻣﻮوﭼەی ﺑﯿﻤەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿﺎن ﻟەﻻﯾــەن ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑەﻏﺪا ﺑﯚ ﺑڕاوەﺗەوە. ﭘێﻮەﻧﺪﯾﺘــﺎن ﻟەﮔەڵ ﭘەﻛەﻛە ﭼﯚﻧە؟ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤﺎن ﻟەﮔــەڵ ﭘەﻛەﻛە و ﺋەواﻧەی ﺗﺮﯾﺶ ،ﺳــەرداﻧﯽ ھەر ﻻﯾەﻧێﻜﯽ ﺳەرﺑﺎزی و ﻛﺎرﮔێڕﯾﻤﺎن ﻛــﺮدووە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﻟە ﻧێــﻮان ﻻﯾەك ﺑێﺘــە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪان، ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﯾەﭘەﮔە و ﯾەﺑەﺷــە و ﭼەﻧﺪان ﮔﺮووﭘﯽ ﺗﺮ ﻟەوێ ھــەن ،ھەﻣﻮوﻣﺎن ﺑﯿﻨﯿﻮن و دەﻣﺎﻧەوێ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﻟە ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪرێﺖ. ﺑﺎس ﻟەوە دەﻛــﺮێ ﻛە ﺋێﻮە دەﺗﺎﻧــەوێ ﻟەﮔــەڵ ﭘەﻛەﻛــە ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ داﺑﻤەزرێﻨﻦ؟ ﺋەﻣە ﻧﺎڕاﺳﺖ ﺑﻮو ،ﻣﻦ ﺷەرﻣەزاری دەﻛەم ،ﮔﺮێﺪاﻧﯽ ﯾەزدا ﺑە ﭘەﻛەﻛە و داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ھﯿــﭻ ﺑﻨەﻣﺎﯾەﻛﯽ ﻧﯿﯿــە .ﺋێﻤە ﺑەدواداﭼﻮوﻧﻤﺎن ﻛﺮد ،ﺋەو ﺣﺰﺑە ﻧﺎوی ﺋــﺎزادی و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯽ ﺋێﺰﯾﺪﯾﯿە ،ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤﺎن ﭘێﻮە ﻛﺮد و ﮔﻮﺗﻤﺎن ﺑﯚ ﯾەزدا ﻟەو ﺣﺰﺑە ﺗێﻮە دەﮔﻠێﻨﻦ .ﮔﻮﺗﯽ ھﯿﭻ ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﯾەزداوە ﻧﯿﯿە. ﭘــڕۆژەی ﻧﺎردﻧــﯽ 15ھەزار ﺋێﺰﯾﺪی ﺑﯚ ﻛەﻧەدا ﭼﯚن و ﭼﯿﯿە؟ ﺑڕﯾﺎرێﻚ ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛەﻧەدا و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺋــەو وﺗە دەرﭼﻮو، ﮔﻮﺗﯿــﺎن ﺋــەو ﻛــﭻ و ژﻧﺎﻧــەی ﺳــﺘەﻣﯿﺎن ﻟێ ﻛــﺮاوە ،ھەﻧﺪێﻚ ﻛﻮرﺳــﯽ ﺗەرﺧــﺎن دەﻛــەن ﺑﯚ دووﺑــﺎرە ڕەﮔەزﻧﺎﻣــە ﭘێﺪاﻧەوە، ﺋێﺴــﺘە ﺳــێ ھەزار ﻛﭻ و ژﻧﯽ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ دەﺳــﺘﯽ داﻋﺶ ﻣﺎون و دۆﺧﯿﺎن زۆر ﺧﺮاﭘە. ﭘڕۆژەی داھﺎﺗﻮوﺗﺎن ﭼﯿﯿە؟
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻛﺎرێﻜﯽ ﺑﺎﺷە ﺷﻨﮕﺎل ﺑﺒێﺘە ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﯾﺎن ﯾەﻛەﯾەﻛﯽ ﻛﺎرﮔێڕی ،وەك ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﺋﺎرام ” “save zoneوەك ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1991ﺑﯚ ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺋەو زۆﻧە ﺋﺎراﻣە وەك ﭘﺎرێﺰﮔﺎ ﺑێ ﯾﺎن وەك ﯾەﻛەﯾەﻛﯽ ﻛﺎرﮔێڕی ﯾﺎن وەك ھەرێﻤێﻚ ﺑێ ،ﻟەﻻﯾەن ﺧەڵﻜﯽ ﺧﻮدی ﻧﺎوﭼەﻛەوە ﺳەرﭘەرﺷﺘﯽ ﺑﻜﺮێ ،ﺋەو ﻧﺎوﭼە ﺋﺎراﻣە ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑێ ﯾﺎن ﻟە ژێﺮ ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽ ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن...
5
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
6
ژﻣﺎرە ) ، (173ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 1 ،
ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﮔەﻣﺎرۆ ﻟەﺳەر ﺳەﻋﺪﯾە دادەﻧێﺖ
وﺷە /ﮔەرﻣﯿﺎن- ﺳەﺑﺮی ھﯚرﯾﻨﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷەﻋﺒﯽ و ﺳــﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق، ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻟەﺳــەر رێﮕەوﺑﺎﻧە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرەدێﯽ ﺳەﻋﺪﯾەی ﺳەر ﺑــە ﺷــﺎرۆﻛەی ﺧﺎﻧەﻗﯿﻦ ﺟێﮕﯿــﺮ دەﻛەن و رێﮕەش ﻧﺎدەن ﺋــەو ﺷــﻮﻓێﺮاﻧەی ﺑﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑﯚ ﺳــەﻋﺪﯾە دەﮔﻮازﻧــەوە ،ﺗێﭙــەڕ ﺑﺒﻦ. ﺑەو ھﯚﯾەوە ﮔﺮاﻧﯽ ﺑەرۆﻛﯽ
ﺣەوت ھــەزار ﻣﺎڵﺒﺎﺗﯽ ﺋﺎوارەی ﮔﺮﺗﻮوەﺗــەوە و ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺷﺎرەدێﯿەﻛەش ھﺎﻧﺎ ﺑﯚ ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێﺮاق دەﺑﺎت. ﺋەﺣﻤەد زڕﮔﻮﺷﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷﺎرەدێﯽ ﺳەﻋﺪﯾە ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ” ،ﺑەھﯚی ﺑوﺑﻮوﻧەوەی ھێﺰێﻜــﯽ زۆری ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ و ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﻟەﻻﯾەك و ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺗﺮﺳﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺶ ﻛە ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛــەدا ﻣﺎوەﯾەﻛە ﺑە
ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺳــەرﯾﺎن ھەڵﺪاوەﺗەوە، ھﯿــﭻ ﺑﺎزرﮔﺎﻧێــﻚ زاﺗــﯽ ﺋەو ﻧﺎﻛﺎت ﺧﯚراك و ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﺑﯚ ﻧﺎوﭼەﻛەﯾﺎن ﺑﮫێﻨێ“. ﺋــەو دەڵــێ” ،ﻟــە رێﮕــەی ﺳــەرۆك ﻣﯿﺪﯾﺎﻛﺎﻧــەوە وەزﯾﺮاﻧﯽ ﻋێــﺮاق و ﻓەرﻣﺎﻧﺪەی ﭼەﻛﺪارەﻛﺎﻧــﻢ ھێــﺰە ﺋﺎﮔــەدار ﻛﺮدووەﺗــەوە ﻟــەو ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿﺎﻧەی ﻛەوﺗﻮوەﺗە ﺳەر ﺷﺎرەدێﯿەﻛەﻣﺎن ﺑەھﯚی ﮔﺮﺗﻨﯽ رێﮕەوﺑﺎﻧەﻛﺎﻧــەوە ﻛــە ﺋەوەش ﺑﺮﺳێﺘﯽ ﻟە ﺷﺎرەدێﯿەﻛەﻣﺎن ﺑو
ﻛﺮدووەﺗەوە“. زڕﮔﻮﺷــﯽ زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ، ”ﭘێﺸــﺘﺮﯾﺶ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟەﻣــﺎن ﻟــەو ﮔﺮﻓﺘەی ﺋــﺎﮔﺎدار ﻛﺮدووەﺗەوە، ﺑــەم ﺑەداﺧــەوە ﺋەﻧﺠﻮوﻣەن ﻛەﻣﺘەرﺧەﻣــە و ﺑــەدەم ھﺎوارەﻛەﻣﺎﻧەوە ﻧەھﺎﺗﻮوە“. ﺷــﺎرەدێﯽ ﺳــەﻋﺪﯾە ﻛە ﻧﺎوە رەﺳەﻧەﻛەی ﻗﺰراﺑﺎﺗە ،ﻟە رووی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەوە ﺳەر ﺑە ﺷﺎرۆﻛەی ﺧﺎﻧەﻗﯿﻨە و ﻟە ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ 2014 ﻛەوﺗە ژێﺮ ﻛﯚﻧﺘﺮۆڵﯽ داﻋﺸەوە.
ﻟە ﻛﯚﺗــﺎی ﺗﺸــﺮﯾﻨﯽ دووەﻣﯽ ھەﻣﺎن ﺳــﺎڵ ﻟەﻻﯾەن ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق و ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷەﻋﺒﯿﯿەوە ﺋﺎزاد ﻛﺮا. ﺑەڕێﻮەﺑەری ﺷﺎرەدێﯽ ﺳەﻋﺪﯾە رووﻧــﯽ ﻛــﺮدەوە ،زﯾﺎﺗــﺮ ﻟــە ﺣەوت ھــەزار ﻣﺎڵﺒﺎﺗــﯽ ﺋﺎوارە ﮔەڕاوﻧەﺗــەوە و زۆرﯾﻨــەی رەھﺎﯾﺎن ﻟــە رووی ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿەوە ﻟە دۆﺧێﻜﯽ ﺧﺮاﭘﺪان و ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ھﺎﺗﻮﭼــﯚ ﺑﻜــەن و ﺳــەرداﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﺑﻜەن ﺑﯚ ﻛڕﯾﻨﯽ ﺷــﺘﻮﻣەك و ﭘێﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ رۆژاﻧە. ﺋەو دەڵێ” ،دۆﺧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺳــەﻋﺪﯾە ﻟــە ﺳــەردەﻣﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﻟەﻻﯾەن داﻋﺸەوە ﭼﯚن ﺑﻮو ،ﺋێﺴﺘەش ﺑە ھەﻣﺎن ﺷێﻮەﯾە“. ﺑە ﮔﻮﺗەی ژﻣﺎرەﯾەك ﺟﻮوﺗﯿﺎری ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﺳەﻋﺪﯾە، ﺋەﮔەرﭼﯽ ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﺳﺎڵﯽ
2016وە ﭘﺮۆﺳــەی ﮔەڕاﻧەوەی ﺋﺎوارەﻛﺎﻧﯽ ﺳــەﻋﺪﯾە دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛــﺮد ،ﺑــەم ﻣەﺗﺮﺳــﯽ دەﺳــﺘﺪرێﮋﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ داﻋــﺶ ﻟەﻻﯾــەك و ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ،وای ﻛﺮد ﺋەوان وەك ﮔﻮﻧﺪﻧﺸﯿﻨﺎن ﻧەﺗﻮاﻧﻦ وەك ﺳــﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﺘﺮ ﻛﺎری ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻜەن. ھﯿﺪاﯾــەت ﺟەوھــەر ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻟﻘــﯽ ﮔەرﻣﯿﺎﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران و ھەرەوەزﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛــﺮدەوە” ،دەرﯾﺎﭼــەی ﺣەﻣﺮﯾﻦ وەك ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺋــﺎوی ﮔﺮﻧﮓ دەﻛﺮا ﺑــﯚ ﻛﺎری ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵﯽ ﺳــﻮودی ﻟــێ وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ ،ﺑەم ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻨﻮوری ﺳەﻋﺪﯾە و دەوروﭘﺸــﺘﯽ ،دەرﯾﺎﭼەﻛە ﺑە ﭘێﮕەی داﻋﺶ دەزاﻧﻦ و ﺑەھﯚی ﺑﻮوﻧﯽ داﻋﺶ ﻟەو ﺳﻨﻮورە ،زاﺗﯽ
ﺋــەوە ﻧﺎﻛەن ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ﺑﻜەن“. ﺋەﺣﻤــەد، ﺣﻮﺳــێﻦ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﻮﻣﺮﮔــﯽ ﮔەرﻣﯿــﺎن ﻟــە ﻣــەرزی ﻧﺎودەوڵەﺗﯿــﯽ ﭘەروێﺰﺧﺎن ﺑــﯚ ”وﺷــە“ ﺑﺎﺳــﯽ ﻟەوە ﻛــﺮد ،زۆرﯾﻨــەی رەھﺎی ﺋەو ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧەی ﺷــﺘﻮﻣەك ﻟە ﻣــەرزی ﭘەرزێﺰﺧﺎﻧەوە دەﮔﻮازﻧــەوە ،ﺑﺎرەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑــﯚ ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟە دەﺑەن ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە رێﮕﺮﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺣەﺷــﺪی ﺷەﻋﺒﯽ ﻟە ﺑﺎری ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن، ﺑﻮوەﺗە ھﯚﻛﺎرێﻚ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن ﺷﺘﻮﻣەﻛەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻟە رێﮕەی ﺑﺎرھەڵﮕﺮەﻛﺎﻧەوە ﺑــﯚ ﺳــﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎی دﯾﺎﻟە ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ و ﺷــﺎرەدێﯽ ﺳــەﻋﺪﯾە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻧەﮔﻮازﻧەوە.
ھﯿﭻ ﺟﯿﺎوازﯾﯿەك ﻟە ﻧێﻮان ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ و ﺣەرەس ﻗەوﻣﯿﯽ ﺑەﻋﺴﺪا ﻧﯿﯿە ﺷێﺦ ﺳﺪﯾﻖ ﺋەﺣﻤەد:
ﺑﺎﺷﺘﺮە ﺑە ﻣﺎچ ﻟە ﺑەﻏﺪا ﺟﯿﺎ ﺑﯿﻨەوە وﺷە /ﻛەرﻛﻮوك -ﻧەﺑەز رۆﺳﺘەم ﺷێﺦ ﺳــﺪﯾﻖ ﺋەﺣﻤەد ﺑەرﭘﺮﺳﯽ ﻛﯚﻣﯿﺘەی ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوﻛﯽ ﺣﺰﺑــﯽ ﺷــﯿﻮﻋﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دووﭘﺎت ﻟە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوك دەﻛﺎﺗەوە و ﭘێﯽ واﯾە ،ﺟﯿﺎوازﯾﯿەك ﻟە ﻧێﻮان ﻣﻠﯿﺸــﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣەﺷﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ و ﺣــەرەس ﻗەوﻣﯿــﯽ ﺳــﺎﻧﯽ ﺷەﺳــﺘەﻛﺎﻧﺪا ﻧﯿﯿە و ﺑە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧێﺖ ﺣەﺷــﺪی ﺷەﻋﺒﯽ دوای ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵ ھەڵﺒﻮەﺷــێﻨﺮێﺘەوە و ﺗێﻜەڵ ﺑە ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﺑﻜﺮێﺘەوە. دەﻧﮕــﯚی دواﺧﺴــﺘﻨﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوك ﻟە ﺋﺎراداﯾە ،ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺣﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭼﯿﯿە؟ دەﻧﮕﺪەراﻧﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2005زۆر ﺑە ﭘەرۆﺷــەوە ڕووﯾﺎن ﻟە ﺳــﻨﺪووﻗەﻛﺎﻧﯽ دەﻧﮕﺪان ﻛﺮد و ﻟە ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﺪا ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ھەڵﺒﮋارد ،ﺑەم ﺑە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﺟﯚراوﺟﯚری ﺑێ ﺑﻨەﻣﺎ ﺋەو ﺧەڵﻜەﯾﺎن ﻟە ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯽ داھﺎﺗــﻮودا ﺑــێ ﺑەش ﻛــﺮد ،ﺑﯚ ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺋەم ﺟﺎرەش ﻛە ﺑڕﯾﺎرە ﻟە ﻣﺎﻧﮕــﯽ ﺋەﯾﻠﻮوﻟــﯽ داھﺎﺗﻮودا ﺋەﻧﺠــﺎم ﺑﺪرێــﺖ ،ﺑــە ﺑﯿﺎﻧﻮوی ھەﺑﻮوﻧﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ داﻋﺶ ﻟە ﺑەﺷێﻚ ﻟە ﺷﺎرۆﻛە و ﺷﺎرەدێﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛە دەﻧﮕﯚی دواﺧﺴــﺘﻨﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎن ﻟە ﻛەرﻛﻮوك ھەﯾە، ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺑە ڕێﻜﺎرە دەﺳﺘﻮوری و ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن ﺑەرﭘەﭼــﯽ ﺋەم
دەﻧﮕﯚﯾــە ﺑﺪرێﺘەوە و ﺳــەرﺟەم ﺣﺰﺑە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎن ﻟە ڕێﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺘــﺎر و وەزﯾﺮە ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا ﻓﺸﺎر ﺑﺨەﻧە ﺳەر ﺣﻜﻮوﻣەت و ﻛەرﻛــﻮوك وەك ﻣﻮوﺳــڵ ﻟــە ﻗەڵــەم ﻧــەدەن .ﻛەرﻛﻮوﻛﯿﯿﺎن ﻟە ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﺑەرزی ھﯚﺷﯿﺎرﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺪان و ﺳەرﺳەﺧﺘﺎﻧە داوای ﺑەھێﺰﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺎﯾەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ و ﻣﺎﻓﯽ دەﻧﮕﺪاﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەﻛەن. ﺋێﻤــەی ﺣﺰﺑﯽ ﺷــﯿﻮﻋﯽ ﻟەﮔەڵ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧﯿــﻦ و ﭘێﻤــﺎن واﯾــە ﻛــە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺋێﺴــﺘەی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوك ﺑێ ﺗﺎﻗەﺗﯿﯿەﻛﯿﺎن ﭘێﻮە دﯾﺎرە و ﻧﯿﻮە ﺋﯿﻔﻠﯿﺠﺒﻮوﻧێﻜﯿﺶ ﻟە دەﺳــەت و ﺑڕﯾﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎﻧــﺪا دەﺧﻮێﻨﯿﻨــەوە. ھەروەھﺎ ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷﺪا ﻧﯿﻦ ﻛە ﺋەﮔەر ﻛﺎر ﮔەﯾﺸﺘە ﺋەوەی ﺑڕﯾﺎری دواﺧﺴــﺘﻨﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻛەرﻛﻮوك ﺑﺪرێــﺖ ،ڕێﮕە ﻧەدەﯾﻦ ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧﯽ دەﻧﮕــﺪان ﺑﯚ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻋێﺮاق ،ﺋەواﻧەی ﻟە ﺑﺎرودۆﺧێﻜﯽ ﻧﺎﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺪا ﺋﺎوارەی ﺷﺎرەﻛە ﺑﻮوﻧە ،ﺑﻜﺮێﻨەوە. ﺑە ڕای ﺋێﻮە ﺋــەم دەﻧﮕﯚﯾەی دواﺧﺴــﺘﻨﯽ ھەڵﺒﮋاردﻧەﻛﺎﻧــﯽ ﻛەرﻛــﻮوك ،ﯾەﻛێــﻚ ﻧﯿﯿــە ﻟــە ﺟێﻜەوﺗەﻛﺎﻧــﯽ دواﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﺣەوﯾﺠە؟
ﺑﻮوﻧﯽ ﺷــەڕ و ﻧﺎﺋﺎراﻣــﯽ ﻟە ھەر ﺷــﻮێﻨێﻜﺪا ﺑە ﻣﺎﻧــﺎی ﻣﺎڵﻮێﺮاﻧﯽ و دەرﺑــەدەری و ﺋﺎوارەﺑــﻮون و دواﻛەوﺗﻨــﯽ ﺑﻮارەﻛﺎﻧــﯽ ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯽ و ﭘەروەردە و ﭘﺮﺳە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن دێﺖ ،ﺋﯿﻨﺠﺎش ﺑﺎرﮔﺮژﯾﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧێﻮان ﺣﺰب و ﻻﯾەﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺷﻮێﻨە ،ﻟە ھەﻣﻮوﺷﯿﺎن ﺳــەﺧﺘﺘﺮ ﺗێﻜﺪاﻧﯽ ﺑــﺎری ﺗەﻧﺎھﯿﯿــە .ﺣەوﯾﺠــەش ﻟــەو ڕۆژەوەی ﻛەوﺗﻮوەﺗــە ژێــﺮ دەﺳــەﺗﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ داﻋــﺶ ،ﺑﻮوەﺗــە ﻣﯚڵﮕەﯾەﻛــﯽ ﻟەﺑﺎر ﺑــﯚ ﺳــەرھەڵﺪاﻧﯽ ﮔﺮووﭘە ﺗﻮﻧﺪﺋﺎژۆوەﻛﺎن و زﯾﻨﺪووﺑﻮوﻧەوەی ﺷﺎﻧە ﻧﻮوﺳﺘﻮوەﻛﺎن ،ﻛە ڕاﺳﺘەوﺧﯚ ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯽ ھەﺑﻮوە ﻟە ﺷــێﻮاﻧﺪﻧﯽ ﻛەرﻛــﻮوك، ﺳــەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﯾﯽ ﺑﯚﯾــە ﭘێــﺶ دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺮدەوەﮔەﻟەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــﯽ ﻣﻮوﺳــڵ دەﺑﻮو ﺣەوﯾﺠــە ﺋﺎزاد ﺑﻜﺮاﯾە ،ﺋەوﻛﺎت ﺑﯿﺎﻧﻮوی ﻧﺎﺋﺎراﻣﯿﯽ دەﭬەرەﻛــەش ﻧەدەﻣﺎ و ﻛەرﻛﻮوك وەك ﺳــەرﺟەم ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻋێــﺮاق ھەڵﺒﮋادﻧﯽ ﺗێــﺪا ﺋەﻧﺠﺎم دەدرا .ﺧﺎڵێﻜﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﺋەم ﻻﯾەﻧە ﺋەوەﯾە ﻛە ﭘێﺸــﻤەرﮔە ھەﻣﯿﺸە ﺋﺎﻣﺎدە ﺑﻮوە ﺑﯚ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﺣەوﯾﺠە و ھەرﮔﯿﺰ ھﯚﻛﺎری دواﺧﺴــﺘﻨﯽ ﭘﺮۆﺳــەﻛە ﻧەﺑﻮوە ،ﺑﮕــﺮە ﺋەوەی
ﺋﺎزادﻛﺮدﻧەوەی ﺣەوﯾﺠە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﻧﺎﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاﻗەوە ھەﯾە
ھﯚﻛﺎر ﺑﻮوە ﺋﺎﻣﺎدەﻧەﺑﻮوﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﺑﻮوە. ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺣﺰﺑﺘﺎن ﻟە ھەﺑﻮون و ﻣﺎﻧەوەی ﺣەﺷﺪی ﺷەﻋﺒﯽ و ﺑە ﯾﺎﺳﺎﻛﺮدﻧﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧﯿﺎن ﭼﯿﯿە؟ ﺋێﻤە ﺟﯿﺎوازﯾﯿەﻛﯽ ﺋەوﺗﯚ ﻟە ﻧێﻮان ﺣەﺷــﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ و ﺣەرەس ﻗەوﻣﯿﺪا ﻧﺎﺑﯿﻨﯿﻦ ﻛە ﻟە ﺳــﺎﻧﯽ 1968 – 1963ﺑەﻋﺴــﯿﯿەﻛﺎن وەك ﺋەڵﺘەرﻧﺎﺗﯿﭭێــﻚ ﺑﯚ ﺳــﻮﭘﺎی ﺋەوﺳــﺎی ﻋێﺮاق و ﺑﯚ ﻻوازﻛﺮدﻧﯽ ﭘێﮕەی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازاﻧﯽ ﻧﺎو ﺳــﻮﭘﺎ داﯾﺎﻧﻤەزراﻧﺪ .ﻧﯿﮕەراﻧﯿﯽ ﺋێﻤەش ﻟە ﺑە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ھێﺰەﯾە ﻛــە ﻧەدەﺑــﻮو ﻟــە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻋێــﺮاق دەﻧﮕــﯽ ﺑــﯚ ﺑﺪرێــﺖ و ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەﻛﯽ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑەﺑەردا ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑەم ﺋــەم ﺑڕﯾﺎرە زۆر ﺑە ﺋﺎﺷﻜﺮا دﯾﺎرە ﺑە ﭘﺎڵەﭘەﺳﺘﯚی ﺋەو
ﻻﯾەﻧﺎﻧــە ﺑﻮو ﻛە ﻟە ژێﺮ ھەژﻣﻮوﻧﯽ ﺋێﺮاﻧﺪان .ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ﺋێﻤە وای ﺑە ﺑــﺎش دەزاﻧﯿــﻦ ﭘﺎش ﺑە ﻛﯚﺗﺎھﺎﺗﻨــﯽ ﻛﺮدەوەﮔەﻟەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳــڵ ،ﺣەﺷﺪی ﺷــەﻋﺒﯽ ھەڵﺒﻮەﺷــێﻨﺮێﺘەوە و ﺗێﻜەڵ ﺑە ﺳﻮﭘﺎی ﻋێﺮاق ﺑﻜﺮێﺖ و ﺑﺨﺮێﺘە ژێﺮ ﻓەرﻣﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ وەزارەﺗﯽ ﺑەرﮔﺮﯾﯿــەوە .دڵﻨﯿﺎﺷــﻢ ھەﻣﻮو ﺋەو ﺣﺰب و ﻻﯾەﻧە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧەی ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯿــﺎن ﻋێﺮاﻗێﻜــﯽ ﺑڕﯾــﺎر ﺑەدەﺳــﺖ و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗە ،ھﺎوﺑﯿﺮی ﺋێﻤەن ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻟە وﺗێﻜﯽ ﺋﺎزاد و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﺪا ،ﺟێﮕەی ﻣﯿﻠﯿﺸﺎ ﻧﺎﺑێﺘەوە. ﺗــﺎ ﭼەﻧﺪ ﻟە ﺋﺎﯾﻨــﺪەی ﻋێﺮاق ﮔەﺷــﺒﯿﻨﻦ و ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚﯾﯽ و ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوە ﻟە ﻋێﺮاق ﺑە ﮔﻮﻧﺠﺎوﺗﺮﯾــﻦ ﺑﮋاردەی
ﺳــەرﻛﺮاﯾەﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﻛﻮرد ﻧﺎزاﻧﻦ؟ ﻟەم ﺑﺎرودۆﺧەی ﺋێﺴــﺘەدا ﻛﻮرد ھەﻟێﻜﯽ زێڕﯾﻨﯽ ﻟە ﺑەردەﺳﺘﺪاﯾە و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ژﯾﺮاﻧە ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﺗەك ھەﻟﻮﻣەرﺟﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ و ھەرێﻤﯽ و ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﺸﺪا ﺑﻜﺎت .ﻋێﺮاق وەك دەوڵەت ھێﺸــﺘﺎ داﻧەﻣەزراوەﺗەوە و ﺗــەواو ﻟەﺳــەر ﭘێــﯽ ﺧــﯚی ﻧەوەﺳﺘﺎوەﺗەوە ،ﺑﯚﯾە ﺑە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ دەزاﻧﯿــﻦ ﺳــەرەﺗﺎ ﻛــﻮرد ﻣﺎڵﯽ ﺧــﯚی ڕێﻚ ﺑﺨﺎﺗــەوە و ﻧﺎﻛﯚﻛﯿﯿە ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿەﻛﺎن وەﻻ ﺑﻨێ ،ﺋﯿﻨﺠﺎ ﻟە ڕێﯽ دﯾﺎﻟﯚﮔەوە ﭘﺮﺳﯽ ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﺑﻜﺎﺗەوە ،ھەرﭼەﻧﺪە ڕەوﺗــە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﺨﻮازەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﻏﺪا ھێﺸــﺘﺎ ﺟێﯽ ﺋﻮﻣێﺪ ﻧﯿــﻦ ،ﺑەم ﻛﻮرد ﻧﺎﺑێ ﻛﯚڵ ﺑــﺪات و ﻧﺎﺋﻮﻣێﺪ ﺑێﺖ ،دەﺑێ دﯾﺎﻟﯚگ ﺑﻜﺎﺗە دروﺷﻤﯽ
ﺧﯚی و ﻟە داﻧﻮﺳﺘﺎﻧەﻛﺎﻧﺪا ﺳﯿﺎﺳەت ﻟەﮔەڵ ﺑەﻏﺪا ﺑﻜﺮێــﺖ .ﻧﺎﺑێ ڕۆڵﯽ وﺗﺎﻧــﯽ دەوروﺑەرﯾﺸــﻤﺎن ﻟەﺑﯿﺮ ﺑﻜەﯾﻦ و ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ھەﻣﻮو ﻻﯾەك دڵﻨﯿــﺎ ﺑﻜەﯾﻨــەوە و ﮔﻮﺗﺎری ﺋێﻤە ﺑﯚ ﺋــەوان دەﺑێ ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی 100ﺳــﺎڵەی ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭼەﻛﺪاری و ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﮔەﻻﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑێــﺖ و ﺑڕواﯾــﺎن ﭘــێ ﺑﯿﻨﯿﻦ ﻛە ﺳەرﺑەﺧﯚﯾﯽ ﻣﺎﻓێﻜﯽ دەﺳﺘﻮوری و ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧە و ﺋﺎرەزووﻣەﻧﺪاﻧە ﻟە ﻋێﺮاق ﺟﯿﺎ دەﺑﯿﻨەوە .ﭘێﻢ ﺧﯚﺷە ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەﻛەﺷــﻤﺎن ﻟــە ﻋێﺮاق ﺑە ﻣﺎچ و دەﺳﺘﮕﻮﺷــﯿﻦ ﺑێﺖ ﻧەك ﺑە ﻓﯿﺸــەك و ﺧﻮێﻦ .ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﺸــﺪا ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨێﻚ ھەﯾە و ﺋەوەی دەﻣێﻨێﺘەوە ﻟەﺳەر ﺧﯚﻣﺎﻧە ﭼﯚن وﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎ ﻟە دۆزە ڕەواﻛەﻣﺎن ﺑﮕەﯾەﻧﯿﻦ.
ﺳﻜﺎ ﺗەﻧﮕﯽ ﺑە ﭘﯚﻟﯿﺲ و دادﮔﺎﻛﺎن ھەڵﭽﻨﯿﻮە
”ﻟێﻜﯚڵەراﻧﯽ دادی ﻟە ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴــﺪا ،رۆژاﻧە ﺳــەرﻗﺎڵﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە و وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﮔﻮﺗەی ﺳﻜﺎﻛﺎر و ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎراﻧﻦ“
ﻛڕﯾﻮە ،ﺑەم ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ ﺋەو ﻗەرزە ﺑﺪەﻧــەوە و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺳﻜﺎﯾﺎن ﻟەﺳەر ﺗﯚﻣﺎر دەﻛەن ﺑﯚ ﮔەڕاﻧﺪﻧەوەی ﻗەرزەﻛە“. ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾــﻢ رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە، ”ﺑەﺷــﯽ دووەﻣــﯽ ﺳــﻜﺎ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑە ﻛێﺸــە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ وەك ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧــەوە و ﻧەﻓەﻗــەی ﺷەرﻋﯿﯿەوە ھەﯾە ،داواﻣﺎن ﻛﺮدووە ﻟە ﭘﺎرێﺰەری زﯾﺎﺗــﺮ ﻟە دادﮔﺎﻛﺎﻧﺪا داﺑﻤەزرێــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺳــﻜﺎﻛﺎن زۆرن و ﺑــەو ژﻣﺎرەی ﺋێﺴــﺘەی ﭘﺎرێﺰەراﻧەوە ﻓﺮﯾﺎ ﻧﺎﻛەوﯾﻦ“.
ﺋــەردەﻻن ﻋﻮﺳــﻤﺎن ﺗﻮێﮋەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــەوە دا” ،ھەڵﻜﺸــﺎﻧﯽ ژﻣﺎرەی ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺳــﻜﺎی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ، ﺳــەرﺑﺎری ﺋــەوەی ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ھەڵﻜﺸــﺎﻧﯽ ﻛێﺸــەﯾە ،ﺑەم ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﺋەوە دەردەﺧﺎت ﻛە ھﯚﺷﯿﺎری ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻻی ﺗﺎﻛﯽ ﻛﻮرد ھەڵﻜﺸــﺎوە و ﺑﯚ ﯾەﻛﻼﻛﺮدﻧەوەی ﻛێﺸــەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘەﻧــﺎ ﺑــﯚ دادﮔﺎ و رێﮕەی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ دەﺑەن“. ھــﺎوﻛﺎت ﺳــﯿﺮوان ﮔــەردی ﺗــﯚڕی ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎری ھەﻣﺎھەﻧﮕــﯽ ڕێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ
ھەوﻟێﺮ ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی دووﭘﺎت ﻛــﺮدەوە ،ﺋــەو ژﻣــﺎرە زۆرەی ﺳﻜﺎی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ،ﺟێﮕەی ﭘﺮﺳﯿﺎر و ﺗێڕاﻣﺎﻧە و ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯿﺶ ھﯚﻛﺎری ﺳەرەﻛﯿﯿە. ﮔەردی ﺑﺎس ﻟــەوە دەﻛﺎت ﻛە ﻟە ﺑەرﻧﺎﻣەﯾﺎﻧﺪاﯾە ﺑەدواداﭼﻮوﻧﯽ رژد ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﺑﻜــەن و ﻟە رێﮕەی ﺗﯚڕەﻛەﯾﺎﻧەوە ﭘﺎرێﺰەری ﺧﯚﺑەﺧﺶ ﺑــﯚ دادﮔﺎﻛﺎن داﺑﯿــﻦ ﺑﻜــەن ﺑە ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺑەرەوﭘێﺸﭽﻮوﻧﯽ دۆﺳﯿە ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن و زوو راﯾﯿﻜﺮدﻧﯿﺎن ﻟە دادﮔﺎﻛﺎﻧﺪا.
ﺑەرﺗﯿﻠﺨﯚری ﻟە داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻢ زﯾﺎد دەﻛﺎت دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ:
ﺑەرﺗﯿﻠﺨﯚری ﭘﻠەﺑﺎ و ﭘﻠەﻧﺰم ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ھەﯾە وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ﺳەرﺧێڵ ﭼەﻧﺪ ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرێﻜــﯽ داﻣەزراوە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﺗﺎواﻧــﯽ ﺑەرﺗﯿﻞ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻮون ،ﺑەم ﺳﺰای ﺑﭽﻮوﻛﯽ ﻛﺎرﮔێڕی دراون ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﯾﺎﺳﺎی ﺳﺰاداﻧﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﺳــﺰای ﺗﻮﻧﺪی ﺑﯚ ﺑەرﺗﯿﻠﺨــﯚران دﯾﺎری ﻛﺮدووە، ﺑەرﭘﺮﺳێﻜﯽ دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ رای دەﮔەﯾەﻧێــﺖ ،ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑەرﺗﯿﻠﺨﯚراﻧﯽ ﭘﻠەﺑﺎ و ﭘﻠەﻧﺰم ھەن. رێﺒﺎز ﻋەﻟــﯽ ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎری ﭘڕۆژەی ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەی ﺗﺎواﻧﯽ ﺑەرﺗﯿﻞ ﻟە دەﺳــﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە“وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،دەﺳــﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﺗﺎواﻧﯽ ﺑەرﺗﯿﻞ
ﺑــە ﺋەرﻛﯽ ﺧــﯚی دەزاﻧێﺖ و ﻟە ﺋێﺴﺘەﺷــﺪا ﺑەھــﺎوﻛﺎری ﭼەﻧﺪ رێﻜﺨﺮاوێﻜــﯽ ﻛﯚﻣەڵﯽ ﻣەدەﻧﯽ، ھەڵﻤەﺗێﻜﯿﺎن ﻟەﻧﺎو داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت دەﺳﺖ ﭘێ ﻛﺮدووە. ھەڵﻤەﺗەﻛە ﺧﯚی ﻟە ﺳﯿﻤﯿﻨﺎرێﻜﯽ ﯾــەك رۆژەدا دەﺑﯿﻨێﺘــەوە ﻛــە ﻟەﻧــﺎو داﻣەزراوەﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەڕێﻮە دەﺑﺮێﺖ و ﺋەو ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــە ﺑەﺷــﺪار دەﺑﻦ ﻛە راﺳــﺘەوﺧﯚ ﻣﺎﻣەڵەﯾــﺎن ﻟەﮔەڵ ﺧەڵﻜە و دەﻛﺮێ ﭘﯚﺳــﺘەﻛەﯾﺎن ﺑﻘﯚزرێﺘــەوە ﺑــﯚ ﺑەرژەوەﻧــﺪی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن .وەك رێﺒﺎز ﻋەﻟﯽ دەڵــێ” ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳــەرەﻛﯿﻤﺎن ھﯚﺷــﯿﺎرﻛﺮدﻧەوەی ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧە ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺋــەو ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧەی ﻛە واژووﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﻣﺎﻣەڵەﻛﺎن دەﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻧەﻛەوﻧە داوی
ﺑەرﭘﺮس ﯾﺎﺧﻮد ﺑەڕێﻮەﺑەرەﻛﺎن و ﻟە ﺗﺎواﻧﯽ ﺑەرﺗﯿﻞ ﻧەﮔﻠێﻦ“. ﭘــڕۆژەی ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎری ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەی ﺗﺎواﻧﯽ ﺑەرﺗﯿﻞ دەڵــێ” ،زۆرﺟﺎر ﺑەرﭘــﺮس ﯾﺎن ﺑەڕێﻮەﺑــەر و ﻛﺎرﺑەدەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺗﺮ داوا ﻟــە ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرەﻛﺎﻧﯽ دەﻛﺎت ﻛە ﻣﺎﻣەڵەﯾەﻛــﯽ ﺑەﺧێﺮاﯾﯽ ﺑﯚی راﯾﯽ ﺑﻜەن ،ﻟەواﻧەﺷە ﻛەﻣﻮﻛﻮڕی زۆری ﺗێــﺪا ﺑێــﺖ و ﺑەرﺗﯿﻠﯽ ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا وەرﮔﺮﺗﺒێـﺖ“. ھەﻧﮕﺎوی ﯾەﻛەﻣﯽ ھەڵﻤەﺗەﻛەی دەﺳــﺘەی دەﺳــﺘﭙﺎﻛﯽ ﻟــە وەزارەﺗــﯽ داراﯾﯽ ،ﻓەرﻣﺎﻧﮕەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺎﭘــﯚ ،ﮔەﻧﺠﯿﻨــەﻛﺎن و ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎج دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدووە ،ﺋــەو داﻣەزراواﻧە ﻟە ﭘێﻮەﻧﺪی راﺳــﺘەوﺧﯚدان ﻟەﮔەڵ ﺧەڵﻚ و زﯾﺎﺗﺮ ﮔﻮﻣﺎﻧﯿﺎن ﻟەﺳــەر
دەﺑێﺖ. ﺑەﭘێﯽ ﺑەدواداﭼﻮوﻧەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷە“ ﻟە ﭼەﻧﺪ داﻣەزراوەﯾەﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ،ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧــﯽ ﺑەرﺗﯿﻠﺨﯚر ﺋﺎﺷﻜﺮا ﺑﻮون و ﻟﯿﮋﻧەی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾــﺎن ﻟەﺳــەر ﭘێــﻚ ھﺎﺗﻮوە ،ﺑەم دوای ﺳﺎﻏﺒﻮوﻧەوەی ﺗﺎواﻧەﻛــە ﺑەﺳــەرﯾﺎﻧﺪا ،ﺳــﺰای ﺑﭽﻮوﻛــﯽ ﻛﺎرﮔێــڕی دراون، ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻛە ﯾﺎﺳــﺎی ﺳــﺰاداﻧﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ ﺳــﺰای ﻗﻮرﺳــﯽ ﺑــﯚ ﺣﺎڵەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺑەرﺗﯿﻠﺨــﯚری دﯾﺎری ﻛﺮدووە ﻛە ﺳــﻮوﻛﺘﺮﯾﻨﯽ ﺑــێ ﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرەﻛە دەﮔﺮێﺘەوە ﻟــە ھەﻣﻮو ﺋەو ﻣﺎف و ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزاﺗﺎﻧەی ﺑﯚ ھەر ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرێﻚ دەﺳﺘەﺑەر ﻛﺮاوە. ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯿﺎری ﭘــڕۆژەی ﺑەرەﻧﮕﺎرﺑﻮوﻧەوەی ﺗﺎواﻧﯽ ﺑەرﺗﯿﻞ
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ھﯚﮔﺮ ﻋەزﯾــﺰ ﮔەڵﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﻟە ﻣﺎوەی ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوودا ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺳﻨﻮوری ھەوﻟێﺮ و دەوروﺑەری ،ﺳێ ھەزار و 500ﺳــﻜﺎی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ﻟەﻻﯾەن ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــەوە ﻟــە ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮاون. ﺋەو دەڵێ” ،ﭼــﺎوەڕوان دەﻛﺮێﺖ ﻟە ﻣﺎوەی ﺋەﻣﺴــﺎڵﺪا ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺳﻜﺎی ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮ ھەڵﺒﻜﺸێﺖ، ﺋەوەش ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑــە ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەوە ھەﯾە“.
ﺧﻮاﺳــﺘﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﻛڕﯾﻨــﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ و ﻛەﻟﻮﭘەﻟــﯽ ﻧﺎوﻣﺎڵ ﺑــﻮو ﻛە ﻟەﻻﯾــەن ﭘﯿﺸــەﻧﮕە و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧەوە ﺑەﺷێﻮەی ﻗﯿﺴﺖ و ﻗەرزی درێﮋﺧﺎﯾەن دەﻓﺮۆﺷﺮا، ﺑەم ﺋێﺴﺘە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﺗﻮاﻧﺎی داﻧــەوەی ﻗەرزەﻛەﯾــﺎن ﻧﯿﯿە و ﺋەوەش ﺑﻮوەﺗە ﻛێﺸەﯾەك ﻟە ﻧێﻮان ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن و ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﺪا. ﭘﺎرێﺰەرەﻛــەی ﻧــﺎو دادﮔﺎی ھەوﻟێﺮ زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ ﺑەرﻓﺮەوان ﻟە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﭘێﺸﺘﺮ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ و ﻛەﻟﻮﭘەﻟﯽ ﻧﺎو ﻣﺎڵﯿﺎن ﺑە ﻗەرز و ﻗﯿﺴﺖ ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎن
7
ژﻣﺎرە ) ، (173ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 1 ،
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -ھێﻤﻦ رەﻓﯿﻖ ﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ و ﭘﺎرێﺰەران رای دەﮔەﯾەﻧــﻦ ،ژﻣــﺎرەی ﺋەو ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧــەی ﺳــﻜﺎ ﺗﯚﻣــﺎر دەﻛەن ،ﺑەرەو ھەڵﻜﺸــﺎن ﭼﻮوە و ﺋــەوەش ﺑﺎرﮔﺮاﻧﯿﯿەﻛﯽ زۆری ﻟەﺳــەر ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﯚﻟﯿــﺲ و دادﮔﺎﻛﺎن دروﺳﺖ ﻛﺮدووە .ﺋەوان ھەڵﻜﺸــﺎﻧﯽ ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺳﻜﺎ ﺑﯚ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾــﯽ و ﺋﺎوارەﻛﺎن دەﮔێڕﻧەوە.
ﮔەڵﯽ ﭘێــﯽ واﯾــە” ،ھەﺑﻮوﻧﯽ ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆر ﻟــە ﺋــﺎوارە و ﭘەﻧﺎﺑــەران ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا، ھﯚﻛﺎری ﻛﺎرﯾﮕەرە ﻟە ھەڵﻜﺸﺎﻧﯽ ژﻣﺎرەی ﺳــﻜﺎﻛﺎن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەو ھﯚﯾەوە ﻛێﺸە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ھەڵﻜﺸــﺎون و ﺋەوەش وا دەﻛﺎت ﺳﻜﺎی زﯾﺎﺗﺮ ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜﺮێﺖ“. رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗــەوە” ،ﻟێﻜﯚڵەراﻧﯽ دادی ﻟە ﺑﻨﻜەﻛﺎﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴﺪا ،رۆژاﻧە ﺳەرﻗﺎڵﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە و وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﮔﻮﺗەی ﺳﻜﺎﻛﺎر و ﺗﯚﻣەﺗﺒﺎراﻧﻦ، ﺋەوەش ﺑﯚ ھەڵﻜﺸــﺎﻧﯽ ﻛێﺸــە ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿــەﻛﺎن دەﮔەڕێﺘەوە“. ﺷــﯿﭭﺎن ﻋەﺑﺪوﻟﻜەرﯾﻢ ﭘﺎرێﺰەری ڕاوێــﮋﻛﺎر ﻟــە دادﮔﺎی ھەوﻟێﺮ ﺑﯚ
”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە ،رۆژاﻧە ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚﯾەﻛﯽ ﯾەﻛﺠــﺎر زۆر ﻟەﺳــەر دادﮔﺎ ھەﯾە و ﻛﺎرﻣەﻧﺪان و ﭘﺎرێــﺰەران ﺳــەرﻗﺎڵﻦ ﺑــە ﺳــﻜﺎی ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎن و ﺷــﯿﻜﺮدﻧەوەﯾﺎن ،رۆژاﻧە ﺗﺎ 30 ﺳﻜﺎی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ دەﮔﺎﺗە ﻻﻣﺎن“. ﺋــەو دەڵــێ” ،زۆرﺑەی ﺳــﻜﺎ ﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿــﺎن ﺑە ﻗەرزەوە ھەﯾە ،رۆژاﻧە ﻓەرﻣﺎﻧﮕەی ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ دادﮔﺎی ھەوﻟێﺮ، ﭘڕە ﻟــەو ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧەی ﺑەھﯚی ﻗەرزﻛﺮدن و ﻗەرزﻧەداﻧەوە رووﯾﺎن ﺗێﻜﺮدووە“. ﺗﺎ ﭘێﺶ دروﺳــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا، ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟــە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﻟە دەﺳﺘەی دەﺳﺘﭙﺎﻛﯽ دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﺑەﭘێﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﻤە ،دوو ﭼﯿــﻦ ﻟە ﻓەرﻣﺎﻧﺒەران ﺑەرﺗﯿــﻞ وەردەﮔــﺮن ،ﺋەواﻧﯿﺶ ﻓەرﻣﺎﻧﺒەری ﺳــﺎدە ﯾــﺎن ﭘﻠەﻧﺰم ﻛــە ﺑەرﺗﯿﻠﺨﯚرﯾﯿەﻛــە ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺧﺮاﭘــﯽ ﺑــﺎری داراﯾﯿﯿﺎن ﯾﺎن ھەژارﯾﯿــەوە ھەﯾــە و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﻓەرﻣﺎﻧﺒەری ﭘﻠەﺑــﺎن ﻛە ھەژار ﻧﯿــﻦ و ﺑەرﺗﯿﻠەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻟەﺳــەر ﺑﻨەﻣﺎی ﭘﺸــﻜە ﻟــە ﻣﺎﻣەڵەﻛە ﯾﺎ ﭘڕۆژەﻛەدا“. ﺑەﺑــڕوای ﺋەو ،ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ﻛﺎرﯾﮕەری راﺳــﺘەوﺧﯚی ﻟەﺳەر وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑەرﺗﯿــﻞ ھەﺑــﻮوە، ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەﻻﯾەن ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧﯽ ﭘﻠەﻧــﺰم و ﺑەھــﯚی دواﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﭼە و ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﭘﺎﺷەﻛەوت، ”ﺋــەو ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرەی ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﻣﻮوﭼەﻛــەی ﻟەﻛﺎﺗــﯽ ﺧــﯚی وەردەﮔــﺮت و ﺑەﺷــﯽ ژﯾﺎﻧــﯽ دەﻛﺮد ،ﺋەوە ﺑەرﺗﯿــﻞ وەرﮔﺮﺗﻦ ﺑەﻻﯾــەوە ﮔﺮﻧﮓ ﻧەﺑــﻮو ،ﺑەم ﺋﯿﺴﺘە ﺑەﭘێﭽەواﻧەوەﯾە ،ﺑﯚﯾە ﺑﯿﺮ ﻟەوەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑەرﺗﯿﻞ دەﻛﺎﺗەوە“، ﻋەﻟﯽ وای ﮔﻮت. ﺷﻮان ﺳﺎﺑﯿﺮ ﻣﺎﻓﭙەروەر ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە ،ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرﺗﯿﻞ ﺟﯚراوﺟﯚرن و ﺑەﺷــێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﻟە ﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺳــﺰاداﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﯚ ﺋــەو ﺗﺎواﻧە ﺟێﮕــەی ﻛﺮاوەﺗەوە ﻛە ﻣەرﺟﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯽ ﯾﺎﺳﺎﻛە ﺋەوەﯾە دەﺑێ ﻛەﺳــﯽ ﺑەرﺗﯿﻠﺨﯚر ﻓەرﻣﺎﻧﺒەری دەوڵەت ﺑێﺖ. ﺋــەو دەڵێ” ،ﻣــەرج ﻧﯿﯿە ھەﻣﻮو ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑەرﺗﯿﻠەﻛە ﻣــﺎدە ﺑێﺖ، رەﻧﮕە ﺑەرﺗﯿﻠێﻜﯽ ﻣەﻋﻨەوی ﺑێﺖ. ھەروەك ﻣــەرج ﻧﯿﯿە ﺑــەردەوام ﺑەرﺗﯿﻞ وەرﮔﺮﺗﻦ ﻟــە ﻧێﻮان دوو
ﻛەﺳﺪا ﺑێﺖ ،رەﻧﮕە ھەﻧﺪێﻚ ﺟﺎر ﻛەﺳــێﻚ ﻟە ﻧێــﻮان ﺑەرﺗﯿﻠﺪەر و ﺑەرﺗﯿﻠﺨﯚر ھەﺑێﺖ و ھەﻣﻮوﺷﯿﺎن ﺗﺎواﻧﺒﺎر دەﺑﻦ“. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺋــەو ﻣﺎﻓﭙــەروەرە، ”ھەﻧﺪێﻚ ﺑەرﺗﯿﻞ وەرﮔﺮﺗﻦ ھەﯾە ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ دەﺧﺎﺗــە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەوە ،ﺑﯚﯾە ﻟەو ﺣﺎڵەﺗەدا ﺳﺰای ﺗﺎواﻧﺒﺎر دەﮔﯚڕێﺖ و دەﺑێﺘە
ﭼﺎوﭘﯚﺷــﯽ ﻟە ﺗﺎواﻧێﻜــﯽ ﮔەورە ﺑەرﺗﯿﻠــﯽ وەرﮔﺮت ،ﺋەوە ﺳــﺰای ﺗﺎواﻧە ﮔەورەﻛە وەردەﮔﺮێﺖ ﻧەك ﺳﺰای ﺑەرﺗﯿﻠﺨﯚرﯾﯿەﻛە ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﺋەﮔــەر ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرێــﻚ ﺑەراﻣﺒەر وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑەرﺗﯿﻞ ﭼﺎوﭘﯚﺷــﯽ ﻟە ھێﻨﺎﻧﯽ دەرﻣﺎﻧﯽ ﺑەﺳــەرﭼﻮو ﺑــﻜﺎت ،ﺋــەوە ﺳــﺰای ھێﻨﺎﻧﯽ دەرﻣﺎﻧﯽ ﺑەﺳەرﭼﻮو وەردەﮔﺮێﺖ
ﺷﻮان ﺳﺎﺑﻴﺮ:
ھەﻧﺪێﻚ ﺑەرﺗﯿــﻞ وەرﮔﺮﺗﻦ ھەﯾە ﺋﺎﺳﺎﯾﺸــﯽ ﻧەﺗەوەﯾــﯽ دەﺧﺎﺗە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەوە ،ﺑﯚﯾە ﻟەو ﺣﺎڵەﺗەدا ﺳﺰای ﺗﺎواﻧﺒﺎر دەﮔﯚڕێﺖ و دەﺑێﺘە ﺧﯿﺎﻧەت ﻟە دەوڵەت ﺧﯿﺎﻧەت ﻟە دەوڵەت“. وەك ﺋەو دەڵێ” ،ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﺎرودۆﺧﯽ داراﯾــﯽ ﺧﺮاپ دەﺑێــﺖ و دەزﮔە ﭼﺎودێﺮﯾﯿــەﻛﺎن ﻛﺎری ﺧﯚﯾــﺎن ﻧەﻛەن ،ﺋەوﻛﺎﺗە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑەرﺗﯿﻞ ﺑەرێﮋەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎو زﯾﺎد دەﺑێﺖ“، ﺑەم ﺋەو ﯾﺎﺳﺎﻧﺎﺳــە ﭘێﯽ وا ﻧﯿﯿە دواﻛەوﺗﻨﯽ ﻣﻮوﭼە ﭘﺎڵﻨەرێﻚ ﺑێﺖ ﺑــﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑەرﺗﯿــﻞ ﻟەﻻﯾەن ﻓەرﻣﺎﻧﺒەراﻧەوە. ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﺳــﺰاداﻧﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ژﻣﺎرە )(111ی ﺳــﺎڵﯽ 1969ﺗﺎواﻧەﻛﺎﻧﯽ ﺑەرﺗﯿﻠﯽ ﻟە ﭼەﻧﺪ ﻣﺎدە و ﺑڕﮔەﯾەﻛﺪا دﯾﺎری ﻛﺮدووە ،ﻟە دەﺳــﺘﮕﺮﺗﻦ ﺑەﺳەر ﻣﻮڵﻚ و ﻣﺎڵﯽ ﺑەرﺗﯿﻠﺨﯚر و ﭘێﺒﮋاردﻧەوە ﺗﺎ ﺑێ ﺑەﺷــﻜﺮدﻧﯽ ﻟە ﻣﺎف و ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزاﺗﯽ ﻓەرﻣﺎﻧﺒەرﯾﯽ. ھەر ﻟەو ﯾﺎﺳــﺎﯾەدا دووﭘﺎت ﻟەوە ﻛﺮاوەﺗەوە ،ﺋەﮔــەر ﻓەرﻣﺎﻧﺒەر ﺑﯚ
ﻧەك ھەر ﺗﺎواﻧﯽ ﺑەرﺗﯿﻠﺨﯚرﯾﯽ. ﺋﯿﺪرﯾــﺲ رەﻣەزان ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ﻟە ﻛﯚﻟﯿــﮋی ﻛﺎرﮔێــڕی و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ زاﻧﻜــﯚی ﺳــەﺣەدﯾﻦ ﻟەﺑﺎرەی وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺑەرﺗﯿﻞ ﺑﯚ ”وﺷــە“ دەڵــێ” ،ﺑﺎرودۆﺧــﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ زۆر ﻣەﺗﺮﺳﯿﺪارە ﻛە ﭘﺎڵﻨەر دەﺑێﺖ ﺗﺎ ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەران وەك ﻧﺎﭼﺎرﯾﯿەك ﺑەرﺗﯿﻞ ﻟە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن وەرﺑﮕﺮن“. ﺋــەو دەڵــێ” ،ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑەراﻣﺒــەر ﭘﺎﺑەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺑــە ﻓەرﻣﺎﻧﺒــەران ﺑەﭘێﺪاﻧــﯽ ﺟێﺒەﺟــێ ﻣﻮوﭼەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﻧەﻛــﺮدووە ،ﺋــەوە ھﯚﻛﺎرێﻜــﯽ ﺳــەرەﻛﯿﯿە ﺑــﯚ ﺋــەوەی دەرﮔە وا ﺑــﻜﺎت ﺷــێﻮازی ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﺑەرﺗﯿﻠﺨــﯚری ﻟە ﭘەرەﺳــەﻧﺪﻧﺪا ﺑێﺖ“.
