ENDÜSTRi 4.0 Üretim Teknolojileri - Robotik - Endüstri 4.0 Uygulamaları Dergisi - Mayıs - Haziran 2018 Yıl : 2 Sayı : 5 Fiyat : 20 TL
MAKALE
ETKİNLİKLER
*INFOMA
*ROBOT BİLİM KONFERANSI
MUSTAFA CERAN
*BİLİM KAHRAMANLARI İZMİR’DE BULUŞTU
*ROCKWELL
* GEDİK ÜNİVERSİTESİ ROBOT SEMİNERİ
RÖPORTAJ *UNIVERSAL ROBOT KANDAN ÖZGÜR GÖK
RÖPORTAJ *CDT ALPER GÖĞÜŞ
lama
EDİTÖR ilker kaplan
EKONOMİYE DİKKAT!!!
Ö
Yayın Türü Yaygın Süreli
Editör - Künye
Yayıncı Dünya Medya Basın Yayın Reklam Tanıtım Hizmetleri İmtiyaz Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İlker Kaplan 0 505 400 94 34 İdari İşler Müdürü Hatice Karabay 0 505 400 94 33 Reklam Müdürleri Ziya Alkan 0 546 675 59 49 Ayhan Üstüner 0 535 352 50 59 Muhasebe Müdürleri Sevda Öncü Düzgün Turgut 0 542 292 83 85
ncelikle, Endüstri 4.0 Dergimiz ve büyük ailemiz World Media
Group olarak; ülkemizin ekonomik gelişmişlik açısından iyi yerlere gelmesi için yoğun bir çaba sarfettiğimizi ve tüm iş dünyasının da aynı çabayı gösterdiğinin bilincinde hareket ediyoruz. Bu doğrultuda bu yazımızda; ülkemizin içinden geçmekte olduğu zor sürece de değinmek istiyoruz.
Evet; TÜİK verilerine göre
77 milyar dolar civarı cari açık verdiğimizi biliyoruz.
Tedarik
sağladığımız Makine imalat sektörü de 10 milyar dolar civarı cari açık veriyor. Katma değer yaratan ürünler, bilimsel bilgiye dayalı inovatif ürünler üretmediğimiz sürece de bu fasit daire içinde döneceğimizi bilmemiz gerekiyor. Dolar ve Euronun yükselişinden, istihdam sorununa kadar tüm olumsuzlukarı tetikleyen bu unsura bir an önce neşter vurmak gerekiyor. Yoksa ekonomide daha zorlu bir dönem bizi bekler durumda. Hiçbir katma değer yaratmayan inşaat sektörüne gerçekleştirilen yatırımların ülkemizi getirdiği nokta ortada artık üretim sektörüne ağırlık vermek gerekiyor. Bir zihniyet değişimi gerekiyor.
Bu yıl Fuarlara katılımlarımız yoğunlaşıyor. KONMAK - KONYA KOCAELİ 2018, MAKTEK-İSTANBUL 2018,
TOSS+EXPO - İŞGÜVENLİĞİ 2018 fuarlarına katılıyoruz ve bu fuarlardaki standımızdan geniş çaplı dağıtım yapacağız. Ayrıca yurtdışında da; Hannover Messe - Almanya fuarına katıldık. Katılımcı, ziyaretçi ve tüm parametreler açısından verimli bir fuar geçirdiğimizi söylemeliyim.
Yazı İşleri Simgenur Savranoğlu Grafik Tasarım Ezgi Kamburoğlu Metecan Şahin Abone Sorumlusu Defne Deniz Kaplan Beste Kamburoğlu Fotoğraf Editörleri Murat Çapkın Sinan Temur İnsan Kaynakları Müdürü Sibel Şanlı İletişim Danışmanı Alper Tuna Bilişim Sorumlusu Kerem Mercan Bölge Temsilcileri Çetin Sülün (Ankara) Mesut Karabay (İzmir) Umut Yıldız (Bursa) Avrupa -Almanya - Temsilcisi Pınar Açıkgöz
Fuarlara katılımlarımızı yoğunlaştırıyoruz
2018, SANTEK
Halkla İlişkiler Müdürü Ayşe Savranoğlu
EMO - İtalya fuarlarında da okur
ve firmalarmızla buluşacağız. Bu fuarda da dergilerimizin geniş ölçekli dağıtımını gerçekleştireceğiz.
Sosyal Medya Fatma Kurşun Dağıtım Ali Savranoğlu Zafer Kamburoğlu Genel Koordinatör Süleyman Kaplan Hüsniye Kaplan Katkıda Bulunanlar Meryem Savranoğlu Fatma Kaplan Selda Kamburoğlu Dağıtımcı Aras Kurye - PTT - Yurtiçi Kargo Yönetim Yeri
Sektörün Lokomotif Firmaları Yayınlarımızda… Sektörün ilk ve tek Kesici Takımlar Tutucular
dergisi olarak
sektörün lokomotif firmalarına sayfalarımızda yer veriyoruz ve kapak – dosya – fokus – inceleme- sektör konularımızla sektörlere yol gösteren çalışmalara imza atıyoruz. Bu yolda bizimle yürüyen firmalarımıza de teşekkür ediyoruz. Sektörün ilk ve tek gerçek anlamda dergisinde yerinizi ayırtın. Bizden söylemesi... İLKER KAPLAN
Akşemsettin Mah. Güneş Sokak No: 48 D :10 Eyüp / İstanbul Tel:0 850 532 94 68 Fax : 0 212 427 00 15 www.endustri40dergisi.com www.kesicitakimlardergisi.com www.worldmedyatv.com www.makineotomasyondergisi.com makineotomasyondergisi@gmail.com worldmediareklam@gmail.com Endüstri 4.0 Dergisi Basın Meslek İlkelerine Uymaya Söz Vermiştir. İçeriğindeki yazınsal ve görsel malzemeler, izin alınmaksızın; yazılı,görsel, işitsel ve elektronik medyada kullanılamaz. Reklamların hukuki sorumluluğu reklamveren firmaya aittir. Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
3
İçindekiler
3
İÇİND
İÇİNDEKİLER EKONOMİYE DİKKAT!!!
6
KANDAN ÖZGÜR GÖK
“UNİVERSAL ROBOT OTOMASYONU HERKESE ERİŞTİREBİLİR HALE GETİRECEK”
YENİ AI ÖZEL UYGULAMALARI ÖĞRENİR, OPERATÖRLERİ HATA VE ÇÖZÜMLER KONUSUNDA UYARIR 14
4. TÜRKİYE ROBOTBİLİM KONFERANSI 20 GERÇEKLEŞTİRİLDİ
PROJE VE ROBOTLAR YARIŞTI 22 4 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
DEKİLER 28
İçindekiler
İNDEX
MUSTAFA CERAN :
“TEKNOLOJİ EVRİMİNDEN, DÖRDÜNCÜ ENDÜSTRİ DEVRİMİNE”
İnfoma - Ön iç Kapak
Koç Sistem - Arka Kapak Festo - Arka İç Kapak
III. Endüstri 4.0 Zirvesi - 7. Sayfa Altıum - 9 . Sayfa Koç - 11 . Sayfa
Festo - 13 . Sayfa
İKLİME UYGUN TESİSATLA ENERJİDE YÜZDE 50 TASARRUF SAĞLANABİLİR
Durmazlar - 15 . Sayfa
38
Sandvik - 17 . Sayfa Omron - 19 . Sayfa ETG - 23 . Sayfa
Endüstri 4.0 Bilgi - 25 . Sayfa Siemens - 35 . Sayfa
Schneider - 37 . Sayfa Inepro - 39 . Sayfa
Konmak - 43 . Sayfa
40
ALPAY GÖĞÜŞ:
“ELEKTRONİK FİRMALARINA FARKLI ÇÖZÜMLER SUNUYORUZ”
Lösev - 48. Sayfa
Maktek - 49. Sayfa
World Media Group - Abone - 50 . Sayfa
Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
5
Röportaj
UNİVERSAL ROBOT SATIŞ GELİŞTİRME MÜDÜRÜ KANDAN ÖZGÜR GÖK:
“UNİVERSAL ROBOT OTOMASYONU HERKESE ERİŞTİREBİLİR HALE GETİRECEK”
Universal Robot Satış Geliştirme Müdürü Kandan Özgür Gök görüşmemizde: “Küçük ölçekli, orta ölçekli ve büyük ölçekli firmalar Türkiye’de faaliyet gösteriyor. Universal Robot olarak biz herkese otomasyonu eriştirebilir hale getireceğiz sloganıyla hareket ediyoruz ve bunu da robotumuzun gerek teknik olarak gerekse genel yapısıyla sağladığımızı düşünüyoruz” dedi.
6 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
World Media
“yapay zeka - nesnelerİn İnternetİ / IOT”
I I . ENDÜSTRİ 4. 0 ZİRVESİ 5 - 6 ARALIK 2018 ( ÇARŞAMBA - PERŞEMBE ) INTER CONTINENTAL OTEL - TAKSİM / İSTANBUL
*Otomotiv
*Otomasyon
*Kesici Takım
*Robotik
*Elektrik
* Ana Sanayi
* Proses
*Tutucular
* İş güvenliği
* Plastik
*TedarikSanayi
*Redüktör
* Aşındırıcılar
* Metal İşleme
*Pano
*Jant - Lastik
*Makine
*Rulman
* Borulama
*Elektronik
*Amortisör
* Cad CamCae
* Kalıp
* Chip
*Kaynak
Sponsorluk için temas kurabilirsiniz : 0 505 400 94 34 - 0 505 400 94 33 - 0 546 675 59 49 www.endustri40dergisi.com - makineotomasyondergisi@gmail.com - worldmediareklam@gmail.com World Media Group - Elektrik Dergisi / Mart - Nisan 2018 77
Röportaj
Türkiye’deki faaliyetleriniz ne zaman başladı ? Şu anda hangi sektörlerle yoğunsunuz ve hangi alanlara yoğunlaşmak istiyorsunuz ? Bir de kısaca firmayı tanıyalım… Universal Robot yaklaşık
altı ay
önce benimle beraber aktif olarak Türkiye’de
faaliyet
göstermeye
başladı. Universal Robotun merkezi Danimarka’dır ve Universal Robot Türkiye olarak; Türkiye, İsrail, Yunanistan ve Ortadoğu’dan sorumluyuz. Bu bölgeler de ve Türkiye de distribütörlerimiz
üzerinden
son
kullanıcılara ulaşıyoruz. Aynı zamanda müşterilerin proje talepleri olduğunda sistem entegratöru üzerinden projeler gerçekleştiriliyor. Bunun dışında söyleyebileceğim en önemli şey Universal Robot 2000’li yılların başında kurulmuş bir firma.
8 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
Robotlar özellikle Türkiye’de insan-
işlerde işbirliğine dayalı insanla
lar tarafından yeni keşfedilmeye
beraber çalışabilen robot olarak
başlarken; Danimarka’da Universal
adlandırıyoruz. Türkiye’de distribüt-
Robot’ un kuruluşu gerçekleşmiş.
örler üzerinden satışını yaptığımız
Danimarka’da üç kişi Robot geliştirme
için, son kullanıcılara ve distribüt-
sürecine girmişler. 2005 yılında
örlerimize teknik destek veriyoruz.
şirketlerini kurarak 2008 yılında ilk
Genel yapılanmamız bu yönde.
