Kesici Takım Dergisi - 26

Page 1

KESİCİ TAKIM Kesici Takımlar - Tutucular ve Aşındırıcılar Dergisi - Ocak - Şubat 2019 - Yıl : 5 Sayı : 25 Fiyat : 20 TL




İÇİNDE İçindekiler

ACİL DEĞİŞMESİ GEREKEN TEŞVİK SİSTEMİ ve TÜRKİYE'DE FUARCILIK

6

10

22

İÇİNDEKİLER

Ergen Endüstri Genel Müdürü Vural Ergen:

KRANK MİLLERİ ÜZERİNDEKİ EĞİMLİ YAĞ DELİKLERİNİN ÜRETİMİNİ HIZLANDIRMA

“STRATEJİMİZ KENNAMETAL VE EMUGE FRANKEN İLE KALİTELİ ÜRÜN VE SERVİS HİZMETİ”

SURFCAM TRUEMİLL İLE 30 TAKIM ÖMRÜNÜ UZATIN, İŞLEME SÜRESİNİ KISALTIN

4

Kesici Takımlar &

Tutucular / Ocak - Şubat 2019


EKİLER İçindekiler

36

III. ENDÜSTRİ 4.0 ZİRVESİ ÜRETEN ROBOTLAR İŞBAŞINDA

İNDEX SANDVİK - Arka kapak IONBOND - Öniçkapak

KENNMETAL - Arka İç Kapak SANDVİK- 3. Sayfa

40

OSG - 7. Sayfa

SANAYİDE DİJİTAL DÖNÜŞÜM

FIT 2019 - 17 . Sayfa IONBOND -19. Sayfa

KONMAK - 27 . Sayfa

42

ERGEN ENDÜSTRİ - 28 - 29 . Sayfa

ÜRETİMDE DİJİTAL DÖNÜŞÜM, CCLink VE e-F@ctory

GIFA - MESSE DUSELDORF - 31. Sayfa DIJIBAS 32 - 33 . Sayfa

VI . WMG . ENDÜSTRİ 4.0 ZİRVE 48 - 49. Sayfa INDIA MACHİNE TOOLS - 53. .Sayfa

44

ALTIUM - 59. Sayfa

ENDÜSTRİ 4.0 VE FESTO UYGULAMALARI

WORLD MEDİA-DERGİLER- ABONE - 66. Sayfa

Kesici Takımlar & Tutucular / Ocak - Şubat 2019

5


Editör - Künye

EDİTÖR ACİL DEĞİŞMESİ GEREKEN TEŞVİK SİSTEMİ ve TÜRKİYE'DE FUARCILIK

ilker kaplan

Ü

lkemizde toplanan vergilerin yüzde 75'i dolaylı vergilerden oluşuyor. Daha açık şekilde ifade edecek olursak; Tüm halkın ödediği vergilerden oluşuyor. Devletin kasasında toplanan paraların 3/4'ünü emeğiyle hayatını ikame ettiren vatandaşlar oluşturuyor. Herkesin bu kasada payı var. Gereksiz yere dağıtılmamalı... Ülkemizdeki başka bir konu da; ekonomik sistemle taban tabana zıt; rekabet koşullarını yok sayan çarpık teşvik sistemi. KOBİ'lerin üretim faaliyetlerini, genç ve parlak girişimcilerin Ar-Ge çalışmalarını desteklemek yerine; bir takım yandaş fuar şirketlerini ve onlarla ortak çalışan, etkisi kendinden menkul yandaş sektör derneklerini destekleyen teşvik sistemi acil değişmelidir. Yüzde yetmişlere varan KOSGEP fuar destekleri derhal kaldırılmalıdır. Burada toplanan kaynaklar; bir takım yandaş sektör derneklerinin ve yandaş yayıncı / fuar şirketlerinin şişirdiği faturalarla tüketilerek ülkemize zarar vermektedir. Bu zarara derhal neşter vurulmalıdır. "Devlet Kapitalizminden" özgürlükçü demoratik, verimli bir iş yaşamına geçişin koşulları oluşturulmalıdır. Gerçek yurtseverlik bunu gerektirir. Gerçekten yerli ve milli olmakta bunu gerektirir. "Tüyü bitmemiş yetimin" hakkını üç beş yandaş fuar şirketine KOSGEP desteği olarak dağıtamazsınız, dağıtmamalısınız. Söylediklerimiz bir çok kişiyi rahatsız edecek bunu biliyoruz. Ancak biz doğru bildiklerimizi yüksek sesle söylemeye devam edeceğiz. Çünkü gücümüzü haklılığımızdan alıyoruz. Birilerinin gerçekleri ve doğruları söylemesi gerekiyor. World Media Group İstikrarlı bir şekilde gelişiyor World Media Group olarak; büyümeye devam ediyoruz. 2004 yılından bu yana istikrarlı bir şekilde büyüyen firmamız; zorluklara ve ülkemizin geçirdiği sıkıntılı sürece rağmen büyümesini sürdürdü. Geçen yıla nazaran; ciro anlamında yüzde 25 büyüme kaydettik. Yurtiçi ve yurtdışında gerçekleştirdiğimiz çalışmalarda da bu büyümenin izleri görülüyor. III. Endüstri 4.0 Zirvemiz Bu Yıl Daha da büyüdü Yalnızca dergilerimizle değil, düzenlediğimiz zirvelerle de endüstriyel gelişime katkı sağlıyoruz. Bu bağlamda bu yıl üçüncüsünü organize ettiğimiz World Media Group / Endüstri 4.0 Zirvemizde üretimin devleriyle biraradaydık. Bu yıl ana temamız "Yapay Zeka - Nesnelerin İnterneti / IoT-Üreten Robotlar"dı. 5 Aralık 2018 Çarşamba, İnter Continental Otel - Taksim İstanbul'da gerçekleştirdiğimiz zirvemiz yeni bir çağı tartıştı. IV. World Media Group / Endüstri 4.0 Zirvemiz aralık 2019'da. Üretimin süper ligi Endüstri 4.0 Zirvesi. Detaylı bilgileri www.endustri40dergisizirvesi.com adresinden edinebilirsiniz. Kesici Takım Dergimiz Gelişiyor World Media Group / Kesici Takım Dergimiz ; sektörün lokomotif firmalarına sayfalarında yer ayırıyor ve gerçek anlamda üretimdeki devrimin sesi oluyor. Daha önce de belirttiğimiz gibi sektörlerin lokomotif firmalarından, sivil toplumuna, akademik alandan son kullanıcılara tüm sektörü kapsayan bir yayın hazırlıyoruz. Dergimiz 2019 yılında da İki aylık periyodla yılda 6 sayı olarak yayınlanacak. Sektörümüzün tüm firmaları önümüzdeki sayılarda dergimizin sayfalarında konuğumuz olacak. Yüz sayfa ve dolu dolu bir yayın sizinle olacak. WORLD MEDIA GROUP / Kesici Takım Dergimize abone olmayı unutmayın. World Media Group TV yakında sizlerle Türkiye'nin ihtiyacı olan bir çalışmaya daha imza atıyoruz. World Media Group olarak; Ekonomi, endüstri ve teknoloji haberlerini, birinci ağızdan röportajarla bulacağınız internet televizyonumuzu hayata geçiriyoruz. www.worldmediagroupe.com adresinden 2019'un ilk çeyreğinde hayata geçireceğimiz internet tv'miz sektörlerin nabzını tutacak. Bizi izlemeye ve okumaya devam edin... 6

Kesici Takımlar & Tutucular / Ocak - Şubat 2019

Yayın Türü Yaygın Süreli Yayıncı Dünya Medya Basın Yayın Reklam Tanıtım Hizmetleri İmtiyaz Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İlker Kaplan 0 505 400 94 34 İdari İşler Müdürü Hatice Karabay 0 505 400 94 33 Reklam Müdürü Ziya Alkan - Ayhan Üstüner 0 546 675 59 49 Muhasebe Müdürleri Sevda Öncü - Düzgün Turgut 0 542 292 83 85 Halkla İlişkiler Müdürü Ayşe Savranoğlu Yazı İşleri Simgenur Savranoğlu Grafik Tasarım Ezgi Kamburoğlu Abone Sorumlusu Defne Deniz Kaplan - Beste Kamburoğlu Fotoğraf Editörleri Murat Çapkın - Sinan Temur İnsan Kaynakları Müdürü Sibel Şanlı İletişim Danışmanı Alper Tuna Bilişim Sorumlusu Kerem Mercan Bölge Temsilcileri Çetin Sülün (Ankara) Mesut Karabay (İzmir) Umut Yıldız (Bursa) Avrupa - Almanya - Temsilcisi Pınar Açıkgöz Sosyal Medya Fatma Kurşun Dağıtım Ali Savranoğlu - Zafer Kamburoğlu Genel Koordinatör Süleyman Kaplan - Hüsniye Kaplan Katkıda Bulunanlar Meryem Savranoğlu - Fatma Kaplan - Selda Kamburoğlu Dağıtımcı Aras Kurye - PTT - Yurtiçi Kargo Yönetim Yeri Akşemsettin Mah. Güneş Sokak No: 48 D :10 Eyüp / İstanbul Tel:0 850 532 94 68 Fax : 0 212 427 00 15 www.endustri40dergisi.com www.kesicitakimlardergisi.com www.worldmediagroupe.com www.makineotomasyondergisi.com makineotomasyondergisi@gmail.com worldmediareklam@gmail.com

Kesici Takım Dergisi Basın Meslek İlkelerine Uymaya Söz Vermiştir. İçeriğindeki yazınsal ve görsel malzemeler, izin alınmaksızın; yazılı, görsel, işitsel ve elektronik medyada kullanılamaz. Reklamların hukuki sorumluluğu reklamveren firmaya aittir.


Ürün

Kesici Takımlar & Tutucular / Kasım - Aralık 2018

7


Fuar

8

Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim

2018


Fuar

Kesici Takımlar & Tutucular / Eylül - Ekim

2018

13


Makale

Sandvik Coromant Sandvik global endüstri mühendisliği grubunun bir parçası olan Sandvik Coromant endüstri standartlarını ve talaşlı imalat sanayisinin şimdi ve gelecekte ihtiyaç duyduğu yenilikleri yönlendiren üretim araçları, işleme çözümleri ve bilgi alanlarında liderdir. Eğitim desteği, kapsamlı Ar&Ge yatırımı ve güçlü müşteri ortaklıkları üretimin geleceğini değiştiren, önderlik eden ve yönlendiren işleme teknolojilerinin geliştirilmesini sağlar. Sandvik Coromant dünya genelinde 3100 adedin üzerinde patente sahiptir ve 7.900 üzerinde personel ile 150 ülkede faaliyet göstermektedir. Daha fazla bilgi için bkz. www.sandvik. coromant.com.

K rank mili motorun kalbidir, yatay hareketi dönüş

hareketine çevirir; aracın hareket etmesi onun sayesindedir. Krank milleri yapısal olarak karmaşık parçalardır, ancak binek otomobil pazarında yüksek hacimlerde talep edilmektedir. Gerçekten de, Çin ve Hindistan gibi hızla büyüyen ekonomilerden gelen ve giderek artan taleplerin daha da artacağı beklenmektedir. Bu düşünceyle, bu kritik parçaların üretimini hızlandırmaya yardımcı olacak tüm işleme prosesi

10 Kesici Takımlar & Tutucular / Ocak - Şubat 2019

gelişmeleri dünya genelindeki otomotiv üretim tesislerinde heyecanla karşılanmaktadır. Kesici takımlar ve takımlama sistemleri uzmanı Sandvik Coromant’ın otomotiv alanında odaklandığı konulardan biri de krank milleri üzerindeki eğimli yağ deliklerinin üretimidir. Bu işlem derinlik/çap oranlarının yüksekliği ve dik delme açıları içermesine bağlı ortaya çıkan engeller nedeniyle tutarsız sonuçlar veren, uç kırılmalarının sıklıkla görüldüğü ve herkes tarafından zorluğu kabul

edilen bir uygulamadır. Bununla birlikte, bu alanda çığır açan yeni bir gelişme hem takım ömrü hem de verimlilik açısından büyük kazançlar sunma potansiyeline sahiptir ve son derece cesaret veren sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. Krank mili üretiminde en sık kullanılan malzemeler döküm demir (ISO K) ve çeliktir (ISO P). İş parçaları tipik olarak dövme, döküm veya yekpare demir çubuklar şeklindedir. Döküm demir kaliteleri (ör. GGG60,


GGG70 ve GGG80) genellikle nodüler grafit içerir; ayrıca dövme çelik yarı mamuller 42CrMo4 (240-285 Hb) ve C38 de (900-1400 N/mm2) yaygındır. Döküm demir ve çelik arasında tercih yaparken belirleyici faktörler arasında mukavemet, ağırlık ve maliyet de bulunur. Pazarda bunların kullanım oranları 50:50 şeklindedir. Zorluk Genellikle her bir krank milinde dört adet bulunan eğimli yağ delikleri büyük uçlu muyluların yağlanması için gereklidir. 27° ile 29° arası açıya

sahip olan her bir deliğin çapı krank milinin boyutuna bağlı olarak 58 mm’dir ve derinliği de yaklaşık 90 mm’dir. Bu delikler tipik olarak birbirine bitişik iki muyludan ve bir ağırlık dengeleme bölümünden geçer. Pek çok durumda, eğimli yağ deliği düz bir delikle de kesişir. Eğimli yağ deliklerinin (ve pilot deliklerin) derinliği, çapın 25 katını bulabilir. Bu nedenle bu işlemler normal olarak özel krank mili üretim hatlarında gerçekleştirilir ve derin delik delme işlemlerine özel tezgahlar kullanılır.

Makale Bugüne kadar eğimli yağ deliklerinin delinmesi ile ilişkili pek çok sorun yaşanıyordu; bunlar arasında açı, derinlik (talaş tahliyesi) ve sık sık diğer deliklerle karşılaşma sayılabilir. Bu problemler nedeniyle takım ömrü her zaman bir sorun olarak ortaya çıkıyordu. Bu zorlukları daha da fazlalaştıran diğer bir etken ise otomotiv sanayisinin geleneksel olarak iş mili üzerinden gönderilen kesme sıvısı kullanımı yerine MQL (asgari miktarda yağlama) sistemine yönelmesidir.

