Kesici takımlar 16

KESİCİ TAKIM Kesici Takımlar - Tutucular ve Aşındırıcılar Dergisi - Eylül - Ekim 2017 - Yıl : 3 Sayı : 16 Fiyat : 20 TL

TÜRKİYE’NİN İLK VE TEK

KESİCİ TAKIMLAR TUTUCULAR DERGİSİ

* MAKALELER EN YENİ ÜRÜNLER * FİRMALAR

İÇİNDEK İçindekiler

6

8

İÇİNDEKİLER

WORLD MEDIA YAYINCILIKTA FARKINDALIK

TOPSİS METODU KULLANILARAK KESİCİ TAKIM MALZEMELERİ SEÇİMİ

18

KESİCİ TAKIM MALZEMELERİ

28

YÜKSEK İLERLEMELİ YÜZEY FREZESİ VERİMLİLİĞE HIZ KATIYOR

4 Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül

-

Ekim

2017

KİLER 32 ARE MACHINE TOOLS SAFE? DEPENDS ON IT!

36

SANDVİK COROMANT AT EMO 2017: DİGİTALİSATİON AND TURNİNG CONCEPTS REMAİN THE FOCUS

58

İçindekiler-Reklam İndeksi

İNDEX SANDVİK - Arka Kapak

WIN EURASIA 2018- 27.Sayfa

GUHRİNG - Öniçkapak

DEMİR VANA - 29 Sayfa

MAKTEK - Arka İç Kapak

STT EUROASİA - 31. Sayfa

MAKİNE TV - 3. Sayfa

FOKUS - 33 . Sayfa

SANDVİK - 7 . Sayfa

METAV - 35. Sayfa

WALTER - 9. Sayfa

MAKTEK İZMİR - 37. Sayfa

ÇELİK MAKİNA - 11. Sayfa

BURJ - 45 . Sayfa

EROĞLU MAKİNA 13 . Sayfa

BOHLER - 47. Sayfa

ÇAM GRUP - 15. Sayfa

EMEK MODEL MAKİNE - 55. SAYFA

GUHRİNG - 17. Sayfa

ERGEN ENDUÜSTRİ - 57. Sayfa

KRİSTAL - 19. Sayfa

ENGİMACH - 59. Sayfa

MBC - 21. Sayfa

WM-2.ENDÜSTRİ 4.0 ZİRVE 65. Sayfa

ISCAR - 23. Sayfa

WORLD MEDİA-DERGİLER-66.Sayfa

86. İEF’YE BÜYÜK İLGİ

Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim

2017

5

Editör - Künye

EDİTÖR İlker Kaplan

World Media Yayıncılıkta Farkındalık

W orld Media; Auto Tuning World Dergisi ile birlikte 2004 yılında çıktığı yola gelişerek ve güçlenerek devam ediyor. Tek dergiden; alanında tek on adet yayın ve bir adet zirve düzenleyen uluslararası ölçekte bir yayın grubuna evrilmek; geceli gündüzlü çalışmayı ve detaylı iş takibini zorunlu kılıyor.

WORLD MEDIA GROUP olarak; Auto Tuning World, Makine& Otomasyon, Kesici Takımlar & Tutucular, Rulman & Lİneer, CAD/CAM/CAE/PLM, Endüstriyel Borulama, Endüstri 4.0, Ekonomik Nokta, Machine Automation & Electricity (İngilizce - Yurtdışı Yayını) Elektrik & Pano Dergimiz siz sektörün profesyonellerine hizmet veriyor.

Yayıncılıkta ilk Endüstri 4.0 Zirvesi Ayrıca yayın grubu olarak bu yıl ikincisini düzenleyeceğimiz ENDÜSTRİ 4.0 Zirvesi geçtiğimiz yıldan daha geniş bir katılımla hayata geçecek.

Sektörlere ışık tutan ve sorunlarını gündeme taşıyan, çözüm üreten, bazen de kendisi çözüm olan bir anlayışla yolumuza devam ediyoruz. Yolumuza gelişerek devam edeceğiz. Kimsenin kuşkusu olmasın. Farkındalık yaratan ve takip edilen bir yayın grubuyuz.

2017 yılının son çeyreğinde dergilerimizin partneri olduğu ve standlarımızla katıldığımız fuarlar ise şunlar;

Yayın Türü Yaygın Süreli Yayıncı Dünya Medya Basın Yayın Reklam Tanıtım Hizmetleri İmtiyaz Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İlker Kaplan 0 505 400 94 34 İdari İşler Müdürü Hatice Karabay 0 505 400 94 33 Reklam Müdürü Ziya Alkan 0 546 675 59 49 Muhasebe Müdürleri Sevda Öncü Düzgün Turgut 0 542 292 83 85 Halkla İlişkiler Müdürü Ayşe Savranoğlu Yazı İşleri Simgenur Savranoğlu Gamze Onat Grafik Tasarım Ezgi Kamburoğlu Abone Sorumlusu Defne Deniz Kaplan Beste Kamburoğlu Fotoğraf Editörleri Murat Çapkın Sinan Temur İnsan Kaynakları Müdürü Sibel Şanlı İletişim Danışmanı Alper Tuna Bilişim Sorumlusu Kerem Mercan Bölge Temsilcileri Çetin Sülün (Ankara) Mesut Karabay (İzmir) Umut Yıldız (Bursa) Avrupa -Almanya - Temsilcisi Pınar Açıkgöz Sosyal Medya Fatma Kurşun Dağıtım Ali Savranoğlu Zafer Kamburoğlu Genel Koordinatör Süleyman Kaplan Hüsniye Kaplan Katkıda Bulunanlar Meryem Savranoğlu Fatma Kaplan Selda Kamburoğlu Dağıtımcı Aras Kurye - PTT - Yurtiçi Kargo Yönetim Yeri Akşemsettin Mah. Güneş Sokak No: 48 D :10 Eyüp / İstanbul Tel:0 850 532 94 68 Fax : 0 212 427 00 15 www.endustri40dergisi.com www.kesicitakimlardergisi.com www.worldmediagroupe.com www.makineotomasyondergisi.com makineotomasyondergisi@gmail.com worldmediareklam@gmail.com

* 18 - 23 Eylül 2017 EMO - Hannover - Almanya * 4 - 7 Ekim 2017 MAKTEK - İzmir Kesici Takım Dergisi Basın Meslek * 11- 12 Ekim 2017 WAC - Dünya Otomotiv İlkelerine Uymaya Söz Vermiştir. İçeriğindeki yazınsal ve görsel Konferansı - İstanbul - Türkiye malzemeler, izin alınmaksızın; *12-14 Ekim 2017 STT EURSIA - İstanbul yazılı, görsel, işitsel ve elektronik kullanılamaz. Reklamların *2 Aralık 2017 World Media ENDUSTRI 4.0 Zirvesi medyada hukuki sorumluluğu reklamveren firmaya aittir. *6-10 Aralık 2017 ENGIMACH - Guajarad - Hindistan Bizi izlemeye ve okumaya devam edin.

6

Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim

2017

Makale

TOPSİS METODU KULLANILARAK KESİCİ TAKIM MALZEMELERİ SEÇİMİ

Makine parçaları ve kalıpların talaşlı olarak işlenmesinde birçok kesici takım malzemesi kullanılmaktadır.

Konvansiyonel işleme yöntemlerinden farklı olarak yüksek hızda kesme, kuru 1-GİRİŞ kesme ve sert metal işleme gibi talaşlı işleme yöntemlerinin Çoğu makine parçasının kullanımı yaygınlaşmaktadır son şekli talaşlı işleme ile ve bu yüzden, işleme yöntemine uygun özelliklere elde edilmektedir. Tornalsahip ama, frezeleme ve delme kesici takım malzemesinin gibi kesme işlemlerinde, seçilmesi önem arz etmektedir. Ancak, her kesici kullanılan kesici takımlar takım malzemesi her bir sayesinde parçaların isteözellik için nilen şekil, boyut ve yüzey farklı performans göstermektedir ve uygulanan kalitesinde elde edilmesi talaşlı işlemeye en uygun sağlamaktadır [1]. Günükesici takım malzemesinin müzde kullanılmakta olan seçilmesi gerekmektedir. Bu ihti- birçok kesici takım malyaç doğrultusunda, bu zemesi bulunmaktadır. Bu çalışmada, 19 adet alterna- malzemeler, üretkenliğin tif kesici takım malzemesi ve kalitenin artırılması, iyi ve 10 adet seçim kriterinden oluşan bir yüzey hassasiyetinin elde karar matrisi ele alınmıştır. edilmesi ve işleme maliyKesici takım malzemelerinin yoğunluk, sertlik, akma etinin azaltılmasında büyük dayanımı, elastisite modülü, etkiye sahiptirler [2]. Konbasma dayanımı, kayma vansiyonel işleme yöndayanımı, Charpy darbe dayanımı, termal iletkenlik, temlerinden farklı olarak, termal yüksek hızda kesme [3], genleşme katsayısı ve maliy- kuru kesme ve sert metet değerleri seçim kriterleri olarak kullanılmıştır. Bu al işleme [4] gibi talaşlı karar matrisindeki veriler kullanılarak, kesici takım malzemesi seçimi problemini çözmek amacıyla TOPSIS metodu uygulanmıştır. Suni tek kristalli elmas ve suni çok kristalli elmasın, en uygun kesici takım malzemesi olduğu belirlenmiştir. AISI O2, ASTM A2, AISI A11 ve ASTM A6, uygun olan diğer kesici takım malzemeleridir. Elde edilen sıralamanın, literatürde diğer malzeme seçim metotları ile elde edilenler ile uyum içerisinde olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Kesici Takım, Malzeme Seçimi, TOPSIS Metodu, Sıralama.

8

Kesici

Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim

2017

işleme yöntemleri, üretim miktarının artırılabilmesini ve çevreye verilen zararın azaltılabilmesini sağlamaktadır. Kullanılan işleme yöntemi ve işlenen malzemeye göre kesici takım malzemesinin seçilmesi gerekmektedir.

Kesici takımların, kesilen malzemeden daha sert bir malzemeden yapılması ve metal kesme işlemi sırasında oluşan sıcaklıklara dayanabilmesi gerekmektedir. İdeal bir kesici takım malzemesinin; yüksek sertlik, yüksek sıcaklık stabilitesi, plastik ya da termal deformasyon direnci, iş parçası malzemesine ve kesme sıvısına karşı inertlik ve stabil takım geometrisi gibi karakteristiklere sahip olması istenmektedir

[5]. Ayrıca, imalatçılar arasında rekabeti sağlayabilmek amacıyla ucuz olması da aranan özellikler arasındadır. Bu taleplerin hepsini birden karşılayan bir kesici takım malzemesi bulunmamaktadır. Bu yüzden, kesici takım malzemelerinin özelliklerini değerlendirerek en uygun kesici takım malzemesinin belirlenmesi gerekmektedir. Bu amaçla, malzeme seçimi için çeşitli çok kriterli karar verme yöntemleri geliştirilmiştir. Bu yöntemlerde, karar verme işlemlerinde, problem tanımlandıktan sonra alternatifler ve kriterler belirlenmekte, değerlendirilmekte ve en iyi alternatif belirlenmektedir [6]. Chatterjee ve Chakraborty [7], EXPROM2, COPRAS-G, ORESTE ve OCRA

Makale

Kesici TakÄąmlar & Tutucular / MayÄąs - Haziran 2017 9

Makale

Cutting Tool Material Selection Using TOPSIS Method Abstract In machining of machine components and molds several cutting tool materials are used. As distinct from conventional machining methods, the usage of machining methods such as high speed machining, dry machining and hard machining becomes widespread; and hence, the selection of cutting tool material with properties suitable to used machining method has importance. However, each cutting tool material shows different performance for each property and the most suitable cutting tool material for the machining method applied must be selected. For this purpose, in this study, a decision matrix composed of 19 cutting tool materials and 10 selection criteria was utilized.

yöntemlerini kullanarak bir dişli si seçimi problemini çözmüşlerdir. Maity v.d.

[5], yaptıkları çalışmada, COPRAS-G metodunu kullanarak 19 kesici takım malzemesi arasından en uygun olanları belirlemişlerdir.

Jeya Girubha ve Vinodh [8], VIKOR metodunu kullanarak bir otomobil parçasının malzeme seçimini yapmışlardır. Çalışkan v.d. [9], EXPROM2, TOPSIS ve VIKOR metotlarını kullanarak, sert malzemelerin frezelenmesinde kullanılan bir takım tutucu için malzeme seçimi yapmışlardır. Shanian ve Savadogo [10], ELECTRE metodunu kullanarak, termal yüke maruz bir iletken için malzeme seçimi yapmışlardır. Bu çalışmada, kesici takım mal-

zemesi seçimi problemi, TOPSIS metodu (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) kullanılarak çözülmüştür.

Metot hakkında detaylı bilgi ilerleyen bölümlerde verilmektedir.

2. TOPSIS METODU TOPSIS metodu, ideal çözüme en yakın, negatif ideal çözümden ise en uzak olan bir çözüm elde etmek için kullanılmaktadır. Bu metot, bir parça için malzeme seçimi işleminde çok etkin ve verimli bir tekniktir.

Metodun uygulanabilmesi için, seçim işleminde düşünülen özelliklerin birbirlerine göre izafi önemi hakkında bilgiye ihtiyaç duyulmaktadır [11].

3. KESİCİ TAKIM MALZEMESİ SEÇİMİ Kesici takım malzemelerinin, takımların kesme performansı üzerinde büyük etkisi bulunmaktadır.

Uygun malzeme seçimi ile kesici takımın aşınma miktarı azaltılabilmekte, yüksek kesme hızlarında çalışılabilmekte ve tezgâh durma süreleri azaltılabilmektedir [5]. Bu yüzden, en iyi performansın elde edildiği kesici takımın seçilmesi gerekmektedir.

Bu çalışmada, kesici takım malzeme seçimi problemini çözmek amacıyla TOPSIS metodu kullanılmıştır. Alternatif kesici takım malzemelerinin listesi Tablo 1’de gösterilmektedir. Bu malzemeler arasında seçim

Tablo 1. Alternatif kesici takım malzemeleri Kesici takım malzemesi Sembol Toz metal takım çeliği (AISI A11) A1 Yağda suverilmiş takım çeliği (AISI O2) A2 Kobalt içermeyen süper yüksek hız çeliği A3 Havada sertleştirilmiş takım çeliği (ASTM A2) A4 Takım çeliği (ASTM A6) A5 Darbe dirençli takım çeliği (ASTM S7) A6 Tungsten-molibden yüksek hız çeliği (W-Mo HSS) A7 Sinterlenmiş silisyum nitrür A8 Titanyum karbür A9 Sermet A10 Tungsten karbür A11 Mono-tungsten karbür A12 Stellit (döküm kobalt alaşımı) A13 Sialon A14 Kübik bor nitrür (CBN) A15 Alümina (%99.9 saflıkta) A16 Suni çok kristalli elmas A17 Suni tek kristalli elmas A18 Sıcak preslenmiş silisyum nitrür A19 Tablo 2. Kesici takım malzemesi seçim kriteri

Kesici takım malzemesi seçim kriteri Sembol Yoğunluk

(gm/cc) Y Sertlik (HK) S Akma dayanımı (MPa) AD Elastisite modülü (GPa) EM Basma dayanımı (MPa) BD Kayma dayanımı (MPa) KD Charpy darbe dayanımı (J) CDD Termal iletkenlik (W/mK) Tİ Lineer termal genleşme katsayısı (μm/m-°C) TGK Takım malzemesi maliyeti (USD/kg) M

10 Kesici Takımlar & Tutucular

/

Eylül - Ekim

2017

Makale

Kesici TakÄąmlar & Tutucular / MayÄąs - Haziran 2017 11

Makale

The density, hardness, yield tensile strength, modulus of elasticity, compressive strength, shear strength, Charpy impact strength, thermal conductivity, coefficient of thermal expansion and cost of cutting tool materials were used as selection criteria. Using the data in the decision matrix, TOPSIS method was applied to solve the cutting tool material selection problem. Synthetic single crystal diamond and synthetic polycrystal diamond, followed by AISI O2, ASTM A2, AISI A11 and ASTM A6, were determined to be the most suitable cutting tool materials. It was seen that the rank was in good agreement with those of obtained by other selection methods in literature.

