Elektrik Pano Dergisi -14

WORLD MEDIA 261012

771307

9

ISSN 1307-2617

ELEKTRİK & PANO WORLD MEDIA GROUP / ELEKTRİK & PANO DERGİSİ - YIL : 3 SAYI : 14 FİYAT 10 TL - TEMMUZ - AĞUSTOS 2020

SEKTÖR

MAKALE

Schneider Electric, Sınır Bilişim ile Müşterilerinin Yeni, Verimli ve Güvenilir Hizmetler Sunmalarına Destek Oluyor

Siemens: Bina Otomasyonu Önleyici Sağlık Hizmetidir

WEBINAR Cwieme 2020/2021 Yılları Dünya’da Elektrik Mühendisliği Piyasa Raporu

ÜRÜN Akım Transformatörlerinin Yüzde Hata Oranı (Sınıfı) Ve Çevirim Oranları Nedir?

WORLD MEDIA GROUP / ENDÜSTRİ 4.0 ZİRVESİ www.elektrikpanodergisi.com www.makineotomasyondergisi.com www.endustri40dergisizirvesi.com www.worldmediagroupe.com www.kesicitakimlardergisi.com www.autotuningworlddergisi.com www.ekonomiknokta.com

Yayın Türü Yaygın Süreli

EDİTÖR

Yayıncı Dünya Medya Basın Yayın Reklam Tanıtım Hizmetleri İmtiyaz Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İlker Kaplan 0 505 400 94 34

Üretimde Düşüş Dip Yaptı

T

Editör - Künye

İdari İşler Müdürü Hatice Karabay 0 505 400 94 33 Reklam Müdürü Zafer Altın 0 546 675 59 49

ilker kaplan

Muhasebe Müdürleri Sevda Öncü Düzgün Turgut 0 542 292 83 85

ÜİK sanayi üretimi verilerini açıkladı, Sanayi üretim endeksi, nisanda geçen yılın ( 2019’un) aynı ayına göre yüzde 31,4 azaldı. Bu oranın önümüzdeki aylarda genel anlamıyla ekonomiye özelde ise istihdama yansıması bekleniyor. Üretimde yaşanan bu üçte bir oranındaki düşüşün önümüzdeki aylarda istihdama ve genel sanayinin alt sektörlerine de yansıyacağı kaçınılmaz bir gerçek olarak karşımızda duruyor. Şu an itibariyle Genel işsizlik oranlarının, yüzde 13,8 genç işsizlik oranlarının da yüzde 24,5 olduğunu TÜİK verilerinden öğreniyoruz. Bu rakamların güvenli olduğunu kabul etsek bile son derece olumsuz bir tablo olduğunu görüyoruz. Ayrıca işten çıkarmaların 3 ay daha yasaklandığı, yetersiz donelerle oluşturulmuş bir ortamda alınan bu verilerin gerçeği yansıtma oranlarının da oldukça düşük seviyede olduğu bir gerçek.

Sanayi Üretiminde Üçte Bir Oranında Düşüş Arındırılmış sanayi üretimi nisanda bir önceki aya kıyasla yüzde 30,4 azaldı. Söz konusu ayda, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 32,5, madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi yüzde 13 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 12,4 düşüş kaydetti. Sanayi Üretimi Beklenti Anketi’nde ekonomistler, arındırılmamış sanayi üretim endeksinin nisanda 2019’un aynı dönemine göre yüzde 25,4 azalmasını bekliyordu. Bu beklentilerin üzerinde bir düşüş olduğunu ve yüzde 5 oranında fazladan bir düşüş yaşandığını gösteriyor. Bu yüzde beş farkın, “Covid 19 Pandemisi” sebebiyle ortaya çıkma olasılığının yüksek olduğunu düşünüyoruz.

Bu rakamların Ekonomiye Yansımaları Yaz aylarında yaşanacak rutin durağanlık ve düşüşler azalarak sürebilir. Ancak eylül ayı başında piyasada ve genel olarak ekonomik verilerde önemli bir daralma ortaya çıkabilir. Üretimdeki daralmanın; kaçınılmaz sonucu olarak istihdamda düşüş yaşanacağını söylemek “kehanet” olmaz. Aynı şekilde ana sanayide yaşanan üretimdeki daralmanın, yan sektörlerde ve bağlantılı sektörlerde faaliyet yürüten bir dizi firmanın zorluklar yaşamasına sebep olacağını söylemek de gerekiyor. Firma kapatmaların yaşanacağını bunun da kırılgan ekonomik dengeleri daha da sarsacağını, herkesin gördüğünü düşünüyorum.

Tüm bu veriler ışığında; yetkililerin acil önlemler almaları ve kağıt

üzerinde kalacak paketler yerine; “reel üretim ve ekonominin” so runlarını çözücü yönde, çaba sarfetmeleri gerekiyor.

Bizi izlemeye ve okumaya devam edin...

Halkla İlişkiler Müdürü Ayşe Savranoğlu Yazı İşleri Simgenur Savranoğlu Grafik Tasarım Ezgi Kamburoğlu Abone Sorumlusu Defne Deniz Kaplan Beste Kamburoğlu Fotoğraf Editörleri Murat Çapkın Sinan Temur İnsan Kaynakları Müdürü Sibel Şanlı İletişim Danışmanı Alper Tuna Bilişim Sorumlusu Kerem Mercan Bölge Temsilcileri Çetin Sülün (Ankara) Mesut Karabay (İzmir) Umut Yıldız (Bursa) Avrupa -Almanya - Temsilcisi Pınar Açıkgöz Sosyal Medya Fatma Kurşun Dağıtım Ali Savranoğlu Zafer Kamburoğlu Genel Koordinatör Süleyman Kaplan Hüsniye Kaplan Katkıda Bulunanlar Meryem Savranoğlu Fatma Kaplan Selda Kamburoğlu Dağıtımcı Aras Kurye - PTT - Yurtiçi Kargo Yönetim Yeri Akşemsettin Mah. Güneş Sokak No: 48 D :10 Eyüp / İstanbul Tel:0 850 532 94 68 Fax : 0 212 427 00 15 www.elektrikpanodergisi.com www.endustri40dergisizirvesi.com www.kesicitakimlardergisi.com www.worldmediagroupe.com www.makineotomasyondergisi.com www.autotuningworlddergisi.com www.ekonomiknokta.com makineotomasyondergisi@gmail.com worldmediareklam@gmail.com World Media Groupe - Elektrik Pano Dergisi Basın Meslek İlkelerine Uymaya Söz Vermiştir. İçeriğindeki yazınsal ve görsel malzemeler, izin alınmaksızın; yazılı, görsel, işitsel ve elektronik medyada kullanılamaz. Reklamların hukuki sorumluluğu reklamveren firmaya aittir.

World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020 3

İÇNDEKİLER İçindekiler

İÇİNDEKİLER

10 İrme Elektrik Headquarters’ta XL Mimarlık+Mühendislik İmzası…

12 Zorlu Enerji’den Koruyucu ve Solunum Cihazı Desteği

26 2020/2021 Yılları Dünya'da Elektrik Mühendisliği Piyasa Raporu 20 Türkiye’nin en büyük elektrik üreticileri

24 Bosch GMBH Yönetim Kurulunda Değişim

30 Heavycon Serisi Endüstriyel Tip Konnektörlerde Modüler İletim 32 Schneider Electric, Sınır Bilişim İle Müşterilerinin Yeni, Verimli ve Güvenilir Hizmetler Sunmalarına Destek Oluyor 44 Güç Dengesini Yeniden Düşünmek 46 Güriş Holding RES'te Lider

54 Yumi Beş Yıldır Üretimde Standartları Belirledi

4 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi

/ Temmuz - Ağustos 2020

HMS Endüstri

ENDÜSTRİYEL ETHERNETİN PAZAR PAYI ARTIYOR HMS Networks´e göre 2020 endüstriyel network pazarı payları Endüstrİyel Ethernetİn pazar payı artıyor - fieldbus İçİn düşüş devam

HMS Networks’e göre 2020 pazar payları - fieldbus, endüstriyel

ederken kablosuz İse yerİnİ koruyor..

Anders Hansson, Pazarlama Kurulu Başkanı, HMS Industrial Networks

6

World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

Ethernet ve kablosuz teknoloji

C

ihazlar ve makineler için endüstriyel ağ bağlantısı, akıllı bağlantıya sahip fabrikalar yaratmak adına çok önemlidir. Endüstriyel ağ pazarına yönelik olarak HMS Networks tarafından yapılan yıllık çalışmaya göre Endüstriyel Ethernet’in pazar payını yeni kurulan düğümlerin % 64’üne (geçen yıl % 59) artırırken, fieldbus’ların% 30’a düştüğünü göstermektedir (35). Her biri %17 paya sahip lider ağlar EtherNet / IP ve PROFINET ise birinciliği paylaşıyorlar. Kablosuz teknolojiler ise %6 Pazar payında devam ediyor.

HMS Networks, endüstriyel ağ pazarı yıllık analizini, küresel olarak fabrika otomasyonu içindeki yeni kurulan baz alarak sunmakta. Endüstriyel iletişim ve Nesnelerin Endüstriyel İnterneti için bağımsız çözüm tedarikçisi olarak HMS, endüstriyel ağ piyasasının iç yüzüne dair önemli bir bilgiye sahip. 2020 çalışması, fieldbus’lar, endüstriyel Ethernet ve Kablosuz için tahmini pazar paylarını içermekte. Tahmini büyüme oranları bu yıl çalışmaya dahil edilmedi.

Bunun nedeni ise Coronavirus durumundan kaynaklanan genel pazar koşulları.

Fieldbus´lar düşmeye devam ederken, endüstriyel Ethernetin Pazar payı artıyor. Çalışmanın sonuçlarına göre, Ethernet fieldbus´lardan Pazar payı almaya devam ediyor. Endüstriyel Ethernet, Fabrika Otomasyonunda yeni yüklenmiş ağ düğümlerinin küresel pazarının %64´ünü oluşturuyor (geçen yıl bu rakam %59´du). Her biri %17 Pazar payına sahip EtherNet/IP ve PROFINET ise birinciliği paylaşıyor.

EtherCAT küresel çapta %7 ile iyi bir yol almaya devam ederken, Modbus-TCP %5´lik oranıyla %4´te olan Ethernet POWERLINK´i kıl payı geçiyor.

Fieldbud pazar payı düşmeye devam ediyor HMS´nin hesaplamalarına göre, fieldbus yeni kurulan ağ düğümlerinin %30´una kadar geriledi (geçen yıl bu oran %35´ti). PROFIBUS %8 ile hala bir numarayken, ilk defa toplam endüstriyel ağ pazarının %10´nundan daha az pay aldı. Onu ise %5 ile Modbus-RTU ve %4 ile CC-Link takip ediyor.

Endüstriyel Ethernet ve fieldbuslar´ın pazar payları üzerine düşünceler

HMS Endüstri Kablosuz istikrarını korurken, geleceğe göz kırpıyor.

Kablosuz teknolojiler pazar payını %6´da tutarken, WLAN en popüler teknoloji olmaya devam ediyor.

Onu da arkasından Bluetooth izliyor. »Kablosuz teknoloji, payını büyüyen bir pazarda tutuyor ki bu da kötü değil, fakat biz Kablosuzun payını zaman içerisinde arttırmasını bekliyoruz» diyor Anders Hansson. »»Küresel düzeyde kablosuz hücresel teknolojilerle ilgili (örneğin Özel LTE / 5G ağları) bir sonraki seviye akıllı üretimi mümkün kılan faaliyetler devam ederken, kablosuz olarak bağlı cihazların ve makinelerin daha az kablolu ve esnek otomasyon mimarilerine dahil edilmesi için pazar talebi artacaktır.»

Bölgesel network varyasyonları

»Endüstriyel network pazarının ileriki yıllarda da istikrarlı bir şekilde büyümesini bekliyoruz. Fakat şu an küresel olarak iş piyasasını etkileyen ve eşi benzeri olmayan Corona virüsü sebebiyle, 2020 analizinde büyüme rakamlarını değil, sadece pazar paylarını eklemeye karar verdik» diyor HMS Networks Pazarlama Direktörü Anders Hansson. »Bu yüzden, sadece pazar paylarına odaklandığımızda, Endüstriyel Ethernet´in EtherNet/IP, PROFINET ve üçüncü sırada da EtherCAT ile fabrikalardaki endüstriyel bağlantıyı sağladığını görüyoruz.» Hansson şöyle devam ediyor: »PROFIBUS hala en büyük fieldbus fakat fieldbusların genel düşüşüyle birlikte o da Pazar payı kaybetti. Diğer bir ilginç bulgu ise Modbus´un hem fieldbus Modbus RTU hem de Ethernet tabanlı Modbus-TCP ile iyi bir yol aldığı, ki bu da fabrikaların yeni kurulumlarda iyi çalışan teknolojileri kullanmaktan çekinmediğini gösteriyor.”

EtherNet/IP ve PROFINET, Avrupa ve Orta Doğuda liderken, onları PROFIBUS ve EtherCAT izliyor. Diğer popüler ağlar ise Modbus (RTU/TCP) ve Ethernet POWERLINK. EtherNET/ IP ABD pazarını domine ederken, EtherCAT´de pazar payı kazanıyor.

PROFINET ve EtherNet/IP parçalı Asya pazarına liderlik ederken, onları PROFIBUS, EtherCAT, Modbus (RTU/ TCP), ve CC-Link/CC-Link IE Field izliyor.

Kapsam:

Çalışma, HMS´nin Fabrika Otomasyonu dahilinde 2019’daki yeni kurulan düğüm sayısına göre 2020 için tahminini içeriyor.

Düğüm, endüstriyel bir ağa bağlı bir makine veya cihaz olarak tanımlanır. Sunulan rakamlar, sektördeki meslektaşların görüşleri, kendi satış istatistiklerimiz ve pazarın genel algısı göz önüne alındığında, HMS’nin genel görüşünü temsil etmektedir.

World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020 7

ABB

ABB, İŞE DÖNÜŞTE SİZE ÖZEL DİJİTAL ARAÇLAR VE BAŞLANGIÇ HİZMETİ SUNUYOR ABB, müşterilerinin operasyonlarının yeniden başlayabilmelerini desteklemek için üretim hatlarını yeniden başlatmaya yardımcı olacak bir destek paketi sunuyor.

A BB’nin Robotik ve İmalat Otomasyonu bölümü, COVID-19

salgını sırasında haftalarca veya aylarca kullanılmayan üretim hatlarını yeniden başlatmaya yardımcı olmak için özel bir dijital çözüm paketinin yanı sıra sanal ve saha servis desteği girişimleri başlattı.

Bu teklif, müşterilerin uzun süredir uyku modundaki robotlar ve operasyonlarıyla ilgili sorunları gidermelerine ve düzeltmelerine yardımcı olmanın yanı sıra, müşterilerin süreçleri optimize edebilmelerine ve bakım faaliyetlerinde daha proaktif olmalarına yardımcı olan ve hem bakım hem de üretim maliyetlerini azaltmaya yardımcı olacak birkaç ABB dijital araç içerir. Şirket üretime şekilde yeniden

8

ayrıca, müşterilerin hızlı ve etkili bir yeniden başlaması, başlatma sürecin-deki

World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

riskleri en aza indirgemesi ve stokta doğru parçaya sahip olmalarını sağlamak için gerekli sorunları çözebilme desteği ve yedek parçaların teslimatını tanımlamaya yardımcı olacak sanal bir danışmanlık ve denetim ile müşterilerini desteklemektedir.

Alternatif olarak, sahadaki mevcut eski robotlar veya manipülatörler ise robotların ömrünü uzatmak için bir üst seviyeye yükseltilebilir.

ABB Robotik ve İmalat Otomasyonu Başkanı Sami Atiya “ İmalat ve üretim endüstrisi hızlanmaya başladığında, yeniden başlatmanın mümkün olduğunca düzgün ve verimli olmasını istiyoruz. Sanal eğitime, saha servis ekiplerine ve yedek parçalara ek olarak, müşterilerin ABB Ability ™ Internet Bağlantılı Servisler aracılığıyla tüm robot filolarını uzaktan izlemesine, sorunları gidermesine ve optimize etmesine yardımcı olabiliriz.