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
8
ﺟﯚزە 20ﺋەﻣﭙێﺮﯾﯿەﻛە ﻟە ﺷﻜﺴﺖ ﻧﺰﯾﻚ ﺑﻮوەﺗەوە
ژﻣﺎرە ) ، (173ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 1 ،
ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ﮔﻮﻣﺎﻧەوە ﻟە ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺟێﺒەﺟێﻜﺎر دەڕواﻧێﺖ
وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﺋەﮔەرﭼﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛەی ﭘەﺳــەﻧﺪ ﻛــﺮدووە، ﺑــەم ھەوڵێــﻚ ھەﯾــە ﻟەﻧــﺎو ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺷﻜﺴــﺖ ﭘێﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﭘڕۆژەی داﻧﺎﻧﯽ ﺟﯚزەی ﺑﯿﺴﺖ ﺋەﻣﭙێﺮﯾﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ ﺑﯚ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ، ﺋەﻣە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺋەو ﭘڕۆژەﯾە ﺑە ﺑەﺷێﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﻛﺎرەﺑﺎی ﺋەو ﻧﺎوﭼەﯾە دادەﻧﺮێــﺖ و ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دەڵێﺖ ﺑە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ،ﻛﺎرەﺑﺎ دەﺑێﺖ ﺑە دوو ھێﻨﺪە. ﻣﺎﻧﮕﯽ 12ـــﯽ ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوو، ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘڕۆژەﯾەﻛــﯽ ﺑــﯚ داﻧﺎﻧﯽ ﺟﯚزەی ﺑﯿﺴــﺖ ﺋەﻣﭙێﺮﯾــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﺑﯚ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دا ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ
ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺑﺎﺷﺘﺮﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ و ﻛەﻣﻜﺮدﻧــەوەی ﺋــەو ﻟﯚدەی ﻟەﺳــەر ﻓﯿﺪەرەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ھەﯾــە ،دوای ﺋەوەی ﭘﺎرێﺰﮔﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘڕۆژەﻛەی ﭘەﺳــەﻧﺪ ﻛــﺮد ،ﻟــە ﺋێﺴــﺘەدا ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛە ﻛێﺸەﯾﺎن ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﺋەو ﭘڕۆژەﯾە دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە و دەڵێــﻦ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧەﻛــەی ﻟەﺳــەر ھﺎووﺗﯿﯿﺎن زۆر دەﻛەوێﺖ. ﺑە ﭘێﯽ ﭘڕۆژەﻛــە ﺑێﺖ ،ﺑﯚ داﻧﺎﻧﯽ ﭘێﻮەرەﻛە ﺑڕی 19ھــەزار دﯾﻨﺎر ﻟە ھﺎووﺗﯿﯿــﺎن وەردەﮔﯿﺮێﺖ و دواﺗﺮﯾــﺶ ﺑە ﭘێــﯽ ﺋەﻣﭙێﺮ ﭘﺎرە ﻟە ﻣﺎڵــەﻛﺎن وەردەﮔﯿﺮێﺖ ،ﺑەم ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەڵێــﺖ ،ﻧﺎﺑێﺖ ﺋــەو ﭘﺎرەﯾە ﻟە ھﺎووﺗﯿﯿﺎن وەرﺑﮕﯿﺮێﺖ. ﻣﺤەﻣــەد ڕەﺳــﻮوڵ ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ
ﻟە ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺳەوز ﺑە ”وﺷە“ـــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﭘڕۆژەﻛە ﺳــﻮودێﻜﯽ ﺋەوﺗﯚ ﺑە ﻛﺎرەﺑــﺎی ھﺎووﺗﯿﯿﺎن ﻧﺎﮔەﯾەﻧێــﺖ ﺟﮕــە ﻟــەوەی ﺑﺎرﮔﺮاﻧﯿﯿﺎن ﺑﯚ زﯾﺎد دەﻛﺎت. ﺋــەو ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺑــە وەرﮔﺮﺗﻨﯽ 19 ھەزار ﻟــە ھەر ﻣﺎڵێﻚ ،ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی
ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘﺸێﻮی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑە ﭘﺸێﻮﯾﯽ ﻛﺎرﮔێڕی ﺗێﭙەڕ دەﻛﺎت وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ -ﺷﺎد ﻛەﯾﻮان ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﺑە ﭘێﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ،ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕ ﺑە ﭘﯚﺳﺘﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺷﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠە دەﻛەن، ﺑەم ﭘﺴﭙﯚڕاﻧﯽ ﺑﻮاری ﻛﺎرﮔێڕی دەڵێﻦ ،ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕﻛﺮدﻧﯽ ﭘﯚﺳــﺘە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎن ﻟەو ﻣﺎوە ﻛەﻣﺎﻧەدا، ﭘﺸــێﻮﯾﯽ ﻛﺎرﮔێڕی ﻟەو ﺷﺎراﻧەدا دروﺳﺖ دەﻛﺎت. دوای ھەڵﺒﮋاردﻧــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ھەرێﻢ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2014دا ،ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕان دوای ﺣــەوت ﻣﺎﻧــﮓ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚﻛﺮدن، ڕێﻜﻜەوﺗﻦﭘﯚﺳﺘەﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﻟــە ﻧێــﻮان ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑەﺷێﻮەی دوو ﺳﺎڵ ﺑە دوو ﺳﺎڵ داﺑەش ﺑﻜــەن ،ھەر ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2014دا ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠە داﺑەش ﻛﺮان و ﮔﯚڕان ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﯾەﻛێﺘﯿﺶ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ھەڵەﺑﺠەی وەرﮔﺮت ،ﻟە ﺋێﺴﺘەﺷﺪا ﺋەو دوو ﭘﯚﺳﺘە ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕﯾﺎن ﭘێ دەﻛﺮێﺖ. ﻟەﺗﯿﻒ ﺷــێﺦ ﻋﻮﻣــەر ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەدات ،ﺑە ﭘێﯽ ڕێﻜﻜەوﺗﻨﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﮔﯚڕان ﺋەو دوو ﭘﯚﺳــﺘە ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕ دەﻛەن. ﺋەو ﺑە ”وﺷــە“ی ﮔــﻮت” ،ﺑەم ﻧﺰﯾﻜﺎﻧە ﺋەو ﺋﺎڵﻮﮔــﯚڕە دەﻛﺮێﺖ و ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔــﯚڕان ﺑــەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨــەوە ﭘﺎﺑەﻧــﺪن ﻛە ﺑﯚ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠە واژووﯾﺎن ﻛﺮدووە“. ﻛﯚﺗﺎﻛﺎﻧــﯽ ،2016ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠە ﻟە
ﻧێﻮان ﯾەﻛێﺘﯽ و ﮔﯚڕان ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕ ﻛﺮان و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘەش ﺋەو ﭘﯚﺳﺘﺎﻧە ﻟە ڕووی ﯾﺎﺳﺎﯾﯿﯿەوە ﻛێﺸەی ھەﯾە ،ﺋەوەش ﺑﻮوەﺗە ھــﯚﻛﺎری دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺸــێﻮﯾﯽ ﻛﺎرﮔێڕی ﻟــە ھەردوو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛەدا ،ﺑە ﺷێﻮەﯾەك وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﺋەوەی ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻛﺮدووە ﺑە ھﯿﭻ ﺷێﻮەﯾەك ﻣﺎﻣەڵە ﻟەﮔەڵ ﭘﺎرێﺰﮔﺎرە ﻧﻮێﯿەﻛەی ھەڵەﺑﺠــە ﻧﺎﻛەن و ﺑە ﻧﺎﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﺎوی دەﺑەن. ﻣﺤەﻣەد ﻋەﻟــﯽ ،ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﺟﭭﺎﺗﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﮔﯚڕان ﺑە ”وﺷــە“ی ڕاﮔەﯾﺎﻧــﺪ ،وەك ﮔــﯚڕان ﺋﺎﻣﺎدەن ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﺪەن. ﻋەﻟﯽ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺋــەو ڕێﻜﻜەوﺗﻨەی ﯾەﻛێﺘــﯽ و ﮔــﯚڕان ﺋﺎراﻣــﯽ ﻟە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ دروﺳــﺖ ﻛــﺮدووە و ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش ھەردووﻻ ﺳــﻮورن ﻟەﺳەر ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺑەﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو دوو ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەدا“. ﺑەﺧﺘﯿﺎر ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣﻤﺎن ﻟە ﭘﺸﻜﯽ ﮔــﯚڕان ،ﻟــە 2014ەوە ﭘﯚﺳــﺘﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑە دەﺳﺘەوەﯾە، ﺑە ﭘێــﯽ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ”وﺷــە“ ﻛﺎﻧﺪﯾﺪی ﯾەﻛێﺘﯽ ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨەوەی ﭘﯚﺳﺘﯽ ﻗﺎﯾﻤﻘﺎﻣﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋﺎوات ﻣﺤەﻣــەدە ﻛە ﭘێﺸــﺘﺮ ﻟە ھەﻣﺎن ﭘﯚﺳﺘﺪا ﺑﻮوە. ﺑە ﺑــڕوای ﭘﺴــﭙﯚڕاﻧﯽ ﻛﺎرﮔێڕی، ﭘﯚﺳــﺘە ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑەو زووﯾﯿە ﭘﺸــێﻮﯾﯽ ﻛﺎرﮔێڕی دروﺳﺖ دەﻛﺎت و ﭘێﯿﺎن واﯾە ﭘﻼﻧﯽ ﻛﺎرﮔێڕی ﺑەو ﻣﺎوە ﻛەﻣە ﺟێﺒەﺟێﻧﺎﻛﺮێﺖ. ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺣەﯾﺪەر ،ﭘﺴﭙﯚڕی ﻛﺎرﮔێڕی و ﺋﺎﺑﻮوری و ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎی زاﻧﻜﯚی
ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﺑﯚ ”وﺷە“ ﺑﺎﺳﯽ ﻟەوە ﻛﺮد ،ﺑە دوو ﺳﺎڵ ﭘﻼﻧﯽ ﻛﺎرﮔێڕی ﻟە ھﯿــﭻ ﺷــﻮێﻨێﻚ ﺟێﺒەﺟێ ﻧﺎﻛﺮێﺖ. ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﻛەی زاﻧﻜﯚ زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ، ”ھەر ﻛەﺳێﻚ دێﺘە ﭘﯚﺳﺘێﻜەوە ﭘﻼﻧــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدن دادەﻧێــﺖ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯿــﺶ ﭘﻼﻧە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎن ﺑە ﻣــﺎوەی دوو ﺳﺎڵ ﺟێﺒەﺟێ ﻧﺎﻛﺮێﻦ“. ﺑە ﺑڕوای ﺋەو ﭘﺴﭙﯚڕە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿە، ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕی ﻛەﺳە ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەﻛﺎن ﭘێــﺶ وادەی ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﭘﻼﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘﺸــێﻮﯾﯽ ﻛﺎرﮔێڕی دروﺳــﺖ دەﻛﺎت و دەڵێــﺖ، ”ﻧﺎﻛﺮێﺖ ﻛەﺳێﻚ ﭘﻼن ﺟێﺒەﺟێ ﻧەﻛﺎت و ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑە ﭘﻼﻧﯽ ﻧﻮێﻮە ﺑﺨﺮێﺘە ﺷــﻮێﻨﯽ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟە ڕووی زاﻧﺴــﺘﯽ ﻛﺎرﮔێڕﯾﯿەوە ﺋەوە ﭘﺸێﻮﯾﯽ ﻛﺎرﮔێڕی دروﺳﺖ دەﻛﺎت و ﻛێﺸــە ﺑﯚ ﺋﯿﺸﻮﻛﺎری ﻛﺎرﮔێڕﯾــﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎﻛﺎن و ھﺎووﺗﯿﯿﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺎت“. ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و ھەڵەﺑﺠــە و ﮔەرﻣﯿﺎن ﺑەھﯚی ﻣﻠﻤﻼﻧێﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﯾەﻛێﺘﯿــﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ و ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ،ﻟــەرووی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿــەوە ﻟەوﭘــەڕی ﭘﺸــێﻮﯾﺪا ﺑﻮو ،ﺋێﺴــﺘە ھەردوو ھێﺰەﻛە دەﯾﺎﻧەوێﺖ ﭘﺸــێﻮﯾﯿە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛە ﻛﯚﺗــﺎی ﺑێــﺖ، ﺑەم وەك ﺷــﺎرەزاﯾﺎﻧﯽ ﺑﻮارەﻛە دووﭘﺎﺗــﯽ دەﻛەﻧــەوە ،ﺋــەو ﺷــێﻮە رێﻜﻜەوﺗﻨە ،ﭘﺸــێﻮﯾﯽ ﻛﺎرﮔێــڕی دروﺳــﺖ دەﻛﺎت ﻛە ﻛﺎرﯾﮕەرﯾﯿــە ﻧەرێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟەﺳەر ﮔەﺷەﭘێﺪاﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﮔەرﻣﯿﺎن و ھەڵەﺑﺠە زﯾﺎﺗﺮ دەﺑێﺖ.
ﺟێﺒەﺟێــﻜﺎر زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 9ﻣﻠﯿﯚن و 500ھەزار دۆﻻر ﻗﺎزاﻧﺞ دەﻛﺎت و ﺋەوەش ﻟە ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە دەردەﭼێﺖ“. ڕەﺳــﻮوڵ ﭘێــﯽ واﺑــﻮو، ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ داﻧﺎﻧﯽ ﺋەو ﺟﯚزە و ﺋەﻣﭙێﺮە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە دووﺑﺎرە
ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە و وردﺑﯿﻨﯽ ھەﯾە. ﺑەھــﯚی زۆری ﻟــﯚد ﻟەﺳــەر ﻣﺤﺎوﯾﻠەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ، ﻟە ﻣــﺎوەی دوو ﻣﺎﻧﮕﯽ ڕاﺑﺮدوودا 200ﻣﺤﺎوﯾﻠە ﻟە ﺷﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺳﻮوﺗﺎون و ﺑەﺷێﻜﯽ ﮔەڕەﻛەﻛﺎن ﺑێ ﻛﺎرەﺑﺎ ﺑــﻮون و ھەﻧﺪێﻚ ﻟەو
ﮔەڕەﻛﺎﻧــەش ﻟەﺳــەر ﺋەرﻛــﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﻣﺤﺎوﯾﻠەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﭼﺎك ﻛﺮدووەﺗــەوە ،ﺑــەم ھەﻓﺘەی ڕاﺑــﺮدوو ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێــﻢ ﺑڕﯾــﺎری ﺧەرﺟﻜﺮدﻧﯽ ﯾەك ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨــﺎری ﺑــﯚ ﭼﺎﻛﻜﺮدﻧــەوەی ﻣﺤﺎوﯾﻠەﻛﺎﻧﯽ ﺷــﺎری ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ دەرﻛﺮد. ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮای دەﻛەن ،داﻧﺎﻧﯽ ﺋﺎﻣێﺮی ﻛﺎرەﺑﺎﯾــﯽ ﺑﯿﺴــﺖ ﺋەﻣﭙێــﺮی، ﺑڕی ﻛﺎرەﺑﺎ زﯾــﺎد دەﻛﺎت ﺑﯚ دوو ﺋەوەﻧﺪەی ﺋێﺴﺘە ھەﯾە. ﺳﺎﻻر ﺣﯿﺴﺎﻣەدﯾﻦ ،ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻛﺎرەﺑﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ـــﯽ ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﭘڕۆژەﻛە زۆر ﺑە وردی ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﻟەﺳەر ﻛﺮاوە ﭘﺎﺷﺎن ﭘێﺸﻨﯿﺎری ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ دراوە ﺑە ﭘﺎرێﺰﮔﺎی ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ. ھەروەھﺎ ﮔﻮﺗﯽ” ،ﺗێﺒﯿﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ
ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﻤﺎن ﻟەﺳــەر ﭘڕۆژەﻛە داوە ﺑــە وەزارەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑــﺎ و ﭼﺎوەڕواﻧﯽ وەﻣﯿﺎﻧﯿﻦ ،ھﺎوﻛﺎت ﺑــە ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧــﯽ ﭘڕۆژەﻛە ﻛﺎرەﺑﺎ دوو ﺋەوەﻧﺪەی ﺋێﺴﺘە زﯾﺎد دەﺑێﺖ“. ﺷــﺎری ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ھــەزار و 100ﻣێــﮕﺎوات ﻛﺎرەﺑﺎ ھەﯾــە ،ﺑــەم 750ﻣێﮕﺎواﺗــﯽ ﭘێ دەﮔﺎت و ﺋەوەش ﻛێﺸــەی ﻟﯚدی ﺑﯚ ﺳەر ﻓﯿﺪەرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺎرەﺑﺎ دروﺳﺖ ﻛﺮدووە. ﺑــە ﭘێــﯽ ﺋــەو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧــەی ”وﺷــە“ ﻟــە ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗــﯽ ﻛﺎرەﺑﺎی ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯿﯿەوە دەﺳﺘﯽ ﻛەوﺗــﻮون ،ﭘڕۆژەﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھﯿــﭻ ھەﻧﮕﺎوێﻜــﯽ ﻛﺮدەﯾﯽ ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﻧەﻧــﺮاوە و ھﯿﭻ ﺑڕە ﭘﺎرەﯾەﻛﯿﺶ ﻟە ھﺎووﺗﯿﯿﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺋــەو ﻣەﺑەﺳــﺘە وەرﻧەﮔﯿﺮاوە.
ﺑﺎرزان ﻣەﻻ ﺧﺎﻟﯿﺪ:
ﭘﺮۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﺪرﯾﺲ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑﯚ ﺋێﺴﺘەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﮔﻮﻧﺠﺎون وﺷە/ھەوﻟێﺮ -راﻣﯿﺎر ﺟەواد ﺑﺎرزان ﻣەﻻ ﺧﺎﻟﯿﺪ ھﺎوڕێﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺋﯿﺪرﯾﺲ ﺑﺎرزاﻧﯽ رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﻛە ﻧﺎﻛﯚﻛﯽ و ﻛێﺸە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋێﺴﺘەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑەوەﯾە ھەوڵێﻜــﯽ وەك ﺋﯿﺪرﯾﺲ ﺑﺎرزاﻧــﯽ ﺑﺨﺮێﺘە ﮔــەڕ ﻛە ﺑەرەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ دروﺳــﺖ ﻛــﺮد و راﭘەڕﯾﻨﯽ ﻟێ ﺑەرھەم ھﺎت. ﺋﯿﺪرﯾﺲ ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳﺎڵﯽ 1944ﻟە ﺑــﺎرزان ﻟە داﯾــﻚ ﺑﻮوە، ﺗەﻣەﻧﯽ ھەﻣﻮو ﻟە ﺧەﺑﺎﺗﺪا ﺑەﺳەر ﺑــﺮدووە ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺧﺎوەﻧﯽ ﺑﯿﺮۆﻛە و ﭘــﺮۆژەی داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﺑەرەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿە ﻛە ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻟەﺳەر ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﻧەﺗەوەﯾﯽ ﺑەﯾەﻛﮕەﯾﺎﻧــﺪ ،رۆژی 31ی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻛﺎﻧﻮوﻧــﯽ دووەم/ﯾەﻧﺎﯾەری 1987ﻟە ﮔﻮﻧﺪی ﺳــﻠﯿﭭﺎﻧﺎی ﺳەر ﺑــە ﺷــﺎری ورﻣێــﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻛﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﻛﺮد و ﻟە ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧﯽ ﺷــﺎری ﺷﻨﯚ ﺑەﺧﺎك ﺳــﭙێﺪرا ،دوای ڕاﭘەڕﯾﻨﯽ 1991 ﺗەرﻣﯽ )ﻣەﻻ ﻣﺴــﺘەﻓﺎ ﺑﺎرزاﻧﯽ( و )ﺋﯿﺪرﯾــﺲ ﺑﺎرزاﻧﯽ( ﻟــە رۆژاﻧﯽ 6 ﺗﺎ 8/10/1993ﻟە رێﻮرەﺳــﻤێﻜﯽ ﮔەورەی ﭘێﺸــﻮازی ﺟەﻣﺎوەرﯾﺪا ﮔەﯾەﻧﺪراﻧە ﮔﻮﻧﺪی ﺑﺎرزان و ﺑەﺧﺎك ﺳﭙێﺪراﻧەوە. ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻣەﻻ ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺑﯚ ”وﺷە“ دوای ﻛﺎرەﺳﺎﺗﯽ 1975ﺋﯿﺪرﯾﺲ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﭘێــﯽ واﺑــﻮو دەﺑێــﺖ ﺑەرەﯾەﻛﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ﻟــە ﻧێــﻮان ﻻﯾەﻧــە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ھەﺑێﺖ و ﺳەرﺟەم ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﻟــە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺑەرەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻛﯚﺑﺒﻨەوە و ﺧەﺑﺎت ﺑﻜــەن ﻟــە ﭘێﻨــﺎو ڕزﮔﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻣﯿﻠەﺗﯽ ﻛﻮردی ﺳﺘەﻣﻠێﻜﺮاوە.
”ﺑﯚﯾە ﻟــە ﻛﯚﻧﮕﺮەی ﻧــﯚی ﭘﺎرﺗﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﺋﺎﺷﻜﺮای دەردەﻛەوێﺖ دروﺷﻤﯽ ﺳەرەﻛﯽ ﺑــﻮو ﺑە دەﻣەزراﻧﺪﻧــﯽ ﺑەرەﯾەﻛﯽ ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮو ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋﯿﺪرﯾــﺲ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﭘێــﯽ واﺑﻮو ﺳــەردەﻣﯽ ﺗﺎﻛﺤﺰﺑﯽ ﺑەﺳەرﭼﻮە و ﺳەردەﻣﯽ ﻓﺮەﺣﺰﺑﯿــە ،ھەروەھﺎ ﺳــەرﺟەم ﺣﺰﺑــەﻛﺎن ﻟە ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﯾەك ﺑەرژەوەﻧﺪی ﯾەك ﺑﮕﺮن ﻛە ﻣﯿﻠەﺗﯽ ﻛﻮردە“ ﻣەﻻ ﺧﺎﻟﯿﺪ وای ﮔﻮت. ﺑﺎرزان ﻣەﻻ ﺧﺎﻟﯿﺪ ﺑە ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی دۆﺧﯽ ﺋەﻣڕۆی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەوە دەﺧﺎﺗــە ڕوو ﻛــە ”ﺳــەردەﻣﯽ ﺋەوﻛﺎﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن دروﺷــﻤﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯽ ﺋﯚﺗﯚﻧﯚﻣﯽ ﺑــﯚ ﻛﻮرد و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯽ ﺑﯚ ﻋێﺮاق ﺑﻮو ،ﺑﯚﯾە ﺑﯚ ﺋێﺴﺘﺎ ﺷﺘێﻜﯽ ﺳــەﯾﺮ ﻧﯿﯿە ﺋەﮔەر ﻟەﺳــەر ھەﻣــﺎن ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەی ﺋەوﻛﺎت ڕێﻜﻜەوﺗﻨێﻜﯽ ﺑﺎش واژوو ﺑﻜﺮێــﺖ و ﺑەرەﯾەﻛــﯽ ﺑەھێﺰی ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ھەﺑێﺖ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟەﺳــەر ﭼەﻧــﺪ ﺑﻨەﻣﺎﯾەك رێﻚ
ﺑﻜــەون ،ﭼﻮﻧﻜــە ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ﭘێﺸــﺘﺮ ھەﯾە و ﺗەﺑﺎﯾﯽ ﺑەرھەﻣﯽ ﮔەورەﻣﺎن ﺑﯚ دەﺳﺘەﺑەر دەﻛﺎت“. ﺋەو ﭘێﺸــﻤەرﮔە دێﺮﯾﻨەی ﭘﺎرﺗﯽ ﻛە ھﺎوڕێﯽ ﺋﯿﺪرﯾﺲ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑﻮوە، زﯾﺎﺗﺮ دەڵێﺖ ”ﺑﯚ ﺳــﻮود وەرﮔﺮﺗﻦ ﻟــە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﺋﯿﺪرﯾــﺲ ﺑﺎرزاﻧﯽ و ﮔﻮﻧﺠﺎﻧﺪﻧــﯽ ﺑــﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋەﻣڕۆ ،دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ھەﻧﺪێﻚ ﺧﺎڵﯽ ﮔﺮﻧﮓ ھەﯾە ﻛﺎری ﻟەﺳەر ﺑﻜەﯾﻦ ﺋەوﯾــﺶ ﺗەﺑﺎﯾﯽ و ﺋﺎﺷــﺘەواﯾﯽ و ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧە ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﺳﻮود ﻟە ﭼەﻧــﺪ ﺋەزﻣﻮﻧێــﻚ وەرﺑﮕﺮﯾﻦ ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت ﻛە ﻣەﺳــﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺧﻮێﻨــﯽ ﻛﻮرد ﺑە دەﺳــﺘﯽ ﻛﻮرد ﺣــەرام ﻛــﺮدووە ،ﻟەﺳــەر ﺋەم ﺑﻨەﻣﺎﯾﺎﻧە ھەوڵەﻛﺎن ﭼڕ ﺑﻜﺮێﻨەوە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن زۆر ﺑــەرەو ﭘێــﺶ دەﭼێ“. رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ﻛە ﮔﻮﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم دواﯾﯿەی ﻣﺎﻟﯿﻜﯽ ﺑەﺳە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛﻮرد ﺑەرەی ﺧﯚی ﺑەھێﺰ ﺑﻜﺎت و
ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮو ﺑێﺖ ،ﺋﯿﺪرﯾﺲ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻟەو رواﻧﮕەﯾەوە ھەﻣﻮو ھەوﻟێﻜﯽ دا ﺗﺎ ﺑەرەی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ دروﺳﺖ ﻛﺮد و دواﺗﺮ ﺋەو ھﺎوھەڵﻮێﺴــﺘﯿﯿە ﻛﻮردﯾﯿە راﭘەڕﯾﻨﯽ ﺑەرھەم ھێﻨﺎ. ﺑﺎرزان ﻣەﻻ ﺧﺎﻟﯿﺪ رای دەﮔەﯾەﻧێﺖ ﻛە ﺋــەو ﺳﯿﺎﺳــەﺗﺎﻧەی ﺋﯿﺪرﯾﺲ ﺑﺎرزاﻧﯽ ﻛﺎری ﻟەﺳەر دەﻛﺮد ،ﭘﺎرﺗﯽ ﻟە ﺋێﺴﺘەﯾﺸﺪا ﻟەﺳەری دەڕوات و ھێڵﯽ ﺳــﻮوری ھەﯾە ،ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧــﯽ و ﻧێﭽﯿﺮﭬــﺎن ﺑﺎرزاﻧﯿﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺋەو ھێڵە ﺳــﻮورە ﺑﺒەزێﻨﻦ ﻛە ﺋەوﯾﺶ ﭘﺮﺳﯽ ﺋﺎزادی ﻛﻮرد و ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ھەروەھﺎ ﺑﻮوﻧﯽ ﻛﯿﺎﻧێﻚ ﺑﯚ ﻛﻮرد ﺋەﮔەر ﺳەرﺟەﻣﯿﺸــﯿﺎن ﻟەﻧــﺎو ﺑﭽﻦ ،ﺑﯚﯾە ﺋــەو ھێﻧە ڕۆ ﭼﻮوەﺗە ﻧﺎو ھەﻣــﻮو دەﻣﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ،ﺣەﻗە ﻻﯾەﻧەﻛﺎن دەرﻓەﺗﯽ ھﺎوﺋﺎھەﻧﮕــﯽ ﺑﺪەن ﺑــە ﭘﺎرﺗﯽ ﺗﺎ دەﮔﺎت ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﻧەﺗەوەﯾﯿەﻛەی، ﻟــە ﺑەراﻣﺒەردا ﭘﺎرﺗﯿﺶ ﺳــﺎزش ﺑﻜﺎت ﻟەﭘێﻨﺎو ﭘــﺮۆژە ﮔەورەﻛەی ﻛە دەوڵەﺗە..
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ
ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺗﺎﻗﯽ ﻛﺮاﯾەوە
وﺷە /ھەوﻟێﺮ ـ ﺳەروﯾﻦ ﺷێﺨﺎﻧﯽ ﻟــە داﯾﻜﺒﻮوﻧــﯽ ﻣﻨــﺪاڵ ﺋەوەﻧﺪە ﺑێ ﻛێﺸــە ﻧﯿﯿــە ،ﺋﺎزارێﻜــﯽ زۆر و ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەﻛﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨەش ﻟەﺳــەر داﯾﻜەﻛە دروﺳﺖ دەﻛﺎت. ﭘﺰﯾﺸﻜﺎن ﺑەدوای رێﮕەی ﺑﺎﺷﺘﺮدا دەﮔەڕێــﻦ ﺑــﯚ ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧێﻚ ﻛە ﺋﺎزار و ﻣەﺗﺮﺳﯿﯿەﻛﺎن ﻟەﺳەر داﯾﻚ و ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﻛەﻣﺘــﺮ ﺑﻜﺎﺗەوە ،ﻟە ﺋێﺴﺘەﺷــﺪا ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﻧﺎو ﺋﺎو ﻟە ﭼەﻧﺪ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ھەوﻟێﺮدا ﭘێڕۆﯾﯽ دەﻛﺮێﺖ. ھﺎوژﯾﻦ ﻣەﺟﯿﺪ ژﻧێﻜﯽ ﺗەﻣەن 27 ﺳﺎڵ و داﻧﯿﺸــﺘﻮوی ھەوﻟێﺮ ،ﺋەو
دووەم ﻣﻨﺪاڵــﯽ ﺑە رێﮕەی ﺋﺎوی ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوە و ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی ﺋﺎزارەﻛﺎﻧﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮون دەﻛﺎت. ھﺎوژﯾﻦ ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﻛﺎﺗێﻚ ﻟەﻧﺎو ﺣــەوزی ﺋﺎوەﻛە ﻣﻨﺪاڵەﻛەت ﻟە داﯾﻚ دەﺑێﺖ ،ﺋــﺎزاری ﻛەﻣﺘﺮە، ﻣــﻦ ﻟــە ژووری ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧەﻛەدا ھﺎوﺳەرەﻛەم ﻟەﮔەڵﺪا ﺑﻮو ،ﺋەوەش ﺋﺎراﻣﯽ زۆری ﺑە ﻣﻦ دەﺑەﺧﺸــﯽ، ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻛــە ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧەﻛە دوو ﺳەﻋﺎﺗﯽ ﺧﺎﯾﺎﻧﺪ“. ﻟــە ﺷــﺎری ھەوﻟێــﺮ وێــڕای ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﮔﺸﺘﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮون، ﻟە ﭼەﻧﺪان ﺑﻨﻜەی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯿﺸﺪا ﺑەﺷــﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮون ھەﯾە ،ﺑــەم ﭘﺎڵەﭘەﺳــﺘﯚی زۆر ﻟەﺳــەر ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧە و ﺑﻨﻜــە
ﺗەﻧﺪروﺳﺘﯿﯿە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن ھەﯾە و ژﻣﺎرەی ﭘﺰﯾﺸــﻚ و ﻗەرەوێڵە زۆر ﻛەﻣﺘﺮە ﻟە ژﻣﺎرەی ﺋەو داﯾﻜﺎﻧەی ﺑﯚ ﻟەداﯾﻜﺒﻮون ﺳەرداﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە ﺣﻜﻮوﻣﯿﯿەﻛﺎن دەﻛــەن ،ﺋەوەش وای ﻛﺮدووە ﭼەﻧﺪان ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەداﯾﻜﺒــﻮون ﺑﻜﺮێﻨەوە و ﺧەڵﻚ ﺑە ﻧﺎﭼﺎری رووﯾﺎن ﺗێﺒﻜەن. داﯾﻜﯽ ﻣﺤەﻣــەد ،ژﻧێﻜﯽ ﺗەﻣەن 35ی ﺳــﺎڵﯽ ﺧەڵﻜﯽ دھﯚﻛە ،ﺋەو ﺑﯚ ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧــﯽ ﻧﯚﯾەﻣﯿﻦ ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺳــەرداﻧﯽ ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟــە ھەوﻟێﺮ ﻛــﺮدووە و ﺑە ”وﺷــە“ دەڵێ” ،ﭘﺰﯾﺸــﻜەﻛﺎن ﭘێﯿﺎن راﮔەﯾﺎﻧﺪﯾﻦ ﻛە ﻣﻨﺪاڵەﻛە ﺑە ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﻟە داﯾﻚ ﻧﺎﺑێﺖ و ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮوﯾﻦ ﯾــەك ﻣﻠﯿﯚن دﯾﻨﺎر ﺑﺪەﯾﻦ ﺑﯚ
ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧەﻛە ،ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛەش زۆر ﭘﯿﺲ ﺑﻮو ،ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﺶ ﻛەم ﺑﻮو“. ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەی ﺳــﯽ ﺋێﻢ ﺳــﯽ، ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧە ﺗﺎﯾﺒەﺗەﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮە ﻛە ﻟەداﯾﻜﺒﻮون ﺑەرێﮕەی ﺋﺎوی ھەﯾە ،ﺋەو ﺷێﻮە ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧە ﺧەرﺟﯿﯿەﻛــەی ﻟە ﻧێــﻮان 500ﺗﺎ 750ھەزار و ﺳەرووﺗﺮ دەﺑێﺖ وەك ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﻛە ﺑﺎﺳﯽ دەﻛﺎت. د .ﻧﯿﺎز ﺟەواد ﺑەرزﻧﺠﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧەﺧﯚﺷــﺨﺎﻧەﻛە ﺑــە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﻟەداﯾﻜﺒــﻮون ﺑە رێﮕەی ﺋﺎوی ،ﭼەﻧﺪان ﺳــﺎڵە ﻟــە وﺗﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﺗﺎﻗــﯽ دەﻛﺮێﺘەوە و ﭘێﺶ ھەﺷــﺖ ﻣﺎﻧﮕﯿﺶ ﺑﯚ ﯾەﻛەم ﺟﺎر ﻟە
2017/ ) ، (171ﭼﻮارﺷەم2017/1/2/181 ، ژﻣﺎرە )(173
ﻟە داﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﻧﺎو ﺋﺎو ﺋﺎزارەﻛﺎﻧﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮون ﻛەﻣﺘﺮ دەﻛﺎﺗەوە
ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەوان ﺗﺎﻗﯿﯿﺎن ﻛﺮدووەﺗەوە. ﺋــەو دەڵــێ” ،ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧــﯽ ﻧﺎو ﺋﺎو ،ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧێﻜﯽ ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿە، ﭘﺰﯾﺸﻜﯽ ﭘﺴﭙﯚڕ و ﺳﺘﺎﻓﯽ ﺗﺎﯾﺒەت ﻟەﮔەڵ داﯾﻜەﻛە دەﺑﻦ و ﭼﺎودێﺮی دەﻛەن“. ﺋــەو داﯾﻜەی ﺑــە رێﮕــەی ﺋﺎوی ﻣﻨﺪاڵەﻛــەی دەﺑێــﺖ ،ﻟەﻧــﺎو ﺣەوزێﻜﯽ ﺟﺎﻛــﻮزی دەﻣێﻨێﺘەوە ﻛە ﺑەرزﯾﯿەﻛەی 40-50ﺳﺎﻧﺘﯿﻤەﺗﺮ دەﺑێﺖ و ﺋﺎوێﻜﯽ ﺷﻠەﺗێﻨﯽ ﺗێﺪاﯾە، داﯾﻜەﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﻧﯿــﻮەی ﺧﻮارەوەی ﺟەﺳــﺘەی ﻟەﻧﺎو ﺋﺎوەﻛە دەﺑێﺖ و ﻧﯿﻮەی ﺳەرەوەی ﺑەدەرەوە دەﺑێﺖ. ﺑەرزﻧﺠــﯽ دەڵــێ” ،ﭘــﺎش ھەر ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧێﻚ ﺣەوزەﻛە دەﺷﻮرێﺖ و
ﭘﺎك دەﻛﺮێﺘەوە و ﺑﯚ ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧێﻜﯽ ﺗﺮ ﺋﺎﻣﺎدە دەﻛﺮێﺘەوە“. د .ﻗﺎﻧﯿﻌە ﻋەﺑﺪو ﺑەرزﻧﺠﯽ ﭘﺴﭙﯚڕ ﻟــە ﻧەﺧﯚﺷــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗــﺎن و ﻟەداﯾﻜﺒــﻮون ﺑــﯚ ”وﺷــە“ی ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــەوە دا” ،ﻟەداﯾﻜﺒﻮون ﺑە رێﮕەی ﺋﺎوی ،ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺷێﻮەی ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧە“. ﺋەو رووﻧــﯽ دەﻛﺎﺗــەوە” ،ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﭼﻮوﻧە ژوورەوەی ﺑەھێﺰی ﺋﺎوەﻛە ﺑﯚ ﻧﺎو ﻣﻨﺪاڵﺪاﻧﯽ داﯾﻜەﻛە ،ﺟﻮوڵەی ﺧﻮێــﻦ ﻟەﻧــﺎو دەﻣﺎرەﻛﺎﻧــﯽ زﯾﺎد دەﻛﺎت و ﺑەوەش داﯾﻜەﻛە ھەﺳﺖ ﺑە ﺋﺎزار ﻧــﺎﻛﺎت ،ﺋﺎﻓﺮەﺗەﻛە ﻟەﻛﺎﺗﯽ ھەﺳــﺖ ﻛﺮدن ﺑە ژاﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧــﺪا ،دەرزی ژاﻧــﯽ ﺑــﯚ دادەﻧﺮێﺖ“.
زﯾﺎﺗــﺮ دەڵــێ” ،ﭘﻠــەی ﮔەرﻣﯽ ﺣەوزەﻛە ﻟە ﻧێــﻮان 37-38ﭘﻠەی ﺳەدﯾﯿە ،ژووری ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧەﻛەش ﮔەرم دەﻛﺮێــﺖ ،ﺑەم ﻣﺎوەی ھەر ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧێﻚ ﺟﯿﺎوازە ،ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﻟە ﻧێﻮان ﭼﺎرەﮔێﻚ ﺗﺎ دوو ﺳــەﻋﺎت دەﺧﺎﯾەﻧێــﺖ“ .ﻓﺎﺧﯿــﺮ ﻛﺮﻣﺎﻧﺠﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی ﺗەﻧﺪروﺳــﺘﯿﯽ ھەوﻟێﺮ ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛــﺮدەوە” ،ﻟە ھﯿﭻ ﻧەﺧﯚﺷﺨﺎﻧەﯾەﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣﯿﺪا، ﻟەداﯾﻜﺒــﻮون ﺑەرێﮕــەی ﺋــﺎوی ﻧﯿﯿە ،ﻟەداﯾﻜﺒــﻮون ﺑەرێﮕەی ﺋﺎوی ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﺷــﻮێﻨﯽ ﻓﺮەوان و ﮔﻮﻧﺠــﺎو و ﺑﻮدﺟــەی ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ھەﯾە ﻛە ﻟەو ﺗەﻧﮕﮋە داراﯾﯿﯿەﺷــﺪا ﺣﻜﻮوﻣەت ھﯿﭻ ﭘﻼﻧێﻜﯽ ﺑﯚ ﻛﺎرێﻜﯽ ﻟەو ﺷێﻮەﯾە ﻧﯿﯿە“.
ﻟە ﭘﺎﻛﻜﺮدﻧەوەی ﻣﺰﮔەوﺗەوە ﺑﯚ ﺷەڵﺘەری ژﻧﺎن
رووﻧﺎك ﻟە ﭘەﻧﺠەرەی ﺷەڵﺘەری داڵﺪەداﻧﯽ ژﻧﺎﻧەوە رووﻧﺎﻛﯽ دەﺑﯿﻨێﺖ رووﻧﺎك:
وﺷە /ھەوﻟێﺮ- ﺋﯿﭭﺎن ﻋەﺑﺪوﻟڕەﺣﻤﺎن رۆژاﻧﯽ دووﺷــەم و ﭘێﻨﺠﺸــەم ﻛﺎﺗێــﻚ ﻣﺰﮔەوت ﭼــﯚڵ دەﺑﻮو، ﻣﺰﮔەوﺗەﻛــەی ﭘــﺎك دەﻛﺮدەوە، ﻟــە رێﮕــەی ﭼــﻮون و ھﺎﺗﻨﯽ ﺑﯚ ﻣﺰﮔــەوت ،ﻛﻮڕێﻜــﯽ رێﺒﻮار دەﻧﺎﺳــێﺖ ،ﺋــەو ﻛــﻮڕە دەﺑێﺖ ﺑــەم ﺑەﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ، ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﺮﯾﻦ ﻛــەس و ﺷــﺘەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﯽ و ﻛﭽێﻨﯿﺸــﯽ دەﺑﺎت. رووﻧــﺎك ،ﺋــەو ﻛﭽەﯾە ﻛــە ﻟە ﮔﻮﻧﺪێﻜــﯽ دوور ﻟــە ﺷــﺎری ھەوﻟێــﺮ دەژﯾــﺎ ،ﻛﻮڕێﻜﯽ رێﺒﻮار ﻛــە ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎرێــﻚ دەﭼێﺖ ﺑﯚ ﺋەو ﮔﻮﻧــﺪە ،رووﻧــﺎك دەﺑﯿﻨێﺖ و ﻧﻮاﻧﺪﻧــﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﺑــﯚ دەﻛﺎت ،رووﻧﺎﻛﯿــﺶ دەﻛەوێﺘە داوی ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ رێﺒﺎزەوە و ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛەی دەﯾﮕەﯾەﻧێــﺖ ﺑــە ﺷــەڵﺘەری داڵﺪەداﻧﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن. رووﻧــﺎك ﻛﭽێﻜــﯽ ﺷــەرﻣﻦ و ﻛەﻣــﺪووە ،ﻛﺎﺗێﻚ دەﯾﻮﯾﺴــﺖ ﺑﺎﺳــﯽ ﭼﯿﺮۆﻛەﻛــەی ﺑــﻜﺎت، ﺳــەری دەﺧﺴــﺘەوە ﺑەرﺧﯚﯾﯽ و دەﺳــﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺑــە ﻟەﭼــﻚ و ﻣﺎﻛﺴﯿﯿەﻛەﯾەوە ﺧەرﯾﻚ دەﻛﺮد، دواﺗــﺮ ﺋﺎوا دەﺳــﺘﯽ ﭘــێ ﻛﺮد، ”ﺑﺎوﻛﻢ ﺑﺎﻧﮕﺒێــﮋی ﻣﺰﮔەوت ﺑﻮو، ﻣــﻦ و ﺑﺮاﻛەﺷــﻢ ھەرﯾەﻛەﻣﺎن ھەﻓﺘــەی دوو رۆژ ﻣﺰﮔەوﺗﻤﺎن ﭘــﺎك دەﻛــﺮدەوە ،ﺟﺎرێﻜﯿﺎن ﻟە ﻣﺰﮔەوﺗــەوە دەﮔەڕاﻣەوە ﻣﺎڵەوە، ﻛﻮڕێﻜــﯽ ﺟﻮاﻧﻢ ﺑﯿﻨﯽ ،ﺳــوی ﻛــﺮد و داوای ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ ﻛﺮد، ﻣﻨﯿﺶ وەﻣﻢ داﯾــەوە ،ﺋەو زۆر
ﻗﺴەی ﻛﺮد ،ﺑەم ﻣﻦ ﻟە ﺷەرﻣﺎن زۆر ﺗێﻨەﮔەﯾﺸــﺘﻢ ،دواﺗﺮ ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑﯿﻨﯿﻢ ﺗﺎ ﺟﺎرێﻜﯿﺎن ﻟە ﻧﺰﯾﻚ ﻣﺎڵﯽ ﺧﯚﻣﺎن ھﺎﺗە ﺑەردەﻣﻢ و زەرﻓێﻜــﯽ داﻣــێ ،ﻣﻨﯿﺶ ﻟە ﺗﺮﺳﺎن وەرﻣﮕﺮت ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛەس ﻧەﻣﺎﻧﺒﯿﻨــێ و ﺋەو ﺑــڕوات ،دواﺗﺮ ﻟە ﻣﺎڵەوە ﻛﺮدﻣــەوە ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ ﺑﻮو، دوای دوو رۆژ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﻢ ﭘێــﻮە ﻛﺮد“. ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﭘێﻮەﻧــﺪی
رووﻧــﺎك و رێﺒﺎز ﻟــە دوای ﭼەﻧﺪ ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ ﺗەﻟەﻓﯚﻧﯿﯿــەوە دروﺳــﺖ دەﺑێــﺖ ،دوای ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێــﻚ ﻟــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛەﯾﺎن، ڕێﺒﺎز دەڵێﺖ ﻣﻦ دەﻣەوێ ﺑێﻢ ﺑﯚ داوات ،ﺑــەم دەﺑێﺖ ﯾەﻛەم ﺟﺎر داﯾﻜﻢ و ﺧﻮﺷــﻜﻢ ﺑﺘﺒﯿﻨﻦ و ﻗﺴە ﺑﻜەن ،رووﻧﺎﻛﯿﺶ رازی دەﺑێﺖ. رووﻧــﺎك ﺋــﺎوا ﺑﺎﺳــﯽ ﺑﯿﻨﯿﻨــﯽ ﻛەﺳــﻮﻛﺎری رێﺒــﺎز دەﻛﺎت، ”ﺷــەوێﻜﯿﺎن رێﺒﺎز ﮔﻮﺗﯽ ﺑەﯾﺎﻧﯽ
داﯾﻜــﻢ و ﺧﻮﺷــﻜەﻛەم دەھێﻨﻢ ﺑﺘﺒﯿﻨﻦ ،ﺑەم دەﺑێﺖ ﻛﺎﺗێﻚ ﺑێﻦ ﺧەڵــﻚ زۆر ﻧەﯾﺎﻧﺒﯿﻨــێ ،ﻣﻨﯿﺶ رازی ﺑﻮوم ،ﺑەﯾﺎﻧــﯽ ﺋێﻮارەﻛەی ﺑەرەﺑەری دﻧﯿﺎ ﺗﺎرﯾﻜﺒﻮون ،رێﺒﺎز ﻟەﮔەڵ دوو ژن ھﺎﺗﻦ و ھەر ﻟەﻧﺎو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛە داﻧەﺑەزﯾﻦ ،ﮔﻮﺗﯿﺎن ﺳــەرﻛەوە ﺑﻮوﻛەﺧــﺎن ،دواﺗﺮ ﭼﻮوﻣە ﻧــﺎو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێــﻞ و ﺗﯚزێ ﻗﺴــەﻣﺎن ﻛﺮد ،رێﺒــﺎز زۆر دوور رۆﯾﺸﺖ ،ﻣﻦ ﺗﺮﺳــﺎم و ﮔﻮﺗﻢ ﺑﯚ ﻣﻦ درەﻧﮕــە ،دەﺑێﺖ ﺑﮕەڕێﻤەوە ﻣﺎڵــەوە ،ﺋەو ژﻧەی ﺧــﯚی وەك داﯾﻜــﯽ ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪ ،ﮔﻮﺗــﯽ ﺗﯚ زۆر ﺷــڵەژاوی ،ﺟﺎرێ ﺋەم ﺣەﺑە ﺑﺨﯚ ﺑﺎش دەﺑــﯽ ،ﺑــەزۆر ﺣەﺑەﻛەی داﻣــێ ،ﺋﺎﮔﺎم ﻟــە ﺧــﯚم ﻧەﻣﺎ و
رووﻧﺎك ﺑە ﮔﺮﯾﺎﻧەوە ﺋﺎوا ﺑﺎﺳﯽ ﺋەو ﺷەوە دەﻛﺎت” ،ﻣﻦ ﺋﺎﮔﺎم ﻟە ھﯿﭻ ﻧەﻣﺎ ﻛﺎﺗێﻚ ﺑەھــﯚش ﺧﯚم ھﺎﺗﻢ، ﮔەوزاﻧﯽ ﺧﻮێﻨــﯽ ﺧﯚم ﺑﻮوﺑﻮوم، ﻛﺎﺗێﻚ ﭘﺮﺳــﯿﻢ ﻣﻦ ﻟە ﻛﻮێﻢ و ﺑﯚ ﺋﺎوام ،ﮔﻮﺗﯽ ﺋەی ﭼﺎوەڕێﯽ ﭼﯿﺖ دەﻛﺮد ،ﺋەواﻧە ﻧە داﯾﻚ و ﺧﻮﺷﻜﻢ ﺑﻮون ﻧــە ﻣﻨﯿﺶ ﻧﺎوم رێﺒﺎزە ،ﺗﯚم ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺋەوەﻧﺪە دەوﯾﺴــﺖ ،دوﻋﺎ ﺑﻜە ﻧەﺗﺪەم ﺑەو ژﻧﺎﻧە و ﻛﺎرت ﭘێ ﻧەﻛەن“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﻣﻦ ﺳــێ ﺷەو ﻟەو ﻣﺎڵە ﭼﯚڵە ﻣﺎﻣــەوە و ﻧەﻣﺪەزاﻧﯽ ﻛﻮێﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜە زۆرﺑــەی ﻛﺎت ﺑێ ھﯚﺷــﯽ دەﻛﺮدم ،ﺳــێ رۆژ ھەرﻛﺎت ﺑﯿﻮﯾﺴﺘﺒﺎﯾە دەھﺎﺗە ﻻم، ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻣــﻦ ﺧﻮێﻨﻢ دەﺑﯿﻨﯽ،
رووﻧﺎك:
ﺋەو ژﻧەی ﻛە ﺧــﯚی وەك داﯾﻜﯽ رێﺒﺎز ﻧﺎﺳــﺎﻧﺪ ،ﺑــە زۆر ﺣەﺑێﻜﯽ داﻣێ ،ﻛﺎﺗێﻜﻢ زاﻧﯽ ﻟە ﻣﺎڵێﻜﯽ دوور و ﭼﯚڵ ﺑە ﺋﺎﮔﺎ ھﺎﺗﻤەوە ﻛﺎﺗێﻜﻢ زاﻧﯽ ﻟــە ﻣﺎڵێﻜﯽ دوور و ﭼﯚڵ ﺑە ﺋﺎﮔﺎ ھﺎﺗﻤەوە“. رووﻧــﺎك ﻛﺎﺗێﻚ ﺑــە ھﯚش ﺧﯚی دێﺘــەوە ،رێﺒﺎز ھەﻣــﻮو ﻛﺎرێﻜﯽ ﺑەراﻣﺒــەر ﺋەﻧﺠــﺎم داوە ،دواﺗﺮ ﭘێﺸﯽ دەڵێﺖ ﺗﯚم ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺋەوەﻧﺪە ﺑﻮو ،ﺋەوﻛﺎت رووﻧــﺎك ﺗێﺪەﮔﺎت رێﺒﺎز و ﺋــەو دوو ژﻧە ﺋەوە ﻛﺎری ﯾەﻛەم ﺟﺎرﯾﺎن ﻧﯿﯿە و ﺋەواﻧە وەك ﺑﺎﻧﺪێــﻚ ﺑەﯾەﻛــەوە ﻛﺎر دەﻛەن، ﺑەم ﺑــێ ﭼــﺎرە دەﻣێﻨێﺘەوە و ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ھﯿﭻ ﺑﻜﺎت.
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
9
ﺑەم ﺋەو ﮔﻮێﯽ ﭘێ ﻧەدەدا“. دوای ﺳێ ﺷەو ،رێﺒﺎز ﺷەوێﻜﯿﺎن رووﻧﺎك دەﺧﺎﺗە ﻧــﺎو ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ و ﻟەﺳەر رێﮕەی ھەوﻟێﺮ-ﻛەرﻛﻮوك ﻓڕێــﯽ دەدات ،ﻟەوێ ژﻧێﻚ ھەڵﯽ دەﮔﺮێﺘەوە و دەﯾﺒﺎﺗە ﻣﺎڵﯽ ﺧﯚﯾﯽ، ﺗﺎ ﭘێﻨﺞ ﻣﺎﻧــﮓ ﻟە ﻣﺎڵﯽ ﺋەو ژﻧەدا دەﻣێﻨێﺖ ،ﺑــەم دواﺗﺮ ﺑەھﯚی ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــەوە ﻟــەو ﻣﺎڵــەش ﻧﺎﻣێﻨێﺖ. رووﻧــﺎك دەڵێــﺖ” ،ﻛﺎﺗێــﻚ ﺋەو ژﻧە ﻟەو رێﮕەﯾە ﻣﻨــﯽ ھێﻨﺎﯾەوە
ﻣﻦ ﺋــﺎﮔﺎم ﻟە ھﯿﭻ ﻧەﻣــﺎ ﻛﺎﺗێﻚ ﺑەھﯚش ﺧﯚم ھﺎﺗﻢ ،ﮔەوزاﻧﯽ ﺧﻮێﻨﯽ ﺧﯚم ﺑﻮوﺑﻮوم
ﻣﺎڵﯽ ﺧﯚﯾﺎن ،واﻣﺪەزاﻧﯽ دووﺑﺎرە رێﺒﺎزێﻜﯽ ﺗــﺮم ﻟێ ﭘەﯾﺪا دەﺑێﺖ، زۆر دەﺗﺮﺳــﺎم ،ﺑەم ﺋەو ژﻧە زۆر ﺑــﺎش و ﻣﯿﮫﺮەﺑﺎن ﺑــﻮو ﻟەﮔەڵﻢ، ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻣﻦ زۆر ﻟێﯽ ﭘﺎڕاﻣەوە و داوام ﻟــێ ﻛــﺮد رازی ﺑﻮو ﻛە ﺑەﺳــەرھﺎﺗەﻛەم ﻻی ﻛەس ﺑﺎس ﻧەﻛﺎ و ﻧەﺷﻤﺒﺎت ﺑﯚ ﻻی ﭘﯚﻟﯿﺲ، ﭼﻮﻧﻜــە ﻣــﻦ دەﺗﺮﺳــﺎم ﻣﺎڵەوە ﺑﺰاﻧﻦ ﻣﻦ دەﻛﻮژن و ﺋﺎﺑڕووﺷﯿﺎن دەﭼێﺖ“. ”ﺋــەو رازی ﺑــﻮو ﻟــە ﻣﺎڵەﻛەﯾﺪا ﺑﻤێﻨﻤەوە ،ﺑەو ﻣەرﺟەی ﻣﻨﯿﺶ وەك ﻛﭽێﻜﯽ ﺑێ ﻛێﺸــە و ﺋﺎﻗڵ ﻟە ﻣﺎڵەﻛەی ﺑﮋﯾﻢ ،ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻚ ﺑــە ﺋﺎراﻣﯽ ﻟەوێ ژﯾــﺎم ،ﺋەو ھەر ﺧﯚی و ﺳــێ ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﺑﻮون و ھﺎوﺳــەرەﻛەی ﭘێــﺶ ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵێﻚ ﻣﺮدﺑﻮو ،ﺑەم ﻣﻦ دوای ﭘێﻨﺞ ﻣﺎﻧﮓ ﻧەﻣﺘﻮاﻧﯽ ﺧﯚم ﺑﮕﺮم، زۆر ﭘەرۆﺷــﯽ ﻣﺎڵەوە ﺑﻮوم ،ﺑﯚﯾە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﻢ ﺑە ﺧﻮﺷــﻜەﻛەم ﻛﺮد و ﺑەﺳــەرھﺎﺗەﻛەم ﺑﯚ ﺑﺎس ﻛﺮد، ﺋەوﯾﺶ داوای ﻧﺎوﻧﯿﺸــﺎﻧﯽ ﻛﺮدم و ﻣﻨﯿﺶ ﻧﺎوﻧﯿﺸﺎﻧﯽ ﺋەو ﻣﺎڵەم ﭘێ دان ﻛە ﻟێﯽ دەژﯾﺎم“. ﻣﺎڵﯽ ﺧﻮﺷﻜەﻛەی رووﻧﺎك دەﺑەن ﺑﯚ ﻣﺎڵﯽ ﮔــەورەی ﮔﻮﻧﺪەﻛەﯾﺎن و ﻟەوێ ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێﻚ دەﻣێﻨێﺘەوە ﺑەو ﻧﯿــﺎزەی ﻛێﺸــەﻛەی ﭼﺎرە ﺑﻜﺮێﺖ و ﻣﺎڵــﯽ ﺑﺎوﻛﯽ ﺑﯿﺒﻮورن، ﺑەم ﭼﻮﻧﻜە رووﻧﺎك ھﯿﭻ ﺷﺘێﻚ ﻟەﺑﺎرەی رێﺒــﺎز و ﺧﺎﻧەوادەﻛەی ﻧﺎزاﻧێ ،ﺑﯚﯾە ﻛێﺸــەﻛەی ﻗﻮرﺳﺘﺮ دەﺑێــﺖ ،ﺑﯚﯾە ﺑەﻧﺎﭼــﺎری ﻟەﺑەر ﺋــەوەی ژﯾﺎﻧــﯽ ﻟــە ﻛﻮﺷــﺘﻦ ﺑﭙﺎرێﺰرێــﺖ ،رووﻧﺎك ﺑﯚ ﺷــەڵﺘەر
دەﮔﻮازرێﺘەوە. رووﻧﺎك ﺋﺎوا ﺑﺎﺳــﯽ ﺑﺮدﻧەوەی ﺑﯚ ﮔﻮﻧﺪەﻛەﯾﺎن و ھێﻨﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺷەڵﺘەر دەﻛﺎت” ،ﻛﺎﺗێﻚ زاواﻛەﻣﺎن ﻟەﮔەڵ ﻣﺎڵﯽ ﭘــﻮورم ﻣﻨﯿﺎن ﺑــﺮدەوە ﺑﯚ ﮔﻮﻧﺪەﻛەﻣﺎن ،وام ھەﺳﺖ دەﻛﺮد دار و ﺑەردﯾﺶ ﺑە ﺳﻮوﻛﺎﯾەﺗﯿﯿەوە ﺳــەﯾﺮم دەﻛەن ،ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻣﻦ ھﯿﭻ ﺗﺎواﻧێﻜﻢ ﻧەﺑﻮو ﺟﮕە ﻟەوەی ﺑڕوام ﺑە ﻛﻮڕێﻚ ﻛﺮد ﻛە دەﯾﮕﻮت ﺧﯚﺷــﻢ دەوێﯽ ،ﭼەﻧــﺪ ﺟﺎر ﻛﯚ ﺑﻮوﻧەوە ﻟەﺳەر ﺋەوەی ﻣﺎڵﯽ ﺑﺎوﻛﻢ ﺑﻤﺒﻮورن ،ﺑەم ﺧــﯚم ﺑە ﺋﻮﻣێﺪ ﺑﻮوم ﻧەﻣﺒﻮورن ،ﭼﻮﻧﻜە ھەﺳــﺘﻢ ﺑە ﺷــەرﻣەزارﯾﯿەﻛﯽ زۆر دەﻛﺮد ﺋەﮔەر ﺑﯿﺎﻧﺒﯿﻨﻢ“. وەك رووﻧــﺎك ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛﺎت، ﭘﺎش ﺋــەوەی زاواﻛەﯾﺎن دەزاﻧێﺖ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﭼﺎرەﺳــەرێﻚ ﺑﯚ ﻛێﺸەﻛە ﺑﺪۆزێﺘــەوە ،ﺑڕﯾــﺎر دەدات ﺑــﯚ ﺷــەڵﺘەری داڵﺪەداﻧﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯽ ﺑﮕﻮازێﺘــەوە .رووﻧﺎك ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕە ﻟە ﺷــەڵﺘەردا دەژﯾــﺖ ،ژﯾﺎﻧێﻚ ھەﻣﻮو رۆژێﻚ ﺑە ﺋﻮﻣێﺪی ﺋەوەی ﭼــﺎوی دەﻛﺎﺗــەوە ﺗــﺎ ﺗﺎواﻧﺒﺎرە راﺳــﺘەﻗﯿﻨەﻛە ﺑﺪۆزرێﺘــەوە و ﺑەﺳــﺰای ﺧﯚی ﺑــﮕﺎت ،ﺋەوﯾﺶ ﻟەﻧﺎو دﯾﻮارە ﺧەم ھەڵﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎﻧﯽ ﺷەڵﺘەردا ،ھەﻧﺎﺳەی ﺋﺎﺳﻮودەﯾﯽ ھەڵﻤﮋێﺖ ،ﭘﯚﻟﯿﺲ ﺑەدواداﭼﻮون ﺑــﯚ ﻛەﯾﺴــەﻛەی رووﻧــﺎك دەﻛﺎت ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑەھﯿﭻ ﺳــەرﭼﺎوەﯾەك ﻧەﮔەﯾﺸــﺘﻮون، ﭼﻮﻧﻜە رووﻧﺎك ھﯿــﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەك ﻟەﺑﺎرەی رێﺒﺎزەوە ﻧﺎزاﻧێﺖ“. ﺗێﺒﯿﻨﯽ :ﻧﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎو ﺋەم راﭘﯚرﺗە ﺧﻮازراون.