ürünlerini ortaya çıkarmışlar. Bu
Önümüzdeki süreçte de, ekibimize
ürün sonrasında pazarda çok ciddi bir
katılacak teknik personellerle birlikte
ivmeyle - 2017 sonu itibariyle- yirmi
Türkiye’deki çalışmalarımıza devam
bir bin robotluk bir üretim adedi-
edeceğiz.
yle dünya pazarında yerimizi almış durumdayız. Burada adlandırdığımız
Türkiye’de
Danimarka’dan
uzun
gibi dünyanın bir numaralı işbirliğine
yıllarda faaliyet yürütüldü bildiğimiz
dayalı holographic (holografik) robo-
kadarıyla sizde Ortadoğu Türkiye ve
tunu biz üretiyoruz.
Yunanistan bölgelerinden ağırlıklı olarak bahsettiniz.
Universal Robotu ben isim olarak biliyorum, Türkiye’de faaliyet alanı
Evet İsrail ve Yunanistan dedim.
olarak yeni değil mi ?
Peki daha doğuya doğru Türki Cum-
Ona daha sonra geleceğim. Önce-
huriyetlerine doğru bir çalışma var
likle biz Universal Robot’u; yaptığı
mı ?
Röportaj Tabi ki neden olmasın. Bizim şöyle
yüksek
üretim
gösteriyor. Universal Robot olarak
bir durumumuz var. Her
ülkenin
önemli ama şöyle bir gerçekle karşı
biz herkese otomasyonu eriştirebilir
belli bir sorumluluğu var.Bizim böl-
karşıyayız; herkes esnek üretimden,
hale getireceğiz sloganıyla hareket
gemizde çok fazla robotlu sistemler
hızı değişen üretimden bahsediyor
ediyoruz ve bunu da robotumuzun
olmuyor o yüzden ben 15 yıldır 2
ama nasıl ve hangi maliyetle ? Bu
gerek teknik olarak gerekse genel
tane proje yapabildim. Bu anlamda
faktörlerin gerçek anlamda isminin
yapısıyla sağladığımızı düşünüyoruz.
baktığınızda bize talep geldiğinde
ne olduğu çok önemli değil. Buna
Geleceğin de özellikle bu anlamda
bunu değerlendirip Universal olarak
herhangi bir isimde verebilirsiniz.
insanla robotun beraber çalıştığı
gerekli cevabı verebiliriz tabî ki.
Bu başarı aslında işin ilerleyişi ile il-
bir platforma gireceği,
gili ama gerçekte baktığınızda, bunu
yaparsanız yapın işin içinde insan
gerçek anlamda gerçekleştirebilen
faktörü her zaman olacak. Bizimde
süreçlerinde veya Endüstri 4.0 eko-
firma
olduğunu
Universal Robot olarak söylediğimiz
sistemini nasıl değerlendiriyorsunuz
düşünmüyorum. Çünkü bu baştan
bir durum var; insan işin en önemli
? Yani robotlaşma yeterli düzeyde
sona bir sistem yapısı. Tek başına
parçası olmak zorunda ve aslında
mi ? Yoksa bu konuda pozitif bir vi-
bir robotlu sistem almış olmak veya
herkesin de dile getirdiği esnek üre-
zyon sahibi misiniz ? Firma olarak
otomasyon sistemi kurmuş olmak
tim yani esneklik, insanla beraber
nasıl düşünüyorsunuz ? Durumunuz
önemli ancak yeterli değil. Baştan
çalışan sistemlerle daha mümkün ve
nedir ?
sona geleceğin düşünerek sistemin
efektif. Yatırım maliyeti olarak da bu
oluşturulması gerekiyor.
durum geçerli.
Peki
Türkiye’deki
Universal
dijitilizasyon
Robot
üretim,
sayısının
kaliteli
çok
geleceğin
çünkü ne
Bu anlamda bakıldığında gelecekte
oluşturulmasında bence çok iyi
Küçük ölçekli, orta ölçekli ve büyük
insanların daha fazla robot sistem-
çalışma yaptı.
ölçekli firmalar Türkiye’de faaliyet
lerinin içerisinde çalışacağını,
Günümüzde artık
10 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
Makale
Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 3 - 2017
11
Röportaj
çalışması gerektiğini göreceğiz. Bi-
alalım?
doğru
zim robotumuzda insanla beraber
Burada biz çok ciddi bir şekilde esnek-
düşünüyorum. Ama şunu da görmek
çalışma niteliklerini yerine getiren
lik kavramını ön plana çıkartıyoruz.
gerekir ki her şey çok hızlı değişiyor
ender sistemlerden.
Fabrikaların
yatırımcıların
ve önümüzdeki süreçte de Universal
tumuz 360 derece tüm eksenlere
gözden kaçırdığı, ilk yatırım maliy-
Robot’un öncüsü olduğu Endüstri
dönebilmesi ve
sebebiyle
etinde görülmeyen avantajları da
4.0 kavramı ile hayatımıza girecek
dünyada bu anlamda bir numara…
sunuyoruz. Hızlı değişimlere cevap
bu arada robot ve insanın beraber
Rakamlarda bunu söylüyor inanılmaz
vererek çok sayıda küçük ve orta
çalışması bunun ana teması olacak
avantajlara sahip.
ölçekli işletmeye çözüm üretiyoruz.
çünkü sonuçta her şey insan için
Bu anlamda endüstriyel ve teknolo-
üretiliyor
jik olarak bir vizyon kurgulandığında
işbirliği de herkes için değerli.
yapısı
Bizim robo-
Son olarak söylemek istediklerinizi
12 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
veya
sonuçlar
alabileceğimizi
ve insanla makinenin
Makale
YENİ AI ÖZEL UYGULAMALARI ÖĞRENİR, OPERATÖRLERİ HATA VE ÇÖZÜMLER KONUSUNDA UYARIR
Rockwell Automation’ın sunduğu yeni AI Modülü Endüstriyel Operasyonları Modeller, Görüntüler ve Optimize Eder
Endüstriyel operasyonlara yönelik tanılayıcı analitik çözümler yaratmak uzun bir süredir uzman veri bilimi bilgisi ve analiz edilecek özel uygulamayı derinlemesine anlamayı gerektiriyordu. Bu uzmanların sistemi anlaması ve modellemesi haftalar, aylar veya yıllar alabiliyordu. İşte o uzmanlık Rockwell Automation’ın Houston’da gerçekleşen Automation Fair’de tanıtımını yaptığı yeni Sherlock Yapay Zeka (AI) Projesi modülünün içine sığdırıldı. Model inşa edilir edilmez Sherlock Projesi modülü operasyonu kesintisiz olarak izler. Bu izleme sırasında çalışmasına aykırı ve prensipteki sınırlarına uymayan anomaliler arar. Eğer bir sorun tespit ederse bir insan makine ara yüzü (HMI) ekranında veya bir tabloda alarmı harekete geçirebilir. Gelecekte yaşanacak tekrarlarda tanı yardımıyla sistem otomatik olarak parametreleri insan müdahalesine gerek kalmadan ayarlayabilir.
Bu veriyle çalışan analitik algoritması
direk kontrol şasene takılabilen bir modülün içinde sunuluyor. Kurulumu yapıldıktan sonra Sherlock AI Projesi orijinal fizik temelli modellemenin operatörlerin yönettiği uygulamayı “öğrenmesini” sağlar. Modül uygulamayı tespit etmek için kontrolör etiketlerini tarar ve kullanıcılara girdi ve çıktıları seçerek modelleme yapma seçeneği sunar. Bu sayede Sherlock AI Perojesi hızlı bir şekilde kontrolörlerden geçen veriden bir model inşa etmeyi öğrenir. Bu süreç dakikalar içinde tamamlanır. Dünya kadar geçmiş verisine gerek duyulmaz ya da verinin otomasyon yüzeyinin dışına çıkmasına gerek kalmaz.
14 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
Rockwell Automation Kontrol ve Sanallaştırma İşkolu platform lideri Jonathan Wise “Sherlock Projesi endüstriyel üreticilere uygulaması çok kolay bir pakette akıllı analitik sunuyor” diye konuştu. Wise “Müşterilerimiz – üretim verilerini iş çıktılarını iyileştirmek için kullanarak - dijital bir dönüşümden geçtiği için uzmanların yapacağı analitiği bekleyemezler. Yeterli sektör veri bilimcisi olsa bile elinizde, her şirketin bu insanları istihdam etmeye gücü de yetmez. Bu makine öğrenme enstrümanı otomasyon altyapınızı kullanarak çok güçlü bir analitik çıkartabiliyor – Logix arka planına düşer düşmez değer yaratmaya başlıyor” dedi.
Makale hangi aralıkta veri gönderilebileceğini seçebiliyor. Modül ek bir kontrolör CPU yükü veya ek bir ağ trafiğine neden olmaz. Sherlock AI Projesinin pilot modülleri şu anda çalışıyor ve 18 aydır sonuçlar veriyor. Müşterilerimiz bu modülü 2018 ortalarında satın alabilecekler.
Sherlock Projesi tanılayıcı özellikleri yanlış-pozitif alarmları fizik temelli modellemeleri ve tabanları sebebiyle diğer yapay zeka çözümlerine göre ciddi oranda düşürür. Örneğin Sherlock AI Projesi bir kazanın sıcaklığının normal operasyonlara göre farklı bir sıcaklığa kayıp kaymadığını ya da düzeltme gerektiren bir anormallik olup olmadığını söyleyebiliyor.
Sherlock AI Projesi ilk versiyonunda kazan, pompa ve soğutucu operasyonlarına yönelik kullanıma hazır şablonlar da yer alacak ve bunlar hibrit uygulamalar için ideal şablonlar. Kullanıcılar ek uygulamalarını modellemek için konfigürasyon da yapabiliyorlar olacaklar. Modülle iletişim kontrolörler tarafından öncelikli hale getiriliyor, böylece kullanıcılar ne büyüklükte ve
Bu yeni yapay zeka motoru Rockwell Automation’un üretim katında ayıtlar, makineler, sistemler hatta kurum genelinde çalışan ve giderek genişleyen analitik çözümler ekosisteminin sadece bir parçası. Rockwell Automation geliştiricileri bağlantıları Aygıtlar için FactoryTalk Analytics enstrümanları kullanan kullanıcıların Sherlock AI Projesine Shelby rehber robotları ve eylem kartları aracılığıyla arayüzleyebilecekleri şekilde inşa ediyor. Sherlock AI Projesi’nden çıkan analitik kolay bir şekilde FactoryTalk Analitik Platformu’na entegre olur. Bu da fabrika katındaki veriyi iş zekası stratejilerine entegre eder.
Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 4 - 2018
15
Makale
FACTORYTALK NETWORK MANAGER YAZILIMI AĞ VE BAKIM OPERASYONLARINI SADELEŞTİRİR R
Yeni yazılım ağ varlıklarının merkezi ockwell Automation Ürün görünürlüğünü sağlar Müdürü Lorenzo Majewve aygıt yerleşimini ski “Birçok üretim katı personeli farklı yönetilebilen hızlandırır. ******* Üretim tesisi personelinin ağ üzerinde giderek sayısı artan IoT aygıtları görüntülemek ve bakımını yapmak gibi zor bir görevi vardır. Karmaşık ve alışılmadık IT çözümleri yerine Rockwell Automation’ın sunduğu yeni FactoryTalk Network Manager yazılımını kullanabilirler. Bu yazılım onlara kullanımı kolay tek bir yazılım arayüzü üzerinden Allen-Bradley Stratix yönetimli anahtarlarının sağlığını görüntülemelerine, anahtar sorunlarını çözmelerine ve hızlı bir şekilde yeni yönetilebilen anahtarlarının yapılandırmalarını yapmalarına olanak sağlar.