Ayrıca dijital çözümlerimiz ve araçlarımız, dünya ekonomisi için bu kritik dönemde maksimum performansın sağlanmasına ve planlanmayan arıza sürelerinin önlenmesine yardımcı olabilir.” dedi .

ABB Ability ™ Internet Bağlantılı Servisler , ABB’nin dünya çapında 1000’den fazla fabrikada 9.000’den fazla robotun sağlığını ve performansını izleyen, sunan uzaktan hizmetleridir.

Müşterilerin verilerini güvenli bir şekilde entegre etmelerini ve bir araya getirmelerini, tahmine dayalı analitikler uygulamalarını ve performans ile verimlilik iyileştirmelerini artırmaya yardımcı olacak bilgiler üretmelerini sağlar.

Tüm OmniCore ™ özellikli ABB robotları, kablosuz veya sabit kablolu ABB Ability ™ Internet Bağlantılı Servislere bağlanmaya hazır hale gelirken, eski robotlar, bağlı servislere erişmek için bir Servis Kutusu ile sonradan donatılabilir.

İrme Elektrik

Mimar Arda Işık’ın

İrme Elektrİk Headquarters’ta XL Mİmarlık+Mühendİslİk İmzası…

liderliğinde ulusal ve uluslararası ölçekte ödüllü mimari ve iç mimari projelere imza atan XL Mimarlık+Mühendislik tasarımı İrme Elektrik Headquarters, çevreye, kente ve çalışanların hayatına değer katacak bir genel merkez olarak kurgulanmış.

V iko by Panasonic elektrik prizleri, General Electric ve

Osram ampülleri ile İrme markalı elektrik ürünlerinin tedarikçisi olan İrme Elektrik’in İzmir’deki genel merkez binası, birbirinden farklı ölçek ve fonksiyonlarda ödüllü mimari ve iç mimari projelere imza atan XL Mimarlık+Mühendislik tarafından tasarlandı.

Mimar Arda Işık liderliğindeki XL Mimarlık+Mühendislik, İrme Elektrik Genel Merkez Binası’nı tasarlarken “hayal etmek” ve “ilham vermek” prensipleriyle yola çıkmış.

Projenin bulunduğu çevreye, kente ve çalışanların hayatına değer katacak bir ofis yapısı olması, tasarımın başlıca hedefleri haline gelmiş.

Halihazırda eski bir depo

10 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

binası olarak kullanılan yapı, perakende, toptan satış, depolama, ofis ve ağırlama alanı ile eğitim ve rekreasyon alanlarının bir arada çalıştığı; elektrik, mekanik ve otomasyon sistemleriyle her parçası kontrol edilen, yüksek standartlarda bir genel merkez binası haline dönüştürülmüş.

Binayı zarf gibi çeviren ve Panasonic, Osram ve General Electric’e ait kurumsal renklerle tanımlanan KaleSinterflex kaplama panelleri, mavituruncu-gri arasında geçiş yaparak hem bina sınırları hem de kendi tanımlı bölgeleriyle ilgili “yeni” ilişkiler yaratmış ve “olası” ilişkileri çağırır hale gelmiş.

XL Mimarlık+Mühendislik’in tasarım yaklaşımını oluşturan “paylaş” anlayışı ile bina içi

ve dışında kolektif hafızaya yönelik toplanma ve paylaşma alanları oluşturulurken, “başkalaştır” ile zamanla anlamı değişen ilişkiler ve ortamlar, “özgürleştir” ile de algısal ve görsel sınırlar çözülerek karşılaşmalar yaratılmış. “Aç” ile tüm hacim tanımlanmış ve bu bağlam anlamlı hale getirilecek şekilde düzenlenmiş.

“Kutu stratejisi” ile de mekanın kullanım, üretim, işletim ve tüketimiyle ilgili yeni ve yaratıcı uygulamalar öneren mimarların, arka bahçe ve cephedeki ilavelerle baştan ürettikleri çatı katı gibi çözümler, plakaların illüzyonik etkisiyle bütünün dışa açılanbüyüyen ifadesi olarak algılanır hale gelmiş.

İrme Elektrik

Künye: Renovasyon Projesi: XL Mimarlık+Mühendislik

Statik Proje: XL Architecture+Engineering (Ek yapılar ve güçlendirme) Tasarım Ekibi: Arda Işık, Ceren Çağan, Cemre Akalın, Mehmet Sadık Aksu, Hilal İduğ, Candan Öztürk, Tayfun Torunoğlu. İşveren: İrme Elektrik Ltd. Şti.

Ana Yüklenici: Aron Müteahhitlik Alt Yüklenici: Yön Müteahhitlik Proje Yılı: 2018 Toplam İnşaat Alanı: 4428 m² Dış Cephe Kaplama: Kalebodur KaleSinterflex Porselen Seramik (Cermim Mimarlık Müh. Ltd. Şti.)

Fotoğraflar: ZM Yasa Architectural Photography

XL Mimarlık+Mühendislik 2004 yılında İzmir, Türkiye’de Yüksek Mimar Arda Işık tarafından, var olduğumuz ve ürettiğimiz çevrenin mimarlık yoluyla değiştirilebileceğine dair inançla kurulan XL Mimarlık+Mühendislik, yetenekli, deneyimli ve çalışkan tasarımcıların oluşturduğu mimarlık ve mühendislik ofisidir.

Kendine özgü tasarım stratejisi ve söylemiyle ayrımlaşan XL Mimarlık+Mühendislik mimari projelendirme için stratejik planlama, tasarım odaklı düşünme ve sanat yoluyla bütünsel bir yaklaşım önermektedir.

XL Mimarlık+Mühendislik; yurt içinde ve yurt dışında okul kampüsü, spor yapısı, ofis binası, konut, lojman, alışveriş merkezi, kent meydanı, müze, genel merkez gibi farklı tipolojilerdeki pek çok yapının proje müellifidir.

World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020 11

Zorlu Enerji

Zorlu Enerjİ’den Koruyucu ve Solunum Cİhazı Desteğİ Koronavirüs (COVID-19) salgını sonrası çalışanlarını ve müşterilerini korumak amacıyla sağlık önlemlerini en üst seviyeye çıkaran Zorlu Enerji, faaliyette bulunduğu illerdeki hastanelere tıbbi maske, koruyucu giysi ve solunum cihazı gönderiyor.

Zorlu Enerji CEO’su Sinan Ak, “Enerji sektörü olarak dünyayı ve ülkemizi etkileyen pandemi ile mücadelede sağlık çalışanlarının hemen ardından en ön saflardayız.

Onlar toplumun sağlığı, biz enerjisi için gece gündüz demeden çalışıyoruz.

Kesintisiz enerji sağlamak için her koşulda çalışan bir şirket olarak topluma karşı sorumluluklarımızın farkındayız. Bu doğrultuda faaliyette bulunduğumuz illerdeki hastanelere solunum cihazı ve koruyucu ekipman göndererek bulunduğumuz bölgelerde salgınla mücadeleye destek veriyoruz.” dedi.

E

lektrik perakende satış ve doğal gaz dağıtımı olmak üzere 2 milyon 500 binin üzerinde aboneye hizmet veren Zorlu Enerji, tüm dünyayla birlikte ülkemizi de etkisi altına alan koronavirüs salgını sonrası, gerekli tüm önlemleri alarak ülkemizin enerji ihtiyacının karşılanmasına katkı sunmak amacıyla çalışmalarını sürdürüyor. Bu doğrultuda başta hastaneler olmak üzere tüm müşterilerine kesintisiz hizmet vermek için yenilenebilir enerji santrallerinde üretimine durmaksızın devam ediyor. Çalışanlarını ve müşterilerini

12 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

korumak için aldığı tüm önlemlerle faaliyetlerine devam eden Zorlu Enerji, salgınla mücadeleye de destek olmak amacıyla bulunduğu illerdeki hastane ve sağlık çalışanlarına; 100 bin maske, yaklaşık 15 bin koruyucu giysi ve 150 solunum cihazı bağışladı.

Konuyla ilgili açıklama yapan Zorlu Enerji CEO’su Sinan Ak, ülke olarak büyük bir dayanışma halinde olduğumuzu vurgulayarak; “Enerji sektörü olarak dünyayı ve ülkemizi etkileyen pandemi ile mücadelede sağlık çalışanlarının hemen ardından en ön saflardayız.

Onlar toplumun sağlığı, biz enerjisi için gece gündüz demeden çalışıyoruz.

Kesintisiz enerji sağlamak için her koşulda çalışan bir şirket olarak topluma karşı sorumluluklarımızın farkındayız. Bu doğrultuda faaliyette bulunduğumuz illerdeki hastanelere solunum cihazı ve koruyucu ekipman göndererek bulunduğumuz bölgelerde salgınla mücadeleye destek veriyoruz.” dedi.

Solunum cihazı ve koruyucu ekipman desteği verilen iller ise şöyle: Eskişehir, Gaziantep, Tekirdağ, Afyonkarahisar, Kütahya, Edirne, Uşak, Kırklareli, Bilecik ve Kilis.

EndĂźstriyel BakÄąm

World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Mart - Nisan 2020 13

EEC

PANDEMİ DAYANIŞMASI SUNAN OTELLERDE “CAN VE MAL GÜVENLİĞİ”

Toplum sağlığını korumak amacıyla faaliyetlerini durdurmak zorunda kalan turizm işletmeleri, Covid-19 Salgınıyla mücadele eden sağlık çalışanlarına sundukları konaklama desteği ile takdirleri topladı.

Normalde konfor ve eğlence ile öne çıkan oteller, can güvenliği hassasiyetlerini de önemle vurguluyor.

P

andemi dayanışması ile sağlık sektörüne destek veren otellerden biri olan Radisson Blu Asia Ataşehir’in Güvenlik Müdürü Mehmet Karataş tesislerindeki güvenlik önlemlerini paylaştı.

Otellerinde can güvenliğini her şeyden önde tuttuklarını belirten Mehmet Karataş, “Daha önce bulunduğum otelde farklı bir yazılım kullanıyorduk.

Radisson Blu’ya geldiğimizde

14 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

aklımızda sorular vardı. Ta ki otel ilk açıldığında EEC gelip eğitim verene kadar.

Sorularımızın tamamı sıfırlandı. Neredeyse 8 yıldır EEC ile çalışıyorum” dedi.

Firma tercihlerinin sebebini ise, “Mal sahiplerimiz olan Ant Yapı’nın dünya çapında birçok projesi var. Çoğu projelerinde mesela Antasya, Anthill Residence olsun EEC ile çalışıyorlar.

Buralardan da sürekli olumlu geri dönüşler alıyorum” sözleriyle

aktardı.

Sistemleriyle ilgili görüşlerini paylaşan Mehmet Karataş, “Burası 5 yıldızlı bir otel. Yangın konusundaki hassasiyetin en üst seviyede olması gerekiyor. Standart bir bakım programımız var, bütün dedektörleri test ediyoruz.

Yangın Algılama Sistemimizin en faydalı özelliği Fireworks, panelinin kullanımı çok kolay. Menüsünün Türkçe olmasından dolayı

EEC

anlaşılabilir.

Biz gayet başarılı buluyoruz. Bazen sıkıntılar oluyor, bunları da 7/24 destek alarak halledebiliyoruz. Çalışan bir sistemde mutlaka aksilikler çıkacaktır. Arızalar 8 yılda bir elin parmağını geçmemiştir” dedi.

Karataş, ürünle ilgili değerlendirmesini “Birçok programla çalıştım. İçlerinde gerçekten en çok kolaylık sağlayan bu sistem.

Senaryonun uygun ve sorunsuz şekilde çalışması ve devreye girmesi güvenilirliğini gösteriyor. Yanlış alarm tabii ki geliyor ama sistemin bir özelliği de anonsların hemen devreye girmemesi. Bize bir kontrol süresi vermesi benim için programın en kullanılır özelliklerinden bir tanesi. Çünkü genellikle yanlış alarmlar misafirlerimiz tarafından odada tütsü gibi duman çıkaran nesnelerin yakılmasından kaynaklanıyor. Yani aslında algılama doğru” sözleriyle

özetledi.

Bakım çalışmalarını asla ihmal etmediklerini vurgulayan Karataş, “Bakıma gelen arkadaşlar sadece bakımı yapıp gitmek değil, işi bitirip gitmek değil, size de bazı şeyleri doğru şekilde öğretmek için çabalıyorlar. Fiyatlarınız ve yedek parçalarınız pahalı, bu tabii ki kaliteye göre. Öte yandan, ürünlerin özellikleri beklentilerden fazlasını bile karşılıyor diyebilirim” şeklinde devam etti.

Mehmet Karataş, “Bu sisteme artık gözüm kapalı güveniyorum.

Dört dörtlük çalışıyor, ihtiyacınız olduğu zaman da arkanızda destek alabileceğiniz profesyonel bir ekip var. O da tabii ki bize güven veriyor” sözleriyle Yangın Algılama Sistemleri ile ilgili rahat olduklarının altını çizdi.

EEC, pandemide işleyişi duran ve yavaşlayan tesislerde yaşanabilecek güvenlik açıklarına karşı Covid-19 önlemlerine özenli uzman ekibiyle, müşterilerine “doğru çözüm” sunmaya devam ediyor.

World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020 15

Cwieme Berlin

2020/2021 YILLARI DÜNYA’DA ELEKTRİK MÜHENDİSLİĞİ PİYASA RAPORU Elektrik mühendisliği endüstrisinin;

2020/2021 görünümünü detaylarıyla inceleyen webinar; CWIEME Ekibi ve Power Technology işbirliği ile 19 Mayıs 2020 saaat 11:00 – 12 : 00 arasında gerçekleştirildi.

Raporda; transformatörler, endüstriyel motorlar, EV çekiş motorları, EV hibridizasyonu ve bobin sarma makineleri ele alındı. Sunumu CWIEME tarafından düzenlenen canlı bir Soru-Cevap oturumu izledi. Web semineri, Avrupa, Amerika ve APAC genelinde endüstri için yakın geleceğe benzersiz bir bakış açısı sağlaması açısından önemliydi.

Moderatörlüğünü; CWIEME Senior Content Producer’i Liam Heraty’nin gerçekleştirdiği webinar’da, Jared Kearby (Power Technology – Kurucu Ortak ve Analist) ve Saqib Saeed (Power Technology - Güç Şebekesi Yönetici Analisti) sunumlar gerçekleştirdiler.

16 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

18 - 20 MAY 2021

World Media Group / Elektrik Pano Dergisi olarak; her yıl olduğu gibi bu yılda CWIEME BERLİN Fuarına katılıyoruz. Bu fuarda da dergimizin geniş çaplı dağıtımını organize edeceğiz. İngilizce - Türkçe olarak hazırlayacağımız CWIEME Berlin Özel ( Mayıs - Haziran 2021) sayımızda 15 Nisan 2021 tarihine kadar yer ayırtabilir. 30 Nisan 2021 Tarihine kadar görsel ve yazılı materyalleri gönderebilirsiniz.

worldmediareklam@gmail.com

Enerji

Türkİye’nİn en büyük elektrİk üretİcİlerİ

M EÜAŞ, ENKA ve ENERJİSA

W100 Türkiye Araştırması’na göre zirvede 20.541 MW’lik üretim kapasitesiyle kamu devi Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) yer alıyor. 3.830 MWe’lik kapasite ile ikinci sırada yer alan ENKA’yı, 3.598 MWe seviyesindeki kurulu gücü ile Alman E.ON ile Sabancı Grubu ortaklığı Enerjisa izliyor. İlk 10’da yer alan diğer üreticiler ise Eren Enerji, Çelikler Holding, Cengiz Enerji, Limak Enerji, Aydem Enerji, İÇDAŞ ve Bilgin Enerji olarak sıralanıyor. Enerji Günlüğü MW100 Araştırması’nda yer alan şirketler, toplam 77.585 MWe ile Türkiye’nin toplam kurulu kapasitesinin yüzde 85’ini temsil ediyor.