12

Kesici

Takımlar & Tutucular

yapabilmek için malzemelerin sahip oldukları bazı özellikler seçim kriteri olarak belirlenmiştir (Tablo 2).

Yoğunluk, sertlik, akma dayanımı, elastisite modülü, basma dayanımı, kayma dayanımı, Charpy darbe dayanımı ve termal iletkenlik değerlerinin yüksek olması istenmektedir. Lineer termal genleşme katsayısı ve takım malzemesi maliyeti ise faydalı olmayan özelliklerdir ve bu özellik değerlerinin düşük olması talep edilmektedir. Tablo 3’de, alternatif kesici takım malzemeleri ve özellik değerlerinden oluşan karar matrisi verilmektedir. Alternatif kesici takım malzemelerinin hiçbirinin, bu talepleri tam olarak karşılamadığı görülmektedir. Dolayısıyla,

bütün bu özellikler için en yüksek tatmin derecesine sahip en iyi alternatifi belirlemek amaçlanmaktadır.

TOPSIS metodunu uygulayabilmek için, ilk olarak, her bir alternatif kesici takım malzemesi için farklı değerlendirme kriterlerinin izafi ağırlıklarının belirlenmesi gerekmektedir. Bu amaçla, Maity v.d. [5] tarafından Entropy metodu [14] ile belirlenen ağırlık değerleri kullanılmıştır.

Böylece, bu yazarların farklı metotlar ile aynı problemin çözümü için elde ettiği sonuçların, TOPSIS metodu ile elde edilen sonuçlar ile karşılaştırılması mümkün olmaktadır. Kullanılan ağırlık değerleri şunlardır [5]: wY=0.0232, wS=0.0766,

wAD=0.0549, wEM=0.0380, wBD=0.0248, wKD=0.0424, wCDD=0.2227, wTİ=0.2939, wTGK=0.0212, wM=0.2023.

Bu ağırlık değerlerinden, en önemli kriterlerin Charpy darbe dayanımı, termal iletkenlik ve takım malzemesi maliyeti olduğu anlaşılmaktadır. En az önemli kriter ise termal genleşme katsayısıdır (wTGK=0.0212).

Ağırlıklar belirlendikten sonra, Tablo 3’de verilen karar matrisi, Eşitlik (1) kullanılarak normalize edilmiştir. Normalizasyon işleminden sonra, karar matrisi, yukarıda belirtilen ağırlıklar ile çarpılmıştır.

Ağırlıklandırılmış ve normalize edilmiş karar matrisi Vij Tablo 4’de verilmektedir.

Tablo 3. Kesici takım malzeme seçimi problemi için karar matrisi Malzeme Y S AD EM BD KD CDD Tİ TGK M A1 7.40 754 1975 220 2190 1684 65.00 22.00 11.40 1.65 A2 7.61 624 1751 140 1890 1492 105.00 39.00 10.30 1.25 A3 8.17 908 2228 235 3145 1899 18.00 46.00 10.67 9.70 A4 7.86 822 2090 204 2357 1782 67.80 26.00 14.00 1.90 A5 7.83 788 2012 204 2200 1715 40.70 14.70 13.10 5.30 A6 7.83 677 1874 204 1976 1597 16.90 28.50 12.40 2.15 A7 8.14 826 2065 208 3000 1760 23.00 37.00 11.30 10.85 A8 3.30 2550 128 310 1035 410 0.10 42.00 3.10 400.00 A9 4.94 1800 237 451 3475 756 1.24 17.00 7.70 18.00 A10 14.95 1276 1324 600 6150 4219 1.35 60.00 4.60 78.60 A11 15.00 1387 415 690 4975 1324 1.35 98.00 6.50 60.00 A12 15.70 1167 316 696 2683 1008 1.27 82.00 5.20 65.00 A13 8.77 806 379 243 2300 1210 1.25 8.40 11.47 87.50 A14 3.25 1959 381 345 3450 1216 1.07 13.00 3.50 557.00 A15 8.60 5000 481 850 6900 1532 0.50 13.00 4.80 864.00 A16 9.36 1700 276 370 3000 879 0.10 30.00 5.43 152.12 A17 4.00 7000 1472 953 6700 4688 0.10 1200.00 3.80 1300.00 A18 3.80 8000 1794 1050 6900 5713 0.20 1500.00 4.80 1500.00 A19 3.20 2730 506 310 3450 1612 0.12 39.00 10.71 337.00

/ Eylül - Ekim

2017

Makale Tablo 4. Ağırlıklandırılmış ve normalize edilmiş karar matrisi, Vij Malzeme Y S AD EM BD KD CDD Tİ TGK M A1 0.00451 0.00441 0.01796 0.00372 0.00312 0.00697 0.09618 0.00335 0.00623 0.00014 A2 0.00464 0.00365 0.01592 0.00237 0.00269 0.00617 0.15537 0.00594 0.00563 0.00011 A3 0.00498 0.00531 0.02026 0.00397 0.00448 0.00786 0.02663 0.00701 0.00583 0.00085 A4 0.00479 0.00481 0.01900 0.00345 0.00336 0.00737 0.10032 0.00396 0.00765 0.00017 A5 0.00477 0.00461 0.01829 0.00345 0.00314 0.00710 0.06022 0.00224 0.00715 0.00047 A6 0.00477 0.00396 0.01704 0.00345 0.00282 0.00661 0.02501 0.00434 0.00677 0.00019 A7 0.00496 0.00483 0.01878 0.00352 0.00428 0.00728 0.03403 0.00564 0.00617 0.00095 A8 0.00201 0.01491 0.00116 0.00524 0.00148 0.00170 0.00015 0.00640 0.00169 0.03510 A9 0.00301 0.01052 0.00215 0.00762 0.00495 0.00313 0.00183 0.00259 0.00421 0.00158 A10 0.00911 0.00746 0.01204 0.01014 0.00877 0.01746 0.00200 0.00914 0.00251 0.00690 A11 0.00914 0.00811 0.00377 0.01166 0.00709 0.00548 0.00200 0.01493 0.00355 0.00526 A12 0.00957 0.00682 0.00287 0.01176 0.00382 0.00417 0.00188 0.01249 0.00284 0.00570 A13 0.00534 0.00471 0.00345 0.00411 0.00328 0.00501 0.00185 0.00128 0.00626 0.00768 A14 0.00198 0.01145 0.00346 0.00583 0.00492 0.00503 0.00158 0.00198 0.00191 0.04887 A15 0.00524 0.02923 0.00437 0.01437 0.00984 0.00634 0.00074 0.00198 0.00262 0.07581 A16 0.00570 0.00994 0.00251 0.00625 0.00428 0.00364 0.00015 0.00457 0.00297 0.01335 A17 0.00244 0.04092 0.01338 0.01611 0.00955 0.01940 0.00015 0.18281 0.00208 0.11407 A18 0.00232 0.04677 0.01631 0.01775 0.00984 0.02364 0.00030 0.22851 0.00262 0.13162 A19 0.00195 0.01596 0.00460 0.00524 0.00492 0.00667 0.00018 0.00594 0.00585 0.02957 Eşitlik (3) ve (4) kullanılarak elde edilen ideal ve negatif ideal çözümler Tablo 5’de verilmektedir.

Tablo 5. İdeal ve negatif ideal çözümler Y S AD EM BD KD CDD Tİ TGK M V+ 0.00957 0.04677 0.02026 0.01775 0.00984 0.02364 0.15537 0.22851 0.00169 0.00011 V- 0.00195 0.00365 0.00116 0.00237 0.00148 0.00170 0.00015 0.00128 0.00765 0.13162 İdeal (Si +) ve negatif ideal (Si -) çözümlere olan mesafeler ve ideal çözüme izafi yakınlık (Ci) değerleri sırasıyla Eşitlik (5), (6) ve (7) kullanılarak elde

Malzeme + A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 A8 A9 A10 A11 A12 A13 A14 A15 A16 A17 A18 A19

14

Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Eylül - Ekim 2017

edilmiştir ve bunlar Tablo 6’da gösterilmektedir. Kesici takım malzemeleri, izafi yaklaştırma derecesine göre sıralanmıştır. Buna göre, en iyi alternatif mal-

zemeler suni tek kristalli elmas ve suni çok kristalli elmas, en kötü alternatif ise CBN olarak belirlenmiştir.

Tablo 6. Si +, Si - ve Ci

0.23783 0.22814 0.26050 0.23618 0.25021 0.26397 0.25826 0.27712 0.27722 0.27093 0.26704 0.26945 0.27915 0.28185 0.28609 0.27689 0.19830 0.20349 0.27609

Ci 0.16381 0.20411 0.13514 0.16639 0.14542 0.13486 0.13639 0.09753 0.13045 0.12725 0.12799 0.12719 0.12410 0.08356 0.06365 0.11875 0.18814 0.23353 0.10318

0.40785 0.47220 0.34158 0.41331 0.36756 0.33815 0.34560 0.26033 0.31999 0.31958 0.32400 0.32066 0.30775 0.22868 0.18199 0.30015 0.48686 0.53436 0.27205

Si Si Sıra 5 3 8 4 6 9 7 17 12 13 10 11 14 18 19 15 2 1 16

Makale 4. TARTIŞMA Şekil 1’de, TOPSIS metodu ile diğer çok kriterli karar verme metotlarının karşılaştırması gösterilmektedir. Kesici takım malzemesi seçimi için TOPSIS metodu ile elde edilen sıralama sonuçlarının Maity v.d tarafından PROMETHEE, GRA, COPRAS-G ve VIKOR metotları kullanılarak elde edilen sonuçlar ile uyum içerisinde olduğu görülmüştür. Suni tek kristalli elmas ve suni çok kristalli elmas bütün metotlarda en iyi kesici takım malzemeleri olarak seçilmişlerdir.

Bunun sebebi, bu malzemelerin mekanik ve fiziksel özelliklerinin, diğer alternatif malzemelerden çok daha iyi olmasıdır. Ancak, maliyetlerinin yüksek olmasından dolayı kullanım imkânları kısıtlıdır. Ayrıca, elmas malzemeler, boyutları küçük olduğundan ve çelik malzemeleri işlerken grafit oluşumu problemine sahip olduklarından dolayı çoğu talaşlı imalat işlemi için uygun değildir [5]. AISI O2, ASTM A2, AISI A11 ve ASTM A6, sahip oldukları yüksek Charpy darbe dayanımı ve düşük maliyetlerinden dolayı, elmas malzemelerden sonraki en iyi kesici

16 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2017

takım malzemeleridir. Eğer bu malzemelerin kullanılması, herhangi bir teknik nedenden dolayı mümkün olmadığı durumlarda, Tablo 6’daki sıralama takip edilerek, diğer malzemeler kullanılabilir. TOPSIS metodunda en kötü malzeme CBN olarak seçilmesine rağmen, diğer çok kriterli karar verme metotlarında Sialon seçilmiştir. Çalışmada, kesici takım malzemesi seçimi için TOPSIS metodu kullanılarak elde edilen sıralama, bu malzemelerin mekanik, fiziksel özellikleri ile maliyetleri dikkate alınarak yapılmıştır. Ancak, kesme işlemi esnasında, kesici takım performansını etkileyen en önemli faktörlerden ikisi, kesici takım malzemesi ile iş parçası arasındaki kimyasal etkileşim ve kesici takım malzemelerinin kızıl sertliğidir. Kimyasal etkileşimden dolayı, difüzyon ve adezyon gibi aşınma mekanizmaları meydana gelerek, takımlar daha erken ömürlerini tamamlayabilmektedirler [1]. Kesici takım malzemelerinin yüksek sıcaklıklarda sertliklerinde meydana gelen azalma da, bu takımların performansları üzerinde büyük etkiye sahiptir [15].

Bu yüzden, TOPSIS metodu ile elde edilen sıralamaya göre kesici takım

seçimi yapılırken, kimyasal etkileşim ve kızıl sertlik faktörlerinin de dikkate alınması gerekmektedir.

5. SONUÇ VE ÖNERİLER Çalışmada, kesici takım malzemesi seçimi problemi, TOPSIS metodu kullanılarak çözülmüş ve bu metodun uygulanabilirliği, kullanışlılığı ve doğruluğu gösterilmiştir. Bu metot kullanarak kesici takım malzemeleri arasında yapılan sıralama, literatürde elde edilenler ile çok iyi derecede uyuşmaktadır. Suni tek kristalli elmas ve suni çok kristalli elmas, en uygun kesici takım malzemeleri olarak belirlenmiştir.

Ancak, elmas malzemelerin yüksek maliyetleri ve çelikleri işlerken grafit oluşumu problemi, bu malzemelerin kullanımını kısıtlamaktadır. AISI O2, ASTM A2, AISI A11 ve ASTM A6, sahip oldukları yüksek Charpy darbe dayanımı ve düşük maliyetlerinden dolayı, elmas malzemelerden sonraki en iyi kesici takım malzemeleridir. TOPSIS çok kriterli karar verme metodu, alternatif malzemelerin belirlenmesi durumunda, diğer malzeme seçim problemlerine de uygulanabilir.

salüminyumlarda ıradan çeliklerde, ve alüminyumla işlenmiş alaşımlarda, paslanmaz ve asit dirençlilerde, yüksek gerilimli çeliklerde ve döküm demirde matkap deliği açarken Guhring’in PowerTap’i tüm olası tehlikelere güçlü delme sözü verir.

Altın Güç “Made in Germany” Guhrin’in Powertap seti görsel olarak altın yüzüğüyle tanımlanabilir. Mesaj şu: Evrensel PowerTap’lerle daima en öndesiniz. İmalat teknolojileri sanatının en aranan ülkesinin “Made in Germany” damgasıyla maksimum kalite garantisini geçilmesi mümkün olmayan fiyat performans oranıyla sunuyor.

Makale

En uygun alet maddeleri ve biçimleri HSS-E kadar HSS-E-PM kalite çelikler alet maddesi olarak kullanılıyor.

Evrensel Powertap’lerde performanslarını maksimize etmek ve uzun alet ömrünün yanı sıra yüksek kesme oranlarına ulaşmak için yüzeylerinde kalay kaplama işlemi yapılır.

B ve C biçimindeki makine matkap uçlarının yanı sıra Guhring’in PowerTap seti de kısa pahllı E formunda özel uçlar içermektedir. Kör delik işlemlerinde bu formlar yiv oyuklarının temel oyuğa yakın olduğu koşullarda yivlerin üretilmesini mümkün kılar.

PowerTap’lerin evrensel matkap uçları seti en önemli yiv türleri ve boyutları için mevcuttur.

Guhring evrensel matkap uçları imal etmek için PowerTap’i temel alarak yüksek hassasiyetteki geometriye uyacak kendi üretim makinelerini geliştirdi.