16 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 4 - 2018
anahtarlar ve farklı kaynaklardan aygıtlar hakkındaki bilgileri bir araya getirmekte zorlanır” dedi ve şu değerlendirmeyi yaptı: “FactoryTalk Network Manager yazılımıyla bu bilgilere tek bir kolektif noktadan erişebilirler. Ayrıca gerçek zamanlı uyarılar ve ağ anahtarı faaliyetleri sorunları daha hızlı ve kesin bir şekilde çözmelerine yardımcı olacaktır.” Yüzlerce belki de binlerce aygıtın bulunduğu büyük bir tesisteki kullanıcılar, yönetmeleri gereken verinin büyüklüğü nedeniyle bunalabilirler. FactoryTalk Network Manager yazılımı
varlıkları, IP adreslerini otomatik olarak keşfeder ve bu bağlı aygıtların bir topolojisini çıkartır. Yazılımın sezgisel arayüzü sayesinde ekipmanlar bir gösterge tablosu üzerinde gruplandırılabilir, böylece kullanıcılar aygıtların belirli alan kategorilerine göre organize edebilir veya aygıtları tek tek analiz edebilirler. Yazılım ayrıca yeni anahtarların çalışma süresini ve verimini artırmak için kullanıcı tarafından geliştirilen konfigürasyon şablonları kullanır. Bu şablonlar kurum genelinde veya OEM’lerle ve sistem entegratörleriyle ağ açılımlarını, ağ atamalarını ve bakım faliyetlerini daha da kolaylaştırmak amacıyla paylaşılabilir.
FactoryTalk Network Manager yazılımı rol bazlı erişim kontrolü ve kullanıcıya özel faaliyet ve değişiklikleri denetleme ve izleme imkanı sağlar. Yazılım Simple Network Management Protocol (SNMP), Common Industrial Protocol (CIP), Modbus, BACnet ve PROFINET’in de aralarında olduğu birden fazla protokolü destekler. Web tabanlı platforma kontrol odasındaki bir bilgisayardan ya da üretim katındaki bir mobil aygıttan erişim sağlanabilir. Rockwell Automation’ın Integrated Architecture sisteminin bir parçası olan FactoryTalk Network Manager yazılımı Stratix ailesi ve endüstriyel ağ anahtarlarıyla kusursuz entegrasyon sağlar.
Seminer
“TEKNOLOJİDE LİDER KADINLAR” BİR ARAYA GELDİ
21. Yüzyılın bilim ve teknolojide olduğu kadar, kadınların ekonomik olarak güçlendirilmesinin de yüzyılı olduğu fikriyle yola çıkan İstanbul Gedik Üniversitesi, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde, bilim alanında ve iş dünyasında önemli çalışmalara imza atan beş kadın konuşmacıyı misafir etti. Rektörü Prof. Dr. Zafer UTLU ve KAGİMER Müdürü Yrd. Doç. Dr. Ayşin ŞİŞMAN yaptı. Moderatörlüğünü Prof. Dr. Berin ERGİN’in üstlendiği panelde “Teknoloji ve Bilişim Sektöründe Kadın Varlığını Güçlendirmek” konusu ele alındı.
İKadın stanbul Gedik Üniversitesi Girişimciliği Uygu-
lama ve Araştırma Merkezi (KAGİMER) 8 Mart Dünya Kadınlar Günü nedeniyle “Teknolojide Lider Kadınlar” adlı bir panel düzenledi. Zorlu Center/Raffles Otel’de gerçekleştirilen panelin açılış konuşmalarını İstanbul Gedik Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Hülya GEDİK, Üniversite 18 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
Ülkemizde bilim alanında ve iş dünyasında önemli çalışmalara ve girişimlere adını yazdırmış panelistlerden İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi ve aynı zamanda Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği Başkanı olan Prof. Dr. Filiz KARAOSMANOĞLU, “Gelişen Teknoloji ve Sürdürülebilir Yaşamda Kadın”; Sabancı Üniversitesi Nanoteknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Direktörü Prof. Dr. Fazilet VARDAR SUKAN “Türkiye’de Kadın Akademisyen Olmak”; TOBB
İstanbul Kadın Girişimciler Kurulu Başkanı Hatice DİNÇBAL KAL “Teknolojide Kadın Girişimciliği”, TOBB Türkiye Yazılım Meclisi Başkanı Melek BAR ELMAS “Teknolojide Kadınlara Liderliğin Yolunu Açmak” ve TÜBİSAD Bilişim Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı K. Erman KARACA ise “Bilişim Sektöründe Kariyer Yolculuğu” başlıklı konuşmalarını yaptılar. Farklı üniversitelerden öğrencilerin, iş dünyası ve sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin katılımcı olarak yer aldığı panelde İstanbul Gedik Üniversitesi Sanat Danışmanı Doç. Nihan ATALAY ve İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuarı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ayşin KİREMİTÇİ de bir müzik dinletisiyle panelde yer aldı.
Seminer
4. TÜRKİYE ROBOTBİLİM KONFERANSI GERÇEKLEŞTİRİLDİ
Türkiye Robotbilim Konferansı’nın (ToRK) dördüncüsü bu yıl Boğaziçi Üniversitesi‘nde gerçekleştirildi. ToRK serisi konferanslarının ilki 2014 yılında ODTÜ, ikincisi 2015 yılında İTÜ ve üçüncüsü 2016 yılında İstanbul Gedik Üniversitesi ev sahipliğinde düzenlenmişti.
Türkiye
Robotbilim Konferansı (ToRK 2018), robotbilim alanında faaliyet gösteren araştırmacıları ve endüstri çalışanlarını bir araya getirmek ve Türkiye’nin robot biliminde yol haritasını ortaya çıkarmak amacıyla bu yıl da geniş bir katılımla 12-14 Nisan tarihlerinde Boğaziçi Üniversitesi’nde gerçekleştirildi. Boğaziçi Üniversitesi Güney Kampüsünde bulunan Albert Long Hall’da düzenlenen konferansta ro-
20 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
botbilim alanında faaliyet gösteren araştırmacılar ve endüstri çalışanları bir araya gelerek özgün bildiriler ve çalıştaylar ile robotiğin çok farklı alt alanlarındaki son bilimsel ve teknolojik gelişmeleri paylaştı. Endüstriyel katılımın yoğun olduğu bu yılki konferansa KUKA, Festo, Aselsan, hktm, Robot Sepeti, SKRobotik, ASAŞ, Sestek, Innova ve Triodor firmaları sponsor olarak destek verdi. İnsan-robot
etkileşimi,
öğrenen robotlar, esnek robotik sistemler başta olmak üzere robotik alanında ilgi çekici birçok konu detaylı olarak tartışıldığı konferansın davetli konuşmacıları arasında Case Western Reserve University Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cenk Çavuşoğlu ve Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çağatay Başdoğan bulunuyordu. Konferans kapsamında Boğaziçi Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Evren Samur
tarafından düzenlenen çalıştayda, İstanbul Gedik Üniversitesi Mekatronik Mühendisliği Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Savaş Dilibal ve Dr. Öğr. Üyesi Haydar Şahin, Üniversitenin Robot Teknolojileri Uygulama ve Araştırma Merkezi bünyesinde yapılan çalışmalardan “Katmanlı
Seminer imalat yöntemi ile esnek robot tutucu üretimi ve endüstriyel uygulamaları” konulu sunumu gerçekleştirdi. Aynı çalıştay kapsamında Bilkent Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Bilge Aytekin, İstanbul Teknik Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Merve Acer ve İzmir Yüksek Teknoloji
Enstitüsü’nden Prof. Dr. Enver Tatlıcıoğlu da sunumlarını yaptılar 32 poster sunum, 31 sözlü sunum, 8 çalıştay, endüstri sunumları ve Türkiye Robotik Yol Haritası oturumunun gerçekleştirildiği Türkiye Robotbilim Konferansı’nda geçen yıl İstanbul Gedik Üniversitesi’nde İnsan-robot etkileşimi, robot kontrolü, arama ve kurtarma robotları, sağlık sektöründe robotlar, endüstriyel robotlar, insansız araçlar, bilişsel robotbilim, haptik sistemler, biyolojik ilhamlı robotlar konulu bilimsel oturumlar yapılmış ve 10 ayrı bilimsel oturumda 41 sözlü bildiri sunumu, 10 poster, 7 çalıştay ve eğitim sunumları gerçekleştirilmişti.
Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018 21
Robot Bilim
“Bilim Kahramanları Buluşuyor” turnuvası; suyun üretimi, kullanımı, bertarafıyla ilgili çocuk ile gençlerin geliştirdikleri birbirinden ilginç projeleri ve yarıştırdıkları robotlarıyla heyecanlı anlara sahne oldu. İzmir’deki yerel turnuvada dereceye giren 10 takımla birlikte toplamda 52 takım katıldı.
PROJE VE ROBOTLAR YARIŞTI
D
ünyada binlerce çocuk ve genç bilim kahramanını buluşturan, Türkiye’de “Bilim Kahramanları Buluşuyor” adıyla Bilim Kahramanları Derneği gönüllüleri tarafından düzenlenen First Lego League’in; İstanbul, Ankara ve Bursa ayağından sonra İzmir etabı da sona erdi. İZFAŞ desteğiyle fuarizmir’in C Holü’nde gerçekleşen yerel turnuvada 9-16 yaş arası öğrencilerin okullarında oluşturdukları takımlar, ana tema olan “Hidrodinamik: Suyun Yolculuğu” ile ilgili iki
22 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
gün boyunca ürettikleri fikirlerle oluşturdukları projeleri sundu. İki günde 85 takım yarıştı İlk gün 43, ikinci gün ise 42 takım olmak üzere toplamda 85 takım yarıştı. Genç bilim kahramanları, tasarladıkları robotlar, yaptıkları projelerle jüri önüne çıktı. Robot, proje ve takım çalışmasıyla ilgili yapılan Jüri değerlendirmesi yapıldı. İki gün boyunca takımların robotları, tüm dünya üzerinde aynı şekilde tasarlanan ve içinde 16 tane
su görevinin bulunduğu parkurda maç yaptı. Legoların bulunduğu parkur, genç bilim kahramanlarına keyifli aynı zamanda da heyecanlı anlar yaşattı. 10 takım belirlendi Bu yıl 14’ncü kez düzenlenen “Bilim Kahramanları Buluşuyor – First Lego League turnuvalarının İstanbul, Ankara ve Bursa etaplarında belirlenen 42 takımın ardından Ulusal yarışmaya katılacak 10 takım daha İzmir’deki turnuvada kesinleşti. Turnuvanın ilk
Endüstri 4.0 Zirvesi
Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 4 - 2018
23
Robot Bilim
Ulusal Turnuvaya Katılacak Takımlar Cumartesi: 1.Game of Water - Takev Okulları Narlıdere 2.Rotastars - İzmir Özel Rota Ortaokulu 3.Laissez Faire Karşıyaka Belediyesi Çocuk Klübü 4.Sparky - Özel Türk Fen Lisesi gününde birinci olan TAKEV 5.Çakatech - Özel Narlıdere Okullarından katılan Çakabey Okulları “Game of Water” takımı, ikinci günüde ise yine TAKEV Pazar: Karşıyaka Okulları’ndan “Robo 1.Robobrains Branis” birinci oldu. - Karşıyaka Özel Takev Ortaokulu Dikkat çeken su projeleri 2.Robo-Nun - Özel Takev Fen Lisesi Turnuvaya katılan takımlar 3.FBK - Özel Sali- birbirinden ilginç projeler hli Nazmi Arıkan geliştirdi. Game of Water”, Fen Ve Anadolu takımı zeytin işlenirken çıkan Liseleri kara suyun buharlaştırma 4.Wonder Water işlemiyle bertarafını - Özel İzmir Takev kolaylaştıran projesiyle Anadolu Lisesi dikkatleri üzerine çekti. 5.Robogreen - İzmir Özel Türk Koleji Fen Takev Okulları Lisesi’nden katılan “Sparky”
24 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
takımı ise hidroelektrik santrallere alternatif geliştirdiği çevreci santral, RoboTime Bilim Akademisi de Afrika’daki kirli su ve susuzluk sorununa cam, plastik gibi malzemelerin kullanıldığı ucuz maliyetli bir çözüm projesiyle öne çıktı. Dokuz Eylül Üniversitesi 75. Yıl İlköğretim Okulu’nun öğrencilerinin oluşturduğu “Let’s Go “takımı ise düzenledikleri kermesten elde edilen gelirle kardeş okulun kirli suyun arıtmasını sağlayan sosyal destek projeleriyle alkışlandı.