20 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

MW100 Türkiye, elektrik üretim sektörünün kaynaklar bazındaki Top 10 oyuncularını da ortaya koydu.

Kömür santrallerinde Eren Enerji, hidroelektrikte Enerjisa, rüzgâr santrallerinde Güriş Holding, jeotermalde Zorlu Enerji liste başı konumundalar.

Uluslararası danışmanlık şirketi Kearney ile enerji sektörünün önde gelen haber ve bilgi kaynağı Enerji Günlüğü tarafından Türkiye’de ilk kez hazırlanan “MW100, Türkiye’nin En Büyük 100 Elektrik Üreticisi Araştırması” yayınlandı.Elektrik üreticilerinin 31 Aralık 2019 tarihi itibarıyla sahip oldukları kurulu güçlerine göre yapılan araştırma, 2001

yılından itibaren başlayan, 2013’ten sonra hızlanan özelleştirmelere çabalarına rağmen kamu kuruluşu Elektrik Üretim Anonim Şirketi’nin (EÜAŞ)sektördeki ağırlığının sürdüğünü ortaya koydu. MW100 araştırmasına göre EÜAŞ’a bağlı santrallerin 20.541 MWe’lik kurulu gücü bulunuyor. Bu kapasite, Türkiye’nin 91.267 MWe’lik toplam kurulu üretim kapasitesinin yüzde 23’ünü oluşturuyor. EÜAŞ’ın kurulu gücünün 12.776 MWe’si hidroelektrik santrallerden, 5.953 MWe’si doğalgaz santrallerinden, 1.804 MWe’si yerli kömür santrallerinden, 7 MWe’si ise rüzgâr santrallerinden geliyor.

Enerji ENKA İlk Sırada Özel sektör şirketleri arasında kurulu güç açısından en büyüğü ise ENKA. MW100 Araştırması’na göre ENKA’ya ait santrallerin 3.830 MWe kurulu gücü bulunuyor. ENKA, santralleri bu rakamla Türkiye’nin toplam üretim kapasitesinin yüzde 4’ünü oluşturuyor.

ENERJİSA Üçüncü MW100 Araştırması’nda en büyük üçüncü elektrik üreticisi 3.598 MWe’lik kurulu gücüyle Enerjisa.

Alman E.ON ile Sabancı Holding ortaklığı Enerjisa’nın MW100 listesinin ilk 3 sırasındakiler arasında en dengeli kaynak dağılımına sahip şirket olduğu dikkat çekiyor. MW100’e göre Enerjisa’nın üretim portföyünde 1.583 MWe’lik doğalgaz, 450 MWe’lik yerli kömür, 1.353 MWe’lik hidroelektrik, 212 MWe’lik de rüzgâr santrali var. MW100 araştırmasının dördüncü sırasında 2.8324 MWe’lik kurulu gücüyle Eren Enerji, beşinci sırasında ise 2.713 MWe’lik kurulu gücüyle Çelikler Holding yer alıyor.

Son yıllarda gerçekleşen yatırım hamlesiyle ülkemiz enerjide arz güvenliğinin sağlanması hedefine yönelik olarak çok büyük mesafe kat etti. Yenilenebilir enerjiye yönelik yatırımlardaki güçlü artış da kaynak bazında çeşitliliği sağladı.

MW100’ün sıralanıyor:

ilk

10’u

HİDROELEKTRİK VE DOĞALGAZ BİRBİRİNE YAKIN, RÜZGARDA BÜYÜK ATILIM VAR MW100’de yer alan şirketlerin toplam kurulu gücü 77.585 MWe’ye ulaşıyor. Bu kapasite, MW100 şirketlerinin Türkiye’nin toplam kurulu üretim kapasitesinin yüzde 85’ini oluşturuyor. MW100 şirketlerinin kurulu güçlerinin kaynak bazında dağılımı incelendiğinde doğalgaz ile hidroelektriğin önde olduğu görülüyor. Bu iki kaynaktan hidroelektrikte 24.472 MWe, doğal gazda ise 24.481 MWe kurulu üretim kapasitesi bulunuyor. Hidroelektrik ve doğal gazı, 19.450 MWe’lik kurulu güçle kömür izliyor. MW100 şirketlerinin yerli kömürde 8.032, ithal kömürde ise 8.684 MWe’lik kurulu kapasiteleri bulunuyor. Son yıllarda büyük yatırım yapılan yenilenebilir enerji kaynağı rüzgar ise 6.894 MWe’lik kurulu kapasite kömürün arkasında yer alıyor.

KAYNAKLAR BAZINDA TOP 10 ELEKTRİK ÜRETİCİLERİ MW100 Türkiye Araştırması, kurulu üretim kapasitesine göre elektrik sektörünün kaynaklar bazındaki Top 10 (İlk 10) listelerini de belirledi.

şöyle

KÖMÜR İLK 10 (MW) 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

HİDROELEKTRİK İLK 10 (MW) 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

EÜAŞ 20.541 ENKA 3.830 Enerjisa 3.598 Eren Enerji 2.824 Çelikler Holding 2.713 Cengiz Enerji 2.702 Limak Enerji 2.088 Aydem Enerji 1.965 İÇDAŞ 1.665 Bilgin Enerji 1.580

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

EÜAŞ 5.953 ENKA 3.830 Enerjisa 1.583 Eren Enerji 1.047 Çelikler Holding 1.047 Cengiz Enerji 927 Limak Enerji 900 Aydem Enerji 890 İÇDAŞ 853 Bilgin Enerji 849

22 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

EÜAŞ 12.776 Enerjisa 1.353 Cengiz Enerji 1.181 Aydem Enerji 950 Özaltın Enerji 656 Limak Enerji 648 Sanko Enerji 548 Doğuş Enerji 536 Kolin 512 IC İçtaş Enerji 400

RÜZGAR İLK 10 (MW) 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

DOĞAL GAZ İLK 10 (MW) ŞİRKET KURULU GÜÇ (MWe)

Eren Enerji 2.790 Çelikler Holding 2.530 EÜAŞ 1.804 İÇDAŞ 1.605 Anadolu Birlik Holding 1.523 Diler Holding 1.200 Ciner Holding 1.049 OYAK Holding 953 Aydem Enerji 945 STEAG GMBH 673

Güriş Holding 581 Polat Enerji 511 Demirer Holding 470 Borusan ENBW Enerji 445 Bilgin Enerji 370 Eksim Enerji 343 Fina Enerji 332 Akfen 290 Zorlu Enerji 260 Enerjisa 212 JEOTERMAL İLK 10 (MW)

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

Zorlu Enerji 260 Güriş Holding 210 Kipaş Holding 199 Çelikler Holding 154 Türkerler Holding 71 MB Holding 68 Karadeniz Holding 24 RWE-Turcas 18 Limak Enerji 15 SANKO Enerji 15

Bosch

ROBERT BOSCH GMBH YÖNETİM KURULUNDA DEĞİŞİKLİK

Filiz Albrecht

Christoph Kübel ve Peter Tyroller, 31 Aralık 2020 tarihinde Robert Bosch GmbH yönetim kurulundan emekliye ayrılacak.

Filiz Albrecht, 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren geçerli yönetim kurulu üyesi olacak. Endüstri ilişkileri müdürü olarak; insan kaynakları ve sosyal refahtan sorumlu olacak. Bu şekilde Asya Pasifik’teki operasyon sorumluluğu ve eşgüdümün yönetim kuruluna yeniden dağıtılması sağlandı. Bosch Denetim kurulu ve hissedarları uzun yıllar süren iyi hizmetlerinden dolayı Christoph Kübel ve Peter Tyroller’e teşekkürlerini sundu.

24 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

3 1 Aralık 2020 tarihinden geçerli olmak üzere, Christoph Kübel (60)

Robert Bosch GmbH yönetim kurulundan çekilecek. Daha sonra kendinin şirketle ilgili açılanacak diğer faaliyetlere adayacak. Kübel, 30 yılı aşkın kariyerine; 1986 yılında Bosch’ta ticari stajyer olarak başladı. 2012 yılından beri yönetim kurulu üyesi ve endüstriyel ilişkiler direktörlüğü görevini yürütüyordu. Üst düzey yöneticiler de dahil olmak üzere insan kaynakları ve sosyal refah yanı sıra bir dizi diğer kurumsal fonksiyondan da sorumluydu.

Christoph Kübel Christoph Kübel’in yerini Filiz Albrecht alacak (48). Robert Bosch GmbH yönetim kuruluna 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren, yeni bir üye olarak katılacak ve endüstriyel ilişkiler direktörü olarak görev alacak. Albrecht şu anda Bosch’taki İnsan Kaynakları kurumsal departmanının başında ve üst düzey yöneticiler, yetenek yönetimi ve organizasyonel gelişimden sorumlu. İşletme hukuku ve MBA derecesi bulunuyor. Kariyerine otomotiv tedarik endüstrisinde başladı ve Ekim 2017’de Bosch Grubu’na katıldı.

için başkan yardımcısı ve daha sonra başkan olarak- döndü.

Tyroller, 2013’ten bu yana; Avustralya, Çin, Hindistan, Japonya, ASEAN ve Güney Kore dahil Asya Pasifik’teki operasyonları koordine etmektedir. 1 Ocak 2021 tarihinden, Volkmar Denner, Çin operasyonları için sorumluluk üstlenecek. Markus Heyn gelecekte Japonya ve Güney Kore’deki işlerden, Uwe Raschke ise Güneydoğu Asya’dan (ASEAN) ve Avustralya’dan sorumlu olacak.

Denetim kurulu ve hissedarları uzun yıllar süren iyi hizmetlerinden dolayı Christoph Kübel ve Peter Tyroller’e teşekkürlerini sundular. Robert Bosch’un yönetim kurulu başkanı Dr. Volkmar Denner konuyla ilgili şunları söyledi: “Dijitalleşme çağında endüstriyel ilişkiler direktörü olarak Christoph Kübel, şirketin modern çalışma ve liderlik kültürünü tanıttı.

Fırsat eşitliği ve çeşitliliğinin yanı sıra yeterlilik ve mesleki gelişim konularını da başarıyla savundu. Üretim ve yerel mühendislik merkezlerinin kurulmasına yönelik yatırımlarla Peter Tyroller, şirketin büyümesinin anahtarı olan bölgelerde pazar ve inovasyon potansiyeli yarattı ve Asya Pasifik’teki işimizi başarıyla genişletti. Bu şekilde Bosch Grubu’nun Asya Pasifik’teki olumlu gelişmesine belirleyici bir katkıda bulundu ” dedi.

Bosch

Peter Tyroller Robert Bosch Industrietreuhand KG’nin yönetici ortağı ve Robert Bosch GmbH denetleme kurulu başkanı Franz Fehrenbach’da şunları ekledi: “Hem Christoph Kübel hem de Peter Tyroller kendi sorumluluk alanlarında önemli stratejik kararlar aldı. Büyük özveriyle, Bosch Grubunun başarılı gelişimine önemli katkılarda bulundular ve şirket içinde ve dışında büyük saygı gördüler.

Denetleme kurulu ve hissedarlar ikisine de teşekkür borçlu. ”

2006 yılından bu yana Robert Bosch GmbH yönetim kurulu üyesi olan Peter Tyroller (62) yıl sonunda emekli olacak. 31 Aralık 2020’ye kadar Asya Pasifik’teki operasyonların koordinasyonundan sorumlu olmaya devam edecek. Tyroller, 1992-1994 yılları arasında Bosch için çalıştı.

2000 yılında şirketin Benzin Sistemleri bölümüne - başlangıçta satışlar World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020 25

Makale

AKIM TRANSFORMATÖRLERİNİN YÜZDE HATA ORANI (SINIFI) VE ÇEVİRİM ORANLARI NEDİR ?

Akım

transformatörl-

erinin % hata oranı (sınıfı) ve çevirim oranları nedir ?

Enerji hatlarından ve elektrik devrelerinden geçen akımı,

ölçü

aletlerinin,

sayaçların, rölelerin ve benzer teknikle çalışan diğer aygıtların zarar görmeden ölçebileceği seviyeye indiren ve bu cihazları yüksek akımlara karşı izole eden devre elemanlarına akım

transformatörleri

denmektedir.

Akım

transformatörleri,

primer sargılardan geçen AC akımı çevirme oranı doğrultusunda sekonder sargılara

aktarmaktadır.

Bu sayede yüksek akım değerlerinin

parametre göz önünde

Primer sargılardan geçen

b u l u n d u r u l m a k t a d ı r.

elektrik akımı sekonder

Bu

sargılara

parametrelerden

ebilir bir değere indirilmesini sağlamaktadır. transformatörl-

26 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

aktarılırken

ilki doğal olarak primer

belirli bir hata payı ile

akımı ve çevirim oranıdır.

aktarılmaktadır. Bu hata

Örnek

hem akımın genliğinde

olarak

400/5A

etiket değerine sahip bir

hem

akım transformatörünün,

olmaktadır.

primer sargılardan geçen

oranları,

akımın 80’de 1’ini sekonder

formatörlerinin % hata

sargılarına

aktaracağı

oranı

anlamına

gelmekte-

olarak

de

faz

açısında Bu

akım

hata trans-

(doğruluk

sınıfı)

adlandırılır.

Bir

dir. Yani akım transfor-

akım transformatörünün

matörünün

sınıfı

tam

yükte

(doğruluk

sınıfı),

primer sargıları 400A’da

primerden anma akımı

yüklendiğinde

geçerken,

sekonder

sekonder

sargılarından 5A geçme-

akımının olması gerek-

ktedir.

olarak,

enden % olarak, en fazla

primer sargılarından 240A

ne kadar sapabileceğini

geçtiği durumda çevirim

ifade etmektedir. Bu sap-

oranına göre sekonder

malar (+) veya (-) yönde

sargılarından

olabilmektedir. Doğruluk

Benzer

3A

akım

geçecektir.

sınıfı, akım transformatörlerinin tiplerine göre yani

ölçme

cihazları tarafından ölçül-

Akım

erinin seçiminde birçok

ölçü veya koruma tipi Ancak bu çevirim oranları

olmasına göre değişiklik

idealde

göstermektedir.

olmaktadır.

bu

şekilde

Ölçü tipi akım transfor-

Makale

matörlerinin doğruluk sınıfları

Yine aynı örnek üzerinden gidil-

Federal Akım Transformatörleri

0.2,0.2S,0.5,0.5S,1,3 ve 5 ola-

ecek olursa; doğruluk sınıfı (class)

30A – 4000 A anma akım aralığında

bilmektedir. Bu değerler, akım

“1” olan akım transformatörünün

baralı

transformatörü

primerinden:

seçenekleri

%100

yüklü

durumdayken akım genliğinde

Anma

yapacağı

hatayı

geçerken hata %2

olarak

Anma

maksimum

belirtmektedir.

Örnek

akımının akımının

geçerken hata %1.5

transformatörünün

Anma

akımının

pencereli ile

(barasız)

kullanıcılara

sunulmuştur. Kullanıcı ihtiyacına göre farklı amperlerde 2,5 VA

doğruluk sınıfı “1” olan akım primer-

%10-19’u

ve

%20-99’u

– 40 VA anma güç aralığında 0.2, 0.2s, 0.5, 0.5s hata sınıflarını

%100-120’si

sağlamaktadır. Kullanıcı talebine

inden anma akımı geçerken,

geçerken hata %1 olmaktadır.

göre 1,3 ve 5 hata sınıflarında özel

sekonder sargılarından sekonder

Yani,

transformatörü

üretim yapılabilmektedir. Fed-

anma akımının %99’ u ile %101’

doğruluk sınıfını tam yükte %100

eral Akım Transformatörlerinde

arasında bir akım geçmektedir.

veya %120 yükte sağlamaktadır.

sekonder akımı standart olarak 5A

Yani sekonder akımı 5A ise, bu

Bu sebepten dolayı akım trans-

olup, kullanıcı talebine sekonder

durumda sekonder sargılarından

formatörlerinin

akımı 1A olarak üretilmektedir.

geçecek akım 5 x %99 = 4,95A

hata oranlarını yakalaması ve

Ölçü

ile 5 x %101 = 5,05A arasında

ölçü aletlerine hatalı ölçümlerin

inde güvenlik katsayısı (doyma

olacaktır. Bu değerler akım trans-

yansımaması için primerin anma

katsayısı) Fs<5 olarak beyan edilir.

formatörünün hata oranından

akımında ya da anma akımının

Akım transformatörleri 30x10mm

kaynaklanmaktadır. Oran ile il-

1,2 katında yüklenmesine özen

… 125x58mm bara boyutlarına ve

gili hatalar, primerden geçen

gösterilmelidir.