En uygun hale getirilen geometrinin uygulanabildiği geniş yelpaze Guhring’in PowerTap’lerinin özel geometrisi onları gerçek anlamda çok yönlü hale getirirken geniş uygulama alanlarında kullanılabilen sıra dışı işlemleri mümkün kılıyor.

Düz yivli Tap’ler düz olukların yanı sıra kör delikler için spiral yivli aletler de yüksek hassasiyette kesme kenarlı geometrileriyle en uygun işlem sonuçlarına ulaşabiliyor.

Kesici Takımlar & Tutucular

/ Ocak - Şubat 2017 17

Makale

KESİCİ TAKIM MALZEMELERİ

Tderece akım malzemeleri hızlı gelişme

son seyri gösteren bir konudur. Bu gelişme seyri 20. yy. ile birlikte başlar ve özellikle 1930’dan bu güne artan bir görüntü sergiler.

1900’larda 100 dakika olan bir işleme operasyonu 90’lı yıllara gelindiğinde 1 dakikanın altına düşmüştür.

Takım Malzemeleri: 1. Karbonlu çelik 2 Kaplanmış karpitler (GC) 3 Yüksek hız çeliği(HSS) 4. Çok kristallı elmaslar(PCD)[yapay] 5 Döküm alaşımlar (Demir dışı) 6. Kübik bor nitrit(CBN) 7 Geliştirilmiş yüksek hız çelikleri 8. Çok katlı katlanmış uçlar 18 Kesici

Takımlar

& Tutucular / Eylül - Ekim

2017

9 Dökme demir için sementit karpit uçlar (Sert metal)[C] 10. Delme (matkaplar) için kaplanmış karpitler 11 Çelik için sementit karpit uçlar 12. Frezeleme için kaplanmış karpit uçlar 13 Değiştirilebilir sementit karpit uçlar 14. Paslanmaz çelik için kaplanmış karpit uçlar 15 Seramikler(CC) 16. Koronit (coronit) (N) 17 Sentetik elmaslar 18. Geliştirilmiş Sermetler 19 Geliştirilmiş sementit karpitler 20. Vida açmak için kaplanmış uçlar 21.

Sermetler (seramik/ metal)[CT] 22. Yeni nesil kaplanmış uçlar 23. Değerli sementit karpitler Günümüzde, belli bir iş parçası

malzemesini en iyi şekilde belli şartlarda işleyebilecek her türlü metallerden talaş kaldırma işlemi için optimum sonuçlar verebilecek bir takım malzemesi mevcuttur. Bu gelişme, tamamen yeni malzemelerin ortaya çıkmasına bağlı değil, bu malzemelerin iyileştirilmesine (geliştirilmesine) de bağlı olarak ortaya çıkmıştır. Örneğin yüzyılın başlarında yüksek hız çeliklerinin bulunmasıyla atılan ilk adım, işleme zamanını defalarca hızlandırmıştır. Bununla beraber son on yıllık dönemde sert malzemelerdeki sürekli gelişme metal işleme operasyonlarında da büyük iyileşmeyi beraberinde getirmektedir.

Temel olarak takım malzemesi iş parçası malzemesinden daha sert olduğundan ve keskin

Article

W hether tapping general steels, aluminium and aluminium wrought alloys, stainless and acid-resistant, high-tensile steels or cast iron – Guhring’s PowerTap range promises powerful taps for all common threads.

Golden Power “Made in Germany” Guhring’s Powertap range can be visually identified by its gold ring. The message is: With universal PowerTaps you are always spot-on. Stateof-the-art manufacturing technologies guarantee maximum quality “Made in Germany” at an unbeatable price performance ratio.

Guhring has developed its own production machines for the manufacture of universal taps, where the highly accurate geometries of the PowerTaps are ground.

Wide range of application thanks to optimised geometry The special geometry of Guhring’s PowerTaps turns them into true allrounders and enables outstanding

machining results for a wide application range. Thanks to the optimised geometry a long and consistent tool life is achieved.

range are available for the most important thread types and thread sizes.

Straight-fluted taps for through holes as well as spiral-fluted tools for blind holes achieve optimal machining results thanks to highly accurate cutting edge geometries.

Optimal tool materials and forms HSS-E- as well as HSS-E-PM quality steels are used as tool materials. Universal Powertaps are surface-treated with TiN-coating to maximise their performance and to achieve higher cutting rates as well as providing long tool life.

As well as the conventional B and C forms for machine taps, Guhring’s PowerTap range also includes specialists with the short chamfer lead of form E. With blind hole machining this form enables the production of threads where the thread depths are close to the base of the hole.

The universal taps of the PowerTap

Cutting Tools Magazine / January - Feruary 2017

19

Makale

olduğundan metalden talaş kaldırır. Fakat günümüzdeki yüksek verimlilik kavramı, çok daha karmaşıktır. Bu sebeple bir işlem için geometri ve takım malzemesi kombinasyonu olan takım seçiminde ve uygulamasında çeşitli fak20 Kesici

Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim

2017

törler söz konusudur. Bunlar; 1. İşleme biçimi (operasyon) 2. İş parçasının biçimi ve malzemesi 3. Takım tezgahı 4. İşleme (kesme) parametreleri

5. İşlenen (gerekli) yüzey kalitesi 6. Genel karaslılık / rijitlik 7. İşleme maliyetleri Kesici Takım Malzemelerinin Temel Özellikleri

Makale

Günümüzdeki işleme şartlarında, yüksek kesme hızı ve ilerleme aralıklarında, kesici takım malzemesinin üç temel özelliği üzerinde durulur: – Aşınmaya karşı dayanma yeteneği ( aşınma direnci) – Kırılmaya karşı dayanım yeteneği (tokluk) – Yüksek sıcaklıklarda kimyasal kararlılığını ve sertliğini sürdürebilme yeteneği (sıcak sertlik) Düşük kesme hızlarında diğer faktörlerin etkisi de göz önüne alınmalıdır.

Günümüzdeki takım malzemeleri arasında

22

Kesici

Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim

2017

bir karşılaştırma yapmak karakteristiklerdeki farkları göstermek için de önemlidir. Bu özellikler aynı zamanda, aynı malzemeden yapılmış değişik kalitedeki (grade) kesiciler arasındaki farkları göz önüne almak için de önemlidir.

Aşınma direnci (Wear resistance-WR): Aşınma direnci, doğrudan doğruya tekbir özellik olmamakla birlikte, genellikle abrasiv yanak aşınmasının ölçümüyle bulunur. Takım ucunun,

planlanan şekilde, çeşitli tipteki aşınmalara performansını kaybetmeden gösterdiği direnç olarak açıklanabilir.

Tokluk (dayanıklılık):

(Toughness-T)

Tokluk, eğilmeye karşı direnç ve enine kırılma dayanımı gibi çeşitli yollarla açıklanabilir.

Genellikle oda sıcaklığında ölçülür ve bu yüzden işleme sırasındaki davranışla ilişkili tam bilgi vermez. Uç yavaşlatma etkisinin dikkate alınmasıyla ilgisi yoktur. Yüksek hız çeliği (HSS)

Güncel

Kesici Takımlar & Tutucular

/ Mayıs - Haziran

2017

23

Makale

24

Kesici

Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim

2017

Makale

Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - EKim

2017

25

Makale

takım malzemesi oldukça yeni bir malzeme olan çok kristalli (polikristalin) elmasla kıyaslandığında oldukça yüksek tokluğa sahiptir.

na direnç için sert olması

Sıcak sertlik (Hot hardness-HH):

3 İş parçası malzemesine karşı kimyasal olarak eylemsiz olması (difüzyonu önlemek için),

Diğer bir önemli özellik olan sıcak sertlik, özellikle yüksek kesme hızlarında ulaşılan sıcaklarda işleme için önemlidir. Değişik malzemelerin sıcak sertliği arasındaki fark oldukça kayda değerdir. Malzemenin sıcaklıkla işleme özelliğini kaybetmemesi olarak adlandırılabilir. İdeal bir takım malzemesi için şunlar söylenebilir: 1 Yanak açınmasına ve deformasyo26 Kesici

Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim

2 Kırılmaya direnç için yüksek tokluğa sahip olması

4 Oksidasyon ve çözünürlülüğe direnç için kimyasal olarak kararlı olması 5 Termal (ısıl) şoklara (darbelere) karşı iyi bir ısıl dirence sahip olması Takım malzemesinin doğru seçimi ekonomik işlemenin anahtarıdır.

Kırılan ve aşınan takıma bağlı olarak takım tezgahındaki bekleme süreleri verimlilik ve takım malzeme seçimini 2017

sıfırlayan faktörlerin başında yer alır. Bunlara bağlı olarak aynı takım malzemesinin kaliteleri (grade) de önemli olup doğru kalite kritik faktörüdür.

Tek bir takım malzemesinin tüm işleme taleplerini karşılaması mümkün olmamakla beraber bazı kaliteler pek çok işleme operasyonunu kapsayan geniş uygulama alanlarına sahiptir. Şekil deki pay diyagramı çeşitli takım malzemelerinin kullanımını yansıtan özelliktedir. En geniş yelpazeyi HSS ve sementit karpitlerin kapsadığı açıkça görülmektedir.

Ürün

YÜKSEK İLERLEMELİ YÜZEY FREZESİ VERİMLİLİĞE HIZ KATIYOR

25° giriş açısı daha yüksek talaş kaldırma oranları elde etmeyi kolaylaştırıyor.

Kesici takımlar ve takımlama sistemleri uzmanı Sandvik Coromant, CoroMill® 745 yüzey frezesi kesicisinin yeni yüksek ilerlemeli sürümünü tanıttı.

25° giriş açısına sahip bu ürün, çelik ve döküm demir iş parçalarında frezeleme yaparken daha yüksek verim sağlıyor. Yeni yüksek ilerlemeli sürüm 2,8 mm (0,110 inç) kesme derinliğine kadar olan uygulamalarda daha da yüksek talaş kaldırma oranları (MRR) sağlıyor. Bu yeni kesici, kalıp, pompa ve valf, petrol ve gaz, otomotiv, enerji üretimi ve genel mühendislik gibi sektörler için avantaj sağlayacak.

YMilleni,745yüksek ilerlemeli Corokullanıldığında daha

yüksek MRR ve verime karşılık yüzey ince işlemesinden hiçbir ödün verilmez. Yenilikçi kesici uç konumlandırması sayesinde mükemmel talaş oluşumu, yumuşak bir ses ve düşük güç tüketimi sunan bir hafif kesme işlemi sağlanır.

“Yeni kesicinin sağladığı önemli avantajlardan biri de çift taraflı ve 14 kenarlı kesici uç tasarımının sunduğu kenar başına daha düşük maliyettir,” diyor Sandvik Coromant Ürün Yöneticisi Matts Westin. “Gerçekten de, şirketlerin satın alma departmanları takım stok maliyetlerinin düşeceğini öğrenmekten mutlu olacaklar; çünkü 25° giriş açısına sahip CoroMill 745, 42° giriş açısına sahip olan diğer eşiyle aynı kesici uçları kullanıyor.”

CoroMill 745’in yüksek il-

28 Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim 2017

erlemeli sürümü işleme merkezlerinde ve çok amaçlı tezgahlarda kaba talaş işlemeden yarı ince talaş işleme yüzey frezelemeye kadar olan uygulamalar hedefleniyor. Çok kenarlı konsepte sahip bu takım, büyük toplu üretimler, esnek transfer hatları ve maksimum takım kullanımının önemli olduğu durumlar için özellikle uygundur. Valfler, motor blokları, kasnaklar, ana gövdeler, pompa parçaları ve kalıplar başta olmak üzere, esasen ISO P ve ISO K malzemelerden üretilmiş her türden genel mühendislik parçasında frezeleme yaparken avantajlar sunar. Kısa (0,6 mm, 0,024 inç) bir paralel bölge bulunması iyi bir yüzey ince işlemesi sağlar. Büyük vida kullanım kolaylığı sağlarken kesici ucun konumu ve yedi kenarlı kesici uç şekli güvenilir yüzey frezeleme işlemleri için bağlamayı olağanüstü güvenli

hale getirir. Çapı 63 - 160 mm aralığında (2,5 - 6,0 inç) olan tüm kesicilerde içten kesme sıvısı mevcuttur.

Bu teklifin sunduğu potansiyel kazanca örnek olarak, ISO 50 gantry freze üzerinde yapılan bir müşteri deneme uygulamasında döküm CMC ST52 (165 HB) malzemeden üretilmiş bir tezgah gövdesi parçasında yüzey frezeleme yapıldığında etkileyici avantajlar görüldü. 25° giriş açısına sahip 125 mm (5 inç) CoroMill 745, rakip takıma göre parça başına %40 daha düşük devir süresi sağladı.

25° giriş açısına sahip yüksek ilerlemeli CoroMill 745, 42° giriş açısına sahip CoroMill® 745’in tamamlayıcısıdır.

Daha fazla bilgi için sandvik. coromant.com/coromill745 adresini ziyaret edin

Endüstri 4.0 Zirvesi

Ayın Firması

www.worldmediagroupe.com Ekonomi, Sanayi, Otomotiv sektörünü; dergilerimizi ve internet sitelerimizi tek çatı altında toplayan web adresimiz.

www.makineotomasyondergisi.com Makine - Otomasyon - Elektrik Elektronik Sanayi sektörünün aylık dergisi...

www.kesicitakimlardergisi.com Kesici Takımlar ve Tutucular sektörünün ilk ve tek dergisi...

www.tuningworld.com.tr Otomobil, otomobil yan sanayi ve tuning sektörünün tek dergisi...

www.endustri40dergisi.com 4. Sanayi Devrimi - dijital transformasyon - robotik sektörünün tek dergisi

30 Kesici Takımlar & Tutucular / Ocak - Şubat

2016

Makine Makine & & Otomasyon Otomasyon // Ocak Kasım- -Şubat Aralık 2017 2016 51 53

Fair

ARE MACHINE TOOLS SAFE? DEPENDS ON IT!

Heinrich Mรถdden, machinery safety expert at the EMO organizer VDW

The safety of machine tools

is a major issue. Complex machinery, high speeds, and high power levels can be a danger32 Cutting Tools & Holders / September - October 2017

ous mixture for the operator.

Nevertheless, machine tools are very safe products. Many stakeholders have been col-

laborating for a long time to reach the current safety level: machine tool manufacturers, operators, health and safety

Fair experts, EU policy-makers and international standardisation groups. At the Safety Day for Machine Tools at EMO Hannover 2017, top experts will present their insights on the requirements and challenges entailed by the current state of the art, mapping out how practical solutions ensure high levels of safety and elucidating what remains to be done in the future.

It is a remarkable story: “For many decades, our companies have proven that they can handle the risks that come with the operation of machine tools”, explains Heinrich Mödden, a machinery safety expert at the EMO organizer VDW (German Machine Tool Builders’ Association).

Certainly there is a lot of work still needed, but, as Mr. Mödden continues, “it pays off, as the number of accidents is continuously declining.” This shows that a high level

of safety has already been achieved with traditional design practices.

Machine tools: Safety Inside!

A large contribution to this gratifying trend has to be attributed to European Machinery Directive 2006/42/EC (MD), which was issued in 1993 and aimed at levelling the safety standards for machinery across the European Union. “The EU Machinery Directive has been a success story, making working envi-ronments significantly safer and reducing hazards”, says Felicia Stoica, policy officer for the Machinery Directive at the European Commission’s Directorate-General for Growth. “The involvement of all stakeholders in the machinery sector, especially manufacturers and their equipment suppliers, has ensured that the actions taken are practicable and beneficial.”