دۆﺳﯿە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ژﻣﺎرە ) ، (173ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 1 ،
10 ﻣﺎم ﺟەﻻل :ﻟە ﭘﺮۆﮔﺮاﻣﯽ ﭘەﻛەﻛەدا دوژﻣﻨﺎﯾەﺗﯽ
”ﭘەﻛەﻛە ﻛﺎر ﺑﯚ دەزﮔە ﺳﯿﺨﻮڕﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ
ﻻی ﭘەﻛەﻛــە ھەﻣــﻮو ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽﻛﻮردیﺗﻮرﻛﯿﺎﺧﺎﺋﯿﻨﻦ و ﻧﯚﻛەری ﻣﯿﺘﻦ .ﺑەﭘێﯽ ﮔﻮﺗەی ﻧﺎڕەوای ﺋەم ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯿە ﺳەر ﻟێﺸێﻮاوە ھەﻣﻮو ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳﻮورﯾﺎش ھەﻣﺎن ﺷﺘﻦ. ﻟە 28ی ﺋەﯾﻠﻮوﻟﯽ 1992دا ،ﺟەﻻل ﺗﺎڵەﺑﺎﻧــﯽ ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﯾﺎوەری ﻧەوﺷــﯿﺮوان ﻣﺴﺘەﻓﺎ ﺟێﮕــﺮی ﺋەوﻛﺎﺗﯽ ﺳــﻜﺮﺗێﺮی ﮔﺸــﺘﯽ ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ و رێﻜﺨەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ،ﻟە داﻧﯿﺸﺘﻨﯽ ژﻣﺎرە 35ی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا، وﺗﺎرێﻜــﯽ دوور و درێﮋی ﻟەﺑﺎرەی ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟە ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دوای راﭘەڕﯾﻦ و ﺗێڕواﻧﯿﻨﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﺎ و ﺋەﻣەرﯾــﻜﺎ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺧﺴﺘە روو .وﺗﺎرەﻛەی ﻣﺎم ﺟەﻻل ﭘﺎش ﮔەڕاﻧەوەﯾﺎن ﺑﻮو ﻟەو ﺳــەرداﻧە دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯿەی ﻛە ﻟەﮔەڵ ﻣەﺳﻌﻮود ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺳەرۆﻛﯽ ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻣﺴــﯚﮔەرﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺑﯚ ﺋەزﻣﻮوﻧــﯽ ﻧﻮێﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺋەﻧﺠﺎﻣﯿﺎن داﺑــﻮو .ﺑەﺷــﯽ زۆری وﺗﺎرەﻛەی ﻣﺎم ﺟەﻻل ھەڵﻮەﺳــﺘەﻛﺮدن ﺑﻮو ﻟەﺳەر ﻛێﺸەی ﭘﺎرﺗﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن/ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻛە ”وﺷە“ ﺑﯚ ﯾەﻛەم
ﺟﺎر دەﻗەﻛەی ﺑو دەﻛﺎﺗەوە. ﺧﻮﺷﻚ و ﺑﺮاﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺖ ﭘەﻛەﻛــە ﺣﺰﺑێﻜــﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎ ،ﻟــە داﻣەزراﻧﺪﻧﯿﯿەوە ﻣﺎدەﯾەﻛﯽ ھەﺑﻮوە ﻟە ﭘێــڕەوی ﻧﺎوﺧﯚی ﺧﯚﯾﺪا ﻛە ﺑە )ﺋﯿﺴــﺘﯿﻼح(ی ﺧﯚﯾﺎن راﻛﺮدﻧﯽ ھەﻣــﻮو ھێــﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ﻟە ﺷﺎﺧەﻛەدا ،ﺑەﻣﺎﻧﺎی دوژﻣﻨﺎﯾەﺗﯽ ﻛﺮدﻧﯽ ھەﻣﻮو ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﺋێﺮان و ﻋێﺮاق و ﺳﻮورﯾﺎﯾە. ﺳــەرەﺗﺎ ﺋەﻣە ﻟەﮔەڵ ﺟەﻣﺎﻋەﺗﯽ
)ﻛﻮك( ﺗﻮوﺷــﯽ ﺷــەڕی ﻛﺮدن و ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﻛەﺳﯿﺎن ﻟێﻜﺪی ﻛﻮﺷﺖ، ﺋێﻤەی ﻛﻮردی ﻋێﺮاق ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟەو ﺳــەردەﻣە ﻛە ﻟە ﺷﺎم ﺑﻮوﯾﻦ، ﻟەﮔــەڵ ﺣﺰﺑﯽ ﺷــﯿﻮﻋﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ و ﺳــﻮوری ﻛەوﺗﯿﻨــە ﺑەﯾﻨﯿﺎن و ﺗﻮاﻧﯿﻤﺎن ﺑﺮاﻛﻮژﯾﯿەﻛە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﭘێ ﺑﮫێﻨﯿﻦ. ﭘەﻛەﻛــە ﺋــەو ﻣﺎدەﯾــەی ﻟــە ﭘڕۆﮔﺮاﻣەﻛەﯾــﺪا ھەر ﻻ ﻧەﺑﺮد ،ﻛە دەﺳﺘﯿﺎن ﺑە ﻛﺎر ﻛﺮد ھەﻣﻮو ﻻﯾەك ﯾﺎرﻣەﺗﯿﻤــﺎن داون ،چ ﭘﺎرﺗــﯽ چ ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﺑــەم ﺑەداﺧەوە ﺋەوەی ﻛە ﻋەرەب ﺑە ﻣﯿﺴــﺎﻟﯽ دێﻨێﺘەوە ﺟەزای ﺳﻦ و ﻣﺎرﯾﺎن داﯾﻨەوە. ﻟە ﻧﻮوﺳــﯿﻨەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ھێﺮﺷﯽ زۆر ﻧﺎڕەواﻣــﺎن دەﺑەﻧە ﺳــەر .ھەﻣﻮو ﺳــەرﻛﺮدەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ﻋێﺮاﻗﯽ ﺑە ﺟﺎﺳــﻮوس و ﺧﺎﺋﯿــﻦ و ﻧﯚﻛەر و ﺟﺎش و ﻛﺮێﮕﺮﺗــەی ﺑێﮕﺎﻧە ﻟە ﻗەڵەم دەدەن. ﺑەﻧــﺪەی ﻣﻮﺧﻠﯿﺴــﺘﺎن ﻧــﺎوی ﻟــە ﻟﯿﺴــﺘﯽ ﻧﯚﻛەراﻧــﯽ ھەﻣﻮو دەوڵەﺗەﻛﺎﻧﺪا ھەﯾــە ﻻی ﺋەوان، ھەروەھﺎ ﺑﺮای ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﻤﺎن ﻛﺎك ﻣەﺳﻌﻮود ﺋەوە ﺧﯚﺗﺎن دەزاﻧﻦ ھەﻣﯿﺸە ﺑەر ﺷــﺎوی ھێﺮﺷﯿﺎن ﻛەوﺗــﻮوە ،ﻻی ﺋــەوان ھەﻣــﻮو ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺧﺎﺋﯿﻨﻦ
ﻛﺎﺗێﻚ ﭘەﻛەﻛە دەﺳﺘﯿﺎن ﺑــە ﻛﺎر ﻛﺮد ھەﻣــﻮو ﻻﯾەك ﯾﺎرﻣەﺗﯿﻤﺎن داون ،چ ﭘﺎرﺗﯽ چ ﯾەﻛێﺘﯽ ،ﺑەم ﺑەداﺧەوە ﺋەوەی ﻛە ﻋەرەب ﺑە ﻣﯿﺴﺎﻟﯽ دێﻨێﺘەوە ﺟەزای ﺳﻦ و ﻣﺎرﯾﺎن داﯾﻨەوە
و ﻧﯚﻛەری )ﻣﯿﺖ(ن .ﺑەﭘێﯽ ﮔﻮﺗەی ﻧﺎڕەوای ﺋــەم ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯿﯿە ﺳەر ﻟێﺸــێﻮاوە ھەﻣﻮو ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺳــﻮورﯾﺎش ھەﻣﺎن ﺷﺘﻦ. ﺳــەﯾﺮ ﻟەوەﯾە ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﭘەﻛەﻛە ھــﺎوﻛﺎری ﻟەﮔــەڵ دەزﮔﺎﻛﺎﻧــﯽ ﺟﺎﺳﻮوﺳــﯽ ﺳــﻮورﯾﺎ و ﻋێﺮاق و ﺋێــﺮان دەﻛﺎ و دژاﯾەﺗﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم وﺗﺎﻧە دەﻛــەن ،ﭘێﯿﺎن رەوا ﻧﺎﺑﯿﻨﻦ وەك ﺣﺰﺑێﻜﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑﺎﺳــﯿﺎن ﺑﻜﺮێﺖ. ﺑەراﺳﺘﯽ ھەوڵێﻜﯽ زۆرﻣﺎن ﻟەﮔەڵ دان ﺗــﺎ ﺑﯿﺎن ھێﻨﯿﻨە ﺳــەر رێﯽ راﺳﺖ .ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﻣﺎن ﻟەﮔەڵ ﻛــﺮدن ،دواﺟﺎر وەﻓﺪێﻜﯽ ﺑەرەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑــە ﺑەﻧﺪەی ﻣﻮﺧﻠﯿﺴــﺘﺎﻧەوە زﯾﺎرەﺗﻤﺎن ﻛﺮدن و رێﻜﻜەوﺗﯿﻦ ،ھێﺸﺘﺎ ﻣەرەﻛەﺑﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨەﻛﺎﻧﻤﺎن وﺷــﻚ ﻧەﺑﻮوەوە دەﺳــﺘﯿﺎن ﺑە ھێﺮش ﻛــﺮدەوە، ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻟە ﻛﯚڕەوەﻛــەدا ،ﺑە ﻣەﺳەﻟەﯾەﻛﯽ زۆر ﻧﺎڕەوا ﺋەﻣەﯾﺎن ﻗﯚﺳــﺘەوە و ﺑەھەﻟﯿــﺎن زاﻧــﯽ، ﮔﻮﺗﯿﺎن ﺋەﻣە ھەﻣــﻮو ﺗەواو ﺑﻮون و ﺧﯿﺎﻧەﺗﯿــﺎن ﻛــﺮد و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﮔﻮﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯿﺎن ﻟە دژﻣــﺎن دووﭘــﺎت دەﻛﺮدەوە، ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛەوﺗﯿﻨــەوە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﻟەﮔەڵﯿــﺎن و وﺗﻤﺎن ﺋەﻣە ﻛﺎرێﻜﯽ ھەڵەﯾــە و ﻧﺎڕاﺳــﺖ و ﻧﺎڕەواﯾە و وﺗﯿﺎن ﺑﺎﺷە!! ﭘێﻤﺎن وﺗﻦ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا ﺟﻮوﻧەوەﯾەﻛــﯽ رزﮔﺎرﯾﺨﻮازی ﺑەرەو ﺳــەرﻛەوﺗﻦ دەﭼێ و ﺋەو ﺳــەرﻛەوﺗﻨەی ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑەدەﺳﺖ دێﺖ ،ﺳەرﻛەوﺗﻨە ﺑﯚ ھەﻣﻮو ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ و ﺑﯚ ھەﻣﻮو دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﺨﻮازاﻧــﯽ رۆژھەﺗــﯽ ﻧﺎوەڕاﺳﺖ. ﺑﯚ ﻛﯚﻧﮕﺮەی )ی .ن .ك( داوەﺗﻤﺎن ﻛﺮدن ﺗﺎ ﺑەﺷــێﻮەی دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻣەﺳــەﻟەی ﻛﻮرد ﻟە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﺎس ﺑﻜﺮێﺖ و ﭼﺎرەﯾەﻛﯽ ﺑﯚ ﺑﺪۆزرێﺘەوە و ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﮔەﺷەﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺮۆﺳێﺴﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﯽ ﺑﺪەن ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﯾﺎرﻣەﺗــﯽ ﮔەﺷــەﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﺑﺎڵە ﺑﺪەن ﻛە ﻟە ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ داوای ﭼﺎرەﺳــەری رەوای ﻣەﺳــەﻟەی ﻛــﻮرد دەﻛﺎ ﻟەﻧــﺎو ﻗــەوارەی ﺗﻮرﻛﯿﺎﯾەﻛــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗــﺪا ،ﻟــە وەﻣﺪا ﮔﻮﺗﯿﺎن ﺑﺎﺷە وا دەﻛەﯾﻦ، ﻛەﭼﯽ ﭘﺎش دوو ھەﻓﺘە ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ وەﻣەﻛەﯾــﺎن ،ﺟﻨێﻮ و ﻗﺴــەی ﻧﺎﺷﯿﺮﯾﻨﯿﺎن ﭘێ وﺗﯿﻦ و ھەﻣﻮوﯾﺎن ﺑە ﺧﺎﺋﯿﻦ ﻟە ﻗەڵەم داﯾﻦ. ﺋەو وەﻓﺪەی ﻛە ﻟە ﻛﯚﻧﮕﺮێﺴــﯽ )ی .ن .ك( ﺑەﺷــﺪاری ﻛﺮد ،دوای ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯽ ﻛــﺮدن ﻛەوﺗە ھێﺮش ﺑﺮدن و ﭘەﻻﻣﺎرداﻧﯽ ﺳەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ )ی .ن .ك( و داوای ﻟــە ﻛﯚﻧﮕﺮێﺲ ﻛــﺮد ﻛــە )ﺗەﻣﺒێ(ﯾﺎن ﺑــﻜﺎت و ﻻﯾﺎن ﺑﺒــﺎت ،ﻟەﮔەڵ ﺋەوەﺷــﺪا ھەر ﺑــە ﭘێﻜەﻧﯿﻦ و ﺧﯚﺷــﯿﯿەوە ﺋــەو ﻣﻨﺪاڵﺒﺎزاڕﯾﯿــەی ﺋەواﻧﻤﺎن وەرﮔﺮت ،دﯾﺴــﺎن ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎرﯾﻤﺎن ﻛﺮدﻧەوە ،ﭘێﻤﺎن وﺗﻦ ﻛﺎﻛﯿﻨە ﺋێﻮە ﺑەرەو ھەڵﺪێﺮ دەﭼﻦ ،ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺗﯿﺎﭼﻮوﻧﯽ ﺧﯚﺗﺎن ﭘەﯾڕەو ﻛﺮدووە، داواﻣﺎن ﻟێﻜﺮدن ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ )ﻛەری دێﺰە( ﺑەﻛﺎر ﻧەھێﻨﻦ و ﺳﯿﺎﺳەﺗێﻜﯽ ژﯾﺮاﻧە ﺑــەﻛﺎر ﺑێﻨﻦ ،وﺗﯿﺎن ﻧﺎ) .ﺋەم ﺑەھﺎرە ﺋەم راﺑﻮوﯾــﻦ ﭼێﺘﻜەﯾﻦ، ﺟﻤﮫﻮرﯾەﺗــﯽ ﺑﺎدﯾﻨــﺎن و ﺑﯚﺗﺎن دادەﻧێﯿﻦ( ،وﺗﻤــﺎن ﻛﺎﻛە راﺑﻮون ﻋﻠﻤە ،ﺋێﻮە ﺧﯚﺗﺎن ﺑە ﻣﺎرﻛﺴــﯽ- ﻟﯿﻨﯿﻨــﯽ دەزاﻧــﻦ ،ﻣﺎرﻛﺴــﯿﺰم
ﻟەﺳــەر راﺑﻮون ﻛﺘێﺒﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻮە، ﺟﯚرەھﺎ ﻣەرﺟﯽ ﺋﯿﻘﻠﯿﻤﯽ و دەوﻟﯽ و ﻣەوزوﻋــﯽ ھەﯾــە ،راﭘەڕﯾﻨﯽ ﻛﯚﻣەﻧــﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەری ﺳﯽ ﺳﺎڵەی ﺧەﺑﺎﺗﯽ )پ .م( ە ،ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺷــﻜﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗە ﻟە ﺷــەڕی ﻛەﻧﺪاودا ،ﺋەﻣە ﺑە ﮔﺎڵﺘە ﻧەﺑﻮوە. ﺋەم ﻗﺴﺎﻧە ﺑە ﻣێﺸﻜﯿﺎﻧﺪا ﻧەﭼﻮو و ﻧە ﺑﺎﯾﺎن ﭘێﺪا ھﺎت ﻧە ﺑﺎران ،ﻣﻠﯿﺎن ﻧﺎ ﺗﺎ ﻟــە ﻧــەورۆزدا )ﺟﻤﮫﻮرﯾەﺗﯽ ﺑﺎدﯾﻨﺎن و ﺑﯚﺗﺎن دروﺳﺖ ﺑﻜەن(!! ﺋەﻧﺠﺎﻣەﻛەﺷــﯽ ﻛﺎرەﺳــﺎﺗێﻜﯿﺎن ﺑەﺳــەر ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ھێﻨﺎ ،ﺳەدان ﻛەﺳﯿﺎن ﻟێ ﺑە ﻛﻮﺷﺖ دان و ھەﻟێﻜﯽ ﺑﺎﺷﯿﺎن ﻟەﺑﺎر ﭼﻮواﻧﺪ. ﻟەﮔەڵ ﺋەﻣــەش دا وەﻛﻮ ﺧﯚﺗﺎن دەزاﻧﻦ ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋێﻤە دژاﯾەﺗﯽ
ﻛﺮدﻧﯽ ﺷەڕی ﺑﺮاﻛﻮژﯾﯿە ،دژاﯾەﺗﯽ ﻛﺮدﻧﯽ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﯿە ﻟە ﻧێﻮان ﺣﺰﺑە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا. ﺋێﻤەی ﻛﻮردی ﻋێﺮاق ھەﻣﯿﺸــە ھــﺎوﻛﺎری و ھﺎوﺧەﺑﺎﺗــﯽ و ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﺪان و ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻛﺮدﻧــﯽ ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﻮوﯾــﻦ ،ﺑﯚﯾە ھەوڵﻤﺎن دا دﯾﺴــﺎن ﺑەﺧﯚﺷــﯽ ﺋەو ﻣەﺳەﻟەﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻣەﺳــەﻟەی ﺑﻮوﻧﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ،ﻛە ﺋەﻣە ﺑە ﻓﯿﺘــﯽ دوژﻣﻨﺎﻧە و ﺑﯚ ﺗێﻜﺪاﻧﯽ ﺋەو ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯿەﯾە ﻛە ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاﻗﺪا ھەﯾە ،ﺑﯚ ﻓەﺷــەل ﭘێﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮاﻧە و ﻟەﺑﺎرﺑﺮدﻧﯽ ﺋــەو ھەﻟــە ﻣێﮋووﯾﯿەﯾــە ﻛە ﺑﯚ ﻛﻮردی ﻋێﺮاق رەﺧﺴﺎوە. ﻧﻤﻮوﻧەﯾەﻛﺘــﺎن ﺑﺪەﻣــێ ،ﺋەﻣﺎﻧە ﻟە ﺋێﺮاﻧﯿﺶ ھەﻧە ﻟە ﺳــﻮورﯾﺎش ھەﻧــە ،ﻟــە ھﯿــﭻ ﯾەﻛێــﻚ ﻟەو ﺟێﮕﺎﯾﺎﻧە ﻧﺎڵێــﻦ ﺋێﻤە ﻟە ﻛﻮێﯿﻦ، ﺑــەم ﺑــﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﯽ ﺗــﻮرك دێﻨﻦ و دەﯾﺎﻧﺒەﻧە ﺷــﻮێﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن .ھﺎ ﻓەرﻣﻮون ﻣﻦ وا ﻟە ﺑﺮادۆﺳﺘﻢ ..ﻟە ﻧێﺮوەورێﻜﺎﻧﻢ ..ﻟە زاﺧﯚم ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋەو رۆژﻧﺎﻣەﻧﻮوﺳــﺎﻧە رەﺳﻤەﻛﺎن ﺑو ﺑﻜەﻧــەوە و ﺑڵێﻦ :ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﭘﺎرﺗــﯽ و ﯾەﻛێﺘﯽ رێﮕﺎﯾﺎن دەدەن ﻟە ﺧﺎﻛﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻤێﻨﻨەوە و ﺑێﻦ ﺳەرﺑﺎز و ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺋێﻤە ﺑﻜﻮژن. ﺧﯚزﯾــﺎ ﺷەڕەﻛﺎﻧﯿﺸــﯿﺎن ﻧەﺧﺘێ ژﯾﺮاﻧە ﺑﻮواﯾە ،دەﭼﻦ ﺋەﻧﺪازﯾﺎرێﻚ دەﻛﻮژن ﻛە ھﺎﺗﻮوە ﻟە ﭘﺮۆژەﯾەﻛﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺋﯿﺶ ﺑﻜﺎت، ﺳەرﺑﺎزێﻜﯽ ﺑێ ﭼەك ﻛە ﻟە ﺋﯿﺠﺎزە دەﮔەڕێﺘەوە ﻟە ﭘﺎس دادەﺑەزێﻨﻦ
و دەﯾﻜــﻮژن ،ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر ﭘێﻤﺎن وﺗﻮون ﺑﺮاﯾﻨە ﺋەم ﻛﺎرە ﺑﯚ ﺳﻮﻣﻌەی ﻛﻮرد ﺧﺮاﭘە. ﺋێﻤــە ﻟــە راﭘەڕﯾﻨــﺪا ﺳــەدان ﺋەﻓﺴەری ﻋێﺮاﻗﯿﻤﺎن ﺑەدﯾﻞ ﮔﺮت ﻛــە ھەﻧﺪێﻜﯿــﺎن دژی ﺧەڵﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗﺎواﻧﯿﺸــﯿﺎن ﻛﺮدﺑﻮو ﺑەﺧﯚﺷﯽ و ﺳــەﻻﻣەﺗﯽ ﺋﯿﺰﻧﻤﺎن دان ،ﺗەﻧﮫﺎ ﺋەو ﻛەﺳــﺎﻧە ﺑە ﺳﺰای ﮔەل و ﺷــﯚڕش ﮔەﯾەﻧــﺪران ﻛە ﻟــە ﺋەﻣﻦ و ﺋﯿﺴــﺘﺨﺒﺎرات ﺗﺎواﻧﯽ ﭘﯿﺴﯿﺎن ﻛﺮدﺑﻮو. ﺑــﯚ ﻛــﻮرد ﻟــە دەرەوە ﺗﯚﻣەﺗﯽ زۆر ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨﯿﺎن دروﺳــﺖ ﻛﺮدووە ،ﯾەﻛێــﻚ ﻟە ﺗﯚﻣەﺗە ھەرە ﻧﺎﺷــﯿﺮﯾﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺋەم ﺳــەردەﻣە ﺗﯿﺮۆرە ،ﺑەداﺧــەوە ﺋەﻣڕۆ ﻟە دﻧﯿﺎ ﺟﮕە ﻟــە ﭘەﻛەﻛە ﺷــﺘێﻚ ﻧەﻣﺎوە ﺗﯚﻣەﺗﯽ ﺋﯿﺮھﺎﺑــﯽ ﺑﺪرێﺘە ﭘﺎڵ ﻛە
ھێﺰێﻜــﯽ ﻛﻮردﯾﯿــە ،ﻛﺎﺑﺮاﯾەﻛﯽ ﺋەوروﭘﯿــﺶ ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﺋــەو ﻓەرﻗە ﺑﻜﺎت و زەڕەﺑﯿﻦ داﻧــێ ﻟە ﻧێﻮان PKKو PUKو PDKو وا دەزاﻧێ ﺋەﻣە ﻛﻮردە و ﭘێﯽ دەڵێﻦ ﺋﯿﺮھﺎﺑﯽ ﻛﻮردی. ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻛە ﻛﻮرد ﭘﺸــﺘﯿﻮاﻧﯽ دﻧﯿﺎی ھەﯾــە ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕێﻜﯽ ﺧﺮاﭘﯽ ﺑﯚ دروﺳــﺖ دەﻛەن ،ﭘﺎش داﻧﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣــﺎن و ﺣﻜﻮوﻣــەت دﻧﯿــﺎ داواﻣــﺎن ﻟــێ دەﻛﺎت ﻛﯚﻧﺘڕۆڵﯽ وﺗﯽ ﺧﯚﻣــﺎن ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﯾەﻛەم )ﻣﺒڕڕ(ی ﻟەداﯾﻜﺒﻮوﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﻟە دﻧﯿﺎﯾﺪا ﺋەوەﯾە ﺋەﻣﻦ و ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ
دوا ﺑڕﯾــﺎری ﻟەﺳەر ﻣەﺳــەﻟە ﻛــە دەﺑێ ﻟە ھەﻣ ﻣــﺮۆڤ ھەﺑێﺖ و ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ ﭘەﻛ ﺋەو ﺑەﯾە ﻟە ﻛﯚڵ ﺧﻮا ﺑﻜﺎت ﺑە ﺧﯚﺷ ﺋەﮔﯿﻨﺎ ﻧﺎﭼﺎر دەﺑﯿﻦ دەﺳﻜەوﺗەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺎت ،ﺋەﮔﯿﻨﺎ ھەﻗﯽ ﻧﯿﯿە ﺑەﺧﯚی ﺑڵێ ﺣﻜﻮوﻣــەت ،ﺋەﮔەر ﺋێﻮە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﻦ ﺑەﭘێﯽ ﯾﺎﺳــﺎی دەوﻟﯽ ﻟە وﺗــﯽ ﺧﯚﺗﺎن ﻟەﮔەڵ دەور و ﺟﯿﺮان رەﻓﺘﺎر ﺑﻜەن ،ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻚ رێﯽ ﻧﯿﯿە ﻟە وﺗﯽ ﺧﯚی ﺑە ﺋﺎﺷﻜﺮا ﭼەﻛﺪار ﺑەﮔﮋ وﺗێﻜﯽ ﺟﯿﺮاﻧــﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﺑــﻜﺎت ،ﻛﯚﻣﺎری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳــەرﺑەﺧﯚش ھەﺑێ ﺋەو ھەﻗەی ﻧﯿﯿە ،چ ﺟﺎی ﺋەوەی ﺋێﻤە داوای ﻓﯿــﺪراڵ دەﻛەﯾﻦ ﻟە ﻋێﺮاﻗﺪا. ﺋەوە ﺋێــﺮان ) (60ﻣﻠﯿﯚﻧە ،وەزﯾﺮی ﻧﺎوﺧﯚی ﺗﻮرﻛﯿــﺎ دەﭼێ ﺑﯚ ﺋێﺮان، ﭘێــﯽ دەڵێﻦ :ﭘەﻛەﻛــە ﻟێﺮە ﻧﯿﻦ و ﺋﺎﮔﺎﻣﺎن ﻟێﯿــﺎن ﻧﯿﯿە و ﻣﺎوەﯾﺎن ﻧﺎدەﯾﻦ ،ﺳﻮورﯾﺎش ھەروا دەڵێﺖ، ﺗەﻧﯿﺎ دێﻨە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەﻛەی ﺋێﻤە و ﺑە ﺋﺎﺷﻜﺮا دەڵێﻦ ﺋێﻤە ﻟێﺮەﯾﻦ. دەڵێﻦ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧە. ﺑﺎﺷــە ﺑﯚﭼﯽ ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ھــﺎوﻛﺎری دەﻛەن؟ ﺑﯚﭼﯽ
دەڵێﻦ ﻛﻮر ﺑﺎﺷە ﺑﯚﭼﯽ ﻟەﮔە ھﺎوﻛﺎری دەﻛــەن ﺟــەﻻدی ﺧەڵﻜﯽ دەﻛەن؟ ﺑﯚﭼﯽ رێﮕ ﯾەك ﻣﺎﻧﮕە ﺋﺎزووﻗە
دۆﺳﯿە
ھــﺎوﻛﺎری ﺟــەﻻدی ﺧەڵﻜــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێــﺮاق دەﻛــەن؟ ﺑﯚﭼﯽ رێﮕﺎ دەﮔــﺮن و ﻟێﻨﺎﮔەڕێﻦ ﯾەك ﻣﺎﻧﮕە ﺋﺎزووﻗــە ﺑێﺖ؟ ﺗﺎ ﻧﺮخ ﺑەرز ﺑﻮوەوە و ﺑــﻮوە ﻗﺎت و ﻗڕی. ﺑەڵﮕەﻣــﺎن ﺑەدەﺳــﺘەوەﯾە ﻛە ﻟە ﺑﺎدﯾﻨﺎن ﮔﯿﺮاون و ﭘەﻛەﻛە ﻟەﮔەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێﺮاق ھــﺎوﻛﺎری دەﻛﺎت ﺑــﯚ ﻟێــﻚ ھەڵﻮەراﻧﺪﻧــﯽ )پ .م(ی پ .د .ك ،ﺋﺎﯾــﺎ ﺋەﻣەﯾــە ﻛﻮرداﯾەﺗﯽ؟ ﺋەﻣەﯾە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺑﻮون!؟ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﻮون ،ﻛەس ﻧﺎﺗﻮاﻧێ ﻣﻮزاﯾەدە ﻟەﺳــەر ﻛﻮردی ﻋێﺮاق ﺑﻜﺎت ،ﺣﺰب ﻧﯿﯿە ﻟەﻛﺎﺗﯽ ﭘێﻮﯾﺴﺘﺪا ﯾﺎرﻣەﺗﯿﻤﺎن ﻧەداﺑێ ،ھەﻣﻮو ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە وﺗﯽ ﺋێﻤەن و ﺳــەر ﺳــەر و ﺳــەرﭼﺎوﻣﺎﻧﻦ ،ﺑە ﯾەﻛێﻜﯿﺎﻧﻤﺎن ﻧەوﺗﻮوە ﺑەری ﭼﺎوت ﺑە ﻛﻠە. ﭘﺎش 32ﺳﺎڵ ﺷەڕ و دەرﺑەدەری و ﻗﻮڕﺑەﺳــەری و ﻣﺎڵﻮێﺮاﻧﯽ ﺋﯿﻨﺠﺎ
ردﺳــﺘﺎن ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە. ەڵ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاق ن؟ ﺑﯚﭼﯽ ھــﺎوﻛﺎری ﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﮕﺎ دەﮔﺮن و ﻟێﻨﺎﮔەڕێﻦ ە ﺑێﺖ؟
ﺳــەرﻧﺠﺘﺎن ﺑﯚ ﺧﺎڵێﻜــﯽ ﺗﺮﯾﺶ رادەﻛێﺸــﻢ ،ﺋێﺴــﺘﺎ ﻟــە ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺣەﻣﻠەﯾەﻛــﯽ ﮔــەورەی ﺗﻮﻧﺪی ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﻟەﮔــەڵ ﺷﯚﭬێﻨﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرك ﻟە ﻛﺎﯾەداﯾە، ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻋێــﺮاق ﺑەھــﯚی ﺳــەﻓﯿﺮەﻛەی ﻧﺎﻣەی ﺑﯚ ﺳەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻧﻮوﺳﯿﻮە و دەڵێﻦ ﺋێﻤــە ﺋﺎﻣﺎدەﯾﻦ دوو ﺷــﺘﺘﺎن ﺑﯚ ﺑﻜەﯾﻦ ،ھەﻣﻮو ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﻟە ﻧەوت ﺑە ﺧﯚڕاﯾﯽ داﺑﯿﻦ ﺑﻜەﯾﻦ، دووەم ،رێﻤــﺎن ﺑــﺪەن ﺑێﯿﻨەوە ﺳــﻨﻮورەﻛﺎن ﻟە ﯾــەك ھەﻓﺘەدا ﺳــﻨﻮورﺗﺎن ﺑــﯚ دادەﺧەﯾﻦ و ﻟێ ﻧﺎﮔەڕێﯿﻦ ﻗــﻮوش ﺗێﭙەڕێ ،ﺋەﻣە ﺋێﺴﺘﺎ ﻟە ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﺎﺳﯽ ﻟێﻮە دەﻛﺮێ ،ﺣﺰﺑــﯽ ﺋەﺟەوﯾﺪ و رەﻓﺎھﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﺑﺎﺳﯽ دەﻛەن ﺑە ﺋﺎﺷــﻜﺮا دەڵێﻦ ﺋەوا ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮو ﺑــە دەوڵەت و ﺋــەو ھێﺰەی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧﺎن ﻛە ﻟە ﺋﯿﻨﺠەرﻟﯿﻜە ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋەو دەوڵەﺗە ﻛﻮردﯾﯿەﯾە، دەوڵەﺗﯽ ﻛﻮردی ﺋەﻣﺮی واﻗﯿﻌە و ﺑﯚﯾە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﻟەﮔەڵ ﺳەدام رێﻚ ﺑﻜەوﯾــﻦ و ﺋەو دوو ﺷــﺘەﻣﺎن ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺎت. ھەروەھﺎ دەڵێﻦ ﺋەوە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﻮوەﺗە ﻣﯚڵﮕەی ﭘەﻛەﻛە و ﻟەوێﻮە ھێﺮﺷــﻤﺎن ﺑﯚ دێﻨﻦ ،ﺑەﻣە ﺧەڵﻜﯿﺎن ﻟە ﻛــﻮرد ورووژاﻧﺪووە ﺗــﺎ وای ﻟێﮫــﺎت ﺑە ﺣﺎڵــە ﺣﺎڵ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﺗﻮرﻛــﯽ رەزاﻣەﻧﺪی ﻟەﺳەر ﻣﺎﻧەوەی ھێﺰی ھﺎوﭘەﯾﻤﺎن دا. ﻣﻦ و ﻛﺎك ﻣەﺳﻌﻮود ھەژدە ﻧﺎﯾﺒﻤﺎن ﻗﺎﯾﻞ ﻛﺮد ﺑﯚ ﺋەم ﻣەﺳــەﻟەﯾە ،ﻛە ﺑﺰاﻧﻦ ﻟــەوﻻش ﻛﺎری ﭘەﻛەﻛە ﻟە ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﺑەرژەوەﻧﺪی ﻋێﺮاﻗە. ﺑﯚﯾە راﻣﺎن ﺳــﭙﺎردوون ﺑەﺧﯚﺷﯽ ﺑەﯾﺎﻧێﻚ دەرﺑﻜەن و رێﮕﺎی ﺋﺎﺷﺘﯽ ﺑﮕﺮﻧە ﺑەر و ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەﻛەی ﺋێﻤە ﻟە ﭼەﻛﺪاری ﺧﯚﯾﺎن ﭘﺎك ﺑﻜەﻧەوە و ﺋێﻤە ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ھەﺗﺎ ﺳــەر ﻟەﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ﯾﺎن ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑەﺳەر ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا ﻗﺒﻮوڵ ﺑﻜەﯾﻦ. ﺧﻮﺷﻚ و ﺑﺮاﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺖ دوا ﺑڕﯾــﺎری ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﯽ ﻟەﺳــەر ﻣەﺳــەﻟەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن
ﺑﻮوﻧــﯽ ﭘەﻛەﻛــە ﻟــە ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ،ﺑــە ﻓﯿﺘﯽ دوژﻣﻨﺎﻧە و ﺑﯚ ﻓەﺷــەل ﭘێﮫێﻨﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮاﻧــە و ﻟەﺑﺎرﺑﺮدﻧﯽ ﺋەو ھەﻟە ﻣێﮋووﯾﯿەﯾە ﻛە ﺑﯚ ﻛﻮرد رەﺧﺴﺎوە. ﺋەوەﯾــە ﻛە دەﺑــێ ﻟــە ھەﻣﻮو ﺑەﺷەﻛﺎﻧﺪا ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ھەﺑێﺖ و ﻟە ﺑڕﮔەﯾەﻛﺪا دژ ﺑە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ ﭘەﻛەﻛــەن ،ﺑﯚﯾــە ﻧﺎﭼﺎرﯾﻦ ﺋەو ﺑەﯾە ﻟە ﻛﯚڵ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﻜەﯾﻨەوە، ﺧﻮا ﺑﻜﺎت ﺑە ﺧﯚﺷــﯽ ﻟە ﻛﯚڵﻤﺎن ﺑﺒێﺘەوە ،ﺋەﮔﯿﻨــﺎ ﻧﺎﭼﺎر دەﺑﯿﻦ ﺑە ھەر ﺷێﻮەﯾەك دەﺳﻜەوﺗەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺑﭙﺎرێﺰﯾﻦ. ﻣەﺳــەﻟەی ﭘەﯾﻮەﻧﺪﯾﻤﺎن ﻟەﮔەڵ ھێﺰەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟەﺑــەر دەﻣﻤﺎن ﻗــﻮوت دەﺑێﺘــەوە ﻟەو ﺑەﺷــەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣــﺎن ھەﻣﯿﺸــە ﭘێﺸــﻮازی ﮔەرﻣﻤﺎن ﻟــە ھەﻣﻮو ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﺮی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــﺮدن و ﺑــﺎرەﮔﺎ و ﭼﺎﭘەﻣەﻧﯿﯿﺎن ﻟێﺮەﯾــە ،رادﯾﯚﯾــﺎن ﻟێﺮەﯾــە و ﭘێﺸــﻤەرﮔەﯾﺎن ﻟەﺳــەر ﺳەر و ﭼﺎوﻣﺎﻧﻦ ،ﺑەم ھەﻗﯽ ﺧﯚﻣﺎﻧە ﻟەو ﺑﺮاﯾﺎﻧەﻣــﺎن داوا ﺑﻜەﯾﻦ ﺋەواﻧﯿﺶ ﺋەرﻛــﯽ ﺳەرﺷــﺎﻧﯿﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺋێﻤە ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜــەن ،ﺋەﻣﯿﺶ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﺪاﻧﻤﺎﻧە ﺑﯚ ﺳەرﺧﺴﺘﻨﯽ ﺋەو ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯿە ﻛە ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﮔەﺷە دەﻛﺎت و دﻧﯿﺎ ﭘێﺸﻮازی ﻟێ دەﻛﺎت. رۆژی ﺋــەوە ھﺎﺗﻮوە ﺑــە ﺑﯿﺮ ﺋەو ﺑﺮاﯾﺎﻧەﻣﺎن ﺑێﻨﯿﻨەوە ﻛە ﺋەواﻧﯿﺶ ﺋەرﻛﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯿﺎن ﻟەﺳەرە و دەﺑێ ﯾﺎرﻣەﺗﯿﻤــﺎن ﺑﺪەن ،وﺗﯽ ﺋێﻤــە ﻛﺎول ﺑــﻮوە ،دێﮫﺎﺗﻤــﺎن ﺳﻮوﺗﺎوە ،ﺋﺎﺑﻮورﯾﻤﺎن ﻟە ﺑﻨەڕەﺗەوە ھەڵﺘــەﻛﺎوە ،ﺋەﻧﻔﺎﻟﻤﺎن ﺑەﺳــەر ھﺎﺗــﻮوە و ﻛﯿﻤﯿﺎﺑــﺎران ﻛﺮاوﯾﻦ،
وا ﺳــەر ﻟەﻧــﻮێ ﻛــﻮردەواری رێــﻚ دەﺧەﯾﻨــەوە ،ﻟــەم ﻛﺎﺗەدا ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻤﺎن ﺑە ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﺑﺮاﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺷەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾە، ﺋەﻣــە ﺋەرﻛﯽ ھەﻣــﻮو ﻛﻮردێﻜﯽ دڵﺴﯚزە. ھﯿﻮادارﯾﻦ ﺑﺮا ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺑﺘﻮاﻧــﻦ ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﭘەﻛەﻛە ﻗﺎﻧﯿﻊ ﺑﻜەن ﻛە ﭼﯽ راﺳﺖ و ﺑﺎﺷە ﺑــﯚ ﻛﻮرداﯾەﺗﯽ و ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯿﻜەن. دەﻣەوێ ﺑە ﺑﯿﺮﺗــﺎن ﺑێﻨﻤەوە ﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘە ﯾﺎﺳــﺎی ﺋەوﺗﯚ داﺑﻨێﯿﻦ ﺗﺎ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾــﺮان ﺑەﭘەﻟە ﺟێﺒەﺟێﯿﺎن ﺑﻜﺎت ،ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﻛﯚﻧﺘــﺮۆڵ ﻛﺮدﻧﯽ ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،دەﺑێ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟەو ﭘﺎﺷﺎﮔەرداﻧﯿﯿە رزﮔﺎری ﺑێﺖ ،ﭼﯽ دەزﮔﺎی ﺟﺎﺳﻮوﺳــﯽ دﻧﯿــﺎ ھەﯾە رووی ﻛﺮدووەﺗــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺟﯚرەھــﺎ )ﺗﯽ ﺋێﻦ ﺗــﯽ( و ﭼەﻛﯽ ﺑﻜﻮژﻣﺎن ﺑــﯚ دێﻨﻦ ،ﺟﯚرەھﺎ ﺗﺎوان ﺋەﻧﺠــﺎم دەدەن ،ﺋەﻣە ﺑﯚ ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮان و ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﯽ ﻧەﺗەواﯾەﺗﯿﻤــﺎن زۆر ﺧﺮاﭘە ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺳــﻨﻮورەﻛﺎن ﻛﯚﻧﺘــڕۆڵ ﺑﻜﺮێــﻦ و ھﺎﺗﻮﭼــﯚ ﺳــﻨﻮوری ﺑﯚ داﺑﻨﺮێ ،وەﻛﻮ ﭼﯚن ﺋێﻤە دەﭼﯿﻦ ﺑﯚ ﺋێﺮان ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﻤﺎن ﺑە ﭼەﻧﺪﯾﻦ ﺑەرﮔــە و رەزاﻣەﻧﺪی ھەﯾە ،ﺋەوا ھﺎﺗﻨﯽ ھەر ﯾەﻛێﻜﯿﺶ ﺑﯿەوێ ﺑێﺘە ﺋێﺮە ﭘێﻮﯾﺴﺘە واﺑێﺖ. دەﻣــەوێ ﻧﻤﻮوﻧەﯾەﻛﺘــﺎن ﺑــﯚ ﺑێﻨﻤەوە ،ﻟەﮔەڵ ﺣﺰﺑﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎل دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ داﻧﯿﺸــﺘﯿﻦ،
ﭘێﯿﺎن وﺗﯿﻦ دەﻣێﻜــە دەﻣﺎﻧەوێ وەﻓﺪێﻜــﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﺋەڵﻤﺎﻧﯽ ﺑﻨێﺮﯾــﻦ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق، ﺑەم ﻟەدوای رووداوەﻛەی ﻣەدام ﻣﯿﺘــﺮان ﻧەﻣﺎﻧﺘﻮاﻧﯿــﻮە وەﻓﺪەﻛە ﻗﺎﻧﯿــﻊ ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﻟێ ﻧەﮔەڕێﯿﻦ ﻛەﺳﺎﻧﯽ وا ﺑێﻦ ﻣﺎدەی )ﺗﯽ ﺋێﻦ ﺗــﯽ( داﺑﻨێﻨەوە و ﺧەڵﻚ ﺑﻜﻮژن ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺋەو ﭘەﻧﺎھەﻧﺪە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿﺎﻧەی ﻟــە وﺗــﯽ ﺋێﻤە دەژﯾﻦ. داﺑﯿــﻦ ﻛﺮدﻧــﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﺶ ﻟــە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق زﯾﺎﺗﺮ ﭘەرﻟەﻣﺎن و ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧــﯽ وەزﯾﺮان ﺳــەر دەﺧﺎت ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ وەزﯾﺮان ﻛە ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘﺎ ﺑە رەﺳﻤﯽ ﻧەﻧﺎﺳﺮاوە. ﺋێﻤــە ﻣەﺑەﺳــﺘﻤﺎن دەﺳــﺖ ﺑەﺳﺘﻨەوەی ﺑﺮا ﺗێﻜﯚﺷەرەﻛﺎﻧﻤﺎن ﻧﯿﯿە ،ھەر ﺟﺎرێﻚ ﻟە ھەر ﺑەﺷێﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟێﯿﺎن ﻗەوﻣﺎﺑێﺖ ﺋێﻤە ﺑە ﭘﯿﺮﯾﺎﻧــەوە ﭼﻮوﯾﻦ ،ﺑەم دواﯾﯿە ﻛە ﺗﺎواﻧێﻜﯽ ﮔــەورە دژی ﺣﺰﺑﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋێﺮان ﻟە ﺑەرﻟﯿﻦ ﻛﺮا ﺋەﻣﯿﺶ ﺷەھﯿﺪﻛﺮدﻧﯽ ﺗێﻜﯚﺷــەری ﻧﺎﺳــﺮاوی ﻛﻮرد د. ﺳﺎدق ﺷەرەﻓﻜەﻧﺪی و ھﺎوڕێﻜﺎﻧﯽ ﺑﻮو ،ھەﻣﻮو ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ
ﻛﻮرﺳــﺘﺎﻧﯽ و ﺋێﻮەش ﻧﺎڕەزاﯾﯿﺘﺎن دەرﺑــڕی و ﺗﺎزﯾﯿەﺗﺎن ﺑــﯚ داﻧﺎ و ھــﺎودەردی و ھﺎوﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺧﯚﺗﺎن دەرﺑڕی ،ﺋەﻣەش ﻣﺎﯾەی ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿە ﻛە ﻛﻮردی ﻋێﺮاق ھێﺰ و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺋەواﻧﯿﻦ. ﺑﯚ ﺑــﺮا ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎش ﺋەﮔــەر ﺧەﺑﺎﺗێﻜــﯽ رەوا و ژﯾﺮاﻧــە و دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯿﺎﻧــە ﺑﻜــەن ،ھەﻣــﺎن ﯾﺎرﯾــﺪەدەر و ﭘﺸــﺘﯿﻮان دەﺑﯿﻦ ،ﺋەﮔەر ﻛەﺳﺎﻧﯽ ﺳــەر ﻟێ ﺷــێﻮاوﯾﺶ ﺑﯿﺎﻧەوێﺖ ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوەﻛەﻣــﺎن ﻟەﺑﺎر ﺑﺒەن و ﺳەرﻛەوﺗﻨەﻛەﻣﺎن ﻟێ ﺑﺴەﻧﻨەوە، ﺋەوا ﻣﺎوەﯾﺎن ﻧﺎدەﯾﻦ و ﺋﯚﺑﺎڵەﻛەش ﻟە ﺋەﺳﺘﯚی ﺋەواﻧﺪاﯾە و ﺗەﺣەﻣﻮﻟﯽ ھەﻣﻮو ﺋەﻧﺠﺎﻣێﻚ دەﻛەن. ﺳــەرﭼﺎوە :ﭘڕۆﺗﯚﻛﯚﻟــەﻛﺎن، ﭘەرﻟەﻣﺎﻧــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﺑەرﮔﯽ ﺳــێﯿەم ،1992 ،ﭼﺎﭘــﯽ ﯾەﻛەم، ﻻﭘەڕە 81 :ﺗﺎ .87 وەك ”وﺷــە“ ﺗێﺒﯿﻨــﯽ: ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ﻣێﮋووﯾــﯽ، دەﺳﺘﻜﺎری رێﻨﻮوﺳﯽ وﺗﺎرەﻛەی ﻧەﻛــﺮدووە و ﺑەھەﻣﺎن ﺷــێﻮەی ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻟــە ﭘﺮۆﺗﯚﻛﯚڵەﻛﺎﻧﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﺪا ،ﮔﻮاﺳﺘﻮوﯾەﺗﯿﯿەوە.
ﭘﺎش 32ﺳــﺎڵ ﺷەڕ و دەرﺑەدەری و ﻗﻮڕﺑەﺳــەری و ﻣﺎڵﻮێﺮاﻧﯽ ﺋﯿﻨﺠﺎ ﺧەڵﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﻟە ﻛﯚڵ دەﻛەﯾﻦ و ﺑەﺧﯚﺷــﯽ و ﺑەڕووی ﮔەﺷــەوە ﭘێﺸﻮازﯾﯿﺎن ﻟێ دەﻛەﯾﻦ ،ﻛێ ﺋەوەی ﺑﯚ ﺋێﻤە ﻛﺮدووە و ﻟە چ وﺗێﻜﺪا و ﺑﯚ ﻛێ ﻛﺮاوە؟ ﭘﺎداﺷﺘەﻛەﻣﺎن ﺋەوە ﺑێ ﺋەو ﺗەﺟﺮەﺑە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳﯿﯿەﻣﺎن ﻟێ ﺗێﻚ ﺑﺪەن ،ﭘەرﻟەﻣﺎﻧەﻛەﻣﺎن ﻟێ ﺑﻔەوﺗێﻨﻦ؟
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﺋەوروﭘﯽ ەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺋەوەﯾە ﻣﻮو ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﺪا ﻣﺎﻓﯽ ﻟــە ﺑڕﮔەﯾەﻛﺪا دژ ﺑە ﻛەﻛەن ،ﺑﯚﯾە ﻧﺎﭼﺎرﯾﻦ ڵ ﺧﯚﻣــﺎن ﺑﻜەﯾﻨەوە، ﺷﯽ ﻟە ﻛﯚڵﻤﺎن ﺑﺒێﺘەوە، ﻦ ﺑە ھەر ﺷــێﻮەﯾەك ﺑﭙﺎرێﺰﯾﻦ.
ﺧەڵﻜﯽ ﻛــەش )ﺧەڵﻜﯽ ﺗﺮﯾﺶ( ﻟە ﻛــﯚڵ دەﻛەﯾﻦ و ﺑەﺧﯚﺷــﯽ و ﺑەڕووی ﮔەﺷــەوە ﭘێﺸــﻮازﯾﯿﺎن ﻟێ دەﻛەﯾــﻦ ،ﻛێ ﺋەوەی ﺑﯚ ﺋێﻤە ﻛــﺮدووە و ﻟە چ وﺗێﻜﺪا و ﺑﯚ ﻛێ ﻛﺮاوە؟ ﭘﺎداﺷــﺘەﻛەﻣﺎن ﺋەوە ﺑێ ﺋەو ﺗەﺟﺮەﺑە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺳــﯿﯿەﻣﺎن ﻟێ ﺗێﻚ ﺑﺪەن ،ﭘەرﻟەﻣﺎﻧەﻛەﻣﺎن ﻟێ ﺑﻔەوﺗێﻨﻦ؟ دوای ﺋــەم ھەﻣﻮواﻧە داواﻛﺎرﯾﻤﺎن ﻟــە ﭘەﻛەﻛە ﺋــەوە ﺑــﻮوە ﺋەﮔەر دەﯾﺎﻧەوێ وەك ھێﺰێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺑﻤێﻨﻨەوە ﮔﻠەﯾﯿﻤــﺎن ﻧﯿﯿە ،ﺑــەم ﺋەﮔەر دەﯾﺎﻧەوێ ﺷﯚڕش ﺑﻜەن ﺑﺎ ﻟە وﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﯿﻜەن و ﺋﯿﻨﺸﺎﺋە دەﺑﻮون ﺑە واﻟﯽ ﺳــﻨە ،ﺋەﮔــەر دەﯾﺎﻧەوێ ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ﻛــﻮردی ﻋێﺮاق ﺑﺪەن ﺑﺎ ﻟە ﺳــەرﻣﺎن راوەﺳﺘﻦ ﺳﺎڵێﻚ دوو ﺳــﺎڵ ﺗﺎ ﺋــەو ﺗﺎﻗﯿﻜﺮدﻧەوەﯾەﻣﺎن ﮔەﺷــە دەﻛﺎ و دەﭼەﺳــﭙێ ﺑــﯚ ﺳەرﺧﺴﺘﻨﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺋێﻤە ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﭼەﻛﺪاراﻧــەی ﺧﯚﯾــﺎن راﺑﮕﺮن و ﯾﺎرﻣەﺗﯽ ھێــﺰە دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗــﻮرك ﺑــﺪەن ﺗــﺎ ﭼﺎرەﯾــەك ﺑﯚ ﻛێﺸەﻛەﯾﺎن دەدۆزرێﺘەوە ،ﺋەﮔەر ﻧﺎﯾﺎﻧەوێ ﮔﻮڵ ﺑﻦ ،ﺗﻜﺎ دەﻛەﯾﻦ ﻛە دڕﻛﯿﺶ ﻣەﺑــﻦ ،ﻓەرﻣﻮون ﻧﺎوﭼە ﺳﻨﻮورﯾﯿەﻛﺎن ﺟێ ﺑێڵﻦ. ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺋێــﻮە ﺑﺰاﻧــﻦ ﺋەم راﺳــﺘﯿﯿەﻣﺎن ﺑە ﺑــﺮا ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ وﺗــﻮوە ،ﻛﺎك ﻣەﺳــﻌﻮود و ﺑەﻧــﺪەی ﻣﻮﺧﻠﯿﺴــﺘﺎن ﻟەﮔەڵ ﻧﺎﺋﯿﺒەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ داﻧﯿﺸــﺘﯿﻦ ،ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗﺮ ﻟەﺳــەر داوای ﻛﺎك ﻣەﺳــﻌﻮود دﯾﺴــﺎن ﻟەﮔەڵﯿﺎن داﻧﯿﺸﺘﻤەوە ،ھەﻣﻮوﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﺋێﻤــە ﻟەو راﯾــەدا ﺑﻮون ﻛە دەﺑێ ﭘەﻛەﻛە ﺳــﻨﻮورەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق ﺟێ ﺑێڵێ و ﺑــﯚ ﻣﺎوەﯾەك ﺷــەڕی ﭼەﻛﺪاری راﺑﮕــﺮێ .ﺋێﻤــە وﺗﻤــﺎن ﺋەﮔەر ﺷەڕﯾﺎن راﮔﺮت ﺳــەرﭼﺎوﻣﺎن ﺑﺎ ھێﺰەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑێﻨﻨە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯽ ﻋێﺮاق و ﻟە ﻧﺎوﭼەﯾەك داﻧﯿﺸــﻦ، ﺑــەم ﻧﺎﺑێﺖ ﻟەﺳــەر ﺳــﻨﻮور ﻗەرەﻗﯚﻟێﻜــﯽ ﺗﻮرﻛــﯽ ﺑﺪاﺗە ﺑەر ﺗەﻗــە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟەﺷــﻜﺮی ﺗﻮرك ﺑێﺖ و ﺑﯚردﻣﺎﻧﯽ ﺳەر ﺳﻨﻮور ﺑﻜﺎت 200ھــەزاری ﻟە ﺳــەرﺑﺎزەﻛﺎﻧﯽ ﻣﯚڵ ﻛﺮدووە ﻟە زاﺧــﯚوە ﺗﺎ دﯾﺎﻧﺎ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻧﺎوﭼــەی ﺋەﻣﻨﯽ ﺧﯚی ﺑﭙﺎرێﺰێﺖ.
ژﻣﺎرە ) ، (173ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 1 ،
ﯽ ﺳﻮورﯾﺎ و ﻋێﺮاق و ﺋێﺮان دەﻛﺎت“ 11 ﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯽ ھەر ﭼﻮار ﭘﺎرﭼەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﯾە
ﺋﺎﺑﻮوری
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
12
ﺑە ﺋەﻟﯿﻜﺘﺮۆﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﮔﻮﻣﺮﻛﯽ دەﺑێﺘە ھﯚﻛﺎرێﻚ ﺑﯚ ﺷەﻓﺎﻓﯽ ﻛﺎرەﻛﺎن % 28ی ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﻧەوﺗﯽ ﺧﺎوی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻧەﻓﺘﺎﯾە
ژﻣﺎرە ) ، (173ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 1 ،
ﻣەرزی ﭘەروێﺰﺧﺎن ﭘەراوێﺰ ﺧﺮاوە
ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺳﯿﺴﺘەﻣﯽ ﺋەﻟﯿﻜﺘﺮۆﻧﯽ ﻟەو ﻣەرزە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯿەدا ﻧﯿﯿە
وﺷە /ﮔەرﻣﯿﺎن- ﺳەﺑﺮی ھﯚرﯾﻨﯽ ﻣەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ﭘەروێﺰﺧﺎن ھەﺷــﺖ ﺳــﺎڵ ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ﺟەﻧﮕﯽ ﻧێﻮان ﻋێﺮاق-ﺋێﺮان ﺑﻮو ،ﻟە 1991وە ﻛﺎری ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺗێــﺪا دەﻛﺮێﺖ و ﭘێﻨﺞ ﺳــﺎڵە ﺑە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ ﻛﺮاوە.
ﺳەرﺑﺎری ﺋەوەی زۆرﺗﺮﯾﻦ ﻗەﺑﺎرەی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯽ ﺋێﺮان ﻟەو ﻣەرزەﯾە ،ﺑەم ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﮔﻮﻣﺮﮔــﯽ ﻣەرزەﻛە ﺑە ﺋەﻟﯿﻜﺘﺮۆﻧﯽ ﻧەﻛﺮاوە و ﻧﺎوﭼەﻛەش ﻟەرووی ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزارﯾﯿەوە ﭘەراوێﺰ ﺧﺮاوە.
ﺣەﺳەن ﻣەﺣﻤﻮود داﻧﯿﺸﺘﻮوﯾەﻛﯽ ﺳﻨﻮوری ﭘەروێﺰﺧﺎﻧە و ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﻟە ﺟەﻧﮕﯽ ھەﺷﺖ ﺳﺎڵەی ﻋێﺮاق و ﺋێﺮان ،ﮔﻮﻧﺪی ﭘەروێﺰﺧﺎن و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ دەوروﺑەری ﺧﺎﭘﻮور ﻛــﺮان ،ﺗــﺎ ﺋێﺴــﺘە ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺳــﻨﻮورە و ﺧــﻮدی ﻣەرزی
ﭘەرێﺰﺧﺎﻧﯿــﺶ ﺳــﯿﻤﺎﯾەﻛﯽ ﭘەراوێﺰﺧﺮاوی ھەﯾە و ﺋﺎوەداﻧﯽ و ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ﻟەﺧﯚ ﻧەﮔﺮﺗﻮوە“. ﻣﺤەﻣــەد ﺣەﻣەﺋەﻣﯿﻦ ﻧﻮێﻨەری ﺷــﯚﻓێﺮاﻧﯽ ﻣەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ﭘەراوێﺰﺧﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛﺮدەوە” ،ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻚ ﮔﯚڕەﭘﺎﻧﯽ
وەﺳــﺘﺎﻧﯽ ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﻟەو ﻣەرزەدا دروﺳﺖ ﻛﺮاوە ،ﺑەم ھەر ﻟەﺳەر ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯽ ﺷﻮﻓێﺮان ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻮوە ﻧەك ﻟەﺳەر داھﺎﺗﯽ ﻣەرزەﻛە“. ﺋەو دەڵێ” ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﭼەﻧﺪان ﺟﺎر رێﮕەوﺑﺎﻧــﯽ ﻣەرزەﻛە ﺑــە ﭘﺎرەی ﺷﻮﻓێﺮان ﻧﯚژەن ﻛﺮاوەﺗەوە“. ﻣەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ﭘەروێﺰﺧﺎن ﻟە ﻧێــﻮان ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻛﯚﻣــﺎری ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯽ ﺋێــﺮان ھەڵﻜەوﺗﻮوە و ﻋێــﺮاق و ﺋێﺮان ﺑە ﻓەرﻣﯽ داﻧﯿﺎن ﭘێﺪا ﻧﺎوە. ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﻛێﺸە ﺳەرەﻛﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻣــەرزی ﭘەروێﺰﺧــﺎن ﻧەﺑﻮوﻧــﯽ ﺋەﻟﯿﻜﺘﺮۆﻧــﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﮔﻮﻣﺮﮔــە ،ﺋــەوەش ﻟەﺳــەر ﺑەرﺟەﺳﺘەﻛﺮدﻧەوەی ﺷەﻓﺎﻓﯿەت ﻟە ﻣەرزەﻛەدا ﻛەوﺗﻮوە. ﺣﻮﺳــێﻦ ﺋەﺣﻤەد ،ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﻮﻣﺮﮔﯽ ﮔەرﻣﯿﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ی روون ﻛــﺮدەوە” ،ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ
ﺑــە ﺋەﻟﯿﻜﺘﺮۆﻧﯿﻜﺮدﻧــﯽ ﮔﻮﻣﺮﮔﯽ ﮔەرﻣﯿﺎن ﻟە ﻣەرزی ﻧێﻮدەوڵەﺗﯿﯽ ﭘەروێﺰﺧــﺎن ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏــﯽ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﺪاﯾــە و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺟێﺒەﺟێﻜﺎری ﺋەو ﭘڕۆژەﯾە دەﺳﺘﯽ ﺑەﻛﺎرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﺮدووە“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﺑەﭘێﯽ ﮔﺮێﺒەﺳــﺘﯽ ﺋێﻤە و ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎی ﺟێﺒەﺟێﻜﺎر، دەﺑێــﺖ ﻟــە ﻣــﺎوەی 250رۆژدا ﭘڕۆژەﻛــە ﺗــەواو ﺑﺒێــﺖ ﻛــە دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺑﺎڵەﺧﺎﻧەﯾــە ﺑــﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘەﻣەﻛە“. دووﭘﺎﺗﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە ﺑە ﺋەﻟﯿﻜﺘﺮۆﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﮔﻮﻣﺮﻛﯽ دەﺑێﺘە ھﯚﻛﺎری ﺋەوەی ﻛﺎرەﻛﺎن ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ زۆر ﺷەﻓﺎف ﺑەڕێﻮە ﺑﭽﻦ“. ﻟە 26ی ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ ﯾەﻛەﻣﯽ 2012دا، ﻟﯿﮋﻧەی ﮔەﺷەﭘێﺪان و ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﭘڕۆژە ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯿەﻛﺎن ﻟە ﮔەرﻣﯿﺎن ﺑــە ﺳەرﭘەرﺷــﺘﯽ ﺑەڕێﻮەﺑەری
ﻛﺎرﮔێڕی ﮔەرﻣﯿﺎن ﻛــﯚ ﺑﻮوﻧەوە و ﺑڕﯾﺎرﯾــﺎن ﻟەﺳــەر داﻣەزراﻧﺪﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ ﭘﯿﺸەﺳﺎزی ﻟە ﻧێﻮان ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺋێﺮان دا ﻛە ﻟەﺳــەر رووﺑەری 2020دۆﻧﻢ زەوی دروﺳــﺖ ﺑﻜﺮێــﺖ ،ﺑەم ﭘــﺎش ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧــﯽ ﭘێﻨﺞ ﺳــﺎڵ ﺑەﺳەر ﭘڕۆژەﻛە ،ھﯿﭻ ھەﻧﮕﺎوێﻚ ﺑﯚ ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدﻧﯽ ﻧەﻧﺮاوە. ﺑەﭘێــﯽ راﮔەﯾەﻧــﺮاوی ﯾەﻛــەی ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﮔەرﻣﯿــﺎن ،ﻟەو ﻧﺎوﭼە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯿەدا ﺑڕﯾﺎر ﺑــﻮو زﯾﺎﺗﺮ ﻟــە 70ﻛﺎرﮔەی ﺋێﺮاﻧــﯽ ﺑەﭘێﯽ ﺧﻮاﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﺮێﻨەوە و ھێﺰی ﻛﺎری ﺧﯚﻣﺎڵﯽ ﺑەﮔەڕ ﺑﺨەن. ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﮔﻮﻣﺮﮔﯽ ﮔەرﻣﯿﺎن ﻟەﺑﺎرەی ﻛﺎر ﻧەﻛﺮدن ﻟەو ﭘڕۆژەﯾە دەڵێ” ،ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ ﺑﻮوەﺗە ھﯚﻛﺎری وەﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋەو ھەﻧﮕﺎواﻧە ﻟە ھەردوو ﻻﯾەﻧﯽ ﺋێﺮان و ﮔەرﻣﯿﺎن“.
ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺷﺘێﻚ ﺑە ﻧﺎوی ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯽ ﭘێﺘﺮۆﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻧﯿﯿە
ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﻧﺪێﻚ ﺑەرھەم ﺑە ھەرزان ھەﻧﺎردە دەﻛﺮێﺖ و ﺑە ﮔﺮان دەﻛڕدرێﺘەوە وﺷە /ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ﺋەو ﻧەوﺗە ﺧــﺎوەی ﻟە دڵﯽ زەوی دەردەھێﻨﺮێــﺖ و ھەﻧــﺎردەی ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧــﯽ دﻧﯿــﺎ دەﻛﺮێﺖ ،ﺑە ﺳــەدان ﻣــﺎدەی ﻟێ دروﺳــﺖ دەﺑێﺖ ﻛە ﺑﯚ ﺑﻮاری ﭘﯿﺸەﺳﺎزی، ﺟﻮاﻧﻜﺎری ،ﺳﻮوﺗەﻣەﻧﯽ ،دەرﻣﺎن و ﭼەﻧﺪان ﺑﻮاری ﺗﺮ ﺑەﺳﻮودن .ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەك ھﯿﭻ ﻛﺎرﮔەﯾەﻛﯽ ﭘێﺘﺮۆﻛﯿﻤﯿﺎﯾــﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﺗەﻧﺎﻧەت ﭘﺎوﮔەﻛﺎﻧﯿﺸﯽ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑە ﺗەواوی ھەﻧﺪێﻚ ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯽ ﺳەرەﻛﯿﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن داﺑﯿﻦ ﺑﻜەن.