Ø31 … Ø125 kablo çaplarına uy-

akım

miktarına

bağlı

olarak

akım

beyan

edilen

akım

transformatörler-

gun olarak üretilmektedir.

değişmektedir.

World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020 27

Makale

BİNALARDA YILDIRIM KORUNMA SİSTEMLERİNİN KURULMASI edilmelidir, inşaat izni çıkarılması için dahi paratoner tesisatı kurulması beklenmelidir.

Bununla birlikte, bu durum yapının cinsine göre değişmektedir.

Yıldırım

Koruma

Sİstemlerİ:

Önemlİ

Temeller

Yıldırımdan

korunma sistemi” terimi, yapıların yıldırımın zararlı etkilerinden korunmasına hizmet eden tüm önlemlerin nasıl olması gerektiğine işaret eder. Eksik önlemler yapıları tamamen tahrip edebilir. Bu durumda, bileşenlerde mevcut olan su, reçineyi veya hatta uçucu yağları patlayarak buharlaşarak ciddi hasara neden olabilir. Buna ek olarak, ortaya çıkan ısı yangınlara neden olabilir ve elektrik hatlarında veya metalik borularda ciddi zararlara neden olabilir. Bir yıldırımdan korunma sistemi, bir çarpmanın potansiyel hasarını en aza indirebilir ve böylece yıldırım çarpmasının zararlı etkilerine karşı güvenilir koruma sağlar.

Yıldırım koruma sistemi ne zaman kurulmalıdır ?

Devletin yapı kuralları gereklerine uygun yıldırımdan korunma sistemleri inşa 28 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

Ancak, kural olarak, bu düzenlemeler, gökdelenler, kuleler veya tepe yapıları gibi çevrelerine açıkça hakim olan binalara yıldırımdan korunma sistemlerinin kurulmasını gerektirir. Ayrıca, söz konusu bina yangın tehlikesi olan alanlara sahipse, yıldırımdan korunma her zaman yapılmalıdır. Bu özellikle ahşap veya tahtadan yapılmış çatı kaplamaları ile ilgili bir durumdur. Ayrıca, hemen hemen tüm bina yönetmelikleri, patlayıcı maddelerin depolandığı veya bu riskli olan tesisler veya binalar için bir yıldırımdan korunma sisteminin kurulmasını gerektirir; bu, endüstriyel tesisler bağlamında genellikle geçerlidir. İnsanlar ve / veya kültürel varlıklar bina içerisinde özel bir şekilde korunacak olsa bile, bir yıldırım koruma sistemi kurulmalıdır.

Yıldırım koruma sisteminin bakımı

Sistemin inşasına ek olarak, ilgili tesislerin tamamen çalışır durumda olmasını sağlamak için bunların periyodik olarak gözden geçirilmesi zorunludur. Kural olarak, bu, yıldırım koruma sınıfına bağlı olarak her iki yılda bir yapılmalıdır. Sistemler, örneğin hava koşulları veya aşındırıcı ortamlar nedeniyle arızaya eğilimliyse, bu tür testler önemli ölçüde daha kısa aralıklarla yapılmalıdır. Ayrıca, her zaman, yıldırım standardizasyonunun mevcut durumunu bilen ve ilgili bir mesleki eğitime sahip olan, eğitimli bir yıldırımdan korunma uzmanı tarafından gerçekleştirilmelidir.

Makale

Heavycon Serİsİ Endüstrİyel Tİp Konnektörlerde Modüler İletİm

P

hoenix Contact Heavycon endüstriyel tip konnektörler, benzersiz konfigürasyon ve bağlantı seçeneği sunan muhafaza, montaj tabanı ve 50’den fazla iç kontağa sahiptir. Geliştirilmiş ve ihtiyaçlarınıza göre konfigüre edebileceğiniz modüler yapısı sayesinde; sinyal, güç, data ve havayı tek bir muhafazada iletebilir, tasarımlarınıza değer ve montaj süresine hız katabilirsiniz.

Modüler kontakları yerleştireceğiniz tek parça ve geçmeli çerçeveler sayesinde bağlantı işlemini kolaylıkla yapabilirsiniz. Heavycon serisinin çeşitleri olan tüm STANDART, EVO ve ADVANCE muhafaza tipleri ile uyumlu olan çerçevelerin diğer bir avantajı, konnektör tabanında bulunan modülleri yandaki tırnaklar sayesinde kolaylıkla çıkarabilmeniz ve montaj yüzeyindeyken de değiştirebilmenizdir.

Sinyal, güç, veri ve pnömatik uygulamaları için kullanabileceğiniz 50’den fazla modüler kontak bulunmaktadır. Güç modülleri sayesinde 200 Ampere kadar akım iletebilir, data modülleri sayesinde Zorlu Ethernet koşulları dahil yaygın kullanılan protokoller için farklı ara yüz çeşitleri ile güvenilir şekilde veri iletimini gerçekleştirebilirsiniz.

30 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

Modüler kontaklarda Push-in Hızlı Bağlantı, vidalı, krimp, izolasyon kaydırmalı (IDC) ve axial vidalı olmak üzere farklı bağlantı seçenekleri bulunmaktadır.

Sadece Phoenix Contact’ta bulunan Push-in Hızlı Bağlantı teknolojisine sahip kontaklar sayesinde, el aletine gerek olmadan tek damarlı, çok damarlı ve yüksüklü kabloları doğrudan kontağa bağlayıp işçilik ve zaman maliyetlerini azaltabilir, “fingerproof” koruma sayesinde ise çarpılma riski olmadan güvenli bir şekilde bağlantıyı gerçekleştirebilirsiniz. Tüm muhafaza serisi ve tipleri için Push-in Hızlı Bağlantı teknolojisine sahip kontakları kullanabilir; farklı akım değerleri, kutup sayılarına sahip iç kontaklarla uygulamalarınız için sunmuş olduğumuz yenilikçi çözümlerimizi tercih edebilirsiniz.

Modüler kontakların sunmuş olduğu esnek konfigürasyon olanağı sayesinde her bir iletim türü için farklı konnektör seti kullanmaya gerek kalmadan her bir kontağı aynı muhafazaya yerleştirilebilir, böylelikle sahadaki kablolamayı ve işçiliği en aza indirgeyerek bakım veya arıza durumunda müdahaleyi kolaylaştırabilir ve en önemlisi birden fazla konnektör takımı almak yerine tek bir konnektör tedarik ederek malzeme maliyetini önemli derecede azaltabilirsiniz.

Kontakları yerleştirip muhafaza içine yerleştireceğiniz geçmeli modül taşıyıcılar tek parçadır. Kullanacağınız modüler kontağı el aletine gerek duymadan çerçevenin yanındaki tutma yaylarını yana doğru açarak hızlıca yuvaya yerleştirebilirsiniz. Yay yapısı, modüllerin hızlıca yuvaya yerleştirilip sabitlenmesini sağlamaktadır. Demontajını yapmak istediğinizde de el aleti kullanmadan, sadece yay yapısını kullanarak sadece ilgili kontağı yuvasından çıkarabilirsiniz.

Yazımızda bahsetmiş olduğumuz Push-in hızlı bağlantı teknolojisine sahip kontaklar sayesinde hızlı, basit ve güvenli bir şekilde kablo-kontak bağlantısını gerçekleştirebilirsiniz. Kabloyu doğrudan pine yerleştirip montajı tamamlayın.

Güvenli veri iletiminde patch kablolar için RJ45 veri modülleri ve hızlı bağlantı olanağı sağlayan QUICKCON teknolojimize sahip RJ endüstriyel geçmeli konnektörlerimiz bulunmaktadır.

Makale SC ve LC kontaklara sahip önceden monte edilmiş fiber optik kablolar, uyumlu fiber optik switch’lere bağlanabilir.

HEAVYCON Modüler serisi, HEAVYCON Complete ailesinin bir parçasıdır ve tüm HEAVYCON sınıfındaki muhafazaları ile uyumludur. Advance, EVO ve Standard olmak üzere tüm serilerde, sağlam ve güvenilir muhafazalarla ihtiyaçlarınız için her zaman doğru bağlantıyı yaratabilirsiniz. Her üç seride de, uygulamanız için plastik veya metal seçenekleri bulabilirsin ve aynı ölçüdeki farklı serilerdeki muhafazaları birlikte kullanabilirsiniz.

Heavycon Endüstriyel tip konnektörlerimizi keşfetmek veya ihtiyaçlarınız doğrultusunda ürün tasarlamak için sitemizdeki konfigüratörleri kullanabilir ya da teknik destek almak için osahin@phoenixcontact mail adresi üzerinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.

World Media Group - Elektrik Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020 31

Schneider Electric

Schneider Electric, Sınır Bİlİşİm İle Müşterİlerİnİn Yenİ, Verİmlİ ve Güvenİlİr Hİzmetler Sunmalarına Destek Oluyor

P

Schneider Electric, Sınır Bilişimin doğru şekilde

A

kullanılması durumunda kurumların operasyonlarında hata, arıza ve

N

risklerin önüne geçebileceklerini, aynı zamanda hizmetlerinde yüksek

O

performans ve verimlilik elde edebileceklerini belirtiyor.

E

nerji yönetimi ve otomasyonun dijital dönüşümünde dünya çapında uzman olan Schneider Electric, Sınır Bilişim (Edge Computing) alanında başarılı bir operasyonun temel özelliklerini ve bu sayede kurumların sağlayabilecekleri avantajları paylaştı.

Klasik veri merkezi hizmet modelleri, merkezi mimariye yönelik tasarlanıyor. Sınır (Edge) ise dağıtık mimariden faydalanıyor; bu iki sistemi aynı şekilde inşa etmek, çalıştırmak ve güncel tutmak mümkün değil. Sınır bilişim, hizmet dağıtımında karmaşıklığı artırıyor. Sahada personel bulunmadığından birden fazla saha ve uzak lokasyonda veri tabanı yöneticisi, mühendis, elektrik uzmanı ve güvenlik görevlisi bulundurmak büyük bir bütçe gerektiriyor. Dolayısıyla kullanıcının basit, entegre ve uygun maliyetli bir çözüme, yani yazılıma ihtiyacı oluyor.

32 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

Edge, donanım ve operasyonlarda büyük bir dönüşüm gerektiriyor. Personel sayısı az lokasyonlarda IT hizmetleri sağlamak ve maliyetleri azaltmak için yazılımdan faydalanılıyor. Yazılım ve hizmetler ile ilgili Sınır vizyonunun özellikleri ise şunlar: •

• • •

Doğru ve kullanılabilir veriler almak için tüm varlıklara bağlanma olanağı Doğru beceri ve bilgi setine sahip özel bir destek ekibi Geniş ve derin bir uzmanlığa sahip sertifikalandırılmış bir ulusal iş ortağı ağı Müşteriler için varlıklar, bakım ve iş emirlerinin gerçek zamanlı görünürlüğü

Hizmetler ve Edge Bilişimde Büyük Dönüşüm Schneider Electric, Sınır’da daha verimli bir hizmet modelini mümkün kılacak unsurları teknoloji, yetenek yönetimi, dijitalleşme,

yaratıcılık ve bağlanabilirliğin doğru kombinasyonu olarak belirtiyor. Eski yöntemlerde her cihaz ayrı olarak yönetilir ve kendi IP adresine sahip olurdu. Yeni uygulamalarda ise tüm parçalar tek bir sistem halinde yönetiliyor. Sınır siteleri ayrı bileşenler olarak değil, tek ve entegre bir mikro veri merkezi şeklinde işlem görüyor.

Ekipmanlardaki sorunlar arıza teşhisi ile görüntüleniyor.

Varlıklar bakım, onarım ve optimizasyon tavsiyelerine göre önceliklendiriliyor.

Uzaktaki uzmanlar performans trendlerini düzenli olarak inceleme ve raporlama imkanına sahip oluyor.

Enerji yönetimi ve otomasyonun dijital dönüşümünde dünya çapında uzman olan Schneider Electric, Sınır Bilişim (Edge Computing) alanında başarılı bir operasyonun temel özelliklerini ve bu sayede kurumların sağlayabilecekleri avantajları paylaştı.

Schneider Electric

Schneider Electric İLE Esnek DİJİtal Dönüşüm

G

lobal ölçekte Schneider Yetkililerinin sunumlarıyla katıldığı ; Schneider Esnek Dijital Dönüşüm Fuarı 10 Haziran 2020’de gerçekleştirildi. Innovation Day: Resilient Digital Transformation MEA 2020 sanal fuarına katılanlar; fikir liderlerinin, tanınmış endüstri vizyonerlerinin, Schneider iş ortakları ve uzmanlarıyla birlikte zorlukların nasıl ele alınabileceğini konuştu ve nasıl sürdürülebilir bir gelecek inşa edilebileceğini masaya yatırdı.

İçerik *Strateji Konuşmaları ve Sektör Paneli Tartışmaları *Piyasa Görünümü *Sınır Bilişim trendleri ve çözümleri hakkında *Uzmanlık Oturumları ve Müşteri Başarı Hikayeleri *En yeni EcoStruxure™ çözümlerimizin sanal turu

World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020 33

2 A MĂźhendislik

34 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Mart - Nisan 2020

Makale

World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Mart - Nisan 2020 35

Siemens

BİNA OTOMASYONU, ÖNLEYİCİ SAĞLIK HİZMETİDİR İyi havanın “önleyici sağlık hizmeti” anlamına gelmesinin ve verimliliği arttırmasının sebepleri nelerdir ve bina otomasyonu bu konuda size nasıl yardımcı olabilir ?

G

ü n ü m ü z d e , soluduğumuz hava kalitesinin sağlığımız ve verimliliğimiz üzerinde önemli bir etkisi olduğuna dair farkındalık hızla artmaktadır. Philips, Dyson ya da AL-KO gibi şirketler, hava nemlendiriciler ve saflaştırıcıları pazarlayarak bu trendi takip etmektedirler.

Ev tipi hava saflaştırıcılarının küresel piyasası 2015 yılında altı milyon ünite seviyesindeyken bu rakamın 2021 yılına kadar neredeyse dört katına çıkması beklenmektedir. Bu trend, yolcu bölümündeki havayı temiz tutan HEPA

36 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

(Yüksek Verimli Parçacık Hava) filtrelerini sistemlerine entegre etmekte olan araç üreticileri tarafından da desteklenmektedir.

Evlerinde temiz havayla uyanan ve işlerine temiz araçlarıyla giden insanlar, aynı zamanda günlerinin büyük bir bölümünü geçirdikleri ofislerinde çalışırlarken de temiz hava solumayı beklemektedirler.

Ticari binalar, içlerinde yaşayan, çalışan ve oynayan insanların sağlıklı kalmalarını sağlamak için daha da temiz mekanlar haline geliyor. İsterseniz, sağlıklı havanın neden bu kadar önemli

olduğuna ve bu konuda neler yapılabileceğine yakından bir göz atalım.

Toplantılarda Verimli Kalın Bu tanıdık bir durumdur: Oda, insanlarla doludur ve toplantı uzadıkça, katılanların dinamizmi azalır.