The MD takes manufacturers of machine tools into its focus, too, and they have to conduct risk assessments for their design. Since the first version of the MD was established, there have been considerable alterations in the standardization environment covered by this directive and in particular to risk assessment. As a result, the safety requirements are still being animatedly discussed, e.g. the reliability of mechatronics in safety functions.

Following strict subsidiarity, such rules for safety measures are formulated by expert panels in standardisation processes. For machine tools, this work is being performed on a global ISO level. Hence, many of the international mar-ket actors are negotiating about the state of the art.

“Machine safety evokes strong involvement of companies or authori

At the EMO Safety Day on 19 September in Hanover experts from different professions demonstrate how safe machine tools are.

Cutting Tools & Holders / September - October 2017 33

Fair ties. It can be a tough job to find a consensus”, states Christian Neumeister, secretary of the ISO working group for safety of milling machines.

“But in the end, we usually find compromises to satisfy the demands of health and safety authorities and keep the effort in-volved for the industrial sector to an acceptable level.”

Functional safety: the next big thing Functional safety means that safety has to be proven by quantification of failure probabilities. For machine tools, this is quite difficult, as hazards can be high, even though they occur very rarely. In a scientific study that the VDW organized on behalf of its member bodies, Nika Nowizki from the University of Stuttgart analysed the running times of 578 multi-spindle automatic lathes with a total of 3951 spindles using mostly standard PLC controllers. These produced not a single safety-related accident in over 93,333,000 machine hours of operation evaluated since 1992. “We were happy to see that our gut feeling was scientifically reconfirmed” smiles Eberhard Beck, Head of Machine Con-trol Design at the lathe manufacturer Index in Esslingen, Germany. “It shows that our

high safety level is attributable not only to single components, but to our long-term empirical design principles according to product safety stan-dards, which are proven-in-use.”

Still, many safety subjects need further insights. For example, the recent development of turning operations on milling centres is causing uncertainty among manufacturers and their customers as to whether the proven-in-use argument for machine tools remains valid for the future. An intermediate con-clusion is that this is only possible when the suppliers of clamping devices are involved.

Another subject is market surveillance. Machine tools are complex products, usually custom-built, and too large and expensive for lab testing. This means it is difficult to determine on-site if the design is compliant with safety regulations. In particular, market surveillance authorities lack qualified personnel and time to investigate. One concept to help market surveillance authorities in doing their job is the CE Guides on Machine Tool Safety published by Cecimo, the European Machine Tool Association.

In simple words, with instructive illustrations, they spotlight the impor-

EMO Hannover 2017 – the world’s premier trade fair for the metalworking sector From 18 to 23 September 2017, international manufacturers of production technology will be spotlighting “Connecting systems for intelligent production” at the EMO Hannover 2017. The world’s premier trade fair for the metalworking industry will be showcasing the entire bandwidth of today’s most sophisticated metalworking technology, which is the heart of every industrial production process. The fair will be presenting the latest machines, plus efficient technical solutions, product-supportive services, sustainability in the production process, and much, much more. The principal focus of the EMO Hannover is on metal-cutting and forming machine tools, production systems, highprecision tools, automated material flows, computer technology, industrial electronics and accessories. The trade visitors to the EMO come from all major sectors 34

Cutting Tools & Holders / July - August 2017

tant aspects involved. “If we want to have a level playing field with all market participants, we need to assist market surveillance authorities in doing their job better”, points out Maitane Olabarria of Cecimo. After sawing and EDM machines, the recently finished safety stan-dard for milling machines, ISO 16090, triggered the publication of a new guide to be presented at EMO Hannover.

“The proximity to the EMO exhibition makes it possible to see how the design concepts of modern machine tools have been enhanced once again”, Mr. Mödden concludes.

As a consequence, not only the aspects of machine manufacturers are to be discussed, but also the vital connection to the equip-ment suppliers, as well as the reflections of occupational safety executives arising from their field experience.

The expected conclusion of the EMO Safety Day is also an appeal to all worldwide manufacturers to ensure that machine tools which are being de-signed in accordance to the relevant product safety standards and which are also being operated in accordance with their intended use can be considered safe!

of industry, such as machinery and plant manufacturers, the automotive industry and its component suppliers, the aerospace sector, precision mechanics and optics, shipbuilding, medical technology, tool and die manufacture, steel and lightweight construction. The EMO Hannover is the world’s most important international meeting point for production technology specialists from all over the planet. In 2013, the fair attracted more than 2,130 exhibitors, and around 143,000 trade visitors from more than 100 different countries. EMO is a registered trademark of the European Association of the Machine Tool Industries CECIMO. You will find texts and images relating to the EMO Hannover 2017 on the internet at www.emo-hannover.de in the Press section. You can also follow the EMO Hannover using our social media channels

News

SANDVİK COROMANT AT EMO 2017: DİGİTALİSATİON AND TURNİNG CONCEPTS REMAİN THE FOCUS a more profitable and sustainable production. “Digitalisation is transforming our world and the manufacturing industry is no exception. We atSandvik Coromant want to use the opportunities this transformation has to offer in the best interest of our customers and make these opportunities available to them. Our goal is to tap the full potential of digitalisation with the help of new innovative ideas and intelligent concepts,” says Nadine Crauwels, President Sandvik Coromant.

Digital solutions enable connection of design, planning and metal cutting as well as effective process analysis and improvement

A t EMO 2017, Sandvik Coromant will be presenting innova-

tive solutions for more efficient manufacturing processes. The future of machining and production is to take centre stage at the company’s booth, spanning 528 square metres in hall 5, booth B18. True to the motto “Together we shape the future of manufacturing – Let‘s connect!”, Sandvik Coromant aims to bring machining operations to the next level by offering new digital solutions and enabling the connection of processes, with the focus on optimising the machining process and decision making to increase profitability.

36 Cutting Tools & Holders /

September - October 2017

An international team of 40 specialists will present the company’s innovations and answer any questions visitors might have on the latest trends in machining. Among this year’s highlights is the new PrimeTurning™ method and its corresponding CoroTurn® Prime turning tools, the industry’s first solution for turning in all directions offering improved machining flexibility, productivity and tool life. In addition, the emphasis is on further developments of the CoroPlus® solutions made ready for Industry 4.0. It allows for linking-up of the different process steps operations planning, process planning and machining as well as for an extended production analysis in order to secure

Thanks to the cooperation with numerous machine manufacturers, the company’s stateof-the-art tooling solutions will not only be shownat its own booth in Hanover, but also be presented at many places all over the show floor.

In addition to that, the proven and trusted service team will support and advise exhibitors before and during EMO. The 20-strong team will already be on location a week before the trade show opens its doors and can be found at pavilion P35.

Last but not least, the media will be able to get exclusive insights on the latest technological and corporate developments at the press event which will be taking place on September 19 at the press centre.

Find out more at www.sandv i k . co ro m a nt . co m /e n - g b / products/news/Pages/default.aspx#new-turning-tools

News

Cutting Tools & Holders /

July - August 2017 37

Fair

TOOL, PATTERN AND MOULD MAKERS HAVE A HOME Talready he première in 2015 was a success, but the 2nd 763 exhibitors, 14,000 visitors: 2nd edition establishes Moulding Expo as the international marketplace for an innovative industry

Moulding Expo (MEX) at the Stuttgart Trade Fair Centre from 31 May to 2 June 2017 raised the successful concept to the next level. With 763 exhibitors who attracted more than 14,000 visitors from all over Germany, Europe and many other countries of the world to Stuttgart, the trade fair is becoming established as the most important European meeting point for the tool, pattern and mould making industry. 39 per cent of exhibitors came directly from this core area. Every leading supplier in the industry also presented their products and services. MEX therefore underlined its status as a trade fair by the industry for the industry.

Stuttgart proved to be the perfect stage for the topics in the industry Thomas Seul, President of the Association of German Tool and Mould Makers (VDWF): “MEX is characterised by a very special ‘spirit’. The profile of the trade fair in the industry is very pronounced. Tool makers came to Stuttgart and presented their company on their marketplace.“ Companies are able here to gain an ideal overview of the innovations, trends and developments in their market environment. The trade fair location of Stuttgart is predestined for this. The region around the state capital of Baden-Württemberg has the highest industrial density in Germany and Europe. It is also home to one of the most productive clusters of tool, pattern and mould makers in the

38 Cutting Tools & Holders /

September - October 2017

world. Southern Germany also contains a large number of traditional user industries such as plastic and metal working enterprises and automotive component suppliers. The growing international interaction at Moulding Expo produces inspiration for innovation and the necessary cooperation network for the success of the industry.

Ulrich Kromer von Baerle, President and CEO of Messe Stuttgart: “The second MEX demonstrated what the European and, in particular, the German hightech tool, pattern and mould making industry can actually do.“ The organisers of the trade fair also managed this year to give Moulding Expo, despite its size and internationality, an unmistakeable positive atmosphere in which exhibitors and visitors equally felt at home.

The formative topics and trends during the four-day trade fair were very clear: Nothing is preoccupying companies in the industry as much as digitalisation, an area which is posing great challenges for medium-sized enterprises in particular. This is also closely linked to the increasing internationalisation of business processes. During his tour of the trade fair Winfried Kretschmann, Minister-President of Baden-Württemberg, underlined the “impressive inventive and creative spirit” of tool, pattern and mould makers, and wished the companies courage on their road to the digital future. “It is easier to connect IT to our industrial world than the other way round. I know that tool, pat-

tern and mould makers are stretched to the limit here, but also that they will achieve this objective.” The exhibitors at MEX included many important companies who are assuming key roles in digitalisation with their products and services.

Trade visitors were also able to obtain an extensive picture of the generative technologies, which are now changing the entire industry, and find out how 3-D technology and additive manufacturing methods can be integrated in their own process chains. Florian Niethammer, Team Director for Moulding Expo at Messe Stuttgart: “A large number of visitors to the trade fair came with specific requirements, even with project drawings, in order to discuss their concerns and problems on the spot with exhibitors. Intensive discussions were held and projects were also concretised right away. This represents something special.”

Exhibitors and visitors both rate MEX as positive “Key to markets” is the motto of Messe Stuttgart. In the opinion of the exhibitors, this did not promise too much.

They regard MEX as the perfect platform for the industry, and all of them awarded the trade fair good marks. Exhibitors unanimously mentioned good and lengthy business discussions. According to Franz Tschacha from the company Deckerform in Aichach, MEX is a “distribution and sales trade fair for German tool makers, which rightly exudes confidence.” Jörg Vetter (Hermann Hauff, Pforzheim) believed that the event “hits the nail on the

head” while Andreas Sutter (Meusburger, Wolfurt/Austria) made the following comments: “The mood at MEX was fantastic and cannot be topped.“ The concentrated and productive atmosphere at Moulding Expo was reflected in the results of the official survey of exhibitors and trade visitors. Overall, the exhibitors were impressed by the excellent organisation and the quality of the contents of MEX, They awarded the average mark of 2.0 for the expertise of trade visitors. Isabell Oerder, who is responsible for marketing and communication of NCSimul at the software developer Spring Technologies GmbH, was representative of many suppliers when she concluded: “What we really liked about the trade fair was the mixed hall planning where software, control units and machines were placed together rather than being separated. With Industry 4.0 we are moving closer towards integrated solution approaches - something which is positive for both exhibitors and visitors.“ The participants were therefore confident that MEX will become even more relevant for the industry in future. MEX also went down very well with trade visitors: Out of the more than 14,000 visitors, 83 per cent said they would recommend the trade fair to other people while 93 per cent of them already knew that they would come back to the third edition of MEX in 2019. Markus Heseding: “The high expertise and the length of stay of the visitors were noticeable at MEX.” The Managing Director of the Precision Tools Association in the German Engineering Federation (VDMA) highlighted as an “ideal synergy” the large number of accompanying events, e.g. the guided tours of the trade fair for the participants in the Buyers’ Forum of the Federal Association of Materials Management, Procurement and Logistics (BME), which was held concurrently at the Stuttgart Trade Fair Centre.

Meeting point for an international industry network One important task which was given

to the MEX team by the advisory boards was to increase the internationality of the trade fair. “We are on the right track here,” said Niethammer. “The companies in which the visitors work come from Europe and all over the world.“ 31 per cent of exhibitors came from abroad - an increase of 7 per cent. The international proportion of visitors also rose from 11 to 14 per cent. Dr. Wilfried Schäfer, Managing Director of the German Machine Tool Builders’ Association (VDW), was pleased with this development: “The large number of international joint stands and the growing interest among visitors are confirmation of the market position of the trade fair!“ The just under 2,000 foreign guests travelled to Stuttgart from 52 countries: visitors from Austria (15%) and Switzerland (13%) formed the largest group, followed by guests from Italy (10%), Turkey (7%) and the Czech Republic (6%). “Interested parties from all over the world examined Moulding Expo at close quarters,” said Florian Niethammer. “The delegations of trade associations from Estonia, France, Japan, Spain, Turkey, Croatia and the USA were able to forge contacts and were supplied with valuable information.” In addition to guided tours of the trade fair, there was, for example, a tour of the Mercedes-Benz plant in Sindelfingen with the emphasis on the press and tool shop. Niethammer emphasised here the successful partnership with the world association, i.e. the International Special Tooling and Machining Association (ISTMA), which participated in the trade fair for the first time. Bob Williamson, President of the Association, underlined the importance of Moulding Expo as an international meeting point: “Not only German tool, pattern and mould makers meet here in Stuttgart, but also entrepreneurs from throughout the world. Anyone wanting to enjoy success in the industry must communicate - also with potential competitors on the market.” And precisely this “positive co-opposition”, as Williamson put it, can be seen and felt everywhere at MEX.

Fair Theoretical and practical highlights in the extensive accompanying programme Up to date and compact: first-class speakers provided insights into the important developments from the world of tool, pattern and mould making. “The seminars, talks and workshops were ideal occasions to exchange information, carry out further training and hold constructive discussions on technical topics. Experts from many different business areas in the industry met here,” said Florian Niethammer. Another highlight was the MEX special exhibition on the promotion of young people with detailed information on training and advanced training. “I am very satisfied and grateful for this event. I am especially pleased with the positive feedback on the Young Professionals’ Forum,” said Peter Gärtner from the Information Centre for Company Management in the Federal Association for Pattern and Mould Making (BVMF). Under the motto “Get your future into shape!” the industry associations presented the most important training occupations in tool, pattern and mould making. School classes exchanged information directly with trainers and apprentices, and became acquainted with the work areas in the industry during guided tours.

The career starters and every trade fair visitor were fascinated by the live production processes during the trade fair give-aways, i.e. the eating tool “3-2 eat”, and the Polyman learning component or the presentation of the Innonet plastics processing chain. “That was handson tool, pattern and mould making,” concluded Ulrich Kromer von Baerle, President of Messe Stuttgart.

Outlook: after MEX is before MEX No sooner had MEX 2017 finished at Messe Stuttgart, than the preparations for the third edition of the trade fair started. The trade fair organisers have resolved to continue establishing Moulding Expo as the leading European trade fair for the Cutting Tools & Holders /

September - October 2017 39

MEX industry. “We are pleased that our still young trade fair is now already a permanent fixture in the calendar of European tool, pattern and mould makers,” said Ulrich Kromer von Baerle. He also clearly defined the next steps: “MEX 2017 has strengthened our conviction that we are on the right path together with the industry. However, organising trade fairs also means that we must continually develop and learn. We will therefore meet with the advisory board in autumn and determine the key topics and date of Moulding Expo 2019.“ Overview of the Moulding Expo 2017 figures: Exhibitors: 763 companies, of whom 530 came from Germany and 233 from abroad, occupied a net exhibition area of 21,620 m² (gross: 42,000 m²).