Kesici Takımlar & Tutucular / Ocak - Şubat 2019 11


Makale

Çözüm Yüksek penetrasyon hızı, tekrarlanabilirlik ve uygulama güvenliği sunabilen bir matkap konusunda açık bir talep mevcuttur. Sandvik Coromant bu istekleri göz önünde tutarak özellikle eğimli yağ deliklerinin üretiminde kullanılmak üzere CoroDrill® 865’i geliştirdi. Buradaki en büyük yenilik, talaş oluşumunu iyileştirecek ve mukavemeti güçlendirecek yeni bir kanal profiline sahip yeni bir geometridir. Her bir kanal, talaş tahliyesine ve itme kuvvetini azaltmaya yardımcı olacak mükemmel bir yüzey ince işlemesine sahiptir. Ayrıca diğer kenar hazırlama işlemleri de tutarlılık ve şekil konusunda yardımcı olur ve böylece yeşil ışıkta işleme uygulaması yapılabilir. Dahası, güçlü geometrisi ve optimize edilmiş uç özellikleri yüksek ilerleme hızlarını destekler. CoroDrill 865 geometri tasarımında ISO K veya ISO P krank miller12 Kesici Takımlar & Tutucular / Ocak - Şubat 2019

ine uyum sağlamak üzere küçük farklılıklar bulunur. Gerçekten de, her bir CoroDrill 865 hassas ihtiyaçlara göre tasarlanmıştır; optimum delik işleme performansı sağlamak üzere kanal ve genel uzunluk ayarları yapma olanağı sağlar. Sonuç Sunulan ürünün sağladığı potansiyel kazançları göstermek için yakın tarihli bir müşteri vaka çalışmasında GGG80 krank mili üzerinde 5 mm çapında, eğimli yağ delikleri oluşturuldu. Müşteri 50 m/dak (0,164 ft/dak) kesme hızı, 0,28 mm/dev (0,011 inç/dev) ilerleme ile 17-19 bar basınçlı MQL ve 19 ml/saat akış hızında çalışarak takım ömründe % 140 artış ve % 108 verimlilik artışı sağladı. Dahası, güçlü CoroDrill 865 öngörülebilir bir aşınma modeli sundu ve takımı yenisiyle aynı performans düzeyine getirecek şekilde tamamen bileme imkanı sağlandı. Bazı büyük krank mili üreticilerinin

yılda yarım milyon krank mili ürettiği dikkate alındığında, bu büyüklükteki bir takım ömrü ve verimlilik kazancının sonuçtaki karlılığa büyük katkı yapacağı söylenebilir. Başarının sırları Eğimli yağ deliklerinin başarıyla delinmesinde, takım konusundaki yeniklerle birlikte dikkatle tasarlanmış bir işleme stratejisi de büyük rol oynar. Örneğin, hassas ve güvenilir bir kesme işlemi ve delik konumu için üreticilerin CoroDrill 865 ile birlikte özel pilot deliği matkabını kullanarak işe başlaması gerekir. Pilot matkap p7 üretim gövde toleransına ve 150° uç açısına sahiptir; CoroDrill 865 ise m7 üretim toleransına ve 135° uç açısına sahiptir. Pilot deliğin delinmesinden ve CoroDrill 865’in pilot delik içine yerleştirilmesinden sonra, önerilen iş mili hızı ve ilerleme hızı uygulanabilir. Çapraz deliğe veya açılı bir yüzeyin kırılma noktasına yaklaşırken


Makale

bu noktadan 1 mm geriye kadar delmeye devam edin ve ilerlemeyi önerilen değerin 0,1’ine getirin. Tüm delik delme işlemi sürekli bir şekilde devam eder – gagalama çevrimi uygulanmaz. Matkabın dış köşeleri açılı yüzeyi tamamen temizledikten sonra, 500 dev/dak’a ve 600 mm/ dak’a geri çekin. Hızlar ve ilerlemeler 5 mm çapında bir eğimli yağ deliği için önerilen kesme değerleri ISO K malzemelerde 50 m/dak (0,164 ft/dak) kesme hızı ve 0,28 mm/dev (0,011 inç/dev) ilerleme olarak uygulanmalıdır. ISO P için ise, uygulamaya bağlı olarak 0,20 mm (0.007 inç/dev) ile 0,28 mm (0.011 inç/dev) ilerleme hızı önerilir, ancak kesme hızı 80 m/dak (262 ft/dak) değerine yükseltilmelidir.

Eğimli yağ deliklerinin delinmesinde tezgah kurulumu ve takım tutucu sistemleri de kritik öneme sahiptir. Önerilen maksimum takım salgısı 30 µm (0.00118 inç) olmak üzere, her zaman CoroChuck™ veya benzeri sıkı geçme sistemler gibi yüksek kaliteli takım tutucu kullanılmalıdır. MQL faktörü Optimum performans için MQL akışının ve basıncının iyi kontrol edilmesi büyük önem taşır. CoroDrill 865 standart olarak MQL uyumlu bir takım sapıyla gelir, ancak MQL sistem seçimi dikkatle planlanmalıdır. Tek kanallı sistemlerde MQL yağı ve hava, tezgahın arkasında karıştırılır ve sonra bu karışım bir kesme sıvısı borusu içinden geçerek iş mili üzeri-

nden takıma iletilir. Standart takım tutucular kullanılabilir, ancak yağ damlacıkları yer çekimi etkisiyle iş milinde birikebilir ve MQL tesliminde dalgalanmaya neden olabilir. Öte yandan, çift kanallı sistemlerde MQL yağı ve hava, iş milinde veya iş mili burnunda karıştırılır. Böylece daha yüksek hava basıncı ve tekdüze damlacık boyutu sağlanır; bu sistem derin delik delmede ve talaş tahliyesinin kritik önem taşıdığı diğer uygulamalarda en iyi sonucu verir. Sonuç olarak, CoroDrill 865 sisteminin doğru uygulanması, krank mili üretim hatlarını tam kapasiteyle çalıştırma olanağı sağlar; kesim çapının 25 katına kadar olan hassas yağ delikleri üretimini yüksek güvenilirlik ve mükemmel talaş kontrolü ile yapabilirsiniz.

Kesici Takımlar & Tutucular / Ocak - Şubat 2019 13


Güncel

TÜKETİCİLER, 2030’DAN SONRA HYPERLOOP’U KULLANMAYI VE EV ROBOTLARINA SAHİP OLMAYI BEKLİYOR CITE Research/Dassault Systèmes tarafından ABD’de 1000 yetişkinle yapılan anket, gelecekteki ev, ulaşım, sağlık ve perakende deneyimlerine yönelik tüketici beklentileri hakkında fikir veriyor Yüzde 71’i elektrikli araç kullanmayı beklerken, yüzde 51’i hyperloop ile ve yüzde 38’i hava taksisi ile seyahat etmeyi bekliyor Yüzde 73’ü evde uzaktan izlenen cihazları, yüzde 70’i tam bağlantılı akıllı ev sistemlerini ve yüzde 40’ı sanal ev robotlarını kullanmayı bekliyor Yeni nesil, tüm kategorilerde kişiselleştirilmiş deneyimler beklerken hizmetlerin geliştirilmesi için kişisel bilgilerini paylaşmayı düşünmüyor

D assault Systèmes (Euronext Paris: #13065, DSY. PA), tüketicilerin 2030’da şehirlerin, genel yaşam

kalitesini artıran, sosyal açıdan sorumlu faydalar sağlayan ve deneyimleri kişiselleştiren teknolojiyle dolup taşmasını beklediklerini ortaya koydu. Bu bulgular, bağımsız pazar araştırma şirketi CITE Research ile birlikte çalışarak temas kurulan ve ABD’li yetişkin nüfusu temsil eden vatandaşlarla yapılan bir anketten elde edildi. Gelecekteki ev, ulaşım, sağlık ve perakende beklentileri hakkında sorular yöneltilen katılımcılara göre Hyperloop tren, tam bağlantılı akıllı ev sistemleri, mobil ödemeler ve kişisel koruyucu sağlık planları, 2030’da norm haline gelmesi beklenen ancak bugünlerde çığır açıcı sayılan teknolojilerden birkaçı. Tüketiciler, kişiselleştirmenin, 2030’da bu kategorilerin her birindeki teknolojik yeniliklerin en büyük faydalarından biri olmasını beklerken, farklı teknolojilerden beklenen faydalar arasında güvenlik, enerji verimliliği, kolaylık, erişilebilirlik, tasarruf ve koruma gibi unsurlardan da söz ettiler. Anketten elde edilen bulgular şunları içeriyor: • Kişiselleştirilmiş deneyimler, özellikle yeni nesil tarafından gelişmiş teknolojilerin en önemli faydası olarak görülüyor. 18-34 yaş arası, teknolojinin kendi kişisel ihtiyaçları ve zevklerine uyarlanmış deneyimler sunmasını bekliyor; 35 yaşın üzerinde14

Kesici Takımlar & Tutucular / Ocak - Şubat 2019

ki katılımcılar, teknolojik gelişmelerden öncelikle daha iyi bir yaşam kalitesi sunmasını bekliyor. • 2030’un evi güvenli ve enerji açısından verimli olacak. Ankete katılanların yüzde 70’inden fazlası uzaktan izlenen cihazlar, ses özellikli yardımcılar ve tam bağlantılı akıllı ev sistemleri kullanacak. Yüzde kırk dokuzu sanal bir kişiselleştirilmiş ev yardımcısı veya robot kullanmayı bekliyor. • Ulaşım ve mobilitenin elektrikli ve bağlantılı olması, maliyetlerin azalması, seyahat süresinin kısalması, yol güvenliğinin ve yaşam kalitesinin gelişmesi bekleniyor. Ankete katılanların yüzde 70’inden fazlası hibrit veya tamamen elektrikli araçlar kullanmayı beklerken, yarısından fazlası Hyperloop ile seyahat etmeyi bekliyor. Yüzde 38’i hava taksisi kullanmayı bekliyor. Yüzde 75’inden fazlası navigasyon yolu optimizasyonu ve şehir kontrollü trafik düzenlemesi gibi kişiselleştirilmiş yolcu deneyimleri bekliyor ancak çoğu, bu hizmetlerin geliştirilmesi için kişisel bilgilerine erişim sağlanmasına izin vermeyi düşünmüyor. • Kişiselleştirilmiş önleyici sağlık ve evde tedavi uygulamaları norm haline gelecek. Katılımcıların yüzde 80’inden fazlası, teknoloji sayesinde kişisel sağlıklarını daha kolay ve verimli bir şekilde kontrol edebilecekleri için hastalıkları önlemeyi ve daha uzun yaşamayı bekliyor; yüzde 83’ü davranışa veya beslenmeye, yüzde 81’i evde tedavi sağlayan cihazlara ve yüzde 80’i tam elek-


tronik kayıt sistemlerine dayalı önleyici planların etkili olacağını düşünüyor. Katılımcıların dörtte üçü evde teşhis uygulamaları, giyilebilir cihazlar ve özel yapım protez ortopedik cihazlar gibi teknolojilerin de etkili olacağını düşünüyor.

Güncel

• Fiziksel mağazalar ortadan kalkmıyor; ancak mağaza içi deneyim ödemeler ve mağaza içi teknolojilerin kullanımı etrafında gelişiyor. Perakendede, katılımcıların yüzde 84’ü alışverişi kolaylaştırmak için mobil ödemeleri ve her zaman/her yerde teslimattan faydalanmayı bekliyor; ancak yüzde 55’i, 2030’da alışverişin sadece sanal alışverişten ibaret olamayacağını düşünüyor. Dassault Systèmes, Global İlişkiler, Pazarlama ve Endüstri Çözümleri Başkan Yardımcısı Florence Verzelen şunları söyledi: “2030’un şehrinde tüketici beklentileri üzerine yapılan bu anket, tüketicilerin tam anlamıyla yolunda giden gerçekler olarak algıladıklarıyla aldatıcı olanları karşılaştırmamızı sağladı. Tüketiciler hayatlarının her alanında büyük değişiklikler bekliyor. Düşüncelerine hızlı bir bakış, şirketlere neyi keşfetmeleri, geliştirmeleri ve hızlandırmalarıyla ilgili değerli geri bildirimler sunuyor. Kişisel girişimlerin tüm yenilikçiliğin ardındaki baskın tema olduğunu da doğruluyor. Dassault Systèmes, bu tüketicilerin beklentilerini karşılamak için endüstrilerin girişimlerini 3DEXPERIENCE platformu ile desteklemeye devam edecek.” CITE Research, Dassault Systèmes adına 1000 ABD’li yetişkinle bir çevrimiçi anket düzenledi. Anket 19-29 Kasım 2018 tarihleri arasında düzenlendi. Dassault Systèmes, 8-11 Ocak 2019 tarihleri arasında Las Vegas’ta CES’te 4121 numaralı standında etkileşimli bir deneyimle 2030’un şehrindeki tüketici trendlerini gösterecek.

Kesici Takımlar & Tutucular / Ocak - Şubat 2019 15


Ürün

MAHR KONTUR ÖLÇÜMÜNDE KURALLARI BELİRLEMEYE DEVAM EDİYOR

Mahr’ın yeni nesil kontur ölçüm istasyonu MarSurf CD Serisi kontur ölçümünde standartları yeniden belirliyor. MarSurf CD Serisi ölçüm istasyonları sunduğu kullanım kolaylığı, ölçüm hızı ve hassasiyet ile rakiplerinden açık ara öndedir.

Kontur Ölçümünde Gelişmiş Özellikler

Y eni MarSurf CD 140 ve CD 280 kontur ölçüm istasyonlarının öne çıkan en yeni teknolojik özellikleri: • Otomatik prob kolu tanıması • Manyetik prob kolu tutucusu sayesinde kolay prob kolu değişimi. Yeniden ayarlanması gerekmemektedir. • 70 mm prob çalışma 16

Kesici Takımlar & Tutucular / Ocak - Şubat 2019

kursu • 50 mm ızgaralı 390X430 mm’lik geniş ve esnek montaj plakası • 60 mm hareket yolu ile destekleyici plakaya entegre edilmiş TY ekseni • 200 mm/sn’ye kadar konumlandırma hızı • Tamamen otomatik ölçüm dizileri • Pürüzlülük değerlendirmesi için seçime bağlı olarak genişletilebilir

Makinelerinden 25 Kat Daha Hızlı CD Serisinde, yeni nesil X eksenleri 200 mm/sn’ye kadar konumlandırma hızına sahip kontur probunu hareket ettirir. Bu MarSurf CD serisini Mahr’ın önceki ürünleri MarSurf PCV 200 ve MarSurf CD120’den 25 kat daha hızlı hale getirmektedir.

Geleneksel

Mahr’ın geliştirdiği yeni prob

Kontur

Ölçme

Düşük Titreşim ile Yüksek Hızda Ölçüm Yapmak Mümkün



Ürün

ailesi, ölçümlerin çok daha hızlı ve güvenilir şekilde yapılması için tasarlanmıştır. Yeni tasarım problar sayesinde CD serisi, düşük titreşim ile yüksek hızda kontur ölçümünü ölçüm güvenilirliğinden ve doğruluğundan ödün vermeden yapar. Bu sayede aynı sürücü ünitesi ile pürüzlülük probu kullanarak yüzey pürüzlülüğü ölçümleri yapmak da olanaklıdır. Yeniden kalibrasyon yapmaya gerek kalmaz, kontur profili üzerinden (radyuslu, açılı yüzeyler) pürüzlülük değerlendirmesi yapılabilir. CNC Eksenler Sayesinde Yüksek Hızda Ölçüm Kabiliyeti MarSurf CD serisinin bütün eksenleri tam CNC kapasitesine sahiptir. X ekseni 200 mm/sn ve Z kolon ekseni 50mm/sn konumlandırma hızı sayesinde ölçüm süresini azaltır. • Dolayısıyla Z kolon eksenleri önceki Mahr X eksenlerinden (örneğin ST 500CNC) iki kat daha hızlıdır. • Bu eksenler piyasadaki ek18

Kesici Takımlar & Tutucular / Ocak - Şubat 2019

senlerden 5 kat daha hızlıdır. • Tüm Z eksenleri CNC kapasitesine sahiptir.

Rumul, CFM, IMV, Weiss technik ve Elcometer Türkiye temsilciliğini yaptığı dünya çapındaki markalarıdır.