2005’ten beri düzenleniyor First Lego League, Türkiye’de “Bilim Kahramanları Buluşuyor” adı altında gönüllüler ve destekçilerin katkısıyla 2005 yılından beri düzenleniyor. Bilim Kahramanları Derneği’nin verilerine göre Türkiye’de 13 sezonda, 47 ilden 9-16 yaş arası toplam 14 bin öğrencinin yer aldığı turnuvalar kapsamında yarışan takımlar geçen sezonlarda, Avrupa Açık Turnuva Şampiyonluğu ve Kanada Açık Turnuva Şampiyonluğu dahil 27 uluslararası ödül kazandı.
ENDÜSTRİ 4. 0 ZİRVESİ ENDÜSTRİ 4. 0 DERGİSİ WORLD MEDIA GROUP ORGANİZASYONLARIDIR .... Sponsorluk ve Reklam için temas kurabilirsiniz : 0 505 400 94 34 - 0 505 400 94 33 - 0 546 675 59 49 www.endustri40dergisi.com - makineotomasyondergisi@gmail.com - worldmediareklam@gmail.com
www.worldmediagroupe.com Ekonomi, Sanayi, Otomotiv sektörünü; dergilerimizi ve internet sitelerimizi tek çatı altında toplayan web adresimiz.
www.makineotomasyondergisi.com Makine - Otomasyon - Elektrik Elektronik Sanayi sektörünün aylık dergisi...
www.kesicitakimlardergisi.com Kesici Takımlar ve Tutucular sektörünün ilk ve tek dergisi...
www.endustri40dergisi.com
Fuar
Bir Fuarı değerlendirirken farklı boyutlarıyla ele almak gerekir. Katılımcı sayısı, ziyaretçi sayısı, katılımcı ve ziyaretçilerin memnuniyeti, kurulan iş bağlantıları gibi… Tüm bu parametreleri değerlendirdiğimizde WIN’de geçtiğimiz yıllara göre önemli düzeyde bir düşüş olduğunu belirtmek gerekiyor. Eğer doğruları yazacaksak durum böyle.
WIN EURASIA TURKEY FUARI GEÇMİŞ YILLARA GÖRE BEKLENTİLERİ KARŞILMAKTAN UZAKTI
2 017 yılında iki faz olarak hayata geçirilen WIN’e kendilerinin verdiği rakamlarla; toplam 100 binin üzerinde ziyaretçi katılmış. Bu rakamı bize gelen basın bültenlerinden çıkarıyoruz. Metal Working 2017 29.821 ziyaretçi ağırlamış. WIN Automatıon 2017’de 72.143 kişilik bir 26 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
katılım olmuş. Toplam 2017 yılı ziyaretçileri 101.964 kişi. Şimdi sıkı durun! İki fazın birleştiği WIN 2018’de WIN’in verdiği resmi rakam 75.368. Evet WIN kendi rakamlarında bile ¼ düşüş yaşamış. Bizim gözlemlerimiz ise daha vahim. Bu yıl 50 bin civarı bir ziyaretçi söz konusuydu. Yani yarı yarıya bir düşüş söz konusu. Özetle,
WIN’in iki fazının birleşmesi sinerji yaratmaktan uzak bir gerilemeye doğru evrilmiş. Dost acı söyler… Katılımcı sayısında da belirgin bir düşüş yaşandı Yine aynı şekilde; fuar firmasının kendi verilerine baktığımızda;
2017 WIN Metal fazında 13 ülkeden 473 katılımcı yer almış. 2017 yılı WIN Automation fazında ise; 35 ülkeden 1336 firma katılım göstermiş. Win’in iki fazının birleştiği 2018 yılında ise; 22 ülkeden 1800 katılımcı olduğu iddia ediliyor. Böyle olduğunu kabul etsek bile 2017 yılına göre; 48 ülkeden 22 ülkeye bir gerileme söz konusu. Toplam 1809 firmadan 1800 firmaya da bir gerileme WIN’in kendi rakamlarında mevcut. Bize verilen rakamların biraz yanıltıcı olduğunu düşündüğümüz için, fuar kataloğunda bir inceleme yaptık ve ortaya daha ilginç rakamlar çıktı. Fuar katılımcı listesinde; yurtiçi, yurtdışı, basın ve üniversiteler de dahil olmak kaydıyla 850 firmanın ismi vardı. Bu rakam geçen yılın yarısına bile yaklaşmamakta. Verilen 1800 rakamının ise ciddiyetini zedelemekte.
Metal işleme alanı olarak belirlenen Hall’lerde katılım geçen yıllara nazaran son derece düşüktü neredeyse yok denecek kadar azdı. Bu durumun en önemli sebebi 2. ve 3. hall üzerine yaşanan tartışmalar ve paylaşım olarak nitelenebilir. Büyük kaynak firmaları ise fuarı tamamen boykot etmişler. Hiçbiri yoktu.
World Media Group olarak; tüm hall’lerde firmalara temas ettik. Yazı işlerimiz, reklam bölümümüz ve dergi dağıtan arkadaşlarımızdan topladığımız veriler ışığında; görüştüğümüz tüm firmalar, fuara eleştiriler getirdi. Organizasyonla ilgili sıkıntılar yoğun bir şekilde dillendirildi.
Fuar Fuar organizasyon şirketinin teknik birimi de fuar süresince aldığı kararlarla firmaları tamamen kaybetme sürecinin hazırlayıcısı konumundaydı. Bu birimden sorumlu arkadaşların, fuar organizasyon yetkililerince uyarılmaları kaçınılmazdır. Fuar Organizasyon Teknik ekibinin yaptığı üç önemli hatayı dillendirmek gerekiyor. Bunlardan ilki; katılımcı zarflarının alakası olmayan kişilere verilmesi. İkincisi; Belirli Hall’deki kapıların akşama kadar kapatılarak o hall’in atıl duruma getirilmesi. Örneğin 10. Hall… Üçüncüsü ise; fuar süresince belirli asansörlerin kapalı olması sebebiyle yaşanan lojistik ve tedarik sıkıntısı. Bunun gibi onlarca teknik eleştiri firmalardan bize yansıdı. Bu tabi yalnızca teknik kadronun yetersizlikleriyle açıklanabilecek bir durum değil.
Şimdi gelelim bizim gözlemlerimize World Media Group olarak 10. Hall’deydik. Bu hall’deki 4-5 stand boş durumdaydı. Tahmin edebileceğiniz gibi; bunlar basın standları… 11. Ve 13. Hall tamamen kapalıydı. Fuarın tamamı dolmamıştı. 1. Hall ise üniversite kulüpleriyle doldurulmaya çalışılmış ancak yarısı gelmişti. World Media Group dört gün boyunca fuarda çalışmalar yürüttü ve gözlemler yaptı.
Fuar şirketinin yaklaşık 20 sektörel yayın grubu yerine bir tek yayıncıyla kurduğu ilişki bu düşüşte en önemli paya sahip. Gelecek yıllarda bu sıkıntıların yaşanmaması için Fuar şirketinin yayın gruplarıyla eşit ilişki kurmaya başlaması gerekir. Aslında Fuar öncesi, iki fazın birleşmesinin sinerji ortaya çıkaracağını düşünmüştük. Ancak biz de bu noktada yanılmış olduk. Fuar şirketinden arkadaşlarımız bu eleştirilerimizi ve gözlemlerimizi iyi değerlendirirlerse gelecek yıllarda daha başarılı organizasyonlar ortaya çıkabilir. Ancak bu şekilde devam ederlerse; bizden daha sert eleştiren katılımcı firmaların dediği gibi sona doğru yol alırlar. Bizden uyarması. Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
27
Makale
İnfoma A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Ceran:
“TEKNOLOJİ EVRİMİNDEN, DÖRDÜNCÜ ENDÜSTRİ DEVRİMİNE” İNFOMA A.Ş YÖNETİM KURULU BAŞKANI MUSTAFA CERAN
Mustafa Ceran
E
“ ndüstriye yön veren mühendislerin zaman tünelindeki en yakın dostları olan T-Cetveli, Hesap-Cetveli, Şablon derken, 1950’lerde bilgisayarların hayatımıza girmesiyle mühendislik uygulamalarını da etkilemiş ve kısa adı CAD, CAM, CAE olarak bilinen teknolojiler yaygınlaşarak kullanılmaya başlamıştır. Bu teknolojilerin birincil amacı, daha önce yapılması mümkün olmayan tasarım ve hesapların yapılabilir hale gelmesi yanı sıra; diğer taraftan günler, haftalar hatta aylar alan mühendislik tasarım ve hesaplarının saatler ve dakikalarla yapılır hale gelen süreçlerin son derece hızlanmasıyla elde edilen “verimlilik” olmuştur. Bu hızlı gelişim, beraberinde üretilen yoğun mühendislik datalarının yönetilmesi ihtiyacını ortaya çıkartmıştır. Bu kapsamda, değişik aşamalarda gelişen EDM, PDM, PLM ve ePLM teknolojileri biribirini takip etmiş ve bunların sağladığı eşgüdüm, entegrasyon ve koordinasyonun da katkı sağladığı artan verimlilik sayesinde, mühendisler daha farklı ve daha gelişmiş ürünler geliştirebilmiş ve daha önceleri sınırlı imkanlarla yapılabilen “inovasyon”a ağırlık vermeye başlamışlardır. Bir taraftan üretimde artan verimlilik, diğer taraftan daha yenilikçi ürünlerin geliştirilmesi ile elde edilen başdöndürücü dinamizmin; aynı paralelde gelişen Internet, sayısal ve mobil teknolojiler ile yenilenebilir enerji kaynaklarındaki gelişim hızıyla birleşmesi sonunda, dünyamızı nereye götüreceği bugünden kestirilmesi ve geri dönüşü mümkün olmayan yeni Endüstri Devrimi için DÖNÜŞÜM başlamıştır. Bu sürecin kısa bir tarihçesi ve gelinen nokta aşağıda özetlenmiştir. 28 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
Makale
İkuruluşu nfoma
Firmasının ve gelişimi ile sizin sektöre girişinizi biraz anlatır mısınız? Infoma, ileri teknoloji mühendislik çözümleri konusunda ülkemizde kurulan ilk firmalardan birisidir. Söz konusu sektörün gelişiminde öncü rol oynayarak, başta savunma sanayi kuruluşları olmak üzere ASELSAN, TAİ, MKE, VESTEL, TÜMOSAN, SANKO Holding, ARTEMA, HİDROMEK, OTOKAR, HEMA, PEGASUS, VİKO, gibi Kurumsal müşteriler yanı sıra KOBİ’lere rekabetçi ürün geliştirme süreçlerinde “verimlilik” ve “inovasyon”a imkan sağlayan ileri teknoloji çözümlerinin uygulanması ve adaptasyonu konularında eğitimli ve uzman kadrolarıyla 27 yıldır çalışmalarını başarıyla sürdürmektedir. Infoma kuruluş yıllarında, endüstride ARGE kelimesi hemen hemen tanınmadığı gibi, yenilikçi ürün geliştirmekten ziyade, başkalarına taşeron olarak hizmet üretilmesi en yaygın uygulamalarının başında geliyordu. Dolayısıyla, Infoma, temel misyonlarından
birini, endüstride ve ürün geliştirme süreçlerinde “Özgün Tasarım, Özgün İmalat” sloganı ile tanımlamıştır. Ve 27 yılı aşan süredir, Infoma bu misyonunundan sapmadan, bilhassa ileri teknolojilere dayalı, bilgisayar destekli Bilimsel, Teknik ve Mühendislik uygulama alanlarında, “KATMA DEĞERLİ TEKNOLOJİ ÇÖZÜMLERİ” üretmeye odaklananan ve bu alanda tecrübe ve uzmanlığa sahip bir mühendislik firmasıdır. Konusunda ilk olmanın bilinciyle sektöründe öncü rol oynayan Infoma, bilimsel ve teknoloji alanındaki gelişmeleri yakından takip ederek, gelişmiş ülkelerle aynı anda, başta Savunma, Uzay/Uçak, Otomotiv, Elektronik gibi imalat sektörleri olmak üzere, endüstrinin değişik alanlarınına yönelik geniş bir yelpazede bilhassa ürün geliştirme iş süreçlerinde “verimlilik” kazandıran katma değerli teknoloji çözümleri sunmanın yanı sıra; günümüzde rekabetin olmazsa, olmazı olan ve “inovasyon”a imkan sağlayan, özgün ürün ve markaların üretilebilmesi için kurum ve kuruluşlarda “Entegre Ürün Geliştirme