61% of exhibitors generally rated Moulding Expo 2017 as good to very good. 94% of exhibitors rated the location of Baden-Württemberg as good to very good (average mark 1.6).

Exhibition areas: Tool, pattern and mould making (39%) Contract manufacturing and services (25%) Machine tools, measuring technology and special machines (24%) Components and accessories (19%) Software (13%) Systems for additive manufacturing (3%) Trade visitors: 14,015 visitors, 14% of whom came from abroad. 84% of visitors generally rated Moulding Expo 2017 as good to very good. 93% of visitors were intending to come back again.

The average length of stay was 5 hours or 1.3 days.

Visitors came from 52 countries.

Main countries: Austria (15%) 40 Cutting Tools & Holders /

September - October 2017

Switzerland (13%) Italy (10%) Turkey (7%) Czech Republic (6%) France (5%) Portugal (5%) Economic sectors of visitors: Industry (73%) Page 5 of 6 Craft trades (14%) Services (11%) Universities, technical colleges, vocational schools (6%) Commerce (5%) Training, consulting (3%) Authorities, civil service, associations (2%) Industries of visitors: Automotive and automotive component supply industry (41%) Tool construction and mould making (29%) Mechanical engineering and plant construction (23%) Plastics industry (15%) Pattern making and prototyping (11%) Metal working and processing industry, and metal production (11%) Visitors were involved in the following task areas: Manufacturing, production (18%) Development (14%) Business, company and operations management (10%) Design (11%) Sales and distribution (12%) 75% of visitors said they had an influence on purchasing or procurement decisions.

Investment or purchasing intentions of visitors (multiple nominations possible): In the next 6 months (46%) In the next 12 months (26%) In the next 24 months (17%) At the trade fair (7%) In the next 18 months (6%) You can find selected comments by exhibitors, videos and other highlights of Moulding Expo 2017 at www.messe-stuttgart.de/mouldingexpo/besucher/rueckblick.

Ürün

INTO NEW DİMENSIONS WITH AMB 2018 T

he registration deadline for AMB 2018 expired on 30 June 2017. This means that the project team must now examine the registrations which were received and prepare placement proposals for the exhibition stands. “Since AMB exhausted all the capacities of our trade fair centre in the last few years, it was impossible to take account of every exhibitor request. Another 15,000 square metres of gross exhibition space will be available with the new Paul Horn Hall (Hall 10). We will therefore be able to satisfy the demand by exhibitors and increase the attractiveness of the trade fair for our visitors by presenting even more products and innovations,” said Ulrich Kromer von Baerle, President of Messe Stuttgart. The additional space will also enable us to optimise the assignment of the existing exhibition areas.

AMB 2018 will be thematically

restructured: the L-Bank Forum (Hall 1) and Hall 3 will contain machining tools and chucking tools. Hall 4 and Oskar Lapp Hall (Hall 6) will focus on lathes and automatic lathes. Hall 5 will feature grinding machines, tool grinding machines and everything relating to them. Alfred Kärcher Hall (Hall 8) will present the innovations in sawing and cuttingoff grinding machines, surface technology, marking systems, hardening and heating machines, lubrication and cooling, and safety and environmental engineering.

Halls 7, 9 and the new Paul Horn Hall (Hall 10) will round off the exhibition programme with milling machines, metal-removing process machine tools, measuring systems and quality assurance, as well as flexible production cells/systems, machining centres, gear cutting machines and drilling machines.

will receive the first placement proposals from autumn 2017 onwards. The AMB 2018 website contains a film with detailed information on the new layout of AMB 2018 and the topics that will be presented in each hall.

“Digital Way” will be staged for the first time during AMB 2018 and will be devoted to increasing digitalisation in production.

Registration “The new concept comprises a congress, an accompanying deadline for AMB exhibition and showcases. Visitors 2018 / Increased will be able to experience real amount of exhibiapplications and best practices tion space here live. The associated plans opens up new are already in full swing. Over the possibilities course of the year we will launch specific offers for participation in the accompanying exhibition and the conference,” said Gunnar Mey, Department Director Industry at Messe Stuttgart.

Companies which registered before the closing date on 30 June 2017

Cutting Tools & Holders /

September - October 2017 41

Fuar

17 – 19 Ekim 2017 tarihleri arasında düzenlenecek olan A+A Uluslararası İhtisas Fuarı ve 35.

Uluslararası İşyeri Güvenliği ve İşyerinde Sağlık Kongresi çerçevesinde ergonomi ve işyeri tasarımı (Workplace Design) konuları hakkında kapsamlı bilgi sunulacak.

Wuppertal Bergische Universitaet öğretim görevlisi Prof. Dr. Ralf Pieper’in „ergonomi“ kavramına ve ergonominin alt disiplinlerine ilişkin açıklamasını ve fuarda ele alınacak ağırlıklı konulara ilişkin derlemiş olduğu bilgileri aşağıda bulabilirsiniz.

42 Kesici Takımlar & Tutucular

İNSANCA ÇALIŞMA ORTAMI OLUŞTURULMASINA YÖNELİK ANA TALEPLER

/ Eylül - Ekim 2017

Ergonomi nedir?

İ

lk kez 1857 yılında Polonyalı doğa bilimci Wojciech B. Jastrzebowski tarafından kullanılan „ergonomi“ sözcüğü, Yunanca • ergon = iş („work“) ve • nomos = ilke veya yasa („principle or law“) anlamına gelen sözcüklerin birleştirilmesiyle elde edilmiş olup, „iş bilimi“ olarak tanımlanmıştır.

Jastrzebowski bu bağlamda „zararlı faaliyetler bilimi“ ve „yararlı faaliyetler bilimi“1 olarak bir ayırım yapmış, ancak daha sonraki açıklamalarında sadece „yararlı faaliyetlere“ odaklanmış ve karşılıklı etkileşim içinde bulunan • İş („labor“) • Eğlence („entertainment“) • Akıl yürütme („thinking“) ve • Kendini adama („devotion“) ayrımını ortaya koymuştur.

Ancak bir antropolojikkültüralist bakış açısıyla karakterize edilebilecek bu sınıflandırma – Jastrzebowski’nın buna ayrıca dini bir içerik de yüklemiş olması nedeniyle – her türlü sosyal yaklaşımdan uzakta kalmakta, yani hiçbir şekilde – 1857 yılında ilk küresel ekonomik kriz belirtilerini göstermeye başlayan – sanayileşme sürecinin ruhunu yansıtmamaktadır. Jastrzebowski çalışmalarında hiçbir şekilde sanayi veya diğer sektörlerdeki çalışma koşullarına veya kadın çalışanların sosyal ve siyasi konumlarına veya güç ve iktidar şekillerine veya iş ilişkilerinde ortaya çıkabilecek anlaşmazlık ve itirazlara yer vermemiştir. Oysa ergonomi zaman içinde uzun

süren bir disipliner gelişme sürecini geride bırakmış ve günümüzde • yazılım ergonomisi de dahil olmak üzere her türlü ürün tasarımını ve • istihdam ilişkileri çerçevesinde çalışma koşullarının oluşturulmasını konu almaktadır. Çalışma ve yaşam koşullarında görülen dijitalleşme sürecinin yanısıra, çalışanın yaşına uygun, kapsayıcı ve ayrımcılığa yer vermeyen çalışma koşullarına yönelik talepler ve ekolojik tasarıma yönelik beklentiler nedeniyle ergonominin günümüzde belirli koşulları yerine getirmesi zorunlu hale gelmiştir.

Ergonomi konusu artık işveren ve işçi temsilcilerinin gerek işletme dahilindeki gerekse işletmelerüstü çalışma ve ücret politikalarına da dahil edilmiş bulunmaktadır.

Bu alanda gerekli normların2 belirlenmesi ve bu bağlamda işçi ve işveren temsilcileri, devlet, zorunlu kaza sigortası kurumu ve DIN katılımıyla oluşturulan İş Güvenliği ve Norm Geliştirme Komisyonu (KAN)3 önemli rol oynamaktadır.

Bilimsel disiplinler olarak • Fiziksel/Bedensel Ergonomi (özellikle antropometri, biyomekanik, beden gücü, algılama ve zihinsel verim) • Bilişsel Ergonomi (özellikle bilgilerin işlenmesi) • Organizasyonel Ergonomi (özellikle iş organizasyonu, iş akışları, çalışma süreleri, iş ortamı) olarak ayırım yapılmaktadır.4 Gerek fiziksel gerekse psikolojik sağlık koşulları açısından bakıldığında, mutlaka bu disiplinler arasındaki sistemik ve eylemsel bağlantıların da

dikkate alınması gerekir.5 İşletmelerde koşulların zorunluluğu

Fuar

ergonomik desteklenme

İşyeri hekimleri, güvenlik mühendisleri ve iş güvenliği uzmanlarının istihdamını düzenlemek amacıyla 1974 yılında çıkartılan federal yasa (AsiG)

Federal İş Güvenliği ve Sağlığı Kurumu’na göre ergonominin tanımı

• işyeri, iş akışı ve iş ortamının tasarlanmasında, • fizyolojik, psikolojik ve hijyenik çalışma koşullarının, özellikle de çalışma temposu, çalışma süreleri ve dinlenme sürelerinin düzenlenmesinde ve • ergonomiye ilişkin diğer tüm hususlarda

Ergonomi, insan sağlığının korunması ve sistemin verimliliğinin optimize edilmesi amacıyla bir sistem bütünü içinde insan ve diğer unsurlar arasındaki karşılıklı etkileşimin belirlenmesini konu alan bir bilimsel disiplin ve çalışma sistemlerinin tasarlanmasına yönelik teori, ilke, veri ve metotları uygulamaya koyan bir meslek dalıdır.

işveren tarafından sağlanacak olan uzmanlık desteğinin tüm bu aktörlerin spesifik ve aynı zamanda da ortak katkısıyla oluşturulmasını öngörmektedir. Böylelikle işletmelerde alınacak koruyucu önlemlerin içinde ergonominin yeri6 tanımlanmış ve iş bilimi tarafından araştırılması gereken hususlar da belirlenmiş bulunmaktadır. İşveren tarafından istihdam edilecek olan ve yasal olarak her türlü talimattan bağımsız hareket edecek olan işyeri hekimlerinin ve işyeri güvenliği uzmanlarının üstlenmiş oldukları ortak görev aynı yasanın 1. paragrafında şu şekilde tanımlanmaktadır: • Gerekli güvenlik ve sağlık koşullarının sağlanmasına yönelik yasal düzenlemelerin – işletmeye özgü koşullara uygun olarak – uygulamaya konulması • İşyeri hekimliği ve güvenlik teknolojileri alanlarındaki kanıtlanmış bilgilerin işyerinde sağlık ve güvenlik koşullarını

Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim 2017

43

Fuar

18.10.2017 Çarşamba günü düzenlenecek olan ve Alman Zorunlu Kaza Sigortası’nın (DGUV) 2 sayılı yönergesinin konu alınacağı kongre etkinliği kapsamında „İş Bilimi/ Ergonomi“ alanında verilen farklı mesleki danışmanlık hizmetleri üzerinde durulacak.

Bu konu 20.10.2017 Cuma günü gerçekleşecek „Meslekler – Dijitalleşen İş Yaşamına Yönelik Kalifikasyonlar“ konulu etkinlik kapsamında da ele alınacak.

iyileştirmek amacıyla uygulamaya geçirilmesi • İşyerinde alınacak koruyucu önlemlerin mümkün olduğu kadar etkili düzeye getirilmesi Ergonomi – Etki alanları ve işverenin genel yükümlülüğü • 1994 yılında çıkartılan Çalışma Süreleri Yasası • 1996 yılında çıkartılan İş Güvenliği Yasası • 1976/2004/2016 yıllarında çıkartılan İşyeri Yönetmelikleri • 2002/2015 yıllarında çıkartılan İş Ekipmanları Kullanım Yönetmeliği (=İşletme Güvenliği Yönetmeliği) ve • 2008/2013 yıllarında çıkartılan İşyeri Tıbbi Önlemler Yönetmelikleri ile işverenin ergonomi alanında – „İşyeri hekimleri, güvenlik mühendisleri ve iş güvenliği uzmanlarının istihdamını düzenleyici Yasa“dan (AsiG) doğan – destek verme zorunluluğu ve buna bağlı olarak üstleneceği yükümlülükler açıkça belirlenmiş ve tanımlanmış bulunmaktadır. İş Güvenliği Yasası’nın 2. maddesinin 1. bendine göre işverenin inceleme, belirleme ve uygulamakla yükümlü olduğu gereken koruyucu önlemlerin kapsamında iş kazalarının, işe dayalı sağlık risklerinin (yani yapılan işe dayalı olarak ortaya çıkabilecek sağlık sorunlarının ve meslek hastalıklarının) önlenmesine ve insanca çalışma ortamı oluşturulmasına yönelik önlemler de yer almaktadır. Bu husus özellikle işletme organizasyonunun (örneğin öz denetim ve mobil faaliyet türlerinin) ve çalışma sürelerinin insanca düzenlenmesi için geçerlidir. İş Güvenliği Yasası’nın (ArbSchG) 4. maddesinin 4. bendine göre işveren işyeri güvenliğine yönelik önlemlerin planlanması için

44 Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül -

Ekim 2017

işletmede genel bir önleme politikası belirlemekle yükümlüdür. Çalışma sistemlerinin tasarımında ve iş ekipmanlarının kullanımında ergonominin yeri İşletme Güvenliği Yönetmeliği’nin 3. maddesine göre işveren çalışma ekipmanlarının temininde ve kullanımında, yapılacak her türlü faaliyette (örneğin sanayi, hizmet, sağlık, eğitim ve öğretim sektörlerinde) gerek ekipmanlardan, gerek çalışma ortamından ve çalışma araçlarından kaynaklanabilecek tüm tehlikeleri dikkate almakla yükümlüdür. Yine aynı yönetmelikte doğrudan ergonomiyle ilişkili hususların da dikkate alınması gerektiği belirtilmiş bulunmaktadır. Çalışma ekipmanlarının kullanıma uygunluğu, bunların ergonomik ve kişinin yaşına uygun şekilde tasarlanması ve ayrıca işyeri, ekipmanlar, iş yöntemi, iş organizasyonu, iş akışı, çalışma süresi ve üstlenilen görev arasındaki güvenlik ve ergonomi ilişkileri ve iş ekipmanlarının kullanımında çalışanların maruz kaldıkları fiziksel ve psikolojik baskı unsurları da dikkate alınması gereken hususlar arasında belirtilmiştir. İşveren tarafından dikkate alınması gereken hususlar İşletme Güvenliği Teknik Koşulu TRBS 1151 kapsamında uygunluk varsayımı ile somut hale getirilmiş bulunmaktadır.