Burada yaşanan şey, odadaki herkesin soluğuyla dışarı verdiği CO2’nin, insanların verimliliğini azaltan bir konsantrasyon seviyesine ulaşmasıdır.

Bunun ardındaki bilimsel açıklama ise şu şekildedir: Usha Satish ve arkadaşları tarafından gerçekleştirilen ve 2012 yılında yayınlanan çalışma sonuçları,

Şekil 1’de gösterilmektedir. Çalışmaya katılan öğrencilerin verimliliği, farklı seviyelerde CO2 konsantrasyonuna maruz kalınmasını gerektiren görevler açısından test edilmiştir.

Bu çalışmada, bilgilerin dinlenmesi ve anlaşılması gibi basit görevlerde bile, öğrencilerin performansının, hava kalitesinin iyileştirilmesi durumunda 1,5 puan seviyesinde önemli bir artış göstermiş olduğu tespit edilmiştir. İnisiyatif almak gibi sürece daha yüksek seviyede katılım gerektiren görevlerde ise, ölçülen performansta 10 seviyesinde mutlak bir artış tespit edilmiştir. Bu yüksek değerli görevlerin, bireysel anlamda sizi başkalarından farklı kılan ve kariyerinizde ilerlemenizi sağlayan, genel anlamda ise işgücünü daha verimli kılan unsurlar olduğunu unutmayın.

Verimli kalmanızı sağlamak için gereken kesin temiz hava miktarını sağlayan bir sistem hayal edin. İşte bu sisteme, talep kontrollü havalandırma adını veriyoruz.

Günün ağarmasından güneşin batmasına kadar sağlanan doğal ışık, depresyonu azaltmakta ve ruh halinizi, enerjinizi, esnekliğinizi ve verimliliğinizi artırmaktadır. Bundan dolayı, gün boyunca ısı sıcaklığı (yani, renk) değişikliğini taklit eden aydınlatma sistemleri, sadece “sahip olunması güzel bir şey” değil aynı zamanda, mekanda bulunan insanların verimlilikleri ve sağlıkları açısından da faydalı bir unsurdur.

Siemens gibi tedarikçiler, Toplam Oda Otomasyonuna (TRA) yönelik ürünleri ve hizmetleriyle mekanda bulunan insanların verimliliklerini desteklemektedirler. TRA, toplam HVAC ve aydınlatma kontrolü konsepti içerisinde, CO2 ve ışık rengi gibi gelişmiş fonksiyonların entegrasyonunu sağlayarak oda kontrolünü bir üst seviyeye

çıkarmaktadır. TRA sistemi, insanların verimli ve sağlıklı kalmalarını sağlamak için yüksek hassasiyete sahip, kendinden kalibrasyonlu sensörlere dayanmaktadır.

Verimliliği nasıl arttıracaklarını bilen şirketler, çalışanlarının yeteneklerinden en üst seviyede faydalanırlar, çok daha az hata yaparlar ve piyasaya daha iyi ürünler ile hizmetler getirirler; bu da sonuç olarak gelirlerini ve karlarını arttırır.

Kış Boyunca Sağlıklı Kalın Hiç bina içerisindeki havanın sizi hasta ettiğini hissettiniz mi? Haklı olabilirsiniz: Isıtma sistemleri sıklıkla havayı kurutmaktadır. Kuru havanın, virüslerin ömrünü arttırdığı ve böylelikle grip virüsüne yakalanma riskini yükselttiği gösterilmiştir. Grip hastalığı ABD’de, her yıl yatarak ve ayakta tedavi gösteren hastalardan dolayı yaklaşık 10,4 milyar USD tutarında doğrudan masrafa yol açmakta olup bu rakama hastalık izinlerinden kaynaklanan verimlilik kayıpları dahil değildir. Ayrıca, alerji ve solunum yolu hastalıkları bulunan hastalarda oda havasının kuru olduğu zamanlarda sıkıntı yaşamaktadırlar. Öksürme ve hapşırma, virüs dolu damlacıklarla bir aerosol oluşturur.

Nemli havalarda bu damlacıklar havada asılı duran su damlacıklarıyla birleşerek ağırlaşırlar ve yere düşerler.

Fakat kuru havalarda virüs taşıyan bu damlacıklar daha küçük damlacıklara parçalanırlar ve günlerce havada asılı kalabilirler. Kuru hava, virüs damlacıklarını havada yayılma hızını artırır ve virüslerin uzun süre etkin kalmasını sağlar.

Soğuk havalarda dış ortam nemi oldukça düşüktür. Isıtma sistemleri ortam nemini biraz daha düşürerek havayı kurutur ve günün sonunda virüslerin rahatlıkla yayılabileceği bir ortam oluşur.

Siemens Kış aylarında bağıl nem (RH) %30’lara kadar düşerken, yaz aylarında %70 mertebelerine ulaşır. Bağıl Nemi %40 %60 arasında kontrol etmek virüslerin yayılmasını ve soğuk algınlığını %70 oranında azaltmaktadır. Hassasbir şekilde gerçekleştirilen sıcaklık ve nem kontrolü, konfor seviyesini önemli oranda arttırırken hastalığa yakalanma riskini de büyük ölçüde azaltmaktadır.

Doğru bir kontrol yapmak için öncelikle doğru bir ölçüm yapmak gerekir. Siemens Symaro sensör ailesi sağlıklı ve verimli bir iç ortam iklimlendirmesi için size doğru sonuçlar verir. Symaro Sensörler son derece doğru ve hızlı bir şekilde ölçüm yaparak verileri iletir, tüm HVAC tesisinin kesin ve dolayısıyla enerji ve maliyet açısından verimli kontrolü için en uygun temeli oluştururlar. Entegre test fonksiyonu ve farklı uygulamalar için çok yönlü multi-sensörler gibi yeniliklerle Symaro sensörleri geleceğe yönelik güvenli bir yatırımdır. Ve onlarca yıldan beri rafine edilmiş bir kurulum konsepti sayesinde, hızlı bir şekilde kurulabilir ve devreye alınabilir, böylece yatırımınız en baştan kendini geri ödemeye başlar.

Konvansiyonel termostatlar, sıcaklığı ölçmekte ve kontrol etmektedir.

Ancak oda içerisindeki nemi ölçme ve kontrol etme kapasitesine sahip gelişmiş hidrotermostatlar aynı zamanda gerçekten işe yarayan bir grip aşısı etkisini sağlamaktadır.

Siemens’in RDG165KN oda termostatları gerekli oda kontrollerinin yanında aynı zamanda bina yönetim sistemine entegrasyon için açık KNX haberleşme standardını da desteklemektedir.

Hasta Bina Sendromu Bazı binalardayken, baş ağrısı ve/ veya göz ve boğaz tahrişinden şikâyet ediyor musunuz?

World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020 37

Siemens Muhtemelen, Hasta Bina Sendromu (SBS) yaşıyorsunuzdur. SBS’nin önemli sebeplerinden biri de halı, boya ya da mobilyalar gibi bina malzemelerinden kaynaklanan gaz çıkışlarıdır. Bu gazlar, Uçucu Organik Bileşikler (VOC) olarak özetlenmektedir. Enerji tasarrufu hakkında yakın zaman önce yürürlüğe giren yasalar uyarınca, ısıtma ve soğutma ihtiyacının en aza indirilmesi için, binaların iyi yalıtılması ve cereyanlara karşı korumalı olması gerekmektedir. Ancak, bu durumda binada ortaya çıkan hava geçirmezlik seviyesi, VOC gazlarını içeride tutarak binada bulunanların SBS yaşamasına yol açmaktadır.

Aynı zamanda, nemli hava da mantar ve küf miktarını arttırarak dolaylı şekilde SBS seviyesinin artmasına neden olmaktadır. Bina değerinin azalması bir yana, küf sporlarına maruz kalınması tehlikeli seviyede bir sağlık riski de ortaya çıkarmaktadır.

Semptomlar, alerjik reaksiyonlardan mikotoksinlerden kaynaklanan zehirlenmeye kadar değişiklik göstermektedir. Günümüzde, her iki okul çocuğundan biri, bir ya da daha fazla alerjene karşı hassasiyet geliştirmektedir.

SBS’nin önlenmesine yönelik bir numaralı tedbir, uygun havalandırmadır. HVAC sisteminin tam otomatik olmadığı durumlarda, her şey pencerelerin ne zaman açılacağının bilinmesiyle ilgilidir.

Gittikçe artan bir şekilde, “ölçülebilir hayat” kavramına alışıyoruz: Kalp atış hızımızı ölçüyor, gün boyunca attığımız atımları kaydediyor ve belirli bir gündeki yağmur yağma olasılığını bilmek istiyoruz. Benzer şekilde, Siemens gibi tedarikçiler, AQR adındaki tek bir bütünleşik monte, çok sensörlü cihaz kullanmak suretiyle, sadece VOC ve nem SBS göstergelerini değil aynı zamanda

sıcaklık ve CO2 seviyelerini uzaktan izlemek sayısal değerlerle ölçmek için web tabanlı çözümler sunmaktadırlar. İç Ortam Kirliliği ve Kontrolü Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansına (EPA) göre, iç mekanlar dış mekanlardan iki ila beş kat daha toksik ortamlardır. İnsanların ortalamada hayatlarının yüzde 90’ını binalar içerisinde geçirdikleri dikkate alındığında, bu önemli bir problemdir. Şimdi de ince tozlara daha yakından göz atalım.

Uçucu Organik Bileşikler (VOC), çoğu hem renksiz hem kokusuz olan, çeşitli gaz ve sıvılardan oluşan ve hava asılı kalarak direk olarak soluduğumuz bileşenlerdir. VOC’ler kanserojen ve toksin yapısı sebebiyle insan sağlığı açısından ciddi zararlar oluştururlar.

Düşük konsantrasyonlardaki ince tozlar bile kanser riskini arttırmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerde, yüksek seviyelerde ince toz konsantrasyonu görülmektedir.

Bunun temel kaynakları ise fosil yakıtlı tesisler ve araçlardır. İnce toz konsantrasyonları aynı zamanda gelişmiş dünyanın büyük şehirlerinde de yüksek seviyededir ve bu konudaki farkındalık artmaktadır. Örneğin, İtalya’nın Milano şehrinde her iki ayda bir ortalama ince toz konsantrasyonu sağlıksız olarak sınıflandırılan bir seviyeye ulaşmaktadır.

2016’da Fransız yetkililer kirlilik seviyelerini kontrol altına alabilmek için dizel araçların Paris şehrine girmesini yasaklamak zorunda kalmışlardı. Şekil 2’de, kötü hava kalitesinin, küresel bir endişe kaynağı olduğu gösterilmektedir.

Kirlilik Kontrolü ve Yeni İş Alanları Hava kirliliği ve kontrol gereksinimi, bazı iş fırsatlarını da beraberinde getirmektedir: İş seyahatinde bulunanlar,

38 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

Pekin gibi şehirlerde ince toz bulunmayan odalarda kalmak için yüksek otel ücretlerini ödemeyi kabul etmekteler ve şirketler de temiz havalı ofisler temin edebilmeleri durumunda üst düzey yeteneklerini elde tutabilmekte ya da yabancı ülkelerde çalışmaya gönderebilmektedirler.

Ticari binalarda hava temizleme sistemlerinin kurulmasına yönelik trend, tüketici piyasalarından destek görmektedir: Japonyada, şehirlerde yaşayan ev sahiplerinin yüzde 60’ı evlerinde çoğunlukla bağımsız hava temizleme sistemleri kullanmaktadırlar. Bu durum, ofis binaları ve oteller gibi ticari tesislerde de havanın temiz olmasına yönelik bir beklenti oluşturmaktadır. Ancak, günümüzdeki ticari havalandırma sistemleri, tipik olarak havayı kirleticilerden temizlememekte, aslında sıklıkla tehlikeli hava açısından ana giriş kaynağını oluşturmaktadırlar.

Siemens Partikül Sensörü Sağlıklı iç hava koşullarının geliştirilmesi için, Siemens Partikül Sensörü havadaki partikül kirliliğinin izlenmesini sağlar ve bina otomasyon sistemine kolayca entegre edilebilir.

Yeni Partikül Sensörü lazer teknolojisi ile çalışır ve PM 2.5 ve PM 10 (0.3 - 2.5 / 0.3 – 10 mikrometre arası) olarak iki kategoride havadaki partikül kirliliğini ölçer. Yeni Partikül Sensörü ticari ve üst seviye konut projelerinde kullanım için uygundur.

Zamanla, ince toz partikülleri sensör üzerinde birikir ve sensörün çalışma performansını azaltır.

Siemens sensörün üzerindeki ekran sadece insan varlığı tespit edildiğinde aktive olur. Ortamda insan olmadığı zaman, partikül ölçüm sıklığı azalır ve bu sayede sensör ömrü önemli ölçüde uzatılmış olur.

Sensör modülünün değiştirilmesi gerektiği zaman ise sensör, kullanıcıları ekranda veya ekransız modellerde LED ışığı yardımıyla uyarır. Yeni bir cihaz almaya veya ayarları değiştirmeye gerek kalmaz.

Sensör modülünü değiştirmek gayet kolaydır ve herhangi bir özel yetkinlik gerektirmez Bütün sensörler, analog ve Modbus çıkış verebilirler, ve HVAC otomasyon sistemleri, Siemens Desigo ve Climatix gibi sistemlere entegre edilebilirler.

Talep edilen iç ortamın oluşturulması için, sistem ek filtreleri devreye sokabilir veya havalandırma fanı gücünü arttırabilir. Havadaki Partikül maddeler solunum yolu vasıtasıyla vücuda girer ve akciğerlere kadar inerler. Sonuç olarak akciğer kanseri ve kardiyovasküler hastalıklara neden olurlar. İnsanlar zamanlarının %90’a yakınını iç ortamlarda geçirir. Bu yüzden iç havadaki partikül kirliliğini kontrol etmek insan sağlığı açısından son derece önemlidir. Özellikle büyük şehirler ve sanayinin yoğun bulunduğu yerleşimlerde partikül kirliliği önemli bir problemdir.

Hava Kirlilik Ölçümü ve Temizleme Kontrolü Hava temizleme ekipmanlarının büyük bir çoğunluğu, hala HVAC sisteminden bağımsız bir şekilde çalışmakta ve oda içerisindeki lokal bir ince toz sensör ölçümüne dayanarak kontrol edilmektedir.

Hava temizlem ekipmanlarının HVAC sistemine entegre edilmesi, önemli avantajları beraberinde getirmektedir: Hava temizleme ekipmanı, havayı bir fan yoluyla filtre içerisinde üfleyerek temizler.

Havalandırma sistemi ise, bir şekilde hava akışı sağlar.

Bu hava akışına filtrenin dahil edilmesi, toplam verimlilik kazançları açısından önemli miktarlarda artış elde edilmesine olanak sağlamaktadır.

Ayrıca, birincil HVAC sistemi ince toz ve kirlilik açısından potansiyel bir giriş kaynağıyken, havanın bu giriş kaynağında temizlenmesi, tehlikenin uzak tutulması anlamına gelmektedir. Ancak, ince tozun aynı zamanda bina içerisindeki birçok küçük delik yoluyla da girmesinden ve aspire yoluyla giderilebilecek bir gaz olmamasından dolayı, aynı zamanda lokal bir hava temizleme işlemine de ihtiyaç duyulmaktadır.

Bu konuda yapılan çalışmalar, gelecek nesil HVAC kontrol sistemlerinin ince toz gibi kirlilik faktörlerine yönelik ölçüm kapasitelerine sahip olmalarını öngörmektedir. Bu, temiz hava sağlanması (ve bu şekilde iç mekandaki CO2 seviyesinin azaltılması) ile dışarıdan kirletici komponentlerin girişi arasında bir denge sağlamaktadır. Akıllı algoritmalar da hava tahminine dayanarak kirlilik seviyesini tahmin etmektedirler: Bina, kirlilik seviyesinin genellikle düşük olduğu gece yarısı ya da genellikle yüksek ince toz konsantrasyonlarıyla birlikte gelen aksi bir hava durumundan önce havalandırılmaktadır.