ﺑەﻧﺰﯾــﻦ ﺑەﺷــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەرھەم ﻧﺎھێﻨﺮێﺖ و ﺑەﺷێﻜﯽ ﺑﯚ دەرەوەی دەﻧێﺮدرێﺖ و دﯾﺴــﺎن ﺑﺎزرﮔﺎﻧــﺎن ﺑەﻧﺰﯾﻨەﻛە ھﺎوردە دەﻛەﻧەوە. ھــﺎوردەی ﺑەﻧﺰﯾــﻦ دوای ﺋەوە زﯾــﺎدی ﻛﺮد ﻛە ﻧﺮﺧــﯽ ﺑەﻧﺰﯾﻦ ﺑــەرز ﺑــﻮوەوە و دواﺗــﺮ ﭘﺎوﮔە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺶ ﻛە ﺑەﺷێﻜﯽ ﺑەرﭼﺎو ﻟە ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن داﺑﯿﻦ دەﻛﺮد ،داﺧﺮان. ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن 250ﭘﺎوﮔەی ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯽ ھــەن ﻛە ﻟە ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدووەوە ﺑــە ﺑڕﯾﺎرێﻜــﯽ
ﻗﻮﺑﺎد ﺣەﻣەدەﻣﯿﻦ ﺳەرۆﻛﯽ رێﻜﺨﺮاوی ﺋﯚﯾﻞ ﺑﯚ ﭘﺎوﮔە ﻧەوﺗﯿﯿەﻛﺎن:
ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻟە ﺟﯿﺎﺗﯽ ﺋــەوەی ﺋەو ﭘﺎوﮔﺎﻧە داﺑﺨﺎت ،وا ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺑﻮو رێﻜﯽ ﺧﺴﺘﺒﺎن و ﭼﺎودێﺮی ﻛﺮدﺑﺎن ﭘﺮۆﺳــەی ﭘﺎوﺗﻦ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳەرەﺗﺎﯾﯿﯿە و ﻟە ﭼﻮارﭼێﻮەی ﺳێ ﻣﺎدەی ﺟﯿﺎوازدا ﺑەرھەﻣەﻛﺎن ﺟﯿﺎ دەﻛﺮێﻨەوە ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟە ﻧەﻓﺘﺎو، ﮔﺎزواﯾــﻞ و ﻓﻠﯚﯾﻦ .ﻣﺎدەی ﻓﻠﯚﯾﻦ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻧەوﺗــە ﻛــە ﻟــە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﭘێﺘﺮۆﻛﯿﻤﯿﺎﯾــﯽ دەﯾﺎن ﻣﺎدەی ﺑە ﻧﺮﺧﯽ ﻟێ ﺑەرھــەم دەھێﻨﺮێﺖ و ﺑەھــﯚی ﺋەوەی ﻛە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯽ ﭘێﺘﺮۆﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻧﯿﯿە، ﺋەو ﻣﺎدەﯾە ﺑــە ﻧﺮﺧێﻜﯽ ھەرزان ھەﻧﺎردەی دەرەوە دەﻛﺮێﺖ. ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑڕێﻜﯽ زۆر ﻧەﻓﺘــﺎ ﺑەرھــەم دەھێﻨﺮێﺖ ﻛە دواﺟﺎر ﺑەﻧﺰﯾﻨﯽ ﻟێ دروﺳــﺖ دەﻛﺮێــﺖ .ﺋــەوەی ﺟێﮕــەی ﺳــەرﻧﺠە ﺋەوەﯾە ،ﻟەو ﻧەﻓﺘﺎﯾەش
وەزارەﺗﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن داﺧﺮاون .ﺋــەو ﭘﺎوﮔﺎﻧە ﺳــێ ھــەزار و 252ﻛﺮێﻜﺎرﯾــﺎن ھەﺑــﻮو و رۆژاﻧــە 68ھــەزار و 706ﺗﯚن ﻧەوﺗﯿــﺎن دەﭘﺎوت و ﺗﻮاﻧــﺎی ﻋەﻣﺒﺎرﻛﺮدﻧﯿﺸــﯿﺎن ﺑﯚ ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەﮔﺸــﺘﯽ ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮو ﻟــە 577ھــەزار و 720ﺗﯚن و ﺗﻮاﻧــﺎی ﻋەﻣﺒﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻧەوﺗﯽ ﺧﺎوﯾﺸــﯿﺎن ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑــﻮو ﻟە 416 ھەزار و 350ﺗﯚن. ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ھﯚﻛﺎرە ﺳەرەﻛﯿﯿﺎﻧەی وای ﻛــﺮد ﺋــەو ﭘﺎوﮔﺎﻧــە داﺑﺨﺮێــﻦ ،ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑــﻮو ﻟەوەی ﺟــﯚرە ﺑەﻧﺰﯾﻨێﻜﯿــﺎن ﺑەرھــەم دەھێﻨــﺎ ﻛە ﻟــە ﺟﯚرێﻜﯽ ﺧﺮاپ ﺑــﻮو و زﯾﺎﻧﯽ ﺑــە ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻠەﻛﺎن دەﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ھــﯚﻛﺎری دووەﻣﯿﺶ
ﺋەوەﺑــﻮو ژﯾﻨﮕەﯾﺎن ﭘﯿﺲ دەﻛﺮد. ﺟﮕەﻟەﻣە ﭘﺎوﮔــەﻛﺎن ﺑﻮوﺑﻮون ﺑــە ﺳــەرﭼﺎوەی ﮔەﻧﺪەڵــﯽ و زۆرﯾﻜﯿــﺎن دەﺳــﺘﯿﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺑەرﭘﺮﺳﺎن ﺗێﻜەڵ ﺑﻮوﺑﻮو و ﻧەوﺗﯽ ﺧﺎوی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯿﺎن ﺑﯚ ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﺎ. داﺧﺮاﻧﯽ ﺋەو ﭘﺎوﮔﺎﻧە ﻛﺎرﯾﮕەری ﺧﺮاﭘﯿﺸــﯽ ﻟــەدوای ﺧﯚﯾﺪا ﺟێ ھﯿﺸــﺖ ﻛــە ﺳــەرەﻛﯿﺘﺮﯾﻨﯽ ﺑﺮﯾﺘــﯽ ﺑــﻮو ﻟــەوەی ﺑەﻧﺰﯾﻨﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﻛــەم ﺑﻜﺎت ﻛــە دواﺟﺎر ﺣﻜﻮوﻣەت رێﮕــەی ﺑە ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن دا ﻟــە دەرەوەی وﺗەوە ﺑەﻧﺰﯾﻨﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ھﺎوردە ﺑﻜەن. ﻗﻮﺑــﺎد ﺣەﻣەدەﻣﯿﻦ ﺳــەرۆﻛﯽ رێﻜﺨــﺮاوی ﺋﯚﯾــﻞ ﺑــﯚ ﭘﺎوﮔە ﻧەوﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﺑﯚ ”وﺷــە“ رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ،ھەر ﺗﯚﻧێﻚ ﻟە ﻧەوﺗﯽ ﺧﺎو % 42ی ﻟــە ﮔﺎزواﯾــﻞ% 28 ،ی ﺑــﯚ ﻧەﻓﺘــﺎ و % 10ی ﻟە ﻓﻠﯚﯾﻦ و ﻣﺎدەی ﺗﺮ ﭘێﻚ دێﺖ. % 28ی ﭘێﻜﮫﺎﺗەی ﻧەوﺗﯽ ﺧﺎوی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻧەﻓﺘﺎﯾە و ﻟەو ﺑڕەش ﻧﺰﯾﻜــەی % 70ی ﺑــﯚ ﺑەﻧﺰﯾﻨﯽ ﺟﯚری ﺑﺎش دەﮔﯚڕدرێﺖ. ﻗﻮﺑــﺎد ﺣەﻣەدەﻣﯿﻦ ﭘێــﯽ واﯾە ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻟە ﺟﯿﺎﺗــﯽ ﺋەوەی ﺋەو ﭘﺎوﮔﺎﻧە داﺑﺨﺎت ،وا ﺑﺎﺷــﺘﺮ
ﺑﻮو رێﻜﯽ ﺧﺴــﺘﺒﺎن و ﭼﺎودێﺮی ﻛﺮدﺑﺎن ﺑــﯚ ﺋــەوەی ﺑەرھەﻣﯽ ﺑە ﻛﻮاﻟێﺘــﯽ ﺑﺨەﻧە ﺑــﺎزاڕەوە و ﭼﯿﺘﺮ ﭘﺸﺖ ﺑە ﺑەﻧﺰﯾﻨﯽ دەرەﻛﯽ ﻧەﺑەﺳــﺘێﺖ و دەرﻓەﺗﯽ ﻛﺎرﯾﺸﯽ ﺧﻮڵﻘﺎﻧﺪﺑﺎﯾە .ﺋەو ﮔﻮﻣﺎﻧﯽ ھەﯾە ﺋەو ﺑەﻧﺰﯾﻨەی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑە ﻧﺎوی ﺳﻮﭘەر دەﻓﺮۆﺷﺮێﺖ ،ﺳﺎﺧﺘە ﺑێﺖ.
دﻛﺘﯚر ﮔﯚﭬەﻧﺪ ﺷێﺮواﻧﯽ ﭘﺴﭙﯚڕی ﺟﯿﯚﻟﯚﺟﯿﺎی ﻧەوت:
ﺋەو ﻧەوﺗەی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﻧﺎردەی دەرەوە دەﻛﺮێﺖ ،ﯾەﻛﺴەر دەﻧێﺮدرێﺖ ﺑﯚ ﭘﺎوﮔەﻛﺎنﯾﺎنﻛﺎرﮔەﭘێﺘﺮۆﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن و ﻟەوێﻮە ﻣﺎدەی ﺟﯿﺎوازی ﻟێ دروﺳﺖ دەﻛﺮێﺖ و دووﺑﺎرە ﺑە ﻧﺮﺧێﻜﯽ ﮔﺮاﻧﺘﺮ ﺑﯚﻣﺎن دەﻧێﺮدرێﺘەوە
ﺟێﮕەی ﺑﺎﺳــە ﺋێﺴــﺘە ﺑەﻧﺰﯾﻨﯽ ﻧﺎوﺧﯚ ﻟە ﭼــﻮار ﭘﺎوﮔەی ﺑﺎزﯾﺎن ﻛەڵــەك ،ﺧﯚرﻣەڵــە و ﻛەرﻛﻮوك ﺑەرھەم دەھێﻨﺮێﺖ و ﺑەﮔﻮێﺮەی دواﯾﯿﻦ ﻟێﺪواﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿﺶ، رۆژاﻧە ﺳــەرووی ﺳــێ ﻣﻠﯿﯚن و 200ھــەزار ﻟﯿﺘﺮ ﻟــە ھەر دوو ﭘﺎوﮔەی ﻛەڵەك و ﺑﺎزﯾﺎن ﺑەﻧﺰﯾﻦ ﺑەرھەم دەھێﻨﺮێﺖ .ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑــە ﻧﺰﯾﻜــەی ﺣەوت ﻣﻠﯿﯚن ﻟﯿﺘــﺮ ﻟە رۆژێﻜﺪا ھەﯾــە ،دوای داﺧﺮاﻧــﯽ ﭘﺎوﮔە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن ﺑە ھﺎوردەﻛﺮدﻧﯽ ﺑەﻧﺰﯾــﻦ ﺋــەو ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿﯿەی ﭘڕ ﻛﺮدووەﺗەوە. دﻛﺘــﯚر ﮔﯚﭬەﻧــﺪ ﺷــێﺮواﻧﯽ ﭘﺴــﭙﯚڕی ﺟﯿﯚﻟﯚﺟﯿﺎی ﻧەوت ،ﺑﯚ ”وﺷــە“ ﭘێﯽ واﯾە ﭘﯿﺸەﺳــﺎزﯾﯽ ﭘێﺘﺮۆﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺳﻮودێﻜﯽ زۆری ﺑﯚ وت ھەﯾە ،ﻟە ﻋێﺮاﻗﯿﺶ ﯾەك داﻧە ﻟە ﺑەﺳــڕە ھەﺑﻮو ﻛە ﺑەھﯚی ﺟەﻧﮕە ﯾەك ﻟــەدوای ﯾەﻛەﻛﺎن
ﭘەك ﺧﺮا .ﺋەو رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە” ،ﺋەو ﻧەوﺗەی ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ھەﻧﺎردەی دەرەوە دەﻛﺮێــﺖ ،ﯾەﻛﺴــەر دەﻧێﺮدرێﺖ ﺑــﯚ ﭘﺎوﮔەﻛﺎن ﯾﺎن ﻛﺎرﮔــە ﭘێﺘﺮۆﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯿﯿــەﻛﺎن و ﻟەوێــﻮە ﻣــﺎدەی ﺟﯿــﺎوازی ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی دروﺳﺖ دەﻛﺮێﺖ و دووﺑﺎرە ﺑە ﻧﺮﺧێﻜﯽ ﮔﺮاﻧﺘﺮ ﺑﯚﻣﺎن دەﻧێﺮدرێﺘەوە“. ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﺳــﺎڵﯽ 2014ﻛە ﻧﺮﺧﯽ ﻧەوت ﺳەرووی 100دۆﻻر ﺑــﻮو ،وﺗﺎﻧــﯽ ﺑەرھەﻣﮫێﻨەری ﻧەوت ﺑەرھەﻣەﻛەﯾﺎن دەﻓﺮۆﺷﺘە دەرەوە و ﻛەﻣەﻛەﯾــﺎن دەداﯾــە ﻛﺎرﮔە ﭘێﺘﺮۆﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن ،ﺑەم ﻛﺎﺗێﻚ ﻧــەوت ﻧﺮﺧەﻛەی داﺑەزی ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻗەرەﺑــﻮوی ﺋەو زﯾﺎﻧە ﺑﻜەﻧەوە ،ﺑەرھەﻣەﻛەﯾﺎن دەداﯾە ﻛﺎرﮔــە ﭘێﺘﺮۆﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن .ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻛە ﺋەو ﺟﯚرە ﻛﺎرﮔﺎﻧە ﻧﯿــﻦ ،ﻧﺎﭼﺎرن ھەر ﺑــە ﻧﺮﺧێﻜﯽ ھەرزان ﺑﯿﻔﺮۆﺷﻦ.
ﺑەﮔﻮﺗەی ﺷێﺮواﻧﯽ ،ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺗەﻧﺎﻧەت ﺗﻮاﻧﺎ ﻧﯿﯿە ﺋــەو ﺑەﻧﺰﯾﻨە ﺳــﺘﺎﻧﺪاردەش ﺑەرھەم ﺑﮫێﻨﺮێﺖ ﻛە ﺑﯚ ﻓڕۆﻛە و ﺋﯚﺗﯚﻣﺒێﻞ ﺳﻮودی ﻟێ وەردەﮔﯿﺮێﺖ .ﺋــەو ﻟەﺑﺎرەی ﭘﺎوﮔــە ﻧﺎﯾﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەﻛﺎن رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ،دەرھﺎوﯾﺸﺘە ﺧﺮاﭘەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو ﭘﺎوﮔﺎﻧــە ﺋەوەﻧــﺪە زۆر ﺑﻮو ،ﺣﻜﻮوﻣەت دەﺑــﻮو رێﮕەی ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯿﺎن ﻟــێ ﺑﮕﺮێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ژﯾﻨﮕەﯾﺎن ﭘﯿﺲ دەﻛﺮد و ﻧەوﺗﯿﺎن ﺑە ﻓﯿڕۆ دەدا. ﺑﯚ ﺋەوەی ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﺑەرھەﻣﯽ دەرەﻛﯽ ﺑەﻧﺰﯾــﻦ و ﺗەﻧﺎﻧــەت ﻣــەوادی ﺗﺮﯾــﺶ ﻧەﺑێﺖ ،ﺋەو ﭘﺴــﭙﯚڕەی ﺟﯿﯚﻟﯚﺟﯿــﺎی ﻧــەوت ﭘێﺪاﮔﺮی دەﻛﺎت ﻟــە ﻧﺎوﺧــﯚ ﭘــەرە ﺑــە دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﭘﺎوﮔەی ﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺪرێﺖ ،ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا زەوﯾﻨە ﺑﯚ ﺋەوەش ﺧــﯚش ﺑﻜﺮێﺖ ﻛﺎرﮔەی ﭘێﺘﺮۆﻛﯿﻤﯿﺎﯾﯽ داﺑﻤەزرێﺖ.
ﭘەﻟەوەرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن 84 ھەزار ﺗﯚن ﮔەﻧﻢ دەﺧﯚن
رەزوان ﺗەھﺎ:
ﭼﻮار ﻛﯿﻠﯚ ﮔەﻧﻢ ﺑە ﭘێﻨﺞ ھەزار دﯾﻨﺎر دەﻓﺮۆﺷﯿﻦ ،ﺑەم ﺑﺎزاڕی ﺋێﻤە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە رۆژی ھەﯾﻨﯽ دەﺑێﺖ زﯾﺎد ﻧﺎﻣﯿﻘە ﺳﻮور ﺳەرﭘەرﺷﺘﯿﺎری ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧــﯽ داﻧەوێڵە ﻟە ھەوﻟێﺮ ﺑﯚ ”وﺷە“ی روون ﻛﺮدەوە” ،ھەرﭼەﻧﺪ ﺑەﺷــێﻮەﻛﯽ ﻧﺎڕێﻜﺨــﺮاو ﮔەﻧــﻢ دەھێﻨﺮێﺘە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﯽ ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﺑﺎڵﻨﺪە ،ﺑەم ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﻟە ﺷﺎری ھەوﻟێﺮ 30ھەزار ﺗﯚن ،ﻟە
ﺟﯚراوﺟﯚر ﺑەﺧێﻮ دەﻛەن ،ھەﺑﻮوﻧﯽ ﭼەﻧــﺪ ﻛﺎرﮔەﯾەﻛــﯽ ﺗێﻜەڵﻜﺮدن و ﻟێﻜﺪاﻧــﯽ داﻧەوێڵە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧە، ﺋــەوەش وا دەﻛﺎت ﺋــەو داﻧەوێڵە ﺗێﻜەڵﻜﺮاوەی ﺑﯚ ﺧﻮاردﻧﯽ ﭘەﻟەوەر و ﺑﺎڵﻨﺪە ﺑەﻛﺎر دێﺖ ،ﻟە داﻧەوێڵەی ﺑەرھەﻣﮫێﻨــﺮاوی ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا
ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻧﯿﻮەی ﭘــﺎرەی ﮔەﻧﻤﯽ ﺳــﺎڵﯽ 2016ی ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەدراوە ﻛە ﺑە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 100ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨﺎر دادەﻧﺮێﺖ. ﺑەﮔﻮێﺮەی دواﯾﯿﻦ ﺋﺎﻣﺎری وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﭘﯿﺸەﺳﺎزﯾﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن 375 ،ھەزار ﺗﯚن ﮔەﻧﻢ ﻟە ﺳــﺎﯾﻠﯚﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ، 220ھــەزار ﺗﯚن ﻟە ﺳــﺎﯾﻠﯚﻛﺎﻧﯽ ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ و 280ھەزا ﺗﯚن ﮔەﻧﻢ ﻟە ﺳﺎﯾﻠﯚﻛﺎﻧﯽ دھﯚك ﻟە ﺟﻮوﺗﯿﺎران وەرﮔﯿﺮاوە ،ﻛﯚی ﮔﺸــﺘﯽ دەﻛﺎﺗە 875ھەزار ﺗﯚن ﻟە ﺳــێ ﭘﺎرێﺰﮔﺎ و ﻟە ﭘﺎرێــﺰﮔﺎی ﻛەرﻛﻮوﻛﯿﺶ 300 ھەزار ﺗﯚن ﮔەﻧــﻢ ﺑەرھەم ھﺎﺗﻮوە ﻛە دەﻛﺎﺗە ﻧﺰﯾﻜەی ﻣﻠﯿﯚﻧێﻚ و 75 ھەزار ﺗﯚن ﮔەﻧﻢ ﻟە ﺳەرﺗﺎﺳــەری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا. وەزارەﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﭘﯿﺸەﺳــﺎزی ﺋﺎﺷــﻜﺮای دەﻛﺎت ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2016
ﻧﺰﯾﻜەی 200ﺑــﯚ 300ھەزار ﺗﯚن ﮔەﻧﻢ ﻧەﺑﺮاوەﺗە ﺳﺎﯾﻠﯚﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﺗﻮاﻧــﺎی ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﺳــەرﺟەم ﺳــﺎﯾﻠﯚﻛﺎﻧﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺶ ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا 500 ھەزار ﺗﻮن ﮔەﻧﻤە. ﺑەﮔﻮﺗــەی ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻤــﯽ ﺧﺎوەن ﻛﺎرﮔەی داﻧەوێڵە ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2015 و 2016دا رێﮕــە ﺑە ھﺎوردەﻛﺮدﻧﯽ ﮔەﻧﻤــﯽ ﺋێﺮاﻧــﯽ ﺑــﯚ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧەدراوە ﻛە ﻟە ﺳﺎڵﯽ ﭘێﺸﻮودا ھﺎوردە ﻛﺮاوە .ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﯾــەك ﺗﯚن ﮔەﻧﻤــﯽ ﭘﻠە ﯾــەك ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺑە 500ھەزار دﯾﻨﺎر دەﻛڕدرێــﺖ ،ﺋەو ﺑــڕە ﭘﺎرەﯾەش ﻛەﻣﺘﺮە ﻟەوەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ دﯾﺎری ﻛــﺮدووە ،ﺑــەم ﺑەھﯚی دواﻛەوﺗﻨﯽ ﭘﺎرەﻛەوە ،ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﺟﻮوﺗﯿﺎران راﺳﺘەوﺧﯚ ﻟە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧﺪا ﺑە ﭘﺎرەی ﻛەﻣﺘﺮ دەﯾﻔﺮۆﺷﻦ.
ژﻣﺎرەی ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻧﯿﻮە داﺑەزﯾﻮە
ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﺑﻮوەﺗە ھﯚی زﯾﺎﺗﺮ ﭘێﺸێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ و ﺧﯚﻣﺎڵﯽ ﻣﺤەﻣەد ھﺎودﯾﺎﻧﯽ:
وﺷە /ﺋەھﻤەد ﻛەﯾﻔﯽ و ھﯚﺷﯿﺎر ﻋەﻟﯽ ﻟەم ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵەی دواﯾﯿﺪا ﻟەﮔەڵ ﮔەﺷــەﻛﺮدﻧﯽ دۆﺧــﯽ داراﯾﯿﺪا، ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ زۆری ﻛﺮێــﻜﺎری ﺑﯿﺎﻧﯽ ﻟــە رێﮕــەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ﻛەرﺗــﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــەوە ھێﻨﺮاﻧــە ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ھەم وەك ﻛﺮێــﻜﺎری ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿــﺎ و ﭘڕۆژەﻛﺎن و ھەﻣﯿــﺶ وەك ﺧﺰﻣەﺗﮕــﻮزاری ﻣﺎن ،ﺑە ﺷێﻮەﯾەك ﻛە ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋﺎﻣﺎرەﻛﺎن ،ﻟە ﻣﺎوەی ھەﺷﺖ ﺳﺎڵﯽ ﻧێــﻮان 2015-2007زﯾــﺎد ﻟە 40
ھەزار ﻛﺮێــﻜﺎری ﺑﯿﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑەم ﺑە ﺳەرھەڵﺪاﻧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ و ﻗﻮوڵﺒﻮوﻧەوەی، ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ژﻣﺎرەی ﺋەو ﻛﺮێﻜﺎراﻧە ﻟە ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی ﺑەردەواﻣﺪاﯾە. ﻟەوﺑﺎرەﯾــەوە ﻧەزﻣــﯽ ﻣﻮوﺳــﺎ ﺟێﮕــﺮی ﺑەڕێﻮەﺑەری ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﻛﺎر و دەﺳــﺘەﺑەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺑە ”وﺷــە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2016دا ﻛە ﺗەﻧﮕﮋەی داراﯾﯽ ﺗێﯿﺪا وەك دوو ﺳــﺎڵﯽ ﭘێﺸــﺘﺮ درێﮋەی ﻛێﺸﺎوە ،ژﻣﺎرەی ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە ﻧﯿﻮەی ﺳــﺎڵﯽ 2015
داﺑەزﯾــﻮە ،ﺋەﻣەش ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻛە ﺳــﺎڵﯽ 2015ش ھــەر ﺗەﻧﮕﮋە ﺑﻮوە و ﻟەو ﺳﺎڵﯿﺸــﺪا ﺑــەراورد ﺑە ﺳــﺎڵﯽ ﭘێﺸــﺘﺮ ،ژﻣﺎرەﻛە ھەر ﻟە ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەدا ﺑﻮوە. ﻛەﻣﺒﻮوﻧەوەی ھﺎﺗﻨــﯽ ﻛﺮێﻜﺎری ﺑﯿﺎﻧﯽ ،ھﺎوﻛﺎﺗە ﻟەﮔەڵ ﻟێﺸــﺎوی ﭘەﻧﺎﺑەران ﺑﯚ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛــە ژﻣﺎرەﯾەﻛــﯽ ﺋەواﻧﯿﺶ وەك ﻛﺮێﻜﺎر ﻛﺎر دەﻛــەن .ﻟەوﺑﺎرەﯾەوە ﻣﻮوﺳــﺎ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەدات ،ﺋەو ﭘەﻧﺎﺑەراﻧەی رۆژﺋﺎوای ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛە ﻟــە ﺋێﺴــﺘەدا وەك ﻛﺮێﻜﺎر ﻟە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛﺎر دەﻛەن،
ﺋەﮔەر ﻧﺎوﯾﺎن ﻟە ﻛەﻣﭙەﻛﺎﻧﯽ ﻧەﺗەوە ﯾەﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮدﺑێﺖ و ﺑە ﭬﯿﺰا داﺧﻠﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻧەﺑﻮوﺑﻦ ،ﺑە ﻛﺮێﻜﺎری ﺑﯿﺎﻧــﯽ ھەژﻣﺎر ﻧﺎﻛﺮێﻦ و ھەر ﺑــە ﻛﺮێﻜﺎری ﺧﯚﻣﺎڵﯽ ھەژﻣﺎر دەﻛﺮێﻦ. ﻣﺤەﻣــەد، ﻋەﺑﺪوﻟﻤەﺟﯿــﺪ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﻛﺎر و دەﺳــﺘەﺑەری ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ ﻟــە ﺳــﻠێﻤﺎﻧﯽ ﺑﯚ ”وﺷە“ی رووﻧﻜﺮدەوە ،ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧــﯽ ﺑەﺷــێﻜﯿﺎن ﻟــە رێﮕەی وەزارەﺗﯽ ﻛﺎر و ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﻟە رێﮕەی ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎری ﺑﯿﺎﻧﯽ دەھێﻨﺮێــﻦ ﻛە ﻣﯚڵەﺗﯿﺎن ﻟە
ﻟەﻣﺎوەیﺳﺎڵﯽ2016داﺑەدﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﭘێﻨﺞ ھەزار و 154ﻛﺮێﻜﺎری ﺑﯿﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧەوە
وەزارەﺗﯽ ﻧﺎوﺧﯚ وەرﮔﺮﺗﻮوە. ﻛﺎرزان ﻋەﻟــﯽ ﺑەڕێﻮەﺑــەری ﺑەڕێﻮەﺑەراﯾەﺗﯿﯽ ﻛﺎر ﻟە ھەوﻟێﺮ ،ﺑە ”وﺷە“ی راﮔەﯾﺎﻧﺪ ،رێﮋەی ھﺎﺗﻨﯽ ﻛﺮێــﻜﺎری ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﺑەراورد ﺑەو ﺳــﺎﻧەی ﻛە دۆﺧﯽ داراﯾﯽ و ﺗەﻧﺎھﯽ ﺳەﻗﺎﻣﮕﯿﺮﺗﺮ ﺑﻮو، ﺑە رێﮋەی % 100ﻛەﻣﯽ ﻛﺮدووە، ﺑــە ﺷــێﻮەﯾەك ﻛە ﺋــەو ﻛﺮێﻜﺎرە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﺎﻧەی ﻟە رێﮕــەی وەزارەﺗﯽ ﻛﺎرەوە ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟە ﺗــەواوی ﺳــﺎڵﯽ 2016ﺗەﻧﯿﺎ 158 ﻛەس ﺑﻮوە ﻛــە ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ھەوﻟێﺮ ﺑە ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﻛﺎرﻛﺮدن ﻟە ﻛﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎ و ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﺪا. ﻟەﺑﺎرەی ﻛﺮێﻜﺎری ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ﻧﺎو ﻣﺎڵﯿــﺶ ،ﻛﺎرزان ﻋەﻟﯽ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەدات ﻛــە ﻟــە 2016دا داواﻛﺎری ﻟەﺳــەر ھــەزار و 903 ﻛەس ھەﺑﻮوە ﺑــﯚ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ﻣﺎن و ﻟــەو ژﻣﺎرەﯾەش ﺗەﻧﯿﺎ 40- % 45ﯾﺎن ھﺎﺗــﻮون و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﻣﺎﻣەڵەﯾﺎن ﺗەواو ﻧەﺑﻮوە. ﻣﺤەﻣەد ھﺎودﯾﺎﻧﯽ ،وەزﯾﺮی ﻛﺎر و ﻛﺎروﺑﺎری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑﯚ ”وﺷە“ی ﺋﺎﺷــﻜﺮا ﻛﺮد” ،ژﻣﺎرەﯾەﻛﯽ زۆر ﻟە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﺋﯿﺒﺮاھﯿــﻢ ﻛﺎﻛەﻣﯿــﻦ ﺧﺎوەﻧــﯽ ﻛﺎرﮔەی دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ داﻧەوێڵەی ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮاو رووﻧﯽ ﻛﺮدەوە ،ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوو 11ھــەزار ﺗــﯚن ﮔەم ﻟــە ﻛﺎرﮔەﻛــەی ﺋــەودا ،ﺗێﻜەڵ ﺑــە داﻧەوێڵەﻛﺎﻧﯽ وەك ﻧﯿﺴــﻚ و ھەرزن و ﺳــﺎوەر و ﺑﺮووش ﻛﺮاوە و ﺑﯚ ﺧﻮاردﻧﯽ ﭘەﻟەوەر و ﺑﺎڵﻨﺪەﻛﺎن ﺋﺎﻣﺎدە ﻛﺮاوە. ﻛﺎﻛەﻣﯿﻦ ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدوو ﺧﻮاﺳﺖ ﻟەﺳەر داﻧەوێڵەی ﺋﺎﻣﺎدەﻛــﺮاو زۆر ﺑــﻮو ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟەﻻﯾەن ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﺮﯾﺸــﻚ و ﺳﻮوﺳــﻜە و ﭘــﯚڕ و ﭘەﻟەوەرەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ“. ﺋەو ﺧــﺎوەن ﻛﺎرﮔەﯾە زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ، ”ﭼــﺎوەڕوان دەﻛﺮێﺖ ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2017دا ﺧﻮاﺳﺖ ﻟەﺳەر داﻧەوێڵەی ﺋﺎﻣﺎدەﻛــﺮاو ﺑﯚ ﺧﻮاردﻧﯽ ﭘەﻟەوەر و
دروﺳــﺖ ﺑﻜﺮێﺖ و ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑە ھﺎوردەﻛﺮدﻧﯽ ﻧەﻛﺎت. رەزوان ﺗەھــﺎ ﻛە ﻟەﻧــﺎو ﻣەﯾﺪاﻧﯽ ﭘەﻟەوەرﻓﺮۆﺷﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ،ﮔەﻧﻢ و داﻧەوێڵە دەﻓﺮۆﺷــێﺖ ،ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﭼﻮار ﻛﯿﻠــﯚ ﮔەﻧﻢ ﺑە ﭘێﻨﺞ ھــەزار دﯾﻨﺎر دەﻓﺮۆﺷــﯿﻦ ،ﺑەم ﺑﺎزاڕی ﺋێﻤە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە رۆژی ھەﯾﻨﯽ دەﺑێــﺖ ﻛە ﺧەڵــﻚ روو ﻟە ﺑﺎزاڕی ﭘەﻟەوەر و ﺑﺎڵﻨﺪەﻓﺮۆﺷﺎن دەﻛەن“. ﺋەو داﻧەوێڵەﻓﺮۆﺷە رووﻧﯽ دەﻛﺎﺗەوە ﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە رۆژاﻧﯽ ھەﯾﻨﯿﺪا ،زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 150ﻛﯿﻠﯚ داﻧەوێڵەی ﺋﺎﻣﺎدەﻛﺮاو و ھــﺎوﻛﺎت ﻧﺰﯾﻜــەی 100ﻛﯿﻠﯚ ﮔەﻧــﻢ دەﻓﺮۆﺷــێﺖ و ھەرﯾەك ﻟە ﻓﺮۆﺷﯿﺎراﻧﯽ ﺗﺮﯾﺶ ﺑەھەﻣﺎن ﺷێﻮە. ﻟــە ﺑــﺎزاڕی ﭘەﻟەوەرﻓﺮۆﺷــﺎﻧﯽ ھەوﻟێــﺮدا ،ﺧﻮاﺳــﺖ ﻟەﺳــەر داﻧەوێڵــەی ﺗێﻜەڵﻜــﺮاو زﯾﺎﺗﺮە، وەك ﺗەھــﺎ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــﯚ دەﻛﺎت،
ھﯚﻛﺎرەﻛەی ﺋەوەﯾە ﻛە داﻧەوێڵەی ﺗێﻜەڵﻜــﺮاو ھــەم ﻧﺮﺧەﻛــەی ھەرزاﻧﺘــﺮە و ھەﻣﯿــﺶ ﺧــﺎوەن ﭘەﻟــەوەر و ﺑﺎڵﻨــﺪەﻛﺎن دووﭘﺎت ﻟــەوە دەﻛەﻧــەوە ﻛە ﭘەﻟــەوەر و ﺑﺎڵﻨﺪەﻛﺎﻧﯿــﺎن زﯾﺎﺗــﺮ ﺳــﻮود ﻟە داﻧەوێڵەی ﺗێﻜەڵﻜﺮاو دەﺑﯿﻨﻦ. ﻧەﺟﯿﺒــە ﻧەﺟﯿــﺐ ﺋەﻧﺪاﻣــﯽ ﺋەﻧﺠﻮوﻣەﻧﯽ ﻧﻮێﻨەراﻧﯽ ﻋێﺮاق ،ﺑە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ دەزاﻧێﺖ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ ﻟە رێﮕەی وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﻗەرز ﻟە ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی ،ﭘﺎرەی ﮔەﻧﻤﯽ ﺟﻮوﺗﯿﺎران داﺑﯿﻦ ﺑﻜﺎت. ﺋەو ﺑە ”وﺷە“ دەڵێ” ،ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻋێــﺮاق 620ﻣﻠﯿﺎر دﯾﻨــﺎر ﭘﺎرەی ﮔەﻧﻤﯽ ﺳﺎڵﯽ راﺑﺮدووی ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﻗەرزدارە ،ﺑﺎﺷﺘﺮ ﺋەوەﯾە ﻗەرزداری ﺑﺎﻧﻜــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی ﺑێــﺖ و ﭘﺎرەی ﺟﻮوﺗﯿﺎران ﺑﺪات ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﮔەﻧﻢ ﺑەرھەم ﺑێﻨﻨەوە“.
13
ژﻣﺎرە ) ، (173ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 1 ،
وﺷە /ھەوﻟێﺮ -راﻣﯿﺎر ﺟەواد ﻟــە ﺳــﺎڵﯽ راﺑــﺮدوودا 84ھەزار ﺗﯚن ﮔەﻧﻢ ﺑەﻣەﺑەﺳــﺘﯽ ﺧﻮاردﻧﯽ ﭘەﻟەوەرەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻛڕاوە، ﺑەﺷــێﻚ ﻟەو ﺑڕە ﮔەﻧﻤــە ﻟەﻻﯾەن ﺧــﺎوەن ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﭘەﻟەوەر و ﺑەﺷێﻜﯽ ﺗﺮی ﻟەﻻﯾەن ﺋەو ﻛەﺳﺎﻧەوە ﻛڕاوە ﻛە ﺋﺎرەزووی ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧــﯽ ﭘەﻟــەوەر و ﺑﺎڵﻨﺪە دەﻛــەن ،ﭼــﺎوەڕوان دەﻛﺮێــﺖ ﻟەﻣﺴﺎڵﺪا ﺑڕی ﮔەﻧﻤﯽ ﺑەﻛﺎرھﺎﺗﻮو ﺑﯚ ﭘەﻟەوەر و ﺑﺎڵﻨﺪە زﯾﺎﺗﺮ ھەڵﻜﺸێﺖ.
ﺑﺎڵﻨﺪە ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ھەڵﺒﻜﺸــێﺖ، ﻟەﺑەرﺋــەوە ﺋێﻤە ﺑڕﯾﺎرﻣﺎن داوە 20 ھەزار ﺗﯚن ﮔەﻧﻢ ﺑﻜڕﯾﻨەوە“. ﺋــەو ﮔەﻧﻤــەی ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــﯽ ھەرێﻤــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑەرھەﻣﯽ دێﻨﻦ ،ﻟــە رێﮕەی ﺳــﺎﯾﻠﯚﻛﺎﻧەوە رادەﺳــﺘﯽ وەزارەﺗــﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯿﯽ ﻋێﺮاﻗــﯽ دەﻛەن ،ﺑــەم ﺑەھﯚی درەﻧــﮓ وەرﮔﺮﺗﻨــﯽ ﭘﺎرەﻛەﯾﺎن، ھــەوڵ دەدەن ﺑــﺎزاڕی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺑﯚ ﺑﺪۆزﻧەوە ،ﺋەﮔــەر ﮔەﻧﻤەﻛە ﺑە ﭘﺎرەﯾەﻛﯽ ﻛەﻣﺘﺮﯾﺶ ﺑﻔﺮۆﺷــﻦ، ﺑەم ﺋــەوە ﯾﺎرﻣەﺗﯿــﺪەر دەﺑێﺖ ﻟەوەی ﺑڕێﻚ ﭘﺎرەﯾﺎن ﺑێﺘەوە دەﺳﺖ و ﻟە ﭼﺎﻧﺪﻧﯽ ﮔەﻧﻢ دووﺑﺎرە ﺑەﻛﺎری ﺑێﻨﻨەوە.
ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ 31ھەزار ﺗﯚن و ﻟە دھﯚك 23ھەزار ﺗﯚن داﻧەوێڵە ﺑەﺷێﻮەی ﺗێﻜەڵﻜﺮاو ﺧﺮاوەﺗە ﺑﺎزاڕەﻛﺎﻧەوە“. ﺋــەو دەڵــێ” ،ﺋەﮔــەر وەزارەﺗﯽ ھﺎوردەﻛﺮدﻧــﯽ ﻛﺸــﺘﻮﻛﺎڵ ھەﻧﺪێــﻚ ﺑەرھەﻣــﯽ داﻧەوێڵــە ﻗەدەﻏــە ﺑﻜﺎت ،دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﭘﺸــﺖ ﺑە ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺑﺒەﺳــﺘﯿﻦ، ﺋەوەش ﺳــﻮودﻣەﻧﺪ دەﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋەو ﺟﻮوﺗﯿﺎراﻧــەی ﺑەرھەﻣەﻛﺎﻧﯽ وەك ﮔەﻧــﻢ و ﻧﯿﺴــﻚ و ﻣەﺣﭽەﭼە و ھەرزن و ﺋﯿﺘﺮ ﺑەرھەم دێﻨﻦ“. ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺳﺎﺧﺒﻮوﻧەوەی ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻟەﻻﯾەن ﭘڕۆژەﻛﺎﻧﯽ ﺑەﺧێﻮﻛﺮدﻧﯽ ﭘەﻟــەوەر و ﺋەواﻧــەش ﺑﺎڵﻨــﺪەی
ﺋﺎﺑﻮوری
ﻛﺮێــﻜﺎری ﺑﯿﺎﻧــﯽ رەواﻧەی وﺗﯽ ﺧﯚﯾــﺎن ﻛﺮاوﻧەﺗــەوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻣﺎوەﻛەﯾﺎن ﺗەواو ﺑﻮوە و ﺑﯚﯾﺎن ﺗﺎزە ﻧەﻛﺮاوەﺗەوە“. ﺋەو زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ﻟە ﻣﺎوەی ﺳــﺎڵﯽ 2016دا ﺑەدﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﭘێﻨﺞ ھەزار و 154ﻛﺮێــﻜﺎری ﺑﯿﺎﻧﯽ ھﺎﺗﻮوﻧەﺗە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧەوە و ﻟەو ژﻣﺎرەﯾەﺷﺪا ﺳــێ ھەزار و 882ﻟە ﻛﺮێﻜﺎرەﻛﺎن ﻟەرەﮔەزی ﻣێﯿﻨە ﺑﻮون“. ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﻣﺤەﻣەد ﮔﯚﻣەﺷﯿﻨﯽ ﮔﻮﺗەﺑێﮋی دەﺳــﺘەی ﺳەرﺑەﺧﯚی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﺋﺎﻣﺎژە ﺑــەوە دەدات، ﺑەﺷێﻚ ﻟەو ﻛﺮێﻜﺎرە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﺎﻧەی ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا و ﻟەم دۆﺧﯽ ﺗەﻧﮕﮋەﯾەدا دەھێﻨﺮێﻨە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘێﺸــێﻞ دەﻛﺮێﺖ ،ﺑە ھﯚی ﺋەوەی ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ﻛە ھــﺎوردە دەﻛﺮێﻦ، ﺳەرەﺗﺎ ﻛﺎرﯾﺎن ﭘێ دەدرێﺖ ،ﺑەم دوای ﻣﺎوەﯾەﻛﯽ ﻛەم ﻟە ﻛﺎرەﻛەﯾﺎن دەردەﻛﺮێﻦ و ﺑێﻜﺎر دەﺑﻦ ،ﺑەﻣەش ﻧﺎﭼﺎر دەﺑﻦ ﺑﯚ ﺋەوەی ﻟەﺳەر ﺷەﻗﺎم ﻧەﻣێﻨﻨەوە ﺑە ﻛﺮێﯽ ﻛەﻣﺘﺮ و ﻛﺎری ﺋەﺳــﺘەﻣﺘﺮ رازی ﺑﺒﻦ ،ﺋەﻣە ﺟﮕە ﻟەوەی ﻛە ھەوڵﯽ ﺋەوەش دەدرێﺖ ﻛە زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻛﺎﺗﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاوی ﻛﺎری ﺧﯚﯾﺎن ﻛﺎرﯾﺎن ﭘێ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە
ﺋەو ﻛﺮێﻜﺎرە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿﺎﻧە ﺑە ﭘێﭽەواﻧەی ﻛﺮێــﻜﺎری ﺧﯚﻣﺎڵﯽ ،ﺋﺎﻣــﺎدەن ﺑە ﻛﺮێــﯽ ﻛەﻣﯿﺶ ﻛﺎر ﺑﻜــەن ،ﺑﯚﯾە ﻟەﻻﯾەن ﺧﺎوەن ﻛﺎراﻧەوە ﺋﯿﺴﺘﻐﻼل دەﻛﺮێﻦ. ﮔﯚﻣەﺷﯿﻨﯽ ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑەوە دا ،ﺟﮕە ﻟەو ﻛﺮێﻜﺎرە ﺑﯿﺎﻧﯿﯿە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧەی ﺑﯚ ﻛﺎرﻛﺮدن وەك ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ﻣﺎن دەھێﻨﺮێــﻦ ،ھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﺗﺮ ﻟەم دۆﺧەی ﺋێﺴﺘەدا ﭘێﺸێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯿﺸە ،ﭼﻮﻧﻜە دەﺑێﺘە ھــﯚی زﯾﺎﺗﺮ ﺑەرزﺑﻮوﻧەوەی رێﮋەی ﺑێﻜﺎری ﻟە ﻧێﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا ،ﺋەﻣە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ھــەر ﺧﯚی ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋﺎﻣــﺎرەﻛﺎن ،رێﮋەی ﺑێــﻜﺎری ﺑە ﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺑەرﭼﺎو ﺑەرز ﺑﻮوەﺗەوە، ﺑەم ھێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺮێــﻜﺎری ﺋﺎﻓﺮەﺗﯽ ﺧﺰﻣەﺗﮕﻮزاری ﻣﺎن ،ﺗﺎ ﺋﺎﺳــﺘێﻚ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﺘﺮە ،ﺑە ھﯚی ﺋەوەی ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎڵﯽ ﻟە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﺋەو ﻛﺎرەﯾﺎن ﺗێﺪا ﻧﯿﯿە ﯾﺎن ﻛەﻣە. ﮔﯚﻣەﺷــﯿﻨﯽ ﺑــﺎس ﻟــەوەش دەﻛﺎت ،ﻛە ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻛﺮێﻜﺎراﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑــە ھﯚی ﺋﺎﺷــﻨﺎ ﻧەﺑﻮوﻧﯿﺎن ﺑــە داﻣەزراوەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن، ﻟــە ﺣﺎڵەﺗــﯽ ﭘێﺸــێﻠﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯿﺸﯿﺎن ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺳﻜﺎ ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜەن ،ﺑﯚﯾە ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﭘێﺪاﭼﻮوﻧەوەی رژد و رێﻜﺨﺴﺘﻨەوە ھەﯾە ،ھەم ﻟــە رووی داﺑﯿﻨﻜﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺮێــﻜﺎری ﺑﯿﺎﻧــﯽ و ھەﻣﯿــﺶ ﻟــە رووی ھەوڵﺪان ﺑﯚ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﻣﺎﻓﯽ دەﺳﺘﻜەوﺗﻨﯽ ﻛﺎر ﺑﯚ ﻛﺮێﻜﺎری ﺧﯚﻣﺎڵﯽ.
ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
14
ژﻣﺎرە ) ، (173ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 1 ،
رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح دوای ﺋﺎزادﻛﺮدﻧــەوەی ﻧﺎوﭼــە داﮔﯿﺮﻛﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ژێﺮ دەﺳــەﺗﯽ رێﻜﺨﺮاوی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ داﻋﺶ و ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﺒﻮوﻧەوەی ﺑﺎرودۆﺧەﻛە، ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﻛﺎرە ﮔﺮﻧﮕﺎﻧەی دەﺑێﺖ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﭘێــڕەوی ﺑــﻜﺎت ،ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎرﯾﯿەﻛە ﭘێﻮەﺳﺖ ﺑە ﺗﯿﺮۆر و ﺷﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا، ﺑەﺷێﻮەﯾەك ﻛە رەﭼﺎوی دۆﺳﯿەی ﺗﯿﺮۆر و ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن ﻟەﺧﯚ ﺑﮕﺮێﺖ، ﺋەوە ﭘێﻜﺎﻧﯽ دوو ﻧﯿﺸﺎﻧە ﺑە ﺗﯿﺮێﻚ. ﺳەرەﺗﺎﯾەﻛﯽ ﺗﺎڵ رێﻜﺨﺮاوی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯽ دەوڵەﺗﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ-داﻋﺶ ﻟە ﺣﻮزەﯾﺮاﻧﯽ 2014دا ﻟە ﺳﻮورﯾﺎوە ھێﺮﺷﯽ ﻛﺮدە ﺳەر ﭼەﻧﺪ ﭘﺎرێﺰﮔﺎﯾەﻛﯽ ﻋێﺮاق و ﻟە ﺋﺎﺑﯽ ھەﻣﺎن ﺳﺎڵﯿﺸەوە ﭘەﻻﻣﺎری ﭼەﻧﺪ ﺷﺎر و ﺷﺎرۆﻛەی ﻟە ﺳﻨﻮوری ﭘﺎرێﺰﮔﺎﻛﺎﻧﯽ ھەوﻟێﺮ ،ﻛەرﻛﻮوك و دھﯚك دا .ﭼەﻛﺪاراﻧﯽ داﻋﺶ ﺗەﻧﯿﺎ ﺷــﺎر و ﺷــﺎرۆﻛە و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯿﺎن داﮔﯿﺮ ﻧەﻛﺮد ،ﺋەوان ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﺮﺳــﻨﺎك ﭘەﻻﻣﺎری ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯿﯿﺎن ﻟە ھەرﯾەك ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە دا ،ﺋێﺰدﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺷﻨﮕﺎل،
ھﺎوﻛﺎت ﻣەﺳــﯿﺤﯽ ،ﺷــەﺑەك و ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟە دەﺷﺘﯽ ﻧەﯾﻨەوا و ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ،ﭼەﻧﺪ ﻧﻤﻮﻧەﯾەﻛﯽ روون و راﺷــﻜﺎون ﻟــە ﻛــﺮدە ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺸﺪا. ھــەر راﺳــﺘەوﺧﯚ ﻟەﮔــەڵ داﮔﯿﺮﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﺑﯚ ﺳــەر ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن، ھێﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸــﻤەرﮔە دەﺳﺘﯿﺎن ﺑە وەﻣﺪاﻧەوە و ھێﺮﺷــەﻛﺎﻧﯿﺎن ﻛﺮدەوە ،ﺷــﺎر ﺑە ﺷــﺎر و ﮔﻮﻧﺪ ﺑە ﮔﻮﻧﺪ ﻟــە ژێﺮ دەﺳــەﺗﯽ داﻋﺶ ﺋﺎزاد ﻛــﺮان ،ﭘﺎش دوو ﺳــﺎڵ ﻟە ﺟەﻧﮕﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧﯽ داﻋﺶ ،ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا زۆرﯾﻨەی ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﻟەﻻﯾەن داﻋﺸەوە داﮔﯿﺮ ﻛﺮاﺑﻮون، ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺋــﺎزاد ﻛﺮاوﻧەﺗەوە. ﻛﺮدەوەﮔەﻟﯽ ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﻣﻮوﺳڵ ھەﻧﮕﺎوی زۆری ﺑڕﯾﻮە ،ﺳەرﻛەوﺗﻦ ﺑەﺳــەر ﭼەﻛﺪاراﻧــﯽ داﻋــﺶ و ﺋﺎزادﻛﺮدﻧەوەی ﺋەو ﺷﺎرە ﮔەورەﯾە ﻟە ﭼﻨﮓ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎﻧﺪا ﺑەﺗەواوەﺗﯽ ﻧﺰﯾــﻚ ﺑﻮوەﺗەوە ،ﺋــەوەش ﺟﺎڕی ﻛﯚﺗﺎھﺎﺗﻨﯽ داﻋﺸــە ﻟــە ﻋێﺮاق و ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا .ﻟێﺮەوە ﺑەرﻧﺎﻣەﻛە دەﺳــﺖ ﭘــێ دەﻛﺎت ﻛە ﺧــﯚی ﻟــە ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧەوەی ﻧﺎوﭼە وێﺮاﻧﻜــﺮاوەﻛﺎن و دووﺑﺎرە ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧەوەی ژﯾــﺎن ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەدا دەﺑﯿﻨێﺘەوە.