Farklı Model Seçenekleri

MEGA Danışmanlığın müşterilerine sunduğu hizmetler:

MarSurf CD serisinin farklı modelleri mevcuttur. Sürücü ünitesi 140 mm veya 280 mm seçilebilir. Ölçüm stendi 350 mm veya 600 mm seçilebilir (ölçüm stendleri programlanabilirdir). Yazılım versiyonları ihtiyaç doğrultusunda seçilebilir (çift taraflı uç kullanımı, pürüzlülük ölçümü, vida diş değerlendirmesi vb). MEGA Danışmanlık Temsilcilik Dış Tic. A.Ş. MEGA Danışmanlık Temsilcilik Dış Tic. A.Ş., 1987 yılında kalite kontrol ve malzeme test ekipmanları alanlarında faaliyet göstermek amacıyla kurulmuştur. İstanbul Kadıköy’de bulunan genel merkezi, Bursa ve Ankara’da bulunan satış ofisleri ile müşterilerine satış ve satış sonrası hizmetler sunmaktadır. Boyutsal metroloji alanında Mahr, Creaform, OGP ve Wenzel; Malzeme test cihazları alanında ise MTS, ATS,

• Teknik danışmanlık yaparak, doğru makine ve ürünlerin seçilmesini sağlamak • Satış • Kurulum • Kullanıcı eğitimleri • Servis ve bakım hizmetleri • Yedek parça ve sarf malzemeleri satışı • Retrofit



Ayın Firması

20 Kesici

Takımlar

& Tutucular

Kesici Takımlar / Ocak - Şubat 2019


RÖPORTAJ

Ayın Firması

Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

21


Röportaj

Ergen Endüstri Genel Müdürü Vural Ergen: “STRATEJİMİZ KENNAMETAL VE EMUGE FRANKEN İLE KALİTELİ ÜRÜN VE SERVİS HİZMETİ” Geçen yılın başında Kenametal ve bu yılın başında Emuge Franken İstanbul Bölge Bayiliğini alan Ergen Endüstri’nin 2019 hedefleri üzerine güzel bir sohbet gerçekleştirdik.

Koceli Üniversitesi’nden mezun olan Vural Ergen Emek Makine Model Sanayi için satın alma yaparken; sektöre giriş yaptı. Müşterilerine daha iyi hizmet vermek amacıyla firmasını sürekli geliştirdi. Vural Ergen görüşmemizde: “Fiyat endeksli satış stratejimiz yok, kaliteli ürün ve servis hizmeti stratejimiz var” dedi. 22 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019


Röportaj

Eve rgenKesiciEndüstri’nin kuruluşundan Takımlar sektörüne girişinden bahseder misiniz?

Aile şirketimiz Emek Model’e takım tedariği sağlarken; kesici takım sektörüne girmiş olduk. Resmi kuruluşumuz 2013 yılı. Ancak bizim kesici takım sektöründeki çalışmalarımız 2010 yılına dayanıyor. Ürün gamınızı mısınız?

detaylandırır

2018 Yılının başlangıcına kadar değişik markaların bayiliklerini yaptık. Birkaç ürün ve marka ile çalıştık. Ancak 01.0cak.2018 tarihi itibariyle uluslararası ölçekte sektörümüzün öncü ve lider markalarından birisi olan Kennametal’in İstanbul Bölge Bayisi olduk. 01.Ocak.2019 tarihinde de Emuge Franken İstanbul Bölge Bayiliğini aldık. Kennametal ile Emuge Franken kalitesi ve verimliliğini hayata geçirmek isteyen; bayi ve son kullanıcıların bizimle temasa geçmeleri yeterli. Bölge bayiliğini yaptığınız markalar açısından Türkiye pazarını değerlendirir misiniz? Kennametal Türkiye Freze ve delme grubunda lider diğer tüm kesici takımlar sektöründe ilk iki de bulunuyor. Kalite olarak en kaliteli ürünleri piyasaya sunan bir yapısı olduğunu söyleyebiliriz. Emuge Franken de ürünleri ve kalitesi ile Türkiye pazarında önemli bir yere sahip. Biz de Ergen Endüstri olarak Kennametal ve Emuge Franken ile birlikte sektörün en üst noktasına çıkmış bulunuyoruz. Artık buradan sonrası ürünlerdeki bu kaliteyi, satış sonrasına uygulamaya kalıyor. Ergen Endüstri olarak, donanımlı ekibimizle bunu çok rahat hayata geçireceğimizi söyleyebilirim. Tabi daha çok çalışmamız lazım. Nasıl bir satış ve pazarlama stratejisi belirlediniz?

Son iki yıldır müşteri segmentimiz değişmiş durumda. Daha kaliteli ve üst düzey müşterilerle temas ediyoruz. Kennametal’in 56 bin kalem ürünü var ve bu ürünler üst segmente hitap eden ürünler. Kennametal’in İstanbul Bölge Bayisi olarak bize genel merkezin desteği çok büyük. DES Sanayideki üretim alanlarında 10 yıldır kaliteli kesici takım üretimi yapıyorlar. Kendi hammadelerini kullanıyorlar. Çok ciddi bir katalogları var. Olmayan ürünleri yok. Her çapta matkap stoklarda mevcut. Bu da büyük avantaj. Başka bir avantajda talep edilen ürünü 3 gün içerisinde yerine ulaştırılması. Bu yılın başında İstanbul Bölge Bayiliğini aldığımız Emuge Franken için de söylediklerim aynen geçerli. Yüksek kaliteli ürünleri en güvenilir şekilde son kullanıcı ve bayilere ulaştırıyoruz. Bu iki markamız için de geçerli. Merkeziniz dışında yeni bir lokasyon daha açtınız değil mi? Evet yine bu yıl içerisinde satış operasyondaki yeniden yapılanma ekseninde yeni lokasyonumuzu hayata geçirdik. Şu anda satış operasyon bölümümüz; Ağaoğlu 212 Plaza’daki bu ofis. Buradan İkitelli Sanayi, havaalanı ve diğer lokasyonlara daha rahat ulaşım sağlayarak, faaliyetlerimizi yürütüyoruz. Merkezimiz yine Bayrampaşa’daki eski adresimiz. Firmamızın büyümesi ile paralel olarak bu birimi oluşturduk. Satış operasyona iki kişi daha dahil ederek çalışmalarımızı yoğunlaştırmayı planlıyoruz.

topluyoruz. Yalnızca kaliteli ürün olması da yeterli değil. Aynı zamanda; verdiğiniz mühendislik hizmeti de önemli. Ürün kalitesi ve servis hizmeti birbirini tamamlayan faktörler. Kesici Takımlar sektörü her geçen gün gelişiyor. Bu sektörde ürünü vermenin yanında, servisinizin de dört dörtlük olması lazım. Müşteri bize geldiğinde aradığı çözümü ona sunuyoruz. Fiyat endeksli satış stratejimiz yok, kaliteli ürün ve servis hizmeti stratejimiz var. Genel anlamıyla kesici takım sektöründe yaşanan daralma firma olarak bize yansımadı. Biz büyüyerek 2019’u karşıladık. Son olarak, sizi ürün kalitesi ve servis hizmeti dışında diğer kesici takım firmalarından ayıran en önemli özellik nedir? Biz aynı zamanda üretim yapan bir aile şirketi özelliğine sahibiz. Babam Hulusi Ergen tarafından 1979 yılında faaliyete başlayan Emek Makine Model; sanayi sektörüne; kalıp modeller yapıyor. Bizi diğer satıcı firmalardan ayıran en önemli özellik üretim de yapan bir şirket olmamız. Bu bizi diğer bayilerden biraz daha öne geçiriyor. Ergen Endüstri olarak Kennametal ve Emuge Franken ile girdiğimiz partnerliğimizde bölgede Kennametal’in ve Emuge Franken’in cirolarını bu yıl arttırmayı hedefliyoruz. Bunu da gerçekleştirecek güçteyiz. 2019’da bu hedef doğrultusunda yeni kadro ve firma yapılanmasını hayata geçirdik.

Kesici Takımlar sektörünü değerlendirdiğinizde nasıl bir tablo görüyorsunuz? Genel olarak değerlendirdiğinizde 2018’in kesici takımlar sektörü açısından çok iyi geçtiğiniz söyleyemeyiz. Ancak sarf malzemesi olması, mutlaka piyasada olmasını beraberinde getiriyor. Piyasada kaliteli markalar mevcut. Biz de bu markaların bir kısmını bünyemizde Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

23


Röportaj

Emek Makine Model Sanayi Genel Müdürü Taner Ergen ; “HEDEFİMİZ YURTDIŞINDA DAHA ÇOK İŞ YAPMAK”

Emek Makine Model Sanayi Genel Müdürü Taner Ergen

Model sektörüne hizmet veren ve üretim yapan bir firma olduklarını dile getiren, Emek Makine Model Sanayi Genel Müdürü Taner Ergen; Türkiye’de uzmanlık ve bilgi birikimi isteyen bu sektörde çok fazla aktör olmadığının da altını çizdi.

24 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019


Firmanızın Kuruluşu ve gelişiminden bahseder misiniz?

Türkiye’yi tercih ediyor.

Röportaj

verimliliğimizi arttırmayı hedefliyoruz. Türkiye içerisindeki rekabet koşulları

Günümüze kadar süre gelen dönemde yapısı ve hedeflerini sürekli yenileyen firmamız İSO 9001–2008 belgesi ile ödüllendirilmiştir.

konumlanışlarında birtakım değişimlerle

Kaliteyi ilke edinmiş

firmamız kendini sürekli yenileyen ve öğrenmeye açık kadrosuyla müşterilerine en kısa sürede en iyi bütçeyle en yüksek kaliteyi ürünlerinde sunmayı ana hedefi olarak benimsemiştir. Toplam kalite yönetimi felsefesi ile sektöründe lider bir firma olmak isteyen Emek Model. Yerel pazarda gerçekleştirdiği kaliteli üretimi uluslararası pazarda da göstermek ve Avrupa’da kendine yer edinmek istemektedir. Hedefimiz Yurtdışı ve özellikle Avrupa pazarına kalitemizi taşımak. Emek Makina Model 1979 yılından beri süre gelen tecrübe ve kalitesini teknolojik gelişmeler ile harmanlayarak her zaman sektöründe öncü olmuştur. Müşterilerimizin memnuniyetini ve kaliteyi ilke edinmiş olan firmamız profesyonel kadrosu ve alanında uzman tedarikçileri ile her zaman en iyi hizmeti verme çabası içindedir. Yeniliğe ve değişime de çok önem veriyoruz. Makine parkurunda ve personel

Türkiye ile Avrupa’yı karşılaştırdığınızda

nasıl?

döküm sektöründe ne gibi gelişmeler görüyorsunuz?

Türkiye’de fiyat bazlı rekabet koşulları egemen. Model sektöründe fiyatlar hemen

Sektörümüzde model yapmak kadar

hemen aynı. Burada bizim gibi kaliteyi ön

döküm yapmak ta önemli. Her iki işi de ka-

plana çıkaran firmalar kazançlı çıkacak.

liteli yapmak çok büyük önem taşıyor. Her iki işi de yapan çok az sayıda firma var. Biz

Son olarak, ağırlıklı olarak çalıştığınız sek-

de bu firmaların başında geliyoruz. Kaliteli

törler hangileri? Ürün gamınızdan da bah-

üretim yapıyoruz.

seder misiniz?

Döküm üretiminin Avrupa’dan doğuya kaydığını söyleyebiliriz. Kaliteli üretim

Ağırlıklı olarak döküm sektörüne; Otomo-

Türkiye’ye kayarken, adet bazlı üretimler

tiv yan sanayi ve makine sektörüne üretim

Çin ve Hindistan’a kaydı. Avrupa’ya yakın

yapıyoruz. Otomotiv yedek parçaları, ma-

kaliteli üretim yapan en önemli ülke Türki-

kine sektörüne model kalıplar üretiyoruz.

ye diyebiliriz. Biz ağırlıklı olarak Almanya’ya

Müşterilerimizden gelen talepler ve ürün ta-

üretiyoruz. Yurtdışına dönük çalışmalarımızı

lepleri doğrultusunda model oluşturuyoruz.

her zaman genişletmek için çabalıyoruz.

Yurtiçinde piyasaya girmemiş bir ürünün

Bizim model üretimlerimizdeki yüzeyler

prototip ve seri üretimlerini yapıyoruz.

Avrupa’dan daha kalitelidir. Model konusunda son derece iddialı bir firmayız.

Türkiye son dönemde kalite standartlarını arttırdı. Çin ve Hindistan’a göre; iletişim, ulaşım, kalite anlamında daha avantajlı. Avrupa’da tüm bu avantajlar sebebiyle Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

25


Röportaj

“MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ ÇOK ÖNEMLİ”

Emek Makine Model Sanayi Yönetim Kurulu Başkanı Hulusi Ergen

1 966 mesleğe

yılında çıraklıkla adım atan, Emek Model Sanayi Onursal Yönetim Kurulu Başkanı Hulusi Ergen; çıraklık, kalfalık ve ustalık dönemlerinden bahsederken; sektörde geçirdiği yarım asırlık tecrübeyi oğulları Taner ve Vural Ergen ile paylaşıyor. Bu günden sonra insan yetiştirmek için çalıştığını belirten Hulusi Ergen şunları söylüyor: “ Sek26 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

töre 1966 yılında çırak olarak girdim. Çok büyük zorluklar yaşadım. Benimle birlikte bu sektöre girenlerin birçoğu yürütmedi ya da firmasını küçülterek yoluna devam etti. Biz şirket olarak kendimizi sürekli yeniliyoruz ve gelişiyoruz.” Karaköy’de çırak olarak başladığı üretim faaliyetlerini adım adım büyüterek bu günlere getiren Hulusi Er-

gen; Makine Model üretimi için torununun birini makine mühendisliğine yönlendirmiş. Yarım asırdır sektörde faaliyet yürütürken; bilimsel gelişmeleri de sürekli takip eden bir firma ortaya çıkmış. Gelecekte de gelişimini sürdürmeye aday bir şirket hayata geçmiş. Hulusi Ergen görüşmemizde müşteri memnuniyetine de vurgu yapıyor.





Ürün

SURFCAM TRUEMİLL İLE TAKIM ÖMRÜNÜ UZATIN, İŞLEME SÜRESİNİ KISALTIN

SURFCAM TRUEMILL

TRADITIONAL

• 2-eksen ve 3-eksene entegreli takım yolu, • İşleme süresini %80’e varan azaltma, • 10 kat daha fazla takım ömrü, • 5 kata kadar talaş kaldırma oranlarını arttırma. (Titanyum, Paslanmaz Çelik, Alüminyum, Takım Çeliği, Alaşımlar, Lüks Materyaller vb.) TRUEMILL ENTEGRELI CAD/ CAM SİSTEMLERİ TrueMill 2-eksen ve 3-eksen kaba işleme takım yolları en yüksek talaş kaldırma oranını size sunmak için sadece SURFCAM’e entegre edildi.

30 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

İŞLEME ZAMANINI %80’e KADAR KISALTIN TrueMiill takım yolları diğer takım yollarından çok farklıdır. Tüm köşeli ve keskin dönüşler yerine eğrisel ve yumuşak geçişlerle hareket eden yeni bir takım yolu oluşturuldu. Bu teknoloji tüm parça tipleri ve geometrilerde kullanılabilir. Klasik belirli bir yan kayma değeri ve geometrik şekle göre çalışan takım yollarının aksine TrueMill kendine özel oluşturduğu benzersiz takım yolu ile şuan rakiplerinden çok öndedir. TAKIM ÖMRÜNÜ 10 KATA KADAR ARTTIRIN Kullanılan yüksek hızla işleme yaklaşımı çok hafif talaşlar

alarak çalışmaktadır. TrueMill hafif talaşlarla yüksek hızda işleme sağlar. Bu hafif talaşlarla işleme metodu ile makineye ve takımlara daha az yük biner. TrueMill ile işleme süresi azaldıkça takım ömrü uzar. TALAŞ KALDIRMADA 5 KATA KADAR ARTIŞ TrueMill’deki bu yüksek verimliliğin kilit noktası TrueMill’in hızlı ve derin kesme yeteneğidir. Kullanılan diğer takım yollarının 5 pasoda tam derinlikte alacağı talaşı TrueMill sadece bir pasoda sağlayacaktır. Bu da bütün materyal tipleri için en yüksek talaş kaldırma oranına sahip olmasını sağlamaktadır.