Kavram açıklamalarında ergonominin temel unsurlarına da yer verilmiştir: Çalışma sistemi, karşılıklı etkileşim ve yüklenme-zorlanma-modeli. İşletme Güvenliği Yönetmeliği’nin (BetrSichV) 3. maddesine uygun risk değerlendirmesi ve İş Güvenliği Yasası’nın (ArbSchG) 5. mad-

desine uygun olarak çalışma koşullarının değerlendirilmesi esas alınarak, İşletme Güvenliği Yönetmeliği’nin (BetrSichV) 3. maddesinde belirtilen önlemlerin belirlenmesi gerekmektedir. Buna göre işveren iş ekipmanlarının güvenli bir şekilde kullanılmasını ve kullanım esnasında ergonomik hususların dikkate alınmasını sağlamakla yükümlüdür. İş araçlarının kullanımına ilişkin düzenlemeler yapılırken, bunları kullanacak kişilerin sağlık ve güvenliğini tehlikeye atabilecek yüklenmelerin ve hatalı zorlamaların engellenmesi veya – bunun mümkün olmadığı durumlarda ise – bu risklerin asgari düzeye indirilmesi gerekir. Çalışanların iş araçlarını kendilerine veya diğer kişilere zarar vermeyecek şekilde kullanabilecek yetenekte olmaları, işverenin sorumluluğu altındadır. Ayrıca İşletme Güvenliği Yönetmeliği’nin (BetrSichV) 6. maddesinde örnekler verilerek çalışma ortamının insanca koşullara uygun olarak düzenlenmesine ilişkin ilkelerin dikkate alınması öngörülmektedir. Buna göre, iş ekipmanları ve bunların insanmakine arakesiti tasarımının çalışanların bedensel özelliklerine ve yeteneklerine uygun olması ve kullanıcının sağlığını olumsuz yönde etkileyebilecek biyomekanik yüklenmelerin engellenmesi gerekmektedir. Burada çalışma ortamı, kavrama noktalarının konumu ve iş ekipmanının ağırlık noktası, gerekli duruş pozisyonu, vücut hareketi, iş ekipmanının vücuda olan mesafesi, gerekli kişisel koruyucu donanım ve çalışanın maruz kalacağı psikolojik yük dikkat edilecek hususlar arasında yer almaktadır. Bunların yanısıra çalışanların yeterli hareket alanına sahip olmaları da gerekmektedir. Çalışanlar

Fabrika

Kesici Takımlar & Tutucular / Temmuz - Ağustos 2017 45

Fuar

A+A Kongresi kapsamında düzenlenecek çeşitli etkinliklerde günümüzde yararlanılan koruyucu önlemler ele alınacak. Örneğin: Koruyucu Önlemler 4.0, 18.10.2017 Çarşamba günü düzenlenecek olan „İşletme Güvenliği Yönetmeliği“ konulu kongre etkinliğinde ele alınacak konular arasında iş araçlarının kullanımına ilişkin risklerin değerlendirilmesi de yer alıyor.

17.10.2017,Salı Koruyucu Önlemler ve Yönetim Kültürü, 17.10.2017, Salı Çalışma Süreleri, için tehlike oluşturabilecek 17.10.2017, Salı bir çalışma temposu veya

çalışma ritminin engellenmesi ve ayrıca sınırsız ve kesintisiz dikkat gerektiren kullanım ve denetim faaliyetlerinden kaçınılması gerekmektedir.

Ergonomi ve İşyerleri İşyeri Yeri Yönetmeliği’nin (ArbStättV 2016) 3. maddesinin 1. paragrafı uyarınca işveren, işyerinin tasarımında ve işletilmesinde gerekli koruma önlemlerini almak

46 Kesici Takımlar & Tutucular / Temmuz - Ağustos 2017

ve bu önlemleri alırken teknoloji, iş hekimliği ve hijyen alanındaki en yeni gelişmeleri, ergonomik ve teknik koşulları dikkate almakla yükümlüdür.

Bu husus iş ekipmanlarına ilişkin İşletme Güvenliği Yönetmeliği (BetrSichV) ve fiziksel yüklere (yük aktarma/taşıma işlemleri) ilişkin Yük Taşıma ve Aktarma Yönetmeliği (LasthandhabV) dikkate alınarak tüm işyerleri, özellikle de monitör karşısında veya uzaktan yapılan çalışmalar

için de geçerlidir (Bkn. İşyeri Yönetmeliği’nin (ArbStAettV 2016) 3 ve 6 no’lu eklerinde yer alan çalışma koşullarına ve monitör başı veya uzaktan çalışma faaliyetlerine ilişkin hükümler).

“Workplace Design“ etkinlik alanının ana konusu “Workplace Design“ konulu etkinliğin ana konusunu işyerlerinin ve üretim tesislerinde ve bürolardaki çalışma düzenlerinin ergonomik tasarımı oluşturuyor. Burada

Fuar

20.10.2017 Cuma günü düzenlenecek „İş Yeri Yönetmeliği“ konulu kongre etkinliğinde aydınlatma, akustik gibi ergonomiye ilişkin konular ele alınacak. Aynı konu 17.10.2017 Salı günü gerçekleşecek „Oturarak Çalışma“ konulu kongre etkinliğinde de işlenecek.

17.10.2017 Salı günü düzenlenecek „Açık Büro Düzenlerinde Ergonomi“ konulu kongre etkinlğinde ise mekan akustiğinden sosyolojik ve psikolojik etkenlere kadar uzanan çeşitli konular ele alınacak.

insanca çalışma koşulları, insan-makine-ara kesiti, koruyucu önlemler ve verimlilik kriterleri dikkate alınarak başarılı uygulama örnekleri verilecek. Olumsuz çalışma koşullarından kaynaklanan sağlık sorunları ve buna dayalı olarak oluşacak performans düşüşleri ve aksama süreleri şirketlerin ticari performansını da belirgin şekilde etkiliyor. Bu nedenle geçtiğimiz yıllarda insanların çalışma kapasitelerinin önemine ilişkin tartışmalarda iyi

ve sağlıklı çalışma koşulları giderek ön plana çıkmış bulunuyor. İşyerlerinin çalışanların yaşına uygun tasarlanması, insan-makine arayüzünün tasarımı, aydınlatma, havalandırma ve akustik de güncel konular arasında yer alıyor.

Katılımcı firmalar fuar merkezinin 10. salonunda yer alacak olan sahnede sunumlar gerçekleştirecekler. Tüm sunumlarda simultane çeviri yapılacak.

Ergonomi için ortak karar alınıyor 1972 yılında yürürlüğe giren ve işçilere işveren nezdinde menfaatlerini savunacak bir İşçi Temsilcileri Kurulu kurma hakkı tanıyan İşletme Düzeni Yasası içinde ergonomiye ilişkin temel unsurları içeren, „Dördüncü Bölüm – İşyeri, İş Akışı ve Çalışma Ortamının Tasarımı“ başlıklı ayrı bir bölüme yer verilmiştir. İşçi temsilcileri kurullarının ergonomiye

A+A 2017 kapsamında ergonomi alanında faaliyet gösteren katılımcı firmaların yer alacağı „WorkplaceDesign“ konulu bir özel etkinlik alanı yer alacak. Bu bölümde aynı zamanda büro mobilyaları üreticileri de temsil edilecek. Bu bölümün ağırlıklı konusunu „bürolarda hareket“ oluşturacak.

Havanın nemlendirilmesi, akustik çözümleri, titreşimlerin etkileri, yeni aydınlatma konseptleri de ele alınacak diğer konular arasında bulunuyor.

Kesici Takımlar & Tutucular

/ Mayıs - Haziran 2017

47

Fuar

10. salondaki A+A Sahne Programı’nda ele alınacak bazı konular: • 2017 Model bir ErgoPack Makinesi’nin tanıtımı • Ergonomik ve güvenli bıçakların işyerlerinde kullanımı • Sosyal Güvenlik Yasası (SGB V) 20b maddesine göre etkin sağlık yönetimi • Aktif çalışma ortamı – Artık büroda hareketsiz kalmayın • Bir ara verin: Organize dinlenme sürelerinin içerdiği gizli potansiyel • Mobil Biyomekanik ölçüm sensörleriyle işyerinin çok parametreli analizi • Yaş simulasyon giysisi ile koruyucu önlemler • İnsan ilişkilerine dayalı bakım hizmetlerine yönelik yeni korunma konseptleri • İş yerinde dinlenme • KOBİ’lerde İş 4.0 : Koruyucu tasarım, uzmanca çözüm!

• Büro 4.0: Bilgi ekonomisinin üretim yeri • Psikolojik yüklenme risklerinin değerlendirilmesinde şiddetli gürültülerin etkisi • Ergonomi ve teknoloji desteğiyle kapsamlı çalışma yeri tasarımı • Ulaşılabilirlik Faktörleri: İşletmenizde çalışanlar arasında dijital ulaşılabilirlik sağlayabilirsiniz • Ergonomi ve Reklam, Ergonominin görünür ve anlaşılır hale getirilmesi!

ilişkin görüşlerinin alınması, katılımlarının sağlanması ve alınacak kararlarda etkin rol oynamaları önemli bir müdahale unsurudur.

Kamu işletmelerindeki Personel Kurulları için de aynı husus geçerli olacaktır. Çalışanların hak ve yükümlülükleri ise İş Güvenliği Yasası (ArbSchG) ile belirlenmiştir. Üreticinin

48 Kesici Takımlar & Tutucular / Temmuz - Ağustos 2017

yükümlülüğü

açısından ergonomi Teknik iş ekipmanlarının kullanımına ilişkin olarak 1968 yılında yürürlüğe giren yasa, teknik ekipman üretici ve ithalatçılarına (ev aletleri ve oyuncaklar için tüketici koruma hükümleri de bu yasaya dahil edilmişti) iş güvenliği ve kazaların önlenmesine ilişkin yasal düzenlemelerde belirtilen koşullara uyma

zorunluluğu getirmiştir.

Bu hususlar günümüzde kapsamlı olarak Ürün Güvenliği Yasası, Avrupa Birliği Mevzuatı (Ürün Güvenliği Yönergesi ve örneğin Makine Yönergesi ve Normlar) ve diğer yasal hükümlerle düzenlenmiş bulunmaktadır.

Böylelikle piyasaya sürülecek ürünlerin gerekli güvenlik koşullarını ve ergonomik özellikleri

Fuar

de içermekte olmaları zorunluluğuna ilişkin temel ilkeler tanımlanmış bulunmaktadır (risk değerlendirmesi, işletim ve kullanım kılavuzları).

Ergonomi/ İşyeri ve yaşam alanlarında sağlık koşullarının iyileştirilmesi Ergonomi, kullanıma uygunluk ve ürün ergonomisi kavramlarını

da kapsadığından, gerek işletmelerdeki çalışma koşullarının gerekse yaşamın diğer alanlarında yapılacak faaliyetlere ilişkin koşulların oluşturulmasıyla da yakın ilişki içindedir. Bu nedenle ergonomiye ilişkin esasların gerek işyerlerinde gerekse yaşamın diğer alanlarındaki sağlık koşullarını iyileştirmek amacıyla alınacak ön-

19.10.2017 Perşembe günü düzenlenecek „İş Güvenliğinde İşçi Temsilcilerinin Rolü“ konulu kongre etkinliğinde ergonomik iş düzeni tasarımında işçi temsilcilerinin müdahale olanakları da ele alınacak konular arasında yer alıyor. *** 18.10.2017,Çarşamba günü düzenlenecek „Güvenli Makineler“ konulu kongre etkinliğinde ele alınacak konular arasında makinelerin kurulumuna ilişkin ergonomik hususlar ve risk değerlendirmesi de yer alıyor. *** 17.10.2017, Salı günü düzenlenecek olan „İşletmelerde Sağlık Koşullarının İyileştirilmesine Yönelik Uygulamalar“ konulu kongre etkinliği kapsamında işyeri güvenliğini destekleyici hususlar ele alınacak. *** 19.10.2017 Perşembe günü düzenlenecek „Davranış Yönelimli İş Güvenliği“ konulu kongre etkinliğinde iş güvenliğine ilişkin olarak alınacak kişisel koruyucu önlemlerin ergonomik özellikleri üzerinde durulacak. *** 19.10.2017, Perşembe günü düzenlenecek „Ağır Engelli Çalışanların Temsili ve Koruyucu Önlemler“ lemlerle bağlantılı olarak konulu kongre etkinliğinde değerlendirilmesi ger„engelsiz yaşam“ konusu ekir. Bu husus – insanda işlenecek.

ca çalışma ve yaşama koşulları açısından – özel17.10.2017, Salı günü likle kullanım uygunluğu düzenlenecek olan „Anve bununla bağlantılı olan neyi Koruma Yasası“ konulu „User Experience“ için de kongre etkinliği eşit muageçerlidir.

Ergonomi ve Kalifikasyon

meleye ilişkin yeni düzenlemeleri konu alacak.

Fiziksel/bedensel, bilişsel ve organizasyonel ergonominin gerektirdiği Kesici Takımlar & Tutucular / Temmuz - Ağustos 2017

49

Fuar

Kongre ve İhtisas Fuarı kapsamında çalışma koşullarının dijitalleşmesine ilişkin hususlar çok yönlü olarak ele alınacaktır. Örneğin: 19.10.2017, Perşembe günü düzenlenecek Endüstri 4.0 konulu kongre etkinliğinde bu konu işlenecektir. koşulların kalifikasyona ilişkin önlemlerle birlikte ele alınması gerekir. İş Güvenliği Yasası’nın (ArbSchG) 2. maddesinin 7. bendine göre işveren bu konuda gerekli talimatları vermekle yükümlüdür. İş Güvenliği Yasası’nın 7 maddesine göre işveren, görevlendirdiği çalışanların bu görevi yerine getirirken güvenlik ve sağlığın korunması için dikkat edilecek yasal hüküm ve önlemlere uygun davranabilme becerisine sahip olup olmadıklarını dikkate almakla yükümlüdür. İş Güvenliği Yasası’nın 12. maddesi uyarınca uygun bir bilgilendirme yapılmış olması gerekmektedir.

50 Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim

2017

Ergonomi, Kapsama ve Ayrımcılığın Önlenmesi İş Güvenliği Yasası’nın 4. maddesinin 6. bendinde özellikle korunmaya muhtaç çalışanlar için uygulamaya konulacak önlemlerde ergonomiye ilişkin esasların dikkate alınması gerektiği ifade edilmektedir. Dikkate alınması gereken bir diğer husus ise, ayrımcılığın önlenmesine ve ortadan kaldırılmasına yönelik önlemlerdir (Bkn. Eşit Muamele Yasası, 12.madde).

Bu bağlamda İş Güvenliği Yasası’nın (ArbSchG) 4. maddesinin 8. bendine göre dolaylı veya dolaysız olarak cinsiyete dayalı düzenlemeler yapılması ancak biy-

olojik nedenlerden ötürü bir zorunluluk doğması halinde veya çalışma koşullarının yaşa göre düzenlenmesi nedeniyle mümkündür.

Ayrıca engelli kişilerin istihdam edilmesi halinde işveren, İşyerleri Yönetmeliği’nin 3. maddesinin a bendinin 2. paragrafına uygun olarak işyerini engelli çalışanların sağlık ve güvenliğinin sağlanacağı şekilde düzenlemek ve bu kişilerin özel ihtiyaçlarına uygun şekilde işletmekle yükümlüdür ve düzenlemelerde de ergonomiye ilişkin esasların dikkate alınması zorunludur.

Ergonomi ve Dijitalleşme Süreci

Fuar

Kesici Takımlar & Tutucular / Temmuz - Ağustos 2017

51

Fuar Çalışma ve yaşam koşullarında görülen dijitalleşme süreci risk değerlendirmesi ve teknik, organizasyonel ve kişiye özel önlemlere yönelik beklentilerin de değişmesine neden olmuş bulunuyor. Dolayısıyla yapılacak değerlendirmelerde teknoloji kullanımının sosyal açıdan değerlendirilmesinde ergonomik kıstasların da dikkate alınması gerekiyor. Bu husus örneğin monitör başında çalışanlar, uzaktan çalışanlar ve mobil faaliyetler için geçerli oluyor. Burada yazılım ergonomisi ve verilerin korunması da dahil olmak üzere çalışma sisteminin tasarımı önemli rol oynuyor. İşyerleri Yönetmeliği’nin

52 Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim 2017

(ArbStaettV) 6.5 sayılı ekinin 5. paragrafında işyerinde yapılan çalışmaların kalitatif veya kantitatif sonuçlarını belirlemek için uygulanacak kontrollerin çalışanlardan habersiz yapılamayacağı öngörülmektedir. Çalışanların sahip olduğu bu hak, verilerin korunmasına ilişkin yasal hükümlerde belirtilmiş olan kişisel verilerin gizliliğini ve çalışanlara ilişkin verilerin korunmasına ilişkin temel haklardan kaynaklanmaktadır.