ﻛەﻣﯿﻨەﻛﺎن و ﭘﻼﻧﯽ ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزاری ﺗﯿﺮۆر ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﻟە وێﺮاﻧﯿﯿەوە ﺑﯚ ﺋﺎوەداﻧﯽ ﻧﺎوﭼــە ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧــەوەی وێﺮاﻧﻜــﺮاوەﻛﺎن ﭘﺮۆﺳــەﯾەﻛﯽ ﺋەوەﻧﺪە ﺋﺎﺳــﺎن ﻧﯿﯿــە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟەﻛﺎﺗێﻜــﺪا ﻛــە ﺣﻜﻮوﻣــەت رووﺑــەڕووی ﺗەﻧﮕــﮋەی داراﯾﯽ و ﺋﺎﺑــﻮوری ﺑﻮوەﺗــەوە ﻟەﻻﯾەك و ﻟەﻻﯾەﻛﯽ ﺗﺮ داﻋﺶ ﻟە ﻛﯚی ﺷﺎر و ﺷﺎرۆﻛە و ﮔﻮﻧﺪە داﮔﯿﺮﻛﺮاوەﻛﺎﻧﺪا، ﺑەرێﮋەی % 70ی ﺑﺎڵەﺧﺎﻧە و ﺑﺎزاڕ و ﭘڕۆژە و ﺧﺎﻧﻮوەﻛﺎﻧﯽ وێﺮان ﻛﺮدووە. ﺧەڵﻜــﯽ ﻧﺎوﭼە وێﺮاﻧﻜــﺮاوەﻛﺎن دووﺑﺎرە دەﺳــﺖ ﺑە ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧەوەی ﺷــﺎر و ﺷــﺎرۆﻛە و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯿﺎن دەﻛەﻧــەوە ،ﺑــەم ﻗﻮرﺳــﺘﺮ ﻟە ﭘﺮۆﺳــەی دروﺳــﺘﻜﺮدﻧەوەی ﭘــڕۆژە و ﺧﺎﻧــﻮوەﻛﺎن ﻛە ﻻﯾەﻧﯽ
ﻣﺎدی دەﮔﺮێﺘــەوە ،ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧەوەی ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯽ و ژﯾﺎﻧــﯽ ﻣەﻋﻨەوﯾﯽ ﺧەڵﻜﯽ ﻧﺎوﭼە وێﺮاﻧﻜﺮاوەﻛﺎﻧە. ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوەﻧﺪی و ﺧﯚﺟێﯿﯽ ،ﺋﺎژاﻧﺴــە ﻧێﻮدەوڵەﺗﯽ و ﻧﺎوﺧﯚﯾﯿﯿــەﻛﺎن و ﻛﯚﻣەڵﮕــەی ﻧێﻮدەوڵەﺗــﯽ ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺋــەو ھﺎوﭘەﯾﻤﺎﻧێﺘﯿﯿەی ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ ﻟە ﺷەڕی رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی داﻋﺶ ﻛــﺮدووە ،ﺳــەرﻧﺠﯽ ﯾەﻛەﻣﯿﺎن ﻟەﺳــەر ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧەوەی ﺷــەﻗﺎم و ﺧﺎﻧﻮو ،ﺑــﺎزاڕ و ﭘڕۆژەﻛﺎﻧە ،ﺋەواﻧە ﭼﻮارﭼێﻮە ﺳەرەﺗﺎﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎن و دروﺳﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەن ،ﺑەم ھﯿﭻ ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەك ﺑەﺑێ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧێﻜــﯽ ﻣەﻋﻨەوی ﺑــەردەوام ﻧﺎﺑێﺖ ،ﺋەوەش دووﭘﺎﺗﻜﺮدﻧەوەﯾە ﻟەﺳــەر ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧەوەﯾەﻛﯽ ھﺰری، دەرووﻧﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﻟەو ﺷﺎر و ﺷﺎرۆﻛە وێﺮاﻧﻜﺮاواﻧەدا. ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ھەردوو ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧەوەی ﻣﺎﯾەﻛــﯽ و ﻣەﻋﻨــەوی ﻟەﺳــەر ﺋﺎراﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ھﺎوﺳەﻧﮓ ﺑەڕێﻮە ﺑﺒﺮێﻦ ،ﺧەڵﻚ ﻟە ﯾەك ﻛﺎﺗﺪا ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﻣﺎﯾەﻛﯿﯿــﺎن دەوێ ،ھــﺎوﻛﺎت ژﯾﺎﻧێﻜﯽ ﻣەﻋﻨەوی ﻛە ﺗﻮاﻧﺴــﺘﯽ ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧــﯽ ﮔﺮووﭘــە ﺋﯿﺘﻨــﯽ و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿــەﻛﺎن ﻣﺴــﯚﮔەر دەﻛﺎت ،ﺋــەوەش ﻟــە ﺑﯚﺷــﺎﯾﯿﺪا دروﺳــﺖ ﻧﺎﺑێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﺑەرﻧﺎﻣەڕێــﮋی ھەﯾە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت
ﻟەﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻛە ﺋــەوان رووﺑەڕووی دێﻮەزﻣەﯾــەك ﺑﻮوﻧەﺗــەوە ﻛــە ﯾەﻛەم ﮔﻮرزی ﺧﯚی ﺋﺎراﺳــﺘەی ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ ﻧێﻮان ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن ﯾﺎن ژﯾﺎﻧﯽ ﻣەﻋﻨەوی ﺋەوان ﻛﺮدووە. ﮔەﺷﺘﯿﺎری ﺗﯿﺮۆر ﻟە ﻧﺎوﭼە وێﺮاﻧﻜﺮاوەﻛﺎﻧﺪا ﭘﺎﺷﻤﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺷەڕ و ﺟەﻧﮕەﻛﺎن، ﭘﺎﺷــﻤﺎوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﯿــﺮۆر ،ﯾەﻛێــﻚ ﻟــە ھﯚﯾەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﻛەرﺗﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎرﯾﻦ ﻟە ھــەر وﺗێﻜﺪا ﻛــە رووﺑەڕووی ﺷــەڕ و ﺟەﻧﮕﯽ ﺳــەﺧﺖ ﺑﻮوەﺗــەوە .ﺑﺎﺷــﻮوری ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﯾەﻛێﻚ ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی دﻧﯿﺎﯾە ﻛە ﺑەھﯚی ﺋەوەی زۆرﺗﺮﯾﻦ ﺗﺎواﻧﯽ ﮔەورەی ﻟەﺳــەر دەﺳﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻋێﺮاﻗﯽ و دواﺗﺮ رێﻜﺨﺮاوەﻛﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﯽ وەك داﻋﺶ ﺑەﺳەر ھﺎﺗﻮوە ،دەرﻓەﺗێﻜﯽ ﻟــە رادەﺑــەری ﺑــﯚ ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﺷــەڕ و ﺗﯿﺮۆر ﻟەﺧﯚ ﮔﺮﺗﻮوە. ﺷــﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﯽ ﺋــەو وێﺮاﻧــە ﮔەورەﯾەی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴــﺘﺎﻧﯽ داﻋﺶ ﻟە ﻧﺎوﭼە داﮔﯿﺮﻛﺮاوەﻛﺎﻧﺪا ﺟێﯿﺎن ھێﺸﺘﻮوە ،ھەر ﻟە وێﺮاﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺷﺎر و ﮔەڕەك و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧەوە ﺗﺎ دەﮔﺎت ﺑە ﮔﯚڕە ﺑەﻛﯚﻣەڵەﻛﺎن و ﭘﺎﺷﻤﺎوەی ﭼەك و ﺗەﻗەﻣەﻧﯽ و ﺗﻮﻧێﻠەﻛﺎن و. ھﺘﺪ ،ھەرﯾــەك ﻟەوان دەﺑێﺖ وەك ﺳــەرﭼﺎوەی ﮔﺮﻧﮕﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎری ﻣﺎﻣەڵەﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﺑﻜﺮێﺖ. ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ﺋەﮔەر ﺷــﺎر و ﺷﺎرۆﻛە و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎﻧﯿﺶ دووﺑﺎرە ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑﻨﯿﺎت ﺑﻨﺮێﻨەوە، ﻻﻧﯽ ﻛەم ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﮔــەڕەك و ﺷﻮێﻨﮕەﻛﺎﻧﯽ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﺒﻮون ،ﺑﺎزاڕ و ﺑﺎڵەﺧﺎﻧە وێﺮاﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەﺑێ ھﯿﭻ دەﺳﺘﻜﺎرﯾﯿەك و وەك وێﺮاﻧەﯾەﻛﯽ ﺷــەڕ و ﺗﯿﺮۆر ﺑﭙﺎرێﺰرێــﻦ ،ﺋەوە ﻟەﭘــﺎڵ ﺋەو ﭼــەك و ﺗەﻗەﻣەﻧﯽ و ﻛەﻟﻮﭘەﻻﻧەی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن ﻟەو ﻛﺮدە وێﺮاﻧﻜﺎرﯾﯿــەدا ﺑەﻛﺎرﯾﺎن ھێﻨﺎوە،
ﺋەو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﯽ ﺑە ﭘﻼن و ﺑەرﻧﺎﻣەڕێﮋﯾﯿەﻛــﯽ ھەﻣەﻻﯾەن ﻟە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﻻﯾەﻧە ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪارەﻛﺎن ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەﺗــە ﺧﯚﺟێﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼە وێﺮاﻧﻜﺮاوەﻛﺎن و ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎﻧــﯽ ﻧﺎوەﻧــﺪی وەك وەزارەﺗﯽ ﺷﺎرەواﻧﯽ و ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزار ھەﯾە. دەﺑێــﺖ ﻟــە ھــەر ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﯽ وێﺮاﻧﻜــﺮاودا ﺷــﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﯽ ﺗﯿﺮۆر ﺑە ﺟﯿﺎواز ھەڵﺴــﻮﻛەوﺗﯿﺎن ﻟەﮔەڵ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﻟەو ﭼﻮارﭼێﻮەﯾەدا ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت زۆر ﺑــە وردی رەﭼــﺎوی ھەﻣﻮو ﺋەو ﺷــﻮێﻨەوار و ﺋﺎﻣﺎژاﻧــە ﺑﻜﺮێــﺖ ﻛــە ﮔﻮرزی ﺗﯿﺮۆرﯾﺴﺘﺎن ﻟەﺳــەر ﭘێﻜەوەژﯾﺎن و دژ ﺑــە ﻛەﻣﯿﻨــە و ﭘێﻜﮫﺎﺗــە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎن ﻧﯿﺸﺎن دەدەن. ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن ﺑﯚ ﺋەوەی ﺋﯿﻨﺘﻤﺎﯾەﻛﯽ ﭘﺘەوﯾــﺎن ﺑەراﻣﺒــەر ﺑــە ﺧــﺎك و ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧەﻛەﯾﺎن ھەﺑێــﺖ، ﭘێﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑە رەﻣﺰ و ﺳﻮﻣﺒﻞ ھەﯾە، دەﺷێﺖ ﭘﺎراﺳﺘﻦ و زەﻗﻜﺮدﻧەوەی ﺷــﻮێﻨەوارەﻛﺎﻧﯽ ﺋەو ﺋﺎزاراﻧەی ﻟە ﺟەﻧﮕﯽ داﻋﺶ ﭼەﺷﺘﯿﺎن ،وەك ﺋەو رەﻣﺰ و ﺳــﻮﻣﺒﻼﻧە وێﻨﺎ ﺑﻜﺮێﻦ ﻛە ﮔﺮێﺪراوﯾﯿەك ﻟە ﻧێﻮان ﺋەوان و ﺧﺎك و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧەﻛەﯾﺎن دروﺳﺖ دەﻛﺎت، ﺑەھەﺳﺘﻜﺮدن ﺑەو راﺳﺘﯿﯿەی ﻛە ھەﻣﻮو ﺗﺎﻛێﻚ ﭘێﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑە ﮔﺮێﯿەك ﻟە ﻧێــﻮان ﺧﯚﯾــﯽ و ﺧﺎﻛەﻛەﯾﺪا ھەﯾە ،ﺋەوە ﮔﺮێﯽ ﭘێﻜەوە ﺑەﺳﺘﻨﯽ ﺧەڵﻚ و ﺧﺎﻛە. ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘــﯽ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛــﯽ ھەﻣەﻻﯾــەن ﻟــە ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوەﻧﺪ و ﺧﯚﺟێﯿﯽ ﺑــە ﺋﺎراﺳــﺘەی ﭘەرەﭘێﺪاﻧــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﻟــە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺟەﻧﮓ و ﺗﯿــﺮۆردا ،ﺑەﭘێﯽ وردی و ھەﻣەﻻﯾەﻧــﯽ ﺑەرﻧﺎﻣەﻛــە ،ﻟە ﺗﻮاﻧﺎﯾﺪا دەﺑێﺖ ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺑەردەواﻣــﯽ داھــﺎت ﺑــﯚ ﻛﯚی ﻧﺎوﭼە وێﺮاﻧﻜــﺮاوەﻛﺎن ﺑەﺗﺎﯾﺒەت و دەﺷــێﺖ ﻟە ﺳەرەﺗﺎی ﭘﺮۆﺳەی
ﺋﺎوەداﻧﻜﺮدﻧــەوە ﺗــﺎ ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ زﯾﺎﺗــﺮی ﻧﺎوﭼەﻛﺎن ﭘﺸــﺘﯽ ﭘێ ﺑﺒەﺳﺘﺮێﺖ. ﻧﺎﺑێﺖ ھﯿــﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﺋــەوە ﻟە ﺑﯿﺮ ﺑﻜﺮێﺖ ﻛە ﻛﺮدە ﺗﯿﺮۆرﻛﺎرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ داﻋــﺶ ،ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧــﯽ ﻧێــﻮان ﭘێﻜﮫﺎﺗە ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﻟــە ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﻛﺮدە ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﺧﺴــﺘە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯿەوە. ﻧﺎوﭼە داﮔﯿﺮﻛﺮاوەﻛﺎن ﺷﻮێﻨﮕەی ژﯾﺎﻧــﯽ ﺋێﺰﯾــﺪی ،ﻣەﺳــﯿﺤﯽ، ﺷــەﺑەك ،ﻛﺎﻛەﯾــﯽ ،ﺗﻮرﻛﻤﺎن و ﺋەواﻧﯽ ﺗﺮ ﺑــﻮون .دەﯾــﺎن ھەزار ﺷــەھﯿﺪ و ﺑﺮﯾﻨﺪار ،ﺳەﺗﺎن ھەزار ﺋﺎوارە و دەرﺑــەدەر ﺑﻮون ،وەﻣﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨەی ﺗﯿﺮۆر ،ﭘﺘەوﻛﺮدﻧﯽ ﺑﻨەﻣﺎﻛﺎﻧــﯽ ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧــە ﻟــە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﭘﺎش داﻋﺸﺪا. راﻛێﺸﺎﻧﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎراﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ و ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﻛﺎﺗێــﻚ ﺑەرﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﮔﺸــﺘﮕﯿﺮ ﺑــﯚ ﭘەرەﭘێﺪاﻧﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧــﯽ ﺟەﻧــﮓ و ﺗﯿﺮۆردا دادەڕێﮋرێﺖ ،دەﺑێﺖ رەﭼﺎوی ﺋەوە ﺑﻜﺮێﺖ ﻛە دەﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﻟە ﯾەك ﻛﺎﺗﺪا ھــەم ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ و ھەم ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﺑەرەو ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﻛێﺶ ﺑﻜﺮێﻦ .ھﺎوﻛﺎت ﻟە ﺗﻮاﻧﺎدا ھەﯾە ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ و ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧێﻚ ﻛە ﺑﯚ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوە و ﺑەدواداﭼﻮون ﻟەﺑﺎرەی ﺟەﻧﮓ و ﺗﯿﺮۆرەوە دێﻦ ،ﺑەرەو ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﺋﺎراﺳﺘە ﺑﻜﺮێﻦ. ﯾەﻛەم ھەﻧﮕﺎوی ھەر ﭘﺮۆﺳەﯾەﻛﯽ ﻟەو ﺷــێﻮەﯾە ﺑــە داﺑﯿﻨﻜــﺮدن و ﺟێﮕﯿﺮﻛﺮدﻧــﯽ ﺑــﺎری ﺗەﻧﺎھﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼە ﺋﺎزادﻛﺮاوەﻛﺎﻧﺪا دەﺳﺖ ﭘێ دەﻛﺎت ،ﺗﺎ ﺟێﮕﯿــﺮ ﻧەﻛﺮدﻧەوەی ﺑــﺎری ﺗەﻧﺎھــﯽ ،ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿەوە داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯿــﺎن ﺑﯚ زێــﺪی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﮕەڕێﻨــەوە ،ھﯿﭻ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯿﺶ ﺑەﺑێ ﻣﺴﯚﮔەرﻛﺮدﻧﯽ ﭘﺎراﺳــﺘﻨە ﺗەﻧﺎھﯿﯿەﻛەی ﺳــەر
ﻧﺎﮔﺮێﺖ. ھەﻧــﮕﺎوی دووەم دەوەﺳــﺘێﺘە ﺳــەر ﭼﻮارﭼێــﻮەی ﺋﺎﻣﺎﻧﺠەﻛە، ﺑــﯚ راﻛێﺸــﺎﻧﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧــﯽ و ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑە ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﻓﺮەﻻﯾــەن دەﻛﺎت، ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﻧﺎوﺧﯚﯾﯽ دەﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﻟە ﭼەﻧﺪ ﺋﺎﺳــﺘێﻜﺪا ﻛﺎری ﻟەﺳەر ﺑﻜﺮێــﺖ ،وەك ھﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﺎﻧﯽ ﻧﺎوەﻧﺪەﻛﺎﻧــﯽ ﭘــەروەردە و زاﻧﻜﯚ و ﭘەﯾﻤﺎﻧﮕــەﻛﺎن ﺑــﯚ ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﮔەﺷﺘﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ و ﺳﺎﻧە ﺑەرەو ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەی ﻟەﻻﯾەن داﻋﺸــەوە ﭘەﻻﻣــﺎر دران ،ﺋــەوان دەﺗﻮاﻧﻦ ﻟە ﺷــﻮێﻨﯽ ﺗﺎﯾﺒــەت ﺑﻤێﻨﻨەوە، ﻛﺮێﯽ ﻣﺎﻧەوە و ﺧﻮاردن ،ھﺎوﻛﺎت ﻓﺮۆﺷــﺘﻨﯽ ﻣﯿﺪاﻟﯿــﺎ و وێﻨەﻛﺎﻧﯽ
ﭘێﻮەﺳــﺖ ﺑە ﺟەﻧــﮓ و ﺗﯿﺮۆر و ﺑەرﮔــﺮی و رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوە، ھەﻣــﻮو ﺋەواﻧە ﺳــەرﭼﺎوەﻛﺎﻧﯽ داھﺎت ﺑﯚ ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﭘێﻚ دێﻨﻦ. ﺋﺎراﺳﺘەﻛﺮدﻧﯽ ﮔەﺷﺘﯿﺎراﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺑەرەو ﻧﺎوﭼەﻛﺎﻧﯽ ﺟەﻧﮓ و ﺗﯿﺮۆر، دەوەﺳﺘێﺘە ﺳەر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑﺎزاڕﮔەری ﺋەو ﺷێﻮە ﻟە ﮔەﺷﺘﯿﺎری ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ وﺗﺎﻧــﯽ دەرەوە ،ﺋەوەش ﺋەرﻛﯽ دەﺳﺘەی ﮔﺸــﺘﯿﯽ ﮔەﺷﺘﻮﮔﻮزار ﺑەﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ و ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەﮔﺸﺘﯽ ﭘێﻚ دێﻨێﺖ. ﺋەوەی ﮔﺮﻧﮕە ،ﭘێﻮﯾﺴــﺖ دەﻛﺎت ﺑەڵﮕەﻧﺎﻣەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻮەﺳﺖ ﺑە ﺟەﻧﮓ و ﺗﺎواﻧەﻛﺎن ﻟە ﻣﯚزەﺧﺎﻧەی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەدا ھەڵﺒﮕﯿﺮێﻦ ،ﺋەوەش ھﺎﻧﺪاﻧێﻜــﯽ راﺳــﺘەوﺧﯚ دەﺑێﺖ ﻟە ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧﯽ ﺋﺎﺳــﺎﯾﯿﯿەوە ﺗﺎ ﺑەو ﮔەﺷــﺘﯿﺎراﻧەی ﺑﯚ ﺗﻮێﮋﯾﻨەوە و ﺑەدواداﭼﻮون دێﻦ ،ﺳــەرداﻧﯽ ﻣﯚزەی ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﺑﻜەن. دەﺗﻮاﻧﺮێــﺖ ﻟە ھــەر ﻧﺎوﭼەﯾەﻛﺪا دﯾﻮارﺑەﻧﺪی و ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺘﯽ ﺗﺎﯾﺒەت دروﺳــﺖ ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺋەو دﯾﻮارﺑەﻧﺪ و ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺘﺎﻧە دەﺑێﺖ ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧﺪی ﻛەﻣﯿﻨە و ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺗێﺪا رەﭼﺎو ﺑﻜﺮێﺖ ،ﺑەﺷــێﻮەﯾەك ﻛــە ﺋەوان ﺑﺘﻮاﻧــﻦ ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ ﺑﻜەن و ﻟەو رێﮕەﯾــەوە ﺋﯿﻨﺘﻤﺎﯾەﻛــﯽ ﭘﺘەوﺗﺮ ﺑەراﻣﺒەر ﺑە ﺧﺎك و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧەﻛەﯾﺎن و ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ﺑەرﺟەﺳﺘە
دەﺑێﺘەوە. دەﺗﻮاﻧﺮێــﺖ ﻟــەو ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺘﺎﻧەدا ﻧــﺎوی ﺳــەرﺟەم ﺷــەھﯿﺪان ﻟە رﯾﺰەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻤەرﮔە و ﺋەو ھێﺰاﻧە ﺑﻨﻮوﺳــﺮێﻨەوە ﻛــە ﻟــە ﺟەﻧﮕﯽ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی داﻋﺸﺪا ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟەﭘێﻨــﺎو ﺋەواﻧﯿﺘﺮدا ﺑەﺧﺖ ﻛﺮد ،ھــﺎوﻛﺎت ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﻧﺎوی ﺷــەھﯿﺪ و ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ دەﺳﺘﯽ ﺗﯿﺮۆر ﻟە ھەرﯾەك ﻟــەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەدا. ﺋــەو ﺋﺎراﺳــﺘەﯾە وا دەﻛﺎت وەﻓﺎ و دڵﺴﯚزی و ھەﺳﺘﯽ ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘﯽ ﻟــە ﭘێﺸــﻤەرﮔە وەك ھێــﺰی ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯽ و ﺑەرﮔﺮﯾﻜﺎر ﻟە ﮔەﻟﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑەھەﻣﻮو ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻧەﺗەوەﯾﯿﯿەوە ﺑەھێﺰ ﺑﺒێﺖ. ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﺑەڕێﻮەﺑــﺮدن و ﺋﺎراﺳــﺘەﻛﺮدﻧﯽ ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺘــەﻛﺎن ﺑەﺗەواوەﺗــﯽ ﮔﺮﻧﮕــە ،ﻛەﺳــﺎﻧﯽ رەﺳــەﻧﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﻟە ﭘێﻜﮫﺎﺗە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧــﺪا دەﺗﻮاﻧــﻦ ﺑﺎﺷــﺘﺮ ﺋــەو ﺋەرﻛە ﻟــە ﺋەﺳــﺘﯚ ﺑﮕﺮن، ﻟە ﭘــﺎڵ ﺑەﺷــﺪارﺑﻮواﻧﯽ ﺟەﻧﮕﯽ رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوە ﯾﺎن ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧﯽ رزﮔﺎرﺑــﻮو ﻛــە دەﺗﻮاﻧــﻦ ﺑــﯚ ﮔەﺷــﺘﯿﺎران ﭼﯿﺮۆﻛــﯽ ﺟەﻧﮓ و رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﺗﯿــﺮۆر، ﻗەﺑﺎرەی ﺗﺎوان و ﭘێﺸێﻠﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن
روون ﺑﻜەﻧەوە. ﮔەﺷﺘﯿﺎران ﻟەو ﻧﺎوﭼﺎﻧەدا ﺳەرەڕای ﺋەوەی ﭘﺎرەﯾەك ﺧەرج دەﻛەن ،ﻟە ﻛﺮێﯽ ھﺎﺗﻮﭼــﯚ ،ﻣﺎﻧەوە ،ﺧﻮاردن، ﻛڕﯾﻨﯽ ﻛەﻟﻮﭘەل و ﻛﺎی ﺗﺎﯾﺒەت و .ھﺘــﺪ ،ھــﺎوﻛﺎت دەﺗﻮاﻧﺮێــﺖ ﺳﻨﺪووﻗﯽ ﻛﯚﻣەك ﻟە ھەرﯾەك ﻟەو ﻣــﯚزە و ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺘﺎﻧــەدا داﺑﻨﺮێﺖ و داھﺎﺗەﻛــەی ﻟــە ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧەوەی ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﺎﯾەﻛﯽ و ﻣﺮۆﯾﯽ ﻧﺎوﭼەﻛە ﯾﺎن ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﺧﻮدی ﻣﯚزە و ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺘەﻛﺎن ﺧەرج ﺑﻜﺮێﺘەوە. ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﯽ ﮔەﺷــﺘﯿﺎری ﺟەﻧﮓ و ﺗﯿﺮۆر ،ﺟﮕەﻟەوەی راﺳــﺘەوﺧﯚ دەﺑﻨــە ﺳــەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ داھﺎت ،ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ،ﺑەﮔﻮێﺮەی ﺋﺎراﺳﺘەﻛﺮدن و ﺑەرﻧﺎﻣەڕێﮋﯾﯿەك ﻟە ﭘﺸﺘﯿﺎﻧەوە ،ﻟە ﺗﻮاﻧﺎﯾﺎﻧﺪا ھەﯾە ﺑﺒﻨە ھﯚﯾەﻛﯽ ﻛﺎرﯾﮕەر ﻟە ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧەوەی ﭘێﻜەوەژﯾﺎن ﻟە ﻧێﻮان ﭘێﻜﮫﺎﺗەﻛﺎن، ﻟە ﭘﺘەوﻛﺮدﻧﯽ ﺋﯿﻨﺘﻤﺎی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و ھەروەھﺎ ﻛﺎرﺗێﻜەرێﻜﯽ ﺋەرێﻨﯽ ﻟــەڕووی دەرووﻧﯿﯿــەوە ﻛە ﺑەو ھﯚﯾەوە ﻛەﺳــﻮﻛﺎری ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎن ﯾﺎن ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯿﺎﻧﯽ دەرﺑﺎز ﺑﻮو ﺧﯚﯾﺎن ﻟــە ﺳــەرداﻧﯽ ﭘڕۆژەﮔەﻟﯽ وەك ﻣﯚﻧﯚﻣێﻨﺘﯽ ﺷەھﯿﺪاﻧﺪا ،ھەﺳﺖ ﺑە ﺋﺎراﻣﯿﯿەﻛﯽ دەرووﻧﯽ دەﻛەن ،ﺑەو ﺷێﻮەﯾەش دەﺗﻮاﻧﺮێﺖ ﺗﺎڵﯿﯽ ﺗﯿﺮۆر ﺑﯚ ﺷــﯿﺮﯾﻨﯿﯿەك ﻟە ﻛﯚﺗﺎدا ﺋﺎراﺳﺘە ﺑﻜﺮێﺘەوە.
ﺑــﻮار ﻧﻮورەدﯾــﻦ ،ﻧﻮوﺳــەر، ﻛﺘێﺒێﻜــﯽ ﻟەﺑــﺎرەی ﺋــەو ﺑــﺎرە ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿە ﺑــە ﻧﺎوی )ڕەدووﻛەوﺗــﻦ ﻟــە ﻛەﻟﺘﻮوری ﻛﻮردﯾﺪا( ﻧﻮوﺳﯿﻮە ﻛە ﺑﺮﯾﺘﯿﯿە ﻟە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە و ﮔێڕاﻧەوەی ھەﻧﺪێ ﺑەﺳەرھﺎت و ﺳﺎزداﻧﯽ دﯾﻤﺎﻧەی ﺗﺎﯾﺒەت و ھەﻣەﭼەﺷﻦ ،ﻟەﮔەڵ ﻛەﺳــﺎﯾەﺗﯿﯿە ھەﻣەﺟﯚرەﻛﺎﻧﯽ ﻧﺎوﭼە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. ﺋــەو ﻛﺘێﺒــە ھەرﭼەﻧــﺪە ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾەﻛــﯽ ﻓﺮاواﻧﺘــﺮی ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﻛﻮردی و ﻛﺎرﯾﮕەری و ڕەھەﻧﺪەﻛﺎﻧﯿەﺗــﯽ ،ﺑــەم ﻟە ﺑەﺷــێﻜﯿﺪا ﺗﺎﯾﺒەت ﺑﺎﺳــﯽ ڕەدووﻛەوﺗﻦ ﻛﺮاوە. ﻟەو ﻛﺘێﺒــەدا ،ﺋﺎﻣﺎژە ﺑە ڕاﯾەﻛﯽ ﻣەﻻ ﻣەﺣﻤﻮود ﺑﺎﯾەزﯾﺪی ﻛﺮاوە ﻛە ﻟە ﻛﺘێﺒــﯽ )داب و ﻧەرﯾﺘﯽ ﻛﻮردەﻛﺎن(ـــﺪا ﺋﺎﻣــﺎژەی ﭘێ ﻛﺮدووە ،ﺋەو ﻛﺘێﺒە ﺑەڕووﺳــﯽ ﻧﻮوﺳﺮاوە و ﺷــﻮﻛﺮﯾە ڕەﺳﻮوڵ ﻛﺮدووﯾەﺗــﯽ ﺑە ﻛــﻮردی و ﻟە 1982زاﯾﻨﯿﺪا ﭼﺎپ ﻛﺮاوە .ﻟەوێﺪا ﺑﺎﯾەزﯾﺪی دەڵێﺖ :ﻟە ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﻛﻮردﯾﺪا ﻛﭻ رﻓﺎﻧﺪن ھﯿﭻ ﻧەﻧﮕﯿﯽ ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑــێ ڕەزاﻣەﻧﺪی ﻛﭽەﻛە رەدووﻛەوﺗــﻦ ﻧﺎﺑێﺖ، ﺋەﮔەر ﻛﯿﮋ و ﻛﻮڕێــﻚ دڵﯿﺎن ﺑە ﯾەﻛەوە ﺑــﻮو و ﯾەﻛﺘﺮﯾﺎن ﺧﯚش وﯾﺴﺖ ،ﺑﺎوﻛﯽ ﻛﭽە ڕازی ﻧەﺑﻮو ﻛﭽەﻛــەی ﺑــەو ﻛــﻮڕە ﺑﺪات، ﺋەوە ﻛﻮڕەﻛە ﻛﭽەﻛﻪ دەڕﻓێﻨێ و دەﯾﺒﺎﺗــە ﻣﺎڵە ﺋﺎﻏﺎﯾــەك ،ﯾﺎن
ﺑە ﺟﯚرێــﻚ دەڵێ ﻛﭽــە ﻛﻮرد ﺧﯚﯾﺎن دەﺗﻮاﻧﻦ ﻣێﺮد ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن ھەڵﺒﮋێﺮن و دەﺷڵێ دەﺑێ ﺑﺎوﻛﯽ ﻛﭽە ڕازی ﺑێﺖ. ﺳــەﺑﺮی ﻋەﺑﺪو ﻛە ﺋەﻓﺴەری ﭘﯚﻟﯿــﺲ ﺑــﻮوە و ﻟــە ﭼەﻧــﺪ ﻧﺎوﭼەﯾەﻛــﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﺪا ﺋەﻓﺴەری ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﺑﻨﻜەی ﭘﯚﻟﯿــﺲ ﺑــﻮوە ،ﻟــە ﻛﺘێﺒێﻜﺪا ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑە ﭘێﺸــﮫﺎﺗێﻚ ﻛﺮدووه ﻛە ﻟەژێــﺮ ﻧــﺎوی )ﺧﻨﻜێﻨەری ﻛﭽەﻛــەی( ﺑــﻮوە و دەڵێﺖ :ﻟە ﺋێــﻮارەی 27ـــﯽ ﻣﺎرﺗﯽ 1927
ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﻛﭽــﺎن و ژﻧﺎن ﻻی ﻛــﻮردەﻛﺎن ،ﻧەرﯾﺘێﻜــﯽ ﺑﺎوە، ھەروەھﺎ ﻻی ھەﻣﻮو ﺋەو ﺧێﻧەی ﻛە ﻛﯚچ و ﺗێﻜەوﯾﯿﺎن زۆرە ﻧﻮوﺳــەر ﻟەوێــﺪا دەڵێﺖ :ﻛﭽە ﻛﻮرد دەﺗﻮاﻧــﻦ ﺧﯚﯾﺎن ﻣێﺮد ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن ھەڵﺒﮋێﺮن و دڵﺪارﯾﻜﺮدن ﺳــەﯾﺮ و ﻗەدەﻏە و ﻧﺎﺟﯚر ﻧﯿﯿە، ﺑــەم دەﺑێ ﺑﺎوﻛــﯽ ﻛﭻ رازی ﺑێــﺖ .ﺋەوەﯾﺶ ھەﯾە ﺋەﮔەر ﻛﭻ و ﻛﻮڕەﻛــە ﺑە ھﯚی ﻣــﺎڵ ﯾﺎن ھەر ﺷــﺘێﻚ ﺗەﮔەرەﯾﺎن ﺧﺮاﯾە ﭘێــﺶ ،ﺑەدووﻗﯚڵــﯽ رادەﻛەن، واﺗــە ﻛﭽەﻛە ﺑــە دوو ﻛﻮڕەﻛە دەﻛەوێــﺖ .ﻧﻮوﺳــەر ﻟــەوەدا ﻣەﺑەﺳﺘﯽ ﺑﺎﻛﻮری ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە. ﺑــﻮار ﻧﻮورەدﯾﻦ ،ﻟە ﺷــﺮۆﭬەی ﺧﯚﯾﺪا ﭘێﯽ واﯾە ،ﺋەو ﻧﻮوﺳــەره )ﻟﻮوﺳــﯽ ﮔﺎرﻧێﺖ( ﺑــە ﺟﻮاﻧﯽ ﻧەﭼﻮوەﺗە ﻧێﻮ ﺑﺎﺑەﺗەﻛە ،ﭼﻮﻧﻜە ﻧﻮوﺳﯿﻨەﻛەی دژﺑەﯾەﻛﯽ ﺗێﺪاﯾە،
ﻟــە ﺑﻨﻜــەی ﭘﯚﻟﯿﺴــﯽ ﻛﯚﯾــە داﻧﯿﺸــﺘﺒﻮوم ،ﺧەرﯾﻜــﯽ ﻛﺎری ﻓەرﻣﺎﻧﮕە ﺑﻮوم ،ﻟــە ﭘڕ ﭘﯿﺎوێﻜﯽ ﺳﯿﻤﺎﺷــێﻮاو ،ﻟەﮔــەڵ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﭘﯚﻟﯿﺴــەﻛﺎن ﺧــﯚی ﻛﺮد ﺑە ژوورەﻛەﻣــﺪا ﻛە ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﯽ ﮔەڕەﻛﯽ ھــەواوان ﺑــﻮو ،ﭘێﯽ راﮔەﯾﺎﻧــﺪم ﻛﭽەﻛــەی ﻟــە ﺑەﯾﺎﻧﯿﯿــەوە ﭼﻮوەﺗــە دەرەوە و ﻧەﮔەڕاوەﺗــەوە ،دوای ﭼەﻧــﺪ ﭘﺮﺳــﯿﺎر و وەﻣێﻚ ،دەرﻛەوت ﻛﭽەﻛــە ﺗەﻣەﻧﯽ 17ﺳــﺎڵە و ﺷﻮوی ﻧەﻛﺮدووە و ﻛەس داوای ﻧەﻛﺮدووە و ﻛێﺸە و دوژﻣﻨﺎﯾەﺗﯽ ﻟەﮔــەڵ ﻛەﺳــﺪا ﻧەﺑــﻮوە، ﺋەﻓﺴەرەﻛە زۆر ﺑەوردی دەﭼێﺘە ﻧێﻮ ﻛێﺸەﻛە و ﻻی ﺋﺎﺷﻜﺮا دەﺑێ
ﻛە ﻛﭽەﻛــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯽ دڵﺪاری ﻟەﮔەڵ ﻛﻮڕێﻜﺪا ھەﺑﻮوە و ﭘێﺶ دوو ﻣﺎﻧــﮓ ﻟەوﻛﺎﺗــە ،ﻟە ﻣﺎڵﯽ ﺑﺎوﻛﯽ ھەڵﮫﺎﺗﻮوە و ﭼﻮوە ﺑﯚ ﻣﺎڵﯽ ﭘﻮوری ﻛە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘەﻛەی ﻟەوێ ﺑﻮوە ،ﺑە ﻧﯿــﺎزی ھەﺗﻦ و دوورﻛەوﺗﻨــەوە و ژن و ﻣێﺮداﯾەﺗﯽ ،ﺑــەم ﻛﺎرەﻛەﯾﺎن ﺳــەری ﻧەﮔﺮﺗــﻮوە ،ﻟــە دوای ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻜــﺮدن ﺑــە ﺑﻨەﻣﺎڵــەی ﻛﭽەﻛــەوە ،ﺑﺮدووﯾﺎﻧەﺗــە ﻣﺎڵﯽ ﺑﺎواﻧــﯽ .ﺑــە ھﯚی ﭘﺸــﻜﻨﯿﻦ و ﭘﺮﺳﯿﺎرﻛﺮدن ﻟەم و ﻟەو و ﭼەﻧﺪ ﺟﺎرێﻚ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوە ﻟەﮔەڵ ﺑﺎوﻛﯽ ﻛﭽەﻛەدا و ﺋﺎﺷﻜﺮاﺑﻮوﻧﯽ ھەﻧﺪێ ﻧﮫێﻨﯽ ﻛــە ﺑﺎوﻛــﯽ ﻛﭽەﻛە ﺑﯚ ﺋەﻓﺴــەرەﻛە ﻧەﯾﺪرﻛﺎﻧــﺪووه، ھﯿــﭻ ﮔﻮﻣﺎﻧێﻜــﯽ ﻻ ﻧﺎﻣێﻨێﺖ و ﺑە ﺗەواوی ﺑﯚی روون دەﺑێﺘەوە ﻛە ﺑﺎوﻛەﻛە ﺋەﻧﺠﺎﻣﺪەر و ﺑﻜﻮژی ﻛﭽەﻛەﯾەﺗﯽ ،ﺋﯿﺘــﺮ ﻟە ﺑﻨﻜەی ﭘﯚﻟﯿﺲ ﺑەﻧﺪی دەﻛﺎت ،ﺳەرداﻧﯽ ﻣﺎڵەﻛەﯾﺎن دەﻛﺎت و ﭘﺮﺳــﯿﺎر ﻟە ﺋەﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺧێﺰاﻧەﻛەﯾﺎن دەﻛﺎت، ﺑە ﺗﺎﯾﺒەت داﯾﻜﯽ ﻛﻮژراو ،ﻧﺎﭼﺎر ﭘەﻧــﺎ دەﺑﺎﺗــە ﺑەر ﮔﯚڕﺳــﺘﺎن و ﮔﯚڕێﻜﯽ ﻧﺎڕێﻜﯽ ﺗﺎزە دەدۆزێﺘەوە و ﺑﺎﻧﮕــﯽ ﻣﻮﺧﺘــﺎر دەﻛﺎت و ﺋەوﯾﺶ ﺑــێ ﺋﺎﮔﺎﯾــﯽ ﺧﯚی ﻟە ﺧﺎوەﻧﯽ ﮔﯚڕەﻛــە دەردەﺧﺎت، ﻓەرﻣﺎﻧﯽ ھەڵﻜەﻧﺪﻧــﯽ ﮔﯚڕەﻛە دەدات و دوای ﻧﺰﯾﻜــەی ﻣەﺗﺮێﻚ ﻟە ھەڵﻜەﻧﺪن ،ﻻﺷــەی ﻛﻮژراوێــﻚ دەﺑﯿﻨێــﺖ ﻛــە ﺑە ﺟﻠﻮﺑەرﮔــﯽ ﺧﯚﯾــەوە ﺧﺮاوەﺗە ﻧێﻮ ﮔﯚڕەﻛە ،ﭘــﺎش دەرھێﻨﺎن و ﭘﺸﻜﻨﯿﻦ ،دەردەﻛەوێﺖ ھێﺸﺘﺎ ﻛﭽە .دﯾﺴــﺎن ﺑﺎوﻛﯽ ﺑەﻧﺪﻛﺮاو دەھێﻨێــﺖ و دەﯾﻮرووژێﻨێﺖ و ﻻﺷەﻛەی ﻧﯿﺸﺎن دەدات ،ﭘﺎﺷﺎن دان دەﻧێﺖ ﺑــە ﺗﺎواﻧەﻛەﯾﺪا ﻛە ﻟە ژوورێﻜﯽ ﺳــێ ﺑە ﺳــێ ﻟە ﻣﺎڵﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﻟەﺑــەر ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗە ﺧﻨﻜﺎﻧﺪووﯾەﺗﯽ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟەﻛە و ﻋەﯾﺒەی ﺑــﯚ ﺧێﺰاﻧەﻛەی ﭘەﯾﺪا ﻛﺮدووە ،ﺋﯿﺘﺮ ﻟە دادﮔﺎی ھەوﻟێﺮ دوو ﺳﺎڵ و ﻧﯿﻮ ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺑەﺳەردا درا. ﺑــﻮار ﻧﻮورەدﯾــﻦ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ،ﺋەو ﭼﯿﺮۆﻛە ﭘﯚﻟﯿﺴﯿﯿە ﺑەڵﮕەﯾەﻛــﯽ ﻣێﮋووﯾــﯽ و راﺳــﺘەﻗﯿﻨەﯾە و ﻧــﺎوی ﺗەواوی ﻛەﺳــەﻛﺎﻧﯽ ھێﻨﺎوە .ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت ،ﺋــەو ﻧﻮوﺳــﯿﻨەی ﺋەو ﺋەﻓﺴــەرە ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪاﯾە ھﯿﭻ زاﻧﯿﺎرﯾﯿەﻛــﯽ ﻟەﺳــەر داﺑەﻛە ﻧەﺑﻮوە. ﻧﻮوﺳەر )ﺋﯿﺮﯾﻚ ﺑﺮاوەر( ﻟە ﻛﺘێﺒﯽ )ﯾﮫﻮد ﻛﺮدﺳﺘﺎن(ـــﺪا ،ﻗەڵەﻣﯽ
ژﻣﺎرە ) ، (173ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 1 ،
وﺷﻪ /ﻣﺎﻣەﯾﺎرە ﺋەﺣﻤەد ڕەدووﻛەوﺗﻦ ،ﯾﺎن وەدووﻛەوﺗﻦ و ھەڵﮕﺮﺗﻦ ،ﮔﻮزارﺷﺘە ﻟە ﭼﻮوﻧﯽ ﻛﭽێﻚ ،ﯾﺎن ژﻧێﻚ ،ﻟەﮔەڵ ﭘﯿﺎوێﻚ ﯾــﺎن ﻛﻮڕێــﻚ و دوورﻛەوﺗﻨەوە ﻟــە ژﯾﻨﮕــەی ﭘێﺸــﻮوﯾﺎن و ﺧﯚﺣەﺷــﺎرداﻧﯿﺎن ﻟە ﺷــﻮێﻨێﻚ ﻛە ﭘێﯿﺎن واﯾــە ﺋﺎراﻣە ﺑﯚ ژﯾﺎﻧﯽ ﭘێﻜەوەﯾﯽ ،ﯾﺎن ﺑەﻻی ﻛەﻣەوە ﻟە ﻣەﺗﺮﺳــﯿﯽ ﻛﻮﺷﺘﻦ دوورﯾﺎن دەﺧﺎﺗەوە ،زۆرﺟﺎر ﺋەو ﭘێﺸﮫﺎﺗە، ﻟــە ﺋﺎﻛﺎﻣــﯽ ھەڵﻨەﻛەوﺗﻨــﯽ دەرﻓەﺗﯽ ﭘێﻜەوەژﯾﺎﻧﯽ و ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳەرﯾﯿە ،ﺑە ﺷێﻮەی ﻓەرﻣﯽ و ﻋﺎدەﺗــﯽ ،ﺋەوەﯾــﺶ ﺑە ھﯚی ﺑەرﺑەﺳﺘێﻜﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿە.
ﺷێﺨێﻚ ،ﻛەﺳﻮﻛﺎری ﻛﭽەش ﺑە دوای ﻛﭽــەدا دەﮔەڕێﻦ ،ﺋەﮔەر ﻟە رێﮕەدا ﺗﻮوﺷــﯽ ﻛﻮڕ و ﻛﭽە ﺑﻦ ،دەﯾﺎﻧﻜﻮژن ،ﺧــﯚ ﺋەﮔەر ﻟە دەﺳــﺘﯿﺎن رزﮔﺎر ﺑﻮون ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ھﯿــﭻ ﺑﻜــەن و ﻟە دەﺳــﺘﯿﺎن دەردەﭼێﺖ ،ﻟــەو ﻛﺎﺗﺎﻧەدا ﻣﺎڵە ﺋﺎﻏﺎ ﯾﺎن ﺷــێﺦ دەﻛەوﻧە ﻧێﻮان ھەردووﻻﯾﺎﻧــەوە ،ﺋەﮔەر ﻛﻮڕە ﭘﺎرەی ﻧەﺑﻮو ،ﺋەوە ﺋﺎﻏﺎ ﯾﺎن ﺷێﺦ، ﯾﺎن ﻻی دراوﺳێﻜﺎﻧﯿﺎن ﺑﯚی ﻛﯚ دەﻛﺮێﺘــەوه و دەﯾﺒەن ﺑﯚ ﻣﺎڵﯽ ﺑﺎوﻛﯽ ﻛﭽە و ﺗﻜﺎی ﻟێ دەﻛەن ﻟێﯿﺎن ﺧﯚش ﺑێــﺖ و ﻟەﮔەڵﯿﺎن رێــﻚ ﺑﻜەوێ و ﻣــﺎرەی ﻛﭽە و ﻛﻮڕەﻛە دەﺑــڕن و دوژﻣﻨﺎﯾەﺗﯽ ﻧﺎﻣێﻨێﺖ. ھــەر ﻟــەو ﻛﺘێﺒــەدا ،ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەﻧﻮوﺳﯿﻨێﻜﯽ )ﻟﻮوﺳﯽ ﮔﺎرﻧێﺖ( ﻟەژێﺮ ﻧــﺎوی )ﺋﺎﻓﺮەﺗــﯽ ﻛﻮرد: داب و دەﺳــﺘﻮورﯾﺎن( ﻛﺮاوە ﻛە ﻟــە ﻛﺘێﺒﯽ )ﺋﺎﻓﺮەﺗــﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ و ﻓﯚﻟﻜﯚر(ـﺪا ﺧﺮاوەﺗە ڕوو و ﻋەزﯾﺰ ﮔەردی ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ ﺑە ﻛﻮردی و ﻟە 1982ی زاﯾﻨﯽ ﭼﺎپ ﻛﺮاوە،
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ڕەدووﻛەوﺗﻦ ﻟە ﻛﻮﻟﺘﻮوری ﻛﯚﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺪا ﭼﯚن ﺑﻮوە و ﭼﯚن ﭼﺎرەﺳەر ﻛﺮاوە؟
15
ﻟــە زۆر ﺑــﻮاری داﺑﻮﻧەرﯾﺘــﯽ ﻛــﻮردە ﺟﻮوﻟەﻛــەﻛﺎن داوە و ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾەﻛــﯽ ﺗــەواوی ﻛــﺮدووە و ﭘﺸﺘﯿﺸــﯽ ﺑە ﭼەﻧﺪ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ﺑەﺳــﺘﻮوە ﻛە دەﻛﺮێﺖ وەك ﺳەرﭼﺎوەﯾەﻛﯽ ﺑﺎش ﭘﺸــﺘﯽ ﭘێ ﺑﺒەﺳﺘﺮێﺖ ،ﺑﯚ ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺑﺎری ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ ﺋەو ﺟﻮوﻟەﻛﺎﻧەی ﻛــە ﺑە ھﯚی ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿــە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ﻛﻮردﺳــﺘﺎﻧﯿﺎن ﺟێ ھێﺸﺘﻮوە، ﻟە ﺑەﺷــێﻜﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻨەﻛەﯾﺪا دەڵێــﺖ :ﻟــەو ﻛﺎﺗــەی ﺑــﺎوك دەﯾــەوێ ﻛﭽەﻛەی ﺑــﺪات ﺑە ﯾەﻛێــﻚ ،ھەﻧﺪێ ﺟــﺎر ﻛﻮڕەﻛە ﻧﺎﭼــﺎر دەﺑێﺖ ﭘﺸــﺖ ﺑــە ھێﺰ ﺑﺒەﺳﺘێﺖ و ﻛﭽەﻛە ھەڵﺒﮕﺮێﺖ، ﻟــەو ﻧﺎﻣﺎﻧــەی )ﻣــﺎن( ﺑوی ﻛﺮدووەﺗــەوە ،دەڵێﺖ :ﺑﺎوﻛﯽ ﺑە ﻧﺎوی ﺣﺎﻧﻮوﻛﻮو ﻟە ﻧێﺮوە ،ﻛﭽێﻚ ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ 8ﺳﺎڵﯿﺪا ﻣﺎرە دەﻛﺎت ﻟە ﺟﻮوﻟەﻛەﯾەﻛﯽ ﺗﺮ ،ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﯿﻜﺎﺗە ژﻧﯽ ﺧﯚی ،ﻟــە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺳﻮﻣﻌەی ﺣﺎﻧﻮوﻛﻮو ﺑﺎش ﻧەﺑﻮوە، ﻟەﺑــەر ﺋــەوە ﺑﺎوﻛــﯽ ﻛﭽەﻛە داواﻛەی رەت دەﻛﺎﺗــەوە ،ﻟەو
دەﻛﺎت ،ﺑﺎﺳــﻜﺮدﻧﯽ ﺋــەو داﺑە ﻟە ﻧێــﻮ ﺟﻮوﻟەﻛــەﻛﺎن ﻛە ﭘﺘﺮ ﻟــە دوو ھەزار ﺳــﺎڵ ﺑــﻮوە ﻟە ﻧێﻮ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ژﯾــﺎون ،ڕەﻧﮕە ﺳــەﻟﻤﺎﻧﺪﻧێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑێﺖ ﺑﯚ ﺑﻮوﻧﯽ ﺋەم داﺑە ﻟە ﭼەرﺧــە ﻛﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻣێﮋووی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا. ﺋەو ﻛﺘێﺒەﯾــﺶ ﻟەﻻﯾەن راﻓﺎﺋێﻞ ﭘﺎﺗﺎی ﺗەواو ﻛﺮاوە و ﺷــﺎﺧەوان ﻛەرﻛﻮوﻛــﯽ و ﻋەﺑﺪوﻟــڕەزاق ﺑﯚﺗﺎﻧﯽ ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ ﺑە ﻛﻮردی. ﺑﺎﺳﯿﻠﯽ ﻧﯿﻜﺘﻦ ،ﻟە ﻛﺘێﺒﯽ )ﻛﻮرد و ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ،ﻟێﻜﯚڵﯿﻨــەوەی ﻛﯚﻣەڵﻨﺎﺳــﯽ و ﻣێﮋووﯾــﯽ( ﻛە ھێﺪی ﻟە ﻓﺎرﺳﯿﯿەوە ﻛﺮدووﯾەﺗﯽ ﺑە ﻛﻮردی ،ﺋﺎﻣﺎژە ﺑەوە دەﻛﺎت: ﻟــە ﻧﺎوﭼــەی ﺷــﻨﯚ ،ﺑﺎﻛﻮری رۆژﺋــﺎوای ﮔــﯚﻻوی ورﻣــێ، ﺋەﮔەر ﻛەﺳێﻚ ﻛﭽێﻚ ﯾﺎن ژﻧێﻚ ھەڵﺒﮕﺮێﺖ ،دەﺑێــﺖ دﯾﺎرﯾﯿەك ﺑﺪات ﺑە ﺳــەرۆك ﺧێڵ ،ﻛەﭼﯽ ﺑﺎوﻛــﯽ ﻛﭽەﻛە ،ﯾــﺎن ﻣێﺮدی ژﻧەﻛــە دەﺑێﺖ ﭘﺎرەﯾــەك ﺑﺪەن ﺑە ﻧــﺎوی )دۆﯾﺘﺎﻧە(ﯾﺎن ﭘﯿﺘﺎﻛﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ،ھــەر ﻟەو ﻧﺎوﭼەﯾە، رەﺳــﻢ واﯾە ﻛﺎﺗﯽ ژﻧﮫێﻨﺎن ،ﭘﺎرە
ﻟە ھەﻧﺪێ ﻧﺎوﭼە ﺷﺘەﻛە ﺑﻮوەﺗە ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ و ﭘﺎش ﭼەﻧﺪ رۆژێﻚ ﻛﻮڕ و ﻛﭽە دەﮔەڕێﻨەوە و ﻣﺎڵەﺑﺎواﻧﯽ ﻛﭻ رازی دەﻛەن ﻛﺎﺗەدا ﺣﺎﻧﻮوﻛﻮو ھەڵﺪەﺳــﺘێﺖ ﺑە ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﻛﭽەﻛە و دەﯾﺒﺎت ﺑﯚ )ﺑــﺎدول( ﻛــە دێﯿەﻛﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﺑە ﺋﺎﻣێﺪﯾﯿە ،ﺑــە ﺗەﻣﺎ دەﺑێﺖ ﺑە دزﯾﯿەوە رێﻮڕەﺳــﻤەﻛە ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪات ،ھەر ﺑە ﭘێــﯽ ﺋەو ﻧﺎﻣەﯾە، ﺣﺎﺧﺎﻣﯽ ﻧێﺮوە ،داوا ﻟە ﺣﺎﺧﺎﻣﯽ ﺋﺎﻣێﺪی دەﻛﺎت ھەوڵ ﺑﺪات ﺋەو ﻛﺎرە ﺳــەرﻧەﮔﺮێﺖ ،ﻟە رێﻜﺎن و دەوروﺑــەری ،ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﻛﭽﺎن داﺑێﻜــﯽ ﺑﺎوە ،ﺋــەم ڕووداوە ﻟە ﻛﺎﺗێﻜــﺪا دەﺑێﺖ ﻛــە ﻛﭽەﻛە رازﯾﯿــە و ﺑﺎوﻛــﯽ ﻧﺎڕازﯾﯿە ،ﻟەو ﻛﺎﺗەدا ﻛﻮڕەﻛە ﺑە ھﯚی وەﺳﯿﺖ – دەڵێﻜەوە -ژواﻧێﻚ دادەﻧێﺖ و ﻟــە ﺷــﻮێﻨﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاودا ﭼﺎوەڕێﯽ ﻛﭽەﻛە دەﻛﺎت ﻟەﮔەڵ ﭼەﻧﺪ ﭼەﻛﺪارێﻜﯽ ﻛﻮرد ،دواﯾﯽ ﻛﭽەﻛە ﺑــە زۆرەﻣﻠێ دەﺑﺎت ،ﺑە ﻣەرﺟێﻚ ﺣﺎﺧﺎﻣێــﻚ ﻧﯿﯿە ﺑەﺑێ رەزاﻣەﻧﺪی ﺑﺎوك ﻣــﺎرە ﺑﺒڕێﺖ، ﺑەم ﺋەو ﻛﺎرە ﺑﺎوك ﻧﺎﭼﺎر دەﻛﺎت رازی ﺑێﺖ. ﺑــﻮار ﻧﻮورەدﯾــﻦ ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑەوە
ﺑﺪەن ﺑە ﺋﺎﻏﺎی ﺋﺎواﯾﯽ. ﺳــﺪﯾﻖ دەﻣەﻟﯚﺟﯽ ،ﻟە ﻛﺘێﺒﯽ )اﻣﺎرە ﺑﮫﺪﯾﻨــﺎن اﻟﻜﺮدﯾە و اﻣﺎرە اﻟﻌﻤﺎدﯾە( ﻟە ﺑﺎﺑەﺗﯽ )ﺗﮫﺮﯾﺐ ﻋﻨﺪ اﻷﻛﺮاد(ـــﺪا دەڵێ :ھەڵﮕﺮﺗﻨﯽ ﻛﭽﺎن و ژﻧــﺎن ﻻی ﻛﻮردەﻛﺎن، ﻧەرﯾﺘێﻜﯽ ﺑــﺎوە ،ھەروەھﺎ ﻻی ھەﻣﻮو ﺋەو ﺧێﻧــەی ﻛە ﻛﯚچ و ﺗێﻜەوﯾﯿــﺎن زۆرە ،ﺑــەم ﻛﻮردەﻛﺎن ﺑــە ﺧﺮاﭘﯽ دادەﻧێﻦ و ﻧﺎﭼــﺎری ﻛﺮدﻧــﯽ دەﺑﻦ ،ﻻی ھەﻧﺪێﻜﯿﺎن ھﯿﭻ ﺑﻮوﻧێﻜﯽ ﻧﯿﯿە، ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺋەواﻧەی ﺧﺎوەن ھێﺰ و دەﺳەﺗﻦ. ھﺎﺷــﻢ ﻋەﻗــﺮاوی ﻟــە ﻛﺘێﺒﯽ )اﻷﺳﺲ اﻟﻨﻔﺴــﯿە واﻷﺟﺘﻤﺎﻋﯿە ﻟﻠﻘﺎﺑﺌــﻞ اﻟﻜﺮدﯾــە (.ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑە ھﯚﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ھەڵﮕﺮﺗﻦ دەﻛﺎت و دەڵێــﺖ ﻛﭽﻨەداﻧــﯽ ھەﻧﺪێ ﻋەﺷﯿﺮەت ﺑە ﻋەﺷﯿﺮەﺗﯽ ﺗﺮ ،ﺑە ھﯚی ﺋەﺳــﺘەﻣﯽ داﺧﻮازﯾﯿەﻛﺎن و ﻧەداﻧــﯽ ﻛــﭻ ﻟەﻻﯾــەن ﻣﺎڵە ﺑﺎواﻧﯿﯿەوە. ﺑﻮرھﺎن ﻗﺎﻧﻊ ﻟە ﻛﺘێﺒﯽ )ﺑﻨﭽﯿﻨە
ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧــﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗــﯽ ﻻدێﻨﺸﯿﻨﯽ ﻛﻮردەواری(ـﺪا ،ﻛە ﻟە 1979ز ﻟە ﺑەﻏﺪا ﭼﺎپ ﻛﺮاوە، دەڵــێ :ﭘﺎش ھەڵﮕﺮﺗــﻦ ،ﮔەﻟێ ﻟەواﻧە ﭘﺎش ﻣﺎوەﯾــەك ھەردوو ﻣﺎڵە ﺑﺎوان ﻟەﺳــەر ﭘﺎرەﯾەك ﯾﺎن زەوی ﯾﺎن ﺑﺎﺧێﻚ ڕێﻚ دەﻛەون، ﻛﭻ و ﻛﻮڕﯾــﺶ دەﮔەڕێﻨەوە ،ﻟە ھەﻧﺪێ ﻧﺎوﭼەش ﺷﺘەﻛە ﺑﻮوەﺗە ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ و ﭘﺎش ﭼەﻧﺪ رۆژێﻚ ﻛﻮڕ و ﻛﭽە دەﮔەڕێﻨەوە و ﻣﺎڵەﺑﺎواﻧﯽ ﻛــﭻ رازی دەﻛەن ،ﺑەم ﺋەﮔەر ﻛﭽە دەرەﺑەﮔێــﻚ ﻟەﮔەڵ ﻛﻮڕە ﺟﻮوﺗﯿﺎرێﻜــﺪا ﺑــڕۆن ،ﻧﺎوێﺮن ﺑێﻨەوە و ﻟەﻣﻼﺷەوە ﻣﺎڵە ﺑﺎواﻧﯽ ﻛﻮڕەﻛە دووﭼﺎری ﮔەﻟێﻚ زﯾﺎن و ﭼەرﻣەﺳەری دەﺑﻦ. ﻋﻮﻣــەر ﺋﯿﺒﺮاھﯿــﻢ ﻋەزﯾــﺰ ،ﻟە ﻛﺘێﺒــﯽ ھەﻧــﺪێ داﺑﻮﻧەرﯾﺘﯽ ﺑــﺎوی ﻛــﻮردەواری 1988ز، دەڵــێ :ﭘــﺎش ھەڵﮕﺮﺗــﻦ و دوای ﺋــەوەی ﻛــﻮڕە و ﻛﭽــە دەﮔەﯾﺸــﺘﻨە ﺟێﮕەی ﺧﯚﯾﺎن، ﻣﺎڵــﯽ ﻛﻮڕە و ﻛﯿــﮋە ﺑەدواﯾﺎﻧﺪا دەﮔەڕان ،ﻣﺎڵﯽ ﻛــﻮڕە ھەر ﻛە دۆزﯾﯿﺎﻧەوە ،ﺑە ﻣەﻻﯾەك ﻣﺎرەﯾﺎن دەﺑــڕن و ﺟێﮕەﯾﺎن ﻣﺴــﯚﮔەر دەﻛــەن ،دواﺗــﺮ دەﮔەڕاﻧەوە و ﺑە دوای ﭼەﻧــﺪ ﭘﯿﺎوﻣﺎﻗﻮوڵێﻜﯽ ﻧﺎوﭼەﻛــەدا دەﻧێﺮن ﺗﺎ ﺑەزووﯾﯽ ﻛێﺸــەﻛەﯾﺎن ﺑﯚ ﺑﺒڕێﻨﻨەوە ،ﺑە زۆری ﻛﯿﮋی ﺧﯚﯾﺎﻧﯿﺎن ﭘێ دەدا، ﺟﺎ ﺧﻮﺷــﻜﯽ ﻛﻮڕە ﺑﻮواﯾە ،ﯾﺎن ﺧﺰﻣێﻜــﯽ ﻧﺰﯾﻜــﯽ ،وەك ﻛﭽﯽ ﺑــﺮای ،ﯾﺎن ھەر ﻛەﺳــێﻜﯽ ﺗﺮ، ھەﻧﺪێ ﺟﺎرﯾﺶ ﺑەراﻣﺒەر رازی ﻧەدەﺑــﻮون و ﺑــەدوای ﺗﯚڵەدا دەﮔەڕان. ”وﺷــﻪ“ ﺑە ﻛﻮرﺗﯽ ﺑەﺷێﻜﯽ ﺋەو راﯾﺎﻧەی ﻟەو ﻛﺘێﺒە ھەڵێﻨﺠﺎوە، ﺑەم ﻧﻮوﺳــەر ﺑــﻮار ﻧﻮورەدﯾﻦ ﻟــە دەرﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺋەو ﺑەﺷــەی ﻛﺘێﺒەﻛەﯾــﺪا ،ﺋﺎﻣــﺎژە ﺑــەوە دەﻛﺎت ﯾەﻛەﻣﯿﻦ ﻛەس ﺑﺎﺳــﯽ ﺋــەم داﺑــەی ﻛــﺮدووە ،ﻣەﻻ ﻣەﺣﻤــﻮودی ﺑﺎﯾەزﯾــﺪی ﺑﻮوە ﻛە ﭘﺘﺮ ﻟە 150ﺳــﺎڵ ﻟەﻣەوﺑەر، دەرﻛﯽ ﺑە زۆر ﻟە ﻛێﺸە و ﮔﺮﻓﺘە ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ و ﺋﺎﯾﻨﯿﯿــەﻛﺎن ﻛﺮدووە ،ڕەﻧﮕە ﺑە ﭘێﯽ ﻣێﮋووی ﻧﻮوﺳــﯿﻨەﻛە و ﺋﺎﻣﺎژەﻛﺮدﻧﯽ ﺑە زۆرﺑەی ﻻﯾەﻧــەﻛﺎن ،ﺑە ﻛﻮرﺗﯽ و ﺟێﮕــە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿەﻛەی ﻛە ﺧﯚی ﻣەﻻ ﺑﻮوە ،ﺑە ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮﯾﻦ ﺑﺎس و ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەی ﺋەم داﺑە داﺑﻨﺮێﺖ، ﻟە ﻣێﮋووی ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﻛﻮردﯾﺪا، دوای ﺋەوﯾــﺶ ﻧﻮوﺳــﯿﻨەﻛەی ﺷــﺎﻛﺮ ﻓەﺗﺎح ﺑە دووەم ھەﻧﮕﺎو دادەﻧﺮێﺖ.
وﺗﺎر
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
16
ﺑەھﺠەت ﺧﯚﺷﻨﺎو ﺳﻤﻜﯚ ﻣﺤەﻣەد
ژﻣﺎرە ) ، (173ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 1 ،
ﺳﯿﺎﺳەت و ﭘێﻜەﻧﯿﻦ ﺳەرەﻧﺠﺎم ﺳﯿﺎﺳەت ﻛﺮا ﺑە ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﺎ و ﻧﻮﻛﺘە و ﭘێﻜەﻧﯿﻦ، ﺋەو ﺳﯿﺎﺳەﺗەی ﺟﮕە ﻟە دەرھﺎوﯾﺸــﺘە ﺋﺎﺑﻮرﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی و رەﻧﮕﺪاﻧەوەی ﺑەﺳــەر رەﻓﺘﺎری ﻛﯚﻣەڵﮕەوە، ﻟەﺑﺮی ﺑەﺷــﺪاری ﭘێﻜﺮدﻧﯽ ﺧەڵﻚ ﻟە ﭼﺎرەﺳەرﻛﺮدﻧﯽ دۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﻟەﺑﺮی ﺑەﺷــﺪارﯾﻜﺮدﻧﯽ ﮔﺸﺘﯽ ﻟەو ﭼﺎﻛﺴﺎزﯾﯿە و ﺑﻨﺒڕﻛﺮدﻧﯽ ﮔەﻧﺪەڵﯽ ﻟە ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻟﯚﻛﺎﻟﯽ، ﻧەك ھەر ﻣﻮﻓــﺮەدەی ﺟﯿﺎوازی ﺑەزاری ﻋەوام ﺑەرھەم ھێﻨﺎ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺑﻮو ﺑە ﭘێﻜەﻧﯿﻦ ھەم ﺑﯚ ﮔﺸﺖ و ﻧەﮔﺒەﺗﯽ ھەم ﺑﯚ ﮔەﻧﺪەڵﻜﺎران ،ﺑەﻣەش ﺑەﺷــێﻚ ﻟەو ﺗﺮﺳــەی رەواﻧﺪەوە ﻛە رووﺑەڕووی دەﺳــەت و ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ھەﻣﻮو ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎن دەﺑــﻮوەوە ،ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﻧﻮﻛﺘــە ﻟەﺑــﺮی ﺗﻮوڕەﺑــﻮون و ﻟەﺑــﺮی ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ راﺳــﺘەﻗﯿﻨە و ﻟەﺑــﺮی ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوە ﻟــە ﺋەﻟﺘەرﻧﺎﺗﯿﭭﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ،ﭘێﻜەﻧﯿﻦ ﺟێﮕەی ﺑەھەﻣﻮو ﺷﺘێﻚ ﮔﺮﺗەوە ﻛە ﺳﯿﺎﺳــەت ﺗﺮﺳﯽ ﻟێ ﻧﯿﺸــﺘﺒﻮو ،ﻟە ﺑەراﻣﺒەرﯾﺸﺪا ﻧەھﺎﺗﯽ ﺑﯚ ﺧﻮاﭘێﺪاواﻧﯽ ﻣﺸــەﺧﯚر ،ﺑەم ﺳﯿﺎﺳــەت ﺋەم ﺟﺎرەﯾﺎن ﻟە ﺳــﺎﯾەی ﺳﯿﺴــﺘﻤﯽ ﻧــﻮێ و ھﺎﺗﻨﯽ ﺗﺮاﻣﭗ داﺑﺮاﻧێﻜﯽ ﺗﺮ ﺑەﺧﯚﯾەوە دەﺑﯿﻨﯽ .ھەڵﺨەڵەﺗﺎن و ﻓﺮﯾﻮداﻧﯽ ﺧەڵﻚ ﻟەﻻﯾەن ﻣﯿﺪﯾﺎوە ،ﻛەرەﺳــﺘەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﺳەﯾﺮوﺳەﻣەرەی دەﺳەت و ﺑەﻧﺎو ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧە، ﺑﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﺳــەﻟﻤﺎﻧﺪن ﺋەوەﯾە ﻛە ﺑەرﻟەوەی ﺗەﻧﮕﮋە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛە دروﺳــﺖ ﺑێﺖ ،ﮔﻮێﻤﺎن ﻟە ھﯿﭻ ﺟﯚرە ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿەك و ھﯿﭻ ﺟﯚرە زاراوەﯾەك ﺑەﻧﺎوی ﺑﺎﯾﻜﯚت ﻧەﺑــﻮو ﻛە داﺟﺎر ﺑەﻧﺎﻛﺎم ﻣﺎﯾەوە ﻣﻨــﺪان زﯾﺎﻧﯿﺎن ﻟێ ﻛﺮد ،ﺋێﺴــﺘە ﻛە دۆﺧەﻛە ﺗێﻜەڵەﯾەﻛــە ﻟە ﺗەﻧﮕﮋەی دروﺳــﺘﻜﺮاوی ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﻧێﻮﺧﯚ و ﺋﺎﺑــﻮوری ﻛە ﻟە ﺋەﺳــڵﺪا ﺗەﻧﮕﮋە ﻧﯿﯿە ،ﺑﮕﺮە ﮔﻮاﺳــﺘﻨەوەی دۆﺧێﻜﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە ﺑــﯚ دۆﺧێﻜﯽ ﺗﺮ ﻛە رەﻧﮕــە ﻧﺎوھێﻨﺎﻧﯽ ﭘﺎرە ﺗێﯿﺪا ﯾﺎﺳﺎغ ﺑێﺖ ،ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺋﺎﺷﻜﺮا ﻟەﻻﯾەن ﺣﺰﺑە ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿەﻛﺎﻧەوە ھــەم ﺋﺎراﺳــﺘە دەﻛﺮێﻦ دژ ﺑەﯾەك و ﺧەڵﻚ ﻓﺮﯾﻮ دەدەن ،ھەم ﻟەﺑﺮی ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯿﺶ ﺟەﻧﮕەﻛە ﺳــﺎرد دەﻛەﻧەوە ،ﺋەﻣە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺗﺮی ﻧﻮﻛﺘەﯾــە ﻛە ﻣﯿﺪﯾﺎ ﺗەﻧﮕﮋە دروﺳــﺖ ﺑــﻜﺎت و ھەم ﺧﯚﺷﯽ ﭼﺎرەﺳەری ﺑﯚ ﺑﺪۆزﯾﺘەوە و دواﺟﺎرﯾﺶ ﺑﯿﻜﺎت ﺑە ﻧﻮﻛﺘە ﻟە ھەواڵ و رﯾﭙﯚرﺗﺎژەﻛﺎﻧﯿﺎﻧﺪا. داھێﻨﺎﻧﯽ زاراوەی ﺳەﯾﺮوﺳەﻣەرەی ﺑﺎزاڕی ﻛە ﭘێﺸﺘﺮ ﻟەﮔــەڵ ھﺎﺗﻨﯽ داﻋﺶ و دوای داﻋــﺶ ،وەك )ﺋەﻣﻨﺖ ﻟێ دﯾﺎرە ،ﻣﻌﺎﺷــەﻛەت ﺟﻮاﻧە ،روﺑﻌە ﻣەﻋﺎش ﻗﺴەی ﻧﯿﻮ ﻓەﯾﺴــﺒﻮوك( و رەﻧﮕە زاراوەی ﺗﺮﯾﺶ ﺑەرھەم ﺑێﺖ و ھەروەھــﺎ ﺑەرھەﻣﮫێﻨﺎﻧەوەی ﺑﯚ ﺳــەر زاری ﺧەڵﻚ، دوو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟە ﭘﺸﺘەوەﯾە ،ﯾەﻛەﻣﯿﺎن ﺋەوەﯾە ﻛــە ﺗﻮوڕەﺑﻮوﻧﯽ ﺧەڵﻚ و ﺑــەو ھەﻧﺎﺳــە ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﯿە ﭼﺎرەﺳەر ﺑﻜەن ،دووەم ﺋەوەﯾە ﻛە ھێﺰە ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەﻛﺎن ﺟﺎرێﻜﯽ ﺗــﺮ ﺧەڵﻚ ﺗﺎﻗﯽ ﺑﻜەﻧەوە ﻟــە ﺗەﻧﮕﮋەدا ﭼﯚن ﻣﺎﻣەڵــە دەﻛەن ،ﺋەم داھێﻨﺎﻧــە ﮔﺎڵﺘەﺟﺎڕﯾﯿە ﻟە ﻣێﮋە ﻟەﻧێــﻮ ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛﻮردﯾــﺪا ھەﯾە، ﺋــەو وەﺧﺘەی ﻛە ﺟەﻧﮕﯽ ﻧێﻮﺧﯚﯾﯽ ﺑﻮو و ﭘﺎﺷــﺘﺮﯾﻦ ﻛە ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھــﺎت ،ھەﻣﻮو ﻧەھﺎﻣەﺗــﯽ و ﮔﺮاﻧﯽ و ﺑێ ڕێﺰﯾﻜﺮدن ﺑەﻛەﺳﺎﯾەﺗﯿﯽ ﻛﻮرد و ﺗێﻜﭽﻮوﻧﯽ ﺷﯿﺮازەی ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ دەﯾﺎن و ﺳــەدان ﻣﺎڵﯽ ﻛــﻮرد ﺑەھﯚی دووﺑەرەﻛﯿﯿەوە ،ﺑە ﭼەﻧــﺪ ﻧﻮﻛﺘەﯾەك ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھﺎت و ﻟە ﺑﯿﺮ ﺧەڵﻜﯿﺎن ﺑﺮدەوە ،ﺋێﺴــﺘەش ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧﯽ ﺋەو زاراواﻧە ﺗەﻧﯿﺎ ﺑە ﻧﻮﻛﺘەﻛﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳــەﺗە ﻟەﻻی ﺧەڵﻚ و ھﯿﭽﯽ ﺗﺮ. دەﺳــﺖ ﭘێﻜﺮدﻧەوەی ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎن ﻟەژێﺮ ﭼەﺗﺮی ﺳﯿﺎﺳــەﺗێﻜﯽ دﯾﺎرﯾﻜﺮاو ﻛە ﻟە داھﺎﺗﻮودا دەرﻛەوێﺖ ﺋــەم ﺟﺎرەﯾــﺎن ﭼــﯽ دەﮔﻮزەرێــﺖ ،ﺟﯚرێﻜﯽ ﺗﺮی ﻛﯚﻣﯿﺪﯾﺎی ﺳﯿﺎﺳــﯿﯿە ،ﭘﺎﺳﺎو ﺑﯚ ﺋەم ﻗﺴەﯾە ﺋەوەﯾە ﻛە ﯾەﻛەم ﻧەدەﺑﻮو ﺧەڵﻚ ﺗەﻧﯿــﺎ ﻟەﺑﺮی ﺋەوەی ﻣﻮوﭼەی ﭘێ ﻧﺎدرێ ﻧﺎڕازی ﺑێﺖ ،ﺑەڵﻜﻮ دەﺑﻮو ﻟە ﺳــەروەﺧﺘﯽ ﭘﺎرەزۆرﯾﺪا رێﮕەی ﻟەو ﺧــﺮاپ ﺑەﻛﺎرھێﻨﺎﻧە ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿە ﺑﮕﺮﺗﺒﺎﯾە ،دووەم ﻧەدەﺑﻮو رێﮕە ﺑﺪات ھەﻣﯿﺸە ھێﺰێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﯚ ﻣــەرام و ﺑەرژەوەﻧﺪﯾﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺧەڵﻚ ھەڵﺒﺨڕێﻨێ و دواﺟﺎر ﺑە ﻧﻮﻛﺘە ﻛﯚﺗﺎ ﺑە ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚﻛﺎن ﺑﮫێﻨﻦ ،ھەروەك ﺑﯿﻨﯿﻤﺎن ﻟــە راﺑﺮدوودا ﭼﯚن ﻟەﭘێﻨﺎو ﺑەﺷﺪارﯾﯿەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻛەڵﻚ وەرﮔﺮﺗﻦ ﻟە ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯽ ﺧەڵﻚ ،ﭘﯚﺳــﺘﯿﺎن وەرﮔﺮت و ﮔﻔﺘــﯽ ﺋﺎراﻣﯿﯿﺎن دا ﻛە ﺋەﻣە ﻧﻮﻛﺘەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳــﯽ ﺑﻮو دواﺟﺎر ﻛەوﺗە ﺳــەر زاری ﺧەڵــﻚ ،ﻧﻮﻛﺘەﯾەك ﻛە ﻟە ھەﻧﺎوﯾــﺪا ﺗﺮاژﯾﺪﯾﺎی ھەڵﮕﺮﺗﺒﻮو ،ﭼﻮﻧﻜە ﺳــﯿﻨﺎرﯾﯚﻛە ﺑــە ﺧﻮێﻨﯽ ﺑەﻧﺎھەق رژاوی ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﮔەﻧﺞ و ﻣﻨﺪاڵﯽ ﺳــەر ﺷــەﻗﺎﻣەﻛﺎن ﻛﯚﺗﺎی ھﺎت و ﺧەڵﻜﯽ ﻟە ﺋﻮﻣێﺪێﻜﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿەوە ﻛﺮد ﺑە ﻛﺎﺋﯿﻨێﻜﯽ ﻧﻮﻛﺘەﺑﺎز.