Teknoloji Platformları”nın kurulmasına yönelik İnfoma A.Ş , ileri teknoloçözümler ve danışmanlık ji mühendislik çözümleri konusunda ülkemizde hizmetleri sunmaktadır. kurulan ilk firmalardan birisidir. Söz konusu Neden “Özgün Tasarım, Özgün İmalat” ve neden sektörün gelişiminde öncü rol oynayarak, “Inovasyon” başta savunma sanayi Infoma kuruluş yılları olan kuruluşları olmak üzere 1980’lerde, sanayimizin ASELSAN, TAİ, MKE, VESönemli bir kısmı ithal TEL, TÜMOSAN, SANKO Holding, ARTEMA, ikameci (montaj sanayi olarak), yani yabancı bir HİDROMEK, OTOKAR, ürünün montajını yapmak- HEMA, PEGASUS, VİKO, tan öteye gitmiyordu. Oysa, gibi Kurumsal müşteriler yanı sıra KOBİ’lere endüstriyel alanda güçlü ve rekabetçi olabilmek an- rekabetçi ürün geliştirme cak, “katma değerli” ürün süreçlerinde “verimve hizmetlerin üretile- lilik” ve “inovasyon”a imkan sağlayan ileri bilmesine imkan veren, bilim ve teknolojiye yapılan teknoloji çözümlerinin yatırım ve ilerlemelerle uygulanması ve adapmümkün olabilmektedir. tasyonu konularında eğitimli ve uzman Bu da bilindiği üzere günümüzde üretilen herhangi kadrolarıyla 27 yıldır bir ürünün, bu her ne ol- çalışmalarını başarıyla sürdürmektedir. ursa olsun, kilogramı veya gramının kaç birim değer ettiği ile ölçülmektedir. Örnek vermek gerekirse; eski yöntemlerle dokunan kaba bir kumaşın kilosu 1 birim ise, nanoteknoloji içeren ve toplam ağırlığı diğerininin binde biri olan başka bir kumaşın kilosu 1.000 birim olabilmektedir. Aynı şekilde, eski yöntemlerle üretilen bir traktörün Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
29
Makale
Önceleri, günler veya haftalarca süren mühendislik çalışmaları, bilgisayarların gelişimine paralel olarak, her türlü karmaşık mühendislik tasarım, hesap ve simülasyonlar, kısa adı CAD, CAM ve CAE özelliklerine sahip yazılımlar ile bilgisayarlarda çok hızlı ve doğru bir şekilde saatler veya dakikalarla yapılabilir hale gelmiştir. Kazanılan bu kabiliyet ve hız sayesinde, çok daha fazla mühendis, çok daha fazla yoğunlukta mühendislik datası üretir hale gelmiştir.
30 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
kilosu $2-4 iken, tamamen yeni teknolojiler, elektronik, bilgisayar ve yazılımlar ile üretilen yeni nesil bir traktörün kilosu $15-$20 dolar olabilmektedir. Aradaki farkın sebebi; eski nesil metod ve teknolojiler yerine, “inovasyon” içeren, özgün tasarım ve özgün imalat yöntemleriyle üretilen yeni nesil ürün veya teknolojiler olmasında yatmaktadır. Bir başka deyişle, gelecek, kiloda hafif ama pahada ağır olan işlere yani katma değeri yüksek ürünlere yönelmekte yatmaktadır. Doğal olarak, bu da çok kolay olmayıp, ancak, ARGE’lere yapılan yatırımlar sonunda elde edilen yenilikçi, yani “inovasyon” yetkinliği ile elde edilebilmektedir. Bu terminolojileri ilk kullandığımız 25 yıldan sonra da olsa “inovasyon” kavramının değer kazanması ve bugün siyasilerin “Özgün tasarım ve özgün imalat”
kavramlarını kullanılıyor olması bizleri mutlu ediyor. Tabii, bu arada kaybolan zaman içerisinde ne rakiplerin ve ne de diğer ülkelerin bizi beklemediklerini de unutmamak gerekiyor. Bu kapsamda, gelişim sürecine kısaca göz atmak gerekirse; daha önceleri her türlü tasarım çalışmalarını bugün “ilkel” olarak nitelenebilecek “T-Cetveli” ve karmaşık hesaplar için de sürgülü “Hesap-Cetveli” mühendislerin kullanmak zorunda oldukları yegane teknoloji araçları idi. Önceleri, günler veya haftalarca süren mühendislik çalışmaları, bilgisayarların gelişimine paralel olarak, her türlü karmaşık mühendislik tasarım, hesap ve simülasyonlar, kısa adı CAD, CAM ve CAE özelliklerine sahip yazılımlar ile bilgisayarlarda çok hızlı ve doğru bir şekilde saatler veya dakikalarla
yapılabilir hale gelmiştir. Kazanılan bu kabiliyet ve hız sayesinde, çok daha fazla mühendis, çok daha fazla yoğunlukta mühendislik datası üretir hale gelmiştir. Çünkü bu araçlar hedeflenen verimliliği arttırmış, çok kısa zamanda çok daha fazla iş yapar hale gelmişlerdi. Ancak, yeni sorun, çok sayıda mühendis tarafından üretilen bir ürüne ait bu dataların saklanması, paylaşılması ve entegrasyonu, artan verimliliğin önünde engel oluşturmasıydı. Bunun için de mühendislik datalarının koordine edildiği merkezi EDM, PDM sistemleri geliştirildi. Böylelikle ürün geliştirme süreçlerinde mühendisler maksimum hıza eriştiler. Bu arada, bir ürünün sadece üretilmesi değil, üretildikten sonraki, yani tüm yaşam döngüsünün yönetilmesinin önemi or-
Makale taya çıktı ve bu kapsamda, ürünün etrafındaki kalite, satınalma, planlama gibi tüm paydaşların etkin ve koordineli bir şekilde sürece dahil edilmesi gündeme geldi. Dolayısıyla, bir ürünün meydana gelmesine katkı sağlayan tüm birim ve bireylerin, lokasyon bağımsız ancak entegre ve etkileşim içerisinde çalışmalarına ve ürünün doğumundan, piyasadan çekilmesine kadarki tüm süreci kontrol eden “Entegre Ürün Geliştirme Teknoloji Platformları” yani PLM veya ePLM teknolojilerini hayata geçirilmiştir. Bu konsept, sağladığı lokasyon bağımsız verimlilik sayesinde, bugün dördüncü Endüstri Devrimi olarak nitelenen sürecin kıvılcımını yakan “yenilikçi” ürünlerin geliştirilmesine büyük katkılar sağlamaktadır. Bir taraftan kazanılan bu yetkinlik ve hız, diğer taraftan aynı şekilde hızla gelişen internet teknolojileri yanı sıra yenilenebilir enerji teknolojilerinin de sağladığı imkanlar, daha önce hayal edilemeyen yeni ufukların hayal edilmesine ve bu hayallerin şekilllendirilmesine imkan sağlamış olup, bu da dünyada endüstri adına tüm taşları yerinden oynatan yeni ENDÜSTRİ DEVRİMİ’nin ivmesini başlatmıştır. Bu vesileyle, son birkaç yıldır dünyada çılgın bir hızla yayılan Dördüncü ENDÜSTRİ DEVRİMİ’ni yakından takip ederek, zaman tünelinde hızla ilerleyen bu treni de kaçırmadan, ülke olarak yerimizi almamız hayati önem taşımaktadır. Dünyayı temelinden değiştirecek 4. Endüstri Devrimi hızla yaklaşıyor.
Genel olarak, endüstrideki temel gelişimlere bakıldığında, son 200 yıla damgasını vuran 2 temel sanayi gelişiminden bahsedilebilir. Bunlardan ilki daha çok mekanik ağırlıklı olmak üzere buhar ve petrol sayesinde makinaların icadı, otomobil, fabrikalar ve otomasyon ve diğeri ise, yakın geçmişe damgasını vuran elektronik, bilgisayarlar ve internet olarak gruplanabilir. Bunları kendi zaman dilimlerine göre tasniflemek gerekirse; A) 1.Endüstri Devrimi: 1700’lerde Buharlı Makinaların icadı, (Su, Buhar, Kömür) B) 2.Endüstri Devrimi: 1800’lerde Elektrik ve Otomasyon, (Kömür, Elektrik, Petrol), C) 3. Endüstri Devrimi: 1900’larda Bilgisayarlar ve Internet, (Mekatronik, Internet, Mobil) D) 4. Endüstri Devrimi: Akıllı Fabrikalar, Siber-Fiziksel Sistemler, (Yenilenebilir Enerji)
Teknoloji evrimine etki eden paralellikler ve mühendislik teknolojilerindeki etkileşimler; A) 1700’ler Buharlı Makinalar Dönemi, T-Cetveli, tasarımlarda mühendislik aracı, B) 1800’ler Elektrik ve Otomasyon Dönemi,
Hesap-Cetveli, hesaplar aracı,
karmaşık
C) 1900’larda Bilgisayar ve Bilişim Dönemi, Süper Bilgisayarlar, Mobil Cihazlar, D) 2000’ler 4.0 Endüstri Devrimi: N e s n e l erin Interneti, Sensörler, Genel olarak, endüstrideSiber-Fiziksel...? ki temel gelişimlere bakıldığında, son 200 yıla 4. Endüstri Devrimine damgasını vuran 2 temel önem veren ve bu alansanayi gelişiminden da, tanımlı ilk kurumsal adımları atan ülkelerden bahsedilebilir. Bunlardan biri Almanya olup, Alman ilki daha çok mekanik ağırlıklı olmak üzere Hükümeti tarafından teşvik buhar ve petrol sayesedilip, yönlendirilen proinde makinaların icadı, gramlar dahilinde öncelikle otomobil, fabrikalar ve yenilenebilir enerji odaklı otomasyon ve diğeri ise, ürünler yanı sıra, Akıllı Fabrikalar konsepti etrafında yakın geçmişe damgasını vuran elektronik, şekillenen gelişim, artan bilgisayarlar ve internet bir ivme ile hız kazanolarak gruplanabilir. makta olup, birçok alanda Bunları kendi zaman yapılan yatırımlarla bu aldilimlerine göre tasnifleanda ileriye dönük lider mek gerekirse; ülkelerden biri olma imkanı hedeflenmiştir. A) 1.Endüstri Devrimi: 1700’lerde Diğer taraftan, Avrupa Buharlı Makinaların Birliği, almış olduğu karaicadı, (Su, Buhar, Körlarla 2020’de bilhassa yemür) nilenebilir enerji alanında B) 2.Endüstri kesin hedefler koymuş ve Devrimi: 1800’lerde Elekkontrollü bir şekilde bu trik ve Otomasyon, programın uygulanmasına (Kömür, Elektrik, Petrol), özen göstermektedir. C) 3. Endüstri Devrimi: 1900’larda Bilgi4. Endüstri Devrimi’nin Prosayarlar ve Internet, fili ve Indikasyonlarına Ge(Mekatronik, Internet, nel Bakış Mobil) D) 4. Endüstri Konu çok geniş olDevrimi: Akıllı Fabrikalar, makla birlikte, eşiğinde Siber-Fiziksel Sistemler, olduğumuz bu gelişimin, (Yenilenebilir Enerji) bazı temel taşlarını aşağıdaki şekilde özetlemek yanlış olmayacaktır; Öncelikli olarak, önceki endüstri devrimlerinden çok farklı olarak, bu değişimin baz enerjisi, dünyamızı ve çevreyi kirleten fosil yakıtlar (petrol, kömür vb.) Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
31
Makale
Sonuç olarak, bir benzetme ile bu yeni devrimin ortaya koyacağı konseptin kaba bir tanımını yapmak gerekirse, bir insanda var olan özelliklerden yola çıkarak; aslında global anlamda “insan” özelliklerinin bir yansımasının oluşmakta olduğunu tasavvur edebiliriz.