Federal Çevre Dairesi tarafından yapılan tanıma göre eko-tasarımın hedefi, entegre bir yaşam süreci içinde herhangi bir ürünün çevr-

eye vereceği etkiyi azaltmak amacıyla çevreye duyarlı çözümler geliştirmektir. Dolayısıyla ürün gelişimine yönelik işlevsellik, güvenlik, ergonomi ve maliyet/fayda oranı gibi klasik beklentilere çevreye duyarlılık faktörü de eklenmiş bulunmaktadır.

Böylelikle ekotasarım sürdürülebilir şirket yönetimi açısından da kapsamlı bir görev oluşturmaktadır.

A+A 2017 Fuarı’na ve 35. Uluslararası İşyeri Güvenliği ve İşyerinde Sağlık Kongresi’ne ilişkin ayrıntılı bilgiye www.aplusa.de ve www.basi.de/aakongress/ üzerinden ulaşabilirsiniz.

Fuar

MAKTEK, 2017’DE İZMİR’DE!

TÜYAP Fuar ve Fuarcılık Hizmetleri A.Ş.

Genel Müdürü İlhan Ersözlü

Yıllardır İstanbul’da başarı ile düzenlenen MAKTEK Avrasya Fuarı, 2017’de İzmir’de! Makina Sektörünün en büyük buluşması MAKTEK Fuarı, İzmir’de Ege Bölgesi’nin imalat endüstrisine yön vermeye hazırlanıyor.

2 yılda bir İzmir’de düzenlenecek MAKTEK İzmir Fuarı, sektörün güçlü buluşmasına ev sahipliği edecek.

Tİşleme akım Tezgahları, Metal - Sac Makineleri, Tutucular

– Kesici Takımlar, Kalite Kontrol - Ölçüm Sistemleri, CAD/CAM, PLM Yazılımları ve Üretim Teknolojileri Fuarı” yüzlerce firma ve firma temsilciliği ile yerli ve yabancı sektör profesyonellerini 4-7 Ekim 2017 tarihleri arasında fuarizmir Uluslararası Fuar Merkezi, Gaziemir/ 54 Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim

2017

İzmir’de bir araya getirecek.

TÜYAP tarafından Türkiye’nin stratejik sektörleri arasında yer alan “takım tezgahları” ve “sac işleme” makinalarını temsil eden iki büyük meslek örgütü Takım Tezgâhları Sanayici ve İşadamları Derneği (TİAD) ve Makina İmalatçıları Birliği (MİB) işbirliği ve İzmir Büyükşehir Belediyesi, İZFAŞ, Ege Bölgesi

Sanayi Odası, İzmir Ticaret Odası ve KOSGEB destekleriyle düzenlenen MAKTEK İzmir 2017 için geri sayım başladı.

43.000 m2 KAPALI ALANDA SEKTÖR BULUŞMASI MAKTEK Avrasya Fuarı İstanbul’da düzenlenirken, MAKTEK İzmir 2017 ile birlikte, Ege Bölgesi’nde de makine

Fuar

Kesici Takımlar & Tutucular / Temmuz - Ağustos 2017

55

Fuar

sektörünün dev buluşmasına fırsat sunacak. Makine sektörünün Ege Bölgesi’ndeki gelişimi ve potansiyeli neticesinde doğan ihtiyaçla oluşan MAKTEK İzmir iki yılda bir sektörü buluşturmaya devam edecek.

Dönüşümlü olarak gerçekleşecek MAKTEK Fuarı, tekli yıllarda İzmir’de, çiftli yıllarda İstanbul’da sektörü bir araya getirecek.

Yurt dışında ABD, Almanya, Avusturya, Azerbaycan, BAE, Belçika, Bosna Hersek, Cezayir, Fas, Filistin, Gürcistan, Hindistan, Irak, İran, İsrail, İtalya, Karadağ, Kazakistan, Kosova, Libya, Mısır, Nijerya, Pakistan, Romanya, Rusya, Sırbistan, Türkmenistan, Ukrayna, Ürdün, Yemen ve Yunanistan’dan, yurt içinde Türkiye’nin dört bir yanından ziyaretçi çalışmaları yürütülüyor. Makine sektörüyle ilgili yurt dışından gelecek alım heyetleri için uçak, yurt içinden gelecek ziyaretçiler içinse otobüs destekleri organize edilecek.

56 Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim 2017

SANAYİ %13’Ü

EGE

KURULUŞLARININ BÖLGESİNDE

TÜYAP Fuar ve Fuarcılık Hizmetleri A.Ş. Genel Müdürü İlhan Ersözlü, “Türkiye’de altı fuar merkezimiz, yurt içinde 14 şehirde ofislerimiz ve 750’den fazla çalışanımızla hizmet veriyoruz. Bu merkezlere ek olarak, İzmir’de de çağdaş bir fuar alanı olan fuarizmir’de İzmir Büyükşehir Belediyesi, İZFAŞ, Ege Bölgesi Sanayi Odası ve İzmir Ticaret Odası desteğiyle artık alanlarında birer marka olmuş fuarlarımızla İzmir ve Ege Bölgesi’ne hizmet edeceğiz. Ülkemizin geleceğine, İzmir ve Ege Bölgesi’nin potansiyeline verebileceğimiz katkıya olan inancımız en önemli hareket noktamızdı. Ülkemiz sanayi kuruluşlarının %13’ü Ege Bölgemizde yer alıyor, bu çok önemli bir oran ve Ege Bölgesi’nin büyük gücünü gösteriyor. Bu sebeple İzmir’i merkez olarak belirlerken bölge kapsamında yer alan illerimizi de

dikkate alıyoruz. İzmir başta olmak üzere tüm Ege Bölgesi büyük potansiyelleriyle fuarlarımıza katılımcı ve ziyaretçi olacaktır. Ziyaretçi çalışmalarımız sadece Ege Bölgesi ile sınırlı değil, İstanbul, Ankara, Bursa, Kayseri, Konya, Gaziantep, Kocaeli ve diğer büyük sanayi şehirlerini de fuarımızda göreceğiz. Bölgenin ekonomik olarak gelişiminde pay sahibi olmak, bölgeyi daha çok istihdama, üretime ve ihracata teşvik ederken bölgenin ekonomik, sosyal ve kültürel hayatına da katkı yapmak bizleri çok mutlu ediyor.” dedi.

MAKTEK İzmir, 4 – 6 Ekim 2017 tarihleri arasında 10:00 – 19:00, 7 Ekim 2017 tarihinde de 10:00 – 18:00 saatleri arasında ziyaret edilebilecek. Fuar alanına toplu taşıma imkanına ek olarak TÜYAP tarafından organize edilecek ücretsiz servislerle de ulaşılabilecek.

Fuar Panorama

86. İEF’YE BÜYÜK İLGİ

Son yılların en çok ziyaretçi akınına uğrayan İzmir Enternasyonal Fuarı’nda bir milyar dolara yakın iş bağlantısı sağlandı. İzmir Büyükşehir Belediyesi ve İZFAŞ ev sahipliğinde 18-27 Ağustos tarihlerinde 86. kez düzenlenen İzmir Enternasyonal Fuarı Pazar akşamı sona erdi. 87. İzmir Enternasyonal Fuarı, kapılarını 7-16 Eylül 2018 tarihinde açacak.

Sakınına on yılların en çok ziyaretçi uğrayan İzmir En-

ternasyonal Fuarı’nda ikili iş görüşmelerinde bir milyar dolara yakın iş bağlantısı sağlandı.

Ana teması “İnovasyon” ile birlikte “Enerji”, partner ülkesi “Rusya Federasyonu”, onur konuğu ili “Muğla” olan İEF’nin, ana sponsoru Folkart, inovasyon ana sponsoru ise Vestel oldu.

86. İzmir Enternasyonal Fuarı kapsamında; tiyatrolardan, sokak etkinliklerine, söyleşilerden konserlere toplumun her kesimine uygun programlar, İzmir ve Ege Bölgesi başta olmak üzere ülkenin hemen her bölgesinden gelen ziyaretçilerin ilgi odağı oldu.

Kent ekonomisine de katkı sağlayan İEF’de on gün boyunca Kültürpark’ın giriş kapılarında uzun kuyruklar oluştu. Oyunlar kapalı gişe oynarken, açık alandaki etkinlikler de büyük ilgi gördü.

Ziyaretçiler bu yıl, 86 yıllık

58 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2017

geleneğin yeniden yükselişine tanık oldular. Fuar süresince oynanan on üç tiyatro oyunu ve müzikal gösteri, on konser, on bir sinema gösterimi, dokuz caz konseri, ikisi gezici dokuzu sabit olmak üzere on bir farklı sokak gösterisi, söyleşiler, sergiler, workshoplar, sinema atölyesi, yoga, zumba ve sanat sokağı etkinlikleri ziyaretçilerden büyük ilgi gördü.

Folkart’ın sponsorluğunda Amerika, İngiltere, Belçika, Fransa, Avustralya, İtalya, Ukrayna ve Rusya’dan gelen yaklaşık 500 sanatçı çeşitli gösterilerde yer aldı. ÇİM KONSERLERİ’NE BÜYÜK İLGİ 86. İzmir Enternasyonal Fuarı, Fuar Çim Konserleri’nde fuar ziyaretçileri ünlü sanatçılarla buluştu. Fuarın ilk günü sahneye çıkan Nilüfer, 80’li ve 90’lı yıllardan söylediği şarkılarıyla nostalji gecesi yaşattı.

Nilüfer’in ardından Vesten sponsorluğunda, Doğukan Manço, müziği ile alandakileri

coştururken, ertesi gün Sıla’nın sahneye çıkmasıyla heyecan doruğa yükseldi. Yüz bini aşkın hayranı Sıla’nın şarkılarına hep bir ağızdan eşlik etti.

Mabel Matiz, popüler şarkılarını seslendirirken, bir sonraki gece Demet Akalın şarkılarıyla coşturdu.

Teoman kendine has duruşu ve sevilen şarkılarıyla unutulmaz bir gece yaşattı.

Karadeniz ezgilerin ünlü ismi Volkan Konak, yüksek ritimdeki şarkılarıyla büyük ilgi gördü.

Migros sponsorluğunda sahneye çıkan Buray, gençlerle birlikte şarkılarını söyledi. İspanyol müziğinin divası olarak nitelendirilen Buika, müzik şöleni yaşattı.

Hayranları sık sık Buika’ya sevgi gösterilerinde bulundu.

Geçmişte Kültürpark içinde bulunan gazinolarda sahneye çıkan Selami Şahin, bu kez Migros sponsorluğunda Çim Konserleri’nde İzmirlilerle buluştu. Şahin, şarkılarıyla sevenlerini geçmişe götürdü. 86.

İEF’nin kapanışını ise Candan Erçetin yaptı. Erçetin romantik şarkılarıyla hayranlarından büyük alkış aldı.

MERAVİGLİA’DAN MUHTEŞEM GÖSTERİ İtalyan Gösteri Grubu Sonics, “Meraviglia” gösterisi ile Kültürpark Sanat Sokağı Uzun Havuz kenarına kurulan dev sahnede görsel şölen sundu.

On kişilik kadrodan oluşan grup, müzik ve dans eşliğinde ziyaretçilere heyecanlı dakikalar yaşattı. Performanslarına vinç yardımı ile yirmi metre yükseklikte başlayan dansçılar, iplerle havada akrobasi hareketleri yaptı. Gösteriyi izleyenlere heyecanlı anlar yaşadı.

EDEBİYAT İEF’DEYDİ Bu yıl 86. İzmir Enternasyonal Fuarı kapsamında ilk kez Edebiyat Sohbetleri yapıldı. İzmir Sanat Merkezi Bahçesi’nde düzenlenen söyleşilerin, ilk gün konuğu Yazar Oya Baydar, ‘Romanda Edebiyat ve Siyaset İlişkisi’ni anlattı. İkinci gün ise Gazeteci-Yazar Mine Söğüt , “Edebiyat Ne İşe Yarar” sorusu üzerine dinleyicilerle karşılıklı

sohbet etti. Yazar, fotoğrafçı, masal araştırmacısı Özcan Yüksek, ise konukları masallarla buluşturdu.

Yüksek, ‘Şehrazatın Sırları İnsanın ve Toplumun Özü Olarak 1001 Gece Masalları’ konusunda sohbet etti. Yazar, oyuncu, senarist Ercan Kesal ise ‘Hayat Sinemadır, Sinema da Hayat’ konusuna ilişkin söyleşide bulundu.

Sohbetler Nazım Hikmet Gecesi ile son buldu. “Nazım’ın Evinde, Vera’nın Sofrası’nda” başlığı altında söyleşiye katılan Film Yapımcısı, Yazar Arif Keskiner ve Yüksek Mimar Yazar Melih Güneş, Nazım Hikmet’in Rusya’da yaşadığı evi tanıklıklarla anlattı.

TİYATRO SEVGİSİ SALONA SIĞMADI 86. İzmir Enternasyonal Fuarı’nın tiyatro oyunları da büyük ilgi gördü.

Kültürpark Atatürk Açıkhava Tiyatrosu ve İsmet İnönü Sanat Merkezi’ndeki Folkart’ın sponsorluğunda gerçekleşen gösterimlerin davetiyeleri günler öncesinde tükenirken, girişlerde uzun kuyruklar oluştu. Duayen sanatçı Haldun Dormen’in yazıp başrolünde oynadığı Bir Zamanlar Gazinoda, sekiz yıl aradan sonra tiyatroya dönen Melek Baykal’ın oynadığı Ahududu, Aşkım Kapışmak

Fuar Panorama ve Nilgün Belgün ile ilişkiler komedisi, Amerika Başkanı Donald Trump’ın canlandırıldığı Aşk-ı Memduh, Dünyanın dört bir tarafında defalarca sahnelenen Glam Rock Müzikali Hedwig ve Angry Inch, Doğu Alman trans şarkıcı Hedwig’in ve orkestrası Angry Inch’in dünya turnesini konu eden Hedwig ve Angry Inch, Haldun Dormen’in sahnelediği Sevgilime Göz Kulak Ol, Nejat Uygur’un sevilen oyunu Akidezadeler ‘Bir Tatlı Huzur’, Cimri ve Beni ‘Nükhet Duru’ Sanıyorlar İsmet İnönü Sanat Merkezi’ndeydi.

Atatürk Açıkhava Tiyatrosu da önemli oyunlara ev sahipliği yaptı. Lewis Carrol’un çocuklar için yazdığı ancak bir felsefi metin özelliğini taşıyan Alice Harikalar Diyarında adlı eseri; teknolojiyle yaratılan muhteşem görüntüler, ışık ve renkler arasındaki dans gösterileriyle İzmir Enternasyonal Fuarı’nda yeniden can buldu. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları tarafından sahnelenen Zihni Göktay’ın başrolünü oynadığı Hisse-i Şayia “Bir Evlilik Komedisi” oyunu yoğun ilgi gördü.