Endüstri 4.0 Zirvesi

34

Kesici

Takımlar

& Tutucular

Kesici Takımlar / Ocak - Şubat 2019


Endüstri 4.0 Zirvesi

Endüstri 4.0 Zirvesi Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

35


Endüstri 4.0 Zirvesi

ZİRVE

III. ENDÜSTRİ 4.0 ZİRVESİ ÜRETEN ROBOTLAR İŞBAŞINDA

ENDÜSTRİ 4.0 “YAPAY ZEKA - NESNELERİN İNTERNETİ - ıOT -ÜRETEN ROBOTLAR VE TOPLUM ”

Fotoğraflar : Gökhan Gezik

Röportajlar : Ahmet Doğan

World Media Group, ilk kez 2016 yılında düzenlediği; “Bilim için aydınlanma aydınlanma için bilim” temalı Endüstri 4.0 Zirvesi’nin ikincisini 2017 yılında “Dijital fabrikalar arttırılmış gerçeklik” alt başlığı ile İstanbul - Inter Continental Otel’de gerçekleştirmişti.

36 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019


Endüstri 4.0 Zirvesi

III. World Media Group / Endüstri

4.0 Zirvesi, “Yapay Zeka - Nesnelerin İnterneti / ıoT - Üreten Robotlar ve Toplum” ana teması ile; 5 Aralık 2018 Çarşamba günü saat 09:00 – 19:00 arasında; on konferans, Üç yuvarlak masa toplantısı ve bir çoklu açık oturum şeklinde organize edildi. World Media Group tarafından organize edilen etkinlikte ayrıca; konuyla ilgili elli firma, altı dernek oda ve beş üniversitenin info standları da yer aldı. Bu yıl düzenledikleri zirvede; yüzlerce firma karar vericisini ağırladıklarını, dile getiren World Media Group Genel Yayın Yönetmeni İlker Kaplan sözlerini şu şekilde sürdürdü; “Türkiye’de Endüstri 4.0’ın lomomotifi on büyük firmanın

sunumunun bir araya geldiği etkinlik ilk kez gerçekleştiriliyor. Bu konuda farklı fikirlerin konuşulması gelecek açısından umut vaat ediyor. Ayrıca elli firmanın etkinliğimize katılımı zirvemiz için olumlu sinyaller veriyor.” World Media Group Genel Yayın Yönetmeni ve Uluslararası Ekonomi Endüstri ve Teknoloji Yayıncıları Dönem Başkanı İlker Kaplan ve TUSIAD Genel Sekreter Yardımcısı -Sanayide Dijital Dönüşüm Ekibinin Yöneticisi Dr. Nurşen Numanoğlu’nun açılış konuşmaları ardından; CLPA ve Mitsubishi Türkiye Ülke Müdürü Tolga Bizel, Festo Müşteri İlişkileri Direktörü Fikret Kemal Akyüz, Rockwell Automation Satış Teknik Destek Müdürü Cihan Bulut, Siemens Endüstri 4.0 Di-

Kesici

rektörü Derya İren, Ermaksan Makine Sanayi Ürün Geliştirme Müdürü Bekir Koca, İnfoma Teknoloji A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Ceran, Octopod Firma Sahibi Şenol Balo gibi konunun öncü firmalarının temsilcileri birer sunum gerçekleştirdi. Ayrıca bu yıl “Üniversitelerde Gençliğin Robot Uygulamaları” üzerine oturumlar da hayata geçirildi. YAPAY ZEKA - NESNELERİN İNTERNETİ / IOT – ÜRETEN ROBOTLAR Bu yılın ana teması ise Yapay Zeka - Nesnelerin İnterneti / ıoT – Üreten Robotlar ve Toplum oldu. Her yıl gelişen Endüstri 4.0 Zirvesi ile ilgili daha fazla bilgi almak için www.endustri40dergisizirvesi.com web adresini ziyaret edebilirsiniz.

Takımlar

& Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

37


Endüstri 4.0 Zirvesi

DİJİTALLEŞME VE TEKNOLOJİNİN NERESİNDEYİZ? NEREDE OLMALIYIZ?

“Dijitalleşmenin Neresindeyiz ? Nerede Olmalıyız? - Açılış Sunum

WORLD MEDIA GROUP GENEL YAYIN YÖNETMENİ İLKER KAPLAN (ENDÜSTRİ 4.0 ZİRVESİ GENEL KOORDİNATÖRÜ)

38 Kesici Takımlar & Tutucular

World

Media Group sektörlere yeni bir soluk taşımak amacıyla yeniden yapılandı. Yayıncılıkta 15 yılllık deneyimle sektörlerin nabzını tutmaya devam ediyor. Otomotiv sektörünün nabzını tutan 14 yıllık Auto Tuning World Dergisi ve 6 yıllık bir geçmişe sahip Makine Otomasyon Robotik Dergisi ile sektörlerin nabzını tutuyoruz.

Spesifik alanlara hitap eden; Pano, Rulman & Lineer, Cad/Cam/Cae/ Plm, Endüstriyel Borulama, ek yayınlarımızla detay yayıncılığa imzamızı atıyoruz. Ayrıca Yurtdışında; Almanya, Hindistan, Rusya - ABD Uzakdoğu fuarlarına dönük çıkardığımız ingilizce yayınımız Machine & Automation Magazine ile yurtdışınada da sesiniz oluyoruz.

Ayrıca; Kesici Takımlar & Tutucular, Elektrik, Endüstri 4.0 Dergilerimizle periyorik olarak sektörlerle temasımızı güçlendiriyoruz.

WORLD MEDIA GROUP olarak Endüstri 4.0 üzerine ilk yayını hazırladık ve bu konuda öncülük ettik. Yayınımız 3. Yılına

/ Ocak - Şubat 2019

girdi. Ayrıca ENDÜSTRİ 4.0 ismiyle ilkini; 3 Aralık 2016’da VialandPalace Otel’de düzenlediğimiz organizasyonumuzun, daha geniş kapsamlı ikincisini TAKSİM INTER CONTINENTAL OTEL’de 2 Aralık 2017 tarihinde gerçekleştirdik. Bu konuda da öncülük ettik. Bu yıl yine INTER CONTINENTAL OTEL’de 5 Aralık 2018 Çarşamba günü biraradayız. III. WORLD MEDIA GROUP Endüstri 4.0 Zirvemizin bu yıl ana teması; “Yapay Zeka Nesnelerin İnterneti - ıoT ve Üreten Robotlar” Türkiye olarak dijital reka-


betin neresindeyiz üzerine bir kaç cümle söylemek istiyorum. Dünya Dijital Rekabet Gücü sıralamasında Türkiye nerede ? Rekabet gücünü elde tutabilmenin gittikçe önem kazandığı global dünyada, refah seviyesinin yüksek olduğu ülkeler dijital anlamda da rakiplerine fark attı. Ülkeleri 50 farklı kriteri göz önünde tutarak değerlendiren, merkezi İsviçre’nin Lozan kentinde bulunan Uluslararası Yönetim Geliştirme Enstitüsü’nün (International Institute for Management Development-IMD)geçtiğimiz dönemde ilk kez açıkladığı rapora göre söz konusu ülke ekonomisinin yeni teknolojileri anlama ve öğrenme kapasitesi, teknoloji ortamı ve gelecekteki gelişmelere hazır olma performanslarını inceleyerek Dünya Dijital Rekabet Gücü Sıralaması‘nı oluşturdu. Rekabetçi ülkeler sıralamasında ilk beşte sırasıyla Singapur , İsveç, ABD, Finlandiya, Danimarka yer alırken, Venezuela’nın sonuncu olduğu listede Türkiye ise 63 ülkenin arasında kendisine ancak 52. sırada yer bulabildi.

kaldığı görüldü.Dijital alt yapı bakımından son sıralarda yer alan Türkiye’nin; Ar-Ge, inovasyon ve patent gibi konularda ise sıralamaya bile giremediği saptandı. Rapor, Türkiye’nin internete erişim konusunda da 40 - 59 bandında yer aldığı görüldü. Elde edilen listenin ilk 3’ünde yer alan ülkeler ise Avustralya, Singapur ve İsveç gibi gelişmiş ülkeler olurken, ilk üç içerisinde yer alan bu ülkelerin aynı puana sahip oldukları belirlendi. Gelişmekte olan ülkeler kategorisinde yer alan Çin, Rusya, Arjantin, Güney Afrika ve Brezilya da Türkiye’nin önünde yer aldı. Ar-Ge çalışması açısından en fazla bütçe ayıran ülke ise yüzde 4,3 ile İsrail olarak belirlendi. İsrail’i yüzde 4,2 ile Güney Kore, yüzde 3,3 ile de Japonya ve İsveç takip etti. Patentte ise ABD ilk sıraya yerleşirken, ABD’yi Japonya, Almanya, Güney Kore ve Fransa izledi.

Endüstri 4.0 Zirvesi Bugün burada çok yoğun bir programımız var. TUSİAD Genel Sekreter Yardımcısı Nurşen Numanoğlu, CLPA Ülke Müdürü Tolga Bizel, Festo Müşteri İlişkileri Direktörü Fikret Kemal Akyüz, İstanbul Üniversitesi, İTÜ ve YTÜ’den arkadaşlarımız, Rockwell’den Cihan Bulut, Siemens Endüstri 4.0 Marketing Direktörü Derya İren, Ermaksan Üretim Müdürü Bekir Koca, İnfoma Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Ceran, Octopod Genel Müdürü Şenol Balo sunumlarıyla bizi aydınlatacak. Tüm katılımcılarımıza ve ziyaretçilerimize sunumlarıya bizi aydınlatacak ve konuyu detaylarıyla kavramamızı sağlayacak konuşmacılarımıza teşekkür ederiz. Üretimin Süper Ligi, World Media Group Endüstri 4.0 Zirvesi’ne hoşgeldiniz.

Türkiye teknolojik gelişmişlik açısından dünya ülkeleri arasında kaçıncı sırada? 82 ülke baz alınarak yapılan araştırmada, Türkiye teknolojik gelişmişlik açısından 49’uncu olurken, inovasyon, Ar-Ge ve patent gibi konularda listeye giremediği görüldü. Böylelikle, Türkiye’nin dijital altyapısının Birleşik Arap Emirlikleri, Malezya, Katar ve Suudi Arabistan gibi ülkelerin gerisinde Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

39


Endüstri 4.0 Zirvesi

SANAYİDE DİJİTAL DÖNÜŞÜM

SANAYİDE DİJİTAL DÖNÜŞÜM ***** TÜSİAD GENEL SEKRETER YARDIMCISI Dr. NURŞEN NUMANOĞLU

TÜSİAD

olarak çok uzun bir süredir bu konuya değiniyoruz. 2015 yılından sonra da ağırlıkla değinmeye başlayıp daha da yoğunlaştırdık. Bunun çok temel bir nedeni var; İnanılmaz bir hızla dönüşüm rüzgârı geliyor, dijitalleşme rüzgarı geliyor. Dijital teknolojiler inanılmaz bir hızla gelişiyor ve anlık dönüşümler gerçekleşiyor. Bu süreci yakından takip edebilmek, Türkiye açısından çok önemli. Bugüne kadar ülke olarak rekabet avantajlarımız bulunuy40 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

ordu. Coğrafi olarak Türkiye’nin bulunduğu konum çok merkeziydi ve ticaret yollarının kesiştiği noktada olması ticari avantaj sağlıyordu. Ülkemiz, ulaşılabilir durumda ya da diğer ülkelerin geçiş yollarındaydı. Bu inanılmaz bir avantajdı. Ayrıca düşük iş gücü maliyeti önemli bir rekabet avantajı yaratıyordu. Ama dijital dönüşümün şöyle bir ayrıcalığı var, bütün bu avantajları devre dışı bırakıyor. Siz bu sürecin içerisinde rekabet edebilmek için o teknolojileri kullanabilmeli, daha da önemlisi o teknolojileri üretebilmelisiniz. Biz de

TUSIAD olarak bunun altını çizmeye çalışıyoruz. Aslında bu konuyla ilgili; 2016 - 2017’de arka arkaya iki rapor yayınladık. Özünde amaç şuydu; jenerik tartışmalardan çıkarmak ve biraz daha yoğun tartışmaları, biraz daha somut noktaya çekmek. Bu amaçla yapılan çalışmalar şunu gösterdi; Türkiye’de dijital dönüşüm meselesi birazcık pilot düzeyde uygulanıyor. Ama farkındalık son derece yüksek. İkinci çalışma özellikle şunu gösterdi; bazı temel alanlarda potansiyel de çok yüksek. Yerli teknolojiyi üretenler


Endüstri 4.0 Zirvesi

hangi alanlarda toplanıyor bunu gördük. Endüstriyel internette önemli bir potansiyelimiz var. Yatay dikey entegrasyonda ciddi bir potansiyelimiz var ama teknoloji kullanıcılarının tercihi robot otomasyonu, yapay zeka gibi kavramlarda yoğunlaşmamız gerekiyor. Bunlara cevap verecek potansiyeli Türkiye’de yaratmak lazım. Biz de son dönem çalışmalarımızda biraz operasyonel bir çerçeveye çekmeye çalışıyoruz. Nedir bu operasyonel çerçeve ? Hem teknoloji kullanıcılarını hem de teknoloji üreticilerine dokunan projeler yapmaya çalışıyoruz. Onlardan bir tanesi TÜSİAD SD2 ; sanayide dijital dönüşüm hızlandırıcı programı. 13 TÜSİAD üyesi şirket ile bu yola çıktık. Onlar sorunlarını tarif ettiler, bu sorunlar çerçevesinde teknoloji tedarikçileri çözüm önerileri ile cevap verdi ve neticede yarın bu program tamamlanacak onlara başarı hikayesi yaratabilenlere plaket verilecek ve program devam edecek. Bu ne demek ? Türkiye’de sanayici iş dünyasının önemli aktörleri gerçek sorun alanlarıyla ilgili olarak dijital dönüşüm arayışlarında KOBİ düzeyindeki teknoloji tedarikçilerine ulaştılar. Onların çözümleri karşılık buldu, çözümleri uygulanabilir bulundu ve neticede yeni bir sürece geçiyorlar. Belki ilişkilerini daha da ticari boyutlara taşıyacaklar. Bu programı neden önemsiyoruz? Bu program Türkiye’de teknoloji ekosistemin gelişmesi için çok önemli bir rol oynuyor. Teknoloji tedarikçilerini destekliyor ama bir o kadar da “teknoloji tedarikçileri şirketler ne istiyor ? beklentiler nedir ?” konusunda çok ciddi doğrudan bilgiye ulaşıyor.