ﺧەرﯾﻜە وردە وردە ﺑێﻤە ﺳەر ﺋەو ﺑــﺎوەڕەی ﻛە ﺑێﮋم ﺋــەدەب ﻟە ﻧێﻮ ﻧەﺗەوەی ﻛــﻮرددا و ﭼﯿﻨﯽ ﻧﻮێﯽ ﺧﻮێﻨەراﻧــﯽ ﻛﻮردﯾــﺪا ،ﺧەرﯾﻜە ﺑەرەو ﻓەوﺗﺒﻮون دەﭼێ ،وام دێﺘە ﺑەرﭼﺎو ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﺧەڵﻜێﻜﯽ زۆر ﺋەدەب دەﺧﻮێﻨﻨــەوە و ﺗﻮێﮋێﻜﯽ ﻛەﻣﺘﺮ ﻟە ﺧەﻣــﯽ ﺋەدەﺑﺪان و ﺑە ﻧﺎﺑەرﭘﺮﺳــﺎﻧە ﻣﺎﻣەڵــەی ﻟە ﺗەﻛﺪا دەﻛــەن .ﺋﯿﺘــﺮ ﻟــەو ﻧێﻮەﻧﺪەدا ﭘێﻢ واﺑێ ﺑەﺷــێﻚ ﻟە ﻧﻮوﺳــەران و وەرﮔێــڕان دەﺗﻮاﻧــﻦ ﺋﺎرﻣﺎﻧﺠە ﮔەوﺟێﻨەرەﻛﺎﻧــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﭙێﻜﻦ و ﺑەﺧێﺮاﯾﯽ ﺑــە ھﺰری ﺧﻮێﻨەری ﻛﻮردﯾــﺪا ڕەﺗﺒــﻦ ،ﺑێ ﺋــەوەی ﺑەوﭘەڕی ھەﺳﺘﯿﺎری و ﻟێﺰاﻧﯿﯿەوە ﻣﺎﻣەڵە دەﮔەڵ دەﻗﺪا ﺑﻜەن ،دێﻦ و ﻛﺘێﺒێﻜﯽ ﻧﺎﺑﻮوت ،زێﺪە دەﻛەن ﻟە ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧەی ھەژاری ﻛﻮردی. ﺗﺎ ڕۆژﮔﺎرێﻚ ڕۆﯾﺸــﺖ و ڕۆژﮔﺎرێﻚ ھــﺎت ،ﮔەﯾﺸــﺖ ﺑەو ﺋﺎﺳــﺘەی ﻧﻮوﺳــەرێﻚ ﺑﺘﻮاﻧــێ و ﺋــەو ﻣﺎﻓە ﺑەﺧﯚی ﺑﺪا ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﻮوﺳەرێﻜﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ و ﺑەرھەﻣﯽ ﺋەدەﺑﯽ وﺗێﻜﯽ ﺗﺮ وەرﮔێڕێﺘە ﺳەر زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی و ﺑە ﻣﻮڵﻜــﯽ ﺧﯚی ﻟــە ﻗەڵەم دا و ﭘێﻤﺎﻧــﯽ ﺑﻔﺮۆﺷــێﺘەوە! ﭼێﺘﺮ واﯾــە دوور ﻟە درێــﮋدادڕی ﺑڕۆﻣە ﻗﻮوﯾﯽ ﺑﺎﺑەﺗەﻛەم و ﺧﻮێﻨەراﻧﯿﺶ ﻣﺎﻧﺪوو ﻧەﻛەم و ﻛەﻣێﻚ ﻛﺎﺗﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﮕێڕﻣەوە. ”ﺋﯚرﯾﺎﻧــﺎ ﻓﺎﻻﭼﯽ“ ژﻧە ﻧﻮوﺳــەر و ڕۆژﻧﺎﻣەﻧــﻮوس و ﺳﯿﺎﺳــەﺗﻮاﻧﯽ ﺋﯿﺘﺎڵﯽ ،ﺑەری 42ﺳــﺎن ڕۆﻣﺎﻧێﻚ ﺑڤ دەﻛﺎﺗەوە ﺑــە ﻧێﻮی ” a let- ” ter to a child never born ﭘێﺶ ﺳێ ﺳــﺎڵ ﮔەورە وەرﮔێڕ و زﻣﺎﻧﺰاﻧﯽ ﻛﻮرد ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎ ”ﻋەزﯾﺰ ﮔەردی“ دەﯾﻜﺎﺗە ﻛﻮردی ﺑە ﻧێﻮی ”ﻧﺎﻣەﯾەك ﺑﯚ ﺋەو ﻛﯚرﭘە ﻧێﺮﯾﻨەﯾەی ﻛە ھەرﮔﯿﺰ ﻟە داﯾﻚ ﻧەﺑﻮو“. ڕۆﻣﺎﻧەﻛــەی ﺧﺎﺗــﻮو ﻓﺎﻻﭼــﯽ ﺑە ﻛﻮرﺗــﯽ ﻟــە دەوری ﭼەﻣﻜﯽ )ﻓﯿﻤﯿﻨﯿﺰم( ﺧﻮل دەﺧــﻮا و ﺑﺎس ﻟە ﺋﺎﻓﺮەﺗێــﻚ دەﻛﺎ ﻛە ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﻛﺮدەﯾەﻛﯽ ﺳێﻜﺴﯽ ﺳﻜﯽ دەﺑێ، دﻛﺘﯚر ﭘێﯽ دەﺑێــﮋێ ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﻧێﻮ ﺳــﻜﺖ ﻧێﺮﯾﻨەﯾە .ﺋﯿﺘﺮ ﺗەواوی ڕۆﻣﺎﻧەﻛــە دەﺑێﺘە ﭘەﯾــﺎم ﻧﺎردﻧﯽ داﯾﻜێﻚ ﺑﯚ ﻣﻨﺪاڵەﻛەی ﻧﺎو ﺳــﻜﯽ، ﺑﺎس ﻟە ﻏەدری ﮔــەورەی ﭘﯿﺎوان دەﻛﺎ دەرھــەق ﺑــە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن و ﺑە ﻛەم ﺳەﯾﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻟەﻻﯾەن ﭘﯿﺎواﻧــەوە .ﻟــە ﻧێــﻮ ڕۆﻣﺎﻧەﻛە ﺑە ﮔﺸﺘﯽ ھەﺳــﺘﯽ ﭘێ دەﻛەی ﻛە ”ﻓﯿﻤﯿﻨﯿﺴــﺖ“ێﻚ ﻧﻮوﺳــﯿﻮﯾەﺗﯽ و ﮔەرەﻛﯿەﺗــﯽ ﻛــﯚت و ﺑەﻧﺪی ﻧێﺮﺳﺎﻻری ﺗێﻚ ﺑﺸﻜێﻨێ و ﮔﻠەﯾﯽ و ﮔﺎزاﻧﺪەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﺨﺎﺗە ڕوو. ” ﻓﺎﻻﭼــﯽ“ ﻛە ژﻧە ﻧﻮوﺳــەرێﻜﯽ ﺋەدەﺑــﯽ ﻣﯚدێﺮﻧــﯽ ﺋﯿﺘﺎڵﯿﯿە و ﻟە ڕۆﻣﺎﻧەﻛەﯾــﺪا ﺑــە وردەﻛﺎرﯾﯿەوە ﻣﺎﻣەڵــە ﻟەﮔــەڵ ڕووداو و ﻛﺎرەﻛﺘــەرەﻛﺎن دەﻛﺎت ،ﺋەو ﭘێﯽ واﯾــە دەﺑــێ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﻟە ﺗﺮۆﭘﻜﺪا ﺑﻦ و ﺳەردەﺳﺘە ﺑﻦ. دوای 42ﺳــﺎڵ ﺗێﭙەڕﯾﻦ ﺑەﺳــەر ﻧﻮوﺳــﯿﻨﯽ ﺋەو ڕۆﻣﺎﻧــەی ﺋﯚرﯾﺎﻧﺎ ﻓﺎﻻﭼﯽ، ژﻧە ﻧﻮوﺳەرێﻜﯽ ﻛﻮرد ﻛە ﻧێﻮی ”ﻛﯚﭼەر ﺋەﺑﻮﺑەﻛﺮ“ە، ﻛﺘێﺒێــﻚ دەوەﺷــێﻨێ ﺑە ﻧێﻮی )ھﯿﭻ( .ﭼەﻧﺪ ڕۆژێﻚ ﻟەﻣەوﺑــەر ﻛەوﺗﻢ ﺑەﺳــەر ڕۆﻣﺎﻧەﻛەدا و ﻟــە ڕۆژێﻜﺪا دوو ﺟــﺎرم ﺧﻮێﻨﺪەوە ،دڵﻢ داﻧەﻛەوت و ﻛﺮدم ﺑە ﺳــێ ﺟﺎر ،ﺗﺎﻣﻮﺑﯚی ﻛﻮرداﻧە و ﻛﯚ ﻣە ڵﮕە ی ﻛﻮردی ﻟە ڕۆﻣﺎﻧەﻛەدا ڕ ە ﻧــﮓ
دەداﺗــەوە و ﺋــﺎزاری ژن و ﻧﺎﺳﯚرەﻛﺎﻧﯽ ﮔەزﺑەﮔەز درﻛﯿﺎن ﭘێ دەﻛﺮێ ،ﭘێــﻢ واﯾە ﯾەﻛەم ﺋﺎﻓﺮەﺗﯽ ﻛﻮردە ﻛە ﺗﻮاﻧﯿﺒێﺘﯽ ﺋﺎوا ڕاﺷﻜﺎواﻧە و ﺑﻮێﺮاﻧە ﻟە ﻧێــﻮ ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛەﻣﺎﻧﺪا ﺧــﯚی ﺑﻨﻮوﺳــێﺘەوە .ﺋەﻣﺎ ﭼێﺘﺮ دەﺑــﻮو ﺋەﮔەر ھﺎﺗﺒﺎﯾــە و دەﻗەﻛە ﻛﺎرﯾﮕەری ﻛﺘێﺒێﻜﯽ ﺗﺮی ﻟەﺳەر ﻧەﺑﻮواﯾە و ﺋﺎوا ﺑە زەﻗﯿﺶ درك ﺑەم ڕەﻧﮕﺪاﻧەوەﯾە ﻧەﻛﺮاﺑﺎﯾە. ﮔﻮﻣﺎﻧﻢ ﻟــەوەدا ﻧﯿﯿە ﺧﯚی ﭼﺎﻛﺘﺮ ﻟە ﻣــﻦ و ﻟە ﺧﻮێﻨــەران دەﯾﺰاﻧێ ڕۆﻣﺎﻧەﻛــەی ﺋەو ﮔﯚﻣــە ﺋﺎوێﻜە ﻟە زەرﯾــﺎی ڕۆﻣﺎﻧەﻛــەی ﺋﯚرﯾﺎﻧﺎ ﻓﺎﻻﭼﯽ ھەڵێﻨﺠﺮاوە ،دوای ﺋەوەی ﺑەھەﻣــﺎن ﺗەﻛﻨﯿﻜــﯽ ﻧﻮوﺳــﯿﻦ و ﺑەھەﻣــﺎن ﻣﯿﺘﯚد و ﺑــە ﻋەﯾﻨﯽ ھەﺳــﺖ داﯾﺪەرێﮋێﺘــەوە ،ﺋەﻣــﺎ ﻛەﻣێﻚ وەﺳــﺘﺎﯾﺎﻧە دەﺳــﺘﻜﺎری ﻧێﻮەڕۆﻛەﻛەی دەﻛﺎت و ﻣﯚرﻛێﻜﯽ ﻧﯿﻤﭽە ﺧﯚﻣﺎﻧەی ﭘێﻮە دەﻟﻜێﻨێ. ”ﺑێﺮﺗﺮاﻧﺪ ڕاﺳــﻞ“ دەڵێ :ﻛەﻣێﻚ ﻛﺎری ﭼﺎك ﺑﻜەی ،ﺑﺎﺷــﺘﺮە ﻟەوەی ﻛﯚﻣەڵێﻚ ﻛﺎری ﺧﺮاپ ﺑﻜەﯾﺖ. ﻟــە دﻧﯿــﺎی ﺧﻮێﻨﺪﻧــەوەدا ﺗەﻧﯿﺎ ﺑەوە ﺟﺎڕس دەﺑﻢ ﻛﺎﺗێﻚ ﻧﻮوﺳــەر ﺧﻮێﻨەران ﺑــە ﮔەﻣــﮋە ﺗێﺒﮕەن و ﺧﯚﯾﺎن ﺑــە ﭼﯿﻨێــﻚ ﺑڵﻨﺪﺗﺮ ﻟە ﺳەرەوەی ﺧﻮێﻨەران ﺑﺒﯿﻨﻦ. ﺑﯚ ﺳەﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ ﻟێﻜﯚڵﯿﻨەوەﻛەم ﭘێﻢ ﺑﺎﺷە ﭼەﻧﺪ دێڕێﻚ و ﭼەﻧﺪ ﺑەﺷێﻜﯽ ھەردوو ﻛﺘێﺒەﻛە ﺑەراورد ﺑﻜەم ﺗﺎ ﺑﻜﺎرم ھەﻣﻮو ﺧﻮێﻨەران ﺑێﻨﻤە ﺳەر ﺋەو ڕاﯾەی ﻛــﻪ ﻛﺎرێﻜﯽ ﭘﻮﺧﺖ و ﺑێ ﮔﺮێﻢ ﺋەﻧﺠــﺎم داوە و دوورە ﻟە ھەﻣﻮو ﺑﯿﺮۆﻛەﯾەﻛﯽ ﺗﻮﻧﺪ. ﻟــە ﺳــەرەﺗﺎدا ﻧﺎﭘﺮﺳــﻦ ﺑــﯚچ ﺧﺎﺗﻮو ﻛﯚﭼــەر ﻛﺘێﺒەﻛــەی ﻧﺎو ﻧﺎوە )ھﯿــﭻ(؟ ﺋەﮔــەر ﺧﻮێﻨەران ﺳەرﭘﺸﻜﻢ ﺑﻜەن ،ﻣﻦ ﺑەرﺳﭭﯽ ﺋەم ﭘﺮﺳــﯿﺎرە دەدەﻣەوە!“ ﻓﺎﻻﭼﯽ ﻟە ڕۆﻣﺎﻧەﻛەﯾﺪا دەڵێ )ﺗﯚ ،ﻛە دەﺳﺘﯽ ﭼﺎرەﻧﻮوس ﻟە -ھﯿــﭻ-ەوە ﺟﯿﺎی ﻛﺮدﯾﺘــەوە و ﺑە ﺳــﻜﯽ ﻣﻨﯿﯿەوە ﻧﻮوﺳﺎﻧﺪی “.ﻻ 6 دووﺑﺎرە ﻓﺎﻻﭼﯽ دەڵێ )ﺋەﻣﺸــەو ﺑﯚم دەرﻛــەوت ﻛە ﺗﯚ ھەﯾﺖ .وەك دڵﯚﭘێﻜﯽ ژﯾﺎن ﻛە ﻟــە -ھﯿﭻ-ەوە )ﻋەدەﻣەوە( ﭼﻜﺎﺑێ “.ﻻ 5 ﺳێ ﺑﺎرە ﻓﺎﻻﭼﯽ دەڵێ )ﻛە ﯾەﻛێ دەﻣﺮێ ،دﯾﺎرە ﭘێﺸﺘﺮ ھﺎﺗﻮوەﺗە دﻧﯿﺎ و ﺋەو ﻛەﺳە ڕۆژێ ﻟە ڕۆژان -ھﯿﭻ- ﺑﻮوە “.ﻻ 8 ﭼﻮار ﺑﺎرە ”ﺑڕوام واﺑﻮو ﺋﺎزارﻛێﺸﺎن ﻟە -ھﯿﭻ -ﺑﻮون ﺑﺎﺷﺘﺮە!“ ﻻ 9 ﺗﺎ ﺋێﺮە ﺑەﺳــە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﺑﺰاﻧﯿﻦ ﺑﯚﭼــﯽ ﺧﺎﺗﻮوﻧﯽ ﺑەڕێــﺰ ﻧێﻮی ﻟە ﻛﺘێﺒەﻛەی ﻧﺎوە )ھﯿﭻ (. ﺋەﻣﺠــﺎر دێﻤــە ﺳــەر ﻻﯾەﻧــﯽ ﺑــەراوردﻛﺎری ﯾﺎﺧﻮد ﮔﻮێﺰاﻧەوەی دەق ﺑە ﺗﯚزێ دەﺳــﺘﻜﺎرﯾﯿەوە ﻟە ڕۆﻣﺎﻧەﻛــەی ﻓﺎﻻﭼﯿﯿــەوە ﺑﯚ ﻧێﻮ ڕۆﻣﺎﻧەﻛەی ﻛﯚﭼەر. ﻓﺎ ﻻ ﭼﯽ
دوو -ھﯿﭻ -ﻟە -ھﯿﭻ-ێﻜﺪا دەڵــێ )ڕاﺳــﺘﺖ دەوێ ﻣــﻦ ﻟە ﻣﺮدﻧﯿــﺶ ﻧﺎﺗﺮﺳــﻢ! ﻛــە ﯾەﻛێ دەﻣﺮێ ،دﯾﺎرە ﭘێﺸﺘﺮ ھﺎﺗﻮوەﺗە دﻧﯿﺎ و ﺋەو ﻛەﺳە ڕۆژێ ﻟە ڕۆژان )ھﯿﭻ( ﺑﻮوە .ﻣــﻦ ﻟە )ھەرﮔﯿــﺰ ﻧەﺑﻮون( دەﺗﺮﺳﻢ .ﻟەوە دەﺗﺮﺳﻢ ﺑڵێﻢ) :ﻣﻦ ھەرﮔﯿﺰ زﯾﻨﺪوو ﻧەﺑﻮوﯾﻢ!( .ﻻ8 ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺧﺎﺗــﻮو ﻛﯚﭼەر دەڵێ )دەﻣەوێ ﺑﭙﺮﺳــﻢ ،ﺋﺎﯾــﺎ ﺑﺎوەڕت ﺑــەوە ھەﯾــە ھەﻣــﻮو ﺑﻮوﻧێﻚ ﻟە ﻧەﺑﻮوﻧەوە ھﺎﺗــﻮوە؟ وەك ﺑﻮوﻧﯽ ﺗﯚ ﻛە ڕۆژﮔﺎرێــﻚ ﻧەﺑﻮوﯾﺖ و ﺑﻮوﻧﺖ ﻧەﺑﻮوە (.ﻻ 129و 130 ﺋﯚرﯾﺎﻧــﺎ ﻓﺎﻻﭼﯽ ﻟە ﻻﭘــەڕە 14و 15ﺑﺎس ﻟــە ﭼﯿﺮۆﻛەﻛەی ﺋﺎدەم و ﺣەوا دەﻛﺎ ﻛە ﻛﺎﺗێﻚ ﺋﺎدەم ﺳــێﻮە ﺣەراﻣەﻛە دەﺧــﻮا و ﺧﻮدا ﺑەھﯚی ﺋﺎدەﻣــەوە ﺣــەواش ﻟەﮔەڵﯿــﺪا ڕەواﻧەی زەوی دەﻛﺎت. ﻛەﭼﯽ ﻟە ھەﻣﺒەری ﺋەﻣەدا ﺧﺎﺗﻮو ﻛﯚﭼــەر ﻟــە ﻻﭘــەڕە 96و 97ی ﻛﺘێﺒەﻛەﯾﺪا ﺑﺎس ﻟە ھەﻣﺎن ﭼﯿﺮۆك دەﻛﺎت ،ﺑەم ﺑــە ھەوﮔێڕی ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻧﻮوﺳﯿﻮﯾەﺗﯽ )ﺣەوا ﺳێﻮە ﺣەراﻣەﻛەی ﺧﻮارد!(. ﺋﯚرﯾﺎﻧــﺎ ﻓﺎﻻﭼﯽ ﺑەھــﯚی ﭼﯿﺮۆك ﮔێڕاﻧەوەﻛــەی ﺑــﯚ زارۆﻛــەی ﻧێﻮ ﺳــﻜﯽ ﺑــە ﺳــێ ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﺳــەرﻧﺠڕاﻛێﺶ ،ڕۆﻣﺎﻧەﻛــەی ﻧﺎوازەﺗــﺮ و واﺗﺎدارﺗــﺮ دەﻛﺎت ﻛە ﻻﭘەڕەﻛﺎﻧﯽ 54ﺗﺎ 73ﻟەﺧﯚ دەﮔﺮن و ﻣﻦ ﻟێــﺮەدا ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﭼﯿﺮۆﻛەﻛﺎن داﺑڕێﮋﻣــەوە ،ﺋەﻣــﺎ ﺧﻮێﻨــەران دەﺗﻮاﻧﻦ ﺑﮕەڕێﻨەوە ﺳــەر ھەردوو ﻛﺘێﺒەﻛە و ﺑﯚ ﭘﺸﺘڕاﺳﺘﻜﺮدﻧەوەی ﻗﺴەﻛەم ﺑڕواﻧﻨە ﻻﭘەڕه 34و 35و 41ﻟە ڕۆﻣﺎﻧﯽ )ھﯿﭻ(. ﻓﺎﻻﭼــﯽ ﻟە ﻻ 7دەﺑێــﮋێ )داﯾﻜﻢ ﻣﻨﯽ ﻧەدەوﯾﺴﺖ .ﻣﻦ ﺑە ھەڵە و ﻟە ﭼﺮﻛﺎﺳﺘێﻜﯽ ﻏەﻓڵەﺗﯽ ﺋەم و ﺑﺎوﻛﻢ دروﺳﺖ ﺑﻮوم(. ﻛﯚﭼــەر ﻟــە ﻻ 60دەڵــێ )ﺗﯚ ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣﯽ ﺷەڕێﻜﯽ ﮔەورەی ﻧێﻮان ﻣــﻦ و ﺑﺎوﻛﺘــەوە ھﺎﺗﯿﺘــە ﺑﻮون. ﺟەﻧﮕﯽ ﮔەورەی ژێﺮ ﭘێﺨەﻓەﻛﺎن!( ﺋەواﻧەی ﺳــەرەوە ﭼﻮار ﻧﻤﻮوﻧەی ﺳﺎدە و ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻮون ﺗﺎ ﺑﯿﺴەﻟﻤێﻨﻢ ﺑﯚ ﮔﺸــﺖ ﻻﯾەك ﻛە دوو ﻛﺘێﺒﻦ و ﯾەﻛێﻜﯿﺎن ﻟەوەی ﺗﺮ ﺋەﻓﺮێﻨﺮاوە. ﺑﯚ زێﺘﺮ ﺑەرﭼﺎوﻛﺮدﻧﯽ ڕاﮔﻮاﺳﺘﻦ و ﻛﯚﭘﯿﻜﺮدﻧــﯽ دەق و ﺋﺎﯾﺪﯾﺎﻛﺎن ،وا ﭼﺎﻛﺘﺮە ﺧﻮێﻨەران ﺳەرﭘﺸﻚ ﺑﻦ. ﺋﯿﺘﺮ ﭘێﻢ ﺑﺎﺷــە ﺑەﺷــﯽ ﻛﯚﺗﺎﯾﯿﻢ ﺗەرﺧﺎن ﺑﻜەم ﺑﯚ ﻛﯚﻣەڵێﻚ ڕەﺧﻨەی زﻣﺎﻧەواﻧﯽ و وﺷەﺳﺎزی ﻟە ڕۆﻣﺎﻧﯽ )ھﯿﭻ(. - 1ﻟەﺳــەر ﺑەرﮔــﯽ ﻛﺘێﺒەﻛــە ﻧﻮوﺳــﺮاوە )داﻧﭙێﺪاﻧﺎﻧەﻛﺎﻧــﯽ داﯾﻜێــﻚ( ﻛە ﮔەرەﻛە ﺑﻨﻮوﺳــﺮی )دداﻧﭙێﺪاﻧﺎﻧەﻛﺎﻧﯽ داﯾﻜێﻚ (. - 2ﺷﻨەﺑﺎﯾەﻛﯽ ﻓێﻨﻚ ﺑەرەو ڕووت دەھﺎت و ﺑەھێﻮاﺷﯽ )ﺳەر( و ﻗﮋی دەﺟﻮوﻧﺪی! ﻻ 14 ﺋــەرێ ﺑەڕاﺳــﺖ ﺷﻨەﺑﺎﺗﺎن دﯾﻮە ﺳەری ﻣﺮۆ ﺑﺠﻮوڵێﻨێ؟! - 3ھەﻣﯿﺸــە ﭘەڕی ﭘە ڕ ە ﺳــێﻠﻜە ﻛﺎ ﻧﺖ ﻟــە ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﺘــﺪا )ﮔﻞ( دەداﯾەوە .ﻻ 17 ﺟﻮاﻧﺘــﺮ و ﭼﺎﺗﺮ ﻧەﺑﻮو ﻧﻮوﺳﯿﺒﺎت )ھەﻣﯿﺸە ﭘەڕی ﭘەڕەﺳێﻠﻜەﻛﺎﻧﺖ دەﺧﺴﺘە ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﺖ؟( - 4وا دەھﺎﺗــە ﺑەرﭼﺎوﻣــﺎن ﻣﺎﻧﮓ ﺑە ﺗەﻧﺎﻓەﻛەدا ھەڵﺨﺮاوە و )ﺟﻠﮕﯿﺮ(ەﯾەﻛــﯽ ﻟێ دراوە .ﻻ 18 ﺋﺎﺧﺮ ﺟﻠﮕﯿﺮ وﺷەﯾەﻛﯽ زۆر ﺑەدﻓەڕ و ﻧەﺷﺎزە، دەﺑﻮو )ﻓﺎق( ﺑﻨﻮوﺳﺮێ. - 5ﻛە ھێﺸــﺘﺎ ﺟﺎﻧﺘﺎﻛەی ﺷﺎﻧﯽ
ﻧﻮﻗڵ )ﻣەﺳﺎﺳە(ی ﺗێﺪاﯾە .ﻻ 27 ﻧەدەﺑﻮو ﻟەﺑﺮی وﺷــەی ﻣەﺳﺎﺳﻪ ﺑﻨﻮوﺳﯿﺖ )ﻣﮋﻣﮋە(؟! - 6ﭘێــﻢ ﺳــەﯾﺮە ﻛە ﻟــە ھەﻣﻮو ﺟﺎﻣەﻛﺎﻧﺪا ﺗﯚﭘێﻚ ﺑە )ﻣەﻋﯿﺪە(ﻣەوە ﻧﻮوﺳﺎوە .ﻻ 32 ﺟﺎرێ واز ﻟــەوە دێﻨﻢ ﻛە ﻣەﻋﯿﺪە وﺷــەﯾەﻛﯽ ﻋەرەﺑﯿﯿــە و دەﺑــﻮو ﺑﻨﻮوﺳــﺮێ )ﮔەدە( ،ﺑەم ﺳەﯾﺮم ﺑەوە دێ ﺋﺎﺧﯚ ﺳﻜﭙڕی چ ﻛﺎری ﺑە ھەوﺳﺎﻧﯽ ﮔەدەﯾە؟! - 7ﺧﯚﺷﯿﺎن )ﻏﺎﺋﯿﺐ(ن ﻟە ﺧﯚﯾﺎن. ﻻ 44 ﺋەرێ زۆر ﺋەﺳﺘەﻣە ﻟەﺑﺮی وﺷەی
واﺗﺎدارە؟ دەﺑﻮو ﺑﻨﻮوﺳﺮێ )ﻟەوﻻﻣﺎﻧەوە ژن و ﭘﯿﺎوێﻚ ﺗەﻣەﻧﻨﺎی ﺋەوەﯾﺎن دەﻛﺮد ﻣﻨﺪاڵێﻜﯿﺎن ھەﺑﻮواﯾە(. - 16ﻣﻦ و ﺧﻮﺷﻜەﻛەم ﻟەﺳەر ﯾەك ﺧﺎك )ﭼەﻛەرە(ﻣﺎن ﻛﺮدﺑﻮو .ﻻ 114 ﺋﺎﺧﺮ ﭼەﻛەرەﻛــﺮدن ﺑﯚ ﮔﻮڵ زێﺘﺮ دەﻛﺎر دەﺑﺮێ ﻧەك ﺑﯚ ﻣﺮۆ ،وﺷــەی ﮔەﺷە ﺑﯚ ﻣﺮۆ ﮔﻮﻧﺠﺎوە. - 17ﻧەﺑەﺳــﺘﺮاوەﺗەوە ﺑە ﺷــﺘە )ﻣﺎﺗﺮﯾﺎڵ(ی و )ﻣﺎدی(ﯾەﻛﺎﻧەوە .ﻻ 116 ﺋﺎﺧﺮ ﻣﺎﺗﺮﯾﺎڵ و ﻣــﺎدە ھەﻣﺎن ﻣﺎﻧﺎ دەدەن!
ﻏﺎﺋﯿﺐ ﺑﻨﻮوﺳﯿﻦ ون ﯾﺎﺧﻮد ﺑﺰر؟ - 8ﺑەدﯾﺎر ﺗﯿﭭﯿﯿەوە ﺑﯚ ﺗﺎوێﻚ ﻟەﺳەر ﻗەﻧەﻓەﻛە )ﺧــەون( دەﻣﺒﺎﺗەوە .ﻻ 47 ﮔەﻟﯚ ﻛەس ﺑﻮوە ﺑــەر ﻟە ﺧەوﺗﻦ، ﺧەون ﺑﯿﺒﺎﺗەوە؟! - 9ﺑــﯚن و ﺑەراﻣەی ﻟــە ﺣەوت ﮔەڕەﻛﯽ ﺋەودﯾﻮﻣﺎﻧەوە )ھەﺳﺖ(ﭘێ دەﻛﺮێﺖ .ﻻ 54 ﺋﺎﺧﺮ ﺑﯚ ﭘێﻨەﺧەﻧﻢ؟! ﺑﯚن و ﺑەراﻣە ﺑﯚن دەﻛﺮێﻦ ﯾﺎن ھەﺳــﺘﯿﺎن ﭘێ دەﻛﺮێ؟؟؟ - 10دەﻣــەوێ ﯾــەك زﻟـــﻠە ﻟە ﺋﺎوێﻨەﻛە ﺑﺪەم .ﻻ 84 ﭼﺎﻛﺘﺮ واﺑﻮو ﻧﻮوﺳــﺮاﺑﺎ )دەﻣەوێ ﺑﻜێﺸﻢ ﺑە ﺋﺎوێﻨەﻛەدا( .ﺋﺎﺧﺮ وﺷەی زﻟـﻠە ﺑﯚ ﺋﺎوێﻨە ﺑەﻛﺎر ﻧﺎﯾە ھەرﮔﯿﺰ. - 11ﻟﯿﻤﯚﯾەﻛــﻢ ﻛــﻮن ﻛﺮدووە و ﺑەﺗﺎﺳەوە ﺋﺎوەﻛەی دەﺧﯚم .ﻻ 95 ﭼێﺘﺮ ﻧەﺑﻮو ﻧﻮوﺳﯿﺒﺎت )ﻟﯿﻤﯚﯾەﻛﻢ ﻛــﻮن ﻛــﺮدووە و ﺑــە ﻛﺎﻣﯽ دڵ ﺋﺎوەﻛەی دەﺧﯚﻣەوە؟( - 12ژﯾﺎن ﺧﯚی )ﻋﻘﻮوﺑە(ﯾە .ﻻ 96 ﻟە ﺑﺮی وﺷــەی ﻋﻘﻮوﺑــە ﻧەدەﻛﺮا ﺑﻨﻮوﺳﺮێ )ﺳﺰا(؟ ﻟەوە دەﭼێ ﺋەوەی دەﺳﺘﯽ داوەﺗە ﭘێﻨــﻮوس ھﯿﭻ ﻟــە ﺧەﻣﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی ﻧەﺑێ و ﺗەﻧﯿﺎ ﮔەرەﻛﯿﯿەﺗﯽ ﺧﯚی ﺑﻨﺎﺳێﻨێ! - 13ﺷــﯿﻮەن ﺑــﯚ ژەھﺮاوﯾﻜﺮدﻧﯽ ﺳﻮﻗﺮات دەﻛەم .ﻻ 106 ﺋەرێ ﺋێﻮە ﭘێﻤﺎن ﺑڵێﻦ ﺳــﻮﻗﺮاﺗﯽ ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوف ژەھﺮﺧﻮارد ﻛﺮا ﯾﺎن ژەھﺮاو؟ - 14دوو ھێﻠﻜە ﻟەﻧﺎو ھێﻼﻧەﻛەدا دەﺑﯿﻨــﻢ) ،دەری( دەھێﻨﻢ و ھەﺗﺎ دەﺳــﺘﻢ دەﯾﺎﻧﮕﺮێ ھەڵﯿﺎن دەدەم ﺑﯚ ﺳەرﺑﺎﻧەﻛەی ﻣﺎڵﯽ ﺋەﻣﻨە ﺧﺎن. ﻻ 110 ﺋﺎﺧﺮ ﺷــەرﻣە ﺗﯚ ﻧﻮوﺳــەر ﺑﯿﺖ و ﻧەزاﻧﯿﺖ ﻛﺎﺗێﻚ ﺑﻜەر ﻛﯚ ﺑێﺖ ،دەﺑێ ﻓﺮﻣﺎﻧﯿﺶ ﺑە ﻛﯚ ﺟێﺒەﺟێ ﺑﻜﺮێ! - 15ﻟەوﻻﻣﺎﻧــەوە ژن و ﭘﯿﺎوێــﻚ ﺗەﻣەﻧﻨﺎی ﻣﻨﺪاڵﯿﺎن ھەﺑﻮو .ﻻ 113 ﺑەڕاﺳﺖ ﺋەم ڕﺳــﺘەﯾەی ﺳەرەوە
- 18ﺟەﺳــﺘەم ﺳــەراﭘﺎ ﻟە ﺋﺎرەق ھەڵﻜێﺸﺮاوە .ﻻ 118 ﻧەدەﻛﺮا ﺑﺘﻨﻮوﺳــﯿﺒﺎﯾە ،ﺟەﺳﺘەم ﺳەراﭘﺎ ﺷەڵﯽ ﺋﺎرەﻗە ﺑﻮوﺑﻮو؟ - 19ﻟە ﺳــەرﺑﺎﻧەﻛە ﻗﺎچ دەﺧەﻣە ﺳــەر ﻗﺎچ و ﺑــە ﻗﮋێﻜــﯽ ﺑﮋەوە ﮔﻮڵەﺑەڕۆژە )دەﺗﺮووﻛێﻦ(م .ﻻ 121 ڕﺳﺘەی وا ﺋﺎﺳﺎ ﻣﺮۆی ﺗﺎزﯾەﺑﺎرﯾﺶ دەﺧﺎﺗــە ﻗﺎﻗﺎی ﭘێﻜەﻧﯿــﻦ ،ﺋﺎﺧﺮ ﮔﻮڵەﺑــەڕۆژە دەﻗﺮﺗێﻨﺪرێ ﯾﺎﺧﻮد دەﺗﺮووﻛێﻨــﺪرێ؟! ﺗﺮووﻛﺎﻧﺪن ﺑﯚ ھێﻠﻜە ﺑەﻛﺎر دێ. - 20ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ڕواﻧﯿﻦ و ﺑﯿﻨﯿﻨەﻛﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺖ )ﺑەراﻣﺒەر( ﺋــەم ﺑﺎﺑەﺗە ﻟێ ﺑﺸﺎرﻣەوە .ﻻ 129 ﺑەراﻣﺒەر ﯾﺎ ﺑەراﻧﺒەر؟! - 21ﺑﺮﻧﺠێﻜــﯽ ﻛــﻮو ﺑﺨــەرە ﻋەﻻﮔەﯾەﻛەوە و دوو ڕۆژ داﯾﺒﻨێ، دەﺑﯿﻨﯿﺖ دواﺗﺮ ﺑﺮﻧﺠەﻛە دەﺑێﺖ ﺑە ﻛﺮﻣﯽ ورد و ﺳــﭙﯽ و دێﺘە ڕﯾﺰی زﯾﻨﺪەوەراﻧەوە .ﻻ 131 دەﭘﺮﺳﻢ ﺋەرێ ﺋەﻓﺴــﺎﻧەی واﺗﺎن دﯾﻮە ﺋێﻮە؟! - 22ﺋﺎﺳــﻤﺎن ﭼەﻧﺪ )ﺋﯿﺰدﯾﺤﺎم( و ﻗەرەﺑﺎڵﻎ ﺑﻮوﺑێﺖ ﺑە ڕۆح .ﻻ 133 ﭼﺎﻛﺘــﺮ واﻧەﺑﻮو ﻟەﺑﺮی وﺷــەی ﺋﯿﺰدﯾﺤﺎم ﻧﻮوﺳﺮاﺑﺎﯾە ﺟەﻧﺠﺎڵ؟ - 23ﺋــەوەی ﻟەژێﺮ ﺳــەرﻣﺪاﯾە )ﭘﺸﺘﯽ( ﻧﯿﯿە .ﻻ 135 ﻟێﺮەدا ﻧﻮوﺳەر ﻣەﺑەﺳﺘﯽ )ﺳەرﯾﻦ( ە ﻛە ﻟە ﺳێ ﺷﻮێﻨﺪا وﺷەی ﭘﺸﺘﯽ ﺑەﻛﺎر ﺑﺮدووە. ﻟــە ﻛﯚﺗــﺎدا ھێﭭﯿﺪارم ﻧﻮوﺳــەر ﻟێــﻢ دڵﮕــﺮان ﻧەﺑــێ و ﺑەوﭘەڕی ﺋﺎﺳــﺘﺒەرزﯾﯿەوە ھﺎوڕاﯾــﯽ ﺧﯚی ﻧﯿﺸﺎن ﺑﺪا .ﺧﻮێﻨەراﻧﯿﺶ ﮔەواھﯽ ڕاﺳﺖ و دروﺳﺘﯽ ﺑﺪەن ﻟە ھەﻣﺒەر ﺑﺎﺑەﺗەﻛــە ،ھەروەھــﺎ ﻧﺎوەﻧــﺪ و دەزﮔەﻛﺎﻧﯽ وەﺷﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﺘێﺐ زێﺘﺮ ﻟە ﺧەﻣــﯽ ﻛﺘێﺒﺨﺎﻧــەی ﻛﻮردی و زﻣﺎﻧﯽ ﺷــﯿﺮﯾﻨﯽ ﻧەﺗەوەﻛەﻣﺎن داﺑﻦ و ﺳﺘﺎﻓێﻜﯽ ﻛﺎراﻣە و زﻣﺎﻧﺰان و وردﺑﯿــﻦ داﺑﻤەزرێﻨــﻦ ﺑﯚ ھەر ﻛﺘێﺒێﻚ ﺑەر ﻟەوەی ﺑﭽێﺘە ﭼﺎﭘﺨﺎﻧە.
ڕێﻮاس ﺋەﺣﻤەد
ﺷەﻓﯿﻖ ﺑﺎﻧﯽ ﺷﺎری
ﻛەی دێﻨە دەرەوە؟
ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﺑﺮدﺑﻮوەوە. ﺋەوەی ﺟێﮕەی ﺳەرﺳــﻮڕﻣﺎﻧە، ﺳــەرەﺗﺎ ھەرﯾەﻛــە ﺑەرﻧﺎﻣــە و ﭘﻼﻧــﯽ ﺧﯚی ﺑــﺎس دەﻛــﺮد و ﺑەﺷــﺎﻧﻮﺑﺎڵﯽ ﻛﺎرﻧﺎﻣــەی ﺧﯚﯾﺎن ھەڵﺪەدا ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺳــێ ﺣﺰﺑﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﭘێﺸــﻮو ﻛە زۆر ﺑە ﺧﯚﯾﺎن دەﻧﺎزی و دەﯾﺎﻧﮕﻮت ﺋێﻤە وەك ﺋەوان ﺣﻜﻮوﻣــەت ﺑەڕێﻮە ﻧﺎﺑەﯾﻦ و ﻛﺎرێﻚ ﻧﺎﻛەﯾﻦ ﻧەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺑﺪەﯾــﻦ ،وەزارەﺗێﻚ وەرﻧﺎﮔﺮﯾــﻦ ﻧەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ﺗەواوی ﺟﻮﻣﮕەﻛﺎﻧــﯽ ﭼﺎﻛﺴــﺎزی ﺗێﺪا ﺑﻜەﯾﻦ و دەﺳــﺘەﺗﻤﺎن ﻧەﺑێﺖ ﻟە ﺗــەواوی وەزارەﺗەﻛەدا .ﺋەوان ﺳەرەﺗﺎ ﭘەﻟەﯾﺎن ﺑﻮو ﺑﯚ وەرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎن ،ﺑــەم ﺋێﻤــەی ھﺎووﺗﯽ ﭘﺸــﻮودرێﮋاﻧە ﭼﺎوﻣﺎن ﻟەﺳــەر ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑﻨﻜەﻓﺮاوان ﺑﻮو ،ﺗﺎ ﺳﺎڵ ﺗێﭙەڕی و دۆﺧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺳـﺴﺘﺮ و ﺑﺎری ﺧەڵﻚ زﯾﺎﺗﺮ ﮔﺮان ﺑﻮو ،ﻟەوﻻﺷەوە ﺑﯚڵــەی ﺣﺰﺑــە ﺑﺮا ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﭘﺎرﺗﯽ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەت وردە وردە ﺗەﺷــەﻧەی ﻛﺮد و ﺗﺎ ﻛﺎر ﮔەﯾﺸﺘە وەدەرﻧﺎﻧﯽ وەزﯾﺮەﻛﺎﻧﯽ ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺣﺰﺑە ﺑﺮا ﺑەﺷەﻛﺎن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗﺪا، ﻟە ھەﻣــﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘەش زﯾﺎﺗــﺮ ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿەﻛﺎﻧﯿﺎن زۆرﺗﺮ و زﯾﺎﺗﺮ ﺑــﻮوە ﻟــەو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑﻨﻜەﻓﺮاواﻧەی ﻛە ﺳەرەﺗﺎ ﭼﺮﻛە و ﺧﻮﻟەك و ﺳەﻋﺎﺗﯿﺎن ﺑﯚ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ دەژﻣﺎرد ،ﺑەم ﺑە ﺋێﺴﺘەﺷــەوە ﻛــە دوو ﺳــﺎڵە وەزﯾﺮەﻛﺎﻧــﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان ﻟە ﻣﺎڵەوەن، ﻛەﭼــﯽ ﺋــەو ﺣﺰﺑە ﺋﺎﻣــﺎدەی دەﺳﺘﺒەردار ﺑﻮون ﻟە ﭘﯚﺳﺘەﻛﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑﻨﻜەﻓﺮاوان ﻧﯿﯿە. زۆر ﺳــەﯾﺮە ﺳــەرەڕای ھەﻣﻮو
و ﭘﯚﺳــﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑەرﻧەدەﻛەوت و ﺑــە ﻣﺎﻧﺎﯾەﻛﯽ ﻛــﻮردی ﭘەﺗﯽ ﺧﺎﻧەﻧﺸــﯿﻦ ﻧەدەﺑﻮون ،ﺑﯚﯾە ﺑێ دەﻧﮓ ﺑﻮون ،ﺑەم ﺋێﺴﺘە ﻛە ﺟﮕە ﻟە ﺧﻮدی وەزﯾﺮەﻛﺎﻧﯿﺎن ،ھەﻣﻮو ﺳەرﻛﺮدە و ﻛﺎدرێﻜﯽ ﺋەو ﺣﺰﺑﺎﻧە ﻟە ھەر ﮔﻮﺗەﯾەﻛﯿﺎﻧﺪا ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێــﻢ دەﻛﻮﺗﻨەوە ،وەك ﺋەوەی ﺑێ ﺑــەش ﻛﺮاﺑﻦ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت و ھﯿﭻ ﺋەرﻛێﻜﯿــﺎن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧەﺑێﺖ؟ ڕووﻧــە ﻛە ﭼەﻧﺪ ﺟﺎر ﻟە
ﺳــەرەڕای ھەﻣﻮو ڕەﺧﻨەﻛﺎن و ﻗﺴەﻛﺎن ﻟە ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﻧﺎڕەزاﯾﯽ ﻟە ﻛﺎﺑﯿﻨەی ﺑﻨﻜەﻓــﺮاوان ،ﻛەﭼﯽ ﺑەردەوام ﻟە ﭼﺎوەڕواﻧﯽ ﮔەڕاﻧەوە ﺑﯚ ھەوﻟێﺮ و دﯾﻮاﻧﯽ وەزارەﺗەﻛﺎﻧﻦ! ﺋﺎﺧــﯚ ﺣﺰﺑــە ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿەﻛﺎن ﺑﯚﭼﯽ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ﻧﺎﻛﺸێﻨەوە ﻟە ﻛﺎﺗێــﺪا ﻟەﮔــەڵ ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ دوو ﺳــﺎڵ ﺑەﺳــەر ﻛﺎﺑﯿﻨــە ﺑﻨﻜەﻓﺮاواﻧەﻛەﯾﺎﻧﺪا ،ﻛەوﺗﻮوﻧەﺗە دژاﯾەﺗــﯽ و ڕەﺧﻨەﮔﺮﺗــﻦ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەت ،ﺋەڵﺒــەت ڕووﻧە ﻛە ﭘێــﺶ ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ دوو ﺳــﺎڵ ﺑەﺳــەر ﻛﺎﺑﯿﻨەی ھەﺷــﺘەﻣﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ھەرێﻢ ،ﺋەو ڕەﺧﻨە و ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿﺎﻧەﯾﺎن ﻧەﺑﻮو ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەوﻛﺎت ﻟە ﺋەﮔــەری دەرﭼﻮون ﯾﺎﺧﻮد دەرﻛــﺮدن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ﯾﺎن دەﺳــﺖ ﻟەﻛﺎرﻛێﺸﺎﻧەوەﯾﺎن دڵﻨﯿﺎ ﺑﻮون ﻛە ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزەﻛﺎﻧﯽ ﭘﻠە
ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوو ڕاﯾﺎن ﮔەﯾﺎﻧﺪووە ﺧﻮاﺳــﺖ و ﺑﺎﺳﯽ ﻛﺸــﺎﻧەوە ﻟە ﺣﻜﻮوﻣــەت ﻟە ﺳــەرﻛﺮداﯾەﺗﯽ ﺣﺰﺑەﻛﺎﻧﯿﺎن ھﺎﺗﻮوەﺗە ﺑەرﺑﺎس و وادەی ﭼﺎﻛﺴــﺎزی و ﺑﺎﺷﻜﺮدﻧﯽ دۆﺧەﻛەﯾــﺎن داوەﺗە ﺣﻜﻮوﻣەت و ﻻﯾەﻧﯽ ﭘێﻮەﻧﺪﯾــﺪار ،ﺑەم ﻧە دۆﺧەﻛە ﭼﺎك ﺑــﻮوە ﻧە ﺋەواﻧﯿﺶ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەت ﻛﺸــﺎوﻧەﺗەوە و ﻧە ﺑﯿــﺮ و ﺋﺎﮔﺎﯾﺎن ﻟــەو ﺑەڵێﻦ و ﻟێﺪواﻧﺎﻧەی ﭘێﺸــﻮوﯾﺎن ﻣﺎوە ﻛە ﻟــە ڕاﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧــەوە ﺑە ﮔﻮێﯽ ﺧەڵﻜﯿﺎن دەدا. دﯾﺎرە ﺋێﺴــﺘە ﻟە دﯾﺪی ﻣﯿﻠەﺗەوە ھەﻧــﺪێ ﺧەڵﻚ ﺑە ﺑەﺳــەرھﺎﺗﯽ
)ﮔﯿﺴــﻜەﻛەی ھەﯾــﺎس( ﻟــەو ﺑﺎﺳــە دەڕواﻧێﺖ و ھەﻧﺪێﻜﯿﺶ ﺋــەوان وەك ﻣەﻟەواﻧە درۆزﻧەﻛە دەﺑﯿﻨــﻦ ،ھەرﭼــﯽ ﺧەڵﻜــﯽ ﯾﺎﺳــﺎﻧﺎس و ڕۆﺷــﻨﺒﯿﺮ و ﻧﺰﯾﻚ ﻟە ﻛﺎﯾەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ و ﻛﺎرﮔێڕی ھەﯾــە ،وای دەﺑﯿﻨﻦ ﻛە ﺑە ھﺎﺗﻨە دەرەوە ﯾﺎﺧــﻮد ﻛﺸــﺎﻧەوەی ﺋــەو ﺣﺰﺑﺎﻧــەی ﻛــە ﻧﺎڕازﯾﻦ ﻟە ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧــﯽ ﺋێﺴــﺘەی ھەرێﻢ ،ڕاﺳــﺘەوﺧﯚ ﺣﻜﻮوﻣەت ھەڵﺪەوەﺷــێﺘﺘەوە و ﺋەوﻛﺎت ﭘﺎرﺗﯽ ﯾﺎﺧﻮد ﻟﯿﺴــﺘێﻜﯽ زۆرﯾﻨە دەﺗﻮاﻧــﻦ ﺣﻜﻮوﻣەﺗێﻜﯽ ﻧــﻮێ ﭘێــﻚ ﺑﮫێﻨﻦ ،ﺋێﺴــﺘە ﻛە ھەر ﭼﻮار ﻻﯾەﻧــﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﮔﯚڕان و ﯾەﻛێﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﯾەﻛﮕﺮﺗــﻮوی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ و ﻛﯚﻣەڵﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ، زۆرﺗﺮﯾﻦ ڕەﺧﻨە و ﻧﺎڕەزاﯾەﺗﯿﯿﺎن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﺑﻨﻜەﻓﺮاواﻧەﻛەﯾﺎن ھەﯾــە ،ﺑەﺟﯚرێــﻚ زۆر ﺟــﺎر ﻓﺮاﻛﺴــﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯿﺎن زۆرﯾﻨــەی ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘێﻚ دێﻨﻦ، ﻧەك ﺋــەوەی ﻧﺎﺗﻮاﻧــﻦ ﭘەرﻟەﻣﺎن ﻛﺎر ﺑﻜەﻧەوە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﺋﺎﻣﺎدە ﻧﯿﻦ ﻟــە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑێﻨــە دەرەوە و ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﺑﻨﻜەﻓــﺮاوان ﻛﯚﺗﺎ ﭘــێ ﺑێﻨــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻟــەزەت و ﺷــﯿﺮﯾﻨﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛە ھێﺸﺘﺎ ﻟە ﺑەرژەوەﻧﺪی ﺣﺰﺑە و ﺣﺰﺑﯿﺶ ﺟﮕە ﻟــە ﻣﻮزاﯾەدەی ﺳﯿﺎﺳــﯽ، ﺑﺎﻛﯽ ﺑــە ﻣﯿﻠەت ﻧﯿﯿــە ،ﺑﯚﯾە ﺑە ﺑــڕوای ﻣﻦ ﺗــﺎ ﻛﺎﺗــﯽ ﻧﺰﯾﻚ ﻟە ھەڵﺒﮋاردن ،ھﯿﭻ ﻛﺎم ﻟەو ﺣﺰﺑﺎﻧە ﻟەو ﺣﻜﻮوﻣەﺗە ﻧﺎﯾەﻧە دەرەوە ﻛە دوێﻨــێ ﻧﺎوﯾﺎن ﻧــﺎ ﺑﻨﻜەﻓﺮوان و ﺋەﻣڕۆ ﭘێﯽ دەڵێﻦ ﻏەرﻗﯽ ﺗەﻧﮕﮋە.