32 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
veya tamiri zor zararlar veren nükleer enerji yerine, tamamen temiz ve yenilenebilir enerji kaynaklarının baz alınıyor olmasıdır. Bu kapsamda, güneş, rüzgar, deniz dalgaları, atıklar vb. hemen hemen sonsuz enerji kaynaklarından bahsetmek mümkün. Bu enerji kaynaklarına dayalı değişimin, endüstrinin baz enerjisi olması yanı sıra iki temel katkısından biri dünyamızı ve çevreyi kirletmeden işlevini görmesi ve bu dönüşüm nedeniyle ortaya çıkacak milyonlarca iş ve katma değer imkanları diğer sağlanacak faydalar olarak bahsedilebilir. Bir diğer alan ise, ürünlerin ve atıkların daha çevre dostu olmaları ve merkezi üretim altyapıları yerine daha dağıtılmış ortamlarda üretilebilme imkanı nedeniyle, kalabalık ve çevre dostu olmayan endüstriyel şehirler yerine, daha geniş alanlara yayılan iş ve üretim imkanları sağlanmış olacaktır. Herbir evin kendi enerjisini üretir hale gelmesi, kendi atıklarını daha verimli kullanabilmesi ve ürettiğinin fazlasını ihtiyacı olan başkalarına
aktarabilme/satabilme imkanı, merkezi kapital yoğunlukları yerine daha bireysel kaynak imkanlarını sağlaması nedeniyle, farklı katma değer veya tüketim imkanları ortaya çıkacaktır. Günümüzde bazı bölge ve coğrafyalarda yoğunlaşan kıymetli maden ve petrol kaynaklarının güçlü olanlar tarafından, savaşlar veya çeşitli entrika ve yöntemlerle zayıfların elinden zorla alınması sonucu ortaya çıkan dengesiz gelir dağılımlarının azalması imkanının ortaya çıkması diğer bir fayda olarak tanımlanabilir. Çünkü, eninde sonunda petrol ve diğer benzer kaynaklar sınırsız olmayıp, 40, 60 yıl içerisinde kendiliğinden yok olacağından, bu da halihazırda alternatif enerji kaynaklarının araştırılması ve bulunmasını ve dolayısıyla da 4. Endüstri Devrimini tetikleyen bir başka gerçektir. Sonuç olarak, bir benzetme ile bu yeni devrimin ortaya koyacağı konseptin kaba bir tanımını yapmak gerekirse, bir insanda var olan özelliklerden yola çıkarak; aslında global anlamda
“insan” özelliklerinin bir yansımasının oluşmakta olduğunu tasavvur edebiliriz. Şöyle ki; tüm canlı ve cansız nesnelerin biribirleri ile anlık etkileşim ve iletişim içerisinde olacağı, biribirlerinden etkilenecekleri, belirli kararlar vererek, aksiyon alacakları düşünülürse, bunun vücudumuzdaki sinir sistemleri ile sağlanan iletişim, 5 duyu organımızla alınan bilgiler ve bu bilgilerin son derece hızlı işlenerek karara dönüştüğü beyin fonksiyonlarımızın bir yansıması olduğu görülecektir. Bir başka deyişle, 5 duyu organımıza benzer sensörlerden gelen bilgilerin, bugünkünden çok daha gelişmiş bir internet altyapısı sayesinde hızla karar destek mekanizmalarına aktarılması ve bunların yüksek kapasiteli işlemcilerde işlenerek aksiyon alınması, bu devrimin sonunda ortaya çıkacak fabrikaların veya ürünlerin tanımını yapmaktadır. Bu miyonlarca sensörden gelen bilgiyi taşıyacak iletişim altyapısını bugün tahayyül etmek oldukça zor. Bu iletişim için sinir uçlarındaki algılar ise, insandaki görme, işitme, dokunma, koku, tatma
gibi işlevsellikleri yerine getirecek milyonlarca sensörlerden bahsedebiliriz. Bu da bizi, bu milyonlarca sinir uçlarının ürettiği yoğun data miktarına götürmektedir ki, beynimizin eşsiz kabiliyetine benzer, bu miktardaki dataların toplanması, işlenmesi, kararlar alıp, aktarılması bambaşka bir data işleme kapasitesi gerektiren bilgi işlem cihazlarına ihtiyaç oluşturacaktır. Doğal olarak tüm bu bilgilerinde aynı zamanda güvenli bir ortamda üretilmesi ve yönetilmesi dikkat çeken diğer bir başlığı oluşturmaktadır. Hepimizin bildiği üzere, 20’ye yakın ülke bugünden yaptıkları planlar ile 2020 ve ötesinde enerjilerinin en az %50’sini güneş ve rüzgardan temin etmek üzere pilot uygulamalara başlamışlardır. Bunun sonucu olarak toplu taşıma araçları artık yenilenebilir temiz enerji ile çalışırken, elektrikli otomobillerin kullanımı da teşvik edilmektedir. Muhtemelen 3-5 sene içerisinde elektrikli otomobillerin sayısı belirli bir orana ulaşacaktır. Aynı şekilde, halen belirli ülkeler bazı kasabalarında “insansız” araç projeleri hayata geçirmiş olup, bu otomobiller yukarıda tanımlanan tüm algı, iletişim ve karar mekanizmalarını kendileri yerine getirirken siz de araçta kahvenizi yudumlayabileceksiniz. Bugünden bu resme bakıldığında, bütün bunlar ne anlama geliyor? Bence en önemli soru bugün için bu olsa gerek. Bunun anlamı, sırasıyla bahsetmek gerekirse;
• Yenilenebilir ve temiz enerji alanındaki araştırma ve geliştirmeler: Bu milyonlarca yeni iş alanı ve petrol kadar önemli yeni gelir kaynakları anlamına geliyor. Bu alanda, şimdiden yarışa katılarak varlık gösterenler, bundan nasiplerini alacaklardır, • Yüksek kapasiteli iletişim hatları: Bir müddet sonra geriye bakıldığında, “ilkel” olarak nitelenecek bugünkü internet altyapısı, muhakkak ki, bahsettiğimiz yükü taşımayacağından, mutlaka yeni ve yüksek kapasiteli bir sinir ağı, iletişim, internet altyapılarının geliştirilmesi çalışmaları başlamıştır. Bu da keza milyonlarca yeni iş alanı ve önemli yeni gelir kaynağı anlamına geliyor. Bu alanda, şimdiden yarışa katılarak varlık gösterenler bundan nasiplerini alacaklardır, • Sensörler ve Elektronik sistemler: Yukarıda değinildiği üzere, 5 duyu organımızın işlevselliğini sağlayabilen, hem çok güvenli ve hem de çok esnek yeni nesil birçok sensörün ekonomik koşullarda üretim ve temini, en önemli yapı taşlarından bir başkasını oluşturmaktadır. Dolayısıyla, bu da milyonlarca yeni iş alanı ve önemli yeni gelir kaynağı anlamına geliyor. Bu alanda, şimdiden yarışa katılarak varlık gösterenler, bundan nasiplerini alacaklardır, • Yoğun Veri Depolama Ve İşleme İmkanları: Yukarıda bahsedilen yoğunluktaki tüm sinir uçlarından gelen yüksek yoğunluktaki verilerin güvenli ve hızlı temini yanı sıra, güvenli depolanması, işlenmesi ve işlenen bilginin karar olarak aktarılması
Makale bir başka önemli yapı taşını tanımlamaktadır. Bunun için bugün bazı imkanlar mevcut olsa da, mutlaka ileriye dönük yeni ve daha kapsamlı veri işleme işini çok süratli yapacak veri saklama teknolojileri ve çok yüksek veri işleme kapasiteli teknolojilerin geliştirilmesi de yeni bir boyutu ortaya koymaktadır. Bu da yeni iş alanları, yanı sıra önemli yeni gelir kaynağı anlamına geliyor. • Güvenlik: Hayati önem taşıyan, bu kadar yoğun bilgiye, bilhassa sayısal (dijital) bilgiye dayalı bir ortamda, çok doğal olarak bu omurganın korunması ve güvenli bir ortamda yönetilebilmesi için Hepimizin bildiği güvenlik de göz ardı edile- üzere, 20’ye yakın ülke meyecek önemli alanlardan bugünden yaptıkları bir diğerini teşkil etmekteplanlar ile 2020 ve dir. ötesinde enerjilerinin en az %50’sini güneş ve Peki Türkiye olarak biz bu- rüzgardan temin etmek nun neresindeyiz? Bu kez üzere pilot uygulamalara bu trende yerimizi alabil- başlamışlardır. Bunun ecek miyiz? sonucu olarak toplu taşıma araçları artık Son yıllarda ülkemizin bir- yenilenebilir temiz enerji çok alanda, bilhassa başta ile çalışırken, elektrikli inşaat sektörü olmak üzere otomobillerin kullanımı AVM’ler ve yüksek yaşam da teşvik edilmektedir. standardı sağlayan Rezidanslar alanında çok önemli mesafeler katettiğini hep birlikte izliyoruz. Ancak, bilhassa son zamanlarda yayınlanan istatistikler dikkatle incelendiğinde, maalesef ileri teknolojiler içeren yüksek katma değerli ürünlerin toplam üretimdeki paylarının son derece düşük olduğunu görüyoruz. Oysa, kaba teknolojilere dayalı üretim oranları çok daha yüksek rakamlar içermektedir. Bir diğer gerçek ise, yanılmıyorsam Avrupa’da kişi başına cep telefonu sayısı en fazla
Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
33
Makale
34 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
olan ve cep telefonunu en çok kullanan ülkelerin de başında geliyoruz. Sadece bu üç örnek veriden yola çıkarak, şu soruyu sormak, konuyu anlamak adına fayda sağlayabilir. Neden hem çok zengin ve hem de endüstri ve teknolojide dünyaya yön veren Almanya, Japonya, İngiltere gibi çok gelişmiş ülkelerdeki AVM ve Rezidans sayıları bize göre çok daha düşük? Neden, kaynaklarının çok önemli bir kısmını ARGE, invasyon ve yenilenebilir temiz enerjiye harcıyorlar. Oysa bizim petrolümüzün de olmaması nedeniyle enerjide en çok dışa bağımlı bir ülke olarak, bu alanda önümüze gelen bu yeni devrimin mesajlarını doğru okuyarak, bu konuda fazla bir gündem oluşturmuyoruz. Bana göre, bu konuya eğilmek milli bir mesele ve neredeyse “ev hanımları da dahil” bu alanda hep birlikte yoğun kafa yormamız ve yeni imkanlar için araştırmalar ve çalışmalar yapmamızın şart olduğuna inanıyorum. Dolayısıyla,
maalesef birçok kimsenin çok değerli zamanını harcadığı ve hiçbir fayda sağlamayan “yemek ve evlenme programları” izleyerek, bu trenin yaklaştığından haberdar bile değiliz. Üniversitelerden, endüstrimize yön veren birçok sanayi kuruluşlarının yöneticilerine kadar, bu konuda toplumsal bir çalışma yapılması beklenirken, maalesef, diğer birçok ülkede bu alanda önemli hazırlıklar yaparken biz de bu hareketliliği veya farkındalığı göremiyoruz. Oysa, bütün dünyada olduğu gibi, herkes, henüz hazırlık aşamasında olan bu yeni endüstri devrimi yarışının tüm ülkelerle birlikte biz de başlangıç çizgisinde aynı şartlara sahibiz ve biraz gayretle, bu sefer biz de bu gelişimden rahatlıkla payımızı alabiliriz. Çünkü, yapılan yatırımlardan görüldüğü kadarıyla refah düzeyimiz yerinde ve biraz önceliklerin yeniden düzenlenmesiyle, neden olmasın, en fazla genç nüfusa sahip olduğu için gurur duyduğumuz bir
ülke olarak, bu kaynakların bu gelişime odaklanması ile belki de bu alandaki lider ülkelerden biri olma şansını yakalayabiliriz. Sonuç olarak, kim bilir? daha önce değindiğim üzere, bu milli bir meseledir ve her birimizin, sonsuz faydalar sağlayan internette biraz araştırma yaparak, bu alanda neler yapıldığını izlemesi, bu yazıyı yazarken benim duyduğum heyacanı sizlere de aşılayacağına eminim. Özetle, yenilenebilir temiz enerjinin hakim olduğu, fosil yakıtlardan bunalan dünyamızın bir miktar nefes alabildiği, doğanın eski yeşilliklerine kavuşabildiği ve zamanla petrol baronlarının ortadan kalkmasıyla daha adaletli bir gelir dağılımının mümkün olabileceği bir geleceğin, bu yeni endüstri devrimiyle hayat bulabileceği bir hayal olmayıp, evlerde üretilen elektrik enerjisiyle ışık bulan kasabalar ve elektrikli ve zamanla insansız araçlar bunun başlangıç sinyalleridir.