Dr. Nursen Numanoğlu TUSIAD Genel Sekreter Yardımcısı Sanayide dijital dönüşüm adı altında bir sunum gerçekleştirdiniz. World Media Group’un Üçüncüsünü düzenlediği Endüstri 4.0 zirvesinin genel değerlendirmesini yapar mısınız ? Bu tarz etkinlikleri çok önemsiyoruz. Farkındalığın arttırılması, tecrübenin paylaşılması anlamında önemli. Biz de TÜSİAD olarak şu mesajı vermek istiyoruz. Doğru uygulamaların yapılabilmesi için doğru bir iş modelinin ortaya konması lazım. Strateji çok önemli, planlama yapmadan, dijital dönüşüm sürecine girilmemesi gerekir. Önemli olan; en doğru, en stratejik, en sağlam kararları verebilmek ama bunu mümkün kılabilmek için de tecrübe paylaşımını önemsiyoruz. Tecrübe paylaşım sürecinde de bu tarz etkinlikler önemli bir rol oynuyor. TÜSİAD olarak bizde sanayinin dijital dönüşüm günleriyle teknoloji tedarikçilerinin tecrübelerini diğer paydaşlarla buluşturuyoruz. Bunun şu faydası oluyor; emsal örnekleri, iyi uygulamaları görebiliyoruz ve doğru adımların atılmasında yardımcı oluyoruz. Bu tarz adımları Türkiye’de sanayinin dijital dönüşüm konusunda yürütülecek çalışmalara ‘ivme’ kazandıracak itici güç olarak görüyoruz, kıymetli buluyoruz.

Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

41


Endüstri 4.0 Zirvesi

ÜRETİMDE DİJİTAL DÖNÜŞÜM, CC-Link VE e-F@ctory

CLPA TÜRKİYE MÜDÜRÜ VE MİTSUBİSHİ ELECTRİC TÜRKİYE FABRİKA OTOMASYON SİSTEMLERİ OEM İŞ GELİŞTİRME KIDEMLİ MÜDÜRÜ TOLGA BİZEL

42 Kesici Takımlar & Tutucular

CLPA Türkiye Müdürü ve

Mitsubishi Electric Türkiye Fabrika Otomasyon Sistemleri OEM İş Geliştirme Kıdemli Müdürü olarak görev yapıyorum. Merkezi Japonya’da bulunan ve 2000 yılında kurulmuş olan CLPA (CCLink Partner Association), dünya çapında Asya kıtası da dahil olmak üzere 10 bölgede temsilciliği yer alan global bir açık ağ destekleme kuruluşu. Endüstriyel CC-Link (Control & Communication Link) ağ teknolojisini dünya genelinde yaygınlaştırmayı hedefleyen CLPA, CC-Link uyumlu ürünler geliştirme konusunda ürün sağlayıcılara destek sunmaktan, CCLink kullanıcıları için fabrika otomasyonu sistem kurulumuna yönelik danışmanlık sağlamaya kadar çok çeşitli hizmetler veriyor. Kurulduğunda 163 kurumsal üyesi olan CLPA, her yıl katılan yeni üyelerle birlikte bugün 3 bine yakın üyesiyle faaliyetlerine devam ediyor. Üye sayısındaki bu büyük artış, CC-Link’in gerçek bir küresel standart / Ocak - Şubat 2019

olduğunun dünya genelinde kabul gördüğünü kanıtlıyor. Bugüne kadar olduğu gibi 2019 yılında da başta Asya’ya açılmak ya da bu pazardaki işlerini büyütmek isteyen sanayiciler olmak üzere Sanayi 4.0’a uyumlu dünya standartlarında akıllı üretime adım atmayı hedefleyen şirketlere destek olmaya devam ediyor. Sanayi 4.0, birbirleriyle internet temelli teknolojiler aracılığıyla iletişim kuran mekanik ve yazılım bazlı özellikleri birleştiren sistemleri ifade ediyor. Bu yeni endüstri evresinde bilgiye, birden çok cihaz tarafından, birden çok noktadan gerçek zamanlı olarak ulaşılması önem kazanıyor. Dolayısıyla Sanayi 4.0 sürecinde büyük verinin toplanması, paylaşılması ve işlenmesi oldukça önemli hale geliyor. Makinelerin birbiriyle iletişim kurabildiği akıllı fabrikalarda, iletişim verilerinin güvenilir bir şekilde yönetilmesi gerekiyor. Dijital fabrikalarda pek çok veri, çok sayıda cihaz

tarafından gerçek zamanlı olarak oluşturularak süreçlerin şeffaf bir şekilde görüntülenmesini sağlamak üzere paylaşılıyor. Bu sürecin başarısında ise bant genişliği büyük önem taşıyor. Bu noktada CC-Link IE, şu anda fiilen en büyük bant genişliğine sahip ve gigabit hızlarında çalışan tek açık endüstriyel ethernet protokolü olarak dikkat çekiyor. CLPA olarak, tüm yeni teknolojilerde olduğu gibi Sanayi 4.0’ın da belirlenen yönergelere ve standartlara uygun olarak geniş çaplı bir biçimde benimsenmesinin ve işbirliğinin son derece önemli olduğuna inanıyoruz. Farklı ülkelerden üreticiler, kamu otoriteleri ve sivil toplum kuruluşları bir araya gelerek uygulanabilir ve etkili bir çerçeve oluşturabilirler. Bu misyonla hareket eden CLPA, tüm dünyada şirketlerin yeni nesil ağ oluşturma teknolojilerini uygulamalarına yardımcı olarak akıllı otomasyona ve Sanayi 4.0’a geçişlerini kolaylaştırmayı hedefliyor.


Endüstri 4.0 Zirvesi

World Media’nın gerçekleştirdiği bu endüstri 4.0 zirvesiyle ilgili mini bir değerlendirme yapar mısınız? Türkiye’de son zamanlarda Sanayi 4.0 ile ilgili etkinlikler yoğun bir şekilde gerçekleştiriliyor. Avrupa’nın bu bölgesindeki hedef grupların bu etkinliklere olan ilgisini oldukça değerli buluyoruz ve bu ilgiye yanıt vermek için de etkinliklere katılıyoruz. Hem CLPA Türkiye hem de Mitsubishi Electric Türkiye olarak; yeni endüstri evresini, bölgedeki endüstrinin evrilmesi süreçlerini ve tüm güncel gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Sanayi 4.0’ın beraberinde getirdiği dijital dönüşüm ve akıllı üretim sistemleri, toplumları ve dünya dengelerini değiştirecek kavramlar. Dijital dönüşüm çağında makineler çevrelerinde olup bitenleri anlayabilecek ve birbirleriyle internet protokolleri aracılığıyla iletişim kurabilecek duruma geldi. Mitsubishi Electric olarak bu yeni endüstri evresine e-F@ctory konseptimiz ile yanıt veriyoruz. e-F@ ctory ile geleceğin dijital fabrikalarını bugünden kurmak mümkün. Bu süreçte robotlar arası veri transferi de giderek hızlanıyor ve birbirleriyle konuşabilen ileri robot teknolojileri sayesinde robotlar artık kendi kendilerini daha detaylı ve koordineli olarak kontrol edebiliyor. Bugün e-F@ctory altyapısı sayesinde robotlar üretim hattındaki diğer ürünlerle de haberleşebiliyorlar ve bilgileri insan kontrolünden bağımsız olarak hem kendi aralarında hem de fabrikayı kontrol eden ana sistemle

paylaşıp verimliliği artırmak için hazır durumdalar. Çünkü e-F@ctory konseptinde fabrika otomasyonunda yer alan tüm ürünler birbirleriyle entegre ve açık bir mimari ile çalışıyor. Mitsubishi Electric Türkiye ve CLPA Türkiye olarak ülkemizdeki sanayicilere hem ürün hem de çözüm konusunda destek olmaya çalışırken, katıldığımız etkinliklerde deneyimlerimizi aktararak da yol gösterici olmayı amaçlıyoruz. CLPA olarak sponsor olduğumuz Endüstri 4.0 Zirvesi’nin de Sanayi 4.0 konusunda ülkemizdeki bilinçlendirme çalışmaları açısından değerli olduğuna inanıyoruz.

Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

43


Endüstri 4.0 Zirvesi

ENDÜSTRİ 4.0 VE FESTO UYGULAMALARI

ENDÜSTRİ 4.0 VE FESTO UYGULAMALARI FESTO MÜŞTERİ ÇÖZÜMLERİ MÜDÜRÜ FİKRET KEMAL AKYÜZ

Festo

merkezi Almanya’da bulunan 80 yıllık bir firmadır. Almanya için baktığımızda FESTO; 20 bin çalışanlı 3 - 3,5 milyar Euro cirosu olan bir firmadır. Ama ilginç olan konu burada. Festo her yıl 100’den fazla inovasyona imza atan, yani patent alan ve bütçesinin - cirosunun % 8’ini AR-GE’ye yatıran bir firmadır. Bunun Türkiye’de %1 seviyesinde gezdiğini düşünürsek oldukça yüksek bir rakam. Diğer taraftan yine Festoya özgü bir özellik; cirosunun %1 - %1,5’ unu çalışanlarının eğitimine harcamaktadır. Yani biz kendimiz için; “her zaman öğrenen firmayız” deriz. Festo’da herkes her zaman öğrenmek zorundadır. Bizim firma 44 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

olarak felsefemiz de bu var. Türkiye’de 150 tane çalışanımız mevcut. Farklı yerlerde satış ofislerimiz bulunmakta. Endüstri anlamında Türkiye batıda yoğunlaştığı için bizde batı tarafındayız yoğun olarak da Marmara bölgesinde. Peki, müşteri çözümleri ne yapar? Festo’da kırk bin tane ürün var. Bunların parasını verip alabiliyorsunuz. Ama müşteri çözümleri müşterilerimize özel çözümler hazırlayıp malzemelerimizi kullanıp hatta diğer markaları kullanıp bir çorba yemek yapıp onu müşterilerimize sunuyor. Özetle, partnerlerimizin sorunlarını çözmeye çalışıyoruz. Yaptığımız şey yani benim başında

bulunduğum birim bu şekilde çalışıyor. Robot deyince genelde biz klasik robotları anlıyoruz. Ama bizim için müşterilerimizin tabiriyle Kartezyen robotlar da söz konusu. Kartezyen robot, bir teleskobik robot. Normalde Festo’nun ürün gamında böyle bir ürün yok. Bizim lokal olarak yaptığımız tasarımı ürettik. Daha sonra müşterimize verdik. Şunu demek istiyorum, bizim için sadece gördüğümüz modern çok güzel robotlar yanında Kartezyen olmayan ama bildiğimiz robotlardan farklı robotlarda önemli. Endüstri 4.0’ın ne olduğu konusunda devamlı konuşuyoruz. Yaklaşık 45 yıldır herkes konuşuyor.


Ben konuşmamda biraz Almanya’yla Türkiye’yi karşılaştıracağım. Endüstri 4.0’da Almanya’yla Türkiye’yi karşılaştırdığımda en çok gördüğüm şey, biz daha ziyade konuşuyoruz onlar ise uyguluyor. Endüstri 4.0’ı tek taraftan tanımlamak mümkün değil. Çok klasik tabirle; siber fiziksel sistemleri kullandığımız üretimi tanımlıyor. Yalın üretimi; daha verimli, daha hızlı, müşteri ihtiyaçlarına anında cevap verebilen, farklı ürünleri aynı hatlarda yapabilen, mümkünse insansız çalışan yüksek teknolojiye dayalı karanlık fabrikaları hedefleyen bir düşünce ve ya bir çalışma platformu. Endüstri 4.0 bitmiş bir süreç değil devam eden bir süreç. O anlamda planlanmış bir süreçten bahsediyoruz. Endüstri 4.0 neden var ? Birincisi müşterilerin farklılaşması, çok farklı taleplerin oluşması. Bizim için Endüstri 4.0 süreçlerinde iki olgu çok önemli. Birisi sürdürülebilirlik, diğeri de toplum. Sürdürülebilirlik konusunun önemi şu; dünyanın insanlara yetme şansı yok ve hayvan nüfusu da gittikçe azalıyor. Bu tüketim şartlarında devam edersek dünyanın bize cevap vermesi mümkün değil. Klasik ve çok anlatılan enerji tasarrufu, Endüstri 4.0’ın temel konularından bir tanesidir. Ama özüne baktığımızda direkt tabirle, hikaye şu; hedeflenen, her yıl üretilen beyaz eşyalarda %10 tasarruf planı var. Bu güzel. Peki enerji tüketimi azalacak mı ? Hayır. Üretimi %30 arttıracağım. Yani sonuçta artacak oranı azaltmak için uğraşıyoruz, ama toplamda harcadığımız enerji miktarı azalmıyor, artıyor. Dolayısıyla bu tempoyla gidersek 2050 yılından sonra dünyanın bize kaynak olarak yetme şansı yok. Peki başka bir dünya mümkün mü ? Bence mümkün. Endüstri 4.0 süreçlerini iyi kavramamız ve uygulamamız gerekiyor.

Endüstri 4.0 Zirvesi

World Medya Group bugün 3.’sünü düzenlediği Endüstri 4.0 zirvesinde gerçekleştirdiğiniz sunumla ilgili kısa bir değerlendirme yapar mısınız ? Sunumda ilk önce çok kısa Festo’yu tanıttım. Festo kimdir diye... Arkasından Endüstri 4.0 nedir ve neden endüstri 4.0’ a gerek var? Sorusuna yanıt aradım. Endüstri 4.0’ı hep konuşuyoruz; Planlı bir devrim. Yani daha sonra karar verilmiş bir devrim değil. Festo’nun bir kaç örnek uygulaması ve örnek ürünlerinden bahsettim. Endüstri 4.0 sistematiği ile üretim yapan fabrikalarımızdan bahsettim. Çoğunlukla İnsansız üretim yapılan bu fabrikaların bazı yerlerinde insanların da çalıştığına değindim. Bu fabrikalardaki temel mantığın ‘öğrenme mantığının öğrenen fabrika‘ olduğunu anlattım. Sunumdaki ilgiden de oldukça memnun kaldım. Öncelikle World Media Group’a çok teşekkür ederim. Bu çok önemli. Neden önemli ? Bilinçlenme anlamında bir araya gelip insanlara bilgi aktarmamız, yurtdışında neler olduğunu, ülkemizde neler olduğunu anlatmamız çok önemli. Bu anlamda çok başarılı bulduğumu söylemek isterim.

Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

45


Endüstri 4.0 Zirvesi

ENDÜSTRİDE DATA ANALİTİĞİ VE MAKİNE ÖĞRENMESİ

ENDÜSTRİDE DATA ANALİTİĞİ VE MAKİNE ÖĞRENMESİ

ROCKWELL AUTOMATION İŞ GELİŞTİRME MÜDÜRÜ CİHAN BULUT

46 Kesici Takımlar & Tutucular

Rockwell

Automation; müşterilerini daha üretken ve dünyayı daha sürdürülebilir kılan, dünyanın kendini endüstriyel otomasyona ve bilgi yazılımlarına adamış en büyük şirketidir. Merkezi Milwaukee, Wisconsin’de bulunan Rockwell Automation, yaklaşık 22,000 çalışanı ile 80’den fazla ülkedeki müşterilerine hizmet vermektedir. Çağının çağdaşı olmak amacı ile Rockwell Otomasyonun bundan 6 ay önce PTC firmasının 1 milyar dolarlık bir yatırımla hisselerinin bir kısmını satın aldı. PTC firması Bilgisayar Destekli Tasarım (CAD), Ürün Yaşam Döngüsü Yönetimi (PLM), Endüstri 4.0, Servis Yaşam Döngüsü / Ocak - Şubat 2019

Yönetimi, Nesnelerin İnterneti (IoT) ve Artırılmış Gerçeklik (AR) alanlarında çözümler sunan bir yazılım firması. Rockwell Otomasyon olarak biz endüstrinin daha çok endüstriyel nesnelerin interneti dediğimiz tarafındayız. Neticede donanım ürünlerimiz fiziksel dünyada. Amacımız fiziksel dünyayla dijital dünyayı birleştirmek. PTC de arttırılmış gerçeklik, yapay zeka uygulamaları, IoT platformu gibi çözümleriyle bizi bu hedefimize daha da yaklaştırıyor. Üzerinde çalıştığımız her şey doğrudan Endüstri 4.0 konseptiyle alakalı. Amaç daha hızlı pazara sunuş süresi, maliyetlerin düşürülmesi, verimliliğin arttırılması, makine

güvenliğinin arttırılması, endüstriyel saldırılardan şirketi koruyacak network sistemleri yapmak. Fiziksel dünyayla dijital dünyayı birleştirmekten bahsediyoruz. Fiziksel dünya bizim bildiğimiz, tarih boyunca var olan dünya. Yollar, şehirler gibi… Endüstrilerde de motor sürücüleri var, sürücüler/motorlar makineleri, makineler fabrikaları oluşturuyorlar; bu da endüstrideki fiziksel dünyayı oluşturuyor. Dijital dünya ise 1950 yıllarında bilgisayarla birlikte işin içine girdi. Günümüzde 3 boyutlu yazıcı teknolojilerinin yaptığı da dijital dünyadaki bir verinin fiziksel dünyada gerçeklenmesi. Arttırılmış gerçeklik örneğinde de yaptığımız


Endüstri 4.0 Zirvesi

fiziksel dünya görüntüsünü kullanıp, bunu dijital hale getirmek (ya da görüntüyü fiziksel dünyaya yansıtarak fiziksel hale getirmek). Neticede biz fiziksel dünyada yaşıyoruz; buraya akıllı nesneleri ekliyoruz, fiziksel dünyadaki bir çok bilgiyi – nesneyi dijital dünyaya aktarıyoruz. Bu teknolojiler günümüzde yaygın şekilde kullanılmaya başlandı. Yaygın olmayan ise data analitiği. Geçmiş ya da anlık verilere bakarak geleceği tahmin etmek. Makine öğrenmesi ve yapay zeka algoritmaları da bu konularda bize yardımcı oluyor. Bir ekipmanın bozulacağını tahmin etmek, sistemdeki anormallikleri algılamak, KPI optimizasyonu, enerji verimliliği gibi farklı amaçlarla kullanabiliyoruz.

Rockwell Automation III. Endüstri 4.0 Zirvesi’ne Katıldı Endüstriyel otomasyon sektörünün önde gelen şirketlerinden Rockwell Automation, endüstrinin geleceği olarak adlandırılan Endüstri 4.0 Zirvesi’ne katıldı. Rockwell Automation İş Geliştirme Müdürü Cihan Bulut’un konuşma yaptığı zirvede, endüstride data analitiği ve makine öğrenmesi konusu masaya yatırıldı. İstanbul Intercontinental Otel’de 05 Aralık 2018 tarihinde düzenlenen 3. Endüstri 4.0 zirvesi sektör profesyonelleri ve üniversite öğrencilerinin katılımıyla gerçekleşti. ‘Endüstride Data Analitiği ve Makine Öğrenmesi’ üzerine bir sunum gerçekleştiren Rockwell Automation İş Geliştirme Müdürü Cihan Bulut, konuşmasında özellikle endüstride her tür cihazdan gelen verilerin öneminden bahsetti. Toplanan geçmiş verilerinin makinelere öğrenme yetisi kazandıracağına değinen Bulut, “Veriyi oluşturan tarafta bulunduğumuz için gerekli nasıl toplayacağımızı bilmemizin yanı sıra bu verileri düzenleyebiliyoruz, yani organize ediyoruz. Bu sayede iş zekası araçlarını kullanıp veriyi bilgiye dönüştürüyoruz. Veriyi bilgiye dönüştürmek, bu bilgiyi kullanarak daha iyi kararlar vermek, çalışan ekipmanların durumlarını/ arızalarını öngörmek ve böylece prosesin nereye gittiğini bilmek demek. Ayrıca sistemdeki bir anormal durumda bunu düzeltmek için gerekli aksiyonu ekipmanın kendisinin söylemesi demektir“ dedi. Bulut, makinelerin kendi kendine öğrenmesinin uygulamaya yönelik birçok algoritmayla günümüzde de mümkün olduğunu ve daha da gelişerek kullanımının yaygınlaşacağını sözlerine ekledi.

Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

47


ENDÜSTRİ 4. 0 ZİRVESİ ENDÜSTRİ 4. 0 DERGİSİ WORLD MEDIA GROUP ORGANİZASYONLARIDIR .... Sponsorluk ve Reklam için temas kurabilirsiniz : 0 505 400 94 34 - 0 505 400 94 33 - 0 546 675 59 49 www.endustri40dergisi.com - makineotomasyondergisi@gmail.com - worldmediareklam@gmail.com

www.worldmediagroupe.com Ekonomi, Sanayi, Otomotiv sektörünü; dergilerimizi ve internet sitelerimizi tek çatı altında toplayan web adresimiz.

www.makineotomasyondergisi.com Makine - Otomasyon - Elektrik Elektronik Sanayi sektörünün aylık dergisi...

www.kesicitakimlardergisi.com Kesici Takımlar ve Tutucular sektörünün ilk ve tek dergisi...

www.endustri40dergisizirvesi.com 4. Sanayi Devrimi - dijital transformasyon - robotik sektörünün tek dergisi


World Media

“DİJİTAL DÖNÜŞÜM UYGULAMALARI”

IV . ENDÜSTRİ 4. 0 ZİRVESİ ARALIK 2019 INTER CONTINENTAL OTEL - TAKSİM / İSTANBUL

*Otomotiv * Ana Sanayi *Jant *Lastik *Amortisör

* Chip *TedarikSanayi *Vip Dİzayn *Makine *Otomasyon

* Cad Cam *Kesici Takım *Tutucular * Kaynak *Rulman

* Lineer * Aşındırıcılar * İş güvenliği * Metal İşleme * Borulama

* Proses * Plastik * Fuar *Organizasyon *Kalıp

Sponsorluk için temas kurabilirsiniz : 0 505 400 94 34 - 0 505 400 94 33 - 0 546 675 59 49 www.endustri40dergisizirvesi.com - makineotomasyondergisi@gmail.com - worldmediareklam@gmail.com


Endüstri 4.0 Zirvesi

SIEMENS GÖZÜYLE DİJİTAL DÖNÜŞÜM

SIEMENS GÖZÜYLE DİJİTAL DÖNÜŞÜM

SIEMENS ENDÜSTRİ 4.0 MARKETİNG MÜDÜRÜ DERYA İREN “

Siemens

gözüyle dijital dönüşüm” konusunu iki ana başlıkta anlatmak istiyorum. Biz Siemens olarak; Endüstri 4.0’ın dönüştürücülerinden bir tanesiyiz. Ürün çözümlerimiz ve hizmetlerimiz var. Diğer taraftan bizde şirket olarak dönüşüm sürecinin içerisindeyiz. Dolayısıyla ‘biz neler yapıyoruz ?’ konusuna değinmek istiyorum. Bu eş zamanlı gelişen bir süreç… Bizlerde öğreniyoruz ve öğrendiklerimizi uyguluyoruz, uyguladıkça daha yeni şeyler öğreniyoruz. Böyle bir süreç içerisindeyiz. Bu öğrenme sürecinin hepimiz için geçerli olduğunu düşünüyorum. 50 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

Ben ‘genel olarak neler değişti ve niye buraya geldik ?’ konusuyla devam etmek istiyorum. Çünkü işin sadece teknoloji boyutu olmadığını da kavramamız gerektiğini düşünüyorum. Daha çok olaya teknik açıdan yaklaşıyoruz ama işin içerisinde; müşteri, pazar beklentileri, rekabet ve yeni iş modelleri var. Kısaca bu sürecin çok fazla boyutu var ve bunu doğru anladığımızda daha doğru bir yere gidebileceğimizi düşünüyorum. Çok temel olarak aslında bir kaç senedir konuşuyoruz bu işi, ama 2000 yılından beri iş dünyasında bir şeyler değişiyor. Yılların köklü şirketlerinin piyasadan silindiği, yeni şirketlerinde

hızlı bir şekilde yükseldiği bir dönemden geçiyoruz. Bunun sebebi nedir? diye baktığımızda, temel bir şey karşımıza çıkıyor. Değişim ve dönüşüme - yeni dijital çağa- ayak uydurabilen şirketlerin yükseldiğine, bunu yapamayanların yok olduğuna tanık oluyoruz. ‘Veri’ artık çağımızda ‘petrol’. Bu veriden değer yaratabilen yani “petrolü” iyi kullanabilen şirketler para kazanıyorlar. Bunu başaramayan şirketler de yok oluyor. Artık zaman kavramı değişti. İnsanlık mağara döneminden itibaren veri üretiyor. Düşünün ki; mağaralara çizim yaparak veri üretmeye başladık-


Endüstri 4.0 Zirvesi Şekiller ve daha sonra yazı ortaya çıktı. Günümüzde, O günden bu zamana üretilen tüm verilerin yarısını insanlar bir yıl içerisinde üretebiliyor. Yani muazzam bir şekilde veri üretiyoruz ama bunun büyük bir kısmı çöplük. Biz buzdağının görünen yüzde bir bile olmayan kısmıyla uğraşıyoruz ama iş dünyası için hala değer yaratabileceğimiz veya anlamlandırabileceğimiz çok ciddi bir potansiyel var. Yine baktığınızda; bir günde çok şey oluyor. Her gün beş buçuk milyon veri internete bağlanıyor. Her geçen gün üretimdeki makineler, cihazlar veri üretmeye devam ediyor.

Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

51


Endüstri 4.0 Zirvesi

Sunumunuzda nelerden bahsettiniz okuyucularımıza kısaca değerlendirir misiniz ?

Bugün Siemens adına, Siemens gözüyle dönüşümü anlatmak üzere sunum yaptım. Aslında bakarsanız şirket olarak bizim iki tane rolümüz var. Bir tanesi; endüstrileri sektöre dönüştürürken sunduğumuz ürün ve çözümlerle bunun kolaylaştırıcısı olmak. Bir diğeri de tabi ki; şirketimiz içerisinde de bir dijital dönüşüm sürecini yürütmek. Dolayısıyla ben bugün konuşmamda ikisinden de bahsetmeye çalıştım ama bundan önce aslında ‘iş dünyasında neler değişiyor ?’ konusuna değindim. Bu işin sadece teknolojik olarak değil; ‘müşteri beklentileri, pazar beklentileri, yeni iş modelleri anlamındaki gelişimi nereden başladı ?’ bu dönüşümü gerçekleştirebilmek için yapılan çalışmaları tüm boyutlarıyla ele aldım. Yani sadece operasyon değil; yeni iş modelleri yarattığımız, yeni ürünler –inovasyon- ortaya çıkardığımız, çalışanlarımızı dönüştürdüğümüz ve operasyonu dönüştürdüğümüz, tam anlamıyla bütünleşik bir dijital dönüşüm için neler yapmamız gerektiği ile ilgili hem genel bir yaklaşımı hem de tecrübelerimizi aktarmaya çalıştık. Gençlerimize ne söylemek istersiniz ? Endüstri 4.0, yapay zeka, yazılım, baktığımız zaman Siemens gibi dünya çapında global bir marka yani ne yapmalılar ? Sunumda da bahsettim bu hem kültürel hem yetkinliksel bir dönüşüm. Bizim bir kere 52 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

yaşam boyunca öğrenmeyi artık hayatımıza dahil etmemiz lazım. Ben üniversitede okudum; dört sene eğitim gördüm dönemi bitti, olmamalı. Hem üniversite okuyan öğrenciler için hem de bizler içinde bu böyle. Merak eden, soru soran, araştıran, heyecan duyan, öğrenmek isteyen, deneyen, hata yapmaktan korkmayan bireylerin başarılı olacağımız bir çağdayız. Bunu ne kadar kendimize adapte edebilirsek ve bu yönde ne kadar kendimizi geliştirebilirsek o kadar başarılı olma potansiyelimiz ortaya çıkacaktır. Ben üniversitelerde çok konuşma yapıyorum. Özellikle Anadolu’da da bir çok üniversiteye gitmeye çalışıyoruz. Sadece İstanbul veya Ankara’da büyük şehirlerde değil, oralarda da gençlerle sohbetlerimizde hep aynı şeyi söylüyoruz. Heyecan duyan, merak eden araştıran ve bir şeyler yapmak isteyen, bu arzuyu duyan gençlere ihtiyacımız var. Sonrada kendilerini daha donanımlı hale getirecekler.

Artık bilgi her yerde. Ulaşmak istediğinizde çok daha fazla imkan var. Dijital dönüşüm herkes için, fırsat eşitliğinin sağlandığı bir yapı sunuyor. Dolayısıyla bizlere düşen de bunları kullanabiliyor olmak. Yani biraz kendimizi bu yönde geliştiriyor olmamız gerekiyor.

World Medya Group bu süreçte önemli bir yayıncılık yapıyor. Beş – altı yıldır yayınlarıyla üç yıldır da düzenlediği zirvelerle Endüstri 4.0 ile ilgili önemli çalışmalara imza atıyor. Siz bu konuda neler söylemek istersiniz? World Media Group; ülkenin kalkınması için çok önemli bir rol oynuyor. Çünkü, önce bir farkındalık sağlamak zorundayız ki burada bahsettik ülkenin yüzde 99’u KOBİ’lerden oluşuyor. Burada sunum yapan şirketler ise daha çok global şirketler. Biz bir takım çalışmalardan faydalanmada şanslı olan ve aynı zamanda bunu ülkede yaymak isteyen şirketleriz. Ama bunu da ulaştırabileceğimiz KOBİ’ler büyük önem taşıyor. Bu şirketlerin yanısıra burada öğrenciler var. Bu da çok önemli. Dolayısıyla burada çok önemli bir rol, World Media Group olarak sizlere düşüyor. Bu tür etkinliklerle, çıkardığınız yayınlarla aslında ülkenin kalkınması, bilinçlenmesi, farkındalığın artması anlamında önemli bir rol oynuyorsunuz bu durumun çok kıymetli olduğunu düşünüyorum.