Bu gibi gelişmiş kontrol algoritmaları için Siemens PXC3 Toplam Oda Otomasyon kontrolörü gibi güçlü ve esnek bir kontrolör kullanılması gerekmektedir.

Bu kontrolör tarafından sağlanan kullanıma hazır kütüphanelerden faydalanan kullanıcılar, bina içerisinde bulunan kişilerin sağlıklarının optimizasyonunu sağlamak için kişiselleştirilmiş ya da yenilikçi çözümleri serbest bir şekilde programlayabilmektedirler.

Enerji Verimli Binalar İçin İnteraktif Oda Kontrolü Desigo Entegre Oda Otomasyonu (TRA) bir oda içindeki tüm disiplinleri birbiriyle ilişkilendirir; ısıtma, havalandırma, iklimlendirme,

Siemens aydınlatma ile perde sistemleri arasında mükemmel etkileşim sağlar. Sistem, odadaki gerçek zamanlı ihtiyaç talebine göre, gereken miktarda enerjiyi temin eder. Sistemdeki enerji tasarrufu fonksiyonları sayesinde kullanıcılar da enerji yönetimi sürecine doğrudan katılabilir.

Gereksiz enerji tüketimi söz konusu olduğunda Yeşil Yaprak (Green Leaf) simgesi kullacıları uyarır ve bu sayede gerekli önlemler alınabilir. Bu da odada konforlu bir iklim, yüksek hava kalitesi ve optimum ışıklandırma sağlayarak hem rahat bir iş ortamı yaratır hem de motivasyonu ve üretkenliği artırır. Desigo TRA adım adım geliştirilebildiği için, ihtiyaç duyulduğunda yeni özellikler eklenebilir. Desigo TRA ile binanızın geleceğine bugünden yatırım yapın.

Sonuç Solduğumuz havanın, sağlığımız ve verimliliğimiz üzerinde önemli bir etkisi bulunmaktadır. Hayatlarımızın büyük bir çoğunluğunu binaların içerisinde geçirdiğimizden dolayı, iç mekandaki havanın temiz ve sağlıklı olmasının sağlanması büyük öneme sahiptir.

Yeterli havalandırma, insanların verimli kalmalarına ve aynı zamanda hasta bina sendromundan kaçınmalarına yardımcı olmaktadır.

Binalardaki bağıl nem seviyesinin kontrol altına alınması, grip virüsünün yayılması riskini önemli orana azaltmakta olup bu da verimlilik ve konfor açısından önemli bir kazançtır. Gelişmekte olan piyasalar ile birlikte Paris ya da Milano gibi batının büyük şehirlerinde, ince toz konsantrasyonları tehlikeli seviyede yüksektir. Siemens Bina Teknolojileri, sağlığınız ve verimliliğiniz için mükemmel mekanlar oluşturulması için harika ürünler ve üst düzey uzmanlık sağlamaktadırlar.

World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020 39

PoE

Ethernet Kablosu İle Güç Taşınması Mümkün Müdür ?

Ethernet deyince ilk aklımıza gelen internete bağlanmaktır. Fakat ethernet kablosu ise sadece internet bağlantısının dışında güç iletimi de yapılabiliyor. Bu yazıda ethernet hakkındaki teknolojik gelişmelerden ve nasıl daha fazla yararlanılacağından bahsedeceğiz.

40 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

E

Müşteriler çok yakında hem thernet Kablosu ile Güç gücü hem de verileri birleştiren Taşınması Mümkün Müdür ? bir çözüme ihtiyaç duyacaklar.

Bu yüzden PoE büyük olasılıkla Endüstrinin, akıllı binaların, yarının ağ ekosistemini veri merkezlerinin ve şekillendirecek bir özelliğe enerji şebekelerinin sahip olacaktır. hızlı dijitalleştirilmesi, Elektrik tasarımcılarının bu yeni işletmelere verileri iş fırsatına çalışma şekline ve koşullarına dönüştürmek için büyük bir uyum sağlayabilmesi için, potansiyel sunuyor. Araştırma kullanılacak araçlara, şirketi Gartner’a göre 2020 yılı çerçeveye ve jargona hakim itibariyle dünyada 20 milyardan olmaları gerekir. fazla nesnelerin internetine Geleceğe Hazır Kablolar (IoT) bağlı cihaz ve sistem bulunuyor. Bununla beraber PoE bir süredir etrafta tüm bu IoT teknolojisinin 2030 olmasına rağmen, teknoloji itibariyle global ekonomiye yakın zamana kadar sadece 10,7 trilyon pound eklemesi tuş takımı, telefonlar veya bekleniyor. alarm sistemleri gibi 15.4W Yüksek Güçlü PoE (Power over Ethernet) Elektroteknik sektörü için Ethernet Üzerinden Güç (PoE) teknolojisi birçok avantaj sunar. PoE, elektrik gücünün verilerin yanında bir Ethernet kablosundan geçirilmesi anlamına gelir. Bu nedenle PoE özellikli cihazlar tek bir kabloyla hem bir güç kaynağına hem de bir ağa bağlanabilir.

IoT ağlarının katlanarak büyümesi öngörülürken, güç ve veri altyapıları giderek daha karmaşık hale gelecektir.

ila 30W arasında düşük güç ihtiyacı olan küçük cihazlara güç sağlayabiliyordu. Bununla birlikte, son birkaç yıldır PoE teknolojisinin, bir kablonun 100W’a kadar güç ve yüksek hızlı veri sağlayabileceği ölçüde geliştiğini ve PoE’nin bilgisayarlara, televizyonlara, yüksek güçlü kablosuz ağlara, LED aydınlatma sistemlerine ve daha fazlasına yetecek kapasiteye ulaştı.

Sonunda, PoE sadece Nesnelerin İnterneti’nin (IoT) genişlemesini desteklemekle kalmayıp, aynı zamanda endüstriyel, ticari ve yerel sektörleri de kapsayabilir.

PoE

PoE Standartları yıllar boyunca, cihaz başına 15.4W güç bütçesine sahip IEEE 802.3af veya Tip 1’den, 90-95W güç bütçesine sahip IEEE 802.3bt veya Tip 4’e güç sağlayacak kadar gelişmiştir.

PoE sürekli gelişmeye devam ediyor. Üreticiler şimdi, PoE güç kaynağı ekipmanı (PSE) çıkışındaki dönüşümden, güç verilen cihaza (PD) teslimata ve gerekli çeşitli voltajlara geri dönüşüme kadar, güç zinciri boyunca enerji kayıplarını en aza indiren PoE sistemleri üzerinde çalışıyorlar.

Ayrıca, Bina Enerji Yönetim Sistemindeki IoT ağlarında PoE kullanıldığında, yüksek miktarda verimlilik ve maliyet tasarrufları da mümkündür.

Bu husus yapı yöneticileri ve elektrikçiler için önemli bir kriterdir.

Size Daha Fazla (DC) Güç…

Elektroteknik JPEL64 BSI Komitesi, Kablolama Yönetmeliği’nin 7. Bölümü (BS 7671) için IT kablolarına DC gücünün eklenmesi için çalışmaya devam etmektedir.

World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020 41

Makale

Toroİd Akım Trafosu Nedİr ? Keşfedİn !

K

açak akım çözümlerinden biri de “Toroid Akım Trafosu” çözüm modelidir. Toplamda kompakt şalter, toroid akım trafosu, kaçak akım algılama rölesi ve kullanılan kompakt şalter ile uyumlu açtırma bobini veya düşük gerilim bobinden oluşan sistemi Viko by Panasonic olarak, sizin ihtiyacınıza göre sizlere sunmayı hedefliyoruz.

Toroid Akım Trafosu Nedir ? Keşfedin Günümüzde kaçak akıma karşı çok çeşitli koruma yöntemleri olmakla birlikte en yaygın yöntemlerinden biri de toroid akım trafosu ile korumadır. Öncelikle, «kaçak akım» nedir, tekrar hatırlayacak olursak; normal şartlar altında faz ve nötr’den geçen akımların vektörel toplamı sıfırdır. Olası kaçak akım durumu olduğunda, fazdan geçen akımla nötr’den geçen akım arasında bir fark oluşur. Bu fark da, kaçak akım koruma cihazı tarafından tespit edilerek devreyi açar.

42 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

Bu sistem yapı olarak 4 elemandan oluşur: • • • •

Devre Kesici (Kompakt Şalter veya Açık Tip Şalter) Toroid Akım Trafosu Kaçak Akım Algılama Rölesi Kullanılan Devre Kesici ile uyumlu açtırma bobini veya düşük gerilim bobinidir.

Bir diğer önemli hususta bağlantıların doğru yapılmasıdır. Kaçak akım koruma çözümlerinden, toroid akım trafosu ile kaçak akıma karşı korumada dikkat edilecek bağlantı hususlardan bazıları şunlardır: Toroid akım trafosunun içerisinden mutlaka 3 faz ve nötr kablosu geçmelidir. Topraklama kablosu toroid akım trafosunun dışından geçirilmelidir. Bazı uygulamalarda nötr kablosunu toroid akım transformatörünün içinden değil, dışından geçirilmesi yaygın bir hata olarak görülebilmektedir.

Makale

Bu tür bir hata, kaçak akım algılama rölesi tarafından kaçak akım gibi algılanıp devre kesiciye açtırma sinyali göndererek devre kesiciyi açtırabilir.

En başta da belirttiğimiz gibi kullanılan 4 parçanın kendi aralarında özel bağlantıları vardır.

Yapılacak hatalı bağlantı, sistemin tamamını etkileyecek ve çalışmamasına neden olacaktır. Bunun yanı sıra, kullanıcı tercihine göre alınacak düşük gerilim bobini ya da açtırma bobini ile yapılan bağlantılar da projedeki devre kesici ile uyumlu ve kullanılan diğer parçalarla uygun özellikte olmalıdır.

World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020 43

Eaton

GÜÇ DENGESİNİ YENİDEN DÜŞÜNMEK Janne Paananen, Eaton EMEA Teknoloji Müdürü

44 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

İaçık” şletmeler ve tüketiciler, “her zaman dijital altyapıya, giderek artan

bir şekilde 7/24 güveniyor. Sonuç olarak, veri merkezleri bu dijital yaşam tarzını sağlamak için gerekli olan veri işlemedeki artışın üstesinden gelecek şekilde inşa ediliyor.

Veri merkezleri uzun süredir karbon emisyonları ve tarihsel olarak yüksek enerji tüketimi nedeniyle çevresel problem kaynağı olarak görülüyor.

Ancak bir anda gelen farkındalıkla, veri merkezlerini bir engelden bir yardıma dönüştürmek için bir yöntem oluşturuldu.

Aydınlanma anı Mühendislikte, yaşamın diğer birçok alanında olduğu gibi, en büyük yaratıcı çözümler baskı altında şekillenir. Bu, 2013 yılında, kariyerimdeki en heyecan verici ilerlemelerden birinin gerçekleştiği durumdu.

Bir müşteri, güç beslemesinde pikler ve düşüşler yaşıyordu ve bu değişken yük mevcut kablolarını baskı altına alıyordu. Şebekesinin bir kısmını yeniden kablolamamak için, müşteri enerjiyi tamponlamak için bir yol arıyordu. Bu, yüksek yük anlarında gücü tutmaya çalışmak ve etkiyi daha eşit bir şekilde yaymak anlamına geliyordu. İlk başta bu istek için en doğal

görünen enerji depolama çözümünü düşünmekten hızla uzaklaştık. Bunun yerine, bir UPS’in (kesintisiz güç kaynağı) bunu nasıl yönetebileceğini ve müşteriye nasıl daha fazla değer sağlayabileceğini düşündük. Sonunda, bu fikir bizi EnergyAware UPS çözümüne götürdü.

Güç Şebekemizi Dönüştürmek Yenilenebilir enerji kaynakları şu anda dünyadaki elektriğin %26’sını sağlıyor ve bu oran sürekli artıyor. Bu nedenle güç sistemleri ve pazarlar, şebekeye daha fazla yenilenebilir enerji ilave edilmesinin neden olduğu fazla dalgalanmayı telafi etmek için daha esnek hale gelmeli.

EnergyAware UPS çözümümüz, veri merkezlerinin ve enerji tedarikçilerinin birlikte çalışarak sürdürülebilir enerji taleplerini dengelemelerine yardımcı oluyor. Potansiyel olarak hasar veren güç anormallikleri esnasında kritik bir koruma görevi görüyor, şebekeyi dengelemeye ve şebeke frekansını tutmaya yardımcı oluyor. Şebekeyi stabilize ederek yenilenebilir enerji kaynaklarının artışına katkıda bulunmanın ötesinde, bu EnergyAware çözümü değer yaratan bir çözüm olabilir. Büyük

Eaton UPS kullanıcıları, kritik yüklerden ödün vermeden elektrik kesintilerinde şebekeye yardımcı olan güç tüketimindeki anlık ayarlamalar için finansal olarak telafi edilebilir.

Güç dengelemesini anlamak Enerji üretim sektöründeki yılların deneyimi ve uzun bir uygulamaya dayanan mühendislik geçmişi, güç dengelemenin temellerini anlamaya yardımcı olur. Dijitalleşme yaşam şeklimizi, çalışma şeklimizi, seyahat şekillerimizi ve daha fazlasını değiştirmeye devam ettikçe daha temiz bir enerji karması için güç dengelemenin arkasındaki mekaniği anlamak sektörümüzün ilerlemesi için anahtar olacaktır.

Fosil yakıtlardan uzaklaşıp daha temiz bir geleceğe uygun bir zemin oluştururken, yeni nesillerin gelmesine yardımcı olacak gerçekten yenilikçi bir çözüm geliştirmede rol oynadığım için gurur duyuyorum.

Eaton hakkında daha fazla bilgi edinmek için www.eaton.eu. adresini ziyaret edin. En son güncellemeler için bizi Twitter (@ETN_EMEA) veya LinkedIn (Eaton).

World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020 45

Güriş

GÜRİŞ HOLDİNG RÜZGAR ENERJİSİNDEN ELEKTRİK ÜRETİMİNDE İLK SIRADA

Egerçekleştirdiği nerji

alanında yatırımlar ile Türkiye’nin sayılı firmaları arasında yer alan Güriş Holding, ‘MW100 Türkiye Araştırması’nda; Türkiye’de rüzgâr enerjisinden elektrik üretimi yapan firmalar arasında toplamda 581 megavat üretim kapasitesiyle ilk sırada yer aldı. Yenilenebilir enerji alanında yaptığı yatırımlarla Türkiye’nin elektrik üretim kapasitesine önemli katkılarda bulunan Güriş Holding, 8 farklı rüzgâr enerji santrali ile hizmet veriyor. ” Türkiye, enerji üretiminde yerli kaynakların gelişmesi ile dünya sıralamasında sayılı ülkeler arasında yer alıyor.

Son dönemde yapılan yerli yatırımların artması ile birlikte enerjide dışa bağımlılık azalıyor. Özellikle yenilenebilir enerji kaynakları ile elektrik üretimi son dönemde büyük artış gösteriyor.

Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim kapasitesi 46 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

son 5 yılda 4 kat artış göstererek toplam 16 GW düzeyine ulaştı.

2019 yılında kurulu gücün yüzde 48’i, elektrik üretiminin ise yüzde 43’ü yenilenebilir enerji kaynaklarından oluştuğu belirtiliyor. MW100 Türkiye’nin raporuna göre en fazla kapasite artışı rüzgâr ve güneş santrallerinde yaşanırken, biyokütle ve jeotermal kaynaklara dayalı santrallerde de son dönemlerde hızlı bir artış görülüyor.