Güncel
İKLİME UYGUN TESİSATLA ENERJİDE YÜZDE 50 TASARRUF SAĞLANABİLİR TTMD Genel Sekreteri Dr.
Türk Tesisat Mühendisleri Derneği 13. Uluslararası Yapıda Tesisat Teknolojisi Sempozyumu İstanbul’da Düzenlendi
Kemal Gani Bayraktar: “Toplam enerjinin yüzde 35’inin tüketildiği binalarda iklime uygun tasarlanmış tesisat enerjide yüzde 50’yi aşkın tasarruf sağlar…Geleceğin küresel ihtiyaçlarını da öngörecek şekilde tasarlanmış ve enerji korunumlu inşa edilmiş binalarla enerjiye olan talebi azaltmalı, yenilikçi verimli teknolojilerle bütünleşik mekanik tesisat çözümlemelerimizi başta güneş, biyogaz ve jeotermal olmak üzere yenilenebilir enerji ile desteklemeliyiz. Ülkemiz iklimi, tasarımcılarımız ve tüm yönleriyle sanayimiz net sıfır enerjili yerleşim alanlarını oluşturma, düşük karbon toplumuna ulaşmada önemli katkı sağlayacaktır.” TÜSİAD Başkanı Erol Bilecik: “Dijital dönüşüm, enerjiden sağlığa, hizmetten tarıma bütün sektörleri yakından etkiliyor. Türkiye’nin yeni hikayesi “sanayinin dijital dönüşümü” üzerinden yazılabilir. Dijital dönüşüm bir Türkiye projesi olmalı. Türkiye’nin yeni kalkınma hikayesi, tek tek değil tam bir seferberliktir. Türk Tesisat Mühendislerine, daha güçlü bir Türkiye’nin tesis edilmesinde büyük rol düşüyor.
36 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
İnşa edeceğiniz en büyük proje budur. Hepimiz aynı gemideyiz ama rüzgarı yakalayan liderler, geminin seyrini değiştirecek.
Başkanı Zeki Poyraz ile Romanya Mekanik Tesisat Mühendisleri Derneği AIIR Başkanı Dr. Catalin Lungu yaptı.
Türk Tesisat Mühendisleri Derneği’nin düzenlediği 13. Uluslararası Yapıda Tesisat Teknolojisi Sempozyumu 12-14 Nisan 2018 tarihleri arasında ulusal ve uluslararası arenadan 500’ü aşkın kişinin katılımıyla İstanbul’da gerçekleştirildi. Aralarında ABD, Fransa, İtalya, Hindistan, Belçika ve Macaristan gibi yakın coğrafyadan 10’u aşkın ülkeden akademisyen, özel sektör ve STK temsilcisinin bulunduğu ısıtma, soğutma, yalıtım, iklimlendirme ve yenilenebilir enerji uzmanının bir araya geldiği sempozyumda; Dünyanın ana sorunu olan enerjinin akılcı ve verimli kullanımı ele alınarak dünyadan başarılı örnekler sunuldu.
Konuk konuşmacı olarak TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Erol Bilecik’in katıldığı sempozyumda, Bilecik, ”Yakın zamana kadar, bizimle aynı ekonomi rakamlarına sahip olan ülkeler, bugün, sanayide dijital dönüşümün başarı hikayelerini yazıyor. Dijital dönüşüm, enerjiden sağlığa, hizmetten tarıma bütün sektörleri yakından etkiliyor. Dijital dönüşüm bir Türkiye projesi olmalı. Türkiye’nin yeni hikayesinin “sanayinin dijital dönüşümü” üzerinden yazılacağına inanıyoruz. Dijital dönüşüm aslında toplumsal bir devrimdir. Türkiye’nin yeni kalkınma hikayesi, şirketlerin ya da bireylerin tek tek değil tam bir seferberliktir. Verimliliği ve yenilikçiliği bir ülke kültürüne dönüştürerek dijital devrimi yakalayarak sağlayabiliriz. Türk Tesisat Mühendislerine, daha güçlü bir Türkiye’nin tesis edilmesinde büyük rol düşüyor. İnşa edeceğiniz en büyük proje budur. Hepimiz aynı gemideyiz ama rüzgarı yaka-
Sempozyumun açılış konuşmalarını sırasıyla TTMD Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Birol Kılkış, Sempozyum Başkanı Dr. Murat Çakan, Makine Mühendisleri Odası Başkanı Yunus Yener, İklimlendirme Sanayi ve İhracatçıları Birliği
Güncel layan liderler, geminin seyrini değiştirecekler. Bu değerli etkinliğin, ülkemizin kalkınma süreçlerine katkı sağlamasını diliyorum” dedi. 20’si yabancı, 50 konuşmacının yer aldığı Rehva (Federation of European Heating and Air-Conditioning Associations) Başkanı Stefano Corgnati’nin post karbonla enerji dönüşümü ve kullanımıyla ilgili dünyadan çarpıcı örnekler verdiği sempozyumda, dünyada önemi giderek artan enerji verimliliği, bina tesisatında iklime uygun çözümler, yenilenebilir enerji teknolojileri, sıfıra yakın ve net sıfır enerjili binalar, düşük karbonlu yerleşkeler ve sektörle ilgili fırsatlar ve gelişime açık alanlar tartışıldı, yenilikler paylaşıldı. Binalarda İklime Uygun Tesisat Enerjide Yüzde 50’den fazla Tasarruf Sağlar… Türkiye’de ısıtma soğutma havalandırma yapılarda doğru tesisat tasarımı ve kurulumu halinde yüzde 50’nin üzerinde enerji tasarrufu sağlanacağına dikkat çeken TTMD Genel Sekreteri Dr. Kemal Gani Bayraktar, “Bu yıl düzenlediğimiz
38 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
sempozyumu, enerjinin doğru, verimli kullanılmasında etkisi büyük olan tesisat ve iklime uygun mekanik çözümlere ayırdık. Amacımız, enerji tasarrufunda payı büyük olan iklimlendirme ve akılcı, bütünleşik tesisat uygulamalarının önemini kamuoyunun gündemine getirmek, enerji üreten ve tüketen toplumun her kesimini bilinçlendirmek” dedi. Türkiye’nin içinde bulunduğu kentsel dönüşüm projelerinde sıfıra yakın veya net sıfır enerjili binaların hayata geçirilmesinin, bireylere sağlayacağı enerji tasarrufu ve çoklu konforla birlikte ülkemiz enerji bağımsızlığını sağlamada ve küresel ısınma ile mücadelesinde önemli bir fırsat olduğunu vurgulayan Bayraktar, bu dönüşüm sağlanırken geleceğin ihtiyaçları da dikkate alınıp enerji verimliliğine yönelik bütünleşik tasarlanmış yüksek enerji korunumlu bina ve yerleşimlerde güneş, biyogaz, jeotermal gibi yenilenebilir enerji destekli yenilikçi ve verimli teknolojiler ile üçlü üretim destekli karma bölgesel ısıtma ve soğutma ya da ağırlık verilmesi gerektiğini belirtti. Ana teması İklime Uygun Mekanik Tesisat Çözümleri olan sempozyum-
da; Teknolojik sunumlardan ziyade hayata geçirilmiş örneklere ağırlık verildi. Avrupa’da geliştirilen iklime uygun tesisat çözümlerin soğuk Kuzey Avrupa iklimine uygun olması nedeniyle özellikle Güney Avrupa ve Akdeniz bölgesi için yeni çözümler getirilmesi gerektiği vurgulandı. Sempozyumda ele alınan bir diğer konu da yüksek yapılarda binaların işletmeye alınmasından bakım ve işletmesine kadar sürecin denetlenmesi konusu oldu. Bu alanda Türkiye’de de KİK (Kontrol, İşletmeye Alma, Kabul) (commissioning) sürecine uygun profesyonellerin yetiştirilmesi için REHVA’nın yürüttüğü eğitim programıyla ilgili TTMD ve REHVA arasında işbirliği anlaşması imzalandı. Platin sponsorluğunu Aldağ, ve Mitsubishi Klima Sistemleri’nin üstlendiği 13. Uluslararası Yapıda Tesisat Teknolojisi Sempozyumu’na destek veren markalar arasında; Alarko Carrier, Daikin, Orm, Boreas, Bosch Yaşam Teknoloji, Çayırova Boru, Danfoss, Gelişim Teknik, Norm Teknik, Üntes, Viesmann, Wilo ve İklimlendirme Sanayii İhracatçıları Birliği bulunuyor.