Endüstri 4.0 Zirvesi

Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

53


Endüstri 4.0 Zirvesi

ENDÜSTRİ 4.0 ÜRETİLMEYENİ ÜRETMEK

ENDÜSTRİ 4.0 ÜRETİLMEYENİ ÜRETMEK

ERMAKSAN MAKİNE SANAYİ ÜRÜN GELİŞTİRME MÜDÜRÜ BEKİR KOCA

54 Kesici Takımlar & Tutucular

Makine üretiminde 15

yıllık iş hayatımda üretim, servis, satış ve arge’ de görevlerim oldu. Sahada çalışan makinelerimizden toplayacağımız verilerin faydalı analizinin hem makine gelişimi hem de müşterilerimizin üretim performansını artırabilmelerinde oldukça önemli olduğunun bilincinde olduk. Bu yüzden üretilen bilginin toplanması, yorumlanması ve katma değeri olan sonuçlara ulaşılması için çalışmalarımıza süreli devam etmekteyiz. Endüstri 1.0’la başlayıp endüstri 4.0’a uzanan uzun bir yolculuktan bahsedebiliriz. 18.nci yüzyılda buharlı sistemlerle başlayan, 19.ncu yüzyıla elektrikli makinelerle üretim hattına dönüşen, 20.nci yüzyılda otomatik kontrol/ Ocak - Şubat 2019

lü seri hatlara evrilen ve 21.nci yüzyılda siber fiziksel sistemler ile yönetilebilen üretim hatlarına dönüşmüştür. Endüstri 4.0 modelinin çıkış sebeplerinden birisi üretim maliyetlerinin düşürülmesidir. Almanyanın öncülüğünde başlayan ancak sonrasında tüm dünyada farkındalık oluşturan Endüstri 4.0 ‘da amaçlardan diğerleri ise üretimde yenilikçilik, esneklik ve artırılmış verimliliktir. 2011 yılında Almanyada ,uzak doğu ülkeleri başta olmak üzere ucuz üretim yapan ülkelere karşı rekabetçiliğin arttırılması üzerine kararlar alınıyor ve sanayide 4.ncü devrim olarak 2013 yılında duyurusu yapılıyor. 4.ncü sanayi devriminde otomasyon sistemlerinin veri alış-verişinin önemi, üretim teknolojilerini ve dolayısıyla

tüketici alışkanlıklarını da kapsamasıdır. Amaç, esnek üretim hatları ile kişiye özel ve daha ekonomik ürünler üretilebilmesi, pazarın arz-talep hızına yetişebilen daha hızlı tedarik süreçlerinin oluşturulması ve nihayetinde akıllı fabrikalar ile tüketimle aynı hızda gelişen üretim hatlarının kurulabilmesidir. 4.ncü sanayi devriminin içinde tüm çalışan sistemlerin ortak şebekeye bağlı olması(IIOT), simülasyon, işbirlikçi robotlar, 3 boyutlu yazıcılar, artırılmış gerçeklik, siber güvenlik, büyük veri ve analizi, yatay ve dikey sistem entegrasyonu gibi hem geliştirilecek disiplinler hem de yeni meslekler oluşmaktadır. Gelişmiş diğer ülkelerde de farkındalık oluştuğu için 4.ncü sanayi devriminde devlet destekleri ile


çalışmalar başlamıştır. ABD, Çin, İngiltere ve Almanya bunlardan bir kaçıdır. Bu ülkelerin gelişmiş sanayileri olduğundan dolayı üretim şekillerinin değişiminin de hızlı olacağını ön görüyoruz. Yeni sanayi devrimi aslında yeni bir kültür oluşumuna da yol açmaktadır. Örneğin, tüketici alışkanlıklarının değişmesi, günlük hayattaki enerji tüketiminin azaltılması için akıllı sistemlere ihtiyaç duyulması, üretimin daha verimli hale getirilmesi için yatırımların daha düşük seviyelere çekilebilmesi gibi birkaç başlık sayabiliriz. Bu gelişimin sonucunda yeni meslekler doğacaktır. Endüstriyel veri bilimi, robot koordinatörlüğü, IOT çözüm mimarlığı, 3 boyutlu yazıcı mühendisliği gibi birkaç meslek dalı sayabiliriz. Ermaksan olarak geliştirdiğimiz yazılım ile ürettiğimiz makinelerin verilerin tamamını alıyor, yedekliyor ve analiz ediyoruz. Makinelerimizin çalışma verimliliğini izleyip bakım zamanlarını takip ediyor, gerekli durumlarda kullanıcıya e-posta veya mesaj ile uyarı raporları veriyoruz. İstenen tarih-saat aralığında makinelerimizin tüm performansını değerlendirip fabrika içi üretim takip programları ile uyumlu çalışarak sipariş, tedarik, üretim ve sevk süreçlerinde üst seviye kolaylık sağlayabiliyoruz.

Endüstri 4.0 Zirvesi

Bugün önemli bir sunum gerçekleştirdiniz o sunumla ilgili kısa bir özetle nelerden bahsettiğinizi anlatır mısınız ? Sunumumda özetle 4.ncü sanayi devriminden, endüstri 4.0’ın olmazsa olmazı katmanlı imalat makinemizden, yüksek teknoloji ile ürettiği CNC kontrolör ve yüksek güçlü lazer sistemleri hakkında bilgilendirme yaptım. Birinci kısımda 4.ncü sanayi devriminin gelişiminden ve ermaksanın hangi aşamada olduğundan bahsettim. Hem sektörel ilerlemeyi izleyerek hem de müşterilerimizden gelen talepleri değerlendirerek en yüksek teknolojiye sahip makineleri üretmek için 2 yıl önce çalışmalara başladık. Buradaki beklenti duruş olmayan ve arıza vermeden önce operatörü uyaran bir sistem geliştirilmesiydi. Bu çalışma sonucunda makinelerdeki verileri yedekleyip, analiz etme aşamasına getirdik. Şu anda makinelerimizde önleyici bakım işlevi ile arıza vermeden uyarı sistemi geliştirmiş olduk. Bu sayede zaman ve maddi kayba yol açabilecek olan gereksiz bakımı da engellemiş olduk. İkinci kısımda 4.ncü sanayi devriminde çokça kullanılacak olan ve ürettiğimiz metal toz tabanlı katmanlı imalat makinemiz hakkında anlatım yaptım. Üretimini yaptığımız makine savunma, havacılık, uzay sanayi ve tıpta kullanılabilecek olan yüksek teknolojiye sahiptir. Bu makinenin 4.ncü sanayi devrimindeki yerinden bahsettim. Sunumun son kısmında ise Türkiye’de ilk olarak üretilen milli yüksek güçlü lazer sistemimizin yapabilirliğinden ve sanayimizde kullanım yerleri hakkında bilgi paylaşımı yaptım. World Medya Group’un III. sünü düzenlediği Endüstri 4.0 zirvesi ile ilgili eklemek istediğiniz son bir şeyler var mı ? Geçen yılki etkinliğinizi izleyici olarak takip etmiştim. Bu seneki etkinliğe ise katılımcı olarak katkıda bulunmak istedik. Her geçen yıl biraz daha fazla katılım ve ziyaretçi olduğunu görmek bizlerinde motivasyonunu arttırdı. Özellikle soruların tam yerinde ve katılımcı-ziyaretçi arasındaki diyalogların çok faydalı olduğunu gördüm. Bu etkileşim, 4.ncü sanayi devrimine karşı daha fazla ilgi ve farkındalık olduğunu gösteriyordu. 4.ncü zirvenin katılımının daha yoğun olacağını düşünüyorum. Böyle başarılı bir zirveyi organize ettiğiniz için teşekkür eder başarılarınızın devamını dilerim. Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

55


Endüstri 4.0 Zirvesi

ENDÜSTRİ 4.0 DİJİTAL DÖNÜŞÜM VE OLASI ETKİLERİ

ENDÜSTRİ 4.0 DİJİTAL DÖNÜŞÜM VE OLASI ETKİLERİ İNFOMA A.Ş. YÖNETİM KURULU BAŞKANI MUSTAFA CERAN

E ndüstri 4.0 ve ötesine daha çok konsept olarak

yaklaşıyoruz. Çünkü biz diğer üretici firmalar gibi üretimin doğrudan içerisinde olan değil, üretimle ilgili teknolojileri yakından takip eden ve üretim yapanlara teknoloji ve katkı sağlayan bir yapıdayız. Benim burada amacım; Endüstri 4.0 dediğimiz zaman yanlış bir odaklanma yapmadan, biraz daha vizyonu açarak, popüler yaklaşımların toz bulutunda kaybolmadan, ötesine bakmak. Gerçekten bu bizim için ne ifade ediyor, nasıl bir şey çıkacak ortaya, ona bakmamız lazım. Biraz yaptığımız işlerden bahsedecek olursam; özgün tasarım, özgün üretim için bilimsel, teknik, mühendislik konularda katma değerli çözümler sunmaya odaklandık. ‘Neden böyle’ dedik ? Yurtdışında yaklaşık 30 - 35 yıl öncesinde bu 56 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

teknolojilerle erken tanışma fırsatı yakalayarak, bunlarla ilgili önemli tecrübeler kazandık. Uzmanlık alanları itibariyle, bunlardan yapay zeka gibi konularla 35 sene önce tanıştık ve dünyada ilk yapay zeka kongresini düzenleme fırsatı yakalayanlardan olduk. Bu konuları acaba Türkiye’ye nasıl adapte edebiliriz diye düşünceler geliştirdiğimiz bir dönemde, ASELSAN’ın Ar-Ge’sinin kurulumu ile ilgili bir askerî proje vesilesiyle 1988’de Türkiye’ye döndük. Aynı sene,1988’de endüstride ileri teknolojilere dayalı çözümler sunmak amacıyla İnformatik A.Ş’yi kurarak faaliyete başladık. Elektromekanik alanlardaki uzmanlıklarımıza odaklanabilmek için 2016’da bölündük, İnfoma Teknoloji A.Ş. olduk. İnformatik’i İspanyol bir gruba sattık, ama o gün koyduğumuz misyonu-

muzu hiç değiştirmedik. Bilimsel, teknik, mühendislik konularından hiç uzaklaşmadan devam ediyoruz. Endüstri 4.0’ı Türkiye’de ilk gündeme taşıyan firmalardan biriyiz diyebilirim. 2014-2015 yıllarında hemen hemen kimsenin gündeminde yokken ilk Endüstri-4.0 konulu yazıyı kaleme aldık. Makalemizi ilk yayınlayan da İlker Bey – World Media Group – olmuştu. Teknolojiyi yakından takip ediyoruz. Nerden gelip nereye gittiğine bakıyoruz. Endüstri 4.0’ın altında yatan temel formülü hayata geçirmeye; zamanı kısaltmaya, kaliteyi arttırmaya, maliyeti düşürmeye odaklı çalışıyoruz. Bu kriterler, bundan 30 sene sonra da değişmeyecek, aynı şekilde önemli olacak. Yani konunun bütünlüğüne baktığımız zaman, bütün o yapay zeka gibi şeylerle, diğer


Endüstri 4.0 Zirvesi

faydalarının yanı sıra verimliliğin arttırılmaya çalışıldığı görülecektir. Bir başka bir açıdan bakıldığında bize “ Ne satıyorsunuz ? “ diye sordukları zaman ‘ verimlilik satıyoruz ‘ diyorum. Çünkü, Japon’ların tanımladığı üzere verimlilik artışı hiç bitmeyen ve süreklilik gerektiren bir süreçtir. Peki bu verimlilik ne işe yarıyor? Türkiye’ye dönüş amacımızda buydu. Verimliliğin en önemli kazanımı; inovasyon fırsatı sağlıyor. Çünkü verimliliğinizi arttırırsanız, zaman kazanırsınız. O kazanılan zaman da inovasyon için kullanabilirsiniz. Böylelikle, başkalarını kopya etmek veya arkalarından gitmeye gerek yok. Kendi özgün üretimimiz ve ürünümüzü yapabiliriz. Biz bunun çabası içerisindeyiz ve bu çabayla bu yıllara kadar geldik. Odaklandığımız önemli sektörlerin başında savunma sanayi geliyor. Çünkü, gelişmiş ülkelerde ve Amerika’da olduğu gibi, önemli bütçeler savunma sanayi ürün ve teknolojilerine ayrılıyor. Dolayısıyla da ilk teknolojiler, inovasyonlar buralarda oluyor. Bu durum Türkiye’de de böyle. Ancak, savunma sanayisindeki projeleri biz yapmıyoruz, fakat hemen hemen bir çok savunma sanayi projesine teknoloji temin ediyoruz ve mühendislerin eğitim ve uzmanlaşmalarına katkı sağlıyoruz. Gelişmiş ülkelerle Türkiye’deki teknoloji üretenler arasında köprü olmaya ve o yolu kısaltmaya çalışıyoruz. Yani dünyadaki gelişmeleri mümkün olduğunca kısa zamanda, Türkiye’ye yansıtmaya çalışıyoruz. Tabi bu çok kolay olmuyor, çünkü çok gelişmiş teknolojileri Türkiye’ye vermiyorlar. Onun için kendi teknolojimizi kendimiz üretmemiz lazım diye fikirler üretiyoruz. Biz kendi kapsama alanımızda, bilhassa elektronikle ilgili faaliyetleri, -çünkü mekanik bölümümüzü yurtdışına sattık- kendi bünyemizde yürütüyoruz. Bu alanda, bilhassa PCB konusunda dünya lideri olan Altium firmasıyla birlikte çalışıyoruz. Onlarla da yaklaşık 30 yıllık bir işbirliğimiz var. Yani çalıştığımız firmalarla uzun yıllardır çalışıyoruz, yolda çok sık değişiklikler yapmıyoruz. Bir başka açıdan bakıldığında, Endüstri 4.0’da elektronik çok önemli ? Çünkü; Endüstri 4.0 denince içinde elektronik, mekanik, iletişim, yapay zeka gibi bileşenler yani fiziksel ve dijital yapı taşları var. Fiziksel ve dijital malzemelerin birleştiği yerlerde de yazılım var. Yazılımlar ise, bir şekilde elektronik sistemler üzerinde çalışmak durumunda. Dolayısıyle, elektronik burada önemli. Bu nedenle elektronik, Endüstri 4.0 kapsamında çok geniş kapsama alanları olan platformlardan bir tanesi. Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

57


Endüstri 4.0 Zirvesi Sunumuzla ilgili kısa bir özet anlatabilir misiniz ? Endüstri 4.0’ın omurgası herkesin odaklandığı üretimdeki verimlilik. Bu zaten işin bilinen kısmı; fabrikadaki robot sayısını arttırırsanız, üretim artıyor ve dolayısıyle de kazanılan para da ona göre artıyor. Ben işin o boyutuna çok girmiyorum. Şimdi onun öbür tarafında o robotlar geldiği zaman fabrikadan giden insanlara ne oluyor, o robotlar geldiği zaman insanların sosyal çevrelerinde, doğada ve enerjide neler oluyor? Ne gibi gelişmeler ve değişimler bizleri bekliyor? Benim anlatmaya çalıştığım olayın ötesine bakabilme, ötesine ışık tutabilmektir. Yaklaşık 10-11 sene geçti Endüstri 4.0 geleli, dolayısıyle, oradan elde edilen örneklemelerle biraz ipucu vermeye çalışıyorum. Neler oldu, neler olabilir, özeti buydu.

Burada sizi mühendis genç arkadaşlarımız da dinledi onlara ne mesajı vermek istersiniz ? Konuya ilişkin İlker Bey’le ilk görüşmemiz sonunda yazılan yazıda olsun, zirve olsun, ondan öncesindeki yazılarda da olsun, bakarsanız sürekli yeni nesle, eğitim alan gençlere hitap etmeye çalışıyorum. Çünkü, bunca yıllık yoğun koşu sonunda, bayrağı yeni nesle devretmemiz gerekiyor. Şimdi topu onların alıp koşması lazım. Başkalarını beklemesinler, bireysel anlamda kendilerini derinleştirsinler. Param yoktu, ilgim yoktu, bilgim yoktu gibi hiç bir mazeret söyleyemezler. Şu anda internet denen derya-deniz imkanlar var isteyen dil de öğrenir, ilim de öğrenir bilim de öğrenir. İstemeyen de hiçbir şey öğrenemez. Dolayısıyla gençlerin vakitlerini boşa harcamadan mutlaka ilim, bilim, teknoloji konularında, kendilerine uygun ve toplum yararına konulara odaklanıp, ne tarafa doğru gidecekler, orada yol bulmaları. Gelişmeleri dikkatle izleyip, kendileri için en uygun ve doğru yolu bulup o HEDEFE doğru koşmalılar. Yoksa, bol 58 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

zaman kaybı yanı sıra, bir hedef olmadan koşmakta onları yoracaktır. Ders çıkarabilecekleri çok fazla başarı hikayaleri oralarda onları bekliyor.