ژن و ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿەت ﺋەﮔەر ﺋێﻤە ﺑﺎس ﻟە ﺳــەرەﺗﺎی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﺗەﻛﺎن ﺑﻜەﯾﻦ، ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺳەرەﺗﺎی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﺗﯽ ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﻧﺰﯾﻜەی ﭘێﻨﺞ ھەزار و 500ﺳﺎڵ ﺑەر ﻟە ﺋێﺴﺘە ،ﺋەوﻛﺎت ﺗەﻧﯿﺎ ﭼەﻧﺪ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿەﺗێﻚ ﻟە دﻧﯿﺎدا ھەﺑﻮو ﺑە ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎت ﻣﺮۆﭬــەﻛﺎن ﻟەﮔــەڵ ﺋەو ﺳﺮوﺷــﺘەدا ﺗێﻜەڵ ﺑﻮو ﺑە ﺗێﭙەڕﺑﻮوﻧﯽ ﻛﺎت و دەرﻛەوﺗﻨﯽ دﯾﺎردە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ وەك ﺑﺎران ﺑﺎرﯾﻦ و ﺑەﻓﺮ ﺑﺎرﯾﻦ و ھەورە ﺗﺮﯾﺸﻘە و ھەﺳﺘﺎﻧﯽ ﻻﻓــﺎو ھﺘﺪ ،دەﯾﻮﯾﺴــﺖ ﺋــەو دﯾﺎرداﻧە ﺗەﻓﺴــﯿﺮ ﺑﻜﺎت و ﻟێﻜﺪاﻧەوەی ﺟﯿﺎوازی ﺑﯚ دەﻛﺮد. ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏێﻚ ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏەﻛﺎﻧﯽ ﻣێــﮋوودا ،ﻣــﺮۆڤ ﻟە ﭘێﻨﺎو ﺗەﻓﺴﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ دﯾﺎردە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﭘەﻧﺎی ﺑﯚ ﭘەرﺳﺘﻨﯽ ژن ﺑﺮد و ﭘەﯾﻜەری داﯾﻚ و ژﻧﯽ دروﺳــﺖ ﻛﺮد و ﭘەرﺳﺘﻨﯽ ﺑــﯚ دەﻛﺮد ،ﺋــەوەش ﻟە ﭘێﻨــﺎو ھێﻮرﻛﺮدﻧــەوەی دﯾﺎردە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿەﻛﺎن ﻛە ﻟە ﺳەرەوە ﺋﺎﻣﺎژەﻣﺎن ﭘێ ﻛﺮد.. دەﭘﺮﺳــﯿﻦ ،ﺑﯚﭼﯽ ﻣﺮۆڤ ﭘەﻧﺎی ﺑﯚ ﭘەرﺳﺘﻨﯽ ژن دەﺑﺮد و ﭘەﯾﻜەری ﺑﯚ دروﺳﺖ دەﻛﺮد؟ ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﻛﺎﺗێﻚ ﭘﯿﺎو دﯾﻘەﺗﯽ دەدا ژن ﺳــەرﭼﺎوەی ژﯾﺎن و زاوزێﻜﺮدن و زۆرﺑﻮوﻧە ،ﺋﯿﺘﺮ ﻟە ﭘێﻨﺎو ھێﻮرﺑﻮوﻧەوەی دﯾﺎردە ﺳﺮوﺷــﺘﯿﯿەﻛﺎﻧﺪا ﭘەﻧﺎی ﺑﯚ ﭘەرﺳﺘﻨﯿﺸــﯽ ژن دەﺑﺮد ،ﻟەوێﻮە رۆڵﯽ ژن وەك زۆرﺑﻮون و ﺳــەرﭼﺎوەی ژﯾﺎن دەردەﻛەوێﺖ ﺑە ﺟﯚرێﻚ ﻟە ﺟﯚرەﻛﺎن. ﺋەﮔەر ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە ﺑﯚ ﻣێﮋوو ،ﻣێﮋووی ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﺗەﻛﺎن ﻟە دۆڵﯽ دوو ڕووﺑــﺎر ) دﯾﺠﻠە و ﻓﻮرات ( ﻟە 3500ی ﭘێﺶ زاﯾﯿﻦ ﺑﯚ دۆڵﯽ ﻧﯿﻞ )ﻣﯿﺴــﺮی ﻛﯚن( 3000پ ز ،دەﺳــﺘﯽ ﭘێ ﻛــﺮدووە و ﻟە زۆرﺑەی ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﺗەﻛﺎﻧﺪا ژن رۆڵﯽ ھەﺑﻮوە ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﺳــﯚﻣەرﯾﯿەﻛﺎﻧﺪا ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە ﭘەرﺳﺘﺸــﯽ ژن دەدرا ،ﺋــەوەش ھێﻤﺎﯾەﻛە ﺑﯚ ﺋەوەی ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺳﯚﻣەرﯾﯿەﻛﺎن ﺑەھﺎ و رۆڵﯽ ژﻧﯿﺎن زﯾﺎﺗﺮ ھەﺳﺖ ﭘێ ﻛــﺮدووە ،ھەر ﺋەﻣەش ﺑﻮوەﺗە ھﯚی ﺋەوەی ﻛە دواﺟﺎر رۆڵﯽ ژﻧﺒــﻮون ﯾﺎن داﯾﻜﺒﻮون ﻟەﺑەرﭼــﺎو ﺑﮕﯿﺮێﺖ و ژن و ﻧﯿﺸــﺘﻤﺎن وەك ﯾەك ﺑﺸﻮﺑﮫﯿﻨﺮێﺖ ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻧﺎزﻧﺎوی داﯾﻚ ﺑە وﺷەی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧەوە ﻧﻮوﺳــﺮا ،وەك دەﮔﻮﺗﺮا ﺧﺎﻛﯽ داﯾﻚ ﯾﺎﺧﻮد دەﮔﻮﺗﺮا زﻣﺎﻧﯽ داﯾﻚ ،ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﻧەدەﮔﻮﺗﺮا ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن وەك ﺧﺎﻛــﯽ ﺑﺎوك ﯾﺎن زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎوك ،ﺋــەوەش دەرﯾﺪەﺧﺎت ﻛە ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ ھەر ﻟە ﺳــەرەﺗﺎوە ھەﺳﺘﯿﺎن ﺑە ﮔەورەﯾﯽ ﺋﺎﻓﺮەت ﻛﺮدووە. ﻟێﺮەدا ﺋەم ﮔەورەﯾەی ژن ﻟە ﻧێﻮ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿەت و ﺑﻮارەﻛﺎﻧﯽ ھﻮﻧــەر و ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯽ و ﻛﯚﻣەڵﮕــەدا وای ﻛﺮدووە ﮔەﻟێﻚ ﻟــە ﺑﯿﺮﻣەﻧــﺪان دان ﺑەم رۆڵــەی ژﻧﺪا ﺑﻨێﻦ ،ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟێﺮەدا ﮔﻮﺗەی ﺋەﻟﺒێﺮ ﻛﺎﻣﯚ ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوﻓﯽ ﻓڕەﻧﺴﯽ وەﺑﯿﺮ دەھێﻨێﻨەوە ﻛە دەڵێ :ژن ﺑﯚﻧﯽ ﺑەھەﺷــﺘە ﻟەﺳەر زەوی. ﯾﺎﺧﻮد ﺟﺒﺮان ﺧەﻟﯿﻞ ﺟﺒــﺮان ﻟەﺑﺎرەی ژﻧەوە دەڵێﺖ :ﻣﻦ ﻗەرزاری ژﻧﻢ ﻟــەو رۆژەوە ﻛە ﻣﻨﺪاڵ ﺑﻮوم ﺗﺎ ﺋەم ﻛﺎﺗە ،ژن ﭘەﻧﺠەرەﻛﺎن ﺑﯚ دڵﻢ و دەرﮔەﻛﺎﻧﯿــﺶ ﺑﯚ ﮔﯿﺎﻧﻢ دەﻛﺎﺗەوە. ﯾﺎﺧﻮد وﺗەﯾەﻛــﯽ ﺑەﻧﺎوﺑﺎﻧﮓ ھەﯾە ﻛە دەڵێﺖ :ﻟە ﭘﺸــﺘﯽ ھەﻣﻮو ﭘﯿﺎوێﻜﯽ ﻣەزﻧەوە ژﻧێﻜﯽ ﻣەزن ھەﯾە . ﻛەواﺗــە ﻛﺎﺗــﯽ ﺋــەوە ھﺎﺗــﻮوە ﭘﯿــﺎوان و ﻛﯚﻣەڵﮕــە رۆژھەﺗﯿﯿەﻛﺎن دان ﺑﻨێﻦ ﺑە رۆڵﯽ ژن و ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەت و ﮔەﺷــەی ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛﺎﻧﯿﺎن ﭘێﺶ ﺑﺨــەن ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەﺑێ رۆڵﯽ ژن ﺋەو ﮔەﺷــەﯾە روو ﻧــﺎدات .ﺗﯚﻓﯿﻖ ﺣەﻛﯿﻢ دەڵێ ژن ﮔﯿﺎﻧﯽ ھﻮﻧەرە و ﺋەﮔەر ژن ﻟەﺳەر ﺋەم زەوﯾﯿە ﻧەﺑﻮواﯾە، ﭘێ دەﭼێــﺖ زاﻧﺴــﺖ ﺑﻮوﺑﻮواﯾە ،ﺑــەم ﺑێﮕﻮﻣﺎن ھﻮﻧەر ﻧەدەﺑﻮو ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑەھﺮەی ھﻮﻧەر ﻟە ﺷــێﻮەی ژﻧﺪا دروﺳﺖ ﻛﺮاوە“ .ﺳەﯾﺮی ﺷﯿﻌﺮ و ﭘەﺧﺸﺎن و رۆﻣﺎن ﺑﻜەن ،ﺳەﯾﺮی ﻧﻮوﺳــﯿﻨەﻛﺎن ﺑﻜەن ،ﭼﯚن ھەﻣﯿﺸــە ژﻧێﻚ ﺳەرﭼﺎوەی ﺋﯿﻠﮫﺎﻣﯽ ﺋەدﯾﺒێﻜە ،ﭼﯚن ﺟﻮاﻧﯿﯽ ژﻧێﻚ وا دەﻛﺎت ﻧﻮوﺳەرێﻚ ﺑــﯚ ﺋەﺑەد ﺑﻨﻮوﺳــێﺖ .ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮوﻧەﯾــﺶ ھﯚﻧﺮاوەی رۆﻣﺎﻧﺴﯿﯿەﻛﺎﻧە ﺑﯚ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘەﻛﺎﻧﯿﺎن ﯾﺎن ﻧﻮوﺳەرێﻚ ﺑﯚ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘەﻛەی وەك ﻣەﺣﻮی و ﻧﺎﻟﯽ و ﺳﺎﻟﻢ و ﮔﯚران و ﭘﯚﺷﻜﯿﻦ و دۆﺳﺘﯚﻓﺴﻜﯽ. ھــەر ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾــەك ژن ﺗێﯿــﺪا ﺋﺎﻣــﺎدە و ﻛﺎرﯾﮕەر ﺑێﺖ، دەﺑێﺘــە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ زﯾﻨﺪوو و ﺑەرھەﻣﮫێﻨەر ،ﺑەم ﺋەو ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﻛە ژﻧﯽ ﺗێﺪا ﻧﺎﺑﯿﻨﺮێﺖ ،دەﺑێﺘە ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەﻛﯽ ﺋﯿﻔﻠﯿﺞ و ﻧﯿﻮەﻣﺮدوو ،ﭼﻮﻧﻜە ﻧﯿــﻮەی ﺑﻮوﻧﯽ ﻧﯿﯿە ،دەﺑێﺖ ﺋەو ﺗێﺰەی ﺳــﺎن ﺳــﯿﻤﯚﻧﯽ ﻓڕەﻧﺴــﯿﻤﺎن ﺑﯿــﺮ ﻧەﭼێﺖ ﺋﺎﺳــﺘﯽ ﭘێﺸــﻜەوﺗﻦ و ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەت و ھﯚﺷﯿﺎری ھەر ﻛﯚﻣەڵﮕەﯾەك ،ﺑەﻧﺪە ﺑــە ڕادەی ﺑەھﺮەﻣەﻧﺪﺑﻮوﻧﯽ ژﻧﺎن ﻟە ﻣﺎﻓﯽ ﯾەﻛﺴــﺎﻧﯽ و ﺋﺎزادی و ھەﻣﻮو ﺋــەو ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮ ﻟە ﺑــﻮارە ﺟﯿﺎﺟﯿﺎﻛﺎﻧﯽ ژﯾﺎﻧﺪا ﯾەﻛێﻚ ﻟە ﺧﺎڵە ھەرە ﻻوازەﻛﺎﻧﯽ ﺑﺰووﺗﻨەوەی ﻧەﺗەواﯾەﺗﯽ ﻛﻮرد ،ﭘەراوێﺰﺧﺴــﺘﻨﯽ ﺧەﺑﺎﺗﯽ ژﻧﺎﻧە .ﻟە ﻛﺎﺗێﻜﺪا ﺑﺎس ﻟە ﻛێﺸەی ﻧﯿﻮەی ﻛﯚﻣەڵ دەﻛﺮێﺖ و ﭼﺎرەﺳەری ﺋەو ﻛێﺸەﯾە ﻧﯿﻮەﻛەی ﺗﺮی ﻛﯚﻣەڵﯿﺶ ﺋﺎزاد دەﻛﺎت ،ﺑــەم ژن رۆڵﯽ ﻧﯿﯿە ﻟە ﺷﯚڕﺷــەﻛەدا ،ﻛەواﺗە ﺑﺎ ﺑﺎش ﺑﺰاﻧﺮێﺖ ﺑێ ﭘێﺸﺨﺴﺘﻨﯽ ژن ،ﻛﯚﻣەڵﮕە ﭘێﺶ ﻧﺎﺧﺮێﺖ ﻟــە ﺑەراﻣﺒەردا دەﺑێــﺖ ژﻧﺎﻧﯿﺶ زﯾﺎﺗﺮ ﺑێﻨــە ﻣەﯾﺪاﻧەﻛە و ﺧەﺑﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑەردەوام ﺑﻜەن .وەك ﺳــەﻋﯿﺪ ﻧەورﺳــﯽ دەڵێﺖ :ﻛﺎری ﺧﯚت ﺋەﻧﺠﺎم ﺑﺪە و ﺳــەرﻛەوﺗﻨﯿﺶ ﺑەﺧﻮا ﺑﺴﭙێﺮە .ﺑﺎ ژﻧﺎﻧﯿﺶ ﺑەردەوام ﺑﻦ ﻟە ﺧەﺑﺎت و ﺳەرﻛەوﺗﻨﯿﺶ ﺑە ﺧﻮا ﺑﺴﭙێﺮن .
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ھەﺷــﺘەم ،ﯾەﻛــەم ﻛﺎﺑﯿﻨــەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ھەرێﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧە ﻛە ﻟە ﺧﺮاﭘﺘﺮﯾﻦ دۆخ و ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺳﺴﺘﯽ ﻛﺎرﮔێڕﯾﯽ ﻟە 25 ﺳــﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدوو ﭘێﯿﺪا ﺗێﭙەڕ ﺑﻮوە. ﮔەر ﺑﮕەڕێﯿﻨەوە ﺑﯚ ﺳــەرەﺗﺎﻛﺎﻧﯽ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨەﻛــە ،ھەرزوو ﺑﻮو ﺣﺰﺑەﻛﺎن ﻣەﺳــﺘﯽ ﻛەژاوەی ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣــەت و ﺑەﺷــﺪارﯾﯿﺎن ﻟە ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﻮو، ﭘﺎرﺗــﯽ دﯾﻤﻮﻛﺮاﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەك ﺣﺰﺑﯽ ﺑــﺮاوەی ھەڵﺒﮋاردن ﺧﺎوەﻧﺪارێﺘــﯽ ﻟــە ﺑﯿﻨﺎﻛﺮدﻧــﯽ ﺣﻜﻮوﻣەﺗــﯽ ﻧﻮێ ﻛــﺮد و ھەر ﺋەوﻛﺎﺗﯿــﺶ ﺑەھــﯚی ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ﺣﺰﺑە ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧەﻛﺎﻧﯽ ﭘێﺸﻮو ﺑﯚ ﻛەژاوەی ﭼﻮوﻧە ﻧﺎو ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧــﻮێ ،ﻧــﺎوی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯿــﺎن ﻧﺎ ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﺑﻨﻜەﻓﺮاوان. ھەر ﺋــەوﻛﺎت ﺑﯚ ﻛەﺳــﺎﻧێﻚ ﻛە ﺧﺎوەن دﯾﺪﮔەﯾەﻛﯽ ﻣەودا درێﮋ و ﺷﺎرەزا ﻟە ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮوﻣەت ﺑﻮون ،ﺑە ﺗەﻣﻮﻣﮋێﻜﯽ ﭘــڕ ﺋﺎرﯾﺸــەوە ﻟــە ﺋﺎﯾﻨــﺪەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗﯽ ﻧﻮێﯽ ھەرێﻢ دەڕواﻧﺮا، ﺋەﮔەرﭼــﯽ ﺣﺰﺑــە ﺑﺮاوەﻛﺎﻧــﯽ ھەڵﺒﮋاردن ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﭘێﻨﺞ ﺣﺰﺑە ﺳــەرەﻛﯿﯿەﻛەی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟــە ﻟﻮوﺗﻜــەی ﮔەﺷــﺒﯿﻨﯽ و ﺋﺎھەﻧﮕﮕێڕان ﺑــﻮون ﻟە ﺋﺎﯾﻨﺪەی ﺣﻜﻮوﻣەﺗەﻛەﯾــﺎن .ھــەرزوو ﺑە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوە ﭘێﻨﺠﻘﯚڵﯿﯿەﻛﺎن ﭼﻮار ﺳﺎڵﯽ ڕاﺑﺮدووی ﻣﻠﻤﻼﻧێ ﺣﺰﺑﯽ و ﻧﺎوﭼەﯾﯽ ﻟــە ﻧێﻮاﻧﯿﺎن ﺗێﭙەڕی و وەك ﺑــﺮا وەزارەت و ﭘﯚﺳــﺘە ﺑﺎﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺎﺑﯿﻨــە ﻧﻮێﯿەﻛەﯾﺎن ﻟە ﻧێــﻮان ﺧﯚﯾﺎن داﺑــەش ﻛﺮد، ﺑەﺑــێ ﺋﺎوڕداﻧەوە ﻟــەو ﺣﺰﺑﺎﻧەی ﺗﺮ ﻛە ﻛﻮرﺳــﯿﯿەﻛﯽ ﭘەرﻟەﻣﺎﻧﯽ
ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮی ﻟﻢ ﺑەﺳــﺘﺮاوە .دﯾﺎرە ﻣﺮۆڤ وﯾﺴﺘﻮوﯾەﺗﯽ ﺑە ﺷەوﯾﺶ ﻛﺎت ﺑﺰاﻧێ و ﺋەوەش ﻟە ڕێﮕەی ھەﺗــﺎوەوە ﻣەﺣﺎڵ ﺑــﻮو ،ﺑﯚﯾە ﭼﺮای زەﯾﺘﯿﯿﺎن دۆزﯾﯿەوە ،ﻟەو ﺑەﺷەی ﻛە زەﯾﺘەﻛەی ﺗێﺪاﺑﻮو، ﻛﺮاﺑﻮو ﺑــە ﭼەﻧﺪ ﺑەﺷــێﻜەوە و ھەر ﺑەﺷــێﻚ ﻟەو ﺑەﺷــﺎﻧە ﺑە ﯾەﻛەﯾەﻛﯽ ﻛﺎﺗﯽ دادەﻧﺮا .ھەروا ﻣﯿﺴﺮﯾﯿەﻛﺎن ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮی ﺋﺎوﯾﯿﺎن داھێﻨﺎ ﺑــﯚ ﭘێﻮاﻧﺪﻧــﯽ ﻛﺎت ﻟە ﺷــەواﻧﺪا .ﺋەﻣەش ﻟە ﺟﺎﻣێﻜﯽ ﻗﻮوڵ ﭘێــﻚ ھﺎﺗﺒــﻮو ،ﻛﻮﻧێﻜﯽ ﺑﭽﻮوﻛﯽ ﺗێﺪاﺑــﻮو ،دەﺧﺮاﯾە ﻧﺎو ﺣــەوزێ ﯾﺎن ﺗەﺷــﺘێ ﺋﺎوەوە، ﻣــﺎوەی ﭘڕﺑﻮوﻧــﯽ ﺋــەو ﺟﺎﻣە ﺑــە ﯾەﻛەﯾەﻛــﯽ ﻛﺎت دادەﻧﺮا. ھەوڵﺪاﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﯚ دۆزﯾﻨەوەی ﭘێﻮەرێﻚ ﺑﯚ ﻛﺎت ﺑەردەوام ﺑﻮو ،ﺗﺎ ﮔەﻟﯿﻠﯽ ﺳەرﻧﺠﯽ ﺟﻮوﻧەوەی ﭘەﻧﺪﻟﯽ) (Pendelدا ﺳــەرﻧﺠﯽ ﺋــەوەی دا ﺟﻮوﻧــەوەی ﻟــە ڕاﺳــﺘەوە ﺑﯚ ﭼەپ ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗە. ﺋەﻣەش وەك ﭘێﻮەرێﻜﯽ ﻛﺎﺗﯽ ﻟێ ھﺎت .ﻛﺮﯾﺴﺘﯿﺎن ھﯚﮔێﻦ Chris- tiaan Huygenﻛﺎﺗﮋﻣێﺮێﻜــﯽ ﻟەﺳــەر ﺋەم ﺑﻨﭽﯿﻨەﯾە دروﺳﺖ ﻛﺮد .ھەوڵﺪاﻧﯽ ﻣﺮۆڤ و زاﻧﺎﯾﺎن ﺑەردەوام ﺑﻮوە ﺗﺎ ﺋەم ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮەی ﺋێﺴــﺘە دروﺳــﺖ ﻛــﺮا ،دﯾﺎرە دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧــﯽ ﯾەﻛەﻛﺎﻧــﯽ ﻛﺎت ﭘێﻮەﻧﺪی ﺑە ﺷــێﻮەی ژﻣﺎردﻧﯽ ﺑﺎﺑﻠﯿﯿەﻛﺎﻧــەوە ھەﯾە ،ﺷــێﻮەی ژﻣﺎردﻧــﯽ ﺋەوان ﻟــە ﯾەﻛەوە ﺑﯚ 60ﺑــﻮوە ،ﺑﯚﯾــە ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮێﻚ 60
ﺧﻮﻟەﻛــە و ﺧﻮﻟەﻛێﻜﯿــﺶ 60 ﭼﺮﻛەﯾە. ﺑەﭘێﯽ ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوف و زاﻧﺎﯾــﺎن ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻦ و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﻤﺎن ﺑﯚ ﻛﺎت ﺑەﺳــﺘﺮاوە ﺑە ﺋﯿﻨﺪﯾﭭﯿﺪەوە ،ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻦ ﻟە ﻛﺎت ﻟەھەﻣــﻮو ﻛﻮﻟﺘﻮورەﻛﺎﻧﺪا ﺟﯿﺎوازن و ﺗﺎﻛــەﻛﺎن ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿــەوە ﻓێﺮی دەﺑﻦ. ﻣﻨﺪاڵێﻚ ﻛە ﻟە داﯾﻚ دەﺑێ ھﯿﭻ ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨێﻜﯽ ﺑﯚ ﻛﺎت ﻧﯿﯿە و ھەر ﻟە ﺋێﺴــﺘە و ﺋێﺮەدا دەژی. ﭘــﺎش ﺗەﻣەﻧﯽ دوو ﺳــﺎڵ و ﻧﯿﻮ ﻟە ﻣﺎﻧﺎی ﭘﺎﺷــﺘﺮ ﺗێﺪەﮔﺎت ،واﺗە ﺋێﺴــﺘە ﻧﺎ ﺗﯚزێﻜﯽ ﺗــﺮ .ﺗەﻧﯿﺎ ﻟە ﺗەﻣەﻧﯽ ﺳــێ ﭼﻮار ﺳــﺎڵﯿﺪا ﻟە ﻣەوداﯾەﻛــﯽ ﻓﺮاواﻧﺘــﺮەوە ﻟــە ﻛﺎت دەﮔﺎت ،ﺑــە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ﺟﯿــﺎوازی ﻧێــﻮان ﺋێﺴــﺘە و ڕاﺑﺮدوو و داھﺎﺗﻮو ﻓێﺮ دەﺑێﺖ .ﻟە رووی ﺳﺎﯾﻜﯚﻟﯚژﯾﯿەوە ھەﺳﺘﻜﺮدﻧﻤﺎن ﺑﯚ ﻛﺎت دەﮔﯚڕێ، ﻟەواﻧەﯾە ھەر ﺋەو ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮەی ﻛە 60ﺧﻮﻟەﻛە ،زۆر ﺑەدرێﮋﺗﺮ ﻟێﻤﺎن ﺑڕوات ﻛە ﻟــە ﻛﯚﺑﻮوﻧەوەﯾەﻛﯽ ﺑێﺴــەروﺑەردا ﺑﯿــﻦ ،ﻛەﭼﯽ ﻟە ﺣﺎڵەﺗێﻜــﯽ ﺗــﺮدا }ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻟــە ﺋﺎھەﻧﮕێ دەﺑﯿﻦ{ ھەﺳــﺖ دەﻛەﯾﻦ ھەر ﺋەو ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮە زۆر ﺑەﺧێﺮاﯾﯽ ﺗێﭙــەڕی .ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ھەﺳــﺘﻜﺮدﻧﻤﺎن ﺑە ﻛﺎت ﺳــﻨﻮورێﻚ ﺑــﯚ ﺋــەو ڕووداواﻧە دادەﻧێــﺖ ﻛە ﻟــە ڕاﺑــﺮدوو و ﺋێﺴﺘەدا رووﯾﺎن داوە ﯾﺎن ﺋەوەی ﻛە دەﺧﻮازﯾﻦ ﻟە داھﺎﺗﻮودا ڕوو
ڕەﺧﻨــەﻛﺎن و ﻗﺴــەﻛﺎن ﻟــە ﮔەﻧﺪەڵﯽ و ﻧﺎڕەزاﯾﯽ ﻟە ﻛﺎﺑﯿﻨەی ﺑﻨﻜەﻓــﺮاوان ،ﻛەﭼــﯽ ﺑەردەوام ﻟــە ﭼﺎوەڕواﻧــﯽ ﮔەڕاﻧــەوە ﺑﯚ ھەوﻟێﺮ و دﯾﻮاﻧﯽ وەزارەﺗەﻛﺎﻧﻦ! ﺋەﮔــەر ﺑﺰووﺗﻨــەوەی ﮔــﯚڕان ﺑﯿﺎﻧــﻮوی ﺋەوە ﺑێﺖ ﻛــە ﺑە زۆر و زەﺑــﺮی ھێﺰ ﻟــە وەزارەﺗەﻛﺎن دەرﻛﺮاون و ﻧﺎﯾﺎﻧەوێ ﺑە دەﺳــﺖ ﻟەﻛﺎرﻛێﺸــﺎﻧەوە ﭘەﺳەﻧﺪی ﺑڕﯾﺎر و ھێــﺰی وەدەرﻧﺎﻧەﻛــە ﺑﻜەن،
ﺑﺪات .ﺑﯚﯾە ﻟە ﺧﻮدی ﻣێﺸــﻜﺪا ﺋﺎﻣێﺮێﻜــﯽ ھەﺳــﺘﯿﯽ ﺗﺎﯾﺒەت دروﺳﺖ دەﺑێﺖ ﺑﯚ ھەﺳﺘﻜﺮدن ﺑە ﻛﺎت و داﻧﺎﻧﯽ ﺳﻨﻮور ﺑﯚ ﻛﺎﺗە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎن ،ﺋەواﻧەی ﺗﻮوﺷــﯽ ھەﻧــﺪێ ﻧەﺧﯚﺷــﯽ دەرووﻧﯽ دەﺑــﻦ ﻟە ﺑﺎﺑەﺗﯽ ﺷــﯿﺰۆﻓﺮێﻨﯿﺎ، ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨﯿﺎن ﺑﯚ ﻛﺎت دەﮔﯚڕێ، ﻻی ﺋــەوان ﻧەك ﺗەﻧﯿــﺎ دوێﻨێ و ﺋەﻣڕۆ ﺳــﺒەﯾﻨێ ھەﯾە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻛﺎﺗﯽ ﭼﻮارەﻣﯿﺶ ﺑﻮوﻧﯽ دەﺑێﺖ. ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨﻤﺎن ﺑﯚ ﻛﺎت دوو ﺷێﻮە ﻟە ﺧﯚی دەﮔﺮێ ،ھێڵﯽ واﺗە وەك ڕووﺑﺎرێﻚ ﺑەرەو ﭘێﺸەوە دەڕوات و ﻧﺎﮔەڕێﺘــەوە ،ﺟﺎرێﻜــﯽ ﻛە ﺳﺎڵﯽ 2007ﻧﺎﮔەڕێﺘەوە ،ﺋەﮔەر ﺋەﻣﺴــﺎڵ ﻣﻦ ﺑﻮوﻣە 50ﺳــﺎڵ، ﺳــﺎڵێﻜﯽ ﺗﺮ دەﺑﻤــە .51دﯾﺎرە ﺋەم ﺑﯚﭼﻮوﻧــە ﺋەواﻧە ﻧﺎﮔﺮێﺘەوە ﻛە ﺑــەردەوام ﺧﯚﯾــﺎن ﺑﭽﻮوك دەﻛەﻧەوە ﺋەﮔەر ﺋەﻣﺴــﺎڵ 31 ﺑﻦ و ﺳــﺎڵﯽ داھﺎﺗﻮو دەﺑﻨەوە ﺑە 30ﺳــﺎڵ .ھەروا ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺑﺎزﻧەﯾــﯽ ھەﯾە ،ھەﻣﻮو ﺳــﺎڵێ وەرزەﻛﺎﻧــﯽ ﺳــﺎڵ ،ﻣﺎﻧﮕەﻛﺎن، ﺷــەو و ڕۆژ دووﺑﺎرە دەﺑێﺘەوە. دﯾــﺎرە ﺋەﻣەﯾﺎن ﻟــە دەرەوەی دەﺳﺘەﺗﯽ ﻣﺮۆﭬە ،ﻟەﺑەرﺋەوەی ﺋــەو ڕووداواﻧــە ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑە ﺳــﻮوڕاﻧەوەی زەوی ﺑە دەوری ﺧﯚی ﺑە دەوری ڕۆژدا ھەﯾە. ﻧﯿﻮﺗــﻦ ﻟە ﯾﺎﺳــﺎی دۆزﯾﻨەوەی ﺧێﺮاﯾﯿﺪا ﭘﺸــﺘﯽ ﺑــە ﯾەﻛەی ﻛﺎت ﺑەﺳــﺖ ،ﻛە ﺑﺎﺳﯽ ﺧێﺮاﯾﯽ ھەر ﺷﺘﯽ ﺑﻜەﯾﻦ ﺑﺎﺳﯽ ﯾەﻛەی
ﻛﺎت دەﻛەﯾــﻦ ،ﺋەﻧﯿﺸــﺘﺎﯾﻦ ﺷﯚڕﺷــێﻜﯽ زاﻧﺴــﺘﯽ ﻛﺮد ﻟە ﺑﻮاری ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﻤﺎن ﺑﯚ ﻛﺎت، ﻛﺎت ﻻی ﺋــەو ڕێﮋەﯾﯿﯿــە و ﭘێﻮەﻧﺪﯾﯿەﻛــﯽ رێﮋەﯾــﯽ ﻧێﻮان ﻛﺎت و ﺷــﻮێﻨﯽ دۆزﯾﯿــەوە. ﺋەﮔەر ﻛﺮدارێﻚ ﻟەﺳــەر زەوی ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮێﻜﯽ ﭘــێ ﺑﭽێ ،ھەﻣﺎن ﻛﺎر ﻟەﺳــەر ﺋەﺳــﺘێﺮەﯾەﻛﯽ ﻛﺎﺗێﻜﯽ ﺗﺮی ﭘێ دەﭼێﺖ. ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨێﻜﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﺶ ھەﯾە ﺑــﯚ ﻛﺎت ،ﻟێﺮەوە ﭘێﻮەﻧﺪی و ﺗێﮕەﯾﺸﺘﻨﯽ ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن ﺑﯚ ﻛﺎت دەردەﻛەوێﺖ ،ﺋــەم ﻻﯾەﻧەش ﺳﯿﺴــﺘەﻣﯽ ﻛﯚﻣەﯾەﺗــﯽ و ﺑەڕێﻮەﺑــەر ﺗــﺎ ڕادەﯾەﻛﯽ زۆر دﯾــﺎری دەﻛﺎت .ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕە ﭘێﺸــﻜەوﺗﻮو ﻣﯚدﯾﺮﻧەﻛﺎﻧــﺪا ﻛﺎت ڕۆڵێﻜــﯽ ﮔــەورە دەﺑﯿﻨێ ﻟە ڕێﻜﺨﺴــﺘﻦ و ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕــەدا .ﻛﺎری دﯾﺎرﯾﻜــﺮاو ﻟە ﻛﺎﺗــﯽ دﯾﺎرﯾﻜــﺮاودا ﺋەﻧﺠﺎم دەدرێ .ﻛە ﮔﻮﺗﺮا ﻟە ھەﻓﺘەﯾەﻛﺪا ﭘێﻨــﺞ ڕۆژ ﻛﺎر دەﻛــﺮێ و ﻟــە ھەﺷــﺘەوە ﺑﯚ ﭘێﻨﺠــﯽ ﺋێﻮارە، ﻛﺎﺗﮋﻣێﺮێﻜﯽ ﺑــﯚ ﻧﺎﻧﯽ ﻧﯿﻮەڕۆﯾە، ﺋەوا ھﯚﺷﻤەﻧﺪی ﻣﺮۆﭬەﻛﺎن ﻟەو ﭘێﻮەرە دەﮔەن ،ﺋەﮔەر ﻛەﺳــێﻚ ﻟەو ﯾﺎﺳﺎﯾە ﻻی دا ،ﻛﺎرەﻛەی ﻟە دەﺳــﺖ دەدات .ﺟێﮕەی داﺧە ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕەﻛﺎﻧــﯽ ڕۆژھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺘﺪا ﻧــە ڕێﺰ ﻟــە ﻛﺎت دەﮔﯿﺮێ ،ﻧــە ﻛﺎت ڕۆڵﯽ ھەﯾە ﻟە ﺑەرەوﭘێﺸــﭽﻮون و ﺑﻨﯿﺎﺗﻨﺎﻧﯽ ﻛﯚﻣەڵﮕەدا.
ﺑێﺮﯾﭭﺎن ﻣەﺣﻤﻮود
17
ژﻣﺎرە ) ، (173ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 1 ،
ﻟە ﺑﻮوﻧەوە ﻣﺮۆڤ ھﯚش و ﺑﯿﺮی ﺑە ﻛﺎﺗــەوە ﺧەرﯾﻚ ﺑﻮوە ،ﻟە ھەر ﺳەردەم و ﻛﻮﻟﺘﻮورێﻜﺪا ﭘێﻨﺎﺳە و ﭘێﻮەری ﺟﯿﺎواز ﺑﯚ ﻛﺎت ھەﺑﻮون. ﻛﺎت ﭼەﻣﻜێﻜﯽ ﻓﻮﻧﺪەﻣێﻨﺘﺎﻟﯿﯿە و ﺑەﺷــێﻜە ﻟــە ﭘێﻜﮫﺎﺗــەی ﮔــەردوون ،ﺑﯚﯾە ھەﻣــﻮو زاﻧﺎ و ﻓەﯾﻠەﺳــﻮوﻓەﻛﺎن ﻟــە ﻗﯚﻧﺎﻏە ﺟﯿﺎوازەﻛﺎﻧــﺪا ﺳــەرﮔەرداﻧﯽ ﭘێﻨﺎﺳــە و ﭘێﻮەرێﻜــﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ﺑــﻮون ﺑــﯚ ﻛﺎت .ﺋــەم ﻛﺎرەش ھێﻨﺪە ﺋﺎﺳﺎن ﻧەﺑﻮو ﻟەﺑەر ﺋەوەی ﻛﺎت واژەﯾەﻛــﯽ ﺋەﺑﺴــﺘﺮاﻛﺘە و ﺋێﻤــەی ﻣــﺮۆڤ ﭘﺸــﺘﯽ ﭘێ دەﺑەﺳــﺘﯿﻦ ﺑﯚ دروﺳــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﻣﻮدێﻠێﻚ ﺑــﯚ ﺑەڕێﻮەﺑﺮدﻧﯽ ژﯾﺎن و ﺗێﮕەﯾﺸــﺘﻨﯽ ﺋــەو ڕووداو و ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﺎﻧــەی ﻛــە ﻟــە دەوروﺑەرﻣﺎن ڕوو دەدەن .ﭼەﻧﺪ ﻛﯚﻣەڵﮕە ﺋﺎڵﯚزﺗــﺮ ﺑێﺖ ،ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻛﺎت دەﺑێﺘە ﭘێﺪاوﯾﺴــﺘﯿﯿەﻛﯽ ڕۆژاﻧە و ﺑەﺑێ ڕەﭼﺎوﻛﺮدﻧﯽ ﻛﺎت ﻛﯚﻣەڵ ﺑەڕێﻮە ﻧﺎڕوات. ھــەر ﻟــە ﻛﯚﻧــەوە ﻣــﺮۆڤ ﺑﯚ دﯾﺎرﯾﻜﺮدﻧﯽ ﻛﺎت ﺑەﺷێﻮەﯾەﻛﯽ ﺳــەرەﻛﯽ ﻟە ڕێﮕەی ﺳێﺒەرەوه ﭘﺸــﺘﯽ ﺑــە ﺗﯿﺸــﻜﯽ ھەﺗــﺎو ﺑەﺳﺘﻮوە .ﻣﯿﺴــﺮﯾﯿە ﻛﯚﻧەﻛﺎن ھەر ﻟە ﺳــەرەﺗﺎوە ﻟــە ڕێﮕەی ﺳێﺒەرەوە ﻛﺎﺗﯿﺎن دﯾﺎری ﻛﺮدووە و ﭘﺎﺷﺎن ﻟەﻛﺎﺗﯽ داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧــە ،ڕۆم و ﮔﺮﯾﻜەﻛﺎن ﺋەم ﺷێﻮە ﭘێﻮەرەﯾﺎن ﻟەﮔەڵ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺑﺮدووە و ﭘەرەﯾــﺎن ﭘێ داوە .ﺑﯚ ﭘێﻮاﻧﺪﻧﯽ ﻛﺎﺗﯽ ﻛﻮرت ﭘﺸــﺖ ﺑە
ﻛﺎت ﻟە ﺋﯿﺪراﻛﯽ ﻣﺮۆﭬەوە ﻟە داﯾﻚ دەﺑێﺖ ﺑﯚ ﺧﺰﻣەﺗﯽ ﻣﺮۆﭬە
وﺗﺎر
ﻛﻮﻟﺘﻮور
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
18
ﺳﺎﻛﺎر ﺋﺎواز:
ﺷﯿﻌﺮ ﺑﯚ ﻋەﺷﻘێﻜﯽ ﺋەﺑەدی دەﻧﻮوﺳﻢ
ژﻣﺎرە ) ، (173ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 1 ،
وﺷە /ﻣﺤەﻣەد ﺟەﻣﺎل ﺧﺎﺗﻮوﻧە ﺷــﺎﻋﯿﺮ ﺳــﺎﻛﺎر ﺋﺎواز ﻛە ﻟەداﯾﻜﺒــﻮوی ﺳــﺎڵﯽ 1988ی ﺷــﺎری ھەڵەﺑﺠەی ﺷــەھﯿﺪە، ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺳــەرەﺗﺎﯾﯽ ﻟە دەرەوەی وت و ﺋﺎﻣﺎدەﯾــﯽ و زاﻧﻜﯚﯾﺸــﯽ ﻟە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺗەواو ﻛﺮدووە ،ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە ﺧﻮﻟﯿﺎی ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺷــﯿﻌﺮ و ﺋەدەﺑﯿﺎت ﺑﻮوە و ﺋێﺴﺘە ﯾەﻛێﻜــە ﻟــە ﺷــﺎﻋﯿﺮەﻛﺎن .ﻟە ﺋەﻧﺠﺎﻣــﯽ ﺳــﺎزداﻧﯽ دﯾﺪارێﻜﺪا ”وﺷــە“ ﺋــەم ﺧﺎﺗﻮوﻧــە زﯾﺎﺗﺮ ﺑە ﺧﻮێﻨەراﻧﯽ ﺋﺎﺷﻨﺎ دەﻛﺎت.
دەﺳﺘﭙێﻜﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺷﯿﻌﺮ ﻻی ﺋێﻮە ﺑﯚ ﻛەی دەﮔەڕێﺘەوە؟ دەﺳــﺘﭙێﻜﯽ ﺷــﯿﻌﺮ ﻧﻮوﺳﯿﻨﻢ ﺑﯚ ﺗەﻣەﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵﯽ دەﮔەڕێﺘەوە ،ﻟەو ﺗەﻣەﻧەوە ﺧﻮﻟﯿﺎی ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەی ﺷــﯿﻌﺮ و ﺋەدەﺑﯿﺎت ﺑﻮوم ،ﺣەزی ﺧﻮێﻨﺪﻧەوەم ﻟە دﻧﯿﺎی ﺷــﯿﻌﺮ و ﺋەدەﺑﯿﺎت ﺑﯿﻨﯿﯿەوە ،ﺟﮕە ﻟەﻣەش ﻣﺎﻣﯚﺳــﺘﺎم و ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﯿﺸﺪا ﺧﻮﻟﯿــﺎی ﻛﺎری ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯿــﻢ ،ﻟــە ﺋێﺴــﺘەدا ﺑێﮋەر و ﭘێﺸﻜەﺷﻜﺎری ڕادﯾﯚﯾﯿﻢ. ﺧﺎوەﻧــﯽ ﭼەﻧــﺪ ﺑەرھەم و
وﺷە /ﺋەھﻤەد ﻛەﯾﻔﯽ ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋ ﻋﻮﻣەر ﺧﺎﻛﯽ ،ﻟەم دﯾﻤﺎﻧەﯾەی ”وﺷە“دا ﺗﯿﺸﻚ دەﺧﺎﺗە ﺳــەر ﺋەزﻣﻮوﻧﯽ ھﻮﻧەرﯾــﯽ ﺧــﯚی و زﯾﺎﺗﺮﯾــﺶ ﺑﺎس ﻟــە ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ”دوو ﻣﺎچ“ دەﻛﺎت ،ﻛــە ﺋــەو ﮔﯚراﻧﯿﯿــەی ﻟە ﺳــﺎڵﯽ 2014دا ﺑــو ﻛﺮدەوە و ﺟﮕە ﻟــە ﺟﯚش و ﺧﺮۆﺷــﯽ ﺋــﺎوازی ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛــە ،ھﺎوﻛﺎت ﺗﺎﯾﺒەﺗﻤەﻧــﺪی و ﺟﯿﺎوازﯾــﯽ ﺗێﻜﺴﺘەﻛەﺷــﯽ ھێﻨــﺪەی ﺗﺮ ﺗﺎﯾﺒــەت و ﺳەرﻧﺠڕاﻛێﺸــﺘﺮی ﻛﺮدووە.
ﻧﯿﺸــﺘەﺟێﺒﻮوﻧﻢ ﻟــە ﺋەوروﭘﺎ ﺑە ﭘﺮاﻛﺘﯿﻜﯽ دەﺳﺘﻢ ﺑە ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮدن و ﺑوﻛﺮدﻧەوەی ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻢ ﻛﺮد، دوو ﺟﺎر ھﺎﺳــەرﮔﯿﺮﯾﻢ ﻛﺮدووە و ﺟﯿﺎ ﺑﻮوﻣەﺗــەوە ،ﭘێﻨﺞ ﻣﻨﺪاڵﻢ ھەﯾە. ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ”دوو ﻣﺎچ“ ﻛە ﻟە ﺋەﻟﺒﻮوﻣﯽ ”ﺧەﺳــﻮو“ی ﺳــﺎڵﯽ 2014ﺑوﺗﺎن ﻛﺮدەوە ،ﺗێﻜﺴﺖ و ﺋﺎوازی ھــﯽ ﻛێﯿە؟ ﭼﯚن ﺑﻮو ﺋەو ﺗێﻜﺴﺘەﺗﺎن ھەڵﺒﮋارد؟ _ ﺑﻨەڕەﺗــﯽ ﺋــەو ﮔﯚراﻧﯿﯿــە، ﺧﯚی ﻓﯚﻟﻜﻠﯚرە و ﭘێﺸــﺘﺮ ﻋەﻟﯽ ﺧەﻧــﺪان ﮔﻮﺗﻮوﯾەﺗــﯽ ،ﺋەوﯾﺶ ﻟە زاری داﻧﯿﺸــﺘﻮواﻧﯽ دێﯿەﻛﯽ ﻧﺎوﭼەی ﻣﻮﻛﺮﯾﺎن ﺑﯿﺴﺘﻮوﯾەﺗﯽ، ﺑەم ﺑەﺷــەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮی ﺗێﻜﺴﺘﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛە ﺧﯚم ھەڵﻤﺒﮋاردووە، واﺗە ﺳــەرﺑەﻧﺪی ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛەم ﻟەوەوە وەرﮔﺮﺗﻮوە ،ﺑەم ﺑەﻧﺪەﻛە ﺧــﯚم داﻣﻨــﺎوە و ھەوڵــﻢ داوە ﻛــە ﺋەوﯾﺶ ھەر ﻟەﺳــەر ھێڵﯽ ﺳەرﺑەﻧﺪەﻛە ﺑێﺖ ،واﺗە ﺗێﻜﺴﺘﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛە ﺗەﻧﯿﺎ ﺳەرﺑەﻧﺪەﻛەی ﻧەﺑێــﺖ ،ﺋــەوەی ﺗــﺮی ﺧــﯚم
ﻛﺘێﺒﯽ ﺷﯿﻌﺮﯾﻦ؟ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﺑﯿــﺮم ﻟــە ﺑەرھەﻣﯽ ﭼﺎﭘﻜــﺮاو ﻧەﻛﺮدووەﺗــەوە ،ھەر ﭼەﻧــﺪە ھەﻧﺪێﻚ ﻟــە ھﺎوڕێﻜﺎﻧﻢ زۆرﺑــەی ﻛﺎت ھﺎﻧــﻢ دەدەن ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﻢ ﺑە ﭼــﺎپ ﺑﮕەﯾەﻧﻢ و ﺑﯿﻜەم ﺑە ﻛﺘێﺒێﻜﯽ ﺷــﯿﻌﺮی، ﺑەم ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﻣﻦ واﯾە ﻧﺎﻣەوێﺖ ﭘەﻟەﭘەل ﻟــە ﻛﺎرەﻛﺎﻧــﻢ ﺑﻜەم و ﺑەڕای ﺧﯚم ھێﺸــﺘﺎ زووە ﺑﯚ ﺋەم ﻛﺎرەم ،ﺑەڵﻜﻮ دەﻣەوێﺖ ﺑەرھەﻣێﻚ ﺋﺎﻣــﺎدە ﺑﻜەم ﻛە ﻟێﯽ ﭘەﺷــﯿﻤﺎن ﻧەﺑﻢ. ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﺖ ﺑە چ ﺷێﻮازێﻚ و ﭼەﻧﺪ زﻣﺎن دەﻧﻮوﺳﯽ؟ ﻧﻮوﺳﯿﻨەﻛﺎﻧﻢ زﯾﺎﺗﺮ ﺋﺎزادن ،ﺑەم ﻟەﮔەڵ ﺋەﻣﺎﻧەﺷﺪا ھﺎﯾﻜﯚ و ﭘﯚﺳﺘەر و ﺷــﯿﻌﺮ و ﭼﺎﻣە ﻟە ﺧﯚ دەﮔﺮن، ھەروەھﺎ ﺑە ھەردوو زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردی و ﻓﺎرﺳﯽ دەﻧﻮوﺳﻢ و ھەوڵﻢ داوە ﺗێﮫەڵﻜێﺸێﻚ ﻟە ﺷــﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﻢ ﺑە ھەردوو زﻣﺎﻧەﻛە دروﺳﺖ ﺑﻜەم. ﺑەﺷــﺪاری ﭼەﻧــﺪ ﻛــﯚڕی ھﺎوﺑەش و ﺗﺎﯾﺒەﺗﯿﺘﺎن ﻛﺮدووە؟ ﺑەﺷﺪاری ﭼەﻧﺪان ﻛﯚڕی ﺷﯿﻌﺮﯾﻢ ﻛﺮدووە ،ﺑەم وەك ﻛﯚڕی ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺗەﻧﯿــﺎ ﺑەﺷــﺪاری ﺳــێ ﻛﯚڕی ﺷﯿﻌﺮﯾﻢ ﻛﺮدووە ،زﯾﺎﺗﺮ ﭘێﻢ ﺧﯚﺷە ﻟەﮔەڵ ﺷــﺎﻋﯿﺮان ﺑە ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﻛﺎر ﺑﻜەﯾــﻦ ،ﺋەو ﺷــﻮێﻨﺎﻧەی ﻛە
ﺑە ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﻟەﮔەڵ ﺷﺎﻋﯿﺮاﻧﯽ ﺗﺮ ﺑەﺷــﺪاری ﻛﯚڕی ﺷﯿﻌﺮﯾﻤﺎن ﻛﺮدووە ﻟە ﻧﺎوﺧﯚی ﻛﻮردﺳــﺘﺎن وەك ﺷــﺎرەﻛﺎﻧﯽ ھەڵەﺑﺠــەی ﺷەھﯿﺪ ،ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ ،ﻛەﻻر ،ﻛﯚﯾە، ﻋەرﺑــەت و ..ھﺘﺪ ،ﻟــە دەرەوەی وﺗﯿﺶ ﻟە ﺋێﺮان و ﺋەﺳــﺘەﻧﺒﯚڵ ﺑە ھﺎوﺑەﺷــﯽ ﻟەﮔەڵ ﺷــﺎﻋﯿﺮان ﻛﯚڕی ﺷﯿﻌﺮﯾﻤﺎن ڕێﻚ ﺧﺴﺘﻮوە، ﻟە ھەﻣﺎن ﻛﺎﺗﺪا ﺑەﺷــﺪاری ﭼەﻧﺪ ﻓێﺴﺘﯿﭭﺎڵێﻜﯽ ﺷــﯿﻌﺮﯾﻢ ﻛﺮدووە ﻛە دواﯾﯿﻦ ﻓێﺴــﺘﯿﭭﺎڵ ﻟە – 24 2016 – 12ﻟە ﺷــﺎری ﻛەرﻛﻮوك ﺑە ﺑەﺷــﺪاری ﭼەﻧﺪان ﺷﺎﻋﯿﺮی ﻧﺎﺳﺮاو ﺑەڕێﻮە ﭼﻮو. ﺷــﯿﻌﺮ ﺑــﯚ چ ﻣەﺑەﺳــﺘێﻚ دەﻧﻮوﺳﯽ؟ دەﻛﺮێﺖ ﺷــﯿﻌﺮ ﺑــﯚ زۆر ﺑﺎﺑەت ﺑﻨﻮوﺳــﺮێﺖ ،ﺑــەم ﺋــەوەی ﻛﯚﻛﺮاوەی ھەﻣﻮو ھەﺳــﺘەﻛﺎﻧە،
ﻧﻮوﺳــﯿﻮﻣە .ھــﯚی ھەڵﺒﮋاردﻧﯽ ﺋەو ﺑﺎﺑەﺗەش ﺑــﯚ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛەم، دەﮔەڕێﺘەوە ﺑﯚ ﺋــەوەی ﻛە ﻣﺎچ وەك ﭼێﮋێﻜﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯿﯽ ﻣﺮۆڤ، ﻛە ﻟە ﻧێﻮان دوو ﻛەﺳــﺪا ﺋﺎڵﻮﮔﯚڕ دەﻛﺮێﺖ ،ﻟــە ﻛﯚﻣەڵﮕەی ﺋێﻤەدا ﺣەرام ﻛﺮاوە ،ﺑﯚﯾە ﺑە ﭘێﻮﯾﺴــﺘﻢ زاﻧﯽ وەك ھەڵﻮێﺴــﺘێﻚ ﺑەراﻣﺒەر ﺋەو ﺗﺎﺑﯚﯾەی ﺋﺎﯾــﻦ و ﻛﯚﻣەڵﮕە، رەﺗﻜﺮدﻧەوەﯾەﻛــﯽ ھﻮﻧەرﯾــﻢ ھەﺑێــﺖ ،ھەر وەك ﻣــﻦ ﺑﺎﺑەﺗﯽ زۆرێﻚ ﻟە ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮﯾﺸــﻢ ھەر ﺳەر ﺑەو ﺋﺎراﺳﺘەﯾەن. ﭘێﺸــﻮازﯾﯽ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎن ﺑەراﻣﺒەر ﺑــەو ﮔﯚراﻧﯿﯿەﺗﺎن ﭼﯚن ﺑﻮو؟ راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺋەوﺗﯚ ﭘێﺸﻮازﯾﯿﺎن ﻟــە ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛەم ﻧەﻛﺮد ،ﺋەﻣەش ﭼﻮﻧﻜــە ﻣﻦ ھــەر ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﻢ زۆر ﻟــە رادﯾﯚ و ﺗﯿﭭﯿﯿەﻛﺎن ﺑو ﻧﺎﻛﺮێﻨەوە ،ﺑەڵﻜﻮ ﻣﻦ ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋی ﺧەڵﻜﻢ ،ﺑﯚﯾە ﺋەو ﮔﯚراﻧﯿﯿەﺷﻢ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە ﻛەﻧﺎڵەﻛەی ﺧﯚم ﻟە ﯾﻮﺗﯿﻮب ﺑــو ﺑﻮوەﺗەوە، ﺑەم ﻟەم ﻣﺎوەﯾەدا ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎﯾﺖ و ﭘێﮕەﯾەﻛــﯽ ﺋەﻟﯿﻜﺘﺮۆﻧﯽ وەك ﻧﻤﻮوﻧەﯾەﻛﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯽ رەﺧﻨەﯾﯽ ﻛﻮردی ،ﺋەو ﮔﯚراﻧﯿﯿەی ﻣﻨﯿﺸﯿﺎن ﺑو ﻛﺮدووەﺗەوە. دوای ﺑوﺑﻮوﻧــەوەی ﺋــەو ﮔﯚراﻧﯿﯿە ﺑە ھﯚی ﺗێﻜﺴﺘەﻛەﯾەوە، ﻟــە رووی ﻛﯚﻣەﯾەﺗﯿﯿــەوە ﻛێﺸەﺗﺎن ﺑﯚ دروﺳﺖ ﻧەﺑﻮو؟ ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﺋەوﺗﯚم ﺑــﯚ ﻧەھﺎﺗﻮوەﺗە ﭘێــﺶ ﻛە رەﻧﮕە ﺋــەوەش ﺑــە ھــﯚی زۆر ﺑــو
ﻧەﺑﻮوﻧەوەی ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛەوە ﺑێﺖ، ﺑەم ﺑێﮕﻮﻣﺎن ھەر ﺷــﺘێﻚ زۆر ﺑﻜەوێﺘە ﺑەرﭼــﺎو و ﮔﻮێ ،رەﻧﮕە ﻟە داھﺎﺗﻮودا ﻟە رووی ھﻮﻧەرﯾﯿەوە رەﺧﻨەی ﻟێ ﺑﮕﯿﺮێﺖ ،ﯾﺎن رەﻧﮕە ﺗێﻜﺴــﺘﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛە ﻟە رووی ﺋﺎﯾﻨﯿﯿــەوە ﯾﺎن ھــەر رووﯾەﻛﯽ ﺗﺮەوە رووﺑەڕووی رەﺧﻨە ﺑﺒێﺘەوە، ﺑــەم ﻣﻦ ﺑە ھەﻣﻮو ﺷــێﻮەﯾەك دەﺗﻮاﻧــﻢ وەﻣﯽ ھەر رەﺧﻨەﯾەك ﯾــﺎن ھێﺮﺷــێﻜﯿﺶ ﺑﺪەﻣەوە ﻛە ﺑﻜﺮێﺘە ﺳەر ﮔﯚراﻧﯿﯽ ”دوو ﻣﺎچ“ ﯾﺎن ھەر ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﯽ ﺗﺮم ،ﭼﻮﻧﻜە ﻣﻦ ﺳﻮوﻛﺎﯾەﺗﯿﻢ ﺑە ھﯿﭻ ﻛەﺳێﻚ ﻧەﻛﺮدووە ،ﺑەڵﻜــﻮ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛەم ﺗەﻧﯿــﺎ ﻛﺎرێﻜﯽ ھﻮﻧەرﯾﯿــە و ﻟە ﺗێﻜﺴﺘەﻛەﯾﺪا ﺑەرﮔﺮﯾﻢ ﻟە ﻟەزەت
ھەرﭼەﻧﺪە ﺷــﯿﻌﺮی زۆرﺑەی ﺷــﺎﻋﯿﺮاﻧﯽ ﻛــﯚن و ﺋێﺴــﺘﺎ دەﺧﻮێﻨﻤەوە ،ﺑەم ﻧﺎﻣەوێﺖ ﻟە ژێﺮ ﻛﺎرﯾﮕەری ھﯿﭻ ﺷﺎﻋﯿﺮێﻚ ﺷﯿﻌﺮ ﺑﻨﻮوﺳﻢ دەﺗﻮاﻧــﻢ ﺑڵێــﻢ ﺑﯚ ﻋەﺷــﻘێﻜﯽ ﺋەﺑەدی دەﻧﻮوﺳﻢ ،ﺋەوەش ﺧﯚی ﻟە ﺧﯚﯾــﺪا دەﻧﻮوﺳــﺮێﺘەوە ﻧەك ﺋــەوەی ﻣﻦ ﺑﻤەوێــﺖ ﺑﯿﻜەم ﺑە ﺷﯿﻌﺮ و ﺑﯿﻨﻮوﺳﻤەوە. ﺷﯿﻌﺮەﻛﺎﻧﺖ ڕەﻧﮕﺪاﻧەوە و ﻟە ژێﺮ ﻛﺎرﯾﮕەری ﻛﺎم ﻟە ﺷﺎﻋﯿﺮاﻧە؟ ﻧﺎﻣەوێــﺖ ﻟــە ژێــﺮ ﻛﺎرﯾﮕەری ھﯿﭻ ﺷــﺎﻋﯿﺮێﻚ ﺷــﯿﻌﺮ ﺑﻨﻮوﺳﻢ، ھەرﭼەﻧــﺪە ﺷــﯿﻌﺮی زۆرﺑەی ﺷــﺎﻋﯿﺮاﻧﯽ ﻛــﯚن و ﺋێﺴــﺘە دەﺧﻮێﻨﻤەوە و ﻟە ھەﻣﻮوﺷــﯿﺎن ﺋەزﻣﻮوﻧێﻜﯽ ﺟﯿﺎوازم وەرﮔﺮﺗﻮوە، ﺑــەم ﻛﺎرﯾﮕــەری ﻟەﺳــەر ﻧﻮوﺳــﯿﻨەﻛﺎﻧﻢ داﻧﺎﻧێــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜە ﻧﺎﻣەوێﺖ ﻣێﮋوو دووﺑﺎرە ﺑﻜەﻣەوە، ﺋەوان ﻧﺎوازەن و ﻧﺎوی دﯾﺎرن ،ﺑەم دەﻛﺮێﺖ ﻣێﮋووﯾەﻛــﯽ ﺟﻮاﻧﺘﺮ ﺑﯚ ﻧەوەی دوای ﺧﯚﻣﺎن ﺟێ ﺑﮫێڵﯿﻦ و ﻧﺎوی ﻧــﻮێ ﺑﮫێﻨﯿﻨە ﻧﺎو ﻛﺎﯾەی
ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﻛﻮردی. ﺷﯿﻌﺮ و ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﻛﻮردی ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﭼﯚن ھەڵﺪەﺳەﻧﮕێﻨﯽ؟ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڕﯾﺎر ﻟەﺳــەر دواﻛەوﺗﻦ ﯾﺎ ﭘێﺸﻜەوﺗﻨﯽ ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﻛﻮردی ﺑﺪەﯾﻦ ،ﺑەڵﻜﻮ ﺋەوە ﻧﻮوﺳــﯿﻨەﻛﺎﻧە ﻛــە دەﻣێﻨێﺘەوە و ﻟــە داھﺎﺗﻮودا ﺑڕﯾﺎری ﻟەﺳــەر دەدرێﺖ ،ﺷﺎﻋﯿﺮ ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺧەﯾﺎڵﯽ ﻓــﺮاوان ﺑێﺖ ﺑﯚ ﺋەوەی ﺑﺘﻮاﻧێــﺖ ﺟﻮاﻧﺘﺮ ﭘەرە ﺑە وﺷــەﻛﺎن ﺑﺪات و ڕێﻜﺨﺴﺘﻨﯽ ﺳﺎدەی ﺷﯿﻌﺮی ﻟەﺧﯚ ﺑﮕﺮێﺖ. دوا ﭘــڕۆژە و ﺑەرﻧﺎﻣــەت ﺑە ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2017دا ﭼﯿﯿە؟ وەك ﺷــﺎﻋﯿﺮێﻚ ھــەوڵ دەدەم ﺑەرھەﻣــﯽ ﻧــﺎوازە و ﺟــﻮان ﺑﻨﻮوﺳــﻤەوە ﺑــە ﺋەﻧﺪازەﯾــەك ﻟەﮔــەڵ ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﺳــەردەم و
دﻧﯿــﺎدا ﺑﮕﻮﻧﺠێﺖ ،ﺑــﯚ ﻣێﮋووش ﻣﻦ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﺑڕﯾــﺎردەری ﺧﯚم ﺑﻢ، ﺋەوە ﺑــﯚ ﺧﻮێﻨەر ﺟــێ دەھێڵﻢ، ھەروەھــﺎ وەك ﺋﺎﻓﺮەﺗێــﻚ ھەوڵﻢ داوە ﻗەڵەﻣەﻛەم ﺑﻮوﻧﯽ ﭘێﻮە دﯾﺎر ﺑێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺑــە درێﮋاﯾﯽ ﻣێﮋوو ﻧﻮوﺳــەراﻧﯽ ژن ﭼەﻧــﺪ ﻧﺎوێﻜﯽ ﺗﺎك و دﯾﺎر ﺑــﻮون .ﭼەﻧﺪ ﭘڕۆژە و ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﻧﻮێﻢ ھەﯾە ﺑﯚ ﺳــﺎڵﯽ ،2017ﻟەﺑــەر ﺋەوەی وەك ھەﻣﻮو ﺳــﺎڵێﻜﯽ ﭘێﺸــﻮو ھﯿــﭻ ﻛﺎﺗێﻚ ﻧەﻣﻮﯾﺴﺘﻮوە ﺑێ ﭘﻼن و ﺑەرﻧﺎﻣەی ﻧﻮێ دەﺳﺖ ﭘێ ﺑﻜەم .ﺳﻮﭘﺎس ﺑﯚ ﺧﻮا ﺗﺎ ﺋێﺴــﺘە ھەرﭼﯿﻢ وﯾﺴﺘﻮوە ﻟە ژﯾﺎﻧﻢ ﺑــە درەﻧﮕﯿﺶ ﺑﻮوﺑێﺖ، ﺑەم ﺑە ﻛﯚڵﻨەدان و ﺑەردەواﻣﯿﻢ ﺑە دەﺳــﺘﻢ ھێﻨﺎوە و ﺳەرﻛەوﺗﻨﻢ ﺗﯿﺎدا ﺑەرﺟەﺳﺘە ﻛﺮدووە.