RÜZGAR GÜCÜNDEN ELEKTRİK ÜRETİMİNDE TÜRKİYE’NİN LİDERİ Türkiye’nin öncü enerji şirketi Güriş Holding, yenilenebilir enerji alanında yaptığı yatırımlar ile ülkemizin elektrik üretim kapasitesine önemli katkılarda bulunuyor. ‘MW100 Türkiye Araştırması’nda; Güriş Holding, rüzgâr enerjisinden elektrik üreten firmalar arasında ilk sırada yer alıyor. 2000 yılından bu yana yenilenebilir enerji alanında aktif olarak

faaliyet gösteren Güriş Holding, 8 farklı rüzgâr enerji santrali ile toplamda 581 megavat kapasiteye ulaştı.

‘TÜRKİYE’NİN TEMİZ VE YENİLENEBİLİR ENERJİ POTANSİYELİNE İNANIYORUZ’ Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynakları açısından zengin bir ülke olduğunu vurgulayan Güriş Holding Enerji Grup CEO’su Ali Karaduman, “Türkiye’nin temiz ve yenilenebilir enerji potansiyeline inanıyoruz. İhtiyacımız olan enerjinin tamamını yerli ve milli kaynaklarla elde edebilmek mümkün.

2000 yılından bu yana enerji alanındaki yatırımlarımızı yenilenebilir enerjiye yönlendirdik. Amacımız ülkemizi, enerjiyi ithal eden değil ihracatını yapan bir konuma getirmek. Geçmişten bugüne yatırımlarımız ile her zaman öncü olduk. Dün olduğu gibi bugünde yenilenebilir enerji alanında çalışmalarımızı hız kesmeden sürdüreceğiz” diye konuştu.

EKONOMİK NOKTA

ENDÜSTRİ 4. 0 ZİRVESİ

WORLD MEDIA GROUP ORGANİZASYONUDUR...

TEKNOLOJİ

Endüstri 4.0 Zirvemizin bu yıl dördüncüsü gerçekleştiriliyor. Geçtiğimiz yıl sektörün lokomotifi; 10 sponsor, 50 katılımcı firma ve 560 sektör profesyoneli ziyaret etti.

www.worldmediagroupe.com

Ekonomi, Sanayi, Otomotiv sektörünü; dergilerimizi ve internet sitelerimizi tek çatı altında toplayan web adresimiz / internet televizyonumuz.

(Yıllık 361 bin görüntüleme)

www.ekonomiknokta.com

Ekonomi Nokta; Finans, Sanayi, Otomotiv, tekstil, inşaat, teknoloji, sektörlerini tek çatı altında toplayan haftalık ekonomi gazetemiz ... (Tiraj - baskı : Aylık baskı: 10.000 adet e-gazete 50.000 adet)

www.makineotomasyondergisi.com

Makine - Otomasyon - Robotik dergimiz.

(Tiraj - baskı : Aylık baskı: 5.000 adet / e-dergi 30.000 adet)

www.kesicitakimlardergisi.com

Kesici Takımlar ve Tutucular sektörünün ilk ve tek dergisi. (Tiraj - baskı : Aylık baskı: 5.000 adet / e-dergi 30.000 adet)

www.endustri40dergisizirvesi.com Türkiye’nin ilk Endüstri 4.0 zirvesi ve dergisi.

(Tiraj - baskı : Aylık baskı: 5.000 adet / e-dergi 30.000 adet)

www.elektrikpanodergisi.com

Türkiye’nin ilk Elektrik ve Pano dergisi.

(Tiraj - baskı : Aylık baskı: 5.000 Adet / e-dergi 30.000 adet)

www.autotuningworlddergisi.com

Onbeş Yıldır kesintisiz yayınlanan tek otomobil tuning Dergisi (Tiraj - baskı : Aylık baskı: 5.000 adet / e-dergi 30.000 adet)

WORLD MEDIA BÜNYESİNDE YAYINLANAN DERGİLER Haber İletişim İlker Kaplan WORLD MEDIA GROUP Genel Yayın Yönetmeni 0 505 400 94 34 makineotomasyondergisi@gmail.com

Reklam İletişim Hatice Karabay WORLD MEDIA GROUP Reklam Koordinatörü 0 505 400 94 33 makineotomasyondergisi@gmail.com

Reklam İletişim Zafer Alkan WORLD MEDIA GROUP Reklam Müdürü 0 546 675 59 49 worldmediamuhasebe@gmail.com

Muhasebe İletişim Düzgün Turgut - Sevda Öncü WORLD MEDIA GROUP Muhasebe Müdürü 0 542 292 83 85 makineotomasyondergisi@gmail.com

Grafik Tasarım İletişim Simge Savranoğlu - Mete Şahin WORLD MEDIA GROUP Grafik Tasarım 0 212 427 00 15 worldmediareklam@gmail.com

11

Enerji

EGE’NİN EN BÜYÜKLERİ AÇIKLANDI Ege Bölgesi Sanayi Odası, bölgenin en büyük sanayi kuruluşlarını açıkladı.

Tüpraş’ın her yıl olduğu gibi birinciliğini sürdürdüğü listede, ikinciliği Petkim, üçüncülüğü Philsa aldı.

E

ge Bölgesi Sanayi Odası (EBSO), “üretimden satışlar” kriterine göre bölgenin 100 büyük firmasını açıkladı.

Ege’nin en büyüğü geçtiğimiz yıllardaki gibi Tüpraş olurken, onu Petkim ve Philsa takip etti.

BMC ve İDÇ ilk 5’te yer alan sanayi kuruluşları olurken; JTI, Abalıoğlu Yem, Pınar Süt, Abalıoğlu Yağ ve Kocaer Haddecilik ilk 10’daki diğer firmaları oluşturdu.

COVID -19 pandemisi nedeniyle sosyal mesafe kurallarına 48 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

uygun bir şekilde EBSO Meclis Salonu’nda düzenlenen basın toplantısında konuşan EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, 2019’un sıkıntılı bir yıl olduğunu belirterek, 100 büyük listesine de bu durumun yansıdığını dile getirdi.

Demir- çelikten çimentoya inşaat sektörüne endeksli sektörlerdeki düşüşe dikkat çeken Yorgancılar, gıda sektöründeki firmaların listedeki konumunu güçlendirdiğini söyledi. “Üreten bir sanayi haline gelmemiz gerekiyor” Yaşanan sorunların, pandemi

süreci dolayısıyla 2020 verilerine daha net yansıyacağını vurgulayan Yorgancılar, “Bundan sonra Türkiye sanayisinin üreten bir sanayi haline gelmesi gerekiyor. Koca koca kuleler boş. Şehir içinde kalan fabrikalar taşınırken, kent içindeki alanların ticari rantı dikkate alınarak inşaatlar yapıldı.

Bir- iki derken ihtiyaçtan fazlası yapıldı. O nedenle üretim şart. Üretim yoksa kalkınmak hayal” diye konuştu. 2010’da yüzde 10.1 dolayındaki işsizlik oranının 2019’da yüzde 13.8’e çıktığını ifade eden Yorgancılar, “Yani istihdamda yaklaşık yüz-

Rรถportaj

World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Mart - Nisan 2020 49

Enerji

de 40 civarında bir düşüş yaşanmış.

Bizim büyüme ve üretim şeklimiz maalesef istihdam yaratmıyor. İstihdam yaratmayan bir büyüme modeli ile yola devam etmemiz mümkün değil. Türkiye’nin her yıl yüzde 5 ve üzeri büyümesi lazım ki işsizlik sorununu çözelim” dedi.

“Büyümede karamsar değilim” Yorgancılar, pandeminin neden olduğu sıkıntılara rağmen 2020’de artı büyüme öngördüğünü belirterek, “2020’yi eksi büyüme ile bitirmeyiz.

IMF, DB’nin yüzde 0.5, yüzde 1 gibi büyüme değerlendirmeleri var. Tahminim, bunların biraz daha yukarısında büyüme oranı gerçekleşecek.

Bugünkü süreçte bu son derece başarılı. Çarklar dönmeye başladıktan sonra üretim kapasitesi, sinerjisi yüksek olan bir ülkeyiz. Tek sıkıntı ihracat yönündeki taleplerin henüz

istenen seviyede olmaması. Ancak onların da açılacağını tahmin ediyorum” diye konuştu.

“Gelecek tarım ve ihracatta” Pandemi sürecinde yatırım ve üretim kartlarının baştan karıldığını söyleyen Yorgancılar, küresel ticaretin yavaşladığını, Türkiye’de yatırımların bir önceki yıla göre yüzde 12.4 oranında gerilediğini belirtti. Yorgancılar, “Toplam borçların özkaynaklar büyüklüğünün 3 katına ulaşması, bugün tüm dünyanın sorunu olan borçlanma riskini, firmalarımızın da nasıl taşıdığını çarpıcı biçimde gösteriyor. EBSO 100 Büyük Firma’da oran yüzde 299,8 oldu. Geçen sene İSO 500’de yüzde 203’tü. Yavaş büyüme, artan kur ve maliyetler ile azalan karlılık, artışı tetikliyor. İhracatçılar ise kur artışlarından kaynaklı avantaj nedeniyle bu krizden en az hasarla

50 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

çıktı” diye konuştu. Üretim ve ihracatın Türkiye’nin geleceği olduğunu açıklayan Yorgancılar, “2019 yılında, küresel ve ulusal makro koşullar nedeniyle reel sektör, oldukça zorlandı. Bu da 100 büyük sanayi kuruluşunun durumuna yansıdı.

100 firmadan 83’ü kâr beyan ederken 17 firma zarar ettiğini açıkladı. kimya ve kimyasal ürünler, gıda ile demir çelik sektörlerinin üretimden satışa oranlarının toplamı ise yüzde 78’lik bir payı oluşturuyor” ifadelerini kullandı. Firmaların brüt kâr oranlarında yüzde 27 oranında düşüş olduğunu Ar-Ge yatırımlarının ise hâlâ binde 35 civarında gerçekleşmesini üzüntü ile takip ettiğini söyleyen Yorgancılar, “Ar- Ge’ye yatırım oranlarına baktığımızda yüksek katma değerli üretim için daha çok yol almamız gerektiği ortaya çıkıyor” dedi.

Fuar

TOS+H EXPO’NUN YENI TARIHLERI: 14 – 17 MAYIS 2022 TOS+H EXPO’nun koronavirüs Covid-19 nedeniyle ertelenmesinin ardından Messe Düsseldorf ve yerel ortağı Tezulaş Fuar yeni fuar tarihini belirledi. Türk İş Güvenliği ve Sağlığı alanında öncü ihtisas fuarının dördüncüsü 14 – 17 Mayıs 2022 tarihleri arasında yapılacak.

14 - 27 mayıs 2022 TOS+H EXPO, korona “ u kararı, T.C. Aile, salgını ile ilgili dinamik Çalışma ve Sosyal gelişmeler sonucunda Hizmetler Bakanlığı ve ertelenmek zorunda ilgili tüm ortaklarımızla kaldı. Messe Düsseldorf, ayrıntılı görüşmeler Türk hükümetinin tüm neticesinde aldık,” di- etkinlikleri erteleme yor Messe Düsseldorf kararını ve T.C. Sağlık GmbH CEO’su Werner Bakanlığı’nın kriz yöneM. Dornscheidt. T.C. tim ekibinin yanısıra Aile, Çalışma ve So- önemli etkinliklerin syal Hizmetler Bakanlığı risk değerlendirmesini tarafından düzenlenen yapan Robert Koch 10. Uluslararası İş Sağlığı Enstitüsü’nün prenve Kongresi de aynı tari- siplerini dikkate hlere ertelenecek. alan Alman Federal Hükümeti’nin tavsiyel-

B

52

World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

erini takip etmiştir.

Fuar ve kongre, iş sağlığı ve iş güvenliği alanında Türk pazarına 360 derecelik bir toplu bakış imkanı sunuyor. Bu etkinlikler, hem Türkiye’de hem de komşu ülkelerde ortak iş güvenliği standartlarının daha da ileriye götürülebilmesi için anahtar itici güç oluşturuyor.

Ayrıntılı bilgi için toshexpo.com.tr adresini ziyaret edebilirsiniz.

Robotik

YUMİ ÜRETİMDE YENİ STANDARTLARI BELİRLEDİ

Beş yıl boyunca kolaboratif robotlar için yeni standartları ABB’nin çığır açan YuMi® robotu belirledi

A

BB kolaboratif çift kollu robotu YuMi®’nin, bu yıl beşinci doğum gününe ulaşmasıyla, küçük robotunun büyük hikayesini kutluyor 2015 yılında, başlangıçta hafif montaj görevlerinde çalışanlara yardımcı olmak için tasarlanan ABB’nin kolaboratif robotu YuMi, çeşitli uygulamalar ve endüstrilerde yeni fırsatlar oluşturan bir patlamaya yol açtı. Artık insanların robotik otomasyon ile neler elde edilebileceğine dair hayal güçlerini ateşlemesine yardımcı oluyor.

Ergonomik tasarımı ve sıkışma noktalarını önlemek için yumuşak dolgulu hafif magnezyum alaşımlı kol-ları, çarpışma algılamalı gelişmiş hareket kontrolü, insanların yanında iş istasyonlarına monte edilmek üzere tasarlanmış ve insanlarla birlikte çalışmaya uygun esnekliği artıran bir dizi güvenlik özellikleri saye-sinde, artık 54 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

robotlar daha önce güvenlik bariyerleri veya kafesleri gerektiren işler üzerinde birlikte çalışa-bilecekler.

YuMi, robotlar ve çalışanların yan yana çalışması gereken kolaboratif uygulamalarda güvenlik standardını belirlemiştir.

El becerileri ve çift kollu 14 eksenli tasarımı ile YuMi, elektronik ve elektrik komponentlerinin montajından, şekerleme fabrikalarındaki şekerlerin ayrıştırılmasına kadar dünya çapındaki bir çok üretim hattında verimliliği ve kaliteyi artırmada önemli bir rol oynamıştır.

Kafes veya güvenlik bariyeri gibi hantal ve pahalı güvenlik önlemlerine olan ihtiyacı ortadan kaldırarak, YuMi insanları robotlardan ayıran hem fiziksel hem de psikolojik engellerin kaldırılmasına yardımcı oldu.

YuMi’nin popülerliğinin anahtarı, bir operatörün boyutunu ve hareketlerini taklit eden dost tasarımı ve diğer kobotlardan

daha hızlı hareket etmesini sağlayan ultra düşük yumuşak dolgulu kollarıdır.

ABB’nin Robotik ve İmalat Otomasyonu Bölümü Başkanı Sami Atiya “Beş yıl önce YuMi için vizyonumuz, işbirlikçi robotlar için yeni bir standart oluşturmak, daha fazla koruyucu önlem veya engel olmadan insan-larla el ele çalışabilen, kullanıcı kabulünü en üst düzeye çıkarabilmek için kurulumu ve kullanımı kolay olacak hassas bir robot çözümü oluşturmaktı. ” ve “YuMi, küçük kolaboratif robotlar için yeni bir kate-goriler oluştururken, malzeme taşımadan, montaj ve muayeneye, üretimden ,sağlık hizmetlerine ve daha ötesine kadar geniş bir uygulama yelpazesinde kolaboratif robotların kullanım cazibesini genişletti. ‘’ YuMi, lansmanından bu yana ABB Robotik ve İmalat Otomasyonu bölümünün kolaboratif otomasyon çözümleri portföyünde bir köşe taşı haline

gelmiştir. ABB’nin Hollanda’daki fabrikasında elektrik prizle-rinin üretilmesinden, İsviçre merkezli ödeme yazılımları sağlayıcısı Abrantix AG için, ATM makinelerinin güvenliğinin, güvenilirliğinin ve dayanıklılığının test edilmesine kadar her şeyi sonuçlandıran etkileyici bir istihdam tarihine ulaştı.. Sağlık sektörünün verimliliği artırmanın yollarını aramasıyla YuMi, laboratuvar-larda ve tıbbi tesislerdeki görevlere yardımcı olarak sağlık ve ilaç uygulamalarına da yönelmiştir. Örneğin ABD’deki Copan Diagnostics, dokuları, kemik ve steril sıvı örneklerini yönetmek ve aynı zamanda gele-neksel çubukları ve kan kültürlerini taşımak için YuMi tabanlı HEPA filtreli biyo-güvenlik iş istasyonlarını kullanıyor.