World Medya Group’un III. sünü düzenlediği Endüstri 4.0 zirvesiyle ilgili bir şeyler söyleyebilir misiniz ? Sanırım ilk 2014-2015’ te idi, ben Endüstri 4.0’dan bahsedince hiç kimse anlamıyor veya ilgilenmiyordu. Hatta ilk dönemlerdeydi, bazı yakın çevreme ısrarla, en kısa zamanda bir DRON Enstitüsü veya araştırma merkezinin kurulmasının son derece önmeli olduğunu anlatmaya çalıştığımda, ciddiye almayıp, gülüp geçenler olmuştu. Hala, bu fikrim geçerli. Hala çok geç değil. Böyle bir odaklanma her açıdan ülkemiz için son derece önemli ve bunun oluşması için, girişimlerin devam ediyor. Sağolsun İlker Bey bu noktaya kadar cesaretle riske girip, kimsenin ilgisi bilgisi, alakası olmayan bir konuya eğildi. Endüstri 4.0 adını verdiği bir dergi çıkarttı ve biz de makalelerimizle destekledik. Masrafa girip bu çalışmaları yapması, sizlerle birlikte bir ekip olarak konuya yoğunlaşması, ülkemizin gelişimine katkı sunması son derece önemli. Herkesin bir omuz vererek koşturduğu bu işte gençlerin de bunu yapması gerekiyor. Yani bu misyon ve vizyon çok önemli. Bu parayla pulla olacak bir şey değil. Bu sevgiyle olacak, tutkuyla olacak bir şey. Ben hala işte o tutkunun burada olduğunu biliyorum ve İlker Bey’in şahsında World Media Group ekibini tebrik ediyorum. Hatta çok kısa zamanda gerçekleşen böyle bir etkinlik için kendisine bir plaket vermek gerekir diye düşünüyor, tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyorum.


Endüstri 4.0 Zirvesi

Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

59


Endüstri 4.0 Zirvesi

YENİ NESİL YAZILIM GELİŞTİRME METODLARI

YENİ NESİL YAZILIM GELİŞTİRME METODLARI

OCTOPOD YÖNETİM KURULU BAŞKANI ŞENOL BALO

60 Kesici Takımlar & Tutucular

Biz

de Octopod olarak; Endüstri 4.0’ın donanım tarafı, cihazlar, nesnelerin internete bağlanması, elektrik, elektronik konularını burada konuşalım istedik. Aslında Endüstri 4.0’ın temel bir parçası daha var: ‘yazılım’. Bu konudaki gelişmeler neler, dünya nereye gidiyor, yazılım teknolojileri noktasında neler yapılıyor? Bunları konuşalım istedik. Bizimde bu konuda geliştirmiş olduğumuz bir çözümümüz var. Endüstri 4.0 tarafında dijital dönüşümü hızlandırıcı bir çözüm yolu olduğunu da sizlere açıklamak istedim. Tabi bu dönüşümün temelinde dijitalleşme olduğu için temelinde yazılım var. Yazılımların / Ocak - Şubat 2019

geliştirilmesi gerekiyor. Bu süreci uzatan- kısaltan dönüşümün sağlanmasını sağlayan şeylerin başında da firmaların kullandıkları yazılımlar oluyor. Buna bir ürünün hammaddenin; işletmeye girmesi, işlenmesi, üretilmesi, sahaya çıkması, satılması, müşteri satışlarının takip edilmesi diye bakarsak; bir şirketin tüm dijital operasyonunu veya operasyonunun dijital takibini düşünürsek, burada iş uygulamaları söz konusu oluyor. Bir Forrester analisti John Rymer diyor ki; “sanırım biz dijital dönüşümün gerisinde kalacağız, çünkü yazılım geliştirme süreçleri çok katı ve yavaş, bunu değiştirmemiz ger-

ekiyor”. Dijital dönüşümü sağlarken yani Endüstri 4.0’ı biz başarırken aslında yazılım geliştirmenin katı süreçlerinden dolayı geride kalıyoruz. Bununla ilgili çözümler üretilmesi lazım. Yine Gartner’ın geçen yıl yaptığı bir araştırmada, önümüzdeki yıllarda hızla büyüyen bir trendle birlikte 2022 yılında geliştirilen tüm yazılımların yüzde 55’inin kod yazmadan geliştirileceği, kodlama olmadan geliştirileceğini anlatıyor. Burada da ortaya iki tane temel terim çıkıyor. 2010 yılından itibaren çok duymaya başladığımız yazılım geliştirmede Low - Code teknolojisi, 2015 yılından itibaren de tüm dünyada konuşulan yazılım


geliştirme teknolojisinde No - Code teknolojisi yani hiç bir kodlama olmadan yazılım geliştirebileceğimiz platformlar tüm dünyada ortaya çıkmaya başladı. Ben yaklaşık 20 yıldır bu sektördeyim ve biz son 15 yılımızı kurumların dijital dönüşümünü sağlamak adına iş yazılımları üzerine geçirdik. Burada dönüşümde de bizim önümüzde en büyük engel yazılım geliştirme süreçleriydi. Yazılım geliştirmesinin zor olmasıydı. Şimdi bu durum ortadan kalkıyor ve Yeni nesil yazılım geliştirme metodları ortaya çıkıyor.

Endüstri 4.0 Zirvesi Siz bize burada yeni nesil yazılım geliştirme metotları üzerinde güzel bir sunum gerçekleştirdiniz. Bu sunumda neler anlattığınız ile ilgili kısa bir bilgi verir misiniz ? Şimdi dijital dönüşümü, Endüstri 4.0’ı konuşuyoruz. Aslında Endüstri 4.0 özelliği; Almanya’da doğmuş ve fabrikaların, üretimin daha verimli olabilmesi ve makinelerle insanların etkileşiminden, dijitalleşmeden doğan bir yapıyı anlatıyor olması. Burada genellikle bizler cihazlara, makinelere daha çok odaklanıyoruz ama Endüstri 4.0 dediğimiz dijitalleşmenin aslında temelinde ‘yazılım’ var. Dolayısıyla yazılım teknolojilerini de bu pencerede incelememiz gerekiyor. Tüm dünyada bu yazılım geliştirme teknolojileri artık değişmeye başladı. Bildiğiniz gibi yazılım geliştirmek, satır satır kod yazmak. Biz tane tane satır satır kod yazarak dijital dönüşümü gerçekleştirmeye çalışıyoruz. Bir yazılımcının yetişmesi çok zor. Bilgisayardan iyi anlayanlara daha iyi gözle baktığımız dünyada yazılımcı yetiştirmemiz, bu yetiştirdiğimiz yazılımcıların da bu dijital dönüşümü gerçekleştirecek yazılımlar üretmesi oldukça zahmetli ve çok ciddi zaman alan süreçler. Forrester analisti John Rymer der ki; “ Eğer biz dijital dönüşümü yazılımcılara bırakırsak, yazılımcının katı ve zor süreçlerine bırakırsak maalesef bu dönüşümü gerçekleştiremeyeceğiz.‘’ 2018 yılında tüm dünyada beş yüz bin yazılımcı açığı olduğu söyleniyor. Gartner’ın yaptığı araştırmayla da 2022 yılında da geliştirilen tüm yazılımların %55’inin artık Low-Code ve Now-Code teknolojileri ile geliştirileceğinden bahsediliyor. Yani dolayısıyla bizim şu an bildiğimiz konvansiyonel yazılım geliştirme süreçleri değişiyor. Satır satır kod yazmak yerine Low-Code ya da No-Code platformlarıyla, sürükle bırak ile kod yazmak, yazılımcıya ihtiyaç olmadan kod yazmak, halktan kişilerin kendi ihtiyaç duyduğu yazılımı, şirketin kendi ihtiyaç duyduğu yazılımları kendi kendine geliştirmesini sağlayacak bir akım dünyada var, ve bu akım hızla hayatımıza giriyor. Biz de bu akımın Türkiye’de öncülerindeniz. Hatta dünyada öncülerindeniz. Ciddi bir 5 yıllık Ar-Ge çalışmamız sonucunda bir Low - Code platformu geliştirdik ve bunun sonucunda piyasaya sunduk. Bu noktadaki teknolojik gelişimi geriden takip etmeyelim, bu sefer bunu yakalayalım noktasından hareket ederek bu sunumu gerçekleştirdim. World Medya’nın 3. Sünü düzenlediği Endüstri 4.0 Zirvesi’ni nasıl buldunuz ? Mesela seneye başka neler olabilir ? Önerilerinizi de alalım. Etkinlik çok güzel, katılımcılar çok güçlü, anlatımlar da öyle. Biraz daha burada gerçekleşmiş projelerin, müşteri deneyimlerinin, Endüstri 4.0’ı tamamlamış müşterilerin bu konudaki sunumlarının artması hepimizin farkındalığının artmasını daha da arttıracaktır. Türkiye’de çok konuştuğumuz üniversite - sanayi işbirliğimiz var. Burada güzel örneklerini gördük. Bunun artarak devam etmesi gerekiyor. Üniversiteden proje ekiplerinin katılımlarının desteklenmesi onların ticari taraftaki sanayicilerle buluşması, gerçek alıcılarla buluşması gerçekleşmiş. O anlamda gayet başarılı buluyorum. Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

61


Endüstri 4.0 Zirvesi

SON DERECE VERİMLİ BİR ORGANİZASYON

GNC TEKNOLOJİ FİRMA ORTAĞI TURGAY YILDIZ

“SON DERECE VERİMLİ BİR ORGANİZASYON”

GNC Teknoloji olarak bu yıl ilk kez katıldığımız Endüstri 4.0 Zirvesi bizim için son derece yararlı bir platform oldu. Gelecek yıl daha detaylı bir katılım gösterebiliriz. Organizasyonu gerçekleştiren World Media Group’a teşekkür ederiz.

World

Media Group tarafından 3.’sü düzenlenen Endüstri 4.0 Zirvemizi, konuşmacıları, konukları, nasıl buldunuz? Faydalandınız mı? World Media Group ile ilgili bu konuda ne söylemek istersiniz kısa bir değerlendirme istiyoruz sizden... GNC Teknoloji olarak CNC makinelerin satış ve servisini yaptığımız için Endüstri 4.0 kavramı, en 62 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

azından başlangıç aşaması direkt bizim sektörümüzle alakalı diyebiliriz. Endüstri 4.0, genel anlamda çok kapsamlı bir tabir ama başlangıç aşamasındaki; endüstri, otomasyon ve makineler üzerine olduğu için bizimle direkt alakalı bir kavram. Bu anlamda da özellikle katılımcıların sektörel bazlı problemler, sektörel bazlı geliştirmelerden bahsetmesi ve Endüstri 4.0 ile alakalı geliştirmelerden bahsetmesi bizim için avantaj oldu. Ziyaretçiler

açısından da gayet verimli bir organizasyon oldu. Bu anlamda World Media Group’u tebrik ederim. Bu yıl üçüncüsü düzenleniyor nasıl değerlendiriyorsunuz en azından kafalarda soru işaretleri biraz oturuyor mu? Geçen yıl katılma fırsatı bulamadık ama bu yıl ki organizasyon açısından olumlu olduğunu söyleyebilirim. En azından benim


Endüstri 4.0 Zirvesi için söyleyebilirim. Katılımcılar, sektörel anlamda birebir muhatap olduğumuz firmalardan hem otomasyon sistemler açısından hem yapay zeka anlamında sektörümüzü ilgilendiren katılımcılar o yüzden benim için çok faydalı oldu.

açısından alanlarda belki katılımcılar olabilir. Bu anlamda yönlendirici etkinlikler olabilir. Belki bu bize fayda sağlayabilir diye düşünüyorum.

Seneye de organizasyonumuz gerçekleşecek; ‘mesela şu konularda işlenmeli’ dediğiniz özellikle bir şeyler var mıdır ? Endüstri 4.0 çok geniş bir kapsam... Seneye Endüstri 4.0 nerde olacak, açıkçası tahmin etmek bizim için güç. Şu anda Endüstri 4.0 hayatımızın her alanında var. Yeni olan sadece makine-otomasyon değil evimizde kullandığımız buzdolabından fırına kadar var. Ama makine sektöründen gelen birisi olarak söylüyorum zaten derginizin sektorel bazdaki yaklaşımı da genelde makine üzerine olduğu için yine makine otomasyon ve sistemler üzerine fabrika otomasyonları ve bu otomasyonların geri dönüşleri, bildirimleri, veri analizleri açısından takibinin kolaylaştırılması

Kesici

Takımlar

& Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019

63


Endüstri 4.0 Zirvesi

III. WORLD MEDIA GROUP ENDÜSTRİ 4.0 ZİRVESİNDEN KARELER

64 Kesici Takımlar & Tutucular

/ Ocak - Şubat 2019



WORLD MEDİA BÜNYESİNDE YAYINLANAN DERGİLER Haber İletişim İlker Kaplan WORLD MEDİA Genel Yayın Yönetmeni 0 505 400 94 34 makineotomasyondergisi@gmail.com

Reklam İletişim Hatice Karabay WORLD MEDİA Reklam Koordinatörü 0 505 400 94 33 makineotomasyondergisi@gmail.com

Reklam İletişim Ziya Alkan - Ayhan Üstüner WORLD MEDİA Reklam Müdürü 0 546 675 59 49 worldmediareklam@gmail.com

Dergilerimizde yerinizi ayırtın, hedef kitlenizi ulaşın!...

www.endustri40dergisizirvesi.com

www.makineotomasyondergisi.com

www.worldmediagroupe.com

www.kesicitakimlardergisi.com

World Media Bünyesinde yayınlanan Dergilere abone olmak için aşağıdaki hesap numaralarına istediğiniz dergilerin Yıllık abone ücretlerini yatırabirsiniz. İsim soyisim ve adresinizi dekont fotokopisiyle birlikte makineotomasyondergisi@gmail.com adresine mail ya da 0 212 427 00 15 numaraya faks’a gönderebilirsiniz. Ayrıca Aboneliğinizi mail order sistemiyle kredi kartınızdan ödeyerekte yapabilirsiniz.

*Kredi kartınızın ön yüzündeki 16 rakam: .......................................................................... *Kredi kartınızın son kullanma tarihini ay / yıl : ................................................................. *Kredi kartınızın arka yüzündeki üç haneli güvenlik numarası: ..........................................

ABONE FORMU Ad

:...............................................................................................

Soyad

:...............................................................................................

Adres

:...............................................................................................

ABONE FORMU

...............................................................................................

İlçe

:...............................................................................................

Şehir

:...............................................................................................

Posta Kodu

:...............................................................................................

Telefon

:...............................................................................................

Faks

:...............................................................................................

e-mail

:...............................................................................................

Tarih

İmza

Dergi

İsmi

-

Yıllık Abone Ücreti

Makine & Otomasyon: Auto Tuning World: Kesici Takımlar Tutucular : Rulman & Lİneer: Endüstriyel Borulama: Cad / Cam / Cae / Plm : Endüstri 4.0 : Elektrik&Pano :

120 120 120 120 120 120 120 120

TL TL TL TL TL TL TL TL

+ + + + + + + +

KDV KDV KDV KDV KDV KDV KDV KDV




Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.