ھەوڵ دەدەم ﺑەرھەﻣﯽ ﻧﺎوازە و ﺟﻮان ﺑﻨﻮوﺳﻤەوە ﺑە ﺋەﻧﺪازەﯾەك ﻟەﮔەڵ ﺋەدەﺑﯿﺎﺗﯽ ﺳــەردەم و دﻧﯿﺎدا ﺑﮕﻮﻧﺠێﺖ ،ﺑﯚ ﻣێﮋووش ﻣﻦ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻢ ﺑڕﯾﺎردەری ﺧﯚم ﺑﻢ ،ﺋەوە ﺑﯚ ﺧﻮێﻨەر ﺟێ دەھێڵﻢ
ﺋەو ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪەی دەﻧﮕﯽ ”ﻧﺎ“ی ﻣﺎﭼﯽ ﺑەراﻣﺒەر ﻣەﻻ ﺑەرز ﻛﺮدەوە ﺑﯚ ”وﺷە“ دەدوێ
ﺳــەرەﺗﺎ ﺋەﮔــەر ﺧﯚﺗــﺎن ﺑﻨﺎﺳــێﻨﻦ و ﺑﺎﺳــﯽ دەﺳﺘﭙێﻜﯽ ﻛﺎری ھﻮﻧەرﯾﺘﺎن ﺑﻜەن؟ ﻟە ﮔﻮﻧﺪی ﺣەﺳــەن ﺳەﻻراﻧﯽ رۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻟە داﯾﻚ ﺑﻮوم ،ﺗەﻣەﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵﯿﻢ ﻟە ﺳــەﻗﺰ ﺑەﺳەر ﺑﺮدووە ،ﻟە ﺳﺎڵﯽ 1998ەوە ﻟە وﺗﯽ ﺳــﻮﯾﺪ ﻧﯿﺸﺘەﺟێﻢ ،ﻟە ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە ھﻮﻧەر و ﮔﯚراﻧﯿﮕﻮﺗﻦ ﺧﻮﻟﯿــﺎم ﺑﻮون ،ﺑــەم ﻟە دوای
راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧەﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﺑە ﺷــێﻮەﯾەﻛﯽ ﺋەوﺗﯚ ﭘێﺸﻮازﯾﯿﺎن ﻟە ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛەم ﻧەﻛﺮد ،ﺋەﻣەش ﭼﻮﻧﻜــە ﻣﻦ ھەر ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛﺎﻧــﻢ زۆر ﻟــە رادﯾﯚ و ﺗﯿﭭﯿﯿەﻛﺎن ﺑو ﻧﺎﻛﺮێﻨەوە
و ﭼێﮋێﻜﯽ ﻣﺮۆﯾﯽ و ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﻛــﺮدووە ،ﻛــە ﻣﺎﭼﻜﺮدﻧﯽ ﻧێﻮان دوو ﺗﺎﻛە و ﺋــەوەش ﺋﺎزادﯾﯿەﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗــﯽ ﻛەﺳــەﻛﺎﻧە و ﻧﺎﺑێ ﺑەو ﺷێﻮەﯾە ﻗەدەﻏە و ﺗﺎﺑﯚ ﺑﻜﺮێﺖ. ﭘێﺘــﺎن واﯾە ﺋەﮔەر ﻟە دەرەوە ﻧەﺑﻮوﻧﺎﯾــە و ﻟــە ﻛﻮردﺳــﺘﺎن ﻧﯿﺸﺘەﺟێ ﺑﻮوﻧﺎﯾە ،ھەر دەﺗﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺋەو ﮔﯚراﻧﯿﯿە ﺑەرھەم ﺑێﻨﻦ؟ ﺧﯚی ﻛﺎﺗێﻚ ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮوم، ﺗێﻜﺴﺘﯽ ﺋەو ﮔﯚراﻧﯿﯿەم ﻧﻮوﺳﯿﻮە و ﺑێﮕﻮﻣﺎن ﺋەﮔەر ﻟە ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑﻮوﻣﺎﯾە ﺋــەو ﮔﯚراﻧﯿﯿەم ھەر ﺑو دەﻛــﺮدەوە ،ﭼﻮﻧﻜــە ﻣــﻦ ھﯿﭻ ﺷــﺘێﻜﯽ ھەڵــەم ﻧەﮔﻮﺗــﻮوە و ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛــەم ﭘەﯾﺎﻣێﻜﯽ ﺟﻮاﻧﯽ ھﻮﻧــەری و ﻣﺮۆﯾــﯽ ﻟــە ﺧﯚﯾﺪا
ھەڵﮕﺮﺗﻮوە. وەﺳــﻔﺘﺎن ﭼﯿﯿە ﺑــﯚ ﻣەﻻ و ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ؟ ﺑﯚﭼﯽ ﺋەوان دژ ﺑە ﺋﺎزادﯾﯿە ﻛەﺳﯿﯿەﻛﺎﻧﯽ ﺧەڵﻜﻦ؟ ﻣﻦ ﻟە ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛەﺷــﺪا ﺋﺎﻣﺎژەم ﭘێ داوە و ﺑــە ”ﻛﯚﻟﻜە ﻣەﻻ“ ﻧﺎوم ھێﻨﺎون ،ﭘێﺸــﮕﺮی ”ﻛﯚﻟﻜە“ش ﻟە زﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﯾﺪا ﺋﺎﺷــﻜﺮاﯾە ،ﺑﯚ ﻛەﺳــێﻚ ﺑەﻛﺎر دەھێﻨﺮێﺖ ﻛە ﻟە ﻛﺎرێﻚ ﯾﺎن ﺑﻮارێﻜﺪا ﻧەزان ﺑێﺖ و ﺷــﺘێﻜﯽ وای ﻟێ ﻧەزاﻧێﺖ و ﺋەو ﭘێﺸــﮕﺮە ﺑﯚ ھەر ﭘﯿﺸەﯾەك ﺑەﻛﺎر ﺑﮫێﻨﺮێــﺖ ھەﻣﺎن واﺗــﺎی ھەﯾە، ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧــە ﺋەﮔەر ﺑە ﻛەﺳــێﻚ ﺑﮕﻮﺗﺮێ ”ﻛﯚﻟﻜە ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋ“ ﺋەوە ﻧﯿﺸــﺎﻧەی ﺋەوەﯾە ﻛە ﺋەو ﻛەﺳە
ھەر ﺑەﻧــﺎو ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋە و ھﯿﭽﯽ ﻟێ ﻧﺎزاﻧێﺖ ،ﻣەﻻ و ﭘﯿﺎواﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋەﻣڕۆی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ،دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێــﻢ %99ﯾــﺎن ﻛﯚﻟﻜە ﻣەﻻش ﻧﯿﻦ و ﺑﮕﺮە دەﺑێ ﺑە ﭘێﺸﮕﺮێﻚ ﻛە ﮔﻮزارﺷﺖ ﺑێﺖ ﻟە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﺧﻮار ﻛﯚﻟﻜەوە ﻧﺎوﯾﺎن ﺑﮫێﻨﺮێﺖ ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋــەوەی ﺋــەوان ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛەن ﻟە رووی زاﻧﺴــﺘﯿﯿەوە ﺑەﺳــەر ﭼــﻮوە و وەھﻤە ،ھــﺎوﻛﺎت ھﯿﭻ ﺧﺰﻣەﺗێﻜﯿــﺶ ﺑە ﻣﺮۆڤ ﻧﺎﻛﺎت و ﻣﺮۆڤ ﻟە ﺳــەرووی وەھﻤەﻛﺎﻧﯽ ﺋەواﻧەوەﯾە ،ﻛەﭼﯽ ﺋەو وەھﻤﺎﻧەی ﻛﯚﻟﻜە ﻣەﻻﻛﺎن ﺑﻮوەﺗە ﺑﺎر ﺑەﺳەر ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﺮۆﭬــەوە و ﺋەوان ﺧﯚﯾﺎن ھەڵﺪەﻗﻮرﺗێﻨﻨــە ﻧﺎو زاﻧﺴــﺖ و ھﻮﻧەر و ھەﻣﻮو ﺷﺘێﻜەوە.
ھﻮﻧەر
ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪ ﻋەﺗﺎ زەڵﻤﯽ:
ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﮔﯚراﻧﯿﯽ ھەوراﻣﯽ ﻟە ﺋﺎﺳﺘێﻜﯽ ﺑﺎﺷﺪا ﻧﯿﯿە
ﻟە ﺳــﺎڵﯽ ﭼەﻧﺪەوە ﮔﯚراﻧﯽ دەﭼڕﯾﺖ ؟ ﺑەھﯚی ﺋــەوەی ﺑﺎوﻛــﻢ دەﻧﮕﯽ ﺧﯚش ﺑﻮو ،ﮔﯚراﻧﯽ ﺷــێﺨﺎﻧەی دەﭼڕی ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺑﯚ ﺷــێﺨﺎﻧﯽ ﻧەﻗﺸــﺒەﻧﺪی ھەوراﻣــﺎن ،ﺑﯚﯾە ﻛﺎرﯾﮕەری ﻟەﺳــەر ﻣــﻦ ھەﺑﻮو، ﺟﮕــە ﻟــە ﺳﺮوﺷــﺘﯽ ﺟﻮاﻧــﯽ ﮔﻮﻧﺪەﻛەم و ﺳــەرﭼﺎوەی زەڵﻢ و ڕاوﺷﻜﺎری ﺷــﺎﺧﯽ ھەوراﻣﺎن، ﺑﯚﯾــە ﻟــە ﻣﻨﺪاڵﯿﯿــەوە ﮔﯚراﻧﯽ دەﭼــڕم ،دواﺗﺮ ﻟــە زەﻣﺎوەﻧﺪ و ﺳــەﯾﺮان و ﺑﯚﻧــەﻛﺎن ﮔﯚراﻧﯿــﻢ دەﮔﻮت. ﻛــێ ﺑــﻮون ﺋەواﻧــەی ﻟەو ﺳەردەﻣە ﻛە ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯿﺎن ھەﺑﻮو ﻟە ﻧﺎوﭼەﻛەدا؟ ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳــێﻜﯽ ﻛــەم ﺑﻮون،
ﺋەوﻛﺎﺗە ﺳﺎڵﯽ ﺣەﻓﺘﺎﻛﺎن ﺑەﺑﯿﺮم دێﺖ ﻋﻮﺳﻤﺎن ھەوراﻣﯽ و ﻋەﻟﯽ ﮔﻮڵﭙﯽ و ﺣەﻣەﺣﯚﺳێﻦ ﻛێﻤﻨەی و ﺟەﻣﯿــﻞ ﻧەوﺳــﻮدی و ﭼەﻧﺪ ﻛەﺳﯽ ﺗﺮ ﺑﻮون ،ﺑەم زۆر ﻧﺎﺳﺮاو ﻧەﺑﻮون. چ ﺳﺎڵێﻚ ﻧەوارت ﺑو ﻛﺮدەوە و ﻟەﮔەڵ ﻛێ ﺑﻮو؟ ﺑەڵێ ﺳــﺎڵﯽ 1975ﻧەوارم ﺗﯚﻣﺎر ﻛﺮد و ﺑــﯚ ﯾەﻛەم ﺟــﺎر ﻟەﮔەڵ ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪی ﮔــەورە ﻛﺎك ﻋﻮﺳــﻤﺎن ﻛﯿﻤﻨەﯾﯽ ﺑــﻮو ﻛە ﺗﺎ ﺳــﺎڵﯽ 1991ﺑەردەوام ﭘێﻜەوە زۆر ﻧەوارﻣــﺎن ﺗﯚﻣــﺎر ﻛﺮدووە، ھﺎوﻛﺎت ﻟەﮔەڵ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺗﺮ ﺑەردەوام ﮔﯚراﻧﯿﻢ ھەﯾە . ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ھەوراﻣــﯽ ﭼەﻧﺪ
ﺟــﯚری ھەﯾــە و ﺗــﺎ ﭼەﻧــﺪ ﺷﺎرەزاﯾﯿﺖ ﻟە ھەﻣﻮو ﺟﯚرەﻛﺎﻧﯽ ھەﯾە؟ ﭼﻮار ﺟﯚری ﺳەرەﻛﯿﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯽ ھەوراﻣــﯽ ھەﯾە ﻛــە ﺋەﻣﺎﻧەن: ﺳــﯿﺎﭼەﻣﺎﻧە و ﺑەزﻣــﯽ ﺧــﺎو ھەروەھﺎ ﺷــێﺨﺎﻧە و ﭼەﭘڵە ،ﺋەو ﭼﻮار ﺟــﯚرەش ﺑەزﻣﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﻟێ دەﺑێﺘەوە ،ﺑەﺗﺎﯾﺒەت ﺳﯿﺎﭼەﻣﺎﻧە و ﺑەزﻣــﯽ ﺧﺎو ﻛە زۆر ﻟﻘﯽ ﺗﺮﯾﺎن ﻟێ دەﺑێﺘــەوە وەك وردە ﺑەزم و دەرەﯾﯽ و ﺑەرزەی ﭼڕ و ﭼەﻧﺪاﻧﯽ ﺗﺮ. ﻟــە ﻛﺎم ﺟــﯚر زۆر ﺳەرﻛەوﺗﻮوی؟ ﻧــەوار و ﺋەرﺷــﯿﻔەﻛﺎﻧﻢ ھەﻣﻮو ﺟﯚرەﻛﺎﻧــﯽ ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ھەوراﻣﯽ
ﺗێﺪاﯾە ﻟەﮔــەڵ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪان ﺑە دووﻗﯚڵﯽ ﮔﻮوﺗﻮﻣﺎﻧە ،ﺑە ﺗەﻧﯿﺎش ھەﻣــﻮو ﺟﯚرەﻛﺎﻧــﻢ ﮔﻮﺗــﻮوە، ﺑەﭘێﯽ ﻛﺎت و ﺷــﻮێﻦ و دۆﺧەﻛە ﺳــەردەﻣێﻚ ﺑــﻮو ﻟە ﺋــﺎوارە و ﭼﯚﻟــﯽ ھەوراﻣــﺎن و ﮔﻮﻧﺪەﻛﺎن ﮔﯚراﻧﯿﻢ ﺷــﯿﻮەن ﺋﺎﻣێﺰم ﮔﻮﺗﻮوە ﺑﯚ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧەﻛەم ،ﺳەردەﻣێﻜﯿﺶ
زﻳﺎﺗــﺮ ﻟە 700 ﻧەواری ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮاو و ﺳــﯿﺪی و ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺗﯿﭭﯿﻢ ھەﯾە
ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﯽ وەك ﺋێﻤە ﻟە ھەوراﻣﺎن ﻛــەس ھﺎوﻛﺎرﯾﻤﺎن ﻧﺎﻛﺎت ﻟەﻣــڕۆدا ھﻮﻧــەری ڕەﺳــەن و ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪێــﻚ ڕەﺳــەﻧﺎﯾەﺗﯽ ﺑﭙﺎرێﺰێﺖ ،ﺋــﺎوڕی ﻟێ ﻧﺎردێﺘەوە، ﺑﯚﯾە ﻣﻨﯿﺶ ﺟﮕە ﻟە ڕێﺰﻟێﻨﺎﻧێﻜﯽ ﺑﭽــﻮوك ،ھﯿﭽــﯽ ﺗﺮم دەﺳــﺖ ﻧەﻛەوﺗﻮوە. ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﺋﺎﺳﺘﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯽ ھەوراﻣﯽ ﭼﯚن دەﺑﯿﻨﯿﺖ؟ ﺋێﺴــﺘە ﮔﯚراﻧﯿــﯽ ھەوراﻣﯽ ﻟە ﺋﺎﺳــﺘێﻜﯽ ﺑﺎﺷــﺪا ﻧﯿﯿە ،ﭼﻮﻧﻜە ﺋەواﻧەی ﻛﺎرﺑەدەﺳــﺘﻦ ھﻮﻧەری ڕەﺳــەن ﺑﺎﯾەﺧﯽ ﻧﯿﯿە ﻟەﻻﯾﺎن و
ھﻮﻧەری ڕەﺳــەن ﻧﺎﺳﺮاوە و ﻧﺎﺑێ ﺋەو ڕەﺳەﻧﺎﯾەﺗﯿﯿەی ﺑﺸێﻮێﻨﺮێ، ﺟﺎ ﺑــە ﺗێﻜﺪاﻧﯽ ﺋﺎوازی ھەوراﻣﯽ ﺑێﺖ ﯾﺎﺧﻮد ﺑە ﻛﻠﯿﭙﻜﺮدﻧﯽ ﮔﯚراﻧﯽ ﺑێﺖ ﻛــە ﻟەﮔەڵ ڕەﺳــەﻧﺎﯾەﺗﯽ ﮔﯚراﻧﯿﯿەﻛە ﯾەك ﻧەﮔﺮێﺖ. ﻟە ﺋێﺴﺘەدا ﻛێ ﻟە دوای ﺧﯚت ﻟە ﺑﻨەﻣﺎڵەﺗﺎﻧﺪا ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪە؟ ﻛــﻮڕە ﮔەورەﻛــەم ﺑەﻧــﺎوی ﺳــەرﺣەد ،ﺋەوﯾــﺶ ڕێﭽﻜەی ھﻮﻧــەری ﮔﺮﺗــﻮوە و 20ﺳــﺎڵە ﮔﯚراﻧﯽ دەﭼڕێ .
ﺳێﺒەر دۆﺳﻜﯽ:
ژﯾﺎن ﺑێ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﺑەھﺎﯾەﻛﯽ ﻧﯿﯿە وﺷە /ﺳﯚران -ﻣﻮڕﺷﯿﺪ ﺑﺮادۆﺳﺘﯽ ﺳــێﺒەر دەھــﺎم دۆﺳــﻜﯽ ﻛﭽــە ﺑێــﮋەر و ﭘێﺸﻜەﺷــﻜﺎری ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧﯽ ﻟــە دﯾﺪارێﻜﯽ ”وﺷە“دا ﺑﺎس ﻟە ژﯾﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒەﺗﯽ ﺧﯚی دەﻛﺎت و دەڵێــﺖ” ،ژﯾــﺎن ﺑێ ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ھﯿﭻ ﺑەھﺎﯾەﻛﯽ ﻧﯿﯿە“ .ﺳێﺒەر دۆﺳﻜﯽ ﻟە داﯾﻜﺒﻮوی ﺳﺎڵﯽ 1991ﯾە و ﺋێﺴﺘە وەك ﺑێﮋەر ﻟە ﻛەﻧﺎڵﯽ زاﮔﺮۆس ﻛﺎر دەﻛﺎت. ﺳێﺒەر دۆﺳــﻜﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯿە و دەﯾەوێ ﻟەﭘﺎڵ ﺧﻮێﻨﺪﻧەﻛەﯾﺪا ،درێﮋە ﺑە ﻛﺎری راﮔەﯾﺎﻧﺪن ﺑﺪات ،ﺋەو دەڵێ” ،ﺑەھەر ﺟﯚرێﻚ ﺑێ ﺗﻮاﻧﯿﻮﻣە ﺑﺎﻧﺴــﯽ ﻛﺎری راﮔەﯾﺎﻧﺪن و ﺧﻮێﻨﺪﻧەﻛەم راﮔﺮم“. دۆﺳــﻜﯽ ﻟە 2012ەوە دەﺳﺘﯽ ﺑە ﻛﺎری ﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ ﻛﺮدووە ،ﺳەرەﺗﺎ وەك ﭘەﯾﺎﻣﻨێﺮ ﻟە ﻛەﻧﺎڵﯽ ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ ﺟەﻣﺎوەر دەﺳﺘﺒەﻛﺎر ﺑﻮوە و دەڵێ” ،ﻛﺎرﻛﺮدن وەك ﭘەﯾﺎﻣﻨێﺮ ﺑﯚ ﺋﺎﻓــﺮەت ﺗﯚزێﻚ ﺋەﺳــﺘەﻣە ،ﺑەم ﺑەھﯚی ﺋــەو ﺧﻮﻟﯿــﺎ و ﺋــﺎرەزووم ﺑﯚ راﮔەﯾﺎﻧــﺪن ،ﺗﻮاﻧﯿﻢ زﯾﺎﺗــﺮ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە ﻛﺎرەﻛەم ﺑﺪەم و ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2016ەوە وەك ﺑێﮋەر ﻟە ﻛەﻧﺎڵﯽ زاﮔﺮۆس دەﺳــﺘﻢ ﺑــەﻛﺎر ﻛﺮدووە و ﺗﺎ ﺋێﺴﺘە ﺑەردەواﻣﻢ“. ﻟەﺑﺎرەی دروﺳــﺖ ﻧەﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮓ ﻟە ﺑەردەم ﭘﯿﺸــەﻛەی ،ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑــەوە دا” ،ﺑەڵﯽ ھەﻣﯿﺸــە ﻛﺎرﻛﺮدﻧﯽ ﺋﺎﻓﺮەت ﻟە دەرەوەی ﺋەو ﭼﻮارﭼێﻮەی ﭘێﯽ دەﮔﻮﺗﺮێﺖ ﻣﺎڵ ،ﺋﺎﺳﺘەﻧﮓ دروﺳﺖ دەﻛﺎت ،ﺋەﻣەش ﺑەھﯚی ﻧەﺑﻮوﻧﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﭘێﻮﯾﺴﺖ و داﺑﻮﻧەرﯾﺘەوە، ﺑــەم ﻣﻦ ﻟەو رواﻧﮕەﯾــەوە زۆر ﺑﻮێﺮاﻧە ھﺎﺗﻤە ﭘێﺶ و ﮔﺮﻧﮕﯿﻢ ﺑەو ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮕﺎﻧە ﻧەدا ،دواﺗﺮ ﺧﺎﻧەوادەی ﻣﻦ ﺗﺎ رادەﯾەﻛﯽ ﺑﺎش ھﺎوﻛﺎرم ﺑــﻮون ،ﺑﯚﯾە ﺗﻮاﻧﯿﻢ ھەﻣﻮو ﺋەو ﺋﺎﺳﺘەﻧﮕﺎﻧە راﻣﺎڵﻢ“. دۆﺳﻜﯽ ھێﺸﺘﺎ ژﯾﺎﻧﯽ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی ﭘێﻚ ﻧەھێﻨﺎوە و ﺋەو دەڵێ” ،ﺑڕوام وا ﻧﯿﯿە ﻛە ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮی رێﮕﺮ ﺑێ
ﻟــە ﺑەراﻣﺒــەر ﻛﺎری راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﻢ، ﺋەو ﻛەﺳــەی ﻣﻨﯽ ﺧــﯚش ﺑﻮێﺖ و ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﻢ ﻟەﮔــەڵ ﭘێــﻚ ﺑﮫێﻨێﺖ ،دەﺑێﺖ رازی ﺑێﺖ ﺑە ﻛﺎر و ﭘﯿﺸەﻛەم ﻛە ﻻی ﻣﻦ زۆر ﭘﯿﺮۆز و ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘە“. زﯾﺎﺗﺮ دەڵێ” ،ھەر ﭼﯚﻧێﻚ ﺑێــﺖ ھەوڵﻢ ﺑﯚ ﻧــەداوە و ﻟە ﺧەﯾﺎڵــﯽ ﭘێﻜﮫێﻨﺎﻧﯽ ھﺎوﺳــەرﮔﯿﺮﯾﺪا ﻧەﺑﻮوﻣە، ھەﻣﯿﺸە ﮔﻮﺗﻮوﻣە ﻛە ژﯾﺎن ﺑێ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﺑەھﺎێﻜﯽ ﺑەرزی ﻧﺎﺑێ ،ﺑەم ﻟەواﻧەﯾە ﺧﯚﺷەوﯾﺴــﺘﯽ ﻣــﻦ ﺑــﯚ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن و ﻛﺎرەﻛەم ﺑێ ،وەك ﺋەوەی ﻛﻮڕێﻚ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﻢ ﺑێ ،ﻧەﺧێﺮ ﻧﯿﯿە“. ﺋەو ﻛﭽــە راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧﻜﺎرە دەڵــێ” ،زۆر ﺋﺎرەزووی راﮔەﯾﺎﻧﺪﻧــﻢ ﻛﺎری ھەﺑﻮو ،ﺑﯚﯾــە ﺑەو ھەﻣﻮو ﺋﺎﺳــﺘەﻧﮕﺎﻧەوە ھەڵﻤﺒــﮋارد و ھﺎﺗﻤــە ﻧﺎوﯾــەوە ،ﺑــەم ﺋەﮔەر ﺋــەو ﻛﺎرەم ھەڵﻨەﺑﮋارداﯾە ،ﺋەوا ﻟە
ژﯾﺎن ﺑێ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﺑەھﺎێﻜﯽ ﺑەرزی ﻧﺎﺑێ ،ﺑــەم ﻟەواﻧەﯾە ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﻣﻦ ﺑﯚ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن و ﻛﺎرەﻛەم ﺑێ ﺑﻮاری ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎن ﺧﺰﻣەﺗﻢ ﺑە ﺋﺎﻓﺮەﺗﺎﻧﯽ ﻛــﻮرد دەﻛﺮد ،ﭼﻮﻧﻜە ھەﻣﯿﺸــە ﺣــەزم ﺑەوە ﻛــﺮدووە
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ رۆژﻧﺎﻣە: رێﺒﯿﻦ ﻓەﺗﺎح دەﺳﺘەی ﻧﻮوﺳەران :ﺳﻠێﻤﺎن ﺗﺎﺷﺎن ھەڵەﭼﻦ :وﺷﻴﺎر ﺋەﺳﻮەد ﭼﺎپ :ﭼﺎﭘﺨﺎﻧەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن 07701573407
ﺋﺎﻓﺮەﺗﯽ ﻛﻮرد وﺷﯿﺎر و ﺗەﻧﺪروﺳﺖ ﺑێ و ﺑە ھەﻣﻮو ﻣــﺎف و ﺋﺎواﺗەﻛﺎﻧﯽ ﺑﮕﺎت و ﺑە ﺋەرك و ﻣﺎﻓەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺎﺷــﻨﺎ
ﺑﻜــﺮێ ،ھەوڵﻢ دەدا ﻟــە ﻛﺎرەﻛﺎﻧﻢ ﻛﻮﻟﺘﻮورێﻚ دروﺳــﺖ ﺑﻜەم ﺋﺎﻓﺮەت ﺗێﯿﺪا ﺗﻮاﻧﺎﻛﺎﻧﯽ ﺧــﯚی ﺑﺪۆزێﺘەوە و ﺑﺘﻮاﻧێ ھﺎوﺷــﺎﻧﯽ ﭘﯿــﺎوەﻛﺎن ﻟە ﭘێﻨــﺎو ھێﻨﺎﻧە دﯾــﯽ ﺧەوﻧەﻛﺎﻧﯿﺪا ﺑﺠەﻧﮕێﺖ“. ”ﺑەدڵﻨﯿﺎﯾﯿﯿــەوە ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﻧﻮێﻢ ھەﯾە ،ﻣﺮۆڤ ھەﻣﯿﺸــە دوای ﺋەو ھەﻣﻮو ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿﺎﻧەی روو دەدەن دەﮔﯚڕێــﺖ ،ﺑﯚﯾــە ﻣﻨﯿــﺶ وەك ﺑێﮋەرێﻚ و راﮔەﯾﺎﻧﺪﻛﺎر ﻟە داھﺎﺗﻮودا
ﺑەڕێﻮەﺑەری ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺳﺎﯾﺖ: ﺑﺎز ﺋەﺣﻤەد ﻣەﺣﻤﻮود ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ
ھﯿﺪاﯾەت ﺟﺎن
ﻛﻮردۆ ﺷﺎﺑﺎن
داﺑەﺷﻜﺮدن :ﺑﻼڤ ﭘەﯾﻚ ،ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ /ﺑﺮاﯾەﺗﯽ ،ھەوﻟێﺮ
ﻟـە داھﺎﺗﻮوﯾەﻛﯽ ﻧـﺰﯾﻚﭘڕۆژەﻛﺎﻧﻢ دەﺧــەﻣە ﺑﻮاری ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدن ﺑەرﻧﺎﻣەی ﺗﺎﯾﺒەت ﺑە ژﯾﺎن و ﭘﯿﺸەی ﺧﯚم ھەﯾــە ،ﭼەﻧــﺪ ﭘڕۆژەﯾەﻛﯽ ﮔﺮﻧﮕﻢ ھەﯾە ﻟە ﺋێﺴــﺘەدا ﻛﺎرﯾﺎن ﻟەﺳــەر دەﻛەم و ﻟە داھﺎﺗﻮوﯾەﻛﯽ ﻧﺰﯾــﻚ ﭘڕۆژەﻛﺎﻧــﻢ دەﺧەﻣە ﺑﻮاری ﺟێﺒەﺟێﻜﺮدن“ ،ﺳێﺒەر دۆﺳﻜﯽ ﻟە ﻛﯚﺗﺎی ﻗﺴەﻛﺎﻧﯿﺪا وای ﮔﻮت.
ﺑﯚ ﭘەﯾﻮەﻧﺪی:
0964(0)7502376262 0964(0)7502386262
ژﻣﺎرە ) ، (173ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 1 ،
وﺷە /ھەوراﻣﺎن -ﺷەﻓﯿﻖ ﺑﺎﻧﯽ ﺷﺎری ﻣﺤەﻣــەد ﺷــەرﯾﻒ ﻧﺎﺳــﺮاو ﺑە ”ﻋەﺗــﺎ زەڵﻤﯽ“ ﻟــە داﯾﻜﺒﻮوی ﺳــﺎڵﯽ 1956ی ﮔﻮﻧﺪی زەڵﻤﯽ ﺷــﺎرەدێﯽ ﺧﻮرﻣﺎڵە .ﻋەﺗﺎ زەڵﻤﯽ ﻟــە ﻣﻨﺪاڵﯿﯿەوە دەﺳــﺘﯽ داوەﺗە ﮔﯚراﻧﯿﮕﻮﺗﻦ و ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼەی ھەوراﻣــﺎن و ﺧﻮرﻣــﺎڵ دواﺗــﺮ ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕــﯽ ﺳــﻨﻮری ﻧﺎوﭼەﻛەی ﺑەزاﻧﺪووە ﺗﺎ ﺳﻠێﻤﺎﻧﯽ و ﮔەرﻣﯿﺎن و ڕۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن” .وﺷە“ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە زاری ﺧﯚﯾەوە وێﺴﺘﮕەی ژﯾﺎﻧــﯽ ھﻮﻧەری و ﻗﺴەوﺑﺎﺳــﯽ ھﻮﻧەرﯾﯽ ھەوراﻣﺎن دەﺧﺎﺗە ڕوو.
ﺑە ﮔﯚراﻧﯿﯽ ﺷﺎد و ﭼەﭘڵە ﺧەڵﻜﻢ دڵﺨﯚش ﻛﺮدووە ،ھەروەھﺎ ﺟﮕە ﻟە ﺑەزﻣــﯽ ﺷــێﺨﺎﻧە و ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺑﯚ ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯽ ﺧﻮدا و ﭘێﻐەﻣﺒەر و ﺷــێﺨﺎﻧﯽ ھەوراﻣــﺎن ﮔﯚراﻧﯿﻢ ﮔﻮﺗﻮوە. ﭼەﻧﺪ ﻧــەوار و ﺳــﯽ دﯾﺖ ھەﯾە؟ ﺋەرﺷــﯿﻔﻢ زۆر ﺑــﻮو ،ﺑەھــﯚی ﺋــەوەی ﻣــﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﺳــﺎڵ ﭘێﺸــﻤەرﮔە ﺑﻮوم و ﺋﺎوارە ﺑﻮوم و ﻛﺎرەﺳــﺎﺗﯽ ڕاﮔﻮاﺳﺘﻦ ﺗﯚﻣﺎری ﺋەرﺷــﯿﻔەﻛﺎﻧﻢ ﻛە ﻟەﻧﺎو ﭼﻮون، ﺑەﮔﺸــﺘﯽ دەﺗﻮاﻧﻢ ﺑڵێﻢ زﯾﺎﺗﺮ ﻟە 700ﻧەواری ﺗﯚﻣﺎرﻛﺮاو ﺳﯽ دی و ﺑەرﻧﺎﻣــەی ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧﯿﻢ ھەﯾە، ﺳﺎڵﯽ ھەﺷﺘﺎﻛﺎن زۆر ﺟﺎر ھەﺑﻮوە ﻟەﮔەڵ ﻛﺎك ﻋﻮﺳــﻤﺎن ﺑە ھەﻓﺘە ﻣﯿﻮاﻧﺪاری ﻛﺮاوﯾﻦ ﻟە ڕۆژھەﺗﯽ ﻛﻮردﺳــﺘﺎن و ﻟە ﻣﺎن ﺑەردەوام ﺷەو و ڕۆژ ﮔﯚراﻧﯿﻤﺎن ﮔﻮﺗﻮوە. ﺟﮕە ﻟە ﮔﯚراﻧﯿﯽ ھەوراﻣﯽ ﺑە چ زﻣﺎﻧێﻜﯽ ﺗﺮ ﮔﯚراﻧﯿﺖ ﮔﻮﺗﻮوە؟ ﺑە ﺷێﻮەزاری ﺳﯚراﻧﯽ ﻟە ﻧﺎوﭼەی ﮔەرﻣﯿﺎن و ﺷﺎرەزوور و ﺷەﻣێﺮان و ﻧەورۆڵﯽ ﻟەﮔەڵ دەﻧﮕﺨﯚﺷﺎن و ﮔﯚراﻧﯿﺒێﮋاﻧﯽ ﺋەو ﻧﺎوﭼﺎﻧە ﮔﯚراﻧﯿﻢ ھەﯾە. ﺑﯚﭼﯽ ﺗــﯚ و ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ ﺗــﺮی ھەوراﻣــﺎن ﻛەﻣﺘﺮﯾــﻦ ﮔﯚراﻧﯿﺘﺎن ﻟەﮔەڵ ﻣﻮزﯾﻚ ھەﯾە؟ ﭼﻮﻧﻜــە ﻟە ﻧﺎوﭼــەی ھەوراﻣﺎن ﻧـــە ﺗﯿﭙﯽ ﻣﻮزﯾﻚ ھەﯾە و ﻧـــە ﺳــﺘﯚدﯾﯚﯾەﻛﯽ ﺳــەردەﻣﯽ ﻛە
ﮔﯚراﻧﯿﺒێــﮋەﻛﺎن ﮔﯚراﻧﯽ ﻟەﮔەڵ ﻣﻮزﯾﻚ ﺗﯚﻣﺎر ﺑﻜــەن و ﺑەرھەﻣﯽ ﺟﻮان و ﭘڕۆﻓﯿﺸــﻨﺎڵﯿﺎن ھەﺑێﺖ، ھەروەھﺎ ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪاﻧﯽ وەك ﺋێﻤە ﻟە ھەوراﻣﺎن ﻛەس ھﺎوﻛﺎرﯾﻤﺎن ﻧﺎﻛﺎت . دوای 40ﺳــﺎڵ ﺧﺰﻣەﺗــﯽ ھﻮﻧــەری ،ھﻮﻧەرەﻛــەت ﭼﯿﯽ ﭘێ ﺑەﺧﺸــﯿﻮﯾﺖ و ﻟە ﺑەراﻣﺒەردا ﭼﯿﺖ ﺑﯚ ﻛﺮاوە؟ ﺟﮕە ﻟە ﺧﯚﺷەوﯾﺴﺘﯿﯽ ﺟەﻣﺎوەر، ﻟە ھﯿﭻ ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و دەﺳﺘﻜەوﺗێﻜﯽ ﻣــﺎدی ﺳــﻮودﻣەﻧﺪ ﻧەﺑﻮوﻣــە، ﻧﺰﯾﻜەی 15ﺳﺎڵە ﺋەﻧﺪاﻣﯽ ﻛﺎرای ﺳــەﻧﺪﯾﻜﺎی ھﻮرﻧەرﻣەﻧﺪاﻧــﻢ،
ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑە ﺟەوھــەری ﮔﯚراﻧﯿﯽ ھەوراﻣﯽ ﻧﺎدرێﺖ ﻛە ﺳﯿﺎﭼەﻣﺎﻧە و ﺋــەو ﺑەزﻣﺎﻧەﯾــە ﻛــە ﺋﺎراﻣﯽ و ﭼێــﮋ ﺑەﺧﺸــﻦ ﺑــە دەرووﻧﯽ ﻣــﺮۆڤ ،ﺋەﻣــە ﻣەﺑەﺳــﺘﻢ ﻟە ﻻﯾەن ﺗەﻟەﭬﺰﯾﯚﻧەﻛﺎن و ﭘﺎﺷــﺎن ھﻮﻧەرﻣەﻧﺪە ﮔەﻧﺠەﻛﺎﻧە. ﭼــﯚن ﻟــە ھﻮﻧەرﻣەﻧــﺪە ﮔەﻧﺠەﻛﺎن دەڕواﻧﯿﺖ؟ ﺋﺎﺳــﺘﯿﺎن ﺑــﺎش ﻧﯿﯿــە ،ﭼﻮﻧﻜە ڕەﺳــەﻧﺎﯾەﺗﯽ ﻧﺎﺑﯿﻨــﺮێ ﻟــە ھﻮﻧەرەﻛەﯾﺎﻧــﺪا ،وەك ﺋەواﻧــەی ﭘێﺶ ﺧﯚﯾﺎن ﭘێﻮﯾﺴــﺘە ﺑە ﺑﺎﯾەخ و ﻟێﭙﺮﺳــﺮاوﯾەﺗﯿﯿەوە ﮔﯚراﻧــﯽ ﺑڵێــﻦ ،ﭼﻮﻧﻜــە ھەوراﻣــﺎن ﺑە
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
19
ھەﻓﺘەﻧﺎﻣەﯾەﻛﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿە
20 www.wishe.net
ﻟە ﻣﺎڵﭙەڕی وﺷە ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻮێﺘﺮﯾﻦ ﮔﯚڕاﻧﻜﺎرﯾﯿەﻛﺎن ﺑە
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎز و ﺳەرﻧﻮوﺳەر :ﺳەرﺑﺎز ﺳﺎڵﺢ
sarbaz25@yahoo.com 07502376262
ﻛﻮردﺳﺘﺎن ــ ھەوﻟێﺮ
رێﻜﻼم
ژﻣﺎرە ) ، (173ﭼﻮارﺷەم2017/ 2/ 1 ،
wishe@wishe.net
ﺑەدران ﺋەﺣﻤەد ﺣەﺑﯿﺐ
ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪاﻧﯽ ﭼەﻧﺪ ھــەزار و ﭼەﻧــﺪ دە ھەزارێﻚ ﻟە ﺷــەﻗﺎﻣﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎﯾﯿﺪا ھﯿﭻ ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺳــەرۆك دۆﻧﺎڵﺪ ﺗﺮاﻣﭗ ﻧﺎﮔﯚڕێﺖ ﻟەﺑەرﺋــەوەی ﺋــەو ،ھــەر ﺋــەو ﺑەرﻧﺎﻣەﯾە ﺟێﺒەﺟێ دەﻛﺎت ،ﻛە ﻟە ﺑﺎﻧﮕەواﺷەی ھەڵﺒﮋاردﻧﺪا دەﯾﻮﺗەوە و دەﻧﮕﯽ ﭘێ ھێﻨﺎ .راﮔەﯾﺎﻧﺪن ﭼﯿﯽ ﻧەﻛﺮدووە ﺑﺎ ﺑﯿﻜﺎت و ھﯿﭻ ﻧﺮﺧێﻜﯽ ﻧﯿﯿە .ﺋەو ﮔەﻟەی دەﻧﮕﯽ ﺑە ﺗﺮاﻣﭗ دا و ﮔەﯾﺎﻧﺪی ﺑە ﻛﯚﭼﻜﯽ ﺳــﭙﯽ، دەﺗﻮاﻧێ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﺶ ﻟەو ﺳﯿﺎﺳەﺗە ﺑــە ﺧﯚﭘێﺸــﺎﻧﺪاﻧەوەی ﭘێﭽەواﻧە ﺑــﻜﺎت ھەرﻛﺎت ﭘێﻮﯾﺴــﺖ ﺑێﺖ. دﯾﻮار رۆﻧﺎن ﺑە درێﮋای ﺳــﻨﻮوری ﻣەﻛﺴﯿﻚ ،ﯾﺎن ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﻜﺮدن ﻟە ﺑﺮێﻜﺰت ﻟەﻻﯾەن ﺗﺮاﻣﭙەوە ﺗەﻧﺎﻧەت ﭘێﺶ ﺋــەوەش ﮔەﻟﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎش دەﻧﮕﯽ ﺑﯚ داﺑێ ،ﻧﯿﺸﺎﻧەی ﮔﯚڕاﻧﯽ ﮔەورەن ﻟە ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەی رۆﺋﺎوادا ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ،ﻛــە ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ ﺧﯚی ﺑــەردەوام رێﺒەر و ﺳــەرﻛﺮدەی ﮔﯚڕاﻧە. ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ ﺷەڕی ﺳــﺎرددا، ﻛە ﻣﺎوەی ﻧێــﻮان 1945ﺗﺎ 1990 دەﮔﺮێﺘــەوە ،ﺑەﺷــﯽ رۆﺋــﺎوای ﻛەرﺗــەی ﺋەوروﭘﺎ ﺳﯿﺎﺳــەﺗێﻜﯽ ھەﺑــﻮو ﻟــە ھەﻧﺪێــﻚ رووەوە ﺟﯚرێــﻚ ﺑﻮو ﻟە ﺳﯚﺳــﯿﺎﻟﯿﺰم .ﺋەو
Wishe Heftenameyekî sîyasî giştîye
ﺳــەردەﻣە زۆر ﺑﺎﺳﯽ ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺰﻣﯽ ﺋەوروﭘﺎﯾﯿﯿﺎن دەﻛﺮد .ﺳﯿﺎﺳەﺗەﻛە ﺟﮕــە ﻟەوەی ﺑەﺷــێﻚ ﺑــﻮو ﻟەو ﺷﺎرﺳــﺘﺎﻧﯿﯿەﺗەی ﻟە ﺳــەردەﻣﯽ راﭘەڕﯾﻨﯽ ﺋەوروﭘﺎوە )واﺗە ﭘێﺸــﯽ ﭘێﻨﺴــەت ﺳــﺎڵەوە( دەﺳﺘﯽ ﭘێ ﻛﺮدﺑﻮو ،ھەروەھﺎ ﺗﺮﺳێﻜﯿﺶ ﺑﻮو ﻟە ھەڕەﺷەی ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺰم ،ﻛە ﺋەو دەم ﻟە ھەڕەﺗﯽ ﮔەﺷــەﯾﺪا ﺑﻮو .ﻟە ﻛەوﺗﻨﯽ ﺑﻠﯚﻛﯽ ﺳﯚﺳــﯿﺎﻟﯿﺰﻣەوە ﻟە 1990ﺋەوروﭘﺎی رۆﺋﺎوا ﻟە ژاﻧﯽ ﺋەوەداﯾــە ﻟەو ﻛەﻣﯚﻛــە ﺑەرﻧﺎﻣە ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴــﺘﯿﯿەی ھەﯾﺒــﻮو ﭘﺎﺷەﻛﺸــە ﺑــﻜﺎت .ﻧﯿﺸــﺎﻧەی ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﺋەﻣــەش ،ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎﯾە ﻟــە ﯾەﻛەﺗﯿﯽ ﺋەوروﭘﺎ. ھەرﭼەﻧﺪە ﻟە ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻧﺎوەﺧﯚﯾﺪا و ھەروەھﺎ ﺋەڵﻤﺎﻧﯿﺎ و ﻓﺮەﻧﺴﺎ و زۆر وﺗﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕﯽ ﺋــەو ﯾەﻛەﺗﯿﯿەدا ھێﺸــﺘﺎ ﺑــەرەی ﭼــەپ ﺑەھێﺰە ﺑــەم ﺑەﻻی زۆرەوە ﻟــە ﺑەردەم ھەڵﻜﺸــﺎﻧﯽ رەوﺗﯽ دەﺳەڕاﺳﺖ و ﺋەوﭘەڕی دەﺳەڕاﺳﺘﺪا ﭘﺎﺷەﻛﺸە دەﻛﺎت .ﻓﺮێﻜــﺰت و ﻧێﮕﺰت ،واﺗە ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧەوەی ﻓﺮەﻧﺴــﺎ و ھﯚڵەﻧﺪا ﻟە ﯾەﻛەﺗﯿــﯽ ﺋەوروﭘﺎ ،ﺋەﮔەری ﻟە ﮔﻮێﻨﻦ ﻟە ﺳﺎڵەﯾﻠﯽ داھﺎﺗﻮودا روو ﺑﺪەن. ﺳﯚﺳــﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ ﺋەوروﭘﺎﯾــﯽ زﯾﺎﺗﺮ
ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺗﺮاﻣﭙﺪا ،ﭼەﻧﺪ ﺳەرﭘﭽڕێﻚ ﺧﯚی ﻟــە ﭼﺎودێﺮﯾﯽ دروﺳــﺘﯽ، ﭘەروەراﻧــﺪن ،ﺑﺎرﺑــﻮوی دەوڵەت ﺑﯚ ﺧەڵﻜﯽ ﺑێ داھــﺎت ،ھەروەھﺎ ﺑﺎوەﺷﻜﺮدﻧەوە ﺑﯚ ﻛﯚﭼەر و ﺋﺎوارە و ﭘەڕﯾــﻮەی رۆھەﺗﯽ ﺋەوروﭘﺎ و ﻧﺎوﭼەی رۆھەﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳــﺖ و ﻛەرﺗەی ﺋەﻓەرﯾﻘﺎدا دەردەﻛەوێﺖ، ﻛــە ﺋەﻣــەش زﯾﺎﺗــﺮ ﺑﺮێﺘﯿﯿە ﻟە ﺑەھﺎﯾەﻟﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯽ و ﺑەھﺎﯾەﻟﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﺶ ﺑەﺷێﻜﯽ ﮔﺮﯾﻨﮕە ﻟە ﺑﯿﺮﻛﺮدﻧەوەی ﺳﯚﺳــﺎﻟﯿﺰم .ﺑەم ﻟەﻣەودوا ﭼﯽ ﺗﺮ ﻛەرﺗەی ﺋەوروﭘﺎ ﺧﯚی ﻟەﺑەر ﻟێﺸﺎوی ھﺎﺗﻨﯽ ﺋﺎوارە و ﭘەڕﯾــﻮە و ﻛﯚﭼــەردا ﻧﺎﮔﺮێﺖ، ﺋەواﻧــەی ﻟە دﻧﯿﺎی ﺋﯿﺴــﻼﻣەوە دێﻦ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﯾﺸــﯿﺎن ﭘێﯿە ،ﺋەو ﻻﻓــﺎوی ﻛﯚﭼەی ﻟــە وﺗەﯾﻠﯽ ﻛﯚﻧە ﻛﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘەوە ھﺎﺗﻮوە ﺑەﺷﯽ رۆﺋﺎوای ﺋەوروﭘﺎی راﻣﺎڵﯿﻮە ،ﺋەﻣﺎﻧە ﻛﺮێــﻜﺎری ﻟێﻮەﺷــﺎوە ھەرزاﻧﺒﺎن ﺑﻮوﻧەﺗــە رﻛﺎﺑــەری ﻛﺮێــﻜﺎر و ﺷــﺎرەزای ﻧﺎوەﺧﯚﯾــﯽ .ھەرﭼﯽ ﺋــﺎوارە و ﭘەڕﯾــﻮەی ﻧﺎوﭼەﯾﻠــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿە ﺟﺎران ﻛێﺸــەﯾەﻛﯽ ﺋەوﺗﯚﯾــﺎن دروﺳــﺖ ﻧەدەﻛــﺮد ﻟەﺑەرﺋەوەی ﻧﺎﭘﺴــﭙﯚڕ و ﻧەﺷﺎرەزا ﺑﻮون ﻧەﯾﺎﻧﺪەﺗﻮاﻧﯽ ﺑﺒﻦ ﺑە رﻛﺎﺑەری ﻛەس ﺑەم ﺑە ھﯚی ھەڵﻜﺸــﺎﻧﯽ ھەڕەﺷەی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻻﻣﻞ ﻟەو
ﭼەﻧﺪ ﺳﺎڵەی دواﯾﯿﺪا ،ﻛەڵﻜەڵەی ﺋەوە دروﺳﺖ ﺑﻮوە ھەڵﻮەﺳﺘەی ﻟە ﺋﺎﺳﺘﺪا ﺑﻜەن. ﺳــﺎڵﯽ 2016ﺑــﯚ ﻣــﺎوەی ﭼەﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕێــﻚ ﻟــە ﻓﺮەﻧﺴــﺎ ﭘﺮﺳــﯽ )ﺑﻮرﻛﯿﻨﯽ( ﺑﻮو ﺑە ﻛێﺸــە .ﺋەوروﭘﺎ ﻧەك ﺗەﻧﯿﺎ ﺑﯚ دەﺳﺪرێﮋﯾﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻻﻣﻞ ﻟە ﺋﺎﺳــﺖ ﺗەﻧﺎھﯿــﯽ ژﯾﺎن ﻟــە ﻧﺎوەﺧــﯚی ﺧﯚﯾــﺪا دەﯾەوێ ھەڵﻮێﺴﺘﯽ ﺗﺎزە ﺑﮕﺮێﺘە ﺑەر ،ﺑﮕﺮە ﻟەو ﭘﺮﺳﺎﻧەﺷــﺪا ،ﻛە ﻧﺎوﯾﺎن ﻧﺎوە )دەﺳــﺪرێﮋﯾﻜﺮدن و ﭘەﻻﻣﺎرداﻧﯽ ﺑەھﺎﯾەل( .ﺋەوروﭘﺎ ﺗەواو ﻧﺎڕەﺣەﺗە ﺑــە :ردێﻦ ﺑەرداﻧــەوە و ﺣﯿﺠﺎب و ﺟﻠﻮﺑەرﮔــﯽ ﺋﯿﺴــﻼﻣﯿﯿﺎﻧە ﻟە ﺳﯚﻧﮕەی ﺋەوەی ﺑە دەﺳﺪرێﮋی و ﭘەﻻﻣﺎرﯾﺎن دەژﻣێﺮێ ﺑﯚ ﺑەھﺎﯾەﻟﯽ ﺧــﯚی .ھــەر ﻟەﺑەرﺋــەوەش ﺑﻮو ﯾەﻛەﺗﯿــﯽ ﺋەوروﭘﺎ ﻟــە 2016دا دەﺷێ ﺑڵێﯿﻦ ﺑە ﯾەﻛﺠﺎری ﭘﺮﺳﯽ وەرﻧەﮔﺮﺗﻨــﯽ ﺗﻮرﻛﯿــﺎی ﯾەﻛﻼ ﻛﺮدەوە .ﻟە ﻓﺮەﻧﺴﺎ رەوﺗﯽ ﺋەوﭘەڕی دەﺳەڕات ﺋێﺴﺘە دەﻧﮕﯽ ﻟە ھەﻣﻮو ﺳــەردەﻣێﻚ ﻧێﺮﺗﺮە .ﻣﺎرﯾﻦ ﻟﻮﭘﺎن ﺑەوﭘەڕی ﮔەرﻣﯿﯿەوە ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﻟە ﺑﺎﻧﮕەواﺷــە ھەڵﺒﮋاردﻧﯿﯿەﻛەی دۆﻧﺎڵﺪ ﺗﺮاﻣﭗ ﻛﺮد. ﻟــە ﻻﯾەﻛــﯽ ﺗــﺮەوە ﺳــەرۆك وەزﯾﺮاﻧﯽ ﺑەرﯾﺘﺎﻧﯿــﺎ ﭘێﺶ ﭼەﻧﺪ
رۆژێﻚ ﻛﺎﺗێ ﺳــەرداﻧﯽ ﺳــەرۆك دۆﻧﺎڵــﺪ ﺗﺮاﻣﭙﯽ ﻛﺮد وﺗﯽ ھەردوو ﻻﻣــﺎن ﻟــەوەدا رێﻜﯿــﻦ ﭼﯽ ﺗﺮ ھەﻗﻤﺎن ﺑەﺳەر دەﺳــﻮەردان ﻟە ﻛﺎروﺑــﺎری وﺗەﯾﻠەوە ﻧەﺑێ ،وﺗﯽ ”دروﺳﺘﻜﺮدﻧەوەی دﻧﯿﺎ ﻛﺎری ﺋێﻤە ﻧﯿﯿە“ .دەﺗﻮاﻧﯿــﻦ ھەﻣﻮو ﺋەوەی ﺳــەرەوە ﻟە ﯾەك رﺳــﺘەدا ﻛﯚی ﺑﻜەﯾﻨەوە ﺋەوﯾﺶ ﺋەوەﯾە :ﻟە ﺳﺎڵﯽ 2016دا ھەردوو رووداوی ﺑﺮێﮕﺰت و ﺑﺮدﻧەوەی ﺗﺮاﻣﭗ ﻟە ﭘێﺸﺒڕﻛەی ﺳەرۆﻛﺎﯾەﺗﯿﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎدا دﯾﺮۆﻛﯽ ﺑﻮون و ﻧﯿﺸــﺎﻧەی ﺋەوە ﺑﻮون دﻧﯿﺎ ﻟەﻣەوﻻ ﺑــە رووﻛﺎرێﻜﯽ ﺗﺮدا ﻣﻞ دەﻧــێ .ﺑێﮕﻮﻣﺎن ھەﻣﻮو ﺋەوەی ﻟە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ و رۆﺋﺎوادا ﺑە ﮔﺸــﺘﯽ ﺑەڕێﻮەن رووﺑﺪەن رەﻧﮕە ﻧﺎوﭼەﻛەی ﺋێﻤە ﻟێﯽ ﺳﻮودەﻣەﻧﺪ ﻧەﺑێ .ﯾەك ﭼــﺖ ھەﯾە ﺑە ھﯿﻮای ﺑﯿــﻦ ﺋەوﯾﺶ ﮔەرﻣﯿﯽ ﺳــەرۆك ﺗﺮاﻣﭙــە ﻟــە رووﺑەڕووﺑﻮوﻧەوەی ﮔﺮووﭘەﯾﻠﯽ ﺳەرەڕۆی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺪا. ﺑەردەوام ﺑﺎﺳﯽ ﺋەوە دەﻛﺎت دەﺑێ ﻟەﮔەڵ رووﺳﯿﺎدا ﺷﺎﻧﺒەﺷﺎﻧﯽ ﯾەك ﺑﯚ ﻟەﻧﺎوﺑﺮدﻧــﯽ ﺋەو ﮔﺮووﭘەﯾﻠە ﺗێ ﺑﻜﯚﺷﻦ. ﺑە ﻛﻮرﺗﯽ دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑڵێﯿﻦ ﺋﯿﺴﻼم رۆڵێﻜــﯽ ﭼەوﺗﯽ ﻟە ﻣێﮋوودا ﮔێڕا و ﺑــﻮو ﺑــە ﯾەﻛێﻚ ﻟــەو ﻓﺎﻛﺘەرە
ﭘﺎڵﻨەراﻧــەی ،ﻛــە رۆﺋــﺎوا ﺑﯿﺮ ﻟە ﭘﺎﺷەﻛﺸە ﻟەو ﺑەھﺎ ﻣﺮۆﭬﺎﯾەﺗﯿﯿﺎﻧە ﺑﻜﺎﺗــەوە ﺋێﻤە دەﯾﺎن ﺳــﺎڵ ﺑﻮو ﻟێﯿﺎن ﺳﻮودﻣەﻧﺪ ﺑﻮوﯾﻦ .ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳــەرەڕۆ ھــﺎت ﺳــﻮودی ﻟــە ﺑەھﺎﯾەﻟﯽ ﻣﺎﻓــﯽ ﻣﺮۆڤ و ﺋﺎزادﯾﯽ ﮔــەڕان و ﻣﺎﻓﯽ ژﯾــﺎن و ﺋﺎزادﯾﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ وەرﮔﺮت ،ردێﻦ ﺑﯚﮔەﻧێﻜﯽ ﻣێﺸــﻚ ﮔﻮاوی و ﻧﺎﺣەز ﺑە ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﺮۆﭬﯿﯿﺎﻧــە ،وەك ﻧێﺮەﻛــەر ﺑــە ﺷەﻗﺎﻣﯽ ﺋەوروﭘﺎدا دەﺳﻮوڕێﺘەوە و ﺳــﯿﻮاك ﻟە دەم وەردەدا ،ﻛەی ﺑﯚﯾﺸــﯽ ﻟﻮا ﺧﯚی دەﺗەﻗێﻨێﺘەوە. وەك ﺑﯿﻨﯿﻤــﺎن ﭘﺎر ﭼەﻧﺪ وﺗێﻜﯽ ﺋەوروﭘﺎی رۆھەت ﺑە ﺋﺎﺷــﻜﺮا و ﺑە رەﺳــﻤﯽ وﺗﯿﺎن ﻧﺎھێڵﯿﻦ ﯾەك ﻣﻮﺳــڵﻤﺎن ﭘێ ﺑﻨێﺘە ﺳەرزەوﯾﯽ وﺗﻤﺎن .ﺋەﻣەش ﺑــﯚ ﺧﯚی ﺑﻮوە ھﯚﯾەﻛــﯽ ﺗﺮ ﻟــە درز ﺗێﻜەوﺗﻨﯽ ﺑﻨﺎﺧــەی ﯾەﻛەﺗﯿــﯽ ﺋەوروﭘــﺎ. ھەر ﺋەواﻧﯿﺶ راﺳــﺖ دەڵێﻦ ،ﺗﯚ ﺑەﺷــﺪاری ﻧەﻛەﯾﺖ ﻟە ﺑەھﺎﯾەﻟﯽ ﺋــەو وﺗــەی ﺑــﯚی دەﭼﯿﺖ و ﺗەﻧﺎھــﯽ و ﺑەﺧﺘەوەرﯾــﯽ ﺧﯚﺗﺖ ﺗێﺪا دۆزﯾﻮەﺗــەوە ،ﯾﺎن ﺑەﻻﯾەﻧﯽ ﻛەﻣەوە رێــﺰی ﻧەﮔﺮﯾﺖ ،ﺑﯚﭼﯽ رووی ﺗــێ دەﻛەﯾﺖ؟ ﭘێﺶ ﭼەﻧﺪ رۆژێﻚ ﺳەرۆك ﺗﺮەﻣﭙﯿﺶ ھەر ﺋەو ﻗﺴــەﯾەی ﻛﺮد ﻛﺎﺗێ وﺗﯽ ﺋەوەی
ﺋێﻤەی ﻧﺎوێ ﻧﺎﺑێ روو ﻟێﺮە ﺑﻜﺎت. ﺑێﮕﻮﻣــﺎن ﺋﺎﺑﻮوری ھــﯚی ھەرە ﮔﺮﯾﻨﮕە ﻟەو ﮔﯚڕاﻧەی ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ رۆﺋﺎوادا ﺑﺎﺳــﯽ دەﻛەﯾﻦ .ﺋێﺴــﺘﺎ ژﻣﺎرەم ﻟە ﺑەردەﺳــﺘﺪا ﻧﯿﯿە ﺑەم ﺧﻮێﻨﺪووﻣەﺗــەوە و راﭼڵەﻛﯿــﻮم ﺑەو ﺑڕە ﭘﺎرە زۆراﻧەی ھەﻣﻮو ﺳﺎڵ ﻛﯚﭼەری ﻧﺎوﭼەی ﺋﯿﺴــﻼﻣﯽ ﻟە ﺋەوروﭘﺎوە دەﯾﻨێﺮﻧەوە ﺑﯚ وﺗەﯾﻠﯽ ﺧﯚﯾﺎن )ﺑــﯚ ﻧﻤﻮوﻧە ﻣەﻏﺮﯾﺐ( ﯾﺎن ﺋەوەی ﻣەﻛﺴﯿﻜﯿﯽ ﻧﺎو ﺋەﻣەرﯾﻜﺎ دەﯾﻨێﺮﻧەوە ﺑﯚ ﻣەﻛﺴــﯿﻚ .ﻟێﺮەوە، وەك دەﺑﯿﻨﯿــﻦ ﮔﺮﯾﻨﮕﺘﺮﯾــﻦ دوو ﭘﺮس ﻟە ﺳﯿﺎﺳەﺗﯽ ﺳەرۆك ﺗﺮاﻣﭙﺪا، ﯾەﻛەﻣﯿــﺎن رووﺑەڕووﺑﻮوﻧــەوەی ﻛﯚﭼــەر و ﺋــﺎوارە و ﭘەڕﯾﻮەﯾــە، دووەﻣﯿــﺎن ﺑــەڕوودا ھﺎﺗﻨەوەی ﺗﯿﺮۆری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿە ،ﻛە ﺋەﻣەﯾﺎن ﺑﯚ ﺋێﻤــە زۆر ﮔﺮﯾﻨﮕــە .ھەروەھﺎ ﺋەوەش ﻟــە ﺳﯿﺎﺳــەﺗﯽ ﺗﺮاﻣﭙﺪا ﮔﺮﯾﻨﮕە ،ﻛە دەﯾەوێ رووﺑەڕووی دەﺳەﺗﯽ ﮔەﻧﺪەڵ ﻟەم ﻧﺎوﭼەﯾەی ﻣەڕ ﺧﯚﻣﺎﻧــﺪا ﺑﺒێﺘــەوە .ﻣﻦ ﺑە ﭘێﭽەواﻧــەی ﺋەواﻧــەی ﺗﺮاﻣﭗ ﺑە ﺷێﺖ و ﺷــﻮور دەزاﻧﻦ ،ﻻم واﯾە ﺳەرۆﻛێﻜﯽ ﻣەزﻧە و ﻟە ﺳەردەﻣﯽ وﯾﺪا ﮔﯚڕاﻧــﯽ ﮔەورە ﻟەو دﻧﯿﺎﯾەی ﺧەرﯾﻜە ﻟەﻧﺎو ﺟﯚرەوﺟﯚر ﺗەﻧﮕﮋەدا ﺑﺘەﻗێﺘەوە ،روو دەدەن.