Türkiye’de modern doğaçlama tiyatronun öncüsü olan Mahşer-i Cümbüş, tiyatroseverler ile buluştu.

Doğaçlama Tiyatronun gösteri biçim

Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2017 59

Fuar Panorama

lerinden biri olan “Tiyatro Sporu”nu Türkiye’de ilk defa seyirci ile buluşturan ekip, interaktif doğaçlama gösterileri ile seyirciyi de oyunlara dahil etti.

Folkart Academy’de, tiyatro eğitimi alan öğrenciler, ilk oyunları Sersefil Müzikali ile sahneye çıktı.

SİNEMA BURADA FESTİVAL İsmet İnönü Sanat Merkezi’nde yapılan Sinema Burada Festivali’nde, Lale Belkıs ile Aytaç Arman’a Onur Ödülü verilirken; genç sanatçılar Öykü Karayel ve Rıza Kocaoğlu ise Başarı Ödülü aldı.

Sinema Burada Festivali’nde, 13’ü uzun 6’sı kısa metraj film olmak üzere toplam 19 film izlendi. İzleyiciler festivalin son gününde ise, ilk defa yapılan uluslararası gala gösterimine katılma olanağı buldu.

Bant Mag yöneticiliğinde hazırlanan “100 İllüstrasyonla Türk Sinemasının 100. Yılı Sergisi”, fuar süresince İzmir Sanat Merkezi’nde sergilendi.

MOGAMBO’DA CAZ KEYFİ Geçmiş yıllarda bir gece kulübü olarak fuarın vazgeçilmezleri arasında olan Mogambo’da geçtiğimiz yıl başlayan caz keyfi bu yıl da devam etti.

Mogambo Caz Geceleri ilk gününde Lisa Simone’u ağırladı. Simone sevenlerine keyifli bir akşam yaşattı. Romantik şarkılarıyla Bülent Ortaçgil, solo şarkılarıyla Tuna Kiremitçi caz 60 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2017

severlerle buluştu. Müzik hayatına lisede başlayan Vedat Sakman da Mogambo’da hayranlarıyla buluştu.

Dee Dee Bridgewater’in kızı China Moses, etkileyici sesinin yanı sıra sahne performansıyla da izleyenlere unutulmaz anlar yaşattı. Sevilen şarkılarıyla Mogambo Caz Geceleri’nde Fatih Erkoç da hayranlarına sevilen şarkılarını seslendirdi.

Dünyaca ünlü Amerikalı soul-rock sanatçısı Della Miles, geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu sene de Mogambo’daydı.

Mogambo, sanatçının performansıyla fuardaki en kalabalık gecelerinden birini yaşadı. Caz davulcusu Ferit Odman da Mogambo Caz Geceleri’nde sahneye çıktı. Kapanışı ise Zuhal Olcay yaptı. Olcay şarkılarıyla kulakların pasını sildi.

NAZIM HİKMET FOTOĞRAFLARI Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık’ın hazırladığı “Alnımın Çizgilerindesin Memleketim” – Nazım Hikmet’in Yolculuk Fotoğrafları Sergisi, 86. İzmir Enternasyonal Fuarı kapsamında Kültürpark’taki Resim Heykel Müzesi Sanat Galerisi’nde sergilendi.

Sergi, Nazım Hikmet’in “Rüyalarımın Memleketi” diye adlandırdığı Moskova’ya üçüncü gidişinden sonraki 1951-63 yılları arasındaki fotoğrafları kapsadı.

SOKAK GÖSTERİLERİ RENK KATTI Dünyaca ünlü sokak gösterileri, fuar boyunca Kültürpark sokaklarını renklendirdi. Gezici gösteriler kapsamında yer alan ve fuar için Fransa’dan gelen “Giant Elephant” ekibi, fuar severleri Bollywood sokaklarına götürdü.

Ekibin en ilgi çekici üyesi ise olan 12 ton ağırlığındaki Dev Fil, fuarın unutulmaz ev sahibi, eski dost Bahadır’a olan benzerliğiyle de İzmirlilerin sevgisini kazandı.

Fuar sokaklarının gezici müzisyenleri ise “Lumen Parade” oldu Led ışıklarla ritim show yapan ekip, fuar gecelerini renklendirdi.

Rusya’dan gelen Karina Primo isimli opera sanatçısı tarafından hazırlanan “Bubbles Show” gösterisi, çocuklardan yetişkinlere herkesin ilgisini topladı. Çocukların köpükleri üfleyerek elde ettiği balon anlayışını biraz daha ileriye taşıyan Primo, izleyenleri balonların masalsı dokunuşu ile buluşturdu. İngiltere’den gelen “The Baloon Man” interaktif gösterisi ile seyirciyi de sahneye çıkardı. Balonların içine girip kılık değiştiren Baloon Man’in gösterisinde en unutulmaz an ise balonun içinden çıkan Elvis Presley oldu.

Ahmet Küçükdoğan ise sergilediği illüzyon gösterisi ile 7’ den 70’ e birçok ziyaretçiyi kendisine hayran bıraktı. Yaptığı gösterilerle izleyenleri etkileyen sihirbaz, fuar sokaklarına sihirli dokunuşlar yaptı.

Fuarın inovasyon ana sponsoru Vestel ise sokak gösterilerine katkıda bulundu. Vestel tarafından organize edilen “Led Drum” ekibi ise fuar dış alanındaki ritim ve led gösterileri ile fuar ziyaretçilerine görsel şölen sundu.

Gitarist Asımcam Gündüz’ün oğlu Evrencan Gündüz Vestel Sponsorluğunda Sanat Sokağı’nda müzik grubuyla birlikte pop müziği şarkıları söyledi.

“Venus Sultanlar Voleybol Ligi Venus Kızları Dans Takımı” da popüler müzikler eşliğinde sahne ye çıktı. Ayrıca, 26-27 Ağustos tarihlerinde Aytunç Bentürk, izleyenleri etkisi altına alan Latin dans gösterisini gerçekleştirdi.

Popüler şarkıları ti Band, sokakları

kültürden sevilen seslendiren Pinfuar süresi boyunca müziksiz bırakmadı.

BELEDİYELER MUTLU AYRILDI

86. İzmir Enternasyonal Fuarı’ndan katılımcıların yanında belediyeler de memnun ayrıldı. 16 ilçe belediyesi ve Onur Konuğu il Muğla hariç 4 il katılımı ile belediyeler; turizmin yanında ticari ve kültürel değerlerini de tanıtma olanağı buldu Ayrıca belediyeler için özel olarak kurulan destinasyon sahnesinde on üç farklı il ve ilçe belediyeleri kendi halk danslarını ve kültürel etkinliklerini fuarseverlere tanıtarak etnik değerlerini ön plana çıkardı.

SERGİLERE BÜYÜK İLGİ “İnovasyon ve Enerji” teması kapsamında düzenlenen “Interstellar Uzay Sergisi” ve “CERN Dinleme Enstelasyonu” bu yılın en çok merak uyandıran etkinlikleri arasında yerini aldı. Ges Teknoloji tarafından düzenlenen sergiler, her yaştan ziyaretçinin bilime dokunmasını sağladı.

Ziyaretçiler, Albert Einstein, Paul Dirac, Stephen Hawking ve Peter Ware Higgs gibi bilime ve insanlığa hayatını adamış isimlerle buluştu.

BİRBİRİNDEN RENKLİ ATÖLYELER

Fuar Panorama Ege Üniversitesi Okul Öncesi Gelişim, fotoğraf, Masterpiece (geri dönüşümlü malzeme), Pınar Resim, Sihirbazlık, Balon Show, Ebru, Origami, Çanta Boyama ve Mask atölyeleri Kültürpark Sanat Sokağı Uzun Havuz kenarına kurulan stantlarda gerçekleşti. 17:00 – 22:00 saatleri arasında gerçekleşen atölyelere gelen katılımcılar, etkinlikler sonunda yaptıkları materyalleri ücretsiz olarak alabildi. İZFAŞ işbirliği ile faaliyetlerini sürdüren İZELMAN çocuk klübü, 9 öğrenme istasyonu ile fuardaki yerini aldı. Kültürpark’ın yemyeşil ağaçları altında çocuklar, okul öncesi eğitimi keşfedici ve yaratıcı öğrenme etkinlikleriyle aldı.

Yaratıcılığı geliştiren atölyeleri ile Migros Çocuk Kulübü, çocuklara eğlenceli zamanlar yaşattı.

Sokağın en sonunda yer alan otuzbeslik.com sitesine ait atölyede ise resim, mozaik ve ebru sanatından örnekler sergilendi.

Kesici Takımlar & Tutucular

/ Eylül - Ekim 2017

61

Fuar Panorama

SAĞLIK İÇİN SPOR 86. İzmir Enternasyonal Fuarı eğlenceli olduğu kadar sağlıklı etkinlikleri ile de göz doldurdu. Ziyaretçiler, “ Hatha Yoga, Yin Yoga, Vinyasa, Ashtanga” gibi sağlıklı yaşam etkinlikleri ile buluştu. İŞ GÜNLERİ İzmir Büyükşehir Belediyesi ve

62

Kesici

Takımlar

& Tutucular

İZFAŞ ev sahipliğinde Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) tarafından yapılan İzmir İş Günleri Toplantıları 17-18 Ağustos tarihlerinde bakanlar seviyesinde gerçekleşti. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu’nun yanı sıra Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak partner ülke Rusya Federasyonu Enerji Bakanı Aleksandr Novak ve Tataristan Cumhurbaşkanı

/ Eylül - Ekim 2017

Rustam Minnihanov’la birlikte toplam 25 ülkeden çoğunluğunu bakan ve bakan yardımcılarının oluşturduğu temsilciler katıldı.

T.C. Ekonomi Bakanlığı himayesinde 17-18 Ağustos tarihleri arasında düzenlenen toplantılarda ülkeler arası ikili görüşmeler gerçekleşti.

Ticari ve Ekonomik İşbirliği’nde Yeni Dönem Başlığı”altındaTürkiye-Rusya İş Forumu düzenlendi. İş günleri ile birlikte, yabancı katılımcı firmaların

Fuar Panorama

Kesici Takımlar

& Tutucular / Temmuz - Ağustos 2017 63

Fuar Panorama

süre aldığı ilk beş günü kapsayan süreçte yapılan ticari anlaşmalar 1 milyar dolar rakamına ulaştı.

86. İzmir Enternasyonal Fuarı’na 13 ülke katıldı. Partner ülke Rusya Federasyonu’nun yanı sıra katılan ülkeler şöyle: “Tataristan Cumhuriyeti, Kamerun, Sierra Leone, Libya, Japonya, Pakistan, İran, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Bangladeş, Gana, Nijerya ve Sudan. Firma temsilciliği olan ülkeler ise, Arjantin, Kanada, Kolombiya, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Almanya, Endonezya, Irak, Kazakistan, Meksika, Romanya ve Ukrayna.

Ayrıca, Afganistan, Azerbaycan, BAE,

64

Kesici

Takımlar

& Tutucular

Bangladeş, Bulgaristan, Butan, Fildişi Sahili, Katar, KKTC, Mali, Myanmar, Orta Afrika Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Saint Lucia, Senegal, Sri Lanka, Somali, Sudan, Tacikistan, Tataristan, Vietnam, Japonya ve Katar ise delegasyon katılımı yapan ülkeler.

Fuara gelen ziyaretçiler, İzmir ve çevresindeki turistik bölgelere ilgi gösterdi, otellerin doluluk oranları fuar döneminde artış gösterdi.

Önümüzdeki yıl 3. kez yapılması planlanan İş Günleri Toplantısı’nda daha fazla yabancı ülkeyi ağırlamayı hedefleyen İEF, yatırım fırsatlarının yanı sıra yerel ticari hayatı da olumlu yönde etkiledi. Yalnızca İzmir’den değil, tüm Türkiye ve dünyadan gelen fuar ziyaretçileri de bölge ekonomisine katkıda bulundu.

86. İzmir Enternasyonal Fuarı kapsamında bir büyük uluslararası etkinliğe daha imza atıldı. Türkiye ve Avrupa’nın en uzun parkura sahip rallisi “Transanatolia” 19 Ağustos günü Kültürpark’tan başladı. 26 Ağutos’ta Samsun’da noktalanan yarışı İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu başlattı.

/ Eylül - Ekim 2017

TRANSANATOLIA KÜLTÜRPARK’TAN BAŞLADI

World Media

2 . ENDÜSTRİ 4. 0 ZİRVESİ 2 ARALIK 2017 *Otomotiv * Ana Sanayi *Jant *Lastik *Amortisör

* Chip *TedarikSanayi *Vip Dİzayn *Makine *Otomasyon

* Cad Cam *Kesici Takım *Tutucular * Kaynak *Rulman

* Lineer * Aşındırıcılar * İş güvenliği * Metal İşleme * Borulama

* Proses * Plastik * Fuar *Organizasyon *Kalıp

Sponsorluk için temas kurabilirsiniz : 0 505 400 94 34 - 0 505 400 94 33 - 0 546 675 59 49 www.endustri40dergisi.com - makineotomasyondergisi@gmail.com - worldmediareklam@gmail.com

WORLD MEDİA BÜNYESİNDE YAYINLANAN DERGİLER Haber İletişim İlker Kaplan WORLD MEDİA Genel Yayın Yönetmeni 0 505 400 94 34 makineotomasyondergisi@gmail.com

Reklam İletişim Hatice Karabay WORLD MEDİA Reklam Koordinatörü 0 505 400 94 33 makineotomasyondergisi@gmail.com

Reklam İletişim Ziya Alkan WORLD MEDİA Reklam Müdürü 0 546 675 59 49 worldmediareklam@gmail.com

Dergilerimizde yerinizi ayırtın, hedef kitlenizi ulaşın!...

www.endustri40dergisi.com

www.makineotomasyondergisi.com

www.worldmediagroupe.com

www.kesicitakimlardergisi.com

World Media Bünyesinde yayınlanan Dergilere abone olmak için aşağıdaki hesap numaralarına istediğiniz dergilerin Yıllık abone ücretlerini yatırabirsiniz. İsim soyisim ve adresinizi dekont fotokopisiyle birlikte makineotomasyondergisi@gmail.com adresine mail ya da 0 212 427 00 15 numaraya faks’a gönderebilirsiniz.

Ayrıca Aboneliğinizi mail order sistemiyle kredi kartınızdan ödeyerekte yapabilirsiniz.

*Kredi kartınızın ön yüzündeki 16 rakam: .......................................................................... *Kredi kartınızın son kullanma tarihini ay / yıl : ................................................................. *Kredi kartınızın arka yüzündeki üç haneli güvenlik numarası: ..........................................

ABONE FORMU

ABONE FORMU Ad

:....................................................................................................................

Soyad

:....................................................................................................................

Adres

:....................................................................................................................

. ..................................................................................................................

İlçe

:....................................................................................................................

Şehir

:....................................................................................................................

Posta Kodu

:....................................................................................................................

Telefon

:....................................................................................................................

Faks

:....................................................................................................................

e-mail

:....................................................................................................................

Tarih

İmza

Dergi

İsmi

-

Yıllık Abone Ücreti

Makine & Otomasyon: Auto Tuning World: Kesici Takımlar Tutucular : Rulman & Lİneer: Endüstriyel Borulama: Cad / Cam / Cae / Plm : Endüstri 4.0 : Kaynak Makine :

120 120 120 120 120 120 120 120

TL TL TL TL TL TL TL TL

+ + + + + + + +

KDV KDV KDV KDV KDV KDV KDV KDV