YuMi’nin atölyeler dışında da büyük bir etkisi oldu. YuMi’nin hayatındaki kilometre taşları arasında 2015 yılında Hannover Fuarı’nda dünya liderleri Angela Merkel, Barack Obama ve Naresh Modi ile buluşması, Andrea Bocelli ile bir orkestra yönetmesi ve Londra’daki halka açık ünlü Selfridges ve New York’ta Bloomingdales mağazalarında misafirlere ve müşterilere kahve ikram etmesi.

Sami Atiya, “YuMi kesinlikle halkın dikkatini çekti ve müzik videolarından popüler TV şovlarına kadar her etkinlikte yer aldı

Robotik ve kağıt uçaklardan kart hileleri yapmaya kadar her şeyi yapmak için kullanıldığını gös-terdi” dedi. “Tüm bu eğlenceli uygulamalar sayesinde YuMi gibi robotların, robotik otomasyona karşı tu-tumları değiştirmeye yardımcı olma konusunda ciddi bir mesaj var. İnsanların robotlarla ilgili endişelerini gidermeye yardımcı olarak YuMi, robotların dünya çapında işyerlerinde ve fabrikalarda daha kolay kabul edilmesini sağlıyor. ” YuMi’nin piyasaya sürülmesiyle başlayan devrime devam etmek için ABB, 2017 yılında tek kollu YuMi robo-tunu tanıttı.

ABB’nin en çevik ve kompakt yedi eksenli işbirliği robotu masaüstüne, duvara veya tavanlara monte edilebilir ve geniş bir uygulama yelpazesinde küçük, çevik kolaboratif robotları kullanma çekicili-ğini genişletmek için tasarlanmıştır.

ABB Robotik Kolaboratif Robotlar Global Ürün Yöneticisi Andie Zhang “Geçtiğimiz beş yılda, hem çift kollu hem de tek kollu YuMi robotlarımız, sağlayacakları çeşitli faydaları hem farklı süreç türlerini kullanma ve mümkün olan uygulamaları kolaylaştırarak hem de göstererek, robotların benimsenmesini geleneksel olarak engelleyen yanılgıların üstesinden gelinmesine yardımcı oldu. ”dedi.

“Müşterilerimiz bize YuMi ile ilgili en önemli şeyin, insanların onu korkutucu bulmadıkları olduğunu söylüyor. İnsan ben-zeri özelliklere sahip olduğu için, insanlar bir YuMi robotunun yanında

kendilerini rahat hissediyorlar. Ayrıca, YuMi’nin manuel üretim hatlarına dahil edildiğinde sıkıcı ve tekrarlayan görevler için kullanılmaya meyilli olduğu için hızlı bir şekilde takımın bir parçası olarak kabul edildiğini ve operatörlerin daha çeşitli ve ilginç işler yapmasını sağladığını tespit ettik. ” YuMi, piyasanın en iyi kolu hareket ettirerek öğretme şeklinde programlayabilme işlevine sahiptir ve bu sayede herkesin robot kollarını uygulamaları için gerekli pozisyonlara hareket ettirebilmesini kolaylaştırır. Ek olarak, ABB’nin yeni kolay programlama sihirbazı yazılımı, herkesin özel eğitim almadan kullanabile-ceği sezgisel, grafiksel, sürükle ve bırak arabirimi sunarak bir robot programı oluşturma sürecini daha da kolaylaştırmaya yardımcı olur.

“YuMi ile kullanıcılar, en hızlı ve en kolay otomasyon görevlerini üstlenerek küçük işlerle başlayabilir ve daha sonra kazandıkları bu deneyim ve güveni, operasyonlarının diğer bölümlerine uygulamak ve farklı yol ile yöntemler bulmak için kullanabilirler. Bazı müşterilerimiz herhangi belirli bir uygulama düşünmeden bile bir tane satın aldı ”diye ekledi Andie Zhang. “Sadece kendi üretim ekipleriyle kolabo-ratif otomasyonla neyin mümkün olduğunu keşfetmek istiyorlardı.”

YuMi hakkında daha fazla bilgi için ABB web sitesini ziyaret edin.

Enerji

ENERYA KONYA’DA YETKİLİ İÇ TESİSAT FİRMASI TEMSİLCİLERİNE 2020 VİZYONUNU ANLATTI

Türkiye enerji pazarının önde gelen oyuncusu Enerya, geçtiğimiz günlerde Konya’da yetkili iç tesisat temsilcileriyle bir araya geldi.

Yetkili iç tesisat firmalarından 127 kişinin katılımıyla gerçekleşen toplantıda Enerya Konya Bölge Direktörü Mürsel Parlak, yetkili iç tesisat firma temsilcilerini 2020 yılı yatırımları hakkında bilgilendirdi.

E

nerya, kentlerinde doğal gaz konforu ve ekonomisini yaygınlaştırmak için çalışmalarını tüm hızıyla sürdürüyor. Bu bakış açısıyla Enerya, geçtiğimiz günlerde Konya Bayır Diamond Hotel’de yetkili iç tesisat firmalarından 127 kişinin katılımıyla bir araya geldi.

Toplantının içeriği hakkında bilgi veren Enerya Konya Bölge Direktörü Mürsel Parlak, Enerya’nın 2020 yatırım hedeflerini ve sektörün genel durumuyla ilgili görüş alışverişinde bulunduklarını belirtti. Ayrıca bölgede gerçekleştirilen yatırımlar hakkında firmalara detaylı bilgilendirme yapıldığını da söyledi.

“Konya’daki potansiyel abo56 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

neler de bizim için öncelikli konumdalar” Toplantı kapsamında iş ortaklarına seslenen Enerya Konya Bölge Direktörü Mürsel Parlak, “Mevcut abonelerimizin güvenli ve konforlu doğal gaz kullanmalarının yanı sıra Konya’daki potansiyel aboneler de bizim için öncelikli konumdalar. Bu noktada iç tesisat firmalarıyla yaptığımız iş birliğini Enerya olarak oldukça önemsiyoruz. Abonelerimizin Enerya tarafından yetkilendirilmiş iç tesisat firmalarıyla çalışmaları can ve mal güvenliği gereği önem arz ediyor” dedi. Ayrıca Parlak, sertifikalı iç tesisat firmalarına tesisat dönüşümü sırasındaki iş birlikleri için teşekkür etti. İç tesisat firmalarının temsilcileriyle görüş , alışverişlerinin yapıldığı, Enerya ve Enerya Konya Gaz Dağıtım

şirketi hakkında bilgilendirmelerin, şebekelerin bakımı, kontrolü ve iyileştirme faaliyetlerinin konuşulduğu toplantı kapsamında ayrıca Enerya ile işbirliklerinin 10. yılını tamamlayan iç tesisat firmalarına plaket takdim edildi.

Toplantıya Konya Bölge Direktörü Mürsel Parlak, Enerya Teknik Operasyonlar Müdürü Erol Kaya, Enerya Konya Müşteri Hizmetleri Satış ve Pazarlama Müdürü Murat Küçükkapdan, Enerya Konya Operasyon Müdürü Selma Delikan, Enerya Konya Mali ve İdari İşler Müdürü Ali İhsan Vurucu, Enerya Konya Etüt Proje ve Yapım Müdürü Gökhan Savran, Enerya İç Tesisat Yöneticisi Nuri Kurun, Enerya Konya İç Tesisat Yöneticisi Yasin Yöney ve diğer Enerya Konya yöneticileri katıldı.

Enerji

ENERJİ Ali Özdemir www.aliozdemir.net 18.06.2020

1 982 yılında endüstri meslek lisesine başladığımda 14 yaşında bir çocuktum. İlkokulu küçük bir köyde okudum. Ortaokul yıllarında akıldışı sağ-sol itişmeleri vardı. A dersinde sol propagandaya, B dersinde sağ propagandaya maruz kaldığım günler pek çok oldu. Sıklıkla boykotlar da oluyordu.

3 yıllık ortaokul sürecinde (19791982 arası) hiçbir dersi tam olarak öğrenemedim. İngilizceye matematikçi, Türkçeye tarihçi, fen dersine resimci, din dersine fizikçi girdi.

Yani çok garip, çok mahrum bir 3 yıl yaşattılar bize.

Meslek lisesinde OSANOR (Okul Sanayi Ortaklaşa Projesi) sistemine maruz kaldık. Bizi kobay yaptılar. Bu saçma modeli 3 sene bizde deneyip çöpe attılar. Olan bize oldu. Berbat ders kitapları, imkansızlıklar, katı kurallar altında bir 3 yıl daha geçti. Özet olarak ortaokul ve lise yıllarında verimli ders alma oranım yüzde 30’u geçmez. Üniversiteyi nasıl kazandığımı hala havsalam almıyor.

Sanırım ÖSYM’nin bilgisayarına fare girdi…

Ortaokul ve lisede temel akademik dersleri alamadığım için 4 yıllık üniversitedeki dersler bana çok zor

geldi. 4 işlemi bilmezken karşıma türev, integral, diferansiyel denklemler konuları çıktı. Atılma korkusuyla 1 saat dahi devamsızlık yapmadım.

64 kişilik sınıfın yüzde 80’i kahvede, parkta, çayırda keyif yaparken ben formül, teori ezberledim…

Lisedeyken “enerji makineleri” adlı bir dersimiz vardı. Bu dersin saman kağıda basılı, siyah beyaz resimli kitabındaki konular, diyagramlar hala belleğimde… İçten yanmalı motorlar, barajlar, elektrik santralleri, basınç, Pascal teoremi, pnömatik, hidrolik vb.

Bu dersi Tekin Aytugar Bey anlatıyordu.

8 ay boyunca her hafta 2 saat bize bilgi sunan hocamızın dersinde hiç sıkılmadım, kendimi baskı altında hissetmedim. Ter içinde kalmadım.

Strese girmedim. Zira dersin konuları bize belletiliyor, öğretiliyordu. Tekin Bey’de öğrencilerle doğru iletişim noktasında üstün bir yetenek/tutum vardı…

Bazı öğretmenler konuşamaz, yazamaz, cümle kuramaz, beden dilini bilmez, öğretmen masasından kalkmaz, isteksiz biçimde öğretim yapar. Karşısındaki çocukların seviyesine inemez. Bu yazıda yeri değil, o nedenle lise döneminden aklımda kalan kötü anıların tümünü dile

58 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Ağustos 2020

getirmeyeceğim. Belki dede olunca o kara faciaları yazarım…

Lisede haksız yere defalarca dayak yedim/yedik. Ne karanlık yıllardı o zamanlar. Şimdinin öğrencileri kral, padişah, paşa. En ufak bir sert söz etseniz hemen veliler okulu basar.

Haliyle öğrencilerin büyük bölümü şişik egolu, kaba, saygısız ve zır cahil oldu artık... İlkokulda çok dayak yemedim. Belki 10 defa vardır. Ortaokulda 30-40 dayağım var. Lisede sanırım 50 dayağa maruz kalmışımdır. Kalem elimden düştü. Yere eğilip aldım. X öğretmen sopa attı. Saçım az uzun diye sopa yedim. Sınavda yandaki öğrenciye baktım diye tokat yedim. Derse geç kaldım diye tokat yedim. Bunların hiç birisine itiraz edemedim. Zira okulda dikta düzeni vardı. Okula geç kaldın sopa, merasime katılmadın sopa, koridorda gürültü yaptın sopa, ödevi getirmedin sopa…

15 sene okula gittim. Bazı öğretmenlerimin simasını bile unuttum. Onları bir daha görmek bile istemedim. Tekin Bey ile yılda 1-2 kez karşılaşır uzun uzun hasbihal ederiz.

Hala benden gençtir. Ne ile besleniyorsa 30 yaşında donup kalmıştır.

Kendisini saygıyla selamlıyorum.

Fuar

60 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - AÄ&#x;ustos 2020

Sektรถr

62 World Media Group - Elektrik Pano Dergisi / Temmuz - Aฤ ustos 2020

ENDÜSTRİ 4. 0 ZİRVESİ ENDÜSTRİ 4. 0 DERGİSİ

WORLD MEDIA GROUP ORGANİZASYONLARIDIR ...

Sponsorluk ve Reklam için temas kurabilirsiniz : 0 505 400 94 34 - 0 505 400 94 33 - 0 546 675 59 49 www.endustri40dergisizirvesi.com - makineotomasyondergisi@gmail.com - worldmediareklam@gmail.com

www.worldmediagroupe.com www.ekonomiknokta.com

Ekonomi, Sanayi, Otomotiv sektörünü; dergilerimizi ve internet sitelerimizi tek çatı altında toplayan web adresimiz .

www.makineotomasyondergisi.com Makine - Otomasyon - Robotik dergimizin internet sitesi..e

www.kesicitakimlardergisi.com Kesici Takımlar ve Tutucular sektörünün ilk ve tek dergisinin internet sitesi.

www.endustri40dergisizirvesi.com

Türkiye’nin ilk Endüstri 4.0 zirvesi ve dergisinin internet sitesi.

www.elektrikpanodergisi.com Elektrik ve Pano dergilerimizin internet sitesi.

www.autotuningworldddergisi.com Auto Tuning World dergilerimizin internet sitesi.

ENDÜSTRİ 4.0 ZİRVESİ

World Media Group - Elektrik Dergisi / Ocak - Şubat 2019

89

WORLD MEDIA GROUP BÜNYESİNDE YAYINLANAN DERGİLER Haber İletişim İlker Kaplan WORLD MEDIA GROUP Genel Yayın Yönetmeni 0 505 400 94 34 makineotomasyondergisi@gmail.com

Reklam İletişim Hatice Karabay WORLD MEDIA GROUP Reklam Koordinatörü 0 505 400 94 33 makineotomasyondergisi@gmail.com

Reklam İletişim Zafer Altın WORLD MEDIA GROUP Reklam Müdürü 0 546 675 59 49 worldmediareklam@gmail.com

Dergilerimizde yerinizi ayırtın, hedef kitlenizi ulaşın!...

www.endustri40dergisizirvesi.com www.worldmediagroupe.com www.makineotomasyondergisi.com

www.autotuningworlddergisi.com www.elektrikpanodergisi.com www.kesicitakimlardergisi.com

www.ekonomiknokta.com

World Media Bünyesinde yayınlanan Dergilere abone olmak için aşağıdaki hesap numaralarına istediğiniz dergilerin Yıllık abone ücretlerini yatırabirsiniz. İsim soyisim ve adresinizi dekont fotokopisiyle birlikte makineotomasyondergisi@gmail.com adresine mail ya da 0 212 427 00 15 numaraya faks’a gönderebilirsiniz.

Ayrıca Aboneliğinizi mail order sistemiyle kredi kartınızdan ödeyerekte yapabilirsiniz.

*Kredi kartınızın ön yüzündeki 16 rakam: .......................................................................... *Kredi kartınızın son kullanma tarihini ay / yıl : ................................................................. *Kredi kartınızın arka yüzündeki üç haneli güvenlik numarası: ..........................................

ABONE FORMU Ad

:...............................................................................................

Soyad

:...............................................................................................

Adres

:...............................................................................................

ABONE FORMU

...............................................................................................

İlçe

:...............................................................................................

Şehir

:...............................................................................................

Posta Kodu

:...............................................................................................

Telefon

:...............................................................................................

Faks

:...............................................................................................

e-mail

:...............................................................................................

Tarih

İmza

Dergi

İsmi

-

Yıllık Abone Ücreti

Makine & Otomasyon Robotic: Auto Tuning World: Kesici Takımlar Tutucular : Endüstri 4.0 : Elektrik : Rulman & Lİneer: Endüstriyel Borulama: Cad / Cam / Cae / Plm :

120 TL 120 TL 120 TL 120 TL 120 TL 120 TL 120 TL 120 TL

+ + + + + + + +

KDV KDV KDV KDV KDV KDV KDV KDV