Röportaj
CDT Bilgi Teknolojileri Sanayi Ticaret A.Ş. Genel Müdürü Alpay Göğüş görüşmemizde: “Elektronik ile işi kesişen firmalar için birden fazla konuda veya disiplinde; çözüm sunabilen Türkiye’de tek şirketiz diyebiliriz” dedi.
CDT BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SANAYİ TİCARET A.Ş. GENEL MÜDÜRÜ ALPAY GÖĞÜŞ:
“ELEKTRONİK FİRMALARINA FARKLI ÇÖZÜMLER SUNUYORUZ” 40 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
Röportaj
Ö ncelikle firmanızın kuruluşu, gelişimi ve faaliyet alanlarıyla ilgili konuşalım daha sonra sohbetimize devam ederiz.
CDT, Türkiye’de elektronik üretim yapan firmalara, fikir aşamasından üretim aşamasına kadar geçen süreçte; konsept - farklı ürünler, danışmanlık ve çeşitli hizmetleri sunabilen, toplam çözüm üreten bir mühendislik firmasıdır. Dolayısıyla elektronikte fikirden üretim aşamasına kadar dediğimizde işin içerisine; baskılı devre kartlarının tasarımı, bunların üstünde çalışacak gömülü sistemlerin üretilmesi, çip tasarımı ve çip üretimi de giriyor. Sistem anlamında baktığınızda, sistem tasarımı ve analizi de iş tanımımız içerisinde yer alıyor. Tasarım ve üretim sonrası; test sistemleri, üretim aşamasındaki otomasyon çözümleri ve son olarak da üretim aşamasındaki çok katmanlı üretim teknolojileri de bu kapsamın içerisinde bulunuyor. Bütün bu unsurları ele aldığımızda; birincisi yazılım ürünleri var, ikincisi üretim kısmında donanım üretimi var. Bunların farklı disiplinlere uy-
gun şekilde sertifikasyonlarla hedef sektörlerine uygun hale getirilmesi var ve bu ürünlerle ilgili (yani yazılımlarla, donanımlarla) çeşitli hizmetlerle ilgili konsept; ürün ve danışmanlık hizmetleri var. Bahsettiğiniz ürün ve hizmetlere ihtiyacı olan firmalara entegre bir çözüm sunmuş oluyorsunuz, değil mi ? Aslında ihtiyacı olan firmaya, ihtiyacı ne ise onun tedariğini sağlıyoruz. Öncelikle konsept eğitimi veriyoruz. Sonra ürün ve bu ürünün kullanımına yönelik eğitim ardından da proje içerisinde destek oluyoruz. Üretimin tüm aşamalarında, bir hizmet varsa bunların hepsini birden ya da ayrı ayrı sunabilecek çözümlerimiz mevcut. Dolayısıyla elektronik ile işi kesişen firmalar için birden fazla konuda veya disiplinde; çözüm sunabilen belki de Türkiye’de tek şirketiz diyebiliriz. Bu çerçevede bizim faaliyet alanında bulunduğumuz konularda bu kadar kapsamlı ve bu kadar farklı konuyu bir araya getirebilen başka
şirket sanırım bulunmuyor. Peki yoğunlaştığınız sektörler var mı ? Var tabi ki. Yoğunlaştığımız sektörlerin başında mevcut müşteriler bazında baktığımızda savunma sanayi geliyor. Ayrıca; otomotiv, tüketici elektroniği, beyaz eşya ve otomasyon sektörlerine ağırlıklı hizmet ve ürün tedariği sunuyoruz. Firma olarak kendinizi Endüstri 4.0’ın neresinde konumlandırıyorsunuz ? Bence bizim sattığımız yazılım çözümleri, -tasarım yazılımları- Endüstri 4.0’ın alt başlığı olarak geçmez. Çünkü tasarım yazılımları eskiden beri var. O zamanlarda; Endüstri 2’de de vardı 3’te de vardı. Bir ürünü tasarlamanız lazım ki üretebilesiniz. Zaten üretimin olmazsa olmazı tasarımdır. Ancak bizim sunduğumuz üretim otomasyonu çözümleri; Endüstri 4.0’ ın bileşeni içerisinde geçiyor. Yani iki tane konumuz var orda. Bir tanesi, Endüstri 4.0’a elektronik kart üretimi kısmında. Elektronik kartların, dizgi makinelerinde Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018 41
Röportaj
dizilmesi kısmında biz devreye giriyoruz. Farklı üretim teknolojileriyle üretilen; ürünün üretim bandının otomasyon ve optimizasyonu kısmında da hizmet sunuyoruz. Ondan bir kademe öncesinde de tasarım yazılımlarının üretilebilir tasarımlar olması noktasındaki kaygılarını giderecek yazılım çözümlerini veriyoruz. Yani tasarım yazılımlarıyla üretim dünyası arasındaki köprüyü üretim dünyasında da otomasyon ve yönetilebilirlik noktasındaki dijitilizasyon hizmetlerinin çözümlerini entegre olarak sunuyoruz. Burada sunduğumuz valor şirketinin IOT Box dediğimiz bir kutusu var. Bu kutuyu siz elektronik üretim bandında herhangi bir marka, model bir makinaya bağladığınızda o makinenin bütün verisi SEP gibi ya da farklı EIP çözümlerinin ya da MES sistemlerinin yönetebileceği dataları başka bir şeye ihtiyaç kalmadan otomatikman alıp verebiliyor. İşte bu noktada siz Endüstri 4.0’ın tanımından yola çıktığınız zaman dijitalleştirdiğiniz, dijital İkiz mantığıyla tasarımdan üretim noktasına gelinceye kadar yaptığınız her şeyin dijital kopyasını tutabildiğiniz, üretim bandına dijital kopyaya taşıyabildiğiniz, ( elektronik 42 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı5 - 2018
için konuşuyorum mekanik icin değil ve bizim çözümlerimiz açısından söylüyorum) elektronik üretimin dijital ikizliğini oluşturabildiğiniz ve üretirken bunu optimum şekilde yönetebileceğiniz veri akışını sağlayan ve yönetimi sağlayan çözümleri sunuyoruz. İkinci unsur da Endüstri 4.0 noktasındaki teknolojiler itibariyle çok katmanlı üretim dediğimiz kısım. Çok katmanlı üretimde de biz yeni yaptığımız anlaşmayla ? Nano şirketinin temsilciliğini aldık. Çok katmanlı üretimde bugüne kadar hep mekanik ürünler üretildi. Mekanik ürünler prototip aşamasında önce üretildi. Bugün artık çok katmanlı üretim gerçek son ürünün üretilmesi noktasında devreye giriyor. Metal printerlar geldi, üretim hassasiyeti ve ürün kalitesi itibarıyla artık kullanabileceğiniz şeyleri üretmeye başladı. Bir de en önemli şey hızdı. Printerlar hız noktasında da çok yolaldı ve 7/24 çalışabilir hale geldi. Bu noktadan baktığınızda artık prototipten normal üretime doğru kaymaya başladı.
Kısa vadede olabilecek bir şey mi o ? Modellemede çok hızlı bir süreç. Eskiden CNS de bir şey üretebilmeniz için önce tasarımı çıkarmanız gerekirdi sonra başka aşamalardan geçirmeniz gerekiyordu ama şimdi üç boyutlu bir makinaya veriyorsunuz bilgisayardan size çok hızlı bir şekilde modelini çıkarıyor, bunu seri üretime geçirebilme şansımız var mı ? Ben bir buçuk ay önce katıldığım bir toplantıda fiilen düşündüğünüzü tasarladığınız, tasarladığınızı bastığınızda kullanılabilir kalitede hatta renkte üreten 3D printer gördüm (mekanik parçalar için konuşuyorum). Bu printer 7/24 çalışıyor. Burada konuşuyor olduğumuz üretim eğer; ayda on milyonsa muhtemelen bunu sağlamak zor. Bu mümkün fakat maliyet gideri açısından sağlamak zor. Eğer sizin bin tane üretime ihtiyacınız varsa neden olmasın ? Bir de burada önemli olan kişiselleştirme. Kişiselleştirilmiş ürünlere olan ihtiyaç arttıkça adetler azaldığı için kişiselleştirilmiş üretimi üç boyutlu printerlarla yapmak zaten mümkün olacak. Zaten şu anda da belirli bir aşamada mümkün.
Fuar - Hannover Messe
WORLD MEDIA GROUP HANNOVER MESSE 2018 ALMANYA GÖRSELLER Endüstri 4.0 kavramı ilk kez 2011’de Hannover Messe Fuarı’nda dillendirildi ve dünyaya yayılmaya başladı. Biz de o günden başlayarak her yıl bu fuarı takip etmeye başladık. Bu yılda World Media Group olarak Hannover Messe 2018 için bir hafta boyunca Almanya’daydık. Gelecek sayımızda detaylı olarak izlenimlerimizi aktaracağız. Şimdi burada çektiğimiz görselerden bir kısmını siz değerli okurlarımızla paylaşıyoruz. İyi görsel seyirler...
44 Endüstri 4.0 Dergisi - Sayı 5 - 2018
Fuar - Hannover Messe
EndĂźstri 4.0 Dergisi - SayÄą 5 - 2018 45
Fuar - Hannover Messe
46 EndĂźstri 4.0 Dergisi - SayÄą 5 - 2018
Fuar - Hannover Messe
EndĂźstri 4.0 Dergisi - SayÄą 5 - 2018 47
WORLD MEDIA GROUP BÜNYESİNDE YAYINLANAN DERGİLER Haber İletişim İlker Kaplan WORLD MEDİA Genel Yayın Yönetmeni 0 505 400 94 34 makineotomasyondergisi@gmail.com
Reklam İletişim Hatice Karabay WORLD MEDİA Reklam Koordinatörü 0 505 400 94 33 makineotomasyondergisi@gmail.com
Reklam İletişim Ziya Alkan WORLD MEDİA Reklam Müdürü 0 546 675 59 49 worldmediareklam@gmail.com
Dergilerimizde yerinizi ayırtın, hedef kitlenizi ulaşın!...
www.endustri40dergisi.com
www.makineotomasyondergisi.com
www.worldmediagroupe.com
www.kesicitakimlardergisi.com
World Media Bünyesinde yayınlanan Dergilere abone olmak için aşağıdaki hesap numaralarına istediğiniz dergilerin Yıllık abone ücretlerini yatırabirsiniz. İsim soyisim ve adresinizi dekont fotokopisiyle birlikte makineotomasyondergisi@gmail.com adresine mail ya da 0 212 427 00 15 numaraya faks’a gönderebilirsiniz. Ayrıca Aboneliğinizi mail order sistemiyle kredi kartınızdan ödeyerekte yapabilirsiniz.
*Kredi kartınızın ön yüzündeki 16 rakam: .......................................................................... *Kredi kartınızın son kullanma tarihini ay / yıl : ................................................................. *Kredi kartınızın arka yüzündeki üç haneli güvenlik numarası: ..........................................
ABONE FORMU Ad
:...............................................................................................
Soyad
:...............................................................................................
Adres
:...............................................................................................
ABONE FORMU
...............................................................................................
İlçe
:...............................................................................................
Şehir
:...............................................................................................
Posta Kodu
:...............................................................................................
Telefon
:...............................................................................................
Faks
:...............................................................................................
:...............................................................................................
Tarih
İmza
Dergi
İsmi
-
Yıllık Abone Ücreti
Makine & Otomasyon Robotic: Auto Tuning World: Kesici Takımlar Tutucular : Endüstri 4.0 : Elektrik : Rulman & Lİneer: Endüstriyel Borulama: Cad / Cam / Cae / Plm :
120 TL 120 TL 120 TL 120 TL 120 TL 120 TL 120 TL 120 TL
+ + + + + + + +
KDV KDV KDV KDV KDV KDV KDV KDV